ایران

دسترسی آزاد مقاله

1 - تاثیر نهادهای فرهنگی بر نهادینه شدن تمدن نوین اسلامی
غفار زارعی سلیمان قاسمپور علی محمد حقیقی

نقش فرهنگ به عنوان وجه معنوی و تمدن به عنوان وجه مادی دو مبحث مهم در حوزه هویت و هویت ملی جمهوری اسلامی ایران می باشد. این دو عنصر تفکیک ناپذیر و تقویت کنننده یکدیگر در تاریخ تمدن ایرانی از اهمیت بالایی برخوردار بوده است. در جمهوری اسلامی ایران با توجه به تبیین و تاکید چکیده کامل

نقش فرهنگ به عنوان وجه معنوی و تمدن به عنوان وجه مادی دو مبحث مهم در حوزه هویت و هویت ملی جمهوری اسلامی ایران می باشد. این دو عنصر تفکیک ناپذیر و تقویت کنننده یکدیگر در تاریخ تمدن ایرانی از اهمیت بالایی برخوردار بوده است. در جمهوری اسلامی ایران با توجه به تبیین و تاکید بر تمدن سازی بر اساس گفتمان انقلاب اسلامی،مساله هویت تمدنی به عنوان یک مساله اصلی در سیاست فرهنگی مورد توجه قرارگرفته است. بر همین اساس سئوال اصلی تحقیق بر اینست که نهادهای فرهنگی چه تاثیری بر نهادینه شدن تمدن نوین اسلامی در جمهوری اسلامی ایران داشته اند؟ فرضیه اصلی بر اینست که نهادهای فرهنگی با شناخت اهداف و ماهیت لایه های گوناگون تمدن نوین اسلامی بر اساس مولفه های آموزشی،رسانه ای و جامعه پذیری فرهنگی و سیاسی می بایست در جهت نهادینه شدن و بازتولید تمدن نوین اسلامی اقدام نمایند. با توجه به ماهیت گفتمان انقلاب اسلامی و دیدگاه مقام معظم رهبری و همچنین برنامه های تدوین شده در حوزه سیاستگذاری های فرهنگی می توان به هویت تمدنی و توسعه و تعمیق آن دست یافت. روش تحقیق از نوع روش کیفی است و شیوه گردآوری اطلاعات به صورت کتابخانه¬ای و تحلیل داده‏های گردآوری شده از روش تحلیل کیفی می¬باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2 - ارزیابی مؤلفه‌های باغ‌های شفابخش ایرانی با تأکیدبر حضورپذیری سالمندان جوان در دوران پاندمی کووید-19 از دیدگاه خبرگان و مخاطبان سالمند محیطی (مطالعه موردی: باغ‌‌‌های تاریخی شهر شیراز)
محمّدعلی رحیمی نگار فتوحی

پژوهش‌های انجام گرفته در دوران همه‌گیری کووید-19حاکی از آن می‌باشند که قرار گرفتن در معرض طبیعت در کاهش استرس، بهزیستی ذهنی-عاطفی و به‌عبارتی کلی‌تر در بهبود عملکرد روان‌شناختی افراد مؤثر تلقی می‌گردند. به‌عبارتی دیگر، اشخاصی که در طول دوران همه‌گیری در معرض فضاهای سبز چکیده کامل

پژوهش‌های انجام گرفته در دوران همه‌گیری کووید-19حاکی از آن می‌باشند که قرار گرفتن در معرض طبیعت در کاهش استرس، بهزیستی ذهنی-عاطفی و به‌عبارتی کلی‌تر در بهبود عملکرد روان‌شناختی افراد مؤثر تلقی می‌گردند. به‌عبارتی دیگر، اشخاصی که در طول دوران همه‌گیری در معرض فضاهای سبز باز بوده‌اند، عملکرد روانی بهتری نسبت به سایرین داشته‌اند. سالمندان جوان که گروه خاصی از جامعه می‌باشند نیز از این مقوله جدا نبوده و بیش از سایر گروه‌های جامعه دچار مشکلات ناشی از قرنطینه شدن و جدایی از سایر افراد بوده‌اند. از جهتی دیگر، باغ‌های تاریخی ایرانی جزئی از هویت فرهنگی-تاریخی مردم محسوب می‌گردند و باتوجه به مشکلات ایجاد شده در این دوران می‌توان از آن‌ها به‌عنوان مکانی در حضورپذیری سالمندان جوان بهره برد تا بدین ترتیب بتوان در برقراری آرامش آنان گامی مؤثر برداشت. هدف از انجام مقاله حاضر، مطرح نمودن ارزیابی میان نظرات سالمندان جوان و خبرگان پیرامون ابعاد حضورپذیری سالمندان جوان در محیط‌های شهری می‌باشد. بنابراین، در ابتدا از طریق روش دلفی فازی، مؤلفه‌های مؤثر در حضورپذیری سالمندان در سه بعد کالبدی، معنایی و اجتماعی در باغ‌های شفابخش ایرانی انتخاب گردیده و سپس با استفاده از روش ای‌اچ‌پی به ارزیابی میان آن‌ها پرداخته شد. نتایج حاکی از این می‌باشند که میان دیدگاه‌های این دو گروه مذکور از مؤلفه‌های حضورپذیری سالمندان جوان، تفاوت‌هایی وجود دارند. خبرگان به ترتیب، «مؤلفه‌های بعد کالبدی، مؤلفه‌های بعد معنایی و سپس مؤلفه‌های بعد اجتماعی» را در حضورپذیری سالمندان جوان به باغ‌های ایرانی (در دوران پاندمی ویروس کووید-19) مؤثر می‌دانند. این در حالی است که سالمندان محیطی به ترتیب، «مؤلفه‌های بعد معنايي، مؤلفه‌های اجتماعي و سپس مؤلفه‌های بعد کالبدی را در حضورپذیری» تأثیرگذار دانسته‌اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

3 - ساخت سیاسی فضایی مجموعه کشورهای فارسی زبان به عنوان یک منطقه، بر پایه اشتراکات فرهنگی و هویتی
جواد حشمتی

تغییر شرایط و مطرح شدن مولفه های جدید و تاثیر گذار در عرصه سیاست بین الملل حاکی از اهمیت مقوله فرهنگ در پیشبرد هر چه بهتر منافع، اهداف ملی و بهبود روابط کشورهاست. بطوری که امروزه از فرهنگ به عنوان قدرت نرم یاد می شود که زمینه نفوذ و تاثیرگذاری دولت ها را به همراه دارد. چکیده کامل

تغییر شرایط و مطرح شدن مولفه های جدید و تاثیر گذار در عرصه سیاست بین الملل حاکی از اهمیت مقوله فرهنگ در پیشبرد هر چه بهتر منافع، اهداف ملی و بهبود روابط کشورهاست. بطوری که امروزه از فرهنگ به عنوان قدرت نرم یاد می شود که زمینه نفوذ و تاثیرگذاری دولت ها را به همراه دارد. تعاملات فرهنگی با ایجاد بسترهایی مبتنی بر هویت و ارزش های مشترک فرهنگی از قابلیت تاثیرگذاری بسیاری بر روند همگرایی در عرصه های منطقه ای و بین المللی برخورداند. آسیای مرکزی و جنوبی(که تاجیکستان و افغانستان را در دل خود دارد) از دیرباز بخشی از قلمرو تمدنی و فرهنگی ایران بوده، بطوری که بسیار فراتر از جغرافیای سیاسی فعلی ایران بوده است. این پژوهش براساس ماهیت و روش توصیفی ـ تحلیلی است و اطلاعات مورد نیاز به شیوه کتابخانه ای و براساس مراجعه به منابع معتبر کتب، مقالات و گزارشات مستند گردآوری شده است. نتایج پژوهش نشان دهنده اشتراکات فرهنگی و هویتی بسیاری از جمله زبان فارسی، موسیقی، آداب و رسوم کهن و مشترک، بین ایران و کشورهای فوق الذکر می باشد که می تواند بسترهای لازم برای ایران در عرصه تعاملات منطقه ای و ساخت یک منطقه جدید در این حوزه جغرافیایی فراهم آورد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

4 - تجلی روح خلوت بر خانه های برونگرای ایرانی(نمونه موردی:خانه کلبادی استان مازندران)
امیرحسین شیردل جمال الدین مهدی نژاد روشنک ناصری اکبر

خلوت به عنوان یک نیاز مهم، نتیجه تنظیم تعامل بین انسان در محیط است. تأثیر پارادایم های جاری فعالیت و مسائل فرهنگی، اجتماعی و عقیدتی، خلوت مطلوب را به همراه دارد. ایجاد فضای مناسب برای خلوت در خانه های ایران، یک ویژگی بنیادین در معماری ایران است که از ابتدا تأثیر قابل تو چکیده کامل

خلوت به عنوان یک نیاز مهم، نتیجه تنظیم تعامل بین انسان در محیط است. تأثیر پارادایم های جاری فعالیت و مسائل فرهنگی، اجتماعی و عقیدتی، خلوت مطلوب را به همراه دارد. ایجاد فضای مناسب برای خلوت در خانه های ایران، یک ویژگی بنیادین در معماری ایران است که از ابتدا تأثیر قابل توجهی در ساختار خانه ها داشته است. در این راستا این سوال پیش می آید که آیا شهرهای حاشیه دریای خزر با معماری برونگرا، تحت تأثیر الگوهای خلوت قرار می گیرند؟ بررسی راهکارهایی معمارانه برای برطرف کردن خلوت در این نوع خانه ها، به طور کافی توجه پژوهشگران را به خود جلب نکرده است. لذا با هدف شناسایی الگوهای رایج در خانه‌های برونگرا، این پژوهش به روش کتابخانه‌ای و مشاهدات میدانی به جمع‌آوری مطالب پرداخته است. مقاله حاضر در قالب یک پژوهش تفسیری-تاریخی تنظیم شده است که از اطلاعات جمع آوری شده به صورت توصیفی-تحلیلی برای تجزیه و تحلیل استفاده گشته است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که بسیاری از خانه‌های برونگرا در ایران در محوطه‌های بزرگ ساخته شده‌اند و کاشت درختان در داخل حیاط به طور قابل توجّهی دید به داخل فضای زندگی را محدود می‌کند. همین عامل نقش بسزائی در تعریف مرز و حدود ساختمان دارد. ورودی نقشی اساسی در پیوند فضای عرصه خصوصی و عمومی در تأمین خلوت ایفا می‌کند. همچنین با ایجاد شکستگی‌ها و زوایا و وجود اختلاف ارتفاع و قرارگیری اتاق‌ها در طبقات بالای خانه، دید مستقیم محدود شده و حریم بصری و خلوت را برطرف می‌کند. نتایج حاصل از بررسی سازوکارهای مؤثر خلوت در خانه‌ برونگرای عمارت خانه کلبادی نشان می‌دهد در عین وجود رابطه بین داخل و خارج بنا، نظم و سازوکارهایی برای حفظ و ایجاد حالت محرمانگی، خلوت و محدودیت اعمال می‌شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

5 - شاخص‌های ماهواره‌ای در پایش خشک‌سالی ایران
سيدمهدي پژوهان

خشکسالی یکی از مظاهر طبیعی متأثر از وضعیت اقلیمی و از پدیده‌های مهم مورفوکلیماتیک کشور ایران محسوب می‌شود به شکلی که افزایش یا کاهش یک یا چند عنصر اقلیمی مثل دما، بارش موجب پیدایش این پدیده می‌شود. خشکسالی یکی از پدیدهای مخرب اقلیمی است که در صورت عدم مدیریت اثرات ناگوا چکیده کامل

خشکسالی یکی از مظاهر طبیعی متأثر از وضعیت اقلیمی و از پدیده‌های مهم مورفوکلیماتیک کشور ایران محسوب می‌شود به شکلی که افزایش یا کاهش یک یا چند عنصر اقلیمی مثل دما، بارش موجب پیدایش این پدیده می‌شود. خشکسالی یکی از پدیدهای مخرب اقلیمی است که در صورت عدم مدیریت اثرات ناگواری بر اکولوژی هر منطقه وارد می‌کند. مهم‌ترین بازخورد این پدیده زیان‌های اقتصادی آن است. پايش خشکسالی به‌منظور مدیریت آن از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. در این تحقیق ابتدا به تعریف کاربردی‌ترین شاخص‌های پایش ماهواره‌ای از پدیده خشکسالی شده است و سپس اقدام به اجرای آن در باندهای تصاویر ماهواره‌های هواشناسی شده است. این روش از نظر اقتصادی و زمانی هم به‌صرفه‌تر از روش‌های قدیمی و هم روش مکمل مبتنی بر پایش میدانی است. نتایج حاصل از بررسی شاخص‌های ماهواره‌ای نشان داده است که اولاً در همه شاخص‌های گیاهی از محدوده متوسط طیف الکترومغناطیس 670 نانومتر و محدوده متوسط 765 نانومتر که به ترتیب به باندهای سرخ و فروسرخ معروف‌اند، استفاده می‌شود. ثانیاً نتایج حاصل از اجرای نقشه خروجی مؤید توانایی بالای این شاخص‌ها در نمایش تغییرات پوشش گیاهی و در نهایت پایش خشکسالی است. نتایج این تحقیق می‌تواند در پایش به‌روز خشکسالی و موسسات ذیربط مورد استفاده قرار گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

6 - ارائه مدل چابکی سازمان و رهبری تحول‌گرا با توجه به نقش تعدیل‌گر هوش استراتژیک مدیران در شرکت پایانه‌های نفتی ایران
سمیرا بیرم وند حمدالله منظری توکلی

زمینه و هدف: محیط کسب و کار پویای امروزی نیروی محرکه چابکی سازمانی، رهبری تحول‌گرا و هوش استراتژیک است و سازمان ها برای درک تغییر محیطی و سپس پاسخگویی سریع و کارا نیازمند به مؤلفه هاست.هدف پژوهش حاضر ارائه مدل چابکی سازمان و رهبری تحول‌گرا با توجه به نقش تعدیل‌گر هوش ا چکیده کامل

زمینه و هدف: محیط کسب و کار پویای امروزی نیروی محرکه چابکی سازمانی، رهبری تحول‌گرا و هوش استراتژیک است و سازمان ها برای درک تغییر محیطی و سپس پاسخگویی سریع و کارا نیازمند به مؤلفه هاست.هدف پژوهش حاضر ارائه مدل چابکی سازمان و رهبری تحول‌گرا با توجه به نقش تعدیل‌گر هوش استراتژیک مدیران شرکت پایانه‌های نفتی ایران می باشد. روش بررسی: این پژوهش دارای رویکردی آمیخته (کیفی و کمی) است و ابزار گردآوری اطلاعات مراجعه به اسناد، مصاحبه با خبرگان و پرسشنامه می باشد.جامعه آماری این پژوهش شامل 19 نفر از اساتید دانشگاه و مدیران پایانه‌های نفتی ایران می‌باشد که به روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شدندو با استفاده از روش تحلیل مضمون، به بررسی و کدگذاری مصاحبه‌ها پرداخته ‌شد. یافته ها: نتایج حاصل از کدگذاری باز منجر به استخراج 108 کد اولیه، 35 مضمون پایه و 13 مضمون سازمان‌دهنده شامل ایجاد چشم انداز سازمانی پویا، دگرگونی در ارزش های فرهنگی، ایجاد رابطه بین علایق فردی و جمعی در سازمان، ارتقا ظرفیت انطباق پذیری پیروان، چابکی رهبری، چابکی در فرآیندها و فناوری، چابکی کارکنان، چابکی در فرهنگ، چابکی در خدمت رسانی، هوشمندی منابع انسانی، طراحی هوشمند فرآیندها، هوشمندی کلان محیطی و منابع مالی هوشمند گردید. نتیجه گیری: در فضای کسب و کار غیر قابل پیش بینی و متغیر عصر کنـونی، برتـری در رقابت هدف اصلی هر سازمانی است و برای رویارویی با تغییرات غیرقابل پیش‌بینی، همیشگی و بی‌سابقه چابکی سازمانی، رهبری تحول‌گرا و هوش استراتژیک مهمترین نیاز برای راهای از چالش هاست که باید به آن توجه ویژه داشت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

7 - وضعیت حقوقی کودکان خارج از عقد نکاح در حقوق ایران و فقه امامیه
عصمت سوادی

کودکان خارج از عقد نکاح، کودکانی هستند که بر حسب قانون و یا در صورت فقدان مواد قانون بر اساس فتاوی علما، کودکان مشروع یا نامشروع محسوب می شوند.در صورت مشروع شناخته شدن مانند کودکان ناشی از وطی به شبهه، این کودکان از حقوق کودکان مشروع و قانونی بهره مند می‌شوند. اما در چکیده کامل

کودکان خارج از عقد نکاح، کودکانی هستند که بر حسب قانون و یا در صورت فقدان مواد قانون بر اساس فتاوی علما، کودکان مشروع یا نامشروع محسوب می شوند.در صورت مشروع شناخته شدن مانند کودکان ناشی از وطی به شبهه، این کودکان از حقوق کودکان مشروع و قانونی بهره مند می‌شوند. اما در صورت نامشروع شناخته شدن مانند ولدزنا، مطابق دیدگاه حقوقی، نسب این کودکان، نامشروع و غیرقانونی است و قانون مدنی ایران هم در ماده ۱۱۶۷ به پیروی از فقهای امامیه، طفل متولد از زنا را ملحق به زانی نمیداند. مفهوم عدم الحاق آن است که قانون، نسب طبیعی کودک نامشروع را نادیده میگیرد و آثار قانونی نسب مانند ولایت قهری، حضانت، نفقه و ارث را بر آن مترتب نمیکند. نتیجه آنکه حقوق و تکالیفی که قانون برای اولاد در نظر گرفته است، به کودکان مشروع اختصاص می یابد. حال پرسش اساسی این است که کودکان نامشروع چه جایگاه قانونی در نظام حقوقی ما دارند و حقوق مالی و غیرمالی این کودکان بر عهده چه کسانی است؟ این پایان‌نامه کودکان خارج از نکاح و حقوق آنها را مورد بررسی قرار داده است و سعی در ارائه پیشنهادهای مناسب در جهت برابری حقوق کودکان موضوع این پایان نامه با کودکان حاصل از عقد نکاح داشته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

8 - اولویت‌بندی توسعه پایدار زیرساخت‌های راهبردی با استفاده از روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی: مطالعه موردی کشور ایران
بابک نبی زاده سامان سلیمانیان

مقدمه: اهمیت حرکت جهانی بسوی توسعه پایدار در سال‌های گذشته افزایش یافته است و ضروری است که در هر کشور مفهوم توسعه تحت چهارچوبی که نیاز‌های حال و آینده آن ملت را فرآهم آورد، بازتعریف شود. از این رو، هدف این پژوهش این است که در یک حیطه مشخص و بر اساس یک الگویی کاربردی سه چکیده کامل

مقدمه: اهمیت حرکت جهانی بسوی توسعه پایدار در سال‌های گذشته افزایش یافته است و ضروری است که در هر کشور مفهوم توسعه تحت چهارچوبی که نیاز‌های حال و آینده آن ملت را فرآهم آورد، بازتعریف شود. از این رو، هدف این پژوهش این است که در یک حیطه مشخص و بر اساس یک الگویی کاربردی سه زیر زیرساخت راهبردی و حائز اهمیت شبکه سراسری توزیع برق، شبکه آب‌رسانی و شبکه توزیع سوخت‌های فسیلی را اولویت‌بندی کند. مواد و روش‌ها: این پژوهش با کاربرد روش جامع تصمیم‌گیری چند معیاره تحلیل سلسله مراتبی (AHP)، بر اساس تجربیات بدست آمده در طراحی، اجرا و بهره‌برداری زیرساخت‌های راهبردی و با نظرسنجی از ۱۲ نفر خبره، زیرساخت‌های مورد بررسی را به نسبت چهار معیار اقتصادی، اجتماعی، محیط‌زیستی و فنی به همراه ۱۰ لایه زیرمعیار هزینه سرمایه‌گذاری و ساخت، هزینه نگهداری، اشتغال زایی، پذیرش و نرخ مشارکت عمومی، آلودگی آب، خاک و هوا، کیفیت نهایی، بازدهی فنی و آموزش نیروی متخصص اولویت‌بندی کرده است. نتایج و بحث: نتایج نشان داد که در بررسی ابعاد توسعه پایدار، معیار محیط زیستی با وزن 30/0 بیشترین اولویت را دارد و پس از آن نیز معیار فنی با وزن 24/0 می‌باشد. معیار‌های اجتماعی و اقتصادی نیز به ترتیب با اوزان 224/0 و 223/0 در جایگاه‌های بعدی قرار گرفتند. همچنین شبکه توزیع سوخت با وزن 026/0 بالاترین اهمیت را در توسعه پایدار زیرساخت‌ها داشت. اولویت دوم را شبکه توزیع سراسری برق با وزن 0252/0 و سومین اولویت را نیز با وزن 251./. شبکه آب‌رسانی داشتند. در ادامه بررسی وزن جایگزین‌های اولویت‌بندی زیرساخت‌های استراتژیک هدف برپایه معیار‌های اصلی نشان داد که شبکه آب‌رسانی در معیار‌های اقتصادی و محیط زیستی به ترتیب با اوزان 27/0 و 34/0 بیشترین اولویت را داشته است. در معیار اجتماعی شبکه سراسری توزیع برق با وزن 26/0 دارای بالاترین اولویت بوده است و در معیار فنی نیز اولویت را شبکه سوخت با وزن 33/0 داشت. نتیجه‌گیری: ایران با وابستگی زیرساخت‌هایش به انرژی‌های فسیلی در گام نخست به برنامه‌ریزی برای توسعه پایدار در فرآیند‌های اکتشاف، استخراج، پالایش و شبکه حمل و نقل سوخت‌های فسیلی نیاز دارد. سپس شبکه برق کشور نیازمند تغییرات بنیادین در سیستم برق‌رسانی و همگرایی با تکنولوژی‌های پیشرفته می‌باشد. در گام سوم نیز با توجه به بحران آب، ایران نیازمند تزریق سرمایه و تکنولوژی‌های نوین به زیرساخت‌های خود است تا به راندمان بالاتری دست یابد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

9 - واکاوی الگوهای سیاسی نفوذ نظام سلطه در جمهوری اسلامی ایران
احمدرضا حبیبی

چکیده الگوهای سیاسی نفوذ که حاصل تجربه استکبار جهانی در سرنگونی نظام های ضد امپریالیسم است، نقشه راه نفوذ سیاسی نظام سلطه در جمهوری اسلامی ایران است. لذا پژوهش حاضر در پاسخ به این پرسش که نفوذ سیاسی نظام سلطه با استفاده از چه الگوهای سیاسی در جمهوری اسلامی ایران صورت م چکیده کامل

چکیده الگوهای سیاسی نفوذ که حاصل تجربه استکبار جهانی در سرنگونی نظام های ضد امپریالیسم است، نقشه راه نفوذ سیاسی نظام سلطه در جمهوری اسلامی ایران است. لذا پژوهش حاضر در پاسخ به این پرسش که نفوذ سیاسی نظام سلطه با استفاده از چه الگوهای سیاسی در جمهوری اسلامی ایران صورت می گیرد ، به روش توصیفی ـ تحلیلی به واکاوی و تبیین الگوهای سیاسی نفوذ نظام سلطه در جمهوری اسلامی ایران پرداخته است . پژوهش حاضر نشان می دهد که نظام سلطه پس از ناکامی در رویکرد سخت برای مقابله با انقلاب اسلامی ایران با رویکرد نرم وارد کارزار مقابله با نظام جمهوری اسلامی شده است و با استفاده از الگوهای دموکراسی سازی، جنگ ایده ها، جنگ اراده ها، رفولوسیون، مبارزه بی خشونت، نرمالیزاسیون و نبرد محاسباتی، با هدف استحاله و سرنگونی انقلاب اسلامی، و با استفاده از بازیگران داخلی و خارجی، اقدام به نفوذ سیاسی در جمهوری اسلامی ایران نموده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

10 - تحلیلی بر برنامه جهانی هفده گانه توسعه و رویکرد سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران
مجید عبدالهی محمد رضا قائدی مریم مرادی حبیب اله ابوالحسن شیرازی

دولتها برای توسعه یافتن نیاز به برنامه¬ریزیهای منظم و مدون دارند. همچنین در نظام بین¬المللی برای همکاری بهتر و بیشتر دولتها با یکدیگر، سازمان ملل به تدوین و ارایه برنامه¬هایی اقدام کرده است. برای مثال برنامه جهانی هفده¬گانه توسعه، یکی از این اقداماتی است که در نظر گرفته چکیده کامل

دولتها برای توسعه یافتن نیاز به برنامه¬ریزیهای منظم و مدون دارند. همچنین در نظام بین¬المللی برای همکاری بهتر و بیشتر دولتها با یکدیگر، سازمان ملل به تدوین و ارایه برنامه¬هایی اقدام کرده است. برای مثال برنامه جهانی هفده¬گانه توسعه، یکی از این اقداماتی است که در نظر گرفته شده است. آنچه که در این میان، به توسعه سریعتر و هماهنگ کشورها در راستای برنامه¬های بین¬المللی کمک می¬کند سیاست خارجی کارامد می¬باشد. در رابطه با اهمیت سیاست خارجی که تنظیم کننده روابط میان کشورها می¬باشد باید گفت که سیاست خارجی، همواره بازتاب ماهیت حکومت است؛ سطح و ژرفای تغییر در سیاست خارجی کشورها ارتباط مستقیمی با شکل نظام حکومتی، مدل تصمیم¬گیری، هنجارها و اصول حاکم و مؤلفه¬های محیطی متعددی است که بازخوردهای استمرار و تغییر را به درون سیستم باز می-گرداند. هدف اصلی در این مقاله، تحلیل نقش برنامه جهانی هفده¬گانه توسعه و سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران می¬باشد. سوال اصلی مطرح شده این است که برای برنامه جهانی هفده¬گانه توسعه، رویکرد سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران چگونه بوده است؟ برای پاسخ به این پرسش، با روش توصیفی-تحلیلی و با استفاده از یافته¬هایی که با روش کتابخانه¬ای و سایتهای اینترنتی گردآوری شده¬اند، بهره برده شده است. نتایج یافته¬ها نشان می¬دهند که با توجه به اینکه موضوع توسعه در برنامه¬های سیاست خارجی ج.ا.ایران مورد توجه قرار دارد ولی در راستای اهداف هفده¬گانه توسعه جهانی، اقدامات مؤثری در رویکرد و رفتار سیاست خارجی مشاهده نمی¬شود. وضعیت فقر و توسعه¬نیافتگی برخی استانهای کشور مانند سیستان¬وبلوچستان، شاخصهای زیست¬محیطی درون کشور (مشکلات کم آبی، خشک شدن تالابها و دریاچه¬ها) از نمونه¬های نبود رویکرد مؤثر در سیاست خارجی می¬باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

11 - پیامدهای کارآمد نبودن فرهنگ سازمانی مبتنی بر شاخص های مدیریت جهادی در دادگستری های جمهوری اسلامی
حسن سلطانی طاهره سادات آروین اصل Saeed Razeghi

چنانچه دادگستری جمهوری اسلامی ایران در زمینه خدمت به ارباب رجوع، در نظر داشتن خدا در کلیه امور قضاوت، داشتن روحیه مردمی توسط قضات و مسئولین آن، تزکیه نفس، استفاده صحیح و دقیق از بیت المال و ... از مطلوبیت کافی برخوردار نباشد رفته رفته محبوبیت خود را میان آحاد مردم از دس چکیده کامل

چنانچه دادگستری جمهوری اسلامی ایران در زمینه خدمت به ارباب رجوع، در نظر داشتن خدا در کلیه امور قضاوت، داشتن روحیه مردمی توسط قضات و مسئولین آن، تزکیه نفس، استفاده صحیح و دقیق از بیت المال و ... از مطلوبیت کافی برخوردار نباشد رفته رفته محبوبیت خود را میان آحاد مردم از دست می‌دهد. بنابراین هدف از پژوهش حاضر، پیامدهای کارآمد نبودن فرهنگ سازمانی مبتنی بر شاخص های مدیریت جهادی در دادگستری جمهوری اسلامی می‌باشد. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و به لحاظ روش اجرا آمیخته است. جامعه هدف پژوهش حاضر در بخش کیفی و کمّی اساتید و خبرگان مدیریت سازمانی و مدیریت جهادی با حداقل 10 سال سابقه خواهند بود. حجم نمونه مبتنی بر رویکرد اشباع نظری تعیین می‌گردد و روش نمونه‌گیری نیز روش گلوله برفی می‌باشد. به منظور تجزیه و تحلیل داده‌های مصاحبه‌ها، در مرحله کیفی، از روش تحلیل مضمون استفاده می‌شود. فرایند در روش داده بنیاد شامل کدگذاری است. همچنین در مرحله کمّی، روایی گویه‌های مصاحبه تایید شده است. در نهایت یافته‌ها حاکی از آن است که پیامدهای نبود فرهنگ سازمانی مطلوب مبتنی بر شاخص‌های مدیریت جهادی عبارتند از : هدر رفتن منابع، عدم مسئولیت پذیری، نداشتن جهت گیری خدایی، نبود اعتماد به نفس، عدم توجه به مشارکت، عدم تکریم یکدیگر، بدخلقی، بی توجهی به کردار دینی و ... . پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

12 - بررسی اهداف اقتصادی ایران و چین در سند همکاری جامع راهبردی
آرزو عسکری مهرداد صالحی یگانه

روابط ایران و چین پیشینه تاریخی طولانی دارد. اولین ارتباطات آنها از طریق جاده ابریشم قدیم صورت گرفت و امروزه با طرح جاده ابریشم نوین توسط چین و سند همکاری جامع راهبردی ۲۵ ساله، روابط دو کشور به سطح مشارکت راهبردی گسترش پیدا کرده است. چین برای عملیاتی کردن طرح کمربنده را چکیده کامل

روابط ایران و چین پیشینه تاریخی طولانی دارد. اولین ارتباطات آنها از طریق جاده ابریشم قدیم صورت گرفت و امروزه با طرح جاده ابریشم نوین توسط چین و سند همکاری جامع راهبردی ۲۵ ساله، روابط دو کشور به سطح مشارکت راهبردی گسترش پیدا کرده است. چین برای عملیاتی کردن طرح کمربنده راه با کشورهای زیادی سند همکاری امضا کرده است. ایران نیز به دلیل موقعیت زئوپلیتیکی خاص، مورد توجه ویژه پکن قرار گرفته است. از این رو، در 7 فروردین ۱۴۰۰ سند همکاری جامع راهبردی ۲۵ ساله بین وزرای خارجه ایران و چین به امضاء رسید که قرار است نقشه راهی برای همکاری آينده طرفین باشد. پژوهش حاضر تلاشی است برای پاسخ به این پرسش که جمهوری اسلامی ایران و چین از طریق سند همکاری جامع راهبردی ۲۵ ساله چه اهداف اقتصادی را دنبال می کنند؟ فرضیه مطرح شده این است که اصلی ترین هدف چین در قرارداد مذکور تنوع بخشی به منابع انرژی و تأمین امنیت آن است. از طرف دیگر، مهم ترین هدف جمهوری اسلامی ایران نیز رهایی از محاصره اقتصادی از طریق افزایش مبادلات تجاری با چین در شرایط اعمال تحریم های اقتصادی است. روش پژوهش حاضر توصیفی – تحلیلی و گردآوری اطلاعات نیز به صورت استفاده از منابع مکتوب اعم از کتب، مقالات، اسناد و داده های اینترنت می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

13 - واکاوی ابعاد و مولفه های مدل عوامل کلیدی ارزش‌آفرینی پایدار در زنجیره‌‌های تامین: مطالعه موردی صنعت نفت و ‏گاز ایران
فيروز خدائی هوشنگ تقی‌زاده مجید باقرزاده خواجه

هدف مطالعه حاضر طراحی مدل عوامل کلیدی ارزش‌آفرینی پایدار در زنجیره‌‌های تامین صنعت نفت و ‏گاز ایران است. این پژوهش از گونه بنیادی و به لحاظ روش، ترکیبی (کیفی و کمی) است. ابتدا با مرور نظام‌مند سه مرحله‌ای اسناد علمی غربال و مدل مضامین با رویکرد کیفی تحلیل مضمون از داخل چکیده کامل

هدف مطالعه حاضر طراحی مدل عوامل کلیدی ارزش‌آفرینی پایدار در زنجیره‌‌های تامین صنعت نفت و ‏گاز ایران است. این پژوهش از گونه بنیادی و به لحاظ روش، ترکیبی (کیفی و کمی) است. ابتدا با مرور نظام‌مند سه مرحله‌ای اسناد علمی غربال و مدل مضامین با رویکرد کیفی تحلیل مضمون از داخل اسناد مزبور استخراج شد. بر همین اساس، ابتدا با جستجوی پایگاه‌های علمی معتبر، 1103 سند مشخص شد که در طی سه ‏بار غربال بر اساس ارتباط عنوان، چکیده و بررسی متن کامل با رویکرد مرور نظام مند، به 62 فقره سند تقلیل یافت و بعنوان نمونه ‏کیفی لحاظ گردید. یافته‌های تحلیل محتوای مضمونی پس از بررسی روایی و پایایی در 9 ‏مضمون کلان و 50 مضمون فرعی از میان 850 فقره مشاهدات در قالب کدهای باز و در چندین مرحله بازبینی استخراج شد. در بخش کمی، مدل مضامین حاصل‌شده در گام قبلی به‌صورت پرسش‌نامه تنظیم و پس از بررسی روایی و پایایی ‏مابین متخصصین فعال در زمینه صنعت نفت و گاز توزیع‌شده است. پس از ‏گردآوری داده‌ها، مدل کیفی با رویکرد آماری تحلیل عاملی تأییدی‏ ارزیابی و تایید شد. ابعاد مدل مزبور عبارتند از: کیفیت ‏راهبری، ‏‏قابلیت‌های ‏زیربنایی، ‏ساختاری و ‏سازماندهی، ‏ارزیابی و ‏بازخوردگیری، کیفیت ارتباطات، ‏کیفیت منابع، ‏‏تسهیل کننده‌های ‏مدیریت دانشی، ‏ آگاهی و حمایت اجتماعی، ‏توانایی یکپارچه‌سازی ‏فرایندها بین ‏عوامل و ‏اجزای زنجیره و ‏تسهیل کننده‌های ‏ارتقای پایداری ‏در زنجیره. نهایتا بر مبنای یافته‌ها پیشنهادهای تحقیق ارائه شده است.‏ پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

14 - کاربست رویکرد ساختاری-تفسیری پیچیدگی زنجیره تامین و نقش آن در رقابت پذیری در صنعت خودرو سازی
سعید زنگنه بلقیس باورصاد مجید نیلی احمد آبادی

پیشرفت گسترده در عملیات مدیریت زنجیره تامین و تحقیقات لجستیکی منجر به تغییر ماهیت رقابت در کسب‌وکارهای امروزی شده است. در فرآیند زنجیره تامین، عملکرد مدیریت زنجیره تامین یک فاکتور مهم و کلیدی برای کسب مزیت رقابتی می‌باشد . هدف از این مقاله کاربست رویکرد ساختاری-تفسیری پ چکیده کامل

پیشرفت گسترده در عملیات مدیریت زنجیره تامین و تحقیقات لجستیکی منجر به تغییر ماهیت رقابت در کسب‌وکارهای امروزی شده است. در فرآیند زنجیره تامین، عملکرد مدیریت زنجیره تامین یک فاکتور مهم و کلیدی برای کسب مزیت رقابتی می‌باشد . هدف از این مقاله کاربست رویکرد ساختاری-تفسیری پیچیدگی زنجیره تامین و نقش آن در رقابت پذیری در صنعت خودرو سازی در صنعت خودرو سازی است. این مقاله از نظر هدف توسعه ای است؛ که با استفاده از روش ترکیبی، در دو مرحله، شامل شناسایی شاخص ها به روش تحلیل مضمون و آزمون آن به روش پیمایشی از نوع همبستگی انجام شده است. جامعه آماری مقاله در فاز کیفی مدیران شعب شرکت ایران خودرو استان خوزستان و اساتید و در فاز کمی مدیران، کارکنان و دست‌اندرکاران شعب شرکت ایران خودرو استان خوزستان است که در بخش کمی از طریق تشکیل ماتریس خودتعاملی ساختاری به دنبال مدل‌سازی ساختاری و تفسیری می‌باشد. حجم نمونه آماری در فاز کیفی به روش قضاوتی تعیین شد. نتایج پژوهش نشان داد؛ 3 شاخص اصلی و 15 شاخص فرعی به عنوان عوامل مدل اصلی شناسایی شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

15 - ارایه الگوی مدیریت جذب توریسم سلامت درآینده ایران
مانیا امین زاده علی حاجیها حسین وظیفه دوست فریدون رهنما رودپشتی

چکیدهزمینه: با توجه به فرصت های مناسب اقتصادی-جغرافیایی کشور و ارزآوری صنعت گردشگری سلامت، استفاده از این فرصت&lrm; ها نیازمند آینده نگری و نقشه راه مناسب، به منظور ارائه راهکار های لازم جهت جذب گردشگران سلامت می باشد.هدف: پژوهش حاضر با هدف ارائه الگوی مدیریت جذب گردشگر چکیده کامل

چکیدهزمینه: با توجه به فرصت های مناسب اقتصادی-جغرافیایی کشور و ارزآوری صنعت گردشگری سلامت، استفاده از این فرصت&lrm; ها نیازمند آینده نگری و نقشه راه مناسب، به منظور ارائه راهکار های لازم جهت جذب گردشگران سلامت می باشد.هدف: پژوهش حاضر با هدف ارائه الگوی مدیریت جذب گردشگری سلامت کشور، به منظور بهره برداری از فرصت های آینده این صنعت انجام شده است.روشها: در این پژوهش از استراتژی نظریه داده بنیاد و طرح نظام مند اشتراس-کوربین استفاده گردید. روش نمونه‌گیری به صورت نظری و برای جمع آوری اطلاعات و رسیدن به اشباع نظری، 18 مصاحبه نیمه ساختار یافته با پزشکان متخصص و مجریان حوزه گردشگری سلامت انجام شد. برای روایی و پایایی پژوهش از شیوه بررسی به وسیله اعضاء، مشارکتی بودن، روش مثلث&lrm;سازی و روش بازآزمون استفاده گردید. نکات کلیدی مصاحبه ها طی مراحل سه گانه کدگذاری باز، محوری و انتخابی تجزیه و تحلیل و برای اولویت بندی آنها از روش دلفی استفاده شد.یافته ها: عوامل موثر بر جذب گردشگران سلامت کشور در قالب الگوی پارادایمی، با 16 مقوله و 51 مفهوم استخراج گردید. همچنین اولویت عوامل سازنده الگو با استفاده از روش دلفی و نظر خبرگان طی 2 مرحله تعیین و با انحراف معیار کمتر از 05/0 همگرا گردید. نتیجه: نتایج پژوهش نشان داد که به ترتیب چهار مقوله برنامه ریزی، مزیت هزینه ای، کیفیت خدمات درمانی، و نیروهای فنی و تخصصی در اولویت بالاتری قرار دارند و باید محور برنامه های آینده مدیریت جذب گردشگری کشور قرار گیرند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

16 - برنامه ریزی آینده ایران با برندسازی ملی
امین اردلان حسین وظیفه دوست هاشم نیکومرام

به منظور برنامه ریزی آینده، آگاهی از نگرش ها، برداشتها و شناسایی عوامل و ابعاد مختلفی که بر برند ملی یک کشور تاثیر دارند از سوی هر متخصص و سازمانی که خواهان ایجاد، بهره برداری، حفظ و توسعه یک برندملی است ضروری می باشد. از این رو مطالعه حاضر به دنبال یافتن عوامل اثرگذار چکیده کامل

به منظور برنامه ریزی آینده، آگاهی از نگرش ها، برداشتها و شناسایی عوامل و ابعاد مختلفی که بر برند ملی یک کشور تاثیر دارند از سوی هر متخصص و سازمانی که خواهان ایجاد، بهره برداری، حفظ و توسعه یک برندملی است ضروری می باشد. از این رو مطالعه حاضر به دنبال یافتن عوامل اثرگذار در برندسازی ملی به نحوی است که متغیرهای مختص کشور ایران را شناسایی کرده و به منظور برنامه ریزی آینده برند ملی بتواند نقشه راه مناسب و جامعی را ارایه نماید. جامعه آماری تحقیق گردشگرانی که از ایران بازدید کرده اند که اطلاعات از 987 نفر نمونه به کمک پرسشنامه جمع آوری گردید. با استفاده از روش تحقیق توصیفی پیمایشی و مدل سازی معادلات ساختاری فرضیه های هشت گانه تحلیل شده و از نظر هدف در زمره پژوهش های کاربردی به حساب می آید. نتایج نشان می دهد که عوامل دولت، فرهنگ، گردشگری، جامعه، جغرافیا و طبیعت، بر برندملی تاثیرگذار هستند. همچنین برندهای صادراتی، علم و فناوری و اقتصاد از عوامل موثر بر برند ملی می باشند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

17 - شناسایی و اولویت بندی مهمترین عوامل تأثیرگذار بر تصمیم گیری مصرف کنندگان در انتخاب کالاهای تولید داخلی با هدف ارائه الگوی مصرفی کالاهای ایرانی (در راستای حمایت از تولید ملی)
فیروزه حاجی علی اکبری نرگس صدیقیان

الگوی مصرفی خانوارها در طول زمان و منبعث از تحولات فرهنگی، اجتماعی ودرآمدی دستخوش تغییر و تحول می شودو انتظار می رود که به تبع آن تولیدکنندگان و برنامه ریزان اقتصادی هماهنگ با بازار حرکت کنند و نیازهای تولیدی،واردات کالا و به طور کلی نوع نگرش به کالاهای مصرفی رادر مجموع چکیده کامل

الگوی مصرفی خانوارها در طول زمان و منبعث از تحولات فرهنگی، اجتماعی ودرآمدی دستخوش تغییر و تحول می شودو انتظار می رود که به تبع آن تولیدکنندگان و برنامه ریزان اقتصادی هماهنگ با بازار حرکت کنند و نیازهای تولیدی،واردات کالا و به طور کلی نوع نگرش به کالاهای مصرفی رادر مجموعه ای واقع بینانه و منطبق با آمار و اطلاعات دقیق ساختارسازی نمایند. هدف اصلی پژوهش حاضر،شناسایی و اولویت بندی مهمترین عوامل تأثیرگذاربر تصمیم گیری مصرف کنندگان در انتخاب کالاهای تولید داخلی با هدف ارائه الگوی مصرفی کالاهای ایرانی در آینده است. روش تحقیق حاضر روش دلفی است،که با انجام مصاحبه بین 34 نفر از مصرف کنندگانی که دانش و آگاهی لازم در مورد محصولات ایرانی و خارجی را داشتند ،متغیرها استخراج شد و بعد از ساختن پرسش نامه وتأیید روایی آن، ومحاسبه میانگین هندسی پر تکرارترین متغیرها احصاء گردید.با استفاده از نرم افزار MICMAC ارزیابی و تجزیه و تحلیل داده ها و مدل نهایی گردیده است.بر اساس مدل نهایی ارائه شده در پژوهش مشخص شد که هفت متغیر در گرایش مصرف کنندگان به سمت استفاده از کالای ایرانی بیشترین تأثیر را دارند که عبارتند از:کیفیت،قیمت،کارکرد محصول،بسته بندی، پشیمانی بعد از خرید(شک و ناراحتی)،طراحی و گارانتی، که تولید کنندگان کالاهای ایرانی می توانند با اولویت دادن به این عوامل در راستای تولید و ورود به بازار، از آنها بهره مند گردند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

18 - ارائه چارچوبی برای عشق به برند در میان مصرف کنندگان ایرانی با تحلیلی بر پیشایندها و پیامدهای آن
سمیه علی نژاد مسعود کیماسی محمدعلی شاه حسینی

هدف پژوهش حاضر، توسعه مدلی برای شناسایی ابعاد سنجش عشق به برند، متغیرهای موثر بر ابعاد عشق به برند و متغیرهای تاثیرپذیر از ابعاد عشق به برند در میان مصرف کنندگان ایرانی می باشد. در این پژوهش، محقق از روش تحلیل کیفی استفاده کرده است. بدین منظورجهت توسعه مدل عشق به برند ا چکیده کامل

هدف پژوهش حاضر، توسعه مدلی برای شناسایی ابعاد سنجش عشق به برند، متغیرهای موثر بر ابعاد عشق به برند و متغیرهای تاثیرپذیر از ابعاد عشق به برند در میان مصرف کنندگان ایرانی می باشد. در این پژوهش، محقق از روش تحلیل کیفی استفاده کرده است. بدین منظورجهت توسعه مدل عشق به برند از روش پژوهش کیفی و ابزار مصاحبه با نمونه ای از 106 مصرف کننده استفاده شده است. داده ها با استفاده از تکنیک تحلیل تم، تجزیه و تحلیل شده و سپس مدل عشق به برند بر اساس نظریه زمینه ای توسعه داده شده است. نتایج حاصل از تحلیل کیفی نشان می دهد که ساختار عشق به برند درمیان مصرف کنندگان ایرانی به واسطه 14 بعد (اعتماد، ابراز علاقه، ادراکات عملکردی، آرزو و رویا، جذابیت، خاطرات و لحظه ها، خود سازگاری، رضایت، زیبایی، صمیمیت، لذت، مدت زمان رابطه، منحصر به فرد بودن و وابستگی) سنجیده می شود. هویت برند، اعتماد به برند و تصویر برند به عنوان پیشایندهای عشق به برند شناخته شده اند. و همچنین تعهد به برند، وفاداری به برند، تبلیغات شفاهی و میل به پرداخت اضافه بها به عنوان پیامدهای عشق به برند شناخته شده اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

19 - بررسی وضعیت شاخص های جهانی شدن دانشگاه علوم پزشکی ایران برپایه آینده پژوهی
سیامک سندگل مجتبی معظمی نرگس حسن مرادی

10.30495/jmfr.2022.20264

جهانی‌شدن یا به تعبیری دیگر جهانی‌سازی دو توصیف از وضعیتی فرآیندی هستند که به شکلی فزآینده‌ به هم‌شکلی نهادها و ساختار‌های مختلف اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و اقتصادی دامن زده است. در این میان رقابتی شدن اقتصاد در حوزه دانش نیز به جهانی شدن دانشگاه‌ها دامن زده است. هدف این م چکیده کامل

جهانی‌شدن یا به تعبیری دیگر جهانی‌سازی دو توصیف از وضعیتی فرآیندی هستند که به شکلی فزآینده‌ به هم‌شکلی نهادها و ساختار‌های مختلف اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و اقتصادی دامن زده است. در این میان رقابتی شدن اقتصاد در حوزه دانش نیز به جهانی شدن دانشگاه‌ها دامن زده است. هدف این مقاله بررسی وضعیت شاخص‌های جهانی شدن دانشگاه علوم پزشکی ایران برپایه آینده پژوهی می باشد.نوع تحقیق بر اساس هدف کاربردی توسعه‌ای و از لحاظ ماهیت و روش تحلیلی‌- اکتشافی است. روش گردآوری اطلاعات در این پژوهش مطالعات کتابخانه‌ای‌(فیش‌برداری و اسنادی) و مطالعات میدانی (پرسشنامه و مصاحبه) است. از حیث ماهیت تحقیق پژوهش حاضر یک مطالعه کیفی از نوع اکتشافی است.بررسی‌ها نشان داد که وضعیت شاخص‌ها در دانشگاه علوم پزشکی ایران کاملا در راستای مولفه‌های جهانی شدن نظام دانشگاهی باشد. 33/13 درصد بر این باور بوده‌اند که تا حدی وضعیت اول صادق است. 9 نفر که 60 درصد خبرگان را تشکیل می‌دهد بر این باورند که تا حدی و 4 نفر که 67/26 درصد خبرگان را تشکیل می‌دهد بر این باورند که تکنولوژی آموزشی در دانشگاه علوم پزشکی ایران شدیدا در راستای محلی و منطقه‌ای بودن سامان یافته است.نتایج بررسی این شاخص‌ها نشان داده است که از نگاه خبرگان اولویت بندی این شاخص‌ها به شرح زیر بوده است؛ ساختار نظام آموزشی، منابع و نیروی انسانی، ساختار دانشی، محتوای آموزشی، تکنولوژی آموزشی و محیط بیرونی است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

20 - سناریوهای توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر ایران در افق 1420 با رویکردی آینده پژوهانه
کیارش فرتاش محمد صادق خیاطیان یزدی امیر قربانی

10.30495/jmfr.2022.19496

زمینه: یکی از مشکلات و دغدغه‌های اساسی دنیای امروز، پایان یافتن منابع سوخت فسیلی به عنوان مهم‌ترین منبع فعلی انرژی دنیا است؛ به همین دلیل انرژی‌های تجدیدپذیر به عنوان جایگزین مورد توجه است.هدف: هدف این پژوهش تدوین سناریوهای توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر در ایران با رویکرد آ چکیده کامل

زمینه: یکی از مشکلات و دغدغه‌های اساسی دنیای امروز، پایان یافتن منابع سوخت فسیلی به عنوان مهم‌ترین منبع فعلی انرژی دنیا است؛ به همین دلیل انرژی‌های تجدیدپذیر به عنوان جایگزین مورد توجه است.هدف: هدف این پژوهش تدوین سناریوهای توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر در ایران با رویکرد آینده‌پژوهی است.روش: این تحقیق بر اساس هدف، کاربردی است که با استفاده از روش‌های کیفی-اکتشافی، اقدام به جمع‌آوری اطلاعات نموده است. ابزار گردآوری اطلاعات، مصاحبه و پنل خبرگان می‌باشد. در این تحقیق جامعه آماری مدیران و کارشناسان آگاه و متخصص در حوزه انرژی مخصوصا انرژی‌های تجدیدپذیر می‌باشند که با توجه به نوع اطلاعات لازم برای انجام تحقیق از نمونه‌گیری غیراحتمالی قضاوتی استفاده‌شده است. روش این پژوهش مبتنی بر سناریونویسی در آینده‌پژوهی است.یافته‌ها: پس از تدوین سوال تحقیق و تعیین موضوع، پنل خبرگان تشکیل و نیروهای پیشران مشخص گردید. به منظور تعیین پیشران‌های اصلی از 2 شاخص اهمیت و عدم قطعیت استفاده شد. با توجه به شاخص‌های اهمیت و عدم قطعیت دو پیشران "فناوری‌های نوظهور" و "اقتصاد سبز و پایدار" انتخاب شدند. با توجه به این دو عدم قطعیت چهار سناریوی "پایداری محیطی با طلای سبز"، "خیز موقت و ناپایدار به سمت پایداری"، "بهره‌وری با طلای سیاه" و "تداوم روند فعلی و چرخه شوم بلای سیاه" تدوین شدند.نتیجه‌گیری: در پایان سناریوهای تدوین شده با پیشینه مقایسه و تحلیل گردید سناریوهای پیشنهادی تحقیق حاضر به چه میزان با یافته‌های آن پژوهشگران همراستاست. نتایج و خروجی‌های حاصل از این روش می‌تواند بستر مناسبی برای سیاست‌گذاران حوزه انرژی‌ مخصوصا انرژی‌های تجدیدپذیر فراهم آورد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

21 - بررسی تحلیلی شکل‌گیری جنگ زمینی در آینده در مساله خیزترین منطقه جمهوری اسلامی ایران
سیدعلیرضا قاضی میرسعید

این تحقیق با هدف بررسی تحلیلی شکل‌گیری جنگ زمینی در آینده در مساله خیزترین منطقه جمهوری اسلامی ایران انجام گرفت. در این راستا یک نشست تخصصی متشکل از38 نفر از استادان حوزه جنگ زمینی که در 11 گروه خبره گروه بندی شدند، برگزار شد و مصاحبه ساخت‌یافته با ایشان انجام شد. سپس ن چکیده کامل

این تحقیق با هدف بررسی تحلیلی شکل‌گیری جنگ زمینی در آینده در مساله خیزترین منطقه جمهوری اسلامی ایران انجام گرفت. در این راستا یک نشست تخصصی متشکل از38 نفر از استادان حوزه جنگ زمینی که در 11 گروه خبره گروه بندی شدند، برگزار شد و مصاحبه ساخت‌یافته با ایشان انجام شد. سپس نتایج حاصله مجددا به خبرگان ارائه و تایید مجدد دریافت شد. سپس با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی تحلیل داده‌ها صورت گرفته و مساله‌خیزترین منطقه کشور برای جنگ زمینی احتمالی آینده، منطقه شرق و جنوب شرق کشور شناسایی شد. همچنین روندهای موجود برای شکل‌گیری چنین جنگی در این منطقه، پررنگ‌تر شدن حضور قدرتهای فرامنطقه‌ای شامل آمریکا و ناتو، تشدید تحرکات رژیم صهیونیستی و عربستان در بلوچستان پاکستان و ایران، شکل‌گیری مجدد گروههای دارای هویت جعلی در افغانستان و شمال پاکستان و افزایش بی‌اعتمادی به دولت مرکزی و قومیت‌گرایی مفرط در استانهای مرزی ایران هستند و کنشگران کلیدی نیز شامل نیروهای فرامنطقه ای آمریکا، ناتو و رژیم صهیونیستی و عربستان ، ترکیه، داعش و شکلهای جدید گروههای دارای هویت جعلی، منافقین و گروههای استقلال طلب بلوچستان پاکستان و طالبان ، تروریستهای محلی و رادیکالیسم قومی و وهابیت می باشند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

22 - بررسی کمی انتقال فناوری در صنعت خودروسازی با استفاده از الگوی تحلیل ارتباط (مطالعة موردی برای دو محصول پژو 301 و 2008 در گروه صنعتی ایران‏خودرو)
سید احمد مدیر قمی طهورث سهرابی زاد اله فتحی

10.30495/jmfr.2022.58833.2390

این مقاله موضوع انتقال فناوری را در صنعت خودرو به طور کمی و با رویکرد اقتصادسنجی بررسی می کند. به عنوان مطالعة موردی، سرمایه گذاری مشترک بین المللی بین گروه خودروسازی فرانسوی پژو و گروه صنعتی ایران خودرو در دو محصول 301 و 2008، به عنوان نمونه های موردی این مقاله انتخاب چکیده کامل

این مقاله موضوع انتقال فناوری را در صنعت خودرو به طور کمی و با رویکرد اقتصادسنجی بررسی می کند. به عنوان مطالعة موردی، سرمایه گذاری مشترک بین المللی بین گروه خودروسازی فرانسوی پژو و گروه صنعتی ایران خودرو در دو محصول 301 و 2008، به عنوان نمونه های موردی این مقاله انتخاب شده اند. در بخش مرور ادبیات نشان داده شده است که پنج رویکرد اصلی برای سنجش فناوری در قطعات خودرو وجود دارد: 1- رویکرد مقدار سرمایه‌گذاری در حوزة تحقیق و توسعه، 2- رویکرد ارزش صادرات با تولید ناخالص داخلی به ازای هر نفر، 3- رویکرد تعریف آستانه، 4- رویکرد بر اساس رتبه بندی هزینة مهندسی و در آخر و جدیدترین روش 5- رویکرد آمار ثبت اختراعات. در این مقاله ابتدا پنج رویکرد قبل شرح داده می شوند و بر این اساس، رویکرد جدیدی مبتنی بر الگوی تحلیل ارتباط، برای سنجش شاخص انتقال فناوری‌ قطعات خودرو ارائه می‌شود. نتایج نشان می دهند که علی رغم تلاش زیاد ایران خودرو برای انتقال فناوری از شرکت پژو در دو محصول 301 و 2008، فقط قطعات خودرو با فناوری ساده و ارزش افزودة پایین در زنجیرة تامین داخلی ایران خودرو، تولید شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

23 - پیش بینی الگوی یکپارچه برنامه‌ریزی جانشین‌پروری مدیران (مورد مطالعه: شرکت دخانیات ایران)
نسیم حبیب اله میرعلی سیدنقوی جواد محرابی

10.30495/jmfr.2023.70661.2766

چکیده: جانشین‌پروری موفق می‌تواند موجب کاهش ترک شغل کارکنان شود، زیرا کارکنانی که آینده شغلی مطلوبی در پیش روی خود در سازمان ببینند، کمتر به ترک شغل خود می‌اندیشند. از این رو، هدف تحقیق حاضر پیش بینی الگوی یکپارچه برنامه‌ریزی جانشین‌پروری مدیران در شرکت دخانیات ایران می چکیده کامل

چکیده: جانشین‌پروری موفق می‌تواند موجب کاهش ترک شغل کارکنان شود، زیرا کارکنانی که آینده شغلی مطلوبی در پیش روی خود در سازمان ببینند، کمتر به ترک شغل خود می‌اندیشند. از این رو، هدف تحقیق حاضر پیش بینی الگوی یکپارچه برنامه‌ریزی جانشین‌پروری مدیران در شرکت دخانیات ایران می‌باشد. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی توسعه‌ای است. استراتژی تحقیق پیمایشی از نوع دلفی می‌باشد. ابتدا با استفاده از تفسیر 12 مصاحبه صورت گرفته از خبرگان شرکت دخانیات ایران و بررسی سطر به سطر مصاحبه‌ها و شناسایی مدل مفهومی با استفاده از روش تحلیل تم، فرآیند دلفی در چهار دور به انجام رسید و پس از دور چهارم توافق حاصل گردید. در این پژوهش برای الگوی یکپارچه برنامه‌ریزی جانشین‌پروری مدیران نسبت به شناسایی عوامل مؤثر پرداخته شد، در این زمینه 90 کد در قالب 10 مقوله فرعی و 4 مقوله اصلی شناسایی شد. نتایج پژوهش الگویی یکپارچه برای برنامه‌ریزی جانشین‌پروری مدیران در شرکت دخانیات ایران ارائه نمود که می‌تواند مورداستفاده مدیران و پژوهشگران قرار گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

24 - ارایه یک مدل برنامه ریزی ریاضی برای سنجش کارایی نسبی صنایع ایران
محمدجواد اصغرپور میربهادر قلی آریا نژاد مصطفی شکری محمدعلی کرامتی

در این پژوهش مدلی برای سنجش کارایی نسبی صنایع ایران از طریق توسعه مدل های برنامه ریزی ریاضی ارایه شده است. در مدل معرفی شده داده های مربوط به چهار نهاده و سه ستاده صنایع نه گانه ایران طی دوره 20 ساله 77-1358 به کار برده شده است. آزمون آماری اعتبار مدل را تأیید نموده. نت چکیده کامل

در این پژوهش مدلی برای سنجش کارایی نسبی صنایع ایران از طریق توسعه مدل های برنامه ریزی ریاضی ارایه شده است. در مدل معرفی شده داده های مربوط به چهار نهاده و سه ستاده صنایع نه گانه ایران طی دوره 20 ساله 77-1358 به کار برده شده است. آزمون آماری اعتبار مدل را تأیید نموده. نتایج حاصل از این مدل حاکی از آن است که هیچ یک از شاخه های نه گانه صنایع موجود در ایران از نظر تعداد سال هایی که طی دوره مطالعه کارا بوده اند، برتری نسبت به دیگری ندارند. به عبارت دیگر تفاوت معنا داری بین این صنایع از لحاظ کارایی نسبی وجود ندارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

25 - ارایه یک مدل برنامه ریزی ریاضی برای سنجش کارایی نسبی صنایع ایران
محمد جواد اصغر پور محمد علی کرامتی

در این پژوهش مدلی برای سنجش کارایی نسبی صنایع ایران از طریق توسعه مدل های برنامه ریزی ریاضی ارایه شده است . در مدل1358 به کار برده شده است . - معرفی شده داده های مربوط به چهار نهاده و سه ستانده صنایع نه گانه ایران طی دوره 20 ساله 77آزمون آماری اعتبار مدل را تایید نموده چکیده کامل

در این پژوهش مدلی برای سنجش کارایی نسبی صنایع ایران از طریق توسعه مدل های برنامه ریزی ریاضی ارایه شده است . در مدل1358 به کار برده شده است . - معرفی شده داده های مربوط به چهار نهاده و سه ستانده صنایع نه گانه ایران طی دوره 20 ساله 77آزمون آماری اعتبار مدل را تایید نموده . نتایج حاصل از این مدل حاکی از آن است که هیچ یک از شاخه های نه گانه صنایع موجود درایران از نظر تعداد سالهایی که طی دوره مطالعه کار آ بوده اند؛ برتری نسبت به دیگری ندارند. به عبارت دیگر تفاوت معنا داری بین اینصنایع از لحاظ کارایی نسبی وجود ندارد پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

26 - شناسایی عوامل مؤثر بر توسعه(پرورش) اسلامی ایرانی منابع انسانی در بخش دولتی با نگاه آینده‌پژوهی
اسمعیل کمالی راد ناصر میرسپاسی رضا نجف بیگی افشار کاظمی

از آنجایی که رشد و پیشرفت منابع انسانی در هر سازمانی حایز اهمیت است در این مقاله تلاش شده است عوامل مؤثر بر پیشرفت منابع انسانی در راستای سیاست‌های کلی نظام اداری با نگاه آینده‌پژوهی مورد شناسایی قرار گیرد. جامعه آماری این پژوهش سازمانهای دولتی است؛ با توجه به تعداد زیا چکیده کامل

از آنجایی که رشد و پیشرفت منابع انسانی در هر سازمانی حایز اهمیت است در این مقاله تلاش شده است عوامل مؤثر بر پیشرفت منابع انسانی در راستای سیاست‌های کلی نظام اداری با نگاه آینده‌پژوهی مورد شناسایی قرار گیرد. جامعه آماری این پژوهش سازمانهای دولتی است؛ با توجه به تعداد زیاد اعضای هر یک از جامعه‌های آماری پژوهش، از روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای برای تعیین حجم نمونه استفاده شده است و تعداد نمونه مورد نیاز 174 نفر برآورد گردید. در این پژوهش برای بررسی و آزمون مدل مفهومی پژوهش از روش مدل‌سازی معادلات ساختاری در نرم افزار ایموس استفاده شده است. پس از تحلیل داده‌های پژوهش این نتیجه به دست آمد که متغیر زیرساخت ها، ارزش‌های اسلامی و محیط بر پیشرفت ایرانی اسلامی منابع انسانی تأثیر مستقیم دارد؛ همچنین مشخص شد پیشرفت ایرانی اسلامی بر همسویی و همسویی بر برونداد منابع انسانی در بخش دولتی تأثیر مستقیم دارد. وبدین صورت مدل مفهومی استخراج گردید وسپس با استخراج مدل فرضیه هایی تدوین گردید ومورد آزمون قرار گرفت،سپس باکدگذاری باز از اطلاعات بدست آمده از مصاحبه کیفی با نمونه گیری هدفمند مدل اصلی پژوهش با نگاهی سیستمی(نظام مند)به توسعه(پرورش)منابع انسانی در بخش دولتی با محوریت سیاستهای 11گانه نظام اداری ابلاغی مقام معظم رهبری تدوین شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

27 - بررسی پتانسیل صادراتی دوجانبه ایران در تجارت با کشورهای واقع در آسیای جنوب غربی
دکتر محمد علی عبدالوند دکتر محمد علی ضیغمی

از محور های مهم جهت برنامه ریزی به ویژه در توسعه صادرات به کشورهای درحال توسعه، آگاهی از ظرفیت های دوجانبهکشورها در تولید و صدور کالا است . هدف اصلی این مقاله بررسی و شناسایی پتانسیل صادرات غیر نف تی دوجانبه ایران درتجارت ب ا کشورهای و اقع در آسیای جنوب غربی می باشد که چکیده کامل

از محور های مهم جهت برنامه ریزی به ویژه در توسعه صادرات به کشورهای درحال توسعه، آگاهی از ظرفیت های دوجانبهکشورها در تولید و صدور کالا است . هدف اصلی این مقاله بررسی و شناسایی پتانسیل صادرات غیر نف تی دوجانبه ایران درتجارت ب ا کشورهای و اقع در آسیای جنوب غربی می باشد که محاسبات و تحلیل ها بر حسب کل بخش تجارت غیر نفتیکشورها و بخشها ی 21 گانه طبق بندی نظام هماهنگ می باشد . این مطالعه با استفاده از داده های پس نگر 1 (صادرات وواردات ) شامل ایران و 23 کشور واقع در آسیای جنوب غربی انجام گردید . روش تجزیه و تحلیل بر مبنای شاخص پتانسیلصادراتی دوجانبه می باشد . نتایج نشان می دهد ایران در صادرات غیر نفتی به کشورهای منطقه دارای فرصت های صادراتیزیادی به ویژه در بخشهای فلزات اساسی و مصنوعات آنها ، فرآورده های معدنی، فرآورده های شیمیایی ، مواد پلاستیکی واشیاء ساخته شده از آن ، مواد نسجی و مصنوعات ساخته شده از آن و فراورده های صنایع غذایی و نوشابه ها می باشد. معهذا ،ایران می تواند با تقویت مناسبات منطقه ای از جمله گسترش تجارت درون م نطقه ای با کشورهای مذکور بخصوص با اماراتمتحده عربی ، عربستان سعودی، ترکیه، مصر، عراق ، پاکستان ، قزاقستان کویت، اردن و عمان فرصت مناسبی برای جمهوریاسلامی ایران محسوب گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

28 - بررسی میزان عوامل مرتبط با کندی تسری نظام مدیریت کیفیت جامع در پیکره بخش دولتی ایران
ناصر میرسپاسی محمد حسین متقی سنجر سلاجقه

مدیریت کیفیت جامع یک نوع مدیریت است که با بکارگیری آن، سطح کیفی خدمات ارتقا می یابد و میتواند به خواسته های روزافزون مشتریان پاسخگو باشد. توجه به کیفیت جامع صرفا محدود به سازمان های تولیدی نمی گردد بلکه بخش دولت را نیز شامل می شود. با تصویب طرح استقرار نظام آزمایشی مدیر چکیده کامل

مدیریت کیفیت جامع یک نوع مدیریت است که با بکارگیری آن، سطح کیفی خدمات ارتقا می یابد و میتواند به خواسته های روزافزون مشتریان پاسخگو باشد. توجه به کیفیت جامع صرفا محدود به سازمان های تولیدی نمی گردد بلکه بخش دولت را نیز شامل می شود. با تصویب طرح استقرار نظام آزمایشی مدیریت کیفیت جامع در دستگاه های دولتی مورخ 29/3/1380 ، شورای عالی اداری، استقرر این نظام در دستگاه های دولتی مد نظر قرار گرفته، ولی متأسفانه اجرای این سیستم در کشور ما در مقایسه با کشورهای پیشرفته با کندی مواجه بوده است و میزان تسری (سرایت) این نظام در دستگاه های دولتی یکسان نبوده است. اگرچه اجرای مدیریت کیفیت جامع در بخش دولتی یک ضرورت است اما به نظر می آید تا زمانی که بستر سازی مناسب در زمینه های فرهنگی و غیره صورت نگیرد سازمانها منافع لازم را از استقرار مدلهای اجرایی مدیریت کیفیت جامع نظیر مدلهای ISO 9000 و غیره کسب نخواهند نمود. اما در مقابل در صورت درک صحیح و درست عوامل فرهنگی و رفع این مشکلات می توان انتظار داشت که درصد قابل توجیهی از کاربران روشهای اجرایی مدیریت جامع در مسیر اجرای درست این پدیده مدیریتی (مدیریت کیفیت جامع) گام بردارند. بعضی از این موانع فرهنگی که در سازمان های دولتی وجود دارد بنا به گزارش ها و اسناد متعدد عبارتند از: (دولت مداری، روزمره مداری، سخنوری، اتلاف گرایی و خودمحوری مدیران) که مانع اجرایی مدیریت کیفیت جامع در بخش دولتی است. تحقیق حاضر به بررسی عوامل مرتبط با کندی تسری نظام مدیریت کیفیت جامع در پیکره بخش دولتی ایران پرداخته است. در این تحقیق با توجه به اهداف و ماهیت پژوهش، موضوع تحقیق و بیان مسئله از روش توصیفی- همبستگی استفاده شده است. برای جمع آوری اطلاعات از دو پرسشنامه استفاده گردید که پرسشنامه بین 2000 نفر از کارکنان بخش دولتی به صورت نمونه گیری در 5 استان توزیع گردید. در این بررسی از روشهای موجود در آمار توصیفی نظیر نمودارهای جعبه ای جهت نمایش و مقایسه اطلاعات گردآوری شده استفاده گردید و برای سنجش رابطه بین متغیرها در جوابهای ارائه شده از آزمون ضریب همبستگی اسپیرمن کمک گرفته شد و همین طور برای مقایسه نحوه توزیع عوامل مختلف در استانهای مختلف از آزمون کروسکال والیس استفاده شد پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

29 - بررسی موانع توسعه کسب وکار الکترونیکی (مطالعه موردی: بنگاه های اقتصادی استان زنجان)
دکتر عباس معمارنژاد جلال حاجی علی اکبری

امروزه بکارگیری راهکارهای تجارت الکترونیکی برای بنگاههای اقتصادی بعنوان یک ضرورت اجتناب ناپذیر شده و چنانچهبنگاههای اقتصادی به این مهم توجه لازم را نداشته باشند با کاهش سودآوری و حذف از صحنه رقابت مواجه خواهند بود .بنابراین برنامه ریزی ب ه منظور بکارگیری این راهکارها از چکیده کامل

امروزه بکارگیری راهکارهای تجارت الکترونیکی برای بنگاههای اقتصادی بعنوان یک ضرورت اجتناب ناپذیر شده و چنانچهبنگاههای اقتصادی به این مهم توجه لازم را نداشته باشند با کاهش سودآوری و حذف از صحنه رقابت مواجه خواهند بود .بنابراین برنامه ریزی ب ه منظور بکارگیری این راهکارها از اقدامات مهم و راهبردی شرکت ها می باشد و یکی از مهمترین مراحلبرنامه ریزی شناسائی موانع بکارگیری آن و ارایه راهکارهائی در جهت رفع این موانع است.هدف این تحقیق بررسی و شناسائی موانع توسعه کسب وکار الکترونیکی در بنگاههای اقتصادی استان زنجان ، اولویت بندیموانع شناسائی شده و پیشنهاداتی در جهت رفع آنها می باشد .در این تحقیق موانع مذکور در قالب 6 طبقه اصل ی شامل :فرهنگی، زیر ساختهای اساسی، حقوقی، مدیریتی، انسانی و اقتصادی مورد بررسی و تحلیل قرار گرفتند، شش طبقه یاد شده به36 عامل فرعی تر تقسیم و رتبه بندی گردیده اند. از آنجا که کل جامعه آماری مورد سرشماری و محاسبه قرار گرفت از آمارتوصیفی برای بررسی سوالات تحقیق استفاده شد، و از جنبه فایده می توان تحقیق حاضر را در ردیف، کاربردی طبقه بندینمود. ابزار بکار رفته، پرسشنامه می باشد که پس از تایید روایی و پایایی، به اعضای جامعه (تعداد 170 بنگاه اقتصادی استانزنجان) جهت ارائه نظر و تکمیل تحویل شد.نتایج بدست آمده نشان می دهد که اولویت بندی موانع اصلی توسعه تجارت الکترونیکی از نظر دس ت اندرکاران، بنگاه هایاقتصادی استان زنجان به ترتیب عبارتند از : 1- موانع حقوقی 2- موانع فرهنگی 3- موانع مدیریتی 4- موانع مربوط به زیرساختهای اساسی 5- موانع انسانی 6- موانع اقتصادی پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

30 - شناسایی عوامل مؤثر بر اثر بخشی سازمان های غیر دولتی جوانان ایران و ارائه یک الگوی جهت اثربخشی آن ها
غلامرضا معمارزاده اقبال پاک طینت

اقبال پاک طینت هدف این تحقیق تبیین نقش و جایگاه سازمان های غیر دولتی ایران (NSOs) به ویژه جوانان به منظور شناسایی عوامل عمده بازدارنده اثر بخشی NGO های جوانان ایران، بررسی وضع موجود آن ها ئ رایه راهکارهایی جهت رسیدن تشکل های مزبور به وضع مطلوب (اثربخش) در قالب یک مدل پ چکیده کامل

اقبال پاک طینت هدف این تحقیق تبیین نقش و جایگاه سازمان های غیر دولتی ایران (NSOs) به ویژه جوانان به منظور شناسایی عوامل عمده بازدارنده اثر بخشی NGO های جوانان ایران، بررسی وضع موجود آن ها ئ رایه راهکارهایی جهت رسیدن تشکل های مزبور به وضع مطلوب (اثربخش) در قالب یک مدل پبشنهادی بوده است. در این راستا، محقق بر مبنای نظر کارشناسان NGO های جوانان و بررسی ادبیات مربوطه، از میان عوامل بازدارنده، تعداد 8 عامل عمده را انتخاب و سئوالات و فرضیه هایی را بر مبنای آن ها تدوین نموده است. تحقیق حاضر، تحقیقی پیمایشی از نوع همبستگی است. جامعه آماری تحقیق، شامل کلیه NGO های جوانان ایران می باشد که از سال 1379 به بعد ز سازمان ملی جوانان اعتبارنامه دریافت کرده اند و تعداد آنها تا 1/6/1383 به 1430 تشکل بالغ گردیده است و در سراسر استان های کشور مستقر و پراکنده می باشند. از میان تشکل های فوق الذکر تعداد 400 تشکل با استفاده از فرمول و به روش تصادفی طبقاتی به عنوان نمونه انتخاب گردید، و برای آن ها پرسش نامه ارسال گردید. پس از انجام کارهای آماری، میزان ضریب همبستگی گشتاوری پیرسون فرضیه های تحقیق هم به صورت تک متغیری و هم به صورت چند متغیری مورد آزمون قرار گرفتند. از آن جا که برخی از ضرایب به دست آمده در سطح اطمینان 95 درصد معنی دار نبودند، جهت دستیابی به کامل ترین مدل آماری، از تحلیل رگرسیون پله ای استفاده گردید و نتیجه حاصله بیانگر این مطلب بود که بخش عمده ای از تغییرات اثر بخشی سازمان های غیر دولتی جوانان ایران به 6 عامل از 8 عامل عمده مورد بحث بستگی دارد و 2 عامل تأثیر معنی داری در پیش بینی اثر بخشی تشکل های مزبور نداشتند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

31 - بررسی پیاده سازی نقشه استراتژی کارت امتیازی متوازن در دو سازمان ایرانی
دکتر محسن الوندی فاطمه عاملی

از سال 1992 مجموعه بحث های نظری مربوط به مشکلات استفاده از معیارهای مالی در ارزیابی عملکرد ، بحث پیرامون اندازهگیری دارایی های نامشهود و برطرف ساختن شکاف بین تدوین و اجرای استراتژی، مدیریت را به سمت به کارگیری کارتامتیازی متوازن سوق داد . زمینه زیربنایی این مدل این است چکیده کامل

از سال 1992 مجموعه بحث های نظری مربوط به مشکلات استفاده از معیارهای مالی در ارزیابی عملکرد ، بحث پیرامون اندازهگیری دارایی های نامشهود و برطرف ساختن شکاف بین تدوین و اجرای استراتژی، مدیریت را به سمت به کارگیری کارتامتیازی متوازن سوق داد . زمینه زیربنایی این مدل این است که هیچ معیار منفردی نمی تواند بازتاب شفافی از عملکرد یکسازمان باشد. جامع و فراگیر نبودن معیارهای عملکرد سنتی از جمله معیارهای مالی و تأکید بر تئوری ذینفعان شرکتها را وادارنمود تا به رضایت متوازن بین افراد مرتبط با سازمان توجه نمایند؛ این امر موجب حرکت سازمانها به سمت کارت امتیازیمتوازن شد . این مقاله به بررسی تأثیر بکارگیری نقشه استراتژی و نتایج حاصل از آن در دو سازمان ایرانی می پردازد. به دلیلماهیت تحقیق از شیوه مطالعه موردی 1 جهت انجام این پژوهش کاربردی استفاده شده است. نمونه های مورد مطالعه در اینتحقیق دو سازمان ایرانی هستند که درحال بکارگیری این ابزار در چارچوب کارت امتیازی متوازن می باشند.نتایج مطالعه بیانگر آنست که ترسیم نقشه استراتژی، سازمانها را در تقویت کار تیمی و همسو سازی سرمایه سازمانی، اطلاعاتیو انسانی با استراتژی های سازمان یاری می رساند . علیرغم وجود پاره ای از مشکلات فرهنگی و مدیریتی در دو سازمان موردمطالعه، استقرار این مدل به توسعه سازمانی کمک فراوانی نموده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

32 - وسایل روشنایی در دوره قاجار و تأثیر تجددگرایی بر تحول آنها
خاطره فهیمی مهتاب مبینی

طراحى و تولید وسائل روشنایى در ایران با روندى یکنواخت از دوران باستان به دوره اسلامى رسید. هنرمندانایرانى در این دوره چند صد ساله با بهره گیرى از تجارب پیشینیان وسایل مجهزتر و زیباترى ابداع کردند. با تأسیس دولت قاجار که مقارن رودرویى جامعه سنتى ایران با مظاهر تمدن و پدی چکیده کامل

طراحى و تولید وسائل روشنایى در ایران با روندى یکنواخت از دوران باستان به دوره اسلامى رسید. هنرمندانایرانى در این دوره چند صد ساله با بهره گیرى از تجارب پیشینیان وسایل مجهزتر و زیباترى ابداع کردند. با تأسیس دولت قاجار که مقارن رودرویى جامعه سنتى ایران با مظاهر تمدن و پدیده‌هاى صنعتى اروپا بود، این وسائل دست‌خوش تحول و تکامل گردید؛ به‌ویژه با راهیابى نیروى گاز و برق اغلب وسائل روشنایى یا از زندگى مردم به درشد یا به ابزارهایى تزیینى بدل گشت. در این تحقیق بر پایه منابع اصیل و تحقیقات جدید و مطالعات میدانى، خاصه دو گنجینه آستان قدس رضوى و آستانه قم، پیشینه انواع این وسائل، سیر تداوم و تحول آنها و برخى آداب و رسوم مرتبط با آنها در عصر قاجار بررسى شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

33 - ارزیابی ماهیت فتح ایران بر اساس نظریه جنگ‌های عادلانه
پروین ترکمنی آذر

10.30495/JHCIN.2020.16719

در قرآن برای رویارویی با گروه های محارب، سه واژه قتال، جهاد و فتح به کار گرفته شده است. در منابع تاریخی از ورود مسلمانان به ایران با عنوان فتح یاد شده است که معنایی وسیع تر از آن دو دیگر دارد. در قرآن از فتح به معنای گشایش، نه تنها گشایش در فتح سرزمین ها، بلکه فتح قلوب چکیده کامل

در قرآن برای رویارویی با گروه های محارب، سه واژه قتال، جهاد و فتح به کار گرفته شده است. در منابع تاریخی از ورود مسلمانان به ایران با عنوان فتح یاد شده است که معنایی وسیع تر از آن دو دیگر دارد. در قرآن از فتح به معنای گشایش، نه تنها گشایش در فتح سرزمین ها، بلکه فتح قلوب یاد می شود. پژوهش حاضر در صدد است با بررسی متون تاریخی قرون اولیه اسلامی (قرن سوم و ششم هجری) ماهیت فتح را به عنوان جنگی دینی با شاخصه های اخلاقی و عادلانه ارزیابی کند. برای دست یابی به تبیین و تحلیل واقع بینانه تر، نظریه جنگ های عادلانه به عنوان الگوی جنگ های ایدئولوژیکی مبنایی برای سنجش عادلانه بودن فتح ایران قرار گرفته و بر آن اساس فتح در سه مقوله مشروعیت، رفتار عادلانه در حین جنگ، و رعایت عدالت پس از جنگ، بررسی شده است. نتایج به دست آمده نشان می دهد در فتح ایران، هدف جنگیدن در راه خدا با اهداف دنیاطلبانه و اقتصادی همراه شد؛ در بسیاری از موارد بر آن غالب آمد؛ فرماندهان و سپاهیان از وظایف و تعهدات دینی و رفتار اخلاقی عدول کردند؛ رفتار با مردم مغلوب ناعادلانه بود و قراردادهایی اغلب یک جانبه منعقد گردید و در نهایت، اهداف قرآنی در زمینه فتح نه تنها محقق نشد، بلکه عاملان فتح با اهداف و رفتار غیراسلامی و انسانی آن را به بی راهه کشیدند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

34 - المسالک و الممالک بکری: ارزیابى گزارش‌هاى او درباره ایران
مینا توانا یونس فرهمند

از جمله آثار جغرافیایی تألیف شده در غرب جهان اسلام، المسالک و الممالک بکری (سده پنجم هجری) است؛ مؤلف به وصف تقریبا تمام گستره جغرافیاى شناخته‌شده روزگار خویش، به‌ویژه ایران و نواحى شرقى خلافت اسلامى اهتمام ورزیده و شاید از همین روست که کتابش برخلاف بسیارى از آثار نوی چکیده کامل

از جمله آثار جغرافیایی تألیف شده در غرب جهان اسلام، المسالک و الممالک بکری (سده پنجم هجری) است؛ مؤلف به وصف تقریبا تمام گستره جغرافیاى شناخته‌شده روزگار خویش، به‌ویژه ایران و نواحى شرقى خلافت اسلامى اهتمام ورزیده و شاید از همین روست که کتابش برخلاف بسیارى از آثار نویسندگان مغربى، با اقبال عام روبه‌رو شده است. به نظر مى‌رسد جامعیت اثر و نیز وصف جغرافیاى اندلس که بیش از همگان بر آن وقوف داشته، از جمله دلایل شهرت این کتاب باشد. حال این پرسش پیش مى‌آید که کسى چون بکرى که سفرى بدین نواحى نداشته، مطالب کتابش، خاصه اطلاعات مربوط به ایران را، از کدام منابع اخذ کرده است؟ در این نوشتار به روش مطالعه تطبیقى درمى‌یابیم که ضعف عمده این اثر در حوزه ایران، استفاده صِرف نویسنده از آثار پیشینیان و بى‌بهره ماندن از مشاهدات و تجارب شخصى است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

35 - پیامدهای اجتماعی مهاجرت قبایل عرب به ایران
زهره دهقان پور علی بیات

ورود اسلام به ایران و به دنبال آن مهاجرت قبایل عرب به این سرزمین، تأثیرات عمیق و بنیادینی برساختارهای سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی ایران نهاد. هرچند تعداد این مهاجران به نسبتساکنان بومی این سرزمین ناچیز بود، اما به دلیل سلطه آنان به لحاظ سیاسی و مذهبی در جهان اسلام، چکیده کامل

ورود اسلام به ایران و به دنبال آن مهاجرت قبایل عرب به این سرزمین، تأثیرات عمیق و بنیادینی برساختارهای سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی ایران نهاد. هرچند تعداد این مهاجران به نسبتساکنان بومی این سرزمین ناچیز بود، اما به دلیل سلطه آنان به لحاظ سیاسی و مذهبی در جهان اسلام،تأثیرشان بر جامعه ایرانی دیرپا و عمیق بود، اینان در عین حال با سازمان و ساختار قبیله ای، معیشتی وفرهنگی خاصی که داشتند خود دستخوش تحولات عمیق در جنبه های معیشتی، اجتماعی، فرهنگی وسیاسی گردیدند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

36 - دعوت ایرانیان به قبول اسلام از نخستین تهاجم مسلمانان تا جنگ قادسیّه
آذر آهنچی

فراخوان پیروان ادیان دیگر به قبول اسلام که اصطلاحاً دعوت خوانده می شود، در بیشتر موارد با سه پیشنهاد: قبول اسلام، پرداخت جزیه یا جنگ همراه بوده است. پیشنهاد قبول اسلام به ایرانیان نیز به تفصیل در گزارش های متعدد آمده است. محتوای این گزارش ها دارای دو وجه متمایزند: و چکیده کامل

فراخوان پیروان ادیان دیگر به قبول اسلام که اصطلاحاً دعوت خوانده می شود، در بیشتر موارد با سه پیشنهاد: قبول اسلام، پرداخت جزیه یا جنگ همراه بوده است. پیشنهاد قبول اسلام به ایرانیان نیز به تفصیل در گزارش های متعدد آمده است. محتوای این گزارش ها دارای دو وجه متمایزند: وجه صوری و عینی رویداد ها و دیگر، وجه دینی، معنوی و گرایش ها و بینش های راویان آن ها. گزارش های مختلف و وجود دیدگا ه های متضاد درباره یک رویداد سؤال هایی برانگیخته است. نُت برخی از این گزارش ها را جعلی و مسأله دعوت در منابع را مضامینی داستانی و آن ها را فاقد اصالت و مصداق عینی می شمرد؛ امّا با نقد ابعاد مختلف دینی، اخلاقی، اقتصادی و اجتماعی محتوای گزارش ها و تحلیل مضمون نامه ها و گفتگوهای فرستادگان مسلمانان، به ویژه تحلیل رویارویی اعراب با رستم فرخ زاد، و نیز ملحوظ داشتن حواشی مربوط به جلوس یزدگرد معلوم می گردد که هرچند عرضه دعوت- یعنی نقطه ثقل گزارش های فتوح- در هر رویارویی ممکن نبوده، امّا ادّعای مجعول بودن آن را نیز نمی توان تأیید کرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

37 - دهقانان و فتوح اسلامی
شهرام امیری

دهقانان (دیهگانان) به عنوان نمایندگان طبقه متوسط در ایران پیش از اسلام ، درتحولات درونی جامعه همواره حضوری فعال داشتند و خصوصا در عصر ساسانی بهعنوان حلقه ارتباطی میان حکومت مرکزی، اشراف آریائی تبار، موبدان زرتشتی و تودهمردم به شمار می رفتند. از آغاز فتوح اسلامی و سپس در چکیده کامل

دهقانان (دیهگانان) به عنوان نمایندگان طبقه متوسط در ایران پیش از اسلام ، درتحولات درونی جامعه همواره حضوری فعال داشتند و خصوصا در عصر ساسانی بهعنوان حلقه ارتباطی میان حکومت مرکزی، اشراف آریائی تبار، موبدان زرتشتی و تودهمردم به شمار می رفتند. از آغاز فتوح اسلامی و سپس در طول سده های اول و دومهجری نقش آنهادر تحولات ایران بارزتر گردید، به گونه ای که دهقانان، بخش عمده ایاز تحولات اقتصادی و اجتماعی ایرانیان را در دوران اسلامی هدایت نمودند و وظیفهحفظ فرهنگ کهن ایرانی و انتقال آن را به نسل های آینده بر عهده گرفتند . دراینپژوهش به بررسی نقش دهقانان در فتوح اسلامی پرداخته شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

38 - شادی در حکمت قدیم ایران و تأثیر آن در ایران اسلامی
پروانه عروج نیا

حکمت قدیم ایرانیان که خود را بیشتر در گاهان زرتشت می‌نمایاند و بعدها حتی آثاری از آن در برخی اندرزنامه‌های پهلوی باقی مانده است، ویژگی‌هایی کم و بیش منحصر به فرد دارد. از نظر مؤلف این پژوهش مهم‌ترین مؤلفه این حکمت، نوعی خردورزی است که در بعد عاطفی منجر به شادی و طلب زند چکیده کامل

حکمت قدیم ایرانیان که خود را بیشتر در گاهان زرتشت می‌نمایاند و بعدها حتی آثاری از آن در برخی اندرزنامه‌های پهلوی باقی مانده است، ویژگی‌هایی کم و بیش منحصر به فرد دارد. از نظر مؤلف این پژوهش مهم‌ترین مؤلفه این حکمت، نوعی خردورزی است که در بعد عاطفی منجر به شادی و طلب زندگی شادمانه و آسوده در دو جهان می‌گردد. این ویژگی که در عمل انسان را به راستی، آبادانی جهان، نیکی و طلب نیکنامی سوق می‌دهد در برخی از آثار نویسندگان و شاعران ایرانی تا قرن پنجم نیز جسته و گریخته وجود داشته و به حیات خود ادامه می‌داده است. در این پژوهش ضمن بیان مبانی این نوع از خردورزی و ارتباط آن با شادی و نتایج آن، به بازتابِ بقایای این حکمت در آثار دوران اسلامی خواهیم پرداخت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

39 - نقدی بر گزارش مسعودی از توجه ایرانیان به کعبه در روزگار پیش از اسلام
سید حسن مهدیخانی سروجهانی

ابوالحسن علی بن حسین مسعودی(د. 345هـ)، گزارشی را در دو اثر معروفخود، مروج الذهب و التنبیه و الاشراف، آورده که طبق آن ایرانیان باستان، من جمله ساسان بن بابک با هدایایی به زیارت کعبه می‌رفته‌اند. بر اساس این روایت، نام چاه زمزم نیز از زمزمه ایرانیان اقتباس شده است. این مق چکیده کامل

ابوالحسن علی بن حسین مسعودی(د. 345هـ)، گزارشی را در دو اثر معروفخود، مروج الذهب و التنبیه و الاشراف، آورده که طبق آن ایرانیان باستان، من جمله ساسان بن بابک با هدایایی به زیارت کعبه می‌رفته‌اند. بر اساس این روایت، نام چاه زمزم نیز از زمزمه ایرانیان اقتباس شده است. این مقاله با بررسی نکات اساسی روایت مسعودی، به مقایسه آن با روایاتی که در منابع دیگر درباره تاریخ ایران و تاریخ مکه پیش از ظهور اسلام آمده، می‌پردازد. در این نوشتار معلوم می‌شود خبر توجه ایرانیان به کعبه در دوران پیش از اسلام، در آثار مورخان پیش از مسعودی و مورخانی که پس از وی با دید نقّادی تاریخ را نوشته‌اند، نیامده است، بلکه این روایت، روایتی شاذ است که فاقد اصالت بوده و نشأت گرفته از اندیشه‌های شعوبی‌گرانه ایرانیان در دوران اسلامی می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

40 - جایگاه شهرهای ابهر، زنجان و سلطانیه در نظام تقسیمات جغرافیایی اداری ایران دوره اسلامی
مهسا فیضی فیروز مهجور

10.30495/jhcin.2022.19581

ابهر، زنجان و سلطانیه شهرهایی کهن در شمال غرب ایران اند که در منابع دوره اسلامی درباره انتساب آن‌ها به هریک از ایالت های این منطقه از ایران ، به ویژه ایالت های جبال/ عراق عجم و آذربایجان، گزارش هایی گونه گون و گاه آشفته دیده می شود. این مقاله بر آن است که با تکیه ب چکیده کامل

ابهر، زنجان و سلطانیه شهرهایی کهن در شمال غرب ایران اند که در منابع دوره اسلامی درباره انتساب آن‌ها به هریک از ایالت های این منطقه از ایران ، به ویژه ایالت های جبال/ عراق عجم و آذربایجان، گزارش هایی گونه گون و گاه آشفته دیده می شود. این مقاله بر آن است که با تکیه بر منابع مکتوب جغرافیایی و تاریخی و یافته های باستان شناختی، به بررسی جایگاه این شهرها در نظام تقسیمات جغرافیایی-اداری ایران دوره اسلامی بپردازد. یافته ها نشان می دهد که شهرهای ابهر و زنجان در قرون اولیه اسلامی جز در سده چهارم هجری، از شهرهای ناحیه جبال به شمار می رفتند و استقرارهای منطقه شرویاز از نظر اداری منتسب به یکی از این دو شهر بود. در اوایل سده هشتم هجری، ناحیه شرویاز با افزایش استقرارها و شکل گیری شهر سلطانیه، در جایگاه پایتخت عراق عجم، هویت اداری مستقلی یافت. با افول شهر در سده دهم، سلطانیه روستایی کم اهمیت گاه جزو عراق عجم و گاه آذربایجان به شمار می رفت. در اوایل سده سیزدهم ﻫجری، با شکل گیری ولایت خمسه به کرسی زنجان، سلطانیه، همچنان روستایی وابسته به زنجان بود و ابهر نیز ناحیه ای مستقل از زنجان اما جزو همین ولایت بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

41 - قلعه های اسماعیلیان در کوره اَرَّجان‌‌: پژوهشی باستان شناختی
حسین سپیدنامه احمد صالحی کاخکی سیدهاشم حسینی ابراهیم رایگانی

10.30495/jhcin.2022.20556

در منابع تاریخی درباره حضور اسماعیلیان در کوره/ ناحیه ارجان، در جنوب غربی ایران، و به ویژه قلاع و استحکامات آنان گزارش های پراکنده ای در دست است. بررسی و مطالعه باستان شناختی قلعه های منتسب به اسماعیلیان در این ناحیه هدفی است که این مقاله دنبال کرده است. استحکامات چکیده کامل

در منابع تاریخی درباره حضور اسماعیلیان در کوره/ ناحیه ارجان، در جنوب غربی ایران، و به ویژه قلاع و استحکامات آنان گزارش های پراکنده ای در دست است. بررسی و مطالعه باستان شناختی قلعه های منتسب به اسماعیلیان در این ناحیه هدفی است که این مقاله دنبال کرده است. استحکامات موجود در این ناحیه، نشان از اهمیت بسیاری از قلاع و دژهای دفاعی طی سده های میانه اسلامی دارد که تنها با همسنجی آن‌ها با متون تاریخی و مطالعات اکولوژیکی می‌توان به اهمیت و جایگاه آن‌ها پی برد. اسماعیلیان به سبب موقعیت جغرافیایی راهبردی و اهمیت اقتصادی کوره اَرَّجان‌‌ از اوایل قرن پنجم هجری، به این منطقه وارد شدند. براساس متون تاریخی و همسنجی با شواهد باستان شناختی، قلاع اسماعیلیان در این شامل قلعه های نادر(ناظر)، جلادجان، طنبور و دیرآب بوده که حاکی از حضور پیروان این فرقه در ناحیه ارجان و فعالیت‌های سیاسی- نظامی آن‌ها در این ناحیه به ویژه در دوره سلجوقی است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

42 - صادرات فرش ایران به آمریکا در دوره قاجاریه؛ زمینه‌ها و چالش‌ها
فرشته جهانی

10.30495/jhcin.2022.20104

ادغام اقتصاد ایرانِ قاجاری در اقتصاد جهانی باعث شد تا تجارت خارجی به ویژه صادرات صنایع دستی همچون فرش رشد چشمگیری پیدا کند. در چنین شرایطی آمریکا به عنوان یکی از مهم‌ترین کشورهای هدف، فرش صادراتی ایران در نظر گرفته شد، اما این صادرات با فراز و نشیب‌های همراه بود. مقاله چکیده کامل

ادغام اقتصاد ایرانِ قاجاری در اقتصاد جهانی باعث شد تا تجارت خارجی به ویژه صادرات صنایع دستی همچون فرش رشد چشمگیری پیدا کند. در چنین شرایطی آمریکا به عنوان یکی از مهم‌ترین کشورهای هدف، فرش صادراتی ایران در نظر گرفته شد، اما این صادرات با فراز و نشیب‌های همراه بود. مقاله حاضر با تکیه بر مطبوعات و اسناد منتشر نشده درصدد پاسخ گویی به این پرسش‌ است که چه عواملی حضور فرش ایرانی در بازار ایالات متحده را تسریع بخشید و چالش‌های پیش‌روی صادرات فرش چه بود؟ یافته‌های پژوهش حکایت از آن دارد که به دنبال بازتاب برگزاری نمایشگاه‌های تجاری و بازرگانی در مطبوعات دوره قاجاریه و تلاش‌های دیپلمات‌های ایرانی در واشنگتن، زمینه‌هایی در آمریکا و عواملی در ایران روند صادرات فرش ایرانی را سرعت بخشیدند. هر چند در برخی از مواقع به دلایلی چند وقفه کوتاهی در صادرات فرش به آمریکا به وجود آمد، اما این موانع با تلاش‌های دیپلمات‌ها برداشته شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

43 - علمای ایرانی و تثبیت تسنن در مصر عهد ایوبی
حسین مفتخری علیرضا اشتری تفرشی علی رجب لو محمد حسین منظور الاجداد

با سقوط فاطمیان و به قدرت رسیدن ایوبیان، تحولی مهم مذهب در مصر رخ داد، بدین سان که خلافتاسماعیلی جای خود را به سلطنتی داد که جزئی از خلافت سنی عباسیان و مدافع آن بود . این تغییر،تحولات اجتماعی و سیاسی مختلفی به همراه داشت که بیشتر در جهت اقتدار یافتن جامعه تسنن و بههمین چکیده کامل

با سقوط فاطمیان و به قدرت رسیدن ایوبیان، تحولی مهم مذهب در مصر رخ داد، بدین سان که خلافتاسماعیلی جای خود را به سلطنتی داد که جزئی از خلافت سنی عباسیان و مدافع آن بود . این تغییر،تحولات اجتماعی و سیاسی مختلفی به همراه داشت که بیشتر در جهت اقتدار یافتن جامعه تسنن و بههمین جهت، مورد حمایت ایوبیان بود. یکی از مهم ترین جنبه های این تحولات، در نظام آموزش رسمیمصر آشکار گشت. در تحول نظام آموزشی مصر ک ه به گسترش مدارس و تعمیم تسنن در جامعهانجامید، شماری از عالمان ایرانی نقش اساسی داشتند. نفوذ این افراد در نهاد آموزش مصر، ضمن ایجادبرخی دگرگونی های فکری و اجتماعی، مانند گسترش کلام اشعری، به تربیت طبقه ای جدید از نخبگانمصری انجامید و خلأ نخبگان در جامعه تسنن مصر را که در پی دو قرن سلطه فاطمیان ایجاد شده بود،جبران کرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

44 - عوامل بیرونی و درونی افول مذهب و دولت زیدیان در شمال ایران
سیدمحمد صادقی سنگدهی مصطفی معلمی سید علی اکبر عباسپور

10.30495/jhcin.2023.22792

مذهب و دولت زیدیان از سده‌ سوم هجری در گیلان و طبرستان پدیدار گشت. زیدیان ایران اگرچه خاستگاه تحولات بنیادین در جهان اسلام بودند، اما خود چندان دوام نیاوردند؛ و به زودی با چالش‌های بیرونی و درونی احاطه گردیدند و دچار ضعف و افول شدند. پژوهش‌های اندکی درباره عوامل و دلایل چکیده کامل

مذهب و دولت زیدیان از سده‌ سوم هجری در گیلان و طبرستان پدیدار گشت. زیدیان ایران اگرچه خاستگاه تحولات بنیادین در جهان اسلام بودند، اما خود چندان دوام نیاوردند؛ و به زودی با چالش‌های بیرونی و درونی احاطه گردیدند و دچار ضعف و افول شدند. پژوهش‌های اندکی درباره عوامل و دلایل این افول صورت گرفته؛ برخی عوامل نادیده گرفته شده و کاستی ها و ابهاماتی نیز در این پژوهش ها راه یافته که انجام پژوهشی تازه را موجه می‌سازد. این مقاله به دنبال تبیین عوامل افول مذهب و دولت زیدیان در شمال ایران است. بنابر یافته های این پژوهش، علاوه بر دوگانگی رفتار حاکمان و امامان زیدیه، تفرقه و رقابت میان اهالی گیلان و دیلمان، دور شدن نسل‌های جدید سادات علوی از اسلام و آداب آن، باید قدرت یافتن باوندیه، پشتیبانی این خاندان از مذهب امامیه، تبلیغات عالمان امامی‌مذهب، چالش مرگبار فداییان اسماعیلی با زیدیان، ظهور فرقه مطرفیه در یمن و تمایل زیدیان شمال ایران به مهاجرت به یمن برای مقابله با آن را به فهرست عوامل افول و زوال مذهب و دولت زیدیه در شمال ایران افزود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

45 - بررسی و تحلیل دو نظریه درباره پیشینه یهودیان کاشان در تاریخ ایران
حسین حیدری علی فلاحیان وادقانی

چکیده پیشینه حضور یهودیان در ایران به دوره اسارت بابلی، هخامنشیان و مادها، می‌رسد. یهودیان در این تاریخ طولانی، بر رغم شمار ‌اندک، در حیات سیاسی، دینی، علمی و اقتصادی مردم ایران تأثیرگذار بوده‌اند. از شهرهای ایران، کاشان در چند سده مساعدترین زمینه را در مقایسه با دیگر ن چکیده کامل

چکیده پیشینه حضور یهودیان در ایران به دوره اسارت بابلی، هخامنشیان و مادها، می‌رسد. یهودیان در این تاریخ طولانی، بر رغم شمار ‌اندک، در حیات سیاسی، دینی، علمی و اقتصادی مردم ایران تأثیرگذار بوده‌اند. از شهرهای ایران، کاشان در چند سده مساعدترین زمینه را در مقایسه با دیگر نقاط ایران و جهان برای هم‌زیستی و بالندگی آنان فراهم ساخته است، چنان‌که برخی از یهودیان، کاشان را اورشلیم کوچک یا کهکشان عالمان و ادیبان یهود خوانده‌اند. این مقاله به طرح و بررسی دو نظریه درباره سابقه حضور یهودیان در این شهر پرداخته است: نظریه نخست پیشینه یهود را در کاشان به پس از دوره اسارت بابلی می‌رساند و نظریه دوم، به مهاجرت آنان از اسپانیا و دیگر شهرهای اروپا، به‌ویژه بعد از اعمال تفتیش عقاید اروپابه کاشان قائل است. مهم‌ترین دلیل نظریه نخست، میراث باستان‌شناسی کاشان، قدمت محلات وگورستان کلیمیان، گویش مخصوص کلیمیان کاشان (راجی ولوفتایی) و سنت شفاهی آنان است که واژه‌های ایران باستان از جمله مادی را در بر دارد. قائلان به نظریه دوم، به گزارش‌های مکتوب جهان‌گردان یهودی، مسیحی و روایت مورخان مسلمان استناد می‌کنند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

46 - پیامد حمله مغول و حاکمیت ایلخانان بر سنت علمی در ایران
امیر دهقان نژاد محسن رحمتی عبدالرسول عمادی

10.30495/jhcin.2019.13925

از یورش مغول و حاکمیت آنان بر ایران همواره به عنوان یکی از علل افول دانش در این سرزمین یاد شده است. این پژوهش بر آن است که با استفاده از رویکرد توصیفی- تحلیلی، تأثیر حمله مغول و حاکمیت ایلخانان را بر سنت علمی در ایران مطالعه و بررسی کند و بدین پرسش پاسخ دهد که در این دو چکیده کامل

از یورش مغول و حاکمیت آنان بر ایران همواره به عنوان یکی از علل افول دانش در این سرزمین یاد شده است. این پژوهش بر آن است که با استفاده از رویکرد توصیفی- تحلیلی، تأثیر حمله مغول و حاکمیت ایلخانان را بر سنت علمی در ایران مطالعه و بررسی کند و بدین پرسش پاسخ دهد که در این دوره سنت علمی نسبت به ادوار گذشته چه تغییراتی کرده و علل و پیامدهای حاصل از این تغییرات چه بوده است؟ نتیجه این بررسی نشان می‌دهد با حاکمیت ایلخانان، سنت علمی در ایران تحت تأثیر عوامل متعددی نظیر تسامح مذهبی ایلخانان و استیلای عقل‌گرایان بر نهادهای علمی و آموزشی تغییر یافت. از همین رو در کنار علوم دینی، علوم عقلی در کانون توجه دانشمندان این دوره قرار گرفت؛ چنان که یکی از ادوار پررونق تاریخ ایران به لحاظ ساخت مراکز علمی و آموزشی و احیای دوباره فعالیت‌های علمی به‌ویژه در حوزه علوم عقلی رقم زده شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

47 - تأملی در تسامح مذهبی مغولان در ایران
مهدی عبادی

تحولات مذهبی ایران در دورة ایلخانان مغول (656-736ق)با رشد نسبی تفکر شیعی، در مقایسه با ادوار پیش همراه بود . پژوهش های متعددی دربارة عوامل این پدیدة تاریخی نسبت داده اند . تسامح مذهبی مغولا ن انجام گرفته که در برخی از آن ها، این پدیده را به این نوشتار در صدد است با با چکیده کامل

تحولات مذهبی ایران در دورة ایلخانان مغول (656-736ق)با رشد نسبی تفکر شیعی، در مقایسه با ادوار پیش همراه بود . پژوهش های متعددی دربارة عوامل این پدیدة تاریخی نسبت داده اند . تسامح مذهبی مغولا ن انجام گرفته که در برخی از آن ها، این پدیده را به این نوشتار در صدد است با بازخوانی سیاست های ایلخانان مغول در قبال ادیان و مذاهب مختلف، و به دست دادن تصویری روشن از اوضاع مذهبی این دوره، صحت و سقم انگار مذکور را بررسی کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

48 - شاهان صفوی و موسیقی
قنبرعلی رودگر علی محمدی

موسیقی ایرانی در عصر صفوی، همانند بسیاری از مظاهر فرهنگی و اجتماعی زندگی ایرانیان، ازسیاست های حکومت دیرپای صفوی سخت تأثیر پذیرفت. این تأثیرپذیری البته در دوره های سلاطینمختلف تفاوت داشت، چنان که در عهد شاه عباس اول به دلیل علاقه او به موسیقی، این هنر رونقیگرفت و برعکس چکیده کامل

موسیقی ایرانی در عصر صفوی، همانند بسیاری از مظاهر فرهنگی و اجتماعی زندگی ایرانیان، ازسیاست های حکومت دیرپای صفوی سخت تأثیر پذیرفت. این تأثیرپذیری البته در دوره های سلاطینمختلف تفاوت داشت، چنان که در عهد شاه عباس اول به دلیل علاقه او به موسیقی، این هنر رونقیگرفت و برعکس در دورة شاه طهماسب اول، شاه سلیمان و شاه سلطان حسین که تحت تأثیر فقها باموسیقی مخالف بودند، این هنر روی به انحطاط نهاد و موسیقی دانان با تضییقات بسیاری مواجه شدند واز همین رو، شمار زیادی از آنان ناگزیر از مهاجرت به سرزمین های خارج از قلمرو صفوی شدند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

49 - جشن ها و رفتارهای جشنی در قلمرو جهانگیرشاه گورکانی (حک 1014-1037ﻫ) برپایه جهانگیرنامه و مجالس جهانگیری
حسین توکلی مقدم قنبرعلی رودگر

10.30495/jhcin.2022.21024

در میان شاهان گورکانی هند، دوره طولانی بیست وسه ساله سلطنت جهانگیرشاه (حک 1014-1037ﻫ) خاصه به سبب گرایش این سلطان به زبان فارسی و فرهنگ ایرانی زبان زد است و خود او نیز خاطرات روزانه اش را به فارسی نگاشت و نامش را جهانگیرنامه گذاشت. نویسندگان مقاله پیش رو بر اساس ای چکیده کامل

در میان شاهان گورکانی هند، دوره طولانی بیست وسه ساله سلطنت جهانگیرشاه (حک 1014-1037ﻫ) خاصه به سبب گرایش این سلطان به زبان فارسی و فرهنگ ایرانی زبان زد است و خود او نیز خاطرات روزانه اش را به فارسی نگاشت و نامش را جهانگیرنامه گذاشت. نویسندگان مقاله پیش رو بر اساس این کتاب جهانگیرشاه و گزارش نامه یکی از درباریانش، عبدالستار لاهوری، یعنی کتاب مجالس جهانگیری، با اتکا بر روش توصیفی- تحلیلی و با مطالعه تطبیقی کوشیده اند چندوچون برگزاری جشن ها و رفتارهای جشنی را که در این دو اثر به گستردگی بازتاب یافته، بررسی کنند و به این پرسش ها پاسخ دهند که عناصر اصلی هرکدام از جشن های هندوان،ایرانیان و مسلمانان چه بوده است و این جشن ها دست خوش چه دگرگونی هایی شده اند؟ برپایه یافته های این پژوهش، آتش افروزی و چراغانی که از عناصر جشن های ایرانی و هندی بوده، بر اغلب رفتارهای جشنی مسلمانان تأثیرات آشکار نهاد، چنان که گاه برخی اعیاد اسلامی، مانند شب برات یک سره از محتوای اسلامی و دینی خالی شده و به نوعی جشنواره غیردینی تغییر ماهیت داده اند، چندان که مراسم یادبود اولیا و بزرگان مسلمان نیز با حضور خنیاگران و نوازندگان به صورت مراسمی جشن گونه درآمد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

50 - بررسی تأثیر سنت‌های ایرانی در تشکیلات اداری سلاطین دهلی
فردین محرابی کالی محسن معصومی

در دوره سلاطین دهلی (602-932ﻫ/1206-1526م)، روابط فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی میان ایران و هند، گسترده تر شد. از این رو تأثیر ایرانیان در حوزه‌های گوناگون چون سیاست، فرهنگ، اقتصاد و تشکیلات اداری در قلمرو سلاطین دهلی افزایش یافت. غلامان ترک به عنوان بنیان‌گذاران سلطنت دهلی چکیده کامل

در دوره سلاطین دهلی (602-932ﻫ/1206-1526م)، روابط فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی میان ایران و هند، گسترده تر شد. از این رو تأثیر ایرانیان در حوزه‌های گوناگون چون سیاست، فرهنگ، اقتصاد و تشکیلات اداری در قلمرو سلاطین دهلی افزایش یافت. غلامان ترک به عنوان بنیان‌گذاران سلطنت دهلی، که خود در دربار پادشاهان غزنوی و غوری بالیده بودند، پیش از اعلام استقلال در دهلی، با نظام اداری و تشکیلاتی ایرانیان به خوبی آشنا شده بودند. به علاوه بسیاری از دیوانسالاران ایرانی در این دوره از ایران و ماوراءالنهر به دهلی مهاجرت کردند و در کارهای اداری و دیوانی اشتغال یافتند. از این رو تشکیلات اداری در دوره سلاطین دهلی به شدت متأثر از سنت‌های ایرانی و اسلامی بود که با سنت‌های محلی و بومی هند، درآمیخته بود. این مقاله به بررسی تأثیرات دیوانسالاری ایرانی بر تشکیلات اداری سلاطین دهلی پرداخته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

51 - خشونت و شکنجه در عصر سلجوقی
امید بهرامی نیا

در این نوشتار نویسنده به یکی از جنبه‌های مهم حوادث عصر سلجوقی در ایران، یعنی خشونت‌ها و شکنجه‌ها و سخت‌کشیها پرداخته است. سلجوقیان که از صحرانشینی و بیابان‌گردی به حکومت رسیده بودند، به اقتضای خلق و خوی بیابانی و خاستگاه غیر مدنی خویش، در تعامل با دیگران خشونت‌های بی‌ان چکیده کامل

در این نوشتار نویسنده به یکی از جنبه‌های مهم حوادث عصر سلجوقی در ایران، یعنی خشونت‌ها و شکنجه‌ها و سخت‌کشیها پرداخته است. سلجوقیان که از صحرانشینی و بیابان‌گردی به حکومت رسیده بودند، به اقتضای خلق و خوی بیابانی و خاستگاه غیر مدنی خویش، در تعامل با دیگران خشونت‌های بی‌اندازه روا می‌داشتند ودر برخورد با محکومان و مغلوبان آموزه‌های دینی را در نظر نمی‌آوردند. در واقع آنان با این که در منابع کلاسیک و در پژوهش‌های آکادمیک در شمار گروه‌های سنت‌گرا و به اصطلاح راست دین شمرده شده‌اند، در عمل نه تنها به راه دین نمی‌رفتند که بر عکس، حقوق آدمیان را بر خلاف تأکیدات شریعت بی‌پروا زیر پا می‌نهادند. این سخت‌کشی‌ها و تعذیب‌ها و رفتارهای غیر انسانی البته فقط از جانب حاکمان سلجوقی اعمال نمی‌شد بلکه گروه‌های رقیب و سایر بازیگران عرصه‌های سیاست در آن عصر، از جمله فدائیان اسماعیلی هم آلوده چنین رفتارهای خشونت باری بوده‌اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

52 - سازمان اخیان روم و ارتباط آن با ایران
زهرا ربانی

در منابع تاریخی دوره سلجوقیان روم، به گروهی تحت عنوان اخیان که حضوری فعال در جامعه داشته‌اند، اشاره شده است. این گروه از طبقات میانی جامعه و به ویژه پیشه‌وزان برخاسته بودند و آرمان ها، قوانین و ویژگی‌های گروهی شان آنان را با اهل فتوت در ایران و عراق مشابهت تام می‌بخشید. چکیده کامل

در منابع تاریخی دوره سلجوقیان روم، به گروهی تحت عنوان اخیان که حضوری فعال در جامعه داشته‌اند، اشاره شده است. این گروه از طبقات میانی جامعه و به ویژه پیشه‌وزان برخاسته بودند و آرمان ها، قوانین و ویژگی‌های گروهی شان آنان را با اهل فتوت در ایران و عراق مشابهت تام می‌بخشید. صرف نظر از باورهای صوفیانه و مذهبی‌شان در تحولات اجتماعی نیز نقشی چشمگیر داشتند و از آنجاکه دارای پایگاهی مردمی بودند، دامنه تاثیرگذاری آنان طیف وسیعی از جامعه را در بر می‌گرفت. توجه به این گروه از دیدگاه این پژوهش، معطوف است به ردیابی نشانه‌های ارتباط این سازمان با ایران و نیز میران مشارکت ایرانیان در گسترش و رواج این پدیده اجتماعی پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

53 - هویت ایرانی؛ نقد دیدگاه‌ها و ضرورت رویکرد تاریخی
محمد علی عسگری فهیمه مخبر دزفولی یونس فرهمند

10.30495/jhcin.2022.20101

هویت ملی، مهم‌ترین سرمایه فرهنگی و تاریخی هر کشوری است که در گذشته های دور شکل گرفته و نسل به نسل تداوم پیدا می کند. فقدان یک نگرش تاریخی به هویت ملی می تواند موجب برداشت های متناقض و خارج از مداری گردد که بعضا مناقشه‌برانگیز خواهد بود. بستر تاریخی یک هویت تا آن‌جا ا چکیده کامل

هویت ملی، مهم‌ترین سرمایه فرهنگی و تاریخی هر کشوری است که در گذشته های دور شکل گرفته و نسل به نسل تداوم پیدا می کند. فقدان یک نگرش تاریخی به هویت ملی می تواند موجب برداشت های متناقض و خارج از مداری گردد که بعضا مناقشه‌برانگیز خواهد بود. بستر تاریخی یک هویت تا آن‌جا اهمیت دارد که برخی از متفکران، هویت را اساسا مقوله ای تاریخی قلمداد می کنند و بر این باورند که هویت ملی هر کشوری از انباشت سرمایه های یک ملت در طول تاریخ پدید آمده‌است و بنابراین سرگذشت مشترک تاریخی مهم‌ترین عنصر تعیین‌کننده در یک هویت قلمداد می شود. در این مقاله با شیوه کتابخانه ای و تحلیلی نخست برخی دیدگاه‌ها و برداشت‌ها پیرامون هویت ملی ایرانیان مورد بررسی قرار گرفته و در نهایت با نقد آن‌ها به این پرسش پاسخ داده شده‌است که چه ضرورتی برای داشتن یک رویکرد تاریخی وجود دارد و فقدان آن چه پیامدهایی را به دنبال خواهد داشت؟ یافته های این تحقیق نشان می دهد برای روایت هویت یک ملت و نیز برای تمیز دادن روایت های درست از نادرست، داشتن یک رویکرد تاریخی ضرورتی انکارناپذیر است پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

54 - عوامل اجتماعی ـ فرهنگی در شکل‌گیری محله در شهر ایرانی ـ اسلامی و کارکردهای آن
عباس بحری مقدم شهرام یوسفیفر

محله به‌عنوان سکونت‌گاهی اجتماعی محل استقرار شهرنشینان بوده است. این واحد اجتماعی که رکن جامعه ایرانی ـ اسلامی و برآیند ترکیب این دو جامعه محسوب می شد، ساختار کالبدی شهرهای ایران باستان را در قالبی متفاوت در ایران اسلامی به نمایش گذاشت. عوامل متعدد سیاسی ـ اداری، اقتصاد چکیده کامل

محله به‌عنوان سکونت‌گاهی اجتماعی محل استقرار شهرنشینان بوده است. این واحد اجتماعی که رکن جامعه ایرانی ـ اسلامی و برآیند ترکیب این دو جامعه محسوب می شد، ساختار کالبدی شهرهای ایران باستان را در قالبی متفاوت در ایران اسلامی به نمایش گذاشت. عوامل متعدد سیاسی ـ اداری، اقتصادی و اجتماعی ـ فرهنگی موجب شکل گیری فضای کالبدی محله در شهر شده که از این میان، عوامل اجتماعی و فرهنگی به‌واسطه ارتباط مستقیم با خصایص اجتماعی و خصلت فرهنگ پروری محله از اهمیت خاصی برخوردارند. به دنبال پیدایش محله در ساختار کالبدی شهر ایرانی‌ـ اسلامی، کارکردهایی نیز بر آن مترتب می شد که بر این اساس می توان این کارکردها را در راستای دو عامل مذکور برای محله تبیین کرد. مطالعه و بررسی تاریخی عوامل شکل گیری محله و کارکردهای آن می تواند در تحلیل مناسبات شهری جامعه ایران در دوره اسلامی بسیار مفید واقع شود. مقاله پیش رو ضمن بررسی گذرای روند پیدایش محله در شهر ایرانی ـ اسلامی و مقایسه آن با برزن ایران باستان، از میان عوامل شکل گیری محله و کارکردهای حاصل از آن، عوامل و کارکردهای اجتماعی و فرهنگی محله را بررسی و مطالعه کرده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

55 - ویژگی‌های ساختاری و نمادین توغ ایرانی
محمد مشهدی نوش آبادی

توغ عَلمی است که پس از ورود از ماوراءالنهر به ایران، در تشکیلات نظامی و سپس مجامع آیینی به ویژه آیین‌های محرم به کار گرفته شد. ساختار و نیز دلالت‌های محتوایی توغ در دوره صفوی، به اقتضای شرایط فرهنگی، دستخوش تغییر و از انواع اصیلش متمایز گشت. در این دوره توغ به شکل گیاهی چکیده کامل

توغ عَلمی است که پس از ورود از ماوراءالنهر به ایران، در تشکیلات نظامی و سپس مجامع آیینی به ویژه آیین‌های محرم به کار گرفته شد. ساختار و نیز دلالت‌های محتوایی توغ در دوره صفوی، به اقتضای شرایط فرهنگی، دستخوش تغییر و از انواع اصیلش متمایز گشت. در این دوره توغ به شکل گیاهی تصویر شده که دو یا چندین اژدها آن را احاطه کرده است. هم‌چنین از اواخر سده یازدهم به جای سرتوغ برنجینِ ضخیم، سرتوغ و تیغه نازک فولادی در آن به کار رفت و نقوش گل بوته به ظرافت بر آن مشبک کاری شد تا این که پس از گذشت چند دهه، کتیبه‌هایی مزین به نقوش ظریف اسلیمی، جایگزین نقوش گل بوته شد. ساخت این گونه از توغ ها در ایران تا اوایل دوره قاجاری نیز ادامه داشت. این توغ ها که شاید بتوان آنها را توغ ایرانی نامید در واقع نماد عنصری نباتی است که مار یا اژدها از کنار آن برخاسته اند. این عنصر و نیز نماد در اساطیر خاستگاه‌های نخستینِ توغ نیز قابل ملاحظه است، چنان که در فرهنگ باستانی چین، مدیترانه و ایران فرهنگی، درخت- مار در کنار هم قرار گرفته است و با وجود نگاه دوگانه مثبت و منفی به نقش مار در ارتباط با درخت حیات، می‌توان مار (اژدر) را عنصری دانست که درخت حیات را از آسیب آدمیان محافظت می کرده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

56 - تبیین جامعه‌شناختی علل پیوستن طبقات اجتماعی به شورش بابک خرمدین برضد عباسیان (با تأکید بر نظریه محرومیت نسبی تد رابرت گر)
محمد آزغ فریدون اللهیاری علی اکبر کجباف

10.30495/jhcin.2020.16296

جنبش های اجتماعی از مباحث اساسی در نظریه های انقلاب اند که به واسطه همین اهمیت، نظریه های مختلف کوشیده اند آن‌ها را توضیح دهند. یکی از مهم ترین این نظریه ها، نظریه محرومیت نسبی است. قیام سیاه جامگان به دنبال جلب حمایت گروه های فرودست و با تمسک به آن در برخی شعارهای خود، چکیده کامل

جنبش های اجتماعی از مباحث اساسی در نظریه های انقلاب اند که به واسطه همین اهمیت، نظریه های مختلف کوشیده اند آن‌ها را توضیح دهند. یکی از مهم ترین این نظریه ها، نظریه محرومیت نسبی است. قیام سیاه جامگان به دنبال جلب حمایت گروه های فرودست و با تمسک به آن در برخی شعارهای خود، سطح انتظارات ارزشی طبقات اجتماعی را بالا برد. این درحالی بود که با برآمدن عباسیان، سطح توانایی ارزشی مردم تغییر چندانی پیدا نکرد و دچار سرخوردگی و محرومیت نسبی شدند. این وضع منجر به شورش هایی برضد خلافت عباسیان شد که شورش بابک خرمدین بادوام ترین آن‌ها بوده است. مسئله این مقاله تبیین شکل گیری و دوام این شورش است. مقاله حاضر می کوشد با بهره گیری از روش تحلیل تاریخی و جامعه شناسی در پرتو نظریه محرومیت نسبی، به بررسی شکل گیری و علل این جنبش بپردازد. دستاورد مقاله نشان می‌دهد خلفا و کارگزاران بنی عباس ازطریق به چالش کشیدن ارزش های اقتصادی، دینی و مشارکتی موجب محرومیت نسبی شدند که منجر به افزایش میزان مشارکت طبقات اجتماعی و افزایش حجم جنبش بابک خرمدین شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

57 - مناسبات دین با فرهنگ غذایی مردم ایران در دوران صفوی_ قاجاری
ابراهیم موسی پور

فرهنگ غذایی مردم ایران از جمله مقولاتی از زندگی روزانه ایرانیان است که با وجود رسمی شدنمذهب تشیع در ایران صفوی، با تحولی چشمگیر مواجه نشده و در واقع، تشیع، عامل ایجاد تغییریدین- بنیاد در خورد و خوراک روزانه مردم عادی ایران در این دوران نبوده است؛ با این حال در کنارتوصیه چکیده کامل

فرهنگ غذایی مردم ایران از جمله مقولاتی از زندگی روزانه ایرانیان است که با وجود رسمی شدنمذهب تشیع در ایران صفوی، با تحولی چشمگیر مواجه نشده و در واقع، تشیع، عامل ایجاد تغییریدین- بنیاد در خورد و خوراک روزانه مردم عادی ایران در این دوران نبوده است؛ با این حال در کنارتوصیه های عمومی اسلام درباره آداب الاکل و شایست و نشایست هایی که انتظار می رفت مؤمنان دررفتارهای تغذیه ای خود به کار بندند، برخی آموز ههای شیعی، خاصه در مناسبت های زمانی مذهبی،پاره ای از رفتارهای تغذیه ای مردم ایران صفوی_قاجاری را شکل داده یا دس تکم از برخی جهات،تنظیمات معینی را در این رفتارها موجب شده است. بنا بر بررسی حاضر، اغلب این آموزه ها برخاسته ازسنت عمومی اسلامی است و تغییرات مبتنی بر آموزه های شیعی، عمدتا در مراسم اطعام عمومی ونذرها در موقعیت های زمانی یا مکانی شیعی و بیشتر با رویکرد دینی عامیانه جلوه گر شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

58 - رساله های تاریخی سفینۀ تبریز
هادی عالم زاده

سفینه تبریز مجموعه ای است خطّی مشتمل بر 209 عنوان کتاب، رساله، گزیدۀ کتاب،قصیده، منظومه، جدول و نامه که ابوالمجد محمّد بن مسعود تبریزی در سال های723-721 ه آن ها را گزینش، تلخیص یا تألیف و به خطّ خویش کتابت کرده است . 12اثر از این مجموعه را کتاب ها، رساله ها، خلاصه ها، ن چکیده کامل

سفینه تبریز مجموعه ای است خطّی مشتمل بر 209 عنوان کتاب، رساله، گزیدۀ کتاب،قصیده، منظومه، جدول و نامه که ابوالمجد محمّد بن مسعود تبریزی در سال های723-721 ه آن ها را گزینش، تلخیص یا تألیف و به خطّ خویش کتابت کرده است . 12اثر از این مجموعه را کتاب ها، رساله ها، خلاصه ها، نامه ها و جدول هایی در برمی گیردکه می توان آن ها را در زمرۀ تاریخ یا حاوی موادّ تاریخی به شمار آورد . در این مقالهضمن بررسی این آثار به ارزیابی اجمالی آن ها پرداخته شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

59 - واکنش ایرانیان به ورود و رواج «عینک»: مطالعه‌ای برپایه نامه‌های دوستانه دوره صفویه
سارا زبان فهم نصیری حسن الهیاری

10.30495/jhcin.2022.21025

یکی از مهم‌ترین اختراعات اروپاییان که در دوره صفویه با اقبال فراوان روبه‌رو شد عینک بود. ورود و رواج استفاده از عینک واکنش‌های بسیاری را از سوی مردم به همراه داشت. به‌رغم سکوت منابع رسمی، می‌توان این واکنش‌ها را در منابع غیررسمی ازجمله دیوان‌های شعر، شهرآشوب‌ها و به ویژ چکیده کامل

یکی از مهم‌ترین اختراعات اروپاییان که در دوره صفویه با اقبال فراوان روبه‌رو شد عینک بود. ورود و رواج استفاده از عینک واکنش‌های بسیاری را از سوی مردم به همراه داشت. به‌رغم سکوت منابع رسمی، می‌توان این واکنش‌ها را در منابع غیررسمی ازجمله دیوان‌های شعر، شهرآشوب‌ها و به ویژه نامه‌های دوستانه (اخوانیات) مشاهده و پی جویی کرد. این پژوهش می کوشد با بهره‌گیری از نامه‌های اخوانی عصر صفوی واکنش ایرانیان به پدیده عینک در این دوره و علل این واکنش‌ها را بررسی نماید. واکنش‌ها به پدیده عینک در این دوره نخست کنجکاوانه و سپس تمایل شدید به تملک آن و حتی چشم‌وهم‌چشمی بوده و موضوع نیاز واقعی یا تجویز چشم‌پزشک چندان مطرح نبوده‌است. اشتیاق جالب‌توجه ایرانیان به استفاده از عینک نیز تحت تأثیر عادات و خلق‌وخو، ویژگی‌های فرهنگی و اعتقادی، اشعار شاعران و تحولات و شرایط نوظهور جامعه آن روزگار بوده‌است. حضور اروپاییان در بسیاری از شهرها و استفاده آنان از ابزار و اختراعات جدید و نقش سفرای سیاسی، تجار و روحانیون در ترویج عینک نیز انکارناپذیر است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

60 - ارزیابی عملکرد بلدیه تهران در نظارت بر قیمت نان در دوره پهلوی اول
جعفر آقازاده محسن پرویش

10.30495/jhcin.2023.21784

رضاشاه پهلوی پس از دستیابی به قدرت با سیاست‌های تمرکزگرایانه و تجددآمرانه دست به اصلاحات سیاسی، اداری و اجتماعی زد. مدیریت امور شهری و شهرداری ها از جمله حوزه هایی بود که در آن اصلاحات ساختاری و اداری صورت گرفت. یکی از وظایف بلدیه ها در آن دوره نظارت بر قیمت نان بود. چکیده کامل

رضاشاه پهلوی پس از دستیابی به قدرت با سیاست‌های تمرکزگرایانه و تجددآمرانه دست به اصلاحات سیاسی، اداری و اجتماعی زد. مدیریت امور شهری و شهرداری ها از جمله حوزه هایی بود که در آن اصلاحات ساختاری و اداری صورت گرفت. یکی از وظایف بلدیه ها در آن دوره نظارت بر قیمت نان بود. احتکار غلات و آرد و کمبود و گران‌شدن نان در تهران وضع نابسامانی به‌وجود آورده بود. این مقاله، با تکیه بر منابع مکتوب و به ویژه اسناد رسمی، به این پرسش پاسخ داده که بلدیه تهران برای رفع مشکل کمبود نان و نظارت بر قیمت آن چه راهکاری در پیش گرفت و دست به چه اقداماتی زد؟ حکومت پهلوی کوشید با برگزیدن فردی نظامی، سرهنگ کریم خان بوذرجمهری، به ریاست بلدیه تهران امور شهری به ویژه مسئله نان را مدیریت کند. این اقدام مؤثر افتاد و بلدیه تهران تا حد زیادی اختیار امور را در دست گرفت و دست به اصلاحاتی اساسی زد. اصلاحاتی که شامل صدور دفترچه بهداشت، بازرسی از دکاکین نانوایی، تعیین ساعات کار نانوایی‌ها، کاهش قیمت و نوشتن آیین‌نامه کیفر گران‌فروشان و تصویب و اعمال نظام نامه‌های صنفی و ارزاقی بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

61 - تجربه استعمار انگلیس در هند و رویکرد ضداستعماری ایرانی: علل آغاز و رواج باورهای ضداستعماری در میان ایرانیان
فرهاد حاجری عبدالرحیم قنوات محسن معصومی

10.30495/jhcin.2023.22306

ایران تجربه مستعمره شدن را نداشت، اما رویکرد ضداستعماری در میان ایرانیان رواج داشته‌است. ریشه چنین رویکردی اغلب در بستر تاریخ روابط ایران با قدرت‌های اروپایی نظیر انگلیس و روسیه و دخالت این کشورها در مسائل داخلی ایران مورد مطالعه قرار گرفته‌است. فرض بر این است که ایران چکیده کامل

ایران تجربه مستعمره شدن را نداشت، اما رویکرد ضداستعماری در میان ایرانیان رواج داشته‌است. ریشه چنین رویکردی اغلب در بستر تاریخ روابط ایران با قدرت‌های اروپایی نظیر انگلیس و روسیه و دخالت این کشورها در مسائل داخلی ایران مورد مطالعه قرار گرفته‌است. فرض بر این است که ایرانیان برای ترویج افکار ضداستعماری، وقتی خود تجربه استعمار را نداشتند، از یک نمونه تاریخی سرزمین مستعمره برای ترویج دیدگاه‌های خود بهره برده‌اند. در این میان، استعمار انگلیس در هند، سرزمین همسایه، مورد توجه ایرانیان بود. مسئله این است که آیا تجربه استعمار هند، می‌توانسته به عنوان الگویی از تجربه استعمار در نظر ایرانیان باشد و یکی از عوامل شکل‌گیری رویکرد ضداستعماری‌شان شده باشد؟ این مسئله در این پژوهش با توصیف و تبیینی تاریخی و بر اساس مطالعات کتابخانه‌ای دنبال شده‌است. ازاین‌رو، آراء ایرانیانی که در موضوعات مختلف به حضور انگلیس در هند واکنش نشان دادند مورد ارزیابی قرار گرفته‌است. نتیجه این مقاله نشان می‌دهد که تجربه استعمار هند یکی از سرچشمه‌های آغاز رویکرد ضداستعماری ایرانی بوده‌است و ایرانیان با ترس از نابودی هویت دینی و ملی، همواره از تاریخ هند تحت تسلط انگلیس برای ترویج افکار ضداستعماری بهره می‌بردند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

62 - طرح‌های نظامی و راه سازی روسیه تزاری در ایران
محمدعلی کاظم بیکی

در سده‌های اخیر، برقراری و حفظ مناسبات با روسیه، به عنوان قدرتی بزرگ در همسایگی ایران، جایگاهی ویژه در سیاست خارجی ایران داشته است. بررغم طبیعت چندوجهی روابط بین این دو کشور، توسعه‌طلبی، تهدیدات نظامی و مداخلات روسیه همواره یکی از موجبات نگرانی ایران بوده است. مقاله کنو چکیده کامل

در سده‌های اخیر، برقراری و حفظ مناسبات با روسیه، به عنوان قدرتی بزرگ در همسایگی ایران، جایگاهی ویژه در سیاست خارجی ایران داشته است. بررغم طبیعت چندوجهی روابط بین این دو کشور، توسعه‌طلبی، تهدیدات نظامی و مداخلات روسیه همواره یکی از موجبات نگرانی ایران بوده است. مقاله کنونی ترجمه و بررسی سندی سرّی درباره بخشی از طرح‌های نظامی روسیه در ایران است که در 1909م به دست عوامل اطلاعاتی بریتانیا افتاد. بررسی این طرح در بستر طرح های نظامیِ منسوب به روسیه، برای توسعه طلبی در قلمرو ایران و نیز به خطر انداختن منافع بریتانیا در هندوستان، افزون بر نشان دادن برنامه پیشروی روسیه به سوی خلیج فارس در1907، آشکار می سازد که در سرمایه گذاری سنت پترزبورگ در طرح‌های راه سازی در ایران، اهداف نظامی جایگاهی ویژه داشت؛ دیگر آن که با انعقاد توافقنامه 1907 روسیه- بریتانیا، نقشه جنگی مذکور که اساسا علیه منافع بریتانیا بود، در عمل در جنگ جهانی اول برضد ملیون ایران و قدرت های مرکزی به کار گرفته شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

63 - فراز و فرودهای هویت ایرانی- اسلامی (از آغاز تا تهاجم تیمور)
منصور طرفداری

هویت ملی ایرانیان ریشه در اعماق فرهنگ و تمدن ایران دارد . فرهنگ و تمدنیکه تاریخ آن با توجه به شواهد متعدد باستان شناسی دست کم به هزاره پنجم ق .مبرمی گردد. آریاها که در حدود هزاره اول ق .م وارد ایران شدند با استفاده از اینمیراث غنی و بهره گیری از دستاوردهای چندهزائ ساله چکیده کامل

هویت ملی ایرانیان ریشه در اعماق فرهنگ و تمدن ایران دارد . فرهنگ و تمدنیکه تاریخ آن با توجه به شواهد متعدد باستان شناسی دست کم به هزاره پنجم ق .مبرمی گردد. آریاها که در حدود هزاره اول ق .م وارد ایران شدند با استفاده از اینمیراث غنی و بهره گیری از دستاوردهای چندهزائ ساله تمدن ها بین النهرین،مصر و جز این ها اساس تمدن و فرهنگی اصیل و استواری را پایه نهادند که درتندباد تهاجم اقوام عرب و ترک اگر چه از خود انعطاف نشان داد؛ اما اصالتخویش را از دست نداد . با ورود اسلام به ایران و بر اثر تلاش های گروه هایشکل گرفت ؛ اما درست زمانی که هویت ایرانی - اسلامی مختلف به تدریجهویتِ تازه شکل گرفته رو به بالندگی نهاده بود، تهاجم ترکان همه معادلات را بههم ریخت و این هویت نوپا را در معرض چالش های جدی قرار داد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

64 - دهخدای صوراسرافیل: طرحی ناتمام از سوسیال‌دموکراسی
هاشم آقاجری مهدی زمانی

10.30495/jhcin.2022.20102

علی‌اکبر دهخدا در تعیین و تبیین جهت‌گیری سیاسی و اجتماعی نظام تازه تأسیس مشروطه خوانشی ویژه متأثر از ایدئولوژی سوسیال‌دموکراسی بیان داشته است. فهم دهخدا از ایدئولوژی سوسیال‌دموکراسی چه بود و چگونه آن را با دین اسلام و سنت‌های ایرانی تلفیق کرد؟ بنابر نگاشته های دهخدا در چکیده کامل

علی‌اکبر دهخدا در تعیین و تبیین جهت‌گیری سیاسی و اجتماعی نظام تازه تأسیس مشروطه خوانشی ویژه متأثر از ایدئولوژی سوسیال‌دموکراسی بیان داشته است. فهم دهخدا از ایدئولوژی سوسیال‌دموکراسی چه بود و چگونه آن را با دین اسلام و سنت‌های ایرانی تلفیق کرد؟ بنابر نگاشته های دهخدا در صوراسرافیل می توان گفت که در منظومه فکری دهخدا، دموکراسی در شکل حکومت ملی، بر بینشی دمکراتیک و اجتماعی استوار است. او بر مؤلفه‌هایی نظیر حاکمیت و حکومت مردم، استقلال، آزادی و تساوی حقوقی افراد تأکید دارد و تحقق این امور را شرط لازم برای گذار به دوره ترقی فرض می‌کند. افزون بر این، از سوسیالیسم به‌عنوان هدف و افق نهایی این نظام سیاسی یاد شده‌است که به‌تدریج و از طریق اصلاح وضع موجود قابل تحقق خواهد بود. دهخدا با تأسی به امر خاتمیت و دریافت تازه از دین در شکل جهان‌بینی توحیدی، سوسیالیسم را با بینش توحیدی ترکیب کرده و آن را مبنای نظری و فلسفی خوانش خود قرار داده‌است. به نظر می‌رسد، خوانش وی مبتنی بر تلفیق این سه وجه است. اگر چه شواهد نشان می‌دهد، این تلفیق، نتوانسته‌است ارتباط طبیعی و ارگانیکی را بین این وجوه برقرار سازد و گفتمان تازه‌ای را پایه ریزی کند، اما می‌توان از این تلاش به‌عنوان نقطه آغاز اندیشه ایجاد گفتمان سوسیال‌دموکراسی ملی و مذهبی در ایران یاد کرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

65 - تعارض منافع در بانک شاهی و آثار آن بر اقتصاد ایران
خشایار سیدشکری

10.30495/jhcin.2022.19585

بانک شاهی/ شاهنشاهی مهم ترین نهاد مالی خارجی در ایران عصر قاجار بود که با اعطای امتیاز توسط ناصرالدین شاه در سال 1306ق/1889م تأسیس شد. این بانک در 60 سال فعالیت خود در ایران همواره به طور جدی با مسئله تعارض منافع روبه رو بود. بررسی سیاست های بانک در مواجهه با این م چکیده کامل

بانک شاهی/ شاهنشاهی مهم ترین نهاد مالی خارجی در ایران عصر قاجار بود که با اعطای امتیاز توسط ناصرالدین شاه در سال 1306ق/1889م تأسیس شد. این بانک در 60 سال فعالیت خود در ایران همواره به طور جدی با مسئله تعارض منافع روبه رو بود. بررسی سیاست های بانک در مواجهه با این منافع متضاد به منظور درک دقیق تر بخش مهمی از تاریخ مالی عصر قاجار موضوع اصلی این مقاله است. این مقاله در پی پاسخ به این پرسش است که آیا بانک شاهی توانست وظایف متعدد خود را به‌نحو کارآمدی انجام دهد؟ مقاله نتیجه‌گیری می کند که بانک نه سودآوری قابل توجهی برای سهام دارانش داشت و نه وظایف بانک دولتی را به نحو شایسته ای انجام داد؛ حتی نتوانست اهداف استعماری دولت بریتانیا را نیز محقق سازد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

66 - مقایسه قواعد بصری حاکم بر طراحی در نگارگری ایرانی- اسلامی با قواعد بصری منتَج از نظریه اِبصار ابن‌هیثم
پروانه دلفانی ارکسی اسماعیل بنی اردلان

10.30495/jhcin.2021.19115

برپایه الگوی طبیعت گرای نقاشی اروپایی، ساختار پرسپکتیو در نگارگری ایرانی ناشیانه توصیف می شود، درحالی که توانایی نگارگر ایرانی در بازنمایی جهان باید برپایه اصول دیگری بررسی شود. هدف این پژوهش تبیین دلایل روی گردانی از بازنمایی منظر و هندسه بینایی، در فرایند تولید نگا چکیده کامل

برپایه الگوی طبیعت گرای نقاشی اروپایی، ساختار پرسپکتیو در نگارگری ایرانی ناشیانه توصیف می شود، درحالی که توانایی نگارگر ایرانی در بازنمایی جهان باید برپایه اصول دیگری بررسی شود. هدف این پژوهش تبیین دلایل روی گردانی از بازنمایی منظر و هندسه بینایی، در فرایند تولید نگارگری ایرانی در قیاس با قواعد بصری منتج از نظریه ابصار ابن هیثم در قالب پرسپکتیو خطی است. دست یابی به این هدف، ذیل تبیین ساختار پرسپکتیو خطی در نقاشی اوایل دوره رنسانس و ارتباط آن با چهارچوب فکری مسلط بر علم و جهان بینی رایج در آن دوره، در مقایسه با ساختار پرسپکتیو در نگارگری مکتب تبریز دوم و ارتباط آن با چهارچوب فکری مسلط بر علم و جهان بینی اسلامی، ممکن شده است. این پژوهش کیفی با مشاهده آثار و مطالعه کتابخانه‌ای به انجام رسیده است. براساس یافته ها، قواعد بصری منتج از نظریه ابصار ابن هیثم، سرشتی کمّی دارد که بر اساس ساختار هندسه بینایی و در قالب پرسپکتیو خطی نوعی بازنمایی سوبژکتیو را هم سو با چهارچوب فکری مسلط بر علم و جهان بینی دوره رنسانس نمایش می دهد. در مقابل، ساختار پرسپکتیو در نگارگری ایرانی نوعی بازنمایی ابژکتیو است که اشیا و جهان دیداری را فارغ از منظر سوژه و در قالب ساختار هندسه اسلامی و زاویه دیدِ قائم نمایش می دهد. این نوع زاویه دید که برپایه دریافت و تفسیر جهان به صورت سلسله مراتبی و مستقل از فاعل شناسا در جهان بینی اسلامی ممکن می شد، از درون اجازه پیدایش و پرورش فن پرسپکتیو خطی را که از رویکردی کمی به مطالعه فرایند احساس بینایی منتج شده است، نمی داد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

67 - مسألۀ گاهشماری ایرانی (نقدی بر مقالۀ "مقایسۀ روش ها و معادلات مختلف برای اعمال کبیسه های گاهشماری هجری خورشیدی")
موسی اکرمی

آقای فر ید قاسملو، در مقاله یی با عنوان "مقایسۀ روش ها و معادلات مختلف برای اِعمالکبیسه های گاهشماری هجری خورشیدی "، کوشیده است "روش های مختلف برایاعمال کبیسه های گاهشماری هجر ی خورشیدی" را "در منابع مختلف " بیابد و، سپسمقایسه کند، البته بی آنکه نمونه یی از معادلات ذیرب چکیده کامل

آقای فر ید قاسملو، در مقاله یی با عنوان "مقایسۀ روش ها و معادلات مختلف برای اِعمالکبیسه های گاهشماری هجری خورشیدی "، کوشیده است "روش های مختلف برایاعمال کبیسه های گاهشماری هجر ی خورشیدی" را "در منابع مختلف " بیابد و، سپسمقایسه کند، البته بی آنکه نمونه یی از معادلات ذیربط را نشان دهد.مطالب مطرح شده از دو نظر برا ی نگارندۀ نوشتۀ حاضر اهمیت دارند : 1) عرضۀمهم ترین مباحث گاهشماری ایرانی در آثار شماری از مهم ترین تقو یم شناسان و تقو یمپژوهان کشور، 2) بیان برخی از مواضع نگارنده بر پایۀ دو اثر منتشر شدۀ او.دراین نوشته نگارنده می کوشد تا ضمن بررسی پاره هایی از نوشتۀ جناب قاسملو و بیانمسألۀ گاهشماری ایرانی (که متشکل از دو امر همبستۀ طول سال خورشیدی از یک سوو نظم کبیسگی یا آرایۀ کبیسه ها در دورۀ بزرگ، زیردوره ها و زیرزیر دوره ها از سو ی دیگر است )، پرتو ی بر جا یگاهِ نه حرفه ییخود در میان تقو یم پژوهان کشور بیفکند و"روش" خود، اصالت آن و درستی آن را تبیین کند. این روش درچارچوب لزوم توجه بهطول سال متوسط خورشیدی (که همان طول سال اعتدالی است ) و بر پایۀ محاسباترایانه ای، با بهره گیری از سنت پر بار تقویم جلالی، اتخاذ شده است و دستاوردهای آندر راستای سنت توانمند تلاش برای دستیابی به قاعدۀ دقیق کبیسه گیری و نگارشگاهنامۀ تطبیقیِ قابلِ اِعمال بر سال های دور گذشته و آینده است.نگارنده امیدوار است که با نشان دادن کاستی هایی در مقالۀ جناب قاسملو و مطرحکردن دقیق مهم ترین مباحث مرتبط با گاهشماری ایرانی، تقویم پژوهان، دوستدارانتقویم نگاری و گاهشماری ایرانی، و نهادهای رسمی مسئول کشور (مانند قوۀ مقننه وشورای مرکز تقویم دانشگاه تهران) به آن ها توجه کنند و کسانی چون جناب قاسملو درپژوهش ها و نوشته های بعدی خویش به دیدۀ عنایت و دقت بیشتر بدان ها بنگرند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

68 - فرهنگ دینی در زبان و نشانه ‌شناسی روزانه مردم ایران در دوران صفوی- قاجاری ،
ابراهیم موسی‌پور

ابتنای نظام آموزش‌های سنتی در دوران صفوی- قاجاری بر آموزش قرآن و متون دینی، علاوه بر ایجاد تاثیر اساسی در ادبیات مکتوب، اجزا و واحدهای بیانی بسیاری در زبان روزانه مردم- چه زبان طبقات باسواد و تحصیل کرده و چه زبان طبقات عوام- نیز ایجاد کرده چنان که بخش بزرگی از ادبیات گف چکیده کامل

ابتنای نظام آموزش‌های سنتی در دوران صفوی- قاجاری بر آموزش قرآن و متون دینی، علاوه بر ایجاد تاثیر اساسی در ادبیات مکتوب، اجزا و واحدهای بیانی بسیاری در زبان روزانه مردم- چه زبان طبقات باسواد و تحصیل کرده و چه زبان طبقات عوام- نیز ایجاد کرده چنان که بخش بزرگی از ادبیات گفتاری مورد استفاده در زندگی هر روزه این مردم به نوعی برگرفته از عبارات و اذکاری است که در قرآن و فرهنگ دینی و مذهبی آمده است. همچنین بخش قابل توجهی از شیوه‌های بیان غیر گفتاری ایرانیان در این دوران نیز تحت تاثیر یا اصولا فرآورده حضور و بروز آموزه‌های دینی و مذهبی در بستر زندگی روزانه است که اجزای نشانه شناختی عمومی موجود در روابط اجتماعی این مردم را در چارچوب فرهنگ دینی تعریف کرده است. ایرانیان در روابط متقابل از جمله در سلام و احوال پرسی، عبارات دعایی، نفرین‌ها، فحش‌ها، سوگندها و جز آن‌ها انبوهی از عبارات دینی و مذهبی را به طور مستقیم به کار می برده‌اند و به علاوه از طریق بستر تفهمی دین- بنیاد یا دین- پرورد اجتماعی، بسیاری از رفتارها و علائم غیر زبانی مورد استفاده در ایجاد ساز و کارهای بیانی را درک وتفسیر می‌کرده‌اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

69 - میسیونری زنانه: تأملاتی درباره فعالیت های تبلیغی ماری برد برپایه کتاب زنان ایران و اعتقاداتشان
منصور طرفداری جعفر نوری محمدرضا ملک ثابت

10.30495/jhcin.2023.22798

طی سده نوزدهم، متأثر از مواردی چون سیطره استعمارگران غربی در شرق و بهبود تدریجی ارتباطات، حضور میسیونرهای مسیحی در ایران و دنیای اسلام بیش از پیش گسترش یافت. در این میان، اقدام کلیسا برای اعزام یک میسیونر زن به نام ماری ربکا استوارت برد (1859-1914) در پوشش یک مأموریت پز چکیده کامل

طی سده نوزدهم، متأثر از مواردی چون سیطره استعمارگران غربی در شرق و بهبود تدریجی ارتباطات، حضور میسیونرهای مسیحی در ایران و دنیای اسلام بیش از پیش گسترش یافت. در این میان، اقدام کلیسا برای اعزام یک میسیونر زن به نام ماری ربکا استوارت برد (1859-1914) در پوشش یک مأموریت پزشکی، زمینه ساز پدیده ای نسبتا نوظهور در روند فعالیت های میسیونری گردید که می توان آن را میسیونری زنانه نامید. نوشتار پیش روی کوشیده با بررسی کتاب ماری برد با عنوان زنان ایران و اعتقاداتشان، پرده از اهداف، شیوه ها و فعالیت تبلیغی او بردارد. این بررسی از کارنامه میسیونری ماری برد روشن می سازد که او با تکیه بر تجربه‌های مبلغان پیشین و با بهره گیری از شرایط اجتماعی جامعه ایران در آن روزگار، در پوشش یک پزشک -میسیونر، دست به تبلیغ و نشر مسیحیت در ایران زد و در میان زنان طبقه فرودست ایرانی موفقیتی نسبی به دست آورد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

70 - تاریخ‌نگاری پزشکی مسلمانان: بررسی مطالعات و تحقیقات
بهزاد کریمی

تاریخ پزشکی مسلمانان چه در غرب و چه در کشورهای مسلمان از زوایای مختلف مورد بررسی قرار گرفته است. یک نگاه گذرا به دستاوردهای حاصل از این تحقیقات نشانگر آن است که رویکرد پژوهش‌گران در اغلب این پروژه‌ها وامدار یک نگاه سنتی و محدود به پزشکی و تعریفی است که صرفا جنبه‌های تکن چکیده کامل

تاریخ پزشکی مسلمانان چه در غرب و چه در کشورهای مسلمان از زوایای مختلف مورد بررسی قرار گرفته است. یک نگاه گذرا به دستاوردهای حاصل از این تحقیقات نشانگر آن است که رویکرد پژوهش‌گران در اغلب این پروژه‌ها وامدار یک نگاه سنتی و محدود به پزشکی و تعریفی است که صرفا جنبه‌های تکنیکی و دانشی آن را در بر می‌گیرد. در سالیان اخیر نگاه‌های نو به عرصه تاریخ پزشکی در معنای عمومی آن راه یافته است که می‌خواهد به گونه‌ای دیگر به پزشکی بنگرد. این رهیافت‌های تازه قصد دارند برداشت‌ها و تلقی‌های اجتماعی از پزشکی را به عنوان پدیداری علمی- اجتماعی ارائه کنند و از دریچه پزشکی به جوامع گذشته بنگرند. کاربست این رویکرد در پژوهش‌های تاریخی مستلزم وجود یک منبع‌شناسی انتقادی است که هم‌زمان رویکردهای نوین در آن لحاظ شده باشد. نگارنده این نوشتار در پی آن است تا بخشی از این منبع‌شناسی را به عنوان یکی از لوازم پژوهش‌های نوین تاریخ پزشکی با تکیه بر رویکردهای جنسیتی ارائه نماید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

71 - ایقاع و اصول در رساله‌ موسیقی کلیات یوسفی
بابک خضرائی

رساله موسیقی موسوم به کلیات یوسفی منسوب به ضیاءالدین یوسف، در دوره فتحعلی‌شاه قاجار(حکـ: 1212-1250ﻫ.) نوشته شده است. این رساله کوتاه، با وجود تکراری بودن برخی مطالب آن، از آن رو که تداوم نگارش رسالات موسیقی را در دوران قاجار نشان می‌دهد، اهمیت دارد. اشاره به نام دواز چکیده کامل

رساله موسیقی موسوم به کلیات یوسفی منسوب به ضیاءالدین یوسف، در دوره فتحعلی‌شاه قاجار(حکـ: 1212-1250ﻫ.) نوشته شده است. این رساله کوتاه، با وجود تکراری بودن برخی مطالب آن، از آن رو که تداوم نگارش رسالات موسیقی را در دوران قاجار نشان می‌دهد، اهمیت دارد. اشاره به نام دوازده دستگاه در این رساله نیز نکته مهمی را در روند تاریخی مفهوم دستگاه روشن می‌کند. مفهوم وزن در موسیقی(ایقاع) که در این رساله، چون بیشتر رسالات موسیقی دوران صفوی و پس از آن، با نام “اصول” شناخته می‌شود، آخرین فصل این رساله است. بخش اول این فصل که با تاثیر از رساله ی موسیقی میرصدرالدین قزوینی(د. 1008 ﻫ.) نوشته شده، با تعریف اصول و نَقره آغاز، و در ادامه از 5 دور متقدم و سپس هفده دور متأخّر یاد می‌شود، سپس مولف به اصناف تصانیف(انواع یا ژانرهای موزون موسیقی) می‌پردازد؛ در بخش دوم که احتمالاً تأثیر گرفته از رساله بهجت‌الروح است، بیست و چهار دور ایقاعی شرح داده شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

72 - افول خردگرایی و عدم گسست از مبانی، دلیل عقب‌ماندگی ایران؟ بررسی و نقد نظریه جواد طباطبایی
سعید عطار

مقاله حاضر با ارائه یک نظام دسته بندی از نظریات بر اساس تقابل های دوگانه سوسوری، نظریه انحطاط ایران جواد طباطبایی را بررسی و نقد می کند. بر اساس این دسته بندی، ابتدا ملت از دولت، سپس عوامل درونی از بیرونی و آن‌گاه رویکرد ذهنی از عینی تفکیک می شوند. این پژوهش با استفاده چکیده کامل

مقاله حاضر با ارائه یک نظام دسته بندی از نظریات بر اساس تقابل های دوگانه سوسوری، نظریه انحطاط ایران جواد طباطبایی را بررسی و نقد می کند. بر اساس این دسته بندی، ابتدا ملت از دولت، سپس عوامل درونی از بیرونی و آن‌گاه رویکرد ذهنی از عینی تفکیک می شوند. این پژوهش با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی نشان می دهد که نظریه طباطبایی، نظریه ای ملت باورانه بیرونی ذهنی است. در این نظریه، هرچند بر عوامل درونی تأکید می شود، اما در واقع، بزنگاه تاریخی برای انحطاط ایران، یورش ترکان سلجوقی و مغولان و حاکم شدن قشریت و تعصب، یعنی الگوهای فکری و فرهنگی منحط است که باعث به هم خوردن رابطه عقل و شرع و افول خردگرایی شد. ذهنی گرایی و به حاشیه راندن عینیات در تحلیل پدیده عقب ماندگی، مهم‌ترین ضعف نظریه انحطاط است. تأکید بر عامل بیرونی با رویکردی ذهنی گرا و بی توجهی به واقعیت‌های اجتماعی، نظریه طباطبایی را بررغم جدیت نظری اش، تبدیل به نظریه ای با تناقضات درونی برای تبیین عقب ماندگی تاریخی ایران کرده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

73 - مبلمان ایرانی در دوره اسلامی: از سلجوقیان تا زندیان
سیده مطهره موسوی حسنعلی پورمند لیلا کریمی فرد

10.30495/jhcin.2018.12895

این مقاله پژوهشی پیرامون مبلمان ایرانی در دوره اسلامی از برآمدن سلجوقیان تا پایان زندیان و آغاز قاجاریان است. هدف پژوهش شناسایی و معرفی گونه‌های متفاوت مبلمان ایرانی، با تمرکز بر تخت و صندلی، و بیان دگرگونی‌های آن در این دوره است. پژوهش حاضر از لحاظ هدف پژوهشی توسعه‌ای چکیده کامل

این مقاله پژوهشی پیرامون مبلمان ایرانی در دوره اسلامی از برآمدن سلجوقیان تا پایان زندیان و آغاز قاجاریان است. هدف پژوهش شناسایی و معرفی گونه‌های متفاوت مبلمان ایرانی، با تمرکز بر تخت و صندلی، و بیان دگرگونی‌های آن در این دوره است. پژوهش حاضر از لحاظ هدف پژوهشی توسعه‌ای و از لحاظ ماهیت کیفی و اکتشافی و شیوه گرد‌‌آوری داده‌ها کتابخانه‌ای و میدانی است. نتیجه پژوهش نشان می‌دهد که اگرچه آثار بر‌جای مانده از قرن پنجم ﮬ بیانگر تداوم سبک‌های مبلمان ساسانیان تا این زمان است، اما شیوه‌ کهن به دلیل تحول در باور‌های جامعه، چندان تداوم نیافته و شیوه جدیدی در مقایسه با دوره پیش از اسلام دنبال شده است. این هنر به‌رغم تغییرات ظاهری در طول این دوره، پیوسته روندی تکاملی داشته و متأثر از مفاهیم اسلامی و فتوحات بیگانگان، در شکل کالبدی و تزیینات، دارای مشترکاتی با دیگر هنرهای این دوره است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

74 - جنگ های ایران و روس زمینه ساز تغییر رویکرد نظام آموزشی ایران
داود یحیایی فاخته ماهینی

ایران عصر قاجاری در ابتدای قرن 19 م/ 13 ق در حالی مورد تجاوز روس ها واقع شد که بی-خبر و عقب مانده از تحولات دنیا، با مشکلات عدیدهای در داخل کشور مواجه بود. علی رغمنتایج تلخ، این واقعه دستاورد مهمی را نصیب فتحعلی شاه و اطرافیان وی کرد که از همهمهمتر، آگاهی از ضعف تجهیزات چکیده کامل

ایران عصر قاجاری در ابتدای قرن 19 م/ 13 ق در حالی مورد تجاوز روس ها واقع شد که بی-خبر و عقب مانده از تحولات دنیا، با مشکلات عدیدهای در داخل کشور مواجه بود. علی رغمنتایج تلخ، این واقعه دستاورد مهمی را نصیب فتحعلی شاه و اطرافیان وی کرد که از همهمهمتر، آگاهی از ضعف تجهیزات نظامی و دانش روز بود. این موضوع، انگیزۀ اقدامات اصلاح-طلبانه ای گردید که به دنبال درک کاستی های نظام تعلیم و تربیت، دولت مردان را در انجامآنها مصمم ساخت. این مقاله بر آن است تا با بررسی مهم ترین اقدامات انجام شده در اینراستا، تأثیرات آنها را در فراهم نمودن زمینه های لازم جهت تحول و تغییر رویکرد نظامآموزشی ایران تبیین نماید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

75 - جریانهای متمهدیانه در هند و ایران: مورد مطالعه، مهدویه و نوربخشیه
حسام الدین حجت زاده محمد باغستانی کوزه گر شهربانو دلبری

10.30495/jhcin.2021.17617

هم زمان با اوج گیری کنش های جریان های متمهدیانه ایرانی هم چون نوربخشیه در عصر تیموری، حرکت هایی مشابه از اواخر سده نهم هجری در شبه قاره هند آغاز شد که هدف اصلی رهبران آن ها مانند سیدمحمد جونپوری، مؤسس جریان مهدویه که به اهل سنت نزدیک بودند، جریان سازی اجتماعی حول محور ا چکیده کامل

هم زمان با اوج گیری کنش های جریان های متمهدیانه ایرانی هم چون نوربخشیه در عصر تیموری، حرکت هایی مشابه از اواخر سده نهم هجری در شبه قاره هند آغاز شد که هدف اصلی رهبران آن ها مانند سیدمحمد جونپوری، مؤسس جریان مهدویه که به اهل سنت نزدیک بودند، جریان سازی اجتماعی حول محور ادعاهای مهدویت شان بود. سؤال پژوهش حاضر این است که تشابهات و تفاوت های احتمالی دو جریان مهدویه و نوربخشیه کدام اند؟ در این مقاله مهم ترین تشابهات و تفاوت های دو جریان از منظر باورها، روش های تعامل اجتماعی و کنش های سیاسی و نظامی مقایسه می شوند. در این پژوهش نشان داده شده است که رهبران مهدویه و نوربخشیه در مواردی مانند تلاش برای جلب حمایت بزرگان صوفیه، تحریف برخی اصول طریقت های صوفیانه شان و تشکیل گروه های مسلح به هم شباهت دارند. در عین حال، تلاش رهبران مهدویه برای جلوگیری از علم آموزی و ارتباط مریدان با غیرمهدویان و اعتقاد نوربخشیه به تقدم شریعت بر طریقت و به نوعی تناسخ، مهم ترین تفاوت های دو جریان است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

76 - شعر خنیایی؛ پیوند ادبی فرهنگی ایران و اندلس
علیرضا باقر

شعر از آغاز با وزن و ریتم آمیخته بوده است و این آمیختگی سبب شده است که برخی وزن و موسیقی را از مؤلّفه‌های اصلی شعر بدانند و سخن ناموزون را هرچند که خیال‌انگیز و سحرآمیز باشد، در شمار شعر نیاورند. فارغ از درستی و نادرستی این دیدگاه، باید گفت که تفاوت شعر خنیایی با شعر عا چکیده کامل

شعر از آغاز با وزن و ریتم آمیخته بوده است و این آمیختگی سبب شده است که برخی وزن و موسیقی را از مؤلّفه‌های اصلی شعر بدانند و سخن ناموزون را هرچند که خیال‌انگیز و سحرآمیز باشد، در شمار شعر نیاورند. فارغ از درستی و نادرستی این دیدگاه، باید گفت که تفاوت شعر خنیایی با شعر عادی در آن است که این گونه از شعر اساساً برای خوانده شدن به همراه موسیقی، آواز و دست‌افشانی سروده می‌شده است. در این نوشتار ابتدا به پیدایش زجل و موشّحه در اندلس و نیز دلایل خنیایی بودن آن پرداخته‌ام و سپس ضمن بیان این که چنین شعری با تکیه بر نشانه‌های گوناگون و با توجّه به نظر بسیاری از اهل تحقیق، از سنّت شعری غربی و اروپایی گرفته نشده، نشان داده‌ام که شعر عربی نیز اصالتاً خنیایی نبوده است و سپس با تبیین خنیایی بودن شعر پارسی به این نتیجه رسیده‌ام که ریشه‌های شعر خنیایی اندلس را باید در شعر کهن پارسی بجوییم و بپذیریم که فرهنگ و ادبیّات ایران و اندلس از راه شعر خنیایی به هم گره خورده است. قرائن و شواهدی چونان حضور آهنگ‌سازان و خنیاگران ایرانی‌تبار در اندلس نیز این پیوند را تقویت می‌کند پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

77 - فرایند خط‌مشی‌گذاری مبتنی بر موضع‌سازی در حوزه خرده‌فروشی بازار ایران
شادی حسینی سید ابوالقاسم میرا محمد رحیم اسفیدانی

10.30495/ijpa.2022.68392.10962

زمینه و هدف: پژوهش حاضر با هدف تدوین فرایند خط مشی گذاری مبتنی بر موضع‌سازی در حوزه خرده‌فروشی بازار ایران اجرا شده است. روش تحقیق: پژوهش حاضر از حیث هدف پژوهش توسعه‌ای‌کاربردی، از نقطه‌نظر زمان گردآوری، از نوع توصیفی و از نظر روش‌های جمع‌آوری داده‌ها و اطلاعات، از نوع چکیده کامل

زمینه و هدف: پژوهش حاضر با هدف تدوین فرایند خط مشی گذاری مبتنی بر موضع‌سازی در حوزه خرده‌فروشی بازار ایران اجرا شده است. روش تحقیق: پژوهش حاضر از حیث هدف پژوهش توسعه‌ای‌کاربردی، از نقطه‌نظر زمان گردآوری، از نوع توصیفی و از نظر روش‌های جمع‌آوری داده‌ها و اطلاعات، از نوع میدانی و از نظر ماهیت از نوع آمیخته اکتشافی می‌باشد. در بخش اول (کیفی) به روش تحلیل تم و فرآیند آن با نرم‌افزار مکس کیو دی ای 12 طبقه‌بندی و تحلیل شد. در بخش کمی پرسشنامه محقق‌ساخته مشتمل بر 40 گویه در اختیار 384 نفر از مشتریان فروشگاه‌های خرده‌فروشی قرار داده شد . پس از جمع‌آوری اطلاعات با روش مدل‌سازی معادلات ساختاری مبتنی بر مدل پیشنهادی (برآمده از فاز کیفی مطالعه) با استفاده از نرم‌افزار اسمارت پی ال اس 2 مورد ارزیابی قرار گرفت. یافته‌ها : یافته‌ها نشان دادسه فروشگاه رفاه، فروشگاه افق کوروش و فروشگاه جانبو از حیث چهارده مولفه چارچوب طراحی شده وضعیت مطلوبی دارند. اما فروشگاه شهروند به جز از نظر دو مولفه اطلاع رسانی و تبلیغات که مقادیر میانگین آنها کمتر از (5/2 (170/2و 385/2) می باشد، از حیث دوازده مولفه دیگر از وضعیت مناسب و مطلوبی برخوردارند. نتیجه‌گیری : با ارزیابی وجمع‌بندی از مصاحبه‌ها از گروه کانونی و بحث آنها در مورد کدهای استخراج شده مدل مفهومی این پژوهش، چهارده مولفۀ موضع‌سازی در حوزۀ خرده‌فروشی بازار ایران به دست آمد.نتایج مدل‌سازی معادلات ساختاری نشان داد 3 فروشگاه رفاه، فروشگاه افق کوروش و فروشگاه جانبو از حیث 14 مولفه چارچوب طراحی شده وضعیت مطلوبی دارند. اما فروشگاه شهروند به جز از نظر دو مولفه اطلاع رسانی و تبلیغات، از حیث 12 مولفه دیگر از وضعیت مطلوبی برخوردار است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

78 - رابطه میان ویژگی‌های شخصیتی با فرسودگی شغلی و رفتارهای انحرافی کارکنان (مورد مطالعه: بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران)
مریم صادقی امیر گروسی

هدف: پژوهش حاضر بررسی رابطه بین ویژگی‌های شخصیتی با فرسودگی شغلی و رفتارهای انحرافی کارکنان در بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران بوده است. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از لحاظ نحوه گردآوری اطلاعات توصیفی-همبستگی است. روش: جامعه آماری، کلیه کارکنان رسمی شاغل بانک مرکزی می چکیده کامل

هدف: پژوهش حاضر بررسی رابطه بین ویژگی‌های شخصیتی با فرسودگی شغلی و رفتارهای انحرافی کارکنان در بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران بوده است. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از لحاظ نحوه گردآوری اطلاعات توصیفی-همبستگی است. روش: جامعه آماری، کلیه کارکنان رسمی شاغل بانک مرکزی می‌باشند که حجم نمونه بر اساس فرمول نمونه‌گیری کوکران، برابر 348 نفر برآورد شده و روش نمونه‌گیری، نمونه‌گیری تصادفی ساده می‌باشد. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه‌های ویژگی‌های شخصیتی,NEO فرسودگی شغلی ماسلاچ و جکسون (1981) و رفتارهای انحرافی گل‌پرور و همکاران (1390) می‌باشد. مقدار آلفای کرونباخ برای بررسی پایایی پرسشنامه‌ها به‌ترتیب برابر 734/0، 716/0 و 823/0 به‌دست آمدند. داده‌ها با استفاده از مدل‌سازی معادلات ساختاری در نرم‌افزار LISRELو آزمون‌ رگرسیون و همبستگی پیرسون در نرم‌افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته‌ها: ضرایب همبستگی برابر 65/0 و 56/0 نشان داد ویژگی‌های شخصیتی با فرسودگی شغلی و رفتارهای انحرافی کارکنان رابطه معناداری دارد. ضریب تعیین محاسبه شده نشان داد که پنج بعد شخصیتی به‌ترتیب 41٪ و 22٪ از واریانس متغیرهای فرسودگی شغلی و رفتارهای انحرافی را تبیین می‌کنند. نتیجه‌گیری: روان‌رنجورخویی (243/0=β) بیشترین تاثیر مثبت و برون‌گرایی (241/0-‌=β) بیشترین تاثیر منفی در فرسودگی شغلی دارند. افراد با صفت شخصیتی روان‌رنجورخویی و هم‌سازی بیشتر مستعد فرسودگی شغلی بوده و تمایل بیشتر به درگیر شدن در رفتارهای انحرافی دارند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

79 - راهبرد طراحی مدل فرایندی چابک‌سازی چرخه توسعه محصولات جدید با سیاست تولید در کلاس جهانی در شرکت ایران خودرو (رویکرد کیفی)
پگاه تارمست ابوتراب علیرضایی غلامرضا‌‌ هاشم زاده اشرف شاه منصوری

تحقیق حاضر با هدف تعیین راهبرد طراحی مدل فرایندی چابک سازی چرخه توسعه محصولات جدید با رویکرد تولید در کلاس جهانی در شرکت ایران خودرو به انجام رسیده است. این تحقیق از لحاظ هدف کاربردی، و از لحاظ رویکرد پیمایشی-اکتشافی می‌باشد. جامعه آماری این تحقیق گروهی از خبرگان حوزه‌ه چکیده کامل

تحقیق حاضر با هدف تعیین راهبرد طراحی مدل فرایندی چابک سازی چرخه توسعه محصولات جدید با رویکرد تولید در کلاس جهانی در شرکت ایران خودرو به انجام رسیده است. این تحقیق از لحاظ هدف کاربردی، و از لحاظ رویکرد پیمایشی-اکتشافی می‌باشد. جامعه آماری این تحقیق گروهی از خبرگان حوزه‌های مدیریت تولید و مدیریت کیفیت (شامل اساتید دانشگاهی، مشاورین صنعتی و مدیران ارشد اجرایی شرکت ایران خودرو) بودند که به مباحث زنجیره تأمین چابک، تولید در کلاس جهانی و توسعه محصول جدید اشراف کامل داشته و با ساختار، اهداف، استراتژی‌ها و وضعیت شرکت ایران خودرو نیز به طور دقیق آشنا بودند. این جامعه آماری مورد مصاحبه عمیق قرار گرفتند. در این تحقیق، از روش نمونه گیری گلوله برفی استفاده شد و این فرایند تا رسیدن به اشباع نظری محقق ادامه یافت. سرانجام این روش، مصاحبه با 11 نفر از خبرگان بود. در این تحقیق، از آنجایی که از روش تئوری داده بنیاد استفاده گردید، ابزار اصلی جمع آوری داده‌ها، مصاحبه عمیق و غیرساختار یافته با خبرگان بود. سرانجام پس از طی کدگذاری‌های سه گانه باز، محوری و انتخابی، مدل مفهومی تحقیق بر اساس مدل پارادایمی طراحی شد.+ پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

80 - بررسی تأثیر سیاست‌های سازمانی بر خلاقیت کارکنان با توجه به نقش میانجی‌گری تعهد حرفه‌ای (مورد مطالعه: بیمه ایران در شهر تهران)
مجید رمضان دینا ذوالفقاری

جامعه امروز، جامعه ‌سازمانی است. استفاده‌ بهینه از منابع موجود (به‌خصوص نیروی انسانی) و سیاست نیز در یک سازمان، وجه اشتراک دیدگاه کلیه صاحب‌نظران علم مدیریت می‌باشد. همچنین در شرایط کنونی، خلاقیت نه یک ضرورت، بلکه شرط بقاست.از سوی دیگر، پویایی یک سازمان وابسته به عوامل چکیده کامل

جامعه امروز، جامعه ‌سازمانی است. استفاده‌ بهینه از منابع موجود (به‌خصوص نیروی انسانی) و سیاست نیز در یک سازمان، وجه اشتراک دیدگاه کلیه صاحب‌نظران علم مدیریت می‌باشد. همچنین در شرایط کنونی، خلاقیت نه یک ضرورت، بلکه شرط بقاست.از سوی دیگر، پویایی یک سازمان وابسته به عوامل مختلفی از جمله داشتن کارمندانی خشنود، برخوردار از تعهد است.لذا هدف ازپژوهش بررسی رابطه بین سیاست‌های سازمانی بیمه ایران در شهر تهران بر خلاقیت کارکنان آن، با اعمال نقش میانجی‌گری تعهد است. روش تحقیق حاضر توصیفی- تحلیلی بوده که در آن پرسشنامه های استاندارد سیاست های سازمانی،خلاقیت کارکنان و تعهد حرفه ای میان 234 نفر از کارشناسان شرکت بیمه ایران (با توجه به جامعه آماری 600 نفری) در دفتر مرکزی تهران توزیع شد. داده‌های این پرسشنامه جمع‌آوری و با رگرسیون واستفاده از نرم افزار SPSS تحلیل گردید. یافته های پژوهش نشان داد که سیاست های سازمانی برخلاقیت کارکنان باتوجه به ضریب مسیر0.63- و تعهد حرفه ای با ضریب مسیر0.57- به صورت معکوس تاثیر میگذارد.همچنین تعهد حرفه ای با توجه به ضریب مسیر 0.11+ تاثیر مثبتی بر خلاقیت کارکنان دارد. لذا پژوهش نتیجه می گیرد که تعهد حرفه ای به عنوان تعدیلگر در تاثیر رابطه سیاست سازمانی بر خلاقیت کارکنان عمل کرده و رابطه معکوس این دو مولفه را کمرنگ تر میکند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

81 - طراحی الگوی تدوین خط مشی اصلاح و بهبود نظام اداری (مطالعه موردی: شرکت ملی گاز ایران)
جواد فدایی مسعود پورکیانی

زمینه: نظام اداری در سازمان های دولتی در ایران با توجه به نقش گسترده و مؤثری که در انجام امور دارند، یکی از زیرساخت‌های مهم توسعه محسوب می‌شود که بی‌توجهی به آن آسیب‌های جبران ناپذیری در مسیر تحقق برنامه‌ها، رضایت مردم و ... به دنبال دارد هدف: این پژوهش با هدف ارائة الگ چکیده کامل

زمینه: نظام اداری در سازمان های دولتی در ایران با توجه به نقش گسترده و مؤثری که در انجام امور دارند، یکی از زیرساخت‌های مهم توسعه محسوب می‌شود که بی‌توجهی به آن آسیب‌های جبران ناپذیری در مسیر تحقق برنامه‌ها، رضایت مردم و ... به دنبال دارد هدف: این پژوهش با هدف ارائة الگوی اصلاح و بهبود نظام اداری در شرکت ملی گاز و با استفاده از روش آمیخته (کیفی و کمی) اجرا شده است. روش‌ها: در بخش کیفی از مدل داده بنیاد استفاه شد. در این بخش مدل داده بنیاد تحقیق با مصاحبه با 15 نفر از خبرگان ستادی در شرکت ملی گاز با روش دلفی، کدگذاری محوری و گزینشی انجام شد. در بخش کمی با استفاده از مدل‌سازی معادلات ساختاری در محیط نر افزای لیزرل و آموس مدل‌پیشنهادی و فرضیات ارائه شده در مرحله کیفی را مورد بررسی قرا می‌دهد. جامعه آماری پژوهش در بخش کمی شامل کلیه مدیران امور اداری در 31 شرکت استانی گاز به همراه ستاد مرکزی می‌باشد. در این بخش از جدول مورگان جهت تعیین نمونه استفاده گردید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

82 - الگوی سیاست گذاری جذب دانشجویان بین المللی در ایران
فریبا پیلوار حسین رحمان سرشت فتاح شریف زاده جمشید صالحی صدقیانی

در حالی که دانشگاه‌های بسیاری در کشورهای مختلف برای جذب دانشجوی خارجی تلاش می‌کنند، تنها دانشگاه‌هایی خاص در این زمینه موفقیت‌هایی را کسب می‌کنند. علی‌رغم آن که در برنامه‌های جمهوری اسلامی ایران بر جذب دانشجویان خارجی تاکید شده است، دانشگاه‌های کشور، موفقیت چندانی در ای چکیده کامل

در حالی که دانشگاه‌های بسیاری در کشورهای مختلف برای جذب دانشجوی خارجی تلاش می‌کنند، تنها دانشگاه‌هایی خاص در این زمینه موفقیت‌هایی را کسب می‌کنند. علی‌رغم آن که در برنامه‌های جمهوری اسلامی ایران بر جذب دانشجویان خارجی تاکید شده است، دانشگاه‌های کشور، موفقیت چندانی در این حوزه نداشته‌‌اند. این پایان‌نامه، یافتن عوامل اصلی موفقیت دانشگاه‌های کشور را وجهه همت قرار می‌دهد. مطالعه سوابق بیانگر آن است که دانشگاه‌هایی که در کشورهایی که ساختار حکومتی خاص، برندی مشخص داشته-اند از بخت بیشتری برای جذب دانشجوی خارجی برخوردار بوده‌اند. بی‌تردید البته اثرات آن دانشگاه‌ها را در زمینه‌های آموزش و پژوهش نمی‌توان در نظر نگرفت. با توجه به این ملاحظات در این رساله به اثر ساختار حکومتی، برند و جایگاه علمی دانشگاه در جذب دانشجوی خارجی پرداخته می‌شود. برای این منظور با مراجعه به آمار و اطلاعات 23 کشوری که کم و بیش در حوزه جغرافیایی جمهوری اسلامی ایران قرار دارند و تا حدودی ویژگی‌هایی مشترک با کشور ما دارند و رتبه‌بندی دانشگاه‌های آنها (البته به لحاظ آمار کشور) و با استفاده از روش حداقل مربعات جزئی مدل کلیات عوامل جذب دانشجویان خارجی طراحی می‌شود. بنابراین مدل، اثر ساختار حکومتی و برند ملی همراه با توانمندی دانشگاه‌ها در قابلیت جذب دانشجوی خارجی بوسیله آنها تایید می‌شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

83 - مدل بانکداری جامع بانک ملی ایران مبتنی بر نیازهای مشتریان در ابعاد شرکتی، اختصاصی، خرد، تجاری
داود عبدی مهدی مرادی لورنس انویه تکیه

چکیده زمینه: مدل بانکداری جامع که تمرکز اصلی آن رفع انواع نیازهای مالی مشتریان است، دامنه وسیعی از خدمات مالی اعم از خدمات تجاری، سرمایه گذاری، بیمه‌ای، مشاوره‌ای و غیره را به مشتریان خود ارائه می دهند. هدف: از این تحقیق تشریح ابعاد مدل بانکداری جامع بانک ملی ایران مبتن چکیده کامل

چکیده زمینه: مدل بانکداری جامع که تمرکز اصلی آن رفع انواع نیازهای مالی مشتریان است، دامنه وسیعی از خدمات مالی اعم از خدمات تجاری، سرمایه گذاری، بیمه‌ای، مشاوره‌ای و غیره را به مشتریان خود ارائه می دهند. هدف: از این تحقیق تشریح ابعاد مدل بانکداری جامع بانک ملی ایران مبتنی بر نیازهای مشتریان است. روش: این تحقیق به شیوه مطالعة موردی از نوع کیفی انجام شد. گروه هدف این تحقیق شامل هیجده نفر از خبرگان صنعت حوزة بانکداری با سابقه بالای 10 سال در بانک ملی ایران (در شهر تهران) در سال 1397 بود. برای تحلیل داده های کیفی از روش تحلیل تم استفاده شد. یافته ها: طبق نتایج این تحقیق مدل بانکداری جامع در بانک ملی مبتنی بر نیازهای مشتریان استخراج شد که در آن هدف رفع چالش‌های پیش رو در ابعاد منابع مالی، منابع انسانی، فرایند ها، و مشتریان است. نتیجه گیری: راهبردهای دست یابی به مقصود این تحقیق، عبارتند از: تعدیل در سخت‌گیری‌های شدید نظارتی در حوزه قوانین بانکی، نیاز به سطوح متنوع سرمایه جهت تأمین سرمایه در بانک‌های جامع، تبدیل به فرصت کردن شرایط بازار رقابتی بانک‌ها از جمله دیجیتالی شدن (در پی تنوع محصولات)، کاربست مناسب تکنولوژی ارتباطی جهت تأمین نیازهای متنوع مشتریان. کلیدواژه: بانکداری جامع، بانک ملی ایران، نیاز مشتریان، خبرگان صنعت حوزة بانکداری، تحلیل تم پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

84 - تدوین و اعتباریابی مدل مشارکت ذی‌نفعان در خط‌مشی گذاری عمومی در سازمان غذا و داروی وزارت بهداشت
زین العابدین شیخ بگلو کاوه تیمورنژاد یداله عباسزاده سهرون

10.30495/ijpa.2022.60193.10755

زمینه: مشارکت ذی‌نفعان سنگ بنای خط‌مشی‌گذاری معاصر محسوب شده و از ابزارهای ایجاد دموکراسی و زمینه ساز توسعه پایدار در سازمان‌ها می‌باشد.هدف: هدف تحقیق تدوین و اعتباریابی مدل مشارکت ذی‌نفعان در خط‌مشی گذاری عمومی در سازمان غذا و دارو می باشد.روش‌ها: نخست با استفاده از رو چکیده کامل

زمینه: مشارکت ذی‌نفعان سنگ بنای خط‌مشی‌گذاری معاصر محسوب شده و از ابزارهای ایجاد دموکراسی و زمینه ساز توسعه پایدار در سازمان‌ها می‌باشد.هدف: هدف تحقیق تدوین و اعتباریابی مدل مشارکت ذی‌نفعان در خط‌مشی گذاری عمومی در سازمان غذا و دارو می باشد.روش‌ها: نخست با استفاده از روش نمونه گیری گلوله برفی با 18 نفر از خبرگان مصاحبه سپس با استفاده از روش تحلیل مضمون، مدل مفهومی تدوین شد، برای اعتباریابی، از مدل معادلات ساختاری از طریق نرم افزار SmartPLS استفاده شد‌. روایی محتوایی پرسشنامه ها توسط افراد خبره، روایی سازه توسط تحلیل عاملی و پایایی پرسشنامه با آزمون آلفای کرونباخ، 70/0محاسبه و همگی مورد تأیید قرار گرفتند.یافته‌ها: برای تدوین مدل 103 مضمون پایه، 20 مضمون سازمان‌دهنده و 5 مضمون فراگیر استخراج شد. نتایج پژوهش نشان داد که تمامی شاخص‌های شناسایی شده در مدل مشارکت ذی‌نفعان در خط مشی گذاری عمومی در سازمان غذا و دارو ، تأیید و مقدار GOF مدل کلی به مقدار 625/0 می‌باشد لذا مدل از برازش مناسبی برخوردار است.نتیجه گیری: با اجرای مدل می توان مشارکت ذی‌نفعان در خط‌مشی گذاری عمومی در سازمان غذا و دارو را افزایش داده و باعث تدوین خط مشی های کاربردی و اجرای کامل آنها گردید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

85 - بهبود مدل راهبردی حکمرانی امور محلی در جمهوری اسلامی ایران
محمد امیرآبادی سیدجواد امینی

10.30495/ijpa.2022.68364.10961

زمینه: حوزه سیاست و مسائل مربوط به آن در حال دگرگونی و گسترش بوده، چگونگی حکومت کردن، مطابق معیار‌های حکومت مطلوب بیش از پیش اهمیت یافته و در حوزه‌های مختلف از جمله قانون‌گذاری، سیاست‌گذاری عمومی و علوم مرتبط با آن مورد توجه قرار می‌گیرد. هدف: تحقیق حاضر با هدف ارائه چکیده کامل

زمینه: حوزه سیاست و مسائل مربوط به آن در حال دگرگونی و گسترش بوده، چگونگی حکومت کردن، مطابق معیار‌های حکومت مطلوب بیش از پیش اهمیت یافته و در حوزه‌های مختلف از جمله قانون‌گذاری، سیاست‌گذاری عمومی و علوم مرتبط با آن مورد توجه قرار می‌گیرد. هدف: تحقیق حاضر با هدف ارائه طرح راهبردی حکمرانی امور محلی در جمهوری اسلامی ایران و بهبود مدل آن انجام شده است. روش‌ها: روش پژوهش حاضر از نوع آمیخته می باشد. در تحقیقات آمیخته هم از روش کیفی و هم از روش کمی استفاده می شود. در بخش کیفی این تحقیق از استراتژی تحلیل مضمون استفاده شده است. در بخش کمی جهت انتخاب استراتژی بهینه از تحلیل سوات استفاده شد. در بخش کیفی پژوهش، جامعه آماری اساتید دانشگاهی که با موضوع حکمرانی محلی آشنا بوده و همچنین نمایندگان مجلس شورای اسلامی، نمایندگان شورا‌های اسلامی شهر و روستا، شهرداران، استانداران و فرمانداران می‌باشند. روش نمونه‌گیری بر اساس گلوله برفی تا اشباع نظری می‌باشد. جامعه آماری در فاز کمی پژوهش کلیه متخصصان و اساتید حوزه حکمرانی محلی، نمایندگان مجلس، شورای شهر و مقامات وزارت کشور است که رقم دقیقی وجود ندارد. یافته‌ها: براساس یافته‌های تحقیق ابعاد طرح راهبردی حکمرانی امور محلی در جمهوری اسلامی ایران شامل سیاست‌گذاری محلی، حکمرانی محلی مبتنی بر قانون، توزیع عادلانه منابع در کشور، پاسخگویی صریح، مدیریت مشارکتی، تمرکززدایی و برنامه‌ریزی غیرمتمرکز، ایجاد اعتماد و وفاق اجتماعی، تقویت زیرساخت‌های فرهنگی و اجتماعی، فراهم کردن زمینه سرمایه‌گذاری محلی و تعاملات فرهنگی هستند که منجر به پیامد‌های قدرت ملی، رشد اقتصادی و کسب اعتبار بین‌المللی می‌شود. بر اساس تحلیل سوات و اولویت بندی انجام شده، از بین استراتژی های پیشنهادی، استراتژی های SO به منزلة بهترین استراتژی جهت حکمرانی امور محلی در جمهوری اسلامی ایران انتخاب می شود. تأکید استراتژی های دستة SO بر این است که با ارائة راهکارهای اجرایی ضمن استفاده از قوت‌ها، از فرصت‌هایی که برای آن موجود است نهایت استفاده را به عمل آورد. نتیجه گیری: شکل گیری حکمرانی‌های محلی و سازمان‌های محلی در ساختار اداری ـ مدیریتی دولت‌ها هستیم. توسعه اجتماعی، سیاسی یا اقتصادی تنها زمانی واقعی و معنادار می‌شود، که از پایین ترین سطح جامعه، شروع شوند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

86 - تحلیل خط مشی عملیاتی تاثیر سیستم های پرسش و پاسخ فارسی بر بهبود عملکرد سازمان امور مالیاتی کشور
علی احسانی سید عبداله امین موسوی محمود البرزی مریم رستگارپور

10.30495/ijpa.2022.67427.10897

زمینه و هدف: سازمان ها در تلاش برای بهبود عملکرد، در ارائه خدمات هوشمند هستند. سیستم هوشمند پرسش و پاسخ نوعی دستیار مجازی است که قادر به تعامل با کاربران هستند. هدف این مقاله بررسی این است که آیا ویژگی‌های سیستم پرسش و پاسخ می‌تواند بر بهبود عملکرد سازمان مالیاتی تأثیر چکیده کامل

زمینه و هدف: سازمان ها در تلاش برای بهبود عملکرد، در ارائه خدمات هوشمند هستند. سیستم هوشمند پرسش و پاسخ نوعی دستیار مجازی است که قادر به تعامل با کاربران هستند. هدف این مقاله بررسی این است که آیا ویژگی‌های سیستم پرسش و پاسخ می‌تواند بر بهبود عملکرد سازمان مالیاتی تأثیر بگذارد.روش: ابتدا سیستم پرسش و پاسخ در بستر وب در اختیار مودیان قرار داده می شود. ابزار مورد استفاده جهت ارزیابی مؤلفه ها و زیر مؤلفه های بدست آمده، پرسشــنامه محقق ساخته بود. جهت ســنجش روایی از ابزار اندازه گیری روایی صوری استفاده شد و در جهت پایایی از روش محاســبه آلفای کرونباخ بهره گرفته شــد.با استفاده از فرمول نمونه گیری کوکران، تعداد 384 نفر از مودیان به عنوان حجم نمونه آماری تعیین شدند. سپس داده‌ها از طریق مدل‌سازی معادلات ساختاری حداقل مربعات برای ارزیابی مدل تحلیل می شوند.یافته ها: ویژگی‌های مرتبط با سیستم های هوشمند پرسش و پاسخ به طور مثبت بر بهبود عملکرد سازمان تأثیر می‌گذارد.نتیجه گیری: این مطالعه اهمیت و تاثیر مثبت سرمایه گذاری سازمان در پذیرش عوامل مرتبط با هوشمند سازی خدمات و تأثیرات فناوری‌های جدید مبتنی بر هوش مصنوعی را برای تقویت رابطه ارباب رجوع و سازمان نشان می دهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

87 - مدل برنامه‌ریزی راهبردی نیروی انسانی (مورد مطالعه: بانک توسعه صادرات ایران)
سید محمد طباطبایی فر مسعود حقیقی محمدعلی جعفری

10.30495/ijpa.2022.66494.10849

زمینه: برنامه‌ریزی راهبردی منابع انسانی فرآیندی است درجهت برقراری اهداف منابع انسانی و توسعه راهبردهای منابع انسانی برای نیل به اهداف و سیاست‌ها ازطریق بسیج، توسعه و نگهداری منابع انسانی و شامل عوامل تاثیر‌گذار داخلی و خارجی می‌شود. هدف:در این راستا پژوهش حاضر با هدف ط چکیده کامل

زمینه: برنامه‌ریزی راهبردی منابع انسانی فرآیندی است درجهت برقراری اهداف منابع انسانی و توسعه راهبردهای منابع انسانی برای نیل به اهداف و سیاست‌ها ازطریق بسیج، توسعه و نگهداری منابع انسانی و شامل عوامل تاثیر‌گذار داخلی و خارجی می‌شود. هدف:در این راستا پژوهش حاضر با هدف طراحی و تدوین مدل برنامه‌ریزی راهبردی نیروی انسانی در بانک توسعه صادرات ایران با استفاده از روش تصمیم گیری چند معیاره فازی به انجام رسیده است. روش:روش از نظر هدف استفاده کاربردی و از نوع رویکردی اکتشافی و آمیخته شامل ماتریس SWOT و روش های تصمیم گیری چند معیاره فازی داشت. جامعه آماری این تحقیق تعداد 1620 نفر از مدیران و کارشناسان بودند که با استفاده از روش طبقه ای با تسهیم متناسب و فرمول کوکران تعداد 313 نفر آنان به عنوان حجم نمونه تعیین شدند. برای گردآوری اطلاعات از دو پرسشنامه محقق ساخته با روایی و پایایی بالاتر از عدد 7/0 و بر مبنای طیف 5 درجه ای لیکرت استفاده شد. آنالیز داده در بخش استنباطی برای تعیین وزن نهایی شاخص ها و راهبردها از روش سوآرا و برای اولویت بندی راهبردها از روش کوپراس فازی استفاده شد. یافته ها: تحلیل یافته ها حاکی از آنست که مدل برنامه ریزی راهبردی نیروی انسانی مناسب برای بانک یاد شده شامل سه فرآیند اصلی 1) تعیین راهبردها؛ 2) اجرای راهبردها و 3) ارزیابی و بازخورد راهبردها می باشد. سایر یافته ها نیز نشان داد که از بین 19 راهبرد شناسایی شده، راهبرد ضرورت باز مهندسی فرآیندهای جذب و تامین متناسب نیروی انسانی با نیازهای آتی با ارزش نهایی0662/0 در بین سایر راهبردها در اولویت قرار داشته و تغییر موقعیت انفعالی فعلی به سمت راهبرد تهاجمی به عنوان یک اقدام راهبردی ضرورت دارد. نتیجه گیری: نتایج پژوهش نشان داد که، راهبرد ضرورت باز مهندسی فرآیندهای جذب و تامین متناسب نیروی انسانی با نیازهای آتی به عنوان بهترین راهبرد برای تدوین برنامه ریزی راهبردی نیروی انسانی در بانک توسعه صادرات ایران شناسایی شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

88 - موانع همراستایی سازمان‌های یادگیرنده و مدیریت دانش در حوزه صنعت فولاد ایران
الهه حسنی پروانه گلرد ناصر آزاد

10.30495/ijpa.2022.66512.10850

زمینه: سازمان‌های آینده در برابر تغییر و تحول‌های آن است که خود را تبدیل به سازمان یادگیرنده کنند. یکی از راه‌های اساسی تبدیل شدن به سازمان یادگیرنده، به کارگیری مدیریت دانش در سازمان است، مدیریت دانش، با آسان‌سازی فرایند ایجاد و تسهیم دانش، توأم با فراهم آوردن محیط‌های چکیده کامل

زمینه: سازمان‌های آینده در برابر تغییر و تحول‌های آن است که خود را تبدیل به سازمان یادگیرنده کنند. یکی از راه‌های اساسی تبدیل شدن به سازمان یادگیرنده، به کارگیری مدیریت دانش در سازمان است، مدیریت دانش، با آسان‌سازی فرایند ایجاد و تسهیم دانش، توأم با فراهم آوردن محیط‌های کاری مثبت و سیستم پاداشهای اثر بخش، یادگیری سازمانی را سرعت می‌بخشد و به سازمان کمک می‌کند که خود را با تغییرهای شتابزده امروزی منطبق سازد و همگام با تغییرها، با موفقیت به حیات خود ادامه دهد هدف: هدف این پژوهش شناسایی و رتبه‌بندی موانع همراستایی سازمان‌های یادگیرنده و مدیریت دانش در حوزه صنعت فولاد ایران می‌باشد. روش شناسی: پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی، از نظر نحوۀ جمع آوری اطلاعات آمیخته اکتشافی (کیفی-کمی)، از نظر زمان، مقطعی و به لحاظ ژرفایی، پهنانگراست. در این تحقیق جامعه آماری شامل دو بخش است بخش کیفی شامل 16 نفر از اساتید دانشگاه و مدیران عالی رتبه صنعت فولاد ایران هستند که در حوزه سازمانهای یادگیرنده و مدیریت دانش در صنعت فولاد ایران دارای دانش و تجربه مرتبط هستند. این تعداد با استفاده از روش گلوله برفی و تا رسیدن به مرحله اشباع نظری انتخاب شده است. جامعه آماری این تحقیق در بخش کمی، شامل کلیه افراد متخصص در حوزه مدیریت دانش و سازمانهای یادگیرنده و صاحب نظر در صنعت فولاد ایران می‌باشند که تعداد آنها در حدود 1200 نفر است. تعداد 291 نفر از آنها به روش نمونه گیری طبقه ای و با استفاده از فرمول کوکران انتخاب شد. در این پژوهش به منظور گردآوری اطلاعات از ابزار‌هایی نظیر پرسشنامه استفاده می‌گردد. بر این اساس در این پژوهش، از سوالات جمعیت شناختی و دو پرسشنامه محقق ساخته استفاده شده است. پرسشنامه اول شامل 42 سئوال می‌باشد که بعد از اینکه موانع شناسایی می‌شود سپس در پرسشنامه دوم موانع شناسایی شده را قرارداده و سپس رتبه بندی می‌نمائیم. بخش کیفی بر اساس الگوی استراوس (سیستماتیک) نظریه پردازی داده بنیاد انجام شده است. ابزار جمع آوری اطلاعات در بخش کیفی به روش گلوله برفی و با استفاده از مصاحبه‌های ساختارمند بوده که متن آنها در سه مرحله باز، محوری و انتخابی کدگذاری شد.سپس مفاهیم به دست آمده از نظریه پردازی داده بنیاد به کمک روش مدل سازی ساختاری تفسیری، تحلیل و مدل ساختاری پژوهش نیز تهیه گردید. در بخش کمّی نیز، از پرسشنامه محقق ساخته بر اساس مدل مفهومی بدست آمده از بخش کیفی بوده که روایی و پایایی آن بررسی و با استفاده از نرم افزار Smart Pls تحلیل شده است. یافته‌ها: نتایج پژوهش نشان داد که مدل همراستایی سازمان‌های یادگیرنده و مدیریت دانش در حوزه صنعت فولاد ایران شامل: شرایط علی (تقویت یادگیری از سوی رهبری سازمان، محیط یادگیری، ذخیره دانش)، بسترها (ارتقا جستارگری و تبادل نظر، اشتراک دانش، فرهنگ دانش، زیر ساخت دانش، بکارگیری دانش و فرآیند یادگیری)، عوامل مداخله گر (دیدگاه مالی به سنجش کارکنان، دیدگاه رشد و یادگیری به سنجش کارکنان، دیدگاه فرآیند داخلی سازمان به سنجش کارکنان، دیدگاه مشتری به سنجش کارکنان، استقرار سیستم‌ها برای دستیابی و تسهیم یادگیری و اجتماعی سازی تحت یک مفهوم انتزاعی)، راهبردها (ایجاد فرصت‌های یادگیری مستمر، توانمند سازی افراد به سوی چشم انداز یادگیری، یادگیری گروهی و ترغیب همکاران، درونی سازی دانش، بیرونی سازی دانش و خلق دانش)، پیامدها (همراستایی سازمان‌های یادگیرنده و مدیریت دانش) می‌باشد که طبق نظر خبرگان آن را می‌توان به عنوان الگویی مناسب برای همراستایی سازمان‌های یادگیرنده و مدیریت دانش در حوزه صنعت فولاد ایران معرفی نمود. نتیجه گیری: خط اصلی داستان در تدوین الگوی سازمانهای یاد گیرنده و مدیریت دانش برای سنجش عملکرد کارکنان در صنعت فولاد ایران بر مبنای نظریه داده بنیاد شامل شرایط علی، بسترها، عوامل مداخله گر، راهبردها، پیامدها می‌باشد پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

89 - تهیه ابزاری استاندارد جهت سنجش معنویت در نظام اداری ایران
غلامرضا معمارزاده طهران مهدی صانعی

معنویت مفهومی بسیار گسترده است که هر کس با توجه با اعتقادات، باورها و ارزش‌های شخصی، تفسیری متفاوت از دیگری از آن بعمل می‌آورد. برخی ریشه‌ای دین محور برای معنویت قائلند و برخی دیگر معتقدند که معنویت ارتباطی با دین رسمی نداشته و بسیار گسترده‌تر از آن است. این امر مساله س چکیده کامل

معنویت مفهومی بسیار گسترده است که هر کس با توجه با اعتقادات، باورها و ارزش‌های شخصی، تفسیری متفاوت از دیگری از آن بعمل می‌آورد. برخی ریشه‌ای دین محور برای معنویت قائلند و برخی دیگر معتقدند که معنویت ارتباطی با دین رسمی نداشته و بسیار گسترده‌تر از آن است. این امر مساله سنجش معنویت را تحت الشعاع قرار داده و بر مشکلات فرا روی سنجش معنویت افزوده است. با این‌ وجود، مدیریت معنویت در محیط‌های کاری در وهله اول مستلزم در اختیار داشتن تعریفی عملیاتی و ابزاری استاندارد جهت سنجش آن است. با توجه به پر رنگ شدن نقش معنویت در موفقیت و شکست سازمان‌ها در سالیان اخیر و تاکید مدیران ارشد کشور مبنی بر تقویت معنویت در محیط‌های کاری دولتی، در مقاله حاضر ضمن مرور کارهای مهم انجام شده در راستای سنجش معنویت و مشکلات فرارو، سعی خواهد شد ابزاری استاندارد مبتنی بر ارزش‌های دینی و فرهنگی کشور جهت سنجش معنویت در محیط‌های سازمانی دولتی ارائه گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

90 - آسیب شناسی استقرار جانشین پروری مدیران درسازمان‌های دولتی ایران
ابو الحسن فقیهی محمد ذاکری

هدف پژوهش حاضر آسیب شناسی سازمان‌های دولتی ایران برای استقرار و پیاده سازی برنامه جانشین پروری مدیران می‌باشد. تحقیق حاضر به لحاظ استراتژی متکثرگرا (کیفی-کمی). و به لحاظ مخاطب شناسی با رویکرد کاربردی و به لحاظ روش پیمایشی است. بدین منظور پس از مطالعات اکتشافی، 12 عامل ب چکیده کامل

هدف پژوهش حاضر آسیب شناسی سازمان‌های دولتی ایران برای استقرار و پیاده سازی برنامه جانشین پروری مدیران می‌باشد. تحقیق حاضر به لحاظ استراتژی متکثرگرا (کیفی-کمی). و به لحاظ مخاطب شناسی با رویکرد کاربردی و به لحاظ روش پیمایشی است. بدین منظور پس از مطالعات اکتشافی، 12 عامل برای سنجش شرایط سازمان شناسایی شد و پس از تایید به روش دلفی توسط 24 نفر از خبرگان که دارای یکی از دو شرط تحصیلات تخصصی در حوزه مدیریت منابع انسانی دولتی و تدریس این دروس در دانشگاه و نیز مدیران و کارشناسان ارشد حوزه منابع انسانی در دستگاه‌های دولتی بودند.، در قالب پرسشنامه‌ای محقق ساخته حاوی 12 پرسش میان نمونه‌ای 384 نفری از مدیران چهار سازمان دولتی ایران که به روش نمونه گیری خوشه‌ای انتخاب شده بودند، قرار گرفت. روایی پرسشنامه به شیوه روایی محتوا و نیز روایی عاملی و پایایی آن با بهره گیری از ضریب آلفای کرونباخ مورد تایید قرار گرفت. بررسی و تحلیل داده‌های به دست آمده از پیمایش به روش تحلیل عاملی تاییدی نشان داد عوامل 12 گانه شناسایی شده از تناسب خوبی برای سنجش شرایط زمینه‌ای سازمان‌ها برای اجرای فرایند جانشین پروری برخوردار هستند. ضمن آنکه تحلیل نتایج برای وضعیت موجود با آزمون t نشان داد، در سازمان‌های دولتی ایران شرایط مناسبی برای استقرار فرایند جانشین پروری وجود ندارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

91 - بررسی تأثیر اجرای طرح برون‌سپاری بر عملکرد کارکنان در شرکت ملی گاز ایران
مسعود پورکیانی کیمیا سادات میرکمالی زاهده شفیعی

شرکت ملی گاز ایران در طی سال‌های 2003 و 2004 اقدام به برون‌سپاری برخی از وظایف و فعالیت‌های خود نمود و پیرو این تصمیم 8000 نفر از کارکنان خود را در قالب بازنشستگی زودرس، بازخرید، برکناری و ... تعدیل کرد. این پژوهش که با هدف بررسی تأثیر اجرای طرح برون‌سپاری بر عملکرد کار چکیده کامل

شرکت ملی گاز ایران در طی سال‌های 2003 و 2004 اقدام به برون‌سپاری برخی از وظایف و فعالیت‌های خود نمود و پیرو این تصمیم 8000 نفر از کارکنان خود را در قالب بازنشستگی زودرس، بازخرید، برکناری و ... تعدیل کرد. این پژوهش که با هدف بررسی تأثیر اجرای طرح برون‌سپاری بر عملکرد کارکنان انجام شده است به لحاظ مخاطب شناسی کاربردی و با توجه به نحوه گردآوری داده‌ها از نوع توصیفی-پیمایشی می‌باشد. در این پژوهش با استفاده از یک پرسشنامه محقق ساز که حاوی 20 سؤال در مقیاس لیکرت است به بررسی دیدگاه مدیران و کارشناسان درباره تأثیر اجرای طرح بر عملکرد کارکنان پرداخته‌ شده است. جامعه آماری این تحقیق شامل کلیه مدیران و کارشناسان دارای مدرک تحصیلی حداقل لیسانس در شرکت ملی گاز ایران است که تعداد آن‌ها در طی دوره انجام تحقیق 520 نفر بوده است. حجم نمونه با استفاده از فرمول جوامع محدود 82 نفر برآورد شده است و برای تحلیل داده‌های تحقیق نیز از آزمون کولموگروف-اسمیرنف و t تک نمونه‌ای و نمونه‌های مستقل استفاده شده است که در نهایت با مقایسه دیدگاه مدیران و کارشناسان مشخص شد که بین اجرای طرح برون‌سپاری و عملکرد کارکنان رابطه معناداری وجود دارد. همچنین یافته‌های تحقیق نشان می‌دهند که اجرای طرح برون‌سپاری موجب بهبود عملکرد کاری کارکنان نشده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

92 - تاثیر ابعاد سیاست‌های کلی نظام اداری در حوزه منابع انسانی بر نگهداشت کارکنان دانش‌محور در بدنه نظام آموزش عالی، ایران
مرضیه محمدی مسعود پورکیانی

هدف از این تحقیق، بررسی تاثیر ابعاد سیاست‌های کلی نظام اداری در حوزه منابع انسانی بر نگهداشت کارکنان دانش‌محور در بدنه نظام آموزش عالی ایران می‌باشد. تحقیق حاضر از نوع پژوهش های توصیفی- همبستگی می‌باشد که به روش پیمایشی انجام شده است. همچنین این پژوهش از نظر هدف، کاربرد چکیده کامل

هدف از این تحقیق، بررسی تاثیر ابعاد سیاست‌های کلی نظام اداری در حوزه منابع انسانی بر نگهداشت کارکنان دانش‌محور در بدنه نظام آموزش عالی ایران می‌باشد. تحقیق حاضر از نوع پژوهش های توصیفی- همبستگی می‌باشد که به روش پیمایشی انجام شده است. همچنین این پژوهش از نظر هدف، کاربردی است. جامعه آماری تحقیق شامل شامل رؤسا و معاونین دانشگاه‌های تحت پوشش وزارت علوم، تحقیقات و فنآوری و وزرات بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و دانشگاه‌های آزاد اسلامی شهر تهران می‌باشد که با استفاده جدول کرجسی و مورگان، 217 نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب شده‌اند. ابزارگردآوری داده‌ها، پرسشنامه می باشد و به منظور تجزیه و تحلیل داده‌ها، از روش‌های آمار توصیفی و استنباطی استفاده شده است. یافته‌های تحقیق نشان داد که اجرای سیاست‌های کلی نظام اداری در حوزه منابع انسانی در بدنه نظام آموزش عالی در وضعیت مطلوبی قرار ندارد و اعمال این سیاست‌ها، بر نگهداشت کارکنان دانش‌محور در بدنه نظام آموزش عالی تاثیر مثبت می‌گذارند. همچنین در این پژوهش، ابعاد سیاست‌های کلی نظام اداری در حوزه منابع انسانی در راستای تاثیرگذاری بر ماندگاری کارکنان دانش‌محور نظام آموزش عالی، الویت بندی شده اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

93 - طراحی مدل مدیریت مسیر ارتقاء شغلی کارمندان بانک ملی ایران
هوشنگ یاورپور مهربان هادی پیکانی آذر قلی زاده

زمینه و هدف:: موفقیت یک سازمان بستگی به کارکنان آن دارد، رقابت پذیری و بقای سازمان بستگی به داشتن افراد مناسب، در شغل‌های مناسب و در زمان مناسب دارد. در طول چند دهه گذشته مدیریت و برنامه ریزی شغلی یکی از پیشروترین حوزه مدیریت منابع انسانی بوده است. مدیریت کار راهه شغلی چکیده کامل

زمینه و هدف:: موفقیت یک سازمان بستگی به کارکنان آن دارد، رقابت پذیری و بقای سازمان بستگی به داشتن افراد مناسب، در شغل‌های مناسب و در زمان مناسب دارد. در طول چند دهه گذشته مدیریت و برنامه ریزی شغلی یکی از پیشروترین حوزه مدیریت منابع انسانی بوده است. مدیریت کار راهه شغلی فرایندی است که از طریق آن برنامه توسعه مسیر شغلی کارکنان در طول سازمان طراحی و بر اساس ارزیابی نیازهای سازمان، عملکرد و پتانسیل و ترجیحات شخصی افراد طرح ریزی و شکل دهی می‌گردد. هدف از پژوهش حاضر طراحی مدلی برای تبیین مدیریت مسیر ارتقاء شغلی کارکنان بانک ملی ایران با استفاده از دانش خبرگان بانک و حوزه مدیریت می‌باشد. روش پژوهش: روش پژوهش از لحاظ هدف، جزء تحقیقات اکتشافی و از لحاظ نتیجه، جزء تحقیقات توسعه ای قلمداد می‌گردد. برای دستیابی به این هدف از روش شناسی کیفی مبتنی بر روش داده بنیاد و با بهره گیری از رویکرد سیستماتیک استراوس و کوربین استفاده شده است. جهت تجزیه و تحلیل داده‌ها از روش کد گذاری داده‌ها از نوع باز، محوری و انتخابی استفاده شد، در این راستا، 24 مصاحبه‌ عمیق و نیمه ساختاریافته با استفاده از نمونه گیری نظری و تکنیک گلوله برفی با مدیران، کارشناسان بانک و همچنین اساتید و خبرگان مدیریت انجام شده است. برای ارزیابی قابل اتکا بودن داده‌ها و تفسیرها، معیارهای تحقیقات تفسیری شامل اعتمادپذیری، انتقال‌پذیری، اتکاپذیری، تصدیق‌پذیری، و راستی (لینکلن و گوبا 1988) و معیارهای نظریه‌ برخاسته از داده‌ها شامل تطابق، فهم‌پذیری، عمومیت، و کنترل‌پذیری (اشترواس و کوربین 1998) استفاده شده است. یافته ها: پدیده‌ اصلی تحقیق فرایند مدیریت مسیر شغلی نام گرفت. عوامل سازمانی، فردی و فراسازمانی به عنوان شرایط علی مدیریت مسیر شغلی، نظام ارزشیابی عملکرد، نظام آموزش کارکنان، گستردگی بانک در کل کشور و چشم انداز سازمان به عنوان عوامل بستر و یا زمینه ای و همچنین شرایط حاکم بر کسب و کار، مولفه‌های خاص فردی و مولفه‌های خاص سازمانی به عنوان عوامل مداخله گر از دیدگاه مشارکت کنندگان تحقیق شناسایی شدند. نتیجه گیری: در مدل به دست آمده استراتژی‌هایی را برای کاراهه شغلی کارکنان از بدو استخدام تا مرز بازنشستگی همراه با پیامدها مثبت، از دیدگاه مشارکت کنندگان پژوهش نشان می‌دهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

94 - بررسی تاثیر واقعیت افزوده بر رفتار خرید مشتری با توجه به نقش میانجی لذت درک شده و رضایت مشتری در صنعت توریسم در ایران
سیده فاطمه حسینی خرمی رسول عسگرپور

جذب مشتری در زمانی که هدف فروش یک محصول به خریدار نهایی است، چندان امکانپذیر نیست در عوض فروشندگان با ایجاد فروشگاه های متنوع، تبلیغات، طراحی و ساخت ویترین های مختلف برای عرضه محصول سعی برجذب مشتری دارند. لذا این پژوهش با هدف بررسی تاثیر واقعیت افزوده بر رفتار خرید مشتر چکیده کامل

جذب مشتری در زمانی که هدف فروش یک محصول به خریدار نهایی است، چندان امکانپذیر نیست در عوض فروشندگان با ایجاد فروشگاه های متنوع، تبلیغات، طراحی و ساخت ویترین های مختلف برای عرضه محصول سعی برجذب مشتری دارند. لذا این پژوهش با هدف بررسی تاثیر واقعیت افزوده بر رفتار خرید مشتری با توجه به نقش میانجی لذت درک شده و رضایت مشتری در صنعت توریسم انجام‌شده است. این پژوهش از نوع کاربردی، و روش تحقیق در این پژوهش، توصیفی از نوع پیمایشی می باشد. جامعه آماری پژوهش در برگیرنده مشتریان شرکت الی گشت می باشد و حجم نمونه (384 نفر) نیز با استفاده از فرمول کوکران محاسبه گردیده است. اطلاعات مورد نیاز با استفاده پرسشنامه‌های استاندارد جمع‌آوری شده است. در این مطالعه به‌ منظور تعیین پایایی پرسشنامه از آزمون آلفای کرونباخ، استفاده و با کمک نرم‌افزار Smart PLS داده‌ها تحلیل شد. روش تجزیه و تحلیل داده‌ها نیز حداقل مربعات جزئی می باشد. نتایج نشان می‌دهد که واقعیت افزوده بر لذت درک شده و رضایت مشتری در صنعت توریسم تاثیر مثبت و معناداری دارد. همچنین لذت درک شده با رفتار مشتری تاثیر مثبت و معناداری دارد. اما رضایت مشتری بر رفتار مشتری و همچنین لذت درک شده بر رضایت مشتری تاثیر مثبت و معناداری ندارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

95 - تأثیر پیش‌زمینه‌های شکل‌گیری اکوسیستم کارآفرینی بر پیامدهای گردشگری سلامت در ایران (مورد مطالعه: استان کرمانشاه)
ناهید جلیلیان بیژن رضایی علی بدیع زاده

هدف اصلی پژوهش حاضر، تحلیل پیش‌زمینه‌های شکل‌گیری اکوسیستم کارآفرینی بر پیامدهای گردشگری سلامت در ایران بوده است. همچنین، این پژوهش بررسی می‌کند که پویایی‌های کسب‌وکار منطقه‌ای چه نقشی در تقویت یا تضعیف این رابطه ایفا می‌کنند. جامعه تحقیق را افراد و متخصصان فعال در حوزه چکیده کامل

هدف اصلی پژوهش حاضر، تحلیل پیش‌زمینه‌های شکل‌گیری اکوسیستم کارآفرینی بر پیامدهای گردشگری سلامت در ایران بوده است. همچنین، این پژوهش بررسی می‌کند که پویایی‌های کسب‌وکار منطقه‌ای چه نقشی در تقویت یا تضعیف این رابطه ایفا می‌کنند. جامعه تحقیق را افراد و متخصصان فعال در حوزه گردشگری سلامت استان کرمانشاه به تعداد 94 نفر تشکیل می‌دهند. پارادایم این پژوهش اثبات باوری، رویکرد آن قیاسی و استراتژی آن پیمایش است. بر این اساس و پس از مرور ادبیات و طراحی مدل مفهومی، پرسشنامه‌ای مشتمل بر 34 پرسش به نمونه آماری متشکل از 75 متخصصان این حوزه ارائه شد. روایی صوری و محتوایی پرسشنامه بر اساس نظر متخصصان و استفاده از پرسشنامه استاندارد و روایی سازه نیز بر اساس تحلیل عاملی تأییدی تأیید شد. پایایی از مجرای آزمون‌های آلفای کرونباخ، پایایی مرکب و میانگین واریانس تأیید شد. سپس، داده‌های گردآوری‌شده به کمک نرم‌افزار اسمارت پی‌ال‌اس و از طریق ماتریس همبستگی، آزمون معادلات ساختاری و آزمون برازش مدل مورد تحلیل قرار گرفتند. نتایج تحلیل داده‌ها نشان می‌دهد که پیش‌زمینه‌های شکل‌گیری اکوسیستم کارآفرینی بر شکل‌گیری اکوسیستم مؤثر است. شکل‌گیری اکوسیستم کارآفرینی بر پیامدهای گردشگری سلامت مؤثر است. همچنین پویایی‌های کسب‌وکار منطقه‌ای در استان کرمانشاه بر پیامدهای گردشگری سلامت مؤثر است. در نهایت، پویایی‌های کسب‌وکار منطقه‌ای در رابطه میان شکل‌گیری اکوسیستم کارآفرینی و پیامدهای گردشگری سلامت نقش تعدیلی ایفا می‌کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

96 - آسیب شناسی چارچوب افشای اطلاعات در بازار سرمایه ایران
هادی حدادی سیدمحمدرضا مشهورالحسینی صدیقه محمدی

در سال‌های گذشته، مسئولیت‌پذیری اجتماعی اهمیت و مقبولیت زیادی پیدا کرده است و بهره‌وران به این موضوع توجه ویژه‌ای کرده‌اند؛ درنتیجه شرکت‌ها باید شاخص‌های مختلف مسئولیت‌پذیری اجتماعی خود را افشا کنند. امروزه افشای اطلاعات تنها محدود به اطلاعات مالی در چارچوب گزارش‌های ما چکیده کامل

در سال‌های گذشته، مسئولیت‌پذیری اجتماعی اهمیت و مقبولیت زیادی پیدا کرده است و بهره‌وران به این موضوع توجه ویژه‌ای کرده‌اند؛ درنتیجه شرکت‌ها باید شاخص‌های مختلف مسئولیت‌پذیری اجتماعی خود را افشا کنند. امروزه افشای اطلاعات تنها محدود به اطلاعات مالی در چارچوب گزارش‌های مالی نیست، بلکه آن ها معمولاً دسته‌ای از اطلاعات غیرمالی را نیز با هدف اثرگذاری بر تصمیمات استفاده کنندگان، افشا می‌کنند. در فرهنگ حسابداری افشاء یک واژه فراگیر بوده و به عنوان یکی از اصول حسابداری طبقه‌بندی می‌شود که تمامی فرایندهای با اهمیت مالی را در برگرفته و بر کلیه جوانب مالی موٍثر می‌باشد که شامل برنامه‌های فعلی و پیش‌بینی آینده است. ازاین‌رو در پژوهش حاضر، پس از شناسایی ابعاد، مؤلفه‌ها و کمیت و نوع اطلاعات منتشره از سوی شرکت‌های حاضر در بازار سرمایه بررسی شد، اطلاعاتی که افشای آنها الزامی می‌باشد، مورد بررسی قرار گرفت. بررسی‌های انجام شده نشان دهنده الزام بازار سرمایه به افشای اطلاعاتی از قبیل آمار مربوط بـه دادوستد روزانه، فهرست اوراق پذیرفته شده نمادهای متوقف نیز اطلاعات جامع مربوط به معاملات اوراق بهادار شرکت‌ها، براساس قوانین مقررات می‌باشد. واسـطه هـای مـالی نیـز گزارش عملکرد اداری، حساب مشتریان کفایت سرمایه را به مقام ناظر گزارش مـی‌دهنـد. همچنین ناشران موظفند در مرحله ثبـت عرضـه عمـومی اوراق بهـادار نیـز پـذیرش در بورس ها، اطلاعات مالی سایر اطلاعات مهم را به عموم افشا نمایند. نظارت بـر نحـوه اجـرا میزان پیروی از سیاست ها الزام های تعیین شده برای افشای اطلاعات بر عهده مقـام نـاظر بـر بازار سرمایه خواهد بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

97 - موضع گیری رویترز، بلومبرگ و فاینانشیال تایمز در مورد صنعت نفت ایران در دوره‌ی پس از تحریم
پویا نعمت الهی علیرضا سلطانی بهروز کاوه ئی

روند اعمال تحریم های اقتصادی علیه ایران و رفع این تحریم ها با توافق هسته ای ، عوامل و متغیرهای متعددی را عمل فعال ساخت. به طور مشخص ، صنعت نفت ایران ، یکی از دو هدف اصلی تحریم های اقتصادی قرار داشت و به طور طبیعی در فضای رفع تحریم ها نیز ، صنعت نفت پیشرو در این شرایط بو چکیده کامل

روند اعمال تحریم های اقتصادی علیه ایران و رفع این تحریم ها با توافق هسته ای ، عوامل و متغیرهای متعددی را عمل فعال ساخت. به طور مشخص ، صنعت نفت ایران ، یکی از دو هدف اصلی تحریم های اقتصادی قرار داشت و به طور طبیعی در فضای رفع تحریم ها نیز ، صنعت نفت پیشرو در این شرایط بود . در عین حال ، در هر دو مقطع ، یکی از متغیرهای موثر بر تحریم های اقتصادی و به طور خاص تحریم های نفتی، نقش آفرینی رسانه های گروهی بین المللی است. جریان رسانه ای غالب بین المللی در دوره تحریم ، نقش فعالی در موفقیت تحریم ها در اشکال مختلف داشت . در دوره پسا تحریم نیز ، عملکرد این رسانه ها در نحوه فضاسازی جهت اجرای مفاد توافق برجام به خصوص در قبال رفع تحریم صنعت نفت قابل بررسی است. در این راستا موضع سه رسانه‌ی مطرح بین‌المللی؛ شامل رویترز، بلومبرگ و فاینانشیال‌تایمز؛ در قبال تحریم صنعت نفت ایران در مقاطع قبل از برجام و بعد از برجام مورد تدقیق قرار گرفته است. بدین منظور طی مقطع زمانی از ابتدای سال 2012 تا انتهای سه‌ماهه‌ی اول 2016 محتواهای رسانه‌ای این سه مرجع خبری مورد تدقیق قرار گرفت بعد از بررسی‌های مفصل در نهایت نتیجه این بود که دو رسانه‌ی رویترز و بلومبرگ در دو مقطع قبل از برجام و بعد از برجام نسبت به تحولات وصنعت نفت و تحریم‌هایی که این صنعت را نشانه رفته‌اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

98 - ارائه راهبردهای پوشش خبری آسیب‌های اجتماعی برای رسانه ملی
فاطمه اسماعیلی علی اکبر رزمجو ابراهیم فتحی

10.30495/mediastudies.2022.65190.1432

آسیب‌های اجتماعی مانند زخمی همیشه تازه بر پیکره نظام اجتماعی کشور نمایان و گریبان‌گیر افراد بسیاری است. ماهیت پیچیده و چندعاملی آسیب‌های اجتماعی، ضرورت مواجهه تخصصی با این موضوعات را دوچندان می‌کند. چه‌بسا فقدان استانداردها و نقشه راهی روشن برای انعکاس اخبار آسیب‌هایی چ چکیده کامل

آسیب‌های اجتماعی مانند زخمی همیشه تازه بر پیکره نظام اجتماعی کشور نمایان و گریبان‌گیر افراد بسیاری است. ماهیت پیچیده و چندعاملی آسیب‌های اجتماعی، ضرورت مواجهه تخصصی با این موضوعات را دوچندان می‌کند. چه‌بسا فقدان استانداردها و نقشه راهی روشن برای انعکاس اخبار آسیب‌هایی چون اعتیاد، طلاق و حاشیه‌نشینی، شدت و جهت آسیب‌ها را نیز دستخوش عوامل مخرب جدید کند. موضوع ارائه راهبردهای پوشش خبری آسیب‌های اجتماعی برای رسانه ملی نیز از همین حیث اهمیت دارد تا بتواند بر ارتقای استانداردهای تهیه اخبار مربوط اثرگذار باشد. گردآوری اطلاعات از طریق مطالعه اسناد کتابخانه‌ای و تکنیک مصاحبه عمیق با خبرگان انجام و برای تجزیه‌وتحلیل از روش سوات استفاده شد. پس از کدگذاری داده‌ها، در یک دسته‌بندی کلی 12 نقطه قوت، 45 نقطه ضعف، 10 فرصت بیرونی و 29 تهدید خارجی استخراج شدند و در ماتریس سوات قرار گرفتند. پس از انجام محاسبات سوات، امتیاز نهایی حاصله نشان داد که موقعیت فعلی پوشش خبری آسیب‌های اجتماعی در نقطه استراتژیک WT قرار دارد و حاکی از آن است که سازمان صداوسیما با تهدیدهای عمده محیطی روبه‌رو است و منابع آن نیز ضعیف‌اند. بنابراین لازم است سازمان صداوسیما با اتخاذ راهبردهای تدافعی، به سمت کاهش ضعف‌ها و احتراز از تهدیدهای خارجی حرکت کند تا بتواند در بازگشت اعتماد مخاطب و افزایش اثرگذاری اخبار خود نقش ایفا کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

99 - تحلیل بازنمایی فرهنگ اقتصادی در سینمای ایران؛ مورد مطالعه: پرفروش ترین فیلم های سال های 86 تا 96
هادی غیاثی محمدرضا برزویی سجاد رجبی

سینما پدیده ای چندوجهی است و بر فرهنگ عمومی در بخش های مختلف مانند فرهنگ سیاسی، فرهنگ اجتماعی و ... تاثیر گذار است. یکی از حوزه هایی که کمتر به ارتباط سینما با آن به صورت علمی پرداخته می شود فرهنگ اقتصادی است. سینما با فرهنگ اقتصادی رابطه ای تگاتنگ دارد. همان طور که به چکیده کامل

سینما پدیده ای چندوجهی است و بر فرهنگ عمومی در بخش های مختلف مانند فرهنگ سیاسی، فرهنگ اجتماعی و ... تاثیر گذار است. یکی از حوزه هایی که کمتر به ارتباط سینما با آن به صورت علمی پرداخته می شود فرهنگ اقتصادی است. سینما با فرهنگ اقتصادی رابطه ای تگاتنگ دارد. همان طور که به نسبت زیادی متکی به ذائقه سرمایه گذاری اقتصادی در زمینه های تولید، عرضه و نمایش می باشد، خود نیز با بازنمایی مفاهیم مختلف، در ذائقه سازی و تغییر فرهنگ اقتصادی مردم و نخبگان نقش آفرینی می کند. موضوع این نوشتار بررسی این بازنمایی در سینمای ایران است. این پژوهـش به دنبال پاسخ به این سوال است که در یک دهه اخیر، بازنمایی مفاهیم فرهنگ اقتصادی در سینمای ایران چگونه بوده است و جهت دستیابی به پاسخ آن، 27 فیلم را در سال های 86 تا 96 با روش تحلیل مـحتوای کیفی مورد بررسی قرار می دهد. بر اساس یافته های این پژوهش، در مجموع 113 مضمون مربوط به فرهنگ اقتصادی در این 27 فیلم بازنمایی شده است. چهار مسئله کسب و کار‌های حرام، اشتغال و بیکاری، تجمل گرایی و وضع اقتصادی بد طبقه متوسط در میان مفاهیم بازنمایی شده، به میزان بیشتری توسط فیلم ها برساخت شده است. بازنمایی مقولات فرهنگ اقتصادی در فیلم ها، بیشتر در راستای ذائقه سازی منفی از راه های مختلف تحقق یافته است. برساخت ضد ارزش ها و ضدهنجارها، بازنمایی پررنگ و پرحجم از مشکلات طبقه متوسط و به رخ کشیدن فرهنگ اقتصادی طبقه مرفه از جمله این موارد است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

100 - شرایط سیاسی سینمای ایران در دهۀ هفتاد؛ تحلیل گفتمان شفاهی فیلم «موج مرده»
محمدحسن هاشم‌خانلو حسن بشیر

این مقاله قصد دارد با بهره‌گیری از چارچوب تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف، به بررسی بازنمایی زمینۀ سیاسی ایران در دهۀ هفتاد با تحلیل فیلم موج مرده (1379) به نویسندگی و کارگردانی ابراهیم حاتمی‌کیا، بپردازد. ملاک انتخاب این فیلم غنای آن در بازنمایی شرایط سیاسی، اجتماعی و ایدئ چکیده کامل

این مقاله قصد دارد با بهره‌گیری از چارچوب تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف، به بررسی بازنمایی زمینۀ سیاسی ایران در دهۀ هفتاد با تحلیل فیلم موج مرده (1379) به نویسندگی و کارگردانی ابراهیم حاتمی‌کیا، بپردازد. ملاک انتخاب این فیلم غنای آن در بازنمایی شرایط سیاسی، اجتماعی و ایدئولوژیک ایران صورت گرفته است. این تحقیق پس از مرور جناح‌ها و گروه‌های سیاسی موجود در سال‌های منتهی به زمان تولید این متن، در جهت مشخص کردن موضع‌گیری فیلم در میان گفتمان‌های رقیب این گروه‌ها اقدام می‌کند. با کنار گذاشتن چند بعد فیلم از فرآیند تحلیل (مانند تصاویر، موسیقی و لحن گفتگوها) با توجه به محدودیت‌های عملی، پس از استخراج انواع گفتمان (و تفاسیر آنها از زمینه‌های موقعیتی و بینامتنی) از گفتگوهای شخصیت‌های موج مرده و کنش‌های آنها در داستان و سپس تبیین این انواع گفتمان با توجه به روابط قدرت در زمان تولید متن، ادعا شده است که این فیلم با یادآوری سابقۀ دخالت حکومت آمریکا در جنگ ایران و عراق و مخصوصا ساقط کردن هواپیمای مسافربری ایرانی پرواز 655، ضمن انتقاد نسبت به اقدامات دولت وقت در سیاست خارجه و تغییر موضع نسبت به آن کشور و خرده‌فرهنگ و عملکرد جوانان ایرانی، از گفتمان انقلابی دهۀ شصت و ارزش‌های سنتی این کشور دفاع می‌کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

101 - تدوین مأموریت و چشم انداز مطلوب سازمان رسانه ای، مورد مطالعه؛ شبکه آموزش سیمای جمهوری اسلامی ایران
یوسف نوروزگندشمین طاهر روشندل اربطانی

سازمان‌ها برای حفظ و دستیابی به رشد و توسعه در عصر حاضر بایستی، رسالت و چشم انداز سازمانی خود را مشخص نمایند تا به هدف نهایی سازمانی برسند. شبکه آموزش که به نوبه خود جزو سازمان‌های رسانه‌ای محسوب می‌شود و از مسئولیت اجتماعی خاصی نسبت به سایر رسانه‌ها برخوردار هست و برای چکیده کامل

سازمان‌ها برای حفظ و دستیابی به رشد و توسعه در عصر حاضر بایستی، رسالت و چشم انداز سازمانی خود را مشخص نمایند تا به هدف نهایی سازمانی برسند. شبکه آموزش که به نوبه خود جزو سازمان‌های رسانه‌ای محسوب می‌شود و از مسئولیت اجتماعی خاصی نسبت به سایر رسانه‌ها برخوردار هست و برای رسیدن به اهداف عالی خود نیازمند برنامه‌ریزی راهبردی متناسب با شرایط محیطی و رسالتش هست. هدف این مقاله تدوین مأموریت و چشم انداز سازمانی شبکه آموزش سیمای جمهوری اسلامی ایران به عنوان اولین مرحله برنامه راهبردی هست. برای رسیدن به این هدف افرادی که در حوزه‌ی رسانه و مدیریت آموزشی هم خبرگی آکادمیک و هم خبرگی تجربی داشتند، برگزیده شدند و با آنها مصاحبه عمیق صورت پذیرفت. با تجزیه و تحلیل این مصاحبه‌ها به روش مقوله بندی و کدگذاری ابتدا تعداد240 جمله معنادار شکل گرفت. سپس با کدگذاری مجدد آن‌ها، به 120 جمله معنادار و مرتبط باهدف پژوهش تقلیل یافتند و در نهایت با بررسی این جملات و معانی آن‌ها اجزاء بیانیه مأموریت در قالب 11 مقوله واجزاء بیانیه چشم انداز در قالب 3 مقوله بیان‌شده تقسیم شدند. که بر اساس آنها بیانیه مأموریت و چشم انداز شبکه آموزش تدوین شدند. واژگان کلیدی: چشم‌انداز، شبکه آموزش، صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، کدگذاری و مقوله بندی، مأموریت پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

102 - مهمترین مسائل شبکه‌های اجتماعی مجازی در افق 1404 ایران بر مبنای آینده پژوهی مرکز ترند وان (با تأکید بر مسائل سیاسی، اجتماعی و اقتصادی)
هومن الوندی شهناز هاشمی افسانه مظفری

در سال‌های اخیر و همگام با توسعه وب 3، و گسترش شبکه‌های اجتماعی در سطح وب موضوع میزان نفوذ و اثرگذاری این شبکه‌های بر ابعاد مختلف جامعه به یکی از مباحث مهم در سیاست‌ها و خط مشی‌های کشورهای مختلف از جمله ایران تبدیل شده است. این توسعه و نفوذ بیش از پیش نسبت به رسانه‌های چکیده کامل

در سال‌های اخیر و همگام با توسعه وب 3، و گسترش شبکه‌های اجتماعی در سطح وب موضوع میزان نفوذ و اثرگذاری این شبکه‌های بر ابعاد مختلف جامعه به یکی از مباحث مهم در سیاست‌ها و خط مشی‌های کشورهای مختلف از جمله ایران تبدیل شده است. این توسعه و نفوذ بیش از پیش نسبت به رسانه‌های سنتی محدودیت‌های مکانی و زمانی ارتباطات و تعاملات اجتماعی، اقتصادی و سیاسی را درنوردیده است. هدف این مقاله استخراج مهمترین آثار اجتماعی، اقتصادی و سیاسی ناشی از تحولات آتی شبکه‌های اجتماعی مجازی و دسته‌بندی آن‌ها از نظر اهمیت و عدم قطعیت در آینده است. برای این منظور مراکز آینده پژوهی، مقالات، پایان نامه‌ها، مصاحبه‌ها و شبکه تلگرام مهمترین منابع مورد بررسی در مورد موضوع مورد نظر بودند. از این رو از روش کمی و کیفی و و ابزار فیش برداری به گردآوری مهمترین آثار سیاسی، اجتماعی و اقتصادی شبکه‌های اجتماعی مجازی در افق 1404 در ایران پرداخته شد. چارچوب نظری احصاء آثار مبتنی بر ترسیم تطورات وب تا سال 2025 از سوی مرکز ترند وان بوده است. یافته‌ها نشان می‌دهد که مهمترین مسائل شبکه‌های اجتماعی مجازی در افق 1404 ایران اینگونه است: در حوزه سیاسی به مسائلی چون میزان مطالبات سیاسی بیشتر- شکل‌گیری تجمعات سیاسی مجازی- افشاگری و اطلاع از روابط پنهانی و زیرپوستی؛ در حوزه اجتماعی ظهور روابط جدیدی از روابط بین جنسیتی، ظهور هویت دیجیتالی، رشد سرگرمی دیجیتالی از جمله مسائل اصلی پیش رو خواهد بود و در حوزه اقتصادی مسائلی چون رشد کارآفرینی دیجیتال و فرصت‌های شغلی، ایجاد نیاز کاذب در مشتریان، افزایش تبادلات تجاری اینترنتی و ایحاد فضای رقابت تجاری مهمترین مسائل شناسایی شده می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

103 - کاوشی برگفتمان‌های خبرگزاری صدا و سیما و شبکه ایران اینترنشنال در انتخابات مجلس یازدهم ایران
مصطفی غلامی ابراهیم فتحی جهاندار امیری

10.30495/mediastudies.2022.66296.1443

انتخابات پدیده‌ای است که از طریق آن مردم در تعیین سرنوشت خود و مقبولیت کشورشان در زیست جهان امروز، ایفای نقش می‌کنند. در ایام انتخابات، رسانه های مختلف با تکیه بر سرمایه اجتماعی اندوخته خود و اعتماد و اطمینانی که مخاطبان به آن‌ها دارند، به ارائه گفتمان های مورد نظر خود چکیده کامل

انتخابات پدیده‌ای است که از طریق آن مردم در تعیین سرنوشت خود و مقبولیت کشورشان در زیست جهان امروز، ایفای نقش می‌کنند. در ایام انتخابات، رسانه های مختلف با تکیه بر سرمایه اجتماعی اندوخته خود و اعتماد و اطمینانی که مخاطبان به آن‌ها دارند، به ارائه گفتمان های مورد نظر خود برای جذب و هدایت مردم به سوی خواسته‌ها و اهداف مدنظرشان می‌پردازند. نتایج صف‌بندی و نبرد گفتمانی رسانه ها نیز بلافاصله بعد از شمارش آرا مشخص می شود. ثبت آمار مشارکت 57/42 درصدی در انتخابات مجلس یازدهم که پایین‌ترین میزان مشارکت در تمام ادوار گذشته تاریخ انتخابات جمهوری اسلامی است، کاوش و تحلیل گفتمان‌های بازیگران فعال این عرصه را طلب می‌کند که در این پژوهش وب‌سایت‌های خبرگزاری صدا و سیما و شبکه ایران ‌اینترنشنال انتخاب شد. هدف این پژوهش تعیین گفتمان رسانه‌های مذکور از طریق تحلیل مضمون اخبار انتخاباتی آن‌ها در بازه 1 بهمن تا 10 اسفند 1398 با بهره‌گیری از نرم‌افزار مکس‌کیودا است. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که گفتمان وب‌سایت خبرگزاری صدا و سیما با دال مرکزی مشارکت حداکثری در انتخابات از دال‌های پیرامونی انتخابات، نظام جمهوری اسلامی، دشمن و مردم تشکیل شده و گفتمان مستقر بر اخبار وب‌سایت شبکه ایران ‌اینترنشنال با دال مرکزی تحریم انتخابات نیز شامل دال‌های جمهوری اسلامی، انتخابات، مردم و کرونا است. چارچوب‌سازی‌ها و انگاره‌پردازی‌های هر دو رسانه کاملاً در خدمت دال مرکزی گفتمان مطلوب آن‌ها بوده است. مشارکت پایین مردم در این انتخابات، حکایت از هژمونیک شدن گفتمان تحریم انتخابات و موفقیت آن در تثبیت نظام معنایی خود و ایجاد اجماع بیشتر در جامعه مخاطبش دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

104 - گونه‌شناسی شخصیت برند سازمان‌های رسانه‌ای (مورد مطالعه: شبکه‌های تلویزیون ایران و فارسی زبان ماهواره)
محمد رضا پریزاد رضا ابراهیم زاده دستجردی مهرداد صادقی

10.30495/mediastudies.2023.66518.1449

هدف: مقاله حاضر، گونه‌شناسی شخصیت برند سازمان‌های رسانه‌ای با رویکرد تحلیل مضمون (مورد مطالعه: شبکه‌های تلویزیون ایران و شبکه‌های تلویزیون فارسی زبان ماهواره) برای رسیدن به شبکه مضامین بود. روش: به منظور پاسخ به سؤال اصلی پژوهش از روش تحلیل مضمون استفاده شد. که سه مضمو چکیده کامل

هدف: مقاله حاضر، گونه‌شناسی شخصیت برند سازمان‌های رسانه‌ای با رویکرد تحلیل مضمون (مورد مطالعه: شبکه‌های تلویزیون ایران و شبکه‌های تلویزیون فارسی زبان ماهواره) برای رسیدن به شبکه مضامین بود. روش: به منظور پاسخ به سؤال اصلی پژوهش از روش تحلیل مضمون استفاده شد. که سه مضمون کلان با عنوان‌های موثق بودن برند، زنانگی - مردانگی برند، نوگرایی برند شناسایی شده است. حوزه پژوهش، کلیه پایگاه‌های داده‌ای معتبر مانند ابسکو، امرالد، ساینس دیرکت، الزویر، پروکوئست و مقالات مرتبط با حوزه برند، شخصیت برند و سازمان‌های رسانه‌ای بوده است. یافته‌ها: بر اساس رویکرد تحلیل مضمون تلاش شد مضامین مرتبط با شخصیت برند سازمان‌های رسانه‌ای از آن‌ها استخراج شود که پس از خوشه‌بندی، تلفیق و حذف کدهای مشترک: 133 مضمون کلیدی، 8 مضمون یکپارچه کننده و 3 مضمون کلان به دست آمد. برای تبیین روایی تحقیق از رویکرد لینکولن و گوبا استفاده شد که نشان از روایی قابل قبول نتایج حاصل است. برای ارزیابی پایایی نیز از روش هولستی استفاده شد که بر مبنای آن، میزان پایایی محاسبه شده 911/0 و بالاتر از مقدار استاندارد 7/0 بود. نتیجه‌گیری: نتایج حاصل در قالب شبکه مضامین، تحلیل و منجر به تدوین مدل نهایی پژوهش شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

105 - تحلیل گفتمان رئیس جمهور ایران در خصوص همه‌گیری کرونا؛ مطالعه موردی سخنرانی‌ها در هیأت دولت و ستاد ملی کرونا
حسین کرمانی

هدف این مقاله تحلیل گفتمان سخنرانی‌های رئیس جمهور وقت ایران (حسن روحانی) در دوران شیوع ویروس کرونا در کشور است. انتشار سریع ویروس کرونا، هرچند از منظرهای مختلف مورد تحقیق قرار گرفته است، فرصتی مناسب برای تجزیه‌وتحلیل سخنرانی‌های سیاست‌مداران در این همه‌گیری خاص نیز فراه چکیده کامل

هدف این مقاله تحلیل گفتمان سخنرانی‌های رئیس جمهور وقت ایران (حسن روحانی) در دوران شیوع ویروس کرونا در کشور است. انتشار سریع ویروس کرونا، هرچند از منظرهای مختلف مورد تحقیق قرار گرفته است، فرصتی مناسب برای تجزیه‌وتحلیل سخنرانی‌های سیاست‌مداران در این همه‌گیری خاص نیز فراهم کرده است. در این مقاله سخنرانی‌های روحانی، از تاریخ 4 اسفند 1398 تا 8 اردیبهشت 1399 در هیأت دولت و ستاد ملی مبارزه با کرونا، براساس نظریه تحلیل گفتمان لاکلا و موف مطالعه شده است. با تلفیق کدگذاری کمی و کیفی، تلاش کردیم گره‌گاه‌های مرکزی و دال‌های اصلی را شناسایی و تحلیل کرده تا ساختار گفتمان کرونا در سخنرانی‌های روحانی گمانه زنی شود. همچنین، شیوه‌های بلاغی مورد استفاده توسط روحانی برای مفصل‌بندی این گفتمان را تحلیل کردیم. یافته‌ها نشان می‌دهد سه دال مرکزی در گفتمان رئیس جمهور حول محور کرونا مفصل‌بندی شده است: کشور، دشمن و وضعیت استثنایی. بنابراین، مفصل‌بندی ساختاری گفتمان کرونا شبیه گفتمان هژمون در ایران است. ما همچنین تشریح کردیم که روحانی چگونه از کرونا به عنوان دال تهی برای تقویت گفتمان هژمون در ایران استفاده کرده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

106 - شناسایی و تبیین عوامل تأثیرگذار بر توسعه بازاریابی اجتماعی در سازمان صدا و سیمای ایران (رویکرد کیفی)
مهدی علی شریفی نوروز هاشم زهی سید علی رحمان زاده سید وحید عقیلی

10.30495/mediastudies.2023.67054.1455

یکی از مهم‌ترین عوامل تأثیرگذار بر سود آوری و موفقیت سازمان‌ها توجه به بازاریابی اجتماعی و عوامل آن است. براساس این دغدغه، انگیزه پژوهش حاضر شکل گرفت و به شناسایی و مطالعه شیوه‌های مطرح بازاریابی اجتماعی دنیای امروز و عوامل مؤثر آن پرداخت. پژوهش حاضر دارای رویکرد کیفی و چکیده کامل

یکی از مهم‌ترین عوامل تأثیرگذار بر سود آوری و موفقیت سازمان‌ها توجه به بازاریابی اجتماعی و عوامل آن است. براساس این دغدغه، انگیزه پژوهش حاضر شکل گرفت و به شناسایی و مطالعه شیوه‌های مطرح بازاریابی اجتماعی دنیای امروز و عوامل مؤثر آن پرداخت. پژوهش حاضر دارای رویکرد کیفی و روش تحلیل مضمون می‌باشد. با شناسایی و تعیین شاخص‌ها، بررسی و کدگذاری انواع داده‌های مشاهده، مصاحبه و اسنادی، به داده آمایی و طبقه‌بندی‌های متنوع می‌پردازد. جامعه آماری پژوهش با توجه به قلمرو موضوعی آن شامل استادان و متخصصان حوزه رسانه و مدیران سازمان صدا و سیمای ایران است که با بررسی‌های آماری صورت گرفته تعداد حجم نمونه آن‌ها 12 نفر تخمین زده و به روش در دسترس انتخاب شدند. در این پژوهش برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از روش تماتیک و برای اعتباریابی داده‌ها از تکنیک دلفی استفاده شد. نتایج نشان می‌دهد که در سه مرحله کدگذاری، مقوله‌های اصلی و فرعی بازاریابی اجتماعی در سازمان صدا و سیما شناسایی و به یکدیگر مرتبط شد که عبارتند از: 54 مضمون در 6 مقوله‌ی عوامل مرتبط با مشتری، مدیریت، زیرساخت، محتوا، رسانه و بازاریابی، تقسیم‌بندی شده‌اند. نتایج حکایت از آن دارد که در سازمان صدا و سیمای ایران لازم است، نیازهای مشتری مد نظر قرارگیرد. از سویی دیگر نگاه به عوامل مدیریتی بعد از مشتری‌مداری، نشان از اهمیت بالای بازاریابی اجتماعی در حوزه تصمیم‌گیری مدیران رسانه است پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

107 - مقایسه گفتمان فرهنگی حاکم بر سینمای دهه قبل و پس از انقلاب اسلامی ایران
سید علی رحمان زاده فرشته مجیدی حسن خجسته باقرزاده سید محمود نجاتی حسینی،

10.30495/mediastudies.2022.67297.1459

هدف این پژوهش مقایسه گفتمان فرهنگی حاکم بر سینمای دهه قبل و پس از انقلاب اسلامی ایران است. رویکرد پژوهش کیفی و روش اصلی تحلیل گفتمان می‌باشد. جامعه آماری و نمونه محتوای فیلم‌های سینمایی یش و پس از انقلاب بود که دیالوگ‌های 12 فیلم از طریق ارزش‌های قدرت، موفقیت، لذت‌طلبی، چکیده کامل

هدف این پژوهش مقایسه گفتمان فرهنگی حاکم بر سینمای دهه قبل و پس از انقلاب اسلامی ایران است. رویکرد پژوهش کیفی و روش اصلی تحلیل گفتمان می‌باشد. جامعه آماری و نمونه محتوای فیلم‌های سینمایی یش و پس از انقلاب بود که دیالوگ‌های 12 فیلم از طریق ارزش‌های قدرت، موفقیت، لذت‌طلبی، برانگیختگی، استقلال، جهان‌گرایی، خیرخواهی، سنت‌گرایی، هم‌نوایی، امنیت‌گرایی، مشروعیت بخشیدن به ثروت، ارزش‌های مذهبی، ارزش‌های ملی با نرم‌افزار maxqda مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته است. براساس نتایج حاصله از این پژوهش مشابهت‌های بینامتنیت ارزش‌های گفتمان فرهنگی بازنمایی شده در فیلم‌های یک دهه قبل از انقلاب، خیرخواهی، قدرت، سنت‌گرایی، لذت‌طلبی و ارزش‌های مذهبی است. مشابهت‌های بینامتنیت ارزش‌های گفتمان فرهنگی بازنمایی شده در فیلم‌های یک دهه پس از انقلاب، خیرخواهی، قدرت، سنت‌گرایی است. ارزش‌های گفتمانی بیناگفتمانیت، خیرخواهی، سنت‌گرایی و ارزش‌های مذهبی برجستگی بیشتری در فیلم‌های یک دهه قبل از انقلاب دارند. ارزش‌های گفتمانی بیناگفتمانیت، خیرخواهی، سنت‌گرایی و هم‌نوایی برجستگی بیشتری در فیلم‌های یک دهه پس از انقلاب دارند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

108 - بازنمایی هویت ایرانی در سریال پرمخاطب هزاردستان با رویکرد تحلیل نشانه شناختی
سیدرضا هاشمی زاده منشادی افسانه مظفری علی دلاور

10.30495/mediastudies.2022.52829.1296

مقاله حاضر به چگونگی بازنمایی مفهوم هویت ایرانی در سریال تلویزیونی هزاردستان پرداخته است. این سریال ساخته مرحوم علی حاتمی از شاخص‌ترین تولیدات تلویزیون ایران است که در بستری از گذار تاریخی به موضوع هویت ایرانی توجه خاص کرده است. هدف اصلی این پژوهش بازنمایی مؤلفه‌های مرب چکیده کامل

مقاله حاضر به چگونگی بازنمایی مفهوم هویت ایرانی در سریال تلویزیونی هزاردستان پرداخته است. این سریال ساخته مرحوم علی حاتمی از شاخص‌ترین تولیدات تلویزیون ایران است که در بستری از گذار تاریخی به موضوع هویت ایرانی توجه خاص کرده است. هدف اصلی این پژوهش بازنمایی مؤلفه‌های مربوط به هویت ایرانی در این سریال تلویزیونی است و به منظور دستیابی به اطلاعات مورد نیاز به فراخور رویکرد کیفی و عمق‌نگرانه پژوهش از روش تحلیل نشانه شناسی استفاده شده است. نظریات مربوط به بازنمایی و آثار رسانه‌ها نیز به عنوان چارچوب تحلیلی و نظری لحاظ گردید.برای انجام تحلیل نشانه شناسی ، الگوی تحلیلی جان فیسک در سه سطح واقعیت، بازنمایی و ایدئولوژی از طریق تبیین رمزگان‌های فنی، اجتماعی و ایدئولوژیکی استفاده شد. صحنه یا سکانس به عنوان واحد تحلیل تعیین شد و 20صحنه مهم که به تحقق اهداف پژوهش کمک می کرد ، به صورت هدفمند انتخاب گردید.مهمترین نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که این سریال دو ساحت سنت و تجدد را در قالب تغییرات هویتی جامعه ایرانی بازنمایی کرده است و در روایت گذار تاریخی از فضای سنتی به مدرنیته ، نقبی به شخصیت ها و نظام اجتماعی و فرهنگی و ...و نشان دادن وجوه هویت فردی شخصیت ها و تقابل خائنان و خادمان آنان زده است .روایت حاتمی از هویت ایرانی، بد و خوب مطلق نیست و در طیفی خاکستری دورمی زند.‌‌‌‌ پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

109 - جبران خسارت ناشی از نقض حریم خصوصی در رسانه‌ها و رویکرد حقوق ایران و کامن‌لا در قبال آن
زینب اصلانی علی جعفری جعفر سلمان زاده

10.30495/mediastudies.2023.70128.1487

رسانه‌ها در راستای حفظ حریم خصوصی اشخاص مسئولیت دارند و در صورت نقض آن و ورود خسارت به اشخاص، باید جبران خسارت نمایند. خسارات ناشی از حریم خصوصی غالباً جنبه معنوی دارند و غالباً به صورت غیر مادی بوده و امکان اعاده کامل وضع سابق وجود ندارد. هدف تحقیق حاضر بررسی جبران خسا چکیده کامل

رسانه‌ها در راستای حفظ حریم خصوصی اشخاص مسئولیت دارند و در صورت نقض آن و ورود خسارت به اشخاص، باید جبران خسارت نمایند. خسارات ناشی از حریم خصوصی غالباً جنبه معنوی دارند و غالباً به صورت غیر مادی بوده و امکان اعاده کامل وضع سابق وجود ندارد. هدف تحقیق حاضر بررسی جبران خسارت ناشی از نقض حریم خصوصی در رسانه‌ها در دو نظام حقوقی ایران و انگلستان است که با استفاده از روش اسنادی - کتابخانه‌ای انجام گرفته است. یافته‌های تحقیق نشان داد که در قوانین ایران حمایت از حریم خصوصی تحت حمایت از اشخاص در برابر هتک حرمت، حیثیت و مال به کار رفته است اما هنوز چالش‌های زیادی در صیانت از حریم خصوصی و داده‌های شخصی وجود دارد. در نظام حقوقی انگلستان نیز حریم خصوصی به نحو مشخص از اعتباری واحد برخوردار نیست. سوابق موجود در نظام حقوقی این کشور نشان‌دهنده آن است که دادگاه در بعضی موارد جبران خساراتی را برای نقض حریم خصوصی در نظر گرفته است، اما در این کشور تضمین صریح برای حق حریم خصوصی وجود ندارد. رویکرد کلی حقوق انگلیس مبتنی بر غلبه حمایت از حریم خصوصی در قالب شبه جرم و الزام به جبران خسارت و ارجاع به دیگر خطاهای مدنی است. حال آنکه رویکرد حمایتی انگلستان در مقایسه با ایران در برخی از جلوه‌ها خصوصاً حریم ارتباطات، اطلاعات و داده‌ها به مراتب نسبت به ایران مطلوب‌تر است پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

110 - بررسی وضعیت جامعه مدنی و تحول مطبوعات در شش دوره انقلاب اسلامی ایران
نفیسه زارع کهن هادی خانیکی افسانه مظفری

10.30495/mediastudies.2023.62867.1413

هدف از این پژوهش بررسی وضعیت جامعه مدنی و مطبوعات در شش دوره انقلاب اسلامی ایران و نسبت بین آن‌ها در این ادوار است. در این تحقیق از روش تحلیل محتوای کیفی به همراه روش تاریخی بهره گرفته شده است. واحد تحلیل در پژوهش پیش رو سرمقاله‌های مطبوعات برجسته هر دو جناح کشور از سال چکیده کامل

هدف از این پژوهش بررسی وضعیت جامعه مدنی و مطبوعات در شش دوره انقلاب اسلامی ایران و نسبت بین آن‌ها در این ادوار است. در این تحقیق از روش تحلیل محتوای کیفی به همراه روش تاریخی بهره گرفته شده است. واحد تحلیل در پژوهش پیش رو سرمقاله‌های مطبوعات برجسته هر دو جناح کشور از سال‌های پس از انقلاب در رخدادهای مهمی که جامعه و قدرت را همزمان درگیر کرده و واکنش مطبوعات را برانگیخته هستند. در این پژوهش ابتدا متن کلیه سرمقاله‌های نشریات تعیین شده در رویدادهای نامبرده مورد مطالعه قرار گرفته و از بین آن‌ها دو متن که معرف نگاه نشریات هر جناج باشد برگزیده شده است . هم چنین در کنار تحلیل محتوای کیفی آن‌ها کوشش شده تا منابع معتبرو متعدد مورد بررسی قرار بگیرند. در این تحقیق شش دوره تاریخی مورد تحلیل عبارتند از: 1- ابتدای انقلاب 2- دوران جنگ 3- دوران پساجنگ (دولت سازندگی) 4- دوران اصلاحات 5- دوران اصول‌گرایی 6- دوره اعتدال.در مجموع با مقایسه شش دوره زمانی مطبوعاتی و وضعیت جامعه مدنی در هر دوره چنین نتیجه گرفته شد که مطبوعات به عنوان نیروی مؤثر در رشد جامعه مدنی عمل کرده‌اند ضمن آن که در این شرایط جامعه مدنی هم زمینه‌ساز تحول مطبوعات شده و رابطه‌ای دوسویه میان آن‌ها برقرار است. هم چنین براساس یافته‌ها مشخص شد که می‌توان دوره چهارم (اصلاحات) را درخشان‌ترین زمان برای جامعه مدنی و مطبوعات تحول یافته خواند پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

111 - نقش رسانه ها در تبیین هویت ایرانی
سید محمد دادگران خدیجه ططری

یکی از عملکردهای رسانه ‌ها از زمان پیدایش بشریت تا عصر نوشتاری و عصر اطلاعات فرآیند القاء، تقویت ارز‌ش‌ها، باورها، سنت‌ها و معیار‌های رفتاری بوده که با استناد به ابیات شاهنامۀ فردوسی - یکی از آثار ملی مکتوب ایرانیان- در این پژوهش، با تطبیق نظریۀ تطور تاریخی مارشال مک ل چکیده کامل

یکی از عملکردهای رسانه ‌ها از زمان پیدایش بشریت تا عصر نوشتاری و عصر اطلاعات فرآیند القاء، تقویت ارز‌ش‌ها، باورها، سنت‌ها و معیار‌های رفتاری بوده که با استناد به ابیات شاهنامۀ فردوسی - یکی از آثار ملی مکتوب ایرانیان- در این پژوهش، با تطبیق نظریۀ تطور تاریخی مارشال مک لوهان با رسانه‌های ارتباطی ایرانیان و تاثیر آن‌ها در نگهدات تمدن و هویت ایرانی در سه بعد، بررسی و تحلیل شده است: 1. رسانه‌های گفتاری: که زبان، گفتار و گفتمان غالب در آن حائز اهمیت است. 2. رسانه‌های نوشتاری: که ریشه‌های خط و نوشتار به عنوان ابزار ارتباطی با استناد به ابیات شاهنامۀ فردوسی در دوران پادشاهیطهمورث دیوبند بررسی و تبیین شده است. 3. رسانه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های الکترونیکی: با ورود رسانه های جدید الکترونیکی از جمله رادیو، تلویزیون و در نهایت اینترنت و ورود ما به عصر اطلاعات، نقش هویت‌های ملی کمرنگ‌تر می‌شود که ایرانیان ساکن جامعۀ اطلاعاتی در نگهداشت فرهنگ، هویت و تمدن غنی ایرانی باید تلاش کنند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

112 - آسیب شناسی وب سایت های خبری- تحلیلی در ایران و ارائه مدلی مطلوب برای اصلاح ساختار آن
داود آقارفیعی

وبسایتهای خبری حرفهای، در قالب وب سایت های خبری- تحلیلی، در گستره جهانی دارای روندی رو به تزاید و رشد هستند .شاید دلیل این رشد ناشی از برخی مشکلات مالی دامنگیر روزنامهنگاری چاپی و تمایل آنها به حضور در عرصه وب و یا به دلیلبرخی الزامات فناوریهای نوین اطلاعات و ارتباطات ا چکیده کامل

وبسایتهای خبری حرفهای، در قالب وب سایت های خبری- تحلیلی، در گستره جهانی دارای روندی رو به تزاید و رشد هستند .شاید دلیل این رشد ناشی از برخی مشکلات مالی دامنگیر روزنامهنگاری چاپی و تمایل آنها به حضور در عرصه وب و یا به دلیلبرخی الزامات فناوریهای نوین اطلاعات و ارتباطات است. دلیل این مسئله هرچه باشد، یک نکته را نباید از نظر دور داشت. نکته قابلتوجه این است که این نوع روزنامه ها به دلیل اهمیتشان از نظر تاثیرگذاری بر افکار عمومی، می توانند نقش مهمی را جامعه وشکل دهی افکار عامه داشته باشند و البته از سوی دیگر نیز، نیازمند سازوکار حرفه ای و متناسب با قالب اینترنتی خویش هستند . اینگونه وبسایت ها صرفاً با حضور در اینترنت شناخته میشوند و به صورت محض اینترنتی هستند و در واقع بخشی مهم از روزنامهنگاری اینترنتی محسوب میشوند. این پدیده رسانهای در ایران نیز نمود روشنی دارد. افراد یا گروهها با تفکرات سیاسی مختلف وبرای پیگیری اهداف خود، به دنبال تاسیس وبسایتهای خبری به شیوهای تازه هستنتد. این گونه وب سایت ها برای تاثیرگذاریبیشتر، نیازمند رعایت اصول حرفهای ژورنالیسم هستند و در مسیر حرفهای شدن با آسیبهایی جدی نیز دست به گریبانند که اگر درصدد رفع آن برنیایند هم در پیگیری اهداف خویش ناکام می مانند و هم روزنامه نگاری در عرصه اینترنت را دچار معیارگریزیمی کنند. این مقاله پژوهشی، سعی بر شناخت ابعاد مختلف آسیبها و چالشهای روزنامهنگاری حرفهای اینترنتی در قالب وب سایتهای خبری- تحلیلی دارد و درپایان نیز با ارائه مدلی در صدد نشان دادن راهکاری در جهت رفع مشکلات پیش روی است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

113 - میزان و ابعاد اعتماد اجتماعی در میان دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی شهر تهران
سمیه تاجیک اسماعیلی

اعتماد اجتماعی و تبیین ابعاد و میزان آن و تفاوت در سطوح مختلف اعتماد در میان دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی موضوع اصلی پزوهش حاضر است. اهمیت انجام این پژوهش از این نقطه نظر ناشی می شود که شرایط امروزین دانشگاهای ایران و بیش از چهار میلیون دانشجو موسسات عالی آموزشی و با ت چکیده کامل

اعتماد اجتماعی و تبیین ابعاد و میزان آن و تفاوت در سطوح مختلف اعتماد در میان دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی موضوع اصلی پزوهش حاضر است. اهمیت انجام این پژوهش از این نقطه نظر ناشی می شود که شرایط امروزین دانشگاهای ایران و بیش از چهار میلیون دانشجو موسسات عالی آموزشی و با توجه به وجود آمدن شاخصه هایی چون توسعة مراکز دانشگاهی، گسترش شهرنشینی، ایجاد عرصه های جدید اشتغال، حضور دانشجویان روستایی در دانشگاهای شهری، تغییرات جمعیتی شدید، دگرگونی ساختار طبقاتی و نیز تغییرات اقتصادی- اجتماعی وسیع و در نتیجه افزایش فزایندة تعامل با افرادی خارج از محورهای خویشاوندی و نظایر آن، نیاز به سنجش اعتماد اجتماعی در سطوح و ابعاد گوناگون را دارای اهمیت دو چندان می نماید. جامعه آماری پژوهش عبارت است از کلیه دانشجویان زن و مرد دانشگاه آزاد تهران که در نهایت 385 دانشجوی زن و مرد دانشگاه آزاد اسلامی به عنوان جامعه نمونه انتخاب گردید. در این پژوهش جهت خلاصه کردن، توصیف و نمایش اطلاعات از جداول توزیع فراوانی، شاخص های توصیفی (مانند میانگین، انحراف استاندارد، کمترین و بیشترین نمره) و ... استفاده شد. علاوه بر آن، جهت آزمون فرضیه های پژوهش از آزمون t مستقل استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان داد که میزان اعتماد اجتماعی در میان کل دانشجویان تقریبا بالا و در حد مطلوب بوده است. هم چنین عدم تفاوت معنی دار میان دختران و پسران دانشجو - درمقایسه با تحقیقات پیشین که همگی میان این دو گروه آزمودنی، تفاوت نشان داده و میزان اعتماد اجتماعی را در تقریباً در سطح پایینی نشان می دهند - این نکته را مورد تاکید قرار می هد که جامعه جوان ایرانی در حال حاضر نسبت به گذشته معتمدانه تر به روابط اجتماعی و میان فردی و گروهی نگریسته و اعتماد بیشتری به ساختارهای گوناگون در حوزه های روحی- روانی، اجتماعی، سیاسی، فرهنگی جامعه ایران ابراز می دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

114 - موضع‌گیری رویترز، بلومبرگ و فاینانشیال ‌تایمز در مورد صنعت نفت ایران در دوره پس از تحریم
پویا نعمت الهی بهروز کاوه ئی علیرضا سلطانی

صنعت نفت ایران یکی از اهداف اصلی تحریم‌های اقتصادی هوشمند قرار داشت و طبعاً در فضای رفع تحریم‌ها و سپس پسابرجام نیز، این صنعت نقش پیشران اقتصاد ایران را عهده‌دار بود. یکی از متغیرهای مؤثر بر تحریم‌های اقتصادی و به ‌طور خاص تحریم‌های نفتی، نقش‌آفرینی رسانه‌های گروهی بین‌ چکیده کامل

صنعت نفت ایران یکی از اهداف اصلی تحریم‌های اقتصادی هوشمند قرار داشت و طبعاً در فضای رفع تحریم‌ها و سپس پسابرجام نیز، این صنعت نقش پیشران اقتصاد ایران را عهده‌دار بود. یکی از متغیرهای مؤثر بر تحریم‌های اقتصادی و به ‌طور خاص تحریم‌های نفتی، نقش‌آفرینی رسانه‌های گروهی بین‌المللی است. جریان رسانه‌ای غالب بین‌المللی در دوره تحریم، نقش فعالی در موفقیت تحریم‌ها در اشکال مختلف داشت. در دوره پساتحریم نیز عملکرد این رسانه‌ها در نحوهٔ فضاسازی جهت اجرای مفاد توافق برجام به‌خصوص در قبال رفع تحریم صنعت نفت قابل‌توجه است. در این راستا موضع سه رسانهٔ مطرح بین‌المللی؛ شامل رویترز، بلومبرگ و فاینانشیال‌تایمز؛ در قبال تحریم صنعت نفت ایران در مقاطع قبل از برجام و بعد از برجام مورد تحقیق قرارگرفته است. در مقالهٔ حاضر، محتوای رسانه‌ای سه مرجع خبری مورداشاره طی مقطع زمانی از ابتدای سال 2012 (مقارن آغاز سلسله تحریم‌های هوشمند)، لغایت انتهای سه‌ماههٔ اول 2016 (مقطع اجرایی شدن برجام)، موردبررسی قرار گرفت. یافتهٔ اصلی مقاله بر مبنای نظریه‌های ارتباطات جمعی و به‌طور خاص نظریهٔ برجسته‌سازی و بازنمایی رسانه‌ای و همچنین بررسی انواع تکنیک‌های پوشش خبری و ماساژ پیام، بر این پایه استوار است که دو رسانهٔ رویترز و بلومبرگ در دو مقطع قبل از برجام و بعد از برجام نسبت به تحولات صنعت نفت و تحریم‌هایی که این صنعت را نشانه رفته‌اند، دچار تغییر موضع شده‌اند. بدین معنا که سوگیری پیام خود را از تاکتیک‌های پوشش خبری دارای بار منفی؛ به‌تدریج به‌سوی تاکتیک‌های دارای بار مثبت و حمایتی‌تر سوق داده‌اند؛ اما فاینانشیال‌تایمز با استناد به شواهد و محتواهای منتشره در این رسانه، رویکردهای بی‌اعتنایی و بی‌توجهی و حاکی از فضای تردید و ناکارآمدی اقتصاد ایران را در مقطع بعد از برجام نیز ادامه داده و عملاً تغییری در مواضع خود در مقاطع برجام و پسابرجام ایجاد نکرده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

115 - بررسی تأثیر پوشش خبری صدای آمریکا بر دیدگاه مخاطبان (مطالعه موردی دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد دماوند)
افشین محمدی علیرضا تلخابی

با پیـدایش رسانه‌های مکتوب و متـعاقب آن رسانه‌های الکترونیکی (رادیو، تلویزیون و اینترنت) اشکال خبررسانی در مقایسه با گذشته تفاوت یافته و حساسیت و اهمیت آن بیشتر شده است. گرچه رسانه‌ها کارکردهای مختلفی دارند اما بخش خبر و نیاز محسوس‌تر به اخبار در مقایسه با سایر بخش‌ها ا چکیده کامل

با پیـدایش رسانه‌های مکتوب و متـعاقب آن رسانه‌های الکترونیکی (رادیو، تلویزیون و اینترنت) اشکال خبررسانی در مقایسه با گذشته تفاوت یافته و حساسیت و اهمیت آن بیشتر شده است. گرچه رسانه‌ها کارکردهای مختلفی دارند اما بخش خبر و نیاز محسوس‌تر به اخبار در مقایسه با سایر بخش‌ها اهمیت آن را دو چندان کرده است. امروزه با توجه به افزایش رسانه‌ها و رقابت در جذب مخاطبین مسئولان رسانه‌ها می‌کوشد تا با استفاده از تکنولوژی‌های پیشرفته ارتباطی قدرت خود را به تمام جهان عرضه کنند و مخاطبان بسیاری را در سراسر دنیا به خود جلب کنند و آنها را تحت تسلط خود درآورند. هدف کلـی از این پژوهش بررسی تأثیر پوشش خبری صدای امریکا بر دیدگاه مخاطبان می‌باشد. جامعه آماری این پژوهش را کلیه دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد دماوند که در سال 1393 مشغول به تحصیل می‌باشند تشکیل می‌دهند. جهت برآورد حجم نمونه از فرمول کوکران اسفاده شد، 119 نفر به عنوان حجم نمونه مشـخص و به صورت تصادفی انتخاب و پرسشنامه‌ها بر روی آنان اجرا شد. در این پژوهش از روش تحقیق توصیفـی پیمایشـی استفاده شده است و ابزار اندازه‌گیری این پژوهش را، پرسشنامة 25 سوالی محقق ساخته تشکیل می‌دهند. اعتبار پرسشنامه بر پایة روش آلفای کرونباخ برای تمامی مواد پرسشنامه (25 سؤال) برابر 885/0 به دست آمد. که این میزان بیان‌گر هماهنگی درونی پرسشنامه در حد مطلوب است. هم‌چنین در برآورد روایی از روش تحلیل عاملی تاییدی استفاده شد و 6 عامل 906/66 درصد از واریانس کل پرسشنامه را تبیین می‌کند. تجزیه و تحلیل داده‌ها نشان می‌دهد که همبستگی مثبت و معناداری بین به روز بودن خبر و هم زمانی با وقوع رویداد، پخش اخبار به صورت شفاف و صحیح، شیوه‌های بیان خبر، گفتگوی زنده با مخاطبان و استفاده از اطلاعات آنان، عدم جانبداری در ارائه اخبار، به کارگیری نظرات کارشناسان متخصص با شکل‌دهی دیدگاه مخاطبان رابطه معنی‌دار وجود دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

116 - بررسی مقایسه ای ساختار و محتوای اخبار و مطالب مربوط به اعتیاد در روزنامه های ایران و همشهری در سال 1390
سید علی رحمانزاده مهناز پیش دار

موادمخدر به عنوان یکی از بلاهای اجتماعی خانمان سوز مطرح است . جامعه بشریت از بدو پیدایش تاکنون با بلایای طبیعی،غیرطبیعی و بحران های مختلفی مواجه بوده است. به طوری که بسیاری از آنها موجودیت و بقای انسان ها را به خطر انداخته و حتینقشه جغرافیای سیاسی و ژئوپلتیک جهان را دست چکیده کامل

موادمخدر به عنوان یکی از بلاهای اجتماعی خانمان سوز مطرح است . جامعه بشریت از بدو پیدایش تاکنون با بلایای طبیعی،غیرطبیعی و بحران های مختلفی مواجه بوده است. به طوری که بسیاری از آنها موجودیت و بقای انسان ها را به خطر انداخته و حتینقشه جغرافیای سیاسی و ژئوپلتیک جهان را دستخوش تغییر و تحول قرار داده است . تولید، توزیع و مصرف موادمخدر از جملهمواردی است که جامعه بشریت را به ورطه سقوط کشانده است. بحران موادمخدر در جهان کنونی جزء بزرگترین دغدغه های بشریتگردیده است.دراین مقاله در راستای مقایسه ساختار و محتوای اخبار و مطالب مربوط به اعتیاد در روزنامه های ایران و همشهری در سال 1390 ، ابتداضمن اشاره به ضرورت توجه به مقوله اعتیاد درکشور، به بررسی عملکرد رسانه ها در مبارزه با اعتیادپرداخته و در ادامه ضمن طرح چهارچوب نظری تحقیق، روش شناسی تحقیق، جامعه آماری ، شیوه نمونه گیری : متغیرهای موردبررسی روشهای آماری جهت تحلیل داده ها و آزمون فرضیه ها معرفی و نهایتا خلاصه توصیف وتحلیل یافته ها مطرح شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

117 - علل گرایش مدیران و کارکنان روابط عمومی به استفاده از سامانه های پیامکی (مورد مطالعه شرکت مخابرات ایران)
سمیه تاجیک اسماعیلی منیژه رسول زاده

در این پژوهش عوامل موثر بر گرایش به استفاده از سامانه های پیامکی در روابط عمومی شرکت مخابرات ایران مورد بررسی قرارمی گیرد بنابراین نوع تحقیق بر مبنای هدف کاربردی است در این تحقیق از روش توصیفی زمینه یابی استفاده می شود که در واقععوامل موثر از طریق پرسشنامه مورد بررسی قر چکیده کامل

در این پژوهش عوامل موثر بر گرایش به استفاده از سامانه های پیامکی در روابط عمومی شرکت مخابرات ایران مورد بررسی قرارمی گیرد بنابراین نوع تحقیق بر مبنای هدف کاربردی است در این تحقیق از روش توصیفی زمینه یابی استفاده می شود که در واقععوامل موثر از طریق پرسشنامه مورد بررسی قرار گرفته می شود. جامعه آماری شامل کلیه مدیران عالی، میانی و عملیاتی شرکت هایاستفاده کننده از سامانه های پیامکی است که حدود 52 شرکت انتخاب شد و تعداد مدیران عالی، میانی و عملیاتی این شرکتها وهمچنین کلیه کارکنان و مدیران روابط عمومی شرکت مخابرات ایران 170 نفر می باشد. روش نمونه گیری به صورت سیستماتیکمی باشد و برای برآورد حجم نمونه از فرمول کوکران استفاده شده است. ابزار جمع آوری دادههای این تحقیق پرسشنامه بوده کهتوسط پژوهشگر با استفاده از منابع علمی معتبر تهیه و تنظیم گردیده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

118 - بررسی تطبیقی بازتاب اخبار در رسا نه های ایران وتاجیکستان
مهناز ظاهری

اولین قدم توسعه وگسترش هر کشوربیشتر بر پایه دانش وعلوم ارتباطات اجتماعی است، در جهان امروز پیشرفت علوم و فناوری حدومرزجغرافیایی را از کشورها برداشته، فرهنگ وعلم دانش بشر به راحتی برای همگان قابل دسترس است ، اهمیت تعامل ومناسباتمیان کشورها لازمه شناخت شرایط، ابعاد مختلف چکیده کامل

اولین قدم توسعه وگسترش هر کشوربیشتر بر پایه دانش وعلوم ارتباطات اجتماعی است، در جهان امروز پیشرفت علوم و فناوری حدومرزجغرافیایی را از کشورها برداشته، فرهنگ وعلم دانش بشر به راحتی برای همگان قابل دسترس است ، اهمیت تعامل ومناسباتمیان کشورها لازمه شناخت شرایط، ابعاد مختلف ارتباطات در تمامی سطوح را فراهم می سازد. همچین ویژگیهای تعامل ومناسبات ،شناخت وانتظارات متقابل است، ازآنجا که رسانه ها منعکس کننده آراواطلاعات فرهنگی ودانستنیهای گوناگون از هر جامعه می باشندوبا بررسی آنها می توان به عناصر فرهنگی، اجتماعی، سیاسی بین جوامع پی برد.این پژوهش با استفاده از روش تحلیل محتوا ورویکرد آن از نوع استنباطی است وواحد تحلیل محتوی خبر ها بودو جامعه آماری کلیهشماره های نشریه های ومجلات، کیهان، اطلاعات. . . از سالهای 2008 تا 2005 میباشد.نتایج بدست آمده حاکی ازان که کمترین مقوله مربوط بهآزادی بیان، اندیشه وترویج به آیین های دینی ومسایل زنان می باشدو بیشترین مقوله به هویت ومسایل مرتبط با فرهنگ فارسی است که به لحاظ آماری 3\30 درصد می باشد پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

119 - عملکرد روزنامه های ایران و همشهری از دیدگاه مخاطبان
فیروز دیندار فرکوش

با توجه به تأثیر روزافزون رسانه ها به ویژه مطبوعات بر مخاطبان، مطالعه و بررسی ذائقه مخاطبان برای جذب هر چه بیشتر آنها ضروریبه نظر می رسد لذا در این تحقیق بر آن شدیم تا میزان رضایتمندی مخاطبان دو روزنامه پر تیراژ " ایران " و" همشهری " را موردبررسی و مقایسه قرار دهیم و پس چکیده کامل

با توجه به تأثیر روزافزون رسانه ها به ویژه مطبوعات بر مخاطبان، مطالعه و بررسی ذائقه مخاطبان برای جذب هر چه بیشتر آنها ضروریبه نظر می رسد لذا در این تحقیق بر آن شدیم تا میزان رضایتمندی مخاطبان دو روزنامه پر تیراژ " ایران " و" همشهری " را موردبررسی و مقایسه قرار دهیم و پس ازاین بررسی رسانه ها قادر خواهند بود در جذب مخاطبان خود با قدرت بیشتری به فعالیت بپردازند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

120 - بررسی واقعیت های فرهنگی تاجیکستان در مطبوعات ایران
مهناز ظاهری مراد مرادی

از آن جا که رسانه ها منعکس کننده آراواطّلاعات فرهنگی و دانستنیهای گوناگون از هر جامعه می باشند، با بررسی وارزیابی محتوایآنها می توان به عناصر فرهنگی واجتماعی و شرایط تعامل فرهنگی بین جوامع پی برد.آن چه که به حفظ هویت فرهنگی، حفظ مرزها،اقتدار ملّی، نیروی انسانی کارآمد و چکیده کامل

از آن جا که رسانه ها منعکس کننده آراواطّلاعات فرهنگی و دانستنیهای گوناگون از هر جامعه می باشند، با بررسی وارزیابی محتوایآنها می توان به عناصر فرهنگی واجتماعی و شرایط تعامل فرهنگی بین جوامع پی برد.آن چه که به حفظ هویت فرهنگی، حفظ مرزها،اقتدار ملّی، نیروی انسانی کارآمد و درآمد اقتصادی کمک کند تعامل میان کشورهای در حال رشد و توسعه، به خصوص تعاملکشورهای همجوار در یک منطقه یا ناحیه جغرافیایی است.در این پژوهش با استفا ده از روش تحلیل محتوای،رویکرد این تحقیق ازنوع استنباطی وازدو تکنیک مقوله ای وارزیابی استفاده شد. واحد تحلیل در این پژوهش واحد خبر یا پیام خواهد بود.جامعه آماری دراین پژوهش روزنامه های ج.ا.ا هستند.نتایج بدست آمده نشان می دهدکه میان مقولات قابل توجه در زمینه فرهنگ ومحتوی مطالب وجهت گیری در ارائه مطالب و روزنامه ومجلات رابطه وجود داردو محتوی با تاکید بر مناسبات وسبک ا رائه مطالب وروزنامهومجلات رابطه معنا داری وجود دارد.1 پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

121 - از رئالیسم تا مدرنیسم ، انبوه انسان تنها در رمان های معاصر فارسی با تکیه بر ارتباطات انسانی
مهناز رونقی نوتاش علی اکبر فرهنگی

این مقاله، به بررسی بازتاب ساختارهای اجتماع - ی ارتباطی در رمآن های فارسی، دو دهه ی 50 و 70می پردازد. برای این منظور 14 رمان مشهور در این دو دهه انتخاب شد تا محتوای آنان از نظر ساختاراجتماع - ی ارتباطی و نیز جمع گرایی- فردگرایی بررسی شود.نتایج این پژوهش نشان می دهد که ر چکیده کامل

این مقاله، به بررسی بازتاب ساختارهای اجتماع - ی ارتباطی در رمآن های فارسی، دو دهه ی 50 و 70می پردازد. برای این منظور 14 رمان مشهور در این دو دهه انتخاب شد تا محتوای آنان از نظر ساختاراجتماع - ی ارتباطی و نیز جمع گرایی- فردگرایی بررسی شود.نتایج این پژوهش نشان می دهد که رمآن های دهه 50 نشانگر سلسله مراتب قدرت و گفتمانمردسالارانه است و در روابط اجتماعی نیز این امر مشهود است اما در رمآن های دهه 70 روابط غردیانسآن ها بیشتر در طبقه متوسط جامعه و فضای کاملا شهری نمود دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

122 - بررسی دیپلماسی کره جنوبی در استقبال مردم ایران از فرهنگ و کالای این کشور
سید وحید عقیلی علیرضا قرائتی

بنا بر اعلام آمار رسمی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی تهران، در آمار کل واردات جمهوری اسلامی ایران در سال 1380در بین 10 کشور نخست این فهرست جای دارد و جایگاه ششم را به خود اختصاص ، جمهوری کره کشور کره جنوبی با نام رسمیداده است؛ این در حالی است که در آمار کل وارد چکیده کامل

بنا بر اعلام آمار رسمی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی تهران، در آمار کل واردات جمهوری اسلامی ایران در سال 1380در بین 10 کشور نخست این فهرست جای دارد و جایگاه ششم را به خود اختصاص ، جمهوری کره کشور کره جنوبی با نام رسمیداده است؛ این در حالی است که در آمار کل واردات سال 1391 ج.ا.ایران، کره جنوبی در رتبه سوم قرار گرفته است.بر اساس آمار به دست آمده، این افزایش حجم واردات و اختصاص سهم بازار ایران به شرکت های کره ای، نشان از اتخاذ سیاست ها وبرنامه ریزی های اقتصادی همه جانبه کره جنوبی در میان مدت و بلندم دت را در ایران دارد که می توان از زوایای مختلفی آن ها رابررسی کرد. این مقاله با استفادهاز روش اسنادی کتابخانه ای و با استفاده از آمار و اطلاعات معتبر از مبادیرسمی سعی دارد تا دیپلماسی کره جنوبی را در استقبال مردم ایران از فرهنگ و کالاهای کره ای بررسی نماید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

123 - بررسی نقش رسانه ملی در توسعه ارتباطات بین فرهنگی در میان اقوام ایرانی از دیدگاه صاحب نظران
سید علی رحمانزاده زهرا غفاری معین

امروزه سرنوشت کشورها کاملاً با تحولاتی که در عرصه فرهنگ در سطوح ملی و فراملی رخمیدهد پیوند خورده است. کشورها و یا به عبارت دقیقتر دولت ملتها در جهان متغیر کنونی، واردفضایی شدهاند که اقدامات و فعالیتهایشان به طور اجتنابناپذیری تحت تأثیر تحولات عرصه فرهنگقرار دارد. اگر چ چکیده کامل

امروزه سرنوشت کشورها کاملاً با تحولاتی که در عرصه فرهنگ در سطوح ملی و فراملی رخمیدهد پیوند خورده است. کشورها و یا به عبارت دقیقتر دولت ملتها در جهان متغیر کنونی، واردفضایی شدهاند که اقدامات و فعالیتهایشان به طور اجتنابناپذیری تحت تأثیر تحولات عرصه فرهنگقرار دارد. اگر چه بخشی از تحولات عرصه فرهنگ و سایر تحولات مرتبط با آن برای دولت ملتهااجتنابناپذیر بوده و آن ها خواه ناخواه مشمول تأثیراتی خواهند بود که در این عرصه رخ میدهد، ولیبخش قابل توجهی از این تحولات قابل درک و پیشبینی بوده و میتوان برای آن برنامهریزی کرد وتحت تأثیر نظارت و کنترل در آورد و در واقع آن را مدیریت کرد. .هدف این مقاله واکاوی و بررسی نقش رسانه ملی در توسعه ارتباطات بین فرهنگی در میان اقوامایرانی، البته ازدیدگاه صاحب نظران حوزه ارتباطات و رسانه است. روش تحقیق از نظر هدف کاربردیو از نظر شیوه ی گردآوری اطلاعات پیمایشی و از نظر روش اجرا همبستگی میباشد. جامعه آماریانتخابی برای این پژوهش، کلیه اساتید حوزه رسانه و ارتباطات دانشکده صدا و سیما، در نظر گرفتهشده است و با توجه به این که تعداد آن ها 50 نفر است، کلیه اعضای جامعه آماری به عنوان نمونهانتخاب شده و لذا نمونهگیری هدفمند و کار به صورت تمام شماری صورت گرفته است.نتایج تحقیق نشان داد که با توجه به آمار و ارقام به دست آمده از پژوهش، در نظر سنجی ایکه از اساتید حوزه ارتباطات و رسانه به انجام رسید، سیمای ملی جمهوری اسلامی ایران در راستایطراحی، ساخت و ارائه میزگرد های فرهنگی و اجتماعی، سریال های دینی(مذهبی)، برنامه هایکودکان و نوجوانان، ترانه و موسیقی و گزارش های ورزشی، همواره با در نظر داشتن ایجاد وحدت وانسجام ملی، زمینه را برای توسعه ارتبلطات بین فرهنگی فراهم ساخته است؛ و البته ساختسریال های خانوادگی در این راستا موفق عمل نکرده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

124 - معماری معاصر ایران و مسئله هویت (بازنمایی رئالیستی از خوانش انتقادی پست مدرنیسم در معماری)
امیرداود مصلحت جو مریم قاسمی سیچانی وحید قبادیان بیژن عبدالکریمی

پست‌مدرنیسم، وجه غالب باور فرهنگی زمانه‌ای است که تمامی کنش‌ها را ـ دوباره ـ قالب‌ریزی می‌کند؛ تا آن‌جا که قدرت متمرکز، جای خود را به کثرت گسسته داده، جلوه‌ای از معاصریت هویت را آشکار می‌کند. این پژوهش کیفی داده‌بنیاد، با هدف تأویل هویت معماری معاصر ایران بر مبنای پست‌م چکیده کامل

پست‌مدرنیسم، وجه غالب باور فرهنگی زمانه‌ای است که تمامی کنش‌ها را ـ دوباره ـ قالب‌ریزی می‌کند؛ تا آن‌جا که قدرت متمرکز، جای خود را به کثرت گسسته داده، جلوه‌ای از معاصریت هویت را آشکار می‌کند. این پژوهش کیفی داده‌بنیاد، با هدف تأویل هویت معماری معاصر ایران بر مبنای پست‌مدرنیته و اندیشه انتقادی، به دنبال پاسخ این پرسش است که هویت چگونه می‌تواند به مثابه رویکردی انتقادی، بر بازشناسی معماری پست‌مدرن، به ویژه در دوره ایران معاصر، تأثیر داشته باشد؟ یافته‌ها نشان می‌دهند پیامد جمع‌بندی متغیرهای علّی پژوهش در شرایط میانجی وضعیت موجود، رویدادی را رقم می‌زند که در نگرشی بنیادی میان حقیقت (خودشیفتگی تا خودباختگی) و ماهیت (خودباوری) ایرانی، و در گفتمانی تاریخی میان بازخوانی آن‌چه هست و بازنمایی از آن‌چه باید باشد، به صورت سلبی (و نه ایجابی)، در خوانشی از یک رئالیسم انتقادی، در حال شدن است و در ارزیابی خودانعکاسی از تفسیری بازخوردی، نحوه بودن را بازمی‌آفریند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

125 - ارزیابی نقش سازمان‌های غیردولتی در حفاظت از میراث معماری و شهری؛ مطالعه تطبیقی ایران و فرانسه
نعیمه رضائی فرناز فرجی

هدف از پژوهش حاضر بررسی تطبیقی عملکرد و نقش سازمان‌های غیردولتی در ایران و فرانسه است. داده های پژوهش از طریق مصاحبه نیمه-ساختار یافته گردآوری شده و به روش کیفی تحلیل شده‌است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که اهداف و فعالیت‌ها‌ی انجمن‌ها در فرانسه و ایران مشابه است، اما ش چکیده کامل

هدف از پژوهش حاضر بررسی تطبیقی عملکرد و نقش سازمان‌های غیردولتی در ایران و فرانسه است. داده های پژوهش از طریق مصاحبه نیمه-ساختار یافته گردآوری شده و به روش کیفی تحلیل شده‌است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که اهداف و فعالیت‌ها‌ی انجمن‌ها در فرانسه و ایران مشابه است، اما شرایط موجود در هر کشور نقش تعیین‌کننده‌ای در میزان موفقیت انجمن‌ها دارد. در فرانسه موضوع میراث یکی از اولویت‌ها‌ی کشور است. همچنین، به علت سابقه طولانی شکل‌گیری انجمن‌ها، جایگاه آنها در جامعه شناخته شده‌است. اما در ایران انجمن‌ها هنوز برای تثبیت جایگاه خود تلاش می‌کنند. مقایسه دو بستر نشان می دهد که به منظور افزایش میزان موفقیت انجمن‌ها، حمایت‌های مادی و معنوی بخش عمومی ضروری است. بنابراین آگاهی نهادهای عمومی از اهمیت این انجمن‌ها در حفاظت از میراث امری اجتناب‌ناپذیر است. علاوه بر این، انجمن‌ها‌ی ایران باید تلاش کنند تا از طریق اقدامات ترویجی، مساله میراث را به دغدغه‌ای عمومی تبدیل کنند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

126 - تحلیل نقش حیاط در ساختار فضایی خانه های ایرانی با بهره گیری از روش نحو فضا (Space Syntax)
مجتبی مظاهری امید دژدار سید جلیل موسوی

استفاده از حیاط الگوی بسیار کهنی در ساخت و ساز مسکن بوده و به طور قابل ملاحظه‌ای در شهرهای مختلف ایران مورد استفاده قرار گرفته است، فضاهای سکونتی با بهره‌گیری از تدابیر مختلفی در اطراف حیاط‌ها شکل گرفته‌اند نتیجه این نگرش، به حیاط جایگاه ویژه‌ای به آن داده است. در این پ چکیده کامل

استفاده از حیاط الگوی بسیار کهنی در ساخت و ساز مسکن بوده و به طور قابل ملاحظه‌ای در شهرهای مختلف ایران مورد استفاده قرار گرفته است، فضاهای سکونتی با بهره‌گیری از تدابیر مختلفی در اطراف حیاط‌ها شکل گرفته‌اند نتیجه این نگرش، به حیاط جایگاه ویژه‌ای به آن داده است. در این پژوهش ساختار فضایی چند نمونه خانه‌های ایرانی بررسی، وجه اشتراک و مولفه هایی از خانه‌ها که بیانگر بیشترین ویژگی حیاط در فضای معماری این خانه‌ها است تبیین می گردد. باتوجه به موضوع پژوهش که به صورت مطالعه خانه‌ها صورت گرفته است. داده‌های کسب شده با استفاده از روش تفسیری و تطبیقی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته و جهت تحلیل و بررسی ساختار فضایی نمونه‌های موردی پژوهش از روش اسپیس سینتکس"نحو فضا" و از نرم افزار‌های Depthmap و Pajek در این راستا استفاده می‌شود. نتایج حاصل از تحلیل در قالب آیتم‌هایی برای معماری حیاط در خانه معاصر بیان می‌گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

127 - تبیین ارتباط حضور آسمان در فضای معماری و نگارگری دوره صفوی از منظر ساحت‌های حیات انسان
سیدغلامرضا اسلامی زهراالسادات حسینی

10.30495/hoviatshahr.2021.17454

انسان معاصر به دلیل احاطه شدن در دنیای مدرن، تحت تأثیر فضای معماری خودساخته‌ای است که به دلیل حذف مظاهر طبیعی ازجمله آسمان، انواع بیماری‌های جسمی و روانی را متحمل می‌گردد. از طرفی طبق نظریه اندیشمندان، نیازهای انسان در پاسخ به ساحت‌های مادی، روانی و معنوی او دسته‌بندی گ چکیده کامل

انسان معاصر به دلیل احاطه شدن در دنیای مدرن، تحت تأثیر فضای معماری خودساخته‌ای است که به دلیل حذف مظاهر طبیعی ازجمله آسمان، انواع بیماری‌های جسمی و روانی را متحمل می‌گردد. از طرفی طبق نظریه اندیشمندان، نیازهای انسان در پاسخ به ساحت‌های مادی، روانی و معنوی او دسته‌بندی گردیده و فعالیت‌های او را در تمام دوران زندگی‌اش تحت‌الشعاع قرار می‌دهد. پژوهش نظری حاضر با رویکردی کیفی، به شیوه توصیفی تحلیلی و استدلال منطقی با شواهدی از منابع کتابخانه‌ای و آثار گرافیکی منتشرشده (شاهنامه شاه‌تهماسبی و خمسه نظامی)، با پاسخ به این سؤال که حضور آسمان در نگاره‌های بارز دوره صفوی به چه میزان ظاهر گردیده و به کدام‌یک از ساحت‌های انسانی توجه بیشتری داشته، تدوین‌شده است. نتایج، نشان می‌دهد که وسعت آسمان در نگارگری‌های مکتب اصفهان، با سهم عمده در ایجاد انگیزه در انسان جهت برقراری ارتباط با عالم بالا، باعث تأمین نیازهای معنوی انسان‌ها در عصر صفوی و شکوفایی هنر معنوی این دوره شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

128 - واکاوی تاریخ‌گرایی در کتب تألیفی دهۀ 80 ه.ش. حوزۀ معماری معاصر ایران
علیرضا جزء پیری مهرداد متین

10.30495/hoviatshahr.2020.14594

موضوع پژوهش، پردازش تاریخ‌گرایی در معماری معاصر ایران است. نشانه‌های تاریخی در معماری، بارزترین مشخصۀ تاریخ‌گرایی در حوزۀ معاصر است. سؤال پژوهش چگونگی نمود تاریخ همچنین نشانه‌های تاریخ‌گرایی در دوره بندیهای تألیفات معماری معاصر؟ و فرضیه عینیت یافتن نشانه‌های تاریخی همچن چکیده کامل

موضوع پژوهش، پردازش تاریخ‌گرایی در معماری معاصر ایران است. نشانه‌های تاریخی در معماری، بارزترین مشخصۀ تاریخ‌گرایی در حوزۀ معاصر است. سؤال پژوهش چگونگی نمود تاریخ همچنین نشانه‌های تاریخ‌گرایی در دوره بندیهای تألیفات معماری معاصر؟ و فرضیه عینیت یافتن نشانه‌های تاریخی همچنین امکان دوره بندی آثار معاصر بر اساس شاخصه‌های تاریخ‌گرایی هستند. پژوهش پس از پردازش مفاهیم تاریخ‌گرایی و جایگاهش در تألیفات، الگویی برای بررسی آثار ارائه می‌دهد. پژوهش کیفی است با راهبرد تفسیری که با روش تاریخی- انتقادی پس‌زمینۀ تاریخِ معماری را بازنمائی و با استفاده از فرایند تاریخ‌گرایی هِگِل که از روش‌های تحقیق تاریخی است، دوره بندیهای معاصر را ارزیابی کرده و پس از استنتاج مدلی 3 گانه برای تاریخ‌گرایی، در راستای پاسخ به سؤالات تحقیق برمی‌آید. نتیجه اینکه، مجموعاً شش نوع دوره بندی در تألیفات دهۀ 80 هجری شمسی قابل‌استخراج است. پنج اثر تألیفی تاریخ‌گرایی سمبولیک و تنها یک اثر تاریخ‌گرایی فلسفی دارند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

129 - تبیین فرآیند ادغام روستاها در شهرهای اقلیم گرم و خشک ایران
محمدمهدی عزیزی اسفندیار زبردست رضا اکبری

10.30495/hoviatshahr.2020.15715

گونه های متفاوتی از عرصه های روستاشهری در فرایند ادغام روستاها در شهرها شکل می گیرند. درک صحیح از فرایند این ادغام و تبیین مراحل آن می تواند از جمله مسائل جامعه باشد. در این پژوهش، فرایند ادغام روستاها در اقلیم گرم و خشک، مبتنی بر سه مرحله آغاز ادغام، میزان‌ادغام و آثار چکیده کامل

گونه های متفاوتی از عرصه های روستاشهری در فرایند ادغام روستاها در شهرها شکل می گیرند. درک صحیح از فرایند این ادغام و تبیین مراحل آن می تواند از جمله مسائل جامعه باشد. در این پژوهش، فرایند ادغام روستاها در اقلیم گرم و خشک، مبتنی بر سه مرحله آغاز ادغام، میزان‌ادغام و آثار ادغام تبیین در نمونه شهرهای یزد،کرمان وکاشان تحلیل و تدقیق شدند. گونه‌شناسی روستاشهرها براساس سه عامل ساخت‌محور، جامعه‌محور و طبیعت‌محور، و با استفاده از تحلیل خوشه‌بندی و روش k-means صورت گرفت. نتایج تحلیل نشان می‌دهد که براساس عوامل موقعیت روستا در شهر، نوع توسعه آن و رابطه سه‌وجهی مساحت، تراکم‌جمعیتی و تراکم‌ساختمانی، میزان ادغام روستا تعیین می‌شود. در مرحله آثار ادغام، بیشترین عوامل تاثیرگذار بر ایجاد نابرابری‌های‌محیطی، درآمد پایین، ارزش پایین مسکن و مهاجرین غیربومی هستند. این نابرابری‌ها در مرحله‌اول ادغام بر اساس نیروهای تبادل، تعامل و تقابل شهر-روستا شکل‌می‌گیرند و در مرحله‌ میزان ادغام تثبیت می‌شوند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

130 - ملاحظات برنامه‌ریزی، ویژگی‌های فضایی و اصول طراحی منظر کشاورزی شهری مطابق با الگوی باغ ایرانی
سیدمحمدرضا خلیل نژاد

10.30495/hoviatshahr.2021.16775

این مطالعه در پاسخ به این پرسش است که چه ویژگی‌های فضایی در باغ‌ ایرانی می‌تواند اصول طراحی منظر کشاورزی را معرفی نماید. هدف، بررسی اصول ادغام منظر کشاورزی و منظر زینتی در باغ ایرانی و معرفی اصول تلفیق عناصر گیاهی مثمر و زینتی در ساختار فضاهای سبز تاریخی است. این مطالعه چکیده کامل

این مطالعه در پاسخ به این پرسش است که چه ویژگی‌های فضایی در باغ‌ ایرانی می‌تواند اصول طراحی منظر کشاورزی را معرفی نماید. هدف، بررسی اصول ادغام منظر کشاورزی و منظر زینتی در باغ ایرانی و معرفی اصول تلفیق عناصر گیاهی مثمر و زینتی در ساختار فضاهای سبز تاریخی است. این مطالعه با روش پژوهش در طراحی و مورد پژوهی با انجام مطالعات میدانی در هفت باغ تاریخی واقع در سه استان مختلف به انجام رسیده است. جنبه‌های سخت‌افزاری سازمان‌دهی فضایی و چیدمان فیزیکی- بصری عناصر مولد و زینتی در باغ ایرانی به‌گونه‌ای است که بر اساس آن می‌توان چهاراصل مهم را به‌عنوان قواعد معماری منظر مثمر معرفی نمود. اصل تفکیک فیزیکی بر جدایی فضای تولیدی از محورهای تفرجی تأکید دارد. اصل دوم، ترکیب بصری دو نوع نظام گیاهی در نگاه ناظر را مهم می‌شمارد. اصل سوم بر تداوم کاربرد دو اصل قبلی در کل فضای منظر و اصل مدیریت دسترسی گویای استراتژی محدودیت دسترسی به محصولات خوراکی منظر است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

131 - واکاوی و تبیین مؤلفه‌های معاشرت‌پذیری فضاهای همگانی در شهرهای ایرانی – اسلامی (نمونه پژوهی : پیاده‌راه عالی‌قاپو اردبیل)
آزیتا بلالی اسکویی محمد علی کی نژاد حمید غفاری

10.30495/hoviatshahr.2023.22112

طیف وسیعی از مؤلفه‌ها به‌منظور معاشرت‌پذیری فضاهای همگانی مورد توجه قرار می‌گیرند؛ ولی مسئله‌ای که وجود دارد کم‌توجهی نسبت به مؤلفه‌های مبتنی بر هنجارهای اجتماعی شهر ایرانی اسلامی می‌باشد. در همین راستا مهم‌ترین هدف پژوهش حاضر واکاوی و تبیین مؤلفه‌های تأثیرگذار بر معاشر چکیده کامل

طیف وسیعی از مؤلفه‌ها به‌منظور معاشرت‌پذیری فضاهای همگانی مورد توجه قرار می‌گیرند؛ ولی مسئله‌ای که وجود دارد کم‌توجهی نسبت به مؤلفه‌های مبتنی بر هنجارهای اجتماعی شهر ایرانی اسلامی می‌باشد. در همین راستا مهم‌ترین هدف پژوهش حاضر واکاوی و تبیین مؤلفه‌های تأثیرگذار بر معاشرت‌پذیری فضاهای همگانی و بررسی میزان اهمیت آن‌ها در شهر ایرانی اسلامی می‌باشد. نمونه مطالعاتی پژوهش نیز پیاده‌راه عالی‌قاپو در شهر اردبیل می‌باشد. پژوهش حاضر بر اساس هدف از نوع کاربردی- توسعه‌ای و به لحاظ روش از نوع توصیفی- تحلیلی می‌باشد. گردآوری داده‌ها نیز با استفاده از مطالعات کتابخانه‌ای- اسنادی و مطالعات میدانی انجام گردیده است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد مؤلفه‌های نفوذپذیری، همه شمول بودن، غنای حسی و محرمیت مهم‌ترین مؤلفه‌های معاشرت‌پذیری فضاهای همگانی می‌باشند. دستاورد نهایی پژوهش نیز عرضه‌ی چهار مؤلفه محرمیت، ساده‌آرایی فضایی، طبیعت‌گرایی و جداره ایرانی اسلامی در قالب مؤلفه‌های ارزشی هنجاری و با محوریت هنجارهای اجتماعی شهر ایرانی اسلامی به‌منظور معاشرت‌پذیری فضاهای همگانی می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

132 - بررسی گونه‌های معنایی در منظر یادمانی معاصر (مطالعه موردی: مناظر یادمانی صد ساله اخیر ایران)
فرناز خواجه سعید لیدا بلیلان اصل داریوش ستارزاده

10.30495/hoviatshahr.2023.70137.12282

رویکردهای نوین بین‌المللی در طراحی منظر یادمانهای معاصر، از لحاظ معنایی دارای طراحی تخصصی منظر در فضاهای عمومی شهری هستند که در مناظر یادمانی ایران این امر نیازمند مطالعات جامع در این زمینه می‌باشد. هدف پژوهش حاضر تدوین مدل گونه‌شناسی معانی صریح و ضمنی منظر یادمانی معاص چکیده کامل

رویکردهای نوین بین‌المللی در طراحی منظر یادمانهای معاصر، از لحاظ معنایی دارای طراحی تخصصی منظر در فضاهای عمومی شهری هستند که در مناظر یادمانی ایران این امر نیازمند مطالعات جامع در این زمینه می‌باشد. هدف پژوهش حاضر تدوین مدل گونه‌شناسی معانی صریح و ضمنی منظر یادمانی معاصر در مصادیق یک‌سده اخیر ایران ‌است. بر‌این‌اساس معانی صریح منظرعینی از طریق گونه‌های‌کالبدی‌یادمانی، معانی ضمنی منظر‌ذهنی به‌واسطه گونه‌های‌روایی یادمانی و همچنین معانی صریح-ضمنی با گونه‌های کهن‌الگویی یادمانها مطالعه‌شده‌است. به منظور شکل‌گیری مدل‌فرضی، دسته‌بندی‌گونه‌ها براساس بررسی‌متون انجام‌شده و جهت آزمون‌ مدل‌فرضی، تمامی مولفه‌های استخراجی، با انتخاب تصادفی دو‌ نمونه‌موردی، به‌شیوه قیاسی مورد تحلیل قرارگرفته‌است. پژوهش‌کیفی حاضر به‌روش تحلیلی-تطبیقی و انتخاب نمونه‌ها با ابزار‌مشاهده، بررسی‌متون و مصاحبه بامتخصصین حوزۀ معماری‌منظر و معماری صورت‌گرفته‌است. یافته‌ها بیانگرآن ‌است که درگونه‌شناسی مناظر‌یادمانی معاصرایران، گونه‌های‌کالبدی شامل گونه‌های مقیاس‌کلان، مقیاس‌میانی و مقیاس‌خرد شهری، گونه‌های‌روایی حامل گونه‌های روایی-ارزشی‌جمعی، روایی-مکانی و روایی-فردی و گونه‌های آرکی‌تایپی دربرگیرنده گونه‌های نور-آب، گنبد-طاق، قبرتهی و استلا می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

133 - گونه‌شناسی فضای معماری ایستگاه‌های راه‌آهن شمال غرب ایران (مطالعه موردی: دوره قاجار تا عصر حاضر)
حبیب شاه حسینی فاطمه اسدزاده

10.30495/hoviatshahr.2022.65278.12147

راه‌آهن به‌عنوان دروازه‌ای برای ورود به شهر و دستاوردی از تکنولوژی، نشان‌دهنده ویژگی‌های فرهنگی هر جامعه بوده که در معماری ایستگاه-های آن نیز نمایان گشته، بااین‌وجود گونه‌شناسی فضای معماری ایستگاه‌های قدیمی راه‌آهن در ایران کمتر مورد بررسی قرار گرفته است. با استفاده از چکیده کامل

راه‌آهن به‌عنوان دروازه‌ای برای ورود به شهر و دستاوردی از تکنولوژی، نشان‌دهنده ویژگی‌های فرهنگی هر جامعه بوده که در معماری ایستگاه-های آن نیز نمایان گشته، بااین‌وجود گونه‌شناسی فضای معماری ایستگاه‌های قدیمی راه‌آهن در ایران کمتر مورد بررسی قرار گرفته است. با استفاده از روش تحلیلی-توصیفی با جمع‌آوری اطلاعات از اسناد و مشاهده میدانی از شاخص‌های فضای معماری 116 ایستگاه راه‌آهن شمال غرب ایران در چهار دوره (قاجار تا جمهوری اسلامی) شاخص‌های کالبدی هر دوره تحلیل شده است. نتایج حاکی از کاهش تنوع شاخص‌های به کار رفته در گذشت زمان می‌باشد، به گونه‌ای که به‌غیراز تعداد طبقات، نوع مصالح، سقف، تیپ، تناسبات پلان و میزان تزئینات تنوع خود را در دوره‌ی جمهوری اسلامی از دست داده و ساختار ایستگاه‌های راه‌آهن در این دوره به سمت سقف‌های تخت، یک تیپ پلانی و عموماً بدون تزئینات گسترش‌یافته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

134 - بازنمایی فضای معماری در آثار نقاشی با رهیافت نشانه‌شناسی لایه‌ایی (نمونه موردی: منتخبی از آثار ایران درودی)
انسیه ولی سیامک پناهی منوچهر فروتن حسین اردلانی

10.30495/hoviatshahr.2023.69467.12266

مطالعات بین رشته‌ایی در حیطه هنر، فهم عمیقی از معنای اثر را فراهم می‌سازد. اگر نقاشی را نوعی بازنمایی پنداشت که توان ارائه معانی متعدد را دارد، این مسأله مطرح می‌شود که در خلق تصویر چه رهیافت‌های فضایی به ماهیت تولید معنا منجر شده و چگونه مورد خوانش قرار می‌گیرد. این پژ چکیده کامل

مطالعات بین رشته‌ایی در حیطه هنر، فهم عمیقی از معنای اثر را فراهم می‌سازد. اگر نقاشی را نوعی بازنمایی پنداشت که توان ارائه معانی متعدد را دارد، این مسأله مطرح می‌شود که در خلق تصویر چه رهیافت‌های فضایی به ماهیت تولید معنا منجر شده و چگونه مورد خوانش قرار می‌گیرد. این پژوهش با هدف پیوند دو رسانه هنری نقاشی و معماری، به کشف لایه‌های معنایی فضا در تصویر می‌پردازد. روش پژوهش با رویکرد کیفی، بر پایه نشانه‌شناسی لایه‌ایی، به مرور رمزگان فضایی پرداخته و ساختار بدست آمده در آثار منتخبی از ایران درودی مورد خوانش قرار می‌گیرد. در نهایت دلالت‌های فضایی در تصاویر به روش توصیفی نتیجه‌گیری می‌شوند. نتیجه بر آن است که تصور فضای شهری توسط نقاش می‌تواند در نشانه‌های فضایی به صورت برابرجای، دگرجای و یا آرمانشهر نمود پیدا کند، که در لایه‌های همنشین: متن؛ بافت؛ بینامتنیت؛ رمزگان و در محور جانشینی: شکل‌شناسی؛ نشانه‌شناسی و پدیدارشناسی قابل خوانش‌اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

135 - ارزیابی نتایج عملی سیاستگذاریها در حوزه شهرهای دوستدار سالمند در کلانشهرهای ایران
رستم صابری فر

10.30495/hoviatshahr.2023.69115.12255

با رشد جمعیت سالمند، باز طراحی شهرها ضروری شده‌است. این بررسی به روش توصیفی و تحلیلی در این رابطه به انجام رسید. داده‌ها مورد نیاز در هر دو مقطع 1390 و 1400 با استفاده از چک لیست استاندارد شاخص‌های شهر دوستدار سالمند، از نمونه‌ای به حجم 500 نفر از پنج کلانشهر اصلی ایران چکیده کامل

با رشد جمعیت سالمند، باز طراحی شهرها ضروری شده‌است. این بررسی به روش توصیفی و تحلیلی در این رابطه به انجام رسید. داده‌ها مورد نیاز در هر دو مقطع 1390 و 1400 با استفاده از چک لیست استاندارد شاخص‌های شهر دوستدار سالمند، از نمونه‌ای به حجم 500 نفر از پنج کلانشهر اصلی ایران(تهران، مشهد، اصفهان، شیراز و تبریز) اخذ شد. داده‌های گردآمده با استفاده از نرم افزار SPSS و مدلهای چند معیاره مورد تحلیل قرار گرفت. تجزیه و تحلیل داده‌های گردآوری شده نشان داد که ضریب محاسبه شده برای شاخص‌های شهر دوستدار سالمند کمتر از حد میانه(492/0) است. علاوه بر آن، از سال 1390 تا 1400، میزان ارتقای شاخص‌های مورد اشاره کمتر از یک هزازم بوده‌است. مقایسه تلاش کلان‌شهرهای مورد بررسی نشانگر آن است که در این مدت شاخص محاسبه شده برای شهر تهران از 668/0 به 549/0 کاهش پیدا کرده و در همین مدت، شاخص شهر شیراز از 329/0 به 416/0 افزایش یافته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

136 - فهم مولفه های محیطی مؤثر بر شکل‌گیری حس تعلق مکانی در بازار سنتی ایران و مقایسه آن با مجتمع‌های تجاری مدرن (نمونه موردی بازار سنتی کاشان و مجتمع تجاری صفویه کاشان)
زهرا عباسی فرح حبیب مصطفی مختاباد

10.30495/hoviatshahr.2023.22583

بازار یکی از عناصر تأثیرگذار در شهرهای تاریخی مسلمانان است. در طول شکل‌گیری این شهرها، بازارها همواره دارای عملکردهای متعدد اجتماعی، اقتصادی، کالبدی و فرهنگی بوده‌اند. این مقاله بر آن است تا بامطالعه روی بازار سنتی به ارزیابی نقش فضای معماری در کیفیت محیط بپردازد؛ و این چکیده کامل

بازار یکی از عناصر تأثیرگذار در شهرهای تاریخی مسلمانان است. در طول شکل‌گیری این شهرها، بازارها همواره دارای عملکردهای متعدد اجتماعی، اقتصادی، کالبدی و فرهنگی بوده‌اند. این مقاله بر آن است تا بامطالعه روی بازار سنتی به ارزیابی نقش فضای معماری در کیفیت محیط بپردازد؛ و اینکه چگونه بازار سنتی ایرانی با در نظر گرفتن فرایند ادراکی به نیازهای انسانی پاسخ داده و منجر به خلق خاطره جمعی و حس تعلق به مکان شده است. لذا شناخت مؤلفه‌های اثرگذار در القا حس مکان و ارزیابی چگونگی پاسخ فضاهای سنتی و مدرن به نیازهای انسانی، مدنظر تحقیق است تا بتوان با شناسایی عوامل مؤثر به ارتقا کیفیت فضاهای مشابه معاصر کمک کند.با تهیه پرسشنامه و بررسی پیمایشی اطلاعات، جمع‌آوری و در نرم‌افزار spss داده‌ها تجزیه‌وتحلیل گردید. بر اساس نتایج، وجود مؤلفه‌های حس مکان در بازار سنتی ایرانی تأیید شد و مدل و پیشنهادهای کاربردی برای فضای مشابه معاصر ارائه گردید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

137 - تحلیلی بر ضرورت وجودی دوره کارشناسی شهرسازی در دانشگاه های ایران
سید حسین بحرینی الهام فلاح منشادی

با توجه به ماهیت بین رشته ای شهرسازی یکی از سؤالات کلیدی در آموزش شهرسازی ضرورت وجود یا عدم وجود مقطعکارشناسی در شهرسازی است؟ دیدگاه های موافق و مخالف زیادی در این ارتباط وجود دارد. در حالی که بعضی از مقطعکارشناسی ارشد حمایت می-کنند، عده ای با توجه به عملکرد خوب فارغ ال چکیده کامل

با توجه به ماهیت بین رشته ای شهرسازی یکی از سؤالات کلیدی در آموزش شهرسازی ضرورت وجود یا عدم وجود مقطعکارشناسی در شهرسازی است؟ دیدگاه های موافق و مخالف زیادی در این ارتباط وجود دارد. در حالی که بعضی از مقطعکارشناسی ارشد حمایت می-کنند، عده ای با توجه به عملکرد خوب فارغ التحصیلان کارشناسی شهرسازی، ضرورت انتخابرشته شهرسازی از 18 - 19 سالگی و مشکلات مالی دانشگا هها بر ضرورت وجودی مقطع کارشناسی تأکید دارند. در این مقالهاین سؤال را در ارتباط با شرایط ایران مورد بحث قرار گرفته و از روش تحقیق آمیخته )پرسش نامه و مصاحبه( برای پاسخاستفاده شده است. مجموعاً 187 پرسش نامه توسط سه گروه دانش آموختگان کارشناسی شهرسازی، اساتید رشته و کارفرمایان)مدیران شهرسازی( تکمیل شده است. همچنین 12 مصاحبه ساختاریافته با استادان و حرفه مندان مطرح در حوزه شهرسازیانجام شده است. نتایج حاصل از مقاله نشان می دهد که اکثریت پرسش-شوندگان و مصاحبه شوندگان از وجود این دوره رضایتداشته و آن را برای کشور ضروری می دانند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

138 - نقش فضای مرزی – پیوندی، در فرایند آفرینش معنا (ارزیابی توان معنا آفرینی فضا به کمک رویکرد نشانه شناسی)
شروین میرشاهزاده غلامرضا اسلامی علیرضا عینی فر

توجه به تجلیات زیبایی در معماری مبتنی بر فرهنگ بومی از آنجا مایه دقت نظر است که می تواند راز توانمندی مظاهر معماری گذشته را در برانگیختن مخاطب و نیل به تجربه زیبایی شناختی آشکار نماید. به عبارتی نحوه بروز زیبایی در معماری ایرانی واجد ویژگیهایی به لحاظ زیبایی شناختی است چکیده کامل

توجه به تجلیات زیبایی در معماری مبتنی بر فرهنگ بومی از آنجا مایه دقت نظر است که می تواند راز توانمندی مظاهر معماری گذشته را در برانگیختن مخاطب و نیل به تجربه زیبایی شناختی آشکار نماید. به عبارتی نحوه بروز زیبایی در معماری ایرانی واجد ویژگیهایی به لحاظ زیبایی شناختی است که موجبات انبساط خاطر مخاطب را فراهم می نماید. لذا بازشناسی ویژگیهای متداوم و صیقل خورده فضا که بتواند چنین تاثیری بر جای بگذارد نکته ای است که مقاله حاضر سعی دارد به وجوهی از آن دست یابد که امروزه نیز قابل بازآفرینی باشد. ادراک زیبایی به عنوان مقوله ای حاصل برهمکنش فضای معماری و ناظر، بر ویژگیهایی تاکید دارد که فضا را توانمند ساخته تا بر مخاطب تاثیر گذارد. پژوهش حاضر نشان می دهد که این مفهوم در معماری ایرانی با خلق فضاهای مرزی- پیوندی تجلی یافته است. فضایی که رویکرد نشانه شناسی خواهان دستیابی به ویژگی های کارآمد آن است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

139 - بازیابی طرح تک محوری چهارباغ ایرانی
آزاده شاهچراغی

در شش دهه مطالعه علمی باغ ایرانی, طرح چهارباغ ایرانی به عنوان مهم‌ترین الگوی شکل‌دهنده به معماری آن و با هندسه اصلی، دو محور عمود برهم که عرصه باغ را به چهار قسمت مساوی تقسیم می‌کند معرفی شده است. بررسی فراگیر اسناد و مدارک از جمله دودمان شناسی واژه‌گان، نقشه کاوش‌های ب چکیده کامل

در شش دهه مطالعه علمی باغ ایرانی, طرح چهارباغ ایرانی به عنوان مهم‌ترین الگوی شکل‌دهنده به معماری آن و با هندسه اصلی، دو محور عمود برهم که عرصه باغ را به چهار قسمت مساوی تقسیم می‌کند معرفی شده است. بررسی فراگیر اسناد و مدارک از جمله دودمان شناسی واژه‌گان، نقشه کاوش‌های باستان شناسی باغ پاسارگاد، متون توصیف احداث باغ به ویژه کتاب ارشادالزراعه، طرح باغ‌های موجود، ، آثارهنرهای تاریخی ملهم از باغ ایرانی، باغ- فرش‌ها ، نگاره‌ها و نیز گردهم آمدن اطلاعات پراکنده ، نشان می دهد علاوه بر هندسه دو محور عمود برهم ، هندسه تک محوری نیز طرح مهمی از الگوی چهارباغ ایرانی است که تاکنون به آن توجه نشده است. به منظور بررسی فرضیه این پژوهش از روش توصیفی- تاریخی، مقایسه تطبیقی و تحلیل محتوای کیفی اسناد یادشده، استفاده شده است. بازیابی طرح چهارباغ ایرانی با هندسه تک محوری یکی از نتایج اصلی این تحقیق است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

140 - هویت ایرانی بادگیر و پیشینه یابی آن در معماری ایران
مهناز محمودی سید مجید مفیدی شمیرانی

یکی از اجزای بناهای بومی ایران در اقلیم گرم بادگیر است که بعنوان یک سیستم سرمایشی ایستا، تهویه مطبوع را با استفاده از انرژی تجدید پذیر باد فراهم می آورده است. بادگیر از شاهکارهای معماری ایران محسوب می شود که قدمت و پیشینه استفاده از آن در ایران به علت قرار گیری آن در مر چکیده کامل

یکی از اجزای بناهای بومی ایران در اقلیم گرم بادگیر است که بعنوان یک سیستم سرمایشی ایستا، تهویه مطبوع را با استفاده از انرژی تجدید پذیر باد فراهم می آورده است. بادگیر از شاهکارهای معماری ایران محسوب می شود که قدمت و پیشینه استفاده از آن در ایران به علت قرار گیری آن در مرتفع ترین بخش بنا یا به عبارتی اولین قسمتی که در معرض تخریب قرار دارد، نامعلوم مانده است. این پژوهش با مدد گرفتن از دو حوزه باستان شناسی و ادبیات سعی نموده تا با پژوهش در پیشینه ساخت بادگیر در ایران قبل از اسلام گامی در راستای هویت فرهنگی- تاریخی معماری ایران بردارد و با ارائه مدارکی مستدل از متون ادبی سابقه استفاده از آن در ایران قبل از اعراب حوزه خلیج فارس تدقیق نماید. محور اصلی پژوهش بر بررسی توصیفی- تحلیلی استوار است و نتایج آن به مدد استنتاج از اسناد و متون تاریخی بدست آمده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

141 - ارزیابی نقش سازمان های غیردولتی در حفاظت از میراث معماری و شهری؛ مطالعه تطبیقی ایران و فرانسه
نعیمه رضائی فرناز فرجی

هدف از پژوهش حاضر بررســی تطبیقی عملکرد و نقش ســازمان های غیردولتی در ایران و فرانســه است. داده های پژوهش از طریق مصاحبه نیمه ســاختاریافته گردآوری شــده و به روش کیفی تحلیل شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد که اهداف و فعالیت ها ی انجمن ها در فرانسه و ایران مشابه ا چکیده کامل

هدف از پژوهش حاضر بررســی تطبیقی عملکرد و نقش ســازمان های غیردولتی در ایران و فرانســه است. داده های پژوهش از طریق مصاحبه نیمه ســاختاریافته گردآوری شــده و به روش کیفی تحلیل شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد که اهداف و فعالیت ها ی انجمن ها در فرانسه و ایران مشابه است، اما شرایط موجود در هر کشور نقش تعیین کننده ای در میزان موفقیت انجمن ها دارد. در فرانسه موضوع میراث یکی از اولویت ها ی کشور است. همچنین، به علت سابقه طولانی شکل گیری انجمن ها، جایگاه آنها در جامعه شناخته شــده اســت. اما در ایران انجمن ها هنوز برای تثبیت جایگاه خود تلاش می کنند. مقایسه دو بستر نشان می دهد که به منظور افزایش میزان موفقیت انجمن ها، حمایت های مادی و معنوی بخش عمومی ضروری اســت. بنابراین آگاهی نهادهای عمومی از اهمیت این انجمن ها در حفاظت از میراث امری اجتناب ناپذیر است. علاوه بر این، انجمن ها ی ایران باید تلاش کنند تا از طریق اقدامات ترویجی، مسئله میراث را به دغدغه ای عمومی تبدیل کنند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

142 - تحلیلی از معماری معاصر ایران در رویارویی با پدیده جهانی شدن
فرح حبیب اکرم حسینی

پس از پیروزی انقلاب اسلامی وقوع تحولات گسترده ناشی از ارزش های انقلاب، همچنین نفوذ اندیشه های تکثرگرای پست مدرن غربی و تولید پارادایم هایی متفاوت با فرهنگ سنتی جامعه، سبب ایجاد دگرگونی های بسیاری در حوزه معماری گردید. در پی انقلاب فرهنگی، فقدان تحرک قابل ملاحظه در فعالی چکیده کامل

پس از پیروزی انقلاب اسلامی وقوع تحولات گسترده ناشی از ارزش های انقلاب، همچنین نفوذ اندیشه های تکثرگرای پست مدرن غربی و تولید پارادایم هایی متفاوت با فرهنگ سنتی جامعه، سبب ایجاد دگرگونی های بسیاری در حوزه معماری گردید. در پی انقلاب فرهنگی، فقدان تحرک قابل ملاحظه در فعالیت های نظری و پژوهشی و نیز بستر شکل گیری نظریات معماری سبب گردید طراحان آن در پی ایجاد نسبتی نوین بین ساختار و محتوای آموزشی دانشگاه ها هم گام با شرایط نوین جامعه باشند. بدیهی است که این خواست ها بر روی همان محورهایی طرح شدند که شعارهای انقلاب مطرح می کرد. این امر در تناسب با روح عمومی جریانات هویت طلبانه معماری، ضرورت تغییر برنامه آموزشی معماری را نیز به جدیت طرح می کرد. این پژوهش به تبیین رویکرد معماری ایران در دوره بعد از انقلاب و تحلیل اهداف هویت طلبانه آن در برابر پدیده ای به نام جهانی شدن، ظهور فن آوری ارتباطات و رایانه خواهد پرداخت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

143 - سنجش رضایتمندی سکونتی ازمطلوبیت مکانی در نواحی شهری برنامه ریزی شده (مطالعه موردی: مهرشهر کرج)
مجتبی رفیعیان مونس نظری هاشم داداش پور

رضایتمندی سکونتی از سطح رضایت از زیرساخ تها، فرصت های شغلی و شبک ههای حمایتی اجتماعی متأثر م یشود کهمطلوبیت مکانی نیز خوانده م یشود. رضایتمندی سکونتی نشان م یدهد تا چه حد نیازهای زمینه ای حوزه سکونت تامین شدهاست. سکونت در این مقوله، مؤلف های چند کارکردی است که نیازهای گ چکیده کامل

رضایتمندی سکونتی از سطح رضایت از زیرساخ تها، فرصت های شغلی و شبک ههای حمایتی اجتماعی متأثر م یشود کهمطلوبیت مکانی نیز خوانده م یشود. رضایتمندی سکونتی نشان م یدهد تا چه حد نیازهای زمینه ای حوزه سکونت تامین شدهاست. سکونت در این مقوله، مؤلف های چند کارکردی است که نیازهای گوناگونی را مرتفع می سازد. بررسی تحولات رخ داده درمنطقه مهرشهرکرج موضوع این بررسی است که می تواند سیر تحول نظام اسکان آن را مشخص سازد. برای بررسی و برآوردرضایتمندی سکونتی بر پایه روش تحقیق علّی و همبستگی، از تحلی لهای رگرسیونی و مدل مبنای ارزیابی بهره گرفته شد.داد هها از طریق پرس شگری میدانی جمع آوری وتحلیل گردید. نتایج گویای پایین بودن رضایتمندی سکونتی ساکنان مهرشهرمی باشد. این موضوع با توجه به سابقۀ سکونت مخاطبین، نشانگر فقدان حس مطلوبیت مکانی به ویژه برای ساکنین تازه وارددارد که نوعی ناکامی درنظام سیاست های جاری شهرسازی در نواحی برنامه ریزی شده محسوب م یگردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

144 - معاصرسازی الگوی مسکن بومی تهران با کاربرد روش‎های مقداری
محمدجواد مهدوی&lrm;نژاد شقایق شهری

بهره گیری هوشمندانه از الگوهای معماری سنتی ایرانی و منقطع شدن روند طراحی بر اساس تجربیات گذشته، در کنار بهره گیری از فناوری های نوین و روزآمد معماری، از مباحث کلیدی معماری معاصر ایران و جهان به شمار می رود. روش مقداری یا پارامتریک، به عنوان یکی از روش&lrm;های نوآورانه، چکیده کامل

بهره گیری هوشمندانه از الگوهای معماری سنتی ایرانی و منقطع شدن روند طراحی بر اساس تجربیات گذشته، در کنار بهره گیری از فناوری های نوین و روزآمد معماری، از مباحث کلیدی معماری معاصر ایران و جهان به شمار می رود. روش مقداری یا پارامتریک، به عنوان یکی از روش&lrm;های نوآورانه، امروز بیش از هر زمان دیگر به عنوان راه حلی برای دستیابی به معماری آینده، همراه با توجه به معماری گذشته، مطرح شده‌اند. این پژوهش بر آن است تا با تلفیق روش&lrm;های مقداری، پارامتریک، الگوریتمیک و عددی&lrm;سازی، الگویی روزآمد از مسکن بومی تهرانِ دوره&lrm;ی قاجار استخراج نماید. روش تحقیق در این پژوهش توصیفی تحلیلی در راهبرد استدلال منطقی است که با تکنیک مدل‌سازی و شبیه سازی تکمیل شده‌است. ابزار جمع‌آوری اطلاعات تلفیق از تدبّر موضوعی و مطالعات کتابخانه‌ای و مشاهدات میدانی است. نتایج حاکی از آن است که نمونه&lrm;های مساکن بومی تهران قابلیت عددی&lrm;سازی شدن و بیان با منطق ریاضی را دارند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

145 - فضاهای زیرزمینی در معماری بومی اقلیم گرم و خشک ایران
مقدی خدابخشیان سید مجید مفیدی شمیرانی

فضاهای زیرزمینی قدیمیترین نوع سرپناه بشر محسوب می گردند که دارای پیشینه ای فراتر از اولین بناهای معمول ساخته شده بر زمین می باشند. استفاده نوین از این روش، به دنبال بحران انرژی در دنیا مطرح گردید و هنوز در ابتدای مسیر خود قرار دارد. با وجود پیشرفت کند سامانه های زیرزمین چکیده کامل

فضاهای زیرزمینی قدیمیترین نوع سرپناه بشر محسوب می گردند که دارای پیشینه ای فراتر از اولین بناهای معمول ساخته شده بر زمین می باشند. استفاده نوین از این روش، به دنبال بحران انرژی در دنیا مطرح گردید و هنوز در ابتدای مسیر خود قرار دارد. با وجود پیشرفت کند سامانه های زیرزمینی، نامتعارف بودن آن در نظر عمومی و ناآگاهی بسیاری از جوامع نسبت به اجرا و فواید این نوع از ساختمان سازی، معماری بومی ایران دارای شواهد متنوعی از آن است. در پژوهش حاضر به روش توصیفی - تحلیلی به بررسی فضاهای زیرزمینی در معماری بومی اقلیم گرم و خشک ایران پرداخته که هر یک با ویژگی های فنی و اجرایی خود به صورت عنصر اقلیمی در کنار سایر فضاها به کار گرفته شده است. شاخص های این فضاها در تطابق با اصول معماری ایرانی است و از آنجا که قابل انطباق با اصول معماری سبز می باشد، می تواند معماری سبز ایرانی نامیده شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

146 - بررسی ساختار معماری و عملکرد زیست محیطی مساکن بومی پایدار لاهیجان
انسیه قربانی نیا

" خانه های شیکیلی" یا همان بناهای مسکونی بومی لاهیجان، واقع در شمال ایران، را می توان همچون موجودات زنده ای تصور کرد که بیانگر قرن ها، استفاده بهینه از مصالح، روش های ساخت و ملاحظات اقلیمی می باشند.در این مطالعه، مستندات معماری و ویژگی های اقلیم شناسیحدود 26 گونه از خان چکیده کامل

" خانه های شیکیلی" یا همان بناهای مسکونی بومی لاهیجان، واقع در شمال ایران، را می توان همچون موجودات زنده ای تصور کرد که بیانگر قرن ها، استفاده بهینه از مصالح، روش های ساخت و ملاحظات اقلیمی می باشند.در این مطالعه، مستندات معماری و ویژگی های اقلیم شناسیحدود 26 گونه از خانه های چوبی به جا مانده از قرن چهاردهم هجری شمسی این منطقه مورد بررسی قرار گرفته است. به علاوه ترکیب خاص متغیرهای زیست محیطی موجود که اصولفنی و شرایطیمطلوب متناسب با خرداقلیم مذکور را منجر می شود، مورد توجه قرار داده است. ترکیب یاد شده را می توان طراحی پایدار نامید؛که عبارت است از رویکردی اندیشمندانه به اقلیم و محیط زیستبا به کارگیری فناوری و اصول طراحیمناسب می باشد. این نوع طراحی مبتنی بر شکل قرارگیری ساختمان، تنظیم فضایی، جریان هوا، بازشوها و فرم کلی ساختمان می باشد.هدف از این مطالعه، مستندسازی و ارزیابی کمی و کیفی اصول مرتبط با این نوع معماری است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

147 - تحلیل محتوای نقدهای معماری نشریات معماری ایران از 1325 تا 1380 خورشیدی
ایمان رئیسی سیدعبدالهادی دانشپور

موضوع پژوهش، تبیین تاثیر نقد بر ادبیات معماری معاصر ایران است. پژوهش با سئوال "تاثیر نقد در ادبیات معماری معاصر ایران چیست؟" آغاز گردید. فرضیه ی پژوهش عبارت است از " نقد تاثیر کمی در ادبیات معماری معاصر ایران داشته است". پژوهش با رویکرد تفسیری، به صورت بنیادی، با استدلا چکیده کامل

موضوع پژوهش، تبیین تاثیر نقد بر ادبیات معماری معاصر ایران است. پژوهش با سئوال "تاثیر نقد در ادبیات معماری معاصر ایران چیست؟" آغاز گردید. فرضیه ی پژوهش عبارت است از " نقد تاثیر کمی در ادبیات معماری معاصر ایران داشته است". پژوهش با رویکرد تفسیری، به صورت بنیادی، با استدلال استنتاجی مبتنی بر اجرای تجربی، با محوریت نظریه پیش از پژوهش، با آزمون نظریه متغیرهای کیفی، با روش تحلیلی، با رویه ی پژوهش اسنادی و تحلیل محتوا در مقطعی از زمان انجام گرفته است. متغیر ها در این پژوهش ناشناخته و قابل اندازه گیری کیفی است و به صورت پژوهش تجربی انجام می شود. داده ها از بررسی متون منتشر شده بین سال های 1325 تا 1380 به دست آمده و با توجه به آمار و نتایج استخراج شده از نشریات تخصصی معماری معاصر ایران، تحلیل فرضیه نشان می دهد نقد تاثیر کمی در جهت دهی معماری معاصر ایران داشته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

148 - مطالعه تطبیقی نحو فضای معماری کاروانسرا‌های دوره قاجاریه (مطالعه موردی: کاروانسرا‌های قزوین و کاشان)
جمال الدین سهیلی نسترن رسولی

یکی از دستاورد های تکنیک‌های نحو فضا1جهت تحلیل روابط فضایی ساختمان‌ها، ترسیم نمودار توجیهی می باشد. هدف این پژوهش نمایش نحوه استفاده از تکنیک چیدمان فضا در تحلیل روابط خاص معماری کاروانسرا های ایرانی می باشد. امنیت و دسترسی از مهم‌ترین فاکتورها در خلق روابط فضایی کارو چکیده کامل

یکی از دستاورد های تکنیک‌های نحو فضا1جهت تحلیل روابط فضایی ساختمان‌ها، ترسیم نمودار توجیهی می باشد. هدف این پژوهش نمایش نحوه استفاده از تکنیک چیدمان فضا در تحلیل روابط خاص معماری کاروانسرا های ایرانی می باشد. امنیت و دسترسی از مهم‌ترین فاکتورها در خلق روابط فضایی کاروانسراهای ایران محسوب می شوند. این عوامل با ترسیم نمودار های توجیهی چندین نمونه از کاروانسرا های قزوین و کاشان مورد مطالعه قرار گرفته اند. در این پژوهش، با کمک مطالعات کتابخانه ای و میدانی، شناخت کاروانسرا های منتخب انجام شده ، پس از بررسی چیدمان فضایی این کاروانسرا ها، با ترسیم نمودار های توجیهی، به تحلیل آنها بر اساس نگرش نحو فضا پرداخته شده است. در پایان، مقایسه تطبیقی حجره ها، انبار ها و صحن کاروانسرا ها و ارتباط با سایر فضاها، دسترسی و امنیت آنها با استفاده از شیوه ترسیم و تحلیل نمودار های توجیهی انجام شده است. چنین برمی آید که بازخوانی مفاهیم معماری کهن در جهت احیای هویت ایرانی از دریچه دستاوردهای این پژوهش قابل پیگیری باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

149 - معنا در معماری ایرانی
سید محمدخسرو صحاف

این مقاله به نحو حضور معنویت در معماری ایرانی پرداخته شده است. برای این کار ابتدا باید مباحثی در رابطه با معنا و ة معنویت طرح شود. اما قبل از آن، ضروری است مراتب آگاهی و شناخت آدمی نسبت به جهان هستی طرح گردد، زیرا درک معنا و معنویت در زمر فعالیتهای عقلانی آدمی است. لذا، چکیده کامل

این مقاله به نحو حضور معنویت در معماری ایرانی پرداخته شده است. برای این کار ابتدا باید مباحثی در رابطه با معنا و ة معنویت طرح شود. اما قبل از آن، ضروری است مراتب آگاهی و شناخت آدمی نسبت به جهان هستی طرح گردد، زیرا درک معنا و معنویت در زمر فعالیتهای عقلانی آدمی است. لذا، ابتدا تعریف عقل کل و عقل جزء از منظر حکمت ایرانی اسلامی ة بررسی و بعد از آن، در مقام مبانی نظری مقاله )پایگاه تئوریک(، رابطه معنا و معنویت ارائه میشود. با تکیه بر این مفاهیم، هنر معنوی و هنر ایرانی توصیف و در نهایت جایگاه معنا و معنویت در معماری ایرانی تبیین میگردد. در جمعبندی نهایی، به مترادف بودن معنا و معنویت در حکمت ایرانی و از آنجا هنر و معماری ایرانی اشاره شده است. از منظر معنویت، اتصال با معماری ایرانی وابسته به مراتب روحانی)معنوی( مخاطبین آن )اعم از صاحبکار، معمار و مردم( تلقی میشود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

150 - نماد گرایى باغ ایرانى در دوره اسلامى
محمدمهدی گودرزی سروش مصطفی مختاباد امرئی

این بحث به باز شناسی تشابهات کالبدی و ذهنی و مطابقت نمادهاى موجود در باغ ایرانى، اسلامى با بهشت پرداخته و اجزاءآن را با توصیفات بهشت در قرآن مقایسه و بازبینی نموده است.از زمانى که آدم و حوا از بهشت برین رانده شدند همیشه آرزوى برگشت و سکونت در آن دیار باقى را داشته اند. چکیده کامل

این بحث به باز شناسی تشابهات کالبدی و ذهنی و مطابقت نمادهاى موجود در باغ ایرانى، اسلامى با بهشت پرداخته و اجزاءآن را با توصیفات بهشت در قرآن مقایسه و بازبینی نموده است.از زمانى که آدم و حوا از بهشت برین رانده شدند همیشه آرزوى برگشت و سکونت در آن دیار باقى را داشته اند. دیار بى منتها،امن (حجر: 46 )، باقى (دخان: 56 ) که به پرهیزگاران در اسلام و ادیان دیگر وعده داده شده است.مسلمان ایرانی به دنبال ایجاد باغى فانى در دنیاى مادى نبوده است. اگر از نمادهایى متناظر با عناصر بهشتِ وعده داده شدهاستفاده نموده، و برآن تأکید کرده، به دنبال معنا بخشى و غنابخشى به معمارى باغ می باشد.تفکر سنتى به دنبال معناگرایى در این دنیا است، دنیایی که واقعیّتى، از حقیقتى لایزال است و در معمارى طى تاریخ معانى ومفاهیمى پایدار را ایجاد نموده است، که برگرفته از جهان بینى خود بوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

151 - نقش فضای بینابین در هویت بخشی به گستره ی فضایی بافتهای تاریخی ایران
لیدا بلیلان اصل ایرج اعتصام سید غلامرضا اسلامی

در بافتهای تاریخی شهرهای کهن ایرانی فضاهای رابطی با شکل، کارکرد ومعانی متعدد میان عناصر مختلف وجود داشته است که عامل مهم پیوند فضائی عناصر معماری و شهری به یکدیگر با هویتی واحد محسوب می شده است. در این رابطه هدف از ارائۀ این مقاله شناسایی و تعیین نقشِ فضاهای بینابین در چکیده کامل

در بافتهای تاریخی شهرهای کهن ایرانی فضاهای رابطی با شکل، کارکرد ومعانی متعدد میان عناصر مختلف وجود داشته است که عامل مهم پیوند فضائی عناصر معماری و شهری به یکدیگر با هویتی واحد محسوب می شده است. در این رابطه هدف از ارائۀ این مقاله شناسایی و تعیین نقشِ فضاهای بینابین در هویت بخشی به گسترۀ فضائی بافت های تاریخی ایران است. بر اساس تحقیقات انجام شده، فضای بینابین نقش سازماندهی اجزاء و عناصر را در هر بنا و فضای شهری بر عهده داشته و ظرفی برای عملکردهای مختلف محسوب می شده است.لذا چنین فضاهایی به واسطه اهداف سازنده اش ماهیت دو وجهی یافته، هم فرآیند و هم محصولِ فرآیند می باشد. فضای بینابین هم زمان با فرایند شکل دادن، به درجه بندی و جهت گیری مفاهیم متمایز نیز کمک می نماید و از این طریق در نهایت کلی واحد ظهور می نماید پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

152 - انسان شناسی فرهنگی وسیله ای برای بررسی عوامل شکل دهنده معماری
شادی عزیزی علیرضا دلپذیر پریسا مقدم

عدم شناخت کافی از رابطه بین بنیان های فرهنگی-اجتماعی جامعه ایرانی و معماری از مسایل اساسی معماری ایران می باشد. یکی از علل اساسی این مساله عدم شناخت زمینه های علمی مناسبی است که بتواند عوامل فرهنگی-اجتماعی را در ارتباط با معماری بررسی کند. این مقاله با معرفی رویکرد انسا چکیده کامل

عدم شناخت کافی از رابطه بین بنیان های فرهنگی-اجتماعی جامعه ایرانی و معماری از مسایل اساسی معماری ایران می باشد. یکی از علل اساسی این مساله عدم شناخت زمینه های علمی مناسبی است که بتواند عوامل فرهنگی-اجتماعی را در ارتباط با معماری بررسی کند. این مقاله با معرفی رویکرد انسان شناسی فرهنگی در معماری در پی پاسخ گویی به این سوال است که در این رویکرد ، فرهنگ چه ارتباطی با معماری دارد؟ روش تحقیق بکار رفته در این مقاله کیفی و توصیفی می باشد. نتایج حاصل از این تحقیق به صورت ارایه مدلی و ارزیابی آن در رابطه بین طبیعت و خانه های ایرانی خواهد بود، نشان می دهد در انسان شناسی فرهنگی علاوه بر آنکه عوامل فرهنگی به عنوان عوامل اساسی شکل دهنده معماری می باشند، زمینه ای را نیز فراهم می آورد که بتوان در آن متغیرهای گوناگون اجتماعی-فرهنگی را در کنار هم مورد بررسی قرار داد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

153 - بررسی تطبیقی عوامل مؤثر بر گسترش شهرهای بزرگ و میانی (10 شهر ایران - دوره معاصر)
زهره داودپور داریوش اردلان

هدایت گسترش شهرها به صورتی برنامه ریزی شده که بتواند خواسته های ساکنان را برطرف نماید، همواره یکی از هدف های برنامه ریزان شهری بوده است. با توجه به فراز و فرودهایی که در زمینه برنامه ریزی شهرها طی قرن گذشته دیده شده است، بررسی آنچه بر رشد شهرها و نحوه جهت گیری آنها اثر چکیده کامل

هدایت گسترش شهرها به صورتی برنامه ریزی شده که بتواند خواسته های ساکنان را برطرف نماید، همواره یکی از هدف های برنامه ریزان شهری بوده است. با توجه به فراز و فرودهایی که در زمینه برنامه ریزی شهرها طی قرن گذشته دیده شده است، بررسی آنچه بر رشد شهرها و نحوه جهت گیری آنها اثر گذار بوده، می تواند راهنمای خوبی در شناسایی عوامل تاثیر گذار و میزان اثر بخشی آنها در آینده باشد. لذا پژوهش حاضر با رویکردی مقایسه ای به بررسی گسترش 10 شهر میانی و بزرگ ایران طی چند دهه گذشته پرداخته است تا از این بازنگری بتوان نوع جهت گیری و عواملی که سبب گسترش این شهرها بوده اند را دریافت نموده و در نهایت عوامل مشترک آنها و همچنین عوامل خاص هر شهر را شناسایی نماید. در این پژوهش سعی شده با تکیه بر منابع معتبر و مرتبط با موضوع و با استفاده از مطالعات کتابخانه ای، موضوع گسترش شهرها مورد بررسی قرار گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

154 - ریشه یابی و شناخت عوامل دگرگون ساز روح معماری گذشته ایران در گذر زمان، اصالت گذشته، تازگی اکنون
مازیار آصفی الناز ایمانی

با گذر جامعه ایران از دوران کهن به نوین، مرحله متفاوتی در تاریخ این سرزمین آغاز گشته و درست یا نادرست تاکنون نیز ادامه یافته است. هدف این پژوهش، شناخت ریشه ای علل تحولات ایجاد شده و چگونگی تأثیرآنها در معماری معاصر ایران است. از این‌رو با تحلیل عوامل سیاسی-اقتصادی، اجت چکیده کامل

با گذر جامعه ایران از دوران کهن به نوین، مرحله متفاوتی در تاریخ این سرزمین آغاز گشته و درست یا نادرست تاکنون نیز ادامه یافته است. هدف این پژوهش، شناخت ریشه ای علل تحولات ایجاد شده و چگونگی تأثیرآنها در معماری معاصر ایران است. از این‌رو با تحلیل عوامل سیاسی-اقتصادی، اجتماعی-فرهنگی و ویژگی های معماری دوران تحول تاکنون، شاخص های ایجاد این تغییرات بی‌سابقه در روح معماری گذشته ایران شناسایی شده تا با نظرسنجی از افراد متخصص و آزمون داده های پرسشنامه ها با نرم افزارSPSS، چگونگی تأثیر آنها در معماری معاصر ایران بررسی گردد. نتیجه تحقیق آن است که معماری معاصر ایران به جای پاسخگویی به شرایط متغیر جامعه معاصر، در گستردگی امکانات و نگرش‌های جهانی غرق شده و حاصل چیزی جز تقلید، ساده‌اندیشی کودکانه و پراکندگی محض در شهرهای ایران نیست. جهت دستیابی به والایی در معماری معاصر باید دانش، توانایی و سطح فرهنگی تک تک عناصر جامعه معاصر نیز افزایش یابد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

155 - تحلیل فرآیند ادراک محیط باغ ایرانی براساس نظریه روان شناسی بوم شناختی
آزاده شاهچراغی

مروری بر مطالعات محققان در خصوص بازخوانی و بازاندیشی باغ ایرانی نشان می دهد که تاکنون این بررسی ها عمدتاً با دورویکرد اصلی (اول: با پیش فرض استقلال شناسنده و موضوع مورد شناسایی (باغ)، دوم: با پیش فرض این همانی شناسنده و موضوع مورد شناسایی (باغ)) صورت گرفته است. در این چکیده کامل

مروری بر مطالعات محققان در خصوص بازخوانی و بازاندیشی باغ ایرانی نشان می دهد که تاکنون این بررسی ها عمدتاً با دورویکرد اصلی (اول: با پیش فرض استقلال شناسنده و موضوع مورد شناسایی (باغ)، دوم: با پیش فرض این همانی شناسنده و موضوع مورد شناسایی (باغ)) صورت گرفته است. در این تحقیق برای تحلیل فرآیند ادراک محیط باغ ایرانی با استفاده از یافته های علم روان شناسی محیط، رویکرد سومی مد نظر است که در آن تأثیر متقابل شناسنده و باغ بر یکدیگر بررسی شده و فرآیند ادراک محیط باغ ایرانی با روش تکوین استقرایی و به کارگیری قیاسی مقوله ها انجام گرفته است. دراین راستا از نظریه های علوم رفتاری و نیز ادراک و شناخت اکولوژیک در فهم چگونگی ادراک محیط باغ و شناخت نظام های معنایی آن استفاده شده است. درنتیجه با تأکید بر اهمیت نظام تمرکز حواس در ایجاد خلوت مطلوب، فرآیند ادراکی "گسست محیطی- پیوست معنایی" را در باغ ایرانی تبیین می شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

156 - تبیین مفهوم گـذار در مبانی هویت تمدن ایـرانی
محمد نقی زاده مریم دورودیان

این مقاله پژوهشی در "چگونگی تاثیر مفهوم گذار در هنر ایرانی" است. هنر ایرانی متاثر از مبانی فکری ایرانی، هنری مفهومی است. اشتراک در مبانی فکری و تلاش برای حفظ و انتقال اصول و معیارهای هویت ایرانی به زبان و بیان هر دوره موجب پیوستگی هویتی در آثار دوران گذشته شده است. ا چکیده کامل

این مقاله پژوهشی در "چگونگی تاثیر مفهوم گذار در هنر ایرانی" است. هنر ایرانی متاثر از مبانی فکری ایرانی، هنری مفهومی است. اشتراک در مبانی فکری و تلاش برای حفظ و انتقال اصول و معیارهای هویت ایرانی به زبان و بیان هر دوره موجب پیوستگی هویتی در آثار دوران گذشته شده است. اما در دوران معاصر به دلیل نقصان در توجه به جهانبینی جامعه در ایجاد زبان و بیان معاصر موجب گسست هایی در این مسیر کمال گرا شده است. بنابراین هدف اصلی تحقیق حاضر تبیین چارچوب فکری برآمده از جهانبینی جامعه با بررسی توصیفی- تحلیلی است. چنین بستر فکری امکان باز احیایی کهن الگوها در توسعة بهینة مسیر پیشرو تمدن ایرانی را فراهممی آورد. "مفهومگذار" برآمده از اعتقادات توحیدی جامعة ایرانی، با دو معیار "امکانگذار" و "تذکربه گذار" این چارچوب فکری را ایجاد می کند و دربرگیرنده بسیاری از اصول و معیارهای هویت ایرانی است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

157 - بررسی میزان درک عمومی از دسته‌بندی جریان‌های فکری معماری معاصر ایران
سجاد دامیار زینب دامیار

در این مقاله، فهم عمومی مردم از اصطلاح معماری ایرانی معاصر بررسی شده است. به این منظور، ابتدا تعاریفی از نظریه پردازان معماری معاصر ایران از معماری ایرانی، به صورت کلّی بررسی شده و یک دسته بندی درون ساختاری از آن تعاریف به عمل آمده است. سپس با تمرکز بر چهار جریان فکری د چکیده کامل

در این مقاله، فهم عمومی مردم از اصطلاح معماری ایرانی معاصر بررسی شده است. به این منظور، ابتدا تعاریفی از نظریه پردازان معماری معاصر ایران از معماری ایرانی، به صورت کلّی بررسی شده و یک دسته بندی درون ساختاری از آن تعاریف به عمل آمده است. سپس با تمرکز بر چهار جریان فکری دسته بندی شده توسط حبیبی در کتاب شرح جریان های فکری معماری و شهرسازی در ایران معاصر: (اصول گرایان، سنت‌گرایان، نوگرا-بوم گرایان و حالت گرایان)، با هدف تعیین میزان نسبت انتخاب مخاطبان با تقسیم بندی های اصلی و نظرات هریک از دسته ها با ویژگی های ادعایی در نظریه ی اصلی و تشخیص معنادار بودن تفاوت نظر دو دسته مخاطب (معمار حرفه ای و مخاطب عادی)، آزمونی بر پایه تکنیک افتراق معنایی و مشارکت تصویری انجام گرفته است که نشان می دهد، انتقال مفاهیم پایة نظریه ها، تنها در سنت‌گرایی که الگوهای عینی معماری قدیم را به‌کار می برد، فهم پذیر است و تمایز دسته های آن از همدیگر برای مردم عادی و معماران قابل درک نیست. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

158 - نظریه عمومی برای شهر های قرن بیست و یکم و انطباق آن با شرایط ایران
زهره داوود پور داریوش اردلان

در دهه های اخیر رویکردهای جدیدی در رابطه با مسائل شهری مطرح گردیده است. از این رو برای ارائه واقع بینانه تر نظریات مربوط به توسعه شهر، بررسی تحولات چند دهه اخیر شهرهای مختلف لازم است.و با شناخت سیر تکاملی آنها می توان الگوهای واقع گرایانه تری ارائه نمود. سیر تحول شهرها چکیده کامل

در دهه های اخیر رویکردهای جدیدی در رابطه با مسائل شهری مطرح گردیده است. از این رو برای ارائه واقع بینانه تر نظریات مربوط به توسعه شهر، بررسی تحولات چند دهه اخیر شهرهای مختلف لازم است.و با شناخت سیر تکاملی آنها می توان الگوهای واقع گرایانه تری ارائه نمود. سیر تحول شهرها با توجه به عوامل مختلف موجب گردیده اثر این عوامل در توسعه شهرها مورد بازنگری قرار گیرد. پیترهال در اواخر قرن بیستم به بررسی تعدادی از شهرهای دنیا پرداخت تا با شناخت و مقایسه آنها، به الگوهای مناسبی دست یابد. وی به جستجوی ماهیت و اثر نیروها می پردازد و سپس نتایج این تغییرات را در سیستم شهری مورد بررسی قرار می دهد. در این رابطه ابتدا با رویکردی به بحث در مورد نظریه پیترهال پرداخته و سپس عوامل موثر بر گسترش شهرهای بزرگ و میانی1 ایران بررسی شده و با نتایج حاصل از نظریه پیترهال مقایسه می گردند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

159 - مقدمه‌ای بر گرایش به طبیعت در نمونه‌هایی از معماری معاصر ایران
خسرو دانشجو سید مجتبی میرحسینی محمدجواد مهدوی نژاد

این تحقیق بر آن است که با تحلیل تعدادی از آثار معماری معاصر ایران از منظر طبیعت گرایی به الگوهایی دست یابد و با استفاده از آنها، نحوه برخورد با طبیعت را در تعدادی از آثار معماران معاصر ایران از نظر کمی و کیفی ارزیابی کند. پرسش اصلی در این پژوهش آن است که، تجلی طبیعت گرا چکیده کامل

این تحقیق بر آن است که با تحلیل تعدادی از آثار معماری معاصر ایران از منظر طبیعت گرایی به الگوهایی دست یابد و با استفاده از آنها، نحوه برخورد با طبیعت را در تعدادی از آثار معماران معاصر ایران از نظر کمی و کیفی ارزیابی کند. پرسش اصلی در این پژوهش آن است که، تجلی طبیعت گرایی در معماری معاصر ایران چگونه بوده است؟ در فرایند تحقیق از تکنیک‌های توصیفی- تحلیلی استفاده شده و داده&lrm;‌های مورد نیاز برای شکل‌گیری نظری موضوع با روش کتابخان‌های، و تحلیل‌هایی که برای هر اثر آورده‌شده با روش مطالعات میدانی جمع&lrm;آوری می&lrm;شوند. فرایند تحقیق و استنتاج بر مبنای تحلیل نمونه&lrm;های موردی، که از میان آثار برجسته معماری معاصر ایران انتخاب شده اند، استوار شده است. دستاوردهای پژوهش نشان دهنده آن است که استفاده از مصالح طبیعی، به‌کارگیری آب در طرح، و بهره گیری از فرم‌های طبیعی بیشترین تأثیر را در چگونگی گرایش به طبیعت در معماری معاصر ایران داشته اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

160 - تحلیلی از فضا‌های شهری از تبریز ایلخانی تا اصفهان صفوی (بررسی زمینه‌های اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی)
منوچهر فروتن

این پژوهش درصدد پاسخ به این سؤال است که چه تحولاتی در فضاهای شهری از دورة ایلخانی تا ظهور مکتب اصفهان در دوره صفوی صورت گرفت و زمینه‌های اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی این تحولات چه بود؟ برای پاسخ به این سؤال با رویکردی تفسیری- تاریخی و بر اساس مطالعات کتابخانه‌ای، تح چکیده کامل

این پژوهش درصدد پاسخ به این سؤال است که چه تحولاتی در فضاهای شهری از دورة ایلخانی تا ظهور مکتب اصفهان در دوره صفوی صورت گرفت و زمینه‌های اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی این تحولات چه بود؟ برای پاسخ به این سؤال با رویکردی تفسیری- تاریخی و بر اساس مطالعات کتابخانه‌ای، تحولات شهرسازی در شهرهای واجد آثار شهرسازی این دوره با تحلیل تأثیرات تحولات اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی بررسی گردید. این دگرگونی‌ها از زمان ایلخانان زمینه تحولات شهرسازی و شکل‌گیری فضا‌های شهری جدید در شهرسازی ایران را فراهم نموده است. تأسیس حکومت صفویه و به‌ویژه اقدامات شاه عباس، زمینه‌ساز ایجاد مکتب شهرسازی اصفهان شد. به این ترتیب عناصر و فضا‌های شهریی که در دوره‌های پیشین شکل گرفته بود، تکامل یافتند و با هم ترکیب شدند. همچنین در مکتب اصفهان، ارسن‌های تجاری ـ خدماتی یا مذهبی تشیع رسمی به جای ارسن‌های مذهبی صوفیه، هسته‌های گسترش و توسعة شهری شدند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

161 - میدان؛ فضاهای تعریف نشده شهرهای ایرانی
محمد حسن ابراهیمی

هدف ازین نوشته مروری بر چگونگی، شکل گیری، عملکرد و سرنوشت میدان ایرانی است که به علت از هم گسیختگی فضایی موجود در کالبد و عملکردش، و نیز هرج و مرج جاری در تجسم هویت این عنصر شهری در عرصه طراحی و شکل بخشی، در اینجا به عنوان فضایی تعریف نشده موسوم گردیده است. اینک روند رس چکیده کامل

هدف ازین نوشته مروری بر چگونگی، شکل گیری، عملکرد و سرنوشت میدان ایرانی است که به علت از هم گسیختگی فضایی موجود در کالبد و عملکردش، و نیز هرج و مرج جاری در تجسم هویت این عنصر شهری در عرصه طراحی و شکل بخشی، در اینجا به عنوان فضایی تعریف نشده موسوم گردیده است. اینک روند رسیدن به نقطه کنونی چگونه بوده، چه عواملی در آن دخیل بوده اند و اینکه چه راه برون رفتی ازین آشفتگی حاضر می تواند وجود داشته باشد، نکاتی هستند که در دنباله این نوشته خواهد آمد. این مقاله باغ رویکردی تحلیلی، تفسیری سیر تحول اینگونه فضاهای تعریف نشده شهرهای ایرانی را دنبال می کند. نتیجه محتمل این بحث توجه دادن خواننده به گذار شهرهای ایران، بویژه تهران، از دوران تازه ای از تجدد فضایی است که نیازمند برخوردی نوین و چاره جویانه به نگهداری از میراث قدیم و طراحی هوشمندانه برای فضاهای نوین شهری، است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

162 - پی‌جوییِ بارزه‌های شهر از منظر حافظ
محمد نقی زاده

در زمینه شناخت دیدگاه های تفکّر و تمدّن ایرانی در مورد موضوعات مختلف مربوط به شهر و معماری و محیط زندگی، یکی از مشکلات اصلی کمبود آثار مکتوبی است که مبانی نظری و اصول شکل‌گیری فضا و محیط زندگی ایرانیان را صراحتاً توضیح داده باشند.1 در عین حال، بسیاری از آثار وجود دارن چکیده کامل

در زمینه شناخت دیدگاه های تفکّر و تمدّن ایرانی در مورد موضوعات مختلف مربوط به شهر و معماری و محیط زندگی، یکی از مشکلات اصلی کمبود آثار مکتوبی است که مبانی نظری و اصول شکل‌گیری فضا و محیط زندگی ایرانیان را صراحتاً توضیح داده باشند.1 در عین حال، بسیاری از آثار وجود دارند که به ذکر مستقیم یا غیرمستقیمِ اصول و ارزش هایی اشاره دارند که مستخرج از فرهنگ ایرانی بوده و برای شکل دادن محیط زندگی یا تعریف شهر آرمانی این تمدّن قابل استناد هستند. این اصول و ارزشها، در تبیین مدینه فاضله و شهر ایده‌آل و محیط زندگی آرمانی صاحبان اندیشه و رهبران فکری این تمدّن نقشی بی‌بدیل ایفا نموده‌اند. مقاله حاضر سعی بر آن دارد تا اصول و ارزش های حاکم بر شهر و محیط آرمانی و مدینه فاضله‌ای را که حضرت حافظ، با بهره‌گیری از الهامات خویش، برای پیروان تفکّر توحیدی توصیه می‌نماید، شناسایی و معرّفی کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

163 - زبان معمارانه نگاره‌های ایرانی
منوچهر فروتن

اسناد تاریخ معماری اسلامی ایران به ویژه اسناد تصویری کمتر مورد توجه قرار گرفته‌اند. نقشه‌های ترسیمی بناها از این دوران اندک‌اند، در عوض نگاره‌های بسیاری از دوران اسلامی به‌ویژه از ایلخانی تا اوایل صفوی باقی مانده است که می‌تواند به عنوان اسناد معماری مورد بررسی قرار گیر چکیده کامل

اسناد تاریخ معماری اسلامی ایران به ویژه اسناد تصویری کمتر مورد توجه قرار گرفته‌اند. نقشه‌های ترسیمی بناها از این دوران اندک‌اند، در عوض نگاره‌های بسیاری از دوران اسلامی به‌ویژه از ایلخانی تا اوایل صفوی باقی مانده است که می‌تواند به عنوان اسناد معماری مورد بررسی قرار گیرد. سؤالات پژوهش این بود که نگاره‌ها چگونه همچون اسناد تاریخی می‌توانند برای شناخت معماری اسلامی ایران مورد استفاده قرار گیرند و با به‌کاربستن چه روش‌هایی، چه نوع داده‌های تاریخی را می‌توان دریافت و اعتبار آن‌ها را چگونه باید ارزیابی نمود. برای پاسخ دادن به این پرسش‌ها‌ به بررسی شیوه‌های بیانی نگارگری در تبیین معماری، بررسی تاریخ تصویر بناهای معماری، مقایسه نگاره‌ها با نمونه‌های معماری اسلامی ایران و نگاره‌های دیگر فرهنگ‌های اسلامی پرداخته شده است. در نهایت ویژگی‌های بیانی نگارگری اسلامی ایران در تبیین معماری ایرانی ارائه شده است. به علاوه معانی اجتماعی معماری با روش معنا‌شناسی تطبقی و بازخوانی بناهای معماری آمده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

164 - ارزیابی طراحی وب‌سایت‌های باشگاه‌های ورزشی خصوصی ایران بر اساس WEB-QEM
علی کروکی مینا حکاک‌زاده محمد پوررنجبر

10.30495/jism.2023.74233.1057

هدف تحقیق حاضر ارزیابی طراحی وب‌سایت‌های باشگاه‌های ورزشی خصوصی ایران براساس روش WEB-QEM بود. روش تحقیق حاضر توصیفی بود. جامعه آماری شامل وب‌سایت‌های باشگاه‌های ورزشی خصوصی ایران به تعداد مجموعا 20 وب‌سایت بود. از سیاهه وارسی مدل وب‌کیو ای‌ام توسط اولسینا و همکاران (199 چکیده کامل

هدف تحقیق حاضر ارزیابی طراحی وب‌سایت‌های باشگاه‌های ورزشی خصوصی ایران براساس روش WEB-QEM بود. روش تحقیق حاضر توصیفی بود. جامعه آماری شامل وب‌سایت‌های باشگاه‌های ورزشی خصوصی ایران به تعداد مجموعا 20 وب‌سایت بود. از سیاهه وارسی مدل وب‌کیو ای‌ام توسط اولسینا و همکاران (1999) به عنوان ابزار تحقیق استفاده گردید. برای پیاده‌سازی و تحلیل مولفه‌های این سیاهه‌وارسی از نرم‌افزارهای آفلاین و آنلاین استفاده گردید. نتایج نشان داد که معیار قابلیت‌استفاده‌پذیری با میانگین (0.2215) نشان می‌دهد که 45 درصد از وب‌سایت‌ها در وضعیت متوسط هستند، معیار قابلیت عملکرد با میانگین (0.0656) نشان می‌دهد که 55 درصد از وب‌سایت‌ها در وضعیت بسیار نامطلوب قرار دارند. معیار قابلیت اطمینان با میانگین (0.0620) نشان می‌دهد که 25 درصد از وب‌سایت‌ها در وضعیت متوسط و 25 درصد هم در وضعیت مطلوب قرار دارند و معیار کارآیی با میانگین (0.1260) نشان می‌دهد که 50 درصد از وب‌سایت‌ها در وضعیت مطلوب قرار دارند. در نهایت روش وب‌کیو ای‌ام در ارزیابی وب‌سایت‌های باشگاه‌های ورزشی خصوصی ایران با میانگین (0.1188) بطور مشترک 35 درصد در وضعیت نامطلوب و 35 درصد را نیز در وضعیت متوسط نشان داد. کمترین امتیاز را وب‌سایت باشگاه سینرژی (0.02 امتیاز) و بیشترین امتیاز را دو وب‌سایت باشگاه آینده‌سازان (0.74 امتیاز) در روش وب‌کیو ای‌ام کسب کردند. با توجه به شناسایی نقاط قوت و ضعف این وب‌سایت‌ها در طراحی، پیشنهاد می‌گردد نسبت به بروزرسانی و رفع مشکلات فعلی اقدام نمایند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

165 - بررسی دلایل ضعف اخلاق حرفه ای در ارتباطات فدراسیون فوتبال در سطح بین الملل
مظفر یکتایار مصطفی مصطفی پور مژگان خدامرادپور میثم اللهمرادی

10.30495/jism.2023.74278.1058

مشکلات زیادی در ارتباطات ورزشی در سطح بین الملل برای فدراسیون های ورزشی جمهوری اسلامی ایران به وجود می آید که دلایل آن را باید در عدم ارتباط مناسب فدراسیون ها با مقامات آسیایی و جهانی در نظر گرفت. در این پژوهش، بررسی دلایل ضعف اخلاق حرفه ای در ارتباطات فدراسیون فوتبال د چکیده کامل

مشکلات زیادی در ارتباطات ورزشی در سطح بین الملل برای فدراسیون های ورزشی جمهوری اسلامی ایران به وجود می آید که دلایل آن را باید در عدم ارتباط مناسب فدراسیون ها با مقامات آسیایی و جهانی در نظر گرفت. در این پژوهش، بررسی دلایل ضعف اخلاق حرفه ای در ارتباطات فدراسیون فوتبال در سطح بین الملل، در دستور کار قرار گرفته و به این منظور به تجزیه و تحلیل روابط بین المللی فدراسیون فوتبال پرداخته شده است. به طور قطع ضعف های مدیریتی از مهمترین عوامل نداشتن کرسی فدراسیون فوتبال در سطح بین الملل و به ویژه کنفدراسیون آسیایی فوتبال میباشد. در این پژوهش که به صورت دلفی فازی انجام شد، نظر مسئولان و خبرگان فدراسیون فوتبال در زمینه راهکارهای کسب کرسی تحلیل گردید. در مجموع مشخص شد ارتباطات با اشخاص مطرح در فوتبال بین الملل، روابط مناسب با کنفدراسیون آسیایی و گرفتن میزبانی ملی و باشگاهی، ‌راهکارهای مناسبی برای کسب و حفظ کرسی قدرتمند در کنفدراسیون فوتبال آسیایی میباشد.. . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . .. . . . . . .. . . . . . . . . . .. . . پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

166 - نظارت در شرکت‌ها‌ی تجاری در حقوق ایران و آلمان با تاکید بر حقوق صاحبان سهام
طاهره شکری منصور عطاشنه علیرضا مظلوم رهنی

10.30495/jlap.2023.75680.1754

پژوهش حاضر با هدف نظارت در شرکت‌ها‌ی تجاری در حقوق ایران و آلمان با تاکید بر حقوق سهامداران انجام گرفته است. مهمترین سرمایه شرکت ها سهامداران آن ها می باشند. مشخصه اصلی حقوق آلمان دخالت سهامداران در امر نظارت شرکت در اداره امور آن است؛ به نحوی که نمایندگان کارکنان در هر چکیده کامل

پژوهش حاضر با هدف نظارت در شرکت‌ها‌ی تجاری در حقوق ایران و آلمان با تاکید بر حقوق سهامداران انجام گرفته است. مهمترین سرمایه شرکت ها سهامداران آن ها می باشند. مشخصه اصلی حقوق آلمان دخالت سهامداران در امر نظارت شرکت در اداره امور آن است؛ به نحوی که نمایندگان کارکنان در هر مرحله در کنار نمایندگان صاحبان سهام در هیأت نظارت حضور دارند. هیئت نظارت در آلمان عموماً توسط سهامداران به عنوان بخشی از تصمیمی که توسط مجمع سهامداران تصویب می شود منصوب می شود. در صورتی که شرکت سهامی مشمول مقررات قانون تشکیل باشد، کارکنان نیز ترکیب هیأت نظارت را تعیین می کنند.در حالی که در شرکت های سهامی هیئت نظارت بر سیاست شرکت نظارت می کند، در یک شرکت با مسئولیت محدود این وظیفه به طور کلی بر عهده مجمع سهامداران است. در زمان چالش‌های اقتصادی و فناوری، بسیار رایج است که اعضای مجمع سهامداران به تنهایی نمی‌توانند یا نمی‌خواهند خط مشی شرکت را تعیین کنند، در مورد اقدامات مهم مدیریت تصمیم بگیرند و بر آن نظارت کنند. پس از آن بحث راه اندازی هیئت نظارت به ویژه برای شرکت های متوسط مطرح می شود. یافته های تحقیق حاکی از آن است که نظارت در شرکت ها با چالش های ساختاری و قانونی مانند ساکت ماندن قوانین ایران درمورد تعیین نحوه رابطه بازرس با شرکت، تعیین قوانین صریح در آیین مدنی پیرامون نظارت در شرکت ها با تاکید بر حقوق سهامداران می باشد پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

167 - مبانی و ضرورت‌های اعمال جایگزین‌های حبس در مورد کودکان و نوجوانان (در پرتو نگاه تطبیقی به تجربه حقوق ایران و آمریکا)
مسعود همت حمیدرضا حیدرپور ژیلا بزی تنها

امروزه، تأکید بر این است که نسبت به ارتکاب جرم از سوی خردسالان، رویه‌ای متفاوت با آنچه در مورد بزرگسالان(افراد بالغ) مرسوم است به اجرا درآید. این رویکرد که از آن به دادرسی کیفری افتراقی یاد می‌شود، مولفه‌ها و اقتضائاتی دارد که همگی مبتنی بر ارفاق، کاهش سختگیری‌ها، تسامح چکیده کامل

امروزه، تأکید بر این است که نسبت به ارتکاب جرم از سوی خردسالان، رویه‌ای متفاوت با آنچه در مورد بزرگسالان(افراد بالغ) مرسوم است به اجرا درآید. این رویکرد که از آن به دادرسی کیفری افتراقی یاد می‌شود، مولفه‌ها و اقتضائاتی دارد که همگی مبتنی بر ارفاق، کاهش سختگیری‌ها، تسامح، رویکرد به آینده به جای نگاه به گذشته، اصلاح مداری و درمان محوری و بینش بازپرورانه هستند. یکی از مهم‌ترین موضوعاتی که در این ارتباط مورد بحث و بررسی قرار گرفته است، اجرای جایگزین‌های حبس به‌عنوان راهکارهایی برای کاهش آثار و تبعات ناگوار مجازات زندان نسبت به کودکان و نوجوانان مرتکب جرم است. اجرای این جایگزین‌ها در حق این قشر آسیب پذیر و مستحق حمایت جامعه، از برخی مبانی مهم برخوردار است و در عین حال، ضرورت‌هایی نیز رویکرد تعیین مجازات‌های جایگزین به جای حبس را تبیین و توجیه می کنند. در این مقاله، ضمن تحلیل این مبانی و ضرورت ها، نگاه نظام حقوقی ایران و آمریکا به این مقوله مورد مطالعه تطبیقی قرار گرفته است. انتخاب نظام حقوقی اخیر به منظور این مطالعه، به دلیل ابتکاراتی است که در زمینه اجرای جایگزین‌های حبس نسبت به کودکان و نوجوانان مرتکب جرم داشته است. این دو نظام، به رغم شباهت های بسیار و با وجود اینکه حقوق کیفری ایران، به ویژه پس از تصویب قانون مجازات اسلامی 1392، توجه خاصی به جایگزین‌های حبس مبذول داشته است، ولی در زمینه اجرای جایگزین‌های حبس نسبت به کودکان و نوجوانان مرتکب جرم، حقوق آمریکا و حقوق ایران، تفاوت‌های قابل توجهی با هم دارند. نتایج این تحقیق نشان می‌دهد در حالیکه در آمریکا جایگزین‌های حبس، مهم ترین پاسخ به بزه ارتکابی از سوی کودکان و نوجوانان هستند و حبس‌زدایی، مهم‌ترین مبنای مورد نظر قضات دادگاه‌های اطفال در این کشور است، در ایران، این گرایش، آنچنان که باید و شاید مورد اقبال قضات نیست پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

168 - گسترش آلودگی نوری و راهکارهای حقوقی مبارزه با آن در کشورهای منتخب (ایران، فرانسه و چین)
سید عباس پورهاشمی علی زارع نگین موسوی مدنی

رشد روز افزون انواع تکنولوژی و به خصوص بهره برداری از نور گرچه در جای خود منشأ بسیاری از زمینه های رشد و توسعه جامعه جهانی شده است ولی به عنوان یکی از آلودگی ها همواره می تواند محیط زیست را تحت تأثیر قرار دهد. اگر هر گونه تغییر در ویژگی های اجزای متشکل محیط زیست به طوری چکیده کامل

رشد روز افزون انواع تکنولوژی و به خصوص بهره برداری از نور گرچه در جای خود منشأ بسیاری از زمینه های رشد و توسعه جامعه جهانی شده است ولی به عنوان یکی از آلودگی ها همواره می تواند محیط زیست را تحت تأثیر قرار دهد. اگر هر گونه تغییر در ویژگی های اجزای متشکل محیط زیست به طوری که استفاده پیشین از آنها ناممکن گردد و به طور مستقیم یا غیر مستقیم منافع و حیات موجودات زنده را به مخاطره اندازد، را آلودگی زیست محیطی بدانیم، بهره برداری بی رویه از نور بدون تردید مصداق آلودگی زیست محیطی است. برای مقابله با آلودگی نوری بسیاری از کشورها تلاش کرده اند تا بهره برداری و انتشار نور را قانونمند سازند و بهره برداری از آنرا در چارچوب استانداردها و ضوابط ملی تعریف نمایند. در سالیان اخیر در کشورهای فرانسه، چین و ایران به ویژه در کلان شهرهای آن ها، این آلودگی افزایش قابل توجهی داشته است. با این همه، استمرار آلودگی نوری مؤید وجود خلاء های حقوقی و اجرایی در این زمینه است. مقاله حاضر با تکیه بر روش تجزیه و تحلیل استقرایی حقوقی، در صدد است تا قوانین و مقررات مرتبط با آلودگی نوری را در کشورهای ایران، فرانسه و چین گردآوری، تحلیل و مورد بررسی قرار دهد. نتیجتاً تلاش گردیده تا ضمن بررسی ظرفیت های حقوقی موجود در قوانین و مقررات مرتبط با آلودگی نوری در کشورهای مذکور، به ناکارآمدی ها و خلأهای حقوقی و اجرایی آن اشاره گردد و در نهایت راهکارهایاین زمینه راارائه نماید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

169 - مطالعه تطبیقی دعوای متقابل در حقوق ایران و ایالات متحده آمریکا
سیمین اسدزاده طالعی منوچهر داور

دعاوی مطروحه در دادگاههای بررسی روشهای اجرایی آنها و نیز خصوصیات و ویژگی های آن ها یکی از ساختار های علم دادرسی مدنی است.بررسی تعارضات متقابل دوطرف دعوا و رسیدگی به ساختار کمی و کیفی پرونده های موجود دوطرفه و دعاوی طرفین دعوای مدنی از شاخصدای دعوای متقابل در دادرسی مدنی چکیده کامل

دعاوی مطروحه در دادگاههای بررسی روشهای اجرایی آنها و نیز خصوصیات و ویژگی های آن ها یکی از ساختار های علم دادرسی مدنی است.بررسی تعارضات متقابل دوطرف دعوا و رسیدگی به ساختار کمی و کیفی پرونده های موجود دوطرفه و دعاوی طرفین دعوای مدنی از شاخصدای دعوای متقابل در دادرسی مدنی است. عدالت ساختار بررسی بدون اطاله دادرسی دو پرونده حقوقی مرتبط را میطلبد تا تبادل این خواسته ها و دعاوی ما را به ساختار دقیق تر اجرای عدالت مدنی رهنمون سازد. مقایسه و تطبیق خصوصیات دعاوی متقابل و استفاده از بهترین روشهای اجرای بهتر عدالت و انصاف در دعاوی مدنی آرمان این مقاله و هدف مطلوب مطالعه تطبیقی دعوای متقابل در حقوق ایران و آمریکا ست. نگارنده در این تحقیق از روش توصیفی تحلیلی و کتابخانه ای بهره برده و با بررسی منابع داخلی و خارجی سعی در تبیین موضوع دارد.بررسی مقایسه ای دعاوی متقابل در دو نظام رسیدگی متفاوت ایران و آمریکا در جهت ایجاد ضابطه دقیق و کاملی در دعاوی متقابل و نهایتا کاهش اطاله دادرسی و کاهش کمی پرونده های موجود در نظام رسیدگی و اجرای هرچه بهتر عدالت است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

170 - اصل اقتضاء تعقیب در قلمرو جرائم اطفال و نوجوانان در حقوق ایران و انگلستان
بهروز نوروزی نسرین مهرا علی صفاری محمد علی مهدوی ثابت

تعقیب جرائم مهم ترین وظیفه نهاد دادسرا است تا پس از تشکیل و تکمیل پرونده تحقیقات مقدماتی، زمینه محاکمه و صدور حکم توسط دادگاه فراهم گردد. از این تکلیف به عنوان اصل قانونی بودن تعقیب یاد می شود. در کنار این اصل،ملاحظات دیگری ممکن است دادسرا را به این نتیجه برساند که خودد چکیده کامل

تعقیب جرائم مهم ترین وظیفه نهاد دادسرا است تا پس از تشکیل و تکمیل پرونده تحقیقات مقدماتی، زمینه محاکمه و صدور حکم توسط دادگاه فراهم گردد. از این تکلیف به عنوان اصل قانونی بودن تعقیب یاد می شود. در کنار این اصل،ملاحظات دیگری ممکن است دادسرا را به این نتیجه برساند که خودداری از ادامه تعقیب به صلاح است و تعقیب کیفری متهم باید مفید باشد. از این رو، اصل دیگری به نام اصل مقتضی بودن (مناسب بودن) تعقیب شکل گرفته که مکمل اصل نخست می باشد. این اصل به این معناست که دادستان می تواند تعقیب دعوای کیفری را متوقف سازد. به بیان دیگر چنانچه دادستان معتقد باشد که تعقیب به نفع عدالت نیست، از تعقیب خودداری ورزد. از این اصل به قضازدایی نیز یاد می شود.اصل مقتضی بودن تعقیب با مفهوم قضازدایی یکی از اصول پذیرفته شده در حقوق ایران و انگلستان بوده و از آنجائی که سیستم عدالت کیفری با ظرافت و حساسیت خاصی به جرائم اطفال و نوجوانان رسیدگی می کند و هدف عمده در مورد کودکان معارض قانون، اجتناب از ورود آنها به چرخه عدالت کیفری است،لذا قضازدایی دراین مورد بیشتر نمایان می شود. نوشتار حاضر به دنبال پاسخ به دو سئوال است: 1- نمودهای قاعده اقتضاء تعقیب در جرایم کودکان معارض قانون در حقوق ایران و انگلیس کدامند؟ 2- وجوه افتراق و اشتراک دو نظام حقوقی ایران و انگلستان در خصوص قاعده اقتضاء تعقیب در جرائم اطفال و نوجوان کدامند؟در تحقیق حاضر نمودهای قضازدایی در دو نظام حقوقی مذکور، بحث شده شده اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

171 - جستاری بر رویکرد نظام کیفری ایران به اثبات معنوی (با تکیه بر مفهوم علم قاضی)
مسعود همت حمیدرضا حیدرپور

دلیل، از ارکان و عناصر اصلی دادرسی کیفری است. از حیث تاریخی، معمولاً نظام های دادرسی کیفری را به دو نوع کلی تقسیم می کنند؛ در نوع اول با عنوان نظام ادله قانونی، دلیل، فقط همان است که در قانون ذکر شده و لذا دادرس، حق مستند کردن حکم خود به غیر از آن دلیل را ندارد. در قسم چکیده کامل

دلیل، از ارکان و عناصر اصلی دادرسی کیفری است. از حیث تاریخی، معمولاً نظام های دادرسی کیفری را به دو نوع کلی تقسیم می کنند؛ در نوع اول با عنوان نظام ادله قانونی، دلیل، فقط همان است که در قانون ذکر شده و لذا دادرس، حق مستند کردن حکم خود به غیر از آن دلیل را ندارد. در قسم دوم اما که با عنوان نظام اقناع وجدان قاضی از آن یاد می کنند، دادرس، علاوه بر ادله مصرح در قانون، می تواند به تحصیل ادله دیگر نیز بپردازد و حتی به ارزیابی، جرح و تعدیل ادله ارائه شده مبادرت ورزد. امروزه، در بیشتر نظام های حقوقی و قضایی، از آن رو که جایگاه ویژه ای به علم قاضی داده شده و اعتبار خاصی برای آن قائل هستند، معتقدند به دلیل واقعیات حاکم بر هر پرونده، لازم است به دادرس، حدی از اختیار عمل داده شود تا بتواند با تکیه بر ادله معنوی یعنی ادله ای که در نهایت، وی را به واقع نائل می سازند و ممکن است لزوماً ادله مصرح در قانون نیز نباشند، به وظیفه خود عمل نماید. این رویکرد، به تازگی و با تصویب دو قانون مجازات اسلامی و آیین دادرسی کیفری در سال 1392، بیشتر و به صورت جدی تر مورد توجه قانونگذار ایرانی قرار گرفته است. در این نوشتار، سعی خواهیم کرد این رویکرد را مورد بحث و تحلیل و تدقیق قرار دهیم. به این منظور، توجه به معنا و اوصاف و کارکردهای مفاهیم بنیادینی چون علم قاضی، اثبات معنوی، ادله اثبات معنوی، موضوعیت و طریقیت ادله بسیار مهم و محوری است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

172 - معیارهای تعیین قانون حاکم در صورت سکوت طرفین در قراردادهای تجاری بین المللی
حمیدرضا پیری نجادعلی الماسی

در زمانی که طرفین چه به صورت صریح وچه‌ به‌صورت ضمنی به تعیین قانون حاکم نپرداخته اند، نظام های حقوقی، معیارهای گوناگونی را برای تعیین قانون حاکم در نظر گرفته اند که از زوایای مختلف قابل بررسی است. لیکن به نظر می رسد که معیارهای مذکور صرفا اماره هایی برای تعیین قانون حا چکیده کامل

در زمانی که طرفین چه به صورت صریح وچه‌ به‌صورت ضمنی به تعیین قانون حاکم نپرداخته اند، نظام های حقوقی، معیارهای گوناگونی را برای تعیین قانون حاکم در نظر گرفته اند که از زوایای مختلف قابل بررسی است. لیکن به نظر می رسد که معیارهای مذکور صرفا اماره هایی برای تعیین قانون حاکم هستند و محاکم و مراجع تعیین کننده قانون حاکم علاوه بر معیارهای مذکور، دیگر عواملی که ملموس تر وعینی تر دخیل در قرارداد می باشند را نیز مورد بررسی قرار خواهند داد. در این پژوهش سعی بر این است که میزان اهمیت و کاربرد هر کدام از این معیارها در تعیین قانون حاکم بر قرارداد مورد بررسی قرارگرفته و نهایتا عواملی که با قرارداد ملموس تو و نزدیک تر هستند را پیشنهاد نمود. بدین منظور در این پژوهش قواعد مرتبط در نظام حقوقی ایران و مقرره اتحادیه اروپا به صورت تحلیلی توصیفی مورد بررسی قرارگرفته اند. همچنین مشخص گردیده که در هر مورد برای تعیین قانون حاکم، ضروری است پس از بررسی معیارهای مذکور، نسبت به تفکیک معیارهای عینی و شخصی و نیز دسته بندی و تعیین شاخص های اصلی از جمله شکل قرارداد، مکان انعقاد قرارداد، مکان اجرای قرارداد،محل سکونت اجرا کننده بخش اساسی قرارداد، محل وقوع مال غیر منقول، موضوع قرارداد و.... به تعیین قانون حاکم بر قرارداد اقدام گردد و در نتیجه پس از بررسی امور به این نتیجه خواهیم رسید که در صورتی هرکدام از این اماره ها ارتباط نزدیک تری باقرارداد را دارا باشند به عنوان قانون حاکم بر قرارداد تعیین می گردند، لیکن هر کدام از این معیار ها ممکن است میزان ودرجه اهمیت متفاوتی را دارا باشد و قطعا قبل از بررسی هر قرارداد به طور مشخص نمی توان یکی از این معیارها را به صورت قطعی به عنوان دلیل برای تعیین قانون حاکم نامید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

173 - بررسی مفهوم مصرف کننده و عرضه کننده در حقوق ایران و اتحادیه اروپا
احمد یوسفی صادقلو حسین پورحسنی

تعریف مصرف کننده و عرضه کننده در قوانین حمایت از حقوق مصرف کننده از اهمیت به سزایی برخوردار است. در واقع حمایت صحیح در این حوزه در گرو در اختیار داشتن تعاریف جامع و مانع از مصرف کننده است. در حقوق ایران قانونگذار از این دو مفهوم من جمله در قانون تجارت الکترونیکی و قانون چکیده کامل

تعریف مصرف کننده و عرضه کننده در قوانین حمایت از حقوق مصرف کننده از اهمیت به سزایی برخوردار است. در واقع حمایت صحیح در این حوزه در گرو در اختیار داشتن تعاریف جامع و مانع از مصرف کننده است. در حقوق ایران قانونگذار از این دو مفهوم من جمله در قانون تجارت الکترونیکی و قانون حمایت از حقوق مصرف کنندگان خودرو تعاریفی ارائه کرده است که با مطالعه دستورالعمل های اتحادیه اروپا و همچنین بررسی قوانین کشورهای انگلستان و فرانسه نواقص تعاریف قانونگذار ما مشخص می گردد. در این مقاله ابتدا به تعریف عرفی و لغوی مصرف کننده و سپس بررسی تعاریف قانونگذار در حقوق ایران و همچنین قانونگذار اتحادیه اروپا و کشورهای انگلستان و فرانسه پرداخته می شود و با در نظر گرفتن محاسن و معایب تعاریف فوقو در جهت ارائه یک تعریف کامل، تعریفی جدید از مفهوم مصرف&lrm;کننده پیشنهاد می گردد که خصیصه های تعریف به دقت مورد بررسی قرار می گیرد. به همین ترتیب مفهوم عرضه کننده نیز مورد بررسی قرار می گیرد. نتیجه ای که در انتها به آن می رسیم این است که تعاریف قانونگذار داخلی از این دو مفهوم تعاریف جامع و مانعی نیست و لزوم اصلاح قانون در این خصوص شدیداً توصیه می شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

174 - مطالعه تطبیقی مسئولیت مدنی شهرداری‌ها در حقوق ایران، انگلیس و فرانسه
احمد یوسفی صادقلو کتایون فرشیدفر

بدیهی است هیچ فرد یا نهادی را گریز گاهی برای فرار از وقایع حقوقی و پاسخگویی نسبت به جبران خساراتی که خواسته یا ناخواسته، به عمد یا غیر آن وارد می‌شود نیست و همه نظام‌های حقوقی ساز و کارهایی را در قوانین خود برای جبران ضرر و زیان‌های وارده ذیل نظام مسئولیت مدنی طراحی کرد چکیده کامل

بدیهی است هیچ فرد یا نهادی را گریز گاهی برای فرار از وقایع حقوقی و پاسخگویی نسبت به جبران خساراتی که خواسته یا ناخواسته، به عمد یا غیر آن وارد می‌شود نیست و همه نظام‌های حقوقی ساز و کارهایی را در قوانین خود برای جبران ضرر و زیان‌های وارده ذیل نظام مسئولیت مدنی طراحی کرده‌اند. شهرداری‌ها به عنوان یک نهاد حوزه عمومی در روند انجام وظایف خود ممکن است ضرر و زیانی به بار آورند. در ایران به موجب قانون مسئولیت مدنی اصل اولیه، مسئولیت مدنی شخصی کارمند شهرداری خواهد بود نه شهرداری بعنوان یک موسسه عمومی. در حقوق انگلستان اگر مأمور شهرداری بی آنکه در حال ارایه یک خدمت عمومی یا انجام وظیفه خود باشد، به دیگری زیان وارد کند، شخصا مسئول است، زیرا هیچ رابطه‌ای میان ضرر و عمل اداری برقرار نمی‌گردد و در نظام حقوقی فرانسه نیز خطای اداری از تقصیر شخصی تفکیک شده است و هم چنین این امکان وجود دارد که چنانچه بتوان رابطه تبعیت میان شهرداری و کارمندان شهرداری را اثبات کرد می‌توان نهاد شهرداری را نیز در صورت بروز خسارت مسئول دانست. در حالی که در قوانین ایران و انگلستان چنین امکانی وجود ندارد و به عبارت دیگر به صراحت در خصوص مسئولیت مدنی متبوع از تابع چیزی گفته نشده است. در نتیجه به نظر می‌رسد از آنجایی که معمولا رابطه تبعیت در شهرداری در بسیاری از موارد خسارات ناشی از عمل کارمندان شهرداری وجود دارد قانون مسئولیت مدنی شهرداری‌ها در فرانسه به عدالت نزدیکتر از ایران و انگلستان است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

175 - دسترسی به اینترنت حق مستقل بشری: رویکرد نظام حقوق بین‏الملل و نظام حقوقی ایران
خدیجه اکرمی هدی غفاری ولی رستمی مهدی رضایی

10.30495/jlap.2022.19305

مجمع عمومی سازمان ملل متحد قطعنامه ی غیرالزام آوری در سال 2016 در رابطه با ارتقاء، حمایت و برخورداری از حقوق بشر در اینترنت را تصویب کرد. در این قطعنامه اهمیت اینترنت به رسمیت شناخته شد و در نتیجه بر حمایت از حق مردم برای دسترسی به اینترنت متمرکز گردید. با توجه به گستر چکیده کامل

مجمع عمومی سازمان ملل متحد قطعنامه ی غیرالزام آوری در سال 2016 در رابطه با ارتقاء، حمایت و برخورداری از حقوق بشر در اینترنت را تصویب کرد. در این قطعنامه اهمیت اینترنت به رسمیت شناخته شد و در نتیجه بر حمایت از حق مردم برای دسترسی به اینترنت متمرکز گردید. با توجه به گسترش استفاده از اینترنت و اهمیت این فن آوری در وضعیت کنونی، این پرسش مهم مطرح می گردد که آیا حق بر دسترسی به اینترنت را می&lrm;توان یک حق بشری مستقل در نظام حقوق بین الملل و نظام حقوق داخلی ایران تلقی کرد؟ می توان استدلال نمود که دسترسی به اینترنت خود یک حق اخلاقی بشری است و مستلزم دسترسی همه افراد بدون نظارت و بدون سانسور به این رسانه جهانی است که باید برای کسانی که قادر به تهیه آن نیستند به صورت رایگان ارائه شود. اینترنت باید یک حق جهانی تلقی شود زیرا لازمه داشتن حداقل های یک زندگی شایسته است. پذیرش این ادعا، برداشت ما از اینترنت را از یک فناوری به یک حق بشری تبدیل می کند. با این حال حق دسترسی به اینترنت نه در نظام حقوق داخلی و نه نظام حقوق بین المللی جایگاه یک حق مستقل بشری را ندارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

176 - تحلیل جرم شناختی تأمین مالی تروریسم در حقوق ایران
حسین اسدزاده بنابی محمد رسایی

ترور که از گذشته تاریخ وجود داشته است، واژه ای ترس آلود و نفرت زاست و به صورت های مختلفی مانند خشونت، قتل و جنایت در سراسر جهان، همواره وجدان بشری را جریحه‌دار کرده و چالش بزرگی برای جهان به حساب می آید که هیچ کس تردیدی در محکوم کردن آن ندارد؛ بدین سبب در پی یافتن راه‌ه چکیده کامل

ترور که از گذشته تاریخ وجود داشته است، واژه ای ترس آلود و نفرت زاست و به صورت های مختلفی مانند خشونت، قتل و جنایت در سراسر جهان، همواره وجدان بشری را جریحه‌دار کرده و چالش بزرگی برای جهان به حساب می آید که هیچ کس تردیدی در محکوم کردن آن ندارد؛ بدین سبب در پی یافتن راه‌های مقابله با آن به ویژه از نظر حقوقی می‌باشند. هرچند در محکومیت تروریسم، اجماع جهانی وجود دارد؛ اما این اجماع گاهی با اختلاف نظرهایی مورد سوء استفاده قرار می‌گیرد. علیرغم تلاش‌های بسیاری که به‌نظر می‌رسد دولت‌ها در راستای مبارزه و پیشگیری از تروریسم صورت داده‌اند، اما متأسفانه این عمل همچنان باقی مانده است. شاید مهم ترین پشتوانه گسترش تروریسم، تأمین مالی از گروه‌های تروریستی باشد. کشور ایران به خصوص در بعد از انقلاب، خود قربانی تروریسم گسترده بوده و هست و همواره مورد اتهام برخی کشورها در صحنه جهانی است. در این پژوهش تلاش شده است تا از دیدگاه جرم شناختی و با تبیین نظریات جرم شناسی به بررسی چرایی گرایش افراد، سازمان‌ها و گروه‌های مختلف به حمایت مالی از تروریست‌ها پرداخته و با روش توصیفی/ تحلیلی به این سئوال پاسخ داده شود که: "جایگاه تأمین مالی تروریسم در حقوق ایران چیست؟" نتایج بررسی‌های به عمل آمده در قوانین حقوقی موجود ایران، مبین این واقعیت است که هر نوع حمایت مالی از تروریسم همواره مخالف سیاست های حقوقی ایران بوده است و تلاش حقوقدانان جمهوری اسلامی ایران بر جلوگیری از هر نوع عامل گسترش تروریسم از جمله مالی می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

177 - زمان، مکان، هزینه و آثار تأدیه‌ی ثمن در عقد بیع در نظام‌های حقوقی ایران و انگلستان
حبیب انیس حسینی حمید رضا علی کرمی

عقد بیع، از جمله پر اهمیت‌ترین عقود رایج و چه بسا مهم‌ترین عقد در جوامع مختلف از جمله ایران و انگلستان است. ثمن به عنوان رکن دوم تشکیل چنین عقدی، جایگاهی قابل توجه در ساختمان حقوقی این قرار داد مبتلا به دارد. زمان تادیه ثمن، می‌تواند واجد آثار قابل توجهی باشد. تاریخ روز چکیده کامل

عقد بیع، از جمله پر اهمیت‌ترین عقود رایج و چه بسا مهم‌ترین عقد در جوامع مختلف از جمله ایران و انگلستان است. ثمن به عنوان رکن دوم تشکیل چنین عقدی، جایگاهی قابل توجه در ساختمان حقوقی این قرار داد مبتلا به دارد. زمان تادیه ثمن، می‌تواند واجد آثار قابل توجهی باشد. تاریخ روز شمار خسارات تاخیر، ایجاد و یا عدم تحقق حق فسخ در برخی موارد، همچنین لحظه انتقال مالکیت مبیع می‌تواند از جمله آثار زمان تادیه ثمن باشد. مکان تادیه ثمن،ارتباط مستقیم به هزینه تادیه ثمن و تشخیص صلاحیت محاکم دارد. بدیهی است دادگاه محل پرداخت ثمن، واجد صلاحیت جهت رسیدگی به دعوای مطالبه ثمن می‌باشد. در نظام حقوقی انگلستان در موارد متعددی، نقل مالکیت مبیع منوط به پرداخت ثمن است و در نظام حقوقی ایران نیز، طبق قرارداد میان طرفین،ممکن است عقد بیع با ذخیره مالکیت منعقد گردد. بدین‌صورت که تا زمان پرداخت ثمن، انتقال مالکیت مبیع برای خریدار محقق نخواهد شد. با توجه به امور فوق که صرفا بخشی از آثار تادیه ثمن است، اقدام به نگارش مقاله حاضر گردیده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

178 - جنایت های علیه بشریت در میانمار و لزوم جرم انگاری آن در حقوق ایران
سجاد رحمتی ترکاشوند جمال بیگی بابک پورقهرمانی

10.30495/jlap.2023.71741.1711

جنایات علیه بشریت از جرایمی است که در سطح ملی و بین المللی اتفاق میافتد، مبنای جرم انگاری آن، حمایت از حقوق بشر بوده و جرایمی را شامل می شود که ناقض ارزش های بشری و قواعد بین المللی هستند. و علت جرم انگاری آن، حمایت کیفری بین المللی از منافع جامعه و اصول حقوقی است که مو چکیده کامل

جنایات علیه بشریت از جرایمی است که در سطح ملی و بین المللی اتفاق میافتد، مبنای جرم انگاری آن، حمایت از حقوق بشر بوده و جرایمی را شامل می شود که ناقض ارزش های بشری و قواعد بین المللی هستند. و علت جرم انگاری آن، حمایت کیفری بین المللی از منافع جامعه و اصول حقوقی است که مورد احترام جامعه بین المللی می باشد. سازمان های بین المللی به منظور مقابله با جنایات علیه بشریت اساسنامه دادگاه بین المللی کیفری را تدوین نموده اند تا در قبال جنایات ارتکابی ضمانت اجرایی وجود داشته باشد. بیشتر دولت ها، این جنایات را در قوانین کیفری خود جرم انگاری نموده اند. با این حال در قوانین جزایی کشور میانمار پیش بینی نشده ولی مصادیق جنایات علیه بشریت در آن احصاء شده است. در قانون جزای ایران نیز به صورت مستقل در این مورد جرم انگاری صورت نگرفته و مرتکب جنایات علیه بشریت را مطابق اساسنامه دیوان بین المللی کیفری مورد تعقیب قرار می دهند به همین خاطر این مقاله به دنبال بررسی جنایات علیه بشریت در حقوق جزای میانمار و لزوم جرم انگاری آن در حقوق ایران بوده، و روش تحقیق به صورت توصیفی و تحلیلی و گردآوری اطلاعات نیز به صورت فیشبرداری می باشد. نحوه انجام پژوهش کیفی بوده و یافته های تحقیق حاکی از آن است، در قانون ایران و میانمار جنایت علیه بشریت به صورت مستقل جرم انگاری نشده اما در حقوق ایران مصادیق آن شامل؛ قتل، تجاوز جنسی، بازداشت غیر قانونی و شکنجه مورد جرم انگاری قرار گرفته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

179 - حقوق مشتری ناشی از فروش کالای معیوب با تاکید بر روش‏های جبران خسارت در حقوق ایران و کنوانسیون بیع بین المللی کالا 1980
فرانک موذن احمد شمس سید مجتبی میردامادی احد باقرزاده

10.30495/jlap.2023.21396

قرارداد بیع یکی از مهمترین انواع قراردادهای بین المللی می باشد و از مبتلابه ترین مباحث و دعاوی در این عقد، مربوط به کالای معیوب و گسترۀ حقوق مشتری در این زمینه است که طیف وسیعی از اشخاص را درگیر می سازد و قلمروی آن می تواند دربرگیرندۀ مبیعی اندک تا محصولات و دستگاههایِ چکیده کامل

قرارداد بیع یکی از مهمترین انواع قراردادهای بین المللی می باشد و از مبتلابه ترین مباحث و دعاوی در این عقد، مربوط به کالای معیوب و گسترۀ حقوق مشتری در این زمینه است که طیف وسیعی از اشخاص را درگیر می سازد و قلمروی آن می تواند دربرگیرندۀ مبیعی اندک تا محصولات و دستگاههایِ عظیم باشد. در این پژوهش به جهت تبیین و بهره مندی از دوراندیشی های نوینتر و نیز پتانسیل ایران برای حضور در عرصۀ تجارت بین الملل و عدم الحاق به کنوانسیون بیع بین المللی کالا 1980 و همچنین کهنگی قوانین کشور در روابط تجارتِ داخلی که مؤید نیاز به توجه و الگوسازی از قواعدی فراتر از قوانین داخلی و سنتی به منظور دسترسی به قوانینِ جدید و کاربردی و صریح، در راستای پاسخگویی به حوائج حیاتیِ تجارت داخلی و بین المللی در ایجاد وحدت ماهوی و فزونتر شدنِ اعتبار بین المللی است از مطالعۀ تطبیقی با بهره مندی از کنوانسیون مذکور استفاده شده است. این پژوهش با روش توصیفی-تحلیلی بیانگر آن است که گسترۀ حقوق مشتری ناشی از کالای معیوب در هر دو نظام حقوقی مزبور، مجموعۀ ضمانت اجراهایی است که به طور کلی بر اساس نهادهایِ 1. اجرای اجباری قرارداد؛ 2. تعدیل قرارداد(تقلیل ثمن؛ ارش)؛ 3. فسخ و 4. مطالبۀ خسارت، در اختیار مشتری قرار می گیرد و موارد مذکور در نظام حقوقی کنوانسیون نسبت به حقوق ایران، فزونتر، جدیدتر و کاربردی‌تر می باشد. در هر دو نظام حقوقی ایران و کنوانسیون، تعریفی از عیب نشده، به نحوی که در ایران، این امر به دیدگاهِ عرف واگذار شده و در کنوانسیون نیز با عنوان کلی عدم انطباق، مورد اشاره قرار گرفته است. در هر دو نظام فوق‌الذکر، اصل جبران خسارت تصریح و قابلیت جمع آن، با سایر طرق جبرانیِ ناشی از نقض قرارداد وجود دارد. مبانی و ارکان نهادهای مورد بررسی از هر دو نظام حقوقیِ مارالذکر در راستای حقوق مشتری ناشی از کالای معیب، تا حدود زیادی قابلیت انطباق دارند؛ اگرچه تمایزات این دو نظام بر اساس هدف جبران خسارت در بحث عدم النفع، اخذ بهره و شیوه های ارزیابی خسارت و ترکیب جبران خسارت با حقوق دیگر و نیز راهکارها و جزئیاتِ سایر ضمانت اجراها قابل توجه است و در قانونگذاری ایران در مواردی نیاز به تصریح و در مواردی نیاز به اصلاح دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

180 - «رویکردی تطبیقی به جرم انگاری دوپینگ در حقوق کیفری انگلستان، آلمان و فرانسه؛(گامی به سوی جرم انگاری دوپینگ در حقوق کیفری ایران)»
حمیدرضا حیدرپور مسعود همت

10.30495/jlap.2024.76261.1766

دوپینگ، غیر حرفه ای ترین و غیر اخلاقی ترین رفتار قابل ارتکاب توسط یک ورزشکار حرفه ای است. علاوه بر جنبه های اخلاقی و فنی، این پدیده، دارای ابعاد حقوقی مهمی نیز هست. در سال های اخیر و به دنبال افزایش موارد ارتکاب دوپینگ، گرایش به جرم انگاری آن، به وضوح در میان برخی سیاست چکیده کامل

دوپینگ، غیر حرفه ای ترین و غیر اخلاقی ترین رفتار قابل ارتکاب توسط یک ورزشکار حرفه ای است. علاوه بر جنبه های اخلاقی و فنی، این پدیده، دارای ابعاد حقوقی مهمی نیز هست. در سال های اخیر و به دنبال افزایش موارد ارتکاب دوپینگ، گرایش به جرم انگاری آن، به وضوح در میان برخی سیاستگذاران کیفری، شکل گرفته است و بعضی از کشورها، صراحتاً اقدام به جرم انگاری دویپنگ و کیفرگذاری نسبت به آن کرده اند ولی با وجود این، برخی دیگر از کشورها، اقدامی در این زمینه، صورت نداده اند. نمونه بارز کشورهای نخست، انگلستان، آلمان و فرانسه و مصداق آشکار کشورهای دسته دوم، ایران است. مدعای نوشتار حاضر، این است که با استفاده از تجربه نظام های حقوق کیفری در کشورهای انگلستان، آلمان و فرانسه، می توان در راستای جرم انگاری دوپینگ در حقوق کیفری ایران گام برداشت و به این ترتیب، میان رویکرد نظام حقوق کیفری ایران با نگاه نظام های حقوقی مورد اشاره، همسویی بیشتر ایجاد کرد. فرضیه اصلی تحقیق حاضر، آن است که جرم انگاری دوپینگ در حقوق کیفری ایران، تأثیر شایانی در کاهش موارد ارتکاب این رفتار مخرّب دارد. به منظور بررسی بیشتر این مقولات، در این تحقیق، ضمن مطالعه مفهوم دوپینگ و دلائل توجیهی جرم انگاری آن در حقوق کیفری انگلستان، آلمان و فرانسه، چالش های فراروی فرایند جرم انگاری آن در حقوق کیفری ایران بررسی شده اند. نوع پژوهش حاضر، بنیادی، نگاه آن، توصیفی- تحلیلی، روش انجام آن، مطالعه کتابخانه ای و ابزار گردآوری اطلاعات در آن نیز فیش برداری بوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

181 - شادی در فرهنگ ایرانی و آثار سیاسی آن
علی اکبر امینی

در فرهنگ ایران باستان بر این نمته تاکید شده که باید از غم خوردن پرهیز نمود. ایرانیان برای زدودن زنگار غم از چهره زندگی چاره اندیشی های کرده بودند، از جمله اینکه در طول سال به مناسبت های مختلف جشن هایی برپا می کردند و در آن کوچک و بزرگ و عرف و عامی به عیش می نشستند و به چکیده کامل

در فرهنگ ایران باستان بر این نمته تاکید شده که باید از غم خوردن پرهیز نمود. ایرانیان برای زدودن زنگار غم از چهره زندگی چاره اندیشی های کرده بودند، از جمله اینکه در طول سال به مناسبت های مختلف جشن هایی برپا می کردند و در آن کوچک و بزرگ و عرف و عامی به عیش می نشستند و به رثص برمی جشتند. گویا آنان به این راز پی برده بودند که خنده بر هر درد بی درمان دواست. اگر چه عرفان اسلامی برخی از آیین ها و افکار دوران خسروانی و از جمله راز و رمزهای شاد زیستن را زنده نگه داشت،ولی در عمل ما ایرانیان به تدریج بر طول ایام غم افزودیم و دوران نشاط و شادمانی را کوتاه کردیم و این امر به رغم آن بود که یکی از دو رکن اصلی دین مبین اسلام یعنی عرفان برای سبک کردن رنج زندگی و به پرواز درآوردن مرغ دل تدابیری اندیشیده است. کریشنا مورتی، عارف معاصر هندی، می گوید: شاد کردن مردم هنری است که باید دولت ها در ترویج آن بکوشند. در این مفاله راه کارهایی که عرفان برای شادتر کردن زندگی، یا دست کم موازنه میان غم و شادی و گریه و خنده، عرضه کرده است، بررسی می شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

182 - دلایل توجیهی حمایت افتراقی از بزه‌دیدگان آسیب پذیر در پرتو آموزه های علوم جنایی (با نگاهی به قوانین موضوعه ایران)
حسن حاجی تبار فیروزجائی

یکی از موضوعات نسبتاً جدید در قلمرو رشته بزه دیده شناسی حمایتی در سطح ملی و بویژه بین المللی ، مطالعه و بررسی گونه های خاص بزه دیدگی است. بر این پایه، شایسته است که یک گرایش جدیدی در زمینه بزه دیده شناسی حمایتی راجع به بزه دیدگان آسیب پذیر(خاص) تحت عنوانبزه دیده شناسی ح چکیده کامل

یکی از موضوعات نسبتاً جدید در قلمرو رشته بزه دیده شناسی حمایتی در سطح ملی و بویژه بین المللی ، مطالعه و بررسی گونه های خاص بزه دیدگی است. بر این پایه، شایسته است که یک گرایش جدیدی در زمینه بزه دیده شناسی حمایتی راجع به بزه دیدگان آسیب پذیر(خاص) تحت عنوانبزه دیده شناسی حمایتی افتراقی ایجاد شود که بایستی از یک نوع سیاست جنایی افتراقی بر مبنای اصلتبعیض مثبت و متناسب با نیازها و مشکلات خاص این دسته از بزه دیدگان تبعیت کند. به همین منظور، مقاله حاضر ضمن بررسی اجمالی مفهوم بزه دیدگان آسیب پذیر و گونه های خاص حمایت از آنان بر اساس سیاست جنایی افتراقی در قسمت مقدماتی در صدد پاسخ به این سوأل اساسی است که آیا مسأله ضرورت حمایت ویژه از بزه دیدگان آسیب پذیر در آموزه های علوم جنایی و نیز قوانین موضوعه ایران جایگاهی دارد؟ در پاسخ، می توان اینگونه نتیجه گیری کرد که اگرچه در اکثر آموزه های علوم جنایی- مورد اشاره در این مقاله- به طور صریح و مستقیم به مسأله حمایت از بزه دیدگان و بویژه بزه دیدگان آسیب پذیر و حمایت افتراقی از آنان پرداخته نشده است ولی با این وجود، اغلب می توان از طریق برداشت ضمنی و غیر مستقیم بین آموزه های علوم جنایی و مضامین و محتوای آنها با مسأله ضرورت حمایت ویژه از بزه دیدگان آسیب پذیر رابطه منطقی برقرار کرد. به عبارت دیگر، دلایل توجیهی حمایت از بزه دیدگان آسیب پذیر در بطن مضامین و محتوای هر یک از شاخه های مذکور نهفته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

183 - مطالعه تطبیقی مبانی مطلق امتناع از ثبت علامت تجاری در حقوق ایران و استرالیا
پرویز ساورایی مصطفی کوشکی

ماهیت یک نشان ممکن است به گونه ای باشد که مطابق مقررات قانونی قابلیت ثبت به عنوان یک علامت تجاری را نداشته باشد. هر یک از کشورهای ایران و استرالیا در قوانین مربوط به علائم تجاری خود، مواد یا بخش های را به علامت های که بر مبنای ذات خود (و نه تعارض با حقوق دیگران)؛ قابلیت چکیده کامل

ماهیت یک نشان ممکن است به گونه ای باشد که مطابق مقررات قانونی قابلیت ثبت به عنوان یک علامت تجاری را نداشته باشد. هر یک از کشورهای ایران و استرالیا در قوانین مربوط به علائم تجاری خود، مواد یا بخش های را به علامت های که بر مبنای ذات خود (و نه تعارض با حقوق دیگران)؛ قابلیت ثبت را ندارند اختصاص داده اند، که علیرغم مختلف بودن مبنای حمایتی هریک از این کشورها نسبت به ثبت علامت تجاری، در زمینه امتناع از ثبت علامت با توجه به ماهیت آن دارای مبانی تقریباً مشابه ای می باشند. در هر دو کشور علامتی که فاقد قدرت ممیزه برای تشخیص کالا یا خدمات مربوط به خود باشد و یا آنکه آن علامت فاقد قابلیت نمایش گرافیکی و یا خلاف اخلاق حسنه و قانون باشد قابلیت ثبت را ندارد. علاوه بر این در صورتی که علامت تجاری زمینه گمراهی مصرف کننده را فراهم آورد نیز قابلیت ثبت را به عنوان علامت تجاری ندارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

184 - اکسیر مأثر نو؛ بررسی مقایسه ای ۱ مشکلة هویت در تاریخ نگاری قاجاریه
محسن خلیلی

گزارش رخدادهای تاریخی به سه گونه متصور است: تاریخ نویسی، تاریخ نگاریو تاریخ نگری. هرکدام از آن ها را یک روایت می نامیم که مبتنی بر یک ویژگی تمایزآفرین است. کتابت رخدادهای تاریخی دوران قاجاریه در رفت و برگشتی آونگ وار میانتاریخ نویسی و تاریخ نگاری سرگردان بوده است. برای چکیده کامل

گزارش رخدادهای تاریخی به سه گونه متصور است: تاریخ نویسی، تاریخ نگاریو تاریخ نگری. هرکدام از آن ها را یک روایت می نامیم که مبتنی بر یک ویژگی تمایزآفرین است. کتابت رخدادهای تاریخی دوران قاجاریه در رفت و برگشتی آونگ وار میانتاریخ نویسی و تاریخ نگاری سرگردان بوده است. برای رهایی از این وضعیت بغرنج ودستیابی به نوعی تاریخ نگری ویژه دوران قاجاریه ناچاریم از مجموعه مفاهیم و واژگانیمتجددانه بهره بگیریم که ازآن میان هویت یکی از مهم ترین و در عین حال گریزان ترین آن مفاهیم و واژگان است. در این مکتوب هویت را به مثابه یک فرآیند مدّ نظر آورده ایمکه طی آن نوعی پاسخگویی آگاهانه و عامدانه به دو پرسش چیستی و کیستی به دست می آید. سپس هویت را به سه مجموعه مفهومی ، خود "دیگری" و پاره های سه گانه سنتی، دینی و قانونی اقتدار به عنوان هویت بخش و هویت ساز، منقسم ساخته و با اینمیزان سه متن تاریخ نگارانه دوره قاجاری، اکسیرالتواریخ، مأثر سلطانیه، تاریخ نو، را بهبررسی مقایسه ا ی کشانده ایم. مفروض نگارنده آن بوده که هویت بر ساخته ماست و گرنهخود هیچ عینیتی ندارد یا به تعبیر دیگرمفهوم هویت خود کاملاً بی هویت است. دستامد نگارنده آن بوده که در تاریخ نگاری دوره قاجاریه هویت در یک وضع پرسش انگیز و یا به تعبیری در یک دشواره قرار داشته است، زیرا نمی توانسته آمیختگی بهنگامی میان مؤلفه ها و درون مایه های سه گونه و سه گانه هویتی بیفزاید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

185 - ایران و عراق جدید: چالش ها و فرصت های پیش رو
کیهان برزگر

نویسندة مقاله سعی دارد تا با توجه به تغییر و تحولات اخیر در عراق و روی کارآمدن قریب الوقوع حکومتی جدید در این کشور، فرصت ها و چالش های وضعیت فوق را درخصوص منافع ملی ایران بررسی نماید. سؤال اصلی در این تحقیق این است که با توجهبه اینکه عراق همواره رقیب استراتژیک و تهدیدی چکیده کامل

نویسندة مقاله سعی دارد تا با توجه به تغییر و تحولات اخیر در عراق و روی کارآمدن قریب الوقوع حکومتی جدید در این کشور، فرصت ها و چالش های وضعیت فوق را درخصوص منافع ملی ایران بررسی نماید. سؤال اصلی در این تحقیق این است که با توجهبه اینکه عراق همواره رقیب استراتژیک و تهدیدی امنیتی برای ایران بوده است، حضورچه نوع حکومتی در بغداد می تواند منافع ملی ایران را تأمین نماید؟ این مقاله متشکلاز ۳ بخش می باشد: بخش اول دیدگاه های ایرانی در برخورد با عراق را مورد بررسیقرار می دهد و در بخش های دوم و سوم عناصر پایدار در روابط ایران و عراق و چالش هایپیش رو مورد مطالعه قرار می گیرد. در پایان، نویسنده به این نتیجه می رسد که دو کشورمی توانند روابط خود را از مرحلة استمرار تعارضات و تهدید منافع یکدیگر خارج کرده، بهسوی رقابت سازنده و همکاری در چارچوب منافع مشترک هدایت کنند و این بیش از هرچیز به برداشتن گام اول توسط دولت جدید عراق بستگی دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

186 - راهکارهای گسترش و آموزش حقوق بشردوستانه در ایران
مهدی ذاکریان

جامعه ایرانی همواره در زمینه فراگیری حقوق بشر و حقوق بشردوستانه علاقمندیویژه ای از خود نشان داده است. در این زمینه پیگیری فعالیت های خیرخواهانه، راه ا ندازیجمعیت شیر و خورشید سرخ ایران و سپس جمعیت هلال احمر،مشارکت در کنوانسیون هایچهارگانه ژنو وپروتکل ها الحاقی آن و غیره چکیده کامل

جامعه ایرانی همواره در زمینه فراگیری حقوق بشر و حقوق بشردوستانه علاقمندیویژه ای از خود نشان داده است. در این زمینه پیگیری فعالیت های خیرخواهانه، راه ا ندازیجمعیت شیر و خورشید سرخ ایران و سپس جمعیت هلال احمر،مشارکت در کنوانسیون هایچهارگانه ژنو وپروتکل ها الحاقی آن و غیره قابل ذکرند.این موضوع درکنار ویژگی سیاسیو اقتصادی خاورمیانه بر اهمیت گسترش و آموزش حقوق بشردوستانه درکشورمی افزاید.پرسش کلیدی این پژوهش نیز در همین راستا مطرح می شود که چگونه می توان آموزشحقوق بشردوستانه را در کشور فراگیر و نهادینه نمود؟ در راستای پاسخ به پرسش کلیدیذکر شده، پژوهشگر این فرضیه را مطرح می کند که آموزش های غیررسمی در فراگیریو نهادینه ساختن حقوق بین الملل بشردوستانه در ایران از کارایی مؤثرتری برخوردارند.به منظور آزمون این فرضیه، پژوهشگر از ابزارهای مشاهده، آزمایش و بررسی یافته هایپژوهشی در موضوع حقوق بشردوستانه در کشور بهره می برد. در همین زمینه متونمدرن آموزش رسمی و غیر رسمی حقوق بشردوستانه، روش های مدرن آموزش حقوقبشردوستانه با آموزش های غیررسمی سنتی حقوق بشردوستانه درکشور مورد بررسی ومقایسه قرار می گیرند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

187 - پیشینه و ماهیت حقوقی دیوان داوری دعاوی ایران و ایالات متحده آمریکا
ابوذر ابراهیمی ترکمان

پس از تسخیر سفارت آمریکا در تهران، در 13 آبان سال 1358 شمسی، تنش در روابط دو کشور پدید آمد، رابطه سیاسی دو کشور قطع گردید، آمریکا به دنبال آزاد ساختن گروگانها بود. موضوع حل وفصل مساله گروگانها از سوی رهبر انقلاب به تصمیم مجلس شورای اسلامی واگذار شد و متعاقب آن مجلس شورا چکیده کامل

پس از تسخیر سفارت آمریکا در تهران، در 13 آبان سال 1358 شمسی، تنش در روابط دو کشور پدید آمد، رابطه سیاسی دو کشور قطع گردید، آمریکا به دنبال آزاد ساختن گروگانها بود. موضوع حل وفصل مساله گروگانها از سوی رهبر انقلاب به تصمیم مجلس شورای اسلامی واگذار شد و متعاقب آن مجلس شورای اسلامی نیز شرایط چهارگانه ای را به صورت قطعنامه برای حل و فصل مساله گروگانها تعیین کرد. الجزایر به عنوان میانجی از سوی طرفین پذیرفته شد ودوبیانیه ویک سند تعهدات موسوم به بیانیه های الجزایر به امضا رسید وگروگانها آزاد شدند وآمریکا پذیرفت که در امور داخلی ایران دخالت نکند ودعاوی بر علیه ایران خاتمه یابد واموال شاه سابق مسدود شوند. دیوان داوری دعاوی ایران وایالات متحده آمریکا محصول توافقات بیانیه های الجزایر است که برای رسیدگی به اختلافات ودعاوی تشکیل شد سه ضابطه برای تشخیص ماهیت بین المللی دیوان مطرح شده است : اول: سند موسس دیوان، سندی بین المللی باشد. دوم: قانون حاکم برآن، حقوق بین الملل باشد. سوم: طرف های کنترل کننده و اختیاردار دیوان، تابعان حقوق بین الملل باشند. بدون تردید ماهیت دیوان مزبور با بهره مند بودن از هر سه ضابطه مذکور یک ماهیت بین المللی است که با بهره گیری از قواعد و مقررات حقوق بین الملل پایه گذار رویه های مفیدی در حقوق بین الملل بوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

188 - رسیدگی ‏‏به ‏‏تخلفات ‏‏و ‏‏جرایم ‏‏بورس ‏‏و ‏‏اوراق ‏‏بهادار ‏‏در ‏‏ایران ‏‏و ‏‏امارات ‏‏متحده ‏‏عربی
محمد &rlm;&rlm;کمالی ناصر &rlm;&rlm; قاسمی بهزاد &rlm;&rlm; &rlm;&rlm;رضوی&rlm;فرد

10.30495/jlap.2023.22434

همچنان که شناسایی تخلفات و جرایم در بورس اوراق بهادار دارای اهمیت می باشد در مرحله بعد از آن نیز فرآیند و نحوه رسیدگی به این گونه تخلفات و جرایم حائز اهمیت می باشد زیرا با شناسایی نقطه ضعف و ق چکیده کامل

همچنان که شناسایی تخلفات و جرایم در بورس اوراق بهادار دارای اهمیت می باشد در مرحله بعد از آن نیز فرآیند و نحوه رسیدگی به این گونه تخلفات و جرایم حائز اهمیت می باشد زیرا با شناسایی نقطه ضعف و قوت در رسیدگی به این امور است که می توان به اثر بخشی آن پی برد. در رسیدگی به اختلافات موجود در بازار هیئت داوری و در بخش تخلفات کمیته رسیدگی به تخلفات و در حوزه جرایم مراجع قضایی رسیدگی کننده می باشند. این تحقیق بر آن است تا فرآیند رسیدگی به تخلفات و جرایم بورس و اوراق بهادار در ایران و امارات متحده عربی مورد نقد و بررسی قرارداده و نقاط قوت و ضعف آن را مورد ارزیابی قرار دهد. اصولا نظام رسیدگی به تخلفات و جرایم مربوط به بورس اوراق بهادار به منظور حمایت موثر از این ضمانت ها در کشورهای مختلف دارای اهمیت بسزایی است، که در این میان ، مطالعه تطبیقی نظام رسیدگی به جرایم و تخلفات در ایران و امارات متحده عربی موضوع پژوهش است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

189 - سینمای سیاسی و سیاست خارجی آمریکا در قبال ایران پس از ۱۱ سپتامبر
الهیار الهی عباس سلطانلو علیرضا سلطانی

سینمای سیاسی هالیوود به عنوان قطب برنامه سازی تصویری آمریکا، مجموعه ای از شرکت های سودآور آمریکایی است که از آغازین سال های ظهور صنعت سینما، در دهکده هالیوود به تولید فیلم های سینمایی پرداختند، اما به مرور زمان نام آن معادل تمامی صنعت سینمای آمریکا گردید. هالیوود همواره چکیده کامل

سینمای سیاسی هالیوود به عنوان قطب برنامه سازی تصویری آمریکا، مجموعه ای از شرکت های سودآور آمریکایی است که از آغازین سال های ظهور صنعت سینما، در دهکده هالیوود به تولید فیلم های سینمایی پرداختند، اما به مرور زمان نام آن معادل تمامی صنعت سینمای آمریکا گردید. هالیوود همواره ابزاری آسان در دست حکومت ها و دولت های مختلف روی کار آمده در آمریکا بوده است تا آنان خواسته ها، دیدگاه ها و مواضع خود را به طور آشکار یا اغلب غیرآشکار به دیگران انتقال دهند. در پاسخ به این سوال که؛ سینمای سیاسی هالیوود چه جایگاهی در سیاست خارجی آمریکا در قبال ایران پس از حادثه ۱۱ سپتامبر داشته است؟ باید گفت: پس از یازده سپتامبر، سینماگران هالیوودی تحت تأثیر جهت گیری های سیاست خارجی آمریکا با مراجعه به گذشته، حوادث و جریانات بعد از شکل گیری انقلاب اسلامی را دست مایه کار خود قرار دادند و با وارونه جلوه دادن واقعیت، درصدد ارائه چهره ای منفی و ترسناک از جمهوری اسلامی نزد افکار عمومی جهانیان برآمده اند. بر این اساس، در قالب پروژۀ ایران هراسی، در سال های پس از یازده سپتامبر شاهد برجسته تر شدن تصویر ایران و ایرانی در رسانه های غرب و به طور خاص در سینمای هالیوود بوده ایم. پس از ۱۱ سپتامبر، موضوعاتی چون وقوع انقلاب اسلامی، مسئله گروگانگیری، حملات تروریستی یازده سپتامبر، حقوق بشر، انرژی هسته ای، دین، فرهنگ، جهاد، زنان ایرانی، حوادث ۸۸ و ... سوژه های اصلی فیلم های بی شمار ضدایرانی هالیوود مانند آرگو، سیریانا، بدون دخترم هرگز ، نفوذی، اسکندر، ٣۰۰، مریم، تصادف، خانه ای از شن و مه، رز قرمز، گلاب و ...، در راستای اهداف سیاست خارجی آمریکا قرار گرفتند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

190 - عوامل مؤثر بر تحرک طبقاتی در ایران
رحمن قهرمانپور

در حالی که در جوامع مدرن غربی، دولت ها محصول تحولات طبقاتی بوده اند، درجوامع غیرغربی و مخصوصاً ایران، دولت طبقات را به منظور نیل به اهداف خود دست کاریکرده است. از همین رو، کارکرد طبقات در کشورهایی مثل ایران بسیار متفاوت از کارکردآن ها در غرب است. مقاله حاضر می کوشد نحوه چکیده کامل

در حالی که در جوامع مدرن غربی، دولت ها محصول تحولات طبقاتی بوده اند، درجوامع غیرغربی و مخصوصاً ایران، دولت طبقات را به منظور نیل به اهداف خود دست کاریکرده است. از همین رو، کارکرد طبقات در کشورهایی مثل ایران بسیار متفاوت از کارکردآن ها در غرب است. مقاله حاضر می کوشد نحوه شکل گیری طبقات و به طور مشخصدلایل تحرک بالای طبقاتی در ایران را توضیح دهد. نویسنده مقاله بر این باور است که باتغییر نظام سیاسی در ایران، تحرک طبقاتی مثبت و منفی تشدید شده و این صورت بندیاجتماعی را وارد یک مرحلة جدید در حال تغییرکرده است. نظام سیاسی همواره کوشیدهاست برای حفظ قدرت خود طبقات وابسته را ایجاد کند. در این راستا طبقات پاییناغلب در خدمت تضعیف طبقات متوسط بوده اند. نویسنده مقاله معتقد است چهار عامل۱. نظام بین الملل؛ ۲. ساختار خاص جامعه ایرانی؛ ۳. دولت؛ و ۴. دین مهم ترین عوامل درشکل گیری قدرت در ایران و در نتیجه طبقات بوده اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

191 - نقش نظام بین الملل در شورای امنیت
احمد ساعی قاسم ترابی

سازمان ملل متحد مهم ترین سازمان جهانی و شورای امنیت مهم ترین رکن آن محسوب می شود. علت اصلی این امر در این است که وظیفه اصلی شورای امنیت حفظ صلح و امنیت جهانی می باشد. با این وجود در اکثر موارد شورا نتوانسته وظایف خود را به شکلی که منشورملل متحد برای آن در نظر گرفته است چکیده کامل

سازمان ملل متحد مهم ترین سازمان جهانی و شورای امنیت مهم ترین رکن آن محسوب می شود. علت اصلی این امر در این است که وظیفه اصلی شورای امنیت حفظ صلح و امنیت جهانی می باشد. با این وجود در اکثر موارد شورا نتوانسته وظایف خود را به شکلی که منشورملل متحد برای آن در نظر گرفته است انجام دهد. چرا شورای امنیت در انجام وظایف خود غیر متوازن عمل می کند و در اکثر موارد ناتوان است؟ چه در دوران جنگ سرد و چه پس از فروپاشی شوروی و پایان نظام دو قطبی کم و بیش شورا امنیت کارامد نبوده، به گونه ای که به نظر می رسد که عامل اصلی کارایی یا عدم کارایی آن محدودیت ها و فرصت هایی است که نوع نظام بین الملل ایجاد می کند. به همین دلیل این فرضیه به ذهن متبادر می شود که نظام بین الملل مهمترین متغیر تاثیرگذار در عملکرد شورا و موضعات مرتبط با آن بویژه مساله اصلاحات می باشد. بر این اساس به نظر می رسد که متغیر تعین کننده کارایی شورا، نوع نظام بین الملل می باشد و تعداد اعضای دائم و غیر دائم تاثیر چندانی در این زمینه ندارد. بنابراین افزایش تعداد اعضای شورای امنیت چندان نقشی در کارایی آن نخواهد داشت، به شکلی که حتی اگر اقداماتی در این زمینه صورت گیرد و اعضای جدیدی وارد شورا شوند، این امر نمی تواند تأثیر چندانی بر روی کارآیی و عملکرد آن داشته باشند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

192 - مقایسه شهادت بانوان در دو نظام حقوقی ایران و مصر
معصومه مرادی ابراهیم یاقوتی زهرا فهرستی

چکیده شهادت شهود به عنوان یکی از مهم ترین دلایل اثبات دعوا در کنار سایر دلایل پذیرفته شده است. اما در میزان اعتبار و حجیت شهادت زنان نسبت به مردان تفاوت هایی وجود دارد. با توجه به این که در فقه امامیه و به تبعیت از آن در قوانین جمهوری اسلامی ایران در برخی موارد،شهادت ز چکیده کامل

چکیده شهادت شهود به عنوان یکی از مهم ترین دلایل اثبات دعوا در کنار سایر دلایل پذیرفته شده است. اما در میزان اعتبار و حجیت شهادت زنان نسبت به مردان تفاوت هایی وجود دارد. با توجه به این که در فقه امامیه و به تبعیت از آن در قوانین جمهوری اسلامی ایران در برخی موارد،شهادت زنان اصلا پذیرفته نشده است و در موارد پذیرفته شده نیزاز ارزش مساوی با شهادت مردان برخوردار نیست، که این موضوع شائبه تبعیض در برخی احکام اسلامی را میان زنان ومردان ایجاد نموده است. بنابراین با توجه به شبهات مطرح شده در موضوع شهادت زنان در این نوشتار در پی آن هستیم که با مقایسه احکام شهادت زنان در دو کشور اسلامی ایران و مصر با دین مشترک و مذهب متفاوت به بررسی اشتراکات و افتراقات این موضوع در حقوق موضوعه دو کشور بپردازیم. روش تحقیق در این پژوهش از نوع تحلیلی- توصیفی است. نگارنده با مقایسه نظام حقوقی دو کشور و مقایسه جایگاه شهادت به طور عام و شهادت بانوان به طور خاص به این نتیجه می رسد که شهادت بانوان در کشور مصر که از فقه حنفی تبعیت می کند از ارزش بیشتری نسبت به شهادت زنان در کشور ایران که از فقه امامیه تبعیت می کند، دارد که با توجه به شرایط کنونی و با توجه به تغییر مقتضیات زمان، در کشور ما نیزشهادت زنان از حیث ارزش اثباتی می توانددر برخی امور هم پایه شهادت مردان قرار گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

193 - جایگاه استراتژیک کردستان عراق در سیاست خارجی اسرائیل و الزامات سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران
علیرضا موسوی زاده مهدی جاودانی مقدم

اتحاد طبیعی اسرائیل و کردهای عراق، در واقع تداوم استراتژی امنیت ملی و سیاست خارجی اسرائیل در خاورمیانهبرای خروج از انزوا و گسترش حضور در منطقه است. این مسئله در پرتو تحولات نوین در کردستان عراق وگسترش فعالیت سیاسی، اقتصادی و اجتماعی کردها در این کشور، زمینه مناسبی را بر چکیده کامل

اتحاد طبیعی اسرائیل و کردهای عراق، در واقع تداوم استراتژی امنیت ملی و سیاست خارجی اسرائیل در خاورمیانهبرای خروج از انزوا و گسترش حضور در منطقه است. این مسئله در پرتو تحولات نوین در کردستان عراق وگسترش فعالیت سیاسی، اقتصادی و اجتماعی کردها در این کشور، زمینه مناسبی را برای توسعه حضور و نفوذاسرائیل در منطقه کردستان عراق ب هوجود آورده است. بر این اساس، اسرائیل همکار یهای پنهان و گسترد هایرا با کردها آغاز کرده و با حضور مستقیم در منطقه و یا نفوذ در فعالی تهای اقتصادی و اجتماعی کردستان، به دنبال ایجاد متحد استراتژیک جدیدی در خاورمیانه بر مبنای دکترین اتحاد پیرامونی است. این مسئله سبب افزایش حساسیت دول تهای منطقه و ب هویژه چهار کشور ایران، عراق، سوریه و ترکیه نسبت ب هتعاملات اسرائیل و کردهاشده و ب هاخبار و اطلاعات منتشره در مورد حضور و نفوذ اسرائیل در منطقه دامن زده است؛ ب هگون های که در پار هایاز موارد ب هویژه در رسان ههای ترکیه و کشورهای عربی منطقه، ابعاد این روابط بزر گنمایی شده و در حد وسیعیگسترش یافته است. این مقاله تلاش م یکند تا با بررسی پیشینه روابط اسرائیل و کردها و تحولات نوین در روابطآنان، ب هویژه اقدامات اسرائیل برای نفوذ در منطقه کردستان در شرایط کنونی، منافع استراتژیک د وجانبه کردها واسرائیل را تجزیه و تحلیل کرده و سپس با بررسی پیامدهای منطق های و فر امنطق های تعاملات اسرائیل با کردستان،راهبردهایی را در راستای منافع ملی ایران در قبال توسعه روابط اسرائیل و کردها ارائه کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

194 - طراحی مدل حقوق مالی برای تغییرات سرمایه شرکت های سهامی عام در حقوق ایران و انگلیس
رضا محمدی درویش وند علی زارع مهدی منتظر سید یعقوب زراعت کیش

این مطالعه با هدف طراحی مدل حقوقی مالی تغییرات (افزایش) سرمایه شرکت های سهامی عام در حقوق ایران و انگلیس انجام شده است. روش پژوهش مطالعه حاضر آمیخته بوده و با دو نوع رویکرد کیفی و کمی (آمیخته) انجام شده است. در بخش کیفی پژوهش، جهت گردآوری داده‌ها به تدوین سوالات مصاحبه چکیده کامل

این مطالعه با هدف طراحی مدل حقوقی مالی تغییرات (افزایش) سرمایه شرکت های سهامی عام در حقوق ایران و انگلیس انجام شده است. روش پژوهش مطالعه حاضر آمیخته بوده و با دو نوع رویکرد کیفی و کمی (آمیخته) انجام شده است. در بخش کیفی پژوهش، جهت گردآوری داده‌ها به تدوین سوالات مصاحبه مبادرت ورزیده شد. در ادامه از پرسشنامه ISM استفاده گردید. جامعه آماری پژوهش شامل 10 نفر از خبرگان حائز شرایط بوده‌اند که با استفاده از روش‌نمونه‌گیری هدفنمد و غیراحتمالی انتخاب شدند و با آنها مصاحبه‌های عمیق و نیمه‌ساختار‌یافته انجام گرفت. گام اول مطالعه حاضر با استفاده از روش تحلیل کیفی مضمون (رویکرد ویرایش مصاحبه، تلخیص آنها و تفسیر مفاهیم و کلمات) برای شناسایی مقوله‌های اصلی و فرعی پژوهش استفاده شده است.‌ سپس در بخش دوم و کمی پژوهش، ‌ از روش مدلسازی ساختاری-تفسیری و نرم‌افزار MICMAC، جهت شناسایی روابط علی میان مقوله‌های اصلی پژوهش استفاده گردید. با استخراج مقوله‌های اصلی و فرعی پژوهش با استفاده از نتایج تحلیل کیفی مضمون و روش ISM، مدل نهایی ارائه گردید. در مجموع الگوی به دست آمده مشتمل بر 10 مقوله اصلی است. نتایج پژوهش نشان داد، ساختار سرمایه بر بدهی‌های کوتاه‌مدت، حقوق صاحبان سهام و بدهی‌های بلندمدت تاثیر دارد. متغیرهای مذکور نیز بر رفتار شرکت در تامین مالی عملیات اثر می‌گذارند. رفتار شرکت بر اجاره و وام بانکی، اوراق بدهی بلندمدت و صدور اوراق قرضه اثر می‌گذارند و در ادامه بر مدیریت ریسک اثر می‌گذارند. مدیریت ریسک نیز به افزایش سرمایه شرکت‌های سهامی عام منجر می‌گردد. به همین ترتیب از میزان تأثیرگذاری در سطوح بعد کاسته می‌شود و متغیرهای هم سطح یعنی تعامل متقابل با هم دارند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

195 - طراحی الگوی آمیختۀ تصمیمات مالی در راستای توسعه‌ی بازارهای مالی ایران (مورد مطالعه: بازار سرمایه ایران)
حسین اسلامی مفیدآبادی فریدون رهنمای رود پشتی حمیدرضا وکیلی فرد هاشم نیکومرام سیدجمال‌الدین طبیبی

تصمیمات مشارکت‌کنندگان نظام مالی برای نیل به هدف توسعه مالی دارای اهمیت است. زیرا تصمیمات مالی مشارکت‌کنندگان در یک نظام مالی منسجم بر پایه عرضه وتقاضای مالی است که بر حجم منابع مالی و مصارف مالی تأثیر قابل‌توجه ای دارد. از اینرو، الگوهای تصمیم‌گیری مالی مناسب باعث بهبو چکیده کامل

تصمیمات مشارکت‌کنندگان نظام مالی برای نیل به هدف توسعه مالی دارای اهمیت است. زیرا تصمیمات مالی مشارکت‌کنندگان در یک نظام مالی منسجم بر پایه عرضه وتقاضای مالی است که بر حجم منابع مالی و مصارف مالی تأثیر قابل‌توجه ای دارد. از اینرو، الگوهای تصمیم‌گیری مالی مناسب باعث بهبود عملکرد بازارهای مالی کشورها، افزایش سهم مشارکت افراد و دیگر پدیده‌های مطلوب در سطح خرد و کلان می شود. بنابراین، هدف اصلی پژوهش حاضر طراحی الگوی تصمیمات مالی دولت، شرکت‌ها و خانوارها با تأکید بر آمیخته‌های مالی در بازار سرمایه ایران است. روش پژوهش حاضر از نوع توصیفی- پیمایشی و از نظر هدف نیز کاربردی است. برای تحلیل داده‌ها و تخمین مدل‌های تجربی پژوهش نیز از مدل رگرسیون خطی چند متغیره و برای بررسی معنادار بودن معادله خط رگرسیون برآوردی از آزمون (F) و برای بررسی معنادار بودن ضرایب مدل نیز از آزمون T)) استفاده‌شده است. نتایج پژوهش حاضر نشان می‌دهد هرکدام از آمیخته‌های تصمیمات مالی دولت، شرکت‌ها و خانوارها تأثیر معناداری بر توسعه بازار سرمایه ایران دارد. به طوریکه برآیند آن نیز به سهم خود افزایش مشارکت را در بازارهای مالی ایران را به دنبال خواهد داشت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

196 - مدل‏سازی و پیش ‏بینی توزیع بازدهی شاخص کل بازار سرمایه ایران و رمزارز بیت‏کوین با روش زمان متغیر GAS
محمد ابراهیم سماوی هاشم نیکو مرام مهدی معدن چی زاج احمد یعقوب نژاد

10.30495/jfksa.2022.21081

پیش بینی بازدهی با کمترین خطا یکی از مسائل بسیار مهم در بازارهای مالی است که مورد توجه پژوهشگران زیادی در چند دهة اخیر قرار گرفته است. مدل های خطی و غیرخطی سنتی با توجه به عدم کارایی کافی مدل های خطی در تلاطم های قیمتی، عدم استخراج صحیح شکل توزیع شرطی داده ها به علت ضبط چکیده کامل

پیش بینی بازدهی با کمترین خطا یکی از مسائل بسیار مهم در بازارهای مالی است که مورد توجه پژوهشگران زیادی در چند دهة اخیر قرار گرفته است. مدل های خطی و غیرخطی سنتی با توجه به عدم کارایی کافی مدل های خطی در تلاطم های قیمتی، عدم استخراج صحیح شکل توزیع شرطی داده ها به علت ضبط نشدن پویایی توزیع شرطی در مدل های غیرخطی و وجود فرض‌های محدود کننده خلاف واقعیت، توانایی مناسبی جهت پیش بینی بازدهی در دنیای امروز ندارد. در جهت رفع نقصان مدل های سنتی، در پژوهش حاضر با استفاده از روش نوین زمان-متغیر به نام امتیاز خود رگرسیونی تعمیم یافته (GAS) مدل‌سازی در راستای پیش بینی توزیع بازدهی شاخص کل بورس اوراق بهادار طی بازه 1390 الی 1399 و برای رمزارز بیت کوین طی بازه سال 2014 تا 2020 میلادی انجام شده است. نتایج مدل سازی شده برای دو دارایی توسط مدل نوین GAS با نتایج مدل های GARCH و AR مقایسه شده و عملکرد آنها برای درون و برون نمونه آزموده شده است. نتایج آزمون های درون و برون نمونه ای نشان دهنده این است که جهت پیش بینی توزیع بازدهی روزانه شاخص کل مدل نوین GAS عملکرد بهتری داشته و برای پیش بینی توزیع بازدهی روزانه بیت کوین مدل GARCH ارجح تر بوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

197 - هدف‌گذاری تورم: تاثیر آن بر روند تورم در کشورهای مختلف جهان
دکتر احمد جعفری صمیمی سارا حنجری

هدف مقاله حاضر بررسی تأثیرهدف گذاری تورمبرنرخ تورم در کشورهای مختلف جهان است.برای این منظور، با استفاده از اطلاعات منتشر شده توسط صندوق بین المللی پول درسال2007 تفاوت میانگین تورم در کشورهای مختلف جهان قبل و بعد ازاعمال سیاست هدف گذاری تورم بررسی می شود. یافته های مطالع چکیده کامل

هدف مقاله حاضر بررسی تأثیرهدف گذاری تورمبرنرخ تورم در کشورهای مختلف جهان است.برای این منظور، با استفاده از اطلاعات منتشر شده توسط صندوق بین المللی پول درسال2007 تفاوت میانگین تورم در کشورهای مختلف جهان قبل و بعد ازاعمال سیاست هدف گذاری تورم بررسی می شود. یافته های مطالعه حاضر که بر اساس آزمون تفاوت میانگین ها به دو صورت یکی برای کل کشورهاو دیگری به تفکیک هریک از کشورها در دوره زمانی1975- 2007 انجام شده است نشان می دهدکه اعمال سیاست هدف گذاری تورم باعث کاهش تورم در کشورهای مورد نظر شده است. از این رواستفاده از این سیاست در سایر کشورهای دیگر که شرایط اولیه و پیش نیازهای لازم مانند استقلال بانک مرکزی را دارا می باشند پیشنهاد می شود. در ایران نیز ایجاد شرایط جهت افزایش درجه استقلال بانک مرکزی به منظور استفاده از هدف گذاری تورم در بلندمدت توصیه می شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

198 - پیش بینی قیمت قرارداد های آتی سکه طلا با استفاده از مدل آریما در بورس کالای ایران
سعید علی احمدی

این مقاله به بررسی پیش بینی قیمت قرارداد آتی سکه طلا در بورس کالای ایران پرداخته است. در این تحقیق از روش باکس- جنکینز برای بررسی توانایی پیش بینی قیمت آتی قراداد های سکه طلا استفاده شد. روش باکس- جنکینز شامل چهار مرحله شناسایی، تخمین، کنترل تشخیصی و پیش بینی است. نتایج چکیده کامل

این مقاله به بررسی پیش بینی قیمت قرارداد آتی سکه طلا در بورس کالای ایران پرداخته است. در این تحقیق از روش باکس- جنکینز برای بررسی توانایی پیش بینی قیمت آتی قراداد های سکه طلا استفاده شد. روش باکس- جنکینز شامل چهار مرحله شناسایی، تخمین، کنترل تشخیصی و پیش بینی است. نتایج تحقیق نشان داد که برای دوره مورد بررسی، مدل آریما (ARIMA) با 2 وقفه خودرگرسیونی و 2 وقفه میانگین متحرک برای پیش بینی قیمت قرارداد آتی سکه طلا مدل مناسبی است و توانایی پیش بینی قیمت قرارداد آتی سکه طلا را دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

199 - ابزار تنظیم‌ بازار مالی در ایران و انگلستان
حسین منوری محمد راسخ

پیچیدگی‌های قراردادهای بازار مالی اعم از بازار پول و بازار سرمایه و نیز تاثیر این بازار بر کلیت نظام اقتصادی یک کشور از طریق تامین منابع مالی، باعث می شود تا حکومت‌ها از ابزار مختلفی برای دستیابی به منافع عمومی و تامین مالی خود، در این بازارها استفاده کنند. لزوم حفظ منف چکیده کامل

پیچیدگی‌های قراردادهای بازار مالی اعم از بازار پول و بازار سرمایه و نیز تاثیر این بازار بر کلیت نظام اقتصادی یک کشور از طریق تامین منابع مالی، باعث می شود تا حکومت‌ها از ابزار مختلفی برای دستیابی به منافع عمومی و تامین مالی خود، در این بازارها استفاده کنند. لزوم حفظ منفعت خصوصی سرمایه‌گذاران، کاهش و مدیریت ریسک و ذات دوگانه تنظیم‌گری که از یکسو کنش‌گران بازار و از سوی دیگر مداخلات حکومت را محدود می‌کند، طیف گسترده‌ای از این ابزار را پدید می‌آورد که کمابیش در کشورهای مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند. تنظیم‌گری که با گذار از شکست بازار و شکست دولت و نیز ناکارآمدی حقوق خصوصی در تحقق اهداف منفعت عمومی و خصوصی، امروزه خود را تا حد یک نظریه دولت بالا کشیده است، وسایل یا تدابیری را به همراه دارد که حکومت برای اجرای سیاست‌های تنظیمی از میان آنها انتخاب می‌کند. در این مقاله ایران و انگلستان که از دو نقطه شروع متفاوت به تنظیم بازار مالی رسیده‌اند، انتخاب شده‌اند تا مجموعه تدابیر، شیوه‌ها، ضمانت‌اجراها و منابع و نهادهایی که به صورت ساختارمند یک یا چند سیاست حکومتی را در دل بازارهای مالی در این دو کشور تمشیت می‌کنند تحت عنوان ابزار تنظیم مطالعه شوند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

200 - شتاب دهنده مالی در یک مدل DSGE با بخش های مالی و بانکی برای ایران
حسن حیدری احمد ملابهرامی

این مطالعه به آزمون تئوری شتاب دهنده مالی برنانکه و همکاران (1999) برای اقتصاد ایران می پردازد. برای این منظور، یک مدل تعادل عمومی پویای تصادفی کینزین های جدید (DSGE) با بخش های مالی و بانکی برای ایران طراحی، مقدار دهی و شبیه سازی می گردد و برازش مدل پیشنهادی با مدل DSG چکیده کامل

این مطالعه به آزمون تئوری شتاب دهنده مالی برنانکه و همکاران (1999) برای اقتصاد ایران می پردازد. برای این منظور، یک مدل تعادل عمومی پویای تصادفی کینزین های جدید (DSGE) با بخش های مالی و بانکی برای ایران طراحی، مقدار دهی و شبیه سازی می گردد و برازش مدل پیشنهادی با مدل DSGE بدون حضور بخش مالی برای داده های فصلی از اقتصاد ایران طی دوره زمانی 1371 تا 1390 مقایسه می گردد. به منظور آزمون تئوری شتاب دهنده مالی، توابع ضربه واکنش مدل پیشنهادی با مدل پایه مقایسه می گردد. بر پایه نتایج، مدل پیشنهادی دارای قابلیت برازش بهتری نسبت به مدل پایه است. بر اساس توابع ضربه واکنش، اثر شوک نرخ سود سپرده های بانکی بر متغیرهای بخش واقعی اقتصاد در چارچوب مدل پیشنهادی نسبت به مدل پایه بزرگتر و پایدارتر است و تعدیل اثرات شوک ها در مدل پیشنهادی به زمان بیشتری نیاز دارد. لذا تئوری شتاب دهنده مالی در اقتصاد ایران مورد تایید قرار می گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

201 - رابطه بازارمالی ایران با بازارهای داخلی وخارجی مبتنی بر تحلیل علّیت در گشتاورهای توزیع
مریم مقدس بیات شمس‌اله شیرین بخش تیمور محمدی

تحلیل و پیش بینی مناسب رفتار یک متغیر به تبیین درست الگوی آماری برای آن متغیربستگی دارد.بدین معنا که متغیرهای گنجانده شده درالگوبه بهبود تبیین آن منجرگردد.این امرپژوهشگررا به مفهوم علّیت هدایت می نماید.تاچندی پیش تحلیل روابط بین متغیرها درچارچوب رابطه علّی محدود به گشتا چکیده کامل

تحلیل و پیش بینی مناسب رفتار یک متغیر به تبیین درست الگوی آماری برای آن متغیربستگی دارد.بدین معنا که متغیرهای گنجانده شده درالگوبه بهبود تبیین آن منجرگردد.این امرپژوهشگررا به مفهوم علّیت هدایت می نماید.تاچندی پیش تحلیل روابط بین متغیرها درچارچوب رابطه علّی محدود به گشتاور مرتبه اول ورابطه خطی بود که درصورت ردشدن این رابطه، متغیر از الگو کنار گذاشته می شد. اخیرا، تحلیل علّیت در گشتاور مراتب بالاترو به صورت غیرخطی موردتوجه پژوهشگران قرارگرفته است . درروش نوین ممکن است متغیرمفروض علّی حاوی اطلاعات منحصر به فردی برای برخی از گشتاورها و نه همه آن ها باشد.در این صورت حذف چنین متغیری از الگو به پنهان ماندن اطلاعات مهمی ازرفتارواقعی متغیرموردبررسی منجرمی گردد.دراین پژوهش تلاش برآن است تا تحلیل جامعی از علّیت در مراتب مختلف گشتاوری درچارچوب مدل میانگین شرطی خود بازگشت برداری چند رژیمه ا رائه گردد. از این رو، متغیرهای شاخص آزادشناور بورس اوراق بهادار تهران، نرخ دلار بازار آزاد، قیمت نفت سبد اوپک وقیمت جهانی طلا انتخاب گردید تا رابطه علّی ازسوی بازارهای داخلی و خارجی به سوی بازارسهام مورد بررسی قرارگیرد.نتایج دلالت برآن دارد که علّیت درگشتاورهای توزیع از سوی متغیرهای ارز، نفت وطلا به سوی متغیر مالی وجوددارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

202 - بررسی تاثیر سرکوب مالی بر رشد اقتصادی ایران
ابراهیم عباسی بهروز ابراهیم‌زاده رحیملو فروهر فردوسی

هدف این مطالعه بررسی تاثیر سرکوب مالی بر رشد اقتصادی ایران است. برای این منظور شاخص سرکوب مالی با بکارگیری متغیرهای مرسوم و کلاسیک آن و با استفاده از روش آنالیز مولفه های اصلی (PCA)، به ازای هر سال برآورد شده است. برای بررسی اثرگذاری سرکوب مالی بر رشد اقتصادی، اثر اعمال چکیده کامل

هدف این مطالعه بررسی تاثیر سرکوب مالی بر رشد اقتصادی ایران است. برای این منظور شاخص سرکوب مالی با بکارگیری متغیرهای مرسوم و کلاسیک آن و با استفاده از روش آنالیز مولفه های اصلی (PCA)، به ازای هر سال برآورد شده است. برای بررسی اثرگذاری سرکوب مالی بر رشد اقتصادی، اثر اعمال سیاست سرکوب مالی بر رشد اقتصادی ایران طی سالهای (85-1355) با استفاده از روش معادله هم انباشتگی و تصحیح خطا (VECM) بررسی شده است. نتایج حاصل نشان می دهد که اعمال سیاست سرکوب مالی به شکل مستقیم موجبات کاهش رشد اقتصادی ایران شده است و بیان کننده این مهم است که اعمال سیاست سرکوب مالی به شکل مستقیم و غیر مستقیم سیاستی ضد رشد اقتصادی است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

203 - تحلیل اثرات کوتاه‌مدت و بلندمدت عوامل مؤثر بر ساختار تجارت در اقتصاد ایران کاربرد روش ARDL
سیده مروه ناصرصدرآبادی فرهاد غفاری تیمور محمدی عباس معمارنژاد

10.30495/jae.2021.19206

بررسی وضعیت کشورها در حوزه اقتصاد بین‌‌الملل و مبادلات بازرگانی آن‌ها با دنیای خارج حائز اهمیت است. به این منظور، هدف مطالعه حاضر تحلیل اثرات کوتاه‌مدت و بلندمدت عوامل مؤثر بر ساختار تجارت در اقتصاد ایران است که با استفاده از الگوی خود رگرسیون‌برداری با وقفه‌های توزیعی چکیده کامل

بررسی وضعیت کشورها در حوزه اقتصاد بین‌‌الملل و مبادلات بازرگانی آن‌ها با دنیای خارج حائز اهمیت است. به این منظور، هدف مطالعه حاضر تحلیل اثرات کوتاه‌مدت و بلندمدت عوامل مؤثر بر ساختار تجارت در اقتصاد ایران است که با استفاده از الگوی خود رگرسیون‌برداری با وقفه‌های توزیعی (ARDL) به صورت سالانه طی دوره 1397-1376 ارزیابی شده است. براساس نتایج، تولید ناخالص داخلی و سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی اثرات مثبت بر تجارت دارند. هم‌چنین نتیجه می‌شود تأثیر این متغیرها در افزایش تجارت در بلندمدت بیشتر از کوتاه‌مدت است. لذا در تبیین سیاست‌های تجاری توجه به وضعیت داخلی و بین‌المللی اقتصاد از حیث رقابت‌‌پذیری و دست‌یابی به رشد اقتصادی پایدار پیشنهاد می‌شود، طرح این موضوع می‌تواند به عنوان یک نکته راهبردی مورد استفاده سیاست‌گذاران واقع شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

204 - رابطه رشد اقتصادی، شدت انرژی و توسعه مالی: یک مقایسه از اقتصادهای ایران و ترکیه
حسین فتحی زاده مسعود نونژاد علی حقیقت عباس امینی فرد

در این تحقیق رابطه بین رشد اقتصادی، شدت انرژی و توسعه مالی در اقتصادهای ایران و ترکیه بررسی شده است. به این منظور، از داده‌های سری زمانی سالانه دو کشور در دوره 1974 تا 2016 استفاده شد. جهت تحلیل روابط، روش‌های خود رگرسیون با وقفه توزیع شده (ARDL) و خودرگرسیون برداری ساخ چکیده کامل

در این تحقیق رابطه بین رشد اقتصادی، شدت انرژی و توسعه مالی در اقتصادهای ایران و ترکیه بررسی شده است. به این منظور، از داده‌های سری زمانی سالانه دو کشور در دوره 1974 تا 2016 استفاده شد. جهت تحلیل روابط، روش‌های خود رگرسیون با وقفه توزیع شده (ARDL) و خودرگرسیون برداری ساختاری (SVAR) به کار گرفته شد. نتایج رابطه بلندمدت مدل ARDL نشان می‌دهد که تاثیر شدت انرژی بر رشد اقتصادی هر دو کشور منفی و معنادار است. اثر شاخص توسعه مالی بر رشد اقتصادی ایران مثبت و معنادار است. برعکس، تاثیر این متغیر بر رشد اقتصادی ترکیه منفی و معنادار است. هم‌چنین، براساس نتایج تجزیه واریانس در مدل SVAR رشد شدت انرژی بیشترین سهم را از نوسانات رشد اقتصادی دو کشور داشته است. در کوتاه مدت، سهم رشد شدت انرژی از نوسانات رشد اقتصادی در اقتصاد ایران حدود 3/44 درصد و در ترکیه 9/39 درصد بوده است. در حالی که در بلندمدت بخشی از اثر این متغیر در نوسان رشد اقتصادی هر دو کشور کم شده است. هم‌چنین در بلند مدت 5/8 درصد از نوسانات رشد اقتصادی ایران به رشد توسعه مالی مربوط است، در مقابل سهم توسعه مالی از نوسانات رشد اقتصادی ترکیه بیشتر از 22 درصد است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

205 - اشتغال و تحلیل اثرپذیری آن از بهبود فضای کسب‌و‌کار با تاکید بر طبقه درآمدی و برخورداری از منابع سوختی
مهرداد زارع نژاد شهریار زروکی محمدباقر گرجی

بهبود فضای کسب و کار از جمله شاخص‌های مهم اقتصاد هر کشور است که ضمن اثر مطلوب بر عملکرد اقتصادی بنگاه‌ها، می‌تواند از کانال ارتقای سطح تولید، رشد اقتصادی و افزایش سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی، در تعیین سطح اشتغال موثر واقع شود. مطالعه حاضر با روش تحلیلی- توصیفی و مبتنی بر چکیده کامل

بهبود فضای کسب و کار از جمله شاخص‌های مهم اقتصاد هر کشور است که ضمن اثر مطلوب بر عملکرد اقتصادی بنگاه‌ها، می‌تواند از کانال ارتقای سطح تولید، رشد اقتصادی و افزایش سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی، در تعیین سطح اشتغال موثر واقع شود. مطالعه حاضر با روش تحلیلی- توصیفی و مبتنی بر تکنیک اقتصاد سنجی داده‌های تابلویی به دنبال بررسی و تحلیل نقش بهبود شاخص کسب و کار بر اشتغال در 140 کشور جهان طی دوره زمانی 2005 تا 2018 است. در این راستا در کنار تصریح یک الگوی پایه در قالب 4 سناریو بر ویژگی گروه‌های مختلف از کشورها نظیر طبقه درآمدی و صادرکنندگی سوخت تمرکز شده است. نتایج حاصل از توصیف داده‌ها حاکی از آن است که در مجموع، روند حرکتی رشد در اشتغال و سهولت کسب و کار، روندی همسو و کاهشی است. در تفکیک کشورها براساس اقتصاد ایران، بطور دقیق رابطه مستقیم بین دو عامل دیده نمی‌شود و نمی‌توان بطور دقیق برای اقتصاد ایران رابطه‌ای مستقیم و یا غیرمستقیم بین دو عامل اشتغال و شاخص سهولت کسب و کار استنتاج نمود. هم‌چنین در تفکیک کشورها براساس ویژگی‌های صادرکنندگی سوخت و عضویت در اوپک، در هر دو گروه از کشورها، سطح نرخ رشد اشتغال و نرخ رشد سهولت کسب و کار بزرگتر از سایر کشورهاست. نتایج حاصل از برآورد الگوی پایه حاکی از آن است که سهولت کسب و کار، نرخ مشارکت و سطح عمومی قیمت‌ها اثری مثبت بر اشتغال دارند. نتایج حاصل از برآورد سناریوها نشان می‌دهد که نخست، در کشورهای با درآمد بالا، اندازه اثرگذاری شاخص سهولت کسب و کار بر کسب و کار تفاوت معناداری از کشورهای با درآمد پایین و به تبع آن از کشورهای با درآمد متوسط دارد. دوم، اثر سهولت کسب و کار بر اشتغال در اقتصاد ایران تفاوت معناداری با سایر کشورها ندارد. سوم، اندازه اثرگذاری در کشورهای صادرکننده سوخت و کشورهای عضو اوپک به طور معناداری بزرگتر از سایر کشورها است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

206 - تورم و کسری بودجه در اقتصاد ایران: رهیافت علیّت گرنجر مارکوف سوئیچینگ
جلال منتظری شورکچالی مهدی زاهد غروی مجتبی احسانی

10.30495/jae.2021.19205

با توجه به مجادلات نظری و تجربی گسترده حول مسأله وجود یا عدم وجود و یا جهت رابطه علّی بین کسری بودجه دولت و تورم، مطالعه حاضر رابطه علّی بین کسری بودجه دولت و تورم در اقتصاد ایران را با استفاده از رهیافت علیّت گرنجر مارکوف سوئیچینگ مورد بررسی قرار داده است. یافته‌های حا چکیده کامل

با توجه به مجادلات نظری و تجربی گسترده حول مسأله وجود یا عدم وجود و یا جهت رابطه علّی بین کسری بودجه دولت و تورم، مطالعه حاضر رابطه علّی بین کسری بودجه دولت و تورم در اقتصاد ایران را با استفاده از رهیافت علیّت گرنجر مارکوف سوئیچینگ مورد بررسی قرار داده است. یافته‌های حاصل از آزمون علیّت گرنجر مارکوف سوئیچینگ این مطالعه نشان می‌دهد که که در هر دو رژیم شناسایی شده، یک رابطه علّی یک‌طرفه از کسری بودجه دولت به تورم وجود داشته، اگر چه شدت اثرگذاری کسری بودجه بر تورم در فصل‌های رژیم صفر (1374- 1370 و 1392-1390) و فصل‌های رژیم یک (1390 -1374 و 1397-1392) یکسان نبوده است. هم‌چنین و براساس واقعیت‌های اقتصاد ایران، به نظر می‌رسد دیدگاه‌های سارجنت و والاس (1981) جهت توجیه نظری رابطه علّی یک‌طرفه از کسری بودجه دولت به تورم قابل دفاع است. براساس سارجنت و والاس (1981) در رژیم‌های مسلط مالی، مقامات مالی اقتصاد بر مقامات پولی اقتصاد مسلط هستند و مقامات پولی نمی‌توانند عرضه پول را کنترل کنند که در این صورت مقامات پولی با تقاضای دولت برای اوراق قرضه و پولی کردن کسری بودجه دولت مواجه خواهند بود و دولت پیوسته کسری بودجه را با مالیات تورمی تامین مالی می‌کند. بنابراین و براساس یافته‌های این مطالعه، می‌توان از ضرورت استقلال مقامات مالی و پولی به عنوان یک پیش شرط اساسی جهت کنترل تورم در ایران نام برد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

207 - مدلسازی عوامل موثر بر تورم در اقتصاد ایران و مقایسه آن با منتخب کشورهای صنعتی بر اساس مدلهای VAR و Panel - VAR
یزدان نقدی سهیلا کاغذیان مریم لشکری زاده فرشید عفتی باران

هدف این مطالعه تحقیق و بررسی تاثیرگذاری متغیرهای نظریه مقداری پول بر روی تورم می‌باشد. تا از این طریق میزان تاثیر متغیرهای رشد اقتصادی، رشدهدف این مطالعه تحقیق و بررسی تاثیرگذاری متغیرهای نظریه مقداری پول بر روی تورم می‌باشد. تا از این طریق میزان تاثیر متغیرهای رشد اقتص چکیده کامل

هدف این مطالعه تحقیق و بررسی تاثیرگذاری متغیرهای نظریه مقداری پول بر روی تورم می‌باشد. تا از این طریق میزان تاثیر متغیرهای رشد اقتصادی، رشدهدف این مطالعه تحقیق و بررسی تاثیرگذاری متغیرهای نظریه مقداری پول بر روی تورم می‌باشد. تا از این طریق میزان تاثیر متغیرهای رشد اقتصادی، رشد نقدینگی و رشد سرعت گردش پولی را بر تورم اندازه‌گیری کنیم.برای انجام این کار دو مدل جداگانه برآورد شده است. نتایج برآوردها برای ایران و 6 کشور منتخب صنعتی دنیا (ایالات متحده آمریکا، بریتانیا، فرانسه، آلمان، ژاپن وکانادا) طی دو مدل جداگانه VAR و Panel-VAR با هم مقایسه شدند. داده‌های تحقیق نیز شامل سال‌های 1994 تا 2019 است. هم‌چنین برآورد مدل‌ها با استفاده از نرم‌افزار stata12 انجام شده است.نتایج نشان می‌دهد که تورم با وقفه و سرعت گردش پول با وقفه تاثیر مثبت و معنادار بر تورم دارد؛ این نتیجه هم در ایران و هم در 6 کشور صنعتی منتخب صادق است. از نتایج دیگر این تحقیق این است که در کشورهای صنعتی تورم بیشتر تحت تاثیر سرعت گردش پول با وقفه است. در حالی‌که در ایران تورم بیشتر تحت تاثیر نقدینگی با وفقه است. این امر خود تفاوت آشکار بین ماهیت تورم در ایران با کشورهای صنعتی را آشکار می‌سازد. بنابراین توصیه می‌شود که در ایران برای کنترل تورم سیاست‌های پولی انقباضی توسط دولت‌ها بکار گرفته شود پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

208 - آثار متغیرهای کلان اقتصادی بر توسعه بازار سرمایه ایران (با تاکید بر آزادسازی سهام عدالت)
روح اله شهابی نژاد محسن زاینده‌رودی رضا زینل زاده سید عبدالمجید جلائی

10.30495/jae.2022.69057.1434

در این تحقیق به تجزیه و تحلیل تأثیر برخی از متغیرهای اقتصاد کلان بر توسعه بازار سرمایه ایران (با تاکید بر آزادسازی سهام عدالت) پرداخته شده است . و هدف از این پژوهش، بررسی تاثیرتغیرات حجم پول ، نرخ تورم ، نرخ ارز و تولید ناخالص داخلی به عنوان مؤلفه‌های سنجش متغیرهای کلان چکیده کامل

در این تحقیق به تجزیه و تحلیل تأثیر برخی از متغیرهای اقتصاد کلان بر توسعه بازار سرمایه ایران (با تاکید بر آزادسازی سهام عدالت) پرداخته شده است . و هدف از این پژوهش، بررسی تاثیرتغیرات حجم پول ، نرخ تورم ، نرخ ارز و تولید ناخالص داخلی به عنوان مؤلفه‌های سنجش متغیرهای کلان اقتصادی بر توسعه بازار سرمایه ایران با تاکید بر آزادسازی سهام عدالت به کمک الگوی خودرگرسیونی برداری(VAR ) و روش های ساده‌ ی خطی بر اساس داده‌های فصلی سال‌های 1385 تا 1399 است. فرضیه ها این تحقیق با استفاده از مدل خودرگرسیون وقفه توزیعی (ARDL) نیز مورد آزمون قرارگرفت. به این ترتیب تحقیق با استفاده از سه روش متفاوت اقدام به آزمون فرضیه های خود می کند. نکته قوت پژوهش فراهم کردن بستر مقایسه تطبیقی نتایج مدل های سه گانه خواهد بود. بر اساس نتایج بدست آمده بیشترین ارتباط و بهترین رابطه بین نرخ تورم و شاخص قیمتی بازار سهام و ارتباط بین این شاخص قیمتی با وقفه پیشین خود نیز تایید گردید از سوی دیگر ارتباط موثری بین تغییرات تولید ناخالص داخلی و تغییرات حجم نقدینگی و تغییرات نرخ ارز با متغیر وابسته نشان داده نشد . پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

209 - اثر شوکهای مصرف کل گاز طبیعی بر انتشار دی اکسید کربن و رشد اقتصادی ایران و کشورهای منتخب منا
محمدحسن قزوینیان

10.30495/jae.2023.70658.1451

با ایجاد نگرانی‌های فزاینده در مورد اتمام منابع نفتی و احساس خطر نسبت به آلودگی محیط‌زیست، گاز طبیعی به عنوان سوخت برتر قرن حاضر مطرح شده است که در صورت توسعه فناوری و ایجاد زمینه استفاده گسترده‌تر از آن در بخش‌های مختلف اقتصادی اهمیت این منبع انرژی در قرن حاضر دوچندان چکیده کامل

با ایجاد نگرانی‌های فزاینده در مورد اتمام منابع نفتی و احساس خطر نسبت به آلودگی محیط‌زیست، گاز طبیعی به عنوان سوخت برتر قرن حاضر مطرح شده است که در صورت توسعه فناوری و ایجاد زمینه استفاده گسترده‌تر از آن در بخش‌های مختلف اقتصادی اهمیت این منبع انرژی در قرن حاضر دوچندان خواهد شد. از این رو در این مقاله به بررسی اثر شوکهای مصرف گاز طبیعی بر انتشار دی اکسید کربن و رشد اقتصادی در کشورهای منتخب منا پرداخته شد و نتایج حاکی از آنست که ﺷﻮک مصرف گاز طبیعی بطور متناسب در ابتدا منجر به کاهش نسبتا شدید در تولید ناخالص داخلی سرانه و سپس افزایش آن در دوره های بعدی در کشورهای منتخب منا در طی دوره 1992 تا 2020 می گردد، همچنین انتشار دی اکسید کربن را ابتدا کاهش داده و سپس افزایش می دهد. همچنین در اقتصاد ایران طی دوره 1992- 2020 شوک مصرف گاز طبیعی ابتدا رشد اقتصادی افزایش یافته پس از آن کاهش می یابد و همچنین شوک مصرف گاز طبیعی، انتشار دی اکسید کربن را در یک سطح بالاتر قرار داده و بطور خیلی ملایم افزایش می دهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

210 - تأثیر سهم واردات بر قیمت‌های داخلی صنایع پتروشیمی ایران
علیرضا کازرونی نسرین فرضی

نرخ ارز به‌عنوان یکی از متغیرهای کلیدی در اقتصاد، دارای اثرات مهمی بر متغیرهای کلان اقتصادی ازجمله شاخص قیمتی واردات و صادرات داشته و در سیاست‌گذاری حائز اهمیت است. هدف اصلی این مقاله تعیین اثرپذیری درجه انتقال نرخ ارز بر قیمت محصولات پتروشیمی نسبت به سهم واردات این محص چکیده کامل

نرخ ارز به‌عنوان یکی از متغیرهای کلیدی در اقتصاد، دارای اثرات مهمی بر متغیرهای کلان اقتصادی ازجمله شاخص قیمتی واردات و صادرات داشته و در سیاست‌گذاری حائز اهمیت است. هدف اصلی این مقاله تعیین اثرپذیری درجه انتقال نرخ ارز بر قیمت محصولات پتروشیمی نسبت به سهم واردات این محصولات از سایر کشورها می‌باشد. این مقاله مطالعه ای با رویکرد خرد در مورد تاثیر انتقال نرخ ارز در بازارهای رقابت ناقص است. بنابراین، در این مطالعه سعی شده است رفتار غیررقابتی بنگاه‌های صادرکننده محصولات پتروشیمی به ایران و درنتیجه، نقش رقابت ناقص در انتقال اثر نرخ ارز در صنعت پتروشیمی، با استفاده از مدل ARDL ، در دوره‌ی زمانی 1362-1393 برآورد شود. نتایج مطالعه حاکی از وجود رابطه منفی معنی‌دار بین سهم بازار و درجه انتقال نرخ ارز بر قیمت‌های داخلی می‌باشد؛ به‌عبارت‌دیگر، با افزایش سهم واردات، درجه انتقال نرخ ارز بر قیمت‌های داخلی کاهش می‌یابد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

211 - مقایسه تطبیقی اثر شوکهای مصرف نفت خام بر انتشار دی اکسید کربن و رشد اقتصادی در ایران و کشورهای منتخب منا
محمدحسن قزوینیان کامبیز هژبر کیانی علی دهقانی فاطمه زندی خلیل سعیدی

نفت بعنوان یک منبع عظیم ثروت علاوه بر آن که می تواند در حکم موتور محرکه رشد اقتصادی کشورهای نفت خیز باشد، می تواند بعنوان مانعی در مسیر پیشرفت اقتصاد این کشورها عمل کند. افزایش مصرف نفت خام در بخش‌های مختلف اقتصادی موجب انتشار وسیع گازهای گلخانه‌ای، همچنین بروز آسیب‌های چکیده کامل

نفت بعنوان یک منبع عظیم ثروت علاوه بر آن که می تواند در حکم موتور محرکه رشد اقتصادی کشورهای نفت خیز باشد، می تواند بعنوان مانعی در مسیر پیشرفت اقتصاد این کشورها عمل کند. افزایش مصرف نفت خام در بخش‌های مختلف اقتصادی موجب انتشار وسیع گازهای گلخانه‌ای، همچنین بروز آسیب‌های جهانی شده است. تعیین مقدار اثر این عامل تولید بر آلودگی‌های محیط‌زیستی اهمیت دارد. نفت خام یکی از عوامل تولید است و نقش مهمی در تولید ایفا می‌کند. باتوجه به اینکه سهم بزرگی از مصرف انرژی را مصرف فرآورده های عمده نفتی (نفت خام، نفت سفید، نفت گاز و نفت کوره) تشکیل می دهد، لذا در این مقاله سعی شده است به بررسی اثر شوکهای مصرف نفت خام بر انتشار دی اکسید کربن و رشد اقتصادی در کشورهای منتخب منا با استفاده از رهیافت PVAR و همچنین کشور ایران با استفاده از روش VAR پرداخته شد و نتایج حاکی از آنست که ﺷﻮک افزایش مصرف نفت خام پس از یک کاهش نامحسوس در تولید ناخالص داخلی سرانه بطور متناسب منجر به افزایش آن در دوره های بعدی در کشورهای منتخب منا در طی دوره 1992 تا 2016 می گردد، همچنین اثر این شوک بر انتشار دی اکسید کربن هم بطور ملایم ابتدا منجر به افزایش انتشار دی اکسید کربن شده ولی در دوره های بعدی سبب کاهش آن شده و به سمت تعادل بلندمدت حرکت می کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

212 - بررسی تاثیر فعالیت‌های تحقیق و توسعه داخلی و واردات سرمایه‌ای- واسطه‌ای بر ارزش افزوده صنایع استان‌های کشور
منیژه تقی‌لو برزلقی غلامحسین رهنمای قراملکی حسن حسین‌زاده منیره دیزجی

وجود شکاف در استان‌های کشور از نظر شاخص‌های صنعتی و روند نامتوازن و نامتعادل رشد و توسعه اقتصادی آن‌ها، لزوم توجه به توان‌ها و پتانسیل‌های هر منطقه را بیش از پیش آشکار می‌سازد. در این راستا تحقیق و توسعه و واردات کالاهای سرمایه‌ای- واسطه‌ای می‌توانند از طریق بهبود تکنول چکیده کامل

وجود شکاف در استان‌های کشور از نظر شاخص‌های صنعتی و روند نامتوازن و نامتعادل رشد و توسعه اقتصادی آن‌ها، لزوم توجه به توان‌ها و پتانسیل‌های هر منطقه را بیش از پیش آشکار می‌سازد. در این راستا تحقیق و توسعه و واردات کالاهای سرمایه‌ای- واسطه‌ای می‌توانند از طریق بهبود تکنولوژی موجب رشد هماهنگ و پویای همه مناطق و افزایش توان رقابتی صنایع آن‌ها گردند. لذا این مطالعه به بررسی تاثیر فعالیت‌های R&D داخلی و واردات سرمایه‌ای- واسطه‌ای بر ارزش افزوده در صنایع ایران (به تفکیک استان‌های کشور)، طی دوره زمانی 1389-1374 پرداخته است. برای این منظور از مدل‌های رشد درون‌زا که در آن تولید تابعی از متغیرهای تعداد شاغلان، موجودی سرمایه فیزیکی، R&D داخلی و واردات سرمایه‌ای- واسطه‌ای در نظر گرفته شده، استفاده گردیده و مدل مزبور به روش اقتصاد سنجی داده‌های تابلویی برای صنایع استان‌های کشور برآورد شده است. پس از انجام تحلیل حساسیت، نتایج به‌دست آمده نشان می‌دهد که طی دوره مزبور، فعالیت‌های R&D داخلی (حجم سرمایه R&D داخلی و مخارج R&D داخلی) و واردات سرمایه‌ای- واسطه‌ای تأثیر مثبت و معنی‌داری بر ارزش افزوده صنایع مورد بررسی داشته‌اند. لذا توصیه می‌گردد دولت از فعالیت-های R&D صنایع جهت پیشرفت تکنولوژی و بهبود روش‌های تولیدی آنان حمایت نماید و امکان دسترسی آنان به فن آوری های نوین جهانی را از طریق واردات فراهم نماید. طبقه بندی JEL.: O14, O33, F14, C23 پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

213 - بررسی رابطه بین نابرابری درآمد و دسترسی به مسکن در مناطق شهری ایران
یونس گلی درخشان حیدری

یکی از اقلامی که بیشترین سهم را در مخارج حانوار دارد، مخارج مسکن است. روند افزایشی قیمت مسکن در سال‌های اخیر باعث شده که بسیاری از خانوارهای فقیر امکان دسترسی به این کالای مهم را نداشته باشند. مطالعه حاضر با استفاده از داد‌ه‌های در سطح خرد خانوار مرکز آمار در بازه زمانی چکیده کامل

یکی از اقلامی که بیشترین سهم را در مخارج حانوار دارد، مخارج مسکن است. روند افزایشی قیمت مسکن در سال‌های اخیر باعث شده که بسیاری از خانوارهای فقیر امکان دسترسی به این کالای مهم را نداشته باشند. مطالعه حاضر با استفاده از داد‌ه‌های در سطح خرد خانوار مرکز آمار در بازه زمانی 1387 تا 1393 در بخش شهری استان‌های مختلف به بررسی رابطه بین نابرابری درآمد و دسترسی به مسکن خانوارهای کم درآمد می‌پردازد. نتایج حاصل از مطالعه نشان می‌دهد که افزایش نابرابری درآمد باعث کاهش درآمد پسماند، افزایش نسبت اجاره به درآمد و کاهش استفاده از مسکن می‌شود؛ در حالی که رابطه مذکور برای خانوارهای ثروتمند برعکس است. اما افزایش تنوع مسکن باعث کاهش اثرگذاری نابرابری درآمد بر دسترسی به مسکن می‌شود. بنابراین، توزیع متناسب فعالیت‌های اقتصادی با توجه به مزیت نسبی در استان‌های مختلف و فراهم شدن زیر ساخت‌های لازم می‌تواند به عنوان یکی از سیاست‌های مهم برای افزایش دسترسی خانوارهای کم درآمد مدنظر قرار گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

214 - بررسی عملکرد ایران در دستیابی به شاخص توسعه‌ی انسانی (مطالعه موردی: کشورهای منطقه منا)
تقی ترابی سمانه طریقی محمدرضا پاکروان حسین سلطانی‌نژاد

شاخص‌ توسعه انسانی، شاخصی چند بعدی است که سطج توسعه ی انسانی موجود در یک کشور را نمایه می سازد. استفاده بهینه از امکانات موجود برای دستیابی به بالاترین مقدار این شاخص، می تواند موجبات پیشرفت یک کشور را با هزینه های کمتر فراهم سازد. لذا بررسی عملکرد یک کشور در دستیابی به چکیده کامل

شاخص‌ توسعه انسانی، شاخصی چند بعدی است که سطج توسعه ی انسانی موجود در یک کشور را نمایه می سازد. استفاده بهینه از امکانات موجود برای دستیابی به بالاترین مقدار این شاخص، می تواند موجبات پیشرفت یک کشور را با هزینه های کمتر فراهم سازد. لذا بررسی عملکرد یک کشور در دستیابی به این شاخص، می تواند مسیر لازم برای ارائه‌ی سیاست‌های موثر بر روند تغییرات آن را میسر سازد. در مطالعه حاضر، عملکرد کشور ایران در بین کشورهای منطقه ی منا در دستیابی به شاخص توسعه انسانی، با استفاده از رهیافت تحلیل پوششی داده ها مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج مطالعه نشان می‌دهدکه با توجه به ورودی‌ها و خروجی های منتخب، ایران در دستیابی به شاخص توسعه ی انسانی دارای 88 درصد کارایی و 12 درصد ناکارایی می باشد. طبق این نتیجه، اگر کشور ایران در استفاده از منابع و ظرفیت های موجود، حداکثر کارشناسی و دقت لازم را داشته باشد، می تواند شاخص HDI را از مقدار 702/0 به 837/0 ارتقاء دهد. لذا، پیشنهاد می شود که سیاست گذاران، مدیران اجرائی و نهادها، در جهت استفاده بهینه از موجودی منابع برای افزایش سطح توسعه یافتگی افراد جامعه، گام های اساسی بردارند.طبقه بندی JEL: پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

215 - بررسی تاثیر صادرات و واردات کالاهای سرمایه ای- واسطه‌ای برارزش افزوده درصنایع ایران
علی شاهین پور افسانه خوش رفتار

در کشور ایران طی دو دهه اخیر اقدام به تدوین سند راهبرد توسعه صنعتی و استراتژی توسعه صنعتی شده است که این امر اهمیت توسعه صنعتی را بیش از پیش نمایان می کند. با توجه به نقش صادرات و واردات کالاهای سرمایه ای-واسطه ای در تولیدات صنعتی، توجه به تجارت خارجی برای دستیابی به ا چکیده کامل

در کشور ایران طی دو دهه اخیر اقدام به تدوین سند راهبرد توسعه صنعتی و استراتژی توسعه صنعتی شده است که این امر اهمیت توسعه صنعتی را بیش از پیش نمایان می کند. با توجه به نقش صادرات و واردات کالاهای سرمایه ای-واسطه ای در تولیدات صنعتی، توجه به تجارت خارجی برای دستیابی به اهداف توسعه‌ای کشور ضروری می باشد. از آنجایی که صادرات و واردات کالاهای سرمایه ای-واسطه ای می توانند از متغیرهای کلیدی تأثیرگذار بر تولیدات صنعتی مطرح باشند؛ لذا در این مطالعهبه بررسی تأثیر صادرات و واردات کالاهای سرمایه ای-واسطه ای بر ارزش افزوده در صنایع ایران، طی دوره زمانی 1393-1380 پرداخته شده است. برای این منظور از فرم تبعی کاب- داگلاس که در آن تولید تابعی از متغیرهای نیروی کار، موجودی سرمایه، صادرات و واردات کالاهای سرمایه ای-واسطه ای در نظر گرفته شده، استفاده گردیده و مدل مزبور به روش اقتصاد سنجی داده های تابلویی برای 139 گروه صنعتی برآورد شده است. نتایج برآورد مدل تحقیق نشان می دهد که تعداد کل شاغلان، موجودی سرمایه، صادرات و واردات کالاهای سرمایه ای-واسطه ای اثرات مثبت و معنی داری بر ارزش افزوده صنایع ایران داشته اند. همچنین نتایج برآورد مدل تحقیق نشان می دهد که یک در صد افزایش در صادرات و واردات کالاهای سرمایه ای-واسطه ای به ترتیب 039/0 درصد و 031/0 درصد ارزش افزوده صنایع ایران را طی دوره مورد بررسی افزایش می دهند. لذا توصیه می شود که دولت تعامل با اقتصاد جهانی را هدف‌گذاری کرده و با اتخاذ سیاست های مناسب، در جهت رفع تحریم های اعمال شده علیه کشور گام بردارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

216 - هزینه های رفاهی انحصار در بخش مخابرات ایران (تلفن ثابت)
عباس معمارنژاد داوود هادی فر

وجود انحصار طولانی مدت در بخش مخابرات می تواند هزینه های رفاهی را ایجاد نماید؛ این مقاله در پی آن است تا با استفاده از دادهای 30 شرکت مخابرات استانی در ایران که به ارایه خدمات تلفن ثابت مشغول هستند، اقدام به برآورد هزینه های رفاهی در دوره زمانی 1383 تا 1387 نماید. مطالع چکیده کامل

وجود انحصار طولانی مدت در بخش مخابرات می تواند هزینه های رفاهی را ایجاد نماید؛ این مقاله در پی آن است تا با استفاده از دادهای 30 شرکت مخابرات استانی در ایران که به ارایه خدمات تلفن ثابت مشغول هستند، اقدام به برآورد هزینه های رفاهی در دوره زمانی 1383 تا 1387 نماید. مطالعه با مقایسه نتایج حاصل از بررسی های پیشین در صنایع مختلف، این نتیجه را می گیرد که مقدار محاسبه شده زیان رفاهی (45 تا 63 درصد از ارزش فروش) بسیار بالا بوده و در عین حال در دوره مورد مطالعه در حال افزایش بوده است که به این ترتیب نیاز به مقررات گذاری به منظور کاهش هزینه های رفاهی در بخش را پیشنهاد نموده است. طبقه بندی JEL: C13, C01, D42, L96, L16 پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

217 - مولفه‌های موثر در استقرار بیمه پایه سلامت در ایران
سمیه صدیقی سمیه حسام محمدرضا ملکی

مقدمه: چرخه اصلاح نظام بیمه درمانی، مشابه دیگر چرخه‌های تصمیم‌گیری در مسائل اساسی کشور است. لذا مناسب آن است که مشکلات و زیرساخت‌های لازم جهت استقرار از ابتداء ریشه‌یابی شده و نقشه علمی آن جهت دستیابی به پوشش فراگیر بیمه سلامت ترسیم گردد. این پژوهش نیز با هدف تعیین مؤلف چکیده کامل

مقدمه: چرخه اصلاح نظام بیمه درمانی، مشابه دیگر چرخه‌های تصمیم‌گیری در مسائل اساسی کشور است. لذا مناسب آن است که مشکلات و زیرساخت‌های لازم جهت استقرار از ابتداء ریشه‌یابی شده و نقشه علمی آن جهت دستیابی به پوشش فراگیر بیمه سلامت ترسیم گردد. این پژوهش نیز با هدف تعیین مؤلفه‌های موثر در استقرار بیمه پایه سلامت در سال شش ماهه اول سال 1392 انجام گردیده است. روش پژوهش: پژوهش حاضر در بین 30 نفر از خبرگان عرصه بیمه سلامت کشور از سازمان‌های بیمه‌گر اصلی انجام گردید. داده‌ها با استفاده از پرسشنامه جمع‌آوری و توسط نرم‌افزار spss19 و آزمون تی تک نمونه‌ای مورد تحلیل قرار گرفت. یافته&lrm;ها: اجباری بودن پوشش جمعیت، ایجاد بانک اطلاعات جامع بیمه‌شدگان، پیش‌رونده بودن تأمین‌مالی، اجرای کامل طرح پزشک خانواده، تعریف دقیق بسته خدمات و نظارت بر کیفیت خدمات ارائه‌شده، 6 مؤلفه‌ موثر بوده‌اند. نتیجه&lrm;گیری: بر اساس نتایج حاصل، ایجاد پوشش همگانی بیمه سلامت در کشور، نیازمند ایجاد بدنه خبره در طراحی برنامه‌ای بلندمدت و نظام‌مند در جهت رفع موانع در استقرار و برقراری تعامل بین سازمان‌های بیمه‌ای در کشور خواهد بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

218 - جهانی‌شدن؛ فرصت یا تهدیدی برای سلامت؟ (مورد کاوی ایران)
ابوالقاسم گل خندان مهدی رستمی

مقدمه: بخش سلامت به‌رغم عمومی ‌بودن و طبیعت غیرتجاری‌اش، به‌ میزان قابل توجهی تحت تأثیر جهانی‌شدن قرار گرفته است. جهانی‌شدن به‌واسطه‌ی برداشته‌شدن مرزهای گمرکی، ایجاد بازارهای مشترک، رشد و توزیع درآمد و ...، می‌تواند به ‌طور مستقیم بر سلامت تأثیرگذار باشد؛ علاوه بر آن، چکیده کامل

مقدمه: بخش سلامت به‌رغم عمومی ‌بودن و طبیعت غیرتجاری‌اش، به‌ میزان قابل توجهی تحت تأثیر جهانی‌شدن قرار گرفته است. جهانی‌شدن به‌واسطه‌ی برداشته‌شدن مرزهای گمرکی، ایجاد بازارهای مشترک، رشد و توزیع درآمد و ...، می‌تواند به ‌طور مستقیم بر سلامت تأثیرگذار باشد؛ علاوه بر آن، جهانی‌شدن به‌واسطه عواملی هم‌چون تأثیر بر روی فرهنگ و آداب و رسوم، بر عرصه‌ی سلامت تأثیرگذار است. لذا، هدف این مطالعه بررسی اثر جهانی‌شدن بر روی سلامت در ایران می‌باشد. روش پژوهش: این مطالعه با استفاده از داده‌های سری زمانی 1390 - 1358 به بررسی رابطه‌ی پویای بلندمدت و کوتاه‌مدت بین شاخص‌های سلامت، شاخص‌های جهانی‌شدن، درآمد سرانه و سرانه‌ی پزشک پرداخته است. به این منظور از آزمون هم‌گرایی کرانه‌ها و مدل خودرگرسیون با وقفه‌های توزیعی (ARDL) استفاده شده است. هم‌چنین، تحلیل داده‌ها به کمک نرم‌افزارهای Eviews و Microfit انجام شده است. یافته‌ها: بر اساس نتایج به‌دست‌آمده از مدل ARDL، جهانی‌شدن کل، جهانی‌شدن اقتصادی، جهانی‌شدن اجتماعی، درآمد سرانه و سرانه‌ی پزشک، شاخص‌های سلامت را در کوتاه‌مدت و بلندمدت بهبود می‌بخشند، در حالی‌که تأثیر جهانی‌شدن سیاسی بر شاخص‌های سلامت در کوتاه‌مدت و بلندمدت بی‌معناست. یک درصد افزایش در شاخص جهانی‌شدن کل، امید به زندگی را در کوتاه‌مدت و بلند‌مدت به‌ترتیب 03/0 و 14/0 درصد افزایش و نرخ مرگ ‌و میر کودکان زیر 5 سال را در کوتاه‌مدت و بلند‌مدت به‌ترتیب 07/0 و 29/0 درصد کاهش می‌دهد. نتیجه‌گیری: نتایج تحقیق حاکی از آن است که جهانی‌ شدن اقتصادی به‌ طور قابل توجه‌ای نسبت به سایر جنبه‌های جهانی‌شدن، شاخص‌های سلامت را بهبود می‌بخشد؛ لذا، حرکت به ‌سمت اقتصاد باز می‌تواند بر ارتقای سلامت افراد جامعه مؤثر باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

219 - عوامل موثر بر کارآفرین شدن دانشگاه‌های علوم‌پزشکی در نظام آموزش عالی ایران
جواد مقدسی معصومه کیکاوسی آرانی لیلا کیکاوسی آرانی

مقدمه: فرآیند کارآفرین شدن دانشگاه‌ها به منظور تضمین توسعه دانشگاه و جامعه اجتناب‌ناپذیر است. پژوهش حاضر با هدف شناسایی عوامل موثر در کارآفرین شدن دانشگاه‌های علوم پزشکی در نظام آموزش عالی ایران انجام شد. روش پژوهش: این پژوهش از نوع توصیفی - پیمایشی بود. جامعه آماری شام چکیده کامل

مقدمه: فرآیند کارآفرین شدن دانشگاه‌ها به منظور تضمین توسعه دانشگاه و جامعه اجتناب‌ناپذیر است. پژوهش حاضر با هدف شناسایی عوامل موثر در کارآفرین شدن دانشگاه‌های علوم پزشکی در نظام آموزش عالی ایران انجام شد. روش پژوهش: این پژوهش از نوع توصیفی - پیمایشی بود. جامعه آماری شامل صاحبان فرآیند کارآفرینی در دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور در سال‌های 94-1393 بود (497=N). نمونه آماری، بر اساس جدول مورگان 217 نفر بود که به شیوه نمونه‌گیری طبقه‌ای انتخاب شدند. به منظور گردآوری داده‌ها از پرسشنامه پژوهش‌گر ساخته با ضریب آلفای کرونباخ 93/0 استفاده شد. داده‌های آماری پس از گردآوری با روش تحلیل عاملی اکتشافی تحلیل گردید. یافته‌ها: از دیدگاه صاحبان فرآیند 9 عامل در کارآفرین شدن دانشگاه‌ها موثرند که در مجموع 658/54 درصد از کل واریانس داده‌ها را تبیین می‌نمود. بیشترین قدرت تبیین معادل 08/12 درصد از کل واریانس داده‌ها مربوط به عامل اول (مد نظر قرار دادن کارآفرینی به عنوان اولویت استراتژیک دانشگاه) و کمترین قدرت تبیین معادل 934/1درصد از کل واریانس داده‌ها مربوط به عامل نهم (برنامه‌ریزی درسی دانشگاهی) بود. نتیجه‌گیری:کارآفرین شدن دانشگاه‌های علوم پزشکی نیاز به برنامه‌ریزی و مدیریت عوامل شناسایی شده به خصوص در زمینه اولویت‌های استراتژیک دارد.مقدمه: فرآیند کارآفرین شدن دانشگاهها به منظور تضمین توسعه دانشگاه و جامعه اجتناب ناپذیر است. پژوهش حاضربا هدف شناسایی عوامل‌ موثر در کارآفرین شدن دانشگاه‌های علوم پزشکی در نظام آموزش عالی ایران انجام شد. روش پژوهش: این پژوهش از نوع توصیفی_ پیمایشی بود. جامعه آماری شامل صاحبان فرآیند کارآفرینی در دانشگاههای علوم پزشکی کشور در سالهای 94-1393 بود(497=N). نمونه آماری، بر اساس جدول مورگان 217 نفر بود که به شیوه نمونه‌گیری طبقه‌ای انتخاب شدند. به منظور گردآوری داده‌ها از پرسشنامه پژوهشگرساخته با ضریب آلفای کرونباخ 93/0 استفاده شد. داده‌های آماری پس از گردآوری با روش تحلیل‌عاملی‌اکتشافی تحلیل گردید. یافته ها: از دیدگاه صاحبان فرآیند 9 عامل در کارآفرین شدن دانشگاه‌ها موثرند که در مجموع 658/54 درصد از کل واریانس داده‌ها را تبیین می‌نمود. بیشترین قدرت تبیین معادل 08/12 درصد از کل واریانس داده‌ها مربوط به عامل اول (مدنظر قرار دادن کارآفرینی به عنوان اولویت استراتژیک دانشگاه)و کمترین قدرت تبیین معادل 934/1درصد از کل واریانس داده‌ها مربوط به عامل نهم (برنامه‌ریزی درسی دانشگاهی) بود. نتیجه گیری:کارآفرین شدن دانشگاه های علوم پزشکی نیاز به برنامه ریزی و مدیریت عوامل شناسایی شده به خصوص در زمینه اولویت های استراتژیک دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

220 - تعیین‌کنندگان قوی هزینه‌های بخش سلامت در ایران: رویکرد متوسط‌گیری مدل بیزی
محمد علیزاده ابوالقاسم گل خندان

مقدمه: شناسایی عوامل و فاکتورهای تأثیرگذار بر هزینه‌های سلامت می‌تواند در تعیین بهترین سیاست‌ها برای کنترل و مدیریت هزینه‌های سلامت مفید و مؤثر باشد. مطالعات گذشته در این زمینه با فرض اطمینان مدل انجام شده است؛ در حالی‌که، عدم توجه به مسئله نااطمینانی مدل می‌تواند منجر چکیده کامل

مقدمه: شناسایی عوامل و فاکتورهای تأثیرگذار بر هزینه‌های سلامت می‌تواند در تعیین بهترین سیاست‌ها برای کنترل و مدیریت هزینه‌های سلامت مفید و مؤثر باشد. مطالعات گذشته در این زمینه با فرض اطمینان مدل انجام شده است؛ در حالی‌که، عدم توجه به مسئله نااطمینانی مدل می‌تواند منجر به تورش و عدم کارایی در برآورد پارامترها شود که نتیجه آن پیش‌بینی‌های نامناسب و استنتاج آماری نادرست است. بنابراین، هدف اصلی این مطالعه شناسایی تعیین‌کنندگان قوی هزینه‌های بخش سلامت در ایران تحت نااطمینانی مدل می‌باشد. روش پژوهش: این مطالعه با استفاده از اطلاعات و داده‌های آماری 22 متغیر که بر اساس مبانی نظری و مطالعات تجربی بر هزینه‌های بخش سلامت مؤثرند، به شناسایی تعیین‌کنندگان قوی این هزینه‌ها در ایران طی سال‌های 1392-1358 پرداخته است. به این منظور از رویکرد متوسط‌گیری بیزی برآوردهای کلاسیکی (BACE) (به‌دلیل ویژگی‌های مناسب برای در نظر گرفتن فرض عدم اطمینان مدل)، استفاده شده است. هم‌چنین، تحلیل داده‌ها به کمک نرم‌افزار R انجام شده است. یافته‌ها: برآورد 40000 رگرسیون و میانگین‌گیری بیزی از ضرایب، نشان می‌دهد که متغیرهای درآمد سرانه با احتمال 98/0 و ضریب 70/0، نرخ شهرنشینی با احتمال 93/0 و ضریب 25/1، سرانه هزینه‌های عمومی سلامت با احتمال 83/0 و ضریب 29/0، بار تکفل با احتمال 50/0 و ضریب 27/0، سرانه‌ی پزشک با احتمال 49/0 و ضریب 20/0 و نرخ بیکاری با احتمال 38/0 و ضریب 07/0-، غیرشکننده و قوی می‌باشند. نتیجه‌گیری: نتایج تحقیق حاکی از آن می‌باشد که مهم‌ترین تعیین‌کنندگان هزینه‌های بخش سلامت در ایران به‌ترتیب عبارت‌اند از: درآمد سرانه، نرخ شهرنشینی، سرانه هزینه‌های بهداشت عمومی، بار تکفل، سرانه‌ی پزشک و نرخ بیکاری. اثر تمام این متغیرها بر سرانه‌ هزینه‌های بخش سلامت در بلندمدت حتمی و قوی است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

221 - بررسی اثر نرخ ارز بر تراز پرداخت صنعت دارویی ایران: رهیافت تصحیح خطای برداری
سارا معصوم زاده مهدی شیرافکن

مقدمه: بررسی اثر نواسانات نرخ ارز بر تراز پرداخت‌ها از اهمیت ویژه‌ای در ادبیات اقتصادی برخوردار است. یکی از زیر بخش‌های تراز پرداخت‌ها، تراز پرداخت دارویی می‌باشد. این مطالعه به دنبال شناسایی اثرات تغییر نرخ ارز بر تراز پرداخت صنعت دارویی ایران می‌باشد. روش پژوهش: برای چکیده کامل

مقدمه: بررسی اثر نواسانات نرخ ارز بر تراز پرداخت‌ها از اهمیت ویژه‌ای در ادبیات اقتصادی برخوردار است. یکی از زیر بخش‌های تراز پرداخت‌ها، تراز پرداخت دارویی می‌باشد. این مطالعه به دنبال شناسایی اثرات تغییر نرخ ارز بر تراز پرداخت صنعت دارویی ایران می‌باشد. روش پژوهش: برای بررسی موضوع حاضر از روش تصحیح خطای برداری استفاده شده و به این منظور از داده‌های آماری طی سال‌های 1391-1371 استفاده شده است. یافته‌ها: نتایج تحقیق نشان می‌دهد که وجود منحنی جی در تراز پرداخت این صنعت مورد تایید است. به‌ طوری‌که با افزایش نرخ ارز، تراز پرداخت صنعت دارویی در دوره‌های ابتدایی رو به وخامت گذاشته و بعد از گذشت چند دوره، افزایش نرخ ارز، باعث افزایش درآمدهای صادرات کشور از این صنعت شده و تراز پرداخت بهبود می‌یابد. با توجه به نتایج تجزیه واریانس می‌توان اذعان نمود که تغییرات صادرات و واردات صنعت دارویی به‌صورت عمده ناشی از تغییرات نرخ ارز بوده و به ترتیب0/19 و 0/016 تغییرات توابع مذکور ناشی از تغییرات نرخ ارز بوده است. هم‌چنین تغییرات تراز پرداخت این صنعت ناشی از تغییرات درآمد خارج کشور می‌باشد و میزان اثر پذیری از تغییرات درآمد خارج 0/25 می‌باشد. نتیجه‌گیری: افزایش نرخ ارز باعث بهتر شدن تراز تجاری صنعت دارویی کشور در دوره‌های پایانی شوک‌های ارزی شده است. هم&zwj;‌چنین تغییرات تولید ناخالص خارج از کشور بیشترین تاثیر را بر نوسان تراز تجاری دارویی ایران داشته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

222 - رابطه بین تفکر استراتژیک و عملکرد سازمانی مدیران میانی و ارشد سازمان بیمه سلامت ایران
میترا عزیزی مهرنوش جعفری سید مجتبی حسینی

مقدمه: متفکران استراتژیک به توسعه و ایجاد استراتژی کمک می‌کنند که می‌تواند به رهبران سازمانی امکان ایجاد ایده‌هایی را بدهد که بتوانند سازمان را به مزیت رقابتی پایدار برسانند. متفکران استراتژیک که استراتژی را اجرا می‌کنند احتمال بیشتری برای اجرای موفقیت آمیز استراتژی و ب چکیده کامل

مقدمه: متفکران استراتژیک به توسعه و ایجاد استراتژی کمک می‌کنند که می‌تواند به رهبران سازمانی امکان ایجاد ایده‌هایی را بدهد که بتوانند سازمان را به مزیت رقابتی پایدار برسانند. متفکران استراتژیک که استراتژی را اجرا می‌کنند احتمال بیشتری برای اجرای موفقیت آمیز استراتژی و بهبود عملکرد سازمانی دارند. مطالعه حاضر با هدف بررسی رابطه بین تفکر استراتژیک و عملکرد سازمانی مدیران میانی و ارشد سازمان بیمه سلامت ایران به انجام رسید. روش پژوهش: پژوهش حاضر، یک تحقیق توصیفی از نوع همبستگی می باشد. جامعه آماری این تحقیق، مدیران ارشد و میانی سازمان بیمه سلامت ایران با حجم نمونه 160 نفری بودند. ابزار مورد استفاده دو پرسشنامه تفکر استراتژیک و عملکرد سازمانی بود. برای تحلیل نتایج، پس از استخراج داده‌های جمع آوری شده از پرسشنامه به کمک نرم افزار SPSS و از طریق آزمون‌های همبستگی پیرسون و کندال و جداول فراوانی و نمودار پراکنش برای آمار توصیفی استفاده شد. یافته‌ها: بر اساس نتایج مدیران مورد مطالعه در تفکر استراتژیک و عملکرد سازمانی وضعیت خوبی را دارا شدند. هم‌چنین رابطه معنی داری بین تفکر استراتژیک و عملکرد سازمانی و ابعاد 5 گانه تفکر استراتژیک با عملکرد سازمانی وجود داشت (0.05>P). نتیجه‌گیری: با توجه به نتایج ارتقاء بیشتر و تقویت این نوع تفکر در بین مدیران در ارتباط با دیدگاه کل نگر پیشنهاد می شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

223 - پیش‌بینی سرانه مخارج بهداشتی در ایران تا افق 1420 با استفاده از الگوریتم‌های ژنتیک و بهینه‌سازی انبوه ذرات
ابوالقاسم گل خندان سمیه صحرائی

مقدمه: پیش‌بینی روند سرانه مخارج بهداشتی می‌تواند در تعیین بهترین سیاست‌ها برای تأمین مالی و مدیریت هزینه‌های سلامت، مفید و مؤثر باشد. بر این اساس، هدف اصلی این مطالعه پیش‌بینی روند سرانه مخارج بهداشتی در ایران بود. روش پژوهش: این مقاله با استفاده از مبانی نظری در زمینه چکیده کامل

مقدمه: پیش‌بینی روند سرانه مخارج بهداشتی می‌تواند در تعیین بهترین سیاست‌ها برای تأمین مالی و مدیریت هزینه‌های سلامت، مفید و مؤثر باشد. بر این اساس، هدف اصلی این مطالعه پیش‌بینی روند سرانه مخارج بهداشتی در ایران بود. روش پژوهش: این مقاله با استفاده از مبانی نظری در زمینه تابع مخارج بهداشتی و به‌کارگیری آن با دو ابزار الگوریتم ژنتیک (GA) و الگوریتم بهینه‌سازی انبوه ذرات (PSO)، به شبیه‌سازی تابع سرانه مخارج بهداشتی ایران طی سال‌های 1394-1358 در قالب سه معادله خطی، نمایی و درجه دوم پرداخت و سپس با استفاده از معیارهای انتخاب مدل رقیب، الگوریتم و مدل برتر انتخاب و اقدام به پیش‌بینی میزان سرانه مخارج بهداشتی تا سال 1420 شد. تحلیل داده‌ها نیز به کمک نرم‌افزار MATLAB نسخه R2016b صورت گرفت. یافته‌ها: نتایج پیش‌بینی نشان‌دهنده آن بود که سرانه مخارج بهداشتی در ایران با شیب افزایشی تا سال 1420 افزایش خواهد یافت. به‌گونه‌ای که میزان این مخارج از مقدار 1081 دلار (بر اساس قیمت‌های ثابت سال 2011) در سال 1394 به میزان 2628 دلار در سال 1420 خواهد رسید (چیزی حدود 2/5 برابر). نتیجه‌گیری: با توجه به مقادیر پیش‌بینی‌شده سرانه مخارج بهداشتی تا افق 1420، سیاست‌گزاران بخش سلامت بایستی تدابیر لازم را برای تأمین مالی مخارج این بخش اتخاذ کنند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

224 - رابطه مدیریت اسلامی ایرانی و توسعه منابع انسانی با نقش میانجی شایسته‏سالاری و پاسخگویی (مطالعه موردی: بیمارستان‌ها و مراکز درمانی دولتی استان آذربایجان غربی)
مسعود قهرمانی بهروز عثمان زاده

مقدمه: مدیریت اسلامی ایرانی (مدیریت حَفِیظٌ عَلِیمٌ) مبتنی بر الگوی پایه‌ای پیشرفت است که غایات، ارزش‌ها، هدف‌ها، و روش‌های آن از اصول و مبانی اسلام مایه گرفته و توسط متفکران ایرانی، به منظور تحولِ مطلوبِ عرصه‌های راهبردی فکر، علم، معنویت، و زندگی انسانی؛ طراحی شده است. چکیده کامل

مقدمه: مدیریت اسلامی ایرانی (مدیریت حَفِیظٌ عَلِیمٌ) مبتنی بر الگوی پایه‌ای پیشرفت است که غایات، ارزش‌ها، هدف‌ها، و روش‌های آن از اصول و مبانی اسلام مایه گرفته و توسط متفکران ایرانی، به منظور تحولِ مطلوبِ عرصه‌های راهبردی فکر، علم، معنویت، و زندگی انسانی؛ طراحی شده است. هدف، بررسی رابطه مدیریت اسلامی ایرانی و توسعه منابع انسانی با نقش میانجی شایسته سالاری و پاسخگویی در بیمارستان‌ها و مراکز درمانی دولتی استان آذربایجان غربی، است. روش پژوهش: هدف کاربردی و روش توصیفی پیمایشی است. جامعه آماری شامل 136 نفر از مدیران سطح اول و دوم در بیست و دو بیمارستان و مرکز درمانی دولتی استان آذربایجان غربی که 100 نفر به روش نمونه گیری تصادفی ساده، انتخاب شد. گرد آوری داده‌ها بوسیله پرسشنامه‌های محقق ساخته مدیریت اسلامی ایرانی مساح و همکاران (1390) با ضرایب پایایی 0/978، و استاندارد توسعه منابع انسانی نیکرسون ایربای (1998) 0/849، شایسته سالاری انصاری (1393) 0/945، پاسخگویی باونز (2005) 0/857 انجام شد. آمار توصیفی و استنباطی، نرم‌افزار تحلیل آماری Smart pls، روش معادلات ساختاری استفاده گردید. یافته‌ها: مدیریت اسلامی ایرانی با واسطه شایسته سالاری و پاسخگویی، قادر به تبیین بیش از 23 درصد تغییرات توسعه منابع انسانی در بیمارستان ها و مراکز درمانی دولتی استان آذربایجان غربی است. بین مدیریت اسلامی ایرانی و شایسته سالاری، مدیریت اسلامی ایرانی و پاسخگویی، شایسته سالاری و توسعه منابع انسانی، پاسخگویی و توسعه منابع انسانی ارتباط مستقیم و مثبت وجود دارد. نتیجه‌گیری: الگوی رابطه مدیریت اسلامی ایرانی و توسعه منابع انسانی با نقش میانجی شایسته سالاری و پاسخگویی، ترسیم شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

225 - شناسایی و تحلیل ذی‌نفعان سازمان غذا و داروی وزارت بهداشت با استفاده از تکنیک دیمتل
زین العابدین شیخ بگلو کاوه تیمورنژاد حسن گیوریان یدالله عباسزاده سهرون

مقدمه: پژوهش حاضر، به منظور ارتقاء عقلانیت خط‌مشی‌گذاری عمومی‌از طریق مشارکت ذی‌نفعان در تدوین خط‌مشی‌های عمومی‌صورت گرفته است. بر این اساس، سؤال از چیستی الگوی عوامل مؤثر بر مشارکت ذی‌نفعان در فرایند تدوین خط‌مشی‌های عمومی‌در سازمان غذا و داروی وزارت بهداشت، درمان و آم چکیده کامل

مقدمه: پژوهش حاضر، به منظور ارتقاء عقلانیت خط‌مشی‌گذاری عمومی‌از طریق مشارکت ذی‌نفعان در تدوین خط‌مشی‌های عمومی‌صورت گرفته است. بر این اساس، سؤال از چیستی الگوی عوامل مؤثر بر مشارکت ذی‌نفعان در فرایند تدوین خط‌مشی‌های عمومی‌در سازمان غذا و داروی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، مسأله اصلی این پژوهش بوده است. روش پژوهش: تحقیق حاضر پژوهش آمیخته به صورت کیفی-کمی‌می‌باشد. در ابتدا از طریق مصاحبه، ذی‌نفعان سازمان غذا و داروی ایران شناسایی گردید. در گام دوم تحلیل، از طریق روش دیمتل به 18 نفر از خبرگان حوزه خط‌مشی‌گذاری عمومی، مدیران و کارشناسان شاغل در سازمان غذا و داروی ایران مراجعه شد که در نتیجه آن رابطه ذی‌نفعان با یکدیگر و شدت اثر آنها بر هم مشخص گردید. یافته‌ها: 16 مورد از ذی‌نفعان سازمان غذا و داروی ایران شناسایی شد که نتایج پژوهش نشان داد که از نظر تأثیرگذاری و تأثیرپذیری (D-R) هیات دولت با مقدار 0.906 به عنوان تأثیرگذارترین ذی‌نفع و مصرف کننده نهایی با مقدار 1.971- تأثیرپذیرترین ذی‌نفع در بین ذی‌نفعان است و هم‌چنین از لحاظ میزان اهمیت ذی‌نفعان (D+R)، وزارت بهداشت با مقدار 5.322 بیشترین و سازمان‌های بیمه‌گر با مقدار 3.216 کمترین اهمیت را دارند. نتیجه‌گیری: با مشخص شدن ذی‌نفعان با اهمیت و تاثیرگذار مانند وزارت بهداشت و هیات دولت و هم‌چنین ذی‌نفعان تاثیرپذیر مثل مصرف کننده نهایی و با در نظر گرفتن رابطه ذی‌نفعان با یکدیگر و شدت اثر هرکدام از آنها مبنای عمل خط‌مشی‌گذاران جهت جلب مشارکت ذی‌نفعان در نظام خط‌مشی‌گذاری عمومی‌سازمان غذا و داروی ایران قرار می‌گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

226 - ارزش‌گذاری‌ رسانه‌ای در پوشش اخبار سلامت: مورد مطالعه پاندمی کووید- ۱۹
فریبا جعفری اکبر نصراللهی کاسمانی علی اکبر فرهنگی علی دلاور

10.30495/jhm.2022.64064.10999

مقدمه: این مقاله با توجه به کارکرد اخبار در انعکاس سیاست‌ها و عملکردهای موثر در بهبود سلامت عمومی، با هدف بررسی چگونگی پوشش محتوای اخبار سلامت به مقایسه ارزش‌گذاری‌های رسانه‌ای شبکه‌های تلویزیونی ایران و آلمان در اخبار کرونا می‌پردازد.روش پژوهش: نوع پژوهش توصیفی با روش چکیده کامل

مقدمه: این مقاله با توجه به کارکرد اخبار در انعکاس سیاست‌ها و عملکردهای موثر در بهبود سلامت عمومی، با هدف بررسی چگونگی پوشش محتوای اخبار سلامت به مقایسه ارزش‌گذاری‌های رسانه‌ای شبکه‌های تلویزیونی ایران و آلمان در اخبار کرونا می‌پردازد.روش پژوهش: نوع پژوهش توصیفی با روش تحلیل محتواست. نمونه آماری شامل ۶2 بخش اخبار شبانگاهی می‌باشد که به صورت غیرتصادفی و هدفمند از دو شبکه تلویزیونی ایران (یک، دو) و دو شبکه آلمان (ZDF ARD,) انتخاب شده‌اند. با انتخاب ابعاد و موضوعات پوشش خبرهای سلامت، کدنامه خبری تنظیم و ۷۴۹ خبر از ۱۸ فوریه تا ۲۲ مارس 20۲۰ با تاکید بر خبرهای مربوط به بیماری کرونا تمام‌شماری، کدگذاری، محاسبه (SPSS) و مقایسه گردید.یافته‌ها: حدود یک سوم از کل اخبار شبکه‌های ایران (9/32 % و 4/28 %)، با الگویی مشابه دارای ارزش‌گذاری‌هایی بدون مرز روشن با عینیت خبر بوده‌اند. دو شبکه آلمان به وضوح بر"اخبار سخت" تمرکز کرده و بر "جدایی تفیسیر و خبر" تاکید دااشته اند.نتیجه‌گیری: به نظر می‌رسد ارزش‌گذاری با رعایت جدایی بین خبر و تفسیر می تواند راهکاری مناسب برای افزایش اعتبار خبری باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

227 - تحلیل اثرگذاری نامتقارن آلودگی هوا بر سرانه هزینه‌های بهداشتی در ایران
صاحبه محمدیان منصور

10.30495/jhm.2023.72231.11111

مقدمه: آلودگی هوا از مجاری مختلف منجر به تضعیف وضعیف سلامت افزایش تقاضا برای مراقبت سلامت و درنتیجه افزایش سرانه هزینه‌های بهداشتی می‌شود. از طرفی، ممکن است که اثرگذاری آلودگی هوا بر هزینه‌های بهداشتی نامتقارن باشد؛ به این معنا که اثرپذیری هزینه‌های بهداشتی از افزایش و چکیده کامل

مقدمه: آلودگی هوا از مجاری مختلف منجر به تضعیف وضعیف سلامت افزایش تقاضا برای مراقبت سلامت و درنتیجه افزایش سرانه هزینه‌های بهداشتی می‌شود. از طرفی، ممکن است که اثرگذاری آلودگی هوا بر هزینه‌های بهداشتی نامتقارن باشد؛ به این معنا که اثرپذیری هزینه‌های بهداشتی از افزایش و کاهش آلودگی هوا، یکسان نیست. بر این اساس، هدف اصلی این مطالعه برآورد تجربی اثر نامتقارن شاخص آلودگی هوا بر سرانه هزینه‌های بهداشتی در ایران می‌باشد.روش پژوهش: مطالعه توصیفی - تحلیلی و کاربردی حاضر با استفاده از داده‌های سری‌زمانی سال‌های 1399-1368 به بررسی آثار کوتاه‌مدت و بلندمدت شوک‌های مثبت و منفی آلودگی هوا، درآمد سرانه، بار تکفل و شهرنشینی بر سرانه هزینه‌های بهداشتی پرداخت. داده‌های مورد استفاده نیز از پایگاه داده‌ای بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران و شاخص‌های توسعه جهانی متعلق به بانک جهانی گردآوری شد. همچنین، برآورد مدل در قالب یک مدل رگرسیونی و با استفاده از روش خودرگرسیون با وقفه‌های توزیعی غیرخطی (NARDL) و در نرم‌افزار Eviews12.0 صورت گرفت.یافته‌ها: نتایج نشان می‌دهد که در کوتاه‌مدت و بلندمدت، اثر شوک‌های مثبت شاخص آلودگی هوا بر افزایش سرانه هزینه‌های بهداشتی، بیشتر از اثر شوک‌های منفی آن بر کاهش سرانه هزینه‌های بهداشتی است (تأیید اثرگذاری نامتقارن). با افزایش یک‌درصدی در میزان انتشار گاز CO2، در بلندمدت و کوتاه‌مدت، به‌ترتیب سرانه هزینه‌های بهداشتی حدود 0/18 و 0/04 درصد افزایش می‌یابد. در مقابل، با کاهش یک‌درصدی در میزان انتشار گاز CO2، در بلندمدت و کوتاه‌مدت، به‌ترتیب سرانه هزینه‌های بهداشتی حدود 0/06 و 0/01 درصد کاهش می‌یابد.نتیجه‌گیری: با توجه به این‌که اثر شوک‌های افزایشی آلودگی هوا بر هزینه‌های بهداشتی به مراتب بزرگ‌تر از اثر شوک‌های کاهشی آن است، اتخاذ سیاست‌ها و راه‌کارهایی که به جلوگیری از افزایش انتشار آلودگی هوا در دوره کنونی (حال) بیانجامد، می‌تواند به کاهش هزینه‌های سرانه اضافی آتی در بخش بهداشت کمک کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

228 - تأثیر ویژگی‌های شخصیتی بیمه‌گذار بر شخصیت برند و وفاداری به برند (مورد مطالعه: شرکت‌های بیمه ایران در شهرستان لنگرود)
فرانک خدایاری صدیقه طوطیان اصفهانی رقیه تاج بر پرشکوهی

هدف پژوهش حاضر، شناسایی تأثیر ویژگی‌های شخصیتی مشتریان بر شخصیت برند و وفاداری به برند می‌باشد. روش پژوهش بر حسب هدف کاربردی و بر اساس نحوه اجرا توصیفی - پیمایشی می‌باشد. جامعه آماری پژوهش کلیّه بیمه‌گذاران بیمه ایران در سطح شهرستان لنگرود به تعداد 22857 نفر می‌باشد. بر چکیده کامل

هدف پژوهش حاضر، شناسایی تأثیر ویژگی‌های شخصیتی مشتریان بر شخصیت برند و وفاداری به برند می‌باشد. روش پژوهش بر حسب هدف کاربردی و بر اساس نحوه اجرا توصیفی - پیمایشی می‌باشد. جامعه آماری پژوهش کلیّه بیمه‌گذاران بیمه ایران در سطح شهرستان لنگرود به تعداد 22857 نفر می‌باشد. برای جمع‌آوری داده‌های این مطالعه، از شیوه نمونه‌گیری تصادفی ساده و برای محاسبه حجم نمونه از جدول مورگان استفاده شده که تعداد حجم نمونه 377 به دست آمد. به منظور آزمون فرضیه‌های پژوهش، از مدل‌سازی معادلات ساختاری با نرم افزار اسمارت پی.ال.اس استفاده گردیده است. نتایج پژوهش نشان داد که ابعاد پنجگانه ویژگی‌های شخصیتی مشتریان (انعطاف‌پذیری، با وجدان بودن، برون‌گرایی، دلپذیربودن و روان رنجوری) بر ابعاد شخـصیت برند (دلفریبی، صلاحیت و هیجان) و وفاداری به برند تأثیر معناداری دارد. همچنین، این پژوهش نشان داد که شخصیتی که از برند شرکت بیمه ‌ایران در ذهن بیمه‌گذاران ایجاد شده است بر وفاداری آنها به این برند تأثیر مثبت دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

229 - بررسی عوامل موثر بر انتخاب برند مواد شوینده از دیدگاه بانوان شهر اصفهان
حامد کرمیان احمدرضا شکرچی زاده ریحانه ریسمانکارزاده

تحقیق حاضر، با هدف بررسی عوامل موثر در انتخاب برند مواد شوینده ایرانی(گلرنگ) و خارجی(پریل) از دیدگاه بانوان ایرانی می‌باشد. تحقیق از لحاظ هدف، کاربردی و از لحاظ روش جزء تحقیقات توصیفی _ پیمایشی می‌باشد. جامعه آماری تحقیق، خریداران مواد شوینده مارک‌های پریل و گلرنگ در بی چکیده کامل

تحقیق حاضر، با هدف بررسی عوامل موثر در انتخاب برند مواد شوینده ایرانی(گلرنگ) و خارجی(پریل) از دیدگاه بانوان ایرانی می‌باشد. تحقیق از لحاظ هدف، کاربردی و از لحاظ روش جزء تحقیقات توصیفی _ پیمایشی می‌باشد. جامعه آماری تحقیق، خریداران مواد شوینده مارک‌های پریل و گلرنگ در بین بانوان شهر اصفهان می باشند. برای بدست آوردن حجم نمونه از فرمول کوکران استفاده شد که نهایتاً 320 پرسشنامه جمع آوری شد. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد، 29 مولفه‌ی اصلی تاثیرگذار بر انتخاب برند در 8 عامل قرار گرفتند که این 8 عامل به طور کلی توانستند برای مارک گلرنگ بیش از 66 درصد و برای مارک پریل بیش از 71 درصد از علل انتخاب برند را تبیین کنند. از میان این 29 مولفه، 5 مولفه تمایز در محصول در مقایسه با سایر رقبا، قدرت شویندگی، خوشبویی، متناسب با انواع پوست، قدرت کف کنندگی برای برند گلرنگ و 7 مولفه تفاوت برند نسبت به سایر یرندهای رقیب، جدید بودن نام برند، ایجاد تمایز در محصول در مقایسه با سایر رقبا، قدرت شویندگی، خوشبویی، متناسب با انواع پوست و قدرت کف کنندگی برای برند پریل در مهمترین عامل قرار گرفتند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

230 - سازوکار اثرگذاری عوامل اقتصادی و کسب‌وکار بر حجم سپرده بانکی در بانک‌داری اسلامی
محمدرضا فعال نصیری رامین خوچیانی حمید آسایش سید حسین آسایش

10.30495/jomm.2023.71262.2005

در ادبیات اقتصادی یکی از نقش‌های مهم سپرده‌ها این است که زمینه‌ای مناسب برای سرمایه‌گذاری فراهم می‌کند. هدف مطالعه حاضر بررسی سازوکار اثرگذاری عوامل اقتصادی و کسب‌وکار برحجم سپرده بانکی در نظام بانکی ایران و مالزی با رویکرد آستانه‌ای (STAR) طی سال‌های 1379 - 1397 برای چکیده کامل

در ادبیات اقتصادی یکی از نقش‌های مهم سپرده‌ها این است که زمینه‌ای مناسب برای سرمایه‌گذاری فراهم می‌کند. هدف مطالعه حاضر بررسی سازوکار اثرگذاری عوامل اقتصادی و کسب‌وکار برحجم سپرده بانکی در نظام بانکی ایران و مالزی با رویکرد آستانه‌ای (STAR) طی سال‌های 1379 - 1397 برای اقتصاد ایران و 2017 - 1984 برای اقتصاد مالزی است. در این راستا با به کارگیری مدل رگرسیون انتقال ملایم به برآورد سازوکار اثرگذاری عوامل اقتصادی و کسب‌وکار بر حجم سپرده بانکی در بانک‌داری اسلامی پرداخته شد. نتایج مدل برای ایران نشان از اثرگذاری منفی متغیرهای نوسانات نرخ ارز، نرخ تورم، بحران‌های مالی و تأثیر مثبت متغیرهای قیمت نفت، نقدینگی، نرخ سود سپرده و تسهیلات بانکی بر حجم کل سپرده‌های بانکی در ایران دارند. برای مالزی نیز، متغیرهای تولید ناخالص داخلی، نقدینگی و تسهیلات بانکی تأثیر مثبت و متغیرهای نوسانات نرخ ارز، قیمت نفت و نرخ تورم تأثیر منفی بر حجم کل سپرده‌های بانکی دارند. مطابق نتایج برای اقتصاد ایران؛ افزایش درآمدهای نفتی و افزایش دارایی‌های خارجی بانک مرکزی باعث افزایش درحجم نقدینگی شده و به طبع آن تورم نیز افزایش یافته است. انتظار از تورم در دوره‌ی آتی و نا اطمینانی از نرخ تورم، میزان حجم تسهیلات بانکی را کاهش و منجر به خروج پول از سیستم بانکی و ورود به بازارهای سفته بازی و بازار سیاه شده‌ و وضعیت تولید کشور را وخیم‌تر کرده است. در حالی که برای اقتصاد مالزی مطابق با آزمون درون‌زایی پول، نقدینگی به سمت تولید هدایت شده و منجر به افزایش تولید و رشد اقتصادی پایدار شده است. بنابرین توجه بانک مرکزی به سیاست‌های سامان‌دهی دارایی‌ها و بدهی‌ها و ذخیره‌گیری روی دارایی‌های موهومی در راستای تعدیل تدریجی ترازنامه نظام بانکی ضروری می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

231 - تخمین تأثیرات کیفیت خدمات توسط رویکرد سروکوال در لیزینگ شرکت ایران‌خودرو
حسین سوری امیر صادقی مهران خلج

یکی از محصولات تأمین سرمایه که توسط مؤسسات مالی ارائه می‌شود لیزینگ است. منابع اصلی درآمد، تأمین سرمایه محصولات است و بر پایداری مؤسسات مالی تأثیرگذار است. تعیین کیفیت خدمات ادراکی توسط مشتریان با خدمات پشتیبانی معاملات مالی، با توجه به ماهیت ریسک‌های ناشی از تأمین اعتب چکیده کامل

یکی از محصولات تأمین سرمایه که توسط مؤسسات مالی ارائه می‌شود لیزینگ است. منابع اصلی درآمد، تأمین سرمایه محصولات است و بر پایداری مؤسسات مالی تأثیرگذار است. تعیین کیفیت خدمات ادراکی توسط مشتریان با خدمات پشتیبانی معاملات مالی، با توجه به ماهیت ریسک‌های ناشی از تأمین اعتبار در گزینه‌های خدمات متفاوت خواهد بود. هدف از این پژوهش بررسی چگونگی ابعاد کیفیت خدمات در صنعت لیزینگ خودرو است. از رویکرد سروکوال (Service quality & quantity) برای اندازه‌گیری تأثیرات کیفیت خدمات در بخش بازار لیزینگ شرکت ایران‌خودرو استفاده‌شده است. مجموعه داده موجود از ۲۶ سؤال در ارتباط با مؤلفه‌های کیفیت خدمات استفاده کرده است. از نظرات کارشناسان و خبرگان دانشگاهی در سنجش روایی، از ضریب آلفای کرونباخ (0/88α=) به‌منظور تعیین پایایی مجموعه داده استفاده شد که میزان هماهنگی درونی بالای مجموعه داده‌ها را نشان می‌دهد. مدل سروکوال پیشنهادی در محیط نرم‌افزار MATLAB شبیه‌سازی شد. بعضی از محدودیت‌های ناشی از عدم ثبت در اطلاعات شرکت‌های لیزینگ، موجب شده است سه پارامتر اصلی در این پژوهش موردبررسی قرار گیرد. یافته‌های این تحقیق در بین سه پارامتر تخمین زده‌شده به‌صورت شکاف با مشتری- نرخ توزیع (0/209)، شکاف خط‌مشی - نرخ توزیع (0/060) و شکاف تحویل - نرخ توزیع (0/449) است. نتایج به‌دست‌آمده از این تحقیق نشان می‌دهد شکاف بین ادراک مدیریت و مشخصات کیفیتی خدمات که فاصله بین خدمات مشخصات کیفیت و خدمات تحویل است و غالباً توسط کارکنان شرکت لیزینگ ایجاد می‌شود؛ باید با ابزارهای مدیریت منابع انسانی مانند آموزش برطرف گردد. درنهایت به این نتیجه می‌رسیم مدل سروکوال پیشنهادی در زمینه‌ی تخمین تأثیرات کیفیت خدمات در بخش بازار لیزینگ ایران‌خودرو توانسته است به‌خوبی ابعاد پنج-گانة شکاف را مورد ارزیابی قرار دهد و به شناسایی تأثیرات کیفیت خدمات در بخش لیزینگ خودرو بپردازد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

232 - بررسی عوامل موثر بر انتخاب برند مواد شوینده از دیدگاه بانوان شهر اصفهان
حامد کرمیان احمدرضا شکرچی زاده ریحانه ریسمانکارزاده

تحقیق حاضر، با هدف بررسی عوامل موثر در انتخاب برند مواد شوینده ایرانی(گلرنگ) و خارجی(پریل) از دیدگاه بانوان شهر اصفهان می باشد. تحقیق از لحاظ هدف، کاربردی و از لحاظ روش جزء تحقیقات توصیفی _ پیمایشی می باشد. جامعه آماری تحقیق، خریداران مواد شوینده مارک های پریل و گلرنگ چکیده کامل

تحقیق حاضر، با هدف بررسی عوامل موثر در انتخاب برند مواد شوینده ایرانی(گلرنگ) و خارجی(پریل) از دیدگاه بانوان شهر اصفهان می باشد. تحقیق از لحاظ هدف، کاربردی و از لحاظ روش جزء تحقیقات توصیفی _ پیمایشی می باشد. جامعه آماری تحقیق، خریداران مواد شوینده مارک های پریل و گلرنگ در بین بانوان شهر اصفهان می باشند. برای بدست آوردن حجم نمونه از فرمول کوکران استفاده شد که نهایتاً 320 پرسشنامه جمع آوری شد. یافته های تحقیق نشان می دهد، 29 مولفه ی اصلی تاثیرگذار بر انتخاب برند در 8 عامل قرار گرفتند که این 8 عامل به طور کلی توانستند برای مارک گلرنگ بیش از 66 درصد و برای مارک پریل بیش از 71 درصد از علل انتخاب برند را تبیین کنند. از میان این 29 مولفه، 5 مولفه تمایز در محصول در مقایسه با سایر رقبا، قدرت شویندگی، خوشبویی، متناسب با انواع پوست، قدرت کف کنندگی برای برند گلرنگ و 7 مولفه تفاوت برند نسبت به سایر برندهای رقیب، جدید بودن نام برند، ایجاد تمایز در محصول در مقایسه با سایر رقبا، قدرت شویندگی، خوشبویی، متناسب با انواع پوست و قدرت کف کنندگی برای برند پریل در مهمترین عامل قرار گرفتند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

233 - بررسی اثر بخشی تبلیغات شرکت ملی گاز ایران در راستای بهینه سازی مصرف
علی اکبر فرهنگی محمود فیروزیان اکرم سادات موسویان

امروزه تبلیغات به عنوان یکی از ابزارهای بازاریابی در تلاش است تا بین نیازهای مصر فکنندگان واهداف شرکت ها رابطه ای منطقی ایجاد نماید. در این راستا هماهنگی بین عرضه و تقاضا یکی ازکارکردهای مهم تبلیغات می باشد.شرکت ملی گاز ایران در طی سالیان متمادی تلاش نموده است تا با فره چکیده کامل

امروزه تبلیغات به عنوان یکی از ابزارهای بازاریابی در تلاش است تا بین نیازهای مصر فکنندگان واهداف شرکت ها رابطه ای منطقی ایجاد نماید. در این راستا هماهنگی بین عرضه و تقاضا یکی ازکارکردهای مهم تبلیغات می باشد.شرکت ملی گاز ایران در طی سالیان متمادی تلاش نموده است تا با فرهنگ سازی مناسب رفتاردرست را در بین مصرف کنندگان شکل دهد. یکی از اهداف شرکت ملی گاز ایران بهینه نمودن مصرفمی باشد که در این راستا از تبلیغات تلویزیونی بیشترین استفاده را نموده است. اما این که تا چه حدتوانسته است اهداف خود را تحقق بخشد و در این راستا به اثربخشی دست یابد، موضوع اصلی این مقالهرا تشکیل می دهد.در این تحقیق با انتخاب یکی از الگوهای بررسی اثربخشی تبلیغات سعی شده تا ضمن بررسیموفقیت آمیز بودن هر کدام از برنامه های تبلیغات تلویزیونی اجرا شده این شرکت در زمستان 1386 ، اثر بخشی کلی این برنامه ها نیز مورد بررسی قرار گیرد. بدین منظور نمونه مورد نظر از بین مصرف کنندگان گاز خانگی در شهر تهران انتخاب و داده های مورد نظر تحقیق از طریق توزیع پرسشنامه میان آنان گردآوری شد. روایی و پایایی پرسشنامه نیز مورد تایید قرار گرفت. آنچه از این تحقیق بر می آید این است که اگرچه برخی از برنام ههای تبلیغ تلویزیونی شرکت ملی گاز توانسته نتایج موفقیت آمیزی در بر داشته باشد، اما کلیت این برنامه ها نتوانسته موجبات تغییر در الگوی مصرف را به نحو مطلوبی فراهم آورد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

234 - ارزیابی تمایلات (ترجیحات) مشتریان در فرایند تصمیم گیری خرید کالاهای خارجی
کامبیز حیدرزاده حسام زند حسامی محمد مهدی حسنلو

افزایش رقابت در بازارهای جهانی و بالطبع هزینه های بازاریابی، بهبود اثر بخشی فعالیت ها واستراتژی های بازاریابی را ضروری ساخته است. از سویی، جذابیت بازار ایران، افزایش رقابت میانکالاهای خارجی و فقدان بررسی های کافی در این زمینه در بازار ایران، لزوم انجام پژوه شهایی از این چکیده کامل

افزایش رقابت در بازارهای جهانی و بالطبع هزینه های بازاریابی، بهبود اثر بخشی فعالیت ها واستراتژی های بازاریابی را ضروری ساخته است. از سویی، جذابیت بازار ایران، افزایش رقابت میانکالاهای خارجی و فقدان بررسی های کافی در این زمینه در بازار ایران، لزوم انجام پژوه شهایی از ایندست را در ایران بیش از پیش ضروری م ینماید. در این تحقیق با استفاده از روش تحلیل شکاف، بهبررسی ارزیابی مشتریان ایرانی نسبت به ویژگی های کالاها، شیو ههای بازاریابی مرتبط و ترجیح خریدآنها برای کالاهای ساخت کشورهای آلمان و ژاپن پرداخته که از این رهگذر نمایان شد که مشتریانمورد بررسی ارزیابی متفاوتی نسبت به ویژگ یهای کالاها، شیو ههای بازاریابی مرتبط و ترجیح خریدکالاهای ساخت کشورهای آلمان و ژاپن دارند. به علاوه با تعیین اولویت عوامل موثر بر ترجیح خرید،شرکت های فعال در بازار ایران می توانند در جهت بهینه کردن استراتژ یهای بازاریابی خود از نتایج بهرهگیرند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

235 - ارایه مدل عوامل اصلی موفقیت در صادرات از دیدگاه صادر کنندگان در ایران
تورج صادقی محمد لشکری حمیدرضا کربلائی اسماعیلی

با توجه به اهمیت ویژه صادرات در مسائل اقتصادی، پژوهش های گوناگونی در حوزه صادرات کالاهای خاص انجام گرفته است، که گویای اهمیت استراتژیکی این صنعت در جهان امروز می باشد. ولیکن پژوهش حاضر، اولین پژوهشی است که در زمینه متغیرهای تاثیرگذار در افزایش صادرات در ایران انجام گرف چکیده کامل

با توجه به اهمیت ویژه صادرات در مسائل اقتصادی، پژوهش های گوناگونی در حوزه صادرات کالاهای خاص انجام گرفته است، که گویای اهمیت استراتژیکی این صنعت در جهان امروز می باشد. ولیکن پژوهش حاضر، اولین پژوهشی است که در زمینه متغیرهای تاثیرگذار در افزایش صادرات در ایران انجام گرفته که هدف از این پژوهش، شناسایی متغیرهای تاثیرگذار در صادرات می باشد. در این تحقیق تلاش شده است تا عوامل موثر در افزایش صادرات از دیدگاه صادرکنندگان ایران تحت مدلی ارایه گردد که در نهایت این مدل شامل چهار عامل اصلی تاثیرگذار بر صادرات می باشد که عبارتند از: عامل فردی (تحصیلات، تجربه، دانش صادراتی، روابط عمومی)، عامل اقتصادی (بازارهای صادراتی، یارانه های دولتی، قیمت گذاری صادراتی، بازاریابی صادراتی)، عامل محیطی (قوانین و مقررات، فرهنگ، تکنولوژی، ارتباطات غیررسمی، عوامل سیاسی)، عامل جانبی محصول (طراحی و بسته بندی، کیفیت محصولات، ضمانت و خدمات پس از فروش، کانال های توزیع، برند محصولات). داده های این تحقیق با استفاده از روش تصادفی ساده از بین صادر کنندگان در سطح کشور در بازه زمانی اوایل دی ماه 1388 تا اواخر مهرماه 1389 (حدود ده ماه) از طریق پرسشنامه و مصاحبه جمع آوری و روش تحقیق به کار رفته در این پژوهش روش تحقیق هبستگی چند متغیره و روش تحلیل داده ها روش تحلیل عاملی درجه دوم می باشد. تجزیه و تحلیل نتایج نشان می دهد که در بین عوامل موثر بر افزایش صادرات از دیدگاه صادرکنندگان به ترتیب عامل محیطی به ترتیب متغیرهای (قوانین و مقررات، فرهنگ، ارتباطات خاص، تکنولوژی، عوامل سیاسی)، عامل جانبی محصول به ترتیب متغیرهای (ضمانت و خدمات پس از فروش، کانال های توزیع، کیفیت محصول، برند، طراحی و بسته بندی)، عامل فردی به ترتیب متغیرهای (روابط عمومی، دانش صادراتی، تحصیلات، تجربه کاری) و در نهایت عامل اقتصادی به ترتیب متغیرهای (بازاریابی صادراتی، یارانه های دولتی، قیمت گذاری صادراتی، بازارهای صادراتی) دارای اهمیت و تاثیر می باشند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

236 - بررسی میزان ملیت گرایی مصرف کنندگان در صنعت لوازم خانگی کوچک در ایران
میر احمد امیرشاهی شادی مظهری

بسیاری از مدیران شرکت های ایرانی از هم اکنون نگران پذیرش ایران در سازمان تجارت جهانی وتحولاتی هستند که در نتیجه این الحاق م یبایست به صورت لاجرم در سازما نهای خود ایجاد نمایند.عامل نگرانی این شرکت ها دو وجه عمده دارد: از یک طرف، اجبار آنها در تقابل جدی و رقابت واقعی بان چکیده کامل

بسیاری از مدیران شرکت های ایرانی از هم اکنون نگران پذیرش ایران در سازمان تجارت جهانی وتحولاتی هستند که در نتیجه این الحاق م یبایست به صورت لاجرم در سازما نهای خود ایجاد نمایند.عامل نگرانی این شرکت ها دو وجه عمده دارد: از یک طرف، اجبار آنها در تقابل جدی و رقابت واقعی بانام های تجاری معتبر دنیا در داخل مرزهای کشور و از طرف دیگر، اقبال، و بعضاً شیفتگی، مصرفکنندگان ایرانی نسبت به کالاهای خارجی و عدم تمایل آنها به خرید مصنوعات ساخت داخل. متاسفانه،صادرکنندگان فرآورده های ایرانی نیز تا به حال توفیق زیادی در پیدا کردن بازارهای مناسب خارجی برایفروش تولیدات خود به دست نیاورد هاند. مروری بر ادبیات بازاریابی روشن م یسازد که عاملی فراتر ازکیفیت یک کالا یا قیمت آن بر تصمیم گیری خرید مصرف کنندگان تاثیر م یگذارد؛ عاملی که به "نام کشور سازنده" موسوم است و در این پژوهش به اهمیت نقش آن در میزان ملیت گرایی مصرف کنندگان ایرانی پرداخته شده است. در این پژوهش، که از نوع پیمایشی است، به بررسی میزان ملیت گرایی مصرف کنندگان لوازم خانگی کوچک (که عمده خریداران آن لوازم در ایران بر اساس تصمیم گیری پیچیده 4، تصمیم به خرید می گیرند) در محدوده شهر تهران پرداخته شده است. یافته های این پژوهش، در راستای نتایج پژوهش های مشابه در کشورهای در حال توسعه دیگر است و نشان می دهد که ذهنیت یک مشتری از محصولات ساخت کشور ایران ضعیف تر از ذهنیت او از کالاهای مشابه ساخت کشورهای توسعه یافت های نظیر فرانسه، ژاپن یا ایتالیا است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

237 - تاثیر رویکردهای بازار محوری و کارآفرینی بر نوآوری: مورد قطعه سازان خودرو
کیهان تاجدینی علیرضا معطوفی عبدالله ریاحی ناصر بهنام پور

تغییرات مداوم محیطی، بقا سازما نها را به اشکال مختلف تهدید م یکند. لذا بنگاه جهت ادامه حیاتخود نیازمند اتخاذ رویکرد استراتژیکی مناسب جهت حداکثر بهره برداری از فرصت های محیطی با توجهبه نقاط قوت و ضعف خود هستند.علی رغم این که پژوهشگران بازاریابی و مدیریت استراتژیک رابطه ب چکیده کامل

تغییرات مداوم محیطی، بقا سازما نها را به اشکال مختلف تهدید م یکند. لذا بنگاه جهت ادامه حیاتخود نیازمند اتخاذ رویکرد استراتژیکی مناسب جهت حداکثر بهره برداری از فرصت های محیطی با توجهبه نقاط قوت و ضعف خود هستند.علی رغم این که پژوهشگران بازاریابی و مدیریت استراتژیک رابطه بین بازارمداری و کارآفرینی را باعملکرد سازمانی در شرکت های مختلف آشکار کرده اند، اثربخشی چنین متغیرهایی بر نوآوری محصولاتدر بنگاه های تجاری ایران کمتر مورد توجه قرار گرفته اند. با توجه به اهمیت رویکردهای بازارمحوری وکارآفرین محوری در جهت بقا سازمان ها و مقابله با رقبا، این پژوهش با استفاده از داده های بدست آمدهاز بنگاه های تولیدکننده قطعات خودرو استان تهران، درصدد بررسی تاثیر این متغیرها بر نوآوریمحصولات جدید می باشد. نتایج پژوهش حاضر نشان م یدهد، اگرچه میزان حمایت مدیران از نوآوری محصول در بنگاه هایکارآفرین محور و بازارمحور دارای تفاوت معنی دار است، اما وجود تفاوت در سایر متغیرها از قبیل کیفیتمحصول، هم افزایی بازاریابی و تخصص در عرضه محصول جدید به بازار بین بنگاه های فوق معنادارنمی باشد. یافته های تحقیق ضمن ارتباط با ادبیات موجود در حوزه مورد بررسی، اطلاعات مناسبی راجهت اتخاذ رویکرد متعادل استراتژیک در اختیار مدیران قرار می دهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

238 - هوش فرهنگی و رابطه آن با ویژگی های کار آفرینانه مدیران سازمان های غیردولتی در ایران
بهرام خیری محمد جواد نائیجی منصوره عباسعلی زاده

توانایی مدیران برای کار با افرادی با فرهنگ های مختلف، تنها با شناخت تفاوت های فرهنگیگروه های قومی و ملی امکان پذیر است. بهترین تشریح کننده این توانایی را می توان سازه جدید و جامعهوش فرهنگی دانست که تمامی جنبه های مورد نیاز برای فعالیت اثربخش در موقعیت های فرهنگیمتنوع را چکیده کامل

توانایی مدیران برای کار با افرادی با فرهنگ های مختلف، تنها با شناخت تفاوت های فرهنگیگروه های قومی و ملی امکان پذیر است. بهترین تشریح کننده این توانایی را می توان سازه جدید و جامعهوش فرهنگی دانست که تمامی جنبه های مورد نیاز برای فعالیت اثربخش در موقعیت های فرهنگیمتنوع را در بر می گیرد. این مقاله با ارائه خلاصه ای از مبانی نظری هوش فرهنگی، رابطه آن را باویژگی های کارآفرینان در بخش در حال رشد سازمان های غیر دولتی در ایران بررسی می کند. بر اساسنتایج این مطالعه، رابطه عمیقی میان مدل چهار عاملی هوش فرهنگی و هر یک از ویژگ یهایکارآفرینان مشاهده شد. همچنین مقاله پیشنهاد می دهد که هوش فرهنگی را می توان به عنوان یکعامل حیاتی موفقیت برای اداره کنندگان سازمان های غیردولتی به حساب آورد. نتایج تحقیق حاضرمی تواند در شناسایی ویژگ یهای مورد نیاز برای افرادی که در تعاملات چند فرهنگی درگیر هستند، بهکار گرفته شود و مسیر جدیدی برای مطالعات دانشگاهی و تجربیات عملی در حوزه فرهنگ بگشاید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

239 - بررسی کیفیت خدمات در سیستم بانکی دولتی و خصوصی با استفاده از مدل پنج بعدی SERVQUAL
حمیدرضا سعیدنیا سید محمد اشرافی

هدف اصلی تحقیق حاضر، مقایسه کیفیت خدمات در صنعت بانکداری کشور، تبیین عوامل مؤثر برکیفیت خدمات و رتبه بندی آنها از نظر مشتریان با استفاده از مدل پنج بعدیSERVQUAL در دو سیستم بانکی دولتی (بانک ملی ایران) و خصوصی (بانک پارسیان) می باشد، برای این منظور جامعه آماری شامل، مشت چکیده کامل

هدف اصلی تحقیق حاضر، مقایسه کیفیت خدمات در صنعت بانکداری کشور، تبیین عوامل مؤثر برکیفیت خدمات و رتبه بندی آنها از نظر مشتریان با استفاده از مدل پنج بعدیSERVQUAL در دو سیستم بانکی دولتی (بانک ملی ایران) و خصوصی (بانک پارسیان) می باشد، برای این منظور جامعه آماری شامل، مشتریان بانک ملی ایران و بانک پارسیان در سطح شهر تهران انتخاب گردید. روش نمونه گیری از روش خوش های تک مرحله ای بوده و اطلاعات لازم بر طبق پرسشنامه استاندارد شدهSERVQUALبدست آمده است. برای تجزیه و تحلیل داده ها و تحلیل آماری از آزمو نهای پارامتریک و ناپارامتریک بهره گرفته شده است که با توجه به نتیجه نهایی آزمون اولوی تبندی، در بُعد اطمینان و بُعد قابلیت اعتبار بانک ملی ایران عملکرد بهتری نسبت به بانک پارسیان داشته و در بُعد شواهد فیزیکی، بُعد همدلی و بُعد پاسخگویی بانک پارسیان عملکرد بهتری را نسبت به بانک ملی ایران ارائه نموده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

240 - ولی‌فقیه و سیاست جنایی تقنینی جمهوری اسلامی ایران
امین اله زمانی

10.30495/jijl.2022.63749.1482

نهاد ولایت‌فقیه به عنوان یکی از جلوه‌های اسلامیت، نقش راهبردی و تعیین‌کننده‌ای در شبکه سیاست جنایی جمهوری اسلامی ایران و جهت‌گیری آن دارد. ولی‌فقیه در نظریه گفتمان سیاسی جمهوری اسلامی ایران، حاکم جامعه اسلامی است که اختیارات و ولایت ایشان در کلیه سطوح سیاست جنایی تقنینی چکیده کامل

نهاد ولایت‌فقیه به عنوان یکی از جلوه‌های اسلامیت، نقش راهبردی و تعیین‌کننده‌ای در شبکه سیاست جنایی جمهوری اسلامی ایران و جهت‌گیری آن دارد. ولی‌فقیه در نظریه گفتمان سیاسی جمهوری اسلامی ایران، حاکم جامعه اسلامی است که اختیارات و ولایت ایشان در کلیه سطوح سیاست جنایی تقنینی، قضایی، اجرایی و مشارکتی جاریست. سیاست جنایی تقنینی ناظر بر وضع و نظارت بر قوانین و مقررات جنایی کشور است. ولی‌فقیه به استناد اختیارات ناشی از ادله شرعی ولایت و همچنین قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، اختیار سیاست‌گذاری و قانون‌گذاری جنایی به طور مستقیم و غیرمستقیم را دارد. اعمال‌ سیاست‌گذاری و قانون‌گذاری مستقیم مقام رهبری ناشی از اختیار صدور احکام حکومتی از ناحیه ایشان است. سیاست‌گذاری و قانون‌گذاری جنایی غیرمستقیم مقام رهبری نیز از مجاری نهادهای مشاور و تحت‌نظر مانند مجمع تشخیص مصلحت نظام و شورای نگهبان اعمال می‌شود. یکی از کارکردهای سیاست‌های کلی جنایی علاوه بر اینکه نقش تقنینی و ساختاری در تصویب قوانین برنامه توسعه و سایر عملکرد نهادهای مرتبط با سیاست‌جنایی دارد، معیار سنجش مصوبات حوزه سیاست جنایی مجلس شورای اسلامی نیز محسوب می‌شوند. روش تحقیق در این مقاله به صورت توصیفی تحلیلی و جمع‌آوری اطلاعات‌ و داده‌ها نیز به صورت کتابخانه‌ای بوده است پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

241 - بررسی تطبیقی حیله، مصادیق و راهکارهای مقابله با آن در فقه فریقین و حقوق ایران
داوود نصیران بابک محمدی قهفرخی مسعود شیرانی

10.30495/jijl.2022.69096.1571

حیله در فقه امامیه یعنی رسیدن به مطلوب شرعى و هدف مشروع، چه این که راه رسیدن به آن، امر حلالى باشد یا راه مذکور خود غیرمشروع باشد و حیله در فقه اهل سنت یعنی توسل به راه‌های مباح برای انجام فعل حرام یا ساقط نمودن واجب یا باطل نمودن حق یا ثابت کردن باطل که راه‌های فرار از چکیده کامل

حیله در فقه امامیه یعنی رسیدن به مطلوب شرعى و هدف مشروع، چه این که راه رسیدن به آن، امر حلالى باشد یا راه مذکور خود غیرمشروع باشد و حیله در فقه اهل سنت یعنی توسل به راه‌های مباح برای انجام فعل حرام یا ساقط نمودن واجب یا باطل نمودن حق یا ثابت کردن باطل که راه‌های فرار از حرام و دستیابی به حلال و حیله در اصطلاح حقوق ایران به معنای استعداد استفاده از سکوت یا اجمال قانون به منظور اکتساب حق برای غیرمحق از راه‌هایی که مخالف با ماهیت قانون است، این تعاریف مختلف سبب تفاوت در مصادیق حیله و بالتبع آن راهکارهای مقابله با آن شده است. پژوهش حاضر به روش توصیفی-تحلیلی صورت پذیرفته و درصدد پاسخگویی به پرسش‌هایی از قبیل: حیله، مصادیق و راهکارهای مقابله با آن در فقه فریقین و حقوق ایران چیست؟می‌باشد. مصادیق حیله در فقه امامیه به سه دسته تقسیم می‌شوند: مصادیق حیلۀ واقعى مثبت و مشروع، مصادیق حیلۀ واقعى منفى و مذموم، مصادیق حیلۀ صورى، مصادیق حیله در فقه اهل‌سنت به دو دسته مصادیق حیله مشروعه و مصادیق حیله محرمه تقسیم می‌شود اما مصادیق حیله در حقوق ایران را می‌توان به دو بخش؛ مصادیق حیله ناقض قوانین شکلی و مصادیق حیله ناقض قوانین ماهوی تقسیم کرد. در فقه امامیه برای حیله‌های مباح راهکار مقابله وجود ندارد اما برای حیله‌های حرام دو راهکار پیشنهاد شده است؛ راهکار اخلاقی یعنی تقوا و راهکار فقهی یعنی حکم به حرمت و در فقه اهل‌سنت تنها راه مقابله با حیله تبعیت از حکم فقهی با استناد به دلیل قرآن و روایت ذکر شده است. راهکارهای مقابله با حیله در حقوق ایران عبارتند از: نظریه انگیزه یا جهت؛ نظریه حسن نیت؛ نظریه منع سوء استفاده از حق؛ نظریه نظم عمومی؛ قاعده تبعیت عقد از قصد؛ قاعده سد ذرایع؛ قاعده یعامل المکلف بنقیض مقصوده. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

242 - بررسی تطبیقی حیله، مصادیق و راهکارهای مقابله با آن در فقه امامیه و حقوق ایران و فرانسه
بابک محمدی قهفرخی داوود نصیران(نویسنده مسئول) مسعود شیرانی

10.30495/jijl.2022.68738.1562

حیله در فقه یعنی رسیدن به مطلوب شرعى و هدف مشروع؛ چه این‌که راه رسیدن به آن، امری حلال باشد یا راه مذکور، خود غیر مشروع باشد و در اصطلاح حقوق ایران به معنای استعداد استفاده از سکوت یا اجمال قانون به‌منظور اکتساب حق برای غیرمحق از راه‌هایی که مخالف با ماهیت قانون است و د چکیده کامل

حیله در فقه یعنی رسیدن به مطلوب شرعى و هدف مشروع؛ چه این‌که راه رسیدن به آن، امری حلال باشد یا راه مذکور، خود غیر مشروع باشد و در اصطلاح حقوق ایران به معنای استعداد استفاده از سکوت یا اجمال قانون به‌منظور اکتساب حق برای غیرمحق از راه‌هایی که مخالف با ماهیت قانون است و در اصطلاح حقوق فرانسه، به معنای عملی زیرکانه که با استفاده از عیوب مخفی و پنهانی قانون، فرد به دنبال انجام عملی به‌ظاهر قانونی است. این تعاریف مختلف، سبب تفاوت در مصادیق حیله و بالطبع آن راهکارهای مقابله با آن شده است. پژوهش حاضر به روش توصیفی ـ تحلیلی صورت پذیرفته و درصدد پاسخ به پرسش‌هایی از قبیل حیله، مصادیق و راهکارهای مقابله با آن در فقه امامیه، حقوق ایران و فرانسه چیست؟ است.مصادیق حیله در فقه امامیه به سه دسته تقسیم می‌شوند: مصادیق حیلۀ واقعى مثبت و مشروع؛ مصادیق حیلۀ واقعى منفى و مذموم؛ مصادیق حیلۀ صورى. مصادیق حیله در حقوق ایران و فرانسه را می‌توان به دو بخش مصادیق حیلۀ ناقض قوانین شکلی و مصادیق حیلۀ ناقض قوانین ماهوی تقسیم کرد.در فقه امامیه برای حیله‌های مباح راهکار مقابله وجود ندارد، اما برای حیله‌های حرام دو راهکار پیشنهاد شده است؛ راهکار اخلاقی، یعنی تقوا و راهکار فقهی، یعنی حکم به حرمت. راهکارهای مقابله با حیله در حقوق ایران عبارت‌اند از: نظریه انگیزه یا جهت؛ نظریه حسن نیت؛ نظریه منع سوءاستفاده از حق؛ نظریه نظم عمومی؛ قاعده تبعیت عقد از قصد؛ قاعده سد ذرایع؛ قاعده یعامل المکلف بنقیض مقصوده و در مورد راهکارهای مقابله با حیله در حقوق فرانسه می‌توان به اجرای قوانین اتحادیه اروپا؛ ایجاد نهادهای مختلفی برای مبارزه با حیله و تقلب؛ شناسایی نقاط پوشیده از چشم قانون توسط فناوری‌های دیجیتال؛ تعیین قوانین موردی و موضوعی؛ تعیین مجازات در قوانین کیفری اشاره کرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

243 - تبیین فقهی حقوقی ازدواج بدون عقد لفظی (معاطاتی) از دیدگاه امام خمینی(ره)
احمد راستگردانی محمود قیوم زاده(نویسنده مسئول) محمد رسول آهنگران

10.30495/jijl.2022.69920.1594

نکاح معاطاتی یکی از مباحث چالشی و مهم در حیطه فقه خانواده است. منظور از نکاح معاطات، انعقاد رابطه زوجیت بدون صیغه ایجاب و قبول است. برخی فقها با پذیرش این نکته که الفاظ در تحقق ایجاب و قبول موضوعیتی ندارند، مدعی صحت نکاح معاطاتی شده‌اند، اما قول مشهور، عدم صحت چنین عقدی چکیده کامل

نکاح معاطاتی یکی از مباحث چالشی و مهم در حیطه فقه خانواده است. منظور از نکاح معاطات، انعقاد رابطه زوجیت بدون صیغه ایجاب و قبول است. برخی فقها با پذیرش این نکته که الفاظ در تحقق ایجاب و قبول موضوعیتی ندارند، مدعی صحت نکاح معاطاتی شده‌اند، اما قول مشهور، عدم صحت چنین عقدی است که توسط امام خمینی (ره) بیان شده است. به نظر می‌رسد باوجود آیات و روایات، اجماع و سیرۀ مسلمین، قول مشهور از قوت بیشتری برخوردار است. از دیدگاه امام خمینی (ره) مقتضای قاعده جریان معاطات در هر عقد و ایقاعی این است که انشای آن به فعل ممکن باشد؛ زیرا فعل نیز مانند قول، وسیله ایجاد و ایقاع اعتباری است. درنتیجه در این مقاله به تبیین فقهی حقوقی ازدواج بدون عقد لفظی (معاطاتی) از دیدگاه امام خمینی (ره) پرداخته شد. بدین منظور به روش تحلیلی توصیفی و در راستای بررسی این موضوع، با درنظر گرفتن آرای امام خمینی و دیگر فقها، صحت نکاح معاطاتی واکاوی شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

244 - بررسی ارزش اثباتی شهادت در فقه امامیه و نظام حقوقی ایران و تاثیر پذیری شهادت از عوامل روانشناختی
حیدر فتاحی روح الله سپهری عباس پهلوان زاده

10.30495/jfil.2023.70237.1607

شهادت شهود در تمام نظام‌های حقوقی از جمله نظامی حقوقی اسلامی و ایران به عنوان یکی از ادله‌ی اثبات دعاوی حقوقی و کیفری شناخته می‌شود. چراکه، قرآن کریم در موارد متعدد به شهادت و لزوم اداء و اقامه آن در دعاوی اشاره دارد. در احادیث منقوله از اهل بیت عصمت و طهارت و نیز صحابه چکیده کامل

شهادت شهود در تمام نظام‌های حقوقی از جمله نظامی حقوقی اسلامی و ایران به عنوان یکی از ادله‌ی اثبات دعاوی حقوقی و کیفری شناخته می‌شود. چراکه، قرآن کریم در موارد متعدد به شهادت و لزوم اداء و اقامه آن در دعاوی اشاره دارد. در احادیث منقوله از اهل بیت عصمت و طهارت و نیز صحابه رسول خدا ( ص ) در این باره تأکید بسیار شده است. در باب شرایط شاهد در میان مذاهب اسلامی در برخی از موارد اختلاف نظرهایی وجود دارد. به طور مثال در شهادت طفل ممیز اختلاف است اما در بحث عقل و طهارت مولد میان فقها اجماع حاکم است. از سوی دیگر تاثیرگذاری بر مفهوم حقوقی شهادت نیز امری کتمان ناپذیر است که در دهه‌های اخیر بدان توجه ویژه‌ای شده است. البته در نظام تقنینی این مهم آنچنان که شایسته بوده مورد عنایت قرار نگرفته اما ضرورت‌های روانشناختی موجب گردیده که علمای حقوقی به این امر بپردازند. زیرا تاثیرپذیری شهادت از عواملی چون عادات روانی، سن، نژاد، شخصیت، هیجان و احساسات و عواطف از چنان جایگاهی برخوردار است که می‌تواند آسیب‌های جبران‌ناپذیری را به همراه داشته باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

245 - حرمت مؤبد و مصادیق آن در حقوق ایران و مصر
زری زمانی سید ابوالقاسم نقیبی

حرمت مؤبد در باب نکاح یکی از احکام شرعی است که فقها در کتب خویش از آن با عنوان اسبابتحریم نام برده اند و به موجب آن ازدواج با برخی از اشخاص بر فرد تا ابد حرام خواهد شد، قوانینبرخی از کشورهای اسلامی در این زمینه تابع احکام شرع می باشند. قانونگذار ایرانی با تبعیت از فقهام چکیده کامل

حرمت مؤبد در باب نکاح یکی از احکام شرعی است که فقها در کتب خویش از آن با عنوان اسبابتحریم نام برده اند و به موجب آن ازدواج با برخی از اشخاص بر فرد تا ابد حرام خواهد شد، قوانینبرخی از کشورهای اسلامی در این زمینه تابع احکام شرع می باشند. قانونگذار ایرانی با تبعیت از فقهامامیه، مصادیق حرمت مؤبد را با عنوان موانع نکاح ذکر کرده است. در این نوشتار موانع دائمی نکاحدر حقوق ایران را با حقوق مصر مورد مطالعه قرار گرفته است. حرمت مؤبد به دلیل ایفای نقشاساسی در نگهداری خانواده ها از خطر فروپاشی و اصالت نسل، از جایگاه ویژه ای در نظام حقوقخانواده برخوردار است به نحوی که قانون گذار ایرانی و مصری با شمارش برخی مصادیق حرمت مؤبددر نصوص قانونی بر آن تأکید نموده اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

246 - وضعیت تغییر جنسیت در حقوق ایران و نظام حقوقی کامن لا
امیر رضایی فومنی سید محمد رضا آیتی

یکی از چالش برانگیزترین پدیده های اجتماعی در جهان امروز ترانس سکسوالیم یا دگرجنس گرایی می باشد. در حالی که بسیاری از مردم این پدیده را انحراف قلمداد می کنند، بسیاری از پزشکان آن را یک بیماری می دانند که باید درمان شود. برای درمان این بیماری راهکارهای متعددی پیشنهاد شده چکیده کامل

یکی از چالش برانگیزترین پدیده های اجتماعی در جهان امروز ترانس سکسوالیم یا دگرجنس گرایی می باشد. در حالی که بسیاری از مردم این پدیده را انحراف قلمداد می کنند، بسیاری از پزشکان آن را یک بیماری می دانند که باید درمان شود. برای درمان این بیماری راهکارهای متعددی پیشنهاد شده است که مهمترین آنها، تغییر جنسیت از طریق جراحی است. با توجه به آنکه حقوق در پی تنظیم روابط اجتماعی است، باید در خصوص وضعیت تغییر جنسیت ارائه نظر نماید. لذا با عنایت به شیوع این امر در کشور ما و نیز سکوت قانونگذار در این رابطه، پرسش مهم این است که موضع قانونگذار ما در خصوص تغییر جنسیت چیست؟ در این نوشتار پس از تعیین مفهوم پزشکی و حقوقی تغییر جنسیت و تحلیل نظرات مختلف فقهی حقوقی در رابطه با وضعیت تغییر جنسیت، خواهیم گفت که با احراز اضطرار به تشخیص قاضی این تغییر امکان پذیر است.. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

247 - بررسی تطبیقی نقش رویه قضایی در تحقق امنیت قضایی و اقتصادی در حقوق ایران و مصر
غلامعلی سیفی زیناب ریما امیراقدم

امنیت قضایی و اقتصادی از لوازم یک نظام حقوقی کارآمد محسوب می‌شوند اصل امنیت حقوقی به عنوان اصلی پویا که ایستایی نظام حقوقی را از میان می‌برد مطرح می‌شود و از پیشینه‌ای طولانی برخوردار است. فقه اسلامی به عنوان ریشه نیرومند حقوق موضوعه ما در موارد بسیاری به مصادیق این اصل چکیده کامل

امنیت قضایی و اقتصادی از لوازم یک نظام حقوقی کارآمد محسوب می‌شوند اصل امنیت حقوقی به عنوان اصلی پویا که ایستایی نظام حقوقی را از میان می‌برد مطرح می‌شود و از پیشینه‌ای طولانی برخوردار است. فقه اسلامی به عنوان ریشه نیرومند حقوق موضوعه ما در موارد بسیاری به مصادیق این اصل اشاره دارد. مرحله اصلی در نظام قضایی کشور، انجام گرفتن فعالیتی است که آن را قضاوت می‌نامیم. رویه قضایی به واسطه عوامل مهمی چون استقلال قاضی، قضاوت عادلانه، احترام به حقوق مکتسبه، درک مشترک از قانون، عملکرد بدون تبعیض نقش بسیار مهمی در تحقق امنیت قضایی دارد. در تحقق امنیت اقتصادی زمانی که تفسیر ارائه شده از قانون منطبق با واقعیات اقتصادی، اجتماعی و ... نباشد، با توجه به طولانی بودن روند تغییر و اصلاح قانون، رویه قضایی می‌تواند با ارائه یک تفسیر منطبق با واقعیات آن مقطع زمانی هدف قواعد حقوقی را در راه رسیدن به کارآیی برآورده سازد، بنابراین نقش بسزایی در تحقق آن دارد. در این مقاله سعی شده است مفاهیم امنیت قضایی و اقتصادی و سپس نقش رویه قضایی در تحقق آنها در دو به صورت تطبیقی بین دو نظام حقوقی ایران و مصر مورد بررسی قرار گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

248 - واکاوی تعهدات بر ذمه‌ى میت در حقوق ایران
سید محمد حسین کاظمی بازاردهی عباسعلی سلطانی حسین ناصری مقدم

بعضی تصور می کنند انسان پس از وفات، دیگر تعهدی ندارد ولی واقع چیز دیگری است. باید دانست که آدمی بعد از حیات خویش نسبت به مسائلی متعهد است که از ویژگی های مهمی برخوردار هستند. مسائلی مانند: قرض، دیه، عاریه و ... که هر کدام در جای خود، دارای مباحث متنوع و متعددی است. تعهد چکیده کامل

بعضی تصور می کنند انسان پس از وفات، دیگر تعهدی ندارد ولی واقع چیز دیگری است. باید دانست که آدمی بعد از حیات خویش نسبت به مسائلی متعهد است که از ویژگی های مهمی برخوردار هستند. مسائلی مانند: قرض، دیه، عاریه و ... که هر کدام در جای خود، دارای مباحث متنوع و متعددی است. تعهدات انسان پس از مرگ وی، قابل تقاص و تأدیه بوده و این امر، غیرممکن نیست! در حقوق ایران به این مقوله توجه شده و در مواضع مختلف به طور مستقیم و غیرمستقیم پیرامون آن بحث‌های گوناگونی صورت گرفته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

249 - طراحی مدل پویا بازارهای مالی ایران با استفاده از پویایی شناسی سیستم
معصومه میرزایی نژاد لیمویی رضا رادفر میرفیض فلاح کیامرث فتحی هفشجانی

10.30495/jma.2022.19749

بررسی شاخص های کلان و سطح توسعه یافتگی اقتصاد نشان از ناکارامدی بازارهای مالی دارد. بخش محدودی از تولید ناخالص داخلی به سرمایه گذاری در تولید کالا و خدمات اختصاص یافته و بخش قابل توجهی از آن جذب فعالیت های سوداگرانه در بازارهای مالی غیرمولد می شود. پژوهش حاضر به مدل ساز چکیده کامل

بررسی شاخص های کلان و سطح توسعه یافتگی اقتصاد نشان از ناکارامدی بازارهای مالی دارد. بخش محدودی از تولید ناخالص داخلی به سرمایه گذاری در تولید کالا و خدمات اختصاص یافته و بخش قابل توجهی از آن جذب فعالیت های سوداگرانه در بازارهای مالی غیرمولد می شود. پژوهش حاضر به مدل سازی عملکرد بازارهای مالی با استفاده از پویایی سیستم پرداخته است. برای این منظور ابتدا با استفاده از داده های بازارهای مالی طلا، زمین و ساختمان، بازار سرمایه، سپرده گذاری در بانک، پویایی بازارها و پیامدهای مالی ناشی از سرمایه گذاری در بازارها بررسی گردید. مدل پویایی بازارهای مالی طراحی و پس از اعتبارسنجی مدل، شبیه سازی در افق ده ساله (1398-1408) انجام شد. با توجه به رفتار متغیرها و تحلیل حساسیت مدل، سیاست های توسعه بازارهای مالی شامل "توسعه بازار سرمایه"، "سیاست پولی کاهش نقدینگی"،"ساماندهی بازار زمین و ساختمان" و "ساماندهی بازار طلا " شناسایی و به صورت جداگانه روی مدل اعمال شد و نتایج مقایسه و رفتار تحلیل گردید. با توجه به یافته های مدل، سیاست های ترکیبی به عنوان بهترین سیاست های توسعه بازارهای مالی مولد مبتنی بر پویایی بازارهای مالی ایران ارائه شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

250 - مدلسازی مولفه ها و ابعاد ارزیابی عملکرد سازمانی متناسب با شرایط محیطی ایران
مسعود بختیاری محمد کاشانی پور رضا غلامی جمکرانی حسین جهانگیر نیا

هرچه را که نتوان انداز ه گیری کرد، نمی‌توان کنترل کرد و هر چه را که نتوان کنترل کرد، مدیریت آن امکان‌پذیر نخواهد بود؛ بنابراین موضوع اصلی در تمام تجزیه‌وتحلیل‌های سازمانی، عملکرد است و بهبود آن مستلزم انداز ه گیری است و ازاین‌رو یک سازمان بدون سیستم ارزیابی عملکرد قابل‌ چکیده کامل

هرچه را که نتوان انداز ه گیری کرد، نمی‌توان کنترل کرد و هر چه را که نتوان کنترل کرد، مدیریت آن امکان‌پذیر نخواهد بود؛ بنابراین موضوع اصلی در تمام تجزیه‌وتحلیل‌های سازمانی، عملکرد است و بهبود آن مستلزم انداز ه گیری است و ازاین‌رو یک سازمان بدون سیستم ارزیابی عملکرد قابل‌تصور نیست. یکی از مهم‌ترین ابزارها جهت اندازه‌گیری عملکرد، کارت ارزیابی متوازن (BSC) است. بر همین اساس تدوین مدلی جهت ارزیابی عملکرد سازمانی متناسب با شرایط محیطی ایران در جوامعی که خواهان حاکمیت ارزش‌های اخلاقی و معنوی در سازمان‌های خود هستند، ضروری است. روش پژوهش به‌صورت کیفی (مصاحبه‌های نیمه ساختاریافته) و مبتنی بر نظریه‌پردازی داده بنیاد و با بهره‌گیری از نرم‌افزار maxqda است. نمونه‌گیری، با روش گلوله برفی انجام‌شده که بر مبنای آن 29 مصاحبه صورت گرفته است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد بعد جدیدی تحت عنوان مسئولیت‌ اجتماعی با رویکرد اسلامی به‌عنوان زیربنایی‌ترین عنصر در ارزیابی عملکرد سازمانی به ابعاد مدل سنتی اضافه شود. همچنین بر مبنای یافته‌های تحقیق، مدل پارادایمی پیشنهادی شامل عوامل علی (محیط ارزشی، تحقق اهداف استراتژیک، ارتقاء تصمیم‌گیری، مدیریت عملکرد)، عوامل مداخله‌گر (شرایط سازمانی، شرایط محیط کلان)، عوامل زمینه‌ای (جهان‌بینی اسلامی، فرهنگ عمومی کشور)، پدیده محوری (ارزیابی عملکرد سازمانی در شرایط محیطی ایران)، راهبردها (مسئولیت‌پذیری اجتماعی با رویکرد اسلامی، رشد و یادگیری، فرآیندهای داخلی، تکریم مشتریان و مالی) و پیامدها (رضایت الهی، تعالی انسان، تعالی سازمانی) است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

251 - نقش فرهنگ اسلامی در مسئولیت‌پذیری حسابرسان و کیفیت حسابرسی در شرایط محیطی ایران
حسین رضا رمضانی کاوه آذین فر میدرضا غلام نیا روشن رضا فلاح

10.30495/jma.2023.21907

با توجه به اهمیت ارتقاء کیفیت حسابرسی، توجه به معیارهای والای اخلاقی و مذهبی از جمله مسئولیت پذیری و فرهنگ اسلامی ضرورت دارد لذا هدف پژوهش حاضر بررسی نقش فرهنگ اسلامی در مسئولیت پذیری حسابرسان و کیفیت حسابرسی در شرایط محیطی ایران تعیین شد. روش پژوهش توصیفی-همبستگی از نو چکیده کامل

با توجه به اهمیت ارتقاء کیفیت حسابرسی، توجه به معیارهای والای اخلاقی و مذهبی از جمله مسئولیت پذیری و فرهنگ اسلامی ضرورت دارد لذا هدف پژوهش حاضر بررسی نقش فرهنگ اسلامی در مسئولیت پذیری حسابرسان و کیفیت حسابرسی در شرایط محیطی ایران تعیین شد. روش پژوهش توصیفی-همبستگی از نوع معادلات ساختاری است. جامعه ی آماری پژوهش، کلیه حسابرسان شاغل در مؤسسات حسابرسی عضو حسابداران رسمی ایران می باشد. با در نظر گرفتن حجم جامعه ی نامحدود، با کمک فرمول کوکران، حجم نمونه در نهایت 380 نفر تعیین شد. ابزار پژوهش شامل پرسش نامه های ابداعی مسئولیت پذیری حسابرسان، کیفیت حسابرسی و فرهنگ اسلامی حسابرس بود. برای تحلیل داده ها از روش معادلات ساختاری استفاده شد. شاخص های برازش مدل پژوهش در وضعیت مطلوب قرار داشتند. تأثیر مستقیم مسئولیت پذیری بر کیفیت حسابرسی و نقش میانجی فرهنگ اسلامی در رابطه بین آن دو تأیید شد. همچنین تمایل به ارائه گزارش با کیفیت حسابرسی، در بین حسابرسان با سطوح فرهنگی (متوسط و خوب) یکسان بود. پیشنهاد می شود فرهنگ اسلامی و مسئولیت پذیری به عنوان محور عمده ای در بهبود کیفیت حسابرسی در نظر گرفته شوند پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

252 - تولیدات علمی حوزه‌های حسابداری و مالی ایران در پایگاه اطلاعاتی Web of Science 2003-2013
فاطمه گرامی راد مهدی محمدی نرگس سرلک

در مقاله حاضر با استفاده از آطلاعات ثبت شده در پایگاه موسسه اطلاعات علمی به بررسی وضعیت تولیدات علمی حسابداری و مالی محققان ایران بین سال 2003 تا 2013 پرداخته شده است. برابر یافته‌ها در طول سال‌های مورد بررسی، تعداد 227 عنوان در قالب، 217 عنوان (95 درصد) مقاله، 7 عنوان چکیده کامل

در مقاله حاضر با استفاده از آطلاعات ثبت شده در پایگاه موسسه اطلاعات علمی به بررسی وضعیت تولیدات علمی حسابداری و مالی محققان ایران بین سال 2003 تا 2013 پرداخته شده است. برابر یافته‌ها در طول سال‌های مورد بررسی، تعداد 227 عنوان در قالب، 217 عنوان (95 درصد) مقاله، 7 عنوان (3 درصد) مقاله مروری، 3 عنوان (1 درصد) مقاله کنفرانس و 3 عنوان (1 درصد) بررسی کتاب از پژوهشگران ایرانی در پایگاهWeb of Science نمایه شده است. از نظر موضوعی، حوزهOPERATIONS RESEARCH MANAGEMENT SCIENCE”" ، با 66 مقاله در رتبه اول قرار گرفت. زبان اصلی تمامی مقالات نمایه شده انگلیسی است. از نظر سال انتشار، بیشترین تولیدات علمی در سال 2013 و کمترین آنها در سال 2005 انجام ثبت شده است. دانشگاه تهران با انتشار 63 عنوان تولید علمی پر تولیدترین دانشگاه و رضا راعی، غلامرضا جعفری و میثم بلگوریان با انتشار 8 مقاله به عنوان کوشاترین نویسندگان شناسایی شدند. نویسندگان ایرانی بیشترین میزان همکاری (9 مقاله) را با نویسندگان ایالات متحده آمریکا داشتند. کشورهای کانادا، انگلستان، مالزی، ترکیه و آلمان در رتبه های بعدی قرار دارند.EXPERT SYSTEMS WITH APPLICATIONS نشریه‌ای است که بیشترین تعداد مقالات حسابداری و مالی ایرانیان را منتشر کرده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

253 - بررسی اثرات اعتبارات تملک دارایی های سرمایه‌ای و هزینه‌ای بر نابرابری درآمدی در استان‌های ایران
محمد امین نهال بیژن باصری منیژه هادی نژاد

10.30495/jma.2023.23162

نابرابری درآمد، از سیاستهای دولت بویژه تخصیص بودجه به شکلی اساسی اثر می پذیرد. هدف این مقاله بررسی اثرات اعتبارات تملک دارایی های سرمایه‌ای و هزینه‌ای بر نابرابری درآمدی در استان‌های ایران است. با استفاده از الگوی رویکرد حد آستانه‌ای ملایم پانل استار (PSTR) در دوره زمان چکیده کامل

نابرابری درآمد، از سیاستهای دولت بویژه تخصیص بودجه به شکلی اساسی اثر می پذیرد. هدف این مقاله بررسی اثرات اعتبارات تملک دارایی های سرمایه‌ای و هزینه‌ای بر نابرابری درآمدی در استان‌های ایران است. با استفاده از الگوی رویکرد حد آستانه‌ای ملایم پانل استار (PSTR) در دوره زمانی 1398− 1379 نشان می‌دهد؛ متغیرهای اعتبارات هزینه‌ای و اعتبارات تملک دارایی‌های سرمایه‌ای دولت نابرابری درآمد در استان‌های ایران را به صورت مثبت و معنادارکاهش می‌دهند. نتایج این پژوهش هماهنگ با مطالعه میلانویچ، خان و بشیر و وود، دنافریو و همکاران (2019) ، بیشتر فرضیه کوزنتس را تأیید می کند که در آن، افزایش اعتبارات هزینه‌ای و اعتبارات تملک دارایی‌های سرمایه‌ای دولت در مراحل اولیه توزیع درآمد را بدتر می‌کند. اتخاذ سیاست‌های مکمل از طریق تخصیص منابع مالی و تغییر در سیاستگذاری نابرابری درآمد بین استان ها راکاهش می دهد.علاوه بر اعتبارات هزینه ای و تملک دارایی های سرمایه ای، سطح آموزش(نرخ با سوادی)، نرخ فعالیت نیروی کار به عنوان متغیر مشارکت در تولید،گسترش تجارت بر کاهش نابرابری استانی موثر بوده است. دولت با سیاست گذاری‌های هدفمند در توزیع منافع حاصل از تجارت خارجی میان کارگزاران اقتصادی زمینه بهیود توزیع نابرابر درآمدها را فراهم کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

254 - اثر زمان و روش های مختلف کاشت بذر بر زنده مانی و رویش نهال های بلوط ایرانی در شرایط نهالستان ایوان در استان ایلام
فاطمه عبدی اسداله متاجی سمیه اسمعیلی

10.30495/jrnr.2022.66974.10244

درخت بلوط ایرانی (.Quercus brantii Lindl) از نظر اکولوژیکی، اقتصادی- اجتماعی و حفاظتی یکی از با ارزش ترین گونه ها است که بهره برداری بی رویه، حیات آن را با تهدید جدی روبه رو کرده و جنگل کاری و احیای این جنگل ها بسیار ضروری می باشد. در این زمینه آگاهی بیشتر در مور چکیده کامل

درخت بلوط ایرانی (.Quercus brantii Lindl) از نظر اکولوژیکی، اقتصادی- اجتماعی و حفاظتی یکی از با ارزش ترین گونه ها است که بهره برداری بی رویه، حیات آن را با تهدید جدی روبه رو کرده و جنگل کاری و احیای این جنگل ها بسیار ضروری می باشد. در این زمینه آگاهی بیشتر در مورد روش های کاشت بذر و ایجاد شرایط بهینه برای تولید نهال های سالم از اهمیت ویژه ای برخوردار است. تحقیق حاضر به صورت آزمایش فاکتوریل با دو فاکتور زمان کاشت بذر در دو سطح (آذر و اسفند ماه) و روش کاشت بذر در سه سطح (کاشت مستقیم بذر، خیساندن بذر در آب به مدت 48 ساعت و خیساندن بذر در آب به مدت 72 ساعت) در قالب طرح کاملا تصادفی متعادل با 4 تکرار و 10 گلدان در هر تکرار در نهالستان ایوان واقع در استان ایلام انجام شد. نتایج تجزیه واریانس نشان داد برای اثر اصلی زمان کاشت صفات زنده مانی، درصد زنده مانی، بنیه گیاهچه، طول ساقه و وزن خشک ساقه در سطح 1 درصد و برای صفات قطر یقه طول ریشه در سطح 5 درصد معنی دار بوده است. همچنین برای روش کاشت تمام صفات به جز قطر یقه و طول ریشه در سطح 1 درصد دارای اختلاف معنی دار بودند. نتایج مقایسه میانگین با آزمون دانکن نشان داد بذور کشت شده در آذر ماه برای تمام صفات جوانه زنی و رویشی نهال بهتر از بذور کشت شده در اسفند ماه بوده است. همچنین نتایج مقایسه میانگین نشان داد در بین روش های مختلف، بذوری که قبل از کاشت به مدت 48 ساعت در آب قرار گرفتند، از نظر صفات جوانه زنی و رویشی نهال بهتر از سایر بذور بودند. به طور کلی نتایج تحقیق حاضر نشان داد آذر ماه بهترین زمان کاشت و خیساندن بذور به مدت 48 ساعت قبل از کاشت، بهترین روش کاشت برای بذور بلوط ایرانی می تواند باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

255 - بررسی ارتباط خشکیدگی درختان بلوط ایرانی با ساختار توده، عوامل فیزیوگرافی و خاک (مطالعه موردی جنگل‌های میان‌تنگ ایلام)
مهدی احمدی علی رستمی

10.30495/jrnr.2022.64785.10225

پدیده خشکیدگی پوشش گیاهی به‌ویژه در مناطق خشک و نیمه‌خشک همواره به عنوان یکی از مشکلات اساسی اکوسیستم‌های مختلف مطرح بوده است. عوامل متعددی سبب بروز این پدیده در گیاهان می‌شوند که از جمله مهمترین آنها می‌توان به عوامل آب و هوایی (کاهش بارندگی و افزایش دما) و حضور آفات و چکیده کامل

پدیده خشکیدگی پوشش گیاهی به‌ویژه در مناطق خشک و نیمه‌خشک همواره به عنوان یکی از مشکلات اساسی اکوسیستم‌های مختلف مطرح بوده است. عوامل متعددی سبب بروز این پدیده در گیاهان می‌شوند که از جمله مهمترین آنها می‌توان به عوامل آب و هوایی (کاهش بارندگی و افزایش دما) و حضور آفات و گیاهان نیمه‌انگلی مانند لورانتوس اشاره کرد. این مطالعه با هدف ارتباط خشکیدگی درختان جنگلی با ساختار توده، عوامل فیزیوگرافی و خاک در جنگل‌های میان‌تنگ استان ایلام انجام پذیرفت. برای این منظور پس از تلفیق نقشه‌های شیب، جهت و ارتفاع از سطح دریا در هر یک از واحدهای همگن یک قطعه نمونه به‌طور تصادفی پیاده و مشخصه‌های کمی و کیفی درختان در قطعات نمونه دایره‌ای شکل به مساحت ١٢آر اندازه‌گیری و در فرم‌های آماربرداری ثبت گردید. طبق نتایج به‌دست آمده مشخص شد زوال درختان بلوط در منطقه مورد مطالعه تحت تاثیر ترکیبی از درختان، توده و رویشگاه است. نتایج نشان داد ٣٧/٥درصد از درختان بلوط منطقه دچار آسیب‌دیدگی در اثر پدیده خشکیدگی شده‌اند که ٥٤ درصد آنها دارای فرم رویشی شاخه‌زاد و ٥٨ درصد آسیب‌دیدگی در محل سرشاخه‌ها می‌باشند. درختان در طبقات قطری ٦٠، ٦٥ و ٥٠ سانتی‌متری و ارتفاع ٦، ٨ و ١٠متری و همچنین با قطر تاج‌پوشش ٩، ٨ و ٧ متری بیشتر دچار خسارت از ناحیه پدیده زوال بلوط شده‌اند. نتایج آنالیز ٣٠ نمونه خاک بر اساس آزمون t مستقل همچنین نشان‌دهنده معنی‌دار بودن اختلاف در برخی از خصوصیات خاکمنجمله جرم مخصوص ظاهری، هدایت الکتریکی، ماده آلی، نیتروژن، فسفر و پتاسیم در درختان خشکیده و سالم بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

256 - بررسی فلور، شکل زیستی و پراکنش جغرافیایی گیاهان منطقه جنوب‌ غربی کوه دیوری (کلیبر) در استان آذربایجان شرقی
مختار حسن‌زاده کلالق فرهاد فرح&rlm;وش فاطمه خوشبخت

منطقه مورد مطالعه در سه کیلومتری شهر کلیبر با مختصات طول جغرافیایی º38، '52، "10 شمالی و عرض جغرافیایی 47 درجه، 2 دقیقه، 8 ثانیه شرقی قراردارد. کمترین و بیشترین ارتفاع ثبت شده به ترتیب برابر 1120 و 1810 متر از سطح دریا می‌باشد. میانگین درجه حرارت سالانه منطقه برابر چکیده کامل

منطقه مورد مطالعه در سه کیلومتری شهر کلیبر با مختصات طول جغرافیایی º38، '52، "10 شمالی و عرض جغرافیایی 47 درجه، 2 دقیقه، 8 ثانیه شرقی قراردارد. کمترین و بیشترین ارتفاع ثبت شده به ترتیب برابر 1120 و 1810 متر از سطح دریا می‌باشد. میانگین درجه حرارت سالانه منطقه برابر 3/12 درجه سانتی گراد بود. نمــونه های گیاهی طی فصــل رویشی از اسفند مـاه 1388 تا اواخـر فصل رویشی 1390 از منطـقه مورد نظر جمع‌آوری و بر اساس روش های متداول تاکسونومی گیاهی با استفاده از منابع فلور مورد شناسایی قرار گرفتند. بررسی به عمل آمده نشان داد که 239 گونه گیاهی متعلق به 183 جنس و 59 خانواده در منطقه مطالعاتی وجود دارد. خانواده های کاسنی (Asteraceae) با 34 گونه، پروانه‌آسا (Papilionaceae) با 17 گونه، غلات (Poaceae) با 17 گونه، نعناع (Lamiaceae) با 16 گونه، گل سرخ (Rosaceae) با 16 گونه و لاله (Liliaceae) با 10 گونه به ترتیب بیشترین گونه‌ها را به خود اختصاص داده‌اند مطالعه شکل زیستی نشان می‌دهد که 37 درصد گیاهان جمع‌آوری شده از نوع همی‌کریپتوفیت، 27 درصد تروفیت، 15 درصد فانروفیت، 17 درصد کریپتوفیت و 4 درصد کامفیت می‌باشد. همچنین بررسی کوروتیپ گونه‌ها نشان دهنده تعلق 30/47 درصد گونه‌ها به ناحیه ایران- تورانی می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

257 - نقش گیلان در مناسبات فرهنگی ایران و روسیه
حسین کلهر

مقدمه و هدف پژوهش: امروزه در عرصه‌ی بین الملل مبنای ارتباط کشورها بر محور قدرتمند فرهنگ و اشتراکات فرهنگی ـ اجتماعی استوار است. بطوریکه تعمق بخشی به این مقوله‌ی مهم ارتباطی، می‌تواند ضامن تثبیت منافع در روند مناسبات همه جانبه‌ی کشورها تلقی شود. پیشینه‌ی تاریخی مناسبات م چکیده کامل

مقدمه و هدف پژوهش: امروزه در عرصه‌ی بین الملل مبنای ارتباط کشورها بر محور قدرتمند فرهنگ و اشتراکات فرهنگی ـ اجتماعی استوار است. بطوریکه تعمق بخشی به این مقوله‌ی مهم ارتباطی، می‌تواند ضامن تثبیت منافع در روند مناسبات همه جانبه‌ی کشورها تلقی شود. پیشینه‌ی تاریخی مناسبات مردم گیلان با روسیه علاوه بر اینکه بر اشتراکات زبانی دو ملت تاثیر گذاشته، زمینه‌های مناسبی هم برای ارتقاء مناسبات فرهنگی ایران و روسیه فراهم ساخته است. مناسباتی که بدلایل مختلف، امروز در شرایط ضعیفی قرار دارد. هدف از این پژوهش تبیین جایگاه گیلان در روابط فرهنگی ایران و روسیه است. جایگاهی که حداقل ریشه در تاریخ 500 ساله دو کشور داشته و می‌تواند منشا تحولات موثری در ارتقاء مناسبات همه جانبه‌ی ایران و روسیه در طلیعه‌ی هزاره‌ی سوم به حساب آید. روش پژوهش: داده‌های این مقاله به شیوه‌ی کتابخانه ایی، توصیفی و میدانی جمع آوری شده بطوریکه بهره گیری از اسناد و منابع تاریخی، شواهد عینی و مستندات آماری از وجوه بارز این شیوه است. یافته‌ها: در این مقاله پس از بررسی عمده ترین ظرفیت‌های علمی و فرهنگی گیلان دریافتیم که پیشینه‌ی مناسبات همه جانبه‌ی گیلان با روسها عاملی در جهت پایداری مناسبات فرهنگی ایران و روسیه است و می‌تواند روند تعمیق روابط دو کشور را در ابعاد گسترده تری تسریع نماید. نتیجه گیری: ظرفیت‌های فرهنگی گیلان برای توسعه‌ی مناسبات همه جانبه با روسها متنوع ارزیابی می‌شود اما از این ظرفیت‌ها تاکنون آنگونه که باید و شاید برای تقویت مناسبات دو کشور بهره گیری نشده است. پیشینه‌ی مراودات اقتصادی و بازرگانی گیلانیان با روسها در 500 سال گذشته شرایطی فراهم ساخته تا بتوان گام‌های موثری در جهت آشنایی اقوام با یکدیگر در بستر فرهنگ و مراودات اجتماعی برداشت. خط احداث کریدور شمال ـ جنوب موسوم به نوستراک نیز بر این اهمیت افزوده است. همچنین ورود واژگان فارسی و روسی در زبان‌های یکدیگر گواهی بر نقش تبادلات فرهنگی مردم گیلان و روس در ازمنه‌ی تاریخ است. پس می‌توان ادعا نمود که تقویت مناسبات فرهنگی گیلان با روسها خود زمینه‌ایی ست تا روابط دو کشور وارد مرحله‌ی نوینی شود و نقصان‌های موجود در مناسبات فعلی ایران و روسیه را با تقویت پایه‌های فرهنگی جبران نماید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

258 - رابطه هوش فرهنگی با عملکرد مدیران صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران (مورد مطالعه:شبکه های استانی مراکز غرب کشور)
آرمان احمدی زاد سید صداقت الله موسوی نادیا شبرند

مقدمه و هدف پژوهش: در دنیای کنونی، هوش فرهنگی ابزاری ضروری برای مدیران است، هوش فرهنگی به عنوان قابلیتی اثربخش در فرهنگ‌های گوناگون شناخته شده است. با توجه به اهمیت آن در محیط‌های چند فرهنگی از جمله صدا و سیما هدف از انجام این پژوهش، بررسی رابطه بین هوش فرهنگی با عملکرد چکیده کامل

مقدمه و هدف پژوهش: در دنیای کنونی، هوش فرهنگی ابزاری ضروری برای مدیران است، هوش فرهنگی به عنوان قابلیتی اثربخش در فرهنگ‌های گوناگون شناخته شده است. با توجه به اهمیت آن در محیط‌های چند فرهنگی از جمله صدا و سیما هدف از انجام این پژوهش، بررسی رابطه بین هوش فرهنگی با عملکرد مدیران در میان مدیران شبکه‌های استانی مراکز غرب کشوراست. روش‌پژوهش: پژوهش حاضر از نوع توصیفی- همبستگی است از نظر هدف کاربردی، از لحاظ گردآوری اطلاعات پیمایشی است. برای جمع‌آوری داده‌ها در این پژوهش از پرسشنامه عملکرد مدیران پاترسون و پرسشنامه هوش فرهنگی آنگ استفاده شد. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل تمامی مدیران صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران، استان‌های غرب (کردستان، همدان، کرمانشاه و ایلام) در سال1394 که براساس آمار اخذ شده 200 نفر بوده است. براساس جدول مورگان 132 نفر به عنوان نمونه انتخاب شده‌اند. به منظور تجزیه و تحلیل داده‌ها در سطح توصیفی از میانگین، جداول فراوانی و در سطح استنباطی از آزمون ضریب همبستگی پیرسون با استفاده از نرم‌افزار SPSSاستفاده شده است. یافته‌ها: نتایج نشان داد بین هوش فرهنگی با عملکرد مدیران با ضریب همبستگی 377/0 در سطح 95 درصد، بین عامل فراشناختی با عملکرد مدیران با ضریب همبستگی 113/0 در سطح 95 درصد، بین عامل شناختی با عملکرد مدیران با ضریب همبستگی 377/0 در سطح 95 درصد، بین عامل انگیزشی با عملکرد مدیران با ضریب همبستگی 478/0 در سطح اطمینان 95 درصد، بین عامل رفتاری با عملکرد مدیران با ضریب همبستگی 222/0 در سطح اطمینان 95 درصد رابطه مثبت و معنی‌داری وجود داشته است. نتیجه‌گیری: با توجه به نتایج به دست آمده می‌توان نتیجه گرفت بین هوش فرهنگی و عملکرد مدیران رابطه مستقیم و معناداری وجود دارد یعنی هرچقدر مدیران شبکه‌های استانی صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران (کردستان، همدان، کرمانشاه و ایلام) از هوش فرهنگی بالایی برخوردار باشند، میزان عملکرد در آنان افزایش می‌یابد. هم‌چنین در میان ابعاد هوش فرهنگی بعد انگیزشی بیشترین میزان تأثیر را بر عملکرد مدیران داشته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

259 - بررسی ابعاد فرهنگ اسلامی ایرانی و تأثیر آن بر رفتار مدیران و میزان رضایت شغلی کارکنان
مهدی اسلام پناه سیدمهدی الوانی

مقدمه و هدف پژوهش: پژوهش حاضر با هدف، بررسی تأثیر ابعاد فرهنگ اسلامی ایرانی بر رفتار سازمانی مدیران و میزان رضایت شغلی کارکنان، صورت گرفته است. روش پژوهش:روش پژوهش از نوع توصیفی پیمایشی بود. جامعه آماری شامل کلیه کارکنان دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی شهر تهران به ت چکیده کامل

مقدمه و هدف پژوهش: پژوهش حاضر با هدف، بررسی تأثیر ابعاد فرهنگ اسلامی ایرانی بر رفتار سازمانی مدیران و میزان رضایت شغلی کارکنان، صورت گرفته است. روش پژوهش:روش پژوهش از نوع توصیفی پیمایشی بود. جامعه آماری شامل کلیه کارکنان دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی شهر تهران به تعداد 223 نفر می باشد. حجم نمونه آماری با استفاده از روش نمونه‌گیری هدفمند 92 نفر تعیین گردید که شامل 80 نفر از کارکنان ستادی دارای 4 سال سابقه کاری، همچنین ۱۲ نفر از مدیران عالی دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی که دارای حداقل سه سال سابقه کار مدیریتی بودند نیز به این نمونه آماری اضافه شدند. ابزار گردآوری داده‌ها پرسشنامه محقق ساخته در زمینه ابعاد فرهنگ اسلامی ایرانی بر رفتار مدیران و همچنین، پرسشنامه رضایت شغلی (JFS[i]) بود. روایی پرسشنامه بررسی ابعاد فرهنگ اسلامی ایرانی بر رفتار مدیران از سوی هشت تن از اساتید مدیریت اسلامی و نیز متخصصین شورای عالی انقلاب فرهنگی در امر سیاست گذاری سبک زندگی ایرانی اسلامی مورد تأیید قرار گرفت، پایایی پرسشنامه با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ 83/0 به دست آمد، روایی و پایایی پرسشنامه رضایت شغلی با توجه به استاندارد بودن مورد تأیید است. یافته‌ها: نتایج به دست آمده در زمینه تجزیه و تحلیل داده‌ها حاکی از آن است که شاخص های مورد مطالعه (روحیه محبت و احسان(001/0)، روحیه عفو و گذشت (001/0)، فرهنگ مشارکت (000/0)، گسترش دانش (000/0) و شفافیت گزارشگری (003/0)) به تفکیک اسلامی بودن و ایرانی بودن در رفتار مدیران تأثیر داشته و در رضایتمندی شغلی کارکنان معنی‌دار ارزیابی گردید. همچنین شاخص صبر در برابر مشکلات در رفتار مدیران تأثیرگذار ارزیابی گردید ولی در رضایت شغلی کارکنان (68/0) تفاوت معنی‌داری حاصل نشد. نتیجه‌گیری: ابعاد فرهنگ اسلامی ایرانی در رفتار مدیران تاثیر مستقیم داشته و رفتار مدیران با میزان رضایت شغلی کارکنان رابطه معناداری دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

260 - مدیریت دانش ایرانی‌اسلامی براساس آموزه‌های دین اسلام و فرهنگ ایران
حسن موفق غلامرضا هاشمزاده خوراسگانی اسفندیار دشمن زیاری

کشورهای اسلامی مخصوصا ایران با داشتن فلسفه زندگی خاص و فرهنگ متفاوت با دیگر کشورها، به تئوری‌های خاص خود نیاز دارند. با وجود مطالعات فراوانی که در حوزه مدیریت دانش انجام گرفته است تعداد بسیار کمی از تحقیقات به مدیریت دانش با رویکرد ایرانی و اسلامی پرداخته‌اند و تحقیق جا چکیده کامل

کشورهای اسلامی مخصوصا ایران با داشتن فلسفه زندگی خاص و فرهنگ متفاوت با دیگر کشورها، به تئوری‌های خاص خود نیاز دارند. با وجود مطالعات فراوانی که در حوزه مدیریت دانش انجام گرفته است تعداد بسیار کمی از تحقیقات به مدیریت دانش با رویکرد ایرانی و اسلامی پرداخته‌اند و تحقیق جامع و معتبری در این خصوص مشاهده نگردید. همین امر پژوهشگران را برآن داشت تا با استفاده از روش کیفی به مطالعه و بررسی در حوزه مورد اشاره بپردازند. مساله اصلی این تحقیق، این است که آیا می‌توان مدیریت دانش را به صورت مدیریت دانش ایرانی‌اسلامی مطرح نمود؟ به دنبال پاسخ این مساله پژوهشگران به مطالعه بومی‌سازی مدیریت دانش براساس ارزش‌ها و آموزه‌های دین اسلام و فرهنگ ایران پرداخته‌اند. در این تحقیق جامعه آماری وجود ندارد و با هفده نفر از خبرگان مصاحبه اختصاصی صورت گرفته است. پس از تجزیه و تحلیل و تفسیر داده‌های جمع‌آوری شده مفاهیم اصلی اثرگذار در مدیریت دانش ایرانی‌اسلامی حاصل شد و در این که می‌توان مدیریت دانش را به صورت مدیریت دانش ایرانی‌اسلامی عنوان کرد، جای هیچ شک و شبهه‌ای نیست و بهتر است مدیریت دانش را با نگاه ایرانی و اسلامی‌ ببینیم. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

261 - تحلیل نقش الگوی پایه اسلامی ایرانی پیشرفت در تحول عرصه‌های راهبردی و ارتقاء پیوستگی مردم و حکومت (مطالعه موردی: نهادهای مردمی - حکومتی و سازمان‌های دولتی استان آذربایجان غربی)
مسعود قهرمانی فرشاد زواری خانقاه

مقدمه و هدف پژوهش: تحقیق حاضر با هدف تحلیل نقش الگوی پایه اسلامی ایرانی پیشرفت در تحول عرصه‌های راهبردی و ارتقاء پیوستگی مردم و حکومت (مطالعه موردی: نهادهای مردمی - حکومتی و سازمان‌های دولتی استان آذربایجان غربی) انجام شد. روش پژوهش: بر حسب هدف، کاربردی و از نظر نحوه گ چکیده کامل

مقدمه و هدف پژوهش: تحقیق حاضر با هدف تحلیل نقش الگوی پایه اسلامی ایرانی پیشرفت در تحول عرصه‌های راهبردی و ارتقاء پیوستگی مردم و حکومت (مطالعه موردی: نهادهای مردمی - حکومتی و سازمان‌های دولتی استان آذربایجان غربی) انجام شد. روش پژوهش: بر حسب هدف، کاربردی و از نظر نحوه گردآوری داده‌ها، توصیفی پیماشی است. جامعه آماری شامل کلیه نیروهای انسانی نهادهای مردمی - حکومتی و سازمان‌های دولتی استان آذربایجان غربی به تعداد 86298 نفر که با استفاده از فرمول کوکران 382 نفر با بهره‌گیری از روش نمونه‌‌گیری تصادفی طبقه‌بندی شده، انتخاب شدند. گردآوری داده‌ها با بهره‌گیری از ابزار پرسشنامه محقق ساخته روا و دارای ضریب پایایی 887/0 انجام شد. از آمار توصیفی و استنباطی، نرم‌افزار SPSSV25 و آزمون تی تک نمونه‌ای استفاده شده است. یافته‌ها: الگوی پایه اسلامی ایرانی پیشرفت در تحول عرصه‌های راهبردی (فکر، علم، معنویت، زندگی) و ارتقاء پیوستگی مردم و حکومت (امنیت، استقلال، اقتدار) نقش مثبت و مستقیم دارد. نتیجه‌گیری: نگاره نقش الگوی پایه اسلامی ایرانی پیشرفت در تحول عرصه‌های راهبردی و ارتقاء پیوستگی مردم و حکومت، ترسیم شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

262 - مدل‌سازی ساختاری تفسیری عوامل موثر بر مهاجرت منابع انسانی از ایران
محسن نیازی حلیمه حسین پناهی رحیم بایزیدی

10.30495/jcm.2022.63350.1553

مهاجرت منابع انسانی یکی از عوامل مهم موثر بر توسعه کشورها است که بیانگر اهمیت شناسایی عوامل موثر بر مهاجرت است. در کنار عوامل موثر بر مهاجرت، تعیین روابط و سطح‌بندی این عوامل بر اساس میزان تاثیرگذاری و نوع تاثیرگذاری نیز از پرسش‌های مهم در این زمینه است. بنابراین هدف ای چکیده کامل

مهاجرت منابع انسانی یکی از عوامل مهم موثر بر توسعه کشورها است که بیانگر اهمیت شناسایی عوامل موثر بر مهاجرت است. در کنار عوامل موثر بر مهاجرت، تعیین روابط و سطح‌بندی این عوامل بر اساس میزان تاثیرگذاری و نوع تاثیرگذاری نیز از پرسش‌های مهم در این زمینه است. بنابراین هدف این پژوهش شناسایی علل مؤثر بر مهاجرت نیروی انسانی و تعیین نحوه‌ تعامل بین آنها است. پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی و از نظر نوع تحقیق، ترکیبی (کمی-کیفی) می‌باشد. ابتدا عوامل موثر با بررسی ادبیات، تحلیل محتوا، و تحلیل تم پژوهش‌های مرتبط، استخراج گردید. در مرحله بعد با استفاده از تکنیک مدل‌سازی ساختاری تفسیری (ISM) و بر اساس نظرات خبرگان دانشگاهی و اجرایی، روابط بین عوامل مختلف تعیین و تحلیل شد. ابزار گردآوری داده‌ جدول ماتریسی محقق‌ساخته و واحد تحلیل نیز مضمون مستخرج از پیشینه است. بر اساس نتایج پژوهش با مرور سیستماتیک پیشینه نظری و عملی80 عامل اثرگذار شناسایی شدند که در 18 دسته اصلی قرار گرفتند. در نهایت تحلیل روابط متغییرها منجر به استخراج یک مدل شش‌سطحی شد. شرایط محیطی و اقلیمی، سطح توسعه اقتصادی، جهانی شدن و ارزش‌های جهان‌وطنی، توسعه فرهنگی، کیفیت حکمرانی، سطح رفاه و امکانات معیشتی با قرارگیری در سطح پنجم و ششم هستند که به عنوان مهم‌ترین عوامل محسوب می‌شوند. همچنین پس از تحلیل MICMAC متغیرها در سه گروه متغیرهای مستقل یا کلیدی، ارتباطی و وابسته قرار گرفتند و هیچ متغیری در گروه متغیرهای خودگردان قرار نگرفت که نشان‌دهنده بهم‌پیوستگی و تعامل ایجادکننده‌ مفهوم مهاجرت است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

263 - طراحی مدل توسعه دیپلماسی فرهنگی ایران و ایتالیا
آنتونیا شرکاء هادی خانیکی عباسعلی قیومی

10.30495/jcm.2022.62701.1550

هدف از این پژوهش توصیفی و کاربردی ارائۀ مدلی برای توسعۀ دیپلماسی فرهنگی ایران و ایتالیا است. جهت دستیابی به مولفه‌های موثر بر آن، در دو مرحله ، نظر کارشناسی 29 نفر از خبره‌گان امور فرهنگی در حوزۀ ایران و ایتالیا شامل دیپلمات‌، سفیر، استاد دانشگاه و فعال فرهنگی- استخراج چکیده کامل

هدف از این پژوهش توصیفی و کاربردی ارائۀ مدلی برای توسعۀ دیپلماسی فرهنگی ایران و ایتالیا است. جهت دستیابی به مولفه‌های موثر بر آن، در دو مرحله ، نظر کارشناسی 29 نفر از خبره‌گان امور فرهنگی در حوزۀ ایران و ایتالیا شامل دیپلمات‌، سفیر، استاد دانشگاه و فعال فرهنگی- استخراج شد و سپس از ایشان خواسته شد به سوال‌های پرسشنامه‌ای براساس سه حوزۀ قابلیت‌ها و ظرفیت‌ها و اشتراکات فرهنگی در شرایط موجود و مطلوب پاسخ دهند. در حوزۀ قابلیت‌ها مولفه‌ها و شاخص‌هایی چون ارزش‌های معنوی، مبانی قانونی، همکاری سازمان‌های مردم نهاد، سیاست‌گذاری و برنامه ریزی فرهنگی، نقش سفارت‌خانه‌ها و عضویت در سازمان‌های بین‌المللی مد نظر قرار گرفت. در حوزۀ ظرفیت‌ها محصولات فرهنگی، هنری و رسانه‌ای، آموزش فرهنگ و زبان، میراث فرهنگی، هنری، گردشگری و کتابخانه‌ای، نمایشگاه‌ها و جشنواره‌ها، شبکه‌سازی اجتماعی و تالارهای گفتگوی مجازی، مراکز علمی و پژوهشی و ورزش؛ و در اشتراکات: جغرافیای فرهنگی، قرابت‌های تمدنی و تاریخی، گفتمان‌های صلح‌طلب و منافع مشترک. پس از دستیابی به اتفاق‌نظر مطلوب و تجزیه و تحلیل اطلاعات، نتایج ذیل به‌دست آمد: در شرایط موجود تنها حوزه‌ای که بر توسعه دیپلماسی فرهنگی دو کشور موثر بوده، حوزۀ اشتراکات فرهنگی است. این در حالی‌ست که در شرایط مطلوب، دو حوزۀ دیگر یعنی قابلیت ها و ظرفیت‌های فرهنگی، نیز حائز اهمیت هستند و از همین‌رو در تدوین مدل توسعه دیپلماسی ایران در رابطه با ایتالیا باید مدنظر قرار بگیرند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

264 - سنجش وضیعت مؤلفه‌های هویت ایرانی‌ـ اسلامی در میان دانشجویان و ارائه راهکارهای مدیریتی جهت ارتقاء آن
عباسعلی قیومی محمدرضا انصاری

مقدمه و هدف پژوهش: این مقاله برآمده از پژوهشی که با روش توصیفی پیمایشی انجام شده است، نظر جامعه نمونه در خصوص وضعیت مؤلفه های هویت ایرانی اسلامی از لحاظ قومی و قبیله‌ای، ایرانی، دینی (اسلامی)، مذهبی (شیعه) و جهانی جمع‌آوری، سپس با استفاده از عملیات و محاسبات آماری وضعیت چکیده کامل

مقدمه و هدف پژوهش: این مقاله برآمده از پژوهشی که با روش توصیفی پیمایشی انجام شده است، نظر جامعه نمونه در خصوص وضعیت مؤلفه های هویت ایرانی اسلامی از لحاظ قومی و قبیله‌ای، ایرانی، دینی (اسلامی)، مذهبی (شیعه) و جهانی جمع‌آوری، سپس با استفاده از عملیات و محاسبات آماری وضعیت هویت به لحاظ اهمیت و اولویت عضویت در جوامع، ارتباط فرهنگ ایرانی با فرهنگ اسلامی، تعلّق خاطر به هویت ایرانی اسلامی در میان جامعه آماری سنجیده شده است. روش پژوهش: پژوهش حاضر را با توجه به ماهیت تحقیق و موضوعیت یک پژوهش توصیفی تحلیلی است. این تحقیق با استفاده از پرسشنامه انجام شده و محقق در گام نخست اعتبار داده های جمع‌آوری شده را با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ محک زده، سپس اطلاعات جمع‌آوری شده، دسته‌بندی و تجزیه و تحلیل گردید. در این تحقیق با آزمون نسبت مؤلفه های هویت ایرانی-اسلامی مورد سنجش قرار گرفت و با آزمون فریدمن مؤلفه های هویت ایرانی-اسلامی بر اساس اهمیت و رتبه درجه‌بندی گردید. یافته‌ها: نتایج به دست آمده از تحقیق نشان می دهد اکثر دانشجویان بر این باورند که: فرهنگ ایرانی و فرهنگ اسلامی عجین شده است و گسترش اسلام در جهان باعث رضایت و خشنودی‌شان می گردد؛ بین فرهنگ ایرانی و فرهنگ شیعه فاصله ای وجود ندارد و شیعه بودن نشانه ایرانی بودن است؛ احساس تعلّق به هویت ایرانی اسلامی دارند. نتیجه‌گیری: در راستای ارتقاء مؤلفه‌های هویت ایرانی-اسلامی در میان دانشجویان در محورهای اجرای موارد ذیل پیشنهاد می‌گردد: حفظوارتقاییکپارچگیبینهویتایرانیواسلامی؛ تأکیدبرباورهایاسلامی، ایرانی،منطقه‌ای،محلیوقومی؛ تأکیدمتوازنبرتمامیاَبعادهویت ایرانی-اسلامی در دانشگاه؛ بسترسازیبرایتربیت دانشجویانهویتیابوهویتجو در دانشگاه. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

265 - مهندسی فرهنگ در سطح سازمان های ایرانی
دکتر عباسعلی قیومی دکتر اسماعیل کاوسی

این پژوهش در راستای تبیین مهندسی فرهنگ در سازمان های ایرانی به بررسی و تلفیق نظریات ادگار شاین ، رابینز، لیتوین و استرینگر در سه مرحله مختلف اقدام نموده و سپس مولفه های فرهنگ سازمانی مربوط به هر نظریه را معرفی کرده است و این سوال را مطرح می نماید که چگونه م ی توان مدلی چکیده کامل

این پژوهش در راستای تبیین مهندسی فرهنگ در سازمان های ایرانی به بررسی و تلفیق نظریات ادگار شاین ، رابینز، لیتوین و استرینگر در سه مرحله مختلف اقدام نموده و سپس مولفه های فرهنگ سازمانی مربوط به هر نظریه را معرفی کرده است و این سوال را مطرح می نماید که چگونه م ی توان مدلی را برای مهندسی فرهنگ در سطح سازمان های ایرانی طراحی و ارائه نمود؟ لذا بدنبال پاسخ به این سوال و نیز ب ه منظور تعیین اهمیت هر یک از سطوح و مولفه های مطرح شده با توزیع پرسشنامه ای بین 14 تن از نخبگان و مدیران سازمان توسعه برق ایران و سازمان بازنشستگی کشوری به جمع آوری اطلاعات پرداخته است . این پژوهش به روش توصیفی پیمایشی انجام گرفته و نتایج حاصله از تجزیه و تحلیل اطلاعات نشان می دهد که مدل ارائه شده در این پژوهش قابلیت اجرا در سازمان های مختلف را نیز دارد . پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

266 - بررسی سیاست‌های فرهنگی ایران و ایتالیا در حوزه صنایع فرهنگی، گردشگری و هنر‌های نمایشی با رویکرد تطبیقی
سیدمحمد سیدعلوی ابوالفضل بهجت

مقدمه و هدف پژوهش: امروزه مدیریت فرهنگی بدون توجه به سیاست‌های فرهنگی سایر کشورها و میزان تأثیر آن بر فرهنگ بومی و نادیده انگاشتن شرایط محیطی رویکردی استراتژیک نبوده و هرگز نمی‌توان از این طریق به اهداف غایی فرهنگی دسترسی پیدا کرد. آنچه در این تحقیق مورد نظر است اشاره ب چکیده کامل

مقدمه و هدف پژوهش: امروزه مدیریت فرهنگی بدون توجه به سیاست‌های فرهنگی سایر کشورها و میزان تأثیر آن بر فرهنگ بومی و نادیده انگاشتن شرایط محیطی رویکردی استراتژیک نبوده و هرگز نمی‌توان از این طریق به اهداف غایی فرهنگی دسترسی پیدا کرد. آنچه در این تحقیق مورد نظر است اشاره به همپوشانی و تشابهات فرهنگی دو کشور ایران و ایتالیا است که هر دو از تاریخ و پیشینه فرهنگی چندین هزار ساله برخوردار هستند. روش پژوهش:روش انجام این پژوهش تحلیل محتوا است. واحد ثبت برای تحلیل محتوایی، موضوع و اهداف و برای تحلیل واژگانی، کلمه هست. از فیش برگه برای جمع‌آوری اطلاعات و از سیاهه وارسی جهت ثبت و ضبط، مقایسه و ارزیابی استفاده شد. روش گرد‌آوری اطلاعات پژوهش به‌صورت کتابخانه‌ای در بین اسناد و مدارک مرتبط کلیه سیاست‌های اتخاذ شده در بخش فرهنگی و گردشگری دو کشور ایران و ایتالیا به‌عنوان جامعه آماری است. یافته‌های پژوهش: به‌طورکلی با نگاهی به سیاست‌های کلی فرهنگی ایران و ایتالیا مشخص می‌شود که ایران دارای 5 هدف کلی سیاست فرهنگی می‌باشد که در کل 25 راهکار عمومی و 7 راهکار عملی برای رسیدن به آن‌ها پیش‌بینی شده است؛ و ایتالیا دارای 6 هدف کلی سیاست فرهنگی می‌باشد که در کل 38 راهکار عمومی و 23 راهکار عملی برای رسیدن به آن‌ها پیش‌بینی شده است. در این پژوهش در چهار حوضه محتوای سیاست‌های فرهنگی، صنایع فرهنگی، گردشگری و هنرهای نمایشی این راهکارهای عمومی و عملی مقایسه شده است. نتیجه‌گیری: نتایج پژوهش نشان می‌دهد که دو کشور ایران و ایتالیا در چهار حوضه محتوای سیاست‌های فرهنگی، صنایع فرهنگی، گردشگری و هنرهای نمایشی و از نظر اصول و سیاست‌های کلی دارای همپوشانی و تطابق بالایی هستند و در زمینه‌ راهکارهای عملی با هم تفاوت زیاد داشته و در بسیاری از موارد نزدیکی در این زمینه‌ها متوسط و کمتر از متوسط است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

267 - ارائه مدل مدیریتی مطلوب به منظور ساماندهی کودکان کار و خیابان (مطالعه موردی: شهر تهران)
مهدیه سلیمانی ابراهیم حاجیانی

مقدمه و هدف پژوهش: در این مقاله به ارائه مدل مدیریتی مطلوب جهت ساماندهی کودکان کار و خیابان شهرتهران پرداخته شده است. مسئله ساماندهی کودکان کار و خیابان از جمله موضوعاتی است که در سال های اخیرتوجه بسیاری از سازمانهایی که در حوزه اجتماعی فعالیت می کنند را به خود جلب نمود چکیده کامل

مقدمه و هدف پژوهش: در این مقاله به ارائه مدل مدیریتی مطلوب جهت ساماندهی کودکان کار و خیابان شهرتهران پرداخته شده است. مسئله ساماندهی کودکان کار و خیابان از جمله موضوعاتی است که در سال های اخیرتوجه بسیاری از سازمانهایی که در حوزه اجتماعی فعالیت می کنند را به خود جلب نموده است. در اینجا بهبررسی نقاط قوت و ضعف سازمان های فعال در این حوزه پرداخته شده و تلاش می شود تا با بررسی پتانسیلسازمان های مختلف، تقسیم کار مناسبی بین این سازمانها صورت گیرد.روش پژوهش: چارچوب نظری با استفاده از مطالعه تطبیقی نمونههای موفق در سایر کشورها طراحی شده است.این چارچوب بر پایه الگوی جامع مدیریت استراتژیک و رویکرد ماتریسی طراحی شده و شامل سه مرحله اصلیسیاست گذاری، اجرا و نظارت و کنترل می باشد که مأموریت و وظایف هر یک از سازمانها در هر یک از اینمراحل مشخص شده است. برای اعتبار بخشی به یافته ها از نظرات جامعه صاحب نظران شامل مدیران، کارشناسانو مددکاران اجتماعی در سازمان های مددکاری اجتماعی و سامان دهی کودکان کار و خیابان شهر تهران بودهاند و بهروش تصادفی انتخاب شدهاند استفاده شده است. در فاز اول که هدف آن شناسایی راهکارها بوده است، با استفادهاز روش نمونه گیری قضاوتی نمونه 15 نفری انتخاب شد و در فاز دوم که هدف از آن تأیید راهکارها بوده ازروش نمونه گیری تصادفی استفاده شده و 11 نفر انتخاب شدند.یافته ها: یافته ها نشان می دهد که برنامه ریزی و نظارت به عنوان مهم ترین مؤلفه با میانگین رتبه 26.2 و پس از آنواگذاری به سازمان های مردم نهاد با میانگین رتبه 2655 در رتبه دوم قرار دارند که مهم ترین مؤلفه ها برای مدیریتمطلوب و ساماندهی کودکان کار و خیابان شهر تهران هستند.نتیجه گیری: بر مبنای یافته ها، پیشنهادهایی برای بهبود وضعیت ساماندهی کودکان کار و خیابان شهر تهران ارائهشده و مدل تقسیم کار پیشنهادی بر پایه الگوی جامع مدیریت استراتژیک و رویکرد ماتریسی طراحی شده و شاملسه مرحله اصلی سیاست گذاری، اجرا و نظارت و کنترل میباشد که مأموریت و وظایف هر یک از سازمان ها درهر یک از این مراحل مشخص شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

268 - واکاوی مفهومی سبک زندگی اسلامی ایرانی از دیدگاه مقام معظم رهبری در آینه آیات و روایات
محمد بنائیان سفید محمد حسین یار محمدیان نرگس کشتی آرای سید مهدی آقاپور

مقدمه و هدف پژوهش: این مقاله بخشی از تحقیقی است که با هدف واکاوی مفهومی سبک زندگی اسلامی ـ ایرانی از دیدگاه مقام معظم رهبری و دلالت‌های آن بر برنامه درسی انجام پذیرفت روش پژوهش: روش ترکیبی (کیفی وکمی) 1 -روش تحلیل محتوای نظام مقوله ای قیاسی (مایرینگ) از سنت پژوهش کیفی ب چکیده کامل

مقدمه و هدف پژوهش: این مقاله بخشی از تحقیقی است که با هدف واکاوی مفهومی سبک زندگی اسلامی ـ ایرانی از دیدگاه مقام معظم رهبری و دلالت‌های آن بر برنامه درسی انجام پذیرفت روش پژوهش: روش ترکیبی (کیفی وکمی) 1 -روش تحلیل محتوای نظام مقوله ای قیاسی (مایرینگ) از سنت پژوهش کیفی برای تحلیل مفهوم وشبکه مفهومی وساختار مفهوم سبک زندگی اسلامی ـ ایرانی از دیدگاه مقام معظم رهبری براساس سوالات این تحقیق می‌باشد..2-پیمایش وتوافق سنجی. به این صورت که دیدگاه‌های مقام معظم رهبری درآیینه‌ی آیات وروایات بررسی گردید. یافته‌ها: یافته‌ها نشان می‌دهد که میزان همسویی دیدگاه مقام معظم رهبری در آئینه قرآن و روایات با ساحت‌های شش گانه، و عناصر پنج گانه (تفکر و تعقل، ایمان، علم، عمل و اخلاق) و عرصه‌های چهارگانه ارتباطی (خود، خالق، خلق و خلقت) و مولفه‌های پنج گانه برنامه درسی (ساختار، هدف، محتوا، روش و ارزشیابی) شناسایی گردید. نتیجه گیری: با توجه به‌یافته‌های تحقیق که از 364 آیه و 146 حدیث و 110 متن دیدگاه مقام معظم رهبری که بیشترین ارتباط را با سبک زندگی اسلامی داشته اند به 5353 کلیدواژه و با توجه به طبقه‌بندی هدفمنددر27مقوله وشناسایی آن بردلالت‌های برنامه درسی راهنمای بسیار ارزشمندی در تدوین برنامه درسی می‌توان مورد استفاده قراردادودرجهت وصول به هدف که همان جهت گیری به حیات طیبه و قرب الهی درسبک زندگی اسلامی می‌باشدنقشه راه راترسیم کرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

269 - بررسی تطبیقی سیاست‌های فرهنگی ایران و ایتالیا در حوزه کتاب، کتابخانه و کتابداری
سیدمحمد سیدعلوی ابوالفضل بهجت

مقدمه و هدف پژوهش: امروزه مدیریت فرهنگی بدون توجه به سیاست‌های فرهنگی سایر کشورها و میزان تأثیر آن بر فرهنگ بومی و نادیده انگاشتن شرایط محیطی، رویکرد استراتژیک نبوده و هرگز نمی‌توان از این طریق به اهداف غایی فرهنگی دسترسی پیدا کرد. هدف این پژوهش اشاره به همپوشانی و تشاب چکیده کامل

مقدمه و هدف پژوهش: امروزه مدیریت فرهنگی بدون توجه به سیاست‌های فرهنگی سایر کشورها و میزان تأثیر آن بر فرهنگ بومی و نادیده انگاشتن شرایط محیطی، رویکرد استراتژیک نبوده و هرگز نمی‌توان از این طریق به اهداف غایی فرهنگی دسترسی پیدا کرد. هدف این پژوهش اشاره به همپوشانی و تشابهات فرهنگی در حوزه کتابخانه و کتابداری دو کشور ایران و ایتالیا است که هر دو از تاریخ و پیشینه فرهنگی چندین هزارساله برخوردار هستند. این مقاله نقش سیاست‌های کتابخانه‌ای را در بهبود دسترسی به دانش به‌منظور توسعه فرهنگی را بررسی نموده و با در نظر گرفتن سیاست‌های مربوط به کتابخانه‌ها را به‌عنوان چارچوب کلی و بافتی، مشخص می‌سازد که این سیاست‌ها به‌عنوان ابزاری جهت دستیابی مؤثر به دانش و سهیم بودن در آن، در دنیای معاصر و برای کشورهایی را که در این زمینه دارای کمبود هستند موردنیاز هست. همچنین با بررسی اقدامات لازم از نظر قوانین، سیاست‌ها، تسهیلات و زیرساخت‌هایی که اساس توسعه ارتباطات ملی و منطقه‌ای جهت به اشتراک‌گذاری منابع محسوب می‌شوند، چالش‌های موجود در راه دستیابی به اهداف و سیاست‌های کتابخانه‌ای را شناسایی و تحلیل می‌کند. روش پژوهش: روش انجام این پژوهش تحلیل محتوا است. واحد ثبت برای تحلیل محتوایی، موضوع و اهداف و برای تحلیل واژگانی، کلمه هست. برای جمع‌آوری اطلاعات از فیش برگه و سیاهه وارسی جهت ثبت و ضبط، مقایسه و ارزیابی استفاده شد. روش گرد‌آوری اطلاعات پژوهش به‌صورت کتابخانه‌ای در بین اسناد و مدارک مرتبط کلیه سیاست‌های اتخاذ شده در بخش کتابخانه و کتابداری و علی‌الخصوص در دو مورد&zwj; کتابخانه‌های ملی و عمومی دو کشور ایران و ایتالیا به‌عنوان جامعه آماری است. نتیجه‌گیری: این پژوهش تأکید می‌دارد که اهداف توسعه بدون در نظر گرفتن تأثیر متقابل و ارتباطات مؤثر درون و بین‌قاره‌ای، بدون مقایسه وجوه اشتراک و افتراق برنامه‌ها و بدون کشف نقاط قوت و ضعف دوجانبه و یا چندجانبه امکان‌پذیر نیست و در پایان سعی در ارائه چارچوب نظری برای اجرای سیاست‌ها در سطوح مختلف و هماهنگ دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

270 - امکان نقش‌آفرینی رسانه ملی در همبستگی اقوام ایرانی
علی اکبر فرهنگی فاطمه پورمعصوم

مقدمه و هدف پژوهش: بر اساس نظریه رشد هویت‌ها و جنبش‌های قومی و زوال هویت ملی نظریات افرادی چون فدراتسون و گیدنز، جهانی شدن باعث گسترش آگاهی و فشرده شدن زمان و مکان در آن به خاص گرایی فرهنگی و ظهور هویت‌های خاص قومی و تضعیف هویت‌های ملی شده است و رسانه‌ها نیز در این عرصه چکیده کامل

مقدمه و هدف پژوهش: بر اساس نظریه رشد هویت‌ها و جنبش‌های قومی و زوال هویت ملی نظریات افرادی چون فدراتسون و گیدنز، جهانی شدن باعث گسترش آگاهی و فشرده شدن زمان و مکان در آن به خاص گرایی فرهنگی و ظهور هویت‌های خاص قومی و تضعیف هویت‌های ملی شده است و رسانه‌ها نیز در این عرصه دخیل داشته و به رشد هویت‌های خاص قومی و در بعضی اوقات هویت‌های ملی کمک شایانی کرده است، بنابراین هدف از مقاله حاضر، مطالعه امکان رسانه ملی در تقویت و تعمیق همبستگی اقوام ایرانی است. روش پژوهش: در این نوشتار از روش کیفی با استفاده از روش نظریه مبنائی پیرامون امکان نقش آفرینی رسانه ملی و همبستگی اقوام ایرانی، بهره گرفته‌ایم چنانکه از طریق پرسش سئوالاتی از کارشناسان و اصحاب رسانه به تعداد 18 نفر که متعلق به اقوام ایرانی هستند این مباحث مورد مداقه قرار گرفته‌اند همچنین روش نمونه گیری هدفمند بوده و در ادامه با استفاده از روش گلوله برفی انجام شده است. یافته‌ها:بنابراین پژوهشگر بعد از دسترسی به اشباع نظری با تجزیه و تحلیل داده‌ها در سه مرحله کد گذاری باز، محوری و انتخابی به فرضیاتی در مورد لزوم وجود ویژگی‌های غیر متمرکز بودن، قانونمندی، اعتمادسازی، ملی بودن و مخاطب شناسی برای ایفای نقش همبستگی میان اقوام ایرانی برای رسانه ملی دست یافته است. نتیجه گیری:ر نتیجه این مطالعات نشان می‌دهد که رسانه ملی ظرفیت‌های لازم برای تقویت همبستگی اقوام ایرانی را داراست و می‌تواند با توجه به یافته‌ها و فرضیات بدست آمده از روش نظریه مبنائی، امکان ایفای نقش همبستگی میان اقوام ایرانی را داشته باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

271 - طراحی الگوی اسلامی ـ ایرانی مدیریت پوشش از دیدگاه مدیریت ارزش
محسن قدمی حسین مظفر عیسی کشاورز

مقدمه و هدف پژوهش: طراحی الگوی اسلامی ایرانی مدیریت پوشش از دیدگاه مدیریت ارزش است. تحقیق از نوع مطالعات غیر تجربی و کاربردی است. روش پژوهش:1) در مرحله وزن دهی به مدل مفهومی تحقیق از نظرات 289 کارشناس (شامل: طراحان، تولیدکنندگان، فعالان اقتصادی و صاحب‌نظران حوزه و دان چکیده کامل

مقدمه و هدف پژوهش: طراحی الگوی اسلامی ایرانی مدیریت پوشش از دیدگاه مدیریت ارزش است. تحقیق از نوع مطالعات غیر تجربی و کاربردی است. روش پژوهش:1) در مرحله وزن دهی به مدل مفهومی تحقیق از نظرات 289 کارشناس (شامل: طراحان، تولیدکنندگان، فعالان اقتصادی و صاحب‌نظران حوزه و دانشگاه)، در خصوص ارزیابی وضعیت موجود مدیریت پوشش استفاده شده؛ 2) در مرحله اولویت بندی ارزش‌های تحقیق، نظرات 44 نفر از خبرگان توسط پرسشنامه محقق ساخته طراحی مدل بررسی شده و برای تعیین اولویت ارزش‌ها از تکنیک دلفی استفاده گردید. مدل (AGIL) پارسونز را به عنوان چهار بُعد مدل تحقیق انتخاب شد و سپس ارزش‌های بلانچارد و اوکانر را با توجه به کسب نظر از خبرگان، بومی نموده به عنوان شاخص های مدل جا نمایی شده است. نتیجه‌گیری: 1) بر مبنای الگوی طراحی شده پژوهش می‌توان فعالیت های مدیریت پوشش در کشور را ارزیابی نمود و بهبود بخشید. 2) اهداف مطرح شده مبتنی بر شناسایی و دستیابی جهت مدیریت پوشش در کشور، مؤلفه های فرهنگی، سیاسی، اجتماعی و اقتصادی در بهبود مدیریت پوشش تا حد امکان محقق شده است. 3) ارزش شادابی با 7/30 درصد، ارزش سودآوری با 2/28 درصد، ارزش هویت 2/23 درصد و ارزش سلامت با 9/17 درصد به ترتیب چهار ارزش برتر مدل طراحی شده قرار گرفتند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

272 - رقص‌های محلی ایران، جاذبه‌ای فرهنگی برای گردشگران
ارغوان اسعدی سیدسعید سیداحمدی زاویه عباس اردکانیان

مقدمه و هدف: رقص‌های محلی ایران به دلیل داشتن ریشه‌های آئینی و اسطوره‌ای که برخی از آن‌ها هنوز در میان اقوام نواحی مختلف ایران متداول است، به‌عنوان یک میراث معنوی و ناقل ارزش‌های فرهنگی، دارای قابلیت‌های ذاتی جهت هویت بخشی به‌جامعه و فرهنگ ایران می‌باشد؛ اما متأسفانه ای چکیده کامل

مقدمه و هدف: رقص‌های محلی ایران به دلیل داشتن ریشه‌های آئینی و اسطوره‌ای که برخی از آن‌ها هنوز در میان اقوام نواحی مختلف ایران متداول است، به‌عنوان یک میراث معنوی و ناقل ارزش‌های فرهنگی، دارای قابلیت‌های ذاتی جهت هویت بخشی به‌جامعه و فرهنگ ایران می‌باشد؛ اما متأسفانه این پدیده سال‌هاست که در این مرزو بوم به‌عنوان یک کالای فرهنگی، مهجور مانده و حالت آرشیوی به خود گرفته است، تحقیق پیش رو با هدف بازشناسی، ثبت و احیای مجدد رقص‌های محلی ایران، به‌عنوان یک جاذبه‌ی فرهنگی برای گردشگران صورت پذیرفته است. روش تحقیق: این پژوهش با روش کیفی از نوع توصیفی_تحلیلی و با استفاده از اسناد کتابخانه‌ای انجام شده است. نتیجه‌گیری: رقص‌های محلی ایران، با داشتن ریشه‌های کهن در فرهنگ عامه، همانند همه‌ی پدیده‌های (فولکلور) برآمده از مفاهیم اساسی زندگی بوده و در نتیجه سازگار و همگام با ساختار معیشتی، فکری و اخلاقی اقوام ایرانی، با مضامین متنوعی همچون، شادی و تغزل، حماسه و رزم، کار و درمان و با در نظر گرفتن ارزش‌های مثبت و ماندگار آن‌ها، به‌عنوان یکی از جاذبه‌های گردشگری فرهنگی این سرزمین به شمار می‌آید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

273 - طراحی مدل اکوسیستم ارتقاء کارآفرینی در سینمای ایران
محسن بیگ‌آقا علیرضا شیروانی مجتبی خزائی

مقدمه و هدف پژوهش: تحقیق حاضر در پی طراحی اکوسیستم کارآفرینی و شناخت عناصر اکوسیستم و ویژگی‌های آن جهت ارتقاء سینمای ایران است. عناصر این اکوسیستم عبارتند از: دولت، رهبران عرصه فرهنگی، منابع سرمایه‌ای، انجمن‌های غیرانتفاعی، نهادهای آموزشی، کارآفرینان داخل کشور و پیوند آ چکیده کامل

مقدمه و هدف پژوهش: تحقیق حاضر در پی طراحی اکوسیستم کارآفرینی و شناخت عناصر اکوسیستم و ویژگی‌های آن جهت ارتقاء سینمای ایران است. عناصر این اکوسیستم عبارتند از: دولت، رهبران عرصه فرهنگی، منابع سرمایه‌ای، انجمن‌های غیرانتفاعی، نهادهای آموزشی، کارآفرینان داخل کشور و پیوند آنها با کارآفرینان خارج از کشور. هریک از این عناصر به‌نحوی مطرح شده‌اند که به ویژگی‌ها و ابعاد استفاده نشده نهفته در کارآفرینی جنبش و تحرک بخشند و موجب ارتقاء سطح کارآفرینی در سینمای ایران شوند. هدف کلی تحقیق عبارت است از ارائه رهنمود به مدیریت فرهنگی کشور در عرصه سینما جهت دستیابی به الگوی صحیحی جهت تولید آثار پرمخاطب فرهنگی در ایران از طریق بررسی مولفه‌های تحقیق. روش پژوهش: روش تحقیق از نوع تحقیق‌های ترکیبی، در قالب شیوه‌های کیفی و کمی، با استفاده از روش‌های کتابخانه‌ای، پژوهش؛ مصاحبه و پرسشنامه به منظور گردآوری داده‌های موردنیاز برای آزمون مدل تحقیق و پاسخ به سوالات پژوهش است. یافته‌ها: تمامی سازه‌های مستقل تحقیق بر سازه وابسته کارآفرینی تاثیر مثبت می‌گذارند. بیشترین تاثیر بر روی سازه کارآفرینی از نظر وزن تک تک گویه‌ها، توسط سازه منابع سرمایه‌ای و کمترین تاثیر توسط سازه گروه‌های پیوند دهنده داخل و خارج کشوراعمال می‌شود. نتیجه‌گیری: نتایج تحقیق نشان‌دهنده اشتیاق اهالی سینما برای ورود نیروهای جوان به بدنه سینما، تمایل بدنه سینما به بیرون آمدن از تصدی دولت، ترغیب جوانان و پرورش ایده‌های کارآفرینانه در حوزه سینما نیاز به ترسیم نقشه راه منسجم و طراحی چشم‌انداز بلندمدت سینما است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

274 - بررسی توسعه سیاسی در عصر مشروطه و دهه اول انقلاب اسلامی ( 57تا67)
امید غفاری محمود کتابی نفیسه واعظ

توسعه نیافتگی سیاسی جامعه با پتانسیل های موجود یکی از مسائل اجتماعی سیاسی جامعه ایران است. چرا که با وجود ظرفیت ها، پتانسیل ها و توانمندی های جامعه، کشور ما از روند مناسبی برای توسعه سیاسی برخوردار نبوده است. توسعه زمانی می تواند آثار مثبتی بر جامعه داشته باشد که پایدار چکیده کامل

توسعه نیافتگی سیاسی جامعه با پتانسیل های موجود یکی از مسائل اجتماعی سیاسی جامعه ایران است. چرا که با وجود ظرفیت ها، پتانسیل ها و توانمندی های جامعه، کشور ما از روند مناسبی برای توسعه سیاسی برخوردار نبوده است. توسعه زمانی می تواند آثار مثبتی بر جامعه داشته باشد که پایدار و موزون باشد. جهت حصول به توسعه پایدار باید از همة ظرفیت ها و پتانسیل های جامعه به شکل مطلوب استفاده کرد تا روند، ساختار و کارکرد توسعه سیاسی متناسب با شرایط و نیازهای جامعه باشد. با شناخت و آگاهی از ظرفیت ها و پتانسیل های جامعه، می توان برنامه ریزی مناسبی برای توسعه سیاسی کشور داشت. به نظر می رسد فضای سیاسی اجتماعی ایران از یک صد سال گذشته به این طرف، در مسیر توسعه سیاسی خود با چالش ها و موانع متعددی روبرو بوده است. در باب توسعه نیافتگی سیاسی در دوران مشروطه می توان به عواملی چون استعمار و امپریالیسم و زیاده خواهی بیگانگان در بعد خارجی و ناتوانی و بی کفایتی نظام سیاسی و مشکلات داخلی در بعد داخلی اشاره کرد. ایران در دوره مشروطه با وجود ثروت های هنگفت نفتی در طول سال های 1357 1340، به ویژه در اواخر این دوران، به واسطه بی توجهی به واقعیت های داخلی و خارجی نتوانست به توسعه سیاسی دست پیدا کند. زیرا الگوی توسعه کشور بیش از آن که متناسب با شرایط داخلی باشد، طبق ساختارهای کشورهای توسعه یافته تدوین گردید. جامعه انقلابی ایران در دهه اول انقلاب به خصوص با پایان یافتن جنگ تحمیلی با توجه به باورهای اسلامی و ضرورت های انقلابی و مطلوبیت های اجتماعی و حضور مردم در تمامی صحنه ها و مشارکت آنان در ابعاد سیاسی و اجتماعی به عنوان یک عامل مهم، توسعه سیاسی را آغاز کرد. پرسش اصلی مقاله این است که عوامل مؤثر بر عدم شکل گیری توسعه سیاسی در دوران مشروطیت و توسعه سیاسی نسبی در دهه پس از انقلاب اسلامی چه بوده است و دراین مدت توسعه سیاسی چه فراز و فرودهایی را پشت سر گذاشته و با چه چالش هایی مواجه بوده است؟ فرضیه تحقیق نیز به شرح زیر است: فقدان آگاهی سیاسی و عدم بلوغ فکری توده مردم( بی سوادی، محدودیت در انتخاب کردن و انتخاب شدن، مشارکت سیاسی منفعلانه، فقدان فضایی برای مخالفت) در دوران مشروطه و آگاهی و بلوغ نسبی مردم و گسترش فعالیت های انتخاباتی و افزایش رقابت و مشارکت سیاسی فعالانه همه جانبه آنان در انقلاب اسلامی ( به ویژه دهه نخست انقلاب) از عوامل تاثیرگذار و فراز و فرودهای دو دوره می باشد. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی می باشد و دو دوره مشروطه و دهه اول انقلاب اسلامی در زمینه توزیع قدرت و توسعه سیاسی توصیف و تحلیل می شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

275 - واکاوی تأثیر فضای سایبر در افزایش مشارکت سیاسی و اثر آن در سطح سرمایه اجتماعی شهروندان ایران
آرش قربانی سپهر افشین متقی زهرا انصاری

10.30495/jisds.2007.21270

در عصر حاضر، گرایش به مشارکت سیاسی در میان شهروندان به عنوان یکی از شاخص‌های اصلی در نظام‌های دموکراتیک، ماهیتی جدید یافته است. بنابراین، در قرن بیست و یکم با نفوذ گسترده رسانه‌های جمعی به ویژه شبکه‌های اجتماعی و ابزارهای پیام‌رسان موبایلی، ابعاد مختلف فضای زندگی انسان چکیده کامل

در عصر حاضر، گرایش به مشارکت سیاسی در میان شهروندان به عنوان یکی از شاخص‌های اصلی در نظام‌های دموکراتیک، ماهیتی جدید یافته است. بنابراین، در قرن بیست و یکم با نفوذ گسترده رسانه‌های جمعی به ویژه شبکه‌های اجتماعی و ابزارهای پیام‌رسان موبایلی، ابعاد مختلف فضای زندگی انسان را به طور عام و کنشگران سیاسی آن، به طور خاص هر چه بیشتر در محدوده و تحت تأثیر این پدیده های فناورانه نوظهور در عصر اطلاعات و جامعه اطلاعاتی قرار داده است. این گسترش فضای سایبر در دوران کنونی بخش جدایی ناپذیر زندگی انسان‌ها می‌باشد. هدف پژوهش حاضر تحلیل اثربخشی نقش شبکه های اجتماعی در افزایش خودآگاهی و تاثیر مستقیم آن در افزایش مشارکت سیاسی و افزایش سطح سرمایه اجتماعی در ایران می باشد. لذا، پژوهش حاضر در صدد آن است تا به این سؤال که، آیا با افزایش شبکه‌های اجتماعی در ایران مشارکت سیاسی و در نهایت سطح سرمایه اجتماعی بالا خواهد رفت؟ بر این اساس فرضیه تحقیق این است که به نظر می‌رسد با افزایش شبکه‌های اجتماعی و استفاده از آن، سطح مشارکت سیاسی و سرمایه اجتماعی در ایران افزایش خواهد یافت. روش تحقیق در این مقاله، توصیفی- تحلیلی است. نتایج پژوهش نشان می دهد که، افزایش قدرت شبکه‌های مجازی در کشور باعث افزایش خودآگاهی جامعه و افزایش سطح مشارکت‌سیاسی خواهد شد و در نهایت سطح سرمایه اجتماعی را بالا خواهد برد و افزایش سطح سرمایه اجتماعی باعث افزایش سطح سرمایه اقتصادی و فرهنگی می‌شود که نتیجه آن توسعه سیاسی کشور خواهد بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

276 - تبیین جامعه شناختی اعتماد اجتماعی شهروندان تهرانی به بانک ملی ایران در سال 1397
مجید کفاشی رضا نظری علی بقایی سرابی

10.30495/jisds.2007.21296

هدف این پژوهش، تبیین جامعه شناختی اعتماد اجتماعی شهروندان تهرانی به بانک ملی ایران در سال 1397می باشد. در این تحقیق، با استفاده از روش کمی و پیمایشی به گردآوری داده ها و تحلیل داده ها پرداخته شد. ابزار پژوهش شامل دو پرسشنامه اعتماد اجتماعی صفاری ‌نیا و شریف(1389) و پرسش چکیده کامل

هدف این پژوهش، تبیین جامعه شناختی اعتماد اجتماعی شهروندان تهرانی به بانک ملی ایران در سال 1397می باشد. در این تحقیق، با استفاده از روش کمی و پیمایشی به گردآوری داده ها و تحلیل داده ها پرداخته شد. ابزار پژوهش شامل دو پرسشنامه اعتماد اجتماعی صفاری ‌نیا و شریف(1389) و پرسشنامه مبادله اجتماعی (محقق ساخته) بود و برای تحلیل داده ها از آزمون های آماری مربوطه و تحلیل مسیر در محیط نرم افزار Spss استفاده شد. یافته های تحقیق نشان داد، ضریب همبستگی بینِ دو متغیر عوامل جامعه شناختی و اعتماد اجتماعی به بانک 700/0 و دارای سطح معنی‌داری (000/0SIG=) ، ضریب همبستگی بین میزان هزینه- فایده و اعتماد اجتماعی، 586/0 و دارای سطح معنی داری (000/0SIG=) ، ضریب همبستگی بین سطح کنش عقلانی و میزان اعتماد اجتماعی، 769/0 و دارای سطح معنی داری (000/0SIG=)، ضریب همبستگی بین میزان احتمالات ریسک و اعتماد اجتماعی، 725/0 و دارای سطح معنی داری (000/0SIG=)، ضریب همبستگی بین میزان منافع شخصی و میزان اعتماد اجتماعی،606/0 و دارای سطح معنی داری (000/0SIG=) بود. ضریب همبستگی بین سطح پاداش متصور شده و میزان اعتماد اجتماعی، 610/0 و دارای سطح معنی داری (000/0SIG=) و ضریب همبستگی بین میزان ضررهای پیش بینی نشده و اعتماد اجتماعی، 863/0 و دارای سطح معنی داری (000/0SIG=) بود. مقدار ضریب تعیین در رابطه بین متغیرهای مستقل و وابسته برابر 60/0 می باشد. به عبارت دیگر 60/0 درصد از مجموع تغییرات متغیر اعتماد اجتماعی شهروندان به بانک ملی توسط مدل تحلیلی فوق تبیین می شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

277 - مطالعه تطبیقی برنامه های توسعه ایران و کره جنوبی در چهار دهه گذشته با تاکید بر توسعه اقتصادی- سیاسی
رضا قادری علیرضا محسنی تبریزی محمد حسین پوریانی

10.30495/jisds.2007.21274

پژوهش حاضر با هدف مطالعه تطبیقی برنامه‌های توسعه ایران و کره جنوبی با تاکید بر توسعه اقتصادی سیاسی و با استفاده از روش تحقیق تطبیقی تاریخی انجام شده است. چارچوب نظری برگرفته از نظریات آمارتیاسن ، شیلزوآدریان لفت ویچ است. نتایج تحقیق حکایت از آن دارد که در مسیر توسعه ک چکیده کامل

پژوهش حاضر با هدف مطالعه تطبیقی برنامه‌های توسعه ایران و کره جنوبی با تاکید بر توسعه اقتصادی سیاسی و با استفاده از روش تحقیق تطبیقی تاریخی انجام شده است. چارچوب نظری برگرفته از نظریات آمارتیاسن ، شیلزوآدریان لفت ویچ است. نتایج تحقیق حکایت از آن دارد که در مسیر توسعه کره جنوبی، توجه به زیرساخت‌های توسعه، اهمیت دادن به آموزش و پرورش و تعلیم نیروی کار، توجه به رابطه‌ صحیح بین دولت و بخش خصوصی، اصلاح سیستم پولی و مالی متناسب با توسعه، استراتژی تشویق و توسعه‌ صادرات ، در اولویت قرار داشته است. از سوی دیگر در کشور ایران، زمان بر بودن فرآیند بازگشت ثبات و آرامش به عرصه سیاسی همواره مانعی بزرگ بر سر راه رشد و بالندگی و توسعه اقتصادی به حساب می‌آید. تغییرات مدیریت سیاسی و ایدئولوژیک و به عبارت جامع تر توسعه‌ی سیاسی در نحوه تعریف و اداره سیستم اقتصادی از قبیل جهش از اقتصاد خصوصی به دولتی نوسان‌های شدیدی بر روند اقتصاد تحمیل نموده. به همین دلیل در مقایسه دو کشور مورد مطالعه می‌توان نتیجه گرفت که ایران در روند توسعه اقتصادی- سیاسی کامیابی مورد انتظار را نداشته است. در ایران با وجود شرایط خاص خصوصاً بعد از انقلاب اسلامی (اواخر 1970به بعد)؛ جنگ ایران و عراق، فشارهای خارجی، تحمیل تحریم‌های اقتصادی، کاهش ارتباط با بازارهای خارجی و... به عنوان موانع توسعه و علل ناکامی ایران مطرح بوده اند. در حالی که کره جنوبی بنا به برنامه ریزی‌های انجام شده درنیل به اهداف توسعه اقتصادی سیاسی خود موفق و کامیاب بوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

278 - توسعه نیافتگی واردات و صادرات ایران و روسیه در عصر قاجار (1174-1304 ه.ش)
محمود سید مجید گلمحمدی

ایران در دوره قاجار برای نوسازی ساختارهای قدیم خود و آشنایی با اقتصاد و صنعت و پیشرفت‌های واردات و صادرات گام‌های برداشت، اما چشمگیر نبود. ضعف ساختار اقتصادی سبب شد تا در اقتصاد بین‌المللی آن عصر جایگاهی نداشته باشد اما موقعیت مناسب تجاری ایران رابطه با کشور روسیه را گس چکیده کامل

ایران در دوره قاجار برای نوسازی ساختارهای قدیم خود و آشنایی با اقتصاد و صنعت و پیشرفت‌های واردات و صادرات گام‌های برداشت، اما چشمگیر نبود. ضعف ساختار اقتصادی سبب شد تا در اقتصاد بین‌المللی آن عصر جایگاهی نداشته باشد اما موقعیت مناسب تجاری ایران رابطه با کشور روسیه را گسترش داد. در این پژوهش کوشیده می‌شود با تکیه‌بر اسناد دوره قاجار ساختار توسعه‌نیافتگی واردات و صادرات با کشور روسیه را در این دوره موردبررسی قرار دهیم. در این مقاله سعی شده ازلحاظ نظری دلایل جایگزینی واردات و صادرات ایران و عواملی که ایران را در چنبره وابستگی و عقب‌ماندگی قرار داد را مورد تحلیل قرار دهیم. اینکه آیا توسعه‌نیافتگی واردات و صادرات ایران و روسیه ناشی از سیاست‌گذاری‌های نادرست دولت‌های قاجار است یا دولت‌های بعد نیز در آن شریک‌اند؟ بر اساس یافته‌های تحقیق دولت‌های استعمارگر ازجمله روسیه در قرن نوزدهم از طریق محدود کردن فعالیت سرمایه‌داران ایرانی در حوزه‌های مهم صنعتی، ایجاد وابستگی صنعتی و محدود کردن واردات و صادرات، ورشکسته کردن صنایع داخلی، سوق دادن اقتصاد کشور به سمت تولید مواد اولیه و خام و محروم کردن ایران از دریافت بخش قابل‌توجهی از درآمدهای نفتی در یک دوره بلندمدت، نقش مهمی در توسعه‌نیافتگی صنعتی ایران دارند. اگرچه قاجارها زمینه‌ساز توسعه‌نیافتگی صنعتی ایران بودند، اما دولت‌های پس از قاجار نیز در توسعه‌نیافتگی صنعتی ایران نقش پررنگی داشته‌اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

279 - برساخت مسائل اجتماعی در شرایط مخاطره‏آمیز: تحلیل نظرات ذیل پست‏های مرتبط با کرونای حکمرانان در اینستاگرام
عباسعلی شکاردوست حامد سجادی محمد باقر آخوندی

10.30495/jisds.2023.71730.11908

شیوع همه گیری کرونا به عنوان یکی از تاثیرگذارترین رویدادهای قرن حاضر، علاوه بر حوزه سلامت، تمامی جنبه های زندگی انسان معاصر را درگیر نمود. در واقع این همه گیری جامعه را در وضعیت مخاطره آمیزی قرار داد که پیش تر نمونه ای نداشت. هدف این پژوهش، فهم برساخت مسائل اجتماعی در ا چکیده کامل

شیوع همه گیری کرونا به عنوان یکی از تاثیرگذارترین رویدادهای قرن حاضر، علاوه بر حوزه سلامت، تمامی جنبه های زندگی انسان معاصر را درگیر نمود. در واقع این همه گیری جامعه را در وضعیت مخاطره آمیزی قرار داد که پیش تر نمونه ای نداشت. هدف این پژوهش، فهم برساخت مسائل اجتماعی در ارتباط با همه گیری کرونا در ذیل پست های صفحات اجتماعی حکمرانان ایرانی در اینستاگرام است. بر این اساس، پژوهش حاضر به روش کیفی با رویکرد تحلیل محتوای عرفی به تحلیل نظرات کاربران ذیل مطالب مرتبط با کرونای حکمرانان پرداخته است. نمونه پژوهش به صورت هدفمند به تعداد هشت حکمران ایرانی که بیشترین ارتباط با بحران کرونا داشتند انتخاب شدند و تجزیه و تحلیل داده ها تا کسب اشباع نظری ادامه یافت. یافته های پژوهش نشان داد که در برساخت مسائل اجتماعی مرتبط با کرونا را می توان ذیل مقوله فرعی سرگشتگی در علت یابی، بی سرانجامی مخاطره، گسترش بی کرانگی مخاطره از بیماری به زندگی، تردید در اقتدار نهاد قدرت و حکمرانی، تردید در اقتدار نهاد دین، تردید در اقتدار نهاد سلامت و درمان و دو مضمون اصلی بیکرانگی مخاطره و آشفتگی ناشی از آن و تردید در اقتدار و مشروعیت نهادی طبقه بندی نمود که نشان دهنده محوریت مولفه های مرتبط با جامعه مخاطره آمیز در برساخت مسائل اجتماعی توسط جامعه است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

280 - زنان در فعالیت های المپیک سولیداریتی در ایران: از بارسلون تا ریو (مطالعه موردی دوره های فنی 1993 تا 2016 )
مهدی سلامی کیوان ملانوروزی عبدالله قاسمی بهرام قدیمی شیوا آزاد فدا

10.30495/jisds.2022.50109.11147

کمیسیون همبستگی المپیک یکی از قدرتمندترین کمیسیون‌های کمیته بین‌المللی المپیک می‌باشد که با توان مالی بسیار بالا نقش مهمی در حمایت از اعضاء خود در سراسر دنیا دارد. دوره‌های فنی ویژه مربیان از جمله برنامه‌هایی است که در بخش فعالیت‌های جهانی توسط این کمسیون درکشورها برگزا چکیده کامل

کمیسیون همبستگی المپیک یکی از قدرتمندترین کمیسیون‌های کمیته بین‌المللی المپیک می‌باشد که با توان مالی بسیار بالا نقش مهمی در حمایت از اعضاء خود در سراسر دنیا دارد. دوره‌های فنی ویژه مربیان از جمله برنامه‌هایی است که در بخش فعالیت‌های جهانی توسط این کمسیون درکشورها برگزار می‌شود. این پژوهش با هدف بررسی وضعیت و جایگاه زنان در روند برگزاری این دوره ها طی یک دوره 24 ساله از المپیک بارسلون تا پایان المپیک ریو انجام شده است. مطالعه حاضر از جمله مطالعات با رویکرد کیفی بوده که با استراتژی مطالعه موردی چند وجهی کلی انجام شده است. جامعه مورد مطالعه کلیه دوره‌های فنی بوده که طی سال‌های 1993 تا 2016 به درخواست کمیته ملی المپیک ایران برگزار شده است. نتایج حاصل از مطالعه نشان می‌دهد که میانگین حضور زنان در دوره‌های فنی بسیار پایین و از بین 77 دوره برگزار شده در این خصوص تنها 4 دوره اختصاصی ویژه زنان می‌باشد. همچنین مقایسه میزان حضور زنان نشان از آن دارد که تعداد زنان شرکت کننده مابین سال‌های 2008 تا 2012 بیشترین و بین سال‌های 2012 تا 2016 کمترین تعداد را به خود اختصاص داده است. با توجه به دستورالعمل جدید کمیته بین‌المللی المپیک مبنی بر تشویق زنان به حضور در رقابت‌ها و چشم‌انداز آن مبنی بر حضور 50 درصدی زنان در المپیک به نظر می‌رسد به منظور بهبود وضعیت حضور زنان نیاز است کمیسیون همبستگی المپیک برنامه ریزی ویژه ای را در راستای اهداف دستورالعمل المپیک2020 اعمال نماید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

281 - بررسی قوانین و مقررات کیفری کودکان و نوجوانان در حقوق ایران و تأثیر آن بر کاهش آسیب‌های اجتماعی
صادق خادمی علی جانی پور کرم جانی پور

10.30495/jisds.2007.21316

هدف مقاله حاضر بررسی تأثیر قوانین و مقررات کیفری در حقوق داخلی و نقش آن در کاهش آسیب‌های اجتماعی است. جامعه مورد مطالعه دانشجویان رشته حقوق شهر یاسوج و شیراز می‌باشد که از میان آنان 250 نفر انتخاب شدند و براساس فرمول کوکران تعداد 152 نفر به عنوان حجم نمونه به روش نمونه‌ چکیده کامل

هدف مقاله حاضر بررسی تأثیر قوانین و مقررات کیفری در حقوق داخلی و نقش آن در کاهش آسیب‌های اجتماعی است. جامعه مورد مطالعه دانشجویان رشته حقوق شهر یاسوج و شیراز می‌باشد که از میان آنان 250 نفر انتخاب شدند و براساس فرمول کوکران تعداد 152 نفر به عنوان حجم نمونه به روش نمونه‌گیری تصادفی ساده مورد مطالعه قرار گرفتند. روش مورد استفاده در این پژوهش، کمی و از نوع پرسشنامه‌ای است. داده‌های بدست آمده از پرسشنامه با استفاده از نرم‌افـزار آماریِSPSS در دو سطح تجزیه و تحلیل می‌شوند. در سطح اول با استفاده از روش‌های آمار توصیفی (فراوانی، میانگین و انحراف معیار) و در سطح دوم با استفاده از روش‌های آمـار استنباطی (آزمون t تک نمونه‌ای) تجزیه و تحلیل شده است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهند قوانین سخت‌گیرانه مانند زندان در کنار قوانین بازدارنده و مجازات‌های اجتماعی جایگزین می‌تواند نقش مهمی در کاهش آسیب‌های اجتماعی داشته باشد. ضمن اینکه دفتر حمایت از حقوق کودکان مصوب 1399 ایده جدیدی است که در صورت اجرایی شدن مصوبات متناسب می‌تواند نقش مهمی در کاهش آسیب‌های اجتماعی داشته باشد. به علاوه سازوکارهای ترمیمی پیش و پساکیفری نقش مهمی در کاهش آسیب‌های اجتماعی دارند. همچنین تلاش‌ها برای کاهش آسیب‌های اجتماعی از طریق قوانین و مقررات داخلی می‌تواند الگویی بومی برای کاهش این معضل اجتماعی فراهم آورد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

282 - مقایسه دولت، جامعه و توسعه ایران دوره قاجاریه و ژاپن دوره میجی
سعید حاجی ناصر محمد حسن جباری

10.30495/jisds.2007.21332

چکیدهاین مقاله به دنبال شناخت علیت های عدم توسعه ایران دوره قاجاریه در مقایسه با توسعه ژاپن دوره میجی در قرن19م با توجه به موقعیت دولت و جامعه در دو کشور می باشد. ژاپن و ایران در قرن 19 م از وضعیت های تاحدودی مشابه ساخت فئودالی در ژاپن و ساخت ملوک الطوایفی در ایران برخو چکیده کامل

چکیدهاین مقاله به دنبال شناخت علیت های عدم توسعه ایران دوره قاجاریه در مقایسه با توسعه ژاپن دوره میجی در قرن19م با توجه به موقعیت دولت و جامعه در دو کشور می باشد. ژاپن و ایران در قرن 19 م از وضعیت های تاحدودی مشابه ساخت فئودالی در ژاپن و ساخت ملوک الطوایفی در ایران برخوردار بودند. چنین جامعه ای از دید نخبگان دیوان سالار و درباری دو کشور امکان توسعه و رسیدن به پیشرفت های غربی برای مقابله با تحمیل قراردادهای سیاسی و تجاری دول غربی را تضعیف می کرد. نخبگان دیوان سالار فقدان دولت قوی را علت برتری های دول غربی می دانستند و برای تحقق این امر به دنبال افزایش قدرت دولت مرکزی برآمدند. نخبگان دیوان سالار ژاپن در این امر موفق ولی نخبگان دیوان سالار در ایران موفق نشدند. اینکه چه عواملی در موفقیت ژاپن در توسعه و عدم موفقیت ایران در توسعه نقش داشت بایستی در رفتار نیروهای اجتماعی به عبارتی سازمانهای اجتماعی در ارتباط با نخبگان دیوان سالار جستجو کرد. دولت قوی در ژاپن با اجماع عمومی نیروهای اجتماعی شکل گرفت و امر توسعه را تسهیل کرد ولی در ایران جامعه شبکه ای به دلیل مقاومت نیروهای اجتماعی در تاسیس دولت قوی ادامه یافت و مانع توسعه شد. روش تحقیق تاریخی- تطبیقی می باشد. با استفاده از این روش و نظریه دولت و جامعه ژول میگدال، دولت، جامعه و توسعه ایران دوره قاجاریه و ژاپن دوره میجی با توجه به متون و تحقیقات صورت گرفته توسط محققان مورد مقایسه قرار خواهد گرفت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

283 - تحلیل و تبیین جامعه شناختی استمرار احساس اجحاف و کم توجهی به مسئولیت های اجتماعی در ایران از 1357تا1394
عیسی بسطامی سیف اله سیف اللهی

10.30495/jisds.2007.21217

احساس احجاف احساسی است که از برآورده نشدن توقعات و خواستهای فرد یا افراد یک جامعه نشأت می گیرد.احساس اجحاف یکی از عوامل اساسی بود که انقلاب سال 1357 را رقم زد.مطالعات نشان می دهد که این احساس همچنان در اذهان اکثریت افراد جامعه باقی مانده و به تبع آن بی توجهی به مسئولیت چکیده کامل

احساس احجاف احساسی است که از برآورده نشدن توقعات و خواستهای فرد یا افراد یک جامعه نشأت می گیرد.احساس اجحاف یکی از عوامل اساسی بود که انقلاب سال 1357 را رقم زد.مطالعات نشان می دهد که این احساس همچنان در اذهان اکثریت افراد جامعه باقی مانده و به تبع آن بی توجهی به مسئولیت های اجتماعی نیز پدیدار گشته است.روش بکار رفته در این مقاله اسنادی و تکینک مورد استفاده تحلیل محتوی است.رویکرد مقاله برگرفته از یک رویکرد بومی که متعلق به سیف اله سیف اللهی است بنا نهاده شده است.عدم وجود تعادل و توازن بین عناصر و مؤلفه های مذکور از یک سو و عدم شکل گیری یک نوع مدیریت افقی و مبتنی بر مشارکت جمعی که قادر به از میان برداشتن این تضاد درونی و ایجاد تعادل در درون سیستم نماید از سوی دیگر به عنوان عوامل شکل گیری این مسأله شناسایی شدند.توجه جدی به موقعیت جغرافیایی و اقلیمی مناطق مختلف و میزان بهره مندی آنان بر اساس شاخص های توسعه یافتگی و لحاظ نمودن آن در تخصیص بودجه و جایگزین نمودن این شیوه تخصیص به جای شیوه متداول ؛ اولویت بخشی به خواستهای مردم و حرکت به سوی مدیریت سیاسی مبتنی بر مشارکت برابر و حداکثری تمامی گروه هاو اقلیت های قومی فارغ از نوع وابستگی دینی و مذهبی(پلورالیسم) و تصمیم گیری های مبتنی بر پژوهش های علمی به جای تصمیم گیری های مبتنی بر ایدئولوژی از جمله راهکارهای از میان برداشتن این مسأله و سایر مسائل اجتماعی ایران در این مقاله پیشنهاد شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

284 - بررسی سرمایه اجتماعی و توسعه در استانهای ایران
ابوالقاسم حیدرابادی ابراهیم صالح آبادی

10.30495/jisds.2007.21231

سرمایه اجتماعی به عنوان سازه یا مفهومی پیچیده و چند وجهی، دارای گونه ها، سطوح، جنبه های عینی و ذهنی، عوامل، پیامدها و ویژگی هایی است که در دیدگاههای نظری و منابع تجربی، آن چنان که باید و شاید، تصریح نشده‌اند. این مفهوم هر چند در متون جامعه شناسی به موضوعی فراگیر تبدیل ش چکیده کامل

سرمایه اجتماعی به عنوان سازه یا مفهومی پیچیده و چند وجهی، دارای گونه ها، سطوح، جنبه های عینی و ذهنی، عوامل، پیامدها و ویژگی هایی است که در دیدگاههای نظری و منابع تجربی، آن چنان که باید و شاید، تصریح نشده‌اند. این مفهوم هر چند در متون جامعه شناسی به موضوعی فراگیر تبدیل شده است؛ ولی درحوزه اقتصاد توجه کمتری به آن صورت گرفته است. در این مقاله سعی داریم با مرور منابع در دسترس، نتایجی را که محققان در حوزه اقتصاد در رابطه با تاثیرات اقتصادی سرمایه اجتماعی به دست آورده اند؛ بررسی کرده و رابطه سرمایه اجتماعی را با توسعه در ایران نشان دهیم. عامترین نتیجه‌ای که از مرور ادبیات سرمایه اجتماعی در ایران بدست می‌آید؛ عدم توافق و اجماع محققان بر روی شاخص های سرمایه اجتماعی در ایران است. این محققان از معرفهای متعدد و متضادی برای سنجش سرمایه اجتماعی استفاده نموده‌اند. نتایج تحقیق نشان داد که نه تنها رابطه مثبتی بین توسعه و سرمایه اجتماعی در ایران وجود ندارد؛ بلکه این رابطه منفی است. این رابطه به ماهیت فرایند توسعه در ایران برمی‌گردد؛ زیرا توسعه در ایران دولتی بوده و تحت تاثیر حوزه اقتصاد قرار ندارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

285 - واکاوی ارزش های فرهنگی سینمای دردهه قبل از انقلاب اسلامی ایران
فرشته مجیدی ویزنه سیدعلی رحمان زاده حسن خجسته باقرزاده سید محمود نجاتی حسینی

10.30495/jisds.2022.66693.11710

مطالعات مختلف انجام شده در حوزه ی ارزش های فرهنگی در ایران از دیدگاه های متفاوتی به این موضوع پرداخته اند، اما به نظر می رسد که دسته بندی جامعی از ارزش های سنتی و مدرن در جامعه ی ایران صورت نگرفته است. یافته ی اصلی از مرور بر پژوه چکیده کامل

مطالعات مختلف انجام شده در حوزه ی ارزش های فرهنگی در ایران از دیدگاه های متفاوتی به این موضوع پرداخته اند، اما به نظر می رسد که دسته بندی جامعی از ارزش های سنتی و مدرن در جامعه ی ایران صورت نگرفته است. یافته ی اصلی از مرور بر پژوهش های مربوط به موضوع پژوهش نشان از دوگانگی ارزشی (سنتی و مدرن) در ایران است. اصلی ترین ارزش های سنتی عبارتند از ارزش های دینی، خانوادگی و جمع گرایی و ارزش های مدرن تنوع طلبی، لذت طلبی، استقلال، جاه طلبی، فردگرایی و کسب تجربه ی جدید است . در پژوهش حاضر با شناسایی ارزش های فرهنگی بازنمایی شده درمحتوای فیلم های سینمایی و با استفاده از نظریه های آلپورت، روکیچ، ساختار مدور شوارتز، نظریه رفیع پور، جان استوارت ونظریه هال و از طریق روش تحلیل گفتمان به مطالعه ی ارزش های پرداخته شده است. در تحلیل گفتمان مجموعه شرایط اجتماعی، زمینه وقوع متن یا نوشتار، گفتار، ارتباطات غیرکلامی و رابطه ساختار و واژه ها در گزاره ای کلی نگریسته می شود. با توصیف، تفسیر و تبیین ارزش های فرهنگی بازنمایی شده درمحتوای فیلم های سینمایی در دهه قبل از انقلاب اسلامی ایران (فیلم در امتداد شب، قیصر، طوقی، گاو، سوته دلان، گنج قارون) دیالوگ فیلم ها از طریق ارزش های قدرت، موفقیت، لذت طلبی، برانگیختگی، استقلال، جهان گرایی، خیرخواهی، سنتگرایی، همنوایی، امنیت گرایی، مشروعیت بخشیدن به ثروت، ارزش های مذهبی، ارزش های ملی با نرم افزار maxqda مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته است. براساس نتایج حاصله از این پژوهش مشابهت های بینامتنیت ارزش های گفتمان فرهنگی بازنمایی شده در فیلم های یک دهه قبل از انقلاب، خیرخواهی، قدرت، سنت گرایی، لذت طلبی و ارزش های مذهبی است. ارزش های گفتمانی بیناگفتمانیت، خیرخواهی، سنت گرایی و ارزش های مذهبی برجستگی بیشتری در فیلم های یک دهه قبل از انقلاب دارند. بابررسی و تحلیل فیلم های ساخته شده در این ایام، می توان بیان داشت که فیلم های این دهه، در جهت خیرخواهی، سنت گرایی و ارزش های مذهبی بوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

286 - علل ناکارآمدی و توسعه احزاب در ایران دوره پهلوی اول (نمونه موردی حزب تجدد از سال 1299 – 1320)
سمیه عمادی رستگار سینا فروزش غلامحسین زرگر نژاد

10.30495/jisds.2022.20431

با شکل‌گیری انقلاب مشروطه و تشکیل مجلس شورای ملی و ایجاد نظامی قانونمند، قدرت سیاسی خودکامه به قدرتی مقید به قانون تبدیل شد؛ یکی از ابزارهای لازم که در ساختارجدید سیاسی احساس نیاز می‌شد، حزب بود؛ اما به دلایلی این انقلاب نتوانست به آرمان‌های خود دست یابد. همین مسئله سبب چکیده کامل

با شکل‌گیری انقلاب مشروطه و تشکیل مجلس شورای ملی و ایجاد نظامی قانونمند، قدرت سیاسی خودکامه به قدرتی مقید به قانون تبدیل شد؛ یکی از ابزارهای لازم که در ساختارجدید سیاسی احساس نیاز می‌شد، حزب بود؛ اما به دلایلی این انقلاب نتوانست به آرمان‌های خود دست یابد. همین مسئله سبب شد اصلاح‌طلبان و به‌ویژه روشنفکران حزب تجدد به فکر تأسیس حکومتی مقتدر بیافتندتابتوانند اندیشه‌ها و آرمان‌های اصلاح‌طلبانه خود را در زمینه‌های سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی عملی سازند. مسئله اساسی مقاله حاضراین است که چرا حزبی که با کمک رضاشاه اکثریت کرسی‌های مجلس پنجم شورای ملی را به دست آورده بود، نتوانست برنامه‌های خود را پیاده کند و سرانجام به‌صورت حزبی ناکارآمد جلوه‌گر شد؟ فرضیه تحقیق این است که به نظر می‌رسد که بانیان و اعضاء حزب تجدد از گروه های حاکم و طبقه آریستوکرات جامعه بوده‌اند و به همین خاطر سران این حزب نتوانستند از حلقه اولیه خود خارج شوند و با توده مردم ارتباط برقرار کنند. روش تحقیق در این مقاله تاریخی (استقرائی) است و شیوه گردآوری اطلاعات اسنادی و کتابخانه‌ای بوده است که به‌صورت مطالعه تطبیقی به توصیف و تحلیل داده‌ها منجر شده است. یافته اساسی تحقیق حاضر این است که عوامل ناکارآمدی و عدم تداوم حزب تجدد به دو دسته عوامل درونی و بیرونی بستگی داشته که از آن جمله می‌توان به نامشخص بودن استراتژی و مرام‌نامه حزب، نخبه‌گرایی حزبی، بی طبقه بودن حزب، فقدان استراتژی آموزش و تربیت نیروی سیاسی، دولت ساخت بودن حزب نه دولت ساز بودن آن، سیاست تمرکزگرایی حزب و تمامیت‌خواهی رضاشاه اشاره کرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

287 - نقش اصلاحات ارضی آمریکائی در ناکامی و عدم توسعه اقتصاد کشاورزی در ایران (عصر پهلوی دوم)
زهرا امیری رضا شعبانی صمغ آبادی محمد کلهر

10.30495/jisds.2022.20436

اصلاحات ارضی مهم‌ترین برنامه تحول اجتماعی بود ، که اوایل دهه 1340هـ.ش، در دستور کار محمدرضا شاه قرار گرفت. شاه و دولت امینی مسؤولیت اجرای طرح را در اختیار داشتند، با الهام از افکار والت ویتمن روستو، مورخ اقتصادی آمریکا و مشاور کندی، دنبال پیاده ‌سازی نسخه غربی توسعه در چکیده کامل

اصلاحات ارضی مهم‌ترین برنامه تحول اجتماعی بود ، که اوایل دهه 1340هـ.ش، در دستور کار محمدرضا شاه قرار گرفت. شاه و دولت امینی مسؤولیت اجرای طرح را در اختیار داشتند، با الهام از افکار والت ویتمن روستو، مورخ اقتصادی آمریکا و مشاور کندی، دنبال پیاده ‌سازی نسخه غربی توسعه در ایران بودند. این مقاله دنبال پاسخ این پرسش اساسی است ،که اصلاحات ارضی آمریکایی، چگونه باعث ناکامی و عدم توسعه اقتصاد کشاورزی در ایران شد؟ از آنجا که فرضیه ‌ای برای به آزمون گذاردن وجود ندارد، این پژوهش به‌ دنبال کشف و تعریف مفاهیم تازه به صورت اکتشافی است.اصلاحات ارضی با تحمیل ایالات متحده در ایران اجرا شد .برخلاف ادعای مقامات آمریکایی، هدف اصلی اجرای آن نه بالا بردن سطح رفاه مردم، بلکه تقویت سرمایه‌ داری وابسته به آمریکا در برابر کمونیست‌ها،همچنین فراهم کردن بازار و بستری برای فروش کالاهای مصرفی آمریکا در ایران بود. آمریکائی‌ها به دلایل گوناگون از جمله عدم آگاهی از بافت اجتماعی ایران، پیاده‌سازی سریع اصلاحات، اهمیت ندادن به رهبری اصلاحات ، استفاده از تئوری سرکوب، نتوانستند از اصلاحاتی که برای ایران مدنظر داشتند نتیجه بگیرند.اجرای ناقص برنامه اصلاحات ارضی، آمارگیری‌های کشاورزی غیرواقعی، تغییر نظام زمین‌داری سنتی بدون نهادینه کردن الگو یا جایگزین مناسب، برهم زدن بخشی از بافت اجتماعی ایران در پی انجام ناقص برنامه اصلاحات ارضی، نارضایتی اشراف زمین‌دار و ملاکان، ایجاد شکاف میان نهادهای دولت و حکومت از جمله یافته‌های اساسی تحقیق حاضر در زمینه نقش اصلاحات ارضی آمریکایی در عدم توسعه نظام سرمایه داری و ناکامی اقتصاد کشاورزی در ایران هستند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

288 - نقش خاندان های ایرانی در توسعه هویت ایرانی- اسلامی مورد مطالعه : عصر اول خلافت عباسی
محمد علی عسگری فهیمه مخبر دزفولی یونس فرهمند

10.30495/jisds.2023.71478.11843

یکی از تحولات مهم تاریخی در دوران نخست خلافت عباسی، برکشیده شدن خاندان های ایرانی بود. آنچنانکه از ابتدای تشکیل این خلافت تا زمان غلبه ترکان تقریبا اکثر مقدرات خلافت در دست وزرای ایرانی قرار گرفت. خاندان های بختیشوع، نوبختی، برمکیان، سهل از جمله این خاندان های بزرگی بو چکیده کامل

یکی از تحولات مهم تاریخی در دوران نخست خلافت عباسی، برکشیده شدن خاندان های ایرانی بود. آنچنانکه از ابتدای تشکیل این خلافت تا زمان غلبه ترکان تقریبا اکثر مقدرات خلافت در دست وزرای ایرانی قرار گرفت. خاندان های بختیشوع، نوبختی، برمکیان، سهل از جمله این خاندان های بزرگی بودند که خدمات ارزنده ای را به خلافت عباسی کرده و درهمان حال از امکانات و قدرت فراوانی نیز برخوردار شدند. پرسشی که همواره مطرح بوده اینکه نقش تاریخی این خاندان ها در توسعه هویت ایرانی - اسلامی چه بوده است؟چگونه در حالی که آنها کارگزاران یک خلافت عربی بودند و باید نسبت به آن التزام می داشتند، موفق شدند در توسعه هویت ایرانی - اسلامی نیز اثرگذار باشند؟ فرضیه ما آن است که آنها علاوه بر آنکه هویتی ایرانی داشتند، مبانی اسلام را نیز به دقت می شناختند. نتیجه کار ما نشان می دهد که آنها نه تنها موفق شدند اسلام را در هویت ایرانی ادغام کنند، بلکه در دراز مدت موفق شدند هویت ایرانی را وارد جهان عرب کرده و به این وسیله نقش پر رنگی در ایجاد زیرساخت های لازم برای تمدن اسلامی داشته باشند. در این جا سعی شده است با روش تحلیل منابع تاریخی و نقد پژوهش های جدید، ضمن توضیح موقعیت و شرایط حضور این خاندان ها در بدنه خلافت عباسی و نیز با تفکیک نقش آنها به دو گروه کارگزاران و دانشمندان به این پرسش ها پاسخ داده شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

289 - برساخت معنایی پیامدهای فرهنگی کم آبی و خشکسالی زاینده رود (با تأکید بر هویت فرهنگی شهروندان اصفهانی)
سحر فائقی مهرداد نوابخش

در این مقاله برساخت معنایی پیامدهای فرهنگی کم آبی و خشکسالی زاینده رود با تأکید بر هویت فرهنگی از طریق تجربه زیسته شهروندان اصفهانی مورد بررسی قرار گرفته است. روش پژوهش مطالعه ی حاضر کیفی از نوع پدیدارشناسی و نحوه ی نمونه گیری مبتنی بر نمونه گیری هدفمند از نوع متجانس بو چکیده کامل

در این مقاله برساخت معنایی پیامدهای فرهنگی کم آبی و خشکسالی زاینده رود با تأکید بر هویت فرهنگی از طریق تجربه زیسته شهروندان اصفهانی مورد بررسی قرار گرفته است. روش پژوهش مطالعه ی حاضر کیفی از نوع پدیدارشناسی و نحوه ی نمونه گیری مبتنی بر نمونه گیری هدفمند از نوع متجانس بوده است. بر این اساس 32 نفر از شهروندان زن و مرد اصفهانی در محدوده سنی 30 تا 65 سال انتخاب شدند و در طول مصاحبه عمیق نیمه ساختاریافته، تجربه زیسته خود راجع به کم آبی و خشکسالی زاینده رود را به طور کامل بیان کردند. در تجزیه و تحلیل اطلاعات از روش تحلیل مضمون و جهت تعیین اعتبار یافته ها از معیارهای قابلیت اعتبار، قابلیت اطمینان و مطابقت با عینیت داشتن، استفاده شد. یافته های این پژوهش در قالب 7 مقوله فراگیر دسته بندی شد که حاصل استخراج و مفهوم بندی اطلاعات در 61 مقوله پایه، 20 مقوله سازمان دهنده و 7 مقوله زیر فراگیر است. مقوله های فراگیر به عنوان پیامدهای فرهنگی کم آبی و خشکسالی زاینده رود با تأکید بر هویت فرهنگی شهروندان عبارتند از: دگرگونی درحافظه فرهنگی و تاریخی شهروندان اصفهانی(میراث معنوی، میراث مادی)،تقلیل و تغییر در محتوای آثار هنری(عکاسی، نقاشی، موسیقی، فیلم) و ادبی(نوشتاری، گفتاری) شهر اصفهان، جغرافیای فرهنگی(تغییر نگرش شهروندان نسبت به زیست بوم فرهنگی شان)، پررنگ شدن حس نوستالژیک، کاهش درهم تنیدگی فرهنگی فضای شهری و تغییر در نظام ارزش ها و باورهای شهروندان. در مجموع یافته ها بیانگر آن است که کم آبی و خشکسالی زاینده رود، هویت فرهنگی شهروندان را تحت تأثیر قرار داده است؛ شهروندان خشکسالی و کم آبی را علت اساسی تخریب تمدن و زیست بوم فرهنگی شهر تاریخی اصفهان قلمداد نموده و بر این باورند که عنصر آب در این شهر نقش مهمی در ایجاد و ارتقاء هویت فرهنگی شان دارد و می توانند در ارتقاء کیفیت کالبدی شهر و هویت شهری نیز اثربخش باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

290 - مدیریت بحران در منازعات منطقه ای؛ مطالعه موردی جنگ تحمیلی
عباس مصلی نژاد

پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

291 - سرمایه اجتماعی و توسعه در استان های ایران
ابوالقاسم حیدرآبادی ابراهیم صالح آبادی

سرمایه اجتماعی به عنوان سازه یا مفهومی پیچیده و چند وجهی، دارای گونه ها، سطوح، جنبه های عینی و ذهنی، عوامل، پیامدها و ویژگی هایی است که در دیدگاه های نظری و منابع تجربی، آن چنان که باید و شاید، تصریح نشده اند. این مفهوم هر چند در متون جامعه شناسی به موضوعی فراگیر تبدیل چکیده کامل

سرمایه اجتماعی به عنوان سازه یا مفهومی پیچیده و چند وجهی، دارای گونه ها، سطوح، جنبه های عینی و ذهنی، عوامل، پیامدها و ویژگی هایی است که در دیدگاه های نظری و منابع تجربی، آن چنان که باید و شاید، تصریح نشده اند. این مفهوم هر چند در متون جامعه شناسی به موضوعی فراگیر تبدیل شده است؛ ولی درحوزه اقتصاد توجه کمتری به آن صورت گرفته است. در این مقاله سعی داریم با مرور منابع در دسترس، نتایجی را که محققان در حوزه اقتصاد در رابطه با تاثیرات اقتصادی سرمایه اجتماعی به دست آورده اند؛ بررسی کرده و رابطه سرمایه اجتماعی را با توسعه در ایران نشان دهیم. عامترین نتیجه ای که از مرور ادبیات سرمایه اجتماعی در ایران بدست می آید؛ عدم توافق و اجماع محققان بر روی شاخص های سرمایه اجتماعی در ایران است. این محققان از معرف های متعدد و متضادی برای سنجش سرمایه اجتماعی استفاده نموده اند. نتایج تحقیق نشان داد که نه تنها رابطه مثبتی بین توسعه و سرمایه اجتماعی در ایران وجود ندارد؛ بلکه این رابطه منفی است. این رابطه به ماهیت فرایند توسعه در ایران برمی گردد؛ زیرا توسعه در ایران دولتی بوده و تحت تاثیر حوزه اقتصاد قرار ندارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

292 - تحلیل و تبیین جامعه شناختی استمرار احساس اجحاف و کم توجهی به مسئولیت های اجتماعی در ایران از 1357 تا 1394
عیسی بسطامی سیف الله سیف الهی

احساس احجاف احساسی است که از برآورده نشدن توقعات و خواستهای فرد یا افراد یک جامعه نشأت می گیرد آنطورکه افراد آن ها را حق مسلم و مشروع خود می دانند و برآنند که آن حق یا حقوق به دست فرد ،گروه و یا سازمانی به ناحق از آنها سلب شده است.احساس اجحاف یکی از عوامل اساسی بود که ا چکیده کامل

احساس احجاف احساسی است که از برآورده نشدن توقعات و خواستهای فرد یا افراد یک جامعه نشأت می گیرد آنطورکه افراد آن ها را حق مسلم و مشروع خود می دانند و برآنند که آن حق یا حقوق به دست فرد ،گروه و یا سازمانی به ناحق از آنها سلب شده است.احساس اجحاف یکی از عوامل اساسی بود که انقلاب سال 1357 را رقم زد. انتظار ملت ایران از نظام استقرار یافته پس از انقلاب انجام اقداماتی جدی در جهت از میان برداشتن این احساس بود. مطالعات نشان می دهد که این احساس همچنان در اذهان اکثریت افراد جامعه باقی مانده و به تبع آن بی توجهی به مسئولیت های اجتماعی نیز پدیدار گشته است. هدف از نگارش این مقاله تحلیل و تبیین جامعه شناختی چرایی و چگونگی استمرار احساس اجحاف و کم توجهی به مسئولیت های اجتماعی در جامعه ایران پس از انقلاب 1357 تا 1394 می باشد. روش بکار رفته در این مقاله اسنادی و تکینک مورد استفاده تحلیل محتوی است.رویکرد مقاله برگرفته از یک رویکرد بومی که متعلق به سیف اله سیف الهی است بنا نهاده شده است. این رویکرد شکل گیری مسائل اجتماعی ایران را به دلیل رابطه ساختاری بین این مسائل با عناصر و مؤلفه های بنیادین آن که شامل عناصر:جغرافیایی اقلیمی،معیشتی-اقتصادی،قومی-جمعیتی،فرهنگی و مدیریتی-سیاسی است می داند.و برآن است که تضاد درونی بین این عناصر به همراه فشار عوامل بیرونی موجب پیدایش این مسأله اجتماعی شده است. یافته های به دست آمده حاکی از آن است که احساس اجحاف و کم توجهی به مسئولیت های اجتماعی حاصل شرایطی عینی و واقعی جامعه است .عدم وجود تعادل و توازن بین عناصر و مؤلفه های مذکور از یک سو و عدم شکل گیری یک نوع مدیریت افقی و مبتنی بر مشارکت جمعی که قادر به از میان برداشتن این تضاد درونی و ایجاد تعادل در درون سیستم نماید از سوی دیگر به عنوان عوامل شکل گیری این مسأله شناسایی شدند. توجه جدی به موقعیت جغرافیایی و اقلیمی مناطق مختلف و میزان بهره مندی آنان بر اساس شاخص های توسعه یافتگی و لحاظ نمودن آن در تخصیص بودجه و جایگزین نمودن این شیوه تخصیص به جای شیوه متداول؛ اولویت بخشی به خواستهای مردم و حرکت به سوی مدیریت سیاسی مبتنی بر مشارکت برابر و حداکثری تمامی گروه هاو اقلیت های قومی فارغ از نوع وابستگی دینی و مذهبی(پلورالیسم) و تصمیم گیری های سیاسی،اقتصادی اجتماعی وفرهنگی مبتنی بر پژوهش های علمی به جای تصمیم گیری های مبتنی بر ایدئولوژی از جمله راهکارهای از میان برداشتن این مسأله و سایر مسائل اجتماعی ایران در این مقاله پیشنهاد شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

293 - تحلیل نابرابری فضاهای جغرافیایی توسعه بین مناطق روستایی مرکزی ایران
مسعود مهدوی حاجیلویی یعقوب زارعی مهدی رحمانیان کوشکی اسماء رخشانی

فضاهای نابرابر جغرافیایی که درصد وسیعی از سرزمین کشورهای در حال توسعه را به خود اختصاص داده است بی شک یکی از تبعات توسعه نابرابر و نامتوازن است که ریشه در توزیع ناعادلانه امکانات دارد. عدم برخورداری از فرصت های فضایی برابر می تواند منجر به شکافی عمیق بین استان ها، شهر ه چکیده کامل

فضاهای نابرابر جغرافیایی که درصد وسیعی از سرزمین کشورهای در حال توسعه را به خود اختصاص داده است بی شک یکی از تبعات توسعه نابرابر و نامتوازن است که ریشه در توزیع ناعادلانه امکانات دارد. عدم برخورداری از فرصت های فضایی برابر می تواند منجر به شکافی عمیق بین استان ها، شهر ها و حتی مناطق روستایی کشور گردد که پیامد آن ظهور فقر ، مهاجرت های روستا- شهری و به دنبال آن حاشیه نشینی، افزایش جرم، فساد، فحشا و غیره خواهد بود. این پژوهش سعی دارد به تحلیل نابرابری فضاهای جغرافیایی در روستاهای مناطق مرکزی ایران با استفاده از مقالات علمی، کتب و اسناد مرتبط با مساله تحقیق با روشی توصیفی- تحلیلی بپردازد. استان های، تهران، قزوین، همدان، یزد و چهارمحال و بختیاری نمونه مورد مطالعه و اطلاعات مربوط به 83 دهستان که با روش تصادفی سیستماتیک انتخاب و جمع آوری گردیده اند، بعنوان جامعه آماری نمونه مورد بررسی قرار گرفته اند تا روند تغییراتی طی مقاطع 1365، 1375 و 1385 با استفاده از مدل ضریب جینی مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد. یافته های پ&zwj;ژوهش حاکی از آن است که نابرابری فضاهای جغرافیایی در مقطع 65 در مناطق روستایی استان یزد با 42/0، در مقطع 75 در مناطق روستایی همدان با 36/0 و در سال 1385 در روستاهای استان قزوین با بیشترین ضریب نابرابری طی سه دهه برابر با 79/0 بوده است. همچنین نتایج نشان می دهد از شاخص های مورد بررسی، بیشترین ضریب نابرابری در سال 1365 مربوط به شاخص های اجتماعی، در سال 75 به شاخص های ارتباطی و در سال 1385 بیشترین عدم تعادل در دسترسی به خدمات بهداشتی مشاهده گردیده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

294 - مطالعه تطبیقی برنامه های توسعه ایران و کره جنوبی در چهار دهه گذشته با تاکید بر توسعه اقتصادی- سیاسی
رضا قادری علیرضا محسنی تبریزی محمدحسین پوریانی

تحقیق حاضر با هدف مطالعه تطبیقی برنامه‌های توسعه ایران و کره جنوبی با تاکید بر توسعه اقتصادی سیاسی انجام شده است. چارچوب نظری تحقیق برگرفته از نظریات آمارتیاسن ، شیلزوآدریان لفت ویچ است. مطابق با آراء نظری این صاحبنظران بویژه لفت ویچ، دولت های توسعه گرا چند ویژگی دارند چکیده کامل

تحقیق حاضر با هدف مطالعه تطبیقی برنامه‌های توسعه ایران و کره جنوبی با تاکید بر توسعه اقتصادی سیاسی انجام شده است. چارچوب نظری تحقیق برگرفته از نظریات آمارتیاسن ، شیلزوآدریان لفت ویچ است. مطابق با آراء نظری این صاحبنظران بویژه لفت ویچ، دولت های توسعه گرا چند ویژگی دارند اعم از:1- نخبگان توسعه گرا 2-استقلال نسبی دولت 3-قدرت دیوان سالارانه 4-جامعه ضعیف مدنی 5-بستر بین المللی. روش تحقیق تطبیقی تاریخی انجام شده است و تکنیک مورد استفاده؛ فیش برداری و اسناد و آمارهای موجود بوده است .یافته های پژوهش نشان دادند موانع و بازدارندگی ها در برنامه ها توسعه ایران عبارتند از نبود تعریف روش از توسعه برنامه،تعدد اهداف و انعطاف پذیری برنامه ها، نظام آماری و اطلاعات غیر شفاف و ناکارآمد، برنامه های بلندپروازانه و غیر واقعیف فقدان نگاه آینده شناسی در تدوین برنامه توسعه، مشخص نبودن اولویت ها،فقدان استراتژی توسعه صنعتی، عدم مشارکت در بخش خصوصی، است همچنین نتایج تحقیق حکایت از آن دارد که در مسیر توسعه کره جنوبی، توجه به زیرساخت‌های توسعه، اهمیت دادن به آموزش و پرورش و تعلیم نیروی کار، توجه به رابطه‌ صحیح بین دولت و بخش خصوصی، اصلاح سیستم پولی و مالی متناسب با توسعه، استراتژی تشویق و توسعه صادرات، در اولویت قرار داشته است. از سوی دیگر در کشور ایران، زمان بر بودن فرآیند بازگشت ثبات و آرامش به عرصه سیاسی همواره مانعی بزرگ بر سر راه رشد و بالندگی و توسعه اقتصادی به حساب می‌آید. تغییرات مدیریت سیاسی و ایدئولوژیک و به عبارت جامع تر توسعه‌ سیاسی در نحوه تعریف و اداره سیستم اقتصادی از قبیل جهش از اقتصاد خصوصی به دولتی نوسان‌های شدیدی بر روند اقتصاد تحمیل نموده است. به همین دلیل در مقایسه دو کشور مورد مطالعه می‌توان نتیجه گرفت که ایران در روند توسعه اقتصادی- سیاسی کامیابی مورد انتظار را نداشته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

295 - گونه شناسی صندوق های قرض الحسنه و توانمندی زنان: مدل سنتی اعتبارات خرد در ایران
سهیلا علیرضانژاد

توانمندی زنان از ابعاد مهم توسعه در چند دهه اخیر است. از جمله برنامه هایی که در بخش های بزرگی از جهان برای توانمندی زنان اجرا شد، اعتبارات خرد بود. این برنامه با توجه به زمینه های فرهنگی متفاوت، نتایج گوناگونی به همراه داشت که لزوما همه آن ها با اهداف برنامه ریزان هماهن چکیده کامل

توانمندی زنان از ابعاد مهم توسعه در چند دهه اخیر است. از جمله برنامه هایی که در بخش های بزرگی از جهان برای توانمندی زنان اجرا شد، اعتبارات خرد بود. این برنامه با توجه به زمینه های فرهنگی متفاوت، نتایج گوناگونی به همراه داشت که لزوما همه آن ها با اهداف برنامه ریزان هماهنگ نبود. در این میان اشکالی از اعتبارات خرد به طور سنتی در نقاط مهم آسیا و خاورمیانه شناسایی شد. در ایران نیز از گذشته اشکالی از اعتبارات خرد وجود داشت که یکی از متداول ترین آن صندوق های قرض الحسنه است. در این پژوهش تلاش شد تا به این پرسش پاسخ داده شود که آیا این سازمان ها می توانند نقش توانمند سازی را برای زنان ایفا کنند؟ پژوهش با توجه به موضوع به روش کیفی انجام شد. از خلال آن چهارنوع صندوق غیررسمی قرض الحسنه شناخته شد که به نظر می رسد به نوعی در نیل زنان به سطوحی از توانمندی اجتماعی و اقتصادی موثر هستند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

296 - مطالعه جامعه شناختی سبک زندگی ایرانی- اسلامی در بین جوانان شهر کرمان
منصور حقیقتیان حمید محمودیان آمنه فیروزآبادی

در سال های اخیر، با توجه به گسترش فزاینده وسایل ارتباط جمعی جدید؛ افزایش مسافرت به خارج از کشور در قالب تورهای گوناگون و تعامل با دوستان و اقوام در کشورهای خارجی؛ و در نتیجه رواج یافتن مولفه های سبک زندگی خارجی (و عمدتا غربی) از قبیل غذاهای سریع (فست فود)؛ لباس و وسایل چکیده کامل

در سال های اخیر، با توجه به گسترش فزاینده وسایل ارتباط جمعی جدید؛ افزایش مسافرت به خارج از کشور در قالب تورهای گوناگون و تعامل با دوستان و اقوام در کشورهای خارجی؛ و در نتیجه رواج یافتن مولفه های سبک زندگی خارجی (و عمدتا غربی) از قبیل غذاهای سریع (فست فود)؛ لباس و وسایل خانگی؛ دکوراسیون داخلی منازل و ... توجه به هویت و سبک زندگی بومی و ایرانی بیشتر شده است. بنابراین هدف پژوهش حاضر بررسی عوامل اجتماعی و فرهنگی موثر بر سبک زندگی ایرانی- اسلامی در بین جوانان شهر کرمان می باشد، روش تحقیق، پیمایشی، از نظر هدف، جزء تحقیقات کاربردی می باشد. جامعه آماری پژوهش را جوانان 14 تا 29 ساله شهر کرمان تشکیل می دهند، بر اساس فرمول کوکران حجم نمونه 650 نفر تعیین گردید، شیوه نمونه گیری ، خوشه ای چندمرحله ای می باشد. داده‌ها با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته، جمع‌آوری گردیده است. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از روشهای آمار توصیفی و استنباطی در نرم افزار آماری SPSS استفاده گردید، نتایج نشان داد: بین سرمایه فرهنگی، سرمایه اجتماعی، سرمایه اقتصادی افراد و هم چنین بین عوامل اجتماعی و فرهنگی و سبک زندگی ایرانی-اسلامی در بین جوانان رابطه وجود دارد. بین منزلت شغلی و هم چنین بین میزان آشنایی با فرهنگ غرب و سبک زندگی ایرانی-اسلامی در بین جوانان رابطه وجود دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

297 - بررسی نوگرایی خانواده های ایرانی (تحقیقی در شهر تهران)
سید رضا معینی عالیه شکربیگی

پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

298 - واکاوی تأثیر فضای سایبر در افزایش مشارکت سیاسی و اثر آن در سطح سرمایه اجتماعی شهروندان ایران
افشین متقی آرش قربانی سپهر زهرا انصاری

در عصر حاضر، گرایش به مشارکت سیاسی در میان شهروندان به عنوان یکی از شاخص‌های اصلی در نظام‌های دموکراتیک، ماهیتی جدید یافته است. بنابراین، در قرن بیست و یکم با نفوذ گسترده رسانه‌های جمعی به ویژه شبکه‌های اجتماعی و ابزارهای پیام‌رسان موبایلی، ابعاد مختلف فضای زندگی انسان چکیده کامل

در عصر حاضر، گرایش به مشارکت سیاسی در میان شهروندان به عنوان یکی از شاخص‌های اصلی در نظام‌های دموکراتیک، ماهیتی جدید یافته است. بنابراین، در قرن بیست و یکم با نفوذ گسترده رسانه‌های جمعی به ویژه شبکه‌های اجتماعی و ابزارهای پیام‌رسان موبایلی، ابعاد مختلف فضای زندگی انسان را به طور عام و کنشگران سیاسی آن، به طور خاص هر چه بیشتر در محدوده و تحت تأثیر این پدیده های فناورانه نوظهور در عصر اطلاعات و جامعه اطلاعاتی قرار داده است. این گسترش فضای سایبر در دوران کنونی بخش جدایی ناپذیر زندگی انسان‌ها می‌باشد. هدف پژوهش حاضر تحلیل اثربخشی نقش شبکه های اجتماعی در افزایش خودآگاهی و تاثیر مستقیم آن در افزایش مشارکت سیاسی و افزایش سطح سرمایه اجتماعی در ایران می باشد. لذا، پژوهش حاضر در صدد آن است تا به این سؤال که، آیا با افزایش شبکه‌های اجتماعی در ایران مشارکت سیاسی و در نهایت سطح سرمایه اجتماعی بالا خواهد رفت؟ بر این اساس فرضیه تحقیق این است که به نظر می‌رسد با افزایش شبکه‌های اجتماعی و استفاده از آن، سطح مشارکت سیاسی و سرمایه اجتماعی در ایران افزایش خواهد یافت. روشتحقیق در این مقاله، توصیفی- تحلیلی است. نتایج پژوهش نشان می دهد که، افزایش قدرت شبکه‌های مجازی در کشور باعث افزایش خودآگاهی جامعه و افزایش سطح مشارکت‌سیاسی خواهد شد و در نهایت سطح سرمایه اجتماعی را بالا خواهد برد و افزایش سطح سرمایه اجتماعی باعث افزایش سطح سرمایه اقتصادی و فرهنگی می‌شود که نتیجه آن توسعه سیاسی کشور خواهد بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

299 - تأثیر وسایل ارتباط جمعی بر همبستگی ملی جوانان و دلبستگی آنها به هویّت ایرانی
فریدون وحیدا حبیب الله کریمیان محمد کوپایی

پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

300 - تبیین جامعه شناختی اعتماد اجتماعی شهروندان تهرانی به بانک ملی ایران در سال 1397
رضا نظری مجید رادفر علی بقایی سرابی

10.30495/jisds.2022.20847

هدف این پژوهش، تبیین جامعه شناختی اعتماد اجتماعی شهروندان تهرانی به بانک ملی ایران در سال 1397 می باشد. چارچوب نظری انتخاب شده، نظریه مبادله و پیش فرض های اساسی این نظریه است که فرض بر کنشگری عاقلانه و پیگیری حساب شده منافع است. در چنین وضعیتی افراد تعاملاتی را شروع و ا چکیده کامل

هدف این پژوهش، تبیین جامعه شناختی اعتماد اجتماعی شهروندان تهرانی به بانک ملی ایران در سال 1397 می باشد. چارچوب نظری انتخاب شده، نظریه مبادله و پیش فرض های اساسی این نظریه است که فرض بر کنشگری عاقلانه و پیگیری حساب شده منافع است. در چنین وضعیتی افراد تعاملاتی را شروع و ادامه می دهند که برایشان، همراه با سود باشد و بتوانند تضمین های لازم را از طرف مقابل دریافت کنند. در این تحقیق، با استفاده از روش کمی و پیمایشی به گردآوری داده ها و تحلیل داده ها پرداخته شد. ابزار پژوهش شامل دو پرسشنامه اعتماد اجتماعی صفاری نیا و شریف (1389) و پرسشنامه مبادله اجتماعی (محقق ساخته) بود و برای تحلیل داده ها از آزمون های آماری مربوطه و تحلیل مسیر در محیط نرم افزار Spss استفاده شد. یافته های تحقیق نشان داد، ضریب همبستگی بینِ دو متغیر عوامل جامعه شناختی و اعتماد اجتماعی به بانک 700/0 و دارای سطح معنی‌داری (000/0SIG=)، ضریب همبستگی بین میزان هزینه- فایده و اعتماد اجتماعی، 586/0 و دارای سطح معنی داری (000/0SIG=)، ضریب همبستگی بین سطح کنش عقلانی و میزان اعتماد اجتماعی، 769/0 و دارای سطح معنی داری (000/0SIG=)، ضریب همبستگی بین میزان احتمالات ریسک و اعتماد اجتماعی، 725/0 و دارای سطح معنی داری (000/0SIG=)، ضریب همبستگی بین میزان منافع شخصی و میزان اعتماد اجتماعی،606/0 و دارای سطح معنی داری (000/0SIG=) بود. ضریب همبستگی بین سطح پاداش متصور شده و میزان اعتماد اجتماعی، 610/0 و دارای سطح معنی داری (000/0SIG=) و ضریب همبستگی بین میزان ضررهای پیش بینی نشده و اعتماد اجتماعی، 863/0 و دارای سطح معنی داری (000/0SIG=) بود. مقدار ضریب تعیین در رابطه بین متغیرهای مستقل و وابسته برابر 60/0 می باشد. به عبارت دیگر 60/0 درصد از مجموع تغییرات متغیر اعتماد اجتماعی شهروندان به بانک ملی توسط مدل تحلیلی فوق تبیین می شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

301 - بررسی قوانین و مقررات کیفری کودکان و نوجوانان در حقوق ایران و تأثیر آن بر کاهش آسیب‌‌های اجتماعی
صادق خادمی علی جانی پور کرم جانی پور

10.30495/jisds.2022.20848

هدف مقاله حاضر بررسی تأثیر قوانین و مقررات کیفری در حقوق داخلی و نقش آن در کاهش آسیب‌‌های اجتماعی است. جامعه مورد مطالعه دانشجویان رشته حقوق شهر یاسوج و شیراز می‌‌باشد که از میان آنان 250 نفر انتخاب شدند و براساس فرمول کوکران تعداد 152 نفر به عنوان حجم نمونه به روش نمون چکیده کامل

هدف مقاله حاضر بررسی تأثیر قوانین و مقررات کیفری در حقوق داخلی و نقش آن در کاهش آسیب‌‌های اجتماعی است. جامعه مورد مطالعه دانشجویان رشته حقوق شهر یاسوج و شیراز می‌‌باشد که از میان آنان 250 نفر انتخاب شدند و براساس فرمول کوکران تعداد 152 نفر به عنوان حجم نمونه به روش نمونه‌‌گیری تصادفی ساده مورد مطالعه قرار گرفتند. روش مورد استفاده در این پژوهش، کمی و از نوع پرسشنامه‌‌ای است. داده‌های بدست آمده از پرسشنامه با استفاده از نرم‌‌افزار آماریِSPSS در دو سطح تجزیه و تحلیل می‌شوند. در سطح اول با استفاده از روش‌‌های آمار توصیفی (فراوانی، میانگین و انحراف معیار) و در سطح دوم با استفاده از روش‌های آمار استنباطی (آزمون t تک نمونه‌‌ای) تجزیه و تحلیل شده است. یافته‌‌های پژوهش نشان می‌‌دهند قوانین سخت‌‌گیرانه مانند زندان در کنار قوانین بازدارنده و مجازات‌‌های اجتماعی جایگزین می‌‌تواند نقش مهمی در کاهش آسیب‌‌های اجتماعی داشته باشد. ضمن اینکه دفتر حمایت از حقوق کودکان مصوب 1399 ایده جدیدی است که در صورت اجرایی شدن مصوبات متناسب می‌‌تواند نقش مهمی در کاهش آسیب‌‌های اجتماعی داشته باشد. به علاوه سازوکارهای ترمیمی پیش و پساکیفری نقش مهمی در کاهش آسیب‌‌های اجتماعی دارند. همچنین تلاش‌‌ها برای کاهش آسیب‌‌های اجتماعی از طریق قوانین و مقررات داخلی می‌‌تواند الگویی بومی برای کاهش این معضل اجتماعی فراهم آورد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

302 - اثرآزاد سازی تجاری بررشد اقتصادی شهرهای ایران
احمد علی اسدپور

رشد اقتصادی به عنوان یکی از اجزاء مهم توسعه اقتصادی محسوب می شود، از طرفی آزاد سازی تجاری با درجه پیوستن هر کشور به اقتصاد جهانی طی زمان، مقوله ای است که مورد توجه اقتصاددانان کشورهای مختلف جهان می باشد. بنابراین در این مطالعه به بررسی عوامل تاثیر گذار بر رشد اقتصادی از چکیده کامل

رشد اقتصادی به عنوان یکی از اجزاء مهم توسعه اقتصادی محسوب می شود، از طرفی آزاد سازی تجاری با درجه پیوستن هر کشور به اقتصاد جهانی طی زمان، مقوله ای است که مورد توجه اقتصاددانان کشورهای مختلف جهان می باشد. بنابراین در این مطالعه به بررسی عوامل تاثیر گذار بر رشد اقتصادی از جمله آزاد سازی تجاری پرداخته شده است. برای این منظور، از آمار سری زمانی طی سال‌های 1360 تا 1393 و با استفاده از مدل خود همبستگی با وقفه توزیع شده (ARDL) استفاده شد. همچنین برای بررسی رابطه علیت میان آزاد سازی تجاری و نرخ رشد اقتصادی در بلند مدت و کوتاه مدت از آزمون علیت مدل تصحیح خطا استفاده شد.نتایج حاصل از این مطالعه نشان دهنده تاثیر مثبت و معنی دار متغیرهای؛ سرمایه گذاری کل، تعداد کل نیروی کار و شاخص آزاد سازی تجاری بر نرخ رشد اقتصادی در کوتاه مدت و بلند مدت است. همچنین با استفاده از آزمون والد بر روی ضرایب مدل تصحیح خطا به این نتیجه دست یافته شد که همواره در کوتاه مدت و بلند مدت رابطه علیت از آزاد سازی تجاری به نرخ رشد اقتصادی وجود دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

303 - بررسی جامع نوع آوری ها در سامانه‌های پایداری لیید و بریام در جهت توسعه سامانه های مشابه در ایران
آلاله بقالیان وحید قبادیان

افزایش مشکلات دنیای مدرن و رشد روزافزون جمعیت منجر به افزایش ساخت و سازهای بشری در جهت رفع نیازهای گسترده جمعیت گردیده است. این امر از یک سو سبب مصرف بیش از حد انرژی ، افزایش آلودگی‌های محیطی و از دست دادن حجم عظیمی از منابع طبیعی و از سوی دیگر سبب نادیده گرفته شدن نیاز چکیده کامل

افزایش مشکلات دنیای مدرن و رشد روزافزون جمعیت منجر به افزایش ساخت و سازهای بشری در جهت رفع نیازهای گسترده جمعیت گردیده است. این امر از یک سو سبب مصرف بیش از حد انرژی ، افزایش آلودگی‌های محیطی و از دست دادن حجم عظیمی از منابع طبیعی و از سوی دیگر سبب نادیده گرفته شدن نیازهای روانی، فرهنگی، اجتماعی انسان ها گردیده است. از اینرو سامانه های پایدار در اولویت سیاست های کشورهای توسعه یافته قرار گرفته اند .کشورهای در حال توسعه مانند ایران نیز هم اکنون در پی اجرای این سیاست‌ها در جهت حل مشکلات مختلف فرهنگی، زیست محیطی هستند. پیامد های مثبت ناشی از کنترل این آسیب ها و به حداقل رساندن آنها باعث به وجود آمدن سامانه‌های صدور گواهی نامه پایداری نظیر لیید در آمریکا و بریام در انگلستان گردید. با توجه به وضعیت کشور ایران در زمینه مصرف بی رویه انرژی و سرعت ساخت و سازها، در این مقاله ابتدا سامانه های لیید و بریام به عنوان نمونه های موفق جهانی مورد بررسی قرار گرفته اند. سپس، با در نظر گرفتن هویت، فرهنگ و سایر عوامل موثر بر روابط اجتماعی مردم، ضوابطی در جهت ایجاد یک سامانه ارزیابی پایداری ساختمان سبز در ایران پیشنهاد شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

304 - واکاوی زمانی – مکانی بارش‌های حدی مناطق غربی ایران
شهاب شفیعی غلامعلی مظفری

هدف این مطالعه شناسایی روند و شیب روند بارش‌های حدی مناطق غربی ایران است، که برای رسیدن به این هدف از داده‌های بارش 69 ایستگاه سینوپتیک و اقلیم‌شناسی در طول دوره آماری (2010-1961) استفاده قرار گرفت و آستانه سالانه بارش حدی غرب کشور به روش توزیع تعمیم یافته حدی برای مناط چکیده کامل

هدف این مطالعه شناسایی روند و شیب روند بارش‌های حدی مناطق غربی ایران است، که برای رسیدن به این هدف از داده‌های بارش 69 ایستگاه سینوپتیک و اقلیم‌شناسی در طول دوره آماری (2010-1961) استفاده قرار گرفت و آستانه سالانه بارش حدی غرب کشور به روش توزیع تعمیم یافته حدی برای مناطق غربی ایران 22 میلی متر برآورد گردید. روند بارش‌های حدی برای هر ماه در طول دوره آماری مورد پژوهش با استفاده روش من کندال شناسایی و مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که فراوانی روزهای بارش‌های حدی در 12 ماه سال در طول دوره آماری مورد مطالعه روند منفی و کاهشی داشته بجز در قسمت کوچکی از استان ایلام که کلا دارای روند مثبت و افزایشی داشته است در ماه‌های خرداد تا شهریور تقریبا نیمی از مناطق غربی هیچ روندی مشاهده نشد و شیب تغییرات سایر مناطق با روند منفی بین 0 تا 10 روز بوده است، در ماه‌های آذر و بهمن حدود 5 درصد منطقه مورد مطالعه دارای روند افزایشی بوده و در آذر ماه این روند افزایشی در نیمه غربی استان کرمانشاه مشاهده شد و در بهمن ماه این روند مثبت در قسمت شمال غربی استان کردستان مشاهده گردیدکه این مناطق منطبق بر ارتفاعات زاگرس هستند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

305 - تأثیر ژئوپلیتیک انتقال انرژی بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران
بصیر عسگری

چکیده اساساً، انرژی یکی از تأثیرگذارترین عناصر بر اتخاذ تصمیمات اقتصادی و سیاسی بازیگران نظام بین‌الملل به شمار می رود به‌ طوری که قادرند با استفاده از این عنصر رفتار سایر بازیگران را نیز تحت‌‌الشعاع قرار دهند. با توجه به اینکه ژئوپلیتیک انتقال انرژی نقش بسزایی در این ع چکیده کامل

چکیده اساساً، انرژی یکی از تأثیرگذارترین عناصر بر اتخاذ تصمیمات اقتصادی و سیاسی بازیگران نظام بین‌الملل به شمار می رود به‌ طوری که قادرند با استفاده از این عنصر رفتار سایر بازیگران را نیز تحت‌‌الشعاع قرار دهند. با توجه به اینکه ژئوپلیتیک انتقال انرژی نقش بسزایی در این عرصه دارد، بازیگرانی نظیر ایران که در هارتلند انرژی قرار گرفته‌اند، قادرند نقش‌آفرینی قابل توجهی در این عرصه داشته باشند. که می‌تواند امنیت ملی را با چالش مواجه سازند. بر این اساس، عُصاره پژوهش حاضر بر این پرسش نهاده شده است که ژئوپلیتیک انتقال انرژی چه تأثیری بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران دارد؟ فرضیه پژوهش عبارت است از ژئوپلیتیک انتقال انرژی، امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران را در ابعاد سیاسی و اقتصادی تحت تأثیر قرار می‌دهد.روش تحقیق در این پژوهش از نوع توصیفی ـ تحلیلی می باشد که ابتدا با استفاده از منابع کتابخانه ای اعم از کتاب ها، مقاله ها، اسناد، مطبوعات و آمارنامه ها به بیان چارچوب نظری تحقیق پرداخته شده و در ادامه برای جمع آوری داده های میدانی از پرسشنامه بهره گیری شده است. ارزیابی،آزمونِ فرضیه تحقیق و تحلیل داده‌ها با استفاده از نرم افزار spss و آزمون رگرسیون صورت پذیرفته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

306 - الزامات نحوه اداره مرزهای سیاسی میان ایران و ترکیه و تاثیر آن بر امنیت ملّی ج.ا.ایران
مسعود مصدق رضا روشنی

این پژوهش با هدف شناسایی و تعیین الزامات نحوه اداره و مدیریت مرزهای سیاسی میان ایران و ترکیه و تاثیر آن بر امنیت ملّی تدوین گردیده است. این تحقیق از لحاظ هدف از نوع کاربردی بوده که و به روش آمیخته (ترکیبی) انجام شده است. ابزار گردآوری اطلاعات شامل: مطالعات کتابخانه‌ای ک چکیده کامل

این پژوهش با هدف شناسایی و تعیین الزامات نحوه اداره و مدیریت مرزهای سیاسی میان ایران و ترکیه و تاثیر آن بر امنیت ملّی تدوین گردیده است. این تحقیق از لحاظ هدف از نوع کاربردی بوده که و به روش آمیخته (ترکیبی) انجام شده است. ابزار گردآوری اطلاعات شامل: مطالعات کتابخانه‌ای که به روش فیش‌برداری انجام و همچنین از ابزار مصاحبه نیمه‌ساختار یافته و پرسشنامه جهت آزمون فرضیه پژوهش استفاده شده است. جامعه آماری تحقیق، شامل صاحب‌نظران و اساتید و دانشجویان دکتری و کارشناسی ارشد دانشگاه فرماندهی و ستاد آجا؛ که به روش نمونه‌گیری هدفمند به تعداد 46 نفر انتخاب گردیده‌اند. روش تجزیه و تحلیل اطلاعات، در بخش کیفی تحقیق با استفاده از روش تحلیل محتوای و در بخش کمّی جهت آزمون فرضیه‌های پژوهش از آزمون T تحت نرم‌افزار SPSS استفاده شده است. مهمترین یافته های پژوهش شناسایی و تعیین الزامات نحوه اداره مرز میان ایران و ترکیه شامل: عوامل سیاسی؛ اقتصادیی؛ اجتماعی - فرهنگی و زیست محیطی و همچنین امنیتی - نظامی می باشد. آزمون فرضیه پژوهش دال بر این واقعیت است که الزامات نحوه اداره مرزهای سیاسی میان ایران و ترکیه بر امنیت ملّی کشور تاثیر زیادی دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

307 - واکاوی زمینه‌های تهدید «قلمروی مؤثر ملّی» در ایران از منظر شکاف‌های قومی (مورد پژوهی: بلوچ‌ها)
سید هادی زرقانی ابراهیم احمدی

قلمروی موثر ملی ناظر بر این حقیقت است که ممکن است میان سراسر قلمرو(حقوقی) و منطقه‌ای که به طور مؤثری تحت کنترل دولت است (یعنی قلمروی واقعی) تطابقی وجود نداشته باشد. در‌اینجا مفهوم حاکمیت دولت بر قلمرو انحصاری، اصلی‌ترین مسئله‌ی مورد سوال است. ادعای این مقاله چنین است‌؛ چکیده کامل

قلمروی موثر ملی ناظر بر این حقیقت است که ممکن است میان سراسر قلمرو(حقوقی) و منطقه‌ای که به طور مؤثری تحت کنترل دولت است (یعنی قلمروی واقعی) تطابقی وجود نداشته باشد. در‌اینجا مفهوم حاکمیت دولت بر قلمرو انحصاری، اصلی‌ترین مسئله‌ی مورد سوال است. ادعای این مقاله چنین است‌؛ به واسطه ضعف در نظارت مطلوب دولت در مناطق پیرامونی (قومی)، قلمروی موثر ملی، از ناحیه حاکمیت حقیقی دولت و به‌تبع آن گسست‌های قومی دچار چالش است. البته این تعارض از ناحیه قومیت در جامعه ایران بیشتر ریشه در ابعاد گوناگون احساس محرومیت نسبی دارد- که در مورد قوم بلوچ نسبت به سایر اقوام ایرانی، حادتر است. با تقسیم شکاف‌های قومی ]بلوچ[ به دو دسته درونی و بیرونی؛ مهمترین دلایل شکاف‌های بیرونی اینگونه است: ضعف در بنیان‌های جغرافیایی و برنامۀ آمایش سرزمین، تعارضات ساختی دولت در ایران و به‌تبع؛ محرومیت‌های چندگانه (اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی). ازاین‌سو، هویت‌خواهی قومی- مذهبی در ورای مرزهای ملی ایران‌، مهم‌ترین عامل بیرنی شکاف قومی ]بلوچ[ است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

308 - تحلیل زمانی و مکانی توفان های تندری جنوب غربی ایران
عسل فلک رضا برنا فریده اسدیان

یکی از مهمترین عواملی که زندگی انسان را تحت تاثیر خود قرار میدهد آب و هوا است. هدف از این پژوهش بررسی ویژگی های زمانی مکانی رخداد توفان های تندری درجنوب غرب کشور، استان های(خوزستان، چهارمحال بختاری و کهکیلویه و بویراحمد) طی یک دوره آماری1985تا2015 بوده، و سپس تحلیل شرای چکیده کامل

یکی از مهمترین عواملی که زندگی انسان را تحت تاثیر خود قرار میدهد آب و هوا است. هدف از این پژوهش بررسی ویژگی های زمانی مکانی رخداد توفان های تندری درجنوب غرب کشور، استان های(خوزستان، چهارمحال بختاری و کهکیلویه و بویراحمد) طی یک دوره آماری1985تا2015 بوده، و سپس تحلیل شرایط سینوپتیکی توفان های تندری که از ایستگاه های سینوپتیک منطقه اخذ گردیده، بوده است. نتایج تحلیل سالانه فراوانی توفان های تندری ایستگاه دزفول با 479 پدیده بیشترین و رامهرمز با تعداد 252 رخداد کمترین را در ایستگاها ثبت کرده است و در تحلیل فصلی در بهار بیشترین توفان باعدد 137 و در تابستان با کمترین توفان با عدد10رخ داده است. در تحلیل ماهانه فراوانی توفان های تندری، ماه فروردین 75روز بیشترین و ماه مرداد با 2روز کمترین بوده است. از لحاظ فراوانی رخدادهای توفان تندری در ساعات دیدبانی8 گانه، بالاترین فراوانی رخداد توفان تندری ساعت دیدبانی 12 (ساعت 30/3) است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

309 - سیر نور گیری و رابطه بین فضای داخل و خارج در معماری مساجد سنتی ایرانی از منظر اقلیمی، نمونه موردی: مناطق گرم ایران مرکزی
داود سعادت ایرج اعتصام سید مصطفی مختاباد امرئی محمدجواد مهدوی نژاد

در معماری ایرانی اسلامی، ارزشمند‌ترین میراث بجا مانده که در راس آن معماری مساجد قرار دارد همواره نور گیری و ارتباط بین فضای داخل و خارج با لحاظ راه کارهای اقلیمی برای هماهنگی با شرایط محیطی انجام شده‌است. حال این سوال مطرح است که سیر نورگیری در معماری مساجد فلات مرکزی ا چکیده کامل

در معماری ایرانی اسلامی، ارزشمند‌ترین میراث بجا مانده که در راس آن معماری مساجد قرار دارد همواره نور گیری و ارتباط بین فضای داخل و خارج با لحاظ راه کارهای اقلیمی برای هماهنگی با شرایط محیطی انجام شده‌است. حال این سوال مطرح است که سیر نورگیری در معماری مساجد فلات مرکزی ایران به چه نحوی بوده‌است. این پژوهش توصیفی تحلیلی می‌باشد که ابتدا به تعیین منطقه مطالعاتی از فلات ایرن مرکزی با کمک نرم افزار GIS پرداخته و سپس شرایط اقلیمی منطقه اقلیم گرم و خشک ایران را بر اساس روش اقلیمی دمارتون توصیف کرده و در ادامه به بررسی راهکارهای معمارانه مساجد سنتی ایرانی در اقلیم گرم وخشک با ارایه نمونه‌های موردی از چهار دوره معماری ایرانی طبق سبک شناسی معماری پیرنیا می‌پردازد. در بررسی دستاورد تحقیق حاضر می‌توان اشاره نمود که در روند تکامل معماری ایرانی، سیر ظریف شدن سازه بناها مشاهده ‌می‌شود که باعث افزایش ارتباط بین داخل و خارج و ورود بیشتر نور را در فضاهای داخلی میسر می‌سازد. اما نکته مهم اینکه در بررسی نمونه‌های مطالعاتی، همزمان افزایش لایه‌های مختلف کالبدی، سبب پیچیدگی در پلان، و رابطه بین محیط درون و بیرون که بیان کننده راه‌کارهای اقلیمی نقش عمده‌ای در طراحی معماری مساجد ایرانی داشته‌است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

310 - تبیین مولفه های تاثیر گذار بر ژئوپلیتیک مرز ایران وعراق
زهرا صابر فرهام گودرزی غلامرضا ادبی مهذب

روابط کشور- ملت های همسایه حول محور عوامل سرزمینی و غیر سرزمینی همواره بخشی از واقعیت های تاریخ سیاسی جهان را به خود اختصاص داده است. در این بین جغرافیا و ژئوپلیتیک هر منطقه نقش مهمی را در کیفیت روابط میان واحدهای سیاسی- فضایی هم جوار ایفا نموده است.عراق از منظر ژئوپلیت چکیده کامل

روابط کشور- ملت های همسایه حول محور عوامل سرزمینی و غیر سرزمینی همواره بخشی از واقعیت های تاریخ سیاسی جهان را به خود اختصاص داده است. در این بین جغرافیا و ژئوپلیتیک هر منطقه نقش مهمی را در کیفیت روابط میان واحدهای سیاسی- فضایی هم جوار ایفا نموده است.عراق از منظر ژئوپلیتیک، مهم ترین همسایه ایران به شمار می رود چنانکه بیشترین طول مرز مشترک ایران با این کشور می باشد و مسائل مرزی یکی از زمینه های ژئوپلیتیکی همیشگی مناسبات دو کشور را تشکیل می دهد. لذا نگارندگان در این مقاله با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی و به شیوه کتابخانه ای به گردآوری اطلاعات پرداخته و با ارائه نقشه های GIS درصدد تبیین مولفه های تاثیر گذار بر ژئوپلیتیک مرز ایران وعراق بر آمده اند. یافته های تحقیق که در سه محور "مولفه های طبیعی، انسانی و اقتصادی" مورد تحلیل قرار گرفته حاکی از آن است، مولفه های طبیعی در قالب توپوگرافی و رودخانه های مرزی، مولفه های انسانی در قالب تاریخ و قدمت،تحولات هویتی و نژادی و پراکنش مذهب و مولفه های اقتصادی در قالب بازارچه های مرزی، گمرکات و توریسم، بر ژئوپلیتیک مرز ایران و عراق تاثیرگذار می باشند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

311 - بررسی و شناسایی الگوهای سینوپتیکی مولد بارش‌های سیلابی فراگیر و مخرب در ایران
علی حنفی ولی اسفندیار

کشور ایران به دلیل شرایط و موقعیت جغرافیایی خاص، از شرایط متفاوت بارشی برخوردار است به نحوی که علی‌رغم دارا بودن بارشی معادل یک‌سوم بارش میانگین جهانی، دارای نوسان شدید در رژیم بارش است. هدف از انجام این پژوهش بررسی و شناسایی الگوهای سینوپتیکی مول بارش‌های سیلابی و مخرب چکیده کامل

کشور ایران به دلیل شرایط و موقعیت جغرافیایی خاص، از شرایط متفاوت بارشی برخوردار است به نحوی که علی‌رغم دارا بودن بارشی معادل یک‌سوم بارش میانگین جهانی، دارای نوسان شدید در رژیم بارش است. هدف از انجام این پژوهش بررسی و شناسایی الگوهای سینوپتیکی مول بارش‌های سیلابی و مخرب در دوره 4 تا 7 فروردین‌ماه 1398 می‌باشد. بدین منظور ابتدا داده‌های بارش روزانه برای 100 ایستگاه همدید کشور که در این دوره بارش قابل‌ملاحظه‌ای داشتند از سازمان هواشناسی اخذ و مورد واکاوی قرار گرفت، همچنین داده‌های جوی روزانه فشار تراز سطح دریا، ارتفاع و نیز تاوایی تراز 500 هکتوپاسکال، رطوبت نسبی و جهت باد تراز 850 هکتوپاسکال از سایت مرکز ملی پیش‌بینی محیطی و مطالعات جوی آمریکا اخذ و نقشه‌های آن با استفاده از نرم‌افزار Grads تهیه و مورد واکاوی قرار گرفت. نتایج حاصل از واکاوی نقشه‌های همدید نشان داد که در دوره موردمطالعه به جز ناحیه شمال غرب ایران، بقیه مناطق کشور تحت تأثیر یک سامانه کم فشار با منشأ مدیترانه قرار داشته است. کشیدگی زبانه پرفشار سیبری بر روی دریای خزر و شمال کشور باعث ایجاد شیو فشار در مرز بین دو توده هوا شده و از گسترش آن به سمت شمال غرب هم جلوگیری کرده است. همچنین عبور این سامانه از روی دریای سرخ، خلیج‌فارس و دریای عمان و تغذیه رطوبتی مناسب توسط آن‌ها، برشدت ناپایداری‌های آن افزوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

312 - ارزیابی عوامل ناامنی عراق و تاثیرات آن بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران
محمد عیسی انصاری فرد سیمین ارمغان علیرضا استعلاجی

10.30495/sarzamin.2023.22961

عراق پس از صدام ، از یک سو با بحران هویت ملی و برتری تعلقات قومی مذهبی بر تعلقات ملی و کینه ها و نفرت های قومی و مذهبی همراه بوده است که این مسائل جامعه عراق را با دگرگونی های مذهبی همراه ساخته است و به تدریج مسائل داخلی عراق با دخالت کشورهای بیگانه نظیر ایران ، آمریکا چکیده کامل

عراق پس از صدام ، از یک سو با بحران هویت ملی و برتری تعلقات قومی مذهبی بر تعلقات ملی و کینه ها و نفرت های قومی و مذهبی همراه بوده است که این مسائل جامعه عراق را با دگرگونی های مذهبی همراه ساخته است و به تدریج مسائل داخلی عراق با دخالت کشورهای بیگانه نظیر ایران ، آمریکا ، عربستان و رژیم صهیونیستی در این کشور همراه بوده است و عوامل حاضر توانسته امنیت عراق را با چالش هایی جدی مواجه سازد که این موضوع در طی سال های اخیر پس از ظهور داعش و چالش های قدرت مرکزی عراق ، امنیت همسایگان این کشور را نیز تحت تاثیر قرار داده است . در این راستا پژوهش حاضر با روش توصیفی-تحلیلی و کاربردی ، به تبیین عوامل ناامنی عراق و تاثیرات آن بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایرانپرداخته است . جامعه آماری پژوهش از کلیه کارشناسان نظامی و ژئوپلیتیک تشکیل شده که حجم نمونه آن تعداد 40 نفر تخمین زده شده است .در راستای تحلیل یافته ها نیز از آزمون های بینومال تست و میانگین در نرم افزار spss استفاده گردید . پرسش اصلی پژوهش حاضر این مساله است که مهمترین عوامل ناامنی عراق چیست و عوامل ناامنی عراق بر کدام ابعاد امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران تاثیر گذار بوده اند؟ نتایج نشان داد که عوامل منطقه ای از مهمترین دلایل ناامنی در کشور عراق محسوب می شوند و بیشترین تاثیرات ناامنی های عراق بر ابعاد محیط زیستی و سپس بعد اقتصادی جمهوری اسلامی ایران بوده است . پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

313 - سیستم اطلاعات جغرافیایی GIS و ارائه مدل استقرار مدیریت ارتباط با مشتری، موردمطالعه باشگاه های ورزشی در استانهای ایران
علیرضا پاشایی خامنه فرشاد امامی سید عماد خسینی اکرم خواجه پور

10.30495/sarzamin.2022.21184

هدف از مطالعه حاضر طراحی مدل استقرار سیستم مدیریت ارتباط با مشتری در باشگاه‌های ورزشی ایران است. این پژوهش توصیفی تحلیلی از نوع کاربردی، جزء پژوهش‌های ترکیبی است. جامعه آماری این پژوهش را در مرحله کیفی مدیران باشگاه‌های ورزشی کلانشهرهای کشور15 مدیر به شکل هدفمند و در بخ چکیده کامل

هدف از مطالعه حاضر طراحی مدل استقرار سیستم مدیریت ارتباط با مشتری در باشگاه‌های ورزشی ایران است. این پژوهش توصیفی تحلیلی از نوع کاربردی، جزء پژوهش‌های ترکیبی است. جامعه آماری این پژوهش را در مرحله کیفی مدیران باشگاه‌های ورزشی کلانشهرهای کشور15 مدیر به شکل هدفمند و در بخش کمی نیز مربیان باشگاه های ورزشی تشکیل می دادند که از بین آن ها 357 نفر با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. برای تجزیه و تحلیل داده ها در بخش کیفی از سه مرحله کدگذاری باز، محوری و گزینشی با استفاده از نرم افزار مکس کیودا و نرم افزار GIS، در بخش کمی از مدل معادلات ساختاری با استفاده از نرم افزار اسمارت پی ال اس استفاده شد. در بخش شرایط زمینه ایی باشگاههای شهرهای تهران ، اصفهان ، مشهد در بخش شرایط مداخله گرباشگاههای شهر تهران ، تبریز ، ارومیه و مشهد و شیراز و در بخش شرایط علی باشگاههای اصفهان ، مشهد ، تهران وضعیت مطلوب تری نسبت به سایر باشگاهها داشتند . پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

314 - سنجش شاخص های بهزیستی اجتماعی در ایران به منظور برنامه ریزی شهری و منطقه ای
محمود اکبری مهران اکبری

در حال حاضر کشورهای مختلف جهان در بسیاری از مسائل اجتماعی و زیست‌ محیطی و توسعه پایدار دچار مشکلات حاد و فوری است؛ دستیابی به توسعه پایدار هدف هر جامعه‌ای است و توجه به بهزیستی و رفاه در جامعه مؤثرترین ابزار برای نیل به توسعه پایدار است. در پژوهش پیش رو که نگاهی کمی دار چکیده کامل

در حال حاضر کشورهای مختلف جهان در بسیاری از مسائل اجتماعی و زیست‌ محیطی و توسعه پایدار دچار مشکلات حاد و فوری است؛ دستیابی به توسعه پایدار هدف هر جامعه‌ای است و توجه به بهزیستی و رفاه در جامعه مؤثرترین ابزار برای نیل به توسعه پایدار است. در پژوهش پیش رو که نگاهی کمی دارد با استفاده از تکنیک تصمیم گیری چند شاخصه کوکوسو سعی شده است که به تحلیل فضایی شاخص‌های بهزیستی و تأمین اجتماعی در ایران پرداخته شود. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که در استراتژی اول(Ka) استان تهران با کسب امتیاز (0.042) و استان خراسان رضوی با کسب امتیاز (0.041) و استان آذربایجان شرقی با کسب امتیاز (0.039) بیشترین امتیازات را در این استراتژی به خودشان اختصاص داده‌اند. در استراتژی دوم(Kb) استان تهران با کسب امتیاز (17.55) استان خراسان رضوی با کسب امتیاز (14.734) و استان اصفهان با کسب امتیاز (13.104) بیشترین امتیازات را در استراتژی دوم به خودشان اختصاص داده‌اند. در استراتژی سوم(Kc) استان تهران با کسب امتیاز (1)، استان خراسان رضوی با کسب امتیاز (0.981) و آذربایجان شرقی با کسب امتیاز (0.938) بیشترین امتیاز را به خودشان اختصاص دادند. در شاخص‌های مورد بررسی 22 استان در وضعیت متوسط و محروم قرار دارند و بهبود شاخص‌های بهزیستی و تأمین اجتماعی در این مناطق نیازمند توجه ویژه تصمیم سازان و تصمیم گیران است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

315 - تحلیل اثر تغییر اقلیم بر نظام بهره برداری کشاورزی با استفاده از مدل LARS-WG در پهنه جنوب شرق ایران
مهسا فرزانه آزاده اربابی سبزواری سیدجمال الدین دریاباری فریده اسدیان

10.30495/sarzamin.2023.22861

این پژوهش به بررسی متغیر‌های اقلیمی در شش ایستگاه‌ سینوپتیک پهنه جنوب شرق ایران (1987-2020) پرداخت و در دو دوره زمانی 2021-2040 و 2041-2060 با استفاده از ﻣﺪل ﮔﺮدش ﻛﻠﻰ تحلیل گردید. دقت مدل LARS-WG در شبیه‌سازی متغیرهای اقلیمی مطابق شاخص‌های MAE، RMSE، R2، NSE مرحله صحت‌س چکیده کامل

این پژوهش به بررسی متغیر‌های اقلیمی در شش ایستگاه‌ سینوپتیک پهنه جنوب شرق ایران (1987-2020) پرداخت و در دو دوره زمانی 2021-2040 و 2041-2060 با استفاده از ﻣﺪل ﮔﺮدش ﻛﻠﻰ تحلیل گردید. دقت مدل LARS-WG در شبیه‌سازی متغیرهای اقلیمی مطابق شاخص‌های MAE، RMSE، R2، NSE مرحله صحت‌سنجی مورد بررسی قرار گرفت. ﻧﻴﺎز آﺑﻲ ﮔﻴﺎه ﺑﺎ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺑﺎزهﻫﺎی ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮای ﻛﺎﺷﺖ و ﻃﻮل دورهﻫﺎی رﺷﺪ ﺑﺎ دﻣﺎ و ﺿﺮﻳﺐ درﺟﻪ روز رﺷﺪ ﺑﺪﺳﺖ آﻣﺪ. ﺗﻐﻴﻴﺮ اﻗﻠﻴﻢ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ اﻓﺰاﻳﺶ دﻣﺎی حداکثر، ﻃﻮل دوره رﺷﺪ در ﻣﺮاﺣﻞ ﻣﺨﺘﻠﻒ را ﺑﻴﻦ 1 ﺗﺎ 20 روز ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻲدﻫﺪ ﻛﻪ زﻣﺎن ﻛﺎﺷﺖ در ﺷﺮاﻳﻂ ﺗﻐﻴﻴﺮ اﻗﻠﻴﻢ را ﺑﻪ ﺗﻌﻮﻳﻖ اﻧﺪاخته و ﻃﻮل ﻓﺼﻞ ﻛﺸﺖ را 15 ﺗﺎ 28 روز ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻲدﻫﺪ. ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ درﺳﺖ ﻋﻮاﻣﻠﻲ ﭼﻮن رﻗﻢ ﻣﺤﺼﻮل و ﺑﻬﻴﻨﻪ‌ﺳﺎزى اﻟﮕﻮى ﻛﺸﺖ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ اﻗﻠﻴﻢ ﻣﻨﻄﻘﻪ و آگاهی از شرایط اقلیمی حال-آینده از اﺛﺮات ﻣﻀﺮ ﺗﻐﻴﻴﺮ اﻗﻠﻴﻢ ﺑﺮ رﺷﺪ و ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻣﺤﺼﻮﻻت ﻛﺸﺎورزى ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ بکاهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

316 - مکان‌یابی مناطق مناسب برای کشت زرشک در کشور ایران
حسن رضایی غلام عباس فلاخ قالهری

10.30495/sarzamin.2022.60781.1954

زمینه و هدف:پهنه بندی کشت محصولات کشاورزی یکی از انواع ارزیابی است که می تواند به عنوان الگویی برای ارزیابی اراضی، برنامه ریزی و مدیریت بهتر از منابع اراضی مورد استفاده قرار گیرد.روش بررسی: در این پژوهش برای تعیین مکان‌های مناسب جهت کشت زرشک در کشور ایران، معیارها و زیر چکیده کامل

زمینه و هدف:پهنه بندی کشت محصولات کشاورزی یکی از انواع ارزیابی است که می تواند به عنوان الگویی برای ارزیابی اراضی، برنامه ریزی و مدیریت بهتر از منابع اراضی مورد استفاده قرار گیرد.روش بررسی: در این پژوهش برای تعیین مکان‌های مناسب جهت کشت زرشک در کشور ایران، معیارها و زیر معیارهای مختلفی مد نظر قرار گرفت و با توجه به اهمیت تلفیق اطلاعات، فرآیند تحلیل سلسله مراتبی برای وزن‌دهی به لایه‌ها انتخاب و به کمک نرم‌افزار Expert choice پیاده‌سازی گردید. از نرم‌افزار Arc GIS، به منظور تحلیل فضایی و همپوشانی لایه‌ها استفاده شد.یافته ها: نتایج حاصل از عوامل اقلیمی، توپوگرافی و خاکی نشان داد که ستان‌های خراسان جنوبی(قاین، بیرجند)، فارس(شیراز و آباده) ، همدان، اراک، اصفهان، شهرکرد و کرمان بهترین مکان برای کشت این محصول می‌باشند. برای بیان میزان مناطق مناسب یا مناسب برای کشت زرشک بصورت مساحت می‌توان مناطق مختلف کشور را براساس مساحت اراضی قابل کشت کشور که بالغ بر 356858.1 کیلومتر مربع (35685810 هکتار) می‌باشد.بحث و نتیجه گیری: نتایج حاصل می‌تواند، طراحان را در انتخاب مکان مناسب جهت کشت زرشک یاری کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

317 - روابط ژئواکونومی (اقتصاد ژئوپلیتیکی‌) ایران و هند و عوامل همگرایی و واگرایی آن
علیرضا محرابی قاسم عباسیان فرد سروش نیک منش

10.30495/sarzamin.2022.68471.2053

اقیانوس هند، به عنوان تسهیل کننده تجارت جهانی و جریان آزاد انرژی از نقش ژئوپلیتیکی و ژئواستراتژیکی ویژه‌ای برخوردار بوده و کناره‌های آن، در محل تلاقی محورهای بزرگ ارتباط زمینی که آسیای شرقی و جنوب شرقی و آسیای جنوبی و... را به آفریقا، اروپا و هند متصل می‌سازد، قرار دارد چکیده کامل

اقیانوس هند، به عنوان تسهیل کننده تجارت جهانی و جریان آزاد انرژی از نقش ژئوپلیتیکی و ژئواستراتژیکی ویژه‌ای برخوردار بوده و کناره‌های آن، در محل تلاقی محورهای بزرگ ارتباط زمینی که آسیای شرقی و جنوب شرقی و آسیای جنوبی و... را به آفریقا، اروپا و هند متصل می‌سازد، قرار دارد . ‌ایران و هند دو کشور مهم در منطقه بوده و در طول تاریخ با یکدیگر روابط تنگاتنگی داشته‌اند، از‌این رو ژئواکونومیک ‌این دو کشور با یکدیگر ارتباط ویژ‌ه‌ای داشته و بررسی و شناخت عوامل موثر بر آن، حائز اهمیت است. در پژوهش پیش رو که ماهیتی بنیادی دارد و و در پی یافتن واقعیت‌‌ها و شناخت بازتاب‌های برخاسته از کنش متقابل جغرافیا، اقتصاد و سیاست است و با بهره‌گیری از روش تفسیری تحلیلی در پژوهش، به بررسی اثر ژئوپلیتیک ایران در مناسبات اقتصادی با کشور هند پرداخته شده است. با مطالعه اهم مفاهیم پیرامون موضوع مذکور که از مسائل مهم سیاست خارجی و سازمان&lrm;های بین&lrm;المللی است و همچنین از آنجا که میزان ارتباط با دولت&lrm;های خارجی و سازمان&lrm;های بین&lrm;المللی یکی از نماد‌های توسعه یافتگی یک کشور می‌باشد، در پژوهش حاضر ارتباط بین روابط اقتصادی ‌‌ایران و هند با جایگاه ژئواستراتژیک ‌‌ایران و عوامل واگرا و همگرای موثر در توسعه اقتصادی دو کشور پرداخته شده است. نتایج حاصل از این پژوهش، حاکی از آن است که کشور هند می‌تواند به عنوان پیوند دهنده ارتباط بین کشورهای حوزه آسیای مرکزی و قفقاز با کشور هند باشد و انتظار می‌رود که شاهد افزایش چشمگیری در تقویت همگرایی بین ایران و کشور هند باشیم. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

318 - تبیین بسترهای جغرافیایی تنش در روابط ایران و افغانستان بر محوریت تئوری کمپ و هارکاوی (با تاکید بر دوران طالبان)
سید مهدی موسوی شهیدی بهادر زارعی

10.30495/sarzamin.2023.69643.2062

افغانستان کشوری است که در شرق ایران واقع‌شده و روابط پرفراز و نشیبی را با ایران در طول دوران تاریخی حیات خود سپری کرده است. بررسی روابط افغانستان با ایران در زمانی که طالبان بر این کشور مسلط شده‌ نشان‌دهنده روابط تیره و تنش در روابط دو کشور بوده است. در حال حاضر با توجه چکیده کامل

افغانستان کشوری است که در شرق ایران واقع‌شده و روابط پرفراز و نشیبی را با ایران در طول دوران تاریخی حیات خود سپری کرده است. بررسی روابط افغانستان با ایران در زمانی که طالبان بر این کشور مسلط شده‌ نشان‌دهنده روابط تیره و تنش در روابط دو کشور بوده است. در حال حاضر با توجه به تسلط طالبان بر اکثریت مناطق افغانستان، شناسایی زمینه‌هایی که می-توانند منجر به تعارض در روابط ایران با این کشور شوند حائز اهمیت است. بنابراین این پژوهش با شیوه توصیفی تحلیلی به‌دنبال شناسایی زمینه‌های تعارض میان ایران و افغانستان در حال حاضر با بهره‌گیری از تئوری جفری کمپ و رابرت هارکاوی است. نتایج حاصل از پژوهش نشان می‌دهد که مهم‌ترین زمینه‌های تعارض در روابط ایران و افغانستان در حال حاضر در چهار بعد روندهای جمعیتی و مهاجرت‌های غیرقانونی از افغانستان به ایران (بیش از دو میلیون مهاجر غیرقانونی)، تعارضات مذهبی و قومی میان دو کشور (تعارض میان گروه‌های تروریستی حامی سنیان در افغانستان با شیعیان ایران)، مسائل سرزمینی و اختلافات ناشی از آن ( اختلاف دو کشور بر سر رودخانه هیرمند و عدم پایبندی دو کشور به توافق سال 1973 در باره آن و اختلافات دو کشور در باره اسلام قلعه) و وابستگی آب سیستان و بلوچستان به آب افغانستان (پیامدهای مخرب اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی نظیر مهاجرت، رشد بیکاری و تخریب محیط زیست استان سیستان و بلوچستان به دلیل کمبود آب) قرار دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

319 - مناقشات ژئوپولیتیکی قدرتهای منطقه ای و فرامنطقه ای در بحران سوریه و تاثیر آن برقدرت منطقه ای جمهوری اسلامی ایران
علی رحیمی عزت اله عزتی مسعود مهدوی حاجیلویی

10.30495/sarzamin.2022.49772.1825

تحول در فضای ژئوپولیتیک محیط امنیتی آسیای جنوب غربی پس از حادثه 11 سپتامبر 2001، قدرتهای منطقه ای و فرامنطقه ای را به در پیش گرفتن رویکردهای متفاوت، نسبت به بحران های حادث شده در این منطقه، وادار نموده است. با توجه به آنکه کشور سوریه سالهای متمادی، نقش دروازۀ ورود ایران چکیده کامل

تحول در فضای ژئوپولیتیک محیط امنیتی آسیای جنوب غربی پس از حادثه 11 سپتامبر 2001، قدرتهای منطقه ای و فرامنطقه ای را به در پیش گرفتن رویکردهای متفاوت، نسبت به بحران های حادث شده در این منطقه، وادار نموده است. با توجه به آنکه کشور سوریه سالهای متمادی، نقش دروازۀ ورود ایران به جهان عرب، محورمقاومت و اتصال استراتژیک ایران به مدیترانه و ... را داشته است. لذا تضعیف سوریه ، علاوه بر تضعیف محور مقاومت، کاهش نفوذ و قدرت منطقه ای ایران را در پی خواهد داشت. پژوهش حاضر توصیفی - تحلیلی بوده و هدف اصلی نوشتار تجزیه و تحلیل قدرت منطقه ای ایران در پرتو مناقشات ژئوپولیتیکی سوریه می باشد. نتایج پژوهش نشانگر آن است که مناقشات ژئوپولیتیکی قدرت های منطقه ای و فرامنطقه ای کشور سوریه، تاثیرات اساسی بر قدرت منطقه ای جمهوری اسلامی ایران در برخواهد داشت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

320 - جایگاه نوشهرسازی ایرانی _ اسلامی در تحقق زیست پذیری شهری (مورد مطالعه اطراف حرم حضرت عبدالعظیم(ع))
علیرضا جعفری حمیدرضا صارمی آرش بغدادی

10.30495/sarzamin.2023.22562

چکیدهامروزه شهرهای بزرگ با فرآیند ایستایی، زوال و افت مواجه شده‌اند که به ایجاد فضاهای ناکارآمد و فرسوده در شهرها انجامیده است. الگوهای متعدد و انبوهی برای مقابله با این معضل شهری ارائه‌شده است و این پژوهش نیز با هدف دستیابی به راه حلی مناسب در این زمینه، پیرامون الگوی چکیده کامل

چکیدهامروزه شهرهای بزرگ با فرآیند ایستایی، زوال و افت مواجه شده‌اند که به ایجاد فضاهای ناکارآمد و فرسوده در شهرها انجامیده است. الگوهای متعدد و انبوهی برای مقابله با این معضل شهری ارائه‌شده است و این پژوهش نیز با هدف دستیابی به راه حلی مناسب در این زمینه، پیرامون الگوی بازآفرینی نوشهرسازی ایرانی _ اسلامی بر پایه شاخص‌های عدالت محور به نظریه‌پردازی می‌پردازد. این پژوهش به‌منظور شناسایی شاخص‌ها و شناسه‌های ایده اصلی، از روش تئوری زمینه‌ای و در راستای تحلیل داده‌ها از روش تحلیل محتوا بهره برده است. شاخص‌ها از طریق روش مک گراناهان تعیین وزن و به‌صورت نزولی مرتب‌شده‌اند تا مشخص شود کدامیک از اصول و شاخص‌ها در هدف تحقیق نقش بسزایی دارد. سپس چارچوب مطروحه در بستر پژوهشی با روش‌های مطالعه اسنادی، مشاهده و مصاحبه مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفته است. نتایج یافته‌ها نشان می‌دهد که رسالت نوشهرسازی، ارزش‌گذاری مجدد به زیست خالص انسانی در چنین مکان‌های ناکارآمد و مسئله‌دار شهری است که آثار آن افزایش رضایتمندی و احساس آرامش و تعالی شهروندان از زندگی در شهرها بوده و از اهداف اصلی و منظومه عملکرد شهر ایرانی _ اسلامی می باشد؛ از این‌رو پیاده‌سازی الگوی نوشهرسازی ایرانی _ اسلامی در پرتو شهرسازی عدالت‌محور به‌عنوان الگوی موفق بومی و جامع برای مدیریت شهری ایران در دوره معاصر است که با زمینه قرار دادن عدالت در طرح‌ها و برنامه‌های شهری محقق می‌گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

321 - بررسی اثر بلاکینگ بر رخداد برف های سنگین و مداوم ایران
فاطمه درگاهیان بهلول علیجانی

با وجودی که وقوع بارش هر برف سنگینی ممکن است ناشی از رخداد پدیده بلاکینگ نباشد اما وقوعبرف های مداوم و سنگین ( 4 روز و بیشتر) می تواند با رخداد پدیده بلاکینگ مرتبط باشد. به منظورشناخت و بررسی الگوهای بلاکینگ موثر بر بارش برف سنگین و مداوم ایران، داده های روزانه ارتفاعژئ چکیده کامل

با وجودی که وقوع بارش هر برف سنگینی ممکن است ناشی از رخداد پدیده بلاکینگ نباشد اما وقوعبرف های مداوم و سنگین ( 4 روز و بیشتر) می تواند با رخداد پدیده بلاکینگ مرتبط باشد. به منظورشناخت و بررسی الگوهای بلاکینگ موثر بر بارش برف سنگین و مداوم ایران، داده های روزانه ارتفاعژئوپتانسیلی سطح 500 هکتوپاسکال در فصل سرد (اکتبر تا مارس)، دریک دوره 60 ساله در یک شبکهافقی با قدرت تفکیک فضایی 2/5*2/5NCEP-NCARبرای 40 درجه غربی تا 100 درجهiشرقی طول جغرافیایی و 20 تا 80 درجه شمالی عرض جغرافیایی اخذ گردید. به منظور استخراج رخداد بلاکینگ، داده ها براساس یک شاخص کمی اقلیم شناختی، به نام شاخص آشکارکننده دو بعدی درمحیط نرم افزارMAT LABبراساس شروط آشکارسازی رخداد بلاکینگ برنامه نویسی شدند. سپس تمامی رخدادهای بلاکینگ با تداوم 4 روزه و بیشتر استخراج گردید. با توجه به حجم داده ها از طریقتکنیک مولفه های اصلی و خوشه بندی اقدام به استخراج الگوهای غالب بلاکینگ گردید. در بینالگوهای غالب بلاکینگ 4 الگو بر بارش موثر بودند که از این چهار الگو تنها یک الگو بر بارش برفمداوم و شدید موثر بود. نتایج نشان داد که در بین الگوهای موثر بر بارش، تنها الگوی بلاکینگ امگاتراف سمت راست منجر به بارش برف مداوم و سنگین می شود و ریزش هوای سرد از عرض های بالاسبب تقویت سامانه بارشی شده و فراهم بودن سایر شرایط سینوپتیکی لازم، از قبیل وجود پرفشار قویدرسطح زمین، موقعیت خط همدمای صفر درجه سانتیگراد در سطح 850 هکتوپاسکال و ضخامت لایه500 تا 1000 در نقشه های هم ضخامت در حضور رخداد پدیده بلاکینگ، منجر به ریزش برف مداوم وسنگین می شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

322 - گسترش ناتو به شرق و منافع ملی ایران
مسعود الماسی عزت ا... عزتی

پس از فروپاشی شوروی و انحلال پیمان ورشو، دلیلی برای تداوم حیات پیمان نظامی امنیتی ناتو به نظر نمی رسید اما نیاز به تداوم حیات این پیمان با هدف توسعه هژمونی ایالات متحده و تقسیم هزینه آن سبب گسترش ناتو به سمت شرق شد. در مسیر تسخیر مهمترین صحنه رقابت میان قدرت ها، آسیای م چکیده کامل

پس از فروپاشی شوروی و انحلال پیمان ورشو، دلیلی برای تداوم حیات پیمان نظامی امنیتی ناتو به نظر نمی رسید اما نیاز به تداوم حیات این پیمان با هدف توسعه هژمونی ایالات متحده و تقسیم هزینه آن سبب گسترش ناتو به سمت شرق شد. در مسیر تسخیر مهمترین صحنه رقابت میان قدرت ها، آسیای مرکزی و تامین امنیت مسیر انتقال انرژی است. با توجه به اینکه ایران در موقعیت ژئوپولیتیکی بسیار حساسی واقع شده است و ربط دهنده دریای خزر با خلیج فارس و دریای عمان است و در دوران جنگ جهانی دوم هم پل پیروزی نام گرفت بنابراین چشم پوشی از ایران بعنوان یکی از قطب های ژئوپولیتیک منطقه غیر ممکن به نظر می رسد. بنابراین ایالات متحده و ناتو در یک حرکت همسو در تلاش برای گسترش دامنه نفوذ امنیتی این پیمان در جهان هستند. ما می توانیم شاهد حضور ناتو در افغانستان، عراق، آسیای مرکزی و ترکیه باشیم و در این زمان ایران می بایستی خود را با واقعیت این حضور تطبیق دهد. واضح است که تدوین سیاست درست در این راستا تامین منافع کشور است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

323 - رشد و توسعه شهرنشینی در ایران "با تاکید بر فعالیتهای اجتماعی-اقتصادی"
مهرداد نوابخش سروش فتحی

نظام شهرنشینی و روند سریع آن در کشور های در حال توسعه سبب هجوم گسترده به شهرها و پیدایش بخشخدمات متورم، حاشیه نشینی گسترده، بیکاری پنهان، پیدایش دوگانگی شبکه های اجتماعی مهاجرین در شهرها می گردد. بهبیان دیگر شهرنشینی یکی از مهمترین پدیده های عصر حاضر است، تا جائیکه صحبت چکیده کامل

نظام شهرنشینی و روند سریع آن در کشور های در حال توسعه سبب هجوم گسترده به شهرها و پیدایش بخشخدمات متورم، حاشیه نشینی گسترده، بیکاری پنهان، پیدایش دوگانگی شبکه های اجتماعی مهاجرین در شهرها می گردد. بهبیان دیگر شهرنشینی یکی از مهمترین پدیده های عصر حاضر است، تا جائیکه صحبت از انقلاب شهری در دنیا می شود. درایران نیز تحول شهرنشینی بسیار شتابان و سریع بوده است. یک قانون ساده جامعه شناختی می گوید هر تحول و تغییر خارجاز قاعده و سازمانی منجر به پیامدهای ناخواسته بسیاری می شود. الگوی توسعه شهری در ایران الگوی تسلط تک شهری و نیز تمرکز گرایانه بوده است. در سه چهار دهه اخیر ایران چندین بوم (Boom) مختلف را پشت سر گذاشته از آن جمله بوم نفت، بوم شهرنشینی و بوم زایشهای بسیار (جمعیت). در چنین شرایطی شهرنشینی با پیامدهای بسیاری همراه خواهد بود از جمله توزیع بی عدالتی، گسترش آسیبهای اجتماعی و ناهمگونی فزاینده اجتماعی و کمک به گسترش انواع بحرانهای اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

324 - تحلیل و پیشبینی بارش های منطقه لارستان با استفاده از مدل زنجیره مارکوف
بهلول علیجانی زین العابدین جغفرپور حیدر قادری

در این مقاله تحلیل و پیش بینی بارش های منطقه لارستان، روزهای بارش 0/1 میلی متر و بیشتر ایستگاه لار در دوره آماری 2003-19960 بررسی شده است. ابتدا فراوانی روزهای بارانی بر اساس تداوم آن ها گروه بندی و فراوانی هرکدام از توالی ها به صورت مجزا مطالعه گردید. سپس بر اساس مدل ز چکیده کامل

در این مقاله تحلیل و پیش بینی بارش های منطقه لارستان، روزهای بارش 0/1 میلی متر و بیشتر ایستگاه لار در دوره آماری 2003-19960 بررسی شده است. ابتدا فراوانی روزهای بارانی بر اساس تداوم آن ها گروه بندی و فراوانی هرکدام از توالی ها به صورت مجزا مطالعه گردید. سپس بر اساس مدل زنجیره مارکوف احتمال وقوعهریک از توالی ها به صورت ماهانه ، فصلی و سالانه محاسبه شد. یافته های تحقیق نشان داد که:حداکثر فراوانی روزهای بارانی 44 روز و حداقل آن 11 روز در سال است . ژانویه بیشرین فراوانی و ماه هایمه و ژوئیه کمترین فراوانی را دارند. زمستان فصل مرطوب و بهار فصل خشک منطقه است. شدت متوسط هر بارش 8/2 میلی متر ، فاصلة متوسط بین دو بارش در دوره بارانی 6/2 روز، زمان متوسط شروع بارندگی 17 آذر و خاتمة بارندگی 26 فروردین است.مقایسه فراوانی توالی های پیش بینی شده با فراوانی توالی های مشاهده شده دقت مدل زنجیر ه مارکوف رادر پیش بینی توالی های خشک و مرطوب در مناطقی مانند لارستان که ناهماهنگی شدید بارش دارند، نشان داد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

325 - جایگاه استراتژیک ایران دراتحادیه شانگهای
کیومرث یزدان پناه درو عزت اله عزتی

سازمان همکاری شانگهای یکی از سازمان های بزرگ امنیتی و اقتصادی در قاره آسیا است که از نظر استراتژیک و ژئو پلتیک و ژئو استراتژیک اهمیت خاصی پیدا کرده است. نهادی است تازه تأسیس با حرکت تکاملی تند و سریع که مورد توجه رقبا و مجامع بزرگ اقتصادی در جهان قرار گرفته است.وگستره آ چکیده کامل

سازمان همکاری شانگهای یکی از سازمان های بزرگ امنیتی و اقتصادی در قاره آسیا است که از نظر استراتژیک و ژئو پلتیک و ژئو استراتژیک اهمیت خاصی پیدا کرده است. نهادی است تازه تأسیس با حرکت تکاملی تند و سریع که مورد توجه رقبا و مجامع بزرگ اقتصادی در جهان قرار گرفته است.وگستره آن منطقه اورآسیا را نیز در بر گرفته است. در این مقاله ضمن بررسی ریشه ها و عوامل استراتژیک پیدایش و علل استمرار و گسترش حوزه جغرافیایی سازمان شانگهای، ضمن تأکید بر جایگاه استراتژیک ایران در منطقه خاورمیانه و نقش مستقیم حضور کشورمان در شانگهای نشان داده خواهد شد که عضویت ایران در این سازمان با منافع و امنیت ملی کشورمان در شرایط کنونی سازگاری دارد یا خیر؟ پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

326 - ژئوپولیتیک نوین اروپا و تاثیر آن بر روابط خارجی جمهوری اسلامی ایران (با تاکید بر دوران پس از جنگ سرد و شکل گیری اتحادیه اروپا)
عبدالرضا فرجی راد نرگس قاسمی

اتحادیه اروپا پستی و بلندی‌های زیادی را در راه همگرایی پشت سر گذارده و فارغ از بن‌بستی که هم‌اکنون در آن گرفتار شده،می‌توان آن را موفق‌ترین پروژه‌ همگرایی منطقه‌ای در دنیا دانست.از نتایج این همگرایی شکل گیری یک سیاست خارجی واحد بوده است که تقریبا در مقابل دیگر کشورها و چکیده کامل

اتحادیه اروپا پستی و بلندی‌های زیادی را در راه همگرایی پشت سر گذارده و فارغ از بن‌بستی که هم‌اکنون در آن گرفتار شده،می‌توان آن را موفق‌ترین پروژه‌ همگرایی منطقه‌ای در دنیا دانست.از نتایج این همگرایی شکل گیری یک سیاست خارجی واحد بوده است که تقریبا در مقابل دیگر کشورها و مناطق دنیا بدان عمل می کنند. از زمان شکل گیری اتحادیه اروپا، جمهوری اسلامی ایران بجای یک کشور می بایستی با یک سیاست متحده از سوی مجموعه اعضای اتحادیه روبرو می گشت، که شدیدا بر روابط ایران و اروپا تاثیر می گذارد. در این پژوهش به دنبال پاسخ این سئوال هستیم که از زمان شکل گیری اتحادیه روابط جمهوری اسلامی با اتحادیه چگونه بوده و سپس چه عوامل ژئوپولیتیکی بر این روابط تاثیر گذار است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

327 - تحلیلی پیرامون برنامه های آموزش جغرافیا در دانشگاه های ایران (مطالعه موردی: طرح ایجاد دوره کارشناسی جغرافیا و برنامه ریزی روستایی)
نصرالله مولایی هشجین

در جهانی که به واسطه گسترش مرزهای علوم و فنون به سرعت تغییر و تحول می یابد، قلمروچشم اندازهای جغرافیایی نیز تغییر شکل می دهند. به تبع آن جغرافیا و نیز جغرافیدانان از این تغییرات تاثیر پذیرفته و نمی توانندبی تفاوت باشند . در جامعه ما نیز با توجه به تحولات ایجاد شده در زم چکیده کامل

در جهانی که به واسطه گسترش مرزهای علوم و فنون به سرعت تغییر و تحول می یابد، قلمروچشم اندازهای جغرافیایی نیز تغییر شکل می دهند. به تبع آن جغرافیا و نیز جغرافیدانان از این تغییرات تاثیر پذیرفته و نمی توانندبی تفاوت باشند . در جامعه ما نیز با توجه به تحولات ایجاد شده در زمینه های مختلف، در جهت مرتفع ساختن تنگناها و مشکلاتمحیطی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، برنامه های آموزشی را باید به شکلی هدایت نمود که از یک طرف خلأ ناشی از عدمبه کارگیری این دانش در مقیاس وسیع در کشور پر شده و از سوی دیگر با تحول و هدایت آموزش جغرافیا در دانشگاه هاومؤسسات آموزش عالی کشور، جایگاه واقعی آن در سرزمین آرایی وآماده نمودن مکان ها برای انسان و تأمین بهروزی گروه هایانسانی در حدی که در قلمرو و حیطه این علم بوده و به علمیت آن بیافزاید، نشان داده شود .در این مقاله نگارنده، بابهره گیری از تجربیات، منابع و اطلاعات به بررسی موضوعاتی ؛ مانند محتوای برنامه های آموزشیو جنبه های کاربردی آن قبل و بعد از انقلاب فرهنگی، تغییر و تحول در عناوین دروس با حفظ علمیت جغرافیایی آن، جایگاهجغرافیا در ساختار نظام آموزش عالی کشور و ایجاد تخصص در رشته و گرایش های جغرافیا اشاره داشته و سپس به ارائه طرحایجاد دوره کارشناسی جغرافیا و برنامه ریزی روستایی بر اساس نیازهای موجود، به عنوان نتیجه گیری و پیشنهاد پرداخته شدهاست. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

328 - تحلیل سینوپتیکی ماهیت سامانه های کم فشار سودانی (مطالعه موردی؛ توفان دسامبر 2001)
عباس مفیدی آذر زرین

به منظور بررسی برخی از جنبه های سینوپتیکی مربوط به سامانه های کم فشار سودانی از جمله الگوی گردش ترازفوقانی و تحتانی وردسپهر و منبع رطوبت و نحوه فرارفت آن،الگوی سینوپتیکی حاکم در زمان وقوع توفاندسامبر 2001 بر روی ایران مورد توجه قرارگرفت . بدین منظور نقشه های فشار سطح زم چکیده کامل

به منظور بررسی برخی از جنبه های سینوپتیکی مربوط به سامانه های کم فشار سودانی از جمله الگوی گردش ترازفوقانی و تحتانی وردسپهر و منبع رطوبت و نحوه فرارفت آن،الگوی سینوپتیکی حاکم در زمان وقوع توفاندسامبر 2001 بر روی ایران مورد توجه قرارگرفت . بدین منظور نقشه های فشار سطح زمین و ترازهای 500،200و 50 هکتوپاسکال قبل و بعد از شروع توفان مورد بررسی قرار گرفت . جهت شناخت منبع اصلی رطوبت سامانهسودانی نقشه های جهت و سرعت باد و نم ویژه در تراز 850 هکتوپاسکال بررسی گردید . به منظور درک وضعیت جت جنب حاره و نحوه تقویت آن نقشه های مؤلفه باد مداری و پتانسیل سرعت X برای تراز 200 هکتوپاسکال تهیه و مورد مطالعه قرارگرفت. همچنین شکل ابر درتصاویر ماهواره ای مربوط به توفان دسامبر 2001 بررسی شد.نتایج مطالعه در رابطه با تشکیل وگسترش کم فشار سودانی اگر چه همچون سایر مطالعات بر مقادیر پایینشاخص چرخه و استقرار پشته ای در تراز میانی وردسپهر بر روی مدیترانه غربی و ناوه عمیقی برمنتهی الیه شرقمدیترانه دلالت دارد اما نقش اصلی را به کشیده شدن تاوه قطبی در تراز 50 هکتوپاسکال به عنوان منبع اصلیتاوایی برای پیدایش الگوی گردش ناهنجار و تقویت سلول هدلی و جت جنب حاره بر روی مدیترانه و شمال آفریقامی دهد. یافته ها بر استقرار مناسب خروجی هسته جت جنب حاره بر روی خاورمیانه به همراه استقرار و تقویتپشته ای در تراز میانی و زبانه پرفشاری در تراز پایین بر روی دریای عرب جهت تکوین و گسترش کم فشارهایسودانی تأکید دارد . نتایج حاصل از بررسی توفان دسامبر 2001 نشان می دهد که استقرار وتقویت پشته /پرفشاربرروی دریای عرب از یک سو با ایجاد یک سری پسخورهای مثبت، موجب تشدید سلول هدلی و تقویت غیرمستقیمجت جنب حاره بر روی منطقه دریای سرخ شده و از سویی دیگر امکان انتقال مستقیم رطوبت از دریای عرب بهدرون سامانه های کم فشار را در زمان گسترش کم فشارهای منطقه دریای سرخ به ایران فراهم می سازد. همچنینیافته ها نشان می دهد که منبع اصلی رطوبت سامانه های سودانی مناطق حاره ای شرق آفریقا و قطاع جنوب غربیدریای عرب می باشد که درحین عبور از روی دریای سرخ و خلیج فارس تقویت می گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

329 - ماهیت حفره های دولت در ایران
زهرا پیشگاهی فرد ناصر رضائی عمران علیزاده

امنیت یکی از از اساسی ترین عناصر استمرار حاکمیت است. در طول زمان حیات هر حکومت، پدیده هایی به صورت سازمان یافته، گاه در سطحی محدود و گاه در سطحی گسترده حاکمیت دولت ها را در فضای جغرافیایی به چالش می کشند؛ این پدیده ها متفاوت از چالشگران سنتی که از آن ها با عنوان های ناح چکیده کامل

امنیت یکی از از اساسی ترین عناصر استمرار حاکمیت است. در طول زمان حیات هر حکومت، پدیده هایی به صورت سازمان یافته، گاه در سطحی محدود و گاه در سطحی گسترده حاکمیت دولت ها را در فضای جغرافیایی به چالش می کشند؛ این پدیده ها متفاوت از چالشگران سنتی که از آن ها با عنوان های ناحیه گرایی و یا واگرایی یاد می شد و عمدتاً حواشی کشور را شامل می شدند، در هر جای قلمرو دولت به اشکال عمودی یا افقی قابل تشخیص هستند که از آن بعنوان "حفره های دولت" یاد می شود. سرزمین ایران گرچه در طول تاریخ از واگرایی های منطقه ای رنج می برده اما همواره با مسائل و پدیده های جزیی در داخل کشور نیز روبرو بوده که به لحاظ محدود بودن آن پدیده ها دولت قادر به حذف آن ها بوده است. اما در سال های اخیر تعداد وقوع پدیده های سازمان یافته یا همان حفره های دولت به شدت رو به افزایش است و بیش از مسائل واگرایی هایی منقطه ای نگرانی دولت را به همراه دارد. این پژوهش در پی آن است ضمن شناسایی انواع حفره های دولت، متغیرهای قابل تعریف حفره های دولت در ایران یعنی آن دسته از پدیده های اجتماعی ـ فرهنگی، اقتصادی و سیاسی که حاکمیت را دچار چالش می کنند با روش های کمی و تحلیل محتوی مورد شناسایی قرار داده و سنجش کند که حفره های دولت در کشور از چه عمق و وسعتی برخوردار بوده و پراکندگی این حفره ها در سطح استان ها چگونه است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

330 - مهاجرت و عوامل زمینه ساز آن در ایران
حبیب اله زنجانی

ایران یکی از کشو رهایی است که حداقل در دوره هایی از تاریخ طولانی خود در معرض نقل و انتقا ل های جمعیتی قرارداشته است . این نقل و انتقال ها در زمان های گذشته بیشتر ناشی از حمله و هجوم بوده ولی در قرن اخیر جنبه هایسیاسی و اقتصادی آن بر جنبه های خونین و قهرآلود غلبه داشته ا چکیده کامل

ایران یکی از کشو رهایی است که حداقل در دوره هایی از تاریخ طولانی خود در معرض نقل و انتقا ل های جمعیتی قرارداشته است . این نقل و انتقال ها در زمان های گذشته بیشتر ناشی از حمله و هجوم بوده ولی در قرن اخیر جنبه هایسیاسی و اقتصادی آن بر جنبه های خونین و قهرآلود غلبه داشته است.عوامل زمینه ساز مهاجرت در ایران ریشه در ویژگی های جمعیتی، اقتصادی و سیاسی دارد و میزان رشد جمعیت درایران در مقایسه با کل جهان بیشتر بوده؛ توزیع فضایی جمعیت به گونه ای است که برخی از مناطق کشور ازمطلوبیت لازم برای اسکان و استقرار جمعیت و فعالیت مناسب، برخوردار نمی باشد و این امر به مهاجرپذیری بعضیمناطق و مهاجر فرستی برخی دیگر از آن ها می انجامد. سیاست های توسعه ای و اقدامات مدیریتی نیز از عواملیاست که به توسعه نامتوازن انجامیده و شرایط طبیعی را در جهت جذب و رانش جمعیت از منطقه ای به منطقه دیگرتسهیل کرده است . بر این عامل باید نحوه معشیت و نظام سکونت جمعیت کشور از دید شهرنشینی و روستانشینیرا نیز افزود و بر کاهش مستمر جمعییت روستاهای کوچک و کم جمعییت تاکید کرد . شکاف عظیم درآمدی بین شهرو روستا نه تنها در سطح کشور بلکه در بین استا ن ها و داخل آن ها نیز جریان دارد و از عوامل زمینه ساز مهاجرت ها بهحساب می آید. نامناسب بودن نظام سرمایه گذاری در مناطق مختلف کشور از یک طرف و تنوع ویژگی های محیطیبا خصوصیات اقتصادی - اجتماعی و قومی تباری از سوی دیگر نیز به گونه ای است که تعریف و تدوین سیاست عامو جامع نگری را در این مورد با اشکالات خاصی مواجه نموده و اثر بخشی آن را محدود کرده است . در چنین شرایطیمطالعه دقیق تر این موضوع برای یافتن راه کارهای ضروری اجتناب ناپذیر می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

331 - نقش الگوهای فشار در بارش های سواحل جنوبی دریای خزر
بهلول علیجانی حسین محمدی آتوسا بیگدلی

مطالعۀ بارندگی به عنوان یک عنصر بسیار مهم آب و هوایی و رکن اصلی در مطالعات بیلان آب اساس برنامه ریزی های منابع طبیعی هر کشوری را تشکیل می دهد. بدین جهت در این تحقیق به منظور شناسایی نقش الگوهای فشار در بارش های سواحل جنوبی دریای خزر بارش روزانه ایستگاه های سینوپتیک و کل چکیده کامل

مطالعۀ بارندگی به عنوان یک عنصر بسیار مهم آب و هوایی و رکن اصلی در مطالعات بیلان آب اساس برنامه ریزی های منابع طبیعی هر کشوری را تشکیل می دهد. بدین جهت در این تحقیق به منظور شناسایی نقش الگوهای فشار در بارش های سواحل جنوبی دریای خزر بارش روزانه ایستگاه های سینوپتیک و کلیماتولوژی سواحل جنوبی دریای خزر در دورۀ آماری 2003-1986 به صورت کنترل کیفیت شده از سازمان هواشناسی کشور تهیه شد. کل منطقه بر اساس بارش روزانه و به روش خوشه بندی ، پهنه بندی شده به سه ناحیه مجزا تقسیم شد. در هر ناحیه توالی های بارش 2 روزه و بیشتر برای دورۀ آماری مورد مطالعه استخراج شد. برای هر توالی یک نمونه معرف انتخاب گردید و سپس برای هر توالی نمونه در هر ناحیه نقشه های سطح زمین و سطح 500 هکتوپاسکال استخراج گردیده و بررسی گردید. بدین ترتیب الگوهای فشار برای توالی های بارش 2 روزه و بیشتر در هر ناحیه مشخص گردید. نتایج تحقیق نشان می دهد که: بیشتر بارش ها در توالی های دو و سه روزه رخ می دهند که نشان دهنده دینامیک بودن عامل آنها است. سیستم های سینوپتیک ایجاد کننده این بارشها پرفشار های دینامیک غربی هستند که غالبا در ماه اکتبر وارد منطقه می شوند. این سیستم ها با هدایت هوای سرد از روی آب گرم دریای خزر سبب ناپایداری شده و در سواحل ایران بارش ایجاد می کنند. علیرغم باور عمومی نقش پرفشار سیبری در ایجاد بارش های منطقه کم رنگ بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

332 - کاربست نرم افزار Digital Atmosphere 2000 در تحلیل فضایی پدیده های اقلیمی ایران
محمد علی خورشید دوست یوسف قویدل رحیمی

پدیده هایی چون توفان های رعد و برقی و گرد و غباری، روزهای توام با مه، روزهای برفی، روزهای بارانی و روزهایتوام با بارا ن های ی خزده دارای اهمیت بسیار زیادی در کشاورزی، بهداشت، حمل و نقل، محیط زیست و غیره هستندو بخش وسیعی از تحقیقات علوم آب و هواشناسی دنیا را به خود اختصا چکیده کامل

پدیده هایی چون توفان های رعد و برقی و گرد و غباری، روزهای توام با مه، روزهای برفی، روزهای بارانی و روزهایتوام با بارا ن های ی خزده دارای اهمیت بسیار زیادی در کشاورزی، بهداشت، حمل و نقل، محیط زیست و غیره هستندو بخش وسیعی از تحقیقات علوم آب و هواشناسی دنیا را به خود اختصاص داده اند. در این مقاله قابلیت های نرم افزار دیجیتال اتمسفر 2000 در تحلیل فضایی برخی پدیده های خاص اقلیم ایران نشان داده شده است . نتایج این مطالعه ن شانگر تغییراتی در نحوة توزیع زمانی - مکانی پدیده های مورد مطالعه در سطح ایران می باشد .در بین پدیده های اقلیمی مورد مطالعه در این مقاله به جرأت می توان اذعان نمود که مهم ترین پدیده، توفان تندریو بیشترین مقدار تغییرات فضایی در نحوة توزیع توفان های غبار و ماس های قابل مشاهده بوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

333 - جایگاه ژئومورفولوژی در ارزیابی بلایای طبیعی و مقابله با آ ن ها در ایران
داود مختاری

کشور ایران با توجه به موقعیت جغرافیایی، شرایط زمین شناختی و ژئومورفولوژیکی و همچنین پیشینهتاریخی آن از نظر اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی در زمره کشورهای بلاخیز جهان است . علی رغم پیشرفت هایی کهدانش ژئومورفولوژی در دهه های اخیر در ایران داشته است، توجه چندانی به تبیین رابطه چکیده کامل

کشور ایران با توجه به موقعیت جغرافیایی، شرایط زمین شناختی و ژئومورفولوژیکی و همچنین پیشینهتاریخی آن از نظر اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی در زمره کشورهای بلاخیز جهان است . علی رغم پیشرفت هایی کهدانش ژئومورفولوژی در دهه های اخیر در ایران داشته است، توجه چندانی به تبیین رابطه این رشته از جغرافیا بابلایای طبیعی نشده است . این مقاله سعی دارد با بررسی ابعاد ژئومورفولوژیکی برخی از بلایای طبیعی به وقوعپیوسته در چند سال اخیر در کشورمان ضمن تبیین جایگاه تحقیقات ژئومورفولوژیکی، نقش ژئومورفولوژیست ها رادر استراتژی های مدیریت خطر و بحرآن های ناشی از حوادث طبیعی در کشورمان روشن سازد.نهایشن، زمین لرزه ها و غیره، از دو Ĥ نتایج بررسی تعداد محدودی از بلایای طبیعی از قبیل زمین لغزه ها، طوفجنبه بر مسایل ژئومورفیکی دلالت دارند : اولا، مخاطرات طبیعی آثار ژئومورفیکی خاصی را در سطح زمین ایجادمی کنند و دیگر این که عوامل فعال ژئومورفولوژیکی خود منشأ شکل گیری برخی از بلایای طبیعی می باشند . درمجموع ژئومورفولوژی دانشی توانمند است که می بایست نقش برجسته ای در تعامل بین رشته ای برای ارائهراهبردهای مناسب به منظور مقابله با بلایای طبیعی بازی کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

334 - معرفی طبقه بندی اقلیمی ریواس مارتینز 1 (مطالعه موردی: استان گیلان و خراسان)
بهمن رمضانی گورابی

پتانسیل های طبیعی بالفعل و بالقوۀ هر ناحیه و منطقۀ جغرافیایی به عوامل و عناصر اقلیمی وابسته است . وباتوجه به پارامترهای سازندۀ دستگاه اقلیم ، قابل فرموله شدن می باشد واز طریق آن فرمول می توان مناطق دارایاقلیم مشابه را شناسایی کرد. این مقاله روش طبقه بندی اقلیمی (بیو کلی چکیده کامل

پتانسیل های طبیعی بالفعل و بالقوۀ هر ناحیه و منطقۀ جغرافیایی به عوامل و عناصر اقلیمی وابسته است . وباتوجه به پارامترهای سازندۀ دستگاه اقلیم ، قابل فرموله شدن می باشد واز طریق آن فرمول می توان مناطق دارایاقلیم مشابه را شناسایی کرد. این مقاله روش طبقه بندی اقلیمی (بیو کلیماتیک) ریواس مارتینز را که به طور وسیع درنواحی ساحلی و فلات های مدیترانه ای اقیانوس اطلس مورد استفاده قرار گرفته است، شرح می دهد و برای استانگیلان و خراسان (ناحیه ساحلی و قاره ای یا بری ) به عنوان نمونه طبقه بندی و تهیه نقشه اقلیمی (بیو کلیمایی ) ارائهشده است . جهت انجام کار از آمار 15 ایستگاه گیلان و 13 ایستگاه خراسان و از پارامترهای میانگین حداکثر دمایگرم ترین ماه سال، میانگین حداقل دمای سردترین ماه سال، دمای متوسط ماهانه، میانگین دمای حداکثر سردترینماه سال و مجموع دمای ماهانه استفاده شد و شاخص های بیوکلیمایی قاره ایاقیانوسی، شاخص بیوکلیمای دمایی،شاخص بیوکلیمای آمبروترمیک محاسبه گردید . نقشه اقلیمی با شاخص بیوکلیمایی آمبروترمیک ترسیم شد و اینکار می تواند با توجه به محاسبات برای تمام شاخص ها انجام گردد . و نهایتا برای مقایسه ودقت روش با روشاقلیمی آمبرژه ،گوسن ،دمارتن و کوپن مورد بررسی ومقایسه قرار گرفت .نتیجۀ مطالعه نشان داد روش ریواس مارتینز در شرایط نزدیکی با روش گوسن قراردارد و به طور واقعی ترمی تواند اقالیم (بیو کلیماها) را جدا سازی نماید .پیشنهاد می شود این روش با توجه به وسعت سواحل جنوب و شمال ایران و توده قاره ای فلات ایران بهعنوان یک روش اقلیمی (بیوکلیمایی) مورد مطالعه سراسری و طبقه بندی با یک دوره آماری بلند مدت قرارگیرد تا باتوجه به توان های اقلیمی و محیطی در ایران، ابزاری مناسب برای اهداف برنامه های اجرایی، مورد استفاده قرارگیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

335 - تحلیلی بر مشکلات موجود در قلمرو کشت و صنعت چای ایران
حسن افراخته

کشت چای در سال 1279 توسط کاشف السلطنه در ایران رایج گردید . چای اکنون در وسعتی حدود34000 هکتار در ساحل جنوبی دریای خزر کشت م یشود و 107 کارخانه در مناطق کشت مشغول فرآوری اینمحصول می باشند. تا سا ل های اخیر حدود 6/47 درصد مصرف کشور از تولید داخلی تأمین می شد و بقیه از خا چکیده کامل

کشت چای در سال 1279 توسط کاشف السلطنه در ایران رایج گردید . چای اکنون در وسعتی حدود34000 هکتار در ساحل جنوبی دریای خزر کشت م یشود و 107 کارخانه در مناطق کشت مشغول فرآوری اینمحصول می باشند. تا سا ل های اخیر حدود 6/47 درصد مصرف کشور از تولید داخلی تأمین می شد و بقیه از خارج وارد می گردید. در سال های اخیر سهم تولید داخلی از کل مصرف کشور به 5/12 درصد تنزل یافته است . اکنون بیش از صد سال از آغاز فعالیت کشت و صنعت چای ایران م یگذرد ولی این صنعت در شرایط بحرانی قرار دارد. این بحراندر سال 1383 باامتناع کارخانه ها از خرید برگ سبزچای شدت گرفت.درک مشکلات موجود در قلمرو کشت و صنعت چای ایران و عوامل مؤثر آن هدف اصلی تحقیق حاضر م یباشد.تحقیق مبتنی بر داده هایی است که از طریق پژوهش میدانی در 11 مزرعه نمونه چایکاری و مطالعه برخیاسناد آرشیو سازمان چای کشور و دیگر منابع مدون جمع آوری شده است.داده های جمع آوری شده از طریق بررسی ضریب همبستگی بین متغیرها مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. در بررسی روابط خطی بین متغیرهای کیفی از ضریب همبستگی ناپارامتری اسپیرمن استفاده شده است. نتیجه نشان می دهد که ویژگی های اکولوژیکی، نظام مالکیت اراضی، سیاست قیمت گذاری برگ سبز، شیوهفرآوری محصول و نظام بازرگانی مجموعه بهم پیوسته ای را تشکیل م ی دهند که در بحران کشت و صنعت چایایران اثر دارند. در نتیجه چای ایران کیفیت مناسبی نداشته و قادر به رقابت در بازار نمی باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

336 - اثر نوسان قطبی بر نوسان های دما و بارش فصل زمستان در ایران مرکزی
کمال امیدوار مهدی جعفری ندوشن

هدف از اجرای این تحقیق پیش بینی ناهنجاری های دما و بارش زمستان( دسامبر- مارس) در ایران مرکزی با استفاده از الگوهای پیوند از دور می باشد. داده های مورد استفاده شامل نمایه نوسان قطبی و مقادیر دما( کمینه، بیشینه و میانگین) و بارش به صورت روزانه در طول 45 سال ( 2010-1965 می چکیده کامل

هدف از اجرای این تحقیق پیش بینی ناهنجاری های دما و بارش زمستان( دسامبر- مارس) در ایران مرکزی با استفاده از الگوهای پیوند از دور می باشد. داده های مورد استفاده شامل نمایه نوسان قطبی و مقادیر دما( کمینه، بیشینه و میانگین) و بارش به صورت روزانه در طول 45 سال ( 2010-1965 میلادی) در 9 ایستگاه ایران مرکزی می باشد. پس از میانگین گیری از داده ها، سری های زمانی فصلی برای هر متغیر به صورت جداگانه ساخته شد. نتایج آزمون همبستگی نشان داد که در فاز مثبت نوسان قطبی دمای زمستان در ایران مرکزی کاهش می یابد. همچنین مشخص شد تغییرات نمایه AO در فصل پاییز تا 25 درصد تغییرات دمای زمستان منطقه مورد مطالعه را توجیه می کند. به دلیل عدم وجود ضرایب همبستگی معنادار در اغلب ایستگاه های مورد مطالعه، می توان نتیجه گرفت بین نوسان قطبی و بارش زمستانه ایران مرکزی رابطه ای وجود ندارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

337 - تحلیل ژئوپلیتیکی حاکمیت دریایی ج.ا.ایران در خلیج فارس و تنگه هرمز
فریبرز احمدی دهکاء

مرزهای دریایی از مباحث مهم در جغرافیای سیاسی می باشد. هر کشور ساحلی به علت ارتباط مرز دریایی با کشورهای مجاور، جهت اعمال حاکمیت بر قلمرو دریایی و تحدید حدود خود با دیگران تلاش می کند. ایران اولین بار در سال 1313 با تصویب قانون مرزهای دریایی نسبت به اعمال حاکمیت بر قلمرو چکیده کامل

مرزهای دریایی از مباحث مهم در جغرافیای سیاسی می باشد. هر کشور ساحلی به علت ارتباط مرز دریایی با کشورهای مجاور، جهت اعمال حاکمیت بر قلمرو دریایی و تحدید حدود خود با دیگران تلاش می کند. ایران اولین بار در سال 1313 با تصویب قانون مرزهای دریایی نسبت به اعمال حاکمیت بر قلمروهای دریایی خود در خلیج فارس اقدام کرد. با وجود کرانه ساحلی زیاد ایران در خلیج فارس، ابعاد حاکمیتی مرزهای دریایی ایران با کشورهای عراق، کویت، امارات متحده عربی تحدید حدود نگردیده است که خود موجب چالش های سیاسی فراروی امنیت ملی ایران با همسایه های عربی خود بوده است. این مقاله به دنبال بررسی ابعاد حاکمیتی و تعیین آن در خلیج فارس و تنگه هرمز است. لذا روش این پژوهش کتابخانه ای و نوع پژوهش نیز از نوع کاربردی بوده است. برای بررسی بایستی کنوانسیون های حقوقی بین الملل را مورد تحلیل محتوا قرار داده و سپس به تحلیل محتوای قوانین داخلی در باب حاکمیت ایران در خلیج فارس پرداخت. سپس به تحلیل و شناخت چالش های حاکمیتی فراروی ج.ا. ایران پرداخته می شود. این مقاله مستخرج از طرح پژوهشی بررسی ابعاد حاکمیتی جمهوری اسلامی ایران در خلیج فارس و تنگه هرمز با حمایت مالی دانشگاه پیام نور می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

338 - مروری بر روند تحولات ژئوتوریسم و مدل های مورد استفاده آن در ایران
عزت الله قنواتی امیر کرم سعیده فخاری

ژئوتوریسم ،پدیده ای معاصروامروزی که از اواخردهه 80 میلادی درسراسر دنیا شناخته شده است .درسال های اخیرژئوتوریسم به صورت مفهومی بسیارجذاب درآمده که طیف وسیعی ازمردم با علاقه های گوناگون ونیز دولت ها، گروههای زیست محیطی وگروه های حفاظت ونگهداری رابه خود جلب می کند.از آن جا چکیده کامل

ژئوتوریسم ،پدیده ای معاصروامروزی که از اواخردهه 80 میلادی درسراسر دنیا شناخته شده است .درسال های اخیرژئوتوریسم به صورت مفهومی بسیارجذاب درآمده که طیف وسیعی ازمردم با علاقه های گوناگون ونیز دولت ها، گروههای زیست محیطی وگروه های حفاظت ونگهداری رابه خود جلب می کند.از آن جا که ژئوتوریسم رشته ای پیچیدهوچند بعدی است، معمولا درمورد مدل های آن توافقی همگانی وپذیرفته شده وجود ندارد. نکته قابل تأمل درطراحییک مدل، چارچوب های نظری فهم و ادراک ماست که در قلمرو آن پدیده مورد نظر ارزیابی می شود. هدف این مقالهآن است که به شیوه توصیفی و مطالعه مروری نقش وجایگاه ویژه ژئوتوریسم و روند تحولات آن درایران ومدل هایمورداستفاده آنرا بیان کند. داده های مورد نیاز تحقیق با استفاده از بررسی اسنادی (آرشیو کتابخانه ای، منابع داخلی وخارجی) جمع آوری شده است. دراین بررسی ضمن ارائه تعاریف وتوضیح مفاهیم ژئوتوریسم ومدل سازی ،عملکردواهداف و ویژگی های اساسی مدل های پرالونگ، لئوپولد، اکولوژی، فازی ، برنامه ریزی راهبردی فریمن، تاپ سیس،ای .اچ .پی، رینارد، پری یرا و سوات توضیح داده می شوند. پس از تحلیل مقایسه ای و توصیفی ،این نتیجه حاصل شدکه از بین این ده مدل ، مدل پرالونگ و اکولوژیک درمطالعات ژئومورفیک توریستی ایران متداولتربوده است ومدلفازی کمترین کاربرد درژئوتوریسم ایران را تاکنون نشان داده است .همچنین در بررسی روند تحولات ژئوتوریسم در ایران این نکته روشن شد که بین سالهای 1389 تا 1391 بیشترین کارهای پژوهشی در زمینه استفاده از مدل ها در بحثژئوتوریسم انجام شده که نشان دهنده روند روبه رشد مطالعات ژئوتوریسم در کشور است و الزام آشنایی با این مدلهابرای دست یابی به درک بهتری از ژئوتوریسم رابیان می دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

339 - گذر شهر از میان مزرعه! (کشاورزی ایران، عروج یا نزول)
بیزن رحمانی

به هنگام یک بررسی پهنانگر در جهت شناخت روند تحولات اقتصادی ایران در می یابیم که در گذشته بخشکشاورزی هم پای رشد صنعت، دو نیاز عمدۀ این بخش را نیز تأمین می کرد. از آنجا که رشد صنعت با گسترششهرنشینی همراه بود، تغذیۀ جمعیت فزاینده شهرها افزایش تولید مواد غذایی و عرضه آن به چکیده کامل

به هنگام یک بررسی پهنانگر در جهت شناخت روند تحولات اقتصادی ایران در می یابیم که در گذشته بخشکشاورزی هم پای رشد صنعت، دو نیاز عمدۀ این بخش را نیز تأمین می کرد. از آنجا که رشد صنعت با گسترششهرنشینی همراه بود، تغذیۀ جمعیت فزاینده شهرها افزایش تولید مواد غذایی و عرضه آن به قیمت مناسب راضروری می ساخت. با رشد صنعت و ماشینی شدن آن، نیاز به مواد اولیه کشاورزی نیز افزایش یافت و بخشکشاورزی تأمین این مواد را با قیمتی ارزان بر عهده گرفت.شکل گیری شهرها که دومین انقلاب عظیم در فرهنگ انسان بود، تحول اجتماعی برجسته ای است که بیشترموجب دگرگونی در روابط متقابل انسان با انسا ن های دیگر گردید تا تغییر در واکنش های او نسبت به محیط .بنابراین پیدایش شهرها را باید نقطۀ عطفی در تاریخ اجتماعی انسان به حساب آورد . گام های اولیه در نیل به مرحلهشهرنشینی با افزایش جمعیت و سپس تشدید بهره برداری از محیط همراه بود.شهر به دنبال رشد فیزیکی خود در طول زمان، منجر به گسترش به سوی محدود ه های روستایی شد و اولینتأثیر آن تهدید فعالیت های زراعی و کاهش تولید بود . در واقع می توان گفت که توسعه شهرها چه از لحاظ مکانی وچه اجتماعی، تحولی منفی و شگرف در اقتصاد روستایی را فراهم آورد و زمینه ساز بسیاری از کاستی ها ومهاجرت های روستایی گردید که در بسیاری از کشورهای در حال توسعه و از جمله ایران قابل مشاهده است . حالپرسشی که مطرح می گردد این است که آیا توجه به صنعت و شهر الزاماً به معنای نابودی و تضعیف بنیادهایروستایی- کشاورزی است؟ پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

340 - وردش پذیری فعالیت خورشیدی و اثر آن بر اقلیم زمین (مطالعه موردی: اقلیم خاورمیانه و ایران)
آذر زرین عباس مفیدی

به منظور درک ساز و کار حاکم بر فعالیت خورشیدی و نحوه ارتباط آن با اقلیم زمین، خصوصیات فیزیکی وفعالیت های خورشید، ساختار و ویژگی های لکه های خورشیدی، سیکل فعالیت لکه های خورشیدی و ارتباط بینوردش پذیری فعالیت خورشیدی به ویژه تأثیر سیکل لکه های خورشیدی بر اقلیم زمین مورد ت چکیده کامل

به منظور درک ساز و کار حاکم بر فعالیت خورشیدی و نحوه ارتباط آن با اقلیم زمین، خصوصیات فیزیکی وفعالیت های خورشید، ساختار و ویژگی های لکه های خورشیدی، سیکل فعالیت لکه های خورشیدی و ارتباط بینوردش پذیری فعالیت خورشیدی به ویژه تأثیر سیکل لکه های خورشیدی بر اقلیم زمین مورد توجه قرار گرفت. جهتدرک و فهم ارتباط بین وردش فعالیت خورشیدی و اقلیم زمین، منطقه ایران-خاورمیانه، شمال آفریقا و مدیترانهبه عنوان یک منطقه جنب حاره ای نمونه انتخاب گردید. بررسی در دو مرحله انجام شد . در مرحله اول تعدادی ازایستگاه های ایران و مناطق جنب حاره ای هم جوار بررسی شد و داده های بارش و دمای تعداد 16 ایستگاه هواشناسی در منطقه خاورمیانه و ایران به ترتیب با طول دوره آماری مشترک 61 سا له ( 19930-1990 ) و 50 ساله ( 19951-2000 ) انتخاب گردید. در این مرحله داده های میانگین دمای فصل تابستان (ژوئیه، اوت و سپتامبر ) و مجموع بارش و میانگین دمای فصل زمستان(ژانویه، فوریه و مارس) استفاده گردید. در مرحله دوم به منظور بررسیرابطه بین مؤلفه های اصلی گردش جو در مناطق جنب حاره ای و سیکل فعالیت خورشیدی، منطقه ایران -خاورمیانه،شمال آفریقا و مدیترانه به چهار قطاع تقسیم گردید و با بررسی نقشه های تراز 500 و 50 هکتوپاسکال برای هریک از قطاع ها متوسط ارتفاع ژئوپتانسیل برای یک دوره 53 ساله ( 1948-2000 ) به ترتیب برای فصول زمستان و تابستان محاسبه شد . همچنین موقعیت و سرعت متوسط هسته جت جنب حاره در تراز 200 هکتوپاسکال در منطقهشمال آفریقا، خاورمیانه و مدیترانه برای دوره و فصول یاد شده استخراج و ارتباط آن با سیکل فعالیت خورشیدیبررسی شد . جهت تعیین ارتباط بین وردش پذیری فعالیت خورشیدی و متغیرهای اقلیمی و مؤلفه های منطقه ایگردش جو، تعداد لکه های خورشیدی، شار پرتو رادیویی خورشیدی و یک شاخص فعالیت ژئومغناطیسی موسوم به شاخص AA مورد استفاده قرار گرفت. یافته های تحقیق ارتباط معنادار قابل توجهی را بین تعداد لکه های خورشیدی و شار پرتو رادیویی خورشیدی بامجموع بارش زمستانه و میانگین دمای فصول حدی ایستگاه های منتخب ایران و مناطق هم جوار نشان نمی دهد. باوجود این همبستگی های ضعیف به دست آمده نشانگر آن است که در سال هایی که فعالیت خورشیدی به حداکثرخود می رسد، دمای میانگین فصل زمستان در منطقه خاورمیانه و ایران به طور نسبی کاهش می یابد . در مطالعهتغییرات متوسط ارتفاع ژئوپتانسیلِ ترازهای 500 و 50 هکتوپاسکال در ارتباط با شاخص های مربوط به سیکلفعالیت خورشیدی برای فصول حدی این نتیجه حاصل شد که به طورکلی تغییر فعالیت خورشید با ارتفاع ژئوپتانسیلدر مناطق ایران - خاورمیانه، شمال آفریقا و مدیترانه (قطاع های تعریف شده) همبستگی مثبت دارد . بالاترین میزانهمبستگی در تراز 50 هکتوپاسکال(پوش سپهر تحتانی) مشاهده گردیده است . به طوری که در بررسی تغییراتارتفاع متوسط تراز 50 هکتوپاسکال در تابستان تمامی شاخص های فعالیت خورشیدی با قطاع های چهارگانههمبستگی مثبت معناداری را نشان داده اند. در بررسی سرعت و موقعیت هسته جت جنب حاره و ارتباط آن با تعدادلکه ها و سایر شاخص های فعالیت خورشیدی برای دو فصل زمستان و تابستان همبستگی منفی ضعیفی مشاهدهگردید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

341 - بررسی رسوبات لسی در شمال ایران
مارتین کهل محمدرضا ثروتی حسن احمدی مانفرد فرشن آرمین سکورنک

لس در زمین های پست جنوب و مجاورت دریای خزر در موقعیت های ژئومورفولوژیکی متفاوت و تفاوت های اقلیمیچشم گیر یافت می شود . نهشته های لسی، اغلب با انواع متفاوت خاک های فسیل همراه می باشند. تاکنون اطلاعاتاندکی درباره سرشت، منشا و سن توالی های لس - خاک های فسیل شمال ایران - من چکیده کامل

لس در زمین های پست جنوب و مجاورت دریای خزر در موقعیت های ژئومورفولوژیکی متفاوت و تفاوت های اقلیمیچشم گیر یافت می شود . نهشته های لسی، اغلب با انواع متفاوت خاک های فسیل همراه می باشند. تاکنون اطلاعاتاندکی درباره سرشت، منشا و سن توالی های لس - خاک های فسیل شمال ایران - منتشر شده است . این مقاله پنجرخنمون از توالی های لس - خاک های فسیل واقع در دره سفید رود (مقطع رستم آباد و در حوالی سراوان )، کوهپایه هایشمالی البرز (واقع در نکا و در نوده ) و تپه های لسی استان گلستان (مقطع آق بند ) را مورد بررسی قرار داده است .لس های سفیدرود با تنوع زیاد در دانه بندی در مقیاس محلی مشخص می باشند. واریزه های دامنه ای زاویه دار وخاک های فسیلی در نهشته های لسی - رسی مقطع رستم آباد که توسط فرایندهای دامنه ای جا به جا شده اند، تحت تاثیرتغییر اقلیم و یا تاثیرات تکتونیکی قرار گرفته است . لس ها در سراوان، با دو افق خاک های فسیلی همراه می باشند. کهاحتمالا با مراحل ایزوتوپی اکسیژن 3 هم ارز می باشند در مقطع نکا دو خاک فسیلی قهوه ای (افق های Btk یا AhBtk) با لس های غنی از لس همراه شده اند. اولین تخمین سن یابی لومینی سنس نشان می دهد که خاک فسیلی بالایی در طی مدت OIS 5a-5d تشکیل شده است هشت خاک فسیلی روشن یا قهوه ای تیره (افق های BtK و BwK ) که به صورت میان لایه هایی که با لس های مقطع نوده همراه می باشند، شدت متفاوت هوازدگی را نشان می دهند که به شرایط پلیستوسن میانی یا بالایی بیشترین شباهت را دارد . در تپه های لسی نزدیک آق بند، لس همگنی با ضخامت 40 متر لایه ای از خاک فسیل قهوه ای رنگ را می پوشاند که احتمالا هم ارز با آخرین خاک دوره بین یخچالی است . توالی لس و خاک های فسیلی در مقاطع موردمطالعه نکا، نوده و آق بند آرشیو عالی از تغییرات اقلیمی و محیطی مربوط به خشکی در شمال ایران می باشند پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

342 - تجزیه و تحلیل مکانی حداکثر بارندگی محتمل (PMP) در ایران
سید جمالدین دریاباری حسین محمدی غلامحسین رضائی

حداکثر بارندگی محتمل(PMP)یک ساختار مفهومی است که اندازه شدید ترین بارندگی برای طراحی سد ،مخازن وپروژه های شهری را برای ما تعیین می کند. هدف اصلی این مطالعه، بررسی و تعیین بیشترین بارندگی محتمل و تحلیلفضایی آن در ایران است. بدین منظور از میان 180 ایستگاه سینوپتیک موجود د چکیده کامل

حداکثر بارندگی محتمل(PMP)یک ساختار مفهومی است که اندازه شدید ترین بارندگی برای طراحی سد ،مخازن وپروژه های شهری را برای ما تعیین می کند. هدف اصلی این مطالعه، بررسی و تعیین بیشترین بارندگی محتمل و تحلیلفضایی آن در ایران است. بدین منظور از میان 180 ایستگاه سینوپتیک موجود در ایران 94 ایستگاه که دارای آمار بلندمدت بارندگی 20-55 سالمی باشند،انتخاب گردید. سپس با استفاده از نرم افزار های آماری همچونEXCEL وSPSSمقدار و میزان آن محاسبه گردید. از میان روش های آماری موجود برای محاسبه حداکثر بارندگی محتمل ازروش هرشفیلد استفاده گردید و در نهایت با استفاده از نرم افزارARCGISو روشKRIGINGتحلیل فضایی انجام گردید. نقشه های بدست آمده از حداکثر بارندگی محتمل در ایران نشانگر این مسئله است که کشور ایران از نظرتوزیع مکانی بارش سالانه دارای نایکنواختی می باشد. طبق نقشه های موجود بیشترین مقدار بارندگی محتمل مربوط بهسواحل شمالی و جنوبی ایران است. بدین ترتیب مقدارPMPاز سواحل جنوب ایران به سمت نواحی مرکزی، کاهشو از نواحی مرکزی به سمت سواحل شمالی ایران افزایش می یابد پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

343 - ساختار حکمروایی در ایران بر اساس نظریه حکمروایی چندسطحی
حمیدرضا صارمی نیما فرهادی منش سید مهدی خاتمی

10.30495/ums.2022.19613

مقدمه و هدف پژوهش: حکمروایی رویکردی نوین است که از سال 1970 جایگزین مدیریت سنتی شده و پژوهش های متعددی را در نقاط مختلف جهان را به خود جذب نموده است. تاکنون گونه های مختلفی از این رویکرد در ادبیات حکمروایی در جهان ارائه شده است که یکی از این گونه ها، حکمروایی چندسطحی اس چکیده کامل

مقدمه و هدف پژوهش: حکمروایی رویکردی نوین است که از سال 1970 جایگزین مدیریت سنتی شده و پژوهش های متعددی را در نقاط مختلف جهان را به خود جذب نموده است. تاکنون گونه های مختلفی از این رویکرد در ادبیات حکمروایی در جهان ارائه شده است که یکی از این گونه ها، حکمروایی چندسطحی است. در ایران نیز در سال 1396 از این نظریه به منظور ارائه الگویی برای حکمروایی منطقه کلان شهری مشهد استفاده شده است. هدف مقاله حاضر استفاده از این نظریه ـ حکمروایی چند سطحی ـ به منظور سنجش ساختار مدیریت شهری و منطقه‌ای در است. روش پژوهش: روش پژوهش برای دستیابی به هدف پژوهش حاضر، روش کیفی است. در راستای دستیابی به اهداف مقاله ابتدا شاخص های نظریه حکمروایی شهری بر اساس روش بازنگری پژوهش استخراج شده، سپس به شناخت ساختار مدیریت شهری و منطقه ای ایران بر اساس روش مرور سیستماتیک پرداخته شده و در پایان بر اساس شاخص های استخراج شده حکمروایی چندسطحی، وضعیت حکمروایی ایران مورد سنجش قرار گرفته است. یافته های پژوهش: از میان شش شاخص های مورد بررسی، مدیریت شهری و منطقه ای ایران در سه شاخص (فضای شبکه ای، فضای چندمرکزی قدرت، و محو بودن مرزها) وضعیت نامطلوب، در دو شاخص (فضای مشارکتی و کثرت گرایی) وضعیت تا حدی مطلوب، و در یک شاخص (فضای چند بازیگری) وضعیت مطلوبی دارد. نتایج پژوهش: نتایج حاصل از بررسی شاخص های شش گانه پژوهش، بیانگر وضعیت نامطلوب حکمروایی در ایران از دیدگاه حکمروایی چندسطحی است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

344 - بررسی جامعه شناختی رابطه هویت و شهر
دکتر مهرداد نوابخش دکتر هوشنگ ظهیری

مقدمه و هدف پژوهش: رشد شتابان و ناموزون شهرها، مسائل و مشکلاتی چون ناهمگونیریخت شناسی و بی قواره گی شهری را دامن زده است. این امر موجب شده است تا بحث هویتشهری و داشتن شهرهای با هویت مورد توجه جامعه شناسان، طراحان و برنام هریزان شهریقرار گیرد. این مقاله با هدف تبیین هویت چکیده کامل

مقدمه و هدف پژوهش: رشد شتابان و ناموزون شهرها، مسائل و مشکلاتی چون ناهمگونیریخت شناسی و بی قواره گی شهری را دامن زده است. این امر موجب شده است تا بحث هویتشهری و داشتن شهرهای با هویت مورد توجه جامعه شناسان، طراحان و برنام هریزان شهریقرار گیرد. این مقاله با هدف تبیین هویت شهری، نسبت هویت و شهر و بحران هویت شهری ازمنظر جامعه شناسی نگاشته شده است.روش پژوهش: روش پژوهش این مقاله از نوع مطالعات کیفی می باشد که مبتنی بر اسنادکتابخانه ایی می باشد.یافته ها: در خصوص نسبت هویت و شهر دو رویکرد وجود دارد. رویکرد اول که رویکردیمسلط نیز می باشد نقش عوامل محیطی، اقلیمی، تکنولوژیکی، اقتصادی، سیاسی، امنیتی وفرهنگی را بر تعیین هویت شهر مهم می داند؛ رویکرد دوم بر تأثیر هویت ساکنان و سازندگانبر هویت شهر تأکید دارد. رویکرد این مقاله بر این امر تأکید دارد که اشکال شهری در هر یکاز دورانهای شکوهمند فرهنگی، تجسم خلاقیت سازندگانشان می باشد. بنابراین شهر و فضایشهری شاخصی از هویت سازندگان و ساکنان آن می باشد. لذا با شناخت هویت سازندگان وساکنان می توان هویت شهری را شناخت. با توجه به نظرات هایدگر، شولتز و داریوش شایگانبحران هویت شهری ناشی از بحران فکر و اندیشه ای است که سازندگان و ساکنان آن دارند.نتیجه گیری: شهر با هویت باز نمود انسان با هویت می باشد. چنانچه جامعه ای دارای هدفمشخص باشد و ساکنان آن به عنوان سازنده سردرگم، پریشان، تقلیدی نباشند در آن صورتمی توان گفت که شهر دارای روح و هویت یکپارچه می باشد. مهم نیست که این روح نشانگرانوار الهی یا نیروهای زمینی باشد. شهر با هویت دارای یک مرکز و مدار می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

345 - بکارگیری مبانی و اصول فرهنگ ایرانی ـ اسلامی در طراحی فضاهای شهری ایرانی معاصر (مطالعه موردی: میدان تجریش تهران)
سینا منصوری

مقدمه و هدف پژوهش: امروزه فضاهای شهری تبدیل به عناصری مهم در تعیین هنجارهای اخلاقی مردمی شده‌اند. یکی از مهمترین مسائل پیش روی طراحی فضاهای شهری بکارنبردن مبانی و اصول فرهنگ اصیل ایرانی-اسلامی می‌باشد،که این عامل باعث بروز از خودبیگانگی،بی هویتی و فراموشی خداوند در جامع چکیده کامل

مقدمه و هدف پژوهش: امروزه فضاهای شهری تبدیل به عناصری مهم در تعیین هنجارهای اخلاقی مردمی شده‌اند. یکی از مهمترین مسائل پیش روی طراحی فضاهای شهری بکارنبردن مبانی و اصول فرهنگ اصیل ایرانی-اسلامی می‌باشد،که این عامل باعث بروز از خودبیگانگی،بی هویتی و فراموشی خداوند در جامعه شده است. هدف این پژوهش شناسایی و بررسی مبانی و اصول فرهنگی مورد نیاز جهت طراحی و ساماندهی میدان تجریش تهران است. روش پژوهش: روش پژوهش اکتشافی-تحلیلی می‌باشد که می‌توان با بررسی آراء و نظریات صاحب نظران و برداشت‌های میدانی و تحلیل آنان به مبانی و اصول مورد نیاز دست پیدا کرد. یافته‌ها: بر اساس برداشت‌های میدانی و مطالعه نظریات به این نتیجه رسیده شد که فضای میدان تجریش تهران فاقد هویت و مبانی و اصول فرهنگ ایرانی می باشد و در طول زمان در اثر دو مقوله‌ی جهانی شدن و تکنولوژی و روی آوردن به مصالح مدرن و دوری جستن از الگوها و سبک معماری ایرانی اسلامی و کمرنگ شدن الگوهای هویتی دینی، این میدان هویت واقعی خویش را از دست داده است. نتیجه گیری: در نتیجه بر اساس تحلیل‌های انجام شده چهار موضوع آداب، هنجارهای اخلاقی، دین و آیین و رسوم به عنوان اصلی‌ترین موضوعات که زیر مجموعه‌های آنان مرتبط با فرهنگ ایرانی است مورد بررسی قرار گرفتند پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

346 - تحلیل الگوی مدیریت شهری ایران (ساختار، عملکرد و راهبرد)
فرضعلی سالاری سردری اکبر کیانی

مقدمه و هدف پژوهش: مدیریت شهری یک فرایند است که در مجموع به یک نظام تصمیم گیری منجر خواهد شد، میزان موفقیت و یا عدم موفقیت مدیریت شهری بستگی به قدرت، مشروعیت و ساختار حقوقی، اجتماعی و اقتصادی جامعه دارد. نوع مدل مدیریت شهری در دوره های مختلف تاریخی و در مناطق مختلف، باز چکیده کامل

مقدمه و هدف پژوهش: مدیریت شهری یک فرایند است که در مجموع به یک نظام تصمیم گیری منجر خواهد شد، میزان موفقیت و یا عدم موفقیت مدیریت شهری بستگی به قدرت، مشروعیت و ساختار حقوقی، اجتماعی و اقتصادی جامعه دارد. نوع مدل مدیریت شهری در دوره های مختلف تاریخی و در مناطق مختلف، بازتابنده نگرش و میزان مشارکت عمومی (رویکرد جمع گرایانه) و قدرت اجرایی مدیریتی است. یکی از گفتمان های مهم در تعیین مدل مدیریتی برتر، تعیین چگونگی اداره شهر و قرارگیری قدرت در دست مدیران شهری است. از سوی دیگر، مدل اداره شهر رابطه نزدیکی با حل یا ایجاد مسائل شهری دارد. در این مقاله ضمن شناخت و بررسی چگونگی، سیر تحول رویکردهای اداره و مدیریت شهری و سیر تحولات سطوح مدیریت شهری ایران در ادوار مختلف و بیان وضعیت موجود، نقاط قوت و ضعف (مزایا و معایب) آن ها مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. روش پژوهش: در این پژوهش با استفاده از روش های توصیفی (مطالعات کتابخانه ای)، تحلیل داده های ثانویه (اسنادی) و تکنیک تحلیل محتوا به بررسی و مقایسه تطبیقی میان رویکرد مدیریت سنتی و جدید شهری از دوره حکومت ماد (780 قبل از میلاد) تا دوره جمهوری اسلامی (سال 1395 ه.ش) پرداخته شده است. یافته‌ها: یافته های پژوهش با توجه به تحلیل کارکردها و عملکردهای مدیریت شهری در ایران و این که نظام مدیریت شهری کشور در حکومت های مختلف تحت تأثیر برنامه ریزی و مدیریت متمرکز (سازماندهی تمرکزگرا) بوده و تجزیه و تحلیل عناصر تأثیر گذار مدیریت شهری کشور در دوران کنونی در سطوح کلان، منطقه ای و ناحیه ای/محلی و تغییرات سطوح مدیریت شهری در طول زمان بیانگر وجود موازی کاری در امر تصمیم گیری و برنامه ریزی است. نتیجه گیری: سیر تاریخی روندها و گرایش های حاکم بر ویژگی های شکلی و محتوایی مدیریت شهری در ادوار مختلف، نمایانگر نوعی تکامل شکلی، مفهومی، محتوایی و عملکردی مدیریت ها می باشد؛ به گونه ای که از برداشت ها و باورهای تک ساختی و تک ساحتی رو به سـوی برداشت ها و بـاورهـای چند ساختی و چند ساحتی (مدیریت مشارکتی و بهره گیری از خرد جمعی، پاسخ گویی و شفاف سازی) هدایت شـده اسـت. نظام اداره امور شهر در طی صد سال گذشته از وظایف اصلی مدیریت شهری به جهت نداشتن منابع درآمدی پایدار، ضعف نهادهای مدنی و محلی و نداشتن جایگاه تعریف شده تشکیلاتی در سلسله مراتب تشکیلاتی کشور، عدم مشارکت در برنامه ریزی به واسطه ماهیت برنامه ریزی متمرکز و از بالا به پایین باز مانده و بیشتر به امور بر زمین مانده شهر پرداخته اند. بنابراین، توسعه وظایف و اختیارات شهرداری ها همراه با تمرکززدایی و توسعه مدیریت یکپارچه شهری ضروری می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

347 - تحلیلی بر سیاستهای کاهش مسکن غیر رسمی در ایران
احمد شاهیوندی کامیار عبدخدا

از آنجا که مسکن در سبد هزینه های خانوارهای شهرنشین ایرانی دارای بالاترین وزن می باشد،تعدادی از افراد به دلیل ناتوانی مالی در خرید مسکن روی به بازار غیر رسمی آورده اند.سیاست های مسکن می تواند به عنوان ابزاری مؤثری در کاهش مسکن غیر رسمی وبهبود کیفیت زیستی سکونتگاها عمل کن چکیده کامل

از آنجا که مسکن در سبد هزینه های خانوارهای شهرنشین ایرانی دارای بالاترین وزن می باشد،تعدادی از افراد به دلیل ناتوانی مالی در خرید مسکن روی به بازار غیر رسمی آورده اند.سیاست های مسکن می تواند به عنوان ابزاری مؤثری در کاهش مسکن غیر رسمی وبهبود کیفیت زیستی سکونتگاها عمل کند.سوال اصلی پژوهش این است که سیاستهای قبلی مسکن به چه میزان سبب کاهش مسکن غیررسمی شده است و چه عواملی می تواند سبب افزایش کارایی این سیاست ها گردد.روش پژوهش به صورت توصیفی- تحلیلی می باشد.در این پژوهش ابتدا با مرور پژوهش های انجام شده وهمچنین بررسی برنامه های پنج ساله توسعه اقتصادی و اجتماعی، سیاست های مرتبط با مسکن غیر رسمی استخراج ومتغیرهای مربوط به هرسیاست تعیین گردید.با توزیع پرسشنامه در میان 100 نفر از متخصصان در دسترس حوزه مسکن داده های مورد نظر گردآوری شد .برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش مدلسازی ساختاری وتحلیل عاملی تأییدی در محیط نرم افزارAMOSGraphic استفاده شده و با استفاده از میزان بار عاملی و وزن رگرسیونی، اصلی ترین پیامدهای هر سیاست و متغیرهای مؤثر برآن استخراج گردید.نتایج پژوهش نشان داد اگرچه سیاست های اصلی در زمینه مسکن غیر رسمی دارای نقاط قوت زیادی مانندکاهش هزینه های ساخت مسکن،کاهش مصرف زمین به دلیل ساخت آپارتمانها وافزایش کیفیت زیستی سکونتگاها می باشد اما این سیاست ها دارای نقاط ضعفی همچون کلی بودن برنامه ها،درنظر نگرفتن مشارکت مردم در توسعه مسکن و... می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

348 - واکاوی نقش نظام‌مهندسی شهرسازی در کنترل توسعه کالبدی شهرها (نمونه موردی: سازمان نظام‌مهندسی ساختمان، استان تهران)
عباس فضلی الهام امینی

مقدمه و هدف پژوهش: این پژوهش با هدف واکاوی نقش نظام‌مهندسی شهرسازی در کنترل توسعه کالبدی شهر تهران انجام شده است. زمانی توسعه کالبدی به‌صورت منظم و سازمان‌یافته کنترل میشود که چارچوبی برای ایجاد کنترل توسعه شهری مشخص‌شده باشد و مهندسان شهرساز عضو سازمان نظام‌مهندسی به‌ چکیده کامل

مقدمه و هدف پژوهش: این پژوهش با هدف واکاوی نقش نظام‌مهندسی شهرسازی در کنترل توسعه کالبدی شهر تهران انجام شده است. زمانی توسعه کالبدی به‌صورت منظم و سازمان‌یافته کنترل میشود که چارچوبی برای ایجاد کنترل توسعه شهری مشخص‌شده باشد و مهندسان شهرساز عضو سازمان نظام‌مهندسی به‌عنوان افرادی آگاه با کمک قدرتی که از طرف سازمان نظام‌مهندسی به آن‌ها اعطا شده است، معیارها را در شهر اعمال کنند. روش پژوهش: روش پژوهش بر اساس هدف کاربردی و ازنظر ماهیت توصیفی و از نوع همبستگی است. جهت گردآوری داده‌ها از روش اسنادی و میدانی، به‌منظور تدوین و تایید شاخص های تحقیق از روش دلفی در 3 مرحله نظرسنجی از ده نفر از بزرگان شهرسازی استفاده شده است. برای تحلیل داده‌ها از آزمون T تک نمونه‌ای، رگرسیون چند متغیره، جهت بررسی نرمال بودن دادهها از آزمون کولوموگروف-اسمرینوف استفاده‌ شد. جامعه آماری تحقیق شامل مهندسان شهرساز دارای پروانه اشتغال به کار، عضو سازمان نظام‌مهندسی استان تهران، به تعداد 35 نمونه می‌باشد. سنجش شاخص های تحقیق با طیف لیکرت و با میانگین مفروض 3 و تعداد 8 مؤلفه و 26 شاخص صورت گرفت. این مؤلفه‌ها شامل؛ طرح جامع شهری، ملاحظات پدافند غیرعامل، طرح توجیهی افزایش محدوده شهرها، طرح توجیهی در خارج از محدوده و حریم شهرها، تهیه طرح جزئیات شهرسازی، انطباق شهری ساختمان، طرح تفکیک اراضی و انطباق کاربری اراضی شهری هستند. یافته‌ها: بر اساس نظرات خبرگان میانگین کل شاخصها برابر با 4.01 می‌باشد که از میانگین مفروض(3) بالاتر است. با استفاده از ضریب بتا بیشترین پیوند رگرسیون بین کنترل توسعه کالبدی شهر تهران و معیار طرح تفکیک اراضی (r=0.787) است. میزان واریانس تبیین شده کنترل توسعه کالبدی شهری توسط مؤلفه‌های متغیر پیش‌بینی (0.43) است که معنی‌دار است. نتیجه گیری: نتایج نشان میدهد 43 درصد از کنترل توسعه کالبدی شهری، تحت تأثیر متغیرهای مذبور (طرح جامع شهری، ملاحظات پدافند غیرعامل، طرح توجیهی افزایش محدوده شهرها، طرح توجیهی در خارج از محدوده و حریم شهرها، تهیه طرح جزئیات شهرسازی، انطباق شهری ساختمان، طرح تفکیک اراضی و انطباق کاربری اراضی شهری) است که نشان میدهد تناسب و مطلوبیت بالایی داشته و از قدرت تبیین و پیش‌بینی لازم در موضوع پژوهش برخوردار است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

349 - خاستگاه تفکر آرمانی و آرمانشهرها در دو مهد عظیم تمدن شرق و غرب (ایران- یونان)
حسن محمدیان مصمم سعید ضرغامی

مقدمه و هدف پژوهش: آرمانشهرها به عنوان یکی از اصلی‌ترین اندیشه‌های آرمانی بشر، همواره در طول تاریخ، با تجسم نمودن جهانی که آرزومند آنیم، نقشی عظیم در تکامل و پیشرفت جوامع بشری داشته‌اند. بر این اساس، پژوهش حاضر به بررسی ژرف خاستگاه‌های تفکر آرمانی و آرمانشهرها در دو مهد چکیده کامل

مقدمه و هدف پژوهش: آرمانشهرها به عنوان یکی از اصلی‌ترین اندیشه‌های آرمانی بشر، همواره در طول تاریخ، با تجسم نمودن جهانی که آرزومند آنیم، نقشی عظیم در تکامل و پیشرفت جوامع بشری داشته‌اند. بر این اساس، پژوهش حاضر به بررسی ژرف خاستگاه‌های تفکر آرمانی و آرمانشهرها در دو مهد بزرگ تمدن شرق و غرب (ایران و یونان) پرداخته است. روش پژوهش: پژوهش حاضر، یک پژوهش اسنادی با رویکرد تفسیری می باشد و روش جمع‌آوری اطلاعات نیز بر مبنای مطالعات کتابخانه‌ای می‌باشد. یافته‌ها: یافته حاکی از آن است که اگرچه در ادبیات جهانی، خاستگاه اندیشه آرمانی و آرمانشهر را به یونانی‌ها نسبت می‌دهند و اسطوره‌های آن را زمینه‌ساز شکوفایی مکتب آرمان‌گراییمی‌دانند، اما مهد تفکر آرمانی جهان سومر است. بررسی خاستگاه اندیشه‌های آرمانی و آرمانشهرها نیز در تمدن ایران و یونان نشان می‌دهد که اسطوره‌های کهن و بنیان‌های یهودی- مسیحی در اروپا ‌و بنیان‌های اسطوره‌ای و زرتشتی-اسلامی تفکرات آرمانی در ایران، همگی گنجینه‌ای از ادراکات و انتظارات را شکل داده و به‌تدریج عمیق‌ترین لایه‌های اندیشۀ آرمانی را درخودآگاه- ناخودآگاه مردم پروردند و در مراحل بعدی این ناهشیاری‌ها دوره به دوره و نسل به نسل، به شکل‌های متفاوت (از قبیل آرمانشهرهای مختلف) پدیدار گشته است. نتیجه گیری: برخلاف باور رایج، خاستگاه اندیشه آرمانی سومر بوده و اسطوره‌های آن زمینه‌ساز شکوفایی مکتب آرمان‌گرایی در سده های بعدی است. پیش از هرگونه تحلیل تفکر آرمانی وآرمانشهرها، شناخت و مطالعه اسطوره‌های کهن و بنیان‌های یهودی- مسیحی در اروپا ‌و بنیان‌های اسطوره‌ای و زرتشتی-اسلامی در ایران، ضرورت تام دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

350 - مقایسه روش انتخاب شهردار در ایران و هفت کشور اروپایی
ناصر برک پور مهیا مطهری

مقدمه و هدف پژوهش: عملکرد شهردار تحت شرایط مختلف، بسیار متفاوت است. یکی از این عوامل که می تواند نقش به سزایی در عملکرد شهردار داشته باشد، نحوه انتخاب او است. به طور کلی، دو روش عمده در کشورهای مختلف جهان برای انتخاب شهردار به کار می رود. مدل کنونی مدیریت شهری در ایران چکیده کامل

مقدمه و هدف پژوهش: عملکرد شهردار تحت شرایط مختلف، بسیار متفاوت است. یکی از این عوامل که می تواند نقش به سزایی در عملکرد شهردار داشته باشد، نحوه انتخاب او است. به طور کلی، دو روش عمده در کشورهای مختلف جهان برای انتخاب شهردار به کار می رود. مدل کنونی مدیریت شهری در ایران انتخاب غیرمستقیم شهردار توسط شورا است. این مدل اداره ی شهرها در ایران را با مشکلاتی مواجه ساخته است. در این تحقیق سعی شده با شناخت جامع کشورها اعم از نظام حکومتی، نظام حزبی در سطح کلان و جایگاه قانونی شهرداران در سطح خرد به مقایسه عملکرد شهرداران در این کشورها پرداخته شود. روش پژوهش: این تحقیق جزء تحقیقات کاربردی قرار می گیرد و ماهیت آن توصیفی است که به بررسی تطبیقی کشورها می پردازد. روش گردآوری اطلاعات اسنادی و پیمایشی (مصاحبه) بوده است. برای تجزیه و تحلیل داده های حاصل از مصاحبه از روش تفسیری استفاده شده است. یافته‌ها: قدرت شبکه سازی شهردار یکی از عوامل بهبود کارایی مدیریت شهری است. با توجه به اینکه طبق مطالعات انجام گرفته انتخاب مستقیم شهردار موجب می شود که شهرداران تعامل بهتری با سطوح حکومتی داشته باشند، بنابراین انتخاب مستقیم شهردار می تواند نقش مؤثری در بهبود شبکه سازی و کارایی شهرداران شود.در ایران سازوکارهای نظارت و تعادل بخشی بین شورا و شهردار به طور شفاف مشخص نشده است، بنابراین با توجه به اینکه انتخاب مستقیم شهردار بر قدرت شهردار می افزاید، افزایش و شفافیف قوانین جهت نظارت بر شهردار توسط شورا امری مهم و حساس می باشد. با توجه به سیستم بخشی و موازی کاری ها در نظام مدیریت شهری ایران، انتخاب مستقیم شهردار می تواند بر قدرت و مشروعیت شهرداران بیافزاید و به عنوان یک هماهنگ کننده و نظارت کننده بر امور کل شهر عمل کند. نتیجه گیری: با توجه به یافته های تحقیق می توان بیان کرد،روش انتخاب مستقیم شهردار می تواند موجب بهبود عملکرد مدیریت شهری در ایران شود اگرچه همراه با آن تغییرات دیگری در خصوص حدود وظایف و اختیارات حکومت محلی، نحوه عزل و انتصاب شهردار و کابینه وی، شفافیت قوانین در خصوص نظارت و کنترل شورا بر شهردار، حذف درآمد های ناپایدار از بودجه شهرداری و حذف ساختار مجزای اداره امور شهر موجب فزونی ارتقاء عملکرد سیستم مدیریت شهری و شهردار خواهد شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

351 - ارائه مدل استراتژیک برای پیاده سازی طرح ارتقای سطح فرهنگی و اجتماعی منطقه 12 شهرداری تهران (مطالعه موردی محله امامزاده یحیی)
ابوالفضل دانایی سید رضا محسنی

مقدمه و هدف پژوهش: افت تاریخی منطقه 12 که بخشهای عمده آن در بین محله های عودلاجان، امامزاده یحیی(ع)، هرندی و پامنار قرار دارد، دارای تنوعی از آسیب‌ها و معضلات فرهنگی و اجتماعی می‌باشد. در این منطقه زوال تاریخی یک محله از بافت شهری مرکزی تهران را شاهد هستیم. از این رو نی چکیده کامل

مقدمه و هدف پژوهش: افت تاریخی منطقه 12 که بخشهای عمده آن در بین محله های عودلاجان، امامزاده یحیی(ع)، هرندی و پامنار قرار دارد، دارای تنوعی از آسیب‌ها و معضلات فرهنگی و اجتماعی می‌باشد. در این منطقه زوال تاریخی یک محله از بافت شهری مرکزی تهران را شاهد هستیم. از این رو نیازمند طرحی جامع برای تحول فراگیر و پایدار در عرصه‌های گوناگون کالبدی، فعالیتی و رفتاری در جهت ارتقای کیفیت زندگی این محله‌ها هستیم. از این‌رو، تحول کیفی حوزه‌های اجتماعی و فرهنگی به ضرورتی اجتناب-ناپذیر تبدیل شده است. تحقیق حاضر نیز در همین راستا و با هدف ارائه الگوی استراتژیک برای پیاده‌سازی طرح توسعه ارتقای سطح فرهنگی و اجتماعی در محله امامزاده یحیی در منطقه 12 شهرداری تهران انجام شده است. روش پژوهش: در این مقاله سعی شده است در ابتدا با استفاده از مطالعات کتابخانه‌ای به بررسی مفهوم کلی ارتقای سطح فرهنگی و اجتماعی پرداخته و سپس با استفاده از پرسشنامه و مصاحبه و مطالعات میدانی، بطور اخص وضعیت فرهنگی اجتماعی محله امامزاده یحیی را مورد مداقه قرار دهیم. نتیجه گیری: با توجه به مطالعات انجام شده و بر اساس تحلیل SWOT نقاط قوت، ضعف، فرصتها و تهدیدها را شناسایی کرده و مدلی استراتژیک جهت پیاده سازی طرح ارتقای سطح فرهنگی اجتماعی محله امامزاده یحیی در منطقه 12 شهرداری تهران ارائه خواهد شد. لازم به ذکر است که راه‌کارهای پیاده سازی این مهم نیز در این الگوی استراتژیک گنجانده شده است. نتایج این تحلیل به ارائه 32 راهکار عملی در دو سطح اجتماعی و فرهنگی بمنظور ارتقاء سطح کیفی شهروندان منتهی شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

352 - بررسی سرمایه اجتماعی سازمانی در مدیریت شهری (شهرهای میانی ایران -زنجان و همدان)
اسماعیل دویران

مقدمه و هدف پژوهش: دانش سازمانی هر آن چیزی است که افراد سازمان درباره فرایندها، محصولات بر اساس تعریف، خدمات، مشتریان، بازار، و رقبای سازمان می‌دانند. (سیوی، 2001: 166) از این رو در جهان تجاری امروز بیشترین ارزش سازمانی مبتنی بر داراییهای غیرملموس است .توانایی برای شناخ چکیده کامل

مقدمه و هدف پژوهش: دانش سازمانی هر آن چیزی است که افراد سازمان درباره فرایندها، محصولات بر اساس تعریف، خدمات، مشتریان، بازار، و رقبای سازمان می‌دانند. (سیوی، 2001: 166) از این رو در جهان تجاری امروز بیشترین ارزش سازمانی مبتنی بر داراییهای غیرملموس است .توانایی برای شناخت و برآورد منبع این ارزش برای سازمانها مهم و حیاتی است. (چانگ، 2004: 147) سرمایه اجتماعی به دو صورت میان فردی یا میان سازمانی است.سرمایه اجتماعی فردی در شبکه های ارتباطی میان افراد ایجاد می شود در حالیکه سرمایه اجتماعی سازمانی، ناشی از شبکه های ارتباطی میان سازمانها است. (اشتون، 2001: 35) کلمن سرمایه اجتماعی فردی را توانایی کنشگران در منفعت رسانی به یکدیگر، ناشی از عضویت دریک شبکه اجتماعی یا سایر ساختارهای اجتماعی می داند. (کلمن، 1998: 96) بنابراین سرمایه اجتماعی ارزشی است که افراد موجود در شبکه های اجتماعی به واسطه وجود هنجارهای فرهنگی مشترک، تعاملات اثربخش، اعتماد متقابل و روابط شخصی میان خود از آن برخوردارند. هدف این پژوهش تببین منطقی سرمایه اجتماعی سازمانی شهرهای میانی ایران در جهت پی بردن به مقدار و چگونگی سرمایه اجتماعی سازمانی در مدیریت شهرهای میانی ایران با نمونه موردی شهرهای زنجان و همدان می‌باشد. روش پژوهش: روش تحقیق پژوهش حاضر از نوع توصیفی - تبیینی به شیوه پیمایشی- کمی است که با استفاده از آمارهای توصیفی و استنباطی به تجزیه و تحلیل داده‌ها پرداخته شده است. یافته‌ها: بررسی‌ها نشان می‌دهد سطح و میزان سرمایه اجتماعی سازمانی (درون سازمانی) در مدیریت شهری (بخش دولتی و عمومی) شهرهای میانی کشور نزدیک به حد متوسط بوده که تمایل به سمت پایین را نشان می‌دهد. همچنین سطح معناداری شاخص‌های سرمایه اجتماعی با یکدیگر در ضریب اطمینان 99 درصد بسیار مناسب بوده و شاخص‌ها با همدیگر عملکرد یافته اند. نتیجه‌گیری: نتایج مطالعات نشان می‌دهد که میزان سرمایه اجتماعی در سازمان‌های شهری شهرهای میانی ایران متوسط بوده و گرایش به کاهش دارد که در صورت عدم تقویت آن سازمان‌های شهری در انجام وظایف دچار مشکل خواهند شد.دوم اینکه شاخص‌های سرمایه اجتماعی سازمانی با همدیگر رابطه معنا دار با جهت مستقیم و مثبت داشته و شاخص‌ها توام با هم عملکرد یافته اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

353 - نقش سینمای ایران در پذیرش مهاجران افغان
تکتم فرمانفرمایی پریسا جعفرزاده

مقدمه و هدف پژوهش: با نگاهی کوتاه به پدیده مهاجرت حداقل در دو قرن گذشته، عواملی چون جنگ، فقر و بیکاری از مهم‌ترین عوامل مهاجرت‌های گروهی و فردی بوده است. مهاجرت اگر چه می‌تواند تاثیرات منفی اقتصادی، اجتماعی و روانی بسیار برای فرد مهاجر و کشور مهاجرپذیر داشته باشد، اما ا چکیده کامل

مقدمه و هدف پژوهش: با نگاهی کوتاه به پدیده مهاجرت حداقل در دو قرن گذشته، عواملی چون جنگ، فقر و بیکاری از مهم‌ترین عوامل مهاجرت‌های گروهی و فردی بوده است. مهاجرت اگر چه می‌تواند تاثیرات منفی اقتصادی، اجتماعی و روانی بسیار برای فرد مهاجر و کشور مهاجرپذیر داشته باشد، اما از سوی دیگر می‌تواند مسایل مثبت فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی نیز داشته باشد. این مقاله تلاش می‌کند آثار و پیامدهای مهاجرت افغان ها را مورد بررسی و واکاوی قرار دهد. در همین راستا حضور بیش از سی سال مهاجرین افغانی در ایران مورد توجه بسیاری از فیلم‌سازان قرار گرفته و فیلم‌ها و سریال‌های مختلفی در رابطه با این موضوع ساخته شده، که با واکنش‌های مثبت و منفی در سطح داخلی و بین المللی روبرو شده‌است. در این پژوهش موضوع مورد مطالعه، بررسی نقش سینما در پذیرش و عدم پذیرش مهاجران افغانی در ایران با تأکید بر سینمای ایران در دهه هشتاد است. اهمیت نقش سینما به دلیل تأثیری که بر اذهان جامعه دارد، می تواند در ایجاد نگرش های مردم در زمینه پذیرش مهاجران افغانی واقع گرایانه عمل کند و با خلق تصاویر و مضامین روشن و مثبت یا حتی برعکس در این زمینه به عنوان ابزاری آگاهی بخش کارساز باشد. روش پژوهش:تحلیلی-توصیفی بصورت کمی و کیفی می باشد چرا که در بیان داده ها و تحلیل نظر سنجی از روش spss استفاده شده است. جامعه آماری این پژوهش شامل خانواده، تحصیل، ازدواج، اشتغال، حکومت، اقامت و جنگ بعنوان شاخص اصلی می باشد. یافته‌ها: بر اساس مدل مفهومی تحقیق، کدگذاری متغیرهای تحقیق شامل شخصیت پردازی، پذیرش خود و دیگران، اعتماد اجتماعی، سبک زندگی، امنیت اجتماعی، توسعه اقتصادی و سیاست گذاری انجام شده است. همبنطور موثرین عامل در پذیرش و عدم پذیرش مهاجران افغان از طریق مشاهده و نظرسنجی جنگ می باشد که هفتاد درصد افراد به آن اشاره کرده اند. نتیجه‌گیری: سینمای دهه هشتاد ایران در پذیرش و عدم پذیرش مهاجران افغان در ایران نقش داشته است. همچنین در زمینه سیاستگذاری ، عدم برنامه ریزی دولت و مراجع قانونی در مواجهه با مهاجرین افغان کاملاً مشهود است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

354 - نقش استقرار دولت الکترونیک بر اثربخشی شرکت‌های بیمه (مورد مطالعه شرکت سهامی بیمه‌ایران)
نسترن صادق سید عبدالله سجادی سید وحید عقیلی

مقدمه و هدف پژوهش: در این مقاله به شناسایی نقش استقرار دولت الکترونیک بر اثربخشی شرکت‌های بیمه پرداخته شده است. مهم‌ترین مسئله‌ای که مورد پیگیری قرار می‌گیرد این است که آیا استقرار دولت الکترونیک بر اثربخشی شرکت‌های بیمه نقش دارد؟ و اینکه آیا استقرار دولت الکترونیک بر ج چکیده کامل

مقدمه و هدف پژوهش: در این مقاله به شناسایی نقش استقرار دولت الکترونیک بر اثربخشی شرکت‌های بیمه پرداخته شده است. مهم‌ترین مسئله‌ای که مورد پیگیری قرار می‌گیرد این است که آیا استقرار دولت الکترونیک بر اثربخشی شرکت‌های بیمه نقش دارد؟ و اینکه آیا استقرار دولت الکترونیک بر جلب رضایت مشتریان، بر انتقال سریع و صحیح اطلاعات و کاهش هزینه‌های شرکت‌های بیمه نقش دارد؟ روش پژوهش: به منظور اجرای پژوهش یک فرضیه اصلی و سه فرضیه فرعی با استفاده از روش میدانی و تکنیک پرسشنامه مورد بررسی قرار می‌گیرد. در این مقاله با مبنا قرار دادن مؤلفه‌های رویکرد ذینفعان استراتژیک در مدل اثربخشی سازمان، شاخص‌های مناسب جهت ارزیابی نقش استقرار دولت الکترونیک بر اثربخشی شرکت‌های بیمه تعریف شد و بر اساس آن دو پرسشنامه تهیه و تدوین شد. پرسشنامه‌های طراحی شده از میان مدیران و کارشناسان عملیاتی در شرکت بیمه ایران و مشتریان آن تکمیل شده است. یافته‌ها: از دید مشتریان، به‌کارگیری ابزارهای دولت الکترونیک سبب بهبود میزان رضایتمندی آن‌ها می‌شود همچنین مدیران و کارشناسان شرکت بیمه نیز معتقدند که استقرار دولت الکترونیک بر انتقال سریع و صحیح اطلاعات و بر کاهش هزینه‌های شرکت‌های بیمه نقش دارد نتیجه‌گیری: استقرار دولت الکترونیک منجر به بهبود روش‌های سنتی انتقال اطلاعات، افزایش سرعت در ارائه خدمات، بهبود خدمات پس از فروش با هزینه کمتر، بهبود اطلاع‌رسانی خدمات بیمه‌ای، معرفی خدمات جدید، افزایش درجه اطمینان در بررسی درخواست‌ها و ارائه خدمات، سهولت خرید خدمات بیمه‌ای، سهولت ارتباط با مشتریان و در نتیجه افزایش سهم بازار، افزایش درآمد خالص شرکت بیمه، کاهش هزینه‌های توزیع و فروش و بازاریابی و سایر هزینه‌های عملیاتی می‌شود.همچنین منجر بهبرقراری راحت‌تر ارتباط درون سازمانی، سهولت در دریافت وپرداخت‌های وجوه مربوطه با صحت و سرعت بالاتر، دسترسی سریع به آمار و گزارش‌های دقیق خواهد شد. در نهایت در محیط رقابتی امروز و با افزایش شرکت‌های بیمه استفاده از خدمات دولت الکترونیک و توسعه آن برای شرکت‌های بیمه یک ضرورت احساس می‌شود پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

355 - تحلیل و رتبهبندی اهمیت وظایف شهرداریها در ایران با استفاده از مدل تاپسیس
سعید ملکی سجاد منفرد

مقدمه و هدف پژوهش: شهرداری نهادی است در محدوده شهر که برای پاسخگویی به نیازهای گوناگون شهروندان تشکیل شده است. این سازمان بر طبق قانون وظایف متعدد و متنوعی را بر عهده دارد. هدف این تحقیق بررسی اهمیت و رتبه‌بندی وظایف شهرداری‌ها در ایران و همچنین الویت‌بندی آن‌ها بر اساس چکیده کامل

مقدمه و هدف پژوهش: شهرداری نهادی است در محدوده شهر که برای پاسخگویی به نیازهای گوناگون شهروندان تشکیل شده است. این سازمان بر طبق قانون وظایف متعدد و متنوعی را بر عهده دارد. هدف این تحقیق بررسی اهمیت و رتبه‌بندی وظایف شهرداری‌ها در ایران و همچنین الویت‌بندی آن‌ها بر اساس دیدگاه کارشناسان است. روش پژوهش: تحقیق حاضر از نوع نظری - کاربردی و از لحاظ روش مطالعه، توصیفی- تحلیلی می‌باشد .در این تحقیق ابتدا با بررسی وظایف نهاد شهرداری در ایران و با توجه به نظرات کارشناسان، مؤلفه‌ها و معرفه‌های مناسب استخراج شده است. سپس چند کارشناس به این مؤلفه‌ها و معرفه‌ها امتیاز داده‌اند. در نهایت با استفاده از الگوی تاپسیس این مؤلفه‌ها و معرفه‌ها مورد ارزیابی قرار گرفته‌ است. یافته‌ها: تحلیل‌ها نشان می‌دهد که مؤلفه خدمات شهری بر سایر مؤلفه‌ها ارجحیت دارد. بعد از مؤلفه خدمات شهری ، مؤلفه عمران شهری قرار دارد. مؤلفه‌های اجتماعی- فرهنگی و نظارت نیز در رتبه‌های بعدی قرار گرفته‌اند. این امر اهمیت مؤلفه‌های خدمات شهری و عمران شهری را نسبت به سایر مؤلفه‌ها نشان می‌دهد. نتیجه‌گیری: با توجه به نظرات کارشناسان و خروجی مدل تاپسیس، در مجموع می توان گفت که با توجه به قوانین موجود در زمینه وظایف شهرداری‌ها و همچنین انتظارات شهروندان از این نهاد، باید عمده توان شهرداری‌ها بر حوزه‌های خدمات شهری و وظایف عمرانی و همچنین افزایش کیفیت خدمات دهی در این حوزه‌ها متمرکز گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

356 - تحلیل عوامل مؤثر بر توسعه ی منطقهای در ایران
رضا لیلیان حمیدرضا رخشانی نسب رقیه رمضانزاده

مقدمه و هدف پژوهش: توزیع نامتعادل امکانات و خدمات اقتصادی، اجتماعی و ... بین مناطق، ضرورتتوجه به برنامهریزی توسعه ی فضایی و متعادل نمودن ساختار فضایی کشور را اجتنابناپذیر نموده است. براین اساس، پژوهش حاضر با اهداف تعیین سطوح توسعه ی استانها، ارزیابی درجه ی توسعهیافتگی آ چکیده کامل

مقدمه و هدف پژوهش: توزیع نامتعادل امکانات و خدمات اقتصادی، اجتماعی و ... بین مناطق، ضرورتتوجه به برنامهریزی توسعه ی فضایی و متعادل نمودن ساختار فضایی کشور را اجتنابناپذیر نموده است. براین اساس، پژوهش حاضر با اهداف تعیین سطوح توسعه ی استانها، ارزیابی درجه ی توسعهیافتگی آنها دربخشهای مختلف توسعه، تعیین سطح تمرکز نماگرها و پیشبینی عاملهای مؤثر بر توسعه ی مناطق انجامشده است.( روش پژوهش: دادههای مورد نیاز از نتایج آخرین سرشماری رسمی نفوس و مسکن کشور ( ۱۳۸۵است که با استفاده از مدلهای آماری توصیفی ‐ تحلیلی گردآوری شده است. روش انجام پژوهشهمچون تحلیل عاملی، تکنیک سنجش سطح تمرکز و رگرسیون چند متغیره انجام شده استیافته ها: یافتههای پژوهش نشان میدهد، به لحاظ توسعه ی منطقهای بین استانهای کشور نابرابری وعدم تعادل وجود دارد. بیشترین میزان تمرکز نماگرها به ترتیب مربوط به نماگرهای بهداشتی، اقتصادی،آموزشی، نهادی، کالبدی و فرهنگی است. همچنین استانهای خراسان جنوبی، خراسان رضوی، مازندران،گیلان، سمنان، یزد، اصفهان، قم و تهران در بالاترین سطح توسعه (فراتوسعه)، هشت استان شاملاستان های چهارمحال و بختیاری، کهگیلویه و بویراحمد، هرمزگان، کرمانشاه، لرستان، خوزستان، کرمان وخراسان شمالی در سطح دوم (میان توسعهیافته ی بالا)، استانهای مرکزی، بوشهر، همدان، فارس،آذربایجان شرقی، گلستان، زنجان، اردبیل، قزوین و آذربایجان غربی در سطح سوم (میان توسعهیافته یپایین) و سه استان شامل استانهای ایلام، کردستان و سیستان و بلوچستان در پایینترین سطح(فروتوسعه) قرار دارند.نتیجه گیری: طبق نتایج رگرسیون چند متغیره، برای توسعه ی استانهای کشور به ترتیب باید نماگرهایبهداشتی، کالبدی، فرهنگی، آموزشی، نهادی و اقتصادی در استانهای فروتوسعه، میان توسعهیافته یپایین، میان توسعهیافته ی بالا و فراتوسعه در اولویت توسعه ی فضایی قرار گیرند پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

357 - بررسی سازوکارهای اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و مدیریتی در توسعه کشاورزی شهری ( مطالعه موردی شهرستان کرج)
محرمعلی ترابی سید جمال فرج اله حسینی مهدی میردامادی فرهاد لشگرآرا

10.30495/jaeer.2023.56559.10852

با توجه به رشد روز افزون جمعیت در شهرها، یکی از مواردی که عمدتا مغفول واقع شده است، مبحث توسعه کشاورزی شهری می باشد. این تحقیق درصدد بررسی تاثیر سازوکارهای اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و مدیریتی بر توسعه کشاورزی شهری در شهرستان کرج می باشد. این تحقیق از نوع کاربردی است و پس چکیده کامل

با توجه به رشد روز افزون جمعیت در شهرها، یکی از مواردی که عمدتا مغفول واقع شده است، مبحث توسعه کشاورزی شهری می باشد. این تحقیق درصدد بررسی تاثیر سازوکارهای اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و مدیریتی بر توسعه کشاورزی شهری در شهرستان کرج می باشد. این تحقیق از نوع کاربردی است و پس از ارائه مبانی موضوع و پیشینه تحقیق، داده های حاصل از توزیع پرسشنامه در جامعه آماری 127 نفر از متخصصان، با استفاده از نرم افزار Smart-PLS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. بر اساس نتایج این پژوهش، عدد KMO (بزرگتر از 0.7) و عدد معناداری آزمون بارتلت (0.05sig<) است که نشان دهنده ی اجرای تحلیل عاملی مناسب برای داده ها می باشد. نتایج این تحقیق نشان دهندۀ مناسب بودن تمامی سؤالات در فرآیند تحلیل عاملی می باشد و به علت اینکه عدد اشتراکات سؤالات از 0.5 بیشتر است، روایی سوالات تایید شده است. همچنین پس از تحلیل نتایج در این تحقیق، مشخص گردید که چهار فرض این تحقیق شامل سازوکارهای اقتصادی، سازوکارهای اجتماعی، سازوکارهای فرهنگی و سازوکارهای مدیریتی و گویه های مرتبط با آن ها بر توسعه کشاورزی شهری در کرج تاثیر داشته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

358 - تحلیل فازی بسترهای اجتماعی توسعه اقتصادی در بخش کشاورزی ایران
محمود تیموری حسین اکبری حسین میرزائی محمد مبارکی

در این پژوهش سعی بر آن است که با استخراج مسیر علی عطفی و ترکیبی، سازوکارها و بسترهای اجتماعی تأثیرگذار بر توسعه اقتصادی در بخش کشاورزی دست یابیم. روش تحقیق حاضر مبتنی بر روش تطبیقی - کیفی است و مجموعه داده‌های 31 استان کشور با استفاده از رهیافت منطق فازی مورد تحلیل قرار چکیده کامل

در این پژوهش سعی بر آن است که با استخراج مسیر علی عطفی و ترکیبی، سازوکارها و بسترهای اجتماعی تأثیرگذار بر توسعه اقتصادی در بخش کشاورزی دست یابیم. روش تحقیق حاضر مبتنی بر روش تطبیقی - کیفی است و مجموعه داده‌های 31 استان کشور با استفاده از رهیافت منطق فازی مورد تحلیل قرار گرفته است. نتایج شرایط لازم و کافی منفرد نشان داد که شرط عادت‌واره اقتصادی (اخلاق اعتبار)، عادت‌واره اقتصادی (سنت گرایی تحمیلی کم)، عادت‌واره اقتصادی (قناعت پیشگی کم)، کنش اقتصادی بازاندیشانه (کار)، کنش اقتصادی بازاندیشانه ('گسترش روابط ابزاری) و کنش اقتصادی بازاندیشانه (محاسبه) هر یک به تنهایی شرط لازم و عادت‌واره اقتصادی (عقلانیت اقتصادی) شرط کافی بروز نتیجه (توسعه کشاورزی) است. در علیت‌های عطفی و ترکیبی، چهار مسیر متعدد علی، براساس معیارهای کفایت نظری و تجربی (ضریب پوشش و سازگاری) دارای اهمیت نظری و تجربی لازم بود و در میان ترکیب‌های علی مهم که شاخص سازگاری و پوشش مناسبی دارند، شرط عادت‌واره اقتصادی (اخلاق اعتبار) مشترک است و به‌عنوان شرط لازم نهایی معرفی می‌شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

359 - بیانیه رسالت و چشم انداز نظام نوآوری کشاورزی ایران
فریسا ایران نژاد رانکوهی مهدی میردامادی سید جمال فرج اله حسینی فرهاد لشگرآرا محمدرضا رضاپناه

10.30495/jaeer.2022.56165.10845

نظام نوآوری کشاورزی شامل شبکه ای از حیطه های مختلف می باشد که در تعامل دوسویه با یکدیگر قرار دارند، این ارتباط درون شبکه ای به دلیل درنظر گرفتن تمامی کنشگران نقطه قوت نظام نوآوری کشاورزی به حساب می آید.هدف این مقاله بیان رسالت و چشم انداز نظام نوآوری کشاورزی ایران است. چکیده کامل

نظام نوآوری کشاورزی شامل شبکه ای از حیطه های مختلف می باشد که در تعامل دوسویه با یکدیگر قرار دارند، این ارتباط درون شبکه ای به دلیل درنظر گرفتن تمامی کنشگران نقطه قوت نظام نوآوری کشاورزی به حساب می آید.هدف این مقاله بیان رسالت و چشم انداز نظام نوآوری کشاورزی ایران است. در این پژوهش 19 نفر از مدیران و محققان سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی و مدیران بخشهای اجرایی و سیاستگذاری با استفاده از تکنیک گلوله برفی با انتساب متناسب شناسایی و مورد پرسش قرار گرفتند. ابزار جمع آوری اطلاعات مصاحبه و پرسشنامه ساختاریافته می باشد که در نهایت با استفاده از تکنیک دلفی فازی، یافته های تحقیق مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. رسالت و چشم انداز نظام نوآوری کشاورزی ایران با تاکید بر کرامت انسانی و بهره مندی از منابع انسانی کارآمد درصدد دستیابی به توسعه پایدار کشاورزی؛ تامین امنیت غذایی کشور؛ توسعه فن آوری های نوین در بخش های فعال کشاورزی و کشاورزی دانش محور با تاکید بر توانمندسازی، ثروت آفرینی، کمک به ایجاد اشتغال مولد و استفاده از مزیت رقابتی در تولید محصولات کشاورزی می باشند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

360 - تحلیل رابطه ویژگی‌های سیستم اجتماعی کشاورزی و بازسازماندهی سیستم‌های اجتماعی- اکولوژیکی ایران
سمیه اسمعیلی سید مهدی میردامادی سید محمود حسینی سید جمال فرج اله حسینی

تاب‌آوری مفهوم چندبعدی است که براساس حضور در زمینه‌های تخصصی متفاوت کاربردهای تحلیلی گوناگونی به خود می‌گیرد. یکی از بزرگترین مسایل پیشرو در بخش کشاورزی عدم توجه سیستماتیک به اثر جوامع انسانی بر این محیط با توجه به مفهوم تاب‌آوری است. هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه ویژگی‌ها چکیده کامل

تاب‌آوری مفهوم چندبعدی است که براساس حضور در زمینه‌های تخصصی متفاوت کاربردهای تحلیلی گوناگونی به خود می‌گیرد. یکی از بزرگترین مسایل پیشرو در بخش کشاورزی عدم توجه سیستماتیک به اثر جوامع انسانی بر این محیط با توجه به مفهوم تاب‌آوری است. هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه ویژگی‌های سیستم اجتماعی و سازماندهی‌مجدد سیستم‌های اجتماعی- اکولوژیکی بخش کشاورزی در بستر تاب‌آوری است. بدین منظور 118 نفر از کارشناسان‌ارشد سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور، معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی ریاست جمهوری به‌عنوان تنها نهاد مطمئن با دارا بودن دید جامع‌نگر، با استفاده از سرشماری انتخاب و از طریق پرسشنامه به پرسش‌های مربوط به ویژگی‌های سیستم‌های اجتماعی- اکولوژیکی کشاورزی ایران پاسخ دادند. یافته‌های به‌دست آمده با استفاده از روش تحلیل همبستگی بنیادی نشان داد ویژگی‌های سیستم اجتماعی رابطه معنی‌داری با سازماندهی‌مجدد سیستم‌های اجتماعی- اکولوژیکی کشاورزی ایران دارد. تحلیل کانونی دو مجموعه معنی‌دار بین ویژگی‌های سیستم اجتماعی و سازماندهی‌مجدد این سیستم‌ها در سطح معنی‌داری 000/0 با سطح اطمینان 99 درصد، وجود همبستگی کانونی بین دو مجموعه متغیر را تایید کرد. نتایج یافته‌های حاصل از همبستگی کانونی گویای آن بود ضریب کانونی کل بین سیستم اجتماعی و سازماندهی‌مجدد مقدار 811/0×811/0 است که نشان از میزان همبستگی بین دو متغیر پنهان قید شده به میزان 65/0 بوده، بنابراین چنین سیستم اجتماعی نقش موثر و پویایی در بستر پایداری سیستم‌های اجتماعی- اکولوژیکی کشاورزی ایران ایفا می‌کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

361 - غربالگری فازی و ارزیابی موانع و مشکلات کارآفرینی روستایی ایران
زکریا محمدی تمری حمید رستگاری مریم شریف‌زاده

توسعه ی کارآفرینی در ایران بعنوان اجرایی ترین استراتژی برای برون رفت از بحران های اقتصادی و اجتماعی می باشد که این موضوع بویژه در جوامع روستایی نیازمند شناسایی موانع و مشکلات و رفع آنهاست. هدف پژوهش حاضر نیز شناسایی و ارزیابی مهمترین موانع کارآفرینی روستایی در ایران بو چکیده کامل

توسعه ی کارآفرینی در ایران بعنوان اجرایی ترین استراتژی برای برون رفت از بحران های اقتصادی و اجتماعی می باشد که این موضوع بویژه در جوامع روستایی نیازمند شناسایی موانع و مشکلات و رفع آنهاست. هدف پژوهش حاضر نیز شناسایی و ارزیابی مهمترین موانع کارآفرینی روستایی در ایران بود. به این منظور با بهره گیری از فرآیند دلفی فازی با بهره گیری از نظرات کارشناسی 10 نفر از خبرگان امر کارآفرینی که بطور هدفمند انتخاب گردیدند، به شناسایی و ارزیابی موانع پرداخته شد. نتایج حاکی از آن بود که از میان پنج گروه اصلی موانع شامل موانع فردی-شخصیتی، نهادی-سیاسی، اقتصادی، فرهنگی- اجتماعی و آموزشی و زیرساختی، گروه موانع اقتصادی حائز رتبه بیشتری بود. در این گروه موانعی از قبیل عدم امکان تغییر شغل در محیط روستا و پایین بودن دسترسی به عوامل تولید (با اوزان 130/0) در رتبه ی اول، پایین بودن آشنایی با نیازهای جدید بازار کار و تسهیلات اعتباری و وام های با بهره زیاد مشترکاً (با وزن استاندارد 125/0) در رتبه دوم و عدم شناخت کافی چگونگی ورود به بازار و توسعه حضور در بازار، دشواری کسب سرمایه اولیه و تأمین نقدینگی و ضعف امکانات برای عرضه و فروش محصولات بدون واسطه مشترکاً (با اوزان 122/0) در رتبه های سوم قرار گرفتند. در نهایت پیشنهادها و راهکارهایی نیز ارائه گردید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

362 - آسیب پذیری خانوارهای روستایی استان فارس نسبت به ناامنی غذایی ناشی از خشکسالی
نوشا ناهید فرهاد لشگرآرا سیدجمال فرج اله حسینی سیدمهدی میردامادی

خشکسالی از پدیده‌های محیطی و بخش جدایی‌ناپذیر تغییرات آب‌وهوایی است که طی سالیان گذشته آسیب های زیادی به بخش کشاورزی و جامعه روستایی وارد کرده است این مقاله با هدف تحلیل وضعیت آسیب پذیری خانوارهای روستایی استان فارس در ایران نسبت به ناامنی غذایی ناشی از خشکسالی و همچنین چکیده کامل

خشکسالی از پدیده‌های محیطی و بخش جدایی‌ناپذیر تغییرات آب‌وهوایی است که طی سالیان گذشته آسیب های زیادی به بخش کشاورزی و جامعه روستایی وارد کرده است این مقاله با هدف تحلیل وضعیت آسیب پذیری خانوارهای روستایی استان فارس در ایران نسبت به ناامنی غذایی ناشی از خشکسالی و همچنین واکاوی پاسخهای سازگاری آنها نسبت به پدیده خشکسالی از نظر نگرش و اقدام صورت گرفته است. داده های مورد نیاز برای انجام این پژوهش پیمایشی از طریق روش نمونه گیری تصادفی طبقه بندی شده با انتساب متناسب، گردآوری شد. با استفاده از فرمول شفر حجم نمونه کشاورزان، ۲۷۰ نفر تعیین و اطلاعات از طریق پرسشنامه جمع آوری گردید. داده ها با استفاده از آمار توصیفی و مدل معادلات ساختاری sem از طریق نرم افزار SPSS21amos23 تحلیل شد. برمبنای نتایج بدست آمده میزان آسیب پذیری خانوارهای روستایی استان فارس نسبت به خشکسالی بالاتر از حد متوسط می باشد که عامل حساسیت بالاترین اثر را در تبیین آسیب پذیری خانوارهای روستایی استان فارس دارد. همچنین نتایج حاصل از بررسی نگرش افراد مورد مطالعه در خصوص موثرترین راهکارهای سازگاری نسبت به اثرات خشکسالی نشان داد موثرترین راهکارهای سازگاری از دیدگاه افراد مورد مطالعه وابستگی قابل توجهی به حمایت های دولتی دارد. همچنین نتایج حاصل از بررسی پاسخ افراد نسبت تعدیل اثرات خشکسالی نشان داد افراد با آسیب پذیری کمتر گزینه های بیشتری را برای سازگاری با پیامدهای خشکسالی در اختیاردارند که نشان از حساسیت کمتر و بالاتر بودن ظرفیت سازگاری آنان در مقایسه با گروه بیشتر آسیب پذیر می باشد. همچنین خانوارهای روستایی مورد مطالعه از نظر برخی ویژگیها در دو گروه آسیب پذیری حاصل از تحلیل خوشه بندی مورد مقایسه قرار گرفتند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

363 - تحلیل عاملی عوامل مؤثر بر ترویج و توسعه تجاری‌سازی فناوری زیستی کشاورزی از دیدگاه محققان مراکز تحقیقات کشاورزی
وحیده بیرجندی سید محمود حسینی محمد چیذری ایرج ملک محمدی

فناوری زیستی کشاورزی در تأمین امنیت غذایی و خودکفایی، حفاظت از تنوع زیستی، کاهش اثرات زیست‌محیطی کشاورزی و اثرات تغییر اقلیم، کاهش فقر و گرسنگی نقش مهمی را ایفا می‌نماید. باوجوداینکه سازمان‌های تحقیقاتی باید از طریق همکاری با صنعت اقدام به تجاری‌سازی تحقیقات خود نموده و چکیده کامل

فناوری زیستی کشاورزی در تأمین امنیت غذایی و خودکفایی، حفاظت از تنوع زیستی، کاهش اثرات زیست‌محیطی کشاورزی و اثرات تغییر اقلیم، کاهش فقر و گرسنگی نقش مهمی را ایفا می‌نماید. باوجوداینکه سازمان‌های تحقیقاتی باید از طریق همکاری با صنعت اقدام به تجاری‌سازی تحقیقات خود نموده و آن‌ها را به محصولات کاربردی تبدیل نمایند، اما اغلب آن‌ها تنها در مجلات علمی منتشرشده و قابل‌استفاده برای مصرف‌کنندگان نیستند. هدف از پژوهش پیش رو شناسایی و دسته‌بندی متناسب عوامل مؤثر بر ترویج و توسعه تجاری‌سازی فناوری زیستی کشاورزی در ایران از دیدگاه محققان بود. داده‌ها به شیوه میدانی و با استفاده از پرسشنامه جمع‌آوری شد. تجزیه‌وتحلیل داده‌ها توسط نرم‌افزار SPSSWin16 انجام گردید. حجم نمونه، 170 نفر از محققان فعال درزمینة فناوری زیستی مراکز تحقیقاتی سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی بود. نتایج تحلیل عاملی اکتشافی نشان داد که به ترتیب عوامل پنج‌گانه زیرساختی، سیاست‌گذاری، اقتصادی، ترویجی- اطلاع‌رسانی و آموزشی- منابع انسانی، عوامل مؤثر بر توسعه و ترویج تجاری‌سازی فناوری زیستی کشاورزی در ایران از دیدگاه محققان می‌باشند و درمجموع ۵۳/۴2 درصد از کل واریانس عوامل مؤثر بر ترویج و توسعه تجاری‌سازی فناوری زیستی کشاورزی را تبیین نمودند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

364 - تحلیل موانع و چالش‌های عدم دستیابی به اهداف برنامه‌های توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در بخش کشاورزی
غلامرضا یاوری وحید عزیزی

این مطالعه با هدف بررسی دلایل عدم دستیابی به اهداف برنامه های اول تا پنجم توسعه اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در بخش کشاورزی انجام شده است. جامعه آماری این مطالعه شامل متخصصانی است که دارای اطلاعات کافی و درک عمیقی از موضوع مورد مطالعه دارند که از طریق ن چکیده کامل

این مطالعه با هدف بررسی دلایل عدم دستیابی به اهداف برنامه های اول تا پنجم توسعه اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در بخش کشاورزی انجام شده است. جامعه آماری این مطالعه شامل متخصصانی است که دارای اطلاعات کافی و درک عمیقی از موضوع مورد مطالعه دارند که از طریق نمونه گیری غیراحتمالی و روش گلوله برفی، تعداد 100 نفر شناسایی و مورد مطالعه قرار گرفت. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه استفاده شد. تعیین روایی و پایایی از طریق پانل متخصصان اهل فن و محاسبه ضریب آلفای کرونباخ (70/0 تا 85/0) مورد تأیید قرار گرفت. برای تجزیه تحلیل نتایج از روش تحلیل عاملی استفاده شد. براساس نتایج مهمترین دلایل عدم دستیابی به اهداف برنامه های توسعه در بخش کشاورزی به ترتیب شامل موانع اقتصادی سیاسی، موانع اجرایی ساختاری، موانع علمی و موانع اجتماعی فرهنگی می باشند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

365 - مطالعه آسیب شناسی پوسیدگس باله دمی مولدین ماهی آزاد دریای خزر در مرکز تکثیر و پرورش آزاد ماهیان شهید باهنر کلاردشت
علیرضا گلچین منشادی عیسی شریف پور مهدی سلطانی محمد عابدی

تعداد30 نمونه باله دمی از مولدین آسیب دیده در فرمالین 10 درصد تثبیت گردید و مطابق روشهای استاندارد بافت شناسی مقاطع میکروسکوپی 5 میکرونی از بافتها تهیه و به وسیله روش های هماتو کسیلین و ائوزین برای بررسی ضایعات آسیب شناسی و مکالوم-گود پاسچر برای جستجوی کلنی های باکتریای چکیده کامل

تعداد30 نمونه باله دمی از مولدین آسیب دیده در فرمالین 10 درصد تثبیت گردید و مطابق روشهای استاندارد بافت شناسی مقاطع میکروسکوپی 5 میکرونی از بافتها تهیه و به وسیله روش های هماتو کسیلین و ائوزین برای بررسی ضایعات آسیب شناسی و مکالوم-گود پاسچر برای جستجوی کلنی های باکتریایی رنگ آمیزی شدند.بااستفاده از میکروسکوپ نوری هیپر پلازیو اسفنجی شدن سلولهای مالپیکی اپیدرم، افزایش رنگدانه ملائین زیر اپیدرم، تکروز شدید و وسیع اپیدرم و درم ،جداشدن و افتادن اپیدرم در برخی موارد و وجود شکافهایی در اپیتلیوم افزایش موبرگها و پر خونی آنها درناحیه درم، پاسخ آماسی خفیف در منطقه درم پارگی و جداشدن شعاعهای باله مشاهده شد.در مقاطع رنگ آمیزی شده بوسیله رنگ آمیزی اختصاصی باکتری ، کلنی باکتری گرم منفی دیده نشد پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

366 - مقایسه دو روش هیستوپاتولوژی و Multiplex-PCR در تشخیص بیماری یرسینیوز (Yersinia ruckeri) در تعدادی از مزارع پرورشی ماهیان قزل‌آلای کشور
عادل حقیقی خیابانیان اصل محمدرضا روزبهانی بهرام کاظمی

یرسینیا راکری عامل بیماری دهان قرمز روده‌ای (Enteric red mouth disease) آبزیان است که سالانه موجب خسارات هنگفتی به صنعت آبزی‌پروری و کشاورزی در ایران و جهان می‌گردد. تشخیص قطعی، سریع و اقدام موثر برای بیماری‌هایی مانند یرسینیوز که شیوع شان در مراکز پرورش قزل‌آلا بسیار س چکیده کامل

یرسینیا راکری عامل بیماری دهان قرمز روده‌ای (Enteric red mouth disease) آبزیان است که سالانه موجب خسارات هنگفتی به صنعت آبزی‌پروری و کشاورزی در ایران و جهان می‌گردد. تشخیص قطعی، سریع و اقدام موثر برای بیماری‌هایی مانند یرسینیوز که شیوع شان در مراکز پرورش قزل‌آلا بسیار سریع است، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. هدف از این تحقیق مقایسه دو روش تشخیصی هیستوپاتولوژی و Multiplex- PCR در تشخیص بیماری یرسینوز یا بیماری دهان قرمز روده‌ای(ERM) در ماهی قزل‌آلا در ایران است. در این مطالعه در آزمایشات مبتنی بر PCR ، DNA مورد استفاده در هر واکنش PCR از بافت ماهی‌های قزل‌آلای مشکوک به بیماری استخراج و محصول واکنشPCR، با استفاده از ژل الکتروفورز روئیت ‌گردید. در پایش پاتولوژی، از بافت ماهی‌های زنده یا در حال مرگ فیکس شده در محلول فرمالین 10% سالین استفاده شده است. سپس نمونه‌ها در قالب‌های پارافین تثبیت و بوسیله میکروتوم‌های دیجیتال به ضخامت 7-5 میلیمتر برش داده شدند. اسلایدهای آماده شده بوسیله هماتوکسیلین ـ ائوزین رنگ‌آمیزی شده و مورد بررسی قرار گرفتند. در این تحقیق 20 نمونه مشکوک که علائم بالینی مشخص از قبیل سپتی سمی حاد در بافت‌های داخلی و وخونریزی سطحی در اطراف دهان و مقعد از خود بروز می‌دادند، با تکنیک‌های یاد شده مورد ازمایش قرار گرفتند که بر طبق نتایج آزمایشات مولکولی، در نمونه‌های منفی تنها قطعه مربوط به ژن میزبان به عنوان کنترل واکنش PCR تکثیر شده است، که خود این مسئله صحت انجام آزمایش مولکولی را تایید می‌نماید، در مقابل در نمونه‌های مثبت، توالی‌های ژنی میزبان و همچنین پاتوژن یرسینیا هر دو آمپلی فای و تکثیر شده‌اند که بیان کننده تشخیص عامل پاتوژن می‌باشد. از مجموع 20 نمونه مورد آزمایش به روش PCR در مجموع 2 مورد مثبت و 18 مورد، منفی گزارش شد در مقابل در آزمایشات هیستوپاتولوژی از نمونه‌های مذکور 5 مورد مثبت و دارای علایم آسیب‌شناسی تیپیک و مشخص بیماری یرسینیوز و 15 مورد، منفی و بدون هیچ‌گونه علایم منتسب به بیماری گزارش شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

367 - بیماری مارک در مرغهای گوشتی استانهای خراسان ،اصفهان و تهران
مجید فرهود رضا طرقی محسن ملکی محمدرضا باسامی مهدی کیانی زاده سعید چرخکار

بیماری مارک یک بیماری ویروسی لنوپرولیفراتیو جوجه ها با اهمیت اقتصادی بوده که توسط یک آلفا هرپس ویروس ایجاد میشود.ویروس های بیماری مارک موجب تضعیف سیستم ایمنی شده وباعث آسیب پذیری بیشتر ماکیان در برابر عوامل بیماریزای دیگر می گردد. این بیماری بیشتر ،مشکل گله های مادر و ت چکیده کامل

بیماری مارک یک بیماری ویروسی لنوپرولیفراتیو جوجه ها با اهمیت اقتصادی بوده که توسط یک آلفا هرپس ویروس ایجاد میشود.ویروس های بیماری مارک موجب تضعیف سیستم ایمنی شده وباعث آسیب پذیری بیشتر ماکیان در برابر عوامل بیماریزای دیگر می گردد. این بیماری بیشتر ،مشکل گله های مادر و تخمگذار می باشد و در طیور گوشتی کمتر مطرح می باشد. در این تحقیق 22 گله مرغ گوشتی از کشتارگاههای صنعتی خراسان ، اصفهان وتهران جهت مطالعه آسیب شناسی از بافتهای مختلف و ردیابی سروتیپ یک ویروس مارک از طحال به روش PCR تحت بررسی قرار گرفتند . در شش گله (27 درصد) جراحات ماکروسکوپیک شامل نودلهای توموری در قاعده فولیکول پرها و علائم میکروسکوپیک شامل نفوذ سلولهای پلی مورفیک لنفو بلاستیک در ناحیه درم پوست مشاهده گردید.همچنین واکنش PCR نیز در این گله ها مثبت بودند در هشت گله دیگر با اینکه فاقد علایم ماکروسکوپیک و میکروسکوپیک بودند ولی در آزمایش PCR مثبت ارزیابی شدند. در هشت گله باقی مانده تمامب علائم ماکروسکوپیک و میکروسکوپیک و واکنش PCR نیز منفی بودند. با توجه به وجود 27 درصدی بیماری مارک در میان گله های مرغ گوشتی بررسی شده وهمچنین طبیعت ایمنوساپرسیو بودن این ویروس،به نظر می رسد این ویروس نقش عمده ای را در سندرم تضعیف سیستم ایمنی ماکیان ایران به عهده دارد.توصیه می شود به منظور کاهش خسارات اقتصادی ناشی از این بیماری اقدامات پیشگیرانه موثری اتخاذ شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

368 - بررسی بیماری نکروز عفونی مراکز خونساز (IHN) به روش ایمونوهیستوشیمی در برخی از مراکز تکثیر و پرورش ماهیان قزل آلای ایران
عادل حقیقی خیابانیان اصل مهدی سلطانی ایرج سهرابی حقدوست عیسی شریف پور

به منظور بررسی وضعیت آلودگی مراکز تکثیر و پرورش قزل آلای رنگینکمان کشور به ویروس عامل نکروز عفونی بافته ای خونساز از تعدادی مراکزتکثیرو پرورش قزل آلای کشور در مرحله لاروی و از بچه ماهیان انگشتقدی که دارای علایم تحت کلینیکی و یا بظاهر سالم بودند نمونه گیری بعملآمد. نمونه چکیده کامل

به منظور بررسی وضعیت آلودگی مراکز تکثیر و پرورش قزل آلای رنگینکمان کشور به ویروس عامل نکروز عفونی بافته ای خونساز از تعدادی مراکزتکثیرو پرورش قزل آلای کشور در مرحله لاروی و از بچه ماهیان انگشتقدی که دارای علایم تحت کلینیکی و یا بظاهر سالم بودند نمونه گیری بعملآمد. نمونه های اخذ شده شامل بافتهای کلیه ،طحال،کبد،آبشش،قلب و دستگاهگوارش بوده که پس از طی مراحل هیستو تکنیک به روش ایمونوهیستوشیمی وبا استفاده از آنتی بادی منوکلونال ضد ویروس عامل نکروز عفونی بافتهایخونساز و نیز با استفاده از رنگ هماتوکسیلین رنگ آمیزی گردید .نتایج حاصلهنشان داد از مجموع کل نمونه های 100 مرکز مورد مطالعه تعداد 35 مورد مثبت بود که حاکی از پراکنش ویروس عامل بیماری IHN در برخی از مراکز تکثیر و پرورش قزل آلای کشور می باشد . با توجه به نتا یج این بررسی لزومطراحی سیاست های بهداشتی، نظارت، هدایت کنترل عملیات پیشگیریاجتناب نا پذیر می باشد پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

369 - بررسی سرولوژیکی نئوسپورا کنینوم در گاوهای شیری دچار سقط در شهرستان گرمسار
شاهرخ رنجبربهادری امیرحسین متوسلیان سعید بکایی محمدرضا یوسفی

نئوسپورا کنینو م از انگل های تک یاخته ای است که از آن بعنوان یکی از عواملمهم سقط جنین در گاو نام می بر ند. در بررسی حاضر به منظور بررسی حضورآنتی بادی برعلیه انگل فوق و همچنین تبیین نقش آن در وقوع سقط جنین درگاوداری های صنعتی و نیمه صنعتی شهرستان گرمسار، تعداد 84 نمونه س چکیده کامل

نئوسپورا کنینو م از انگل های تک یاخته ای است که از آن بعنوان یکی از عواملمهم سقط جنین در گاو نام می بر ند. در بررسی حاضر به منظور بررسی حضورآنتی بادی برعلیه انگل فوق و همچنین تبیین نقش آن در وقوع سقط جنین درگاوداری های صنعتی و نیمه صنعتی شهرستان گرمسار، تعداد 84 نمونه سرمی ازگاوهای شیری با سابقه سقط و 20 نمونه از گاوهای فاقد سابقه مذکور تهیه و پساز ارسال به آزمایشگاه، جهت حضور آنتی بادی علیه نئوسپورا کنینو م با استفاده ازکیت الایزا (Herdcheck, IDEXX's, USA )مورد بررسی قرار گرفتند نتایج نشان داد که در 40 راس از 104 گاو مورد بررسی (38/5%)پادتن ضد نئوسپورا کنینو م وجود داشت که در 95%آنها سابقه سقط گزارش گ ردید . بررسی آماری نیز اختلاف معنی داری را بین وقوع آلودگی در گاوهای با سابقه سقط جنین در مقایسه با گاوهای سالم نشان داد (P<0.01)در صورتی که این ارتباط بین تعداد زایش و سن دام های مورد بررسی و آلودگی به نئوسپوروزیس معنی دار نبود (P>0.01)همچنین مطالعات آماری نشان داد که همبستگی معنی داری میان شیوع آلودگی و فراوانی وقوع سقط در گاوهای مورد مطالعه وجود دارد(P<0.01)کهاین می تواند مبین نقش تاثیرگذار انگل مذکور در تکرار وقوع سقط در دام هایآلوده باشد . بنابراین با توجه به اهمیت نقش این تک یاخته در ایجاد خسار اتاقتصادی وسیع، می بایست اقدامات موثر جهت کنترل آن نمود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

370 - کرمهای انگل ماهیان تالاب چغاخور استان چهارمحال و بختیاری و معرفی گونه جدید Tylodelphys clavata von Nordmann1832
دکتر مهدی رئیسی مهندس مریم برزگر دکتر کورش منوچهری دکتر ابراهیم رحیمی دکتر بهیار جلالی

مجموعا 12 گونه انگل شامل شش گونه منوژن از جنسهای Dactylogyrus و،Gyrodactylus سه گونه انگل دیژن از جنسهای ،Diplostomum Tylodelphys و Ornithodiplostomum همچنین سه گونه سستود شامل گونه هایی از Kawia و Bothriocephalus و نمونه ای از راسته Pseudophyllidea از اندامهای مختلف ما چکیده کامل

مجموعا 12 گونه انگل شامل شش گونه منوژن از جنسهای Dactylogyrus و،Gyrodactylus سه گونه انگل دیژن از جنسهای ،Diplostomum Tylodelphys و Ornithodiplostomum همچنین سه گونه سستود شامل گونه هایی از Kawia و Bothriocephalus و نمونه ای از راسته Pseudophyllidea از اندامهای مختلف ماهیان جدا شد و پس از ثبوت، نمونه ها با توجه به شاخص های مر فولو ژیک ، مرفومتریک و مرفومریستیک در حد جنس و گونه تشخیص داده شدند . از مجموع 133 ماهی بررسی شده 57/1 درصد دارای آلودگی انگلی و 42/9 درصد فاقد آلودگی بودند که در این میانبیشترین درصد آلودگی مربوط به گونه های Diplostomum spathaceum و Tylodelphys clavata بترتیب با 41/3 و 21/8 درصد بود . یافته جدید این Ornithodiplostomum sp به انگلهای ماهیان آب شیرین ایران و معرفی ماهی کپور پوزه دار و ماهی گورخری بعنوان میزبانان جدید بترتیب برای انگلهای Bothriocephalus gowkongensis و Ornithodiplostomum sp است پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

371 - ارزیابی ارتباط بین شدت آلودگی به ترماتودهای کبدی و میزان دفع تخم انگل در نشخوارکنندگان بومی شهرستان بهشهر
شاهرخ رنجبربهادری محمدتقی ذاتی رستمی صمد لطف ا لله زاده بهار شمشادی

در بررسی حاضر میزان وقوع آلودگی به کرم های کبدی در نشخوارکنندگان بو میشهرستان بهشهر و ارتباط بین دفع تخم انگل و شدت آلودگی به کر م های کبدیموجود در دا م های مذکور بررسی گردید . بدین منظور1280 راس گوسفند318 راس بز و420 راس گاو از لحاظ آلودگی به ترماتود های کبدی مورد بررس چکیده کامل

در بررسی حاضر میزان وقوع آلودگی به کرم های کبدی در نشخوارکنندگان بو میشهرستان بهشهر و ارتباط بین دفع تخم انگل و شدت آلودگی به کر م های کبدیموجود در دا م های مذکور بررسی گردید . بدین منظور1280 راس گوسفند318 راس بز و420 راس گاو از لحاظ آلودگی به ترماتود های کبدی مورد بررسی قرارگرفتند و در مجموع آلودگی به فاسیولا و دیکروسلیوم به ترتیب در1.4%و 4.84%گوسفندان 2.2%،3.78%بز ها و10.24%،2.14%گاو های مورد مطالعه گزارش شد. بررسی آماری انجام شده ارتباط معنی داری را بین آلودگی به فاسیو لا و سن وجنسیت دام های مورد بررسی نشان نداد ، همچنین اختلاف مذکور در آلودگی بهدیکروسلیازیس و جنسیت دام های مطالعه شده نیز معنی دارنبود. اما در مورد متغیرسن این ارتباط معنی دار در گوسفندان و بزها برخلاف گاوها مشاهده گردید . درگوسفند و بزهای مورد مطالعه با شدت های مختلف آلودگی به فاسیو ، لا در44%مبتلایان هیچ تخم کرمی جدا نگردید و از 56%مابقی ( 14 راس ) با حداکثر آلودگی چهار کرم ، یک تا سه تخم در هر گرم مدفوع جدا گردید . بررسی آماری ارتباطمعنی داری را بین شدت آلودگی به فاسیولا و میزان تخم دفع شده در مدفوع، درگوسفندان و بزها نشان داد اما در گاوهای مورد بررسی اینگونه نبود . همچنین درآلودگی به دیکروسل یازیس نیز ارتباط مشخصی بین شدت آلودگی و میزان تخم دفعشده در گوسفندان و بزها مشاهده نگردید، درصورتی که این ارتباط در گاوها، معنیدار بود . بنابراین با توجه به اینکه درحال حاضر عملی ترین روش تشخیص آلودگیبه ترماتودهای کبدی در دا م های مبتلا، آزمایش مدفوع می باشد، بررسی حاضر نشانداد که روش فوق احتمالا نمی تواند بطور قابل اعتمادی جهت تشخیص قطعیآلودگی به ترماتودها استفاده گردد پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

372 - بررسی احتمال بیماری سپتی سمی هموراژیک ویروسی VHS (Viral Haemorrhagic Septicaemia)در تعدادی از مراکز تکثیر و پرورش ماهیان قزل آلای ایران با روش هیستو پاتولوژیکی وآزمایش ملکولی PCR
دکتر عادل حقیقی خیابانیان اصل دکتر بهرام کاظمی دکتر مژگان بنده پور

به منظور بررسی وضعیت آلودگی مراکز تکثیر و پرورش قزل آلای رنگین کمان کشور (ایران) به ویروس عامل بیماری سپتی سمی هموراژیک ویروسی VHS از تعدادی مراکز تکثیر و پرورش قزل آلای کشور نمونه گیری بعمل آمد .نمونه های اخذ شده شامل بافت های کلیه ، طحال ، کبد، آبشش ، قلب ، روده وپانک چکیده کامل

به منظور بررسی وضعیت آلودگی مراکز تکثیر و پرورش قزل آلای رنگین کمان کشور (ایران) به ویروس عامل بیماری سپتی سمی هموراژیک ویروسی VHS از تعدادی مراکز تکثیر و پرورش قزل آلای کشور نمونه گیری بعمل آمد .نمونه های اخذ شده شامل بافت های کلیه ، طحال ، کبد، آبشش ، قلب ، روده وپانکراس بوده که پس از کالبدگشایی ماهیان از بافت های هدف یاد شده برای هر دو روش آزمایشی (ملکولی) PCR و پاتولوژی نمونه برداری گردید که پس از مقایسه نتایج حاصله از مجموعه کل نمونه های 100 مرکز مورد مطالعه به روش PCR 10مورد مثبت و بقیه منفی بود و در روش پاتولوژی نیز از مجموع کل نمونه 100 مرکز مورد مطالعه تعداد 15 مورد نمونه دارای علایم تیپیک پاتولوژیکی بوده و بقیه فاقد علایم پاتوگنومونیک تشخیص داده شد . نتایج اینمطالعه حاکی از پراکنش ویروس عامل بیماری VHS در برخی از مراکز تکثیر و مزارع پرورش قزل آلای کشور بوده و با توجه به نتایج مقایس ه ای این بررسیلزوم سیاست گذاری نظارت بهداشتی و کنترل و پیشگیری بیماری اجتناب ناپذیراست. در نهایت نتیجه اینکه، با توجه به محاسن و اختصاصات ویژه هر کدامیک از رو ش های تشخیصی در این بررسی و مطالعه مق ایسه ای این دو تکنیک تشخیصی در بیماری ویروسی VHS هدف بسیار مناسبی برای ادامۀ مطالعات بر روی پاتوژنیسیتی (بیماریزایی) و جداسازی ویروس عامل بیماری و تعییندرجه حدّت آن برای اولین بار در ایران می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

373 - بررسی اثر ضد دیابتی آب هویج زرد ایرانی پروبیوتیکه شده توسط لاکتوباسیلوس اسیدوفیلوس
بهین امیدی محمدرضا فاضلی محمدعلی آموزگار پژمان مرتضوی

دیابت بیماری مزمن است که به علت ترشح نشدن انسولین ویا عدم توانایی سلو لهادر استفاده از انسولین اتفاق میافتد . توقف تولید انسولین یا استفاده نکردن ازانسولینهر دو باعث افزایش گلوکز در خون میشود . با توجه به اثرات مفید پروبیوتیکها وتوانایی آنها در پایین آوردن میزان گلوکز ت چکیده کامل

دیابت بیماری مزمن است که به علت ترشح نشدن انسولین ویا عدم توانایی سلو لهادر استفاده از انسولین اتفاق میافتد . توقف تولید انسولین یا استفاده نکردن ازانسولینهر دو باعث افزایش گلوکز در خون میشود . با توجه به اثرات مفید پروبیوتیکها وتوانایی آنها در پایین آوردن میزان گلوکز تاثیر آنها در درمان بیماری دیابت نیز دور ازانتظار نیست.برای انجام این مطالعه، آب هویج زرد ایرانی توسط دمای 110 درجه به مدت10 دقیقه استریل شد و از لاکتوباسیلوس اسیدوفیلوس به میزان cfu/ml 104 به آب میوه 2ساعت یکبار به روش Standard plate Count بررسی شد. ماندگاری لاکتوباسیلوس اسیدوفیلوس در آب هویج زرد ایرانی در دماهای 4 ،25،37 درجه بررسی شد. تغییرات قند و اسید لاکتیک و pH نیز مورد بررسی قرار گرفت. به منظور بررسی اثر ضد دیابتی از 25 سر موش صحرایی با وزن بین180-250 گرم استفاده شد،که توسط داروی استرپتوزوتوسین و به صورت تزریق درون صفاقی دیابتی شدند و به گروههایکنترل سالم کنترل دیابتی گروه تیمار آب هویج زرد ایرانی و گروه تیمار آب هویج زردایرانی پروبیوتیکه تقسیم شده، طی 14 روز متوالی به صورت خوراکی تحت تیمار قرارگرفته و میزان گلوکز خون مورد ارزیابی قرار گرفت.نتایج این مطالعه نشان داد که لاکتوباسیلوس اسیدوفیلوس توانایی رشد در آب هویجزرد ایرانی را به خوبی داشته و ماندگاری آن در آب هویج زرد ایرانی در 4 درجهبهترین نتیجه را نشان داد. در موشهای دیابتی تحت تیمار با آب هویج پروبیوتیکیمیزان گلوکز خون کاهش معنی داری را نشان داد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

374 - اولین گزارش از بررسی شیوع سنگ کیسه صفرادر بزهای کشتارگاههای اطراف تهران
زهره خاکی ایرج سهرابی حقدوست

در این بررسی از کیسه صفرای164 راس بز (24 راس نابالغ وما بقی بالغ )در کشتارگاههای اطراف تهران نمونه برداری شد و پس از بلز کردن آنها با اسکالپل ، محتویات آنها از نظر سنگ مورد توجه قرار گرفت و اجرامی با قطر 1 میلیمتر و بیشتر جمع آوری گردیدند. سپس آنالیز شیمیایی سنگ های صفر چکیده کامل

در این بررسی از کیسه صفرای164 راس بز (24 راس نابالغ وما بقی بالغ )در کشتارگاههای اطراف تهران نمونه برداری شد و پس از بلز کردن آنها با اسکالپل ، محتویات آنها از نظر سنگ مورد توجه قرار گرفت و اجرامی با قطر 1 میلیمتر و بیشتر جمع آوری گردیدند. سپس آنالیز شیمیایی سنگ های صفراوی در آزمایشگاه با کیت مرک صورت گرفت. در 9 راس از بزها سنگ کیسه صفرا مشاهده شد(5/48%) که از این تعداد فقط یک مورد مربوط به بز زیر یکسال و جنس سنگ ها از بیلیروبینات کلسیم (15±65 %)، کلسترول (10±21 %) و کربنات کلسیم (6±14 %) بوده است.سنگ ها به صورت چندتایی وسیاهرنگ و باقوام سخت و به قطر 5-5/0 میلیمتر مشاهده شدندو بنابراین نوع آنها از نوع رنگدانه ای تشخیص داده شد . هیچ اختلاف معنی داری مابین ترکیبات سنگ های صفراوی دام های نر و ماده وجود نداشت. این اولین گزارش از ایران است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

375 - بررسی سرمی عفونت متانوموویروس پرندگان در تعدادی از گله های مرغ مادر گوشتی ایران
نریمان شیخی علی مسعودیان

عفونت نوموویروس پرندگان (aMPV)به عنوان عامل دو بیماری مهم تنفسی شامل رینوتراکئیت بوقلمو نها (TRT) و سندرم کله بادی (SHS) سبب کاهش عملکرد پرورشی نظیر عقب ماندگی از رشد در گله های بوقلمون و مرغ گوشتی و افت تولیدتخم مرغ در مادران می شود. در این مطالعه، میزان شیوع این عفونت چکیده کامل

عفونت نوموویروس پرندگان (aMPV)به عنوان عامل دو بیماری مهم تنفسی شامل رینوتراکئیت بوقلمو نها (TRT) و سندرم کله بادی (SHS) سبب کاهش عملکرد پرورشی نظیر عقب ماندگی از رشد در گله های بوقلمون و مرغ گوشتی و افت تولیدتخم مرغ در مادران می شود. در این مطالعه، میزان شیوع این عفونت در گله های مادر گوشتی کشور با استفاده از آزمایش الایزا (ELISA) بررسی گردید. بدین منظور 27 گله مرغ مادر گوشتی از 11 استان اصلی تولید جوجه یکروزه در کشور، بطور تصادفیانتخاب شده و پس از جمع آوری در مجموع 540 نمونه سرمی، با استفاده از کیت الایزای تجاری رینوتراکئیت پرندگان (ART, BioChek) مورد آزمایش قرار گرفتند. در این بررسی بر اساس راهنمای تفسیر شرکت سازنده کیت الایزا و میانگین حسابی تیتر گله ها، مشخص شد که 92/59%گله های مادر تحت مطالعه ( 25 گله)دارای میانگین تیتر مثبت علیه aMPV بودند و 2 مورد دیگر از نظر آلودگی به aMPV مشکوک بودند همچنین 501 نمونه سرمی 92/77%دارای تیتر مثبت20مورد 3/70% واجد تیتر مشکوک و مابقی فاقد پاسخ سرمی علیه aMPV بودند. پس از بررسی آماری نیز بین شیوع عفونت aMPV با علائم تنفسی ارتباط معن یداری مشاهده شد (p<0.05)این مطالعه بیانگر شیوع بالای عفونت aMPV در سطح گله های مرغ مادر گوشتی ایران می باشد و پیشنهاد می گردد به منظور شناسایی سروتیپ های غالب در ایران، جداسازیو شناسایی مولکولی متانوموویروس بررسی بیشتر صورت گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

376 - مطالعه آسیب‌شناسی و مولکولی سندروم ویروس تورا (Taura Syndrome Virus) در میگوی پاسفید (Litopenaeus vannamei) در ایران
محمد افشارنسب سیدعباس عارف زاده سیدرضا مرتضایی عقیل دشتیان نسب الهام جرفی

در سال 1386 تلفات زیادی در میگوهای جوان گونه پاسفید در بسیاری از مزارع پرورش میگوی سایت دلوار در استان بوشهر واقع در جنوب ایران اتفاق افتاد. نشانه ظاهری میگوهای بیمار و در حال مرگ قرمزی سطح بدن، دم و زواید حرکتی بود. روده میگوها خالی و نواحی نکروزه در دم و زواید حرکتی م چکیده کامل

در سال 1386 تلفات زیادی در میگوهای جوان گونه پاسفید در بسیاری از مزارع پرورش میگوی سایت دلوار در استان بوشهر واقع در جنوب ایران اتفاق افتاد. نشانه ظاهری میگوهای بیمار و در حال مرگ قرمزی سطح بدن، دم و زواید حرکتی بود. روده میگوها خالی و نواحی نکروزه در دم و زواید حرکتی مشاهده گردید. تعداد 200 نمونه از میگوهای بیمار جمع‌آوری و در فیکساتور دیویدسون جهت بررسی آسیب شناسی قرار داده شد. همچنین بخشی از اندام حرکتی میگوها در الکل 95% برای مطالعات مولکولی نگهداری گردید. نتایج حاصل از مطالعات آسیب شناسی شامل نکروز چند کانونی در اپیتلیوم کوتیکول و اکثر بافتهای پیوندی زیر کوتیکول و گاهی ماهیچه های مخطط اصلی بوده و گنجیدگی‌های کروی و متعدد در نواحی تحت تاثیر قرار گرفته بافت کوتیکول پراکنده شده بودند. این اجسام گنجیدگی کروی در رنگ‌آمیزی هماتوکسیلین و ائوزین/فلوکسین (H&E/Ph) رنگ ائوزینوفیلی تا بازوفیلی نشان دادند. این گنجیدگی‌ها در روده انتهایی و معده نیز مشاهده گردید. این علائم نشان دهنده فرم حاد سندرم تورا در نمونه ها بود. همچنین نمونه ها با کیت IQ2000Ô WIT Multivir System for TSV,IHHNV and WSSV و کیت IQ2000Ô Detection and Prevention for TSV با استخراج RNA مربوطه جهت ردیابی سندرم تورا بررسی شدند. نتایج PCR مثبت بودن ویروس سندرم تورا را در نمونه ها نشان داد. بر اساس نتایج بدست آمده وجود سندرم تورا در نمونه‌ها اثبات گردید پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

377 - بررسی شیوع سرمی آلودگی تحت کلینیکی آنتریت هموراژیک در مزارع بوقلمون گوشتی تجاری ایران به روش الایزا
پیام حقیقی خوشخو گیتا اکبری آزاد علی مسعودیان

آنتریت هموراژیک یک بیماری عفونی بوقلمون‌ها با عامل آدنوویروس تیپ 2 پرندگان است که منجر به جراحات روده‌ای و تضعیف سیستم ایمنی و در نهایت کاهش عملکرد پرورشی گله می‌شود. این مطالعه به منظور شیوع سرمی بیماری آنتریت هموراژیک در تعدادی از بوقلمون‌داری‌های گوشتی تجاری به وسیله چکیده کامل

آنتریت هموراژیک یک بیماری عفونی بوقلمون‌ها با عامل آدنوویروس تیپ 2 پرندگان است که منجر به جراحات روده‌ای و تضعیف سیستم ایمنی و در نهایت کاهش عملکرد پرورشی گله می‌شود. این مطالعه به منظور شیوع سرمی بیماری آنتریت هموراژیک در تعدادی از بوقلمون‌داری‌های گوشتی تجاری به وسیله آزمایش الایزا طراحی شد. در مجموع بطور تصادفی 420 نمونه خون از 21 مزرعه بوقلمون گوشتی از 12 استان اخذ و به روش الایزا با کیت تجاری آنتریت هموراژیک بوقلمون (Synbiotics ProFlock-HET, USA) مورد آزمایش قرارگرفتند. نتایج نشان داد که بر اساس میانگین حسابی عیار آنتی بادی و تفسیر کیت، 2/76 درصد از گله‌ها از نظر آلودگی سرمی به آنتریت هموراژیک مثبت، 5/9 درصد مشکوک و 3/14درصد منفی بودند. همچنین از 420 نمونه سرم نیز، 292 نمونه (5/69%) دارای تیتر مثبت، 51 نمونه (2/12%) مشکوک و 77 نمونه (3/18%) فاقد آنتی بادی علیه HE بودند. در بررسی آماری مشخص شد که بین عیار پادتن علیه آنتریت هموراژیک با ضریب تبدیل غذایی و درصد تلفات ارتباط مستقیم معنی‌دار و با میانگین وزن ارتباط معکوس معنی‌دار وجود دارد (0.05>P). این مطالعه بیانگر شیوع سرمی بالای این بیماری در مزارع پرورش بوقلمون گوشتی ایران می باشد. با اینحال مطالعات بیشتری مبتنی بر جداسازی و شناسایی ویروس در گله لازم است پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

378 - مطالعه تاثیر متقابل لاکتوباسیلوس بولگاریکوس و استرپتوکوکوس ترموفیلوس بر ماندگاری یرسینیا انتروکولیتیکا در طی روند تولید ونگهداری پنیر سفید ایرانی
شهرام حنیفیان گیتی کریم

ماندگاری یرسینیا انتروکولیتیکا در طی روند تولید و نگهداری پنیر سفید ایرانی و نیز تاثیر استارتر بر روی باکتری مزبور مورد مطالعه قرار گرفت. از آنجایی که این میکرو ارگانیسم قابلیت رشد وتکثیر در دمای 4-0 C را دارا است واز طرفی در شرایط PH اسیدی و حضور نمک مقاومت خوبی از خود چکیده کامل

ماندگاری یرسینیا انتروکولیتیکا در طی روند تولید و نگهداری پنیر سفید ایرانی و نیز تاثیر استارتر بر روی باکتری مزبور مورد مطالعه قرار گرفت. از آنجایی که این میکرو ارگانیسم قابلیت رشد وتکثیر در دمای 4-0 C را دارا است واز طرفی در شرایط PH اسیدی و حضور نمک مقاومت خوبی از خود نشلن می دهد لذا امکان رشد تزاید آن در شرایط یخچالی و در طی مدت زمان نگهداری پنیر جهت رسیدن وجود دارد. به منظور فعال سازی باکتری لیوفیلیزه شده رسینیا انتروکولیتیکا (سروتیپ O:3) در محیط آبگوشت BHI دوبار متوالی کشت ودر محیط BHI آگار نگهداری گردید. برای تعیین تعداد یرسینیا انتروکولیتیکا جهت تلقیح در شیر پنیر از روش اندازه گیری میزان کدورت لوله های حاوی کشت باکتری بوسیله اسپکتروفتومتر استفاده شد. باکتری مذبور به تعداد 105 در هر میلی لیتر به شیر پنیر تلقیح گردید.شیر کامل و پاستوریزه گاو با باکتری مزبور تلقیح وجهت پنیر سازی استفاده شد.پنیر سفید ایرانی به دو صورت با وبدون استفاده از استارتر تهیه گردید. در طی رند ساخت و نگهداری پنیر ، تعداد یرسینیا انتروکولیتیکا شمارش و پر گنه های آن به لحاظ خصوصیات بیوشیمیایی مورد تایید قرار گرفت. محتوای رطوبت ماده خشک ، نمک ومیزان PH پنیر ها نیز اندازه گیری شد. نتایج نشانگر افزایش تعداد یرسینیا انتروکولیتیکا در طی مرحله ساخت پنیر بود ولی پس از افزودن نمک و طی دوره نگهداری تعداد باکتری کاهش (P<0.05) پیدا کرد.مقدار کاهش بر حسب میزان فعالیت استارتر متفاوت بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

379 - جداسازی و شناسایی فلور قارچی ملتحمه چشم سالم در اسب عرب ایرانی
عبداله عراقی سوره مجید ابراهیمی حامد دیاکو محمدپور محمدحسین صادقی زالی

پژوهش حاضر به منظور شناسایی قارچ های جدا شده از کیسه ملتحمه اسب ها یعرب ایرانی سالم در شهرستان تبریز( شمال غرب ایران) و تعیین اثر جنس و سنمیزبان بر روی فراوانی جدایه ها انجام یافت . 43 راس اسب ( 21 راس ماده و 22راس نر)، بدون شواهد بالینی از التهاب خارجی چشم، با طیف سنی چکیده کامل

پژوهش حاضر به منظور شناسایی قارچ های جدا شده از کیسه ملتحمه اسب ها یعرب ایرانی سالم در شهرستان تبریز( شمال غرب ایران) و تعیین اثر جنس و سنمیزبان بر روی فراوانی جدایه ها انجام یافت . 43 راس اسب ( 21 راس ماده و 22راس نر)، بدون شواهد بالینی از التهاب خارجی چشم، با طیف سنی 1 تا 15 سالانتخاب و در سه گروه سنی مورد بررسی قرار گرفتند . نمونه ها از هر دو کیسهملتحمه چشم اسب ها اخذ شده و در محیط های سابرودکستروز آگار و عصاره مالتکشت شدند. پلت ها به مدت 10 روز در دمای 25 درجه سانتی گراد نگه داری شدند نتایج با استفاده از نرم افزار SAS و آزمون های کروسکال والیس و من ویتنی مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفتند. 38 راس اسب 88/37%برای کشت قارچی مثبت بودند. از این تعداد 22 راس برای هر دو چشم مثبت بودند. جدایه های قارچی شامل کاندیدا 23/15% پنی سیلیوم 16/84% آسپرژیلوس 15/78% موکور 13/48% آلترناریا 8/42% زودوآلشریا 6/31% کلادوسپوریوم 5/26% رودوتورلا 4/21% کورولاریا 3/15% فوزاریوم 2/10% و تریکودرما 1/05% بودند. جنس و سن اسب تاثیر معنی داری روی فراوانی جدایه ها داشت. گونه هایقارچی جدا شده در این گزارش قابل مقایسه با مطالعات دیگر مناطق است، اگرچهفراوانی غیر معمول کاندیدا در تحقیق حاضر می تواند ناشی از تفاوت های جغرافیاییباشد پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

380 - افزایش زمان ماندگاری خاویار ایرانی با استفاده از لفاف های نانو نقره برپایه دی اکسید تیتانیوم و تعیین میزان باقی ماندگی ذرات به روش تیتراسیون
سیما مرادی عباسعلی مطلبی سیدامیرعلی انوار حامد اهری حامد بهشتی هاشیرازی نور دهر رکنی نکیسا سهرابی حقدوست علیرضا مختاری سوگند وحید هدی رحمان نیا نیوشا علیمحمدی

نانوپکیجینگ یکی از راهکارهای جدید بسته بندی برای افزایش کیفیت و امنیت موادغذایی است که استفاده از پوشش های بسته بندی نانو تحولی بزرگ در صادراتمحصولات فسادپذیر است. در این تحقیق تعداد 38 بسته خاویار ( 5گرمی)که به ترتیب 4 بسته در پوشش های عاری از نانو 4 بسته در پوشش های 6 چکیده کامل

نانوپکیجینگ یکی از راهکارهای جدید بسته بندی برای افزایش کیفیت و امنیت موادغذایی است که استفاده از پوشش های بسته بندی نانو تحولی بزرگ در صادراتمحصولات فسادپذیر است. در این تحقیق تعداد 38 بسته خاویار ( 5گرمی)که به ترتیب 4 بسته در پوشش های عاری از نانو 4 بسته در پوشش های 6000ppm با پایه نانوسیلور و 4بسته در پوشش های 5000ppm با پایه نانوسیلور و 4بسته در پوشش های 4000ppm با پایه نانوسیلور و 4بسته در پوشش های 2000ppm با پایه نانوسیلور و 4بسته در پوشش های 1000ppm با پایه نانوسیلور در دوتکرار مورد بررسی باکتریایی و قارچی قرار گرفتند.بعد از انجام آزمایشات میکروبی و بعد از تهیه گسترش و رنگ آمیزی گرم و تشخیصباکتری گرم مثبت از نظر مورفولوژی بررسی و رنگ آمیزی گرم و برای یررسی بیشترو تعیین نوع باکتری و قارچ بر روی محیط های اختصاصی برده و کشت گردیده شدکه بعد از بررسی 24 ساعت، استافیلوکوکوس اورئوس و اشرشیا کلی و آسپرژیلوسفلاووس و پنی سیلیوم در نمونه های عاری از پوشش نانو مشاهده گردیده شد و لیکن در پوشش پوشش های 5000ppm و 6000 بصورت معنی داری در کاهش رشد قارچی و باکتریایی موثر بوده، در نهایت به روش تیتراسیون به بررسی میزان نقرهموجود در خاویارهای بسته بندی شده پرداخته شد که از طریق تیتراسیون با دستگاهتیترازور و اسید سولفریک غلیظ، میزان باقی ماندگی نقره معادل صفر درصد بود. استفاده از پوشش های 5000ppmو 6000 با pv کمتر از 0/05 بصورت معنی داری در کاهش رشد قارچی و باکتریایی موثر بوده، لذا با توجه به نتایج بدست آمده و عدمرهاسازی ذرات نانو به درون خاویار می توان از این فن آوری جهت افزایش زمانماندگاری این محصول ارزنده وهمچنین ارتقاء صادرات در دنیا استفاده نمود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

381 - تشخیص ملکولی تیلریا آنولاتا و تیلریا اورینتالیس در گاوهای شهرستان شهرضا، جنوب استان اصفهان
محمودرضا سلطانی وحید نعمان یاسر پیرعلی حمیدرضا عزیزی

تیلریا ها از انگل‌های خونی مهم گاو می‌باشند که توسط کنه‌های ایکسودیده منتقل‌شده و در دام‌های بیمار باعث تظاهرات بالینی خفیف تا بسیار کشنده می‌شوند. هدف از این مطالعه تعیین گونه‌های تیلریا در شهرستان شهرضا در جنوب استان اصفهان بود. درمجموع تعداد 253 نمونه خون از طریق رگ چکیده کامل

تیلریا ها از انگل‌های خونی مهم گاو می‌باشند که توسط کنه‌های ایکسودیده منتقل‌شده و در دام‌های بیمار باعث تظاهرات بالینی خفیف تا بسیار کشنده می‌شوند. هدف از این مطالعه تعیین گونه‌های تیلریا در شهرستان شهرضا در جنوب استان اصفهان بود. درمجموع تعداد 253 نمونه خون از طریق رگ گوش و رگ وداج گاوهای به‌ظاهر سالم به‌طور تصادفی به ترتیب برای آزمون میکروسکوپی و ملکولی اخذ شد. در ابتدا DNA استخراجی از نمونه‌های خونی با جفت آغازگری که قطعه حدود 400 جفت بازی از ژن 18S rRNA جنس تیلریا را تکثیر می‌کرد، تکثیر شد. تمامی نمونه‌های مثبت با semi-nested PCR اختصاصی ازنظر وجود تیلریا آنولاتا و تیلریا اورینتالیس بررسی شدند و آلودگی نمونه‌ها ازنظر تیلریا آنولاتا و تیلریا اورینتالیس به ترتیب 9/54% و 47% تشخیص داده شد. آزمون مربع کای جهت مقایسه میزان شیوع نسبت به فصل سال، نوع دامداری، بهداشت دامداری، ناقلین بندپا، سن دام و تولید شیر انجام شد. در مقایسه فراوانی گونه تیلریا اورینتالیس در گاو بین فصول مختلف نمونه‌گیری، حضور ناقلین و سطح بهداشتی دامداری اخلاف معنی‌داری مشاهده شد (p <0.05). بیشترین فراوانی به ترتیب مربوط به فصل بهار، حضور کنه و سطح بهداشتی معمولی دامداری بود. در مقایسه آزمون میکروسکوپی با آزمون ملکولی، حساسیت و ویژگی آزمون میکروسکوپی به ترتیب 39/14 و 12/99 درصد تعیین گردید. محاسبه ضریب کاپا بین آزمون ملکولی و میکروسکوپی تیلریا (50 فیلد) نشان‌دهنده سطح ضعیف توافق دو آزمون بود (Kappa= 0.124). این مطالعه اولین مطالعه تشخیص ملکولی گونه‌های تیلریا در گاوهای منطقه جنوب اصفهان است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

382 - ارزیابی کیفیت وب‌سایت‌های آموزش الکترونیکی دانشگاه‌های صنعتی ایران
طاهره غلامی

هدف: هدف از این پژوهش ارزیابی و تعیین کیفیت وبسایتهای آموزش الکترونیکی دانشگاه‌های صنعتی ایران است، تا ضمن کسب اطلاعات لازم از کیفیت آن‌ها، وبسایتهای مفید و کارآمد شناسائی، معرفی و رتبهبندی شوند. روش: ابزار مورد استفاده در این پژوهش ابزار ارزیابی کیفیت تارنماها (WQET چکیده کامل

هدف: هدف از این پژوهش ارزیابی و تعیین کیفیت وبسایتهای آموزش الکترونیکی دانشگاه‌های صنعتی ایران است، تا ضمن کسب اطلاعات لازم از کیفیت آن‌ها، وبسایتهای مفید و کارآمد شناسائی، معرفی و رتبهبندی شوند. روش: ابزار مورد استفاده در این پژوهش ابزار ارزیابی کیفیت تارنماها (WQET) است، که هنجاریابی شده و روایی و پایایی آن (آلفای کرونباخ برابر با 95%) می‌باشد. جامعه مورد بررسی در این پژوهش شامل 10 وبسایت آموزش الکترونیکی از 20 وب‌سایت دانشگاه‌های صنعتی ایراناست، که با استفاده از ابزارسنجش کیفیت وبسایتها WQET مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفتند و گردآوری دادهها از طریق مشاهده مستقیم پرتال آنها صورت پذیرفته است. یافته‌ها: نتایج به دست آمده حاکی از آن است که ویژگیهای سرعت بارگذاری، هدف مشخص برای محدوده اطلاعاتی، پایدار بودن ساختار در تارنماهای مورد مطالعه رتبه عالی را کسب کردهاند. نتایج: نتیجه رتبهبندی تارنماها نشان داد که تارنمای دانشگاه صنعتی اصفهان با امتیاز 82 حائز رتبه اول است. تهیه و تدوین استانداردی از سوی وزارت علوم در جهت سازماندهی وب‌سایت‌های آموزش الکترونیکی دانشگاه‌های ایران از پیشنهادات این پژوهش است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

383 - بررسی میزان همخوانی و روزآمدی سرعنوان‌های موضوعی فارسی با عناوین کتاب‌های منتشرشده در پایگاه کتابخانه ملی ایران در سال‌های 1384- 1388
زهرا اباذری سعیده پالیزوانی

هدف: تعیین میزان روزآمدی و همخوانی سرعنوان&zwnj;های موضوعی فارسی با عناوین کتاب&zwnj;های منتشرشده در پایگاه کتابخانه ملی ایران در سال های 1384- 1388. روش:اطلاعات پژوهش انجام&zwnj;شده از بخش کتابشناسی پایگاه کتابخانه ملی ایران به شکل تصادفی انتخاب و پس از نمونه گیری نهای چکیده کامل

هدف: تعیین میزان روزآمدی و همخوانی سرعنوان&zwnj;های موضوعی فارسی با عناوین کتاب&zwnj;های منتشرشده در پایگاه کتابخانه ملی ایران در سال های 1384- 1388. روش:اطلاعات پژوهش انجام&zwnj;شده از بخش کتابشناسی پایگاه کتابخانه ملی ایران به شکل تصادفی انتخاب و پس از نمونه گیری نهایی، حجم نمونه بالغ بر 2493 عنوان کتاب به شکل انتخاب طبقه&zwnj;ای از هر رده دیویی تعیین گردید. جامعه آماری پژوهش تعداد 278237 عنوان کتاب فارسی بود که در سال&zwnj;های 1384ـ 1388 منتشر شده بود. اصل کار پژوهش بر مبنای موضوعات ده&zwnj;گانه رده بندی دیویی می باشد؛ و چون اساس کار پژوهش برای تعیین سنجش میزان همخوانی عناوین و موضوعات کتب فارسی، استفاده از سرعنوان&zwnj;های موضوعی فارسی بوده است؛ ارجاعات"نیز نگاه کنید از" ، "نگاه کنید به"، "نیز نگاه کنید به"، هم جزء همخوان&zwnj;ها محاسبه شدند. یافته ها: در 9/99 درصد از کتاب&zwnj;های مورد بررسی، بین عناوین و موضوعات انتخاب&zwnj;شده از سرعنوان&zwnj;های موضوعی فارسی همخوانی وجود داشته؛ و در1/0درصد از کل کتاب&zwnj;های مورد بررسی، موضوعات از طریق ارجاع"نیز نگاه کنید از"، و در 5/0درصد، از طریق ارجاع" نگاه کنید به"، و در 3/0درصد، از طریق ارجاع "نیز نگاه کنید به"، با عناوین کتب همخوانی داشته&zwnj;اند. نتیجه&zwnj;گیری: با توجه به یافته&zwnj;های موجود، به رده های علوم اجتماعی، زبان، علوم خاص، علوم عملی، هنر و سرگرمی، ادبیات، تاریخ و جغرافیا و علوم وابسته، 100درصد، رده دین 8/99 درصد، رده کلیات 6/99 درصد، رده فلسفه و روانشناسی 2/99 درصد، به ترتیب بالاترین میزان همخوانی عناوین و موضوعات کتب را به خود اختصاص داده&zwnj;اند؛ که از این آمار تعیین&zwnj;شده، در مجموع 3 عنوان کتاب، 1عنوان کتاب مربوط به رده دین، 1 عنوان کتاب مربوط به رده کلیات، و 1 عنوان کتاب مربوط به رده فلسفه و روانشناسی، با موضوعات تعیین&zwnj;شده برای آن&zwnj;ها همخوانی نداشتند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

384 - کیفیت زندگی کتابداران کتابخانه‌های عمومی ایران و مالزی طی سال‌های 1385-1390: مطالعه تطبیقی
فائزه فرهودی

هدف: هدف این پژوهش، مقایسه کیفیت زندگی کتابداران کتابخانه‌های عمومی ایران و مالزی طی سال‌های 1385-1390 است. روش: از روش پیمایشی- تحلیلی استفاده شد. نمونه آماری مورد نظر، 100 نفر از کتابداران کتابخانه‌های عمومی ایران و 100 نفر از کتابداران کتابخانه‌های عمومی مالزی بود که چکیده کامل

هدف: هدف این پژوهش، مقایسه کیفیت زندگی کتابداران کتابخانه‌های عمومی ایران و مالزی طی سال‌های 1385-1390 است. روش: از روش پیمایشی- تحلیلی استفاده شد. نمونه آماری مورد نظر، 100 نفر از کتابداران کتابخانه‌های عمومی ایران و 100 نفر از کتابداران کتابخانه‌های عمومی مالزی بود که به روش نمونه‌گیری تصادفی انتخاب شدند. در پژوهش حاضر، پرسشنامه استاندارد کیفیت زندگی سازمان جهانی بهداشت (فرم کوتاه 26 سؤالی این ابزار)، مورد استفاده قرار گرفت و از طریق ایمیل به کتابداران کتابخانه‌های عمومی موردنظر در ایران و مالزی ارسال شد (نسخه انگلیسی زبان آن جهت ارسال به کتابداران مالزی در نظر گرفته شد). سؤالات این ابزار در یک حیطه کلی از کیفیت زندگی و 24 حیطه مختلف دیگر خلاصه شد که این حیطه‌ها در 6 بعد فیزیکی، روانی، سطوح استقلال، ارتباطات اجتماعی، ارتباطات محیطی و علائق معنوی جای گرفتند. داده‌های به‌دست‌آمده با استفاده از َآماره‌های توصیفی میانگین و انحراف معیار و آماره‌های تحلیلی همبستگی پیرسون و آزمون تی و با استفاده از نرم‌افزار SPSS مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفت. یافته‌ها: یافته‌های پژوهش حاضر نشان داد که پائین‌ترین بعد کیفیت زندگی در ایران، سطوح استقلال (با میانگین 35/6) و در مالزی علائق معنوی (با میانگین 22/5) است و بالاترین بعد کیفیت زندگی در ایران، علائق معنوی (با میانگین 65/17) و در مالزی سلامت روانی (با میانگین 47/33) است. نتایج به‌دست‌آمده در پژوهش حاضر مبین این مطلب است که به‌جز دو بعد علائق معنوی و ارتباطات اجتماعی که در نمونه موردبررسی در مالزی (به‌ترتیب با میانگین 22/5 و 32/5) کمتر از نمونه موردنظر در ایران (به‌ترتیب با میانگین 65/17 و 30/8) است؛ در سایر ابعاد کیفیت زندگی، کتابداران موردبررسی در مالزی نسبت به ایران میانگین بالاتری را به خود اختصاص دادند و تفاوت معناداری در این زمینه بین دو کشور وجود دارد. نتیجه‌گیری: نتایج پژوهش حاضر حاکی از آن است که به طور کلی کیفیت زندگی در کتابداران کتابخانه‌های عمومی در مالزی نسبت به ایران طی سال‌های 85-90 بالاتر است. نتایج پژوهش موید آن است که نامطلوب‌ترین زیرمؤلفه‌های کیفیت زندگی در نمونه مورد بررسی در ایران، احساس امنیت، تأمین مالی، دسترسی به اطلاعات و حمایت اجتماعی است و کمترین میزان همبستگی میان مؤلفه‌ها هم در ایران و هم در مالزی، مربوط به مؤلفه ارتباطات اجتماعی و سلامت جسمانی است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

385 - نیازهای اطلاعاتی مدیران مسئول نشریات ایران
ریحانه شاهسون میترا قیاسی

هدف: هدف پژوهش حاضر شناسایی نیازهای اطلاعاتی مدیران مسئول نشریات ایران است. روش‌شناسی پژوهش: در این پژوهش از روش پیمایشی توصیفی استفاده شده است. جامعه مورد مطالعه شامل 1997 مدیر مسئول بود که توسط نمونه‌گیری تصادفی نظام‌مند 214 نفر انتخاب شدند. ابزار استفاده‌شده در این چکیده کامل

هدف: هدف پژوهش حاضر شناسایی نیازهای اطلاعاتی مدیران مسئول نشریات ایران است. روش‌شناسی پژوهش: در این پژوهش از روش پیمایشی توصیفی استفاده شده است. جامعه مورد مطالعه شامل 1997 مدیر مسئول بود که توسط نمونه‌گیری تصادفی نظام‌مند 214 نفر انتخاب شدند. ابزار استفاده‌شده در این پژوهش، پرسشنامه محقق‌ساخته با پایایی 89% است. به منظور تجزیه و تحلیل اطلاعات از آمار توصیفی (که در آن از فراوانی، درصد فراوانی، میانگین ، انحراف میانگین و واریانس) با کمک نرم‌افزار spss استفاده شده است. یافته‌ها: بیشترین نیاز مدیران مسئول نشریات ایران به ترتیب منابع اطلاعاتی جهت آموزش و پژوهش در اولویت اول با 56 نفر (37/33 درصد)، جهت افزایش دانش‌حرفه‌ای در اولویت دوم با 50 نفر (33/33 درصد)، جهت افزایش دانش‌شخصی در اولویت سوم با 55 نفر (36/6 درصد) است. پایگاه اطلاعاتی "Fox news" پرکاربرد‌ترین منبع اطلاعاتی به حساب می‌آید. میزان آشنایی مدیران، با شیوه‌های جستجو در اینترنت و پایگاه‌های اطلاعاتی زیاد است. اهمیت کتابخانه در رفع نیازهای اطلاعاتی جامعه مورد بررسی در حد متوسط و با میانگین (13/3 درصد) است. نتیجه‌گیری: مشخص شد که اینترنت اولین وسیله کسب اطلاعات برای مدیران مسئول نشریات است و استفاده از نظر خوانندگان در درجه بعدی قرار دارد. هدف مدیران نشریات ایران از جستجوی اطلاعات بیش از سایر اهداف به علاقه آنها برای به روزکردن اطلاعات شان مرتبط است که (33/37) درصد است. همچنین میزان استفاده آنها از پست الکترونیکی بیش از34 % است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

386 - تحلیل حساسیت تبخیر- تعرق به تغییر در پارامترهای هواشناسی در شمال‌غرب و غرب ایران
آقای دکتر یعقوب دین پژوه سعید جهانبخش اصل معصومه فروغی

تحلیل حساسیت تبخیر- تعرق گیاه مرجع (ET0) در ایران در مدیریت بهتر آب بسیار ضروری است. زیرا به نظر می‌رسد که آب و هوا در همه جا تا حدودی تغییر کرده است. در این پژوهش، به‌منظور تحلیل حساسیت ET0 به تغییرات هر یک از پارامترهای هواشناسی از داده‌های ماهانه هواشناسی 36 ایستگاه چکیده کامل

تحلیل حساسیت تبخیر- تعرق گیاه مرجع (ET0) در ایران در مدیریت بهتر آب بسیار ضروری است. زیرا به نظر می‌رسد که آب و هوا در همه جا تا حدودی تغییر کرده است. در این پژوهش، به‌منظور تحلیل حساسیت ET0 به تغییرات هر یک از پارامترهای هواشناسی از داده‌های ماهانه هواشناسی 36 ایستگاه هواشناسی در شمال‌غرب و غرب ایران استفاده شد. اولویت‌بندی پارامترهای اقلیمی و میزان تاثیرگذاری آن‌ها بر ET0 در ماه‌های مختلف برای هر یک از ایستگاه‌های مورد مطالعه مشخص گردید، بدین منظور، ابتدا میزان ET0 ماهانه با روش فائو- پنمن مانتیث برای یکایک ایستگاه‌ها برآورد گردید، سپس مقدار هر یک از دو پارامتر مهم ورودی به مدل رگرسیونی گام به گام (شامل میانگین حداکثر (Tmax)، میانگین حداقل (Tmin)، میانگین درجه حرارت هوا، میانگین سرعت باد، مجموع ساعات آفتابی، میانگین حداکثر و حداقل رطوبت نسبی) در دامنه‌ی 20± درصد با گام‌های 5 درصد، تغییر داده شدند و میزان تغییر در ET0 محاسبه شد، در نهایت مقدار ضریب حساسیت برای اولین پارامتر مهم ورودی در هر یک از ایستگاه‌های منتخب بدست آمد. نتایج نشان داد که در اکثر ایستگاه‌ها در هر دو مقیاس سالانه و ماهانه، بیشترین تاثیر در نوسانات ET0 مربوط به Tmax و Tmin می‌باشد. با افزایش 20 درصد برای Tmax به‌شرط ثابت ماندن سایر پارامترها، مقدار ET0 از حداقل 05/6 درصد (در مشکین‌شهر) تا حداکثر 54/15 درصد (در اردبیل) افزایش نشان داد، این رقم برای Tmin بین 47/0- درصد (در سنندج) تا 91/0 درصد (در خلخال) بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

387 - پتانسیل‌یابی اراضی مستعد کشت گردو در استان تهران با روشFuzzy AHP
مسعود سلیمانی سعید حمزه رامین پاپی

گردو به‌عنوان یکی از محصولات پربازده، نقش قابل توجهی در وضعیت اجتماعی و اقتصادی کشاورزان در بسیاری از مناطق کشور دارد و با توجه به بازده اقتصادی این محصول در سال های اخیر، شاهد افزایش چشمگیر سطح زیر کشت آن هستیم. درخت گردو بسیار به شرایط آب و هوایی وابسته است، بنابراین چکیده کامل

گردو به‌عنوان یکی از محصولات پربازده، نقش قابل توجهی در وضعیت اجتماعی و اقتصادی کشاورزان در بسیاری از مناطق کشور دارد و با توجه به بازده اقتصادی این محصول در سال های اخیر، شاهد افزایش چشمگیر سطح زیر کشت آن هستیم. درخت گردو بسیار به شرایط آب و هوایی وابسته است، بنابراین لازم است قبل از کشت آن که نیاز به سرمایه گذاری اولیه نسبتاً بالایی دارد، اقداماتی در خصوص شناسایی مناطق مناسب و مستعد کاشت صورت گیرد. لذا هدف از انجام پژوهش حاضر ارزیابی و شناسایی اراضی مستعد برای کاشت گردو در سطح کل استان تهران جهت حصول بازده تولید مطلوب می باشد. بدین‌منظور از پارامترهای اقلیمی (شامل دما، رطوبت نسبی، بارندگی و سرعت باد) مربوط به 12 ایستگاه سینوپتیکی در داخل استان و 8 ایستگاه در استان های مجاور با طول دوره آماری 11 سال (2004 تا 2014 میلادی)، توپوگرافی و کاربری اراضی به‌منظور مکان یابی و پهنه بندی مناطق مستعد کشت گردوی ایرانی استفاده شده است. ابتدا از تمامی پارامترهای مورد نظر لایه اطلاعاتی رستری تولید شد. سپس با بررسی مطالعات پیشین و نظر کارشناسان در ارتباط با خصوصیات فیزیولوژیکی و نیازهای رویشی درخت گردو، آستانه های مطلوب و نامطلوب جهت رشد درخت تعیین و با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی و تهیه پرسشنامه میزان ارجحیت و تأثیرگذاری هریک از پارامتر ها محاسبه شد. در ادامه با استفاده از تابع عضویت فازی کلیه لایه های اطلاعاتی نرمال سازی شده و در نهایت از طریق ابزار هم پوشانی فازی در محیط نرم افزار ArcGis، نقشه پهنه بندی نهایی تهیه و استخراج گردید. مطابق با این نقشه، از میان کل اراضی استان تهران 9562/243882 هکتار معادل 82/17 درصد جهت کاشت گردوی ایرانی دارای استعداد بسیار مناسب می باشد. همچنین نتایج نهایی حاکی از آن است که از میان پارامترهای مؤثر بر رشد گردو سه عامل دما، رطوبت نسبی و جهت شیب از تأثیر و اهمیت ویژه ای برخوردار هستند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

388 - استفاده‌ کارآمد و پایدار از منابع آبی خوزستان با تدوین بنچ‌مارک‌های ردپای آب
سمیرا سالاری فاطمه کاراندیش پرویز حقیقت جو مایت آلدایا

10.30495/wsrcj.2022.20329

زمینه و هدف: بحران آب انسان نهاد، یکی از چالش های جهانی است که پایداری جهان در آینده را تهدید می کند. برداشت بی رویه از منابع آب آبی برای تأمین نیاز غذایی در حال رشد بشر، مهم ترین دلیل این بحران است. بنچ مارکینگ ردپای آب که هنوز در ابتدای مسیر خود قرار دارد، روش مناسبی چکیده کامل

زمینه و هدف: بحران آب انسان نهاد، یکی از چالش های جهانی است که پایداری جهان در آینده را تهدید می کند. برداشت بی رویه از منابع آب آبی برای تأمین نیاز غذایی در حال رشد بشر، مهم ترین دلیل این بحران است. بنچ مارکینگ ردپای آب که هنوز در ابتدای مسیر خود قرار دارد، روش مناسبی برای تعیین مؤلفه ناکارآمد ردپای آب می باشد. لذا، در این پژوهش، امکان محدود نمودن ردپای آب در بخش کشاورزی به سطح پایدارش در استان خوزستان بررسی شد.روش پژوهش: این تحقیق، شامل سه مرحله محاسبه ردپای آب، تحلیل پایداری و تحلیل کارآمدی می باشد. ابتدا، ردپای آب مصرفی و تخریب کننده برای 32 گیاه در شهرستان های استان خوزستان در طول دوره 2016-1986 محاسبه شد. ردپای آب سبز و آبی، به ترتیب، از تقسیم تبخیر-تعرق سبز و آبی بر عملکرد گیاه به دست آمد. برای تخمین مقادیر روزانه تبخیر-تعرق، از مدل AquaCrop استفاده و سپس، از حاصل جمع مقادیر روزانه، مقادیر فصلی محاسبه شد. ردپای آب خاکستری برای کود نیتروژن مصرفی محاسبه شد. در گام بعدی، وضعیت پایداری ردپای آب آبی، با مقایسه مقادیر مطلق ردپای آب آبی با آب آبی موجود، که از کسر نیاز زیست محیطی از رواناب طبیعی به دست آمد، تعیین شد. سپس، مقادیر بنچ مارک ردپای آب برای سطوح تولید 10، 25 و 50 درصد تعیین شد و بر اساس آن ها، مقادیر ناکارآمد ردپای آب برای هر گیاه به دست آمد. در انتها، مقادیر ردپای آب ناکارآمد و ناپایدار با هم مقایسه شدند تا معلوم شود که آیا دستیابی به سطوح بنچ مارک می تواند آب مصرفی را به سقف پایدارش در محدوده پژوهش محدود نماید. یک تحلیل همبستگی برای تعیین ریشه های اصلی ناکارآمدی در استان خوزستان نیز انجام شد.یافته ها:همگام با 63 درصد افزایش در تولید و 53 درصد افزایش ردپای آب آبی واحد، مقدار مطلق ردپای آب آبی در طول دوره پژوهش 80 درصد افزایش یافت. این روند، منتج به افزایش شدت برداشت آب های زیرزمینی با شدت 12 میلیون مترمکعب در سال شد.. سهم آب سبز در ردپای آب مصرفی، از 60 درصد در سال 1986 به 48 درصد در سال 2016 کاهش یافت. لکن، مجموع ردپای آب خاکستری، روندی کاهشی را با شیب متوسط 140 مترمکعب در هکتار در سال طی نمود که این کاهش، بیش تر به دلیل کاهش ردپای آب خاکستری گیاهان اقتصادی بود.در سال 2016، 98/0 میلیارد مترمکعب از مجموع آب آبی مصرفی ناپایدار بود که این مقدار، 85 درصد بیش تر از سال 1986 بود. تعداد شهرستان ها با مصارف ناپایدار نیز از 2 شهرستان در سال 1986 به 9 شهرستان در سال 2016 رسید. گیاهان غذایی بیش ترین سهم را در ردپای آب آبی ناپایدار داشتند. بر اساس تحلیل کارآمدی، و با لحاظ سطوح بنچ مارک در سطح 25 درصد از کل تولید، ردپای آب آبی ناکارآمد در سال 2016، بین 26/0 تا 660 میلیون مترمکعب در شهرستان های مختلف متغیر بود. در مقایسه با سال 1986، میزان ناکارآمدی در 16 شهرستان بین 10 تا 3860 مترمکعب در هکتار افزایش یافت. اگرچه در مقیاس استانی، دستیابی به سطوح بنچ مارک می تواند ردپای آب را به حدود پایدارش برساند؛ لکن در دو شهرستان اندیمشک و رامشیر، مقادیر ردپای آب ناپایدار، به ترتیب، 8/6 و 9/340 میلیون مترمکعب بیش تر از مقادیر ردپای آب آبی ناکارآمد بودند و سیستم تولید آنها نیازمند بازنگری اساسی است. آنالیز همبستگی نشان داد که افزایش در ارزش افزوده بخش کشاورزی و یا صادرات محصولاتش، کشت محصولات آب بر، افزایش شدت کمبود آبی و دسترسی به منابع آب زیرزمینی می-تواند میزان ناکارآمدی را افزایش دهد. در مقابل، افزایش تعداد بهره برداران در واحد سطح، عملکرد محصول، و سطح زیر کشت گیاهان اقتصادی، می‌تواند از میزان ناکارآمدی بکاهد.نتایج:ارزیابی ردپای آب نشان داد که تولید گیاه در استان خوزستان در ازای تعدی به حریم محیط زیست صورت می گیرد که خطری برای پایداری کشاورزی در آینده نزدیک است. اگرچه دستیابی به سطوح بنچ مارک ردپای آب می تواند با حذف مؤلفه ناکارآمد ردپای آب، شرایط محدود نمودن مجموع ردپای آب به سطوح پایدارش را فراهم کند، لکن خطر ناپایداری، هنوز در برخی مناطق وجود دارد که این مساله، اهمیت تحلیل در مقیاس های ریز را نشان می دهد. بنابراین، برای تدوین برنامه های توسعه پایدار، انجام پژوهش های بعدی برای تعیین ماه های بحرانی نیز ضروری است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

389 - ارزیابی شاخص خشکسالی کمبود توأم تحت شرایط اقلیمی ایران
آیدا هاشمی نسب جواد بذرافشان آرزو نازی قمشلو

شاخص کمبود توام از ترکیب دوازده متغیر شاخص اصلاح شده بارندگی استاندارد (SPImod) متناظر با پنجره‌های زمانی 1 تا 12 ماه با استفاده از توابع همبند تجربی و نظری محاسبه می‌شود. به دلیل دشواری و زمانبر بودن محاسبه توابع همبند نظری، محققان استفاده از فرم تجربی JDI را پیشنهاد م چکیده کامل

شاخص کمبود توام از ترکیب دوازده متغیر شاخص اصلاح شده بارندگی استاندارد (SPImod) متناظر با پنجره‌های زمانی 1 تا 12 ماه با استفاده از توابع همبند تجربی و نظری محاسبه می‌شود. به دلیل دشواری و زمانبر بودن محاسبه توابع همبند نظری، محققان استفاده از فرم تجربی JDI را پیشنهاد می‌کنند. هدف از این مطالعه، مقایسه شاخص کمبود توام در دو حالت تجربی و نظری تحت شرایط اقلیمی ایران است. در این مطالعه، از داده های بارندگی ماهانه 42 ایستگاه سینوپتیک ایران در طی دوره آماری 2010-1966 جهت محاسبه شاخص کمبود توام استفاده شده است. در حالی که محاسبه شاخص همبند تجربی (EJDI) مبتنی بر روش پیچیده‌ای نمی‌باشد، در محاسبه شاخص کمبود توام نظری (TJDI) می‌بایست مناسبترین فرم تابع همبند از بین چند تابع همبند داوطلب (تی-استیودنت، کلایتون، گامبل، و فرانک) بر مبنای چند معیار اطلاعات تعیین گردد. نتایج نشان داد که در تمام ایستگاهها، مناسبترین تابع همبند نظری، تابع همبند تی-استیودنت است. مقایسه سرهای زمانی EJDI و TJDI نشان داد که هر دو دارای رفتار تقریبا مشابهی هستند، ولی EJDI دو مشکل اساسی در تمام ایستگاه های مورد نظر نشان می دهد: الف- کمینه مقدار EJDI به طور مکرر در بخشهای مختلف سری‌های زمانی تکرار می‌شود، ب- EJDI نمی‌تواند اوج سختی خشکسالی را در طی دوره‌های بحرانی خشکسالی تشخیص دهد. این در حالی است که مشکلات ذکر شده در TJDI دیده نمی‌شود. نتایج بدست آمده نشان دهنده ارجحیت استفاده از شاخص کمبود توام نظری جهت پایش خشکسالی تحت شرایط مختلف اقلیمی ایران می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

390 - نقاط تأثیرگذاری باورهای ایرانی بر دین یهود از مسیر مکاشف هگرایی
ابوالقاسم پیاده کوهسار

بحث تأثیرپذیری ادیان از یکدیگر همواره از موضوعات مورد توجه دین پژوهان بوده است. در اینمیان، برخی از دین شناسان و تاریخ دانان ادیان، باورهای ایرانی را سرچشمۀ بسیاری از اینگونهتأثیرات به شمار آورده اند. یکی از نظریه های مهم این گروه از دانشمندان باور به تأثیرگذاریباورهای چکیده کامل

بحث تأثیرپذیری ادیان از یکدیگر همواره از موضوعات مورد توجه دین پژوهان بوده است. در اینمیان، برخی از دین شناسان و تاریخ دانان ادیان، باورهای ایرانی را سرچشمۀ بسیاری از اینگونهتأثیرات به شمار آورده اند. یکی از نظریه های مهم این گروه از دانشمندان باور به تأثیرگذاریباورهای ایرانی بر دین یهود، و از آن طریق بر دو دین مسیحیت و اسلام است. درحالیکه بسیاری ازپژوهشگران برای چنین نظری شواهد و قرائن متعددی ذکر می کنند، برخی دیگر چنین نظری رانپذیرفته اند و به دنبال یافتن سرچشمه های دیگری برای باورهای موجود در دین هایی نظیر یهودیتو مسیحیت اند. یکی از گونه های مهم ادبیات دینی یهودی و مسیحی ادبیات مکاشفه ای است. اینادبیات که آغاز پیدایش آن به دورۀ معبد دوم باز می گردد، مفاهیم و آموزه های جالب توجه و درعین حال نویی را در خود دارد. برخی از این آموز هها را م یتوان بیش و کم در کتاب مقدس وسنت دینی یهودی- مسیحی پیدا کرد، اما برخی از آنها یا به کلی جدیداند و یا به مراتب نسبت بهخاستگاه های کتاب مقدسی خود تغییر یافته اند. برای نمونه می توان به آموزه هایی چون طرحی برایتاریخ، منج یگرایی، پیروزی نهایی خیر بر شر، آخر تشناسی، داوری و رستاخیز، فرشت هشناسی،شهود خداوند، ثنویت و ... اشاره کرد. با توجه به آنکه چنین آموز ههایی همزمان با تعاملات یهودیانبا ایرانیان در دین یهود ظهور کرد هاند، امکان آنکه باورهای ایرانی زمینۀ پیدایش چنین آموز ههاییبوده باشند، وجود دارد. مقالۀ پیش رو با بررسی مهم ترین اصول و آموزه های این گونۀ ادبی، بهتأثیرپذیری این بخش از دین یهود از باورهای ایرانی پرداخته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

391 - هزاره اندیشی در ادیان ایران باستان و نظریة ادوار نبوت اخوان الصفا
رضا فرحقیقی انشاءالله رحمتی

دین زرتشتی، آیین زروانی و آیین مهر چنان با باورهای نجومی عجین شده اند که بدون درکصحیح این باورها، شناخت درست این ادیان و مکاتب تقریباً امکان پذیر نخواهد بود . از جملهباورهای دینی-نجومی که در این ادیان اهمیت بسیار دارد، بحث هزاره اندیشی و دوره های کیهانیاست. اخوان الصفا چکیده کامل

دین زرتشتی، آیین زروانی و آیین مهر چنان با باورهای نجومی عجین شده اند که بدون درکصحیح این باورها، شناخت درست این ادیان و مکاتب تقریباً امکان پذیر نخواهد بود . از جملهباورهای دینی-نجومی که در این ادیان اهمیت بسیار دارد، بحث هزاره اندیشی و دوره های کیهانیاست. اخوان الصفا نیز که انجمنی سری و عرفانی در قرن سوم و چهارم ه .ق در بصره و بغدادبودند، رسائلی را تدوین نمودند که آکنده از باورها و آرای دینی- نجومی است. نظریة ادوار نبوت ازجمله مباحثی است که اخوان بر حسب آن به تبیین دوره های کیهانی و البته تاریخ قدسیپرداخته اند. مشاهد ة برخی قرابت ها در آرای این دو، ما را بر آن داشت تا پس از بررسیرویکردهای دینی و نجومی در هزاره اندیشی ایرانی (به صورت خاص در دین زردشتی و آیینزروانی) و نظریة ادوار نبوت، به مقایسه و بررسی خط و ربط های آن ها بپردازیم. در این پژوهش باتکیه بر منابع معتبر علمی و تاریخی کوشش بر آن است که ریشه های مشترک این باورها شناسایی وتحلیل شود. از مهمترین دستاوردهای این پژوهش، می توان به ارائة طرح جدیدی از تطبیق مراتبوجودی ادیان ایران باستان و نفوس فلکی اشاره نمود. در این تحقیق با بررسی کهن الگوهای زمانبی کران و مکان ازلی در ساحت عدم تعین مادی و مینوی، و ساحت مینوی، میان ایزدان وامشاسپندان در ادیان ایران باستان، و عقل کل و نفس کل و نفوس فلکی در قاموس اخوان الصفاتطبیق برقرار شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

392 - سرچشمه‌های فرهنگ هندی: نگاهی به تمدن پیشاآریایی و آریایی نخستین
محمدرضا عدلی

با توجه به شواهد باستان‌شناختی و زبان‌شناختی می‌توان دو سرچشمۀ عمده برای تمدن هند باستان در نظر گرفت: نخست هاراپایی-دراویدی و دوم هندوآریایی. از دوران اوج تمدن هاراپا (2600-1900 ق.م) آثار باستان‌شناختی متعددی برجای مانده است که بر وجود فرهنگ و تمدنی غنی دلالت دارد. اما چکیده کامل

با توجه به شواهد باستان‌شناختی و زبان‌شناختی می‌توان دو سرچشمۀ عمده برای تمدن هند باستان در نظر گرفت: نخست هاراپایی-دراویدی و دوم هندوآریایی. از دوران اوج تمدن هاراپا (2600-1900 ق.م) آثار باستان‌شناختی متعددی برجای مانده است که بر وجود فرهنگ و تمدنی غنی دلالت دارد. اما از آنجا که خط هاراپایی هنوز رمزگشایی نشده است برای توصیف اندیشه‌های این قوم باید به حدس و گمان متکی شد. اصطلاح دراویدی بر مجموعه‌ای از زبان‌های هندی و نیز مردمی که بدان تکلم می‌کرده‌اند اطلاق می‌شود. با توجه به شواهد موجود، این زبان‌ها پیش از ورود آریایی‌ها رایج بوده‌اند. اقوام هندوآریایی از حدود سال 1700 ق.م به شمال هند وارد شدند و به تدریج توانستند فرهنگ خود را در این نواحی رواج دهند. پس از ورود این اقوام به هند و آمیخته شدن فرهنگ آنان با فرهنگ هاراپایی-دراویدی دوره‌ای در تاریخ هند شکل گرفت که به دورۀ ودایی موسوم است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

393 - تأملی در آداب و رسوم زرتشتیان ایران
فرزانه گشتاسب

برخی از آداب و رسوم مردم کنونی ایران، مانند جشن نوروز و چیدن سفرة هفت سین،چهارشنبه سوری و آیین های شب عرفه/ علفه در آخر سال، شب یلدا و برخی آیی نهای دیگر،بازماندة آداب و رسوم ایرانیان پیش از اسلام است. بخش مهمی از آیین های ایران باستان را جامعةزرتشتیان ایران حفظ کرده ان چکیده کامل

برخی از آداب و رسوم مردم کنونی ایران، مانند جشن نوروز و چیدن سفرة هفت سین،چهارشنبه سوری و آیین های شب عرفه/ علفه در آخر سال، شب یلدا و برخی آیی نهای دیگر،بازماندة آداب و رسوم ایرانیان پیش از اسلام است. بخش مهمی از آیین های ایران باستان را جامعةزرتشتیان ایران حفظ کرده اند. بنابراین، بررسی آیین های ایشان به درک و تحلیل آیین های کهنبازمانده از ایران باستان بسیار کمک خواهد کرد. آداب و رسومی که زرتشتیان کنونی به جایمی آورند، با آنچه که در نوشته های فارسی میانه و فارسی زرتشتی آمده است، تفاوت هایی را نشانمی دهد. آدابی که در کرمان و روستاهای مختلف زرتشتی نشین یزد رایج است نیز با یکدیگرمتفاوت اند. در این مقاله مهمترین ارکان مشترک در آیین های زرتشتیان کنونی، معرفی و بررسیمی شود. این ارکان و خرده رسم ها در بیشتر آیین ها ثابت است و به کمک آنها مقایسة آیین ها وبررسی دگرگونی و تفاوت آنها امکا نپذیر می گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

394 - معادل‌سازی گیاهی سبد غذایی مطلوب برای جامعه ایرانی
مریم اکبرپور عبدالمجید مهدوی دامغانی هادی ویسی محمدرضا نظری

10.30495/jftn.2023.71614.11238

مقدمه: یکی از شاخص های تعیین سلامت جامعه کمیت و کیفیت غذای مصرفی آن جامعه است که در قالب سبد غذایی مطلوب آن جامعه تعریف می شود. برای بررسی سیستم غذایی یک منطقه، تولید آن منطقه باید با سبد غذایی مطلوب مقایسه شود. برای این بررسی به واحدی نیاز است که بتواند هم در اندازه گی چکیده کامل

مقدمه: یکی از شاخص های تعیین سلامت جامعه کمیت و کیفیت غذای مصرفی آن جامعه است که در قالب سبد غذایی مطلوب آن جامعه تعریف می شود. برای بررسی سیستم غذایی یک منطقه، تولید آن منطقه باید با سبد غذایی مطلوب مقایسه شود. برای این بررسی به واحدی نیاز است که بتواند هم در اندازه گیری نیاز غذایی و هم تولید غذا به کار رود که بدین منظور سبد غذایی (مصرف) به معادل گیاهی اش تبدیل می شود.مواد و روش ها: سبد غذایی که در این پژوهش معادل سازی می شود، سبد غذایی مصوب وزارت بهداشت است. هر کدام از اجزای سبد غذایی با استفاده از محاسبات ریاضی به معادل گیاهی آن تبدیل می شود.یافته ها: این سبد که در چهار گروه تأمین کننده های انرژی، طیور، دام و میوه ها، سبزیجات و حبوبات دسته بندی شده است معادل سازی شده و درنتیجه معادل گیاهی سبد غذایی مطلوب برای جامعه ایرانی به صورت زیر ارائه می شود: ۳۷۰ گرم سبزی و صیفی، ۲۸۰ گرم میوه، ۲۶ گرم حبوبات، ۱۳۵ گرم شلتوک، ۵۸ گرم دانه کلزا، ۶۰ گرم دانه سویا، ۵ گرم دانه آفتابگردان، ۳۰ گرم کنجاله کلزا، ۸۱۵ گرم دانه گندم، ۹۴ گرم کاه گندم، ۷۷ گرم سبوس گندم، ۱۴۷ گرم دانه جو، ۶۲ گرم کاه جو، ۱۴۷ گرم ریشه چغندرقند، ۲۳۳ گرم ساقه نیشکر، ۳۰ گرم تفاله چغندرقند، ۴.۳ گرم ملاس چغندرقند، ۲۴۳ گرم ذرت علوفه ای، ۸۰۶ گرم یونجه و سایر نباتات علوفه ای، ۲۵۸ گرم دانه ذرت، ۵۱ گرم کنجاله سویا، ۳۷ گرم کنسانتره آماده و ۳۶ گرم سایر مواد.نتیجه گیری: سبد غذایی مطلوب برای نخستین بار در ایران در این پژوهش معادل سازی شده است. نتایج حاصل از معادل سازی، در سیاست گذاری های کلان غذا و تغذیه (تولید، صادرات، واردات، یارانه ها و قیمت گذاری)، برنامه ریزی های تغذیه ای و اجرای مداخلات و حمایت های لازم برای دستیابی به مواد غذایی مغذی، سالم و مطابق با عادات و ترجیحات جامعه می تواند به کار گرفته شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

395 - اثر بازدارندگی اسانس اوجی بر کلایورومایسس مارکسیانوس و خواص حسی در دوغ ایرانی
سحر اقدسی حامی کابوسی لیلا گلستان

مقدمه: گیاه اوجی ) یکی از گونه aquatica های خانواده نعنائیان می باشد. اسانس این گیاه بر روی انواع میکروب ها در محیط کشت خواص ضد میکروبی موثری را نشان داده است. هدف از این مطالعه بررسی اثر بازدارندگی اسانس های اوجی بر قابلیت بقای کلایورومایسس مارکسیانوس در دوغ ایرانی می چکیده کامل

مقدمه: گیاه اوجی ) یکی از گونه aquatica های خانواده نعنائیان می باشد. اسانس این گیاه بر روی انواع میکروب ها در محیط کشت خواص ضد میکروبی موثری را نشان داده است. هدف از این مطالعه بررسی اثر بازدارندگی اسانس های اوجی بر قابلیت بقای کلایورومایسس مارکسیانوس در دوغ ایرانی می باشد. مواد و روش ها: اسانس اوجی با روش تقطیر با آب با دستگاه کلونجر استخراج گردید. ترکیبات مؤثر این اسانس با دستگاه گاز شناسایی شد. خاصیت بازدارندگی اسانس اوجی بر روی مخمر (GC/MS) کروماتوگرافی متصل به طیف سنج جرمی کلایورومایسس مارکسیانوس در محیط کشت مولر هینتون آگار و با روش دیسک دیفیوژن مورد آزمایش قرار گرفت و بعد از اطمینان از خاصیت ضدمیکروبی آن، اثر بازدارندگی اسانس اوجی در غلظت درصد بر کلایورومایسس مارکسیانوس در دوغ 0/25، 0/125، 0/1، 0/05 های درجه سانتی 4 ایرانی در دمای روزه انبارمانی مورد مطالعه قرار گرفت. 28 گراد و طی یک دوره یافته ها: نتایج این پژوهش نشان داد که اسانس اوجی در غلظت های بالاتر دارای بالاترین اثر بازدارندگی بر روی رشد کلایورومایسس مارکسیانوس می باشد. در مورد اثر توام اسانس ها بر خواص ارگانولپتیکی و اثر ضد میکروبی می توان گفت، غلظت بهینه ای که باعث ایجاد P 0/05( درجه باعث کاهش معناداری 4 درصد اسانس بود که این غلظت در دمای 0/1 طعم مطبوع شد غلظت ) در تعداد مخمر تلقیحی ˂ نیز گردید. نتیجه گیری: اسانس اوجی بسته به غلظت های مورد استفاده باعث کاهش در قابلیت بقای میکروارگانیسم مورد آزمایش شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

396 - نقش حفاظت بر ویژگی‌های کمی و کیفی گونه آوری (Quercus macranthera C. A. Mey) در جنگل‌های رودبار استان گیلان
علی نقی صدیقی چافجیری ایرج حسن زاد ناورودی کامبیز طاهری آبکنار حسن پوربابائی

10.22034/jest.2018.20080.2922

زمینه و هدف: گونه اوری در ارتفاعات فوقانی مناطق جنگلی در شمال ایران گسترش دارد و در حفظ خاک و نفوذ آب نقش مؤثری را ایفا می کند. بزرگ ترین مشکل در این مناطق چرای دام و حضور جنگل نشینان است. هدف از این پژوهش، بررسی نقش حفاظت بر ویژگی های کمی و کیفی گونه اوری در جنگل های ر چکیده کامل

زمینه و هدف: گونه اوری در ارتفاعات فوقانی مناطق جنگلی در شمال ایران گسترش دارد و در حفظ خاک و نفوذ آب نقش مؤثری را ایفا می کند. بزرگ ترین مشکل در این مناطق چرای دام و حضور جنگل نشینان است. هدف از این پژوهش، بررسی نقش حفاظت بر ویژگی های کمی و کیفی گونه اوری در جنگل های رودبار استان گیلان بود. روش بررسی: در مجموع 40 قطعه نمونه 1000 متر مربعی (20 قطعه نمونه در منطقه حفاظت شده و 20 قطعه نمونه در منطقه حفاظت نشده) به روش تصادفی- سیستماتیک و با استفاده از شبکه آماربرداری 100 × 100 متر در خرداد 1394 برداشت شدند. در هر قطعه تعداد و نوع گونه های درختی و درختچه ای و همچنین قطر برابر سینه، ارتفاع گیاه، وضعیت تاج و کیفیت تنه پایه های اوری اندازه گیری شدند. همچنین، به منظور بررسی وضعیت زادآوری از یک میکروپلات 100 متر مربعی در مرکز هر قطعه نمونه استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد که تعداد درختان در هکتار، میانگین قطر برابر سینه، مجموع سطح مقطع برابر سینه، ارتفاع درختان، حجم و زادآوری گونه اوری در منطقه حفاظت شده به صورت معنی داری بیش تر از منطقه حفاظت نشده است. سایر گونه های درختی اختلافی بین دو منطقه نداشتند. تراکم گونه های درختچه ای آلوچه (Pronus spinosa)، ولیک (Crataeogus microphylla) و زرشک (Berberis integgerima) در منطقه حفاظت نشده به طور معنی داری بیشتر از منطقه حفاظت شده بود. همچنین، کیفیت تاج و تنه پایه های اوری نیز در منطقه حفاظت شده بهتر از منطقه تخریب شده بود. بررسی طبقات قطری در مثلث ساختار نشان داد که منطقه حفاظت شده در بخش جنگل نامنظم و منطقه تخریب یافته در بخش منظم شده در کم قطر-میان قطر قرار دارد. بحث و نتیجه گیری: با توجه به اینکه درختان اوری نقش مهمی در بخش های فوقانی جنگل دارند، حفظ این گونه ارزش مند و تداوم برنامه های خروج دام و جنگل نشینان از رویشگاه های طبیعی آن ضروری به نظر می رسد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

397 - ارزیابی رقابت‌پذیری اجتماعی و زیست‌محیطی شهری (نمونه موردی: استان‌های کشور)
حسین نظم فر علی عشقی چهاربرج سعیده علوی

10.22034/jest.2019.10823

زمینه و هدف: در حال حاضر رقابت‌پذیری یک موضوع محوری در سطح دنیاست و از آن به‌عنوان وسیله‌ای جهت دست‌یابی به توسعه پایدار یاد می‌شود. بسیاری از پژوهش گران، رقابت‌پذیری را مساوی با موفقیت در بعد اقتصادی می‌دانند، اما رقابت‌پذیری شهری باید از دیدگاه وسیع‌تری مورد بررسی قرا چکیده کامل

زمینه و هدف: در حال حاضر رقابت‌پذیری یک موضوع محوری در سطح دنیاست و از آن به‌عنوان وسیله‌ای جهت دست‌یابی به توسعه پایدار یاد می‌شود. بسیاری از پژوهش گران، رقابت‌پذیری را مساوی با موفقیت در بعد اقتصادی می‌دانند، اما رقابت‌پذیری شهری باید از دیدگاه وسیع‌تری مورد بررسی قرار گیرد و باید علاوه بر ابعاد اقتصادی بر ابعاد غیراقتصادی زندگی شهری نیز تأکید کند. با توجه به خلأ موجود در این زمینه پژوهش حاضر با هدف ارزیابی و سطح‌بندی استان‌های ایران با تأکید بر ابعاد اجتماعی و زیست‌محیطی انجام‌شده است. روش بررسی: این پژوهش با استفاده از 36 شاخص مربوط به بعد اجتماعی و زیست‌محیطی به دنبال ارزیابی رقابت‌پذیری اجتماعی و زیست محیطی شهری با استفاده از روش تصمیم‌گیری چندمعیاره(MCDM) است. روش تحقیق از نوع توصیفی- تحلیلی است. جامعه ی آماری تحقیق شامل کلیه ی استان‌های کشور در سال 1390 می‌باشد. برای تجزیه‌وتحلیل داده‌ها ابتدا از مدل‌های HAW و SAW استفاده‌شد و در نهایت با روش کاندرست ادغام‌ گردید و به 5 گروه با توان رقابت‌پذیری بسیار بالا، بالا، متوسط و پایین و بسیار پایین تقسیم گردید. برای پیدا کردن ضریب اهمیت هریک از شاخص‌ها از مدل آنتروپی شانون استفاده‌شده است. بحث و نتیجه گیری: نتایج تحقیق بر اساس مدل کاندرست، نشان می‌دهد که بین استان‌های کشور ازلحاظ برخورداری از شاخص‌های اجتماعی و زیست‌محیطی رقابت‌پذیری شهری اختلاف فراوانی وجود دارد به طوری که اختلاف بین استان تهران(رتبه اول) با امتیاز 30 و استان سمنان(رتبه آخر) با امتیاز 25-، خیلی زیاد بوده(55) و این اختلاف زیاد ناشی از عدم تعادل در آمایش سرزمین است. رتبه‌بندی نهایی نشان می‌دهد که استان‌های تهران، البرز، خوزستان، خراسان جنوبی، اصفهان و خراسان رضوی توان رقابت‌پذیری بسیار بالایی داشته و استان‌های کهکیلویه و بویراحمد، اردبیل، یزد، گلستان، چهارمحال بختیاری و سمنان از توان رقابت‌پذیری بسیار پایینی برخوردار می‌باشند پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

398 - بررسی تاثیر باغ شفابخش بر سلامت روان بیماران با تاکید بر کاهش اضطراب
سید ابوالفضل هاشمین احمد کاظمی محمدرضا بمانیان

10.22034/jest.2020.27268.3636

زمینه و هدف: ارتباط با طبیعت، ضروری ترین نیاز فطری آدمی می‌باشد. تحقیقات نشان می‌دهد که طبیعت و فضای سبز می‌تواند برکاهش فشار روانی و ارتقای سلامت روان موثر باشد. معماری منظر امروزه عناصر طبیعی را به گونه ای طراحی می‌کند که بر سلامت روان انسان و کاهش اضطراب تأثیر مثبت د چکیده کامل

زمینه و هدف: ارتباط با طبیعت، ضروری ترین نیاز فطری آدمی می‌باشد. تحقیقات نشان می‌دهد که طبیعت و فضای سبز می‌تواند برکاهش فشار روانی و ارتقای سلامت روان موثر باشد. معماری منظر امروزه عناصر طبیعی را به گونه ای طراحی می‌کند که بر سلامت روان انسان و کاهش اضطراب تأثیر مثبت داشته باشد. در واقع باغ ها با پرورش دادن توان مقابله با اضطراب، سلامت روان را ارتقاء می‌دهند. هدف این پژوهش بررسی تاثیر منظر طبیعی (باغ) بر سلامت روان و نیز کاهش اضطراب و تامین نیاز فطری آدمی به تجربه ی محیط های طبیعی متنوع در جهت نیل به آرامش می‌باشد. روش بررسی: در پژوهش حاضر از ابزار جمع آوری اطلاعات (مطالعات کتابخانه ای، اسناد و مدارک مرتبط) استفاده شده است و مؤلفه ها، اصول و الگوهای مرتبط با موضوع، مورد بررسی و تحلیل قرار خواهد گرفت. یافته ها: نتایج حاصل از پژوهش نشان می‌دهد که بکارگیری الگوی باغ ایرانی با کارکرد شفابخشی در مراکز درمانی در جهت سلامت روان و کاهش اضطراب لازم می‌باشد. در نتیجه می‌توان عوامل ذیل را به‌عنوان شاخص های یک باغ شفابخش در جهت سلامت روان انسان بیان نمود: عدم ابهام مادی در رابطه انسان و فضا، امکان انتخاب و ایجاد تعادل میان خلوت گزینی و تعامل، حواس پرت کن های مثبت، امکان فعالیت فیزیکی و ترغیب به آن، آب و القای حس آرامش. نتیجه گیری و بحث: در منابع داخلی تحقیقات زیادی با موضوع باغ های شفابخش و مناظر درمانی و تاثیرات آن بر انسان انجام گرفته است. اما در این نوشتار شاخصه هایی خاصه برای کاهش اضطراب و سلامت روان در این باغ ها استخراج گشته و مورد بررسی قرار گرفته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

399 - بررسی دانش و عوامل موثر بر رفتار محیط زیستی گردشگران شمال کشور (مطالعه موردی: استان‌های زنجان و گلستان)
محمد آبادی پرستو بیگ وردی عباسعلی زمانی عبدالحسین پری زنگنه

10.22034/jest.2018.13658.2223

مقدمه و هدف: امروزه هدف نهایی حفاظت از محیط‌زیست در پیوند با محیط اجتماعی، افـزایش آگاهی‌های محیط زیستی در سطح جامعه و تقویت فرهنگ محیط زیستی در بخش‌های مختلف اجرایی است. در این مقاله به بررسی میزان دانش محیط زیستی جامعه گردش گران ایرانی و عوامل موثر بر رفتار محیط زیستی چکیده کامل

مقدمه و هدف: امروزه هدف نهایی حفاظت از محیط‌زیست در پیوند با محیط اجتماعی، افـزایش آگاهی‌های محیط زیستی در سطح جامعه و تقویت فرهنگ محیط زیستی در بخش‌های مختلف اجرایی است. در این مقاله به بررسی میزان دانش محیط زیستی جامعه گردش گران ایرانی و عوامل موثر بر رفتار محیط زیستی آن ها و بررسی دیدگاه مردم نسبت به توسعه پایدار در سطح کشور ایران پرداخته شده است. روش بررسی: جامعه آماری این تحقیق گردش گران مناطق شمالی کشور در استان‌های زنجان و گلستان بوده است. بدین منظور یک هزار پرسش نامه به روش مصاحبه و به صورت تصادفی از میان گردش گران در چند نقطه توریست پذیر واقع در محدوده مورد مطالعه توزیع، تکمیل و جمع آوری گردید. پس از تکمیل پرسش نامه ها، داده‌ها طبقه‌بندی و در جداول فراوانی‌های چندبعدی خلاصه گردید و به کمک تجزیه‌وتحلیل روش های آماری توصیفی و تحلیلی هم چون تحلیل واریانس(ANOVA)، دانکن(Duncan) و مان ویتنی(Mann _Whitney) روابط و تفاوت فی‌مابین متغیرهای ‌محیط زیستی موثر بر میزان آگاهی‌های فردی مشخص گردید. در تحلیل داده های بدست آمده از نرم افزارهای اس پی اس اس (SPSS) و اکسل(Excel) استفاده شد. یافته ها: یافته های پژوهش حاکی از وجود مجموعه‌ای‌ از فاکتورهای مختلفی است که در میزان آگاهی‌های محیط زیستی‌ افراد جامعه تاثیرگذار می‌باشند، ازجمله می‌توان به فاکتورهای سطح سواد، طول دوران تحصیل و سن اشاره نمود. هم چنین بین فاکتورهایی چون جنس، وضیعت تاهل و سطح درآمد و نوع اشتغال رابطه معناداری مشاهده نشد. بحث و نتیجه گیری: شناسایی و ارزیابی فاکتورهای موثر در افزایش میزان دانش فردی به‌ ویژه در مسایل و مشکلات محیط زیستی در سطح کشور، برنامه‌ریزی صحیح و تلاش فراگیر، حفظ و ارتقا محیط‌ زیست کشور را همراه با افزایش مشارکت‌های افراد جامعه تضمین می‌نماید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

400 - بررسی و تحلیل اثرات بهبود کیفیت محیط‌زیست بر امید به زندگی در ایران (یک رویکرد اقتصادی)
آزاد خانزادی ساجده جلیلیان سارا مرادی مریم حیدریان

10.30495/jest.2020.10465

زمینه و هدف: آلودگی زیست‌محیطی علاوه بر اینکه اثرات منفی بر فرآیند توسعه‌یافتگی کشورها برجا می‌گذارد، می‌تواند سایر جنبه‌های کمی و کیفی زندگی انسان‌ها را تحت شعاع قرار دهد و به‌شدت بر امید به زندگی که یکی از اجزای مهم شاخص توسعه انسانی می‌باشد، اثرگذار است. با توجه به ا چکیده کامل

زمینه و هدف: آلودگی زیست‌محیطی علاوه بر اینکه اثرات منفی بر فرآیند توسعه‌یافتگی کشورها برجا می‌گذارد، می‌تواند سایر جنبه‌های کمی و کیفی زندگی انسان‌ها را تحت شعاع قرار دهد و به‌شدت بر امید به زندگی که یکی از اجزای مهم شاخص توسعه انسانی می‌باشد، اثرگذار است. با توجه به اهمیت انکارناپذیر امید به زندگی، بررسی عوامل اثرگذار بر آن در ایران به‌منظور دستیابی به توسعه پایدار، ارتقای اوضاع سلامت جامعه و تخصیص بهینه منابع فردی و ملی ضروری به نظرمی رسد. لذا هدف از این مطالعه، بررسی عوامل مؤثر بر سلامتی می باشد و فرض شده است که سلامتی از طریق عوامل اقتصادی، اجتماعی و محیطی متأثر می‌شود که یکی از این عوامل محیطی آلودگی محیط زیست می باشد.روش بررسی: به منظور بررسی اثرات بهبود کیفیت محیط زیست بر امید به زندگی در ایران، از اطلاعات آماری مربوط به 30 استان کشور و در دوره زمانی 1393-1382 استفاده شده است. همچنین با بهره گیری از روش گشتاورهای تعمیم یافته، تابع تولید سلامتی برآورد و ضرایب عوامل مؤثر بر امید به زندگی به عنوان شاخص سلامتی مورد بررسی قرار گرفته است. لازم به ذکر است در این مطالعه از میزان انتشار گاز دی اکسیدکربن در استان ها به عنوان شاخص بهبود کیفیت محیط زیست استفاده شده است.یافته ها: نتایج تحقیق حاکی از وجود یک اثر منفی و معنادار آلودگی محیط زیست بر امید به زندگی است؛ به عبارتی هرچه انتشار CO2 افزایش یابد؛ میزان امید به زندگی در استان های کشور کاهش می یابد. رابطه ی درآمد سرانه، شاخص صنعتی شدن و نرخ باسوادی با امید به زندگی، مثبت و معنادار می باشد. اما مخارج بهداشتی سرانه، نرخ شهرنشینی و وقفه آلودگی دارای اثر منفی بر امید به زندگی می باشند.بحث و نتیجه گیری:با توجه به نتایج بدست آمده از پژوهش حاضر، افزایش آلودگی، افزایش مرگ ومیر و کاهش سن امید به زندگی را در پی دارد. از آنجایی که پیامدهای منفی غیرقابل اغماض آلودگی بر امید به زندگی در قالب شاخص سلامت و یا توسعه انسانی مطرح است، لذا لحاظ کردن مؤلفه آلودگی و اثر آن بر سنجش امید به زندگی از یک سو می تواند سطح توسعه یافتگی کشور را بالا ببرد و از سوی دیگر سلامت افراد و محیط زیست را به همراه دارد چرا که حفاظت از محیط زیست در سیستم برنامه ریزی یک کشور می تواند توسعه پایدار را محقق سازد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

401 - بررسی وضعیت کیفی حوزه آبریز گدارچای ارومیه با استفاده از شاخص کیفیت منابع آب ایران و مدل آسیب پذیری راستیک
نازلی مقدم یکتا سید علی جوزی عبدالرضا کریمی

10.22034/jest.2020.34714.4184

زمینه و هدف : محدوده مطالعاتی این تحقیق حوزه آبریز رودخانه گدارچای (بخشی از حوزه آبریز دریاچه ارومیه) می باشد که کیفیت آب آن با توجه به فعالیت های کشاورزی و صنعتی و نقاط جمعیتی مستقر در این حوزه تحت تاثیر قرار گرفته است. هدف از انجام آن بررسی وضعیت آلودگی حوزه آبریز با چکیده کامل

زمینه و هدف : محدوده مطالعاتی این تحقیق حوزه آبریز رودخانه گدارچای (بخشی از حوزه آبریز دریاچه ارومیه) می باشد که کیفیت آب آن با توجه به فعالیت های کشاورزی و صنعتی و نقاط جمعیتی مستقر در این حوزه تحت تاثیر قرار گرفته است. هدف از انجام آن بررسی وضعیت آلودگی حوزه آبریز با استفاده از مدل آسیب پذیری و بررسی وضعیت کیفی آب با استفاده از شاخص کیفیت آب و در نهایت ارائه راهکار جهت جلوگیری از ایجاد آلودگی یا کاهش بار آلودگی و بهبود کیفیت آب می باشد. روش بررسی: پس از جمع آوری اطلاعات و تکمیل اطلاعات در سه نوبت بازدید، محدوده حوزه آبریز تعیین وبه هشت بازه تقسیم گردید. سپس ایستگاه های نمونه برداری براساس معیارهای مرتبط انتخاب ونمونه برداری به صورت فصلی انجام و با استفاده از نتایج، مقدار شاخص کیفیت منابع آب ایران و آسیب پذیری حوزه با روش راستیک محاسبه شد. یافته ها : بر اساس شاخص کیفیت منابع آب، سرشاخه ها و شاخه اصلی رودخانه دررده کیفی نسبتاً بد تا نسبتاً خوب قرار گرفتند. میزان آسیب پذیری حوزه آبریز نیز 59 می باشد که نشان از حساسیت زیاد دارد. وجود منابع آلاینده ازجمله کارگاه های پرورش ماهی، مرغداری ها، کشتارگاه، شهرکهای صنعتی و مناطق شهری و روستایی حاشیه رودخانه و تخلیه فاضلاب، منجر به ایجاد آلودگی خصوصا در قسمتهای میانی و پایاب حوزه شده است. این آلاینده ها تحت تأثیر رشد جمعیت و توسعه صنایع و کشاورزی درحال افزایش است. بحث و نتیجه گیری: جهت بهبود وضعیت کیفی و جلوگیری از ایجاد آلودگی از راهکارهای مدیریتی استفاده شده و برنامه های پیشنهادی در قالب 1 برنامه سازه ای، 4 برنامه غیرسازه ای و 2 برنامه مشترک ارائه شده اند. پیشنهاد می شود شناسایی منابع آلاینده و اقدامات حفاظت کیفی و کنترل آلودگی در قالب مطالعات کیفی در حوزه های استان و طرح‌ پایش کیفی آب با اعمال اصلاحات صورت پذیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

402 - بررسی درستی فرضیه پناهندگی آلودگی در صنعت چوب ایران و شرکای تجاری آن
زهره خلیلی اردلی کامران عادلی حامد نقوی مریم اصغری

10.22034/jest.2019.10903

زمینه و هدف: افزایش حجم تجارت منجر به کاهش کیفیت محیط زیست و در واقع انتشار بیش تر گاز دی اکسید کربن می شود. در این راستا اثرات مربوط به جهانی شدن و آزادسازی تجارت در بخش صنعت چوب موجب رشد اقتصادی گردیده است. مطابق با ادبیات موضوعی به دنبال آزادسازی تجاری، انتقال صنایع چکیده کامل

زمینه و هدف: افزایش حجم تجارت منجر به کاهش کیفیت محیط زیست و در واقع انتشار بیش تر گاز دی اکسید کربن می شود. در این راستا اثرات مربوط به جهانی شدن و آزادسازی تجارت در بخش صنعت چوب موجب رشد اقتصادی گردیده است. مطابق با ادبیات موضوعی به دنبال آزادسازی تجاری، انتقال صنایع آلاینده از کشور هایی با سیاست های زیست محیطی شدید به سمت کشور هایی با سیاست های زیست محیطی ملایم افزایش می یابد. هدف از این پژوهش بررسی فرضیه پناهندگی آلودگی صنعت چوب می باشد. روش بررسی: روش کار این پژوهش استفاده از روش پانل دیتا و رهیافت اثرات ثابت در کشور ایران و 16 شریک تجاری چوبی آن، طی بازه زمانی 2015-1995 می باشد. یافته ها: نتایج تصریح مدل دلالت بر این دارد که اثر متقابل شدت تجارت و درآمد سرانه دارای ضریب مثبت و مقدار50/6 می باشد. همچنین ضریب متغیر اثر متقابل شدت تجارت با مجذور درآمد منفی می باشد و به ازای هر واحد افزایش این متغیر، سطح آلودگی سرانه به میزان 54/7 کاهش خواهد یافت. بحث و نتیجه گیری: از این رو مطابق با پایه تئوریِ یافته های مقاله، فرضیه پناهندگی مورد تایید قرار می گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

403 - رابطه بین مصرف انرژی تجدید پذیر و رشد اقتصادی در ایران
محمد شریف کریمی کیومرث سهیلی شیما برزگری

10.22034/jest.2019.29592.3818

زمینه و هدف: کشور ایران یکی از مصادیق الگوی رشد با تکیه ‌بر منابع طبیعی و به خصوص سوخت‌های فسیلی می باشد. با توجه به پایان‌پذیر بودن منابع نفتی و گازی کشور از هم‌ اکنون باید به فکر منابع جایگزین بود. یکی از این راه‌ها، ایجاد زمینه برای استفاده از انرژی‌های تجدید پذیر به چکیده کامل

زمینه و هدف: کشور ایران یکی از مصادیق الگوی رشد با تکیه ‌بر منابع طبیعی و به خصوص سوخت‌های فسیلی می باشد. با توجه به پایان‌پذیر بودن منابع نفتی و گازی کشور از هم‌ اکنون باید به فکر منابع جایگزین بود. یکی از این راه‌ها، ایجاد زمینه برای استفاده از انرژی‌های تجدید پذیر به جای سوخت‌های فسیلی است. از دیدگاه اقتصاد انرژی، ایجاد تنوع در منابع انرژی و بهره‌گیری از سبدی متشکل از سوخت‌های مختلف امری منطقی می باشد. همچنین، انتظار می‌رود آلودگی ناشی از تولید نیز با افزایش استفاده از انرژی‌های تجدید پذیر کاهش یابد. هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه بین مصرف انرژی تجدید پذیر و رشد اقتصادی در کشور ایران با استفاده از رویکرد کرانه های ARDL و مدل VECMمی باشد. روش بررسی: در این پژوهش با استفاده ازنرم افزارEviews 9 و روش اقتصاد سنجی کرانه های ARDLو مدل VECMبه مطالعه موردی کشور ایران طی سال های 1360 تا 1393 پرداخته شده است. یافته ها: نتایج نشان می‌دهد در بلندمدت رابطه علیت بین مصرف انرژی تجدید پذیر و رشد اقتصادی وجود ندارد و فقط بین نیروی کار و رشد اقتصادی رابطه یک‌طرفه برقرار است. ولی در کوتاه مدت رابطه یک‌طرفه‌ای از رشد اقتصادی به سوی مصرف انرژی‌های تجدید پذیر، همچنین رابطه یک‌طرفه ای از نیروی کار به رشد اقتصادی، مصرف انرژی تجدید پذیر و سرمایه در حال اجرا است. بررسی پویایی‌های کوتاه مدت الگو با استفاده از توابع عکس‌العمل آنی، نشان داد که شوک‌ها درنهایت اثرشان از بین می رود و غالباً روی متغیر پاسخ اثر مثبت دارند. بنابراین در بلندمدت، شوک‌های وارده از طرف متغیرهای مستقل از جمله مصرف سرانه انرژی‌های تجدید پذیر بر رشد اقتصادی به تعادل می‌رسد. بحث و نتیجه گیری: با توجه به تأثیر مثبت و از لحاظ آماری، در اغلب موارد معنی دار متغیرهای مصرف انرژی تجدید پذیر، سرمایه و نیروی کار بر رشد اقتصادی در کشور ایران، پیشنهاد می شود که با صرفه جویی در مصرف انرژی، بهبود تکنولوژی های تولید، کاهش هزینه در استفاده از انرژی های نو، تقویت سیاست گذاری های مناسب و کارآمد و ایجاد قوانین حمایتی، باعث افزایش استفاده از انرژی تجدید پذیر که نقش بسزایی در اقتصاد و محیط زیست دارند، گردید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

404 - بررسی ابعاد تمایز رابطه ناظر با منظر مثمر و منظر زینتی در باغ‌های ایرانی
سیدمحمدرضا خلیل نژاد محمدعلی بیدختی

10.22034/jest.2018.11213.1976

زمینه و هدف: مقاله حاضر با بررسی باغ‌های ایرانی مختلف از دیدگاه رابطه ناظر و منظر سبز باغ در دو بخش منظر مثمر و منظر زینتی، سعی در پی یافتن تاثیر نظام گیاهی در کیفیت نظام بصری باغ و اهمیت توجه توامان به دو مقوله زیبایی‌شناختی و کارکرد در طراحی باغ ایرانی است. روش بررسی چکیده کامل

زمینه و هدف: مقاله حاضر با بررسی باغ‌های ایرانی مختلف از دیدگاه رابطه ناظر و منظر سبز باغ در دو بخش منظر مثمر و منظر زینتی، سعی در پی یافتن تاثیر نظام گیاهی در کیفیت نظام بصری باغ و اهمیت توجه توامان به دو مقوله زیبایی‌شناختی و کارکرد در طراحی باغ ایرانی است. روش بررسی: روش تحقیق در مطالعه حاضر از نوع توصیفی- تحلیلی و جمع‌آوری اطلاعات به شیوه موردپژوهی، کتابخانه‌ای و مصاحبه، به همراه مطالعات میدانی بر روی 8 باغ تاریخی می‌باشد. انجام مطالعات میدانی در شهریورماه سال 1393 انجام گرفت که مصاحبه با مدیران و مشاوران با سابقه باغ‌ها و همچنین اخذ اطلاعات از باغبانان قدیمی نیز به تکمیل مطالعات میدانی کمک نمود. باغ‌های مورد مطالعه عبارتند از: باغ‌های اکبریه، رحیم‌آباد، امیرآباد، بهلگرد (باغ‌های تاریخی بیرجند)، باغ شاهزاده (ماهان)، باغ پهلوانپور (مهریز)، باغ دولت‌آباد (یزد) و باغ فین (کاشان). برای این منظور باغ‌های فوق‌الذکر از نظر رابطه ناظر و منظر در دو بخش منظر مثمر و منظر زینتی مورد مطالعه و مقایسه قرار گرفت. یافته‌ها و نتایج: - در باغ‌های ایرانی کیفیت رابطه ناظر با منظر مثمر متفاوت و متمایز از رابطه با منظر زینتی است. - دسترسی فیزیکی به منظر مثمر به عنوان بخش تولیدی باغ‌ها مدیریت شده بوده و نظام گیاهی و نظام بصری به نحوی بوده است که در باغ‌های حکومتی-تشریفاتی محدودیت‌های دسترسی عموم به بخش تولیدی باغها اعمال گردد. - تغییر نظام گیاهی باغ‌های تاریخی، در اثر تعویض گونه‌ها، خشکیدگی و یا حذف عناصر گیاهی اصیل، می‌تواند تاثیرات نامطلوبی بر کیفیت و تنوع رابطه ناظر و منظر گذاشته و تمایز اصیل ارتباط ناظر با صحنه‌های مثمر و زینتی را کم نماید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

405 - اثر شوکهای مصرف برق بر آلودگی محیط زیست و رشد اقتصادی در ایران و کشورهای منتخب منا: مقایسه تطبیقی با رهیافت PVAR
محمدحسن قزوینیان کامبیز هژبر کیانی علی دهقانی فاطمه زندی خلیل سعیدی

10.30495/jest.2022.43474.4621

زمینه و هدف: تولید، اعم از تولید صنعتی و کشاورزی، بدون وجود شبکه های زیربنایی اقتصادی امکان پذیر نیست. نیروی برق با توجه به تغییرات پدید آمده در صنایع و تبدیل نیروی محرکه مکانیکی به الکتریکی، پیدایش موتورهای برقی و گسترش ابزارهای ماشینی، نقش بسیار مهمی در توسعه صنعتی کش چکیده کامل

زمینه و هدف: تولید، اعم از تولید صنعتی و کشاورزی، بدون وجود شبکه های زیربنایی اقتصادی امکان پذیر نیست. نیروی برق با توجه به تغییرات پدید آمده در صنایع و تبدیل نیروی محرکه مکانیکی به الکتریکی، پیدایش موتورهای برقی و گسترش ابزارهای ماشینی، نقش بسیار مهمی در توسعه صنعتی کشورها ایفا می کند. از دیدگاه مکاتب مختلف اقتصادی، مهمترین عوامل موثر بر رشد اقتصادی عبارتند از: سرمایه و نیروی کار اعم از متخصص و غیرمتخصص، در تئوریهای جدید رشد، عامل انرژی نیز وارد مدل شده است. هدف اصلی مقاله حاضر مقایسه تطبیقی اثر شوکهای مصرف برق بر آلودگی محیط زیست و رشد اقتصادی در ایران و کشورهای منتخب منا می باشد.روش بررسی: مقاله مورد نظر از نوع توصیفی، تحلیلی و استنتاجی بوده و روش مورد استفاده در دستیابی به هدف مقاله استفاده از رهیافت خود رگرسیون برداری مبتنی بر داده های پانلی PVAR طی دوره 2016-1992 و همچنین کشور ایران طی دوره 2016- 1985 با استفاده از روش خود رگرسیون برداریVAR می باشد.یافته ها : مصرف برق، سرمایه گذاری مستقیم خارجی، نیروی کار و موجودی سرمایه رابطه مستقیم و معنی داری با رشد اقتصادی دارند ولی آلودگی محیط زیست رابطه معکوس و معنی داری با رشد اقتصادی ایران دارد.بحث و نتیجه گیری: نتایج حاکی از آن است که ﺷﻮک افزایش مصرف برق در کشورهای منتخب منا پس از یک کاهش نامحسوس در تولید ناخالص داخلی سرانه به طور متناسب منجر به افزایش آن در دوره های بعدی می گردد، ولی در ایران رشد را به طور خیلی ملایم افزایش می دهد. همچنین اثر این شوک بر آلودگی محیط زیست در کشورهای منا سبب کاهش نسبتا ملایم آن شده ولی در ایران سبب شده است که آلودگی محیط زیست در سطح بالاتری نسبت به قبل قرار گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

406 - تعیین مناسب‌ترین سطح قطعه نمونه به منظور بررسی الگوی مکانی درختان ارس (Juniperus excelsa) (مطالعه موردی: منطقه آتشگاه کرج)
وحید علی جانی سید محمد معین صادقی منوچهر نمیرانیان رضا اخوان

10.22034/jest.2018.19723.2857

زمینه و هدف: اخیراً در تحلیل های مرتبط با الگوی مکانی درختان، روش های نوینی توسعه یافته اند که به منظور بررسی، به یک نقشه کامل از موقعیت مکانی درختان نیاز دارند. به کارگیری این روش ها به مقیاس مطالعه بستگی دارد به نحوی که تغییر مقیاس مطالعه می تواند سبب تغییراتی در الگو چکیده کامل

زمینه و هدف: اخیراً در تحلیل های مرتبط با الگوی مکانی درختان، روش های نوینی توسعه یافته اند که به منظور بررسی، به یک نقشه کامل از موقعیت مکانی درختان نیاز دارند. به کارگیری این روش ها به مقیاس مطالعه بستگی دارد به نحوی که تغییر مقیاس مطالعه می تواند سبب تغییراتی در الگوی مکانی درختان شود. پژوهش حاضر با هدف تعیین مناسب ترین سطح قطعه‌نمونه جهت کمی‌سازی الگوی مکانی درختان ارس دامنه جنوبی البرز صورت پذیرفت. روش بررسی: بدین منظور قطعه‌نمونه ای به مساحت شش هکتار انتخاب و الگوی مکانی درختان با استفاده از تابع g(r) مورد بررسی قرار گرفت. سپس سطح این قطعه‌نمونه به پنج، چهار، سه، دو و یک هکتار کاهش و الگوی مکانی درختان با استفاده از تابع g(r) بررسی و نسبت به سطح مبنای شش هکتاری مقایسه شد. یافته ها: نتایج حاصل از این تابع نشان‌دهنده ی الگوی مکانی یکنواخت در فواصل بین درختی تا چهار متر، الگوی کپه ای در فواصل شش تا ده متر و الگوی تصادفی در سایر فواصل می باشد. نتایج حاصل از مقایسه نمودارهای تابع g(r) در مساحت‌های مختلف نشان داد که روند کلی تابع g(r) تا سطح سه هکتار تقریباً ثابت و در سطوح کوچک تر، تغییر می کند، بنابراین حداقل سطح مناسب در این بررسی، سه هکتار به دست آمد. بحث و نتیجه گیری: تعیین مناسب‌ترین سطح قطعه نمونه در مطالعات ساختاری ضمن افزایش دقت مطالعات می تواند سبب کاهش زمان و هزینه مطالعه گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

407 - جایگاه معاهده در نظام حقوقی ایران با نگاهی به نحوه اجرای معاهدات زیست محیطی در ایران
سید عباس پورهاشمی مجتبی سبحانی نیا

10.22034/jest.2020.33284.4124

یکی از معضلات و مشکلات حقوقی اجرای حقوق بین‌الملل به طور عام و حقوق بین‌الملل محیط‌زیست به طور خاص در ایران، عدم تعریف مشخص حقوقی برای جایگاه معاهدات بین‌المللی در نظام حقوقی است. معاهدات بین‌المللی هنجارهایی هستند که جایگاه آن در سلسله مراتب نظام‌های حقوقی مختلف (براسا چکیده کامل

یکی از معضلات و مشکلات حقوقی اجرای حقوق بین‌الملل به طور عام و حقوق بین‌الملل محیط‌زیست به طور خاص در ایران، عدم تعریف مشخص حقوقی برای جایگاه معاهدات بین‌المللی در نظام حقوقی است. معاهدات بین‌المللی هنجارهایی هستند که جایگاه آن در سلسله مراتب نظام‌های حقوقی مختلف (براساس رابطه میان حقوق داخلی و بین‌المللی) یکسان و واحد نیست و در برخی کشورها از قوانین عادی برتر بوده و در برخی دیگر هم عرض قوانین عادی تلقی شده و در برخی دیگر در جایگاهی پایین‌تر از قانون عادی به حساب می‌آید. در نظام حقوقی ایران با توجه به ابهام موجود در قوانین نسبت به جایگاه معاهده، هر کدام از سه نظریه اشاره شده مورد حمایت عده‌ای از حقوقدانان بوده است. برآیند مقاله حاضر، با بررسی و تحلیل رویه‌های عملی اتخاذ شده از سوی قوای سه‌گانه جمهوری اسلامی ایران، آن است که نظام حقوقی ایران رهیافت برابری حقوق معاهدات بین‌المللی (و نه کل نظام حقوق بین‌الملل) با نظام حقوقی داخلی را برگزیده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

408 - ارزیابی اثرات زیست محیطی کارخانه ایران خودرو تهران(EIA)
رقیه یدالهی صابر محمد غفاریان بهرمان مریم علیزاده محمد رضا خطیبی زاده

10.22034/jest.2019.24925.3397

زمینه و هدف: اجرای پروژه های بهره برداری از سرزمین، از جمله احداث کارخانه ها و توسعه صنایع، مستلزم بررسی استعداد طبیعی سرزمین برای توسعه مورد نظر می باشد. در همین راستا انجام مطالعات ارزیابی اثرات محیط زیستی، از جمله روش های مطلوب جهت دست یابی به اهداف توسعه پایدار است. چکیده کامل

زمینه و هدف: اجرای پروژه های بهره برداری از سرزمین، از جمله احداث کارخانه ها و توسعه صنایع، مستلزم بررسی استعداد طبیعی سرزمین برای توسعه مورد نظر می باشد. در همین راستا انجام مطالعات ارزیابی اثرات محیط زیستی، از جمله روش های مطلوب جهت دست یابی به اهداف توسعه پایدار است. ارزیابی اثرات محیط زیستی می تواند به عنوان یک ابزار برنامه ریزی جهت سوق دادن اهداف اجرای یک پروژه در راستای قوانین و مقررات محیط زیستی به کار گرفته شود. روش بررسی: تحقیق انجام شده شامل ارزیابی اثرات محیط زیستی کارخانه خودروسازی ایران خودرو با تأکید بر کاربرد روش ماتریس لئوپلد ایرانی که توسط مجید مخدوم تهیه شده، می باشد. برای امتیاز دهی برای هر اثر در این روش، از نظرات کارشناسان کارخانه ایران خودرو، سازمان محیط زیست و کارشناسان شهرداری منطقه 21 تهران استفاده شده است. نتیجه ماتریس ممکن است یکی از پنج حالت: پروژه مردود است، پروژه تایید است، پروژه با گزینه های اصلاحی قابل تایید است، پروژه با ارایه طرح های بهسازی تایید می شود و یا این که پروژه با ارایه طرح های بهسازی و گزینه های اصلاحی قابل تایید است، باشد. یافته ها:با تجزیه و تحلیل ماتریس لئوپلد مشخص گردید که تعداد اثرات میانگین جبری منفی درستون برابر با 8عدد و تعداد پیامدهای، میانگین جبری منفی در ردیف برابربا 9 عدد است که در این بین تعداد پیامد های منفی کم تر از 1/3- در ستون، فقط مربوط به اثرات آلاینده های هوا است. که برابر شده با میانگین جبری 3/3- . بحث و نتیجه گیری: نتایج تحقیق نشان می دهد که پروژ مورد نظر درحالت پنجم قرار می گیرد، یعنی این که پروژه کارخانه ایران خودرو با ارائه طرح بهسازی و گزینه های اصلاحی مورد تایید است. در این حالت تعدادی از میانگین های رده بندی هم در ستون و هم در ردیف ها کم تر از 1/3- است، اما تعداد آن ها به 50درصد حالات نمی رسد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

409 - عناصر چهارگانه (آب، خاک، هوا و آتش)، الگویی ایرانی برای طراحی پارک شهری
فرناز ناظم فرشته حبیب کیانوش سوزنچی

10.22034/jest.2018.18633.2743

زمینه و هدف : چهار عنصر آب، خاک، هوا و آتش در گذشته مبنای تعریف همه پدیده های طبیعی بوده و در دوره های مختلف در ایران مورد احترام بوده است. این چهار عنصر یکی از ابعاد و وجوه مشترک بین اساطیر و باورهای ایرانیان بوده. لذا با هدف تاکید بر ارزش های فرهنگ ایرانی و با بازشناس چکیده کامل

زمینه و هدف : چهار عنصر آب، خاک، هوا و آتش در گذشته مبنای تعریف همه پدیده های طبیعی بوده و در دوره های مختلف در ایران مورد احترام بوده است. این چهار عنصر یکی از ابعاد و وجوه مشترک بین اساطیر و باورهای ایرانیان بوده. لذا با هدف تاکید بر ارزش های فرهنگ ایرانی و با بازشناساندن مفاهیم این چهار عنصر طبیعی به باززنده سازی ارزش های طبیعت و ارائه مبانی کلی برای طراحی پارک های شهری پرداخته شد. در واقع هدف تحقیق حاضر ارائه راهکارهائی جهت ایجاد ارتباط با طبیعت از طریق عناصر چهارگانه و آشنایی بازدید کنندگان از پارک های شهری با مفهوم عناصر چهارگانه می باشد. روش بررسی: مفاهیم چهار عناصر آب، خاک، هوا و آتش در گذشته تاریخی ایران از دوران باستان و دوران اسلامی (دوره ابن سینا و شکوفایی طب ایرانی اسلامی) بررسی شده و ویژگی ها و نمادهای استفاده شده برای چهار عنصر مطالعه شده است. سپس با جمع بندی مفاهیم یاد شده و استفاده از نمونه های اجرا شده داخل و خارج از ایران شاخص ها و نمادهایی برای بیان این عناصر در طراحی ارایه و با کمک پرسشنامه از مردم شهرضا به عنوان نمونه موردی برای طراحی چنین پارکی، مورد ارزیابی قرار گرفته است. یافته ها: کاربری های متناسب فضاهای آب، خاک، هوا و آتش با توجه به شاخص ها و نمادهایی که برای نمایش این عناصر ارائه گردیده در چهار دسته یاد شده تقسیم بندی گردید. نهایتا با تحلیل روابط این عناصر در ایجاد سازمان دهی فضایی چهارچوبی برای طراحی پارک عناصر چهارگانه ارائه گردید. بحث و نتیجه گیری : مفاهیم بسیاری در پیشینه علمی، فرهنگی و تاریخی ایران قابلیت تبدیل شدن به عناصر فضایی را دارند. بحث عناصر چهارگانه یکی از مفاهیمی است که با توجه به قابلیت نماد سازی آن می تواند در طراحی پارک ها مورد استفاده قرار گیرد. بازدید از چنین پارکی می تواند در اموزش ارزش ها وباززنده سازی هویت ایرانی تاثیرگذار باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

410 - معیارهای حقوقی بیمه حیات وحش و جبران خسارات ناشی از آن
مدریک پیرصاحب منصور پورنوری شیرین شیرازیان داریوش کریمی

10.22034/jest.2019.45796.4759

حفاظت وصیانت از حیات وحش از جایگاه ویژه ای برخوردار می باشد بگونه ای که در قوانین داخلی راهکارهای مختلفی و از جمله گزینه جریمه برای فرد متخلف و عامل زیان در نظر گرفته شده است ولی بعنوان یک عامل بازدارنده نتوانسته به طور موثر عمل نماید، از طرف دیگر همیشه عامل انسانی منجر چکیده کامل

حفاظت وصیانت از حیات وحش از جایگاه ویژه ای برخوردار می باشد بگونه ای که در قوانین داخلی راهکارهای مختلفی و از جمله گزینه جریمه برای فرد متخلف و عامل زیان در نظر گرفته شده است ولی بعنوان یک عامل بازدارنده نتوانسته به طور موثر عمل نماید، از طرف دیگر همیشه عامل انسانی منجر به تلف و یا از بین بردن گونه های جانوری وصدمه زدن به حیات وحش نمی گردد، بلکه عوامل طبیعی نیز با توجه به شرایط اقلیمی محل، می تواند منجر به بیماری و یا حادثه برای حیات وحش گردد. بنابراین لازم است راه کارهای کاهش تعارضات افراد و حیات وحش بررسی، تعدیل و با تخصیص هزینه مناسب، زمینه احیای زیستگاه های حیات وحش فراهم گردد تا مانع تخریب بیش از پیش حیات وحش نشده و گونه های در حال انقراض را حمایت نماید. یکی از راه های کنترل ریسک، انتقال آن به موسسات بیمه می باشد که این ریسک ها می بایست با حقوق وقانون بیمه، همگرایی و به عبارتی بیمه پذیر باشند. گستردگی حوزه حیات وحش وهزینه های صیانت وحفاظت از آن نیازمند حمایت دولت بعنوان متولی حفاظت از حیات وحش و ناظر بر صنعت بیمه می باشد. تلف یک گونه تحت پوشش بیمه ، همانند سایر پوشش های بیمه ای دیگر می تواند از حمایت شرکت بیمه برخوردار گردد، هر چند که در صنعت بیمه بعلت چالش های ارزیابی ریسک حیات وحش و سازمان متولی حیات وحش بعلت کمبود منابع مالی، تاکنون به این موضوع به صورت جدی پرداخته نشده است و شاید هم ناشی ازعدم شناخت کافی در این زمینه بوده باشد و یا ارزیابی درستی از ریسک خسارات این نوع پوشش بیمه ای ناشی شده باشد، در حال حاضرپرداختن به این موضوع ضرورتی اجتناب ناپذیر می باشد و متولیان صنعت بیمه وحیات وحش کشور می بایست اهتمام لازم را دراین زمینه بعمل آورند . پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

411 - تحلیل تطبیقی باغ‌های شفابخش با باغ های ایرانی
سید ابوالفضل هاشمین محمدرضا بمانیان

10.30495/jest.2022.25755.3475

زمینه و هدف: با توجه به اینکه اکثر مطالعات انجام‌شده در حوزه باغ های شفابخش در منابع غربی است، به‌منظور ارائه راهکار عملی همسو با ارزش‌های فرهنگی- بومی ایرانیان، بررسی میزان تطابق الگوی منظر باغ ایرانی و باغ های شفابخش، از ضرورت ویژه ای برخوردار است. پژوهشگران در زمینه چکیده کامل

زمینه و هدف: با توجه به اینکه اکثر مطالعات انجام‌شده در حوزه باغ های شفابخش در منابع غربی است، به‌منظور ارائه راهکار عملی همسو با ارزش‌های فرهنگی- بومی ایرانیان، بررسی میزان تطابق الگوی منظر باغ ایرانی و باغ های شفابخش، از ضرورت ویژه ای برخوردار است. پژوهشگران در زمینه شفابخشی محیط های طبیعی و باغ های شفابخش پژوهش های زیادی انجام داده اند. اما کمتر مشاهده شده است که از روش مطالعه تطبیقی برای تحلیل باغ های شفابخش در باغ ایرانی استفاده‌شده باشد.روش بررسی: این نوشتار مطالعه تطبیقی را برای تحلیل میزان تطابق الگوی منظر باغ ایرانی و باغ های شفابخش به کار بسته است. پژوهش حاضر بر آن است تا "چگونگی و میزان تطابق شاخص‌های باغ های شفابخش با باغ ایرانی" را مورد تحلیل قرار دهد. بدین‌جهت ، ابتدا محتوای کیفی مناظر شفابخش توصیف و اصول و شاخص‌های آن موردبررسی، تجزیه‌وتحلیل قرار گرفت. سپس مؤلفه‌ها و شاخصه‌های حاصل از این مطالعات، به‌صورت پرسشنامه تدوین شد. پرسشنامه در اختیار متخصصان منظر قرار گرفت. با استفاده از نرم‌افزار Spss 16.0 پرسشنامه‌ها تحلیل شد تا میزان تطابق این شاخص ها در باغ ایرانی ارزیابی شود.یافته ها: از بررسی ها و ارزیابی های انجام‌شده، مشخص شد؛ بیشترین درصد انطباق باغ ایرانی با شاخص‌های یک باغ شفابخش مربوط به شاخص تحریک حسی و امکان دسترسی به طبیعت و تعامل با آن است.بحث و نتیجه گیری: لازم است طراحان برای افزایش اثربخشی و کارایی باغ ایرانی با کارکرد شفابخشی، راهکارهایی نوآورانه در جهت بهبود عرصه‌های خصوصی و نیز ایجاد تنوع فضایی بیشتر برای انتخاب، در اختیار کاربر قرار دهند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

412 - تکنیک حسابداری هزینه یابی جریان مواد و انرژی ( MFCA ) در راستای مدیریت بهبود مستمر بهره وری (مطالعه موردی : بخش احیا (خط6) و بخش برش و بسته بندی در کارخانه آلومینیوم سازی ایران (ایرالکو))
فائزه جعفرنسب زهرا عابدی

10.22034/jest.2021.29526.3816

زمینه و اهداف : استراتژی بهره وری سبز با آینده نگری و تکیه بر پایه های بهبود بهره وری به عنوان راهکار کلیدی در راستای اهداف توسعه هزاره و توسعه پایدار محسوب میگردد. مهمترین تکنیک بهره وری سبز ،حسابداری هزینه یابی جریانمواد و انرژی می باشد که علاوه بر داشتن نقش مکمل با س چکیده کامل

زمینه و اهداف : استراتژی بهره وری سبز با آینده نگری و تکیه بر پایه های بهبود بهره وری به عنوان راهکار کلیدی در راستای اهداف توسعه هزاره و توسعه پایدار محسوب میگردد. مهمترین تکنیک بهره وری سبز ،حسابداری هزینه یابی جریانمواد و انرژی می باشد که علاوه بر داشتن نقش مکمل با سایر ایزوهای سری 14000 (سیستم مدیریت محیط زیست)، در برگیرنده سایر تکنیکهای بهره وری سبز از جمله چرخه دمینگ[1]، شش سیگما، 3R[2] و مواردی از این قبیل است. روش بررسی : در این مقالهگذشته از ردیابی جریان مواد و انرژی در فرآیندهای تولید، برآورد کمی و پولی مراکز مقدارسنجی، موازنه ورودی ها و خروجی ها در هر قسمت برآورد گردیده و همچنین پتانسیل کاهش مواد و انرژی در بخش های مذکور مشخص شده است. یافته ها : بر اساس محاسبات صورت گرفته، میزان اتلافات مواد و انرژی برابر با 17910.6425 تن به ارزش 901761.462 میلیون ریال بوده است. بیشترین اتلافات مربوط به مرکز مقدارسنجی " سالن CD" در بخش احیا و مرکز مقدارسنجی " برش" در بخش برش و بسته بندی می باشد که به ترتیب که 61/51 % و94/99 % از کل ضایعات هر بخش را به خود اختصاص داده اند. همچنین کمترین اتلافات مرتبط با مرکز مقدارسنجی "FTP[3]" در بخش احیا و مرکز مقدارسنجی "حمل ونقل " در بخش برش و بسته بندی بوده اند. بحث و نتیجه گیری : نتایج حاصل از تحقیق می دهد این تکنیک با کاهش مصرف نهاده های تولید به ازای یک مقدار مشخص تولید و یا ارائه خدمات، کاهش هزینه های تولید، کاهش اتلافات فرآیندهای تولیدی، راندمان تولید و رقابت پذیری محصولات را در سطح ملی و جهانی ارتقا می دهد و همچنین عملکرد های اقتصادی و زیست محیطی را نیز بهبود می بخشد. [1]- Plan, Do, Check, Act (PDCA) [2]- Reduce, Reuse, Recycle [3]- Flora Transfer Protocol پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

413 - پهنه‌بندی تعداد روز طوفانی در کشور ایران با استفاده از روش‌های زمین‌آماری و ریاضی
حسن فتحی زاد علی خنامانی محمد زارع

10.22034/jest.2020.32968.4076

زمینه و هدف: تعداد روز طوفانی به وسیله عوامل گوناگونی مانند سرعت وزش باد، میزان بارش، رطوبت خاک و غیره قرار دارد. بررسی این شاخص در کشور می تواند در برنامه ریزی های گوناگون مورد توجه قرار گیرد. هدف از انجام این تحقیق پهنه بندی تعداد روزهای طوفانی در کشور و انتخاب بهترین چکیده کامل

زمینه و هدف: تعداد روز طوفانی به وسیله عوامل گوناگونی مانند سرعت وزش باد، میزان بارش، رطوبت خاک و غیره قرار دارد. بررسی این شاخص در کشور می تواند در برنامه ریزی های گوناگون مورد توجه قرار گیرد. هدف از انجام این تحقیق پهنه بندی تعداد روزهای طوفانی در کشور و انتخاب بهترین مدل بر اساس داده های 150 ایستگاه هواشناسی در دوره آماری 25 ساله 2010-1986میلادی است. روش بررسی: بعد از تعیین ایستگاه ها با پراکندگی مناسب، داده های تعداد روز طوفانی در کشور ایران مربوط به دوره ی زمانی 2010-1986 در سال 1395 جمع آوری شد. به منظور بررسی نرمال بودن داده ها از روش کلموگروف- اسمیرنف استفاده گردید. جهت نشان دادن همبستگی مکانی بین داده های تعداد روز طوفانی از واریوگرام استفاده شد. وایروگرام گوسین با میزان همبستگی 96/0، بهترین همبستگی بین داده ها را مدل سازی نمود و برای درون یابی از روش کریجینگ استفاده گردید. سپس با استفاده از روش های مختلف زمین آماری و ریاضی، نقشه تعداد روزهای طوفانی در کشور ترسیم شد. به این منظور از روش های درون یابی ریاضی شامل روش عکس فاصله (IDW)، درون یاب چند جمله ای جهانی (GPI)، تابع شعاعی (RBF)، درون یاب موضعی (LPI) و روش زمین آماری کریجینگ استفاده شد. جهت انتخاب بهترین روش درون یابی از شاخص های آماری ریشه میانگین مربعات (RMS) و میزان همبستگی داده های مشاهداتی و پیش بینی شده استفاده گردید. یافته ها: نتایج نشان داد که پیش بینی روش کریجینگ شاخص (Kriging Indicator) دارای بیشترین میزان همبستگی با داده های مشاهداتی است (R2=0.74). همپنین مناطق جنوب شرقی و جنوب غربی کشور دارای بیشترین میزان تعداد روز طوفانی در کشور می باشند. بحث و نتیجه گیری: بالا بودن این شاخص در جنوب شرق ناشی از خشک شدن دریاچه هامون و وجود بادهای 120 روزه ی سیستان و در جنوب غرب کشور ناشی از گرد و غبار ورودی از کشورهای عربی است. نوار شمالی کشور نیز دارای کمترین میزان شاخص تعداد روز طوفانی در کشور است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

414 - برآورد بیوماس روزمینی جنگل در جنگل های هیرکانی با استفاده از داده های ماهواره ای
محدثه قنبری مطلق ساسان بابایی کفاکی اسداله متاجی رضا اخوان

10.22034/jest.2020.36440.4305

زمینه و هدف: اهمیت جنگل های شمال ایران به عنوان یکی از مهمترین و بزرگترین ذخایر کربن و نقش آن در ترسیب کربن اتمسفری در کشورمان برکسی پوشیده نیست. مطالعه بیوماس روزمینی این جنگل ها به عنوان یک ضرورت تلقی می گردد. در سال های اخیر مطالعات زیادی با استفاده از تکنولوژی سنجش چکیده کامل

زمینه و هدف: اهمیت جنگل های شمال ایران به عنوان یکی از مهمترین و بزرگترین ذخایر کربن و نقش آن در ترسیب کربن اتمسفری در کشورمان برکسی پوشیده نیست. مطالعه بیوماس روزمینی این جنگل ها به عنوان یک ضرورت تلقی می گردد. در سال های اخیر مطالعات زیادی با استفاده از تکنولوژی سنجش از دور و شاخص های مختلف برای محاسبات بیوماس روزمینی جنگل ها انجام شده است. هدف پژوهش برآورد بیوماس جنگل های هیرکانی درشمال ایران با استفاده از اطلاعات ماهواره SPOT6 می باشد. روش بررسی: بیوماس روزمینی این جنگل ها با استفاده از تصاویر ماهواره SPOT6 و مدل های رگرسیونی در سه منطقه انتخابی در استانهای شمالی و در 2 دامنه ارتفاعی در تابستان 1395 بررسی شد. پس از آن که مقادیر متوسط بیوماس روزمینی بر حسب تن در هکتار با استفاده از برداشت های زمینی محاسبه گردید، از 3 شاخص پوشش گیاهی NDVI، RVI و TVI برای برآورد بیوماس بر اساس تصاویر ماهواره ای استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد که رابطه بین مقادیر بیوماس روزمینی و شاخص های پوشش گیاهی یک رابطه خطی بوده و شاخص NDVI در سطح تمامی مناطق بیشترین سطح معنی داری و بالاترین ضریب همبستگی با بیوماس روزمینی را داشته است. بنابراین به منظور نقشه سازی بیوماس روزمینی از روابط رگرسیونی این شاخص استفاده شد. نتیجه گیری: بر اساس نتایج این تحقیق مقادیر بیوماس بین سه منطقه اصلی تحقیق و در طبقات ارتفاعی میان بند و بالابند دارای تفاوت های نسبتاً زیادی می باشند. بیشترین میزان بیوماس در منطقه اسالم و دامنه ارتفاعی بالابند دیده شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

415 - همکاری ایران با کنوانسیون حفاظت از گونه‌های مهاجر حیوانات وحشی "CMS" در قالب تفاهم‌نامه‌ها
غزاله کتابداری علیرضا ظاهری

10.30495/jest.2023.64128.5553

کنوانسیون حفاظت از گونه‌های مهاجر حیوانات وحشی که بانام CMS و کنوانسیون بن نیز شناخته می‌شود یکی از مهم‌ترین اسناد حقوقی الزام‌آور بین‌المللی درباره‌ی حفاظت و مدیریت گونه‌های مهاجر به شمار می‌آید. این کنوانسیون، معاهده‌ای است که بر پایه آن‌ تمام گونه‌های مهاجر در خشکی، چکیده کامل

کنوانسیون حفاظت از گونه‌های مهاجر حیوانات وحشی که بانام CMS و کنوانسیون بن نیز شناخته می‌شود یکی از مهم‌ترین اسناد حقوقی الزام‌آور بین‌المللی درباره‌ی حفاظت و مدیریت گونه‌های مهاجر به شمار می‌آید. این کنوانسیون، معاهده‌ای است که بر پایه آن‌ تمام گونه‌های مهاجر در خشکی، آب ‌و هوا در گستره زندگیشان تحت محافظت قرار می‌گیرند. کنوانسیون CMS همه دولت‌های عضو ازجمله ایران را متعهد به ایجاد تدابیر حفاظتی هماهنگ برای حیوانات مهاجر می‌نماید و با بسترسازی لازم، با تأکید بر اصول پایه‌ای همکاری و پیشگیری به امر حفاظت از گونه‌های مهاجر در تمام‌مسیر مهاجرتشان و زیستگاه آن‌ها می‌پردازد. در این راستا تاکنون هفت توافق‌نامه الزام‌آور و نوزده تفاهم‌نامه اجرایی به‌منظور حفاظت از گونه‌های مهاجر مختلف، تحت حمایت کنوانسیون CMS منعقدشده است که از این میان ایران تاکنون با چهار تفاهم‌نامه قرارداد همکاری امضا کرده است. در این مقاله، این چهار تفاهم نامه مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته است. تحقیق حاضر با استفاده از روش توصیفی تحلیلی قصد دارد به بررسی چگونگی عمل به مفاد کنوانسیون CMS، خلاء های قانونی و اجرایی و چالش‌های پیش روی آن با تأکید بر وضعیت ایران، بپردازد. یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد که علیرغم فعالیت‌ها و اقدامات مفید گسترده‌ در ارتباط با گونه‌های مهاجر ایران در چارچوب این چهار تفاهم‌نامه و در پرتو همکاری با کنوانسیون CMS باگذشت چهار دهه از تشکیل این کنوانسیون و بیش از دو دهه همکاری ایران با آن، هنوز نتایج رضایت‌بخش در وضعیت حفاظتی بسیاری از گونه‌ها به‌طور کامل محقق نشده است. شایسته است با رفع ضعف‌های حقوقی و اجرایی و به‌کارگیری مدیریت کارآمد، عاقلانه و متمرکز و همچنین همکاری تمام ارگان‌ها و آحاد مردم، این بخش از تنوع زیستی در ایران موردحفاظت و حمایت مطلوب قرار گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

416 - بررسی زیست محیطی تخریب اراضی در مقیاس حوزه آبخیز رودخانه طالقان با رویکرد کمی
پریسا خرازی جمال قدوسی حسن کریم زادگان مسعود خیرخواه زرکش

10.30495/jest.2022.57587.5247

زمینه و هدف: تخریب اراضی یا تخریب سرزمین به عنوان یک چالش و معضل مهم جهانی است که در نهایت منجر به بیابانی شدن و گسترش پهنه بیابان‌ها به ویژه در مناطق با شرایط اقلیمی خشک، نیمه خشک و نیمه مرطوب، می‌شود. فقر ونبود امنیت غذایی، توأم با رخداد خشکسالی‌های شدید و سایر شرایط چکیده کامل

زمینه و هدف: تخریب اراضی یا تخریب سرزمین به عنوان یک چالش و معضل مهم جهانی است که در نهایت منجر به بیابانی شدن و گسترش پهنه بیابان‌ها به ویژه در مناطق با شرایط اقلیمی خشک، نیمه خشک و نیمه مرطوب، می‌شود. فقر ونبود امنیت غذایی، توأم با رخداد خشکسالی‌های شدید و سایر شرایط نا مناسب آب و هوائی که موجب وارد شدن فشار بیش از حد به اکوسیستم‌های شکننده و منابع طبیعی پایه(آب، خاک و گیاهان)، در چنین مناطق و نواحی شده و باعث تهی شدن منابع حیاتی می‌شود. هدف از این مطالعه شناسائی مشخصه‌ها و معیار‌های هر یک از پارامتر‌ها وعوامل اعم از طبیعی و انسان زاد موثر بر تخریب اراضی میباشد تا بتوان اقدام به برنامه ریزی جهت مدیریت آنها در راستای حفظ و احیای منابع زیست محیطی نمود.روش بررسی: در این پژوهش با استفاده از داده های ادواری سنجش از دور، سامانه های اطلاعات جغرافیائی،مشاهدات و اندازه گیری های میدانی و روش های آماری بکارگرفته شده و از مدل کمی برای برآورد نتایج استفاده شده است.یافته ها : با استناد به نتایج بدست آمده، می توان گفت تخریب اراضی در مقیاس حوزه آبخیز سد طالقان تابعی از شش عامل: شیب زمین، خصوصیات زمین شناسی سطحی(واحدهای سنگی)، خصوصیات خاک، رخساره‌های فرسایش خاک توسط آب، حفاظ روی زمین و کاربری اراضی است.از بین عوامل موثر بر تخریب اراضی شاخص میزان حفاظ روی زمین با وزن 0.20 بیشترین تاثیر را بر تخریب اراضی داشت.بحث و نتیجه گیری : مدل ارایه شده میتواند به عنوان مدلی کارآمد در تعیین مکانی نرخ (شدت)و گستره تخریب اراضی در مقیاس حوزه آبخیز جهت شناسایی دقیق سایت های تخریب شده برای مبارزه و مدیریت پدیده موردنظر مورد استفاده در سطح ملی قرار گیرد . پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

417 - موانع و چالشهای اجرای رویه‌های نوین حقوق بین الملل محیط زیست در حقوق ایران
فاطمه سادات اجاق زاده محمدی علی مشهدی علیرضا آرش پور

10.30495/jest.2023.57383.5239

معاهدات و رویه‌های بین المللی فراوانی در حفاظت از محیط زیست وجود دارد که مشمول اصول و قواعد حقوقینوینی هستند که می تواند به گسترش حقوق بین الملل ‌زیست محیطی، کمک وافری کنند. رویه اکثر معاهدات نوین مبتنی بر جبران خسارات زیست محیطی بوده است به گونه ای که حتی معاهدات و کنو چکیده کامل

معاهدات و رویه‌های بین المللی فراوانی در حفاظت از محیط زیست وجود دارد که مشمول اصول و قواعد حقوقینوینی هستند که می تواند به گسترش حقوق بین الملل ‌زیست محیطی، کمک وافری کنند. رویه اکثر معاهدات نوین مبتنی بر جبران خسارات زیست محیطی بوده است به گونه ای که حتی معاهدات و کنوانسیون‌هایی که در گذشته بحث جبران خسارت را نیز مطرح ننموده اند در نسخه‌ها و نشستهای بعدی اصلاح گردید. ایران نیز همانند بسیاری از کشورها عضو پروتکل‌ها و کنوانسیون‌ها و معاهدات زیست محیطی مانند کنوانسيون تغيير آب و هوایی، کنوانسيون رامسر، کنوانسيون وين براي حفاظت از لايه ازن، کنوانسيون بازل، پروتکل کارتاهینا، کنوانسيون جلوگيري از آلودگي دريايي و ... می باشد. اما در قوانین زیست محیطی و اجرای رویه‌های حقوقی در حفاظت از محیط زیست چندان موفق عمل نکرده است به گونه ای که الزام آوری چندانی در خصوص حفاظت از محیط زیست وجود ندارد و در مواردی که دولت خود آسیب زننده به محیط زیست است اشخاص حقیقی و یا سازمان‌های خصوصی غیردولتی سمتی در دفاع و شکایات زیست محیطی علیه دولت ندارند. سیاست حقوق ایران نیز برای جبران خسارات زیست محیطی مبتنی بر نظریه تقصیر است و عملا مشکلات زیادی برای اثبات تقصیر پیش پای زیان دیده وجود دارد. بنابراین دلیل اصلی مشکلات اجرای رویه‌های نوین حقوق بین الملل محیط زیست در حقوق ایران، ناشی از ضعف و تصویب قوانین زیست محیطی و همچنین عدم الزام دولت و موسسات به اجرای کنوانسیون‌های بین المللی است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

418 - شناسایی مناطق تحت تاثیر خطر سیلاب و ارائه راهکارهای عملیاتی جهت کاهش تلفات آهوان در سطح منطقه حفاظت شده مند
اسماعیل عباسی هانا اعتمادی

10.22034/jest.2021.62927.5487

زمینه و هدف: سیلاب¬ها به عنوان یکی از مهمترین مخاطرات طبیعی، سالانه خسارات جانی و مالی جبران¬ناپذیری را در مناطق تحت سیطره خود بر جای می¬گذارند. با توجه به حضور آهوی ایرانی و خطر انقراض آنها بر اثر تلفات ناشی از سیلاب در منطقه حفاظت شده، مند، شناسایی مناطق تحت تاثیر سیل چکیده کامل

زمینه و هدف: سیلاب¬ها به عنوان یکی از مهمترین مخاطرات طبیعی، سالانه خسارات جانی و مالی جبران¬ناپذیری را در مناطق تحت سیطره خود بر جای می¬گذارند. با توجه به حضور آهوی ایرانی و خطر انقراض آنها بر اثر تلفات ناشی از سیلاب در منطقه حفاظت شده، مند، شناسایی مناطق تحت تاثیر سیلاب و ارائه راهکارهای عملیاتی جهت کاهش تلفات این گونه جانوری از اهمیت بسزایی برخوردار است و از اهداف اصلی این پژوهش می¬باشد. روش بررسی: در این پژوهش برای مدلسازی و پهنه¬بندی سیلاب از متغیرهای پوشش گیاهی، تراکم زهکشی، فاصله از آبراهه، جنس زمین، کاربری اراضی، بارش، شیب زمین و انحنای زمین استفاده شده است. یافته¬ها: نتایج نشان داد که در زمان رخداد سیلاب¬ها با دوره بازگشت دو ساله، پهنه سیلاب مساحتی به اندازه 1850 هکتار از سطح منطقه حفاظت شده را تحت تاثیر قرار داده است. این پهنه برای سیلاب¬ها با دوره بازگشت پنج ساله به میزان 4300 هکتار افزایش یافته است. همینطور پهنه اثرگذاری سیلاب برای سیلاب با دوره بازگشت 10 ساله به 22700 هکتار می¬رسد. بحث و نتیجه گیری: با توجه به نقشه های استخراج شده و بازدید های میدانی مشخص گردید از جمله اقدامات عملیاتی در پهنه زیستگاهی مطلوب آهوان و در واقع یکی از بهترین راهکارهای کاهش تلفات آهوان ایجاد سکوهای با ارتفاع کم در سطح منطقه می باشد. موقعیت این سکوها با توجه به نقشه پهنه¬بندی سیل در منطقه، حضور آهوان و نقاط تجمع آنها و مکان¬های با تلفات سنگین این گونه جانوری در سیلاب¬های گذشته در سطح منطقه حفاظت شده مند انتخاب گردیده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

419 - بهینه‌سازی اثرات زیست‌محیطی ناشی از صنعت ساخت‌وساز با چندین حالت اجرایی فعالیت‌ها: روش ماتریس لئوپولد ایرانی
سیدعلی بنی هاشمی محمد خلیل زاده علیرضا شهرکی محسن رستمی مال خلیفه سید سعیدرضا احمدی زاده

10.30495/jest.2021.49836.4937

زمینه و هدف: صنعت ساخت وساز و اجرای طرح های عمرانی، به عنوان یکی از عوامل آلودگی های زیست‌محیطی به شمار می رود. توجه به اثرات تخریبی و آلودگی های ایجاد شده از اجرای طرح های عمرانی، لزوم ارزیابی اثرات زیست‌محیطی و شناخت آن ها را در جهت کاهش اثرات، امری ضروری می سازد. هدف چکیده کامل

زمینه و هدف: صنعت ساخت وساز و اجرای طرح های عمرانی، به عنوان یکی از عوامل آلودگی های زیست‌محیطی به شمار می رود. توجه به اثرات تخریبی و آلودگی های ایجاد شده از اجرای طرح های عمرانی، لزوم ارزیابی اثرات زیست‌محیطی و شناخت آن ها را در جهت کاهش اثرات، امری ضروری می سازد. هدف از انجام این پژوهش ارزیابی اثرات زیست‌محیطی پروژه آب رسانی روستایی در شهرستان بیرجند با استفاده از روش ماتریس لئوپولد ایرانی است.روش بررسی: در این پژوهش ارزیابی اثرات منفی زیست‌محیطی اجرای پروژه آب رسانی روستایی در شهرستان بیرجند طی سال 1398 در دو محیط فیزیکی-شیمیایی و بیولوژیکی و در فاز ساختمانی با استفاده از روش ماتریس ایرانی انجام پذیرفته است. به این منظور برای ارزیابی اثرات زیست‌محیطی حالت های اجرایی مختلفی برای اجرای فعالیت های پروژه تدوین شده و به ازای هر کدام از آن ها ماتریس لئوپولد تشکیل گردیده است.یافته ها: نتایج نشان داد که میانگین اثرات زیست‌محیطی در دوران ساخت در 7 حالت اجرایی موردبررسی بر محیط به میزان 58/1-، 95/1-، 15/2-، 5/2-، 2-، 21/2- و 22/2- است. همچنین تعداد پیامدهای زیست‌محیطی در آلودگی آب های سطحی و زیرزمینی بیشترین و مناطق حفاظت شده کمترین مقدار را دارند.بحث و نتیجه گیری: با توجه به تحلیل انجام شده در هیچ یک از ردیف ها و ستون های هفت ماتریس بررسی شده برای حالت های اجرایی، میانگین رده بندی کمتر از 1/3- یافت نشد، لذا انجام پروژه آب رسانی مورد تأیید می باشد. برای کاهش اثرات نیز کمترین میزان اثرات زیست‌محیطی هر فعالیت انتخاب گردید که باعث می شود میانگین اثرات زیست‌محیطی کل پروژه 52/1- گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

420 - بررسی غلظت فلزات سنگین سرب و کادمیم و غلظت روی درگندم تولیدی کشور ایران
کبرا سادات هاشمی نسب زواره کریم شهبازی کامبیز بازرگان

10.30495/jest.2022.48667.4877

زمینه و هدف: گندم های تولیدی کشور ایران از نظر میزان آلودگی به فلزات سنگین کادمیم و سرب و میزان روی بررسی شدند. روش بررسی: تعداد 419 نمونه گندم از مزارع تهیه گردید. دانه های گندم پس از بوجاری، آسیاب شده و هضم و عصاره گیری انجام شد. غلظت فلزات سنگین در عصاره ها با دستگا چکیده کامل

زمینه و هدف: گندم های تولیدی کشور ایران از نظر میزان آلودگی به فلزات سنگین کادمیم و سرب و میزان روی بررسی شدند. روش بررسی: تعداد 419 نمونه گندم از مزارع تهیه گردید. دانه های گندم پس از بوجاری، آسیاب شده و هضم و عصاره گیری انجام شد. غلظت فلزات سنگین در عصاره ها با دستگاه جذب اتمی اندازه گیری گردید. یافته ها: میزان کادمیم در 59/8 درصد از نمونه های گندم کشور، بالاتر از میزان حد مجاز استاندارد ملی ایران (mg/Kg03/0) بود. میانگین میزان کادمیم درتمام استان های بررسی شده به جز استان گیلان ازحد مجاز استاندارد ملی پایین تر به دست آمد. نتایج نشان دادند که میزان سرب در 72/0 درصد از نمونه های گندم آنالیز شده بالاتر از میزان حد مجاز استاندارد ملی ایران (mg/Kg 15/0) بود. میانگین میزان سرب در همه استان ها از حد مجاز استاندارد ملی پایین تر به دست آمد. بررسی غلظت عنصر مفید روی در نمونه های گندم نشان داد در بخش اعظم نمونه ها (حدود 79%)، غلظت این عنصرکمتر از حد مطلوب (mg/Kg30) می باشد. بحث و نتیجه گیری: توزیع فراوانی غلظت عناصر سرب و کادمیم در مناطق مختلف ایران حاکی از بالاتر بودن غلظت عنصر کادمیم نسبت به حد مجاز در استان گیلان است. به نظر می رسد حد مجاز کادمیم در گندم در استاندارد ملی، به طور غیر مستندی سخت گیرانه است، لذا پیشنهاد می شود حد مجاز کادمیم در دانه گندم در استاندارد ملی ایران مجدداً بازنگری شود. اگر استاندارد جهانی به عنوان شاخص ارزیابی آلودگی گندم های تولیدی کشور در نظر گرفته شود، در رابطه با کادمیم، در هیچکدام از نمونه های تجزیه شده غلظت کادمیم بالاتر از حد مجاز استاندارد جهانی نیست. در ادامه نتایج اندازه گیری عنصر روی در گندم ها، نشانگر کمبود روی در بخش اعظم نمونه های گندم است. لذا با توجه به سهم نان درسبد غذای جامعه ایرانی بایستی موضوع ارتقاء غلظت روی درگندم مورد توجه جدی قرار گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

421 - تحلیل پیش آیندهای نگرش به تهاجم گونه سنجاب ایرانی (Sciurus anomalus) در استان‌های البرز و قزوین: ارائه یک مدل معادلات ساختاری به‌منظور مدیریت و کنترل روند تهاجم
رضا قاسم پور جلیل ایمانی محمد کابلی امیر علم بیگی

10.30495/jest.2022.61794.5444

زمینه و هدف: امروزه وارد شدن گونه سنجاب ایرانی توسط انسان به دامنه‌های رشته‌کوه البرز به‌خصوص استان‌های قزوین و البرز، سبب ایجاد خسارت‌هایی به محیط و جوامع محلی شده است. تحقیق حاضر باهدف ارائه مدل ساختاری نگرش باغداران خسارت‌دیده بر اثر هجوم سنجاب‌های ایرانی در استان‌ها چکیده کامل

زمینه و هدف: امروزه وارد شدن گونه سنجاب ایرانی توسط انسان به دامنه‌های رشته‌کوه البرز به‌خصوص استان‌های قزوین و البرز، سبب ایجاد خسارت‌هایی به محیط و جوامع محلی شده است. تحقیق حاضر باهدف ارائه مدل ساختاری نگرش باغداران خسارت‌دیده بر اثر هجوم سنجاب‌های ایرانی در استان‌های قزوین و البرز جهت مدیریت کارآمد و کنترل روند تهاجم سنجاب در منطقه انجام‌گرفته است. روش بررسی: تحقیق حاضر از لحاظ هدف، کاربردی و از لحاظ گردآوری داده‌ها، از نوع تحلیل پیمایشی است؛ و ابزار تحقیق پرسشنامه‌ است در سطح دو استان البرز و قزوین در سال 1398 استفاده شد. بررسی روایی پرسشنامه از سه روش: روایی همگرا، تحلیل عاملی و روایی واگرا استفاده شد و برای پایایی پرسشنامه از دو روش، آلفای کرونباخ و تتای ترتیبی استفاده و پرسشنامه مورد بررسی و تأیید قرار گرفت. جامعه آماری باغداران خسارت‌دیده هستند، اندازه نمونه مورد مطالعه بر اساس فرمول کوکران 392 نفر برآورد شد. سپس از مدل معادلات ساختاری با روش حداقل مربعات جزئی برای برآورد پارامترهای مجهول مدل مورد استفاده فرار گرفت. یافته‌ها: یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد نشانگرهای میزان موافقت با راهبردهای کنترل، دانش در خصوص سنجاب و ملاحظات اخلاقی مهم‌ترین متغیرهای تعیین‌کننده و دارای سطح اطمینان 99 درصد 01/0 P≤ به ترتیب با ضرایب اثر 330/0، 256/0 و 258/0- دارای اثر معنی‌داری بر نگرش در میان باغداران خسارت‌دیده است. همچنین یافته‌های دیگر ما نشان داد که عامل خسارت به‌عنوان یک عامل مستقل بیرونی اضافه‌شده به مدل، بیشترین اثر معنی‌داری در سطح اطمینان 99 درصد 01/0 P≤ را بر نگرش ملاحظات اخلاقی، باورها، امکان‌پذیری کنترل سنجاب و میزان موافقت با راهبردهای کنترل، به ترتیب با ضرایب اثر 236/0-، 172/0-، 175/0- و 244/0 داشته است. بحث و نتیجه‌گیری: نتایج مطالعه بیانگر این است که افزایش دانش و آگاهی مردم در خصوص آثار و زیان‌های تهاجم سنجاب‌های منطقه عامل اصلی افزایش میزان حمایت مردم از مدیریت کنترل یا ریشه‌کنی سنجاب‌های مهاجم است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

422 - تکتونیک در معماری: بررسی ماهیت دوگانه روابط تکتونیک در آثاری از معماری معاصر ایران
پریا پورمحمدی فرشاد مفاخر اصغر ساعد سمیعی مهرداد متین

10.30495/jest.2021.46645.4786

زمینه و هدف: نمایان کردن مفهوم یگانگی از سوی هنرمند به سایرین، نیاز به فراهم آوردن تعریفی برای معماری دارد که شاخص های کالبدی و ساختاری و ابزارمندی های زیبایی شناسانه آن را در چارچوبی معنوی بیاورد. این نوع نگرش منطبق بر مفهوم تکتونیک است. تکتونیک در معماری دو تفسیر اصلی چکیده کامل

زمینه و هدف: نمایان کردن مفهوم یگانگی از سوی هنرمند به سایرین، نیاز به فراهم آوردن تعریفی برای معماری دارد که شاخص های کالبدی و ساختاری و ابزارمندی های زیبایی شناسانه آن را در چارچوبی معنوی بیاورد. این نوع نگرش منطبق بر مفهوم تکتونیک است. تکتونیک در معماری دو تفسیر اصلی دارد: نظریه ساختار داخلی اثر هنری و تشکیل و پیوند عناصر فرم، برای دستیابی به یک هارمونی. در این مقاله دو هدف مدنظر می‌باشد؛ اصول و معیارهای وحدت و یگانگی اثر معماری در جهت بررسی انطباق فرم هسته‌ای و هنری و دوم، ارزیابی چهار نمونه از آثار فاخر معماری معاصرکشور بر اساس این معیارها در جهت مشخص شدن میزان انطباق فرم هسته‌ای و هنری آن‌ها.روش بررسی:راهبرد اصلی تحقیق بر اساس هدف از نوع کاربردی و از نظر ماهیت توصیفی تحلیلی است. از تکنیک تحلیل سلسه‌مراتبی AHP جهت ارزیابی انطباق فرم هسته ای و فرم هنریِ نمونه ها بر اساس معیارها و هدف استفاده گردید.یافته ها: نتایج نشان داد انطباق فرم هنری و فرم هسته ای در بنای مجلس سنا (مجلس شورای اسلامی) نسبت به سه اثر دیگر (بنای آزادی،موزه هنرهای معاصر و تئاتر شهر) بیشتر و در نتیجه بنای یاد شده در انطباق جنبه های فنی-تکنیکی و جلوه های مفهومی-معنایی موفق تر است.بحث و نتیجه گیری: نتیجه گیری این تحقیق، مباحثات معماری را به این سو تشویق می کند که به دنبال آن باشند که از بیان تکتونیک به عنوان ابزاری برای همسازی و یکپارچگی موضوعات زیبایی شناسانه و فن آورانه، در فرایند طراحی آثار معاصر استفاده کنند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

423 - بررسی خسارت تشی (Kerr Hystrix indica) به درختان میزبان و کنترل آن در منطقه حفاظت شده سفیدکوه شهرستان دوره چگنی
شهرام مهدی کرمی اکرم احمدی محسن رجبی

10.30495/jest.2022.21139.3013

زمینه و هدف: تشی (Hystrix, indica)بزرگترین جونده‌ای است که در ایران دیده می‌شود و هر ساله سبب ایجاد خسارت‌ بسیاری در مناطق حفاظت شده و جنگل‌کاری‌ ها می‌شود. روش بررسی: نحوه بررسی محیط زیست و خسارت تشی به درختان جنگلی سفیدکوه شهرستان دوره چگنی استان لرستان با استفاده از چکیده کامل

زمینه و هدف: تشی (Hystrix, indica)بزرگترین جونده‌ای است که در ایران دیده می‌شود و هر ساله سبب ایجاد خسارت‌ بسیاری در مناطق حفاظت شده و جنگل‌کاری‌ ها می‌شود. روش بررسی: نحوه بررسی محیط زیست و خسارت تشی به درختان جنگلی سفیدکوه شهرستان دوره چگنی استان لرستان با استفاده از روش ترانسکت و نشانه‌گذاری درختان خسارت‌زده در بین سال 1394 1390 انجام گرفت که در نهایت، خسارت تشی به درختان آسیب‌دیده با معیارها و مشخصات مختلف مورد بررسی قرار گرفت، هم‌چنین از سه روش مرسوم فنس‌گذاری، پرچین و سنگ چین در کنترل خسارت تشی استفاده شد. یافته‌ها: بررسی خسارت تشی به درختان نشان داد که خسارت تشی در طی سال های مورد بررسی روند افزایشی داشته است و از بین گونه‌های درختی موجود (بلوط ‌ایرانی، انجیر و بادام کوهی) فقط به درختان بلوط آسیب وارد کرده بود. بیشترین آسیب تشی در فصل بهار روی درختان با طبقه قطری 50 - 25 سانتی‌متر مشاهده شد هم چنین، بیشترین آسیب به تنه درختان در ارتفاع 60 - 40 سانتی‌متر مشاهده گردید و ضخامت پوست تنه درختانی که تشی از آن‌ها تغذیه می‌کند، بیشتر در بین دو طبقه کمتر از 1 سانتی‌متر و 1 تا 5/1 سانتی‌متری بود. از بین خسارت‌های مستقیم و غیر‌مستقیم توسط تشی، کندن پوست درخت بیشترین صدمه را به پایه‌ها وارد کرده است. نتایج بررسی همبستگی اسپیرمن بین متغیرهای درجه خسارت وارد شده با فرم درخت، طبقه قطری، ضخامت پوست، زمان خسارت نشان داد رابطه مثبت و معنی‌داری بین درجه خسارت وارد شده توسط تشی به درختان بلوط ایرانی با طبقه قطری، زمان خسارت و رابطه منفی و معنی‌داری بین درجه خسارت وارد شده با ضخامت پوست و فرم درخت وجود داشت. نتایج کنترل مکانیکی تشی تفاوت معنی‌داری در سه روش، فنس‌گذاری پرچین و سنگ چین داشت به طوری که روش فنس گذاری در کنترل این جانور موثر بود. بحث و نتیجه‌گیری: تشی سبب خسارت به درختان بلوط خصوصا در مناطق حفاظت شده جنگل‌های زاگرس با توجه به شرایط حفاظتی و حمایتی این جنگل‌ها می‌شود و روش های کنترل مکانیکی درکنترل خسارت این جانور موثر می باشند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

424 - پایش و مدل‌سازی تغییرات اراضی جنگلی در منطقه گرگان با استفاده از مدل Geomod
سمیه گلدوی مرجان محمدزاده عبدالرسول سلمان ماهینی علی نجفی نژاد

10.30495/jest.2023.75920.5927

زمینه و هدف: سالانه سطح وسیعی از جنگل ها به دلیل تبدیل به کاربری های دیگری مانند زمین های کشاورزی و مناطق مسکونی کاهش می‌یابد. اراضی جنگلی شمال ایران نیز از این قاعده مستثنی نیستند و این کاهش در اکثر مناطق دیده شده است. لذا، پژوهش حاضر با هدف مدل‌سازی تغییرات اراضی جنگل چکیده کامل

زمینه و هدف: سالانه سطح وسیعی از جنگل ها به دلیل تبدیل به کاربری های دیگری مانند زمین های کشاورزی و مناطق مسکونی کاهش می‌یابد. اراضی جنگلی شمال ایران نیز از این قاعده مستثنی نیستند و این کاهش در اکثر مناطق دیده شده است. لذا، پژوهش حاضر با هدف مدل‌سازی تغییرات اراضی جنگلی در منطقه گرگان با استفاده از مدل Geomod انجام شده است. روش بررسی: در مطالعه حاضر، نخست تغییرات اراضی جنگلی منطقه گرگان در بازه زمانی 20 ساله تعیین و سپس، مدل سازی این تغییرات با استفاده از مدل Geomod اجرا گردید. به این منظور، نقشه های کاربری زمین بازه های مطالعاتی با استفاده از تصاویر ماهواره ای تهیه و آشکارسازی تغییرات با روش مقایسه پس از طبقه‌بندی انجام شد. سپس، مدل Geomod برای مدل سازی تغییرات اراضی جنگلی اجرا گردید. یافته ها: آشکارسازی تغییرات در دوره های زمانی مورد بررسی کاهش گستره اراضی جنگلی را نشان داد. همچنین، نتایج اجرای مدل با کسب کاپا بیش از 99/0 توانایی مدل را در مدل سازی تغییرات اراضی جنگلی این منطقه نشان داد. بنابراین، شرایط آینده اراضی جنگلی برای نیز با استفاده از مدل پیش بینی شد. نتایج حاصل نشان دهنده کاهش گستره اراضی جنگلی منطقه در دوره زمانی مورد مطالعه بود. بحث و نتیجه گیری: نتایج کاهش گستره اراضی جنگلی منطقه در دوره زمانی مورد مطالعه را نشان داد که دلیل اصلی آن توسعه مناطق مسکونی و اراضی کشاورزی در منطقه بود. بنابراین، اقدامات مدیریتی و حفاظتی همچون تعیین محدوده اراضی کشاورزی و ممانعت از گسترش آن‌ها، جلوگیری از گسترش روستاها و نیز ممانعت از دسترسی بی‌رویه مردم به عرصه‌های جنگلی پیشنهاد می‌گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

425 - واکاوی تحلیلی-قیاسی آثار معماری ارگانیک در ایران (دورة پهلوی دوم)
آلاله سامیر مریم چشمه قصابانی حسین کریم آبادی

زمینه و هدف: سبک ارگانیک، به تأثیر از جنبش‌های آزادی‌خواهانة برگرفته از مدرنیسم، شکل گرفت که برای بیان آزادی‌خواهی در شخصیت معمارانة خویش، ویژگی‌ها و اصولی مانند طبیعت به عنوان الگو، فردگرایی و ملی‌گرایی را تعریف نمود. با وجود مطرح بودن این سبک تا به امروز، هنوز شناخت ج چکیده کامل

زمینه و هدف: سبک ارگانیک، به تأثیر از جنبش‌های آزادی‌خواهانة برگرفته از مدرنیسم، شکل گرفت که برای بیان آزادی‌خواهی در شخصیت معمارانة خویش، ویژگی‌ها و اصولی مانند طبیعت به عنوان الگو، فردگرایی و ملی‌گرایی را تعریف نمود. با وجود مطرح بودن این سبک تا به امروز، هنوز شناخت جامعی از آن در معماری معاصر ایران صورت نگرفته، لذا، در این پژوهش به تحلیل آثار معماری این سبک، در دورة -پهلوی دوم- پرداخته می‌شود تا بدینوسیله، ویژگی‌های مشترک آ‌ن‌ها تبیین گردند. روش بررسی: پژوهش تاریخی حاضر، با رویکردی تحلیلی-تطبیقی، از استدلال استنتاجی و قیاسی بهره گرفته است. ابتدا، اصول معماری سبک ارگانیک، که از مطالعة تطبیقی شواهد مکتوب و اسناد موجود، به دست آمدند، به‌عنوان معیار سنجش تبیین شدند. سپس، فهرستی از آثار معماری ارگانیک در ایران تهیه گردید تا به شیوة نمونه‌گیری هدفمند، نمونه‌هایی جهت تحلیل انتخاب شوند. درنهایت نیز نمونه‌موردی‌های تحلیل‌شده، با اصول معماری ارگانیک، مورد قیاس قرار گرفتند. یافته‌ها: معماری ارگانیک در ایران، جهت طراحی بنا و منظر، با اهداف مختلفی به‌کار گرفته شده که در این میان، حفظ پتانسیل‌های محیط طبیعی و استفادة دوباره از آن با حداقل دخالت انسانی در راستای موضوع طراحی، مشترک هستند. بحث و نتیجه‌گیری: نتایج نشان می‌دهند آثار معماری ارگانیک در ایران در دورۀ پهلوی دوم، هرکدام به تبع سبک ارگانیک، توانسته‌اند در عین تفاوت با یکدیگر به لحاظ معماران و نحوۀ طراحی، دارای مفاهیمی مشترک همچون تلفیق محیط مصنوع با محیط طبیعی باشند که از سبک ارگانیک سرچشمه‌گرفته‌ و در آثار مزبور ظهور یافته‌اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

426 - سیستم های مناسب بازیافت آب جهت استفاده در معماری مسکونی ایران
سحرالسادات لوح موسوی هوتن ایروانی محمد کوشافر

10.30495/jest.2023.67400.5682

زمینه و هدف : در این پژوهش به تفسیر و بررسی آب های خاکستری و تهیه اطلاعات از طریق کتابخانه ای پرداخته ایم. با توجه به شرایط بحرانی منابع آبی با مطالعه و بررسی انواع سیستم های تصفیه آب خاکستری با چهار متغیر: عوامل (اقتصادی،محیط زیست،کاربری مسکونی و میزان فضای مورد استفاد چکیده کامل

زمینه و هدف : در این پژوهش به تفسیر و بررسی آب های خاکستری و تهیه اطلاعات از طریق کتابخانه ای پرداخته ایم. با توجه به شرایط بحرانی منابع آبی با مطالعه و بررسی انواع سیستم های تصفیه آب خاکستری با چهار متغیر: عوامل (اقتصادی،محیط زیست،کاربری مسکونی و میزان فضای مورد استفاده) با روش آنتروپی و تاپسیس مورد سنجش قرار می گیرد. روش بررسی : روش تحقیق در این پژوهش از نوع پیمایشی بوده، داده ها از طریق کتابخانه ای ومیدانی جمع آوری شده باتحلیل آماری این نتیجه حاصل شد که بر اساس اولویت تصفیه اولیه فیزیکی با عدد 881/0رتبه اول،تصفیه بیولوژیک باعدد 483/0رتبه دوم و تصفیه ساده با عدد 305/0رتبه سوم راکسب کرده‌اند. یافته ها : برای تصفیه پساب خاکستری سه روش فیزیکی،شیمیایی و بیولوژیکی مورد بررسی قرار گرفته که از این میان ﺣﺪود 62 درﺻﺪآن مربوط به پساب خاکستری خانگی ﻣﯽ باشد. در این پژوهش تصفیه پساب خاکستری مورد بررسی قرار گرفته و در نهایت با مطالعه مقایسه ای و تطبیق پذیری با معماری مسکونی در ایران بهترین گزینه کاربردی تعیین می گردد. بحث و نتیجه گیری : در این پژوهش با توجه به تحقیقات صورت گرفته و جمع آوری مطالب در خصوص تصفیه آب و بررسی انواع سیستم های تصفیه آب خاکستری با روش تحلیل آماری آنتروپی و تاپسیس نتایج حاصل گردید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

427 - ضمانت¬های اجرایی مسئولیت مدنی ناشی از آلودگی محیط زیست (در حقوق ایران و آمریکا)
بابک صادقی علیرضا لطفی دودران مظفر باشکوه

10.30495/jest.2023.72902.5850

مقابله حقوقی با آلودگی محیط زیست و زیان¬های فراوان و گوناگون ناشی از آن که حیات بشر در نسل حاضر و نسل¬های آتی را به خطر انداخته، ضمانت¬های اجرایی مناسب و کارآمد حقوقی را می¬طلبد. مسئولیت مدنی به عنوان شاخه¬ای از علم حقوق، ضمانت¬های اجرایی با ارزشی را در این زمینه ارائه چکیده کامل

مقابله حقوقی با آلودگی محیط زیست و زیان¬های فراوان و گوناگون ناشی از آن که حیات بشر در نسل حاضر و نسل¬های آتی را به خطر انداخته، ضمانت¬های اجرایی مناسب و کارآمد حقوقی را می¬طلبد. مسئولیت مدنی به عنوان شاخه¬ای از علم حقوق، ضمانت¬های اجرایی با ارزشی را در این زمینه ارائه نموده است که نقش پیشگیرانه و جبران کننده دارد. هدف از انتخاب موضوع مقاله حاضر، معرفی و بررسی ضمانت¬های اجرائی مسئولیت مدنی ناشی از آلودگی محیط زیست در حقوق ایران و آمریکا می¬باشد. مطابق مطالعات صورت گرفته در این پژوهش، ضمانت¬های اجرایی مسئولیت مدنی در حقوق آمریکا نسبت به ضمانت¬های اجرائی حقوقی ایران کاملتر می¬باشد، چرا که در حقوق آمریکا خسارت تنبیهی، مسئولیت تضامنی و همه پرسی مورد پذیرش قرار گرفته¬است. اما حتی ضمانت¬-های اجرایی حقوق آمریکا نیز دارای کاستی¬هایی می¬باشد که نگارندگان به آن اشاره نموده¬اند. وانگهی با نظریه پردازی و بررسی پیرامون مسائل این حوزه نگارندگان ضمانت¬های اجرایی جدیدی مانند بطلان قراردادهای آلوده کننده محیط زیست و استرداد اموال حاصل از فعالیتهای آلاینده را نیز ارائه نموده¬اند تا موجبات جبران و پیشگیری بهتر از زیان¬های ناشی از آلودگی محیط زیست فراهم گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

428 - مدل‌سازی روابط فضایی بارش- ارتفاع در شمال شرق کشور با استفاده از مدل GWR
مختار کرمی الهام کدخدا

10.22034/jest.2020.17257

زمینه و هدف: بارش از متغیرترین فراسنج های اقلیمی است. این تغییرات هم در بعد مکان و هم در بعد زمان در قالب اقلیم منطقه رخ می‌دهد. این مطالعه باهدف مدل‌سازی روابط فضایی بارش فصلی شمال شرق کشور با دوره آماری مشترک ماهانه 30 ساله (2010-1980) انجام‌شد. روش: به‌منظور دست‌یابی چکیده کامل

زمینه و هدف: بارش از متغیرترین فراسنج های اقلیمی است. این تغییرات هم در بعد مکان و هم در بعد زمان در قالب اقلیم منطقه رخ می‌دهد. این مطالعه باهدف مدل‌سازی روابط فضایی بارش فصلی شمال شرق کشور با دوره آماری مشترک ماهانه 30 ساله (2010-1980) انجام‌شد. روش: به‌منظور دست‌یابی به تغییرات فضایی بارش از روش‌های نوین آمار فضایی مانند خودهمبستگی فضایی، موران جهانی، شاخص پراکندگی آمار فضایی و مدل رگرسیون وزن‌دار جغرافیایی (GWR) از قابلیت‌های محیط بهره گرفته شد. نتایج: نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که تغییرات بارش در شمال شرق ایران دارای الگوی خوشه ای بالا یا همان مثبت می باشد. بطوریکه مقدار شاخص موران جهانی برای هر 4 فصل موردمطالعه و مجموع سالانه بالای 93/0 می‌باشد که بالاترین شاخص موران جهانی با مقدار 003219/1 مربوط به فصل تابستان بوده است. بحث و نتیجه گیری: نتایج حاصل از مدل GWR نشان داد که بارش در بخش‌های شمال منطقه موردمطالعه دارای خودهمبستگی فضایی مثبت و در بخش‌های جنوبی که غالباً مناطق کویری شمال شرق ایران تشکیل می‌دهند دارای خودهمبستگی فضایی منفی بوده است. همچنین نتایج آماره‌های پراکندگی، حاصل پیوستگی الگوی خوشه‌ای بارش در شمال شرق کشور بود. بر اساس شاخص فراوانی خوشه ها یا ICF فصل زمستان بزرگ‌ترین خوشه‌های بارشی با مقدار عددی 46/264 در شمال شرق کشور ایجاد می‌شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

429 - تعیین LC50 96h دو سم ساترن (علف کش) و مالاتیون (حشره کش) بر روی بچه ماهی تاسماهی ایرانی
شعبانعلی نظامی ذبیح ا... پژند حسین خارا فریبا کشوردوست

در سال 1382 اثرات، دو سم ساترن 50% (علف کش) و مالاتیون 57 درصد (حشره کش) بر روی بچه ماهیان تاسماهی ایرانی (Acipenser persicus، 1897) 3-1 گرمی مورد بررسی قرار گرفت. به همین منظور سمیت حاد این سموم بر مرگ و میر بچه ماهیان تاسماهی ایرانی جهت تعیین غلظت کشنده طی چهار روز (L چکیده کامل

در سال 1382 اثرات، دو سم ساترن 50% (علف کش) و مالاتیون 57 درصد (حشره کش) بر روی بچه ماهیان تاسماهی ایرانی (Acipenser persicus، 1897) 3-1 گرمی مورد بررسی قرار گرفت. به همین منظور سمیت حاد این سموم بر مرگ و میر بچه ماهیان تاسماهی ایرانی جهت تعیین غلظت کشنده طی چهار روز (LC50 96h) مورد آزمایش قرار گرفت. آزمایش براساس روش استاندارد و به صورت ساکن انجام شد. در طول آزمایش پارامترهای آب از قبیل PH و سختی اندازه گیری شدند که به ترتیب 7-6.5 و 23 میلی گرم در لیتر بود. ضمن اینکه دمای آب مورد آزمایش 1±25 درجه سانتیگراد و اکسیژن محلول هم بالای 7 میلی گرم در لیتر اندازه گیری شد.براساس نتایج به دست آمده LC50 96h سم ساترن و مالاتیون بر روی بچه ماهیان تاسماهی ایرانی به ترتیب 0.0007 میلی گرم در لیتر و 10 میلی گرم در لیتر محاسبه گردید. در ادامه حداکثر غلظت مجاز سموم ساترن و مالاتیون بر روی بچه ماهیان تاسماهی ایرانی به ترتیب 0.0007 و 1 میلی گرم در لیتر تعیین شد. در پایان براساس جدول استاندارد از نظر سمیت بر بچه ماهیان مورد آزمایش قرار گرفته، سم ساترن در درجه خیلی سمی و سم مالاتیون در درجه سمی متوسط قرار گرفتند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

430 - ارزیابی نقش دولت در چالش های زیست محیطی ایران ( رویکرد اقتصاد محیط زیست )
نیلوفر مرادحاصل امیرحسین مزینی

فرایند توسعه اقتصادی کشورها طی دهه های اخیر به گونه ای بوده که چالش های زیست محیـطی به یکی از مهم ترین دغدغه های سیاست گذاران تبدیل شده است. مواجهه با این موضوع در گام اول مستلزم شناسایی منابع عمده ایجاد آلودگی است. این موضوع با تاکید بر نقش دولت (در مقایسه با بخش خصوصی چکیده کامل

فرایند توسعه اقتصادی کشورها طی دهه های اخیر به گونه ای بوده که چالش های زیست محیـطی به یکی از مهم ترین دغدغه های سیاست گذاران تبدیل شده است. مواجهه با این موضوع در گام اول مستلزم شناسایی منابع عمده ایجاد آلودگی است. این موضوع با تاکید بر نقش دولت (در مقایسه با بخش خصوصی) موضوع تحقیق حاضر می باشد. چراکه اصولاً بنگاه های اقتصادی دولتی نیز می تواند به موازات بخش خصوصی به عنوان یک منبع ایجاد آلودگی شناخته شود. این وضعیت در اغلب کشورهای کمتر توسعه یافته و در حال توسعه، که دولت ها حجم قابل توجهی از تصدی گری فعالیت های اقتصادی را در اختیار دارند، مشاهده می شود. این بحث از این حیث قابل تامل می باشد که دولت ها از یک سو، منشاء ایجاد آلودگی می باشند و از سوی دیگر بنا به وظایف حاکمیتی خود مسئولیت حفاطت از محیط زیست را بر عهده دارند. مطالعه حاضر حکایت از آن دارد که ایران نیز از این مقوله مستثنی نیست. چرا که سهم بالای دولت در اقتصاد کشور، جدای از تبعات نامطلوب اقتصادی، چالش های زیست محیطی قابل توجهی را ایجاد نموده است. در مقاله حاضر پس از بیان وضعیت آلاینده ها در ایران، با توجه به جریان تولید و انتشار آلودگی طی سال های اخیر به بررسی سهم نسبی بنگاه های دولتی در تولید آلودگی پرداخته شده است. نتایج حکایت از آن دارد که سهم دولت در تولید آلودگی بسیار قابل توجه است. این نتیجه با بررسی عملکرد بخش های مختلف اقتصادی شامل : صنعت، کشاورزی ، تجاری و عمومی، حمل ونقل و نیروگاه ها در قالب رویکرد توصیفی و نیز بررسی ارتباط میان حجم آلودگی و تشکیل سرمایه در بخش خصوصی و دولتی با کمک روش های اقتصاد سنجی، به دست آمده است. در ادامه مقاله ضمن پرداختن به تجربه سایر کشورها، استدلال شده است دولت ایران که در شرایط حاضر متولی سیاست گذاری و حفاظت از محیط زیست می باشد (و خود نقش قابل توجهی در تولید آلودگی نیز دارد) زمانی خواهد توانست در راستای ایفای نقش خود در فرآیند توسعه پایدار گام بردارد که ابتدا به اصلاح و مهندسی مجدد ساختار اقتصادی و جایگاه خود بپردازد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

431 - بررسی اثرات متقابل رشد اقتصادی و کیفیت زیست محیطی بر سلامت
امیرحسین مزینی نیلوفر مرادحاصل

امروزه بررسی ارتباط متقابل میان حوزه های مختلف در سطح کلان کشورها شدیدا در دستور کار پژوهشگران قرار گرفته است که از آن جمله می توان به (ارتباط) سه حوزه: محیط زیست، سلامت و رشد اقتصادی اشاره نمود. این بحث از آنجا آغاز می شود که رشد اقتصادی ماهیتاً&zwnj; با بهبود شاخص های چکیده کامل

امروزه بررسی ارتباط متقابل میان حوزه های مختلف در سطح کلان کشورها شدیدا در دستور کار پژوهشگران قرار گرفته است که از آن جمله می توان به (ارتباط) سه حوزه: محیط زیست، سلامت و رشد اقتصادی اشاره نمود. این بحث از آنجا آغاز می شود که رشد اقتصادی ماهیتاً&zwnj; با بهبود شاخص های سلامت همراه است. اما همزمان می تواند با کاهش کیفیت زیست محیطی (تخریب محیط زیست) سلامت جامعه را به مخاطره اندازد و عملا بخشی از اثر مثبت آن خنثی شود. لذا این سؤال اساسی مطرح می&zwnj;شود که برایند تعامل سه حوزه محیط زیست، سلامت و رشد اقتصادی چگونه است؟ تحلیل این برایند، موضوع مقاله حاضر می&zwnj;باشد. در این مطالعه تلاش شده است که با استفاده از روش داده&zwnj;های تلفیقی (Panel Data) ارتباط میان این سه حوزه در منتخبی از کشورها، با سطوح توسعه یافتگی متفاوت(جمعا 40 کشور) و از جمله ایران ، برای دوره 2002-1995 آزمون گردد. نتایج حکایت از آن دارند که علی رغم تاثیر مثبت رشد اقتصادی بر (ارتقای) سطح سلامت، چنانچه کشورها نتوانند تبعات زیست محیطی ناشی از فرایند رشد اقتصادی خود را کاهش دهند بخشی از آثار متبت رشد اقتصادی بر سطح سلامت (حدودا 5/4%)خنثی خواهد شد. این استدلال در مورد ایران نیز مصداق می&zwnj;یابد و می تواند کاربردهای سیاستی داشته باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

432 - به‌کارگیری فتوگرامتری زمینی در برآورد زی‌توده درختان تک پایه بلوط ایرانی
زهرا عزیزی اصغر حسینی یعقوب ایرانمنش

10.22034/jest.2017.11626

زمینه و هدف: برآورد دقیق زی توده جنگلی با هدف بررسی توان جنگل‌ها در ترسیب کربن اتمسفری از مسایل بسیار مهم در مدیریت جنگل‌هاست. پژوهش حاضر به‌منظور برآورد زی توده درختان تک پایه بلوط ایرانی با استفاده از روش غیرمخرب فتوگرامتری زمینی صورت گرفت. روش بررسی: در این تحقیق که چکیده کامل

زمینه و هدف: برآورد دقیق زی توده جنگلی با هدف بررسی توان جنگل‌ها در ترسیب کربن اتمسفری از مسایل بسیار مهم در مدیریت جنگل‌هاست. پژوهش حاضر به‌منظور برآورد زی توده درختان تک پایه بلوط ایرانی با استفاده از روش غیرمخرب فتوگرامتری زمینی صورت گرفت. روش بررسی: در این تحقیق که در استان چهارمحال و بختیاری انجام شد، ابتدا 32 درخت تک پایه بلوط ایرانی در طبقه‌های قطری مختلف انتخاب و از هر درخت دو عکس در جهت عمود بر هم گرفته شد. سپس برای هر عکس مقیاس محاسبه گردید و حجم اجزای مختلف درخت اعم از تنه، شاخه ‌های اصلی، شاخه های فرعی و شاخ و برگ (تاج) تعیین گردید. با نمونه‌برداری از اجزاء مختلف درخت، چگالی هر جزء محاسبه و زی‌توده برای اجزای مختلف اندازه‌گیری شد. سپس زی‌توده برآورد شده از روش فتوگرامتری زمینی با زی‌توده به‌دست آمده از روش قطع و توزین مقایسه گردید. یافته‌ها: نتایج نشان داد که اختلاف آماری معنی داری بین زی‌توده برآورد شده از روش فتوگرامتری زمینی با شیوه قطع که دقیق ترین روش برآورد زی توده است وجود ندارد. بحث و نتیجه‌گیری: این تحقیق دقت و کارایی روش‌ فتوگرامتری زمینی را در برآورد زی‌توده روی زمینی در فرم‌ رویشی تک‌پایه بلوط ایرانی نشان داد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

433 - اثر سال‌خوردگی جمعیت بر آلودگی زیست محیطی در ایران
نوید کارگر ده بیدی محمدحسن طرازکار

10.22034/jest.2019.14546

زمینه و هدف: جمعیت جهان در حال پیر شدن است و تقریباً تمام کشورها با روند افزایش تعداد و نسبت افراد مسن به کل جمعیت مواجه هستند. پیش‌بینی‌ می شود که از سال 2015 تا 2030 جمعیت افراد مسن در ایران دو برابر خواهد شد. همچنین بیش از نیمی از جمعیت جهان در مناطق شهری زندگی می کن چکیده کامل

زمینه و هدف: جمعیت جهان در حال پیر شدن است و تقریباً تمام کشورها با روند افزایش تعداد و نسبت افراد مسن به کل جمعیت مواجه هستند. پیش‌بینی‌ می شود که از سال 2015 تا 2030 جمعیت افراد مسن در ایران دو برابر خواهد شد. همچنین بیش از نیمی از جمعیت جهان در مناطق شهری زندگی می کنند، اما این نرخ در ایران بیش از 70 درصد است. بر این اساس هدف اصلی این مطالعه بررسی اثر سال‌خوردگی جمعیت و گسترش شهرنشینی بر انتشار آلودگی در ایران طی دوره 1350 تا 1392 است. روش بررسی: در این پژوهش با توجه به نتایج ایستایی متغیرها از روش هم جمعی در قالب رهیافت خود رگرسیونی با وقفه‌های گسترده (ARDL) استفاده شده است. یافته ها: نتایج نشان داد که رابطه سال‌خوردگی جمعیت با آلودگی هوا در ایران به صورت U- وارون است و با افزایش نسبت افراد مسن به کل جمعیت، در ابتدا سرانه انتشار گاز دی اکسید کربن افزایش می یابد، اما در ادامه مقدار انتشار آن روندی نزولی پیدا می‌کند. همچنین نتایج نشان داد که افزایش نسبی شهرنشینی در کوتاه مدت و بلند مدت منجر به افزایش انتشار آلودگی می‌شود. علاوه بر موارد فوق، تولید ناخالص داخلی و مصرف انرژی سرانه در هر دو حالت کوتاه مدت و بلندمدت رابطه مثبت و معنی‌داری با سرانه انتشار گاز دی اکسید کربندارند. پیشرفت تکنولوژی نیز تنها در بلندمدت رابطه ای مثبت و معنی‌داری با انتشار آلودگیدارد. بحث و نتیجه گیری: در این مطالعه با توجه به این که ضریب شهرنشینی دارای بیش‌ترین اثرگذاری برانتشار آلودگی است (06/3 در بلندمدت)، می بایست تمهیداتی از جانب سیاست‌گزاران اتخاذ شود تا رشد شهرها کم‌ترین آسیب را به محیط زیست وارد نماید. به عبارتی برنامه های‌ توسعه شهرها هماهنگ با مباحث زیست محیطی تدوین شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

434 - بررسی بنیادهای فرهنگی- محیطی در عناصر کالبدی باغ های ایرانی (قبل و بعد از اسلام)
محمدرضا بمانیان علی اکبر تقوایی محمد شریف شهیدی

این مقاله به بررسی عوامل تاثیر گذار بر باغ ایرانی به عنوان فضایی همسو با ارزش های معنایی و محیطی می پردازد. از این رهگذارابتدا به بازخوانی ریشه های فرهنگی ایرانیان باستان و تاثیر آن بر عناصر و ساختار باغ ایرانی و در بخش دوم تشابهات اعتقادات اسلامی در باغ ایرانی مورد برر چکیده کامل

این مقاله به بررسی عوامل تاثیر گذار بر باغ ایرانی به عنوان فضایی همسو با ارزش های معنایی و محیطی می پردازد. از این رهگذارابتدا به بازخوانی ریشه های فرهنگی ایرانیان باستان و تاثیر آن بر عناصر و ساختار باغ ایرانی و در بخش دوم تشابهات اعتقادات اسلامی در باغ ایرانی مورد بررسی قرار می گیرد ،سپس با دست یابی به مجموعه ای از شاخص های فرهنگی، محیط زیست ایرانی به عنوان فضایی متعهد در برابر فرهنگ و اعتقاد ایرانی مطرح ودانش وفن ایرانی به عنوان عاملی مکمل در کنار عوامل ذکر شده قرار می گیردودر نهایت باغ ایرانی به عنوان اثری حکیمانه و کمال گرا در اصول خویش مطرح می شود. اصول وشاخص های برآمده ازمجموعه عوامل ذکر شده همواره درطول تاریخ باغ سازی ایران درحال تداوم بوده وبا وجود تفاوت در صورت های مادی، اصول و شاخص های اصلی آن همواره حفظ شده و در آینده می تواند توسط معماران منظر مورد توجه قرار گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

435 - بررسی مقایسه ای نحوه نگرش زیست محیطی دانشجویان متوسطه ایران و هند
سیدمحمد شبیری ان . ان پاهالادا

در این مطالعه، محقق نگرش زیست محیطی دانش آموزان مدارس متوسطه را در دو کشور ایران و هندوستان مورد بررسی قرار می دهد 991 دانش آموز از طریق روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای از 103 دبیرستان واقع در شهرهای تهران و میسور مشتمل بر 476 پسر و 515 دختر انتخاب شدند، این افراد با ابزا چکیده کامل

در این مطالعه، محقق نگرش زیست محیطی دانش آموزان مدارس متوسطه را در دو کشور ایران و هندوستان مورد بررسی قرار می دهد 991 دانش آموز از طریق روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای از 103 دبیرستان واقع در شهرهای تهران و میسور مشتمل بر 476 پسر و 515 دختر انتخاب شدند، این افراد با ابزار مقیاس نگرش زیست محیطی (TEAS) که توسط (Hasseen Tai) استاندارد شده بود مورد ارزیابی قرار گرفتند.نتایج نشان می دهد که تفاوت بین گروهی و درون گروهی معنی داری بین نگرش زیست محیطی دانش آموزان مدارس متوسطه ایران و هندوستان با توجه به جنسیت آنها وجود دارد. همچنین نوع مدیریت مدرسه (دولتی و خصوصی) به عنوان فاکتوری است که می تواند بر نگرش زیست محیطی دانش آموزان تاثیر گذارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

436 - اثر مالیات آلودگی بر تقاضای خانوارها برای کالاهای آلوده‌کننده محیط زیست
زهرا حسین‌زاده کندسری مجید مداح

10.22034/jest.2018.13259

زمینه و هدف: انتشار گازهای گلخانه ای و آلودگی محیط زیست یکی از مهم ترین مشکلات کشورهاست که هم زمان با رشد جمعیت و برنامه رشد و توسعه اقتصادی کشورها در حال افزایش است. آلودگی محیط زیست، سلامتی افراد را تهدید و هزینه هایی را بر مردم و دولت تحمیل می کند. یکی از ابزارهای کن چکیده کامل

زمینه و هدف: انتشار گازهای گلخانه ای و آلودگی محیط زیست یکی از مهم ترین مشکلات کشورهاست که هم زمان با رشد جمعیت و برنامه رشد و توسعه اقتصادی کشورها در حال افزایش است. آلودگی محیط زیست، سلامتی افراد را تهدید و هزینه هایی را بر مردم و دولت تحمیل می کند. یکی از ابزارهای کنترل آلودگی و حفاظت محیط زیست، مالیات است که می تواند انگیزه مردم در مصرف کالاهای آلوده کننده محیط زیست را تحت تأثیر قرار دهد و آلودگی را کنترل کند. روش بررسی: با تخمین سیستم مخارج خطی، اثر مالیات بر آلودگی ناشی از مصرف سه کالای آلوده کننده محیط زیست در سبد مصرفی خانوارهای شهری شامل سوخت وسایل نقلیه، برق و آب مورد مطالعه و تحلیل تجربی قرار می گیرد. در این راستا، ابتدا پارامترهای میل نهایی به مخارج فرامعیشتی و مقدار حداقل معاش خانوار و سپس سیستم مخارج خطی برآورد می شوند. یافته ها: نتایج حاصل از تخمین سیستم مخارج خطی نشان می دهد. اولاً: کنش مالیاتی تقاضا برای کالاهای آلوده کننده محیط زیست شامل سوخت وسایل نقلیه، برق و آب به ترتیب (364/0-)، (326/0-) و (233/0-) است که بر این اساس وضع مالیات، مصرف این کالاها را کاهش می دهد و از طریق آن انتشار آلودگی کاهش می یابد. ثانیاً: اثر مالیات بر سوخت وسایل نقلیه بر کاهش مصرف آن در مقایسه با اثر مالیات بر مصرف دیگر کالاها قوی تر است. نتیجه گیری: اثر معنی دار مالیات بر کاهش مصرف کالاهای آلوده کننده محیط زیست، استفاده از ابزارهای مالیاتی را به عنوان یک راه حل مؤثر در کاهش آلودگی دارای اهمیت می کند که این یافته می تواند توسط نظام سیاست گذاری در برنامه ریزی های آتی کشور مورد توجه قرار گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

437 - تعیین هزینه های اجتماعی(خارجی) انتشار SO2، NOX و CO2 در بخش انرژی کشور (نیروگاه ها)
نسترن رحیمی نرگس کارگری حسن صمدیار محمد نیکخواه منفرد

زمینه و هدف: تولید برق دارای هزینه های خارجی است که عمدتاً این نوع هزینه ها بر افرادی تحمیل می گردد که نقشی در تولید برق ندارند. هزینه های بیرونی یا خارجی زمانی شکل می گیرد که فعالیت های اقتصادی یک یا چند گروه بر گروه یا گروه های دیگر اثر منفی بگذارد. ساخت و بهره برداری چکیده کامل

زمینه و هدف: تولید برق دارای هزینه های خارجی است که عمدتاً این نوع هزینه ها بر افرادی تحمیل می گردد که نقشی در تولید برق ندارند. هزینه های بیرونی یا خارجی زمانی شکل می گیرد که فعالیت های اقتصادی یک یا چند گروه بر گروه یا گروه های دیگر اثر منفی بگذارد. ساخت و بهره برداری از نیروگاه های حرارتی موجب انتشار دی اکسید کربن و اکسید های سولفور و نیتروژن می شود که می تواند بر ابنیه و سلامت انسان ها تأثیر منفی بگذارد. جهت برآورد دقیق هزینه های خارجی نیروگاه ها لازم است تا اثرات آلاینده های مذکور بر محیط زیست شناسایی شوند. روش بررسی: در این تحقیق برآورد هزینه های اجتماعی انتشار گازهای SO2، NOXو CO2 از نیروگاه های کشور به روش انتقال منافع و با استفاده از تعدیل ضرایب جهانی موجود و مرتبط برای اولین بار در کشور به انجام رسیده است. سناریوهای مورد استفاده در مطالعه شامل سناریوهای تجارت کربن و شاخص های آماری حیات و ... می باشد. ابتدا مطالعه بر روی 5 نیروگاه در کشور به انجام رسید و سپس نتایج به کل نیروگاه های کشور تعمیم داده شد. یافته ها: میزان هزینه های اجتماعی در این تحقیق به تفکیک گازهای فوق، نوع نیروگاه ها و به ازای یک کیلووات ساعت برق تولیدی محاسبه شده است. نتایج بیان می دارد از میان تمامی سناریوها و اعداد به دست آمده مبلغ 1330 ریال متوسط هزینه اجتماعی انتشار گازهای یاد شده به ازای یک کیلووات ساعت برق تولیدی می باشد. نتیجه گیری: هزینه های اجتماعی بیانگر این نکته مهم است که قیمت واقعی برق شامل قیمت تمام شده (هزینه عوامل تولید) به علاوه هزینه های محیط زیستی و اجتماعی ناشی از تولید آن می باشد. اگر در محاسبات اقتصادی قیمت واقعی برق لحاظ گردد، استفاده از منابع انرژی های تجدید پذیر از قبیل باد، خورشید و ... دارای توجیه کافی خواهد بود. علاوه بر آن، مقدار انتشار آلاینده های محیط زیست نیز به میزان قابل ملاحظه ای کاهش خواهد یافت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

438 - تاثیر عوامل محیطی بر محصول‌دهی درختان بلوط شاخه‌زاد زاگرس مطالعه موردی: بررسی اثرات رویشگاه بر رویش قطری
جواد سوسنی اصغر فلاح خسرو محمدعلیزاده حامد نقوی

جنگل های شاخه زاد بلوط ایرانی، گستره وسیعی از جنگل های ناحیه ی رویشی زاگرس میانی را به خود اختصاص داده اند. نظر به اینکه گونه ی بلوط ایرانی در طیف وسیعی از شرایط مختلف رویشگاهی و اقلیمی این مناطق مشاهده می گردد، گمان می شود که در یک عرض جغرافیایی محدود، رویشگاه، تاثیر ق چکیده کامل

جنگل های شاخه زاد بلوط ایرانی، گستره وسیعی از جنگل های ناحیه ی رویشی زاگرس میانی را به خود اختصاص داده اند. نظر به اینکه گونه ی بلوط ایرانی در طیف وسیعی از شرایط مختلف رویشگاهی و اقلیمی این مناطق مشاهده می گردد، گمان می شود که در یک عرض جغرافیایی محدود، رویشگاه، تاثیر قابل ملاحظه ای در میزان رویش قطری این گونه داشته باشد. در این بررسی، جهت تعیین تاثیر رویشگاه در رویش قطری این درختان، سه رویشگاه عمده در مناطق کوهپایه ای (اول)، دشتی (دوم) و تپه ماهوری (سوم) انتخاب شده و در هر رویشگاه به صورت تصادفی 35 جست گروه انتخاب گردید. از میان پایه های متعدد هر جست گروه نیز یک پایه به صورت تصادفی انتخاب و از آن نمونه ای (دیسک) تهیه شد و در آزمایشگاه با استفاده از لوپ و کولیس مورد بررسی قرار گرفت. نتایج بررسی ها نشان می دهد که میانگین مقدار رویش قطری به ترتیب شماره رویشگاه افزایش می یابد. به همین جهت آزمون مقایسه ی میانگین ها به روش آنوا انجام شد که نتیجه ی آزمون کاملا معنی دار بود (005/0P=). آزمون ناپارامتری کروسکال والیس نیز نتایج فوق را تایید کرد. همچنین مقایسه ی درصد رویش قطری در سه پریود پنج ساله از آخرین رویش ها، به طور مجزا، بین هر سه رویشگاه انجام پذیرفت، که نتایج آزمون ها هیچ گونه اختلاف معنی داری را نشان نداد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

439 - کاوشی پیرامون تاثیر عبارت قرآنی " جَناتٌ تجَری مِن تحَتِها الاَنهار " بر باغ سازی ایرانی
علی شرقی محمد تیموری

نقطة اوج تصویری که از بهشت در قرآن توصیف شده است، "جَناتٌ تجَری مِن تحَتهاِ الاَنهار " می&zwnj;باشد و به معنی بوستان&zwnj;هایی است که از زیر {درختان و قصرهای} آن جوی های آب جاری است. کلمه شجره در این عبارت به ظاهر وجود ندارد، اما در معنی حس می شود. درمجمع البیان ابوعلی چکیده کامل

نقطة اوج تصویری که از بهشت در قرآن توصیف شده است، "جَناتٌ تجَری مِن تحَتهاِ الاَنهار " می&zwnj;باشد و به معنی بوستان&zwnj;هایی است که از زیر {درختان و قصرهای} آن جوی های آب جاری است. کلمه شجره در این عبارت به ظاهر وجود ندارد، اما در معنی حس می شود. درمجمع البیان ابوعلی امین الاسلام طبرسی آمده است که کلمة روضه به معنای زمین سبز و خرمی است که گیاهان به خوبی در آن می&zwnj;رویند و کلمة جنت زمینی است که اطرافش درخت&zwnj;کاری شده باشد و در نتیجه روضات&zwnj;الجنات باغ های مشجری است که در وسط، زمین سبز و خرمی را فرا گرفته باشد. بسیاری از باغ های ایران این ویژگی را دارند. اعداد و مفاهیمی مانند: چهار باغ، هشت بهشت، باغ در باغ، گردش آب و... ریشه در واژگان قرآنی دارند که به معماری و ترکیب بندی باغ های ایرانی و به تبع آن بسیاری از باغ های سایر کشورهای اسلامی و حتی اروپایی راه یافته اند ( تاثیر باغ سازی ایرانی در ورسای فرانسه والحمرای اسپانیا شاهدی براین گفتار است). اما موثرترین واژگان قرآنی بر باغ سازی ایرانی عبارت آسمانی "جَناتٌ تجَری مِن تحَتهاِ الاَنهار "می باشد. برخی مفسران و دین شناسان به تشریح این عبارت پرداخته اند و باغ های این جهان را مقدمه باغ بهشت دانسته اند. بسیاری از شاعران ایرانی و پارسی گوی، جهان را به کل به یک باغ تشبیه کرده اند و حتی بعضی مانند مولانا، جسم و روح انسان را به باغ تشبیه نموده اند. باغ سازان و معماران فراوانی تحت تاثیر این عبارت دست به خلاقیت زده اند تا فراتراز نمایش تاثیرپذیری خود از باغ های موصوف در قرآن، مانند آن را ایجاد نمایند. بی شک باغ بهشتی و یا به تعبیر قرآنی آن "جَناتٌ تجَری مِن تحَتهاِ الاَنهار " از جنس باغ های زمینی و انسان ساز است؛ با این تفاوت که: انسان در بهشت مهماندارش خداست، آن وقت ارزش بهشت برای او این نیست که آن جا خوردن و پوشیدن و لذت جنسی هست، ارزشش این است که تا ابد حس می کند به دست او پذیرایی می شود و این معنی، دیگر خستگی آور نیست. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

440 - تعیین ظرفیت برد زیستگاه ورژیم غذایی آهوی ایرانیGazella subgutturosa)) در پارک ملی سرخه حصارتهران
المیرا کاظمی جهندیزی محمد کابلی محمود کرمی محمود صوفی

آهوی ایرانی یکی ازگونه های راسته زوج سمان در ایران، پستانداری گیاه خوار و نشخوارکننده است. آهو از مهم ترین علف خواران دشت های ایران است که امروزه فقط در مناطق حفاظت شده نظیر پارک ملی سرخه حصار یافت می شود. هدف از این پروژه تعیین ظرفیت برد تغذیه ای زیستگاه آهو و مقدار عل چکیده کامل

آهوی ایرانی یکی ازگونه های راسته زوج سمان در ایران، پستانداری گیاه خوار و نشخوارکننده است. آهو از مهم ترین علف خواران دشت های ایران است که امروزه فقط در مناطق حفاظت شده نظیر پارک ملی سرخه حصار یافت می شود. هدف از این پروژه تعیین ظرفیت برد تغذیه ای زیستگاه آهو و مقدار علوفه قابل دسترس در فصل بحرانی با استفاده از روش قطع و توزین می باشد. روش کار: جهت تعیین محدوده زیستگاه ابتدا بازدید مقدماتی از منطقه صورت گرفت و مسیرهای پیمایش مشخص شد. طول کل مسیر بیمایش 44 کیلومتر بود. سپس این مسیرها به طور روزانه مورد بازدید قرار گرفته و نقاط حضور گونه با استفاده از GPS ثبت شد. گونه‌های گیاهی مورد تغذیه آهو در منطقه مورد مطالعه از طریق مشاهده مستقیم شناسایی و فهرست برداری شد. سپس وزن خشک و تراکم گونه‌های گیاهی چرا شده توسط آهو و بیوماس زیستگاه آهو تعیین و محاسبه شد. در مرحله بعد با تعیین واحدهای دامی و نیاز روزانه آهو به علوفه، ظرفیت برد تغذیه ای زیستگاه در دوره بحرانی از طریق میزان علوفه قابل دسترس زیستگاه با روش قطع و توزین همراه با مشاهده مستقیم اندازه گیری و محاسبه شد. نتیجه گیری: در این پژوهش ظرفیت برد زیستگاه برای آهو در2 سناریو محاسبه شده است. در مجموع، ظرفیت برد آهو با رقیبان 56 راس و بدون رقیبان 107 راس به دست آمد. همچنین 15 گونه گیاهی از 8 تیره که توسط آهو و قوچ و میش مصرف می شوند شناسایی و مشخص شد که تیره چمن (Poaceae) با 8 گونه بیش ترین تنوع را در رژیم غذایی آهو دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

441 - بررسی نقاط قوت، نقاط ضعف، تهدیدها و فرصت های اجرای اصول جنگل در جنگل های شمال ایران (ریو تا ژوهانسبورگ)
ناصر محرم نژاد امیر مافی

با مطالعه روند تغییرات حاصل در جنگل های شمال کشور از طریق بررسی وضعیت کمی و کیفی ، وضعیت حفاظتی و حمایتی، وضعیت تولید انواع فرآورده های جنگلی و محصولات چوبی و دیگر اطلاعات مربوط به این جنگل ها و مقایسه و تطبیق وضعیت موجود با اصول و عناصر موجود در اصول جنگل نقاط ضعف، قوت چکیده کامل

با مطالعه روند تغییرات حاصل در جنگل های شمال کشور از طریق بررسی وضعیت کمی و کیفی ، وضعیت حفاظتی و حمایتی، وضعیت تولید انواع فرآورده های جنگلی و محصولات چوبی و دیگر اطلاعات مربوط به این جنگل ها و مقایسه و تطبیق وضعیت موجود با اصول و عناصر موجود در اصول جنگل نقاط ضعف، قوت، تهدیدها و فرصت های اجرای این اصول به شرح زیر می باشد: از جمله تهدیدها و نقاط ضعف اجرای اصول جنگل، در جنگل های شمال می توان اشاره نمود به: حضور دام در جنگل؛ کاهش سطح جنگل ها؛ عدم توجه به تهیه و تولید محصولات فرعی جنگل؛ عدم مشارکت زنان و جوانان در مدیریت جنگل ها؛ قاچاق و برداشت بی رویه چوب؛ عدم توجه به سنت، فرهنگ و دانش بومی مرتبط با جنگل؛ عدم آگاهی تشکّل های زیست محیطی از وجود اصول جنگل و .... از سوی دیگر برخی از فرصت ها و نقاط قوت اجرا نیز به قرار زیر است: اجرای موثر طرح های مرتبط با احیا، حفاظت و بهره برداری از جنگل های شمال کشور توسط سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری کشور؛ حضور تعداد زیادی از تشکل های زیست محیطی در سه استان شمالی کشور؛ وجود قوانین ملی در راستای اصول جنگل؛ وجود تعاونی های بهره برداری جنگل نشینان به منظور مشارکت آنان در مدیریت جنگل ها؛ برگزاری دوره های آموزشی جهت کارکنان و متخصصان سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری کشور؛ آموزش های ترویجی به بهره برداران و ساکنان حوزه آبخیز و ... . با در نظر گرفتن موارد فوق، راهکارهایی به منظور ارتقای مدیریت پایدار جنگل های شمال پیشنهاد گردیده که موارد مهم آن عبارتند از: اصلاح و تکمیل طرح تجمیع جنگل نشینان؛ افزایش نقش مردم و مشارکت مردمی؛ افزایش مشارکت بین المللی در امر مدیریت زیست محیطی جنگل های شمال (افزایش همکاری های فنی و مالی)؛ اصلاح نظام آموزشی در ابعاد محلی در جهت تاکید بر موضوعات زیست محیطی؛ ارتقای فن آوری در سیستم های دام داری و کشاورزی متناسب با استعدادها، امکانات و شرایط موجود در شمال کشور؛ برقراری ارتباط تنگاتنگ متولیان منابع طبیعی با دانشکده های منابع طبیعی و موسسات علمی؛ ایجاد بانک اطلاعات منابع طبیعی؛ و ... . یکی از اهداف کمیته فرعی اصول جنگل متولی اصول جنگل در کشور بومی نمودن اصول جنگل می باشد. برنامه صیانت از جنگل های شمال می تواند به عنوان نسخه بومی این اصول مورد استفاده قرار گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

442 - اثرات مستقیم و غیر مستقیم مخارج دولت بر آلودگی، رویکرد سیستم معادلات هم زمان
مجید مداح فاطمه رئوفی

10.22034/jest.2017.10719

زمینه و هدف: برخی فعالیت های بازاری دارای پیامدهای منفی مثل آلودگی هوا و تخریب محیط زیست هستند، با وجود پیامدهای خارجی، بازار قادر به تولید بهینه کالاها و خدمات نیست و اصطلاحاً شکست می خورد. برای جلوگیری از شکست بازار لازم است تا دولت با مداخله در بازار و انجام هزینه ها چکیده کامل

زمینه و هدف: برخی فعالیت های بازاری دارای پیامدهای منفی مثل آلودگی هوا و تخریب محیط زیست هستند، با وجود پیامدهای خارجی، بازار قادر به تولید بهینه کالاها و خدمات نیست و اصطلاحاً شکست می خورد. برای جلوگیری از شکست بازار لازم است تا دولت با مداخله در بازار و انجام هزینه های لازم از طریق اتخاذ سیاست های حفاظت محیط زیست و تدوین قوانین و مقررات مناسب در جهت کاهش آلودگی و برقراری شرایط بهینه تولید و مصرف حرکت کند. روش بررسی: به منظور بررسی اثر مخارج دولت بر آلودگی، ابتدا یک سیستم معادلات هم زمان در دوره زمانی (1390- 1354) تصریح می شود و پس از تخمین آن با استفاده از روش های حداقل مربعات دو مرحله ای و حداقل مربعات سه مرحله ای، رابطه بین اثرات مستقیم و غیر مستقیم دولت و آلودگی در اقتصاد ایران مورد تحلیل تجربی قرار می گیرد. یافته‌ها: نتایج حاصل از تخمین سیستم معادلات تصریح شده در دو رویکرد ایستا و پویا به تفکیک اثرات مستقیم و غیر مستقیم نشان می دهند که اولاَ اندازه دولت تنها دارای اثر مستقیم معنی دار بر آلودگی سرانه است. ثانیاً رابطه مثبت و معنی دار بین اندازه دولت و انتشار آلودگی سرانه با ضریب کشش (08/0) در رویکرد ایستا و رابطه منفی و معنی دار بین اندازه دولت و انتشار آلودگی سرانه با ضریب کشش ( 163/0- ) در رویکرد پویا تأیید می شود. ثالثاً علاوه بر اندازه دولت، درجه باز بودن اقتصاد و مصرف نیز دارای اثر مثبت کل و معنی دار و نیز سرمایه گذاری کل و جمعیت دارای اثر منفی کل و معنی دار بر آلودگی سرانه در اقتصاد ایران هستند. بحث و نتیجه‌گیری: با توجه به اثر معنی دار افزایش مخارج دولت بر کاهش آلودگی لازم است تا تخصیص منابع بخش عمومی در جهت توسعه آموزش های عمومی، اتّخاذ و اجرای درست قوانین و مقررات زیست محیطی و تقویت امکانات و زیر ساخت های عمومی افزایش یابد.. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

443 - مدل سازی مطلوبیت زیستگاه آهوی ایرانی(Gazella subgutturosa) در پارک ملی سرخه حصار تهران
آیلین عاشوری راد راضیه رحیمی بهمن شمس اسفند آباد

10.22034/jest.2017.11633

زمینه و هدف: پارک ملی سرخه حصار یکی از زیستگاه های آهوی ایرانی (Gazella subgutturosa) است. در حال حاضر در این منطقه به دلیل تخریب یا اشغال زیستگاه های اصلی آهو، محدوده پراکنش این گونه محدود به مناطق خاصی شده است. ارزیابی و تهیه نقشه مطلوبیت زیستگاه و همچنین تعیین مهم تر چکیده کامل

زمینه و هدف: پارک ملی سرخه حصار یکی از زیستگاه های آهوی ایرانی (Gazella subgutturosa) است. در حال حاضر در این منطقه به دلیل تخریب یا اشغال زیستگاه های اصلی آهو، محدوده پراکنش این گونه محدود به مناطق خاصی شده است. ارزیابی و تهیه نقشه مطلوبیت زیستگاه و همچنین تعیین مهم ترین عواملی که منجر به جلب توجه گونه می شود، برای حفاظت و مدیریت این گونه بسیار مهم است. روش بررسی: در این مطالعه مطلوبیت زیستگاه آهو در فصل پاییز با استفاده از روش حداکثر آنتروپی مورد بررسی و مدل سازی قرار گرفت. 33 نقطه حضور و 15 متغیر زیستگاهی در مدل سازی با نرم افزار MaxEnt مورد استفاده قرار گرفتند. میزان 949/. = AUC نشان دهنده قابلیت بالای مدل در تفکیک زیستگاه های مطلوب و نامطلوب از یکدیکر بود. یافته ها: نتایج نشان داد فاصله از آبشخور ها مهم ترین متغیر تاثیر گذار بر مطلوبیت زیستگاه آهو در پارک ملی سرخه حصار می باشد و با افزایش فاصله از آبشخور ها، از مطلوبیت زیستگاه به شدت کاسته می شود. بیش ترین احتمال حضور گونه در جهت شمال و در شیب های کمتر از 25 درجه می باشد. همچنین نتایج نشان داد آهو بیش تر در مناطقی با تیپ های گیاهی شامل درمنه و گون مشاهده می شود. بحث و نتیجه گیری: نقشه مطلوبیت زیستگاه نشان داد که %97/5 از مساحت منطقه مورد مطالعه (حدود 1،170هکتار) به عنوان زیستگاه مطلوب برای آهو پیش بینی می شود. با توجه به اهمیت آبشخور ها و تیپ های گیاهی مورد استفاده آهو، نظارت بر آبشخور ها و کنترل ورود دام های اهلی، از اقدامات مهمی است که در راستای مدیریت زیستگاه این گونه باید صورت گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

444 - مدل‌سازی کریدور احتمالی پلنگ ایرانی (Panthera pardus saxicolor) بین دو زیست‌گاه پناه‌گاه حیات وحش خوش ییلاق و پارک ملی گلستان با روش کریدور حداقل هزینه
حیدر روحی عبدالرسول سلمان ماهینی حمید رضا رضایی

10.22034/jest.2019.14553

چکیده زمینه و هدف: حفظ و بازگرداندن ارتباط بخش های مختلف سیمای سرزمین نیازمند مدل های ارتباطی و شاخص هایی است که قابل اعتماد و کارآمد باشند. لکه لکه شدگی زیست گاه فرآیند پویایی است که باعث تغییر الگوی زیست گاه در سیمای سرزمین می شود و به طور کلی تکه تکه شدگی پوشش گیاهی چکیده کامل

چکیده زمینه و هدف: حفظ و بازگرداندن ارتباط بخش های مختلف سیمای سرزمین نیازمند مدل های ارتباطی و شاخص هایی است که قابل اعتماد و کارآمد باشند. لکه لکه شدگی زیست گاه فرآیند پویایی است که باعث تغییر الگوی زیست گاه در سیمای سرزمین می شود و به طور کلی تکه تکه شدگی پوشش گیاهی و زیستگاه و جدا شدن آن ها از قطعات بزرگ تر را توصیف می کند. مدل سازی حداقل هزینه یک روش مورد استفاده برای تعیین کریدور احتمالی بین تکه های جداشده ی زیست گاه است. روش بررسی: هدف این مطالعه شناسایی زیست گاه های مطلوب برای پلنگ ایرانی (Panthera pardus saxicolor) در پارک ملی گلستان و پناه گاه حیات وحش خوش ییلاق و محدوده ی بین این دو زیست گاه است، با توجه به این که این دو زیست گاه تقریبا نزدیک به هم قرار گرفته اند، اتصال آن ها به منظور حرکت ایمن و در عین حال مصرف حداقل انرژی توسط حیوان نقش بسیار مهمی در جریان ژنی و جلوگیری از انزوای ژنتیکی گونه دارد. یافته ها: در ابتدا مطلوبیت زیست گاه گونه در منطقه ی مورد پژوهش با روش تحلیل عاملی آشیان بوم شناختی و نرم افزار بایومپر مورد بررسی قرار گرفت. لایه های اطلاعاتی مورد استفاده به عنوان متغیرهای مؤثر بر حضور گونه شامل ارتفاع، شیب، شاخص پوشش گیاهی (NDVI)، فاصله از جاده ها، فاصله از روستاها، چشمه ها و رودخانه ها بوده است. سپس در ادامه ی این پژوهش بررسی احتمال وجود کریدور بین دو زیستگاه با روش کریدور حداقل هزینه مورد بررسی قرار گرفت بحث و نتیجه گیری: نتایج حاصل از نقشه ی کریدور احتمالی نشان داد که بخش های شمالی پناه گاه حیات وحش خوش ییلاق و جنوب پارک ملی گلستان کوتاه ترین و امن ترین مکان برای جابه جایی حیوان است. حفاظت از این نواحی مهم از اهمیت به سزایی برخوردار است. زیرا بهترین کریدورهایی که پلنگ می تواند از طریق آن بین دو زیست گاه جابه جا شود، در این بخش قرارگرفته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

445 - پایش گردشگری فصلی شمال غرب ایران با استفاده از شاخص اقلیم گردشگری (T.C.I)
بهروز سبحانی وحید صفریان زنگیر

10.22034/jest.2018.13790

زمینه و هدف: شناخت پتانسیلهای اقلیمی، به‌عنوان بستر فعالیتهای انسانی، پایه و اساس غالب برنامهریـزیهـای محیطی و آمایش سرزمین را تشکیل میدهد؛ امروزه اکثر گردشگران برای انتخاب مقصد ملاحظات اقلیمی را مورد توجه قرار می‌دهند. هدف از این پژوهش ارزیابی و پهنه‌بندی فصلی اقل چکیده کامل

زمینه و هدف: شناخت پتانسیلهای اقلیمی، به‌عنوان بستر فعالیتهای انسانی، پایه و اساس غالب برنامهریـزیهـای محیطی و آمایش سرزمین را تشکیل میدهد؛ امروزه اکثر گردشگران برای انتخاب مقصد ملاحظات اقلیمی را مورد توجه قرار می‌دهند. هدف از این پژوهش ارزیابی و پهنه‌بندی فصلی اقلیم گردشگری شمال غرب ایران با استفاده از شاخص اقلیم گردشگری (T.C.I)است. روش بررسی: در این پژوهش به‌منظور ارزیابی شرایط اقلیم آسایش از دیدگاه گردشگری، دادههای اقلیمی 22 ایستگاه سینوپتیک شمال غرب‌ایران در یک دوره آماری 20 ساله (2010-1990) تهیه شدند. در این مدل سیستمی از 7 پارامتر: میانگین حداکثر دما، میانگین دما، میانگین حداقل رطوبت نسبی، میانگین رطوبت نسبی، مجموع بارش ماهانه، میانگین روزانه ساعات آفتابی و سرعت باد استفاده شد. برای پردازش داده‌ها از شاخص TCI استفاده شد با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی، نقشه اقلیم گردشگری برای چهار فصل ترسیم گردید. یافته‌ها: یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که شاخص اقلیم گردشگری در شمال غرب به علت تضاد توپوگرافی دارای تنوع زیادی در طول سال می‌باشد. فصل تابستان با در برداشتن شرایط (بینهایت ایدهال 7، وضعیت ایدهال 10، کیفیتعالی 3، شرایط خیلیخوب 1 و قابل قبول 1) نسبت به سه فصل دیگر در رتبه یک؛ فصل پاییز با شرایط (عالی: 4، خیلیخوب: 11، خوب: 3 و قابل قبول: 4) رتبه دوم نسبت به سه فصل‌دیگر؛ فصل بهار با کیفیت(خیلیخوب: 2، خوب: 2، قابلقبول: 11 و ناچیزحاشیهای: 7) در رتبه سوم نسبت به فصلهای دیگر و فصل زمستان با وضعیت(قابلقبول: 1، ناچیزحاشیهای: 14، نامناسب: 5 و بسیارنامناسب: 2) در رتبه چهارم و نامطلوبترین حالات نسبت به سایر فصول به خود اختصاص دادند. بحث و نتیجه‌گیری: شمال غرب ایران با داشتن جاذبه‌های گردشگری زیاد می‌تواند مقدمات حضور گردشگران داخلی و خارجی باشد. مناظرزیبا و منحصربه‌فرد و شرایط آب‌وهوای متنوع در تمامی فصول می‌تواند در راستای توسعه این صنعت گام‌های استوار برداشته و بهره‌های فراوان داشته باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

446 - الگوی باززنده سازی منظر باغ‌های تاریخی ایرانی در مناطق گرم و خشک بر مبنای اصول خشک منظر سازی
نسرین نخعی مجتبی انصاری مهدی زندیه

زمینه و هدف: تغییرات اقلیمی که یکی از ابعاد آن کمبود آب ناشی از کاهش بارندگی، افت سطح آب های زیرزمینی و خشک شدن قنات ها می باشد، موجب نابودی پوشش گیاهی برخی از باغ های تاریخی ایران در نواحی گرم و خشک شده است. در این پژوهش تلاش شده تا با ادغام اصول خشک منظرسازی و باغ ایر چکیده کامل

زمینه و هدف: تغییرات اقلیمی که یکی از ابعاد آن کمبود آب ناشی از کاهش بارندگی، افت سطح آب های زیرزمینی و خشک شدن قنات ها می باشد، موجب نابودی پوشش گیاهی برخی از باغ های تاریخی ایران در نواحی گرم و خشک شده است. در این پژوهش تلاش شده تا با ادغام اصول خشک منظرسازی و باغ ایرانی، الگویی برای باززنده سازی پوشش گیاهی در این باغ ها، با حفظ اصالت استخراج گردد تا به دنبال اجرای این الگو، این باغ های تاریخی از نابودی نجات یافته و موجب حفظ این آثار ارزشمند تاریخی شود. روش بررسی: در این پژوهش مؤلفه های باغ ایرانی و خشک منظرسازی مورد مطالعه قرار گرفت و اجتماع همسویی از این مؤلفه ها حاصل شد. بنابراین این پژوهش بر اساس روش راهبردهای ترکیبی صورت پذیرفت. یافته ها: در این پژوهش اصول باغ ایرانی با اصول خشک منظرسازی تلفیق گردید و در ادامه الگویی با تأکید ویژه بر مصرف کم و بهینه آب از طریق انتخاب گیاهان کم نیاز به آب، اصلاح خاک، استفاده از سیستم های نوین آبیاری، استفاده از مالچ ها برای پوشاندن سطح خاک و هم چنین نگهداری مناسب در باغ ایرانی ارایه شد. نتیجه گیری: اگرچه استفاده از اصول خشک منظرسازی در دهه های اخیر رونق بسیاری در کشورهای مختلف داشته است، اما در کشور ایران تمامی اصول آن به طور هم زمان مورد استفاده قرار نمی گیرد. نتایج این پژوهش در ایجاد یک الگوی جامع برای استفاده از خشک منظرسازی در باغ ایرانی، می تواند پوشش گیاهی یک باغ تاریخی ایرانی را که به دلیل کمبود آب از دست رفته، مجددا به شکلی جدید احیاء نماید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

447 - اصول طراحی محوطه‌های درمانی با تاکید بر مولفه‌های باغ‌های شفابخش، محوطه‌های باغبانی درمانی و باغ ایرانی
نازیتا زجاجی علی نیکبخت محسن کافی

زمینه و هدف: گذراندن ساعت‌های طولانی در محیط‌های درمانی معمولاً برای بیماران، ملاقات‌کنندگان و کارکنان، تجربه‌ای تنش‌زا و ناخوشایند است. در این پژوهش تلاش شده است تا با ادغام عناصر باغ‌‌‌های شفا‌بخش، محوطه‌های باغبانی درمانی و باغ‌ ایرانی، اصول و مولفه‌های طراحی در مراک چکیده کامل

زمینه و هدف: گذراندن ساعت‌های طولانی در محیط‌های درمانی معمولاً برای بیماران، ملاقات‌کنندگان و کارکنان، تجربه‌ای تنش‌زا و ناخوشایند است. در این پژوهش تلاش شده است تا با ادغام عناصر باغ‌‌‌های شفا‌بخش، محوطه‌های باغبانی درمانی و باغ‌ ایرانی، اصول و مولفه‌های طراحی در مراکز درمانی متناسب با ویژگی های فرهنگی و اقلیمی ایران استخراج گردد تا به دنبال طراحی و اجرای فضاهای سبز شفابخش، کاربران آن بتوانند با آرامش خاطر و احساسی خوشایند در این گونه محوطه‌ها حضور یابند. روش بررسی: با توجه به این که یکی از مهم‌ترین مولفه‌های باغ‌های شفابخش و فضاهای باغبانی درمانی کاربر محور بودن این باغ‌ها است و لازم است که این گونه فضاها با علایق و سلیقه‌های روحی هر جامعه هم خوانی داشته باشد بنابر‌این این پژوهش براساس روش راهبردهای ترکیبی و در ادامه پژوهش موردی انجام شد که به دلیل تفصیل موضوع، مبحث پژوهش موردی به تفصیل در مقاله ای دیگر در دست ثبت است. یافته ها: در این پژوهش اصول باغ ایرانی با اصول باغ‌های شفابخش و محوطه های باغبانی درمانی تلفیق گردید و در ادامه اصول طراحی محوطه های درمانی با تاکید ویژه بر آرامش بخشی از طریق تحریک حواس پنجگانه کاربران، سادگی، لذت بصری، افزایش تعامل اجتماعی، توانبخشی به بیماران و غیره تدوین گردید. نتیجه گیری: اگرچه استفاده از باغ‌های شفابخش در دهه اخیر رونق بسیاری در کشورهای مختلف داشته و به استانداردی در این زمینه تبدیل شده است، اما در کشور ایران هنوز نمونه موردی اجرا شده از این باغ ها و یا محوطه‌های شفابخش وجود ندارد. نتایج این پژوهش در تلفیق اصول باغ ایرانی با اصول طراحی محوطه‌های شفابخش به همراه کاربرد کاشت گیاهان، می تواند فضایی را به وجود ‌آورد که با تجمیع خصوصیات آرامش بخشی، خوانایی فضایی، غنای حسی و غیره موجب کاهش استرس‌ها و فشارهای روحی، افزایش تعاملات اجتماعی، افزایش امید به زندگی، همچنین بهبودی و شفابخشی در کاربران شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

448 - بررسی اثر ورود دام بر تغییرات آشیان اکولوژیک آهوی ایرانی (Gazella subgutturosa subgutturosa) (مطالعه موردی: منطقه شکار ممنوع قراویز، کرمانشاه)
پیمان کرمی یحیی اسماعیل‌پور مظفر شریفی

10.22034/jest.2017.11383

زمینه و هدف: آهوی ایرانی (Gazella subgutturosa subgutturosa) در 14 کشور پراکنش دارد که حداقل در 12 کشور به حضور دام به‌عنوان یک عامل تخریب زیستگاه آهوان اشاره ‌شده است. منطقه شکارممنوع قراویز در استان کرمانشاه با ساختار تپه‌ماهوری یکی از بهترین زیستگاه‌های آهوی ایرانی د چکیده کامل

زمینه و هدف: آهوی ایرانی (Gazella subgutturosa subgutturosa) در 14 کشور پراکنش دارد که حداقل در 12 کشور به حضور دام به‌عنوان یک عامل تخریب زیستگاه آهوان اشاره ‌شده است. منطقه شکارممنوع قراویز در استان کرمانشاه با ساختار تپه‌ماهوری یکی از بهترین زیستگاه‌های آهوی ایرانی در غرب کشور است که ورود دام‌های روستاییان و عشایر از مهم‌ترین مسایل پیش روی آن است. هدف این تحقیق مقایسه آشیان اکولوژیک پاییزه و زمستانه دام اهلی (گوسفند و بز) و آهوی ایرانی است. روش بررسی: جهت مدل‌سازی زیستگاه آهو از نقاط حضور گونه و 14 متغیر محیطی شیب، جهت، ارتفاع، تراکم پوشش گیاهی، تیپ پوشش گیاهی، فاصله از رودخانه، فاصله از جاده، فاصله از مناطق توسعه انسانی، فاصله از روستا، فاصله از پاسگاه‌های مرزی، فاصله از نقاط حضور دام، فاصله از چشمه و آبشخور، فاصله از آبراهه و فاصله از روستا و برای دام‌های منطقه نیز از نقاط حضور دام و 9 متغیر محیطی شیب، جهت، ارتفاع، تراکم پوشش گیاهی، تیپ پوشش گیاهی، فاصله از رودخانه، فاصله از چشمه و آبشخور و فاصله از نقاط حضور آهو استفاده شد. مدل‌سازی به روش تجزیه‌ و تحلیل آشیان اکولوژیک (ENFA) در نرم‌افزار بایومپر انجام گرفت. یافته‌ها: آهوان و دام‌ها در هر دو فصل به تراکم پوشش گیاهی کم و جهت‌های جنوبی گرایش داشتند. آهوان در هر دو فصل به تیپ پوشش گیاهی Poa bulbosa-Annual grasses و دام‌های منطقه در فصل پاییز و زمستان به ترتیب به تیپ‌های پوشش گیاهی Astragalus spp.Amygdalus scoparia Salsola rigida و Poa bulbosa-Annual grassesگرایش داشتند. ضریب همبستگی پیرسون نشان داد که بین مطلوبیت زیستگاه دام و آهوی ایرانی در دو فصل پاییز (8/0R=) و زمستان (65/0R=) همبستگی وجود دارد (05/0>P-value). زیستگاه مطلوب آهوان در فصل پاییز به مقدار بیشتری با دام مشترک است. بحث و نتیجه‌گیری: بر اساس نتایج، حاشیه گرایی آشیان اکولوژیک آهوان از فصل پاییز (05/1) به زمستان (48/1) باریک می‌شود. درحالی‌که آشیان اکولوژیک دام‌ها از پاییز (927/0) به زمستان (836/0) وسیع‌تر می‌گردد. نتایج نشان می‌دهد فشار ناشی از ورود دام‌های روستاییان و عشایر در باریک شدن آشیان اکولوژیک آهوان تأثیرگذار بوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

449 - تحلیل مفهومی، کارکردی و زیباشناختی عناصر محیطی آب و گیاه با تأکید بر جنبه کالبدی باغ های ایرانی
هانیه اخوت

باغ ایرانی به کمک اشکال منظم هندسی رابطه میان طبیعت و دنیای درون را به تصویر می کشد. در واقع الگوی حرکت آب و کاشت گیاهان در باغ، الگویی ابتدایی و قدیمی است که پیچیده ترین نیازهای کارکردی و روانشناختی انسان را برآورده می کند. ترکیب هوشمندانه آب و گیاه در فضاسازی باغ های چکیده کامل

باغ ایرانی به کمک اشکال منظم هندسی رابطه میان طبیعت و دنیای درون را به تصویر می کشد. در واقع الگوی حرکت آب و کاشت گیاهان در باغ، الگویی ابتدایی و قدیمی است که پیچیده ترین نیازهای کارکردی و روانشناختی انسان را برآورده می کند. ترکیب هوشمندانه آب و گیاه در فضاسازی باغ های ایرانی نشان می دهد که هر سه جنبه مفهومی، کارکردی و زیباشناختی به خوبی در آن رعایت شده و در واقع رمز پایداری باغ های ایرانی تبلور این سه مفهوم در مجموعه واحد باغ است. چنان چه در طراحی محیط زیست جایگاه این دو عنصر به درستی انتخاب شود ، محیطی پایدار و کارآمد حاصل شده و موجب کاهش هزینه ها و صرفه اقتصادی می گردد. از این رو در طراحی طبیعت و ساماندهی عناصرآن باید به این سه جنبه توجه ویژه مبذول داشت. روش تحقیق در این مقاله از نوع توصیفی_تحلیلی و جمع آوری اطلاعات به شیوه کتابخانه ای، به همراه پاره ای مطالعات میدانی بوده است؛ به گونه ای که پس از شناخت اهمیت آب، درخت و گل در مبانی اسلامی شامل قرآن کریم و نقل قول های عارفان به بررسی جایگاه این عناصردر باغ های ایرانی از بعد کارکردی و زیباشناختی پرداخته می شود. سپس چنین نتیجه می شود که باغ ایرانی نظامی حکیمانه و کمال گراست که عناصر طبیعی آب و گیاه را به نحوی در خود جای داده که نه تنها نیازهای فیزیکی آدمیان (بعد کارکردی و زیباشناختی) را برآورده سازد، بلکه به بعد ماوراء الطبیعه و معنوی آن نیز توجه شده است (بعد مفهومی). همین مسأله باعث بقا و تداوم آن در طول زمان و شاخص شدن آن به صورت مجموعه ای واحد گردیده است. شناخت چنین الگوهایی می تواند به عنوان راهنما و الگوی انسان در ساختن محیطی مناسب زیست و هماهنگ با نظم موجود، مورد بهره برداری قرار گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

450 - اعتبارسنجی الگوی خط‌مشی‌گذاری شبکه‌ای در حوزه بانکداری دیجیتال در ایران
مهدی قدمی مرتضی موسی خانی سید مهدی الوانی حمیدرضا یزدانی

با توجه به تغییرات و تحولات روزافزون در عرصه‌های مختلف از جمله در حوزه خط‌مشی‌گذاری عمومی، منتقدان مدیریت دولتی اعتقاد دارند الگوهای سلسله‌مراتبی، کارایی لازم برای حل چالش‌های کنونی را ندارند. به همین دلیل، در پی یافتن راهکارهای نوین، مفهوم شبکه‌سازی وارد عرصه‌ مربوط به چکیده کامل

با توجه به تغییرات و تحولات روزافزون در عرصه‌های مختلف از جمله در حوزه خط‌مشی‌گذاری عمومی، منتقدان مدیریت دولتی اعتقاد دارند الگوهای سلسله‌مراتبی، کارایی لازم برای حل چالش‌های کنونی را ندارند. به همین دلیل، در پی یافتن راهکارهای نوین، مفهوم شبکه‌سازی وارد عرصه‌ مربوط به مباحث مدیریت دولتی و خط‌مشی‌های عمومی دولت شده است. شبکه‌ها امکان شناسایی همه ذینفعان و مشارکت آنها در فرآیند خط‌مشی‌گذاری را فراهم می‌کنند. با توجه به این مهم که دیجیتالی شدن اقتصاد و به تبع آن، صنعت بانکداری از پدیده‌های عصر حاضر هستند، خط‌مشی‌گذاری‌ شبکه‌ای در عرصه بانکداری دیجیتال، با درنظرگرفتن بازیگران و ذی‌نفعان ضروری به‌نظر می‌رسد. این پژوهش با هدف اعتبارسنجی الگوی خط‌مشی‌گذاری شبکه‌ای بانکداری دیجیتال در نظام بانکی ایران انجام شده است. روش تحقیق با استفاده از تکنیک‌های تجزیه و تحلیل کیفی (با تمرکز بر تحلیل مضمون) و کمی (مبتنی بر تحلیل عاملی تاییدی-CFA) می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

451 - بررسی تطبیقی سرمایه گذاری شرکتی، تصمیمات تأمین مالی و ریسک سیاسی : شواهدی از بورس اوراق بهادار تهران
ابراهیم ابراهیمی نسرین ذوالفقارخانی نادر نقشینه

هدف: شناخت متغیرهای مالی، اقتصادی و سیاسی برای تصمیمات فعالین و سرمایه‌گذاران بازارهای مالی بسیار حائز اهمیت است و در نظر نگرفتن این متغیرها موجب اختلال در تصمیم‌گیری می‌شود. این پژوهش با هدف نحوه تأثیرگذاری ریسک سیاسی بر تصمیمات تأمین مالی و سرمایه گذاری شرکتی نگاشته ش چکیده کامل

هدف: شناخت متغیرهای مالی، اقتصادی و سیاسی برای تصمیمات فعالین و سرمایه‌گذاران بازارهای مالی بسیار حائز اهمیت است و در نظر نگرفتن این متغیرها موجب اختلال در تصمیم‌گیری می‌شود. این پژوهش با هدف نحوه تأثیرگذاری ریسک سیاسی بر تصمیمات تأمین مالی و سرمایه گذاری شرکتی نگاشته شده است.روش شناسی پژوهش: در پژوهش حاضر با هدف کاربردی، اطلاعات جمع‌آوری شده‌ی مربوط به 34 شرکت مورد نظر در بازه‌ی زمانی 1399-1393 و با استفاده از نرم افزار Eviews 11 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته‌اند و جهت تخمین مدل مربوط به فرضیه‌ها، از روش پولینگ دیتا و داده های پانل استفاده شده است.یافته‌‌ها: یافته‌ها نشان داد که ریسک‌های سیاسی و عوامل سطح شرکت و سطح کشور بر تصمیمات تأمین مالی شرکت‌ها تأثیر می‌گذارند، و نیز تأثیر ریسک‌های سیاسی بر تصمیمات تأمین مالی تحت استراتژی‌های مختلف تأمین مالی مانند تأمین مالی بدهی و سهام متفاوت است. همچنین ریسک‌های سیاسی و عوامل سطح شرکت و سطح کشور بر سرمایه‌گذاری شرکتی تأثیر منفی و معناداری دارند.اصالت/ ارزش افزوده علمی: تأمین مالی شرکت‌ها با توجه به ریسک‌ سیاسی کاهش می‌یابد. ریسک-های سیاسی اثر منفی روی فعالیت‌های اقتصادی و مالی دارند. برای جلوگیری از ضررهای ناشی از شوک‌های ناگهانی سیاسی، شرکت‌ها در تصمیم‌گیری مالی در مقطعی که با ریسک بالای سیاسی مواجه می‌شوند کمتر از تأمین مالی استفاده می‌کنند، در نتیجه موجب کاهش سرمایه‌گذاری شرکتی و ورود نقدینگی به بخش تولید و فعالیت‌های مولد می شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

452 - طراحی مدل بومی پیش‌بینی رفتار مالی سرمایه‌گذاران در بازار سهام ایران
فاطمه احمدی مهرداد قنبری بابک جمشیدی نوید شهرام مامی

این پژوهش به دنبال طراحی مدلی برای پیش‌بینی رفتار مالی سرمایه‌گذاران در بازار سهام ایران انجام شد. برای شناسایی معیارها از تحلیل محتوای کیفی متون علمی مرتبط با موضوع پژوهش استفاده شد. با ماتریس خود تعاملی و با اتکا به نظر خبرگان براساس روش مدل‌سازی ساختاری تفسیری انجام چکیده کامل

این پژوهش به دنبال طراحی مدلی برای پیش‌بینی رفتار مالی سرمایه‌گذاران در بازار سهام ایران انجام شد. برای شناسایی معیارها از تحلیل محتوای کیفی متون علمی مرتبط با موضوع پژوهش استفاده شد. با ماتریس خود تعاملی و با اتکا به نظر خبرگان براساس روش مدل‌سازی ساختاری تفسیری انجام گرفت و مدلی پنج سطحی حاصل شد. برای تشخیص نوع متغیرها نیز از تحلیل میک مک استفاده گردید. در مدل پنج سطحی این پژوهش که متغیرهای اخبار غیررسمی، شرایط مالی سرمایه گذار، دانش مالی ذهنی و رفتار گله ای در سطح پنجم تأثیرگذارترین متغیرها و باورپذیری، قضاوت شخصی، کنترل هیجان و زیان گریزی نیز تأثیرپذیرترین متغیرهای این مدل بودند که در سطح یک این مدل قرار گرفتند. تحلیل میک مک این پژوهش نیز حاکی از آن بود که متغیرهای اخبار غیررسمی، دانش مالی ذهنی، شرایط مالی سرمایه گذار، اعتماد به نفس و رفتار گله ای، مستقل و متغیرهای زیان گریزی، باورپذیری، فن آوری مالی، کنترل هیجان، قضاوت شخصی و تخصص مالی نیز از نوع وابسته‌اند و سایر متغیرها از نوع رابط هستند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

453 - طراحی الگوی تصمیمات مالی مشارکت کنندگان خرد وکلان نظام مالی در راستای توسعه‌ بازارهای مالی ایران
حسین اسلامی مفیدآبادی حمیدرضا وکیلی فرد هاشم نیکومرام سید جمال‌الدین طبیبی

هدف اصلی این پژوهش طراحی الگوی تصمیمات مالی مشارکت کنندگان خرد و کلان نظام مالی در راستای توضیح دهندگی توسعه‌ بازارهای مالی ایران می‌باشد. روش پژوهش حاضر از نوع توصیفی پیمایشی و از نظر هدف نیز کاربردی است. برای رسیدن به این هدف، ابتدا، بر اساس مطالعه و مرور مبانی نظری م چکیده کامل

هدف اصلی این پژوهش طراحی الگوی تصمیمات مالی مشارکت کنندگان خرد و کلان نظام مالی در راستای توضیح دهندگی توسعه‌ بازارهای مالی ایران می‌باشد. روش پژوهش حاضر از نوع توصیفی پیمایشی و از نظر هدف نیز کاربردی است. برای رسیدن به این هدف، ابتدا، بر اساس مطالعه و مرور مبانی نظری موجود، متغیرهای مستقل پژوهش یعنی آمیختۀ های تصمیمات مالی دولت، شرکت‌ها و خانوارها، به عنوان عامل توضیح دهندگی توسعه بازارهای مالی (متغیر وابسته) معرفی شدند. سپس، با استفاده از جدول کرجسی و مورگان تعداد (384) نفر نمونه تعیین و با توزیع پرسشنامه در بین آنها داده های پژوهش نیز گردآوری شد. همچنین، برای تحلیل داده‌ها و تخمین الگوی‌های تجربی پژوهش از الگوسازی معادلات ساختاری ((SEM استفاده‌ شده است. یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد که هرکدام از آمیخته‌های تصمیمات مالی دولت، شرکت‌ها و خانوارها تأثیر معناداری بر توسعه بازارهای مالی ایران دارد. از اینرو، این نتایج، بیانگر آن است که مدیریت صحیح و همزمان تعاملات اقتصادی و مالی بین دولت، شرکت‌ها و خانوارها با توجه به آمیختۀ تصمیمات مالی که هرکدام در اختیار دارند، می توانند نقش بسزایی بر جریان افزایش مشارکت بازارهای مالی ایران داشته باشد؛ به طوری که این امر در نهایت به سهم خود می تواند منجر به توسعه بازارهای مالی و باعث رشد اقتصادی ایران گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

454 - بررسی برهم کنش اطلاعات در شرکتهای بازار سرمایه ایران با استفاده از ماتریس آنتروپی انتقال
عارفه محقق محسن حمیدیان سید علی حسینی اسفیدواجانی غلامرضا جعفری

تمرکز مطالعه حاضر بر روی بازار مالی بورس ایران است. در واقع، هدف مطالعه حاضر، بررسی میزان انتقال اطلاعات در شرتهای عضو بورس با استفاده از ماتریس آنتروپی انتقال است. سرمایه گذاری در بازار سرمایه و خرید سهام شرکت هایی که دارای آنتروپی زیاد می باشند با ریسک زیادی همراه است چکیده کامل

تمرکز مطالعه حاضر بر روی بازار مالی بورس ایران است. در واقع، هدف مطالعه حاضر، بررسی میزان انتقال اطلاعات در شرتهای عضو بورس با استفاده از ماتریس آنتروپی انتقال است. سرمایه گذاری در بازار سرمایه و خرید سهام شرکت هایی که دارای آنتروپی زیاد می باشند با ریسک زیادی همراه است به دلیل بالا بودن ریسک و احتمال ورشکستگی ممکن است اصل و سود سرمایه از بین برود. داده های مربوط به حجم معاملات- کیفیت افشا- شاخص ماهیانه- حاکمیت شرکتی و کیفت سود برای ۲۷شرکت از بازار بورس ایران و قیمت ماهیانه نفت اوپک- نرخ تورم ماهیانه- نرخ ازر -قیمت اونس طلا در بازه ی زمانی سال های ۱۳۸۸تا ۱۳۹۶دریافت کردیم. اهمیت ویژه بازار سرمایه در توسعه اقتصاد از طریق هدایت موثر سرمایه ها و تخصیص بهینه منابع غیرقابل انکار است . سرمایه گذاری در بازار سرمایه مستلزم تصمیم گیری می باشد که این خود نیازمند دستیابی به اطلاعات در خصوص وضعیت آینده قیمت بازار سهام می باشد . بعد از یک سری تغییرات شدید که پشت سرهم شکل گرفته ، روند تغییرات داده ها به سمت منفی شدن حرکت میکند به عبارتی در یک سیکل امتدادی و پیوسته هر چه درجه تغییرات بیشتر باشد احتمال نزدیک شدن به یک حالت سکون بیشتر می شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

455 - آزﻣﻮﻥ ﺗﺠﺮﺑﯽ تأثیر ﺭﯾﺴﮏ ﻓﻀﺎﯼ ﮐﺴﺐ ﻭ ﮐﺎﺭ ﺑﺮ ﺭﺍﺑﻄﻪ بین ﺭﯾﺴﮏ نقدینگی ﻭ عملکرد مالی در صنعت بانکداری ایران
محمد بیدگلی علی اسماعیل زاده مقری مهدی تقوی مرجان دامن کشیده

پژوهش حاضر به بررسی تجربی تأثیر ﺭﯾﺴﮏ ﻓﻀﺎﯼ ﮐﺴﺐ و ﮐﺎﺭ ﺑﺮ ﺭﺍﺑﻄﻪ بین ریسک نقدینگی و عملکرد مالی ﺑﺎنکها در صنعت بانکداری ایران پرداخته است. روش تحقیق از حیث هدف کاربردی و از حیث نوع روش روش همبستگی است. قلمرو زمانی تحقیق سالهای 1385 الی 1397 می‌باشد. داده‌های تحقیق بصورت سال چکیده کامل

پژوهش حاضر به بررسی تجربی تأثیر ﺭﯾﺴﮏ ﻓﻀﺎﯼ ﮐﺴﺐ و ﮐﺎﺭ ﺑﺮ ﺭﺍﺑﻄﻪ بین ریسک نقدینگی و عملکرد مالی ﺑﺎنکها در صنعت بانکداری ایران پرداخته است. روش تحقیق از حیث هدف کاربردی و از حیث نوع روش روش همبستگی است. قلمرو زمانی تحقیق سالهای 1385 الی 1397 می‌باشد. داده‌های تحقیق بصورت سالانه از صورتهای مالی بانکهای فعال در صنعت بانکداری ایران گرداوری و استخراج شده است. برای تحلیل داده‌های تحقیق و آزمون فرضیه ها از دو مدل رگرسیون ترکیبی با اثرات تصادفی و ثابت استفاده شده است. بر پایه نتیجه فرضیه اول تحقیق، ریسک نقدینگی بر عملکرد مالی در صنعت بانکداری ایران تاثیر معکوس و معنی‌داری دارد. بر پایه نتیجه فرضیه دوم تحقیق، ﺭﯾﺴﮏ ﻓﻀﺎﯼ ﮐﺴﺐ و ﮐﺎﺭ ﺑﺮ عملکرد مالی در صنعت بانکداری ایران تاثیر معکوس و معنی‌داری دارد. بر پایه نتیجه فرضیه سوم تحقیق، ﺭﯾﺴﮏ ﻓﻀﺎﯼ ﮐﺴﺐ و ﮐﺎﺭ ﺑﺮ ﺭﺍﺑﻄﻪ بین ریسک نقدینگی و عملکرد مالی در صنعت بانکداری ایران تاثیر معکوس و معنی‌داری دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

456 - مقایسه رژیم مالی قراردادهای جدید نفتی موسوم به آ.پی.سی با قراردادهای بیع متقابل از منظر هزینه ها
علیرضا حسنعلی زاده علی زارع مهدی منتظر

یکی از عناصر کلیدی قراردادها، هزینه های مرتبط است. در این مقاله برای نخستین بار انواع هزینه ها در قراردادهای بیع متقابل و قراردادهای جدید نفتی مطالعه شده است.ارکان مالی قرارداد بیع متقابل، شامل هزینه سرمایه ای، هزینه غیر سرمایه ای، هزینه تامین مالی پروژه، هزینه عملیاتی چکیده کامل

یکی از عناصر کلیدی قراردادها، هزینه های مرتبط است. در این مقاله برای نخستین بار انواع هزینه ها در قراردادهای بیع متقابل و قراردادهای جدید نفتی مطالعه شده است.ارکان مالی قرارداد بیع متقابل، شامل هزینه سرمایه ای، هزینه غیر سرمایه ای، هزینه تامین مالی پروژه، هزینه عملیاتی و دستمزد می شود. مهمترین وﺟوه تمایز قرارداد جدید نفتی نسبت ﺑﻪ قراردادهای ﺑیع متقابل، ﺑﻠندمدت ﺑودن طول دوره قرارداد و ﺣضور پیمانکار در دوره ﺑهرهﺑرداری است. ساختار مالی این قراردادها شامل درآمد دولت و نفت هزینه می شود که نفت هزینه شامل هزینه سرمایه ای مستقیم، هزینه غیرمستقیم، هزینه پول و هزینه عملیاتی و دستمزد است. هزینه های سرمایه ای مستقیم در قراردادهای جدید نفتی بر خلاف قراردادهای بیع متقابل از ابتدا دارای سقف مشخصی نیست و هر ساله طبق رفتار مخزن و شرایط بازار ( نهاده ها) تعیین می گردد. در قراردادهای جدید نفتی هزینه پول برای تامین منابع مالی پروژه پیش بینی شده است. که این ردیف در قراردادهای بیع متقابل تحت عنوان هزینه بانکی است. بر خلاف قراردادهای بیع متقابل که به تمام هزینه های مستقیم و غیر مستقیم انجام شده توسط پیمانکار بهره تعلق می گرفت. در قراردادهای جدید نفتی، تنها هزینه های غیرمستقیم و تاخیر در بازپرداخت هزینه ها در موعد مقرر مشمول بهره می باشند پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

457 - تله نقدینگی در بانک های ایران (مبتنی بر شاخص شناسی نسبت های کلیدی)
فهیمه باغانی فریدون رهنمای رودپشتی

امروزه بحران های اقتصادی و عدم قطعیت های ناشی از بازارهای مالی، ثبات مؤسسات و بانک ها را تحت تأثیر خود قرار داده است که در نتیجه بی ثباتی حاصل از بخش های مالی، بیشتر سرمایه گذاران را در دستیابی به بازده رضایت بخش با محدودیت های مختلف محیطی مواجه کرده است. حوزه مسائل مال چکیده کامل

امروزه بحران های اقتصادی و عدم قطعیت های ناشی از بازارهای مالی، ثبات مؤسسات و بانک ها را تحت تأثیر خود قرار داده است که در نتیجه بی ثباتی حاصل از بخش های مالی، بیشتر سرمایه گذاران را در دستیابی به بازده رضایت بخش با محدودیت های مختلف محیطی مواجه کرده است. حوزه مسائل مالی در جهان امروز از جمله چالش های مهم سازمان ها و جوامع هزاره سوم می باشد و شاهد مدعا بروز بحران هایی است که همواره شاهد هستیم. تصمیم گیری های مناسب و بموقع در این حوزه در پیشگیری از آسیبهای اقتصادی ، اجتماعی ، فرهنگی و سیاسی بسیار موثر است و در ایجاد آرامش و رفاه جامعه نقش پراهمیتی ایفا می نماید . تصمیم گیری درست در عرصه های مالی می تواند یکی از مهم ترین مهارتهای مدیران موفق تلقی شود. در این مقاله سعی بر این است تا به معرفی و یافتن مدلی جهت پیش بینی تله نقدینگی بانک ها با استفاده از داده های صورتهای مالی از طریق جمع آوری اطلاعات و نسبتهای مالی بانک ها و موسسات مالی اعتباری در ایران با رویکرد ریالی پرداخته و تبیین نماید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

458 - بررسی عوامل مرتبط با میزان اجرای خط‌مشی‌های اقتصادی بانک ملی ایران در راستای رونق تولید به جهت بهبود عملکرد سیستم مالی
محمدجواد رضایتی آج پیشه سنجر سلاجقه محمد جلال کمالی

بانکی بودن اقتصاد ایران، نقش کلیدی بانک‌ها - خصوصا بانک ملی به عنوان موتور اقتصادی و نماینده دولت برای اجرای سیاست های مالی دولت - را در تسریع شکوفایی اقتصادی، حمایت از تولید ملی و رونق تولید داخلی انکار ناپذیر کرده است. هدف این پژوهش، بررسی عوامل مرتبط با میزان اجرای خ چکیده کامل

بانکی بودن اقتصاد ایران، نقش کلیدی بانک‌ها - خصوصا بانک ملی به عنوان موتور اقتصادی و نماینده دولت برای اجرای سیاست های مالی دولت - را در تسریع شکوفایی اقتصادی، حمایت از تولید ملی و رونق تولید داخلی انکار ناپذیر کرده است. هدف این پژوهش، بررسی عوامل مرتبط با میزان اجرای خط‌مشی‌های اقتصادی بانک ملی ایران در راستای رونق تولید در جهت بهبود عملکرد سیستم مالی می‌باشد. در این پژوهش ابتدا عوامل مرتبط با میزان اجرای خط‌مشی‌های اقتصادی بانک ملی ایران، مولفه‌های خط مشی‌های اقتصادی بانک ملی در راستای رونق تولید و مولفه‌های رونق تولید از طریق مطالعات اکتشافی و نظرسنجی از خبرگان آگاه به موضوع با استفاده از تکنیک دلفی، مورد شناسایی قرار گرفت و سپس این عوامل در قالب الگوی طراحی شده در جامعه آماری مورد نظر به آزمون گذاشته شد. پژوهش حاضر از نوع پژوهش‌های توصیفی- همبستگی است که به روش پیمایشی انجام شده است. به منظور تجزیه و تحلیل داده‌ها از مدلسازی معادلات ساختاری استفاده شد. یافته‌های پژوهش ضمن تأیید الگوی پیشنهادی پژوهش، نشان داد که بین عوامل مرتبط با اجرای خط‌مشی‌های اقتصادی و مولفه‌های آن: عوامل درون نهادی و عوامل فرا نهادی با خط‌مشی‌های اقتصادی رابطه مثبت وجود دارد. همچنین بین خط‌مشی‌های اقتصادی و مولفه‌های آن: جذب نقدینگی، تزریق هدفمند نقدینگی، تعامل با کارگروه‌های رفع موانع تولید، پرداخت تسهیلات خرد و پرداخت تسهیلات خرید دین با رونق تولید رابطه مثبت وجود دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

459 - سنجش اثرات بخش مالی بر سطح کارآفرینی در ایران و کشورهای منتخب اسلامی: رهیافت هم‌انباشتگی پانلی با وابستگی مقطعی
فرزاد رحیم زاده علی محمد عابد

کارآفرینی نقش کلیدی در رشد اقتصادی کشورها داشته و از دید صاحب‌نظران، عامل اساسی در فرایند تولید و موتور محرک اقتصاد معرفی می گردد. لذا شناسایی عوامل موثر بر آن ضرورت دارد. براساس مطالعات انجام شده در زمینه کارآفرینی، تامین مالی فعالیت-های کارآفرینی جزو عوامل تاثیرگذار ب چکیده کامل

کارآفرینی نقش کلیدی در رشد اقتصادی کشورها داشته و از دید صاحب‌نظران، عامل اساسی در فرایند تولید و موتور محرک اقتصاد معرفی می گردد. لذا شناسایی عوامل موثر بر آن ضرورت دارد. براساس مطالعات انجام شده در زمینه کارآفرینی، تامین مالی فعالیت-های کارآفرینی جزو عوامل تاثیرگذار بر سطح کارآفرینی بوده است. بر این اساس، در این تحقیق، با استفاده از داده‌های مربوط به ایران و کشورهای منتخب اسلامی در دوره 2020-2000، تاثیر شاخص های بخش مالی بر سطح کارآفرینی مطالعه شده است.براساس نتایج برآورد مدل با روش پانل دیتا، شاخص‌های بخش مالی تاثیر مثبت و معنادار بر سطح کارآفرینی داشته و این تاثیر در سطح معناداری 5 درصد به لحاظ آماری معنادار می باشد. زیرا هر اندازه اعتبارات اعطایی بخش بانکی به بخش خصوصی و میزان عمق مالی بازار سهام بیشتر باشد، توانایی افراد و بنگاههای کارآفرین برای تامین مالی فعالیت های خود از طریق شبکه بانکی و بازار سهام افزایش یافته و کمتر در تنگنای مالی قرار می گیرند. همچنین در سطح معناداری 5 درصد، تاثیر سرمایه گذاری مستقیم خارجی، آموزش راهنمایی، رشد جمعیت بر سطح کارآفرینی نیز مثبت بوده اما این تاثیر به لحاظ آماری معنادار نمی باشد. علاوه بر این، تاثیر متغیرهای آموزش متوسطه، رشد اقتصادی و سطح درآمد سرانه کشورها نیز بر سطح کارآفرینی مثبت بوده و این اثرات در سطح معناداری 5 درصد به لحاظ آماری معنادار می باشد پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

460 - بررسی تاثیر عوامل مالی-رفتاری بر تصمیم گیری سرمایه گذاران ازمنظر مدیران شرکتهای سرمایه گذاری در بورس اوراق بهادار ایران
اردلان رجبی عطالله محمدی ملقرنی محسن حمیدیان

10.30495/jik.2024.23249

پژوهش حاضر به شناسایی تاثیر عوامل مالی - رفتاری در شرکتهای سرمایه گذاری بورس اوراق بهادار ایران می‌پردازد. روش شناسی این پژوهش از نظرهدف کاربردی بوده که در ابتدا پس از مطالعات کتابخانه ای به گردآوری اطلاعات اقدام نموده وسپس در خصوص عوامل مالی -رفتاری وتاثیر ان بر تصمیمگ چکیده کامل

پژوهش حاضر به شناسایی تاثیر عوامل مالی - رفتاری در شرکتهای سرمایه گذاری بورس اوراق بهادار ایران می‌پردازد. روش شناسی این پژوهش از نظرهدف کاربردی بوده که در ابتدا پس از مطالعات کتابخانه ای به گردآوری اطلاعات اقدام نموده وسپس در خصوص عوامل مالی -رفتاری وتاثیر ان بر تصمیمگیری مدیران به اخذ نظر خبرگان در این زمینه پرداخته است. جامعه آماری در این پژوهش، تعداد 200نفر از مدیران شرکتهای سرمایه گذاری بوده است. در تمامی موارد بار عاملی مقداری بزرگتر از 6/0 است که نشان می‌دهد همبستگی بین متغیرهای پنهان با متغیرهای مشاهده‌پذیر، بسیار قوی است. مقدار آماره t-value برای تمامی گویه‌ها بزرگتر از 96/1 می‌باشد که نشان می‌دهد همبستگی‌های مشاهده شده بین گویه‌ها و سازه‌ها معنادار است و میانگین واریانس استخراج شده در تمامی موارد از 5/0 بزرگتر است. در این پژوهش خی-دو بهنجار 85/1 بدست آمده است. شاخص RMSEA برابر 034/0 و SRMR برابر 035/0 بدست آمده که نشان می‌دهد برازش مدل مطلوب است و نهایتا، براساس نتایج بدست امده، تمامی ابعاد شش‌گانه از 3/0 بزرگتر است و مقدار آماره تی نیز از 96/1 بزرگتر است بنابراین شش عامل اصلی مالی- رفتاری به درستی اثرات این رفتارها را برتصمیم گیری سرمایه گذاران در بورس ایران را توجیه و تفسیر می‌کنند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

461 - تاثیر شفافیت مالی بانکها بر تاخیر تعدیل قیمت سهام
هایده عرفانی علی رحمانی علیرضا حیدرزاده هنزائی

در این پژوهش به تاثیر عدم شفافیت مالی بر تاخیر واکنش قیمت سهام بانک ها و شرکت های پذیرفته شده در بازار سرمایه ایران (بورس اوراق بهادار تهران وفرابورس ایران) پرداخته شده است. متغیر اصلی عدم شفافیت است که براساس شکاف قیمتی پیشنهاد خرید و فروش می‌باشد و برای محاسبه تاخیر و چکیده کامل

در این پژوهش به تاثیر عدم شفافیت مالی بر تاخیر واکنش قیمت سهام بانک ها و شرکت های پذیرفته شده در بازار سرمایه ایران (بورس اوراق بهادار تهران وفرابورس ایران) پرداخته شده است. متغیر اصلی عدم شفافیت است که براساس شکاف قیمتی پیشنهاد خرید و فروش می‌باشد و برای محاسبه تاخیر واکنش قیمتی از مدل هو و ماسکویتز (2005) استفاده شد. همچنین با توجه به اهمیت شرایط اقتصادی، تاثیر دوره های رونق و رکود بر رابطه مذکور نیز مورد بررسی قرار گرفتند. نمونه پژوهش شامل بانکهای بازار سرمایه و شرکت هایی با ارزش بازار حداقل برابر 25 درصد میانگین ارزش بازار بانک ها است و دوره زمانی آن از ابتدای سال 1388 تا انتهای شهریور 1395 در نظر گرفته شده است. فرضیه ها با استفاده از داده های تابلویی آزمون گردیدند که نتایج بدست آمده نشان می دهد که بین تاخیر واکنش قیمتی و شکاف قیمتی رابطه معنی داری وجود دارد و تاثیر عدم شفافیت بر تاخیر واکنش قیمتی مورد تایید قرار می گیرد. همچنین نتایج نشان می دهد که بین تاخیر واکنش قیمتی سهام بانک ها و سایر شرکت ها تفاوت معنی داری وجود نداشته ولی بین شرایط اقتصادی و تاخیر واکنش قیمتی رابطه معنی داری وجود دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

462 - مدل تاب‌آوری مناطق آزاد ایران در ارتقا اقتصاد ملی
امید علی چمنی مسعود قربان حسینی سیروس تدبیری مریم مجیدی

هدف پژوهش حاضر، شناسایی مدلی کارآمد برای تاب‌آوری مناطق مناطق آزاد ایران به منظور ارتقا اقتصاد ملی است. روش پژوهش توصیفی از نوع پیمایشی است. جامعه آماری 214 نفر از نخبگان و خبرگان با نظر به علم و تجربه و حیطه فعالیت در زمینه مرتبط بود برای پاسخگویی به سوال پژوهش مبنی بر چکیده کامل

هدف پژوهش حاضر، شناسایی مدلی کارآمد برای تاب‌آوری مناطق مناطق آزاد ایران به منظور ارتقا اقتصاد ملی است. روش پژوهش توصیفی از نوع پیمایشی است. جامعه آماری 214 نفر از نخبگان و خبرگان با نظر به علم و تجربه و حیطه فعالیت در زمینه مرتبط بود برای پاسخگویی به سوال پژوهش مبنی بر اینکه مدل مناسب تاب‌آوری مناطق آزاد چیست، ابتدا با روش دلفی طبق نظر متخصصان مرتبط با موضوع، عوامل توسعه مناطق آزاد و شاخص‌های آن، شناسایی شد و بر اساس آن، پرسشنامه نهایی تهیه گردید، پنج عامل سیاسی، قانونی، زیرساختی، سیاست‌های اجرایی و جهت‌گیری استراتژیک تایید شدند. در مرحله بعد، پرسشنامه در اختیار خبرگان و متخصصان قرار گرفت. تحلیل نتایج به همان روش تحلیل عاملی و نرم افزار لیزرل انجام شد. تحلیل مدل ساختاری نشان داد که عوامل سیاسی، جهت‌گیری‌های استراتژیک و سیاست‌های اجرایی، تاثیر مستقیم و معناداری بر تاب‌آوری مناطق آزاد ایران دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

463 - تاثیر شاخص‌های عملکرد اجتماعی بر ریسک اعتباری در صنعت بانکداری
صابر اکبریان علی اصغر انواری رستمی نادر رضایی رسول عبدی

هدف اصلی این تحقیق، بررسی تاثیر شاخص عملکرد اجتماعی بر ریسک اعتباری در صنعت بانکداری می‌باشد. به منظور دسترسی به این هدف یک دوره 6 ساله طی سال‌های 1391 تا 1396 در نظر گرفته شد، که نهایتاً 20 بانک به عنوان جامعه مورد مطالعه انتخاب شدند. متغیر مستقل این تحقیق، شاخص‌ عملکر چکیده کامل

هدف اصلی این تحقیق، بررسی تاثیر شاخص عملکرد اجتماعی بر ریسک اعتباری در صنعت بانکداری می‌باشد. به منظور دسترسی به این هدف یک دوره 6 ساله طی سال‌های 1391 تا 1396 در نظر گرفته شد، که نهایتاً 20 بانک به عنوان جامعه مورد مطالعه انتخاب شدند. متغیر مستقل این تحقیق، شاخص‌ عملکرد اجتماعی بانک‌ها می‌باشد. و به منظور تدوین چک لیست شاخص عملکرد اجتماعی از روش فرا ترکیب استفاده گردید. سپس برای سنجش مقدار شاخص عملکرد اجتماعی از روش تحلیل محتوا با رویکرد شاخص(تعداد اقلام افشاء شده بر تعداد کل اقلام قابل افشاء) استفاده شده‌است. همچنین متغیر وابسته، ریسک اعتباری می‌باشد. روش آماری مورد استفاده جهت آزمون فرضیه مطرح شده در پژوهش " داده‌های پانل" است. نتایج حاصل از تحقیق نشان می‌دهد بین شاخص عملکرد اجتماعی و ریسک اعتباری رابطه مثبت و معنی‌داری وجود دارد. یعنی هر چه به شاخص‌ عملکرد اجتماعی در بانک‌ها توجه و برای عملیاتی کردن آنها هزینه بیشتری انجام شود ریسک اعتباری نیز افزایش خواهد یافت. و از طرفی ضریب برآورد 0.44 برای شاخص‌های عملکرد اجتماعی نشان می دهد 0.44 تغییرات ریسک اعتباری بانک‌ها بواسطه تغییرات عملکرد اجتماعی می‌باشد. و همچنین مدیران بانک ها باید در بکارگیری مکانیسم‌های مسئولیت اجتماعی محتاطانه‌تر عمل کنند و فرض نکنند این تاثیر منطقا باید منفی باشد همیشه صحیح است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

464 - بررسی نقش اصول آیین اخلاق و رفتار حرفه‌ای حسابرسی در بکارگیری حسابداری خلاق سرمایه گذاران
روح اله جمشیدپور مهرداد قنبری بابک جمشیدی نوید سیدرضا هاشمی

هدف اصلی این پژوهش بررسی نقش اصول آیین اخلاق حرفه‌ای حسابرسی در بکارگیری حسابداری خلاق سرمایه گذاران می باشد. در راستای دستیابی به هدف پژوهش از میان 271 نفر از حسابرسان معتمد بورس اوراق بهادار ایران گروه A در بازه‌ زمانی چهار ‌ماهه‌ آخر سال 96 و دو ماه اول سال 97، 160 ن چکیده کامل

هدف اصلی این پژوهش بررسی نقش اصول آیین اخلاق حرفه‌ای حسابرسی در بکارگیری حسابداری خلاق سرمایه گذاران می باشد. در راستای دستیابی به هدف پژوهش از میان 271 نفر از حسابرسان معتمد بورس اوراق بهادار ایران گروه A در بازه‌ زمانی چهار ‌ماهه‌ آخر سال 96 و دو ماه اول سال 97، 160 نفر به شیوه تصادفی برای پاسخگویی به پرسشنامه انتخاب شدند. داده های حاصل از توزیع پرسش‌نامه برای اثبات یا رد فرضیه های پژوهش با استفاده از آزمون تی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته‌های بدست آمده نشان داد که شایستگی و صلاحیت، صداقت و عینیت و استقلال حسابرس بر حسابداری خلاق تاثیر منفی معناداری دارند. در حالیکه نتایج بیانگر تاثیر مثبت حق الزحمه های مشروط، حق تبلیغات و حق کمیسیون بر حسابداری خلاق است. شواهد تجربی حاکی از آن است که نام موسسه حسابرس تاثیر معناداری بر حسابداری خلاق ندارد.نتایج بدست آمده بیانگر آن است اصول آیین اخلاق و رفتار حرفه‌ای باعث ایجاد موانع بر کار خلاقانه حسابرسان می گردد تا ارزیابی صورت‌های مالی مطابق با خواسته صاحبکار گزارش نشوند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

465 - سنجش اثرات ساختار و تنوع هیات مدیره بر عملکرد و قابلیت‌ شرکتها در ایران: مطالعه موردی قابلیت بازاریابی در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران
سارا افتخارپور یونس وکیل الرعایا فرشاد فائزی

قابلیت بازاریابی به عنوان یک مزیت رقابتی برای شرکت تلقی شده و نشانگر توانایی‌های خاص یک شرکت در شناسایی بازارهای هدف و اتخاذ استراتژی‌هایی است که باعث حفظ ارتباط با مشتریان وفادار می‌گردد. تنوع و ساختار هیات مدیره یکی از عواملی است که بر قابلیت بازاریابی شرکت تاثیرگذار چکیده کامل

قابلیت بازاریابی به عنوان یک مزیت رقابتی برای شرکت تلقی شده و نشانگر توانایی‌های خاص یک شرکت در شناسایی بازارهای هدف و اتخاذ استراتژی‌هایی است که باعث حفظ ارتباط با مشتریان وفادار می‌گردد. تنوع و ساختار هیات مدیره یکی از عواملی است که بر قابلیت بازاریابی شرکت تاثیرگذار است. از این رو در این پژوهش با استفاده از داده‌های شرکت‌های فعال در بخش مواد غذایی کشور در دوره 1389-1399، اثر تنوع و ساختار هیات مدیره بر قابلیت بازاریابی شرکت‌ها مطالعه شده است.براساس نتایج پژوهش و در سطح معناداری 5 درصد، ساختار و تنوع هیات مدیره بر قابلیت بازاریابی شرکت های مورد مطالعه تاثیر مثبت و معنادار دارد. زیرا هر اندازه تعداد اعضای غیرموظف(و یا اعضای هیات مدیره زن) به کل اعضای هیات مدیره بیشتر باشد، عملکرد شرکت بهبود یافته و قابلیت بازاریابی آن نیز بیشتر خواهد بود. همچنین اندازه هیات مدیره، رشد دارایی شرکت و سن شرکت بر قابلیت بازاریابی شرکت‌ها تاثیر مثبت و معنادار دارد. متغیر بخشش محیطی(رشد صنعت) و متغیر آشفتگی (نوسان درآمد در شرکت و کل صنعت) نیز بترتیب تاثیر مثبت، منفی و معنادار بر قابلیت بازاریابی شرکت داشته است. علاوه بر این در سطح معناداری 5 درصد، اثرات تعاملی ساختار هیات مدیره با متغیر آشفتگی و متغیر بخشش محیطی بر قابلیت بازاریابی شرکت بترتیب منفی و مثبت بوده است. بعبارت دیگر ساختار و تنوع هیات مدیره زمانی می‌تواند اثر بیشتری بر قابلیت بازاریابی شرکت داشته باشد که نوسانات درآمد شرکت پایین بوده و بخشش محیطی و نرخ رشد صنعت بیشتر باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

466 - ارائه مدل چگونگی تاثیر تحریم‌ها بر زنجیره سرمایه‌گذاری تا بهره‌برداری صنعت نفت ایران با روش نظریه داده بنیاد
عباس ایاران مهدی فدایی اشکیکی مهدی همایون فر حسین عموزاد خلیلی

اعمال و تشدید تحریم‌های یکجانبه آمریکا علیه کشورمان، ایجاب می‌کند سازوکار اثرگذاری این تحریم‌ها و تاثیر و تاثراتی که باعث تشدید اثر آنها می‌گردد، شناسایی شود. در این تحقیق، پس از مطالعه منابع موجود با کمک روش نظریه داده‌بنیاد و با تحلیل کیفی مطالب کتب، مقالات و خبرهای ت چکیده کامل

اعمال و تشدید تحریم‌های یکجانبه آمریکا علیه کشورمان، ایجاب می‌کند سازوکار اثرگذاری این تحریم‌ها و تاثیر و تاثراتی که باعث تشدید اثر آنها می‌گردد، شناسایی شود. در این تحقیق، پس از مطالعه منابع موجود با کمک روش نظریه داده‌بنیاد و با تحلیل کیفی مطالب کتب، مقالات و خبرهای تحلیلی الگوی پارادایمی که منجر به انتقال اثر تحریم‌ها بر صادرات نفت و فرآورده‌های نفتی و حصول درآمدهای نفتی می‌شود، شناسایی گردیده است. پس از انجام کدگذاری باز، محوری و انتخابی نتایج نشان داد عوامل علی ناشی از تحریم‌ها از جمله کاهش سرمایه‌گذاری خارجی در صنعت نفت و فرآورده‌های نفتی، اخلال در فروش، صادرات و واردات نفت و فرآوردهای نفتی، افزایش هزینه تولید و توسعه و ترک پروژه‌ها توسط شرکت‌های خارجی بواسطه شرایط زمینه‌ای نظیر وابستگی تکنولوژیکی به فناوری‌های نوین اکتشاف، عدم استفاده از نخبگان علمی و توسعه نیافتگی تولید فرآوردهای نفتی با ارزش افزوده بالا منجر به تاثیرپذیری بالای صنعت نفت ایران از تحریم‌ها گردیده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

467 - طراحی مدل فرهنگ‌سازمانی بازارمحور و رابطه مدار با استفاده از روش دلفی به منظور بررسی عملکرد مالی سازمان در شرکت ملی گاز ایران
محمدحسین مهرآراد کریم حمدی مریم خلیلی عراقی

نقش عمده فرهنگ سازمان، همچون فرهنگ اجتماعی که موجب همبستگی و همنوایی افراد جامعه می‌‌گردد، هویت بخشیدن به سازمان، یگانگی و هماهنگی اعضا و فعالیت‌‌های آن است. این مقاله به طراحی مدل فرهنگ‌سازمانی بازارمحور و رابطه مدار با استفاده از روش دلفی به منظور بررسی عملکرد مدیریت چکیده کامل

نقش عمده فرهنگ سازمان، همچون فرهنگ اجتماعی که موجب همبستگی و همنوایی افراد جامعه می‌‌گردد، هویت بخشیدن به سازمان، یگانگی و هماهنگی اعضا و فعالیت‌‌های آن است. این مقاله به طراحی مدل فرهنگ‌سازمانی بازارمحور و رابطه مدار با استفاده از روش دلفی به منظور بررسی عملکرد مدیریت مالی در شرکت ملی گاز ایران می‌پردازد. در یک رویکرد آمیخته، ابتدا با روش دلفی، معیارها و زیرمعیارها استخراج شدند. جامعه آماری این مطالعه در بخش کیفی مدیران و خبرگان ستاد شرکت ملی گاز ایران و جامعه بخش کمی شامل کارکنان (350نفر) می‌‌باشد. برای تعیین حجم نمونه در بخش کمی نیز از فرمول کوکران استفاده و 184 پرسشنامه به‌صورت تصادفی در دسترس توزیع شد. در بخش کیفی با مصاحبه با 10 خبره به اشباع نظری و انجام 3 مرحله فن دلفی منتج به ارائه ی مدل گردید. الگوی نهایی فرهنگ‌سازمانی شامل 4 بعد، ۱۴ مؤلفه و 41 شاخص طراحی گردید که به اختصار فرهنگ رابطه‌مداردر بخش (رهبری،عملکرد مالی سازمان، تعهد، توسعه منابع انسانی)، فرهنگ بازار‌محور (جمع‌گرایی، ماموریت‌گرایی، رقابت‌پذیری) در این مقاله ارائه میگردد. شرکت ملی گاز ایران با بهره‌مندی از فرهنگی رابطه محور به حفظ روابط ساختارمند در حوزه ی مدیریت مالی،مدیریت منابع انسانی و رقابت پذیری اهتمام می‌ورزد، و با نوآوری و تأکید بر ایده‌پردازی، فرهنگ دانش‌محور را در رأس امور خود قرار داده است.در تمامی ابعاد خویش، مدیریت مالی را قلب سازمان دانسته و در تلاش برای حضوری بازارمحور با رویکرد منابع انسانی و روابط انسانی است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

468 - بررسی مقایسه‌ای مدیریت سود و نقد شوندگی سهام بین شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران و فرا بورس ایران
مهدی مرادی سعید شایان نظر زکیه مرندی

نقدشوندگی سهام از جمله عوامل تاثیر گذار بر تصمیمات مالی سرمایه گذاران در بازارهای سرمایه است.از سویی دیگر مدیریت سود با تاثیر گذاری بر محتوای اطلاعات منتشره شرکت ها، به طور غیر مستقیم تصمیمات سرمایه گذاران را تحت تاثیر قرار می دهد.از این رو هدف از انجام این پژوهش بررسی چکیده کامل

نقدشوندگی سهام از جمله عوامل تاثیر گذار بر تصمیمات مالی سرمایه گذاران در بازارهای سرمایه است.از سویی دیگر مدیریت سود با تاثیر گذاری بر محتوای اطلاعات منتشره شرکت ها، به طور غیر مستقیم تصمیمات سرمایه گذاران را تحت تاثیر قرار می دهد.از این رو هدف از انجام این پژوهش بررسی مقایسه‌ای مدیریت سود و نقد شوندگی سهام بین شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار و فرابورس ایران می‌باشد.پژوهش حاضر از نوع مطالعات توصیفی- همبستگی است. این پژوهش بر اساس اطلاعات منتشره شرکت های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران و فرابورس ایران، در بازه زمانی سال های 1390 تا 1394 شامل 152 شرکت بورسی و 35 شرکت فرابورسی انجام گرفته است. برای آزمون فرضیه ها از آزمون رگرسیون داده های پانلی بهره گرفته شد، که تحلیل فرضیه ها با استفاده از نرم افزار آماری R صورت پذیرفت. نتایج حاصل از آزمون فرضیه ها نشان‌دهنده آن است که مدیریت سود واقعی در شرکت های عضو فرابورس بیشتر از شرکت های عضو بورس می‌باشد. نتایج همچنین نشان می دهد که مدیریت سود تعهدی در شرکت های عضو فرابورس بیشتر از شرکت های عضو بورس اوراق بهادار است. در خصوص بررسی نقدشوندگی سهام در شرکت‌های عضو بورس اوراق بهادار و فرابورس ایران تفاوت معناداری مشاهده نگردید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

469 - عوامل فرهنگی و قدرت ریسک پذیری سرمایه گذاری شرکت‌های موجود در بورس اوراق بهادار ایران
محمدعلی متفکر آزاد حسین اصغرپور محسن امینی خوزانی

پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر عوامل فرهنگی بر قدرت ریسک پذیری شرکت‌های موجود در بورس اوراق بهادار ایران انجام گرفت. شرکتهای مورد بررسی شامل178شرکت به روش نمونه‌گیری حذفی بر اساس شرایط تعیین شده انتخاب گردیدند. برای برآورد تاثیر عوامل فرهنگی بر ریسک شرکت‌های فعال در بورس چکیده کامل

پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر عوامل فرهنگی بر قدرت ریسک پذیری شرکت‌های موجود در بورس اوراق بهادار ایران انجام گرفت. شرکتهای مورد بررسی شامل178شرکت به روش نمونه‌گیری حذفی بر اساس شرایط تعیین شده انتخاب گردیدند. برای برآورد تاثیر عوامل فرهنگی بر ریسک شرکت‌های فعال در بورس اوراق بهادار ایران و تحلیل روابط بین متغیرهای ارایه شده در مدل مربوطه با استفاده از داده‌های پانلی (تابلویی) استخراج شده از گزارش‌های مالی در بورس و سایر گزارش‌های منتشر شده نهادهای آماری و نیز مذهبی و فرهنگی استفاده گردید. در این پژوهش از روش پانلی استفاده گردید و قبل از آن از آزمون‌های چاو و ‌هاسمن برای تعیین نوع آزمون استفاده شد. نتایج مربوط به بررسی اثر عوامل فرهنگی بر ریسک‌پذیری شرکت های فعال در بورس اوراق بهادار نشان داد که عوامل فرهنگی اثر معناداری بر انحراف معیار بازدهی شرکت، انحراف معیار بازدهی دارایی ثابت شرکت و هزینه‌های تحقیق و توسعه شرکت دارد و جهت این ارتباط بر هر سه عامل مربوط به ریسک پذیری منفی است. یعنی در مجموع می‌توان نتیجه گرفت که ارتقاء عوامل فرهنگی در جامعه باعث اثرگذاری بر هر سه شاخص مربوط به ریسک پذیری شرکت‌های موجود در بورس اوراق بهادار و در نتیجه کاهش میزان ریسک‌ گریزی این شرکت‌ها میگردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

470 - اثر عمق مالی بر بازده سهام: رویکرد آزمون کرانه‏ها
سامان قادری سامان رحمانی نوروزآباد

عمق مالی از ملزومات توسعه مالی است. کشورهایی که بخش مالی آنها از عمق بیشتری برخوردار است منابع مالی به طور کارا بین نیازها تخصیص داده شده و می تواند به بازدهی بیشتر و عملکرد مناسب بخش های اقتصادی بیانجامد. هدف مطالعه حاضر بررسی اثر عمق مالی بر بازده سهام می باشد. در این چکیده کامل

عمق مالی از ملزومات توسعه مالی است. کشورهایی که بخش مالی آنها از عمق بیشتری برخوردار است منابع مالی به طور کارا بین نیازها تخصیص داده شده و می تواند به بازدهی بیشتر و عملکرد مناسب بخش های اقتصادی بیانجامد. هدف مطالعه حاضر بررسی اثر عمق مالی بر بازده سهام می باشد. در این راستا، از شاخص نسبت نقدینگی به تولید ناخالص داخلی به عنوان شاخص عمق مالی استفاده می شود. همچنین از میان سایر متغیرهای کلان مؤثر بر بازده سهام، نرخ تورم، نرخ ارز بازار آزاد و درآمدهای نفتی کشور در نظر گرفته شده است. بدین منظور از داده های فصلی اقتصاد ایران طی دوره زمانی 1394-1377 با بکارگیری روش آزمون کرانه ها و خود رگرسیونی با وقفه های توزیعی (ARDL) استفاده شده است. نتایج حاصل از مطالعه حاکی از آن است که عمق مالی در بلندمدت و کوتاه مدت تأثیر مثبت بر بازده سهام داشته ولی از لحاظ آماری معنادار نبوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

471 - رتبه بندی بانک های ایران بر اساس وضعیت توجه به حاکمیت شرکتی در اسناد بالادستی بانک
علی مهدوی پارسا مرضیه نوراحمدی

هدف از این پژوهش بررسی و تحلیل محتوای اسناد بالادستی (شامل چشم انداز، ماموریت، اهداف، منشور اخلاقی و ارزش های بنیادین) 36 بانک و موسسات اعتباری فعال در نظام بانکداری بدون ربای ایران از منظر حاکمیت شرکتی و مقولات و مفاهیم (متعارف و اسلامی) موجود در آن می باشد. در این مقا چکیده کامل

هدف از این پژوهش بررسی و تحلیل محتوای اسناد بالادستی (شامل چشم انداز، ماموریت، اهداف، منشور اخلاقی و ارزش های بنیادین) 36 بانک و موسسات اعتباری فعال در نظام بانکداری بدون ربای ایران از منظر حاکمیت شرکتی و مقولات و مفاهیم (متعارف و اسلامی) موجود در آن می باشد. در این مقاله پس از بررسی ادبیات حاکمیت شرکتی و تحقیقات پیشین در این موضوع به بررسی و تحلیل اسناد بالادستی بانک های ایران پرداخته و مقولات مرتبط با حاکمیت شرکتی را استخراج نموده و سطح اهمیت این موضوع در بانک های ایرانی را ارزیابی نموده و در نهایت بانک های ایران را بر این اساس رتبه بندی می نماییم. روش پژوهش ما تحلیل محتوا می باشد. نتایج حاکی از آن است که سطح توجه به حاکمیت شرکتی و مفاهیم مختلف آن در اسناد بالادستی بانک های ایران نسبتا کم می باشد، که نشان دهنده سطح توجه پایین تصمیم گیران بانک ها به حاکمیت شرکتی می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

472 - روش های نوین تأمین مالی باشگاه های فوتبال در کشورهای توسعه یافته و بررسی تطبیقی آن با کشورهای در حال توسعه ( مورد خاص : باشگاه های فوتبال حرفه ای لیگ برتر ایران و انگلستان)
تقی ترابی مهسا قربانی میثم باقری سمانه طریقی

هدف کلی تحقیق مدلسازی چگونگی تأمین مالی باشگاه های فوتبال حرفه ایی لیگ برتر ایران در مقایسه با باشگاه های فوتبال حرفه ایی لیگ برتر انگلستان در فصل92-1391می باشد. پژوهش از نظر هدف کاربردی و به شیوه ی توصیفی- تحلیلی اجرا شد. نتایج تحقیق نشان داد: چگونگی تأمین مالی باشگاه چکیده کامل

هدف کلی تحقیق مدلسازی چگونگی تأمین مالی باشگاه های فوتبال حرفه ایی لیگ برتر ایران در مقایسه با باشگاه های فوتبال حرفه ایی لیگ برتر انگلستان در فصل92-1391می باشد. پژوهش از نظر هدف کاربردی و به شیوه ی توصیفی- تحلیلی اجرا شد. نتایج تحقیق نشان داد: چگونگی تأمین مالی باشگاه ها ی فوتبال حرفه ایی لیگ برتر ایران با شیوه های تأمین مالی باشگاه های فوتبال انگلیس تفاوت آشکار دارد. اکثر باشگاه ها ی فوتبال حرفه ایی ایران مبتنی بر کمک های مستقیم دولت و سازمان های صنعتی( 65 %) بوده، اما باشگاه های انگلیس خصوصی و از طریق حق پخش تلویزیونی(31 %)، درآمد روز مسابقه( 21%) و جریان نقد حاصل از تجارت( 22% ) تأمین مالی می شدند. دولتی بودن باشگاه ها ، عدم شفافیت صورت های مالی،امتناع صدا و سیما از پرداخت حق پخش آگهی ، عدم آگاهی مدیران باشگاه ها از روش های نوین تأمین مالی، استفاده محدود از مدیران خلاق و با تخصص های تجاری و مالی در سطوح مختلف از جمله موانع مهم تأمین مالی در باشگاه ها فوتبال حرفه ایی لیگ برتر ایران می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

473 - بررسی آثار کوتاه مدت و بلندمدت ارزش حقیقی پول بر شاخص کل قیمت بورس اوراق بهادار ایران
معصومه کریمی غلامرضا زمردیان

اقتصاد ایران در دو دهه گذشته تورم و به دنبال آن کاهش ارزش پول را به طور مستمر تجربه کرده است. با توجه به آثار فراوان کاهش ارزش حقیقی پول بر اقتصاد ایران، مشخص نمودن و کمی نمودن تأثیرپذیری متغیرها و شاخص های کلان اقتصادی به خصوص بورس اوراق بهادار ایران از این موضوع، می‌ت چکیده کامل

اقتصاد ایران در دو دهه گذشته تورم و به دنبال آن کاهش ارزش پول را به طور مستمر تجربه کرده است. با توجه به آثار فراوان کاهش ارزش حقیقی پول بر اقتصاد ایران، مشخص نمودن و کمی نمودن تأثیرپذیری متغیرها و شاخص های کلان اقتصادی به خصوص بورس اوراق بهادار ایران از این موضوع، می‌تواند راهنمای مفیدی برای سیاست‌گذاران در جهت تدوین مناسب برنامه های آتی به شمار آید. با این رویکرد، مطالعه حاضر به بررسی اثر کاهش ارزش حقیقی پول بر بورس اوراق بهادار ایران طی دوره زمانی 95-1370 پرداخته است. این تحقیق از جهت هدف کاربردی، از جهت روش استنتاج استقرایی و از جهت طرح تحقیق از نوع پس رویدادی است؛ در مطالعه حاضر برای تجزیه و تحلیل ارتباط میان متغیرها از آمار استنباطی استفاده شده است. بر این اساس ابتدا بر اساس مبانی نظری و نیز مطالعات مختلف صورت گرفته در داخل و خارج از کشور متغیرهایی که بر بورس اوراق بهادار ایران اثرگذار بوده اند، شناسایی شدند و سپس در چارچوب الگوی خود توضیح برداری با وقفه‌های گسترده (ARDL) ارتباط کوتاه مدت و بلندمدت میان متغیرها مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج مطالعه نشان داد که اگر چه ارزش واقعی پول و درآمدهای نفتی در دوره کوتاه‌مدت و بلندمدت بر شاخص کل قیمت بورس اوراق بهادار اثر مثبت و معنی‌دار دارند؛ اما مخارج دولت و نرخ ارز بازار آزاد هم در دوره کوتاه‌مدت و هم در بلندمدت بر شاخص قیمت بورس اوراق بهادار اثر منفی و معنی‌دار می گذارند. در نهایت نیز نتایج حاصل از ضریب جزء تصحیح خطا (ECM) بیان‌گر آن بود که 2/65 درصد ‌عدم تعادل متغیر شاخص کل قیمت بورس اوراق بهادار از مقادیر بلندمدت آن پس از گذشت یک دوره از بین می‌رود. بر این اساس می توان گفت چنان چه شوکی بورس را تحت تاثیر قرار دهد و از تعادل اولیه خارج کند، زمانی به اندازه دو دوره لازم است تا عدم تعادل کوتاه‌مدت تصحیح گردد و اقتصاد دوباره به تعادل بلندمدت اولیه باز گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

474 - بررسی الگوی راهبردی ایالات متحده آمریکا در مواجهه با ج.ا.ایران(تقابل گرایی و بازطراحی رئالیسم تهاجمی)
علی باقری زاده

پژوهش حاضر در پی تجزیه و تحلیل نوع جهت گیری راهبردی ایالت متحده آمریکا در مواجهه با جمهوری اسلامی ایران،بطور خاص بعد از انقلاب اسلامی است.دیدگاه و منظر غالب در سطح جهانی و منطقه اینست که:«ایالات متحده در قالب موازی و ترکیبی رویکرد دوگانه لیبرالیسم و رئالیسم یا سیاست هم چکیده کامل

پژوهش حاضر در پی تجزیه و تحلیل نوع جهت گیری راهبردی ایالت متحده آمریکا در مواجهه با جمهوری اسلامی ایران،بطور خاص بعد از انقلاب اسلامی است.دیدگاه و منظر غالب در سطح جهانی و منطقه اینست که:«ایالات متحده در قالب موازی و ترکیبی رویکرد دوگانه لیبرالیسم و رئالیسم یا سیاست همآهنگ تنبیه و تشویق را در نوع مواجه با ج.ا.ایران اتخاذ کرده است».اما نگارنده تحقیق حاضر معتقد هست که رویکرد پایدار کلان ایالات متحده به شکل تقابل از نوع حاد با هدف تضعیف و تجزیه ج.ا.ایران است.در راستای اثبات فرضیه پژوهش،ضمن بهره گیری از نظریه رئالیسم تهاجمی الگوی رفتاری ایالات متحده مورد بررسی قرار خواهد گرفت.یافته های محوری پژوهش نشان می دهد رویکرد ایالت متحده از نوع لیبرالسم «ترغیب،تشویق و مشارکت حداکثری»،یا الگوی همآهنگ لیبرالیسم و رئالیسم«ایجابی و سلبی» نیست.بلکه نشانگر تداوم و تثبیت رویکرد رئالیسم تهاجمی،از نوع تقابل حاد گفتمانی،ژئوپلیتیکی و ژئواستراتژیکی در قالب«تهدید،تنبیه،تحریم» به شکل«موازنه سازی متنوع و پیچیده است».بنحویکه انطباق و پیوستگی گزاره های رئالیزم تهاجمی با رویکرد ایالات متحده در تقابل حاد با ج.ا.ایران واضح و مبرهن است.نگارنده نتیجه گیری می کنند که الگوی رفتاری ایالات متحده در قالب ثابت رئالیزم تهاجمی،بدون تغییر شیفت پارادایمی به لیبرالیسم است.و حتی گرایش به شیفت درون پارادایمی تئوریک رئالیزم تدافعی ندارد.هدف محوری آمریکا تبدیل ج.ا.ایران به بازیگر منزوی و قربانی در عرصه سیاست بین الملل می باشد.اینگونه بنظر میرسد: نخبگان سیاسی-امنیتی آمریکا راهبرد کلان خود در مواجهه با ج.ا.ایران را در قالب بازی با حاصل جمع منفی ارزیابی می کنند.و همواره تبعیت محض از رویکرد زرورگویی و سیاست بین الملل را در دستور کار خود دارند.در مقابل ج.ا.ایران از «رویکرد دولت مبتنی واقع گرایی ،مبتنی بر عقلانیت راهبردی و تبعیت از حقوق بین الملل»را برگزیده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

475 - ارزیابی معماری ایرانی و تعاملات اجتماعی در فضاهای فرهنگی
سپیده کمائی دکتر احمد رضا کابلی

میزان موفقیت فضاهای فرهنگی همواره در گرو حضور انسان و بهره گیری از همچنین فضاهایی بوده است. وجود فضاهای فرهنگی علاوه بر احیای فرهنگ و هنر، در پی افزایش تعاملات اجتماعی و همبستگی انسانی بوده است. یکی از اصلی ترین دیدگاه های معماری ایرانی توجه به بعد اجتماعی انسان و نیاز چکیده کامل

میزان موفقیت فضاهای فرهنگی همواره در گرو حضور انسان و بهره گیری از همچنین فضاهایی بوده است. وجود فضاهای فرهنگی علاوه بر احیای فرهنگ و هنر، در پی افزایش تعاملات اجتماعی و همبستگی انسانی بوده است. یکی از اصلی ترین دیدگاه های معماری ایرانی توجه به بعد اجتماعی انسان و نیاز او به حضور در اجتماع است. در این مقاله سعی شده است بر اساس مطالعات کتابخانه¬ای و میدانی و تحلیل محتوایی پیرامون مبانی نظری پژوهش، به بررسی و ارزیابی تاثیر شاخص های معماری ایرانی و ویژگی های منحصر به فرد آن بر روی تعاملات اجتماعی انسانها در فضاهای فرهنگی پرداخته شود و فرض شده است فضاهای فرهنگی بستری متشکل از فعالیتها و روابط اجتماعی و انسانی است و در پایان پس از تحلیل های صورت گرفته مشخص گردید هویت معماری ایرانی و عناصر تشکیل دهنده آن منطبق با نیازهای هویتی انسان و هویت اجتماعی اوست و همواره توجه به این شاخص ها و عناصر موجب دعوت او به برقراری ارتباط و تمایل به مشارکت در تعاملات اجتماعی است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

476 - Uncertain BCC Data Envelopment Analysis Model with Belief Degree: A case study in Iranian Banks
M. Jamshidi M. Sanei A. Mahmoodirad G. Tohidi F. Hosseinzade Lotfi

The BCC model is studied in this paper in an uncertain environment where uncertain inputs and outputs were belief degree-based uncertainty&sbquo; useful for the cases for which no historical information of an uncertain event is available. As the solution method&sbquo; t چکیده کامل

The BCC model is studied in this paper in an uncertain environment where uncertain inputs and outputs were belief degree-based uncertainty&sbquo; useful for the cases for which no historical information of an uncertain event is available. As the solution method&sbquo; the uncertain BCC model was converted to a crisp form using two approaches, separately. Finally, an applied example regarding the Iranian Banking system is presented to document the proposed models. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

477 - تبیین جایگاه ایران در جهان بر مبنای توسعه پایدار: با رویکرد زیست محیطی
منا آهنی محمد علی افشار کاظمی

حفظ و حراست از محیط زیست مربوط به یک یا چند کشور نیست بلکه پدیده ای است که کل جهان از آن متأثر می شود. با بکارگیری روش دلفی و استفاده از نظر خبرگان، 6 شاخص در وضعیت توسعه پایدار زیست محیطی در ایران، موثر قلمداد گردید. به منظور بررسی توسعه پایدار زیست محیطی بر اساس شش شا چکیده کامل

حفظ و حراست از محیط زیست مربوط به یک یا چند کشور نیست بلکه پدیده ای است که کل جهان از آن متأثر می شود. با بکارگیری روش دلفی و استفاده از نظر خبرگان، 6 شاخص در وضعیت توسعه پایدار زیست محیطی در ایران، موثر قلمداد گردید. به منظور بررسی توسعه پایدار زیست محیطی بر اساس شش شاخص منتخب (سرانه منابع داخلی آب شیرین؛ بهره وری آب؛ استفاده از انرژی؛ منابع تولید برق؛ دسترسی به برق؛ انتشار دی اکسیدکربن) برای 186 کشور جهان، دیتاها از بانک جهانی استخراج گردید. هدف از این پژوهش، بررسی وضعیت ایران بر مبنای شش شاخص منتخبِ حوزه محیط زیست و تعیین جایگاه ایران در بین دیگر کشورهای جهان، با استفاده از تکنیک خوشه بندی؛ و سپس شناسایی شبیه ترین کشورها در طی 18 سال گذشته با وضعیت توسعه پایدار محیطی در ایران، است. یافته های پژوهش نشان می دهد، کشور ایران از منظر شاخص های محیطی توسعه پایدار بیشترین هم خوشه گی را با کشورهای ویتنام دارد که 13 بار در طی سال های 1996 تا 2016، در یک گروه قرار گرفتند؛ و بعد از آن بیشترین هم خوشه گی مربوط به کشور ارمنستان و عراق می باشد که 12 بار در یک خوشه قرار گرفتند؛ 11 بار با کشور ونزوئلا هم خوشه بوده است؛ و با کشورهای سوریه، آرژانتین، مصر و آلبانی 9 بار هم خوشه بوده است. و از طرفی، پس از بررسی شش شاخص منتخب توسعه پایدار محیطی مشخص گردید، ایران از منظر شاخص انتشار دی اکسیدکربن و شاخص سرانه منابع داخلی آب شیرین نسبت به کشورهای هم خوشه خود در وضعیت مناسبی قرار ندارد. در پایان بر مبنای یافته های پژوهش پیشنهادهایی برای پژوهش های آتی ارائه شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

478 - مکانیسم‌های تضمین حق بر هوای پاک در ایران و اتحادیه اروپا
فاطمه حمیدی مریم افشاری علی مشهدی

زمینه و هدف: در ایران هنوز مسئله تضمین حق بر هوای پاک و سازو کارهای اجرایی آن جایگاه واقعى خود را در نظام حقوقى پیدا نکرده است. هدف مقاله تفسیر وضعیت موجود در حق شهروندی، متناسب با دسترسی به هوای پاک، و قوانین متناظر با آن در ایران است. برای رسیدن به این هدف، کشورهای ار چکیده کامل

زمینه و هدف: در ایران هنوز مسئله تضمین حق بر هوای پاک و سازو کارهای اجرایی آن جایگاه واقعى خود را در نظام حقوقى پیدا نکرده است. هدف مقاله تفسیر وضعیت موجود در حق شهروندی، متناسب با دسترسی به هوای پاک، و قوانین متناظر با آن در ایران است. برای رسیدن به این هدف، کشورهای اروپایی و قوانین متناظر، به‌عنوان سنگ معیار انتخاب شده‌اند. درنهایت، ارائه راهکارهایی، در قالب دلایل عدم تعریف قوانین حقوق بشری متناظر و اجرای آن‌ها در زمینه هوای پاک، هدف غایی مقاله خواهد بود.روش بررسی: پژوهش حاضر از نوع تحقیقات کاربردی قرار می باشد به‌طور ویژه، رویکرد استنباطی و تحلیل شرایط موجود توسط نویسنده، اصلی‌ترین مسیرها در برداشت‌های نهایی بوده‌اند.یافته‌ها: در ایران هنوز مسئله تضمین حق بشر بر هوای پاک و مکانیسم‌های اجرایی آن جایگاه واقعى خود را در نظام حقوقى پیدا نکرده است به‌طور خاص، عناصری چون نیاز به سرمایه‌گذاری کلان، برنامه‌ریزی بلندمدت و تحقیق شده و دسترسی به فناوری‌های روز برای مصارف صنعتی، چالش‌های اصلی در تعریف و اجرای حقوق شهروندان در مسئله دسترسی به هوای پاک هستند. در مقابل اتحادیه اروپا در زمینه ایجاد یک نظام حقوقی خاص در زمینه مقابله با آلودگی هوا همیشه پیشگام بوده است.نتیجه‌گیری: سطح آلودگی هوا، بنابر گزارشات و استانداردهای داخلی و خارجی، در ایران ناقض حقوق زندگی و سلامت، حقوق کودکان، حق زندگی در محیط سالم و پایدار است. در ایران، نظام حقوقی کافی برای اعاده حقوق شهروندی در مساله هوای پاک وجود ندارد یا درصورت وجود، به‌طور کامل اجرایی نمی‌شوند. یکی از اصلی‌ترین موانع در اجرایی شدن قوانین حفظ سلامت هوا، دسترسی کشور به فناوری‌های روز و استفاده از آن‌ها در صنایع است؛ در این ایرن دسترسی به این فناوری‌ها، به‌هر دلیلی، محدود است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

479 - مروری بر مطالعات همبست آب، انرژی و غذا در ایران: ضرورت، چالش‌ها و راهکارهای پیشنهادی
ریحانه لونی مهدی شریف زاده

با افزایش جمعیت، تأمین آب، انرژی و غذا یکی از مهم‌ترین چالش‌های پیش‌روی ایران و جهان محسوب می‌شود. پیش‌بینی‌ها بیانگر بحران آب، انرژی و غذا در آینده ایران و جهان می‌باشد. هدف مقاله حاضر، مرور مطالعات انجام شده ایران و جهان، در حوزه همبست آب، انرژی و غذا و بیان چالش‌ها و چکیده کامل

با افزایش جمعیت، تأمین آب، انرژی و غذا یکی از مهم‌ترین چالش‌های پیش‌روی ایران و جهان محسوب می‌شود. پیش‌بینی‌ها بیانگر بحران آب، انرژی و غذا در آینده ایران و جهان می‌باشد. هدف مقاله حاضر، مرور مطالعات انجام شده ایران و جهان، در حوزه همبست آب، انرژی و غذا و بیان چالش‌ها و ضرورت بررسی همبست آب، انرژی و غذا در ایران می‌باشد. همبست آب، انرژی و غذا یک چشم‌انداز کلی از پایداری است که تلاش می‌کند تا تعادل میان اهداف مختلف، منافع و نیازهای مردم و محیط‌زیست را برقرار سازد. همبست آب، انرژی و غذا می‌تواند رهنمودی برای سیاستگذاری توسعه پایدار در کشور به منظور گذر از بحران‌های محیط‌زیستی و آبی در آینده باشد. در تحقیق پیش‌رو ضمن مروری بر پژوهش‌های صورت گرفته در خصوص همبست آب، انرژی و غذا در ایران و جهان، به بررسی چالش‌ها و ضرورت بررسی این همبست در ایران و جهان پرداخته است. از جمله نتایج حاصل از این پژوهش می‌توان به چالش‌های اصلی در زمینه اجرایی شدن همبست آب، انرژی و غذا در ایران اشاره نمود که عبارتند از: سیاست‌های بخشی و عدم وجود مدیریت یکپارچه، فقدان منابع مالی انجام پروژه‌های همبست آب، انرژی و غذا، فقدان منابع اطلاعاتی مرتبط و عدم تدوین قوانین بالادستی در زمینه توسعه همبست آب، انرژی و غذا. در انتها از جمله نتیجه‌گیری حاصل از این مطالعه می‌توان به ارائه پیشنهاداتی در راستای توسعه همبست آب، انرژی و غذا اشاره نمود که عبارتند از: توسعه همکاری و هماهنگی کلیه ارگان‌های مرتبط از جمله وزارتخانه‌ها، مجلس شورای اسلامی، دانشگاه‌ها، انجمن‌ها، شرکت‌ها، تعیین نهادی برای سیاستگذاری و دستیابی به اجماع مشترک، ایجاد و توسعه زیرساخت‌های بازار تهاتر همبست‌ها، توسعه اقتصاد دیجیتال جهت توسعه فناوری‌های نوین مرتبط با اجرایی شدن طرح‌های همبست آب، انرژی و غذا، آمایش سرزمین و ارزیابی نظام‌مند عوامل طبیعی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی. بررسی‌ها و نتایج حاصل از این مقاله مروری می‌تواند گره‌گشای مشکلات پیش‌بینی شده در آینده ایران و جهان از طریق مدیریت و سیاستگذاری صحیح، باشد پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

480 - طراحی مدل جلب مشارکت براساس مولفه‌های تاثیرگذار و تاثیرپذیر آن در حوزه محیط‌زیست
زهرا طهرائی نصرآبادی سعید مطهری مریم فراهانی بیتا آزادبخت

زمینه و هدف: مشارکت اجتماعی یکی از ارکان اساسی در تکامل به سوی شکل‌های سازگارانه حکمرانی خوب است و دستیابی به مشارکت موثر و آگاهانه در حوزه محیط‌زیست کار ساده‌ای نیست که یکی از دلایل اصلی آن، ممکن است این موضوع ‌باشد که مولفه‌های آن در سیاستگذاری‌ها و برنامه‌ریزی‌ها به چکیده کامل

زمینه و هدف: مشارکت اجتماعی یکی از ارکان اساسی در تکامل به سوی شکل‌های سازگارانه حکمرانی خوب است و دستیابی به مشارکت موثر و آگاهانه در حوزه محیط‌زیست کار ساده‌ای نیست که یکی از دلایل اصلی آن، ممکن است این موضوع ‌باشد که مولفه‌های آن در سیاستگذاری‌ها و برنامه‌ریزی‌ها به درستی درک نشده است. پژوهش حاضر با هدف ارائه مدل تعاملی و فرایندی و ترسیم ارتباطات ساختاری جلب مشارکت در حوزه محیط‌زیست با تاکید بر عوامل موثر و محدودیت‌های آن انجام شده است. روش بررسی: پژوهش حاضر از نوع کاربردی است که با روش آمیخته انجام شد، همچنین ابزار گردآوری داده‌ها مصاحبه و پرسشنامه خبرگان می‌باشد. در این مطالعه از روش مدلسازی ساختاری-تفسیری برای ساختاربندی و ترسیم روابط تعاملی استفاده شد. در نهایت بـا استفاده از تحلیلMICMAC ، شاخص‌ها با توجه به اثرگذاری و اثرپذیری بررسی شدند. یافته‌ها: برطبق یافته‌ها 13 مولفه شرایط حاکم بر جامعه، اعتماد اجتماعی، احساس تعلق اجتماعی، مسئولیت‌پذیری اجتماعی، عوامل فردی شخصیتی، زمینه و امکان مشارکت، انگیزه مشارکت، دانش و آگاهی، محدودیت اجتماعی - فرهنگی، محدودیت ساختاری- قانونی، محدودیت اقتصادی، محدودیت اجرایی، مشارکت اجتماعی در حفظ محیط‌زیست، شناسایی و در شش سطح طبقه‌بندی شدند، به گونه‌ای که شرایط حاکم بر جامعه در سطح ششم و مشارکت اجتماعی در حفظ محیط‌زیست در سطح اول قرار گرفتند. بحث و نتیجه‌گیری: شناخت مولفه‌های موثر بر مشارکت و روابط علی بین آنها به مدیران و تصمیم‌گیران کمک می‌کند که با هزینه‌های کمتر و اثربخشی بیشتر بتواند در جهت کاهش معضلات و چالش‌های محیط‌زیستی، ایجاد سیاست‌های یکپارچه، تصمیمات راهبردی و ... تلاش نمایند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

481 - بهره‌وری سبز اقتصاد ایران با رویکرد زیست‌محیطی
حبیب شهبازی

در ادبیات اقتصادی به منظور ارزیابی سیاست‌های برنامه‌ریزان و تصمیم‌گیرندگان و دولت‌ها شاخص‌های مختلفی ارایه شده است. یکی از مهم‌ترین این شاخص‌ها بهره‌وری کلی عوامل تولید است که در آن میزان تمام محصولات به میزان تمام نهاده‌ها سنجیده می‌شود. اگر در این شاخص رشد وجود داشته چکیده کامل

در ادبیات اقتصادی به منظور ارزیابی سیاست‌های برنامه‌ریزان و تصمیم‌گیرندگان و دولت‌ها شاخص‌های مختلفی ارایه شده است. یکی از مهم‌ترین این شاخص‌ها بهره‌وری کلی عوامل تولید است که در آن میزان تمام محصولات به میزان تمام نهاده‌ها سنجیده می‌شود. اگر در این شاخص رشد وجود داشته باشد، به معنی آن است که سیاست‌‌های مدیران در استفاده از نهاده‌ها مؤثر بوده است. محاسبه و سنجش بهره‌وری دارای اهمیت زیادی است به گونه‌ای که هم محاسبه آن امکان‌پذیر باشد و هم به واقعیت‌های اقتصاد نزدیک باشد. یکی از مسائلی که بر بهره‌وری اثرگذار است مسائل زیست‌محیطی از جمله انتشار آلودگی‌ها است. اگر در محاسبه بهره‌وری چنین مسئله‌ای در نظر گرفته نشود، محاسبه بهره‌وری را به شدت مخدوش خواهد کرد و موجب گمراهی مدیران و سیاست‌گذاران می‌شود.در این مطالعه با استفاده از الگوی مانده سولو تعمیم‌یافته، علاوه بر محاسبه بهره‌وری سبز اقتصاد ایران، بهره‌وری بدون حضور متغیر آلودگی با سناریوهای مختلف برآورد و با سایر مطالعات مقایسه گردید. در نهایت کشش انتشار آلودگی و قیمت سایه‌ای انتشار آلودگی محاسبه گردید. نتایج نشان می‌دهد رشد بهره‌وری سبز برای دوره 91-1358 به طور متوسط 28/1- درصد بوده است که بدون حضور اثر انتشار آلودگی برابر 02/1- درصد خواهد بود. بنابراین بدون حضور آثار انتشار آلودگی، بهره‌وری بطور متوسط 26/0 واحد درصد، بیش تر برآورد می‌شود. بنابراین بدون لحاظ نمودن‌ آثار زیست‌محیطی، موجب گمراهی برنامه‌ریزان خواهدشد. هم چنین کشش انتشار آلودگی 31142/0 برآورد شده است. بر این اساس قیمت سایه‌ای انتشار آلودگی برای اقتصاد ایران بطور متوسط حدود 03/1 میلیون ریال در هر تن برآورد گردید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

482 - درآمدی بر برآورد ذخایر کربن در جنگلهای راش شمال ایران
محدثه قنبری مطلق ساسان بابایی کفاکی اسدالله متاجی رضا اخوان

زمینه و هدف: جنگل‌های راش ایران یکی از مهمترین جوامع گیاهی در کشور می باشد که به دلیل داشتن ترکیب گیاهی پویا و متنوع و خاکهای حاصلخیر و با توجه به مساحت بسیار بزرگ مناطق خشک و نیمه خشک در کشور به لحاظ اکولوژیکی بسیار حائز اهمیت می باشند. اما اطلاعات کمی پیرامون ذخایر کر چکیده کامل

زمینه و هدف: جنگل‌های راش ایران یکی از مهمترین جوامع گیاهی در کشور می باشد که به دلیل داشتن ترکیب گیاهی پویا و متنوع و خاکهای حاصلخیر و با توجه به مساحت بسیار بزرگ مناطق خشک و نیمه خشک در کشور به لحاظ اکولوژیکی بسیار حائز اهمیت می باشند. اما اطلاعات کمی پیرامون ذخایر کربن این جنگل‌ها وجود دارد.روش بررسی: در پژوهش حاضر مقادیر کربن روزمینی درختان و ذخیرۀ کربن آلی خاک در سه منطقه در طرح‌های جنگلداری منتخب (در سه استان شمالی گیلان، مازندران و گلستان)، انتخاب و نمونه برداری از درختان در پلاتهای تصادفی و از خاک در دو عمق 0 تا 30 و 30 تا 60 سانتیمتری انجام شد. در برآورد کربن روزمینی درختان از روش Ponce-Hernanadez و در ترسیب کربن خاک از روش والکی بلاک استفاده و کلیه محاسبات بر حسب تن در هکتار برآورد گردید.یافته ها: نتایج نشان داد که به طور کلی هم میزان ذخایر کربن درختان سرپا و هم ترسیب کربن خاک در هر دو عمق از شرق به غرب در حال افزایش بوده اما مقادیر ذخایر کربن خاک با افزایش عمق، روند کاهشی داشته است. برآوردها حاکی از آن بود که قابلیت ذخیره کربن جنگل‌های راش کشور به طور متوسط 475/227 تن در هکتار در بخش روزمینی درختی و 190/205 تن در هکتار در بخش زیرزمینی (خاک) می باشد.نتیجه گیری: این نتایج با تأکید بر جلوگیری از تخریب بیشتر، لزوم اقدامات حفاظتی سریعتر را در مورد این میراث ارزشمند کشورمان بیشتر از پیش آشکار می سازد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

483 - بررسی تأثیر متقابل شاخص‌های مدیریت شهری تهران بر شاخص عملکرد جهانی محیط زیست ایران (EPI)
هانیه قره بخش معصومه ملایی لعبت تقوی

شاخص های عملکرد محیط‌زیستی (EPI) در سالهای اخیر بسیار مورد توجه قرار گرفته است. با وجود اقدامات زیست محیطی چشمگیر و همگام با جوامع جهانی، تنزل 22 پله ای ایران در رتبه‌بندی گزارشات دو سالانه جهانی EPI در بین سالهای 2014 تا 2016 بحث اصلی محافل شده است. با توجه به نقش مدیر چکیده کامل

شاخص های عملکرد محیط‌زیستی (EPI) در سالهای اخیر بسیار مورد توجه قرار گرفته است. با وجود اقدامات زیست محیطی چشمگیر و همگام با جوامع جهانی، تنزل 22 پله ای ایران در رتبه‌بندی گزارشات دو سالانه جهانی EPI در بین سالهای 2014 تا 2016 بحث اصلی محافل شده است. با توجه به نقش مدیریت شهری در کلان شهرها به عنوان یک بازوی اجرایی مهم در بخش محیط زیست و توسعه پایدار در کشور، در مطالعه مروری حاضر تلاش گردید با بررسی مسائل محیط زیست مدیریت شهری و ارائه وضعیت آن در مناطق 22 گانه شهر تهران در خصوص 12 شاخص مورد بررسی از جمله آلودگی هوا، آلودگی صوت، کیفیت و کمیت آب و... همراه با تحلیل نتایج حاصل از مطالعات، علل اصلی تنزل رتبه ایران در رتبه بندی جهانی شاخص های EPI مورد بررسی بیشتر قرار گیرد. مطابق با نتایج تحقیق حاضر، در بخش مدیریت محیط زیست، شرایط اقلیم شناسی و جغرافیایی حاکم، عدم رعایت قوانین و مقررات محیط زیستی و اختلاف در ظرفیت و ساختار شهری مناطق شهرداری تهران، منجر به نوسانات مدیریت شهری در بخش محیط زیست کلان شهر تهران شده است. با توجه به همپوشانی شاخص های مدیریت محیط زیست شهر تهران با شاخص های جهانی در EPI می‌توان نتیجه‌گیری کرد در صورت تحقق اهداف بلند مدت در بخش مدیریت شهری، در نظر گرفتن سه عامل مذکور و انتشار منظم گزارش فعالیت‌های محیط‌زیست کشور به مجامع بین‌المللی می‌‌تواند، در ارتقاء جایگاه یکصد و پنجم ایران در خصوص شاخص های عملکرد زیست محیطی بسیار حائز اهمیت باشد پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

484 - برآورد ارزش اقتصادی و منافع زیست محیطی باغ زیتون (مطالعه موردی: استان قم)
زینب کوره پزان الهام فروتن

تعیین ارزش اقتصادی منابع زیست محیطی، راهکاری برای آشنا کردن مردم با خدمات و محصولات ارایه شده توسط عملکردهای زیست محیطی است. این مقاله درآمد اقتصادی یک باغ زیتون به مساحت 50 هکتار واقع در روستای لنگرود بخش قنوات استان قم را با درنظر گرفتن فاکتور های زیست محیطی (کالا و خ چکیده کامل

تعیین ارزش اقتصادی منابع زیست محیطی، راهکاری برای آشنا کردن مردم با خدمات و محصولات ارایه شده توسط عملکردهای زیست محیطی است. این مقاله درآمد اقتصادی یک باغ زیتون به مساحت 50 هکتار واقع در روستای لنگرود بخش قنوات استان قم را با درنظر گرفتن فاکتور های زیست محیطی (کالا و خدمات زیست محیطی مهم نظیر تولید اکسیژن ،جذب کربن وخدمات مربوط به حفاظت خاک) و بدون آن (تنها برآورد هزینه/درآمد اقتصادی) بر اساس روش های مبتنی بر هزینه ارزش گذاری مورد ارزیابی قرار می دهد. نتایج مطالعه نشان می دهد درآمدکل شامل جمع کارکردهای زیست محیطی و درآمد خالص اقتصادی باغ زیتون مورد نظر در دوره زمان 1383-1395 برابر با 325/21806939 میلیون ریال و درآمد خالص کل باغ بدون احتساب درآمد زیست محیطی برابر با 795/35948 میلیون ریال می باشد. درآمد کارکردهای زیست محیطی که ارزش ریالی درآمد حاصل از تولید اکسیژن، ترسیب کربن و تثبیت مواد مغذی خاک می باشد به ترتیب 07/20022449 ، 14/1746331 ، 319134/2210 میلیون ریال می باشد. همچنین نتایج نشان داد بیشترین ارزش ریالی کارکردهای زیست محیطی مربوط به تولید اکسیژن می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

485 - مقایسه میزان و روند غلظت ذرات گرد و غبار در ارتباط با متغیر های اقلیمی در نیمه غربی ایران
ناهید محمودی مه پاش بابک سوری

زمینه و هدف: امروزه یکی از مشکلات و بحران های اساسی جوامع بشری وقوع پدیده گرد و غبار است. بنابراین در پژوهش حاضر به مقایسه غلظت گردوغبار در ارتباط با متغیرهای اقلیمی در سه شهر سنندج، خرم آباد و اندیمشک واقع در عرض های جغرافیایی مختلف در نیمه غربی ایران پرداخته شده است.ر چکیده کامل

زمینه و هدف: امروزه یکی از مشکلات و بحران های اساسی جوامع بشری وقوع پدیده گرد و غبار است. بنابراین در پژوهش حاضر به مقایسه غلظت گردوغبار در ارتباط با متغیرهای اقلیمی در سه شهر سنندج، خرم آباد و اندیمشک واقع در عرض های جغرافیایی مختلف در نیمه غربی ایران پرداخته شده است.روش بررسی: به منظور سنجش غلظت گرد و غبار از روش نمونه برداری غیر فعال استفاده شد. جهت ارزیابی روند تغییرات و ارتباط آنها با برخی از پارمترهای هواشناسی به ترتیب از روش آزمون من کندال و همبستگی پیرسون استفاده شد.یافته ها: یافته ها نشان داد بیشترین میانگین غلظت گرد و غبار شهرهای سنندج، خرم آباد و اندیمشک به ترتیب به میزان (48/45±0/1،84/14±0/1 و07/1±65/1) میلی گرم بر متر مربع بدست آمد. بررسی روند تغییرات غلظت گرد و غبار نشان داد در میان ایستگاه های مختلف ایستگاه سنندج دارای روند کاهشی در سطح معنی داری 95 درصد (047/0=P-value) می باشد. نتایج ارزیابی همبستگی بین مقادیر گرد و غبار سه ایستگاه با پارامترهای هواشناسی نشان داد، در ایستگاه سنندج بین غلظت گرد و غبار و میانگین دما رابطه مثبت وجود دارد (05/0 p <، 61/0 r =). اما بین غلظت گرد و غبار با رطوبت نسبی (05/0 p <،71/0=r) و بارش (05/0 >p،61/0=r) رابطه منفی مشاهده شد. بین غلظت گرد و غبار و سرعت باد در ایستگاههای خرم آباد (05/0 p <، 61/0=r) و اندیمشک (001/0 p <، 72/0=r) رابطه مثبت و معنادار وجود داشت.بحث و نتیجه گیری: براساس یافته هامی توان نتیجه گرفت مقادیر گرد و غبار در مناطق مختلف بسته به موقعیت جغرافیایی، شرایط توپوگرافی، اقلیمی، پارامترهای هواشناسی و همچنین منشاء آن ها نیز متفاوت است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

486 - آتش‌سوزی جنگل‌های ایران، پیامدها، روش‌های مقابله و راهکارها
سعیده اسکندری سمانه اسکندری

طی سال های اخیر آتش سوزی در جنگل های ایران بخش وسیعی از این اکوسیستم‌های ارزشمند را نابود کرده است. با توجه به این‌که ایران جزء کشورهای کم‌جنگل جهان محسوب می‌شود،‌ بررسی پیامدهای آتش‌سوزی در جنگل‌های ایران و شناخت روش‌های مقابله با آنها به‌منظور ارائه راهکاری برای کاهش چکیده کامل

طی سال های اخیر آتش سوزی در جنگل های ایران بخش وسیعی از این اکوسیستم‌های ارزشمند را نابود کرده است. با توجه به این‌که ایران جزء کشورهای کم‌جنگل جهان محسوب می‌شود،‌ بررسی پیامدهای آتش‌سوزی در جنگل‌های ایران و شناخت روش‌های مقابله با آنها به‌منظور ارائه راهکاری برای کاهش این آتش‌سوزی‌ها ضروری است. آتش سوزی در جنگل‌های ایران علاوه بر خسارت های اقتصادی و آلودگی های محیط زیستی، در از بین بردن گونه‌های گیاهی و جانوری منحصربه‌فرد این جنگل‌ها، کاهش تنوع زیستی و کاهش ارزش کیفی گونه‌های گیاهی صنعتی نیز تأثیر مهمی داشته است. به‌علاوه آتش‌سوزی‌های اخیر در جنگل‌های ایران باعث افزایش انتشار گازهای گلخانه‌ای نیز شده است که خود نقش مهمی در گرمایش این اکوسیستم‌ها و افزایش وقوع آتش‌سوزی‌های متعاقب در این جنگل‌ها داشته است. وجود این پیش‌‌زمینه به‌همراه آتش‌سوزی‌های عمدی و غیرعمدی انسانی در این اکوسیستم‌ها، وقوع آتش‌سوزی‌های مکرر در جنگل‌های ایران را دوچندان کرده است، بنابراین طراحی و توسعه روش‌های مقابله مؤثر با این آتش‌سوزی‌ها به‌صورت پیش‌گیرانه و عملیاتی ضروری به‌نظر می رسد. در این زمینه روش‌های متعددی از مدل‌سازی خطر وقوع و گسترش آتش‌سوزی با استفاده از فناوری‌های سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی توسعه یافته‌اند که نقش مؤثری در پیش‌بینی و پیش‌گیری از این حریق‌ها دارند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

487 - بررسی غنای گیاهان چوبی جنگل‌های شمال ایران و جنگل‌های معتدله پهن‌برگ اروپای مرکزی
غلامحسین مرادی

زمینه و هدف: جنگل‌های شمال ایران با تنوع گونه‌ای منحصر به فرد یکی از ارزشمندترین اکوسیستم‌های جنگلی دنیا می‌باشند و یک میراث کهن تاریخی متعلق به دوران سوم زمین‌شناسی هستند.روش بررسی: این پژوهش از نوع مروری بوده و با هدف مقایسه ویژگی‌ها و تنوع گونه‌ای جنگل‌های شمال ایران چکیده کامل

زمینه و هدف: جنگل‌های شمال ایران با تنوع گونه‌ای منحصر به فرد یکی از ارزشمندترین اکوسیستم‌های جنگلی دنیا می‌باشند و یک میراث کهن تاریخی متعلق به دوران سوم زمین‌شناسی هستند.روش بررسی: این پژوهش از نوع مروری بوده و با هدف مقایسه ویژگی‌ها و تنوع گونه‌ای جنگل‌های شمال ایران و جنگل‌های معتدله پهن‌برگ اروپای مرکزی انجام شده است که هر دو جزء جنگل‌های سبز تابستانه (پهن‌برگ خزان ‌کننده مناطق معتدله) می‌باشند. همچنین در این پژوهش جنگل‌های راش اروپا مورد بررسی قرار گرفته و نیز انواع طبقه‌بندی این جنگل‌ها معرفی شده است.یافته‌ها: طول دوره رویش گیاهی در جنگل‌های شمال ایران 6 الی 8 ماه است، اما در جنگل‌های اروپای مرکزی 4 الی 6 ماه می‌باشد. جنگل‌های شمال ایران در مقایسه با جنگل‌های معتدله پهن‌برگ اروپای مرکزی دارای تنوع گونه‌ای بسیار بالاتر می‌باشد و تعداد گونه‌های درختی این جنگل‌های حدود 80 گونه است. این در حالی است که تعداد گونه‌های درختی جنگل‌های اروپای مرکزی 20 گونه می‌باشد.بحث و نتیجه‌گیری: با توجه به نتایج این تحقیق 54 گونه درختی و درختچه‌ای در جنگل‌های شمال ایران وجود دارند که در جنگل‌های اروپای مرکزی وجود ندارند و از طرف دیگر 8 گونه درختی و درختچه‌ای در جنگل‌های اروپای مرکزی رویش دارند که در جنگل‌های شمال ایران وجود ندارند. همچنین 20 گونه درختی و درختچه‌ای در هر دو این جنگل‌ها به صورت مشترک رشد می‌کنند. در این پژوهش به طور واضح نشان داده شد که غنای گیاهان چوبی جنگل‌های شمال ایران بسیار بیشتر از جنگل‌های معتدله پهن‌برگ اروپای مرکزی می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

488 - ارزیابی تناسب اراضی ایران برای کشت زرشک بر اساس خصوصیات خاک
حسن رضایی محمد باعقیده غلامعباس فلاح

زمینه و هدف: انتخاب نوع استفاده از اراضی، همواره بخشی از سیر تکاملی جوامـع انسـانی را تشـکیل داده است. بدین معنا که با تکامل تدریجی جوامع انسانی، در نوع نیازهای آنها نیز تغییر ایجاد شده است و درنتیجه جوامع مختلف، به لزوم تغییر در نحوة استفاده از اراضی پی برده انـد. هدف چکیده کامل

زمینه و هدف: انتخاب نوع استفاده از اراضی، همواره بخشی از سیر تکاملی جوامـع انسـانی را تشـکیل داده است. بدین معنا که با تکامل تدریجی جوامع انسانی، در نوع نیازهای آنها نیز تغییر ایجاد شده است و درنتیجه جوامع مختلف، به لزوم تغییر در نحوة استفاده از اراضی پی برده انـد. هدف از مطالعه حاضر، تعیین تناسب اراضی از منظر ویژگی های خاک شامل بافت خاک، هدایت الکترکی خاک و آهک خاک برای محصول زرشک در ایران می باشد. مواد و روش‌ها: با استفاده از نرم افزارArcGIS و میان یابی به روش کریجینگ، تعمیم داده های نقطه ای به پهنه ای و ترکیب نقشه ها، مکان های مناسب جهت کشت زرشک در ایران طی دوره آماری 20 ساله (2017-1997) انجام شده است. یافته‌ها: پس از شناسایی عوامل خاکی موثر در کشت زرشک بر اساس روش کریجینگ، به تجزیه و تحلیل داده های فضایی به کمک GIS پرداخته شد و نقشه مکان یابی مناطق مستعد کشت زرشک در سه طبقه مناطق مناسب، نسبتاَ مناسب و مناطق نامناسب مشخص شد. بحث و نتیجه گیری: از این تحقیق اطلاعات آگرو کلیمیایی مناسبی برای برنامه ریزان و مسوولین فراهم می‌کند تا با استفاده از این اطلاعات، فعالیت های توسعه ای کشاورزی در ایران را به انجام برسانند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

489 - تدابیر تنبیهی نظام حقوقی ایران در موضوع پسماندها (مطالعه تطبیقی با حقوق فرانسه)
سید هادی موسوی ابراهیم تقی زاده علی چهکندی نژاد

امروزه مدیریت پسماند یکی از ضروری ترین محورهای توسعه پایدار محسوب می شود. روند رو به گسترش تولید پسماندها، ضرورت توجه به این موضوع را دو چندان نموده است. پژوهش حاضر بر اساس روش توصیفی تحلیلی و با اتکاء به منابع کتابخانه ای اعم از کتب و پژوهش های انجام گرفته مرتبط ، صور چکیده کامل

امروزه مدیریت پسماند یکی از ضروری ترین محورهای توسعه پایدار محسوب می شود. روند رو به گسترش تولید پسماندها، ضرورت توجه به این موضوع را دو چندان نموده است. پژوهش حاضر بر اساس روش توصیفی تحلیلی و با اتکاء به منابع کتابخانه ای اعم از کتب و پژوهش های انجام گرفته مرتبط ، صورت پذیرفته است. در کشور ما، اصل 50 قانون اساسی و قانون مدیریت پسماند به صورت تخصصی و همچنین قوانین پراکنده دیگر از جمله قانون مجازات اسلامی، ظرفیت های قانونی مناسبی در مدیریت پسماند مقرر نموده است. از جمله سازوکارهای پیش بینی شده، ضمانت اجراهای کیفری برای مرتکبین اعمال خارج از چارچوب و ضوابط قانونی در حوزه پسماندها می باشد. بر خلاف برخی از کشورها که از دو ابزار حبس و جزای نقدی برای کنترل این موضوع بهره گرفته اند، سیاست تنبیهی نظام حقوقی ایران، مبتنی بر جریمه متخلف بوده و اشاره ای به حبس به عنوان مکانیزم بازدارنده ننموده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

490 - تحلیل نقش سیاست های گردشگری در ارتقاء جایگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران در قلمرو ژئوپلیتیکی شامات
مهدیه درویشی علیرضا استعلاجی سیمین ارمغان

زمینه و هدف: در حال حاضر ایران با توجه به توانایی بالقوه فراوان توسعه گردشگری، بنا به دلایل مختلفی توفیق چندانی در زمینه بهره برداری از این مزیت را نداشته است. نوع نگرش نسبت به گردشگری، سیاست های نامناسب گردشگری، تبلیغات منفی دشمنان ج ا ایران و عدم توجه به خدمات رفاهی چکیده کامل

زمینه و هدف: در حال حاضر ایران با توجه به توانایی بالقوه فراوان توسعه گردشگری، بنا به دلایل مختلفی توفیق چندانی در زمینه بهره برداری از این مزیت را نداشته است. نوع نگرش نسبت به گردشگری، سیاست های نامناسب گردشگری، تبلیغات منفی دشمنان ج ا ایران و عدم توجه به خدمات رفاهی توریستی گردشگری از موانع اصلی عدم توسعه گردشگری می باشد که در پژوهش حاضر یکی از این عوامل، نقش سیاست های گردشگری ج ا ایران در ارتقاء جایگاه دیپلماسی ج ا ایران در قلمرو ژئوپلیتیکی شامات مورد تحلیل قرار گرفته است . روش بررسی: این پژوهش با روش توصیفی-تحلیلی و کاربردی(عملی) و از نوع پژوهش های اکتشافی صورت گرفته است . جامعه آماری تحقیق را کلیه صاحب نظران حوزه های گردشگری و ژئوپلیتیک تشکیل می دهند که حجم نمونه آن بر اساس مدل کوکران تعداد 35 نفر تخمین زده شد. یافته ها: پژوهش حاضر با استفاده از آزمون میانگین، آزمون بینومیال تست و ضریب همبستگی پیرسون در نرم افزار spss به ارزیابی متغیرهای عوامل میزان موفقیت گردشگری جمهوری اسلامی ایران، ارزیابی سیاست های گردشگری جمهوری اسلامی ایران و رابطه سیاست گردشگری بر میزان موفقیت دیپلماسی گردشگری جمهوری اسلامی ایران در قلمرو ژئوپلیتیکی شامات می پردازد. بحث و نتیجه گیری: نتایج نشان داد که سیاست های گردشگری ج ا ایران با عوامل ساختاری و کارگزاری رابطه ای بسیار ضعیف و ضعیف دارند، سیاست های گردشگری با عوامل فرآیندی فاقد رابطه می باشد و این سیاست ها با عوامل زمینه ای از رابطه متوسطی برخوردار می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

491 - واسنجی تابش دریافتی سطح زمین در پهنه شمال‌شرق ایران
مهناز رستمیان امیرحسین حلبیان

تابش خورشیدی رسیده به سطح زمین (Rs)، در بسیاری از زمینه‌های مهندسی کشاورزی، آبیاری و هیدرولوژی کاربرد گسترده‌ای دارد و به این دلیل روش‌های مختلفی برای تخمین آن ارایه شده است که معادله آنگستروم پرسکات یکی از مهم‌ترین معادلات موجود در این زمینه است. این معادله دارای ضرای چکیده کامل

تابش خورشیدی رسیده به سطح زمین (Rs)، در بسیاری از زمینه‌های مهندسی کشاورزی، آبیاری و هیدرولوژی کاربرد گسترده‌ای دارد و به این دلیل روش‌های مختلفی برای تخمین آن ارایه شده است که معادله آنگستروم پرسکات یکی از مهم‌ترین معادلات موجود در این زمینه است. این معادله دارای ضرایب تجربی است که برای هر موقعیت متفاوت می‌باشند. به دلیل اهمیت Rs، روش‌های مختلفی برای تخمین آن توسعه داده شد. پژوهش حاضر با استفاده از داده‌های میانگین روزانه ساعت آفتابی ایستگاه‌های سینوپتیک وابسته به اداره کل هواشناسی کشور در گستره خراسان‌شمالی، خراسان‌رضوی و خراستان جنوبی، طی بازه‌ی 2016-1988 به برآورد تابش رسیده به سطح زمین پرداخته است. جهت برآورد تابش خورشیدی در سطح زمین از روش انگستروم_ پرسکات بهره گرفته شد. در این پژوهش با استفاده از روش فرر ضرایب a و b محاسبه و سپس در معادله آنگسترم جایگذاری گردید، در نهایت با استفاده از مدل درون‌یابی کریجینگ نقشه‌های هم‌ارزش تابش گستره مورد مطالعه ترسیم و تحلیل گردید. نتایج این پژوهش نشان داد که مناطق جنوب، جنوب شرق منطقه مورد مطالعه، به‌خصوص ایستگاه نهبندان پتانسیل دریافت تابش خورشیدی، بیش‌تری دارند. کمینه مقادیر تابش دریافتی ماهانه‌ی در ماه‌های آذر و دی در شمال و شمال‌غرب منطقه مورد مطالعه قرار دارد، که به ترتیب مقادیر 36/7، 98/7 مگاژول بر متر مربع می‌باشد. بیشینه مقدار تابش دریافتی، در ماه تیر با مقدار 24/30 مگاژول بر مترمربع اتفاق می‌افتد و مناطق جنوب و جنوب‌شرق تا مرکز پهنه به‌خصوص ایستگاه نهبندان و به ترتیب فصول تابستان و بهار از نظر دریافت تابش خورشیدی، پتانسیل بیش‌‌تری دارند پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

492 - بررسی مؤلفه های عرفانی در متون دو مکتب اسلامی و هندی(باتیکه بر دیدگاههای مولوی و محمد داراشکوه)
قاسم احمدی فاطمه لاجوردی محمدرضا عدلی

10.30495/clq.2023.1947429.2333

ریشه مشترکات فرهنگی، ادبی و دینی ایران و هند را می توان از گذشته های بسیار دور جستجو کرد و بسیاری از مضامین و تمثیلات مورد استفاده در متون عرفانی ایرانی و هندی مشابه یکدیگر هستند. شباهت بین تصوف اسلامی با عرفان دیگر اقوام جهان، بی شک در خور توجه بسیار است، اگرچه ویژگی ه چکیده کامل

ریشه مشترکات فرهنگی، ادبی و دینی ایران و هند را می توان از گذشته های بسیار دور جستجو کرد و بسیاری از مضامین و تمثیلات مورد استفاده در متون عرفانی ایرانی و هندی مشابه یکدیگر هستند. شباهت بین تصوف اسلامی با عرفان دیگر اقوام جهان، بی شک در خور توجه بسیار است، اگرچه ویژگی های مشترکی در تجارب عرفان جهان وجود دارد اما نباید انتظار داشت که همیشه و همه جا با کلمات مشابهی بیان شده باشند. در این مقاله شباهت‌های موجود در میان بعضی از آداب و آیین‌های دو مکتب عرفانی اسلامی و هندی بررسی شده است. از مطالعۀ دقیق منابع هندی و کتاب‌های صوفی فارسی، در روش‌های تربیتی و سیر و سلوک شباهت‌های زیادی دیده می‌شود که مهمترین آن‌ها عبارتند از: ارزش وجود انسان و اهمیت آن در ادبیات عرفانی ایران و هند، تجلی عشق و معرفت در عرفان ایرانی و هندی، تعدد منازل و مقامات سلوک، ارزش و اهمیت مقام دل، ارزش مقام پیر و مرشد، زهد و ریاضت، مبارزه با نفس، نظریۀ فنا. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

493 - بررسی بازتاب واژه های عربی و هندی در فرهنگ بحر عجم
ژاله شفیعی ابوالقاسم رادفر حمید طبسی

10.30495/clq.2022.679127

یکی از مسائل مهم در پژوهش‌های ادبیات تطبیقی، واکاوی بازتاب واژگان و ساختارهای زبانی در ادبیات ملّت‌های مختلف است. بدون شک روابط بین ملّت‌های مختلف در طول قرن‌های گذشته، موجب تبادلات فرهنگی گردید. چنین روابطی در میان سرزمین ایران از یک سو و کشورهای عربی و شبه قارّۀ هند ا چکیده کامل

یکی از مسائل مهم در پژوهش‌های ادبیات تطبیقی، واکاوی بازتاب واژگان و ساختارهای زبانی در ادبیات ملّت‌های مختلف است. بدون شک روابط بین ملّت‌های مختلف در طول قرن‌های گذشته، موجب تبادلات فرهنگی گردید. چنین روابطی در میان سرزمین ایران از یک سو و کشورهای عربی و شبه قارّۀ هند از سوی دیگر موجب ورود کلمات فارسی به زبان عربی و هندی شد. یکی از مهمترین گروههای زبانی، هند و اروپایی است که همۀ زبان های شبه قارّۀ هند، ایران و نیز اروپایی را شامل می‌شود که تحت تأثیر عوامل گوناگونی مانند تسلط حاکمان مسلمان، مهاجرت ادیبان ایرانی، فتوحات، خویشاوندی دو زبان و فرهنگ و ... تبادل واژگانی میان آن‌ها صورت پذیرفته است. در این پژوهش با روش توصیفی - تحلیلی و استفاده از منابع کتابخانه‌ای به واکاوی بازتاب برخی واژگان عربی و هندی در فرهنگ بحر عجم پرداخته شد و چنین استنتاج گشت که واژگان فارسی دخیل در زبان هندی عبارتند از: کلماتی که از عربی گرفته شده-اند و در زبان هندی یا دقیقاً به همان معنا به کار می‌روند، یا تلفّظ، معنا، مفهوم و یا ساختار آن‌ها تغییر یافته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

494 - نگاهی تطبیقی بر «استعمار و استبداد ستیزی» در اشعار بشری البستانی و طاهره صفارزاده
بهنام فعلی عنایت الله فاتحی نژاد لطیفه سلامت باویل

10.30495/clq.2021.685284

بشری البستانی در شعر معاصر عربی و طاهره صفارزاده در عرصه ادبیات معاصر فارسی از منادیان حقیقی استبدادستیزی به شمار می‌آیند. دو شاعر مذکور که نماینده قشر بااحساس و آگاه و فرهیخته جامعه خود هستند توانستند با تلاشی گسترده به سرودن شعرهای مهیج و تحریک احساسات خفته مردم مبادر چکیده کامل

بشری البستانی در شعر معاصر عربی و طاهره صفارزاده در عرصه ادبیات معاصر فارسی از منادیان حقیقی استبدادستیزی به شمار می‌آیند. دو شاعر مذکور که نماینده قشر بااحساس و آگاه و فرهیخته جامعه خود هستند توانستند با تلاشی گسترده به سرودن شعرهای مهیج و تحریک احساسات خفته مردم مبادرت ورزند تا علاوه بر تأثیرگذاری در حوادث و رویدادها، در راستای مصالح سرزمینشان آثار ادبی ماندگاری از خود بر جای گذارند. پژوهش حاضر که از نوع توصیفی تحلیلی است و با روش کتابخانه‌ای صورت گرفته به دنبال آن است تا مفهوم استبدادستیزی را که از مهم‌ترین مضامین مشترک اشعار این دو شاعر می‌باشد از منظر ادبیات تطبیقی مورد بررسی قرار دهد. نتایج مقاله پیش رو حاکی از آن است که مهم ترین بن مایه های مشترک در شعر این دو شاعر مقاومت عبارت‌اند از مفاهیمی چون بیان وضعیت اسفبار کشور، پرده برداشتن از ظلم و ستم دشمنان داخلی و استعمارگران و آثار و تبعه هجوم آن‌ها بر کشور عراق و ایران و در نهایت دعوت مردم به حفظ وحدت جهت پیروزی بر دشمنان. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

495 - واکاوی فرآیند هویت و توسعه در تاریخ بیهقی و کلیله و دمنه
لیلا کامرانی پروانه عادل زاده کامران پاشایی فخری

10.30495/clq.2022.691940

درک کامل و عمیق آثار ادبی منوط به بررسی هر یک از آن‌ها از جنبه‌های مختلف است. تاریخ بیهقی ازآنجایی‌که حاوی پیام‌هایی در حوزه‌ی تاریخ، حکمت و سیاست است پیش از هر چیزی غالباً از منظر اوضاع اجتماعی و جریانات حکومتی و سیاسی موردبررسی و پژوهش قرارگرفته است اما این کتاب غیر ا چکیده کامل

درک کامل و عمیق آثار ادبی منوط به بررسی هر یک از آن‌ها از جنبه‌های مختلف است. تاریخ بیهقی ازآنجایی‌که حاوی پیام‌هایی در حوزه‌ی تاریخ، حکمت و سیاست است پیش از هر چیزی غالباً از منظر اوضاع اجتماعی و جریانات حکومتی و سیاسی موردبررسی و پژوهش قرارگرفته است اما این کتاب غیر از مؤلفه‌های مربوط به سیاست، حکومت و تاریخ، طیف وسیعی از موضوعاتی را که غالباً دارای هویتی جدا از تاریخ و سیاست مُدن هستند شامل می‌شود.در این مقاله، با تعمق در روایـت تـاریخی بیهقـی بـا بهره‌گیری از گفتمـان فرکلاف به دنبال دستیابی بـه واکاوی فرآیند هویت و توسعه مؤلف هستیم و در ورای زبـان مولف، نگرشی که شالوده اصلی هویت و توسعه اوست جستجومی کنیم.همچنین کتاب کلیله و دمنه از آنجایی که حاوی پیام هایی در حوزه ی تاریخ، حکمت و سیاست است پیش از هر چیزی غالباً از منظر اوضاع اجتماعی و جریانات حکومتی و سیاسی مورد بررسی و پژوهش قرار گرفته است و با تمامی قدرو ارزشی که می توان برای تحقیقات به عمل آمده قائل شد بایستی توجّه داشت که مفاهیمی از قبیل توصیه به رعایت اخلاق، توسعه ی اقتصادی، مفاهیم اعتقادی و مذهبی و .. از نظرها دور مانده است. کلمات کلیدی: تاریخ بیهقی،کلیله و دمنه،ادبیات بینا رشته ای، هویت ایرانی- اسلامی، توسعه‌ی ایرانی- اسلامی پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

496 - بررسی تطبیقی مضامین مشترک در موضوع شهید و شهادت در اشعار پایداری معاصر فارسی و عربی
زهرا علوی علی عشقی سردهی ابوالقاسم امیر احمدی

10.30495/clq.2023.1986152.2560

ادبیات پایداری مضامین گسترده و متنوعی دارد که یکی از شاخص‌ترین آنان شهید و شهادت است. شهید و شهادت مقوله ایست که در اغلب نبردهای مقدس از آن یاد می شود و روی سخن بسیاری از شاعران عرصۀ مقاومت با آنان است. در دین اسلام نیز به این مساله اهمیت والایی داده شده و اسلام کسانی ر چکیده کامل

ادبیات پایداری مضامین گسترده و متنوعی دارد که یکی از شاخص‌ترین آنان شهید و شهادت است. شهید و شهادت مقوله ایست که در اغلب نبردهای مقدس از آن یاد می شود و روی سخن بسیاری از شاعران عرصۀ مقاومت با آنان است. در دین اسلام نیز به این مساله اهمیت والایی داده شده و اسلام کسانی را که در راه خدا جانفشانی می کنند و جان خود را از دست می دهند زنده نمی پندارد. بلکه زندگانی هستند که در نزد خدای خود آرمیده اند. بزرگداشت و تکریم شهیدان میهن که جان خویش را در راه پاسداری از وطن و دین ایفا کردند نیز از مضامین دیگر شعر پایداری است.این پژوهش در صدد بررسی تطبیقی مفهوم شهید و شهادت در اشعار شاعران ایران و عرب است. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که شاعران معاصر انقلابی ایران و عرب، در اشعار خویش از این مفهوم، بسیار بهره برده‌اند و در اشعار ایشان مضامینی مربوط به شهید و شهادت شامل : ستایش مقام شهید، انتقام خون شهید، مرثیه سرایی برای او و به کارگیری نماد، است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

497 - ادبیات تطبیقی در ایران از لابه‌لای همایش‌ها
ناهید حجازی

یکی از شاخص‌های رشد و بالندگی در هر علمی برگزاری همایش‌های تخصصی در آن علم به‌خصوص در مجامع دانشگاهی است. نخستین همایش در تاریخ این رشته از پژوهش‌های ادبی یعنی ادبیات تطبیقی به سال 1878 در پاریس باز می‌گردد. در ایران انجمن ادبیات تطبیقی نداریم یا دست‌کم فعال نیست. این ح چکیده کامل

یکی از شاخص‌های رشد و بالندگی در هر علمی برگزاری همایش‌های تخصصی در آن علم به‌خصوص در مجامع دانشگاهی است. نخستین همایش در تاریخ این رشته از پژوهش‌های ادبی یعنی ادبیات تطبیقی به سال 1878 در پاریس باز می‌گردد. در ایران انجمن ادبیات تطبیقی نداریم یا دست‌کم فعال نیست. این حوزه در دانشگاه‌های ایران بیش از هفت دهه (از 1317) سابقه ندارد و از اواخر دهه هفتاد شمسی بود که دانشگاه‌ها همایش‌هایی را در موضوع ادبیات تطبیقی‌ برگزار کردند. مقاله حاضر به آسیب‌شناسی علمی همایش‌های برگزارشده در این رشته می‌پردازد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

498 - بررسى مقایسه اى تحولات شعر معاصر عربى از عصر نهضت به بعد و تحولات شعر معاصر فارسى از عصر مشروطیت به بعد
زهرا خسروى

مقاله حاضر مشتمل بر سه بخش است:در بخش نخست، تحولات شعر معاصر عربى از عصر نهضت به بعد بررسى و پس از ذکرعوامل تحول ادبى، دگرگونى هاى پدیدآمده در شعر عربى و تأثیرپذیرى آن از ادب غربىبیان شده است. بخش دوم مقاله، به بررسى عوامل جامعه شناختى تحوّل ادبى در کشور ما که به بیدارى چکیده کامل

مقاله حاضر مشتمل بر سه بخش است:در بخش نخست، تحولات شعر معاصر عربى از عصر نهضت به بعد بررسى و پس از ذکرعوامل تحول ادبى، دگرگونى هاى پدیدآمده در شعر عربى و تأثیرپذیرى آن از ادب غربىبیان شده است. بخش دوم مقاله، به بررسى عوامل جامعه شناختى تحوّل ادبى در کشور ما که به بیدارىاجتماعى فکرى مردم ایران منجر شد و درنهایت، زمینه ایجاد انقلاب مشروطه را فراهم ساخت، اختصاص دارد. در این مورد، دیدگاه هاى جامعه شناختى باختین و لوتمان مدنظرقرار گرفته و درپى آن، ویژگى هاى شعر این دوره بیان شده است. در بخش سوم مقاله، اشتراکات ادبى شعر پارسى پس از عصر مشروطه و شعر عربى پساز عصر نهضت بررسى شده که این اشتراکات، هم در بیان عوامل تحول و هم در تحولات ادبى پدیدآمده در شعر هر دو ملت یکسان است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

499 - مادر از دیدگاه دو ادیب معاصر: پروین اعتصامی و انیسه عبّود
مریم پیکان پور

در ادبیات به طور عام و در ادبیات ایران و سوریه به طور خاص، غالباً شخصیت واقعیموجود زن در جامعه ترسیم شده؛ و از آنجا که همیشه ادبیات آینة تمام نمای زندگی واقعی و واقعیت اجتماع است، می توان از این مقوله ها دریافت که زن در جامعه نقش مهم وکلیدی دارد و اینکه آیا در جامعة ایر چکیده کامل

در ادبیات به طور عام و در ادبیات ایران و سوریه به طور خاص، غالباً شخصیت واقعیموجود زن در جامعه ترسیم شده؛ و از آنجا که همیشه ادبیات آینة تمام نمای زندگی واقعی و واقعیت اجتماع است، می توان از این مقوله ها دریافت که زن در جامعه نقش مهم وکلیدی دارد و اینکه آیا در جامعة ایران و سوریه به زن چنین بهایی داده شده است یا نه، خود جای بحث است.آنچه مسلّم است، نتیجة حاصل از این تحقیق که برگرفته از رمان النعنع البرّی از انیسه زن عبود در سوریه و دیوان پروین اعتصامی و افکار او در ایران است، این است کهبه عنوان مادر، معمولاً سنگ صبور و مرکز مهر و عطوفت خانواده، و در بسیاری از موارد،سپر بلای فرزندان خود است. اما زن به عنوان یک همسر، متأسفانه جایگاه قاب لتوجهی ندارد و مردان در این جوامع،همیشه خود را سرآمد و فرمانده و ب هنوعی، ارباب همسر خود می دانند و به این ترتیب، شخصیت زنان را تحقیر می کنند. البته حضور زن در محافل علمی و عرصه های مختلففعالیت های سیاسی و اجتماعی و فرهنگی تقریباً کمرنگ است و آنچه بیشتر مشاهدهمی شود، دربین نسل جوان است که متأسفانه این حضور، حضوری متأثر از فرهنگ هایغربی است، یعنی بیش از آنکه به علم و دانش اهمیت داده شود، در چنین محافلی بهمسائل جانبی، ازجمله بدحجابی و غر بزدگی گرایش و سوق داده می شوند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

500 - بررسی تطبیقی اسطورۀ گاو در اساطیر ملل مختلف
سیدکریم سجادی راد صدیقه سجادی راد

دین و اساطیر هیچ ملتی را نمی‌توان جدا از بافت تاریخی آن دریافت و اساطیر نمایندۀ پیشینۀ فرهنگی و عقاید و تفکرات ملل مختلف است. رابطۀ انسان و حیوانات، همچنین انسان و خدایان، در اساطیر و روایات کهن از اهمیت خاصی برخوردار بوده است. در این میان گاو به خاطر ویژگی‌ها و مشخصه‌ه چکیده کامل

دین و اساطیر هیچ ملتی را نمی‌توان جدا از بافت تاریخی آن دریافت و اساطیر نمایندۀ پیشینۀ فرهنگی و عقاید و تفکرات ملل مختلف است. رابطۀ انسان و حیوانات، همچنین انسان و خدایان، در اساطیر و روایات کهن از اهمیت خاصی برخوردار بوده است. در این میان گاو به خاطر ویژگی‌ها و مشخصه‌های خاص، بیشتر مورد توجه بوده است. این نوشتار به بررسی موقعیت و جایگاه گاو در اساطیر و به دلایل اهمیت آن در اساطیر و فولکلور ایران و برخی ملل دیگر از جمله مصر، چین، یونان، هند و... پرداخته است؛ چراکه هرگاه یک اثر ادبی در کنار اثری دیگر مورد مقایسه قرار گیرد و هر یک از آن‌ها در مقام مقایسه با دیگری مورد ارزیابی قرار گیرند، معنایی عمیق‌تر را به نمایش می‌گذارند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

501 - سبک‌شناسی اشعار اخوان ثالث درباره جنگ تحمیلی؛ با تکیه بر سطح فکری
رضا زرین کمر محمدمهدی سیار

شاعرانی که درباره جنگ تحمیلی سروده اند؛ به دو دسته تقسیم می شوند؛ دسته اول شاعران برآمده و متأثر از جریان انقلاب اسلامی هستند که حیات ادبی و هنری آن‌ها در دوران انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی شکل گرفته و یا برجسته شده است. دسته دوم را شاعرانی تشکیل می دهند که پیش از انقلاب چکیده کامل

شاعرانی که درباره جنگ تحمیلی سروده اند؛ به دو دسته تقسیم می شوند؛ دسته اول شاعران برآمده و متأثر از جریان انقلاب اسلامی هستند که حیات ادبی و هنری آن‌ها در دوران انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی شکل گرفته و یا برجسته شده است. دسته دوم را شاعرانی تشکیل می دهند که پیش از انقلاب اسلامی شهرت و نام قابل توجهی داشتند و به ضرورت و احساس وظیفه درباره جنگ تحمیلی سروده اند. مهدی اخوان ثالث از دسته دوم است. او پیش از انقلاب اسلامی، شاعری صاحب سبک و برجسته بود و با آغاز جنگ، زبان حماسی و هنری شاعری خود را برای نجات کشور از تجاوز بیگانه به کار گرفت. این پژوهش به بررسی اشعار اخوان ثالث درباره جنگ تحمیلی می‌پردازد و از منظر سبک شناسی- با تکیه بر سطح فکری- آن‌ها را تحلیل می کند. دستاورد پژوهش ناظر بر آن است که اخوان، به عنوان شاعری ایران دوست و پیش کسوت، به رغم اختلاف نظرهایی که از نظر آیینی و سیاسی با گفتمان مسلط و شاعران جریان انقلاب اسلامی داشت، در اشعار جنگی خود تا حد قابل ملاحظه ای به الگوی هویتی مطلوب حاکمیت نزدیک می شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

502 - گرشاسب و هراکلس(بحثی در اسطوره شناسی تطبیقی)
مه دخت پورخالقی چترودی حمید طبسی

اساطیر ملی هر کشوری، روایتگر سرگذشت قدسی ابر انسانها و پهلوانان آن کشور است که در طی روزگاران در اذهان اسطوره پرداز مردمان شکل گرفته و به تدریج بنیانهای حماسی فرهنگ و ادبیات آن سرزمین را پدید آورده است. در این نوشتار، ضمن تأکید بر ضرورت مقایسه اساطیر یونانی با اساطیر ا چکیده کامل

اساطیر ملی هر کشوری، روایتگر سرگذشت قدسی ابر انسانها و پهلوانان آن کشور است که در طی روزگاران در اذهان اسطوره پرداز مردمان شکل گرفته و به تدریج بنیانهای حماسی فرهنگ و ادبیات آن سرزمین را پدید آورده است. در این نوشتار، ضمن تأکید بر ضرورت مقایسه اساطیر یونانی با اساطیر ایرانی مندرج در اوستا و متون ادبی پهلوی، به بیان برخی همسانی های میان گرشاسب آریایی و هراکلس یونانی پرداخته ایم و برخی کردارهای پهلوانی آنان نظیر جدال با پرندگان اهریمنی، جاودانگی و بی مرگی را برشمرده ایم. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

503 - بررسی تطبیقی مفهوم فلسفی زمان در ادبیات
کیان پیشکار نوشین ناصری

مفهوم "زمان" بدون درنظرگرفتن معنای فلسفی آن به شکلی که هایدگر، سارتر، شوپنهاور، ویتگنشتاین و عده‌ای دیگر به آن نگریسته‌اند، شاید زیاد پرمایه و معنی‌دار نباشد اما معنای زمان بدون قراردادن در چارچوب فلسفی، می‌تواند به تنهایی نیز معنای عمیق و دل‌انگیزی داشته باشد. آیا امکا چکیده کامل

مفهوم "زمان" بدون درنظرگرفتن معنای فلسفی آن به شکلی که هایدگر، سارتر، شوپنهاور، ویتگنشتاین و عده‌ای دیگر به آن نگریسته‌اند، شاید زیاد پرمایه و معنی‌دار نباشد اما معنای زمان بدون قراردادن در چارچوب فلسفی، می‌تواند به تنهایی نیز معنای عمیق و دل‌انگیزی داشته باشد. آیا امکان وجود زندگی بدون آنچه که ما را محدوده زمانی می‌نامیم وجود دارد؟ آیا اگر چارچوب‌های زمانی حال آینده و گذشته را کنار بگذاریم و یا اگر این‌ها را در ادبیات به هم بیامیزیم، به مرزها و مفاهیم جدیدی در نقد ادبیات و پی بردن به مشکل انسانی در تلاش برای فرار از مفهوم زمان خواهیم رسید؟ این مقاله در تلاش است که نظرات چند تن از نمایشنامه‌نویسان، شاعران و رمان‌نویسان مختلف غربی و ایرانی را در مورد اهمیت زمان بدون در نظر گرفتن مفهوم فلسفی (تسلسل در بحث) بررسی کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

504 - نخستین شاعران تأثیرگذار در غرب(سعدی، خیام، فردوسی)
امیراسماعیل آذر مریم برزگر

فرهنگ ایران از قرن یازدهم و دوازدهم میلادی توسط کشیشانی که برای ترویج مذهب به ایران آمده بودند به اروپا منتقل شد. از آن زمان ترجمه آثار فارسی به زبان‌های اروپایی آغاز شد. معمولاً سه گروه به شرق سفر می‌کردند: اعضای هیأت‌های سیاسی، مستشرقین و گردشگران که پس از بازگشت با ن چکیده کامل

فرهنگ ایران از قرن یازدهم و دوازدهم میلادی توسط کشیشانی که برای ترویج مذهب به ایران آمده بودند به اروپا منتقل شد. از آن زمان ترجمه آثار فارسی به زبان‌های اروپایی آغاز شد. معمولاً سه گروه به شرق سفر می‌کردند: اعضای هیأت‌های سیاسی، مستشرقین و گردشگران که پس از بازگشت با نوشتن سفرنامه‌ها به معرفی ایران و فرهنگ آن همت می‌گماردند.. اولین شاعر فارسی‌زبان که مورد توجه اروپا قرار گرفت سعدی است. شاعرانی چون لافونتن، دوسنسه، ولتر، لوبایی و ... از او الهام پذیرفتند. خیام توسط ترجمه فیتز جرالد و نیکلا به اروپا معرفی شد. بوشور، ژان لاهور، و گوتیه متأثر از خیام آثار ادبی خود را خلق کردند. فردوسی با ترجمه‌های چمپیون، آتکینسون و ژول مول به اروپا شناسانده شد و شخصیتی چون ماتیو آرنولد با الهام از شاهنامه داستان سهراب و رستم را خلق نمود. بنابراین سه شاعر یادشده نخستین شاعرانی بودند که راه زبان و ادبیات فارسی را به اروپا باز کردند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

505 - درآمدی بر تاریخ تحول و نوگرایی در ایران و مصر با تأکید بر دیدگاه‌های عبدالرحیم طالبوف و رفاعه طهطاوی
حسن دادخواه محمدرضا علم معصومه تنگستانی

ایران و مصر در زمینه‌های گوناگون، مشترکات فراوانی با یکدیگر دارند. این مشترکات، مشابهت‌های زیادی را در مسیر تحولات این دو سرزمین ایجاد نموده که مهم‌ترین آن، زمینه‌های ایجاد تحولات فکری و علمی در هر دو کشور است. دو شخصیتی که در عصر نوین، نقش برجسته‌ای در بیداری مردم و تح چکیده کامل

ایران و مصر در زمینه‌های گوناگون، مشترکات فراوانی با یکدیگر دارند. این مشترکات، مشابهت‌های زیادی را در مسیر تحولات این دو سرزمین ایجاد نموده که مهم‌ترین آن، زمینه‌های ایجاد تحولات فکری و علمی در هر دو کشور است. دو شخصیتی که در عصر نوین، نقش برجسته‌ای در بیداری مردم و تحولات فکری و علمی این دو کشور بر عهده داشتند؛ عبدالرحیم طالبوف تبریزی در ایران و رفاعه طهطاوی در مصر است. این دو اندیشمند، بحران عقب‌ماندگی علمی را در جامعه خود به خوبی احساس کردند و در پی یافتن راه برون‌رفت از آن و نجات کشور خویش، کوشش‌های فراوانی نمودند. این نوشته می‌کوشد تا نگرش و عملکرد این دو روشنفکر را درباره ضرورت تحول و نوگرایی فکری و علمی در جامعه خویش، مورد بررسی و مقایسه قرار دهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

506 - مقایسه جلوه‌های ادبیات مقاومت در شعر علی فوده و فرخی یزدی
طیبه فدوی مسعود باوان پوری نرگس لرستانی

ادبیات مقاومت از مهم ترین سنگرهای فرهنگی ملت های تحت سلطه است. این واژه همواره با ظلم ستیزی عجین شده و آن را تداعی می کند. این نوع از ادبیات از پیشینه ای طولانی در طول تاریخ بهره مند است که به علت ظلم و ستم حاکم در کشورهای مسلمان از جانب بیگانگان و نیز جنگ‌هایی که بر آن چکیده کامل

ادبیات مقاومت از مهم ترین سنگرهای فرهنگی ملت های تحت سلطه است. این واژه همواره با ظلم ستیزی عجین شده و آن را تداعی می کند. این نوع از ادبیات از پیشینه ای طولانی در طول تاریخ بهره مند است که به علت ظلم و ستم حاکم در کشورهای مسلمان از جانب بیگانگان و نیز جنگ‌هایی که بر آنان تحمیل شده است از نمود خاصی برخوردار است. کشورهای ایران و فلسطین دو نمونه والا از این کشورها هستند. علی فوده از شاعرانی است که توجه ویژه ای به فلسطین دارد. فرخی یزدی شاعر مشروطه، از شاعران ایرانی است که با شعر خویش به دفاع از ملت خود در برابر بیگانگان و ظلم و ستم داخلی پرداخته و غیرت و هویت ملی و وطن دوستی، دعوت به مبارزه، انتقاد از اوضاع پریشان سیاسی و تلاش برای بیدارسازی مردم از مضامین مشترک در شعر دو شاعر است. این پژوهش در پی آن است که با استفاده از ابزار کتابخانه ای و با روش توصیفی- تحلیلی بر مبنای مکتب آمریکایی ادبیات تطبیقی ضمن بیان مضامین ادبیات مقاومت در شعر هر دو شاعر، به مقایسه این مضامین در شعر آن‌ها بپردازد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

507 - مقایسه مضامین اجتماعی در اشعار پروین اعتصامی و احمد صافی النجفی
رمضان رضائی

در جهان معاصر و در طی یک قرن گذشته سرنوشت برخی ملت&zwnj;ها شباهت زیادی به هم داشته و مسائل اجتماعی آنها نیز به همین خاطر شبیه هم شده است. مقاله حاضر با هدف مقایسه مسائل اجتماعی در اشعار دو شاعر معاصر، پروین اعتصامی و احمد صافی النجفی تدوین شده است هر چند که ممکن است این چکیده کامل

در جهان معاصر و در طی یک قرن گذشته سرنوشت برخی ملت&zwnj;ها شباهت زیادی به هم داشته و مسائل اجتماعی آنها نیز به همین خاطر شبیه هم شده است. مقاله حاضر با هدف مقایسه مسائل اجتماعی در اشعار دو شاعر معاصر، پروین اعتصامی و احمد صافی النجفی تدوین شده است هر چند که ممکن است این دو شاعر در بسیاری از جهات اثر مستقیمی در یکدیگر نداشته&zwnj;اند، اما آن دو با وجود تفاوت در جنس&zwnj; یعنی در زن و مرد بودن، به مسائلی از قبیل وطن&zwnj;پرستی، دفاع از آزادی و آزادی&zwnj;خواهی و بیان درد فقرا و یتیمان پرداخته و نیز دردهای اجتماعی ، سکوت ، خفقان و استبداد حاکم بر زمان خویش را بیان کرده&zwnj;اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

508 - نگاهی تطبیقی به داستان‌نویسی فئودور داستایوسکی وغلامحسین ساعدی
فرهاد طهماسبی مریم السادات سجودی

در مقالة حاضر سعی شده است نشان داده شود ادبیات داستانی نوین ایران از ادبیات داستانی جهان تأثیر پذیرفته است. با مطالعة آثار داستانی معاصر روشن می&zwnj;شود که ایرانیان پس از آشنایی با آثار ادبی مدرن دنیا، تحت تأثیر شیوه&zwnj;ها و مکاتب ادبی جهان قرار گرفتند. بنابر برخی مل چکیده کامل

در مقالة حاضر سعی شده است نشان داده شود ادبیات داستانی نوین ایران از ادبیات داستانی جهان تأثیر پذیرفته است. با مطالعة آثار داستانی معاصر روشن می&zwnj;شود که ایرانیان پس از آشنایی با آثار ادبی مدرن دنیا، تحت تأثیر شیوه&zwnj;ها و مکاتب ادبی جهان قرار گرفتند. بنابر برخی ملاحظات سیاسی و ایدئولوژیک، تأثیرپذیری داستان&zwnj;نویسان ایرانی از آثار ادبیات روسیه، بیش از سایر کشورها بوده&zwnj;است. مؤلفان با انتخاب داستایوسکی و ساعدی ـ به&zwnj;عنوان دو داستان&zwnj;نویس و نمایندة دو فرهنگ و از دو زمان متفاوت ـ نتیجه می&zwnj;گیرند که نویسندة روس چگونه بر سبک نویسندة ایرانی اثر گذاشته است. در این مقاله تلاش شده است برخی شباهت&zwnj;ها و تفاوت&zwnj;های این دو نویسنده در سبک و شیوة کار و مضامین نشان داده شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

509 - بررسی تطبیقی علل پیدایش رمان‌نویسی در ایران و مصر
مهین‌دخت فرخ‌نیا فرزانه بوریازاده

یکی از زمینه‌های پژوهشی ادبیات‌تطبیقی، بررسی بستر تکوینی انواع ادبی و چگونگی رشد و گسترش آنهاست. ادبیات داستانی، به‌ویژه رمان‌نویسی یکی از زمینه‌های جالب توجه و مهم در عرصۀ پژوهش‌های تطبیقی است. در این مقاله که به روش کتابخانه‌ای تهیه شده، علل پیدایش رمان‌نویسی در ایران چکیده کامل

یکی از زمینه‌های پژوهشی ادبیات‌تطبیقی، بررسی بستر تکوینی انواع ادبی و چگونگی رشد و گسترش آنهاست. ادبیات داستانی، به‌ویژه رمان‌نویسی یکی از زمینه‌های جالب توجه و مهم در عرصۀ پژوهش‌های تطبیقی است. در این مقاله که به روش کتابخانه‌ای تهیه شده، علل پیدایش رمان‌نویسی در ایران و کشور مصر که مهم‌ترین حوزۀ ادبیات داستانی ادبیات عرب محسوب می‌شود، بررسی شده است. این بررسی به‌منظور پاسخ دادن به این پرسش انجام شده که آیا در بین علل شکل‌گیری رمان در دو کشور می‌توان به علل مشترک دست یافت و در صورت وجود چنین عواملی، دلایل این اشتراک چیست؟ رمان به‌شیوة امروزیِ آن در ایران و مصر، کمابیش، هم‌ْزمان و درنیمة دوم قرن نوزدهم به‌وجود آمده است و به دلیل شرایط یکسان سیاسی‌ـ‌ اجتماعی و شروع نهضت‌های تجددخواه، عوامل مشترکی در پیدایش رمان‌نویسی در هر دو کشور نقش داشته‌اند. در این جستار، علل مشترک پیدایش رمان؛ از جمله پیدایش صنعت چاپ، تأسیس مراکز علمی، ترجمه و تأثیرپذیری از فرهنگ غرب و به‌وجودآمدن طبقۀ روشنفکر، توصیف و تحلیل شده و نخستین آثار مهم در این دو بستر فرهنگی معرفی شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

510 - نگاهی تطبیقی به آثار مشاهیر ایران در ادبیات عرب
سیدحسین موسوی‌نژاد فریبرز حسینجانزاده

در این مقاله بنا داریم مشاهیر ایران در ابیات عرب را معرفی کنیم. برای این مهم به بررسی ادوار تاریخ ادبیات پرداختیم و روشن شد که سهم ایرانیان در تبلور ادبیات عربی چشمگیر است. اسلام با ورود به ایران طرفدارانی پیدا کرد، و اختلاط اعراب با ایرانیان باعث شد تا فرهنگ دو کشور بر چکیده کامل

در این مقاله بنا داریم مشاهیر ایران در ابیات عرب را معرفی کنیم. برای این مهم به بررسی ادوار تاریخ ادبیات پرداختیم و روشن شد که سهم ایرانیان در تبلور ادبیات عربی چشمگیر است. اسلام با ورود به ایران طرفدارانی پیدا کرد، و اختلاط اعراب با ایرانیان باعث شد تا فرهنگ دو کشور بر یکدیگر تأثیر بگذارد. این تأثیر در دوره اموی کم‌رنگ‌تر است چون حکومت اموی همواره نژاد عرب را بر غیر عرب به خصوص ایرانیان ترجیح می‌داد و همین باعث شد که ایرانیان کم‌تر در این دوره وارد حوزه ادبی شوند. ولی اختلاط شدید و رفعت مقام ایرانیان در دوره عباسی در ظهور چهره‌های مذهبی، ادبی و علمی سهم شایسته‌ای دارد. در این مقاله با برخی مشاهیر که بیش‌تر چهره‌های ادبی هستند آشنا‌ می‌شویم و با نگاهی تطبیقی به بررسی آثار آن‌ها می‌پردازیم. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

511 - بررسی بازتاب عشق به مفهوم وطن در اشعار بهار و ابراهیم طوقان
علی سلیمی پیمان صالحی

از آنجا که ایران و فلسطین، در طول تاریخ خود، همواره با حوادث فراوانی، دست به گریبان بوده&zwnj;اند، لذا ادبیات پایداری در این دو سرزمین، به شکلی بسیار برجسته رواج یافته است. بیان شاعرانه حس وطن دوستی، مبارزه علیه استبداد و استعمار، و فداکاری در راه وطن، از ویژگی&zwnj;های چکیده کامل

از آنجا که ایران و فلسطین، در طول تاریخ خود، همواره با حوادث فراوانی، دست به گریبان بوده&zwnj;اند، لذا ادبیات پایداری در این دو سرزمین، به شکلی بسیار برجسته رواج یافته است. بیان شاعرانه حس وطن دوستی، مبارزه علیه استبداد و استعمار، و فداکاری در راه وطن، از ویژگی&zwnj;های بارز این گونه&zwnj;ی ادبی بوده که در شعر پایداری این دو سرزمین، بازتابی گسترده داشته است. در جای جای دیوان اشعار، شاعر آزادی&zwnj;خواه ایرانی، ملک&zwnj;الشعرای بهار، و شاعر ملی&zwnj;گرای فلسطینی، ابراهیم طوقان، احساس عشق به وطن و جان&zwnj; بازی در راه آزادی آن، به خوبی متجلی است، و به دلیل اینکه درون&zwnj;مایه&zwnj;ی اصلی شعر میهنی این دو، تحریک حس وطن دوستی و تکیه بر ملی&zwnj;گرایی، به منظور خلق روحیه&zwnj;ی پایداری در میان مردم است، لذا شعر اجتماعی و سیاسی این دو، وجوه اشتراک فراوانی با هم یافته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

512 - بررسی تطبیقی نبرد پدر و پسر در دو افسانه ژرمنی و« رستم و سهراب / هیلدبراند و هادوبراند » ایرانی
سیّد مسعود سلامى پرستو پنجه شاهى

افسانه ها و حماسه هاى اسطوره اى با بن مایه نبرد پدر و پسر، از مضامین مهیج اقوام آریایىو انعکاسى از پیکار مجاز و حقیقت هستند. وجود سلسله شباهات بى شمار بین حماسه رستم و سهراب و سروده ژرمنى هیلدبراند، حیرت و توجه بسیارى از محققین شرق و غربرا طى دو قرن اخیر معطوف خویش ساخت چکیده کامل

افسانه ها و حماسه هاى اسطوره اى با بن مایه نبرد پدر و پسر، از مضامین مهیج اقوام آریایىو انعکاسى از پیکار مجاز و حقیقت هستند. وجود سلسله شباهات بى شمار بین حماسه رستم و سهراب و سروده ژرمنى هیلدبراند، حیرت و توجه بسیارى از محققین شرق و غربرا طى دو قرن اخیر معطوف خویش ساخته است. جستار حاضر، تلاشى است تا از گذر بررسى تطبیقى این دو حماسه، شناخت بیشترى درزمینه ریشه یابى کهن الگوها، چگونگى راه یابى و تثبیت آنها در بین ملل خویشاوند و یا احتمال الگوپذیرى آنها از یکدیگر حاصل شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

513 - بررسی تطبیقی حبسیات ملک الشّعرای بهار و ناظم حکمت
حمیدرضا فرضی الهام علیپوران لشکرشکن

حبسیات، اشعاری هستند که تأثّرات و آلام درونی شاعر را در محیط زندان بازگو می‌کنند و پرده از چهرۀ حاکمان استبداد برمی‌دارند. ملک‌الشعرای بهار و ناظم حکمت از شاعران معاصر ایران و ترکیه، در راه مبارزة خود با استبداد، سال&zwnj;های سال زندان و تبعید را تجربه کرده‌اند و هر کدا چکیده کامل

حبسیات، اشعاری هستند که تأثّرات و آلام درونی شاعر را در محیط زندان بازگو می‌کنند و پرده از چهرۀ حاکمان استبداد برمی‌دارند. ملک‌الشعرای بهار و ناظم حکمت از شاعران معاصر ایران و ترکیه، در راه مبارزة خود با استبداد، سال&zwnj;های سال زندان و تبعید را تجربه کرده‌اند و هر کدام به نحوی تأثّرات درونی خود را در شعر خویش متبلور ساخته‌اند. مقالة حاضر با نگاهی اجمالی به نقاط مشترک و مورد اختلاف این شاعران، به مقایسة تعدادی از حبس‌سروده‌های آنان پرداخته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

514 - مطالعه تطبیقی اژدهاکشی و باران خواهی در ادبیات کهن ایران و هند
غلامرضا خلعتبری

تمثیل اژدهاکشی و باران خواهی همواره بده عنوان یکی از انواع ادبیمحبوب در ادبیات کهن تمامی ملل پذیرفته شده است. گرچه ارایه پاسخ دقیقو روشن در مورد ماهیت شدکل گیری آن کاری سدخت و دشدوار اسدت، امامی توان ردپای آن را در ادبیات کهن ایران و هند جستجو کرد. در این مقالهتلاش می ش چکیده کامل

تمثیل اژدهاکشی و باران خواهی همواره بده عنوان یکی از انواع ادبیمحبوب در ادبیات کهن تمامی ملل پذیرفته شده است. گرچه ارایه پاسخ دقیقو روشن در مورد ماهیت شدکل گیری آن کاری سدخت و دشدوار اسدت، امامی توان ردپای آن را در ادبیات کهن ایران و هند جستجو کرد. در این مقالهتلاش می شود با کنکاش و پی جُست وجوه تشابه میان "اوستا " و "ریگ ودا"در این دو اثر مقایسه شود، تا وجوه تشابه و افتراق آن ها مشخص شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

515 - بررسی تطبیقی اندیشه‌های مقاومت در شعر یحیی السماوی و محمدرضا شفیعی کدکنی
معصومه باغبانی لیلا جمشیدی

یحیی سماوی، به عنوان یکی از شاعران برجسته معاصر عراق، و محمدرضا شفیعی کدکنی، از شاعران معاصر ایران، می کوشند تا با سلاح قلم، زبان هنر و بهره گیری از شگردهای گوناگون ادبی، در افشای ماهیت استعمار و نیروهای اشغالگر، نفش بارزی داشته باشند. پژوهش حاضر گذشته از تبیین جایگاه ا چکیده کامل

یحیی سماوی، به عنوان یکی از شاعران برجسته معاصر عراق، و محمدرضا شفیعی کدکنی، از شاعران معاصر ایران، می کوشند تا با سلاح قلم، زبان هنر و بهره گیری از شگردهای گوناگون ادبی، در افشای ماهیت استعمار و نیروهای اشغالگر، نفش بارزی داشته باشند. پژوهش حاضر گذشته از تبیین جایگاه ادبی این دو شاعر، می کوشد، با رویکردی تطبیقی بر اساس مکتب آمریکایی، به صورت تفصیلی و استقرایی اشتراکات و افتراقات شاعران مورد نظر را در مفاهیم مقاومت مورد مطالعه قرار داده و عوامل ظهور اندیشه های پایداری و مقاومت در شعر سماوی و شفیعی بررسی نماید. نتایج حاصل از این پژوهش حاکی از آن است که رد پای استعمار آمریکا در هر دو کشور پیامدهای ناگواری به دنبال داشته است. بنابراین دو شاعر، با تکیه بر ارزش های والای قرآن و اسلام و به پشتوانه فرهنگ غنی و تاریخ شکوهمند سرزمینشان، ضمن بهره گیری از اساطیر ملی- مذهبی به صورت نمادین و گاه آشکار، سهم بسزایی در بیداری ملت خویش داشته و با ایجاد همبستگی در میان آن ها، گام های استواری در مسیر پایداری برداشته اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

516 - بررسی تطبیقی نمودهای اندیشه فروغ فرخزاد و نازک الملائکه
فریده سلامت نیا سعید خیرخواه برزکی

این مقاله به شیوه تحلیلی و کتابخانه‌ای در صدد پاسخگویی به این سؤال اصلی است که چه تفاوت‌ها و شباهت‌هایی در حوزه اندیشه فروغ و نازک الملائکه است؟ فروغ را نماینده تمام عیار شعر ادبیات زنانه دوره معاصر ایران می‌شناسند و نیز؛ نازک الملائکه به عنوان پایه‌گذار شعر نو در ادبیا چکیده کامل

این مقاله به شیوه تحلیلی و کتابخانه‌ای در صدد پاسخگویی به این سؤال اصلی است که چه تفاوت‌ها و شباهت‌هایی در حوزه اندیشه فروغ و نازک الملائکه است؟ فروغ را نماینده تمام عیار شعر ادبیات زنانه دوره معاصر ایران می‌شناسند و نیز؛ نازک الملائکه به عنوان پایه‌گذار شعر نو در ادبیات عرب و نوع خاص آن، یعنی ادبیات زنانه شناخته شده است. علاوه بر زبان و احساس زنانه، مهم‌ترین ویژگی شعر فروغ و نازک، پژواک و انعکاس زمانه هر دو شاعر در شعرشان است که به صورت استعمار ستیزی، فقر ستیزی، تقدیر گرایی، حدیث نفس، روایتگری، مرد ستیزی، حیرت، اسطوره، گرایش به شب، آنیمیسم، آرمان‌گرایی نمود پیدا کرده است. هرچند که در بیان برخی مسائل تفاوت‌هایی در اندیشه و بیان آن‌ها مشاهده شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

517 - تطبیق نوع رفتار با بردگان در خمسه نظامی و رمان «کلبه عمو تُم»
سعید کریمی قره‌بابا ناهید جوان بی‌پروا حسن حیدرزاده سردرود

هدف اصلی این پژوهش کتابخانه‌ای بررسی رفتارهایی است که با بردگان در خمسه نظامی و رمان کلبه عمو تم نوشته هریت بیچر استو انجام شده است. طرز تلقی و نوع نگاه نظامی و استو به مسأله برده‌داری متأثر از دیدگاه عام‌تر جامعه آنان نسبت به برده‌داری است. با بررسی نوع رفتارهایی که ار چکیده کامل

هدف اصلی این پژوهش کتابخانه‌ای بررسی رفتارهایی است که با بردگان در خمسه نظامی و رمان کلبه عمو تم نوشته هریت بیچر استو انجام شده است. طرز تلقی و نوع نگاه نظامی و استو به مسأله برده‌داری متأثر از دیدگاه عام‌تر جامعه آنان نسبت به برده‌داری است. با بررسی نوع رفتارهایی که اربابان با بردگان خود داشته‌اند به دو نگاه عام و متفاوت برمی‌خوریم؛ در آمریکای اواخر قرن بیستم بردگان از حداقل حقوق انسانی خود محروم بودند و به فجیع‌ترین شکل ممکن با آنان رفتار می‌شد ولی در خمسه نظامی برخوردهای چندان ظالمانه‌ای در قبال بردگان ملاحظه نمی‌شود چراکه بردگان زیر سایه اربابان زندگی راحتی را می‌گذراندند و حتی در مواردی نه‌چندان کم عضوی از خانواده نیز محسوب می‌شدند. در مقابل از چند مورد بی‌لطفی با بردگان نیز در خمسه سخن به میان آمده است که نسبت به رفق و مهربانی اربابان بسیار اندک است؛ از جمله این بی‌لطفی‌ها؛ تحقیر بردگان و خشونت علیه آن‌ها است. در رمان کلبه عمو تم نیز آزاد کردن بردگان و مهربانی با آن‌ها توسط اربابان بعضاً مجال طرح یافته است که حاکی از وجود انسان‌های وارسته‌ای است که در جامعه آمریکا زندگی می‌کرده‌ و طرفدار الغای بردگی بوده‌اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

518 - تطبیق دیباچة شاهنامه با متون زرتشتی
هاشم محمدی

از مقایسة دیباچه شاهنامه با متون زرتشتی چنین برمی آیدکه فردوسی با اندیشه و فلسفه ایرانی آشنا بوده است. بسیاری از عبارت ها، صفات و ویژگی های به کار گرفته درباره خداوند، به یکسان در مقدمة شاهنامه و متون زرتشتی دیده می شود. البته تمایزهایی نیز از این نظر بین این دو وجود د چکیده کامل

از مقایسة دیباچه شاهنامه با متون زرتشتی چنین برمی آیدکه فردوسی با اندیشه و فلسفه ایرانی آشنا بوده است. بسیاری از عبارت ها، صفات و ویژگی های به کار گرفته درباره خداوند، به یکسان در مقدمة شاهنامه و متون زرتشتی دیده می شود. البته تمایزهایی نیز از این نظر بین این دو وجود دارد. این مشابهت ها و تمایزها در مقالة حاضر. در دو بخش جداگانه معرفی و بررسی شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

519 - بررسی تطبیقی وصف طبیعت در اشعار ابن خفاجه و منوچهری
محمد شایگان مهر جعفر عموزاد مهدیرجی فریبرز حسینجانزاده

در این جستار وصف طبیعت در دیوان دو شاعر برجسته و بزرگ و قدیمی ایران زمین و عرب به نام‌های منوچهری دامغانی(433ق) و ابن خفاجه(533ق) مقایسه و بررسی شده است. وصف طبیعت مهم‌ترین موضوع ادبی در دیوان دو شاعر است که ابن خفاجه آن را در ادبیات عربی اندلس به یک نوع ادبی مستقل و جد چکیده کامل

در این جستار وصف طبیعت در دیوان دو شاعر برجسته و بزرگ و قدیمی ایران زمین و عرب به نام‌های منوچهری دامغانی(433ق) و ابن خفاجه(533ق) مقایسه و بررسی شده است. وصف طبیعت مهم‌ترین موضوع ادبی در دیوان دو شاعر است که ابن خفاجه آن را در ادبیات عربی اندلس به یک نوع ادبی مستقل و جدا تبدیل ساخته است. در ادبیات فارسی هم منوچهری در جایگاه ویژه‌ای قرار دارد. این دو شاعر از بزرگان ادب در دو زبان مختلف هستند و دیدگاه وصف آن‌ها به زیبایی ظهور پیدا کرده است که ما در زمان فعلی با بعضی از این الفاظ بیگانه‌ایم و آن‌ها از لحاظ ثبت آثار تاریخی نیز مورد توجه قرار دارند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

520 - داستان کوتاه در ایران و مصر؛ بررسی تطبیقی داستان "ندارد" علی اشرف درویشیان و "یک نگاه" یوسف ادریس
مجید صالح بک فاطمه بیگلری

گفته می شود که ادبیات هر عصر آینه تمام نمای آن عصر است و مطالعهادبیات هر دور های ویژگی آن دوره را بیان می کند. این امر به ویژه در گونه هاینوین ادبیات از قبیل رمان و داستان کوتاه مشهود می باشد . در هر کشوریادبیات تحت تأثیر اوضاع سیاسی، اجتماعی و فرهنگی آن می باشد . در ای چکیده کامل

گفته می شود که ادبیات هر عصر آینه تمام نمای آن عصر است و مطالعهادبیات هر دور های ویژگی آن دوره را بیان می کند. این امر به ویژه در گونه هاینوین ادبیات از قبیل رمان و داستان کوتاه مشهود می باشد . در هر کشوریادبیات تحت تأثیر اوضاع سیاسی، اجتماعی و فرهنگی آن می باشد . در این بین ،ایران و مصر از این قاعده مستثنی نیستند. در هر دو کشور، نویسندگانی بود ه اندکه برای بیان مشکلات اجتماع خویش به داستان کوتاه با سبک واقع گرایانه رویآورد هاند. این مقاله دو تن از نویسندگان ایران و مصر به نا م ها ی علی اشرفدرویشیان و یوسف ادریس که دارای سبک تقریبا مشابهی در داستان نویسیهستند و دو داستان کوتاه از آ نها را انتخاب کرده است و پس از ارائه خلاصه ایاز زندگی آنها و بیان عوامل ظهور داستان کوتاه در ایران و مصر ، با استفاده ازتحلیل و توصیف به بررسی و مقایسه این دو داستان پرداخته و در نهایت مواردتشابه و تمایز تفکر اجتماعی آنان را بیان کرده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

521 - تطبیق نگاه موریه و گوبینو به ادبیات و هنر ایران
محبوبه فهیم کلام بهزاد هاشمی محمدرضا محسنی

ایران و گنجینه هنر ایرانی نقش به سزایی در الهام بخشی، و آفرینش شاهکارهای متعدددر ادبیات جهان داشته است. جیمز موریه و گوبینو از نویسندگانی هستند ، که تحت تأثیر این میراث غنی به خلق آثار منحصربه فرد خود دست یازیده اند. هردو با بهرهگیریاز شرایط حاکم بر جامعه ایران، مهارت ش چکیده کامل

ایران و گنجینه هنر ایرانی نقش به سزایی در الهام بخشی، و آفرینش شاهکارهای متعدددر ادبیات جهان داشته است. جیمز موریه و گوبینو از نویسندگانی هستند ، که تحت تأثیر این میراث غنی به خلق آثار منحصربه فرد خود دست یازیده اند. هردو با بهرهگیریاز شرایط حاکم بر جامعه ایران، مهارت شگرفی در بازتولید انگارههای شرقشناسانه و ایران شناسانه در قالب داستان داشتهاند. آثار داستانی شهیر آنانگواه این امرند. در این نوشتار برآنیم تا جایگاه ایران را داستانهای آسیایی و سرگذشت حاجی بابای اصفهانی از خلال این آثار بررسی کنیم، و در پی آن به نوع نگاه این دو نویسنده بهجامعه ایران آن زمان پی ببریم. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

522 - سعدی و لا فونتن
‏میر جلال الدین کزازی

در این جستار، شیوه سخنوری دو مشاعر بزرگ ایرانی و فرانسوی: سعدی و لا فونتن سنجیده و بر رسیده آمده است؛ برپایه یکی از افسانه های لا فونتن که برگرفته از حکایتی است در گلستان سعدی و نشان داده شده است که حکایت سعدی چگونه پخته تر و استوارتر و هنری تر از فسانه لا فونتن است.

در این جستار، شیوه سخنوری دو مشاعر بزرگ ایرانی و فرانسوی: سعدی و لا فونتن سنجیده و بر رسیده آمده است؛ برپایه یکی از افسانه های لا فونتن که برگرفته از حکایتی است در گلستان سعدی و نشان داده شده است که حکایت سعدی چگونه پخته تر و استوارتر و هنری تر از فسانه لا فونتن است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

523 - بررسی ادبیات کودکان در دو اثر از نادر ابراهیمی و لینا کیلانی
امید مجد میروت سلمان

این مقاله به بررسی و مقایسه داستان نویسی نادر ابراهیمی و لینا کیلانی نویسنده بنام سوری، در حوزه ادبیات کودک می‌پردازد. خلاصه دو داستان آدم وقتی حرف می‌زند، چه شکلی می‌شود؟ از نادر ابراهیمی و ثوب الدمیهًْ سلمی(لباس عروسکی به نام سلمی) از لینا کیلانی شرح شده و بر اساس معی چکیده کامل

این مقاله به بررسی و مقایسه داستان نویسی نادر ابراهیمی و لینا کیلانی نویسنده بنام سوری، در حوزه ادبیات کودک می‌پردازد. خلاصه دو داستان آدم وقتی حرف می‌زند، چه شکلی می‌شود؟ از نادر ابراهیمی و ثوب الدمیهًْ سلمی(لباس عروسکی به نام سلمی) از لینا کیلانی شرح شده و بر اساس معیارهای طرح‌شده مورد نقد و بررسی قرار گرفته است. مقاله حاضر از رساله کارشناسی ارشد استخراج شده که طی آن تمام داستان‌های دو نویسنده بررسی شده‌اند و نتایج مقاله برگرفته از تمام آثار داستانی آن‌ها می‌باشد؛ اما به ضرورت حجم محدود مقاله، فقط یکی از داستان‌های هر کدام از نویسندگان در این نوشته بررسی شده تا بیانگر روش پژوهش باشند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

524 - مقایسه سبکی هجویات انوری و متنبی
ناصر بهرامی محمدامیر عبیدی نیا

هجو یکی از انواع ادبی است و قسمتی از شعر شاعران فارسی‌سرا و تازی‌گو را به خود اختصاص داده‌ است. اما به دلیل محدودیت‌های اخلاقی- که در جوامع وجود دارد- کم‌تر کسی وارد این حوزه از ادبیات شده‌‌است؛ در نتیجه بسیاری از مسائل ادبی و اجتماعی مربوط به این نوع ادبی ناشناخته و در چکیده کامل

هجو یکی از انواع ادبی است و قسمتی از شعر شاعران فارسی‌سرا و تازی‌گو را به خود اختصاص داده‌ است. اما به دلیل محدودیت‌های اخلاقی- که در جوامع وجود دارد- کم‌تر کسی وارد این حوزه از ادبیات شده‌‌است؛ در نتیجه بسیاری از مسائل ادبی و اجتماعی مربوط به این نوع ادبی ناشناخته و در هاله‌ای از ابهام پنهان مانده ‌است. در حالی که پژوهش و تحقیق در این باره می‌تواند گوشه‌های پنهان جوامع را مشخص نماید. علاوه بر آن با بررسی ویژگی‌های سبکی این نوع ادبی می‌توان ارزش‌های ادبی و ساختار آن را آشکار نمود. پژوهش حاضر در حوزه ادبیات تطبیقی و با هدف بررسی مشترکات و تفاوت‌های سبکی هجویات انوری و متنبی صورت گرفته است. داده‌ها با استفاده از شیوه‌ تحلیل محتوا بررسی شده‌اند. جامعه‌ آماری این پژوهش، دیوان انوری و متنبی، و حجم نمونه هجویات ‌آنان می‌باشد. انتظار داریم نتیجه تحقیق بتواند به فهم بهتر هجو و سبک شناسی آن کمک کند و زمینه‌‌های مطالعه در حوزه ادبیات تطبیقی به ویژه هجو را فراهم کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

525 - طنزپردازی مظفرالنواب و علی اکبر دهخدا
طاهره گودرزی

باتوجه به موقعیت سیاسی، جغرافیایی و دینی مشابه ایران و عراق، این دو کشور، طی قرن بیستم، سرنوشت مشترکی داشته اند و به عنوان کشورهای نفت خیز همیشه مورد طمع بیگانگان و کشورهای غربی بوده اند. در طول قرن گذشته، همزمان با وقوع تحولات بی سابقه در عرصة جهانی، به ویژه جنگ جهانی چکیده کامل

باتوجه به موقعیت سیاسی، جغرافیایی و دینی مشابه ایران و عراق، این دو کشور، طی قرن بیستم، سرنوشت مشترکی داشته اند و به عنوان کشورهای نفت خیز همیشه مورد طمع بیگانگان و کشورهای غربی بوده اند. در طول قرن گذشته، همزمان با وقوع تحولات بی سابقه در عرصة جهانی، به ویژه جنگ جهانی اول و دوم و تبعات آن برروی کشورهای خاورمیانه، رفته رفته، قشر روشنفکر این جوامع درصدد انتقاد از وضعیت سیاسی حاکم بر این کشورها و شرایط اجتماعی مردم برآمدند که باعث شد نقد اجتماعی با مسائل سیاسی درهم آمیخته شود. در این میان، شاعران و ادیبان برجست های ظهور کردند که با دستمای هقراردادن این موضوعات، پیام های اصلاحگرانة خود را در قال بهای جدیدیبه مخاطبان خود منتقل میک&zwnj;ردند. ازجملة این متفکران و ادیبان اصلا حطلب م یتوان از مظفرالنواب شاعر برجستة عراقی و علی اکبر دهخدا ادیب سرشناس ایرانی نام برد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

526 - بررسی تطبیقی شکرگزاری در قرآن کریم و بوستان سعدی
محمد رضا ساسانی

مباحث بین رشته‌ای مثل قرآن و ادبیات باید به عنوان یکی از فعالیت‌های قرآن پژوهی و راهی برای نشر فرهنگ اسلامی، مورد توجه قرار گیرد. شکرگزاری یکی از فضائل اخلاقی است و در هر دو فرهنگ اسلامی و فارسی، انسان به شکر خداوند بسیار سفارش شده است. به طوری که در قرآن، این فضیلت اخل چکیده کامل

مباحث بین رشته‌ای مثل قرآن و ادبیات باید به عنوان یکی از فعالیت‌های قرآن پژوهی و راهی برای نشر فرهنگ اسلامی، مورد توجه قرار گیرد. شکرگزاری یکی از فضائل اخلاقی است و در هر دو فرهنگ اسلامی و فارسی، انسان به شکر خداوند بسیار سفارش شده است. به طوری که در قرآن، این فضیلت اخلاقی در کنار صفاتی چون مطیع اوامر الهی بودن آمده و سعدی نیز در بوستان خود بابی مستقل را به شکر بر عافیت اختصاص داده است که دلیلی بر اهمیت این مقوله در فرهنگ اسلامی و ادب فارسی می‌باشد. در این مقاله فضیلت شکرگزاری به عنوان پلی ارتباطی بین فرهنگ اسلامی و ادب فارسی بررسی شده است. یافته‌های این تحقیق نشان می‌دهد که سعدی با تأسی به قرآن، پیوندی ظریف و محکم بین این دو فرهنگ برقرار کرده است که منجر به اعتلای ادب این مرز و بوم شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

527 - انسان‌گرایی فردوسی؛ احیای اندیشه ایرانشهری و پایان سکوت فرهنگ ایرانی
سهیلا لویمی

هویت و شخصیت هر ملتی در پرتو فرهنگ غنی و مترقی آن نهفته است. بنابراین اگر بیگانه ای بخواهد ملتی را از نظر سیاسی اجتماعی زمین گیر کند، آسان ترین راه‌اش هجوم به فرهنگ آن ملت است، زیرا با هجوم فرهنگی، آن ملت استحاله فرهنگی می‌شود و هویت و شخصیت خود را از دست می دهد. جامعه چکیده کامل

هویت و شخصیت هر ملتی در پرتو فرهنگ غنی و مترقی آن نهفته است. بنابراین اگر بیگانه ای بخواهد ملتی را از نظر سیاسی اجتماعی زمین گیر کند، آسان ترین راه‌اش هجوم به فرهنگ آن ملت است، زیرا با هجوم فرهنگی، آن ملت استحاله فرهنگی می‌شود و هویت و شخصیت خود را از دست می دهد. جامعه شناسان فرهنگ را دارای سه جنبه شناختی، مادی(فنی) و سازمانی می دانند که جنبه شناختی عبارت است از باورداشت ها، اسطوره ها، ایدئولوژی ها، ارزش ها، رویکردها و دانش. فرهنگ را نیز، آداب و رسوم، عرف ها، قوانین و نقش هایی که با پایگاه های گوناگون یک فرهنگ هم‌بسته اند تشکیل می دهند. از همین منظر شاهنامه اثری است که در عهد سامانی ایرانیان را به بازسازی افکار ملی و خودشناسی ساسانی هدایت کرد و ایرانیان را به احیای مقام و مرتبه انسان به منظور خودشناسی و استقلال ملی، دعوت نمود. استقلالی که ساسانیان را بر آن داشت تا مناطق تحت سیطره خود را ایرانشهر بخوانند. پژوهش حاضر با بررسی کوتاهی در تاریخ ایران بعد از حمله اعراب به گرایش فردوسی برای تنظیم اثری چون شاهنامه در احیای فرهنگ و هویت ایرانی پرداخته است، تا نوع خاصی از انسان‌گرایی(اومانیسم) که در آن انسان کنش‌گر اصلی است و جای اسطوره ها را می‌گیرد و در جدال با ابرانسان ها، برای برپایی داد و خیر و نیکی پیروز می گردد را آشکار سازد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

528 - تأثیر شعرهای عاشورایی ایران بعد از انقلاب اسلامی بر شعرهای درباره مدافعان حرم دهه 90 ایران
زهره یزدان پناه قره تپه آتوسا رسولی

از آنجا کهبر پایه اصل اساسی بینامتنیت، هیچ متنی بدون پیش متن نیست و متن‌ها همواره بر پایه متن‌های گذشته بنا می‌شوند، لذا واقعه عاشورا، به مثابه یک متن، بسترهای مناسبی برای هم‌ذات‌پنداری در موقعیت‌های مشابه با عاشورا در اعصار بعد را فراهم می‌کند. از این روست که موقعیت‌ها چکیده کامل

از آنجا کهبر پایه اصل اساسی بینامتنیت، هیچ متنی بدون پیش متن نیست و متن‌ها همواره بر پایه متن‌های گذشته بنا می‌شوند، لذا واقعه عاشورا، به مثابه یک متن، بسترهای مناسبی برای هم‌ذات‌پنداری در موقعیت‌های مشابه با عاشورا در اعصار بعد را فراهم می‌کند. از این روست که موقعیت‌هایی مانند انقلاب اسلامی ایران و نیز، دوران دفاع مقدس، سبب شده است که این هم‌ذات‌پنداری، در هنر و ادبیات، به ویژه شعرهای عاشورایی ایران بعد ازانقلاب اسلامی نیز، نمود پیدا کند. در دهه90 شمسی نیز، با شروع جنگ در سوریه و عراق و شکل گیری نیروهای مدافع حرم از کشورهای مختلف از جمله ایران و تداعی دیگری از عاشورا و شخصیت‌های آن، نه‌تنها موجب ورود واژه مدافعان حرم به دایره لغات ادبیات به ویژه حوزه شعر ایران شد، بلکه زمینه‌ساز شکل‌گیری شعرهایی درباره مدافعان حرم نیز گردیده است. این متن در صدد بوده است که ضمن بررسی نمونه آثار شعرهای عاشورایی ایران بعد از انقلاب اسلامی و همچنین نمونه آثار شعرهای درباره مدافعان حرم دهه نود ایران، با تکیه بر شیوه تطبیقی مبتنی بر رویکرد بینامتنیت، بر اساس نگرش ژرار ژنت و روش تحقیق توصیفی- تحلیلی، به بینامتنیت این متن‌ها با واقعه عاشورا بپردازد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

529 - مقایسه لیلی و مجنون نظامی با لیلی و مجنون در دیوان قیس ‌بن ‌مُلَوّح
مسعود پاکدل ماندانا علیمی هدیه خنافره

داستان لیلی و مجنون در اصل، یکی از داستان‌های قدیمی صحرانشینان سرزمین نجد در شبه‌ جزیره عربستان است که مجموعه روایاته آن را ابوالفرج اصفهانی در الأغانی با ارائه سند نقل کرده ‌است. مشهورترین داستان منظوم لیلی و مجنون در زبان فارسی سروده نظامی گنجوی است. در این جستار، محی چکیده کامل

داستان لیلی و مجنون در اصل، یکی از داستان‌های قدیمی صحرانشینان سرزمین نجد در شبه‌ جزیره عربستان است که مجموعه روایاته آن را ابوالفرج اصفهانی در الأغانی با ارائه سند نقل کرده ‌است. مشهورترین داستان منظوم لیلی و مجنون در زبان فارسی سروده نظامی گنجوی است. در این جستار، محیط و تأثیر آن بر دو شاعر، نظامی و قیس ‌بن ‌ملوح، در سرایش منظومه‌شان مورد واکاوی قرار گرفته، شخصیت‌های هر دو داستان با هم تطبیق داده شده و اختلافات و اشتراکات نمایانده شده است. به نظر می‌رسد علی‌رغم اینکه نظامی بسیاری از مضامین موجود در دیوان قیس ‌بن ‌ملوح را به‌ کار برده اما با بهره‌گیری از ذوق و هنر شاعری تصرفاتی بسیار زیبا در داستان نموده است، به‌ گونه‌ای که توفیق یافته مکتبی در عشق بنا نهد که با ذوق خوانندگان بسیار سازگار باشد و لیلی و مجنون او سبب شهرت جهانی این داستان گردد. داستان لیلی و مجنون، فقط داستان عشقی ناکام نیست بلکه تصویر جامعه‌ای بسته و محکوم به سلطه بی‌رحم سنت‌ها و قوانین خشک قبیله است. نظامی در سرتاسر داستان نشان می‌دهد که باید به قانون پروردگار یعنی اخلاق و عفت گردن نهاد و بر خلاف روایت‌های عربی در تصویر چهره داستان به لیلی برتری داده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

530 - تحلیل تکالیف رسانه های جمعی از منظر فقه القران و حقوق ایران در تبلیغات رسانه ای
محمد حیدری نارمندی محمد علی حیدری مسعود راعی

هدف مقاله تبیین سیاستها و ضوابطی است که دین مبین اسلام و فقه القران در مسیر انتقال محتوا در رسانه&lrm;های گروهی به مثابه گزاره&lrm;های الزامی به آنها نگریسته و آنها را ضرورت ارتباطات دینی در رسانه های گروهی میداند.براساس استقرای نگارنده آنچه ضوابط فقه القران نقل در رسان چکیده کامل

هدف مقاله تبیین سیاستها و ضوابطی است که دین مبین اسلام و فقه القران در مسیر انتقال محتوا در رسانه&lrm;های گروهی به مثابه گزاره&lrm;های الزامی به آنها نگریسته و آنها را ضرورت ارتباطات دینی در رسانه های گروهی میداند.براساس استقرای نگارنده آنچه ضوابط فقه القران نقل در رسانه است مختصراً عبارتند از: أ- جریان آزاد اطلاعات ممنوع نیست، مگر در مواردی که نهی صریح از شارع مقدّس دریافت شده و یا مصلحتی موجِد حکم ثانویِ منع آزادی اطلاع‌رسانی و وجوب سانسور گردد. ب- عدالت در اطلاع رسانی به معنای مساوات بین مردم در زمینه دریافت اطلاعات و ممنوعیّت تبعیض در دادن سرویس اطلاعاتی به مخاطبان رسانه‌های خبررسانی از دیگر سیاستهای اختصاصی در نگاه شارع است. ج- فعال بودن سیستم اطلاع‌رسانی نیز سیاستی دیگر است که بعد ایجابی و جنبه فعلی دارد. براساس، این سیاست، سیستم اطلاع‌رسانی نباید نسبت به آنچه در جامعه می‌گذرد، بی‌اعتنا باشد و باید به مقابله با جریانات ناسالم خبری پرداخته و خدمت‌رسانی به اهداف نظام اسلامی را در دستور کار خود قرار دهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

531 - سرچشمه‌های معرفتی حکمت اشراقی و نقش و تأثیر قرآن و منابع روایی
رضا رضازاده هدی حبیبی منش

بر خلاف بسیاری از فیلسوفان مسلمان که معمولاً از منابع و پیشینه تاریخی افکار خود کم‌تر یاد می کنند، شیخ اشراق صریحاً از متفکرانی که اندیشه‌های خود را ادامه‌دهنده حکمت آنان می‌داند، نام می‌برد. پرداختن به ریشه‌یابی منابع حکمت اشراق از همان آغاز تألیف حکمة الإشراق توسط خود چکیده کامل

بر خلاف بسیاری از فیلسوفان مسلمان که معمولاً از منابع و پیشینه تاریخی افکار خود کم‌تر یاد می کنند، شیخ اشراق صریحاً از متفکرانی که اندیشه‌های خود را ادامه‌دهنده حکمت آنان می‌داند، نام می‌برد. پرداختن به ریشه‌یابی منابع حکمت اشراق از همان آغاز تألیف حکمة الإشراق توسط خود شیخ شروع شده است و بعدها توسط شارحان حکمة الإشراق ادامه یافت و تا زمان حاضر نیز ادامه دارد. هدف از این جستار بازخوانی نقش و تأثیر منابع قرآنی و روایی به مثابه مهم‌ترین سرچشمه های معرفتی شیخ اشراق است. گرچه به فلسفه شیخ اشراق غالباً به عنوان نقطه تلاقی حکمت و عرفان و تفکر ایران و یونان نگریسته می‌شود ولی سهروردی با آگاهی به منابع قرآنی و روایی در صدد اتقان و استحکام حکمت خود بوده است. این انگیزه در مسائل گوناگونی محقق شده است از جمله در تأویل آیات قرآن به مباحث فلسفی مانند عقل فعال و قوه مخیله؛ توجیه و تأیید مباحث مربوط به عقل اول، تجرد و جاودانگی نفس و قاعده امکان اشرف با توسل به آیات قرآن. همچنین مسائلی مانند خلافت الهی از مباحث این مقاله است که در اندیشه سهروردی ریشه قرآنی دارند. بر این اساس می‌توان گفت که راه رسیدن به حقایق گاهی عقل است و گاهی کشف و شهود عرفانی و در رأس همه آن‌ها وحی الهی. محال است آنچه حق است و عقل و شهود سلیم بدان راه یافته، در تضاد با وحی الهی باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

532 - حق بر امنیت اجتماعی با تأکید بر آیات و روایات
سمیه صرامی نفیسه نکویی مهر عاطفه حسینی فرد محمدجواد عبداللهی

یکی از وظایف دولت اسلامی، تأمین امنیت و برقراری نظم و آرامش در مسیر رشد و توسعه جامعه می‌باشد که با بکارگیری و استخدام ابزار و امکانات متنوع باید به این امر مهم همت گمارد، و همچنین جامعه اسلامی نیز وظیفه دارد ولایت ایمان را به ثبوت رسانیده و به منظور پرهیز از بی نظمی و چکیده کامل

یکی از وظایف دولت اسلامی، تأمین امنیت و برقراری نظم و آرامش در مسیر رشد و توسعه جامعه می‌باشد که با بکارگیری و استخدام ابزار و امکانات متنوع باید به این امر مهم همت گمارد، و همچنین جامعه اسلامی نیز وظیفه دارد ولایت ایمان را به ثبوت رسانیده و به منظور پرهیز از بی نظمی و هرج و مرج، فریضه حیاتبخش امر به معروف و نهی از منکر را اجرا نماید. برای آشنایی هرچه بیش‌تر شایسته است جایگاه امنیت را در اسلام و آیات و روایات به طور فشرده و مختصر مورد بحث و بررسی قرار دهیم تا اندیشه و مواضع ایران در این خصوص که برگرفته از روح تعالیم اسلام ناب است روشن شود. در این مقاله کوشش شده است تا به این سؤال‌ها پاسخ داده شود که با توجه به آیات و روایات چه نظمی باید پاس داشته شود؟ و امنیت چه کسانی یا چه نظامی باید حفظ شود؟ با استفاده ازروش کتابخانه‌ای انواع امنیت اجتماعی از منظر آیات و روایات و قوانین داخلی و بین المللی مورد بررسی قرار گرفته شده است و از نیروی انتظامی به عنوان مهم‌ترین ارکان، حمایت از حق امنیت اجتماعی سخن به میان آورده شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

533 - ابعاد حقوقی و قرآنی مبارزه با تروریسم مالی با محوریت حقوق بشر
سمیه صرامی نفیسه نکویی مهر سیدمحمدصادق طباطبایی

10.30495/qsf.2021.683433

در حقوق ایران بارها از واژه تروریسم استفاده شده است اما کاربردهای مذکور در حوزه جرم انگاری و مبارزه حقوقی با تروریسم نبوده بلکه عمدتاً به تبیین مسئولیت‌های کلی در نیروی انتظامی و وزارت کشور پرداخته شده است. با توجه به اینکه این روزها اسم ایران در لیست سیاه سازمان FATF ب چکیده کامل

در حقوق ایران بارها از واژه تروریسم استفاده شده است اما کاربردهای مذکور در حوزه جرم انگاری و مبارزه حقوقی با تروریسم نبوده بلکه عمدتاً به تبیین مسئولیت‌های کلی در نیروی انتظامی و وزارت کشور پرداخته شده است. با توجه به اینکه این روزها اسم ایران در لیست سیاه سازمان FATF به چشم می‌خورد، لازم بود که عضویت ایران در معاهدات متعدد چندجانبه راجع به منع تروریسم بین المللی مورد مطالعه قرار گیرد تا بدین وسیله مشخص شود که حقوق ایران با حقوق بین الملل در زمینه تروریسم بین المللی منافاتی ندارد. در این مقاله ابتدا به تعاریفی از تروریسم در قوانین و قرآن پرداخته شده و سپس به قوانین حقوق داخلی ایران و عضویت در کنوانسیون‌های مبارزه با تروریسم پرداخته شده است. در آخر به این مهم دست یافته شده است که ایران در مبارزه با تروریسم مالی گام‌های مؤثری برداشته است و یکی از فعالان مبارزه با این جرم محسوب می‌شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

534 - مطالعه تطبیقی کودک‌آزاری و جرائم جنسی از دیدگاه قرآن کریم؛ حقوق موضوعه و اسناد بین المللی
سحر زرگریان حسن شفیعی

توجه به حقوق کودک، فقط بحث جوامع امروزی نیست، بلکه در دین مبین اسلام هم نسبت به حقوق کودک در مواردی شبیه توجه شده است. در این مقاله حاضر در صدد هستیم کودک‌آزاری و جرائم جنسی در کنوانسیون‌های بین‌المللی را در مطابقت با قرآن کریم و قوانین موضوعه ایران مورد بررسی و کند و ک چکیده کامل

توجه به حقوق کودک، فقط بحث جوامع امروزی نیست، بلکه در دین مبین اسلام هم نسبت به حقوق کودک در مواردی شبیه توجه شده است. در این مقاله حاضر در صدد هستیم کودک‌آزاری و جرائم جنسی در کنوانسیون‌های بین‌المللی را در مطابقت با قرآن کریم و قوانین موضوعه ایران مورد بررسی و کند و کاو قرار دهیم. با پیش بینی حقوق کودکان و نوجوانان و نیاز مبرم این قشر از شهروندان به حمایت‌های بنیادین انسانی و اولیه امروزه اسناد بین المللی و قوانین داخلی کشورها سعی در جرم انگاری هرگونه کودک آزاری داشته و در قرآن نیز به جلوه های مختلف منع کودک آزاری مورد توجه و تأکید بوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

535 - منتقدان حدیث شیعه؛ تحلیل موضوع و زمینه‌ها‌ی پیدایش آن در ایران معاصر
شهرام داراب پور مهدی مهریزی سیدمحمدعلی ایازی مهرداد عباسی

ظهور منتقدان حدیث شیعه را می‌توان جریانی دانست که در دوره معاصر با شعار بازگشت به قرآن، مبارزه با خرافات و اتحاد مسلمانان و کم رنگ کردن نقش سنّت در هندسه مسائل دینی در ایران شکل گرفت. مطالعه پیش رو بر آن است ضمن معرفی جریان منتقدان حدیث شیعه در دوره معاصر ایران و تفاوت چکیده کامل

ظهور منتقدان حدیث شیعه را می‌توان جریانی دانست که در دوره معاصر با شعار بازگشت به قرآن، مبارزه با خرافات و اتحاد مسلمانان و کم رنگ کردن نقش سنّت در هندسه مسائل دینی در ایران شکل گرفت. مطالعه پیش رو بر آن است ضمن معرفی جریان منتقدان حدیث شیعه در دوره معاصر ایران و تفاوت آن با قرآنیّون، طیف‌ها و گروه‌های مختلف این جریان فکری را برشمارد. سر آخر به طور مبسوط مهم‌ترین زمینه‌ها و علل پیدایش این جریان فکری که مربوط به گروه‌های دوم و سوم این جریان در این پژوهش می‌باشد را در دو قسمت زمینه‌های عام که عبارت‌اند از اصلاحات دینی در یهودیت و مسیحیت، آشنایی با تجدد و تمدن جهان غرب، آشنایی و ارتباط ایرانیان با متفکران نواندیش جهان عرب و زمینه‌های خاص که عبارت‌اند از تأثیرپذیری منتقدان حدیث شیعه از جریان وهابیت، پیدایش شخصیت‌های روشنفکر و مهجوریّت قرآن می‌باشد را بیان کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

536 - تحلیل عنصر المقاومة فی شعر الربیع بوشامة وسید حسن حسینی
صابره سیاوشی امینه سلیمانی

تعد الجزائر وایران من الشعوب التی عانت معانات کثیرة من سلطة الإستعمار وتعدی المعتدین، ثم استطاعت أن تتخلص من سلطات الظلم والاستبداد عبر الفداء والتضحیة وترخیص الدم، لذا المقاومة الشعبیة والتفانی فی سبیل تحریر الوطن أدی إلی خلق أدب المقاومة. یعکس الشعراء فی أدب المقاومة چکیده کامل

تعد الجزائر وایران من الشعوب التی عانت معانات کثیرة من سلطة الإستعمار وتعدی المعتدین، ثم استطاعت أن تتخلص من سلطات الظلم والاستبداد عبر الفداء والتضحیة وترخیص الدم، لذا المقاومة الشعبیة والتفانی فی سبیل تحریر الوطن أدی إلی خلق أدب المقاومة. یعکس الشعراء فی أدب المقاومة بطولات الشعب وکفاحهم ضد الطغاة ویستخدمون ألفاظهم للحث علی الجهاد وإستنهاض الهمم فی نفوس أبناء الشعب. هذا البحث یقوم بدراسة مقارنة لعنصر المقاومة فی شعر الشاعر الجزائری الربیع بوشامة والشاعر الایرانی سیدحسن حسینی لیکشف عن زوایا أدب المقاومة فی شعرهما بتحلیل النماذج الشعریة عن طریق المنهج الوصفی- التحلیلی. فالدعوة إلی الثورة والنضال، تکریم الشهادة والشهید، الأمل بالحریة، فضح وتحدی الطغاة من أهم عناصر المقاومة فی شعرهما. الشاعران یقومان بترهیب العدو بالتعبیر عن صمود الشعب وکفاحهم وتفانیهم فی سبیل الوطن وحبهم لبلادهم وفی شعر الربیع نجد نوعا من الحث علی استئصال الاستعمار من الجزائر لکن حسینی بسبب عدم استعمار الایران من قبل العراق لم یتطرق لهذا المضمون. والشاعران یریان الشهید خالداً لأنه یتفانی بالروح فی سبیل الوطن وحریته لکن الربیع یجعل الشهید رمزاً للأجیال المتعاقبة حینما حسینی لم یتطرق إلی رمزیة الشهید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

537 - أثر القرآن الکریم و الحدیث الشریف فی الادب الفارسی
مهران کردمیر

یرمی هذا البحث دراسة أثر القرآن الکریم و الحدیث النبوی الشریف فی الأدب الفارسی، وکذلک دراسة انماط هذه التأثیرات فى الشعر و النثر الفارسیبن، الى القاء الضوء على بعض جوانب الحیاة الأدبیة الاسلامیة لدى الایرانیین، و توضیح أثر الاسلام العمیق فی نفوس الایرانیین ولاسیما الأدب چکیده کامل

یرمی هذا البحث دراسة أثر القرآن الکریم و الحدیث النبوی الشریف فی الأدب الفارسی، وکذلک دراسة انماط هذه التأثیرات فى الشعر و النثر الفارسیبن، الى القاء الضوء على بعض جوانب الحیاة الأدبیة الاسلامیة لدى الایرانیین، و توضیح أثر الاسلام العمیق فی نفوس الایرانیین ولاسیما الأدباء والشعراء منهم القارى العربی، و ذلک بالاستعانة بالشواهد الشعریة و النثریة. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

538 - بررسی شیوع سرمی IgG علیه توکسوپلاسما گوندی در طیور شهرستان سمنان، ایران
صادق حسینی مریم رسولی حمید استاجی

توکسوپلاسما گوندی تک یاخته ای اجباری داخل سلولی است که می تواند طیف وسیعی از حیوانات خونگرم را به عنوان میزبان های واسط آلوده کند. گربه ها میزبان نهایی هستند. شیوع سرمی آنتی بادی این انگل در پرندگان می تواند معیاری مناسب برای آلودگی محیط باشد. در این مطالعه تیتر سرمی ای چکیده کامل

توکسوپلاسما گوندی تک یاخته ای اجباری داخل سلولی است که می تواند طیف وسیعی از حیوانات خونگرم را به عنوان میزبان های واسط آلوده کند. گربه ها میزبان نهایی هستند. شیوع سرمی آنتی بادی این انگل در پرندگان می تواند معیاری مناسب برای آلودگی محیط باشد. در این مطالعه تیتر سرمی ایمونوگلوبولین G (IgG) به روش الایزا در 168 نمونه سرم جوجه های گوشتی ارجاعی به کشتارگاه صنعتی طیور سمنان و 30 نمونه سرم مرغ های با پرورش آزاد که از محل های نگهداری مختلف در سمنان جمع آوری شده بودند، سنجیده شد. %9/39 جوجه های گوشتی ارجاعی به کشتارگاه سمنان و %7/96 مرغ های با پرورش آزاد دارای تیتر سرمی IgG توکسوپلاسما بودند. در مقایسه دو گروه مورد مطالعه در مربع کای، اختلاف معنی داری بین دو گروه مشاهده گردید (P<0.0001). نتایج این مطالعه نشان می دهد که شیوع سرمی آنتی بادی توکسوپلاسما در مرغ های سمنان نسبتا بالا می باشد که در مرغ های با پرورش آزاد به آلودگی خاک به اووسیست انگل و در جوجه های گوشتی به مشکلات مدیریتی در مرغداری ها و دسترسی گربه به عنوان میزبان نهایی به منابع آب و غذای پرندگان پرورشی مربوط می شود. کلمات کلیدی: توکسوپلاسما گوندی،Toxoplasma gondii، طیور، الایزا، ایران پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

539 - شیوع ژن های حدت در اشرشیاکلی های جدا شده از موارد کلی باسیلوز طیور و عفونت دستگاه ادراری انسان
ملاحت احمدی سالار داداش زاده ابوالفضل غنی ئی

اشرشیاکلی یکی از مهمترین میکروب‌های بیماری‌زا در انسان و پرندگان محسوب می‌شود. جدایه‌های اشرشیاکلی بیماریزای پرندگان (APEC) و اشرشیاکلی بیماریزای دستگاه ادراری (UPEC) قادر به بیماریزایی خارج از محیط روده می‌باشند. این جدایه‌ها صفات مشترکی دارند. این احتمال وجود دارد که چکیده کامل

اشرشیاکلی یکی از مهمترین میکروب‌های بیماری‌زا در انسان و پرندگان محسوب می‌شود. جدایه‌های اشرشیاکلی بیماریزای پرندگان (APEC) و اشرشیاکلی بیماریزای دستگاه ادراری (UPEC) قادر به بیماریزایی خارج از محیط روده می‌باشند. این جدایه‌ها صفات مشترکی دارند. این احتمال وجود دارد که انتقال برخی از خصوصیات مشترک بین میزبان‌های مختلف، در اپیدمیولوژی بیماری در انسان و طیور حائز اهمیت باشد. در مطالعه حاضر، شیوع 4 ژن وابسته به حدت (sitA، iutA، traT و tsh) در 26 جدایه APEC و 25 ایزوله UPEC جدا شده از موارد بالینی مشکوک به عفونت اشرشیاکلی در آذربایجان غربی به روش واکنش زنجیره ای پلیمراز (PCR) بررسی گردید. آنالیز آماری با استفاده از نرم افزار minitab 15 انجام گرفت. فراوانی ژن‌های حدت در جدایه‌های APEC و UPEC به ترتیب در مورد ژن traT %2/96 و %64، ژن sitA %5/88 و %76، ژن iutA %6/84 و %68، و tsh %5/61 و %16 می-باشد. ژن‌های حدت traT و sitA به ترتیب در جدایه‌های APEC و UPEC بالاترین فراوانی را داشتند. تنوع زیادی از حضور ژن-های حدت در این جدایه‌ها مشاهده شد. ترکیب iutA-sitA-tsh-traT بیشترین فراوانی ژن‌های حدت را در بین جدایه‌های بیماریزای پرندگان داشت. در مورد جدایه‌های بیماریزا در عفونت ادراری انسان، بالاترین فراوانی را ترکیب iutA-sitA-traT داشت. این احتمال وجود دارد که ژن‌های حدت بین طیور و انسان انتقال یابند. ضروری است تا مطالعات بیشتری انجام گیرد و اهمیت چنین احتمالاتی را در اپیدمیولوژی بیماری در انسان و طیور ارزیابی نماید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

540 - مطالعه فنوتیپی و ژنوتیپی جدایه‌های اورنیتوباکتریوم راینوتراکئال در ماکیان صنعتی استان آذربایجان‌ شرقی، ایران
مهدی ازدیادی محمد کریم خسروپناه منصور بنانی رحیم قدیمی پور کامبیز داوری

10.30495/jvm.2020.679912

اورنیتوباکتریوم رینوتراکئال (ORT) ارگانیسم مرتبط با بیماری های تنفسی، کاهش تولید تخم ، کاهش رشد و مرگ و میر در مرغ ها و بوقلمون ها است. هدف پژوهش حاضر جداسازی، شناسایی، تعیین الگوی مقاومت دارویی و انگشت نگاری مولکولی این باکتری در گله های ماکیان صنعتی استان آذربایجان چکیده کامل

اورنیتوباکتریوم رینوتراکئال (ORT) ارگانیسم مرتبط با بیماری های تنفسی، کاهش تولید تخم ، کاهش رشد و مرگ و میر در مرغ ها و بوقلمون ها است. هدف پژوهش حاضر جداسازی، شناسایی، تعیین الگوی مقاومت دارویی و انگشت نگاری مولکولی این باکتری در گله های ماکیان صنعتی استان آذربایجان شرقی -شمال غرب ایران- با استفاده از روش مرسوم باکتریایی و نیز تکنیک واکنش زنجیره ای پلیمراز (PCR) بود. بدین منظور تعداد 400 نمونه سواب نایی از 33 گله مرغ گوشتی در حال کشتار و هفت گله مرغ تخمگذار جمع آوری گردید. بر اساس نتایج این مطالعه، از 330 نمونه حاصل از گله های مرغ گوشتی، 14 جدایه (4/2 درصد) از سواب های نای پنج گله (15/1 درصد) به عنوان اورنیتوباکتریوم رینوتراکئال شناسایی شدند. همچنین یافته های پژوهش جاری مشخص نمود که هیچکدام از گله های مرغ تخمگذار تحت بررسی آلوده به این ارگانیسم نبودند. بر اساس نتایج آزمایش تعیین الگوی مقاومت دارویی جدایه ها به روش انتشار دیسک، بالاترین حساسیت دارویی به ترتیب نسبت به پنی سیلین (85/7 درصد)، تتراسایکلین (71/4 درصد) و داکسی سایکلین (57/1 درصد) بوده و بیشترین مقاومت دارویی نیز مقابل اریترومایسین (71/4 درصد) و نئومایسین (0/50 درصد) مشاهده گردید. بر طبق داده های انگشت نگاری جدایه ها با تکنیک تکثیر مناطق بین ژنی تکراری حفاظت شده انتروباکتریایی (ERIC-PCR)، این جدایه ها در دو الگوی ژنتیکی E1 و E2 تیپ بندی شدند که اغلب جدایه ها (13=n،د92/8 درصد) در الگوی E1 قرار داشتند. تمام سویه های ORT جدا شده در این مطالعه از گله های مرغ گوشتی بودند که نشان دهنده میزان بالای آلودگی این پرندگان نسبت به ماکیان تخمگذار صنعتی تحت بررسی در استان آذربایجان شرقی است (05/0 > P). همچنین نتایج ما نشان می دهد که اغلب جدایه های ORT حاصل از ماکیان صنعتی مناطق شمال غرب ایران از نظر ژنتیکی بسیار شبیه به هم بوده و به یک پروفایل ژنتیکی خاص وابسته می باشند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

541 - گزارش انگل های داخلی و خارجی پرنده ابیا اوراسیایی (Scolopax rusticola) در شمال ایران
محمد اسدی ایرایی محمد رضا یوسفی شهاب رمضانپور محمدجواد مشایخ نیا محمدرضا رودکی محمد مهدی یزدانی رستم

10.30495/jvm.2020.676321

ابیا‌ها به عنوان یک گروه از هشت گونه‌ی زنده‌ی مرغ های پا دراز در جنس اسکولوپکس (Scolopax) در نظر گرفته می‌شوند که در جنگل‌های مخلوط یا برگ ریز زندگی و معمولا به صورت منفرد مهاجرت می‌کنند و همچنین یکی از پرندگانی است که دارای آلودگی های انگلی است. در این پژوهش از مجموع 1 چکیده کامل

ابیا‌ها به عنوان یک گروه از هشت گونه‌ی زنده‌ی مرغ های پا دراز در جنس اسکولوپکس (Scolopax) در نظر گرفته می‌شوند که در جنگل‌های مخلوط یا برگ ریز زندگی و معمولا به صورت منفرد مهاجرت می‌کنند و همچنین یکی از پرندگانی است که دارای آلودگی های انگلی است. در این پژوهش از مجموع 18 پرنده ابیا اوراسیایی (S. rusticola) (11 نر و 7 ماده) که توسط مأموران محیط زیست مازندران از شکارچیان غیر مجاز ضبط شد، به منظور مطالعه‌ی انگل‌های خارجی و داخلی مورد بررسی قرار گرفتند که در نتایج، میزان عفونت کلی انگلی در پرنده‌های مورد مطالعه 100 % و انگل‌های خارجی و داخلی پرندگان شامل دو گونه سستود (Hymenolepis spp. و Davinia proglottina)، یک گونه ترماتد (Echinoparyphium)، یک گونه جرب (Megniniacubitalis) و دو گونه شپش (Philopterus و Lipeurus) است. علاوه بر این، شایع ترین آلودگی با 22/72 درصد انگل (M. cubitalis) بوده است. یافته‌ها و مقایسه‌ی آن‌ها با مطالعه‌های دیگر نشان می دهند که ابیای اوراسیایی با توجه اهمیت مهاجرت، نقش مهمی در انتقال انگل‌ها داشته و نیاز به تحقیق‌های بیشتر در مورد این پرنده و سایر پرندگان مهاجر در ایران احساس می‌شود و همچنین این مطالعه نخستین گزارش انگل‌های مذکور در پرنده ابیا اوراسایی از ایران است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

542 - خصوصیات مولکولی و فیلوژنتیکی ویروس بیماری مارک شناسایی شده از گله های جوجه گوشتی تعدادی از استانهای کشور
نوید مبشری هادی حق بین نظرپاک حسین حسینی

10.30495/jvm.2020.1878623.1096

چکیده:بیماری مارک از یکی بیماریهای بسیار مهم صنعت طیور می باشد که توسط هرپس ویروس ماکیان 2 ایجاد می شود. بیماری مارک در گله های طیور منجر به خسارات اقتصادی سنگین می شود. واکسیناسیون بعنوان روشی موثر و مطمئن در پیشگیری از این بیماری می باشد. علیرغم گزارشات متعدد از شیوع چکیده کامل

چکیده:بیماری مارک از یکی بیماریهای بسیار مهم صنعت طیور می باشد که توسط هرپس ویروس ماکیان 2 ایجاد می شود. بیماری مارک در گله های طیور منجر به خسارات اقتصادی سنگین می شود. واکسیناسیون بعنوان روشی موثر و مطمئن در پیشگیری از این بیماری می باشد. علیرغم گزارشات متعدد از شیوع بیماری مارک در کشور، گزارشی از خصوصیات مولکولی و فیلوژنتیکی ویروس مارک در دسترس نمی باشد. لذا هدف از این مطالعه شناسایی مولکولی سروتیپ یک ویروس مارک در گله های گوشتی و تعیین هویت ویروس با استفاده از تعیین توالی ژن meq می باشد. بدین منظور از 30 گله نیمچه گوشتی در کشتارگاه های صنعتی طیور بصورت تصادفی از طحال نمونه برداری بعمل آمد. ابتدا حضور سروتیپ یک ویروس مارک با استفاده از پرایمرهای اختصاصی توسط آزمایش PCR بررسی گردید. که 12 گله از 30 گله (40%) مورد بررسی مثبت بودند. در ادامه توالی اسید آمینه پروتیئن Meq (از پروتئین های مهم دخیل در انکوژنیسیته) پنچ ویروس از ویروسهای شناسایی شده مارک در گله های مثبت تعیین گردید. آنالیز فیلوژنی پنچ ویروس مارک شناسایی شده از گله های گوشتی کشور نشان داد که این ویروسها متمایز از ویروس واکسن (Rispens) می باشد و شباهت بسیار زیادی با ویروسهای بسیار بیماریزای مارک از کشورهای عراق، هند و لهستان دارد. نتایج این مطالعه نشان دهنده گردش ویروسهای انکوژن بیماری مارک در مزارع گوشتی کشور است. با توجه به نقش ویروس مارک در کاهش راندمان گله و تضعیف ایمنی، بکارگیری تدابیر پیشگیری بویژه استفاده از واکسن در گله های گوشتی کشور اجتناب ناپذیر می باشد.. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

543 - شناسایی آزمایشگاهی جدیدترین جدایه‌های جمع آوری شده بورکولدریا مالیای از عفونت‌های تک‌سمیان، روزآمد سازی اطلاعات موجود در ایران
شجاعت دشتی پور نادر مصوری نفیسه شکیبامهر مهدی بابائی سامرند رشادی کیوان تدین روح اله کشاورز

10.30495/jvm.2022.1939661.1183

مقدمه: خاورمیانه، که به عنوان خواستگاه اهلی سازی حیوانات شناخته می شود، از معدود مناطق جغرافیایی باقی‌مانده در جهان است که هم چنان موارد بروز مشمشه در میان تک سمیان و برخی مواقع انسان از آنها گزارش می‌ شود. در این شرایط، در ایران با برخورداری از سابقه بیش از 6 دهه اجرای چکیده کامل

مقدمه: خاورمیانه، که به عنوان خواستگاه اهلی سازی حیوانات شناخته می شود، از معدود مناطق جغرافیایی باقی‌مانده در جهان است که هم چنان موارد بروز مشمشه در میان تک سمیان و برخی مواقع انسان از آنها گزارش می‌ شود. در این شرایط، در ایران با برخورداری از سابقه بیش از 6 دهه اجرای آزمون مالئیناسیون گله‌ های اسب، قاطر و الاغ، هر چند وقت یک بار موارد کوچک و متوسط وقوع بیماری به ویژه در مناطق غربی و مرکزی کشور مشاهده می‌ شوند. مطالعه حاضر به منظور شناسایی ویژگی‌ ها و خصوصیات فنوتیپی و ژنتیکی جدیدترین جدایه‌ های جمع آوری شده بورکولدریا مالیای در ایران اجرا گردیده است.مواد و روش‌ها: کشت باکتریایی، تست‌ های بیوشیمیایی، تست ثبوت عناصر مکمل و وسترن بلات، آزمونهای Bim A-PCR و Flip 407-PCR و همچنین آزمون اشتراوس در برنامه آزمایشات این تحقیق قرار گرفتند.نتایج: یافته‌های به دست آمده در آزمایشات، ویژگی‌های مورد انتظار شناخته شده باکتری را در مورد هر چهار جدایه جمع‌ آوری شده از موارد وقوع بیماری در تهران، کردان، اشنویه و سمیرم نشان دادند.نتیجه‌گیری: با توجه به نتایج بدست آمده، انجام مطالعات بیشتر به منظور ارتقاء دانش همه‌ گیر شناسی حاضر از مشمشه در ایران مورد نیاز می‌ باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

544 - بررسی سرمی حضور آنتی بادی ضد ویروس تورم سرخرگی اسبی در دو استان دارای جمعیت اسب زیاد در شرق ایران
مسعود ایمانی همایون بابایی محمد خلیلی پونه حاجی پور

10.30495/jvm.2022.1970956.1229

آرتریت ویروسی اسب سانان (EVA) یک بیماری مسری در جمعیت اسب است که ناشی از ویروس‌های RNA‌دار از خانواده آرتری‌ویریده (Arteriviridae) است. در عفونت آن ممکن است سقط جنین در مادیان، پنومونی کشنده و انتریت در کره اسب رخ دهد. بررسی و ردیابی این ویروس جزء پروتکل های مربوط به قر چکیده کامل

آرتریت ویروسی اسب سانان (EVA) یک بیماری مسری در جمعیت اسب است که ناشی از ویروس‌های RNA‌دار از خانواده آرتری‌ویریده (Arteriviridae) است. در عفونت آن ممکن است سقط جنین در مادیان، پنومونی کشنده و انتریت در کره اسب رخ دهد. بررسی و ردیابی این ویروس جزء پروتکل های مربوط به قرنطیه و جابجایی اسب ها در تمام دنیا می باشد و خسارات ناشی از آن تهدید جدی برای صنعت اسب مسوب می گردد. هدف از این مطالعه، شناسایی آنتی‌بادی‌های ضد ویروس آرتریت اسب برای اولین بار در جمعیت اسب‌های شهر کرمان و بجنورد در شرق ایران بود. در بازه‌ی زمانی شهریور تا بهمن 1396، به‌طور تصادفی 184 سرم از اسب‌های به ظاهر سالم جمعیت اسب‌های دو شهر کرمان و بجنورد جمع‌آوری شد. نمونه ها با استفاده از تست غیرمستقیم الیزا با کیت تجاری از نظرحضور آنتی بادی بررسی شدند. نتایج نشان می‌دهد که شیوع سرمی عفونت EAV در شهرستان های کرمان و بجنورد 4/34 درصد می باشد. نمونه های سرم های مثبت با سن، جنس، نژاد و سیستم نگهداری حیوان ارتباط معنی داری نداشتند. طبق نتایج حاصل از مطالعه حاضر، EVA در مناطق پر‌‌‌‌جمعیت اسب ایران وجود داشته است و بنابراین اجرای برنامه‌های کنترل برای جلوگیری از شیوع EVA ضروری به ‌نظر می‌رسد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

545 - بررسی اهمیت بیماری‌های انگلی نشخوارکنندگان ایران با رویکرد انتقال به انسان و آینده‌گری نحوه کنترل آن‌ها
علی اسلامی صادق رهبری محمد قلی نادعلیان محسن مشکاه حسن تاجبخش بابا مخیر محمد زینلی

براساس گزارشات منتشره توسط انگل‌شناسان، کلینیسین‌ها و تجربیات مقامات اجرایی و بهداشتی، آلودگی و بیماری‌های نشخوارکنندگان ایران براساس بیماری زایی، میزان شیوع، شدت آن‌ها و قابل انتقال بودن به انسان به چهار گروه با اهمیت زیاد (ز)، متوسط(م)، کم (ک) و ناچیز (ن) تقسیم می‌گرد چکیده کامل

براساس گزارشات منتشره توسط انگل‌شناسان، کلینیسین‌ها و تجربیات مقامات اجرایی و بهداشتی، آلودگی و بیماری‌های نشخوارکنندگان ایران براساس بیماری زایی، میزان شیوع، شدت آن‌ها و قابل انتقال بودن به انسان به چهار گروه با اهمیت زیاد (ز)، متوسط(م)، کم (ک) و ناچیز (ن) تقسیم می‌گردد. نتایج بررسی نشان داد که در مجموع 27 بیماری و یا آلودگی شامل 16 نوع کرمی، 8 آلودگی تک یاخته‌ای و 3 نوع آلودگی با آکارین‌ها در نشخوارکنندگان ایران گزارش شده است. در ضمن اینکه در این بین 9 بیماری کرمی، 4 بیماری تک یاخته‌ای و نیز 3 آلودگی ناشی از آکارین مشترک نشخوارکنندگان و انسان می‌باشند. بدین منظور جهت چشم‌انداز جامع کنترل انگل‌های مذکور، تشخیص دقیق و سریع بیماری، تاسیس آزمایشگاه‌های اختصاصی برای هر بیماری مهم و هرگونه حیوانی، استفاده از سامانه سیستم اطلاعات جغرافیایی به منظور باخبر شدن هر چه زودتر از وجود کانون‌های آلوده، استفاده از امکانات طرح واکنش سریع، درمان استراتژیک و تاکتیکی آلودگی‌های انگلی، استفاده به موقع از واکسن‌های موجود و نسل جدید، پیگیری چگونگی مقاومت حیوانات در برابر داروهای ضدانگلی، بیوکنترل آن‌ها و اجرای دستورالعمل‌های سازمان‌های بین‌المللی ذی‌ربط ضروری می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

546 - بررسی میزان آلودگی با سرووارهای سالمونلا در گنجشک‌های حاضر در مزارع صنعتی پرورش طیور گوشتی شهرستان بابل
هادی حق بین نظر پاک سبحان فیروزی مهدی عسکری بدوئی

طیور اهلی دربرگیرنده بزرگترین منبع سرووارهای سالمونلا در طبیعت می‌باشند. روش‌های مختلفی برای کنترل حیوانات موذی همانند رت و موش در مزارع پرورشی وجود دارد ولی ورود پرندگان غیراهلی همانند گنجشک‌ها(Passer domesticus) به مزارع اجتناب‌ناپذیر است. آلوده‌بودن انبارهای دان بی‌ش چکیده کامل

طیور اهلی دربرگیرنده بزرگترین منبع سرووارهای سالمونلا در طبیعت می‌باشند. روش‌های مختلفی برای کنترل حیوانات موذی همانند رت و موش در مزارع پرورشی وجود دارد ولی ورود پرندگان غیراهلی همانند گنجشک‌ها(Passer domesticus) به مزارع اجتناب‌ناپذیر است. آلوده‌بودن انبارهای دان بی‌شک یکی از مهمترین راه‌های آلوده شدن طیور به سالمونلا است که می‌تواند به دلیل آلودگی با مدفوع گنجشک‌ها ایجاد شود. هدف این تحقیق جداسازی باکتری سالمونلا از گنجشک‌های مزارع پرورشی طیور صنعتی گوشتی بوده است تا با کمک آن امکان ورود آلودگی به مزارع پرورشی از این طریق مورد ارزیابی قرار گیرد. جامعه آماری گنجشک‌های این مطالعه بر اساس نمونه‌گیری تصادفی از 40 مزرعه پرورشی طیور گوشتی انتخاب گردید (از هر مزرعه5 نمونه گنجشک، جمعا200 نمونه). پس از گذاشتن دام و گرفتن گنجشک‌ها، نمونه مدفوعی از کلوآک به وسیله سوآپ استریل اخذ گردید و در محیط کشت آبگوشت راپاپورت-واسیلیادیس در کنار یخ ظرف مدت 24 ساعت به آزمایشگاه منتقل گردید. پس از گرمخانه گذاری در دمای °C 43 به مدت12ساعت، کشت خطی بر روی محیط‌های مک کانکی و XLD صورت پذیرفت. کلونی‌های مشکوک ایجاد شده بر روی محیط‌های کشت مذکور، به محیط TSI منتقل شدند و پس از انکوباسیون، نمونه‌های مشکوک به کمک آزمایشات بیوشیمیایی مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج این بررسی نشان داد که هیچ‌یک از گنجشک‌ها آلوده به سالمونلا نبودند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

547 - جستجوی ویروس بلوتانگ در شتر‌های یک کوهانه‎ی کشتار شده در نجف‌آباد (مرکز ایران) با روش RT-PCR
محمدرضا محزونیه مهدی سلیمی عارفه گلستان فر سید محمد علی حسینی نسب

بیماری زبان آبی یک بیماری ویروسی غیرواگیر در نشخوارکنندگان به ویژه گوسفند است که با فراوانی کمتر در گاو، بز، بوفالو، آهو، شتر و آنتلوپ‌ها دیده می‌شود. عمدتاً توسط حشرات منتقل می‌شود و باعث ضایعاتی در مخاط بینی، دهان و اندام‌های حرکتی می شود. همچنین گزارشاتی مبنی بر ایجا چکیده کامل

بیماری زبان آبی یک بیماری ویروسی غیرواگیر در نشخوارکنندگان به ویژه گوسفند است که با فراوانی کمتر در گاو، بز، بوفالو، آهو، شتر و آنتلوپ‌ها دیده می‌شود. عمدتاً توسط حشرات منتقل می‌شود و باعث ضایعاتی در مخاط بینی، دهان و اندام‌های حرکتی می شود. همچنین گزارشاتی مبنی بر ایجاد سقط در برخی حیوانات وجود دارد. شتر یکی از حیواناتی است که مخزن این ویروس است ولی علایمی نشان نمی‌دهد. از این رو می‌تواند باعث انتشار عفونت در مناطق مختلف و حیوانات دیگر شود. هدف از این مطالعه، جستجوی ژنومی ویروس بلوتانگ در شتر‌های یک کوهانه ی کشتار شده در مرکز ایران بود. به منظور جستجوی توالی قطعه ژنومی S7 در ویروس زبان آبی، از تعداد 110 شتر یک کوهانه&lrm;ی کشتار شده در کشتار گاه نجف آباد نمونه&lrm;ی خون، تهیه شد. جهت جلوگیری از انعقاد، به نمونه‌ها&lrm;ی خون هپارین اضافه شد و در یک محفظه در کنار یخ به آزمایشگاه ارسال گردید. با استفاده از روش اسید گوانیدیم- ایزوتیوسیانات و فنل-کلروفرم استخراج RNA انجام پذیرفت. سپس نمونه&lrm;ها به روش RT-PCR مورد آزمون قرار گرفت. محصول PCR حاصل از آزمون، روی ژل آگاروز 5/1 درصد برده شد و پس از رنگ آمیزی با اتیدیوم بروماید، توسط ژل داکیومنت قرایت گردید. نتایج آزمون نشان داد که کلیه نمونه‌ها منفی هستند که خوشبختانه می‌تواند گویای آن باشد که این عفونت در منطقه ی مورد بررسی از کشورمان وجود ندارد و یا متعاقب عفونت گذرا، ویرس بلوتانگ در خون شتر یک کوهانه پایداری طولانی مدت ندارد. با توجه به اینکه این بیماری در برخی استان‌های دیگر گزارش شده بهتر است مطالعات بیشتری در خصوص آلودگی شتر صورت پذیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

548 - بررسی سرواپیدمیولوژیکی ویروس بلوتانگ در بزهای استان چهار محال وبختیاری
وحید نعمان هدی ارزانی

در این مطالعه جهت تشخیص آنتی بادی ویروس بلوتانگ در بز استان چهارمحال و بختیاری تحقیقی در سال 1394در دو منطقه اکولوژیکی انجام گرفت. نمونه های خون بصورت تصادفی از بزهای دو منطقه اخذ شد. برای بررسی آنتی بادی اختصاصی بلوتانگ نمونه های سرمی با آزمون الیزای رقابتی مورد بررسی چکیده کامل

در این مطالعه جهت تشخیص آنتی بادی ویروس بلوتانگ در بز استان چهارمحال و بختیاری تحقیقی در سال 1394در دو منطقه اکولوژیکی انجام گرفت. نمونه های خون بصورت تصادفی از بزهای دو منطقه اخذ شد. برای بررسی آنتی بادی اختصاصی بلوتانگ نمونه های سرمی با آزمون الیزای رقابتی مورد بررسی قرار گرفتند. از 1350 نمونه سرم بز 48/57% مثبت ارزیابی شدند. دربررسی شیوع سرمی ویروس بلوتانگ در جمعیت بز از520 نمونه سرم منطقه جلگه ای و830 نمونه سرم منطقه کوهستانی به ترتیب 04/79% و98/43% نمونه مثبت ارزیابی شدند. اختلاف معناداری از نظر موارد مثبت در دو منطقه مشاهده شد (P پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

549 - اسا می کنه و بیماری های ناشی از آن در نشخوار کنندکان ایران در برخی زبان ها وگویش های ایرا نی
علی اسلامی

هدف این پژوهش جمع آوری، ثبت و مکتوب اسامی محلی کنه ها و بیماری های ناشی از آن ها در نشخوار کنند گان ایران است. برای مطالعه میدانی که برای اولین بار در ایران انجام شده است، در پرسش نامه تهیه شده به اداره های دامپزشکی31 استان کشور توزیع شد. تا پژوهشگرا ن که دکتران دامپزشک چکیده کامل

هدف این پژوهش جمع آوری، ثبت و مکتوب اسامی محلی کنه ها و بیماری های ناشی از آن ها در نشخوار کنند گان ایران است. برای مطالعه میدانی که برای اولین بار در ایران انجام شده است، در پرسش نامه تهیه شده به اداره های دامپزشکی31 استان کشور توزیع شد. تا پژوهشگرا ن که دکتران دامپزشکی از گویشواران در آن گویش های کنه ها و و بیماری های ناشی از آن ها جمع آوری و ثبت شوند .نتایج این مطالعه نشان می دهد که 101 گویش های کنه ها و بیماری های ناشی از آن ها در 28 استان گزارش شده است، که طیف آن ها بین 8-1 عدد بود. ضمنا در پرسش نامه استان های الرز، زنجان و قم اسامی مربوطه را ثبت نشده است.گزارش این گویش ها به عنوان منبعی برای همگان، پژوهش گران زبا و گویش شناسان و جنبه فناوری اش برای کسانی که به حرفۀ دامپزشکی مورد استفاده است پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

550 - اولین گزارش تریپانوزوما(هرپتوزوما) گروسی (Trypanosoma grosi) در جوندگان دشت رزن، غرب ایران
علی یوسفی صادق رهبری علی سینا کریمی

در آبان ماه 1390 از یک جونده آپادموس سیلواتیکوس (Apodemus sylvaticus) صید شده با تله های زنده گیر خون اخذ شد. بعد از تهیه گسترش خونی، لام خشک شد و توسط متانول ثابت شد و در آزمایشگاه بعد از رنگ آمیزی گیمسا با استفاده از میکروسکوپ نوری و با بزرگنمایی 1000X از لحاظ وجود ان چکیده کامل

در آبان ماه 1390 از یک جونده آپادموس سیلواتیکوس (Apodemus sylvaticus) صید شده با تله های زنده گیر خون اخذ شد. بعد از تهیه گسترش خونی، لام خشک شد و توسط متانول ثابت شد و در آزمایشگاه بعد از رنگ آمیزی گیمسا با استفاده از میکروسکوپ نوری و با بزرگنمایی 1000X از لحاظ وجود انگل های خونی مورد مطالعه قرار گرفت. بعد از بررسی آلودگی جونده به انگل خونی تریپانوزوما گروسی ((Trypanosoma grosi مشاهده گردید. این اولین گزارش آلودگی جوندگان به تریپانوزوما گروسی در ایران می باشد پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

551 - تغییرات فون انگلی کپور معمولی Cyprinus carpio (Cypridiae:OSTEICHTHYES) در طی مهاجرت آن بین بخش جنوبشرقی دریای خزر و آب شیرین
مریم برزگر عباس بزرگ نیا روقیه سیف پور بهیار جلائی

پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

552 - آسیب شناسی فرآیند جذب معلمین مقطع ابتدایی در آموزش و پرورش ایران
احمد احمدی فارسانی فریبا کریمی بدری شاه طالبی

هدف پژوهش حاضر، آسیب شناسی فرآیند جذب معلمین مقطع ابتدایی در آموزش و پرورش ایران بود. بدین منظور، مطالعه کیفی با رویکرد پدیدار شناسی انجام شده است. 22 صاحب نظراز میان برنامه ریزان ، کارشناسان و متخصصان حوزه جذب و استخدام نیرو در وزارت آموزش و پرورش با روش نمونه گیری هدف چکیده کامل

هدف پژوهش حاضر، آسیب شناسی فرآیند جذب معلمین مقطع ابتدایی در آموزش و پرورش ایران بود. بدین منظور، مطالعه کیفی با رویکرد پدیدار شناسی انجام شده است. 22 صاحب نظراز میان برنامه ریزان ، کارشناسان و متخصصان حوزه جذب و استخدام نیرو در وزارت آموزش و پرورش با روش نمونه گیری هدف مند با توجه به حد اشباع نظری شناسایی و انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها از مصاحبه نیمه ساختار یافته بهره گرفته شد. مصاحبه ها، ضبط و پیاده سازی گردید و بر اساس روش 7 مرحله ای کلایزی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. از روش تایید مصاحبه شوندگان برای کنترل روایی استفاده شد. برای تعیین پایایی از روش باز آزمون استفاده گردید و درصد پایایی بازآزمون در پژوهش 86% به دست آمد. پژوهش منتج به شناسایی 65 آسیب در قالب 15 واحد مفهومی در ابعاد نیرو یابی ، انتخاب و انتصاب گردید که مهمترین آسیب ها در هر یک از ابعاد به ترتیب، عدم درک ماهیت شغلی، ضعف در اطلاع رسانی، مشکلات جذب نخبگان، ضعف های تخصصی و مهارتی، کم توجهی به فعالیت های پژوهشی و ضعف در ارزشیابی و بازخورد شناخته شد. در نهایت، مبتنی برادبیات تحقیق و واقعیت های آموزش و پرورش ایران، راهکار های اصلاحی پیشنهاد شد که از جمله مهمترین آنها، تغییر در برخی قوانین و سیاستگذاری های جذب نیرو و رعایت استانداردهای استتخدامی به همراه نیاز سنجی و اعلام زمان های دقیق استخدام در وزارت آموزش و پرورش بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

553 - اعتبارسنجی الگوی خود توسعه ای معلمان مدرسه تلویزیونی ایران
عباس محمدی مائده ارشد راد

هدف: معلمان نقش اصلی در انتقال محتوای آموزشی به دانش‌آموزان دارند و از این رو توسعه ابعاد حرفه‌ای آنان برای پیشرفت شغلی اجتناب ناپذیر است. هدف این پژوهش، اعتبارسنجی الگوی خود توسعه‌ای معلمان مدرسه تلویزیونی ایران بود. روش: روش پژوهش حاضر توصیفی ازنوع پیمایشی و از نظر ه چکیده کامل

هدف: معلمان نقش اصلی در انتقال محتوای آموزشی به دانش‌آموزان دارند و از این رو توسعه ابعاد حرفه‌ای آنان برای پیشرفت شغلی اجتناب ناپذیر است. هدف این پژوهش، اعتبارسنجی الگوی خود توسعه‌ای معلمان مدرسه تلویزیونی ایران بود. روش: روش پژوهش حاضر توصیفی ازنوع پیمایشی و از نظر هدف کاربردی بود. جامعه آماری شامل معلمان مدرسه تلویزیونی ایران دوره ابتدایی که در دوران اپیدمی کرونا در شبکه آموزش و قرآن تدریس داشتند(161 نفر) که بر اساس فرمول کوکران تعداد 113 نفر به عنوان با روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شدند. ابزار پژوهش پرسشنامه محقق ساخته بر اساس مصاحبه‌های کیفی و ادبیات نظری طراحی شد. برای روایی از روایی صوری و برای پایایی از آزمون آلفای کرونباخ استفاده شد که مقدار آن 83/0 بود. برای تجزیه‌وتحلیل داده‌ها از تحلیل عاملی تأییدی با کمک نرم‌افزار PLS استفاده شد. یافته‌ها: نتایج نشان داد ضریب مسیر بین خود توسعه‌ای ارزشی-نگرشی در آموزش و تدریس و خود توسعه‌ای معلمان 704/0؛ بین خود راهبری یادگیری معلمان مدرسه تلویزیونی و خود توسعه‌ای معلمان 712/0؛ بین خود توسعه‌ای شناختی در آموزش و تدریس و خود توسعه‌ای معلمان 745/0، بین محرک‌های خود توسعه‌ای معلمان مدرسه تلویزیونی و خود توسعه‌ای معلمان 573/0 و بین خود توسعه‌ای مهارتی در آموزش و تدریس و خود توسعه‌ای معلمان 640/0 بود(05/0>P). نتیجه‌گیری: مدل خود توسعه‌ای معلمان مدرسه تلویزیونی ایران دارای اعتبار است و برنامه ریزان نظام آموزش‌وپرورش می‌توانند برای ارتقای کیفی خود توسعه‌ای معلمان به این نتایج توجه نمایند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

554 - سیر تحول نام ایران از منظر جغرافیای سیاسی
عباس احمدی نرجس سادات حسینی نصرابادی صادق بوستانی علی صادقی

از دیدگاه جغرافیای سیاسی وجود اقوام مختلف در سرزمین ایران، موجبات دگرگونی نام ایران را در طول زمان فراهم آورده است. دوام و استمرار هویت ونام ایرانی، مدیون گروه های مختلف قومی بویژه فارس ها بوده است. ورود نژاد آریایی به فلات ایران 1500 تا 2000 سال قبل از میلاد مسیح صورت چکیده کامل

از دیدگاه جغرافیای سیاسی وجود اقوام مختلف در سرزمین ایران، موجبات دگرگونی نام ایران را در طول زمان فراهم آورده است. دوام و استمرار هویت ونام ایرانی، مدیون گروه های مختلف قومی بویژه فارس ها بوده است. ورود نژاد آریایی به فلات ایران 1500 تا 2000 سال قبل از میلاد مسیح صورت گرفته است. مفهوم ایران در نیمه اول قرن سوم قبل از میلاد در نتیجه تبلیغات ساسانیان به وجود آمده است. با توجه به سنگ نوشته های داریوش اول و توالی و ترتیب تنظیم نام سرزمین هایی که قلمرو گسترده هخامنشی را تشکیل می دادند، می توان بیان کرد که در متون منظوم و منثور فارسی اعم از ادبی و تاریخی و جغرافیایی، از نیمه قرن چهارم به بعد، همواره از واژۀ ایران یاد شده است. همچنین، در کتاب های ممالک عربی و مکاتبات آن ها نیز به واژه ایران و مترادف آن اشاره شده است. در این مقاله که از نوع بنیادی است، با بهره‌گیری از روش توصیفی-تحلیلی، سعی شده است تا سیر تحول نام ایران از منظر جغرافیای سیاسی بررسی شود و یک دیدگاه واحد و جامع در این خصوص ایجاد شود. ضرورت پژوهش حاضر از آنروست که معمولاً درایران تنها به بررسی تاریخی مکانهای جغرافیایی پرداخته شده است و بررسی نقاط عطف تاریخی وعوامل تأثیرگذار بر تحولات نام ایران ونیزتقسیم بندی جغرافیایی سرزمین بر اساس تغییرات بنیادین حاصل از فعالیت و عملکرد اقوام مغفول، مانده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

555 - الگوی همکاریهای منطقه ای بر مبنای دیپلماسی آب (مطالعه موردی ایران، ترکیه و عراق )
سمیرا سامعی محمد اخباری غلامحسن حیدری

آب به عنوان یک منبع طبیعی و ارزشمند در سطح جهان است که در بین گروه های انسانی، جوامع و کشورها همواره رقابت آفرین و تنش زا بوده است. عمده اختلاف هایی که بین کشورها بر سر آب پیش می آید در حوضه های آبریز مشترک می باشد و یافتن سازوکاری معقول، به‌منظور بهره‌برداری عادلانه از چکیده کامل

آب به عنوان یک منبع طبیعی و ارزشمند در سطح جهان است که در بین گروه های انسانی، جوامع و کشورها همواره رقابت آفرین و تنش زا بوده است. عمده اختلاف هایی که بین کشورها بر سر آب پیش می آید در حوضه های آبریز مشترک می باشد و یافتن سازوکاری معقول، به‌منظور بهره‌برداری عادلانه از این منابع امر دشواری است. با توجه به نقش استراتژیک و حیاتی آب و توزیع نامتوازن آن در مناطق مختلف جهان و نیز مشترک بودن بسیاری از حوضه‌ها و منابع آبی بین کشورها ضرورت استفاده از ظرفیت‌های دیپلماسی نیز گریزناپذیر است. ایران نیز همواره بر سر تقسیم آب های مشترک مرزی و رودخانه های فرامرزی با همسایگان خود اختلاف داشته و ضرورت اهمیت دیپلماسی است که باید بیش از پیش مورد توجه قرار گیرد. هدف از این پژوهش، همکاریهای منطقه ای ایران، ترکیه و عراق در خصوص رودخانه های فرامرزی وحوضه های آبریز مشترک می باشد که تاثیر و نقش دیپلماسی آب با توجه به قوانین بین المللی، معاهدات و قراردادها بر این همکاریها و تعاملات می افزاید و از چالش ها، تنش ها و منازعات مرتبط با آب که تاثیر زیادی بر مسائل زیست محیطی، آلودگی آب، مهاجرت، ریزگردها و همچنین مسائل اقتصادی، سیاسی و امنیتی می گذارد جلوگیری می نماید. پژوهش حاضر با استفاده از روش تحلیلی – توصیفی که مبتنی بر روش کتابخانه ای می باشد، مورد استفاده قرار گرفته و همچنین از روش تحلیل آماری spss که مبتنی بر جامعه آماری متخصصانی است که در این مجموعه قرارگرفته اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

556 - بررسی تحریم های بین المللی از منظرحقوق بین‌الملل(مطالعه موردی تحریم های ایران)
علیرضا معینیان محمد مهدی رحیمی اکبر عباسیان رضا پیوندی احمد عرب عامری

تاکنون ابعاد و زوایای مختلف این بحران ها مورد پژوهش قرار گرفته است اما می‌توان گفت در مواردی که مدیریت آن ها از توان یک کشور به تنهایی خارج است بایستی همه‌ی کشورها در حد توان کشور گرفتار بحران را کمک کنند. باسؤال اصلی مقاله این است که حقوق بین‌الملل دارای چه قواعد و چار چکیده کامل

تاکنون ابعاد و زوایای مختلف این بحران ها مورد پژوهش قرار گرفته است اما می‌توان گفت در مواردی که مدیریت آن ها از توان یک کشور به تنهایی خارج است بایستی همه‌ی کشورها در حد توان کشور گرفتار بحران را کمک کنند. باسؤال اصلی مقاله این است که حقوق بین‌الملل دارای چه قواعد و چارچوب‌هایی برای مدیریت کارآمد بحران در جهان است؟ روش این مقاله توصیفی تحلیلی است. نتایج این مقاله نشان می‌دهد که کاهش و کنترل خطرات و آسیب‌پذیری ناشی از بلایای طبیعی و آمادگی پیش از وقوع بلا، اقدامات اضطراری حین بلا و اقدامات ترمیمی پس از آن، از جمله اموری هستند که در حقوق بین‌الملل به آن‌ها پرداخته شده است. از طرف دیگر، احترام به حقوق بنیادین و رفع نیازهای اولیه‌ی افراد متأثر از بلایای طبیعی یکی از مهم‌ترین مسائل موجود در این زمینه بوده که مورد توجه حقوق بین‌الملل قرار گرفته است. در خصوص کلیه‌ی این مسائل اسناد مختلفی، در عرصه‌ی حقوق بین‌الملل موجود است، اما فقدان یک سند جامع بین‌المللی که ضمن پرداخت به ابعاد مختلف بلایای طبیعی و حقوق افراد متأثر از آن، عام‌الشمول و الزام‌آور نیز باشد، کاملاً احساس می‌شود. کمیسیون حقوق بین‌الملل، در سال 2007، کار بر روی پیش‌نویسی در این زمینه، با عنوان حمایت از افراد در بلایا را آغاز کرد که تاکنون 21 ماده از آن تدوین شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

557 - بنیان‌های ژئوپلیتیکی روابط ایران با عراق نوین
عباس جعفری نیا

در این مقاله تلاش شده است مناسبات تهران با عراق جدید در سه حوزه متفاوت (مناسبات با شمال عراق، مناسبات با شیعیان و مناسبات با اهل تسنن) مورد بررسی و تحلیل قرار گیرد. نتایج نشان می‌دهد دولتمردان ایران سعی دارند از یک طرف طی توسعه مناسبات با شیعیان و دولت مرکزی با استفاده چکیده کامل

در این مقاله تلاش شده است مناسبات تهران با عراق جدید در سه حوزه متفاوت (مناسبات با شمال عراق، مناسبات با شیعیان و مناسبات با اهل تسنن) مورد بررسی و تحلیل قرار گیرد. نتایج نشان می‌دهد دولتمردان ایران سعی دارند از یک طرف طی توسعه مناسبات با شیعیان و دولت مرکزی با استفاده از عنصر مذهب و ایدئولوژی در سیاست خارجی، قدرت سیاسی و نظامی خود را به عنوان بازیگر اول ژئوپلیتیک شیعه در منطقه و جهان افزایش دهند و از سوی دیگر با توسعه مناسبات با اقلیم کردستان عراق طی تنظیم مناسبات دوجانبه و چندجانبه با اکراد، ترکیه در این حوزه سوپاپی برای امنیت ملی خود فراهم نمایند تا اولاً از میزان تهدیدات ناشی از این منطقه بر امنیت ملی ایران بکاهند و ثانیاً با حلقه وصل شدن بین اکراد و شیعیان و تعمیق روابط آنها میزان تأثیرگذاری ایران بر صحنه عراق و منطقه را افزایش دهند. نتایج نشان می‌دهد ایران در توسعه مناسبات با اهل تسنن به علت ماهیت ساختاری، استفاده از عنصر مذهب در سیاست خارجی، سابقه تاریخی چالش‌های مذهبی در منطقه و... به سان دو عرصه دیگر موفق نبوده است و از تحکیم پیوند‌های شیعی سنی در جهان اسلام بر محوریت منزلت ژئوپلیتیکی ایران به خصوص پس از تحولات سوریه طی سه سال گذشته موفقیت چندانی حاصل ننموده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

558 - تبیین نقش هیدروپلیتیک بر سیاست خارجی افغانستان و ایران (2015 الی 2019)
ابوالفضل اخباری محمد اخباری علی اصغر اسماعیل پورروشن محسن رنجبر بتول باهک

همواره ارزش‌های جغرافیایی در یک کشور جزو منافع ملی تلقی می‌شوند و دولت‌ها به آسانی نمی‌توانند بر سر منافع ملی دست به معامله بزنند.علاوه بر این مسائل اختلافات آبی در سیاست خارجی کشورها در تقابل با یکدیگر نیز تاثیر گذار بوده است.در این راستا جمهوری اسلامی ایران نیز در طی چکیده کامل

همواره ارزش‌های جغرافیایی در یک کشور جزو منافع ملی تلقی می‌شوند و دولت‌ها به آسانی نمی‌توانند بر سر منافع ملی دست به معامله بزنند.علاوه بر این مسائل اختلافات آبی در سیاست خارجی کشورها در تقابل با یکدیگر نیز تاثیر گذار بوده است.در این راستا جمهوری اسلامی ایران نیز در طی دهه های گذشته اختلافات هیدروپلیتیکی گسترده ای نیز با همسایگان خود داشته است که از جمله مهمترین این اختلافات ، اختلافات این کشور با کشور افغانستان بر سر دو رود هیرمند و هریر رود بوده است . افزایش این اختلافات در طی سال های گذشته سبب کمبود آب و کاهش فعالیت های صنعتی،کشاورزی و دامی در استان های شرقی ایران را به همراه داشته است . پژوهش حاضر نیز در این زمینه با روش توصیفی-تحلیلی و از نوع پژوهش های کاربردی و توسعه ای به ارزیابی نقش هیدروپلیتیک بر سیاست خارجی افغانستان و ایران می پردازد.نتایج تحقیق نشان داد که تغییر مسیر رودخانه ها ، آلودگی منابع آب رودخانه ها ، دست درازی به آب رودخانه ها و کنترل منابع آب بالادست کشور افغانستان بر علیه جمهوری اسلامی ایران ، از جمله مهمترین عوامل هیدروپلیتیکی تنش زا در روابط ایران و افغانستان است و همچنین اقدامات هیدروپلیتیکی افغانستان در ساختار توسعه نوین روابط بین الملل ، تبعات سیاسی و اقتصادی را در روابط دو کشور ایران و افغانستان به دنبال خواهد داشت . پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

559 - ارزیابی بناهای بلندمرتبه مسکونی ایرانی از منظرمعماری الگوگرا در معماری و شهرسازی ایرانی – اسلامی
فرهام مقدم راد منصور سپهری مقدم

معماری ایرانی با ورود اسلام باورهای اعتقادی و اصولی را به ظهور رسانید که معماری ایرانی – اسلامی را در زمره معماری‌های الگوگرا جای داد. الگوهایی که در سیر تاریخی این معماری تکامل پیدا کردند و تبدیل به ویژگی‌های شاخص و بعضاً منحصر به فرد معماری ایرانی – اسلامی چکیده کامل

معماری ایرانی با ورود اسلام باورهای اعتقادی و اصولی را به ظهور رسانید که معماری ایرانی – اسلامی را در زمره معماری‌های الگوگرا جای داد. الگوهایی که در سیر تاریخی این معماری تکامل پیدا کردند و تبدیل به ویژگی‌های شاخص و بعضاً منحصر به فرد معماری ایرانی – اسلامی گشتند. معماری الگوگرای ایرانی – اسلامی در دهه‌های اخیر و در برخورد با معماری غربی مورد غفلت قرار گرفته و ارزش‌های برگرفته از هویت و فرهنگ ایرانی – اسلامی آن نادیده انگاشته شده‌اند. پارادایم پژوهش حاضر آزاد پژوهی و ترکیبی از شیوه‌های تحلیلی، استفاده از پرسشنامه، دلفی و آزمون همبستگی می‌باشد، به این منظور 40 نمونه ساختمان بلندمرتبه مسکونی ایرانی در معرض سنجش و ارزیابی‌(کمی با استفاده از طبق لیکرت) خبرگان از شاخص‌های برگزیده معماری ایرانی - اسلامی قرار می‌گیرند و نتایج به دست آمده توسط نرم‌افزار SPSS به منظور بررسی میزان همبستگی شاخص‌ها مورد تحلیل قرار می-گیرند. یافته‌های تحلیل همبستگی پیرسون نشان دهنده ارتباط معنادار مستقیم و رو به بالای معماری الگوگرا با معیارهای بینش نمادین، معماری مفهومی، سلسله مراتب فضایی، انطباق محیطی، انطباق فرهنگی، خوانایی، نشانه گرایی، مقبولیت عمومی و معماری ایرانی – اسلامی می‌باشد. نتایج حاصل از تحقیق نشان می‌دهد که برای بازگشت به الگوهای ایرانی - اسلامی در طراحی ساختمان‌های بلندمرتبه مسکونی امروزی 2 گروه از شاخص‌ها که در قالب بحث اخلاق مداری‌(شاخص‌های ذهنی) و انسان محوری (شاخص‌های کالبدی) مطرح می‌شوند، بیش از سایر عوامل و شاخص‌ها بر مبنای الگوهای معماری ایرانی - اسلامی تأثیرگذار و مطلوب نظر هستند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

560 - بررسی تطبیقی مبارزه با اختلاس در بسترهای جغرافیایی ملی و بین المللی نظام بانکداری با تاکید بر مولفه‌های جغرافیای انسانی
حمید رضایی سید مصطفی میرمحمدی عزیزی

اختلاس به عنوان یکی از جرایم عمده بانکی که اعتماد عمومی نسبت به حاکمیت را تخطیه می نماید در اسناد مختلف داخلی و بین المللی و در طول تاریخ دارای سابقه بوده است با این حال ، تفاوت هایی میان بسترهای داخلی و بین المللی مبارزه با اختلاس دیده می شود از جمله عدم جرم انگاری اخت چکیده کامل

اختلاس به عنوان یکی از جرایم عمده بانکی که اعتماد عمومی نسبت به حاکمیت را تخطیه می نماید در اسناد مختلف داخلی و بین المللی و در طول تاریخ دارای سابقه بوده است با این حال ، تفاوت هایی میان بسترهای داخلی و بین المللی مبارزه با اختلاس دیده می شود از جمله عدم جرم انگاری اختلاس در موسسات و بانک های خصوصی، هم چنین عدم پیش بینی ساز و کار معاضدت های قضایی بین المللی در زمینه اختلاس ، عدم تبیین دقیق مقررات سوت زنی در مورد مبارزه با اختلاس در حقوق داخلی ایران در مقابل منطقه ای بودن تا بین المللی بودن حقوق مبارزه با اختلاس و عدم ضمانت اجراهای موثر در سطح بین المللی برای مبارزه با اختلاس قابل ذکر می باشد . در این بین مولفه های انسانی نیز تاثیر فراوانی بر ارتکاب این جرم در مناطق مختلف ایفاء نموده است برای نمونه تفاوت های نژادی، جنسیتی و منطقه ای نقش بارزی را در تغییر مولفه های ارتکاب جرم اختلاس ایفاء می نماید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

561 - تحلیل ابعاد و مولفه‌های جایگاه زنان در برنامه‌ریزی و طراحی فضاهای عمومی در شهرهای ایرانی- اسلامی (مطالعه موردی: شهر زاهدان)
سودابه هاشم زهی معصومه حافظ رضازاده مریم کریمیان بستانی

استفاده از دیدگاه های جنسیتی در برنامه‌ریزی شهری در دهه‌های گذشته بسیار رواج یافته و منجر به ایجاد پروژه‌هایی تحت عنوان برنامه-ریزی جنسیتی یا برنامه‌ریزی حساس به جنسیت شده است. لذا امروزه یکی از محورهای اصلی مورد توجه طراحی شهری و برنامه‌ریزی شهری بخصوص در حوزه فضاهای ع چکیده کامل

استفاده از دیدگاه های جنسیتی در برنامه‌ریزی شهری در دهه‌های گذشته بسیار رواج یافته و منجر به ایجاد پروژه‌هایی تحت عنوان برنامه-ریزی جنسیتی یا برنامه‌ریزی حساس به جنسیت شده است. لذا امروزه یکی از محورهای اصلی مورد توجه طراحی شهری و برنامه‌ریزی شهری بخصوص در حوزه فضاهای عمومی "پردازش به عدالت جنسیتی" در طراحی فضاهای شهری است. رابطه جنسیت و فضای شهری امروزه یکی از بحث‌های اساسی در عرصه جهانی است. در این راستا هدف پژوهش حاضر جایگاه زنان در برنامه‌ریزی و طراحی فضاهای عمومی در شهرهای ایرانی - اسلامی (مطالعه موردی: شهر زاهدان) می‌باشد. پژوهش حاضر، از نظر هدف، جزء پژوهش‌های کاربردی است. به منظور سنجش و تجزیه و تحلیل از نرم‌افزار SPSS و مدل TOPSIS، استفاده شده است. نتایج آزمون تی تک نمونه‌ای جهت بررسی برنامه‌ریزی و طراحی فضاهای عمومی در شهر زاهدان متناسب با جایگاه زنان در بعد (معنایی، فعالیتی، اجتماعی، کالبدی)، نشان از وضعیت نامناسب طراحی فضا‌های عمومی متناسب با جایگاه زنان در این ابعاد می‌باشد. با توجه به یافته‌ها و محاسبات انجام شده در مدل تاپسیس، از نظر متخصصین و کارشناسان، بعد فعالیتی با کسب مجموع امتیاز (833/0)، در رتبه نخست تاثیرگذاری و اهمیت قرار دارد. همچنین بعد اجتماعی با کسب امتیاز (776/0)، در درجه دوم تاثیرگذاری قرار دارند. از نظر متخصصین و کارشناسان بعد کالبدی در آخرین درجه تاثیرگذاری و اهمیت در برنامه‌ریزی و طراحی فضاهای عمومی در شهر زاهدان می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

562 - واکاوی حکمرانی خوب شهری در جغرافیای سیاسی شهرستان ایرانشهر
سعید خسروی حمید احمدی گارینه کشیشیان سیرکی محمد رضا قائدی

از طریق حکمرانی خوب شهری نوعی از توسعه پدید می‌آید که در آن فقرا حق تقدم دارند، امور زنان بهبود می یابد، محیط‌زیست پایدار ایجاد می‌شود و فرصت‌های اشتغال و عوامل رفاهی پدید می‌آیند. به‌ این ‌ترتیب مفهوم حکمرانی خوب و توسعه پایدار انسانی جدایی‌ناپذیر است. هدف از شاخص‌های چکیده کامل

از طریق حکمرانی خوب شهری نوعی از توسعه پدید می‌آید که در آن فقرا حق تقدم دارند، امور زنان بهبود می یابد، محیط‌زیست پایدار ایجاد می‌شود و فرصت‌های اشتغال و عوامل رفاهی پدید می‌آیند. به‌ این ‌ترتیب مفهوم حکمرانی خوب و توسعه پایدار انسانی جدایی‌ناپذیر است. هدف از شاخص‌های حکمرانی خوب شهری سنجش اندازه‌گیری و کیفیت اداره امور شهری است. سوال اصلی مقاله حاضر این است که با توجه به نقش حکمرانی خوب در توسعه اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی کشورها، از دید نخبگان استان سیستان و بلوچستان؛ به کدام‌یک از شاخصه‌های حکمرانی خوب در جهت توسعه شهرستان ایرانشهر بایستی اولویت داد؟ روش این مقاله توصیفی- تحلیلی است. یافته های مقاله نشان می دهد که توسعه ‌یافتگی و رفع محرومیت در استان سیستان و بلوچستان نیازمند تبیین یک الگوی جامع حکمرانی خوب و اجرای آن است در پژوهش پیشرو با توجه به ظرفیت سنجی اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی با نگاه به آینده می‌توان یک الگوی جامع و هماهنگ با شرایط زیست جامعه ‌شهرستان ایرانشهر ارائه نمود. در تحقیق حاضر سعی شده است ابتدا شاخص‌های حکمرانی خوب شهری با توجه به وضعیتاین شهر، اولویت‌بندی شود و سپس فاصله وضع موجود و مطلوب، مشخص گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

563 - تأثیر رودخانه‌ مرزی هریرود بر روابط هیدروپولیتیک ایران و افغانستان
سیدسلیمان کریمی حجت مهکویی علیرضا عباسی امیر گندمکار

در این تحقیق با بررسی هیدروپولیتیک رود مرزی هیرود به مسائل بوجود آمده بین ایران و افغانستان پرداخته شده است. اهمیت تحقیق به سبب پدید آمدن چالشهایی در مسائل سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی در روابط این دو کشور و همچنین مردمان ساکن در حاشیه مرزی بوده است. وابستگی افغ چکیده کامل

در این تحقیق با بررسی هیدروپولیتیک رود مرزی هیرود به مسائل بوجود آمده بین ایران و افغانستان پرداخته شده است. اهمیت تحقیق به سبب پدید آمدن چالشهایی در مسائل سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی در روابط این دو کشور و همچنین مردمان ساکن در حاشیه مرزی بوده است. وابستگی افغانستان به آب هریرود برای تأمین نیاز آبی و برنامه های توسعه این کشور، مسبب ورود آب به ایران و چالش امنیت آبی شمال شرقی و شهرهای بزرگی نظیر مشهد شده است. این موضوع برای منطقه معضلات سیاسی نظیر مخاطرات برای امنیت ملی، منابع آبی و مشکلات اجتماعی و اقتصادی مانند مهاجرت گسترده، قاچاق، بیکاری، از بین رفتن کشاورزی و همچنین چالشهای زیست‌محیطی نظیر معضل امنیت منابع آب شرب و بروز ریزگردها را به همراه داشته است. هدف اصلی در این مقاله بررسی تأثیر رودخانه‌ مرزی هریرود بر روابط هیدروپولیتیک ایران و افغانستان می باشد که با روش توصیفی- تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه ای و سایتهای اینترنتی به این موضوع پرداخته است. نتایج تحقیق نشان می دهد که روابط سیاسی ایران و افغانستان متأثر از هیدروپولیتیک هریرود می باشد. همچنین، به سبب بالادست بودن افغانستان در حوضه آبریز هریرود، تمایل به جلسات مشترک ندارد و این کشور به جبران فرصت‌های از دست رفته دوران اشغال و جنگ‌های جهادی و داخلی اکنون به سیاستهای یک جانبه گرایانه متمایل بوده و به استفاده ابزاری از آب در قبال ایران روی آورده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

564 - بومی سازی الگوی مفهومی سازمان کارآفرین برای مناطق جغرافیایی ایران؛ مطالعه موردی گمرک جمهوری اسلامی ایران
علی سمایی مجید اشرفی روح الله سمیعی سامره شجاعی

سازمان کارافرین این قابلیت را دارد تا به نحو موثر با تغییر و پویایی مواجهه نموده و با تکیه بر خلاقیت و نواوری، نهایت استفاده از منابع و امکانات موجود را در بهره گیری از فرصت ها می نماید و در جهت دستیابی به اهداف سازمان و جامعه کارایی،اثر بخشی و بهره وری را محقق می نماید چکیده کامل

سازمان کارافرین این قابلیت را دارد تا به نحو موثر با تغییر و پویایی مواجهه نموده و با تکیه بر خلاقیت و نواوری، نهایت استفاده از منابع و امکانات موجود را در بهره گیری از فرصت ها می نماید و در جهت دستیابی به اهداف سازمان و جامعه کارایی،اثر بخشی و بهره وری را محقق می نماید. از این‌رو، هدف این پژوهش ارائه الگوی مفهومی سازمان کارآفرین با مطالعه ای در گمرک جمهوری اسلامی ایران است. مطالعه حاضر یک پژوهش توصیفی-تحلیلی می‌باشد که در سه مرحله‌ وابسته به‌هم صورت گرفت. در گام اول مهم‌ترین معیارها و ویژگی‌های سازمان کارآفرین در گمرک جمهوری اسلامی ایران با استفاده از روش دلفی فازی شناسایی و غربالگری شد. در مرحله‌ی دوم روابط میان معیارهای شناسایی شده با استفاده از روش دیمتل فازی سنجیده و در مرحله آخر نیز، ویژگی‌های سازمان کارآفرین براساس روش مدل‌سازی ساختاری تفسیری سطح‌بندی شدند. جامعه آماری تحقیق را خبرگان و مدیران سازمان گمرک استان تهران تشکیل داده اند، که 28 نفر از آن‌ها با استفاده از روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شدند. یافته‌های پژوهش نشان داد که از میان شاخص‌های مورد بررسی، 17 شاخص مورد تائید خبرگان قرار گرفت، هم‌چنین براساس آزمون دیمتل فازی مشخص شد که هشت متغیر نقش علّی و نه متغیر نیز نقش معلولی دارند. ازطرفی نیز رهیافت مدل‌سازی ساختاری تفسیری نشان داد که متغیرها در شش سطح طبقه‌بندی شدند، که در این‌ بین متغیر منابع سرمایه‌ای (ساختاری، انسانی و رابطه‌ای و ...) در گمرک جمهوری اسلامی ایران به‌عنوان عوامل زیربنایی و دارای قدرت نفوذ بیشتری می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

565 - تحلیل اقتصاد سیاسی بر ثبات اقتصادی با تأکید بر تحریم های جمهوری اسلامی ایران
عبدالرضا احمدی لنا عبدالخانى روح‌اله شهابى فریدون اکبرزاده

تحریم ایران توسط غرب از قدمتی طولانی در تاریخ معاصر ایران به ویژه پس از انقلاب اسلامی برخوردار است. این پژوهش با عنوان تحلیل اقتصاد سیاسی بر ثبات اقتصادی با تأکید بر جغرافیای تحریم&lrm;های دهه اخیر در جمهوری اسلامی ایران وبا هدف بررسی نقش تحریم های غیرقانونی غرب و آمریک چکیده کامل

تحریم ایران توسط غرب از قدمتی طولانی در تاریخ معاصر ایران به ویژه پس از انقلاب اسلامی برخوردار است. این پژوهش با عنوان تحلیل اقتصاد سیاسی بر ثبات اقتصادی با تأکید بر جغرافیای تحریم&lrm;های دهه اخیر در جمهوری اسلامی ایران وبا هدف بررسی نقش تحریم های غیرقانونی غرب و آمریکا طی یک دهه همراه با خسارات وارده به اقتصاد ملی کشور انجام پذیرفته است. سوال اساسی پژوهش حاضر عبارت است از اینکه تحلیل اقتصاد سیاسی بر ثبات اقتصادی با تأکید بر تحریم&lrm;های دهه اخیر در جمهوری اسلامی ایران چگونه است؟ روش پژوهش در این مقاله توصیفی-تحلیلی و مبتنی بر پیمایش است. داده های مورد نیاز پژوهش از منابع کتابخانه&lrm;ای و مقالات و نیز اسناد راهبردی گردآوری شده است. نتایج مقاله نشان می&lrm;دهد که که امروزه صنایع دانش‌بنیان می&lrm;تواند فعالیت&lrm;های اقتصادی درآمدزای دیگر را جایگزین فروش نفت خام نماید و اقتصاد تک محصولی و مبتنی بر درآمد نفت را متحول کرده و به سمت عدم وابستگی به نفت حرکت کند ‌و بر طبق نظر پاسخ دهندگان، نوع نگرش به تحریم های بین المللی، سیاست های جمعی اقتصاد مقاومتی را تقویت می کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

566 - جاده ابریشم فرصتی نوین برای رونق گردشگری ایران
ندا ترابی فارسانی محمد تقی طغرایی مریم دانشور وثوقی محمدعلی رجایی

ایران از کشورهایی است که جاده‌ابریشم را فرصتی استراتژیک برای منطقه خود (سطح خرد) و در پیرامون (سطح کلان) برای ایجاد توازن در روندهای اقتصاد سیاسی بین‌الملل تلقی می‌کند. توجه به اهمیت زنجیره ارزش علاوه برانگیزه‌ها و اهداف اقتصادی و تجاری، ابعاد ژئواستراتژیک، ژئوپولتیک، ژ چکیده کامل

ایران از کشورهایی است که جاده‌ابریشم را فرصتی استراتژیک برای منطقه خود (سطح خرد) و در پیرامون (سطح کلان) برای ایجاد توازن در روندهای اقتصاد سیاسی بین‌الملل تلقی می‌کند. توجه به اهمیت زنجیره ارزش علاوه برانگیزه‌ها و اهداف اقتصادی و تجاری، ابعاد ژئواستراتژیک، ژئوپولتیک، ژئواکونومیک وگردشگری نیز پیدا کرده است. طرح‌های مرتبط با سازمان جهانی گردشگری در دهه اخیر و طرح ابتکار جاده‌ابریشم چین(2013) با 900 پروژه در 65 درصد از سه قاره جهان جهان (شامل دو طرح ساخت کمربند اقتصادی جاده‌ابریشم و جاده‌ابریشم دریایی قرن بیست ویکم) و طرح جاده‌ابریشم ایالت متحده آمریکا(2011) با 40 مگاپروژه کلان و از طرفی توجه و اهمیت طرح‌های ملی به رونق گردشگری در راستای حفاظت و معرفی میراث‌های واقع در مسیر جاده‌ابریشم اهمیت بالای این جاده را نشان می‌دهد. در این راستا؛ با مطالعه ادبیات تحقیق هیچ یک از پژوهش‌های داخلی به بررسی و شناسایی فرصت‌های کارآفرینی در جاده‌ابریشم نپرداخته‌اند و پژوهش حاضر توانسته است در راستای پر کردن این خلا پژوهشی گام مهمی برداد. لذا هدف اصلی پژوهش حاضر شناسایی فرصت‌های کارآفرینی گردشگری در بخش مهمی از این جاده جهانی در ایران و اولویت‌بندی آنها است. سوال اصلی این است که کدام فرصت‌های کارآفرینی از طریق رونق گردشگری جاده‌ابریشم در ایران فراهم خواهد شد؟ ابزار گردآوری داده در پژوهش فرم مصاحبه بوده و داده‌ها به روش گلوله برفی جمع‌آوری شده است. به منظور شناسایی فرصت‌های کارآفرینی روش کیفی (کد گذاری باز و محوری) به کار رفته است. به علاوه با بهره‌گیری از آزمون‌های آماری (فریدمن) به اولویت‌بندی فرصت‌های هر دسته پرداخته شده است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که فرصت‌های کارآفرینی به 9 دسته بزرگ - فرصت‌های اقامتی؛ اوقات فراغت و گردشگری؛ عمومی؛ حمل‌ونقل؛ کسب و کار؛ فرهنگی؛ تندرستی و سلامتی؛ اداری و مالی - تقسیم‌بندی می‌گردد و اولویت فرصت‌های کارآفرینی شناخته شده متفاوتند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

567 - همگرایی ایران و چین در بستر طرح «کمربند و راه» براساس رویکرد وابستگی متقابل
فاطمه خواجوی فاطمه سلیمانی پورلک حسین ابوالفضلی علی صالحی فارسانی

چین به‌عنوان کشوری با قدرت اقتصادی در حال صعود و دارای ابرپروژه‌هایی مانند ابتکار کمربند و راه الزامات اقتصادی، سیاسی و استراتژیکی را در مناطق مختلف پیشِ روی خود دارد. درمقابل، ایران نیز به دلیل برخورداری از مزایایی مانند موقعیت ممتاز جغرافیایی ظرفیت قابل‌توجهی جهت مشار چکیده کامل

چین به‌عنوان کشوری با قدرت اقتصادی در حال صعود و دارای ابرپروژه‌هایی مانند ابتکار کمربند و راه الزامات اقتصادی، سیاسی و استراتژیکی را در مناطق مختلف پیشِ روی خود دارد. درمقابل، ایران نیز به دلیل برخورداری از مزایایی مانند موقعیت ممتاز جغرافیایی ظرفیت قابل‌توجهی جهت مشارکت در این ابتکار دارد، اگرچه این ظرفیت خود به‌شدت تحت تأثیر محدودیت‌ها و موانعی قرار دارد که سیاست خارجی ایران را به چالش می‌کشد و حتی آثار مثبت ناشی از وابستگی متقابل را به مقوله‌ای پیچیده تبدیل می‌سازد. بر این اساس، نوشتار حاضر بر این پرسش متمرکز شده که مهمترین عوامل تأثیرگذار بر روابط همگرایانۀ ایران و چین در بستر ابتکار کمربند و راه کدامند؟ پاسخ فرضی آن است که موقعیت ژئوپلیتیک و ژئواکونومیک ایران از یک‌&zwj;سو و اهداف استراتژیک و اقتصادی چین در اتصال چهار منطقه آسیای مرکزی، آسیای غربی، آسیای جنوبی و شبه جزیره عرب موجب می‌شوند تا روابط ایران و چین در بستر ابتکار کمربند و راه، روند همگرایانه‌تری را تجربه کند. یافته حاصل از مطالعه آن است که سیاست خارجی اقتصادمحور چین در برابر سیاست خارجی امنیت‌محور ایران، رابطه مبتنی بر وابستگی متقابل را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد. با وجود این، ورود امریکا و چین به مرحله نوینی از رقابت و جدال، فرصت بهره‌برداری از ابتکار کمربند و راه را برای ایران بیش از گذشته فراهم می‌سازد. روش تحقیق نیز با اتکاء به توصیف روندهای موجود در روابط ایران و چین، و به پشتوانه توان تبیینی و استنتاجی نظریه وابستگی متقابل، روش توصیفی-تحلیلی است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

568 - ریشه‌های بسط و نضج بنیادگرائی افراطی در پاکستان در راستای ایجاد امنیت ملی و منطقه‌ای با تاکید بر مرزهای مشترک ایران
فاطمه زهرا علی محمدی حمیدرضا محمدی عزت الله عزتی

چکیده کشور پاکستان در سال 1947 م.به عنوان کشوری مسلمان، شامل دو قسمت پاکستان و بنگلادش، از هند اعلام استقلال کرد؛ پس از استقلال نیز این کشور نخستین کشوری بود که عنوان جمهوری اسلامی را برای ساختار سیاسی خود برگزید. بدین ترتیب، اسلام نه تنها در استقلال این کشور نقش داشت ب چکیده کامل

چکیده کشور پاکستان در سال 1947 م.به عنوان کشوری مسلمان، شامل دو قسمت پاکستان و بنگلادش، از هند اعلام استقلال کرد؛ پس از استقلال نیز این کشور نخستین کشوری بود که عنوان جمهوری اسلامی را برای ساختار سیاسی خود برگزید. بدین ترتیب، اسلام نه تنها در استقلال این کشور نقش داشت بلکه پس از آن نیز به عنوان نیروی اثرگذار در صحنه‌ی سیاسی پاکستان باقی ماند که دولت مردان این کشور را ناگزیر از توجه به این موضوع در سیاست‌های داخلی و خارجی خود کرد. اهمیت این کشور از یک طرف، به دلیل نقش اسلام و گروه‌های اسلام گرا در تحولات سیاسی پاکستان و از سوی دیگر، به دلیل فراهم ساختن بستر مناسب برای شکل‌گیری و رشد تفکرات بنیادگرایی از نوع بنیادگرایی افراطی و صدور آن به کشورهای همسایه است. به نظر می‌رسد محیط اجتماعی پاکستان، نقش اسلام در تحولات سیاسی این کشور، وجود مدارس مذهبی و نقش قدرت‌های خارجی به ویژه عربستان از عمده‌ترین دلایل رشد اسلام سیاسی رادیکال در پاکستان است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

569 - بررسی راهبردهای توسعه گردشگری استان کرمانشاه با استفاده از مدل SWOT
احمد پوراحمد بهروز بادکو حسین حاتمی نژاد حسنعلی فرجی سبکبار

چکیده هدف این تحقیق ارزیابی استراتژیک و ارائه استراتژی‌های بهینه بخش گردشگری استان کرمانشاه در چارچوب رویکرد توسعه پایدار گردشگری است. روش تحقیق بکار برده شده در مقاله حاضر تحلیلی- توصیفی بوده و جمع‌آوری اطلاعات بر مبنای روش‌های پیمایشی و کتابخانه‌ای - اسنادی و از ابزا چکیده کامل

چکیده هدف این تحقیق ارزیابی استراتژیک و ارائه استراتژی‌های بهینه بخش گردشگری استان کرمانشاه در چارچوب رویکرد توسعه پایدار گردشگری است. روش تحقیق بکار برده شده در مقاله حاضر تحلیلی- توصیفی بوده و جمع‌آوری اطلاعات بر مبنای روش‌های پیمایشی و کتابخانه‌ای - اسنادی و از ابزارهای تحلیلی SWOT و QSPM استفاده شده است. در فرآیند تحقیق ضمن بررسی داده‌ها و اطلاعات جمع‌آوری شده از منابع مختلف و بررسی‌های میدانی، مجموعه یافته‌ها با استفاده از ابزار SWOT طبقه بندی وجمع‌آوری گردید و به منظور تعیین موقعیت استراتژیک مقصد، اولویت بندی عوامل درونی و بیرونی و تعیین نوع استراتژ ی‌های چهارگانه در راستای اهداف انجام شد و در نهایت با استفاده از روش QSPM اولویت‌های استراتژیک تعیین شد. نتایج نشان می‌دهد حوزه گردشگری استان کرمانشاه در راستای توسعه پایدار گردشگری با قوت‌های بیشتری نسبت به ضعف‌ها روبرو ست. اما به لحاظ محیط بیرونی با تهدیدهای قوی تر روبروست که در صورت اتخاذ و پیاده سازی استراتژی‌های ST به ویژه تلاش در جهت احیاء و نمایش مزیت جاذبه‌های تاریخی و آداب و رسوم محلی استان در مجامع ملی و بین المللی می‌توان به نتایج مطلوب تری دست یافت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

570 - ژئوتوریسم استان مازندران با تاکید بر بندر نوشهر
پرویز کردوانی عبدالرضا فرجی راد بهنام کاوسی

چکیده کشورهای جهان در رقابتی تنگاتنگ و نزدیک در پی بهره‌گیری از توانمندی‌های کشور خود هستند تا بتوانند سهم بیشتری از درآمد ناشی از صنعت توریسم را به خود اختصاص دهند و با ساده ترین شکل ممکن به اشتغال‌زایی بپردازند. در این میان بسیاری از کارشناسان اعتقاد دارند که اکوتور چکیده کامل

چکیده کشورهای جهان در رقابتی تنگاتنگ و نزدیک در پی بهره‌گیری از توانمندی‌های کشور خود هستند تا بتوانند سهم بیشتری از درآمد ناشی از صنعت توریسم را به خود اختصاص دهند و با ساده ترین شکل ممکن به اشتغال‌زایی بپردازند. در این میان بسیاری از کارشناسان اعتقاد دارند که اکوتوریسم و زیر شاخه‌های آن از جمله ژئوتوریسم در مقایسه با توریسم فرهنگی از قابلیت‌ها و مزیت‌های بهتری برخوردار است. از طرف دیگر به اذعان اندیشمندان و متخصصان ایران دومین کشور جهان از نظر برخورداری از جاذبه‌های گردشگری و ژئوتوریستی بعد از امریکا است. یکی از مناطقی که ذیل مقوله ژئوتوریسم از پتانسیل های بالایی برخوردار است استان مازندران و شهرستان نوشهر است. با توجه به این مقدمه سؤالی که در این تحقیق بدان خواهیم پرداخت این است که آیا سواحل دریای خزر و استان مازندران از طریق گردشگری و ایجاد منطقه آزاد نوشهر می تواند زمینه توسعه قدرت محلی و منطقه ای در ابعاد فرهنگی، اقتصادی و سیاسی را به وجود آورده و سبب افزایش اشتغال و درامد سرانه کشور گردد؟ و یا به عبارت دیگر آیا می توان استان مازندران را به عنوان یکی از مهم‌ترین مناطق گردشگری در حوضه دریای خزر، آسیای میانه و قفقاز مطرح کرد؟ جاذبه‌های باستان‌شناختی ، فرهنگی و طبیعی ایران مبنایی بسیار مناسب برای توسعه ژئوتوریسم ایجاد کرده است با توجه به این که ایران دارای گستره‌ی وسیعی از پدیده‌های زمین‌شناختی است و ژئوتوریسم به تازگی در آن پا گرفته و مراحل اولیه توسعه را طی می‌کند. فرضیه تحقیق حاضر این است که به نظر می‌رسد در استان مازندران پتانسیل‌هایی از دیدگاه ژئو توریسم وجود دارد که در صورت یک برنامه‌ریزی منسجم می‌توان با توسعه و بهره‌برداری از این پتانسیل ها تحولی در گردشگری داخلی و خارجی این منطقه به وجود آورد. ژئوتوریسم استان مازندران تابلویی زیبا از تمامی ژئوسایت‌های کشور است؛ بنابراین در تحقیق حاضر برآنیم تا ضمن بهره‌گیری از منابع کتابخانه‌ای و مقالات پژوهشی پتانسیل‌های طبیعی، موانع و تنگناهای موجود ژئو توریسم استان را بررسی نموده تا به اهداف مورد نظر دست‌یابیم. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

571 - دیپلماسی هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران در تقابل با ایالات متحده آمریکا
محمد صادق یحیی‌پور آیه شعبانی کوچصفهانی

چکیده سیاست خارجی بخشی خطیر در زندگی، رفتار و زمامداری تمام دولت - ملتها به شمار می رود. اما در سال های اخیر به موازات پیچیده تر شدن روابط بین دولت ها، اهمیت آن حتی بیشتر نیز شده است. افزایش اجتناب ناپذیر در تعداد بازیگران بین المللی شامل سازمان های چندجانبه، بازیگرا چکیده کامل

چکیده سیاست خارجی بخشی خطیر در زندگی، رفتار و زمامداری تمام دولت - ملتها به شمار می رود. اما در سال های اخیر به موازات پیچیده تر شدن روابط بین دولت ها، اهمیت آن حتی بیشتر نیز شده است. افزایش اجتناب ناپذیر در تعداد بازیگران بین المللی شامل سازمان های چندجانبه، بازیگران غیردولتی و حتی اشخاص، سیاست گزاری را پیچیده تر ساخته است. اعلام دستیابی ایران به فناوری چرخه سوخت هسته ای حوزه های گوناگون حسات در منطقه را تحت تاثیر قرار داده است . دراینمقالهبهاهمیتشناختاستراتژیآمریکادررابطهبابرنامههستهایجمهوری اسلامیایرانپرداختهشد. در واقع هدف از نگارش مقاله حاظر پاسخ به اینکه استراتژیاصلیآمریکادربرخورد بامناقشههسته ایایرانچیست؟ نگارندگان مقاله با استفاده از روش توصیفی تحلیلی ، استراتژی آمریکا را ، مانع شدن برای دستیابی این مهم می داند و جمهوری اسلامی ایران با بهره گیری از پتانسیلهای بالقوه ی دیپلماسی خود در مقابل دشمن ادبیات مقاومت پیش می گیرد پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

572 - بررسی نقش ساختار فضایی شهرها در پیشگیری از آلودگی غبار در مناطق غرب کشور
صدیقه لطفی

چکیده مطالعات گسترده و مهمی در چند سال اخیر در مورد تاثیرات ساختار فضایی کلانشهرها بر توسعه پایدار در ابعاد زیست محیطی، اقتصادی و اجتماعی تاکید داشته است؛ بخشی از این ادبیات مربوط به ارتباط نزدیک بین ساختار فضایی و پایداری زیست محیطی است که بر موضوعات مهمی مانند مصرف ز چکیده کامل

چکیده مطالعات گسترده و مهمی در چند سال اخیر در مورد تاثیرات ساختار فضایی کلانشهرها بر توسعه پایدار در ابعاد زیست محیطی، اقتصادی و اجتماعی تاکید داشته است؛ بخشی از این ادبیات مربوط به ارتباط نزدیک بین ساختار فضایی و پایداری زیست محیطی است که بر موضوعات مهمی مانند مصرف زمین، کارآیی انرژی و یا انتشار دی اکسید کربن تمرکز نموده اند.امروزه انتشار گرد و غباردر بسیاری از مناطق خشک و نیمه خشک موضع پرداختن به مسئله را در نواحی شهری پررنگ نموده است.. ایران هزینه بالایی را برای آلودگی هوامی‌پردازد که هر چند عامل اصلی آن از سوی کشورهای همسایه است اما عوامل داخلی هم در ایجاد آن موثرند. هدفاین مطالعه کشف رابطه میان ساختار فضایی شهر و انتشار غبار در یکی از نمونه‌های ورد مطالعه در غرب کشور یعنی شهر قروه است. روش شناسی این تحقیق مبتنی بر رویکردهایتوصیفی – تحلیلی با بهره گیریاز تکنیک‌های مختلف مانندموران، آنتروپی شانون و غیره با کمکنرم افزار GISبوده است.داده‌هااز سازمان‌های مرتبط اداری شهری مانند شهرداری و اداره هواشناسی استان گردآوری شد.همچنین یافته‌های تحقیق با تست‌های آماری مورد آزمون واقع گردید. نتایج به دست آمده نشان دهنده اثرمشخص ساختار فضایی بر ایجاد یا جلوگیری از گرد و غبار است. البته باید اشاره نمود که هر کدام از شاخص‌های مورد بررسی در ساختار فضایی شهرها می‌تواند اثری جداگانه با شدت تاثیر گذاری متفاوت بر ایجاد یا جلوگیری از گرد و غبار شهری داشته باشد. که این امر می‌تواند در تحقیقات بعدیدر شهرهای دیگر مورد بررسی و آزمون قرار گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

573 - بحران مناطق شرق و تحلیل ژئوپلیتیکی برای مدیریت برون رفت از آن
محمدحسن نامی وحید بارانی پسیان غلامرضا سعیدی

چکیده به جرأت می‌توان قرن بیست و یک را قرن تحولات غیر قا بل پیش بینی نامید، تحولاتی که باعث بحرانهای زیادی در جهان شده است. در این بین، قرار گرفتن ایران در مرکزیت و محوریت حوزه های ژئوپولیتیک خلیج فارس و دریای عمان، اقیانوس هند، آسیای مرکزی، قفقاز و تسلط بر کانون های چکیده کامل

چکیده به جرأت می‌توان قرن بیست و یک را قرن تحولات غیر قا بل پیش بینی نامید، تحولاتی که باعث بحرانهای زیادی در جهان شده است. در این بین، قرار گرفتن ایران در مرکزیت و محوریت حوزه های ژئوپولیتیک خلیج فارس و دریای عمان، اقیانوس هند، آسیای مرکزی، قفقاز و تسلط بر کانون های استراتژیک انرژی خاورمیانه، نقش بنیادی و اساسی دراستراتژی های ژئوپولیتیکی و امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران ایفا می کند. فضاهای ژئوپولیتیک شمال، جنوب و شرق همچنین غرب کشور و اهمیت آن در برقراری و حفظ امنیت جمهوری اسلامی ایران بر همگان آشکار است. ضرورت شناخت این نواحی و کارکردهای آن می تواند نقش مهمی در ایجاد امنیت ملی و بین المللی داشته باشد. در این مقاله سعی شده است با بهره گیری از روش کتابخانه ای، با اشاره به نقاط ژئوپولیتیک جمهوری اسلامی ایران و کارکردها و اهمیت ملی و بین المللی آن، ضرورت شناخت صحیح و دقیق یکی از این نواحی بحران زا (نواحی شرقی ایران) را یادآورشده، و به راهکارهایی در خصوص مدیریت این بحرانها پرداخته شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

574 - بررسی نظام تقسیمات کشوری در ایران: مطالعه موردی استان سمنان در راستای ارائه یک مدل علمی بر مبنای متغیرهای جغرافیایی
محمد بلوچی حیدر لطفی

چکیده نظام تقسیمات کشوری ایران یکی از مهم‌ترین متغیرهای تأثیرگذار بر اقتصاد و سیاست و نیز توسعه و پیشرفت منطقه ای و ملی کشور به شمار می رود. معیارهای مختلفی مبنای این تقسیم‌بندی قرار گرفته است که از جمله می توان به فرهنگ، تاریخ، جغرافیا و تصمیمات سیاسی و نیز مصلحت ادار چکیده کامل

چکیده نظام تقسیمات کشوری ایران یکی از مهم‌ترین متغیرهای تأثیرگذار بر اقتصاد و سیاست و نیز توسعه و پیشرفت منطقه ای و ملی کشور به شمار می رود. معیارهای مختلفی مبنای این تقسیم‌بندی قرار گرفته است که از جمله می توان به فرهنگ، تاریخ، جغرافیا و تصمیمات سیاسی و نیز مصلحت اداره کشور اشاره کرد. هدف از این مقاله بررسی نظام تقسیمات کشوری در ایران با تأکید بر استان سمنان به منظور ارائه یک مدل علمی با توجه به متغیرهای جغرافیایی است. سؤال اصلی مقاله این است که نظام تقسیمات کشوری در ایران به طور کلی و به ویژه در استان سمنان دارای چه مبانی و ویژگی های جغرافیایی است؟ نتایج این مقاله دهد که متغیرهای جغرافیای طبیعی (زمین، آب و هوا، آب‌ها، خاک ها و سایر پدیده های طبیعی ) و انسانی ( پراکندگی انسان و فعالیت های اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و سیاسی او) و رابطه ی بین این دو دسته از متغیرها و ساماندهی این رابطه و مدیریت و اداره این رابطه علت و العلل ساماندهی سیاسی فضا در یک کشور است. با توجه به این مقدمه در این مقاله تلاش خواهد شد با استفاده از منابع کتابخانه‌ای و مقالات علمی و پژوهشی به تحلیل و تبیین نظام تقسیمات کشوری در ایران با تأکید بر استان سمنان به منظور ارائه یک مدل علمی با توجه به متغیرهای جغرافیایی پرداخته خواهد شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

575 - تحولات سوریه و نقش راهبردی ایران؛ توازن منطقه‌ای و چشم انداز سیاست خارجی ایران
حیدر لطفی محسن قندالی مجید پورمجلسی محمود رویان

چکیده هدف مقاله پیش رو تحلیل نقش راهبردی ایران در تحولات سوریه به منظور ارائه ی مدلی برای توازن منطقه ای و نیز ارائه راهکارهایی برای سیاست خارجی کشورمان است. اهمیت استراتژیک روابط دوجانبه ایران و سوریه پای اغلب کشورهای عمده عرب، اروپای غربی و امریکا و اسرائیل را به تحو چکیده کامل

چکیده هدف مقاله پیش رو تحلیل نقش راهبردی ایران در تحولات سوریه به منظور ارائه ی مدلی برای توازن منطقه ای و نیز ارائه راهکارهایی برای سیاست خارجی کشورمان است. اهمیت استراتژیک روابط دوجانبه ایران و سوریه پای اغلب کشورهای عمده عرب، اروپای غربی و امریکا و اسرائیل را به تحولات این کشور باز کرده است و بنابراین در جنگ داخلی سوریه روابط ایران و سوریه دیگر برخلاف گذشته محدود به سطح دو جانبه و ابعاد امنیتی و ضد اسرائیلی نیست، بلکه می‌توان گفت که این دو کشور، یک محور را تشکیل داده اند، محوری که امریکا، اسرائیل، اروپای غربی و اکثر جهان عرب را متوجه خود ساخته است. با توجه به این مقدمه سؤال اصلی مقاله این است که نقش راهبردی ایران در تحولات سوریه چگونه است و دارای چه اهداف و چشم‌اندازی در سیاست خارجی است؟ علاوه بر این سؤال اصلی سؤالات فرعی دیگری نیز مطرح می شوند از جمله اینکه سوریه چه جایگاهی در منطقه خاورمیانه دارد؟ بازیگران منطقه‌ای و فرا منطقه‌ای حاضر در تحولات سوریه کدام‌اند؟ نتایج این مقاله نشان می‌دهد که ایران در تحولات سوریه نقشی راهبردی دارد که این راهبرد در راستای توازن منطقه ای بوده و چشم‌انداز سیاست خارجی ایران را در منطقه تعیین می کند؛ بنابراین در این مقاله تلاش می‌شود با روش کیفی و با استفاده از منابع کتابخانه ای و نیز مقالات علمی و پژوهشی نقش راهبردی ایران در تحولات سوریه به منظور ارائه ی مدلی برای توازن منطقه ای و نیز ارائه راهکارهایی برای سیاست خارجی کشورمان تحلیل و تبیین گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

576 - ارزیابی همگرایی‌های اقتصادی میان جمهوری اسلامی ایران و کشورهای عضو سازمان شانگهای
سید مرتضی طباطبایی علی اصغر اسماعیل پورروشن تهمینه دانیالی حیدر لطفی

چکیده وابستگی متقابل اقتصادی، ادغام اقتصادهای ملی در سطح جهانی و منطقه‌ای نیز از مهم‌ترین پیامدهای اقتصاد امروز کشورهای درحال‌توسعه است. وابستگی متقابل اقتصاد کشورها به قدرت‌های جهانی و رشد سریع تجارت جهانی ضمن گسترش سریع رقابت بین‌المللی، زمینه همکاری متقابل و در تقابل چکیده کامل

چکیده وابستگی متقابل اقتصادی، ادغام اقتصادهای ملی در سطح جهانی و منطقه‌ای نیز از مهم‌ترین پیامدهای اقتصاد امروز کشورهای درحال‌توسعه است. وابستگی متقابل اقتصاد کشورها به قدرت‌های جهانی و رشد سریع تجارت جهانی ضمن گسترش سریع رقابت بین‌المللی، زمینه همکاری متقابل و در تقابل یکدیگر را برای کشورهای جهان به همراه آورده است. جمهوری اسلامی ایران پس از تحریم‌های پسابرجام، با مشکلات گسترده اقتصادی مواجه شده است و در طی سال‌های پیش رو، مشکلات اقتصادی آن بیشتر نیز خواهد شد. ازاین‌رو سیاست‌های نگاه به شرق و منطقه‌گرایی ایران افزایش خواهد یافت. سازمان همکاری شانگهای از جمله سازمان‌هایی می‌باشد که در زمینه منطقه‌گرایی و در زمینه‌های اقتصادی پیشرفت‌های قابل ملاحظه‌ای را به خود دیده است و از این‌رو همگرایی‌هایی که ایران به خصوص از لحاظ اقتصادی به کشورهای عضو اصلی این سازمان مانند روسیه و چین دارد، می‌تواند راهی برای کاهش فشارهای اقتصادی و بهبود وضعیت اقتصادی ایران منجر گردد. از این‌رو مقاله حاضر با روش توصیفی-تحلیلی و کاربردی به ارزیابی همگرایی‌های اقتصادی میان جمهوری اسلامی ایران و کشورهای عضو سازمان شانگهای، به منظور ارزیابی پتانسیل‌های صادرات واردات غیرنفتی ایران و کشورهای عضو سازمان شانگهای از طریق روش‌های آزمون مشابهت و کسینوس زاویه پرداخته است. نتایج نشان داد که ایران به ترتیب با کشورهای چین، روسیه، هند و پاکستان بیشترین پتانسیل‌های تجاری را داراست و در این بین میزان واردات کالاها از کشورهای چین و هند بسیار بیشتر از سایر کشورهای منطقه و حتی کشورهای جهان است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

577 - طراحی برنامه‌ریزی گردشگری دژ باستانی قلعه رودخان فومن-گیلان(تعیین ظرفیت برد محیط)
بهمن رمضانی طیبه قائمی راد

چکیده برنامه‌ریزی اولین گام جهت استفاده صحیح از منابع طبیعی و فرهنگی برای توسعه صنعت گردشگری است.در این راستا با تعیین ظرفیت برد، می توان به تعیین خط مشی‌های مدیریتی برای توسعه صنعت گردشگری و کاهش اثرات نامطلوب محیطی کمک کرد.دژ باستانی قلعه رودخان فومن به عنوان یک اثر چکیده کامل

چکیده برنامه‌ریزی اولین گام جهت استفاده صحیح از منابع طبیعی و فرهنگی برای توسعه صنعت گردشگری است.در این راستا با تعیین ظرفیت برد، می توان به تعیین خط مشی‌های مدیریتی برای توسعه صنعت گردشگری و کاهش اثرات نامطلوب محیطی کمک کرد.دژ باستانی قلعه رودخان فومن به عنوان یک اثر ثبت شده ملی به علت مکان خاص قرارگیری آن سالانه پذیرای گردشگران بسیاری است.هدف تحقیق ، بررسی و تعیین مقدار ظرفیت برد فیزیکی،واقعی و موثر برای برنامه‌ریزی مناسب از این مکان گردشگری است.روش تحقیق استفاده از فرمولهای تعیین ظرفیت برد با توجه به شاخص‌های منطقه است.نتایج بدست آمده حاکی از ظرفیت برد فیزیکی معادل 2،315،925 نفر گردشگر در سال،ظرفیت برد واقعی معادل 1،047،915 نفر گردشگر در سال و ظرفیت برد موثر معادل 702،260 نفرگردشگر در سال است .با توجه به اعمال ظرفیت برد موثر به عنوان کاربردی ترین نوع ظرفیت برد،گردشگری در منطقه دژ باستانی قلعه رودخان با آمار 156،560 نفر در سال 1389 تقریبا یک پنجم میزان ظرفیت برد موثر است و این مطلب نشان دهنده پتانسیل بالای قلعه است که با مدیریت و برنامه‌ریزی مناسب میتواند به عنوان یکی از جاذبه‌های مهم منطقه برای جذب گردشگر مطرح باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

578 - تنگه استراتژیک و ژئوپلیتیک هرمز و نقش راهبردی ایران
نصراله فلاح تبار

چکیده براساس اعلام اداره ی اطلاعات انرژی آمریکا 32 درصد نفتی که در سال 2009 میلادی از راه دریا به بازار های بین المللی انتقال یافته، از طریق این تنگه بوده است. یعنی روزانه 15 میلیون بشکه نفت از طریق تنگه ی استراتژیک و ژئوپلیتیک هرمز به بازارهای بین المللی صادر شده است. چکیده کامل

چکیده براساس اعلام اداره ی اطلاعات انرژی آمریکا 32 درصد نفتی که در سال 2009 میلادی از راه دریا به بازار های بین المللی انتقال یافته، از طریق این تنگه بوده است. یعنی روزانه 15 میلیون بشکه نفت از طریق تنگه ی استراتژیک و ژئوپلیتیک هرمز به بازارهای بین المللی صادر شده است. هدف پژوهش وصول به ارزش حیاتی تنگه ی هرمز برای جهان و نقش راهبردی ایران بر این گذرگاه حساس است. از جمله اینکه پاتریک کلاوسون، اظهار داشته: ... اگر این تنگه برای مدتی طولانی بسته شود، اقتصاد جهانی سقوط خواهد کرد. روش تحقیق، روش توصیفی- تحلیلی و با هدف کاربردی است و به جهت سابقه کهن آن از روش تاریخی نیز بهره گرفته شده است. حضرت امام (ره) در صحیفه می فرمایند: تحول حاصل شده است، دنیا به هم خورده است، انقلاب پیدا شده است در دنیا، و شما سرتان را زیر برف کرده اید و همان حرف های سابق را می زنید: اگر در خلیج فارس چه بشود، تنگ ی هرمز چه باشد، ماچه می کنیم... ، بفرمایید در خلیج ببینید چه خبر است! نتیجه گیری می شود که این بیان خود گویای نقش راهبردی تنگه ی هرمز و معبر عزت و اقتدار ایران در خلیج فارس است و حاوی پیامی کوبنده برای استکبار جهانی است که هیچگاه هوس ورود به این معبر استراتژیک و ژئو پلیتیک را در سر نپرورانند و حضورشان در خلیج فارس و یا تسلط بر تنگه ی هرمز، حضور در گردابی هولناک و مرگ آور است پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

579 - تحلیل ژئوپلیتیکی مولفه‌های تأثیرگذار بر آمایش منطقه مرزی ایران و اقلیم کردستان عراق
رسول افضلی حسن کامران سید عباس احمدی محمد صادق یحیی پور

چکیده برنامه ریزی اصولی برای ارتقا حاکمیت دولت در مناطق مرزی از ضروریات هر کشوری است. کشور ایران نیز به لحاظ شکل سرزمین، گستردگی و موقعیت جغرافیایی و ژئوپلیتیکی و تهدیدات قومی و مذهبی و رقابت کشورهای غربی و منطقه ای دارای حساسیت بالایی در مرزهای خود است. به ویژه که در م چکیده کامل

چکیده برنامه ریزی اصولی برای ارتقا حاکمیت دولت در مناطق مرزی از ضروریات هر کشوری است. کشور ایران نیز به لحاظ شکل سرزمین، گستردگی و موقعیت جغرافیایی و ژئوپلیتیکی و تهدیدات قومی و مذهبی و رقابت کشورهای غربی و منطقه ای دارای حساسیت بالایی در مرزهای خود است. به ویژه که در مناطق مرزی ایران اقوام و مذاهب مختلفی زندگی می کنند. علاوه بر این میزان فقر در این مناطق بالا است و گروه های واگرای قومی- مذهبی نیز در این مناطق فعالیت دارند. همچنین این مناطق به لحاظ توانمندی و ظرفیت معادن و کشاورزی و صنایع نیز ضعیف هستند. یکی از این مناطق مرز مشترک ایران با اقلیم کردستان عراق است که تمامی تهدیدات و چالش های مذکور را به همراه دارد. این امر لزوم توجه خاص دولت ایران و اقلیم کردستان عراق به برنامه ریزی منطقی و منطبق بر اقتضائات اکولوژیکی و انسانی و فرهنگی و سیاسی در این منطقه را می رساند. بنابراین در این مقاله سعی شده تا با رویکردی آمایشی به منطقه پرداخته شود و مولفه های ژئوپلیتیکی اثرگذار بر آمایش این منطقه مورد بررسی و تحلیل قرار گیرد. از اینرو سوال های اصلی عبارتند از: 1- مؤلفه های ژئوپلیتیکی تأثیرگذار بر آمایش منطقه ی مرزی ایران و اقلیم کردستان عراق کدامند؟ 2- این مؤلفه های ژئوپلیتیکی چگونه بر نحوه ی آمایش سرزمین منطقه ی مورد مطالعه اثر می گذارند؟ فرضیه های تحقیق نیز عبارتند از: به نظر می رسد مولفه های ژئوکالچر، جغرافیای سیاسی-امنیتی و ژئواکونومی، مولفه های ژئوپلیتیکی تأثیر گذار بر آمایش منطقه ی مرزی ایران و اقلیم کردستان عراق اند. این رساله به شیوه ای توصیفی- تحلیلی نگاشته شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

580 - بررسی ارزش ویژه برند در گردشگری(مطالعه موردی: مقصد گردشگری رامسر)
منوچهر جهانیان زهرا حیدری سعید خلیلی

چکیده توسعه فعالیت‌های گردشگری در نواحی مقصد از ابعاد مختلف اجتماعی، اقتصادی و اکولوژیکی دارای اهمیت است در این راستا امروزه دولت‌ها و برنامه‌ریزان تلاش‌های زیادی را در راستای توسعه این فعالیت انجام می‌دهند از این رهیافت برای توسعه فعالیت‌های گردشگری الزامات مختلفی وج چکیده کامل

چکیده توسعه فعالیت‌های گردشگری در نواحی مقصد از ابعاد مختلف اجتماعی، اقتصادی و اکولوژیکی دارای اهمیت است در این راستا امروزه دولت‌ها و برنامه‌ریزان تلاش‌های زیادی را در راستای توسعه این فعالیت انجام می‌دهند از این رهیافت برای توسعه فعالیت‌های گردشگری الزامات مختلفی وجود دارد که یکی از این الزامات برنامه‌های نرم افزاری در راستای برنامه‌ریزی توسعه گردشگری در نواحی مقصد می‌باشد. این الزامات را می‌توان در ابعاد مختلف آگاهی، تصویر ذهنی، کیفیت ادراک شده و وفاداری مورد بررسی قرار داد. که هر کدام از این ابعاد دارای متغیر‌های مختلفی می‌باشد. مقصد گردشگری رامسر با توجه به موقعیت قرارگیری و بهره‌مندی از جاذبه‌های اکوتوریستی مانند دریا، جنگل و روستاهای سبز دارای اهمیت ویژه‌ای در نزد گردشگران است. در این راستا هدف اصلی این مقاله بررسی وضعیت برند در مقصد گردشگری رامسر با تأکید بر ابعاد ذکر شده می‌باشد. روش تحقیق از نوع توصیفی-تحلیلی می‌باشد ابزار جمع‌آوری اطلاعات پرسشنامه است که اطلاعات جمع‌آوری شده با استفاده از نرم‌افزار SPSS مورد پردازش قرار گرفته است یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که در بین ابعاد تفاوت معنادار وجود دارد و در سه بعد آگاهی از برند، وفاداری و تصور ذهنی میانگین بالاتر از حد متوسط و در بعد ادراکات میانگین پایین‌تر از حد متوسط می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

581 - تحلیل تطبیقی احساس امنیت در قلمروهای مرزی (نمونه‌ی موردی؛ کردستان ایران و کردستان عراق)
افشین متقی

چکیده هدف مقاله ی حاضر بررسی ابعاد ذهنی امنیت و تاثیر آن بر مکان است. رسمیت کردستان عراق از یک منطقه ی خودمختار به یک کشور-ملت، موضوعی است که می تواند سویه‌های مختلفی بر امنیت ایران داشته باشد. به نظر می رسد که با توجه به پیوستگی ژئوپلیتیکی و فضایی اقلیت های مذهبی و ق چکیده کامل

چکیده هدف مقاله ی حاضر بررسی ابعاد ذهنی امنیت و تاثیر آن بر مکان است. رسمیت کردستان عراق از یک منطقه ی خودمختار به یک کشور-ملت، موضوعی است که می تواند سویه‌های مختلفی بر امنیت ایران داشته باشد. به نظر می رسد که با توجه به پیوستگی ژئوپلیتیکی و فضایی اقلیت های مذهبی و قومی‌کردستان عراق در درون فضای سرزمینی ایران، رسمیت یافتن منطقه ی خودمختار کردستان عراق به یک کشور-ملت، تبعاتی خواهد داشت که با توجه به وضعیت فعلی ایران، پیامدهای منفی آن بیشتر از پیامدهای مثبت خواهد بود. برای سنجش تبعات رسمیت یافتن کردستان عراق به یک کشور مستقل، پژوهش حاضر به بررسی احساس امنیت در مرز کردستان ایران و کردستان عراق پرداخته است. بر پایه ی نتایج این تحقیق، وضعیت اقتصادی به عنوان نخستین عامل در ناپایداری وضعیت امنیت در کردستان ایران شناسایی شده است و پیوستگی ژئوپلیتیکی قومیت به عنوان دومین عامل در تولید احساس امنیت ناپایدار در کردستان ایران نقش داشته است. بنابراین، مقایسه ی ذهنی که مرزنشینان در دو سوی مرز انجام می دهند، به عنوان یک شاخص تهدیدآفرین در رسمیت کردستان عراق به عنوان یک کشور مستقل، شناسایی شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

582 - تحلیل جغرافیایی آراء شهروندان استان فارس در انتخابات یازدهم ریاست جمهوری
حیدر لطفی علی عبدالله نژاد مجید ابوالفتحی مصطفی منیعی

چکیده تحقیق حاضر به بررسی و تحلیل جغرافیای انتخابات ریاست جمهوری یازدهم در استان فارس می پردازد. سؤال اصلی تحقیق حاضر این است که جغرافیای انتخابات استان فارس دارای چه ویژگی هایی است؟ علاوه بر این سؤال اصلی سؤالات فرعی دیگری نیز مطرح می‌شود از جمله اینکه: جغرافیای انتخا چکیده کامل

چکیده تحقیق حاضر به بررسی و تحلیل جغرافیای انتخابات ریاست جمهوری یازدهم در استان فارس می پردازد. سؤال اصلی تحقیق حاضر این است که جغرافیای انتخابات استان فارس دارای چه ویژگی هایی است؟ علاوه بر این سؤال اصلی سؤالات فرعی دیگری نیز مطرح می‌شود از جمله اینکه: جغرافیای انتخابات چیست؟و اینکه استان فارس دارای چه مختصات سیاسی و جغرافیایی است؟ نتایج حاصل از تحقیق حاضر نشان می دهد که در انتخابات یازدهم ریاست جمهوری 3 میلیون و 100 هزار نفر واجد شرایط رأی دادن در استان فارس بودند که از این میزان 2 میلیون و 221 هزار و 83 رأی صحیح در انتخابات ریاست جمهوری به صندوق ریخته شده است. علیرغم اینکه ۱۰ شهرستان استان فارس مشارکت بالای ۹۰ درصد در انتخابات 1392 ریاست جمهوری داشتند میزان مشارکت کلی استان فارس در این دوره از انتخابات 73/36 درصد بوده است. بر اساس شمارش آرا در این استان روحانی با یک میلیون و 292 هزار و 943 رأی و 58 درصد آرا بیشترین رأی را از آن خود کرد. تحقیق حاضر کیفی بوده و در آن سعی خواهد شد با استفاده از منابع کتابخانه ای و مقالات پژوهشی و تصاویر و نقشه ها به تحلیل و تبین موضوع مورد مطالعه پرداخته شود پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

583 - فرصت‌های ژئوپلیتیکی در روابط سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران و کشورهای خاورمیانه (مطالعه موردی کشور عراق از 2010 -2017)
محمد اخباری

چکیده منطقه خاورمیانه محل تلاقی سه قاره آسیا اروپا و آفریقا و کانون پیدایش ادیان الهی همواره مورد توجه بازیگران قدرتمند بوده و تاریخ نیز شاهد رقابت امپریالیستی در این منطقه می‌باشد. هدف این مقاله شناسایی کدهای ژئوپلیتیکی مؤثر در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران و روش تح چکیده کامل

چکیده منطقه خاورمیانه محل تلاقی سه قاره آسیا اروپا و آفریقا و کانون پیدایش ادیان الهی همواره مورد توجه بازیگران قدرتمند بوده و تاریخ نیز شاهد رقابت امپریالیستی در این منطقه می‌باشد. هدف این مقاله شناسایی کدهای ژئوپلیتیکی مؤثر در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران و روش تحقیق توصیفی- تحلیلی و مبتنی بر استدلال می‌باشد. با توجه به اینکه کشورهای حوزه خلیج فارس بر روی یک فلات قاره واقع شده‌اند و از جنبه‌های متعدد دارای اشتراکاتی هستند ولیکن از گذشته تاکنون هیچ یک از آنها از ابزارهای ژئوپلیتیکی خود آنگونه که شایسته است استفاده ننموده و همچنان درگیر اختلافات فرهنگی، قومی و منازعات مرزی هستند. ایران و عراق با بیشترین طول مرزی از فرصت‌ها و چالش‌های ژئوپلیتیکی فراوان اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و موقعیت جغرافیایی برخوردار می‌باشند، شناسایی این عوامل می‌تواند زمینه ساز طراحی یک راهبرد کارآمد در این منطقه را فراهم سازد، عواملی که مانند شمشیر دو لبه عمل می‌کنند به گونه‌ای که اگر از فرصت‌های ژئوپلیتیکی به طور مطلوب استفاده شود شاهد همگرایی بیشتر و زمینه ساز سایر فرصت‌ها خواهیم بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

584 - سوء استفاده از اطفال در قاچاق مواد مخدر و تأثیر آن بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران
رضا سیمبر، محمد مهدی یحیی پور محمدولی کشاورز زاده عباس نجفی

چکیده هدف این مقاله بررسی تأثیر سوء استفاده از اطفال در قاچاق مواد مخدر بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران است. سؤال اصلی مقاله این است که سو استفاده از اطفال در قاچاق مواد مخدر چه تأثیری بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران می گذارد؟ علاوه بر این سؤال اصلی سؤالات فرعی دیگری چکیده کامل

چکیده هدف این مقاله بررسی تأثیر سوء استفاده از اطفال در قاچاق مواد مخدر بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران است. سؤال اصلی مقاله این است که سو استفاده از اطفال در قاچاق مواد مخدر چه تأثیری بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران می گذارد؟ علاوه بر این سؤال اصلی سؤالات فرعی دیگری نیز مطرح می شود از جمله اینکه جغرافیایی قاچاق مواد مخدر در کشورمان چگونه است؟ امنیت ملی چه رابطه ای با قاچاق مواد مخدر دارد؟ با توجه به این سؤالات بایستی گفت که سو استفاده از اطفال در قاچاق مواد مخدر از چند بعد امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران را با چالش مواجهه می سازد: زیرا هم امنیت انتظامی و مرزی و هم کارآمدی قوانین داخلی و هم حمایت قوانین جمهوری اسلامی ایران از اطفال را ناکارآمد جلوه می دهد. با توجه به این مقدمه در این مقاله تلاش خواهد شد با استفاده از روش تحلیل کیفی موضوع سو استفاده از اطفال در قاچاق مواد مخدر و تأثیر آن بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران تحلیل و تبیین گردد. روش جمع‌آوری اطلاعات نیز کتابخانه‌ای و نیز استفاده از مقالات علمی - پژوهشی و آمار سازمان‌های مولی مانند نیروی انتظامی است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

585 - تحلیلی بر روابط ژئوکالچری ایران و پاکستان با تأکید بر مذهب شیعه
حسن باویر حجت مهکویی مهری اذانی مهدی مؤمنی

چکیده ایران و پاکستان دارای اشتراکات فرهنگی فراوانی اند. روابط ایران و پاکستان ریشة در تاریخ کهن دو کشور دارد. وجود عوامل متعدد نظیر تاریخ، شباهات فرهنگی و رسوم مشترک، جغرافیای سرزمینی و ... گویای علائق و روابط فرهنگی مستحکم دو کشور است. یکی از مهمترین بخش های ارتباط فر چکیده کامل

چکیده ایران و پاکستان دارای اشتراکات فرهنگی فراوانی اند. روابط ایران و پاکستان ریشة در تاریخ کهن دو کشور دارد. وجود عوامل متعدد نظیر تاریخ، شباهات فرهنگی و رسوم مشترک، جغرافیای سرزمینی و ... گویای علائق و روابط فرهنگی مستحکم دو کشور است. یکی از مهمترین بخش های ارتباط فرهنگی دو کشور حول محور دین و مذهب شکل گرفته است. روشن است که اسلام گرایی جنبه مشترکی است که توانسته زمینه تأثیرپذیری از انقلاب اسلامی را فراهم آورد و هم اکنون نیروی الزام آور و اصلی بین دو کشور اسلام است. اشتراک مذهبی در درجه اول ناشی از اسلام و در درجه بعد، تشیع اصلی ترین امری است که زمینه ساز ارتباط دو جامعه ایران و پاکستان بوده است. تشیع و وجود برخی گرایش های خاص در میان اهل تسنن به ویژه آن دسته از گرایش های سنی گرایانه که تعلق خاطر بیشتری به اهل بیت (ع) دارند توانسته است زمینه اشتراک و تأثیرپذیری بیشتری را ایجاد کند. لذا به توجه به اهمیت موضوع، نگارنده گان در این مقاله با بهره گیری از روش توصیفی- تحلیلی و مطالعات کتابخانه ای، با طرح سؤال "مذهب شیعه چه تأثیری بر روابط ژئوکالچری ایران و پاکستان دارد؟" درصدد تحلیل روابط ژئوکالچری ایران و پاکستان با تأکید بر مذهب شیعه بر آمده است. Abstract Islamic State of Iraq and Syria is the most important geopolitical crisis in the Middle East and even the world at the present time.The group has shown both political thought and political thought that it seeks to change the current political, cultural and social order of the Middle East and beyond in the whole world.The purpose of this article is to explain the geopolitical effects of ISIL's political thought and action on the establishment of an ideological and ideological government in the Middle East.The main question of the article is that what has been the geopolitical impact of ISIL's political thought and action in establishing the country and the ideological government in the Middle East? The hypothesis we are testing is to answer this question that is the geopolitics of the Middle East have already reverted to their Westphalian era as a result of ISIL's actions. And geopolitical controversies between the geopolitical unit of the upper region and we see a kind of paradox between geopolitical interests and geopolitical conflicts in the Middle East's regional and trans-regional relations. The results of this paper also show that, given the geopolitical sensitivity of the Middle East region ISIL's political thought and action have deepened distrust and divergence in the Middle East and prioritized political, territorial, and geographical security over the economic, social, cultural and political dynamics of the region. According to this introduction, this paper attempts to analyze and explain the geopolitical effects of ISIL's political thought and activities on the establishment of the country and the ideological regime in the Middle East using library resources and the use of tables, maps and charts. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

586 - رفتار مداخله گران فرا منطقه‌ای در ژئوپلیتیک فرهنگی ایران و آذربایجان
سید امیرحسین مسرور فرهاد حمزه محمد رضا حافظ نیا

چکیده انسان ذاتاً موجودی ژئوپلیتیکی است و دغدغه اصلی همه انسان‌ها در شکل فردی و جمعی تعیین حریم و قلمروسازی است، در طول تاریخ همواره یکی از شاخصه‌های اصلی اقتدار بین‌المللی کشورها بهره‌مندی از روابط مستحکم فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی با سایر ملل جهان بوده و در این چکیده کامل

چکیده انسان ذاتاً موجودی ژئوپلیتیکی است و دغدغه اصلی همه انسان‌ها در شکل فردی و جمعی تعیین حریم و قلمروسازی است، در طول تاریخ همواره یکی از شاخصه‌های اصلی اقتدار بین‌المللی کشورها بهره‌مندی از روابط مستحکم فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی با سایر ملل جهان بوده و در این راستا گسترش روابط فرهنگی بر اساس توانایی‌ها و فرصت‌های ناشی از ژئوپلیتیک فرهنگی از اهمیت قابل توجهی برخوردار بوده است. هدف این مقاله تحلیل رفتار مداخله گران فرا منطقه‌ای در ژئوپلیتیک فرهنگی ایران و آذربایجان است. سوال اصلی مقاله این است که چرا مداخله گران فرا منطقه‌ای در ژئوپلیتیک فرهنگی ایران و آذربایجان به دنبال کسب جایگاه هستند؟ فرضیه ای را که در این مقاله برای پاسخ گویی به سوال اصلی فوق در صدد تحلیل آن هستیم این است که ایران و آذربایجان دارای قلمرو ژئوپلیتیک فرهنگی هم پوشانی هستند که به دلیل وجود فرهنگ مشترک به سرعت معنای سیاسی یافته و مداخله گران از آن به عنوان ابزار اعمال قدرت و فشار بر رقبای خود استفاده می‌نمایند. این مقاله با رویکردی توصیفی-تحلیلی به بیان موقعیت ژئوپلیتیک کشورهای ایران و آذربایجان و معرفی بازیگران منطقه‌ای و فرا منطقه‌ای فعال در آن اختصاص یافته است سپس مؤلفه‌های جغرافیای فرهنگی که بار سیاسی یافته و به لحاظ برداشت بازیگران از منافع و کدهای ژئوپلیتیکی آن‌ها به طور مستقیم و غیرمستقیم بر روابط فی‌مابین و حوزه ژئوپلیتیک فرهنگی ایران و آذربایجان تأثیرگذار بوده‌اند بیان می‌گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

587 - پیامدهای امنیتی تحولات ژئوپولیتیکی کشور سوریه برقدرت منطقه‌ای جمهوری اسلامی ایران
علی رحیمی عزت اله عزتی مسعود مهدوی حاجیلوئی

چکیده تحول در فضای ژئوپولیتیک محیط امنیتی آسیای جنوب غربی پس از حادثه 11 سپتامبر 2001، قدرتهای منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای را به در پیش گرفتن رویکردهای متفاوت، نسبت به بحران‌های حادث شده در این منطقه، وادار نموده است. تحولات سوریه از زمان آغاز تاکنون، یکی از مهمترین رویدادها چکیده کامل

چکیده تحول در فضای ژئوپولیتیک محیط امنیتی آسیای جنوب غربی پس از حادثه 11 سپتامبر 2001، قدرتهای منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای را به در پیش گرفتن رویکردهای متفاوت، نسبت به بحران‌های حادث شده در این منطقه، وادار نموده است. تحولات سوریه از زمان آغاز تاکنون، یکی از مهمترین رویدادهایی است که علاوه بر مسائل منطقه‌ای، امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران را تحت تأثیر قرار داده است. به طوری که وضعیت سوریه برای جمهوری اسلامی ایران به عنوان بازی با حاصل جمع جبری صفر درآمده و هرگونه تحول ژئوپولیتیکی در ساختار سیاسی این کشور، قدرت منطقه‌ای ایران را بشدت تحت تاثیر قرارداده است. لذا از آنجا که کشور سوریه سالهای متمادی، نقش دروازۀ ورود ایران به جهان عرب، محورمقاومت و اتصال استراتژیک ایران به مدیترانه و خاور نزدیک را داشته است. این امرموجب شده تا تضعیف سوریه و سرنگونی بشار اسد، علاوه بر تضعیف محور مقاومت، کاهش نفوذ و قدرت منطقه‌ای ایران را در پی داشته باشد. پژوهش حاضر توصیفی - تحلیلی بوده و می‌کوشد تأثیرات متغیر مستقل یعنی تحولات ژئوپولیتیکی سوریه را بر امنیت منطقه‌ای ایران به منزله متغیر وابسته به بحث و بررسی گذارد. هدف اصلی نوشتار تجزیه و تحلیل قدرت منطقه‌ای ایران در پرتو تحولات سوریه می‌باشد. نتایج پژوهش نشانگر آن است که هر یک از سناریوهای پسا بحران مرتبط با تحولات ژئوپولتیکی کشور سوریه، تاثیرات اساسی بر امنیت ملی و قدرت منطقه‌ای جمهوری اسلامی ایران در بر خواهد داشت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

588 - دورنمای تخمین انرژی مورد استفاده برای گرمایش و سرمایش سکونتگاه‎های انسانی در اقلیم آینده (مطالعه موردی: استان‎های شمالغرب کشور)
غلامرضا روشن علیرضا خواجه شاهکوئی محمد سعید نجفی

چکیده هدف از این پژوهش، شبیه‌سازی تقاضای انرژی برای دهه های آینده در بخش گرمایشی (HDD[1]) و سرمایشی(CDD[2] ) منازل و با استفاده از شاخص درجه- روز (Degree Day) است. برای این منظور نواحی شمال غرب کشور که شامل 8 ایستگاه تبریز، اردبیل، ارومیه، کرمانشاه، همدان، سنندج، قزوین چکیده کامل

چکیده هدف از این پژوهش، شبیه‌سازی تقاضای انرژی برای دهه های آینده در بخش گرمایشی (HDD[1]) و سرمایشی(CDD[2] ) منازل و با استفاده از شاخص درجه- روز (Degree Day) است. برای این منظور نواحی شمال غرب کشور که شامل 8 ایستگاه تبریز، اردبیل، ارومیه، کرمانشاه، همدان، سنندج، قزوین و زنجان است و جزء نواحی سردسیر ایران محسوب می‌شود، انتخاب و مورد ارزیابی قرار گرفته شد تا بتوان با شناخت بیشتر از این مناطق در تقاضای انرژی در بخش گرمایش و حتی تغییرات ممکنه در تقاضای انرژی سرمایشی در دهه های آینده، بتوان کمکی موثر برای برنامه ریزان انرژی و جایگزینی مدیریت ریسک بر بحران اعمال نمود. بدین منظور، جهت شناسایی تغییرات اقلیم آینده و شبیه سازی مقادیر درجه- روز از مدل گردش عمومی جو HADCM3 و سناریویA1 استفاده شده است. از آنجا که در این پژوهش دسترسی به داده های روزانه و نقطه ای هر ایستگاه مورد نیاز بوده، لذا از مدلLARS-WG برای ریز مقیاس نمایی زمانی و مکانی داده های دمای کمینه و بیشینه و در 2 مقیاس زمانی گذشته (1961 تا 1990) و مقیاس زمانی آینده (2011 تا2100) تمرکز شده است. نتایج شبیه سازی شده دما، افزایش دمای شمالغرب کشور، به میزان 42/1 درجه سلسیوس برای میانگین دراز مدت 2011 تا 2100 در مقایسه با دوره مشاهداتی1961 تا 1990 نشان می دهد. بگونه ای که بیشترین افزایش دما به مقدار gC°58/2 برای اردبیل و کمترین آن با gC°44/0 برای زنجان پیش بینی می شود. نتیجه نهایی شبیه سازی&lrm;ها نشان دهنده کاهش کلی نیاز به انرژی گرمایشی به مقدار 2502 درجه- روز کالری و افزایش نیاز به انرژی خنک کنندگی به مقدار 825 درجه- روز کالری برای میانگین نود سال آینده (2011-2100) در نواحی شمال غرب است. بنابراین، با گسترش فصول گرم و محدود شدن فصول سرد در طول سال، استمرار در مصرف انرژی جهت تهویه و خنک کنندگی هوا نیاز بیشتری خواهد یافت که بیشتر این مصرف انرژی در بخش خنک کنندگی مربوط به مناطقی نظیر ارومیه و تبریز خواهد بود. [1] Heating Degree Day [2] Cooling Degree Day پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

589 - تأثیر همکاری‌های نظامی ایران و روسیه بر تحولات ژئوپلیتیک منطقه‌ای ‌ایران
سیدمحمد صادق خسرو عزت اله عزتی رحیم سرور

چکیده روابط و همکاری‌های نظامی ایران و روسیه تحت تأثیر عوامل ژئوپلیتیکی مختلفی اعم از تحولات داخلی و پیرامونی طرفین, مسیری پر فراز و نشیب داشته است. دیپلماسی دفاعی و روابط نظامی دو کشور در نیم قرن گذشته در چارچوب خرید و فروش سلاح و تجهیزات و یا تبادل اطلاعات انجام می‌گر چکیده کامل

چکیده روابط و همکاری‌های نظامی ایران و روسیه تحت تأثیر عوامل ژئوپلیتیکی مختلفی اعم از تحولات داخلی و پیرامونی طرفین, مسیری پر فراز و نشیب داشته است. دیپلماسی دفاعی و روابط نظامی دو کشور در نیم قرن گذشته در چارچوب خرید و فروش سلاح و تجهیزات و یا تبادل اطلاعات انجام می‌گرفت اما در دهه حاضر به علت تقارن منافع متفاوت ایران و روسیه بصورت تصادفی، آن‌ها را به نوعی همکاری استراتژیک وا داشته به گونه‌ای که نیروهای مسلح آنها در کشور دیگری که مرز مشترکی با آن ندارند اقدام به عملیات نظامی مشترک نموده‌اند. هدف این مقاله تبیین تحولات ژئوپلیتیکی ناشی از همکاری‌های نظامی دو کشور و تاثیرگذاری این نوع از همکاری‌ها بر استراتژی و یا به عبارتی کد ژئوپلیتیکی منطقه‌ای ایران می باشد. سئوال مسئله اصلی تحقیق این است که همکاری‌های نظامی ایران و روسیه چه تاثیری در تحولات ژئوپلیتیکی و بویژه کد ژئوپلیتیکی منطقه‌ای ایران در ارتباط با کشورهای سوریه، عراق، یمن و تحرک نظامی در این منطقه را دارد؟ این پژوهش از نوع کاربردی بوده و روش آن از نوع توصیفی– با رویکرد تحلیل کیفی داده ها و تجزیه و تحلیل آمار توصیفی می‌باشد. نتایج تحقیق حکایت از آن دارد که نگاه مبتنی بر عقلانیت و ایدئولوژیک ایران در روابط با روسیه و برتری نگاه ژئوپلیتیک نسبت به ژئواکونومیک و همچنین تحولات ژئوپلیتیکی اثرگذار بر سیاست خارجی روسیه در منطقه و فرامنطقه موجب بسط بیشتر همکاری‌های نظامی ایران و روسیه شده است. این همکاری‌ها کد ژئوپلیتیکی ایران را بعنوان یک قدرت منطقه‌ای وسعت و استحکام بخشیده و توانسته است بر تقویت نقش ایران در پیشبرد سیاست منطقه‌ای و تحرک نظامی در جنوب غرب آسیا (سوریه, عراق و یمن) بیافزاید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

590 - بررسی راهبرد اقتصاد مقاومتی با محوریت انرژی گاز در بستر جغرافیایی سیاسی ایران
خوشنود عزیزنژاد عزت اله عزتی

چکیدهداشتن منابع عظیم گازی ایران می‌تواند ازمهمترین محورهای سیاست کلی اقصاد مقاومتی باشد که می‌تواند نسخه خوبی برای اقصاد کشور ایران درعبور از بحرانهای موجود و پیش رو ونیز توسعه و تأثیرگذاری بلند مدت آن باشد. و اینکه ذخایر گازی که دارای چنین نقش راهبردی است. و می تو ا ن چکیده کامل

چکیدهداشتن منابع عظیم گازی ایران می‌تواند ازمهمترین محورهای سیاست کلی اقصاد مقاومتی باشد که می‌تواند نسخه خوبی برای اقصاد کشور ایران درعبور از بحرانهای موجود و پیش رو ونیز توسعه و تأثیرگذاری بلند مدت آن باشد. و اینکه ذخایر گازی که دارای چنین نقش راهبردی است. و می تو ا ند از ارکان اصلی و اساسی اقتصاد مقاومتی کشور قرار بگیرد، مطلبی است که در مفهوم اقتصاد مقاوتی باید بصورت جدی مد نظر قرار بگیرد. جایگاه گاز ایران به گزارش بریتیش پترولیوم رتبه نخست جهان را دارا می‌باشد. اما در رتبه بندی صادر کنندگان جهان متأسفانه مقام بیست و پنجم از آن ایران است، و این بیشتر به دلیل مشکلات جنگ، تحریم‌ها و عدم دسترسی ایران به تجهیزات روز دنیا می‌باشد. ولی قابل توجیه نیست. در صنعت، تولید و اقتصاد، انرژی وارتباط بین آنها باید به خوبی مدیریت شده ونقش تعیین کننده مخازن راهبردی گاز درآینده اقتصاد کشور بخوبی نشان داده شود. با عنایت به اینکه بخشهای زیادی از اقتصاد مستقیم یا غیر مستقیم متأثر از نفت وگاز بوده و هستند، یکی از راهکارهای اقتصاد مقاومتی در حوزه انرژی استفاده بهینه از مخازن موجود گازی بعنوان جایگزین قطعی نفت با استفاده از مدیریت استراتژیک است. با توجه به تحریمهای انرژی در خصوص ایران در صورت کاهش خرید نفت وگاز به صورت خام می‌توان از آن بعنوان موتور محرکه تولید استفاده کرد. اقتصاد مقاومتی یعنی اقتصادی که درشرایط مختلف توانایی وپایداری لازم را دارد. بطوریکه با حذف کمبودها، توسعه و پیشرفت را میسر سازد و در مسیر رشد و توسعه همه جانبه از ثبات لازم برخوردار باشد و بتواند فشارهای ازبیرون مانند تحریمها را برگرداند. اقتصاد مقاومتی یعنی مقاومت اقتصادی در شرایط سخت با داشتن راهکار مثبت درشرایط عادی که همان الگوی پیشرفت ایرانی اسلامی است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

591 - تحلیل ژئوپلیتیکی شبکه‌های قدرت در عراق پسا داعش: در راستای ارائه مدلی برای جلوگیری از نفوذ منطقه‌ای آمریکا
علی اصغر اسمعیل پور روشن

چکیده هدف مقاله پیش رو تحلیل نقش راهبردی ایران در تحولات سوریه به منظور ارائه ی مدلی برای توازن منطقه ای و نیز ارائه راهکارهایی برای سیاست خارجی کشورمان است. اهمیت استراتژیک روابط دوجانبه ایران و سوریه پای اغلب کشورهای عمده عرب، اروپای غربی و امریکا و اسرائیل را به تحو چکیده کامل

چکیده هدف مقاله پیش رو تحلیل نقش راهبردی ایران در تحولات سوریه به منظور ارائه ی مدلی برای توازن منطقه ای و نیز ارائه راهکارهایی برای سیاست خارجی کشورمان است. اهمیت استراتژیک روابط دوجانبه ایران و سوریه پای اغلب کشورهای عمده عرب، اروپای غربی و امریکا و اسرائیل را به تحولات این کشور باز کرده است و بنابراین در جنگ داخلی سوریه روابط ایران و سوریه دیگر برخلاف گذشته محدود به سطح دو جانبه و ابعاد امنیتی و ضد اسرائیلی نیست، بلکه می‌توان گفت که این دو کشور، یک محور را تشکیل داده اند، محوری که امریکا، اسرائیل، اروپای غربی و اکثر جهان عرب را متوجه خود ساخته است. با توجه به این مقدمه سؤال اصلی مقاله این است که نقش راهبردی ایران در تحولات سوریه چگونه است و دارای چه اهداف و چشم‌اندازی در سیاست خارجی است؟ علاوه بر این سؤال اصلی سؤالات فرعی دیگری نیز مطرح می شوند از جمله اینکه سوریه چه جایگاهی در منطقه خاورمیانه دارد؟ بازیگران منطقه‌ای و فرا منطقه‌ای حاضر در تحولات سوریه کدام‌اند؟ نتایج این مقاله نشان می‌دهد که ایران در تحولات سوریه نقشی راهبردی دارد که این راهبرد در راستای توازن منطقه ای بوده و چشم‌انداز سیاست خارجی ایران را در منطقه تعیین می کند؛ بنابراین در این مقاله تلاش می‌شود با روش کیفی و با استفاده از منابع کتابخانه ای و نیز مقالات علمی و پژوهشی نقش راهبردی ایران در تحولات سوریه به منظور ارائه ی مدلی برای توازن منطقه ای و نیز ارائه راهکارهایی برای سیاست خارجی کشورمان تحلیل و تبیین گردد پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

592 - بررسی تطبیقی چارچوب تنظیمی سفر و گردشگری در کشورهای حاشیه خلیج فارس، با تاکید بر جمهوری اسلامی ایران
رسول افضلی سیدعباس احمدی محمود واثق منوچهر جهانیان

چکیده گردشگری گسترده ترین صنعت خدماتی دنیاست. این صنعت متنوع به عنوان منبع اصلی اشتغال زایی، درآمد، شکوفایی اقتصادی و توسعه زیرساخت‌ها در بسیاری از کشورهای جهان به شمار می آید و از اینرو، اکثر کشورها امروزه در رقابتی تنگاتنگ در پی بهره گیری از مزایای حاصل از توسعه این چکیده کامل

چکیده گردشگری گسترده ترین صنعت خدماتی دنیاست. این صنعت متنوع به عنوان منبع اصلی اشتغال زایی، درآمد، شکوفایی اقتصادی و توسعه زیرساخت‌ها در بسیاری از کشورهای جهان به شمار می آید و از اینرو، اکثر کشورها امروزه در رقابتی تنگاتنگ در پی بهره گیری از مزایای حاصل از توسعه این صنعت می باشند. از سوی دیگر، توجهبهمقرراتحقوقیامروزه یکیازعواملاساسیدرتوسعهصنعتگردشگریاست که در کنار امنیت از نقش بی بدیلی در این زمینه برخوردار می باشد.قانونمداریمبتنیبرتدوینقوانینومقرراتیاستکهوظایفوحقوقدوسویهگردشگرانوجامعهمیزبانراروشنمی نمایدوهدفآنسامان بخشیبهفعالیتهایعرضهگردشگریدرجهتیپایداراست. نظر به اهمیت منطقه ی خلیج فارس از نقطه نظر ژئوپلیتیکی، بحث امنیت و قانونمندی در این منطقه نه تنها برای توسعه ی صنعت گردشگری، بلکه در تمامی جنبه ها و در راستای دستیابی کشورهای منطقه به ثبات سیاسی، اقتصادی و اجتماعی، حیاتی است. بنابراین توجه به مسائل امنیتی، زیست محیطی و قوانین و مقررات ناظر بر سفر و گردشگری در کشورهای حاشیه نشین خلیج فارس ، می تواند زمینه ساز دستیابی به توسعه پایدار گردشگری در منطقه باشد. در مقالهحاضر، چارچوب‌های تنظیمی گردشگری در کشورهای حاشیه ی خلیج فارس با تاکید بر جمهوری اسلامی ایران، مورد بررسی و مقایسه قرار گرفته است. روشانجام اینپژوهشتوصیفی- تحلیلیو مبتنیمطالعاتاسنادیوکتابخانه ای است. در این مقاله از داده های مربوط به گزارش مجمع جهانی اقتصاد، پیرامون شاخص جهانی رقابت پذیری سفر و گردشگری در سال 2013 استفاده شده است. از یافته هایتحقیق چنین بر می آید که به زعم گزارش منتشر شده، ایران در مجموع از نظر چارچوبهای تنظیمی سفر و گردشگری، در بین کشورهای حاشیه خلیج فارس، از جایگاهی آنچنان که می بایست برخوردار نیست. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

593 - تحلیل رفتاری پذیرش طرح ایران‌کد در صنایع تبدیلی و بسته‌بندی کشاورزی گیلان
احمد تقدیسی سیدجابر علویون راضیه رحیمی

چکیده هدف مطالعه حاضر تحلیل عواملی است که باعث پذیرش ایران کد از سوی صنایع تبدیلی و بسته بندی کشاورزی استان گیلان در سه گروه برنج، چای و زیتون می گردد. طی پژوهشی توصیفی همبستگی، متغیرهای تحقیق در قالب نظریه رفتار برنامه ریزی شده اولویت بندی شدند، همبستگی بین متغیرها با چکیده کامل

چکیده هدف مطالعه حاضر تحلیل عواملی است که باعث پذیرش ایران کد از سوی صنایع تبدیلی و بسته بندی کشاورزی استان گیلان در سه گروه برنج، چای و زیتون می گردد. طی پژوهشی توصیفی همبستگی، متغیرهای تحقیق در قالب نظریه رفتار برنامه ریزی شده اولویت بندی شدند، همبستگی بین متغیرها با پذیرش محاسبه و عوامل تعیین کننده در تمدید عضویت ایران کد، از روش رگرسیون لجستیک تعیین گردید. نتایج نشان داد از 20 متغیر مورد استفاده، 15 متغیر بر پذیرش طرح ایران کد مؤثر بودند و از این تعداد، پنج متغیر در تمدید عضویت سالیانه بیشترین نقش را داشتند که مربوط به هر سه عامل باور رفتاری (نگرش)، باور اصولی (هنجار ذهنی) و باورکنترلی (کنترل رفتاری درک شده) بودند. متغیرهای رضایت از درآمد و کاربرد روزانه فناوری اطلاعات، بیشترین سهم را بر تمدید داشتند که مربوط به باور کنترلی پاسخ دهندگان می شد. بعد از آن تأثیرپذیری از شرکت های عضو ایران کد، متغیری بود که به عامل باور اصولی اختصاص داشت و در نهایت زمینه سازی ایران کد در ورود به تجارت الکترونیک و تأثیر در تبلیغ واحد، از موثرترین متغیرها بودند که در شکل گیری نگرش مدیران صنایع روستایی نقش مهم تری داشتند. در نهایت 36 درصد پاسخ دهندگان مایل به تمدید عضویت سالیانه طرح بودند و 64 درصد در این ارتباط پاسخ منفی داشتند. همچنین کاهش هزینه تمدید سالیانه طرح و ارسال کد کالا در حداقل زمان از مهم‌ترین دغدغه‌های پاسخ دهندگان در رابطه با این طرح بوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

594 - تحلیلی بر نقش و جایگاه چین در افغانستان و تأثیر آن بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران
عبداله جلالی نسب سید یحیی صفوی عزت اله عزتی

چکیده : کشور چین با دو دیدگاه اقتصادی و امنیتی تعاملات خود با افغانستان را ادامه می دهد و در بعد اقتصادی سرمایه گذاری در بخش معادن و انرژی است و در بعد امنیتی یکی از عمده نگرانی های چین خطر توسعه گروههای تکفیری و افراطی از افغانستان به چین است و تلاش می نماید با هماهنگی چکیده کامل

چکیده : کشور چین با دو دیدگاه اقتصادی و امنیتی تعاملات خود با افغانستان را ادامه می دهد و در بعد اقتصادی سرمایه گذاری در بخش معادن و انرژی است و در بعد امنیتی یکی از عمده نگرانی های چین خطر توسعه گروههای تکفیری و افراطی از افغانستان به چین است و تلاش می نماید با هماهنگی و توافق با گروههای افراطی محلی تامین طرح های اقتصادی خود را تامین و همچنین به دنبال واسطه گری جهت انجام مذاکرات صلح بین دولت افغانستان و طالبان می باشد . نتیجه این تحقیق بیانگر آن است که حضور چین در افغانستان و طرح های این کشور برای ج .ا .ا در وحله اول فرصت است و در صورت غفلت ، فضای مانور ج .ا. ا در افغانستان محدود خواهد شد ، و لذا لازم است ایران در دو بعد اقتصادی و امنیتی در صحنه افغانستان با چین همکاری نماید .علاوه بر موارد فوق لازم است با اقدامات اعتماد ساز نسبت به تغییر نگرش نه چندان مثبت سیاسیون افغانستان نسبت به ایران تلاش گردد . در مجموع می توان گفت که مکمل این اقدامات بنابر نظر مثبت تعداد 86 درصد از پرسش شوندگان ، انعقاد پیمان راهبردی بین ایران و افغانستان است . پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

595 - پیامدهای ژئوپلیتیکی اختلافات سرزمینی ژاپن با چین و چشم‌انداز تحولات منطقه‌ ژئوپلیتیکی شرق آسیا
دلشاد خضری زهرا پیشگاهی‌فرد عزت‌الله عزتی

چکیده اختلافات ارضی نسبت به تعدادی از جزایر غیر مسکونی در دریای چین شرقی به مسئله مهمی در روابط دو کشور ژاپن و چین در سال‌های اخیر تبدیل شده است. جزایر مورد اختلاف در ژاپن به سنکاکو و در چین به دیائویو شناخته می‌شوند. این جزایر که در قلمرو دریایی، انحصاری اقتصادی دو کش چکیده کامل

چکیده اختلافات ارضی نسبت به تعدادی از جزایر غیر مسکونی در دریای چین شرقی به مسئله مهمی در روابط دو کشور ژاپن و چین در سال‌های اخیر تبدیل شده است. جزایر مورد اختلاف در ژاپن به سنکاکو و در چین به دیائویو شناخته می‌شوند. این جزایر که در قلمرو دریایی، انحصاری اقتصادی دو کشور ژاپن و چین واقع شده‌اند، مورد ادعای مالکیت هر دو کشور می‌باشند. هدف این نوشتار واکاوی علل مناقشه ژاپن و چین بر سر جزایر سنکاکو یا دیائویو و تبیین ریشه‌ها و پیامدهای ژئوپلیتیکی و چشم‌انداز تحولات این مناقشه در سطح منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای با روش توصیفی-تحلیلی می‌باشد. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که پیامدهای ژئوپلیتیکی در سطح منطقه‌ای: تشدید تعارضات ژئوپلیتیکی و رشد ملی‌گرایی، تغییر در توازن ژئوپلیتیکی و برهم زدن امنیت منطقه، تداوم بحران ژئوپلیتیکی و اخلال در همکاری‌های اقتصادی کشورهای منطقه را بدنبال دارد؛ در سطح فرامنطقه‌ای نیز ایالات متحده به عنوان بازیگر اصلی از یک سو حامی ژاپن و از سوی دیگر خواهان ثبات در منطقه با سیاست چرخش به آسیا برای پیشبرد اهداف راهبردی خود در شرق آسیا می‌باشد، که فرصت‌هایی را نیز برای نقش‌آفرینی بیشتر ایران در خاورمیانه فراهم می‌کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

596 - تحلیل جغرافیایی ژئواکونومی جمهوری اسلامی ایران در معادلات جدید منطقه جنوب غرب آسیا
مجید قصاب زاده محمد اخباری داوود حسن آبادی

چکیده تقاضای بیش از پیش انرژی از سوی کشورهای صنعتی و تلاش برای دسترسی به انرژی در رقابت‌های اقتصادی بین‌الملل، باعث توجه ویژه به مناطق انرژی خیز و تغییر دیدگاه‌های ژئوپلیتیکی نسبت به این مناطق شده است. هدف از این پژوهش، تحلیل و بررسی ژئواکونومی ج.ا.ایران در معادلات جنوب چکیده کامل

چکیده تقاضای بیش از پیش انرژی از سوی کشورهای صنعتی و تلاش برای دسترسی به انرژی در رقابت‌های اقتصادی بین‌الملل، باعث توجه ویژه به مناطق انرژی خیز و تغییر دیدگاه‌های ژئوپلیتیکی نسبت به این مناطق شده است. هدف از این پژوهش، تحلیل و بررسی ژئواکونومی ج.ا.ایران در معادلات جنوب غرب آسیا است. روش تحقیق در این پژوهش توصیفی - تحلیلی بوده که با مراجعه به منابع کتابخانه‌ای و سایت‌های معتبر نسبت به جمع‌آوری اطلاعات اقدام گردیده است. کشور ج.ا.ایران به لحاظ قرار گرفتن بین دو حوزه مهم دریای کاسپین و خلیج‌فارس و دارا بودن منابع سرشار انرژی نفت و گاز و سایر ذخایر زیر زمینی و قابلیت‌های اقتصادی دیگر، در قلمروهای ژئواکونومی جدید، دارای نقش بی‌بدیل به‌ویژه در منطقه جنوب غرب آسیا و خلیج‌فارس است اما از رهبری ژئوپلیتیکی منطقه و قدرت تأثیرگذاری بر سیاست‌های انتقال انرژی برخوردار نیست. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

597 - درآمدی بر حکمروایی خوب شهری: ضرورت‌ها، الزامات و چالش‌های فراروی تحقق آن در ایران
جمیله توکلی نیا مجید اسکندر پور مجتبی برغمدی

چکیده روند شتابان شهرنشینی در کشورهای در حال توسعه و تبدیل شهر به کانون اصلی زندگی، تشدید روند جهانی شدن و کم رنگ شدن نقش دولت‌ها، بروز ضعف و نابسامانی در سیستم‌های مدیریتی سنتی، متمرکز و غیر رقابتی کشورهای جهان سوم، ضرروت تحول در سیستم مدیریت شهری و حرکت به سمت الگوی چکیده کامل

چکیده روند شتابان شهرنشینی در کشورهای در حال توسعه و تبدیل شهر به کانون اصلی زندگی، تشدید روند جهانی شدن و کم رنگ شدن نقش دولت‌ها، بروز ضعف و نابسامانی در سیستم‌های مدیریتی سنتی، متمرکز و غیر رقابتی کشورهای جهان سوم، ضرروت تحول در سیستم مدیریت شهری و حرکت به سمت الگویی نوین در مدیریت و برنامه‌ریزی شهری در این کشورها را بیش از پیش آشکار ساخته است. این تحول در متون مرتبط با تجدید سازمان سیاسی شهرها، به عنوان حرکت از حکومت شهری (Government Urban) به حکمروایی خوب شهری (Urban Good Governance) تعبیر می‌شود.اصل اساسی در حکمروایی خوب شهری توزیع قدرت، صلاحیت و مسئولیت‌ها بین ذینفعان متعدد جامعه شهری است، که در شرایط کشورهای در حال توسعه و از جمله کشور ما دستیابی به این هدف در گرو تقویت حکومت‌های محلی و تغییر در ساختار اداری- سیاسی به منظور مشارکت هرچه بیشتر مردم و بخش خصوصی در هدایت و مدیریت شهری است.در این تحقیق سعی گردید با روش توصیفی - تحلیلی ابتدا منابع ومدارک مورد نیاز جمع‌آوری شده و با توجه به مؤلفه‌های حکمروایی خوب شهری، داده‌ها و اطلاعات مورد تحلیل قرار گیردند.یافته های این پژوهش نشان می‌دهدکه تحقق الگوی حکمروایی خوب شهری در ایران، با چالش‌های حقوقی، سیاسی و فرهنگی بسیاری در سطوح کلان، میانی و خرد روبروست. از مهمترین آنها می‌توان به تمرکزگرایی دولتی، ضعف جامعه مدنی و فقدان شهروندی در نظام برنامه‌ریزی و مدیریت شهری کشور، اشاره نمود که برنامه‌ریزی و مدیریت شهری کشور را در شرایط کنونی با چالش‌های جدی مواجه ساخته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

598 - نقش کشور عربستان در گسترش تروریسم و تاثیر ان بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران
محراب هداوند میرزایی

چکیده تروریسم پدیده ای جهانیست که در حال حاضر به صورت منطقه ای عمل می کند و شدت کشتار و تخریب ان در جهان اسلام بیشتر از مناطق دیگر است . قدرت های جهانی و منطقه ای در محور غربی عربی از ابزار تروریسم وگروههای تروریستی به عنوان پیشقراولان خود برای تقسیم دوباره جهان در قرن چکیده کامل

چکیده تروریسم پدیده ای جهانیست که در حال حاضر به صورت منطقه ای عمل می کند و شدت کشتار و تخریب ان در جهان اسلام بیشتر از مناطق دیگر است . قدرت های جهانی و منطقه ای در محور غربی عربی از ابزار تروریسم وگروههای تروریستی به عنوان پیشقراولان خود برای تقسیم دوباره جهان در قرن 21 استفاده می نمایند . اغاز تشکیل گروههای تروریستی سلفی به سال 1984 وشکل گیری القاعده با هدف مبارزه مجاهدین با شوروی در افغانستان و از سال 2010 با شروع انقلابات مردمی برای مقابله با انقلابات و نفوذ ایران در جنوب ،جنوب غرب و افریقا از شدت زیادی برخوردار بوده است .به کارگیری تروریسم ،بستگی به شرایط بین المللی و رقابت کشورهای منطقه داردکه این گروهها را کنترل یا ازاد بگذارند. کشورهای عرب حوزه خلیج فارس باپنج نقش کلی مالی ، نظامی ، بستر سازی عقیدتی ، مکانی و رسانه ای در حال رقابت با ایران به شکل گیری و گسترش تروریسم کمک می کنند. ما در این مقاله درپی پاسخ به این سوال هستیم که کشورهای عرب حوزه خلیج فارس چه نقشی در گسترش و پیشروی تروریسم منطقه ای دارند؟ تاثیر گسترش تروریسم منطقه ای بر امنیت ملی ایران چیست؟ نتایج تحقیق نشان می دهد کمک های مالی کشورهای عربی موثرترین عامل گسترش تروریسم بوده است به طوری که 40/. اشخاص مهم و سرشناس حامی مالی تروریسم از شهروندان عربستان، 43/ از شهروندان دیگر کشورها مرتبط با عربستان،9/ کویت، 6/ قطرو2/ بحرین بوده اندبا توجه به موارد فوق تروریسم در سه سطح ملی، منطقه ای و جهانی بر امنیت ملی ایران تاثیر خواهد گذاشت .این پژوهش به روش مصاحبه،مشاهده و کتابخانه ای تهیه وبرای تهیه نقشه ها از GIS استفاده شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

599 - تحلیل آسیب‌پذیری شهرهای کشور از شاخص‌های حدی بارشی در دوره (2010-1981)
حمیده دالایی منوچهر فرج زاده امیر گندم کار محمد حسن نامی

چکیده: شهرها به دلیل تغییر گسترده در شرایط هیدرولوژیکی حوزه هایی که در آن واقع شده اند و وجود زیرساخت های حیاتی وسیع، به طور فزاینده ای نسبت به تغییر در الگوهای رویدادهای بارش ناشی از تغییرات اقلیمی و سیلاب های منتج از آن آسیب پذیر هستند. در این مقاله نیز با استفاده از چکیده کامل

چکیده: شهرها به دلیل تغییر گسترده در شرایط هیدرولوژیکی حوزه هایی که در آن واقع شده اند و وجود زیرساخت های حیاتی وسیع، به طور فزاینده ای نسبت به تغییر در الگوهای رویدادهای بارش ناشی از تغییرات اقلیمی و سیلاب های منتج از آن آسیب پذیر هستند. در این مقاله نیز با استفاده از شاخص های بارشی پیشنهادی کمیسیون اقلیم شناسی هواشناسی جهانی(CCL) به استخراج داده ها و محاسبه شاخص ها در محیط RCLIMEX و پهنه بندی و وزن دهی سلسله مراتبی(AHP) در سیستم اطلاعات جغرافیایی(Arc GIS) پرداخته و درنهایت مناطق آسیب پذیر ایران از بارش های حدی در 5 طبقه پهنه بندی شد .نتایج نشان داد که فراوانی شاخص های بارش کاهش و روند شدت رخداد آنها در مناطق سواحل خزر، شمالغرب و غرب ایران در دوره مورد مطالعه افزایش داشته است پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

600 - ژئوپلیتیک شیعه با تاکید بر نقش زائران حرم رضوی(مشهد مقدس)
محمدحسن نامی علی محمدپور مجید ولی‌ شریعت‌پناهی اسفندیار حیدری‌پور

چکیده در حال حاضر جمعیت مسلمانان جهان به بیش از یک میلیارد نفر رسیده است و بر اساس آماری که از سوی منابع مختلف ارایه شده، شیعیان بیش از20درصد این جمعیت یعنی جمعیتی بیش از200میلیون نفر را تشکیل می‌دهند. جمعیتی که با توجه به متأثر بودن آن‌ها از انقلاب اسلامی‌ایران و علا چکیده کامل

چکیده در حال حاضر جمعیت مسلمانان جهان به بیش از یک میلیارد نفر رسیده است و بر اساس آماری که از سوی منابع مختلف ارایه شده، شیعیان بیش از20درصد این جمعیت یعنی جمعیتی بیش از200میلیون نفر را تشکیل می‌دهند. جمعیتی که با توجه به متأثر بودن آن‌ها از انقلاب اسلامی‌ایران و علاقه آن‌ها به شهرهای مقدس از جمله مشهد، توان‌مندی خیلی خوبی را برای ایران و علایق ژئوپلیتیکی این کشور فراهم نموده است. در این مقاله با روش تحقیقی توصیفی- تحلیلی سعی شده است تا به اهمیت ایدئولوژی تشیع، به عنوان یک عنصر موثر بر ژئوپلیتیک شیعه، با تأکید بر زائران حضرت امام رضا(ع) پرداخته شود، امری که مبنای خودآگاهی و بیداری در انقلاب ایران و سایر جنبش‌های اسلامی منطقه می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

601 - تبیین ژئوپلیتیک رشد جمعیت و امنیت ملی ایران
علیرضا محرابی روح الله نیکزاد محمد ساسانی‌پور

چکیده جمعیت و رشد آن، مؤلفه ای مؤثر در ژئوپلیتیک و امنیت ملی کشورهاست. نظریات عام در این مورد توجه به نرخ رشد جمعیت را مهم می‌داند و نه رقم مطلق آن. در این پژوهش شاخص های جمعیت ایران با تأکید بر رشد و اثرگذاری آن بر ضریب پایداری امنیت ملی مطالعه شده است. فرضیه وجود را چکیده کامل

چکیده جمعیت و رشد آن، مؤلفه ای مؤثر در ژئوپلیتیک و امنیت ملی کشورهاست. نظریات عام در این مورد توجه به نرخ رشد جمعیت را مهم می‌داند و نه رقم مطلق آن. در این پژوهش شاخص های جمعیت ایران با تأکید بر رشد و اثرگذاری آن بر ضریب پایداری امنیت ملی مطالعه شده است. فرضیه وجود رابطه معنادار بین افزایش نرخ رشد جمعیت و تنزل ضریب پایداری امنیت ملی، مورد ارزیابی واقع شده که با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی و آزمون‌های آماری صورت گرفته است. یافته‌های پژوهش در ارتباط شاخص‌های جمعیتی ایران از قبیل بالابودن نرخ بیکاری و افزایش آن، افزایش تحصیل کردگان دانشگاهی و ضعف یا نبود زمینه‌های اشتغال و بیکاری در این مورد، فرضیه مزبور را تایید کرد. فرضیه مذکور در مناطق بحران‌خیز کشور نیز ارزیابی و نتیجه حاصله به تشدید ارتباط فرضیه در این مناطق انجامید. با تکیه بر تئوری گشتاور رشد جمعیت در ایران، کشور ما به خودی خود یک دوره افزایش نرخ رشد حدود 2 درصد، به دلیل ازدیاد تعداد دخترانی که به سن باروری می رسند را تجربه خواهد کرد. بنابراین در این پژوهش پرهیز از هرگونه آرمان‌گرایی درباره رشد جمعیت ایران توصیه شده و توجه به واقع‌بینی و توسعه شاخص‌های جمعیت حاضر پیشنهاد شده است پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

602 - تامین آسایش حرارتی فضای معماری در اقلیم گرم و خشک ایران با بهره مندی از رفتار حرارتی زمین(مطالعه موردی: استفاده از زمین در خانه‌های سنتی مناطق گرم و خشک ایران)
محمد رضا نادی دکترعباس ملک حسینی حسین صالحی احمد فتحی نجف آبادی

چکیده روند نامطلوب ساخت و ساز و عدم همسازی با کیفیات آب و هوایی بومی، صدمات جبران ناپذیری را بر طبیعت، محیط زیست پیرامونی و اقلیم جهانی زده است. روند صعودی مصرف منابع محدود فسیلی، افزایش بیشینه دمای هوا، رشد بیابانزایی، و ازدیاد هزینه‌های ساختمانی، از اثرات معماری نا چکیده کامل

چکیده روند نامطلوب ساخت و ساز و عدم همسازی با کیفیات آب و هوایی بومی، صدمات جبران ناپذیری را بر طبیعت، محیط زیست پیرامونی و اقلیم جهانی زده است. روند صعودی مصرف منابع محدود فسیلی، افزایش بیشینه دمای هوا، رشد بیابانزایی، و ازدیاد هزینه‌های ساختمانی، از اثرات معماری نا آشنا با اقلیم محلی است. در این میان، مناطق گرم و خشک، از این هجمه ی نامناسب ساختمانی- بویژه در کشور در حال توسعه ی ایران - در امان نیستند. با توجه به خطری چنین هولناک، تمامی جهان رو به انواع توسعه ی پایدار گذاشته که این مهم در مورد مناطق خشک و بیابانی با وجود محدودیتهای جغرافیایی نیز صادق است. این در حالی است که در ایران – با وجود منابع وافر انرژیهای طبیعی و تجارب گرانقدر معماری کهن اقلیمی-طی سالیان گذشتهبه دلیل عدم توجه به این داشته‌های فرهنگی و طبیعی، شاهد تولید انواع هزینه‌های ساختمانی و اقلیمی- در بخش خانگی بیش از 42% از کل سبد مصرفی انرژی کشور - بوده که نتیجه آن تخریب شرایط زیستی بوده است. از اینرو، این پژوهش بر آن است تا با روش توصیفی – تحلیلی و با مطالعات کتابخانه ای، پس از بررسی حجم مصرف انرژی و لزوم جایگزینی پایداری در معماری ملی و جهانی، در جهت هدف پژوهش به معرفی یکی از پایدارترین راهکارهای معماری در بومهای گرم و خشک، یعنی ارتباط با زمین و اصول آن پرداخته، و پس از شناخت ارتباط معنادار رفتار دما با عمق، جنس و تراکم خاک در مناطق گرم و خشک ایران – شاخص شهر یزد-سابقه ی این روش را در معماری سنتی کویری کشور کاویده، و سرانجام راهکارهایی را برای استفاده ی بهینه زمین در تامین شرایط آسایش دمایی - گرمایش و سرمایش ایستا - در معماری مسکونی گرم و خشک ایران پیشنهاد دهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

603 - رویکرد مقایسه‌ای ایران و مصر درقبال گروه‌های جهادی فلسطین (1979 تا 2012 می‌لادی)
ابراهیم متقی محمد نادری

چکیده جمهوری اسلامی ایران و مصر، دو کشور مهم و تأثیر گذار در جهان اسلام، منطقه ژئواستراتژیک خاورمیانه و شمال آفریقا محسوب می‌ شوند. مصر مدعی رهبری جهان عرب، کشوری تأثیر گذار در می‌ان کشورهای اسلامی، عربی‌و غیر متعهدها است. این کشور در مسأله فلسطین تاکنون بیشترین تأثیر چکیده کامل

چکیده جمهوری اسلامی ایران و مصر، دو کشور مهم و تأثیر گذار در جهان اسلام، منطقه ژئواستراتژیک خاورمیانه و شمال آفریقا محسوب می‌ شوند. مصر مدعی رهبری جهان عرب، کشوری تأثیر گذار در می‌ان کشورهای اسلامی، عربی‌و غیر متعهدها است. این کشور در مسأله فلسطین تاکنون بیشترین تأثیر گذاری را داشته وگروه‌های جهادی فلسطینی، مصر را همچنان اصلی‌ترین حامی خود می‌ دانند. ایران نیز به عنوان کشوری اسلامی و تأثیرگذار در مناسبات منطقه‌ای، نقشی راهبردی در مناسبات جهان اسلام، خاورمیانه و فلسطین دارد. بنابراین تاثیرپذیری گروه‌های جهادی فلسطینی از دو کشور در منطقه حساس خاورمیانه دارای اهمیت بسیار است. به ویژه اینکه هر دو کشور طی سه دهه گذشته رویکردهای متفاوتی را نسبت به مساله فلسطین دنبال کرده‌اند. روابط ایران ومصر پس از انقلاب اسلامی با چالش‌ها و تنش‌های مختلفی مواجه بوده است. با شناسایی موجودیت اسراییل از سوی مصر –پیمان صلح کمپ دیوید – اختلافات به اوج رسیده ومنجر به قطع روابط دو کشور شد. طی سه دهه گذشته سیاست خارجی مصر با سیاست‌های کشورهای غربی به خصوص ایالات متحده همسو بوده است و این کشور به دستیابی به بخشی از حقوق فلسطینی‌ها رضایت داده است، اما ایران موجودیت اسراییل را هرگز به رسمیت نشناخته و از حقوق کامل فلسطینی‌ها و بازپس‌گیری سرزمین‌های اشغالی و تشکیل دولت فلسطین حمایت کرده است. بر این اساس، مصر از گروه‌های فلسطینی سازشکار مانند فتح و تشکیلات حکومت خودگردان حمایت کرده وایران از گروه‌های معتقد به ادامه مقاومت وجهاد مانند گروه‌های حماس و جهاد اسلامی حمایت کرده است. بنابراین تاکنون مساله فلسطین مهم‌ترین عامل تاثیرگذار در روابط ایران ومصر بوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

604 - تبیین رویکرد بومی گرایی و منطقه‌گرایی ایران فرهنگی در فرآیند ج‌هاانی شدن
عباس احمدی عبدالوهاب خوجم لی طهمورث حیدری موصلو

چکیده جهانی شدن از جمله مسائل مهمی است که در پرتو تعاملات فراملی و فراناحیه‌ای و پیشرفت روز‌افزون تکنولوژی و ارتباطات، کشورهای در حال توسعه را به چالش جدی کشانده است. این تغییر و تحولات، عرصه‌های گوناگون فرهنگ، سیاست و اقتصاد کشورهای جهان را در بر گرفته است. بخشی از ای چکیده کامل

چکیده جهانی شدن از جمله مسائل مهمی است که در پرتو تعاملات فراملی و فراناحیه‌ای و پیشرفت روز‌افزون تکنولوژی و ارتباطات، کشورهای در حال توسعه را به چالش جدی کشانده است. این تغییر و تحولات، عرصه‌های گوناگون فرهنگ، سیاست و اقتصاد کشورهای جهان را در بر گرفته است. بخشی از این فرایندها، اجتماعی است که در طی آن قید و بندهای جغرافیایی، که بر روابط اجتماعی و فرهنگی سایه افکنده است، از بین می ‌رود و انسان‌ها به طور فزاینده از کاهش این قید و بندها آگاه می‌شوند. فرهنگ‌ها باید به ارزیابی خود بپردازند که چه انعکاسی از تمدن خود در جهت شناخت فرایندهای بین‌المللی دارند. در این راستا، ایران نیز به عنوان یک واحد جغرافیایی- سیاسی در منطقه خاور‌میانه که به صورت یک هسته قوی فرهنگی از لحاظ تاریخی، سیاسی و فرهنگی عمل می‌کند، از تحولات جهانی شدن بی تأثیر نمی‌تواند باشد. ایران دارای فرهنگ دیرینه‌ای است؛ فرهنگی که به سختی می‌توان سیستمی فراگیرتر، وحدت بخش‌تر و انعطاف‌پذیرتر از آن را از لحاظ ارزش‌ها و ایده‌آل‌ها جستجو کرد. ایران با توجه به موقعیت راهبردی منطقه‌ای و ظرفیت‌های فرهنگی– اسلامی، توان و گنجایش ورود فعال در عرصه بین‌الملل را داراست. از طرفی دیگر، ایران به عنوان یک کانون اصلی فرهنگی در خاورمیانه و آسیای مرکزی مطرح است که با هسته‌های فرهنگی موجود در کشورهای مجاور، تجانس و نزدیکی فرهنگی زیادی دارد. در داخل کشور هم وجود هسته‌های فرهنگی بومی تا حد زیادی در داخل استان‌ها سازماندهی شده اند. البته در اغلب موارد گستره فضایی آن‌ها به بیرون از مرزهای سیاسی کشور کشیده شده است. این امر قابلیت‌های فرهنگی بومی و منطقه‌ایی ایران را مضاعف کرده است که در صورت‌ برنامه‌ریزی صحیح، دستاوردهای وسیع سیاسی، فرهنگی و اقتصادی را نصیب کشور خواهد نمود. این پژوهش از طریق منابع کتابخانه‌ای و با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی انجام شده است و در پی شناخت و توضیح پتانسیل‌های بومی و منطقه‌ایی ایران فرهنگی از دیدگاه جغرافیای سیاسی است. هم‌چنین کدهای مناسبی را برای برنامه‌ریزی در این راستا ارائه می‌کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

605 - دیپلماسی فرهنگی ایران در عراق و چشم‌انداز آینده در روابط دو کشور
محمد جعفر جوادی ارجمند محمد نادری مهدی داودی

چکیده در میان کشورهای عرب منطقه خاورمیانه، عراق دارای بیشترین قرابت‌های فرهنگی و مذهبی با ایران است. تغییر حاکمیت در عراق وضعیت دوگانه‌ای از تهدید و فرصت را پیش روی دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران در این کشور قرار داده است. بهره‌گیری از ابزارهای فرهنگی جهت دستیابی به اهد چکیده کامل

چکیده در میان کشورهای عرب منطقه خاورمیانه، عراق دارای بیشترین قرابت‌های فرهنگی و مذهبی با ایران است. تغییر حاکمیت در عراق وضعیت دوگانه‌ای از تهدید و فرصت را پیش روی دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران در این کشور قرار داده است. بهره‌گیری از ابزارهای فرهنگی جهت دستیابی به اهداف سیاست خارجی همواره محور مهمی در روابط میان کشورها بوده است. پررنگ شدن این ابزار در دهه‌های اخیر و تغییرات سیاسی در عراق پس از سال2003میلادی فرصت‌های جدیدی را پیش روی جمهوری اسلامی ایران قرار داده است تا به گسترش و تحکیم مناسبات خود با عراق پرداخته و هر چه بیشتر از قرابت‌های فرهنگی دو کشور جهت تامین منافع ملی بهره گیرد. بر این اساس، مقاله حاضر به بررسی دیپلماسی فرهنگی ایران در عراق و چشم‌انداز آینده در روابط دو کشور می‌پردازد. چالش های پیش روی ایران: گروه‌های معارض سنی، کدورت‌های باقیمانده بین دو ملت ناشی از جنگ هشت ساله و در بعد منطقه ای، کشورهای عرب، رقیب ایران در تحولات داخلی عراق هستند. مقاله به این نتیجه می رسد مذهب تشیع مهم‌ترین اهرم نقش آفرینی ایران در عراق است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

606 - نقش واحدهای ژئوپلیتیکی استانی در طراحی مدل اقتصاد شبکه‌ای در ایران‌: مطالعه موردی استان لرستان
حیدر لطفی سیاوش مرادی پور مهدی هنردوست

چکیده : اقتصاد شبکه ای یکی از ضروری ترین نیازهای اقتصادی و سیاسی و اجتماعی همه کشورها و جوامع امروزی محسوب می شود. اقتصاد شبکه ای مخصوصاً مدل کشوری آن می تواند باعث پویایی و گردش منابع اقتصادی و تکمیل اقتصاد نواحی و استان های کشور را فراهم آورد. هدف این مقاله تحلیل و ت چکیده کامل

چکیده : اقتصاد شبکه ای یکی از ضروری ترین نیازهای اقتصادی و سیاسی و اجتماعی همه کشورها و جوامع امروزی محسوب می شود. اقتصاد شبکه ای مخصوصاً مدل کشوری آن می تواند باعث پویایی و گردش منابع اقتصادی و تکمیل اقتصاد نواحی و استان های کشور را فراهم آورد. هدف این مقاله تحلیل و تبیین نقش واحدهای ژئوپلیتیکی استانی در طراحی مدل اقتصاد شبکه ای در ایران با تأکید بر استان لرستان است. سؤال اصلی مقاله این است که در طراحی مدل اقتصاد شبکه ای در ایران واحدهای ژئوپلیتیکی استانی و بخصوص استان لرستان چه نقشی بر عهده دارند؟ علاوه بر این سؤال اصلی سؤالات دیگری که بیشتر فرعی هستند در این مقاله مطرح می شوند از جمله اینکه اقتصاد شبکه ای چیست و مدل تحلیل شبکه دارای چه مختصات و ویژگی هایی است؟ نتایج این مقاله نشان می دهد که برای طراحی اقتصاد شبکه ای در ایران بایستی به واحدهای استانی مانند نقطه های اتصال نگریست و از پتانسیل های هر استانی در راستای مشارکت آن در اقتصاد شبکه ای بهره گرفت. با توجه به این مقدمه در این مقاله تلاش خواهد شد با استفاده از منابع کتابخانه ای و مقالات علمی و پژوهشی و اسناد کلان کشور به تحلیل و تبیین نقش واحدهای ژئوپلیتیکی استانی به ویژه استان لرستان در طراحی مدل اقتصاد شبکه ای در ایران پرداخته شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

607 - تاثیرات منطقه‌ای ساختار ژئوپولیتیکی عراق با تاکید بر ایران
رضا قاسمی عبدالرضا فرجی راد عزت اله عزتی

چکیده ژئوپولیتیکعلممطالعهروابطقدرت‌هاستوهنگامییکبحثبهحقیقتبحثژئوپولیتیکاستکهچهاررکنتکمیلکنندهآن(رقابت،قدرت،سلطه،زمین)بهصورتکاملاًتعریفشدهدرآنحضورداشتهباشند.عراققلبمنطقهعربی،آسیاییبهشمارمی‌رودوازنظراجتماعیدارایبافتموزائیکیومتشکلازگروه‌هایقومیـفرقه‌ایمتعدداستبهعبارتیمی‌ت چکیده کامل

چکیده ژئوپولیتیکعلممطالعهروابطقدرت‌هاستوهنگامییکبحثبهحقیقتبحثژئوپولیتیکاستکهچهاررکنتکمیلکنندهآن(رقابت،قدرت،سلطه،زمین)بهصورتکاملاًتعریفشدهدرآنحضورداشتهباشند.عراققلبمنطقهعربی،آسیاییبهشمارمی‌رودوازنظراجتماعیدارایبافتموزائیکیومتشکلازگروه‌هایقومیـفرقه‌ایمتعدداستبهعبارتیمی‌تواناینکشوررامینیاتوریازخاورمیانهتلقیکرد.ماهیتسه&lrm;گانهجمعیتیوسیاسیکشورعراق،هموارهزمینه&lrm;هایبالقوهتنشوجداییرادربرداردازاینروحوزهژئوپولیتیکیعراقداراینیروهایهمگراوواگرادردرونخودمی‌باشدکهتحتشرایطخاصعملنمودهودائمبایکدیگردرحالرقابتهستند.عراقواجدتحولاتیاستکهتغییردرساختارقدرتوهویتآنباعثدگرگونی‌هاییدرژئوپولیتیکورویکردهایبازیگرانمنطقه‌ایشدهاست.گروه‌هایقومیومذهبی،هیدروپولیتیکوکیفیتدسترسیدرخلیجفارس و...کهدرآمایشوروندتحولاتعراقباعثاتخاذاستراتژیهایسیاسیامنیتیویژهایراندرقبالاینواقعییاتشدهاست.پژوهشذیلباروشتوصیفی–تحلیلیبهبررسیفضایدرونی،تاریخیوژئوپولیتیکاینسرزمینبایکسریالزاماتیفضاییامنیتی–سیاسیمی‌پردازد.لذاایراننیازمندتعریفاستراتژی‌هایسیاسی–امنیتیخاصخودباتوجهبهفضایجدید بینالمللی،منطقه‌ایوداخلیعراقاست. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

608 - تحلیل و بررسی جرم آلودگی هوا در شهرهای ایران از منظر حقوق کیفری و کنوانسیون‌های بین‌المللی
علیرضا زاهدی نبی خداکرمی

چکیده در سال ۲۰۱۴ میلادی بیش از ۹۰ درصد جمعیت جهان در مناطقی زندگی می‌کردند که کیفیت هوای پایین‌تر از استانداردهای سازمان بهداشت جهانی داشتند. کیفیت هوای تهران به عنوان پنجمین شهر آلوده ایران فاصله زیادی با استانداردهای جهانی دارد. وضعیت ساکنان سایر شهرهای بزرگ که اکنون چکیده کامل

چکیده در سال ۲۰۱۴ میلادی بیش از ۹۰ درصد جمعیت جهان در مناطقی زندگی می‌کردند که کیفیت هوای پایین‌تر از استانداردهای سازمان بهداشت جهانی داشتند. کیفیت هوای تهران به عنوان پنجمین شهر آلوده ایران فاصله زیادی با استانداردهای جهانی دارد. وضعیت ساکنان سایر شهرهای بزرگ که اکنون با بحران آلودگی هوای ناشی از توفان‌های شن و ماسه، پدیده ریزگردها و سایر آلاینده‌های محیطی روبه‌رو هستند، از برخی جهات بدتر ارزیابی‌شده است. امروزه‌ محیط زیست‌ که‌ از‌ ارزشـمندترین نعمت‌های خداوند متعال به‌ بشـر‌ بـوده و نقـش بسزایی در حیات همه موجودات دارد مورد هـجمـه قــرار گرفتـه‌ و بـه‌ سـرعت رو بـه تخریـب، آلودگی و زوال‌ است. هدف اصلی این مقاله عبارت است از تحلیل و بررسی جرم آلودگی هوا در شهرهای ایران از منظر حقوق کیفری و کنوانسیون های بین‌المللی است. آلودگی هوای شهرها در حقوق کیفری ایران و کنوانسیون های بین‌المللی دارای چه تبعاتی برای عاملان و مرتکبین آن است؟ فرضیه‌ای را که برای پاسخگویی به سؤال اصلی در صدد تحلیل و بررسی آن هستیم این است که آلودگی هوا نیازمند توجه بیشتر در نهادهای قضایی و نیز متون حقوق کیفری ایران است. روش انجام این تحقیق با توجه به موضوع و اهداف و شیوه گردآوری اطلاعات به صورت توصیفی – تحلیلی و از طریق بررسی متون قانونی و نظریات حقوقدانان و فقهای در خصوص موضوع حاضر است. بر این اساس جمع‌آوری اطلاعات به صورت کتابخانه‌ای و مراجعه به پایگاه‌های داده و جستجوی اینترنتی مقالات دارای درجه علمی معتبر و به‌روزرسانی شده خواهد بود. ابزار گردآوری اطلاعات به صورت فیش‌برداری و بانک‌های اطلاعاتی است. روش تجزیه و تحلیل در این مقاله به صورت کیفی و استدلالی خواهد بود. بدین شیوه که متغیرهای موضوع را مورد بررسی قرار داده و ضمن توصیف و تحلیل داده‌های گردآوری شده به صورت نظامند به تبیین ابعاد مختلف موضوع پرداخته و با گذار از آنچه هست به آنچه باید باشد، داده‌ها مورد استدلال قرار می‌گیرند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

609 - شاخص ها و عوامل مکانی و جغرافیایی در عملکرد پارک های علم و فناوری ایران
علی حاجی شمسایی فاطمه نوشین فرد فهیمه باب الحوائجی

چکیده تحقیق حاضر برگرفته از بخشی از پایان نامه دکتری بوده که به شاخص ها و عوامل مکانی و جغرافیایی در توسعه پارک‌های علم و فناوری ایران پرداخته است. در این تحقیق با استفاده از روش پژوهش پیمایشی توصیفی و همچنین بررسی اکتشافی، ابتدا وضعیت مکانی و جغرافیایی موجود پارک های چکیده کامل

چکیده تحقیق حاضر برگرفته از بخشی از پایان نامه دکتری بوده که به شاخص ها و عوامل مکانی و جغرافیایی در توسعه پارک‌های علم و فناوری ایران پرداخته است. در این تحقیق با استفاده از روش پژوهش پیمایشی توصیفی و همچنین بررسی اکتشافی، ابتدا وضعیت مکانی و جغرافیایی موجود پارک های علم و فناوری مورد مطالعه قرار گرفته و سپس با توجه به وضعیت موجود، میزان رضایت شرکت های دانش بنیان از محل استقرار فعلی پارک های علم و فناوری مورد سنجش قرار گرفته است. علاوه بر آن در بررسی اکتشافی سعی شده است تا مهمترین عوامل و شاخص های مکانی و جغرافیایی در عملکرد پارک های علم و فناوری ایران از دیدگاه صاحبان شرکت های فناور تعیین و معرفی شوند. نتایج تحقیق در بخش توصیفی نشان داد که : محل استقرار بیش از نیمی از پارک های علم و فناوری در خارج از دانشگاه ها و همچنین خارج از شهر مستقر بوده اند علاوه برآن فاصله زیادی با مراکز صنعتی نیز داشته اند که با توجه به این، شرکت های دانش بنیان میزان رضایت خود از محل استقرار پارک های علم و فناوری در رابطه با نزدیکی و دوری از مراکز دانشگاهی و علمی و همچنین مراکز صنعتی، 50 نفر با 6/15 درصد گزینه نظری ندارم، 61 نفر با 1/19 درصد گزینه بسیار کم، 48 نفر با 15 درصد گزینه کم، 54 نفر با 9/16 درصد گزینه متوسط، 63 نفر با 7/19 نفر گزینه زیاد و 44 نفر با 8/13 درصد گزینه بسیار زیاد را انتخاب کرده اند. علاوه بر آن، نتایج تحقیق در بخش بررسی اکتشافی نشان داد که: مهمترین عوامل و شاخص های جغرافیایی در توسعه و موفقیت پارک های علم و فناوری از دیدگاه شرکت های دانش بنیان 1- همجواری دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی در منطقه و ارتباط با پارک (مهمترین عامل)؛ 2- وجود فعالیت‌های R&D و high-tech مرتبط با پارک در منطقه (عامل مهم دوم)؛ 3- حضور شرکت‌های قوی در پارک (عامل مهم سوم)؛ 4- نزدیکی و دسترسی به امکانات حمل و نقل مناسب؛ 5- وجود نیروی کار در منطقه؛ 6- نزدیکی به بازار مصرف داخلی؛ 7- دسترسی به مراکز و تاسیسات شهری؛ 8- همجواری مراکز صنعتی و ارتباط با آنها؛ بوده است. همچنین نتایج نشان داد در مورد فرضیه های پژوهش نشان داد که : 1- بین مکان جغرافیایی استقرار پارک های علم و فناوری و میزان تولیدات علمی 2- بین توسعه پارک های علم و فناوری و رشد دانش بومی و منطقه ای رابطه معناداری وجود دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

610 - بررسی ویژگی‌های ژئوپلیتیکی ایران-عراق
عزت اله عزتی محمدحسن نامی

چکیده ارزش‌های جغرافیایی فرصت‌هایی هستند که مطلوب بازیگران سیاسی اعم از فردی یا گروهی واقع می‌شوند. این ارزش‌ها و عوامل جغرافیایی در مجموعه ‌های کلی: شامل مکان و فضای جغرافیایی، الگو‌های فضایی و انسان‌ها قرار دارند که مطلوبیت سیاسی پیدا می‌کنند و توجه بازیگران را به خ چکیده کامل

چکیده ارزش‌های جغرافیایی فرصت‌هایی هستند که مطلوب بازیگران سیاسی اعم از فردی یا گروهی واقع می‌شوند. این ارزش‌ها و عوامل جغرافیایی در مجموعه ‌های کلی: شامل مکان و فضای جغرافیایی، الگو‌های فضایی و انسان‌ها قرار دارند که مطلوبیت سیاسی پیدا می‌کنند و توجه بازیگران را به خود جلب می‌نمایند. به عبارتی آن‌ها بار سیاسی به خود می‌گیرند و بدین ترتیب ماهیت ژئوپلیتیکی می‌یابند. ایران و عراق در منطقه ژئواستراتژیک خاورمیانه قرار گرفته و از موقعیت و شرایط خاصی برخوردارند بطوریکه مورد توجه قدرت‌های جهانی قرار گرفته‌اند. اما عوامل و ارزش‌های جغرافیایی دو کشور یکسان نیست. و ایران در این زمینه برتری زیادی نسبت به عراق دارد. هدف از این تحقیق بررسی شرایط، موقعیت و عوامل و ارزش‌های ژئوپلیتیکی دو کشور ایران و عراق و شناخت جایگاه دو کشور در این زمینه است. که با بررسی صورت گرفته با روش تحقیقی توصیفی و تحلیلی به این نتیجه می‌رسد که این شرایط و ویژگی‌ها در ایران نسبت به عراق بسیار مطلوب‌تر و برتری قرار دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

611 - بارزه‌های فرهنگی- مذهبی ایران در خارج از مرزها پس از انقلاب اسلامی
سید عباس احمدی محمود واثق عطاء اله عبدی احسان لشکری

چکیده به ثمر نشستن مبارزات مردم ایران در دهه چهل و پنجاه خورشیدی و پیروزی انقلاب اسلامی به رهبری امام خمینی (ره)، علاوه بر ایجاد تحولات مهم داخلی، تاثیرات شگرفی نیز در خارج از مرزهای ایران از خود به جای گذاشت. بر خلاف آنچه در ابتدا به ذهن می‌آید، تاثیرگذاری انقلاب در چکیده کامل

چکیده به ثمر نشستن مبارزات مردم ایران در دهه چهل و پنجاه خورشیدی و پیروزی انقلاب اسلامی به رهبری امام خمینی (ره)، علاوه بر ایجاد تحولات مهم داخلی، تاثیرات شگرفی نیز در خارج از مرزهای ایران از خود به جای گذاشت. بر خلاف آنچه در ابتدا به ذهن می‌آید، تاثیرگذاری انقلاب در دیگر کشورها صرفا به عرصه سیاسی محدود نشده و نقش آفرینی ایران در سایر زمینه‌ها از جمله در عرصه فرهنگی نیز نمود داشته است. از آنجا که یکی از جنبه‌های مهم انقلاب و عوامل ایجاد کننده آن جنبه فرهنگی و ماهیت دینی آن بود، پس از انقلاب نیز به طور طبیعی اثرگذاری و نقش آفرینی فرهنگی مذهبی ایران در منطقه و جهان آغاز شد و تداوم یافت. این مقاله در صدد است تا با روش توصیفی تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه ای و الکترونیک به تبیین اقدامات، نمودها و بارزه‌های عینی فرهنگی مذهبی جمهوری اسلامی در منطقه و جهان بپردازد و این مساله را مورد بررسی قرار دهد. نتیجه تحقیق نشان می‌دهد که مهمترین اقدامات و تاثیرگذاری‌های ایران و انقلاب اسلامی در جنبه فرهنگی مذهبی در تاسیس و نقش آفرینی نهادهایی نظیر سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، مجمع جهانی اهل بیت و ... بروز و نمود یافته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

612 - بررسی و تحلیل ساختار امنیتی خلیج فارس و تنگه هرمز در راستای الگوی امنیتی بازدارندگی با تأکید بر نقش راهبردی منطقه‌ای و بین المللی
غلامرضا عاشوری شیدا مرتضایی

چکیده امنیت خلیج فارس و تنگه هرمز یکی از مهم‌ترین متغیرهایی است که راهبردهای منطقه ای و بین المللی مختلفی از سوی ایران و کشورهای عرب منطقه و نیز قدرت‌های فرامنطقه‌ای برای آن ارائه گردیده است. راهبرد ایران برای امنیت این دو کانون مشارکت همه کشورهای منطقه برای تأمین امنی چکیده کامل

چکیده امنیت خلیج فارس و تنگه هرمز یکی از مهم‌ترین متغیرهایی است که راهبردهای منطقه ای و بین المللی مختلفی از سوی ایران و کشورهای عرب منطقه و نیز قدرت‌های فرامنطقه‌ای برای آن ارائه گردیده است. راهبرد ایران برای امنیت این دو کانون مشارکت همه کشورهای منطقه برای تأمین امنیت آن‌ها و بازدارندگی در مقابل تهدیدات قدرت‌های فرامنطقه‌ای به سرکردگی امریکا است. هدف اصلی این مقاله بررسی و تحلیل ساختار امنیتی خلیج فارس و تنگه هرمز در راستای الگوی امنیتی بازدارندگی با تأکید بر نقش راهبردی منطقه ای و بین المللی جمهوری اسلامی ایران است. سؤال اصلی مقاله این است که با توجه به نقش راهبردی منطقه ای و بین المللی جمهوری اسلامی ایران الگوی امنیتی مطلوب برای تأمین امنیت خلیج فارس و تنگه هرمز چگونه بایستی باشد که هم امنیت مشارکتی و منطقه‌ای را به همراه داشته باشد و هم این که بازدارندگی امنیتی ایران و کل منطقه را در برابر تهدیدات قدرت‌های فرامنطقه ای فراهم کند؟ نتایج این مقاله نشان می‌دهد که منطقه خلیج فارس و تنگه هرمز هم اهمیت منطقه‌ای دارند و هم این که از نظر امنیتی بسیار شکننده هستند. ایران خواهان امنیت مشارکت جویانه منطقه‌ای و بازدارندگی امنیتی منطقه ای در مقابل تهدیدات امنیتی قدرت‌های فرامنطه ای است. با توجه به این مقدمه در این مقاله تلاش خواهد شد با استفاده از منابع کتابخانه‌ای و مقالات علمی و پژوهشی ساختار امنیتی خلیج فارس و تنگه هرمز در راستای الگوی امنیتی بازدارندگی با تأکید بر نقش راهبردی منطقه ای و بین المللی جمهوری اسلامی ایران تحلیل و تبیین گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

613 - مزاحمت برای گردشگران در اماکن گردشگری در نظام کیفری ایران با ارائه یک راهبرد علمی
محمد فراهانی محمد مهدی رحیمی

چکیده از منظر قانون گردشگران یکی از مصادیق اتباع بیگانه دانسته شده‌اند و در تمامی سیستم‌های حقوقی برای آنان حقوق و تکالیفی در نظر گرفته شده است. در کشورهایی که تقریباً تمامی منابع مالی خود را از راه گردشگری تأمین می‌کنند قوانین دو طرفه‌ای نیز برای گردشگر و مقصد گردشگری چکیده کامل

چکیده از منظر قانون گردشگران یکی از مصادیق اتباع بیگانه دانسته شده‌اند و در تمامی سیستم‌های حقوقی برای آنان حقوق و تکالیفی در نظر گرفته شده است. در کشورهایی که تقریباً تمامی منابع مالی خود را از راه گردشگری تأمین می‌کنند قوانین دو طرفه‌ای نیز برای گردشگر و مقصد گردشگری در نظر گرفته شده است به نحوی که می‌توان گفت همین مقررات حقوقی یکی از علل اساسی توسعه صنعت گردشگری است. تحت تأثیر این تجربه ورود گردشگران خارجی به هر کشور و رونق گردشگری خارجی تا حد زیادی با قوانین و مقرراتی که از حقوق آن ها حمایت کند، مرتبط دانسته شده است؛ بنابراین تدوین قوانین و مقرراتی با هدف حمایت از گردشگران و ایجاد امنیت برای آن ها ضروری است. هدف این مقاله بررسی موضوع مزاحمت برای گردشگران در اماکن گردشگری در نظام کیفری ایران است. سؤال اصلی مقاله حاضر این است که مزاحمت برای گردشگران در اماکن گردشگری در نظام کیفری ایران چگونه مورد توجه قرار گرفته است؟ نتایج این مقاله نشان می دهد که در نظام کیفری ایران، مزاحمت برای گردشگران در اماکن گردشگری به صورت جامع مورد توجه قرار گرفته است: اصل ۲۲ قانون اساسی مقرر می دارد: حیثیت ، جان ، مال ، حقوق ، مسکن و شغل اشخاص از تعرض مصون است مگر در مواردی که قانون تجویز کند. این اصل اشخاص تبعه داخله و خارجه هر دو را شامل می‌شود و اهمیت حفظ و حمایت از جان و مال و مسکن اشخاص را مورد توجه قرار می دهد و به امنیت آنان نیز توجه خاصی دارد. به‌ جز قانون اساسی، قانون گذرنامه مصوب اسفند ۵۱، قانون ورود و اقامت اتباع خارجه مصوب ۱۳۳۶ و اصلاح و الحاق چند ماده و تبصره آن مصوب ۵۰ و آیین‌نامه اجرایی مربوط به آن که به چگونگی اعطای گذرنامه‌های سیاسی خدمتی یا عادی و برگ لسه پاسه (برگ عبور) از طریق نیروی انتظامی و وزارت خارجه اشاره دارد نیز این مسئله را مورد توجه قرار داده‌اند. با توجه به این مقدمه در این مقاله تلاش خواهد شد با استفاده از منابع کتابخانه‌ای و نیز مقالات علمی و پژوهشی مرتبط موضوع مزاحمت برای گردشگران در اماکن گردشگری در نظام کیفری ایران تبیین و تحلیل شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

614 - تحلیل حقوقی قرارداد بیع متقابل در بهره‌برداری از مناطق نفت و گاز دریای خزر با تأکید بر حفظ تمامیت ارضی ایران
محمد مهدی یحیی پور سیده آمنه قیامی تکلیمی عباس نجفی

چکیده پیش‌بینی‌های اولیه در مورد سهم ایران از نفت خزر 20 میلیارد بشکه است که در میادین نفتی سردار جنگل، چالوس، نورو رویان، رامسر و رودسر و چند منبع دیگر واقع است. قراردادهای مختلفی برای بهره‌برداری از میادین نفتی منعقد می‌شود که عبارت‌اند از: قراردادهای امتیازی، قراردا چکیده کامل

چکیده پیش‌بینی‌های اولیه در مورد سهم ایران از نفت خزر 20 میلیارد بشکه است که در میادین نفتی سردار جنگل، چالوس، نورو رویان، رامسر و رودسر و چند منبع دیگر واقع است. قراردادهای مختلفی برای بهره‌برداری از میادین نفتی منعقد می‌شود که عبارت‌اند از: قراردادهای امتیازی، قراردادهای مشارکتی و قراردادهای بیع متقابل. سؤال اصلی مقاله این است که نقاط قوت و ضعف قرارداد بیع متقابل از نظر حقوقی در بهره‌برداری از مناطق نفت و گاز دریای خزر کدامند؟ علاوه بر این سؤال اصلی سؤالات فرعی دیگری نیز در این مقاله مطرح می‌شود از جمله اینکه منابع انرژی ایران در دریای خزر چه میزان است؟ و تاریخچه و انواع قراردادهای نفتی کدامند؟ با توجه به محدودیت‌های موجود در قوانین و نیز اصول 44 و 45 قانون اساسی که هر گونه قرارداد مشارکت را که منجر به مالکیت خارجیان بر منابع و نیز مالکیت نفت استحصالی بر سر چاه را ممنوع اعلام کرده و تنها خرید خدمت برای اکتشاف توسعه و تولید را مجاز دانسته است مکانیسم بیع متقابل مورد توجه قرار گرفته است و بر این اساس قرارداد طرح‌های فوق الذکر بر اساس تسهیلات مندرج در قانون برنامه دوم و سوم توسعه و قوانین بودجه های سال ١٣٧٧ تا سال ١٣٨٣ منعقد شده است. از زمان انعقاد اولین قرارداد در سال 1373 تاکنون صنعت نفت و گاز جمهوری اسلامی ایران در پروژه‌های بالادستی نفت و گاز، نسل سوم این نوع قراردادها را در دستور کار خود قرار داده است. با توجه به این مقدمه در مقاله با استفاده از منابع کتابخانه‌ای و نیز مقالات علمی و پژوهشی و نیز استاد بالادستی سعی خواهد شد نقاط قوت و ضعف قرارداد بیع متقابل از نظر حقوقی در بهره‌برداری از مناطق نفت و گاز دریای خزر با تأکید بر حفظ تمامیت ارضی ایران تحلیل و تبیین گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

615 - بررسی و تبیین تعاملات ایران با ترکمنستان و کشورهای آسیای مرکزی
نظامعلی صالحی تهمینه دانیالی محمد اخباری

چکیده تحولات سال 1991 میلادی در اتحاد جماهیر شوروی سابق که به جدا شدن کشورهای مشترک المنافع انجامید، جمهوری اسلامی ایران را در یک وضعیت استراتژیک جدید قرار داد و بسترهای جدید و مناسبی را در جهت برقراری تعامل و آینده نگری پیش روی جمهوری اسلامی ایران قرار داد که از جمله چکیده کامل

چکیده تحولات سال 1991 میلادی در اتحاد جماهیر شوروی سابق که به جدا شدن کشورهای مشترک المنافع انجامید، جمهوری اسلامی ایران را در یک وضعیت استراتژیک جدید قرار داد و بسترهای جدید و مناسبی را در جهت برقراری تعامل و آینده نگری پیش روی جمهوری اسلامی ایران قرار داد که از جمله مهم‌ترین مؤلفه‌های آن عبارت‌اند از بحث رژیم حقوقی دریای خزر و تأثیر این دریا بر کشورهای ساحلی و نیز برنامه های راهبردی جمهوری اسلامی ایران و برنامه های کوتاه مدت، میان مدت و دراز مدت در راستای منافع ملی و اتخاذ روشی منطقی و معقول با دیپلماسی فعال و خنثی نمودن نفوذ کشورهای فرامنطقه ای. لذا با توجه به مطالب یاد شده، بسیاری از صاحب ‌نظران علوم راهبردی معتقدند، توسعه همکاری منطقه ای و بین‌المللی ایران و کشورهای آسیای مرکزی از اهمیت زیادی برخوردار است. هدف این مقاله بررسی و تبیین تعاملات ایران با ترکمنستان و کشورهای آسیای مرکزی است. سوال اصلی مقاله این است که مهم ترین فرصت‌ها و تهدیدات تعاملات ایران با ترکمنستان و کشورهای آسیای مرکزی کدام اند؟ در این پژوهش از روش سوات برای تحلیل موضوع پژوهش استفاده می شود در این راستا اهداف جمهوری اسلامی ایران در راستای توسعه همکاری با کشورهای آسیای مرکزی که دسترسی آن‌ها به جهان آزاد و به ویژه آب‌های گرم که تنها از طریق ایران میسر است و خاک کشورمان به‌عنوان دروازه ی ورود این کشور به موارد پیش گفته محسوب می شود مورد بررسی و مطالعه قرار گیرد؛ که این بررسی عبارت‌اند از: شناخت کشورهای آسیای مرکزی در ابعاد گوناگون اقتصادی، سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و حتی نظامی بررسی منافع کشورهای منطقه ای و فرامنطقه ای در توسعه همکاری با آسیای مرکزی، تبیین منافع ملی جمهوری اسلامی ایران در عرصه های گوناگون در روابط با آسیای مرکزی و برعکس و شناخت فرصت ها و چالش ها، تحولات آتی مؤثر بر امنیت ملی و نتیجه‌گیری و تبیین اهداف در جهت توسعه همکاری ایران و کشورهای آسیای مرکزی به ویژه ترکمنستان که دارای مرزهای طولانی خاکی و آبی با ایران است و با توجه به فرصت ها، تهدیدات و موانع، نتایج تحقیق نشان دهنده ی آن است که می توان با تبیین اهداف مناسب و برنامه های صلح و منطقی از قبیل: حسن هم‌جواری، توسعه تعاملات اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی و تقویت انگیزه های ملی بر مبنای هویت اسلامی، همکاری ایران در زمینه های مختلف و ایجاد بسترهای لازم با کشورهای آسیای مرکزی بخصوص کشور همسایه ی شمالی ایران یعنی ترکمنستان را توسعه داده و در راستای تأمین امنیت و منافع ملی به نحو شایسته و منطقی اقدام کرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

616 - آسیب‌شناسی تحقق‌پذیری طرح‌های ملی و منطقه‌ای در مناطق شمالی ایران در دهه 50 تا 90 و ارایه سیاست‌های بهبود
علی بخش رستمی قادی عباس بخشنده نصرت محمود رحمانی

چکیده در ایران برنامه‌های توسعه همواره به دلایل مشکلاتی که وجود داشته به طور موثری محقق نشده است. از جمله آنها طرح های توسعه ملی و منطقه ای است که در منطقه ساحل شمالی در بازه زمانی دهه 50 الی 90 تهیه شدند. این مشکلات در زمینه‌های مختلفی اعم از محتوا، مراحل تهیه، اجرا و چکیده کامل

چکیده در ایران برنامه‌های توسعه همواره به دلایل مشکلاتی که وجود داشته به طور موثری محقق نشده است. از جمله آنها طرح های توسعه ملی و منطقه ای است که در منطقه ساحل شمالی در بازه زمانی دهه 50 الی 90 تهیه شدند. این مشکلات در زمینه‌های مختلفی اعم از محتوا، مراحل تهیه، اجرا و نظارت وجود دارد که لازم است آسیب شناسی شود. پژوهش کنونی آمیخته ای از روش کمی و کیفی است و از نوع پژهش های توصیفی-تحلیلی به شمار می رود که با داده‌های آن به روش اسنادی (کتابخانه ای) و میدانی (مصاحبه و پرسشنامه) جمع آوری و سپس تجزیه وتحلیل شد. در بخش داده‌های کمی از نرم افزار SPSS و آماره‌های درصد و فراوانی، آزمون آماری میانگین و انحراف استاندارد استفاده شد. نتایج پژوهش در پنج حوزه شامل عمده ترین مسائل و مشکلات بر سر عدم تحقق پذیری، مناسب ترین نحوه مواجهه با مسائل، متدولوژی بهینه به منظور تهیه، نحوه انطباق فرایند بهینه برنامه ریزی و آینده فضایی مناطق شمالی ایران ارایه شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

617 - گروه بندی شاخص‌های توسعه کشاورزی وروستائی ایران مبتنی برجغرافیای انسانی کشاورزان کشور
محمد صادق صبوری

چکیده این مقاله باهدف طبقه بندی شاخص‌های توسعه کشاورزی وروستائی از دیدگاه کشاورزانکشور انجام شد.جامعه آماری این تحقیق کشاورزان کل کشور بودند که تعداد نمونه براساس فرمول کوکران از 5 استان که به صورت تصادفی معین شدند انتخاب گردیدند واین تعداد 400 نفر محاسبه گردید.ابزار تح چکیده کامل

چکیده این مقاله باهدف طبقه بندی شاخص‌های توسعه کشاورزی وروستائی از دیدگاه کشاورزانکشور انجام شد.جامعه آماری این تحقیق کشاورزان کل کشور بودند که تعداد نمونه براساس فرمول کوکران از 5 استان که به صورت تصادفی معین شدند انتخاب گردیدند واین تعداد 400 نفر محاسبه گردید.ابزار تحقیق پرسشنامه ای بود که روائی آن با نظرات صاحبنظران وپایائی آن با کرونباخ آلفا و30 پرسشنامه تکمیلی در رباط کریم88 درصد محاسبه شد.برای گروه بندی شاخصهای موردنظر نیز از تحلیل عاملی استفاده شد. براساس مقدارویژه (Eigen value) داده‌ها درمجموعا 11 طبقه تشکیل گردیدکه درمجموع توان تبیین واریانس3/66 درصد ازکل را پیش بینی کرد. بهبود منابع انسانی و فناوریها در اولویت برنامه‌ریزی توسعه کشاورزی قرارگرفت که این عامل بیشترین سهم را (82/9 درصد) در تعیین واریانس کل برعهده داشت. پس از آن دسترسی به نهاده‌های تولیدودر انتها افزایش عملکرد کمترین سهم را درواریانس کل متغیر‌ها داشتند. این11 عامل مجموعا توانسته اند 3/66 درصد از کل واریانس شاخص‌های توسعه کشاورزی وروستائی را تبیین نمایند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

618 - ظرفیت‌های ژئوپلیتیکی منطقه‌ی قفقاز در سیاست خارجی ایران(نمونه‌ی موردی: خزر و فراخزر)
افشین متقی

چکیده امروزه شهرها به عنوان مکان های زیست بشر آنچنان جایگاهی یافته اند که توسط مدیریتی مستقل اداره می شوند. در این راستا شهرها، نیازمند مدیریتی هستند که بتواند زمینه ارتقاء کیفیت زندگی ساکنین شهری را در راستای توسعه پایدار شهری فراهم آورد. بدین ترتیب دولت های محلی به ع چکیده کامل

چکیده امروزه شهرها به عنوان مکان های زیست بشر آنچنان جایگاهی یافته اند که توسط مدیریتی مستقل اداره می شوند. در این راستا شهرها، نیازمند مدیریتی هستند که بتواند زمینه ارتقاء کیفیت زندگی ساکنین شهری را در راستای توسعه پایدار شهری فراهم آورد. بدین ترتیب دولت های محلی به عنوان تنها نهادهای محلی موجود در شهر که ارتباط نزدیکی با زندگی شهروندان شهری دارند، می توانند نقش بسیار مؤثری در توسعه پایدارِ شهری ایفا نمایند. بدین ترتیب پژوهش حاضر با روش توصیفی- تحلیلی به دنبال تبیین نقش دولت های محلی در توسعه پایدار شهری و در راستای آن ارئه مدلی مفهومی جهت توسعه پایدارِ شهرهای ایران می باشد. نتایج تحقیق حاکی از آن است که روی آوردن به توسعه پایدار شهری در جهت ساختن شهر پایدار و شهروند سالم در ایران، ضروریست (بهداشت، کیفیت زندگی و پایداری محیط و سلامت شهروند) در اولویت اقدامات دولت های محلی در راستای مدیریت شهری مد نظر قرار گیرد تا بتوان بسیاری از معضلات شهری را رفع نمود و در راستای آن توسعه پایدار شهری را در فضای شهرهای ایران مهیا ساخت پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

619 - تبیین تأثیر فضای حیاتی بر امنیت منطقه‌ای (مطالعه موردی کشور عراق)
محمود نادریان ابراهیم رومینا زهرا پیشگاهی فرد

چکیده فضایحیاتیبهبخشیازمحیطجغرافیاییگفتهمی شودکهبقا،حیاتوتوسعهکشورهاتابعآناست.چنانچهفضایحیاتیکشورهابامخاطرهمواجهگرددکارکردهاوعملکردهایآنباچالشمواجهشدهوتدامآنشکل گیریبحرانرادرپیدارد.فضایحیاتیشاملفضاهاییاستکهبرایبقاکشورازاهمیتبرخورداراست.اینفضاممکناستاقتصادی،ارتباطی،انسا چکیده کامل

چکیده فضایحیاتیبهبخشیازمحیطجغرافیاییگفتهمی شودکهبقا،حیاتوتوسعهکشورهاتابعآناست.چنانچهفضایحیاتیکشورهابامخاطرهمواجهگرددکارکردهاوعملکردهایآنباچالشمواجهشدهوتدامآنشکل گیریبحرانرادرپیدارد.فضایحیاتیشاملفضاهاییاستکهبرایبقاکشورازاهمیتبرخورداراست.اینفضاممکناستاقتصادی،ارتباطی،انسانی،فرهنگیویاسایرمواردباشد.درارتباطبافضایحیاتیارتباطیودسترسی،کشورهاییدرجهانوجوددارندکهفضایحیاتیآنهامحدودبودهواینفضایحیاتیازحساسیتبرایآنهابرخورداراست.یکیازکشورهایمزبور،عراقاستکهبرایدسترسیبهمناطقوسایرسیستم هایجهانیازخلیجفارس،فضایحیاتیمحدودیرادرجنوبشرقخوددارد.اینفضابرایکشورعراقازحساسیتبرخورداربودهوسرنوشتوآیندهآنتابعدسترسیوحفظآندراینبخشاست.منازعاتاینکشورباایرانوکویتکهباعثشکل گیریدوجنگمنطقه ایوورودکشورهایمداخله گرخارجیبهمنازعاتمربوطهبودهناشیازرهاییازاینفشارصورتگرفتهاست.لذاامنیتمنطقه ایدرجنوبغربآسیاتابعفضایحیاتیعراقدرجنوبشرقآناست. اینپژوهشبامدنظرقراردادنتأثیرفضایحیاتیعراقبرامنیتمنطقه ایبهبررسیمنازعاتشکل گرفتهمتأثرازآنپرداختهاست.روشگردآوریداده هاواطلاعاتمربوطه،کتابخانه ایواسنادیومراجعهبهمراکزونهادهایمربوطهاست.شیوهتجزیهوتحلیلداده هاتوصیفی-تحلیلیاست. نتیجهپژوهشنشانمی‌دهدکهدسترسیمحدودعراقبهفضایحیاتیباعثافزایشتنشومنازعاتمنطقه ایشدهوامنیتمنطقهرابامخاطرهمواجهساختهاست.چنانچهدسترسیعراقبهفضایحیاتیموجودپایدارباشدوراهکارهایمناسبیدراینزمینهبوسیلهایرانوکویتبرنامهریزیگرددامنیتمنطقه ایناشیازاینپدیدهپایدارخواهدبود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

620 - نقش ایران و امریکا در امنیت خلیج فارس با تأکید بر دوران بعد از انقلاب اسلامی و استراتژی فرامنطقه‌ای ایران
ناصر اقبالی غلامرضا عاشوری عباس نجفی سجاد عالی فرجام

چکیده هدف این مقاله بررسی و تحلیل نقش ایران و امریکا در امنیت نظامی، سیاسی و اقتصادی خلیج فارس بعد از انقلاب اسلامی در راستای به رسیدن به راهبردی ملی و بین المللی است. بایستی گفت که ایران و امریکا مهم‌ترین بازیگرانی هستند که در صدد شکل دادن به سازه های امنیتی خود در چکیده کامل

چکیده هدف این مقاله بررسی و تحلیل نقش ایران و امریکا در امنیت نظامی، سیاسی و اقتصادی خلیج فارس بعد از انقلاب اسلامی در راستای به رسیدن به راهبردی ملی و بین المللی است. بایستی گفت که ایران و امریکا مهم‌ترین بازیگرانی هستند که در صدد شکل دادن به سازه های امنیتی خود در خاورمیانه هستند. با توجه به این مهم سؤال اصلی این مقاله این است که در دوران بعد از انقلاب اسلامی نقش ایران و امریکا در امنیت خلیج فارس تا چه اندازه بوده است؟ علاوه بر این سؤال اصلی سؤالات فرعی دیگری نیز مطرح می‌شود از جمله اینکه دلایل اهمیت حیاتی خلیج فارس کدام‌اند و اینکه نگاه ایران و امریکا به امنیت این منطقه چگونه است. نتایج این مقاله نشان می‌دهد که ایران و امریکا هرکدام سازه ی امنیتی خاص و ویژه خود را برای منطقه دنبال می کنند از طرف دیگر پتانسیل ها و ابزارهای ایران و امریکا و نیز دغدغه های آن‌ها در موضوع امنیت خلیج فارس متفاوت است. با توجه به این مسئله در این مقاله کوشش خواهد شد با استفاده از منابع کتابخانه‌ای و نیز نقشه‌ها و جداول و نمودارها و نیز اسناد منتشر شده نقش ایران و امریکا در امنیت خلیج فارس با تأکید بر دوران بعد از انقلاب اسلامی را تحلیل و تبیین نمائیم. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

621 - گردشگری و آیین‌های باستانی در ایران
مجید شمس زهره بختیاری وارسته

چکیده هر ملتی غالبا دارای ویژگی‌های متنوع قومیتی و ملیتی است که این تنوع در ایجاد شرایط فرهنگی و اجتماعی متفاوت، نقش مهمی را ایفا می‌کند و به شکل‌گیری جوامع محلی بر اساس ویژگی های خاص کمک می کند. هر کدام از این جوامع محلی در سطوح منطقه‌ای و یا ملی دارای یک وجوه مشترک چکیده کامل

چکیده هر ملتی غالبا دارای ویژگی‌های متنوع قومیتی و ملیتی است که این تنوع در ایجاد شرایط فرهنگی و اجتماعی متفاوت، نقش مهمی را ایفا می‌کند و به شکل‌گیری جوامع محلی بر اساس ویژگی های خاص کمک می کند. هر کدام از این جوامع محلی در سطوح منطقه‌ای و یا ملی دارای یک وجوه مشترک در حوزه آداب و رسوم و آیینی هستند که در همگرایی ملی بسیار موثر و نقش آفرین است اما برخی دیگر از شکل آداب و رسوم محلی و یا منطقه‌ای متمایز از مناطق و دیگر کانون‌های محلی است که خود در ایجاد جذابیت‌ها در کشور بسیارحائز اهمیت است. در بخش‌های متعدد و متنوعی که در حوزه گردشگری وجود دارد گاهی این شرایط در توسعه گردشگری داخلی و خارجی تاثیر فراوانی داشته و از آن به عنوان گردشگری مناسبتی نیز یاد می‌شود. ایران با قدمتی چند هزار ساله و قلمرو وسیع و مردمانی فرهیخته در حوزه فرهنگ و تمدن امروزه می‌تواند با شناخت کافی از این توانمندی‌ها نسبت به جذب و توسعه گردشگری زمینه‌های لازم را فراهم آورد. گردشگری مناسبتی که معمولاً از آن به عنوان گردشگری آیینی نیز یاد می‌شود شکلی از گردشگری است که در آن مردم علاقمند به تاریخ جشن‌ها و سنت‌ها به طور انفرادی یا گروهی به دلایل کسب اطلاع، آشنایی با تاریخ بشریت یا تفریحی (تحقیقی) سفر می‌کنند. در این تحقیق که یک تحقیق بنیادی است و از نظر ماهیت روش‌ دارای جنبه‌های کاربردی و از نظر هدف پژوهشی تحلیلی و توصیفی است. محقق با مطالعه کتابخانه‌ای و اسنادی به بررسی و سپس معرفی توانمندی‌های گردشگری مناسبتی و آیینی در کشور پرداخته است نتایج این تحقیق نشان می‌دهد در صورت توجه و معرفی صحیح آداب و رسوم و جشن‌ها و آیینی که ایرانیان از گذشته به آن علاقمند بوده و انجام می‌دادند می‌توان در سطح مختلف فراملی، ملی، منطقه‌ای و محلی با توجه به تنوع اقلیم و فرهنگی گرشگری مناسبتی را در تمام ایام پویا و فعال نمود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

622 - کاربرد قاعده لاضرر در حفاظت از محیط زیست و معماری در راستای ارائه مدلی برای شهرسازی اسلامی و ایرانی
محسن حسن پور سید محمد موسوی بجنوردی مریم ابن تراب

چکیده محیط زیست و شهرسازی دو مقوله هم پیوند و دارای تأثیر و تأثر متقابل بوده که در ایران وضعیت استاندارد و مطلوبی نداشته و نیازمند برنامه ریزی بومی است. بی شک در کنار سازوکارهای موجود و تجربیات بعضا مطلوب داخلی و بین‌المللی در زمینه حفاظت از محیط زیست و معماری و شهرساز چکیده کامل

چکیده محیط زیست و شهرسازی دو مقوله هم پیوند و دارای تأثیر و تأثر متقابل بوده که در ایران وضعیت استاندارد و مطلوبی نداشته و نیازمند برنامه ریزی بومی است. بی شک در کنار سازوکارهای موجود و تجربیات بعضا مطلوب داخلی و بین‌المللی در زمینه حفاظت از محیط زیست و معماری و شهرسازی پایدار بایستی از قواعد فقهی و اسلامی برای سامان بخشیدن به این حوزه و طرح اندازی استفاده کرد؛ اما مهم‌ترین نکته در بحث حفاظت از محیط زیست و معماری و شهرسازی جلوگیری از آسیب رساندن به محیط زیست و انسان‌ها است که در فقه اسلامی نیز این مسئله در قالب قاعده کلان فقهی لاضرر بیان شده است. هدف اصلی این مقاله بررسی چگونگی کاربرد قاعده لاضرر در حفاظت از محیط زیست و معماری در راستای ارائه مدلی برای شهرسازی اسلامی و ایرانی است. سؤال اصلی مقاله این است که آیا از قاعده لاضرر و لاضرار می‌توان برای حفاظت از محیط زیست و شهرسازی استاندارد و اصولی استفاده کرد؟ فرضیه‌ای را که در این مقاله برای پاسخ‌گویی به سؤال اصلی در صدد تحلیل و بررسی آن هستیم این است که تخریب محیط زیست و شهرسازی افسارگسیخته و متراکم و ناقض حریم انسان‌ها و محیط زیست همگی معلول مدل‌های توسعه و شهرسازی غربی و غیربومی هستند و راه حل غلبه بر آن‌ها نیز در رجعت دوباره به همان مدل های توسعه غربی نیست. در فرهنگ اسلامی برای غلبه بر این دو مشکل بزرگ مهم‌ترین و اساسی‌ترین قاعده قاعده لاضرر است زیرا هم ظرفیت اخلاق و دین و هم فقه و قانون را در برابر ناقضان محیط زیست و شهرسازی غیر استاندارد و متناقض با حقوق انسان‌های و محیط زیست فعال و کارآمدتر می کند. روش مورد استفاده در این مقاله توصیفی – تحلیلی است. ابزار گردآوری اطلاعات نیز فیش‌برداری و مراجعه به منابع کتابخانه ای و نیز استفاده از مقالات علمی و پژوهشی است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

623 - تحلیل بحران سوریه با تأکید بر بازیگران و تأثیر آن بر امنیت سازی درخلیج فارس
حجت اله حیدری زهرا پیشگاهی فرد عزت اله عزتی

چکیده هندسه جهانی قدرت به حوزه‌های ژئوپولیتیک متعدد تقسیم می‌گردد که همواره وضعیت سیاسی آنها در حال تغییر است. سابقه نشان داده است، تغییرات در هر حوزه جهانی روی حوزه‌های دیگر جهان به ویژه نقاط هم جوار اثر گذار می‌باشد. به دنبال بیداری اسلامی در غرب آسیا و شمال آفریقا، چکیده کامل

چکیده هندسه جهانی قدرت به حوزه‌های ژئوپولیتیک متعدد تقسیم می‌گردد که همواره وضعیت سیاسی آنها در حال تغییر است. سابقه نشان داده است، تغییرات در هر حوزه جهانی روی حوزه‌های دیگر جهان به ویژه نقاط هم جوار اثر گذار می‌باشد. به دنبال بیداری اسلامی در غرب آسیا و شمال آفریقا، کشور سوریه نیز دستخوش حوادث متأثر از تحولات منطقه گردیده است. کشور سوریه که قبل از انقلاب‌های منطقه، جایگاه مهمی به عنوان جبهه مقاومت در غرب آسیا داشته است، با ظهور این بیداری، جایگاه این کشور و کشورهای همراه سوریه از جمله ایران که در محیط جغرافیایی خلیج فارس قرار گرفته است، تقویت گردید. در این پژوهش سعی شده است باروش توصیفی – تحلیلی و با بهره گیری از روش کتابخانه‌ای و اسناد و متون مرتبط، تأثیر بحران سوریه را با تأکید بر بازیگران و با توجه به پیوستگی جغرافیایی و مشترک بودن بازیگران دو منطقه شامات و خلیج فارس، بررسی و تبیین گردد که نتایج حاصله از این پژوهش نشان می‌دهد، تغییر ساختارها در غرب آسیا و همچنین تحولات سوریه که کانون بحران‌های منطقه‌ای به شمار می‌رود، بر حوزه‌های ژئوپولیتیک خلیج فارس اثر گذاشته است به ویژه نقش بازیگران مخالف و موافق دولت سوریه که بازیگران تأثیر گذار در امنیت خلیج فارس نیز محسوب می‌گردند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

624 - بررسی شاخص‌های زیست‌محیطی توسعه پایدار و سطح برخورداری آن در کلان‌شهرهای ایران
سید امیرحسین منجم زاده کرامت الله زیاری حمیدرضا ماجدی

چکیده محیط زیست شهری، محصول تلاقی سه مؤلفه محیط طبیعی، محیط انسان‌ساخت و محیط اقتصادی و اجتماعی است. یکی از موضوعات مهم در توسعه کلان‌شهرهای ایران عدم توجه کافی به مؤلفه‌های توسعه پایدار از جمله مؤلفه زیست‌محیطی است که این امر منجر به پیدایش خطرات و معضلات شهری پیچید چکیده کامل

چکیده محیط زیست شهری، محصول تلاقی سه مؤلفه محیط طبیعی، محیط انسان‌ساخت و محیط اقتصادی و اجتماعی است. یکی از موضوعات مهم در توسعه کلان‌شهرهای ایران عدم توجه کافی به مؤلفه‌های توسعه پایدار از جمله مؤلفه زیست‌محیطی است که این امر منجر به پیدایش خطرات و معضلات شهری پیچیده و ناپایداری مانند آلودگی منابع آبی، آلودگی هوا، ناسالم بودن آب آشامیدنی، نبود سیستم کا‌رآمد جهت جمع‌آوری و تصفیه فاضلاب، آلوده ‌شدن خاک به مواد شیمیائی، انباشته شدن مواد زائد جامد، فرسایش خاک و ... شده است. هدف این مقاله بررسی سطح برخورداری کلان‌شهرهای ایران از شاخص‌های زیست‌محیطی توسعه پایدار است. سؤال اصلی مقاله این است که برخورداری کلان‌شهرهای ایران از شاخص‌های زیست‌محیطی توسعه پایدار در چه سطحی است؟ علاوه بر این سؤال اصلی سؤالات فرعی دیگری نیز در این مقاله مطرح شده است از جمله اینکه شاخص‌های زیست‌محیطی توسعه پایدار کدام اند؟ و یا اینکه کدام شهرهای ایران در گروه شهرهای میلیونی قرار می‌گیرند؟ شهرهای میلیونی کشور بر اساس سرشماری سال 1395 عبارت اند از: تهران، مشهد، اصفهان، کرج، شیراز، تبریز، اهواز، قم، کرمانشاه و ارومیه. نتایج این مقاله نشان می‌دهد که نگاه ما به شهرها می‌بایستی به عنوان موجودی ارگانیک باشد و از نگاه مهندسی صرف به شهرها پرهیز شود و این که شهر به همان میزان که به کالبد نیاز دارد، به همان میزان به پایداری شهری در حوزه‌های فرهنگی، اجتماعی، امنیتی و سیاسی و مهم‌تر از همه زیست‌محیطی نیاز دارد. نتایج این مقاله نشان می دهد که اهواز، شیراز و ارومیه برخوردارترین شهرها از نظر توسعه پایدار محسوب می‌شوند. این تحقیق از نوع تحقیقات کاربردی-توسعه‌ای است که اطلاعات مورد نظر از طریق مرکز آمار ایران و سالنامه‌های آماری جمع‌آوری گردیده است. روش انجام مطالعه تحلیل عاملی است و نتایج به دست آمده بیانگر تفاوت معنی‌دار شاخص‌های زیست‌محیطی توسعه پایدار در شهرهای میلیونی کشور است پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

625 - مطالعه تطبیقی مسئولیت آلوده‌کنندگان جغرافیای انسانی‌(محیط ‌زیست) نسبت به مرگ‌های ناشی از آلودگی ایجاد شده توسط آن‌ها در حقوق ایران و اسناد بین‌المللی چکیده
مینا فردین علیرضا میلانی* مسعود بیرانوند مجید متین راسخ

چکیده محیط ‌زیست، یکی از ارزش‌های اساسی جوامع انسانی است. محیط‌زیست شامل همه یا بخشی از عناصر تشکیل‌دهنده محیط طبیعی اعم از آب، هوا، خاک در سطح زمین یا عمق آن یا محیط انسان است. با توجه به گسترش انواع آلودگی‌ها و دیگر خسارت‌های زیست‌محیطی ناشی از رشد بی‌رویه اقتصادی و ا چکیده کامل

چکیده محیط ‌زیست، یکی از ارزش‌های اساسی جوامع انسانی است. محیط‌زیست شامل همه یا بخشی از عناصر تشکیل‌دهنده محیط طبیعی اعم از آب، هوا، خاک در سطح زمین یا عمق آن یا محیط انسان است. با توجه به گسترش انواع آلودگی‌ها و دیگر خسارت‌های زیست‌محیطی ناشی از رشد بی‌رویه اقتصادی و افزایش جمعیت و سایر فعالیت‌های انسانی که اثراتی بر محیط‌زیست دارند که بعضاً منفی و مضر هستند. بحثی که در اینجا حائز اهمیت است این است که کسانی که محیط‌زیست را آلوده می‌کنند چه مسئولیتی دارند و اینکه قانون‌گذار چه تدبیری برای مقابله با این افراد اندیشیده است. این تحقیق بر پایه روش توصیفی تحلیلی به نگارش در آمده و از مدل کتابخانه‌ای و همچنینی روش فیش‌برداری برای گردآوری اطلاعات استفاده کرده است. یافته‌های این تحقیق نشان می‌دهد که آلوده‌کنندگان محیط‌زیست، بر اساس قانون هم مسئولیت مدنی دارند و هم در صورت وجود شرایط مسئولیت کیفری نیز بر آن‌ها بار می‌شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

626 - ارائه الگوی منطقه‌گرایی ایران و آسیای مرکزی
حمیدرضا سرمست علی بیژنی محمد اخباری

چکیده منطقه آسیای مرکزی یکی از مناطق ژئوپلیتیکی هم‌جوار ایران است که دارای پیشینه تاریخی مشترک با ایران است. در روابط بین ایران و آسیای مرکزی این پژوهش به دنبال تدوین الگوی مبتنی بر ساختار ژئوپلیتیکی منطقه آسیای مرکزی و ایران است که ضمن کاهش تنش‌ها و چالش‌های فی‌مابین چکیده کامل

چکیده منطقه آسیای مرکزی یکی از مناطق ژئوپلیتیکی هم‌جوار ایران است که دارای پیشینه تاریخی مشترک با ایران است. در روابط بین ایران و آسیای مرکزی این پژوهش به دنبال تدوین الگوی مبتنی بر ساختار ژئوپلیتیکی منطقه آسیای مرکزی و ایران است که ضمن کاهش تنش‌ها و چالش‌های فی‌مابین به نوعی همگرایی منطقه‌ای پایدار منجر گردد. این امر می‌تواند سبب توسعه روابط ایران و آسیای مرکزی و جلوگیری از بروز تهدیدات ژئوپلیتیکی بین ایران و آسیای مرکزی گردد که اهداف آن شناخت ساختار ژئوپلیتیکی آسیب‌های ناشی از سیاست‌گذاری گذشته و منابع تنش و تقابل در روابط میان ایران و آسیای مرکزی جهت تنش‌زدایی و کسب منافع مشترک منطقه‌ای است. همچنین ایران و آسیای مرکزی در مسیر همگرایی و روابط متقابل دارای ظرفیت ها و چالش‌هایی هستند که برخی از آن‌ها ریشه در محیط داخلی و برخی دیگر ریشه در محیط بیرونی منطقه و جهان دارد و برای رسیدن به همگرایی باید بر اساس راهبردهای پنج گانه به آن دست یافت؛ بنابراین در این مقاله سعی شده تا با بررسی واقعیت‌های ژئوپلیتیکی به یک الگوی همگرایی منطقه‌ای دست ‌یابیم و در این راستا این سؤال اصلی قابل طرح است: بر اساس ساختار ژئوپلیتیکی موجود چه نوع الگویی می‌توان ارائه داد که به منطقه‌گرایی پایدار بین ایران و آسیای مرکزی منجر گردد؟ فرضیه رساله نیز بدین شکل است: به نظر می‌رسد که بر اساس ساختار ژئوپلیتیکی موجود ارائه الگوی مبتنی بر واقعیات و منافع ژئوپلیتیکی همگرا ساز (قوت‌ها و فرصت‌ها) و نیز دوری از عوامل تنش‌زای ژئوپلیتیکی (ضعف‌ها و تهدیدها) می‌تواند منطقه‌گرایی پایدار بین ایران و آسیای مرکزی در راستای منافع متقابل منجر گردد. روش مورد استفاده پژوهش نیز توصفی- تحلیلی است که برای تحلیل یافته‌های پژوهش از مدل سوات نیز استفاده خواهد شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

627 - بررسی زمینه‌های همگرایی و واگرایی ایران و عربستان در چارچوب جغرافیای صلح
یدالله کریمی پور حسین ربیعی سید محمد یعقوبی

چکیده ایران و عربستان به مثابه دو قطب ژئوپلیتیکی در منطقه ی خاورمیانه، روندی از همگرایی و واگرایی را در مناسبات خود طی کرده اند. وزن ژئوپلیتیکی دو کشور در منطقه و نقش بالقوه ی آن ها در حل تعارضات تا حدی است که هر یک از دو کشور ایران و عربستان، همواره به عنوان بازیگری اس چکیده کامل

چکیده ایران و عربستان به مثابه دو قطب ژئوپلیتیکی در منطقه ی خاورمیانه، روندی از همگرایی و واگرایی را در مناسبات خود طی کرده اند. وزن ژئوپلیتیکی دو کشور در منطقه و نقش بالقوه ی آن ها در حل تعارضات تا حدی است که هر یک از دو کشور ایران و عربستان، همواره به عنوان بازیگری استراتژیک در پروژه های کلان بازیگران جهانی، انتخاب شده اند. با وجود توانمندی ها و قابلیت های دو کشور، سیر واگرایی میان ایران و عربستان در طی یک دهه ی اخیر شتاب فزاینده ای یافته است. با توجه به وزن ژئوپلیتیکی بالای دو کشور، تحقیق حاضر با روش توصیفی-تحلیلی به بررسی زمینه های واگرایی و همگرایی ایران و عربستان پرداخته است. پرسش اصلی این تحقیق، این است که کدام عوامل در واگرایی و همگرایی ایران و عربستان مداخله می کنند و چگونه می توان به یک همزیستی مسالمت آمیز و پایدار میان دو کشور دست یافت. نتایج، نشان می دهد که عمده ی تعارض و تنش در روابط دو کشور، ناشی از برجسته شدن قلمروسازی ایدئولوژیک است؛ به نحوی که ایران و عربستان را به دو عنوان دو قطب رقیب تخریبی در مقابل یکدیگر قرار می دهد. با این حال، قرار گرفتن دو کشور بر مدار واقعیت ها و اشتراکات جغرافیایی، یکی از کارامدترین رویه ها برای برقراری صلح و همزیستی میان ایران و عربستان قلمداد می شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

628 - تحلیل و بررسی چالش‌های بازارچه‌های مرزی در ایران: مطالعه موردی بازارچه‌های مرزی استان بوشهر
عبدالرسول افراسیابی

چکیده با توجه به این که یکی از ظرفیت های کشورها برای توسعه مبادلات اقتصادی، مناطق مرزی هستند، تأسیسبازارچه های مرزیمشترک در نقاط صفر مرزی ایران و کشورهای همسایهیکی از راهکارهایی است که به منظور توسعه اقتصادی مناطق مرزی و اشتغال‌زایی و نیز جلوگیری از روند مهاجرت مرز چکیده کامل

چکیده با توجه به این که یکی از ظرفیت های کشورها برای توسعه مبادلات اقتصادی، مناطق مرزی هستند، تأسیسبازارچه های مرزیمشترک در نقاط صفر مرزی ایران و کشورهای همسایهیکی از راهکارهایی است که به منظور توسعه اقتصادی مناطق مرزی و اشتغال‌زایی و نیز جلوگیری از روند مهاجرت مرزنشینان از سوی وزارت کشور در نظر گرفته شده است. با وجود این هدف اما بازارچه های مرزی برای ایفای نقش خود با چالش هایی عمده ای مواجهه هستند. هدف این مقاله تحلیل و بررسی چالش های بازارچه های مرزی در ایران با تأکید بر بازارچه های مرزی استان بوشهر است. سؤال اصلی مقاله این است که بازارچه‌های مرزی در ایران و به ویژه استان بوشهر با چه چالش هایی مواجهه هستند؟ علاوه بر این سؤال اصلی سؤالات فرعی دیگری نیز در این مقاله مطرح می شود از جمله این که بازارچه‌های مرزی دارای چه پیشینه ای در ایران و جهان هستند و این که چه نظریاتی برای تحلیل این بازارچه‌ها ارائه شده است؟ فرضیه‌ای که در این مقاله برای پاسخگویی به این پرسش طراحی شده است این است که به نظر می‌رسد که بین عدم امنیت مرزی، نوسانات نرخ ارز و نرخ تورم و عدم ثبات وضعیت سیاسی کشور و چالش های بازارچه‌های مرزی رابطه معناداری وجود دارد. در پژوهش حاضر سعی شده است، با استفاده از داده های پرسشنامه ای جمع آوری شده در سال 1394 از نمونه 200 نفری در استان بوشهر (فعالان اقتصادی) و روش های آمار استنباطی و آزمون ناپارمتریک دوجمله ای و فریدمن و نرم افزار SPSS به شناخت تهدیدها و عوامل مؤثر بر عملکرد بازارچه‌های مرزی در استان بوشهر پرداخته شود. برای روایی و پایایی پرسشنامه، از آزمون آلفای کورنباخ استفاده شده است. نتایج این مقاله نشان می دهد که کیفیت راه های ارتباطی، امکانات رفاهی و خدماتی موجود در مسیر راه های منتهی به بازارچه های مرزی، رقابت پذیری ضعیف کالاهای داخلی نسبت به کالاهای خارجی، عدم امنیت مرزی، نوسانات نرخ ارز و نرخ تورم و عدم ثبات وضعیت سیاسی کشور از عوامل تهدیدآمیز در بازارچه های استان بوشهر به شمار می آیند و عواملی نظیر هزینه های حمل و نقل، حمایت های بیمه ای شاغلین و توسعه روابط تجاری با کشورهای هم‌جوار بر عملکرد بازارچه های مرزی تأثیر معنادار دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

629 - واکاوی نقش دولت‌های محلی در توسعه پایدار شهری ( نمونه موردی : شهرهای ایران)
افشین متقی آرش قربانی سپهر زهرا سلطان محمدی

چکیده امروزه شهرها به عنوان مکان های زیست بشر[1] آنچنان جایگاهی یافته اند که توسط مدیریتی مستقل اداره می شوند. در این راستا شهرها، نیازمند مدیریتی هستند که بتواند زمینه ارتقاء کیفیت زندگی ساکنین شهری را در راستای توسعه پایدار شهری فراهم آورد. بدین ترتیب دولت های محلی به چکیده کامل

چکیده امروزه شهرها به عنوان مکان های زیست بشر[1] آنچنان جایگاهی یافته اند که توسط مدیریتی مستقل اداره می شوند. در این راستا شهرها، نیازمند مدیریتی هستند که بتواند زمینه ارتقاء کیفیت زندگی ساکنین شهری را در راستای توسعه پایدار شهری فراهم آورد. بدین ترتیب دولت های محلی به عنوان تنها نهادهای محلی موجود در شهر که ارتباط نزدیکی با زندگی شهروندان شهری دارند، می توانند نقش بسیار مؤثری در توسعه پایدارِ شهری ایفا نمایند. بدین ترتیب پژوهش حاضر با روش توصیفی- تحلیلی به دنبال تبیین نقش دولت های محلی در توسعه پایدار شهری و در راستای آن ارئه مدلی مفهومی جهت توسعه پایدارِ شهرهای ایران می باشد. نتایج تحقیق حاکی از آن است که روی آوردن به توسعه پایدار شهری در جهت ساختن شهر پایدار و شهروند سالم در ایران، ضروریست (بهداشت، کیفیت زندگی و پایداری محیط و سلامت شهروند) در اولویت اقدامات دولت های محلی در راستای مدیریت شهری مد نظر قرار گیرد تا بتوان بسیاری از معضلات شهری را رفع نمود و در راستای آن توسعه پایدار شهری را در فضای شهرهای ایران مهیا ساخت. [1]. در این نوشتار، اصطلاحات فلسفی زیست جهانی، به سامان شدن، کامیابی، شادکامی، بالندگی برگرفته از کتاب مقدمه ای به فلسفه علم جغرافیا نوشته آرش قربانی سپهر بوده که به صورت ترکیبی در قالب فلسفی-کاربردی در این پژوهش از آن بهره گرفته شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

630 - الگویی راهبردی از محله پایدار شهر اسلامی – ایرانی (محله بنیاد شهر قم )
محمد محیط آرا عباس ملک حسینی مجید شمس

چکیده در شهرهای اسلامی فضای اجتماعی – کالبدی بر اساس قوانین و احکام اسلامی شکل‌گرفته و ساحت عینی و رفتاری آن معرف میزان اسلامی بودن آنهاست. با ورود اسلام به ایران و تغییر فضای فکری و رفتاری شهرها به نفع دین اسلام فضای کالبدی شهرها، به‌صورت تدریجی متحول شده و متناس چکیده کامل

چکیده در شهرهای اسلامی فضای اجتماعی – کالبدی بر اساس قوانین و احکام اسلامی شکل‌گرفته و ساحت عینی و رفتاری آن معرف میزان اسلامی بودن آنهاست. با ورود اسلام به ایران و تغییر فضای فکری و رفتاری شهرها به نفع دین اسلام فضای کالبدی شهرها، به‌صورت تدریجی متحول شده و متناسب با اصول و فروع دین اسلام تغییر کردند. با ورود مهاجرین به مدینه و تقسیم زمین به‌وسیله پیامبر (ص) بین قبایل در مدینه محله‌هایی شکل گرفتند و با ورود سپاهیان اسلام در شهرهای ایران و فروریختن نظام طبقاتی و دیوارشارستان نیز محله‌هایی بر مبنای قوم و قبیله و مذهب در اطراف شهرهای ایران به وجود آمدند که طی قرن‌ها روبه تکامل نهاده و در عصر صفوی به اوج رسیدند؛ و تا دوران قاجار از پویایی و رونق برخوردار بودند؛ تا اینکه دریک صدسال اخیر محلات سنتی شهرهای اسلامی-ایرانی با تغییرات اساسی روبرو شده و در حال از دست دادن هویت، مفهوم و یا از بین رفتن کامل، و در وضعیت بهتر با جایگزینی واحدهای همسایگی در بافت‌های جدید و آپارتمانی هستند. با شناخت مجدد اصول حاکم بر محله‌های سنتی می‌توان بر بسیاری از مشکلات اجتماعی و فضایی شهرها همچون، کاهش تعاملات اجتماعی و روابط همسایگی ، کاهش احساس تعلق، آشفتگی و بی مرزی در نظم فضایی شهرها، به علت نبود سلسله‌مراتب و مرکزیت فرهنگی در بافت‌های جدید غلبه کرد. این پژوهش با روش پیمایشی و توصیفی – تحلیلی و با انتخاب یکی از محله‌های قم ‌به بررسی پایداری آن و رسیدن به الگویی نظری و عینی از محله ، در این زمینه گردیده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

631 - نقش فرهنگ سیاسی نخبگان اجرایی با رویکرد توسعه محوری در جمهوری اسلامی ایران
علی اکبر کلیج علی محمد حقیقی

چکیده تحولات سیاسی اقتصادی کشورها نشان می دهد که تحولات هر جامعه‌ای به نقش نخبگان حاکم اجرائی و فکری وابسته است و دیدگاه‌ها و عملکرد آنان در اجرای برنامه‌های سیاسی ـ اقتصادی و اجتماعی، گسترش تشکل‌های مدنی و نحوه محقق شدن خواسته‌های مردم به میزان سرنوشت‌سازی مؤثر است. سؤ چکیده کامل

چکیده تحولات سیاسی اقتصادی کشورها نشان می دهد که تحولات هر جامعه‌ای به نقش نخبگان حاکم اجرائی و فکری وابسته است و دیدگاه‌ها و عملکرد آنان در اجرای برنامه‌های سیاسی ـ اقتصادی و اجتماعی، گسترش تشکل‌های مدنی و نحوه محقق شدن خواسته‌های مردم به میزان سرنوشت‌سازی مؤثر است. سؤال اصلی مقاله حاضر این است که فرهنگ سیاسی نخبگان اجرائی چه تأثیری بر توسعه نیافتگی ایران در دولت های پس از انقلاب اسلامی داشته است؟ روش این مقاله توصیفی پیمایشی است. نمونه آماری مقاله 100 نفر است و تحلیل یافته‌ها نیز با استفاده از دو روش پیمایشی و کیفی (مصاحبه نیمه عمیق) انجام شده است. برای تحلیل پرسشنامه‌ها از آلفای کرونباخ استفاده شده است. نتایج مقاله نشان می دهد که جامعه مورد مطالعه دارای فرهنگ سیاسی متنوعی بوده است و برای آزمون فرضیه تأثیرگذاری و تعیین کنندگی فرهنگ سیاسی نخبگان اجرائی در توسعه نیافتگی ایران بر اساس مدل ( اینگلهارت ) از سه شاخص استفاده سده است که نتایج نشان می دهد که فرهنگ سیاسی نخبگان اجرائی در توسعه نیافتگی دولت‌های ایران در پس از انقلاب مؤثر بوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

632 - بررسى نقش موقعیت لرستان از نظر ژئوپلیتیکى در رابطه با امنیت ایران
سیاوش مرادی پور عزت اله عزتی حیدر لطفی

چکیده به‌ نظر می‌رسد که بعد جغرافیایی با‌ وجود‌ فرایند‌ جهانی شدن اقتصاد و پیدایش کنشگران‌ نوین‌، همچنان در تعاملات جهانی مـهم اسـت. به‌ عقیده‌ برخی‌ از پژوهشگران‌ و تحلیلگران‌ سیاسی‌ سرنوشت‌ سازمان‌های‌ سیاسی‌، اقتصادی‌ و اجتماعی‌ بشر در گرو یک‌ سلسله‌ عوامل‌ طبیعی‌ ث چکیده کامل

چکیده به‌ نظر می‌رسد که بعد جغرافیایی با‌ وجود‌ فرایند‌ جهانی شدن اقتصاد و پیدایش کنشگران‌ نوین‌، همچنان در تعاملات جهانی مـهم اسـت. به‌ عقیده‌ برخی‌ از پژوهشگران‌ و تحلیلگران‌ سیاسی‌ سرنوشت‌ سازمان‌های‌ سیاسی‌، اقتصادی‌ و اجتماعی‌ بشر در گرو یک‌ سلسله‌ عوامل‌ طبیعی‌ ثابت‌ و متغیر است‌ که‌ همه‌ آن‌ها از جبر جغرافیایی‌ ریشه‌ می‌گیرند. هر نوع‌ تصمیم‌گیری‌ سیاسی‌ و نظامی‌ باید در چارچوب‌ عوامل‌ ثابت‌ و متغیر یاد شده‌ صورت‌ گیرد. در این چارچوب است که نقش واحدهای استانی در چارچوب امنیت دولت – ملت‌ها مهم و برجسته می‌شود. با توجه به این مقدمه سؤال اصلی مقاله این است که اهمیت موقعیت لرستان از نظر ژئوپلیتیکى در رابطه با امنیت ایران از چه ابعادی قابل بررسی است؟ فرضیه مقاله برای پاسخگویی به سوال مذکور این است که به نظر می رسد که غرب ایران به ویژه استان لرستان دارای مولفه های جغرافیایی و سیاسی برجسته و مهمی در منظومه ژئوپلیتیکی ایران است. این مقاله از نظر هدف کاربردی و از نظر روش و ماهیت، توصیفی - تحلیلی است. برای تجزیه و تحلیل داده ها از مدل سوآت و برای سنجش وزن سنجه‌ها نیز از روش AHP استفاده شده است. جامعه آماری این مقاله دانشجویان کارشناسی ارشد و دکترای جغرافیای سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرمسار و حجم نمونه نیز 50 نفر تعیین شده است. نتایج این مقاله نشان می دهد که از تما می جنبه های علم ژ ئو پلیتیکی یعنی موقعیت جغرافیایی ، اقتصادی ، فرهنگی و قومیتی، مذهبی و نیز جمعیتی لرستان حائز نقشی کانونی و مهم در امنیت ایران است و این که غرب ایران به ویژه استان لرستان دارای مؤلفه‌های جغرافیایی و سیاسی برجسته و مهمی در منظومه ژئوپلیتیکی ایران است. از طرف دیگر شناخت تاریخچه و پیشینه تحولات سیاسی، جغرافیایی و قومی غرب کشور و به ویژه استان لرستان به درک اهمیت ژئوپلیتیکی آن ها منجر خواهد شد و نهایتاً فرصت ها و تهدیدات و نیز قوت ها و ضعف های جغرافیایی و سیاسی موجود در منطقه مورد مطالعه نیازمند توجه و برنامه ریزی است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

633 - مدیریت و برنامه‌ریزی سیستمی گردشگری پایدار در کلان‌شهرهای ایران
کمیل درویشی حیدر لطفی محمد حسن نامی

چکیده مدیریت و برنامه ریزی گردشگری پایدار شهری در دنیای امروزین ضرورتی غیر قابل انکار و غیر قابل جایگزین یافته است. در این چارچوب با توجه به این گردشگری پدیده ای است که میان بخشی و به نوعی مخرج مشترک کل سیستم اقتصادی و سیاسی و اجتماعی و فرهنگی یک کشور است در نتیجه تلاش چکیده کامل

چکیده مدیریت و برنامه ریزی گردشگری پایدار شهری در دنیای امروزین ضرورتی غیر قابل انکار و غیر قابل جایگزین یافته است. در این چارچوب با توجه به این گردشگری پدیده ای است که میان بخشی و به نوعی مخرج مشترک کل سیستم اقتصادی و سیاسی و اجتماعی و فرهنگی یک کشور است در نتیجه تلاش برای شکوفایی آن نیز نیازمند مدیریت و برنامه ریزی سیستمی است. هدف این مقاله بررسی ضرورت مدیریت و برنامه ریزی سیستمی گردشگری پایدار در کلان ‌شهرهای ایران است. سؤال اصلی مقاله این است که مدیریت و برنامه ریزی سیستمی گردشگری پایدار در کلان ‌شهرهای ایران بایستی داری چه مدل و مشخصاتی باشد؟ فرضیه ای را که در این مقاله برای پاسخگویی به سؤال اصلی در صدد تجزیه و تحلیل آن هستیم این است که برنامه ریزی سیستمی گردشگری پایدار در کلان‌شهرهای ایران بایستی همه نهادهای حاکمیتی کشور به ویژه نهادهای حوزه امنیت را در چرخه ای کارآمد و پویا با خود همراه سازد. روش انجام این مقاله ترکیبی است از روش توصیفی- تحلی و نیز روش سوات که عمدتا از این روش اخر برای تحلیل نتیجه گیری و دستاوردهای علمی پژوهشی مقاله استفاده می شود. نتایج مقاله نشان می دهد که مدیریت و برنامه ریزی سیستمی گردشگری پایدار در کلان شهرهای ایران پدیده ای پیچیده و پرچالش است که نیازمند مدیریت و برنامه ریزی دولت در سطوح قانون گذاری و دستگاه های اجرایی و نظارتی است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

634 - الگوی روابط امنیتی ایران و پاکستان در مقابله با پدیده تروریسم از سال 2001 تا 2017
محمد محمودی بالا گفشه علی بیژنی محمد اخباری

چکیده طی سال‌های اخیر حق همسایگی و حسن هم‌جواری از جانب کشور ایران در قبال پاکستان به طور کامل ادا شده و در این باره رساندن خط لوله صلح، فراهم کردن امکانات صادرات برق به این کشور، عدم تجاوز به خاک این کشور با وجود حملات تروریستی متعدد از آن سوی مرز را می‌توان مهم‌ترین ش چکیده کامل

چکیده طی سال‌های اخیر حق همسایگی و حسن هم‌جواری از جانب کشور ایران در قبال پاکستان به طور کامل ادا شده و در این باره رساندن خط لوله صلح، فراهم کردن امکانات صادرات برق به این کشور، عدم تجاوز به خاک این کشور با وجود حملات تروریستی متعدد از آن سوی مرز را می‌توان مهم‌ترین شواهد این مدعا دانست. با این حال از آنجایی که امنیت مهم‌ترین پیش نیاز یا به عبارتی زیرساخت اصلی هرگونه توسعه روابط اقتصادی و فرهنگی با کشورهای دیگر است، نبود تضمین برای برقراری امنیت از سوی پاکستان در منطقه سبب شده است تا روابط دو کشور نیز تحت تأثیر قرار گیرد.سوال اصلی مقاله حاضر این است که روابط امنیتی ایران و پاکستان چه تأثیری بر مقابله با پدیده تروریسم از سال 2001 تا 2017 داشته است؟ در این مقاله نگارندگان با بهره‌گیری از روش توصیفی تحلیلی، مطالعات کتابخانه‌ای و بررسی‌های میدانی کوشیده اند به تحلیل الگوی روابط امنیتی ایران و پاکستان در مقابله با پدیده تروریسم از سال 2001 تا 2017 بپردازند. یافته‌های تحقیق حاکی از آن است که الگوی روابط امنیتی ایران و پاکستان در مقابله با پدیده تروریسم بیش از هر چیز می‌بایست با توجه به مؤلفه‌های مافیای مواد مخدر، قرار گرفتن دو کشور در مجاورت افغانستان، وجود مرزهای طولانی مشترک، سرمایه‌گذاری و نفوذ عربستان در پاکستان، شکل‌گیری و فعالیت‌های گروهک‌های جندالله، انصار الله و جیش العدل در سیستان و بلوچستان، قرار گرفتن در کانون بحران خیز خاورمیانه، تحریکات گروه‌های تکفیری در نقاط کانونی بحران‌زا، ترددهای غیرمجاز مرزی، اقدامات تروریستی گروه‌هایی مانند طالبان، لشکر جنگوی و سپاه صحابه در پاکستان و استفاده از ظرفیت‌های اقتصادی بندرهای چابهار و گوادر شکل بگیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

635 - ارزیابی تأثیر اصول معماری بیوفیلیک در کیفیت طراحی مسکن در اقلیم شمال ایران (مطالعه موردی: شهر گرگان)
محمد رضا قربانی پارام سیروس باور هادی محمودی نژاد

چکیده گسست از طبیعت و نظام‌های طبیعی در جریان زیست روزمره‌ی انسان شهرنشین یکی از دغدغه‌های مهم دوران معاصر تلقی می‌شود. یکی از فضاهای حائز اهمیت معماری مسکن می‌باشد. مسکن به عنوان یکی از پدیده‌های واقعی نخستین مسائلی است که بشر همواره با آن دست به گریبان بوده و در تلاش چکیده کامل

چکیده گسست از طبیعت و نظام‌های طبیعی در جریان زیست روزمره‌ی انسان شهرنشین یکی از دغدغه‌های مهم دوران معاصر تلقی می‌شود. یکی از فضاهای حائز اهمیت معماری مسکن می‌باشد. مسکن به عنوان یکی از پدیده‌های واقعی نخستین مسائلی است که بشر همواره با آن دست به گریبان بوده و در تلاش برای یافتن پاسخی مناسب و معقول برای آن بوده است و مسکن به عنوان نیاز اساسی مطرح است، لذا توجه به مسکن به عنوان یک سرپناه، باید بتواند شرایط لازم را برای رشد فردی هر یک از افراد خانواده فراهم آورد و همچنین نیازهای روحی و روانی آنان را مرتفع سازد، حائز اهمیت است. طراحی بیوفیلیک به عنوان ابزاری توسط معماران استفاده می‌شود تا افراد داخل ساختمان‌ها را به طبیعت خارج از آن از طریق الگوهای و پارامترهای طراحی مربوطه به هم پیوند دهد. این الگوها در هر دو محیط داخلی و خارجی کاربردهای گسترده‌ای دارند و مزایای فیزیولوژیکی، شناختی و روانی به همراه دارند. لذا هدف این مقاله ارزیابی تأثیر اصول معماری بیوفیلیک در کیفیت طراحی مسکن در اقلیم شمال ایران است. پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر ماهیت توصیفی _ تحلیلی است. روش گردآوری اطلاعات نیز به صورت اسنادی و میدانی می‌باشد. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که توجه به اصول و شاخص‌های معماری بیوفیلیک در حین طراحی و اجرای مجتمع‌های مسکونی در نواحی شمال ایران در ارتقای کیفیت آن‌ها و به تبع آن افزایش میزان رضایتمندی ساکنان آن‌ها، تأثیر عمده‌ای دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

636 - سهم ایران از دریای خزر همچنان در‌ هاله‌ای از ابهام
کیومرث یزدان پناه بهادر زارعی محمود واثق فتح اله دهقان

چکیده دریای خزر بزرگترین دریاچه ی جهان میان آسیا و اروپا واقع شده است. این دریا به طور طبیعی به دریاها و اقیانوس‌های جهان راه ندارد. تا سال 1991 خزر دریای ایرانی- شوروی بوده و بر مبنای قراردادهای 1921 و 1940 میان دو کشور مشترک بوده است. دیگر کشورهای جهان نیز دریای خزر چکیده کامل

چکیده دریای خزر بزرگترین دریاچه ی جهان میان آسیا و اروپا واقع شده است. این دریا به طور طبیعی به دریاها و اقیانوس‌های جهان راه ندارد. تا سال 1991 خزر دریای ایرانی- شوروی بوده و بر مبنای قراردادهای 1921 و 1940 میان دو کشور مشترک بوده است. دیگر کشورهای جهان نیز دریای خزر را میان ایران و روسیه مشاع می دانستند. با فروپاشی شوروی همسایگان دریا به 5 کشور افزایش یافته و اختلافات در خصوص رژیم حقوقی این دریا آشکار و هویدا شد. مذاکرات متعدد و متناوبی طی حدود 21 سال توسط کشورهای ساحلی برای حل مشکل رژیم حقوقی خزر صورت گرفته است. در این مقاله مواضع کشورهای ساحلی در مورد رژیم حقوقی دریای خزر را مورد بررسی قرار داده، همچنین موضع ایران در خصوص رژیم حقوقی دریای خزر را مورد مداقه و آسیب‌شناسی قرار می‌دهیم. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

637 - ارائه الگوی همگرایی منطقه‌ای فیمابین کشورهای ایران، عراق و ترکیه با تأکید بر ساختار ژئوپولیتیکی منطقه
سعید محمدی پور محمد اخباری فرهاد حمزه

چکیده منطقه خاورمیانه یک منطقه ژئوپولیتیکی است که می توان وجوه اشتراک مثبت و منفی بسیاری را در بین کشورهای آن مشاهده نمود که موجب فرصت ها و تهدیداتی در این منطقه شده است. چالش های داخلی منطقه و تهدیدات بیرونی سبب شده تا منطقه خاورمیانه به وضعیتی شکننده برسد. اما قوت های چکیده کامل

چکیده منطقه خاورمیانه یک منطقه ژئوپولیتیکی است که می توان وجوه اشتراک مثبت و منفی بسیاری را در بین کشورهای آن مشاهده نمود که موجب فرصت ها و تهدیداتی در این منطقه شده است. چالش های داخلی منطقه و تهدیدات بیرونی سبب شده تا منطقه خاورمیانه به وضعیتی شکننده برسد. اما قوت های داخلی و فرصت های بیرونی نیز وجود دارد که زمینه های همگرایی بین این کشورها و توسعه و امنیت در منطقه را فراهم می آورد. کشورهای ایران، ترکیه و عراق نیز به عنوان کشورهایی در منطقه خاورمیانه هستند که در مسیر همگرایی و روابط متقابل دارای ظرفیت ها و چالش هایی هستند که برخی از آن ها ریشه در محیط داخلی و روابط بین این کشورهاست و برخی نیز ریشه در محیط بیرونی منطقه و جهان دارد. برای رسیدن به همگرایی می بایست الگویی براساس این عوامل داخلی و خارجی طراحی گردد که ضمن کاهش چالش ها به توسعه ظرفیت ها پرداخته شود. در این مقاله سعی شده تا با بررسی واقعیت های ژئوپولیتیکی منطقه یک الگوی همگرایی منطقه ای طراحی گردد. در این راستا سوال اصلی مقاله این است که براساس واقعیت های ژئوپولیتیکی منطقه چه نوع الگویی می تواند ضمن تنش زدایی به نوعی همگرایی منطقه ای پایدار بین سه کشور منجر گردد؟ در این پژوهش از روش توصیفی تحلیلی استفاده شده است و برای ارائه‌ مدل راهبردی از روش تحلیل راهبردی سوات SOWT بهره برده شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

638 - بررسی بلایای طبیعی از نگاه حقوق بین‌الملل؛ مطالعه موردی ایران
علیرضا معینیان محمد مهدی رحیمی فخرالدین احمدی رضا پیوندی

چکیده بلایای طبیعی همزاد تاریخ زندگی اجتماعی بشر و طبیعیت به شمار می روند. تاکنون ابعاد و زوایای مختلف این بحران ها مورد پژوهش قرار گرفته است اما می‌توان گفت در مواردی که مدیریت آن ها از توان یک کشور به تنهایی خارج است بایستی همه ی کشورها در حد توان کشور گرفتار بحران چکیده کامل

چکیده بلایای طبیعی همزاد تاریخ زندگی اجتماعی بشر و طبیعیت به شمار می روند. تاکنون ابعاد و زوایای مختلف این بحران ها مورد پژوهش قرار گرفته است اما می‌توان گفت در مواردی که مدیریت آن ها از توان یک کشور به تنهایی خارج است بایستی همه ی کشورها در حد توان کشور گرفتار بحران را کمک کنند. در این راستا مهم ترین نیاز تدوین چارچوبی حقوقی برای نیل به این هدف است. با توجه به این مقدمه هدف این مقاله عبارت است از بررسی بلایای طبیعی از نگاه حقوق بین‌الملل با تأکید بر ایران. سؤال اصلی مقاله این است که حقوق بین‌الملل دارای چه قواعد و چارچوب هایی برای مدیریت کارآمد بحران در جهان است؟ روش این مقاله توصیفی تحلیلی است که در آن سعی خواهد شد با استفاده از منابع و متون حقوقی موجود و نیز مقالات علمی پژوهش انجام گرفته در مورد موضوع به تحلیل و تبیین مسئله مورد نظر پژوهش پرداخته شود. نتایج این مقاله نشان می دهد که کاهش و کنترل خطرات و آسیب‌پذیری ناشی از بلایای طبیعی و آمادگی پیش از وقوع بلا، اقدامات اضطراری حین بلا و اقدامات ترمیمی پس از آن، از جمله اموری هستند که در حقوق بین‌الملل به آن‌ها پرداخته شده است. از طرف دیگر، احترام به حقوق بنیادین و رفع نیازهای اولیه‌ی افراد متأثر از بلایای طبیعی یکی از مهم‌ترین مسائل موجود در این زمینه بوده که مورد توجه حقوق بین‌الملل قرار گرفته است. در خصوص کلیه‌ی این مسائل اسناد مختلفی، در عرصه‌ی حقوق بین‌الملل موجود است، اما فقدان یک سند جامع بین‌المللی که ضمن پرداخت به ابعاد مختلف بلایای طبیعی و حقوق افراد متأثر از آن، عام‌الشمول و الزام‌آور نیز باشد، کاملاً احساس می‌شود. کمیسیون حقوق بین‌الملل، در سال 2007، کار بر روی پیش‌نویسی در این زمینه، با عنوان حمایت از افراد در بلایا را آغاز کرد که تاکنون 21 ماده از آن تدوین شده است پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

639 - بررسی جغرافیای جرم در کلان‌شهرهای ایران: مطالعه موردی شهر تهران
سارا اشکیتی نبی خداکرمی

چکیده بررسی جغرافیایی نخستین کوشش علم جغرافیا در باب تحلیل رابطۀ میان محیط و رفتار انسان است. بررسی‌ها نشان می‌دهد که معماری و شهرسازی بر میزان وقوع جرم تأثیر دارد. محیط‌های شهری کم ‌تردد، تاریک و غیرقابل رؤیت مانند حاشیه شهرها معمولاً به محل تجمع معتادان، محل مناسبی چکیده کامل

چکیده بررسی جغرافیایی نخستین کوشش علم جغرافیا در باب تحلیل رابطۀ میان محیط و رفتار انسان است. بررسی‌ها نشان می‌دهد که معماری و شهرسازی بر میزان وقوع جرم تأثیر دارد. محیط‌های شهری کم ‌تردد، تاریک و غیرقابل رؤیت مانند حاشیه شهرها معمولاً به محل تجمع معتادان، محل مناسبی برای خرید و فروش مواد مخدر و اموال مسروقه تبدیل می‌شود. پدیده جرم یکی از بزرگ‌ترین مشکلات اجتماعی و از خطرناک‌ترین آفت های ممکن است، با مروری بر تاریخ در می‌یابیم پیشگیری از جرم در تاریخ عمدتاً به مفهوم پیشگیری از تکرار جرم بوده نه پیشگیری از وقوع جرم. آنچه در بررسی جغرافیایی جرائم شـهری اهـمیت دارد، رابطه فضا و محیط شهری با رفتارهای اجتماعی از نوع منفی و ناهنجار آن است. هدف اصلی این مقاله عبارت است از بررسی و تحلیل نقش مؤلفه‌های محیطی کلان‌شهرهای ایران به ویژه تهران در وقوع آمار جرم در آن‌ها است. سؤال اصلی مقاله این است که نقش مؤلفه‌های محیطی کلان‌شهرهای ایران به ویژه تهران در وقوع آمار جرم در آن‌ها چگونه است؟ فرضیه‌ای را که برای تحلیل و بررسی این سؤال در صدد آزمون آن هستیم این است که برخی مؤلفه‌های محیطی کلان‌شهرهای ایران به ویژه تهران وقوع جرم را تسهیل کرده است. روش انجام این تحقیق با توجه به موضوع و اهداف و شیوه گردآوری اطلاعات به صورت توصیفی – تحلیلی و از طریق بررسی متون قانونی و نظریات حقوقدانان و فقهای در خصوص موضوع حاضر است. بر این اساس جمع‌آوری اطلاعات به صورت کتابخانه‌ای و مراجعه به پایگاه‌های داده و جستجوی اینترنتی مقالات دارای درجه علمی معتبر و به روز رسانی شده خواهد بود. ابزار گردآوری اطلاعات به صورت فیش‌برداری و بانک‌های اطلاعاتی است. روش تجزیه‌وتحلیل در این مقاله به صورت کیفی و استدلالی خواهد بود. بدین شیوه که متغیرهای موضوع را مورد بررسی قرار داده و ضمن توصیف و تحلیل داده‌های گردآوری شده به صورت نظامند به تبیین ابعاد مختلف موضوع پرداخته و با گذار از آنچه هست به آنچه باید باشد، داده‌ها مورد استدلال قرار می‌گیرند پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

640 - تأثیر سیاست همسایگی جمهوری فدراسیون روسیه بر رویکرد منطقه‌گرایی ایران در قفقاز
مصطفی هاشمی ریباز قربانی نژاد کیومرث یزدان پناه درو محمدحسن نامی

منطقه قفقاز جنوبی به دلیل موقعیت ژئواستراتژیکی که دارد جذب‌کننده بازیگران منطقه‌ای و کروی است. ریشه تاریخی و هم‌جواری این منطقه با ایران و روسیه باعث شده است که سرنوشت و اتفاقات این منطقه تاثیر مستقیمی بر امنیت و منافع ملی ایران و روسیه داشته باشد که باعث ایجاد موانعی د چکیده کامل

منطقه قفقاز جنوبی به دلیل موقعیت ژئواستراتژیکی که دارد جذب‌کننده بازیگران منطقه‌ای و کروی است. ریشه تاریخی و هم‌جواری این منطقه با ایران و روسیه باعث شده است که سرنوشت و اتفاقات این منطقه تاثیر مستقیمی بر امنیت و منافع ملی ایران و روسیه داشته باشد که باعث ایجاد موانعی در مسیر منطقه گرایی ایران توسط روسیه و دیگر بازیگران داشته است. پژوهش حاضر درصدد مطالعه بر تأثیر سیاست همسایگی جمهوری فدراسیون روسیه بر رویکرد منطقه‌گرایی ایران در قفقاز است.پژوهش حاضر ازلحاظ هدف کاربردی و ازلحاظ ماهیت توصیفی- تحلیلی و اکتشافی است که در آن برای جمع‌آوری داده‌های تحقیق به‌صورت توأمان از روش‌های کتابخانه‌ای و میدانی شامل پرسشنامه استفاده‌شده است. در این پژوهش جامعه‌ی آماری، شامل مجموعه‌ای متشکل از متخصصان جغرافیای سیاسی، مسئولین سازمان‌های مرتبط و نهادهای ذی‌ربط بوده‌اند که علاوه بر بخش گردآوری اطلاعات، در دیگر بخش‌ها مانند (مصاحبه و پرسشنامه) یاری رسانده‌اند. در این پژوهش سعی شده تمامی ابعاد سیاسی ،دفاعی ، امنیتی و... کشورهای منطقه قفقاز جنوبی و بازیگران حاضر در این منطقه پرداخته شود . سپس نتایج حاصل از روش میدانی در قالب تحلیل آماری T به اجرا گذاشته‌شده است. بنابراین ایران باید برای کسب جایگاهی برتر از رقبای خود و تأمین امنیت و منافع ملی خود به دور از برخورد های قهر آمیز روسیه ،راهبردهایی مبتنی بر پیوند منافع خود با کشورهای قفقاز را مدنظر قرار دهد و به مرحله عملیاتی شدن برساند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

641 - مطالعه فیلوژنتیکی جنس Rumex L. (Polygonaceae) در ایران براساس توالی ITS از DNA هسته‌ای
سولماز شهلا علی اصغر معصومی سید محمد مهدی حمدی ایرج مهرگان طاهر نژاد ستاری

جنس Rumex L. با بیش از 200 گونه در جهان، یکی از جنس‌های بزرگ خانواده Polygonaceae است. این جنس در ایران دارای 24 گونه بوده که پراکنش جغرافیایی وسیعی در کشور دارند. در این تحقیق به منظور بررسی فیلوژنی گونه‌های جنس Rumexدر ایران از توالی nrDNA ITS استفاده شد. براساس داده‌ چکیده کامل

جنس Rumex L. با بیش از 200 گونه در جهان، یکی از جنس‌های بزرگ خانواده Polygonaceae است. این جنس در ایران دارای 24 گونه بوده که پراکنش جغرافیایی وسیعی در کشور دارند. در این تحقیق به منظور بررسی فیلوژنی گونه‌های جنس Rumexدر ایران از توالی nrDNA ITS استفاده شد. براساس داده‌های حاصل، جنس Rumexبه احتمال زیاد مونوفیلتیک است. همچنین در کلادوگرام‌های حاصل، گونه‌های زیرجنس Rumexیک کلاد مجزا را تشکیل می‌دهند. ولی زیرجنس Acetosellaبه صورت یک کلاد مجزا مشاهده نمی‌شود و گونه‌های آن در بین گونه‌های زیرجنس Acetosaقرار می‌گیرند. بنابراین رده بندی کنونی جنس Rumexدقیق نیست و نیاز به بازبینی و مطالعات بیشتری دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

642 - بررسی دیاتومه‌های اپی لیت و تعیین ارتباط آنها با خواص فیزیکو- شیمیایی آب، در رودخانه سیاهرود، ایران
امین علی نقی زاده ناهید مسعودیان بستان رودی

سیاهرود یکی از رودخانه‌های منشا گرفته از رشته کوههای البرز در استان مازندران بوده که دارای چندین شاخه بهم پیوسته است.مطالعه برروی میکروارگانیسم‌های این رودخانه که یکی از منابع تعیین کیفیت آب می‌باشد از اهمیت ویژه ایی برخوردار است.دیاتومه‌ها ،فلور جلبکی غالب را در اکوسیس چکیده کامل

سیاهرود یکی از رودخانه‌های منشا گرفته از رشته کوههای البرز در استان مازندران بوده که دارای چندین شاخه بهم پیوسته است.مطالعه برروی میکروارگانیسم‌های این رودخانه که یکی از منابع تعیین کیفیت آب می‌باشد از اهمیت ویژه ایی برخوردار است.دیاتومه‌ها ،فلور جلبکی غالب را در اکوسیستم‌های آبی تشکیل می‌دهند.این مطالعات و تحقیقات از دی 90 تا خرداد91 انجام شد.نمونه برداری بصورت ماهیانه از بسترهای سنگ ورسوب رودخانه انجام گرفت.نمونه‌ها برای ماندگاری بهتر در محل توسط فرمالین 4درصد فیکس شدند و با استفاده از روش‌های پاتریک و ریمر از آنها لام دائمی‌تهیه شد.شناسایی دیاتومه‌ها توسط کلید‌های تخصصی و میکروسکوپ نوری انجام شد که در این روش می‌توان فراوانی آنها را نیز مشخص کرد.در این تحقیق عوامل شیمیایی -فیزیکی آب مثل دما ،اکسیژن محلول،هدایت الکتریکی،pH ،سدیم ،کلر،بیکربنات ،کلسیم و منیزیم اندازه گیری شد در کل 51 گونه متعلق به 20 جنس شناسایی شد برای تفسیر اثر فاکتورهای آب برروی ایستگاههای متفاوت آنالیزهای رسته ایی و خوشه ایی توسط نرم افزار Minitab صورت گرفت. کاهش تنوع دیاتومه‌ها از بالا دست رودخانه به سمت پایین دست رودخانه نشانه افزایش آلودگی در پایین دست و تاثیر آن بر ترکیب گونه ایی و فراوانی دیاتومه ایی رودخانه سیاهرود می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

643 - بازنگری در وضعیت گونه‌های جنسL. Trigonella (بخشه Bucerates Boiss.) در ایران
فهیمه سلیم پور سیده مهسا صفی الدین اردبیلی فریبا شریف نیا

شنبلیله (Trigonella L.)، یکی از جنس‌های زراعی و مرتعی تیره بقولات (Fabaceae) مشتمل بر گونه هایی با برگ های مرکب سه برگچه‌ای است. بخشه Bucerates، بزرگترین بخشه و با حضور ۱۰ گونه در ایران می‌باشد. باتوجه به شباهت‌های مشاهده شده در صفات ریخت شناسی جام گل دراین بخشه با جنس چکیده کامل

شنبلیله (Trigonella L.)، یکی از جنس‌های زراعی و مرتعی تیره بقولات (Fabaceae) مشتمل بر گونه هایی با برگ های مرکب سه برگچه‌ای است. بخشه Bucerates، بزرگترین بخشه و با حضور ۱۰ گونه در ایران می‌باشد. باتوجه به شباهت‌های مشاهده شده در صفات ریخت شناسی جام گل دراین بخشه با جنس Medicago، مطالعه فنتیکی ۱۲ گونه از جنسTrigonella، ۶ گونه از جنس Medicago، ۱ گونه از جنس Melilotus، و ۱ گونه از جنس Trifolium، انجام گرفت. تاکسونومی عددی با استفاده از ۶۰ صفت ریخت شناسی در۲۰ گونه مذکور انجام گرفت. تجزیه خوشه‌ای به روش Average linkage، دو گروه اصلی را مشخص نمود. گونه Melilotus officinalis و گونه Trifolium scabrumهرکدام در شاخه‌های مجزا از سایرگونه‌ها قرار گرفتند. گونه های بخشه Bucerates یک گروه مجزا از سایرگونه‌های جنسTrigonellaرا تشکیلدادند و براساس مشابهت در صفات ریخت شناسی جام گل و وجود مکانیسم گرده افشانی در مجاورتجنسMedicagoقرار گرفتند که احتمال انتقال گونه‌های این بخشه را در جنس Medicago قوت می‌بخشد. کرکداری کاسه گل و رگبندی سطح نیام از مهمترین صفات در تفکیک گونه‌ی T. geminiflora، از گونه T. monantha می‌باشد که سابقاَ به عنوان زیر گونه‌ی گونه مذکور معرفی شدند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

644 - بیوسیستماتیک و فیلوژنی مولکولی (Cousinia sect. Lachnosphaerae (Asteraceae در ایران
مژگان صادقی رشتی مصطفی اسدی طاهر نژاد ستاری ایرج مهرگان

Cousinia sect. Lachnosphaerae در ایران شامل گروهی کوچک از گونه‌های علفی با اشکال حدواسط است. در این مطالعه، نمونه‌هایی از مناطق مختلف پراکنش آن جمع آوری و مورد بررسی‌های مورفولوژی و مولکولی قرار گرفت. آنالیز‌های پارسیمونی (Maximum Parsimony) و بایسی (Bayesian) داده‌های چکیده کامل

Cousinia sect. Lachnosphaerae در ایران شامل گروهی کوچک از گونه‌های علفی با اشکال حدواسط است. در این مطالعه، نمونه‌هایی از مناطق مختلف پراکنش آن جمع آوری و مورد بررسی‌های مورفولوژی و مولکولی قرار گرفت. آنالیز‌های پارسیمونی (Maximum Parsimony) و بایسی (Bayesian) داده‌های دو مارکر هسته‌ای ITS و ETS نشان داد که گونه‌های این بخش همگی گروهی تک نیا را تشکیل می‌دهند. نتایج نشان داد که مارکر ETS قابلیت بیشتری نسبت به ITS در تفکیک گونه‌ها و گروه‌های نزدیک به هم دارد. گروه‌های بازیابی شده در آنالیز مارکرهای ETS و ETS + ITS الگوی جغرافیایی مشخصی را نشان داد. این الگو به صورت شاخه‌ای شامل دو نمونه از گونه lachnosphaera C. از شمال شرقی ایران، شاخه‌ای دوم شامل سه نمونه از گونه eriobasis C. از مناطق مرکزی ایران و شاخه سوم شامل سه گونه gabriellaeC.، chrysochloraC. وgedrosiaca C. از شرق و جنوب شرقی ایران بود. نتایج بدست آمده در کنار سایر شواهد، تعداد گونه‌های پذیرفته شده این بخش در ایران را به سه گونه کاهش داد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

645 - بررسی تطبیقی معاونت در جرم از طریق ترک فعل در سامانه‌ی حقوقی ایران و انگلستان.
امیر محمّدکریمی سیددرید موسوی‌مجاب اسماعیل آقابابائی‌بنی

آنچه پس از بررسی رفتار مجرمانه در خصوص وقوع معاونت در جرم با آن مواجه می‌شویم، پاسخ به این پرسش است که آیا ترک فعل نیز می‌تواند عنصر رفتار مجرمانه در معاونت در جرم را تشکیل دهد؟ پس از کنکاش در این زمینه، درمی‌یابیم که آرای حقوقدانان و فقها در این زمینه یکسان نیست. اغلب چکیده کامل

آنچه پس از بررسی رفتار مجرمانه در خصوص وقوع معاونت در جرم با آن مواجه می‌شویم، پاسخ به این پرسش است که آیا ترک فعل نیز می‌تواند عنصر رفتار مجرمانه در معاونت در جرم را تشکیل دهد؟ پس از کنکاش در این زمینه، درمی‌یابیم که آرای حقوقدانان و فقها در این زمینه یکسان نیست. اغلب حقوقدانان و فقها عنصر رفتار مجرمانه در معاونت در جرم را تنها از طریق فعل مثبت قابل تحقق می‌دانند؛ اما برخی از ایشان قائل به تحقق این امر با ترک فعل نیز هستند. قانونگذار نیز با تصویب مواد متعددی در زمینه‌ی ترک فعل، معاونت از طریق ترک فعل را مورد پذیرش قرار داده است. ‌رویه‌ی قضایی نیز در عمل این موضوع را پذیرفته است. در این زمینه باید اذعان کرد، مطرح نبودن مسأله‌ی ترک فعل میان برخی از فقها را نمی‌توان به معنای نپذیرفتن آن دانست؛ بنابراین هرچند تحقق معاونت در جرم در بسیاری از موارد مستلزم اعمال مثبت است، ولی این امر نمی‌تواند در تمام موارد صادق باشد. ضمناً پس از بررسی نظام حقوقی انگلستان در خصوص تحقق ترک فعل به عنوان عنصر رفتار مجرمانه در معاونت در جرم، درمی‌یابیم که در این کشور، این موضوع با شرایطی مورد پذیرش قرار گرفته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

646 - نگاهی به مفهوم تجارت در عقد مضاربه
سید مهدی میرداداشی کاری مهدی عزیزی

با وجود تکلیف مضارب به انجام تجارت با سرمایه، مقنن منظور خود از تجارت را در هیچ کدام از مواد مربوطه(مواد 546، 551، 552، 553، 555، 557 و 558 قانون مدنی) به طور صریح بیان نکرده و با توجه به اینکه شناخت مفهوم تجارت در تبیین قلمرو عقد مضاربه موثر است، پرسشی که در این زمینه چکیده کامل

با وجود تکلیف مضارب به انجام تجارت با سرمایه، مقنن منظور خود از تجارت را در هیچ کدام از مواد مربوطه(مواد 546، 551، 552، 553، 555، 557 و 558 قانون مدنی) به طور صریح بیان نکرده و با توجه به اینکه شناخت مفهوم تجارت در تبیین قلمرو عقد مضاربه موثر است، پرسشی که در این زمینه مطرح می گردد این است که مراد از تجارت در مواد فوق چیست؟ در این راستا، هدف پژوهش حاضر بررسی مفهوم تجارت در عقد مضاربه است. روش پژوهش توصیفی تحلیلی بوده و نتایج نشان داد که برخلاف نظر برخی از نویسندگان حقوقی، اراده عامل در مضاربه، به هنگام انتخاب نوع تجارت، محدود و محصور به اعمال موضوع ماده 2 قانون تجارت نیست و عامل در قراض، می تواند علاوه بر اموری مانند تاسیس انبارهای عمومی و معاملات موضوع ماده 5 قانون تملک آپارتمان ها مصوب 1343 که خارج از ماده 2 قانون تجارت در زمره اعمال تجاری ذاتی قلمداد شده اند، حتی اعمالی مانند مبادرت به خرید و فروش اموال غیرمنقول را نیز که عرفا تجاری قلمداد می گردد، به عنوان تجارت برگزیند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

647 - خسارت معنوی ناشی از نقض قرارداد در فقه، حقوق ایران و حقوق انگلیس
فاطمه نخعی فریبا سنجری مقدم

هدف پژوهش حاضر بررسی خسارت معنوی ناشی از نقض قرارداد در فقه، حقوق ایران و حقوق انگلیس است. روش پژوهش توصیفی – تحلیلی بوده و نتایج در خصوص اینکه چرا مطالبه خسارت معنوی در حقوق ایران هنوز جایگاه خود را نیافته، حاکی از آن است که عامه مردم هیچ‌گونه اطلاعی نسبت به چنین چکیده کامل

هدف پژوهش حاضر بررسی خسارت معنوی ناشی از نقض قرارداد در فقه، حقوق ایران و حقوق انگلیس است. روش پژوهش توصیفی – تحلیلی بوده و نتایج در خصوص اینکه چرا مطالبه خسارت معنوی در حقوق ایران هنوز جایگاه خود را نیافته، حاکی از آن است که عامه مردم هیچ‌گونه اطلاعی نسبت به چنین خسارتی که ناشی از حقوق شهروندی آن‌هاست ندارند و نباید انتظار مطالبه خسارت معنوی از جانب آنان داشته باشیم. ضعف عمده متوجه جامعه نخبگان حقوقی، وکلا و قضات است که در عملیاتی کردن مطالبه خسارت معنوی در مرحله اول و طرح دعاوی مطالبه خسارت معنوی ناشی از نقض قرارداد در مرحله دوم، گام مثبتی را برنداشته‌اند و سیستم حقوقی ایران علی‌رغم مبانی قانونی و فقهی روی خوشی برای صدور رأی به چنین دعاوی نشان نمی‌دهند. اگرچه جبران و ارزیابی خسارت معنوی امری دشوار است، ولی زمانی که رویکرد نظام قضایی بر این باشد که این نوع خسارت بدون جبران نباشد، تعیین معیار و ملاک معین برای ارزیابی نسبی آن ضرورت دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

648 - تبیین ماهیت ربا در فقه و نظام حقوقی ایران و راه‌های پیشگیری از آن
افسانه امینی خواه طیبه عارف نیا

یکی از اعمال ناپسند اجتماعی و اقتصادی که امروزه تمام جوامع گریبان گیر کرده، مسئله ربا و رباخواری است. بحث ربا، موضوعی فقهی، حقوقی، اقتصادی و جرم شناختی است، بدین جهت پس از تعریف و واکاوی تاریخ مختصری از ربا، حرمت و فلسفه تحریم آن در کتاب و سنت تبیین شده و با هدف مرور مب چکیده کامل

یکی از اعمال ناپسند اجتماعی و اقتصادی که امروزه تمام جوامع گریبان گیر کرده، مسئله ربا و رباخواری است. بحث ربا، موضوعی فقهی، حقوقی، اقتصادی و جرم شناختی است، بدین جهت پس از تعریف و واکاوی تاریخ مختصری از ربا، حرمت و فلسفه تحریم آن در کتاب و سنت تبیین شده و با هدف مرور مبانی تحریم و جرم انگاری ربا، به بینش فقهی فقهای اسلام در باب تحریم ربا در عصر حاضر پرداخته شده است. باتوجه‌به شرایط اقتصادی کنونی ازجمله گسترش مبادلات تجاری بین کشورهای مختلف، رشد مفاهیمی مانند خسارت تأخیر تأدیه، افزایش تورم و قابل محاسبه بودن آن و ایجاد موسسه های مالی و اعتباری جدید مثل بانک ها و ارائه انواع تسهیلات به مردم، ابعاد و گستره تازه ای یافته است. بر این اساس، واکاوی در مبانی حرمت و جرم انگاری ربا در پرتو آموزه های دینی و بینش فقهی فقها، حقوقدانان و اقتصاددانان معاصر برای جهت صحیح دادن بر متولیان سیاست جنایی ایران در حوزه اقتصاد که مبتنی بر منع ربا می باشد، کاملاً ضروری است. همچنین به منظور روشن شدن بیشتر موضوع، نمونه ای از آراء قطعیت یافته محاکم قضائی در خصوص ربا ارائه شده است. در پژوهش حاضر به تبیین ماهیت ربا در فقه و نظام حقوقی ایران و همچنین راه های پیشگیری از آن پرداخته شده است. روش این تحقیق، کتابخانه ای و ابزار مورد استفاده برای جمع آوری اطلاعات، آرای فقهای اسلامی، قانون مجازات اسلامی و همچنین قوانین مرتبط با بانکداری بدون ربا می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

649 - بررسی تطبیقی موانع اجرای عین تعهد در فقه، حقوق ایران و انگلیس
محمدرضا اشتری حسن پاشازاده سلمان ولی زاده

هدف پژوهش حاضر بررسی تطبیقی موانع اجرای عین تعهد در فقه، حقوق ایران و انگلیس است. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده و نتایج نشان داد که هر دو نظریه از جهتی قابل ایراد و اشکال است: الزام به اجرای عین تعهد اگرچه با هدف اصلی و نهایی طرفین و جوهره قرارداد و اصل لزوم پایبندی به چکیده کامل

هدف پژوهش حاضر بررسی تطبیقی موانع اجرای عین تعهد در فقه، حقوق ایران و انگلیس است. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده و نتایج نشان داد که هر دو نظریه از جهتی قابل ایراد و اشکال است: الزام به اجرای عین تعهد اگرچه با هدف اصلی و نهایی طرفین و جوهره قرارداد و اصل لزوم پایبندی به مفاد قرارداد منطبق است، ولیکن در صورت عدم ایفای تعهد به وسیله متعهد، الزام قانونی متعهد له بر پیمودن راه اجبار و منع از توسل به دیگر روش‌های جبران خسارت در بسیاری از موارد باعث اتلاف وقت، صرف هزینه سنگین و عدم جبران مناسب خسارت ناشی از نقض قرارداد به دلیل طولانی شدن روند دادرسی و از دست رفتن مطلوبیت قرارداد می‌گردد که مورد خواست مشترک و انتظار اولیه دو طرف نبوده و برخلاف اصل حسن نیّت بوده و لزوم پایبندی به قرارداد تا جایی است که از هدف اصلی اولیه خارج نشود. از سویی اصالت بخشیدن به دیگر روش‌های مقابله با نقض قرارداد و جبران خسارت و عدم پذیرش روش اجبار به انجام موضوع تعهد به عنوان اصل و قاعده اولیه و استثنایی تلقی نمودن آن، اگرچه در خیلی از موارد با سهولت و سرعت بیشتر و هزینه کمتر متعهد له را به هدف ثانویه خود یعنی جبران خسارت ناشی از نقض قرارداد می‌رساند، ولیکن با روح قرارداد و هدف اولیه که اجرای عین تعهد است، مغایرت دارد و در مواردی انجام عین تعهد بهترین و مناسب‌ترین روش تأمین منافع قراردادی متعهد له است. بر این اساس جمع دو نظریه به این است که در صورت تخلف و نقض قرارداد به جای الزام قانونی متعهد له به برگزیدن راه اجبار متعهد به اجرای عین تعهد و یا سد نمودن این راه و بسنده کردن به مطالبه خسارت یا دیگر روش‌های جبران، متعهد له از حق انتخاب اجرای عین تعهد یا مطالبه جبران خسارت به یکی از روش‌های مناسب به موازات برخوردار باشد تا در صورت امکان و نبود مانع و لحاظ صرفه و صلاح خود حق اجبار و الزام متعهد را به انجام عین موضوع داشته و دادگاه مکلف به رسیدگی باشد و چنانچه به دلیل عدم امکان اجبار، وجود مانع، بیم طولانی شدن فرآیند رسیدگی و اتلاف وقت و افزایش هزینه، از اجرای عین تعهد صرف‌نظر و قرارداد را فسخ و مطالبه خسارت نماید، دادگاه این خواسته را مورد رسیدگی قرار دهد و ضمن تنفیذ فسخ، متعهد را محکوم به جبران خسارت وارده کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

650 - بررسی فقهی و رویه حقوقی طلاق اقلیت‌های دینی- مذهبی مقیم کشور با تکیه بر آرای محاکم
معصومه شیخ نیا رسول ابافت

هدف پژوهش حاضر بررسی فقهی و رویه حقوقی طلاق اقلیت‌های دینی- مذهبی مقیم کشور با تکیه بر آرای محاکم است. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده و نتایج نشان داد که فقه اسلامی براساس قواعد ابرام و الزام، احترام اقلیت‌های مقیم کشور را لازم شمرده و آنها را در احوال شخصیه خود مختار می چکیده کامل

هدف پژوهش حاضر بررسی فقهی و رویه حقوقی طلاق اقلیت‌های دینی- مذهبی مقیم کشور با تکیه بر آرای محاکم است. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده و نتایج نشان داد که فقه اسلامی براساس قواعد ابرام و الزام، احترام اقلیت‌های مقیم کشور را لازم شمرده و آنها را در احوال شخصیه خود مختار می داند. اقلیت های رسمی کشور دارای انجمن‌هایی هستند که کاملاً مطابق شرع خود نسبت به اجرای طلاق اقدام می‌کنند. ازدواج‌های مختلط در حین طلاق پیچیدگی خاص خود را داشته و به‌صورت کلی ازدواج زن مسلمان با مرد غیرمسلمان باطل بوده و رسمیت ندارد. ازدواج مرد مسلمان با زن غیرمسلمان نیز مشروط به اسلام آوردن زن است و به همین جهت دادگاه‌های عمومی صلاحیت رسیدگی به مسئله را دارند، اما اگر خروج از اسلام به‌واسطه ازدواج صورت گیرد، مسئله ارتداد مطرح است که مهم تر از رسیدگی به طلاق می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

651 - تبیین فقهی و حقوقی داوری در اسلام و تطبیق آن با داوری در غرب (فرانسه)
منصور صفری مقدم امیر ملا محمدعلی محمود قیوم زاده

هدف پژوهش حاضر مقایسه تطبیقی داوری درفقه اسلام با داوری در غرب و فرانسه می‌باشد. نهاد داوری در فقه اسلام به استناد منابع فقهی (قرآن، سنت، اجماع، عقل) تحت عنوان حکمیت مطرح شده است. روش پژوهش توصیفی-تحلیلی بوده و نتایج نشان داد که مفهوم داوری در نظم حقوقی کنونی منطبق بر م چکیده کامل

هدف پژوهش حاضر مقایسه تطبیقی داوری درفقه اسلام با داوری در غرب و فرانسه می‌باشد. نهاد داوری در فقه اسلام به استناد منابع فقهی (قرآن، سنت، اجماع، عقل) تحت عنوان حکمیت مطرح شده است. روش پژوهش توصیفی-تحلیلی بوده و نتایج نشان داد که مفهوم داوری در نظم حقوقی کنونی منطبق بر مفهوم قاضی تحکیم در فقه است. حقوقدانان مسلمان بر این عقیده‌اند که نظام داوری و دادرسی اسلام با جامعیتی تمام توانسته در خصوص تمام اعمال و رفتار بشر با ایجاد قوانین دقیقی که براساس فطرت بشر بنا نهاده شده است، راه‌های منطقی و اصولی ایجاد نماید، در حالی‌که در نظام داوری و حقوقی غرب اینگونه عمل نشده است. فلسفه تحقق و وضع داوری در شریعت و حقوق اسلام و مطابقت آن در حقوق غرب و بین‌الملل (فرانسه) این است که این نهاد حقوقی مدنی بتواند بدون تشریفات اداری و دادرسی محض و فارغ از هرگونه اجبار حقوقی و قضائی و صرف وقت و زمان طولانی، در راستای حل منازعات و فصل خصومت‌های خصوصی، ملی و بین‌المللی در سایه رضایت طرفین یا افراد ذی‌نفع یک قرارداد یا کنوانسیون یا حتی خانواده و غیره، برآید و منشاء آثار شود. حال آثاری که از این عمل حقوقی محقق می‌شود، به‌مثابه شرایط ضمن عقد محسوب می‌گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

652 - تعیین فراوانی آللی و ژنوتیپی ژن DDX25 در اقوام مختلف ایرانی
شراره حسین زاده کاشانی الهام سیاسی تربتی پرویز پاکزاد

چکیده: زمینه و هدف: ژن DDX25 بر روی کروموزوم q24 11مستقر میباشد، 14 اگزون دارد و برای عملکرد بیضه ها و اسپرماتوژنز موثر است.فراوانی آللی ژن DDX25 در هر جمعیت ممکن است متفاوت باشد.این تفاوت میتواند در اثر فشارهای عوامل محیطی و جغرافیایی مناطق گوناگون باشد. این ژن اثراتی چکیده کامل

چکیده: زمینه و هدف: ژن DDX25 بر روی کروموزوم q24 11مستقر میباشد، 14 اگزون دارد و برای عملکرد بیضه ها و اسپرماتوژنز موثر است.فراوانی آللی ژن DDX25 در هر جمعیت ممکن است متفاوت باشد.این تفاوت میتواند در اثر فشارهای عوامل محیطی و جغرافیایی مناطق گوناگون باشد. این ژن اثراتی در روند گامتوژنز ایفا می کند واز آنجا که در کشور ایران توجه کمتری به این مساله و زمینه های علمی آن شده است، این تحقیق به بررسی فراوانی ژنوتیپی ژن DDX25 در هفت قوم فارس،کرد،ترک،بلوچ،گیلکی،عرب،افغان پرداخته است. روش بررسی:در این طرح تعداد افراد بررسی شده 180 نفر می باشد. نمونه DNA افراد به روش خارج سازی نمکی انجام شده ، با استفاده از PCR قطعه ژن مورد نظر در SNP مربوطه تکثیر یافته ، سپس با استفاده از روش RFLP و آنزیم تحدیدی Ase-I،محصول PCR برش خورده و قطعات حاصله با استفاده از الکتروفورز بررسی شده اند. یافته ها: در محاسبه ی درصد فراوانی ژنوتیپ ها،22/77 درصد جمعیت دارای ژنوتیپ GG،11/6 درصد ژنوتیپ TT و 66/16 درصد از افراد ژنوتیپ GT بودند. فراوانی آلل G برابر با 0.855 و برای آلل T برابر با 0.145 بودند. نتیجه گیری:طبق محاسبات صورت گرفته توسط آزمون کای دو و p value:0.48 در جمعیت مورد مطالعه بین اقوام فارس،کرد،،ترک،بلوچ،گیلکی،عرب وافغان و ژنوتیپ ها اختلاف معناداری وجود نداشت و جمعیت نیز در تعادل هاردی واینبرگ نبود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

653 - شناسایی مکان‌‌های ژنی مرتبط با تحمّل به تنش خشکی در لاین‌‌های نوترکیب برنج ایرانی
فاطمه امیرکلایی حسین صبوری لیلا اهنگر مهدی زارعی حسین حسینی مقدم

هدف: این پژوهش با هدف شناسایی نشانگرهای پیوسته با ژن‌‌های کنترل‌‌کننده تحمّل به خشکی با استفاده از لاین‌های نوترکیب برنج انجام شد. مواد و روش‌ها: 99 لاین نوترکیب نسل هشتم حاصل از تلاقی ارقام برنج طارم محلی × خزر در گلدانه‌‌های 5 کیلوگرمی کشت شدند. وزن دانه و خوشه، چکیده کامل

هدف: این پژوهش با هدف شناسایی نشانگرهای پیوسته با ژن‌‌های کنترل‌‌کننده تحمّل به خشکی با استفاده از لاین‌های نوترکیب برنج انجام شد. مواد و روش‌ها: 99 لاین نوترکیب نسل هشتم حاصل از تلاقی ارقام برنج طارم محلی × خزر در گلدانه‌‌های 5 کیلوگرمی کشت شدند. وزن دانه و خوشه، طول خوشه، تعداد خوشه بارور و نابارور، تعداد خوشه‌‌چه اولیه، طول، عرض و تعداد روزنه، وزن، حجم و طول ریشه ثبت شد. برای تهیه نقشه ژنتیکی از 65 نشانگر SSR و 12 نشانگر ISSR (با 44 آلل چند شکل) و 5 نشانگر iPBS (با 22 آلل چند شکل) و 2 نشانگر IRAP (با 8 آلل چند شکل) استفاده گردید. یافته‌ها: نشانگرهای مورد استفاده 12 کروموزوم و 4/1047 سانتی‌مورگان از ژنوم برنج را پوشش دادند. به ترتیب هفت و یازده QTL برای صفات در شرایط تنش خشکی و غرقاب مکان‌‌یابی شدند. QTLهای مربوط به تعداد خوشه نابارور و وزن خوشه در شرایط تنش خشکی در فاصله نشانگری ISSR57-6-ISSR58-2 روی کروموزوم 1 همپوشانی داشتند. همچنین از بین QTLهای یافت شده در شرایط غرقاب دو QTL مربوط به تعداد خوشه‌‌چه اولیه و وزن خوشه روی کروموزوم 5 در فاصله نشانگری IRAP30-1 - ISSR2-1 هم‌مکانی نشان دادند. با توجه به اینکه qFGW-5، qPB-5، qSWD-5، qPLD-8، qFCN-3 و qSP-7a درصد قابل توجیهی از تغییرات را توجیه نمودند، بعد از تعییین اعتبار می‌‌توان از آن‌‌ها در برنامه‌‌های انتخاب به کمک نشانگر استفاده نمود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

654 - مقایسه مواد زیست فعال و ساختمان تشریحی شاتره ایرانی (Fumaria vaillantii Loise) و شاتره بی‌کاسبرگ (F. asepala Boiss)
منیر محسنی عذرا عطایی عظیمی بابک دلنواز هاشملویان

هدف: شاتره ایرانی (Fumaria vaillantii) و شاتره بی‌کاسبرگ (F. asepala) دو گیاه علفی یکساله هستند که در اجتماعات گیاهی، جدا یا کنار هم می‌رویند. هدف این پژوهش مقایسه ترکیبات بیوشیمی و ساختمان تشریحی این دو گونه در جهت تعیین نزدیکی خواص دارویی آن‌ها بود. مواد و روش‌ها: گو چکیده کامل

هدف: شاتره ایرانی (Fumaria vaillantii) و شاتره بی‌کاسبرگ (F. asepala) دو گیاه علفی یکساله هستند که در اجتماعات گیاهی، جدا یا کنار هم می‌رویند. هدف این پژوهش مقایسه ترکیبات بیوشیمی و ساختمان تشریحی این دو گونه در جهت تعیین نزدیکی خواص دارویی آن‌ها بود. مواد و روش‌ها: گونه گیاهی مورد مطالعه در اردیبهشت 1398، از بخش مرکزی ساوه جمع‌آوری شدند. برای مقایسه ارزش دارویی برخی از ویژگی‌های دو شاتره شامل مواد مؤثره و ساختمان تشریحی برگ، ساقه، ریشه و میوه با هم مقایسه گردید. میزان لیپید، پروتئین، مواد آلی، قند، فنل، آلکالوئید، انواع کلروفیل، مواد معدنی و فعالیت پراکسیداز با روش‌های کالریمتری، اسپکتروفتومتری و کروماتوگرافی لایه نازک، شناسایی و اندازه‌گیری شدند. ساختمان تشریحی با تهیه برش‌های عرضی، رنگ‌آمیز با آبی متیلن و کارمن زاجی و مطالعه با میکروسکوپ نوری انجام گرفت. یافته‌ها: اختلاف محتوای لیپید، پروتئین، کلروفیل a و مواد معدنی ساقه، فنل ریشه، آلکالوئید میوه، قند و کلروفیل b، دو گونه معنی‌دار بوده، ولی اختلاف ترکیبات اندام‌های دیگر معنی‌دار نبود. فعالیت پراکسیداز و تعداد ترکیبات فنلی اندام‌های دو گونه اختلاف معنی‌داری داشتند. اسیدهای چرب تقریباً در همه اندام‌ها به جز ساقه شاتره بی‌کاسبرگ مشابه بود. ساختمان تشریحی دو شاتره نیز کاملاً مشابه بود. نتیجه‌گیری: یافته‌های این پژوهش نشان داد که شاتره ایرانی و بی‌کاسبرگ سرشار از مواد مؤثره و ساختمان تشریحی تقریباً مشابه هستند. این نتیجه نشان‌دهنده یکسان بودن ارزش دارویی آن‌ها است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

655 - مزایا و نواقص پدافند غیرعامل جمهوری اسلامی ایران
محمدتقی روستایی رضا دلاوری

دفاع در برابر خطر، پیشینه ای به بلندای تاریخ بشریت دارد. امروزه با وجود تهدیدات متنوع، دست یابی به راهبردهای دفاعی مطمئن و کارآمد در عرصه امنیت ملی به یکی از مهم ترین اهداف کشورهای در معرض خطر تبدیل شده است. جمهوری اسلامی ایران که با انواع تهدیدات داخلی و خارجی روبروست، چکیده کامل

دفاع در برابر خطر، پیشینه ای به بلندای تاریخ بشریت دارد. امروزه با وجود تهدیدات متنوع، دست یابی به راهبردهای دفاعی مطمئن و کارآمد در عرصه امنیت ملی به یکی از مهم ترین اهداف کشورهای در معرض خطر تبدیل شده است. جمهوری اسلامی ایران که با انواع تهدیدات داخلی و خارجی روبروست، در کنار توجه به دفاع عامل، به بُعد پدافند غیرعامل نیز اهتمام ویژه دارد. نکته قابل تأمل در این عرصه، آثار و پیامدهای دفاع غیرعامل و نواقص موجود در مسیر پیاده سازی آن در کشور ایران است. لذا سوال این پژوهش این گونه است: مهم ترین مزایا و نواقص پدافند غیرعامل در جمهوری اسلامی ایران چیست؟ با بررسی های به عمل آمده به روش توصیفی ـ تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه ای و اینترنتی، می توان گفت افزایش هزینه نظامی کشور مهاجم و کاهش یا جلوگیری از وارد آمدن خسارت به کشور ایران و در نتیجه تقویت نیروی بازدارندگی بشردوستانه به عنوان مهم ترین مزایای ایجاد و اجرای پدافند غیرعامل و همچنین فقدان یک استراتژی بلندمدت برای اجرای پدافند غیرعامل و کمبود منابع مالی و تجهیزات نسبت به دشمنان در کشور ایران به عنوان مهم ترین نواقص این طرح شناخته می شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

656 - مقایسه سیستم آموزشی(مهارتی) جمهوری اسلامی ایران با ژاپن از منظ رسیاستگذاری آموزشی
مهدی عسکری محمدحسن الهی منش رضا پریزاد

آموزشهای مهارتی کلید توسعه پایدار در هر کشور است و در حال حاضر اهمیت خاص آن بر کسی غامض و پنهان نیست . ما در این پژوهش تلاش نمودیم تا با روش علمی این مساله را مورد توصیف،تبیین و تجزیه علمی قرار دهیم. با توجه به اینکه سوال تحقیق ما در ارتباط با، مقایسه سیاستگذاری آموزش م چکیده کامل

آموزشهای مهارتی کلید توسعه پایدار در هر کشور است و در حال حاضر اهمیت خاص آن بر کسی غامض و پنهان نیست . ما در این پژوهش تلاش نمودیم تا با روش علمی این مساله را مورد توصیف،تبیین و تجزیه علمی قرار دهیم. با توجه به اینکه سوال تحقیق ما در ارتباط با، مقایسه سیاستگذاری آموزش مهارتی جمهوری اسلامی ایران و ژاپن بوده و دلایل ناکارآمدی آموزش مهارتی در ایران لذا هرچند روشهای و مدلهای گوناگونی در خصوص این پژوهش در سطح گسترده مطرح است؛ولیکن فرض نمودیم روش شش مرحله فلیپس بهترین و منطبق ترین روش است.بدین معنا که روندی معنا دار و نظامند از آموزش تطبیقی رابیان نمائیم، تا بتوانیم الزامات تحلیل مفهومی درست از یک مساله، جدا سازی متغیرهای تحت بررسی، توسعه فرضیه، بررسی مجدد تحلیل مفهومی بر اساس یافته ها و نیز بررسی قابلیت تعمیم پذیری یافته ها را به طور روشمند بررسی نمائیم.ازنتایج بدست آمده در این پژوهش هماهنگ کردن باآموزشهای رسمی و غیررسمی، دارای نظام پادشاهی و ارباب – رعیتی، شروع اصلاحات آموزشی در یک دوره تاریخی(میجی،امیر کبیر) ، و بازار محور بودن،انعطاف پذیر بودن،هدفمند بودن ،بهرور بودن و هماهنگی بخش خصوص و دولتی و وجود نهاد سیاستگذاری مستقل و کارامد از نقاط افتراق ایران و ژاپن می باشد. این پژوهش از روش توصیفی- تحلیلی با رویکرد تطبیقی می باشد پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

657 - جایگاه هویت ملی در ایران نگاهی به تطور تاریخی، الگوها و سیاست‌های هویت ملی
فرشید دیلمقانی محمدعلی قاسمی ترکی

هؤیت ملی ایرانیان به عنوان ما حاصل خودآگاهی نسبت به انباشتی تاریخی از تجربه‌های فرهنگی، سیاسی و اقتصادی، سرزمینی بنام ایران، مانند سایر کشورهای جهان، پدیده‌ای مدرن است که به تدریج بعد از ارتباط ایران با غرب به ویژه بعد از شکست‌های متعدد از روس‌ها و اعزام نخبگان ایرانی و چکیده کامل

هؤیت ملی ایرانیان به عنوان ما حاصل خودآگاهی نسبت به انباشتی تاریخی از تجربه‌های فرهنگی، سیاسی و اقتصادی، سرزمینی بنام ایران، مانند سایر کشورهای جهان، پدیده‌ای مدرن است که به تدریج بعد از ارتباط ایران با غرب به ویژه بعد از شکست‌های متعدد از روس‌ها و اعزام نخبگان ایرانی و پیدایی مشکله هؤیت در نزد این افراد، در ایران پدیدار گردید. پژوهش حاضر با روش توصیفی– تحلیلی و با رویکردی تاریخی و بهره‌گیری از ابزار کتابخانه‌ای و اینترنتی به بررسی مسائل هؤیتی در ایران قبل از 1320 می‌پردازد. فرضیه پژوهش عبارتست از اینکه علی‌رغم کهن بودن تمدن ایران و حس وطن دوستی که در مقیاس‌های مختلف در طول تاریخ در برخی از ایرانیان وجود داشته است اما هؤیت ملی مانند کشورهای دیگر پدیده‌ای مدرن محسوب می‌شود و در ایران، تاریخ آن به دوران مشروطه بر می‌گردد و آنچه بیش از آن در ایران وجود داشته است، هؤیت اجتماعی- فرهنگی بوده است. بررسی تطور تاریخی هؤیت ملی در ایران از زمان مشروطه نشان دهنده مطرح شدن الگوهای هؤیتی غربگرایانه و باستان‌گرایانه در دورهای قبل از 1320 می‌باشد. کلیــد واژه: هؤیت ملی، سیاستـگذار هؤیتی، ایران، اسلام، ناسیونالیسم، روشنفکر. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

658 - بررسی مواضع روسیه در قبال سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران از سال 84 تا 94 با تأکید بر پرونده هسته ای ایران
پیروز هاشم پور

بدنبال پیروزی انقلاب اسلامی ایران و به تبع آن فروپاشی شوروی سوسیالیستی ، علی رغم تغییر موقتی مواضع و دیدگاه های جمهوری اسلامی ایران، باز هم روسیه جایگاه خود را حفظ نمود. و بدنبال آغاز مناقشه هسته ای ایران و مخالفت دول غربی و آمریکا با گسترش آن، روسیه بعنوان عضوی از شورا چکیده کامل

بدنبال پیروزی انقلاب اسلامی ایران و به تبع آن فروپاشی شوروی سوسیالیستی ، علی رغم تغییر موقتی مواضع و دیدگاه های جمهوری اسلامی ایران، باز هم روسیه جایگاه خود را حفظ نمود. و بدنبال آغاز مناقشه هسته ای ایران و مخالفت دول غربی و آمریکا با گسترش آن، روسیه بعنوان عضوی از شورای امنیت مواضع گوناگونی از خود به نمایش گذاشته است. با استفاده از روش توصیفی – تحلیلی و شیوه تحقیق کتابخانه ای به دنبال پاسخ به این سوال اصلی هستیم که مواضع و دیدگاههای سیاست خارجی روسیه در قبال پرونده هسته ای ایران از ابتدا تا اختتام چه بوده است؟ و در پاسخ باید گفت روسیه با نگاه ابزاری و منفعت محور در سیاست خارجی اش نسبت به ایران سیاست عمل گرایی مبتنی بر فرصت طلبی راهبردی موضع خاکستری در قبال پرونده هسته ای همگامی با غرب و رای مثبت به قطعنامه های شش گانه شورای امنیت مخالفت شدید با پیوستن ایران به کشورهای عضو کلوپ هسته ای و تهدید علیه مسلمانان آسیای مرکزی استفاده از کارت ایران جهت بازی و گرفتن امتیاز از غرب در قبال بحران اوکراین و تحریم های صادره علیه روسیه و مطرح نمودن خود بعنوان بازیگر مهم و تصمیم گیر در خاورمیانه طولانی کردن پرونده هسته ای و فروش تسلیحات نظامی خود به ایران در واقع بهترین استفاده را از این قضیه برده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

659 - استعمار،سیاست و دنیای اسلام در عصر مشروطیت
مرتضی شیرودی

چکیده بی شک بخشی از دلایل وقوع انقلاب مشروطه را باید در خارج از مرزهای ایران جستجو کرد.در این زمینه،استعمار اروپایی عامل مهمی بود اما استعمار،فقط مسأله ایران و ایرانیان نبود بلکه استعمار را باید پدیده کلانی دانست که همه کشورهای اسلامی را در بر گرفت اما آنچه پیوند استعما چکیده کامل

چکیده بی شک بخشی از دلایل وقوع انقلاب مشروطه را باید در خارج از مرزهای ایران جستجو کرد.در این زمینه،استعمار اروپایی عامل مهمی بود اما استعمار،فقط مسأله ایران و ایرانیان نبود بلکه استعمار را باید پدیده کلانی دانست که همه کشورهای اسلامی را در بر گرفت اما آنچه پیوند استعمار با جهان اسلام را پررنگ تر می کرد،ویژگی ها یا همان ناتوانی های سیاسی کشورهای اسلامی بود که راه را برای استعمارگران گشود و این گشودگی بیش از این که هدفش ایران باشد،جهان اسلام بود که منجر به حوادث بسیاری از جمله مشروطه در ایران و فروپاشی خلافت در عثمانی شد از این رو،بررسی چیستی رابطه استعمار،سیاست و وضع دنیای اسلام در دوره مشروطه از یک سو سئوال نوشتار حاضر و از دیگر سو، ارائه پاسخ به آن هدف مقاله حاضر به شمار می رود که به روشی توصیفی دستیابی به آن دنبال می شود. واژگان کلیدی:استعمار،سیاست، دنیای اسلام، مشروطیت و ایران پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

660 - جایگاه منابع انرژی خاورمیانه در راهبرد سیاست خارجی چین در دوران پسا جنگ سرد (مطالعه موردی ایران و عربستان سعودی)
محمدرضا آدابی داوود کیانی ماشالله حیدرپور

منطقه خاورمیانه از مناطق پُراهمیت جهان است که از زمان های بسیار دور مورد توجه قدرتهای جهان بوده است. ویژگی بارز این منطقه برخورداری از ذخائر بزرگ نفت و گاز است. اما موضوعی که در سده بیستویکم پُررنگ شده است، خیزش چین و تلاش این کشور آسیایی پس از گذراندن دوره اصلاحات برای چکیده کامل

منطقه خاورمیانه از مناطق پُراهمیت جهان است که از زمان های بسیار دور مورد توجه قدرتهای جهان بوده است. ویژگی بارز این منطقه برخورداری از ذخائر بزرگ نفت و گاز است. اما موضوعی که در سده بیستویکم پُررنگ شده است، خیزش چین و تلاش این کشور آسیایی پس از گذراندن دوره اصلاحات برای حضور پویا و مؤثر در مناطق استراتژیک جهان از جمله خاورمیانه است و چون این کشور برای رشد اقتصادی خود به منابع انرژی این منطقه نیازمند است، میکوشد از راههای گوناگون از جمله برقراری روابط گسترده با کشورهای این منطقه نفوذ خود را در آن افزایش دهد. براین‌اساس، پژوهش حاضر در صدد پاسخ به این پرسش میباشد که چرا در چند دهه گذشته روند حضور چین در خاورمیانه بیشتر شده است؟ مقاله پیش روی که بر روش توصیفی- تحلیلی و مبتنی بر چارچوب نظری وابستگی متقابل پیچیده استوار است، این فرضیه را در پاسخ به سؤال اصلی خود مورد آزمون قرار داده است که: افزایش اتکا اقتصاد چین به واردات سوخت‌های فسیلی بدلیل نیاز روزافزون این کشور به انرژی خاورمیانه در جهت توسعه اقتصادی و صنعتی؛ متغیر اصلی تحول تدریجی سیاست چین در قبال خاورمیانه بالاخص با دو کشور غنی و سرشار از انرژی ایران و عربستان سعودی، از اصل عدم مداخله به سیاست گسترش تعاملات اقتصادی- سیاسی می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

661 - فرهنگ سیاسی و دشواری‌های تحکیم دموکراسی در کره‌ جنوبی و ایران
دال سیونگ یو

این نوشته نگاهی تطبیقی به نقش فرهنگ سیاسی در دشواری تحکیم دموکراسی در کره جنوبی و ایران است. بیش از سه دهه از زمانی می‌گذرد که جمهوری کره جنوبی و جمهوری اسلامی ایران به مرحله‌ی گذار به دموکراسی وارد شده‌اند. اما در هر دو کشور نهادینه شدن دموکراسی و تحکیم آن با دشواری‌ها چکیده کامل

این نوشته نگاهی تطبیقی به نقش فرهنگ سیاسی در دشواری تحکیم دموکراسی در کره جنوبی و ایران است. بیش از سه دهه از زمانی می‌گذرد که جمهوری کره جنوبی و جمهوری اسلامی ایران به مرحله‌ی گذار به دموکراسی وارد شده‌اند. اما در هر دو کشور نهادینه شدن دموکراسی و تحکیم آن با دشواری‌های گوناگونی روبه‌رو است. یکی از علت‌های مهمی که تحلیل‌گران برای این مشکل ذکر می‌کنند موانع ناشی از ارزش‌ها و ایستارهای فرهنگ سنتی رایج در میان شهروندان و نخبگان سیاسی این دو کشور است. پرسشی که در این مقاله مورد بررسی قرار گرفته است این است که عناصر مرتبط با باورها و نگرش‌های فرهنگی چه تأثیری می‌تواند بر مسیر تحکیم دموکراسی در دو کشور کره‌ی جنوبی و ایران داشته باشد؟ فرضیه‌ای که در رابطه با این پرسش مورد بررسی قرار گرفته است این است که بین باورها و نگرش‌های بازمانده از فرهنگ گذشته‌ی دو کشور کره جنوبی و ایران و دشواری‌های تثبیت و توسعه روحیه و رفتار دموکراتیک در میان مردم و نخبگان سیاسی این دو کشور رابطه‌ی حائز اهمیتی مشاهده می‌شود و می‌توان به نوعی همبستگی بین متغیرهای فرهنگی و رفتار ناهمخوان با موازین دموکراسی در این دو کشور حکم کرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

662 - واکاوی زمینه ها و ابعاد سیاست خارجی نوین عربستان در خاورمیانه
مهدی جاودانی مقدم حامد حریرفروش

چکیده تحولات خاورمیانه که در سال 2011 و از قیام مردمی کشور تونس آغاز و به سایر کشورهای منطقه تسری پیدا کرد باعث بروز تحولات شگرفی در ساختارهای سیاسی-اجتماعی برخی از کشورهای خاورمیانه گردید. در این میان، کشور عربستان سعودی که دارای نظام سنتی سلطنتی است خود را در معرض جدی چکیده کامل

چکیده تحولات خاورمیانه که در سال 2011 و از قیام مردمی کشور تونس آغاز و به سایر کشورهای منطقه تسری پیدا کرد باعث بروز تحولات شگرفی در ساختارهای سیاسی-اجتماعی برخی از کشورهای خاورمیانه گردید. در این میان، کشور عربستان سعودی که دارای نظام سنتی سلطنتی است خود را در معرض جدی آسیب این موج تحول خواهی در دو حوزه داخلی و خارجی دید. عربستان سعودی با توجه به رسالتی که برای خود به عنوان رهبر جهان اسلام تعریف کرده و همچنین برای تداوم و گسترش نفوذ خود در منطقه، واکنش جدید و متفاوتی در قبال تحولات خاورمیانه از خود بروز داد. این کشور که به اتخاذ سیاست محافظه کارانه در سیاست خارجی خود معروف بود با اتخاذ رویکرد تهاجمی سعی در حفظ منافع خود، گسترش نفوذ خود در منطقه و حفظ جایگاه خود به عنوان رهبر جهان اسلام کرده است. سوال اصلی این مقاله این است که مهم ترین متغیرهای موثر بر تغییر رویکرد محافظه کارانه به تهاجمی در سیاست خارجی عربستان کدامند؟ یافته های این پژوهش که با روش توصیفی-تحلیلی صورت گرفته است، نشان می دهد که تغییر نسل نخبگان حاکم، افول روابط آمریکا و عربستان در دوره اوباما، تضعیف هژمونی آمریکا و تغییر موازنه قوا در خاورمیانه پس از بهار عربی و تقویت قدرت ایران و محور مقاومت در منطقه، سیاست خارجی عربستان را به سمت رویکرد پیچیده تعامل و تقابل در راستای تقویت نقش و بسط نفوذ عربستان و مقابله با گسترش نفوذ ایران در منطقه هدایت کرده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

663 - واکاوی مبانی هویتی جریان های تکفیری و رویکرد آنها به جمهوری اسلامی ایران
توحید افضلی محمد طاهر افضلی

ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻭ ﺗﺤﻮﻻﺗﻲ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﻭﺍﺧﺮ ﺳﺪﻩ ﺑﻴﺴﺘﻢ ﺩﺭ ﺳﻄﺢ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﻭﻗﻮﻉ ﭘﻴﻮﺳﺖ ﻭ ﺗﻐﻴﻴﺮﺍﺗﻲ ﺩﺭ ﺳﻴﺎﺳﺖﮔﺬﺍﺭﻱﻫﺎ، ﻓﻨﺎﻭﺭﻱﻫﺎ و ﻓﺮﻭﭘﺎﺷﻲ مارکسیسم ﺑﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﺁﻣﺪ، ﺟﻨﺒﺶﻫﺎﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻧﻴﺰ ﺩﭼﺎﺭ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻭ ﺗﺤﻮﻻﺗﻲ ﺷﺪﻧﺪ. ﺑﺮﺧﻲ ﺍﺯ ﺟﻨﺒﺶﻫﺎﻱ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺩﺭ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﺍﻫﺪﺍﻑ، ﻣﻜﺎﻧﻴﺰﻡﻫﺎ، ﺳﺎﺯﻭﻛﺎﺭﻫﺎ، ﺷﻴﻮﻩﻫﺎ ﻭ ﺍﻟﮕﻮﻫﺎﻱ چکیده کامل

ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻭ ﺗﺤﻮﻻﺗﻲ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﻭﺍﺧﺮ ﺳﺪﻩ ﺑﻴﺴﺘﻢ ﺩﺭ ﺳﻄﺢ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﻭﻗﻮﻉ ﭘﻴﻮﺳﺖ ﻭ ﺗﻐﻴﻴﺮﺍﺗﻲ ﺩﺭ ﺳﻴﺎﺳﺖﮔﺬﺍﺭﻱﻫﺎ، ﻓﻨﺎﻭﺭﻱﻫﺎ و ﻓﺮﻭﭘﺎﺷﻲ مارکسیسم ﺑﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﺁﻣﺪ، ﺟﻨﺒﺶﻫﺎﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻧﻴﺰ ﺩﭼﺎﺭ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻭ ﺗﺤﻮﻻﺗﻲ ﺷﺪﻧﺪ. ﺑﺮﺧﻲ ﺍﺯ ﺟﻨﺒﺶﻫﺎﻱ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺩﺭ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﺍﻫﺪﺍﻑ، ﻣﻜﺎﻧﻴﺰﻡﻫﺎ، ﺳﺎﺯﻭﻛﺎﺭﻫﺎ، ﺷﻴﻮﻩﻫﺎ ﻭ ﺍﻟﮕﻮﻫﺎﻱ ﺭﻓﺘﺎﺭﻱ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﭘﻴﺪﺍ ﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﻳﺎ ﺟﻨﺒﺶﻫﺎﻱ ﻧﻮﻳﻨﻲ ﺩﺭ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ، ﺑﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﺁﻣﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺟﻨﺒﺶﻫﺎ ﺑﻪ ﻧﺎﻡ ﻧﻮﺑﻨﻴﺎﺩﮔﺮﺍﻳﻲ و جریان های سلفی ﻳﺎﺩ ﻣﻲﺷﻮﺩ.در این میان باید بین جنبش های اصیل اسلامی که در مبارزه با ضدارزش های غربی و مدرنیسم احیا گردیدند و در مقابل جنبش های سلفی و تکفیری که در دوران معاصر با رشدی قارچ گونه به اسلام هراسی و اسلام ستیزی دامن می زنند و آگاهانه تصویری موحش و غیر واقعی از دین مبین اسلام و مسلمانان ارائه می نمایند تمایز قائل گردید. ظهور و بروز جریان های سلفی گری و تروریستی در منطقه خاورمیانه در تلاقی و همپوشانی ارگانیکی ﺑﺎ مدارهای وسیع و قدرتمند سلفی گری تمام ظرفیت های ایدئولوژیکی خود را برای مهار و تضعیف موقعیت ژئوپلیتیکی و ایدئولوژیکی جمهوری اسلامی ایران بسیج نموده است. مداخله و عملیات های فزاینده جهادی هـای سـلفی در منطقه مبانی هویتی و رویکرد آنها به جمهوری اسلامی ایران را نیز آشکار میسازد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

664 - ابعاد هویت ایرانی در فرآیند جهانی شدن(مطالعه موردی بُعد اسلامیت)
پیروز هاشم پور غفار زارعی

در شرایط کنونی که جهانی شدن در قالب عناوین گوناگونی حضور خود را بر فرهنگها و هویتهای ملتها تحمیل می کند، هویتها هرچقدر هم قوی باشند، دچار شکنندگی می شوند. در این پژوهش با روش توصیفی تحلیلی و به شیوه تحقیق کتابخانه ای بدنبال پاسخ به این سوال اصلی هستیم که هویت اسلامی ایر چکیده کامل

در شرایط کنونی که جهانی شدن در قالب عناوین گوناگونی حضور خود را بر فرهنگها و هویتهای ملتها تحمیل می کند، هویتها هرچقدر هم قوی باشند، دچار شکنندگی می شوند. در این پژوهش با روش توصیفی تحلیلی و به شیوه تحقیق کتابخانه ای بدنبال پاسخ به این سوال اصلی هستیم که هویت اسلامی ایرانیان در مواجهه با پروسه جهانی شدن دارای چه ویژگیهایی می باشد . در فرضیه اشاره کرده ایم که هویت چندبُعدی ایرانی شامل ایران باستان ، اسلامی- شیعی و هویت متجدد می باشد و در پروسه جهانی شدن دچار تحولاتی عظیم شده و با چالشها و فرصتهای بیشماری روبرو شده است. در این میان بُعد هویت اسلامی ایرانیان بعد از انقلاب اسلامی برجستگی خاصی در قالب گفتمان غالب ایدئولوژیک و مکتبی اسلام گرایی و شیعه گرایی یافته است که در پروسه جهانی شدن باید خود را برای مواجهه با آن مهیا ساخته و با اتکا به داشته‌های فرهنگ غنی خود علاوه بر حفظ هویت خویش، با بهره‌گیری از ابزار برآمده از فرهنگ جهانی، درصدد جهانی کردن آن باشد و با اهمیت دادن به تمامی ابعاد هویتی خود در دنیای قرن بیست و یکم، نیاز به همه ابعاد متکثر خود احساس می شود. و هویت اسلامی ایرانیان بایستی همگام با فرایند جهانی شدن و توسعه پرشتاب قرن حاضر در جهت ارضای نیاز نسل نواندیش ایرانی باسازی شده و حرکت نماید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

665 - تحلیلی سازه انگارانه از نگرش های امنیت ملی آمریکا در مواجه با جمهوری اسلامی ایران
مرتضی شیرودی طاهره کنعانی

چکیده این مقاله می کوشد تحلیلی از مواجه آمریکا نسبت به جمهوری اسلامی ایران را بر اساس چارچوب نظری سازه انگارانه ارائه دهد و به این پرسش پاسخ دهد: نگرش ها و تصورات امنیتی رهبران سیاسی آمریکا چه نقشی در روابط ایران و امریکا بویژه بعد از انقلاب داشته است؟ فرضیه پژوهش حاضر چکیده کامل

چکیده این مقاله می کوشد تحلیلی از مواجه آمریکا نسبت به جمهوری اسلامی ایران را بر اساس چارچوب نظری سازه انگارانه ارائه دهد و به این پرسش پاسخ دهد: نگرش ها و تصورات امنیتی رهبران سیاسی آمریکا چه نقشی در روابط ایران و امریکا بویژه بعد از انقلاب داشته است؟ فرضیه پژوهش حاضر این است که نوع نگرش و ادراکات مقامات امریکایی که حاکی از قدرت برتر و ایدئولوژیک آنان است تاثیر بسیار زیادی بر روابط امریکا و ایران گذاشته است. از دیدگاه نظریه سازه انگارانه،نظام فکری و تصوری افراد، نوع رفتار و اعمال آنها را تعیین می کند، در واقع، تصور هژمونی که رهبران آمریکایی و جامعه آمریکا نسبت به سایر مردم جهان دارند و احساس رسالت و مسولیت برای نجات سایر مردم جهان، باعث شده تا با امنیتی کردن فضای بین الملل و ایجاد وحشت و ترس و با دخالت در امور سایر کشورها و تلاش برای براندازی حکومت های مستقر در آن کشورها به تصور هژمونیک و رسالت دموکراتیک کردن جهان و نجات سایر مردمان جهان تحقق بخشند. چارچوب نظری مورد استفاده در این مقاله نظریه سازه انگاری می باشد نگرش های امنیتی سیاستمداران آمریکا در قبال ایران را با تکیه بر نظریه سازه انگاری مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

666 - هستی شناسی توافق هسته ای ایران و 5+1 از منظر رابطه ساختار –کارگزار
محسن عامری شهرابی محمود شهیدی

هستی شناسی توافق هسته ای ایران و 5+1 از منظر رابطه ساختار –کارگزار توافق میان ایران و گروه 5+1 به ویژه آمریکا در حد تعدیل رفتار ایران است یا می تواند -یا باید -فراتر رفته و به تغییرات ماهوی بیانجامد؟ اساسا تعاملات در متن ساختارهای اجتماعی از یک سو و مقاصد کارگزار چکیده کامل

هستی شناسی توافق هسته ای ایران و 5+1 از منظر رابطه ساختار –کارگزار توافق میان ایران و گروه 5+1 به ویژه آمریکا در حد تعدیل رفتار ایران است یا می تواند -یا باید -فراتر رفته و به تغییرات ماهوی بیانجامد؟ اساسا تعاملات در متن ساختارهای اجتماعی از یک سو و مقاصد کارگزاران از سوی دیگر شکل می گیرند؛ یعنی باید علاوه بر نقش زیربناهای ساختاری اجتماعی ، نقش روبناها یعنی نعاملات کارگزاران دولتی 5+1 لحاظ شود تا بتوان مهمترین زایش یعنی "توافق " میان 5+1 و ایران را تبیین نمود. تبیین این توافق نشان می دهد که ماهیتا کدامیک از موارد هماهنگی ، همکاری، مشارکت یا همگرایی مطرح بوده است ؟ دراینجا این سئوال تردید آمیز مطرح می شود که آیا ادامه همکاری ایران با غرب بر مبنای نقش آفرینی ساختارهای اجتماعی -در کنار کارگزاران - می تواند نوعی گذار از منطق هابزی به سوی آنارشی لاکی یا در نهایت کانتی را نشان دهد؟ ! پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

667 - جایگاه منشور حقوق شهروندی در منابع حقوق ایران
زهرا افتخاری پور وحید اگاه

منشور حقوق شهروندی در ایران، توسط دکتر حسن روحانی، رئیس جمهور وقت در 29 آذر 1395، ابلاغ شد، این منشور مجموعه‌ای از حقوق و آزادی‌هایی است که جنبه الزام‌آوری و استنادی آن، قابل تأمل است. بنابراین، پژوهش حاضر با فرض تساوی نسبت حقوق‌ بشر و شهروندی در منشور حقوق شهروندی، جای چکیده کامل

منشور حقوق شهروندی در ایران، توسط دکتر حسن روحانی، رئیس جمهور وقت در 29 آذر 1395، ابلاغ شد، این منشور مجموعه‌ای از حقوق و آزادی‌هایی است که جنبه الزام‌آوری و استنادی آن، قابل تأمل است. بنابراین، پژوهش حاضر با فرض تساوی نسبت حقوق‌ بشر و شهروندی در منشور حقوق شهروندی، جایگاه این منشور را در منابع حقوقی بررسی کرده است. روش پژوهش کتابخانه‌ای و از نوع توصیفی- تحلیلی است. نتایج نشان داد، منشور حقوق شهروندی مانند حق‌های بشر - شهروندی، لازم‌الاجرا بوده و با توجه به جنبه اعلامی این حق‌ها، جز در موارد مغایرت با معاهدات حقوق بشری و قانون اساسی، قابل استناد است. همچنین، این منشور برخلاف ادعای خود، دست‌کم در حقوق داخلی، خط‌مشی یا برنامه نیست، زیرا هیچ‌یک از قوای سه‌گانه نمی‌تواند از آن دست کشیده یا آن را محدود کند، با وجود این، انتظار مشروع محسوب می‌شود. منشور حقوق شهروندی را باید پنجره‌ای جدید در فهرست منابع حقوق ایران دید. به‌رغم اینکه از نظر برخی صاحب‌نظران، منشور امری انتخاباتی و در واقع متعلق به امر و ساحت سیاسی است؛ اما به نظر می‌رسد بالعکس، منشور غالباً حق‌ها و آزادی‌ها را، طولی و عرضی گسترش داده و این توسعه به افزایش عمق حقوق ایران می‌انجامد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

668 - جنگ در نظریه‌های هژمونیک روابط بین‌المللی: بازخوانی جنگ اشغال عراق از منظر رفتار هژمون
امین روان بد

کشف علل جنگ در راستای درک بهتر و در صورت امکان جلوگیری از وقوع آن، یکی از عوامل پیش‌برنده دانش روابط بین‌المللی است. رفتار هژمون و دولت‌خواهان هژمونی، دستمایه اصلی نظریه‌های هژمونیک روابط بین‌المللی برای درک بهتر جنگ‌های هژمونیک، به ویژه جنگ‌هایی که میان هژمون مسلط و دو چکیده کامل

کشف علل جنگ در راستای درک بهتر و در صورت امکان جلوگیری از وقوع آن، یکی از عوامل پیش‌برنده دانش روابط بین‌المللی است. رفتار هژمون و دولت‌خواهان هژمونی، دستمایه اصلی نظریه‌های هژمونیک روابط بین‌المللی برای درک بهتر جنگ‌های هژمونیک، به ویژه جنگ‌هایی که میان هژمون مسلط و دولت چالشگر خواستار هژمونی است. در این راستا، هدف اصلی مقاله حاضر، بررسی و نقد نظریات هژمونیک روابط بین‌المللی پیرامون جنگ عراق در سال 2003 برمبنای رفتار هژمون یا دولت‌خواهان هژمونی با تأکید بر تأثیر رفتار ایالات متحده در جایگاه هژمون است. روش پژوهش مطالعه کتابخانه‌ای و به صورت توصیفی تحلیلی است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد، هژمون جهانی و به طور خاص آمریکا، به دلیل فقدان گروه مرجعی از هژمون‌ها که پذیرش منزلت هژمون در آن به صورت کامل، متقابل و مسالمت‌‌آمیز صورت پذیرد، دو گزینه پیش رو دارد: نخست اینکه هژمون برای اعمال بیشترین میزان نفوذ، اقتدار و رهبری می‌تواند از طریق اقدامات مسالمت‌آمیز مانند ترویج هنجارهای جدید و اعمال رهبری مشروع مبتنی بر معیارهای پذیرفته‌شده از سوی دیگران عمل کند، یا در مسیری بسیار متفاوت به روش سنتی پیروزی در یک جنگ بزرگ یا توسل به زور در ابعاد محدود روی آورد. هرگاه وزن گزینه توسل به زور در سیاستگذاری‌های هژمون بیشتر شود، شرایط احتمالی منجر به جنگ با احتمال بالاتری پدید خواهند آمد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

669 - مقایسه نقش نخبگان در فرایند توسعه اقتصادی ایران و مالزی با تأکید بر نظریه «آدریان لفت ویچ» (دوره ماهاتیر محمد و محمد خاتمی)
رحیم عینی رضا دلاوری

هدف پژوهش حاضر بررسی تطبیقی عملکرد اقتصادی دولت ماهاتیر محمد در مالزی و سیدمحمد خاتمی در جمهوری اسلامی ایران براساس نظریه آدریان لفت ویچ مبنی بر نقش ساختار سیاسی و دولت در رشد و توسعه اقتصادی کشورها است. روش این پژوهش، مطالعه کتابخانه‌ای و از نوع توصیفی - تحلیلی است. با چکیده کامل

هدف پژوهش حاضر بررسی تطبیقی عملکرد اقتصادی دولت ماهاتیر محمد در مالزی و سیدمحمد خاتمی در جمهوری اسلامی ایران براساس نظریه آدریان لفت ویچ مبنی بر نقش ساختار سیاسی و دولت در رشد و توسعه اقتصادی کشورها است. روش این پژوهش، مطالعه کتابخانه‌ای و از نوع توصیفی - تحلیلی است. با توجه به نقاط مشترک در اندیشه سید محمد خاتمی و ماهاتیر محمد پیرامون توسعه اقتصادی، در این پژوهش دلایل عملکرد ضعیف‌تر محمد خاتمی نسبت به همتای خود در مالزی بررسی شد. یافته‌ها حاکی از آن است که با وجود دیدگاه‌های اقتصادی مشابه خاتمی و ماهاتیر محمد، به دلیل عدم اقتدار و قدرت رئیس جمهور در تعیین سیاست‌های اقتصادی کشور ایران، خاتمی نتوانست برنامه‌های اقتصادی خود را به طور کامل اجرا کند. در حالی که ساختار سیاسی و تبعیت سایر نهادهای سیاسی مالزی از ماهاتیر محمد باعث شد تا او، مالزی را به سمت توسعه اقتصادی با به‌کارگیری برنامه‌های اقتصادی خود سوق دهد. بنابراین، توسعه اقتصادی ایران، مستلزم اجماع ملی و حمایت از سیاست‌های اقتصادی تعیین شده می‌باشد. در مجموع باید گفت، توسعه اقتصادی نیازمند محیطی آرام و کم‌تنش، انسجام درونی نخبگان جامعه، تکثرگرایی سیاسی و مذهبی، ثبات سیاسی، و فرهنگ تلاش جمعی است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

670 - تحلیل راهبردی مقاوم‌ سازی اقتصاد کشور بر پایه رهنمودهای رهبر معظم انقلاب در حوزه اقتصاد مقاومتی (مورد مطالعه: مرزبان اقتصادی جمهوری اسلامی ایران)
محسن عزیزی حسین حسن زاده علیرضا مقدسی

10.22034/sej.2020.1883472.1208

هدف پژوهش حاضر تبیین شاخص‌ های مهم مقاوم‌ سازی اقتصاد ایران در حوزه مرزبان اقتصادی و براساس رهنمودهای اقتصاد مقاومتی مقام معظم رهبری بود. روش تحقیق، کاربردی بوده و با روش آمیخته و تلفیقی(کمی و کیفی) و تحلیل سلسله مراتبی (AHP) انجام شده است. نتایج نشان داد، پیاده کردن دو چکیده کامل

هدف پژوهش حاضر تبیین شاخص‌ های مهم مقاوم‌ سازی اقتصاد ایران در حوزه مرزبان اقتصادی و براساس رهنمودهای اقتصاد مقاومتی مقام معظم رهبری بود. روش تحقیق، کاربردی بوده و با روش آمیخته و تلفیقی(کمی و کیفی) و تحلیل سلسله مراتبی (AHP) انجام شده است. نتایج نشان داد، پیاده کردن دولت الکترونیک در گمرکات، کوتاه شدن زمان انجام تشریفات گمرکی، اجرای دقیق قوانین و مقررات بهداشتی برای جلوگیری از ورود کالاهای ناسالم و مضر به کشور، ایجاد پنجره واحد تجارت فرامرزی و ارائه تسهیلات ویژه برای شرکت‌های تولیدی از مهمترین شاخص‌ های مقاوم‌ سازی اقتصاد ایران به شمار می‌ آیند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

671 - ضرورت تحول در هویت انقلاب اسلامی بر مبنای رویکرد ساختار- کارگزار با توجه به آراء آیت الله خامنه ای
سعید سعیدیان غفار زارعی

10.22034/sej.2020.1878769.1196

هدف پژوهش حاضر ضرورت تحول در هویت انقلاب اسلامی بر مبنای رویکرد ساختار- کارگزار با توجه به آراء آیت الله خامنه ای بود. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده و نتایج نشان داد که رفع تهدیدات فرهنگی- رسانه ای و جنگ نرم در خارج و هویت ملی و انقلابی در داخل به عنوان عوامل ساختاری چکیده کامل

هدف پژوهش حاضر ضرورت تحول در هویت انقلاب اسلامی بر مبنای رویکرد ساختار- کارگزار با توجه به آراء آیت الله خامنه ای بود. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده و نتایج نشان داد که رفع تهدیدات فرهنگی- رسانه ای و جنگ نرم در خارج و هویت ملی و انقلابی در داخل به عنوان عوامل ساختاری و نقش آفرینی نخبگان فرهنگی و دانشگاهی و همچنین نخبگان سیاسی جامعه به عنوان کارگزاران مؤثر بر هویت، نقش مهمی در شکل دهی و معنابخشی به هویت نوین انقلاب اسلامی در آراء آیت الله خامنه ای ایفاء می کنند. بنابراین، تلاش برای ساختن هویت نوین انقلاب اسلامی با توجه به تهدیدات خارجی و فرصت های داخلی امری ضروری است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

672 - تبیین نقش اتاق‌های فکر در تصمیم‌گیری اوباما در قبال برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران
رضا حق شناس گرگابی حسین احمدی محمدعلی بصیری

10.22034/sej.2022.1956083.1479

هدف پژوهش حاضر تبیین نقش اتاق‌های فکر در تصمیم‌گیری اوباما در قبال برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران است. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده و نتایج نشان داد با توجه به اینکه در آمریکا اتاق فکر به عنوان یک سازمان غیررسمی بر روی تصمیمات این کشور تأثیر می‌گذارد، می‌توان از نظ چکیده کامل

هدف پژوهش حاضر تبیین نقش اتاق‌های فکر در تصمیم‌گیری اوباما در قبال برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران است. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده و نتایج نشان داد با توجه به اینکه در آمریکا اتاق فکر به عنوان یک سازمان غیررسمی بر روی تصمیمات این کشور تأثیر می‌گذارد، می‌توان از نظریه تصمیم‌گیری و به‌خصوص مدل سازمانی، این تغییر سیاست‌های اوباما در قبال برنامه هسته‌ای ایران را تبیین کرد. در دوران ریاست جمهوری اوباما سیاست خارجی وی در قبال برنامه هسته‌ای ایران شامل دو دوره می‌شود: دوره اول اجماع‌سازی در جهت تحریم حداکثری است، دوره دوم همراه با مذاکره و مصالحه با ایران بود. تغییر دولت در ایران باعث تقویت آن شد تا از این طریق بتوانند با مشوق‌هایی ایران را از دستیابی به غنی‌سازی بیشتر اورانیوم بازداشته و آن را از برخی دستاوردهای هسته‌ای منصرف کنند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

673 - بررسی چالش‌ها و موانع شکل‌گیری الگوی امنیت مشارکت‌آمیز در خاورمیانه 2001-2020
سعید عموزاده حسین کریمی فرد فریدون اکبرزاده شهرام فتاحی

10.22034/sej.2022.1944294.1397

هدف پژوهش حاضر بررسی چالش‌ها و موانع شکل‌گیری الگوی امنیت مشارکت‌آمیز در خاورمیانه در بازه زمانی 2001-2020 است؟ پژوهش بر این فرضیه استوار است که الگوی امنیت مشارکت‌آمیز دارای الزاماتی شامل وجود الگوهای مبتنی بر مذاکره، داشتن حداقل اختلافات در زمینه‌های مختلف، شفاف‌سازی چکیده کامل

هدف پژوهش حاضر بررسی چالش‌ها و موانع شکل‌گیری الگوی امنیت مشارکت‌آمیز در خاورمیانه در بازه زمانی 2001-2020 است؟ پژوهش بر این فرضیه استوار است که الگوی امنیت مشارکت‌آمیز دارای الزاماتی شامل وجود الگوهای مبتنی بر مذاکره، داشتن حداقل اختلافات در زمینه‌های مختلف، شفاف‌سازی و ایجاد اعتماد متقابل، عدم دخالت قدرت‌های خارجی در امور منطقه و داشتن حکومت‌های دموکراتیک است که به علت اختلافات و تعارض‌های زیادی که بین کشورهای منطقه وجود دارد، این الزامات نادیده گرفته می‌شوند. پژوهش حاضر با بهره‌گیری از چارچوب امنیت منطقه‌ای مکتب کپنهاگ و با استفاده از روش توصیفی- تبیینی، به بررسی الگوی امنیت مشارکت‌آمیز و میزان انطباق آن با شرایط و وضعیت کشورهای منطقه خاورمیانه پرداخته است. یافته‌ها حاکی از آن است که اختلافات در ابعاد مختلف هویتی، مذهبی، ارضی و مرزی و همچنین رقابت بین قدرت‌های برتر منطقه باعث ایجاد تعارض و تنش دائمی، رقابت تسلیحاتی، عدم شفافیت و معمای امنیت و دخالت قدرت‌های فرامنطقه‌ای در امور منطقه خاورمیانه شده و در نتیجه الگوی امنیت مشارکت‌آمیز با چالش‌های فراوانی برای محقق شدن مواجه است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

674 - تجزیه و تحلیل تأثیر چالش‌ها و منازعات بحران سوریه بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران
محمد ابراهیمی علی محسنی عباس برجوئی فرد

10.22034/sej.2023.1964977.1490

هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر چالش‌ها و منازعات بحران سوریه بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران است. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده و با استفاده از منابع کتابخانه‌ای و بهره‌گیری از رویکردهای استنباطی و اسنادی انجام شده است. نتایج حاکی از آن است که چالش‌ها و منازعات بحران سوریه چکیده کامل

هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر چالش‌ها و منازعات بحران سوریه بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران است. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده و با استفاده از منابع کتابخانه‌ای و بهره‌گیری از رویکردهای استنباطی و اسنادی انجام شده است. نتایج حاکی از آن است که چالش‌ها و منازعات بحران سوریه ابعادی فراتر از نارضایتی‌های سیاسی و چالش‌های قومی، هویت و مذهبی داخلی داشته، و ریشه در دخالت منفی و رقابت‌های قدرت‌های منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای برای کسب نفوذ بیشتر دارد. همچنین پیامدهای آن بر ترتیبات امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران عبارتند از: تهدیدات امنیت نظامی، تهدیدات امنیت سیاسی، تهدیدات امنیت اجتماعی، و تهدیدات امنیت اقتصادی. همه این موارد امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران را با چالش جدی مواجه نموده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

675 - تاثیر کنگره یهودیان اروپا بر روابط ایران و اتحادیه اروپا
زهرا الوندی مهدی ذاکریان امیری سید عبدالعلی قوام حمید احمدی

10.22034/sej.2022.1949591.1420

هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر کنگره یهودیان اروپا بر روابط ایران و اتحادیه اروپا بود. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده و یافته‌‌ها نشان داد که کنگره یهودیان اروپا با نفوذ در پارلمان اروپا توانسته از طریق بهره‌‌وری از حداکثر اختلافات ایران و اتحادیه اروپا به منظور پیشبرد اهداف چکیده کامل

هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر کنگره یهودیان اروپا بر روابط ایران و اتحادیه اروپا بود. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده و یافته‌‌ها نشان داد که کنگره یهودیان اروپا با نفوذ در پارلمان اروپا توانسته از طریق بهره‌‌وری از حداکثر اختلافات ایران و اتحادیه اروپا به منظور پیشبرد اهداف خود و کاهش روابط دوجانبه، تاثیرگذار باشد. کنگره یهودیان اروپا به عنوان یکی از مهم‌ترین نهادهای لابی اسرائیل در بروکسل، بیشترین تاثیر را بر روابط ایران- اتحادیه اروپا داشته است. این کنگره با استفاده از ابزار استراتژیک تبلیغات منفی و برجسته نشان دادن تهدید ایران توانسته مقاصد سیاسی و استراتژیکی خود را عملی سازد. همچنین کنگره یهودیان اروپا با برجسته‌‌سازی تهدید ایران برای اروپا در کاهش روابط سیاسی میان ایران و اتحادیه اروپا از طریق افزایش اعمال تحریم‌های شدید، اقدامات محدودکننده، پرهیز مقامات عالی اروپایی از سفر به ایران و تداوم لحن انتقادی اروپا در قالب قطعنامه و بیانیه نسبت به سیاست‌های ایران، تاثیرگذار بوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

676 - فرایند جهانی‌شدن و ضرورت اتخاذ رویکرد فراگیر نسبت به هویت ملی ایران از سوی دولت جمهوری اسلامی
مجید عباس‌زاده مرزبالی حسین رفیع

10.22034/sej.2021.1906900.1258

هدف پژوهش حاضر بررسی چگونگی تاثیر فرایند جهانی شدن در ایجاد تحول در نگرش‌‌های اعضای جامعه ایران نسبت به ارکان هویت ملی ایران و ارائه‌‌ی الگوی سیاست‌‌گذاری هویتی مناسب، جهت صیانت از این هویت می‌‌باشد. بر این اساس، سوال اصلی پژوهش این است که با توجه به تاثیرات ه چکیده کامل

هدف پژوهش حاضر بررسی چگونگی تاثیر فرایند جهانی شدن در ایجاد تحول در نگرش‌‌های اعضای جامعه ایران نسبت به ارکان هویت ملی ایران و ارائه‌‌ی الگوی سیاست‌‌گذاری هویتی مناسب، جهت صیانت از این هویت می‌‌باشد. بر این اساس، سوال اصلی پژوهش این است که با توجه به تاثیرات هویتی فرایند جهانی شدن در ایران، دولت جمهوری اسلامی با اتخاذ چه رویکردی نسبت به هویت ملی ایران می‌‌تواند از این هویت صیانت نماید؟ مقاله بر این فرض استوار است که با توجه به تاثیر جهانی شدن بر نگرش‌‌های هویتی در ایران، دولت جمهوری اسلامی با اتخاذ رویکرد فراگیر نسبت به هویت ملی و تاکید هم‌‌زمان بر هر سه رُکن این هویت یعنی ایرانیت، اسلامیت و مدرنیت، می‌تواند موجبات تقویت گرایش اعضای جامعه ایران نسبت به کلّیت هویت‌ ملی‌ ایران را فراهم نموده و بدین وسیله از این هویت صیانت نماید. روش پژوهش توصیفی-تحلیلی بوده و یافته‌‌های تحقیق حاکی از آن است که در نتیجه‌ی نفوذ جهانی‌ شدن و گسترش فضای مجازی (به‌‌عنوان ابزار جهانی شدن) در ایران، نگرش‌‌های بسیاری از اعضای این جامعه نسبت به مبانی هویت ملی ایران دچار تحول شده است. به این صورت که در نتیجه این وضعیت، دلبستگی این افراد نسبت به مبانی قدیمی‌تر هویت مذکور یعنی ایرانیت و اسلامیت‌ کاهش یافته و در مقابل، بر گرایش آن‌‌ها نسبت به مبانی مدرنِ آن افزوده شده است، که این مسئله در صورت عدم اتخاذ رویکرد مناسب از سوی دولت جمهوری اسلامی نسبت به هویت ملی ایران، می‌‌تواند موجب تضعیف این هویت گردد. دولت جمهوری اسلامی به منظور صیانت از هویت ملی ایران، می‌‌بایست به تمامی ارکان آن به‌‌طور هم‌‌زمان توجه نماید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

677 - نظریه پردازی و بومی سازی علوم انسانی
علی شیرخانی داود سبزی

10.22034/sej.2020.529402.1017

هدف پژوهش حاضر بررسی چالش‌های بومی‌سازی علوم انسانی به مثابه یک ضرورت برخواسته از گفتمان انقلاب اسلامی و نظریه‌پردازی به مثابه دستگاهی تبیینی برای تحلیل بهتر جامعه است. همچنین در این پزوهش دو رهیافت اسلامی‌سازی و بومی‌سازی علوم انسانی با استفاده از منطق هم‌ارزی مورد تحل چکیده کامل

هدف پژوهش حاضر بررسی چالش‌های بومی‌سازی علوم انسانی به مثابه یک ضرورت برخواسته از گفتمان انقلاب اسلامی و نظریه‌پردازی به مثابه دستگاهی تبیینی برای تحلیل بهتر جامعه است. همچنین در این پزوهش دو رهیافت اسلامی‌سازی و بومی‌سازی علوم انسانی با استفاده از منطق هم‌ارزی مورد تحلیل قرار می‌گیرد. سوال اصلی پژوهش این است که مهمترین چالش‌های بومی‌سازی علوم انسانی و نظریه‌پردازی بومی در این علوم کدام است؟ برای بررسی پرسش مذکور روش به کار گرفته شده در این پژوهش تحلیلی - توصیفی است که در گروه پژوهش‌های نظری قرار دارد.یافته‌های پژوهش نشان داد، زمانی که صحبت از بومی‌سازی علوم انسانی می‌شود همان اسلامی‌سازی علوم در راستای ارزش‌های انقلاب اسلامی است. کاربست علوم غربی بدون پیوستار فرهنگی با جامعه پذیرنده منجر به استحاله آن جامعه می‌شود. زمانی ما به ساختن علم بومی توفیق می‌یابیم که نظریه‌هایی برای چالش‌ها و بحران‌ های فکری و اجتماعی خود داشته باشیم که از دو قابلیت کارآمدی و مقبولیت علمی و کاربردی برخوردار باشند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

678 - تحول گفتمان‌های امنیت ملی در جمهوری اسلامی ایران
داود بخشایی محسن قلی پور

10.22034/sej.2020.1909581.1261

هدف پژوهش حاضر بررسی تحول گفتمان‌های امنیت ملی در جمهوری اسلامی ایران است. در این راستا و با روش توصیفی و تحلیلی، این پژوهش ضمن بررسی و نقد نظریات موجود، با ارائه مدل جدیدی برای تحلیل تحولات گفتمان‌های امنیت ملی در جمهوری اسلامی ایران بر این دیدگاه تاکید می‌نماید که همو چکیده کامل

هدف پژوهش حاضر بررسی تحول گفتمان‌های امنیت ملی در جمهوری اسلامی ایران است. در این راستا و با روش توصیفی و تحلیلی، این پژوهش ضمن بررسی و نقد نظریات موجود، با ارائه مدل جدیدی برای تحلیل تحولات گفتمان‌های امنیت ملی در جمهوری اسلامی ایران بر این دیدگاه تاکید می‌نماید که همواره شاهد حضور دو گفتمان رقیب در عرصه سیاسی و در میان نخبگان بوده‌ایم. به طوری که نمی‌توان سیر این تحولات گفتمانی را در یک مسیر تکاملی و رو به رشد تحلیل کرد. این دو گفتمان رقیب توسط برخی تحت عناوینی چون سنتی- نوین یا انقلابی- ملی دسته بندی شده‌اند. ولی تحلیل دو گفتمان مذکور نشان‌دهنده آن است که دال محوری آنها را می‌توان دو مفهوم هویت‌گرایی و توسعه‌گرایی دانست. در صحنه‌ واقعیت و عمل نیز در جمهوری اسلامی ایران همواره توسعه در ذیل مباحثات و اقدامات دو گفتمان امنیتی قرار گرفته است، به طوری که باعث مواضع متضاد و سیاست‌گذاری‌های ناهماهنگ در جهت نیل به اهداف بلندمدت امنیتی و توسعه‌ای در جمهوری اسلامی شده است. به همین دلیل یکی از مشخصه‌های اصلی مسائل امنیتی جمهوری اسلامی ایران، فقدان اجماع عمومی بین نخبگان در مورد مفهوم امنیت ملی، سیاست‌های امنیتی، تهدیدها و آسیب‌پذیری‌ها است که موجب بروز بحران در هنگام حاکمیت هر دو گفتمان رقیب شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

679 - رابطۀ تعاملی عدالت، معنویت و عقلانیت در الگوی اسلامی- ایرانی پیشرفت و دستاوردهای آن
سیدکاظم سیدباقری محمود مختاربند

10.22034/sej.2020.1892301.1227

هدف پژوهش حاضر جستجوی رابطۀ میان عدالت و معنویت و عقلانیت و دستاوردهای آن در الگوی اسلامی- ایرانی پیشرفت است. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده و بر این فرضیه تاکید دارد که با رابطۀ تعاملی و تاثیرگذار عدالت و معنویت، در عرصۀ فردی، زمینه برای ریزش دستاوردهای فردی به عرصۀ سیا چکیده کامل

هدف پژوهش حاضر جستجوی رابطۀ میان عدالت و معنویت و عقلانیت و دستاوردهای آن در الگوی اسلامی- ایرانی پیشرفت است. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده و بر این فرضیه تاکید دارد که با رابطۀ تعاملی و تاثیرگذار عدالت و معنویت، در عرصۀ فردی، زمینه برای ریزش دستاوردهای فردی به عرصۀ سیاسی- اجتماعی فراهم شده و مسیر را برای رسیدن به الگوی پیشرفت و سپس حیات طیبه فراهم می‌‌کند و همۀ این مراحل با عقلانیت و برنامه‌‌ریزی عقلی و التزام به آموزه‌‌های شریعت انجام می‌‌شود. حضور این عناصر، در این الگو، حکایت از پیشرفتی متفاوت و همه‌‌سو نگرانه داشته و روشی دیگر برای پویایی جامعه اسلامی ترسیم می‌‌کند. توجه به این ابعاد است که دستیابی شهروندان به حقوق، آزادی‌ها، فرصت‌های برابر، توسعه و رفاه اقتصادی،‌ کرامت نفس، منزلت و امنیت اجتماعی را برای جامعه فراهم خواهد کرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

680 - بررسی روابط گروه بریکس و سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران
آرزو خردمندان بهرام یوسفی روح اله شهابی شیوا جلال پور

10.22034/sej.2020.1915033.1273

هدف پژوهش حاضر تبیین روابط بریکس و اعضای آن با جمهوری اسلامی ایران است. پژوهش بر این فرض استوار است که روابط گروه بریکس با جمهوری اسلامی، در چارچوب روابط ایران با اعضای آن تعریف می‌شود. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی بوده و نتایج حاکی از آن است که به نظر نمی‌رسد که گروه بریکس چکیده کامل

هدف پژوهش حاضر تبیین روابط بریکس و اعضای آن با جمهوری اسلامی ایران است. پژوهش بر این فرض استوار است که روابط گروه بریکس با جمهوری اسلامی، در چارچوب روابط ایران با اعضای آن تعریف می‌شود. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی بوده و نتایج حاکی از آن است که به نظر نمی‌رسد که گروه بریکس، علی‌رغم اینکه با یک‌جانبه‌گرایی ایالات متحده مخالف است، منابع کافی داشته باشد و یا بتواند اثرات تحریم‌های آمریکا بر ایران را تا حد مورد انتظار ایران کاهش دهد. در میان کشورهای بریکس، روسیه به طور غیرمستقیم از تحریم‌های ایران سود می‌برد و ناتوانی ایران در تولید بیشتر گاز طبیعی و ناتوانی مالی و فناوری ایران در تکمیل پروژه‌های انرژی در آینده نزدیک، باعث ایجاد بازار منطقه‌ای و جهانی به نفع روسیه و به ضرر ایران خواهد شد. از طرف دیگر اعضای بریکس، برنامه‌های بلندمدتی برای جلوگیری از یک‌جانبه‌گرایی امریکا دارند و این در حالی است که روابط سیاسی-اقتصادی خود را با امریکا قطع نکرده‌ و ساختار نظام بین‌الملل را به چالش نکشیده‌اند. کما اینکه براساس رهیافت سازه‌انگاری، برای کسب منفعت بیشتر کشورها در نظام بین‌الملل، باید هنجارهای این ساختار را کارگزاران، رعایت کنند؛ چه اینکه سازه‌انگاران بر این اعتقادند که سیاست خارجی کشورها و نزدیکی روابط آنها در ساختار بین‌الملل، بنا به شباهت رویه‌ای که پیش گرفته‌اند، شکلی جدی می‌گیرد. روشن است که اعضای بریکس، این مهم را در خاطر دارند و به همین علت، حاضر به جنگ ایدئولوژیک با امریکا در ساختار بین‌الملل نخواهند شد. از این جهت نمی‌توان تاثیراتی ماورائی و آرمانی در خصوص بریکس بر سیاست خارجی جمهوری اسلامی متصور شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

681 - هویت‌بخشی انقلاب اسلامی ایران به محور مقاومت اسلامی (مطالعه موردی: حزب‌الله لبنان)
پیروز هاشم پور علی محمد حقیقی غفار زارعی

10.22034/sej.2020.1916299.1279

هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه انقلاب اسلامی ایران و شکل‌گیری محور مقاومت در هویت‌بخشی جمهوری اسلامی به حزب‌الله لبنان است.؟ فرضیه اصلی این است که هویت اسلامی و شیعی انقلاب ایران با دارا بودن مولفه‌های قدرت نرم خود توانسته باعث هویت‌بخشی به جنبش شیعی حزب‌الله لبنان با تاکید چکیده کامل

هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه انقلاب اسلامی ایران و شکل‌گیری محور مقاومت در هویت‌بخشی جمهوری اسلامی به حزب‌الله لبنان است.؟ فرضیه اصلی این است که هویت اسلامی و شیعی انقلاب ایران با دارا بودن مولفه‌های قدرت نرم خود توانسته باعث هویت‌بخشی به جنبش شیعی حزب‌الله لبنان با تاکید بر روحیه شهادت‌طلبی، دین‌محوری، نمادگرایی شیعه، اعتقاد به ولایت فقیه، مبارزه با نظام سلطه در ابعاد منطقه‌ای گردد. روش پژوهش توصیفی-تحلیلی بوده و نتایج نشان داد که مشخصه‌های فرهنگی، شیعی، سیاسی و جغرافیایی موجب توسعه هویت‌بخشی انقلاب اسلامی ایران به جنبش حزب‌الله لبنان گردیده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

682 - تحولات هویت ملی ایران در دوره اسلامی (از ورود اسلام به ایران تا عصر صفوی)
مجید عباس‌زاده مرزبالی

10.22034/sej.2021.1928461.1325

هدف پژوهش حاضر بررسی تحولات هویت ملی ایران از مقطع زمانی ورود اسلام به ایران تا عصر صفوی می‌‌باشد. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده و نتایج نشان داد با پذیرش تدریجی اسلام از سوی ایرانیان، تکاپوی نوینی با سامان‌‌دهی هویت جمعی و ملی جدید در ابعاد مختلف آغاز شد. تکاپویی که بر چکیده کامل

هدف پژوهش حاضر بررسی تحولات هویت ملی ایران از مقطع زمانی ورود اسلام به ایران تا عصر صفوی می‌‌باشد. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده و نتایج نشان داد با پذیرش تدریجی اسلام از سوی ایرانیان، تکاپوی نوینی با سامان‌‌دهی هویت جمعی و ملی جدید در ابعاد مختلف آغاز شد. تکاپویی که بر پایه داشته‌‌های پیشین و تلفیق آن‌‌ها با مبانی اسلامی صورت گرفت. بعد از ورود اسلام به ایران، حکومت یا خلافت اسلامی جای حکومت ایرانی را گرفت و طی سه قرن نیز دین اسلام جایگزین دین زرتشت شد. ایرانشهر یا قلمرو پادشاهی فروریخت و کشور ایران حدود 9 قرن از وحدت سیاسی و ملی محروم ماند. اما هویت ملی ایران از جهت فکری و فرهنگی با استمرار دیگر عناصر هویتی تداوم یافت و کشور ایران به عنوان یک مفهوم همچنان زنده ماند و ایرانیان از لحاظ ملّیت و زبان و برخورداری از خاطرات مشترک تاریخی و آداب و رسوم خاص، از اعراب متمایز بودند. پس از چند قرن گسیختگی سیاسی در ایران نیز صفویان توانستند با تاکید بر عناصر فرهنگ ایرانی و مذهب تشیع و گسترش آن‌‌ها در کل کشور، وحدت را به ایران بازگردانیده و هویت ملی ایران را احیاء و تحکیم کنند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

683 - راهبرد ایران در مبارزه با تأمین مالی تروریسم
حسین صالحی ابومحمد عسگرخانی سهراب صلاحی

10.22034/sej.2021.1930501.1334

هدف پژوهش حاضر بررسی نقش ایران در مبارزه با تأمین مالی تروریسم می‌باشد. سؤال اصلی پژوهش این است که ایران در مبارزه با تأمین مالی تروریسم چه راهبردی دارد؟ روش پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده و یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد انسداد و ضبط اموال و دارایی‌های تروریستی، اطلاع‌رسانی در چکیده کامل

هدف پژوهش حاضر بررسی نقش ایران در مبارزه با تأمین مالی تروریسم می‌باشد. سؤال اصلی پژوهش این است که ایران در مبارزه با تأمین مالی تروریسم چه راهبردی دارد؟ روش پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده و یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد انسداد و ضبط اموال و دارایی‌های تروریستی، اطلاع‌رسانی در مورد معاملات مشکوک در زمینه‌ تروریسم، افزایش همکاری‌های اجرایی با کشورهای دیگر در زمینه تحقیق و تفحص در منابع مالی تروریسم، الزام سیستم‌های جانشین نقل و انتقال پول به رعایت ضوابط و مقررات ضد پول‌شویی؛ تشدید اقدامات در مورد تشخیص هویت مشتری در موارد انتقال تلفنی پول در سطوح داخلی و بین‌المللی، اصلاح قوانین و مقررات برای حصول اطمینان از عدم استفاده از سازمان‌های به اصطلاح خیریه و غیرانتفاعی به منظور تغذیه مالی تروریسم، از جمله‌ اقدامات ضد تروریستی جمهوری اسلامی ایران به‌شمار می‌آیند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

684 - ژئوپلیتیک انرژی و سیاست خارجی ایران در دهه 70
حسین مسعودی پور حسین کریمی فرد بهرام یوسفی فریدون اکبرزاده

10.22034/sej.2021.1913513.1269

هدف پژوهش حاضر بررسی ژئوپلیتیک انرژی و سیاست خارجی ایران در دهه‌ی 70 است. روش پژوهش توصیفی - تحلیلی بوده و نتایج نشان داد کهرابطه نفت و سیاست خارجی یکی از موضوعات اصلی سیاست بین‌الملل و امنیت منطقه‌ای در خاورمیانه می‌باشد و به لحاظ تاریخی قیمت نفت همیشه بر ساختار سیاسی چکیده کامل

هدف پژوهش حاضر بررسی ژئوپلیتیک انرژی و سیاست خارجی ایران در دهه‌ی 70 است. روش پژوهش توصیفی - تحلیلی بوده و نتایج نشان داد کهرابطه نفت و سیاست خارجی یکی از موضوعات اصلی سیاست بین‌الملل و امنیت منطقه‌ای در خاورمیانه می‌باشد و به لحاظ تاریخی قیمت نفت همیشه بر ساختار سیاسی کشورهای نفت‌خیز تأثیرگذار بوده است. در دهه‌ 70 برای اجرای برنامه‌های توسعه اقتصادی، نیاز به جذب منابع و سرمایه‌های خارجی در چارچوب حمایت نهادهای اقتصادی بین‌المللی وجود داشت. در این دوران، سیاست منطقه‌ای و بین‌المللی ایران تغییر کرد. هاشمی رفسنجانی دارای دو هدف بنیادین بود، اول آنکه ساختار اقتصادی ایران را بازسازی کند، دوم، آن رابطه ایران با نهادهای بین‌المللی را ارتقاء دهد. این امر، زمینه تغییر در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران را به وجود آورد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

685 - جریان‌های مقاومت در غرب آسیا و چالش نقش رهبری ایران در محور مقاومت
مهدی لطفی علی شیرخانی مهدی جاودانی مقدم

10.22034/sej.2023.1975908.1527

این پژوهش، با بهره‌گیری از روش تحقیق توصیفی- تحلیلی، با رویکرد مسئله‌محور به ماهیت ایجابی و ایدئولوژیک انقلاب اسلامی در منطقه غرب آسیا به عنوان یک پدیده خاص نظر افکنده است؛ زیرا توانسته با این ماهیت به عنوان یک الگوی هویت‌بخش برای دولت‌ها و گروه‌های محور مقاومت مبدل گرد چکیده کامل

این پژوهش، با بهره‌گیری از روش تحقیق توصیفی- تحلیلی، با رویکرد مسئله‌محور به ماهیت ایجابی و ایدئولوژیک انقلاب اسلامی در منطقه غرب آسیا به عنوان یک پدیده خاص نظر افکنده است؛ زیرا توانسته با این ماهیت به عنوان یک الگوی هویت‌بخش برای دولت‌ها و گروه‌های محور مقاومت مبدل گردد. در این پژوهش از رویکرد پژوهش توسعه‌ای بهره گرفته شده است؛ چراکه محور مقاومت، یک اتحاد امنیتی نانوشته میان جریان‌ها، گروه‌های مقاومت شیعی و غیرشیعی در غرب آسیا و فرامنطقه بوده، که با هدف مبارزه با رژیم اسرائیل و سلطه غرب در منطقه خاورمیانه، به دفاع از آزادی فلسطین روی آورده است. انقلاب اسلامی ایران در آغازین روزهای پیروزی انقلاب با نفی غرب و شرق، داعیه تشکیل حزب مستضعفین با حضور تمامی ستمدیدگان را جهان را مطرح نمود و در جایگاه الگوی الهام‌بخش برای مسلمانان مبارز قرار گرفت. در همین راستا است که کشوری مانند عربستان، که دنبال گسترش ایدئولوژی وهابیت و رهبری جهان عرب است، ایران را متهم به صدور انقلاب و تلاش برای سرنگونی دولت‌های منطقه کرده و همسو با غرب سعی می‌کند، ایران را تهدیدی برای کشورهای منطقه، و گسترش نفوذ در چهار پایتخت (بیروت، دمشق، بغداد و صنعا) معرفی نماید. از طرف دیگر رژیم صهیونیستی در تلاش است، با ایجاد روابط دوستانه با کشورهای همسایه ایران، ضمن اجرای پروژه ایران هراسی، در مرزهای غربی ایران با نفوذ در ترکیه و عراق، و در مرزهای شمالی با نفوذ در آذربایجان و آسیای مرکزی و در مرزهای جنوبی با نفوذ در کشورهای خلیج فارس به ویژه قطر، ایران را به محاصره خود درآورد، تا از قدرت تأثیرگذاری ایران در رهبری محور مقاومت بکاهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

686 - بررسی تطبیقی مولفه‌های توسعه اقتصادی در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران و مالزی
محمود بهارلو مجید عباسی گارینه کشیشیان سیرکی علی آدمی

10.22034/sej.2020.1916122.1278

هدف پژوهش حاضر بررسی مقایسه‌ای دولت و برنامه‌های توسعه اقتصادی در جمهوری اسلامی ایران و مالزی است. شناخت ارکان قدرت و دولت و شاخصه‌های آن در جمهوری اسلامی ایران و مالزی، شناخت شباهت‌ها و تفاوت‌های عوامل پیشرفت و توسعه در ایران و مالزی، شناخت الگوی توسعه مالزی دوره ماهات چکیده کامل

هدف پژوهش حاضر بررسی مقایسه‌ای دولت و برنامه‌های توسعه اقتصادی در جمهوری اسلامی ایران و مالزی است. شناخت ارکان قدرت و دولت و شاخصه‌های آن در جمهوری اسلامی ایران و مالزی، شناخت شباهت‌ها و تفاوت‌های عوامل پیشرفت و توسعه در ایران و مالزی، شناخت الگوی توسعه مالزی دوره ماهاتیر محمد و جمهوری اسلامی ایران و ارائه راهبردهای مناسب جهت توسعه و پیشرفت بیشتر در جمهوری اسلامی ایران از جمله دیگر اهداف این پژوهش می‌باشد. روش پژوهش، تحلیلی- مقایسه‌ای بوده و نتایج نشان داد جمهوری اسلامی ایران در دوران هاشمی رفسنجانی (۱۳۶۸ تا ۱۳۷۶) با اجرای اولین برنامه ۵ ساله توسعه و با تأکید بر سیاست باز اقتصادی، بیشتر توسعه اقتصادی کشور با توجه اندک به مسائل اجتماعی- فرهنگی را مدنظر داشت و سید محمد خاتمی (۱۳۷۶-۱۳۸۴) ضمن گسترش روابط با کشورهای خارجی، بیشتر توسعه سیاسی و تقویت نهادهای مدنی را در داخل مورد توجه قرار داد. در هر دو دوره، برنامه به صورت دقیق اجرایی نشد و بخش‌هایی از آن متناسب با گفتمان دولت‌ها اجرا گردید. اما مالزی در دوره زمامداری ماهاتیر محمد اولاً با الگو قرار دادن ژاپن و کره جنوبی و با تکیه بر سیاست نگرش به شرق، ثانیاً ایجاد یک قدرت بوروکراتیک مشروع و دولت کاملاً رشد ‌یافته‌ که معیار سنجش و اعتبار و شایستگی آن در متخصصان و دانشمندان سیاسی، اقتصادی و اجتماعی آن بود، ثالثاً با برنامه‌ریزی دقیق و تعهد به اجرای برنامه و رابعاً توسعه روابط با کشورهای همسایه و قدرت‌های بزرگ مانند آمریکا با هدف جذب سرمایه‌های خارجی، موفق شد تا رشد و توسعه اقتصادی خود را به بهترین وجه ممکن دنبال کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

687 - دولت، نفت و برنامه‌‌های تعدیل اقتصادی در ایران معاصر 1368-1399
فاطمه میرعباسی مقصود رنجبر

10.22034/sej.2021.1933163.1346

هدف پژوهش حاضر بررسی ماهیت و علل شکست سیاست‌های تعدیل اقتصادی در ایران از منظر اقتصاد سیاسی است. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده و بر این فرضیه استوار است که از آنجا که نظریات توسعه، ارتباط مستقیمی با سازوکارهای اقتصاد سیاسی هر جامعه دارد و شکل‌‌بندی‌های اقتصاد سیاسی هر ک چکیده کامل

هدف پژوهش حاضر بررسی ماهیت و علل شکست سیاست‌های تعدیل اقتصادی در ایران از منظر اقتصاد سیاسی است. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده و بر این فرضیه استوار است که از آنجا که نظریات توسعه، ارتباط مستقیمی با سازوکارهای اقتصاد سیاسی هر جامعه دارد و شکل‌‌بندی‌های اقتصاد سیاسی هر کشور باید براساس برنامه‌ریزی اقتصادی و راهبردی آن کشور به مرحله اجرا دربیاید؛ بر این اساس، دخالت دولت و سهم تعیین‌کننده‌‌ای که به‌‌عنوان یک کاتالیزورگر در روند توسعه و توسعه‌‌نیافتگی دارد، عامل محوری شکست سیاست‌های تعدیل اقتصادی در سال‌های 1368 تا 1399 در ایران بوده است. این معضل به تدریج باعث انحراف دولت از اجرای درست برنامه‌‌های توسعه و وخامت اوضاع اقتصادی و اجتماعی کشور شده است. نه‌تنها بسترها و زمینه‌‌های لازم برای تحقق توسعه از بین رفته، بلکه پیامدهای مخاطره‌آمیزی چون بحران توسعه اقتصادی و شکنندگی توسعه همه‌‌جانبه را در کشور به‌‌همراه داشته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

688 - سیاست خارجی آمریکا در قبال ایران در دوران اوباما و ترامپ (براساس تئوری رئالیسم تهاجمی میرشایمر و رئالیسم تدافعی والتز)
حسن عابدینی کشکوئیه حسین مسعودنیا مهناز گودرزی

10.22034/sej.2022.1949689.1422

هدف پژوهش حاضر تشریح و تبیین عوامل و مؤلفه‌های مؤثر بر سیاست خارجی آمریکا در قبال ایران در دوره اوباما و ترامپ است که با فراز و فرودهای بسیاری همراه بود. به لحاظ روشی، پژوهش حاضر از نوع توصیفی- تحلیلی مبتنی بر روش مرور نظام‌مند با تجزیه و تحلیل رفتار اوباما و ترامپ براس چکیده کامل

هدف پژوهش حاضر تشریح و تبیین عوامل و مؤلفه‌های مؤثر بر سیاست خارجی آمریکا در قبال ایران در دوره اوباما و ترامپ است که با فراز و فرودهای بسیاری همراه بود. به لحاظ روشی، پژوهش حاضر از نوع توصیفی- تحلیلی مبتنی بر روش مرور نظام‌مند با تجزیه و تحلیل رفتار اوباما و ترامپ براساس رویکرد واقع‌گرایی تدافعی و واقع‌گرایی تهاجمی است. سیاست خارجی آمریکا براساس امنیتی کردن فعالیت‌های هسته‌ای و رفتارهای منطقه‌ای ایران قابل تبیین بوده و مؤلفه‌های آن عبارتند از شخصیت و اعضای کابینه و لابی‌های عبری- عربی. سیاست خارجی اوباما در قبال ایران با استفاده از رویکرد تعامل و فشار (قدرت هوشمند) موفقیت‌آمیز بود، ولی سیاست خارجی ترامپ با توجه به ماهیت تهاجمی و شکاف در اردوگاه غرب، ناکام ماند. بنابراین، می‌توان نتیجه گرفت که هر دو رئیس جمهور سعی داشتند با ایجاد بحران‌های سیاسی، اقتصادی و تهدیدات نظامی در ابعاد داخلی و خارجی، منافع جمهوری اسلامی را به چالش بکشند. اوباما توانست با دستیابی به توافق هسته‌ای، فعالیت‌های هسته‌ای ایران را مهار کند، ولی ترامپ با خروج از توافق هسته‌ای، نه‌تنها نتوانست دستاوردهای اوباما را حفظ کند، بلکه دستاورد او در مهار ایران برای تأمین منافع ملی آمریکا تقریباً هیچ بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

689 - تحلیل فرایند تحریم‌های یک‌جانبه امریکا و تاثیر آن بر اشتغال و توسعه در ایران
حمید جمال پور خیراله پروین مریم مرادی

10.22034/sej.2021.1931776.1341

هدف پژوهش حاضر بررسی و تحلیل تحریم‌های یک‌جانبه آمریکا و تاثیر آن بر اشتغال و توسعه در ایران می‌باشد. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده و ارزیابی تحریم‌های اقتصادی وضع شده علیه جمهوری اسلامی ایران با قواعد و اصول حقوق بین‌الملل، فرضیه اصلی این نوشتار مبنی بر غیرقانونی بودن چکیده کامل

هدف پژوهش حاضر بررسی و تحلیل تحریم‌های یک‌جانبه آمریکا و تاثیر آن بر اشتغال و توسعه در ایران می‌باشد. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده و ارزیابی تحریم‌های اقتصادی وضع شده علیه جمهوری اسلامی ایران با قواعد و اصول حقوق بین‌الملل، فرضیه اصلی این نوشتار مبنی بر غیرقانونی بودن این‌گونه تحریم‌ها را اثبات می‌نماید. بر این اساس، تحریم‌های اقتصادی یک‌جانبه آمریکا علیه ایران، محدودیت‌هایی را بر بخش‌های مختلف اقتصادی کشور، انتقال تجهیزات و دانش فنی، سرمایه‌گذاری خارجی، حمل و نقل، پرداخت‌ها و... ایجاد کرده است. یافته‌‌های پژوهش نشان می‌دهد که یکی از اثرات تحریم‌های یک‌جانبه‌ امریکا علیه جمهوری اسلامی ایران که موجبات نقض حقوق بشر را درپی‌ داشته است، نقض حق اشتغال می‌باشد. نوسان در روند اشتغال در ایران درپی تحریم‌ها، موجبات آشفتگی و سردرگمی قشر عظیمی از شهروندان ایرانی را فراهم آورده است. نبود کار و امنیت شغلی در کشور، کاهش تولید، تورم و... را به دنبال داشته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

690 - تحلیل جایگاه آیت‌‌الله خامنه‌‌ای به‌مثابه نقطه آجیدن نظام جمهوری اسلامی
آرش منشی زادگان علی اصغر داودی سعید گازرانی

10.22034/sej.2022.1943487.1392

هدف پژوهش حاضر بررسی جایگاه مقام معظم رهبری در ساختار جمهوری اسلامی ایران از منظر نقطه آجیدن می‌‌باشد. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده و بر این فرض استوار است که رهبری به عنوان عامل اصلی حافظ هویت و اتحاد ملت، در نقش نقطه آجیدن ساخت سیاسی موجود، ایفای نقش می‌‌کند. آیت‌‌ال چکیده کامل

هدف پژوهش حاضر بررسی جایگاه مقام معظم رهبری در ساختار جمهوری اسلامی ایران از منظر نقطه آجیدن می‌‌باشد. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده و بر این فرض استوار است که رهبری به عنوان عامل اصلی حافظ هویت و اتحاد ملت، در نقش نقطه آجیدن ساخت سیاسی موجود، ایفای نقش می‌‌کند. آیت‌‌الله خامنه‌‌ای در مقام رهبری جمهوری اسلامی ایران، نقشی پررنگ در هدایت ملت، تنظیم روابط قوا و مدیریت بحران‌‌ها دارند. ایشان در قامت یک پیشوا، با اختیارات قانونی و فرانهادی، کارویژه‌‌های حیاتی خود را در گذر نظام اسلامی از بحران‌‌های پیش ‌‌آمده در سه دهه اخیر ایفا نموده‌‌اند. با توجه به اهمیت نقطه آجیدن در خلق حس یکپارچگی که هویت‌‌آفرین و حافظ هویت است، به نظر می‌‌رسد مقام رهبری در قامت نوعی گره‌‌گاه، شمار کثیر دال‌‌های سیّال، یعنی کثرت عناصر ایدئولوژیک را در درون یک حوزه یکپارچه سامان می‌‌دهد. همچنین ولی فقیه از منظر احراز جایگاه نقطه آجیدن و اعمال کارویژه‌‌هایی خاص، نقش بی‌‌همتایی در نظام سیاسی جمهوری اسلامی ایفا کرده و با ایجاد هم‌‌افزایی و وحدت رویه میان قوا و مسئولان، در مسیر تحقق ثبات، امنیت و پیشرفت، اقدام نموده‌اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

691 - پس‌ران‌های گذار به دموکراسی در جمهوری اسلامی ایران در دهه پنجم
عسکری پورحبیب علی کریمی مله مجید توسلی رکن آبادی

10.22034/sej.2021.1924360.1307

هدف ‌پژوهش حاضر ‌بررسی ‌مهم‌ترین ‌پس‌ران‌های گذار به مردم‌سالاری در جمهوری اسلامی ایران در دهه پنجم با رویکرد آینده‌پژوهانه است. در تحقیق حاضر از میان روش‌های مختلف آینده‌پژوهی، روش تحلیل روند برگزیده شده و در روش ‌تحلیل ‌از ‌رویکرد ‌کیفی ‌استفاده‌ گردید. جامعه آماری پژ چکیده کامل

هدف ‌پژوهش حاضر ‌بررسی ‌مهم‌ترین ‌پس‌ران‌های گذار به مردم‌سالاری در جمهوری اسلامی ایران در دهه پنجم با رویکرد آینده‌پژوهانه است. در تحقیق حاضر از میان روش‌های مختلف آینده‌پژوهی، روش تحلیل روند برگزیده شده و در روش ‌تحلیل ‌از ‌رویکرد ‌کیفی ‌استفاده‌ گردید. جامعه آماری پژوهش نیز گزیده‌ای از خبرگان دانشگاهی صاحب‌نظر در موضوع گذار سیاسی هستند ‌که ‌با نمونه‌گیری متوالی نظری به تعیین حجم نمونه پرداخته شد. ابزار گردآوری داده‌ها مصاحبه نیمه ساختاریافته بوده که با انجام 16 مصاحبه به اشباع نظری رسید. نتایج نشان داد که عواملی چون انسجام ساختاری و ارزشی بین نخبگان حاکم، جامعه مدنی ضعیف، فقدان پیش‌نیازهای اقتصادی و دولت رانتیر از جمله مهم‌ترین پس‌ران‌های گذار مسالمت‌آمیز به مردم‌سالاری و تحکیم آن در دهه پنجم انقلاب خواهد بود. این پس‌ران‌های مردم‌سالاری در ایران دهه پنجم انقلاب، خصلتی اجتماعی و ساختاری دارد که با تأثیری انباشتی بر یکدیگر و نیز بر ساختار سیاسی، روند پیشروی مسالمت‌آمیز به سوی مردم‌سالاری و تحکیم آن را کند کرده و باعث شده تا گذار به مردم‌سالاری در دهه پنجم انقلاب با سرعت مورد انتظار پیش نرود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

692 - جایگاه امنیت اقتصادی در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران
محسن عزیزی سید مهدی فاطمی

10.22034/sej.2021.1927935.1327

هدف پژوهش حاضر تبیین امنیت اقتصادی و بررسی جایگاه آن در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران است. در این راستا، پرسش اصلی پژوهش این است که سازوکارهای امنیت اقتصادی در قانون اساسی جمهوری اسلامی چه جایگاهی دارد؟ روش پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده و نتایج نشان داد که سازوکارهای اقتص چکیده کامل

هدف پژوهش حاضر تبیین امنیت اقتصادی و بررسی جایگاه آن در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران است. در این راستا، پرسش اصلی پژوهش این است که سازوکارهای امنیت اقتصادی در قانون اساسی جمهوری اسلامی چه جایگاهی دارد؟ روش پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده و نتایج نشان داد که سازوکارهای اقتصادی و امنیتی در قانون اساسی جمهوری اسلامی کاملاً با چارچوب‌ها و موازین نوین امنیت اقتصادی مطابق است و نشان‌دهنده خودآگاهی قانون‌گذار به ویژگی‌های جامعه نمونه اسلامی دارد و در اصول متعددی به امنیت اقتصادی و شاخص‌های آن به صراحت اشاره کرده است. مهم‌ترین اصلی که در قانون اساسی به امنیت اقتصادی اشاره دارد، اصل 43 قانون اساسی می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

693 - بررسی تأثیر راهبرد صدور انقلاب اسلامی ایران بر ژئوپلیتیک خاورمیانه و آغاز جنگ عراق و ایران
سعید مکوندی گوداژدر لنا عبدالخانی فریدون اکبرزاده روح اله شهابی

هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر راهبرد صدور انقلاب اسلامی ایران بر ژئوپلیتیک خاورمیانه و آغاز جنگ عراق و ایران است. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده و نتایج حاکی از آن است که با توجه به شکنندگی داخلی کشورهای عربی و ماهیت رژیم‌های استبدادی منطقه خاورمیانه که دارای دو بحران هویت چکیده کامل

هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر راهبرد صدور انقلاب اسلامی ایران بر ژئوپلیتیک خاورمیانه و آغاز جنگ عراق و ایران است. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده و نتایج حاکی از آن است که با توجه به شکنندگی داخلی کشورهای عربی و ماهیت رژیم‌های استبدادی منطقه خاورمیانه که دارای دو بحران هویت و مشروعیت می‌باشند، همچنین مجموع مواضع امام خمینی که مقصودشان از صدور انقلاب، هرگز مداخله در امور داخلی عراق، یا صدور تجهیزات تروریستی به این کشور نبوده است و نیز بیانیه‌های رژیم بعث عراق، می‌توان دریافت این نظریه که راهبرد جمهوری اسلامی ایران در خصوص صدور انقلاب، علت وقوع جنگ عراق علیه ایران می‌باشد، به طور کلی مردود و فاقد دلایل علمی و متّقن است. دلیل اصلی واهمه‌ها و بیم‌های رژیم بعث عراق نیز، ماهیت نظام بحران‌زده خود بوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

694 - تحلیل سیاست‌های اجتماعی تاثیرگذار نظام جمهوری اسلامی ایران بر حفظ سرمایه اجتماعی در استان خوزستان
عبدالامیر عذاریانی حسن خیری حسین اژدری زاده

10.22034/sej.2021.1926056.1316

هدف پژوهش حاضر تحلیل سیاست‌های اجتماعی تاثیرگذار نظام جمهوری اسلامی ایران بر حفظ سرمایه اجتماعی در استان خوزستان است. این پژوهش، با روش آمیخته کیفی- کمّی انجام شده است. ابزار گردآوری داده‌ها پرسشنامه بوده و جامعه آماری پژوهش نیز کلیه شهروندان استان خوزستان بودند، حجم نم چکیده کامل

هدف پژوهش حاضر تحلیل سیاست‌های اجتماعی تاثیرگذار نظام جمهوری اسلامی ایران بر حفظ سرمایه اجتماعی در استان خوزستان است. این پژوهش، با روش آمیخته کیفی- کمّی انجام شده است. ابزار گردآوری داده‌ها پرسشنامه بوده و جامعه آماری پژوهش نیز کلیه شهروندان استان خوزستان بودند، حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 384 نفر محاسبه شد. داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار آماری لیزرل تجزیه و تحلیل گردید. نتایج نشان داد که همه سیاست‌های اجتماعی نظام جمهوری اسلامی ایران مورد بررسی در این پژوهش، بر حفظ سرمایه در استان خوزستان موثر بوده و بین این سیاست‌‌ها و حفظ سرمایه اجتماعی در استان خوزستان رابطه معناداری وجود دارد. سیاست‌های اجتماعی نظام در راستای تاکید بر قانون‌مداری، عدل و برابری، توسعه سرمایه‌های انسانی، عدالت آموزشی و رفع نابرابری‌های آموزشی، رفع تبعیض اقتصادی و رفع فساد اداری، زمینه حفظ سرمایه اجتماعی را در ابعاد انسجام اجتماعی، اعتماد اجتماعی و مشارکت سیاسی دو چندان می‌کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

695 - تجزیه و تحلیل استراتژی‌های سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی در خاورمیانه با استفاده از مدل سوات
ابراهیم ارم امین روان بد غفار زارعی

10.22034/sej.2021.1923596.1302

هدف پژوهش حاضر بررسی استراتژی‌های سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی در خاورمیانه و یافتن استراتژی بهینه‌ای برای جمهوری اسلامی ایران در قبال عربستان سعودی است. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده و از مدل سوات برای تجزیه و تحلیل استراتژی‌های سیاست خارجی دو کشور د چکیده کامل

هدف پژوهش حاضر بررسی استراتژی‌های سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی در خاورمیانه و یافتن استراتژی بهینه‌ای برای جمهوری اسلامی ایران در قبال عربستان سعودی است. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده و از مدل سوات برای تجزیه و تحلیل استراتژی‌های سیاست خارجی دو کشور در خاورمیانه استفاده شده است. نتایج نشان داد که ترکیبی از سیاست‌های تعامل سازنده و مهار می‌تواند استراتژی بهینه جمهوری اسلامی ایران در قبال عربستان سعودی در شرایط کنونی باشد. تعقیب سیاست دو مسیری تعامل سازنده و مهار در قبال عربستان سعودی از یک‌سو نیازمند تاکید بر پتانسیل‌های همکاری نظیر همکاری در مقابله با اسلام‌هراسی و همکاری برای تأمین امنیت منطقه خلیج فارس و همکاری در زمینه حفظ محیط زیست است و از سوی دیگر پذیرش مقطعی برخی خواسته‌های طرف مقابل نمی‌بایست به منزله شکست تلقی گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

696 - تحلیل و ارزیابی راهبرد سیاست خارجی ترکیه در عراق و تاثیر آن بر منافع ملی جمهوری اسلامی ایران از 2010 تا 2023
سامی رسول مکطوف الرکابی محمد ترابی محمدحسن علی محمد بشیر اسماعیلی

10.22034/sej.2024.2007342.1582

هدف پژوهش حاضر، بررسی راهبرد سیاست خارجی ترکیه در قبال کشور عراق و تاثیر این سیاست‌ها بر منافع ملی جمهوری اسلامی ایران است. در این راستا، با کاربست نظریه نوواقع‌گرایی و روش توصیفی -تحلیلی، نشان داده شد که راهبرد سیاست خارجی ترکیه در عراق، مبتنی بر افزایش نفوذ و کسب موقع چکیده کامل

هدف پژوهش حاضر، بررسی راهبرد سیاست خارجی ترکیه در قبال کشور عراق و تاثیر این سیاست‌ها بر منافع ملی جمهوری اسلامی ایران است. در این راستا، با کاربست نظریه نوواقع‌گرایی و روش توصیفی -تحلیلی، نشان داده شد که راهبرد سیاست خارجی ترکیه در عراق، مبتنی بر افزایش نفوذ و کسب موقعیت برتر و حفظ موازنه قدرت با ایران می‌باشد که از یک‌سو برای هر دو کشور منافع همسو و از سویی منافع متعارض را دربرمی‌گیرد. این موضوع در زمان نقاط مثبت و تعامل، ریشه در جغرافیای سه کشور دارد و تابعی از محیط منطقه‌ای، تروریسم و مسئله کردها است و در هنگام رقابت، به دلیل حوزه گسترش نفوذ دو کشور در عراق است. ایران از سیاست حفظ وضع موجود حمایت می‌کند و در مقابل ترکیه به دنبال تغییر وضع موجود است. ایران خود را همپیمان عراق می‌داند، اما ترکیه به دنبال هژمونی و رهبری منطقه‌ای است. از سوی دیگر در حوزه اقتصادی نیز ترکیه به دنبال کسب بیشترین سهم تجارت و به دست گرفتن کنترل انتقال انرژی از عراق به اروپا است. درنتیجه می‌توان گفت، ترک‌ها عمدتاً از ابزارهای قدرت نرم برای اهداف سخت استفاده می‌کنند و ایران بیشتر از مؤلفه‌های قدرت سخت برای اهداف نرم استفاده می‌کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

697 - واکاوی رویکردهای سیاسی و امنیتی روسیه با همکاری جمهوری اسلامی ایران در مقابله با بنیادگرایی و تروریسم در منطقه خاورمیانه
جابر منیرپور مالک ذوالقدر مهدی خوش خطی

10.22034/sej.2023.1980928.1541

امروز تهدید اصلی بازیگران دولتی نظام بین‌الملل از جانب بازیگران غیردولتی نوظهور بوده و در همین نقطه، همکاری امنیتی دو کشور روسیه و ایران در حوزه مقابله با بنیادگرایی و تروریسم در منطقه خاورمیانه به یکدیگر گره خورده است؛ بر این اساس، هدف پژوهش حاضر پاسخ به این سوال است ک چکیده کامل

امروز تهدید اصلی بازیگران دولتی نظام بین‌الملل از جانب بازیگران غیردولتی نوظهور بوده و در همین نقطه، همکاری امنیتی دو کشور روسیه و ایران در حوزه مقابله با بنیادگرایی و تروریسم در منطقه خاورمیانه به یکدیگر گره خورده است؛ بر این اساس، هدف پژوهش حاضر پاسخ به این سوال است که چگونه موضوع تروریسم و بنیادگرایی، همکاری میان روسیه و ایران را تقویت نموده است؟ روش پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده و از رویکرد نظری نوواقع‌گرایی بهره‌ گرفته شده است. پژوهش بر این فرضیه استوار است که اهداف یکسان دو کشور در مقابله با بنیادگرایی، سطح همکاری را ارتقاء داده و سبب تحوّل در روابط تهران- مسکو شده است. نتایج نشان داد که هرچند سطح همکاری دو کشور ایران و روسیه ارتقاء یافته است؛ ولیکن پیچیدگی عوامل و رویکردهای واقع‌گرایانه ساختاری جهانی و منطقه‌ای، دافع پیوند راهبردی ویژه دو کشور شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

698 - بررسی جامعه‌شناختی عوامل مؤثر بر فرهنگ سیاسی (مورد مطالعه: دانشجویان دانشگاه‌های فرهنگیان غرب کشور)
مجتبی فتحی زاده عبدارضا هاشمی احمدعلی حسابی

10.22034/sej.2022.1952672.1432

هدف پژوهش حاضر بررسی جامعه‌شناختی عوامل موثر بر فرهنگ سیاسی، بر مبنای نظریه مارک تسلر است. جامعه آماری پژوهش مشتمل بر دانشجویان دانشگاه‌های فرهنگیان (سنندج، کرمانشاه، همدان، خرم آباد، ایلام) با جمعیت 6508 نفر بود که براساس فرمول کوکران، حجم نمونه آماری 362 نفر برآورد شد چکیده کامل

هدف پژوهش حاضر بررسی جامعه‌شناختی عوامل موثر بر فرهنگ سیاسی، بر مبنای نظریه مارک تسلر است. جامعه آماری پژوهش مشتمل بر دانشجویان دانشگاه‌های فرهنگیان (سنندج، کرمانشاه، همدان، خرم آباد، ایلام) با جمعیت 6508 نفر بود که براساس فرمول کوکران، حجم نمونه آماری 362 نفر برآورد شد. روش نمونه‌‌گیری به صورت تصادفی طبقه‌‌ای بوده و ابزار گردآوری داده‌‌‌ها پرسشنامه بود. یافته‌های پژوهش با روش‌های آماری کندال تاوb وc و گاما، کای- اسکور، خی دو و وی کرامرز، تجزیه و تحلیل شدند. نتایج تحقیق نشان داد که متغیرهای جنسیت و ترم تحصیلی رابطه معناداری با فرهنگ سیاسی دانشجویان دارد، ولی متغیر قومیت هیچ تاثیری بر فرهنگ سیاسی دانشجویان ندارد و همچنین طبق نتایج پژوهش اکثریت دانشجویان دانشگاه فرهنگیان غرب کشور، به دو نوع فرهنگ سیاسی بی‌تفاوت و دموکراتیک گرایش داشتند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

699 - گونه‌شناسی سازه‌‌های مؤثر در نقشه اجماعی تصویر برند سیاسی ایده‌‌آل ریاست جمهوری ایران با روش ماتریس اثرات متقابل
محمدحسین قورچانی خوزانی زهره دهدشتی شاهرخ

10.22034/sej.2021.1935002.1356

هدف پژوهش حاضر گونه‌شناسی سازه‌‌های مؤثر در نقشه اجماعی تصویر برند ایده‌‌آل سیاسی ریاست جمهوری بوده و درصدد است تا سیاستمداران کاندیدای ریاست جمهوری را با سازه‌‌های کلیدی تصویر برند سیاسی ایده‌‌آل ریاست جمهوری در ذهن مردم آَشنا ساخته و به اثربخشی برنامه‌‌های ترویجی و تب چکیده کامل

هدف پژوهش حاضر گونه‌شناسی سازه‌‌های مؤثر در نقشه اجماعی تصویر برند ایده‌‌آل سیاسی ریاست جمهوری بوده و درصدد است تا سیاستمداران کاندیدای ریاست جمهوری را با سازه‌‌های کلیدی تصویر برند سیاسی ایده‌‌آل ریاست جمهوری در ذهن مردم آَشنا ساخته و به اثربخشی برنامه‌‌های ترویجی و تبلیغاتی آنها در انتخابات کمک نماید. در این پژوهش سازه‌‌های نقشه اجماعی تصویر برند سیاسی ایده‌‌آل ریاست جمهوری شناسایی شده از طریق تکنیک زیمت و با انجام مصاحبه‌‌های عمیق صورت گرفت که مشارکت کنندگان به روش هدفمند و قضاوتی انتخاب شدند و نهایتاً مصاحبه‌‌های زیمت با 14 نفر به اشباع نظری رسید و نقشه اجماعی استخراج گردید. سپس، با کمک روش ماتریس اثرات متقابل، گونه‌‌شناسی سازه‌‌ها انجام شده و به سازه‌‌های تأثیرپذیر، تاثیرگذار، کنترلی، هدف و ریسک طبقه‌‌بندی شدند. یافته‌های پژوهش نشان داد که عمل‌گرایی، تعهد، عدالت‌خواهی، بهبود آموزش و پرورش و آسایش در گروه سازه‌‌های تأثیرگذار؛ سازه‌‌هایی نظیر ایران پیشرفته، ارتباطات جهانی، بهبود رفاه، توجه به محیط زیست، بهبود وضعیت مردم، بهبود اقتصادی در گروه سازه‌‌های ریسک بوده و ساز‌‌ه‌‌های توجه و توسعه گردشگری و ایجاد اشتغال به عنوان سازه‌‌های هدف شناسایی شدند. همچنین سازه‌‌های واقع‌گرایی، توسعه صنایع داخلی با کیفیت، آرامش‌دهنده، قدرتمند، حفظ منابع طبیعی، بهبود و توسعه فرهنگ و هنر و صلح‌طلبی به عنوان سازه‌‌های نتیجه مطرح شدند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

700 - واکاوی زمینه‌های همگرایی اعراب با رژیم صهیونیستی در برابر ایران براساس نظریه موازنه تهدید استفان والت
اصغر رجبی ده برزوئی محمد بیدگلی

هدف پژوهش حاضر واکاوی زمینه‌های همگرایی اعراب با رژیم صهیونیستی در برابر ایران، براساس نظریه موازنه تهدید استفان والت بود. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده و نتایج نشان داد که، اعراب با تأکید بر تهدیدات امنیتی ایران به توسعه روابط خود با رژیم صهیونیستی به دلایلی ازجمله حما چکیده کامل

هدف پژوهش حاضر واکاوی زمینه‌های همگرایی اعراب با رژیم صهیونیستی در برابر ایران، براساس نظریه موازنه تهدید استفان والت بود. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده و نتایج نشان داد که، اعراب با تأکید بر تهدیدات امنیتی ایران به توسعه روابط خود با رژیم صهیونیستی به دلایلی ازجمله حمایت آمریکا از عادی‌سازی روابط، درگیر بودن اعراب با بحران‌های داخلی، تضعیف ایدئولوژی ضدصهیونیستی ایران، وجود شکاف و جدایی در میان کشورهای عربی و ایجاد تغییر در موازنه قدرت منطقه‌ای در سطح همکاری‌های مختلف نظامی، سیاسی و اقتصادی پرداخته‌اند و الگوی رفتاری موازنه تهدید را بهترین رویکرد در قبال جمهوری اسلامی ایران می‌دانند. به نظر می‌رسد، مسئله عادی‌سازی روابط اعراب و رژیم صهیونیستی همچون دیگر توطئه‌های مثلث غربی- عبری- عربی چند دهه گذشته، با شکست مواجه شده است و این توطئه، موضوع نگران‌کننده‌ای نخواهد بود؛ زیرا دیر یا زود، به رسوایی کشور‌های هم‌پیاله با رژیم صهیونیستی و فروپاشی این مناسبات جعلی، منتهی خواهد شد. با عنایت به این مسئله که عادی‌سازی روابط در بهترین حالت از سطح روابط رژیم صهیونیستی با دولت‌‌ها فراتر نخواهد رفت، پیشنهاد می‌گردد، جمهوری اسلامی ایران با دیپلماسی فعال سعی نماید، مسئله فلسطین را زنده نگه دارد و همچنین به حکومت‌های عربی متذکر شود که به صدای ملت‌هایشان که مخالف عادی‌سازی روابط با اشغالگران رژیم صهیونیستی هستند، گوش فرادهند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

701 - سناریوهای تغییر در نظام بین‌المللی و تاثیر آن بر بازیگری ایران
حدیثه کولیایی امین روان بد علی محمد حقیقی

10.22034/sej.2023.1972947.1518

هدف پژوهش حاضر شناسایی ساختارهای احتمالی نظام بین‌المللی در آینده و درک بهتر تاثیرگذاری ساختارهای مختلف نظام بین‌المللی بر مقدورات و محذورات ایران است. پژوهش حاضر به لحاظ روش‌شناسی یک پژوهش کیفی بوده و برای شناخت ساختارهای احتمالی نظام بین‌المللی، از روش آینده‌پژوهانه س چکیده کامل

هدف پژوهش حاضر شناسایی ساختارهای احتمالی نظام بین‌المللی در آینده و درک بهتر تاثیرگذاری ساختارهای مختلف نظام بین‌المللی بر مقدورات و محذورات ایران است. پژوهش حاضر به لحاظ روش‌شناسی یک پژوهش کیفی بوده و برای شناخت ساختارهای احتمالی نظام بین‌المللی، از روش آینده‌پژوهانه سناریوپردازی استفاده شده است. سوال اصلی این است که چه سناریوهایی در مورد تغییر نظام بین‌المللی وجود دارد و پیامدها و تبعات این سناریوها برای روابط و بازیگری ایران در نظام بین‌المللی چه خواهد بود؟ یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که وقوع سناریوی نظام بین‌المللی چندقطبی، در قیاس با نظام بین‌المللی دوقطبی یا تک‌قطبی، بیشترین احتمال وقوع را دارد. کشورها در هر سناریو سه گزینه کلی در پیش‌رو دارند: همراهی شامل اتحاد یا دنباله‌روی؛ رقابت شامل ایجاد موازنه و همراهی با چالش‌گران و تقابل و اتخاذ سیاست تخاصمی در قبال قطب یا قطب‌های موجود در نظام است. سناریوی جهان چندقطبی بیشترین مقدورات و فرصت‌ها را برای ایران به همراه خواهد داشت و سناریوی تک‌قطبی به رهبری امریکا، سبب افزایش محذورات ایران می‌شود. در سناریوی دو قطبی نسبت به سناریوی تک‌قطبی به رهبری امریکا، مقدورات ایران افزایش پیدا می‌کند. عضویت ایران در سازمان همکاری شانگهای، به ایران کمک خواهد کرد تا در سناریوی دوقطبی با محوریت ایالات متحده و چین، بتواند فرصت‌های بیشتری جهت تأمین منافع ملی خلق کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

702 - موانع عضویت دائم ایران در سازمان تجارت‌ جهانی
ایمان پاک سیما سید باقر میرعباسی محمد صادقی سید طه موسوی میرکلائی

10.22034/sej.2023.1978643.1536

هدف پژوهش حاضر بررسی موانع موجود در قوانین ایران برای پذیرش تعهدات سازمان تجارت‌ جهانی است. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده و نتایج نشان‌ می‌دهد که مشکلات ایران جهت پیوستن به سازمان تجارت جهانی به دو بخش داخلی و خارجی تقسیم می‌شود. به غیر از مشکلات، معضلات و نابسامانی‌های چکیده کامل

هدف پژوهش حاضر بررسی موانع موجود در قوانین ایران برای پذیرش تعهدات سازمان تجارت‌ جهانی است. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده و نتایج نشان‌ می‌دهد که مشکلات ایران جهت پیوستن به سازمان تجارت جهانی به دو بخش داخلی و خارجی تقسیم می‌شود. به غیر از مشکلات، معضلات و نابسامانی‌های فعلی حاکم بر اقتصاد ایران، برخی از قوانین داخلی نیز با مقررات WTO همخوانی ندارند. ازجمله اصل ۴۴ قانون اساسی، مالکیت و انحصار دولت بر صنایع و معادن بزرگ، بانکداری، رادیو و تلویزیون، کشتیرانی، هواپیمایی و... (یعنی حضور بیش از حد دولت و شبه دولتی‌ها در عرصه اقتصاد و نقش کمرنگ بخش خصوصی در فعالیت‌های اقتصادی)؛ همچنین تک‌نرخی نبودن نرخ ارز و قوانین مربوط به بیمه‌های خارجی، عدم حمایت از سرمایه‌گذاری خارجی در ایران، تعرفه‌های بالای واردات و برخی دیگر از قوانین داخلی، به هیچ وجه با مقرراتWTO همخوانی ندارد؛ بلکه به‌شدت مغایرت هم دارند. در ایران به دلیل دسترسی به منابع ارزی حاصل از صدور نفت، بخش تجارت ‌خارجی به‌درستی و متناسب با نیازها توسعه‌نیافته و در نتیجه مشکلات گوناگونی پدید آمده است. بروز این مشکلات و کاهش درآمدهای ارزی حاصل از صدور نفت در آینده اهمیت بخش بازرگانی ‌خارجی و حضور در بازارهای‌ جهانی را گوشزد می‌نماید، بنابراین، افزایش تولید، بالا ‌بردن توان صادراتی و رقابتی در سطح ‌جهان و بهره‌مندی از تسهیلات سازمان تجارت‌ جهانی به عنوان یک ضرورت مطرح است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

703 - ارزیابی سیاسی رویکرد راهبردی و مواضع جمهوری اسلامی ایران در قبال سازمان همکاری شانگهای
نوید نوزعیم سید باقر میرعباسی مریم مرادی سهیل سهیلی نجف آبادی

هدف پژوهش حاضر ارزیابی سیاسی رویکرد راهبردی و مواضع جمهوری اسلامی ایران در قبال سازمان همکاری شانگهای بود. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده و یافته‌ها نشان داد که، منافع ایران و دو قدرت بزرگ عضو سازمان شانگهای یعنی روسیه و چین در جلوگیری از نفوذ آمریکا در آسیای جنوب ‌غربی چکیده کامل

هدف پژوهش حاضر ارزیابی سیاسی رویکرد راهبردی و مواضع جمهوری اسلامی ایران در قبال سازمان همکاری شانگهای بود. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده و یافته‌ها نشان داد که، منافع ایران و دو قدرت بزرگ عضو سازمان شانگهای یعنی روسیه و چین در جلوگیری از نفوذ آمریکا در آسیای جنوب ‌غربی به‌ویژه آسیای مرکزی، موجب نزدیکی آن‌ها به یکدیگر در چهارچوب مناسبات دوجانبه و همچنین در قالب سازمان همکاری شانگهای شده است. جمهوری اسلامی ایران جهت مقابله با هژمونی‌گرایی آمریکا در سطح منطقه‌ای و تضمین منافع ملی خود در برابر تهدیدات امنیتی این کشور، در راستای عضویت دائم در سازمان همکاری شانگهای گام برداشته است. عضویت دائم در سازمان همکاری شانگهای فرصت‌های ساختاری برای ایران فراهم‌ ساخته که از یک‌سو به پشتوانه قدرت اعضای این ساختار در برابر هژمونی‌گرایی آمریکا در منطقه موازنه ایجاد کند، و از سوی دیگر، جایگاه سیاسی و امنیتی ایران در معادلات آسیای مرکزی و تحولات خاورمیانه را افزایش می‌دهد. بنابراین، ایران با ظرفیت‌های بالای یاد شده در منطقه خاورمیانه، توانمندی لازمرا به لحاظ راهبردی، جهت تبدیل ‌شدن به یک قدرت منطقه‌ای دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

704 - روابط سیاسی جمهوری اسلامی ایران و هند از منظر سازه‌انگاران؛ فرصت‌ها و چالش‌ها
سید جواد احمدی حسن خداوردی گارینه کشیشیان

10.22034/sej.2023.1991066.1552

هدف پژوهش حاضر بررسی روابط سیاسی جمهوری اسلامی ایران و هند از منظر سازه‌انگاران بود. روش پژوهش توصیفی- تبیینی بوده و درصدد پاسخ به این سوالات است که کارگزاران سیاست خارجی ایران و هند چه درکی از یکدیگر دارند؟ و فرصت‌ها و چالش‌های این رابطه چیست؟ پژوهش بر این فرضیۀ استوار چکیده کامل

هدف پژوهش حاضر بررسی روابط سیاسی جمهوری اسلامی ایران و هند از منظر سازه‌انگاران بود. روش پژوهش توصیفی- تبیینی بوده و درصدد پاسخ به این سوالات است که کارگزاران سیاست خارجی ایران و هند چه درکی از یکدیگر دارند؟ و فرصت‌ها و چالش‌های این رابطه چیست؟ پژوهش بر این فرضیۀ استوار است که ساختار هویتی برگرفته از انقلاب اسلامی ایران که در حوزه سیاست خارجی به نظم ساختاری- کارگزاری نیز تعمیم یافته، در تعارض با نئولیبرالیزم گزینش شده توسط سیاستگذاران خارجی هند و حزب حاکم می‌باشد. لذا این تفاوت در مبانی هویتی و رابطه ساختاری- کارگزاری در نظام داخلی و بین‌المللی باعث ایجاد چالش‌ها و فرصت‌هایی برای هر دو کشور شده است. نتیجه اینکه، پس از انقلاب اسلامی و خروج ایران از پیمان سنتو و هم‌پیمانی با غرب، و پیوستن به جنبش عدم تعهد که هند از بنیانگذاران آن بود، امیدواری زیادی به بهبود روابط با هند به‌دلیل اشتراکات هویتی ناشی از سیاست خارجی مسالمت‌جو و صلح‌گرایی (نهروئیزم) که مبتنی بر عدم وابستگی به قدرت‌های بزرگ و همراهی با کشورهای ضعیف بود، در جمهوری اسلامی ایران ایجاد شد. اما پس از پایان جنگ سرد و شیفت پارادایم سیاست خارجی هند از آرمان‌گرائی نهروئیستی به واقع‌گرائی، تغییر در مبانی هنجاری - هویتی، و به حاشیه رفتن حزب کنگره ملی، پیروزی حزب بهاراتیا جاناتا « BJP»، و نزدیکی به غرب، روابط به سردی گرایید. لذا به‌نظر می‌رسد که سیاستگذاران خارجی ایران و هند نتوانند منابع هویتی بیناذهنی و ارزش‌ها و هنجارهای مشترکی برای توسعه روابط در سطح راهبردی و استراتژیک بیابند، که این مهم می‌تواند از چالش‌های روابط دو کشور باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

705 - واکاوی زمینه‌ها و دلایل ائتلاف راهبردی ایران و روسیه در سوریه
مرتضی رفیعی بصیری مهدی جاودانی مقدم داود کیانی

10.22034/sej.2022.1953255.1433

همکاری در مدیریت بحران سوریه، حوزه تازه‌ای در فرایند همکاری‌های ایران و روسیه در دوره پس از فروپاشی شوروی به‌شمار می‌آید. در این زمینه، دو دیدگاه متفاوت در مورد ماهیت راهبردی یا تاکتیکی چشم‌انداز روابط دو کشور در سوریه و ورای آن وجود دارد. در این چارچوب، سؤال اصلی پژوهش چکیده کامل

همکاری در مدیریت بحران سوریه، حوزه تازه‌ای در فرایند همکاری‌های ایران و روسیه در دوره پس از فروپاشی شوروی به‌شمار می‌آید. در این زمینه، دو دیدگاه متفاوت در مورد ماهیت راهبردی یا تاکتیکی چشم‌انداز روابط دو کشور در سوریه و ورای آن وجود دارد. در این چارچوب، سؤال اصلی پژوهش حاضر آن است که دلایل اصلی همکاری ایران و روسیه در جنگ سوریه کدام است و چه چشم‌اندازی در ائتلاف راهبردی دو کشور متصور می‌باشد؟ روش پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده و بر این فرضیه استوار است که وجود منافع سیاسی- اقتصادی درازمدت و دشمن مشترک ایران و روسیه در سوریه، موجب همکاری‌های عملیاتی دو کشور در سطح ائتلاف راهبردی شده که به شکل موفقیت‌آمیزی منجر به تثبیت دولت سوریه و تأمین منافع دو کشور شده است. با این وجود، ائتلاف راهبردی دو کشور ایران و روسیه در سوریه و در سیاست جهانی، تحت تأثیر برداشت‌های تاریخی حاکم بر روابط دو کشور، به‌ویژه در ذهنیت برخی از نخبگان ایرانی و روسی قرار داشته که چالش مهمی در گذار به اتحاد راهبردی آنان در سیاست بین‌الملل می‌باشد. بر این اساس، یافته‌های این پژوهش، مویّدِ ائتلاف راهبردی و مخالف اتحاد راهبردی دو کشور ایران و روسیه است. ایران همواره از ثبات در کشورهای پیرامونی خود حمایت کرده است. مهم‌ترین تهدید این کشور آن است که در کشورهای همسایه بی‌دولتی یا دولت‌های ضعیف حاکم شوند و این بی‌ثباتی به درون مرزهای جمهوری اسلامی ایران امتداد یابد. به نظر می‌رسد فدراسیون روسیه نیز از امتداد بجران سوریه به مرزهای جنوبی خود بیمناک است. این بی‌دولتی می‌تواند مبنای ظهور گروه‌هایی (مانند داعش و...) شود که امکان به‌کارگیری آنها توسط قدرت‌های رقیب منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای وجود دارد. از این دیدگاه، یکی از تهدیدات مهم علیه امنیت ملی ایران و روسیه، نداشتـن دولت در کشورهـای اطراف یا دولت‌های ضعیفی است که در چنین فضـایی، هم قدرت‌های منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای و هم گروه‌ها می‌توانند اقدام به برنامه‌ریزی و سازماندهی کنند و امنیت ملی ایران و روسیه را به چالش بکشند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

706 - بررسی چالش‌ها و راهکارهای مشارکت سیاسی آگاهانه در نظام انتخاباتی جمهوری اسلامی ایران
محمد آریانپور مرتضی اباذری خلیل بهرامی قصرچمی

10.22034/sej.2022.1945240.1399

هدف پژوهش حاضر بررسی چالش‌ها و راهکارهای مشارکت سیاسی آگاهانه در نظام انتخاباتی جمهوری اسلامی ایران است. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده و بر این فرضیه استوار است که سیستم انتخاباتی در ایران، در فقدان احزاب سیاسی، اغلب تحت‌ تأثیر ملاحظات فرهنگی، قومی، مذهبی و هیجانات بوده چکیده کامل

هدف پژوهش حاضر بررسی چالش‌ها و راهکارهای مشارکت سیاسی آگاهانه در نظام انتخاباتی جمهوری اسلامی ایران است. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده و بر این فرضیه استوار است که سیستم انتخاباتی در ایران، در فقدان احزاب سیاسی، اغلب تحت‌ تأثیر ملاحظات فرهنگی، قومی، مذهبی و هیجانات بوده و در نهایت به صورت ناآگاهانه، توده‌ای و همه‌گیر انجام می‌شود. از جمله راهکارهای ارائه شده در این پژوهش، ضرورت رجوع به نهادها و تشکّل‌های دیگر مانند اصناف، مساجد، مطبوعات و رسانه ملی است که می‌توانند تا حدودی کارکردهای خاص احزاب مانند ارائه اطلاعات، ارتقای فهم سیاسی، کاهش هیجانات و از بین بردن پدیده بی‌اعتنایی سیاسی را انجام دهند. یافته‌ها حاکی از آن است که مشارکت سیاسی در ایران در حوزه رأی‌‌دهندگان با معضلاتی مانند بومی‌گرایی، قومیت‌گرایی، کمبود اطلاعات و ناآگاهی و نیز در حوزه داوطلبان با مشکلاتی مانند تعدد ثبت نام‌کنندگان، عدم صداقت در گفتار داوطلبان و ناعدالتی در فرایند تبلیغات مواجه است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

707 - واکاوی نقش قدرت نرم دیپلماسی ورزشی در پیشبرد اهداف سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران
محمد بیدگلی

10.22034/sej.2023.1990902.1550

هدف پژوهش حاضر واکاوی نقش قدرت نرم دیپلماسی ورزشی در پیشبرد اهداف سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران است. پژوهش بر این فرضیه استوار است که تاثیر دیپلماسی ورزشی باعث ارتقاء راهبردها و اهداف سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران می‌شود. روش پژوهش توصیفی-تحلیلی بوده و نتایج حاکی از چکیده کامل

هدف پژوهش حاضر واکاوی نقش قدرت نرم دیپلماسی ورزشی در پیشبرد اهداف سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران است. پژوهش بر این فرضیه استوار است که تاثیر دیپلماسی ورزشی باعث ارتقاء راهبردها و اهداف سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران می‌شود. روش پژوهش توصیفی-تحلیلی بوده و نتایج حاکی از آن است که با همکاری سازنده بین دستگاه‌های اجرایی ورزش کشور و در دستور کار قرار دادن و استفاده از ظرفیت ورزش بین‌الملل توسط این سازمان‌ها، می‌توان به بهبود شرایط موجود و در نتیجه ارتقاء دیپلماسی ورزشی ایران امیدوار بود. جمهوری اسلامی ایران به دلیل وجود ظرفیت بالقوه ورزشی می‌تواند با شکل دادن به دیپلماسی ورزشی خود، از ورزش به عنوان ابزاری کارآمد برای ارتقاء منزلت‌یابی بین‌المللی، ارتقاء قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران، مشارکت در صلح و امنیت منطقه‌ای، ارتقاء اثرگذاری مثبت، جذب افکار عمومی و رفع منازعات و آشتی بین‌المللی در سطح جهان بهره ببرد. پیشنهاد می‌گردد که مدیریت ورزشی در بستر استراتژیک قرار گیرد؛ به این معنا که برنامه و سیاست‌گذاری شانزده تا بیست ساله‌ای تدوین گردد که راهنما و دستور عملی برای مدیران عالی ورزشی کشور باشد. در این صورت است که می‌توان از اِعمال سلیقه و فردگرایی در مدیریت ورزشی کشور پرهیز کرد و آن را به سوی اهداف متعالی مدنظر کشور، هدایت و راهبری نمود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

708 - نقش انگاره‌های هویت ملی نخبگان اجرایی در سیاست خارجی ایران (1376-1384)
حسین کریمی فرد

10.22034/sej.2023.1984955.1543

در پژوهش حاضر با تاکید بر نقش انگاره‌های هویتی نخبگان اجرایی در تکوین سیاست خارجی، و با روش توصیفی- تحلیلی و نظریه سازه‌گرایی، به بررسی سیاست خارجی ایران در دوره ریاست جمهوری آقای خاتمی پرداخته شده است. پژوهش بر این فرضیه استوار است که هویت، بنیان منافع ملی تلقی می‌شود. چکیده کامل

در پژوهش حاضر با تاکید بر نقش انگاره‌های هویتی نخبگان اجرایی در تکوین سیاست خارجی، و با روش توصیفی- تحلیلی و نظریه سازه‌گرایی، به بررسی سیاست خارجی ایران در دوره ریاست جمهوری آقای خاتمی پرداخته شده است. پژوهش بر این فرضیه استوار است که هویت، بنیان منافع ملی تلقی می‌شود. جهت‌گیری راهبردی سیاست خارجی ایران امری حاکمیتی تلقی شده و نهادهای مختلفی ازجمله دولت، متشکل از نخبگان اجرایی، در تدوین آن نقش دارند. مولفه فرهنگ و هویت ملی نخبگان اجرایی به عنوان یکی از عوامل موثر در «رفتار» سیاست خارجی ایران دوره اصلاحات محسوب می‌شود. یافته‌ها حاکی از این است که با توجه به برجستگی عنصر تجددگرایی نسبت به اسلام‌گرایی و ایران‌گرایی نزد نخبگان اجرایی اصلاح‌طلب، و احساس تشابه فرهنگی و هویتی با بعضی از عناصر فرهنگ غرب، جهت‌گیری سیاست خارجی ایران به سمت غرب متمایل شد؛ همین امر زمینه را برای قطبی شدن سیاست خارجی ایران در سال‌های بعد فراهم نمود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

709 - نگرشی هویت‌محور بر سیاست متوازن روسیه در قبال کشورهای اسلامی خاورمیانه: مطالعه موردی ایران و عربستان (2020-2011)
سید رزاق مقیمی داوود کیانی مهدی جاودانی مقدم

10.22034/sej.2022.1957305.1451

هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی مؤلفه‌های مؤثر بر سیاست روسیه نسبت به کشورهای اسلامی خاورمیانه، پس از انقلاب‌های عربی است. در این راستا، سوال اصلی پژوهش حاضر این است که چه عواملی روسیه را به سمت اتخاذ سیاست متوازن نسسبت به کشورهای اسلامی خاورمیانه از سال 2011-2020 سوق داده اس چکیده کامل

هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی مؤلفه‌های مؤثر بر سیاست روسیه نسبت به کشورهای اسلامی خاورمیانه، پس از انقلاب‌های عربی است. در این راستا، سوال اصلی پژوهش حاضر این است که چه عواملی روسیه را به سمت اتخاذ سیاست متوازن نسسبت به کشورهای اسلامی خاورمیانه از سال 2011-2020 سوق داده است؟ همچنین پژوهش بر این فرضیه استوار است که در فاصله سال‌های 2011-2020 میلادی، روسیه از یک‌سو در مبارزه علیه تروریسم تکفیری، به همکاری با گروه‌های شیعی به رهبری ایران روی آورد و از سوی دیگر، با هدف جلوگیری از تحریک بنیادگرایی دینی در جمهوری‌های مسلمان‌نشین خود، به گسترش روابط با کشورهای اسلامی سنّی مذهب پرداخت. در پژوهش حاضر با روش توصیفی- تحلیلی و در قالب چارچوب نظری سازه‌انگاری، تحلیلی نسبتاً متمایز از ماهیت روابط روسیه با کشورهای اسلامی خاورمیانه در مقطع پس از انقلاب‌های عربی ارائه گردید. نتایج حاکی از آن است که با وقوع انقلاب‌های عربی در سال 2011 میلادی و شکل‌گیری دسته‌بندی‌های جدیدی در سطح منطقه‌ای و بین‌المللی در خاورمیانه، به ویژه پیرامون بحران سوریه که آغازگر مقطع تازه‌ای در روابط روسیه با جهان اسلام بود، مسکو با هدف دفع خطر جریان افراط‌گرایی اسلامی، تلاش کرد با اتخاذ سیاست متوازن نسبت به کشورهای اسلامی خاورمیانه، ضمن پرهیز از ایجاد تنش با آنها، به تقویت روابط با آنان بپردازد. لذا انتظار می‌‌رود، نقش اسلام در سیاست خارجی روسیه افزایش یابد و دولتمردان روسی، تمایل بیشتری به تعامل سازنده با کشورهای اسلامی خاورمیانه پیدا نمایند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

710 - دگرگونی و هوشمندسازی استراتژی قدرت نظامی آمریکا در منطقه خلیج فارس (2001-2022)
علی اصغر غفاری چراتی حسن خداوردی گارینه کشیشیان سیرکی

10.22034/sej.2023.1960452.1471

پژوهش حاضر درصدد پاسخ به این پرسش است که دگرگونی و هوشمندسازی استراتژی قدرت نظامی آمریکا در منطقه خلیج‌‌فارس از سال 2001 میلادی تاکنون، به چه صورت انجام شده است؟ پژوهش بر این فرضیه استوار است که نتایج و هزینه‌های هنگفت استراتژی‌‌های نظامی‌‌محور آمریکا در دوره جورج دبلیو چکیده کامل

پژوهش حاضر درصدد پاسخ به این پرسش است که دگرگونی و هوشمندسازی استراتژی قدرت نظامی آمریکا در منطقه خلیج‌‌فارس از سال 2001 میلادی تاکنون، به چه صورت انجام شده است؟ پژوهش بر این فرضیه استوار است که نتایج و هزینه‌های هنگفت استراتژی‌‌های نظامی‌‌محور آمریکا در دوره جورج دبلیوبوش، متأثر از قدرت سخت، رؤسای جمهور بعدی این کشور را بر آن داشت تا با پیگیری استراتژی قدرت هوشمند، به موازات حضور نظامی، با ابزارهایی چون، دیپلماسی، تجارت، کمک‌‌های خارجی و گسترش ارزش‌‌ها، به بازسازی چهره مخدوش آمریکا در منطقه خاورمیانه و خلیج‌‌فارس اقدام نمایند. روش پژوهش تحلیل محتوا بوده و نتایج نشان داد که پیامدهای مداخلات نظامی آمریکا در منطقه خلیج‌‌فارس، محدودیت‌‌های استراتژی قدرت سخت واشینگتن را در دوره دولت بوش نمایان نمود. از این‌‌رو، باراک اوباما و رؤسای جمهور بعدی این کشور، بر بهره‌‌گیری همزمان از گزاره‌‌های قدرت سخت و قدرت نرم، تحت عنوان قدرت هوشمند تاکید داشته‌اند. هرچند رویکرد آنها با یکدیگر متفاوت بوده است، اما در مجموع مهم‌‌ترین هدف هوشمند و مشترک رؤسای جمهور آمریکا در منطقه خلیج‌‌فارس، تغییر شکل هوشمندانه موازنه قدرت در این منطقه به سود آمریکا و به ضرر ایران، با ایجاد مشارکت اسرائیل و کشورهای عربی منطقه، به خصوص عربستان و امارات بوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

711 - چالش های امنیتی ناشی از جهانی شدن در خاورمیانه و تاثیر آن بر اتخاذ استراتژی های سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی
فاضل حسن زاده امین روان بد غفار زارعی

10.22034/sej.2024.1998385.1563

در چند سال گذشته، ما شاهد تحولاتی در منطقه خاورمیانه بوده ایم. جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی دو کشور مهم و تأثیرگذار در حوزه خلیج فارس و خاورمیانه هستند. در طول چهار دهه گذشته پس از انقلاب اسلامی، عربستان سعودی و جمهوری اسلامی ایران دستخوش تغییرات زیادی در روابط خ چکیده کامل

در چند سال گذشته، ما شاهد تحولاتی در منطقه خاورمیانه بوده ایم. جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی دو کشور مهم و تأثیرگذار در حوزه خلیج فارس و خاورمیانه هستند. در طول چهار دهه گذشته پس از انقلاب اسلامی، عربستان سعودی و جمهوری اسلامی ایران دستخوش تغییرات زیادی در روابط خود شده اند.هدف از تحقیق حاضر بررسی چالش های امنیتی ناشی از جهانی شدن در خاورمیانه و تاثیر آن بر اتخاذ استراتژی های سیاست خارجی دو کشوراست. روش مورد استفاده در این تحقیق نیز ،روش توصیفی-تحلیلی می باشد. در این روش، تجزیه و تحلیل اطلاعات با اسـتفاده از بررسـی تـاریخی وقـایع مرتبط با موضوع و همچنین داده ها براساس تحلیل جزئیـات در سـاختار کلـی است و با استفاده از منابع معتبر، سیاستهای خارجی جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی شناسایی می شوند. نتایج تحقیق نشان داد که عربستان سعودی به دنبال بهبود موقعیت منطقه ای خود در برابر جمهوری اسلامی ایران است و با این هدف، وارد بحرانهای منطقه ای شده است و در همین راستا سیاست هایی اتخاذ شده از سوی دو کشور، موجبات واگرایی و بروز تنشهای تفرقه افکنانه در سطح منطقه گردیده که نتیجه آن، چیزی به جز ظهور وگسترش تروریست در منطقه، حضورکشورهای غربی به بهانه مبارزه با آن و در مجموع ،کاهش روز افزون امنیت منطقه نبوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

712 - راهبردهای ادغام اجتماعی اتباع افغانستانی در جمهوری اسلامی ایران
هادی فرجامی کیا علی شیرخانی

هدف پژوهش حاضر بررسی راهبردهای ادغام اجتماعی اتباع افغانستانی در جمهوری اسلامی ایران، براساس مدل SOWT است. در مجموع 8 نقطه قوت، 17 نقطه ضعف، 19 فرصت و 13 تهدید شناسایی شد. در مرحله بعد، با استفاده از سیستم مقایسه زوجی و سیستم امتیازدهی ساعتی و همچنین مدل ANP ، امتیاز نه چکیده کامل

هدف پژوهش حاضر بررسی راهبردهای ادغام اجتماعی اتباع افغانستانی در جمهوری اسلامی ایران، براساس مدل SOWT است. در مجموع 8 نقطه قوت، 17 نقطه ضعف، 19 فرصت و 13 تهدید شناسایی شد. در مرحله بعد، با استفاده از سیستم مقایسه زوجی و سیستم امتیازدهی ساعتی و همچنین مدل ANP ، امتیاز نهایی هر معیار و زیرمعیار تعیین شد. براساس امتیازات به دست آمده می‌توان گفت که در شرایط کنونی، استراتژی تهاجمی باید مورد توجه قرار گرفته و در اولویت قرار گیرد. استراتژی‌هایSO9 ، SO3 و SO1 دارای بالاترین امتیاز هستند و به ترتیب به عنوان اولویت‌های اول، دوم و سوم شناخته می‌شوند. استراتژی SO9 باعث توسعه بازارهای مرزی و صادرات کالاهای داخلی و واردات کالاهای افغانی به ایران می‌شود. SO3 الگوهای مصرف را در بین مهاجران ترویج می‌کند، و بازارهای داخلی و فرامرزی را توسعه می‌دهد که به رشد اقتصادی کمک می‌کند‌‌. SO1 افزایش نیروی کار و تنوع ساختارهای قومی را در جامعه افزایش می‌دهد که می‌تواند شهرها و مناطق مختلف را با هم در ارتباط بیشتر قرار دهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

713 - بررسی ریشه‌های سیاسی و ایدئولوژیک جنبش حوثی‌ها
احمد جانسیز مصطفی تارین

10.22034/sej.2019.668899

هدف پژوهش حاضر بررسی و تشخیص ریشه‌‌ها، انگیزه‌‌ها و محرک‌‌های سیاسی و ایدئولوژیک جنبش حوثی‌ها‌‌ که در سال‌های اخیر در کشور یمن شکل گرفته است، بود. در این رستا، در بررسی دلایل علمی و نظری جنبش الحوثی نظریۀ دکمجیان مورد توجه قرار گرفته و به نقش زیدیه و نیز اقدامات حکام یم چکیده کامل

هدف پژوهش حاضر بررسی و تشخیص ریشه‌‌ها، انگیزه‌‌ها و محرک‌‌های سیاسی و ایدئولوژیک جنبش حوثی‌ها‌‌ که در سال‌های اخیر در کشور یمن شکل گرفته است، بود. در این رستا، در بررسی دلایل علمی و نظری جنبش الحوثی نظریۀ دکمجیان مورد توجه قرار گرفته و به نقش زیدیه و نیز اقدامات حکام یمن به ویژه علی عبدالله صالح و اندیشه‌‌های حسین الحوثی پرداخته شده است. این مقاله، با روش توصیفی- تحلیلی انجام شده و یافته‌ها نشان داد، در تحلیل علل پیدایش جنبش حوثی‌ها، برخی عوامل داخلی مانند شرایط سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی را عاملی برای این جنبش می‌‌دانند و برخی دیگر از نظریه‌پردازان، عوامل خارجی، نظام بین‌الملل و تاثیرات رخدادهای بیرونی را در ایجاد این جنبش مؤثر می‌‌دانند. پویایی جنبش حوثی‌‌ها نشانگر این است که این جنبش در آینده سیاسی کشور یمن و در مسند قدرت، جایگاه مهمی را به دست خواهد آورد. بررسی ریشه‌‌های فکری این جنبش بیشتر زمینه‌‌های سیاسی و ایدئولوژیک دارد که ارادۀ پیروان خود را تغذیه نموده است. مبارزه با ظلم و اشغال، هژمونی امریکا، نفوذ صهیونیسم و تخریبات سکولاریسم جایگاه خاصی در این اندیشه‌ها داشته و آنان بر مشروعیت نظام سیاسی، عدالت‌خواهی و امر به معروف و نهی از منکر تاکید می‌کنند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

714 - روندهای منطقه‌‌ای ایران در قبال بحران امنیتی در افغانستان
رضا سیمبر دانیال رضاپور علی اسکندری نسب

10.22034/sej.2019.668901

هدف پژوهش حاضربررسی عوامل کاهش دهنده بحران امنیتی افغانستان و شرایط تقویت‌کننده روابط ایران با افغانستان بود. تحقیق با استفاده از تحلیل‌های استنباطی در چارچوب روش توصیفی و تحلیلی انجام شد. نتایج نشان داد،در افغانستان ترکیب پیچیده و چند لایه‌‌ای از عوامل اقتصادی، ساختار چکیده کامل

هدف پژوهش حاضربررسی عوامل کاهش دهنده بحران امنیتی افغانستان و شرایط تقویت‌کننده روابط ایران با افغانستان بود. تحقیق با استفاده از تحلیل‌های استنباطی در چارچوب روش توصیفی و تحلیلی انجام شد. نتایج نشان داد،در افغانستان ترکیب پیچیده و چند لایه‌‌ای از عوامل اقتصادی، ساختار اجتماعی- مذهبی و عوامل سیاسی و بحران مشروعیت باعث شکل‌گیری بحران امنیتی شده است. ایران می‌‌تواند برای هم‌‌سویی راهبردی با افغانستان و امن نگه‌‌داشتن محیط امنیتی خود رویکردی اقتصادی و فرهنگی در مناسبات با کشورهای این منطقه اتخاذ کند که ضمن پرهیز از مسائل اختلافی، اشتراکات فرهنگی و نیازمندی‌‌های اقتصادی طرفین مورد لحاظ قرار گیرد. در واقع ایران در این برهه زمانی، نیاز زیادی به دوراندیشی، برنامه‌‌ریزی‌‌های صحیح و منطقی و ورزیدگی دیپلماتیک دارد تا موفقیت را به میزانی رساند که شایسته مواهب و امتیازات استثنایی آن در منطقه است. ایران باید در ابتدا به جستجوی منطقه‌‌ای کردن تدابیر امنیتی موجود باشد. توجه به امنیت ملی مجزا و مجرد از یک‌سو و پذیرش تحمیلی تدابیر امنیت بین‌‌المللی از سوی دیگر، منجر به تضمین امنیت ملی ایران نمی‌‌شود و حتی گاه آن را با تهدید مواجه خواهد ساخت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

715 - بایدها و نبایدهای ترمیدور نظام سیاسی جمهوری اسلامی ایران به نظام پارلمانی
رشید رکابیان

هدف پژوهش حاضر بررسی بایدها و نبایدهای ترمیدور نظام جمهوری اسلامی ایران به نظام پارلمانی است. این پژوهش با بررسی معایب و محاسن نظام‌های پارلمانی و ریاستی با روش توصیفی – تحلیلی نشان داد ترمیدور به سمت نظام پارلمانی یک ضرورت است.چراکه درمواردی تنش میان رئیس مقام اج چکیده کامل

هدف پژوهش حاضر بررسی بایدها و نبایدهای ترمیدور نظام جمهوری اسلامی ایران به نظام پارلمانی است. این پژوهش با بررسی معایب و محاسن نظام‌های پارلمانی و ریاستی با روش توصیفی – تحلیلی نشان داد ترمیدور به سمت نظام پارلمانی یک ضرورت است.چراکه درمواردی تنش میان رئیس مقام اجرائی و مقام معظم رهبری در این دو دهه بسیار زیاد بوده است، اما با توجه به محاسن نظام پارلمانی این تنش از بین می‌رود. همچنین جمهوریت حفظ می شود، قدرت متمرکز نمی‌شود و نتیجه انتخابات را به سمتی سوق می‌دهد که به تقویت مشروعیت و کارآمدی نظام اسلامی و گسترش فرهنگ اخلاقی در جامعه یاری برساند. از طرف دیگر اتحاد نیروهای انقلاب بیشتر می‌شود، و هزینه‌های انتخابات و بداخلاقی سیاسی کمتر خواهد بود. بر این اساس نظام پارلمانی می‌تواند مطلوب باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

716 - جهانی‌شدن و ضرورت تحول در علوم انسانی به ‌منظور تاثیرگذاری مطلوب آن بر فرایند توسعه در ایران
مجید عباس‌زاده مرزبالی حسین رفیع سید نصرالله حجازی

10.22034/sej.2019.667448

هدف این مقاله، بررسی چگونگی رابطه علوم انسانی و فرایند توسعه‌ی ایران در عصر جهانی‌شدن و ارائه‌ی راه‌هکارهایی جهت تقویت علوم انسانی به ‌منظور تاثیرگذاری مطلوب آن بر فرایند مذکور می‌باشد. بر این ‌اساس، سئوال اصلی پژوهش ایناست که، علوم انسانی چگونه می‌تواند در دستیابی ایرا چکیده کامل

هدف این مقاله، بررسی چگونگی رابطه علوم انسانی و فرایند توسعه‌ی ایران در عصر جهانی‌شدن و ارائه‌ی راه‌هکارهایی جهت تقویت علوم انسانی به ‌منظور تاثیرگذاری مطلوب آن بر فرایند مذکور می‌باشد. بر این ‌اساس، سئوال اصلی پژوهش ایناست که، علوم انسانی چگونه می‌تواند در دستیابی ایران به توسعه در عصر جهانی‌شدن کمک نماید؟ در این تحقیق با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی به سئوال مذکور پاسخ داده شده است. فرضیه مقاله این است که علوم انسانی در ایران در صورت برطرف ‌نمودن نقاط ضعف خود و توجه به الزامات فرایند جهانی‌شدن و تعامل بهتر با مراکز علوم انسانی خارج از کشور، می‌تواند در دستیابی کشور به توسعه در عصر جهانی‌شدن کمک نماید. نتیجه‌ی کلی پژوهش عبارت از این است که با توجه به این‌که علوم انسانی در ایران با نارسایی‌های اساسی مواجه می‌باشد و این مسئله موجب شده‌ است تا این حوزه نتواند آن‌چنان که باید، در مسیر توسعه‌ی کشور نقش ایفا نماید، بنابراین برنامه‌ریزان و اصحاب علوم انسانی در کشور می‌بایست با درنظر گرفتن الزامات و تحولات ناشی از فرایند جهانی‌شدن در تربیت انسان‌های عقلانی و کارآمد، زمینه‌های دستیابی کشور به توسعه‌ را فراهم نمایند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

717 - گفتمان انقلاب اسلامی و ترسیم الگوی بدیل برای دولت
عطاءالله افسرده شیوا جلال پور حامد عامری گلستانی حامد محقق نیا

10.22034/sej.2019.667452

جمهوری اسلامی ایران به عنوان یک دولت جدید، دارای پیچیدگی‌هایی است و درک و شناخت این پیچیدگی‌ها و ارتباط میان اسلام سیاسی فقاهتی و جمهوریت اهمیت زیادی دارد. همچنین رسیدن به این شناخت برای درک بهتر عملکرد نظام جمهوری اسلامی نیز اهمیت بسزایی دارد و برای فهمیدن این پیچیدگی‌ چکیده کامل

جمهوری اسلامی ایران به عنوان یک دولت جدید، دارای پیچیدگی‌هایی است و درک و شناخت این پیچیدگی‌ها و ارتباط میان اسلام سیاسی فقاهتی و جمهوریت اهمیت زیادی دارد. همچنین رسیدن به این شناخت برای درک بهتر عملکرد نظام جمهوری اسلامی نیز اهمیت بسزایی دارد و برای فهمیدن این پیچیدگی‌ها باید این مبانی شناخته و منشأ آن به درستی فهمیده شود. بر این اساس، هدف اصلی این مقاله فهم بنیاد اساسی دولت در جمهوری اسلامی ایران است.این مقاله براساس روش گفتمان لاکلا و موف به تحلیل بنیاد دولت در جمهوری اسلامی پرداخته و آن را در قالب گفتمانی بدیل برای دیگر گفتمان‌های رقیب خود، مورد بررسی قرار می‌دهد. بر این اساس، دال مرکزی گفتمان انقلاب اسلامی اسلام سیاسی فقاهتی است که با استقرار جمهوری اسلامی در ولایت فقیه تجلی پیدا می‌کند.نتایج پژوهش نشان داد،دولت در جمهوری اسلامی ایران، الگویی متفاوت و بدیل نسبت به تمام الگوهای پیشین از خود ترسیم کرد. این مسئله با توجه به تحول گفتمانی‌ای که در اثر انقلاب اسلامی پیش آمد و با مرکزیت ولایت فقیه به وجود آمد. از این‌رو باید در نظر داشت که نظام سیاسی مبتنی بر ولایت فقیه، بدیل تمامی الگوهای گفتمانی پیش از خود و نیز گفتمان‌های رقیب خود است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

718 - الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت، الگویی گفتمانی در راستای تحول همه جانبه
مصطفی مطهری خوشینانی جهانبخش ایزدی

10.22034/sej.2019.665747

هدف اصلی پژوهش حاضر، واکاوی مفهومی مبانی و مبادی گفتمانی الگوی اسلامی - ایرانی پیشرفت بوده و در این راستا، تلاش کرده تا به این سوال اساسی پاسخ دهد که افق‌های مورد نظر در الگویِ بومی اسلامی – ایرانی پیشرفت بر کدام عناصر و شاخص‌ها تاکید دارد؟ گفتمان‌سازی درباره الگو چکیده کامل

هدف اصلی پژوهش حاضر، واکاوی مفهومی مبانی و مبادی گفتمانی الگوی اسلامی - ایرانی پیشرفت بوده و در این راستا، تلاش کرده تا به این سوال اساسی پاسخ دهد که افق‌های مورد نظر در الگویِ بومی اسلامی – ایرانی پیشرفت بر کدام عناصر و شاخص‌ها تاکید دارد؟ گفتمان‌سازی درباره الگوی اسلامی – ایرانی پیشرفت، مدیریت تولید علوم بومی (اسلامی – ایرانی) و طراحی و اجرای الگوی مدیریت تحول در جهت پیاده‌سازی اهداف از جمله مواردی است که در این پژوهش به آن پرداخته شده است. روش پژوهش توصیفی - تحلیلی بوده و نتایج نشان داد، در حالی که گفتمان عدالت و پیشرفت و نیز الگوی اسلامی - ایرانی پیشرفت در حال تبدیل شدن به گفتمانی مرجع و هژمون در فضای سیاستگذاری و مدیریت اجرایی دولت و در عرصه عمومی و اجتماعی ایران است، نباید فراموش کرد که پیشنهاد و دغدغه جایگزین الگوی بومی با رویکرد اسلامی - ایرانی برای تحول و توسعه از شکل غربی آن، زمینه اصلی گفتمان بومی‌گرایی مفصل‌بندی شده پس از انقلاب اسلامی را تشکیل می‌دهد. شناخت متراکم و واقع بینانه‌ای از تجربیات کشور در طول چهار دهه بعد از انقلاب، در برخی از نهادسازی‌ها و اصلاح ساختارها مانند ترسیم چشم‌انداز بیست‌ساله و تدوین سیاست‌های اصل ۴۴ و هدفمند کردن یارانه‌ها می تواند در تدوین هرچه بهتر الگوی پیشرفت کشور نقش کلیدی و موثری ایفا کند. در مدل فکری - عملی اسلامی – ایرانی پیشرفت، مضامین نظری از بومی شدن، بومی‌گرایی، بومی سازی و بومی نگری با گزاره‌های کلیدی از موضوع گفتمانی را می‌توان براحتی در آن شناسایی کرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

719 - امکان‌سنجی نبرد تمدنی در بحران سوریه: دلایل و پیامدها
مهدی هدایتی شهیدانی دانیال رضاپور

10.22034/sej.2019.667453

مسئله اصلی پژوهش حاضر تبیین و تحلیل دلایل تصادم چند تمدن در خاورمیانه و به صورت تخصصی در بحران سوریه می باشد. این مقاله در زمرۀ پژوهش‌های بنیادی قرار دارد و برای انجام آن از منابع اسنادی، کتابخانه‌ای و اینترنتی بهره برده شده است که با استفاده از تحلیل‌های استنباطی در چا چکیده کامل

مسئله اصلی پژوهش حاضر تبیین و تحلیل دلایل تصادم چند تمدن در خاورمیانه و به صورت تخصصی در بحران سوریه می باشد. این مقاله در زمرۀ پژوهش‌های بنیادی قرار دارد و برای انجام آن از منابع اسنادی، کتابخانه‌ای و اینترنتی بهره برده شده است که با استفاده از تحلیل‌های استنباطی در چارچوب روش توصیفی و تحلیلی به رشته تحریر در آمده است. یافته های پژوهش نشان داد، امروزه ما شاهد یک جنگ تمدنی تمام عیار هستیم که سه تمدن اسلام، ارتدوکس و کنفوسیوس در عرصه نبرد تمدنی با تمدن غربی درگیرند. پهنه‌ی این نبرد، دنیای اسلام است و هم اکنون سوریه میدان اصلی و آزمونی برای کنش این چهار تمدن است. با توجه به کاهش ساختاری توان دنیای غرب در مهار آشوب و بی‌ثباتی جهانی در عرصه‌های مختلف اقتصادی، اجتماعی و نظامی، و با توجه به پیشرفت روز افزون تمدن‌های شرقی همچون اسلاو-ارتدوکس و تمدن کنفوسیوسی، آنچه هم اکنون در سوریه و عراق می‌گذرد را می‌توان آخرین تلاش‌های تمدن غرب برای حفظ وضعیت سابق و مقاومت تمدن‌های شرقی در قبال خواسته‌هایش در عرصه‌ی نبرد تمدن‌ها دانست. علاوه بر این، در این منازعات، فرهنگی نوین با تأسی از اسلام به حمایت از جنبش‌های مقاومت اسلامی متأثر از این جغرافیای فرهنگی نوین می‌پردازد تا به این وسیله ضمن گستراندن حوزه‌ی نفوذ خود، کشورهای غربی را از محیط امنیتی و فرهنگی خود بیرون کند. هدف نهایی این بحران برای دنیای اسلام، آزادی و رهایی تمام ملت‌های مظلوم جهان اسلام و دنیا برای رهایی از ظلم و سلطه‌ی ظالمان می‌باشد. از این رو، درگیری‌های خونین در سوریه، بازتابی از جنگ تمدن‌ها و تغییر وضعیت ژئوپلیتیکی منطقه و تولد نظم نوین در صحنه‌ی بین‌الملل است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

720 - مبانی فقهی- حقوقیِ عضویت و مشارکتِ شهروندان در جمهوری اسلامی ایران
رضا عیسی نیا

نویسنده در این مقاله تلاش کرده است با روش موضوعی دو مختصه از مختصات شهروندی یعنی عضویت و مشارکت را با ارائه به منابع و مبانی فقهی- حقوقیِ شیعه و با چینش مفاد آن؛ شفاف نماید لذا به این نتیجه رسیده است که عضویت بر دو پایه ملیت اکتسابی و ملیت تبعی معنا دهی می شود چون در مل چکیده کامل

نویسنده در این مقاله تلاش کرده است با روش موضوعی دو مختصه از مختصات شهروندی یعنی عضویت و مشارکت را با ارائه به منابع و مبانی فقهی- حقوقیِ شیعه و با چینش مفاد آن؛ شفاف نماید لذا به این نتیجه رسیده است که عضویت بر دو پایه ملیت اکتسابی و ملیت تبعی معنا دهی می شود چون در ملیت اکتسابی آزادی اراده و عقیده و ایمان، اساس کار می باشد یعنی هر فرد می تواند با قبول ایدئولوژی اسلامی، ملیت اسلامی را بپذیرد و با یک پیمان اختیاری(= اِیمان ) عضویت در جامعه اسلامی را حائز گردد و در ملیت تبعی کسانی که بدون داشتن عقیده و ایده اسلامی بخواهند در جامعه اسلامی زندگی مشترکی را با شهروندان مسلمان داشته باشند تحت شرایطی(= اَیمان) به آنها اجازه داده می شود که در جامعه اسلامی به صورت تبعه رسمی شرکت کنند همچنین نتیجه گرفته شد که شهروندان در مشارکت کننده گی محدودیتی ندارند اما در حق مشارکت در مدیریت سیاسی یا حق انتخاب شدن در مشاغل سیاسی(یا مشارکت شوندگی) محدودیت های دارند و به صرفِ شهروند بودن نمی تواند برای به دست آوردن برخی از مناصب جهت مدیریت سیاسی کشور مشارکت کننده باشند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

721 - بررسی سیر تطور گفتمان حجاب در سپهر سیاست و فرهنگ ایران
مهدی جاودانی مقدم

10.22034/sej.2019.667450

الگوی پوشش زنان در تاریخ ایران اشکال، صورت‌بندی و تطورات گوناگونی را پشت سر نهاده است. تطوراتی که گاه در شکل تغییر و گاه به صورت گسست قابل بررسی است. با این وجود، در اکثر پژوهش‌هایی که به بررسی الگوی پوشش زنان در تاریخ ایران صورت گرفته تلاش شده است شناخت توصیفی تطورات د چکیده کامل

الگوی پوشش زنان در تاریخ ایران اشکال، صورت‌بندی و تطورات گوناگونی را پشت سر نهاده است. تطوراتی که گاه در شکل تغییر و گاه به صورت گسست قابل بررسی است. با این وجود، در اکثر پژوهش‌هایی که به بررسی الگوی پوشش زنان در تاریخ ایران صورت گرفته تلاش شده است شناخت توصیفی تطورات در گستره زمان با نگرش تاریخ‌نگاری سنتی مورد استفاده قرار گیرد. براین اساس، این پژوهش‌ها، پوشش را به عنوان موضوع شناسای فردی، کانون‌مند و ذاتی پنداشته و از فهم جامعیت و قرار دادن الگوی پوشش در بطن جریانات اجتماعی باز مانده‌اند، در تاریخ‌نگاری جدید که در این پژوهش مورد استفاده قرار گرفته است، شناخت عناصر اجتماعی جز در بستر گفتمان‌ها و شناخت زمینه، ممکن نیست و تولید و تغییر عناصر به فرآیندهای سیاسی اجتماعی وسیع‌تری مرتبط است که خود بخشی از آنها هستند. منطبق با این دیدگاه، در ادوار تاریخی ایران اتفاقات مهمی در پس گفتمان حجاب در جامعه به وقوع پیوسته است و نهادها، ساخت‌ها و روابط قدرتی شکل گرفته است - از خانواده تا نهادهای اساسی- که محیط اجتماعی و الگوی پوشش را احاطه کرده‌اند. براین اساس، این مقاله با استفاده از روش تحلیل گفتمان، با ایجاد پیوند میان الگوی پوشش و گسست‌ها و بافت‌های کلان جامعه، فرهنگ و قدرت که همواره در تولید، تغییر و بازتولید ابژه‌های زندگی اجتماعی موثرند، صورت‌بندی‌های تاریخی- گفتمانی الگوی پوشش زنان را مورد بررسی و ارزیابی قرار داده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

722 - تأملی بر مبانی سیاست خارجی و دفاعی جمهوری اسلامی ایران در اندیشه امام خمینی (ره)
مهدی جاودانی مقدم

بدون شک اندیشه های امام خمینی (ره) یکی از مهم ترین مبانی نظری سیاست خارجی و دفاعی جمهوری اسلامی ایران به حساب می آید. این مساله از یکسو متاثر از جایگاه منحصر به فرد حضرت امام (ره) به عنوان بنیانگذار انقلاب اسلامی و از سوی دیگر تاثیرگذاری این اندیشه ها در قانون اساسی جمه چکیده کامل

بدون شک اندیشه های امام خمینی (ره) یکی از مهم ترین مبانی نظری سیاست خارجی و دفاعی جمهوری اسلامی ایران به حساب می آید. این مساله از یکسو متاثر از جایگاه منحصر به فرد حضرت امام (ره) به عنوان بنیانگذار انقلاب اسلامی و از سوی دیگر تاثیرگذاری این اندیشه ها در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و عمل سیاسی کارگزاران سیاسی و دفاعی آن می باشد. براین اساس، این مقاله با درک اهمیت شناخت مبانی اندیشه ای دیدگاه امام خمینی (ره) در حوزه سیاست خارجی و دفاعی جمهوری اسلامی ایران تلاش کرده است به این سوال پاسخ دهد که مهم ترین عناصر موثر در سیاست خارجی و دفاعی جمهوری اسلامی ایران در اندیشه امام خمینی (ره) کدامند؟ یافته های این پژوهش که با روشی توصیفی- تحلیلی انجام شده است نشان می دهدکه عناصر گفتمانی مانند پیوند دین و دولت، اصل دعوت، قاعده نفی سبیل، اصل تولی و تبری، تفکیک دار الاسلام از دار الکفر، حفظ مصلحت دولت اسلامی و تالیف قلوب در مفصل بندی ای که براساس اندیشه های امام خمینی (ره) در کنار یکدیگر قرار گرفته اند، اصول، اهداف و منافع ملی ایران در حوزه سیاست خارجی و دفاعی - مانند حفظ نظام، نه شرقی و نه غربی، آرمانگرایی فعالانه، صدور انقلاب و امت سازی، دیپلماسی جهاد، استراتژی بازدارندگی مردمی و... - را شکل داده اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

723 - بررسی سیاست خارجی روسیه در مورد جمهوری اسلامی ایران (با تأکید بر برنامه هسته ای ایران)
مجتبی محمدی نودهکی محمدرضا اصغری مهدی جاودانی مقدم

روسیه و ایران روابط پرفراز و نشیبی را طی قرن ها سپری کرده اند. مهمترین این روابط در دوران تزاری و حکومت کمونیستی سابق و روسیه جدید پس از 1991 رقم خورده است. سیاست روسیه در قبال ایران قبل از فروپاشی شوروی منفی و همواره با دخالت های نظامی و سیاسی همراه بوده است اما پس از چکیده کامل

روسیه و ایران روابط پرفراز و نشیبی را طی قرن ها سپری کرده اند. مهمترین این روابط در دوران تزاری و حکومت کمونیستی سابق و روسیه جدید پس از 1991 رقم خورده است. سیاست روسیه در قبال ایران قبل از فروپاشی شوروی منفی و همواره با دخالت های نظامی و سیاسی همراه بوده است اما پس از فروپاشی شوروی و در دوران ریاست جمهوری پوتین سیاست همکاری همراه با واگرایی را ادامه داده است. سیاست روسیه در این سالها در زمینه های مختلف دارای نقاط عطفی بوده است. سیاست متناقض روسیه بویژه در مورد برنامه هسته ای ایران خود را نمایان کرده است. با وجود اینکه روسیه تنها کشوری بود که پس از کناره گیری کشورهای غربی در مورد ادامه همکاری با ایران در زمینه هسته ای، به همکاری خود با ایران ادامه داد، اما از ابتدای بحران هسته ای ایران سعی کرده روابط خود را با غرب و ایران حفظ کند و منافع خود را از این دعوا تامین کند. سیاست های متناقض روسیه که متاثر از متغیرهای داخلی و خارجی می باشد، باعث شده تا در این پژوهش سعی شود علل تناقض رفتاری این قدرت مورد بررسی قرار گرفته تا فهم روشن تری از این سیاست ها بعمل آید. زیرا اشتباه محاسباتی باعث می شود تا با اتکا و خوش بینی بیش از انتظار به روسیه و ظرفیت های واقعی سیاست خارجی روسیه به نتیجه مطلوب نرسیم. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

724 - واگرایی و همگرایی در روابط اتحادیه اروپا با آمریکا در موضوعات مهم جهانی
مجتبی محمدی نودهکی ابراهیم متقی محمدرضا اصغری

شناخت مواضع و عملکرد اتحادیه اروپا و آمریکا با توجه به نقش آفرینی این دو بازیگر مهم و تاثیرگذار نظام بین الملل ضروری به نظر می رسید. برخی از مسائل مهم بین المللی از جمله تروریسم، تسلیحات کشتار جمعی، روند صلح خاورمیانه، و بویژه ایران و برنامه هسته ای کشورمان حجم قابل توج چکیده کامل

شناخت مواضع و عملکرد اتحادیه اروپا و آمریکا با توجه به نقش آفرینی این دو بازیگر مهم و تاثیرگذار نظام بین الملل ضروری به نظر می رسید. برخی از مسائل مهم بین المللی از جمله تروریسم، تسلیحات کشتار جمعی، روند صلح خاورمیانه، و بویژه ایران و برنامه هسته ای کشورمان حجم قابل توجهی از ظرفیت های دیپلماسی و سیاست خارجی اتحادیه اروپا و آمریکا را به خود اختصاص داده است. هر دو قدرت سعی دارند با روش خاص خود منافع و علائق خود را در برخورد با مسائل مهم جهانی دنبال کنند. در مقاطع زمانی مختلف این اختلاف روش باعث اختلافاتی بین این دو قدرت در مسائل جهانی شده است که اگر با دیدی علمی به آن نگاه نشود در سطح و عمق این اختلافات و شیوه برخورد با آن ممکن است دچار اشتباه شویم. بنابراین شناخت حوزه های قدیم و جدید مورد اختلاف و علل آنها ضروری به نظر می رسد نا با بررسی این موارد به سطح و دامنه این اختلافات در مقاطع زمانی مختلف پی برده تا شناخت و تحلیل واقع بینانه تری بدست آورده و به توان تاثیرگذاری هر کدام از دو قدرت با توجه به امکانات و ابزارهای آنها در موضوعات بین المللی پی ببریم. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

725 - نیتروزئوس، تقابل سیاست‌های بین‌المللی آمریکا با مدل حاکمیتی جمهوری اسلامی پس از نیم قرن چالش
رضا جلالی علی اکبر امینی امیرحسین زارعی محمود آبادی

10.22034/sej.2019.665752

هدف پژوهش حاضر، واکاوی سیاست‌های متقابل ایران و آمریکا به ویژه در چهار دهه پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران می‌باشد. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده و داده‌ها با روش کتابخانه‌ای گردآوری شده است. نتایج نشان داد، رویارویی نظامی ‌با جمهوری اسلامی ایران کار بسیار دشوار و پر ه چکیده کامل

هدف پژوهش حاضر، واکاوی سیاست‌های متقابل ایران و آمریکا به ویژه در چهار دهه پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران می‌باشد. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده و داده‌ها با روش کتابخانه‌ای گردآوری شده است. نتایج نشان داد، رویارویی نظامی ‌با جمهوری اسلامی ایران کار بسیار دشوار و پر هزینه‌ای است و ایالات متحده نیک می‌داند که اسقاط حاکمیت در ایران حتی با حمله اتمی‌از سوی آن‌ها غیرممکن خواهد بود مگر همراهی مردم و حضور فیزیکی در خاک ایران. ایرانیان هویت منحصر به فردی دارند که در سختی با یکدیگر متحد می‌شوند و هیچ جایگزینی نمی‌توان برای این حاکمیت منحصر به فرد تاریخی آمیخته با اسلام‌خواهی، ایرانی‌گری و توأم با هویت قومی ‌و نژادی در ایران به وجود آورد. تنها راهکار پذیرش حاکمیت قطعی جمهوری اسلامی ایران برمبنای ولایت مطلقه فقیه است و به نوعی باید طرفین به ویژه ایالات متحده آمریکا از نظم نوین جهانی که تبعیت از قوانین و معاهده‌های بین‌المللی است، تمکین کند و این کار سبب برقراری تعامل مشترک و سازنده بین طرفین در بلندمدت خواهد شد. تقابل همه جانبه با ایران از هسته‌ای گرفته تا نیتروزئوس هرچقدر که متقن باشد، باز هم برای تقابل با ایران کافی نیست و چون با هویت پیچیده و چند بعدی در فرهنگ مردم ایران جایگزینی برای مدل حکومت شکل گرفته در ایران وجود ندارد، بدیهی است تبعیت از نظم جدید جهانی و پذیرفتن ایران تنها راهکار خاتمه دادن به این چالش در نیم قرن گذشته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

726 - بررسی میزان آشنایی طلاب و دانشجویان شهر قم با فقه سیاسی اندیشه امام خمینی (ره)
علی اکبری معلم نعمت الله کرم الهی

پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

727 - عادی شدن تنش در روابط ایران و آمریکا از منظر امنیت هستی‌شناسی
فریده امانی عباس مکرمی محمد ستوده

10.22034/sej.2019.667451

روابط ایران و ایالات متحده بعد از وقوع انقلاب اسلامی دچار تنش ها و واگرایی هایی شد؛ به گونه ای که دیدگاه هر یک از دو کشور در خصوص مسائل بین المللی در تعارض با یک دیگر قرار گرفت. اگرچه هر یک از دو کشور در برهه هایی تلاش کردند که پیرامون برخی مسائل که امنیت و منافع دوجانب چکیده کامل

روابط ایران و ایالات متحده بعد از وقوع انقلاب اسلامی دچار تنش ها و واگرایی هایی شد؛ به گونه ای که دیدگاه هر یک از دو کشور در خصوص مسائل بین المللی در تعارض با یک دیگر قرار گرفت. اگرچه هر یک از دو کشور در برهه هایی تلاش کردند که پیرامون برخی مسائل که امنیت و منافع دوجانبه آن ها را تضمین می نمود، به گفت وگو بپردازند، اما عوامل متعددی دست به دست هم داده و مانع تنش زدایی در روابط دوجانبه شده است. بر این اساس، سؤالی که مطرح می شود، این است که چرا به‌رغم تماس ها و مذاکرات مستقیم و غیرمستقیم، دو کشور ایران و آمریکا کماکان روابط رسمی دوجانبه خود را برقرار نکرده اند؟بر اساس نظریه امنیت هستی‌شناختی، این فرضیه مطرح می شود که دشمنی ایران و آمریکا به دلیل تعارضات مبنایی برای طرفین به امری عادی تبدیل شده است و هیچ یک از این دو کشور نمی خواهند با برقراری روابط رسمی این روند عادی را بر هم زده و امنیت هستی‌شناختی خود را به مخاطره اندازند.یافته های پژوهش حاضر حاکی از آن است که با توجه به تداوم فقدان روابط رسمی و چند دهه خصومت پایدار میان ایران و امریکا و هویتی شدن منازعات مبنایی، امنیت هستی شناختیِ مبتنی بر منازعه، برای این دو کشور اهمیت فراوانی پیدا کرده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

728 - نقش جغرافیای انسانی قزوین در مناسبات ایران و شبه قاره هند( متون ادبی – تاریخی فارسی)
نصراله پورمحمدی املشی مریم غفوریان

10.30495/dk.2022.690633

قزوین شهری رجال‌پرور در طول تاریخ بعد از اسلام بوده است. تا زمان تیموریان و ایلخانان، این شهر و مناطق تابعۀ آن گریزگاه فراریان سیاسی و متهمان مذهبی بود. موقعیت جغرافیایی شهر سبب گردید از همان ابتدای حاکمیت صفویان، مورد توجه شاه اسماعیل و شاه تهماسب قرار گیرد. شاه تهماسب چکیده کامل

قزوین شهری رجال‌پرور در طول تاریخ بعد از اسلام بوده است. تا زمان تیموریان و ایلخانان، این شهر و مناطق تابعۀ آن گریزگاه فراریان سیاسی و متهمان مذهبی بود. موقعیت جغرافیایی شهر سبب گردید از همان ابتدای حاکمیت صفویان، مورد توجه شاه اسماعیل و شاه تهماسب قرار گیرد. شاه تهماسب بنا به دلایل مختلف آن را به پایتختی برگزید. باتوجه به اینکه ابعاد فرهنگی – اقتصادی هر شهری تابع مرکزیت سیاسی آن است، بنابراین تمرکز حکومت و قدرت سیاسی در قزوین بر شرایط این شهر بسیار تأثیرگذار بود. بعد از انتقال پایتخت به اصفهان، قابلیت اقتصادی شهر رو به تنزل نهاد اما همچنان نقش سیاسی و فرهنگی خود را حفظ نمود. این در حالی است که به خاطر وجود علمای مذهبی، شاعران و نویسندگان و رجال صاحب‌منصب قزوین، نقش کلیدی در روابط فرهنگی – سیاسی و اقتصاد با خارج بخصوص شبه‌قاره ایفا می‌کرد و هم رجالی را از شهرهای دیگر جذب می‌نمود. در عین حال عواملی چون رسمی شدن مذهب تشیع، فشار مذهبی (تعصب) و قدرت سیاسی این خطّه، مهم‌ترین دلایل و بسترساز روابط فرهنگی – سیاسی ایران و دولت&lrm;های خارجی بخصوص شبه‌قاره در این عصر بوده است. همچنین به دلیل روح تسامح مذهبی حاکم بر دربار هند نسبت به مهاجرین، هریک از آن‌ها نیز حلقه‌های فکری و فرهنگی بین ایران و سرزمین هند شدند. از سوی دیگر روابط و تعاملات تنگاتنگ سرزمین های ایران و هند در طول تاریخ، خود شاهد دیگری بر این مدعا است؛ به خصوص اینکه زبان و ادبیات فارسی در زمان تیموریان و مغولان ایران و هند از چنان حرکت و اقتداری برخوردار گردید که کلیۀ گزارش ها و مکاتبات حکومتی هند می بایست در کنار زبان بومی هند به فارسی نوشته می شد و شاعران هندی عهد تیموری در هندوستان غالباً دو زبانه بودند. همین امر سبب تشویق بومیان شبه قاره به فراگیری زبان فارسی گردید و به گواهی شواهد تاریخی، لغات فارسی در اغلب این نقاط، هماهنگ و هم رنگ واژه های بومی هندی شدند. روش پژوهش در این مقاله توصیفی – تحلیلی (کتابخانه ای) می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

729 - سخن‌شناسی فرهنگ‌ بنیاد سعدی در نقد نگرش او به فرهنگ ایران باستان
لیلا میری اصغر دادبه

10.30495/dk.2022.1952557.2435

سعدی و اندیشه‌های او همواره مورد توجه منتقدان بوده است. یکی از جنبه‌های نقد که می‌تواند مخاطب را با اندیشه‌ها و سرچشمه‌های تفکر سعدی آشنا کند نقد فرهنگ بنیاد است. سخن‌شناسی فرهنگ بنیاد بر مؤلفه‌های فرهنگی به کار رفته در متن با توجه به تاریخ پدید آمدن اثر توجه می‌کند. در چکیده کامل

سعدی و اندیشه‌های او همواره مورد توجه منتقدان بوده است. یکی از جنبه‌های نقد که می‌تواند مخاطب را با اندیشه‌ها و سرچشمه‌های تفکر سعدی آشنا کند نقد فرهنگ بنیاد است. سخن‌شناسی فرهنگ بنیاد بر مؤلفه‌های فرهنگی به کار رفته در متن با توجه به تاریخ پدید آمدن اثر توجه می‌کند. در آثار سعدی سه آبشخور فکری می‌توان یافت که هر سه قدرتمند و مؤثر هستند. یکی سرچشمه‌های ایران باستان و توجه سعدی به فرهنگ ایران پیش از اسلام است، دوم جریان حکمت اسلامی است که سعدی را تحت تأثیر متکلمان و حکیمان بزرگ جهان اسلام نظیر امام محمد غزالی قرار داده و سومین آبشخور اندیشه او را می‌توان جریان عرفان ایرانی دانست که در کار تلطیف فضای زهدی و ایجاد جوّ شاعرانه در برخورد با مقولات اعتقادی است. سعدی در برخورداری از اندیشه‌های ایران پیش از اسلام بسیار تحت تأثیر فردوسی بوده است. در این تحقیق نشان داده‌ایم که سعدی چگونه نشانه‌های ایران باستان را در آثار خود به کار گرفته و در زمانه‌ای که از نظر تاریخی توجه به آیین‌ها و شخصیت‌های ایران باستان نوعی کفر به شمار می‌آمده چگونه توانسته گفتمان جدیدی در ستایش از داد و خرد و شکوه ایران پیش از اسلام بیافریند. این پژوهش با اتکا به اصول نقد فرهنگی در پی آن است که بداند چرا در بین شاعران و هنرمندان قبل از قرن هفتم توجه سعدی بیش از همه به فردوسی بوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

730 - بررسی گفتمان در تصاویر مستقل شعر خواجوی کرمانی
زهره صارمی مهدی محقق

10.30495/dk.2021.1924076.2207

تصویر و خیال، اساس و جوهرۀ کلام شاعرانه را منعکس می کنند و ذهنیت هنرمند را از جهان برون و درون هویدا می سازند. تصویرسازی کوشش ذهنی سخنور است تا با خلاقیت بین ضمیر خودآگاه و ناخودآگاه خویش، پیوندی بدیع ایجاد کند.در این پژوهش با تکیه بر روند شکل گیری مفهوم تصویر و نقش چکیده کامل

تصویر و خیال، اساس و جوهرۀ کلام شاعرانه را منعکس می کنند و ذهنیت هنرمند را از جهان برون و درون هویدا می سازند. تصویرسازی کوشش ذهنی سخنور است تا با خلاقیت بین ضمیر خودآگاه و ناخودآگاه خویش، پیوندی بدیع ایجاد کند.در این پژوهش با تکیه بر روند شکل گیری مفهوم تصویر و نقش خیال در آن، ضمن رعایت حدود ماهیت تصویر، به تعریف و معرفی ساختار و انواع مختلف پرداخته شده است. یکی از راه های کشف و بازنمایی ظرفیت های گوناگون تصویر شعری، در ابعاد مختلف مانند زیبایی شناسانه، ادبی، اجتماعی و...، شناخت ساختار چند لایه و انواع آن است.تصویر مستقل یکی از انواع تصاویر است. این تصویر ماهیت انحصاری و ویژگی خوداتکایی اندیشه شاعر را در بردارد و همچنین قابلیت به کارگیری در خارج از فضای شعر را دارد.بررسی تصاویر مستقل در غزل های خواجوی کرمانی، خواننده را با شبکۀ گفتمانی اشعار او روبرو می کند. گفتمان‌های به‌دست‌آمده را می توان در موضوعات؛ گفتمان‌های هستی شناسانه، عاشقانه، گفتمان‌های سیاسی حکومتی، گفتمان‌های دینی و مذهبی و گفتمان‌های حوزۀ وطن و....تقسیم بندی کرد. نتایج تحلیل گفتمان تصاویر مستقل در غزل خواجو، بیانگر جزئیاتی دقیق از فرهنگ، جامعه، سبک زندگی و اندیشه و بینش شاعر است. نگرش شاعر به عشق، به عنوان محور اصلی زیست بشر، گفتمان ننگ و نام و نگرش پیشرو خواجو، در به تصویر کشیدن گفتمان وطن، اشاراتی از آن دسته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

731 - مرگ اندیشی و نوزایی در قصه های ایرانی انجوی شیرازی
سحر یوسفی محمد ایرانی خلیل بیگزاده امیرعباس عزیزی فر

10.30495/dk.2021.685937

مرگ و مرگ اندیشی از بن مایه های برجسته در قصه های عامیانه است و اندیشۀ نوزایی برخاسته از مرگ اندیشی از باورهای جمعی و اسطوره ای کهن است. مرگ و نوزایی، صورت های متعددی در قصه ها دارند و در تعدادی از نمونه ها بیانی نمادین دارند. شناخت این صورت ها و نمادها، درک ع چکیده کامل

مرگ و مرگ اندیشی از بن مایه های برجسته در قصه های عامیانه است و اندیشۀ نوزایی برخاسته از مرگ اندیشی از باورهای جمعی و اسطوره ای کهن است. مرگ و نوزایی، صورت های متعددی در قصه ها دارند و در تعدادی از نمونه ها بیانی نمادین دارند. شناخت این صورت ها و نمادها، درک عمیق تری از مرگ اندیشیِ عامه نمایان می سازد. نگارندگان برای دست‌یابی به اَشکال مرگ اندیشی و نوزایی در مجموعۀ چهار جلدی قصه های ایرانی انجوی شیرازی از شیوۀ توصیفی- تحلیلی بهره برده و صورت‌های مرگ، نوزایی و نمادهای مرگ‌اندیشی و نوزایی را شناسایی، استخراج و تحلیل کرده‌اند. یافته های پژوهش نشان می دهند مرگ دو نمود طبیعی و غیرطبیعی در قصه ها دارند و صورت های غیرطبیعی مرگ، که پربسامدترین گونۀ مرگ در قصه هاست، عبارتند از: اقدام موفق، اقدام ناموفق و مرگ با پایان باز، رویگردانی از کشتن، خودکشی، مرگ بر اثر حوادث، دیدار با مردگان و شایعۀ مرگ. ظهور و بروز نمادهای مرگ در شکل های اقدام موفق، اقدام ناموفق و نتیجۀ نامشخص در کشتن و مرگ بر اثر حوادث است. صورت های نوزایی در قصه ها شامل ولادت مجدد، انتقال نفس، استحاله، تناسخ و رستاخیز است، نمادهای آن هم در تمامی شکل های نوزایی بسامد دارند و در پاره ای از نمونه ها با نمادهای مرگ مشترکند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

732 - بررسی مؤلفه‌های مدرنیسم در رمان سالمرگی
رعنا جمشیدبیگی عبدالعلی اویسی کهخا

10.30495/dk.2022.1946579.2372

جریان مدرنیسم واکنشی ادبی‌ و هنری به مدرنیته و دگرگونی‌های ناشی از آن بود. مدرنیسم از دانش‌های نوینی مانند روانشناسی که سال‌های پایانی قرن نوزدهم شکل گرفتند بسیار تأثیر پذیرفت. مدرنیسم بر رمان که از مهم‌ترین گونه‌های ادبی‌ است تأثیرات ژرفی گذاشت و باعث آفرینش رمان مدرن چکیده کامل

جریان مدرنیسم واکنشی ادبی‌ و هنری به مدرنیته و دگرگونی‌های ناشی از آن بود. مدرنیسم از دانش‌های نوینی مانند روانشناسی که سال‌های پایانی قرن نوزدهم شکل گرفتند بسیار تأثیر پذیرفت. مدرنیسم بر رمان که از مهم‌ترین گونه‌های ادبی‌ است تأثیرات ژرفی گذاشت و باعث آفرینش رمان مدرن شد. رمان مدرن متفاوت از رمانِ کلاسیک عمل می‌کند؛ بدین‌صورت که به انسان و روان وی بیش از هر چیز می‌پردازد و نویسندگان آن برای بیان اهداف خود از شگردهای نوینی در آثارشان بهره‌ می‌گیرند که در رمان کلاسیک وجود نداشته‌اند. برخی نویسندگان ایرانی با الگوگیری از ادبیات مدرن جهانی، آثار ارزشمندی براساس مؤلفه‌های این جریان نگاشته‌اند. نگارنده در این پژوهش با استفاده از منابع کتاب‌خانه‌ای به شیوۀ توصیفی- تحلیلی به بررسی مؤلفه‌های مدرنیسم در رمان سالمرگی نوشتۀ اصغر الهی می‌پردازد تا هم به معرفی بیشتر جریان مدرنیسم و مؤلفه‌های آن کمک کند و هم یکی از ارزشمندترین رمان‌های ایرانی را که می‌تواند الگویی برای نویسندگان، اثری برای مطالعۀ علاقه‌مندان به رمان ایرانی و پژوهشگران این جریان و ادبیات نوین ایران باشد، بیشتر و بهتر بشناساند. یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد که الهی چیره‌دستانه برخی از مهم‌ترین مؤلفه‌های مدرنیسم چون دانش روانشناسی، پرداختن به ذهن و روان شخصیت‌ها، جریان سیال ذهن، درهم آمیختن واقعیت و خیال و ابهام، بازآفرینی اساطیر، ضدقهرمان، راوی‌های متعدد، هویت، تصاعد و آرمان‌گریزی را در رمان خود به کار برده است و اثری مدرنیستی قابل تحسین آفریده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

733 - بررسی عنصر آتش در ایران باستان و چگونگی بازتاب آن در اندیشۀ مولانا
سهیلا ذوقی

10.30495/dk.2022.575867.1200

یکی از عناصر سازنده و بنیادی در جهان مادّی که همواره نقش ارزشمندی در زندگی بشر ایفا کرده است، آتش است. هر چه در جهان وجود دارد همگی به نوعی با این عنصر مقدّس در ارتباط است. آتش از دیرباز دراساطیر ایرانی، جایگاه ویژه داشته است. زرتشت به آن جنبۀ اخلاقی و معنوی داد و آن را چکیده کامل

یکی از عناصر سازنده و بنیادی در جهان مادّی که همواره نقش ارزشمندی در زندگی بشر ایفا کرده است، آتش است. هر چه در جهان وجود دارد همگی به نوعی با این عنصر مقدّس در ارتباط است. آتش از دیرباز دراساطیر ایرانی، جایگاه ویژه داشته است. زرتشت به آن جنبۀ اخلاقی و معنوی داد و آن را علامت و نشانۀ زنده‌ای از پاکی و طهارت دانست.با توجه به راز آفرینی و شکوهمندی ذات آتش و نماد بودن آتش در اساطیر و افسانه‌های اقوام و ادیان گذشته و امروز، درمی‌یابیم که‌ این عنصر همواره با زندگی و حیات انسان‌ها و مناسک و مراسم آیینی آن پیوند داشته است. مسلم است که آتش در پیشینۀ فرهنگی نیاکان ما، باور و اعتقادی دینی بوده است؛ اما امروز می‌توان آن را نماد پیوند در فرهنگ گذشته و حال دانست. عارف ایرانی مثل مولانا این آتش را در مکتب عشق و جمال به بیان‌های رمزی بیان نموده و دیدار با نور را چون زرتشت در مراحل سیر و سلوک نشان داده و در شهود باطنی به دیدار با نور رسیده است. این آتش همانی است که درگفتۀ مولانا چنین انعکاس یافته است هرکه این آتش ندارد نیست باد و این آتش در شراب معنوی و موسیقی عرفانی و جمال معشوق بروز می‌کند و عرفان ایرانی را یکسره به رنگ خود درمی‌آورد. در این گفتار کوشیده می‌شود تا تفسیر و تحلیلی از آتش در دیدگاه مولانا با روش تحلیلی(کتابخانه‌ای) داده شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

734 - مطالعۀ تطبیقی آزمون های قهرمانان اساطیری در حماسه های ملل مختلف «مطالعۀ موردی: اساطیر ایرانی، یونانی و هندی»
سمیه تقی زاده ثمرین ابوالقاسم رادفر علی رضا شعبانلو فرانک جهانگرد

10.30495/dk.2021.1921400.2186

قهرمانان اساطیری در متون حماسی ملل مختلف در قالب ها و اشکال گوناگون بروز می کنند؛ اما اغلب سرگذشت یکسانی دارند و مراحل مشابهی را پشت سر می گذارند. آزمون و روایت‌های وابسته به کلید‌واژة آزمون، یکی از موضوعات مشترک بسیاری از اساطیر جهان است و معمولاً این موضوع از نقاط چکیده کامل

قهرمانان اساطیری در متون حماسی ملل مختلف در قالب ها و اشکال گوناگون بروز می کنند؛ اما اغلب سرگذشت یکسانی دارند و مراحل مشابهی را پشت سر می گذارند. آزمون و روایت‌های وابسته به کلید‌واژة آزمون، یکی از موضوعات مشترک بسیاری از اساطیر جهان است و معمولاً این موضوع از نقاط عطف روایات و از مهم‌ترین بسترهای انگیزشی قهرمان برای کنش آغازین روایت ها است. آزمون‌های اساطیری با اهداف گوناگونی به اجرا درمی‌آمده‌اند و نه تنها خاص پهلوانان و قهرمانان؛ بلکه در جاهایی از اساطیر اختصاص به خدایان داشته‌اند. مسیر قهرمانی شخصیت‌‌های درخشان اسطوره‌ای از گذرگاه آزمون و در بوتة امتحان قوای جسمانی و روحانی می‌گذرد. آزمون یکی از آیین‌هایی است که در میان تمامی اسطوره‌های ملل وجود داشته است و تاریخی به دیرینگی خود اسطوره دارد. آزمون‌شوندگان که اکثراً از طبقة پهلوانان در اساطیر می‌باشند گاه به‌صورت کاملاً دلخواه و اختیاری همچون رستم و اسفندیار، اقدام به پذیرش آزمون می‌کنند، گاه همچون هرکول و اولیس از سر اجبار تن به آزمون می‌دهند و سیلی از دخالت نیروهای مافوق طبیعی آن‌ها را از آزمونی به آزمونی دیگر می‌کشاند. آزمون‌ها گاه پذیرفته نمی‌شود و آزمون دهنده مجبور است به‌جای آزمون پذیرفته‌نشده آزمونی دیگر را از سر بگذراند. پهلوانان که آزمون‌شوندگان بی‌چون‌وچرای اساطیرند، هرکدام بدون استثنا به آزمون پاکی و بی‌گناهی مبتلا می‌شوند، از جمله رستم، اسفندیار و اولیس در مصاف زن جادو، گیلگمش در مصاف ایشتر و هرکول در مصاف هیپولیت و زنان آمازونی. پهلوانان آنجا که پای آزمون سنجش توانایی در میان است و باید زور بازوی خود را نشان دهند، متناسب با دشواری‌ها و سختی‌های آزمون تلاش می‌کنند و با موفقیت از آن‌ها گذر می‌کنند. این پژوهش به روش توصیفی – تحلیلی به این پرسش پاسخ می دهد که مطالعۀ تطبیقی آزمون های اساطیر در حماسه های ملل مختلف، از چه شباهت ها و تفاوت هایی بین آن ها حکایت می کند؟ پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

735 - بررسی کارویژۀ کاوۀ آهنگر در شاهنامۀ فردوسی با رویکرد به اندیشۀ ایران شهری و اساطیر جهانی
سیّدمحمّدرضا قریشی سعید خیرخواه عبدالرضا مدرس زاده

10.30495/dk.2022.1946269.2370

با کشف آهن افزون بر دگرگونی‌های مادی، سامان اندیشگی و فرهنگی جهان نیز دچار دگردیسی می‌شود. ارزش، ژرفا و پیامدهای این کشف سبب پدیداری عصری با ویژگی‌های برجسته و دیگرسان به نام آهن است که اسطوره‌ها و قهرمانان ویژۀ خود را می‌آفریند. ایران نیز به عنوان یکی از کهن‌ترین تمدن چکیده کامل

با کشف آهن افزون بر دگرگونی‌های مادی، سامان اندیشگی و فرهنگی جهان نیز دچار دگردیسی می‌شود. ارزش، ژرفا و پیامدهای این کشف سبب پدیداری عصری با ویژگی‌های برجسته و دیگرسان به نام آهن است که اسطوره‌ها و قهرمانان ویژۀ خود را می‌آفریند. ایران نیز به عنوان یکی از کهن‌ترین تمدن های جهان و نخستین مراکزی که به فناوری گدازش و برون‌آوری آهن دست می‌یابد از برآیندهای فرهنگی آن بی‌بهره نمی‌ماند. نام‌آورترین قهرمان ایرانی ِ این عصر کاوۀ آهنگر است که در هزارۀ تاریک و پرآشوب ضحاکی (روایت ایرانی آغاز عصر آهن) ظهور و زمینه را برای بازآفرینی جهان اَشامَند به دست فریدون فراهم می‌کند. کاوه برخلاف آوازه و نفوذ هماره‌اش بر اندیشۀ ایرانی، بازتاب درخوری در اسطوره‌های میهنی و دینی ایرانی نمی‌یابد. همین امر برخی از پژوهشگران را بر‌آن داشته تا وی را شخصیتی افسانه‌ای و برساختۀ گوسانان اشکانی و نویسندگان خدای نامه‌های روزگار ساسانی بپندارند که بی‌گمان باورپذیر نمی‌نماید، چرا که با بنیادهای فکری مردمان پیشا‌تاریخ در فهم هستی ناسازگار است. کاوه مانند دیگر شخصیت‌های اسطوره‌ای دارای خویشکاری‌های نمادین و کارویژه‌های استعاره‌گون است. در این پژوهش سعی می‌شود با بهره‌گیری از تحلیل کهن‌الگویی، نگرش تطبیقی و روش کتابخانه‌ای بن مایه‌های اساطیری میان‌وردِ کاوه در شاهنامه را بررسی کرده و با پی‌ریزی انگاره‌های تازه برآیندهای نوینی ارائه نموده و نشان دهد که کاوه قهرمانی پیشا تاریخی است که بنا به دلایلی از صحنۀ اساطیر ایران زمین محو می شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

736 - بازتاب فرهنگ ایران باستان در اشعار حکمی ناصرخسرو (با تکیه بر منابع عربی)
وحید سبزیان پور تورج زینی وند مسلم خزلی

ناصرخسرو، یکی از سخن سرایان مشهور و شاعران حکیم قرن پنجم ادبیّات فارسی است. وی در اشعار خویش از دو فرهنگ اسلامی و ایرانی تأثیر پذیرفته است که البته به تأثیر پذیری او از فرهنگ ایرانی کمتر توجه شده است. این نوشتار، نیز بر آن است تا با تکیه بر منابع اصلی و دست اوّل عربی و چکیده کامل

ناصرخسرو، یکی از سخن سرایان مشهور و شاعران حکیم قرن پنجم ادبیّات فارسی است. وی در اشعار خویش از دو فرهنگ اسلامی و ایرانی تأثیر پذیرفته است که البته به تأثیر پذیری او از فرهنگ ایرانی کمتر توجه شده است. این نوشتار، نیز بر آن است تا با تکیه بر منابع اصلی و دست اوّل عربی و ایرانی به بررسی تأثیر پذیری ناصرخسرو از فرهنگ و حکمت ایران باستان بپردازد. اهداف و محورهای اصلی این نوشتار عبارتند از: الف. پیشگفتار مختصری در مورد ارزش حکمت در ایران باستان و ذکر کلیّات پژوهش.ب. تحلیل اشعار ناصرخسرو و بیان تأثیر پذیری ناصرخسرو از حکمت ایران باستان و حکمت متنبّی. یافته‌ی اساسی این پژوهش در این است که ناصرخسرو به واسطه‌ی آگاهی از فرهنگ ایران باستان که نسل به نسل از نیاکانش به او منتقل شده، از حکمت ایران باستان تأثیر پذیرفته است. همچنین ناصرخسرو، از فرهنگ عباسی و ادبیّات عرب و شاعران آن به ویژه متنبّی تأثیر پذیرفته است که البته ریشه‌ی اصلی این حکمت‌ها در ایران باستان قرار دارد پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

737 - بررسی بازتاب براندازی خاندان های ایرانی: صفاریان، فریغونیان، شاران غرجستان و خوارزمشاهیان در آثار شاعران و مورخان عهد غزنوی
زهره نورانی نیا حسن اکبری بیرق

روی کار آمدن اولین حکومت ترک نژاد در ایران به دست محمود غزنوی تحقق یافت و مقدمه ظهور سایر حکومتهای ترک در ایران گردید. محمود غزنوی در ادامه اهداف توسعه طلبانه اش ،تعدادی از خاندانهای محلی ایران را از جغرافیای تاریخی سیاسی ایران محو کرد؛ از جمله امارتهایی چون صفاریان ، ش چکیده کامل

روی کار آمدن اولین حکومت ترک نژاد در ایران به دست محمود غزنوی تحقق یافت و مقدمه ظهور سایر حکومتهای ترک در ایران گردید. محمود غزنوی در ادامه اهداف توسعه طلبانه اش ،تعدادی از خاندانهای محلی ایران را از جغرافیای تاریخی سیاسی ایران محو کرد؛ از جمله امارتهایی چون صفاریان ، شاران غرجستان، فریغونیان و خوارزمشاهیان که براندازی آنان در جهت اهداف توسعه طلبانه سلطان غزنوی صورت گرفت. سوال اساسی در اینجا این است که آیا می توان با تقابل دیدگاه شاعران و مورخان عهد غزنوی به گزارش متقنی در این باره دست یافت؟ در این پژوهش که به شیوه توصیفی وتحلیلی و در راستای مطالعات تاریخ محلی ایران، انجام شده است، تلاش گردیده تا این رخدادها به مدد اشعار شاعران، واکاوی شده و پس از تطبیق با دیدگاه مورخان،به مقایسه بازتاب این وقایع نزد دو گروه بپردازیم. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

738 - بررسی چند کانون مهم اثر گذار بر اندیشۀ ترقى در دوره قاجاریه
شاهین پهنادایان

در فایل اصل مقاله موجود است.

در فایل اصل مقاله موجود است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

739 - بررسی جایگاه زن و عشق در ویس و رامین فخرالدین اسعد گرگانی
اسماعیل حاکمی راضیه زواریان

در فایل اصل مقاله موجود است.

در فایل اصل مقاله موجود است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

740 - تفسیر و تحلیل اندیشه حماسی در ایران (شاهنامه) و اسکاندیناوی (حماسۀ اسکاندیناوی)
رویا گنجه علی محمد موذنی

فارغ از مسئلۀ تأثیرگذاری و تأثیرپذیری آثار دو سرزمین، می‌توان بابی را گشود در موضوعی خاص که از جهت محتوا در آنها وجوه اشتراکی وجود دارد و آن را دستمایۀ قیاس یک موضوع، یک گرایش و یک محتوای ویژۀ مشترک در دو سرزمین مختلف قرار داد. مسئلۀ رویین‌تنی از نکات پر اهمیت و پر بسام چکیده کامل

فارغ از مسئلۀ تأثیرگذاری و تأثیرپذیری آثار دو سرزمین، می‌توان بابی را گشود در موضوعی خاص که از جهت محتوا در آنها وجوه اشتراکی وجود دارد و آن را دستمایۀ قیاس یک موضوع، یک گرایش و یک محتوای ویژۀ مشترک در دو سرزمین مختلف قرار داد. مسئلۀ رویین‌تنی از نکات پر اهمیت و پر بسامد در تاریخ ادب و اعتقادات سرزمین‌های مختلف است که رویی جانب تاریخ و رویی جانب تخیل بشر روزگار پیشین دارد. در این پژوهش بنا داریم تا به بررسی اندیشۀ حماسی ایران و اسکاندیناوی و مشهورترین تجلی این اندیشه در آثار حماسی این دو قوم پرداخته و به بیان وجوه اشتراک و سنجش برتری‌ها و کاستی‌های این آثار در مقابل یکدیگر بپردازیم تا به این بهانه، این دو اثر در قابی مشترک به نمایش درآیند و به این واسطه نکاتی چند در باب هر یک با نگاهی دقیق‌تر آشکار گردد پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

741 - پژوهشی در قلمروی جغرافیایی کیانیان و شاهنامه
ملکمحمد فرخ زاد منیژه فلاحی

یشت نوزدهم اوستا ، زامیاد یشت ، که به کیان یشت نیز شهرت دارد مهم&lrm;ترین سند در پژوهش&lrm;های قوم شناسی و مقوله&lrm; بنیاد جغرافیایی تاریخ ایران محسوب می&lrm;شود . براساس این یشت آغاز شهریاری کیانیان ( کیقباد ، کیکاووس ، کیخسرو ، کی&lrm;لهراسب ، کی&lrm;گشتاسب ) و حکوم چکیده کامل

یشت نوزدهم اوستا ، زامیاد یشت ، که به کیان یشت نیز شهرت دارد مهم&lrm;ترین سند در پژوهش&lrm;های قوم شناسی و مقوله&lrm; بنیاد جغرافیایی تاریخ ایران محسوب می&lrm;شود . براساس این یشت آغاز شهریاری کیانیان ( کیقباد ، کیکاووس ، کیخسرو ، کی&lrm;لهراسب ، کی&lrm;گشتاسب ) و حکومت موفق آنان با کنار رودخانه&lrm;هایی که به هیرمند منتهی می&lrm;شود و دریاچه&lrm;ی کیانسیه (&lrm;هامون ) را در سیستان تشکیل می&lrm;دهند ، پیوند دارد . قراین دیگری نظیر حضور زرتشت در دورة کی گشتاسب در ایران خاوری ( در بلخ ) و قرابت زبان گاثه&lrm;های اوستا با لهجة شمال شرقی و نیز استقرار شاهان کیانی از جمله کیکاووس و کی لهراسب در بلخ بنا بر روایات مورخان دورة اسلامی &lrm;و شاهنامة فردوسی، همچنین ساخت بناهایی نظیر گنگ دژ در توران زمین توسط سیاوش و نیز بنای آتشکده کرکویه در سیستان توسط کیخسرو شواهدی در تاَیید این عقیده است که محیط استعمال واژة کی ، یعنی قلمرو حکومت کیانیان از دورترین نقاط شمال شرقی تا جنوب شرقی در سیستان بوده است . پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

742 - «اخلاق زناشویی» در شاهنامه فردوسی و بررسی ریشه‌های آن در متون کهن
محمد نوید بازرگان مریم خادم ازغدی

در این مقاله که به موضوع اخلاق زناشویی در شاهنامه‌ی فردوسی و متون پیش از آن پرداخته شده، کوشش گردیده است با آوردن شواهدی از اوستا، متون میانه و نیز شاهنامه و نقل قول برخی صاحب‌نظران در‌ این باره، میزان تأکید این متون بر مقولات اخلاقی نظیر سازگاری، راست‌منشی، مهرورزی، نی چکیده کامل

در این مقاله که به موضوع اخلاق زناشویی در شاهنامه‌ی فردوسی و متون پیش از آن پرداخته شده، کوشش گردیده است با آوردن شواهدی از اوستا، متون میانه و نیز شاهنامه و نقل قول برخی صاحب‌نظران در‌ این باره، میزان تأکید این متون بر مقولات اخلاقی نظیر سازگاری، راست‌منشی، مهرورزی، نیک‌رفتاری، وفاداری، تعهّد، رعایت احترم متقابل، پاکدامنی، پرهیزگاری، بی‌ریایی و ... در زندگی زناشویی، مورد بررسی و ارزیابی قرار گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

743 - آموزه های غربی در اشعار سیمین بهبهانی
معصومه صالحی طریق احمد ذاکری

غرب و غرب زدگی ادبیاتی است که غربزدگان و غرب گرایان،پس از استعمار و استثمار کشورمان ،در آثارشان به کار برده اند .هدف آنها تنویر اذهان مردم نسبت به این پدیده قرن بیستمی بوده است. . استثمار فرهنگی ،زمانی خطرناک تر می شود که نویسندگان و شاعران خودی ، زبان گویای آنها شوند و چکیده کامل

غرب و غرب زدگی ادبیاتی است که غربزدگان و غرب گرایان،پس از استعمار و استثمار کشورمان ،در آثارشان به کار برده اند .هدف آنها تنویر اذهان مردم نسبت به این پدیده قرن بیستمی بوده است. . استثمار فرهنگی ،زمانی خطرناک تر می شود که نویسندگان و شاعران خودی ، زبان گویای آنها شوند و سخن و خواسته های دشمن از حلقوم و حنجره دوستان به گوش برسد. در بررسی آثار نویسندگان و شاعران معاصر ،درمی یابیم که برخی شاعران تحت تأثیر این مسأله ،شیوه های اخلاقی و سبکی خود را ،تغییر داده اند و برخی دیگر ،به تأثیر از فضای جامعه ،در آثارشان از الگو های غربی پیروی کرده اند. از میان این ،افراد فروغ فرخزاد ،سیمین بهبهانی ، از جمله شاعرانی هستند که ترکیبی از این دو شیوه را در آثارشان می توان مشاهده کرد.. در این مقاله که به روش توصیفی – تحلیلی فراهم آمده است ،برآنیم تا پاره ای از آموزه های غربی را که در اشعار این شاعر ،رسوخ پیدا کرده ،ارزیابی کنیم . پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

744 - بررسى پدیده هاى اسطوره اى در بهمن نامه
ایرج مهرکی لیلا خزل

در فایل اصل مقاله موجود است

در فایل اصل مقاله موجود است پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

745 - زن از دیدگاه جمالزاده
احمد ذاکری فاطمه محسنی گرده کوهی

در فایل اصل مقاله موجود است.

در فایل اصل مقاله موجود است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

746 - «زن» در رئالیسم ایرانی با تکیه بر رمان«جای خالی سلوچ»
مرضیه آبیار قمصری رضا شجری علیرضا فولادی عبدالحسین فرزاد

10.30495/dk.2020.678941

نگرش‌ها، رویکردها و اقتضائات ایدئولوژیکی، فرهنگی و اجتماعی هر جامعه در تبادلات فرهنگی- هنری بین جوامع مختلف، سبب تغییر، تحول و تطور در مولفه‌های فرهنگی- هنری مبادله شده می‌گردد. مقتضیات فرهنگی- اجتماعی ایران، در دورة آغازین غرب‌گرائی روشنفکران ایرانی –پس از اقتباس چکیده کامل

نگرش‌ها، رویکردها و اقتضائات ایدئولوژیکی، فرهنگی و اجتماعی هر جامعه در تبادلات فرهنگی- هنری بین جوامع مختلف، سبب تغییر، تحول و تطور در مولفه‌های فرهنگی- هنری مبادله شده می‌گردد. مقتضیات فرهنگی- اجتماعی ایران، در دورة آغازین غرب‌گرائی روشنفکران ایرانی –پس از اقتباس مکتب رئالیسم از ادبیات غرب- باعث تغییرات بنیادین در اصول و موازین این مکتب ادبی گردید که در نهایت آن را به شکل مکتبی مستقل با صبغه‌ای ایرانی و با مولفه‌های خاص ایران، بازتولید نمود؛ تا جائی‌که می‌توان اطلاق اصطلاح(رئالیسم ایرانی) بر این مکتب را مناسب دانست. این پژوهش بر اساس روش تحلیل محتوای کیفی، به بررسی (زن در رئالیسم ایرانی) به عنوان یکی از مهم‌ترین مولفه‌های واقع‌گرائی ایرانی در رمانجای خالی سلوچ می‌پردازد. در این تحقیق، چالش‌های فراروی زن ایرانی و ابعاد شخصیتی او در خانواده، به صورت سرفصل‌ها و بخش‌های اصلی و فرعی، مقوله‌بندی شده، زوایای مختلف آن تحلیل گردیده و سپس در رمان مذکور مورد ارزیابی قرار می‌گیرد؛ همچنین در روند این پژوهش، میزان توجه و تمرکز نویسندة این اثر بر هویت تاریخی- اجتماعی زن ایرانی به عنوان یک مولفة مکتب واقع‌گرائی ایرانی تبیین و تحلیل می‌گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

747 - بررسی نقش زنان در خلق شادی در اساطیر
فریبا رئیسی

در فایل اصل مقاله موجود است

در فایل اصل مقاله موجود است پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

748 - بازشناسی مفهوم هویت در فضاهای سبز سنتی و مدرن ایرانی: باغ ها و پارک ها
هانیه فدایی تمیجانی

هویت یکی از موضوعات بسیار مهم و چالش برانگیز در عرصه معماری معاصر ایران بوده که دارای پیشینه تاریخی در این سرزمین می باشد، به گونه ای که می توان آن را از اصلی ترین مولفه ها در طراحی معماری گذشته ایرانی برشمرد. بهمین علت، بازشناسی هویت در طراحی فضاهای شهرهای سنتی را می ت چکیده کامل

هویت یکی از موضوعات بسیار مهم و چالش برانگیز در عرصه معماری معاصر ایران بوده که دارای پیشینه تاریخی در این سرزمین می باشد، به گونه ای که می توان آن را از اصلی ترین مولفه ها در طراحی معماری گذشته ایرانی برشمرد. بهمین علت، بازشناسی هویت در طراحی فضاهای شهرهای سنتی را می توان یکی از مهمترین وظایف پژوهشگران دوره معاصربه منظور دستیابی به یک معماری با هویت دانست. هدف از این نوشتار بررسی و بازنگری هویت در طراحی باغ ها و پارکها بعنوان فضاهای سبز در طراحی شهرهای گذشته و کنونی ایرانی بوده تا بدین وسیله بتوان، اصول ومولفه های دارای هویت ایرانی را در طراحی فضاهای سبز شهرهای معاصر تبیین نمود. این مقاله گامی است در تحلیل وتشریح مفهوم هویت در معماری فضای سبز ایرانی در دستیابی به راهبردهای هویت بخش در فضای سبز شهری معاصر ایران. روش تحقیق اتخاذ شده به صورت توصیفی- تحلیلی بر پایه مطالعه متون کتابخانه ای و اسناد تصویری خواهد بود. نتایج و یافته های حاصل از بررسی ها و ارزیابی جایگاه هویت در معماری باغ های ایرانی و پارکهای معاصر ضمن دستیابی به معیارهای واجد هویت در طراحی فضای سبز، بیانگر آن می باشندکه هویت عاملی اساسی در طراحی باغ های ایرانی بوده که در روزگار معاصر با ورود نوگرایی و جایگزینی الگوهای پارک های غربی جایگاه آن به فراموشی سپرده شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

749 - تحلیل مناسبات نظام آموزش و جنگ
نوروز هاشم زهی رسول یاحی انسیه اصغری

هرسازمان برای پاسخ به اهدافی و بویژه پاسخ به نیازهای بازتعریف شده دردوره جنگ بوجود می آید.خرده نظام های اجتماعی برای تداوم حیات در بحران، هم باید مدیریت شوند و هم به مدیریت بحران کمک کنند.هدف مقاله، تحلیل نقش وزارت آموزش وپرورش درکمک به تعادل نظام آموزشی دوران جنگ عراق چکیده کامل

هرسازمان برای پاسخ به اهدافی و بویژه پاسخ به نیازهای بازتعریف شده دردوره جنگ بوجود می آید.خرده نظام های اجتماعی برای تداوم حیات در بحران، هم باید مدیریت شوند و هم به مدیریت بحران کمک کنند.هدف مقاله، تحلیل نقش وزارت آموزش وپرورش درکمک به تعادل نظام آموزشی دوران جنگ عراق علیه ایران ازیک سو وخلاقیت ها درپشتیبانی از جنگ در مقطع تاریخی سال 1359 تا1367 ه.ش.ازسوی دیگراست.روش انجام تحقیق، کیفی و از نوع پژوهش تاریخی است.ابزارگردآوری اطلاعات فیش برداری مصاحبه است که با استفاده ازتمام شماری اسناد ومنابع متنی دست اول و دوم و مصاحبه مدیران آموزش وپرورش در دوران جنگ تحمیلی صورت گرفته است.روش تجزیه وتفسیر تحلیل تماتیک می باشد.طبق یافته های پژوهش،وزارت آموزش و پرورش دربخش ایفای نقش تخصصی به تدوین مقررات و آئین نامه های آموزشی خاص زمان جنگ، تأسیس وفعالیت مجتمع های آموزشی رزمندگان درپشت جبهه ومناطق جنگی، ایجاد شرایط ادامه تحصیل و تشکیل کلاس های جبرانی و تقویتی دانش آموزان رزمنده، آموزش از طریق تلویزیون در دوران بمباران شهرها اقدام کرده است.مهمترین کنش های عمومی این وزارتخانه اقدام به راه اندازی ستاد امداد وپشتیبانی جنگ، اعزام معلمان و دانش آموزان به جبهه،مشارکت درایجاد استحکام وپناهگاه درمدارس وبازسازی مداوم مدارس بمباران شده بدست آمد.این وزارتخانه با مدیریت چالش‌های اخلاقی و عدالت‌بنیان آموزش در پشت جبهه به تقویت حمایت جامعه ازجنگجویان عرصه نبردکمک کرد.مناسبات آموزش و پرورش و جنگ تا حد زیادی بر مثبت شدن ارزش های فرهنگی جامعه و گسترش ایدئولوژی رهبران در دهه اول پس ازانقلاب اسلامی تاثیر گذاشت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

750 - طراحی مدل سبک زندگی ایرانی در بستر جامعه شناسی
محمد اسماعیلی جوشقانی

چکیده در این نوشتار تلاش شده با گذری بر مفهوم سبک زندگی و جامعه شناسی آن از فرهنگ‌های غربی و ایرانی، ضرورتی را در تبیین و تدوین دوباره سبک زندگی ایرانی نشان داده و با آزمون آن در سه جامعه ایرانی تفاوت مدل را بررسی نمایند. واکاوی نظریات جامعه شناسان جهت شناخت بهتر مفهوم چکیده کامل

چکیده در این نوشتار تلاش شده با گذری بر مفهوم سبک زندگی و جامعه شناسی آن از فرهنگ‌های غربی و ایرانی، ضرورتی را در تبیین و تدوین دوباره سبک زندگی ایرانی نشان داده و با آزمون آن در سه جامعه ایرانی تفاوت مدل را بررسی نمایند. واکاوی نظریات جامعه شناسان جهت شناخت بهتر مفهوم سبک زندگی و سوق‌دهی این مطالعات در بستر جامعه شناسی و تشریح آن براساس مدل‌های وبر و وبلن، محقق را بر این باور که جامعه می‌تواند نقش اصلی و اساسی در ایجاد سبک زندگی ایفا نماید را رسانده است . هدف از انجام این تحقیق بهره گیری از نظریات جامعه شناسی در طراحی سبک زندگی ایرانی اسلامی بوده است .در این تحقیق با استفاده از روش گرندد تئوری و با انجام مصاحبه‌های عمیق، تعداد 904 داده‌ی بدست آمده را با نرم افزار مکس کیودا مورد تجزیه و تحلیل قرار داده و با روش کدگذاری‌های باز، محوری و انتخابی مدل سبک زندگی ایرانی را ترسیم کرده و سپس این مدل را با 62 شاخص در سه قومیّت پارسی، آذری و عربی از طریق نرم افزار ایویوز و دیتا پنل مورد آزمون قرار گرفته است که نتایج آن چهار مقوله محوری روابط انسانی و اجتماعی با 10مولفه و مقوله نگرشها و ارزشها با 5 مولفه و عوامل محیطی با سه مولفه و عوامل فردی با 10 مولفه تاثیر گذارترین در تبیین مدل سبک زندگی به شمار می ایند و با ازمون این مدل در قومیت های گوناگون تفاوت‌هایی را در مدل سبک زندگی اقوام ایرانی نشان می‌دهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

751 - طراحی الگوی بهینه مسئولیت اجتماعی سازمان بنادر ایران با رویکرد توسعه پایدار
ناجی رئوفی مرام قنبر امیرنژاد فؤاد مکوندی وحید چناری

هدف از پژوهش حاضر طراحی و تبیین الگوی بهینه مسئولیت اجتماعی سازمان بنادر ایران با رویکرد توسعه پایدار بوده است. تحقیق حاضر از لحاظ هدف، از نوع تحقیقات کاربردی و از نظر نوع روش، روش تحقیق آمیخته محسوب می گردد. روش تحلیل داده‌ها در بخش کیفی پژوهش با توجّه به اهداف و سؤال‌ چکیده کامل

هدف از پژوهش حاضر طراحی و تبیین الگوی بهینه مسئولیت اجتماعی سازمان بنادر ایران با رویکرد توسعه پایدار بوده است. تحقیق حاضر از لحاظ هدف، از نوع تحقیقات کاربردی و از نظر نوع روش، روش تحقیق آمیخته محسوب می گردد. روش تحلیل داده‌ها در بخش کیفی پژوهش با توجّه به اهداف و سؤال‌های پژوهش از روش نظریّه پردازی داده بنیاد استفاده شده است. روش گردآوری داده ها در بخش کیفی اغلب مصاحبه می باشد. جامعه آماری در مرحله کیفی، شامل خبرگان دانشگاهی و مدیرانی که دارای تحصیلات عالی و با مسئولیت اجتماعی آشنایی کامل دارند، بوده است و تعداد ده نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. نمونه‌گیری تا زمانی ادامه پیدا می‌کند که فرایند اکتشاف به نقطه اشباع نظری برسد. جامعه آماری پژوهش در مرحله کمی، شامل کلیه کارکنان سازمان بنادر و دریانوردی بوده است. تعداد 166 نفر به روش نمونه گیری تصادفی طبقه‌ای بر اساس رده سازمانی از بین کلیه کارکنان انتخاب گردید. برای گردآوری داده ها در بخش کمی از پرسش نامه محقق ساخته با 72 گویه استفاده و جهت تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی و آمار استنباطی بر اساس روش حداقل مربعات جزئی و نرم افزار SMART PLS استفاده شد. انجام کدگذاری های سه گانه باز، محوری و انتخابی، منجر به شکل گیری 150 کد مفهوم انتزاعی و 22 مقوله کلی شد. بر اساس نتایج بدست آمده از مدل نهایی، عوامل مداخله گر تاثیر منفی و معناداری بر راهبردها دارد؛ در حالی که تاثیر شرایط علی بر راهبردها مثبت و معنی‌دار بوده است. همچنین شرایط زمینه ای اثر مثبت و معناداری بر راهبردها دارد و همچنین راهبردها نیز اثر مثبت و معناداری بر پیامدها دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

752 - تحلیل جامعه شناختی مناسبات نظام آموزشی و جنگ (مورد مطالعه، تجربه تاریخی نقش آموزش و پرورش در جنگ تحمیلی عراق علیه ایران)
نوروز هاشم زهی رسول یاحی انسیه اصغری

هرسازمان برای پاسخ به اهدافی و بویژه پاسخ به نیازهای بازتعریف شده دردوره جنگ بوجود می آید. خرده نظام های اجتماعی برای تداوم حیات در بحران، هم باید مدیریت شوند و هم به مدیریت بحران کمک کنند. هدف این مقاله، تحلیل نقش وزارت آموزش وپرورش درکمک به تعادل نظام آموزشی دوران جنگ چکیده کامل

هرسازمان برای پاسخ به اهدافی و بویژه پاسخ به نیازهای بازتعریف شده دردوره جنگ بوجود می آید. خرده نظام های اجتماعی برای تداوم حیات در بحران، هم باید مدیریت شوند و هم به مدیریت بحران کمک کنند. هدف این مقاله، تحلیل نقش وزارت آموزش وپرورش درکمک به تعادل نظام آموزشی دوران جنگ عراق علیه ایران از یک سو و خلاقیت ها در پشتیبانی از جنگ در مقطع تاریخی سال 1359 تا1367 ه.ش.ازسوی دیگراست. روش انجام تحقیق، کیفی و از نوع پژوهش تاریخی است. برای گردآوری اطلاعات از فیش تحقیق و مصاحبه استفاده شدکه با استفاده ازتمام شماری اسناد ومنابع متنی دست اول و دوم و مصاحبه با مدیران آموزش وپرورش در دوران جنگ تحمیلی صورت گرفته است. روش تجزیه و تفسیر تحلیل تماتیک می باشد. طبق یافته های پژوهش، وزارت آموزش و پرورش در بخش ایفای نقش تخصصی به تدوین مقررات و آئین نامه های آموزشی خاص زمان جنگ، تأسیس و فعالیت مجتمع های آموزشی رزمندگان در پشت جبهه ومناطق جنگی، ایجاد شرایط ادامه تحصیل و تشکیل کلاس های جبرانی و تقویتی دانش آموزان رزمنده، آموزش از طریق تلویزیون در دوران بمباران شهرها اقدام کرده است. مهمترین کنش های عمومی این وزارتخانه اقدام به راه اندازی ستاد امداد وپشتیبانی جنگ، اعزام معلمان و دانش آموزان به جبهه، مشارکت درایجاد استحکام و پناهگاه درمدارس و بازسازی مداوم مدارس بمباران شده بدست آمد. این وزارتخانه با مدیریت چالش‌های اخلاقی و عدالت‌بنیان آموزش در پشت جبهه به تقویت حمایت جامعه ازجنگجویان عرصه نبردکمک کرد. مناسبات آموزش و پرورش و جنگ تا حد زیادی بر مثبت شدن ارزش های فرهنگی جامعه و گسترش ایدئولوژی رهبران در دهه اول پس از انقلاب اسلامی تاثیر گذاشت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

753 - طراحی مدل سبک زندگی ایرانی- اسلامی با رویکرد جامعه شناختی
محمد اسماعیلی جوشقانی

سیر تحولات ساختاری تولید و عرضه محصولات و خدمات در دنیا باعث پیچیدگی در نوع رفتار مصرف کنندگان شده که به طبع سبک زندگی و فرهنگ جوامع را دستخوش تغییر کرده است. در این مقاله تلاش شده است با رویکرد جامعه شناختی سبک زندگی براساس فرهنگ‌ غربی و ایرانی مورد بررسی قرار گیرد و م چکیده کامل

سیر تحولات ساختاری تولید و عرضه محصولات و خدمات در دنیا باعث پیچیدگی در نوع رفتار مصرف کنندگان شده که به طبع سبک زندگی و فرهنگ جوامع را دستخوش تغییر کرده است. در این مقاله تلاش شده است با رویکرد جامعه شناختی سبک زندگی براساس فرهنگ‌ غربی و ایرانی مورد بررسی قرار گیرد و مدل سبک زندگی ایرانی در سه قومیّت پارسی، آذری و عربی از طریق نرم افزار ایویوز و دیتا پنل آزمون وتفاوت مدل در این سه قوم بررسی شود. واکاوی نظریات جامعه شناسانی چون ماکس وبر، آلفرد آدلر، توریستن وبلن، جرج زیمل، پیربوردیو جهت شناخت بهتر مفهوم سبک زندگی و سوق‌دهی این مطالعات به رابطه دین و سبک زندگی و تشریح آن براساس مدل‌های وبر و وبلن، محقق را بر این باور که جامعه می‌تواند نقش اصلی و اساسی در ایجاد سبک زندگی ایفا نماید را رسانده است. در کشور ایران که دین بر سایر جنبه‌های فرهنگی غالب است ضرورت تدوین یک سبک زندگی ایرانی -اسلامی را نشان خواهد داد. هدف از انجام این تحقیق بهره گیری از نظریات جامعه شناسی در طراحی سبک زندگی ایرانی اسلامی بوده است .در این تحقیق با استفاده از روش تئوری زمینه ای و با انجام مصاحبه‌های عمیق، تعداد 904 داده‌ی بدست آمد. داده ها با نرم افزار مکس کیودا مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و با روش کدگذاری‌های باز، محوری و انتخابی مدل سبک زندگی ایرانی ترسیم شد. سپس این مدل با 62 شاخص در سه قوم پارسی، آذری و عربی از طریق نرم افزار ایویوز و دیتا پنل مورد آزمون قرار گرفت که نتایج آن چهار مقوله محوری روابط انسانی و اجتماعی با 10مولفه و مقوله نگرشها و ارزشها با 5 مولفه و عوامل محیطی با سه مولفه و عوامل فردی با 10 مولفه تاثیر گذارترین عوامل در تبیین مدل سبک زندگی ایرانی - اسلامی به شمار می آیند . با ازمون این مدل در قومیت های گوناگون تفاوت‌هایی در مدل سبک زندگی اقوام ایرانی مشاهده شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

754 - بازشناسی مفهوم هویت در فضاهای سبز سنتی و مدرن ایرانی: باغ ها و پارک ها
هانیه فدایی تمیجانی

چکیده: هویت یکی از موضوعات بسیار مهم و چالش برانگیز در عرصه معماری معاصر ایران بوده که دارای پیشینه تاریخی در این سرزمین می باشد، به گونه ای که می توان آن را از اصلی ترین مولفه ها در طراحی معماری گذشته ایرانی برشمرد. بهمین علت، بازشناسی هویت در طراحی فضاهای شهرهای سن چکیده کامل

چکیده: هویت یکی از موضوعات بسیار مهم و چالش برانگیز در عرصه معماری معاصر ایران بوده که دارای پیشینه تاریخی در این سرزمین می باشد، به گونه ای که می توان آن را از اصلی ترین مولفه ها در طراحی معماری گذشته ایرانی برشمرد. بهمین علت، بازشناسی هویت در طراحی فضاهای شهرهای سنتی را می توان یکی از مهمترین وظایف پژوهشگران دوره معاصربه منظور دستیابی به یک معماری با هویت دانست. هدف از این نوشتار بررسی و بازنگری هویت در طراحی باغ ها و پارکها بعنوان فضاهای سبز در طراحی شهرهای گذشته و کنونی ایرانی بوده تا بدین وسیله بتوان، اصول ومولفه های دارای هویت ایرانی را در طراحی فضاهای سبز شهرهای معاصر تبیین نمود. این مقاله گامی است در تحلیل وتشریح مفهوم هویت در معماری فضای سبز ایرانی در دستیابی به راهبردهای هویت بخش در فضای سبز شهری معاصر ایران. روش تحقیق اتخاذ شده به صورت توصیفی- تحلیلی بر پایه مطالعه متون کتابخانه ای و اسناد تصویری خواهد بود. نتایج و یافته های حاصل از بررسی ها و ارزیابی جایگاه هویت در معماری باغ های ایرانی و پارکهای معاصر ضمن دستیابی به معیارهای واجد هویت در طراحی فضای سبز، بیانگر آن می باشندکه هویت عاملی اساسی در طراحی باغ های ایرانی بوده که در روزگار معاصر با ورود نوگرایی و جایگزینی الگوهای پارک های غربی جایگاه آن به فراموشی سپرده شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

755 - توصیف جریان فکری مطالعات مسئولیت اجتماعی شرکتی در نشریات حسابداری ایران (طی دوره 1399-1395)
یاسر صادقی مژگان صفا

هدف: شناخت ابعاد گوناگون مسئولیت اجتماعی شرکت‌ها از اهمیت روزافزونی برخوردار است. بنابراین، دانستن مسائل پژوهش شده‌ پیشین ضرورتی اجتناب‌ناپذیر برای مطالعات آینده می‌باشد. هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی محتوای مقاله‌های علمی منتشر شده و کسب آگاهی بیشتر پیرامون مبحث مسئولیت اج چکیده کامل

هدف: شناخت ابعاد گوناگون مسئولیت اجتماعی شرکت‌ها از اهمیت روزافزونی برخوردار است. بنابراین، دانستن مسائل پژوهش شده‌ پیشین ضرورتی اجتناب‌ناپذیر برای مطالعات آینده می‌باشد. هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی محتوای مقاله‌های علمی منتشر شده و کسب آگاهی بیشتر پیرامون مبحث مسئولیت اجتماعی و همچنین تبیین خلاء‌های پژوهشی در این خصوص است.روش: در پژوهش پیش‌رو، از تکنیک تحلیل محتوا که روشی کیفی برای تحلیل و شناسایی ابعاد و حوزه‌های مطالعاتی پیشین است، طی بازه زمانی پنج ساله‌ (1399-1395) استفاده شد و در نهایت از بین 2.372 مقاله علمی انتشاریافته، تعداد 68 مقاله در 16 نشریه اختصاصی رشته ‌حسابداری، با کلیدواژه مسئولیت اجتماعی و مسئولیت‌پذیری اجتماعی جهت تجزیه و تحلیل، انتخاب شدند.یافته‌ها: نتایج نشان داد که 38 مورد از 68 مقاله‌ مورد بررسی، به بررسی اثرات اقتصادی، مبنی بر اینکه ایفاء مسئولیت اجتماعی می‌تواند بر عملکرد مالی شرکت‌ها اثرگذار باشد، پرداخته‌اند. این در حالی است که سهم تعداد مقاله‌ها در بُعد اجتماعی ایفاء مسئولیت اجتماعی، اگرچه کمتر از مقاله‌های منتشر شده در بُعد اقتصادی بوده، اما در گستردگی موضوعی با داشتن 12 مقوله فرعی، دارای سهم بیشتری نسبت به بُعد اقتصادی است. سهم مطالعات مسئولیت اجتماعی نسبت به کل مقاله‌های انتشار یافته 2.87% است. کاربرد اصلی این یافته‌ها در ارائه طبقه‌بندی شده پژوهش‌های قبلی بوده و برای شناساندن خلاء‌های مطالعاتی در زمینه مسئولیت اجتماعی شرکتی مفید است.نتیجه‌گیری: علی‌رغم تاثیرات مثبت و اثبات شده نقش مسئولیت‌پذیری اجتماعی شرکت‌ها بر بهبود عملکردهای مالی و غیرمالی سازمان‌ها در بسیاری از پژوهش‌های داخلی و خارجی، نبود استاندارد واحد برای گزارشگری مسئولیت اجتماعی از یک‌سو و رفتار سلیقه‌ای مدیران شرکت‌ها در گزارش فعالیت‌های اجتماعی و زیست محیطی از سوی دیگر سبب شده تا کمبود اطلاعات در این خصوص ایجاد شده، که در نتیجه پژوهش در زمینه مسئولیت اجتماعی را با دشواری‌هایی همراه ساخته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

756 - طراحی الگویی برای بهبود اخلاق با تاکید بر کاهش رفتارهای انحرافی در محیط کار حسابرسی
ساعد شاد مهدی زینالی احمد محمدی یونس بادآورنهندی

هدف پژوهش حاضر طراحی الگویی برای بهبود اخلاق با تاکید بر کاهش رفتارهای انحرافی در محیط کار حسابرسی بود. از لحاظ طبقه‌بندی پژوهش بر مبنای هدف، این پژوهش از نوع تحقیقات کاربردی و با رویکرد کیفی بوده و از لحاظ تئوریک و استدلال، اثباتی و استقرایی می‌‌باشد. جامعه آماری پژوهش چکیده کامل

هدف پژوهش حاضر طراحی الگویی برای بهبود اخلاق با تاکید بر کاهش رفتارهای انحرافی در محیط کار حسابرسی بود. از لحاظ طبقه‌بندی پژوهش بر مبنای هدف، این پژوهش از نوع تحقیقات کاربردی و با رویکرد کیفی بوده و از لحاظ تئوریک و استدلال، اثباتی و استقرایی می‌‌باشد. جامعه آماری پژوهش مشتمل بر حسابرسان عضو جامعه حسابداری رسمی ایران به تعداد 367 نفر بود. داده‌های پژوهش با ابزار پرسشنامه در سال 1400 گردآوری شد. تحلیل داده‌‌ها با استفاده از مدل‌‌سازی معادلات ساختاری، با رویکرد حداقل مربعات جزئی انجام شد. نتایج نشان داد که کاهش رفتارهای انحرافی، تاثیر بسزایی در بهبود جو اخلاقی حسابرسان داشته و با تقویت معیارهای پژوهش می‌‌توان رفتارهای انحرافی را کنترل و انگیزه شخصی و جو اخلاقی را در محیط کار حسابرسان بهبود بخشید. همچنین رابطه معیارهای رهبری، روانشناختی و سازمانی با جو اخلاقی حسابرسی و کاهش رفتارهای انحرافی معنادار (سطح معنی‌‌داری کم‌تر از 05/0) بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

757 - تحلیل مبانی سلامت و ورزش از دیدگاه اسلام و حقوق ورزشی
حسین عندلیب

هدف پژوهش حاضر بررسی مبانی سلامت و ورزش از دیدگاه اسلام و حقوق ورزشی است. پژوهش بر این فرضیه استوار است که در اسلام، سلامت جسمی و سلامت روحی – روانی مورد تأکید قرار گرفته است. در قوانین ایران هم به موضوع سلامت جسمانی و هم سلامت معنوی توجه شده است. در اسناد بین‌الم چکیده کامل

هدف پژوهش حاضر بررسی مبانی سلامت و ورزش از دیدگاه اسلام و حقوق ورزشی است. پژوهش بر این فرضیه استوار است که در اسلام، سلامت جسمی و سلامت روحی – روانی مورد تأکید قرار گرفته است. در قوانین ایران هم به موضوع سلامت جسمانی و هم سلامت معنوی توجه شده است. در اسناد بین‌المللی نیز بند الف ماده 55 منشور ملل متحد، اساسنامه سازمان بهداشت جهانی، بند 1 ماده 25 اعلامیه جهانی حقوق بشر، بند 1 ماده 12 میثاق بین‌المللی حقوق اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی بر حق بر سلامت تأکید دارند. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده و نتایج نشان داد که مزیت دیدگاه اسلام در مسئله حق بر سلامت، در نظر گرفتن حق بر سلامت معنوی و روحی و روانی است. در حقیقت اسلام، هم برای سلامت معنوی و هم برای سلامت جسمانی افراد دارای الزامات و توصیه&lrm;هایی است که در ادبیات فقهی احکام پنج‌گانه، تکلیفی بر آنها بار می‌شود. همچنین، با توجه به تعلق احکام شرعی به مسئله سلامت، تکالیفی برای همه افراد حقیقی و حقوقی، ایجاد می‌نماید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

758 - تحلیل راهبردی میزبانی مسابقات ورزشی ارتش‌های جهان (سیزم) در جمهوری اسلامی ایران
حمید امیدی فریده اشرف گنجویی محمدرضا اسماعیلی

هدف پژوهش حاضر تحلیل راهبردی مسابقات ورزشی ارتش‌های جهان (سیزم) در جمهوری اسلامی ایران بود. روش پژوهش، از نوع کیفی است. این پژوهش توصیفی بوده و در حوزه مطالعات راهبردی قرار دارد. جامعه آماری تحقیق شامل کلیه افراد فعال در حوزه تربیت بدنی ارتش جمهوری اسلامی ایران، و متخصص چکیده کامل

هدف پژوهش حاضر تحلیل راهبردی مسابقات ورزشی ارتش‌های جهان (سیزم) در جمهوری اسلامی ایران بود. روش پژوهش، از نوع کیفی است. این پژوهش توصیفی بوده و در حوزه مطالعات راهبردی قرار دارد. جامعه آماری تحقیق شامل کلیه افراد فعال در حوزه تربیت بدنی ارتش جمهوری اسلامی ایران، و متخصصان فعال در تربیت بدنی آجا و همچنین ورزشکاران و مربیانی که سابقه حضور در مسابقات سیزم را داشتند، بود. نمونه آماری به صورت هدفمند انتخاب شد و تا حد اشباع نظری مصاحبه ادامه پیدا کرد. ابزار مورد استفاده در این پژوهش مصاحبه و تبادل نظر با نخبگان و مطالعات کتابخانه‌ای بود. برای دستیابی به اهداف تحقیق، با استفاده از روش دلفی، فهرستی از نقاط قوت، ضعف‌ها، فرصت‌ها و تهدیدهای أخذ میزبانی و برگزاری مسابقات ارتش‌های جهان در ایران تهیه و در سه مرحله با نظر متخصصان فهرست تهیه شده نهایی گردید. نتایج این پژوهش نشان داد که موقعیت راهبردی کشور در زمینه میزبانی مسابقات سیزم در وضعیت so یا رقابتی قرار دارد. این مطلب بیانگر آن است که میزبانی سیزم در ایران از نظر عوامل داخلی دارای قوّت و از نظر عوامل خارجی هم دارای فرصت می‌باشد که باید در تدوین راهبردها بدان توجه ویژه گردد. موقعیت راهبردی که امروز ورزش نیروهای مسلح به منظور میزبانی سیزم در آن قرار دارد، در ظاهر بدون هیچ نقطه ضعف و محدودیتی است، ولی در واقعیت دارای نقاط ضعفی نیز می‌باشد که در صورت وجود برنامه‌ریزی مناسب و جامع می‌توان آن نقاط ضعف را به قوت تبدیل کرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

759 - مطالعه نقش‌های مربیان ورزش ایران
علیرضا زمانی نوکاآبادی

پژوهش حاضر با این هدف اجرا شده که نقش‌های مربیان ورزش را با استفاده از روش پدیدارشناسی اکتشافی و با شیوۀ تحلیل مضمون شناسایی و معرفی کند. مشارکت‌کنندگان، بیست نفر از مربیان و ورزشکاران که معیارهای خاص پژوهش را داشتند به صورت هدفمند برای مصاحبه‌های عمیق نیمه ساختاریافته چکیده کامل

پژوهش حاضر با این هدف اجرا شده که نقش‌های مربیان ورزش را با استفاده از روش پدیدارشناسی اکتشافی و با شیوۀ تحلیل مضمون شناسایی و معرفی کند. مشارکت‌کنندگان، بیست نفر از مربیان و ورزشکاران که معیارهای خاص پژوهش را داشتند به صورت هدفمند برای مصاحبه‌های عمیق نیمه ساختاریافته انتخاب شدند. مشارکت‌کنندگان پژوهش شامل کلیۀ مربیان ورزش و ورزشکاران مرد و زن کشور بودند. این افراد در حوزه‌های مختلف مثل ورزش قهرمانی، همگانی، معلولین، تناسب اندام، آمادگی جسمانی، و ورزش‌های ماجراجویانه فعالیت دارند. برای انتخاب نمونۀ آماری از روش انتخاب نمونۀ هدفمند با استفاده از راهبرد انتخاب گلوله برفی استفاده شد. جهت تحلیل داده‌ها از روش تحلیل مضمون و از نوع روش شبکۀ مضامین استفاده و به صورت توصیفی تفسیری مورد پردازش قرار گرفت..مضامین پایه مشخص شدند و متعاقباً مضامین سازماندهنده و فراگیر از دل آنها به دست آمدند. یافته‌ها شامل پنج مضمون فراگیر معلم، رهبر، مدیر، متخصص و فراگیرنده بود. مضمون معلم شامل شش مضمون آموزش‌دهنده، تمرین‌دهنده، ارزیاب، نمایش‌دهنده، آموزش‌دهندۀ مهارت‌های زندگی، و رشددهندۀ همه‌جانبه شاگردان بود. مضمون رهبری شامل نقش منتور، مدل و انگیزه‌دهنده بود. مضمون مدیر شامل برنامه-ریزی، سازماندهی، استراتژیست، ناظم، مدیر ایمنی و ریسک، مدیر منابع مالی، و مسئول روابط عمومی بود. مضمون متخصص شامل چهار نقش سازمان‌دهندۀ بدنساز، فنی، تندرستی و استعدادیاب بود. مضمون فراگیر نقش مربی به عنوان فراگیرنده شامل سه مضمون دانشجو، پژوهشگر و بازتاب بود. به طور کلی می‌توان اذعان نمود تحقیق حاضر نشان می‌دهد مربیان باید خودشان را برای کار مربیگری آماده کنند چون باید نقش‌های متنوعی را ایفا کنند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

760 - بررسی تطبیقی عرفان ایرانی با ادیان و مکتب‌های فلسفی و عرفانی هند
مریم ابوالقاسمی

آمیختگی و ارتباط فرهنگی دو تمدّن باستانی ایران و هند ، نکته ای غیر قابل انکار است. از جمله نکات بسیار مهم و قابل تأمّل ، بررسی تطبیقی عرفان ایرانی با مکتب ها و ادیان عرفانی و فلسفی هند است . مسلماً هدف ما در این مقاله این نیست که ریشۀ عرفان ایرانی را در آداب و آیین های چکیده کامل

آمیختگی و ارتباط فرهنگی دو تمدّن باستانی ایران و هند ، نکته ای غیر قابل انکار است. از جمله نکات بسیار مهم و قابل تأمّل ، بررسی تطبیقی عرفان ایرانی با مکتب ها و ادیان عرفانی و فلسفی هند است . مسلماً هدف ما در این مقاله این نیست که ریشۀ عرفان ایرانی را در آداب و آیین های هندی بجوییم ، بلکه مقصود این است که با روشی علمی و مستند، تشابهات بین عرفان ایرانی و آداب و آیین های موجود در مکاتب و ادیان هند را به گونه ای تطبیقی و علمی، مورد بررسی و مقایسه قرار دهیم. از بررسی و مطالعۀ دقیق متون و کتب هندی، مانند بهگودگیتا، مها بهاراتا و اوپا نیشاد و نیز کتب صوفیانۀ فارسی می توان تشابه فراوانی را در جنبه ها و روش های تربیتی و سیر و سلوک مشاهده نمود که مهم ترین موارد و مباحث را از نظر تطبیقی می توان در موضوعات زیر خلاصه نمود: اهمیّت و ارزش وجود انسان، عشق و معرفت، تعدّد منازل و مقامات سلوک، ارزش و اهمیّت مقام دل ، ارزش مقام پیر و مرشد، زهد و ریاضت، مبارزه با نفس، نظریۀ فنا و ... . پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

761 - تمثیل انسان کامل در داستان جاناتان مرغ دریایی (اثر ریچارد باخ) با تکیه بر متون عرفانی
ساره تربیت

یکی از روش های مرسوم در ادبیات جهان، استفاده از رمز و تمثیل، جهت بلاغت متن و غنای مفهوم است. داستان جاناتان، مرغ دریایی، از مهم ترین داستان های تمثیلی ادبیات غرب است که وجوه مشترک زیادی با عرفان اسلامی-ایرانی دارد. مفهوم انسان کامل که در منظومه‌ها و شعر پارسی در قالب تم چکیده کامل

یکی از روش های مرسوم در ادبیات جهان، استفاده از رمز و تمثیل، جهت بلاغت متن و غنای مفهوم است. داستان جاناتان، مرغ دریایی، از مهم ترین داستان های تمثیلی ادبیات غرب است که وجوه مشترک زیادی با عرفان اسلامی-ایرانی دارد. مفهوم انسان کامل که در منظومه‌ها و شعر پارسی در قالب تمثیل بیان شده، تصویری از تعالی ذات و روح انسان به واسطه ی هماهنگی با نور حقیقی و انزوا از تعلقات دنیوی را بیان کرده است. در داستان جاناتان نیز، این مرغ دریایی، به شیوه هایی مشابه با عرفان اسلامی به حقیقت و مقام انسان کامل می‌رسد. در این پژوهش با شیوه‌ی توصیفی- تحلیلی جهت به بررسی اهداف این سؤال که وجوه اشتراک داستان جاناتان، مرغ دریایی و مفهوم انسان کامل در عرفان اسلامی چیست؟ پرداخته شد. ضرورت انجام پژوهش به شناخت ریشه‌های مشترک فکری بشر منحصر نمی‌شود؛ بلکه پژوهش های تطبیقی به گسترش دامنه‌ی شناخت متون ادبی و تأویلی در راستای شناخت نفوذ مفهوم انسان کامل و سفر عرفانی به فرهنگ های همجوار ختم می‌شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

762 - بررسی زبانی و ادبی کتیبه‌ی داریوش در نقش رستم (DNb)
فرخ حاجیانی

فارسی باستان، گونه ی زبانی به کار رفته به خط میخی در سنگ نوشته های شاهان هخامنشی (سده های ششم تا چهارم پیش از میلاد) است که در حقیقت نشان دهنده ی گویشی از گویش های ناحیه ی پارس و یکی از گویش های جنوب غربی ایران است. این زبان با واژه هایی از گویش دیگر و با گونه هایی کهن چکیده کامل

فارسی باستان، گونه ی زبانی به کار رفته به خط میخی در سنگ نوشته های شاهان هخامنشی (سده های ششم تا چهارم پیش از میلاد) است که در حقیقت نشان دهنده ی گویشی از گویش های ناحیه ی پارس و یکی از گویش های جنوب غربی ایران است. این زبان با واژه هایی از گویش دیگر و با گونه هایی کهن گرا نوشته شده است و به خوبی ویژگی های سبکی و زبان ادبی بودن را در خود دارد. در کتیبه ی فارسی باستان آرامگاه، داریوش که در کنار در ورودی آرامگاه داریوش نوشته شده و به کتیبه ی DNb معروف است، داریوش خود را در یک هیأت شاه آرمانی معرفی می کند که می توان آن را آیین شهریاری نامید و داریوش می خواهد خود را در آن آیینه جای دهد و در قالب پیامی به گوش جهانیان برساند. مقایسه ی نوشته های دیگر داریوش با این کتیبه ی آرامگاه که آخرین سخنان اوست، این تصور القا می شود که این کتیبه شاید نوعی وصیت نامه باشد. در بند آخر کتیبه ی داریوش، شامل ده سطر اندرزی است که به یکی از جوانان جامعه که احتمالاً از آنانی که در صف سربازان جاویدان یا فرماندهان آینده قرار می گیرند، می دهد. از دیگر ویژگی های این کتیبه، مسائل و مباحث اخلاقی است که داریوش بر آن تأکید فراوانی دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

763 - بررسی آموزه‌های تعلیمی در ازدواج‌های سیاسی ایران
کامران پاشایی فرخی

زن در طول تاریخ ایران عمدتا در کنار مرد و با عنوان همسر و مادر نقش ایفا کرده است و نداشتن شوهر نهایتاً با بی‌فرزندی و عقیم بودن و بی‌ارج بودن زن در جامعه برابر بوده است؛ از این رو مداقه در ازدواج زنان و آموزه‌های تعلیمی مترتب بر آن امری ضروری محسوب می‌شود. اگرچه در برخی چکیده کامل

زن در طول تاریخ ایران عمدتا در کنار مرد و با عنوان همسر و مادر نقش ایفا کرده است و نداشتن شوهر نهایتاً با بی‌فرزندی و عقیم بودن و بی‌ارج بودن زن در جامعه برابر بوده است؛ از این رو مداقه در ازدواج زنان و آموزه‌های تعلیمی مترتب بر آن امری ضروری محسوب می‌شود. اگرچه در برخی از دوره‌های تاریخی،‌ خواست و اراده زن در انتخاب همسر محترم شمرده می‌شد اما اغلب ازدواج‌های مصلحتی بی اراده طرفین صورت می‌گرفت و زنان عموماً به مثابه کالا یا وجه‌المصالحه از قومی به قومی و از حرمسرای پادشاهی به شبستان سلطانی دیگر انتقال می‌یافتند و اغلب زندگی‌شان در همان قفس‌های طلایی خاتمه می‌یافت. در این مقاله سعی شده است با بررسی دلایل ازدواج‌های سیاسی و انواع آن، نمونه‌هایی از چنین وصلت‌هایی در طول تاریخ ایران و نگرش‌های تعلیمی آن در ادبیات فارسی مورد مداقه قرار گیرد تا تبعات این چنین نگرشی برای جامعه انسانی بیش‌تر واکاوی شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

764 - «بررسی پسوند و پیشوندهای مشترک زبان ارمنی و زبان‌های ایرانی باستان»
فرح زاهدی مریم ملکی

هنریک هوبشمان در 1877 نشان داد که زبان ارمنی شاخه مستقلی از زبان‌های هند و اروپایی هستند. زبان ارمنی بر اثر تماس و برخوردهای نزدیک ملت ایران در دوران باستان به مقیاس زیادی از زبان فارسی تاثیر پذیرفته است. خویشاوندی زیادی بین زبان ارمنی و زبانهای ایرانی باستان مشاهده می چکیده کامل

هنریک هوبشمان در 1877 نشان داد که زبان ارمنی شاخه مستقلی از زبان‌های هند و اروپایی هستند. زبان ارمنی بر اثر تماس و برخوردهای نزدیک ملت ایران در دوران باستان به مقیاس زیادی از زبان فارسی تاثیر پذیرفته است. خویشاوندی زیادی بین زبان ارمنی و زبانهای ایرانی باستان مشاهده می‌شود که برخی از آنها ناشی از وام‌گیری واژه‌ها در زبان ارمنی از ایرانی باستان می‌باشد در این مقاله نگارنده قصد دارد که به بررسی تعدادی واژه‌های ارمنی که دارای پسوند یا پیشوند‌اند و از زبان‌های ایرانی باستان وام گرفته‌ شده‌اند بپردازد. از جمله پسوندهای شاخصی که در زبان ارمنی وارد شده اند می‌توان؛ pet- estan ، aran، ak، ... و تعدادی پیشوند؛ ham-، - dž ، ... نام برد. یافته‌های مطالعه حاضر، ثابت می‌کند که تعدادی از پسوند و پیشوندهای زبان ارمنی از زبان‌های ایران باستان قرض گرفته شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

765 - بررسی زادگاه شیرین
مسعود پاکدل سید احمد حسینی کازرونی

اگرچه در باب زادگاه شیرین نظریات مختلفی وجود دارد، اما تأمل در متون تاریخی و تحقیقات پژوهشگران معاصر، نشان می‌دهد که در میان سرایندگان خسرو و شیرین، نخستین شاعری که از شیرین به عنوان شاه زاده ای ارمنی یاد می‌کند، نظامی گنجوی است. با توجه به جایگاه بلندی که نظامی در گستر چکیده کامل

اگرچه در باب زادگاه شیرین نظریات مختلفی وجود دارد، اما تأمل در متون تاریخی و تحقیقات پژوهشگران معاصر، نشان می‌دهد که در میان سرایندگان خسرو و شیرین، نخستین شاعری که از شیرین به عنوان شاه زاده ای ارمنی یاد می‌کند، نظامی گنجوی است. با توجه به جایگاه بلندی که نظامی در گسترة شعر، ادب و تاریخ دارد و این که بیهقی‌وار در آنچه می‌نویسد برای خود مسؤولیتی عظیم قایل است و راست گویی را مایة حشمت و کژگویی را سبب بی‌قدری سخن می‌داند؛ به سادگی نمی‌توان به نادرستی سروده‌هایش حکم داد. در این جستار، با استناد به روابط دیرینة ایران و ارمنستان، متون تاریخی، یافته های پژوهشگران و روایت نظامی از خسرو و شیرین، به نظر می‌رسد که نه تنها ارمنی بودن شیرین بی پایه و بی اساس نمی‌نماید، بلکه شواهد و قراینی این نظریه را تقویت می‌بخشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

766 - تأملی در نقش تعلیمی داستان‌های شاه‌نامه*
مریم رضایی بیگی علی سلیمی

با وجود این که شاه‌نامه فردوسی سراسر رزم و بزم و جوشش است، اما اشارات تعلیمی فراوانی، پیرامون عبرت گرفتن از دنیا در آن وجود دارد. این شاه کار سترگ، در قالب توصیف زندگانی شهریاران و پهلوانان، زیباترین و آموزنده ترین وصف‌ها را دربارۀ مرگ و زندگانی بیان نموده است. این کتاب چکیده کامل

با وجود این که شاه‌نامه فردوسی سراسر رزم و بزم و جوشش است، اما اشارات تعلیمی فراوانی، پیرامون عبرت گرفتن از دنیا در آن وجود دارد. این شاه کار سترگ، در قالب توصیف زندگانی شهریاران و پهلوانان، زیباترین و آموزنده ترین وصف‌ها را دربارۀ مرگ و زندگانی بیان نموده است. این کتاب، از سر تا به بُن، نفس گرم حکیمی را با خود دارد که با هنرمندی تمام، خردورزی ایرانیان را با باورهای اسلامی پیوند زده، ترکیبی متوازن از اندیشه‌های انسانی در امر تعلیم و تربیت خلق نموده است. در جای جای این اثر جاودان، شکوفایی و سپس پرپر شدن زندگی پادشاهان با دیده عبرت نگریسته شده است. حکیم توس، در لابلای شرح حال آنها، خوشی ها را با نا کامی ها در هم آمیخته است و از آنجا که نگرش او ملهم از بینش دینی است، مرگ برای او به منزله نردبان انتقال از جهان فانی به سرای باقی است. علاوه بر این، نگاه او به دنیا، به منزله دار مکافات، از ویژگی‌های بارز اندیشه حاکم بر شاه‌نامه است و غالب قهرمانان او، در همین دنیا به سزای کردار خویش می‌رسند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

767 - تشیع در شعر شاعران ایرانی عصر صفوی
فریدون طهماسبی

تشیع پاره‌ای از پیکره‌ی مستحکم و ریشه دار اسلام است. که نتیجه‌ی شرایط و عوامل و حوادثی است که بعد از رحلت پیامبر اکرم(ص) و اتفاقات قرن اول هجری می‌باشد. اجتماع سقیفه، کشته شدن خلیفه سوم، اتفاقات جنگ صفین، و ظهور خوارج و همچنین شهادت امام حسین(ع) و پیدایش توابین از جمله چکیده کامل

تشیع پاره‌ای از پیکره‌ی مستحکم و ریشه دار اسلام است. که نتیجه‌ی شرایط و عوامل و حوادثی است که بعد از رحلت پیامبر اکرم(ص) و اتفاقات قرن اول هجری می‌باشد. اجتماع سقیفه، کشته شدن خلیفه سوم، اتفاقات جنگ صفین، و ظهور خوارج و همچنین شهادت امام حسین(ع) و پیدایش توابین از جمله حوادث مهم و مؤثر در شکل گیری تشیع بوده‌اند. ایرانیان از همان ابتدا به این مذهب علاقه‌ی خاصی نشان دادند. در طول قرن‌های متمادی بعد از اسلام در برخی از مناطق ایران تشیع فعال بود، تا اینکه در ابتدای قرن دهم با روی کارآمدن صفویان، شاه اسماعیل صفوی، تشیع را مذهب رسمی ایران اعلام کرد و آن را در اغلب مناطق ایران گسترش داد. متناسب با این شرایط خاص مذهبی که در ایران شکل گرفت، ادبیات فارسی به ویژه شعر که شیوه‌ی آن در این دوره موسوم به سبک هندی(اصفهانی) است، دچار تحولاتی شد که یکی از آنها رواج مدح و مرثیه‌ی ائمه ی اطهار شیعه به عنوان موضوعی تازه در آن بود که در دیوان اکثر شعرا کم یا زیاد این موضوع دیده می شود. این مقاله به بررسی این پدیده، یعنی تاثیر تشیع در شعر شاعران ایرانی دروة صفویه می ‌پردازد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

768 - گیاه هوم و نقش آن در آیین‌ها و اساطیر هندوایرانی
کتایون مزداپور صبا لطیف پور

هوم، گیاهی است که از آن عصاره‌ای گرفته می‌شود و بیش‌ترین کاربرد آن در آیین‌های دینی است. گیاه مذکور در هند سومه نامیده می‌شود و در ایران باستان نیز هئومه نام داشته است؛ به جهت شباهت در نام و کاربردهای این گیاهان، می‌توان به ریشة قدیمی‌تر آن، یعنی زمان هندوایرانی پی برد. چکیده کامل

هوم، گیاهی است که از آن عصاره‌ای گرفته می‌شود و بیش‌ترین کاربرد آن در آیین‌های دینی است. گیاه مذکور در هند سومه نامیده می‌شود و در ایران باستان نیز هئومه نام داشته است؛ به جهت شباهت در نام و کاربردهای این گیاهان، می‌توان به ریشة قدیمی‌تر آن، یعنی زمان هندوایرانی پی برد. به جهت اهمیت و رازآمیز بودن گیاه و خواص مختلفی که داشته است از جمله سکرآوری و نیروبخشی، با گذشت زمان، ویژگی‌های خاصی به این گیاه نسبت داده شد و حتی به صورت خدایی تجسم یافت. این گیاه و عصارة گرفته شده از آن اهمیت خاصی در شکل‌دهی به اندیشه‌های انسان اولیة ساکن سرزمین‌های هندی- اروپایی داشته است. لازم به ذکر است که مشابه این گیاه و نوشیدنی حاصل از آن، با کمی تفاوت در جزئیات و کاربردها، نزد تمامی اقوام کهن ساکن زمین دیده می‌شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

769 - مقایسه عملکرد کودکان دارای اختلالات یادگیری کلامی و غیرکلامی در مقیاس تجدیدنظر شده هوشی وکسلر، آزمون دیداری حرکتی بندرگشتالت و مقیاس ریاضیات ایران کی‌مت
سیما شهیم همایون هارون رشیدی

چکیده: هدف این پژوهش بررسی و مقایسه عملکرد کودکان دارای اختلالات یادگیری غیرکلامی و کودکان دارای اختلالات یادگیری کلامی در زیرآزمونهای مقیاس تجدید نظر شده هوشی وکسلر کودکان، آزمون دیداری ـ حرکتی بندرگشتالت و مقیاس ریاضیات ایران کی‌مت بود. پس از ارزیابیهای متعدد بر اساس چکیده کامل

چکیده: هدف این پژوهش بررسی و مقایسه عملکرد کودکان دارای اختلالات یادگیری غیرکلامی و کودکان دارای اختلالات یادگیری کلامی در زیرآزمونهای مقیاس تجدید نظر شده هوشی وکسلر کودکان، آزمون دیداری ـ حرکتی بندرگشتالت و مقیاس ریاضیات ایران کی‌مت بود. پس از ارزیابیهای متعدد بر اساس تفاوت معنادار بین هوشبهر کلامی و عملی و نمرات مقیاس درجه‌بندی دانش‌آموزان: تشخیص اولیه کودکان دارای اختلالات یادگیری (مایکل باست، 1971) دو گروه دارای اختلالات یادگیری کلامی و غیرکلامی از میان مراجعه‌کنندگان به مراکز اختلالات یادگیری سازمان کودکان استثنایی شهر شیراز شناسایی شدند. اطلاعات لازم به‌منظور انجام این پژوهش با استفاده از مقیاس تجدید نظر شده هوشی وکسلر کودکان، آزمون دیداری ـ حرکتی بندرگشتالت و مقیاس ریاضیات ایران کی‌مت از 52 آزمودنی دختر و پسر 6 تا 11 ساله دارای اختلالات یادگیری غیرکلامی (23 نفر) و دارای اختلالات یادگیری کلامی (29 نفر) جمع‌آوری گردید. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از روشهای آمار توصیفی و آزمون T مستقل با روش تصحیح بونفرنی استفاده شد. نتایج نشان داد که: 1ـ میانگین نمرات گروه دارای اختلالات یادگیری غیرکلامی در خرده‌آزمونهای اطلاعات‌، شباهت‌ها، حساب و واژه‌ها از میانگین نمرات گروه دارای اختلالات یادگیری کلامی به‌طور معنادار بالاتر است. و در خرده‌آزمون حساب برخلاف سایر زیرآزمونها میانگین نمرات گروه دارای اختلالات یادگیری غیرکلامی از میانگین نمرات گروه اختلالات یادگیری کلامی پایین‌تر است. 2ـ تفاوت معناداری در تمام خرده‌آزمونهای عملی مقیاس تجدید‌نظرشده هوشی وکسلر بجز تطبیق علایم در دو گروه دارای اختلالات یادگیری غیرکلامی و دارای اختلالات یادگیری کلامی وجود دارد. میانگین نمرات گروه دارای اختلالات یادگیری غیرکلامی از میانگین نمرات گروه دارای اختلالات یادگیری کلامی به‌طور معناداری کمتر است. 3ـ میانگین گروه دارای اختلالات یادگیری غیرکلامی در آزمون دیداری ـ حرکتی بندرگشتالت به‌طور معنادار پایین‌تر از میانگین گروه دارای اختلالات یادگیری کلامی است. 4ـ میانگین گروه دارای اختلالات یادگیری غیرکلامی در تمام بخشهای مقیاس ریاضیات ایران کی‌مت به‌طور معنادار پایین‌تر از میانگین گروه دارای اختلالات یادگیری کلامی است. با استفاده از نتایج فوق تشخیص اختلالات یادگیری کلامی و غیرکلامی با استفاده از نیمرخ نمرات در زیرآزمونهای مقیاس تجدید نظرشده هوشی وکسلرکودکان، آزمون دیداری ـ حرکتی بندر گشتالت و مقیاس ریاضیات ایران کی مت امکان‌پذیر بوده و استفاده از هر سه مقیاس توصیه می‌شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

770 - نقش مقابلۀ مذهبی ایرانی در پیش‌بینی استرس والدینی مادران دارای کودک اتیسم
نرگس چیمه

هدف این پژوهش بررسی نقش مقابلۀ مذهبی ایرانی در پیش‌بینی استرس والدینی مادران دارای کودک مبتلا به اتیسم بود. روش پژوهش از نوع مطالعات توصیفی ـ همبستگی است. جامعۀ آماری شامل همۀ مادران کودکان مبتلا به اتیسم مشغول به آموزش و درمان در سال 93ـ1392 شهر تهران بودند. از بین ماد چکیده کامل

هدف این پژوهش بررسی نقش مقابلۀ مذهبی ایرانی در پیش‌بینی استرس والدینی مادران دارای کودک مبتلا به اتیسم بود. روش پژوهش از نوع مطالعات توصیفی ـ همبستگی است. جامعۀ آماری شامل همۀ مادران کودکان مبتلا به اتیسم مشغول به آموزش و درمان در سال 93ـ1392 شهر تهران بودند. از بین مادران با توجه به شرایط ورود به نمونۀ پژوهش50 نفر با استفاده از روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شدند. پرسشنامه‌های مقابلۀ مذهبی ایرانی (آگیلارـ وفایی و آبیاری 2007) و شاخص استرس والدینی (آبیدین، 1995) در مورد آنها اجرا شد. داده‌های به‌دست آمده از طریق رگرسیون همزمان چندگانه تحلیل شد. نتایج نشان داد مقابلۀ مذهبی ایرانی با استرس والدینی رابطۀ منفی معنی‌دار دارد ( 001/0 P =). نتایج نشان داد که مقابلۀ مذهبی ایرانی 35درصد از واریانس استرس والدینی را پیش‌بینی می‌کند. مؤلفه‌های مقابلۀ مذهبی ایرانی، همچنین سن و میزان تحصیلات مادران بر استرس والدینی آنان تأثیری نداشت. با توجه به نتایج این پژوهش با استفاده از مقابلۀ مذهبی ایرانی به عنوان یک عامل کلی و درونی می‌توان به ارتقای سلامت روانی مادران کودکان مبتلا به اتیسم کمک کرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

771 - تأثیر عدالت رویه‌ای بر پرخاشگری فیزیکی و روان‌شناختی کارکنان شرکت پلی‌اکریل با توجه به نقش تعدیلی خلق منفی
نرگس السادات مرتضوی حمیدرضا عریضی

این پژوهش با هدف بررسی تأثیر عدالت رویه‌ای بر پرخاشگری فیزیکی و روان‌شناختی در محیط کار با توجه به نقش تعدیلی خلق منفی در محیط کار انجام شد. طرح پژوهش از نوع رابطه‌ای بود و جامعه آماری پژوهش شامل کلیه کارکنان شرکت پلی‌اکریل ایران بودند که از طریق نمونه‌گیری در دسترس،279 چکیده کامل

این پژوهش با هدف بررسی تأثیر عدالت رویه‌ای بر پرخاشگری فیزیکی و روان‌شناختی در محیط کار با توجه به نقش تعدیلی خلق منفی در محیط کار انجام شد. طرح پژوهش از نوع رابطه‌ای بود و جامعه آماری پژوهش شامل کلیه کارکنان شرکت پلی‌اکریل ایران بودند که از طریق نمونه‌گیری در دسترس،279 نفر از میان آنها انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه عدالت سازمانی (کالکیت،2001)، مقیاس خلق مرتبط با شغل (فاکس و اسپکتور،1999) و پرسشنامه پرخاشگری فیزیکی و روان‌شناختی (منارد و همکاران،2011) بودند. داده‌ها با استفاده از رگرسیون سلسله مراتبی و تحلیل تعدیلی مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد زمانی که در سازمان کارکنان بی‌عدالتی رویه‌ای را ادراک می‌کنند و دارای خلق منفی بالایی هستند، پرخاشگری فیزیکی و روان‌شناختی آنها افزایش می‌یابد؛ و همچنین تأثیر عدالت رویه‌ای بر پرخاشگری فیزیکی و روان‌شناختی در محیط کار با توجه به نقش تعدیلی خلق منفی تائید گردید (01/0>P). پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

772 - مقایسۀ ویژگی‏های شخصیتی دانشجویان دانشگاه آزاد خوراسگان و دانشجویان دانشگاه پوترا مالزی
سیدحمید آتش پور مهرداد حسینی نفیسه کنعانی نرگس سلک محمدرضا صمصام شریعت

هدف این پژوهش، مقایسۀ ویژگی‌های شخصیتی دانشجویان دانشگاه آزاد خوراسگان و دانشجویان دانشگاه پوترا مالزی بود. جامعۀ آماری پژوهش را همۀ دانشجویان دانشگاه آزاد خوراسگان و دانشجویان دانشگاه پوترا مالزی تشکیل می‌دادند که از میان آنان به شیوۀ تصادفی ساده 800 دانشجو (400 ایرا چکیده کامل

هدف این پژوهش، مقایسۀ ویژگی‌های شخصیتی دانشجویان دانشگاه آزاد خوراسگان و دانشجویان دانشگاه پوترا مالزی بود. جامعۀ آماری پژوهش را همۀ دانشجویان دانشگاه آزاد خوراسگان و دانشجویان دانشگاه پوترا مالزی تشکیل می‌دادند که از میان آنان به شیوۀ تصادفی ساده 800 دانشجو (400 ایرانی و 400 مالزیایی) به‌عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار پژوهش پرسشنامۀ پنج عامل شخصیتی NEO 60 سؤالی بود که به دو زبان فارسی (برای دانشجویان ایرانی) و انگلیسی (برای دانشجویان مالزیایی) ارائه گردید. تجزیه و تحلیل آماری با استفاده از روش تحلیل کواریانس انجام شد. نتایج نشان داد که با در نظر گرفتن جنسیت و سن افراد به‌عنوان متغیرهای مداخله‌گر، از بین ابعاد ویژگی‌های شخصیتی، دانشجویان ایرانی و مالزیایی در ابعاد روان‌رنجوری و برونگرایی با یکدیگر تفاوت معنادار نشان دادند (01/0 P≤ ). نتایج پژوهش نشان داد که روان‌رنجوری و برونگرایی در دانشجویان مالزیایی از دانشجویان ایرانی بیشتر بوده است (01/0 P≤ ) . پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

773 - فراترکیب پژوهش‌های پیشین در راستای دستیابی به مؤلفه‌های ازدواج موفق در ایران
زینب سالاری زارع محمود گودرزی فرزاد زندی پرویز کریمی ثانی

10.30486/jsrp.2019.1868070.1823

هدف این پژوهش، ارائة مدل جامع عوامل مؤثر بر ازدواج موفق بر اساس تحقیقات پیشین ایرانی بود. روش پژوهش در این مطالعه فراتحلیل بود و جامعة آماری شامل تمامی پژوهش‌های داخلی مرتبط با موضوع از سال 87 تا 97 بود. با جستجویی نظام‌اند از پایگاه‌های گوگل اسکولار، نورمگز، مگ ایران، چکیده کامل

هدف این پژوهش، ارائة مدل جامع عوامل مؤثر بر ازدواج موفق بر اساس تحقیقات پیشین ایرانی بود. روش پژوهش در این مطالعه فراتحلیل بود و جامعة آماری شامل تمامی پژوهش‌های داخلی مرتبط با موضوع از سال 87 تا 97 بود. با جستجویی نظام‌اند از پایگاه‌های گوگل اسکولار، نورمگز، مگ ایران، مرکز اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی، پرتال جامع علوم انسانی، ایرانداک صورت گرفت. با بررسی 22 مقاله و پایان‌نامه، 32 مفهوم و 19 مقوله به‌عنوان عوامل مؤثر بر ازدواج موفق ایرانی شناسایی شد. نتایج نشان داد شرایط علی ازدواج موفق شامل: همایندی در پیشرفت و همراهی در زندگی؛ شرایط مداخله‌گر شامل: فردیت‌یابی و احترام به فردیت یکدیگر، وظیفه‌شناسی و تعهدپذیری زوجین؛ شرایط زمینه‌ای شامل: اثرات خانواده مبدأ، امور دینی و معنوی، داشتن لق مثبت، شناخت ازدواج هم‌کفو، آراستگی و مرتب بودن و پختگی و سلامت روانی؛ تعاملات مناسبِ ازدواج موفق شامل: مهارت‌های حل تعارض و همکاری و هم‌فهمی زوجین، درنهایت پیامد به کسب رضایت متقابل عاطفی، اجتماعی و جنسی زوجین منجر می‌شود، نتایج بر اساس نظر متخصصان با شاخص کاپای 66/0 مورد تأیید قرار گرفت. نتایج این پژوهش می‌تواند به‌عنوان مبنایی برای آموزش و مشاوره پیش از ازدواج در اختیار مشاوران و روان‌شناسان خانواده قرار گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

774 - اثربخشی واقعیت درمانی ایرانی اسلامی بر رضایت زناشویی، رضایت از زندگی و مهارت‌های ارتباطی زوجین شهر شیراز
حدیث مریدی محمد باقر کجباف آرمین محمودی

10.30486/jsrp.2019.1875513.1986

این پژوهش با هدف بررسی اثربخشی واقعیت درمانی ایرانی اسلامی بر رضایت زناشویی، رضایت از زندگی و مهارت ارتباطی زوجین انجام شد. جامعۀ آماری پژوهش را همۀ زوجینی که به مرکز مشاوره بهار شهر شیراز مراجعه داشته‌اند تشکیل می‌دادند. 30 زوج به شیوۀ در دسترس انتخاب شدند و برحسب تصاد چکیده کامل

این پژوهش با هدف بررسی اثربخشی واقعیت درمانی ایرانی اسلامی بر رضایت زناشویی، رضایت از زندگی و مهارت ارتباطی زوجین انجام شد. جامعۀ آماری پژوهش را همۀ زوجینی که به مرکز مشاوره بهار شهر شیراز مراجعه داشته‌اند تشکیل می‌دادند. 30 زوج به شیوۀ در دسترس انتخاب شدند و برحسب تصادف در یکی از دو گروه کنترل و آزمایش گمارده شدند که حجم هر گروه 15 زوج بود. روش پژوهش از نوع نیمه آزمایشی با گروه کنترل و پیش‌آزمون- پس‌آزمون بود. به‌منظور آموزش واقعیت درمانی ایرانی اسلامی از بسته آموزش واقعیت درمانی ایرانی اسلامی محقق ساخته استفاده گردید که شامل 10 جلسۀ آموزشی یک‌ساعته است و برای جمع‌آوری داده‌ها نیز از مقیاس‌های رضایت زناشویی (ulsoon-1998) رضایت از زندگی (Diener-1958) و مهارت‌های ارتباطی (Nouran-1968) استفاده شد. برای تجزیه‌وتحلیل داده‌ها از تحلیل کوواریانس استفاده شد. یافته‌ها نشان داد، واقعیت درمانی ایرانی اسلامی بر هر سه متغیر پژوهش تأثیر معناداری (P≤0/0001) داشته است و میزان میانگین این متغیرها در پس‌آزمون گروه آزمایش بیشتر از گروه کنترل بوده است. با توجه به یافته‌ها می‌توان بیان کرد که واقعیت درمانی ایرانی اسلامی روشی مناسب برای افزایش سازگاری و رضایت زناشویی زوجین است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

775 - رفتارهای فزون‌کنشی جنسی، استفاده مشکل‌زا از پورنوگرافی و سلامت روانی در یک نمونه آنلاین ایرانی: یک مدل ارتباطی علّی و نتایج تحلیل‌ خوشه‌ای و تابع تشخیص
سید قاسم سید هاشمی مجید محمود علیلو شلاله حسین نژاد بهناز حسین زاده خانمیری معصومه اسماعیلی شهنا

10.30486/jsrp.2020.1907402.2574

این پژوهش با هدف تعیین ارتباط علّی و تحلیل خوشه ای و تابع تشخیص رفتارهای فزون کنشی جنسی، استفادۀ مشکل زا از پورنوگرافی و سلامت روانی در یک نمونه آنلاین ایرانی انجام شد. طرح پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بود و جامعه ی آماری شامل کلیه ی افراد فعال در سایت های شبکه های اجتما چکیده کامل

این پژوهش با هدف تعیین ارتباط علّی و تحلیل خوشه ای و تابع تشخیص رفتارهای فزون کنشی جنسی، استفادۀ مشکل زا از پورنوگرافی و سلامت روانی در یک نمونه آنلاین ایرانی انجام شد. طرح پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بود و جامعه ی آماری شامل کلیه ی افراد فعال در سایت های شبکه های اجتماعی در سال 1397 بودند. حجم نمونه، 408 نفر با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. جمع آوری داده ها به صورت پیمایشی با پرسشنامه های آنلاین سلامت روانی (Veit & Ware, 1983)، استفادۀ مشکل زا از پورنوگرافی (Bőthe et al., 2018)، رفتار فزون کنشی جنسی (Reid, Garos, & Carpenter, 2011) صورت گرفت و داده ها با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون، مدل یابی معادلات ساختاری، تحلیل خوشه ای و تحلیل تابع تشخیص مورد تحلیل قرار گرفت. مدل پیشنهادی از برازش مطلوبی برخوردار بود (RMSEA = 0.05, GFI = 0.96, CFI = 0.98, AGFI = 0.93; χ2/df = 2.29) و همۀ روابط به جز مسیر بهزیستی روانشناختی به استفاده مشکل زا از پورنوگرافی (306/0 p =، 07/0- β=) معنادار بودند. همچنین، نتایج تحلیل خوشه ای بر اساس متغیرهای رفتار فزون کنشی جنسی و استفاده مشکل زا از پورنوگرافی در حالت دو خوشه ای (دیسترس روانشناختی بالا و پایین) معنی دار بود (P < 0.001). نتایج تجزیه تابع تشخیص نشان داد که رفتار فزون کنشی جنسی و استفاده مشکل زا از پورنوگرافی دارای بالاترین توان در تمایزگذاری بین دو گروه از افراد با دیسترس روانشناختی بالا و پایین بودند (P < 0.001) که 9/65% افراد به درستی به وسیله این تابع تشخیص داده شدند و افراد دارای دیسترس روانشناختی بالا، بالاترین مقادیر میانگین را در تمام مؤلفه‌های رفتار فزون کنشی جنسی و استفاده مشکل زا از پورنوگرافی داشتند (5/63%، 61n=). پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

776 - دلالت‌های برنامه درسی چندفرهنگی میشل فوکو و هنری ژیرو بر اصلاح و بازطراحی برنامه درسی دوره ابتدایی ایران
مهدی سبحانی نژاد حسن نجفی نجمه احمدآبادی آرانی علی عبداله یار

10.30486/jsre.2019.546258

پژوهش حاضر با هدف شناسایی دلالت‌های برنامه درسی چندفرهنگی میشل فوکو و هنری ژیرو بر اصلاح و بازطراحی برنامه درسی دوره ابتدایی ایران انجام شد. روش پژوهش تحلیلی- استنتاجی، حوزه پژوهشی کلیه منابع دیجیتال و چاپی مرتبط با موضوع، روش نمونه‌گیری هدفمند، ابزار پژوهش فرم‌های فیش‌ چکیده کامل

پژوهش حاضر با هدف شناسایی دلالت‌های برنامه درسی چندفرهنگی میشل فوکو و هنری ژیرو بر اصلاح و بازطراحی برنامه درسی دوره ابتدایی ایران انجام شد. روش پژوهش تحلیلی- استنتاجی، حوزه پژوهشی کلیه منابع دیجیتال و چاپی مرتبط با موضوع، روش نمونه‌گیری هدفمند، ابزار پژوهش فرم‌های فیش‌برداری، شیوه تجزیه؛ تحلیل محتوای کیفی و ارزیابی اعتبار یافته‌ها از طریق داوری تخصصی بود. یافته‌های پژوهش نشان دادند که بر اساس آراء تربیتی فوکو و ژیرو می‌توان مواردی همچون تجزیه‌وتحلیل دیالکتیکی تجارب روزمره، تعلیم و تربیت مرزی، تحقق عدالت تربیتی، کسب توانایی همزیستی، آگاهی انتقادی، پیشگیری و مقاومت در برابر بازتولید نابرابری اجتماعی، شنیدن و توجه کردن به صدای گروه‌ها و نژادهای مختلف جامعه، رویگردانی از نخبه‌گرایی و حرکت در راستای توجه به فرهنگ عمومی، توجه به گفتمان‌های اخلاقی و ... را در راستای سیاست‌گذاری اصلاح‌گرایانه و بازطراحی عناصر برنامه درسی دوره ابتدایی ایران مورد توجه قرار داد. محصول نهایی یا خروجی این نوع از برنامه درسی از نظر فردی به یادگیرنده‌ای رشد یافته و از نظر اجتماعی به شهروندی فعال در سطح محلی، ملی و جهانی مبدل می‌شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

777 - بررسی مشارکت علمی و بین‌المللی پژوهشگران ایرانی حوزه برنامه‌ریزی درسی در تولید علم جهانی
محمد حسین زارعی احمد رضا نصر

علم به‌عنوان یک واقعیت اجتماعی و تاریخی مستلزم شناخت دانشمندان از یکدیگر و تبادل آثار و اندیشه‌های آنان است. به همین دلیل در طول تاریخ، شبکه‌های پیچیده‌ای از ارتباطات علمی و همکاری‌های پژوهشی شکل گرفته‌اند و آثار علمی ارزشمند و بی‌شماری را تولید کرده‌اند. در تحقیقات علم چکیده کامل

علم به‌عنوان یک واقعیت اجتماعی و تاریخی مستلزم شناخت دانشمندان از یکدیگر و تبادل آثار و اندیشه‌های آنان است. به همین دلیل در طول تاریخ، شبکه‌های پیچیده‌ای از ارتباطات علمی و همکاری‌های پژوهشی شکل گرفته‌اند و آثار علمی ارزشمند و بی‌شماری را تولید کرده‌اند. در تحقیقات علم‌سنجی، معمولاً تولیدات علمی گروهی از پژوهشگران مرتبط با یکدیگر مورد مطالعه قرار می‌گیرد. در این مقاله، مشارکت علمی 95 مقاله نمایه شده پژوهشگران ایرانی در پایگاه اطلاعاتی آی.اس.آی در بین سال‌های 1992 تا پایان فوریه 2015 بررسی شد. داده‌های مورد بررسی از پایگاه اطلاعاتی ISI استخراج و به‌صورت دستی، داده‌های مورد نظر استخراج و مورد بررسی قرار گرفتند. سپس با استفاده از نرم‌افزار آماری SPSS20 تجزیه‌وتحلیل‌های لازم صورت گرفت. نتایج حاکی از این امر بود که افزایش مشارکت بین‌المللی به افزایش میزان دفعات استناد می‌انجامد ولی جنسیت و تعداد نویسندگان در افزایش دفعات استناد تأثیری نداشت. با این نتیجه، پژوهشگران کشورمان در حوزه‌های مختلف، مشارکت بین‌المللی را باید در سرلوحه کاری خود قرار دهند چرا که مشارکت بین‌المللی می‌تواند علم روز و تجربیات بین‌المللی را وارد کشور نموده و علاوه بر اینکه زمینه رشد علمی را فراهم می‌آورند زمینه رشد شغلی و حرفه‌ای و بهبود فعالیت‌های کاری را نیز می‌تواند به همراه داشته باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

778 - آموزش زبان انگلیسی از طریق رسانه‌های نوین با تدوین محتوای ایرانی اسلامی
محسن جان نژاد سعید خزائی حبیب احمدی حسین درجانی

این پژوهش با هدف آموزش زبان انگلیسی از طریق فناوری ارتباطات سیار برای توانمندتر نمودن نوجوانان برای اشاعه فرهنگ اسلامی ایرانی انجام پذیرفت. این پژوهش از حیث هدف: کاربردی و حیث سطح تحلیل: توصیفی- استنباطی است. بدین منظور 280 نفر دانش‌آموزان دختر و پسر فارس، ترک و عرب‌زبا چکیده کامل

این پژوهش با هدف آموزش زبان انگلیسی از طریق فناوری ارتباطات سیار برای توانمندتر نمودن نوجوانان برای اشاعه فرهنگ اسلامی ایرانی انجام پذیرفت. این پژوهش از حیث هدف: کاربردی و حیث سطح تحلیل: توصیفی- استنباطی است. بدین منظور 280 نفر دانش‌آموزان دختر و پسر فارس، ترک و عرب‌زبان ایرانی از رده سنی 14-16 سال و از طبقه متوسط جامعه با سطح مهارت زبانی مقدماتی با روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شدند. ابزار تحقیق پرسشنامه بود که برای پایایی پرسش‌نامه نگـرش از روش همـاهنگی درونـی (آلفای کرونباخ) استفاده شد که ضریب پایایی 93/۰ را نشان داد که پایایی مناسبی بـود. جهت روایی پرسش‌نامه نگرش از روایی سازه استفاده شد. همچنین با الهام از دیدگاه‌های اندیشمندان و محققان ایرانی قدیمی و معاصر محتوای انگلیسی تدوین شد. شواهد آماری بیان‌گر تفاوت معنادار میان توزیع فراوانی فرایندهای کاربرد نشان‌ها، ترجمه تحت‌اللفظی از زبان مادری، کمیت و کیفیت متن و تکرار در گونه فرهنگی محاورات دانش‌آموزان به‌هنگام ارائه محتوای غیربومی ایرانی و محتوای اسلامی ایرانی بود که درصد فراوانی در میان دانش‌آموزان دختر ترک‌زبان به‌مراتب بالاتر بود. یافته‌های این تحقیق می‌تواند در جهت تقویت ارتباطات با سایر ملل اسلامی و تحکیم جایگاه اسلام در جهان، بهره‌گیری از نقاط قوت گونه موجود در فرهنگ اسلامی ایرانی به‌عنوان سرآغاز انجام پژوهش آموزش گفتگوها به زبان انگلیسی با استفاده از رسانه‌ها در پی داشته باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

779 - ارائه مسیر نماهای نظام آموزشی فنی وحرفه ای متوسطه ایران
زهره باقرزاده علیرضا عصاره

هدف پژوهش حاضر، شناسایی ویژگی‌های نظام آموزش فنی و حرفه‌ای دوره متوسطه کشورهای آمریکا، آلمان، انگلستان، ژاپن به منظور ارائه مسیرنماهایی جهت بهبود بخشیدن به نظام آموزش فنی و حرفه‌ای ایران است. پژوهش حاضر یک پیمایش تطبیقی است. گردآوری داده‌ها به روش اسنادی و مطالعه کتابخا چکیده کامل

هدف پژوهش حاضر، شناسایی ویژگی‌های نظام آموزش فنی و حرفه‌ای دوره متوسطه کشورهای آمریکا، آلمان، انگلستان، ژاپن به منظور ارائه مسیرنماهایی جهت بهبود بخشیدن به نظام آموزش فنی و حرفه‌ای ایران است. پژوهش حاضر یک پیمایش تطبیقی است. گردآوری داده‌ها به روش اسنادی و مطالعه کتابخانه‌ای وهمچنین جست وجو درسایت‌های مرتبط اینترنتی مانند یونسکو، سایت‌های وزارت آموزش و پرورش کشورهای مورد مطالعه صورت گرفته است. الگوی مورد استفاده، جرج بردی است. مهمترین نتایج به دست آمده نشان داده است که کیفیت بخشی به نظام آموزش فنی و حرفه‌ای، ایجاد اعتماد به نفس، رشد کارایی شغلی، کارآفرینی، تناسب بابازارهای بین المللی، جزو اهداف اختصاصی کشورهای مورد مطالعه است. تدوین چهارچوب ملی صلاحیت، استفاده از رویکرد تلفیقی در تربیت معلمان، اختصاص ساعات بیشتر به کارورزی، ارتباط معلمان با شرکت‌ها و ادامه همکاری و فعالیت زیر نظر یک استاد کار مجرب و ارزشیابی با استفاده از ابزار متنوع، انواع متعدد (پایانی ، تکوینی، مستمر)، توجه به حیطه عاطفی، اخلاق حرفه‌ای و ارزشیابی گروهی در این کشورها مورد نظر قرار گرفته است. به منظور بهبود وضعیت نظام آموزشی فنی و حرفه‌ای کشور عزیزمان می‌توانیم با الگوگیری از موفقیت‌های کشورهای پیشرفته و کاربست الگوها و رویکردهای آموزشی مناسب آنها، وضعیت کارآفرینی دانش آموختگان را ارتقا دهیم. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

780 - طراحی و اعتباربخشی الگوی «بازنگری برنامه درسی تربیت معلم در ایران»
عاطفه عطاران نعمت الله موسی پور محمد عطاران علی حسینی خواه

10.30486/jsre.2019.665141

با توجه به واقعیت تغییر در برنامه‌های درسی تربیت معلم، پژوهش حاضر با هدف طراحی و اعتباربخشی الگوی بازنگری برنامه درسی تربیت معلم در ایران انجام شده است. در این پژوهش در مرحلة طراحی الگو، از روش پژوهش تحلیل نظری و در مرحلة اعتباربخشی الگو، از روش دلفی با رویکرد بررسی نظر چکیده کامل

با توجه به واقعیت تغییر در برنامه‌های درسی تربیت معلم، پژوهش حاضر با هدف طراحی و اعتباربخشی الگوی بازنگری برنامه درسی تربیت معلم در ایران انجام شده است. در این پژوهش در مرحلة طراحی الگو، از روش پژوهش تحلیل نظری و در مرحلة اعتباربخشی الگو، از روش دلفی با رویکرد بررسی نظرات خبرگان استفاده شده است. نتایج حاصل از مطالعة نظری نشان داد که الگوی بازنگری برنامه‌درسی تربیت معلم در ایران می‌تواند در چهار وجه هویتی (تبعیت از دانش برنامه‌ریزی، پذیرش اصل تغییر، عملی کردن تربیت حرفه‌ای و اهمیت سلسله مراتب) و در سه سطح تصمیم‌گیری فراکلان، کلان و خرد مطرح شود. بر اساس الگوی پیشنهادی پژوهش حاضر، هفت گام بازنگری برنامه درسی تربیت معلم ایران عبارت‌اند از: تعیین وضعیت موجود، بازاندیشی در خط‌مشی‌های موجود و تعیین استانداردهای برنامه درسی تربیت معلم ایران، اقدام به بازنگری، امکان‌سنجی اجرای برنامه درسی بازنگری شده، مصوب‌سازی، توزیع برنامه درسی بازنگری‌شده و نظارت بر کیفیت و به‌روزرسانی برنامه درسی بازنگری‌شده. علاوه بر این، نتایج حاصل در بخش اعتباربخشی الگو با استفاده از نظر خبرگان و متخصصان حوزة تربیت معلم و برنامه‌ریزی درسی، بیانگر سودمندی و قابلیت اجرایی الگوی پیشنهادی بود. در بیان ویژگی‌های الگوی پیشنهادی به‌طور کلی می‌توان گفت از آنجا که نظام آموزشی تربیت معلم، نظامی دانشگاهی و در سطح آموزش عالی است، الگوی بازنگری برنامه درسی تربیت معلم، الگویی دانشگاه‌محور است که با لحاظ کردن مطالبات نهادهای اجتماعی در حوزة تربیت معلم، رخدادهای فراسیستمی آن نادیده گرفته نمی‌شود. از سوی دیگر با توجه به تجویزی بودن این الگو، بر جنبة کارکردی و عملی آن نیز تأکید شده است. علاوه بر این ارتباط دوسویه بین مراحل بازنگری برنامه درسی، مبین ویژگی خوداصلاح‌گری الگو و امکان اصلاح مؤلفه‌های بازنگری برنامه درسی است. از جهت بستر اجرایی نیز الگوی پیشنهادی می‌تواند مورد استفاده وزارت آموزش و پرورش، دانشگاه فرهنگیان و سایر دستگاه‌های اجرایی تربیت معلم قرار گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

781 - واکاوی ادراک متخصصان برنامه درسی ایران نسبت به مؤلفه‌های پارادایم برنامه درسی نوفهمی
سلام یعقوبی علی حسینی خواه مصطفی قادری مرجان کیان

10.30486/jsre.2019.1869175.1398

پژوهش حاضر با استفاده از روش پدیدارنگاری درصدد کشف کلیدی‌ترین ادراک متخصصان برنامه درسی ایران از مؤلفه‌های برنامه درسی نوفهمی است. از طریق مصاحبه‌های نیمه‌ساختاریافته با 21 نفر از متخصصان واجد شرایط، داده‌های لازم گردآوری و پس از طی فرایند کدگذاری، در قالب 251 کد باز، 8 چکیده کامل

پژوهش حاضر با استفاده از روش پدیدارنگاری درصدد کشف کلیدی‌ترین ادراک متخصصان برنامه درسی ایران از مؤلفه‌های برنامه درسی نوفهمی است. از طریق مصاحبه‌های نیمه‌ساختاریافته با 21 نفر از متخصصان واجد شرایط، داده‌های لازم گردآوری و پس از طی فرایند کدگذاری، در قالب 251 کد باز، 81 کد محوری و 29 کد انتخابی، در زیرمجوعة هشت مؤلفه پارادایم نوفهمی، سازمان‌دهی شدند. حاصل نهایی تحلیل داده‌ها، حاکی از آن است که رهایی‌بخشی؛ برنامه‌ای نقاد و روشنگر، عدالت محور، روشنفکر مدار و یادگیرنده محور است. توجه به عوامل فرامدرسه‌ای؛ با نگاه جامع فرهنگی، تلقی زمینه‌ای و همسویی با تجارب جامعه محلی به دنبال مدیریت عوامل تأثیرگذار بر برنامه درسی است. تاریخ‌نگاری؛ مترادف با پایش روندی و جامع عقاید برنامه درسی، مکتوب کردن میراث برنامه درسی، عبرت‌آموزی، وقایع‌نگاری عقاید برنامه درسی و اقدام مبتنی بر خودشناسی به کار رفته است. میان‌رشته‌ای؛ مدیریت تعاملی و همه‌جانبه نگراست. بین‌المللی کردن مطالعات برنامه درسی؛ بسترسازی تعاملات فرهنگی، شور فرهنگی و هم‌افزایی فرهنگی در برنامه‌های درسی است. رابطة نظریه و عمل در نگرش‌های تمایل قطبی به نظریه، تمایل رفت و برگشتی و تمایل قطبی به عمل توصیف شده است. تغییر برنامه‌ریزی درسی به فهم برنامه درسی در اعتقاد به شیفت پارادایمی، عدم اعتقاد به شیفت پارادایمی و معنابخشی و نموددهی به هویت‌های جدید برنامه درسی تجلی یافته و درنهایت اتوبیوگرافیکال بودن برنامه‌های درسی با عناوین شخصی شده، ترکیبی و پژوهش‌محور مشخص شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

782 - دانش‌پژوهی تدریس، کارکرد مغفول دانشگاهی در ایران؛ تأملی بر پدیدة سایش
زهرا رشیدی

10.30486/jsre.2020.583969.1324

پژوهش حاضر با هدف شناسایی مسائل موجود بر دانش‌پژوهی تدریس اعضای هیئت‌علمی به واکاوی پدیده سایش با توجه به بافت حاکم بر دانشگاه‌های ایران پرداخته است. این پژوهش در پارادایم تفسیرگرایی با رویکرد کیفی و بر اساس روش پژوهش نظریة داده‌بنیاد (مبنایی)، با 19 عضو هیئت‌علمی دارای چکیده کامل

پژوهش حاضر با هدف شناسایی مسائل موجود بر دانش‌پژوهی تدریس اعضای هیئت‌علمی به واکاوی پدیده سایش با توجه به بافت حاکم بر دانشگاه‌های ایران پرداخته است. این پژوهش در پارادایم تفسیرگرایی با رویکرد کیفی و بر اساس روش پژوهش نظریة داده‌بنیاد (مبنایی)، با 19 عضو هیئت‌علمی دارای مرتبه استادیاری و در دو حوزة علوم انسانی و مهندسی دانشگاه‌های جامع شهر تهران از طریق مصاحبه‌های عمیق نیمه ساختارمند به صورت هدفمند و با استفاده از راهبردهای نمونه‌گزینی با حداکثر تنوع انجام شده است. تحلیل داده‌های حاصل درسه مرحله کدگذاری باز، محوری و گزینشی صورت پذیرفت. بر اساس یافته‌ها، پدیدة سایش در آموزش عالی ایران دارای ابعاد کلامی و اجتماعی است. این پدیده به دلیل شرایط سازمانی و فردی ظهور یافته (عوامل علّی) و به واکنش‌هایی چون اجتناب و تقابل (راهبرد) منجر شده است. این واکنش‌ها تحت تأثیر پاسخ مسئولان، تاب‌آوری (شرایط مداخله‌گر)، ساختار و فرهنگ دانشگاهی (شرایط زمینه‌ای) بروز پیدا کرده و به آسیب‌پذیری شغلی، فردی و اجتماعی (پیامد) منجر شده‌اند. نتایج بیانگر آن است که، کارکرد آموزش در این بستر در سه سطح تدریس خوب (مبتنی بر تجربة فردی)، تدریس عالمانه (مبتنی بر تلفیق دانش محتوایی و پداگوژی) و دانش‌پژوهی آموزشی (نشر دانش مدرسی) تعریف شده است. از منظر اعضای هیئت‌علمی با توجه به گسترة پدیدة سایش، فرایندهای تدریس مبتنی بر تجربة شخصی انجام می‌شود و به‌طور سازمان‌دهی‌شده، برنامه‌های توانمندسازی و نشر دانش مدرسی، پیش‌بینی نشده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

783 - طراحی الگوی اثربخش کیفیت آموزش در واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی شمال غرب ایران (با روش ترکیبی)
خیراله سربلند

10.30486/jsre.2020.575729.1249

هدف پژوهش حاضر، طراحی الگوی اثربخش کیفیت آموزش در واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی است. حوزه پژوهش در مرحلۀ اول تحقیق (رویکرد کیفی) 24 نفر از خبرگان حوزه آموزش بودند که به‌صورت هدفمند و با استفاده از نمونه‌گیری گلوله برفی انتخاب شدند. در مرحلۀ دوم (رویکرد کمی)، اساتید و کارش چکیده کامل

هدف پژوهش حاضر، طراحی الگوی اثربخش کیفیت آموزش در واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی است. حوزه پژوهش در مرحلۀ اول تحقیق (رویکرد کیفی) 24 نفر از خبرگان حوزه آموزش بودند که به‌صورت هدفمند و با استفاده از نمونه‌گیری گلوله برفی انتخاب شدند. در مرحلۀ دوم (رویکرد کمی)، اساتید و کارشناسان آموزش دانشگاه‌ آزاد اسلامی شمال غرب ایران بودند که بر اساس جدول گرجسی و مورگان 196 نفر با روش نمونه‌گیری تصادفی انتخاب شدند. روایی پرسشنامه‌ با استفاده از روایی محتوا تأیید و میزان پایایی نیز توسط آلفای کرونباخ 89/. محاسبه و تأیید شد. داده‌های تحقیق با استفاده از مدل معادلات ساختاری به روش تحلیل عاملی تأییدی مرتبة سوم به کمک نرم‌افزارهای آماری SPSS و PLS، تحلیل شدند. یافته‌های حاصل از پژوهش کیفی در 3 بعد اصلی (عوامل مربوط به دانشجو، استاد و محیط)، 6 مؤلفه و 42 شاخص دسته‌بندی شدند. در مرحلة کمی نیز عوامل مربوط به استاد با ضریب تأثیر 90/0 اثرگذارترین مؤلفه‌ها را دارد و بعد از آن، عوامل مربوط به محیط با ضریب تأثیر 84/0 و عوامل مربوط به دانشجو با ضریب تأثیر 79/0 در رتبه‌های بعدی قرار گرفتند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

784 - ارائه چارچوب ادراکی برای تبیین اثرات و پیامدهای سیاست‌گذاری برنامه درسی در نظام آموزش‌وپرورش ایران
ملیحه اصغری کورش فتحی واجارگاه محبوبه عارفی اباصلت خراسانی

10.30486/jsre.2022.1957339.2160

این پژوهش با هدف بررسی اثرات و پیامدهای سیاست‌گذاری برنامه درسی در نظام آموزش‌وپرورش ایران به‌منظور ارائه مدل انجام شده است. روش پژوهش روش آمیخته یا ترکیبی بود، بدین صورت که در بخش اول با تحلیل داده‌بنیاداز نوع اشتراوس و کوربین،ابعاد ، سطوح ، فرایند ، مشارکت کنندگان و م چکیده کامل

این پژوهش با هدف بررسی اثرات و پیامدهای سیاست‌گذاری برنامه درسی در نظام آموزش‌وپرورش ایران به‌منظور ارائه مدل انجام شده است. روش پژوهش روش آمیخته یا ترکیبی بود، بدین صورت که در بخش اول با تحلیل داده‌بنیاداز نوع اشتراوس و کوربین،ابعاد ، سطوح ، فرایند ، مشارکت کنندگان و مولفه‌های موثرسیاست‌گذاری برنامه درسی در نظام آموزش‌وپرورش ایران شناسایی و در بخش دوم با روش توصیفی از نوع پیمایشی به اعتبارسنجی آن‌ها پرداخته شد. جامعه آماری در بخش اول، نخبگان صاحب‌نظر ودارای تجربه در حوزه سیاست‌گذاری برنامه درسی بودند که با استفاده از روش نمونه‌گیری نظری به آن‌ها مراجعه شد.در بخش دوم جامعه آماری شامل متخصصان برنامه درسی در حوزه سیاست‌گذاری بودند. در بخش کیفی تعداد مصاحبه‌شوندگان 11 نفر بود ودر بخش کمّی بااستفاده از جدول مورگان تعداد 148 نفر نمونه برآورد شد. ابزار پژوهش در بخش اول، مصاحبه نیمه‌ساختاریافته و در بخش دوم، پرسش‌نامه محقق‌ساخته مبتنی بر ابعاد و مؤلفه‌های استخراجی از دیدگاه صاحب‌نظران گوناگون است که روایی صوری و محتوایی آن پس از مطالعه توسط متخصصان دانشگاهی تأیید شده است. پایایی پرسش‌نامه نیز با ضریب آلفای کرونباخ 0.96بود.در تحلیل کیفی یافته‌هااز پارادایم تفسیرگرایی و نرم افزار 2018 Maxqda استفاده شد. در تحلیل کمّی داده‌ها از روش تحلیل مسیر با نرم‌افزارSmartPLS3 استفاده شد. نتایج نشان داد اثرات و پیامدهای سیاست‌گذاری برنامه درسی در نظام آموزش‌وپرورش ایران عبارت‌از شرایط علی(عدم تعامل قدرتهای مسلط و دانش آکادمیک ،عدم شفافیت در فلسفه غالب موثر)، شرایط زمینه‌ای(مقاومت جامعه مخاطبین در مقابل سیاست‌های تجویزی، فرصت واقع بینی نسبت به نتایج عملیاتی سیاست)،شرایط میانجی(نگرش سهمیه ای به سیاست گذاری، فاصله بین سیاستگذار و سیاست پذیر) ، پدیده محوری(سیاستهای محتوا، سیاست های یاددهی و یادگیری،ارزشیابی سیاست‌هاو سیاست اهداف)،راهبردها(بسترسازی برای نظام چند تالیفی، اعمال چرخه پویا ، ایجاد فضای مشترک تصمیم سازی) و پیامدها(حساسیت سیاست ها نسبت به تحولات، استقرار چرخه فعال سیاست گذاری،اجرای عدم تمرکز تا سطح مدارس) بوده لست. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

785 - سنتزپژوهی مطالعات آموزش چندفرهنگی در ایران
سمیه صائبی علیرضا عصاره نرگس کشتی آرای علیرضا صادقی

10.30486/jsre.2023.1971452.2246

هدف این پژوهش سنتزپژوهی مطالعات آموزش چندفرهنگی در ایران است. روش پژوهش کیفی از نوع سنتزپژوهی بود. جامعه پژوهش شامل مقالات داخلی چندفرهنگی در بازه زمانی 1381 تا 1401 که با روش نمونه گیری هدفمند و تا اشباع نظری داده ها 35 مقاله بعنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند منابع علمی ش چکیده کامل

هدف این پژوهش سنتزپژوهی مطالعات آموزش چندفرهنگی در ایران است. روش پژوهش کیفی از نوع سنتزپژوهی بود. جامعه پژوهش شامل مقالات داخلی چندفرهنگی در بازه زمانی 1381 تا 1401 که با روش نمونه گیری هدفمند و تا اشباع نظری داده ها 35 مقاله بعنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند منابع علمی شناسایی شده بر اساس مراحل شش گانه اقتباس از گاف، الیور و توماس (2012) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها بر اساس سطوح نه گانه برنامه درسی کلاین کدگذاری و دسته بندی شدند و در ادامه مدل طراحی شد. نتایج نشان داد عنصر هدف شامل: عدالت محوری، احیا و توسعه فرهنگ و وحدت و همبستگی، عنصر محتوا شامل: انعطاف محتوایی و محتوای چندفرهنگی؛ عنصر فعالیت های یادگیری شامل: فعالیت های چند فرهنگی و تکالیف چندفرهنگی، عنصر راهبردهای یاددهی-یادگیری شامل: تدریس متنوع، بازشناسی اقوام و تربیت معلمان چندفرهنگی، عنصر گروه بندی شامل: تقویت گروهی و گروهبندی چند فرهنگی، عنصر مواد آموزشی شامل: تنوع منابع و دانش چند فرهنگی، عنصر زمان شامل: تنوع زمانی و زمان بندی، عنصر مکان شامل: تنوع مکانی و تنوع چندفرهنگی و عنصر ارزشیابی شامل: تنوع در ارزشیابی و ارزشیابی چندفرهنگی است. همچنین نتایج از این بود که مدل از اعتبار لازم برخوردار است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

786 - "واکاوی و تبیین الگوها‌ی برنامه درسی آموزش عالی در ایران"
محمد جوادی پور سمیه رحیمی مریم بنی عامریان هستی فرخ پور

10.30486/jsre.2023.1994691.2383

چکیدهطراحی برنامه‌های درسی یکی از چالش‌های مهم اساتید دانشگاه‌ها است، چرا که چیدمان عناصر برنامه درسی به گونه‌ای که منجر به یادگیری شود کار دشواری است. به همین دلیل وجود الگوهای برنامه درسی می‌توانند اساتید و برنامه‌ریزان درسی دانشگاهی را در طراحی و تدوین برنامه‌های درس چکیده کامل

چکیدهطراحی برنامه‌های درسی یکی از چالش‌های مهم اساتید دانشگاه‌ها است، چرا که چیدمان عناصر برنامه درسی به گونه‌ای که منجر به یادگیری شود کار دشواری است. به همین دلیل وجود الگوهای برنامه درسی می‌توانند اساتید و برنامه‌ریزان درسی دانشگاهی را در طراحی و تدوین برنامه‌های درسی به نوعی همراهی و در تصمیم گیری یاری نمایند. الگو در تدوین برنامه‌های درسی دانشگاهی به مثابه نقشه دقیق برای رسیدن به هدف تعبیر می‌شود. به همین منظور، پژوهش حاضر، با هدف بررسی الگوهای برنامه درسی آموزش عالی در ایران انجام شده است. پژوهش فوق با مرور نظام‌مند ادبیات و تکنیک تحلیل محتوای کیفی (تحلیل مضمون) در میان منابع و اسناد گردآوری شده از پایگاه‌های علمی انجام شده است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد تمرکز پژوهشگران در ارائه الگوها بیشتر روی عناصر چهارگانه تایلر و با تعداد کمتر روی عناصر نه‌گانه و ده‌گانه برنامه درسی بوده است و ابعاد کلان برنامه درسی در آموزش عالی مورد غفلت قرارگرفته است. طراحی الگوهای پیشنهادی (ارائه چارچوب) جزو فعالیت‌های مهم برنامه‌ریزان و تصمیم‌گیرندگان برنامه درسی است و آموزش‌های دانشگاهی نیز ناگزیر به طراحی و اجرای الگوهای پیشنهادی (چارچوب‌های تعیین شده) برنامه درسی هستند. اما محور مورد توجه که باید پژوهشگران به آن دقت بیشتری داشته باشند وسعت توجه به ابعاد کلان‌تر برنامه درسی و نه عناصر و محتوای برنامه درسی است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

787 - ارزیابی کارایی شبکه عصبی مصنوعی در پیش بینی روند بیابان زایی با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی GIS (مطالعة موردی: دشت دهلران، ایلام)
ثریا یعقوبی مرزبان فرامرزی حاجی کریمی جواد سروریان

یکی از مشکلات اصلی مناطق خشک و نیمه‌خشک حاکمیت پدیده بیابان زایی است. بنابراین، شناخت و پیش‌بینی عوامل مؤثر در پیشرفت پدیده بیابان‌زایی می‌تواند در مدیریت بهتر این مناطق مؤثر واقع شود. هدف از این تحقیق ارزیابی صحت مدل شبکه عصبی مصنوعی در پیش‌بینی روند بیابان‌زایی و انتخ چکیده کامل

یکی از مشکلات اصلی مناطق خشک و نیمه‌خشک حاکمیت پدیده بیابان زایی است. بنابراین، شناخت و پیش‌بینی عوامل مؤثر در پیشرفت پدیده بیابان‌زایی می‌تواند در مدیریت بهتر این مناطق مؤثر واقع شود. هدف از این تحقیق ارزیابی صحت مدل شبکه عصبی مصنوعی در پیش‌بینی روند بیابان‌زایی و انتخاب مؤثرترین معیار بیابان‌زایی در دشت دهلران با استفاده از مدل ایرانی ارزیابی وضعیت بیابان‌زایی (IMDPA) است. در این روش دو معیار آب و اقلیم به عنوان عوامل مؤثر در بیابان‌زایی انتخاب شدند. برای معیار اقلیم سه شاخص بارش سالانه، شاخص SPI و تداوم خشک‌سالی و برای معیار آب پنج شاخص افت آب، نسبت جذب سدیم، کلر، هدایت الکتریکی و کل مواد محلول در آب ارزیابی شد. با استفاده از مدل مذکور هر شاخص امتیازدهی شد. سپس با میانگین هندسی نقشه‌های معیار و شدت بیابان‌زایی در نرم‌افزار ArcGIS®93 برای دوره مورد نظر تهیه شد. در نهایت داده‌ها به شبکه عصبی مصنوعی جهت پیش‌بینی وارد شدند. نتایج نشان‌دهنده کارایی بالای مدل‌های شبکه عصبی مصنوعی در پیش‌بینی روند بیابان‌زایی بود به گونه‌ای که دقت شبکه بالای 80 درصد و میانگین مربعات خطا کمتر از یک بدست آمد. همین‌طور بر اساس نتایج بدست آمده برای دوره پیش‌بینی شده مهم‌ترین معیارهای احتمالی تأثیرگذار بر شدت بیابان‌زایی منطقه به ترتیب معیارهای اقلیم و آب با متوسط‌ وزنی 2 (متوسط زیر کلاس 1، 2 و 3)، 84/1 (متوسط زیر کلاس 1 و 2) رتبه‌بندی گردیدند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

788 - ارزیابی شدت بیابان زایی با استفاده از مدل ایرانی بیابان زایی IMDPA (مطالعة موردی: دشت عباس، استان ایلام)
مریم ممبنی عبدالعلی کرمشاهی فرزاد آزادنیا پرویز گرایی کامران کریمی

تحقیق حاضر به منظور بررسی پتانسیل بیابان‌زایی دشت عباس در منطقه نیمه‌خشک ایلام به وسعت 8/18028 هکتار با تکیه بر معیارهای خاک و پوشش گیاهی با استفاده از مدل ایرانی بیابان زایی صورت گرفت. با استفاده از این مدل هر یک از شاخص‌های عمق مؤثر خاک، بافت خاک، هدایت الکتریکی، درصد چکیده کامل

تحقیق حاضر به منظور بررسی پتانسیل بیابان‌زایی دشت عباس در منطقه نیمه‌خشک ایلام به وسعت 8/18028 هکتار با تکیه بر معیارهای خاک و پوشش گیاهی با استفاده از مدل ایرانی بیابان زایی صورت گرفت. با استفاده از این مدل هر یک از شاخص‌های عمق مؤثر خاک، بافت خاک، هدایت الکتریکی، درصد سنگ و سنگریزه، بهره‌برداری از پوشش گیاهی، تجدید حیات و وضعیت پوشش گیاهی با کمک نرم‌افزار ArcGIS®9.3، بدست آمده و نقشه مربوط به وضعیت هرکدام از معیارها تهیه شد. در نهایت با تلفیق و تعیین میانگین هندسی معیارها نقشه شدت بیابان‌زایی بدست آمد. نقشه شدت بیابان زایی بر اساس معیار خاک نشان می دهد که بالغ بر 4843 هکتار از منطقه که برابر با 8/28% است در طبقه کم و 13185 هکتار که معادل 13/73 درصد از منطقه است در طبقه متوسط قرار دارد. همچنین نتایج حاصل از میانگین هندسی شاخص های معیار پوشش گیاهی حاکی از این است که 99/7005 هکتار (86/38%) از مساحت دشت در طبقه کم، 45/407 هکتار (26/2%) از مساحت منطقه در طبقه متوسط و 35/10615 هکتار (88/58%) از مساحت منطقه در طبقه شدید جای دارد. نتایج حاصل از ارزش دهی معیارهای مورد بررسی بیان کننده این است که معیار پوشش گیاهی با ارزش 6/2 مؤثرترین معیار در افزایش شدت بیابان زایی دشت عباس است. بر این اساس مشاهده می شود که ارزش کمی شدت بیابان زایی برای کل منطقه در طبقه متوسط قرار گرفته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

789 - مکان‌یابی اراضی مستعد جهت توسعه کاشت گونۀ کهور ایرانی با استفاده از GIS (مطالعۀ موردی: حوزه آبخیز رحمت‌آباد استان کرمان)
میعاد پاکزاد علیرضا اسلامی

کهور ایرانی از گونه‌های بومی جنوب ایران و جزو گونه‌های سازگار این منطقه است. این گونه در گذشته گسترش گاه وسیع اما گسسته ای را شامل می شده است اما هم‌اکنون مناطق محدودی باقی‌مانده است. به منظور بررسی امکان توسعه کاشت کهور ایرانی در مناطق شرق استان کرمان این تحقیق در حوزه چکیده کامل

کهور ایرانی از گونه‌های بومی جنوب ایران و جزو گونه‌های سازگار این منطقه است. این گونه در گذشته گسترش گاه وسیع اما گسسته ای را شامل می شده است اما هم‌اکنون مناطق محدودی باقی‌مانده است. به منظور بررسی امکان توسعه کاشت کهور ایرانی در مناطق شرق استان کرمان این تحقیق در حوزه آبخیز رحمت آباد شهرستان ریگان به اجرا درآمد. هدف از انجام این پژوهش مکان یابی و تعیین مناطق مستعد توسعه گونه کهور ایرانی با توجه به نیازهای اکولوژیک و تطبیق آن با خصوصیات اکولوژیک منطقه مطالعه است. بدین منظور از روش ارزیابی چند معیاره (MCE) مبتنی بر تحلیل سلسه‌مراتبی استفاده گردید. طی این فرآیند شاخص های طبیعی تأثیرگذار و مورد نیاز گونه کهور ایرانی مشخص و پس از تعیین وزن هر شاخص به روش وزن دهی سلسله مراتبی (AHP)، نقشه نهایی توان رویشگاهی منطقه جهت توسعه کاشت کهور ایرانی تهیه شد. برای ادغام لایه ها از روش روی هم گذاری استفاده شد و اطلاعات تولید شده به کمک سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) تلفیق گردید. نتایج نشان داد که از کل مساحت 37286 هکتاری منطقه، 3423 هکتار دارای توان خوب، 13521 هکتار توان متوسط، 17343 هکتار توان ضعیف و 2999 هکتار فاقد توان رویشگاهی جهت کاشت گونه کهور ایرانی بوده است. با استفاده از نتایج پژوهش حاضر می توان مناطق مستعد حضور گونه کهور ایرانی را با استفاده روش MCE در محیط GIS تشخیص داد و در آینده برای کاشت این گونه در مکان های با توان رویشگاهی خوب برنامه ریزی کرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

790 - توزیع مکانی خشکیدگی درختان بلوط ایرانی با استفاده از تلفیق تکنیک های زمین آماری و سنجش از دور (مطالعه موردی: دشت برم، استان فارس)
راضیه باقری یوسف عرفانی فرد

10.30495/girs.2020.672379

جنگل های زاگرس از جمله مناطق مهم و با ارزش منابع طبیعی ایران هستند که با توجه به خشکیدگی های درختان در سال های اخیر بررسی، مدیریت و احیای این درختان دارای اهمیت است. هدف از تحقیق، تهیه نقشه پراکنش مکانی خشکیدگی درختان بلوط ایرانی (Quercus brantii Lindl)، تجزیه وتحلیل چکیده کامل

جنگل های زاگرس از جمله مناطق مهم و با ارزش منابع طبیعی ایران هستند که با توجه به خشکیدگی های درختان در سال های اخیر بررسی، مدیریت و احیای این درختان دارای اهمیت است. هدف از تحقیق، تهیه نقشه پراکنش مکانی خشکیدگی درختان بلوط ایرانی (Quercus brantii Lindl)، تجزیه وتحلیل، تشریح پراکنش مکانی با استفاده از تلفیق تکنیک زمین آمار و سنجش از دور در دشت‌برم استان فارس است. ابتدا تصویر ماهواره ای RapidEye با طبقه بندی نظارن شده به روش حداکثر احتمال به دوطبقه درختان سالم و خشکیده طبقه بندی شد. صحت کلی و ضریب کاپا به ترتیب 80 و 73 درصد به دست آمد. درصد خشکیدگی در قطعه نمونه هایی دایره ای شکل به مساحت 2000 مترمربع (با شعاع 25.24 متر) بر اساس شبکه ای به ابعاد 300 × 300 متر با روش منظم –تصادفی جمع آوری شد. پس از تهیه نقشه نقطه ای درصد خشکیدگی تصویر طبقه‌بندی‌شده از روش های درون یابی کریجینگ ساده، معمولی، و عام تعیین شد که با استفاده از سه مدل نمائی، کروی و گوسی ارزیابی شدند. پس از ارزیابی داده ها با استفاده از نتایج ارزیابی متقابل، دقیق‌ترین برازش را روش کریجینگ ساده با مدل نمایی نشان داد (میانگین خطای برآورد 0.023). نقشه خشکیدگی در طبقه های صفر تا 10، 10-20، 20-30، 30-40 و > 40، درصد ترسیم شد. بیشترین سطح خشکیدگی به طبقه 20% تا 30% با 493.9 هکتار، (36.37%) و کمترین به طبقه صفرتا 10% با 70.46 هکتار (5.20%) تعلق داشت. نتایج نشان داد با استفاده از زمین آمار و سنجش از دور می توان پراکنش مکانی خشکیدگی بلوط ایرانی در منطقه موردمطالعه را در قالب نقشه ارائه داد و کانون خشکیدگی را شناسایی کرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

791 - استخراج شاخص رطوبت سطحی خاک (TVDI) با استفاده از نمودار پراکندگی دما/ پوشش گیاهی و تصاویر مودیس
صلاح شاه مرادی حمیدرضا غفاریان مالمیری محمد امینی

10.30495/girs.2021.675968

پیشینه و هدف رطوبت خاک به عنوان یک پارامتر مهم در کنترل بسیاری از فرآیندهای سیستم آب و هوایی، یکی از پارامترهای بنیادی محیط زیست و تاثیر مستقیم آن بر زندگی گیاهی، جانوری و میکرواورگانیسم‌ها، اهمیت آن در چرخه جهانی آب، انرژی و کربن، تبادلات انرژی بین هوا و خاک، چرخه آبی چکیده کامل

پیشینه و هدف رطوبت خاک به عنوان یک پارامتر مهم در کنترل بسیاری از فرآیندهای سیستم آب و هوایی، یکی از پارامترهای بنیادی محیط زیست و تاثیر مستقیم آن بر زندگی گیاهی، جانوری و میکرواورگانیسم‌ها، اهمیت آن در چرخه جهانی آب، انرژی و کربن، تبادلات انرژی بین هوا و خاک، چرخه آبی طبیعت (به ویژه در توزیع باران بین رواناب سطحی و نفوذ) و مدیریت منابع آب و خاک شناخته می شود. رطوبت خاک در فرآیندهای تعاملی بین جو و زمین و تغییرات جهانی اقلیم نقش مهمی ایفا می کند. روش های مثلثی و ذوزنقه ای با ترکیب داده های حرارتی و مرئی، از جمله روش‌های پرکاربرد در تعیین میزان رطوبت سطحی خاک می‌باشند. هدف از انجام این تحقیق برآورد رطوبت سطحی خاک، با شاخص خشکی دما و پوشش گیاهی (TVDI)، به روش مثلثی جنوب استان آذربایجان غربی با استفاده از شاخص دمای سطح زمین (LST) و شاخص پوشش گیاهی (NDVI)، طی سال های 2010 ، 2014 و 2018، است.مواد و روش ها مطالعه حاضر با استفاده از تصاویر سری زمانی سنجنده مودیس، شاخص نرمال‌شده تفاضل پوشش گیاهی (NDVI) و شاخص تغییرات دمای سطح زمین (LST)، برای برآورد شاخص رطوبت سطحی (شاخص خشکی دما و پوشش گیاهی، TVDI)، در سه بازه زمانی شامل؛ بازه زمانی اول 11 دی 1388 تا 9 دی 1389، بازه زمانی دوم 11 دی 1392 تا 9 دی 1393 و بازه زمانی سوم 11 دی 1396 تا 9 دی 1397 انجام شد. در هر بازه زمانی 12 تصویر در روز 15 ام هر ماه مورد استفاده قرار گرفت. همچنین برآورد رطوبت سطحی به دو روش یکی برقرار کردن رابطه رگرسیونی و برداشتن حداقل دما و روش دوم برقرار کردن رابطه رگرسیونی و پایین پیکسل ها انجام شد. برای ارزیابی دقت این دو روش از همبستگی رگرسیونی بین نتایج حاصل از این روش‌ها با نمونه زمینی رطوبت سطحی خاک مربوط به جهاد کشاورزی (30 نقطه) در عمق 5 تا 15 سانتی متر استفاده شد. علت انتخاب کردن این سه سال به دلیل تفاوت بارندگی زیاد در بعضی ماه های سال های مورد مطالعه است. این تحقیق که با استفاده از تصاویر مودیس برای بررسی میزان رطوبت سطحی خاک، در جنوب استان آذربایجان غربی در بخشی از منطقه غرب ایران با استفاده از روش مثلثی به دو صورت متفاوت انجام شد.نتایج و بحث نمودار مثلث تبخیری متشکل از شاخص پوشش گیاهی و دمای سطح زمین از 11دی ماه 1388 تا 9 دی ماه 1389 تغییرات دمای زیادی رخ داده است. همین تغییراتی دمای سطح زمین باعث شده است، که نمودارها تغییرات زیادی داشته باشند. در سال 1388 طبق نمودار، حداکثر دما مردادماه و حداقل آن دی ماه و حداکثر پوشش گیاهی در اردیبهشت ماه و حداقل آن آذرماه بوده است. در سال 1392، حداکثر دما در مردادماه و حداقل آن دی ماه و حداکثر پوشش گیاهی در اردیبهشت ماه و حداقل آن دی ماه و همچنین این سال نسبت به سال 1388 نسبتاً گرمتر و خشک تر بوده است. نمودار مثلث تبخیری در سال 1398 نسبت به دو سال دیگر مورد مطالعه هم میزان بارش بیشتر بوده و هم میزان پوشش گیاهی و با توجه به گراف ها در این سال حداکثر دما در تیرماه و حداقل آن دی ماه و حداکثر پوشش گیاهی در اردیبهشت ماه و حداقل آن در دی ماه است. میزان رطوبت سطحی خاک در سال 1388 برای منطقه غرب کشور ایران که حداکثر میزان رطوبت در اردیبهشت ماه و حداقل آن در مردادماه است. در بیشتر نقشه های شاخص رطوبتی در سال 1388، حداکثر رطوبت در غرب و حداقل آن در جنوب منطقه است. نتایج نقشه های شاخص رطوبتی در سال 1392 در این سال نسبت به سال های دیگر مورد مطالعه نسبتاً خشک‌تر بوده است. سال 1392 از بارش و پوشش گیاهی کمی برخوردار است. تغییرات رطوبت در این سال نسبت به سال 1388 کمتر می باشد. حداکثر و حداقل رطوبت در سال 1392 بین 0 تا 0.6 است. حداکثر رطوبت خردادماه و حداقل آن مردادماه می باشد. نقشه های شاخص رطوبتی TVDI سال 1396 در این سال نسبت به دو سال دیگر مورد مطالعه میزان شاخص رطوبتی بیشتر داشته است. در سال 1396 بارش زیاد باعث شده، که پوشش گیاهی افزایش و دمای سطح زمین کاهش یافته و این مسئله باعث افزایش میزان شاخص رطوبتی نسبت به سال 1388 و 1392 شده است. در سال 1396 میزان پوشش گیاهی تا حد 0.89 می رسد. اما در سال های دیگر مورد مطالعه تا 0.7 بوده است. در این سال، بیشترین میزان رطوبت مربوط به اردیبهشت ماه و کمترین آن در مردادماه قرار دارد. حداکثر رطوبت در طول این سال در غرب و کمترین مقدار آن جنوب است. نتایج شاخص خشکی دما و پوشش گیاهی (TVDI) برای سال های 1388، 1392 و 1396 با استفاده از روش دوم نتایج کلی این روش شبیه به روش اول می باشد. با توجه به نتایج بدست آمده از میزان دقت دو تا روش، دقت روش اول بهتر و در کل ساده تر از روش دوم می باشد. در سال 1396 در اردیبهشت ماه با توجه به روش اول مقدار 0.66=R2و با توجه به روش دوم مقدار 0.41=R2است.نتیجه گیری برآورد رطوبت خاک سطحی برای مدیریت بهینه منابع آب و خاک ضروری است. رطوبت خاک سطحی، متغیری مهم در چرخه آبی طبیعت است که نقش مهمی در تعادل جهانی آب و انرژی به واسطه تاثیر بر فرآیندهای هیدرولوژیک، اکولوژیک و هواشناسی دارد. بررسی دو تا روش مورد استفاده حاکی از آن می باشد که روش اول که به طور کلی در این تحقیق نیز مورد استفاده قرار گرفته بود با توجه به نتایج دقت تصاویر نسبت به داده های زمینی دقت بالاتری برخوردار است. در سال 1388 اردیبهشت ماه و مردادماه با توجه به روش اول مقدار R2 به ترتیب 0.61 و 0.57 است. در سال 1388 مقدار R2 با توجه به داده های زمینی و استفاده از روش دوم در اردیبهشت ماه و مردادماه به ترتیب 0.43 و 0.47 می باشد. همچنین، در سال 1396 مقدارR2با استفاده از روش اول در اردیبهشت ماه 0.66 است. در سال 1396 مقدارR2با استفاده از روش دوم در اردیبهشت ماه 0.41 است. نتایج به دست آمده از مدل برآورد شاخص رطوبتی سطحی خاک در این پژوهش نشان داد که این مدل قادر به برآورد مقدار رطوبت خاک در پهنه های وسیع جغرافیایی با دقت قابل قبول است.http://dorl.net/dor/20.1001.1.26767082.1400.12.1.3.4 پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

792 - تحلیل احساس نظرات مردم در مورد خودروهای ملی ایران به کمک مدل زبانی BERT
لیلا گنبدی نیلوفر رنجبر

امروزه با پیشرفت شبکه جهانی اینترنت و توسعه شبکه‌های اجتماعی، افراد در مورد موضوعات مختلف سیاسی و اقتصادی به تبادل نظر و گفت‌وگو می‌پردازند. با استفاده از روش‌های متن‌کاوی می‌توان به استخراج اطلاعات از این نظرات پرداخت. یکی از روش‌های تحلیل نظرات، تحلیل نظرات مبتنی بر ج چکیده کامل

امروزه با پیشرفت شبکه جهانی اینترنت و توسعه شبکه‌های اجتماعی، افراد در مورد موضوعات مختلف سیاسی و اقتصادی به تبادل نظر و گفت‌وگو می‌پردازند. با استفاده از روش‌های متن‌کاوی می‌توان به استخراج اطلاعات از این نظرات پرداخت. یکی از روش‌های تحلیل نظرات، تحلیل نظرات مبتنی بر جنبه است که به کمک آن می‌توان نظرات مردم را در مورد جنبه‌های مختلف یک موضوع تحلیل و بررسی کرد. تحلیل نظرات مردم در مورد صنعت خودروسازی و خودروهای ملی یکی از کاربردهای مهم استفاده از روش‌های متن‌کاوی در موضوعات اقتصادی است. این کار باعث مطلع شدن مدیران صنعت خودروسازی از میزان رضایت واقعی مردم از خودروهای ملی است. برای دست یافتن به این مهم روش‌های مختلفی ارائه شده است. در این مقاله ما به معرفی روشی برای استخراج جنبه‌های مختلف مربوط به خودروهای ملی می‌پردازیم، سپس به کمک مدل زبانی برت برای جملات مختلف، بردار استخراج کرده و پس از آن به کمک شبکه عصبی به دسته‌بندی آن‌ها می‌پردازیم. سپس با داشتن جنبه‌های مختلف مهم برای خودروها و این که نظر مطرح شده به کدام یک از این جنبه‌ها می‌پردازد و حس مطرح شده در نظر مثبت، منفی یا خنثی است، به تحلیل میزان رضایت مردم از جنبه‌های مختلف خودروهای ایرانی می‌پردازیم. هدف نهایی این مقاله تحلیل نظرات مردمی در مورد انواع خودروهای ملی و اجزای آن با هدف بهبود عملکرد خودروسازان است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

793 - بررسی مقایسه ای تیمار ویتامین D3و کلسیم بر شاخص های رشد و سیستم ایمنی بچه تاسماهی ایرانی( Acipenser persicus
مجتبی قدرتی عباسعلی زمینی حمید رضا پورعلی

زمینه و هدف:رشد یکی از پیچیده ترین پدیده هایی است که کمیت، کیفیت و مواد تشکیل دهنده غذا در آن موثر اند. در این بین برای کاهش خطر بیماری ها، بایستی سطح مقاومت ماهیان به عفونت ها را از طریق تحریک های ایمنی بدن مثل ویتامین ها افزایش داد. از آن جا که سطوح غیرعادی ویتامین Dو چکیده کامل

زمینه و هدف:رشد یکی از پیچیده ترین پدیده هایی است که کمیت، کیفیت و مواد تشکیل دهنده غذا در آن موثر اند. در این بین برای کاهش خطر بیماری ها، بایستی سطح مقاومت ماهیان به عفونت ها را از طریق تحریک های ایمنی بدن مثل ویتامین ها افزایش داد. از آن جا که سطوح غیرعادی ویتامین Dو کلسیم یک عامل تصادفی در بسیاری از بیماری هاست، پس چرخه غذا، رشد و سیستم ایمنی، چرخه ای زنجیروار می باشد که کاهش یا افزایش در یکی از این موارد نتیجه مستقیم در دیگر عوامل می گذارد. هدف از انجام این تحقیق، بررسی وجود ارتباط هم جهت بین فاکتورهای رشد با سیستم ایمنی بچه تاسماهیان در طول 8 هفته بوده است.روش کار:این پژوهش در پاییز1393 با همکاری موسسه تحقیقات بین المللی تاسماهیان دریای خزردر بخش تکثیر و پرورش بر روی60 عدد بچه ماهی با میانگین وزنی 18/56 گرم در 15 حوضچه 50 لیتری با تراکم 4 عدد انجام گردید. این تحقیق در4 تیمار با غلظت های(تیمار 1- کلسیم6grkg تیمار 2- ویتامین D3در سطح IU3000 ، تیمار 3- کلسیم 12grkg، تیمار 4- ویتامین D3IU3000 و کلسیم 6grkgغذایی و 1 گروه شاهد(بدون افزودنی) با 3 تکرار، صورت پذیرفت. بیومتری و اندازه گیری شاخص های رشد هر دو هفته یک بار انجام گردید و اندازه گیری پارامترهای خونی فقط در پایان دوره بین گروه های آزمایشی و شاهد انجام شد.یافته ها:تحقیق حاضر نشان داد که کلیه فاکتورهای رشد در پایان دوره،در تیمار های 1 و 2 بیش از سایر تیمارها بوده و اختلاف آماری معنی دار مشاهده شد(0/05P. هم چنین در پایان دورهویتامین D3خون، گلبول های سفید و نوتروفیل ها اختلاف آماری معناداری با سایر تیمارها داشت(0/05Pنتیجه گیری:پس می توان نتیجه گرفت رشد بهینه هم سو با افزایش قدرت سیستم ایمنی پدید آمده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

794 - بررسیLC5096 ساعته و ضایعات هیستوپاتولوژیکی نیترات روی بافت آبشش،کبد و کلیه تاسماهی ایرانی
آرش جمشیدی حسین خارا ذبیح الله پژند

زمینه وهدف:گسترش آلودگیها ازجمله نیترات درآب ها مسمویت حاد یا نیمه حاد را درماهیان خصوصاً بچه ماهیان ایجاد میکند و درکوتاه مدت و بلندمدت بسته به غلظت آن باعث ایجاد اختلال در فعالیتهای فیزیولوژیکی و مرگ ومیر ناشناخته می شود. اغلب آبزیان پرورشی تحت تأثیر این آلودگیها چکیده کامل

زمینه وهدف:گسترش آلودگیها ازجمله نیترات درآب ها مسمویت حاد یا نیمه حاد را درماهیان خصوصاً بچه ماهیان ایجاد میکند و درکوتاه مدت و بلندمدت بسته به غلظت آن باعث ایجاد اختلال در فعالیتهای فیزیولوژیکی و مرگ ومیر ناشناخته می شود. اغلب آبزیان پرورشی تحت تأثیر این آلودگیها، سیستم ایمنیشان به خطر می افتد. هدف ازاین تحقیق تعیین سطح مجاز نیترات درآب و تاثیرات حاد آن بربافت آبشش،کبد و کلیه گونه ماهی خاویاری(تاسماهی ایرانی)است. روشکار:به این منظور بعداز آزمایشات تعیین غلظت مقدماتی نیترات، تیمارهای 750 ،773 ،798 ،823 و850 میلی گرم درلیتر نیترات، میزان LC10LC50و LC90در طول مدت 24، 48، 72 و 96 ساعت بر اساس دستورالعمل OECD-2002و به روش ساکن، روی بچه تاسماهی ایرانی با میانگین وزن 2گرم در مقایسه با تیمار شاهد، اندازه گیری شدند. به منظور ارزیابی اثرات هیستوپاتولوژیکی نیترات در پایان روز چهارم(96ساعت) بافت های آبشش، کبد و کلیه نمونه برداری در محلول بوئن تثبیت گردید. نمونه های تثبیت شده پس مراحل قالب گیری، برش و رنگ آمیزی با هماتوکسیلین- ائوزین با میکروسکوپ نوری مجهز به مانیتور و دوربین عکاسی و فیلمبرداری مورد مطالعه میکروسکوپی قرار گرفت.یافتهها:میزانLC10نیترات در24، 48، 72 و 96 ساعت برای بچه تاسماهی ایرانی به ترتیب6097/775، 29 /716، 9556 /677 و 7878/ 669 میلیگرم در لیتر، میزانLC50 نیترات7434/909، 9397/825، 645/793 و 5538/764 میلیگرم درلیتر،میزانLC90 نیترات 074/1067، 4265 /952، 076/929 و728/872 میلیگرم در لیتر تعیین شد. نتایج نشان دادکه درآبشش پدیدههایی نظیرپرخونی، تورم لاملای اولیه، هیپرپلازی، چسبندگی لاملای ثانویه، خونریزی و نکروز سلولی پس از طی 96ساعت مشاهده شد. شدت موارد آسیبی از تیمار1 به سمت تیمار5 افزایش یافت. در کبد پس از در معرض بودن عوارضی از قبیل پرخونی، نکروز سلولی، رکورد صفراوی و آتروفی سلولی مشاهده شد، ولی شدت آنها در هر تیمار متنوع بود. در کلیه نیز عوارضی چون پرخونی و خونریزی، ملانوماکروفاژ، افزایش فضای ادراری و هیپرتروفی در تیمارها مشاهده گردید و بیشترین عارضه در تیمارهای 4 و 5 دیده شد. نتیجه گیری:بنابر تحقیق حاضر تاسماهی ایرانی گونه حساس به نیترات بوده و در پرورش باید به غلظت نیترات توجه شود که بالاتر از حد مجاز نرسد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

795 - بررسی میزان سمیّت و اثرات آسیب شناسی فنل بر بافت های آبشش، کبد و کلیه جنین تاس ماهی ایرانی(Acipenser persicus
علیرضا سلیمانی عسگر کریم آبادی

زمینه و هدف:با توجه به اهمیت بوم شناختی و اقتصادی گونه تاس ماهی ایرانی به عنوان یک گونه بومی در خطر انقراض ساکن دریای خزر، گستردگی مناطق پراکنش آن و افزایش آلودگی روز افزون آبهای داخلی به مشتقات نفتی مانند ترکیباتی فنلی، بررسی سمیّت حاد فنل در مرحله جنینی لاروهای ۳ روز چکیده کامل

زمینه و هدف:با توجه به اهمیت بوم شناختی و اقتصادی گونه تاس ماهی ایرانی به عنوان یک گونه بومی در خطر انقراض ساکن دریای خزر، گستردگی مناطق پراکنش آن و افزایش آلودگی روز افزون آبهای داخلی به مشتقات نفتی مانند ترکیباتی فنلی، بررسی سمیّت حاد فنل در مرحله جنینی لاروهای ۳ روزه تاس ماهی ایرانی ضروری می باشد. روش کار:۷تیمار با غلظت های ۱۴۰، ۱۱۵، ۹۰، ۶۵، ۴۰، ۲۵، ۱۰میلی گرم بر لیتر فنل و یک شاهد( هریک ۳ تکرار ) در نظر گرفته و آزمایشات مربوط به تعیین سمیّت حاد براساس استاندارد O.E.C.D.به صورت ساکن انجام گرفت. در مرحله بعد از سه غلظت زیر کشنده فنل(۱۰،۲۵،۴۰ میلی گرم برلیتر) و شاهد در سه تکرار و در شرایط نیمه پایدار برای بررسی اثرات سمی فنل روی آبشش، کبد و کلیه به عنوان نشان گرهای سیتولوژیک در مدت تکامل لارو نورس تا شروع تغذیه فعال استفاده شد. لاروهای ناهنجار و تلف شده به صورت روزانه جمع آوری و در محلول بوئن فیکس و مراحل آماده سازی بافتی و رنگ آمیزی نمونه ها انجام گردید.یافته ها:مقدار 50LCطی ۹۶ ساعت فنل ۹۰ میلی گرم بر لیتر و حداکثر غلظت مجاز فنل برای لاروهای نورس تاس ماهی ایران ۱/۹۵ میلی گرم برلیتر تعیین گردید. تغییرات بافتی در آبشش پرخونی و هیپرپلازیا در کبد دژنراسیون سلول ها و تجمع ملانین و در کلیه اتساع کپسول بومن، شبکه گلومرولی و تخریب توبول ها بودند.نتیجه گیری:تحقیق حاضر نشان داد که آلاینده هایی مانند ترکیبات فنلی در اکوسیستم های آبی بر رشد و نمو لاروهای نورس تاس ماهی ایرانی موثر هستند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

796 - اثر افزودن بایوترونیک تاپ3 به جیره بر شاخص‌های رشد، ایمنی موکوس و خون و بیان ژن‌های مرتبط رشد (GH, Ghrelin, IGF-1) در تاسماهی ایرانی (Acipenser persicus)
عبدالسلام حاتمی حامد پاکنژاد محمد سوداگر

زمینه و هدف: بایوترونیک تاپ3 یکی از مکمل های خوراکی موجود در بازار است که محصولی اسیدی ‌فایری و یک محصول تجاری است که برای کنترل باکتری‌های بیماری‌زا استفاده می‌شود. هدف از انجام این تحقیق، بررسی اثرات بایوترونیک تاپ3 بر برخی از شاخص های رشد، ایمنی موکوس و سرم و بیان ژن چکیده کامل

زمینه و هدف: بایوترونیک تاپ3 یکی از مکمل های خوراکی موجود در بازار است که محصولی اسیدی ‌فایری و یک محصول تجاری است که برای کنترل باکتری‌های بیماری‌زا استفاده می‌شود. هدف از انجام این تحقیق، بررسی اثرات بایوترونیک تاپ3 بر برخی از شاخص های رشد، ایمنی موکوس و سرم و بیان ژن های دخیل در رشد تاسماهی ایرانی(Acipenser persicus) بود.روش کار: تعداد 240 قطعه تاسماهی ایرانی(با میانگین وزنی 1±104 گرم) از مرکز تکثیر و پرورش ماهیان خاویاری شهید مرجانی واقع در شهرستان ساری خریداری شد. ماهیان پس از گذشت 2 هفته به منظور سازگاری با شرایط آزمایشی تحت سه تیمار آزمایشی با سطوح مختلف بایوترونیک تاپ3 شامل:2، 4 و 8گرم به ازای کیلوگرم جیره و یک گروه شاهد به مدت 8 هفه تغذیه شدند. در انتهای دوره، جهت بررسی شاخص های رشد زیست سنجی انجام شد. هم چنین برای سنجش شاخص های مربوط به ایمنی موکوس و سرم به ترتیب عملیات موکوس گیری و خون گیری از ماهیان به طور کاملاً تصادفی صورت گرفت. جهت سنجش میزان بیان ژن های دخیل در رشد نمونه گیری از تمامی تیمارها به طور تصادفی انجام شد.یافته ها: نتایج نشان داد که بهترین عملکرد رشد و بیشترین میزان بیان ژن های دخیل در رشد (GH، IGF-1 و Ghrelin0) در گروه شاهد وجود داشت (05/0 >P). بیشترین میزان آلکالین فسفاتاز و پروتئین کل موکوس و پروتئین کل سرم و کمترین میزان آلانین ترانس آمیناز سرم در تیمار تغذیه شده با جیره حاوی 8 گرم بایوترونیک تاپ3 در کیلوگرم جیره وجود داشت که با گروه شاهد اختلاف معنادار داشت (05/0 >P). جیره های حاوی بایوترونیک تاپ3، فعالیت آنزیم لیزوزیم موکوس و آسپارتات ترانس آمیناز سرم را به طور قابل توجهی به ترتیب افزایش و کاهش دادند که با گروه شاهد اختلاف معنادار بود (05/0 >P). میزان گلوکوز و آلکالین فسفاتاز سرم خون در تمامی تیمارها با گروه شاهد اختلاف معناداری نداشت (05/0 <P).نتیجه گیری: به طور کلی، جیره غذایی حاوی 8 گرم بایوترونیک تاپ3 در کیلوگرم غذا، علی رغم عدم اعمال اثر روی شاخص های رشد، باعث بهبود پارامترهای ایمنی موکوس و سرم تاسماهی ایرانی شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

797 - بررسی رابطه هوش فرهنگی و موفقیت ورزشی با استفاده از رویکرد تحلیل بیزی (مورد مطالعه: ورزشکاران تیم ملی کانوپولوی ایران)
زهره مشکاتی سحر فائقی امیر تیمور پاینده نجف‌آبادی

10.30486/4s.2022.1966079.1055

هدف تحقیق حاضر بررسی رابطه هوش فرهنگی ورزشکاران کانوپولوی تیم ملی ایران با میزان دستیابی به موفقیت ورزشی بوده است. روش پژوهش حاضر از نوع تحقیقات توصیفی- همبستگی و آزمودنی‌های پژوهش حاضر کلیه ورزشکاران کانوپولوی تیم ملی ایران شامل 22 نفر (8 مرد و 14 زن) بودند. ابزار گردآ چکیده کامل

هدف تحقیق حاضر بررسی رابطه هوش فرهنگی ورزشکاران کانوپولوی تیم ملی ایران با میزان دستیابی به موفقیت ورزشی بوده است. روش پژوهش حاضر از نوع تحقیقات توصیفی- همبستگی و آزمودنی‌های پژوهش حاضر کلیه ورزشکاران کانوپولوی تیم ملی ایران شامل 22 نفر (8 مرد و 14 زن) بودند. ابزار گردآوری داده‌ها شامل پرسشنامه‌های محقق‌ساخته هوش فرهنگی ورزشی (با چهار بعد اصلی شناختی، فراشناختی، انگیزشی و رفتاری) بوده است. قابلیت اعتماد پرسش‌نامه‌ هوش فرهنگی با مقدار ضریب تتای ترتیبی 94/0 تأیید شد. جهت آزمون فرضیه‌ها از روش تحلیل بیزی که قابلیت انجام تحلیل ساختاری با حجم نمونه کم را دارد، توسط نرم‌افزارAMOS استفاده شد. نتایج نشان داد که مدل برآورد تمامی مسیرهای عامل هوش فرهنگی و ابعاد آن با میزان موفقیت ورزشی در سطح 95 درصد رابطه معنادار داشته است. به علاوه بین هوش فرهنگی و هیچ یک از ابعاد آن در بین ورزشکاران زن و مرد کانوپولوی تیم ملی ایران تفاوت معناداری گزارش نشد(05/0≥ 776/0). متناسب با یافته‌های پژوهش و با توجه به آموزش‌پذیر‌بودن عامل هوش فرهنگی به عنوان کلید کمک‌رسان در دستیابی به موفقیت ورزشی، پیشنهاد می‌گردد مسئولین و مدیران ورزش کانوپولو طی فرآیندی به نیازسنجی، برنامه‌ریزی و آموزش ورزشکاران پرداخته تا در راستای تعالی و رشد اجتماعی-فرهنگی‌شان اقدام گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

798 - طراحی نقشه استراتژیک و الگوی عملیاتی استراتژی های فدراسیون جودو ایران با روش کارت امتیازی متوازن
سید احسان امیرحسینی

10.30486/4s.2022.1967169.1057

هدف: هدف این پژوهش، طراحی نقشه استراتژیک و الگوی عملیاتی استراتژی‌های فدراسیون جودو ایران با روش کارت امتیازی متوازن بود.روش شناسی: روش پژوهش، توصیفی و به لحاظ هدف، کاربردی است. داده های تحقیق به صورت پیمایشی و به شیوه آمیخته گردآوری شد. جامعه آماری در بخش کمی تعداد 70 چکیده کامل

هدف: هدف این پژوهش، طراحی نقشه استراتژیک و الگوی عملیاتی استراتژی‌های فدراسیون جودو ایران با روش کارت امتیازی متوازن بود.روش شناسی: روش پژوهش، توصیفی و به لحاظ هدف، کاربردی است. داده های تحقیق به صورت پیمایشی و به شیوه آمیخته گردآوری شد. جامعه آماری در بخش کمی تعداد 70 نفر، شامل مسئولان فدراسیون و هیأت‌های جودو و مدیران باشگاه‌های سطح اول جودو ایران و در بخش کیفی 12 نفر از خبرگان جودو بودند. به دلیل محدودیت اعضا، نمونۀ آماری با جامعه، برابر شد. ابزار تحقیق، پرسشنامه تعیین مناظر استراتژی‌ها بود. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها در بخش کمی از درصد فراوانی و آزمون خی دو و در بخش کیفی از نظرات خبرگان، روش استقرای منطقی و جلسات شورای راهبردی استفاده شد.یافته‌ها: یافته‌ها نشان داد در جودو ایران، چهار منظر مالی و توسعه، مشتری، فرایندهای داخلی و رشد و یادگیری وجود دارد. که 36 هدف استراتژیک و 37 سنجه تعیین و 39 اقدام و ابتکار، تدوین گردید. می توان گفت که با اقداماتی از قبیل افزایش مراکز استعدادیابی و باشگاه‌های مشارکت کننده و سهیم در توسعه پایه، افزایش مربیان استعدادیاب، افزایش دوره‌های هدفمند کیفی و توسعه مطالعات تطبیقی و احصاء مهمترین اقدامات بین المللی جهت توسعه جودو در منظر رشد و یادگیری، تحقق استراتژی‌های منظر فرایندها را تسهیل و به مسئولین جهت دستیابی به پی‌ریزی و توسعه سنجیده و حرفه‌ای سازی و پایدارسازی و استمرار افتخارات ورزش جودو در سطوح آسیایی و جهانی کمک خواهد کرد.نتیجه گیری: این مدل به دلیل ارتباط بین استراتژی‌ها با اهداف استراتژیک، سنجه‌ها و اقدامات و ابتکارات فدراسیون جودو در منظرهای مختلف، علاوه بر اجرای استراتژی، قابلیت ایجاد زمینه تحقّق اهداف بلندمدت جودو کشور را دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

799 - تبیین هویت تبلیغات ورزشی با رویکرد جامعه شناختی منطبق بر الگوی ایرانی اسلامی
حمید معین فرد رسول نظری

10.30486/4s.2023.1983318.1116

هدف : هدف پژوهش تحلیل مطابقت هویت شکلی و محتوای تبلیغات ورزشی با مضامین استراتژیک الگوی ایرانی اسلامی پیشرفت بود. روش شناسی : پژوهش از نوع توصیفی و به روش پیمایشی انجام شد. جامعه آماری این پژوهش به کلیه کارشناسان مدیریت ورزشی و بازاریابی شاغل در سازمانهای ورزشی و شهردار چکیده کامل

هدف : هدف پژوهش تحلیل مطابقت هویت شکلی و محتوای تبلیغات ورزشی با مضامین استراتژیک الگوی ایرانی اسلامی پیشرفت بود. روش شناسی : پژوهش از نوع توصیفی و به روش پیمایشی انجام شد. جامعه آماری این پژوهش به کلیه کارشناسان مدیریت ورزشی و بازاریابی شاغل در سازمانهای ورزشی و شهرداری اصفهان با حجم جامعه آماری 150 نفر بودند. بر اساس فرمول کوهن (2000) حجم نمونه 108 نفر برآورد گردید که به صورت تصادفی طبقه ای انتخاب شدند. جمع آوری اطلاعات از طریق پرسشنامه محقق ساخته صورت پذیرفت. در یک مطالعه مقدماتی و بر اساس روش دو نیمه نمودن داده ها با استفاده از آزمون آلفای کرونباخ میزان پایایی (86/0=α) گزارش گردید. همچنین روایی صوری و محتوایی مورد تائید ده نفر از اساتید مدیریت ورزشی قرار گرفت. نتایج: نتایج پژوهش اشاره به تفاوت معنی‌دار بین وضعیت موجود و وضعیت مطلوب مطابقت هویت شکلی، محتوای، استراتژیکی تبلیغات ورزشی با تاکید بر الگوی ایرانی اسلامی پیشرفت دارد(p<0/05). هرچند برخی از نماهای الگوی ایرانی اسلامی در تبلیغات ورزشی استفاده شده، ولی متولیان تمایل به استفاده از نمادهای بین المللی جذاب برای مخاطبان دارند.نتیجه گیری : می بایست بستر مناسبی جهت شناخت بیشتر مفهوم الگوی ایرانی اسلامی فراهم گردد تا شکل و محتوای تبلیغات ورزشی را به سمت مفهوم ایرانی اسلامی سوق داده شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

800 - تدوین مدل ورزش شهروندی کلان شهرهای ایران : رویکرد توسعه یافتگی اجتماعی
احمد رضا کیانی سید احسان امیرحسینی مهرزاد حمیدی

10.30486/4s.2023.1974889.1085

هدف: طراحی مدل توسعه ورزش شهروندی کلان شهرهای ایران با رویکرد مدلسازی ساختاری تفسیری بود.روش شناسی: توصیفی و به لحاظ هدف، کاربردی است. گردآوری اطلاعات، به صورت میدانی و به شیوه آمیخته کیفی و کمی انجام شد. جامعه آماری در بخش کیفی تعداد 18 نفر از خبرگان و در بخش کمی، تعدا چکیده کامل

هدف: طراحی مدل توسعه ورزش شهروندی کلان شهرهای ایران با رویکرد مدلسازی ساختاری تفسیری بود.روش شناسی: توصیفی و به لحاظ هدف، کاربردی است. گردآوری اطلاعات، به صورت میدانی و به شیوه آمیخته کیفی و کمی انجام شد. جامعه آماری در بخش کیفی تعداد 18 نفر از خبرگان و در بخش کمی، تعداد 70 نفر، شامل مدیران و کارشناسان دفتر ورزش همگانی وزارت ورزش و جوانان، مسئولین فدراسیون و هیأت ورزش های همگانی و مدیران تربیت بدنی شهرداری در کلان شهرهای ایران بودند. داده ها با بررسی اسنادی و نظرات خبرگان و با روش دلفی، پرسشنامه محقق ساخته حاوی 16 عامل توسعه ورزش شهروندی جمع آوری شد. روایی پرسشنامه توسط 10 نفر از اساتید مدیریت ورزشی دانشگاه و یایایی آن با آزمون آلفای کرونباخ تأیید شد (86/0= α). جهت ساختاردهی عوامل و طراحی مدل از نظرات خبرگان، درصد فراوانی و تکنیک مدلسازی ساختاری تفسیری استفاده شد. نتایج: نشان داد که 16 عامل مؤثر شناسایی شده بر توسعه ورزش شهروندی در 7 سطح قرار گرفتند. عوامل چشم انداز و مدیریت کلان و برنامه ریزی و مدیریت جامع در سطح زیربنایی مدل قرار گرفتند.نتیجه گیری: به طور کلی پیشنهاد می گردد توجه به ورزش شهروندی بایستی در جهت گیری های کلان دولت قرار گرفته و مسئولان نسبت به طراحی و اجرای برنامه جامع توسعه ورزش شهروندی اقدام لازم را انجام دهند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

801 - طراحی مدل حاکمیت مالی مطلوب باشگاه های حرفه ای فوتبال ایران از دیدگاه خبرگان
زهرا سادات میرزازاده فاطمه قرایی ساناز سروری حسن فهیم دوین

10.30486/4s.2023.1990484.1139

این تحقیق با هدف طراحی مدل حاکمیت مالی مطلوب باشگاه های حرفه ای فوتبال ایران انجام شد. این تحقیق از نظر هدف کاربردی، از منظر جمع آوری داده ها توصیفی – تحلیلی و از نظر شیوه اجرا از نوع تحقیقات آمیخته (کمی و کیفی) می‌باشد. در تحقیق حاضر از روش ترکیبی با رویکرد اکتشا چکیده کامل

این تحقیق با هدف طراحی مدل حاکمیت مالی مطلوب باشگاه های حرفه ای فوتبال ایران انجام شد. این تحقیق از نظر هدف کاربردی، از منظر جمع آوری داده ها توصیفی – تحلیلی و از نظر شیوه اجرا از نوع تحقیقات آمیخته (کمی و کیفی) می‌باشد. در تحقیق حاضر از روش ترکیبی با رویکرد اکتشافی استفاده شد. از سه روش دلفی، روش شناسی کیو و تفسیری ساختاری برای تحلیل داده ها استفاده گردید. ابتدا با استفاده از مطالعات کتابخانه‌ای عوامل حاکمیت مالی مطلوب فوتبال ایران شناسایی شد. با استفاده از روش شناسی کیو، مولفه ها و شاخص های حاکمیت مالی مطلوب فوتبال ایران شناسایی شد. با استفاده از روش تفسیری – ساختاری نیز اولویت بندی و سطوح حیاتی حاکمیت مالی مطلوب فوتبال ایران تعیین شد. جامعه آماری این تحقیق کلیه خبرگان حوزه مالی، مدیران مالی باشگاه ها، حسابرسان و حسابداران حوزه فوتبال، بودند و بر مبنای روش نمونه گیری هدفمند، از 20 نفر خبره مصاحبه به عمل آورد. بر اساس یافته های تحقیق مولفه های حاکیمت مالی مطلوب شامل هنجارها، شفافیت مالی، راهبردهای مالی، عوامل فنی و عوامل سیاسی اقتصادی می باشد. بر این اساس می توان نتیجه گرفت فرهنگ حاکمیت مالی باید در باشگاه های فوتبال ایران ایجاد شود تا بتوان زمینه مدیریت مطلوب مالی را در باشگاه ها فراهم نمود و شرایط مناسبی را برای مدیریت مالی و منابع ایجاد کرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

802 - تحلیل رابطه علی وفاداری هواداران با انواع آشوب درهواداران باشگاه های لیگ برتر فوتبال ایران
داود نصر اصفهانی نرگس رفیعی رضوان مسائلی

10.30486/4s.2023.1985004.1119

هدف این تحقیق، تحلیل رابطه علّی وفاداری هواداران با انواع آشوب در هواداران باشگاه های لیگ برتر فوتبال ایران در بیست و دومین دوره این مسابقات بود. روش این تحقیق به لحاظ هدف کاربردی و از نظر ماهیتی از نوع تحقیقات همبستگی- علّی بود که به صورت پیمایشی انجام گرفت. حجم نمونه چکیده کامل

هدف این تحقیق، تحلیل رابطه علّی وفاداری هواداران با انواع آشوب در هواداران باشگاه های لیگ برتر فوتبال ایران در بیست و دومین دوره این مسابقات بود. روش این تحقیق به لحاظ هدف کاربردی و از نظر ماهیتی از نوع تحقیقات همبستگی- علّی بود که به صورت پیمایشی انجام گرفت. حجم نمونه برابر با 425 نفر در نظر گرفته شد که در نهایت 381 پرسشنامه عودت داده شد و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نمونه ها با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای و براساس مناطق جغرافیایی انتخاب شدند. به منظور گردآوری داده ها از دو پرسشنامه استاندارد؛ وفاداری هواداران و انواع آشوب استفاده گردید. روایی و پایایی پرسشنامه ها مورد تایید قرار گرفت (ضریب آلفای کرونباخ در مقیاس وفاداری هواداران 84/0 و در مقیاس آشوب 87/0). به منظور تجزیه و تحلیل داده‌ها از آزمون های آماری از جمله مدل معادلات ساختاری و از نرم افزار SPSS نسخه 23 و اسمارت پی ال اس نسخه 3 استفاده شد. نتایج تحقیق نشان داد که میزان وفاداری هواداران از سطح متوسط بالاتر (14/3x=، 01/4t=، 001/0p≤) و میزان آشوب در بین هواداران تیم های لیگ برتر فوتبال ایران از سطح متوسط کوچکتر است (82/2x=، 32/3-t=، 001/0p≤). به علاوه، یافته ها حاکی از این است که وفاداری هواداران بر کاهش انواع آشوب در بین هواداران لیگ برتر فوتبال ایران تاثیر معناداری داشت (66/0β= ، 67/22t=، 001/0p≤). از این رو مشخص شد که افزایش وفاداری در هواداران فوتبال می‌تواند بر کنترل و کاهش انواع آشوب در میان آنها مؤثر باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

803 - بازشناسی مفهوم بازارِایرانی از دیدگاه متون کهن ادبیات‌فارسی
زهرا عباسی

10.30486/pia.2023.1992332.1046

نبودِ خوانش نظام‌مندآثار معماری در جامعۀ، باعث‌شده‌ تا شاهد نقدهایی‌که منجر‌به ارتقای کیفی طراحی شوند، نباشید. پژوهش حاضر با‌تکیه بر واژه بازار، متون قرون(3تا8)هجری، روابط و تأثیر آن‌ها در شکل‌گیری معنای کلی اثر معماری را، مورد تحلیل قرار می‌دهد. ساختار ادراک، شناخت و ز چکیده کامل

نبودِ خوانش نظام‌مندآثار معماری در جامعۀ، باعث‌شده‌ تا شاهد نقدهایی‌که منجر‌به ارتقای کیفی طراحی شوند، نباشید. پژوهش حاضر با‌تکیه بر واژه بازار، متون قرون(3تا8)هجری، روابط و تأثیر آن‌ها در شکل‌گیری معنای کلی اثر معماری را، مورد تحلیل قرار می‌دهد. ساختار ادراک، شناخت و زبانی که با آن تکلم می‌شود، ارتباطی تنگاتنگ‌ با هم دارند، با نگاهی کلی به محاورات امروزی می‌توان متوجه‌شد، واژه‌های مورد استفاده مردم بسیار نادر و بعضا وارداتی هستند. این‌ها برخلاف واژه‌های موجود در زبان فارسی بیشتر به جنبه‌های کمی می‌پردازد و جنبه کیفی ندارد. بررسی مفهوم بازاردر متون علاوه بر آنکه به جنبه‌‌های کیفی فرهنگ کشور می‌پردازد، ما را با اندوخته‌ها، تجربیات و نوع نگاه گذشتگان آشنا می‌سازد؛ تا بتوان بر پایه آنها به خلق مفاهیم جدید، به بنیان‌های استوار دست یافت. شناخت مفهوم بازار در شعر فارسی، با روش پژوهش کیفی و مبتنی بر بررسی موردی با استفاده از رویکرد تلخیصی محتوا می باشد. شاعرانی که از تاثیر بیشتری در ساخت زبان فارسی برخوردار بوده‌اند، در فاصله زمانی مورد نظر پژوهش انتخاب شدند و با شناسایی واژه یا ترکیبات آن، مفهوم بازار ضمن حفظ معانی به‌کارگرفته‌شده، شناسایی و طبقه‌بندی‌شد. مطالعه متون نشانگر آن‌است‌که شناخت بازار و تاثیرات فرهنگی آن، همه‌جا و همه‌وقت وجود‌داشته‌ و رابطه معناداری میان مفاهیم و فضاهای متصور برای‌آن وجود‌دارد. بازار، واژه‌ای پرکاربرد در شعر قرون 3-8 هجری می‌باشد و با ظاهری مشابه در معانی مختلفی به‌کار‌رفته‌است. واژه بازار در بُعد اول جنبه‌های توصیفی و روایت صورت، ‌داشته‌است و در بُعد دیگر تمثیلی از صفات اخلاقی و مقدمه‌ای بر ادراک جنبه معنایی است پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

804 - خوانش الگوهای اقلیمی در نمای خانه‌های ایرانی - اسلامی
سیده مهسا زمانیان محمد لطیفی محمدجواد مهدوی‌نژاد

10.30486/pia.2023.1989085.1045

بنیان‌های شکل‌گیری بنا در معماری ایرانی-اسلامی و هماهنگی آن با اقلیم منجر به شکلی‌ پایدار در معماری شده؛‌ به‌طوری که در مطالعات این حوزه بر خصوصیات اقلیمی در نمای ساختمان‌ها به عنوان رابط بین محیط خارجی و داخلی و مهمترین بخش ساختمان در برابر شرایط اقلیمی تأکید ویژه‌ای ش چکیده کامل

بنیان‌های شکل‌گیری بنا در معماری ایرانی-اسلامی و هماهنگی آن با اقلیم منجر به شکلی‌ پایدار در معماری شده؛‌ به‌طوری که در مطالعات این حوزه بر خصوصیات اقلیمی در نمای ساختمان‌ها به عنوان رابط بین محیط خارجی و داخلی و مهمترین بخش ساختمان در برابر شرایط اقلیمی تأکید ویژه‌ای شده است. استفاده‌ی کارآمد از الگوهای اقلیمی در نما، مصرف انرژی و عملکرد نور روز، آسایش بصری، آسایش حرارتی و... را در ساختمان بهبود می‌بخشد؛ لذا این پژوهش، به شناخت انواع الگوهای اقلیمی،‌ نمای خانه‌ها در معماری ایرانی-اسلامی و بررسی پژوهش‌ها در این حیطه، جهت امکان بازخوانی در معماری معاصر پرداخته است؛ بدین منظور به روش توصیفی-تحلیلی درصدد شناخت مسأله بر‌آمده است و یک مروری بر ادبیات را برای درک اهمیت انواع الگو‌ها با کارکرد اقلیمی در نمای ساختمانها ارائه می‌کند. پارامترهای مورد مطالعه، الگو‌های ایرانی-اسلامی با کارکرد اقلیمی در نمای خانه‌ها می‌باشد. نتایج به‌دست‌آمده مؤید قابلیت به روزرسانی این الگو‌ها در پدید آوردن نماهای اقلیمی با فناوری‌های نوین می‌باشد و به مطالعات موجود برای شناسایی بهترین راه‌ها در بهینه‌سازی نما کمک می‌رساند پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

805 - خوانش بینامتنی فرم و رنگ در آثار مسعود عربشاهی بر اساس آراء ژرار ژنت
فرزانه واحد دهکردی اصغر جوانی جونی

10.30486/pia.2023.1994542.1050

نظریه‌پردازان بینامتنیت بر این عقیده‌اند که هیچ متنی را نمی‌توان اصیل دانست؛ بنابراین آثار مسعود عربشاهی نیز مانند دیگر آثار واگویه‌ای از متن‌های پیشین است. مسعود عربشاهی از جمله هنرمندان معاصری است که در فرم و رنگ آثار خویش از پیش‌متن‌های گوناگونی بهره ‌جسته‌است. استفا چکیده کامل

نظریه‌پردازان بینامتنیت بر این عقیده‌اند که هیچ متنی را نمی‌توان اصیل دانست؛ بنابراین آثار مسعود عربشاهی نیز مانند دیگر آثار واگویه‌ای از متن‌های پیشین است. مسعود عربشاهی از جمله هنرمندان معاصری است که در فرم و رنگ آثار خویش از پیش‌متن‌های گوناگونی بهره ‌جسته‌است. استفاده از این پیش ‌متن‌ها به‌واسطه روابط بینامتنی قابل تشخیص است. در پژوهش حاضر که نگاهی دارد به" خوانش بینامتنی فرم و رنگ در آثار مسعود عربشاهی بر اساس آراء ژرار ژنت" ابتدا وجه‌های مختلف متن و بینامتنیت و همچنین نظریه‌پردازان این رویکرد به‌ویژه ژرار ژنت تشریح و سپس بر این اساس آثار مسعود عربشاهی (12 نمونه) که به‌صورت طبقه‌بندی شده و هدفمند انتخاب شده‌اند، بررسی ‌و تحلیل شده و انواع بینامتنیت ژنتی (تعمدی-آشکار، تعمدی- پنهان و تلویحی-ضمنی) در فرم و رنگ این آثار مشخص شده‌است. این پژوهش از نوع کیفی و به‌شیوه توصیفی- تحلیلی است و به‌صورت متن‌خوانی، اسنادی انجام شده‌است. این پژوهش در پی پاسخ به این پرسش است که آثار عربشاهی در فرم و رنگ از کدام پیش‌متن‌ها وام گرفته‌است و روابط بینامتنی بر اساس نظریه ژنت در به‌کارگیری پیش متن‌ها در آثار او چگونه‌است؟ یافته‌ها نشان می‌دهد مسعود عربشاهی در آثار خویش از پیش‌ متن‌های هنرهای باستانی ایران و بین‌النهرین بیش از سایر پیش‌ متن‌ها استفاده نموده‌است؛ همچنین استفاده از متون پیشین به‌تدریج در فرم آثار عربشاهی از بینامتنیت آشکار تا پنهان و سپس ضمنی تغییر و تکامل داشته‌است. آثار او در رنگ نیز از پیش متن‌های هنرهای باستانی ایران و بین‌النهرین به‌صورت بینامتنیت ضمنی- تلویحی بهره برده‌است پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

806 - تبیین نقش جامعۀ نمایشی در شکل‌گیری معماری ساختمان‌های مسکونی معاصر منطقۀ (1)؛ شهر تهران (از سال 1387 تا سال 1397)
مهدیه شاه‌پروری بهروز منصوری ایرج اعتصام

مصرف‌گرایی افراطی موجب نمایشی‌شدن یک اثر معمارانه می‌شود که گاهاً گمراه‌کننده است و باعث فراموشی اهمیت ساختارها و زمینه‌های تحقق یک اثر یا رونق جریان فرهنگی و هنری یک جامعه می‌شود. ازاین‌رو هدف اصلی پژوهش حاضر تبیین نقش جامعۀ نمایشی در شکل‌گیری معماری ساختمان‌های مسکونی چکیده کامل

مصرف‌گرایی افراطی موجب نمایشی‌شدن یک اثر معمارانه می‌شود که گاهاً گمراه‌کننده است و باعث فراموشی اهمیت ساختارها و زمینه‌های تحقق یک اثر یا رونق جریان فرهنگی و هنری یک جامعه می‌شود. ازاین‌رو هدف اصلی پژوهش حاضر تبیین نقش جامعۀ نمایشی در شکل‌گیری معماری ساختمان‌های مسکونی منطقۀ (1)، شهر تهران (از سال ۱۳8۷ تا سال ۱۳۹۷)، است. روش‌تحقیق پژوهش حاضر کیفی-کمی است. راهبرد پژوهش حاضر توصیفی-تحلیلی است. شیوۀ گردآوری اطلاعات به‌صورت مطالعات کتابخانه‌ای و میدانی موردواکاوی قرار گرفته شده است. نمایشی‌شدن معماری که ازطریق عناصر، نوع طراحی، سیمای بنا، تزئینات و به‌طورکلی ازطریق کالبد بنا نمود پیدا می‌کند؛ در بناهای مسکونی منطقۀ (1)، شهر تهران نیز ازطریق الحاقات تزئینی برروی نما، پنجره‌های بزرگ و یکسره، نوع نورپردازی‌ها و ترکیبات رنگی به‌کاررفته همراه با فرم‌های منحنی و مهمترازهمه بلندمرتبه‌سازی تجلی یافته است. چراکه این عوامل درکنار یکدیگر در ساختمان‌های مسکونی منطقۀ (1)، شهر تهران، این مناطق را به‌یکی از مرفه‌ترین مناطق تبدیل کرده‌اند و ارزش ملک دراین منطقه به‌شدت بالا رفته است. نتایج پژوهش نشان داد که ساختمان‌های مسکونی در منطقۀ (1)، شهر تهران، در دوران معاصر بالاخص طی سال‌های 1390 تا به‌امروز، جلوۀ تجمل‌گرایانه یافته‌اند و بی‌آنکه با هویت و فرهنگ ایرانی هم‌خوانی داشته باشند، بااستفاده ازعواملی همچون تزئینات، فرم‌های مدرن و غیره، هویتی دگرگون به این مناطق بخشیده‌اند و به‌شدت مصرف‌گرا هستند، اصلی که تنها با سلایق کارفرما و معمار هم‌خوانی دارد و ازاین‌رو ساختمان‌های مسکونی این منطقه به‌شدت مصرف‌گرا هستند و به‌نوعی تنها به‌دلیل مصرف‌گرایی شکل‌گرفته‌اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

807 - رابطه ی معماری با تخیّل هنری از منظر حکمت ایرانی
مرجان امجد فلورا بیابانی

10.30486/pia.2023.1993630.1047

حکمت ایرانی، همواره در آسمان فکری متفکران و اندیشمندان این سرزمین جای داشته و سرزمین ایران به گواهی تاریخ، بستر بسیاری از باشکوه&lrm;ترین معماری&lrm;ها و نیز فاخرترین پاسخ&lrm;های معمارانه به مسائل اقلیمی، فرهنگی و محیطی است؛ اما اکنون در زمانه&lrm;ای هستیم که معماری در چکیده کامل

حکمت ایرانی، همواره در آسمان فکری متفکران و اندیشمندان این سرزمین جای داشته و سرزمین ایران به گواهی تاریخ، بستر بسیاری از باشکوه&lrm;ترین معماری&lrm;ها و نیز فاخرترین پاسخ&lrm;های معمارانه به مسائل اقلیمی، فرهنگی و محیطی است؛ اما اکنون در زمانه&lrm;ای هستیم که معماری در این سرزمین دیگر به لحاظ دوراندیشی، استواری و نیز زیبایی، پیراستگی و مردم&lrm;واری ، شباهتی به آنچه معماران این سرزمین قبلا بدان اهتمام داشته&lrm;اند، ندارد. پژوهش این مقاله، کیفی و به روش تحلیلی- تفسیر تاریخی، با طرح ساختار مفهومی موضوعات تخصصی در حوزه تحقیقاتی مرتبط با آن، در قالب تفسیری منسجم برای احیاء فرهنگ&lrm;های بومی و علوم ایرانی به&lrm;طور بنیادین، تفکرات حکمی حکمای ایرانی را مورد بازخوانی قرارداده و با توجه به مفهوم خلّاقیّت، برای درک آن از نظر حکمای ایرانی درباره مفهوم تخیّل بهره‌گرفته تا به مفهوم خلّاقیّت هنری به عنوان نوعی از تخیّل ناب و ارتباط آن با معماری دست یابد. نتایج پژوهش نشان داد که با توجه به اینکه هنر با هر دو ساحت خیال منفصل و خیال متصل در پیوندی عمیق است و هنر حکمی بدون این دو بی‌معناست، رشد و قدرت ادراک خیالی، به هنرمند کمک می&lrm;کند تا همواره صورت&lrm;ها و حقیقت&lrm;هایی را از عالم مثال دریافت کند و آن را به زبان هنر و حکمت بیان دارد. مسیر آفرینش اثر معماری که از سنخ صناعات لطیفه است، به عنوان هنر و یکی از ابعاد مهم وجودی انسان از این مسیر جدا نیست. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

808 - تبیین مؤلفه‌های هویت معماری ایرانی در آرامگاه‌های ایران در عصر متاورس (نمونه موردی: آرامگاه حافظ)
مژگان رضاپناه وحید قبادیان فرشته حبیب

امروزه در آرامگاه‌های معاصر، مدنظر دادن مؤلفه‌های هویت‌ساز معماری ایرانی اسلامی، به دست فراموشی سپرده‌شده است؛ به‌گونه‌ای که آرامگاه‌های دوران معاصر ایران به مکان‌های بی‌هویت و بی‌معنا تبدیل شده‌اند؛ ازاین‌رو هدف پژوهش تبیین مؤلفه‌های هویت معماری ایرانی در آرامگاه‌های ح چکیده کامل

امروزه در آرامگاه‌های معاصر، مدنظر دادن مؤلفه‌های هویت‌ساز معماری ایرانی اسلامی، به دست فراموشی سپرده‌شده است؛ به‌گونه‌ای که آرامگاه‌های دوران معاصر ایران به مکان‌های بی‌هویت و بی‌معنا تبدیل شده‌اند؛ ازاین‌رو هدف پژوهش تبیین مؤلفه‌های هویت معماری ایرانی در آرامگاه‌های حافظ در عصر متاورس است و سؤال پژوهش این است که چگونه می‌توان در عصر متاورس در آرامگاه‌های ایران، مؤلفه‌های هویت معماری ایرانی را احصا و فهم نمود؟ حال در این راستا از روش تحقیق استدلال استقرائی استفاده‌شده¬است. شیوه گردآوری اطلاعات به‌صورت مطالعات کتابخانه‌ای است. نتایج نشان داد که در عصر متاورس که مبتنی بر واقعیت‌های مجازی و دنیای مجازی است، مؤلفه‌هایی همچون احساس حضور واقعی، تعامل، پایداری، فرازمانی و هزینه کم می‌تواند موجب باز¬زنده‌سازی مؤلفه‌های هویت‌ساز معماری ایرانی در آرامگاه‌های امروزی گردد. با توجه به آنکه عصر متاورس عصری مبتنی بر تجلی مدرنیته در دنیای مجازی است، تلفیق عناصر کالبدی سنتی و مدرن در فرم، مصالح و هندسه هنگام شبیه‌سازی می‌تواند مناسب باشد؛ همچنین به‌کارگیری الگوهای زیست‌محیطی و اقلیمی همچون الگوی باغ و کوشک، عناصر پنج‌گانه طبیعت و توجه به اقلیم منطقه می‌تواند ضمن حفظ پایداری، صرفه اقتصادی را نیز به دنبال داشته باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

809 - مقایسه انسان‌شناسی در اندیشه عزیزالدین نسفی با حکمت ایران باستان
حسن سعیدی صفر علی قدیری

انسان‌شناسی، یکی از مسائل اساسی در عرصه معارف بشری است. که مکاتب مختلف از زاویه‌های گوناگون به آن پرداخته‌اند. هدف این مقاله، که با روش تحلیلی و با مراجعه به منابع کتابخانه‌ای انجام می‌پذیرد آن است؛ که بهمقایسه آراء و اندیشه‌های عزیزالدین نسفی با زرتشت دراین مسأله بپردا چکیده کامل

انسان‌شناسی، یکی از مسائل اساسی در عرصه معارف بشری است. که مکاتب مختلف از زاویه‌های گوناگون به آن پرداخته‌اند. هدف این مقاله، که با روش تحلیلی و با مراجعه به منابع کتابخانه‌ای انجام می‌پذیرد آن است؛ که بهمقایسه آراء و اندیشه‌های عزیزالدین نسفی با زرتشت دراین مسأله بپردازد. در فرآیند تحقیق با مراجعه و اتکا بر آثار نسفی و زرتشت به این مسأله دست یافته‌ایمکه دو طرف مقایسه در مسائلی مانند پذیرش اینکه انسان موجودی مخلوق خداست دارای ابعادی وجودی مانند جان و روان و خرد و بعد فیزیکی است. آدمی موجودی است برخوردار از نیروی اراده و اختیار، خیر و یا شر نیزبه گزینش او باز می‌گردد و اینکه علم و عمل انسان است که سازنده حقیقت اوست. دارای ظرفیت وجودی ویژه است که موجودات دیگر آز آن بی‌بهره‌اند و به دلیل همین ظرفیت وجودی است که نماینده و خلیفه الهی و یاور آفریدگار(به اصطلاح زرتشت) در جهان هستی می‌باشد. گل سر سبد خلقت و از همه برتر است و زمام اختیار و رهبری دیگر موجودات به وی سپرده شده است. از سویی دیگر به تفاوت‌هایی نیز دست یافته‌ایم که موجب تمایز دو نوع انسان‌شناسی می‌گردد مانند اینکه در اندیشه زرتشت، مسأله‌ای به نام فطرت مطرح نشده است اما در اندیشه نسفی این مسأله به خوبی نمود دارد. همچنین در این مسأله که معرفت آدمی نسبت به مبدأ هستی به چه میزان و چگونه میسر است؛آیا انسان می‌تواند نسبت به آفریننده، معرفت اکتناهی داشته باشد؟ نسفی به روشنی این نوع معرفت را نفی کرده است اما زرتشت ساکت است. در اندیشه وی چیزی به چشم نمی‌خورد. همچنین نسفی نگاهی شریعتمدارانه به حوزه رفتار آدمی دارد و پای‌بندی به شریعت را در مراحل سلوکی یک ضرورت می‌شمرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

810 - هرمنوتیک (تأویل) به عنوان پیوندگاه معنویهویّت ایرانی برطبق دیدگاه هانری کربن
انشاءالله رحمتی

در این نوشتار موضوع هویّت ایرانی، نه برطبق مبانی نژادی یا جغرافیایی، بلکه برطبق مبانی فرهنگی مورد تأمل قرار گرفته است. مفهومِ «اسلام ایرانی»، مفهوم مهمی در آثار مختلف هانری کربن است و بدان معناست که اسلام آنگونه که بر ذهن و ضمیر ایرانیان پدیدار شده است، اوصافی مخصوص به چکیده کامل

در این نوشتار موضوع هویّت ایرانی، نه برطبق مبانی نژادی یا جغرافیایی، بلکه برطبق مبانی فرهنگی مورد تأمل قرار گرفته است. مفهومِ «اسلام ایرانی»، مفهوم مهمی در آثار مختلف هانری کربن است و بدان معناست که اسلام آنگونه که بر ذهن و ضمیر ایرانیان پدیدار شده است، اوصافی مخصوص به خویش دارد؛ البته اینگونه نیست که تحریفی در آن واقع شده باشد، بلکه نبوغ خاص ایرانیان، تأویل آنان، که از صرف تأویل متن بسی فراتی می‌رود و به تأویل نفس (تأویل خویشتنِ خویش) می‌انجامد، آنان را به درک حقیقت دین، حقیقت توحید نزدیک ساخته است. این ویژگی را در گستره ایران زمین، چه ایران پیش از اسلام و چه ایران پس از اسلام، می‌توان یافت. تأویل به روح ایرانی گشودگی خاصی بخشیده است و به لطف همین دریافته‌اند که اگر لازم است آدمی راز سپهر آسمان را بجوید، این مهمّ نه از طریق رفتن به آسمان‌های ظاهری (آنگونه که در مورد کیکاوس دیده می‌شود)، بلکه از طریق ره سپردن در آسمان‌های باطنی، دست می‌دهد. جستجوی حقیقت از طریق نوعی سیر آفاقی- انفسی دست می‌دهد و این معنایی است که برطبق تمثیل‌هایی ایرانی، کیخسرو به آن متحقق بوده است. از این روی، حکیمان اشراقی، حکمت خویش را، حکمت خسروانی می‌خوانند. در این نوشتار این مضمون در پرتو آثار مختلف هانری کربن، و با مراجعه به منابع حکمت اشراقی و به ویژه نوشته‌های تمثیلی سهروردی، بررسی شده است پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

811 - تجلی هنر و موسیقی در عرفان ایرانی
پویان آزاده یوسف عالی‌عباس‌آباد سحر معتمدی

عرفان، پدیده یا شاخه‌ای از تفکر انسان است که در میان افکار ملل دنیا به گونه‌های مختلف وجوددارد. هرملتی بنا به مَشرب‌ها و آمال نهایی خود، لباسی بر عرفان پوشانده، آن را بهترین و زیباترین تجلیگاه اندیشه‌های هنری ـ جامعه‌شناسی و فضیلت‌انگاری خود قرارداده است.هنرهای زیادی در چکیده کامل

عرفان، پدیده یا شاخه‌ای از تفکر انسان است که در میان افکار ملل دنیا به گونه‌های مختلف وجوددارد. هرملتی بنا به مَشرب‌ها و آمال نهایی خود، لباسی بر عرفان پوشانده، آن را بهترین و زیباترین تجلیگاه اندیشه‌های هنری ـ جامعه‌شناسی و فضیلت‌انگاری خود قرارداده است.هنرهای زیادی در پیدایش و تکوین عرفان، نقش دارند موسیقی یا هنرِ موسیقی، یکی از مهمترین آن هاست که در عرفان ایران و جهان دیده می‌شود. عرفا و متصوفة ایرانی از بدو پیدایش گرایش عرفانی، با موسیقی همراه بوده‌اند یا موسیقی را به خدمت گرفته‌اند تا بتوانند به زبان رمز و ایماء، سخن خود را در قالب عرفان و ارکان آن بزنند.عرفان ایرانی به عرفان مانوی، مسیحی، بودایی و نگرش اسلامی تکیه دارد، بر این اساس در هر تفکر عرفانی، موسیقی، ابزارها، آلات، لحن‌ها، موسیقی‌دانان، نوازندگان و هنرمندانی حضوردارند که در هزارة عرفان ایرانی زیسته‌اند.شیوة بررسی در این مقاله، تحلیل محتوایی است که با استفاده از آن و تجزیه و تحلیل داده‌های متن، به ابعاد گوناگون سؤال‌های‌ طرح‌شده، پاسخ داده شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

812 - تحلیل مقابله‌ای مؤلفه‌های معنایی و راه‌کارهای ترجمة اصطلاحات عرفانی از فارسی به انگلیسی
محمدرضا قاری حسن هاشمی‌میناباد

اصطلاحات عرفانی ایرانی و اسلامی به خاطر مقید بودن به فرهنگ و ویژگی‌های زبانی و فرهنگی فارسی مشکلاتی فراراه مترجمانی ایجاد می‌کنند که متون عرفانی فارسی را به انگلیسی برمی‌گردانند. مترجمان در طول تاریخ ارتباط بینازبانی روش‌ها و راهکارهایی را به کار گرفته‌اند و در انتقام پ چکیده کامل

اصطلاحات عرفانی ایرانی و اسلامی به خاطر مقید بودن به فرهنگ و ویژگی‌های زبانی و فرهنگی فارسی مشکلاتی فراراه مترجمانی ایجاد می‌کنند که متون عرفانی فارسی را به انگلیسی برمی‌گردانند. مترجمان در طول تاریخ ارتباط بینازبانی روش‌ها و راهکارهایی را به کار گرفته‌اند و در انتقام پیام و مفهوم آن‌ها به درجات گوناگونی از موفقیت یا شکست رسیده‌اند. در تحقیق حاضر که به روش توصیفی و کتابخانه‌ای صورت گرفته، بیست اصطلاح عرفانی و بیست کلمۀ مشتق و مرکب آن‌ها انتخاب شده و معادل‌های انگلیسی آن‌ها از پیکرة انتخابی استخراج شده است. داده‌ها بر اساس اصول ترجمه‌پژوهی و زبان‌شناسی مقابله‌ای تحلیل شده، راه‌کار‌های مورد استفاده مشخص شده، ویژگی‌های معادل‌ها از نظر معنایی و منظورشناختی بررسی شده و نقاط ضعف و قوت معادل‌ها و راه‌کارها بیان شده است. این تحلیل‌ها نشان می‌دهند که مترجمان در برگردان اصطلاحات عرفانی علاوه بر در نظر گرفتن تفاوت‌های زبانی و فرهنگی معادل‌‌ها، ابتدا باید اصطلاحات را به لحاظ مؤلفه‌های معنایی و منظورشناختی‌شان در دو زبان با هم مقایسه و مقابله کنند و سپس به ارزیابی راه‌کارها و معادل‌های مورد نظر بپردازند و در نهایت دست به انتخاب نزدیک‌ترین و طبیعی‌ترین و مصطلح‌ترین معادل بزنند. بدیهی است که دست یافتن به تناظر یک به یک بین معادل‌ها امری نادر است اما مترجمان با عنایت به نکاتی که در این مقاله بحث شده است می‌توانند درصد خطای معادل‌سازی و معادل یابی‌شان را کمتر کنند و ترجمه‌های مطلوب‌تری ارائه دهند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

813 - تحلیل رمزشناختی داستان «روغن ‌بنّات‌النّعش» در کتاب ‌‌کشف‌الأسرار و مکاشفات‌الأنوار روزبهان بقلی شیرازی
یلدا توللی محمدعلی آتش سودا سمیرا رستمی

این مقاله به بررسی رمزشناختی یکی از داستان‌های کتاب ‌‌کشف‌الأسرار و مکاشفات‌الأنوار روزبهان براساس نمادهای ادیان ایران باستان اختصاص دارد. در این بررسی رمزهای داستان با توجه به روایات متن‌های مقدسی؛ چون اوستا، بندهشن، دینکرد و ... باز تعریف شده است. به نظرمی‌رسد روزبها چکیده کامل

این مقاله به بررسی رمزشناختی یکی از داستان‌های کتاب ‌‌کشف‌الأسرار و مکاشفات‌الأنوار روزبهان براساس نمادهای ادیان ایران باستان اختصاص دارد. در این بررسی رمزهای داستان با توجه به روایات متن‌های مقدسی؛ چون اوستا، بندهشن، دینکرد و ... باز تعریف شده است. به نظرمی‌رسد روزبهان در توصیف چنین داستان‌هایی به صورت ناخودآگاه، تحت تاثیر نمادهایی از اساطیر و ادیان ایران باستان قرارداشته است. باتوجه به شیوه‌ صریح و مکرر استفاده از این نمادها می‌توان گفت که به احتمال زیاد آشنایی روزبهان با متون پهلوی (فارسی میانه) زمینه‌ لازم را برای استفاده وی از چنین نمادهایی ایجادکرده است. نتایج حاصل از مقاله‌ حاضر نشان می‌دهد که در داستان مورد بررسی نویسنده به آیین ‌‌تشرّف و نوزایی قهرمان، آن هم پس از گذر از هفت‌ مرحله‌ کمال نظر داشته است و البته این مفاهیم را با استفاده از اصطلاحات عرفانی ایرانی ـ اسلامی تبیین کرده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

814 - بررسی تاریخی- اجتماعی ارتباط عرفان متصوفه با سیاست و قدرت در ایران عصر مغول
مهدی جانعلیان

10.2234/erfan.2023.706045

پژوهش پیش رو، درصدد واکاوی نوع مناسبات سیاسی- اجتماعی عرفان متصوفه با سپهر سیاست و قدرت سیاسی در ایران تحت حاکمیت مغول است. در این چارچوب با روشی تحلیلی و تاریخی بازۀ زمانی میان سال های 1200م تا 1500م را مورد کنکاش قرارمی دهد. پرسش مهم این است که آیا عرفان متصوفه در شرا چکیده کامل

پژوهش پیش رو، درصدد واکاوی نوع مناسبات سیاسی- اجتماعی عرفان متصوفه با سپهر سیاست و قدرت سیاسی در ایران تحت حاکمیت مغول است. در این چارچوب با روشی تحلیلی و تاریخی بازۀ زمانی میان سال های 1200م تا 1500م را مورد کنکاش قرارمی دهد. پرسش مهم این است که آیا عرفان متصوفه در شرایط دشوار تاریخی فوق، با سلاطین و امرای مغول وارد مناسبات همگرا و تعاملی شد یا به روابط واگرا و تقابلی، یا دست کم انزواگرایانه روی آورد؟ در پاسخ بیان می شود که روحیات متساهل مغولان، هم شکلی ساختاری میان جایگاه ساحران و بعضی باورهای مغول ها با منزلت عرفا و آموزه های متصوفه، و نیاز مغولان به تبدیل قدرت سخت به اقتدار از طریق مشروعیت بخشی به قدرت، مجموعاً باعث توجه، احترام، کمک های مالی و حتّی گاهی اخذ مشاوره سیاسی سلاطین مغول از پیران متصوفه گردید. در چنین موقعیتی، برخی طریقت های صوفی به اتکای قدرت روحانی، قدرت انضباطی و دانش خود، به همکاری و مشروعیت بخشی به نظام سلطنت سکولار حاکم می پرداختند؛ امّا گروهی دیگر با زاویه نشینی از همگرایی با قدرت سیاسی روی گردان شدند. همچنین، قدرت سیاسی (حکومت) مغول، تحت تأثیر قدرت روحانی، قدرت انضباطی، و دانشی قرارگرفتند که در یَدِ عرفان متصوفه بود. بنابراین در شبکۀ روابط سلسله مراتبی قدرت، قدرت نه تنها از بالا به پایین، بلکه از پایین به بالا هم (گرچه به صورت نابرابر) در جریان بود و خانقاه ها به منزلۀ کانونی برای اعمال قدرت روحانی و قدرت انضباطی عرفان و صوفیان ظاهرمی شوند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

815 - بازشناسی تأثیر اندیشه عرفانی (شیعی) در پدیداری الگوی مرکزگرای مرجع باغ ایرانی در معماری باغ‌های ایران
حسین مرادی نسب

10.2234/erfan.2023.708536

از دیرباز تصویر کیهان شناختی رایج در تفکر ایرانیان تصویری است که فضا را به واسطه چهار رود به چهار قسمت با محورهای عمود برهم تقسیم می کند و از آن به عنوان الگوی مرجع باغ ایرانی نام می برند. ازآنجاکه زبان عرفانی، زبان تمثیل (رمزی) در هنر اسلامی و از جمله معماری است و هندس چکیده کامل

از دیرباز تصویر کیهان شناختی رایج در تفکر ایرانیان تصویری است که فضا را به واسطه چهار رود به چهار قسمت با محورهای عمود برهم تقسیم می کند و از آن به عنوان الگوی مرجع باغ ایرانی نام می برند. ازآنجاکه زبان عرفانی، زبان تمثیل (رمزی) در هنر اسلامی و از جمله معماری است و هندسه دستمایه همه معماران برای پیوند عالم ماده به معنا است لذا معمار اسلامی می کوشد با زبان تمثیل، توحید را با هندسه مرکزگرا در باغ ایرانی متجلی سازد، زیرا در هستی شناسی عرفانی ساحت عالم، مرکزی دارد که محمل حضور حقیقت است خصوصاً در دوره صفویه که دوره امتزاج تفکر شیعی با اندیشه عرفانی بوده است. هدف از این پژوهش بازشناسی تأثیر اندیشه عرفانی (شیعی) در پدیداری الگوی مرکزگرای مرجع باغ ایرانی در معماری باغ های ایران است. روش پژوهش تفسیری تاریخی است لذا جهت گیری بعضی از فرضیات مطرح شده تبیینی-روایتی است که تفسیر آن ها برپایه تحلیل محتوایی متون تاریخی توأم با استدلال منطقی انجام شده است و همچنین با توجه به شالوده نظری پژوهش که مبتنی بر منظومه حکمت اسلامی است از روش ترکیبی استفاده شد که متشکل از تحلیل محتوای کیفی و استدلال استنباطی است. در خاتمه یافته های پژوهش نشان می دهد اوج تفکر عرفانی شیعی در نظام یکپارچه حکومتی صفویه، بستر اندیشه تمثیلی مرکزگرا را در ساخت باغ ایرانی به صورت هندسه ای با دو محور متقاطع عمود برهم حول کوشک میانی را فراهم کرد تا همخوان با الگوی مرکزگرای مرجع باغ ایرانی باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

816 - پدیدارشناسی مکان‌های مقدس با تکیه بر معماری ایرانی- اسلامی (نمونة موردی: مسجد تاریخی شیخ لطف الله اصفهان)
مینا سلیمی محمدرضا شریف‌زاده اسماعیل بنی اردلان

معماری مسجد باید نیروی تعقل، خرد انسان سازنده، هوش و ذکاوت او را در قالب‌های معمارانه دربرگیرد به طوری که بنای مسجد بتواند اعتلای روح و سیر عرفانی به سوی کمال و ظرافت و خشوع عبادی را در عمق وجود انسان مسلمان پرورش دهد. عناصر وجودی مسجد از جمله طرح و نقشه، کاشی کاری‌ها، چکیده کامل

معماری مسجد باید نیروی تعقل، خرد انسان سازنده، هوش و ذکاوت او را در قالب‌های معمارانه دربرگیرد به طوری که بنای مسجد بتواند اعتلای روح و سیر عرفانی به سوی کمال و ظرافت و خشوع عبادی را در عمق وجود انسان مسلمان پرورش دهد. عناصر وجودی مسجد از جمله طرح و نقشه، کاشی کاری‌ها، رنگ و نور، اشکال، خطوط و... در بردارنده رسالت دینی و اجتماعی است و در واقع مساجد هر دوره تاریخی همچون آینه‌ای تمام‌نما هستند که شرایط اجتماعی عصر خود را منعکس می‌کنند. هدف اصلی این تحقیق، بررسی مکان‌های مقدس با تکیه بر معماری ایرانی- اسلامی (نمونه موردی: مسجد شیخ لطف الله) با رویکرد پدیدارشناسی است. مبنای کار هدف موجود در این پژوهش، بر اساس دو رویکرد رلف و یوهانی پالاسما بوده، بر مبنای مهم‌ترین جنبه‌های حس مکان در مسجد شیخ لطف الله، سیر از ظاهر به باطن و به اتحاد مثلثی عناصر کالبدی (ورودی مسجد، راهروهای ورودی، دیوار، سقف، محراب و گنبد) با نور و معانی است که موجب شکل گیری ارتباط عمیق درونی و دیالکتیکی بین مسجد شیخ لطف الله و ناظر و شاهد آن در بالاترین سطح حس مکان می‌گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

817 - Effect of Reading-based Activities on Vocabulary Learning: Pre-intermediate EFL Learners in Focus
Akram Shekarian Behzadi Azar Bagheri Masoudzade

10.30495/jntell.2022.697359

The present research examined the effect of reading-based activities on Iranian EFL learners’ vocabulary learning. To do this, 57 students of a language institute in Kerman were selected based on available sampling. After homogenizing them, 50 pre-intermediate stu چکیده کامل

The present research examined the effect of reading-based activities on Iranian EFL learners’ vocabulary learning. To do this, 57 students of a language institute in Kerman were selected based on available sampling. After homogenizing them, 50 pre-intermediate students were put into two groups (25 students in each group). The study is a quasi-experimental one and the students took the pretest and posttest of vocabulary knowledge. These tests contained two parts: The first part pertained to the comprehension of vocabulary multiple-choice items; the second part was associated with production of vocabulary consisting of fill-in-the-blank items. Both tests were extracted from their textbook. The students of the experimental group were provided with related reading activities. The reading activities required the students pre-read passages at home that relate to the reading comprehension activities during classroom on the following day, and the reading engages the students to pre-read passages before the reading activity. However, the students of the control group received the traditional instruction on vocabulary and they were not given any related reading activities. At the end of term, the post test was administered and the collected data was descriptively and inferentially analyzed. The results revealed that reading-based activities had a significant effect on pre-intermediate EFL learners’ vocabulary learning. The finding indicates the value of reading-based activities leads the researchers to focus on increasing learners’ vocabulary in EFL classrooms through designing a variety of tasks. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

818 - Effects of WhatsApp, Adobe Connect, and Face-to-face Classes on Learning Collocations by Iranian EFL Learners
Faezeh Roudgar Seyyed Abdolmajid Tabatabaee Lotfi Narjes Ashari Tabar Seyyed Amir Hosein Sarkeshikian

10.30495/jntell.2022.697323

Technology has crept into every aspect of human life, and second language education is not an exception, giving rise to computer-enhanced language learning and mobile-assisted language learning. This study aimed to investigate the effectiveness of WhatsApp, Adobe Connec چکیده کامل

Technology has crept into every aspect of human life, and second language education is not an exception, giving rise to computer-enhanced language learning and mobile-assisted language learning. This study aimed to investigate the effectiveness of WhatsApp, Adobe Connect, and face-to-face classes on learning collocations by Iranian EFL learners in Qom, and to make comparisons among these three platforms. Thus, a quasi-experimental design was set up in which a number of available intermediate-level students were assigned to a WhatsApp group, an Adobe Connect group, and a Control group. The three groups were given a collocation pretest at the outset of the study and they were exposed to collocations, though through different media. In the treatment, which lasted for 10 sessions, for the learners in the WAG and ACG, the collocations were presented via a picture, an example sentence, and a follow-up quiz, which the CG learners received the same collocations in a similar fashion except that they were not provided with videos/pictures. At the end of the experiment, the learners were given a posttest of collocations, and the following results were obtained after running paired-samples t tests and a one-way ANCOVA: (a) the three groups of WAG, ACG, and CG were fruitful and the learners in all these environments improved significantly from pretest to posttest of collocations, and (b) ACG learners significantly outperformed WAG learners, who in turn could perform significantly better than the CG learners. The obtained results bear implications for education in general and second language instruction in particular. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

819 - Investigating the Iranian Practices in Teaching English in Secondary Schools
Farhad Kariminasab Shaban Najafi Karimi Amir Marzban

10.30495/jntell.2022.697728

The major objectives of this research were to develop an understanding of what policy/syllabus documents inform teaching English to student practices, indicate the main pedagogies that English teachers use, and enhance our understanding of these teachers’ responsi چکیده کامل

The major objectives of this research were to develop an understanding of what policy/syllabus documents inform teaching English to student practices, indicate the main pedagogies that English teachers use, and enhance our understanding of these teachers’ responsibilities and roles. The research was carried out on a sample of 728 English teachers from junior and senior high school in 32 provinces of Iran. Self-reporting questionnaires were conducted as a survey method. The results of this study indicate those teachers’ beliefs about learning and teaching might extremely conflict with those of policymakers’ attitudes and perceptions in these areas. It is apparent that the general language level of Just over half the sample (53%) of teachers is lower than intermediate. The in-service and pre-service training offered to English teachers requires to be considerably strengthened. A wide range of materials for teaching students at schools is required. As a consequence of, a gap between classroom practice and pedagogic policy the curricula and pedagogies underpinning the teaching of EFL students also need some changes. Overall, the evidences from this study recommend that current Iranian practice in teaching English to students in schools should be modified. Present study has important implications for future practice. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

820 - Effect of Music in Grammar Teaching on EFL Students' Motivation and Achievement
Shahla Iranpour

10.30495/jntell.2022.697397

The purpose of this study is to find out, what is the role of music involved in the process of teaching grammar, on high school girl students' grammatical knowledge in Parvin high school in Orzuieh. To fulfill this aim, a process has been followed through utilizing musi چکیده کامل

The purpose of this study is to find out, what is the role of music involved in the process of teaching grammar, on high school girl students' grammatical knowledge in Parvin high school in Orzuieh. To fulfill this aim, a process has been followed through utilizing music as a treatment device for intended English class in Parvin high school in Orzuieh. The traditional method of teaching grammar pursued at the beginning of semester later on teaching grammar inaugurated with involving music in the course of teaching to find out if the researcher came up with the same outcomes in these two teaching methods or not. The results of the study indicated a significant difference about students' grammatical knowledge, moving from pretest phase to posttest after involvement of music in teaching grammar. This study will suggest that music and song can contribute to effective language learning by enriching the classroom environment, and presenting teaching materials through music can be fruitful and rewarding. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

821 - Analyzing Iranian Learners' English Language Quality Through Validating the Model of Criteria
Fatemeh Gorji Shahram Afraz Fazlolah Sammi

10.30495/jntell.2023.1975405.1037

The present study investigated Iranian English language quality through validating the model of criteria. More specifically, the study analyzed the most and the least important criteria for evaluating the English language quality of EFL learners. Also, the differences a چکیده کامل

The present study investigated Iranian English language quality through validating the model of criteria. More specifically, the study analyzed the most and the least important criteria for evaluating the English language quality of EFL learners. Also, the differences among males and females with regard to the English language quality were investigated. In doing so, a total number of 100 English teachers of different levels of proficiency were chosen. The researchers-made questionnaire was distributed among participants via Google. The process of analyzing the data obtained from the questionnaire was performed in two software, SPSS 21 and pls. In the quantitative part of descriptive statistics, numbers, percentages, central indicators, and dispersion indicators were used. In inferential statistics, a factor analysis test was done to confirm and validate the questionnaire and structural equation model. Findings of the present study revealed the most important criteria for analyzing the EFL students' language quality which are individual characteristics, learning strategy, and learning dynamics. The results also indicated that educational technology and content regulation as background conditions, are effective in assessing the English language quality of Iranian learners. Moreover, no significant difference found among Iranian males and females with regard to the English language quality. It should be noted that the implementation of this approach requires the necessary professional potentials and competencies. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

822 - تحلیلی بر جایگاه آفت‌کش‌های ثبت‌شده در ایران به لحاظ مخاطرات سرطان‌زایی
احمد حیدری

در ایران مانند بسیاری از کشورهای جهان مصرف آفت‌کش‌ها به عنوان یکی از روش‌های اصلی کنترل آفات مطرح است. اما علی‌رغم مزایای مترتب بر کاربرد این نهاده در افزایش تولیدات گیاهی، استفاده بی‌رویه و ناآگاهانه از آن می‌تواند منشأ مشکلات عدیده بهداشتی و زیست محیطی شود. آفت‌کش‌ها چکیده کامل

در ایران مانند بسیاری از کشورهای جهان مصرف آفت‌کش‌ها به عنوان یکی از روش‌های اصلی کنترل آفات مطرح است. اما علی‌رغم مزایای مترتب بر کاربرد این نهاده در افزایش تولیدات گیاهی، استفاده بی‌رویه و ناآگاهانه از آن می‌تواند منشأ مشکلات عدیده بهداشتی و زیست محیطی شود. آفت‌کش‌ها در بین منابع کشاورزی به عنوان یکی از عوامل شناخته شده و یا مشکوک به ایجاد سرطان و یا اختلالات هورمونی در انسان محسوب می‌شوند، بنابراین در برنامه‌های ارزیابی مخاطرات عوامل سرطان‌زا به عنوان یک عامل مهم مورد توجه قرار گرفته‌اند. در کشورها و مجامع بین‌المللی روش‌های مختلفی برای طبقه‌بندی عوامل سرطان‌زا وجود دارد که در این مطالعه سعی شده با توجه به لیست آفت‌کش‌های ثبت‌شده در ایران، وضعیت آفت‌کش‌ها به لحاظ پتانسیل سرطان زایی مشخص گردد. نتایج این بررسی نشان داد که هر چند بر اساس طبقه‌بندی EPA هیچ کدام از آفت‌کش‌های موجود کشور در دسته A (سرطان‌زا برای انسان) قرار نمی‌گیرند اما تعدادی از آفت‌کش‌های موجود کشور در دسته B (به احتمال زیاد سرطان‌زا برای انسان) قرار دارند. این موارد شامل بوتاکلر، کاپتان، کلروتالونیل، سیپروکونازول، ایپرودیون، مانب، مانکوزب، پروپارژیت، زینب، تیودیکارب، اپوکسی‌کونازول، کروزوکسیم‌متیل، پرمترین، پیریمیکارب، پیمتروزین، سولفوسولفورون، تتراکونازول، تیابندازول، تیاکلوپراید، تیوفانیت‌متیل، دیورون، دیکلوفوب‌متیل، استوکلور، هگزیتیازوکس، اکسادیازون و اکسیفلوروفن می‌باشند که در حال حاضر در کشور مورد استفاده قرار می‌گیرند. بر اساس طبقه‌بندی EPA تعداد قابل توجهی از آفت‌کش‌های مجاز کشور در گروه C (شواهد مطرح از پتانسیل سرطان‌زایی) قرار دارند که تعدادی از آن‌ها مانند سایپرمترین، دیکلرووس، دیمتوات، تبوکونازول، مالاتیون و تترامترین مصرف زیادی در کشور دارند. قطعاً توجه ویژه در برنامه ثبت آفت‌کش‌ها و بازنگری ثبت آن‌ها می‌تواند تنوع سموم در کشور را به سمت آفت‌کش‌هایی سوق دهد که مخاطرات سرطان زایی آن‌ها کمتر باشد. مدیریت در مصرف آفت‌کش‌ها به طوری ‌که کاربران سموم کمتر در معرض تماس با سموم قرار گرفته و همچنین مصرف کننده‌های نهائی محصولات کشاورزی با مقادیر کمتری از باقیمانده آفت‌کش‌ها روبرو باشند نیز بسیار اهمیت دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

823 - پارازیتوییدهای شفیره مگس گلرنگ Acanthiophilus helianthi (Diptera: Tephritidae) در مزارع گلرنگ کهگیلویه
کریم سعیدی*

گلرنگ، Carthamus tinctorius L. یک محصول دانه روغنی مهم با اهمیت رو به رشد در بسیاری از کشورها در سراسر جهان است. مگس گلرنگ Acanthiophilus helianthi Rossi (Diptera:Tephritidae) یکی از مخرب ترین آفات گیاه گلرنگ در سراسر مناطق گلرنگ کاری می باشد. مبارزه با این آفت عمدتاً ب چکیده کامل

گلرنگ، Carthamus tinctorius L. یک محصول دانه روغنی مهم با اهمیت رو به رشد در بسیاری از کشورها در سراسر جهان است. مگس گلرنگ Acanthiophilus helianthi Rossi (Diptera:Tephritidae) یکی از مخرب ترین آفات گیاه گلرنگ در سراسر مناطق گلرنگ کاری می باشد. مبارزه با این آفت عمدتاً با استفاده از حشره کشهای طیف وسیع انجام می شود که می تواند باعث عوارض سوئی بر سلامت انسان و اکوسیستم مزارع گلرنگ گردد. از آنجا که لازمه تکوین برنامه مدیریت تلفیقی هر آفتی داشتن آگاهی کامل از بیولوژی، اکولوژی، دینامیسم جمعیت، آستانه زیان اقتصادی، شناسایی و ارزیابی عوامل مبارزه بیولوژیک در هر اکوسیستمی است لذا در این پژوهش پارازیتوییدهای مرحله شفیرگی مگس گلرنگ طی سالهای 1388 تا 1390 شناسایی گردید و پتانسیل طبیعی آنها در کنترل آفت در نسل ها و مناطق مختلف کهگیلویه در دو سال آخر مقایسه گردید. حشرات کامل پارازیتوییدهای شفیره از پرورش آزمایشگاهی شفیره های خارج شده از درون غوزه های آلوده گلرنگ استحصال شد. درصد پارازیتیسم از نسبت تعداد پارازیتوییدها به مجموع پارازیتوییدها و مگس ها محاسبه شد. 10 گونه پارازیتویید شفیره به شرح زیر به دست آمد: Adontomerus crassipes (Boucek,1982), Microdontomenus annulatus (Masi, 1899), (Torymidae); Bracon hebetor (Say, 1836), Bracon luteator (Spinola 1808), (Braconidae); Eurytoma acroptilae (Zerova, 1986),(Eurytomidae); Pronotalia carlinarum (Szelenyi and Erdos 1951),(Eulophidae); Ormyrus orientalis (Walker, 1871), (Ormyridae); Isocolus tinctorius (Melika and Gharaei, 2006), (Cynipidae) and Colotrechnus viridis (Masi, 1921) and Pteromalus sp. (Pteromalidae). بر اساس این بررسی میزان پارازیتیسم از 13 تا 33 درصد با میانگین 1 ± 23 درصد متغیر بود. مقایسه میانگین های درصد پارازیتیسم شفیره نشان داد که اختلاف معنی داری در سطح 5 درصد در بین مناطق و نسلهای مختلف آفت وجود ندارد. بیشترین میزان پارازیتیسم در نسل اول تمام مناطق در سال 1389 و نسل سوم در سال 1390 مشاهده شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

824 - اولین گزارش دو جنس و پنج گونه متعلق بهدو زیر راسته پادمان Collembola (Hexapoda : Entognatha) از ایران
علیه یحیی پور معصومه شایان مهر

در طی سال های 1389 و 1390 به منظور شناسایی راسته پادمان نمونه برداری های متعددی از خاک و خاکبرگ مناطق مختلف شهر ساری به عمل آمد. استخراج نمونه ها در یک سیستم مشابه مکانیسم به کار رفته در قیف برلیز (فرار حشرات خاکزی از نور و گرما) از خاک و خاکبرگ صورت گرفت. به منظور شناس چکیده کامل

در طی سال های 1389 و 1390 به منظور شناسایی راسته پادمان نمونه برداری های متعددی از خاک و خاکبرگ مناطق مختلف شهر ساری به عمل آمد. استخراج نمونه ها در یک سیستم مشابه مکانیسم به کار رفته در قیف برلیز (فرار حشرات خاکزی از نور و گرما) از خاک و خاکبرگ صورت گرفت. به منظور شناسایی گونه ها اسلاید میکروسکوپی با استفاده از محلول هویر و یا محلول اسید لاکتیک و گلیسیرین (5:1) تهیه شد. گونه ها توسط کلید های شناسایی معتبر شناسایی شد. در این تحقیق جنس Orthonychiurus Stach, 1954 و Dicyrtomina Borner, 1903 برای اولین بار از ایران گزارش می شود. گونه های Xenylla welchi Tullberg, 1839، Orthonychiurus folsomi (Schaffer, 1900)، Dicyrtomina ornata (Nocolet, 1842)، Dicyrtoma fusca (Lubbock, 1842)، Sminthurinus aureus (Lubbock, 1862)، برای اولین بار از ایران گزارش می شود پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

825 - اولین گزارش از کنه‌های خانوادهAdamystidae (Acari: Prostigmata) برای فون ایران
غلامرضا بیضاوی هادی استوان مصطفی حقانی ادوارد. آ اوکرمن

طی بررسی هایی که بین سالهای 1389-1388 برای جمع آوری و شناسایی کنه های زیرراسته Prostigmata در بخش کامفیروز جنوبی استان فارس صورت گرفت، گونه جدیدی از کنه های جنس Adamystis Cunliffe, 1957 متعلق به خانواده Adamystidae جمع آوری و شناسایی شد. این اولین گزارش از کنه های این چکیده کامل

طی بررسی هایی که بین سالهای 1389-1388 برای جمع آوری و شناسایی کنه های زیرراسته Prostigmata در بخش کامفیروز جنوبی استان فارس صورت گرفت، گونه جدیدی از کنه های جنس Adamystis Cunliffe, 1957 متعلق به خانواده Adamystidae جمع آوری و شناسایی شد. این اولین گزارش از کنه های این خانواده و جنس در ایران است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

826 - اولین گزارش جنس Hexabdella، از کنه‌های خانواده (Acari: Prostigmata) Bdellidae از ایران
مهرانگیز پاکدلان هادی استوان سید ابراهیم حسینی

طی سال های 1388 و 1389 در تحقیقاتی که به منظور شناسایی کنه های خاکزی خانواده Bdellidae در مرکز علوم و تحقیقات فارس صورت گرفت، کنه Hexabdella sp. near maraugia Schyff, Theron & Ueckermann برای اولین بار از ایران جمع آوری و شناسایی شد، جنس این گونه نیز برای اولین بار چکیده کامل

طی سال های 1388 و 1389 در تحقیقاتی که به منظور شناسایی کنه های خاکزی خانواده Bdellidae در مرکز علوم و تحقیقات فارس صورت گرفت، کنه Hexabdella sp. near maraugia Schyff, Theron & Ueckermann برای اولین بار از ایران جمع آوری و شناسایی شد، جنس این گونه نیز برای اولین بار از ایران گزارش می شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

827 - اولین گزارش کنه Holostaspella ornata (Acari: Mesostigmata)برای ایران
محبوبه سلیمانی هادی استوان امید جوهرچی

در بررسی هایی که طی سالهای 1389-1388 برای جمع آوری و شناسایی کنه های خانواده Macrochelidae در منطقه دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات فارس صورت گرفت، تعداد شش گونه از این خانواده جمع آوری و شناسایی شد که در میان آنها گونه Holostaspella ornate (Berles) برا چکیده کامل

در بررسی هایی که طی سالهای 1389-1388 برای جمع آوری و شناسایی کنه های خانواده Macrochelidae در منطقه دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات فارس صورت گرفت، تعداد شش گونه از این خانواده جمع آوری و شناسایی شد که در میان آنها گونه Holostaspella ornate (Berles) برای اولین بار از ایران گزارش می شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

828 - گزارش گونه جدیدی از کنه های خانواده Lardoglyphidae (Acari: Sarcoptiformes) برای ایران
کورش کشت مند هادی استوان راحیل اسدی

در بررسی انجام شده روی فون کنه های مرتبط با قارچ خوراکی دکمه ای در شهریور ماه 1388 در منطقه سیدان استان فارس نمونه‌‌ای از کنه‌‌های خانواده Lardoglyphidae جمع آوری و با نام علمی Lardoglyphus konoi Sasa & Asanuma شناسایی گردید. این کنه برای اولین بار برای فون کنه های چکیده کامل

در بررسی انجام شده روی فون کنه های مرتبط با قارچ خوراکی دکمه ای در شهریور ماه 1388 در منطقه سیدان استان فارس نمونه‌‌ای از کنه‌‌های خانواده Lardoglyphidae جمع آوری و با نام علمی Lardoglyphus konoi Sasa & Asanuma شناسایی گردید. این کنه برای اولین بار برای فون کنه های ایران، از کود مرغی پوشال دار روی بستر زیستی قارچ خوراکی دکمه ای گزارش می‌شود پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

829 - اولین گزارش کنه Proctotydaeus schistocercae (Trombidiformes : Iolinidae)مرتبط با ملخ صحرایی در ایران
هادی استوان

تحقیقات متعددی در جنوب ایران طی سالهای 1378 تا 1379 جهت شناسایی کنه های مرتبط با ملخ ها صورت گرفت. در این بررسی ملخهای جمع آوری شده از نظر وجود کنه بویژه در ناحیه قفسه سینه و بالها بررسی شدند. از کنه های جدا شده از روی ملخها پس از شفاف سازی، با استفاده از مایع هویر اسلا چکیده کامل

تحقیقات متعددی در جنوب ایران طی سالهای 1378 تا 1379 جهت شناسایی کنه های مرتبط با ملخ ها صورت گرفت. در این بررسی ملخهای جمع آوری شده از نظر وجود کنه بویژه در ناحیه قفسه سینه و بالها بررسی شدند. از کنه های جدا شده از روی ملخها پس از شفاف سازی، با استفاده از مایع هویر اسلاید میکروسکوپی تهیه و سپس به همراه گونه های ملخهایی که روی آنها بودند شناسایی شدند. در بین گونه های شناسایی شده کنه Proctotydaeus schistocercae Fain & Evans, 1966 متعلق به خانواده Iolinidae و راسته Trombidiformes از روی حشرات بالغ ملخ صحرایی Schistocerca gregaria (Forskal) از منطقه اهواز استان خوزستان جمع آوری گردید. این اولین گزارش از وجود این کنه در ایران و به احتمال زیاد اولین گزارش در مورد ارتباط این کنه با ملخ صحرایی S . gregaria در دنیا است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

830 - اولین گزارش گونهCaudacheles khayae (Acari : Cheyletidae) از ایران
رضا حقیقی هادی استوان شهرام حسامی

در تحقیقاتی که در سال های 1390 تا 1391 به منظور مطالعه فون کنه های مرتبط با سوسک های پوست خوار نارون زیرخانوادهScolytinae در فضای سبز دانشگاه آزاد مرکز علوم و تحقیقات فارس صورت گرفت، گونه Caudacheles khayae متعلق به خانواده Cheyletidae (Acari: Trombidiformes) جمع آوری و چکیده کامل

در تحقیقاتی که در سال های 1390 تا 1391 به منظور مطالعه فون کنه های مرتبط با سوسک های پوست خوار نارون زیرخانوادهScolytinae در فضای سبز دانشگاه آزاد مرکز علوم و تحقیقات فارس صورت گرفت، گونه Caudacheles khayae متعلق به خانواده Cheyletidae (Acari: Trombidiformes) جمع آوری و شناسایی شد. این گونه برای اولین بار از ایران گزارش می شود. این کنه از دالان سوسک های پوست خوار نارون جمع آوری گردید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

831 - بررسی مقدماتی دوبالان جنس Tabanus (Dip. : Tabanidae) در منطقه شیراز و حومه
ابوفاضل دوستی مهدی غیبی زینب بازیار

مگس های خانواده Tabanidae که معروف به خرمگس هستند شامل 4290 گونه شناخته شده در دنیا می باشند. تعداد زیادی از آنها به عنوان ناقلین بیماریهای دامی و انسانی شناخته شده اند. در ایران نیز تاکنون نزدیک به 80 گونه و زیرگونه از این خانواده شناسایی گردیده است. به منظور بررسی فون چکیده کامل

مگس های خانواده Tabanidae که معروف به خرمگس هستند شامل 4290 گونه شناخته شده در دنیا می باشند. تعداد زیادی از آنها به عنوان ناقلین بیماریهای دامی و انسانی شناخته شده اند. در ایران نیز تاکنون نزدیک به 80 گونه و زیرگونه از این خانواده شناسایی گردیده است. به منظور بررسی فون این خانواده، خرمگس های منطقه شیراز و حومه با استفاده از تور حشره گیری، تله مالیز و تله Nzi جمع آوری و شناسایی گردید. طی این تحقیق مجموعا 7 گونه از خانواده Tabanidae متعلق به زیر خانواده Tabaninae و جنس Tabanus جمع آوری و شناسایی گردید. در این میان گونه Tabanus spodopteroides Olsufjev, Moucha & Chvala برای اولین بار از ایران گزارش می شود و تمام گونه ها برای فون استان فارس جدید هستند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

832 - تنوع گونه ای سن‌های آبزی رودخانه قره آغاج منطقه جهرم
هادی استوان آزاده عارف نیا

در تحقیقاتی که به منظور جمع آوری و شناسایی فون سنهای آبزی رودخانه قره آغاج منطقه جهرم استان فارس طی سالهای 1383-1382 صورت گرفت در مجموع 14 گونه سن آبزی متعلق به شش خانواده به شرح زیر شناسایی که توسط دکتر Linnavuori از فنلاند و دکتر Zettel از اتریش مورد تایید قرار گرفتند چکیده کامل

در تحقیقاتی که به منظور جمع آوری و شناسایی فون سنهای آبزی رودخانه قره آغاج منطقه جهرم استان فارس طی سالهای 1383-1382 صورت گرفت در مجموع 14 گونه سن آبزی متعلق به شش خانواده به شرح زیر شناسایی که توسط دکتر Linnavuori از فنلاند و دکتر Zettel از اتریش مورد تایید قرار گرفتند. گونه های شناسایی شده به شرح زیر هستند : Family Gerridae (Leach, 1815) 1- Aquarius paludum paludum (Fabricius, 1794), 2- Gerris (Gerris) costae fieberi Stichel, 1938, 3- Gerris (Gerris) thoracicus (Schummel, 1832) Family Veliidae Brullé, 1836 1-Microvelia (Microvelia) pygmaea (Dufour, 1833), 2- Velia (Plesiovelia) mancinii lyciae Tamanini, 1955 Family Hydrometridae (Billberg, 1820) 2-Hydrometra stagnorum (Linnaeus, 1758) Family Leptopodidae Brulle, 1836 1-Valleriola assouanensis (A. Costa, 1875) Family Corixidae Leach, 1815 1-Corixa affinis Leach, 1817, 2- Sigara (Tropocorixa) hoggarica Poisson, 1929, 3- Sigara (Vermicorixa) lateralis (Leach, 1817), 4- Micronecta (Micronecta) anatolica anatolica Lindberg, 1922 Family Notonectidae Latreille, 1802 1-Anisops debilis perplexus Poisson, 1929, 2- Notonecta (Notonecta) maculata Fabricius, 1794, 3- Notonecta (Notonecta) viridis Delcourt, 1909 پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

833 - اولین گزارش کنهPachyseius humeralis (Acari: Pachylealapidae)از ایران
حجت اله غلامی هادی استوان

در تحقیقاتی که در سال های 91-1390 به منظور شناسایی کنه های خاکزی راسته میان استیگمایان مرتبط با درختان سیب در منطقه اقلید استان فارس صورت گرفت، گونه Pachyseius humeralis Berlese, 1910 متعلق به خانواده Pachylealapidaeجمع آوری و شناسایی شد. این گونه برای اولین بار از ایرا چکیده کامل

در تحقیقاتی که در سال های 91-1390 به منظور شناسایی کنه های خاکزی راسته میان استیگمایان مرتبط با درختان سیب در منطقه اقلید استان فارس صورت گرفت، گونه Pachyseius humeralis Berlese, 1910 متعلق به خانواده Pachylealapidaeجمع آوری و شناسایی شد. این گونه برای اولین بار از ایران گزارش می شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

834 - گزارشی از گونه‌های تریکودرمای اندوفیت از استان کردستان
مژگان روغنیان جهانشیر امینی دوستمراد ظفری جعفر عبداله زاده

گونه‌های Trichoderma دارای پراکنش جهانی، خاک‌زی و قادر به رشد روی بقایای گیاهی و حتی به صورت اندوفیت روی گیاهان مختلف هستند. در این بررسی 20 جدایه تریکودرما از روی میزبان های مختلف بدست آمد که متعلق به سه گونه Trichoderma asperellum، T. atroviride وT. arundinaceum بودند چکیده کامل

گونه‌های Trichoderma دارای پراکنش جهانی، خاک‌زی و قادر به رشد روی بقایای گیاهی و حتی به صورت اندوفیت روی گیاهان مختلف هستند. در این بررسی 20 جدایه تریکودرما از روی میزبان های مختلف بدست آمد که متعلق به سه گونه Trichoderma asperellum، T. atroviride وT. arundinaceum بودند. این گونه ها با استفاده از روش های ضدعفونی از ریشه و از ساقه میزبان های مختلف جداسازی و شناسایی شدند و به عنوان گونه های تریکودرمای اندوفیت از استان کردستان معرفی و برای اولین بار از ایران گزارش می شوند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

835 - بررسی رهاسازی انبوه بالتوری سبزChrysoperla carnea (Neu., Chrysopidae) در کنترل بیولوژیک شپشک آرد آلود جنوبNipaecoccus viridis (Hem., Pseudococcidae) در باغات مرکبات جهرم
عبدالرسول ذاکرین کریم زیبایی مجید فلاح زاده

شپشک آردآلود جنوب Nipaecoccus viridis (Newstead) از آفات مهم مرکبات و بسیاری از گیاهان زراعی و غیر زراعی در نواحی گرمسیری و نیمه گرمسیری جهان است. این آفت در جنوب ایران از استان ‌های فارس، هرمزگان و خوزستان گزارش شده است و در سال‌ های اخیر خسارت شدیدی به مرکبات جهرم وار چکیده کامل

شپشک آردآلود جنوب Nipaecoccus viridis (Newstead) از آفات مهم مرکبات و بسیاری از گیاهان زراعی و غیر زراعی در نواحی گرمسیری و نیمه گرمسیری جهان است. این آفت در جنوب ایران از استان ‌های فارس، هرمزگان و خوزستان گزارش شده است و در سال‌ های اخیر خسارت شدیدی به مرکبات جهرم وارد کرده است. پتانسیل تولید مثلی بالا و گسترش وسیع آفت و مسائل و مشکلات کنترل شیمیایی، استفاده از دشمنان طبیعی در مدیریت تلفیقی با آن را مورد توجه قرار داده است.به منظور بررسی امکان کنترل بیولوژیک این آفت با استفاده از لارو بالتوریChrysoperlacarnea (Steph.)تحقیق حاضر در باغات مرکبات جهرم از استان فارس در سال های 1383 و 84 صورت گرفت. لارو سن اول بالتوری در قالب یک طرح بلوک کامل تصادفی با 6 تیمار و 4 تکرار در شرایط طبیعی رها سازی انبوه شد. به منظور جلوگیری از تاثیر منفی دخالت مورچه ها در فعالیت لاروهای شکارگر، در تمام تیمارها از فعالیت مورچه روی تنه درختان با استفاده از نوار چسب مخصوص جلوگیری به عمل آمد. برای ارزیابی نتایج تحقیق از درصد آلودگی میوه ها به شپشک آردآلود استفاده شد. بررسی جامع و کامل تجزیه و تحلیل آماری این تحقیق گویای این است که امکان کنترل شپشک آرد آلود با رهاسازی انبوه سه مرحله لارو بالتوری در تاریخ های 10، 20 و 30 اردیبهشت در باغ های مرکبات جهرم وجود دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

836 - اولین گزارش جنس Cercoleipus و خانواده (Acari: Mesostigmata) Cercomegistidae از ایران
هادی استوان مجید میری غلامرضا بیضاوی

در تحقیقاتی که در سال های 1379 تا 1381 به منظور شناسایی کنه های مرتبط با سوسک های پوست خوار کاج در پارک های مختلف تهران صورت گرفت، گونه جدیدی از کنه های جنس Kinn,1970 Cercoleipus متعلق به خانوادهCercomegistidae (Acari: Mesostigmata) جمع آوری و شناسایی شد، این جنس و خانو چکیده کامل

در تحقیقاتی که در سال های 1379 تا 1381 به منظور شناسایی کنه های مرتبط با سوسک های پوست خوار کاج در پارک های مختلف تهران صورت گرفت، گونه جدیدی از کنه های جنس Kinn,1970 Cercoleipus متعلق به خانوادهCercomegistidae (Acari: Mesostigmata) جمع آوری و شناسایی شد، این جنس و خانواده برای اولین بار از ایران گزارش می شود. وجود کنه های جنس Cercoleipus در ایران اولین گزارش کنه های این جنس در قاره آسیا محسوب می شود. این کنه از روی سوسک های پوست خوار کاج، گونه های rthotomicus erosus (Wollaston) وIps mannsfeldi (Wachtl) متعلق به خانوادهScolytidae که در پارک های تهران روی کاج Pinus eldarica Medw خسارت می زنند جمع آوری و شناسایی گردید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

837 - اولین گزارش زیرگونه Scheloribates fimbriatusa fricanus(Acari: Oribatida: Scheloribatidae) از ایران
زهرا اسماعیلی مهدی غیبی هادی استوان

طی مطالعه ای که به منظور بررسی کنه های مرتبط با درختان انجیر منطقه استهبان در استان فارس در سال های 1388 و 1389 صورت گرفت، زیرگونه ی Scheloribates fimbriatusa fricanusWallwork, 1964 از خانواده Scheloribatidae در تاریخ 5/5/ 1388جمع آوری و شناسایی شد که زیرگونه ی آن برای چکیده کامل

طی مطالعه ای که به منظور بررسی کنه های مرتبط با درختان انجیر منطقه استهبان در استان فارس در سال های 1388 و 1389 صورت گرفت، زیرگونه ی Scheloribates fimbriatusa fricanusWallwork, 1964 از خانواده Scheloribatidae در تاریخ 5/5/ 1388جمع آوری و شناسایی شد که زیرگونه ی آن برای اولین بار از ایران گزارش می شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

838 - اولین گزارش کنه Androlaelaps aegypticus (Mesostigmata: Laelapidae) از ایران
محبوبه سلیمانی هادی استوان امید جوهرچی

در تحقیقاتی که در سال های 1388 و 1389 به منظور شناسایی فون کنه های خاکزی خانواده Laelapidae در محوطه دانشگاه علوم و تحقیقات فارس صورت گرفت، گونه Androlaelaps aegypticuhs Hafez, Elbadry & Naser, 1982 برای اولین بار از ایران جمع آوری و گزارش می شود.

در تحقیقاتی که در سال های 1388 و 1389 به منظور شناسایی فون کنه های خاکزی خانواده Laelapidae در محوطه دانشگاه علوم و تحقیقات فارس صورت گرفت، گونه Androlaelaps aegypticuhs Hafez, Elbadry & Naser, 1982 برای اولین بار از ایران جمع آوری و گزارش می شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

839 - بررسی مقدماتی فون مگس‌های خانواده Tachiniade (Diptera)در استان فارس
مهدی غیبی هادی استوان

مگس‌های خانواده Tachinidae با تقریبا 10000 گونه شناسایی شده، دومین خانواده دوبالان از نظر تعداد گونه می‌باشد که لارو گونه‌های مختلف آن پارازیتویید داخلی بندپایان به ویژه حشرات می‌باشند. به منظور بررسی فون این خانواده، طی سال‌های 1385 تا 1387 از مناطق مختلف استان فارس با چکیده کامل

مگس‌های خانواده Tachinidae با تقریبا 10000 گونه شناسایی شده، دومین خانواده دوبالان از نظر تعداد گونه می‌باشد که لارو گونه‌های مختلف آن پارازیتویید داخلی بندپایان به ویژه حشرات می‌باشند. به منظور بررسی فون این خانواده، طی سال‌های 1385 تا 1387 از مناطق مختلف استان فارس بازدید و نمونه‌برداری صورت گرفت. در این بررسی مجموعا 63 گونه متعلق به 50 جنس از چهار زیرخانواده گزارش گردید. در مجموع از کل گونه‌های شناسایی شده 39گونه برای فون ایران و 57 گونه برای فون استان فارس جدید بودند. کلید شناسایی جنس های جمع آوری شده و تصاویر تمام گونه ها ارائه شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

840 - گزارشی جدید از یک جنس و گونه از کنه‌های خانوادهCheyletidae برای فون کنه‌های ایران
غلامرضا بیضاوی هادی استوان

طی بررسی هایی که بین سالهای 1390- 1388 برای جمع آوری و شناسایی کنه های زیرراسته Prostigmata دربخش کامفیروز جنوبی و منطقه استهبان استان فارس صورت گرفت، جنس و گونه جدیدی برای فون کنه های ایران از خانواده Cheyletidae با نام Mycrocheyla parvula Volgin, 1966 چکیده کامل

طی بررسی هایی که بین سالهای 1390- 1388 برای جمع آوری و شناسایی کنه های زیرراسته Prostigmata دربخش کامفیروز جنوبی و منطقه استهبان استان فارس صورت گرفت، جنس و گونه جدیدی برای فون کنه های ایران از خانواده Cheyletidae با نام Mycrocheyla parvula Volgin, 1966 جمع آوری و شناسایی شد که اولین گزارش از حضور گونه اشاره شده در ایران است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

841 - کنه‌ی جوانه‌ی توت Acari: Eriophyidae) ) Aceria mori آفت جدید توت سفید در ایران
هاشم کمالی مهدی جلائیان

در بررسی های انجام شده در سال های 1386-1384 روی کنه های گیاهی درختان میوه ی استان های خراسان (رضوی، شمالی و جنوبی) یک گونه کنه ی گال زا از روی درختان توت سفید (Moraceae) Morus alba جمع آوری گردید. در تعدادی از درختان میزبان، شاخه هایی با جوانه های متورم و بدون برگ مشاهد چکیده کامل

در بررسی های انجام شده در سال های 1386-1384 روی کنه های گیاهی درختان میوه ی استان های خراسان (رضوی، شمالی و جنوبی) یک گونه کنه ی گال زا از روی درختان توت سفید (Moraceae) Morus alba جمع آوری گردید. در تعدادی از درختان میزبان، شاخه هایی با جوانه های متورم و بدون برگ مشاهده شد. با هدف تشخیص قطعی، جوانه ها جدا و به طور مستقیم کنه ها جداسازی گردید. نمونه ها در محلول های شفاف کننده نگهداری و اسلاید میکروسکوپی تهیه و نسبت به تشخیص آن ها به کمک منابع علمی جدید اقدام شد. نتایج نشان داد کنه ی مذکور به نامAceria mori متعلق به خانواده ی Eriophyidae می باشد. این اولین گزارش از وجود این کنه از ایران می باشد. روش های لازم جهت جلوگیری از انتشار کنه به نهال سالم و درختان مسن نیز بررسی شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

842 - اولین گزارش جنس Asternolaelaps و خانواده(Acari : Mesostigmata) Ichthyostomatogasteridae از ایران
هادی استوان غلامرضا بیضاوی

در تحقیقاتی که در سال 1389 به منظور شناسایی کنه‌های خاکزی مرتبط با درختان بلوط در منطقه کامفیروز استان فارس صورت گرفت، گونه‌ی جدیدی از کنه‌های جنسAsternolaelaps متعلق به خانواده Ichthyostomatogasteridae (Acari: Mesostigmata) جمع‌آوری و شناسایی شد، این جنس و خانواده برای چکیده کامل

در تحقیقاتی که در سال 1389 به منظور شناسایی کنه‌های خاکزی مرتبط با درختان بلوط در منطقه کامفیروز استان فارس صورت گرفت، گونه‌ی جدیدی از کنه‌های جنسAsternolaelaps متعلق به خانواده Ichthyostomatogasteridae (Acari: Mesostigmata) جمع‌آوری و شناسایی شد، این جنس و خانواده برای اولین بار از ایران گزارش می‌شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

843 - اولین گزارش زیر جنس و گونه Orius (Microtrachelia) retamae (Hemiptera: Anthocoridae) از ایران
محمد فرزانه هادی استوان مصطفی حقانی

گونه‌های مختلف جنس Orius Wolff (Hemiptera: Anthocoridae)به عنوان شکارگران بسیاری از آفات کشاورزی نظیر تریپس ها، شته‌ها و کنه‌ها شناخته شده‌اند و در کنترل بیولوژیک این آفات نقش دارند. طی تحقیقی که در سال های 1387 و 88 به منظور شناسایی گونه های این جنس در منطقه شیراز و مر چکیده کامل

گونه‌های مختلف جنس Orius Wolff (Hemiptera: Anthocoridae)به عنوان شکارگران بسیاری از آفات کشاورزی نظیر تریپس ها، شته‌ها و کنه‌ها شناخته شده‌اند و در کنترل بیولوژیک این آفات نقش دارند. طی تحقیقی که در سال های 1387 و 88 به منظور شناسایی گونه های این جنس در منطقه شیراز و مرودشت صورت گرفت، جمعاً 8 گونه جمع آوری و شناسایی گردید که از این میان گونة Orius (Microtrachelia) retamae (Noualhier)برای فون ایران جدید می‌باشد. این گونه از زیر جنس Microtrachelia می‌باشد که این زیر جنس نیز برای اولین بار از ایران گزارش می‌شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

844 - گزارش جدید دو گونه کنه از خانوادهBdellidae (Acari : Prostigmata) برای ایران
نرگس عباس زاده راد هادی استوان مهدی غیبی

کنه‌های خانواده Bdellidae از شکارچیان مهم بندپایان کوچک از جمله دم فنری‌ها و کنه‌ها روی گیاهان و درون خاک هستند. در سال 1389-1388 مطالعاتی برای جمع‌آوری و شناسایی کنه‌های خانواده Bdellidae در مرکز دانشگاهی علوم و تحقیقات فارس از زیستگاه‌های مختلف شامل خاک، خاکبرگ و سطح چکیده کامل

کنه‌های خانواده Bdellidae از شکارچیان مهم بندپایان کوچک از جمله دم فنری‌ها و کنه‌ها روی گیاهان و درون خاک هستند. در سال 1389-1388 مطالعاتی برای جمع‌آوری و شناسایی کنه‌های خانواده Bdellidae در مرکز دانشگاهی علوم و تحقیقات فارس از زیستگاه‌های مختلف شامل خاک، خاکبرگ و سطح گیاهان صورت گرفت. در مجموع 8 گونه از 5 جنس جمع‌آوری و شناسایی شدند. فهرست گونه‌های شناسایی شده به شرح زیر است که دو گونه جدید برای فون کنه‌های ایران با علامت ستاره مشخص شده‌اند و مشخصات کلیدی آن‌ها ذکر می‌گردد: Spinibdella cronini (Baker & Block, 1944), Spinibdella thori (Meyer & Ryke, 1959), Spinibdella depressa (Ewing, 1909), Cyta latirostris (Hermann, 1804), Cyta longiseta* (Wallace & Mahon, 1972), Bdella captiosa (Atyeo, 1963), Bdellodes (Haploscirus) petila* (Atyeo, 1963), Odontoscirus sp. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

845 - معرفی بخشی از فون زنبورهای خانواده Sphecidae و Crabronidae در استان فارس
مجید فلاح زاده هادی استوان نازیلا سقایی

در این مقاله 14 گونه متعلق به 11 جنس از 5 زیر خانواده زنبورهای Sphecidae و Crabronidae شامل Sphecinae (5 گونه از 4 جنس)، Astatinae (دو گونه از یک جنس)، Bembicinae (3 گونه از 3 جنس)، Crabroninae (3 گونه از 2 جنس) و Philantinae (یک گونه از یک جنس) موجود در کلکسیون دانشگاه چکیده کامل

در این مقاله 14 گونه متعلق به 11 جنس از 5 زیر خانواده زنبورهای Sphecidae و Crabronidae شامل Sphecinae (5 گونه از 4 جنس)، Astatinae (دو گونه از یک جنس)، Bembicinae (3 گونه از 3 جنس)، Crabroninae (3 گونه از 2 جنس) و Philantinae (یک گونه از یک جنس) موجود در کلکسیون دانشگاه آزاد اسلامی واحد جهرم معرفی می شوند. از میان گونه های مذکور 8 گونه برای اولین بار از استان فارس گزارش می شوند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

846 - بررسی اثر آلودگی Arceuthobium oxycedri روی گونه Juniperus excelsa درجنگل‌های شمال غرب ایران
میر مظفر فلاح چای یوسف ترابیان مجید معانی فرزانه احمدی

یکی از مهمترین عوامل نابودی درختان کهن سال و دیرزیست ارس در رویشگاه های منطقه جیش آباد شهرستان طارم، گیاهی نیمه انگل از گروه دارواش های کوتاه یا کوتوله (Dwarf Mistletoes) از خانواده Viscaceae می باشد. در طی بررسی زیست شناسی و تعیین پراکنش آن در منطقه جیش آباد شهرستان طا چکیده کامل

یکی از مهمترین عوامل نابودی درختان کهن سال و دیرزیست ارس در رویشگاه های منطقه جیش آباد شهرستان طارم، گیاهی نیمه انگل از گروه دارواش های کوتاه یا کوتوله (Dwarf Mistletoes) از خانواده Viscaceae می باشد. در طی بررسی زیست شناسی و تعیین پراکنش آن در منطقه جیش آباد شهرستان طارم و سایر رویشگاه های ارس در استان زنجان مشخص گردید که گونه دارواش مورد نظر دارای نام علمیArceuthobium oxycedri (DC.) M. Bieb.است. برای تعیین درصد و شدت آلودگی و بررسی کیفیت و کمیت آن روی گونه میزبان، قطعات نمونه نیم هکتاری در 4 جهت جغرافیایی به طور تصادفی انتخاب گردید. که در داخل هر قطعه نمونه درختان سالم و آلوده و همچنین فاکتورهای رویشی میزبان از جمله ارتفاع درخت و تنه، قطر برابر سینه، ‌طول و عرض و ارتفاع تاج، کیفیت تاج و میزان آلودگی به انگل در سطوح مختلف تاج مورد اندازه گیری قرار گرفت. نتایج حاصل از بررسی ها نشان داد که دارواش پاکوتاه اغلب درختان با حجم تاج، مساحت تاج، ارتفاع و قطر برابر سینه بزرگتر را تحت تاثیر قرار می دهد. همچنین مشخص گردید که میزان آلودگی درختان ارس در جهت‌های جنوبی نسبت به سایر جهات بیشتر است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

847 - معرفی گونه‌هایی از زنبورهای زیرخانواده‌های Entiinae و Eulophinae از خانواده Eulophidae (Hymenoptera: Chalcidoidea) در استان فارس، به همراه چک لیست مقدماتی گونه‌های این خانواده در ایران
شهرام حسامی ابراهیم ابراهیمی هادی استوان زویا یفرمووا

طی تحقیقاتی در سال‌های 1383 تا 1386 در استان فارس، فون زنبورهای زیرخانواده Entiinae (=Euderinae) و Eulophinae از خانواده Eulophidae مورد بررسی قرار گرفت. یک گونه از زیرخانواده Entiinae و 13 گونه از زیرخانواده Eulophinae جمع آوری شد. اطلاعات زیستی و پراکنش جغرافیایی گونه چکیده کامل

طی تحقیقاتی در سال‌های 1383 تا 1386 در استان فارس، فون زنبورهای زیرخانواده Entiinae (=Euderinae) و Eulophinae از خانواده Eulophidae مورد بررسی قرار گرفت. یک گونه از زیرخانواده Entiinae و 13 گونه از زیرخانواده Eulophinae جمع آوری شد. اطلاعات زیستی و پراکنش جغرافیایی گونه‌های جمع آوری شده ذکرشده است. در ضمن چک لیستی از کلیه گونه‌های گزارش شده خانواده Eulophidae از ایران (تا سال 2011) ارائه گردیده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

848 - گزارش گونه‌های جدید از پادمان خانواده‌یEntomobryidae (Collembola) برای فون ایران
اصغر فلاحتی حسین آباد محمد حسن سرایلو سید علی جعفری صدیقه علیزاده

خانواده ی Entomobryidae گروهی از پادمان راسته‌ی Collembola می‌باشند که با داشتن بدن استوانه‌ای و وجود موهای نسبتاً بلند، داشتن فلس و بند چهارم شکم که خیلی طویلتر از بند سوم می باشد، از بقیه ی خانواده‌های این راسته جدا می‌شوند. برای بررسی فون این خانواده در طی سال‌های 13 چکیده کامل

خانواده ی Entomobryidae گروهی از پادمان راسته‌ی Collembola می‌باشند که با داشتن بدن استوانه‌ای و وجود موهای نسبتاً بلند، داشتن فلس و بند چهارم شکم که خیلی طویلتر از بند سوم می باشد، از بقیه ی خانواده‌های این راسته جدا می‌شوند. برای بررسی فون این خانواده در طی سال‌های 1391-1390 نمونه‌برداری‌هایی از خاک و خاکبرگ مناطق مختلف شهرستان چرام (استان کهگیلویه و بویراحمد) به عمل آمد و پادمان توسط قیف برلیز جمع‌آوری گردیدند. اسلایدهای میکروسکوپی با استفاده از مخلوط هویر تهیه شد. در مجموع پنج گونه شامل یک گونه از جنس Willowsia، دو گونه از جنس Entomobrya و دو گونه از جنس Lepidocyrtus جمع‌آوری و شناسایی شد. نمونه‌ها همگی برای فون ایران جدید می‌باشند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

849 - گزارش جنس و گونه جدیدی از کنهﻫﺎی خانوادهAlycidae (Acari : Endeostigmata) از ایران
مریم نقیبی نژاد علی احدیت هادی استوان حسین مرادیان

در بررسیﻫﺎی انجام شده روی کنهﻫﺎی خاکزی باغات گردو در خرداد ماه 1388 در منطقه استهبان (استان فارس، به طول جغرافیایی 29 درجه و 6 دقیقه شمالی و عرض جغرافیایی 54 درجه و یک دقیقه شرقی و ارتفاع 1860متر از سطح دریا) و نیز در شهریور ماه 1388، از خاک ارتفاعات منطقه نمک آبرود (اس چکیده کامل

در بررسیﻫﺎی انجام شده روی کنهﻫﺎی خاکزی باغات گردو در خرداد ماه 1388 در منطقه استهبان (استان فارس، به طول جغرافیایی 29 درجه و 6 دقیقه شمالی و عرض جغرافیایی 54 درجه و یک دقیقه شرقی و ارتفاع 1860متر از سطح دریا) و نیز در شهریور ماه 1388، از خاک ارتفاعات منطقه نمک آبرود (استان مازندران، به طول جغرافیایی 36 درجه و 40 دقیقه شمالی و عرض جغرافیایی 51 درجه و 18 دقیقه شرقی و ارتفاع 44 متر از سطح دریا)، نمونهﻫﺎیی از کنهﻫﺎی خانواده Alycidae به وسیله قیف برلز جمعﺁوری و پس از استخراج و شفاف سازی با لاکتوفنل و تهیه اسلاید میکروسکوپی با نام علمی Alycus denasutus (Grandjean, 1937) شناسایی گردید. این گونه به خانوادهAlycidae ، بالا خانواده Alycoidea، کوهورتAlycina و زیر راستهEndeostigmata تعلق دارد (Walter, 2009). این اولین گزارش از جنس و گونه مذکور برای فون ایران می باشد. طول ایدیوزوما mµ 8/450 و عرض آن در پهن ترین قسمت mµ 6/264 ؛ بدن سفید رنگ؛ ناحیهprodorsum دارای دو جفت تریکوبوتری نخ وش؛ کلیسر میلهﺍی و در قسمت انتها به شدت باریک شده؛ پنجه پاها دارای یک جفت ناخن و امپودیوم منشعب؛ دارای یک سولنیدی روی ساق پای اول به طول mµ 5/10. دارای برآمدگی های حلقوی موازی و کشیده در ناحیه پشتی (Uusitalo, 2010). ناسو تحلیل رفته؛ فاقد چشم میانی؛ کلیسر دارای 2 مو (Moraza, 2008). گونه مذکور از جنگل های مخروطیان و درختان خزان دار جمع آوری شده است و احتمالاً در تمام منطقه Holarctic پراکنده است. این گونه پیش از این از ایتالیا (در خزه های روی درختان کاج، بقایای گیاهی، درختان Fagus ، زیر گیاهان Robinia و Avena)، آمریکا (خاک و بقایای گیاهی) و فرانسه گزارش شده است(Uusitalo, 2010) . پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

850 - اولین گزارش گونه (Hemiptera : Anthocoridae) maxidentex Oriusاز ایران
دلارام عرفان هادی استوان علیمراد سرافرازی

گونه‌های مختلف سنک های جنس Orius Wolff به عنوان شکارگرهای حشرات کوچک نظیر شته‌ها، تریپس ها، تخم حشرات، پوره سن‌ها و کنه‌ها در نقاط مختلف دنیا شناخته شده‌اند. در این زمینه تحقیقاتی طی سال‌های 90-1389 به منظور شناسایی گونه‌های خانواده Anthocoridae در مناطق مختلف ایران صور چکیده کامل

گونه‌های مختلف سنک های جنس Orius Wolff به عنوان شکارگرهای حشرات کوچک نظیر شته‌ها، تریپس ها، تخم حشرات، پوره سن‌ها و کنه‌ها در نقاط مختلف دنیا شناخته شده‌اند. در این زمینه تحقیقاتی طی سال‌های 90-1389 به منظور شناسایی گونه‌های خانواده Anthocoridae در مناطق مختلف ایران صورت گرفت که در میان گونه‌های شناسایی شده گونهOrius maxidentex Ghauri برای اولین بار از ایران گزارش می‌شود. این گونه از مناطق مختلف استان هرمزگان جمع آوری شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

851 - اولین گزارش گونه‌های Pythium catenulatum و Pythium okanoganense از چمن در ایران
مریم خداشناس رودسری سید محمود اخوت منصوره میرابوالفتحی محسن کافی

از بین بیمارگرهای چمن‌ مانند فوزاریوم، رایزوکتونیا، بایپولاریس و پیتیوم‌ها که در دنیا گزارش شده ‌است، پیتیوم‌ها به علت رایج بودن آبیاری بیش از حد چمن‌ها و مناسب گردیدن شرایط برای فعالیت این بیمارگر، نگران کننده‌تر هستند. در دنیا گزارشات متعددی از جداسازی گونه‌های پیتیوم چکیده کامل

از بین بیمارگرهای چمن‌ مانند فوزاریوم، رایزوکتونیا، بایپولاریس و پیتیوم‌ها که در دنیا گزارش شده ‌است، پیتیوم‌ها به علت رایج بودن آبیاری بیش از حد چمن‌ها و مناسب گردیدن شرایط برای فعالیت این بیمارگر، نگران کننده‌تر هستند. در دنیا گزارشات متعددی از جداسازی گونه‌های پیتیوم از بذور چمن وجود دارد که می‌توان به گزارش گونه‌هایPythium aphanidermatum Edson (Fitzp.)و&zwj; P. graminicola Subramaniam(Abad & Lucas, 1990) و همچنین گونه‌های P. aphanidermatum وP. aristosporum Vanterp. از ریشه و طوقه لولیوم اشاره نمود (Nelson & Craft, 1991). در ایران نیز گزارش‌هایی به ‌صورت خلاصه از گونه‌های P. aphanidermatumوPythium oligandrum Dreschsler از چمن در تهران، Pythium deliense Meursو Pythium myriotylum Drechslerاز چمن‌های سردسیر (Mirabolfathy & Ershad, 2002) و گونه‌های P. aphanidermatum ، Pythium vexans de Bary ، P. oligandrum ،P.deliense ، Pythium vanterpoolii V. Kouyeas & H. Kouyeas و Coker & Patterson Pythium torulosum از چمن در شیراز گزارش شده است (Barzegar & Banihashemi, 2011). با توجه پراکنش وسیع گونه‌های پیتیوم و هزینه بالای احداث و نگهداری چمن، طی سالهای 1384 و 1385، در مناطق مختلف فضای سبز و زمین‌های ورزشی استان تهران نمونه‌برداری به‌صورت تصادفی از چمن و خاک اطراف ریشه در گیاهانی که علائم پوسیدگی ریشه را نشان می‌دادند صورت گرفت. نمونه‌های به ‌دست آمده در محیط کشت نیمه انتخابی CMA-PARP حاوی بنومیل کشت گردید و در تاریکی و دمای 25 درجه سلسیوس نگهداری شدند و پس از گذشت 36 ساعت در محیط آب آگار 2% کشت و به روش نوک ریسه خالص شدند. برای شناسایی، جدایه‌های به دست آمده گروه‌بندی گردید و بر اساس کلید Van der Plaats-Niterink (1981)و با استفاده از مشخصات اندام‌های جنسی و غیرجنسی، شکل پرگنه‌ها در محیط کشت PCA و CMA، رفتارهای دمایی و دمای تشکیل زئوسپور شناسایی صورت گرفت. تولید اُاُسپور، چگونگی تماس آنتریدیوم و اُاُگونیوم و خصوصیات مورفولوژیک ‌آنها در محیط‌های CMA، PCA همراه بتاسیتوسترول، و HSA بررسی شد. اندازه‌گیری ابعاد ساختارهای رویشی وزایشی با محاسبه میانگین ابعاد حداقل 30 ریسه، اسپورانژیوم، اُاُگونیوم و آنتریدیوم در جدایه‌های انتخابی به‌عنوان نماینده از هر گروه محاسبه گردید. طی اینتحقیقگونه هایMatthewsPythium catenulatum و Lipps Pythium okanoganense شناسایی شدند.اسپورانژیوم‌های گونه P. catenalatum بصورت انشعابات شاخه شاخه نامنظم، متورم و ریسه‌ای بودند که در دمای اتاق و محیط مایع، زئوسپور تولید می‌نمودند. اُاُگونیوم‌ها، کروی با دیواره‌های صاف و به صورت انتهایی بود آنتریدیوم ها در ناحیه گردن خمیده و دارای ساقه بودند و به هر دو حالت منوکلاین و دی‌کلاین و به صورت پاراجینوس دیده ‌شدند. اُاُسپور کروی با دیواره صاف در مواردی اُاُگونیوم را پر نموده و در مواردی آن را کاملاٌ پر نمی‌نمود. گزارشی از گونه P. catenulatum در چمن ایران وجود ندارد ولی این گونه در مطالعات (Abad & Lucas (1990 گزارش شده است. این گونه از چمن و خاک اطراف آن در پارک لاله، ملت، آزادگان، شفق، زمین فوتبال برق آلستوم، فضای سبز ترمینال مسافربری جنوب، رمپ و لوپ‌های شرق تهران جداسازی شد. در گونه P. okanoganense اسپورانژیوم‌ها به اشکال کروی یا نیم کره و دارای افژولش بودند. اُاُگونیوم‌ها به شکل کروی با دیواره صاف و به‌ صورت انتهایی تشکیل ‌شدند. نحوه اتصال آنتریدی‌ها به صورت پاراجینوس بوده و آنتریدیوم‌ها اغلب به صورت دی‌کلاین و دارای ساقه بوده و از قسمت فوقانی به اُاُگونیوم متصل می‌شدند. اُاُسپور کروی و دارای دیواره صاف بود که غالباٌ به صورت آپلروتیک و ندرتاٌ پلروتیک بود. با توجه به بررسی منابع موجود، گزارشی از گونه P. okanoganense روی چمن در دنیا و ایران وجود ندارد و این گزارش اولین گزارش از این گونه از ایران و روی چمن محسوب می‌شود. این گونه از چمن و خاک اطراف آن در پارک گفتگو، رمپ و لوپ‌های بلوار آیت‌الله کاشانی، فضای سبز ترمینال غرب، شهرستان رباط کریم و ورزشگاه آزادی جداسازی شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

852 - گزارش پروانه Phycodes radiata (Lep.: Brachodidae) از ایران
حمزه رمضانی کریم سهراب ایمانی مریم بصیریان راجش کومار

در بررسی‌های انجام شده در سال 1389 در منطقه کرمان روی درخت انجیر Ficus carica L.))، نوعی لارو بال پولک دار مشاهده گردید که علی‌رغم شباهت‌های فراوان لارو و نحوه خسارت آن به بید انجیر Choreutis nemorana (Hubner)از خانواده Choreutidae، حشره کامل آن متفاوت بود. نمونه این حش چکیده کامل

در بررسی‌های انجام شده در سال 1389 در منطقه کرمان روی درخت انجیر Ficus carica L.))، نوعی لارو بال پولک دار مشاهده گردید که علی‌رغم شباهت‌های فراوان لارو و نحوه خسارت آن به بید انجیر Choreutis nemorana (Hubner)از خانواده Choreutidae، حشره کامل آن متفاوت بود. نمونه این حشره پس از شناسایی اولیه نزد نویسنده سوم ارسال گردید و گونه این حشرهPhycodes radiate (Ochsenheimer, 1808) از خانواده Brachodidae تشخیص داده شد (Kallies, 2004 ; Kallies et al., 2011). لاروهای این حشره از اپیدرم فوقانی و بافت پارانشیم برگ‌های درخت انجیر تغذیه نموده و برگ‌ها را توری شکل می‌کنند و همچنین در حین فعالیت روی برگ‌ها با تنیدن تار سبب مچاله شدن برگ می‌شوند. لاروها از نوع اروسی‌فرم با سه جفت پای سینه‌ای و پنج جفت پای کاذب شکمی، به رنگ سبز تیره با سر و پیش قفسه سینه اسکلروتینه و تیره هستند. همچنین در سطح زیرین بدن لارو، یک خط سفید طولی وجود دارد. حشره بالغ شب‌پره کوچکی است که عرض آن با بال باز 18-19 میلی‌متر و شاخک از نوع نخی است. بال‌های جلو خاکستری مایل به قهوه‌ای و دو نوار عرضی تیره بر روی بال‌های جلو قرار گرفته است. بال‌های عقب نیز به رنگ قهوه‌ای تیره همرا با دو لکه طلایی رنگ و هچنین ریشک‌های حاشیه‌ای طلایی رنگ است. شکم در سطح پشتی تیره رنگ، همراه با پنج حلقه عرضی طلایی رنگ است (Kumar & Ramamurthy, 2010). این گونه که تا کنون از کشورهای نپال، سریلانکا، هندوستان، افغانستان و پاکستان گزارش شده است، برای اولین بار از ایران گزارش می‌شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

853 - اثر دو رقم پنبه بر نوسانات جمعیت کنه‌های تارتن Tetranychus spp. Acari : Tetranychidae))
سید حمید رضا فرقانی هادی استوان جواد شاطریان نازیلا هنرپرور

پنبه Gossypium hirsutum L. یک گیاه اقتصادی در اغلب مناطق دنیا به ویژه ایران است. این گیاه ارزشمند در استان گلستان و به ویژه در شهرستان گنبد کاووس از اهمیت و اعتبار خاصی برخوردار می باشد. کنه های تارتن Acari:Tetranychidae)) .Tetranychus spp از جمله آفات خسارت زای مهم این چکیده کامل

پنبه Gossypium hirsutum L. یک گیاه اقتصادی در اغلب مناطق دنیا به ویژه ایران است. این گیاه ارزشمند در استان گلستان و به ویژه در شهرستان گنبد کاووس از اهمیت و اعتبار خاصی برخوردار می باشد. کنه های تارتن Acari:Tetranychidae)) .Tetranychus spp از جمله آفات خسارت زای مهم این محصول و سایر گیاهان زراعی محسوب می شوند. بدین منظورطی یک بررسی ارقام متداول منطقه مورد ارزیابی مقاومت در برابر خسارت کنه های تارتن قرار گرفتند. نتایج بدست آمده در بررسی های جمعیتی تخم و مراحل فعال کنه به ترتیب برای ارقام ساحل 60/0±34/10 تخم و 29/1 ±15/24 کنه در سال اول و 05/2±56/22 تخم و 57/2 ±23/35 کنه در سال دوم بدست آمد، در حالی که برای رقم سای اکرا در سال اول 43/0±42/7 تخم و 93/0 ±89/15 کنه و در سال دوم 46/0 ±62/8 تخم و 05/1 ±93/16 کنه تعیین گردید. افزایش جمعیت کنه از اواخر تیر تا اواخر شهریور ماه بوده و مشخص شد که دما اثر معنی داری بر افزایش جمعیت کنه خصوصا روی رقم ساحل داشته است. از آنجا که هر ساله مشکلات زیادی در اثر کاربرد بیش از حد سموم شیمیائی ایجاد می شود لذا این مطالعه با مد نظر قراردادن ارزیابی دو رقم زراعی پنبه می تواند به عنوان راهکاری مدیریتی ضمن کاهش مصرف سموم، کنترل مناسبی نیز برای مقابله با آفت باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

854 - بررسی نقش شاخص‌های پایداری اجتماعی- فرهنگی در توسعه فضاهای عمومی شهرها (مورد کاوی: پارک خلدبرین و خیابان باغ‌ارم- شهر شیراز)
طاهره نصر مریم عمادی

معماری به دست انسان بوجود می‌آید و این معماری از آرمان‌های انسان تأثیر می‌پذیرد و در ادامه نیز بر انسان تأثیرگذار است و بخشی از آرمان‌ها و ایده‌آل‌های او را برحسب نیاز در زندگی شکل می‌دهد. طراحی با توجه به پایداری اجتماعی- فرهنگی، می‌تواند نقش مهمی در هدایت انسانها به س چکیده کامل

معماری به دست انسان بوجود می‌آید و این معماری از آرمان‌های انسان تأثیر می‌پذیرد و در ادامه نیز بر انسان تأثیرگذار است و بخشی از آرمان‌ها و ایده‌آل‌های او را برحسب نیاز در زندگی شکل می‌دهد. طراحی با توجه به پایداری اجتماعی- فرهنگی، می‌تواند نقش مهمی در هدایت انسانها به سمت یک جامعه سالم و مناسب زندگی داشته باشد. به‌همین منظور در سیاست‌گذاری و طراحی‌شهری، مدنظر قرارگیری هدف طراحی، تجربه بصری و الگوهای رفتاری کاربران بسیار مهم است. در نوشتار پیش رو، به مفهوم مؤلفه‌ها و معیارهای موثر بر طراحی معماری منظر و فضای فرهنگی و نوع ارتباط آن‌ها با انسان پرداخته شده است. این مقاله با هدف تبیین مؤلفه‌های کیفی پایداری اجتماعی- فرهنگی در فضاهای عمومی شهر تدوین شده و برای نمونه دو فضای عمومی شهر شیراز (پارک خلدبرین و خیابان باغ‌ارم) مورد بررسی قرار گرفته است. روش تحقیق این مقاله روش کیفی است و به شناخت عوامل سازنده توسعه پایدار شهری و مؤلفه‌های کیفی پایداری اجتماعی- فرهنگی و معیارهای معماری ایرانی- اسلامی پرداخته شده. یافته پژوهش حاکی از آن است که طراحی فضاهای عمومی شهری با تاکید بر پایداری اجتماعی- فرهنگی و توجه به مؤلفه‌های معماری ایرانی- اسلامی، به ایجاد فضایی زنده و پویا منجر می‌شود و با تأثیر بر اندیشه ذهنی افراد به ایجاد تجمعات و خاطرات جمعی برای رسیدن به صلح و آرامش روحی می‌پردازد و علاوه بر ارزش‌های کمی، در جهت برطرف کردن نیازهای کیفی نیز گام برمی‌دارد و با طراحی مناسب، امکان تفکیک بهتر فضایی، ایجاد حس سکون و پویایی را همزمان فراهم می‌آورد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

855 - شناسایی و معرفی قوانین معماری سبز در ایران به منظور کاهش مصرف انرژی نمونه موردی: ساختمان سبز بوشهر
محمد بهزادپور بهناز کاشانی زاده

10.30495/juepd.2022.690527

مصرف بالای انرژی و نتایج سوء آن یکی از بزرگترین دغدغه های عصر حاضر است. یکی از راه‌های رسیدن به تعادل مصرف انرژی مبحث پایداری وبخش بسیار مهم در آن ساختمان می‌باشد چرا که مطابق با آمار انرژی سالیانه کشور بیش از یک سوم انرژی کشور در بخش ساختمان مصرف می‌گردد . امروزه معمار چکیده کامل

مصرف بالای انرژی و نتایج سوء آن یکی از بزرگترین دغدغه های عصر حاضر است. یکی از راه‌های رسیدن به تعادل مصرف انرژی مبحث پایداری وبخش بسیار مهم در آن ساختمان می‌باشد چرا که مطابق با آمار انرژی سالیانه کشور بیش از یک سوم انرژی کشور در بخش ساختمان مصرف می‌گردد . امروزه معماری پایدار، با هدف کاهش مصرف منابع، حفظ محیط‌زیست و ارتقای سلامت انسان یکی از مهمترین رویکردهای معماری بشمار می‌اید که لازم است در ایران بر جنبه عملی آن تأکید بیشتری شود به همین سبب در این تحقیق برآنیم تا اصول معماری پایدار را تبیین و با بررسی نمونه ساخته شده‌ای در بوشهر به اصول پایداری عملی که در ایران اجرا می‌شود برسیم و میزان موفقیت پروژه ساخته شده را دریابیم چرا که بسیاری از این اصول در نقاط مختلف دنیا مورد بررسی و تعریف شده‌است اما هریک برای اقلیم خاصی می‌باشد که نمی توان از آنها به عنوان اصولی تدوین شده و کاملا مختص ایران با این اقلیم استفاده کرد و تنها راه میزان موفقیت آنها بررسی با کمک نرم‌افزارها و گذر زمان خواهد بود. در این تحقیق ابتدا با کمک مطالعه در باب معماری پایدار و تعریف حقیقیاصول پایداری مفهوم و هدف از معماری پایدار تبیین می‌نماییم و پس از آن با کمک نرم‌افزار دیزاین بیلدر ساختمانی که با عنوان بنای پایدار در بوشهر معرفی شده‌است شبیه سازی ومورد تحیل قرار می‌دهیم. نتایج حاصل از این قرار است که در پروژه مذکور با میزان مصرف انرژی 2kwh/m 235.85 نیازمندیم که بیشترین مصرف را برای سرمایش در نظر بگیریم و برای کاهش مصرف انرژی و نزیکی هرچه بیشتر پروژه به اصول پایداری باید از اصولی همچون تعریف مناسبی برای ابعاد بازشوها مانند بازشوهایی با ابعاد متوسط (چرا که ابعاد بزرگ برای اقلیم گرم و مرطوب مناسب نیست) و سایبان ها مانند سایبان های عمودی در ساخت اینچنین ساختمانی کمک گرفت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

856 - تحلیلی بر اعتماد به جریان های سیاسی در محیط های شهری با تاکید بر توسعه پایدار شهرها: مورد مطالعه: کلانشهر شیراز
اصغر میرفردی

10.30495/juepd.2022.1958108.1073

اعتماد در هر بخشی از جامعه نقش محوری دارد. در این مقاله اعتماد به احزاب و جریان های سیاسی در محیط شهری کلانشهر شیراز با تاکید بر توسعه پایدار شهری بررسی شده است. هدف مقاله شناخت میزان اعتماد به احزاب در محیط شهری است. حجم نمونه 383 نفر بود که با نمونه گیری طبقه ای انت چکیده کامل

اعتماد در هر بخشی از جامعه نقش محوری دارد. در این مقاله اعتماد به احزاب و جریان های سیاسی در محیط شهری کلانشهر شیراز با تاکید بر توسعه پایدار شهری بررسی شده است. هدف مقاله شناخت میزان اعتماد به احزاب در محیط شهری است. حجم نمونه 383 نفر بود که با نمونه گیری طبقه ای انتخاب شدند. با روش پیمایشی و پرسشنامه ساختمند محقق ساخته که روایی و پایایی آن به ترتیب با اعتبار صوری و ضریب آلفای کروئباخ ارزیابی شد، داده ها گردآوری شدند. نتایج نشان داد تفاوت معناداری بین میزان اعتماد به احزاب و جریان های سیاسی با توجه به میزان استفاده از رسانه های جمعی داخلی وجود دارد. بین میزان اعتماد به احزاب و جریان های سیاسی با توجه به میزان استفاده از رسانه های جمعی خارج از کشور تفاوت معناداری وجود ندارد؛ ولی بین میزان متغیر وابسته و متغیرهای مدت عضویت در شبکه های اجتماعی رابطه معکوس معناداری وجود دارد. بین میزان آگاهی از احزاب و متغیر وابسته رابطه مستقیم و معناداری وجود دارد. بین سن و متغیر وابسته رابطه وجود ندارد. متغیرهای مستقل در مجموع بیش از 23 درصد از تغییرات متغیر وابسته را تبیین نموده اند. نتیجه کلی اینکه در محیط کلانشهرها اعتماد به احزاب با میزان استفاده از برخی رسانه های گروهی مدرن و آگاهی از احزاب رابطه دارند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

857 - زیبایی‌شناسی ادبیات داستانی عامه‌پسند در ایران
محسن ایزدیار نیلوفر محمدی

ادبیات داستانی عامه‌پسند گونه‌ای از ادبیات است که مخاطبش، تودۀ مردم هستند و بر پایۀ ذوق و علایق آنان پدید می‌آید. زیبایی‌شناسی ادبیات داستانی عامه‌پسند، مفهومی است که کمتر از سوی پژوهش‌گران مورد بررسی و مطالعه قرار گرفته زیرا مؤلّفه‌ای به نام ادبیات داستانی عامه‌پسند، و چکیده کامل

ادبیات داستانی عامه‌پسند گونه‌ای از ادبیات است که مخاطبش، تودۀ مردم هستند و بر پایۀ ذوق و علایق آنان پدید می‌آید. زیبایی‌شناسی ادبیات داستانی عامه‌پسند، مفهومی است که کمتر از سوی پژوهش‌گران مورد بررسی و مطالعه قرار گرفته زیرا مؤلّفه‌ای به نام ادبیات داستانی عامه‌پسند، وجهی کلی و عام دارد به گونه‌ای که هر داستان وقتی با مقبولیّت عمومی رو به رو می‌شود؛ ذهن، ناخودآگاه به نقطۀ مقابل آن یعنی ادبیات داستانی نخبه پسند می‌اندیشد. کوشش نویسندگان مقال حاضر این بوده که به شیوۀ توصیفی ـ تحلیلی و روش کتابخانه ای، ضمن معرفی مفاهیم مشهور داستان عامه‌پسند به زیبایی‌شناسی این گونه از ادبیات بپردازد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

858 - پهنه بندی الگوهای زمانی بارش‌های کمتر از6 ساعته ایران
فرهاد خام چین مقدم

رگبار عامل اصلی تولید سیلاب، رواناب، فرسایش خاک و غیره است. مشخصه های مهم هررگبار تأثیرهای متفاوتی در سیلاب حاصل دارد. الگوی بارش تابع شدت بارش برحسب زمان است. این الگو درحالت یک اوجی با مثلث تقریب زده می‌شود. اگر طول نقطه اوج رگبار معلوم باشد، آنگاه شکل تابع شدت رگبار چکیده کامل

رگبار عامل اصلی تولید سیلاب، رواناب، فرسایش خاک و غیره است. مشخصه های مهم هررگبار تأثیرهای متفاوتی در سیلاب حاصل دارد. الگوی بارش تابع شدت بارش برحسب زمان است. این الگو درحالت یک اوجی با مثلث تقریب زده می‌شود. اگر طول نقطه اوج رگبار معلوم باشد، آنگاه شکل تابع شدت رگبار به صورت یک مثلث برای حوضه در اختیار است. این مقاله چهرة جدیدی از تابع شدت رگبار را در پهنه های مختلف ایران در نظر گرفته و زمان اوج رگبار را به صورت رابطه ای غیرخطی برحسب مشخصه های مهم دیگر رگبار (ارتفاع، مدت بارش و شدت اوج رگبار و...) ارائه می دهد. تعداد کل ایستگاه های اندازه گیری رگبار (باران سنج ثبات وزارت نیرو یا سینوپتیک سازمان هواشناسی) 396 است. تعداد ایستگاه های قابل قبول در بازه زمانی کمتر از شش ساعت 130عدد است. پهنه‌ بندی بر اساس حداکثر بارش روزانه انجام و ایران به هفت‌ناحیه تقسیم شده است. نمونه ای از رگبارهای هرناحیه با مدت دوام‌های مختلف با روش نمونه گیری سیستماتیک انتخاب شده است. رگبارهائی با مدت دوام کمتر از شش ساعت رفتار مناسبی را در تمام نواحی هفت گانه دارند و 6/43% آنها یک اوجی هستند. درصد کل رگبارها یک اوجی حدود 6/34% از رگبارهای کل کشور (بازه های زمانی 10 دقیقه تا 48 ساعت)را شامل است. رگبارهای کمتر از شش ساعت و تک اوجی تحلیل شده اند. رابطه بین زمان اوج با سایر مشخصات رگبار و با استفاده از تحلیل رگرسیون یک و چند متغیره خطی و غیرخطی برای نواحی هفت گانه ایران انجام و رابطه مناسب برای هر ناحیه پس از آسیب شناسی الگو به دست آمد. مناسب ترین الگوها غیرخطی (تمام لگاریتمی)است. این الگوها برای ناحیه های اول تا پنجم سه متغیره تمام لگاریتمی شامل مشخصه های مدت دوام ( ) و نسبت ارتفاع بارش (P) به شدت اوج( )است. بهترین الگو برای دو ناحیه ششم و هفتم دو متغیره تمام لگاریتمی بر حسب مدت دوام به دست آمد. مقایسه الگوهای فوق با کارهای سایر پژوهشگران نشان از برتری این الگوها دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

859 - تابوی زن و بازتاب آن در آثار منیرو روانی‌پور
زینب رحمانیان لیلا عدل پرور محمد یاوری

تابوها، به معنای ممنوعیّت تقدّس یافته، نخستین قوانین بشری هستند که بعدها ریشۀ منعیات اخلاقی و مذهبی شدند. یکی از بسترهای بازشناسی و واکاوی تابوها متون داستانی است. ادبیات داستانی مبتنی بر عوامل متعددی از جمله تجربیات فردی، ذهنیّات شخصی و واقعیّات اجتماعی است و تابوهای چکیده کامل

تابوها، به معنای ممنوعیّت تقدّس یافته، نخستین قوانین بشری هستند که بعدها ریشۀ منعیات اخلاقی و مذهبی شدند. یکی از بسترهای بازشناسی و واکاوی تابوها متون داستانی است. ادبیات داستانی مبتنی بر عوامل متعددی از جمله تجربیات فردی، ذهنیّات شخصی و واقعیّات اجتماعی است و تابوهای یک اجتماع نیز برخاسته و موثر بر این عوامل است. منیرو روانی پور از نویسندگان معاصری است که با پرداختن به فرهنگ و آداب و رسوم جامعۀ پیرامون خود، به عنوان یک زن ، به تابوهای رایج یک زن در جامعۀ ایرانی اشاره کرده است. در این مقاله ابتدا تابو، توضیح و تبیین شده، سپس مصادیق عینی آن در متون داستانی بررسی و نشان داده شده است. نتایج حاصل نشان می دهد که تابوی زن به شاخص های متعدد؛ زنا، ازدواج مجدد، نازایی، بکارت، طلاق، ازدواج سنتی، تقسیم می شود که از این میان، نازایی از جمله تابوهای گسترده در جامعۀ ایرانی از دیدگاه روانی پور است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

860 - بررسی اخلاق زیست محیطی در فرهنگ ایرانی با تأکید بر شعر ناصرخسرو
بتول فخراسلام

این پژوهش بر آن است که ضمن پرداخت مختصری به فرهنگ ایرانی و شعر فارسی از دریچة زیست مهری یا اخلاق زیست محیطی، به بررسی مؤلّفه‌های این موضوع با روش توصیفی - تحلیلی در شعر فرزانة خراسان، ناصرخسرو بپردازد. به نظر می‌رسد خرد ورزی و دانش آگاهی شاعر، او را واداشته است که در جه چکیده کامل

این پژوهش بر آن است که ضمن پرداخت مختصری به فرهنگ ایرانی و شعر فارسی از دریچة زیست مهری یا اخلاق زیست محیطی، به بررسی مؤلّفه‌های این موضوع با روش توصیفی - تحلیلی در شعر فرزانة خراسان، ناصرخسرو بپردازد. به نظر می‌رسد خرد ورزی و دانش آگاهی شاعر، او را واداشته است که در جهان بینی ویژه‌اش، ضرورتِ نگرش عقلانی و اخلاقی به محیط زیست را به مخاطب شعر خود یادآور گردد تا از این راه، انسان به عبرت و آموختن از طبیعت، قدردانی و شکرگزاری و دریافت و ادراک جایگاه خود در هستی و زنجیرة روابط انسانی و غیرانسانی دست یابد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

861 - تاثیر حمله اعراب بر نثر فارسی تا قرن پنجم هجری
هادی سرافرازی

حمله اعراب به سرزمین ایران یکی از مهم ترین حوادثی است که در کشور کهن زاد ایران زمین رخ داده است. اعراب در زمان خلیفه دوم به سرزمین ایران هجوم آوردند و مناطق مختلف این سرزمین را فتح کردند. این حمله یکی از خون‌بارترین حملاتی بود که کشور ایران آن را تجربه کرده بودو ایرانیا چکیده کامل

حمله اعراب به سرزمین ایران یکی از مهم ترین حوادثی است که در کشور کهن زاد ایران زمین رخ داده است. اعراب در زمان خلیفه دوم به سرزمین ایران هجوم آوردند و مناطق مختلف این سرزمین را فتح کردند. این حمله یکی از خون‌بارترین حملاتی بود که کشور ایران آن را تجربه کرده بودو ایرانیان بعد از شکست در برابر اعراب از سیادت و سروری به اسارت و بندگی بنی امیه افتادندوگرفتارسیاست تبعیض نژادی آنان گردیدند. حمله اعراب به‌سرزمین ایران تاثیر بسیار مهمی بروضعیت اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی ایران بر جای گذاشت و این امر طبیعی است که همواره ملت مغلوب تحت تاثیر فرهنگ و آداب و رسوم ملت غالب قرار می گیرد و حمله اعراب نیز جدای از در نظر گرفتن ویژگیهای دینی و آیینی اسلام، نتایج بسیار شومی برای ایران در برداشت، بویژه سیاست نژادی بنی امیه که ایرانیان راموالی می‌خواندندو در هیچ یک از مناسب رسمی جایی برای ایرانیان نبود. نویسندگان دراین مقاله دریافتندکه تا قرن پنجم هجری ایرانیان هنوز به فکر احیاءشکوه و عظمت گذشته خویش بودندو آنان در برابر اعراب سخت مقاومت می کردند و آثارادبی این دوره بویژه تا قرن پنجم از زبان عربی و لغات آن متاثر نیست و این امر یک نوع مقاومت در برابر فرهنگ و زبان عربی به شمارمی آمده است پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

862 - در مکتب عارفانۀ سهروردی (راز و رمزهای عقل سرخ)
مجتبی گلی

اکثر آثار سهروردی به‌صورت عرفانی-اساطیری و با زبانی رمزآلود نوشته‌شده‌اند تا علاوه بر زیبایی و جذابیت بیشتر، موجبات کتمان اسرار را در بستر مناسب‌تری فراهم‌سازند. یکی از این آثار زیبا، رسالۀ عقل سرخ می‌باشد که در قالب مناظرۀ عارفانه و به شیوۀ داستان در داستان به رشتۀ تحر چکیده کامل

اکثر آثار سهروردی به‌صورت عرفانی-اساطیری و با زبانی رمزآلود نوشته‌شده‌اند تا علاوه بر زیبایی و جذابیت بیشتر، موجبات کتمان اسرار را در بستر مناسب‌تری فراهم‌سازند. یکی از این آثار زیبا، رسالۀ عقل سرخ می‌باشد که در قالب مناظرۀ عارفانه و به شیوۀ داستان در داستان به رشتۀ تحریر کشیده‌شده‌است. این رساله در عین کمیت، حاوی گسترده‌ترین اسرار نورشناسی، معاد،‌ خردمداری، پیرشناسی، نهج سلوک عارفانه و عاشقانه، تفسیر برخی از آیات قرآن، خودشناسی، باستان‌گرایی، و راه رسیدن به سرچشمۀ حیات ازلی است. آشنایی با این رمز و رازهای زیبا و پیچیده، فهم آثار عارفانی چون سهروردی را بهتر و بیشتر ممکن‌ می‌سازد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

863 - پژواک ستایش راستی‌گفتار و نکوهش دروغ در نامۀ باستان و متون اوستایی و پهلوی
حسین جلالی

نامۀ باستان، آیینۀ تمام نمای فرهنگ، حکمت و اندیشۀ ایرانیان و تجلی گاه باورها، آداب و رسوم اجتماعی آنان است که آن را می توان با رویکردهای گوناگون واکاوید.این اثر سترگ مهمترین سند به جای مانده از فرهنگ منظوم ایران باستان است.از آنجا که مآخذ و مبنای نظم نامۀ باستان؛ خداینا چکیده کامل

نامۀ باستان، آیینۀ تمام نمای فرهنگ، حکمت و اندیشۀ ایرانیان و تجلی گاه باورها، آداب و رسوم اجتماعی آنان است که آن را می توان با رویکردهای گوناگون واکاوید.این اثر سترگ مهمترین سند به جای مانده از فرهنگ منظوم ایران باستان است.از آنجا که مآخذ و مبنای نظم نامۀ باستان؛ خداینامه ها، کارنامه ها، روایات دینی،اوستا، متون پهلوی و حتی سنگ نوشته ها بوده است، یقیناً نظم آن تحت تأثیر آیین ها، آداب و باورهایی است که دراین کتاب ها و آبشخورها آمده و این باورها و آیین ها یا ضمن داستان ها یا به طور اشاره در اثر گران سنگ استاد توس آمده است.در این گفتار به بررسی راستی گفتار و پادافره دروغ، به عنوان یکی از آموزه های اخلاقی و ارزش های تعلیمی ایران باستان که به گونه ای مشترک در نامۀ باستان و اوستا و متون پهلوی آمده، پرداخته شده و بر این نکته تأکید گردیده که نامۀ باستان، پژواک و پالودۀ فرهنگ ایران باستان و استوارترین سند هویت فرهنگی ایرانیان کهن است. مستندات آن، شواهد بسیاری است که در متون دیگرِ پیش از فردوسی و هم عصر او آمده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

864 - مفهوم تفسلی ریسک و آثار آن در قراردادهای جدید نفتی ایران موضوع مصوبه هیات دولت در خصوص شرایط عمومی، ساختار و الگوی قرارداد‌های بالادستی نفت و گاز
فرهاد روهنی سید نصراله ابراهیمی مجتبی زاهدیان سید محسن حسینی پویا

چکیده قراردادهای نفتی ایران به عنوان حلقه ارتباط بین دولت ها وشرکتهای نفتی از اهمیت خاصی در تنوع و نحوه تسهیم ریسک بین طرفین قرارداد برخوردار است .در قراردادهای جدیدنفتی ایران ریسکهای متعددی پیش بینی شده است که می توان آن را جز قراردادهای خدمت خطر پذیر صنعت نفت وگازدانس چکیده کامل

چکیده قراردادهای نفتی ایران به عنوان حلقه ارتباط بین دولت ها وشرکتهای نفتی از اهمیت خاصی در تنوع و نحوه تسهیم ریسک بین طرفین قرارداد برخوردار است .در قراردادهای جدیدنفتی ایران ریسکهای متعددی پیش بینی شده است که می توان آن را جز قراردادهای خدمت خطر پذیر صنعت نفت وگازدانست که درآن پیمانکارباتامین اقلام نقدوغیرنقدسرمایه،خدمات اکتشاف،توصیف و ارزیابی وتوسعه وتولید را در ازای دریافت حق الزحمه در منطقه قراردادی برعهده می گیردوهمه ریسکهای منطقه را متحمل می گردد و حق الزحمه وی در صورت حصول نتیجه به صورت نقد یا نفت می باشد. زیرا همان طور که بیان گردید رگه هایی از قراردادهای مشارکت درآن دیده می شود این قرارداد برای سرمایه گذار پرریسک خواهد بود زیرا تمامی مخاطرات ،ریسکها وهزینه ها در صورت عدم کشف میدان یا مخزن تجاری و همچنین ریسکهای عدم دستیابی به اهداف مورد نظر قراردادی اعم از ناکافی بودن محصول میدان یا مخزن برای استهلاک تعهدات مالی ایجاد شده برعهده طرف دوم قرارداد خواهد بود که صراحتا در بند ت ماده 3 شرایط عمومی، ساختار والگوی قراردادهای بالادستی نفت وگاز تصریح شده است لکن در خصوص ریسک کاهش قیمت، برای شرکت ملی نفت نیز در قراردادهای جدیدنفتی ایران ریسک وجود دارد و ریسک عدم واگذاری فناوری و ارتقا دانش نیز فاقد ضمانت اجرای برای کارفرما می باشد.قراردادهای جدیدنفتی ایران از نوع قراردادهایی تحت عنوان خدمت توام با ریسک است وبر قراری روابط قراردادی طولانی مدت ،حضور پیمانکار درمرحله تولید، افزایش ضریب بازیافت در طول دوره بهره برداری وریسک پذیری پیمانکار وعدم تضمین بازگشت سرمایه از طرف دولت را می توان نام برد. ضمن آنکه درریسک فورس ماژور نیز اگرچه دولت در مصوبه هیات وزیران مصادیق آن را کامل بیان نکرده است لکن به دلیل اختلاف شدید در عنوان مصداق تحریم به عنوان فورس ماژور هیات وزیران درآخرین مصوبه اصلاحی خود با اعمال بندهای 23و 24 قطعنامه 2231 شورای امینت مبنی برعطف به ما سبق نشدن تحریم به قراردادهای نفتی، تحریم را به عنوان یکی از عوامل فورس ماژور حذف نموده است وپیمانکار نمی تواند به استناد وقوع تحریم از اجرای قرارداد استنکاف نماید پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

865 - تعهدات متبایعین دربیع از منظر فقه شیعه با تطبیق بر قانون تجارت ایران و مصر
سعید شرف الدین طباطبائی سیدمحسن رزمی مصطفی رجائی پور

اگر بیع در تعریف فقهی و حقوقی آن به معنای مبادلۀ کالایی در برابر عوض معینی موردنظر باشد، باید توجه داشت که بخش مهمی از جا‌به‌جایی به صورت‌های مختلفی است که با وجود این مهم و انعقاد عقد مستلزم قواعد و مقرراتی است که باید در عرصه‌های علمی مورد توجه قرار گیرد در پژوهش حاضر چکیده کامل

اگر بیع در تعریف فقهی و حقوقی آن به معنای مبادلۀ کالایی در برابر عوض معینی موردنظر باشد، باید توجه داشت که بخش مهمی از جا‌به‌جایی به صورت‌های مختلفی است که با وجود این مهم و انعقاد عقد مستلزم قواعد و مقرراتی است که باید در عرصه‌های علمی مورد توجه قرار گیرد در پژوهش حاضر ضمن بیان تعهدات بایع و مشتری بیان می‌شود که طبق نظام حقوقی هر کشوری در سیستم حقوقی خود قواعدی را در جهت استحکام و اعتبار عقود وضع نموده است که بر اساس آن متعاقدین ملزم به ایفا تعهدات فیمابین می‌باشند. التزامات هر یک از طرفین معین گردیده و ضمانت‌های اجرایی برای انجام تعهدات در نظر گرفته‌شده است. آنچه در این راستا اهمیت زیادی دارد قواعدی است که متخلف را وادار می‌نماید که به ایفا تعهد پرداخته و یا از عهده خسارات وارده به متعهدله برآید. با استفاده از روش توصیفی با رویکرد تطبیقی به بررسی قوانین تجارت دو کشور متمدن پرداخته است. نتایج حاصل از این پژوهش اینگونه بیان می‌دارد با انجام عقد یکسری تعهداتی بر عهده طرفین به وجود می‌آید که ناگزیر به رعایت آن هستند که در هر دو قانون نگاهی یکسان به این تعهدات دارند، تعهداتی از قبیل تحویل ثمن و مثمن، تحویل اسناد هر دو و... می‌باشد. با توجه به بررسی نظام‌های حقوقی ایران و مصر می‌توان گفت که ضوابط هر دو بسیار قدیمی است و در بعضی موارد با مقتضیات روابط خصوصی بین‌المللی امروزه سازگاری ندارد و می‌توان گفت رویه قضایی ایران در موضوع اجرای احکام خارجی در مقایسه با نظام حقوقی مصر به دلیل عدم تعامل دادگاه‌های ایران با سایر دادگاه‌های بین‌المللی دارای نقص می‌باشد. یکی از ضروریات بشر در جامعه امروزی بیع می‌باشد. بیع عبارت است از جابجایی مالی با مال دیگر که از احکام امضایی شرع مقدس است در اصطلاح حقوقی معنای آن از معنای لغوی آن جدا نیست آن عبارت است از قرارداد یا عقدی است که به‌موجب آن شخصی، مالی را در ازای مال دیگر به شخص دیگری واگذار کند به نحوی که مالک مال (فروشنده)، مالکیت کالای خود را در مقابل پول یا مالی که دریافت می‌کند به‌طرف مقابل (خریدار) انتقال دهد و طرف نیز در مقابل دریافت کالا، پول یا مال خود را به فروشنده بدهد پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

866 - رابطه دین وقدرت سیاسی درقانون اساسی جمهوری اسلامی ایران
سیدعباس قریشی مجید معصومی

دین در تاریخ ایران نهاد مهمی است چراکه ازیک سو رابطه انسان ایرانی را با خدا، انسانهای دیگر، خود و طبیعت مشخص میکرد و از سوی دیگر برای حوزه های مختلف زندگی، حقوق و احکامی مشخص بیان می نمود. هم پدیده دیرین در تاریخ بشر بود و در شکل جدیدش در ایران همواره بزرگترین نهاد تأثی چکیده کامل

دین در تاریخ ایران نهاد مهمی است چراکه ازیک سو رابطه انسان ایرانی را با خدا، انسانهای دیگر، خود و طبیعت مشخص میکرد و از سوی دیگر برای حوزه های مختلف زندگی، حقوق و احکامی مشخص بیان می نمود. هم پدیده دیرین در تاریخ بشر بود و در شکل جدیدش در ایران همواره بزرگترین نهاد تأثیرگذار در تاریخ زندگی اجتماعی مردم ایران است و در ابعاد مختلف نقش محوری ایفا میکند. اما در تاریخ معاصر و با شروع نهضت مشروطه دو نهاد دین و دولت ، به نوعی همنشینی سنتی خود را از دست داده و به تعارض با یکدیگر پرداختند و همین تعارض باعث جزیره ای شدن جامعه و ایجاد بحرانهایی گشت که به فروپاشی نظام مشروطه و پهلوی منجر شد. آنگاه با وقوع انقلاب اسلامی مردم ایران برای هماهنگ سازی تاریخ و جامعه خود با ارزشهای دینی و همچنین بهره گرفتن از تجارب عقلانی بشر، دست به تأسیس نظامی زدند که در آن سیاست و دیانت به جای تعارض، همنشینی در وجه جدید را معرفی وتجربه میکند. به عبارت دیگرتوجه به دو رکن جمهوریت ازیک سو و اسلامیت ازسویی دیگر در بنیاد نظام سیاسی جمهوری اسلامی ایران به نوعی بیان کننده تمایل به حفظ هویت دینی وتوجه به تجارب عقلانی دنیای مدرن درمیان روشنفکران سیاسی ونخبگان انقلاب اسلامی است . به همین دلیل در درون جمهوری اسلامی تلاش بر این قرار گرفت که دولتی تأسیس شود که درضمن اینکه آن دولت به اقتضاهای دین و قوانین و مقررات برآمده از آن پایبند باشد به نحوه اداره جامعه مبتنی بر پیشرفتهای شکل گرفته درعرصه قدرت در دنیای مدرن نیز توجه کافی داشته باشد در این زمان رسیدن به تمدن بزرگ اسلامی راهنمای روشنفکر انقلابی درهمه حوزه های اجتماعی از جمله زندگی سیاسی قرار گرفت غافل از اینکه رسیدن به این آرمان بزرگ قبل از هر چیز نیازمند وجود تأملات تئوریک و نظری است که بتواند حوزه های تعارض ظاهری بین ارزشهای دینی و دولت به مثابه امر عرفی بشری را مورد توجه قرار داده و حل و فصل نماید.ازاین رو دراین تحقیق کوشیده شده ابتدا نظریات صاحبنظران سیاسی با ملیت های گوناگون ،همچون باربیه،بدیع و... دراین مورد موردبحث وبررسی قرارگیرد ودرادامه رابطه دین وقدرت درنظام سیاسی ایران مورد کنکاش واقع شود ودرصورت نیاز راهکارهای لازم به برنامه ریزان دینی وسیاسی ارائه گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

867 - در آمدی بر نقش مایه طاووس در فرهنگ وتمدن ایرانی اسلامی
پروین رنجبر

با نگاهی گذرا به آثار تاریخی ، ادبی و هنری در می یابیم که نماد و نقش پرنده در زندگی فکری و اجتماعی ایرانیان از جایگاه مهمی برخوردار است.نقش پرندگان در افسانه ها و داستانهای ایرانی بسیار پر رنگ بوده است. ازجمله پرندگانی که در دوره باستان واسلام جایگاه ویژه ای را به خود ا چکیده کامل

با نگاهی گذرا به آثار تاریخی ، ادبی و هنری در می یابیم که نماد و نقش پرنده در زندگی فکری و اجتماعی ایرانیان از جایگاه مهمی برخوردار است.نقش پرندگان در افسانه ها و داستانهای ایرانی بسیار پر رنگ بوده است. ازجمله پرندگانی که در دوره باستان واسلام جایگاه ویژه ای را به خود اختصاص داده است طاووس می باشد.نقش طاووس همراه با درخت زندگی جایگاه مهمی را در هنر ایرانی به خود اختصاص داده است.این نقش اغلب با مفاهیم مذهبی همراه می باشد .نقش طاووس نه تنها به عنوان نقش نمادین در آثار هنری دوره اسلامی به کار گرفته شده است بلکه در دوره باستان وبه ویژه در آیین زردشت به عنوان مرغی مقدس مورد توجه بوده است.به همین جهت علاوه بر معانی نمادین و عمیق مذهبی بر روی سفال ، پارچه، فرش ، سردر مساجد و بازار ها و ... هم کاربرد زیادی داشته است.پژوهش حاضر سعی دارد به نماد و نقشمایه طاوس و حضور آن در آثار هنری ایرانی اسلامی را مورد بررسی قرار دهد این پژوهش به لحاظ ماهیت از نوع توصیفی – تحلیلی می باشد و به روش کتابخانه ای صورت گرفته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

868 - «بررسی حق آموزش زنان در فقه و حقوق ایران و سند 2030 یونسکو»
ام البنین علی بخش زاده مولود گرمرودی ثابت عذرا انتخابیان

این پژوهش ، درصدد بررسی تطبیقی حق آموزش و تحصیل زنان در فقه و حقوق ایران و سند 2030 یونسکو است. تحقیق حاضر از موضوعات میان رشته ای است ؛ که توصیفی تحلیلی بوده و با استفاده از روش کتابخانه ای به آن پرداخته شده است. نتایج تحقیق بیانگر این امر است که در اسلام طبق حدیث نبوی چکیده کامل

این پژوهش ، درصدد بررسی تطبیقی حق آموزش و تحصیل زنان در فقه و حقوق ایران و سند 2030 یونسکو است. تحقیق حاضر از موضوعات میان رشته ای است ؛ که توصیفی تحلیلی بوده و با استفاده از روش کتابخانه ای به آن پرداخته شده است. نتایج تحقیق بیانگر این امر است که در اسلام طبق حدیث نبوی ( طلب العلم فریضة علی کلّ مسلم و مسلمةٍ ) ، صرف نظر از جنسیت ، کسب علم بر هر مرد و زن مسلمانی واجب است . و در فقه می توان از باب قواعد فقهی چون : اهم و مهم ، تلازم بین حکم عقل و شرع ، مقدمه واجب و امر آمر به انتفای شرط ، به اثبات حق کسب آموزش و تحصیل علوم نافع با شرایطی که در آموزه های دین اسلام آمده است ؛ برای قشر زنان در جامعه اسلامی پرداخت . البته در حقوق ایران و اسناد بین المللی بر برابری حقوق زنان با مردان تأکید شده است اما مفهوم برابری در اسلام به معنای تناسب و نه یکسانی تبیین شده است . این در حالی است که در اسناد بین المللی برابری حقوق زن و مرد به معنای یکسان بودن حقوق آنها می باشد. لذا در خصوص حق تحصیل علی الظاهر هیچ مغایرتی میان فقه و حقوق ایران و سند 2030 وجود ندارد ؛ ولی در مصادیق حقیقی ، این تناقضات به چشم می خورد . اصولاً تـفاوتهای زیـستی و جنسیتی حاصل از اراده و مصلحت الهی ، ناظر بـه واقـعیتهای وجـودی انسان است و بحث حقوقی‌ و قوانین در کشورمان ، ناظر‌ بـر بـایدهای انسانی‌است ؛ و افراد‌ هر‌ چند در واقعیت های وجودی با هم متفاوت هستند ؛ ولی می‌توانند در بایدهای حقوقی مـثل هـم از حقوق متناسب با اصل وجودیشان برخوردار باشند.با تبیین نگرش فقه اسلامی ، قوانین حاکم در ایران و رکن دوم از هدف پنجم سند 2030 ، که از مهمترین اهداف جزئی توانمند سازی همه زنان و دختران ،می باشد؛ که حق آموزش و تحصیل و برخورداری از فرصتهای برابر (تساوی جنسیتی و توانمندسازی همه زنان و دختران) را برای آنان در نظر داشته است ، می توان به این مهم دست یافت . پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

869 - بررسی تطبیقی قراردادهای نفتی ایران (ipc ) با قرارداد های سایر کشورها
سجاد باقری سید باقر میر عباسی ابو محمد عسگرخانی

با گذشت زمان،نه تنها کشورهای در حال توسعه،بلکه کشورهای توسعه یافته نیز،در مسیر پیرفت‌ اقتصادی با مسایل تازه‌یی روبه‌رو می‌شوند که راه حل آنها،تنها با ابزارهای نظری و عملی نو میسر است.یکی‌ از جدیدترین و مؤثرترین ابزارهای اقتصادی، سرمایه‌گذاری خارجی و بهره برداری در امور چکیده کامل

با گذشت زمان،نه تنها کشورهای در حال توسعه،بلکه کشورهای توسعه یافته نیز،در مسیر پیرفت‌ اقتصادی با مسایل تازه‌یی روبه‌رو می‌شوند که راه حل آنها،تنها با ابزارهای نظری و عملی نو میسر است.یکی‌ از جدیدترین و مؤثرترین ابزارهای اقتصادی، سرمایه‌گذاری خارجی و بهره برداری در امور نفتی است که گذشته از تأمین سرمایه،عامل‌ تعیین کننده نرخ رشد اقتصادی برای آینده نیز به شمار می‌آید. ایران نیز به عنوان یک کشور در حال توسعه و یکی از تولیدکنندگان مهم نفت جهان برای تـداوم رشد اقتصادی خود نیازمند جذب سرمایه خارجی است. و نیز در کشورهای دیگر با تکیه بر قرادادهای نوین و تضمین سود شرکتها توانسته در زمینه جذب سرمایه و سرمایه گذاری در بخش خارجی موفقیتهای بدست آورد.در این مقاله که به صورت تحللیلی کتابخانه ای انجام شده بعد از بررسی قراردادهای نفتی و شرایط آن به این نتیجه دست خواهیم یافت که تامین مالی آن بخش از دانش مالی است که روشهای مختلف را جهت جذب نقدینگی با بهترین ساختار و کمترین هزینه سرمایه، ابداع و یا مورد کنکاش قرار می دهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

870 - نقش میرسید علی همدانی در انتقال و تثبیت مظاهر فرهنگ و تمدن ایرانی – اسلامی درکشمیر
احمدرضا بهنیافر

ایرانیان مسلمان با پی ریزی تمدن ایرانی – اسلامی و انتقال آن به سایر جوامع از جمله شبه قاره هند نقش موثری در پیشرفت های فرهنگی و تمدنی ایفا نمودند. نخبگان ایرانی که با توجه به عوامل دافعه موجود در ایران و عوامل جاذبه آفرین در هندوستان به این سرزمین مهاجرت کردند ، ب چکیده کامل

ایرانیان مسلمان با پی ریزی تمدن ایرانی – اسلامی و انتقال آن به سایر جوامع از جمله شبه قاره هند نقش موثری در پیشرفت های فرهنگی و تمدنی ایفا نمودند. نخبگان ایرانی که با توجه به عوامل دافعه موجود در ایران و عوامل جاذبه آفرین در هندوستان به این سرزمین مهاجرت کردند ، به دلیل شایستگی های فراوان توانستند منشا خدمات موثر در حوزه های مختلف فرهنگی و تمدنی شوند. یکی از این نخبگان مهاجر میر سید علی همدانی است که بعد از حمله تیمور راهی سرزمین کشمیر گردید. هدف پژوهش حاضر که با استفاده از روش بررسی توصیفی – تحلیلی مبتنی بر منابع تاریخی و کتابخانه ای انجام شده یافتن پاسخ به این پرسش است که نقش میر سید علی همدانی در انتقال و تثبیت مظاهر فرهنگ و تمدن ایرانی – اسلامی به شبه قاره هند به ویژه کشمیر چه بوده است ؟ در پاسخ به این پرسش این فرضیه مطرح است که میر سید علی همدانی در انتقال و تثبیت مظاهر فرهنگ و تمدن ایرانی – اسلامی در شبه قاره هند نقش به سزایی ایفا نمود و نتیجه حاصله نیز آن است که مهاجرت میر سید علی همدانی به شبه قاره زمینه مناسبی برای ادامه جریان جذب مهاجران بیشتر از ایران فراهم کرد و با تبلیغ اسلام و قوانین اسلامی به زبان فارسی به ترویج احکام و تبلیغ فرهنگ ایرانی- اسلامی و شیعی پرداخت و او به عنوان یک عارف و انتقال گر فرهنگ ایرانی و شیعی در عرصه های مختلف فرهنگی و اجتماعی کشمیر تاثیری والا و گران سنگ داشته است. راهبرد اصلی مقاله آن است که توجه ویژه به اقدامات و سیاست های اعمال شده توسط اندیشمندان و علمایی چون میر سید علی همدانی در ترویج و تثبیت فرهنگ و تمدن ایرانی- اسلامی ضروری می باشد تا از این طریق بتوان در برابر سیاست های ایران هراسی و اسلام هراسی دشمنان این مرز و بوم مقاومت نمود و آن را با شکست مواجه کرد. زیرا آشنا نمودن سایر جوامع با فرهنگ و تمدن دیرینه ایرانی- اسلامی آن هم با زبان فارسی در گرایش آنان به مظاهر فرهنگی و تمدنی این سرزمین کهن بسیار موثر است . از طرف دیگر باتوجه به رشد تفکرات افراطی درمنطقه خاورمیانه ونفوذ آن در مناطقی مانندکشمیر با اتخاذ سیاستهای منطقی می توان آرامش رابه این سرزمین بازگرداند واز این طریق به تلاشهای گذشتگان وبزرگانی چون میر سید علی همدانی ارج نهاد و کشمیر همچنان به عنوان ایران صغیر باقی بماند . پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

871 - اکوسیستم کارآفرینانه در استان های ایران
ابراهیم جعفری سنگری سید مهدی الوانی مرتضی موسی خانی علی داوری محسن خون سیاوش

اکوسیستم کارآفرینانه تلاشی است برای نشان دادن عواملی که در یک محیط جغرافیایی بر فرایند کارآفرینی تاثیر گذار هستند در این پژوهش ما به دنبال آن هستیم تا اکوسیستم عوامل منطقه ای تاثیر گذار بر فرایند کارآفرینی را از عوامل بین المللی و ملی تفکیک نماییم، و مدلی که بیانگر ویژگ چکیده کامل

اکوسیستم کارآفرینانه تلاشی است برای نشان دادن عواملی که در یک محیط جغرافیایی بر فرایند کارآفرینی تاثیر گذار هستند در این پژوهش ما به دنبال آن هستیم تا اکوسیستم عوامل منطقه ای تاثیر گذار بر فرایند کارآفرینی را از عوامل بین المللی و ملی تفکیک نماییم، و مدلی که بیانگر ویژگی های این پدیده باشد را ارایه دهیم، تا به این وسیله بتوانیم ضمن شناخت تفاوت بین این عوامل در استان های مختلف در جهت بهبود سیاست گذاری ها در این زمینه تلاش کنیم. تحقیق حاضر از نظر ماهیت از نوع تحقیقات اکتشافی است زیرا مسئله ای را مورد توجه قرار می دهد که قبلأ به آن پرداخته نشده است. در چنین نوع تحقیقی به جای آزمون فرضیه، هدف جمع آوری الگوها و ایده ها برای یافتن درک عمیق از موضوع است. این تحقیق در دو مرحله کیفی و کمی انجام شده است. در مرحله کیفی با بررسی ادبیات موضوع و همچنین مصاحبه های اکتشافی با سیاست گذاران توسعۀ کارآفرینی، کارآفرینان و صاحبان شرکت های دانش بنیان و به شناسایی عوامل موثر بر این پدیده پرداخته شد و در مرحله کمی با استفاده از پرسش نامه طراحی شده، آزمون تفاوت های این موضوع در استان های مختلف صورت پذیرفت که روایی و پایایی این پژوهش پس از سنجش تایید شدند. معیارهای روایی محتوایی و روایی سازه و همچنین آلفای کرونباخ نشان دهنده اعتبار بالای پرسشنامه بود. داده های حاصل از پرسشنامه از طریق نرم افزارهای SPSS وLisrel با استفاده از روش معادلات ساختاری )تحلیل مسیر) مورد تحلیل قرار گرفت. یافته های این مطالعه در مورد تحلیل معنا دار بودن تاثیر این عوامل (اکوسیستم کارآفرینی) بر توسعه کسب و کار و کارآفرینی در استان های مختلف نشان می دهد که، مجموعه ای از عوامل در سطح منطقه وجود دارند که اکوسیستم های کارآفرینی را تحت تاثیر قرار می دهند که به ترتیب شامل عوامل جغرافیایی، عوامل جمعیت شناختی، زیرساخت های منطقه و عوامل نهادی می شوند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

872 - بررسی تاریخی نهاد حسبه در فقه امامیه و حقوق ایران
ذوالفقار حق پرست جواد پنجه پور سیامک بهارلویی

گرچه از حیث تاریخی حسبه طول عمری به قامت تدوین فقه دارد اما این موضوع نتوانسته از ابتدا به شکل مدوّن و جامع قد علم نماید و پراکندگی آن در مباحث گوناگون به اقتضای نیاز جوامع دینی بروز و ظهور پیدا کرده است.حسبه در فقه عامه و سیستم های حکومتی مبتنی بر دیدگاه های اهل سنت به چکیده کامل

گرچه از حیث تاریخی حسبه طول عمری به قامت تدوین فقه دارد اما این موضوع نتوانسته از ابتدا به شکل مدوّن و جامع قد علم نماید و پراکندگی آن در مباحث گوناگون به اقتضای نیاز جوامع دینی بروز و ظهور پیدا کرده است.حسبه در فقه عامه و سیستم های حکومتی مبتنی بر دیدگاه های اهل سنت به دلیل کاربرد اجرایی آن به تفصیل بیان گردیده لیکن در فقه شیعی جز در موارد خاص از یکپارچگی برخوردار نبوده و غالبا بصورت پراکنده بیان گردیده است. پیوستگی دین و سیاست یا جدایی آن در خلافت و امارت تاثیر شگرفی بر نهاد مسئول در اجرای این بنیاد مهم داشته است به تعبیری دیگر در جا معه ای که بین خلافت و امور دینی تفکیکی وجود نداشت معمولا دستگاه های قضایی متکفل انجام امور حسبیه به نحو گسترده ای بوده است اما جوامعی که امور سیاست آنها تحت امارت و سلطنت بوده و تفکیک میان امور دینی و سیاسی و به تعبیر امروزی سکولار اتفاق افتاده ؛ این بنیاد دینی زیر مجموعه ی امور سیاسی و به امارت واگذار میگردید.این نهاد در چهار دوره ی تاریخی از جوامع اولیه آغاز و در دوران خلافت عباسیان و امویان اندکی رشد ودر دوره سوم از تشکیلات قضایی منفک و به اوج خود رسیده و در دوره چهارم جای خود را به نظام شرطه داده و منحل گردیده است.اما در نظام حقوقی ایران بر اساس فقه اسلامی به دلیل پذیرش امور حسبیه به معنای اعم و گسترده، انجام آن را نوعی ولایت تلقی کرده که برای تعالی جامعه امری ضروری و اجتناب ناپذیر دانسته اند تا جایی که حکومت را مصداق بارز از امور حسبیه شمرده و علی رغم عدم نهادی مجزا و مشخص با عنوان معنونه ؛ لیکن کار ویژه ی حسبیه در جای جای قانون اساسی تبیین و مشروعیت آن را ولایت امر و امامت امت بیان داشته اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

873 - تجارت ایران و چین در قرن چهارم هجری
مجید نظری شهربانو دلبری

اسناد تاریخی، نشان از وجود روابط تجاری مسالمتآمیز همراه با تسامح مذهبی بدون هم پیمانی سیاسی یا سلطه نظامی بین ایران و چین در سده چهارم هجری دارد؛ اما سؤال مهم این است که این روابط با توجه به تعدد و تنوع کاالهای مبادالتی که جنبههای مختلف معیشتی، صنعتی و تجملی را شامل میش چکیده کامل

اسناد تاریخی، نشان از وجود روابط تجاری مسالمتآمیز همراه با تسامح مذهبی بدون هم پیمانی سیاسی یا سلطه نظامی بین ایران و چین در سده چهارم هجری دارد؛ اما سؤال مهم این است که این روابط با توجه به تعدد و تنوع کاالهای مبادالتی که جنبههای مختلف معیشتی، صنعتی و تجملی را شامل میشد و متقاضیان زیادی داشت چه تأثیراتی در عرصههای سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و تمدنی گزارده است؟ بر اساس مطالعات صورت گرفته مشخص میشود که رشد فزاینده مبادالت تجاری که به صورت صادرات و واردات و خرید و فروش کاالها انجام میگرفت، تأثیرات بسیار مهمی نظیر تعدد اعزام سفارتها، امضای تفاهمنامهها و امنیت منطقهای در عرصه سیاسی، ایجاد اشتغال، رونق بازار، رشد تولیدات داخلی، توسعه صنایع حمل و نقل، تولید ثروت و بهبود رفاه معیشتی در عرصه اقتصادی، آشنایی با آداب و رسوم، گسترش شریعت اسالم و انتقال علوم و فنون در عرصه فرهنگی و آبادانی شهرها، بنادر، کاروانسراها، تجارت خانهها و گمرکات در عرصه تمدنی داشته است. اهمیت پژوهش مزبور در این است که روابط تجاری، عالوه بر این که منجر به ایجاد صلح و امنیت منطقهای و توسعه فرهنگی میشود در اعتالی قدرت اقتصادی که شرط اقتدار سیاسی است بسیار حائز اهمیت است چه برای ایران که به لحاظ استراتژیک در واقع نقش واسطه العقد تجاری را بین شرق و غرب و کریدور جنوب به شمال ایفا نموده و یک اتحادیه بازرگانی بین قارهای را شکوفا ساخته و چه برای چین که توسعه اقتصادی خود را بر محور افزایش صادرات قرار داده و میتواند از مسیری امن با کمترین هزینه، برای توسعه صادرات حتی به جهان غرب سرمایهگذاری کند. الزم به ذکر است این پژوهش، به روش توصیفی تحلیلی با استفاده از منابع کتابخانهای انجام گرفته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

874 - بازشناسی تاثیر اقلیم بر ساختار پوشش حمام های صفوی
رضا حائری محسن طبسی

حمام ها از جمله بناهای غیر مذهبی ایران هستند که در فرهنگ ایرانی پیش از ظهور اسلام و پس از آن، در آن ها به بهداشت فردی به عنوان آموزه ای دینی توجه می شد. از اینرو همواره معماری منحصر بفردی داشته اند و آثار بجا مانده از آنها در گوشه و کنار ایران حاکی از این میزان چکیده کامل

حمام ها از جمله بناهای غیر مذهبی ایران هستند که در فرهنگ ایرانی پیش از ظهور اسلام و پس از آن، در آن ها به بهداشت فردی به عنوان آموزه ای دینی توجه می شد. از اینرو همواره معماری منحصر بفردی داشته اند و آثار بجا مانده از آنها در گوشه و کنار ایران حاکی از این میزان توجه است. بنا به دلایل متعدد، همچون ویرانگری مغول&zwj;&zwj;ها، از حمام های پیش از دوره صفویه آثار زیادی بر جای نمانده است؛ اما با ورود اسلام و توجه به فرایض مذهبی بر اهمیت حمام ها بیش از پیش افزوده شد؛ به گونه ای که می توان دوره صفویه را درخشان ترین دوره در معماری بناهای تاریخی علی الخصوص حمام ها دانست. با توجه به این امر که حمام ها از دیرباز اهمیت فراوانی داشته اند و استحمام شامل مراحل مختلفی بوده است، بنابراین حمام های سنتی ایران همواره دارای فضاهایی با عملکردها و خصوصیات متفاوت بوده اند که قرارگیری این فضاها در کنار یکدیگر و نسبت ها و تناسبات در کالبد معماری حمام ها تابع موقعیت اقلیمی و جغرافیایی حمام، موقعیت شهری و... بوده است. از اینرو، با توجه به اهمی&zwj;ت معماری حمامها در دوران صفویه، در مقاله حاضر به روش توصیفی و تحلیلی، پس از بیان تاریخچه حمام ها و ویژگی معماری آنها در دوره های مختلف، معماری دوره صفویه با تاکی&zwj;&zwj;د بر حمام های آن بررسی شده است. بدین منظور حمام های این دوره در چهار اقلیم سرد و کوهستانی، معتدل و مرطوب، گرم و خشک و گرم و مرطوب، به لحاظ ویژگی های کالبدی و پوششی مورد تجزیه و تحلیل قرارگرفته شده است. نتایج حاصله نشان می دهد که پوشش حمام ها در ایران به سبب گستردگی و تنوع آب و هوایی (تنوع اقلیمی) و میزان بارندگی، نوع مصالح در دسترس، تفاوت های بسیاری داشته است؛ بنابراین ساختار این بناها نیز همواره تحت تاثیر این پوشش ها و مصالح به کار رفته دارای تفاوت هایی می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

875 - مفهوم حقوقی سرمایه‌گذاری بین‌المللی در ایران
فاطمه وزیری محمدرضا حکّاک زاده

در چند دهه اخیر عدم تکافوی منابع مالی، انسانی، طبیعی و فناورانه داخلی، بسیاری از کشورهای جهان را به جذب سرمایه گذاری خارجی ترغیب کرده است. امروزه عوامل جاذب بخش سرمایه گذاران خارج از یک کشور از اهم طرق رهیافت های عملیاتی در راستای نیل به مقصود عالی توسعه تمام عیار در آن چکیده کامل

در چند دهه اخیر عدم تکافوی منابع مالی، انسانی، طبیعی و فناورانه داخلی، بسیاری از کشورهای جهان را به جذب سرمایه گذاری خارجی ترغیب کرده است. امروزه عوامل جاذب بخش سرمایه گذاران خارج از یک کشور از اهم طرق رهیافت های عملیاتی در راستای نیل به مقصود عالی توسعه تمام عیار در آن کشورمحسوب می شود . ویژگی چشمگیر اغلب کشورهای در حال توسعه که برای اجرای طرح ها و توسعه اقتصادی-صنعتی خود، در پی جذب سرمایه گذاری خارجی هستند بر این گروه رهیافت ها و راهکارها بنا نهاده شده است. در این مقاله در پی آن هستیم تا به این پرسش پاسخ دهیم که چه عواملی سبب جذب سرمایه گذاری خارجی در ایران بوده است؟ پژوهش حاضر به صورت توصیفی-تحلیلی بر این فرضیه بنا شده که فراهم آوردن بستر سیاسی، حقوقی و اقتصادی توسعه گرایانه سبب جذب سرمایه گذاری خارجی می گردد و از طرفی دسترسی به منابع اولیه، دسترسی به بازار، افزایش کارایی و استفاده از دارایی های راهبردی ازجمله علل و انگیزه جذب سرمایه گذاری خارجی در کشور ایران بوده است اما از طرف دیگر وجود بی ثباتی در فضای سیاسی و اقتصادی، فساد و ناکارآمدی اداری و نبود نظام منسجم حقوقی در جهت حمایت از سرمایه گذاری حقوقی و پیچیده بودن آن از موانع جذب و عوامل دافع سرمایه گذاری خارجی می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

876 - تغییر جنسیت در نگاه فقه و قوانین ایران
غلامرضا عبدلی

همواره پیشرفت زندگی بشر، موجب پسرفت در زندگی او نیز شده است. افزایش استفاده از مواد غذایی هورمونی و هم چنین ایجاد استرس در دوران بارداری مشکلاتی اعم از مشکلات جسمی را پدید آورده، که زندگی بسیاری از انسانهای این کره خاکی را تحت الشعاع خود قرار داده است. امروزه با توجه به چکیده کامل

همواره پیشرفت زندگی بشر، موجب پسرفت در زندگی او نیز شده است. افزایش استفاده از مواد غذایی هورمونی و هم چنین ایجاد استرس در دوران بارداری مشکلاتی اعم از مشکلات جسمی را پدید آورده، که زندگی بسیاری از انسانهای این کره خاکی را تحت الشعاع خود قرار داده است. امروزه با توجه به پیشرفت علم پزشکی و روان شناسی می توان تا حدودی به درمان این مشکلات کمک کرد. از جمله این درمان ها تغییر جنسیت است. لذا در این پژوهش برآنیم تا با روش توصیفی- تحلیلی به مبحث تغییر جنسیت در ایران،علت وضرورت آن از دیدگاه فقهی- حقوقی پرداخته و نتیجه گیری نماییم. با توجه به مطالعات صورت گرفته می توان به موارد زیر به عنوان نتیجه پژوهش اشاره کرد؛ 1- تغییر جنس در ایران بر خلاف دیگر کشورهای اسلامی، برای افرادی که در مصاحبه‌های روان‌شناسی قبول شوند و بتوانند هزینهٔ عمل را پرداخت کنند مجاز است. 2- برخی حقوق‌دانان و فقیهان اصطلاح خنثای روانی را برای افراد تراجنسی، که علایم جنس بدنی آن‌ها با گرایش‌های روحی آن‌ها مطابق نیست، به کار می‌برند؛ 3- و برخی به جای تغییر جنس، اصلاح جنس یا تعیین جنس را پیشنهاد می‌دهند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

877 - بررسی نقش طب سنتی در معماری حمام‌های تاریخی دیروز و مراکز آب‌درمانی امروز
رضا حائری محسن طبسی

امروزه با توجه به مشخص شدن ابعاد اهمیت آب در زندگی، بحث پیرامون نقش آب در درمان بیماری‌ها مطرح شده است. بررسی‌ها نشان می‌دهد که علم آب‌درمانی از دیرباز مورد توجه بوده است.گرمابه‌های تاریخی و اصول طراحی آن‌ها بر اساس نیاز بدن انسان و استفاده از طب سنتی در آنها،‌ نشان‌دهن چکیده کامل

امروزه با توجه به مشخص شدن ابعاد اهمیت آب در زندگی، بحث پیرامون نقش آب در درمان بیماری‌ها مطرح شده است. بررسی‌ها نشان می‌دهد که علم آب‌درمانی از دیرباز مورد توجه بوده است.گرمابه‌های تاریخی و اصول طراحی آن‌ها بر اساس نیاز بدن انسان و استفاده از طب سنتی در آنها،‌ نشان‌دهنده نمونه‌ای از به‌کارگیری این علم در بهبود بیماری‌ها بوده‌ است. امروزه نیز با روی آوردن به اصول پزشکی بیش از پیش بر اهمیت این موضوع تأکید شده و به واسطه این اهمیت، طراحی مراکز آب درمانی بر اساس اصول معماری گرمابه‌های تاریخی یکی از راهکارهای مؤثر بر استفاده از طب سنتی در درمان بیماری‌ها است. پژوهش حاضر به دنبال پاسخگویی به این سوأل است که رابطه میان حمام‌های ایرانی و اصول طب‌سنتی کدامند و اینکه آیا استفاده از اصول حمام‌های سنتی در جهت حفظ سلامت و درمان بیماری‌ها می‌تواند راهگشا باشد؟ از این‌رو به لحاظ بررسی حمام‌های ایرانی و تلفیق آن با مباحث آب درمانی و طب سنتی واجد اهمیت و تمایز است. بدین منظور در مقاله حاضر سعی بر آن است تا با روش تحلیلی- توصیفی و با استناد به مطالعات کتابخانه‌ای و بررسی‌های میدانی به روش‌های طب سنتی و آب درمانی با هدف معرفی بعد درمانی حمام‌ها پرداخته شود تا هرچه بیشتر این گنجینه ارزشمند معماری ایرانی معرفی گردد. نتایج حاصله نشان می‌دهد که با توجه به تأثیر طب سنتی در سلسله مراتب و اصول معماری گرمابه‌ها می‌توان از این اصول در طراحی مراکز آب درمانی امروزی به جهت درمان بهتر برخی بیماری‌ها استفاده کرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

878 - تطبیق و واکاوی تاثیرات دادگستری و دادرسی در ایران باستان بر دادگستری نوین
آمنه قاسمی شهربانو دلبری

با بررسی تاریخ دادرسی در ایران باستان می‌توان فهمید که دادگستری در این سرزمین در مرحله‌ای از اهمیت قرار داشته که کشورهای متمدن آن زمان از آن بی‌بهره بوده‌اند. بنا به قول تاریخ نویسان یونانی و سنگ نوشته‌های آشوری و کتاب تورات، مادها از نخستین کسانی بودند که در این سرزمین چکیده کامل

با بررسی تاریخ دادرسی در ایران باستان می‌توان فهمید که دادگستری در این سرزمین در مرحله‌ای از اهمیت قرار داشته که کشورهای متمدن آن زمان از آن بی‌بهره بوده‌اند. بنا به قول تاریخ نویسان یونانی و سنگ نوشته‌های آشوری و کتاب تورات، مادها از نخستین کسانی بودند که در این سرزمین حکومت می‌کردند و در امر قضا سخت‌گیر و سرپیچی از قانون را روا نمی‌دانستند و متخلفان را به شدت مجازات می‌نمودند. با این روش عدالت را رعایت می‌کردند و به حکومت‌های بعد از مادها هم سرایت نمود؛ اینکه مقام عدل و عدالت که پایه دادرسی است تا چه اندازه دارای اهمیت می‌باشد؟ می‌توان گفت در ایران آیین و تشریفات دادرسی از عرف، قواعد دین زرتشت و فرامین پادشاه سرچشمه می‌گرفت. از زمان هخامنشیان، قرائن کافی در دست است که عدالت به کودکان آموزش داده می‌شد و هم در اجرای آن در داوری به حد افراط اعمال می‌گردید. معمولاً قاضی‌ها از میان اشخاص لایق و امین و دانشمند منصوب می‌شدند و اگر حکم غلط در نتیجه گرفتن رشوه صادر می‌نمودند به مجازات اعدام محکوم می‌شدند. چنانچه این نحوه‌ی گزینش قاضی‌ها در دوره‌های مختلف حکومت‌ها در ایران هم جاری بوده چنان‌که بعد از ورود اعراب به ایران و رواج اسلام در این سرزمین قاضی‌ها از میان مردم متقی و بر اساس سنت و قرآن برگزیده می‌شدند، هم اکنون و پس از انقلاب مشروطه هم شرایط گزینش قاضی‌ها، نهادینه شده و قاضی منصوب باید دارای شرایط اخلاقی، دینی و اجتماعی خوبی باشد تا برای منصب قضا، انتخاب شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

879 - بررسی تطبیقی عسر و حرج در اصول قراردادهای تجاری بین‏المللی با قاعده فقهی آن در حقوق ایران
سید مجتبی اعجازی محمد جواد صفّار

حقوق تطبیقی که جزئی از گفتگوی بین فرهنگها و تمدنهاست؛ امروزه جزء ضرورتهای مطالعه در مراکز علمی و عملکرد دانشمندان و متعلّمان و پژوهندگان در هر رشته ای از علوم انسانی است. در رشته حقوق برخلاف بسیاری از شعب علوم انسان، در ایران سنّت بستری به نام فقه وجود دارد که نادیده گر چکیده کامل

حقوق تطبیقی که جزئی از گفتگوی بین فرهنگها و تمدنهاست؛ امروزه جزء ضرورتهای مطالعه در مراکز علمی و عملکرد دانشمندان و متعلّمان و پژوهندگان در هر رشته ای از علوم انسانی است. در رشته حقوق برخلاف بسیاری از شعب علوم انسان، در ایران سنّت بستری به نام فقه وجود دارد که نادیده گرفتن آن غیرممکن و خلاف عقل می نماید. از سوی دیگر مطالعه و آگاهی یافتن بر حقوق مدرن، خصوصاً اسناد حقوقی بین المللی و منطقه ای همانند اصول حقوق قراردادهای تجاری بین المللی و اصول حقوق قراردادهای روپا که حاصل همفکری و تضارب آراء دانشمندان مبّرز و مطرح رشته حقوق کشورهاست، بسیار ضروری و غیرقابل اجتناب است. در مقاله حاضرفعل عسر و حرج در این دو منبع که مقرراتی مشابه یکدیگر دارند با قاعده نفی عسر و جرح در فقه و قانون مدنی از حیث مفهوم و مفاد، شرایط و ویژگی ها و آثار اعمال این قواعد به روش توصیفی – تحلیلی مورد بررسی تطبیق قرار گرفته است، بدین صورت که ابتدا هر یک جداگانه و سپس با مقایسه و تطبیق بین آنها، سعی در انجام این مهم گردیده تا نقاط تفاوت و تشابه و ضعف و قوّت آنها مشاهده و زمینه اصلاح مقررات حقوق داخلی چنانچه لازم باشد فراهم گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

880 - معرفی بخش بیشتری از زنبورهای طایفه Elampini ایران (Hymenoptera: Chrysididae, Chrysidinae)
مجید فلاح زاده علی فلاحت پیشه ابوفاضل دوستی فرانکو استرومیا نازیلا سقایی

خانواده Chrysididae یکی از خانواده های بسیار متنوع از زنبورها می باشد که به نام زنبورهای فاخته یا طلایی مشهور هستند که تا به حال بیش از 3000 گونه از 84 جنس از آن ها در سراسر جهان شناسایی شده است و این در حالی است که بسیاری از آن ها، هنوز کشف نشده اند. در بررسی حاضر، چکیده کامل

خانواده Chrysididae یکی از خانواده های بسیار متنوع از زنبورها می باشد که به نام زنبورهای فاخته یا طلایی مشهور هستند که تا به حال بیش از 3000 گونه از 84 جنس از آن ها در سراسر جهان شناسایی شده است و این در حالی است که بسیاری از آن ها، هنوز کشف نشده اند. در بررسی حاضر، فون زنبورهای طایفهElampini (Hymenoptera: Chrysididae) در طی سال های 1392 تا 1396 در استان فارس مورد مطالعه قرار گرفت. نمونه‌ برداری به‌ وسیله تله مالیز از مناطق شیراز، فسا، جهرم و لارستان در جنوب استان صورت گرفت. پس از خارج کردن نمونه ها از تله، مراحل خشک کردن، سوزن زدن و نصب برچسب اطلاعات انجام و نمونه ها در جعبه های نگهداری حشرات قرار داده شد. شناسایی گونه با استفاده از کلیدهای شناسایی معتبر و توصیف های اصلی انجام گردید. در مجموع 18 گونه متعلق به 9 جنس (Colpopyga Semenov, 1954, Elampus Spinola, 1806, Haba Semenov, 1954, Hedychridium Abeille de Perrin, 1878, Hedychrum Latreille, 1802, Holopyga Dahlbom, 1845, Omalus Panzer, 1801, Philoctetes Abeille de Perrin, 1879, Pseudomalus Ashmead, 1902) جمع آوری و شناسایی شد. سه گونه Haba colonialis (Mocsáry 1911)، Hedychridium hofferi Balthasar 1953 وHolopyga inaurata Mocsáry 1914 برای اولین بار از ایران گزارش می شوند. مجموع تاکساهای گزارش شده این طایفه از ایران به 98 گونه و زیرگونه از 10 جنس افزایش یافت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

881 - بررسی فون، تنوع گونه ای و دامنه میزبانی زنبورهای خانواده Aphelinidae در بخش‌هایی از استان‌های مرکزی و لرستان
نهال ابوالمعصومی علی‌اصغر طالبی احسان رخشانی حسینعلی لطفعلی‌زاده

زنبور های خانواده Aphelinidae متعلق به بالا خانواده Chalcidoidea می باشند. این زنبورها از نظر تنوع گونه ای و میزبانی بسیارمتنوع اند. حشرات راسته Hemiptera به خصوص شپشک ها و سفیدبالک ها از جمله میزبان های مهم این زنبورها بوده و مراحل مختلف رشدی آن ها مورد حمله تعداد چکیده کامل

زنبور های خانواده Aphelinidae متعلق به بالا خانواده Chalcidoidea می باشند. این زنبورها از نظر تنوع گونه ای و میزبانی بسیارمتنوع اند. حشرات راسته Hemiptera به خصوص شپشک ها و سفیدبالک ها از جمله میزبان های مهم این زنبورها بوده و مراحل مختلف رشدی آن ها مورد حمله تعداد زیادی از این پارازیتوییدها قرار می گیرند. زنبورهای پارازیتویید متعلق به خانواده Aphelinidae که در تحقیق جمع آوری و شناسایی شدند عبارتند از: Coccophagus lycimnia Walker Coccobius varicornis (Howard) Aphytis mytilaspidis (Le Baron) Encarsia inaron Walker EncarsiaformosaGahan در این تحقیق شپشک های نرم تن Eulecanium tiliae (L.)، (Fonscolombe) Sphaerolecanium prunastri و (Archangelskaya) Didesmococcus unifasciatus و سپردارهای (Bouch) Lepidosaphes ulmi و (Arch) Childaspis asiatica روی درختان میوه سردسیری در مناطقی از استان های مرکزی و لرستان و سفیدبالک های Trialeurodes vaporariorum (Westwood) و (Danzig) Aleyrodes singularis روی گیاهان زینتی و علف های هرز، در مناطقی از استان مرکزی به عنوان میزبان این زنبورهای پارازیتویید شناخته شدند. گونه C. varicornis گزارش جدید برای فون زنبورهای پارازیتویید ایران می باشد. درصد فراوانی هرگونه، میزان پارازیتیسم، شاخص شباهت گونه ها (Similarity index) و شاخص تنوع گونه ای سیمپسون برای زنبورهای پارازیتویید این خانواده در مناطق مختلف نمونه برداری محاسبه گردید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

882 - مروری بر جنس Calvolia Oudcmans, 1911 ( Acari: Winterschmidtiidae) همراه با معرفی یک گونه جدید برای ایران
مجید مرادی فرادنبه هادی استوان مهدی غیبی بری اکانر

طی مطالعه فونستیکی که در سال های 1395-1393 به منظور جمع آوری و شناسایی کنه های گروه بی استیگمای مرتبط با لانه پرندگان انجام گرفت، گونه Calvolia priapus Volgin 1980 در ارتباط با لانه زاغ اوراسیاییPica pica (Linnaeus, 1758) (Aves: Corvidae) در نجف آباد اصفهان برای دو چکیده کامل

طی مطالعه فونستیکی که در سال های 1395-1393 به منظور جمع آوری و شناسایی کنه های گروه بی استیگمای مرتبط با لانه پرندگان انجام گرفت، گونه Calvolia priapus Volgin 1980 در ارتباط با لانه زاغ اوراسیاییPica pica (Linnaeus, 1758) (Aves: Corvidae) در نجف آباد اصفهان برای دومین بار در دنیا پس از توصیف اصلی جمع آوری و گزارش شد. نمونه برداری از محتویات لانه شامل: پر، فضولات و خار وخاشاک موجود در لانه صورت گرفت. از نظر تغییرات جغرافیایی با توصیف اصلی مورد مقایسه قرار گرفت. برخی از کاراکترهای تفریقی دارای تفاوت هایی بودند که بیشتر منشاء جغرافیایی دارند. از آنجایی که تصاویر مورد استفاده در توصیف اصلی از کیفیت پایینی برخوردار بودند و تاکنون در هیچ مقاله ای اشاره ای به این گونه نشده است، مجددا تمامی تصاویر مربوط به این گونه متعلق به هر دو جنس نر و ماده ترسیم شد.همچنین ازکاراکترهای مهمی که در شناسایی این گونه استفاده می شوند عکس برداری شد. کلید شناسایی تمامی گونه های جنس Calvolia Oudcmans, 1911 طراحی و ارایه می شود. این گونه برای فون بی استیگمایان ایران جدید است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

883 - واروازیس در کلنی های زنبور عسل در استان کرمان در جنوب شرقی ایران
امین احمدی مهدی برهانی سعید نورالهی فرد زهرا شمس الدینی احمد ابادی زهرا مصدق اردکانی

یکی از آفات زنبور عسل کنه واروا می باشد که توزیع جهانی دارد ، این اکتوپارازیت می تواند بر زنبورها تأثیر و باعث کاهش جمعیت زنیور شود و همچنین می تواند با تاثیر بر کلنی ها باعث انتقال ویروس ها و سایر عوامل بیماری زا شود. این مطالعه به منظور تعیین فراوانی توزیع فصلی کنه وا چکیده کامل

یکی از آفات زنبور عسل کنه واروا می باشد که توزیع جهانی دارد ، این اکتوپارازیت می تواند بر زنبورها تأثیر و باعث کاهش جمعیت زنیور شود و همچنین می تواند با تاثیر بر کلنی ها باعث انتقال ویروس ها و سایر عوامل بیماری زا شود. این مطالعه به منظور تعیین فراوانی توزیع فصلی کنه واروآ در زنبورستان های استان کرمان از سالهای 1396 تا 1397 انجام شده است. از 1500 کندو به طور تصادفی از زنبورستان های مختلف در استان کرمان و تشخیص آلودگی واروآ در زنبوران بالغ با روش دوش اتر انجام گرفت . شیوع واروا در زنبورستان ها 9/32٪ بود. بیشترین فراوانی آلودگی در زمستان (46.6٪) و کمترین میزان آلودگی در بهار و تابستان (26٪) مشاهده شد، بیشترین وکمترین میانگین میزان شدت آلودگی 17% و 33% تعیین گردید. با توجه به میزان آلودگی و شیوع کنه ها در زنبورستان های استان کرمان ، به نظر می رسد برای کاهش میزان آلودگی در این منطقه نیاز به برنامه کنترل منظم وجود دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

884 - مطالعه فونستیک زنبورهای خانواده‌ Ichneumonidae در استان یزد
علیرضا زارع‌پور اشکذری علی‌اصغر طالبی سعیده لونی

فون زنبور های خانواده‌ Ichneumonidaeدر شهرستان یزد و مناطق اطراف در سال‌های 1385 تا 1387 مورد بررسی قرار گرفت. بر اساس نتایج به دست آمده 8 گونه به شرح زیر جمع آوری و شناسایی گردید. بر اساس منابع موجود، دو گونه که با ستاره مشخص شده اند برای اولین بار از ایران گزارش م چکیده کامل

فون زنبور های خانواده‌ Ichneumonidaeدر شهرستان یزد و مناطق اطراف در سال‌های 1385 تا 1387 مورد بررسی قرار گرفت. بر اساس نتایج به دست آمده 8 گونه به شرح زیر جمع آوری و شناسایی گردید. بر اساس منابع موجود، دو گونه که با ستاره مشخص شده اند برای اولین بار از ایران گزارش می شوند. 1. Diplazon laetatorius (Fabricius, 1781) 2. Ophion ventricosus Gravenhorst, 1829 3. Ophion luteus (Linnaeus, 1758)* 4. Ophion obscurus Fabricius, 1804* 5. Ichneumon caloscelis Wesmael, 1845 6. Neteliaarimeniaca Tolkanitz, 1971 7. Meringopus calescens (Gravenhorst, 1829) 8. Cryptus spinosus Gravenhorst, 1829 ویژگی‌های مرفولوژیک، دامنه میزبانی و انتشار جغرافیایی دو گونه جدید برای فون حشرات ایران مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

885 - مطالعه زنبورهای جنسChrysis (Hymenoptera: Chrysididae) در استان فارس،به همراه شش گزارش جدید برای فون ایران
علی فلاحت پیشه مجید فلاح زاده ابوفاضل دوستی فرانکو استرومیا نازیلا سقایی

خانوادهChrysididae (Hymenoptera: Chrysidoidea) که معمولا با اسامی زنبورهای زمردی یا زنبورهای فاخته شناخته می شوند یک خانواده از گروه زنبورهای Aculeata می باشند که پراکنش جهانی داشته و تاکنون نزدیک به 3000 گونه از آنها شناخته شده است. در این خانواده زنبورهای جنس Chrysis چکیده کامل

خانوادهChrysididae (Hymenoptera: Chrysidoidea) که معمولا با اسامی زنبورهای زمردی یا زنبورهای فاخته شناخته می شوند یک خانواده از گروه زنبورهای Aculeata می باشند که پراکنش جهانی داشته و تاکنون نزدیک به 3000 گونه از آنها شناخته شده است. در این خانواده زنبورهای جنس Chrysis Linnaeus, 1761 (Chrysidinae, Chrysidini) یکی از جنس های متنوع و با پراکنش جهانی می باشند که تاکنون بیش از 1100 گونه و زیرگونه از آنها شناسایی شده و این در حالی است که تعداد زیادی از آنها هنوز کشف نشده و ناشناخته هستند. در مطالعه حاضر، یک لیست از دوازده گونه از زنبورهای این جنس، جمع آوری شده از استان فارس در جنوب ایران ارایه می شود. نمونه ها به وسیله تله مالیز و طی سال های 1392 تا 1396جمع آوری شد. شناسایی گونه ها با استفاده از کلیدهای شناسایی معتبر و توصیف های اصلی انجام گردید. شش گونه Chrysis amneris Balthasar, 1953، Ch. dawahi Strumia, 2011، Ch. diacantha diacantha Mocsáry, 1889، Ch. laeta Dahlbom, 1854، Ch. santschiiLinsenmaier, 1959 و Ch. taurica Mocsáry, 1889 یرای اولین بار از ایران گزارش می شوند. با در نظر گرفتن نتایج این تحقیق، مجموع تاکساهای گزارش شده این جنس از ایران به 130 گونه و زیرگونه افزایش یافت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

886 - معرفی و شناسایی گونه های خانواده Sphecidae در شهرستان خمین
فرزانه هادی ابراهیم ابراهیمی سید سعید مدرس نجف آبادی شیلا گلدسته

در بررسی هایی که به منظور جمع آوری و شناسایی فون زنبورهای خانواده Sphecidae در 17 منطقه از شهرستان خمین طی سال های 1389 و 1390، با استفاه از تور حشره گیری، تله مالیز، تله لگنی زرد و تله پنجره ای به عمل آمد، جمعا 24 گونه متعلق به هفت جنس و چهار زیرخانواده به شرح زیر چکیده کامل

در بررسی هایی که به منظور جمع آوری و شناسایی فون زنبورهای خانواده Sphecidae در 17 منطقه از شهرستان خمین طی سال های 1389 و 1390، با استفاه از تور حشره گیری، تله مالیز، تله لگنی زرد و تله پنجره ای به عمل آمد، جمعا 24 گونه متعلق به هفت جنس و چهار زیرخانواده به شرح زیر جمع آوری و شناسایی گردید. شناسایی گونه ها به تایید دکتر Schmid-Egger از آلمان رسید. کلیه گونه ها برای اولین بار از استان مرکزی گزارش می شوند و از میان آن ها دو گونه برای اولین بار از ایران گزارش می گردد که با علامت * مشخص شده اند. Sphex flavipennis Fabricius, 1793 Sphex melas* Gussakovskij, 1930 Sphex pruinosus Germar, 1817 Sphex sp1. Sphex sp2. Sphex sp3. Prionyx nudatus (Kohl), 1885 Prionyx songaricus (Eversmann), 1849 Prionyx stschurowskii (Radoszkowski), 1877 Chlorion magnificum* F .Morawitz, 1887 Chlorion splendidum Fabricius, 1804 Sceliphron arabs (Lepeletier), 1845 Sceliphron destillatorium(Illiger), 1807 Sceliphron funestum Kohl, 1918 (Fabricius), 1781 Sceliphron madraspatanum Sceliphron rectum Kohl, 1918 Chalybion femoratum Fabricius, 1781 Ammophila heydenii Dahlbom,1845 Ammophila sabulosa (Linnaeus), 1758 Ammophila sp. Podalonia hirsuta (Scopoli), 1763 Podalinia hirsuta mervensis Radoszkowski, 1887 (Le Guillou), 1841 Podalonia tydei Podalonia sp. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

887 - ررسی رفتارهای بهداشتی ‎ونظافت‌گری زنبورعسل ایرانی (Apis mellifera meda) ‏‎در کلنی‌های انتخاب شده نسل سوم و چهارم طرح اصلاح نژاد برای مقاومت به کنه واروآ (Varroa destructor)
امین منصوری ذلانی غلامحسین طهماسبی ناصر امام جمعه کاشان مهدی امین افشار علی قاضی خانی شاد

به دلیل اثرات سوء سموم شیمیایی مورد استفاده برای مبارزه با کنه واروآ در کلنی های زنبور عسل، استفاده از روش های غیر شیمیایی نظیر انتخاب برای رفتارهای بهداشتی مورد توجه قرار گرفته است. رفتار بهداشتی شامل تشخیص نوزادان مرده، آلوده و یا غیر طبیعی درون سلولهای نوزاد، درپ چکیده کامل

به دلیل اثرات سوء سموم شیمیایی مورد استفاده برای مبارزه با کنه واروآ در کلنی های زنبور عسل، استفاده از روش های غیر شیمیایی نظیر انتخاب برای رفتارهای بهداشتی مورد توجه قرار گرفته است. رفتار بهداشتی شامل تشخیص نوزادان مرده، آلوده و یا غیر طبیعی درون سلولهای نوزاد، درپوش برداری، خارج کردن نوزادهای مرده و یا آلوده است که در کنار رفتار نظافت گری زنبور عسل علیه کنه واروآ به کار گرفته میشود. برای بررسی رفتار نظافت گری از 60 کلنی (30 کلنی مقاوم و 30 کلنی شاهد) موسسه تحقیقات علوم دامی کشور در استان البرز در دو نوبت یعنی از شهریور تا مهر ماه 93 و از خرداد تا مهر ماه 94 به مدت یک روز در هفته استفاده گردید. برای اندازه گیری رفتار نظافت گری، صفحات آغشته به گریس در کف کندوهای کف باز آزمایشی قرار داده شد و تعداد کنه های سالم و غیر سالم موجود بر روی صفحات شمارش شد. میزان درپوش برداری و خارج نمودن نوزادان مرده در کلنی های مقاوم و شاهد در شهریور 93 و خرداد 94 تعیین شد .برای تعیین میزان رفتار بهداشتی از ازت مایع برای کشتن شفیره ها استفاده گردید. تعداد سلولهای درپوش برداری و تخلیه شده در سه مقطع زمانی پس از ریختن ازت مایع شمارش شد .کلنی هایی که بیش از 95 در صد نوزادان مرده، آلوده و یا غیر طبیعی را در مدت 48 ساعت از کندو خارج نمودند به عنوان کلنی های بسیار بهداشتی در نظر گرفته شدند. میانگین رفتار نظافت گری در سال های 93 و94 به ترتیب 1±61 و 3±65 به ازای هر کلنی به دست آمد که تفاوت بین آن ها معنی دار بود. طی دو سال بررسی کلنی های بهداشتی به ترتیب 30 و 3/32 درصد بود و همچنین درصد کلنی های مقاوم نسبت به شاهد بیشتر بود. همچنین درصد درپوش برداری و حذف شفیره های مرده در سلول ها بعد از 48 ساعت در سال 93 و94 به ترتیب 5/88، 3/91 و 5/85، 6/86 بود و تفاوت بین آن ها نیز معنی دار بود. نتایج نشان داد که همبستگی مثبت و معنی داری میان رفتار نظافتگری و تولید عسل و همچنین رفتار درپوش برداری و حذف شفیره های آلوده وجود دارد. نتایج این تحقیق نشان می دهد. که زنبور عسل ایرانی رفتارهای بهداشتی بالاتری در مقابل کنه واروآ و سایر بیماری های زنبور عسل نشان می دهد. با انتخاب و اجرای برنامه های اصلاح نژاد می توان میزان این رفتارها را در جهت ایجاد جمعیت های مقاوم به کنه تقویت نمود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

888 - اولین گزارش سه گونه از زنبورهای خانواده‌ Ichneumonidae از استان یزد
علیرضا زارع پور اشکذری علی اصغر طالبی رضا وفایی شوشتری

فون زنبور های خانواده‌ Ichneumonidaeدر شهرستان یزد و مناطق اطراف در سال‌های 1385 تا 1387 مورد بررسی قرار گرفت. بر اساس نتایج به دست آمده 9 گونه به شرح زیر جمع آوری و شناسایی گردید. بر اساس منابع موجود، سه گونه که با ستاره مشخص شده اند برای اولین بار از ایران گزارش می شو چکیده کامل

فون زنبور های خانواده‌ Ichneumonidaeدر شهرستان یزد و مناطق اطراف در سال‌های 1385 تا 1387 مورد بررسی قرار گرفت. بر اساس نتایج به دست آمده 9 گونه به شرح زیر جمع آوری و شناسایی گردید. بر اساس منابع موجود، سه گونه که با ستاره مشخص شده اند برای اولین بار از ایران گزارش می شوند. Diplazon laetatorius (Fabricius, 1781) Anomalon foliator (Fabricius 1798)* Ophion ventricosus Gravenhorst, 1829 Ichneumon caloscelis Wesmael, 1854 Neteliaarimeniaca Tolkanitz, 1971 Meringopus calescens (Gravenhorst, 1829) Cryptus spinosus Gravenhorst, 1829 Cryptus viduatorius Fabricious, 1804* Cryptus inculator (Linnaeus, 1758)* ویژگی‌های مرفولوژیک، دامنه میزبانی و انتشار جغرافیایی سه گونه جدید برای فون حشرات ایران مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

889 - بررسی فونستیک کنه‌های (Acari) خاکزی راسته Mesostigmata در مزارع ذرت و کلزای منطقه گچساران
حسین مرادیان هادی استوان مصطفی حقانی

در یک بررسی فونستیک که طی سال های ۱۳۸۹- ۱۳۸۸ روی فون کنه های خاکزی راسته Mesostigmata در مزارع ذرت و کلزای منطقه ی گچساران صورت گرفت، در مجموع ۲۰ گونه متعلق به ۱۴ جنس و ۸ خانواده جمع آوری و شناسایی شد. از این تعداد ۳ گونه و ۱ جنس برای فون کنه های ایران گزارش جدید بود که چکیده کامل

در یک بررسی فونستیک که طی سال های ۱۳۸۹- ۱۳۸۸ روی فون کنه های خاکزی راسته Mesostigmata در مزارع ذرت و کلزای منطقه ی گچساران صورت گرفت، در مجموع ۲۰ گونه متعلق به ۱۴ جنس و ۸ خانواده جمع آوری و شناسایی شد. از این تعداد ۳ گونه و ۱ جنس برای فون کنه های ایران گزارش جدید بود که به ترتیب با علامت * و ** مشخص گردیده اند. در این بررسی تمام گونه ها برای فون کنه های استان کهگیلویه و بویر احمد گزارش جدید است. در زیر گونه های جمع آوری شده به ترتیب خانواده ها عبارتند از: Parasitidae Gamasodes spiniger (Tragardh, 1910) Parasitus fimetorum (Berlese, 1904) Vulgarogamasus oudemansi (Berlese, 1903) Phytoseiidae Neoseiulus barkeri (Hughes, 1948) Rhodacaridae Rhodacarellus silesiacusWillmann, 1935 Sessiluncus hungaricus * Karg, 1964 Veigaiidae Veigaia nemorensis (Koch, 1839) Ascidae Antennoseius bacatus Athias – Henriot, 1961 Antennoseius masoviae Sellnick, 1943 Arctoseius cetratus (Sellnick, 1940) Arctoseius venustulus* (Berlese, 1917) Asca aphidioides (Linnaeus, 1758) Lasioseius lawrencei (Evans, 1957) Digamasellidae Dendrolaelaspis sp. Eviphididae Iphidosoma multiclavatum** Willmann, 1956 Laelapidae Hypoaspis (Geolaelaps) aculeifer (Canestrini, 1883) Hypoaspis (Geolaelaps) nolli Karg 1962 Hypoaspis (Pneumolaelaps) sclerotarsa Costa, 1967 Hypoaspis (Pneumolaelaps) karawaiewi (Berlese, 1903) Hypoaspis (Cosmolaelaps) vacua (Michael, 1891) پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

890 - بررسی فونستیک کنه‌های (Acari) انگور در موستان‌های صفی‌آباد خوزستان
ایرج درویش زاده کریم کمالی

در یک بررسی فونستیکی که طی سال های 1376–1377 روی فون کنه‌های انگور در موستان های صفی آباد خوزستان صورت گرفت، در مجموع 39 گونه متعلق به 37 جنس و 27 خانواده جمع‌آوری و شناسایی شد. در این میان 12 گونه برای فون کنه‌های ایران گزارش جدیدبوده که با علامت * مشخص گردیده‌ان چکیده کامل

در یک بررسی فونستیکی که طی سال های 1376–1377 روی فون کنه‌های انگور در موستان های صفی آباد خوزستان صورت گرفت، در مجموع 39 گونه متعلق به 37 جنس و 27 خانواده جمع‌آوری و شناسایی شد. در این میان 12 گونه برای فون کنه‌های ایران گزارش جدیدبوده که با علامت * مشخص گردیده‌اند. بیشترین فراوانی در کنه‌های شکارگر مربوط به گونه‌ (Androlaelaps casalis Berlese (Laelpidae، از کنه‌های پوسیده‌خوار مربوط به (Oppia yodai Aoki (Oppiidae و از کنه‌های خسارت زا گونه (Tenuipalpus granati Sayed (Tenuipalpidae تعیین گردید. گونه‌های شناسایی شده به ترتیب زیر راسته ها و خانواده ها عبارتند از: Mesostigmata Laelapidae Pseudoparasitus holaspis* (Oudemans) Androlaelaps casalis (Berlese) Hypoaspis aculifera Ganestrini Ascidae Protogamasellus sp. Lasioseius matthyssei* Chant Lasioseius phytoseioides* Chant Gamasellodes bicolor (Berlese) Phytoseiidae Euseius obtectus* Khan, Chaudri & Tahir Proprioseiopsis sp. Anthoseius rhenanus (Oudemans) Amblyseius reductus* Wainstein Macrochelidae Macrocheles scutatus* (Berlese) Ameroseiidae Ameroseius pavidus* Koch Pachylaelapidae Pachylaelaps karawaiewi (Berlese) Trachyuropodidae Oplitis conspicua (Berlese) Uropodidae Uroobovella vinicolora (Vitzthum) Ologamasidae Gamasiphis hemicapillus* Karg Prostigmata Tenuipalpidae Tenuipalpus granati Sayed Tetranychidae Eutetranychus orientalis (Klein) Tetranychus turkestani Ugarov Anystidae Anystis baccarum L. Stigmaeidae Eustigmaeus spathatus Ueckermann & Smith-Meyer Tydeidae Tydeus sp. Cheyletidae Eutogenes africannus* Wafa & Soliman Hemicheyletia bakeri (Ehara) Bdellidae Neomolgus sp. Cunaxidae Cunaxa sp. Smarididae Fessonia paillosa Berlese Raphignathidae Raphignathus gracilis (Rack) Erythraeidae Abrolophus sp. Tarsonemidae Tarsonemus sp. Pygmephoridae Pygmephorus sp. Camerobiidae Neophyllobius sp. Scutacaridae Scutacarus fragariae Rack Astigmata Acaridae Tyrophagus putrescentiae Schrank Rhizoglyphus robini Claparede Oribatida Euphthiracaridae Rhysotritia clavatasexion* Lions Cosmochthoniidae Cosmochthonius asiaticus* Gordeeva Oppiidae Oppia yodai* Aoki پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

891 - مطالعه‌ زیست‌شناسی کرم برگ‌خوار زیتون Palpita unionalis Hbn. (Lep., Pyralidae) در استان گلستان
جلیل علوی

کرم برگ خوار زیتون Palpita unionalis Hubner یکی از مهم ترین آفات زیتون در استان گلستان می‌ باشد. لاروهای این حشره با تغذیه از برگ های جوان سرشاخه ‌ ها و همچنین جوانه‌های انتهایی موجب خشکیدگی سرشاخه‌ها می‌شوند. میوه‌های ارقام دیررس نیز شدیدا مورد هجوم نسل های آخر آفت قر چکیده کامل

کرم برگ خوار زیتون Palpita unionalis Hubner یکی از مهم ترین آفات زیتون در استان گلستان می‌ باشد. لاروهای این حشره با تغذیه از برگ های جوان سرشاخه ‌ ها و همچنین جوانه‌های انتهایی موجب خشکیدگی سرشاخه‌ها می‌شوند. میوه‌های ارقام دیررس نیز شدیدا مورد هجوم نسل های آخر آفت قرار می‌گیرند. بررسی های انجام شده در سال های 1381 و 1382 نشان داد که این حشره در شرایط گرگان سالانه دارای شش نسل است. زمستان‌گذرانی حشره به صورت لارو روی درخت و میان برگ ها صورت می گیرد. حشرات بالغ خارج شده از لاروهای زمستان گذران در اواخر زمستان ظاهر می‌شوند و خروج حشره‌ بالغ مربوط به نسل اول در اواسط اردیبهشت اتفاق می‌افتد. حشرات ماده تخم های خود را معمولا به صورت تکی و زیر برگ های انتهایی سرشاخه‌ها می‌گذارند. بررسی های آزمایشگاهی نشان داد که حشره ماده به طور میانگین 231 عدد تخم می‌گذارد، تخم ها بعد از5/2 روز تفریخ می‌شوند، دوره لاروی 5/21 روز به درازا می کشد، تقریبا تمام شفیره‌ها در خاک و داخل پیله‌ای ابریشمی و بسیار ظریف تشکیل می‌شوند و طول دوره‌ شفیرگی 6/8 روز است، طول عمر حشره نر و ماده به ترتیب 14 و 6/13 روز می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

892 - مطالعه فون بالاخانواده پسیل‌ها (Hemiptera: Psylloidea) در استان کردستان
منوچهر عزتی علی مهرور زینب احمدی

برای شناسایی و معرفی پسیل های بالاخانواده Psylloidea استان کردستان نمونه برداری هایی طی سال های 1391 و 1392 از شهرستان های مختلف این استان انجام گرفت. در این پژوهش 19 گونه پسیل از 7 جنس و 4 زیرخانواده متعلق به خانواده های Aphalaridae (1 گونه)، Liviidae (6 گونه)، P چکیده کامل

برای شناسایی و معرفی پسیل های بالاخانواده Psylloidea استان کردستان نمونه برداری هایی طی سال های 1391 و 1392 از شهرستان های مختلف این استان انجام گرفت. در این پژوهش 19 گونه پسیل از 7 جنس و 4 زیرخانواده متعلق به خانواده های Aphalaridae (1 گونه)، Liviidae (6 گونه)، Psyllidae (7 گونه) وTriozidae (5 گونه) جمع آوری و شناسایی شدند. از این تعداد یک گونه پسیل با نام Camarotoscena trjapitzini Loginova, 1968 برای فون ایران و 17 گونه برای فون استان جدید محسوب می شوند. با در نظر گرفتن یافته های این پژوهش، تعداد گونه های شناسایی شده پسیل در ایران به 96 گونه از 27 جنس و 5 خانواده افزایش می یابد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

893 - بررسی فون کفشدوزک‌های خانواده Coccinellidae در شهرستان خرم‌آباد
امیر انصاری پور رضا وفایی شوشتری جهانشیر شاکرمی

فون کفشدوزک‌های مزارع، باغات و مراتع شهرستان خرم آباد طی سال های 1388 و 1389 مورد بررسی قرار گرفت. در این تحقیق در مجموع 19 گونه کفشدوزک متعلق به 11 جنس شناسایی شد که از میان آنها چهار گونه برای استان لرستان (علامت *) و یک گونه برای فون ایران (علامت **) جدید بودند. نمون چکیده کامل

فون کفشدوزک‌های مزارع، باغات و مراتع شهرستان خرم آباد طی سال های 1388 و 1389 مورد بررسی قرار گرفت. در این تحقیق در مجموع 19 گونه کفشدوزک متعلق به 11 جنس شناسایی شد که از میان آنها چهار گونه برای استان لرستان (علامت *) و یک گونه برای فون ایران (علامت **) جدید بودند. نمونه‌های جمع‌آوری شده با کمک کلیدهای معتبر و استفاده از مشخصات ظاهری و تشریح ژنیتالیای حشرات جمع‌آوری شده مورد شناسایی و تائید قرار گرفتند. گونه‌های شناسایی شده به شرح زیر می باشند: 1. Adalia bipunctata Linnaeus 1758 2. Adalia decempunctata Linnaeus 1758 3. Coccinella septempunctata Linnaeus 1758 4. Coccinella undecimpunctata Linnaeus 1758* 5. Cryptolaemus montrouzieri Mulsant 1853* 6. Exochomus flavipes Goeze 1777 7. Parexochomus pubescens Kuster 1848 8. Exochomus quadripustulatus Linnaeus 1758 9. Exochomus undulatus Weise 1878 10. Hippodamia variegata Goeze 1777 11. Hyperaspis quadrimaculata Redtenbacher 1844** 12. Oenopia conglobata Linnaeus 1758 13. Propylea quatuordecimpuctataLinnaeus 1758 14. Psyllobora vigintiduopunctata Linnaeus 1758 15. Scymnus apetzi Mulsant 1846 16. Scymnus flavicollis redtenbacher 1844* 17. Scymnus syriacus Marseul 1868 18. Stethorus gilvifrons Mulsant 1850 19. Stethorus siphonulus Kapur 1948* پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

894 - ویژگی های زیستی زنبور پارازیتویید Anagyrus mirzai (Hym., Encyrtidae) روی شپشک آردآلود جنوب Nipaecoccus viridis (Hem., Pseudococcidae)
مجید فلاح زاده نازیلا سقایی

شپشک آرد آلود جنوب Nipaecoccus viridis (Newstead) از آفات مهم مرکبات و بسیاری از گیاهان زراعی و غیرزراعی در نواحی گرمسیری و نیمه گرمسیری جهان است. در تحقیق حاضر برخی پارامترهای زیستی شامل طول دوره رشدی، طول عمر، ظرفیت تولیدمثلی و نسبت جنسی زنبور پارازیتوییدAnagyrus mir چکیده کامل

شپشک آرد آلود جنوب Nipaecoccus viridis (Newstead) از آفات مهم مرکبات و بسیاری از گیاهان زراعی و غیرزراعی در نواحی گرمسیری و نیمه گرمسیری جهان است. در تحقیق حاضر برخی پارامترهای زیستی شامل طول دوره رشدی، طول عمر، ظرفیت تولیدمثلی و نسبت جنسی زنبور پارازیتوییدAnagyrus mirzai Agarwal & Alam, 1959 (Hym., Encyrtidae) روی پوره های سن سوم (18روزه) و شپشک های ماده جوان (24 روزه) شپشک آردآلود جنوب در شرایط کنترل شده آزمایشگاهی با رطوبت نسبی 5 60 درصد و درجه حرارت oc5/1 27 و 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی مورد بررسی قرار گرفت. طول دوره رشدی برای پارازیتوییدهای ماده پرورش یافته روی پوره های 18 روزه شپشک آردآلود جنوب 79/0±4/14 روز و پارازیتوییدهای نر 68/0±65/12 روز و روی شپشک های 24 روزه، برای ماده ها 52/0±45/13 روز و برای نرها 87/0±30/12 روز به دست آمد. میانگین طول عمر پارازیتوییدهای ماده ای که در ظروف پرورش روی شپشک های آردآلود جنوب 18 روزه رهاسازی شدند 78/0±25/14 روز و پارازیتوییدهای نر 83/0±40/6 روز و در شپشک های 24 روزه میانگین طول عمر پارازیتوییدهای ماده 69/0± 7/14 و پارازیتوییدهای نر 74/0± 1/7 روز تعیین شد. نسبت جنسی نر به ماده پارازیتوییدهای پرورش یافته روی پوره های سن سوم شپشک میزبان 1 به 11/1 و روی حشره کامل تازه ظاهر شده 1 به 33/1 به دست آمد. میانگین تعداد نتاج ایجاد شده توسط پارازیتوییدهای ماده پرورش یافته روی پوره های 18 روزه برای نتاج نر 47/2±2/15 و برای نتاج ماده 03/2±8/16 عدد بود و در مورد شپشک های 24 روزه، هر ماده به طور میانگین 63/1±6/20 عدد نر و 11/2±4/26 عدد ماده تولید نمود. نرخ کپسوله شدن کل در شپشک های 18 و 24 روزه به ترتیب برابر با 6/38 و 9/43 درصد و نرخ کپسوله شدن موثر برای این سنین 4/14 و 1/20 درصد به دست آمد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

895 - بررسی فونستیک خانواده های Tephritidae و Tachinidae از راسته Diptera در شهرستان اراک، ایران
تورج ارکانی محمود علی‌خانی محمد مهدی ربیعه عارفه اصغری کرهرودی راضیه مهدوی

در بررسی فون دوبالان خانواده های Tephritidaeو Tachinidae در شهرستان اراک و حومه که طی سال های 1387 تا 1388 در مزارع و باغات این شهرستان انجام گرفت. تعداد 10 گونه و 10 جنس شناسایی شدند که از بین آنها یک جنس و یک گونه از خانواده تاکینیده برای اولین بار از ایران گزارش می چکیده کامل

در بررسی فون دوبالان خانواده های Tephritidaeو Tachinidae در شهرستان اراک و حومه که طی سال های 1387 تا 1388 در مزارع و باغات این شهرستان انجام گرفت. تعداد 10 گونه و 10 جنس شناسایی شدند که از بین آنها یک جنس و یک گونه از خانواده تاکینیده برای اولین بار از ایران گزارش می شود. در زیر جنس های هر خانواده به ترتیب حروف الفبا مرتب شده اند و رکورد جدید با علامت ستاره (*) مشخص شده است. Tephritidae Acanthiophilus helianthi (Rossi, 1790); Ensina sonchi (Linnaeus, 1767); Euarestella iphionae (Efflatoun, 1924); Hypenidium roborowskii (Becker 1907); Tephritis hurvitzi Freidberg, 1980; Tephritomyia lauta (Loew, 1869); Trupanea amoena (Frauenfeld, 1857); Trupanea stellata (Fuessly, 1775) Tachinidae Cistogaster mesnili‌ (Zimin,1966); Besseria sp. ; Tachina magnicornis(Zetterstedt,1844) پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

896 - ارزیابی تاثیر سم فلوپیرادیفورون20% (سیوانتو) و روش تزریق به تنه جهت کنترل آفت سرخرطومی حنایی‌خرماRhynchophorus ferrugineus Olive. در ایران
جاوید عباسی حمید دبیری محمد زرگری یزدان بخش طاهری شهرام زارع

خرما از محصولات مهم باغی ایران می باشد. سرخرطومی حنایی خرما red palm weevil (RPW) با نام علمی Rhynchophorus ferrugineus Olive. (Col,: Dryophthoridae) مهمترین و خطرناک ترین آفت قرنطینه داخلی ایران می باشد. لاروها با تغذیه از بافت (آوند ها) و خالی کردن تنه باعث مرگ درخ چکیده کامل

خرما از محصولات مهم باغی ایران می باشد. سرخرطومی حنایی خرما red palm weevil (RPW) با نام علمی Rhynchophorus ferrugineus Olive. (Col,: Dryophthoridae) مهمترین و خطرناک ترین آفت قرنطینه داخلی ایران می باشد. لاروها با تغذیه از بافت (آوند ها) و خالی کردن تنه باعث مرگ درختان می شوند. روش های شیمیایی کنترل آفت (سم پاشی، تزریق سم به تنه، ضدعفونی تنه و استفاده از سموم خاک کاربرد) از برنامه های مدیریت تلفیقی(IPM) می باشد. این تحقیق به منظور بررسی و کارایی حشره کش فلوپیرادیفورون 20% با نام تجاری سیوانتو و دستگاه تزریق (سرنگ اتوماتیک 5 میلی لیتری ابتکار و بازطراحی نویسنده) و روش تزریق به تنه برای کنترل سرخرطومی حنایی خرما در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با چهار تیمار و چهار تکرار اجرا شد. نتایج نشان داد بین تیمارها از نظر جمعیت لاروهای مرده، زنده و حشره بالغ در سطح 1 درصد تفاوت معنی دار وجود دارد. به طوری که تیمار های سم فلوپیرادیفورون20% با غلظت تزریق 100 میلی لیتر (20 گرم ماده موثره) به همراه 100 میلی لیتر آب و سم فلوپیرادیفورون20% با غلظت تزریق 100 میلی لیتر (20 گرم ماده موثره) به ترتیب با میانگین 7/9 و 3/8 عدد به ازای هر نفر درخت خرما بیشترین تاثیر را در کنترل لاروهای آفت در مقایسه با تزریق سم کنفیدور و سم پاشی سم فلوپیرادیفورون20% روی تنه داشت. نتایج تجربی نشان داد که تزریق حشره کش روشی موثر جهت کنترل آفت بوده و برای اجرای این روش می توان از دستگاه تزریق (سرنگ اتوماتیک 5 میلی لیتری ابتکار و بازطراحی نویسنده) استفاده نمود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

897 - بررسی فون شته ها (Hem., Sternorrhyncha; Aphididae) در نواحی مختلف شهرستان کرمانشاه
سعیده قهرمانی نژاد معصومه شایان مهر محمدتقی توحیدی

فون شته های خانواده Aphididae روی میزبان های مختلف گیاهی در شهرستان کرمانشاه طی سال های 1389 تا 1390 بررسی شد. شته های جمع آوری شده از روی میزبان های گیاهی در الکل اتیلیک 75 درصد نگهداری و پس از تهیه پرپاراسیون تا سطح گونه شناسایی شدند. علاوه بر این میزبان های گی چکیده کامل

فون شته های خانواده Aphididae روی میزبان های مختلف گیاهی در شهرستان کرمانشاه طی سال های 1389 تا 1390 بررسی شد. شته های جمع آوری شده از روی میزبان های گیاهی در الکل اتیلیک 75 درصد نگهداری و پس از تهیه پرپاراسیون تا سطح گونه شناسایی شدند. علاوه بر این میزبان های گیاهی گونه ها به منظور کمک به شناسایی گونه های شته جمع آوری و توسط متخصصین گیاه شناس شناسایی شد. گونه های شته شناسایی شده به تایید متخصصین شته شناس در ایران رسید. در مجموع 25 گونه شته متعلق به 13 جنس مختلف از این خانواده در مناطق مختلف شهرستان جمع آوری و شناسایی شد. تمام گونه ها برای اولین بار از شهرستان کرمانشاه گزارش می شوند. کلکسیون اسلاید میکروسکوپی از گونه های شناسایی شده در آزمایشگاه حشره شناسی گروه گیاه پزشکی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری موجود می باشد. لیست گونه های شناسایی شده به شرح زیر می باشد: Acyrthosiphon gossypii Mordvilko,1914, Acyrthosiphon malvae ssp. geranii Gillette & Palmer, 1929, Aphis craccivora Koch, 1855, Aphis euphorbiae Kaltenbach, 1843, Aphis idaei Koch, Aphis fabae Scopoli, 1763, Aphis punicae Pass, Aphis umbrella Boerner, 1950, Aphis verbasci Schrank, 1801, Brachycaudus (Acaudus) cardui (Linne, 1758), Brachycaudus (Acaudus) iranicus Davatchi & Rememaudiere, 1953, Brachycaudus (Acaudus) tragopogonis Kaltenbach, 1843, Dysaphis plantaginea Pass, Hyadaphis foeniculi Pass., 1860 , Hyalopterus pruni Geoffroy, Hyperomyzus lactucae Linne, 1758, Macrosiphum rosae, Myzus persicae Sulzer, 1776, Nasonovia ribisnigri Mosley, 1841, Rhopalosiphum padi L., 1756, Rhopalosiphum maidis Fitch, 1856, Sitobion fragariae Walker, 1848, Uroleucon cichorii Koch, 1855, Uroleucon compositae Theobald, 1915, Uroleucon sonchi Linne, 1767. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

898 - تنوع باکتریایی جمعیت‌های زنبور‌عسل کوچک Apis florea F., (Hym., Apidae) در ایران
شبنم پری‌چهره غلامحسین طهماسبی علیمراد سرافرازی سهراب ایمانی ناصر تاج آبادی

زنبور عسل کوچک Apis florea F. و زنبور عسل اروپایی Apis melifera L.دو گونه اصلی زنبور های عسل ایران هستند. زنبور عسل کوچک A. florea در یک نوار گرمسیری از کرمانشاه تا سیستان و بلوچستان پراکنده شده و نقش مهمی در گرده افشانی گیاهان مناطق جنوبی کشور دارد. در این پژوهش 1400 چکیده کامل

زنبور عسل کوچک Apis florea F. و زنبور عسل اروپایی Apis melifera L.دو گونه اصلی زنبور های عسل ایران هستند. زنبور عسل کوچک A. florea در یک نوار گرمسیری از کرمانشاه تا سیستان و بلوچستان پراکنده شده و نقش مهمی در گرده افشانی گیاهان مناطق جنوبی کشور دارد. در این پژوهش 1400 زنبور عسل کارگر مربوط به 14 کلنی از استان های سیستان و بلوچستان، کرمان، هرمزگان، فارس، کهکیلویه و بویر احمد، بوشهر، خوزستان و ایلام جمع آوری گردید. نمونه ها در لوله های استریل حاوی نرمال سالین قرار داده شد، سپس جداسازی باکتری ها از دستگاه گوارش زنبور عسل کوچک با استفاده از محیط کشت های اختصاصی انجام گرفت. برای شناسایی باکتری های جدا شده از روش های بیوشیمیایی و مولکولی استفاده شد. تشخیص مولکولی کلنی ها با روش تعیین توالی ژن 16S rRNA و با استفاده از پرایمرهای اختصاصی انجام گرفت. پس از تعیین توالی و شناسایی نمونه ها، زنبورهای عسل کوچک در ایران از لحاظ باکتری های اسید لاکتیک موجود در دستگاه گوارش به 5 گروه زنبور های 1) رودان، بندرعباس، ایرانشهر، 2) اهواز، دهلران، جیرفت، کهنوج و بوشهر 3) گچساران 4) جهرم، فسا و بهبهان و 5) قشم گروه بندی شدند. نتایج نشان داد که تنوع گیاهی، تغییر منابع شهد و گرده و عرض جغرافیایی منطقه عامل مهمی در تنوع باکتری های اسید لاکتیک همزیست دستگاه گوارش زنبور عسل کوچک می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

899 - شناسایی فون بخشی از کنه های گیاهی بالاخانواده Eriophyoidea در شهرستان خرم آباد استان لرستان
عباس دلفان شهریار جعفری جهانشیر شاکرمی

کنه های بالاخانواده Eriophyoidea ازگیاهان تغذیه کرده و برخی از آن ها از آفات مهم و اقتصادی محصولات کشاورزی هستند. مطالعه فون کنه های بالا خانواده Eriophyoidea در اطراف شهرستان خرم آباد در طول سال های زراعی 1390-1389 با نمونه برداری از گیاهان مختلف اعم از درختان مثمر چکیده کامل

کنه های بالاخانواده Eriophyoidea ازگیاهان تغذیه کرده و برخی از آن ها از آفات مهم و اقتصادی محصولات کشاورزی هستند. مطالعه فون کنه های بالا خانواده Eriophyoidea در اطراف شهرستان خرم آباد در طول سال های زراعی 1390-1389 با نمونه برداری از گیاهان مختلف اعم از درختان مثمر و غیر مثمر، گیاهان زراعی، باغی، مرتعی و علف های هرز انجام شد. در تشخیص گونه های جمع آوری شده از خصوصیات تاکسونومیکی مهم از قبیل خصوصیات پاها و امپودیوم پروش، آرایش صفحه پیش ران تناسلی، صفحه پشتی، نوار بندی سطح پشتی و شکمی اپیستوزوما، میکروتوبرکول های موجود روی نوار بندی پشتی و شکمی اپیستوزوما و نحوه آرایش موهای روی بدن استفاده شد. در این مطالعه 13 گونه متعلق به هفت جنس از دو خانواده و از روی 11 میزبان گیاهی جمع آوری و شناسایی شدند. در زیر لیست گونه های تشخیص داده شده آورده شده است، گونه هایی که با دو ستاره مشخص شده اند برای فون ایران و آن هایی که با یک ستاره مشخص شده اند برای فون استان لرستان جدید می باشند. Family: Eriophyidae 1. Eriophyes pyri (Pagenstecher) * 2. Aceria tristriatus (Nalepa)* 3. Aceria erineus (Nalepa) * 4. Aceria brachytarsus (Keifer)* 5. Aceria mackiei (Keifer) ** 6. Aceria fraxinivora (Nalepa)* 7. Aculus solani Boczek and Davis * 8. Aculus fockeui (Nalepa & Trouessary)* 9. Aculops lycopersici (Massee) 10. Aculops tetanothrix (Nalepa)* 11. Tetra glycyrrhiza Denizhan** 12. Notallus nerii Keifer* Family: Diptilomiopidae 13. Rhyncaphytopus ficifoliae Keifer* پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

900 - توصیف نخستین شیخک مشت‌زن ایرانی، گونه‌‌ای جدید از جنس Holaptilon Beier, 1964 (Mantodea, Mantidae) از منطقه حفاظت شده هفتادقله اراک
محمود کلنگری رضا وفایی شوشتری

به منظور مطالعه فون شیخک‌ های ایران، به روش ‌ های مختلف نمونه ‌ برداری‌ هایی صورت گرفت که در نتیجه آن دو فرد نر و ماده از گونه‌ ای ناشناخته در خرداد ماه سال 1396 از منطقه حفاظت شده هفتاد قله استان مرکزی جمع ‌ آوری گردید. این گونه به عنوان نخستین شیخک مشت زن ایرانی، چکیده کامل

به منظور مطالعه فون شیخک‌ های ایران، به روش ‌ های مختلف نمونه ‌ برداری‌ هایی صورت گرفت که در نتیجه آن دو فرد نر و ماده از گونه‌ ای ناشناخته در خرداد ماه سال 1396 از منطقه حفاظت شده هفتاد قله استان مرکزی جمع ‌ آوری گردید. این گونه به عنوان نخستین شیخک مشت زن ایرانی، متعلق به جنس Holaptilon بوده که به دلیل رفتار مشت‌ زنی آن ‌ها در مواجه با یکدیگر با نام Holaptilon brevipugilis sp. n. به معنی مشت‌ زن کوچک نامگذاری گردید. در این مطالعه کلید شناسایی گونه ‌ های این جنس‌ و توصیف کیسه تخم و همچنین معرفی خصوصیات زیستگاه صورت گرفته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

901 - بررسی شته‌ها (Hem., Aphidoidea) و روابط میزبانی ‌آنها در نواحی مرکزی ایران
محمود علی خانی علی رضوانی احسان رخشانی محمدجواد مدنی

بررسی شته‌ها طی سال‌های 1387- 1388 در مرکزایران به وی&zwj;ژه استان های مرکزی و لرستان با جمع‌آوری شته‌ها و گیاهان میزبان‌شان انجام گرفت. در این مطالعه شته‌ها از روی 83 گیاه میزبان جمع‌آوری شدند. هفتاد و هفت گونه شته از 37 جنس، متعلق به 5 خانواده Aphididae، Drepanosiphid چکیده کامل

بررسی شته‌ها طی سال‌های 1387- 1388 در مرکزایران به وی&zwj;ژه استان های مرکزی و لرستان با جمع‌آوری شته‌ها و گیاهان میزبان‌شان انجام گرفت. در این مطالعه شته‌ها از روی 83 گیاه میزبان جمع‌آوری شدند. هفتاد و هفت گونه شته از 37 جنس، متعلق به 5 خانواده Aphididae، Drepanosiphidae، Pemphigidae، Lachnidaeو Phloemyzidae گزارش شد. طبق نتایج به دست آمده این خانواده‌ها به ترتیب دارای بیشترین پراکنش و تعداد گونه شناسایی شده هستند. بیشترین تعداد گونه‌های شته، روی گیاهان خانواده Asteraceae یافت شد. علاوه بر این خانواده Asteraceaeبیشترین گونه گیاه میزبان را برای شته‌ها داشت. در این مطالعه لیستی از شته‌ها و گیاهان میزبان‌‌شان ارایه شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

902 - اولین گزارش گونه Cis chinensis (Coleoptera: Ciidae) از ایران
سودابه امینی هادی شیخ نژاد رضا حسینی

سوسک ‌های خانواده ‌Ciidae، سوسک‌ های کوچکی هستند که در اندام ‌های باردهی قارچ رشد می‌ کنند. دربررسی و نمونه ‌برداری که در طول سال ‌های 90 و 91 از مناطق مختلف استان گیلان انجام گرفت، گونه Cis chinensis Lawrence, 1991 جمع ‌آوری و پس‌از شناسایی برای اولین بار از ایران گزا چکیده کامل

سوسک ‌های خانواده ‌Ciidae، سوسک‌ های کوچکی هستند که در اندام ‌های باردهی قارچ رشد می‌ کنند. دربررسی و نمونه ‌برداری که در طول سال ‌های 90 و 91 از مناطق مختلف استان گیلان انجام گرفت، گونه Cis chinensis Lawrence, 1991 جمع ‌آوری و پس‌از شناسایی برای اولین بار از ایران گزارش شد. این گونه متعلق به خانواده‌ Ciidae (Coleoptera: Tenebrionoidea) است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

903 - مطالعه فون زنبورهای خانواده (Hymenoptera: Ichneumonidae) در مناطق مرکزی استان مازندران
هنگامه هوشیار رضا وفایی شوشتری حسن بریمانی ورندی

فون زنبورهای خانواده Ichneumonidae در مناطق مرکزی استان مازندران در سال های 1390 تا 1391 مورد بررسی قرار گرفت. در این بررسی جهت جمع آوری نمونه ها از تله مالیز، تله شیشه ای، تله تشتکی زرد و سفید، تله نوری و تور حشره گیری استفاده شد. براساس نتایج به دست آمده 11 جنس چکیده کامل

فون زنبورهای خانواده Ichneumonidae در مناطق مرکزی استان مازندران در سال های 1390 تا 1391 مورد بررسی قرار گرفت. در این بررسی جهت جمع آوری نمونه ها از تله مالیز، تله شیشه ای، تله تشتکی زرد و سفید، تله نوری و تور حشره گیری استفاده شد. براساس نتایج به دست آمده 11 جنس از 8 زیرخانواده به شرح زیر جمع آ وری و شناسایی گردید. تشخیص نمونه ها به تایید پروفسور مهمت فاروق گوربوز و دکتر کیز زواخالز رسید. نمونه ها هم اکنون در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی ساری و بخش حشره شناسی دانشکده کشاورزی اراک نگه داری می شوند. براساس منابع موجود، پنج گونه که با ستاره مشخص شده اند برای اولین بار از ایران گزارش می شوند: (Anomalon cruentatum (Geoffray,1785) (Anomaloninae (Tromatobia oculatoria (FABRICIUS, 1798)* (Pimplinae (Liotryphon caudatus(Ratzeburg, 1848) (Pimplinae Pimpla spuria(Gravenhorst, 1829) (Pimplinae) (Clistopyga rufator(Holmgren,1856) (Pimplinae (Tryphon atriceps(Stephens, 1835) (Tryphoninae (Syrphoctonus sp. ( Thomson, 1890)*(Diplazontinae (Lissonota clypeator(Gravenhorst,1820)* (Banchinae (Lissonota fundator(Gravenhorst,1820)* (Banchinae (Lissonota versicolor(Gravenhorst,1820)* (Banchinae (Collyria coxator(Villers, 1789) (Collyrinae (Mesochorus sp. ( Förster, 1869) (Mesochorinae (Brachycyrtus sp. (Townes, 1960) (Brachycyrtinae پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

904 - یافته‌های جدید از شیرمورچه‌های (Neu.: Myrmeleontidae) ایران
ابوالفضل حاجی اسمعیلیان رضا وفایی شوشتری فریبا مظفریان ابراهیم ابراهیمی

شیرمورچه ها متعلق به راسته بالتوری ها (Neuroptera) و زیرراسته Myrmeleontiformia و خانواده Myrmeleontidae با بیش از 2000 گونه می باشند. این خانواده اغلب به واسطه رفتار خاص شکارگری لاروها، که با ایجاد طاس لغزان، مورچه ها و سایر بندپایان کوچک را به دام می‌اندازند شن چکیده کامل

شیرمورچه ها متعلق به راسته بالتوری ها (Neuroptera) و زیرراسته Myrmeleontiformia و خانواده Myrmeleontidae با بیش از 2000 گونه می باشند. این خانواده اغلب به واسطه رفتار خاص شکارگری لاروها، که با ایجاد طاس لغزان، مورچه ها و سایر بندپایان کوچک را به دام می‌اندازند شناخته می شوند. حشرات بالغ شیرمورچه چندان شناخته شده نیستند و ممکن است توسط افراد غیر متخصص با سنجاقک ها و آسیابک ها از راسته Odonata اشتباه گرفته شوند. اعضای این خانواده پراکنش جهانی داشته و اغلب غروب و یا بعد از تاریک شدن هوا پرواز می کنند. این حشرات از نظر اندازه بسیار متنوع هستند. به طوری که جنس های Palpares و Acanthaclisis بزرگترین و Geyria و Delfimeus کوچکترین از نظر درازای بال جلو می باشند. به منظور مطالعه فون این حشرات در ایران، شیرمورچه های موجود در موزه حشرات هایک میرزایانس بررسی شد و هفت گونه Creoleon parallelus، Nicarinus poecilopterus، Pseudoformicaleo gracilis، Distoleon tetragrammicus، Megistopus flavicornis، Cueta striata و Afghanoleon flavamaculatus شناسایی شدند. گونه اول به عنوان گزارشی جدید برای کشور محسوب می شود و بقیه گونه ها به عنوان گونه هایی نادر که از سال 1972 جمع آوری نشده بودند مطرح می باشند. تصاویری از نمای کلی نمونه ها و اندام زادآوری و نقشه پراکنش آنها تهیه و ارائه شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

905 - بررسی اثر تریپتوفان بر روی خصوصیات رفتاری و عملکردی کلنی‌های زنبور عسل ایرانی ( Apis mellifera meda L.)
سیده مبینا مناجاتی

این تحقیق به منظور ارزیابی اثر L -تریپتوفان بر عملکرد و رفتار دفاعی زنبور عسل ایرانی ( Apis mellifera meda L.) انجام شد. به این منظور در قالب یک طرح کاملا تصادفی؛ 25 کندوی زنبورعسل با جمعیت برابر و ملکه های هم سن خواهری از نژاد مدا به 5 سطح تیماری تغذیه (0 ،750 ،1500، چکیده کامل

این تحقیق به منظور ارزیابی اثر L -تریپتوفان بر عملکرد و رفتار دفاعی زنبور عسل ایرانی ( Apis mellifera meda L.) انجام شد. به این منظور در قالب یک طرح کاملا تصادفی؛ 25 کندوی زنبورعسل با جمعیت برابر و ملکه های هم سن خواهری از نژاد مدا به 5 سطح تیماری تغذیه (0 ،750 ،1500، 2250 و3000 میلی گرم تریپتوفان در لیتر) و 5 تکرار به طور تصادفی نسبت داده شد به طوری که هر واحد آزمایشی شامل یک کندو با جمعیت 20000 کارگر بود. نتایج حاصل از آزمون مقایسه میانگین دانکن نشان داد که بیشترین تولید عسل مربوط به تیمار حاوی 2250 میلی گرم تریپتوفان در لیتر بود. با توجه به ارزش ویژه عسل به عنوان یک محصول درجه یک به نظر می رسد این سطح از تریپتوفان افزوده شده به جیره مناسب ترین عملکرد را در آزمایش به همراه داشته است .ضمن اینکه رفتار دفاعی در زنبورهای کارگر (تعداد نیش دردقیقه) که با این سطح تریپتوفان تغذیه شدند نسبت به گروه شاهد ،به طور بسیار معنی داری کاهش نشان داد (P<0/01) اما جمعیت کندوهای تغذیه شده با شربت حاوی 2250 میلی گرم تریپتوفان در لیتر نسبت به گروه شاهد ،کاهش معنی دار (P<0/05) نشان داد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

906 - مطالعه اثر کشندگی تنفسی اسانس 4 گونه مرزه چند ساله بر کنه واروآ و زنبور عسل ایرانی در زنبورستان
حمید پورخاقان علیرضا جلالی زند

کنه واروآ یکی از خطرناک ترین آفات کلنی های زنبور عسل در سرتاسر جهان محسوب می شود. امروزه استفاده از ترکیبات طبیعی از قبیل اسانس های گیاهی به عنوان جایگزین مناسب برای ترکیبات شیمیایی در کنترل آفات مورد توجه قرار گرفته اند. هدف این پژوهش بررسی میزان سمیت تدخینی اسانس چهار چکیده کامل

کنه واروآ یکی از خطرناک ترین آفات کلنی های زنبور عسل در سرتاسر جهان محسوب می شود. امروزه استفاده از ترکیبات طبیعی از قبیل اسانس های گیاهی به عنوان جایگزین مناسب برای ترکیبات شیمیایی در کنترل آفات مورد توجه قرار گرفته اند. هدف این پژوهش بررسی میزان سمیت تدخینی اسانس چهار گونه مرزه چند ساله بر مرگ و میر کنه واروآ و زنبور عسل ایرانی در زنبورستان بود. نتایج آزمون سمیت روی کنه واروآ نشان داد که کنه به ترتیب بیشترین حساسیت را نسبت به اسانس مرزه خوزستانی، مرزه رشینگری، مرزه موتیکا و مرزه بختیاری داشت. مقادیر LC50 محاسبه شده برای اسانس مرزه خوزستانی و مرزه رشینگری به ترتیب 6/151 و 77/161 پی پی ام برای کنه واروآ و 22/328 و 7/337 پی پی ام برای زنبور عسل بود. تجزیه کیفی اسانس‌ها نشان داد که فراوانترین ترکیب اسانس ها در هر چهار گونه مرزه خوزستانی، مرزه رشینگری، مرزه بختیاری و مرزه موتیکا کارواکرول بود. مرزه خوزستانی و مرزه رشینگری به ترتیب با 5/93 و 8/88 درصد بیشترین میزان کارواکرول را داشتند. به طور کلی، اسانس این دو گونه از قابلیت بالایی برای کنترل کنه واروآ برخوردار بودند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

907 - بررسی کارایی روش رایج کنترل سوسک توتون (Lasioderma serricorne F. (Col., Anobiidae با استفاده از فسفید آلومینیم در انبارهای توتون ایران
عارف معروف نورالدین شایسته سید احسان رستم کلایی مطلق

مهمترین آفت توتون‌های انباری، سوسک توتون Lasioderma serricorne می‌باشد که تقریبا در تمام دنیا در صنایع دخانیات یکی از عوامل خسارت زا به توتون از مرحله فرآوری تا مرحله سیگارت است. در ایران نیز این آفت در تمامی مناطقی که توتون‌های انباری وجود دارد حضور داشته و برنامه‌های چکیده کامل

مهمترین آفت توتون‌های انباری، سوسک توتون Lasioderma serricorne می‌باشد که تقریبا در تمام دنیا در صنایع دخانیات یکی از عوامل خسارت زا به توتون از مرحله فرآوری تا مرحله سیگارت است. در ایران نیز این آفت در تمامی مناطقی که توتون‌های انباری وجود دارد حضور داشته و برنامه‌های کنترل هر ساله علیه این آفت انجام می‌شود که همراه با هزینه‌های سنگین و در مواردی مشکلات بهداشتی برای مجریان عملیات تدخین می‌باشد. در این بررسی چهار انبار توتون متعلق به شرکت دخانیات ایران در تیرتاش مازندران، گرگان و بندر ترکمن (2 انبار) در نظر گرفته شد و روش جاری تدخین در آن ها اعمال گردید. روش جاری تدخین شامل استفاده از قرص 3 گرمی فسفید آلومینیم با نام تجاری فستوکسین به میزان یک و نیم قرص برای هر مترمکعب از عدل‌ها و کارتن‌های توتون بود. قرص‌ها داخل سینی‌های فلزی، زیر پوشش پلاستیکی و روی توتون‌های بسته بندی شده قرار داده می‌شدند. مدت زمان گازدهی چهار روز در نظر گرفته شد. برای بررسی میزان تاثیر روش جاری تدخین، از تله‌های فرمونی استفاده گردید. تله‌ها از اوایل تیر تا اواسط آبان هر هفته بازدید شده و تعداد حشره‌های شکار شده ثبت گردید. نتایج شکار تله‌ها نشان داد که در هیچ یک از انبارها کنترل حشره به طور کامل انجام نشده و از حداقل 7 روز بعد از عملیات تدخین سوسک توتون مجددا در تله‌ها شکار شده است، که این موضوع می‌تواند به علت وجود نقص در روش جاری (دوز مورد استفاده و یا مدت زمان تدخین) و یا مقدمه ای برای بروز مقاومت در سوسک توتون نسبت به گاز فسفین در این مناطق باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

908 - بررسی فون خانواده Miridae در ملایر (استان همدان، ایران)
مهدیه روزبهانی رضا وفایی شوشتری

در شهرستان ملایر از استان همدان برای اولین بار فون سن های خانواده Miridae از راسته ناجوربالان مورد بررسی قرار گرفت. در مجموع 13 گونه گیاهی متعلق به 7 جنس از زیرخانواده Deraeocorinae ,Mirinae و Phylinae ازمیزبان های مختلف گیاهی جمع آوری وشناسایی گردید. درمیان نمونه چکیده کامل

در شهرستان ملایر از استان همدان برای اولین بار فون سن های خانواده Miridae از راسته ناجوربالان مورد بررسی قرار گرفت. در مجموع 13 گونه گیاهی متعلق به 7 جنس از زیرخانواده Deraeocorinae ,Mirinae و Phylinae ازمیزبان های مختلف گیاهی جمع آوری وشناسایی گردید. درمیان نمونه های جمع آوری شده 3 گونه شکارگر و 10 گونه گیاه خوار بودند، درمیان آن ها 7 گونه Deraeocoris serenus ,Trigonotylus pulchellus ,Trigonotylus ruficornis Polymerus vulneratus, Adelphocoris bimaculicollis, Agnocoris reclairei, Amblytylus concolor برای اولین بار از استان همدان گزارش شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

909 - ارزیابی تاثیرآب پاشی در کنترل ارگانیک جمعیت کنه گردآلود خرما (Oligonychus afrasiaticus (McGregor) (Acari: Tetranychidae در نخلستان های جنوبی ایران
مسعود اربابی مجید عسگری محمد تقی فصیحی نادر گل محمدزاده خیابان محمد رضا دامغانی مسعود لطیفیان محمد بابائی

کنه گردآلود مهمترین آفت نخلستان های خرمای ایران و جهان می باشد. تغذیه و شدت خسارت این کنه از حبه خرما باعث نابودی کامل میوه در ارقام صادراتی خرما مانند مضافتی، برهی و کبکاب می شود. از دهه 1340 از سموم کنه کش آلی مانند تترادیفون (تدیوم) برای کنترل خسارت این کنه در جن چکیده کامل

کنه گردآلود مهمترین آفت نخلستان های خرمای ایران و جهان می باشد. تغذیه و شدت خسارت این کنه از حبه خرما باعث نابودی کامل میوه در ارقام صادراتی خرما مانند مضافتی، برهی و کبکاب می شود. از دهه 1340 از سموم کنه کش آلی مانند تترادیفون (تدیوم) برای کنترل خسارت این کنه در جنوب کشور استفاده و مبارزه شیمیایی در سطح گسترده ای افزایش یافته است. تاثیر آب پاشی علیه این کنه روی ارقام خرمای مردار سنگ، کبکاب، برهی، مضافتی و هلیله به ترتیب درنخلستان های استان های هرمزگان،‌ بوشهر، خوزستان،‌ کرمان و سیستان و بلوچستان طی سال های 1380 و 1381 مطالعه شد. طرح آماری بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار و هر تکرار شامل یک نفر نخل خرما انتخاب شد. زمان آبپاشی با مشاهده اولین علایم تنیده شدن تار روی حبه خرما و به مقدار 8 الی 10 لیتر روی هر نخل توسط سم پاش صد لیتری یا پشت تراکتوری تا نیمه روز انجام شد. فاصله زمانی بین مشاهده اولین و آخرین آلودگی نخل ها به کنه در بین مناطق بیش از سه ماه به طول انجامید. برای تعیین درصد تلفات تاثیر آب پاشی بر جمعیت مراحل فعال کنه نمونه برداری تصادفی از تعداد 20 حبه خرما از خوشچه های هر تکرار به ترتیب یک روز قبل و 3، 7، 14 و 25 روز بعد از تیمار انجام و جمعیت زنده توسط استریومیکروسکوپ شمارش شد. مقایسه میانگین جمعیت دو ساله، تراکم بیشتری از جمعیت کنه را در سال دوم بررسی نشان داد. بیشترین و کمترین میانگین جمعیت کنه در سال نخست روی ارقام کبکاب و برهی به ترتیب به تعداد 9/14 و 08/2 کنه در بوشهر و خوزستان و بیشترین جمعیت در سال دوم با میانگین 75/42 کنه روی رقم هلیله در سیستان و بلوچستان به ثبت رسید. نتایج تجزیه آماری تاثیر آب پاشی در نوبت های نمونه برداری در سطح پنج درصد معنی دار و بالاترین تاثیر در نوبت هفت روز و پایدارترین کنترل به مدت 25 روز در منطقه کرمان به ثبت رسید. تجزیه مرکب جمعیت کنه در سال نخست بیش از90 درصد تلفات در استان های هرمزگان و خوزستان و در سال دوم این مقدار تلفات در استان کرمان ملاحظه گردید. استفاده از آب پاشی در زمانی که میانگین جمعیت کمتر از 3 کنه فعال روی یک حبه خرما مشاهده شود و با تکرار حداقل سه نوبت آب پاشی در فواصل زمانی 7 الی 10 روز در ساعات قبل از نیم روز کنترل مناسبی برای تولید خرمای ارگانیک و جلوگیری از آلودگی های زیست محیطی، افزایش مقاومت کنه گردآلود خرما به سموم می تواند ایجاد نماید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

910 - مطالعه مقدماتی کنه های اریباتید در بنادر عسلویه و لنگه، (ایران)
محمود علی خانی تورج ارکانی حسین هاشم‌زاده رضا وفایی شوشتری

طی سال ‌های 1387- 1388 در مطالعه کنه های اریباتید در جنوب ایران، 6 جنس متعلق به6 خانواده جمع‌آوری شدند که تعداد 5 نمونه در سطح گونه شناسایی شدند. در بین آنها، 3 جنس و 2 گونه که با علامت ستاره مشخص شده‌اند برای اولین بار از ایران گزارش می‌شود. گونه Hypozetes translame چکیده کامل

طی سال ‌های 1387- 1388 در مطالعه کنه های اریباتید در جنوب ایران، 6 جنس متعلق به6 خانواده جمع‌آوری شدند که تعداد 5 نمونه در سطح گونه شناسایی شدند. در بین آنها، 3 جنس و 2 گونه که با علامت ستاره مشخص شده‌اند برای اولین بار از ایران گزارش می‌شود. گونه Hypozetes translamellatus دارای بیشترین تعداد نمونه در محل‌ های نمونه ‌برداری بوده است. خانواده Scheloribatidae دارای بیشترین گونه شناسایی ‌شده است. طبق داده‌ های نمونه ‌برداری، خانواده ‌های Scheloribatidae، Tegoribatidae و Oribatulidae به ترتیب دارای بیشترین پراکنش در محل ‌های نمونه ‌برداری بودند. اسامی علمی جنس ‌ها و گونه ‌ها به شرح ذیل است: Heptacarus‌ sp., (Lohmanniidae); Damaeolus asperatus‌ (Berlese, 1904), (Damaeolidae); Oribatula (Zygoribatula) undulata Berlese, 1916, (Oribatulidae); Scheloribates fimbriatus Thor, 1930. S. praeincisus (Berlese, 1910), (Scheloribatidae);Hypozetes‌ translamellatus‌ Wallwork, 1965, (Tegoribatidae); Lamellobates‌ sp., (Mycobatidae). پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

911 - چک لیست اولیه کفشدوزک های (Coleoptera: Coccinellidae) ایران
رضا جعفری هلموت فورش مهدی زارع

در این چک لیست 110 گونه کفشدوزک متعلق به 6 زیر خانواده تهیه شده است. از این تعداد 28 گونه توسط نویسنده مسئول (رضا جعفری) جمع آوری و شناسایی گردیده است که دو گونه Aphidectaobliterata و Scymnusmediteraneus برای اولین بار از ایران توسط نویسنده گزارش می شود. برای تشخیص گ چکیده کامل

در این چک لیست 110 گونه کفشدوزک متعلق به 6 زیر خانواده تهیه شده است. از این تعداد 28 گونه توسط نویسنده مسئول (رضا جعفری) جمع آوری و شناسایی گردیده است که دو گونه Aphidectaobliterata و Scymnusmediteraneus برای اولین بار از ایران توسط نویسنده گزارش می شود. برای تشخیص گونه ها از صفات خارجی و ژنیتالیای کفشدوزک های نر و ماده استفاده شد. اغلب کفشدوزک های موجود در چک لیست گوشت خوار و عمدتا از شته ها، کنه ها و شپشک ها تغذیه می کنند. گونه های موجود در چک لیست متعلق به 34 جنس شامل (Brumus, Chilocorus, Exochomus, Platynaspis, Rhyzobius, Rodolia, Bulaea, Adalia, Anistostica, Aphidecta, Calvia, Cheilomenes, Coccinella, Coccinulla, Hippodamia, Menochilus, Oenopia, Olla, Propylea, Halyzia, Psyllobora, Vibidia, Tytthaspis, Epilachna, Hyperaspis, Clitostethus, Cryptolaemus, Diomus, Nephus, Scymnus, Stethorus, Diloponis, Serangium and Pharoscymnus)، 15 قبیله شامل (Chilocorini, Platynaspidini, Coccidulini, Noviini, Bulaeini, Coccinellini,Psylloborini, Tytthaspidini, Epilachnini, Hyperaspidini, Scymnini, Stethorini, Microweisini, Serangiini and Sticholotidini ) و 6 زیر خانواده شامل (Coocidulinae, Coccinellinae, Scymninae, Chilochorinae, Sticholotidinae & Epilachninae) هستند. بیشترین و کمترین تعداد گونه به ترتیب مربوط به زیر خانواده های Scymninae و Sticholotinae بود. بیشترین تعداد جنس با 50 درصد فراوانی مربوط به قبیله Coccinellini بود. اکثر گونه های دو زیر خانواده Coccinellinae و Scymninae با فراوانی 80 درصد از اغلب نقاط ایران گزارش شده اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

912 - گزارش جدید از زیرخانواده‌هایCryptinae Kirby 1837 و Ichneumoninae Latreille, 1802 (Insecta: Hymenoptera: Ichneumonidae) برای ایران
فریبرز فیروزی جهانتیغی حسین براهویی رضا وفایی شوشتری احسان رخشانی

پنج گونه از زنبورهای خانواده Ichneumonidae از استان سیستان و بلوچستان گزارش می‌شود که شامل: Cryptus inculcator (Linnaeus, 1758)، Dichrogaster saharator (Aubert, 1964) و Stilpnus gagates (Gravenhorst, 1807) از زیرخانواده Cryptinae و Cratichneumon sp. وThyraeella collaris چکیده کامل

پنج گونه از زنبورهای خانواده Ichneumonidae از استان سیستان و بلوچستان گزارش می‌شود که شامل: Cryptus inculcator (Linnaeus, 1758)، Dichrogaster saharator (Aubert, 1964) و Stilpnus gagates (Gravenhorst, 1807) از زیرخانواده Cryptinae و Cratichneumon sp. وThyraeella collaris (Gravenhorst, 1829) از زیرخانواده Ichneumoninae می‌باشند. دو گونه Stilpnus gagates و Thyraeella collaris برای اولین بار برای فون ایران گزارش می شوند. هر دو گونه نخستین گزارش برای این دو جنس هستند. صفات مورفولوژیک گونه‌هایی که برای اولین بار گزارش می‌شوند، به صورت خلاصه به همراه نکات کلیدی جهت شناسایی ذکر شده و در مورد انتشار گونه‌ها بحث شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

913 - اثر خاک دیاتومه ایران روی شپشه‌‌آرد، Tribolium confusum Duval (Col., Tenebrionidae) ، در شرایط آزمایشگاهی
حسین فرازمنـد فرحناز سادات گلستان هاشمی جواد کریم‌زاده اصفهانی عارف معروف

خاک دیاتومه یکی از ترکیبات معدنی و جایگزین مناسب برای کنترل آفات انباری می باشد. بررسی‌های آزمایشگاهی به منظور ارزیابی اثر حشره کشی فرمولاسیون ایرانی خاک دیاتومه (سایان®) روی حشرات کامل شپشه آرد ،Tribolium confusum Duval ، در دمای 1±27 درجه سلسیوس و رطوبت چکیده کامل

خاک دیاتومه یکی از ترکیبات معدنی و جایگزین مناسب برای کنترل آفات انباری می باشد. بررسی‌های آزمایشگاهی به منظور ارزیابی اثر حشره کشی فرمولاسیون ایرانی خاک دیاتومه (سایان®) روی حشرات کامل شپشه آرد ،Tribolium confusum Duval ، در دمای 1±27 درجه سلسیوس و رطوبت نسبی 5±55 درصد در تاریکی صورت گرفت. دامنه غلظت های خاک دیاتومه برای زیست سنجی شامل 50، 80، 126، 200 و 315 و برای مقایسه میزان ظهور حشرات کامل شامل صفر (شاهد)، 50، 80، 126، 200، 315 و 500 پی پی ام بودند که هر کدام در هشت تکرار انجام گرفت. بعد از گذشت 14 روز غلظت 315 پی پی ام اثر قابل قبولی از خود نشان داد. مقدار LC50فرمولاسیونفوق برای حشرات کامل T. confusum در این مدت 3/183 پی پی ام برآورد گردید. مقایسه بین گندم‌های تیمار نشده و تیمار شده با خاک دیاتومه از نظر تولید نتاج نشان داد که خاک دیاتومه موجب کنترل حشرات تازه‌ ظاهر ‌‌‌شده می‌گردد، به طوری که ظهور حشرات کامل در غلظت 500 پی پی ام در مقایسه با شاهد حدود 5 برابر کاهش نیافت. میزان پایداری خاک دیاتومه ثابت بوده، به طوری که با گذشت زمان، میزان کارایی آن کاهش نمی یابد. لذا از فرمولاسیون ایرانی خاک دیاتومه (سایان®) می توان به عنوان محافظ مناسب غلات در برابر حشرات کامل شپشه آرد استفاده نمود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

914 - بررسی فونستیک مگس های خانواده سیرفیده (Dip.,Syrphidae) در نیمه شرقی استان زنجان
معصومه ندرلو شاهرخ پاشایی راد محمد ولی تقدسی

به منظور مطالعه فونستیک مگس های خانواده سیرفیده طی سال های 1387 -1388در نیمه شرقی استان زنجان ، نمونه های بالغ این حشرات جمع آوری و شناسایی شدند. در مجموع، 31 گونه، متعلق به 16 جنس از دو زیرخانواده جمع آوری شدند. بین این نمونه ها، 28 گونه به شرح زیر برای اولین بار از اس چکیده کامل

به منظور مطالعه فونستیک مگس های خانواده سیرفیده طی سال های 1387 -1388در نیمه شرقی استان زنجان ، نمونه های بالغ این حشرات جمع آوری و شناسایی شدند. در مجموع، 31 گونه، متعلق به 16 جنس از دو زیرخانواده جمع آوری شدند. بین این نمونه ها، 28 گونه به شرح زیر برای اولین بار از استان زنجان و نمونه مشخص شده با ستاره برای اولین بار از ایران گزارش می شود. Subfamily: Syrphinae Spazigaster ambulans* (Fabricius,1798), Melanostoma mellinum (Linnaeus ,1758), Platycheirus sp, Paragus albifrons (Fallen,1817), Paragus bicolor (Fabricius,1794), Paragus abrogans Goeldlin de Tiefenau, 1971, Sphaerophoria rueppelli (Wiedemann, 1830), Sphaerophoria scripta (Linnaeus, 1758), Sphaerophoria turkmenica Bankowska, 1964, Ischiodon scutellaris (Fabricius, 1805), Scaeva pyrastri (Linnaeus, 1758), Scaeva albomaculata (Macquart, 1842), Episyrphus balteatus (DeGeer, 1776), Eupeodes nuba (Wiedemann,1830), Meliscaeva auricollis (Meigen,1822) Subfamily: Milesiinae Eumerus strigatus (Fallen, 1817), Eumerus sogdianus Stackelberg, 1952, Helophilus continuus Loew, 1854, Eristalis tenax (Linnaeus, 1758), Eristalis arbustorum (Linnaeus, 1758), Eristalis similis Fallen, 1817, Eristalinus taeniops (Wiedemann, 1818), Eristalinus megacephalus (Rossi, 1794), Eristalinus sepulchralis (Linnaeus, 1758), Eristalinus aeneus (Scopoli, 1763), Pipizella divicoi (Goeldlin de Tiefenau, 1974), Neoascia podagrica (Fabricius, 1775), Syritta pipiens (Linnaeus, 1758). پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

915 - بررسی و مقایسه خصوصیات مرفولوژیکی زنبور عسل کوچک Apis florea F. (Hymenoptera, Apidae) در ایران
شبنم پریچهره محمد باقر فرشینه عدل مجید فلاح زاده

زنبور عسل کوچک (.Apis florea F) یکی از دو گونه اصلی زنبورهای عسل رایج در ایران می باشد که در برخی ازاستان های جنوبی، جنوب شرقی و غربی ایران یافت می شود. در این پژوهش علاوه بر بررسی خصوصیات مرفولوژیکی زنبور عسل کوچک، اثر شرایط جغرافیایی و اقلیمی در تغییرات مرفولوژیکی چکیده کامل

زنبور عسل کوچک (.Apis florea F) یکی از دو گونه اصلی زنبورهای عسل رایج در ایران می باشد که در برخی ازاستان های جنوبی، جنوب شرقی و غربی ایران یافت می شود. در این پژوهش علاوه بر بررسی خصوصیات مرفولوژیکی زنبور عسل کوچک، اثر شرایط جغرافیایی و اقلیمی در تغییرات مرفولوژیکی آن ها نیز تعیین گردید. بدین منظور در سال 1389 از استان های سیستان و بلوچستان، هرمزگان، کرمان، فارس، بوشهر، کهکیلویه و بویراحمد و خوزستان 600 زنبور کارگر از 30 کلنی جمع آوری گردید. سپس 17 خصوصیت ظاهری، اندازه گیری و در مجموع 10200 داده جمع آوری شد. برای تعیین مختصات جغرافیایی و متغیرهای اقلیمی، از میانگین 10 متغیر در ایستگاه های هواشناسی مناطق مورد نظر استفاده گردید. تجزیه و تحلیل داده های به دست آمده با روش تجزیه تابع تشخیص انجام شد. نتایج نشان داد که خصوصیات عرض پنجه اول پای عقبی دارای کم ترین میزان تنوع بوده و طول نیم حلقه های پشتی شکمی سوم و چهارم، طول پای عقبی و نیز طول خرطوم با بیش ترین میزان تنوع به عنوان متمایز کننده ترین خصوصیات مرفولوژیکی در زنبور عسل کوچک ایرانی می باشد. تعداد قلاب های بال سمت راست تنوع بیشتری از تعداد قلاب های بال سمت چپ داشت لذا پیشنهاد می گردد در اندازه گیری ها فقط از شمارش قلاب های سمت راست استفاده گردد. بنابر نتایج آزمون دانکن، زنبورهای منطقه کهکیلویه و بویراحمد با اندازه طول بند سوم و چهارم پشتی شکمی، طول و عرض بال جلو و طول پای عقبی زنبورهای درشت تری نسبت به زنبورهای سایر مناطق هستند و زنبورهای منطقه هرمزگان و بوشهر زنبورهای کوچک تری نسبت به بقیه زنبورها می باشند. نتایج میان هم بستگی صفات ظاهری با یکدیگر و با شرایط جغرافیایی و اقلیمی نشان داد صفت طول بند سوم و چهارم پشتی شکمی با طول و عرض بال جلو و طول پای عقبی هم بستگی مثبت معنی دار و صفت طول خرطوم با طول بال جلو و ایندکس کوبیتال هم بستگی منفی معنی داری دارد. هم چنین خصوصیات طول بند سوم و چهارم پشتی شکمی، طول و عرض بال جلو و طول پای زنبور عسل کوچک با عرض جغرافیایی، ارتفاع و میزان بارندگی سالیانه هم بستگی مثبت معنی داری دارند. نتایج نشان دهنده این است که مناطق مرتفع تر و پرباران تر دارای زنبورهای بزرگ تری هستند، هم چنین نتایج به دست آمده موید این مطلب بود که در مناطق مرتفع تر و پرباران تر بال زنبورهای عسل تعداد قلاب کم تری دارند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

916 - بررسی فونستیک و دامنه میزبانی زنبورهای خانواده Encyrtidae در بخش هایی از استان های لرستان و مرکزی
سیده شراره گلپایگانی علی اصغر طالبی حسینعلی لطفعلی زاده احسان رخشانی

در این تحقیق زنبورهای پارازیتویید شپشک های گیاهی (Hem., Coccoidea) از خانواده Encyrtidae طی سال 1386 در برخی از مناطق استان های لرستان و مرکزی مورد بررسی قرار گرفت. براساس نتایج به دست آمده، 11 گونه زنبور پارازیتویید به شرح زیر جمع آوری و شناسایی گردید. بر اساس منا چکیده کامل

در این تحقیق زنبورهای پارازیتویید شپشک های گیاهی (Hem., Coccoidea) از خانواده Encyrtidae طی سال 1386 در برخی از مناطق استان های لرستان و مرکزی مورد بررسی قرار گرفت. براساس نتایج به دست آمده، 11 گونه زنبور پارازیتویید به شرح زیر جمع آوری و شناسایی گردید. بر اساس منابع موجود، دو گونه که با ستاره مشخص شده اند برای اولین بار از ایران گزارش می شوند: Blastothrix sericea (Dalman, 1820) Discodes coccophagus (Ratzeburg, 1848) Encyrtus aurantii (Geoffory, 1785) Microterys cuprinus (Nikol'skaya, 1952)* Microterys hortulanus Erdos, 1956 Cheiloneurus claviger Thomson, 1876 Habrolepis dalamanii (Westwood, 1837) Zaomma lambinus (Walker, 1837) Metaphycus lounsburyi (Howard, 1898) Metaphycus chermis (Fonscolombe, 1832)* Metaphycus sp. ویژگی های مرفولوژیک، دامنه میزبانی و انتشار جغرافیایی دو گونه جدید برای فون حشرات ایران مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

917 - مطالعه مقدماتی کنه‌های Oribatida (Acari) در بنادر عسلویه و لنگه، ایران
محمود علی خانی تورج ارکانی حسین هاشم‌زاده رضا وفایی شوشتری

طی سال‌های 1387- 1388 در مطالعه کنه‌های اریباتید در جنوب ایران، 6 جنس متعلق به 6خانواده جمع آوری شدند که تعداد 5 نمونه در سطح گونه شناسایی شدند. در بین آن ها، 3 جنس و 2 گونه که با علامت ستاره مشخص شده‌اند برای اولین بار از ایران گزارش می‌شود. گونه Hypozetes translamell چکیده کامل

طی سال‌های 1387- 1388 در مطالعه کنه‌های اریباتید در جنوب ایران، 6 جنس متعلق به 6خانواده جمع آوری شدند که تعداد 5 نمونه در سطح گونه شناسایی شدند. در بین آن ها، 3 جنس و 2 گونه که با علامت ستاره مشخص شده‌اند برای اولین بار از ایران گزارش می‌شود. گونه Hypozetes translamellatus دارای بیشترین تعداد نمونه در محل های نمونه برداری بوده است. خانواده Scheloribatidae دارای بیشترین گونه شناسایی شده است. خانواده های Scheloribatidae، Tegoribatidae و Oribatulidae به ترتیب دارای بیشترین پراکنش در محل‌های نمونه‌برداری بودند. اسامی علمی جنس و گونه‌ها به شرح ذیل است: Heptacarus* sp., (Lohmanniidae); Damaeolus asperatus* (Berlese, 1904), (Damaeolidae); Oribatula (Zygoribatula) undulata Berlese, 1916, (Oribatulidae); Scheloribates fimbriatus Thor, 1930. S. praeincisus (Berlese, 1910), (Scheloribatidae);Hypozetes* translamellatus* Wallwork, 1965, (Tegoribatidae); Lamellobates* sp., (Mycobatidae). پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

918 - مطالعه توزیع جغرافیایی و فراوانی جمعیت کنه‌های گیاهی روی اندام‌های هوایی و در سطح خاک باغات چای در شرق استان گیلان
مسعود اربابی نازنین نژادقنبر رضا وفایی شوشتری

تنوع و فراوانی جمعیت کنه ها روی اندام های هوایی و خاک باغات چای در15 منطقه شرق استان گیلان در سال های 1387 تا 1388 مورد بررسی قرار گرفت. از روش تکاندن اندام های هوایی و قیف برلز به ترتیب برای جمع آوری کنه های استفاده شد. در مجموع 36 گونه، از 33 جنس و 31 خانواده متعلقه ب چکیده کامل

تنوع و فراوانی جمعیت کنه ها روی اندام های هوایی و خاک باغات چای در15 منطقه شرق استان گیلان در سال های 1387 تا 1388 مورد بررسی قرار گرفت. از روش تکاندن اندام های هوایی و قیف برلز به ترتیب برای جمع آوری کنه های استفاده شد. در مجموع 36 گونه، از 33 جنس و 31 خانواده متعلقه به گروه Astigmata، دو زیرگروهProstigmata Crypotstigmata, و راسته Mesostigmataجمع آوری وشناسایی شدند. بیشترین وفور جمعیت روی اندام های هوایی برای کنه قرمز پاکوتاه چای Brevipalpus obovatusDonnadieu و در خاک برای گونهTyrophagus putrescentiae (Shrank)به ثبت رسید. علایم خسارت برای کنه هایMcdaniel And Morihara Tuckerella hypoterraوTetranychus urticaeKochروی برگ چای ملاحظه نشد. از کنه های شکارگر بیشترین جمعیت برای گونه های خانواده های Bdellidaeو Phytoseiidae و همچنین برای 15 خانواده اوریباتیده (Cryptostigmata) در مناطق به ثبت رسید. بیشترین تعداد کنه های اوریباتیده برای دو گونه ( Eupelops sp.وPergalumna sp.) و حداقل نیز برای گونه Metabelba sp. و خانواده Phthiracaridae و Euphthiracaridae به ثبت رسید. از مجموع فون جمع آوری شده بیش از 81 درصد ثبت جدید در باغات چای کشور می باشد. ترکیب کمی و کیفی کنه های اوریباتید با 15خانواده 41 درصد تنوع گونه ای و 59 درصد ترکیب جمعیتی را داشتند. جمعیت 4 گونه از خانواده اوریباتیده صرفا از اندام های هوایی بوته چای جمع آوری شد.گونه های شناسایی شده عبارتند از: Acaridae(Tyrophagus putrescentiae), Ameroseiidae (Ameroseius sp.), Digamasellidae (Dendrolaelaps sp.), Ologamasidae )Gamaseiphis sp.) Pachylaelapidae (Pachyseius sp.), Parasitidae (Vulgrogamasussp.), Phytoseiidae )Amblyseius largoensis, Iphiseius sp., Typhlodromips caspiansis) Achipteriidae (Parachipteria sp.) Cepheidae (Conoppia sp.) Camisiidae) Camisia sp.), Nothridae (not identified) Ceratozetidae (Trichoribates sp.), Humerobatidae (Humerobates sp.), Damaeidae (Metabelba sp.), Galumnidae (Pergalumna sp.), Liacaridae (Liacarus sp.), Oribatulidae (not identified), Scheloribatidae (Scheloribates sp.), Oppiidae (Oppia sp.), Phenopelopidae (Eupelops sp.), Phthiracaridae and Euphthiracaridae (not identified), Anystidae (Chaussieria warrengense, Chaussieria sp.), Bdellidae (Bdella sp., Cyta sp.), Camerobidiidae (Tycherobius sp.), Erythraeidae (Leptus sp.), Eupodidae (Cocceupodes sp.), Tenuipalpidae (Brevipalpus obovatus), Tetranychidae (Tetranychus urticae), Microtrombidiidae (Microtrombidinae), Trombidiidae (Dinothrombium sp.) Tuckerellidae (Tuckerella hypoterra) پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

919 - اولین گزارش Dactylochelifer spasskyi Redikorzev (Pseudoscorpiones :Cheliferidae) از ایران
مهراد نصیرخانی حاجی محمد تکلوزاده

پیش تر گونه نادر شبه عقرب Dactylochelifer spasskyi Redikorzev 1949 از قزاقستان و ازبکستان جمع آوری شده بود. ما نمونه های جدیدی متعلق به این گونه را از بقایای گیاهی در ایران جمع آوری نموده و گزارش می کنیم.

پیش تر گونه نادر شبه عقرب Dactylochelifer spasskyi Redikorzev 1949 از قزاقستان و ازبکستان جمع آوری شده بود. ما نمونه های جدیدی متعلق به این گونه را از بقایای گیاهی در ایران جمع آوری نموده و گزارش می کنیم. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

920 - گزارش گونه های جدید از پادمان خانواده Parnoellidae و Isotomidae به‌همراه آخرین فهرست از پادمان راسته Entomobryomorpha موجود در استان کرمانشاه
مرتضی کهراریان رضا وفایی شوشتری ابراهیم سلیمان‌نژادیان معصومه شایان‌مهر بهمن شمس اسفندآباد

در این تحقیق فون پادمان راسته Entomobryomorpha در مناطق مختلف استان کرمانشاه طی سال های 91-1393 مورد بررسی قرار گرفت. در مجموع 20 گونه متعلق به 13 جنس از 8 زیرخانواده و 4 خانواده مختلف پادمان شناسایی شدند که جنس (Stach, 1947) Subisotoma و دو گونهSubisotoma variabilis G چکیده کامل

در این تحقیق فون پادمان راسته Entomobryomorpha در مناطق مختلف استان کرمانشاه طی سال های 91-1393 مورد بررسی قرار گرفت. در مجموع 20 گونه متعلق به 13 جنس از 8 زیرخانواده و 4 خانواده مختلف پادمان شناسایی شدند که جنس (Stach, 1947) Subisotoma و دو گونهSubisotoma variabilis Gisin, 1949وCyphoderus bidenticulatus Parona, 1888 برای بار اول از ایران گزارش گردید. علاوه بر آن دو خانواده Tomoceridae و Paronellidae، دو جنس Cyphoderus Nicolet, 1842 و Tomocerus Nicolet, 1842 و دو گونه Tomocerus vulgaris (Tullberg, 1871) و Cyphoderus albinus Nicolet, 1842 نخستین بار از استان کرمانشاه گزارش گردید. از سوی دیگر یک چک لیست نهایی از فون پادمان راسته Entomobryomorpha موجود در استان کرمانشاه شامل 4 خانواده، 15 جنس و 36 گونه، به همراه کلید شناسایی آن ها در سطح جنس تهیه گردید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

921 - ارزیابی تاثیر سم فلوپیرادیفورون20% (سیوانتو) و روش تزریق به تنه جهت کنترل آفت سرخرطومی حنایی خرماRhynchophorus ferrugineus Olive. در ایران
جاوید عباسی حمید دبیری محمد زرگری یزدان بخش طاهری شهرام زارع

سرخرطومی حنایی خرما با نام علمی Rhynchophorus ferrugineus Olive. (Col,: Dryophthoridae) مهمترین و خطرناک ترین آفت قرنطینه داخلی ایران می باشد. لاروها با تغذیه از بافت (آوندها) و خالی کردن تنه باعث مرگ درختان می شوند. روش های شیمیایی کنترل آفت (سم پاشی، تزریق سم به تنه، چکیده کامل

سرخرطومی حنایی خرما با نام علمی Rhynchophorus ferrugineus Olive. (Col,: Dryophthoridae) مهمترین و خطرناک ترین آفت قرنطینه داخلی ایران می باشد. لاروها با تغذیه از بافت (آوندها) و خالی کردن تنه باعث مرگ درختان می شوند. روش های شیمیایی کنترل آفت (سم پاشی، تزریق سم به تنه، ضدعفونی تنه و استفاده از سموم خاک کاربرد) از برنامه های مدیریت تلفیقی(IPM) می باشد. این تحقیق به منظور بررسی و کارایی حشره کش فلوپیرادیفورون20% با نام تجاری سیوانتو و دستگاه تزریق (سرنگ اتوماتیک 5 میلی لیتری ابتکار و بازطراحی نویسنده) و روش تزریق به تنه برای کنترل سرخرطومی حنایی خرما در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با چهار تیمار و چهار تکرار اجرا شد. نتایج نشان داد بین تیمارها از نظر جمعیت لاروهای مرده، زنده و حشره بالغ در سطح 1 درصد تفاوت معنی دار وجود دارد. بطوریکه تیمار های سم فلوپیرادیفورون20% با غلظت تزریق100 میلی لیتر (20 گرم ماده موثره) به همراه 100 میلی لیتر آب و سم فلوپیرادیفورون20% با غلظت تزریق 100 میلی لیتر (20 گرم ماده موثره) به ترتیب با میانگین 7/9 و 3/8 عدد به ازای هر نفر درخت خرما بیشترین تاثیر را در کنترل لاروهای آفت در مقایسه با تزریق سم کنفیدور و سم پاشی سم فلوپیرادیفورون20% روی تنه داشت. نتایج تجربی نشان داد که تزریق حشره کش روشی موثر جهت کنترل آفت بوده و برای اجرای این روش می توان از دستگاه سرنگ اتوماتیک 5 میلی لیتری استفاده نمود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

922 - فون زنبورهای جنس Bruchophagus (Hym.: Eurytomidae) در استان آذربایجان‌شرقی
عطیه نقی زاده حسین لطفعلی‌زاده مصطفی نیکدل سید ابراهیم صادقی

زنبورهای جنس Bruchophagus Ashmead, 1888 (Hymenoptera: Eurytomidae)، دارای پراکنش جهانی هستند. این زنبورها جثه کوچکی داشته، بذر خوار گیاهان مختلف بوده و به عنوان یکی از آفات مهم گیاهان علوفه ای و مرتعی تلقی می شوند. این تحقیق به منظور شناسایی فون زنبورهای این جنس در نو چکیده کامل

زنبورهای جنس Bruchophagus Ashmead, 1888 (Hymenoptera: Eurytomidae)، دارای پراکنش جهانی هستند. این زنبورها جثه کوچکی داشته، بذر خوار گیاهان مختلف بوده و به عنوان یکی از آفات مهم گیاهان علوفه ای و مرتعی تلقی می شوند. این تحقیق به منظور شناسایی فون زنبورهای این جنس در نواحی مختلف استان آذربایجان شرقی انجام گرفت. همه نمونه های مورد مطالعه از روی گیاهان مرتعی جمع آوری شده از نقاط مختلف استان، پرورش داده شده اند. در مجموع 13 گونه به شرح زیر شناسایی شد: B. astragali Fedoseeva, 1954; B. bajariae (Erdös, 1957); B. colutea (Bouček, 1954); B. evolans Szelényi, 1961; B. gibbus (Boheman, 1836); B. kononovae Zerova, 1994; B. turkestanicus Zerova, 1994; B. macronycis Fedoseeva, 1956; B. mutabilis Nikolskaja, 1952; B. nikolskayae (Zerova, 1968); B. parvulus Zerova, 1994; B. ponticus Zerova, 1994 and B. trigonellae Zerova, 1970. از این میان، چهار گونه B. coluteae، B. macronycis، B. parvulus و B. ponticus برای اولین بار از ایران گزارش می شوند. دامنه میزبانی هر کدام از گونه ها در استان آذربایجان شرقی مشخص گردید. نهایتا لیستی از گونه های شناخته شده Bruchophagus در ایران ارایه شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

923 - گزارش گونه‌های جدید از پادمان خانوادهIsotomidae (Apterygota: Collembola) برای فون ایران
علیه یحیی پور معصومه شایان مهر

خانواده ایزوتومیده (Isotomidae) دومین خانواده بزرگ از لحاظ تنوع گونه ‌ای در راسته پادمان (Collembola) می ‌باشد. این شش‌پایان بدن کشیده و بدون فلس دارند و بر خلاف خانواده انتموبریده (Entomobyridae) طول همه بند های شکمی یک اندازه می باشند. اکثرگونه ‌های این خانواده در اک چکیده کامل

خانواده ایزوتومیده (Isotomidae) دومین خانواده بزرگ از لحاظ تنوع گونه ‌ای در راسته پادمان (Collembola) می ‌باشد. این شش‌پایان بدن کشیده و بدون فلس دارند و بر خلاف خانواده انتموبریده (Entomobyridae) طول همه بند های شکمی یک اندازه می باشند. اکثرگونه ‌های این خانواده در اکوسیستم های خشکی، و در خاک یا بقایای گیاهی زندگی می کنند ولی عده ای از گونه ‌ها را می توان از روی آب در اکوسیستم ‌های آبی پیدا کرد. در بررسی فونستیک این خانواده در طی سال های 1388-1389، نمونه ‌هایی از خاک و خاک ‌برگ مناطق مختلف شهر ساری جمع آوری شدند. پادمان توسط قیف برلیز جمع آوری گردید و اسلاید میکروسکوپی با استفاده از محلول هویر تهیه شد. در مجموع هشت گونه از هفت جنس از این خانواده جمع آوری و شناسایی شد، که از بین سه گونه برای ایران جدید می باشد که در لسیت زیر با * مشخص شده اند. عبارتند از: Isotomurus cf. italicus*, Isotomurus sp.* (aff. palustris-unifasciatus), Cryptopygus* cf. ponticus (Stach, 1947)., Folsomides parvulus (Stach, 1922), Folsomia candida (Willem, 1902), Proisotoma minima*(Absolon, 1901) Isotomiella minor (Schaffer, 1896), Isotoma viridis (Bourlet, 1839 پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

924 - مروری بر سموم آلفا توکسین در ایران
سعیده سعیدی مریم بیگمی راضیه بهزادمهر

10.30495/qafj.2022.1950064.1021

چکیده:آفلاتوکسین ها ترکیباتی با وزن مولکولی کم میباشند که به عنوان متابولیت ثانویه توسط قارچ های رشته ای تولید می شوند و در غلظت های بسیار کم برای مهره داران و سایر حیوانات خطرناک میباشند آفلاتوکسین ها یک گروه از مایکو توکسین ها هستند که توسط سه گروه از قارچ های آسپرزیل چکیده کامل

چکیده:آفلاتوکسین ها ترکیباتی با وزن مولکولی کم میباشند که به عنوان متابولیت ثانویه توسط قارچ های رشته ای تولید می شوند و در غلظت های بسیار کم برای مهره داران و سایر حیوانات خطرناک میباشند آفلاتوکسین ها یک گروه از مایکو توکسین ها هستند که توسط سه گروه از قارچ های آسپرزیلوس تولید میشوند آفلاتوکسین های G1 ،G2 ،B2 ،B1 چهار نوع از مهمترین آفلاتوکسین ها میباشد. مواد و روش کار:جهت دریافت مقالات مرتبط، ذخایر علمی الکترونیک در کشور شامل SID و هم چنین در بانک های اطلاعاتی Medline، Science Direct، PubMed، Elsevier، Scopus با استفاده از کلمات کلیدی Aflatoxin M1، pasteurized milk، UHT milk، Raw milk، Yoghurt،cheese و معادل فارسی آن ها از سال 2013 تا 2019 جستجو شد نتایج:نتایج حاصل مطالعه نشان داد که برنج های ایرانی و پسته به غیر از شیر و محصولات لبنی در معرض آلودگی با آلفا توکسین هستند. روش های متفاوتی برای از بین رفتن آن ها مورد استفاده قرار می گیرد. بحث:بررسی مطالعات صورت گرفته در ایران گویای این مطلب است که بیشترین توجه در میان محصولات لبنی بر شیر پاستوریزه و سپس شیر استریلیزه متمرکز بوده و بقیه محصولات سهم کمی را در مطالعات صورت گرفته، برخوردارند. در اکثر مطالعات، آلودگی بالاتر از استاندارد اتحادیه اروپا و سازمان ملی استاندارد ایران بوده است؛ بنابراین سلامت مصرف کنندگان خصوصا کودکان در معرض خطر است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

925 - ساختار ژنتیکی جمعیتهای جغرافیایی پروانه کرم ساقه خوار برنج Chilo suppressalis در شمال ایران براساس ژن سیتوکروم اکسیداز شماره 2 میتوکندری
عباس حیدری علیرضا نظری محمدعلی عشاقی الهام صنعتگر

10.30495/sarj.2023.1977771.1115

گیاه برنج یکی از مهمترین وقدیمی ترین محصولات زراعی بوده و یکی از سه غذای اصلی در دنیامحسوب می گردد. کرم ساقه خواری برنج Chilo suppressalis از افات درجه اول (کلیدی) برنج می باشد و تا 33 درصد باعث کاهش عملکرد برنج میگردد. شناخت صحیح و بهتر ساختار ژنتیکی این افت می تواند د چکیده کامل

گیاه برنج یکی از مهمترین وقدیمی ترین محصولات زراعی بوده و یکی از سه غذای اصلی در دنیامحسوب می گردد. کرم ساقه خواری برنج Chilo suppressalis از افات درجه اول (کلیدی) برنج می باشد و تا 33 درصد باعث کاهش عملکرد برنج میگردد. شناخت صحیح و بهتر ساختار ژنتیکی این افت می تواند در بکارگیری و بهبود روش های کنترل ان موثر واقع شود. هدف از این مطالعه بررسی ساختار ژنتیکی ژن سیتوکروم اکسیداز شماره 2 میتوکندری (mtDNA-COII) کرم ساقه خوار برنج در شمال ایران می باشد. در این مطالعه صید و جمع آوری نمونه های کرم ساقه خوار برنج از دو استان مازندران و گیلان در طول فصل کاشت برنج در سالهای 1395 و 1396 به انجام رسید. ساختار ژنتیکی نمونه های 18 جمعیت جغرافیایی این افت با تکنیک ملکولی PCR ژن COIIو تعیین توالی ژن مشخص شدند. توالی های حاصله با همدیگر و نیز با توالی های موجود در بانک جهانی ژن Genbank مقایسه و مشابهت انها با نمونه های جهانی بدست امد. در مجموع، 312 نمونه از استان گیلان و 676 نمونه از استان مازندران صید گردید. نتایج بررسی ساختار ژنتیکی نماینده هایی از 18 جمعیت شمال ایران نشان داد که همه نمونه ها دارای ساختار ژنتیکی مشابه هم هستند. توالی ژن COII نمونه های ایرانی این افت شباهت زیادی با جمعیت کره جنوبی با شماره دسترسی MK207057 موجود در بانک جهانی ژن (GenBank) دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

926 - اثر نوسان قطبی بر تغییرات دما و بارش فصول سرد سال در ایران مرکزی
کمال امیدوار مهدی جعفری ندوشن

نوسان قطبی یکی از الگوهای پیوند از دور می باشند که اثرگذاری آن ها بر اقلیم نیمکره شمالی به خصوص در فصل زمستان شناخته شده است. در این پژوهش به میزان و چگونگی ارتباط بین این نوسان اقلیمی و تغییرات بارش و دمای فصل زمستان(دسامبر-ژانویه) در 9 ایستگاه همدیدی واقع در ایران مرک چکیده کامل

نوسان قطبی یکی از الگوهای پیوند از دور می باشند که اثرگذاری آن ها بر اقلیم نیمکره شمالی به خصوص در فصل زمستان شناخته شده است. در این پژوهش به میزان و چگونگی ارتباط بین این نوسان اقلیمی و تغییرات بارش و دمای فصل زمستان(دسامبر-ژانویه) در 9 ایستگاه همدیدی واقع در ایران مرکزی پرداخته شده است. داده های مورد استفاده شامل نمایه نوسان قطبی و داده های دمایی(کمینه، بیشینه و میانگین) و بارش به صورت روزانه در دوره آماری 45 ساله ( 2010-1965 میلادی) می باشد. پس از میانگین گیری از مقادیر روزانه داده های مورد استفاده سری های زمانی فصلی برای هر متغیر به صورت جداگانه به دست آمد. جهت اثبات رابطه بین نمایه AO با تغییرات دما و بارش ایستگاه های مورد مطالعه از آزمون همبستگی پیرسون استفاده گردید. از آزمون t جهت بررسی سطح معنی داری ضرایب همبستگی کمک گرفته شد. نتایج پژوهش نشان می دهد که رابطه نوسان قطبی با دماهای سه گانه معکوس و بالا ترین همبستگی نمایه AO در فصل زمستان با تأخیر دو ماهه می باشد(در حدود 6/0-). بین تغییرات بارش فصل سرد سال در ایران مرکزی و نمایه اقلیمی نوسان قطبی رابطه مشخصی دیده نمی شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

927 - برنامه‌ریزی و سازمان‌دهی سیاسی، امنیتی و اقتصادی فضا در منطقه خلیج فارس در راستای ارائه‌ی یک مدل راهبردی برای مناطق ایران؛ مطالعه‌ی موردی جزیره قشم
بازرگان امیری حیدر لطفی عزت الله عزتی مجید شریعت پناهی

بی‌شک غایت اصلی تمام برنامه‌ریزی‌ها رسیدن به توسعه پایدار، تعادل منطقه‌ای، توزیع مناسب فعالیت‌ها و استفاده حداکثر از قابلیت‌های محیطی در فرایند توسعه مناطق است. هدف اصلی این مقاله عبارت است از برنامه‌ریزی و سازمان‌دهی سیاسی، امنیتی و اقتصادی فضا در منطقه خلیج فارس در را چکیده کامل

بی‌شک غایت اصلی تمام برنامه‌ریزی‌ها رسیدن به توسعه پایدار، تعادل منطقه‌ای، توزیع مناسب فعالیت‌ها و استفاده حداکثر از قابلیت‌های محیطی در فرایند توسعه مناطق است. هدف اصلی این مقاله عبارت است از برنامه‌ریزی و سازمان‌دهی سیاسی، امنیتی و اقتصادی فضا در منطقه خلیج فارس در راستای ارائه‌ی یک مدل راهبردی برای مناطق ایران؛ مطالعه ی موردی جزیره قشم. سؤال اصلی این مقاله این است که برنامه ریزی و سازمان‌دهی سیاسی، امنیتی و اقتصادی فضا در منطقه خلیج فارس بایستی دارای چه ویژگی‌ها و مختصاتی باشد که بتوان از آن به عنوان مدلی برای همه مناطق این منطقه و از جمله جزیره قشم بهره گرفت؟ علاوه بر سؤال اصلی فوق سؤالات فرعی دیگری نیز در این مقاله مطرح شده است از جمله این که سازمان‌دهی فضا دارای چه تاریخچه‌ای است؟ چه نظریاتی در خصوص سازمان‌دهی فضا ارائه گردیده است؟ سازمان‌دهی مناسب فعالیت و انسان در پهنه سرزمین غایت اصلی تمام برنامه‌ریزی‌ها در سطوح مختلف است. اگر چه در سطح خرد مکان‌یابی جهت حداکثر نمودن سود بنگاه و در واقع جانمایی بهتر فعالیت‌ها پیامد فضایی این نوع برنامه‌ریزی است ولی این جانمایی در راستای هدف بالاتر یعنی چیدمان منطقی فعالیت‌ها در پهنه سرزمین ایفای نقش می‌کند به عبارت دیگر فرایند برنامه‌ریزی صحیح و سلسله مراتبی از سطح آمایش ملی شروع و با تدوین برنامه‌های میان مدت توسعه‌ای و برنامه‌ریزی کلان اقتصادی به سطح برنامه‌ریزی خرد منتهی می‌شود. تحقیق حاضر کیفی است که در آن سعی شده است با استفاده از منابع کتابخانه‌ای و مقالات پژوهشی و نیز سایر منابع علمی به برنامه‌ریزی و سازمان‌دهی سیاسی، امنیتی و اقتصادی فضا در منطقه خلیج فارس در راستای ارائه‌ی یک مدل راهبردی برای مناطق ایران؛ مطالعه ی موردی جزیره قشم پرداخته شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

928 - ارزیابی سیاست های اجرایی تأمین مسکن گروه های کم درآمد شهری از دیدگاه ساکنان؛ مطالعه موردی: مسکن مهر سهند ـ تبریز
محمد ملکوتی نیا علیرضا سلطانی بختیار عزت پناه

1911-1247

یکی ازتبعات ایجادشهرهای بزرگ، شدت گرفتن مسأله تأمین مسکن برای گروه‌های کم‌درآمد بوده است. هدف پژوهش ارزیابی سیاست‌های اجرایی تأمین مسکن گروه‌های کم‌درآمد از دیدگاه ساکنان مسکن مهر شهر جدید سهند است. در این راستا ابتدا 44 شاخص مرتبط با کیفیت این مساکن در پنج بعد اقتصادی، چکیده کامل

یکی ازتبعات ایجادشهرهای بزرگ، شدت گرفتن مسأله تأمین مسکن برای گروه‌های کم‌درآمد بوده است. هدف پژوهش ارزیابی سیاست‌های اجرایی تأمین مسکن گروه‌های کم‌درآمد از دیدگاه ساکنان مسکن مهر شهر جدید سهند است. در این راستا ابتدا 44 شاخص مرتبط با کیفیت این مساکن در پنج بعد اقتصادی، اجتماعی، خدماتی، کالبدی و زیستمحیطی استخراج شد. برای بررسی وضعیت شاخص‌ها، تعداد 384 پرسشنامه براساس فرمول کوکران تکمیل گردید. نتایج بررسی وضعیت محدوده نشان داد که هر پنج بعد، در وضعیت متوسط و پایین‌تر از حد متوسط قرار دارند. در واقع سیاست مسکن مهر در ابعاد زیست محیطی و خدمات عمومی رضایت نسبی ساکنان را برآورده کرده است. سپس به منظور تعیین اولویت‌های اجرایی شاخص‌ها، تحلیل دو بعدی و یکپارچه براساس وضعیت فعلی و وزن نسبی شاخص‌ها (با استفاده از مدل AHP) صورت گرفت. نتایج حاکی از آن است که شاخص هایی همچون تناسب قیمت با درآمد، تسهیلات بانکی، تعاملات اجتماعی، موقعیت واحدهای مسکونی نسبت به مرکز شهر، فاصله واحدهای مسکونی تا محل کار، دسترسی به حمل و نقل عمومی و دسترسی به خدمات بهداشتی از اولویت های اصلی در قلمرو مکانی پژوهش هستند. در واقع این شاخص ها در وضع موجود از وضعیت مناسبی برخوردار نبوده و همچنین از نظر کارشناسان از وزن نسبی بالایی برخوردار هستند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

929 - تحلیل و پیش‌بینی امواج گرمایی شهرهای منتخب شمال غرب ایران با استفاده از ریزگردان SDSM و شاخص بالدی
مجید رضایی بنفشه رقیه ملکی مرشت

امواج گرمایی از مهم ترین بلایای آب و هوایی است که آثار زیست محیطی مخرب آن، شناخت و پیش بینی آن را الزامی می نماید. هدف پژوهش حاضر، پیش بینی شرایط آتی امواج گرمایی شهرستان های اردبیل، تبریز و ارومیه طی سال های 2050-2020 با استفاده از ریزگردان SDSM و شاخص بالدی می باشد. ب چکیده کامل

امواج گرمایی از مهم ترین بلایای آب و هوایی است که آثار زیست محیطی مخرب آن، شناخت و پیش بینی آن را الزامی می نماید. هدف پژوهش حاضر، پیش بینی شرایط آتی امواج گرمایی شهرستان های اردبیل، تبریز و ارومیه طی سال های 2050-2020 با استفاده از ریزگردان SDSM و شاخص بالدی می باشد. بدین منظور داده های حداکثر دمای روزانه ی شهرهای منتخب از سال 2005-1961 پس از آماده سازی، وارد نرم افزار SDSM شده و با مدل CanESM2 تحت سناریوهای 8.5،2.6 و RCP 4.8 بررسی و با خروجی ها، روند حداکثر دمای سه ایستگاه مورد مطالعه طی 30 سال آتی بررسی و امواج گرمایی آن ها با استفاده از شاخص بالدی پیش بینی گردید. طبق نتایج حاصل از خطاسنجی مدل مورد مطالعه، شبیه سازی های صورت گرفته از دقت قابل قبولی برخوردار بودند. با توجه به این که هر کدام از شهرها، در یکی ازسناریوها کم ترین خطا را نشان داد، لذا پیش بینی امواج گرمایی هر ایستگاه، با استفاده از کم خطاترین سناریو صورت گرفت. براساس نتایج، میانگین حداکثر دما از اواخر زمستان تا اواخر بهار نسبت به دوره ی پایه کاهش و در اواسط تابستان افزایش جزئی خواهد داشت. در مجموع شاهد روند کاهشی در میانگین حداکثر دما در شهر اردبیل و روند افزایشی محسوس در شهرهای تبریز و ارومیه طی سال های 2050-2020 خواهیم بود. همچنین بررسی امواج گرمایی پیش بینی شده طی سی سال آینده نشان داد که امواج یک روزه در دو شهر اردبیل و ارومیه روند افزایشی جزئی و در شهر تبریز تقریباً بدون روند خواهد بود. امواج گرمایی دو روزه در شهر تبریز و ارومیه روند کاهشی و در اردبیل افزایشی خواهد داشت. روند امواج گرمایی سه روزه در اردبیل و ارومیه کاهشی و در تبریز افزایشی خواهد بود. بیشترین تداوم امواج گرمایی، چهار روزه بود که در ارومیه پیش بینی شد. بیشترین رخ داد امواج گرمایی دو و سه روزه در هر سه شهر در فصول سرد سال خواهد بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

930 - آینده پژوهی دیالکتیک علائق ژئوپولیتیکی ایالات متحده آمریکا، ایران و روسیه درآسیای مرکزی
علیرضا محرابی امیرعلی عابدینی

با پایان جنگ سرد و فروپاشی ابرقدرت شرق در سال 1991 میلادی و شکلگیری جمهوری هایی تازه تاسیس در ورای مرزهای شمالی ایران، شرایط ژئوپولیتیکی جدیدی را در جبهه شمال ایران فراهم آمد که یکی از شاخصه های آن، فقدان قدرت موثر در منطقه آسیای مرکزی، بود. قابل توجه است که کشورهای منط چکیده کامل

با پایان جنگ سرد و فروپاشی ابرقدرت شرق در سال 1991 میلادی و شکلگیری جمهوری هایی تازه تاسیس در ورای مرزهای شمالی ایران، شرایط ژئوپولیتیکی جدیدی را در جبهه شمال ایران فراهم آمد که یکی از شاخصه های آن، فقدان قدرت موثر در منطقه آسیای مرکزی، بود. قابل توجه است که کشورهای منطقه آسیای مرکزی از لحاظ جغرافیایی، به علت موقعیت جغرافیایی بسته و عدم دسترسی به آبهای آزاد، دارای انتروپی بالایی هستند و کشورهای این منطقه را به کشورهای همسایه خود، بعنوان مکمل جغرافیایی، وابسته می کند؛ این امر، توجه کشورها را به کشورهای همسایه شان بویژه به جمهوری اسلامی ایران معطوف کرده است؛ حضور و نقش آفرینی کشورهای منطقه ای و فرامنطقه ای، مانند روسیه، ایالات متحده آمریکا، جمهوری اسلامی ایران در آسیای مرکزی، شرایط خاصی را بر این منطقه فراهم آورده است که مطالعه علل ژئوپولیتیکی علائق آسیای مرکزی برای این کشورها در ارتباط با روند رو به آینده کشورهای آسیای مرکزی، می تواند اهمیت به سزایی در مطالعات شرایط ژئوپولیتیکی این منطقه، به عنوان منطقه استراتژیک در جوار کشورمان، داشته باشد. به همین منظور، این مقاله بر اساس روش توصیفی - تحلیلی، با تاکید بر رویکرد آینده پژوهی و با استفاده از جمع آوری و تجزیه و تحلیل اطلاعات به دست آمده، به بررسی زمینه ها و عوامل ژئوپولیتیکی در منطقه آسیای مرکزی را پرداخته است. همچنین در این مقاله سعی شده است به این سئوالات پاسخ داده شود که: 1. عوامل ژئوپولیتیک موثر آسیای مرکزی بر علائق دیالکتیک و حضور ایالات متحده آمریکا و روسیه چه می تواند باشد؟ 2. حضور روسیه و ایالات متحده آمریکا در آسیای مرکزی چه اثراتی بر جمهوری اسلامی ایران دارد؟ برای هر یک از این سئوالات، یک فرضیه مطرح شده است که آن دو از این قرار هستند: فرضیه اول: ویژگی های اقتصادی و موقعیت منطقه ای، از جمله عوامل موثر در علائق و حضور ایالات متحده و روسیه در آسیای مرکزی است. فرضیه دوم: حضور روسیه و ایالات متحده آمریکا در آسیای مرکزی باعث نتایجی مانند کاهش ترانزیت، عمق استراتژیک و چالشهای مرزی علیه ایران می شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

931 - نقش زنان شاعر معاصر ایران و فلسطین در ادبیات پایداری و مقاومت
محمد ارجستانی اشرف چگینی علیرضا قوجه زاده

هدف پژوهش حاضر بررسی نقش زنان شاعر معاصر ایران و فلسطین در ادبیات پایداری و مقاومت بود. جامعه پژوهش شامل کلیه آثار زنان شاعر معاصر ایران و فلسطین می باشد. نمونه پژوهش ادبیات پایداری و مقاومت شاعران زن بود. طرح پژوهش توصیفی- تحلیلی بود. اطلاعات از طریق روش کتابخانه ای و چکیده کامل

هدف پژوهش حاضر بررسی نقش زنان شاعر معاصر ایران و فلسطین در ادبیات پایداری و مقاومت بود. جامعه پژوهش شامل کلیه آثار زنان شاعر معاصر ایران و فلسطین می باشد. نمونه پژوهش ادبیات پایداری و مقاومت شاعران زن بود. طرح پژوهش توصیفی- تحلیلی بود. اطلاعات از طریق روش کتابخانه ای و فیش برداری و با تکیه بر قطعاتی از اشعار شاعران زن دو سرزمین ایران و فلسطین انجام گرفت. بررسی و تحلیل موضوع مقاومت و پایداری با مضامینی چون، مبارزه، وطن دوستی، مقاومت و پایداری، دشمن ستیزی، شهید و شهادت و... صورت گرفت. یافته ها نشان داد که: شاعران‌ زن با تأثیرپذیری از محیط جامعه و پیامدهای مضمون های سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و... در سروده هایشان توانسته اند به تجارب و دستاوردهای تازه ای دست یابند و نتیجه آن حضور تأثیرگذار، زنان شاعر معاصر، دوشادوش مردان مبارز در سنگر شعر و شاعری در عرصه مقاومت و پایداری بوده‌است. برخی عناصر مقاومت و پایداری در شعر زنان ایران و فلسطین، نشان داد که آنان توانسته اند به وسیله ی ادبیات و شعر، نقش گسترده و مهمی را در جامعه ی خود ایفا کنند و توسط آن، به موضوعات مهم کشورشان بپردازند. اشعار شاعران زن ایران و فلسطین، از بن مایه های پر احساس و خروشان مقاومت و پایداری محسوب می شوند. شاعران هر دو کشور وطن خود را عزیز دانسته و مظاهـر دینی را نیز در عشـق به وطن متجلی کرده اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

932 - تأثیر اصل حریم زنان بر معماری خانه‌های ایرانی براساس آموزه‌های اسلامی
حامد حیاتی احمد امین پور رامین مدنی

هدف این پژوهش، تبیین مفهوم اصل محرمیت و حریم زنان براساس آموزه‌های اسلامی، و تطبیق شاخصه‌های محرمیت‌ساز در خانه‌ی سنتی آل یس براساس آموزه‌های اسلامی می‌باشد.زنان به واسطه سرشت خاص خود، ویژگی‌ها و نیازهای خاص خود را دارند. توجه به زن در ارتباط با شکل‌گیری فضاهای معماری گ چکیده کامل

هدف این پژوهش، تبیین مفهوم اصل محرمیت و حریم زنان براساس آموزه‌های اسلامی، و تطبیق شاخصه‌های محرمیت‌ساز در خانه‌ی سنتی آل یس براساس آموزه‌های اسلامی می‌باشد.زنان به واسطه سرشت خاص خود، ویژگی‌ها و نیازهای خاص خود را دارند. توجه به زن در ارتباط با شکل‌گیری فضاهای معماری گذشته تاکنون دارای اهمیت فراوان است. آموزه‌های اسلامی بر اصل محرمیت و رعایت آن در خانه، تأکید ویژه‌ای داشته است.تجلی عینی این موضوع در معماری خانه با تعریف و تحلیل خانه‌های سنتی قابل بررسی و مطالعه است. معماران سنتی ایران محرمیت را به عنوان اصلی اساسی در ساخت بناها به ویژه مسکن، رعایت نموده‌اند. بنابراین این سوال مطرح می‌گردد که آیات و روایات اسلامی چگونه بر ایجاد اصل محرمیت برای زنان در خانه تأکید دارند و نمود اصل محرمیت و تطبیق آن با آیات و روایات اسلامی در فضاهای خانه چگونه است؟ در جهت پاسخ به سوال مزبور، تحقیق حاضر بر روی خانه آل یس کاشان به عنوان نمونه موردی شاخص در شهر کاشان، متمرکز گردیده است.روش تحقیق در این پژوهش، روش توصیفی – تحلیلی است، به گونه‌ای که با بررسی آیات و روایات و تطبیق آن با مصداق‌های محرمیت‌ساز در معماری خانه‌ی آل یس می‌توان گفت اصل محرمیت در کالبد بنا به صورت دیداری تجلی می‌یابد و از طریق سلسله-مراتب و درون‌گرایی ایجاد شده است. این اصول منطبق بر آیات قرآن و روایات اسلامی می‌باشند. معماران در گذشته با استفاده از این راهکارها، محرمیت در بنا را نه تنها برای زنان بلکه برای اهل خانه نیز تآمین می‌کرده‌اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

933 - جایگاه و هویت زن در جدال گفتمان های ایرانی(با تاکید بر گفتمان امام خمینی)
یارمحمد قاسمی مهرداد نوابخش روح الله استاک

هدف از پژوهش حاضر بررسی و تحلیل تفاوت هویت و جایگاه دال زن در گفتمان امام خمینی(ره) با گفتمان‌های پیشین در تاریخ ایران از عصر باستان تاکنون می باشد. جامعه آماری پژوهش متون تاریخی مربوط به هر دوره می باشد که بصورت هدفمند انتخاب شده و براساس نظریه گفتمان ارنستو لاکلا و شن چکیده کامل

هدف از پژوهش حاضر بررسی و تحلیل تفاوت هویت و جایگاه دال زن در گفتمان امام خمینی(ره) با گفتمان‌های پیشین در تاریخ ایران از عصر باستان تاکنون می باشد. جامعه آماری پژوهش متون تاریخی مربوط به هر دوره می باشد که بصورت هدفمند انتخاب شده و براساس نظریه گفتمان ارنستو لاکلا و شنتال موفه تحلیل شده اند. یافته ها نشان داد که گفتمان باستان هیچ هویت و شان انسانی برای زنان قائل نبوده و زن را به مثابه اشیاء مایملک مردان تصور می کرد. گفتمان سنتی با استناد به تفاوت نظام طبیعی در خلقت، وضعیت فرودست زنان نسبت به مردان را توجیه می کرد. گفتمان مشروطه بر اندیشه برابری زن و مرد تاکید کرده و سنت و مذهب در ایران را عامل عقب ماندگی زنان می پنداشت. نگرش گفتمان پهلوی به جایگاه زن، نگرشی ابزاری بود و فرهنگ مردسالار این گفتمان مانعی جدی برای تحقق وضعیت آرمانی زنان محسوب می شد. در گفتمان امام خمینی(ره) بر هویت انسانی زنان و مردان تاکید شده و این گفتمان خواهان جایگاه برابر و متناسب برای زنان از فرصت های اجتماعی است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

934 - بررسی پدیدارشناسانه چهره زنان در سفرنامه‌های ایرانیان
فرامرز معتمددزفولی حسن محدثی گیلوایی علی زاهد

هدف این پژوهش بررسی پدیدارشناسانه چهره زنان در سفرنامه‌های ایرانیان به فرنگ رفته در دو قرن بیستم و بیست و یکم بود . جامعه آماری، سفرنامه های ایرانیانی بود که به فرنگ رفته و بر اساس تاریخ کتابت و تحریر، سه سفرنامه میرعبدالطیف شوشتری (1184شمسی)، میرزاصالح شیرازی (1197شمسی چکیده کامل

هدف این پژوهش بررسی پدیدارشناسانه چهره زنان در سفرنامه‌های ایرانیان به فرنگ رفته در دو قرن بیستم و بیست و یکم بود . جامعه آماری، سفرنامه های ایرانیانی بود که به فرنگ رفته و بر اساس تاریخ کتابت و تحریر، سه سفرنامه میرعبدالطیف شوشتری (1184شمسی)، میرزاصالح شیرازی (1197شمسی) و میرزاهادی علوی شیرازی (1193شمسی) به عنوان نمونه انتخاب شدند. طرح پژوهش توصیفی- تحلیلی است که با روش کیفی و رویکرد پدیدارشناسانه مورد بررسی قرار گرفت. این سفرنامه‌ها بیانی از نخستین مواجهه ایرانیان با جهان جدید می‌باشند. بازنمایی تصویر زنان عصر جدید، یکی از مهم‌ترین عناصر معرفتی این سفرنامه‌هاست که با توجه به تحلیل صورت گرفته، نتایج نشان داد که؛ جامعه قاجاری جز تصویری از زن سنتی نمی‌شناخت، اما این سفرنامه‌ها با معرفی و تصویرپردازی از زن مدرن، مقدمات آشنایی و حضور فرهنگی و اجتماعی زنان را در آن جامعه به هنگام مشروطیت فراهم کردند. دراین سفرنامه‌ها به همراه معرفی زن فرنگی، به بیان تحول نقش زنان همسریابی، تغییر ساختار خانواده، مسائل زنان و عنصر توانایی زن مدرن در برابر زن سنتی مورد توجه آن‌ها قرار گرفت. چنان که هر کدام از سفرنامه‌نویسان با توجه به تجربه زیسته و پدیداری خود، این توانایی را در سه‌گانه ارزشی متفاوت قباحت، بی-عصمتی و کمال درمی یابند. آن‌ها الگوی زن جدید را که به مقام سوژگی و خودمختاری رسیده، حامل یکی از این ارزش‌گذاری‌ها در تجربه پدیداری خود می‌بینند و در سفرنامه خود منعکس می‌کنند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

935 - نگرشی اجمالی به حقوق و محرومیت های زنان در ایرانو انگلستان با رویکردی بر نظر امام خمینی(ره)
زینب ملائی سیدمحمد موسوی بجنوردی سیدمحمدصادق موسوی

هدف از پژوهش حاضر بیان نقاط اشتراک، قوت و ضعف دو کشورِ ایران و انگلستاندرحقوق و محرومیت های زنان می باشد. جامعه مورد مطالعه زنان است که به صورت مقایسه ای مورد بررسی قرارگرفت. روش پژوهش تحلیلی، توصیفی و تطبیقیاست، بر این اساس ازطریق منابع فارسی و لاتینِ کتابخانه ای با مر چکیده کامل

هدف از پژوهش حاضر بیان نقاط اشتراک، قوت و ضعف دو کشورِ ایران و انگلستاندرحقوق و محرومیت های زنان می باشد. جامعه مورد مطالعه زنان است که به صورت مقایسه ای مورد بررسی قرارگرفت. روش پژوهش تحلیلی، توصیفی و تطبیقیاست، بر این اساس ازطریق منابع فارسی و لاتینِ کتابخانه ای با مراجعه به کتاب ها، و مقالات، اطلاعات لازم گردآوری گردید و سپس به بررسی و تحلیل پرداخته شد.مجموع مباحث مطرح شده ونتایج تحقیق گویای این است که، برخلاف آنچه که در کشورهای غربی مطرح می گردد و خودشان را طرفدار حقوق زن قلمداد می نمایندو حقوق اسلام را ناقض حقوق زنان می دانند، متفکران غربی تا پایان قرن نوزدهم اساساً سخنی از حقوق زنان به میان نیاوردند و زنان تا قرن بیستم حتی از اساسی ترین حقوق خود، یعنی حق مالکیت محروم بودند و تمدن غرب هنگامی به حقوق زنان اعتراف کرد و به ندای حق خواهیِ زنان پاسخ مثبت داد که نظام سرمایه داری به نیروی کارِ زنان نیازمند شد درحالی که دین اسلام ضمن توجه به کرامت و جایگاه والای زن در جامعه و خانواده، توجه ویژه ای به سعادت دنیوی و اخروی زن می نماید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

936 - مقایسه امتیازات و محدودیت‌های حقوقی زنان بعد از نکاح در ایران با برخی کشورهای اسلامی
زینب السادات موسوی تبار محسن فتاحی

هدف از تحقیق حاضر، مقایسه امتیازات و محدودیت‌های حقوقی زنان بعد از نکاح در قوانین کشور ایران با برخی کشورهای اسلامی می باشد. جامعه مورد بررسی مسائل حقوقی زنان است و نمونه پژوهش امتیازات و محدودیت های حقوقی زنان است. طرح پژوهش توصیفی –تحلیلی بود. روش جمع آوری داده چکیده کامل

هدف از تحقیق حاضر، مقایسه امتیازات و محدودیت‌های حقوقی زنان بعد از نکاح در قوانین کشور ایران با برخی کشورهای اسلامی می باشد. جامعه مورد بررسی مسائل حقوقی زنان است و نمونه پژوهش امتیازات و محدودیت های حقوقی زنان است. طرح پژوهش توصیفی –تحلیلی بود. روش جمع آوری داده ها کتابخانه ای است. با استفاده از روش تحلیل داده ها و بر اساس یافته های این پژوهش امتیازات حقوقی زنان بعد از نکاح در ایران و برخی کشورهای اسلامی عبارت اند از : مهریه، اجرت المثل، توارث، نفقه زن، نفقه جنین، حقوق زنان در دوران بارداری و شیردهی، حق امتناع زن از ایفای وظایف زوجیت، استقلال مالی زن در نکاح، شرط برخورداری از نصف دارایی در صورت طلاق از سوی مرد، طلاق قضایی و محدودیت های آن ها شامل تمکین ، ریاست مرد، اشتغال زن، تابعیت، سکونت و اجازه زن برای خروج از منزل بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

937 - رابطه بین بیش حمایت گری مادر در فرهنگ ایرانی و باورهای اضطرابی مادر با اضطراب کودک: نقش واسطه ای عواطف مثبت و منفی مادر
حسین رستمی شیرین زینالی مائده ستاری نیا

https://doi.org/ 10.61186/iau.920649

هدف پژوهش حاضر، تعیین رابطه بین بیش حمایت گری مادر در فرهنگ ایرانی و باورهای اضطرابی مادر با اضطراب کودک و نقش واسطه ای عواطف مثبت و منفی مادر بود. جامعه آماری، تمامی مادران دارای کودکان 2 الی 8 ساله ساکن تبریز و ارومیه در سال 1400 و 1401 بود که به مرکز مشاوره آرامش ا چکیده کامل

هدف پژوهش حاضر، تعیین رابطه بین بیش حمایت گری مادر در فرهنگ ایرانی و باورهای اضطرابی مادر با اضطراب کودک و نقش واسطه ای عواطف مثبت و منفی مادر بود. جامعه آماری، تمامی مادران دارای کودکان 2 الی 8 ساله ساکن تبریز و ارومیه در سال 1400 و 1401 بود که به مرکز مشاوره آرامش اندیشه تبریز و آرامش ارومیه مراجعه کرده بودند. نمونه پژوهش شامل 225نفر بود که به صورت در دسترس انتخاب شدند. روش پژوهش همبستگی از نوع تحلیل مسیر بود. جهت گردآوری داده ها از مقیاس رابطه مادر کودک راس (1961)، مقیاس اضطراب پیش دبستانی اسپنس و همکاران (2001)، پرسشنامه باورهای اضطرابی فرانسیس و چوربیتا (2010) و مقیاس عواطف مثبت و منفی واتسون و همکاران (1998)، استفاده شد. برای تحلیل داده ها از ضریب همبستگی و تحلیل مسیر با نرم افزارهای SPSS-24 وAmos- 24 استفاده شد. نتایج نشان داد باورهای اضطرابی، عاطفه مثبت و منفی مادر با اضطراب کودک رابطه معنی داری دارد و بین بیش حمایت گری مادران و باورهای اضطرابی مادر با اضطراب کودک با نقش واسطه¬ای عواطف مثبت و منفی مادر رابطه معنی دار وجود دارد (001/0>p). هم چنین مدل از برازش مطلوبی برخوردار بود. با توجه به نتایج به دست آمده ویژگی های روان شناختی مادران در فرهنگ ایرانی و سبک های تربیتی مبتنی بر فرهنگ بر اضطراب کودک تاثیر گذار است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

938 - ساخت و رواسازی پرسشنامه احساس تنهایی در بین زنان ایرانی (مطالعه موردی زنان شهر تهران)
پونه مقیمی نوشین تقی نژاد شعله نمازی محمود صباحی زاده

10.22034/jwcp.2023.702821

هدف از پژوهش حاضر، ساخت و رواسازی پرسشنامه تنهایی در بین زنان ایرانی(مطالعه موردی زنان شهر تهران) بود. جامعه آماری شامل کلیه زنان شهر تهران بود. برای انتخاب آزمودنی‌ها از طریق مصاحبه با زنان 18 تا 45 سال که تجارب آن‌ها در زمینه احساس تنهایی بود تا زمان اشباع مصاحبه‌ها ا چکیده کامل

هدف از پژوهش حاضر، ساخت و رواسازی پرسشنامه تنهایی در بین زنان ایرانی(مطالعه موردی زنان شهر تهران) بود. جامعه آماری شامل کلیه زنان شهر تهران بود. برای انتخاب آزمودنی‌ها از طریق مصاحبه با زنان 18 تا 45 سال که تجارب آن‌ها در زمینه احساس تنهایی بود تا زمان اشباع مصاحبه‌ها ادامه یافت. بعد از 12 مصاحبه کد جدیدی استخراج نشد. روش پژوهش، ترکیبی از روش‌های کمی و کیفی بود. برای ساخت و روایی پرسشنامه احساس تنهایی در زنان ایرانی، در مرحله کیفی پژوهش، از شرکت کنندگان مصاحبه به عمل آمد. برای روایی و پایایی پرسشنامه از روایی صوری کیفی و کمی، نسبت روایی محتوا، شاخص محتوایی روایی، تحلیل عاملی اکتشافی و تحلیل عاملی تأییدی استفاده شد. پایایی پرسشنامه به به‌وسیله روش‌های همسانی درونی و پایایی تصنیف بررسی گردید. نتایج تحلیل عاملی اکتشافی نشان داد که پرسشنامه احساس تنهایی با 13 گویه از سه عامل (تنهایی خانوادگی، تنهایی فردی و تنهایی اجتماعی) تشکیل‌شده و از روایی و پایایی مناسبی برخوردار است. تحلیل عاملی تأییدی نیز مدل سه عاملی را تائید کرد. بنابراین می توان نتیجه گرفت از پرسشنامه احساس تنهایی می‌توان برای ارزیابی احساستنهایی در زنان استفاده کرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

939 - نقش مفهوم صورت ازلی نظریه روان شناسی تحلیلی یونگ در شکوفایی فرهنگی – ادبی زنان ایرانی
نگین حیدری زاده

10.22034/jwcp.2023.704676

هدف پژوهش حاضر، بررسی نقش مفهوم صورت ازلی نظریه روان شناسی تحلیلی یونگ در شکوفایی فرهنگی-ادبی زنان ایرانی بود. جامعه پژوهش شامل کلیه متون مربوط به مفهوم صورت ازلی نظریه یونگ و آثار فرهنگی- ادبی زنان ایرانی می باشد. نمونه پژوهش آثار اعتصامی، دانشور، بهبهانی و فرخزاد بود. چکیده کامل

هدف پژوهش حاضر، بررسی نقش مفهوم صورت ازلی نظریه روان شناسی تحلیلی یونگ در شکوفایی فرهنگی-ادبی زنان ایرانی بود. جامعه پژوهش شامل کلیه متون مربوط به مفهوم صورت ازلی نظریه یونگ و آثار فرهنگی- ادبی زنان ایرانی می باشد. نمونه پژوهش آثار اعتصامی، دانشور، بهبهانی و فرخزاد بود. روش پژوهش توصیفی– تحلیلی است. گردآوری اطلاعات به شیوه کتابخانه ای و از طریق فیش برداری صورت گرفت. برای تحلیل داده ها از روش تحلیلی استفاده شد. نتایج نشان داد که طبق دیدگاه یونگ، صورت ازلی از طریق تجربیات مکرر و مشابه در زندگی پیشینیان در ضمیر ناخودآگاه جمعی به ودیعه گذاشته شده است. این صورت های ازلی به صورت های مختلف در اساطیر، رویاها و تخیلات فردی، در مذهب و هم چنین در ادبیات ظاهر می شوند. ماندگاری این کهن الگوها در اساطیر و ادبیات، به دلیل واقعی بودن آن‌ها است که می تواند معنای ژرف و عمیقی به زندگی انسان ها بدهد. یک نوشتار یا یک اثر ادبی با داشتن مضامین صورت ازلی است که می تواند یک مفهوم جهانی شود. بنا براین نویسندگان زن و شاعران زن با تصاویر معنایی مشترک یا همان کهن الگوهای مشابه با نماد جهانی روبرو می شوند، این ویژگی در ذهن انسان ها به طور همیشگی و جاودانه باقی می ماند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

940 - اثربخشی آموزش مثبت اندیشی بر فرآیندهای خانواده ایرانی و بهزیستی روانی در زنان سرپرست خانوار
مرضیه مشعل پور نازنین جبارزاده

10.22034/jwcp.2023.709020

هدف پژوهش حاضر، تعیین اثربخشی آموزش مثبت اندیشی بر فرایند خانواده ایرانی و بهزیستی روانی زنان سرپرست خانوار شهر خرمشهر بود. جامعه آماری شامل تمامی زنان سرپرست خانوار شهر خرمشهر در سال 1401 بود. نمونه پژوهش 30 نفر از زنان سرپرست خانوار بود که به صورت هدفمند انتخاب و در د چکیده کامل

هدف پژوهش حاضر، تعیین اثربخشی آموزش مثبت اندیشی بر فرایند خانواده ایرانی و بهزیستی روانی زنان سرپرست خانوار شهر خرمشهر بود. جامعه آماری شامل تمامی زنان سرپرست خانوار شهر خرمشهر در سال 1401 بود. نمونه پژوهش 30 نفر از زنان سرپرست خانوار بود که به صورت هدفمند انتخاب و در دو گروه آزمایش(15 نفر) و کنترل(15 نقر) جایگزین شدند. طرح پژوهش آزمایشی ازنوع پیش آزمون_ پس آزمون با دو گروه آزمایش و کنترل بود. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه بهزیستی ریف (1989) و مقیاس خودگزارشی فرایندهای خانوادگی برای خانواده های ایرانی سامانی(1387) بود. مداخله برنامه آموزش مثبت اندیشی در طول 8 جلسه 90 دقیقه ای برای گروه آزمایش اجرا شد و گروه کنترل مداخله ای دریافت نکرد. پس از اتمام برنامه آموزشی، پس آزمون برای دو گروه اجرا شد. داده های پژوهش با استفاده از تحلیل کوواریانس چند متغیری و یک متغیری، مورد بررسی قرار گرفتند. یافته های پژوهش نشان داد بین میانگین‌های فرآیند خانواده دو گروه آزمایش و کنترل تفاوت معنی داری وجود دارد (90/11F= و 05/0>P). هم‌چنین بین میانگین‌های بهزیستی روانی دو گروه آزمایش و کنترل تفاوت معنی داری وجود دارد (85/13F= و 05/0>P). بنابر این می توان نتیجه گرفت که آموزش مثبت اندیشی بر فرآیند خانواده و بهزیستی روانی زنان سرپرست خانوار اثربخش است و می توان برای ارتقاء فرایند خانواده ایرانی ، بهزیستی روانی و در پی آن توسعه فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی خانواده و جامعه بهره جست. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

941 - بررسی مشارکت سیاسی زنان در ساختار مدیریت سیاسی جمهوری اسلامی ایران
علی علی حسینی مینا نظری

هدف از این پژوهش بررسی مشارکت سیاسی زنان در ساختار مدیریت سیاسی جمهوری اسلامی با روش توصیفی- تحلیلی بود؛ به این منظور درگام نخست به تفکیک بین مشارکت سیاسی دردو سطح نخبه و توده پرداخته شده است و در گام بعدی با مراجعه به داده‌ها‌ی آماری موجود درمراکز آماری کشور، مشارکت سی چکیده کامل

هدف از این پژوهش بررسی مشارکت سیاسی زنان در ساختار مدیریت سیاسی جمهوری اسلامی با روش توصیفی- تحلیلی بود؛ به این منظور درگام نخست به تفکیک بین مشارکت سیاسی دردو سطح نخبه و توده پرداخته شده است و در گام بعدی با مراجعه به داده‌ها‌ی آماری موجود درمراکز آماری کشور، مشارکت سیاسی زنان در ساختار مدیریت سیاسی برمبنای شاخص‌های سنجش مدیریت سیاسی بررسی شد. یافته‌های پژوهش نشان داد، مشارکت سیاسی زنان در شاخص‌های مدیریتی یکسان نیست و طیفی از عدم حضور، مشارکت اندک و حضورمناسب تر را دربرمی گیرد. در شاخص‌هایی همچون ریاست جمهوری، مجمع تشخیص مصلحت نظام و شورای نگهبان به عنوان دو رکن مهم قوه ی مقننه زنان حضوری ندارند؛ در برخی دیگر از شاخص ها همچون تعداد نمایندگان مجلس شورای اسلامی مشارکت زنان اندک است چنانچه زنان درنهمین دوره از مجلس شورای اسلامی ازمجموع 286 کرسی تنها توانستند بر 9 کرسی از مجلس تکیه زنند. زنان در برخی شاخص‌ ها همچون حضور در نمایندگی های بین المللی حضور مناسبتری دارند؛ امری که بیش از هرچیز منشا آن را باید در افزایش تحصیلات علمی و دانشگاهی زنان ارزیابی گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

942 - شعر مؤنث، نقش شاعران زن در شعر امروز ایران
بهزاد خواجات

در ادبیات جهان اگر چه زنان شاعر نسبت به مردان، به عدد، کم تر بوده اند اما این مسئله، نافی نقشسترگ آنان در شعر و ادبیات روزگار نیست. هیچ جریان و دوره ی ادبی را نمی توان سراغ گرفت کهزنان در آن نقشی ماندگار ایفا نکرده باشند و صفحات و آثاری با شکوه به نام آنان رقم نخورده با چکیده کامل

در ادبیات جهان اگر چه زنان شاعر نسبت به مردان، به عدد، کم تر بوده اند اما این مسئله، نافی نقشسترگ آنان در شعر و ادبیات روزگار نیست. هیچ جریان و دوره ی ادبی را نمی توان سراغ گرفت کهزنان در آن نقشی ماندگار ایفا نکرده باشند و صفحات و آثاری با شکوه به نام آنان رقم نخورده باشد. درایران هم، حتی در سنتی ترین دوره های تاریخی، زنان شاعر قلم را واننهاده و نقش هایی شگرف در گنبدخیال آفریده اند. البته بدیهی است که زنان شاعر با مردان شاعر به قدر جایگاه تاریخی و اجتماعی خودمتفاوت بوده اند، هر چند این تفاوت ماهیتی ارزشی نداشته باشد. در این مقاله روند این نقش آفرینی ازبدو پیدایی شعر نو بررسی شده و با ذکر بانو شاعران تاثیرگذار و درج نمونه ای از آثار آنان، اوج و فرودشعر زنان ایران مورد بررسی و تامل قرار می گیرد و سعی شده است که هیچ نام تاثیرگذاری از قلم نیفتدو در عین حال به دلایل اجتماعی این تحولات نیز اشاره شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

943 - مباحث حقوقی زن در ایران باستان (با اشاره هایی بر زن در شاهنامه)
صبا بیوک زاده

در ایران باستان زن و مرد از هر حیث با هم برابر بودند و تبعیض و نابرابری در میان نبود. حقوق زنان در همه جوامع و دوران ها همواره به مقتضیات زمان، ویژگی های فرهنگی جامعه و نوع مناسبات اجتماعی آن عصر بستگی داشته است. برای زنان در ایران باستان در هر موردی حقوقی وضع شده بود، چکیده کامل

در ایران باستان زن و مرد از هر حیث با هم برابر بودند و تبعیض و نابرابری در میان نبود. حقوق زنان در همه جوامع و دوران ها همواره به مقتضیات زمان، ویژگی های فرهنگی جامعه و نوع مناسبات اجتماعی آن عصر بستگی داشته است. برای زنان در ایران باستان در هر موردی حقوقی وضع شده بود، در مورد ازدواج، طلاق، مالکیت، خانه داری، بچه داری و هر چیز کوچک و بزرگ دیگر؛ این موضوع را می توان با نگاهی به شاهنامه بهتر درک کرد، حضور زن در تمام شاهنامه حضورى است تعیین کننده و سرنوشت ساز، نقش زن به عنوان پیونددهنده خانواده ها به یکدیگر در همه جا به عنوان عاملى اساسى در پیدایش و نابودى قدرت مطرح است. در این جستار سعی شده است مباحث مهم حقوقی زن و همچنین مختصری از نقش زن در شاهنامه بررسی شود با معرفی و بررسی زنان شاهنامه می توان به جایگاه و حقوق زن در ایران باستان پی برد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

944 - گجسته بانوان (المپیاس، ترکان خاتون و مهد علیا)
نعیمه متوسلی سید جعفر حمیدی سید احمد حسینی کازرونی

در ایران و تاریخ سراسر فراز و نشیب آن، زنان بسیاری بوده اند که هر کدام به نوعی، سهمی در آبادی یا ویرانی عناصر فرهنگی، انسانی، سیاسی و حتی حکومت و گسترش و نابودی مرزهای جغرافیایی این کشور داشتهاند. در این پژوهش، به معرفی تعدادی از زنان مؤثر(المپیاس، ترکان خاتون و مهد علی چکیده کامل

در ایران و تاریخ سراسر فراز و نشیب آن، زنان بسیاری بوده اند که هر کدام به نوعی، سهمی در آبادی یا ویرانی عناصر فرهنگی، انسانی، سیاسی و حتی حکومت و گسترش و نابودی مرزهای جغرافیایی این کشور داشتهاند. در این پژوهش، به معرفی تعدادی از زنان مؤثر(المپیاس، ترکان خاتون و مهد علیا) در تاریخ و سرنوشت ایران، پرداخته شده است. همچنین میزان تأثیرگذاری، جنبههای این نفوذ و پیامدهای گجستهی آن، مورد بحث و بررسی قرار گرفته و این نتیجه بدست آمده که در بعضی حکومت ها باید زنان را بازی گردانان قدرت نامید و این سه زن، تأثیرات بسیار منفی و مخربی بر تاریخ و سرنوشت مردم ایران داشته اند و به همین سبب باید آن ها را گجسته بانوان نامید؛ زیرا نحوست اندیشه ی آن ها دامن همه ی ایرانیان را گرفت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

945 - سابقه وساختار پوشش زنان از دوران ایران باستان تا اسلام
زینب ایزدخواستی مریم ایزدخواستی

این مقاله به معرفی وضعیَت پوشش و سیر تحول این جریان ازدورۀ باستان تا دورۀ اسلام پرداخته بود. با بررسی متون دینی اعم از تورات،انجیل و بررسی قوانین مدنی درجوامع قبل از اسلام مانند ایران و... که تابع متون مقدس بوده اند ومطالعه پیرامون تاریخ وساختار پوشش در این ادوار وادیان چکیده کامل

این مقاله به معرفی وضعیَت پوشش و سیر تحول این جریان ازدورۀ باستان تا دورۀ اسلام پرداخته بود. با بررسی متون دینی اعم از تورات،انجیل و بررسی قوانین مدنی درجوامع قبل از اسلام مانند ایران و... که تابع متون مقدس بوده اند ومطالعه پیرامون تاریخ وساختار پوشش در این ادوار وادیان می رساند که پوشش یک فضیلت اخلاقی و انسانی در تمدنهای بشری به حساب می آمده و افرادجامعه خود را مُقیَد به آن می دانسته و انحراف از آن به نوعی مقابله با ارزشهای تثبیت شده بوده که مؤاخذه و مجازات به همراه داشته است. پس پوشش در گذر زمان تغییر شکل بنیادی واصولی نداشته جز تفاوتی اندک آن هم در شکل پوشش که به فرهنگ وعرف ومقتضیَات زمان وشرایط هر دوره ای برمی گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

946 - فرهنگ سیاسی زنان شیعه (با تأکید بر نقش انقلاب اسلامی ایران)
حامد نظری محمد رضا علم سید محسن آل غفور

پژوهش حاضرباهدف بررسی فرهنگ سیاسی ومشارکت سیاسی زنان در مذهب تشیع واثرگذاری آن برفرهنگ سیاسی زنان ایران ؛ بارویکردی توصیفی – تحلیلی انجام گرفته است.فرض اصلی این است که هرچندمولفه های فرهنگ سیاسی در ایران همچون فرهنگ آمریت/تابعیت،سبب کاهش مشارکت سیاسی زنان درطول تا چکیده کامل

پژوهش حاضرباهدف بررسی فرهنگ سیاسی ومشارکت سیاسی زنان در مذهب تشیع واثرگذاری آن برفرهنگ سیاسی زنان ایران ؛ بارویکردی توصیفی – تحلیلی انجام گرفته است.فرض اصلی این است که هرچندمولفه های فرهنگ سیاسی در ایران همچون فرهنگ آمریت/تابعیت،سبب کاهش مشارکت سیاسی زنان درطول تاریخ شده است.اما به دلیل تاثیرپذیری زنان ایران از فرهنگ سیاسی شیعه؛ درمقاطع خاص تاریخی ؛ مشارکت سیاسی زنان افزایش یافته است. برای نمونه درانقلاب اسلامی ؛ تحت تاثیرنظرات امام خمینی (ره) مشارکت سیاسی زنان به اوج رسید.دراین انقلاب برای نخستین بار زنان نقشی و سهمی برابر بامردان یافتند.این انقلاب تجلی مشارکت سیاسی زنان در ایران بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

947 - نفقه ی زن در حقوق ایران ،فرانسه و سوئد
حسن حیدری منیژه حاجتی یوسف ابراهیمی نسب

هدف از این پژوهش، بررسی تطبیقی درخصوص"روابط مالی زوجین" در نظام های حقوقی ایران، فرانسه و سوئد به ویژه مبحثی همچون نفقه می باشد. با توجه به هدف ارائه شده، یکى از مسائلى که به عنوان تبعیض بین زن و مرد عنوان گردیده، روابط حقوقى میان زن و شوهر است. زن و شوهر با قرارداد ازد چکیده کامل

هدف از این پژوهش، بررسی تطبیقی درخصوص"روابط مالی زوجین" در نظام های حقوقی ایران، فرانسه و سوئد به ویژه مبحثی همچون نفقه می باشد. با توجه به هدف ارائه شده، یکى از مسائلى که به عنوان تبعیض بین زن و مرد عنوان گردیده، روابط حقوقى میان زن و شوهر است. زن و شوهر با قرارداد ازدواج، حقوق و تکالیف مختلفى نسبت به یکدیگر پیدا مى کنند. تامین هزینه خانواده در ایران تعهدى یک جانبه است و زن در این زمینه هیچ تکلیفى ندارد ولى در حقوق فرانسه و سوئد یک تعهد دو جانبه است و زن نیز مکلف به تامین آن است. برخى در این باره ابراز داشته اند که بسیارى از قوانین فقهى بین زن و مرد تبعیض قائل شده است. و ضرورت دارد ایران هم به کنوانسیون بین المللى حقوق زنان که خواهان تساوى همه جانبه زن و مرد است بپیوندد. براى روشن شدن زوایاى مختلف این بحث، روابط زن و شوهر در مسائل مالى و مسائل غیر مالى مدنظر قرار گرفته است. البته ازدواج بنیادی نیست که کسی در تفکر سود و زیان مادی آن باشد. لیکن با اولین بحران در روابط زوجین،حقوق مالی به شدت در جایگاه تنازع اصلی قرار می گیرد و چنانچه روابط مالی همسران از ابتدا با درایت تنظیم نشده باشد ، مشکلات عدیده ای را پدید می آورد. در حقوق ایران اصل استقلال مالى زوجین مبناى روابط مالى زوجین است و هر یک از زن و شوهر در اکتساب و تصرف اموال خود استقلال کامل دارند. اما در حقوق کشورهاى غربى از جمله فرانسه و سوئد، در سیستم اشتراک اموال، مرد به عنوان رئیس اشتراک، اداره اموال مشترک زوجین را در اختیار دارد و در سیستم جدایى مطلق اموال نیز مطابق فرض قانونى، حق تصرف در اموال زن را دارد مگر اینکه زن صریحاً آن را رد نماید. این مقاله به سیستم های مختلف حقوقی کشورهای فوق الذکر پرداخته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

948 - سیمای زن در ادبیات معاصر «نیلوفر کبود بوف کور»
محمود جعفری دهقی نعیمه متوسلی

در ادبیات داستانی معاصر، صادق هدایت، یکی از چهره های چند وجهی است.در آثار او، نگرش به زن وبازتاب این عنصر زایای خلقت، سبب شده، وی را زن ستیز قلمداد کنند؛ اما با تعمق در آثارش و با توجهبه مسائل روانشناختی، تربیتی و اجتماعی شخصیت های داستان هایش، شاید دیگر وی زن ستیز معرف چکیده کامل

در ادبیات داستانی معاصر، صادق هدایت، یکی از چهره های چند وجهی است.در آثار او، نگرش به زن وبازتاب این عنصر زایای خلقت، سبب شده، وی را زن ستیز قلمداد کنند؛ اما با تعمق در آثارش و با توجهبه مسائل روانشناختی، تربیتی و اجتماعی شخصیت های داستان هایش، شاید دیگر وی زن ستیز معرفینشود. در این مقاله، به بررسی جنبه های ناشناخته ی سیمای زن در آثار این نویسنده پرداخته شده و نتیجهنشان داد که، وی نه تنها زن ستیز نبوده، بلکه با شفقتی خاص به زنان ایرانی می نگریسته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

949 - حجاب در ملل، ادیان و مذاهب
آیت شوکتی فاطمه حاجی قاسملو

در این مقاله بعد از تعریف لغوی و اصطلاحی حجاب ،موضوع حجاب با نگاهی به تورات، انجیل و قرآن در دین یهود، مسیحیت، زرتشت و در دین اسلام و همچنین در میان ملیت های مختلف مانند اعراب و ایرانیان باستان و... بررسی شده و به اهداف تشریع پوشش در شرع مقدس اسلام اشاره شده است.در نهای چکیده کامل

در این مقاله بعد از تعریف لغوی و اصطلاحی حجاب ،موضوع حجاب با نگاهی به تورات، انجیل و قرآن در دین یهود، مسیحیت، زرتشت و در دین اسلام و همچنین در میان ملیت های مختلف مانند اعراب و ایرانیان باستان و... بررسی شده و به اهداف تشریع پوشش در شرع مقدس اسلام اشاره شده است.در نهایت تفاوت اساسی حجاب اسلامی با حجاب ادیان دیگر ،مشخص شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

950 - نگاهی به زنان حماسی و اسطوره ای ایرانی و یونانی
مریم بخنوه سهیلا زرین جوی الوار

هر چند در هر موضوعی نقش و تاثیر زن بی اهمیت نبوده است اما از آن جهت که رویکرد اسطوره ها و حماسه ها نشان بر یکسویه بودن نقش و تاثیر مرد در رویدادها بوده است؛ از این سوی می بایست با نگاهی ژرفکاوانه به این موضوع پرداخت. در ساختار هر اسطوره ای زن دارای موجودیتی خاص و گاه بع چکیده کامل

هر چند در هر موضوعی نقش و تاثیر زن بی اهمیت نبوده است اما از آن جهت که رویکرد اسطوره ها و حماسه ها نشان بر یکسویه بودن نقش و تاثیر مرد در رویدادها بوده است؛ از این سوی می بایست با نگاهی ژرفکاوانه به این موضوع پرداخت. در ساختار هر اسطوره ای زن دارای موجودیتی خاص و گاه بعنوان ایزدبانو مورد احترام وستایش قرار می گرفته است؛ که اطاعت از این نوع زن الزامی بوده است.تا آنجا که گاه موجب رخدادهای مهم و تاثیر گذار در ملت ها و حکو مت ها شده است.در این مقاله به بررسی نقش زن در اسطوره های حماسی و تطبیق زنان اسطوره ای و حماسی ایران با یونان پرداخته شد و میزان تاثیر پذیری زن درحماسه ها مورد کاوش قرار گرفت. و این نتیجه گرفته شد : زن ، در حماسه های ایرانی بر خلاف آنچه در حما سه های اروپایی مورد ارزیابی قرار گرفته است ، دارای ارزشمندی و وفادار به اصالت نژادی خود بوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

951 - اثربخشی سبک زندگی اسلامی ایرانی بر انسجام، رضایت زناشویی و سلامت روان خانواده کارکنان دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه در بحران کرونا
محمود گودرزی سحر رضایی

10.30495/iifs.2022.1947520.1020

مقدمه: سبک زندگی اسلامی-ایرانی گونه ای از سبک زندگی است که بر پایه آمیختگی دو فرهنگ ایرانی-اسلامی میباشد و زیستن به خواست دیدگاه آنان از اسلام و ایرانی بودن است. هدف: هدف پژوهش حاضر تعیین اثربخشی سبک زندگی اسلامی ایرانی بر انسجام، رضایت زناشویی و سلامت روان خانواده در ب چکیده کامل

مقدمه: سبک زندگی اسلامی-ایرانی گونه ای از سبک زندگی است که بر پایه آمیختگی دو فرهنگ ایرانی-اسلامی میباشد و زیستن به خواست دیدگاه آنان از اسلام و ایرانی بودن است. هدف: هدف پژوهش حاضر تعیین اثربخشی سبک زندگی اسلامی ایرانی بر انسجام، رضایت زناشویی و سلامت روان خانواده در بحران کرونا بوده است. روش : روش پژوهش حاضر از نوع نیمه آزمایشی پیش‌آزمون_ پس‌آزمون با گروه کنترل است. جامعه آماری کارکنان دانشگاه علوم پزشکی شهر کرمانشاه بود. که بر روی 40 نفر کارکنان متاهل دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه به روش هدفمند پرسشنامه های سبک زندگی اسلامی-ایرانی لعلی و همکاران (1390)، انسجام روانی فلنسبرگ و همکارانش (2006)، رضایت زناشویی اینریچ و پرسشنامه گلدنبرگ اجرا گردید.شرکت کنندگان در دو گروه گروه آزمایش (تعداد 20 نفر) و گروه کنترل (تعداد 20 نفر) گمارش شدند. گروه آزمایش طی 10 جلسه به صورت یک ساعته به صورت مجازی(آنلاین) تحت آموزش پروتکل آموزشی سبک زندگی اسلامی- ایرانی قرار گرفت، سپس از دو گروه ذکر شده پس آزمون به عمل آمد .نتایج: نتایج نشان داد بین سبک زندگی اسلامی- ایرانی با انسجام زناشویی، رضایت زناشویی و سلامت روان رابطه و معناداری وجود دارد و نتیجه گیری :سبک زندگی اسلامی- ایرانی بر انسجام زناشویی، رضایت زناشویی و سلامت روان موثر است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

952 - بررسی تطبیقی حقوق غیرمالی زوجین در نظام حقوق خانواده ایران و کانادا
قاسم پورایمان سلمان ولی زاده مظفر باشکوه

10.30495/iifs.2024.1993672.1096

مقدمه: هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی تطبیقی حقوق و تکالیف غیرمالی زوجین در قوانین ایران و کانادا است. روش : پژوهش حاضر با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی انجام شده است. از مهمترین مواد غیرمالی بررسی شده در این پژوهش، حق ریاست و جایگاه مرد در خانواده است. این مهم باعث شده سایر چکیده کامل

مقدمه: هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی تطبیقی حقوق و تکالیف غیرمالی زوجین در قوانین ایران و کانادا است. روش : پژوهش حاضر با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی انجام شده است. از مهمترین مواد غیرمالی بررسی شده در این پژوهش، حق ریاست و جایگاه مرد در خانواده است. این مهم باعث شده سایر موارد مطروحه همچون؛ حق حضانت، اشتغال، همزیستی و حسن معاشرت ذیل این عنوان بررسی شود. یافته ها: یافته‌های تحقیق حاصل از تطبیق حقوق غیرمالی زوجین در نظام حقوق خانواده ایران و کانادا نشان می‌دهد که در ایران، حقوق زنان و وظایف زوجین بیشتر تحت تأثیر اصول شرعی و فقهی قرار دارد، در حالی که در کانادا، حقوق زنان و وظایف زوجین بر اساس قوانین مدنی و حقوق بشر تعیین می‌شود. همچنین در کانادا تمرکز بر روی حقوق فردی و منافع بهترین فرزند است در حالی که در ایران تمرکز بر روی اصول شرعی و وظایف والدینی است. نتیجه گیری: با توجه به یافته‌های این مقاله و با بررسی قوانین داخلی ملاحضه شد که تبعیت زن از شوهر و دخالت شوهر در آزادی‌های فردی و اجتماعی او اعم از حضانت تا اشغال و حضور در جامعه، نشان‌دهنده این است که گرچه قانون‌گذار سعی کرده به فراخور تحولات جامعه تغییراتی را اعمال کند اما فاصله زیادی با استاندارد‌های موجود در نظام حقوق خانواده کانادا و میثاقین و کنوانسیون‌های بین‌المللی دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

953 - نقش سبک زندگی خانواده اسلامی در تحقق الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت
ایمان زاغیان حسن زارعی محمود آبادی

10.30495/iifs.2021.685873

هدف: هدف پژوهش حاضر این است که نقش سبک زندگی خانواده اسلامی را در تحقق الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت بیان کند و نشان دهد ثمرات این پدیده ی مطلوب برای فرد و جامعه با استفاده از نظر اندیشمندان اسلامی چیست. روش: روش مورد استفاده در این تحقیق روش توصیفی - تحلیلی است. در این م چکیده کامل

هدف: هدف پژوهش حاضر این است که نقش سبک زندگی خانواده اسلامی را در تحقق الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت بیان کند و نشان دهد ثمرات این پدیده ی مطلوب برای فرد و جامعه با استفاده از نظر اندیشمندان اسلامی چیست. روش: روش مورد استفاده در این تحقیق روش توصیفی - تحلیلی است. در این مقاله سعی شد با توجه به معیارهای یک سبک زندگی خانواده ی کارامد و اسلامی، نقش آن در تحقق برخی از تدابیر موجود در الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت که با مسئله ی خانواده در ارتباط است مشخص شود. یافته ها: در مقاله حاضر با استفاده از تطبیق معیارهای خانواده کارامد اسلامی از میان 56 تدبیر موجود 4 تدبیر برگزیده و مورد توجه قرار گرفت. این چهار تدبیر عبارت بودند از: گسترش و اشاعه ی اخلاق اسلامی، ترویج توحید و معارف وحیانی و الهی، ترویج سبک زندگی اسلامی و اعتلای منزلت و حقوق زنان با محوریت نقش مادری. نتیجه گیری: پس از تحلیل و بررسی نقشی که خانواده ی اسلامی می تواند در تحقق آن ها داشته باشد این نتیجه به دست آمد که اگر خانواده در مسیر الگوی مطلوب خود یعنی سبک زندگی اسلامی حرکت کند، می تواند سبب پیشبرد اهداف والای تمدنی انقلاب اسلامی شود و به صورت خاص در جهت پیشبرد اهداف سند الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت قدم استوار و مؤثری بردارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

954 - بررسی تأثیرتجربه زیسته سبک زندگی ایرانی- اسلامی بر جو عاطفی خانواده از دیدگاه زنان متأهل جوان
لیلا ذوقی محبوبه فتح اله زاده میلاد سلگی

10.30495/iifs.2022.695082

هدف: این پژوهش با هدف بررسی تأثیر تجربه زیسته سبک زندگی ایرانی-اسلامی بر جو عاطفی خانواده از دیدگاه زنان متأهل جوان انجام شد. روش: مطالعه‌ی حاضر با روش‌ پژوهش کیفی و راهبرد پدیدارشناسی انجام‌گرفته است. جامعه موردمطالعه ، زنان متأهل جوان 22تا 35 ساله دانشجوی دانشگاه آزاد چکیده کامل

هدف: این پژوهش با هدف بررسی تأثیر تجربه زیسته سبک زندگی ایرانی-اسلامی بر جو عاطفی خانواده از دیدگاه زنان متأهل جوان انجام شد. روش: مطالعه‌ی حاضر با روش‌ پژوهش کیفی و راهبرد پدیدارشناسی انجام‌گرفته است. جامعه موردمطالعه ، زنان متأهل جوان 22تا 35 ساله دانشجوی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات بودند که با استفاده از نمونه گیری هدفمند انتخاب و از طریق مصاحبه عمیق تا حد اشباع نظری به تعداد 15 نفر مورد مصاحبه قرار گرفتند. داده ها با استفاده از روش کلایزی تحلیل شد. یافته ها: یافته های این مطالعه با روش کلایزی تحلیل شدند و مضامین اصلی جو عاطفی خانواده استخراج شد، لازم به ذکر است برای اعتبار یابی داده ها از روش سه سوسازی) مصاحبه با خانم ها، متخصصین و تحلیل متون) استفاده شد، به این ترتیب جو عاطفی خانواده در 4 مفهوم مشترک(نوع روابط، فرزندپروری، صمیمیت زناشویی، کیفیت زندگی کاری) کد گذاری شد که هرکدام دارای مضامین فرعی نیز می باشند. نتیجه گیری: سبک زندگی ایرانی-اسلامی بر ابعاد مختلف زندگی ازجمله جو عاطفی خانواده ها تأثیرگذار است و اعضای خانواده را در مقابل مشکلات زندگی قوی تر می کند و موجب یک زندگی شاداب‌تر می گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

955 - ارزیابی و رتبه‌بندی تأمین‌کنندگان در زنجیره تأمین با استفاده از سیستم‌های تصمیم-گیری چندمعیاره فازی ذوزنقه‌ای
hassanali aghajani hossein Samadi-Miarkolaei hamzeh samadi mehdi sohanian

امروزه سازمان‌ها به‌خوبی دریافته‌اند که نیازبه زنجیره‌تامین کارا دارند، تا بتوانند در بازار جهانی و اقتصاد شبکه‌ای و به‌هم پیوسته امروزی توان رقابت با رقبای خود را داشته باشند. ازطرفی از مهم‌ترین عوامل پایداری و بقا دراین محیط رقابتی، کاهش هزینه‌های تولید محصول است. برا چکیده کامل

امروزه سازمان‌ها به‌خوبی دریافته‌اند که نیازبه زنجیره‌تامین کارا دارند، تا بتوانند در بازار جهانی و اقتصاد شبکه‌ای و به‌هم پیوسته امروزی توان رقابت با رقبای خود را داشته باشند. ازطرفی از مهم‌ترین عوامل پایداری و بقا دراین محیط رقابتی، کاهش هزینه‌های تولید محصول است. براین اساس، انتخاب مناسب تامین‌کنندگان می‌تواند تاثیر بسیار زیادی بر کاهش هزینه‌های تولید و قابلیت رقابت‌پذیری سازمان داشته باشد. هدف تحقیق حاضر، تعیین و بومی‌سازی معیارها، رتبه‌بندی و انتخاب تامین‌کنندگان در صنعت خودروسازی ایران می‌باشد. این تحقیق براساس هدف کاربردی و از لحاظ ماهیت، توصیفی است. هم‌چنین جهت جمع‌آوری اطلاعات برای آزمون چهارچوب پیشنهادی، یک مطالعه موردی در صنعت خودروسازی به‌کار گرفته شده است. دراین پژوهش از روش تحلیل عاملی تائیدی برای انتخاب و بومی‌سازی متغیرها، و سیستم استنتاج‌فازی برای تعیین اوزان معیارهای تصمیم‌گیری و از روش تاپسیس‌فازی برای ارزیابی و رتبه‌بندی تامین‌کنندگان استفاده شده است. به‌کارگیری هم‌زمان این روش‌ها نوآوری این پژوهش در میان پیشینه مرتبط با این حوزه می‌باشد. پس از مرور پیشینه تحقیق، معیارها با استفاده از آزمون تحلیل عاملی در شش مورد کیفیت، تحویل، مهارتهای فنی، خدمات، سرمایه‌گذاری و طراحی محصول دسته‌بندی شده، و سپس شرکت‌های تأمین‌کننده باطری توان، برنا، صبا و نیروگستران مورد ارزیابی و رتبه-بندی قرار گرفتند. یافته‌ها نشان داد که شرکت برنا باطری(52/0) بهترین تأمین‌کننده، و شرکت‌های توان، صبا و نیرو با کسب امتیازات (45/0)، (41/0)،و(31/0) به ترتیب در درجات بعدی قرار دارند. در نهایت به‌مدیران توصیه شده که چگونه می‌توانند از یافته‌های تحقیق حاضر بمنظور انتخاب بهترین تأمین‌کننده و بهبود توان رقابتی سازمان خود استفاده نمایند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

956 - بررسی و تحلیل اثرات شوک‌های قیمت نفت بر بخش صنعت و معدن در اقتصاد ایران (کاربرد الگوی خودرگرسیون برداریVAR)
kamran kasraei Majid Sameti Homayoun Ranjbar Sara Ghobadi

در طول چند دهه‌ی گذشته، بازارها شاهد نوسان‌های چشمگیر در قیمت نفت بوده‌اند و بسیاری از اقتصاددانان تغییرات شدید قیمت نفت را به عنوان منشاء اصلی بی‌ثباتی (نوسانات) اقتصاد کلان در کشورهای صادر کننده و وارد کننده نفت، مطرح کرده‌اند. کشور ایران هم به عنوان یک کشور صادر کنند چکیده کامل

در طول چند دهه‌ی گذشته، بازارها شاهد نوسان‌های چشمگیر در قیمت نفت بوده‌اند و بسیاری از اقتصاددانان تغییرات شدید قیمت نفت را به عنوان منشاء اصلی بی‌ثباتی (نوسانات) اقتصاد کلان در کشورهای صادر کننده و وارد کننده نفت، مطرح کرده‌اند. کشور ایران هم به عنوان یک کشور صادر کننده‌ی نفت، از این قاعده مستثنی نمی‌باشد و با توجه به اهمیت نفت در اقتصاد ایران، بررسی دقیق شوک‌های بازار نفت بر روی شاخص‌های اقتصاد کلان ایران، از اهمیت بالایی برخوردار است.بر این اساس، در این پژوهش، با استفاده از مدل‌های خود رگرسیون برداری (VAR)، اقدام به بررسی توابع واکنش آنی متغیر در طول زمان، برای شاخص‌های رشد ارزش افزوده بخش صنعت و معدن، نرخ ارز غیررسمی، تورم، رشد مخارج مصرف دولتی واقعی، رشد واردات واقعی و رشد درآمدهای نفت واقعی به شوک‌های درآمدهای نفتی و برای دوره زمانی 94-1367 شده است. شایان ذکر است که استفاده از چنین مدلی امکان بررسی اثرات متغیر زمانی شوک‌های درآمدهای نفتی بر متغیرهای کلان اقتصادی ایران را فراهم می‌کند. نتایج این پژوهش حاکی از اثرگذاری غیرخطی شوک‌های مثبت درآمدهای نفتی بر روی متغیرهای مدل می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

957 - محاسبه کارایی و بهره وری شعب بانک ملی غرب تهران
Niloofar Nikkhah amirgholam abri

بانک نهادی اقتصادی ست که وظیفه هایی چون تجهیز و توزیع اعتبارات، عملیات مالی، خرید و فروش ارز، مطالبات اسنادی و سود سهام مشتریان، نگهداری سهام و اوراق بهادار بر عهده دارد. تعداد کارکنان بانک ملی ایران بالغ بر چهل و پنج هزار نفر می باشد، بانک ملی ۳۳۲۸شعبه فعال در داخل، ۱۴ چکیده کامل

بانک نهادی اقتصادی ست که وظیفه هایی چون تجهیز و توزیع اعتبارات، عملیات مالی، خرید و فروش ارز، مطالبات اسنادی و سود سهام مشتریان، نگهداری سهام و اوراق بهادار بر عهده دارد. تعداد کارکنان بانک ملی ایران بالغ بر چهل و پنج هزار نفر می باشد، بانک ملی ۳۳۲۸شعبه فعال در داخل، ۱۴شعبه فعال و ۴شعبه سابسیدری در خارج از کشور دارد.هدف این مقاله ارائه مدلی برای سنجش کارایی شعب غرب بانک ملی تهران و همچنین رتبه بندی شعب و سنجش میزان بهره وری شعب طی سال های 96 و 97 و با استفاده از مدل تحلیل پوششی داده ها (DEA) است. برای این منظور ابتدا عوامل موثر بررسی شده و سپس برای ارزیابی عملکرد کاریابی شعب از مدل DEA استفاده شده است تا میزان کارا و ناکارا بودن آنها سنجیده شود. سپس به کمک مدل AP آنها را رتبه بندی می کنیم و در نهایت به کمک مدل ضریب بهره وری مالم کوئیست میزان بهره وری یک شعبه را نسبت به سال 96 و 97 می سنجیم. در این مقاله با استفاده از روش تحلیل پوشش داده ها به ارزیابی کارایی شعب غرب بانک ملی تهران در سال های ۱۳۹۶ـ۱۳۹۷ پرداخته شده است. در ادامه واحدهای کارا و ناکارای این شعب توسط مدل CCR شناسایی و نهایتاً شعب کارا با مدل اندرسون پیترسون (AP) رتبه بندی شده است و در نهایت با مدل بهره وری مالم کوئیست میزان بهره وری شعب سنجیده می شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

958 - بررسی رابطه بین ‌کارایی سیستم بودجه بندی و حاشیه سود در بانک صادرات ایران
hadi parvizi babak jamshidi navid

بودجه بندی اهداف و کاربردهای مختلفی در تنظیم، تصویب، اجرا و کنترل سیاستهای دولت و سازمانها دارد. امروزه می‌توان با سیستم بودجه‌بندی عملیاتی، از نقاط ضعف بودجه‌بندی سنتی دوری کرد و به کنترل بهتر مجموعه پرداخت. از این رو پژوهش حاضر به دنبال بررسی رابطه‌ بین کارایی سیستم ب چکیده کامل

بودجه بندی اهداف و کاربردهای مختلفی در تنظیم، تصویب، اجرا و کنترل سیاستهای دولت و سازمانها دارد. امروزه می‌توان با سیستم بودجه‌بندی عملیاتی، از نقاط ضعف بودجه‌بندی سنتی دوری کرد و به کنترل بهتر مجموعه پرداخت. از این رو پژوهش حاضر به دنبال بررسی رابطه‌ بین کارایی سیستم بودجه‌بندی و حاشیه سود در بانک صادرات ایران می‌باشد. در این پژوهش از پرسشنامه‌ای هیجده سؤالی مشتمل بر مؤلفه‌های تخصص نیروی انسانی، فراگیر بودن بودجه، اعتقاد کارکنان به هدف بودجه و حاشیه سود بهره گرفته شد. جامعه آماری این پژوهش کارکنان بانک صادرات استان کرمانشاه است که تعداد آن‌ها 490 نفر می‌باشد. بر اساس روش نمونه‌گیری تصادفی و با کمک فرمول جامعه محدود کوکران حجم نمونه 216 نفر تعیین و پرسشنامه پژوهش با طیف لیکرت در بین نمونه پژوهش توزیع و تکمیل گردید و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. در نهایت نتایج آزمون‌های آماری نشان داد بین کارایی سیستم بودجه‌بندی و حاشیه سود رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. همچنین دیگر نتایج پژوهش حاکی از آن بود که بین اعتقاد کارکنان به هدف، فراگیر بودن بودجه و تخصص نیروی انسانی با حاشیه سود در بانک صادرات ایران رابطه&lrm;ا‌ی معناداری وجود دارد. بر اساس نتایج پژوهش فراگیر بودن پوشش همه جانبه و مبتنی بر مبانی علمی و استانداردهای موجود می‌تواند زمینه‌های تداوم و تسهیل امور اجرایی بانک را فراهم آورده و حاشیه سود بانک را تضمین نماید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

959 - توسعه مدل پویای مدیریت دانش صنعت نفت ایران با استفاده از رویکرد پویایی شناسی سیستم (SD)
reza moeini jazani Ahmad Reza Kasrai AHMAD ASLIZADEH Tsohrabi sohrabi

این پژوهش به مدل سازی و شبیه سازی نظام مدیریت دانش صنعت نفت با استفاده از رویکرد پویایی شناسی سیستم (SD) به منظور سیاست گذاری توسعه مدیریت دانش صنعت نفت به جهت از بین رفتن شکاف بین سرمایه دانش موجود و دانش کاربردی پرداخته است. ابتدا با مشارکت برنامه ریزان درگیر در وزارت چکیده کامل

این پژوهش به مدل سازی و شبیه سازی نظام مدیریت دانش صنعت نفت با استفاده از رویکرد پویایی شناسی سیستم (SD) به منظور سیاست گذاری توسعه مدیریت دانش صنعت نفت به جهت از بین رفتن شکاف بین سرمایه دانش موجود و دانش کاربردی پرداخته است. ابتدا با مشارکت برنامه ریزان درگیر در وزارت نفت، زیرساخت های سازمانی موفقیت استقرار نظام مدیریت دانش شناسایی و بر مبنای فرآیند مدیریت دانش نمودار علّی ترسیم شد. مدل جریان بر اساس داده های صنعت نفت طراحی و در افق بیست ساله شبیه سازی گردید. پس از اعتباربخشی مدل مبتنی بر نتایج تحلیل حساسیت رفتار متغیر شکاف دانش، سیاست های توسعه نظام مدیریت دانش صنعت نفت استخراج و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. مطابق با یافته های پژوهش سه سیاست توسعه خلق دانش، توسعه زیرساخت های مستندسازی دانش و توسعه تسهیم دانش در صنعت نفت و نیز منتخب ترکیبی از سیاست ها شناسایی و شبیه سازی شدند. در نتیجه شبیه سازی منتخب ترکیبی از سیاست ها شامل توسعه همکاری با قطب های علمی کشور، طراحی سیستم های ثبت تجربه، فرهنگ سازی تسهیم دانش، تیم سازی دانش محور، رعایت حقوق مالکیت معنوی دانش، تجاری سازی دانش صنعت نفت به عنوان بهترین راه کار، جهت سیاستگذاری و برنامه ریزی موفقیت استقرار نظام مدیریت دانش صنعت نفت ایران ارائه گردید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

960 - تأثیر جهت‌گیری استراتژیک حلقه بسته بر عملکرد با تبیین نقش میانجی مدیریت زنجیره تأمین سبز در شرکت ایران خودرو
Arsalan Iraji rad Fatemeh Parsamehr

10.30495/imj.2021.681570

هدف پژوهش حاضر، واکاوی تأثیر جهت‌گیری استراتژیک حلقه بسته بر عملکرد شرکت با تبیین نقش میانجی مدیریت زنجیره تأمین سبز در شرکت ایران خودرو می‌باشد. این تحقیق از نوع توصیفی‌ـ همبستگی می‌باشد که با استفاده از روش پیمایشی انجام گرفته است. مدیران و کارشناسان شرکت ایران خودرو، چکیده کامل

هدف پژوهش حاضر، واکاوی تأثیر جهت‌گیری استراتژیک حلقه بسته بر عملکرد شرکت با تبیین نقش میانجی مدیریت زنجیره تأمین سبز در شرکت ایران خودرو می‌باشد. این تحقیق از نوع توصیفی‌ـ همبستگی می‌باشد که با استفاده از روش پیمایشی انجام گرفته است. مدیران و کارشناسان شرکت ایران خودرو، جامعه آماری این تحقیق را تشکیل می‌دهند که تعداد آنها 3050 نفر است. با استفاده از جدول کرجسی و مورگان و با توجه به حجم جامعه آماری، تعداد نمونه‌ها 342 نفر برآورد گردیده است که با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی ساده، نمونه‌‌ها انتخاب شدند. ابزار اصلی این تحقیق پرسشنامه‌ای است که روایی آن با کسب نظرات اساتید و صاحب‌نظران در حوزه‌های مدیریت صنعتی به دست آمد. پایایی پرسشنامه از طریق ضریب آلفای کرونباخ آزمون شد و مورد تأیید قرار گرفت. ﺑﺮای ﺗﺤﻠﯿﻞ دادهﻫﺎ از ﻣﺪل‌ﯾﺎﺑﯽ ﻣﻌﺎدﻻت ﺳﺎﺧﺘﺎری ﺑﺎ ﮐﻤﮏ ﻧﺮم‌اﻓﺰار Spss و Lisrel اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪ. نتایج نشان داد متغیر مستقل جهت‌گیری استراتژیک حلقه بسته با ضریب مسیر به ترتیب 60/0، 43/0، 27/0 و 59/0 بر متغیرهای عملکرد زیست‌محیطی، عملکرد اقتصادی مثبت، عملکرد اقتصادی منفی و متغیر اقدامات مدیریت زنجیره تأمین سبز تأثیر مثبت و معناداری دارد. متغیر اقدامات مدیریت زنجیره تأمین سبز نیز با ضریب مسیر به ترتیب 55/0، 41/0 و 37/0 بر متغیرهای عملکرد زیست‌محیطی، عملکرد اقتصادی مثبت و عملکرد اقتصادی منفی تأثیر مثبت و معناداری دارد. نتایج آزمون سوبل نیز حاکی از نقش میانجی اقدامات مدیریت زنجیره تأمین سبز در رابطه بین متغیرهای جهت‌گیری استراتژیک حلقه بسته با متغیرهای عملکرد زیست‌محیطی، عملکرد اقتصادی مثبت، عملکرد اقتصادی منفی است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

961 - کلان داده و تاثیر آن بر دستیابی صنعت بانکداری ایران به مزیت رقابتی
foad Kouhzadi hossin gharebiglou hossin boudaghi khaje nouber yaghoub alavi matin

10.30495/imj.2022.1937108.1668

چکیدهافزایش حجم و پیچیدگی داده های دیجیتال و نقش آن بعنوان ابزاری برای پشتیبانی از کسب مزیت رقابتی برای بانک ها، نیاز به استفاده از ابزار و تکنیک های نوین در کسب ارزش داده، تحلیل و پردازش آن را افزایش داده است و در این شرایط دسترسی به جریان داده در مبادلات نوین مالی دشو چکیده کامل

چکیدهافزایش حجم و پیچیدگی داده های دیجیتال و نقش آن بعنوان ابزاری برای پشتیبانی از کسب مزیت رقابتی برای بانک ها، نیاز به استفاده از ابزار و تکنیک های نوین در کسب ارزش داده، تحلیل و پردازش آن را افزایش داده است و در این شرایط دسترسی به جریان داده در مبادلات نوین مالی دشوارتر شده است و این امر ضرورت استفاده مدیران بانکی از راهبرد کلان داده در جهت حل چالش‌های مالی و بهره‌برداری از فرصت‌های پیش رو برای دستیابی به مزیت رقابتی پایدار دوچندان ساخته است. هدف پژوهش حاضر شناسایی اثرات راهبرد کلان داده بر دستیابی به مزیت رقابتی در صنعت بانکداری ایران است و از این رو در پژوهش حاضر تلاش شده تا مدل کلان داده با مدنظر قرار دادن مسائل اخلاقی و حریم شخصی مشتریان و تأثیرات آن‌ها در دستیابی به مزیت رقابتی در صنعت بانکداری ارائه گردد. فرضیه‌های مدل مذکور با استفاده از نظرات نمونه پژوهش، شامل مدیران عامل، مدیران و کارکنان فناوری اطلاعات و ارتباطات، مدیران و کارکنان بازاریابی 20 بانک از طریق پرسشنامه مورد ارزیابی قرارگرفته است و نتایج بدست آمده نشان از این دارد که بانک ها با بکارگیری راهبرد کلان داده به کسب مزیت رقابتی دست می‌یابند. بعلاوه، مسائل اخلاقی و حریم شخصی مشتریان بر رابطه راهبرد کلان داده با دستیابی به مزیت رقابتی تأثیر می‌گذارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

962 - ارایه الگوی مقایسه‌ای و رتبه‌بندی مالی شرکت‌های پتروشیمی با استفاده ازرویکرد تحلیل پوششی داده‌های شبکه‌ای پویا(DNDEA)
Ali hasanpor rahmat alizadeh seyed ali Nabavi Chashmi

10.30495/imj.2021.686612

پژوهش حاضر با هدف، ارائه الگوی مقایسه‌ای و رتبه‌بندی مالی شرکت‌های پتروشیمی با استفاده ازرویکرد تحلیل پوششی داده‌های شبکه‌ای پویا(DNDEA) به دو روش CCR و APاست این پژوهش با توسعه یک مدل DEA شبکه‌ای پویا و به‌منظور مدیریت روابط اساسی بین شاخص‌های اصلی حسابداری و مالی صورت چکیده کامل

پژوهش حاضر با هدف، ارائه الگوی مقایسه‌ای و رتبه‌بندی مالی شرکت‌های پتروشیمی با استفاده ازرویکرد تحلیل پوششی داده‌های شبکه‌ای پویا(DNDEA) به دو روش CCR و APاست این پژوهش با توسعه یک مدل DEA شبکه‌ای پویا و به‌منظور مدیریت روابط اساسی بین شاخص‌های اصلی حسابداری و مالی صورت پذیرفت. در مرحله اول، یک مدل رابطه‌ای شامل برگه سود عمده، ترازنامه و شاخص‌های سلامت مالی تحت یک ساختار شبکه پویا ارائه شده است. پس از آن، اثر پویای شاخص‌ها (ناقل‌ها و رابط‌ها) در آن گنجانده شده است تا امتیازات کارآیی به‌درستی برای این چهار زیر ساخت محاسبه شود. سپس با استفاده از دو مدل مذکور به محاسبه پرداختیم و نتایج استخراج شد.این تحقیق از نظر هدف کاربردی است و جامعه آماری آن، شرکت‌های پتروشیمی پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می باشد. براساس یافته‌های تحقیق با توجه به معیار‌های پژوهش، کارآیی محاسبه گردید از 18 شرکت پتروشیمی مورد مطالعه در روش CCR دو شرکت و در روش AP یک شرکت بطور متوسط کارآ شناخته شدند. البته نتایج حاکی از میزان همبستگی قوی 71 درصدی دو روش است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

963 - بررسی بررسی چگونگی تلفیق بازاریابی سبز و خوشه صنعتی با ارائه خوشه صنعتی سبز در راستای خروج از بحران های زیست محیطی کشور
Mehrdad Alipour Hossien Badieye Seyed Mehdi Monirie

یکی از مشکلات متداول سرمایه گذاری های صنعتی در جهان، به وجود آمدن مشکلات متعدد و به ویژه بحران های زیست محیطی است که سبب اختلافات و پیامدهای منفی در عملکرد فعالیت بخش صنعت از دیدگاه مردم و سازمان های ناظر زیست محیطی شده است. ما در این تحقیق به بررسی چگونگی تلفیق بازاریا چکیده کامل

یکی از مشکلات متداول سرمایه گذاری های صنعتی در جهان، به وجود آمدن مشکلات متعدد و به ویژه بحران های زیست محیطی است که سبب اختلافات و پیامدهای منفی در عملکرد فعالیت بخش صنعت از دیدگاه مردم و سازمان های ناظر زیست محیطی شده است. ما در این تحقیق به بررسی چگونگی تلفیق بازاریابی سبز با خوشه های صنعتی پرداختیم و سپس راه های خروج از بحران های زیست محیطی خوشه های صنعتی و صنایع کشور را با ارائه مدل خوشه های صنعتی سبز نشان دادیم. بر مبنای سؤالات و اهداف تحقیق رویکرد کیفی برای این تحقیق مناسب تر است و آن را برای انتخاب نمونه ها، جمع آوری داده ها، آنالیز و نتیجه گیری و پاسخ به سوالات تحقیق مورد استفاده قرار دادیم. روش جمع آوری داده ها به بحث، گفتگو، اسناد و مصاحبه های عمیق محدود شد و چون روش نمونه گیری هدفمند و سودمند بود، برای مشخص کردن اندازه نمونه از اشباع نظریه استفاده شد. همچنین برای آنالیز اطلاعات و داده های جمع آوری شده، روش آنالیز داده های کیفی بهره مند شدیم، نتایج به دست آمده نشان داد که سه عامل یعنی، بهره وری سبز، تکنولوژی تولید پاک، مدیریت سبز، تک تک می توانند مسیر رسیدن به خوشه صنعتی سبز را هموار سازند. در کل تحقیق نشان داد که با تشکیل خوشه صنعتی سبز می توان بحران زیست محیطی را کاهش داد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

964 - تحلیل نقش تعدیل کنندگی یادگیری سازمانی در رابطه بین مدیریت کیفیت جامع و عملکرد نوآورانه (مطالعه موردی: شرکت ایران دارو)
Peyman Akbari Omid Baharestan Ali Nasr Esfahani

هدف از انجام این تحقیق تحلیل تأثیر مدیریت کیفیت جامع و یادگیری سازمانی بر عملکرد نوآورانه در شرکت ایران دارو می باشد. تحقیق حاضر از لحاظ هدف، از نوع کاربردی و از لحاظ روش، توصیفی- پیمایشی است. جامعه آماری این تحقیق شامل 210 نفر از کارکنان شرکت ایران دارو است، که از بین چکیده کامل

هدف از انجام این تحقیق تحلیل تأثیر مدیریت کیفیت جامع و یادگیری سازمانی بر عملکرد نوآورانه در شرکت ایران دارو می باشد. تحقیق حاضر از لحاظ هدف، از نوع کاربردی و از لحاظ روش، توصیفی- پیمایشی است. جامعه آماری این تحقیق شامل 210 نفر از کارکنان شرکت ایران دارو است، که از بین آنها 136 نفر به عنوان نمونه با استفاده از جدول مورگان برای یک دوره 6 ماه اول سال 1391 انتخاب شدند. با این وصف شیوه نمونه گیری تحقیق، طبقه ای است. جهت جمع آوری داده ها، از پرسشنامه مدیریت کیفیت جامع از کویله شاپیرو (2002)؛ پرسشنامه یادگیری سازمانی از رودز و همکاران (2008) و پرسشنامه عملکرد نوآورانه از پراجوگو و سوهال (2003)، استفاده شد. روایی پرسشنامه ها توسط جمعی از استادان دانشگاهی مورد تأیید قرار گرفت. سپس برای تعیین اعتبار سازه از تحلیل عاملی تأییدی استفاده شد که نتایج حاکی از این بود که بار عاملی تمام گویه ها بالای 05/0 بود که نشان از روایی مناسب ابزار سنجش بود. پایایی آنها نیز با محاسبه ضریب آلفای کرونباخ برای پرسشنامه اول 91/0؛ برای پرسشنامه دوم 87/0 و پرسشنامه سوم 89/0 بدست آمد. با استفاده از همبستگی پیرسون و رگرسیون خطی وگام به گام توسط نرم افزار SPSS داده های تحقیق مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج تحقیق نشان داد که بین فعالیت های مدیریت کیفیت جامع و یادگیری سازمانی، بین یادگیری سازمانی و عملکرد نوآورانه و بین مدیریت کیفیت جامع و عملکرد نوآورانه رابطه معناداری وجود دارد. همچنین نتایج نشان داد که یادگیری سازمانی در ارتباط میان مدیریت کیفیت جامع و عملکرد نوآورانه نقش تعدیل کننده را دارد. و اثر مدیریت کیفیت جامع بر عملکرد نوآورانه را کاهش می دهد. از سوی دیگر در این تحقیق جهت آزمون مدل مفهومی تحقیق از مدل معادلات ساختاری استفاده شد که نتایج حاکی از برازش مطلوب مدل بود و به همین دلیل به عنوان مدل تجربی ارائه شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

965 - طراحی مدل تاب آوری در زنجیره تامین ایران خودرو با رویکرد مدل معادلات ساختاری و تکنیک های کیفی
Kazem Ravansetan Hasanali Aghajani Abdolhamid Safaei Ghadikolaei Mahmood Yahyazaheh far

تحقیق حاضر به مطالعه و بررسی زنجیره تامین تاب آور شرکت ایران خودرو می پردازد. هدف این تحقیق تعیین استراتژی هایی است که بتواند از وقوع توقفات در خطوط تولید ایران خودرو جلوگیری کرده و یا در صورت توقف، با کمترین زمان ممکن به حالت قبل از شکست یا مطلوب تر از آن بازیابی شود. چکیده کامل

تحقیق حاضر به مطالعه و بررسی زنجیره تامین تاب آور شرکت ایران خودرو می پردازد. هدف این تحقیق تعیین استراتژی هایی است که بتواند از وقوع توقفات در خطوط تولید ایران خودرو جلوگیری کرده و یا در صورت توقف، با کمترین زمان ممکن به حالت قبل از شکست یا مطلوب تر از آن بازیابی شود. بعلاوه این تحقیق درصدد است تا مدل جامعی از تاب آوری در زنجیره تامین ایران خودرو معرفی نماید. در این تحقیق کلیه حالات شکست که پتانسیل توقف خطوط تولید ایران خودرو را دارد (12 حالت شکست) از طریق ادبیات تحقیق و نظرات خبرگان شناسایی شده است. جامعه آماری این تحقیق مدیران و کارشناسان واحدهای لجستیک، برنامه ریزی و بازرگانی شرکت ساپکو می باشد. در این تحقیق از تکنیک FMEA برای تعیین استراتژی های تاب آوری در زنجیره تامین قبل از بروز شکست و تکنیک جدید FAAO برای تعیین استراتژی های تاب آوری زنجیره تامین بعد از وقوع شکست استفاده شده است. همچنین با رویکرد مدل معادلات ساختاری و نرم افزار آموس مدل تاب آوری مورد تایید قرار گرفت. خبرگان از طریق تکنیک FMEA چهار حالت شکست که دارای بیشترین نمره اولویت ریسک (RPN) بوده اند را انتخاب و تعداد 21 استراتژی برای تاب آور ساختن زنجیره تامین ایران خودرو برای مقابله با این حالات شکست معرفی کردند. بعلاوه از طریق تکنیک FAAO نیز تعداد 6 استراتژی جهت تاب آور ساختن زنجیره تامین نسبت به شکست تعیین شد پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

966 - ارائه روش شناسایی ویژگیهای نیروی انسانی دانش مدار (مورد مطالعه: شرکت ایران خودرو)
Alireza Koushkie Jahromie Seyed Hassan Abtahie Hassan Bodleaie Mehrdad Gholami

کلید موفقیت در اقتصاد مبتنی بر دانش که در آن داشتن مزیت رقابتی باعث تمایز یک سازمان از سایر سازمانها می شود، نیروی انسانی است. در واقع از میان سه مؤلفه اصلی مدیریت دانش(انسان، فرآیند، تکنولوژی)، نیروهای انسانی دانش مدار مهمترین منبع و سرمایه سازمان محسوب می گردند. از ای چکیده کامل

کلید موفقیت در اقتصاد مبتنی بر دانش که در آن داشتن مزیت رقابتی باعث تمایز یک سازمان از سایر سازمانها می شود، نیروی انسانی است. در واقع از میان سه مؤلفه اصلی مدیریت دانش(انسان، فرآیند، تکنولوژی)، نیروهای انسانی دانش مدار مهمترین منبع و سرمایه سازمان محسوب می گردند. از این رو، باید نیروهای انسانی و دانش و تجارب آنان را به نحو شایسته ای اداره نمود تا سازمان بر پایه ی آن بتواند به مزیت رقابتی دست یابد. به همین دلیل، در این تحقیق با هدف شناسایی ویژگیهای نیروی انسانی دانش مدار در شرکت ایران خودرو و با توجه به مبانی نظری بر گرفته از آرای استوارت که شامل: خلاقیت، اعتماد به نفس، توفیق طلبی، یادگیرندگی، متفکر بودن، خودانگیختگی، انعطاف پذیری، تحرک شغلی، مستقل بودن است، مدل تحلیلی تحقیق ساخته شد و بر این اساس وضعیت شرکت ایران خودرو مورد بررسی قرار گرفت. در انجام تحقیق حاضر روش تحقیق به کار رفته پیمایشی بوده و ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه و جامعه آماری تحقیق نیز کارشناسان واحد تولید قطعات پرسی ایران خودرو بوده است. با توجه به ابعاد مدل تحقیق در آزمون فرضیات، تمامی فرضیه های اصلی و فرعی تحقیق به غیر از استقلال کاری مورد تأیید قرار گرفتند. در انتها پیشنهادهایی برای شناسایی، جذب، نگهداری و به کارگماردن کارآمد نیروهای انسانی دانش مدار به مسؤلین سازمان مربوطه ارائه گردیده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

967 - شناسایی و اولویت بندی شاخص های سیاست گذاری توسعه صنعت نزم افزار ایزان
Hossien Rofoogar Mehdi Faghiehi

صنعت نرم‌اقزار یکی از محورهای مهمتوسعه در صنعت فناوری اطلاعاتبه شمار می رود. این صنعت در ایران علیرغم وجود ظرفیت‌هایبالقوهشکوفایی و سودآورینتوانسته در حدی کهشایسته است رشد نماید و بناً به دلایلی که در این مقالهبه آنآشاره خواهد شد. سهم ایران از مجموع حجم جهانی تجارت اینص چکیده کامل

صنعت نرم‌اقزار یکی از محورهای مهمتوسعه در صنعت فناوری اطلاعاتبه شمار می رود. این صنعت در ایران علیرغم وجود ظرفیت‌هایبالقوهشکوفایی و سودآورینتوانسته در حدی کهشایسته است رشد نماید و بناً به دلایلی که در این مقالهبه آنآشاره خواهد شد. سهم ایران از مجموع حجم جهانی تجارت اینصنعت ناچیز است. هدف از اینمقالهء در گام اول شناسایی و سپس اولویت بندی خط مشی ها و راهکارهایتوسعه صنعت رم افزار در ایران میباشد. با بررسیپیشینه تحقیق و انجام مصاحبه دقیقبا خبرگان راهکارهایتوسعه صنعت نرم افزار در ایران شناسایی ودسته بندی شد؛ شاخص ها بر اساس نظر اعضای جامعهتحقیق شامل ۳۳نفر از صاحب نظران حوزه نرم افزار در بخش های صنعتی, دانشگاهی و سیاست گذاری, اولویت بندی شد. اساسفرآیند این پژوهش بدینترتیب است. از منظرفلسفی این پژوهش از پارادایم تفسیری-اثبات گرایی پیروی می کند. جهت گیری پژوهش, کاربردی و رویکرد آناستقرابی است؛صبفه پژوهش, کمی- کیفی است و نوع آن میدانی می باشد؛ استراتژی های اینتحقیق از نوعهمبستگی و مطالعه موردی است و در نهایت, اهداف اصلی پژوهش,تبیین اکتشاف و توصیف می باشد.شیوه گردآوری داده ها,مصاحبه و پرسش نامه بودهو تحلیل این داده هاتوسط نرم افزار آماری 5۳55 و آزمون فریدمن صورتگرفته است. پژوهشبه ایننتیجه رسیده است که تعیین متولی واحد در حوزه نرم افزار دربین راهکارهای راهبردی, رعایت قوانین کپی‌رایت و حق مالکیت معنوی در بین راهکارهایسیاستی و بازنگری در نحوه آموزش دانشجویانرشته مهندسی نرم‌افزار از بین راهکارهای زیرساختی دارای بیشترین اولویت استکهتوجهبه این عوامل و همچنین اولویت آنها برایتوسعه صنعت نرم افزار اهمیت فراوانی دارد.اولویت بندی, نرمافزار ایران سیاست گذاری. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

968 - مدیریت زنجیره تامین مبتنی بر فن آوری اطلاعات، عملکرد زنجیره تامین و موقعیت رقابتی ایران خودرو دیزل
Niloofar Imankhan Fariborz Fakhri Langrood

شرایط رقابت، مدیریت زنجیره تامین را به عنوان یک عامل استراتژیک در موفقیت سازمان ها مطرح می کند. کارکرد فن آوری اطلاعات در مدیریت زنجیره تامین با سه رویکرد ادغام، حمایت شرکا و مهارت مدیران، مدنظر می باشد. هدف تحقیق، بررسی تاثیر مدیریت زنجیره تامین مبتنی بر فن آوری اطلاعا چکیده کامل

شرایط رقابت، مدیریت زنجیره تامین را به عنوان یک عامل استراتژیک در موفقیت سازمان ها مطرح می کند. کارکرد فن آوری اطلاعات در مدیریت زنجیره تامین با سه رویکرد ادغام، حمایت شرکا و مهارت مدیران، مدنظر می باشد. هدف تحقیق، بررسی تاثیر مدیریت زنجیره تامین مبتنی بر فن آوری اطلاعات بر عملکرد زنجیره تامین و موقعیت رقابتی ایران خودرو دیزل می باشد. تحقیق از حیث روش توصیفی - پیمایشی می باشد. جامعه آماری تحقیق، کارکنان شرکت‌ ایران خودرو دیزل می باشد. روش نمونه گیری در دسترس و حجم نمونه آماری 368 نفر می باشد. ابزار اندازه گیری متغیرهای تحقیق، پرسشنامه است که دارای روایی و اعتبار تایید شده می باشد. به منظور تحلیل استنباطی داده ها از تحلیل عاملی تاییدی و برای آزمون فرضیه ها به طور اخص از مدل معادلات ساختاری استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان داد ادغام رو به عقب مبتنی بر فناوری، مهارتهای مدیریتی و حمایت شرکاء بر عملکرد زنجیره تأمین تاثیر مثبت دارد؛ همچنین عملکرد زنجیره تامین بر موقعیت رقابتی شرکت تاثیر مثبت دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

969 - اثربخشی آموزش خودشفقتی ذهن آگاهانه با تاکید بر سبک زندگی اسلامی-ایرانی بر تعدیل طرحواره های ناسازگار اولیه مادران دارای کودک اتیسم
قاسم عبداللهی بقرآبادی پرویز شریفی درآمدی مهدی قدرتی میرکوهی سمیرا وکیلی

هدف مطالعه حاضر تعیین اثربخشی آموزش برنامه خودشفقتی ذهنآگاهانه با تأکید بر سبک زندگی اسلامی-ایرانی بر تعدیل طرحواره‌های ناسازگار اولیه مادران دارای کودک اتسیم بود. مطالعه حاضر از نوع نیمه تجربی بود. جامعه آماری شامل تمامی مادران دارای کودک اتیسم انجمن اتیسم شهر کاشان سا چکیده کامل

هدف مطالعه حاضر تعیین اثربخشی آموزش برنامه خودشفقتی ذهنآگاهانه با تأکید بر سبک زندگی اسلامی-ایرانی بر تعدیل طرحواره‌های ناسازگار اولیه مادران دارای کودک اتسیم بود. مطالعه حاضر از نوع نیمه تجربی بود. جامعه آماری شامل تمامی مادران دارای کودک اتیسم انجمن اتیسم شهر کاشان سال 1398 بود. نمونه آماری شامل24 مادر دارای کودک اتیسم بود که به روش نمونه‌گیری هدفمند بهعنوان گروه نمونه انتخاب شدند و بهصورت تصادفی سازی از طریق قرعهکشی 12 مادر در گروه آزمایش و 12 مادر در گروه کنترل گمارش شدند. گروه آزمایش به مدت 8 جلسه در برنامه خودشفقتی ذهنآگاهانه با تاکید بر سبک زندگی اسلامی-ایرانی شرکت کردند و گروه کنترل در لیست انتظار برای آموزش قرار گرفتند. جهت سنجش طرحواره‌های ناسازگار اولیه از پرسشنامه فرم کوتاه یانگ استفاده شد و آمار توصیفی و تحلیل واریانس با اندازه‌گیری مکرر برای تجزیه‌وتحلیل داده‌ها به‌کاربرده شد. یافتهها نشان داد که آموزش خودشفقتی ذهنآگاهانه با تأکید بر سبک زندگی اسلامی-ایرانی در تعدیل طرحواره‌های ناسازگار اولیه مادران دارای کودک اتیسم تاثیرمعنادار داشت (001/0 p≤). بنابراین، نتیجه گرفته میشود که آموزش برنامه در تعدیل طرحواره‌های ناسازگار اولیه مادران دارای کودکان اتسیم مؤثر بوده است.جهت سنجش طرحواره‌های ناسازگار اولیه از پرسشنامه فرم کوتاه یانگ استفاده شد و آمار توصیفی و تحلیل واریانس با اندازه‌گیری مکرر برای تجزیه‌وتحلیل داده‌ها به‌کاربرده شد. یافتهها نشان داد که آموزش خودشفقتی ذهنآگاهانه با تأکید بر سبک زندگی اسلامی-ایرانی در تعدیل طرحواره‌های ناسازگار اولیه مادران دارای کودک اتیسم تاثیرمعنادار داشت (001/0 p≤). بنابراین، نتیجه گرفته میشود که آموزش برنامه در تعدیل طرحواره‌های ناسازگار اولیه مادران دارای کودکان اتسیم مؤثر بوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

970 - شعر سیاسی ایران از سقوط رضا شاه تا کودتای 28مرداد 1332
مهدی حسنی باقری شریف آباد

10.30495/farsij.2021.682130

یکی از مهم‌ترین مقاطع تاریخ معاصر ایران فاصله سال های 1320 تا 1332 است .در این دوره پس از برکناری رضا شاه از قدرت به دست متفقین ، نوعی خلاء قدرت در کشور پدید آمد که در پرتو آن و در نبود قدرتی استبدادی ، فضای باز سیاسی در کشور شکل گرفت که از آن عموما با عنوان دوران دموکر چکیده کامل

یکی از مهم‌ترین مقاطع تاریخ معاصر ایران فاصله سال های 1320 تا 1332 است .در این دوره پس از برکناری رضا شاه از قدرت به دست متفقین ، نوعی خلاء قدرت در کشور پدید آمد که در پرتو آن و در نبود قدرتی استبدادی ، فضای باز سیاسی در کشور شکل گرفت که از آن عموما با عنوان دوران دموکراسی نیمدار یاد می-شود. در این دوره برای اولین بار پس از سال های آغازین مشروطیت ، احزاب ، گروهها و دسته های سیاسی با تفکرات و سلایق مختلف مجال عرض اندام می یابند. این مقاله تاثیر این دوران را بر ادبیات ایران مد نظر قرار داده است و با طرح پرسشی پیرامون وضعیت کلی ادبیات سیاسی در حوزه شعر ، تلاش کرده است با استفاده از روش جمع آوری اطلاعات کتابخانه ای و روش پژوهش توصیفی ـ تحلیلی و تحلیل محتوا درونمایه اصلی آثار مهم‌ترین شاعران این دوره را بررسی کند. در نهایت این پژوهش به این نتیجه رسیده است که به تبع وجود فضای باز سیاسی در این سال ها و امید به بهبود اوضاع ، درونمایه ادبیات سیاسی ایران در حوزه شعر با تغییر آشکاری نسبت به دوران بسته رضاشاه به سوی مردم گرایی ، تعهد ، دعوت به مبارزه ، واقعگرایی و طرح مضمون‌های خوشبینانه حرکت کرده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

971 - کنش‌شناسی دیوان با تحلیل جنبه‌های شخصیّت‌پردازی آنان در قصّه‌های عامیانۀ ایرانی
سحر یوسفی محمّد ایرانی خلیل بیگزاده امیرعبّاس عزیزی فر

دیو موجودی اسطوره‌ای – افسانه‌ای در قصّه‌های عامیانۀ ایرانی است که در باورهای اساطیری ریشه دارد و پرورش‌یافتۀ اندیشه و خیال عامّه است. دیوها روزگاری در شمار خدایان هند و ایرانی بوده‌اند، امّا رفته‌رفته در باور ایرانیان تنزّل یافته‌اند. جنبۀ دوگانۀ برخورد با دیو در چکیده کامل

دیو موجودی اسطوره‌ای – افسانه‌ای در قصّه‌های عامیانۀ ایرانی است که در باورهای اساطیری ریشه دارد و پرورش‌یافتۀ اندیشه و خیال عامّه است. دیوها روزگاری در شمار خدایان هند و ایرانی بوده‌اند، امّا رفته‌رفته در باور ایرانیان تنزّل یافته‌اند. جنبۀ دوگانۀ برخورد با دیو در ناخودآگاه جمعی مردم تأثیر داشته و شخصیّت دیو را در افسانه‌ها و باورهای مردمی دوگانه یا چندگانه ساخته است. از این روی ریشۀ دوگانگی یا چندگانگی شخصیّت دیوان را باید در باورهای اساطیری مختلف، جنسیّت و نوع آنها جست. این پژوهش شخصیّت و کنش دیو را از جنبه‌های مختلف در مجموعۀ چهار جلدی قصّه‌های ایرانی به شیوۀ توصیفی - تحلیلی کاویده‌است. یافته‌ها نشان می‌دهد، دیوها با ویژگی‌های مختلفی در قصّه‌ها ظاهر می‌شوند و شخصیّت آنان همواره ثابت نیست و در قصّه‌های ایرانی کارکردهای متفاوتی دارند که این کارکردها به ترتیب بسامد عبارتند از: مخرّب، سازنده، منفعل و متغییّر. چهرۀ دیوان در قصّه‌های ایرانی بازتابی از باورهای جمعی و اعتقادات اسطوره‌ای ایرانی هستند. عشق دیو وآدمی‌زاد نیز بن‌مایه‌ای برجسته در این قصّه‌هاست که کامیابی و وصل با نیروی خیر و ناکامی با نیروی شر فراهم خواهد شد. سرنوشت و سرانجام دیوها نیز متناسب با چهره‌ها و کنش‌های آن‌ها در قصّه‌های مورد مطالعه است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

972 - عشق به وطن در شعر پایداری پارسی
مسعود باوان پوری نرگس لرستانی الهام ابراهیمی حدیثه متولی

شعر یکی از جایگاه‌های بارزی است که ادیب و شاعر در آن احساسات و دردهای ملّت خویش را بیان می‌کند. شاعران در دوره‌های مختلف تاریخ بشر، دردها و سختی‌های ملت خویش را بر دوش حمل نموده و در پی ترسیم چهره‌ی واقعی استعمارگران و مستبدان بوده‌اند. ظلم و ستم حاکمان و نیز تجاوز حکوم چکیده کامل

شعر یکی از جایگاه‌های بارزی است که ادیب و شاعر در آن احساسات و دردهای ملّت خویش را بیان می‌کند. شاعران در دوره‌های مختلف تاریخ بشر، دردها و سختی‌های ملت خویش را بر دوش حمل نموده و در پی ترسیم چهره‌ی واقعی استعمارگران و مستبدان بوده‌اند. ظلم و ستم حاکمان و نیز تجاوز حکومت‌های خارجی و نیز بیگانگان به کشور ایران زمینه‌ساز شکل‌گیری ادبیات پایداری در آن گشت. در دوران مشروطه شاهد حضور بیگانگان و در رأس آنها روسیه و انگلیس در ایران هستیم که شاعران توانمندی مانند فرخی یزدی و نسیم شمال اعتراض خویش را به این امر بیان کرده‌اند. در زمان حکومت ستمشاهی پهلوی و نیز پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران و با آغاز جنگ تحمیلی و تجاوز عراق به ایران، شاعرانی مانند سپیده کاشانی و طاهره صفارزاده دوشادوش ملّت به مبارزه با آنها پرداخته‌اند. مقاله حاضر کوشیده است با بررسی اشعار این شاعران میزان علاقه آنها به وطن و نیز لوازمی که برای دفاع از آن را به کار برده‌اند را تبیین و تحلیل کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

973 - ترامتنیت در شعر شاملو: نواندیشی در کاربرد مضامین کهن الگوها و اسطوره های ادبیات ایران و جهان در شعر «رُکسانا»
سیدرضا ابراهیمی

اشعار احساسی احمد شاملو بر خلاف اشعار اجتماعی او که دغدغه‌ها و اوضاع اجتماعی و سیاسی جامعه را بیان می کند، به بیان احساسات و احوالات شخصی وی میپردازد. در این دسته از اشعار می توان تأثیرپذیری و بهره گیری از کهن الگوها، روایتهای مرسوم و اسطوره‌های ادبیات ایران و جهان را م چکیده کامل

اشعار احساسی احمد شاملو بر خلاف اشعار اجتماعی او که دغدغه‌ها و اوضاع اجتماعی و سیاسی جامعه را بیان می کند، به بیان احساسات و احوالات شخصی وی میپردازد. در این دسته از اشعار می توان تأثیرپذیری و بهره گیری از کهن الگوها، روایتهای مرسوم و اسطوره‌های ادبیات ایران و جهان را مشاهده کرد که در درجه اول شعر را متأثر از ادبیات شرق و غرب نشان می دهد ولی مبتنی بر نوگرآیی، آشنایی زدایی و خلق فضای فراواقعی (سئورال) و وهم انگیز است که نشان می دهد که شاعر چگونه با چیره دستی و با ذهنیتی نو اندیش و خلاقانه از فضای سنتی ادبیات کلاسیک فاصله گرفته و فضا و مضامین جدیدی را خلق نموده است. در این جستار سعی شده با بهره گیری از نظریات ژرار ژنت پیرامون نقد بینامتنی (ترامتنی) شعر بلند رُکسانا از لحاظ تأثیرپذیری شاعر از کهن الگوها و روایتهای متون ادب فارسی و جهان و چگونگی خلق فضا و مفاهیم جدید مورد نقد و بررسی قرار گیرد و تأثیرپذیری و سپس خلق نوآورانه فضا، مضامین، ساختار شعری، و روایتهای جدیدی که به بیان احساسات وی ختم می شود با رویکردهای پنج گانه ژنت تطبیق و بررسی شود. این تحقیق با مطالعه روابط ترامتنی در شعر رُکسانا سعی دارد دریچه جدیدی به خوانش و شناخت جهان بینی اندیشه های شعری در اشعار احساسی احمد شاملو بگشاید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

974 - زیبایی شناسی سینمای ایران بر اساس مضمون «غربت آگاهی» اشراقی موارد مطالعه فیلم های «سیاوش در تخت جمشید» و «آتش سبز»
نریمان خلیلی انشاء الله رحمتی محمد عارف

زیبایی شناسی سینمای ایران با تکیه بر غربت آگاهی اشراقی ذیل عنوان سینمای مثال نگار، مسأله ی این مقاله است مفهوم غربت آگاهی به معنای یادآور شدن انسان به غربت خویش در اثر چیست؟ فرا روی به عالم بالا در هنر سنتی، آغاز تأمل ما در پیوند زیبایی شناسی اشراقی با سینما محسوب می شو چکیده کامل

زیبایی شناسی سینمای ایران با تکیه بر غربت آگاهی اشراقی ذیل عنوان سینمای مثال نگار، مسأله ی این مقاله است مفهوم غربت آگاهی به معنای یادآور شدن انسان به غربت خویش در اثر چیست؟ فرا روی به عالم بالا در هنر سنتی، آغاز تأمل ما در پیوند زیبایی شناسی اشراقی با سینما محسوب می شود. با رویکرد ابژکتیو زیبایی شناختیِ شیخ اشراق و صدور زیبایی از نورالانوار به عالم و انسانِ محصور شده در غربت غربی تحت تدبیر ارباب انواع، می توان به تحلیل فیلم های مثال نگار در سینمای ایران پرداخت. در این نوشتار مضمون غربت آگاهی در سینمای ایران با رجوع به رساله های تمثیلی شیخ اشراق با ملازمت تأویل و پدیدارشناسی هانری کربن بررسی شده است. بر مبنای هبوط و معرفت شناسی اشراقی در روایت شناسی فیلم هایی با مضمون غربت آگاهی مشخص گردید، در وحدت سه وجهی حکایت (راوی، روایت و مروی)، راوی هم فاعل حماسه است هم موضوع و مفعول. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

975 - ویژگی های وصف در منظومه پهلوانی کوش نامه
محمدنور قائدزاده خمیری مجید حاجی زاده(نویسنده مسوول) مریم غلامرضا بیگی

10.30495/farsij.2022.1949474.1593

توصیف یکی ازابزارهای مؤثر در تصویرآفرینی و نوعی شیوه بیان است که به وسیله آن می‌توان اشیا، افراد، رفتارها و صحنه‌ها را با کلمات آفرید.از آن جا که وصف پیوندی استوار با نوع حماسی دارد به همین دلیل سراینده درحماسه خویش از آن برای تجسم بخشی و تصویر آفرینی بهره میبرد زیرا عن چکیده کامل

توصیف یکی ازابزارهای مؤثر در تصویرآفرینی و نوعی شیوه بیان است که به وسیله آن می‌توان اشیا، افراد، رفتارها و صحنه‌ها را با کلمات آفرید.از آن جا که وصف پیوندی استوار با نوع حماسی دارد به همین دلیل سراینده درحماسه خویش از آن برای تجسم بخشی و تصویر آفرینی بهره میبرد زیرا عنصر توصیف وسیلهای است برای محسوس و ملموستر کردن صحنههای متنوعی که در بستر شعر حماسی روی میدهد. این نوشتار با روش توصیفی – تحلیلی به بررسی موضوع توصیف در کوش نامه ایرانشان ابن ابی الخیر میپردازد.نتایج حاصل از پژوهش نشان می‌دهد موضوعات مختلفی چون طبیعت، اشخاص، امور انتزاعی، زمان، مکان، اشیا، هدایا، میدان رزم و حیوانات در کوش نامه توصیف شده‌اند.برای نشان دادن قدرت توصیفگری گوینده منظومه، ابتدا به وصف‌های او از جنبه دستوری نگریسته و سپس به تحلیل شگردهای دستوری شاعرانه پرداخته شده است.بسامد شگردهای دستوری نسبت به شاعرانه بیشتر است.از بین شگردهای دستوری، صفت دارای بیشترین بسامد است و از میان شگردهای شاعرانه، تشبیه بیشترین بسامد را دارد.علاوه بر این، در منظومه مورد پژوهش، شاعر گاه از چند شگرد وصفی در توصیف یک موضوع واحد استفاده می‌کند و گاه یک شگرد را به طور متوالی در توصیف موضوعات مختلف به کار می برد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

976 - بررسی جلوه‌های فرهنگ عامۀ ایرانی در سفرنامه‌های هینریش بروگش آلمانی
فرشاد اسکندری شرفی مهدی صادقی درویشی وحید مبارک

10.30495/farsij.2021.685682

فرهنگ عامه مجموعه آیین‌ها و مراسم، اسطوره‌ها، افسانه‌ها، داستان‌ها، مَثَل‌ها، ترانه‌ها، لالایی‌ها، چیستان‌ها، بازی‌ها و سرگرمی‌ها، باورها و خرافه‌ها و... یک قوم است. سفرنامه‌ها از جمله نوشته‌هایی است که اطلاعات وسیع و ارزشمندی از اوضاع و احوال سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، ف چکیده کامل

فرهنگ عامه مجموعه آیین‌ها و مراسم، اسطوره‌ها، افسانه‌ها، داستان‌ها، مَثَل‌ها، ترانه‌ها، لالایی‌ها، چیستان‌ها، بازی‌ها و سرگرمی‌ها، باورها و خرافه‌ها و... یک قوم است. سفرنامه‌ها از جمله نوشته‌هایی است که اطلاعات وسیع و ارزشمندی از اوضاع و احوال سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و... مردم سرزمین‌های گوناگون در آن‌ها یافت‌می‌شود. بنابراین واکاوی این‌گونه نوشته‌ها در شناخت جلوه‌های فرهنگ عامۀ یک سرزمین بسیار مؤثر است. در این پژوهش که با روشی توصیفی- تحلیلی و بهره‌گیری از منابع کتابخانه‌ای صورت می‌گیرد، دو سفرنامۀ سفری به دربار سلطان صاحبقران و در سرزمین آفتاب، نوشتۀ هینریش بروگش آلمانی، که در زمان ناصرالدین شاه دو بار به ایران سفر کرده‌، با هدف بازخوانی جلوه‌های فرهنگ عامۀ ایرانی عصر قاجار، بررسی شده‌است. دستاورد پژوهش نشان می‌دهد که بخش قابل توجهی از این سفرنامه‌ها به شرح و توصیف مؤلفه‌های فرهنگ عامۀ ایرانی اختصاص دارد. وصف صورت و سیرت ایرانیان، زیورآلات و آرایش، شکار، جشن‌ها و شادمانی‌ها، آیین سوگواری محرم، آیین ازدواج و عروسی، آیین مرگ، آداب و عادات غذاخوردن، آداب مهمانی و مهمان‌نوازی، زبان و ادبیات عامه، بناها و مکان‌های عامیانه، هنرهای عامیانه و صنایع دستی و باورها و خرافات مهم‌ترین عناصر فرهنگ عامۀ ایرانی است که بروگش در سفرنامه‌های خود با نگاهی تیزبین و فراگیر پیرامون آن‌ها سخن گفته‌است. در بخش‌هایی از سفرنگاره‌های بروگش، ذهنیت و نگاه غربی به شرقی که دیگری را با خود مقایسه می‌کند و خود را برتر می‌شمارد، به چشم می‌خورد. هر چند که قضاوت‌های منصفانه نیز در آن‌ها کم نیست و می‌تواند وجه تمایز این سفرنامه‌ها با بسیاری از سفرنامه‌های اروپایی باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

977 - شگردهای پست‌مدرنیسم در رمان سپیده‌دم‌ایرانی براساس نظریه برایان مک‌هیل
سحر علیکاهی لطیفه سلامت باویل علیرضا صالحی

چکیده به طور کلی نظریه‌های پست‌مدرنیستی به ‌دو‌ گروه ‌عمده تقسیم شده‌اند. گروه نخست نظریه‌های کسانی مانند بری‌ لوئیس، پیتر والن و دیوید لاج را در برمی‌گیرد که فهرستی از مؤلفه‌های پسامدرنیستی (عدم‌قطعیت، پارانویا، بی‌نظمی‌زمانی و...)ارائه می‌کنند. درگروه‌دوم، شاخص‌ترین چکیده کامل

چکیده به طور کلی نظریه‌های پست‌مدرنیستی به ‌دو‌ گروه ‌عمده تقسیم شده‌اند. گروه نخست نظریه‌های کسانی مانند بری‌ لوئیس، پیتر والن و دیوید لاج را در برمی‌گیرد که فهرستی از مؤلفه‌های پسامدرنیستی (عدم‌قطعیت، پارانویا، بی‌نظمی‌زمانی و...)ارائه می‌کنند. درگروه‌دوم، شاخص‌ترین نظریه را برایان مک‌هیل مطرح-کرده‌است که‌برای‌تبیین پسامدرنیسم‌ از مفهوم "عنصرغالب" در فرمالیسم-روسی مددمی‌گیرد و مشخصه پسامدرنیسم را وجودشناسی(در تباین بودن با معرفت‌شناسی که عنصر غالب مدرنیسم است) می‌داند. در راستای تحقق این هدف،ابتدا شگردهاو مؤلفه‌هایی‌از رمان سپیده‌دم‌ایرانی استخراج‌و درسه-بخش عناصرداستان، مفهوم، شکل‌ یاصورت موردبررسی ‌قرارمی‌گیرد؛ سپس براساس نظریه غالب برایان مک‌هیل که در اصل ویژگی داستان‌های پسامدرن را طرح مباحث هستی‌شناسانه می‌داند، مشخص می‌شود که این شگردها و مؤلفه‌ها تا چه حد در برجسته کردن عناصرهستی‌شناسانه اثر مورد نظر نقش دارند. نتیجه‌نشان-می‌دهد که‌دراین رمان، نویسنده به‌خوبی ‌از تکنیک ‌چندصدایی، عدم-قطعیّت،اتصال‌کوتاه،عدم‌انسجام‌ذهن‌وآشفتگی‌‌شخصیت‌هاو...به ‌بهترین ‌شکل بهره‌گرفته و رمان خود را در کنار آثار پست‌مدرن قرار داده است. واژگان‌ کلیدی: سپیده‌دم‌ایرانی، پست‌مدرنیسم، مک‌هیل، مبانی ‌وجودشناسی. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

978 - شیوه‌های نقد زن سالارانه و کارکرد آن در آثار ادبی، با تکیه بر حماسه‌های اسطوره‌ای
بهروز آتونی

این جستار، بر آن است که شیوه‌های نقد زن سالارانه را در پهنه‌ی ادب ، به دست دهد؛ از همین روی پس از یاد کرد تاریخچه‌ای از فمینیسم، نشان می‌دهد که یک منتقد، در دبستانِ(= مکتب) نقد زن سالارانه بایستی با یک اثر ادبی به چه شیوه و هنجاری برخورد کند. نیز، برای بهتر نشان دادن رو چکیده کامل

این جستار، بر آن است که شیوه‌های نقد زن سالارانه را در پهنه‌ی ادب ، به دست دهد؛ از همین روی پس از یاد کرد تاریخچه‌ای از فمینیسم، نشان می‌دهد که یک منتقد، در دبستانِ(= مکتب) نقد زن سالارانه بایستی با یک اثر ادبی به چه شیوه و هنجاری برخورد کند. نیز، برای بهتر نشان دادن روش نقد زن سالارانه (= فمینیستی) با کند و کاو در سه اثر حماسی: شاهنامه، گرشاسب‌نامه و بهمن نامه، به بررسی زنان در این سه شاهکارِ بی‌چون می‌پردازد؛ به سخنی دیگر، زنانِ این سه اثر را به دبستان نقد زن سالارانه برده و می‌گزارد. در پایان نیز ، برای نشان دادن آسیب شناسی زن سالارانه، چونان درآمدی بر نقد زن سالارانه، به نشان دادن فرودستی زنان در اسطوره‌ی آفرینش ایرانی می‌پردازد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

979 - «دادارگرایی و بسآمدی روشمند آن، در دوره‌ی اساطیری و پهلوانی شاهنامه‌ی فردوسی»
احمد امینی کامران پاشایی فخری خلیل حدیدی

در این مقاله، سعی شده است، با بررسی مفاهیم مختلف دادار و واژه‌های مترادف و مشابه آن در شاهنامه‌ی فردوسی ـ با همه‌ی رازمندی آن ـ بتوان، به اندیشه‌ی حقیقی این حکم ورجاوند، درباره‌ی گرایش به خداوند، تا حدودی پی برد؛ این که او اندیشه‌ی توحیدی را چگونه دیده، ترسیم کرده است؟ چکیده کامل

در این مقاله، سعی شده است، با بررسی مفاهیم مختلف دادار و واژه‌های مترادف و مشابه آن در شاهنامه‌ی فردوسی ـ با همه‌ی رازمندی آن ـ بتوان، به اندیشه‌ی حقیقی این حکم ورجاوند، درباره‌ی گرایش به خداوند، تا حدودی پی برد؛ این که او اندیشه‌ی توحیدی را چگونه دیده، ترسیم کرده است؟ لذا، پس از تأمّل درابیات این اثر سترگ ـ بخش اساطیری و پهلوانی ـ دریافتم که این نگرش، به تمامی، وجود او را فراگرفته، بر این باور است که این ویژگی بارز، از سویی، مایه‌ی سعادت و سلامت انسان و از دیگر سو، ناهی وابستگی به هر آنچه، بجز یزدان است که سرپیچی از آن، پدید آورنده‌ی تیره‌روزی و رنج فراوان است. فرهّ‌ی ایزدی و فرهمندی، فراهم آورنده‌ی عزّت و سربلندی است و خودخواهی و ناسپاسمندی، پدید‌آورنده‌ی ذلّت و دردمندی است؛ در نگاه وی، فطرت انسان، خدایی است، پس ایرانیان باستان، هرگز ناموحّد نبوده‌اند. بدین‌سان فردوسی، جستجوی جامعه‌ی آرمانی برآمده از بینش یکتاپرستی را، سرمایه‌ی معنوی انسان نامیده، جز آن را برنتابیده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

980 - نقد مکتبی داستان های محمود دولت آبادی
کیومرث رحمانی

مکتب ادبی ناتورالیسم[1]در نیمه ی دوم سده ی نوزدهم میلادی در فرانسه توسط امیل زولا[2]، رمان نویس فرانسوی بنیاد گذاشته شد و سپس دامنه ی نفوذ آن به برخی کشورهای اروپایی و امریکا کشیده شد. این مکتب در پایان امپراتوری دوم در فرانسه با الهام گرفتن از نظرات فلسفی- ادبی تن[3]، چکیده کامل

مکتب ادبی ناتورالیسم[1]در نیمه ی دوم سده ی نوزدهم میلادی در فرانسه توسط امیل زولا[2]، رمان نویس فرانسوی بنیاد گذاشته شد و سپس دامنه ی نفوذ آن به برخی کشورهای اروپایی و امریکا کشیده شد. این مکتب در پایان امپراتوری دوم در فرانسه با الهام گرفتن از نظرات فلسفی- ادبی تن[3]، منتقد بنام فرانسوی و به تأثیر ریشه ی دارتر، کارهای بزرگ فیزیولوژیست ها و پزشکان و طب تجربی کلود برنار[4] به وجود آمد. تأثیرپذیری عمده ی این مکتب از نظر شکل ظاهر از نظریه های بیولوژیکی داروین و هم چنین کاربرد عقاید فلسفی اگوست کنت و... در مطالعات اجتماعی و استعمال عقاید تن در نظریه های جبر علمی[5] در ادبیات است. این ها (عقاید فلسفی کنت و تن) در تفسیر روابط زندگی بر اساس تحوّلات اجتماعی و تأکید بر دیدگاه های مربوط به هستی انسان از اصول کاربردی و مهم ناتورالیسم به شمار می روند. بر این اساس اعتقاد ناتورالیست ها این است که انسان تمایل به عینیت دارد و رفتار او مانند کار یک ماشین به شمار می رود و درباره ی آن مثل یک ماشین قضاوت اخلاقی ناممکن می شود؛ چراکه به حکم عوامل سه گانه ی وراثت و محیط و لحظه محتوم است؛ از این رو می توان با داشتن دانشی از مکانیزم پدیده های فطری در انسان قطعات متحرکه ی ظهور عقلانی و احساساتی اش را تحت تأثیر و نفوذ وراثت و محیط و لحظه نشان داد و هم چنان که یک دانشمند طبیعی در سلسله حوادث و علل و موجبات آن ها تحقیق میکند، در ادبیات نیز چنین تحقیقی لازم و عملی است؛ زیرا هنرمند هم مانند شیمی دان و زیست شناس یا فیزیک دان می تواند با مواد کارش تجربه کند. در این مقاله سعی شده است داستان های ناتورالیستی آثار محمود دولت آبادی، شناسایی و در حدّ توان شرح و بررسی شود؛ تا از این دریچه بهتر بتوان به جهان بینی و دنیای اندیشه ی این نویسنده ی توانمند نظری افکند. با این تعریف که ناتورالیسم نویسندگان ایران- نه به تمام و کمال- تأثیرپذیر از ناتورالیسم نویسندگان غربی، به ویژه نویسندگان آمریکا و فرانسه است. [1]. naturalism [2]. Emil zola [3]. Taine [4]. Claude Bevnard [5]. Determinism پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

981 - بررسی هنجارها و ناهنجارهای فرهنگ ایرانی در متون مکاشفه‌ای و پیشگویی ساسانی
الاهه فرهنگیان

گذشته از فشارهای فرهنگی از انواع گوناگون، هجوم اقوام بیگانه به یک سرزمین، علاوه بر ویرانی و آسیب های سخت و شاید بعضاً جبران ناپذیر اقتصادی، یکی از مهم ترین عوامل زمینه ساز تغییر در الگو های اعتقادی، اجتماعی، سیاسی و آئینی آن است. از جمله راه های زدودن شک و تردید رخنه کر چکیده کامل

گذشته از فشارهای فرهنگی از انواع گوناگون، هجوم اقوام بیگانه به یک سرزمین، علاوه بر ویرانی و آسیب های سخت و شاید بعضاً جبران ناپذیر اقتصادی، یکی از مهم ترین عوامل زمینه ساز تغییر در الگو های اعتقادی، اجتماعی، سیاسی و آئینی آن است. از جمله راه های زدودن شک و تردید رخنه کرده در وجود مردمان در چنین جامعه ای، ایجاد گونه ای ادبی موسوم به مکاشفه و پیشگویی است. ادبیات پارسی میانه از نظر دارا بودن این گونۀ ادبی نسبت به دوره های پیشین خود غنی تر است. این متون در بر دارندۀ معیار هایی هستند که در مکتب ایرانی- زرتشتی آن روزگار مورد پذیرش بوده و عدول از آن، عامل بر هم خوردن نظام جامعۀ ایرانی تلقی می شده است. در این پژوهش و با هدف دستیابی به این معیار ها، آثاری چون ارداویراز نامه، زند وهمن یسن، ایادگار جاماسبی، جاماسب نامه، آمدن شاه بهرام ورجاوند و کتیبه های کرتیر مورد بررسی قرار گرفته است. الگو های استخراجی از متون فوق از نظر درونمایه در دو مجموعۀ خیر و شر و هر کدام از این دو مجموعه، خود در سه زیرمجموعۀ پندار، گفتار و کردار طبقه بندی شده اند. بدیهی است مقوله های مربوط به جهان بینی، اصول و عقاید دینی در زیر مجموعۀ پندار و مقوله های مربوط به سخن و کلام در زیر مجموعۀ گفتار جای گرفته اند. زیر مجموعۀ کردار، خود به شاخه های اجتماعی، سیاسی، اقتصادی، اخلاقی و آئینی تقسیم شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

982 - بازنمایی نمادهای آیینی در آثار هنری ایران باستان (با تکیه بر اسطوره آفرینش در آیین زرتشت، زروانی، مانی و مزدک)
سمیه کریمی منصور مهرنگار

در مقاله جاری به مطالعه بازنمایی نمادهای آیینی در آثار هنری ایران باستان (با تکیه بر اسطوره آفرینش در آیین زرتشت، زروانی، مانی و مزدک) خواهیم پرداخت. اسطوره سرگذشتی راست و مقدس است که در زمان ازلی رخ داده و به گونه ای نمادین و تخیلی به چگونگی آغاز هستی و فنای آن میپرداز چکیده کامل

در مقاله جاری به مطالعه بازنمایی نمادهای آیینی در آثار هنری ایران باستان (با تکیه بر اسطوره آفرینش در آیین زرتشت، زروانی، مانی و مزدک) خواهیم پرداخت. اسطوره سرگذشتی راست و مقدس است که در زمان ازلی رخ داده و به گونه ای نمادین و تخیلی به چگونگی آغاز هستی و فنای آن میپردازد. باورها و اعتقادات مردم، همچنین مسائل اجتماعی، اقتصادی و سیاسی حاکم در تمدن قدیم ایران باعث شده تا اسطوره آفرینش در ایران قبل از اسلام مفهومی معنوی داشته و بیانگر فرهنگی خاص باشد. از همین رو در این پژوهش ابتدا پس از ارائه توضیح مختصری در مورد ایران باستان به واکاوی مفهوم اسطوره در آیین های زرتشت، زروانی، مانی و مزدک خواهیم پرداخت. شایان ذکر است که مطالب تشکیل دهنده این نوشتار از طریق مطالعات کتابخانه ای و با روش تحلیلی توصیفی بوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

983 - آموزه‌های حکمی و اخلاقی در بهمن‌نامه و جستاری در ریشه‌های ایرانی و اسلامی آن
لیلا‌ هاشمیان بهزاد اتونی

بهمن نامه، اثر حکیم ایران‌شاه بن ابی الخیر، از حماسه‌های ملی اواخر سده ی پنجم هجری قمری است که به موضوع زندگی بهمن پسر اسفندیار و نبردهای او با خاندان رستم پرداخته است. بهمن نامه از جمله آثاری است که به تقلید از شاهنامه فردوسی سروده شده و شاعر آن را می‌توان یکی از موفق‌ چکیده کامل

بهمن نامه، اثر حکیم ایران‌شاه بن ابی الخیر، از حماسه‌های ملی اواخر سده ی پنجم هجری قمری است که به موضوع زندگی بهمن پسر اسفندیار و نبردهای او با خاندان رستم پرداخته است. بهمن نامه از جمله آثاری است که به تقلید از شاهنامه فردوسی سروده شده و شاعر آن را می‌توان یکی از موفق‌ترین تالیان فردوسی دانست. از ویژگیهای بارز این اثر، آموزه‌های حکمی و اخلاقی آن است که نظر هر خواننده ای را به خود جلب می‌کند. ایران‌شاه بن ابی الخیر، مانند دیگر ناظمان داستانهای حماسی، آشنایی کامل به اعتقادات و معارف ایرانی و اسلامی داشته و بازتاب این اندیشه‌ها را به وضوح می‌توان در آموزه‌های حکمی و اخلاقی بهمن نامه مشاهده کرد. در این جستار سعی شده تا علاوه بر بیان این آموزه‌ها، ریشه‌های اسلامی و ایرانی آنها بر کاویده شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

984 - طراحی الگوی بلوغ مدیریت منابع انسانی سبز در مناطق درجه یک شرکت ملی پخش فراورده های نفتی ایران
هادی افراسیابی ملیکه بهشتی فر محمد ضیاالدینی

هدف از این مطالعه، طراحی الگوی بلوغ مدیریت منابع انسانی سبز در مناطق درجه یک شرکت ملی پخش فراورده های نفتی ایران بود. این پژوهش از دیدگاه هدف، توسعه ای بوده و از نظر راهبرد و روش ، تحقیقی کیفی از نوع داده بنیاد است. در این بخش از طریق مصاحبه با 13نفر کارشناسان منابع انس چکیده کامل

هدف از این مطالعه، طراحی الگوی بلوغ مدیریت منابع انسانی سبز در مناطق درجه یک شرکت ملی پخش فراورده های نفتی ایران بود. این پژوهش از دیدگاه هدف، توسعه ای بوده و از نظر راهبرد و روش ، تحقیقی کیفی از نوع داده بنیاد است. در این بخش از طریق مصاحبه با 13نفر کارشناسان منابع انسانی و مدیران و کارشناسان صاحب نظر شرکت ملی پخش فراورده های نفتی انجام گرفت . داده های این پژوهش از طریق مصاحبه نیمه ساختار یافته باز بوده و از مصاحبه 10 مفهوم جدیدی عاید نگردید که در جهت اطمینان از اشباع نظری 3 مصاحبه دیگر انجام گردید. در مرحله کد گذاری باز و محوری 21 مقوله و 128 مفهوم تشخیص و پیوند میان این مقوله ها مشخص شده است. در نتایج پژوهش ضمن شناخت شرایط علی٬ مداخله گر٬ زمینه ای ٬ پدیده محوری٬راهبردها و پیامد ها منجر به شکل گیری مدل پارادایمی گردیده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

985 - مطالعه تطبیقی کیفیت طراحی وب‌سایت‌های باشگاه‌های ورزشی خصوصی ایران و آلمان بر مبنای روش نمایه ارزیاب وب
علی کروکی مینا حکاک‌زاده محمد پوررنجبر

هدف پژوهش حاضر مطالعه تطبیقی کیفیت طراحی وب سایت های باشگاه های ورزشی خصوصی ایران و آلمان بر اساس روش نمایه ارزیاب وب بود. روش این پژوهش بر مبنای ماهیت، توصیفی است که بر مبنای هدف از نوع کاربردی بود. جامعه آماری وب سایت های باشگاه های ورزشی خصوصی ایران و آلمان به تعداد چکیده کامل

هدف پژوهش حاضر مطالعه تطبیقی کیفیت طراحی وب سایت های باشگاه های ورزشی خصوصی ایران و آلمان بر اساس روش نمایه ارزیاب وب بود. روش این پژوهش بر مبنای ماهیت، توصیفی است که بر مبنای هدف از نوع کاربردی بود. جامعه آماری وب سایت های باشگاه های ورزشی خصوصی ایران و آلمان به تعداد مجموعا 40 وب سایت رسمی بود که توسط ابزار گوگل مپ و تنظیمات پیشرفته آن (انتخاب موقعیت مکانی برای جستجوی کلیدواژه) و کلیدواژه‌ "باشگاه ورزشی خصوصی" در ایران و در آلمان انتخاب شدند. برای ارزیابی، ابزار پژوهش شامل سیاهه وارسی مدل نمایه ارزیاب وب مارینکاس و وولتور (2007) و نرم افزارهای آفلاین و آنلاین استاندارد در این حوزه بود و برای مقایسه تطبیقی از آزمون تی زوجی در SPSS26 استفاده شد. نتایج نشان داد که کیفیت طراحی وب سایت های باشگاه های ورزشی ایران 35 درصد در وضعیت نامطلوب و 35 درصد نیز در وضعیت متوسط قرار دارند و همچنین 50 درصد از وب سایت های باشگاه‌های ورزشی آلمان در وضعیت مطلوب و 30 درصد هم در وضعیت متوسط قرار دارند. در نهایت کیفیت طراحی وب‌ سایت های آلمان نسبت به ایران به مراتب بهتر بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

986 - تحلیل اثرات سیاست‌گذاری بر شهرسازی و معماری موردمطالعه دوره ۱۳۲۰ تا ۱۳۰۴
علی ذبیحی رضا میرزایی

معماری و شهرسازی ایران در گذشته از روند مشخصی پیروی نموده، که برگرفته از معماری و شهرسازی دوران قبل بوده است. اما در دوران معاصر این روند دچار تحول و دگرگونی هایی شده است. این مطالعه سعی بر این دارد که عوامل تاثیر گذار بر معماری و شهرسازی در دوران پهلوی اول را بررسی نما چکیده کامل

معماری و شهرسازی ایران در گذشته از روند مشخصی پیروی نموده، که برگرفته از معماری و شهرسازی دوران قبل بوده است. اما در دوران معاصر این روند دچار تحول و دگرگونی هایی شده است. این مطالعه سعی بر این دارد که عوامل تاثیر گذار بر معماری و شهرسازی در دوران پهلوی اول را بررسی نماید و همچنین به تحلیل عواملی که زمینه ساز این دگرگونی ها بر سیاستگذاری معماری و شهرسازی شده بپردازد. در پژوهش حاضر از روش کیفی و کمی استفاده شده، که به منظور جمع آوری اطلاعات از منابع کتابخانه ای، مقالات و جهت رهیافت به داده های کمی، از روش تحلیل شبکه ای (ANP) و از نرم افزار Super Decisions استفاده شده است. نتایج این پژوهش حاکی از این است که عواملی چون باستان شناسی، آموزش معماران، کنگره های هنري و انجمن آثار ملی، نظامی گرایی و مدرن گرایی بر معماری و شهرسازی در این دوره تاثیر بسیاری داشته، که میزان تاثیر پذیری معماری و شهرسازی از این تحولات برابر بوده است. بیشترین عوامل تاثیر گذار بر تحولات معماری در آن دوران، مدرن گرایی و باستان گرایی و در شهرسازی عواملی چون آموزش معماری، کنگره های علمی و نظامی گرایی تأثیر گذار بوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

987 - تبیین اصول کهن‌الگوهای خانه‌های ایرانی از دیدگاه اسلامی با رویکرد سلامت روان ساکنان
بهرنگ مرادی شرمین عیسی زاده زیری سارا افشار زهرا گودرزی

استفاده از اصول حاکم بر کهن‌الگوها به‌عنوان الگوهای ذهنی و ناخودآگاه جمعی بشر، به‌عنوان راهکارهایی با پشتوانه عمیق و مؤثر اجتماعی و کالبدی می‌تواند در سیاست‌گذاری نحوه تأمین مسکن در قالب اصول حاکم بر برنامه‌ریزی و طراحی مسکن ایرانی اسلامی، نقش مؤثری داشته باشد. کهن‌الگو چکیده کامل

استفاده از اصول حاکم بر کهن‌الگوها به‌عنوان الگوهای ذهنی و ناخودآگاه جمعی بشر، به‌عنوان راهکارهایی با پشتوانه عمیق و مؤثر اجتماعی و کالبدی می‌تواند در سیاست‌گذاری نحوه تأمین مسکن در قالب اصول حاکم بر برنامه‌ریزی و طراحی مسکن ایرانی اسلامی، نقش مؤثری داشته باشد. کهن‌الگوها در میان انسان‌ها، طی قرن‌ها مشترک بوده و به‌عنوان میراثی انسانی و فارغ از تجربه‌های فردی با حفظ الگوهای تکرارشونده و ایجاد فضایی مطلوب از لحاظ روانی در حفظ سلامت روان ساکنین تأثیرگذار هستند. بررسی‌های صورت‌گرفته با کلیدواژه کهن‌الگو در منابع گذشته نشان می‌دهد که تلفیق و وجه اشتراک کهن‌الگوها از دیدگاه بینش اسلامی و تأثیرات آن در سلامت روان کاربران، بررسی نگردیده است، درحالی‌که شناخت مؤلفه‌های مؤثر مشترک بین کهن‌الگوها، بینش اسلامی و سلامت روان کاربران می‌تواند در دستیابی به الگویی برای برنامه‌ریزی ساخت مسکن ایرانی راهگشا باشد. هدف از تحقیق حاضر تبیین اصول مشترک کهن‌الگوهای خانه‌های ایرانی از دیدگاه اسلامی و منطبق بر مؤلفه‌های تأثیرگذار بر سلامت روان ساکنان است. پژوهش کیفی حاضر، اطلاعات حاصل از اسناد معتبر علمی در 11 سال اخیر را به‌صورت نظام‌مند مورد تحلیل محتوا قرار داده است. نتایج نشان می‌دهد که ۱۰ اصل مشترک در کهن‌الگوهای خانه‌های ایرانی از دیدگاه بینش اسلامی، در حفظ سلامت روان ساکنان تأثیرگذار هستند که سلسله‌مراتب با بیشترین و تقسیم فضایی با کمترین میزان تأثیرگذاری، از جمله آنها هستند. با تدوین این اصول در سطوح سیاست‌گذاری، برنامه‌ریزی و قوانین موضوعی مرتبط با تأمین مسکن می‌توان گامی بلند در راستای دستیابی به الگوی خانه ایرانی، اسلامی برداشت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

988 - بررسی تاثیر مولفه های حکمرانی خوب بر توسعه کارآفرینی در بدنه دولت جمهوری اسلامی ایران
هادی ابوالفتحی

این تحقیق در راستای بررسی تاثیر مولفه های حکمرانی خوب بر توسعه کارآفرینی در بدنه دولت جمهوری اسلامی ایران انجام شده است. روش تحقیق به کار گرفته شده در این پژوهش از نظر هدف کاربردی، از نظر نوع داده ها کمی و از نظر نحوه گردآوری داده ها، توصیفی و از نوع همبستگی است. جامعه چکیده کامل

این تحقیق در راستای بررسی تاثیر مولفه های حکمرانی خوب بر توسعه کارآفرینی در بدنه دولت جمهوری اسلامی ایران انجام شده است. روش تحقیق به کار گرفته شده در این پژوهش از نظر هدف کاربردی، از نظر نوع داده ها کمی و از نظر نحوه گردآوری داده ها، توصیفی و از نوع همبستگی است. جامعه آماری این تحقیق عبارت از کلیه کارکنان بدنه دولت جمهوری اسلامی ایران در تهران می باشند که تعداد آنها حدودا 350000 نفر می باشد. روش نمونه گیری در این پژوهش روش نمونه گیری ساده می باشد. از جامعه آماری مذکور با توجه به ضوابط نمونه گیری (براساس شیوة نمونه گیری مندرج در جدول مورگان( تعداد 384 نفر به عنوان نمونه تحقیق انتخاب شده و سپس با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته در سه بعد و 44 گویه تنظیم براساس مقیاس پنج گزینه ای لیکرت، و گویه های مستخرجه در نمونه آماری تحقیق مورد پرسش قرار گرفته است. در بخش آمار توصیفی نیز، توصیف داده ها در دو بخش متغیرهای زمینه ای و متغیر های اصلی ارائه گردیده و در بخش آمار استنباطی، جهت بررسی فرضیه ها از آزمون همبستگی پیرسون و رگرسیون خطی ساده استفاده شده است. با توجه به داده های تحقیق می توان گفت، مولفه های حکمرانی خوب بر توسعه کارآفرینی در بدنه دولت جمهوری اسلامی ایران اثر مثبت و معنی داری دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

989 - تحلیل عملکرد کاروان ورزشی نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران در مسابقات ورزشی نظامیان جهان (سیزم) با کشورهای منتخب
فرهاد فتحی علی قبادی محمد سیوان نوری

10.30495/kmsj.2021.685614

هدف: هدف این پژوهش، بررسی عملکرد کاروان ورزشی ایران در مسابقات ورزشی نظامیان جهان (سیزم) در مقایسه با رقبای برتر جهانی می‌باشد.روش‌شناسی: روش پژوهش توصیفی ‌_ تحلیلی بوده و از نوع گذشته‌نگر می‌باشد. پژوهشگران سعی کرده‌اند بدون پیش‌داوری به توصیف وضعیت ایران در بازی‌های س چکیده کامل

هدف: هدف این پژوهش، بررسی عملکرد کاروان ورزشی ایران در مسابقات ورزشی نظامیان جهان (سیزم) در مقایسه با رقبای برتر جهانی می‌باشد.روش‌شناسی: روش پژوهش توصیفی ‌_ تحلیلی بوده و از نوع گذشته‌نگر می‌باشد. پژوهشگران سعی کرده‌اند بدون پیش‌داوری به توصیف وضعیت ایران در بازی‌های سیزم بپردازند و با استفاده از اسناد و مدارک موجود، رتبه‌بندی و مدال‌های کسب‌شده ورزشکاران ایرانی در این مسابقات، آن را با عملکرد 10 کشور برتر دنیا مورد مقایسه قرار دهند.یافته‌ها: از مهم‌ترین یافته‌های این پژوهش می‌توان به نوسانات عملکرد ایران در این مسابقات اشاره کرد، به‌طوری که با در نظر نگرفتن دو دوره عدم حضور ایران در این مسابقات عملکرد فاقد ثبات بوده و سینوسی شکل می‌باشد. رشته‌های تکواندو، دوومیدانی، جودو و کشتی از رشته‌های مدال آور ایران در مسابقات سیزم می‌باشند. در رده‌بندی کلی ایران به عنوان پانزدهمین کشور در رنکینگ مدالی قرار گرفته است.نتیجه‌گیری: در سال‌های اخیر توجه به ورزش نیروهای مسلح کشور افزایش یافته است و شاهد برنامه‌ریزی‌های مختلف در این حیطه بوده‌ایم. در این راستا افزایش تعامل تربیت‌بدنی نیروهای مسلح با فدراسیون‌های ورزشی و برگزاری اردوهای مشترک از یک طرف و سامان یافتن ورزش نیروهای مسلح و باشگاه‌های ورزشی این نهاد از طرف دیگر، نقش پررنگی در ارتقا ورزش نظامی داشته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

990 - بررسی تزاحم موضع ایدئولوژیک دینی نظام جمهوری ‌اسلامی با منافع ‌ملّی
حسین جماعتی گشتی

مسئله عمده در پژوهش پیشه&lrm;رو، بررسی تزاحم منافع ملّی جامعه ایرانی با موضع ایدئولوژیک دینی آن است؛ چرا که یکی از شبهات مطرح شده درباره ارتباط میان منافع ملی و ایدئولوژیک دینی کشور ایران، تزاحم منافع ‌ملّی یک کشور با موضع ایدئولوژیک دینی در دوره بعد از پیروزی انقلاب ا چکیده کامل

مسئله عمده در پژوهش پیشه&lrm;رو، بررسی تزاحم منافع ملّی جامعه ایرانی با موضع ایدئولوژیک دینی آن است؛ چرا که یکی از شبهات مطرح شده درباره ارتباط میان منافع ملی و ایدئولوژیک دینی کشور ایران، تزاحم منافع ‌ملّی یک کشور با موضع ایدئولوژیک دینی در دوره بعد از پیروزی انقلاب اسلامی و تشکیل نظام جمهوری اسلامی، در محیط روابط سیاسی بین&lrm;المللی است. پژوهش حاضر، با روش توصیفی - تحلیلی، و به‌لحاظ ابزار گردآوری داده‌ها به‌صورت کتابخانه‌ای، به نقد و ارزیابی این مسئله پرداخته و به این پاسخ دست یافته است که: منافع‌‌ ملّی جامعه ایرانی، با هویت‌ و موضع ایدئولوژیک دینی آن، همگونی و پیوستگی دارد و در واقع، هویت اسلامی نظام و حکومت ایران، قوام‌دهنده و زیربنای منافع‌ ملّی است. وانگهی، در صورت قبول تزاحم و تنافی با برخی از مؤلفه‌های منافع‌ ملّی، می‌توان از راه اجرای قواعد تزاحم در رویکرد عملی فقیهان؛ یعنی میسور و ترجیح اهم، تزاحم را برطرف نمود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

991 - روش تاریخ نگاری در اندیشه سیاسی خواجه نظام الملک طوسی
مهین نیرومند آلانکش گارینه کشیشیان سیرکی

مفهوم‌سازی‌تاریخی یکی ازمبانی فهم اندیشه‌سیاسی است‌که از دوره یونان‌باستان تا ایران، اسلام و دوران‌مدرن مورد توجه بوده است. درگذشته مفهوم‌سازی تاریخی عمدتاً روندی عینی و وقایع‌نگارانه داشت،اما این اندیشه با اصحاب قرارداد، مفهوم‌سازی وضع‌طبیعی را به‌جای عینیت وقایع قرار‌ چکیده کامل

مفهوم‌سازی‌تاریخی یکی ازمبانی فهم اندیشه‌سیاسی است‌که از دوره یونان‌باستان تا ایران، اسلام و دوران‌مدرن مورد توجه بوده است. درگذشته مفهوم‌سازی تاریخی عمدتاً روندی عینی و وقایع‌نگارانه داشت،اما این اندیشه با اصحاب قرارداد، مفهوم‌سازی وضع‌طبیعی را به‌جای عینیت وقایع قرار‌ داد. عده‌ی دیگری از اندیشمندان-کوشیدند تا با ارائه یک‌خط سیرکلی ازتاریخ، مراحل و ساختارهای نهفته در پس تحولات راکشف کنند و برای‌خود یک دوره‌ی‌آرمانی از درون تاریخ درآورده و آن‌را به‌عنوان نمونه مثالی وضع‌آینده قرار دهند. بسیاری از ایده‌های مذهبی و نیز نظریه‌های هگل و مارکس با این شیوه درصدد ارائه‌ی الگوی‌مطلوب خود از سیاست و جامعه‌ی ایده‌آل بودند. این پژوهش با هدف پاسخ‌به‌ این پرسش تنظیم شده‌که خواجه نظام‌الملک چگونه از تجربیات تاریخی و روایت از تاریخ،کوشیده تا اندیشه‌ی سیاسی خود درباب امرسیاسی و دولت را ارائه نماید؟ ایده اولیه‌ی نگارندگان آن‌است‌که خواجه ‌نظام‌الملک با بهره‌گیری از متون تاریخی عصرخودکه عمدتاً به ایران پیش از اسلام و پس از آن‌برمی گردد،کوشیده تا با ذکر مثال‌های تاریخی و نیز بیانات و اظهارات شخصیت-های برجسته در این دو مقطع مبنایی برای دستگاه فکری خود فراهم آورد. روش به‌کارگرفته شده در این مقاله تحلیل مضمون به‌عنوان یکی از شاخه‌های جدید تحلیل محتواست، که براساس آن مضامین اصلی یک متن از طریق مطالعه‌ی اکتشافی استخراج شده و برای بررسی فرضیه مورد توجه قرارگرفت. برای بررسی فرضیه نیز نخست روش‌تاریخ‌نگاری دراندیشه‌ی سیاسی‌ وی مورد بحث قرارگرفت، سپس با بررسی متن سیاست‌نامه دونمونه تاریخی ایرانی و اسلامی تشریح شد و نهایتاً با تحلیل مضامین اصلی در این دو دوره به ارائه‌ی روش خواجه نظام‌الملک پرداخته شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

992 - جغرافیای تاریخی از دو منظر: درآمدی بر اهمیت جغرافیای تاریخی پیرامون مسائل تاریخی ایران
محمدجلال ماخانی

در نوشتار پیش‌رو سعی خواهیم کرد تا ضمن ارائه شرحی از چیستی جغرافیای تاریخ به این امر بپردازیم که جغرافیای تاریخی در طول سال‌های اخیر چه تغییراتی را به خود دیده و ،اساساً، آیا آنچه که امروز از مفهوم جغرافیای تاریخی فهم می‌شود، همان است که در گذشته فهمیده می‌شد یا خیر؟ از چکیده کامل

در نوشتار پیش‌رو سعی خواهیم کرد تا ضمن ارائه شرحی از چیستی جغرافیای تاریخ به این امر بپردازیم که جغرافیای تاریخی در طول سال‌های اخیر چه تغییراتی را به خود دیده و ،اساساً، آیا آنچه که امروز از مفهوم جغرافیای تاریخی فهم می‌شود، همان است که در گذشته فهمیده می‌شد یا خیر؟ از همین‌روی، در دو بخش سعی خواهیم کرد تا ضمنِ ارائۀ تعاریفی از جغرافیای تاریخی نزد قدما و معاصران به مقایسۀ آن‌ها بپردازیم. فهم جدید از جغرافیای تاریخی که نزد جغرافی‌دانان آلمانی و انگلیسی وجود دارد، علیرغم تفاوتِ زیادی که فهم قدما از این مقوله داشته، دارای پویایی بسیار فراوانی‌ست که می‌تواند عینیتی گسترده را از برای این مفهوم فراهم آورد تا مخاطبان این رشته با مقوله‌ای کاربردی، علمی، عینی، پویا و فراگیر—در برابر مقوله‌ای ایستا و ذهنی—سروکار داشته باشند. در نگر ما جغرافیای تاریخی نه مقوله‌ای ایستا و از یادرفته از برای درک جای نام‌های جغرافیایی که نظام دانشی بسیار پویاست که کمینه کارکرد آنْ ابراز پاسخی درخور به مسائل مرزی، هویتی و تاریخ ما و گامی مستحکم برای تحکیم مناسبات ملی ایرانیان خواهد بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

993 - پدیدارشناسی سیاسی دیوان حافظ در بستر سازه های معنایی خرد مزدایی باستان
روح اله اسلامی فاطمه ذوالفقاریان

متفکران ایرانی همیشه در شرایط بحرانی سعی می‌کردند نظم آرمانی جامعه را به لحاظ اندیشه‌گانی حفظ کنند. هر چه شرایط سیاسی و اجتماعی بحرانی‌تر می گردید تلاش متفکران ایران جهت حفظ دستاوردهای اخلاق سیاسی بیشتر می‌شد. یکی از شرایط دهشناک جامعه ایرانی حمله مغول ها و بهم خوردن ار چکیده کامل

متفکران ایرانی همیشه در شرایط بحرانی سعی می‌کردند نظم آرمانی جامعه را به لحاظ اندیشه‌گانی حفظ کنند. هر چه شرایط سیاسی و اجتماعی بحرانی‌تر می گردید تلاش متفکران ایران جهت حفظ دستاوردهای اخلاق سیاسی بیشتر می‌شد. یکی از شرایط دهشناک جامعه ایرانی حمله مغول ها و بهم خوردن ارکان نظری و سیاسی اجتماع ایرانی بود. کشتارها، غارت، تجاوز، نابودی میراث در هجوم قبایل بیابان گرد از میان رفت. نخبگانی چون سعدی، حافظ، عبید، جوینی و خواجه نصیر سعی کردند به شیوه های مختلف هر چند ساختار سیاسی و اقتصادی از هم پاشیده بود به شکل فکری و فرهنگی کشور را نجات دهند. حافظ از جمله متفکرانی است که به خاطر قرار گرفتن در سنت عرفان ایرانی، دولت و قدرت سیاسی اجتماعی را به صورت خودآگاه نشانه نمی‌رود، بلکه اندیشه سیاسی و سیاست زبانی او در قالب مباحث ناخودآگاهی زبانی، تبلور هویت و آرمان های تفسیر پذیر زبانی و از همه مهم تر تکیه بر راستی، شادی و عشق به صورت مبارزه علیه زبان قدرتمند، غمگین و ریاکار خود را نشان می‌دهد. برای همین منظور برای بررسی سیاست در دیوان حافظ، روش پدیدارشناسی انتخاب شده است که در روش پدیدارشناسی شکل‌های مختلف اندیشه بروز پیدا می‌کند و کار پدیدارشناس شناخت پس‌زمینه‌های هویتی، زبانی و سازه ایست که نشانه‌ها و نمادهای مختلف را به پس‌زمینه‌های فرهنگی ارتباط می‌دهند. پدیدارشناسان بر این اعتقادند که رفتارهای انسان دارای معانی است که این معانی در طول تاریخ به‌صورت جهان زیست‌های بدیهی انگاشته شده در سنت به ارث رسیده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

994 - وجوه واقع‌گرایانه مفهوم ایرانشاهی در اندیشه سیاسی خواجه نظام‌الملک طوسی
شجاع احمدوند علی سعیدیان نژاد

اندیشه سیاسی ایرانشاهی، مجموعه‌‌ای از آرای ایرانیان درباره سیاست است که از دوره ایران باستان شکل گرفته و در آرای متفکران اسلامی چون خواجه نظام‌الملک، و... بازتاب پیدا کرده است. با توجه به ارتباط آن با دین، در این فرآیند سیاست سرشتی قدسی یافت و شاه به عنوان نماینده و کار چکیده کامل

اندیشه سیاسی ایرانشاهی، مجموعه‌‌ای از آرای ایرانیان درباره سیاست است که از دوره ایران باستان شکل گرفته و در آرای متفکران اسلامی چون خواجه نظام‌الملک، و... بازتاب پیدا کرده است. با توجه به ارتباط آن با دین، در این فرآیند سیاست سرشتی قدسی یافت و شاه به عنوان نماینده و کارگزار خداوند با مجموعه‌ای از اوصاف، از دیگر آحاد جامعه متمایز شد. شاه در رأس امور جامعه کارویژه برقراری نظم، عدالت و دین‌داری را برعهده داشت. به لحاظ تاریخی، نخستین هسته‌های این نظام شاهی توسط مادها به وجود آمد و هخامنشیان آن را به صورت یک نظام کامل جهان‌داری عرضه کردند. براین اساس، هدف این مقاله شناخت چگونگی بازتاب این‌گونه از سیاست‌ورزی در اندیشه و عمل خواجه نظام‌الملک طوسی است که به مدت سی سال عهده‌دار وزارت دولت آل‌سلجوق بود. داده‌های مقاله که به شکل کتابخانه‌ای گردآوری شده، با روش کنش گفتاری کوئینتن اسکینر متفکر برجسته مکتب تاریخنگاری کمبریج تحلیل شده است. در این روش تمرکز بیشتر بر فهم معنای متن است، هرچند بستر اجتماعی شکل‌گیری هنجار مسلط زمانه و دستکاری اندیشمند مورد نظر در آن هنجار نیز مدنظر خواهد بود. یافته پژوهش آن است که مراد خواجه از سیاست ایرانشاهی برپایی حکومتی متعادل بود که در آن شهریار در جهت کسب، حفظ و گسترش قدرت خود ناگزیر از نظم‌گستری، عدالت‌گستری، دین‌گستری در جامعه بود. نتیجه نهایی مقاله آن است که ایران‌شاه از خلال نظم‌گستری، عدالت‌گستری و دین‌گستری باید در اندیشه حفظ قدرت باشد و تنها از این طریق است که می‌تواند بر بحران‌های مختلف فائق آید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

995 - مفهوم و مبانی خرد سیاسی در کلیله و دمنه
مهدی حسنی باقری شریف آباد حامد حسینخانی

چکیده:کلیله و دمنه اندرزنامه‌ای است درباره حکومت و سیاست که خطوط اصلی آن بر محور اندیشه‌های ایرانشهری است. خرد یکی از برجسته‌ترین این محورها است که می‌توان در عرصه حکومت‌داری ازآن به خرد سیاسی تعبیر کرد. هدف اصلی این مقاله واکاوی مفهوم و مبانی خرد در مفهوم سیاسی آن در ک چکیده کامل

چکیده:کلیله و دمنه اندرزنامه‌ای است درباره حکومت و سیاست که خطوط اصلی آن بر محور اندیشه‌های ایرانشهری است. خرد یکی از برجسته‌ترین این محورها است که می‌توان در عرصه حکومت‌داری ازآن به خرد سیاسی تعبیر کرد. هدف اصلی این مقاله واکاوی مفهوم و مبانی خرد در مفهوم سیاسی آن در کلیله و دمنه است. تلاش شده است با طرح پرسشی درباره مفهوم و مبانی خردسیاسی در این اثر و با استفاده از روش تحقیق توصیفی ـ تحلیلی و با گردآوری اطلاعات از روش کتابخانه‌ای، در جهت دستیابی به این هدف حرکت کرد. درفرضیه‌ی اصلی مفهوم خرد سیاسی روش و منش اداره امور، و مبانی آن مواردی چون توامانی دین و سیاست، عدالت، اندیشه شاهی ـ آرمانی، و فره ایزدی معرفی گردیده است. در نهایت نویسنده به این نتیجه دست یافته که خرد سیاسی در کلیله و دمنه به معنای کلی روش و منش سیاسی اداره امور متاثر از مبانی و ساختار کلی آن در اندیشه‌های کهن ایرانی به ویژه در اندیشه‌های سیاسی ایرانشهری است و نمودهای آن را می‌توان در باب‌های گوناگون این اثر بر حسب موقعیت‌ و شرایط، در قالب حکایت‌ها‌ی گوناگون بررسی کرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

996 - «شکاف حاکمیتی» در جمهوری اسلامی ایران و بازتاب در سیاست‌های منطقه‌ای آن
اشرف کارگر قمی‌ها محمدرحیم عیوضی مجید توسلی رکن‌آبادی علی اشرف نظری

شکاف حاکمیتی، از مهم‌ترین آسیب‌های سیاسی است که می‌تواند در یک نظام سیاسی به وجود بیاید. این شکاف‌ها بر اثر عدم وجود یک توافق کلان بر سر منابع قدرت و چگونگی توزیع آن به وجود می‌آید و برآمده از ناتوانی نخبگان سیاسی در ارائۀ درکی درست از این مسائل است. از این رو هنگامی که چکیده کامل

شکاف حاکمیتی، از مهم‌ترین آسیب‌های سیاسی است که می‌تواند در یک نظام سیاسی به وجود بیاید. این شکاف‌ها بر اثر عدم وجود یک توافق کلان بر سر منابع قدرت و چگونگی توزیع آن به وجود می‌آید و برآمده از ناتوانی نخبگان سیاسی در ارائۀ درکی درست از این مسائل است. از این رو هنگامی که نظامی با این آسیب مواجه است در عرصه‌های مختلف، چه داخلی و چه خارجی، دچار اشکالات عمده می‌شود. در جمهوری اسلامی، با وجود ابرگفتمان انقلاب اسلامی در سال‌هایی نسبتاً طولانی، میان نخبگان سیاسی اجماعی در زمینه‌های مختلف وجود نداشته یا بسیار کم رنگ بوده است و همین موجب ایجاد خرده گفتمان‌های گوناگونی شده است. این خرده گفتمان‌ها در تضاد با یک‌دیگر راه را بر سیاست‌گذاری درست بسته و موجبات تشتت در سیاست‌های داخلی و خارجی را ایجاد کرده است. مقالۀ حاضر با روش گفتمان، ضمن اشاره به این خرده گفتمان‌ها به دنبال درک نتایج این شکاف حاکمیتی در سیاست‌های ایران در منطقه و جهان اسلام است با این فرضیه که: شکاف حاکمیتی در جمهوری اسلامی ایران، موجب کاهش نفوذ جمهوری اسلامی ایران در منطقه و این موضوع موجب تضعیف جایگاه کشورهای اسلامی همسو و تقویت رقبا می‌شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

997 - گذار از حماسه پهلوانی به حماسه عرفانی: تاملاتی در وجوه سیاسی حکمت اشراق
احمد بستانی

مقاله حاضر به بررسی فهم سهروردی از شاهنامه فردوسی می‌پردازد. شاهنامه همواره بازتاب‌دهنده هویت ایرانی و تداوم تاریخی آن در دوره اسلامی بوده است و تفاسیر و تعابیر مختلفی از حکایت‌ها و شخصیت‌های آن عرضه شده است. یکی از این مکاتب تفسیری حکمت اشراق سهروردی است که به‌طور خاص چکیده کامل

مقاله حاضر به بررسی فهم سهروردی از شاهنامه فردوسی می‌پردازد. شاهنامه همواره بازتاب‌دهنده هویت ایرانی و تداوم تاریخی آن در دوره اسلامی بوده است و تفاسیر و تعابیر مختلفی از حکایت‌ها و شخصیت‌های آن عرضه شده است. یکی از این مکاتب تفسیری حکمت اشراق سهروردی است که به‌طور خاص در رساله‌های فارسی او عرضه شده است. مقاله حاضر بر فهم و درک سهروردی از شاهنامه و مضامین آن متمرکز است و می‌کوشد وجوهی از آن را که به مباحث فلسفه سیاسی مرتبط‌اند، مورد تأکید قرار دهد. بی‌‌تردید هانری کربن مهم‌ترین اندیشمندی بود که در دوران معاصر به نسبت حکمت اشراق و شاهنامه توجه کرده است. در این مقاله با بهره‌گیری از برخی تأملات کربن در باب آنچه وی گذار از حماسه پهلوانی به حماسه عرفانی خوانده است، می‌کوشیم وجوهی سیاسی از این گذار را در حکمت اشراقی و به‌طور گسترده‌تر در تاریخ اندیشه اسلامی در ایران، مورد مطالعه قرار دهیم. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

998 - بازتولید اندیشه ایران‌شاهی در سیاست‌نامه‌های دوره اسلامی: مطالعه موردی خواجه نظام‌الملک توسی
شجاع احمدوند علی سعیدیان نژاد

به زبان ساده سیاست ایرانشاهی ریشه در اندیشه و ساختار حکومت‌های ایران باستان دارد. اندیشه ایرانشاهی به‌سان مبنای نظری حکومت‌های ایران باستان، به‌رغم تغییر و تحول متأثر از مناسبات سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و دینی، تا دوران معاصر و حداقل تا دوره سلطنت‌های جدید متأثر از اندیشه چکیده کامل

به زبان ساده سیاست ایرانشاهی ریشه در اندیشه و ساختار حکومت‌های ایران باستان دارد. اندیشه ایرانشاهی به‌سان مبنای نظری حکومت‌های ایران باستان، به‌رغم تغییر و تحول متأثر از مناسبات سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و دینی، تا دوران معاصر و حداقل تا دوره سلطنت‌های جدید متأثر از اندیشه مونارشی غربی که ماهیت نظام ایرانشاهی را متحول ساخت، تداوم پیدا کرد. با این مبنا، هدف این مقاله بررسی تداوم سیاست ایرانشاهی در سیاست‌نامة خواجه نظام‌الملک توسی در دوران اسلامی ایران و زمام&lrm;داری آل سلجوق است. روش این پژوهش کنش گفتاری کوِئینتن اسکینر و مبتنی بر فهم دوگانه متن(کتاب سیاست‌نامه) و بستر شکل‌گیری این متن است، البته داده‌ها به شکل کتاب‌خانه‌ای گردآوری شده‌اند. یافته پژوهش، نشان می‌دهد که سیاست‌نامة خواجه نظام‌الملک نه تنها تحت تأثیر اندیشه ایرانشاهی است بلکه این الگوی کهن حکومتی ایران به واسطه ترکیب با سنت اسلامی، تدوینی جدید یافته، به طوری‌که، شاه برگزیدة خداوند است و در رأس هرم قدرت قرار می‌گیرد و حتی دگرگونی‌های جهان نیز تابعی از دگرگونی‌های سرشت شاهی تلقی می‌شود. نتیجه پژوهش این است که سیاست ایرانشاهی با قرائت خواجه نظام‌الملک، با حفظ ساخت و عناصر سنتی ایرانشاهی، به دنبال کسب، حفظ و گسترش قدرت و تحقق نظم و عدالت است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

999 - جامعه‌شناسی تاریخیِ تجدد بومی: بررسی تطبیقی آراءِ عباس میلانی و محمد توکلی طرقی
محمدجلال ماخانی سعید ماخانی

چیستی تجدد بومی در جامعه‌شناسی تاریخی ایران، همواره، یکی از مسائل مهم و کانونی بوده و تعاریف و توصیف‌های متفاوتی از این مفهوم ارائه ‌شده است. کثرتِ چنین توصیف‌هایی موجب‌شده تا این مفهوم، تاحد زیادی، به مقولاتی انتزاعی و تعریف‌گریز مبدل شوند. در نوشتار پیش‌رو، نگارندگان چکیده کامل

چیستی تجدد بومی در جامعه‌شناسی تاریخی ایران، همواره، یکی از مسائل مهم و کانونی بوده و تعاریف و توصیف‌های متفاوتی از این مفهوم ارائه ‌شده است. کثرتِ چنین توصیف‌هایی موجب‌شده تا این مفهوم، تاحد زیادی، به مقولاتی انتزاعی و تعریف‌گریز مبدل شوند. در نوشتار پیش‌رو، نگارندگان می‌کوشند تا ضمن بررسی مقولۀ تجدد بومی، طرحی تطبیقی و انتقادی از محتوای آثار دوتن از دانشوران این عرصه، عباس میلانی (1328- خ.) و محمد توکلی طرقی (1336- خ.)، به دست دهند؛ میلانی و توکلی طرقی در زمرۀ کسانی هستند که معتقد به تجدد بومی در ایران‌اند. به همین سبب زوایای مختلفی از اندیشۀ ایشان را در سطور آتی با خوانشی از متون آن‌ها مورد نقد و بررسی قرار خواهیم‌ داد تا بتوانیم، دست‌کم، سیر تحول این مفهوم را به‌نزدِ این دو نویسنده ایضاح کنیم و به این پرسش پاسخ بگوییم که چگونه این دو متفکر برآیند تجدد را تداوم‌ای بومی در راستای تحولات تاریخی-فرهنگی ایران می‌دانند و نه تحول‌ای واردتی از جهان غرب . پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1000 - صلاح ملک در اندیشه سیاسی ایران؛ مقایسه دوران پیشا اسلامی و دوران اسلامی
سید علی میرموسوی

مفهوم مصلحت از مفاهیم با اهمیت و پر کاربرد در تاریخ اندیشه سیاسی است. با نگاهی به میراث سیاسی بر جای مانده از ایران باستان و مقایسه آن با آثار دوران اسلامی می توان دریافت صلاح ملک مفهومی کانونی در اندیشه سیاسی ایران بوده است. در دوران ایران شهری، رعایت مصالح ملک و مردم چکیده کامل

مفهوم مصلحت از مفاهیم با اهمیت و پر کاربرد در تاریخ اندیشه سیاسی است. با نگاهی به میراث سیاسی بر جای مانده از ایران باستان و مقایسه آن با آثار دوران اسلامی می توان دریافت صلاح ملک مفهومی کانونی در اندیشه سیاسی ایران بوده است. در دوران ایران شهری، رعایت مصالح ملک و مردم از ویژگی های شاهی نیک و آرمانی بوده و به عنوان معیاری برای تمایز نظام سیاسی مطلوب از نامطلوب به کار می رفته است. در دوران اسلامی نیز با ترجمه آثار ایرانی، این مفهوم در سیاستنامه ها بازتاب یافت و سیاست بر پایه مصلحت را در پی داشت. از این نظر می توان ادعا کرد، صلاح ملک معنایی نزدیک به مصلحت عمومی در فلسفه سیاسی کلاسیک غرب داشته و پایبندی به آن معیاری برای مشروعیت قلمداد می شده است. مقاله حاضر با ایضاح و تبیین این مفهوم، جایگاه و نقش آن را در تاریخ اندیشه سیاسی ایران مورد بررسی و تحلیل قرار می دهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1001 - بررسی و نقد کتاب " سیاست خارجی: عرصه فقدان تصمیم و تدبیر؟!"
حسین کریمی فرد

در عرصه سیاست خارجی ایران کتاب ها و مقالات متعددی توسط متفکران خارجی و داخلی نگاشته شده است.مطالعه هرکدام از آنها فهم و درک تازه‌ای را در اختیار خوانندگان قرار می‌دهد.محمدرضا تاجیک در کتاب سیاست خارجی:عرصه فقدان تصمیم و تدببیر تلاش نموده است در قالب جابجایی رادیکال گفتم چکیده کامل

در عرصه سیاست خارجی ایران کتاب ها و مقالات متعددی توسط متفکران خارجی و داخلی نگاشته شده است.مطالعه هرکدام از آنها فهم و درک تازه‌ای را در اختیار خوانندگان قرار می‌دهد.محمدرضا تاجیک در کتاب سیاست خارجی:عرصه فقدان تصمیم و تدببیر تلاش نموده است در قالب جابجایی رادیکال گفتمان‌ها و بازی گفتمان‌ها به بررسی سیاست خارجی ایران بپردازد.نگاه تاجیک در این کتاب آسیب شناسانه و عیان نمودن کاستی ها و نواقص سیاست خارجی ایران است.به عبارتی علاوه بر توصیف به نقد سیاست خارجی نیز پرداخته است.هرچند در این امر موفق عمل کرده است اما به دلایل تغییر گفتمان ها ارائه راهکار برای حل وفصل آسیب ها و مسائل سیاست خارجی نپرداخته است.همچنین در این کتاب بیشتر به توصیف گزاره‌های گفتمان های آرمان گرایی،عمل گرایی اقتصادی و عمل گرایی سیاسی- فرهنگی پرداخته شده است و به دلایل و چگونگی شکل گیری و نهادها و سازمان های مختلف در ایجاد آنها کمتر پرداخته است.تسلط تاجیک به مباحث نظری خصوصا بحث گفتمان و حضور و آگاهی از عرصه سیاست داخلی و خارجی در دوره اصلاحات باعث شده است این کتاب به یکی از منابع مهم فهم سیاست خارجی ایران تبدیل شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1002 - مبانی پیشگیری اجتماعی در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران
لاله عاکفی امیر ایروانیان امیر پاکنهاد

پیشگیری از جرم از راهبردهای سیاست جنایی است که برای مهار پدیده مجرمانه همواره مورد توجه است. اهمیت این راهبرد آن چنان است که پیشگیری از جرم در سطح مقررات فراتقنینی یعنی در قانون اساسی پیش بینی و به رسمیت شناخته شده است. ریشه های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و امثال آن ها با چکیده کامل

پیشگیری از جرم از راهبردهای سیاست جنایی است که برای مهار پدیده مجرمانه همواره مورد توجه است. اهمیت این راهبرد آن چنان است که پیشگیری از جرم در سطح مقررات فراتقنینی یعنی در قانون اساسی پیش بینی و به رسمیت شناخته شده است. ریشه های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و امثال آن ها باعث پیدایش معضل جرم هستند که شیوه پیشگیری اجتماعی به دنبال شناسایی و خنثی کردن آن هاست. این شیوه از بهترین و مؤثرترین شیوه هاست. زیرا مبارزه با علت همیشه بهتر و مؤثرتر از مبارزه با معلول است. پیشگیری اجتماعی از جرم راهبردی است که در جریان آن برنامه های پیشگیرانه توأم با به رسمیت شناختن حقوق بنیادین فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی شهروندان اعمال می شود. تحقق پیشگیری اجتماعی اقتضائاتی دارد. تأمین حقوق اساسی همچون حق بر اشتغال، مسکن، تأمین اجتماعی، آموزش و ... از جمله این اقتضائات است. این مقاله به روش توصیفی-تحلیلی به بررسی موضوع پیشگیری اجتماعی از جرم و زمینه های آن در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران می پردازد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1003 - بررسی تطبیقی و بومی نظریه‌ی کنترل اجتماعی جرم با مبانی اسلامی با تاکید بر قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران
سمیرا تاج خراسانی غلامحسین مسعود محسن شکرچی زاده

علوم انسانی بومی مطلوب برای ایران، علوم و روش‌هایی هستند که محصول فعالیت‌های علمی و براساس فرهنگ، باورها و نیازهای جامعه‌ی ایران به وجود آمده و معطوف به حل مسائل و مشکلات جامعه‌ی ایران باشند. بنابراین، مسائل باید بومی طراحی شوند و یا نظریات به شیوه‌ای درست و متناسب با ف چکیده کامل

علوم انسانی بومی مطلوب برای ایران، علوم و روش‌هایی هستند که محصول فعالیت‌های علمی و براساس فرهنگ، باورها و نیازهای جامعه‌ی ایران به وجود آمده و معطوف به حل مسائل و مشکلات جامعه‌ی ایران باشند. بنابراین، مسائل باید بومی طراحی شوند و یا نظریات به شیوه‌ای درست و متناسب با فرهنگ و آیین کشور بومی‌سازی شوند، تا از آنها نتیجه مطلوب بدست آید. منظور از بومی‌سازی نظریه کنترل اجتماعی جرم (هیرشی) بهره‌مندی از سیاست‌ها و تدابیر منبعث از این نظریه‌ها در زمینه‌ی پیشگیری و کنترل جرم است. هدف از بومی‌سازی این نظریه، بومیزه کردن نظریه می‌باشد، زیرا نظریه از آنِ کشور خود نیست و بر مبنای مسئله‌ی کشورهای دیگر، شکل گرفته و بر اساس بنیان‌های اعتقادی و فرهنگی آن کشور به پیش رفته و راه حل ارائه داده است، در این صورت باید یک ظاهر بومی به آن بدهیم که در اصل بومیزه شود، ولی ماهیت آن عوض نمی‌شود. در نتیجه باید در بومی‌سازی این نظریه چهارچوب‌ها و جهت‌های کلی را از اسلام بگیریم و روح و جوهره آموزه‌های اسلامی را به مثابه مغز علوم انسانی و اجتماعی معیار قرار ‌دهیم. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1004 - واکاوی جایگاه حقوقی مقامات عالی در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران وایالات متحدة آمریکا
هدیه سادات میرترابی احسان آقامحمدآقایی

پرداختن به ساختار حقوقی مقامات رسمی و قانونی در نظام های سیاسی، پرسشی است که پاسخ به آن را با تأمل در اندیشه فلسفی- سیاسی تفکیک قوا و همچنین واکاوی متن قانون اساسی نظام های سیاسی می توان دریافت. در نظام ریاستی آمریکا، رئیس جمهوری به عنوان مظهر وحدت به شمار آمده و از برت چکیده کامل

پرداختن به ساختار حقوقی مقامات رسمی و قانونی در نظام های سیاسی، پرسشی است که پاسخ به آن را با تأمل در اندیشه فلسفی- سیاسی تفکیک قوا و همچنین واکاوی متن قانون اساسی نظام های سیاسی می توان دریافت. در نظام ریاستی آمریکا، رئیس جمهوری به عنوان مظهر وحدت به شمار آمده و از برتری محرزی نسبت به رؤسای دیگر قوا برخوردار است. همچنین، قدرت فوق‌العاده‌ای به رئیس جمهوری در امور: اجرای قوانین و نظارت بر حسن اجرای آن، هدایت سیاست خارجی کشور و فرماندهی نیروهای مسلح اعطاء شده است. این در حالی است که در نظام حقوقی ایران بنابراقتضائات قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، مقام رهبری، در جایگاه عالی‌ترین مقام رسمی و سیاسی قانون اساسی قرار دارند. در این میان، بافت و ساختار قانون اساسی نیز، چنین انشا شده که نه تنها به موارد مذکور در اصول 110 و 112 محدود نمی گردد، بلکه هر امری از امور عمومی را، مشروط به آنکه در چهارچوب موازین اسلامی و موکول به رعایت مصالح عمومی باشد، شامل حوزة اختیارات یاد شده می داند. مقاله حاضر با نظر به ساختار سیاسی دو نظام حقوقی ایران و ایالات متحده، به ارزیابی این دو مقام از دریچه قانون اساسی می پردازد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1005 - بررسی حقوق شهود در نطام حقوق کیفری ایران با چشم انداز به دیوان کیفری بین المللی
امین امیریان فارسانی زینب بنی اسدی

شهادت به‌ عنوان یکی از ادله اثبات دعوا یا سریع ترین امکان دسترسی به ادله در نظام های حقوقی‌ شـناخته‌ مـی‌شـود کـه‌ ادای‌ آن در مراحل‌ مختلف دادرسی‌ نمود همکاری‌ شهروندان و اجتماع با مجریان عدالت‌ کیفـری‌ در دسـت یابی‌ به‌ حقیقت‌ است‌. بی‌شک‌ کشف‌ حقیقت‌ به‌ همان اندازه چکیده کامل

شهادت به‌ عنوان یکی از ادله اثبات دعوا یا سریع ترین امکان دسترسی به ادله در نظام های حقوقی‌ شـناخته‌ مـی‌شـود کـه‌ ادای‌ آن در مراحل‌ مختلف دادرسی‌ نمود همکاری‌ شهروندان و اجتماع با مجریان عدالت‌ کیفـری‌ در دسـت یابی‌ به‌ حقیقت‌ است‌. بی‌شک‌ کشف‌ حقیقت‌ به‌ همان اندازه که‌ بـزه دیـدگان و شـاکیان را بـه‌ اجرای‌ عدالت‌ امیدوار می‌سازد، متهمان و بزهکاران را خشمگین‌ و حس‌ انتقـام جـویی‌ را در آنان برمی‌انگیزد. و همین‌ انتقام جویی‌ از شهود به‌ دلیـل‌ ادای‌ شـهادت توسـط‌ مرتکبین‌ جرایم‌، حمایت‌ از شهود را ضروری‌ می‌سازد. در این‌ راستا، با اتخاذ شیوه های‌ حمایتی‌ مختلف‌ به‌ ویـژه تـدابیر پیشـگیرانه‌ قبل و در جریـان دادرسی‌ و حتی‌ بعد از آن می‌توان از شهود حمایت‌ نمود . شهود نیز در فرایند دادرسی دارای حقوقی هستند که می بایست در تقابل با حقوق سایر اشخاص دخیل در پرونده مد نظر قرار بگیرد.‌ پژوهش‌ حاضر بررسی‌ اقدامات‌ تدبیر شده‌ و حقوق شاهد در نظام حقوقی ایران‌ بـا نگـاهی‌ مختصـر بـه‌ رویـه‌ دیوان کیفری بین المللی که حمایت‌ مالی‌ ، امنیت‌ روانی‌ و امنیت‌ جسمانی‌ شاهد از جمله‌ ساز و کارهای تدبیر شده‌ جهت‌ ترغیـب‌ شهود به‌ همکاری با دستگاه‌ عدالت‌ کیفری را ذکر و در این‌ راستا از اقداماتی‌ مانند کتمـان‌ هویـت‌ شـهود، حفاظـت‌ فیزیکـی‌ از شهود، تکریم‌، تغییر شغل‌ و محل‌ اسکان‌ و جبران‌ خسارات‌ وارده‌ به‌ شـاهد بهـره‌ مـی‌برنـد. پـژوهش‌ حاضـر بـا اسـتفاده‌ از روش‌ توصیفی‌- تحلیلی‌ به‌ بررسی‌ این‌ گونه‌ سازوکارهای پیشگیرانه با نگاهی بر حقوق انان می‌پردازد.. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1006 - بررسی دیدگاه متفاوت افراد عادی و متخصص نسبت به نانومواد در ایران
لیلا ابراهیمی قوام آبادی پروین فرشچی سید خطیب الاسلام صدرنژاد ناصر محرم نژاد محمود محمودی

پژوهش حاضر در راستای بررسی وضعیت نگرش افراد عادی و افراد متخصص نسبت به ریسک ها و منافع این مواد انجام شد. که به همین منظور در ابتدا با مراجعه به مقالات معتبر علمی، ریسک های مختلف مواد نانو شناسایی شد. پس از تدوین فهرست ریسک های زیست محیطی مواد نانو، امر رتبه بندی ای چکیده کامل

پژوهش حاضر در راستای بررسی وضعیت نگرش افراد عادی و افراد متخصص نسبت به ریسک ها و منافع این مواد انجام شد. که به همین منظور در ابتدا با مراجعه به مقالات معتبر علمی، ریسک های مختلف مواد نانو شناسایی شد. پس از تدوین فهرست ریسک های زیست محیطی مواد نانو، امر رتبه بندی این ریسک ها به کمک افراد خبره (15 نفر) انجام شد. با استفاده از فرمول کوکران، تعداد 53 نفر برای انجام مطالعه مشخص شد. نظرات هر دو گروه نسبت به ریسک ها و منافع با پرسشنامه محقق ساخت بررسی شد. تحلیل نتایج نشان داد که نگرش افراد عادی نسبت به ریسک ها بیش از نگرش سایر ملت ها مثبت است. که مبتنی بر دانش صحیحی نبوده و ایشان بر تکیه بر دستاوردهای سایر فناوری ها درباره محصولات این فناوری اعلام نظر می نمایند. از نظر متخصصین پیشرفت های فناوری نانو با سرعت حاضر خطری در بر نداشته و نیاز چندانی به قوانین کنترل کننده جدید نیست لذا باید در تدوین برنامه های ملی توسعه به دیدگاه افراد در سطوح مختلف علمی توجه داشت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1007 - بررسی سیاست جنایی تقنینی و قضایی ایران در حوزه جرایم اقتصادی با تأکید بر فقه اسلامی و حقوق ایران
مهدی دیدا سلامه ابوالحسنی نغمه فرهود

در پژوهش پیش رو به روش توصیفی-تحلیلی به بررسی سیاست جنایی تقنینی و قضایی ایران در حوزه جرایم اقتصادی با تأکید بر فقه و حقوق ایران پرداخته شده است. جرایم اقتصادی دارای ماهیت پیچیده ای است و امروزه به یک مسأله حاد در سطح ملی و بین المللی تبدیل گردیده که در صورت عدم کنترل چکیده کامل

در پژوهش پیش رو به روش توصیفی-تحلیلی به بررسی سیاست جنایی تقنینی و قضایی ایران در حوزه جرایم اقتصادی با تأکید بر فقه و حقوق ایران پرداخته شده است. جرایم اقتصادی دارای ماهیت پیچیده ای است و امروزه به یک مسأله حاد در سطح ملی و بین المللی تبدیل گردیده که در صورت عدم کنترل علاوه بر تبعات ،سیاسی ،اقتصادی، اجتماعی و امنیتی می تواند کارآمدی، مشروعیت و حتی بقای حکومتها را به چالش بکشد. به منظور حل این معضل فراگیر در گام نخست بایستی به شناسایی همه ابعاد و ویژگیهای جرم اقتصادی پرداخت و پس از آگاهی نسبت به این مهم عوامل و زمینه های بروز آن را از نظر فقهی و حقوقی به دقت مورد شناسایی قرار داد. جرم انگاری جرایم اقتصادی یکی از ابزارها و مکانیزم‌های سیاست جنایی هر کشور، در مقابله با بزهکاری و انحرافات اقتصادی است؛ که اگر بر اساس سیاستی معقول و منطقی و مبانی مستحکمی صورت نگیرد نه تنها نتیجه مطلوب به دست نخواهد داد بلکه خود موجب پیدا شدن معضلات اقتصادی و اجتماعی بسیاری خواهد شد. سیاست جنایی قضایی جرایم اقتصادی هسته اصلی سیاست جنایی کشور است و در قبال جرائم اقتصادی ماموریت جرم انگاری؛ ارعاب، تنبیه و ناتوان سازی مجرمین در پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1008 - طراحی و تدوین مدل عشق به مقصد گردشگری حلال با رویکرد توسعه پایدار
عباس فلاح نژاد محمدعلی عبدالوند کامبیز حیدرزاده هنزائی محسن خون سیاوش

هدف/ سئوال اصلی: امروزه برندسازی برای مقاصد گردشگری و جلب توجه و ایجاد عشق و علاقه‌ی گردشگران به این مقاصد یک استراتژی برای مقاصد گردشگری محسوب می‌شود که نقشی حیاتی در عملکرد مدیریت مقصد، جهت گسترش فرصت‌های گردشگری آنها و متمایزسازی مقاصد نسبت به رقبا و درنهایت دست یابی چکیده کامل

هدف/ سئوال اصلی: امروزه برندسازی برای مقاصد گردشگری و جلب توجه و ایجاد عشق و علاقه‌ی گردشگران به این مقاصد یک استراتژی برای مقاصد گردشگری محسوب می‌شود که نقشی حیاتی در عملکرد مدیریت مقصد، جهت گسترش فرصت‌های گردشگری آنها و متمایزسازی مقاصد نسبت به رقبا و درنهایت دست یابی به مزیت رقابتی می‌باشد. از اینرو برقراری پیوند عاطفی قوی گردشگر با مقاصد گردشگری می تواند در جذب گردشگر و در نتیجه افزایش درآمد و توسعه پایدار ناشی از صنعت گردشگری بسیار تأثیرگذار باشد. عشق به مقصد پدیده ای است که توسط گروهی از بازدیدکنندگان راضی تجربه می شود و بازدیدکنندگان راضی نیز تبدیل به گردشگران وفادار می شوند و از این طریق چندین هزینه را کاهش می دهند. از آنجا که امروزه اهمیت این سازه به عنوان یک موضوع نوظهور برای دانشگاهیان و متخصصان افزایش یافته است، لذا هدف از پژوهش مروری حاضر ترسیم یک تصویر واضح و جامع از پدیده عشق به مقصد گردشگری و همچنین ارائه مدل عشق به مقصد گردشگری حلال با رویکرد توسعه پایدار می باشد.روش پژوهش: در این پژوهش، از روش فراترکیب و تجزیه ‌وتحلیل محتوای موضوعی برای مطالعه ی تطبیقی و کتاب‌شناختی ادبیات عشق در حوزه ی گردشگری و مهمان‌نوازی با رویکرد مرور نظام‌مند استفاده شده است.یافته‌ها: پس از مطالعه ی 68 مقاله ی معتبر علمی ‌در این زمینه و بررسی پیشایندها‌ و پیامدهای آنان، مشاهده می‌شود که رضایت از مقصد، تجربه ی مقصد، تصویر مقصد، وفاداری به مقصد، نیات بازدید مجدد از مقصد و تبلیغات دهان‌به‌دهان مثبت از رایج‌ترین متغیرهایی هستند که مزایای حاصل از عشق به مقصد را برای مقاصد گردشگری توصیف می‌کنند.بحث و نتیجه‌گیری: این بررسی مرور علمی، تلاشی برای ارائه بستر میان رشته ای پژوهش روی عشق به مقصد می باشد و این امکان را برای دانشگاهیان، متخصصان، و مدیران فعال در حوزه گردشگری و مهمان نوازی حلال فرآهم می آورد تا با مطالعه و آشنایی با این سازه و مفاهیم مدیریتی در این حوزه از نحوه عمل و روندهای بهبود عشق به مقصد برای حوزه گردشگری و مهمان نوازی حلال آگاهی یابند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1009 - توبه در حقوق کیفری ایران، فقه امامیه و عامه
کیوان حیدرنژاد علی فروتنی

هدف/ سئوال اصلی: نهاد توبه به عنوان یک تاسیس حقوقی در قرآن کریم و در احادیث متعدد و از منظر فقهای اسلامی بر وجوب آن تاکید شده و امروزه به عنوان یکی از عوامل تخفیف یا سقوط مجازات مطرح می باشد.روش پژوهش: نوع تحقیق کیفی و به روش توصیفی – تحلیلی و به شکل کتابخانه ای ا چکیده کامل

هدف/ سئوال اصلی: نهاد توبه به عنوان یک تاسیس حقوقی در قرآن کریم و در احادیث متعدد و از منظر فقهای اسلامی بر وجوب آن تاکید شده و امروزه به عنوان یکی از عوامل تخفیف یا سقوط مجازات مطرح می باشد.روش پژوهش: نوع تحقیق کیفی و به روش توصیفی – تحلیلی و به شکل کتابخانه ای انجام یافته است.یافته‌ها: مذاهب اسلامی به سقوط مجازات اخروی در صورت تحقق توبه اجماع داشته ولی در اسقاط مجازات دنیوی اختلاف نظرهای وجود دارد. هر چند فقهای عامّه به نسبت فقهای شیعه به موضوع توبه در کیفیت و شرایط آن توجهی ننموده اند ولی اختلافاتی در برخی متون فقهی بین فرق اربعه مشهود است. فقهای اهل سنّت، توبه محارب قبل از دستگیری را موجب سقوط مجازات می دانند اما در سایر جرائم حدی اختلاف نظرهایی وجود دارد چرا که گروهی با استناد به آیات، روایات و قیاس اولویت، توبه را موجب سقوط سایر مجازات ها به غیر از محاربه آورده اند.نتیجه‌گیری: از منظر قانون مجازات اسلامی سال 1392، توبه صرفاً سبب سقوط مجازات هایی می شود که جنبه حق الهی محض دارند و در حق الناس فاقد اثر است به همین جهت در قذف و محاربه بعد از اثبات و تسلط بر مجرم از موجبات تخفیف و سقوط مجازات نمی باشد. نوآوری قانونگذار در تفکیک جرائم تعزیری به اعتبار درجات شدت و ضعف و مجازات و پذیرش تاثیر توبه تنها در جرائم سبک نیز فاقد مبانی موجه و موازین حقوقی بوده و مخالف ضوابط شرعی و در مقام بیان است پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1010 - طراحی مدل عوامل کلیدی ارزش‌آفرینی پایدار در زنجیره‌‌های تامین صنعت نفت و ‏گاز ایران
فیروز خدائی هوشنگ تقی‌زاده مجید باقرزاده خواجه

هدف مطالعه حاضر طراحی مدل عوامل کلیدی ارزش‌آفرینی پایدار در زنجیره‌‌های تامین صنعت نفت و ‏گاز ایران با تاکید بر بازاریابی اسلامی است. این پژوهش از گونه بنیادی و به لحاظ روش، ترکیبی (كیفی و كمی) است. ابتدا با مرور نظام‌مند سه مرحله‌ای اسناد علمی غربال و مدل مضامین با روی چکیده کامل

هدف مطالعه حاضر طراحی مدل عوامل کلیدی ارزش‌آفرینی پایدار در زنجیره‌‌های تامین صنعت نفت و ‏گاز ایران با تاکید بر بازاریابی اسلامی است. این پژوهش از گونه بنیادی و به لحاظ روش، ترکیبی (كیفی و كمی) است. ابتدا با مرور نظام‌مند سه مرحله‌ای اسناد علمی غربال و مدل مضامین با رویكرد كیفی تحلیل مضمون از داخل اسناد مزبور استخراج شد. بر همین اساس، ابتدا با جستجوی پایگاه‌های علمی معتبر، 1103 سند مشخص شد که در طی سه ‏بار غربال بر اساس ارتباط عنوان، چکیده و بررسی متن کامل با رویکرد مرور نظام مند، به 62 فقره سند تقلیل یافت و بعنوان نمونه ‏کیفی لحاظ گردید. یافته‌های تحلیل محتوای مضمونی پس از بررسی روایی و پایایی در 9 ‏مضمون کلان و 50 مضمون فرعی از میان 850 فقره مشاهدات در قالب کدهای باز و در چندین مرحله بازبینی استخراج شد. در بخش کمی، مدل مضامین حاصل‌شده در گام قبلی به‌صورت پرسش‌نامه تنظیم و پس از بررسی روایی و پایایی ‏مابین متخصصین فعال در زمینه صنعت نفت و گاز توزیع‌شده است. پس از ‏گردآوری داده‌ها، مدل کیفی با رویكرد آماری تحلیل عاملی تأییدی‏ ارزیابی و تایید شد. ابعاد مدل مزبور عبارتند از: کیفیت ‏راهبری، ‏‏قابلیت‌های ‏زیربنایی، ‏ساختاری و ‏سازماندهی، ‏ارزیابی و ‏بازخوردگیری، کیفیت ارتباطات، ‏کیفیت منابع، ‏‏تسهیل کننده‌های ‏مدیریت دانشی، ‏ آگاهی و حمایت اجتماعی، ‏توانایی یکپارچه‌سازی ‏فرایندها بین ‏عوامل و ‏اجزای زنجیره و ‏تسهیل کننده‌های ‏ارتقای پایداری ‏در زنجیره. نهایتا بر مبنای یافته‌ها پیشنهادهای تحقیق ارائه شده است.‏ پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1011 - مسئولیت مدنی ناشی از نقض قراردادهای ورزشی در حقوق ایران و انگلستان با نگاهی بر فقه اسلامی
عبداله دولاح مهدی فیروزآبادیان غلامرضا یزدانی

هدف از این تحقیق، مطالعه تطبیقی مسئولیت مدنی ناشی از نقض قراردادهای ورزشی در حقوق ایران و انگلستان با نگاهی بر فقه اسلامی می‌باشد. روش تحقیق توصیفی-تحلیلی و برگرفته از منابع کتابخانه‌ای می‌باشد. در پاسخ به این سوال که مسئولیت مدنی ناشی از نقض قراردادهای ورزشی در حقوق ای چکیده کامل

هدف از این تحقیق، مطالعه تطبیقی مسئولیت مدنی ناشی از نقض قراردادهای ورزشی در حقوق ایران و انگلستان با نگاهی بر فقه اسلامی می‌باشد. روش تحقیق توصیفی-تحلیلی و برگرفته از منابع کتابخانه‌ای می‌باشد. در پاسخ به این سوال که مسئولیت مدنی ناشی از نقض قراردادهای ورزشی در حقوق ایران و انگلیس با رویکردی به فقه اسلامی چیست؟ مشخص شد که ورزشکاران در باشگاه‌های ورزشی مانند سایر اشخاص حقوقی دارای حقوق و تکالیفی بوده که عدم انجام این حقوق و تکالیف- اعم از قراردادی یا قانونی- ممکن است حسب مورد موجب مسئولیت مدنی یا انتظامی باشگاه‌ها گردد. رابطه حقوقی باشگاه‌های ورزشی با ورزشکاران و مربیان مربوطه مبتنی بر رابطه کارگری و کارفرمایی می‌باشد و جز در موارد خاص مثل آیین‌نامه‌ها و بخش‌نامه‌های فدراسیون‌های مربوطه تابع قانون کار می‌باشد. باشگاه‌ها در رابطه با خسارات وارده از ناحیه ورزشکاران و مربیان مربوطه نسبت به اشخاص ثالث از جمله ورزشکاران و تماشاگران حریف مسئولیت نیابتی دارند. مبنای مسئولیت مدنی باشگاه‌های ورزشی در نظام حقوقی ایران و فقه اسلامی و کشورهای اروپایی مبتنی بر فرض تقصیر می‌باشد. مهم‌ترین وظیفه باشگاه‌های ورزشی رعایت تعهدات ایمنی باشگاه می‌باشد که عدم رعایت آن منجر به مسئولیت مدنی و یا انتظامی باشگاه مربوطه می‌گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1012 - نگرشی خلاقانه در کارکرد اینترنت در زنان ایرانی
فاطمه اسماعیلی رزیتا سپهرنیا

چکیدهزمینه:اینترنت بانک اطلاعاتی جهانی است. کاربران اینترنت با ورود به فضای مجازی، با دنیای وسیع و حیرت انگیزی مواجه می شوند پس برای درک صحیح آن ناگزیر باید کارکردهای مثبت و منفی آن را بشناسند و فرا گیرند. هدف:هدف این مقاله شناخت نگرش متخصصین و صاحب نظران در شناسایی کار چکیده کامل

چکیدهزمینه:اینترنت بانک اطلاعاتی جهانی است. کاربران اینترنت با ورود به فضای مجازی، با دنیای وسیع و حیرت انگیزی مواجه می شوند پس برای درک صحیح آن ناگزیر باید کارکردهای مثبت و منفی آن را بشناسند و فرا گیرند. هدف:هدف این مقاله شناخت نگرش متخصصین و صاحب نظران در شناسایی کارکردهای مثبت و منفی اینترنت در زنان ایرانی می باشد.روش پژوهش:روش تحقیق در این مقاله بصورت ترکیبی و از طریق روش کیو می باشد، تعداد 42 نفر از متخصصین بصورت هدفمند انتخاب شدند، سپس از طریق مصاحبه و پرسشنامه محقق ساخت، نگرش سنجی انجام و روایی پرسشنامه به صورت صوری و محتوایی بررسی و پایایی آن مورد تایید صاحب نظران قرار گرفت. داده های جمع آوری شده از طریق تحلیل عاملی کیو مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.یافته ها:یافته های تحقیق نشان داد کارکرد اینترنت در حوزه زنان بصورت مثبت و منفی، در پنج مؤلفه با اولویت شاخص هایی در نوع استفاده از اینترنت به صورت "جستجوگری"، در پیامدهای شبکه های اجتماعی شاخص "خبر سازی و دروازه بانی خبر"، در بازی های رایانه ای " فردگرایی در خانواده"، در مؤلفه وبلاگ ها "دسترسی آسان" و در تالار گفتگو "تعاملات اجتماعی" مطرح می باشد.نتایج:با توجه به اهمیت فزاینده فناوری های اطلاعاتی و ارتباطی در بازار جهانی و حضور بیش از پیش زنان در اجتماع بعنوان کاربران اینترنتی باید کارکردهای مثبت و منفی آن را نیز مورد توجه قرار داد تا بتوان برای استفاده بهینه و کاهش اثرات منفی آن برنامه ریزی و سیاست گذاری های متناسب نمود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1013 - الگوی گردشگری خلاق شهری درایران با استفاده از مدل تحلیلی سلسله مراتبی
محمد رحیمی فاطمه پازند

هدف: هدف اصلی پژوهش حاضر ارائه الگوی اولویت بندی شهرهای بسترساز گردشگری خلاق در ایران بود. روش: تحقیق حاضر به لحاظ هدف از نوع کاربردی است. روش تحقیق باتوجهبهماهیتمسألهموردمطالعه،توصیفیتحلیلی است. برای جمع آوری اطلاعات از روش اسنادی استفاده شد. تا بانگاهیعمیقو بررسیهمهجا چکیده کامل

هدف: هدف اصلی پژوهش حاضر ارائه الگوی اولویت بندی شهرهای بسترساز گردشگری خلاق در ایران بود. روش: تحقیق حاضر به لحاظ هدف از نوع کاربردی است. روش تحقیق باتوجهبهماهیتمسألهموردمطالعه،توصیفیتحلیلی است. برای جمع آوری اطلاعات از روش اسنادی استفاده شد. تا بانگاهیعمیقو بررسیهمهجانبه،پتانسیلکشوروبخصوص شهرها، شهرهایدارایاستعدادهای گردشگری با استفاده از معیارهای گردشگریخلاق سنجیده شده ونقشه و راهکارهای پیشنهادی جهت معرفی این شهرها تهیه و تدوین شده است. در این مسیر جهت تعیین میزان اهمیت هر یک از معیارها و تعیین اولویت شهرها از تکنیک تحلیل سلسله مراتبی استفاده شده است. همچنین برای تحلیل و آنالیز داده‌ها از نرم افزار سیستم اطلاعات جغرافیایی استفاده شد. یافته‌ها: یافته‌های تحقیق میزان اهمیت هر یک از بسترهای گردشگری خلاق را با توجه به شاخص ها نشان ‌می دهند. به طوری که وزن نسبی فرهنگ و سنت‌های بومی (215/0)، هنر بومی (159/0)، معماری و شهرسازی کهن (143/0)، عناصر تاریخی (122/0)، صنایع دستی (100/0)، عناصر طبیعی (071/0)، صنایع غذایی (054/0)، ادبیات (041/0)، گویش محلی (032/0)، موسیقی بومی (025/0)، مذهب (021/0) و ژئوتوریسم (071/0) است. نتیجه گیری: بر اساس وزن های نسبی هر یک از بسترهای گردشگری خلاق شهرهای کرمان، اراک، قزوین و اردبیل در اولویت اول، چابهار، یزد، کاشان، قشم، ارومیه، تبریز، همدان، کرمانشاه، اصفهان، یاسوج، اهواز، بوشهر و ایلام در اولویت دوم توسعه زیرساخت‌های گردشگری قرار گرفته‌اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1014 - بازیگردانان دانشگاهی به عنوان عاملانی خلاق ؛ حلقه‌ مفقوده‌ی چرخه خلاقیت در آموزش عالی ایران
زهرا رشیدی

زمینه: دانشگاه به عنوان یک نهاد اجتماعی، مسئول شکوفایی استعدادها، خلاقیت‌ها، توانمندی هر چه بیشتر نیروی انسانی دانشگاهی و فراهم کردن میدان برای بروز عاملیت تک تک افراد جامعه است. هدف: این مطالعه با هدف واکاوی تجربیات بازیگردانان دانشگاهی (اعضای هیات علمی) به عنوان عاملا چکیده کامل

زمینه: دانشگاه به عنوان یک نهاد اجتماعی، مسئول شکوفایی استعدادها، خلاقیت‌ها، توانمندی هر چه بیشتر نیروی انسانی دانشگاهی و فراهم کردن میدان برای بروز عاملیت تک تک افراد جامعه است. هدف: این مطالعه با هدف واکاوی تجربیات بازیگردانان دانشگاهی (اعضای هیات علمی) به عنوان عاملانی خلّاق؛ حلقه مفقوده‌ی چرخه خلاقیت در نظام آموزش عالی ایران صورت گرفت. روش: این پژوهش درپارادایم تفسیری با رویکرد کیفی و روش پدیدارشناسی انجام شد. مشارکت‌کنندگان شامل 19 عضو هیات علمی دانشگاه‌های جامع شهر تهران که به صورت هدفمند و با استفاده از راهبردهای نمونه‌گزینی با حداکثر تنوع انتخاب شدند. برای جمع‌آوری داده‌ها از مصاحبه عمیق بدون ساختار و جهت تحلیل داده‌ها از راهبرد هفت مرحله‌ای کلایزی استفاده شد. یافته‌ها:تحلیل داده‌های مصاحبه به ایجاد یک مقوله اصلیخلاقیت اعضای هیات علمی و دو مقوله فرعی که شامل عواملسازمانی و فردی انجامید. در حوزه عوامل سازمانی آنچه باعث مشغولیت ذهنی و عدم بروز خلاقیت؛ مشکلات مربوط به قوانین و زیر ساخت‌ها،ساختار سازمانی، فرهنگ سازمانی و مدیریت ناکارآمداست و در حوزه عوامل فردی؛ خلق و خو، انگیزش، ذهن فعال ودانش و تخصص است. نتیجه‌گیری: نتایج این مطالعه بر مسایل پیش‌روی مغفول ماندن نقش عاملیت و جایگاه فرد در ساختار آموزش عالی ایران که موجب عدم بروز خلاقیت و شکوفایی استعدادها می‌شود، تاکید می‌کند.رشد و ظهور خلاقیت مستلزم وجود چند عامل به هم پیوسته مانند تمرکززدایی، استقلال دانشگاهی، تغییر سیاست فرهنگی به گونه‌ای که تنوع فرهنگی، قومی و جنسیتی بعنوان سرمایه فرهنگی تلقی شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1015 - اعتباریابی مدل انحراف خلاق در شرکت ملی نفت ایران
سید هادی موسوی نژاد حجت وحدتی ندا شاه سیاه محمد صادق جعفری مسعود کریم زندی

هدف: هدف اصلی این پژوهش، اعتباریابی مدل انحراف خلاق در شرکت ملی نفت ایران است. به نظر می رسد در چنین شرکتهایی، انحراف خلاق تنها عاملی است که می‌تواند منجر به خلاقیت گردد و این مهم کمتر مورد بررسی تجربی قرار گرفته است. روش: این پژوهش توصیفی از نوع همبستگی است. به منظور چکیده کامل

هدف: هدف اصلی این پژوهش، اعتباریابی مدل انحراف خلاق در شرکت ملی نفت ایران است. به نظر می رسد در چنین شرکتهایی، انحراف خلاق تنها عاملی است که می‌تواند منجر به خلاقیت گردد و این مهم کمتر مورد بررسی تجربی قرار گرفته است. روش: این پژوهش توصیفی از نوع همبستگی است. به منظور گردآوری داده‌ها، از پرسشنامه‌ای با 84 گویه استفاده شد که برای توزیع آنها، ابتدا از نمونه گیر ی طبقه ای و سپس از نمونه گیری در دسترس در هفت مدیریت اصلی شرکت ملی نفت ایران که تقریبا شامل 452 نفر بودند بهره گرفته شد. پس از گردآوری داده ها، اقدام به اعتباریابی مدل و آزمون فرضیات به طریق الگوریتم پی‌ال‌اس گردید. یافته‌ها: شاخص‌های برازش در بخش‌های مختلف نشان از مطلوب بودن شاخص‌های اعتبار مدل داشته و تمامی فرضیات مورد تایید قرار گرفتند. نتیجه‌گیری: شرایط علی انحراف خلاق (مولفه مدیریتی و سازمانی) بر شکل گیری فشار ساختاری تاثیر مثبت و معناداری دارد و انحراف خلاق می تواند یکی از راهبردهای معنادار به این فشارساختاری باشد. ویژگی های شخصیتی کنشگران و ویژگی های ایده (شرایط زمینه ای) و شرایط مدیریتی، سازمانی، و بیوگرافیک افراد (شرایط مداخله ای) نیز از عوامل موثر بر بروز انحراف خلاق شناسایی شده و نهایتا این رفتارها در ایجاد پیامدهای مثبت و منفی در سطوح فردی و سازمانی تاثیر مثبت و معناداری داشته‌اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1016 - طراحی مدل نوین سبک زندگی ایرانی- اسلامی با روش گرندد تئوری
محمد اسماعیلی جوشقانی محمد رحیم اسفیدانی محمد علی شاه حسینی

زمینه : باور این مطلب که شناخت ضرورت های مصرف هر جامعه می تواند خطوط اصلی و سیاست های کلی سیاست گذاران در سطح ملی و بازرگانی را تشکیل دهد شاید دشوار باشد. اما سیر تحولات ساختاری تولید و عرضه محصولات و خدمات در دنیا باعث پیچیدگی در نوع رفتار مصرف کنندگان شده است که به طب چکیده کامل

زمینه : باور این مطلب که شناخت ضرورت های مصرف هر جامعه می تواند خطوط اصلی و سیاست های کلی سیاست گذاران در سطح ملی و بازرگانی را تشکیل دهد شاید دشوار باشد. اما سیر تحولات ساختاری تولید و عرضه محصولات و خدمات در دنیا باعث پیچیدگی در نوع رفتار مصرف کنندگان شده است که به طبع سبک زندگی و فرهنگ جوامع را دستخوش تغییر نموده است.و در هر عصر مردم به سبک زندگی به خصوصی زندگی می کردند. هدف :در این نوشتار تلاش شده است با گذری بر مفهوم سبک زندگی و مدل هایی از فرهنگ های غربی و ایرانی یک مدل نوین را در سبک زندگی ایرانی طراحی نماییم. روش :این پژوهش در جمله پژوهشهای کیفی است که با استفاده از رویکرد مبتنی بر نظریه داده بنیاد انجام پذیرفته است .جامعه اماری در این پژوهش 17 نفر از اساتید دانشگاه انتخاب شده که با روش مصاحبه عمیق به عنوان مشارکت کنندگان اصلی در پؤوهش همکاری داشته اند. یافته ها : بر اساس فرایند نظریه مبتنی بر داده بنیاد در مرحله کد گذاری نظری تعداد 900 داده با استفاده از نرم افزار مکس کیو دا شناسایی و کد گذاری شد و سپس در مرحله کد گذاری محوری تعداد 62 مفهوم دسته بندی و در مرحله کد گذاری انتخابی در 4 مقوله اصلی دسته بندی و مدل نهایی با استفاده از نرم افزار طراحی گردید. و سپس این مدل را با 62 شاخص در سه قومیت پارسی و اذری و عربی از طریق دیتا پنل مورد ازمون قرار گرفته است نتیجه گیری : مدل بدست امده چهار دسته از عوامل را در شکل گیری سبک زندگی نشان میدهد که عبارتند از عوامل محیطی،عوامل فردی،عوامل انسانی و نگرشها و ارزشها و این عوامل در قومیت های متفاوت از ارزش های متفاوتی برخوردار هستند و نسبت به مدلهای قبلی دارای جامعیت بیشتری می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1017 - بررسی موانع کارآفرینی زنان تحصیل کرده دانشگاهی ایران
علی ربیعی زهرا نظریان

زمینه: در چند سال اخیر ورود زنان ایرانی به آموزش عالی ایران از رشدی چشمگیر برخوردار بوده است. در این شرایط ترغیب و ترویج کارآفرینی در بین زنان فارغ‌التحصیل دانشگاهی کشور به منظور ایجاد کسب و کارهای مستقل می‌تواند نقش مهمی را در فعالیت‌های اقتصادی و اجتماعی جامعه ایفا نم چکیده کامل

زمینه: در چند سال اخیر ورود زنان ایرانی به آموزش عالی ایران از رشدی چشمگیر برخوردار بوده است. در این شرایط ترغیب و ترویج کارآفرینی در بین زنان فارغ‌التحصیل دانشگاهی کشور به منظور ایجاد کسب و کارهای مستقل می‌تواند نقش مهمی را در فعالیت‌های اقتصادی و اجتماعی جامعه ایفا نماید. هدف: این پژوهش برای شناسایی مهمترین موانع زنان کارآفرین تحصیل‌کرده دانشگاهی در ایران سامان یافته است. روش: این تحقیق، توسعه‌ای و کاربردی و از لحاظ ماهیت، توصیفی و پیمایشی است. ابتدا به وسیله مصاحبه‌های اکتشافی با 20 تن از کارشناسان مهمترین موانع موجود مشخص و سپس پرسشنامه ای شامل 36 پرسش لیکرتی طراحی شد. جمعیت آماری 30 نفر از زنان تحصیل‌کرده دارای فعالیت کارآفرینی و 80 نفر از اساتید دانشگاهی صاحب نظر در مسائل مدیریت و کارآفرینی است. برای تحلیل داده‌ها نیز از آزمون فریدمن استفاده شد. یافته‌ها: نتایج نشان می‌دهد که موانع فرهنگی و فردی مهمترین موانع پیش روی کارآفرینی زنان است و در این میان عواملی چون وجود تبعیض های جنسیتی در محیط کار، ترس از شکست و تحریک پذیری بیشتر زنان نسبت به مردان، تلاقی امور شرکت با مسائل خانوادگی و ناهمخوانی انتظارهای نقشی، وجود قوانین دست و پاگیر اداری و بوروکراسی موجود و تأمین سرمایه اولیه و نقدینگی لازماز بالاترین اولویت و اهمیت برخوردار هستند. نتیجه گیری: با توجه به رشد روز افزون زنان با تحصیلات عالی دانشگاهی باید به رفع چالش های کارآفرینی این قشر توجه ویژه گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1018 - رابطه نگرش به مدیریت دانش و خلاقیت در مدیران و کارکنان فدراسیون والیبال جمهوری اسلامی ایران
جواد شهلایی

هدف:هدف تحقیق حاضر،بررسی رابطه نگرش به مدیریت دانش و خلاقیت در بین مدیران و کارکنان فدراسیون والیبال جمهوری اسلامی ایران است. روش: روش تحقیق توصیفی و از نوع همبستگی بود. جامعه آماری تحقیق را 92 نفر از مدیران و کارکنان فدراسیون والیبال تشکیل می‌داد که به دلیل محدودیت ج چکیده کامل

هدف:هدف تحقیق حاضر،بررسی رابطه نگرش به مدیریت دانش و خلاقیت در بین مدیران و کارکنان فدراسیون والیبال جمهوری اسلامی ایران است. روش: روش تحقیق توصیفی و از نوع همبستگی بود. جامعه آماری تحقیق را 92 نفر از مدیران و کارکنان فدراسیون والیبال تشکیل می‌داد که به دلیل محدودیت جامعه، نمونه برابر با جامعه تعیین شد و از این تعداد 74نفر پرسشنامه را تکمیل کردند. داده‌های پژوهش از طریق دو پرسشنامه استاندارد خلاقیت تورنس و مدیریت دانش که پس از پایایی( 864/.=α) و روایی مورد استفاده قرار گرفت جمع آوری شدند. یافته ها: نتایج آزمون همبستگی رتبه ‌ای اسپیرمن نشان داد متغیر نگرش به مدیریت دانش باخلاقیت ارتباط آماری مثبت و معنا داری دارد، همچنین با توجه به نتیجه آزمون t تک نمونه ای،اعضای فدراسیون از نگرش مطلوبی به مدیریت دانشبرخوردار بودند ولی از نظر خلاقیت در سطح مطلوبی قرار نداشتند. نتیجه گیری:از مجموع یافته ها چنین نتیجه گیری می‌شود که نگرش بالا نسبت به مدیریت دانش می‌تواند باخلاقیت بیشتر مدیران همراه باشد؛ لذا با توجه به وجود رابطه مثبت و معنادار بین خلاقیت ونگرش به مدیریت دانش، می‌توان ضعف خلاقیت در فدراسیون را که ناشی از ضعف در عناصر سیالی، ابتکار، انعطاف پذیری و بسط است؛ با تقویت درعناصر مدیریت دانش (تعیین اهداف دانش، شناسایی دانش، توسعه دانش، اشتراک دانش، بهره گیری از دانش، نگهداری دانش و ارزیابی دانش) بهبود بخشید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1019 - نگرش خلاق به صنعت گردشگری در ارتقاء سرمایة فرهنگی در ایران
رزیتا سپهرنیا

زمینه: امروزه، گردشگری مهم‌ترین کالای تجاری و شاخص رفاه زندگی و سبک زندگی است که به ویژه در کشورهای در حال توسعه مورد توجه است. تمایل روز افزون ملت‌ها برای آشنایی با تمدن‌ها و فرهنگ‌ها، سبب شده‌اند که این عامل بتواند در ارتقاء سرمایه فرهنگی جامعه به ویژه در بعد ملی با ا چکیده کامل

زمینه: امروزه، گردشگری مهم‌ترین کالای تجاری و شاخص رفاه زندگی و سبک زندگی است که به ویژه در کشورهای در حال توسعه مورد توجه است. تمایل روز افزون ملت‌ها برای آشنایی با تمدن‌ها و فرهنگ‌ها، سبب شده‌اند که این عامل بتواند در ارتقاء سرمایه فرهنگی جامعه به ویژه در بعد ملی با ایجاد همگرایی و غرور ملی به طور مثبت بدرخشد. هدف: هدف از پژوهش حاضر بررسی جایگاه و رابطة میان شاخص‌های صنعت گردشگری و ارتقاء سرمایه فرهنگی در ایران است. روش: از نظر هدف این تحقیق کاربردی و از نظر گردآوری اطلاعات، توصیفی پیمایشی است. جامعة آماری 350 نفر از مدیران ارشد و کارشناسان فرهنگی در 31 استان کشور است که از طریق نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای انتخاب شدند. ابزار اصلی پژوهش پرسشنامه‌هایی محقق ساخته است که با پایایی ضریب آلفای کرونباخ (816/0) تأیید شده‌اند. برای آزمون فرضیه‌های آماری پژوهش، از تحلیل عاملی و تحلیل معادلات ساختاری و ضریب تعیین چندگانه استفاده شده است. یافته ها: یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که مؤلفه گردشگری در وضعیت موجود 71% و در وضعیت مطلوب 43% از تغییرات ارتقاء سرمایه فرهنگی را تبیین و پیش‌بینی می‌کند. نتایج مشخص می‌کنند که بین گردشگری و حفظ و صیانت از میراث فرهنگی و ارتقاء سرمایه فرهنگی در ایران همبستگی مثبت و معناداری وجود دارد و شاخص‌های این دو مؤلفه به درستی می‌توانند ارتقاء سرمایه فرهنگی در ایران را به ویژه در شرایط موجود پیش‌بینی کنند. نتیجه‌گیری: از آن جایی که جایگاه وضعیت مطلوب صنعت گردشگری و میراث فرهنگی نسبت به وضعیت موجود در این پژوهش کاهش یافته است، ایجاد نگرشی خلاق به سیاست‌گذاری فرهنگی در قالب مدیریت استرانژیک فرهنگی صنعت گردشگری و میراث فرهنگی راهکار برون رفت از این مشکل است؛ راهکاری که برنامه ریزان در راستای تحقق سیاست گذاری‌های ارتقاء فرهنگی فراهم می‌کنند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1020 - برنامه درسی آموزش کارآفرینی: هدف، محتوا، روش تدریس و شیوه ارزشیابی
محمد شرفی مینا مقدم سعید مذبوحی

نیاز به ابداع و خلاقیت در تمامی حوزه های کسب و کار، کارآفرینی را به یک ضرورت جهانی بدل نموده، در این راستا نظام آموزش عالی کلیدی ترین نقش را داراست. در این تحقیق با مطالعه ادبیات مرتبط با کارآفرینی در نظام های آموزش عالی سعی گردیده تا به طور اساسی به این پرسش ها پاسخ چکیده کامل

نیاز به ابداع و خلاقیت در تمامی حوزه های کسب و کار، کارآفرینی را به یک ضرورت جهانی بدل نموده، در این راستا نظام آموزش عالی کلیدی ترین نقش را داراست. در این تحقیق با مطالعه ادبیات مرتبط با کارآفرینی در نظام های آموزش عالی سعی گردیده تا به طور اساسی به این پرسش ها پاسخ داده شود: 1- آیا کارآفرینی قابل آموزش است؟ 2- دلایل موافقان و مخالفان آموزش کارآفرینی در هر یک از بخش های فوق، اعم از قابل آموزش و غیرقابل آموزش چیست؟ 3- در صورتی که کارآفرینی قابل آموزش است چه جنبه های یا بخش های از آن قابل آموزش است؟ 4- اهداف و محتوای آموزش کارآفرینی چه باید باشد؟ و روش ها و شیوه های آموزشی موردنیاز برای تحقق آموزش اثربخش کارآفرینی کدامند؟ 5- شیوه های ارزشیابی آموزش کارآفرینی و چالش های مرتبط با آن کدامند؟ همچنین در نهایت وضعیت موجود آموزش کارآفرینی در ایران مورد بررسی قرار گرفته، پیشنهادهای مبتنی یافته های پژوهش جهت بهبود اثربخشی و کارآیی آموزش کارآفرینی در ایران ارائه شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1021 - بررسی جایگاه صنایع فرهنگی خلاق و رابطه آن با ارتقا سرمایه فرهنگی در ایران
رزیتا سپهرنیا علی دلاور سیدرضا صالحی امیری

زمینه: صنایع فرهنگی خلاق با تولید مخاطبین جدید ارزشی و بهره گیری از دانش و تکنولوژی و به صورت کاملاً هدفمند در راستای تولید محصولات و خدمات فرهنگی مؤثر بوده و می‌توانند ارتقای سرمایه فرهنگی جامعه را سبب گردند. هدف: هدف از پژوهش حاضر بررسی جایگاه و رابطه میان شاخص‌های صن چکیده کامل

زمینه: صنایع فرهنگی خلاق با تولید مخاطبین جدید ارزشی و بهره گیری از دانش و تکنولوژی و به صورت کاملاً هدفمند در راستای تولید محصولات و خدمات فرهنگی مؤثر بوده و می‌توانند ارتقای سرمایه فرهنگی جامعه را سبب گردند. هدف: هدف از پژوهش حاضر بررسی جایگاه و رابطه میان شاخص‌های صنایع فرهنگی خلاق با ارتقای سرمایه فرهنگی در ایران می‌باشد. روش:گروه نمونه شامل 350 نفر از مدیران ارشد و کارشناسان فرهنگی در سازمان و معاونت‌های فرهنگی دانشگاه‌های آزاد اسلامی در 31 استان کشور بوده که از طریق نمونه گیری تصادفی خوشه‌ای انتخاب شدند. ابزار اصلی پژوهش پرسشنامه‌هایی بودند که روایی محتوایی و ظاهری آنها توسط صاحب نظران فرهنگی و پایایی آن با محاسبه ضریب آلفای کرونباخ (8/0) تأیید شده‌اند. تحلیل داده‌ها با روش تحلیل رگرسیون چندگانه انجام شد. یافته‌ها: یافته‌های پژوهش نشان داد صنایع فرهنگی خلاق می‌تواند 55% درصد از تغییرات ارتقای سرمایه فرهنگی را در وضعیت موجود و 18% درصد از تغییرات این متغیر وابسته را در شرایط مطلوب تبیین و پیش بینی نماید. همچنین، بین صنایع فرهنگی خلاق و ارتقای سرمایه فرهنگی در ایران همبستگی مثبت و معناداری وجود دارد و شاخص‌های صنایع فرهنگی خلاق به درستی می‌توانند ارتقای سرمایه فرهنگی در ایران را به ویژه در شرایط موجود پیش بینی نمایند. یافته‌های این پژوهش می‌توانند راه گشای برنامه ریزان، در راستای تحقق سیاست گذاری‌های ارتقای فرهنگی در کشور قرار گیرند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1022 - کانی شناسی ،پترو گرافی و پتروژنر مجموعه آتشفشانی سهند(شمال غرب ایران)
فرهاد پیر محمدی علی عامری احمد جهانگیری منصور مجتهدی محمت کسکین

در منطقه جنوب شرقی تبریز،سنگهای آتشفشانی سهند با سن پلیوکواترنری در بخش شمال غربی زون ایران مرکزی رخنمون دارند.این مجموعه شاما سنگهای آذرآواری(توف و ایگنیمبریت) و گدازه ها(ریولیت،ریوداسیت،داسیت و آندریت) است که با مرز دگر شیب بر روی واحد های رسوبی با سن میوسن قرار دارد. چکیده کامل

در منطقه جنوب شرقی تبریز،سنگهای آتشفشانی سهند با سن پلیوکواترنری در بخش شمال غربی زون ایران مرکزی رخنمون دارند.این مجموعه شاما سنگهای آذرآواری(توف و ایگنیمبریت) و گدازه ها(ریولیت،ریوداسیت،داسیت و آندریت) است که با مرز دگر شیب بر روی واحد های رسوبی با سن میوسن قرار دارد.کانی های اصلی این سنگها شامل پلاژیوکلاز و هورنبلند می باشندکه در یک خمیره ریز بلور و شیشه ای قرار دارند.بافت داین سنگ ها پورفیری است.کانی شناسی ناهمگن ،شواهد زمین شیمیایی،صحرایی و بافتی همچون بافت غربالی در پلاژیوکلازها ،حاشیه های خلیجی در تمام بلورها،زون بندی نوسانی در پلاژیوکلازها،بالا بودن مقدار کوارتز نورماتیو و حضور آنکلاوهای کاملا گرد شده نشان دهنده این مطلب است که ماگمای اولیه در حین صعود،دچار تحولات ماگمایی از جمله تفریق،تبلور بخشی،هضم و آلایش شده است.در تحول ماگمایی سنگهای آتشفشانی سهند فرایندهای (AFC)موثر بوده و این مساله با شواهد کانی شناسی و ژئو شیمیایی قابل درک است.بررسی ترکیب شیمیایی سنگهای حدواسط تا اسیدی نشان می دهد که ماگمای تشکیل دهنده سنگ های یاد شده کلسیمی-قلیایی است و در محدوده ماگمای پتاسیم متوسط قرار میگیرند.الگوی عناصر خاکی کمیاب این سنگها به شدت تفریق یافته است و فاقد بی هنجاری منفی Eu می باشد.محیط زمین ساختی این سنگ ها در محدوده کمان های ماگمایی پس از برخورد و کمان های حاشیه قاره ای فعال قرار می گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1023 - بررسی اﺻﻞ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ مشترک دولت‌ها در ﺣﻘﻮق بین‌الملل محیط ‌زیست و ‏رابطۀ آن با جایگاه قاعدۀ انصاف در حقوق ایران
میر حسن ریاضی علی فقیه حبیبی علی مشهدی منصور پور نوری&rlm;

اصل مسئولیت های مشترک اما متمایز به عنوان یک تکنیک بسیار ظریف به دولت ها کمک کرده است تا برای تصویب چندین کنوانسیون بین المللی محیط زیست و در نتیجه اجرای حاکمیت قانون و توسعه حقوق بین المللی زیست محیطی گرد هم آیند. تمایل جهانی به همکاری بین المللی در راستای حفاظت از محی چکیده کامل

اصل مسئولیت های مشترک اما متمایز به عنوان یک تکنیک بسیار ظریف به دولت ها کمک کرده است تا برای تصویب چندین کنوانسیون بین المللی محیط زیست و در نتیجه اجرای حاکمیت قانون و توسعه حقوق بین المللی زیست محیطی گرد هم آیند. تمایل جهانی به همکاری بین المللی در راستای حفاظت از محیط زیست در بسیاری از اسناد الزام آور و غیر الزام آور حقوق بین الملل محیط زیست تصریح شده است که می توان آن را سرآغاز اصل 24 اعلامیه استکهلم 1972 دانست. انصاف در حوزه های قضایی تابع کامن لای انگلیسی ، به مجموعه ای از قواعد کلی اطلاق می شودکه بر همه قوانین حکومت دارند همه قوانین مدنی از آن ناشی می شوندو بنیاد نظام حقوقی کامن لا را تشکیل می دهد. در این تحقیق با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی سعی در بررسی اصل مسئولیت مشترک دولت ها در قوانین بین المللی محیط زیست و رابطه آن با جایگاه قاعده واصل انصاف در حقوق ایران شده است.سئوال اساسی این است که اصل مسئولیت مشترک دولت هادر قوانین بین المللی محیط زیست چه رابطه ای با قاعده واصل انصاف دارددر نتیجه حاصله حاکی از این است که انصاف توسط هیچ قانون دولتی تاثیر نمی پذیردو همه چیز است ، حتی فراتر از قانون. انصاف به دادگاه ها اجازه می دهد به صلاح دید خود عمل کنند؛ وعدالت را در مطابقت با قانون طبیعی اعمال کنند. همچنین انصاف سه نقش را ایفا می کند و هر سه نقش در رابطه با قانون و در مقام اجرا توسط مقام قضایی تعریف شده است: گاه در تفسیر قانون، گاه در پرکردن خلأ قانون و گاه به جای قانون، از مصادیق و بازتاب اصول عادلانه است و جزء حقوق در سطح تصمیم گیری تلقی می شود و رجوع به آن مستلزم رضایت طرفین اختلاف نیست. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1024 - ارزیابی کیفیت آب زیرزمینی ناحیه آلوت (استان کردستان) به کمک پارامترهای هیدروشیمیایی
سیدوحید شاهرخی

هدف از این مطالعه، ارزیابی هیدروشیمیائی آب زیرزمینی و تأثیر آن بر کیفیت منابع آب زیرزمینی در منطقه آلوت واقع در شمال باختری ایران به منظور بررسی مطلوب بودن آن برای شرب و آبیاری است. از دیدگاه زمین‌شناسی، سنگ‌های دگرگونی از قبیل گنیس، شیست سبز، سریسیت شیست، اسلیت و متاری چکیده کامل

هدف از این مطالعه، ارزیابی هیدروشیمیائی آب زیرزمینی و تأثیر آن بر کیفیت منابع آب زیرزمینی در منطقه آلوت واقع در شمال باختری ایران به منظور بررسی مطلوب بودن آن برای شرب و آبیاری است. از دیدگاه زمین‌شناسی، سنگ‌های دگرگونی از قبیل گنیس، شیست سبز، سریسیت شیست، اسلیت و متاریولیت در بیشتر بخش‌های ناحیه آلوت حضور دارند. به منظور ارزیابی هیدروشیمیائی و بررسی کیفیت آب زیرزمینی، از 50 چاه و چشمه موجود در ناحیه مورد مطالعه نمونه‌برداری و میزان عناصر سنگین و همچنین پارامترهای مختلف آن اندازه‌گیری شد. در منطقه مورد مطالعه رخساره‌های آب زیرزمینی از نوع بی‌کربناته کلسیک بوده و برحسب پارامتر سختی کل، عموماً دارای آب سخت هستند. برحسب EC و نسبت جذب سدیم (SAR)، درصد سدیم و کربنات سدیم باقیمانده (RSC)، مشخص گردید که آب زیرزمینی در کل برای کشاورزی مناسب است. علاوه بر این، غلظت عناصر سنگین محلول در آب زیرزمینی در منطقه آلوت دارای حدود مجاز تعیین شده توسط سازمان بهداشت جهانی می‌باشد. استفاده از نسبت‌های یونی، نمودار گیبس، شاخص اشباع و آنالیز چند متغیره نشان داد که منابع سیلیکاته دارای بیشترین تأثیر بر شیمی آب در منطقه آلوت هستند. این محاسبات همچنین نشان داد که منبع آب زیرزمینی در ناحیه آلوت عموماً از هوازدگی و همچنین از برهمکنش‌های آب- سنگ‌های سیلیکاته منشأ گرفته‌اند. براساس این مطالعات آب‌های زیرزمینی ناحیه آلوت برای شرب، آبیاری و کشاورزی مناسب بوده، از نظر شیمیائی از نوع بی‌کربناته کلسیک و سخت هستند. مطالعات آماری نشان‌دهنده نتایج مشابه بین آنالیز فاکتوری و آنالیز خوشه‌ای است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1025 - مقایسه روش‌های ارزیابی خطر زمین‌لرزه، مطالعه موردی گستره دشت‌بیاض
اکبر ایران‌نژاد پاریزی مجید نعمتی وحید جعفری نجمه سیفی

گستره دشت‌بیاض در خاور ایران یکی از گستره‌های لرزه‌خیز ایران به‌شمار می‌رود که دارای گسل‌هایی با درازایی نسبتا زیاد و لرزه‌زا می‌باشد. زمین‌لرزه‌های سال 1968 و 1979 (MW>7.0) دراین گستره خسارت‌های جانی و مالی فراوانی را به مردم تحمیل کرده است. با به‌کارگیری نقشه‌های م چکیده کامل

گستره دشت‌بیاض در خاور ایران یکی از گستره‌های لرزه‌خیز ایران به‌شمار می‌رود که دارای گسل‌هایی با درازایی نسبتا زیاد و لرزه‌زا می‌باشد. زمین‌لرزه‌های سال 1968 و 1979 (MW>7.0) دراین گستره خسارت‌های جانی و مالی فراوانی را به مردم تحمیل کرده است. با به‌کارگیری نقشه‌های موجود، تصاویر ماهواره‌ای و کاتالوگ پژوهشگاه بین‌المللی زلزله‌شناسی و مهندسی زلزله، نقشه گسل‌های جنبا و هم‌چنین نقشه لرزه‌زمین‌ساختی گستره تهیه شده و خطر زمین‌لرزه با روش‌های قطعی و احتمالی ارزیابی شد. هم‌چنین برای روش AHP پرسش‌نامه‌های ویژه‌ای طراحی شده که توسط پژوهش‌گران متخصص زلزله‌شناسی پاسخ داده شده و برپایه آن خطر زمین‌لرزه به روش سلسله‌مراتبی برآورد شد. برونداد روش‌های قطعی نشان می‌دهد که احتمال رخداد زمین‌لرزه‌ای با بزرگای 6/7 در یک دوره 20 ساله در گستره دشت بیاض – قائن وجود دارد. هم‌چنین به‌کمک دو روش بالا‌ بیش‌ترین خطر لرزه‌خیزی در میان گسل‌های جنبای گستره به گسل رانده فردوس در بین گسل‌های بررسی شده نسبت داده شده است. اگرچه، روش سلسله‌مراتبی که عوامل زیادی مانند روکانون و ژرفای زمین‌لرزه‌ها، سازوکارگسل‌ها و سنگ بستر را نیز درنظر می‌گیرد، گستره گسل دشت‌بیاض را یک گستره پرخطر معرفی می‌نماید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1026 - هیدروژئوشیمی چشمه‌های آب گرم روستای ورتون، کوهپایه اصفهان
محمد یزدی سارا رضا حاجی پدرام ناوی

چشمه های آبگرم ورتون که شامل دو چشمه آب گرم، مراد و امام رضا و یک چشمه آب سرد می باشد،در 12 کیلومترى روستاى ورتون از شهرستان کوهپایه و درحدود70 کیلومترى شمال خاوری اصفهان قرار دارد.مطالعات صحرائی و پتروگرافی نشان دهنده آن است که سنگ های میزبان این چشمه ها از نوع سنگ آهک چکیده کامل

چشمه های آبگرم ورتون که شامل دو چشمه آب گرم، مراد و امام رضا و یک چشمه آب سرد می باشد،در 12 کیلومترى روستاى ورتون از شهرستان کوهپایه و درحدود70 کیلومترى شمال خاوری اصفهان قرار دارد.مطالعات صحرائی و پتروگرافی نشان دهنده آن است که سنگ های میزبان این چشمه ها از نوع سنگ آهک های ائوسن با ترکیب کانی شناسی کربنات هایی مثل کلسیت و آراگونیت همراه کانی های اکسید و هیدروکسید آهن و کانی های رسی است. با توجه به نتایج حاصل از تجزیه های هیدروژئوشیمیایی، آب هر 3 چشمه منطقه جز گروه آب های خیلی شور هستند. دیاگرام شولر نشان می دهد املاح آب های منطقه بالاتر از حد طبیعی و غیر قابل شرب است. همچنین براساس دیاگرام پاپیر تیپ آب های هر سه چشمه، از نوع سولفاته و رخساره آن ها از نوع کلسیک می باشد. اندازه گیری های ژئوشیمیایی، مشخص کردن تیپ آب و مقایسه ی مقادیر بدست آمده با استانداردهای ملی و بین المللی نشان داد که مقادیر ترکیبات شیمیایی آب این چشمه ها نسبت به استانداردهای اعلام شده بیش از حد مجاز سلامتی و محیط زیست نمی باشد. این مطالعه نشان داد اگرچه این آب ها برای کشاورزی و شرب نامناسب هستند اما می توانند برای آب درمانی مفید باشند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1027 - سنگ نگاری، ژئوشیمی و کانی زایی سرب در منطقه هزارآباد )آشتیان(
علی رضا حدادپور راضیه محمدی هادی گلزار

کانسار سرب هزارآباد در 5کیلومتری جنوب خاوری شهرستان آشتیان در استان مرکزی قرارگرفته است و از نظرتقسیماتزمین ساختی ایران، در کمربند ماگمایی ارومیه- دختر قرارگرفته است. واحدهای سنگی موجود در منطقه شامل آهک پلاژیکلیتیک توف سبز، لیتیک توف خاکستری روشن تا متمایل به سبز همراه چکیده کامل

کانسار سرب هزارآباد در 5کیلومتری جنوب خاوری شهرستان آشتیان در استان مرکزی قرارگرفته است و از نظرتقسیماتزمین ساختی ایران، در کمربند ماگمایی ارومیه- دختر قرارگرفته است. واحدهای سنگی موجود در منطقه شامل آهک پلاژیکلیتیک توف سبز، لیتیک توف خاکستری روشن تا متمایل به سبز همراه سنگ آهک ماسهای، مارن قرمز تا سبز کم رنگ، کنگلومراسنگ آهک، کریستال لیتیک توف خاکستری تیره، گدازههای آندزیتی و مارن سبز، گلسنگ، شیل و سنگ آهک میباشد.سنگ میزبان کانی سازی توف ها و آندزیت های ائوسن هستند. مشاهدات صحرائی و سنگ نگاری و کانه شناسی نشانه داد کهکانه زایی در منطقه غالباً از نوع پرکننده شکستگی ها وفضاهای خالی است. علاوه بر آن، کانه زایی گاهی به صورت برش و افشاندر متن سنگ نیز دیده می شود که گسترش کمتری دارند. کانه زایی در محدوده کانسار در امتداد گسل ها صورت گرفته استبه طوری که چهار رگه کانه دار با روند خاوری- باختری را می توان مشخص کرد. گسل های کنترل کننده کانه زایی خود به وسیلهگسل هایی با روند شمال شرقی- جنوب غربی که در امتداد آبراهه ها وجود دارند جابجا شده اند. به لحاظ کانی شناسی، کانه اصلیمنطقه گالن، سروزیت و اسفالریت است که در محل گسل ها با باریت قابل مشاهده است. در این پژوهش علاوه بر مطالعاتصحرائی، پتروگرافی، به منظور مطالعات ژئوشیمیائی 40نمونه سنگی از محل رگه ها، ترانشه ها و تونل حفاری و سنگ میزبانبرداشت شد. این نمونه ها به روش ICP-MSبرای عناصری مثل Pb, Zn, Ag, As, Cd, Co, Cr, Cu, Mo, Niتجزیهشدند. پردازش داده های ژئوشیمیائی آنومالی قوی برای Pb, Znو آنومالی قابل توجه برای عناصر Cu, Ag, As, Moنشانمی دهد. براساس نتایج تجزیه ها متوسط غلظت Pbحدود ppm 34525متوسط غلظت Znحدود ppm 6108می باشد. مقادیرناهنجاری Moنیز در بعضی از نمونهها بالا است و بیشینه مقدار آن در یکی از نمونهها تا 1182گرم در تن است. نمودارهایهمبستگی نشان می دهد که بین عناصر Pbو Agو عناصر Agو Asهمبستگی قوی وجود دارد که نشان دهنده آن است کهگالن کانی میزبان این عناصر می باشد پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1028 - میکروفاسیس ها و محیط رسوبی بخش کربناته سازند قلعه دختر واقع در کوه بیرگ(جنوب شهرستان سرایان-خراسان جنوبی)
عایشه سلمانی غلامرضا میراب شبستری محمد حسین ادابی سید علی آقانباتی

هدف از انجام این تحقیق ،تعیین میکروفاسیس ها و محیط رسوبی بخش کربناته سازند قلعه دختر (ژوراسیک میانی تا بالایی)بر اساس مشاهدات صحرایی و مطالعات آزمایشگاهی می باشد.منطقه مورد مطالعه در کوه بیرگ واقع در جنوب شهر سرایان (استان خراسان جنوبی) قرار دارد.ضخامت توالی مذکور در بر چکیده کامل

هدف از انجام این تحقیق ،تعیین میکروفاسیس ها و محیط رسوبی بخش کربناته سازند قلعه دختر (ژوراسیک میانی تا بالایی)بر اساس مشاهدات صحرایی و مطالعات آزمایشگاهی می باشد.منطقه مورد مطالعه در کوه بیرگ واقع در جنوب شهر سرایان (استان خراسان جنوبی) قرار دارد.ضخامت توالی مذکور در برش مورد مطالعه 188 متر است که بیشتر شامل آهک هایی از نوع وکستون بایوکلستی حاوی سوزن اسفنج ،وکستون اینتر اکلستی وولیتی،پکستون پلوئیدی،پکستون اینتر اکلستی،وکستون اینتر اکلستی/بایوکلستی و وکستون جلبکی می باشد.بر اساس مطالعات پترو گرافی قطعات اسکلتی سازند قلعه دختر در برش مورد مطالعه از قطعات خار پوست،باکیوپود،سوزن اسفنج،جلبکها،مرجان ها و فرامینیفرها و همچنین پلوئید ها،اینتراکلست ها و آنکوئیدها به عنوان ذرات غیر اسکلتی تشکیل شده است.به طور کلی هفت میکروفاسیس مربوط به محیط های دریای باز ،سد و لاگون شناسایی گردیده است.ب اساس اطلاعات به دست آمده می توان نتیجه گرفت که در منطقه مورد مطالعه بخش کربناته سازند قلعه دختر در یک پلاتفرم کربناته دریایی از نوع فلات حاشیه دار نهشته شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1029 - مقایسه تحلیل فضایی محل دفن پسماند شهر بوشهر در روش آژانس کنترل آلودگی مین سوتا و سازمان حفاظت محیط زیست ایران
طلیعه عبدالخانی نژاد سید مسعود منوری سعید زارعی

توسعه در پهنه ی سرزمین مجموعه تهدیداتی است که از منابع مختلف منابع طبیعی و انسانی به محیط وارد می شود.این تحقیق،با هدف مقایسه نتایج مکان یابی دفن پسماند شهر بوشهر به روش کنترل آلودگی مین سوتا و سازمانهای محیط زیست در سیستم اطلاعات جغرافیایی مورد بررسی قرار گرفت.روش کار چکیده کامل

توسعه در پهنه ی سرزمین مجموعه تهدیداتی است که از منابع مختلف منابع طبیعی و انسانی به محیط وارد می شود.این تحقیق،با هدف مقایسه نتایج مکان یابی دفن پسماند شهر بوشهر به روش کنترل آلودگی مین سوتا و سازمانهای محیط زیست در سیستم اطلاعات جغرافیایی مورد بررسی قرار گرفت.روش کار کنترل آلودگی مین سوتا از دو گروه فاکتور تشکیل شده است.گروه اول 6 فاکتور حذفی اولیه و گروه دوم 7 فاکتور شرطی ثانویه،عدم برآورد شدن شش فاکتور اولیه موجب حذف محل موردنظر می شود.معیارهای سازمان محیط زیست مورد بررسی قرار گرفته و فاصله از آبهای سطحی ،فرودگاه،فاصله جاده و بزرگراه،فاصله چاههای منطقه،تالاب،مناطق زلزله خیز و حساس،پستی و بلندی،پسماند سالانه،عمق آبهای زیر زمینی،کاربری اراضی،فرسایش،پوشش گیاهی و عوامل اولیه و ثانویه در مین سوتا با استفاده از GIS تعیین شد.بررسی ها نشان داد محل دفن پسماند فعلی شهر بوشهر در پهنه بندی زیاد و فاصله از قنات و چشمه های محدوده مورد مطالعه در مقایسه با معیار مین سوتا نامناسب و در بسته بندی شاخص ثانویهB قرار دارد.توجه به معیارهای سازمان حفاظت محیط زیست،محل دفن 56.25% و43.75% نامناسب می باشند.عامل محدود کننده این روش فاصله از آبهای سطحی،قرار گیری در جهت باد،قرار گیری در مناطق سیلابی،قرار گیری در منطقه حساس و زلزله خیز و پایین بودن عمق آب زیر زمینی که به دلیل نزدیک بودن به دریا در چاههای کم عمق تاثیر زیادی دارد.طبقه بندی فرسایش محدوده مطالعاتی محل دفن در فاصله نامناسب و فرسایش در منطقه بسیار بالا می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1030 - تشکیل مس رسوبی استراتاباند در ماسه سنگ های شلپو واقع در غرب لوت
عزت اسلامی زاده شهرام سامانی راد شهره حسن پور

محدوده مطالعاتی شلپو در غرب لوت و بخش جنوبی بلوک طبس قرار گرفتـه اسـت. لایـههـای سـرخ رنـگ موجـود شـامل مـارنمادستون، سیلتستون، ماسه سنگ و کنگلومرای ژوراسیک بـالایی- کرتاسـه زیـرین اسـت کـه هـم ارز سـازند سـرخ قـارهای کرمـانو بخش هایی از سازندهای بیدو و گردو میباشد. سنگ چکیده کامل

محدوده مطالعاتی شلپو در غرب لوت و بخش جنوبی بلوک طبس قرار گرفتـه اسـت. لایـههـای سـرخ رنـگ موجـود شـامل مـارنمادستون، سیلتستون، ماسه سنگ و کنگلومرای ژوراسیک بـالایی- کرتاسـه زیـرین اسـت کـه هـم ارز سـازند سـرخ قـارهای کرمـانو بخش هایی از سازندهای بیدو و گردو میباشد. سنگ میزبان این کانسار، لیتیک آرنایت یا ساب آرنایت آهکی ساب مچـور اسـت.بلورهای درشت کالکوسیت به صورت درهم رشد با بلورهای کوچکتر کوولیـت و بـه شـکل نـدول هـای تیـره رنـگ در حفـراتو فضاهای خالی سنگ تشکیل شدهاند. ترتیب کانیسازی به صورت روتیل، کالکوسیت، کوولیت و مالاکیت میباشـد. کانـهزایـی دربخش ماسه سنگی قرمز، بر اثر انحلال و شسته شدن مس از لایههای سطحی و حمل و تهنشسـت آن در شـرایط احیـایی موجـود درزیر سطح ایستایی صورت گرفته است. مقدار مس کانسار 5/1درصد و نقره حدود 11گرم در تن می باشد. بـر اسـاس ایـن مطالعـهشلپو برای اولین بار به عنوان یک کانسار مس رسوبی نوع استراتاباند معرفی میگر .د پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1031 - خارپوستان ایران مرکزی
کیوان خاکسار

رسوبات دریایی الیگو – میوسن که در ایران مرکزی نهشته شده اند، سازند قم را تشکیل می دهند، این سازند محصول آخرینپیشروی دریا در ایران مرکزی است و بهترین رخنمون های آن در محدوده ارتفاعات مشرف بر شهرقم قرار دارد، وجود گسلها وچین خوردگی های بزرگ در این ارتفاعات موید حرکا چکیده کامل

رسوبات دریایی الیگو – میوسن که در ایران مرکزی نهشته شده اند، سازند قم را تشکیل می دهند، این سازند محصول آخرینپیشروی دریا در ایران مرکزی است و بهترین رخنمون های آن در محدوده ارتفاعات مشرف بر شهرقم قرار دارد، وجود گسلها وچین خوردگی های بزرگ در این ارتفاعات موید حرکات پیچیده تکتونیکی در این منطقه است. اکثر چین خوردگی ها منطقهایزوکلین هستند که باعث به وجود آمدن لایه هایی تقریبا" عمودی در محدوده مورد بررسی شده اند. مطالعات حاضر برای شناساییو رده بندی خارپوستان سازند قم انجام پذیرفته اند، خارپوستان از جمله مهمترین و فراوان ترین گروه های فسیلی موجود در اینرسوبات و نمایانگر ارتباط این محیط با دریای آزاد ند. طی این مطالعات حداقل 100نمونه فسیلی مورد بررسی قرار گرفتند و از اینمیان در نهایت 17گونه شناسایی و رده بندی شدند. اکینودرمها در بعضی از بخشها ) C1 ،Aو (C3دارای بیشترین فراوانیمی باشند، برای رده بندی نمونه های مورد بررسی، همزمان با استفاده از آخرین متدلوژی های موجود، رده بندی های کلاسیک نیزمورد توجه قرار گرفتند. همراه با نمونه های اخذ شده تعداد زیادی نمونه سنگی نیز جهت تهیه مقاطع نازک گرفته شدند که بررسیآنها کمک زیادی به تعیین سن دقیق خارپوستان کرد. مطالعه اکینودرم های سازند قم دارای اهمیت فراوانی می باشد، زیرا درالیگو – میوسن دریای ایران مرکزی که آبراهه ای طویل را تشکیل می داده، در زمانهای طولانی دارای ارتباط و تاثیر پذیری ازاقیانوس هند - آرام و دریای مدیترانه بوده است پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1032 - نقد و بررسی رابطه معماری و تأمین اجتماعی در شاهنامۀ فردوسی
عبداله شهریار رامین صادقی نژاد مریم محمدزاده

رفاه و تأمین اجتماعی به عنوان یکی از مشخصه های جوامع متمدن و پیشرفته، مؤلفه ای است که امروزه در سیاست های کلان کشورهای جهان، جایگاه ارزنده ای دارد. روی کردی که در نظام های گذشته کم تر بروز و خودنمایی داشته است. به گواه مورّخان و محقّقان و با توجه به متن شاهنامه به عنوان چکیده کامل

رفاه و تأمین اجتماعی به عنوان یکی از مشخصه های جوامع متمدن و پیشرفته، مؤلفه ای است که امروزه در سیاست های کلان کشورهای جهان، جایگاه ارزنده ای دارد. روی کردی که در نظام های گذشته کم تر بروز و خودنمایی داشته است. به گواه مورّخان و محقّقان و با توجه به متن شاهنامه به عنوان یکی از اصیل ترین متونی که ما را از اوضاع ایران قبل از اسلام آگاه می کند، پرداختن به مقولۀ رفاه و تأمین اجتماعی در صدر سیاست های کلان پادشاهان ایرانی قبل از اسلام از دورۀکیانیان تا ساسانیان بوده است. یکی از مهم ترین ابزارهای تأمین رفاه اجتماعی، بهبود شرایط صنعتی کشور است که به آبادانی و توسعۀ کشور و بهبود معیشت مردم می آن‌جامد. امری که علی رغم پر هزینه بودن به دلیل توجه پادشاهان به آسایش و رفاه مردم و تعمیم برخوداری و تأمین اجتماعی، بدان اهتمام شده است. از این رو این پژوهش با تکیه بر شاهنامۀ فردوسی به عنوان متنی تاریخی ـ ادبی به بررسی مصادیق صنعت و کاربرد انواع و گونه های آن در این اثر به منظور دست یابی به رفاه و تأمین اجتماعی پرداخته است. نتیجه نشان می دهد که پرداختن به امر صنعت که از سنگین ترین و پرهزینه ترین برنامه های کشوری است، همواره درشاهنامۀ فردوسی از طرف پادشاهان برای ارائۀ خدمات اجتماعی به عنوان ارکان رفاه و تأمین اجتماعی مورد توجه واقع شده است. روش به کار رفته در این پژوهش روش توصیفی ـ تحلیلی با تکیه بر پژوهش میان رشته ای است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1033 - The Retroactive Effect of L2 on L1 in Word Recall and Lexical Activation
افسانه السادات موحدپور امین نعیمی

10.30495/rpcl.2022.697271

The present study aimed to investigate if learning English as an L2 has an effect on word recall and lexical activation among Iranian EFL learners. For this purpose, a sample of 45 male and female EFL learners was selected and they were classified into two experimental چکیده کامل

The present study aimed to investigate if learning English as an L2 has an effect on word recall and lexical activation among Iranian EFL learners. For this purpose, a sample of 45 male and female EFL learners was selected and they were classified into two experimental and one control group, 15 each. Word recall and oral time-limited tests were conducted within the three groups; they had to listen to 16 non-cognate Farsi words, each by 2 seconds, remember and recall them to resay. For lexical activation, an experiment was carried out by asking them to memorize and retell words shown to them through a computer screen. Outcomes of the word recall test revealed that the mean score of participants with low exposure to English was higher than lower and upper intermediate. Results exhibited that the participants in the first group surpassed those in the experimental group in word recall test. In the lexical activation test, the control group who were participants with low exposure to English performed better than the participants in the other two groups. Results revealed no meaningful difference among the mean scores of the three categories in lexical activation test, though. The results of the present study have some implications for language teachers, material developers and students. In fact, language teachers can provide a link between learners’ vocabulary knowledge of two languages, and this way help their students to activate their L2 vocabulary knowledge more easily and with less cognitive load. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1034 - اولین گزارش از کک توتون Epitrix hirtipennis (Melsheimer, 1847) (Coleoptera: Chrysomelidae)از ایران
ندا خردپیر عرفان میرزایی

حشره مهاجم کک توتون Epitrix hirtipennis(Melsheimer, 1847) برای اولین بار برای فون کک های خانواده سوسک های برگ خوار Chrysomelidae از ایران گزارش می شود.طی برنامه نمونه برداری از مزارع شهرستان ورامین (استان تهران)، اولین نمونه از نیمه خرداد در مزرعه بادنجان در روستای سرگل چکیده کامل

حشره مهاجم کک توتون Epitrix hirtipennis(Melsheimer, 1847) برای اولین بار برای فون کک های خانواده سوسک های برگ خوار Chrysomelidae از ایران گزارش می شود.طی برنامه نمونه برداری از مزارع شهرستان ورامین (استان تهران)، اولین نمونه از نیمه خرداد در مزرعه بادنجان در روستای سرگل، شهرستان ورامین مشاهده گردید و پایش جمعیت تا هفته پایانی تیرماه همزمان با برداشت محصول ادامه یافت و تراکم جمعیت به حداکثر 4-3 کک به ازاء هر برگ افزایشپیدا کرد. پس از آن با گل دهی محصول تابستانه، در اواخر مرداد ماه، مجدد کک های بالغ در سطح مزرعه مشاهده شدند. این گونه یکی از مجموعه گونه های بومیمنطقه نئارکتیک است و از سال 1983 در منطقه پالئارکتیک مانند ایتالیا، پرتغال، یونان، ترکیه، بلغارستان، روسیه و سوریه نیز مشاهده گردید. سایرگونه های این جنس قبلاً در ایران مشاهده شده اند و گونه E. hirtipennis برای اولین بار از ایران گزارش می شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1035 - بررسی برخی خصوصیـات مولکولی جدایه‌های ایرانی ویروس برگ قاشقـی سیب‌زمینی
رضا پوررحیم شیرین فرزاد‌فر

ویروس برگ قاشقی سیب زمینی (Potato leafroll virus-PLRV) عضو جنس Polerovirus، از مهم ترین ویروس های بیمارگر سیب زمینی است که از غالب مزارع سیب‌زمینی کشور گزارش شده است. در این پژوهش، خصوصیات مولکولی جدایه های ایرانی، با استفاده از ژن پروتئین پوششی مورد بررسی قرار گرفت. بر چکیده کامل

ویروس برگ قاشقی سیب زمینی (Potato leafroll virus-PLRV) عضو جنس Polerovirus، از مهم ترین ویروس های بیمارگر سیب زمینی است که از غالب مزارع سیب‌زمینی کشور گزارش شده است. در این پژوهش، خصوصیات مولکولی جدایه های ایرانی، با استفاده از ژن پروتئین پوششی مورد بررسی قرار گرفت. برای این منظور از مناطق مهم کشت سیب زمینی در استان ‌های آذربایجان، اردبیل، اصفهان، خراسان و همدان بازدید و نمونه ‌برداری به دو صورت تصادفی و انتخابی انجام شد. نمونه ‌ها از نظر آلودگی به PLRV با استفاده از آنتی ‌بادی اختصاصی و به روش DAS-ELISA مورد آزمون قرار گرفتند. بر اساس نتایج آزمون الایزا این ویروس در تمام استان های مورد نظر با میانگین فراوانی آلودگی 6/9 درصد ردیابی گردید. بیش ترین و کم ترین درصد آلودگی به ترتیب در استان اصفهان (7/23 درصد) و استان اردبیل (9/3) تعیین شد. در این تحقیق تعداد 10 جدایه ایرانی PLRV از پنج استان مورد بررسی انتخاب شده و با استفاده از آغازگر های اختصاصی، ناحیه ژنومی ORF0 این جدایه‌ ها طی واکنش زنجیره ‌ای پلی مراز تکثیر گردید. همردیفی توالی نوکلئوتیدی ژن ORF0 مربوط به 10 جدایه‌ ایرانی PLRV به دست آمده در این تحقیق و 23 توالی ORF0 دیگر جدایه ‌های PLRV از سایر مناطق دنیا، نشان ‌دهنده وجود 2/94 تا 100 درصد همسانی در بین آن ها بود. این مقایسه نشان داد که در بین جدایه‌ های ایرانی، دو جدایه Ar53 و Kh116 دارای بیش ترین درصد همسانی با جدایه ‌ای از کشور هلند (Y07496) بودند. بر اساس مطالعات تبارزایی، جدایه های PLRV به سه گروه تقسیم شدند که جدایه های ایرانی به همراه برخی از جدایه های اروپایی در گروه یک (Group I) قرار گرفتند پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1036 - ردیابی طوفان‌های شدید گردوغبار در جنوب غرب ایران با استفاده از مدل HYSPLIT
سید عبدالحسین آرامی ابراهیم کریمی سنگچینی مهری دیناروند

رویدادهای طوفان گرد و غبار منطقه‌ای نگرانی اصلی بسیاری از کشورهای واقع در کمربند خشک جهان هستند. در حال حاضر گردوغبار در مقیاس جهانی و به‌ویژه در منطقه خاورمیانه به یک چالش جدی تبدیل شده است. با توجه به اثرات تغییر اقلیم و کاربری اراضی، در چند دهه اخیر خسارت‌بارترین و ف چکیده کامل

رویدادهای طوفان گرد و غبار منطقه‌ای نگرانی اصلی بسیاری از کشورهای واقع در کمربند خشک جهان هستند. در حال حاضر گردوغبار در مقیاس جهانی و به‌ویژه در منطقه خاورمیانه به یک چالش جدی تبدیل شده است. با توجه به اثرات تغییر اقلیم و کاربری اراضی، در چند دهه اخیر خسارت‌بارترین و فراگیرترین بحران محیطی کشور، بروز طوفان گردوغبار قلمداد شده است. این تحقیق در نواحی جنوب غرب ایران با هدف ردیابی مسیر حرکت طوفان‌های گردوغبار فراگیر انجام شده است. بدین منظور تغییرات طوفان گردوغبار برای شش استان جنوب غرب ایران شامل: خوزستان، ایلام، کرمانشاه، چهارمحال و بختیاری، لرستان و کهگیلویه و بویراحمد با مساحتی در حدود 169266 کیلومترمربع در یک دوره زمانی 22 ساله (2016-1995) مورد آنالیز قرار گرفت. روش تحقیق با بکارگیری مدل ردیابی زمانی- مکانی HYSPLIT است. داده‌های مورد استفاده شامل: داده‌های GDAS، دما، جهت و سرعت باد، ارتفاع ژئوپتانسیل در ترازهای مختلف می‌باشند. از داده‌های GDAS برای ردیابی مسیر باد در محیط مدل HYSPLIT و داده‌های دما، ارتفاع ژئوپتانسیل، جهت و سرعت باد استفاده شده است. شبیه‌سازی مسیر حرکت ذرات گردوغبار نشان داد که اغلب مسیرها از مناطق شمالی و مرکزی عراق و سوریه گذشته و منشاء طوفان‌های گردوغبار، مناطق مرزی کویری و خشک شمال و مرکز عراق و سوریه هستند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1037 - عوامل اقتصادی موثر بر قیمت نسبی بخش خدمات و کالا در ایران
احسان شافعی کامبیز هژبر کیانی

در این مطالعه، عوامل اقتصادی موثر بر قیمت نسبی تولیدات بخش های کشاورزی، صنعت و نفتنسبت به بخش خدمات در ایران برای دوره1389-1340با روش همجمعـی جوهانسـن در سـه مـدلجداگانه مورد بررسی قرار گرفته است.پس از دهه1350، قیمت نسبی تولیـدات کشـاورزی و صـنعتنسبت به خدمات کاهش یافته چکیده کامل

در این مطالعه، عوامل اقتصادی موثر بر قیمت نسبی تولیدات بخش های کشاورزی، صنعت و نفتنسبت به بخش خدمات در ایران برای دوره1389-1340با روش همجمعـی جوهانسـن در سـه مـدلجداگانه مورد بررسی قرار گرفته است.پس از دهه1350، قیمت نسبی تولیـدات کشـاورزی و صـنعتنسبت به خدمات کاهش یافته، ولی قیمت تولیدات نفت به خدمات، به جز سال هـای دهـه1360، درحال افزایش بوده است.این پدیده می تواند انتقال عوامل تولید از کشـاورزی و صـنعت بـه خـدمات راتوجیه کند.نتایج این تحقیق نشان می دهد که، با رشد تولید هر بخش، قیمت نسـبی بـه زیـان آن بخـشمی یابد تغییر.افزایش حجم پول، گسترش تجارت خارجی و رقابت جهـانی و رشـد جمعیـتسـببمی شود که قیمت نسبی تولیدات سایر بخش ها به خدمات کاهش یابد.همچنین، کاهش ارزش ریـالبیش ترین تاثیر خود را در افزایش قیمت های بخش صنعت و سپس خدمات دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1038 - بررسی وضع موجودکارآفرینی نظام مدیریت منابع انسانی و مقایسه آن با وضع مطلوب بر مبنای مدل سازی ریاضی در سازمان های دولتی ایران
حسن حسن زاده

چکیدهطبق پژوهش های انجام شده، استفاده از رفتارهای کارآفرینانه در سازمان های دولتی ایران چندانموفق نبوده و بهبود این شرایط نیازمند شکل دهی مجدد سیاست های توسعه مدیریت منابع انسانیدر کشور است. بر این مبنی در این مقاله، وضعیت موجود کارآفرینی در حوزه نظام مدیریت منابعانسانی چکیده کامل

چکیدهطبق پژوهش های انجام شده، استفاده از رفتارهای کارآفرینانه در سازمان های دولتی ایران چندانموفق نبوده و بهبود این شرایط نیازمند شکل دهی مجدد سیاست های توسعه مدیریت منابع انسانیدر کشور است. بر این مبنی در این مقاله، وضعیت موجود کارآفرینی در حوزه نظام مدیریت منابعانسانی در سازمان های دولتی ایران بررسی گردید و با طراحی مدل ریاضی و مقایسه آن با وضعیتموجود کارآفرینی نظام مدیریت منابع انسانی در سازمان های دولتی راه کاری مناسب در راستایقانون مدیریت خدمات کشوری ارایه شد. بنابراین برای بررسی نظام مدیریت منابع انسانی از مدلمیرسپاسی استفاده گردیدد و با استفاده از نظر خبرگان و از طریق ضریب قابلیت اسکات، ابعادنوآوری، پیش کنشی و انعطاف پذیری برای کارآفرینی سازمانی در سازمان های دولتی ایران انتخابشدند. جامعه ی آماری این پژوهش هیجده وزارتخانه فعال کشور جمهوری اسلامی ایران می باشد وواحد تجزیه و تحلیل این پژوهش مدیران و کارشناسان حوزه ی مدیریت منابع انسانی وزارتخانههای کشور را تشکیل می دهند. با استفاده از نمونه گیری در دسترس از هر طبقه یک وزارتخانهانتخاب شد و بعد از بررسی وضع موجود، کارآفرینی نظام مدیریت منابع انسانی و مقایسه آن باوضع مطلوب طراحی شد. بر مبنای مدل ریاضی در سازمان های دولتی ایران، پیشنهادات کاربردیدر راستای قانون مدیریت خدمات کشور ارایه گردید. امید می رود با تجدید نظر این قانون از طرفمجلس محترم شورای اسلامی، زمینه برای بروز کارآفرینی نظام مدیریت منابع انسانی فراهم گردد.کلمات کلیدی: نظام مدیریت منابع انسانی؛ کارآفرینی سازمانی و سازمان های دولتی ایران پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1039 - بررسی امکان سنجی استفاده از مدل زمیجوسکی برای پیش بینی درماندگی مالی شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران(فاصله زمانی 1380-1386)
اسدالله افشاری سحر خلیفه

تغییرات محیطی روزافزون و رقابت ،شتابان شرکتهای تجاری را ملزم به واکنش سریع و بهنگام در مقابل پیچیدگی های موجود در بازار می.کند سرمایه گذاران ،اعتبار دهندگان تحلیل گران مدیران و ... علاقمند به درک و ارزیابی عملکرد واحدهای تجاری هستند وضعیت نامطلوب مالی این واحدها موجب آس چکیده کامل

تغییرات محیطی روزافزون و رقابت ،شتابان شرکتهای تجاری را ملزم به واکنش سریع و بهنگام در مقابل پیچیدگی های موجود در بازار می.کند سرمایه گذاران ،اعتبار دهندگان تحلیل گران مدیران و ... علاقمند به درک و ارزیابی عملکرد واحدهای تجاری هستند وضعیت نامطلوب مالی این واحدها موجب آسیب گروه های مختلف خصوصاً سرمایه گذاران خواهد شد. در این میان تجزیه و تحلیل نسبتهای مالی از جمله ابزارهای ارزیابی عملکرد شرکت های تجاری جهت پیش بینی حادثه قبل از وقوعه محسوب می گردند. قسمت عمده ای از مواد قانون تجارت ایران به مبحث ورشکستگی اختصاص دارد طبق ماده ٤١٢ این قانون ورشکستگی تاجر یا شرکت تجارتی در نتیجه توقف در تأدیه وجوهی که بر عهده اوست حاصل می شود. .... این توقف ایجاد شده در تأدیه وجوهی که بر عهده شرکت است نشان از درماندگی مالی و متعاقب آن شاید ورشکستگی واحد تجاری دارد. این موضوع موجبات نگرانی صاحبان سرمایه از به هدر رفتن منابع شان را به همراه دارد و لزوم توجه به مقوله پیش بینی تداوم فعالیت و یا ورشکستگی شرکت ها را یادآور می شود. مدلهای فراوانی جهت پیشبینی درماندگی مالی و نیز ورشکستگی شرکتها وجود دارد که در این تحقیق سعی شده با استفاده از مدل زمیجوسکی نتایج حاصل از نسبتهای مالی شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در فاصله زمانی سالهای ۱۳۸۰ لغایت ١٣٨٦ (٧) سال) مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد. برآیند حاصل از بررسی های این تحقیق نشان داد که بین نتایج مستخرج از پیش بینی های صورت گرفته توسط مدل و مقایسه آن با واقعیت در سطح اطمینان ۹۹ ارتباط معنادار وجود دارد این سطح از اطمینان بالاخص در بررسی های مربوط به اطلاعات یک سال قبل از سال مبنای مورد نظر ،تحقیق از قابل اتکا بودن مدل در امر پیش بینیحکایت دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1040 - لایه‌نگاری در گمانه یک تپه برج نیشابور، رویکردی تفسیری
عمران گاراژیان

لایه‌نگاری از روش‌های پایه در باستان‌شناسی میدانی است. هدف عمده از لایه‌نگاری گردآوری اطلاعات برای گاهنگاری نسبی و پیشنهاد توالی است. در این مقاله اطلاعات لایه‌نگاری در گمانه یک تپه برج نیشابور که در منطقه‌ای از نظر مطالعات پیش از تاریخی ناشناخته واقع شده، ارائه شده است چکیده کامل

لایه‌نگاری از روش‌های پایه در باستان‌شناسی میدانی است. هدف عمده از لایه‌نگاری گردآوری اطلاعات برای گاهنگاری نسبی و پیشنهاد توالی است. در این مقاله اطلاعات لایه‌نگاری در گمانه یک تپه برج نیشابور که در منطقه‌ای از نظر مطالعات پیش از تاریخی ناشناخته واقع شده، ارائه شده است. همراه این اطلاعات و با رویکردی نظری، دو واقعیت در ارتباط با لایه‌نگاری طرح و بحث شده‌اند. واقعیت نخست: لایه سطحی و سطحی بودن لایه‌ها است. در این بحث گردآوری اطلاعات در مورد امکان تاثیر پذیرفتن هریک از لایه‌ها طی ساخت و ساز لایه‌های رویشان مورد بحث قرار گرفته و نمود مادی چنین تأثیری ارزیابی شده است. واقعیت دوم: عامل اصلی سازمان‌دهنده به بقایا، ساختارها و نهشته‌های هر لایه است. عامل اصلی سازمان‌دهنده به لایه، تفسیر باستان‌شناس بر اساس بافتار لایه، در هنگام لایه‌نگاری است. بر مبنای واقعیت دوم چارچوبی برای ارزیابی اصالت هر لایه و اطلاعات آن متناسب با هدف لایه‌نگاری و پژوهش میدانی پیشنهاد می‌شود. در نظر داشتن واقعیت‌های یاد شده در فرآیند لایه‌نگاری امکان واقع‌نمایی گاهنگاری و توالی را فراهم کرده و زمینه گردآوری اطلاعات پایه برای تحلیل فرآیند شکل‌گیری لایه‌ها و براساس آن فرآیند شکل‌گیری استقرار بر مبنای لایه‌ها و گمانه‌ها را مهیا می‌کند. اطلاعات گمانه یک لایه‌نگاری در استقرار برج نیشابور نشان می‌دهد که موقعیت گمانه طی اواخر دوره مس‌سنگی و اوایل دوره مفرغ مورد استفاده قرار گرفته است. رویکرد تفسیری و دو واقعیت طرح شده در بافتار نظری زمینه ارائه تفاسیری در مورد موقعیت گمانه یک را فراهم کرده است. وجود نهشته‌های آبرفتی در لایه‌های پایینی، وجود دو برآمدگی استقرار دوره اوایل مس‌سنگی در محدوده گمانه و حاشیه‌ای بودن موقعیت گمانه نسبت به استقرار در اکثر دوره‌ها از جمله تفاسیر ارائه شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1041 - بررسی سفال دالما بر اساس مطالعه سفال‌های آذربایجان و کرمانشاه
محسن حیدری

با نگاهی گذرا به اطلاعات باستان‌شناختی شمال غرب ایران در دوره پیش از تاریخ می‌توان دید که بیشتر مطالعات انجام گرفته در این منطقه در قسمتهای حاشیه دریاچه ارومیه متمرکز بوده است. متأسفانه بیشتر مطالعات صورت گرفته در شمال غرب، مربوط به دوره‌های مفرغ و پسر و پس از آن بوده و چکیده کامل

با نگاهی گذرا به اطلاعات باستان‌شناختی شمال غرب ایران در دوره پیش از تاریخ می‌توان دید که بیشتر مطالعات انجام گرفته در این منطقه در قسمتهای حاشیه دریاچه ارومیه متمرکز بوده است. متأسفانه بیشتر مطالعات صورت گرفته در شمال غرب، مربوط به دوره‌های مفرغ و پسر و پس از آن بوده و کمتر به دوره مس‌وسنگ پرداخته شده است. همچنین، بیشتر اطلاعات منتشر شده مربوط به این منطقه، مربوط به همین زمان‌ها است و از دوره دالما اطلاعات اندکی در دست است به حدی که انتشارات مرتبط با آن از انگشتان یک دست تجاوز نمی‌کند. به همین خاطر، بیشتر پژوهشگران به دلیل پیچیدگی و کمبود اطلاعات از این دوره به عنوان دوره شگفت‌انگیز یاد می کنند، مخصوصاً دوره دالما و حوزه گسترش آن را تعجب‌برانگیز و قابل تأمل می‌دانند. یکی از این کمبودها و کاستی‌ها مربوط به سفال دالما است. در این مقاله بر آنم تا با مروری بر سفال دالما در سه منطقه آذربایجان شرقی، غربی و کرمانشاه تصویری نسبتاً روشن از سنت سفالی دالما در اختیار قرار دهم. به طور کلی، سفال‌های دالما به ۴ دسته تقسیم می‌شوند که احتمالاً با توجه به پوشش و فرم آن‌ها دارای کارکرد خاصی هستند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1042 - تحولات تاریخی شرق ایران در دوره ساسانی
فریدون ناهیدی آذر فرهنگ خادمی ندوشن

اقوام مهاجری که از زمان هخامنشیان تا زمان ساسانیان به شرق ایران هجوم آورده و سپس در آنجا ساکن گردیده اند با گذشت زمان نقش مهمی را در سیاست و روابط اقتصادی این منطقه ایفا نمودند. در این مقاله به چگونگی تهاجمات اقوام تازه وارد از مرزهای شمال شرقی به خاک امپراطوری ساسانی پ چکیده کامل

اقوام مهاجری که از زمان هخامنشیان تا زمان ساسانیان به شرق ایران هجوم آورده و سپس در آنجا ساکن گردیده اند با گذشت زمان نقش مهمی را در سیاست و روابط اقتصادی این منطقه ایفا نمودند. در این مقاله به چگونگی تهاجمات اقوام تازه وارد از مرزهای شمال شرقی به خاک امپراطوری ساسانی پرداخته می شود. بررسی و نشان دادن نحوه ارتباط فرهنگی و داد و ستد فرهنگ و تمدن ساسانی با این اقوام و ظرفیت فرهنگ پذیری ایرانی در داد و ستد مسالمت‌آمیز و غیر مسالمت‌آمیز با این فرهنگها و تنشها یا تحولات صورت گرفته از این رهگذر هدف اصلی این مقاله است. تماسهای متعدد چند جانبه میان ایران و همسایگان شرقی‌شان در بیشتر موارد فشرده و فراگیر بوده است و عمدتا پس از این برخوردها، فرهنگهای جدید و بیگانه در یکدیگر تاثیر گذاشته است و قائدتا فرهنگی که دارای ریشه های عمیقتری است، تاثیر بیشتری در فرهنگ مقابل خود خواهد داشت. در این زمان اهمیت شرق ایران به حدی بوده است که این منطقه به صورت یکی از مشغله های اصلی ساسانیان درآمده بود و نمایندگانی از ساسانیان در کوشان (کوشان شاه) و سکستان (سکان‌شاه) حکومت می کردند. در غیاب منابع مکتوب، یافته های باستان شناختی اطلاعات لازم را منعکس می سازند. از مهمترین این یافته های باستانشناختی سکه های ساسانی هستند که تا حدود زیادی حـوزه گستـرش حکومتهـا را روشن می سازنـد. ایـن سکه ها توسط سلاطین گجرات و کوشان و هونها تقلید و نمونه برداری می‌شد. هونها تاثیر زیادی از فرهنگ ساسانی گرفته و آن را به هند منتقل کردند و زمینه را برای مهاجرت ایرانیان زرتشتی در دوره های بعد به این منطقه فراهم ساختند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1043 - نگاهی دیگر به باستان‌شناسی پیش از تاریخ دشت تهران در پهنه فلات مرکزی ایران
حمیدرضا ولی‌پور

یکی از مهم‌ترین اهداف مطالعاتی در باستان‌شناسی مطالعه تغییرات فرهنگی است. تفسیر دلایل تغییرات فرهنگی در یک جامعه یا منطقه در دوران پیش از تاریخ نیازمند درک درست روابط بین مواد فرهنگی است. داشتن دیدگاه یا رویکرد نظری خاص به موضوع تغییرات فرهنگی نیز سمت و سوی جهت‌گیری محق چکیده کامل

یکی از مهم‌ترین اهداف مطالعاتی در باستان‌شناسی مطالعه تغییرات فرهنگی است. تفسیر دلایل تغییرات فرهنگی در یک جامعه یا منطقه در دوران پیش از تاریخ نیازمند درک درست روابط بین مواد فرهنگی است. داشتن دیدگاه یا رویکرد نظری خاص به موضوع تغییرات فرهنگی نیز سمت و سوی جهت‌گیری محقق را نشان می‌دهد. یکی از مناطق فرهنگی ایران که بحث‌های فراوانی پیرامون تغییرات فرهنگی آن در پیش از تاریخ مطرح است فلات مرکزی ایران است. بیشتر نظریات ارائه شده در باره تغییرات فرهنگی این منطقه مبتنی بر رویکرد تاریخی- فرهنگی بوده است. در این مقاله ضمن بازنگری و نقد نظریات پیشین با تعریف مفاهیم نظری و ارائه زمینه نظری موضوع با رویکردی تازه به تحلیل این تغییرات در دشت تهران پرداخته و ساختار فرهنگی جوامع پیش از تاریخی این منطقه را بر اساس داده‌های باستان‌شناختی مورد بحث و بررسی قرار داده‌ام. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1044 - معرفی و طبقه‌بندی برخی از نقوش گرافیکی و هندسی تزئینی کنده بر روی سفال‌های عصر مفرغ قدیم بر اساس مدارک بدست‌آمده ازتپه پیسا همدان
یعقوب محمدی‌فر عباس مترجم کمال‌الدین نیکنامی

در حدود پنچ هزار سال پیش از این، فرهنگی در غرب ایران گسترش یافت که از نظر زمانی، با شروع عصر مفرغ (۳۰۰۰- ۲۶۰۰ ق.م) در ایران همزمان است. این فرهنگ جدید با دو مشخصه اصلی آن یعنی ایجاد معماری مدور و ساخت سفال‌های سیاه براق از دوره قبل از خود به سادگی قابل تمیز است. تا پیش چکیده کامل

در حدود پنچ هزار سال پیش از این، فرهنگی در غرب ایران گسترش یافت که از نظر زمانی، با شروع عصر مفرغ (۳۰۰۰- ۲۶۰۰ ق.م) در ایران همزمان است. این فرهنگ جدید با دو مشخصه اصلی آن یعنی ایجاد معماری مدور و ساخت سفال‌های سیاه براق از دوره قبل از خود به سادگی قابل تمیز است. تا پیش از این زمان سفال‌های رایج در غرب ایران، سفال‌های نخودی و قرمز منقوش بود، ولیکن با برآمدن این فرهنگ جدید ساخت سفال‌های سیاه براق با نقوش کنده جای آن‌ها را گرفت. نقوش کنده این سفال‌ها تداعی کننده تکنیک خراطی روی چوب و اشیاء چوبی است. در سال‌های اخیر مطالعات گسترده‌ای در خصوص این فرهنگ در غرب ایران و کشورهای همسایه انجام شده است. این مقاله برآیند طبقه‌بندی و مطالعه سبک‌شناختی سفال‌های مکشوفه از کاوش عمودی در تپه پیسا همدان است. در طبقه‌بندی نقوش سفال‌ها می‌توان اذعان کرد که این نقوش سمبل و نمادی خاص تلقی می ‌گردیدند. بر این اساس، می‌توان یک سابقه پنج هزار ساله را برای به‌کارگیری این نقوش در فلات ایران با اتکای به مدارک مستقیم ارائه نمود. نقوشی که بعدها با ترکیبات بیشتر بن‌مایه و ریشه بسیاری از نقوش هندسی و انتزاعی در دوره‌های تاریخی و اسلامی بودند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1045 - شواهد استفاده از غارهای صعب‌العبور در دورۀ دالما در غرب ایران
امیر ساعد موچشی علیرضا آذرشب

در مقاله حاضر به معرفی و بحث در مورد چند غار که در دورۀ دالمایی مورد استفاده بوده‌ اند، پرداخته می ‌شود. استفاده از غارها از جمله شواهد دامداری و بویژه دامداری کوچ‌ نشینی (چه فصلی و چه دائم) است، از این جهت شواهد موجود می‌تواند بازتاب زندگی کوچ‌شینی در این دوره باشد. مو چکیده کامل

در مقاله حاضر به معرفی و بحث در مورد چند غار که در دورۀ دالمایی مورد استفاده بوده‌ اند، پرداخته می ‌شود. استفاده از غارها از جمله شواهد دامداری و بویژه دامداری کوچ‌ نشینی (چه فصلی و چه دائم) است، از این جهت شواهد موجود می‌تواند بازتاب زندگی کوچ‌شینی در این دوره باشد. موقعیت جغرافیایی غار و نیز مسیر سخت دسترسی به آن‌ها به گونه ای است که احتمالاً اسکان در آن موقت و محدود به فصول خاصی از سال و هنگامی است که چراگاه ‌گردان، گله ‌های خود را جهت چرا به کوه ‌ها می ‌برده‌ اند. یکی از ویژگی ‌های خاص این غارها واقع شدن در ارتفاعات، دسترسی سخت و بویژه دهانه بسیار کم عرض آن‌هاست و به نظر می ‌رسد که عواملی چون امنیت (هم از جنبه در امان ماندن از حیوانات وحشی و هم سرمای شبانه در منطقه) و دسترسی به چراگاه‌ ها در استفاده از آن‌ها تأثیر زیادی داشته است. این غارها شامل غار کنه شمشم در ارتفاعات شهرستان مریوان و غارهای سمنگان و کولان گورا در شهرستان دیواندره در استان کردستان و در غرب ایران است که در بررسی ‌های باستان‌ شناختی اخیر مورد بازدید و شناسایی قرار گرفته ‌اند و نوشته حاضر براساس داده‌ های بدست آمده از این بررسی است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1046 - مروری بر دوره مس‌وسنگ شمال غرب ایران و پیشنهاداتی برای حوزه گسترش سنت دالما
محسن حیدری

یکی از دوره‌ ها و فرهنگ هایی که در شمال غرب ایران کمتر به آن توجه شده، دوره مس‌وسنگ و سنت سفالی دالماست. متأسفانه، اطلاعات ما از این دوره بسیار مختصر و تنها محدود به چند مقاله و گزارشنه چندان مفصل است. این سنت سفالی دارای حوزه گسترش نسبتاً وسیعی از شمال غرب ایران تا زاگ چکیده کامل

یکی از دوره‌ ها و فرهنگ هایی که در شمال غرب ایران کمتر به آن توجه شده، دوره مس‌وسنگ و سنت سفالی دالماست. متأسفانه، اطلاعات ما از این دوره بسیار مختصر و تنها محدود به چند مقاله و گزارشنه چندان مفصل است. این سنت سفالی دارای حوزه گسترش نسبتاً وسیعی از شمال غرب ایران تا زاگرس مرکزی است و شامل سفال‌های منقوش، سفال‌هایی با تزیینات حجمی (نقش کنده، فشاری، پانچی و افزوده)، سفال‌های ساده و با پوشش گلی غلیظ قرمز است. به نظر می ‌رسد که سفال‌های منقوش تداوم سفال‌های دوره پیشین، یعنی فرهنگ حاجی فیروز بوده وسفال‌های با تزئینات فشاری، کنده، پانچی و افزوده فاقد پیشینه ‌ای در منطقه هستند واحتمالاً این نوع سفال‌ها از منطقه ای دیگر به این منطقه وارد شده اند. متأسفانه، با وجود آنکه مدل‌هاو نظریه‌ های گوناگونی در مورد گسترش سنت سفالی دالما ارائه شده، اما هنوز از نحوه گسترش آن اطلاعی در دست نیست. آیا گسترش این سنت سفالی بواسطه کوچ‌ نشینان روی داده یا مهاجرت؟ انتقال ایده سبکی در این بین تأثیرگذار بوده یا عواملی دیگر؟ این ابهام بدلیل عدم انجام پژوهش‌های دقیق منطقه‌‌ای و فرامنطقه‌ ای همچنان به قوت خود باقی است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1047 - حوضه آبریز ابهررود در دوره مس و سنگ: مروری بر استقرارهای دالمایی حاشیه شمال غربی مرکز فلات ایران
شکوه خسروی حمید خطیب‌شهیدی سجاد علی بیگی

فرهنگ و سنت سفالگری دالما طی نیمۀ دوم هزارۀ پنجم ق.م در بخش‌های زیادی از شمال غرب و غرب ایران گسترش یافت. با این حال، شواهد اندکی از گسترش و نفوذ این سنت به بخش‌های شرقی‌تر شمال غرب کشور و مرکز فلات ایران به دست آمده است. حوضۀ آبریز ابهررود در میان سه حوزۀ مهم فرهنگی جغ چکیده کامل

فرهنگ و سنت سفالگری دالما طی نیمۀ دوم هزارۀ پنجم ق.م در بخش‌های زیادی از شمال غرب و غرب ایران گسترش یافت. با این حال، شواهد اندکی از گسترش و نفوذ این سنت به بخش‌های شرقی‌تر شمال غرب کشور و مرکز فلات ایران به دست آمده است. حوضۀ آبریز ابهررود در میان سه حوزۀ مهم فرهنگی جغرافیایی شمال غرب، غرب و مرکز فلات ایران واقع گردیده است. طی بررسی این منطقه ۱۲ محوطه با بقایای دورۀ فرهنگ دالما شناسایی و مطالعه شد. محوطه‌های شناسایی شده به احتمال همگی روستاهای کوچکی هستند که تماماً در کنار یک منبع آب و اغلب در میان ارتفاعات و یا حاشیۀ دشت میانکوهی ابهر واقع شده‌اند. بر اساس مکان‌گزینی استقرارها محوطه‌های این دوره به احتمال روستاهای کوچکی متعلق به اجتماعات کوچرو و نیمه یکجانشین بوده‌اند که درفاصلۀ حوزۀ شمال غرب و غرب ایران در تردد بوده‌اند. اهمیت این پژوهش از این رو است که می‌‌تواند آگاهی‌های ارزشمندی از فرهنگ‌ها و سنت‌های شرقیِ شمال غرب، شمال شرقی غرب ایران و فرهنگ‌های غربی مرکز فلات ایران و ویژگی‌ها و شاخصه‌های فرهنگی این حوزه‌ها را (تفاوتها وتشابهات) در منطقه‌ای کوچک اما مهم در اختیار قرار دهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1048 - مفاهیم و ارزش‌های جهانی میراث فرهنگی ایران
محمدرضا مهراندیش

ثبت یک اثر در فهرست میراث جهانی سبب جلب توجه بیشتری از سوی متخصصان و هم از سوی مردم بدان خواهد شد؛ سازمان یونسکو و سایر سازمان‌های جهانی مرتبط با بناها و یادگارهای تاریخی و فرهنگی نیز کمک‌های فنی و علمی خود را در صورت نیاز در اختیار کشور صاحب اثر می‌گذارند. هم چنین صندو چکیده کامل

ثبت یک اثر در فهرست میراث جهانی سبب جلب توجه بیشتری از سوی متخصصان و هم از سوی مردم بدان خواهد شد؛ سازمان یونسکو و سایر سازمان‌های جهانی مرتبط با بناها و یادگارهای تاریخی و فرهنگی نیز کمک‌های فنی و علمی خود را در صورت نیاز در اختیار کشور صاحب اثر می‌گذارند. هم چنین صندوقی جهت حمایت‌های مالی از آثار تاریخی ثبت شده جهانی نیز وجود دارد. علاوه بر این در سالیان اخیر ثبت میراث معنوی و غیر مادی ملتها نیز مورد توجه قرار گرفته است؛ زیرا میراث فرهنگی یک کشور تنها به آثار مادی به یادگار مانده از گذشتگان آن محدود نمی شود. فرهنگ معنوی و غیر مادی و جنبه‌های ذهنی و غیرملموس جوامع نیز از اهمیت همسان با آثار مادی برخوردارند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1049 - مسئله معماری عصر برنز قدیم ماورای قفقاز
مرتضی حصاری حسن اکبری

باستان‌شناسی ماوراءقفقاز در تمامی دوران‌ها ارتباط بسیار نزدیکی با باستان‌شناسی خاورنزدیـک دارد، بـه ویژه شمال غربی ایران و شرق ترکیه که نقش مهمی در این ارتبـاط دو جانبـه بـازی مـی‌کننـد. یکـی از ادوار باستان‌شناسی ماوراءقفقاز، فرهنگ عصر برنز قدیم است که دارای گاهنگاری ن چکیده کامل

باستان‌شناسی ماوراءقفقاز در تمامی دوران‌ها ارتباط بسیار نزدیکی با باستان‌شناسی خاورنزدیـک دارد، بـه ویژه شمال غربی ایران و شرق ترکیه که نقش مهمی در این ارتبـاط دو جانبـه بـازی مـی‌کننـد. یکـی از ادوار باستان‌شناسی ماوراءقفقاز، فرهنگ عصر برنز قدیم است که دارای گاهنگاری نسبی از اواخـر هـزاره چهـارم تـا نیمه اول هزاره سوم قبل از میلاد است. در این مقاله سعی خواهد شد با مقایسه معماری محوطه‌های متعلق به فرهنگ شـولاوری- شـومو و عـصر برنز ماورای قفقاز یک جمع‌بندی در خصوص ساختمان‌های گرد که مشخصه معماری فرهنگ عصر برنز قـدیم هستند، ارائه دهیم. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1050 - مطالعه و توصیف آجرهای لعابدار مکشوفه از سه فصل کاوش محوطه ربط ۲
علیرضا هژبری نوبری ریحانه عفیفی

تپه شماره ۲ ربط سردشت در استان آذربایجان غربی و در کناره شرقی رودخانه زاب کوچک قرار گرفته و تا کنون سه فصل از کاوش باستان شناسی آن می‌گذرد. موقعیت تپه شماره ۲ ربط در بخش جنوب غربی حوزه سرزمینی مانا و متأثر از دو حوزه امپراتوری آشور و اورارتو و تأثیر و تأثرات این حکومت ‌ چکیده کامل

تپه شماره ۲ ربط سردشت در استان آذربایجان غربی و در کناره شرقی رودخانه زاب کوچک قرار گرفته و تا کنون سه فصل از کاوش باستان شناسی آن می‌گذرد. موقعیت تپه شماره ۲ ربط در بخش جنوب غربی حوزه سرزمینی مانا و متأثر از دو حوزه امپراتوری آشور و اورارتو و تأثیر و تأثرات این حکومت ‌ها بر یکدیگر و آشنایی با زوایای تاریک این قدرت‌ها در شمال غربی ایران، بر جنبه ‌های باستان‌شناختی مطالعات و پژوهش‌ها در تپه ربط ۲ می‌افزاید. ماحصل سه فصل پژوهش در این محوطه دستیابی به مدارک سفالی، آجری و معماری است که برخی از آن‌ها برای اولین بار در شمال غربی ایران به دست می‌آیند. در این بین، آجرهای لعابدار محوطه ربط سردشت که نمونه‌های مشابه آن‌ها پیشتر از تپه قالایچی بوکان به‌دست آمده، جایگاه مهمی در زمینه مطالعات هنری، فنی و بازشناسی جنبه‌ های مذهبی، سیاسی و اجتماعی ساکنان این محل دارند. آن‌چه به اهمیت این آجرها می‌افزاید وجود نمونه‌ های کتیبه ‌دار لعابداری است که ترجمه آن حکایت از نام خدایان، سرزمین و ایالتی مانایی دارد. بی‌تردید شناخت جامع‌ الاطراف آجرهای مکشوفه با عنایت به این‌که کاوش در این محوطه سال‌های نخستین خود را می‌گذراند، می‌تواند مبنای مناسبی جهت طبقه‌بندی علمی این یافته‌ های ارزشمند باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1051 - گزارش مقدماتی بررسی و شناسایی باستان‌شناختی شهرستان کمیجان، استان مرکزی
غلام شیرزاده اسماعیل شراهی غفور کاکا

امروزه توجه به نقش مناطق بینابینی در برهم‌کنش سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی از مسائل مهم مورد توجه پژوهشگران باستان‌شناس است. در این میان، بررسی‌های باستان‌ شناسی نقش مهمی در شناخت تاریخ تحولات سیاسی و فرهنگی در مناطق گوناگون دارد. در این راستا، یکی از اهداف بررسی و چکیده کامل

امروزه توجه به نقش مناطق بینابینی در برهم‌کنش سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی از مسائل مهم مورد توجه پژوهشگران باستان‌شناس است. در این میان، بررسی‌های باستان‌ شناسی نقش مهمی در شناخت تاریخ تحولات سیاسی و فرهنگی در مناطق گوناگون دارد. در این راستا، یکی از اهداف بررسی و مطالعه شهرستان کمیجان، دستیابی به نقش مناطق بینابینی در تاریخ تحولات ادوار مختلف زندگی انسان در منطقه است. شهرستان کمیجان منطقه ‌ای حائل بین مرکز فلات ایران و زاگرس بوده و به‌عنوان منطقه‌ای بینابینی در تبادلات فرهنگی از گذشته ایفای نقش نموده است. منطقه پیشگفته از نقطه نظر ریخت‌شناسی از یک دشت هموار و وسیع با سلسله کوه‌هایی در اطراف آن تشکیل شده است. محدوده دشت مذکور که از غرب به دشت فامنین همدان، از شرق به دشت فراهان و از جنوب به دره سرسبز شراء محدود می‌گردد. در مقایسه با مناطق پایکوهی و میانکوهی در دوره‌های مختلف زمانی پذیرای جوامع مختلف انسانی بوده‌ و نقش عمده‌ای در ارتباطات منطقه ‌ای بر عهده داشته است. رودخانه قره‌ چای مهمترین رودخانه جاری در این منطقه است که در بخشی از دشت جریان پیدا می‌کند. بررسی و شناسایی باستان‌شناسی شهرستان کمیجان در سال ۱۳۸۶ در وسعتی به مساحت ۱۶۲۵ کیلومتر مربع به انجام رسید. در نتیجه بررسی ‌های صورت گرفته مجموعه‌ای متشکل از ۹۰ اثر تاریخی شامل محوطه‌ها، تپه‌های باستانی، سنگ‌نگاره‌ها و بناهای تاریخی شناسایی شدند که از نقطه نظر تاریخگذاری در محدوده ای بین دوران پیش از تاریخ تا قرون معاصر جای گرفتند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1052 - غار هوتو و اهمیت یافته‌های سفالی عصر آهن آن
امیرصادق نقشینه

در کاوش ‌هایی که بیش از پنجاه سال پیش در غار هوتو، نزدیک بهشهر، صورت گرفت علاوه بر یافته‌ های دوران سنگ، بقایایی از دوره‌ های جدیدتر و خصوصاً عصر آهن بدست آمد. ولی از آنجایی که این غار با هدف مطالعه دوران سنگ و دستیابی به بقایای این دوره کاوش گردید، توجه چندانی به یافته چکیده کامل

در کاوش ‌هایی که بیش از پنجاه سال پیش در غار هوتو، نزدیک بهشهر، صورت گرفت علاوه بر یافته‌ های دوران سنگ، بقایایی از دوره‌ های جدیدتر و خصوصاً عصر آهن بدست آمد. ولی از آنجایی که این غار با هدف مطالعه دوران سنگ و دستیابی به بقایای این دوره کاوش گردید، توجه چندانی به یافته ‌های عصر آهن آن صورت نگرفت و این مواد برای حدود نیم‌قرن در موزة ملی ایران بایگانی شدند. این وضعیت در حالی است که اطلاعات ما دربارة عصر آهن شمال شرق ایران بسیار محدود و ناچیز است و هرگونه اطلاعاتی در این زمینه می‌ تواند ارزشمند باشد. این مقاله به چگونگی شناسایی و کاوش غار هوتو و وضعیت لایه‌ نگاری و گاهنگاری آن، با تکیه بر وضعیت لایه‌های عصر آهن می ‌پردازد و بر ضرورت مطالعه، طبقه ‌بندی و معرفی سفال عصر آهن در این غار تاکید می ‌نماید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1053 - خط و زبان و آثار کتیبه‌دار در گیلان قرون نهم و هشتم پیش از میلاد
رسول بشاش کنزق

به دست آمدن دستواره مفرغی کتیبه‌ دار اورارتویی طول تالش گیلان طی حفاری‌های باستان‌ شناسی سال ۱۳۸۰ توسط محمّد رضا خلعتبری و توجّه به مهرهای کتیبه‌ دار با خط آشوری نوِ کشف شده در کاوش تپه مارلیک در سال ۴۱-۱۳۴۰ توسط عزّت ‌الله نگهبان و قرائت ‌های ارائه شده از نوشته‌ های رو چکیده کامل

به دست آمدن دستواره مفرغی کتیبه‌ دار اورارتویی طول تالش گیلان طی حفاری‌های باستان‌ شناسی سال ۱۳۸۰ توسط محمّد رضا خلعتبری و توجّه به مهرهای کتیبه‌ دار با خط آشوری نوِ کشف شده در کاوش تپه مارلیک در سال ۴۱-۱۳۴۰ توسط عزّت ‌الله نگهبان و قرائت ‌های ارائه شده از نوشته‌ های روی آن‌ها توسط جرج کامرون و آی. جِی گِلب و نیز دو مورد یراق اسب کتیبه ‌دار اورارتویی به دست آمده از املش مربوط به پادشاهان اورارتوئی به نام های منوآ (۸۱۰-۷۸۱ ق.م) و آرگیشتی اوّل (۷۸۱-۷۶۰ ق.م) موجب گردید که نگارنده با در دست بودن اسناد مکتوب مربوط به قرون نهم و هشتم پ.م و نقل قول های تاریخی راجع به مهاجرت و استقرار اقوام هند و ایرانی از جمله کاسی‌ ها، کادوسی ‌ها و گیل ‌ها در شمال ایران و نیز شاهک‌ نشین آندو، مانا، زاموا، پارسوا، گیلزان در شمال و شمال غربی ایران که در کتیبه‌ های آشوری و اورارتویی به آنها اشاره شده که بعد ها با اتحادشان دولت ماد را تشکیل می‌دهند؛ چنین بیان نمایم که: با توجّه به عدم ارائه کمترین اثر مکتوب به خط و زبان بومی مستقل، این اقوام چه قبل از اتّحاد و تشکیل حکومت ماد، در حکومت ‌های محلّی خود طی قرن‌های (۹ و ۸ ق.م) وچه پس از اتّحاد، علیرغم داشتن هویّت هند و ایرانی، باز هم به خط و زبان‌ های آرامی و آشوری کتیبه به دست داده‌ اند. لذا با توجّه به این‌که اقوام و شاهک‌ نشینان فوق در مقاطع تاریخی ذکر شده از اقوام هند و ایرانی‌اند و بنا بر اظهار نظر زبان وگویش‌ شناسان، گویش ‌های امروز‌ی تاتی، طالشی، گیلکی، مازندرانی و سمنانی با گویش شهمیرزادی بازمانده همان زبان‌ ها و بطور مشخص تر زبان مادی اند. پس نگارنده دراین مقاله چنین اظهار می‌نماید که: نه مادها تا قبل از تأسیس دولت ماد، و نه اقوام هند و ایرانی قرون نهم و هشتم ق.م که بعد ها دولت ماد را تشکیل داده‌ اند، دارای خط خاص و مستقلی نبوده وجهت مبادلات وارتباطات خود ناگزیر به استفاده از خط و زبان ‌های دولت های مقتدر زمان خود از جمله آشور و اورارتو بوده‌ اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1054 - مهرهای سبک آشوری راه ابریشم و ارتباط آن با روابط ایران و بین‌النهرین
امیرساعد موچشی حسن طلایی

در این مقاله در ابتدا چند مهر از قزوین، یک مهر از کرمانشاه و یکی دیگر از زنجان توصیف و با مهرهای مشابه مقایسه شده است. سپس به ارتباط احتمالی آن با مسائل تاریخی عصر آهن III در فلات ایران و همچنین، مسئله تجارت و جغرافیای تاریخی بررسی شده است. عناصر ترکیبی هنرهای محلی، لرس چکیده کامل

در این مقاله در ابتدا چند مهر از قزوین، یک مهر از کرمانشاه و یکی دیگر از زنجان توصیف و با مهرهای مشابه مقایسه شده است. سپس به ارتباط احتمالی آن با مسائل تاریخی عصر آهن III در فلات ایران و همچنین، مسئله تجارت و جغرافیای تاریخی بررسی شده است. عناصر ترکیبی هنرهای محلی، لرستان و نشانه هایی از سبک مهر سازی ایلام و نیز تفاوت‌های جزئی با هنر آشور حاکی از بومی بودن مهرهای مذکور هستند که در نتیجه ارتباط سیاسی-نظامی و تجاری گسترده فلات ایران با بین‌النهرین ویژگی های آشوری (آشور نو) نفوذ زیادی در سبک این مهرها داشته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1055 - تپة گاوور قلعه سی، استقرارگاهی از فرهنگ کورا-ارس در چالدران، شمال غرب ایران
افراسیاب گراوند اکبر عابدی قادر ابراهیمی فاطمه ملک پور

10.30495/peb.2022.699731

در اواخر هزارة چهارم ق.م، ‌‌‌فرهنگی در قفقاز، ‌‌‌شمال‌غرب ایران و شرق آناتولی شکل می‌گیرد که دامنة گسترش و نفوذ آن تا زاگرس مرکزی، ‌‌‌مرکز و شمال ایران و حتی فلسطین امروزی گسترش پیدا می‌کند که به فرهنگ یانیق، ‌‌‌ماورای قفقاز و یا فرهنگ کورا-ارس معروف است. در این دوره، ‌ چکیده کامل

در اواخر هزارة چهارم ق.م، ‌‌‌فرهنگی در قفقاز، ‌‌‌شمال‌غرب ایران و شرق آناتولی شکل می‌گیرد که دامنة گسترش و نفوذ آن تا زاگرس مرکزی، ‌‌‌مرکز و شمال ایران و حتی فلسطین امروزی گسترش پیدا می‌کند که به فرهنگ یانیق، ‌‌‌ماورای قفقاز و یا فرهنگ کورا-ارس معروف است. در این دوره، ‌‌‌شمال‌غرب ایران، ‌‌‌شاهد افزایش وسعت محوطه‌ها، ‌‌‌تغییر ناگهانی سفال و نیز افزایش بی‌سابقه‌ای در تعداد محوطه‌های استقراری است که نشان از نفوذ یک سنت فرهنگی جدید دارد. سنت سفال‌های نخودی منقوش دورة پیشین (مس ‌و ‌سنگ) تقریباً منسوخ شده و سفال‌های خاکستری سیاه داغ‌دار با نقوش کنده، ‌‌‌جایگزین این سفال‌ها می‌شوند. هم‌زمان با نفوذ فرهنگ کورا-ارس به شمال‌غرب ایران، ‌‌‌منطقة چالدران نیز تحت تاثیر این فرهنگ قرار می‌گیرد. تپة گاوور قلعه‌سی، ‌‌‌استقرارگاهی در دشت میان‌کوهی چالدران است که دارای شواهدی از فرهنگ کورا–ارس است. این محل که در فاصله ۲۳ کیلومتری شمال‌غرب شهر چالدران واقع شده، ‌‌‌در راستای بازدید از آثار شهرستان مورد شناسایی و بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل از بررسی باستان‌شناختی، ‌‌‌حاکی از این است که این محل، ‌‌‌محوطه‌ای تک استقراری است که در اواخر هزارة چهارم و اوایل هزارة سوم ق.م شکل گرفته و دارای آثار و شواهدی (معماری سنگی و سفال‌های خاکستری) از این دورة فرهنگی است. سفال‌های این محوطه، ‌‌‌بیشترین تشابهات را با سفال‌های یانیق تپه، ‌‌‌محوطة کهنه‌شهر (رَوَض) چالدران، ‌‌‌تپة باروج مرند، ‌‌‌محوطة دوزداغی خوی و تپه‌های وزون و کول تپه II جمهوری آذربایجان دارند. در این پژوهش، ‌‌‌سفال‌های گردآوری شده در بررسی باستان‌شناسی تپة گاوور قلعه سی، ‌‌‌مطالعه و مورد تحلیل باستان‌شناختی قرار می‌گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1056 - کاربرد پسوندها در زبان سغدی و سنجش آن با زبان یغنابی
مستانه الهی

زبان سغدی یکی از زبان‌های ایرانی میانه شرقی است که از آن گنجینه‌ای پربار از متون و واژگان بجای مانده است. شوربختانه، با آن‌که سغدی روزگاری به عنوان یک زبان میانجی در طول جادة ابریشم روایی داشته، امروزه تنها گویشی از آن در بخش کوچکی از تاجیکستان در دره یغناب به عنوان زبا چکیده کامل

زبان سغدی یکی از زبان‌های ایرانی میانه شرقی است که از آن گنجینه‌ای پربار از متون و واژگان بجای مانده است. شوربختانه، با آن‌که سغدی روزگاری به عنوان یک زبان میانجی در طول جادة ابریشم روایی داشته، امروزه تنها گویشی از آن در بخش کوچکی از تاجیکستان در دره یغناب به عنوان زبان یغنابی به جای مانده است. در این نوشتار کوشش گردیده، نخست پیوند زبان سغدی از نگر ساخت‌واژه اعم از این‌که یک واژه بسیط است یا مشتق یا مرکب با دیگر زبان‌های ایرانی مانند اوستایی، فارسی میانه و... نشان داده شود و سپس، به‌گونه‌ای اختصاصی زبان سغدی با یغنابی دربخش واژگان مشتق پسونددار از نگر دگرگونی‌های دستوری و معنایی که یک واژة ساده در پیوند با پسوند پیدا می‌کند، مورد بررسی و سنجش قرار گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1057 - بررسی و مقایسه گونه‌شناختی یافته‌های فلزی اورارتویی شمال غرب ایران با نمونه‌های مشابه خارج از ایران
سید علی اصغر میرفتاح رضا صبوری نوجه‌دهی

مطالعه و بررسی یافته‌های فلزی اورارتویی مکشوفه از محوطه‌های باستانی ایران، که هم‌اکنون در موزه‌های باستان‌شناسی کشور نگهداری می شوند؛ مبحث اصلی نوشتار حاضر را تشکیل می‌دهد که در آن باتوجه به تکنیک‌های ساخت همچون ریخته‌گری و قالب‌گیری و لحیم کاری و ...، هنرفلزکاری اورارت چکیده کامل

مطالعه و بررسی یافته‌های فلزی اورارتویی مکشوفه از محوطه‌های باستانی ایران، که هم‌اکنون در موزه‌های باستان‌شناسی کشور نگهداری می شوند؛ مبحث اصلی نوشتار حاضر را تشکیل می‌دهد که در آن باتوجه به تکنیک‌های ساخت همچون ریخته‌گری و قالب‌گیری و لحیم کاری و ...، هنرفلزکاری اورارتو را به عنوان یکی از شاخص‌ترین عناصر هنری و صنعتی این تمدن هزاره اول پ.م مورد پژوهش قرار داده است. در نتیجه، این مطالعات و مقایسه تکنیک‌های بکار رفته در یافته‌های مذکور، مشخص می‌گردد که فلزکاری اورارتو، در سرزمین آناتولی با پشتوانه تجارب چندین هزار ساله صنعتگران این سرزمین به حد اعلای خود رسیده بود و خصوصاً در زمینه ریخته‌گری اشیاء ظریف، همچون سرپیکان‌ها و سنجاق‌های قفلی زنجیر دار با مهارت اجرا می‌گردید. این هنر پس از ورود به شمال غربی ایران دچار تأثیر و تأثر متقابلی با تجارب تکنیکی و هنری فلزکاری شمال غربی ایران گردیده است و تولیدات فلزی اورارتویی شمال غربی ایران در حالی که به لحاظ ساختاری و فرم کلی عیناً مشابه نمونه‌های آناتولیایی خود هستند؛ اما در عین حال برخی از عناصر صنعتی و هنری فلزکاری شمال غربی ایران نیز در آنها نمود پیدا کرده‌اند و فلزکاران شمال غربی ایران در ساخت تولیدات فلزی با تبعیت از فرم ها و تکنیک‌های صنعتی اورارتویی تجارب و تکنیک‌های بومی خود را نیز اعمال نموده‌اند. ضمن این‌که برخی از آثار فلزی اورارتویی نیز محصولات وارداتی بوده‌اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1058 - بررسی اجمالی ویژگی‌های دستوری زبان خوارزمی و سنجش آن با زبان سغدی
مرجانه الهی

در این گفتار نخست، خط و زبان خوارزمی و بن‌مایه‌های آنان در دوران باستان و میانه و نیز در زمان پس از ظهور اسلام در ماوراءالنهر و آثار بجای‌مانده از آنان بررسی می‌شود. سپس دربارة ویژگیهای دستوری زبان خوارزمی به تفصیل سخن رانده می‌شود و با یکی از زبانهای بسیار مهم ایرانی‌م چکیده کامل

در این گفتار نخست، خط و زبان خوارزمی و بن‌مایه‌های آنان در دوران باستان و میانه و نیز در زمان پس از ظهور اسلام در ماوراءالنهر و آثار بجای‌مانده از آنان بررسی می‌شود. سپس دربارة ویژگیهای دستوری زبان خوارزمی به تفصیل سخن رانده می‌شود و با یکی از زبانهای بسیار مهم ایرانی‌میانه شرقی، یعنی سغدی سنجیده می‌گردد. در جای‌جای این گفتار این دو زبان چه از نگر دستوری و چه از نگر واژگانی مورد سنجش قرار می‌گیرند و پیوند و پیوستگی آنان هرچه بهتر نشان داده می‌شود. از سویی دیگر کوشش شده است تا ویژگی‌های منحصر‌به‌فرد دستوری که تنها مختص زبان خوارزمی است چونان: قانون وقف، اصل پیشگرایی یا صدارت‌طلبی، توالی پسوندها و... به تفصیل بیان شوند. در پایان نیز نمونه‌هایی چند از واژگان مشترک خوارزمی و سغدی که نماینده گروه زبانهای ایرانی‌میانه شرقی هستند با زبان پشتو که امروزه بازماندة زبان خوارزمی به شمار می‌آید، ارائه شده‌است تا پیوستگی این زبان‌ها به یکدیگر بدرستی نمایان گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1059 - هنر صخره‌ای در شمال شرق شهرستان قروه، استان کردستان
جمال لحافیان علی بهنیا

محوطه‌هایی از هنر صخره‌ای در جنوب شرقی کردستان و در شمال شرق شهرستان قروه در دامنة کوه‌های آتشفشانی جوان (سیاه و قرینه) کشف شده‌اند که برخی از جلوه‌های هنر صخره‌ای آن، حاوی عناصری مهم است که از لحاظ سبک کار و ریخت‌شناسی قابل مقایسه با سنگ‌نگاره‌های مناطق مختلف ایران و د چکیده کامل

محوطه‌هایی از هنر صخره‌ای در جنوب شرقی کردستان و در شمال شرق شهرستان قروه در دامنة کوه‌های آتشفشانی جوان (سیاه و قرینه) کشف شده‌اند که برخی از جلوه‌های هنر صخره‌ای آن، حاوی عناصری مهم است که از لحاظ سبک کار و ریخت‌شناسی قابل مقایسه با سنگ‌نگاره‌های مناطق مختلف ایران و دیگر محوطه‌های کردستان است. برخی از این کنده‌کاری‌ها در چند دورة مختلف با هم‌پوشانی روی تخته‌سنگ‌ها صورت گرفته است. نقوش قروه شامل فنجان‌نماها در سبک‌های مختلف خطی، منفرد و گروهی، نقش‌های انسانی در ترکیب‌ها و حالت‌های گوناگون شامل صحنه‌های مختلف از جمله شکار با تیر و کمان، سوار بر اسب در حال شکار، رقص گروهی و حالت‌های مختلف دیگر و نقوش حیوانات از جمله بزکوهی، قوچ، میش، آهو، گوزن، گراز، شتر، مار، گربه‌سانان و همچنین، دیگر حیوان‌گونه‌ها و انسان‌گونه‌ها در فرم‌های گرافیکی و انتزاعی و اشکال هندسی و نمادها را به نمایش گذاشته‌اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1060 - مفهوم رنگ در کتاب سوم دینکرد
گلفام شریفی

واژه رنگ در دو معنای حقیقی و مجازی به کار رفته است. کاربرد واژه رنگ در معنای مجازی نزد عوام در داستان‌ها، امثال و افسانه‌ها به فراوانی به کار رفته و موجب افزایش معانی این واژه گردیده است. در این پژوهش، واژه رنگ در ترکیبات رنگ زمانه و رنگ ایرانشهر در سه فصل ۲۷، ۲۸ و ۲۹ ک چکیده کامل

واژه رنگ در دو معنای حقیقی و مجازی به کار رفته است. کاربرد واژه رنگ در معنای مجازی نزد عوام در داستان‌ها، امثال و افسانه‌ها به فراوانی به کار رفته و موجب افزایش معانی این واژه گردیده است. در این پژوهش، واژه رنگ در ترکیبات رنگ زمانه و رنگ ایرانشهر در سه فصل ۲۷، ۲۸ و ۲۹ کتاب سوم دینکرد مورد بررسی قرار می‌گیرد. این سه فصل از پیچیده‌ترین متنهای فلسفی در دوره میانه است. متنها به صورت آوانویسی شده و برگردان فارسی ارائه می‌گردند. در پایان به این نتیجه دست می‌یابیم که نویسنده کتاب سوم دینکرد در اینجا واژه رنگ را به مفهوم نمادین بکار برده تا کلام برای خوانندگان دلنشین گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1061 - بررسی موضوع تهیگی در آیین بودا بنا بر متنی ختنی از کتاب زمبسته
فریبا شریفیان

مطالعه زبان‌های ایرانی باستان و میانه نقش به سزایی در روشن‌سازی آداب، فرهنگ و اوضاع سیاسی و اجتماعی، نیز پندارها و باورهای مردم ایران باستان دارد. شناخت فرهنگ ایران باستان و پیشینه زبان فارسی، به ویژه در زمینه واژگان تنها از طریق فارسی باستان و فارسی میانه، که فارسی نو چکیده کامل

مطالعه زبان‌های ایرانی باستان و میانه نقش به سزایی در روشن‌سازی آداب، فرهنگ و اوضاع سیاسی و اجتماعی، نیز پندارها و باورهای مردم ایران باستان دارد. شناخت فرهنگ ایران باستان و پیشینه زبان فارسی، به ویژه در زمینه واژگان تنها از طریق فارسی باستان و فارسی میانه، که فارسی نو ادامه آن‌ها است، کافی نیست بلکه بررسی علمی و تجزیه و تحلیل دیگر زبان‌های ایرانی از دوره باستان تا دوره نو ضروری است. از این میان زبان ختنی از زبان‌های ایرانی میانه شرقی است که مطالعه و بررسی آن در سده اخیر، به سبب ویژگی‌های زبانی و غنای فرهنگی و پیوستگی آن با آیین بودایی و زبان و ادب سنکسریت، گسترش چشم‌گیری یافته است. این زبان در ختن رواج داشته که پایگاه آیین بودا نیز بوده است. در این پژوهش به معرفی سرزمین ختن، زبان ختنی و جایگاه آن در میان زبان‌های ایرانی،معرفی کوتاه کتاب زمبسته (Zambasta) که مجموعه‌ای از آموزه‌های دین بودا به زبان ختنی را در بر دارد، وزن شعر در زبان ختنی، تاریخچه مختصری از بودایی‌گرایی در ایران و مسأله تهیگی در آیین بودا پرداخته شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1062 - بررسی جامعه شناختی عوامل مؤثر بر تضعیف اخلاق اجتماعی (تحلیل اخلاق اجتماعی از دورة صفویه تا پایان دولت دهم جمهوری اسلامی)
عادل ابراهیمی لویه امیر عیسی ملکی

چکیدهاین مقاله یافته های پژوهشی را گزارش می کند که در آن، با رجوع به اسناد و مدارک تاریخی وبه روش تفهمی تبیینی ماکس وبر، با تأمل و تعمق در تاریخ اجتماعی ایران، در پی یک ایدة نظریبوده ایم تا تضعیف اخلاق اجتماعی و همچنین وفاق اجتماعی را در برهه های مختلف تاریخ اجتماعیایرا چکیده کامل

چکیدهاین مقاله یافته های پژوهشی را گزارش می کند که در آن، با رجوع به اسناد و مدارک تاریخی وبه روش تفهمی تبیینی ماکس وبر، با تأمل و تعمق در تاریخ اجتماعی ایران، در پی یک ایدة نظریبوده ایم تا تضعیف اخلاق اجتماعی و همچنین وفاق اجتماعی را در برهه های مختلف تاریخ اجتماعیایران توجیه کند. روش تحقیق با رویکردی کیفی از روشهای توافق و اختلاف جان استوارت میلاستفاده شده است. یافته های این پژوهش حاکی از یک فصل بی سابقه یا کم نظیر در تاریخ اجتماعیایران است که در آن مراعات اخلاق اجتماعی و به طور کلی وفاق اجتماعی به گونه ای پدید آمده که ازنظرگاه های متعدد و متفاوتی تحسین شده است. این دوران که مصادف با پیروزی انقلاب اسلامی ودفاع مقدس ( 1367 1357 ه . ش) است، به طرز قابل ملاحظه ای با قبل و بعد از آن از حیث مراعاتebrahimi.louyeh@gmail.com ( 1. استادیار گروه علوم اجتماعی موسسه آموزش عالی البرز قزوین(نویسنده مسئولamir.esamalaki@gmail.com 2. کارشناس ارشد جامعهشناسی10 / بررسی جامعه شناختی عوامل مؤثر بر تضعیف اخلاق اجتماعیاخلاق اجتماعی متفاوت است. یافته ها نشان می دهد، علت تضعیف اخلاق اجتماعی در سایر ادوار تاریخاجتماعی ایران، تمرکز اقتدار سیاسی، اقتصادی و مذهبی است و میان تضعیف اخلاق اجتماعی و تمرکزاقتدار سیاسی، اقتدار اقتصادی و اقتدار مذهبی یک رابطۀ دوسویه و دیالکتیکی وجود دارد.واژه های کلیدی:اخلاق اجتماعی، اقتدار سیاسی، اقتصادی و مذهبی، تاریخ اجتماعی ایران، ماکس وبر پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1063 - مطالعه موردی اقدام به خودکشی در بین زنان ایران و تاجیکستان
بانودخت نجفیان پور عبدالمنان سعید اف

هدف از پژوهش حاضر، بررسی علل اصلی اقدام به خودکشی و فرایند تصمیم گیری آن در زناناستان ایلام در ایران و زنان شهر دوشنبه در تاجیکستانمیباشد.این تحقیق از نظر هدف کاربردی وبا استفاده از رویکرد روش شناسی کیفی انجام شده است جامعه آماری این پژوهش در برگیرنده زناننجات یافتهای ا چکیده کامل

هدف از پژوهش حاضر، بررسی علل اصلی اقدام به خودکشی و فرایند تصمیم گیری آن در زناناستان ایلام در ایران و زنان شهر دوشنبه در تاجیکستانمیباشد.این تحقیق از نظر هدف کاربردی وبا استفاده از رویکرد روش شناسی کیفی انجام شده است جامعه آماری این پژوهش در برگیرنده زناننجات یافتهای است که در سال1391اقدام به خودکشی و خود سوزی کرده بودند30زن در استانایلام و30زن در شهر دوشنبه و توابع آن به شیوه نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند.برایگردآوری اطلاعات ، مصاحبه عمیق صورت گرفت.و در تحلیل دادهها، از روش کدگذاری موضوعیاستفاده شده است.یافتهها:نتایج این پژوهش بیانگر این استکه فقر اقتصادی وفرهنگ سنتی که از عوامل اصلیایجاد خشونت خانگی ،سلطه مردان بر زنان ودخالت خانواده شوهر، ایجاد احساس بی ارزشی و عدمحرمت نفس در این زنان است ، جرأت اقدام به خودکشی را به بدترین شیوه برای آنها پدید آورده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1064 - هویت و بحران آن در معماری و شهرسازی ایران-نمونه موردی شهرهای جدید
امیر حسین حجازی زین العابدین افلاطونیان

مسئله اصلی موجود در بحث فرایندهای معماری و شهرسازی امروز چرایی نگرش تقلیدانه وکورکورانه ازمبانیهای بکارگرفته شده ازسیاستهای غربی نظام معماری و شهرسازیمیباشد.دراین راستا توجه به هویت و بحران آن در کشوری اسلامی و به تبع آن شهرهای جدیدی که در آنطراحیمیشود، گستردگی این موضو چکیده کامل

مسئله اصلی موجود در بحث فرایندهای معماری و شهرسازی امروز چرایی نگرش تقلیدانه وکورکورانه ازمبانیهای بکارگرفته شده ازسیاستهای غربی نظام معماری و شهرسازیمیباشد.دراین راستا توجه به هویت و بحران آن در کشوری اسلامی و به تبع آن شهرهای جدیدی که در آنطراحیمیشود، گستردگی این موضوع را به نحو آشکاری نشانمیدهد.شهرهای جدیدی که بههیچ یک ازاندیشههای موقوف در مبانی تفکرات اسلامی-ایرانی فکنده نشدند.دراینتحقیقبااستفادهازروشهایکمیوکیفیمطالعاتموجودسعیبرآناستتابهبررسی بارزه های مفهومهویت در شهرهای سنتی ایران و مدرن غرب وگسستهویتیدرمعماریوشهرسازیمعاصردرکشورمانبه خصوصدر شهر جدید هشتگردپرداختهشودولزومبازبینیچگونگیتعاملفضاهایمعماریوشهریامروزدرجامعهمعاصرموردبررسیفرارمیگیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1065 - بررسی و مطالعه ترکیبات اسانس گیاه بومادران Achillea milefollium در مراحل مختلف نمو
فاطمه زندی طغان گیتی برزین ساناز سیاهلو

بومادران هزاربرگ با نام علمی Achillea millefolium L. گیاهی پایا، ایستاده و از خانواده کاسنی می‌باشد. این گیاه در نقاط مختلف ایران و جهان می‌روید. گیاه بومادران عمدتا حاوی اسانس، فلاونوئید، آلکالوئید و تانن است و دارای خواص درمانی مختلف می‌باشد. با توجه به کاربرد وسیع اس چکیده کامل

بومادران هزاربرگ با نام علمی Achillea millefolium L. گیاهی پایا، ایستاده و از خانواده کاسنی می‌باشد. این گیاه در نقاط مختلف ایران و جهان می‌روید. گیاه بومادران عمدتا حاوی اسانس، فلاونوئید، آلکالوئید و تانن است و دارای خواص درمانی مختلف می‌باشد. با توجه به کاربرد وسیع اسانس گیاه بومادران در زمینه‌های گوناگون دارویی، آرایشی- بهداشتی و غذایی تصمیم بر آن شد که ترکیبات شیمیایی موجود در اسانس این گیاه در مراحل مختلف نمو گیاه شناسایی گردد. گیاه Achillea millefolium از نیمه تیر ماه تا اوایل مرداد ماه 1393 در طی مراحل قبل از گلدهی، بعد از گلدهی و مرحله میوه دهی از منطقه دیزین واقع در استان تهران، جمع-آوری گردید. اسانس نمونه‌ها پس از خشک شدن کامل گیاه، به روش تقطیر با آب و با استفاده از دستگاه کلونجر استخراج شد و پس از تعیین درصد اسانس هر نمونه، از دستگاه‌های کروماتوگرافی گازی GC)) و کروماتوگرافی گازی متصل به طیف سنج جرمی (GC/MS) جهت شناسایی کیفی و کمی ترکیب‌های تشکیل دهنده اسانس‌ها استفاده گردید. آلکان‌های نرمال بیشترین درصد ترکیبات اسانس گیاه را در هر سه مرحله تشکیل می‌دهند که درصد این دسته از ترکیبات در طی سه مرحله نمو ذکر شده به ترتیب معادل 8/46%، 1/42% و 4/32% کل اجزاء اسانس‌ها می‌باشد. نرمال آلکان نونادکان نیز در هر سه مرحله بیشترین درصد ترکیبات تشکیل دهنده اسانس را نسبت به سایر اجزاء دارد بطوریکه در مرحله قبل از گلدهی، 5/30%، در مرحله گلدهی، 3/27% و در مرحله میوه‌دهی، 9/18% کل اجزاء اسانس را این ترکیب تشکیل می‌دهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1066 - بررسی فونستیک لوچ ماهیان در رودخانه های استان تهران
سیامک یوسفی علی زمانی مهیار یوسفی سیاه کلرودی فاطمه خان احمدی

شناسایی، تنوع گونه‌ای و فراوانی خانواده لوچ ماهیان در رودخانه‌های استان تهران از فصل پاییز 1397 تا پاییز 1398 بمدت دوازده ماه به اجرا درآمد. برای این منظور 10 ایستگاه نمونه‌برداری انتخاب شد. نمونه‌ها پس از صید توسط الکتروشوکر با الکل تثبیت شدند و جهت بررسی‌های زیست سنجی چکیده کامل

شناسایی، تنوع گونه‌ای و فراوانی خانواده لوچ ماهیان در رودخانه‌های استان تهران از فصل پاییز 1397 تا پاییز 1398 بمدت دوازده ماه به اجرا درآمد. برای این منظور 10 ایستگاه نمونه‌برداری انتخاب شد. نمونه‌ها پس از صید توسط الکتروشوکر با الکل تثبیت شدند و جهت بررسی‌های زیست سنجی به آزمایشگاه منتقل شدند. نتایج این بررسی نشان داد که سه گونه متعلق به خانواده سگ‌ماهیان در رودخانه‌های جاجرود، حبله رود و لار در استان تهران زیست می‌کنند. گونه Oxynoemacheilus bergiana با 77/27 درصد بیشترین و گونه های Paracobitis iranian با 15 درصد، و Oxynoemacheilus angorae با 73/7 درصد، کمترین تنوع گونه‌ای را در ایستگاه‌های انتخاب شده دارند. همچنین در ایستگاه سعیدآباد فراوانی گونه ای Oxynoemacheilus bergiana 27/77 درصد و Paracobitis Iranian 18/3 درصد بود. در ایستگاه خجیر فراوانی گونه ای Paracobitis iranian 63/3 درصد بود. در ایستگاههای زرین دشت و سیمین دشت فراوانی گونه ای Paracobitis iranian مساوی و برابر 1/4 درصد بوده است. در ایستگاههای سدلار و دلیچای فراوانی گونه ای سگ ماهی جویباری آنگورا Oxynoemacheilus angorae بترتیب معادل 45/5 درصد و 27/2 درصد بود. همچنین بیشترین تراکم در فصل ماهیان صید شده بترتیب به تابستان، پاییز، بهار و زمستان تعلق داشت که فراوانی گونه سگ‌ماهی جویباری سفیدرود Oxynoemacheilus bergiana با 1/34 درصد در تابستان، 20 درصد در پاییز، 8/11 درصد در زمستان و 336/11 در بهار بود. گونه سگ‌ماهی تاجدار ایرانی Paracobitis iranian با 63/8 درصد در تابستان و 37/6 در بهار بود. گونه سگ‌ماهی جویباری آنگورا Oxynoemacheilus angorae در تابستان 45/5 درصد و پاییز 28/2 درصد بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1067 - بررسی ساختمان تشریحی برگ سرخس عقابی Pteridium aquilinum در ایران
مائده علائی فر مسعود شیدائی فهیمه کوهدار

گونه Pteridium aquilinum متعلق به تیره Dennstaedtiaceae شامل گیاهان علفی، چند‌ساله و خشکی-زی با پراکنش جهانی می‌باشد. این گونه‌ گیاهی در نواحی شرجی و سایه‌دار به خوبی رشد می‌کند؛ از این‌رو نواحی شمالی کشور ایران یکی از رویشگاه‌های مناسب برای این گونه است. در مطالعه‌ حاض چکیده کامل

گونه Pteridium aquilinum متعلق به تیره Dennstaedtiaceae شامل گیاهان علفی، چند‌ساله و خشکی-زی با پراکنش جهانی می‌باشد. این گونه‌ گیاهی در نواحی شرجی و سایه‌دار به خوبی رشد می‌کند؛ از این‌رو نواحی شمالی کشور ایران یکی از رویشگاه‌های مناسب برای این گونه است. در مطالعه‌ حاضر، ساختمان تشریحی برگ در 15 نمونه از این گونه به‌وسیله‌ی روش رنگ‌آمیزی مضاعف مورد بررسی قرار گرفته‌است. در مجموع، 23 صفت کمی و 6 صفت کیفی مورد ارزیابی و اندازه‌گیری قرار گرفتند. صفاتی هم‌چون وجود اپیدرم تک‌لایه، حضور سلول-های کلانشیمی در بین اپیدرم و استوانه آوندی، وجود آوند چوبی V شکل در مرکز استوانه آوندی، آبکش دوطرفه، سلول‌های نگهبان روزنه کلیوی‌شکل و کرک‌های ساده‌ سوزنی شکل در اپیدرم تحتانی از ویژگی‌های بارز تشریحی برگ در این گونه است. نتایج محاسبات آماری چون آنالیز WARD، نحوه گروه‌بندی جمعیت‌ها و هم-چنین رسم نمودارهای PCA، تنوع صفات در جمعیت‌ها را نشان داد. از طرفی علی‌رغم در نظرگیری تاکسون‌های پایین‌تر از گونه در این گیاه در برخی از مطالعات، نتایج محاسبات آماری بر اساس ویژگی‌های ساختمان تشریحی برگ در مطالعه حاضر وجود این تاکسون‌ها را رد کرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1068 - بررسی پلی مورفیسم ورود قطعه 96-bp در بخش تنظیمی ژن CYP2E1 در بیماران سرطانی و مقایسه آن با افراد سالم در شهرستان کاشان
حسن احترام محبوبه اصغری فهیمه باغبانی آرانی

10.30495/zisti.2023.1989897.1166

مقدمه: سیتوکروم P450 2E1 (CYP2E1) در مسیر متابولیزه کردن تعداد زیادی از مواد سرطان زا در بدن نقش ایفا می کند و نشان داده شده است که پلی مورفیسم های عملکردی این ژن با ریسک ابتلا به سرطان مرتبط می باشد. هدف: در این پژوهش ارتباط پلی مورفیسم ورود قطعه 96 نوکلئوتیدی به ناحیه چکیده کامل

مقدمه: سیتوکروم P450 2E1 (CYP2E1) در مسیر متابولیزه کردن تعداد زیادی از مواد سرطان زا در بدن نقش ایفا می کند و نشان داده شده است که پلی مورفیسم های عملکردی این ژن با ریسک ابتلا به سرطان مرتبط می باشد. هدف: در این پژوهش ارتباط پلی مورفیسم ورود قطعه 96 نوکلئوتیدی به ناحیه پروموتر این ژن با ریسک ابتلا به سرطان در جمعیت شهرستان کاشان بررسی گردید.مواد و روش ها: این مطالعه روی 101 نمونه بیمار مبتلا به چهار نوع سرطان ریه، پستان، معده و کلورکتال و 131 فرد سالم که فاقد علایم سرطان و سابقه ابتلا به این بیماری بودند، به عنوان کنترل انجام پذیرفت. پس از استخراج DNA از نمونه خون بیماران تعیین ژنوتایپ پلی مورفیسم CYP2E1 96-bp insertion با روش ملکولی PCR انجام پذیرفت.نتایج: طبق یافته های بدست آمده، فراوانی ژنوتیپ هموزیگوت i/i در افراد بیمار 66.3% (67 نفر) ، هتروزیگوت I/i 14.9% (نفر15) و هموزیگوت I/I 18.8% (19 نفر) بود. در مقایسه مجموع ژنوتیپ های دارای آلل I ( II/Ii) در لوکوس CYP2E1 در دو گروه بیمار و سالم اختلاف معنی داری دارند (p value:0/011). همچنین مطالعه حاضر نشان داد که بین استعمال سیگار و ابتلا به سرطان ارتباط معنی داری وجود دارد(p value:0/004). در این مطالعه فراوانی آللی I در جمعیت نرمال 16.4% و فراوانی آلل i 85.6% بود. نتیجه گیری: در مجموع مطالعه حاضر برای اولین بار اطلاعاتی پیرامون پلی مورفیسم96-bp insertion در ژن CYP2E1 در جمعیت ایرانی فراهم می کند. مطالعات ملکولی بر روی این آنزیم به بررسی های اپیدمیولوژیک بیشتر در جمعیت های مختلف کمک می کند. و اطلاعاتی پیرامون جهش های عملکردی در ژن هایی که باعث تغییر پاسخ فرد به درمان می شود و یا مار کر های حساسیت به شرایط کلینیکی مختلف و ریسک فاکتور های ابتلا به سرطان که با سبک زندگی افراد مرتبط است، فراهم می کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1069 - متاورس و شهرهای «متاورسی» و «کریپتویی»؛ تدقیقی بر بهره گیری آگاهانه در کشور ایران
مهیار سجادیان محمدعلی فیروزی احمد پوراحمد

انقلاب چهارم تکنولوژیک واقعیتی است که هم اکنون تمام ساختارهای شهر و شهرنشینی را در جهان تحت تاثیر خود قرار داده و خواهد داد. در این راستا، شهرهای کریپتویی و شهرهای متاورسی دو پدیدۀ تکنولوژیک متاثر از این انقلاب هستند که توجهات را در دنیای پیشرفته به خود جلب نموده و حتی چکیده کامل

انقلاب چهارم تکنولوژیک واقعیتی است که هم اکنون تمام ساختارهای شهر و شهرنشینی را در جهان تحت تاثیر خود قرار داده و خواهد داد. در این راستا، شهرهای کریپتویی و شهرهای متاورسی دو پدیدۀ تکنولوژیک متاثر از این انقلاب هستند که توجهات را در دنیای پیشرفته به خود جلب نموده و حتی در این مسیر، اقداماتی آغاز گردیده است. اما مسئلۀ این پژوهش این است که این توجهات و اقدامات در کشور ایران مشاهده نمی گردد. شاهد آن که این مقاله، اولین پژوهش در زمینۀ شهرهای کریپتویی و شهرهای متاورسی می باشد که در یک مجلۀ علمی دانشگاهی انتشار یافته است. هدف کلی این تحقیق طرح مفاهیم و بنیادهای شهرهای کریپتویی و شهرهای متاورسی به هدف بهره گیری آگاهانه در کشور ایران با توجه به تجربیات آموخته شده از انقلاب های تکنولوژیک پیشین بوده است. این مقاله در زمرۀ پژوهش های بنیادی محسوب می گردد. سوال محور بوده و به صورت اسنادی و کتابخانه ای انجام شده است. همچنین، در زمرۀ پژوهش های کیفی است، که به صورت اکتشافی از طریق روش تحلیل محتوای کیفی پاسخ به سوال های پژوهش را در پی می گیرد. جامعۀ آماری پژوهش گستره ای وسیع از اسناد علمی مرتبط با مفاهیم و بنیادهای شهرهای کریپتویی و شهرهای متاورسی را در برمی گیرد؛ که با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند و در دسترس، نمونه های مطالعاتی انتخاب گردیدند. یافته های تحقیق بر اساس سوال های پژوهش انسجام یافت و در انتها نیز بر اساس یافته های تحقیق راهکارهایی 5 گانه پیشنهاد گردید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1070 - امکان سنجی اجرای الگوهای نوین آمایش شهری در ایران
حسین حاتمی نژاد کیوان جمالی

هر یک از شهرهای جهان بی شک با مسائلی رو به رو هستند که در عین تشابه با چالش های سایر شهرهای جهان دارای تفاوت های بنیادین نیز می باشد. لذا برنامه ریزان همواره سعی داشته اند با طرح الگوهای آمایش شهری، در بهبود و رفع مشکلات شهرهای خود گام بردارند و در این میان مسئله مهم تو چکیده کامل

هر یک از شهرهای جهان بی شک با مسائلی رو به رو هستند که در عین تشابه با چالش های سایر شهرهای جهان دارای تفاوت های بنیادین نیز می باشد. لذا برنامه ریزان همواره سعی داشته اند با طرح الگوهای آمایش شهری، در بهبود و رفع مشکلات شهرهای خود گام بردارند و در این میان مسئله مهم توجه به اجرای این الگوهای مطرح شده در سایر شهرها و در شرایط متفاوت با محل طرح این الگوها می باشد. در این راستا پژوهش حاضر سعی دارد با بررسی مهم ترین الگوهای مطرح شده در آمایش شهری جهان(رشد هوشمند، شهر خلاق، شهر فشرده، رشد پراکنده، شهر اکولوژیک)، سازگاری این الگوها را با توجه به شرایط کشور ایران بررسی کند. نوشتار حاضر از نظر هدف با رویکردی کاربردی و از نظر روش توصیفی-تحلیلی میباشد که پس از تشریح الگوهای نوین آمایش شهری با روش کتابخانه ای و اسنادی، با استفاده از نظر متخصصان و اساتید دانشگاه به تعیین معیارهای سازگاری این الگوها با وضعیت کشورمان پرداخته شده و با استفاده از مدل AHP نسبت به وزن دادن معیارها اقدام گشته و سپس با طرح پرسشنامه و بهره بردن از مدل ELECTRE سعی در رتبه بندی الگوهای آمایش شهری از نظر سازگاری با شرایط کشورمان شده است. نتایج تحقیق گویای آن است که الگوی شهر فشرده با امتیاز 3 بالاترین میزان سازگاری را با توجه به شرایط موجود کشورمان دارد و دارای بالاترین ضریب هماهنگی با وضعیت سرزمینی ایران می باشد و پس از آن الگوی شهر اکولوژیک با 1 امتیاز قرار دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1071 - غوررسی بر گونه های غالب تتبعات و تحولات پنداره های شهر هوشمند با توجه به پدیدۀ کریپتو و متاورس در راستای آینده نگاری بهینۀ شهرهای کشور ایران
مهیار سجادیان

امروزه هوشمند نمودن شهرها، از جمله مهمترین راهبردها در جهت بهبود رفاه اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی شهروندان و کاهش معضلات متعدد کنونی شهرها محسوب می گردد. اما مسئله این است که در نبود یک تعریف علمی واحد، مفهوم شهر هوشمند برای بسیاری از افراد مبهم است و اغلب به تفاسیر ش چکیده کامل

امروزه هوشمند نمودن شهرها، از جمله مهمترین راهبردها در جهت بهبود رفاه اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی شهروندان و کاهش معضلات متعدد کنونی شهرها محسوب می گردد. اما مسئله این است که در نبود یک تعریف علمی واحد، مفهوم شهر هوشمند برای بسیاری از افراد مبهم است و اغلب به تفاسیر شخصی منجر می شود؛ و محتویات و مرزهای این مفهوم هنوز گنگ و نامفهوم و در مخاطره هستند؛ که این مسئله در نهایت می تواند در عمل موجب عدم دستیابی به اهداف شهر هوشمند گردد. این مسئله، به ویژه از آن سو اهمیت دوچندان می یابد که پدیده های نوین کریپتو و شهرهای متاورس به این مفاهیم اضافه گردد. لذا این پژوهش، به سبب اهمیت موضوع، در راستای کمک به حل این مسئله به تحقیق پرداخت. این مقاله در زمرۀ پژوهش های بنیادی محسوب می گردد. سوال محور بوده و با اتخاذ رویکردی اکتشافی و به صورت اسنادی- کتابخانه ای، با تجزیه و تحلیل بیش از 1121 سند علمی معتبر در دسترس شهرهای هوشمند انجام گردیده است. بر اساس یافته های تحقیق، ضمن طبقه بندی تعاریف شهر هوشمند، در سه دستۀ گسترده، مبتنی بر فناوری و بر اساس پایداری؛ به لحاظ گونه های غالب تتبعات نیز، پژوهش ها در چهار شاخۀ پژوهش های مفهومی، پژوهش های قیاسی، فرامطالعات و پژوهش های موردی مورد تحلیل واقع گردیدند. ضمن آن که تحولات پنداره های شهر هوشمند در گذر زمان، به ویژه در ارتباط پدیدۀ کریپتو و شهرهای متاورس، مورد واکاوی قرار گرفت. در انتها نیز بر اساس یافته های تحقیق، در راستای آینده نگاری بهینۀ شهرهای کشور، راهبردهایی پیشنهاد گردید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1072 - چند پایتختی شدن کشور به منظور رهایی از تمرکز (انتقال پایتخت فرهنگی)
سیروس شفقی ندا رحمانی دهنوی سودابه پاپی

تهران به عنوان مرکزیت سیاسی و اقتصادی کشور ، همانند اکثر کلان شهرهای بزرگ جهان با مشکلات بسیاری روبروست ازجمله آلودگی شدید هوا و مشکلات زیست محیطی ، بحث زلزله خیز بودن تهران، کمبود آب موردنیاز،ترافیک سنگین شهری و.... در این را بطه برخی پایتخت بودن سیاسی و اقتصادی تهران چکیده کامل

تهران به عنوان مرکزیت سیاسی و اقتصادی کشور ، همانند اکثر کلان شهرهای بزرگ جهان با مشکلات بسیاری روبروست ازجمله آلودگی شدید هوا و مشکلات زیست محیطی ، بحث زلزله خیز بودن تهران، کمبود آب موردنیاز،ترافیک سنگین شهری و.... در این را بطه برخی پایتخت بودن سیاسی و اقتصادی تهران را ریشه اصلی این مسائل قلمدادکرده و انتقال پایتخت به دیگر شهرها را راه حل نهایی رهایی از این مشکلات ارزیابی کرده اند . در مقابل ، عده ای دیگر، به جای انجام هزینه های فراوان مادی برای انتقال، به ساماندهی تهران معتقدند. یکی از شیوه های نوین مدیریتی تراکم زدایی و تمرکززدایی است . در پژوهش حاضر برای تمرکز زدایی از کلان شهر تهران ، انتقال پایتخت فرهنگی از گزینه های مورد بررسی در نظر گرفته شده است . در این پژوهش شش گزینه : شیراز ، همدان ، رشت ، زنجان ، یزد ، مشهد مورد بررسی قرار می گیرند . نوع تحقیق در این پژوهش توصیفی ، تحلیلی است . اطلاعات مورد نیاز برای پنج شاخص پژوهشی ساختارهای اجتماعی و فرهنگی ، شرایط زیست محیطی ، قرارگیری در پهنه های کمتر خطرناک ، امکانات و زیرساخت های مناسب ، جمعیت ، با استفاده از اسناد و مدارک بدست آمده است ، درتجز یه و تحلیل داده ها از تحلیل سلسله مراتبی AHPو با استفاده از نرم افزار Expert choice گزینه ها را وزن دهی نموده و با استفاده ازنرم افزار Excelبه دسته بندی وتعیین الویت های گزینه ها پرداخته ، هم چنین از نرم افزار Arc Gis برای ترسیم نقشه بهره گرفته شده است ، نتایج حاصل نشان می‌‌‌ دهد شهر یزد با وزن 327. به عنوان پایتخت فرهنگی مناسب ترین گزینه می باشد . پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1073 - تجزیه وتحلیل آماری مقادیر طولانی مدت بارش جهت برازش توزیع آماری مناسب ( مطالعه موردی ایران)
بهلول علیجانی حمیده افشارمنش

مطالعه توزیع آماری مناسب برای پدیده استوکاستیک بارش امری ضروری است زیرا تمام برآورد های دقیق خشکسالی و ترسالی یا پیش بینی های بارشی بر پایه یک توزیع آماری مناسب استوار است. در این تحقیق سعی شده است با استفاده از توزیع های 61 گانه آماری توزیع آماری مناسب، بر اساس آزمون ه چکیده کامل

مطالعه توزیع آماری مناسب برای پدیده استوکاستیک بارش امری ضروری است زیرا تمام برآورد های دقیق خشکسالی و ترسالی یا پیش بینی های بارشی بر پایه یک توزیع آماری مناسب استوار است. در این تحقیق سعی شده است با استفاده از توزیع های 61 گانه آماری توزیع آماری مناسب، بر اساس آزمون های سه گانه اندرسون دارلینگ ، کلمونوگراف –اسمیرنوف و کای اسکار مشخص شود . هدف از این مطالعه انتخاب بهترین توزیع فراوانی و توزیع آماری مناسب بارشی برای اقلیم متنوع ایران است. توپوگرافی ،موقعیت جغرافیایی مانند زاویه تابش و مدت تابش همچنین پوشش طبیعی باعث تنوع اقلیمی در ایران شده است بنابراین با استفاده از مقادیر ماهانه بارش 43 ایستگاه سینوپتیک برای دوره آماری طولانی مدت 1952 - 2005 و با استفاده از نرم افزار Esay fifty (MathWave EasyFit Professional ) توزیع آماری مناسب برای مناطق شش گانه اقلیمی ایران (A,B,C,D,E,F)برآورد شد نتایج نشان می دهد بر اساس آزمون های آماری کلمونوگراف –اسمیرنوف زیرا آزمون کولموگروف- اسمیرنوف دارای ازتوان بیشتری نسبت به آزمون کای اسکار برخوردار است و همچنین آزمون کای اسکار برای توزیع های یک متغیره که هدف آن آزمون برازش یا آزمون بر پایه آماره تابع توزیع تجربی (EDF) است استفاده نمی شود علاوه براین آزمون اندرسون دارلینگ برای محاسبه مقادیر با واریانس مجهول طراحی شده است. در نتیجه در منطقهA (اقلیم مرطوب و معتدل خزری ) توزیعLog-Pearson3 و در منطقه B( اقلیم نیمه خشک) توزیع JohnsonSB و در منطقه )C اقلیم ناحیه زاگرس( توزیع Burr مناسب ترین توزیع آماری می باشند. منطقه D(اقلیم بیابانی خیلی گرم ساحلی) توزیع آماری Gammaو در منطقه E(اقلیم بیابانی خیلی گرم داخلی) توزیع JohnsonSB و در منطقه F(اقلیم نیمه بیابانی گرم) توزیع Gen.Gammaمناسب ترین توزیع های آماری هستند.در نتیجه مشخص شد که مناطق خشک B,D,E,F مناسبترین توزیع آماری Gamma,/JohnsonSB/ Gen. Gamma, می باشند در حالی که در منطقه خزری و زاگرس(A,C)به ترتیب توزیع Burr, Log-Pearson3توزیع های آماری مناسب هستند. میزان چولگی در منطقه A,B,Cکمتر از یک و در مناطق D,E,Fبیشتر از یک می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1074 - تحلیلی برنظم فضایی محله‌های شهرهای اسلامی-ایرانی (موردمطالعه: شهر قم)
محمد محیط آرا عباس ملک حسینی مجید شمس

اصول حاکم بر شهرهای اسلامی –ایرانی درگذشته‌ی قبل از مدرنیسم حکایت از وجود وحدتی جامع بانظم سلسله‌مراتبی بین اجزا و عناصر از جزء به‌کل و یا بالعکس است. سیر حرکت از درون خانه (حریم خصوصی) تا مرکز محله (فضای نیمه عمومی) و سپس تا مرکز شهر (فضای عمومی) و یا از مرکز شهر چکیده کامل

اصول حاکم بر شهرهای اسلامی –ایرانی درگذشته‌ی قبل از مدرنیسم حکایت از وجود وحدتی جامع بانظم سلسله‌مراتبی بین اجزا و عناصر از جزء به‌کل و یا بالعکس است. سیر حرکت از درون خانه (حریم خصوصی) تا مرکز محله (فضای نیمه عمومی) و سپس تا مرکز شهر (فضای عمومی) و یا از مرکز شهر تا درون خانه و آغاز سلسله‌مراتبی دیگر و ساخت فضایی و ساختار کالبدی متناسب باکرامت وجودی انسان و در جهت تقویت خانواده و تعاملات اجتماعی، ساماندهی شده است. نظم فضایی و سلسله مراتبی در شهر اسلامی –ایرانی با دوعنصراساسی دسترسی و مرکزیت دارای هویت و معنا فضایی می‌گردد. وهمان نقش مهم مرکز شهر در مرکز محله نیز با محوریت مسجد محله برای ایجاد وحدت اجتماعی وفضایی تکرارمی شود. هدف شرع مقدس علاوه بر آثار متنوع اجتماعی –اقتصادی و فرهنگی پیامد مهم سیاسی و تشکیل جلوه‌ای از شکوه اجتماع و همبستگی آن‌ها بنام امت اسلامی است. توجه به اصول فضایی حاکم بر محله‌ی سنتی در شهرهای اسلامی- ایرانی می‌تواند بسیاری از مشکلات اجتماعی و فرهنگی برآمده از اصول حاکم بر شهر مدرن همچون دوری وبی خبری مردم ازهمدیگردرتراکم های سنگین آن و ده‌ها مشکل دیگر بکاهد؛ و بستر پایداری اجتماعی –فضایی شهرهای اسلامی –ایرانی را فراهم کند. این پژوهش با انتخاب هدفمند چهار نوع محله‌یا سکونتگاه با مختصات زمانی –مکانی تشکیل‌شده و شرایط کالبدی متفاوت در شهر اسلامی –ایرانی قم به بررسی و تحلیل و باهدف مقایسه آن‌ها ازلحاظ شاخص‌های نظم فضایی و میزان پایداری پرداخته است؛ و با روش پیمایشی از نوع مقایسه‌ای و توصیفی –تحلیلی به بررسی موضوع پرداخته است. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد شاخص‌های پایداری فضایی –کالبدی محله‌ای سنتی همچون چهار مردان، با محلات مدرن همچون پردیساندارای تفاوت معناداری است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1075 - تحلیلی بر تأثیر فرهنگ در ساخت شهرهای ایرانی اسلامی
سعید امان‌پور جعفر سعیدی

شهر تجلی‌گاه ارزش‌ها و فرهنگ‌های انسانی بوده و بخشی از این ارزش‌ها به‌صورت مناظر و سیماهای فرهنگی در ساخت شهرها آشکار می‌شود. در جهان‌بینی اسلامی، فرهنگ مشتمل بر نظام اعتقادات، ارزش‌ها، اخلاقیات و رفتارها بوده و منبعث از وحی و جهت دهنده به جامعه اسلامی است. فرهنگ ایرانی چکیده کامل

شهر تجلی‌گاه ارزش‌ها و فرهنگ‌های انسانی بوده و بخشی از این ارزش‌ها به‌صورت مناظر و سیماهای فرهنگی در ساخت شهرها آشکار می‌شود. در جهان‌بینی اسلامی، فرهنگ مشتمل بر نظام اعتقادات، ارزش‌ها، اخلاقیات و رفتارها بوده و منبعث از وحی و جهت دهنده به جامعه اسلامی است. فرهنگ ایرانی اسلامی همان فرهنگ متعالی اسلامی است که در روح و کالبد فرهنگ ایران‌زمین دمیده شده و متناسب با تاریخ، جغرافیا، مذهب و زبان در چند قرن گذشته تکامل‌یافته است. این مقاله با روش توصیفی- تحلیلی در قالب مطالعات کتابخانه‌ای و اسنادی، ساخت شهرهای ایرانی اسلامی را با توجه به نقش و تأثیرات فرهنگ بررسی می‌کند. در این راستا می‌توان گفت که شهرهای اسلامی مفهوم خاصی از شهر را نمایان می‌کنند. در این مفهوم، فرهنگ، ارزش‌ها و نگرش‌های اسلامی در ساخت عناصر شهری آشکار می‌شوند. فرهنگ در ساخت شهرهای ایرانی اسلامی قبل از اسلام، تحت تسلط نظام اجتماعی و الگوهای پارسی، هلنی و پارتی، ریخت‌شناسی خاصی با نمودی طبقاتی را ایجاد کرد. بعد از ورود اسلام هم فرهنگ تحت تأثیر اصول و عناصر اسلامی ساخت شهرها را به وجود آورد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1076 - مطالعه تطبیقی شاخص های استراتژی توسعه شهری(CDS) در شهرهای ایران از نگاه گروه های شهری
محمدرحیم رهنما لیلی ابراهیمی

استراتژی توسعه شهری عبارت است از یک برنامه عملی برای توسعه متعادل در شهرها، توسعه و پایداری که از طریق مشارکت، برای بهبود کیفیت زندگی برای همه شهروندان حاصل می شود و بر چهار رکن قابلیت زندگی، بانک پذیری، رقابت پذیری و حکمرانی خوب شهری استوار است. هدف این مقاله تحلیلی بر چکیده کامل

استراتژی توسعه شهری عبارت است از یک برنامه عملی برای توسعه متعادل در شهرها، توسعه و پایداری که از طریق مشارکت، برای بهبود کیفیت زندگی برای همه شهروندان حاصل می شود و بر چهار رکن قابلیت زندگی، بانک پذیری، رقابت پذیری و حکمرانی خوب شهری استوار است. هدف این مقاله تحلیلی بر تحقیقات صورت گرفته پیرامون وضعیت شاخص های استراتژی توسعه شهری و مقایسه وضعیت این شاخص ها در شهرهای مختلف ایران است. روش تحقیق توصیفی-تحلیلی است. اطلاعات مورد نیاز با استفاده از مطالعات کتابخانه ای و بررسی تحقیقات و پژوهش های تجربی انجام شده در زمینه استراتژی توسعه شهری در شهرهای مختلف کشور جمع آوری شد. جهت مقایسه شهرها به لحاظ شاخص های مورد نظر وضعیت شهرها بر روی نمودار در نرم افزار اکسل رسم شده است. بیشتر مطالعات انجام شده با نظرخواهی از گروه های مختلف شهری شامل شهروندان، مدیران شهری و نخبگان بوده است. بررسی ها نشان می دهد در اکثر شهرها وضعیت مطلوب نبوده و دارای میانگین کمتر از حد متوسط 3 برای اکثر عوامل و شاخص ها در نظر گرفته شده، بوده است. تفاوت در دیدگاه گروههای مختلف شهری دیده می شود و در بیشتر موارد میانگین در گروه مدیران شهری بالاتر از شهروندان و نخبگان بوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1077 - کاربست جهان بینی اسلامی در شهرهای ایرانی- اسلامی با تأکید بر توسعه پایدار محله ای
محمد کاظم شمس پویا ابوالفضل مشکینی مجتبی برغمدی

ایجاد و گسترش "شهر اسلامی- ایرانی" و همچنین تغییر و تحول شهرهای موجود به سمت شهرهای مطلوب، یکی از لوازم بروز و ظهور تمدن ایرانی اسلامی است که هدف اصلی در آن هدایت انسان به سمت تعالی و کمال خواهد بود. با طلیعه ی اسلام جهان بینی جدیدی مبتنی بر برادری و برابری به منصه‌ی ظه چکیده کامل

ایجاد و گسترش "شهر اسلامی- ایرانی" و همچنین تغییر و تحول شهرهای موجود به سمت شهرهای مطلوب، یکی از لوازم بروز و ظهور تمدن ایرانی اسلامی است که هدف اصلی در آن هدایت انسان به سمت تعالی و کمال خواهد بود. با طلیعه ی اسلام جهان بینی جدیدی مبتنی بر برادری و برابری به منصه‌ی ظهور رسید. این طرز تفکر بر شکل شهرنشینی و جامعه شهری اثر گذاشته است. در واقع، شهرهای اسلامی از دستورات و قوانین اسلامی متخذ از کتاب، سنت، فقه، اجتهاد و اجماع تأثیر پذیرفته و اصول و جهان بینی اسلامی تأثیر خود را بر ساخت و بافت شهرها و محلات آن به عنوان کوچکترین سلول‌های حیات شهری بر جای نهاده است. اما به تدریج و در دوران معاصر روند گسسته شدن محلات و پیدایش فضاهای جدید شهری با معیارهایی متفاوت از فرهنگ بومی شتاب گرفته است که برخلاف منطق توسعه پایدار محله ای است. تحقیق حاضر از نوع توصیفی-تحلیلی بر پایه ی مطالعات کتابخانه ای است. نتایج تحقیق نشان می دهد که با کاربست جهان بینی اسلامی و اصول و ارزش های آن در شهرنشینی و برنامه ریزی توسعه محله ای و تلفیق آن با اندیشه ایرانی می توان در جهت تقویت و احیای محلات اسلامی و در نتیجه توسعه پایدار محله ای گام برداشت. ذکر این نکته درخور اهمیت است که محلات اسلامی فقط به کالبد خلاصه نمی‌شوند، بلکه دارای حیاتی معنوی در زمینه‌های گوناگون است که ضرورت دارد این موضوع در برنامه‌ریزی توسعه اجتماعات محلی مورد توجه قرار گیرد. همچنین قواعد دهگانه اجتهاد از دیدگاه تشیع و قاعده لاضرر و لاضرار به برنامه ریزان شهری اجازه می‌دهد تا از مسائل نوین جهانی با توجه به اصول و ارزش‌های اسلامی و معیارهای بومی استفاده نمایند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1078 - تحلیلی تطبیقی بر روند کاوش ها در حوزه مطالعاتی شهرهای هوشمند در ایران با کشورهای پیشرو در جهان
محمد علی فیروزی احمد پوراحمد مهیار سجادیان

هدف پژوهش حاضر، مقایسۀ روند کاوش های شهر هوشمند در ایران با کشورهای پیشرو، به منظور آسیب شناسی و پیشنهاد راهکارهایی می باشد. روش شناسی این پژوهش از نوع کاربردی علم سنجی است؛ و روش تحقیق توصیفی- تحلیلی است که برای تحلیل داده های تحقیق، از روش تحلیل محتوا و در این راستا، چکیده کامل

هدف پژوهش حاضر، مقایسۀ روند کاوش های شهر هوشمند در ایران با کشورهای پیشرو، به منظور آسیب شناسی و پیشنهاد راهکارهایی می باشد. روش شناسی این پژوهش از نوع کاربردی علم سنجی است؛ و روش تحقیق توصیفی- تحلیلی است که برای تحلیل داده های تحقیق، از روش تحلیل محتوا و در این راستا، از ابزار گوگل ترندز بهره گرفته شده است. جامعه ی آماری پژوهش، تعداد کاوش های اینترنتی واژگان شهر هوشمند و شهرالکترونیک است که در سطح جهان انجام می یابد، و نمونه ی آماری این پژوهش، کاوش های واژگان شهر هوشمند و نیز شهر الکترونیک در کشورهای ایران، امارات متحدۀ عربی، ایالات متحدۀ آمریکا، استرالیا و بریتانیا است؛ که درون وبگاه گوگل انجام یافته است. همچنین در راستای، برداشت روشن تری از روند جهانی در حوزه های کاوش مورد نظر این پژوهش؛ و مقایسه با روند کاوش ها در کشورهای مورد مطالعه، از میانگین کاوش های جهانی، استفاده گردیده است. بازه ی زمانی مورد بررسی از دی ماه 1382 تا آذرماه 1398 می باشد. بر مبنای یافته های تحقیق، روند کاوش های شهر هوشمند در ایران برخلاف روند جهانی و نیز کشورهای مورد مطالعه، یکنواخت و بطئی و در سطحی بسیار نازل است؛ به کاوشها به زبان انگلیسی توجه ای مبذول نمی گردد؛ و بر خلاف روند جهانی و کشورهای مورد مطالعه، به کاوش های شهر الکترونیک نسبت به شهر هوشمند توجۀ بیشتری می گردد. در نهایت می توان نتیجه گرفت که روند کاوش های شهر هوشمند در کشور ایران با روند شتابان جهانی و کشورهای مورد مطالعه متناسب نبوده است؛ و بر مبنای چهار رویکرد نسبت شهر هوشمند و شهر الکترونیک، شامل، تشابه شهر هوشمند و شهر الکترونیک، همپوشانی شهر هوشمند و شهر الکترونیک در حوزۀ فناوری اطلاعات و ارتباطات، شهر هوشمند تکامل یافته شهر الکترونیک و شهر الکترونیک جزئی از شهر هوشمند ، رویکرد غالب در کاوش های کشورهای پیشرو به سوی رویکردهای سوم و چهارم است؛ در حالی که در کشور ایران، اصولا رویکردی مشاهده نمی شود و غلبه نیافته است و همچنان، کاوش های شهر الکترونیک به زبان فارسی در کشور در غلبه کامل است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1079 - واکاوی روند کاوش ها در مطالعه شهرهای هوشمند در ایران و کشورهای منتخب همسایه جنوبی
محمدعلی فیروزی مهیار سجادیان

امروزه شهرهای هوشمند، از جمله مهمترین راهبردهایی است که در جهت افزایش راندمان ها و کیفیت محیط شهری و در نهایت، جذب هر چه بیشتر سرمایه ها در فضای شبکه ها در عصر جهانی شدن و جامعه ی اطلاعات مطرح است. در ایران نیز به تبع تمام کشورهای جهان تلاش هایی در این زمینه انجام یافته چکیده کامل

امروزه شهرهای هوشمند، از جمله مهمترین راهبردهایی است که در جهت افزایش راندمان ها و کیفیت محیط شهری و در نهایت، جذب هر چه بیشتر سرمایه ها در فضای شبکه ها در عصر جهانی شدن و جامعه ی اطلاعات مطرح است. در ایران نیز به تبع تمام کشورهای جهان تلاش هایی در این زمینه انجام یافته است. اما مسئله این است که این تلاش ها به نتایج ملموسی نرسیده است. این در حالی است که مرتبا اخباری از موفقیت رقبای منطقه ای ایران، یعنی کشورهای حاشیه ی جنوبی کشور منتشر می گردد. این مسئله می تواند دلایل متفاوتی داشته باشد، اما این پژوهش به منظور پاسخ به این سوال انسجام یافته است: روند کاوش های شهر هوشمند در ایران، نسبت به رقبای منطقه ای اش (کشورهای منتخب همسایه ی جنوبی)، چگونه است؟. هدف از پاسخگویی به این سوال در واقع، آسیب شناسی روند کاوشها در کشور به هدف ارائه راهکارهایی می باشد. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی است که برای تحلیل داده های تحقیق، از روش تحلیل محتوا و در این راستا، از ابزار گوگل ترندز بهره گرفته شده است. جامعه ی آماری تحقیق، کاوش های اینترنتی در گوگل در جهان است؛ که کاوش ها در ایران، عربستان سعودی، امارات متحدۀ عربی، بحرین، قطر انتخاب شده است. بازه ی زمانی انجام پژوهش نیز به مدت 16 از دی ماه 1382 تا آذرماه 1398 می باشد. بر مبنای یافته های تحقیق، روند کاوش های شهر هوشمند در ایران، در مقایسه با کشورهای همسایۀ جنوبی اش از وضعیت مناسبی برخوردار نیست. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1080 - روندشناسی کاوش ها در حوزه مطالعاتی شهرهای هوشمند در کشور ایران با توجه به روند جهانی
احمد پوراحمد محمدعلی فیروزی مهیار سجادیان

امروزه در سطح جهان، شهرهای هوشمند از جمله مهمترین راهکارهایی است که در جهت مقابله با معضلات متعدد شهری طرح شده است. امر مهمی که چندی است در کشور ایران نیز، طرح، و فعالیت هایی در این زمینه انجام یافته است. اما مسئله این است که نتایج این فعالیت ها ملموس نبوده است. این مسئ چکیده کامل

امروزه در سطح جهان، شهرهای هوشمند از جمله مهمترین راهکارهایی است که در جهت مقابله با معضلات متعدد شهری طرح شده است. امر مهمی که چندی است در کشور ایران نیز، طرح، و فعالیت هایی در این زمینه انجام یافته است. اما مسئله این است که نتایج این فعالیت ها ملموس نبوده است. این مسئله ناشی از عوامل متعددی است،که در این راستا، این پژوهش به موضوع تحقیق و توسعه و در این ارتباط به کاوش ها به عنوان سطح ابتدایی و پایه ای تحقیقات پرداخته و به دنبال پاسخ به این سوال است که: روند کاوش های شهر هوشمند در ایران نسبت به روند کاوش ها در جهان چگونه است؟.روش انجام این پژوهش توصیفی و تحلیلی است که در انجام آن، از ابزار گوگل ترندز استفاده گردیده است. جامعۀ آماری پژوهش کاوش های انجام یافته در گوگل در ارتباط با شهر هوشمند و شهر الکترونیک، به ویژه در داخل کشور در مقایسه با جهان می باشد. بازۀ زمانی پژوهش نیز از دی ماه 1382 تا آذر ماه 1398 بوده است. بر اساس یافته های تحقیق، روند جاری در کاوش شهرهای هوشمند به لحاظ شتاب و نیز حجم، با روند جهانی متناسب نبوده است. همچنین در کاوش ها، بر خلاف روند جهانی، شیفت از کاوش های شهر الکترونیک به شهر هوشمند اتفاق نیفتاده است. و به ویژه این که، کاوش ها در حوزۀ شهر هوشمند، در ایران، از پراکنش متعادلی برخوردار نبوده است. در انتها نیز بر اساس یافته های تحقیق، راهکارهایی پیشنهاد گردید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1081 - تحلیل شاخص‌های مهندسی و رفتاری- آموزشی در مدارس آینده کشور
علی سعیدی حامد میبودی مرتضی حیدری

10.30495/educ.2023.1985128.2983

با گسترش ارتباطات و فناوری اطلاعات در مدارس، الگوهای سنتی آموزش به الگوهای جدید تبدیل خواهند شد. این پژوهش با رویکردی منطقی و علمی به تدوین شاخص‌های مدارس آینده ایران با تأکید بر ویژگی‌های مهندسی و رفتاری- آموزشی پرداخته است. روش پژوهش از نوع توصیفی– پیمایشی و با چکیده کامل

با گسترش ارتباطات و فناوری اطلاعات در مدارس، الگوهای سنتی آموزش به الگوهای جدید تبدیل خواهند شد. این پژوهش با رویکردی منطقی و علمی به تدوین شاخص‌های مدارس آینده ایران با تأکید بر ویژگی‌های مهندسی و رفتاری- آموزشی پرداخته است. روش پژوهش از نوع توصیفی– پیمایشی و با بهره‌گیری از فرایند تحلیل شبکه‌ای و منطق فازی می‌باشد. جامعه آماری این پژوهش اعضاء هیات علمی و صاحب‌نظران حوزه مدارس آینده در دانشگاه‌های فرهنگیان ﺧﺮاﺳﺎن رﺿﻮی، اصفهان و تهران و همچنین معلمان و مدیران مطرح در در بخش دولتی و خصوصی آموزش‌وپرورش کشور می‌باشند. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه محقق ساخته‌ای بود که اعتبار آن از طریق روایی صوری و محتوایی و همچنین پایایی آن از طریق آلفای کرونباخ (85/0) تأیید شد. یافته‌ها نشان داد که شاخص‌های مدرسه آینده در 9 بُعد و 42 عنصر قابل تبیین است. ابعاد مدرسه آینده به ترتیب اهمیت شامل فرایندهای یاددهی، ارتباطات و فناوری، ویژگی‌های مدیریتی، فرایندهای یادگیری، سیاست‌های مشارکتی، نگرش به مدرسه، ایمنی و بهداشت، طراحی مدرسه و هوای داخلی می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1082 - بررسی وضعیت موجود و مطلوب نقش نظام آموزش و پرورش در توسعه پایدار با رویکرد الگوی اسلامی- ایرانی پیشرفت
سمانه کرمی ترانه عنایتی کیومرث نیازآذری

10.30495/educ.2022.1941437.2747

پژوهش حاضر با هدف بررسی وضعیت موجود و مطلوب نقش نظام آموزش و پرورش در توسعه پایدار با رویکرد الگوی اسلامی- ایرانی پیشرفت بود. این پژوهش از نوع پیمایشی، مبتنی ‌بر روش‌های تحلیل شکاف و در گروه مطالعات آمیخته از نوع اکتشافی (کیفی و کمی) بود. جامعه آماری در بخش کیفی شامل 10 چکیده کامل

پژوهش حاضر با هدف بررسی وضعیت موجود و مطلوب نقش نظام آموزش و پرورش در توسعه پایدار با رویکرد الگوی اسلامی- ایرانی پیشرفت بود. این پژوهش از نوع پیمایشی، مبتنی ‌بر روش‌های تحلیل شکاف و در گروه مطالعات آمیخته از نوع اکتشافی (کیفی و کمی) بود. جامعه آماری در بخش کیفی شامل 10 نفر از متخصصان نظام آموزش و پرورش بودند که به صورت هدفمند انتخاب شدند. در بخش کمی نیز مدیران، کارشناسان مسئول و کارشناسان اداره کل آموزش و پرورش شهر تهران به تعداد 440 نفر و حجم نمونه 205 نفر بود. ابزار گردآوری داده ها، در بخش کیفی، مصاحبه نیمه ساختاریافته و در بخش کمی، پرسشنامه محقق ساخته بود. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از آزمون ویلکاکسون و تی همبسته انجام گرفت. نتایج بخش کیفی پژوهش نشان داد عوامل موثر بر توسعه پایدار در نظام آموزش و پرورش با رویکرد الگوی اسلامی- ایرانی پیشرفت شامل 6 بعد و 45 مولفه بود. در بخش کمی، بررسی اختلاف وضعیت موجود و مطلوب در شش متغیر اصلی (فرهنگی، اجتماعی، زیست محیطی، اقتصادی، روش های آموزشی و سند تحول بنیادین آموزش و پرورش)، معنادار و زیاد بوده است. بعد فرهنگی، زیست محیطی و سند تحول بنیادین در مقایسه با دیگر ابعاد از وضعیت بهتری برخوردار بودند. بنابراین برای حرکت از وضعیت موجود به وضعیت مطلوب توسعه پایدار لازم است نظام آموزش و پرورش اهمیت ویژه ای نسبت به آموزش مسائل اجتماعی، اقتصادی و روش های آموزشی موثر بر توسعه پایدار با رویکرد الگوی اسلامی- ایرانی پیشرفت داشته باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1083 - بررسی آئین عیاری در تاریخ ایران
صدیقه قناد زاده

یکی از جنبه های قابل مطالعـه در تـاریخ اجتمـاعی ایـران، رواج آیـین جـوانمردی اسـت. شواهدی وجود دارد که نشان می دهد بنیاد این آیین اجتماعی در ایران پیش از اسلام گذاشته شـدهاست، زیرا بسیاری از افکار مانویان در آن یافت مـیشـ ود .ایـن آیـین را در داسـتان هـای شـاهنامهفردوس چکیده کامل

یکی از جنبه های قابل مطالعـه در تـاریخ اجتمـاعی ایـران، رواج آیـین جـوانمردی اسـت. شواهدی وجود دارد که نشان می دهد بنیاد این آیین اجتماعی در ایران پیش از اسلام گذاشته شـدهاست، زیرا بسیاری از افکار مانویان در آن یافت مـیشـ ود .ایـن آیـین را در داسـتان هـای شـاهنامهفردوسی میتوان دید که هر یک از این داستانها میتواند نمـودی از عیـاران ایـران قبـل از اسـلاممیباشد. رواج آیین عیاری بعد از اسلام نشانه ستم ملی و طبقاتی از سوی خلفا میتوانست باشـد . عیاران بیشتر از میان طبقه عوام بودند و از بینوایان و ضعفا حمایت می کردند. هدف آنان مبـارزه بـااشراف و ثروتمندان و گرفتن داد ستمدیدگان و بینوایان بود. آیـین عیـاری بعـد از اسـلام بـا نفـوذمسلمانان از ایران و سوریه به اروپا راه یافت و پدیده جوانمردانه ای به نام شـوالیه گـری را در قـرندهم میلادی پدید آورد. نهضتهای عیاری در دوره خلفای عباسی در شرق ایران پدید آمدند و سرمنشاء حوادث و پیدایش حکومت هایی شدند و همچنین آئین عیاری به مثابه یک ارزش اجتماعی باقی ماندنـد و درهر دوره به شکلی خودنمایی کردند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1084 - شناسایی ویژگیهای مهم دانشگاههای هزاره سوم به منظور ارایه چارچوبی مناسب برای دانشگاههای ایران در راستای حرکت از دانشگاههای سنتی به دانشگاههای نوین
بدری شاه طالبی

با توجه به نقش بسیار مهم دانشگاهها در عصر رسانه ها و شکل گیری جامعه اطلاعاتی و با توجه بهپدیده جهانی شدن و نفوذ بازار بی کنترل فرهنگ غرب که موجب گردیده بسیاری از ضد ارزشها بهصورت ارزش و مشروع جلوه کرده و جامعه دانشگاهی را در معرض آسیب و تهدید قرار دهد،پژوهش حاضر با هدف چکیده کامل

با توجه به نقش بسیار مهم دانشگاهها در عصر رسانه ها و شکل گیری جامعه اطلاعاتی و با توجه بهپدیده جهانی شدن و نفوذ بازار بی کنترل فرهنگ غرب که موجب گردیده بسیاری از ضد ارزشها بهصورت ارزش و مشروع جلوه کرده و جامعه دانشگاهی را در معرض آسیب و تهدید قرار دهد،پژوهش حاضر با هدف ارائه چارچوبی به منظور نهادینه کردن مؤلفه های دانشگاه هزاره سوم دردانشگاههای ایران به روش توصیفی – پیمایشی انجام شده است.برای تحقق هدف کلی ابتدا تعداد83بعد و مؤلفه از طریق مطالعه منابع مربوط شناسایی شد و چارچوب پیشنهادی مطابق با مؤلفه هایتنظیم شده در دو قسمت اهداف و فلسفه چار چوب و چارچوب ادراکی شکل گرفت.جامعه آماری این پژوهش را اعضای هیئت علمی تمام وقت دانشگاههای اصفهان، صنعتی اصفهان ودانشگاه علوم پزشکی تشکیل داده اند.به منظور تعیین چارچوب نهایی پرسشنامه بر روی یک نمونهآماری متشکل از 200نفر از افراد جامعه آماری اجرا شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روشهایآمار توصیفی( میانگین،انحراف معیار و واریانس) و آمار استنباطی (تحلیل عاملی ) استفاده گردید.اهمیافته های این پژوهش از این قرار است: -1تدوین مهمترین مؤلفه ها و ویژگیهای دانشگاه هزاره سوم-2تدوین چارچوب مناسب برای دانشگاههای ایران و تعیین روایی سازه مؤلفه ها از طریق تحلیلعاملی. به این ترتیب بخش فلسفه و اهداف چارچوب با روایی سازه بالا تایید گردید، اما در بخشچهارچوب ادراکی ترکیب مؤلفه های اصلی تغییر یافت و 83زیر مؤلفه که در چارچوب پیشنهادیذیل شش مؤلفه اصلی قرار گرفته بود در14عامل توزیع گردید و به این ترتیب چارچوب نهایی بهدست آمد پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1085 - ‌بررسی گرایش‌های مطالعاتی و استفاده ازکتابخانه در بین نخبگان دانش‌آموزی ایران (از 1383 تا 1385)
نرگس محمد‌علی‌پور فاطمه نوشین فرد فهیمه باب‌الحوائجی

این پژوهش تحت عنوان بررسی گرایش‌های مطالعاتی و میزان استفاده از کتابخانه در بین نخبگان دانش‌آموزی ایران در سال‌های 1383تا 1385 به منظور بررسی گرایش‌های مطالعاتی؛ اهداف مطالعه؛ عادات مطالعه؛ میزان مطالعه و میزان استفاده از کتابخانه انجام شده است. جامعه پژوهش نخبگان دانش‌ چکیده کامل

این پژوهش تحت عنوان بررسی گرایش‌های مطالعاتی و میزان استفاده از کتابخانه در بین نخبگان دانش‌آموزی ایران در سال‌های 1383تا 1385 به منظور بررسی گرایش‌های مطالعاتی؛ اهداف مطالعه؛ عادات مطالعه؛ میزان مطالعه و میزان استفاده از کتابخانه انجام شده است. جامعه پژوهش نخبگان دانش‌آموزی ایران شامل برگزیدگان کنکور سراسری، المپیادهای علمی و جشنواره دانش‌آموزی خوارزمی طی سال‌های 1383- 1385 می‌باشد که تعداد آنها سیصد نفر است. روش پژوهش پیمایشی- تحلیلی و ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه می‌باشد که از سیصد پرسشنامه ارسالی صد و شصت و هشت قابل استفاده بود. داده‌ها با استفاده از آزمون‌های مختلف آماری و بر اساس نوع متغیرها؛ توسط نرم‌افزار SPSS مورد پردازش و تجزیه و تحلیل قرار گرفت. در این تحقیق دوازده فرضیه مطرح شده است که از بین آنها فقط فرضیه دوم مورد تایید قرار گرفت. برخی یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که اولویت اول علت علاقه به مطالعه در میان نخبگان دانش‌آموزی تشویق والدین و خانواده بوده است. بیشترین درصد جامعه مورد پژوهش (4/55 درصد) درحد زیاد و خیلی زیاد به مطالعه کتاب‌های غیر درسی و مطبوعات علاقه داشته‌اند. اولویت‌های آنان در گرایش‌های مطالعاتی زمینه ادبی و سپس علمی بوده است؛ اکثریت نخبگان دانش‌آموزی ایران در بیشتر مواقع (4/71 درصد) از اینترنت و سپس از منابع الکترونیکی استفاده می‌کنند؛ همچنین بیشتر نخبگان (9/86 درصد) در زمان تحصیل عضو کتابخانه مدرسه بوده‌اند؛ اکثریت آنان (6/75 درصد) در هفته یک‌بار و بیش از یک‌بار به کتابخانه مدرسه مراجعه می‌کردند؛ بیشترین درصد نخبگان دانش‌آموزی ایران (8/48 درصد) میزان تاثیر منابع کتابخانه‌ای را در حد متوسط ارزیابی کرده‌اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1086 - شناسایی ویژگیهای مهم دانشگاه‌های هزاره سوم به منظور ارایه چارچوبی مناسب برای دانشگاه‌های ایران در راستای حرکت از دانشگاه‌های سنتی به دانشگاه‌های نوین
دکتر بدری شاه طالبی

با توجه به نقش بسیار مهم دانشگاه‌ها در عصر رسانه‌ها و شکل گیری جامعه اطلاعاتی و با توجه به پدیده جهانی شدن و نفوذ بازار بی کنترل فرهنگ غرب که موجب گردیده بسیاری از ضد ارزشها به صورت ارزش و مشروع جلوه کرده و جامعه دانشگاهی را در معرض آسیب و تهدید قرار دهد، پژوهش حاضر با چکیده کامل

با توجه به نقش بسیار مهم دانشگاه‌ها در عصر رسانه‌ها و شکل گیری جامعه اطلاعاتی و با توجه به پدیده جهانی شدن و نفوذ بازار بی کنترل فرهنگ غرب که موجب گردیده بسیاری از ضد ارزشها به صورت ارزش و مشروع جلوه کرده و جامعه دانشگاهی را در معرض آسیب و تهدید قرار دهد، پژوهش حاضر با هدف ارائه چارچوبی به منظور نهادینه کردن مؤلفه‌های دانشگاه هزاره سوم در دانشگاه‌های ایران به روش توصیفی – پیمایشی انجام شده است. برای تحقق هدف کلی ابتدا تعداد83 بعد و مؤلفه از طریق مطالعه منابع مربوط شناسایی شد و چارچوب پیشنهادی مطابق با مؤلفه‌های تنظیم شده در دو قسمت اهداف و فلسفه چار چوب و چارچوب ادراکی شکل گرفت. جامعه آماری این پژوهش را اعضای هیئت علمی تمام وقت دانشگاه‌های اصفهان، صنعتی اصفهان و دانشگاه علوم پزشکی تشکیل داده اند.به منظور تعیین چارچوب نهایی پرسشنامه بر روی یک نمونه آماری متشکل از 200 نفر از افراد جامعه آماری اجرا شد. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از روش‌های آمار توصیفی (میانگین، انحراف معیار و واریانس) و آمار استنباطی (تحلیل عاملی) استفاده گردید. اهم یافته‌های این پژوهش از این قرار است: 1- تدوین مهمترین مؤلفه‌ها و ویژگی‌های دانشگاه هزاره سوم 2- تدوین چارچوب مناسب برای دانشگاه‌های ایران و تعیین روایی سازه مؤلفه‌ها از طریق تحلیل عاملی. به این ترتیب بخش فلسفه و اهداف چارچوب با روایی سازه بالا تایید گردید، اما در بخش چهارچوب ادراکی ترکیب مؤلفه‌های اصلی تغییر یافت و 83 زیر مؤلفه که در چارچوب پیشنهادی ذیل شش مؤلفه اصلی قرار گرفته بود در 14 عامل توزیع گردید و به این ترتیب چارچوب نهایی به دست آمد پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1087 - دارالفنون دریچه ای نو به جهان معرفت
دکتر یوسف متولی حقیقی

دارالفنون نخستین مدرسه دولتی ایران به سبک اروپایی اسـت کـه توسـط میـرزا تقـی خـانامیرکبیر به وجود آمد. این مدرسه فعالیت آموزشی خود را در پنجم ربیع الاول 1268.ق /1851 .م با پذیرش شاگرد در هفت رشته پیاده نظام، سواره نظام ، مهندسی، توپخانه، پزشکی، معدن شناسـیو داروسازی آغا چکیده کامل

دارالفنون نخستین مدرسه دولتی ایران به سبک اروپایی اسـت کـه توسـط میـرزا تقـی خـانامیرکبیر به وجود آمد. این مدرسه فعالیت آموزشی خود را در پنجم ربیع الاول 1268.ق /1851 .م با پذیرش شاگرد در هفت رشته پیاده نظام، سواره نظام ، مهندسی، توپخانه، پزشکی، معدن شناسـیو داروسازی آغاز کرد. برای تدریس در این مدرسه معلمانی از کشورهای اروپایی استخدام شـدند. مدت تحصیل در دارالفنون نخست هفت سال بود و سپس به چهـار سـال کـاهش یافـت. در ایـنمدرسه علاوه بر تدریس نظری آمـوزش هـای عملـی نیـز مـورد توجـه بـود و تجهیزاتـی از قبیـلآزمایشگاه، چاپخانه و کتابخانه در خدمت آموزش قرار داشت. ناصرالدین شاه در آغاز کـار علاقـهزیادی به پیشرفت کار مدرسه نشان می داد. اما سیاسی شدن آموزش و شیوع افکار آزادی خواهانـهدر دارالفنون این مدرسه را از چشم ناصرالدین شاه انداخت. دارالفنون به رغم پیشرفت هـای اولیـهبه دلایل گوناگونی نتوانست اهداف بنیان گـذار آن را بـرآورده سـازد. امـا در عـین حـال توانـستدریچه ای نو به سوی جهان معرفت برای ایرانیان باز نموده و باعث آشـنایی گروهـی از ایرانیـان بـادستاوردهای علمی اروپا و اندیشه های اصلاح طلبانه شود . پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1088 - روابط سیاسی ایران ساسانی و قبایل صحرا گرد شرقی در بحبوحه‌ی هجوم اعراب
دکتر منصور امانی

اقوام صحاری آسیای مرکزی و حتی دوردست‌های آن، یعنی چین، در جستجوی سرزمین و مکان جدید به سوی غرب مهاجرت کردند. آنها در مسیر مهاجرت خود با امپراتوری ساسانی برخورد کردند، که در طی آن بیش از چهار صد سال جنگ، صلح و آمد و شد سفرا، میان آنها ادامه یافت. کوشانیان، خیونی‌ها، کید چکیده کامل

اقوام صحاری آسیای مرکزی و حتی دوردست‌های آن، یعنی چین، در جستجوی سرزمین و مکان جدید به سوی غرب مهاجرت کردند. آنها در مسیر مهاجرت خود با امپراتوری ساسانی برخورد کردند، که در طی آن بیش از چهار صد سال جنگ، صلح و آمد و شد سفرا، میان آنها ادامه یافت. کوشانیان، خیونی‌ها، کیدارها، هیاطله، و ترکان مهم‌ترین همسایگان ایران در ادوار مختلف در دوره ساسانی بودند و تنها تصرف ایران توسط اعراب مسلمان بود که، رشته ارتباط آنها با ایران را از هم گسیخت. هر چند که پس از اسلام، بعضی از این اقوام نقش مهم خود را دوباره باز یافتند. از اواخر دوره ساسانی، نام ترک بر همه زرد پوستانی که از این پس در ماوراءالنهر پدیدار شدند اطلاق گردید، و برای تمام اقوام زردپوست که لهجه مشترک متقارب داشتند، لفظ ترک را به کار برده‌اند. در این دوران پنج قوم را که زبان واحد داشته‌اند، به نام ترک از آنها یاد کرده‌اند. این اقوام عبارتند از: 1-تغزغز(توعوز-اغوز) 2-خرخیز (قرقیز) 3-کیماک 4-غز (اوغوز) 5-خرلخ (قراق-خلخ). پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1089 - تأثیر فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) بر هویت دانشجویان
همایون مؤتمنی رضا یوسفی سیده خدیجه معافی ابوالقاسم بریمانی

واژه‌ی هویت در دنیای امروز ذاتاً در بحران است. از یک طرف به لحاظ گسترش ارتباطات، فراوانی ایده‌ها و از سوی دیگر به لحاظ جابجایی های جمعیتی، التقاط فرهنگها و تمدن‌ها. عصر جدید را عصر انقلاب در ارتباطات نامیده‌اند و روشن ترین نشانه این قرن، انفجار اطلاعات است. اما آیا این چکیده کامل

واژه‌ی هویت در دنیای امروز ذاتاً در بحران است. از یک طرف به لحاظ گسترش ارتباطات، فراوانی ایده‌ها و از سوی دیگر به لحاظ جابجایی های جمعیتی، التقاط فرهنگها و تمدن‌ها. عصر جدید را عصر انقلاب در ارتباطات نامیده‌اند و روشن ترین نشانه این قرن، انفجار اطلاعات است. اما آیا این انفجار، لزوماً دربردارنده ی انرژی مثبت و بالنده برای رشد و تعالی انسان است و یا حاوی سموم خطرناک و تخریب‌گر؟ اکثر استفاده‌کنندگان از اینترنت و فناوری های نوین در ایران را، جوانان تشکیل مى‌دهند و حجم بالایى از مشترکان تلفن همراه نیز جوانان هستند. به این دلیل مطالعه تأثیر فناوری اطلاعات و ارتباطات بر هویت دانشجویان می‌تواند، بخشی از پیامدهای فناوری اطلاعات و ارتباطات را آشکار سازد. بنابراین، مسأله اساسی که در این پژوهش مطرح می‌شود این است که: آیا فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) می‌تواند تأثیری بر هویت دانشجویان داشته باشد؟ این پژوهش با روش پیمایشی انجام شده است. جمعیت آماری این پژوهش را کلیه دانشجویان دانشگاه‌های آزاد اسلامی واحدهای تنکابن، چالوس، آمل، بابل و ساری تشکیل می‌دهند و از بین آن‌ها تعداد 381 نفر با روش نمونه‌گیری طبقه‌ای متناسب بر اساس جدول آماری کرجسی ـ مورگان انتخاب شدند. اطلاعات مورد نیاز با ابزار پرسشنامه جمع‌آوری شد و با نرم افزار SPSS تجزیه و تحلیل شده است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) بر هویت تأثیر مثبت دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1090 - بررسی تطبیقی توسعه فن‌آوری اطلاعات در نظام‌های آموزش عالی جهان: با تأکید بر ایران
محمد رحمان‌پور محمد جواد لیاقت دار ابراهیم افشار

توسعه فن‌آوری اطلاعات تأثیر جدی بر مؤسسات آموزش عالی در قرن بیست و یکم گذاشته است. روند توسعه این فن‌آوری در مؤسسات آموزش عالی جهان قابل ملاحظه بوده است. در ایران نیز با درک چنین ضرورتی گام‌های مثبتی در این زمینه برداشته شده است. با این وجود، آموزش عالی کشور در راستای گ چکیده کامل

توسعه فن‌آوری اطلاعات تأثیر جدی بر مؤسسات آموزش عالی در قرن بیست و یکم گذاشته است. روند توسعه این فن‌آوری در مؤسسات آموزش عالی جهان قابل ملاحظه بوده است. در ایران نیز با درک چنین ضرورتی گام‌های مثبتی در این زمینه برداشته شده است. با این وجود، آموزش عالی کشور در راستای گسترش هر چه بیشتر این فن‌آوری با چالش‌هایی مواجه است. این پژوهش، ضمن بررسی وضعیت توسعه فن‌آوری اطلاعات در نظام‌های آموزش عالی جهان، هدف اصلی خود را تشریح این چالش‌ها در دو بعد فرهنگی-اجتماعی و منابع انسانی قرار داده است. جامعه آماری، اساتید شاغل در دانشگاههای دولتی کشور بود. شش دانشگاه کردستان، شیراز، علامه طباطبائی، تهران، صنعتی شریف و اصفهان به صورت تصادفی عنوان نمونه آماری برگزیده شد. از این میان، 150 نفر به صورت تصادفی طبقه‌ای نسبی جهت جوابگویی به سؤالات پرسشنامه انتخاب شدند. ابزار جمع‌آوری داده نیز پرسشنامه محقق ساخته بود. روایی محتوایی پرسشنامه مورد تایید چند تن از اساتید صاحب نظر دانشگاه قرار گرفت و پایایی آن نیز بر اساس ضریب آلفای کرونباخ، 97/0 به دست آمد. از نرم‌افزار آماری SPSS برای تحلیل داده‌ها استفاده شد. نتایج نشان داد که در بعد فرهنگی- اجتماعی بالا بودن نسبت دانشجو به رایانه‌های موجود، ضعف روحیه جستجوگری دانشجویان، و ضعف زبان انگلیسی دانشجویان و اساتید از جمله چالش‌های مهم در این زمینه بود. در بعد منابع انسانی نیز ناتوانی دانشجویان و تا اندازه‌ای اساتید در چگونگی دسترسی به اطلاعات موجود در پایگاه‌های اطلاعاتی یک چالش مهم عنوان شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1091 - پیامد سیاست انگلستان بر انقلاب مشروطه ایران پس از قرارداد 1907
دکتر علی اکبر خدری زاده

پیش از گسترش قدرت آلمان در اروپا، تلاش اصلی انگلستان به حفظ منافع خود در هند معطوف شده بود. اما با اوج‌گیری قدرت آلمان و اجرای سیاست نگاه به شرق آلمانی‌ها در دوران ویلهلم دوم (1918-1888م)، انگلستان که با تهدیدهای رو به رشد آلمان در خلیج فارس مواجه شده بود درصدد کنار نها چکیده کامل

پیش از گسترش قدرت آلمان در اروپا، تلاش اصلی انگلستان به حفظ منافع خود در هند معطوف شده بود. اما با اوج‌گیری قدرت آلمان و اجرای سیاست نگاه به شرق آلمانی‌ها در دوران ویلهلم دوم (1918-1888م)، انگلستان که با تهدیدهای رو به رشد آلمان در خلیج فارس مواجه شده بود درصدد کنار نهادن سیاست دیرینه خود مبنی بر رقابت با روسیه در ایران برآمد. در واپسین سال‌های قرن نوزدهم میلادی انگلستان به اختلافات خود با فرانسه پایان بخشیده سپس قرارداد 1907م را با روسیه به امضا رساند. با انعقاد این قرارداد، سیاست انگلستان در ایران که مبنی بر کاهش نفوذ روسیه و حمایت از انقلاب مشروطه قرار داشت دیگرگونه شد و به همراه روس‌ها سیاستی را در ایران پیش گرفت که سرانجام آن به توپ بسته شدن مجلس اول بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1092 - تکوین نظام اداری در تاریخ ایران و بین النهرین
دکتر ابراهیم حلاجیان

زندگی بشر همواره با نوعی سـازمان مـدیریت و نظـام اداری در مفهـوم علـم اداره کـردنجامعه در آمیخته است. ساختار و مشکل نظام اداری با ایجاد خانوادهها، قبایل، اقـوام، دولـتهـا وحکومتها هویت پیدا کرده و استقرار و تداوم آن با دو رویکرد تمرکز و عدم تمرکـز همـراه بـودهاست. یکی چکیده کامل

زندگی بشر همواره با نوعی سـازمان مـدیریت و نظـام اداری در مفهـوم علـم اداره کـردنجامعه در آمیخته است. ساختار و مشکل نظام اداری با ایجاد خانوادهها، قبایل، اقـوام، دولـتهـا وحکومتها هویت پیدا کرده و استقرار و تداوم آن با دو رویکرد تمرکز و عدم تمرکـز همـراه بـودهاست. یکی از مسائل مهمی که رشد و پیشرفت یک کشور را معلوم می کند طرز تفکـر،و رویکـرددانشمندان، و بینش اداری دولت مردان آن کشور می باشد. در مقاله حاضـر مـوارد زیـر در سـرزمینایران از قدیم الایام تا عصر قاجاریه مورد بررسی قرار گرفته است: 1. افکار و تحولات نظام اداریها بین عصر هخامنشیان تـا انقـلاب مـشروطیت تـوأم بـا تغییـراتمربوطه در این دوران. 2.نگاهی اجمالی بر افکار، عقاید، رویکردها و الگوهای نظام اداری عـصر هخامنـشیان، ساسـانیان،سلجوقیان، صفویان و قاجاریان. برای روانتر شدن مطالب، محتوای مقاله به سه دوره تـاریخی و بـه سـه مقطـع متمـایز ازیکدیگر تقسیم میگردد و برای هر دوره یک یا دو نمونه از افکار اداری که مبین تفکر نظـام اداریآن مقطع، دولتمردان و اندیشمندان آن عصر باشد ارائه شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1093 - امویان و تشدید ناامنی در ولایات ایران
دکتر جواد هروی

کارگزاران ساسانی چون بنای بدعهدی و ستم را بر مردمان ولایات ایران گزاردنـد، اسـبابمیرایی و سقوط خویش را نیز فراهم ساختند. چنان که در تندباد هجـوم اعـراب مـسلمان، چنـدانطاقتی برایشان نماند و حیات خویش به زودی از کف دادند . لیکن طلعت فجر اسـلام بـر ولایـاتایران، به رغم حلا چکیده کامل

کارگزاران ساسانی چون بنای بدعهدی و ستم را بر مردمان ولایات ایران گزاردنـد، اسـبابمیرایی و سقوط خویش را نیز فراهم ساختند. چنان که در تندباد هجـوم اعـراب مـسلمان، چنـدانطاقتی برایشان نماند و حیات خویش به زودی از کف دادند . لیکن طلعت فجر اسـلام بـر ولایـاتایران، به رغم حلاوت نخستین، با سختگیریهای امویان توأم گردید. پس از شـهادت امـام علـی(ع) چون ساختار خلافت، به شالوده های خشک و بی مغز سلطنت مبدل گردید، والیانی بر اریکـهزمامداری نواحی مختلف سرزمین ایران تکیه زدند که به جز مطامع و منافع فردی و قومی خود، برهیچ مقصود دیگری نظر نداشتند. عملکرد والیـان خلافـت امـوی در بـلاد عدیـده منجملـه ایـران،رهاوردی جز ناامنی، استبداد، ظلم و تباهی را در تاریخ این ملک و بوم رقم نزد. نژادپرستی امویان ،در یک فرآیند گسترده و روزافزون، چیزی جز محرومیـت از حقـوق انـسانی، اجتمـاعی و سـقوطدولت اموی در پی نداشت. این همه تمهید نامبارکی بود تا عـدالت، قربـانی بـی عـدالتی و ظلمـتجایگزین روشنی گردد. مقاله حاضر تلاش دارد تا رویکردی موجز اما مستند از خلال اوراق تاریخ بر ایـن مـدخلداشته باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1094 - عقلانیت و مدرنیسم در اندیشه و آثار محمدعلی فروغی
محمدعلی نوبخت مقصود رنجبر علی محسنی

ناکارآمدی و عقب ماندگی ساختار نظام سیاسی حاکم بر ایران دوران قاجار دستاوردهایی جز فقر، بیماری و تحقیر برای ملت ایران به ارمغان نیاورد. از اینرو نخبگان سعی کردند تا با تلفیق عقلانیت و مدرنیسم تغییری در پارادایم اندیشه حاکم بر نظام سنتی ایران و تحولی مهم در فضای فکری ایرا چکیده کامل

ناکارآمدی و عقب ماندگی ساختار نظام سیاسی حاکم بر ایران دوران قاجار دستاوردهایی جز فقر، بیماری و تحقیر برای ملت ایران به ارمغان نیاورد. از اینرو نخبگان سعی کردند تا با تلفیق عقلانیت و مدرنیسم تغییری در پارادایم اندیشه حاکم بر نظام سنتی ایران و تحولی مهم در فضای فکری ایرانیان ایجاد کنند. هدف پژوهش حاضر سنجش و نسبت بررسی عقلانیت و مدرنیسم در آثار و اندیشه‌های‌ محمدعلی فروغی "ذکاءالملک"است. فروغی با ژرف اندیشی و پرهیز از گرایش افراط گونه و بررسی اندیشه های فلسفی و سیاسی جدید غرب که تا زمان وی در بین نخبگان سیاسی بی سابقه بود؛ درک عمیق و سنجیده‌ای از کالبد سیاسی ایران داشت. وی با بینشی واقع گرایانه و متمرکز نمودن توان خود بر روشنگری سیاسی و ترجمه، تألیف متون کلاسیک فرهنگ غربی، سخنرانی و مقاله نویسی؛ اندیشه های فلسفی، اقتصادی و سیاسی مدرن را به ایرانیان معرفی نمود. سوأل اصلی پژوهش این است که؛ عقلانیت و مدرنیسم در اندیشه و آثار محمد علی فروغی تا چه میزان تأثیر داشته است؟ و فرضیه مقاله حاضر این می‌باشد که محمدعلی فروغی نسبت به نخبگان نوگرای همروزگار خود درک بهتری از عقلانیت و مدرنیسم داشته و تلاش وی این بوده تا با خلق تألیفات منسجم و سنجیده در تحول فکری، نضج عقلانی و ایجاد نهادهای مدرن نقش نظری و عملی بهتری ایفا نماید. از اینرو آثار و نظام اندیشگی وی براساس اسناد و منابع تاریخی به روش توصیفی، تحلیلی بررسی و نقش و سامانه فکری وی از مفهوم عقلانیت و مدرنیسم مورد واکاوی قرار گرفته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1095 - نقش صنایع آلمانی در نوسازی صنایع ایران در دوره رضاشاه پهلوی
علی وشمه

آلمانی ها در دوره رضاشاه در ایران تبدیل به یکی از قدرت های اقتصادی مهم شدند. آنها که به دنبال فروش محصولات خود و تهیه مواد خام برای کارخانه هایشان بودند، ایران را به عنوان بازار هدف انتخاب کردند. حکومت ایران هم که علاقه مند به نوسازی صنایع سنتی خود بود،از این روابط استق چکیده کامل

آلمانی ها در دوره رضاشاه در ایران تبدیل به یکی از قدرت های اقتصادی مهم شدند. آنها که به دنبال فروش محصولات خود و تهیه مواد خام برای کارخانه هایشان بودند، ایران را به عنوان بازار هدف انتخاب کردند. حکومت ایران هم که علاقه مند به نوسازی صنایع سنتی خود بود،از این روابط استقبال کرد. به همین دلیل بود که تعداد فراوانی از کارخانه های آلمانی به ایران فروخته شد. در کنار این صنایع مدارس فنی با تدریس مدرسین آلمانی در ایران شروع به کار کردند که وظیفه آموزش نیروهای فنی را برعهده داشتند . این سبک از روابط سیاسی ـ اقتصادی توسط ایران آن سال ها کمتر تجربه شده بود. در تحقیق حاضر، با روش توصیفی و تحلیلی با استفاده از اسناد و مدارک آرشیوی و کتاب ها و مطبوعات به بررسی فعالیت صنایع آلمانی در ایران دوره رضاشاه می پردازیم. هدف این پژوهش بررسی ورود و استقرار صنایع آلمانی و تأثیر آن بر نوسازی صنعتی ایران در دوره پهلوی اول است. در این تحقیق به دنبال پاسخگویی به این پرسش هستیم که ورود صنایع آلمانی به ایران در عصر رضاشاه چه تحولی در جهت نوسازی صنایع سنتی ایران ایجاد کرد. جهت پاسخ به این پرسش، ابتدا اوضاع ایران و آلمان را پیش از برقراری این روابط توضیح می دهیم و پس از ورود به دوره مورد پژوهش ورود صنایع مختلف آلمانی به ایران، قراردادهای منعقد شده و موانع این فعالیت ها را مورد بررسی قرار می دهیم. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1096 - جایگاه هویت ملی در ایران نگاهی به تطور تاریخی، الگوها و سیاست‌های هویت ملی
فرشید دیلمقانی محمدعلی قاسمی ترکی

هویت ملی ایرانیان به عنوان ما حاصل خودآگاهی نسبت به انباشتی تاریخی از تجربه‌های فرهنگی، سیاسی و اقتصادی، سرزمینی بنام ایران، مانند سایر کشورهای جهان، پدیده‌ای مدرن است که به تدریج بعد از ارتباط ایران با غرب به ویژه بعد از شکست‌های متعدد از روس‌ها و اعزام نخبگان ایرانی و چکیده کامل

هویت ملی ایرانیان به عنوان ما حاصل خودآگاهی نسبت به انباشتی تاریخی از تجربه‌های فرهنگی، سیاسی و اقتصادی، سرزمینی بنام ایران، مانند سایر کشورهای جهان، پدیده‌ای مدرن است که به تدریج بعد از ارتباط ایران با غرب به ویژه بعد از شکست‌های متعدد از روس‌ها و اعزام نخبگان ایرانی و پیدایی مشکله هویت در نزد این افراد، در ایران پدیدار گردید. پژوهش حاضر با روش توصیفی– تحلیلی و با رویکردی تاریخی و بهره‌گیری از ابزار کتابخانه‌ای و اینترنتی به بررسی مسائل هویتی در ایران قبل از 1320 می‌پردازد. فرضیه پژوهش عبارتست از اینکه علی‌رغم کهن بودن تمدن ایران و حس وطن دوستی که در مقیاس‌های مختلف در طول تاریخ در برخی از ایرانیان وجود داشته است اما هویت ملی مانند کشورهای دیگر پدیده‌ای مدرن محسوب می‌شود و در ایران، تاریخ آن به دوران مشروطه بر می‌گردد و آنچه بیش از آن در ایران وجود داشته است، هویت اجتماعی- فرهنگی بوده است. بررسی تطور تاریخی هویت ملی در ایران از زمان مشروطه نشان دهنده مطرح شدن الگوهای هویتی غربگرایانه و باستان‌گرایانه در دورهای قبل از 1320 می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1097 - عوامل موثر در شکل گیری جغرافیای تاریخی امارت اردلان در عصر صفوی.
نصراله پورمحمدی املشی برومند سورنی

چکیده: جغرافیای هر حکومتی،در کنارعوامل گوناگون سیاسی،اقتصادی،دینی و ... از مولفه های موثر در میزان اقتدار و نفوذ حاکمان می باشد. موقعیت جغرافیایی هر سرزمین و ناحیه ای بر روند تحولات داخلی و خارجی هر حکومتی تأثیر عمیق و درخور نوجه دارد که در این راستا می توان گفت امارت ا چکیده کامل

چکیده: جغرافیای هر حکومتی،در کنارعوامل گوناگون سیاسی،اقتصادی،دینی و ... از مولفه های موثر در میزان اقتدار و نفوذ حاکمان می باشد. موقعیت جغرافیایی هر سرزمین و ناحیه ای بر روند تحولات داخلی و خارجی هر حکومتی تأثیر عمیق و درخور نوجه دارد که در این راستا می توان گفت امارت اردلان در دوره صفوی به دلیل واقع شدن در نقطه تلاقی دو امپراطوری صفوی و عثمانی از حالت سکون خارج و در بطن و متن رویدادهای این عصر وارد گردید. بیداری و شکل گیری حدود و ثغور اردلان و ورود آن در جریان رویدادهای این دوره تاحد زیادی معلول موقعیت جغرافیایی و وزن ژئوپلتیکی آن بود که در قبض و بسط آن مولفه های گوناگون موثر بودند.در کنار این موقعیت ویژه، عوامل سیاسی ، نظامی، مذهبی و زبانی نیز در ارتقا جایگاه این امارت در عصر صفوی دخیل بودند. مجموعه این مولفه سبب گردید امارت اردلان در این عصر در وسعت و توسعه ی ارضی خود مسیر پر فراز و نشیب را طی نماید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1098 - پروژه برندینگ ملت و تصویر سازی ملی؛ پهلوی اول و فرآیند برساخت گرایی و بازسازی تصویر ایران مدرن
آرش بیدالله خانی یاسر کهرازه

برندینگ ملت و برندسازی ملی در وجه مفهومی عبارت است از تغییر ، بازسازی و دگرگون کردن تصویر یک کشور در خارج از آن که توسط مردم و افکار عمومی خارجی ادراک شده است. برندینگ ملی در اصل هم تراز کردن تصویر یک ملت با واقعیت است. این امر به ویژه برای کشورهای که تغییرات اساسی را د چکیده کامل

برندینگ ملت و برندسازی ملی در وجه مفهومی عبارت است از تغییر ، بازسازی و دگرگون کردن تصویر یک کشور در خارج از آن که توسط مردم و افکار عمومی خارجی ادراک شده است. برندینگ ملی در اصل هم تراز کردن تصویر یک ملت با واقعیت است. این امر به ویژه برای کشورهای که تغییرات اساسی را در سیستمهای اقتصادی ، اجتماعی و سیاسی خود تجربه کرده اند، بسیار ضروری است به خصوص به این دلیل که معمولاً همیشه تصویر این کشورها به دور از واقعیت این ملتها در دنیای امروز است. حال سوال اساسی این است که اصولاً فرآیند ساخت تصویر و برندینگ ملت ایران از چه زمانی شروع شده است؟ مقاله حاضر با مفهوم شناسی فرآیند برندینگ و تصویر سازی ملی با تاکید بر سوال پژوهش بر این امر اذعان می کند که تصویر و برندیگ ملت ایران مدرن، با اقدامات رضا شاه پهلوی برساخته و بازسازی شده است. رضا شاه به عنوان اولین پادشاهی بود که در دوران مدرن اقدام به برساخت گرایی و بازسازی تصویر و برندینگ ملت ایران ، کرد. برندینگ و تصویر ملی ایران امروز و ادراک هویت ملی آن نیز تا حدودی ریشه در ساخت و بازسازی تصویر ایران مدرن دوران رضا شاه دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1099 - تجارت و اقتصاد در روزگار سامانیان و غزنویان
مریم دولت رفتار

در قرون اولیه ورود مسلمانان به ایران، جریان ارتباطات تجاری داخلی و خارجی ایران نسبت به دوره‌‌‌های پیش از اسلام تغییر یافت. از اواخر قرن سوم هجری، حکومت‌های قدرتمندی در ایران شکل گرفتند که از جمله آن‌‌‌ها سامانیان و غزنویان بودند. این دو قدرت، بر سر شاهراه‌های ارتباطی و چکیده کامل

در قرون اولیه ورود مسلمانان به ایران، جریان ارتباطات تجاری داخلی و خارجی ایران نسبت به دوره‌‌‌های پیش از اسلام تغییر یافت. از اواخر قرن سوم هجری، حکومت‌های قدرتمندی در ایران شکل گرفتند که از جمله آن‌‌‌ها سامانیان و غزنویان بودند. این دو قدرت، بر سر شاهراه‌های ارتباطی و بخش‌‌‌های مختلفی از ایران مسلط شدند که در دوره‌های پیش از اسلام، ارتباطات وسیع بازرگانی در این بخش&zwj;ها صورت می‌گرفت. مسلماً در این زمان، شرایط مناسب ارتباطات تجاری نسبت به دو قرن اول هجری که اوضاع سیاسی ایران رو به تشویش گذاشته بود، فراهم شده است. زیرا حکومت‌‌‌های بسیاری که هر کدام در پی تحکیم هر چه بیشتر پایه‌های قدرت خود بودند، شکل گرفتند. در نتیجۀ این شرایط، صنعتگران، تاجران و صرافان مختلف می‌توانستند در فضای آرام و امنیت نسبی به فعالیت‌های مراوداتی و دادوستد خود دست بزنند. با توجه به قلمرو دو حکومت مورد نظر، این سلسله‌ها می‌‌توانستند با فراهم آوردن زمینه‌های مناسب و انجام فعالیت‌‌‌های لازم از طریق اعمال نظارت‌‌‌های خاص در بخش‌‌‌های تجاری، تأثیر عمده‌ای بر رشد و رونق این فعالیت‌ها که به هدف دستیابی به منافع بسیار اعمال می‌‌شد، داشته باشند و این امر نیز می‌‌توانست به بخش مهم و مؤثری از ارتباطات و رقابت‌‌‌های این سلسله‌‌‌ها با سایر حکومت‌‌‌ها و ممالک درون قلمرو ایران و خارج از آن تبدیل گردد. با توجه به اهمیت موضوع تجارت و بازرگانی به منظور بقای حیات سیاسی دولت‌ها، در این پژوهش هدف بر آن است تا قاموس و شئون کلی تجاری و مناسبات بازرگانی دولت‌های مذکور مورد بررسی قرار گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1100 - تجزیه و تحلیل کارکرد سیاسی مساله حج در روابط ایران و عثمانی با تکیه بر سال های واپسین صفویان
حمید تقوی فر محمد کریم یوسف جمالی ناصر جدیدی

در تاریخ دیپلماسی ایران با روی کار آمدن صفویان و شیعه شدن ایرانیان دوره ای پرتلاطم و توام با نبرد شدید با عثمانی آغاز گردید.یکی از مسائلی که همواره زمینه های دشمنی دو کشور را تشدید می نمود، مساله حج و نحوه برخورد ماموران عثمانی و سیاست های آنان در برابر حجاج ایرانی و شی چکیده کامل

در تاریخ دیپلماسی ایران با روی کار آمدن صفویان و شیعه شدن ایرانیان دوره ای پرتلاطم و توام با نبرد شدید با عثمانی آغاز گردید.یکی از مسائلی که همواره زمینه های دشمنی دو کشور را تشدید می نمود، مساله حج و نحوه برخورد ماموران عثمانی و سیاست های آنان در برابر حجاج ایرانی و شیعیان بود. زیرا هر دو دولت تلاش داشتند تا با تکیه بر مساله حج از این مراسم مذهبی جهت تسلط سیاسی خود در جهان اسلام استفاده نمایند. با وجود قرار گرفتن شهر مکه در قلمرو عثمانیان،آنها آگاهانه از این موضوع جهت برتری سیاسی خود در برابر ایران و همچنین اعمال فشار بر سیاست های هیات حاکمه بهره بردند. بهره برداری سیاسی از مساله حج درتاریخ روابط سیاسی ایران و عثمانی در طول دوره صفویه یکسان نبود،بلکه عثمانی ها از این این موضوع همچون ابزای جهت دیکته نمودن سیاست های خود بهره می بردند.با این حال به نظر می رسد شاهان صفویه با برگزاری باشکوه مراسم حج تلاش داشتند جایگاهی قابل قبول به عنوان سلطان حامی جهان تشیع برای خود ایجاد کنند. و از سوی دیگر عثمانی ها نیز با اختلال در این مراسم با هدف تضعیف قدرت معنوی و سیاسی حاکمان صفوی را دنبال می نمودند.روش پژوهش در مقاله حاضر با تکیه بر روش تاریخی و تحلیل منابع و مآخذ در این زمینه انجام می پذیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1101 - تأثیر امتیاز نفت شمال در روابط ایران و شوروی
عظیم رفیع زاده سیدعلیرضا ابطحی سهیلا ترابی فارسانی

در تاریخ روابط ایران با روسیه شوروی موضوع امتیاز نفت شمال از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است. هنگامی که پنج استان شمالی ایران از قرارداد دارسی مستثنی شد و انگلیسی‌ها امتیاز نفت جنوب را بدون هیچ مشکلی بدست آوردند، از آن زمان روسیه و بعد شوروی نیز در تلاش برای بدست آوردن امتی چکیده کامل

در تاریخ روابط ایران با روسیه شوروی موضوع امتیاز نفت شمال از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است. هنگامی که پنج استان شمالی ایران از قرارداد دارسی مستثنی شد و انگلیسی‌ها امتیاز نفت جنوب را بدون هیچ مشکلی بدست آوردند، از آن زمان روسیه و بعد شوروی نیز در تلاش برای بدست آوردن امتیازات مشابهی در ایران بوده است. بعد از اشغال ایران در جریان جنگ جهانی دوم بوسیله متفقین شوروی درصدد کسب امتیاز نفت شمال برآمد . اما با تصویب مجلس شورای ملی ایران مبنی بر عدم واگذاری هرگونه امتیاز نفتی، شوروی‌ها،در این هدف ناکام ماندند هرچند مشکلاتی در اوضاع داخلی ایران ایجاد کردند. موضوع درخواست امتیاز نفت شمال به کشمکش بزرگ در روابط ایران و شوروی تبدیل شد. شوروی هرگز راضی نمی شد کشورهای قدرتمند غربی چون آمریکا و انگلستان به بهانه استخراج نفت به مرزهای این کشور نزدیک شوند. دست یابی به نفت شمال ایران قدرت اقتصادی شوروی در بازارهای بین المللی و در رقابت با رقبای غربی را افزایش می‌داد. ایران نیز با امتیاز نفت شمال، اهداف خاص خودش را دنبال می کرد. دولت ایران که معمولا تحت فشار روسیه و انگلستان بود. دروهله اول سعی می کرد با پیشنهاد واگذاری امتیازنفت شمال به شرکتهای آمریکایی ضمن کاستن از مشکلات اقتصادی خود، از فشار شوروی و انگلستان نیز رهایی یابد. ضمن اینکه کشاندن پای‌قدرت سوم به ایران می توانست شرایط را برای ایران در رقابتهای بین المللی تعدیل نماید. در نتیجه علیرغم تمایل‌به واگذاری امتیاز نفت شمال به شرکتهای آمریکایی و انگلیسی، با درخواست شوروی مخالفت نمود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1102 - ساختارهای سیاسی‌، اجتماعی و فرهنگی ارمنستان در دوران اشکانیان ارمنستان
محمد ملکی

بررسی تاریخ ارمنستان در دوره حضور اشکانیان در ارمنستان و استقرار و استمرار دولت آنان، تحولاتی در حوزه‌های مختلف سیاسی‌، اجتماعی و فرهنگی در ارمنستان به وجود آورد که، اثرات آن در برخی از حوزه‌ها، سالها پس از سقوط آنان و حتی تا عصر کنونی تداوم یافت. از آن میان، نقش اشکانی چکیده کامل

بررسی تاریخ ارمنستان در دوره حضور اشکانیان در ارمنستان و استقرار و استمرار دولت آنان، تحولاتی در حوزه‌های مختلف سیاسی‌، اجتماعی و فرهنگی در ارمنستان به وجود آورد که، اثرات آن در برخی از حوزه‌ها، سالها پس از سقوط آنان و حتی تا عصر کنونی تداوم یافت. از آن میان، نقش اشکانیان در ایجاد یک نظام اجتماعی ناخاراری، از طریق سازماندهی دودمان‌های اشرافی آن دیار و به‌کارگیری آنان در سلسله مراتب ساختار قدرت سیاسی حاکم در ارمنستان و تثبیت و دوام آن حتی پس از سقوط این خاندان، انکارناپذیر است. شدت و ضعف آنان در ساختار قدرت ارمنستان، در این دوران، بستگی تنگاتنگی با موقعیت پادشاه و شرایط مکانی و زمانی داشت که ارمنستان از آن بهره می‌برد. تأثیر اشکانیان در ساختار سیاسی و سلسله مراتب اداری و حتی طبقات اجتماعی ارمنستان در این دوران تا حدی متأثر از پیشینه تاریخی و فرهنگی ارمنستان، به دلیل حضور طولانی مدت خاندان‌های ایرانی حاکم بر این سرزمین، بود و اشکانیان ارمنستان با آگاهی از این حقیقت مهم، توانستند تحولات مهمی به‌خصوص در حوزه اجتماعی و فرهنگی در ارمنستان به وجود آورند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1103 - مکان یابی آخرین میدانگاه نبرد سلطان محمد خوارزمشاه با مغولان
حسن رضا رفیعی

سرانجام زندگی سلطان محمد خوارزمشاه از تلخ ترین سرانجام های انسان هایی است که در سایه قدرت تو خالی و پوشالی به زندگی دنیا دل خوش کرده اند. او فرمانروایی است که درصدد ایجاد تمامیت ارضی ایران دورة ساسانی بعد از حکومت های محلی ای بود که در طول شش سدة بعد از اسلام بر بخش های چکیده کامل

سرانجام زندگی سلطان محمد خوارزمشاه از تلخ ترین سرانجام های انسان هایی است که در سایه قدرت تو خالی و پوشالی به زندگی دنیا دل خوش کرده اند. او فرمانروایی است که درصدد ایجاد تمامیت ارضی ایران دورة ساسانی بعد از حکومت های محلی ای بود که در طول شش سدة بعد از اسلام بر بخش هایی از ایران فرمان می راندند. چنین بود که محدوده فرمانروایی او از جنوب سیبری و مرزهای ترکستان و چین آغاز می شد و تا نزدیکی بغداد مرکز خلافت عباسی ادامه می یافت. نظر به اینکه آخرین نبرد جدی او با مغولان در دشت یا مرغزار دولت آباد ملایر رخ داده است، صاحب این مقاله درصدد بررسی علل حمله مغولان و مکان یابی آخرین منزلگاه های پایان زندگی سلطان محمد خوارزمشاه از جمله آخرین نبرد او در دشت ملایر بوده است. روش تهیه و تدوین مقاله توصیفی مبتنی بر منابع کتابخانه ای و روش تجزیه و تحلیل یافته های تحقیق روش تحلیل محتوا است. سؤال اصلی تحقیق که این مقاله به دنبال پاسخ یابی آن است عبارت است از: علل حمله مغولان به ایران چیست و میدانگاه آخرین نبرد سلطان محمد خوارزمشاه با سپاهیان مغول کجا بوده است؟ واژه های کلیدی: مغولان، خوارزمشاهیان، ایران، قلعه فرزین، دولت آباد، سلطان محمد خوارزمشاه پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1104 - آسیب شناسی انحطاط صفویه: فروپاشی از درون
منیره کاظمی راشد

چکیده: بی شک ظهور سلسله صفویه در آغاز قرن دهم ﮪ / شانزدهم م، از حوادث مهم و تأثیر گذار در تاریخ ایران است. هر کدام از تحولات و دگرگونی های دوران صفویه در نوع خود بی نظیر و بی بدیل می باشد و تمام حوزه های مذهبی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی را در بر می گیرد. از سویی برخی از م چکیده کامل

چکیده: بی شک ظهور سلسله صفویه در آغاز قرن دهم ﮪ / شانزدهم م، از حوادث مهم و تأثیر گذار در تاریخ ایران است. هر کدام از تحولات و دگرگونی های دوران صفویه در نوع خود بی نظیر و بی بدیل می باشد و تمام حوزه های مذهبی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی را در بر می گیرد. از سویی برخی از مورخان، تشکیل دولت ملی در ایران را، مدیون خاندان صفویه می دانند که بعد از حکومت های مختلف ترک و مغول در ایران، یک حکومت ایرانی را با مرکزیت سیاسی واحد ایجاد نمودند. علاوه بر آن رواج مذهب تشیع در ایران از ویژگی های منحصر به فرد این سلسله می باشد، تا جایی که کشور ما اکنون بعنوان بزرگترین اقلیّت شیعه در جهان اسلام پذیرفته شده است. درباره سقوط صفویه، در زمان وقوع آن و هم دردوران پس از آن ، تا عصرمعاصر مطالب زیادی پژوهش و تألیف گردیده و این رویداد از جنبه های مختلف مورد تحلیل قرار گرفته است. در ریشه یابی علل سقوط صفویه، از جمله سیاستهای شاه عباس اول در زمینه تجدید سازمان ارتش صفوی و به کنار راندن قزلباشان، تبدیل املاک ممالک، تربیت جانشین در حرم و نیز ضعف جانشینان او در اداره کشور مورد توجه قرار گرفته است.پژوهش حاضر در پی بررسی انحطاط اخلاقی دربار ایران عصر صفوی و ضعف و ناکارآمدی ارکان صفوی در عصر شاه سلطان حسین بعنوان عامل مهم فروپاشی صفویه از درون است که حتی قبل از حمله افغانان غلجزایی در آستانه سقوط و نابودی قرار داده بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1105 - آسیب شناسی انحطاط صفویه: فروپاشی از درون 1
منیره کاظمی راشد منیره کاظمی راشد

بی شک ظهور سلسله صفویه در آغاز قرن دهم ﮪ / شانزدهم م، از حوادث مهم و تأثیر گذار در تاریخ ایران است. هر کدام از این تحولات در دوران صفویه در نوع خود بی نظیر و بی بدیل می باشد و تمام حوزه های مذهبی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی را در بر می گیرد. و برخی مورخان، تشکیل دولت ملی د چکیده کامل

بی شک ظهور سلسله صفویه در آغاز قرن دهم ﮪ / شانزدهم م، از حوادث مهم و تأثیر گذار در تاریخ ایران است. هر کدام از این تحولات در دوران صفویه در نوع خود بی نظیر و بی بدیل می باشد و تمام حوزه های مذهبی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی را در بر می گیرد. و برخی مورخان، تشکیل دولت ملی در ایران را، مدیون خاندان صفویه می دانند که بعد از حکومت های ترک و مغول در ایران، یک حکومت ایرانی و با مرکزیت سیاسی واحد ایجاد نمودند. بعلاوه رواج مذهب تشیع در ایران از ویژگی این سلسله می باشد، زیرا بعنوان بزرگترین اقلیّت شیعه در جهان اسلام پذیرفته شد،. و درپی دو قرن حاکمیت این سلسله، رقابت شدید با دولت عثمانی دارد، و لذا باب روابط سیاسی وتجاری ایران با اروپا راشود و در صدد اتحاد با اروپا علیه عثمانی و تجدید سازمان سپاه برآمد، و هیئت سیاسی و تجاری اروپایی را با آغوش باز پذیرفت و تجارت ابریشم ایران رونق یافت. درباره سقوط صفویه،تاکنون مطالب زیادی پژوهش و تألیف گردیده و در ریشه یابی علل سقوط صفویه، سیاستهای شاه عباس اول در تجدید سازمان ارتش و به کنار راندن قزلباشان، تبدیل املاک ممالک، تربیت جانشین در حرم و ضعف جانشینان او در اداره کشور و انحطاط اخلاقی دربار و ناکارآمدی ارکان عصر شاه سلطان حسین، بعنوان عامل مهم فروپاشی صفویه از درون، حتی قبل از حمله افغانان غلجزایی در آستانه سقوط و نابودی قرار داده بود، است، پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1106 - ابعاد هویت فرهنگی در تغییرات لباس⁯آرایی قاجاری
مریم مونسی سرخه

فرهنگ ایرانی مجموعه‌ای از سنن، آیین، مذهب و زبان است که توانسته در میان اقوام به اصولی نسبتاً واحد برسد. هویت، زاده نگرش‌های فرهنگی بوده و جایگاه انسان در هستی را نشان می‌دهد. مسأله پوشاک به عنوان یک شأن انسانی، نمودی از هویت فرهنگی است. بنابراین ارتباط ذاتی هویت و لباس چکیده کامل

فرهنگ ایرانی مجموعه‌ای از سنن، آیین، مذهب و زبان است که توانسته در میان اقوام به اصولی نسبتاً واحد برسد. هویت، زاده نگرش‌های فرهنگی بوده و جایگاه انسان در هستی را نشان می‌دهد. مسأله پوشاک به عنوان یک شأن انسانی، نمودی از هویت فرهنگی است. بنابراین ارتباط ذاتی هویت و لباس در اجزای ثابت آن و رابطه عَرَضی آن در قسمت⁯های متغیر لباس همسو با مد است. لباس به عنوان یک کالا از فرهنگ مادی، مطابق ذوق اشخاص و نیز نسبت به مد شکل گرفته و مبین هویت فردی و اجتماعی افراد است. از جمله راه&lrm;های درک اسلوب پوششی، شناخت آن در متن جامعه است. این مقاله با رویکردی جامعه⁯شناسانه و با تحلیل تغییرات این فرهنگ مادی به عنوان متنی نمادساز، آن را در رفتارهای جمعی معنا می⁯کند. از آنجا که گاه تغییر لباس در پی تغییر تفکرات انسانی محقق می⁯گردد، بدین ترتیب تغییرات لباس⁯آرایی در عصر قاجار به عنوان مسأله⁯ای در تغییر هویت فرهنگی جامعه ایرانی مورد بحث است. پرسش⁯های اساسی این پژوهش عبارت است از: نحوه تغییرات لباس⁯آرایی قاجاری چیست؟ و ابعاد هویت فرهنگی در آن کدام است؟ نتایج پژوهش گواه آن است که هشت بُعد در ساخت هویت فرهنگی در لباس ایرانی دخیل است و عوامل اقتصادی، سیاسی، فرهنگی در عصر قاجار با ایجاد تحولات در اندیشه ایرانیان، باعث تغییرات در ساختار ظاهری لباس شدند. به طور کلی تغییر در معنای لباس، سبب بروز تغییرات در ساختار ظاهری لباس شد. روش تحقیق در این پژوهش، توصیفی تحلیلی بوده و شیوه گردآوری اطلاعات، کتابخانه⁯ای است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1107 - مولفه ها ی قدرت نرم فرهنگی هویت ایرانی در عصرجهانی شدن فرهنگ
فرزانه دشتی محمدرحیم عیوضی

جهانی شدن همه جنبه های زندگی بشر اعم از اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و اجتماعی را دربر گرفته است و از این رو برخی کشورها را با مشکلات جدی مواجه کرده است. جهانی شدن نقش مرزهای جغرافیایی را در تصمیم گیری های کلان و فعالیت های سیاسی، اقتصادی و فرهنگی انسان ها کاهش داده و منافع ت چکیده کامل

جهانی شدن همه جنبه های زندگی بشر اعم از اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و اجتماعی را دربر گرفته است و از این رو برخی کشورها را با مشکلات جدی مواجه کرده است. جهانی شدن نقش مرزهای جغرافیایی را در تصمیم گیری های کلان و فعالیت های سیاسی، اقتصادی و فرهنگی انسان ها کاهش داده و منافع تک تک افراد و کشورها، بیش از همیشه با منافع تمامی مردم و کشورهای جهان مشترک گردیده است. لذا این تاثیرات به ایفای نقش بازیگری ایران و نخبگان سیاسی جمهوری اسلامی ایران و سیستم کلان مدیریتی کشور بستگی دارد. در این راستا همواره متولیان سیاستگذاری های کلان کشور در تکاپو بوده اند تا میان هم گرایی با فرهنگ جهانی از یک سو، و حفظ فرهنگ اصیل و غنی ایرانی- اسلامی از سویی، به نقطه تعادل برسند. با این اعتقاد که هویت ها و فرهنگ های غنی و قدرتمند نظیر فرهنگ ایرانی که از استمرار و دوام گروه های مختلف قومی شکل گرفته و به طور مسالمت آمیز در طول تاریخ در داد و ستد با فرهنگ های گوناگون بوده است، به راحتی در مواجه با جهانی شدن چه به مثابه پروژه و پروسه نه تنها مستحیل نشده بلکه شکوفاتر می شوند. بنابراین با فرض تعامل و پیوستگی فرهنگ ایرانی با فرهنگ جهانی، شناخت ظرفیت ها و قابلیت ها ی فرهنگی و تمدنی ایران اسلامی در عصر کنونی و در تعامل با آن نقش بسزایی خواهد داشت، درغیر این صورت به حذف فرصت ها و تهدیدی جدی برای هویت و امنیت ملی بدل خواهد شد پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1108 - امپراطوری عثمانی و تجددخواهی امیرکبیر
طالب عابدی کله سر محمدرضا روزبهانی

چکیده : افکار تجدد خواهانه امیر کبیر و دوره تکامل آن،ریشه در مدت سفارت چهار ساله او در دیار عثمانی دارد، وی در این مدت با تنظیمات و تحولات اصلاح طلبانه جامعه عثمانی آشنا شد، تحولات نو گرایانه جامعه عثمانی برای امیر کبیر عبرت انگیزو آموزنده بود و باعث تحول فکری او شد، و چکیده کامل

چکیده : افکار تجدد خواهانه امیر کبیر و دوره تکامل آن،ریشه در مدت سفارت چهار ساله او در دیار عثمانی دارد، وی در این مدت با تنظیمات و تحولات اصلاح طلبانه جامعه عثمانی آشنا شد، تحولات نو گرایانه جامعه عثمانی برای امیر کبیر عبرت انگیزو آموزنده بود و باعث تحول فکری او شد، و زمانی که به صدارت رسید در اقدامات تجدد گرایانه خود از تنظیمات عثمانی الگو برداری کرد.این پژوهش کوششی است مستند با استناد به مدارک و اسناد معتبر تاریخی، با نگرشی پژوهش محور برای روشن شدن چگونگی تاثیر تحولات جامعه عثمانی در عصر تنظیمات بر افکار تجدد خواهانه میرزا تقی خان امیر کبیر به نگارش در می آید.کلید واژه : امپراطوری عثمانی امیر کبیر تجدد تنظیمات ایران. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1109 - تاثیرات منصب داران ایرانی مهاجر به هند بر مظاهر معماری عصر گورکانیان
احمدرضا بهنیافر

مهاجرت تدریجی ایرانیان به هند، نفوذ اولیه آنان در دربار فرمانروایان محلی و کسب قدرت سیاسی که از دهه های میانی قرن هشتم آغاز شد به ماندگاری آن ها تا قرن سیزدهم هجری در دولت گورکانیان انجامید. برخی از این مهاجران در دربار گورکانیان به ویژه دوران پادشاهی اکبر، جهانگیر و شا چکیده کامل

مهاجرت تدریجی ایرانیان به هند، نفوذ اولیه آنان در دربار فرمانروایان محلی و کسب قدرت سیاسی که از دهه های میانی قرن هشتم آغاز شد به ماندگاری آن ها تا قرن سیزدهم هجری در دولت گورکانیان انجامید. برخی از این مهاجران در دربار گورکانیان به ویژه دوران پادشاهی اکبر، جهانگیر و شاه جهان، عنوان منصب دار که یک مقام نظامی بود کسب کردند و منشا اثر مهم در مظاهر مختلف فرهنگی و تمدنی از جمله معماری شدند. با این وصف تاثیر منصب داران ایرانی مهاجر به شبه قاره هند، در تحولات تمدنی آن سرزمین به ویژه در موضوع معماری مورد باز کاوی قرار نگرفته است. از این رو مسئله مزبور با فقر بررسی های علمی مواجه می باشد. این نوشتار در صدد پاسخ به این سوال است که با توجه به آن‌که دوره حکومتی اکبر و جانشین او جهانگیر دوره احیا اندیشه، هنر هندی و بازگشت به معماری هندوان بود، منصب داران مهاجر ایرانی به این سرزمین، در حوزه معماری عصر گورکانی چه نقشی ایفا نموده‌اند و چه نتایجی به بار آورده اند؟ در نگاه نخست به نظر می رسد که ایشان توانسته اند ضمن انتقال مظاهر معماری ایرانی – اسلامی به حوزه حکومتی گورکانیان، ابداعات مهمی نیز در این زمینه داشته باشند. ارائه تصویری واقع بینانه از تاثیر حضور فعال منصب داران ایرانی در تحول و تکامل مصادیق و مظاهر معماری و آشنایی اهالی هند با شاخص های معماری ایرانی، هدف اصلی پژوهش است پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1110 - شخصیت علمی - ادبی امیر علیشیر نوایی و اثربخشی مکتب ساز او
امیر نعمتی لیمائی

امیرعلیشیر نوایی، سیاستمدار و فرهنگمرد پرآوازه روزگار تیموری، واجد جایگاهی والا در تاریخ فرهنگ ایران است. آنچه هویدا می نماید، جدا از توانمندی و نفوذ سیاسی فوق العاده، شخصیت علمی - ادبی وی از جمله دلایل دستیابی او به چنین جایگاهی است. شخصیت علمی - ادبی امیرعلیشیر نوایی چکیده کامل

امیرعلیشیر نوایی، سیاستمدار و فرهنگمرد پرآوازه روزگار تیموری، واجد جایگاهی والا در تاریخ فرهنگ ایران است. آنچه هویدا می نماید، جدا از توانمندی و نفوذ سیاسی فوق العاده، شخصیت علمی - ادبی وی از جمله دلایل دستیابی او به چنین جایگاهی است. شخصیت علمی - ادبی امیرعلیشیر نوایی موضوعی است که در این مقاله مورد بررسی و واکاوی قرار گرفته است. از این رهگذر، با یاری جستن از روش تحقیق تاریخی، نقش او در ادب ترکی، تاثیر وی بر گسترش قلمروی فرهنگ ایرانی، اثربخشی مکتب ساز او و همچنین تدوین فرهنگ لغت های متعدد با تکیه بر آثار وی مورد بررسی واقع گردید. نتایج حاصله نشان داد وی از سویی در ادب ترکی پیشرو و پیشتاز بوده و از دیگر سوی نقش به سزایی در معرفی و نشر فرهنگ ایرانی در میان اقوام ترک زبان ایفا نموده است. گام هایی که او در سال های عمر خویش در این رهگذر برنهاد، به نزدیکی فرهنگی بیش از پیش ایرانیان و ترکان انجامید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1111 - حقوق محیط زیست در ایران باستان
مهرداد رهبر قناعتی مجتبی انصاریان

انسان از زمانی که پا به گیتی نهاده همواره از محیط زیست تاثیر پذیرفته و بر آن تاثیر گذارده، در چند سده پیشین، پیشرفت دانش و فن‌آوری و افزایش جمعیت، استفاده روز افزون از محیط زیست را لاجرم ساخته پس اندیشمندان بر آن شده‌اند تا با وضع قواعدی این تعامل را تنظیم و تعدیل نماین چکیده کامل

انسان از زمانی که پا به گیتی نهاده همواره از محیط زیست تاثیر پذیرفته و بر آن تاثیر گذارده، در چند سده پیشین، پیشرفت دانش و فن‌آوری و افزایش جمعیت، استفاده روز افزون از محیط زیست را لاجرم ساخته پس اندیشمندان بر آن شده‌اند تا با وضع قواعدی این تعامل را تنظیم و تعدیل نمایند چرا که آسیب به محیط زیست آسیب به انسان است. امروزه سرآغاز این کوشش را کنفرانس استکهلم در سال 1970 میلادی می‌دانند که پیدایش سیاست سبز را سبب شد. تمدن های پیشین هر کدام رویکردی متفاوت با زیست بوم خود داشتند که در کل فاقد ساختاری منسجم بود. در این میان رویکرد ایرانیان باستان بسیار متفاوت است. این پژوهش با رویکردی میان رشته‌ای بر آن است که روش ایرانیان باستان را در این مورد بررسی کند و به این پرسش پاسخ دهد که انسان از چه زمانی روی به سوی وضع قواعد حقوقی درباره محیط زیست نهاد؟ پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1112 - تأملی بر حج گزاری ایرانیان در قرن های دهم و یازدهم با تأکید بر روابط صفویان و عثمانیان
علیرضا فلاحتی شهربانو دلبری اردشیر اسدبیگی

با روی کار آمدن صفویان(907-1135ه.&lrm;ق)و فراگیر شدن تشیع در ایران، دوران منازعه و اختلاف شدید با عثمانیان سنی مذهب(1299-1922م/698-1340ه.ق) آغاز گردید. یکی از مسائلی که همواره زمینه دشمنی دو کشور را تشدید می&lrm;نمود، مسأله حج و نحوه برخورد عثمانیان با حجاج ایران بود. ا چکیده کامل

با روی کار آمدن صفویان(907-1135ه.&lrm;ق)و فراگیر شدن تشیع در ایران، دوران منازعه و اختلاف شدید با عثمانیان سنی مذهب(1299-1922م/698-1340ه.ق) آغاز گردید. یکی از مسائلی که همواره زمینه دشمنی دو کشور را تشدید می&lrm;نمود، مسأله حج و نحوه برخورد عثمانیان با حجاج ایران بود. از آنجا که سرزمین حجاز تحت سیطره عثمانیان بود و حجاج ایران برای عزیمت به حج می&lrm;بایست از قلمرو آنان عبور می&lrm;کردند، در طی مسیر و در سرزمین حجاز، با دشواری&lrm;های بسیاری مواجه می&lrm;شدند. به گونه&lrm;ای که حتی گاهی از انجام حج منع می&lrm;شدند. در این دوره، اختلاف این دو دولت، حج را به عرصه اختلاف میان شیعه و سنی تبدیل کرده بود. هر دو دولت تلاش داشتند تا با تکیه بر مسأله حج از این مراسم مذهبی بهره&lrm;برداری سیاسی کنند. در این پژوهش با بهره&lrm;جستن از روش توصیفی تحلیلی، به بررسی چگونگی حج ایرانیان با تأکید بر روابط صفویان و عثمانیان پرداخته می&lrm;شود و به این مسأله پاسخ داده می&lrm;شود که آیا روابط این دو دولت بر حج&lrm;گزاری ایرانیان تأثیر داشته یا فریضه حج ورای کشمکش&lrm;های سیاسی و مذهبی انجام می&lrm;شده است؟یافته&lrm;های این پژوهش نشان می&lrm;دهد که حج&lrm;گزاری ایرانیان در قرن&lrm;های دهم و یازدهم تحت الشعاع روابط سیاسی صفویان و عثمانیان بوده&lrm;است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1113 - تاثیراقدامات و سیاست‌های سلاطین صفویه در مهاجرت دانشمندان ایرانی به هند
احمدرضا بهنیافر

مهاجرت به عنوان یک پدیده اجتماعی تاثیرگذار در جوامع مبدا و مقصد، زمینه‌ها و عوامل متعددی دارد. این پدیده که در ایران قبل و بعد از اسلام سابقه داشته، در عهد صفویه به دلیل اعمال سیاست‌های نادرستِ برخی از پادشاهان، در ابعاد مختلف سیاسی، مذهبی، فرهنگی و اجتماعی تشدید گردید چکیده کامل

مهاجرت به عنوان یک پدیده اجتماعی تاثیرگذار در جوامع مبدا و مقصد، زمینه‌ها و عوامل متعددی دارد. این پدیده که در ایران قبل و بعد از اسلام سابقه داشته، در عهد صفویه به دلیل اعمال سیاست‌های نادرستِ برخی از پادشاهان، در ابعاد مختلف سیاسی، مذهبی، فرهنگی و اجتماعی تشدید گردید و همراه با جاذبه های موجود در هند منجر به مهاجرت بسیاری از دانشمندان ایرانی به این سرزمین شد. هدف از این پژوهش که با روش توصیفی- تحلیلی و با بهره‌گیری از منابع متقدم و تحقیقات جدید انجام شده، پاسخ به این سوال است که اقدامات و سیاست های اعمال شده توسط سلاطین صفویه چه تاثیری در مهاجرت دانشمندان ایرانی به هندوستان داشت؟ یافته های اصلی مقاله مبیّن آن است که عوامل دافعه موجود که نتیجه سیاست ها و اقدامات برخی از سلاطین صفویه بود، منجربه مهاجرت بزرگان علمی کشور به هند گردید و رشد و توسعه مظاهر فرهنگ و تمدن ایرانی – اسلامی در آن سرزمین را به همراه داشت. منشا اصلی بسیاری از نارضایتی ها سیاست مذهبی پادشاهان صفوی بود که در سایر حوزه ها تاثیر داشت و منجر به مهاجرت تعدادی از عالمان و اندیشمندان ایرانی به هند گردید. عوامل جاذبه بخش موجود در هند نیز در جهت دهی مهاجرت بزرگان علمی، ادبی و سیاسی ایران به این سرزمین نقش بسیار مهمی داشت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1114 - تبین و تحلیل اسطوره ی آب در ایران باستان
فرزانه خوش اخلاق ورنوسفادرانی احمد کامرانی فر محمد کریم یوسف جمالی

اساطیر روایاتی با رگه های واقعی هستند که بازگوکننده ‌ی تلاش انسان برای گذراز مراحل سخت زندگی است . خلاقیت، جهان بینی، آرزوها، تکاپوی انسان برای حفظ خود ، در اساطیر انعکاس یافته است .از این رو شناخت اساطیر دریچه ای به روی شناخت اقوام است . مردم ایران از جمله اقوامی هستند چکیده کامل

اساطیر روایاتی با رگه های واقعی هستند که بازگوکننده ‌ی تلاش انسان برای گذراز مراحل سخت زندگی است . خلاقیت، جهان بینی، آرزوها، تکاپوی انسان برای حفظ خود ، در اساطیر انعکاس یافته است .از این رو شناخت اساطیر دریچه ای به روی شناخت اقوام است . مردم ایران از جمله اقوامی هستند که دارای تاریخ اسطوره ای مکتوب می باشند.آفرینش انسان برروی زمین داستانی است نامکرر چه با شکل گیری زمین و آسمان باشد چه با آفرینش نیرو‌های اولیه‌ی طبیعت اما همگی پاسخ این سوالند که:" از کجا آمده ام ؟".از هنگامی که بشر پا برکره ی خاکی نهاد با طبیعت، برای رفع حوایج اولیه ی خود ، دست و پنجه نرم کرد . .آب چه نقشی در اسطوره های ایرانی ایفا می کندوچگونه توانسته در فرهنگ ایرانی -ازتولد تا مرگ – را بپیماید ودر امرشهریاری موثر واقع شود. عنصرآب دراساطیر ایرانی،ازنظر هدف جزء تحقیقات نظری وبه لحاظ ماهیت وروش کارجزء تحقیقات تاریخی است که به شیوه توصیفی تحلیلی به نگارش در آمده است.در واکاوی ارزش نفوذ ،آب درفرهنگ اساطیری ایرانی ،آب جزء ارکان آفرینش واز همراهان اورمزد در نبرد با اهریمن است.در گذرمردمان ازجهان فانی به جهان باقی ،در یافتن شهریاری فرهمندودر شناسایی پاکی و ناپاکی وحتی در فرهنگ اجتماعی نقشی قوی داردو متحول کنند ی تمدن ایرانی ست.در این مقاله به مطالبی همچون ،نماد آب در اسطوره های ایرانی،اهمیت آب از دید اساطیری-آفرینش،نبرد با اهریمن ،خویشکاری(وظیفه)، آیین،گاهنباره (جشن ها)،تأثیرآّب برحماسه های شهریاری و پهلوانی و فرهنگ جامعه باستانی،پرداخته ایم. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1115 - شکل‌گیر‌ی سُنت حافظه جمعی در دوره پهلوی اول(نشریات ایرانشهر و آینده)
حسین منصوری مطلق مهدی نجف زاده

این پژوهش با تاکیدبر درک تاریخ نگاری ملی و با استفاده از الگوی نظری هالبواکس به مطالعه چرایی و چگونگی تقویت و برجسته سازی حافظه جمعی ایرانیانِعصر پهلوی اول توسط نشریات آن دوران_ با تاکید بر نشریه آینده و ایرانشهر_ پرداخته است. برخلاف تاریخ نگاری سنتی که ضرورتی برای تقوی چکیده کامل

این پژوهش با تاکیدبر درک تاریخ نگاری ملی و با استفاده از الگوی نظری هالبواکس به مطالعه چرایی و چگونگی تقویت و برجسته سازی حافظه جمعی ایرانیانِعصر پهلوی اول توسط نشریات آن دوران_ با تاکید بر نشریه آینده و ایرانشهر_ پرداخته است. برخلاف تاریخ نگاری سنتی که ضرورتی برای تقویت و برجسته سازی حافظه جمعی وجود ندارد،در تاریخ نگاری مبتنی بر هویت ملیتقویت و برجسته سازی حافظه جمعی اولویت پیدا می کند و مردم گرایی یکی از شاخصه های اصلی آن محسوب می شود. برجسته سازی به معنی یادآوری، دست کاری گذشته، نگاهی اینهمانی به تاریخ گسسته، تفسیرآن برای نظام هویتی، پیوند زنی آن با تحولات حاضر و استفاده از آن برای ناسیونالیسم سازی می باشد. یافته های پژوهش نشان می دهد نشریات مذکور با نوعی تاریخ نگاری ملی عامه پسند به برجسته سازی کانون هایی ازگذشته،تقویت سنت های مشترک از ایرانی بودن برای همه و نقد تاریخ نویسی سنتی در پی ایجاد هویتی جدید برای عصرِ دولت -ملتبودند. روش پژوهش تاریخی و از نوع توصیفی تحلیلیاست که بر پایه اسناد آرشیوی صورت گرفته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1116 - بررسی اصلاحات و تنظیمات در کشور عثمانی و تاثیر پذیری روشنفکران ایرانی از تنظیمات عثمانی
پروین رنجبر

چکیده:وجوه مشترک دوکشور ایران وعثمانی در قرن نوزدهم ،کوشش برای نوسازی بود .رویکرد رهبران این دو کشور به نوسازی ،محرکهای خارجی داشت وبرنامه نوسازی ایران تا حدی زیادی متاثراز عثمانی بود .این اثر پذیری به دلایل مختلف سیاسی،فرهنگی وتاریخی سبب شد چالشهای فراروی نوسازی دو کشو چکیده کامل

چکیده:وجوه مشترک دوکشور ایران وعثمانی در قرن نوزدهم ،کوشش برای نوسازی بود .رویکرد رهبران این دو کشور به نوسازی ،محرکهای خارجی داشت وبرنامه نوسازی ایران تا حدی زیادی متاثراز عثمانی بود .این اثر پذیری به دلایل مختلف سیاسی،فرهنگی وتاریخی سبب شد چالشهای فراروی نوسازی دو کشور نیز تا اندازه ای زیا دی شبیه هم باشد. همزمان با کوشش نو اندیشان عثمانی در ایران نیزبرخی از دولتمردان درصدداجرای اصلاحات برآمدند.وجود عواملی مانند روابط فرهنگی دوملت در طول تاریخ ،همسایگی دو کشور ،داشتن مرزهای طولانی ،مسلمان بودن دوکشور وداشتن دشمنی مشترک به نام روسیه ،امکان تاثیر پذیری نوسازی ایران از عثمانی وهمگونی برنامه های اصلاحی دو کشور مسلمان وهمسایه را بیشتر ساخت. باتوجه به چنین پیش در آمدی اساس پژوهش اخیر را این سوالات تشکیل می دهد که علل رویکرد برخی از دولتمردان عثمانی وایران در سده نوزدهم به پدیده نو سازی چه بوده است؟ اصلاحات وتنظیمات در هردو کشور باچه چالشهایی روبه روبوده است؟تنظیمات کشور عثمانی چه تاثیری بر اندیشه وافکار دولتمردان ایرانی داشته است؟هدف از نگارش این مقاله پاسخ به سوالات بالادر یک بستر تاریخی با استفاده از داده های تاریخی با روش توصیفی -تحلیلی است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1117 - بررسی تداوم اندیشه ایرانشهری در ساختار سیاسی حکومت‌های ایرانی نژاد قرون اولیه اسلامی (مطالعه حکومت های سامانیان و آل‌بویه)
محمد اسکندری نسب محمد رضا جوادی یگانه عباس تقی پور

در ایران اندیشه ایرانشهری به‌طور خاص، خود را در دولت ساسانی نشان داد و دولت ساسانی و شاهانی مانند اردشیر و انوشیروان، روح تئوریک و عملی اندیشه و تعریف ایران از امر سیاسی در قالب ایده ایرانشهری شد. با سقوط دولت ساسانی و قدرت گرفتن خلفای اموی و عباسی این اندیشه رو به افول چکیده کامل

در ایران اندیشه ایرانشهری به‌طور خاص، خود را در دولت ساسانی نشان داد و دولت ساسانی و شاهانی مانند اردشیر و انوشیروان، روح تئوریک و عملی اندیشه و تعریف ایران از امر سیاسی در قالب ایده ایرانشهری شد. با سقوط دولت ساسانی و قدرت گرفتن خلفای اموی و عباسی این اندیشه رو به افول نهاد. در این دوره حکومت‌های طاهریان، صفاریان از قدرت‌های خُرد شکل‌گرفته در دل حکومت مرکزی اسلامی، در جدال و رویارویی مداوم با سایر دولت‌های رقیب ایرانی و در یک بستر متلاطم با مرزهای تثبیت نشده و به‌شدت در معرض خطر قرار داشت. این دولت‌ها و سایر حکومت‌های نیمه‌مستقل ایرانی در بافت اجتماعی و اندیشه‌های خاص قرون میانه تشکیل‌شده و هرکدام از در ضمن پایبندی به دستگاه خلافت مرکزی، روش خاصی برای کسب مشروعیت و پذیرش ملّی از طریق انتساب خود به تبار شاهان و خاندان‌های کهن ایرانی از سنت‌های ایرانی را در پیش گرفتند و این پژوهش سعی دارد میزان سهم و شیوه دستیابی به فرهنگ ایرانشهری در ساختار دولت، در سلسله‌های سامانسان و آل بویه را بررسی نماید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1118 - در آمدی بر اندیشه دینی ایرانیان باستان
پروین رنجبر زهرا حامدی علی رسولی

در آمدی بر اندیشه دینی ایرانیانچکیدهسرزمین پهناور ایران به لحاظ موقعیت جغرافیایی وقابلیتهای گسترده فرهنگی ،محل تلاقی فرهنگها وتمدنهای عظیم ودر نتیجه شیوع افکار وعقاید گوناگون بود. ازاین رو در ایران باستان تنوع جریانها ، افکار وعقاید مذهبی متعددی وجود دارد که این سرزمین چکیده کامل

در آمدی بر اندیشه دینی ایرانیانچکیدهسرزمین پهناور ایران به لحاظ موقعیت جغرافیایی وقابلیتهای گسترده فرهنگی ،محل تلاقی فرهنگها وتمدنهای عظیم ودر نتیجه شیوع افکار وعقاید گوناگون بود. ازاین رو در ایران باستان تنوع جریانها ، افکار وعقاید مذهبی متعددی وجود دارد که این سرزمین را میدان فعالیتهایی خویش قرار داده بود.دین کهن اقوام ایرانی تبار برگرفته از عقاید کهن تر آریایی است که در آن عوامل متعدد طبیعی وروان مردگان اهمیت بسزایی داشتند در طی تکامل این عقاید هریک از اجزای طبیعت به صورت خدایی در آمده بود وبدین گونه خدایان بسیاری بر سرنوشت جهان فرمانروایی می کردند.بر همین اساس ادیان مختلفی از جمله آیین مهرپرستی ،زروانی ،زردشتی ، بودایی و...در دوره های مختلف ایران باستان به ظهور رسیدندوعلاوه بر این آراواندیشه های بین اانهرینی ،هندی ویونانی نیز در ایران رواج پیدا کرد.که این آیین در تعامل با اندیشه های ایرانی هم تاثیر گذار بودند وهم تاثیر پذیر.کلید وازه:ایران ،زردشت ،زروان،مهرپرستی،اندیشه دینی،بودایی پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1119 - بررسی ذهنیت وکنش سیاسی مصدق نسبت به دموکراسی‌خواهی در ایران با تاکید بر جامعه مدنی
فرزانه دشتی حدیث باقری نیا

ایران معاصر، به لحاظ مبارزات استقلال‌طلبانه و آزادی‌خواهانه، کشمکش‌‌های داخلی و خارجی و حضور قدرت‌‌های بزرگ، تاریخ پر تلاطمی را پشت سر گذاشت؛ اما دوران صدارت محمد مصدق به سبب حوادث غیرمترقبه‌ای که در پی آن دوران رخ داد، دوره بسیار مهم تاریخ ایران معاصر به شمار می‌روند. چکیده کامل

ایران معاصر، به لحاظ مبارزات استقلال‌طلبانه و آزادی‌خواهانه، کشمکش‌‌های داخلی و خارجی و حضور قدرت‌‌های بزرگ، تاریخ پر تلاطمی را پشت سر گذاشت؛ اما دوران صدارت محمد مصدق به سبب حوادث غیرمترقبه‌ای که در پی آن دوران رخ داد، دوره بسیار مهم تاریخ ایران معاصر به شمار می‌روند. به جهت اهمیت موضوعی این دوره، نظریات متعددی در مورد علت شکست این مقطع وجود دارد در این پژوهش سؤال اصلی این است که محمد مصدق، تا چه اندازه در کنش سیاسی خود روندهای دموکراتیک را بازتاب داده‌ است. برای نیل به این هدف از مدل تلفیقی روش تحلیلی– تاریخی و روش هرمونتیک اسکینر استفاده شده است. فرضیه پژوهش این است؛ مصدق از دموکراسی لیبرال هدایت‌ شده پیروی کرد اما بافتار سیاسی شکننده مانع تحقق دموکراسی‌خواهی وی شد. تحلیل نهایی این پژوهش آن است که بافتار سیاسی این دوره ضعیف بوده است و ضعف ریشه‌ای جامعه مدنی مهم‌ترین دلیل شکست آموزه‌ های دموکراسی‌خواهی او شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1120 - زمینه و زمانه مشروطه خواهی در ایران
علی سلیمانپور

چکیده گفتمان مشروطه خواهی ایران به عنوان یک نظام معنایی که مجموعه متنوعی از عوامل سیاسی- اجتماعی و اقتصادی در فرآیند تکامل آن مؤثر بوده اند برای بازنمایی به شیوه ای که قابلیّت بررّسی علمی داشته باشد نیازمند توجّه به تمامی زمینه های آن در ترکیب روشن و قابل درکی با زمانه چکیده کامل

چکیده گفتمان مشروطه خواهی ایران به عنوان یک نظام معنایی که مجموعه متنوعی از عوامل سیاسی- اجتماعی و اقتصادی در فرآیند تکامل آن مؤثر بوده اند برای بازنمایی به شیوه ای که قابلیّت بررّسی علمی داشته باشد نیازمند توجّه به تمامی زمینه های آن در ترکیب روشن و قابل درکی با زمانه پیدایش آن است. بررّسی عناصر مفهومی و متغیّرهای زمینه ساز و بستر تاریخی موجود در فضای مشروطه خواهی حاکی از این است که سالیان طولانی حکومت قاجاریه در ایران (به استناد شواهد و منابع مؤثقّ تاریخی) تماماً آکنده از بیدادگری، ستم و فساد حکومتی، فقر و عقب ماندگی اقتصادی، جهل و ناآگاهی و خرافه پرستی، حاکمیت سلطه خارجی، هرج و مرج و ناامنی عمومی بوده است که تماماً با تکیه بر تفسیرهای خرافی و ارتجاعی از دین در افکار عمومی و ذهن سوژه های انسانی همواره وضعیت طبیعی و مقدر شده جلوه می نمود صاحبنظران تاریخ معاصر ایران عمدتاً بر این عقیده اند نخستین تماس اندیشه گران ایرانی با دستأوردهای تمدن غربی و درک آگاهی نسبت به مای عقب مانده و آنهای پیشرفته سرآغاز پیدایش گفتمان مشروطه خواهی و تلاش برای تغییرات اساسی در نظام فکری و سیاسی- اجتماعی کشور بوده است که وجوه مختلف آن را می توان به شیوه تحلیل گفتمان بازنمایی و تجزیه و تحلیل نمود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1121 - رنگ و نقش مایه‌های پارچه‌های ایرانی در هفت قرن اول تمدن اسلامی
افسانه حیدری امین مفتاحی سیامک ناظمی

نساجی از مهم‌ترین هنر-صنعت‌های راهبردی در میان فعالیت‌های فرهنگی-اقتصادی اسلامی است. در طی دوران‌های مختلف ترکیب زیبای هنر و صنعت سبب بافت و تولید منسوجات با کاربردهای مختلفی بوده و با ورود دین اسلام، تغییر و تحول فراوانی در شاخصه‌های منسوجات ایرانی اعم از رنگ و نقش مشا چکیده کامل

نساجی از مهم‌ترین هنر-صنعت‌های راهبردی در میان فعالیت‌های فرهنگی-اقتصادی اسلامی است. در طی دوران‌های مختلف ترکیب زیبای هنر و صنعت سبب بافت و تولید منسوجات با کاربردهای مختلفی بوده و با ورود دین اسلام، تغییر و تحول فراوانی در شاخصه‌های منسوجات ایرانی اعم از رنگ و نقش مشاهده می‌شود و بر همین اساس منسوجات هفت قرن اول قمری از جایگاه ویژه‌ای برخوردار هستند. منسوجات ایرانی این دوران، تحت تأثیر مذاهب، عقاید و شرایط سیاسی، اجتماعی و اقتصادی از خصوصیات و شاخصه‌هایی بهره مند شده‌اند که آنها را منحصر به فرد کرده است. بر همین اساس استخراج و بررسی این شاخصه‌ها در حوزه‌های رنگ و نقش می‌تواند ظرفیت بالایی را برای شناخت بهتر و عمیق‌تر از منسوجات ایرانی- اسلامی برای توسعه صنعت پوشاک و نساجی کشور فراهم آورد. بدین منظور این تحقیق که با روش توصیفی- تحلیلی انجام شده است به بررسی و تحلیل رنگ و نقشمایه‌های پارچه‌های ایرانی از زمان ورود اسلام تا آخر قرن هفتم هجری قمری پرداخته تا مبانی نظری لازم از منظر عقاید اسلامی جهت طراحی و تولید منسوجات نوین ایرانی را فراهم نماید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1122 - نقش مالی و اقتصادی ذمیان ایرانی در مدیریت مخارج درعصرعباسیان (132- 320هجری)
فریده وفائی رمضان رضایی عباس احمدوند

10.30495/hstr.2022.1965752.1784

راهیابی ذمیان ایرانی با عناوینی چون کتابت، طبابت، مشاوره و... به دربار خلفای عباسی، زمینه ساز ورودشان به عرصه اقتصاد ومسائل مالی نزدعباسیان بود. بررسی نقش اقتصادی ومالی اهل ذمه درمدیریت هزینه هاونفوذشان دردربارخلفای عباسی ازمباحثی است که کمتر بدان پرداخته شده و موضوع مق چکیده کامل

راهیابی ذمیان ایرانی با عناوینی چون کتابت، طبابت، مشاوره و... به دربار خلفای عباسی، زمینه ساز ورودشان به عرصه اقتصاد ومسائل مالی نزدعباسیان بود. بررسی نقش اقتصادی ومالی اهل ذمه درمدیریت هزینه هاونفوذشان دردربارخلفای عباسی ازمباحثی است که کمتر بدان پرداخته شده و موضوع مقاله حاضر است.اگرچه سرزمینهای مفتوحه به سرعت دراختیاراعراب مسلمان قرارگرفت،اماکمی تجربه؛ آنان را وادار به بهره مندی ازتوان اقتصادی ومالی اهل ذمه درمدیریت هزینه هاگردانید. لذا بررسی این موضوع اززاویه مدیریت هزینه های مالی واقتصادی برخی ازذمیان باتوجه به پاره ای ازمقررات ، تبعیض ها وسخت گیری هایی که عباسیان علاوه بردریافت جزیه به ذمیان تحمیل می کردند ازموضوعاتی است که پیش روی پژوهشگر قرارمی گیرد.این مقاله می کوشد براساس نگاهی کارکردی به توضیح وتبیین نقش اقتصادی ومالی ذمیان در دربارخلفای عباسی بپردازد و نشان دهد ذمیان چگونه بر برنامه های اقتصادی و مالی عباسیان تاثیرمی گذاشتند، ونیزنشان دهد به رغم نفوذی که ذمیان دردربارداشتند، چگونه خلفای عباسی بااستفاده حداکثری از ثروت واموال ایرانیان به ویژه ذمیان ازطریق مصادره اموال در جهت ثبات وتداوم حکومت خویش بهره برداری می کردند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1123 - تاثیر سیاست مذهبی گورکانیان هند بر مهاجرت پزشکان ایرانی
محمد مهرآئین امیر تیمور رفیعی محمد نبی سلیم

پزشکی در هند دارای پیشنه دیرنه می باشد ،چناچه در عصر ساسانی و اسلامی کتب پزشکی هند یکی از منابع علمی آن دوران را شامل می گشت .پزشکی هند در عصر کورکانی وارد مرحله جدید از رشد و بازآفرینی قرار گرفت که عامل آن مهاجرت پزشکان ایرانی به هند و اشتغال آنها در دربار گورکانیان هن چکیده کامل

پزشکی در هند دارای پیشنه دیرنه می باشد ،چناچه در عصر ساسانی و اسلامی کتب پزشکی هند یکی از منابع علمی آن دوران را شامل می گشت .پزشکی هند در عصر کورکانی وارد مرحله جدید از رشد و بازآفرینی قرار گرفت که عامل آن مهاجرت پزشکان ایرانی به هند و اشتغال آنها در دربار گورکانیان هند بود.علت این مهاجرت ها ،سیاست های سخت گیرانه مذهبی پادشاهان صفوی و اوضاع مساعد هند بواسطه سیاست تساهل مذهبی مغولان هند بود.مغولان بعد از استیلا ء کامل بر هند در عصر اکبر شاه در یافتند ادامه حکومت بر هند که از لحاظ جغرافیای تاریخی و مذهبی تعدد اقوام و مذاهب گوناگون را شامل می شود به سادگی میسر نخواهد بود و تنها به کمک سیاست مذهبی تسامح و مدارا می توان بر جامعه کثرت گرایی هند حاکم بود.حمایت های دربار مغولان و پاداش های سخاتمندانه شان عاملی مهیج برای جذب نجکان ایرانی بود.این نوشتار به تاثیر سیاست مذهبی گورکانیان در جذب جامعه پزشکی ایران در عصر صفوی می پردازد که فرظیه اصلی آن تاثیر سیاست های مذهبی گورکانیان برای مهاجرت پزشکان ایرانی چه بوده است ؟در پاسخ می توان گورکانیان در هنگامه ای منادی آزادی مذهب بودند که جامعه نخبکان ایرانی در برابر سیاست های متعصب دولت صفوی در رنج فشار بود و بدین دلیل هندوستان پنگاهی برای جذب این گروه نخبه از جامعه ایرانی شد . پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1124 - نقش نخبگان و ادیبان ایرانی در نهضت علمی ـ ادبی عصر اکبرشاه گورکانی(1556-1605)
رحما بردبار محمود سید رضا دهقانی

10.30495/hstr.2023.1982931.1842

اکبر شاه به عنوان بزرگترین پادشاه گورکانی هند، در تکمیل سیاست آزاد اندیشی و تسامح دینی خود در جامعه چند مذهبی و چند قومی هند، جهت آشنایی با ادیان و دانش ملل هندی دستور داد آثار برجسته هندو ، مسیحی ، بودایی و دیگر ادیان در زمینه های دینی ، تاریخی و ادبی به زبان فارسی برگ چکیده کامل

اکبر شاه به عنوان بزرگترین پادشاه گورکانی هند، در تکمیل سیاست آزاد اندیشی و تسامح دینی خود در جامعه چند مذهبی و چند قومی هند، جهت آشنایی با ادیان و دانش ملل هندی دستور داد آثار برجسته هندو ، مسیحی ، بودایی و دیگر ادیان در زمینه های دینی ، تاریخی و ادبی به زبان فارسی برگردانده شود، به این ترتیب در روزگار وی نهضت ترجمه ای به راه افتاد که ایرانیان مقیم هند سهم بی بدیلی در آن داشتند، به طوری که نخبگان و مترجمان و ادبای ایرانی را می توان پیشگامان اصلی این نهضت ترجمه دانست.هدف این مقاله مطالعه نقش نخبگان ایرانی در نهضت علمی ـ ادبی عصر اکبرشاه است و به تبع آن سوال اصلی پژوهش این است که نخبگان ایرانی در چه عرصه و رشته هایی در نهضت علمی ـ ادبی عصر اکبرشاه نقش آفرین بودند؟یافته های پژوهش نشان می دهد که ایرانیان ساکن هند نه تنها از پیشرانان علم و ادب در دوره اکبر و فرمانروایان بعدی گورکانی بودند، بلکه به رشد ، گسترش و تعمیق زبان فارسی در هند بسیار یاری رساندند. روش پژوهش در این مقاله روش توصیفی ـ تحلیلی است و گردآوری اطلاعات در آن به شیوه کتابخانه ای است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1125 - انقلاب اسلامی ایران؛ بازسازی هویّت واقعی (ایرانی- اسلامی) و اعتلای فرهنگی
علی سلیمانپور

10.30495/hstr.2022.1964674.1782

چکیده سالهای حکومت طاغوت در ایران، عصر انکار هویّت واقعی مردم مسلمان و مبارزه با ابعاد معنوی و اخلاقی وجود انسان ها بود که بر اساس آن حکومت پهلوی با تأکید بر عنصر ایرانیّت و انکار جایگاه اسلام در هویت بخشی به جامعه و مردم ایران و همچنین اقتباس الگوهای فرهنگی بیگانه سعی چکیده کامل

چکیده سالهای حکومت طاغوت در ایران، عصر انکار هویّت واقعی مردم مسلمان و مبارزه با ابعاد معنوی و اخلاقی وجود انسان ها بود که بر اساس آن حکومت پهلوی با تأکید بر عنصر ایرانیّت و انکار جایگاه اسلام در هویت بخشی به جامعه و مردم ایران و همچنین اقتباس الگوهای فرهنگی بیگانه سعی در ارائه نمونه ای از انسان ایرانی داشت که بیشتر موجودی غربی و فاقد درک روشنی نسبت به موجودیت واقعی اش بود. هویت خواهی مردم که برخواسته از احساس نقص و ابهام در موقعیت فرهنگی و فلسفی آنها بود انقلاب اسلامی را به ثمر رسانید و در اثر پیروزی مردم مسلمان راه بازگشت به خویشتن واقعی و کسب هویت اصیل ایرانی اسلامی هموار و گام های بزرگی برای تحقق الگوی انسان کامل برداشته شد که همچنان ادامه دارد./سالهای حکومت طاغوت در ایران، عصر انکار هویّت واقعی مردم مسلمان و مبارزه با ابعاد معنوی و اخلاقی وجود انسان ها بود که بر اساس آن حکومت پهلوی با تأکید بر عنصر ایرانیّت و انکار جایگاه اسلام در هویت بخشی به جامعه و مردم ایران و همچنین اقتباس الگوهای فرهنگی بیگانه سعی در ارائه نمونه ای از انسان ایرانی داشت که بیشتر موجودی غربی و فاقد درک روشنی نسبت به موجودیت واقعی اش بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1126 - تحقیق و تتبع در ترجمۀ اوستا و فرهنگ ایران باستان ابراهیم پورداوود(اصلاحیه جدید)
شهرزاد رومز سید علیرضا ابطحی ناصر جدیدی

10.30495/hstr.2023.1988477.1854

ابراهیم پورداوود از بزرگ‌ترین و شاخص‌ترین پژوهشگران فرهنگ ایران باستان (فرهنگ مزدیسنا) بود که تمام عمر خویش را در این راه گذاشت و تاریخ و فرهنگ ایران باستان را که در روزگاران دور در زیر خاک فراموشی مدفون شده بود نمایان ساخت. وی در نشر فرهنگ، زبان و ادبیات پیش از اسلام، چکیده کامل

ابراهیم پورداوود از بزرگ‌ترین و شاخص‌ترین پژوهشگران فرهنگ ایران باستان (فرهنگ مزدیسنا) بود که تمام عمر خویش را در این راه گذاشت و تاریخ و فرهنگ ایران باستان را که در روزگاران دور در زیر خاک فراموشی مدفون شده بود نمایان ساخت. وی در نشر فرهنگ، زبان و ادبیات پیش از اسلام، اشتیاق نشان داد. در آن زمان که دانش ایران‌شناسی در اختیار دانشمندان بیگانه بود، این کار بزرگی بود که پورداوود پس از قرن‌ها توانست فرهنگ ایران باستان را دوباره زنده کند و به زبان‌شناسی چهرۀ علمی ببخشد. هدف از این پژوهش علاوه بر معرفی شخصیت و آرای پورداوود، تحقیق و تتبع در ترجمۀ اوستا و فرهنگ ایران باستان است. پرسش محوری و بنیادین در این پژوهش عبارت است از: هدف استاد پورداوود از ترجمۀ اوستا و تألیف کتاب فرهنگ ایران باستان چه بوده است؟ به نظر می‌رسد هدف استاد شناساندن ایران باستان به فرزندان کنونی این سرزمین است و برانگیختن مهر و علاقه‌ای نسبت به این مرزوبوم؛ و به یاد پارینه، به آبادانی این دیار کوشیدن است. این پژوهش در زمرۀ پژوهش‌های توصیفی‌تحلیلی است و روش تدوین آن با تکیه بر مطالعات کتابخانه‌ای است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1127 - وضعیت ملک و املاک در دوره رضا شاه(1320 – 1304)خورشیدی
مصطفی میرزایی علی بیگدلی عباسعلی غفاری فرد

10.30495/hstr.2023.1966443.1786

چکیدهاز آنجا که سیاست استعمار دولت انگلیسدر خاورمیانه حفظ منافع کمپانی هند شرقی بود و ایران بالطبع دروازۀ هندوستان شناخته می‌شد، این دولت را برآن داشت تا حکومت قاجاریه را که در ضعف به سر می‌بُرد تغییر داده و حکومت مرکزی قدرت‌مندی ایجاد نماید که شخص رضا شاه محصول آن بود. چکیده کامل

چکیدهاز آنجا که سیاست استعمار دولت انگلیسدر خاورمیانه حفظ منافع کمپانی هند شرقی بود و ایران بالطبع دروازۀ هندوستان شناخته می‌شد، این دولت را برآن داشت تا حکومت قاجاریه را که در ضعف به سر می‌بُرد تغییر داده و حکومت مرکزی قدرت‌مندی ایجاد نماید که شخص رضا شاه محصول آن بود. از جمله اقدامات رضا شاه در طول سلطنت، تصرف املاک مرغوب خوانین و مردم بوده که در نوشته حاضر با پژوهش توصیفی و تحلیلی به شناسایی انگیزه‌های رضا شاه در تصرف املاک به وسیله قدرت حاکمه، بکارگیری سیاست های متفاوت برای تصاحب این املاک در کل ایران و بخصوص در شمال و سواحل خزر می‌پردازد. حال پرسش اساسی آن است که تصرف املاک از سوی رضا شاه چه اثراتی در انحطاط یا توسعه طبقات اجتماعی ایران آن‌روزگار چه تاثیری داشته و از حیث نظری و روش‌‌شناختی با استفاده از اسناد تاریخی که منجر به شکاف طبقاتی عمیق(بین فقرا و ثروتمندان) در سطح کشور شده و همچنین ظلم و ستم و اعمال خشونت نسبت به مردم عادی برای به کارگیری در تولید و برداشت محصولات املاک که منجر به بدبینی و ضدیت بر علیه حکومت پهلوی شد،چه نتایجی داشته است. در نتیجه با این دیدگاه، رضا شاه به نوعی گسترش فئودالیسم و ثروت اندوزی را در بخش محدودی از طبقات مسلط و مرفه و شکاف عمیق در طبقات جامعه به وجود آورد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1128 - جایگاه دیوانسالاران ایرانی در ساختار خلافت عباسی (خاندان برامکه-آل سهل)
فاطمه پارسافر محمّد سپهری نعمت الله احمدی نسب

10.30495/hstr.2024.1990150.1862

عباسیان که با حمایت ایرانیان به خلافت رسیده بودند به دیوانسالاران ایرانـی بـرای اداره امپراطوری اسلامی توجه خاصی نشان دادند. در میان وزرای ایرانی دربار عباسـیان، دو خاندان آل برمک و آل سهل از موقعیت بسیار بالا و چشمگیری برخوردار بودند.اعتبار علمی و اجتماعی برمکیان به هم چکیده کامل

عباسیان که با حمایت ایرانیان به خلافت رسیده بودند به دیوانسالاران ایرانـی بـرای اداره امپراطوری اسلامی توجه خاصی نشان دادند. در میان وزرای ایرانی دربار عباسـیان، دو خاندان آل برمک و آل سهل از موقعیت بسیار بالا و چشمگیری برخوردار بودند.اعتبار علمی و اجتماعی برمکیان به همراه حمایت آنان از ایرانیان بـیش از هـر چیـز موجب خشم و رشک اعرابی شده بود که از حضور و قدرت ایرانیان واهمه داشتند. از دلایل نفوذ روزافزون ایرانیان در میان عباسیان دو دلیل برجسته تر است: نخست به خاطر مهارت و پیشینه ایرانیان در فن حکومت مداری و دوم آن که خراسان را حاکمان محلی ایرانی اداره می کردند. از این رو نیاز بود تا مأمون برای به دست آوردن رضایت آنان سیاستی آشتی جویانه دنبال کند. بر اساس آنچه گفته شد، سوال محوری پژوهش حاضر آن است که دیوانسالاران ایرانی در ساختار خلافت عباسی دارای چه جایگاهی بودند؟ فرض پژوهش آن است که دیوانسالاران ایرانی از جمله خاندان برامکه و آل سهل بواسطه نفوذ در خلافت عباسی، عملا تمام اختیارات سیاسی دولت را در اختیار گرفته و امورات را بر حسب نظر خود اداره می کردند. پژوهش حاضر با استناد به روش کتابخانه ای و روش توصیفی-تحلیلی سامان یافته است پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1129 - بررسی علل تأسیس نمایندگی سیاسی امپراطوری عثمانی در بوشهر
عباس عاشوری نژاد

امپراطوری عثمانی پس از دولت‌های بزرگ انگلیس و هلند، سوّمین دولت بزرگ جهانی بود که نمایندگی سیاسی خود را در بندر بوشهر با عنوان شهبندری در سال 1871 م/ 1288 ق تأسیس کرد. این امر نشان‌دهندة اهمیّت فوق‌العاده بندر بوشهر و خلیج فارس در مناسبات جهانی و منطقه‌ای در نیمة دوم قر چکیده کامل

امپراطوری عثمانی پس از دولت‌های بزرگ انگلیس و هلند، سوّمین دولت بزرگ جهانی بود که نمایندگی سیاسی خود را در بندر بوشهر با عنوان شهبندری در سال 1871 م/ 1288 ق تأسیس کرد. این امر نشان‌دهندة اهمیّت فوق‌العاده بندر بوشهر و خلیج فارس در مناسبات جهانی و منطقه‌ای در نیمة دوم قرن نوزدهم و در آستانة قرن بیستم میلادی می‌باشد. عثمانی‌ها به چند دلیل مهم، نمایندگی سیاسی خود را در بوشهر تأسیس کردند، اوّل اینکه بندر بوشهر در کنار خلیج فارس نقش بسیار مهمّی در سیاست و تجارت بین‌المللی و ترانزیت کالا به پس‌کرانه‌های ایران یعنی هندوستان و شبه‌جزیرة عربستان دارد . دوم این که انگلیسی‌ها به عنوان یکی از مهمترین رقبای جهانی عثمانی، نفوذ فوق‌العاده‌ای بر جنوب ایران، بوشهر و خلیج فارس داشتند. بنابراین حضور عثمانی‌ها در این منطقه علی‌القاعده به محدودیت قدرت رقیب دیرینه منجر می‌شد . ثالثاً احساسات ضد انگلیسی مردم جنوب ایران به‌خصوص در بوشهر به قدری فراوان بود که عثمانی‌‌های متّحد آلمان عملاً می‌توانستند از این احساسات در جهت شورش مردم علیه انگلیسی‌ها در آستانة جنگ جهانی اوّل استفاده کنند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1130 - نقش اقتصادی، سیاسی جامعه زرتشتیان ایران در تحولات دوران مشروطه تا پهلوی اول
محمد علی علیزاده

ورای برخورداری سیاسی، اقتصادی جنبش مشروطیت از حمایت های زرتشتیان ایران، واقعیت های نهفته دیگری نیز در باب این اقلیت وجود داشت که به نقش آنان در این جنبش اهمیت بیشتری می داد. این واقعیت ها نه تنها در ابتدای شکل گیری جنبش مذکور، بلکه در فرآیند تحولات بعدی تا دوره پهلوی او چکیده کامل

ورای برخورداری سیاسی، اقتصادی جنبش مشروطیت از حمایت های زرتشتیان ایران، واقعیت های نهفته دیگری نیز در باب این اقلیت وجود داشت که به نقش آنان در این جنبش اهمیت بیشتری می داد. این واقعیت ها نه تنها در ابتدای شکل گیری جنبش مذکور، بلکه در فرآیند تحولات بعدی تا دوره پهلوی اول، حکایت از نابسامانی وضعیت حاکمیت سیاسی و متشنج بودن اوضاع اجتماعی، اقتصادی کشورداشت . گشودن دریچه ای هر چند کوچک به سوی واقعیت های یاد شده، تفسیر و تحلیل آنها از مشروطه تا پهلوی اول، نقطه اصلی تمرکز این مقاله است. به همین دلیل ضمن تشریح و بسط رخدادهای تاریخی، بر نتایج حاصل از این سیاستها در خصوص این اقلیت کوچک تأکید می شود پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1131 - نقش شیعیان در تحولات سیاسی کشمیر (1288-735 هـ.ق)
احمدرضا بهنیافر

کشمیر در شمال شبه قاره هند به سبب موقعیت تاریخی، جغرافیایی و سوق الجیشی همواره مورد توجه بوده است. شیعیان یکی از گروه های مهم نقش آفرین در تاریخ سیاسی کشمیر و تحولات ناشی از آن بوده اند. نقطه آغاز نفوذ شیعیان در کشمیر و دستیابی به قدرت سیاسی مهاجرت ایرانیان به این سرزمی چکیده کامل

کشمیر در شمال شبه قاره هند به سبب موقعیت تاریخی، جغرافیایی و سوق الجیشی همواره مورد توجه بوده است. شیعیان یکی از گروه های مهم نقش آفرین در تاریخ سیاسی کشمیر و تحولات ناشی از آن بوده اند. نقطه آغاز نفوذ شیعیان در کشمیر و دستیابی به قدرت سیاسی مهاجرت ایرانیان به این سرزمین از نیمه قرن هشتم هجری قمری بود. از این جهت هدف پژوهش حاضر آن است که با استفاده از روش تاریخی مبتنی بر توصیف و تحلیل نقش شیعیان را در تحولات سیاسی کشمیر از سال 735 تا 1288 هجری قمری در دوره حکومت شاهمیری ها، چک ها و گورکانیان مشخص نماید. یافته های اصلی پژوهش آن است که حاکمیت شیعیان در فاصله زمانی مذکور باعث کاهش بحران سیاسی در کشمیر، توسعه فرهنگ شیعی و ایرانیزه شدن این سرزمین به خصوص با ترویج زبان و ادب فارسی است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1132 - بررسی مشروعیت حکومت تیمور و جانشینان او(912- 771ه.ق.) با رویکرد به اندیشه های سیاسی ایرانی
زهرا اعلامی زواره فریدون الهیاری

مشروعیت در اصطلاح سیاسی به معنای پذیرش و فرمانبرداری آگاهانه و داوطلبانه‌ مردم از نظام سیاسیو قدرت حاکم است. همه انواع نظام های سیاسی، نیاز به مشروعیت دارند؛ تا از یک سو ثابت نمایند که سلطه و حاکمیت ایشان بر حق و درست است و از سوی دیگر با آگاه نمودن زیر دستان از حقانیت چکیده کامل

مشروعیت در اصطلاح سیاسی به معنای پذیرش و فرمانبرداری آگاهانه و داوطلبانه‌ مردم از نظام سیاسیو قدرت حاکم است. همه انواع نظام های سیاسی، نیاز به مشروعیت دارند؛ تا از یک سو ثابت نمایند که سلطه و حاکمیت ایشان بر حق و درست است و از سوی دیگر با آگاه نمودن زیر دستان از حقانیت خود، موجبات اطاعت سیاسی آنان را فراهم آورند. هر حاکمیتی در چارچوب شرایط عصر خود و با توجه به مذهب، فرهنگ، خلقیات وپیشینه‌جامعه، اصول خاصی را به عنوان مبنای مشروعیت ارائه می کند. مساله‌ مهم در اینجا توان تلفیق این اصول باشرایط مختلف است. یکی از ابزارهایی که حکومت ها برای اعتبار بخشی به حاکمیت خود استفاده می نمودند، بهره گیری از اندیشه ها و عقاید سیاسی ایرانی در مورد جایگاه والای حکومت و لزوم اطاعت از حاکم بود. تیموریان(912- 771ق.) در جهت کسب مشروعیت به این اصل مهم توجه داشتند. این مقاله بر آن است تا مشروعیت حاکمیت تیموریان را بر مبنای اندیشه های ایرانی و در قالب عناوینی همچون؛ حقّ الهی حکومت، فرهمندی، تأیید الهی، تأثیر پذیری از آداب ملکداری پادشاهان ایرانی و... به روش توصیفی و تحلیلی و بر اساس اطلاعات کتابخانه ای بررسی نماید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1133 - شاهنامه‌ای که پایانش خوش نبود «بررسی یک متن تاریخی دوره قاجاریه»
یوسف متولی حقیقی

فتحعلی خان صبای کاشانی ملک الشعرای دربار فتحعلی شاه به دستور دومین پادشاه قاجار مأمور تدوین تاریخ جنگهای اول ایران وروس در قالب مجموعه ای منظوم شنشمه نامه محصول این مأموریت بود.اگرچه به رغم ادعای سراینده این مجموعه از معاصرینش، این سروده نتوانست با سایرشاهنامه ها وبه وی چکیده کامل

فتحعلی خان صبای کاشانی ملک الشعرای دربار فتحعلی شاه به دستور دومین پادشاه قاجار مأمور تدوین تاریخ جنگهای اول ایران وروس در قالب مجموعه ای منظوم شنشمه نامه محصول این مأموریت بود.اگرچه به رغم ادعای سراینده این مجموعه از معاصرینش، این سروده نتوانست با سایرشاهنامه ها وبه ویژه شاهنامة فردوسی در زمینه های شعری وحماسی رقابت کند اما توانست نگرش رسمی دربار قاجار به کشور رسید وجنگ با این کشور را تاحدود زیادی نمایان سازد، این مجموعه که در فاصله سالهای 1228 تا 1231 قمری سروده شد فقط سالهای اولیه جنگ را تا مقطعی که پیروزی نسبی برای ایرانیان حاصل شد، دربرمی گیرد. یکی از دلایل اصلی این امر آن بود که صبا می خواست سرودة خود را در جایی به پایان برساند که آخرش خوش باشد و واگر تاریخ این جنگ ها را به پایان می رساند و شکست های ایران را یادآور می شد شاهنامه اش پایانی خوش نمی یافت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1134 - تاریخ روابط خارجی ایران و ایالات متحده آمریکا
دکتر امیر اکبری دکتر رضا جلالی

هنگامی که انقلاب اسلامی در ۱۳۵۷ اوج گرفت و به پیروزی رسید، نفرتی عمیق از دولت ایالات متحده آمریکا در ایران موج می‌زد. چرا که استبداد پهلوی با کودتای آمریکایی ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ قوام و دوام یافته بود و دولت آمریکا تا آخرین لحظات حیات رژیم پهلوی آن را مورد تأیید و حمایت قرار د چکیده کامل

هنگامی که انقلاب اسلامی در ۱۳۵۷ اوج گرفت و به پیروزی رسید، نفرتی عمیق از دولت ایالات متحده آمریکا در ایران موج می‌زد. چرا که استبداد پهلوی با کودتای آمریکایی ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ قوام و دوام یافته بود و دولت آمریکا تا آخرین لحظات حیات رژیم پهلوی آن را مورد تأیید و حمایت قرار داده بود. با این وجود، امام خمینی در همان آغازین روزهای پیروزی از انقلابیون خواستند تا از حمله به سفارتخانه‌های خارجی بپرهیزند. اما این خواسته از سوی گروه‌های مارکسیست نادیده انگاشته شد و در ۲۵ بهمن ماه 13۵۷ افراد مسلح وابسته به چریک‌های فدایی خلق با حمله به سفارت آمریکا در تهران، ویلیام سولیوان سفیر این کشور را به همراه جمعی از اعضای سفارت به گروگان گرفتند. موضوع پس از چند ساعت با دخالت دولت موقت پایان یافت و سه روز بعد نیز دولت ایالات متحده رژیم جدید ایران را به رسمیت شناخت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1135 - جایگاه کیش زرتشتی در میان هخامنشیان و ساتراپ‌نشین‌های غربی آنان
علی‌اکبر شهابادی

ایران عهد هخامنشی از لحاظ دینی دورانی‌ست که در آن بردباری دینی به منصه‌ی ظهور رسید. در عهدی که کشتار و ویرانی افتخار پادشاهان آشوری بود، پادشاهان هخامنشی انسان دوستی و توجه به انسان که منشعب از باور‌های آنان بود را به جهانیان عرضه داشتند. کتیبه‌های هخامنشی که بیشتر به چکیده کامل

ایران عهد هخامنشی از لحاظ دینی دورانی‌ست که در آن بردباری دینی به منصه‌ی ظهور رسید. در عهدی که کشتار و ویرانی افتخار پادشاهان آشوری بود، پادشاهان هخامنشی انسان دوستی و توجه به انسان که منشعب از باور‌های آنان بود را به جهانیان عرضه داشتند. کتیبه‌های هخامنشی که بیشتر به شرح رویدادها می‌پردازند؛ از بازگویی باورداشت‌ها و آداب دینی مردمان ایران و ساتراپ‌نشین‌های غربی شاهنشاهی هخامنشی کم‌تر مطلبی ارائه می‌دهند، بنابراین با واکاوی آثار باستان‌شناسانه و گزارش‌های مورخین باستانی، جایگاه دین زرتشتی در میان هخامنشیان و ساتراپ ‌نشین‌های غربی آنان تا حدودی روشن‌تر خواهد شد. یافته‌های پژوهش که بر اساس واکاوی منابع تاریخی انجام گرفته، به روشنی نشان می‌دهد که ساتراپ‌نشین‌های غربی به دلیل رواداری دینی هخامنشیان، برای نزدیکی به حاکمیت سیاسی سه ایزد اصلی اوستا اهوره‌مزدا، ناهید و مهر را که در برخی موارد با ایزدان و خدایان گذشته آنان هماهنگی داشت، پرستش می‌کردند. در مورد کیش هخامنشیان، پژوهشگران دینی و متخصصین تاریخ ایران باستان تحقیقات فراوانی انجام داده‌اند؛ اما تاکنون به تحلیل جایگاه دینی ساتراپ‌نشین‌های غربی ایران از دیدگاه دیانت زرتشتی کم‌تر توجه شده است. این مقاله به مطالعه‌ی ساختار دینی شاهنشاهی هخامنشیان با تأکید بر دین زرتشتی و جایگاه آن در ساتراپ نشین های غربی می‌پردازد. در این راه بر اسناد و منابع موجود تکیه و با استفاده از روش تحقیقات تاریخی، موضوع مورد تحلیل و توصیف قرار گرفته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1136 - بررسی تأثیر جنگ های ایران و بیزانس بر تغییر مسیر جاده های تجاری در عهد ساسانی
محمدتقی ایمان پور رضا کوهساری

جنگ های طولانی مدت و فرسایشی بین ایران و بیزانس که در عصر ساسانی اتفاق افتاد ابتدا با انگیزه کشورگشایی و گسترش مرزهای جغرافیایی صورت می گرفت، اما بتدریج به سمت تسلط بر شهرهای کاروانی، جاده های بازرگانی، رودها، بنادر و آبراهه های تجاری با انگیزه تسلط بر این جاده های تجار چکیده کامل

جنگ های طولانی مدت و فرسایشی بین ایران و بیزانس که در عصر ساسانی اتفاق افتاد ابتدا با انگیزه کشورگشایی و گسترش مرزهای جغرافیایی صورت می گرفت، اما بتدریج به سمت تسلط بر شهرهای کاروانی، جاده های بازرگانی، رودها، بنادر و آبراهه های تجاری با انگیزه تسلط بر این جاده های تجاری سوق داده شد. از طرفی طولانی شدن جنگ ها به نوبه خود منجر به تغییراتی در مسیر جاده های تجاری خشکی و دریایی می شد، این تغییرات، بعضاً یک مسیر تجاری را کامل حذف می کرد و مسیر جدیدی برای تجارت ایجاد می کرد. یکی از این تغییرات، تغییری بود که در اثر جنگ های این دو امپراطوری در جاده و شاهراه باستانی ابریشم اتفاق افتاد و آن را از رونق اقتصادی و تجاری انداخت و در کنار آن جاده های دریایی و مسیرهای خشکی جدیدی را جایگزین نمود و انجام تجارت را در مسیر تازه به جریان انداخت. در هر حال این پژوهش بر آن است با استناد به منابع ایرانی - رومی و سایر شواهد تاریخی و با استفاده از شیوه تحقیقات تاریخی به بررسی جنگ های امپراطوری ایران ساسانی و روم شرقی (بیزانس) در این دوره و تأثیر آن در تغییر مسیر جاده های تجاری از خشکی به دریا و بالعکس و از سرزمینی به سرزمین های دیگر بپردازد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1137 - مسیحیت و مسیحیان در روزگار نامسلمانی ایلخانان مغول در ایران
دکترفیض اله بوشاسب گوشه علی بهادری

مغولان در عین حال که مردمانی بدوی بوده واز ادیان و آیین های جهانشمول روزگار خود بهره مند و برخوردار نبودند، افرادی به تمامی بی دین و بی توجه به دیانت و اثر بخشی آن در عرصه های اجتماعی و سیاسی هم نبودند. شمنیزم، مجموعه آداب و عقایدی بود که جهان بینی و ایدئولوژی مغولان مل چکیده کامل

مغولان در عین حال که مردمانی بدوی بوده واز ادیان و آیین های جهانشمول روزگار خود بهره مند و برخوردار نبودند، افرادی به تمامی بی دین و بی توجه به دیانت و اثر بخشی آن در عرصه های اجتماعی و سیاسی هم نبودند. شمنیزم، مجموعه آداب و عقایدی بود که جهان بینی و ایدئولوژی مغولان ملهم و متأثر از باور فلسفی و باورمندی های قومی و غیبی مبهم آن بود. رویارویی و مواجهه مغولان با انبوه سرزمین های نو گشوده و آراء و افکار و عقاید متفاوت مردمان آن، بعلاوه ضرورت نوعی سیاست‌ورزی و استراتژی در چگونگی تعامل و تقابل اجتماعی با آن مردمان، بویژه در امر دین و باورهای مذهبی آنها که در نبود نهادهای اجتماعی امروزین بخش بزرگی از ساختار و سازمان زندگی اجتماعی و فردی آدم ها را تحت الشعاع خود قرار داده بود ایجاب می‌نمود تا مغولان رویکرد جدید و مشخصی در مناسبات دینی از خود ارائه کنند .. مسیحیت در این دوره‌ی تاریخی به پشتوانه حمایت حاکمیت سیاسی وقت و نوع تعامل دستگاه حاکم با بزرگان و بدنه‌ی جامعه‌ی مسیحی و حمایت و هدایت ساختار سیاسی و اقتصادی آن روزگار، شرایط ویژه یافته و متفاوت از تمام دوره های حیات خود در ایران گونه‌ی متفاوتی از حیات سیاسی و ایمانی خود را تجربه کرد . نگارندگان در این پژوهش بر آنند تا رویکرد امرای ایلخانی مغول در عهد نامسلمانی ایشان، از آغاز زمامداری هلاکوخان تا غازان خان را نسبت به مسیحیت و مسیحیان بررسی و تحولات و تأثیرات اجتماعی ناشی از این رویه و رویکرد را انتاج نمایند . پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1138 - تأثیر گفتمان ملی‌گرایی بر تحولات اجتماعی و فرهنگی دوره پهلوی اول
محمدعلی علی‌زاده علی‌محمد طرفداری

دوره سلطنت رضاشاه به دلیل تلاش حکومت برای تأسیس دولت مدرن و گسترش غرب گرایی و تلاش شخص رضاشاه و روشنفکران همراه و همرأی وی برای کسب مشروعیت سیاسی از طریق پیوند دادن سلطنت پهلوی با پادشاهی‌های باستانی ایران، یک مقطع دوران‌ساز و مؤثر در شکل‌دهی بنیان‌های فکری ایران نوین ب چکیده کامل

دوره سلطنت رضاشاه به دلیل تلاش حکومت برای تأسیس دولت مدرن و گسترش غرب گرایی و تلاش شخص رضاشاه و روشنفکران همراه و همرأی وی برای کسب مشروعیت سیاسی از طریق پیوند دادن سلطنت پهلوی با پادشاهی‌های باستانی ایران، یک مقطع دوران‌ساز و مؤثر در شکل‌دهی بنیان‌های فکری ایران نوین به شمار می‌رود. در این میان ناسیونالیسم که به عنوان یکی از ایدئولوژی‌های اصلی و ماهوی جریان تجدد خواهی، با پیروزی انقلاب مشروطیت در فضای سیاسی و فرهنگی ایران تثبیت شده بود، از یک نقش محوری در تحولات فکری عصر پهلوی اول برخوردار شد. از سوی دیگر، ناامنی و ناکارآمدی گسترده بعد از دوران مشروطه، موجب گرایش هر چه بیش‌تر روشنفکران و رجال سیاسی آن عهد به سوی ملی‌گرایی و مظاهر اصلی آن همچون دولت ملی برای ایجاد ثبات و امنیت و توسعه در ایران شد. در چنین فضایی رضاخان پا به عرصه قدرت سیاسی گذاشت و توانست با در دست گرفتن اقتدار نظامی و ایجاد ثبات و امنیت نسبی در کشور، وجهه خوبی برای خود به دست آورد و سپس، با اتخاذ ایدئولوژی ناسیونالیسم تلاش کرد تا ضمن رسیدن به مقام سلطنت ایران، برای حکومت خود مشروعیت سیاسی استواری فراهم کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1139 - تاریخ‌نگاری به زبان فارسی در هند: مورد مجمع‌التواریخ
عباس هاشم زاه محمدیه

مجمع‌التواریخ، اثری دربارة تاریخ ایران در دورة پس از سقوط صفویه است که در سال 1207 در هند نوشته شده است. آخرین فقرات اطلاعاتی این اثر مربوط به تاریخ ایران در اوایل قرن سیزدهم است، اما مطالب آن بیشتر از منظر مطالعة تاریخ خاندان مرعشی و تاریخ ایران در سال‌های مقارن با سقو چکیده کامل

مجمع‌التواریخ، اثری دربارة تاریخ ایران در دورة پس از سقوط صفویه است که در سال 1207 در هند نوشته شده است. آخرین فقرات اطلاعاتی این اثر مربوط به تاریخ ایران در اوایل قرن سیزدهم است، اما مطالب آن بیشتر از منظر مطالعة تاریخ خاندان مرعشی و تاریخ ایران در سال‌های مقارن با سقوط صفویه تا اوایل دهة هشتاد قرن دوازدهم هجری قمری اهمیت دارد. میرزا محمد خلیل، نویسندة آن اثر، از سادات مرعشی مهاجر به هند است. بنا بر این، به اثر مزبور می‌بایست به عنوان کتابی تاریخی که توسط یک مهاجر ایرانی به هند نوشته شده است، نگریست. در مقالة حاضر به مجمع‌التواریخ از این منظر نگریسته شده است. این نوع نگاه به شناخت بهتر ما از این اثر و نویسندة آن کمک خواهد کرد. نگاه مزبور دو زمینه برای تبیین ویژگی‌های مختلف اثر نامبرده در اختیار ما قرار خواهد داد که یکی ایرانی و دیگری هندی است. در نوشته‌های برخی از محققانی که قبل از این مجمع‌التواریخ را مورد بررسی قرار داده‌اند، از این منظر به آن اثر نگریسته نشده و ویژگی‌هایی مانند دوگانگی نثر آن اثر از نظر دور مانده و یا نویسندة یکی از منابع مهم اطلاعاتی آن، یعنی میر محمدعلی فاضل که او هم از مهاجران ایرانی به هند بوده است، شناسایی نشده است. در این مقاله، افزون بر چشم‌انداز خاصی که برای تفسیر و تحلیل مجمع‌التواریخ اتخاذ شده، کوشش گردیده است تا تصویری به نسبت کامل از مباحث مربوط به تاریخنگاری آن اثر ارایه گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1140 - شاهنامه فردوسی بازتاب گویایی از روزگار سامانیان
جواد هروی

شاهنامه از جمله شاهکارهای ادبیات جهان تلقی می‌گردد که با گذشت هزار سال از نگارش آن هنوز سرلوحه‌ی ادبیات حماسی ایران و جهان است. این اثر بازتاب ملی گرایی یا قوم پرستی نیست بلکه سروده‌ی روزگار فرهیختگی و برمحور خرد و برای مخاطبان خردمند است. لفافه‌ی بیان متأثر از روزگار ز چکیده کامل

شاهنامه از جمله شاهکارهای ادبیات جهان تلقی می‌گردد که با گذشت هزار سال از نگارش آن هنوز سرلوحه‌ی ادبیات حماسی ایران و جهان است. این اثر بازتاب ملی گرایی یا قوم پرستی نیست بلکه سروده‌ی روزگار فرهیختگی و برمحور خرد و برای مخاطبان خردمند است. لفافه‌ی بیان متأثر از روزگار زمامداری خردمندان سامانی، و آهنگ بیان ومفاهیم مبتنی بر انسانیت و قومیت فرهیخته نهاده شده است، لذا برخلاف نظر بسیاری از نویسندگان که به غلط این شاهکار را محصول عصرترکان غزنوی بر می‌شمارند شالوده‌ی سخن و مفاهیم این گنجینه‌ی پرمایه،‌ همگی سرچشمه از خراسان عهد سامانی دارد. در مقاله‌ی حاضر ضمن تأیید نکات فوق تلاش می‌گردد تا این نکته نیز تبیین گردد که سهم کلام فردوسی تنها در روزگارانی میسر است که خردمندی بر فضای جامعه مستولی و فرزانگان زمامداری کنند. این همان چیزی است که شاهنامه به ضرورت آن سروده شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1141 - قانون گذاری در اندیشه گروهی از موافقان و مخالفان مشروطه
میترا مهرآبادی

مقاله حاضر در بردارنده دو دسته آراء‌ موافق و مخالفان در قبال حکومت قانون و قانونگذاری مشروطه است. موافقان بر اساس دلایلی چون تعدد قوانینی در باب یک جرم و گاه تناقضات میان آنها و همچنین تابعیت از مقتضیات زمان همانند اصولیون، به مشروطه خواهی روی آوردند. افرادی چون مستشارا چکیده کامل

مقاله حاضر در بردارنده دو دسته آراء‌ موافق و مخالفان در قبال حکومت قانون و قانونگذاری مشروطه است. موافقان بر اساس دلایلی چون تعدد قوانینی در باب یک جرم و گاه تناقضات میان آنها و همچنین تابعیت از مقتضیات زمان همانند اصولیون، به مشروطه خواهی روی آوردند. افرادی چون مستشارالدوله و فتحعلی آخوند زاده از این دسته بودند. لیکن مخالفان مشروطه ، با اعتقاد به دین اسلام به عنوان آخرین و کاملترین دین الهی بر آن بودند که اسلام بر آورنده تمام نیازهای بشری حتی در قضیه وضع قانون بوده است. از جمله شیخ فضل الله نوری معتقد بود که انسان همواره از آوردن قانونی برتر از قانون اسلام عاجز است. اکثریت قریب به اتفاق مشروطه طلبان، خواهان اقتباس قانون از غرب بودند، لیکن مخالفان مشروطه را با ترجیح دادن قوانین اسلامی با قوانین غیراسلامی مخالفت می‌نمودند و قانون اساسی را حتی در تعارض باشرع دانسته و قانونگذاری را در حکم بدعت برمی‌شمردند. در مقاله حاضر به تفصیل پیرامون عقاید برخی از صاحبنظران این دو گروه سخن به میان آمده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1142 - طب در ایران عصر قاجار بر اساس سفرنامه‌های سیاحان غربی
دکتر سید محمد طیبی دکتر حمید کاویانی پویا

طبق گزارش سفرنامه‌های سیاحان غربی، پزشکان ایرانی در سده‌ی نوزدهم، بیماریها، همه داروها و کل خوردنیها را به چهار گروه گرم، سرد، تر و خشک تقسیم می‌کردند و خرافات در سطح گسترده‌ای به حریم علل ابتلا به بیماری و شیوه مداوای بیماریها راه یافته بود و گمان می‌بردند در پیشگیری ب چکیده کامل

طبق گزارش سفرنامه‌های سیاحان غربی، پزشکان ایرانی در سده‌ی نوزدهم، بیماریها، همه داروها و کل خوردنیها را به چهار گروه گرم، سرد، تر و خشک تقسیم می‌کردند و خرافات در سطح گسترده‌ای به حریم علل ابتلا به بیماری و شیوه مداوای بیماریها راه یافته بود و گمان می‌بردند در پیشگیری بیماری افسون و طلسم بیش از مراقبت هوشمندانه مفید می‌افتد. بنابراین علوم پزشکی در این دوران به دلیل فقدان نظارت بر کار پزشکان؛ ورود افراد ناشایست به عرصه‌ی درمانگری و باور خرافی مردم نسبت به بیماری و درمان علوم پزشکی سیر قهقرایی می‌پیمود. با این حال لازم به ذکر است که در جای جای ایران عصر قاجار هنوز پزشکانی بودند که سوای پزشک نمایانِ ناآگاه و ناآزموده، به تحصیل علم طب به شیوه‌های علمی پرداخته و از عصر و دوران خویش بسیار پیش تر بودند اما فقدان نظارت کافی بر اعمال پزشکان و ورود بی حساب افراد سود جود به عرصه‌ی پزشکی و از بین رفتن تخصص گرایی در درمانگری، دانش پزشکی را به ورطه‌ی خرافات و غیرعلمی بودن کشانید و در مقابل پزشکی مدرن در موضع ضعف و درماندگی نهاد. ذکر عقاید خرافی و واپسگرانه درباره پزشکی و روش‌های طبابت ایرانیان در این پژوهش بدان جهت بوده تا وضعیت کلی پزشکان و طب ایرانی را در عصر قاجار نمایان ساخته و با توصیف این وضعیت به چرایی سیر قهقرایی شیوه‌ی پزشکی و درمانگری ایرانیان در عصر مربوطه و عقب ماندن آنها از طب مدرن پی ببریم. بنابراین با روش تطبیقی، و مقایسه‌ی منابع موجود( و هم عصر) با یکدیگر در صدد ارائه مطالبی هستیم که تا حدود بسیاری منعکس کننده‌ی واقعیت موجود از طبابت در دوران قاجار باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1143 - چگونگی و دلایل اسلام گروی سلطان احمد تگودار و سلطان محمود غازان
امید سپهری راد

از رویدادهای جالب توجه در دوره ایلخانان، اسلام‌پذیری سلطان احمدتگودار در سال ۶۸۱هجری و تغییر کیش غازان خان وکلیه قبایل مغول ساکن ایران در سال ۶۹۴ هجری می‌باشد. اسلام‌پذیری ایلخانان تأثیرات مستقیمی در کسب مشروعیت و تحکیم پایه‌های قدرت ایلخانان و همچنین شکل گیری، رشد و اع چکیده کامل

از رویدادهای جالب توجه در دوره ایلخانان، اسلام‌پذیری سلطان احمدتگودار در سال ۶۸۱هجری و تغییر کیش غازان خان وکلیه قبایل مغول ساکن ایران در سال ۶۹۴ هجری می‌باشد. اسلام‌پذیری ایلخانان تأثیرات مستقیمی در کسب مشروعیت و تحکیم پایه‌های قدرت ایلخانان و همچنین شکل گیری، رشد و اعتلای فرهنگی ایران داشت. در اکثر تحقیقاتی که در ایران معاصر پیرامون مذهب و اسلام گرایی ایلخانان چهره بسته، انعکاس نظرات مورخین متقدم ایرانی دیده می‌شود. این پژوهشگران آن چـنانکه درخور پژوهشهای مستدل و علمی است، اعتنا و توجهی به نظر و عقیده منابع مخالف ایلخانان به ویژه آثار عربی تالـیف شده در قلمرو ممالیک مصر و نیز تحقیقات پژوهشگران غربی مبذول نداشته‌اند. بالنتیجه گرد چون و چرا درباره زوایای پنهان و مغفول مانده اسلام‌پذیری سلاطین ایلخانی نگشته‌اند. با عنایت به اهمیت پذیرش دین اسلام از سـوی مغولان، نوشتار حاضر سعی دارد با رویکردی تطـبیقی و با اتکاء به منابع و مآخذ موجود انگـیزه‌ها و مقتضیات فکری در پشت سر رفتارهای مذهبی دوتن از ایلخـانان و تأثیر آن در منـاسبات داخلی و خارجی ایلخانان را به صورت مقایسه‌ای بررسی نماید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1144 - روابط سیاسی ایران ساسانی و قبایل صحرا گرد شرقی در بحبوحهی هجوم اعراب
منصور امانی

اقوام صحاری آسیای مرکزی و حتی دوردستهای آن، یعنی چین، در جستجویسرزمین و مکان جدید به سوی غرب مهاجرت کردند. آنها در مسیر مهاجرت خود باامپراتوری ساسانی برخورد کردند، که در طی آن بیش از چهار صد سال جنگ، صلح و آمدو شد سفرا، میان آنها ادامه یافت.کوشانیان، ، ها خیونی کیدارها، چکیده کامل

اقوام صحاری آسیای مرکزی و حتی دوردستهای آن، یعنی چین، در جستجویسرزمین و مکان جدید به سوی غرب مهاجرت کردند. آنها در مسیر مهاجرت خود باامپراتوری ساسانی برخورد کردند، که در طی آن بیش از چهار صد سال جنگ، صلح و آمدو شد سفرا، میان آنها ادامه یافت.کوشانیان، ، ها خیونی کیدارها، هیاطله و، ترکان مهمترین همسایگان ایران در ادوارمختلف در دوره ساسانی بودند و تنها تصرف ایران توسط اعراب مسلمان بود که، رشتهارتباط آنها با ایران را از هم گسیخت. هر چند که پس از اسلام، بعضی از این اقوام نقشمهم خود را دوباره باز یافتند.از اواخر دوره ساسانی، نام ترک بر همه زرد پوستانی که از این پس در ماوراءالنهرپدیدار شدند اطلاق گردید، و برای تمام اقوام زردپوست که لهجه مشترک متقارب داشتند،لفظ ترک را به کار بردهاند. در این دوران پنج قوم را که زبان واحد داشتهاند، به نام ترک ازآنها یاد کردهاند. این اقوام عبارتند از - : 1تغزغز)توعوز-اغوز - ( 2خرخیز )قرقیز - ( 3کیماک- ) 4غز اوغوز - ( 5خرلخ )قراق-خلخ . ( پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1145 - تاریخچه پیدایش تحریم‌ها سیر تحولات تاریخی روابط متعامل و متقابل ایران و آمریکا
دکتر رضا جلالی

پس از پیروزی انقلاب اسلامی در ایران، تمامی سیاست‌های آمریکا در خاورمیانه دچار چالش شد. آمریکا پس از این شکست، تمامی تلاش خود را مصروف آن داشت تا بتواند جایگاه از دست رفته خود را در منطقه بازیابد. ملت ایران نیز که هنوز خاطره تلخ کودتای 28 مرداد را فراموش نکرده بودند، نفر چکیده کامل

پس از پیروزی انقلاب اسلامی در ایران، تمامی سیاست‌های آمریکا در خاورمیانه دچار چالش شد. آمریکا پس از این شکست، تمامی تلاش خود را مصروف آن داشت تا بتواند جایگاه از دست رفته خود را در منطقه بازیابد. ملت ایران نیز که هنوز خاطره تلخ کودتای 28 مرداد را فراموش نکرده بودند، نفرت فروخورده خود را عیان کردند. ایالات‌متحده در یک اقدام ناسنجیده و چالش برانگیز، شاه مخلوع ایران را به بهانه درمان پذیرفت. رخدادی که منجر به واکنش انقلابیون نسبت به این مسئله شد. پس از این اقدام گروهی از دانشجویان خشمگین در پاسخ به بی‌توجهی آمریکا به خواست انقلابیون مبنی بر استرداد شاه، سفارت ایالات متحده در تهران را اشغال و کارکنان آن را 444 روز به گروگان گرفتند. این رویداد آغازی بود بر تنش میان ایران و آمریکا که منجر به وضع اقدامات تلافی‌جویانه شد. ایالات متحده پس از اشغال سفارت توسط دانشجویان خط امام (ره)، اقدام به قطع روابط دیپلماتیک با ایران و وضع تحریم‌هایی محدود کرد. این سرآغازی بود بر تحریم‌های سلسله‌وار که تاکنون ادامه یافته است. تحریم‌های اولیه پس از قرارداد الجزایر لغو شد. اما اموال منقول ایران در خارج کشور، به بهانه پرداخت غرامت به متضررهای از انقلاب اسلامی همچنان به صورت مسدود در اختیار آمریکا باقی ماند. با آنکه میزانی از این مبالغ به ایران بازپرداخت شد، اما میزان قابل توجهی از آن هیچ‌گاه مسترد نشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1146 - بررسی برخی عوامل توسعه ی تاریخی در ایران باستان
حسین الهی

با پیدایش آیین زرتشت، تکامل در فکر و اندیشه ایرانیان بر پایه و دستورات و داده های این فرزانه تاریخ به وقوع پیوست که در آن برابری انسان، آزادی او و نقش گفتار، کردا و پندار نیک به صورت پایه های اصلی زندگی ایرانیان درآمد و موجب گسترش خردورزی در جامعه ی ایران گردید. خودباور چکیده کامل

با پیدایش آیین زرتشت، تکامل در فکر و اندیشه ایرانیان بر پایه و دستورات و داده های این فرزانه تاریخ به وقوع پیوست که در آن برابری انسان، آزادی او و نقش گفتار، کردا و پندار نیک به صورت پایه های اصلی زندگی ایرانیان درآمد و موجب گسترش خردورزی در جامعه ی ایران گردید. خودباوری و احترام به خواسته های فردی و اجتماعی گسترش یافت و موجبات پیشرفت و تکامل جامعه را در درون شرایط سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و روانی فراهم کرد. ایرانیان در این آزمون تاریخی که بر پایه پرسش و پاسخ بنیاد نهاده شده بود به ایجاد زندگی شاد و عشق و محبت برای همه ی مردم و به ویژه در محدوده جغرافیایی خود همت کردند و تربیت فرزندان خود را بر پایه خودشناسی گذاشتند تا بر پویایی جامعه بیفزایند به خانه و خانواده و گروه های قومی و نژادی احترام گذاشته و روابط جهان را بر پایه عدالت اجتماعی و مبارزه با جهل و جهالت در بین تمام انسان ها استوار کردند و معتقد بر این بودند که تمدن های بشری همگرا است و از واگرایی ها بدور شدند و عدالت و امنیت و آزادی را حق تمام مردم و برای همه آن ها خواستند و به آزادی انسان در تفکر و اندیشه پای بند و به خواسته هایش احترام فوق العاده قائل بودند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1147 - جنگ جهانی دوم و حضورمتفقین در ایران(با تاکید برنقش انگلیس)
دکتر نعمت احمدی یونس صادقی

جنگ جهانی دوم که در پی یک سلسله مناقشات سیاسی در سال 1939 م/1318ش آغاز شد، پیامدهای سیاسی و اقتصادی و اجتماعی متعددی در ایران داشت. حضور نظامی متفقین در ایران در خلال سال‌های 1324-1320، همواره مورد توجه بسیاری از مورخان بوده است. دولت‌های فروغی، قوام، سهیلی، بیات، صدر ا چکیده کامل

جنگ جهانی دوم که در پی یک سلسله مناقشات سیاسی در سال 1939 م/1318ش آغاز شد، پیامدهای سیاسی و اقتصادی و اجتماعی متعددی در ایران داشت. حضور نظامی متفقین در ایران در خلال سال‌های 1324-1320، همواره مورد توجه بسیاری از مورخان بوده است. دولت‌های فروغی، قوام، سهیلی، بیات، صدر الا شرف و حکیمی در این مقطع زمانی روی کار آمدند. فروغی به عنوان نخستین نخست‌وزیر پس از برکناری رضاشاه، نقش تعیین کننده ای در آرامش بخشیدن به اوضاع ایفا کرد. دوران نخست وزیری قوام، به بحرانهای اقتصادی ناشی از حضور متفقین در ایران و تبعات ناشی از جنگ جهانی دوم در ایران سپری شد. دوره سهیلی با کنفرانس متفقین در ایران همراه بود که به کنفرانس تهران مشهور گردید. به طور کلی ویژگی اصلی سال1320-1324 و دغدغه اصلی دولتهای ایران طی آن دوران درگیری با تبعات ناشی از حضور متفقین در ایران و مسائل مربوط به پس از جنگ در حوزه ملی و بین المللی بود. مقاله حاضر در صدد است تا با روش تاریخی و با استفاده از کتاب‌ها، اسناد و مدارک به بررسی وضعیت ایران در جریان اشغال متفقین پرداخته و تأثیر حضور متفقین به خصوص انگلیس در روند سیاسی و اجتماعی و اقتصادی ایران را به بحث بگذارد. در این مقاله این پیش فرض مطرح است که رویکرد دولت نسبت به اشغال ایران در خیلی از موارد انفعالی و ناشی از قبول خواسته‌های متفقین بود. بنابراین موضع انفعالی دولت در سیاست خارجی و عدم ثبات سیاسی در مسایل داخلی باعث فشار اقتصادی بر مردم و بحران‌های اجتماعی گردید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1148 - کتاب و کتابخانه در تمدن اسلامی و جایگاه آن در ایران
رسول عباسی بابک علیا دونیقی

با توجه به اهمیت کتاب و کتابخانه در جهان اسلام ، که ناشی از تعالیم این مکتب آسمانی است، و وجود احادیث و روایات بیشماری از رسول اکرم ص و ائمه ع درباره دانش و پژوهش ، جایگاه کتاب و کتابخانه درتمدن اسلام به وضوح آشکار می‌شود. در دوران تمدن اسلامی دو دوره کلی و بارز وجود د چکیده کامل

با توجه به اهمیت کتاب و کتابخانه در جهان اسلام ، که ناشی از تعالیم این مکتب آسمانی است، و وجود احادیث و روایات بیشماری از رسول اکرم ص و ائمه ع درباره دانش و پژوهش ، جایگاه کتاب و کتابخانه درتمدن اسلام به وضوح آشکار می‌شود. در دوران تمدن اسلامی دو دوره کلی و بارز وجود دارد، دوران رشد و شکوفایی علم و دانش در این تمدن، که باعث به وجود آمدن کتابخانه‌های بسیار بزرگ و کاملی شد که به کمک دانشمندان و محققان آن زمان به وجود آمدند و دیگر دوره افول که در این دوره به دلایل مختلفی از جمله عوامل درونی و بیرونی، افول علم و دانش و در کنار آن کمرنگ شدن نقش کتابخانه‌ها در جهان اسلام را شاهد می‌باشیم. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1149 - روابط ایران با سرزمین‌های شمال شرقی
فیض الله بوشاسب گوشه

آخرین دوره حکمرانی دولت ایران در مناطق بخارا و خیوه در دوره نادرشاه افشار صورت پذیرفت و پس از آن در مناطق مذکور حکومت‌هایی از ازبکان استقرار یافت که نسبت به دولت ایران سیاست و روشی در پیش گرفتند که جنبه خصمانه آن بر دوستانه اش بیشتر بود. در مرو شاخه ای از ایل قاجار از ز چکیده کامل

آخرین دوره حکمرانی دولت ایران در مناطق بخارا و خیوه در دوره نادرشاه افشار صورت پذیرفت و پس از آن در مناطق مذکور حکومت‌هایی از ازبکان استقرار یافت که نسبت به دولت ایران سیاست و روشی در پیش گرفتند که جنبه خصمانه آن بر دوستانه اش بیشتر بود. در مرو شاخه ای از ایل قاجار از زمان صفویه تا اوایل قدرت یابی آقامحمدخان در ایران، حکومت می‌کردند که آن هم به دست حاکم بخارا ساقط شد. گر چه آقامحمدخان درصدد اقداماتی در مناطق مذکور بود، ولی فرصت انجام آن را نیافت. غیر از حکام فوق ترکمانانی هم در مناطق شمال گرگان و استرآباد و خراسان بودند که دارای حکومت نظام یافته و مشخصی نبودند و گرچه مدتی پناهگاه بعضی از سران ایل قاجار بودند اما با استفرار حکومت قاجار مناسبات بین آنان تغییر کرد و آن ترکمانان به قتل و غارت و اسیر کردن مردم نواحی مرزی قلمرو قاجار پرداختند و آقامحمدخان اقدام به سرکوب آن‌ها می‌ کرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1150 - خورشید، در نامهای جغرافیای ایران
شمس الدین نجمی

یکی از مباحث بسیار مهم و جالب در تحقیقات فرهنگی و جغرافیایی تاریخی، ریشه یابی (Etymology) نام شهرها و آبادی‌های ایران است. چون ایرانیان به ویژه در دورهباستان به این مسأله بسیار مهم، توجه خاصی داشته و کوشش می‌کردند مظاهر دینیف فرهنگی، طبیعی، جغرافیایی، و قومی را به نشانه چکیده کامل

یکی از مباحث بسیار مهم و جالب در تحقیقات فرهنگی و جغرافیایی تاریخی، ریشه یابی (Etymology) نام شهرها و آبادی‌های ایران است. چون ایرانیان به ویژه در دورهباستان به این مسأله بسیار مهم، توجه خاصی داشته و کوشش می‌کردند مظاهر دینیف فرهنگی، طبیعی، جغرافیایی، و قومی را به نشانه تقدیس و احترام در نامگذاری شهرها و آبادی‌های سرزمین خود جلوه‌گر سازند. از این رو نامهایی که بر روی شهرها و آبادی‌های ایران زمین گذاشته شده است، به هیچ وجه اتفاقی و خودبه خود نبوده و از نظر تاریخی و فرهنگی بسیار مهم وارزشمند می‌باشند و در صورتی که درست ریشه یابی شوند، برخی از گوشه‌های تاریک و نهفته تاریخ و فرهنگ ایران بازشناخته و روشن خواهند شد. نامهای شهرها و آبادیهای ایران را می‌توان به چند گروه: دینی، ملی، تاریخی، طبیعی و جغرافیایی و با توجه به اصول زبان شناختی، شهرها و آبادی‌هایی را که نام آنها با ترکیب کلمه خورشید = خور ساخته شده است، بازشناسی و معرفی کنیم. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1151 - ارتش ایران در دوران زندیه
رضا شعبانی

شرایط جغرافیایی و استراتژی ایران به گونه‌ای است که علی الدوام در معرض هجوم مهاجمان و اقوام ماجراجو قرار می‌گرفته، و به همین سبب ضرورت تأسیس نهادهای نظامی و نگهداری ارتش نیرومند را ایجاد کرده است. تمامی حکومتهای که در خلع تاریخ طولانی این مملکت تشکیل شده‌اند، بی‌تردید تک چکیده کامل

شرایط جغرافیایی و استراتژی ایران به گونه‌ای است که علی الدوام در معرض هجوم مهاجمان و اقوام ماجراجو قرار می‌گرفته، و به همین سبب ضرورت تأسیس نهادهای نظامی و نگهداری ارتش نیرومند را ایجاد کرده است. تمامی حکومتهای که در خلع تاریخ طولانی این مملکت تشکیل شده‌اند، بی‌تردید تکیه بر قدرت نظامی خود داشته‌اند و تا آنگاه که از وجود سپاهیان نیرومند و کارآمد برخوردار بودند توان حفظ و ماندگاری را در برابر شداید روزگار ائم از قوای متجاوز خارجی یا اغتشاشگران و رقیبان داخلی محفوظ مانده‌اند. میزان توجه به سپاه در حکومتهای مختلف به مقولاتی همچون شخصیت و خصوصیات فردی شخص حاکم و نیز شرایط خزانه و اوضاع مملکت بستگی داشته است . آنگاه که فردی رزم جوی همچنان داریوش اول یا خسرو انوشیروان و شاه عباس و نادر شاه افشار در رأس کار بوده‌اند قوای ارتش ایران در اوج ترقی و پیشرفت و رفاه بوده است و هر گاه که زمام مملکت در دست موجود آسایش طلب و آرامش جو بوده ، عصر بحران ، و هرج و مرج و نفاق و تشتت آغاز گشته است. کریم خان زند در اساس مردی لشکری و ورزیده و جنگجوی بوده و سنوات درازی از عمر پرزحمت خود را در اردوی نادری و معیت آن شهریان کشور گیر گذرانده بود، به همین سبب به مردان سپاهی اعتنایی خاص داشت و تدارکاتی برای تمثیت خاطر و بهبود حال آنان می‌چید. اما در چهارده سال پایانی عمر وی که صحنه از دشمنان داخلی و نیروهای مزاحم خارجی خالی بود، او نیز برابر این مهم اعتنایی بسیار نمی‌کرد و جانشینان بی‌کفایت و ضعیف وی هم از درک مسائل ایران و جهان غافل بودند. مقاله حاضر کوششی است که من باب ترسیم شعه‌ای از احوال رزم آوران و فعالان نظامی دوره زندیه به کار رفته است و برخی از عمده مسائل و معضلات این طبقه را در معرض بررسی و تحلیل قرار داده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1152 - خلیج فارس (در متون تاریخی و جغرافیایی قرن چهارم هجری/دهم میلادی)
جواد هروی

خلیج فارس در تاریخ ایران یک واقعیت همیشگی است که اوراق و تحولات تاریخ همواره آن را تأییدکرده است. در این خلال، یکی از مهم‌ترین ادوار تاریخ ایران، که موجودیت زبان فارسی و مذهب تشیع را در حال حاضر فراهم نموده است، قرن چهارم هجری/ دهم میلادی، بعد از اسلام می‌باشد. در این ر چکیده کامل

خلیج فارس در تاریخ ایران یک واقعیت همیشگی است که اوراق و تحولات تاریخ همواره آن را تأییدکرده است. در این خلال، یکی از مهم‌ترین ادوار تاریخ ایران، که موجودیت زبان فارسی و مذهب تشیع را در حال حاضر فراهم نموده است، قرن چهارم هجری/ دهم میلادی، بعد از اسلام می‌باشد. در این روزگار به دلیل حاکمیت دولت‌های سامانیان و آل بویه، بسیاری از حوادث تحت الشعاع تحولات این دو قدرت سیاسی و همچنین دستگاه خلافت عباسیان قرارگرفته است. لذا این شائبه به وجود می‌آید که در این وضعیت، توجه به مناطقی چون خلیج فارس در لابلای منابع تاریخی و جغرافیایی به فراموشی نهاده شده است. در پژوهش حاضر تلاش شده است تا با استناد به مهم‌ترین منابع قرن چهارم هجری/ دهم میلادی، حضور پر رنگ و تمام عیار منطقه خلیج فارس و نقش آن در تحولات سیاسی و اقتصادی این عصر مورد بررسی قرار گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1153 - نقد و بررسی علل برپایی حکومت ایلخانی در ایران
زهره امیری

یکی از رخدادهای مهم در سده ی هفتم هجری (سیزده میلادی)، برپایی حکومت ایلخانی در چارچوب مرزهای سیاسی ایران است. تهاجم مغولان به سرزمین های ماوراءالنهر، ایران و پیشروی به سوی غرب به عنوان بزرگترین حادثه ی تاریخی قرن هفتم هجری تأثیرات شگرف سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی ا چکیده کامل

یکی از رخدادهای مهم در سده ی هفتم هجری (سیزده میلادی)، برپایی حکومت ایلخانی در چارچوب مرزهای سیاسی ایران است. تهاجم مغولان به سرزمین های ماوراءالنهر، ایران و پیشروی به سوی غرب به عنوان بزرگترین حادثه ی تاریخی قرن هفتم هجری تأثیرات شگرف سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی از خود بر جای نهاد که طی سالیان بعد باعث تحوّلات تاریخی مهمّی در منطقه گردید. مقاله حاضر با بهره گیری از شیوه ی پژوهش تاریخی درصدد بررسی چگونگی شکل گیری حکومت ایلخانی در ایران است. مباحثی همچون؛ اعزام هلاکو به سرزمین های غربی، افول اسماعیلیه و خلافت بغداد، نبرد عین جالوت و استقرار هلاکو در ایران مهم ترین موضوعاتی هستند که طی بررسی حاضر بدان ها پرداخته می شود. انتقال قدرت از خاندان اکتای قاآن به خاندان تولوی، کشمکش قوبیلای و اریق بوقا بر سر جانشینی منگوقاآن و در نهایت پدید آمدن الزامات و شرایط جدید در وضعیت امپراطوری مغول و مأموریت هلاکوخان، باعث استقرار نوعی فرمانروایی دودمانی در این قلمرو شد که با حمایت و نظر قوبیلای قاآن به تشکیل حکومت ایلخانی انجامید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1154 - بازخوانی سفرنامه ها به منظور مطالعه معماری گرمابه ها در تاریخ ایران
محسن طبسی

بدون شک، سفرنامه‌ها یکی از مهم‌ترین اسناد موجود درباره تاریخ ایران هستند که ترجمه، بازخوانی و تحلیل مطالب آن‌ها می‌تواند در روشن شدن نقاط تاریک پیشینه ما کمک شایانی بنماید. به جهت قلّت منابع مکتوب، در ضرورت و اهمیت تدقیق در بازخوانی سفرنامه‌ها، نمی‌توان تردیدی روا داشت. چکیده کامل

بدون شک، سفرنامه‌ها یکی از مهم‌ترین اسناد موجود درباره تاریخ ایران هستند که ترجمه، بازخوانی و تحلیل مطالب آن‌ها می‌تواند در روشن شدن نقاط تاریک پیشینه ما کمک شایانی بنماید. به جهت قلّت منابع مکتوب، در ضرورت و اهمیت تدقیق در بازخوانی سفرنامه‌ها، نمی‌توان تردیدی روا داشت. همچنین می‌دانیم که از حمام‌های قدیمی، آثار چندانی بر جای نیست زیرا بنا به دلایل گوناگون، حمام‌ها از آسیب پذیر‌ترین گونه‌های معماری هستند که همواره مورد تغییر یا تخریب قرار گرفته‌اند. به همین دلیل، اشارات موجود در سفرنامه‌ها، اهمیتی دو چندان می‌یابند. مقاله حاضر، برخی از مهم‌ترین سفرنامه‌ها را با نگاهی تحلیلی و تطبیقی، در جستجوی وجوه معمارانه گرمابه‌ها پیموده؛ و وجوه مردم‌شناختی حمام‌ها را به فرصتی دیگر وانهاده است. روش پژوهش، روش تاریخی است. از منظر هدف نیز پژوهش حاضر را می‌توان یک تحقیق توصیفی تطبیقی دانست. در گردآوری اطلاعات نیز شیوه کار بر مطالعه اسنادی و کتابخانه‌ای استوار است. نتایج حاصل نشان می‌دهد که در سفرنامه‌های مورد بررسی، ۲۸۱ بار به وجوه گوناگون معماری حمام‌ها اشاره شده است. مجموعه سفرنامه‌های ناصرالدین شاه با ۳۴، سفرنامه پولاک با ۲۶، و سفرنامه دروویل با ۲۴ مورد اشاره، دارای بیشترین فراوانی درباره معماری حمام‌ها هستند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1155 - تأملی در کارنامه سیاسی و کتاب خاطرات و خطرات مهدی‌قلی‌خان مخبرالسلطنه هدایت
یوسف متولی حقیقی

طولانی‌ترین دوران نخست وزیری در دوره رضاشاه را مهدی قلی خان مخبرالسلطنه‌ی هدایت داشته است. وی که به مدت ۶ سال از ۱۳۰۶ تا ۱۳۱۲ عهده دار این منصب بوده خاطرات خود را از دوران سلطنت هفت پادشاه قاجار و پهلوی تحت عنوان خاطرات و خطرات به رشته‌ی نگارش در آورده است. تصویری که هد چکیده کامل

طولانی‌ترین دوران نخست وزیری در دوره رضاشاه را مهدی قلی خان مخبرالسلطنه‌ی هدایت داشته است. وی که به مدت ۶ سال از ۱۳۰۶ تا ۱۳۱۲ عهده دار این منصب بوده خاطرات خود را از دوران سلطنت هفت پادشاه قاجار و پهلوی تحت عنوان خاطرات و خطرات به رشته‌ی نگارش در آورده است. تصویری که هدایت از خود در این کتاب نشان می‌دهد با آنچه در کارنامه‌ی سیاسی او دیده شده متفاوت و بعضاً متضاد است. او در این کتاب خود را فردی ضد بیگانه و مخالف استبداد و برخی اصلاحات رضاشاهی نشان می‌دهد اما کارنامه‌ی سیاسی او چیز دیگری نشان می‌دهد. بررسی این کارنامه و روشن ساختن بعضی از تعارضات در نوشته‌های مخبرالسلطنه موضوع این مقاله است. در نوشته‌ی حاضر کوشش می‌شود تا با استفاده از برخی منابع و مآخذ بر مبنای روش تحقیق کتابخانه‌ای به بررسی مسئله شخصیت مخبرالسلطنه‌ی هدایت و رای آنچه وی در خاطراتش به آن اشاره کرده پرداخته شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1156 - ازبحرانهای مالی دوره قاجار تا شکل‌گیری نظام بانکی ایران
صادق بافنده

یکی از آرزوهای مشروطه خواهان متجدد در اواخر دوران قاجار، تأسیس بانک ملی بود که از نشانه های ترقی به شمار می رفت، شاید این آرزو به خاطر نقش دو بانک استقراضی و شاهی در غارت منابع کشور بوده است و شاید هم به خاطر مدرنیزه کردن کشور. طرح تأسیس بانک ملی در اوایل تشکیل مجلس او چکیده کامل

یکی از آرزوهای مشروطه خواهان متجدد در اواخر دوران قاجار، تأسیس بانک ملی بود که از نشانه های ترقی به شمار می رفت، شاید این آرزو به خاطر نقش دو بانک استقراضی و شاهی در غارت منابع کشور بوده است و شاید هم به خاطر مدرنیزه کردن کشور. طرح تأسیس بانک ملی در اوایل تشکیل مجلس اولِ مشروطه ارائه شد. لیکن عدم همکاری درباریان و شاه و برخی از وزرا با پیشنهاد تاسیس بانک ملی و عدم همیاری در خرید سهام از سوی متمولان، امکان عملی تحقق آرزوی مجلسیان را تدریجاً به یأس مبدل ساخت، به ویژه دشمنی و مخالفت های دو کشور روس و انگلیس درباره تاسیس یک بانک ایرانی در حد بسیار موثری در شکست طرح نمایندگان مجلس نقش داشت و نهایتاً هم کودتای محمد علی شاه و تعطیلی مجلس، تاسیس بانک ملی را به تعویق انداخت. شروع بانکداری در ایران به حدود 120 سال قبل باز می‌گردد یعنی حکومت ناصرالدین شاه قاجار. در ابتدا شاهان قاجار که درک درستی از نقش بانک در اقتصاد و جامعه نداشتند امتیاز تأسیس بانک را تقدیم اتباع روس و انگلیس کردند. حتی حق چاپ اسکناس در این دوره در اختیار یک بانک انگلیسی بود. مقاله حاضر به بررسی اوضاع مالی دولت ایران در چهل سال آخر دوره قاجار و نقش بانک های خارجی در بهره برداری از این اوضاع می پردازد و سپس روند شکل گیری نظام بانکی ایران را که منجر به تاسیس بانک ملی در سال 1307هجری شمسی شد، بررسی می کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1157 - خواستگاه تپوریها تا تشکیل شهربی تبرستان
هاشم آقاجانی الیزه طهمورث مهرابی

همواره شهرهای گوناگون در طول تاریخ، دستخوش تغییرات زیادی شده اند و بسیاری از حوادث در تغییر نام آن‌ها تاثیر داشته است. یکی از مشخصه اکثر شهرهای کهن، افول و طلوع این شهرها در طول تاریخ و گاهی تغییراتی است که در بستر این شهرها و محدوده و همچنین در نام آن‌ها به وجود می آی چکیده کامل

همواره شهرهای گوناگون در طول تاریخ، دستخوش تغییرات زیادی شده اند و بسیاری از حوادث در تغییر نام آن‌ها تاثیر داشته است. یکی از مشخصه اکثر شهرهای کهن، افول و طلوع این شهرها در طول تاریخ و گاهی تغییراتی است که در بستر این شهرها و محدوده و همچنین در نام آن‌ها به وجود می آید. کمتر شهری در تاریخ پیشینه ی هزاران ساله داشته است و در تمام دوران در یک محل پابرجا مانده است. معمولا در گذشته اسم شهرها توسط دیگر اقوام و سرزمین ها، بر اساس نام قبیله یا ویژگی جغرافیایی آن منطقه شناخته می شد. یکی از این مناطق جغرافیایی تبرستان است که در منابع با نام های گوناگون و محدوده جغرافیایی مختلف آمده است. اگر چه کتابهای زیادی از جمله، تاریخ مازندران باستان از یزدان پناه لموکی و تاریخ طبرستان از محمد بن اسفندیار به موضوع تبرستان پرداخته اند، اما در هیچ یک از این منابع به طور خاص به خواستگاه تپوریها تا تشکیل شهربی تبرستان اشاره نشده است. همچنین این در حالی است که در تاریخ ایران باستان در هیچ منبعی نام تبرستان یا مازندران نیامده است و تنها منبعی که برای اولین بار نام تبرستان را ذکر کرده، در دوره ساسانیان و در نامه تنسر می باشد. لذا این پژوهش تلاش دارد تا به روش تاریخی- تحلیلی و با استناد به متون کهن تاریخی به وجّه تسمیه تبرستان، جایگاه قوم تپور تا تشکیل این شهربی و محدوده جغرافیایی آن در دوره ساسانیان بپردازد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1158 - قلاع اسماعیلیه در جنوب خراسان (قلعه‌کوه قاین)
جواد هروی

امروزه ارتباط میان علوم مختلف به گونه ای جدی است که نمی توان بررسی و تحلیل مبحثی در یک زمینه علمی را بدون درنظرداشتن مطالعات سایر علوم امکانپذیر دانست. مطالعات زمین شناسی و تاریخ هم از این مقوله بیرون نیست و می توان پیوند زمان و مکان را در آن مشاهده کرد. به گونه ای که ن چکیده کامل

امروزه ارتباط میان علوم مختلف به گونه ای جدی است که نمی توان بررسی و تحلیل مبحثی در یک زمینه علمی را بدون درنظرداشتن مطالعات سایر علوم امکانپذیر دانست. مطالعات زمین شناسی و تاریخ هم از این مقوله بیرون نیست و می توان پیوند زمان و مکان را در آن مشاهده کرد. به گونه ای که نمی توان در روند بروز تحولات تاریخی، از تأثیرات مهم طبیعت و ناهمواری های خاک و زمین غفلت نمود. در این پژوهش، ضمن بررسی این تأثیرات حیاتی، به یک بنای مهم تاریخی به نام قلعه آرتاگوانا که میراث از طبیعت کوهستان و تحولات تاریخی دارد و ارتباط مذکور، کاملاً در آن دیده می شود، می پردازیم. قلعه کوه یا همان آرتاگوانا، میراث با شکوه طبیعی– انسانی به یادگارمانده از اعصار باستان و عهد هخامنشیان است که در منطقه تاریخی قهستان در جنوب خراسان، روزگار درازی را در استواری و جبروت سپری کرده است. این قلعه در قرون نخستین اسلامی، به عنوان یکی از مهمترین پناهگاه ها و مراکز تبلیغی زرتشتیان و سپس در قرون بعد، از مراکز مهم فعالیت اسماعیلیان ایران درجنوب ولایت خراسان به شمار می رفت. تا جایی که تألیف آثاری در آن همچون اخلاق ناصری توسط خواجه نصیر طوسی حکایت از اهمیت در خور توجه آن می کند. آنچه این بنا را به عنوان یکی از مراکز قابل توصیه جهت جذب توریسم، شاخص می سازد، چشم انداز و موقعیت طبیعی این قلعه از یک سو و از دیگر سو، ابنیه و آثار به جای مانده معماری اعم از فضاهای یک طبقه یا دوطبقه و تعبیه سنگرها، آب انبار، اصطبل و دیواره های آن است. سه امتیاز اساسی قلعه مذکور عبارتند از: سابقه باستانی و تاریخی این بنا به عنوان یک مرکز مؤثر در تحولات سیاسی و فکری سرزمین خراسان و قابل قیاس با قلعه الموت؛ موقعیت زیبای طبیعی این مکان با فضایی تسطیح شده در بالای کوهی به ارتفاع بیش از پانصدمتر؛ ابنیه معماری به جای مانده از این قلعه که حاکی از رونق آن در ادوار مختلف داشته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1159 - نگاهی به انجمن‌های زنان ارمنی تهران در تاریخ معاصر
الهام ملک‌زاده

در مقاله حاضر ضمن اشاره به فعالیت‌ها و تشکل‌های انجمن‌های خیریه زنان ارمنی، تلاش شده است، عوامل مؤثر در پیدایش و ظهور این تشکل‌ها تبیین گردد. در میان این عوامل، انگیزه‌های دینی، رشد افکار نوین به ویژه افکار ناسیونالیستی در شکل‌گیری این تشکلها تأثیر داشته‌اند، همچنین ارا چکیده کامل

در مقاله حاضر ضمن اشاره به فعالیت‌ها و تشکل‌های انجمن‌های خیریه زنان ارمنی، تلاش شده است، عوامل مؤثر در پیدایش و ظهور این تشکل‌ها تبیین گردد. در میان این عوامل، انگیزه‌های دینی، رشد افکار نوین به ویژه افکار ناسیونالیستی در شکل‌گیری این تشکلها تأثیر داشته‌اند، همچنین ارامنه به عنوان یک اقلیت از طریق این انجمن‌ها، تلاش می‌کردند تا هویت خود را حفظ و تقویت کنند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1160 - قلعه سکوهه سیستان و نقش تاریخی آن در وقایع شرق ایران در دوره قاجاریه
مریم ابراهیمی

ایرانی و اسلامی بیشتر نمایان می باشد. در هنگامه رقابت های از قدیم الایام جلگه نسبتاً هموار سیستان بنا به موقعیت های خاص جغرافیایی و منطقه ای مورد تهاجمات داخلی و خارجی واقع می گردید. از این رو حکمرانان و مردم سیستان همواره اقدام به ساخت قلاع بزرگ با حصارهایی مرتفع با ا چکیده کامل

ایرانی و اسلامی بیشتر نمایان می باشد. در هنگامه رقابت های از قدیم الایام جلگه نسبتاً هموار سیستان بنا به موقعیت های خاص جغرافیایی و منطقه ای مورد تهاجمات داخلی و خارجی واقع می گردید. از این رو حکمرانان و مردم سیستان همواره اقدام به ساخت قلاع بزرگ با حصارهایی مرتفع با اهداف نظامی و دفاعی جهت پیشگیری از آسیب و حفظ جان و مالشان در برابر تهاجمات مکرر دشمنان می نمودند. قلعه سکوهه یکی از قلاع مهمی است که به لحاظ چنین ضرورت هایی سنگ بنای اولیه آن از دوره افشاریه و زندیه گذاشته شد و در عهد قاجاریه که تخت گاه حاکمان سیستان گردید توسعه یافت. در ساخت آن از مصالح بومی با توجه به شرایط اقلیمی استفاده شده و هنر و معماری آن نیز تلفیقی از عهد صفویه و قاجاریه با رگه هایی از تاثیر معماری اروپایی است و نمادهای سنت بومی، توسعه طلبانه دو دولت روس و انگلیس که مناطق شرقی ایران در معرض مداخلات و تهدیدات و اقدامات آنها واقع شده بود، حاکمان و مردم این منطقه به شایستگی در انجام و بازیابی هویت ملی و ایرانی خود ایفای نقش می نمایند؛ به ویژه در زمان ناصرالدین شاه پس از یک دوره از هم گسیختگی سیاسی، اهمیت این مطلب بیشتر نمایان می شود. پژوهش پیش رو با نگرشی تاریخی و به شیوه کتابخانه ای با استناد به منابع مکتوب تاریخی و بهره گیری از تاریخ شفاهی به روش تحلیلی توصیفی نگاشته شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1161 - جغرافیای تاریخی شاهنامه
جلیل پور حسن دارابی

اعتقاد به تأثیر گذاری جغرافیا و عوامل اقلیمی و طبیعی بر شکل‌گیری جریانهای تاریخی از دیرباز در میان اندیشمندان و متفکرین علوم انسانی وجود داشته است. یکی از پیامدها و نتایج مهم این تفکر، شکل‌گیری تألیفات جدیدی در حوزه جغرافیای تاریخی بوده است که در این میان کتب ادبی به خص چکیده کامل

اعتقاد به تأثیر گذاری جغرافیا و عوامل اقلیمی و طبیعی بر شکل‌گیری جریانهای تاریخی از دیرباز در میان اندیشمندان و متفکرین علوم انسانی وجود داشته است. یکی از پیامدها و نتایج مهم این تفکر، شکل‌گیری تألیفات جدیدی در حوزه جغرافیای تاریخی بوده است که در این میان کتب ادبی به خصوص دیوان اشعار که ضمن بیان حوادث تاریخی در آثارهای منظوم خود توجه خاصی به محل رخدادها و حوادث تاریخی داشتند از اهمیت ویژه‌ای برخوردار می‌باشند. از آنجا که بسیاری از آثار منظوم زبان فارسی در بعد از اسلام، ریشه در تفکرات ملی و قومی ایران باستان داشتند، لذا، در این تألیفات توجه خاصی به عوامل قدرتمند حکومتهای ایران باستان، مخصوصاً از جنبه قلمرو و حدود جغرافیایی مبذول می‌شد. این متون ضمن پرداختن به حدود و موقعیت جغرافیایی مبذول می‌شد. این متون ضمن پرداختن به حدود و موقعیت جغرافیایی، به حوادث تاریخی شکل گرفته در مکانهای مختلف نیز توجه داشتند و از این طریق درصدد بیان تاریخ واقعی ایران بودند. در این میان، فردوسی و شاهکار وی یعنی شاهنامه ،‌از اهمیت و جایگاه ویژه‌ای برخوردار می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1162 - تاریـخ نگـری حافـظ شیـرازی
سیدمحمد طیبی

مقاله‌ی حاضر با عطف و نظرداشت به دیوان اشعار حافظ شیرازی، به چگونگی و میزان نگرش او به دانش تاریخ، موضوعات تاریخی، حوادث و شخصیّت های مرتبط و زیرمجموعه‌ی حوزه‌ی تاریخ، و نیز توضیح و تبیین نکات و معرّفی نقش نمادها و الگوهای ذکر شده ـ مبتنی بر منابع و مآخذ تاریخی و ادبی ـ چکیده کامل

مقاله‌ی حاضر با عطف و نظرداشت به دیوان اشعار حافظ شیرازی، به چگونگی و میزان نگرش او به دانش تاریخ، موضوعات تاریخی، حوادث و شخصیّت های مرتبط و زیرمجموعه‌ی حوزه‌ی تاریخ، و نیز توضیح و تبیین نکات و معرّفی نقش نمادها و الگوهای ذکر شده ـ مبتنی بر منابع و مآخذ تاریخی و ادبی ـ می پردازد. یافته های پژوهش در این عرصه مبیّن و دلالت بر آن دارد که شاعر مورد بحث به تاریخ وطنی و دینی آشنا بوده و همین اشراف و اطّلاع موجب شده تا به دور از شرح و بیان تفصیلی رخداد ها و زندگی شخصّیت های تاریخی ـ اعم از مثبت و منفی ـ با بیانی کوتاه و زیبا پربارترین برداشت‌ها و معارف تاریخی را به مخاطب القا نماید. حافظ در گزینش نمادها و جریان‌های عبرت آموز به شاخه‌های مختلف تاریخ عنایت داشته است؛ لیکن بیشترین افراد مورد نظر او از تاریخ ایران دردوره های اساطیری و باستان و تاریخ انبیا برگزیده شده اند. تردید نمی توان داشت که یکی از رموز دلکشی و اثرگذاری شاعر و اشعارش در مخاطبان ایرانی و حتی غیر ایرانی همانا شناخت و درک صحیح از تاریخ، تاریخ نگری واقع‌گرا، گزینش و ارسال پیام با مفاهیم پر بار تاریخی بوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1163 - تأملی برتاریخ نگاری درایران
محمد نبی سلیم

پرداختن به پیشینه وهویت انسانی توسط ایرانیان در طول تاریخ درازپای بشری جریانی مداوم ورو به توسعه بوده است. از نگارش خدای نامکها و دیگر محصولات فرهنگی ومحفوظ نگاه داشتن اسناد و روایتها تا تالیف کتابهای ارزشمند و متنوع در دوران پس از اسلام وهمکاری در برپایی بنای رفیع تمدن چکیده کامل

پرداختن به پیشینه وهویت انسانی توسط ایرانیان در طول تاریخ درازپای بشری جریانی مداوم ورو به توسعه بوده است. از نگارش خدای نامکها و دیگر محصولات فرهنگی ومحفوظ نگاه داشتن اسناد و روایتها تا تالیف کتابهای ارزشمند و متنوع در دوران پس از اسلام وهمکاری در برپایی بنای رفیع تمدن وفرهنگ سترگ اسلامی، هرکوشش وپویشی در این حوزه درانحصار عنصر ایرانی بوده است. این مقاله می‌کوشد تا با نگاهی اجمالی به روند دگرگونیهای موجود درتکوین وگسترش ادبیات تاریخی ایران، کاستیها و افزودنیهای جریان تاریخ نویسی این سرزمین را روشن سازد. بدیهی است که هنوز زوایای ناشناخته بسیاری درحوزه پژوهشهای تاریخی وجود دارد که روشن ساختن آن برعهده دانشجویان تاریخ است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1164 - نقش اندیشه دینی در تاریخ‌نویسی (ایران و روم پیش از اسلام)
مهرانگیز کیانی

جنگ های ایران و روم در روزگار ساسانیان از حوادث مهم ایران باستـان به شمار می رود که مورد توجه مورخان در آسیا و اروپا قرار داشته است. گزارش جنـگ ها و درگیری ها و توصیف شخصیت ها و رخدادها در شرایط گوناگون مدنظر مورخان اروپایی (رومی) و ایـرانی (اسلامی) بوده است زیرا فعالیت چکیده کامل

جنگ های ایران و روم در روزگار ساسانیان از حوادث مهم ایران باستـان به شمار می رود که مورد توجه مورخان در آسیا و اروپا قرار داشته است. گزارش جنـگ ها و درگیری ها و توصیف شخصیت ها و رخدادها در شرایط گوناگون مدنظر مورخان اروپایی (رومی) و ایـرانی (اسلامی) بوده است زیرا فعالیت و خلاقیت ذهنی مورخان در رابطه با جنگ ها و اغتشاشات عمیق اجتماعی غالباً چشمگیرتر است. علاوه بر تحلیل رویدادها، آنها به چرائی، چگونگی، اظهار نظر و گاه نقد می پرداختند. مقاله حاضر، با نگاهی به برخی روایـات عواملی را که در شکل گیری تفکر تاریخـی و نوشتـه های مـورخان تأثیرگذار بودند ارائـه می کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1165 - افغانستان و ایران از پیوستگی تا گسستگی
دکتر یوسف متولی حقیقی

سرزمینی که در تاریخ به نام افغانستان آوازه دارد، به دلایل گوناگون اقلیمی، فرهنگی، جغرافیایی و دینی، تاریخ مشترکی با ایران دارد.این سرزمین به ویژه قسمت‌های شمالی و غربی آن تا قبل ازسقوط امپراتوری نادر شاه افشار پیوستگی همه جانبه ای با ایران زمین داشته اما پس از مرگ نادر چکیده کامل

سرزمینی که در تاریخ به نام افغانستان آوازه دارد، به دلایل گوناگون اقلیمی، فرهنگی، جغرافیایی و دینی، تاریخ مشترکی با ایران دارد.این سرزمین به ویژه قسمت‌های شمالی و غربی آن تا قبل ازسقوط امپراتوری نادر شاه افشار پیوستگی همه جانبه ای با ایران زمین داشته اما پس از مرگ نادر و تجزیه قلمرو او در مسیر گسستگی از ایران گام بر داشته است. اگر چه احمد شاه درانی بنیانگزاردولت مستقل افغانی خود را جدای از ایران نمی دانست اما روند تحولات منطقه و به ویژه سیاست‌های استعماری انگلستان زمینه‌های گسستگی کامل حکومت‌های حاکم بر مناطق شرقی خراسان را فراهم کرد.بررسی روند این گسستگی ، از قدرت یابی دو سلسله‌ی سدوزایی و بارک زایی تا معاهده پاریس و جدایی هرات، موضوع مقاله حاضر است که با استفاده از روش تحقیق تاریخی و استناد به برخی از منابع و مآخذ ایرانی و افغانی تدوین شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1166 - دیپلماسی ایران و لهستان در دوره سلطنت شاه سلیمان صفوی
ابوالحسن مبیّن

گسترش روابط دولت صفوی با کشورهای اروپایی، به تدریج کشور لهستان را که در شمال اروپا واقع شده بود به گذرگاه و میزبان هئیت های اروپایی و ایرانی که عازم کشورهای یکدیگر بودند، تبدیل کرد. در این دوره ایران اگر چه از لحاظ جغرافیایی با لهستان فاصله ی زیادی داشت، اما به دلایل سی چکیده کامل

گسترش روابط دولت صفوی با کشورهای اروپایی، به تدریج کشور لهستان را که در شمال اروپا واقع شده بود به گذرگاه و میزبان هئیت های اروپایی و ایرانی که عازم کشورهای یکدیگر بودند، تبدیل کرد. در این دوره ایران اگر چه از لحاظ جغرافیایی با لهستان فاصله ی زیادی داشت، اما به دلایل سیاسی و اقتصادی برای آن کشور اهمیت بیشتری پیدا می کرد. همسایگی لهستان با عثمانی، و نگرانی از قدرت رو به رشد این امپراتوری، لهستان را متوجه ایران صفوی نمود که در معرض تهدید عثمانی قرار داشت. گر چه درسدة یازدهم هجری / هفدهم میلادی و پس از انعقاد پیمان صلح زهاب دولتمردان صفوی بیشتر خواهان حفظ وضع موجود در روابط خود با عثمانی بودند تا یک رویارویی و نبرد دیگر که به مصالح جهان اسلام نیز نمی نمود. اما سالها پیش از اینکه نخستین نمایندگان سیاسی لهستان به دربار صفوی راه یابند، نام سرزمین کهن پارسی به وسیله بازرگانان و تجار به لهستان رسیده بود. بنابراین توسعه روابط بازرگانی یکی دیگر از اهداف افزایش مناسبات دو کشور به شمار می رفت. یکی دیگر از انگیزه های اصلی برقراری روابط لهستان با ایران، ترویج آیین مسیحیت بود و از این رو بود که میسیونرهای مذهبی فعالیت های خود را در ایران گسترش دادند. مقاله حاضر نگاهی است نو و روشمند بر زمینه های برقراری روابط سیاسی و بازرگانی ایران و لهستان در عصر صفوی و به ویژه در نیمه دوم سدة یازدهم هجری/ هفدهم میلادی و در عصر سلطنت شاه سلیمان صفوی که اوج مبادلات دیپلماتیک و تجاری بین دو کشور است و بررسی موانعی که در راه توسعه بیشتر این روابط وجود داشت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1167 - بلوچستان در جنگ جهانی اول
عباس سرافرازی

جنگ جهانی اوّل باعث درگیری هایی در مشرق زمین به ویژه ایران نیز شد، نواحی مختلف سرزمین ما خصوصاً مناطق عشایری به نحوی درگیر این جنگ شدند، آلمانی ها برای ضربه زدن و تهدید منافع انگلیسی ها در بلوچستان وارد عمل شدند و این امر باعث وارد شدن بلوچ ها در جریان های خاصی گردید که چکیده کامل

جنگ جهانی اوّل باعث درگیری هایی در مشرق زمین به ویژه ایران نیز شد، نواحی مختلف سرزمین ما خصوصاً مناطق عشایری به نحوی درگیر این جنگ شدند، آلمانی ها برای ضربه زدن و تهدید منافع انگلیسی ها در بلوچستان وارد عمل شدند و این امر باعث وارد شدن بلوچ ها در جریان های خاصی گردید که از جمله آن ها می توان به طرفداری از آلمانها و انگلیس ها و رواج قاچاق اسلحه اشاره نمود. انگلیسی ها برای حفظ منافع خود روابطی را با سران بلوچ ایجاد کردند. آنان با تشکیل هیأت مکران سعی در ایجاد روابط دوستانه با عشایر بلوچ نمودند. امّا برخی از طوایف بلوچ در مقابل انگلیسی ها مقاومت نموده، جنگ های مهمی را علیه انگلیسی ها تدارک دیدند و دشواری های بسیاری را برای آنان ایجاد نمودند. منابع انگلیسی این مقاومت ها را به تحریکات آلمانی ها نسبت می دهند. امّا اعمالی که بلوچ های ایران علیه آلمانی ها انجام دادند، نشانگر آن است که آنان برای حفظ سرزمین خود در مقابل بیگانگان می جنگیدند. موقعیت بلوچستان در جنگ جهانی اول و اقداماتی که ا نگلیس ها و آلمانی ها در این سرزمین انجام دادند از جمله مباحثی است که در این پژوهش مورد بررسی قرار می گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1168 - سیاست مذهبی شاه اسماعیل اول صفوی و تأثیر آن بر مناسبات فکری ایران و عثمانی
دکتر عباس سرافرازی مصطفی لعل شاطری حسین رضانژاد

بدون تردید رسمیت یافتن تشیع امامی همزمان با اولین پیروزی‌های شاه اسماعیل صفوی (905-930 ق) رخدادی پایدار و تأثیرگذار در آینده ی ایرانِ آن روزگار بود که موجبات دگرگونی‌ها و تحولات بسیاری را بویژه در عرصه ی سیاست خارجی فراهم آورد. به بیان دیگر، احیای هویت ملی ایرانی و رسمی چکیده کامل

بدون تردید رسمیت یافتن تشیع امامی همزمان با اولین پیروزی‌های شاه اسماعیل صفوی (905-930 ق) رخدادی پایدار و تأثیرگذار در آینده ی ایرانِ آن روزگار بود که موجبات دگرگونی‌ها و تحولات بسیاری را بویژه در عرصه ی سیاست خارجی فراهم آورد. به بیان دیگر، احیای هویت ملی ایرانی و رسمی کردن مذهب تشیع، صفویان را در مرزها با کشورهای سنیِ همسایه درگیر نمود. در این میان و به رغم اشتراکات دینی، بازرگانی و فرهنگیِ ایران و عثمانی، ظهور شاه اسماعیل و سیاست مذهبی وی، تیرگی روابط دو کشور را که توأم با جنگ و نبردهای شدید بود، به همراه داشت. این شرایط بویژه تفاوت و تباین مذهبی، موجی از مهاجرت‌ها بخصوص مهاجرت علما از عثمانی به ایران برای کسب دانش و سپس بازگشت به موطنشان و همچنین کوچ دانشمندانی از ایران به عثمانی را در پی داشت. در نتیجه افتِ فعالیت‌های فکری_علمی در نیمۀ اول عهد صفوی و به تَبع آن تا حدودی رونق علوم و ادبیات در حکومت عثمانی بوقوع پیوست. پژوهش حاضر با شیوه‌ی توصیفی ـ تحلیلی، با اتکاء به منابع دست اول و تحقیقات جدید بر آن است تا به بررسی و تحلیل مناسبات فکری ایران و عثمانی تحت تأثیر سیاست مذهبی شاه اسماعیل اول بپردازد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1169 - بازنمایی مؤلفه اسلامی هویت در گزارش نامه های تاریخی روزگار قاجار
محسن خلیلی

هم سرنوشت بودن داستان و تاریخ، معمای غامضی نیست. زیرا اندکی دقت در مفهوم واژه تاریخ می‌تواند چاره ساز باشد. بی‌گمان این نکته پذیرفتنی است که جهان تشکیل شده از رویدادهای بسیار است. اما میان رویدادهای محسوب و معطوف و رویدادهای به شمار نیامده و مورد توجه قرار نگرفته، تفاوت چکیده کامل

هم سرنوشت بودن داستان و تاریخ، معمای غامضی نیست. زیرا اندکی دقت در مفهوم واژه تاریخ می‌تواند چاره ساز باشد. بی‌گمان این نکته پذیرفتنی است که جهان تشکیل شده از رویدادهای بسیار است. اما میان رویدادهای محسوب و معطوف و رویدادهای به شمار نیامده و مورد توجه قرار نگرفته، تفاوت بسیار است. تاریخ به معنای پژوهش درباره رویداد و یا رویدادهایی است که دریک دوره زمانی خاص از سوی فرد یا افراد پژوهشگر به شمار آمده، به چشم دیده شده و در ذهن، مورد عطف توجه قرار گرفته‌اند و به کار ساختن سازه‌ای از روایت درباره‌‌ همان رویداد‌ها آمده‌اند. به ناچار، واقعیت فزون برتاریخ است و با فاصله‌ای بسیار از حیث عدد و رقم، پیشتاز است. این امر به زایش هویت میانجامد. هویت در این معنا یکی از محک‌هایی است که می‌توان با تکیه بر آن، رخداد تاریخی شده را مورد بررسی قرار داد. هویت به معنای امری انباشتی و تراکمی واجد دو ویژگی همزمان رشد یابنده است: از یک سو، به شناسایی بودن‌ها میانجامد، به این معنا که ناظر بر آن واقعیتی می‌شود که پیشاپیش وجود دارد و موجودیت خود را اعلام کرده است؛ از دیگر سو، به بازشناسایی شدن‌ها می‌پردازد که ناظر بر پدیده‌ای است تاریخی شده که در فضاهای مکانی و زمانی جدید نیازمند تعبیر و تعریف جدیدی می‌گردد. هنگامی که از هویت به مثابه فرآیند سخن می‌گوییم در حقیقت از استمرار پدیده‌های تاریخی شده‌ای سخن به میان آورده‌ایم که یک فرد، گروه، قوم یا ملت در مقام پاسخ به پرسش‌هایی که از او درباره گذشته‌اش پرسیده‌اند برمی آید. پرسش‌هایی مانند چه کسی بوده است؟ کجا بوده است؟ چه بوده است؟ اکنون چه هست؟ نشانگر شناسایی تشخص‌های واقعاً موجود و بازشناسایی تمایزهای تاریخاً موجود، می‌شود و بر انبوهی از مفهوم‌ها و کردارهایی استوار می‌گردد که خود را در برابر دگر شکل می‌دهند. نگارنده با واکاوی هشت اثر تاریخ نویسانه عصر قاجار در صدد بررسی عنصر اسلامی هویت در گزارش‌های تاریخی روزگار قاجاران برآمده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1170 - بررسی تاریخ تحولات دولت پهلوی اول با طبقات اجتماعی مسئولین محلی
مریم ابراهیمی

حکومت پهلوی اول در جهت تقویت قدرت خود و تشکیل دولت مدرن، مجبور به رویارویی با سروران اجتماعی جامعه شبکه‌ای ایران بود. از همین رو به مقابله همزمان با نهاد قدرتمند اجتماعی مسئولین محلی پرداخت. از آنجا که رابطه میان مردم و حکمرانان محلی بر مبنای زور بود، به سادگی این نهاد چکیده کامل

حکومت پهلوی اول در جهت تقویت قدرت خود و تشکیل دولت مدرن، مجبور به رویارویی با سروران اجتماعی جامعه شبکه‌ای ایران بود. از همین رو به مقابله همزمان با نهاد قدرتمند اجتماعی مسئولین محلی پرداخت. از آنجا که رابطه میان مردم و حکمرانان محلی بر مبنای زور بود، به سادگی این نهاد از میان برداشته شد اما در مواجه با روحانیون، دولت به سادگی نتوانست قدرت اجتماعی آنان را محدود سازد بلکه بر عکس با از هم گسسته‌شدن پیوند دیرین میان سلطنت و دیانت در دوره پهلوی اول، روحانیت بیش از پیش مورد پذیرش و اقبال اجتماعی قرار گرفت. در اصل از آنجا که روحانیون در میان طبقات شهری نفوذ بیشتری داشتند، سیاست‌های ضد ایلی و دهقانی دولت سبب افزایش تغییر در فرماسیون اجتماعی و مهاجرت مردم به شهرها شد. این امر در تحلیل نهایی سبب ازدیاد جمعیت تحت نفوذ روحانیت و نقش‌آفرینی بیش از پیش آنان در تحولات جامعه ایرانی گردید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1171 - مولفه ها ی قدرت نرم فرهنگی هویت ایرانی در عصرجهانی شدن فرهنگ
فرزانه دشتی محمد رحیم عیوضی

جهانی شدن امری اجتناب ناپذیر است که همه جنبه های زندگی بشر اعم از اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و اجتماعی را دربر گرفته است و از این رو برخی کشورها را با مشکلات جدی مواجه کرده است. جهانی شدن نقش مرزهای جغرافیایی را در تصمیم گیری های کلان و فعالیت های سیاسی، اقتصادی و فرهنگی ان چکیده کامل

جهانی شدن امری اجتناب ناپذیر است که همه جنبه های زندگی بشر اعم از اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و اجتماعی را دربر گرفته است و از این رو برخی کشورها را با مشکلات جدی مواجه کرده است. جهانی شدن نقش مرزهای جغرافیایی را در تصمیم گیری های کلان و فعالیت های سیاسی، اقتصادی و فرهنگی انسان ها کاهش داده و منافع تک تک افراد و کشورها، بیش از همیشه با منافع تمامی مردم و کشورهای جهان مشترک گردیده است. لذا این تاثیرات به ایفای نقش بازیگری ایران و نخبگان سیاسی جمهوری اسلامی ایران و سیستم کلان مدیریتی کشور بستگی دارد. در این راستا همواره متولیان سیاستگذاری های کلان کشور در تکاپو بوده اند تا میان هم گرایی با فرهنگ جهانی از یک سو، حفظ فرهنگ اصیل و غنی ایرانی- اسلامی از سویی، به نقطه تعادل برسند. با این اعتقاد که هویت ها و فرهنگ های غنی و قدرتمند نظیر فرهنگ ایرانی که از استمرار و دوام گروه های مختلف قومی شکل گرفته و به طور مسالمت آمیز در طول تاریخ در داد و ستد با فرهنگ های گوناگون بوده است، به راحتی در مواجه با جهانی شدن چه به مثابه پروژه و پروسه نه تنها مستحیل نشده بلکه شکوفاتر می شوند. بنابراین با فرض تعامل و پیوستگی فرهنگ ایرانی با فرهنگ جهانی، شناخت ظرفیت ها و قابلیت های فرهنگی و تمدنی ایران اسلامی در عصر کنونی و در تعامل با آن نقش بسزایی خواهد داشت، درغیر این صورت به حذف فرصت ها و تهدیدی جدی برای هویت و امنیت ملی بدل خواهد شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1172 - تکوین نظام اداری در تاریخ ایران و بین النهرین
ابراهیم حلاجیان

زندگی بشر همواره با نوعی سازمان مدیریت و نظام اداری در مفهوم علم اداره کردن جامعه درآمیخته است.ساختار و مشکل نظام اداری با ایجاد خانواده ها،قبایل،اقوام،دولتها و حکومتها هویت پیدا کرده و استقرار و تداوم آن با دو رویکرد تمرکز و عدم تمرکز همراه بوده است.یکی از مسایل مهمی ک چکیده کامل

زندگی بشر همواره با نوعی سازمان مدیریت و نظام اداری در مفهوم علم اداره کردن جامعه درآمیخته است.ساختار و مشکل نظام اداری با ایجاد خانواده ها،قبایل،اقوام،دولتها و حکومتها هویت پیدا کرده و استقرار و تداوم آن با دو رویکرد تمرکز و عدم تمرکز همراه بوده است.یکی از مسایل مهمی که رشو و پیشرفت یک کشور را معلوم میکند طرز تفکر و رویکرد دانشمندان و بینش اداری دولتمردان آن کشور می باشد در مقاله حاضر موارد زیر در سرزمین ایران از قدیم الایام تا عصر قاجاریه مورد بررسی قرار گرفته است. 1.افکار و تحولات نظام اداری ها بین عصر هخامنشیان تا انقلاب مشروطیت توام با تغییرات مربوطه در این دوران. 2.نگاهی اجمالی بر افکار ،عقاید و رویکردها و الگوهای نظام اداری عصر هخامنشیان،ساسانیان،سلجوقیان،صفویان و قاجاریان. برای روان شدن مطالب ،محتوای مقاله به سه دوره تاریخی و سه مقطع متمایز از یکدیگر تقسیم میگردد و برای هر دوره یک یا دو نمونه از افکار اداری که مبین تفکر نظام اداری آن مقطع دولتمردان و اندیشمندان آن عصر باشد ارایه شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1173 - پیامد سیاست انگلستان بر انقلاب مشروطه ایران پس از قرارداد 1907
علی اکبر خدری زاده

پیش از گسترش قدرت آلمان در اروپا، تلاش اصلی انگلستان به حفظ منافع خوددر هند معطوف شده بود. اما با اوجگیری قدرت آلمان و اجرای سیاست نگاه به شرقآلمانیها در دوران ویلهلم دوم )( 1888-1918م ، انگلستان که با تهدیدهای رو به رشدآلمان در خلیج فارس مواجه شده بود درصدد کنار نهادن چکیده کامل

پیش از گسترش قدرت آلمان در اروپا، تلاش اصلی انگلستان به حفظ منافع خوددر هند معطوف شده بود. اما با اوجگیری قدرت آلمان و اجرای سیاست نگاه به شرقآلمانیها در دوران ویلهلم دوم )( 1888-1918م ، انگلستان که با تهدیدهای رو به رشدآلمان در خلیج فارس مواجه شده بود درصدد کنار نهادن سیاست دیرینه خود مبنی بررقابت با روسیه در ایران برآمد. در واپسین سالهای قرن نوزدهم میلادی انگلستان بهاختلافات خود با فرانسه پایان بخشیده سپس قرارداد 1907م را با روسیه به امضا رساند با .انعقاد این قرارداد، سیاست انگلستان در ایران که مبنی بر کاهش نفوذ روسیه و حمایت ازانقلاب مشروطه قرار داشت دیگرگونه شد و به همراه روسها سیاستی را در ایران پیشگرفت که سرانجام آن به توپ بسته شدن مجلس اول بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1174 - کودتای سیاه و تحول جامعه ایران
مصطفی لعل شاطری محمدنبی سلیم

کودتای سوم اسفند 1299ش (کودتای سیاه) توسط انگلیس طراحی و به دست عوامل وابسته به آنها اجرا شد، محصول تغییر سیاست خارجی انگلیس در ایران پس از جنگ جهانی اول بود. انگلیس که از طرفی مجبور به تخلیه قوای خود از ایران و از سویی نیازمند حضور یک نیروی نظامی مطمئن در ایران بود، اب چکیده کامل

کودتای سوم اسفند 1299ش (کودتای سیاه) توسط انگلیس طراحی و به دست عوامل وابسته به آنها اجرا شد، محصول تغییر سیاست خارجی انگلیس در ایران پس از جنگ جهانی اول بود. انگلیس که از طرفی مجبور به تخلیه قوای خود از ایران و از سویی نیازمند حضور یک نیروی نظامی مطمئن در ایران بود، ابتدا قرارداد مشهور 1919م. را تنظیم نمود، اما زمانی که از تصویب نهایی آن ناامید شد، برای تحقق اهداف خود به فکر انجام کودتا افتاد. منظر انتخابی پژوهش حاضر با روش توصیفی- تحلیلی و با اتکاء به اسناد و تحقیقات جدید، پاسخ به این پرسش است که کودتای 1299ش چه تأثیراتی در تحولات جامعۀ ایران بویژه فرآیند وابستگی ایران به استعمار غرب داشت؟ در این راستا کودتای سیاه، اقدامی بود که در جهت شکل گیری یک دولت اقتدارگرا در سال های پایانی حکومت قاجار صورت گرفت. از طرفی، کودتا صرفاً یک جابه جایی در قدرت نبود بلکه سرآغاز برنامه ریزی های گسترده برای تغییرات و دگرگونی های هویتی در ایران محسوب می گردید. تغییراتی که در گامِ نخست نظام سیاسی و سرانجام جامعه ایران را درنوردید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1175 - موانع توسعة اقتصادی ایران از منظر سفرنامه‌نویسان خارجی(از دورة صفویّه تا پایان قاجاریّه)
سید محمد طیبی سید شمس‌الدین نجمی

سفرنامه‌ها و خاطرات اتباع کشورهای دیگر و غیرایرانیان در زمرة منابع و اسناد مهمّی هستند که جهت بررسی و پژوهش پیرامون تاریخ ایران ـ به ویژه در محدودة حاکمیّت صفویّه تا پایان قاجاریّه ـ نظر داشت و مراجعة به آنها لازم و غیرقابل انکار است. بسیاری از این منابع ـ به رغم منابع چکیده کامل

سفرنامه‌ها و خاطرات اتباع کشورهای دیگر و غیرایرانیان در زمرة منابع و اسناد مهمّی هستند که جهت بررسی و پژوهش پیرامون تاریخ ایران ـ به ویژه در محدودة حاکمیّت صفویّه تا پایان قاجاریّه ـ نظر داشت و مراجعة به آنها لازم و غیرقابل انکار است. بسیاری از این منابع ـ به رغم منابع داخلی ـ بیشترین توجّه خود را به مباحث و مقولات اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و دیگر امور روزمرّه و مبتلابة جامعه و مردم مبذول داشته‌اند. مقولة اقتصاد و وضعیّت اقتصادی ایران به لحاظ اهمیّت و ارتباط تنگاتنگ آن با زندگی مردم و حکومتها در گزارش‌ها و یادداشت‌های آنان جایگاه مهمّی به خود اختصاص داده است. در پژوهش حاضر سعی شده تا با تکیه و رویکرد توصیفی ـ تحلیلی، عوامل و موانع عقب‌ماندگی و عدم توسعة اقتصادی ایران در دوره‌های یاد شده از منظر سفرنامه‌نویسان خارجی به بحث گذاشته شود. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که عنوان و موضوع یاد شده از نکات کمابیش مورد توجّه بوده و هر یک از آنان معطوف به مطالعات، برداشت‌ها و مشاهدات خود عوامل و موانعی را ـ که به طور عمده درونی می‌باشند ـ مطرح و مورد گزارش قرار داده‌اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1176 - عوامل موثر در شکل گیری جغرافیای تاریخی امارت اردلان در عصر صفوی
نصراله پور محمدی املشی برومند سورنی

جغرافیای هر حکومتی، در کنار عوامل گوناگون سیاسی، اقتصادی، دینی و غیره از مولفه های موثر در میزان اقتدار و نفوذ حاکمان می باشد. موقعیت جغرافیایی هر سرزمین و ناحیه ای بر روند تحولات داخلی و خارجی هر حکومتی تأثیر عمیق و درخور توجه دارد که در این راستا می توان گفت امارت ارد چکیده کامل

جغرافیای هر حکومتی، در کنار عوامل گوناگون سیاسی، اقتصادی، دینی و غیره از مولفه های موثر در میزان اقتدار و نفوذ حاکمان می باشد. موقعیت جغرافیایی هر سرزمین و ناحیه ای بر روند تحولات داخلی و خارجی هر حکومتی تأثیر عمیق و درخور توجه دارد که در این راستا می توان گفت امارت اردلان در دوره صفوی به دلیل واقع شدن در نقطه تلاقی دو امپراطوری صفوی و عثمانی از حالت سکون خارج و در بطن و متن رویدادهای این عصر وارد گردید. بیداری و شکل گیری حدود و ثغور اردلان و ورود آن در جریان رویدادهای این دوره تاحد زیادی معلول موقعیت جغرافیایی و وزن ژئوپلتیکی آن بود که در قبض و بسط آن مولفه های گوناگون موثر بودند. در کنار این موقعیت ویژه، عوامل سیاسی، نظامی، مذهبی و زبانی نیز در ارتقا جایگاه این امارت در عصر صفوی دخیل بودند. این مولفه سبب گردید امارت اردلان در این عصر در وسعت و توسعه ی ارضی خود مسیر پر فراز و نشیب را طی نماید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1177 - علل رشد و گسترش بدعت‌ها در عزاداری عصر صفوی
علی روحانی شهرزاد ساسان‌پور

در تاریخ ایران اسلامی، عصر صفوی یکی از دوره هایی است که تأثیرات عمیقی بر حیات معنوی و ارزش های فرهنگی ایران ازخود به جای گذاشته و این تأثیرات حتی تاقرن معاصر نیز به خوبی قابل تشخیص است. مراسم عزاداری در حکومت صفویه به طور کلی بر اساس عقاید وافکار مذهبی- سیاسی شکل گرفته چکیده کامل

در تاریخ ایران اسلامی، عصر صفوی یکی از دوره هایی است که تأثیرات عمیقی بر حیات معنوی و ارزش های فرهنگی ایران ازخود به جای گذاشته و این تأثیرات حتی تاقرن معاصر نیز به خوبی قابل تشخیص است. مراسم عزاداری در حکومت صفویه به طور کلی بر اساس عقاید وافکار مذهبی- سیاسی شکل گرفته بود و از همان آغاز، چنان بسط و توسعه یافت که در کمتر دوره ای از تاریخ ایران، در زمانی چنان کوتاه بدان پایه رسیده بود. بررسی و شناخت روند برپایی و تحول مراسم مذهبی در دوره صفوی به عنوان یک مسأله بنیادی، از اهمیت زیادی برخوردار است. مسئله پژوهش حاضر اینست که آیا حکومت صفویه و نهادهای عام و خاص و مرتبط با آن در تحریف ها و بدعت های عزاداری موثر بوده است؟ و در صورت مثبت بودن پاسخ، تا چه میزان در پرورش این تحریف ها نقش داشته است؟ این مقاله به بررسی وضعیت عزاداری در یکی از برجسته ترین ادوار تاریخ شیعیان یعنی صفویان و علل رشد و گسترش بدعت های این دوره می پردازد. در این نوشتار برخی عوامل مؤثر سیاسی، اقتصادی و اجتماعی- فرهنگی که در گسترش این تحریف ها نقش داشته از ابعاد مختلف بررسی گردیده، ضمن آن که چگونگی و نحوه رشد آن را در عصر صفوی نشان می دهد. یافته های این پژوهش حاکی از آن است که در گسترش این بدعت ها عوامل سیاسی، اقتصادی، اجتماعی- فرهنگی دخالت داشته اما عوامل سیاسی و حکومتی تأثیر بیشتری ایفاء نموده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1178 - نگاهی به کتاب جهان نمای جدید و سهم آن در شناخت ایرانیان از اوضاع کشورهای اروپایی
عباس هاشم زاده محمدیه

برای شناخت سایر کشورها برگردان یکی از ابزار مهمّی است که گاه به یاری کنکاش گران تاریخ و جغرافیای ملل مختلف می شتابد. در زمان قاجار با تلاش برخی از ایرانیان برگردان کتاب ها و نوشتار های اروپایی زیر نظر گروهی از کارآزمودگان آغاز گردید. برگردان این آثار برجسته می‌توانست در چکیده کامل

برای شناخت سایر کشورها برگردان یکی از ابزار مهمّی است که گاه به یاری کنکاش گران تاریخ و جغرافیای ملل مختلف می شتابد. در زمان قاجار با تلاش برخی از ایرانیان برگردان کتاب ها و نوشتار های اروپایی زیر نظر گروهی از کارآزمودگان آغاز گردید. برگردان این آثار برجسته می‌توانست در پیشبرد شناخت اروپا برای مردم ایران، نقشی بسزا داشته باشد. یکی از اقداماتی که در این عصر دارای نمودی ویژه است، گردآوری کتابی تحت عنوان جهان نمای جدید بود که بعد از سفارت امیرکبیر به ارزنة الروم از برگردان کتاب های تاریخ و جغرافیای اروپا گردآوری شد و به گسترش شناخت ایرانیان از اروپا کمک کرد. در این نوشتار تلاش بر این است که سهم این کتاب در زمینۀ آگاهی دادن به ایرانیان روشن گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1179 - بررسی آئین عیاری در تاریخ ایران
صدیقه قناد زاده

یکی از جنبههای قابل مطالعـه در تـاریخ اجتمـاعی ایـران، رواج آیـین جـوانمردی اسـت.شواهدی وجود دارد که نشان میدهد بنیاد این آیین اجتماعی در ایران پیش از اسلام گذاشته شـدهاست، زیرا بسیاری از افکار مانویان در آن یافت شـ مـی . ود ایـن آیـین را در داسـتانهـای شـاهنامهفردوسی م چکیده کامل

یکی از جنبههای قابل مطالعـه در تـاریخ اجتمـاعی ایـران، رواج آیـین جـوانمردی اسـت.شواهدی وجود دارد که نشان میدهد بنیاد این آیین اجتماعی در ایران پیش از اسلام گذاشته شـدهاست، زیرا بسیاری از افکار مانویان در آن یافت شـ مـی . ود ایـن آیـین را در داسـتانهـای شـاهنامهفردوسی میتوان دید که هر یک از این داستانها میتواند نمـودی از عیـاران ایـران قبـل از اسـلاممیباشد. رواج آیین عیاری بعد از اسلام نشانه ستم ملی و طبقاتی از سوی خلفا میتوانست باشـد.عیاران بیشتر از میان طبقه عوام بودند او ز بینوایان و ضعفا حمایت میکردند. هدف آنان مبـارزه بـااشراف و ثروتمندان و گرفتن داد ستمدیدگان و بینوایان بود. آیـین عیـاری بعـد از اسـلام بـا نفـوذمسلمانان از ایران و سوریه به اروپا راه یافت و پدیده جوانمردانهای به نام شـوالیهگـری را در قـرندهم میلادی پدید آورد.نهضتهای عیاری در دوره خلفای عباسی در شرق ایران پدید آمدند و سرمنشاء حوادث وپیدایش حکومتهایی شدند و همچنین آئین عیاری به مثابه یک ارزش اجتماعی باقی ماندنـد و درهر دوره به شکلی خودنمایی کردند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1180 - پیامدهای سیاسی و اقتصادی جنگ‌های ایران و عثمانی و تأثیر آن بر سقوط دولت صفوی
محمد علی شهریاری

حکومت ایران در دوره صفویه بزرگترین و نخستین حکومت متمرکز و یکپارچه است که پس از سقوط ساسانیان توسط ایرانیان شکل گرفته است. بهره‌گیری از ایدئولوژی شیعه به عنوان مذهب رسمی و تلاش برای گسترش آن، تاثیرات زیادی در تاریخ این دوره داشته است. با وجود این که دوره صفویه یکی از اع چکیده کامل

حکومت ایران در دوره صفویه بزرگترین و نخستین حکومت متمرکز و یکپارچه است که پس از سقوط ساسانیان توسط ایرانیان شکل گرفته است. بهره‌گیری از ایدئولوژی شیعه به عنوان مذهب رسمی و تلاش برای گسترش آن، تاثیرات زیادی در تاریخ این دوره داشته است. با وجود این که دوره صفویه یکی از اعصار درخشان تاریخ ایران محسوب می‌شود، اما شکست آن‌ها در مقابله با تهاجم گروهی افغان‌های تابعه، تحت تأثیر عوامل و دلایلی مهم‌تر از ضعف نظامی صورت گرفته است. در دسته‌بندی و تقسیم عوامل مؤثر در سقوط صفویه می‌توان به عوامل داخلی و عوامل خارجی اشاره نمود. مقاله حاضر سعی دارد سقوط دولت صفویه را با توجه به تاثیرات سیاسی و اقتصادی جنگ‌های عثمانی و ایران بررسی نماید. زیرا که تداوم و تعدد حملات گسترده دولت عثمانی، صفویه را ناخواسته گرفتار مشکلات متعدد اقتصادی و سیاسی نمود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1181 - پیامدهای منفی گسترش روابط صنعتی ایران و آلمان در آستانه جنگ دوم جهانی
محسن ملکی مرتضی نورائی

روابط ایران و آلمان که از دوره ی صفویه آغاز شده بود، در طی سلطنت رضا شاه به اوج خود رسید. در این دوره ایران توانست با کمک آلمان ها کارخانه های مختلفی را تأسیس نماید، ولی این کارخانه ها با دو مشکل اساسی روبرو بودند، اول توان تامین قطعات یدکی لازم برای دستگاه های خود را ن چکیده کامل

روابط ایران و آلمان که از دوره ی صفویه آغاز شده بود، در طی سلطنت رضا شاه به اوج خود رسید. در این دوره ایران توانست با کمک آلمان ها کارخانه های مختلفی را تأسیس نماید، ولی این کارخانه ها با دو مشکل اساسی روبرو بودند، اول توان تامین قطعات یدکی لازم برای دستگاه های خود را نداشتند، دوم متخصصان لازم برای ادامه ی کار خود در داخل کشور را نداشتند. به همین لحاظ به شرکت های بزرگ آلمانی وابسته بودند. با شروع و اوج گیری جنگ جهانی و بسته شدن راه های ارتباطی دو کشور، صنایع تازه تأسیس ایران دچار مشکلات زیادی شد. اوج این مشکلات در زمانی بود که متفقین به بهانه ی حضور متخصصان آلمانی از دو سو به ایران حمله آوردند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1182 - مکان یابی آخرین میدانگاه نبرد سلطان محمد خوارزمشاه با مغولان
حسن رضا رفیعی

مکان یابی آخرین میدانگاه نبرد سلطان محمد خوارزمشاه با مغولانسرانجام زندگی سلطان محمد خوارزمشاه از تلخ‌ترین سرانجام‌های انسان‌هایی است که در سایه قدرت تو خالی و پوشالی به زندگی دنیا دل خوش کرده‌اند. او فرمانروایی است که درصدد ایجاد تمامیت ارضی ایران دورة ساسانی بعد از حک چکیده کامل

مکان یابی آخرین میدانگاه نبرد سلطان محمد خوارزمشاه با مغولانسرانجام زندگی سلطان محمد خوارزمشاه از تلخ‌ترین سرانجام‌های انسان‌هایی است که در سایه قدرت تو خالی و پوشالی به زندگی دنیا دل خوش کرده‌اند. او فرمانروایی است که درصدد ایجاد تمامیت ارضی ایران دورة ساسانی بعد از حکومت‌های محلی ای بود که در طول شش سدة بعد از اسلام بر بخش‌هایی از ایران فرمان می‌راندند. چنین بود که محدوده فرمانروایی او از جنوب سیبری و مرزهای ترکستان و چین آغاز می‌شد و تا نزدیکی بغداد مرکز خلافت عباسی ادامه می‌یافت. قدرت وی آنچنان نمود پیدا کرده بود که چنگیز مغول و خلیفه بغداد از در افتادن با او می‌ترسیدند و مایل به برقراری ارتباط و دوستی با وی بودند. وی در اثر بی‌تدبیری متکی بر غرور و سرمستی، با صدور دستور کشتار بازرگانان مغول آتش خشم مغولان را تیز کرد و کشور آباد و مردمان نجیب ایران را هدف سم ستوران آنان نمود، به گونه‌ای که همه چیز نابود شد. ذخایر و نقدینه‌اش به تاراج رفت، فرزندانش کشته شدند و زنان حرمش به اسارت مغولان درآمدند و خود در واپسین روزهای عمر خود کفنی نداشت تا جسدش با آن پوشیده شود. نظر به اینکه آخرین نبرد جدی او با مغولان در دشت یا مرغزار دولت آباد ملایر رخ داده است، صاحب این مقاله درصدد بررسی علل حمله مغولان و مکان‌یابی آخرین منزلگاه‌های پایان زندگی سلطان محمد خوارزمشاه از جمله آخرین نبرد او در دشت ملایر بوده است. روش تهیه و تدوین مقاله توصیفی مبتنی بر منابع کتابخانه‌ای و روش تجزیه و تحلیل یافته‌های تحقیق روش تحلیل محتوا است. سؤال اصلی تحقیق که این مقاله به دنبال پاسخ‌یابی آن است عبارت است از: علل حمله مغولان به ایران چیست و میدانگاه آخرین نبرد سلطان محمد خوارزمشاه با سپاهیان مغول کجا بوده است؟ کلید واژه‌ها: مغولان، خوارزمشاهیان، ایران، قلعه فرزین، دولت آباد، سلطان محمد خوارزمشاه. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1183 - زیگورات؛ سازه ی تمثیلی از تاریخ یا اسطوره
محمد تقی فاضلی

از دوران کهن بشر به این حقیقت پی برده بود که کوهستان نقش مهمی در تولید آب و باران دارد و منابع آب و تراوش آنها بصورت چشمه در کوهها به وفور یافت می شد. آب چنانکه می دانیم پیوند تنگاتنگی با شکل گیری تمدن ها داشته است. نطفه ی شکل گیری و جایگاه ویژه ی کوه و کوهستان در ذهن ب چکیده کامل

از دوران کهن بشر به این حقیقت پی برده بود که کوهستان نقش مهمی در تولید آب و باران دارد و منابع آب و تراوش آنها بصورت چشمه در کوهها به وفور یافت می شد. آب چنانکه می دانیم پیوند تنگاتنگی با شکل گیری تمدن ها داشته است. نطفه ی شکل گیری و جایگاه ویژه ی کوه و کوهستان در ذهن بشر گذشته را باید در این امر جستجو کرد. علاوه بر این پناهگاههای سنگی متعدد و غار های مسکونی که از رهگذر فعالیت های باستان شناسی شناخته شده همه در کوهها و کوهستان جای داشته اند. از این نکته نیز نباید غافل شد که ابزار سنگی بشر پارینه، سنگ است و منبع سنگ، کوه. کوه در اندیشه های اساطیری جایگاه خدایان است، در یونان بلندترین کوه المپ (olympe) بود که زیارتگاه زئوس خدای خدایان در این کوه قرار داشت. در واقع می توان گفت که پناه جستن خدایان به کوه و تولید مثل آنان در کوه و اقامتشان بر کوه از قدیم نمایانگر اهمیت و تقدس کوه بوده است. اما در سرزمین سومر و بابل در جنوب بین النهرین، به دلیل اینکه کوه مهمی وجود نداشت عبادتگاههـای خود را کوه آسـا می ساختند، از جمله برج بابل را که شبیه کوه بود. در واقع زیگورات ها و اهرام و معابد چندین طبقه ی بلند در همه جا نمادی از کوه بوده اند و این پربیراه نیز نخواهد بود زیرا همانگونه که پس از ابداع خط و کتابت هیچ نشانه و حرفی بی جهت و از روی تفنن بکار نمی رفت پیش از آن نیز هیچ تصویری و حتی هیچ خطی بر سفالینه ها، مهرها، صخره ی کوههـا و دیواره ی غارها نیز از روی تفنن و صرفاً برای تزئین نقش نمی بسته است. در این میان شیوه ی معماری نیز حکمتی داشته و در پس آن معنایی نهفته بوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1184 - آسیب شناسی انحطاط صفویه: فروپاشی از درون
منیره کاظمی راشد

بی شک ظهور سلسله صفویه در آغاز قرن دهم ﮪ / شانزدهم م، از حوادث مهم و تأثیر گذار در تاریخ ایران است. هر کدام از تحولات و دگرگونی های دوران صفویه در نوع خود بی نظیر و بی بدیل می باشد و تمام حوزه های مذهبی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی را در بر می گیرد. نحوه تشکیل حکومت صفویه، چکیده کامل

بی شک ظهور سلسله صفویه در آغاز قرن دهم ﮪ / شانزدهم م، از حوادث مهم و تأثیر گذار در تاریخ ایران است. هر کدام از تحولات و دگرگونی های دوران صفویه در نوع خود بی نظیر و بی بدیل می باشد و تمام حوزه های مذهبی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی را در بر می گیرد. نحوه تشکیل حکومت صفویه، بحث های فراوانی را بین مورخان برانگیخته، تا جایی که برخی از مورخان، تشکیل دولت ملی در ایران را، مدیون خاندان صفویه می دانند که بعد از حکومت های مختلف ترک و مغول در ایران، یک حکومت ایرانی و در عین حال با مرکزیت سیاسی واحد ایجاد نمودند. علاوه بر آن رواج مذهب تشیع در ایران نیز از ویژگی های منحصر به فرد این سلسله می باشد، تا جایی که کشور ما اکنون بعنوان بزرگترین اقلیّت شیعه در جهان اسلام پذیرفته شده است. در ریشه یابی علل سقوط صفویه، عوامل مختلفی از جمله سیاستهای شاه عباس اول در زمینه تجدید سازمان ارتش صفوی و به کنار راندن قزلباشان، تبدیل املاک ممالک، تربیت جانشین در حرم و نیز ضعف جانشینان او در اداره کشور مورد توجه قرار گرفته است. در این میان پژوهش حاضر در پی بررسی انحطاط اخلاقی دربار ایران عصر صفوی و ضعف و ناکارآمدی ارکان صفوی در عصر شاه سلطان حسین بعنوان عامل مهم فروپاشی صفویه از درون است که این را حتی قبل از حمله افغانان غلجزایی در آستانه سقوط و نابودی قرار داده بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1185 - نقش ابریشم در مناسبات تجاری ایران و هلند در عصر صفویه
شهین فارابی

تولید ابریشم در ایران، سابقه بسیار طولانی دارد و ایرانیان از دیر باز، با این کالای ارزشمند آشنا بوده‌اند. تولید این کالا، به طور عمده در شهرهای شمالی ایران رواج دارد. در قرن یازدهم هجری/ هفدهم میلادی، با ورود پرتغالی‌ها‌، انگلیسی‌ها، و سپس هلندی‌ها به ایران، به علت نیاز چکیده کامل

تولید ابریشم در ایران، سابقه بسیار طولانی دارد و ایرانیان از دیر باز، با این کالای ارزشمند آشنا بوده‌اند. تولید این کالا، به طور عمده در شهرهای شمالی ایران رواج دارد. در قرن یازدهم هجری/ هفدهم میلادی، با ورود پرتغالی‌ها‌، انگلیسی‌ها، و سپس هلندی‌ها به ایران، به علت نیاز آنها به ابریشم، این محصول، وارد بازارهای جهانی شد و عاملی برای رقابت شدید میان این کشورها گردید. در این مقاله تلاش شده است تا به نقش ابریشم در روابط تجاری ایران و هلند در عصر صفویه پرداخته شود و این که چگونه هلندی‌ها با استفاده از تجارب کافی در مورد تجارت شرق و تأسیس شرکت هند شرقی هلند و اخراج پرتغالی‌ها، از رقبای خود گوی سبقت را ربودند و با اعزام نمایندگان خود به ایران، از دوره شاه عباس به بعد با ایران روابط تجاری برقرار کردند و مشتری عمده ابریشم ایران شدند. بدون شک، این موضوع، اقتصاد ایران صفوی را تحت تأثیر قرار داد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1186 - بررسی تطبیقی فرهنگ مادی توسعه در ایران و اروپا در دوره صفویه (با تاکید بر تجارت)
علیرضا کریمی

مبحث توسعه همیشه نکته مورد توجه مردم به ویژه در تاریخ معاصر بوده است. نگاه تاریخی به مقوله توسعه یکی از رویکردهای صاحبان دغدغه در این خصوص بوده است. ما نیز در اینجا با این دغدغه و با این رویکرد و به روش توصیفی و تحلیلی بدان پرداخته و تلاش کرده ایم تا به گونه ای تطبیقی و چکیده کامل

مبحث توسعه همیشه نکته مورد توجه مردم به ویژه در تاریخ معاصر بوده است. نگاه تاریخی به مقوله توسعه یکی از رویکردهای صاحبان دغدغه در این خصوص بوده است. ما نیز در اینجا با این دغدغه و با این رویکرد و به روش توصیفی و تحلیلی بدان پرداخته و تلاش کرده ایم تا به گونه ای تطبیقی و مقایسه ای پاسخهائی برای سوالات مربوط به علل تاریخی توسعه نیافتگی در حوزه تجارت ارائه نمائیم. پیشرفت و توسعه در هرجائی ارتباط تنگاتنگی با فرهنگ توسعه آنجا داشته است. صفویان همزمان باشروع توسعه در اروپا به قدرت رسیدند و تلاشهائی برای احیاء اقتدار کهن ایران از سوی آنها صورت گرفت. آنها به دلایل نظامی و سیاسی مَقدم اروپائیان را در ایران گرامی داشتند. اما هیچگاه آنها را در زمینه های مختلف توسعه به خصوص برخورداری از فرهنگ مادی توسعه مورد توجه قرار ندادند. ایرانیان در عرصه تجارت و لوازم آن نظیر راه های آبی و خشکی، پول، دریانوردی و آزادی تجاری و تشکیل شرکتهای بزرگ تجاری، اروپائیان را الگوی خود قرار ندادند. بی تردید ابتدا لازم بود فرهنگ توسعه از سوی حاکمیت صفوی مورد پذیرش قرار گیرد و سپس در جامعه ایجاد و تقویت گردد. اما این اتفاق هرگز نیفتاد و ایران صفوی هرگز گام در راه توسعه نگذاشت چراکه نه تنها این فرهنگ را در خود نداشت بلکه حتی علی رغم ارتباط گسترده ای که با اروپا و اروپائیان برقرار ساخته بود اقتباس صحیحی از آنها ننمود. در این مقاله سعی شده است تا فرهنگ مادی توسعه در اروپای معاصر صفویان بررسی و آن با وضعیت موجود در ایران عصر صفوی مقایسه گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1187 - بررسی فرصت‌های جریان تشیع از سقوط بغداد تا تأسیس دولت صفویه
آزاده منتظری

رسمیت یافتن تشیع در دوره صفویه پدیده ایست ریشه دار در قرن ها، جریان ها، فرازها و فرودهایی که تشیع در جهت اثبات و تثبیت خود با آن مواجه شد. این پژوهش برآن بوده که به بررسی و کنکاش جریان تشیع و فرصت های آن از سقوط بغداد تا تأسیس دولت صفویه و به رسمیت شناخته شدن تشیع دوازد چکیده کامل

رسمیت یافتن تشیع در دوره صفویه پدیده ایست ریشه دار در قرن ها، جریان ها، فرازها و فرودهایی که تشیع در جهت اثبات و تثبیت خود با آن مواجه شد. این پژوهش برآن بوده که به بررسی و کنکاش جریان تشیع و فرصت های آن از سقوط بغداد تا تأسیس دولت صفویه و به رسمیت شناخته شدن تشیع دوازده امامی در ایران بپردازد و حاصل اینکه تمایل و گرایش به تشیع در مسیر تاریخ ایران، از آغاز تا پیش از سقوط بغداد در سال 656 هجری قمری سیر صعودی اما بسیار کندی داشته است اما با حمله خانمان برانداز مغول به ایران و کشورهای جهان اسلام و فرصت های پیش آمده، جریان تشیع چنان شتاب و قدرتی گرفت که پس از گذشت حدود سه قرن با وجود فرقه ها و مذاهب گوناگون در ایران، سرانجام رسمیت یافت و به هویت ملی ایران و ایرانی پیوند خورد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1188 - روابط خارجی ایران و آمریکا در آستانه انقلاب اسلامی(بررسی مسائل و پیامدها)
علی سلیمان پور امیر اکبری

بررسی روابط خارجی ایران و آمریکا نشان می‌دهد، حضور مداخله جویانه این کشور در امور داخلی ایران پس از کودتای 28 مرداد 1332 و با حمایت همه جانبه از شاه ایران آغاز شده است. از این پس ایران به عنوان یک کشور مهم منطقه خاورمیانه و به عنوان پایگاهی مطمئن برای تأمین منافع اقتصاد چکیده کامل

بررسی روابط خارجی ایران و آمریکا نشان می‌دهد، حضور مداخله جویانه این کشور در امور داخلی ایران پس از کودتای 28 مرداد 1332 و با حمایت همه جانبه از شاه ایران آغاز شده است. از این پس ایران به عنوان یک کشور مهم منطقه خاورمیانه و به عنوان پایگاهی مطمئن برای تأمین منافع اقتصادی ایالات متحده روز به روز اهمیّت بیشتری یافت و تا بدانجا پیش رفت که رؤسای جمهور آن کشور شاه ایران را بهترین متحّد خویش در منطقه می‌دانستند. در دهه 1970 میلادی با روی کار آمد نیکسون در آمریکا مناسبات دو کشور بیشتر از پیش گسترش یافته و نقش ژاندارمی منطقه خلیج فارس به شاه ایران واگذار شد. با سپری شدن دوران جمهوری خواهان و آغاز ریاست جمهوری کارتر از حزب دموکرات تردیدهای جدّی در حمایت از رژیم دیکتاتوری ایران بوجود آمد و نهایتاً شاه ایران را در موقعیتی متزلزل قرار داد و زمینه سقوط وی را فراهم نمود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1189 - امویان و تشدید ناامنی در ولایات ایران
جواد هروی

کارگزاران ساسانی چون بنای بدعهدی و ستم را بر مردمان ولایات ایران گذاردند،اسباب میرایی و سقوط خویش را نیز فراهم ساختند.چنان که در تندباد هجوم اعراب مسلمان،چندان طاقتی برایشان نماند و حیات خویش به زودی از کف دادند.لیکن طلعت فجر اسلام بر ولایات ایران،به رغم حلاوت نخستین،با چکیده کامل

کارگزاران ساسانی چون بنای بدعهدی و ستم را بر مردمان ولایات ایران گذاردند،اسباب میرایی و سقوط خویش را نیز فراهم ساختند.چنان که در تندباد هجوم اعراب مسلمان،چندان طاقتی برایشان نماند و حیات خویش به زودی از کف دادند.لیکن طلعت فجر اسلام بر ولایات ایران،به رغم حلاوت نخستین،با سخت گیریهای امویان توام گردید.پس از شهادت امام علی (ع)چوت ساختار خلاوت،به شالوده های خشک و بی مغز سلطنت مبدل گردید،والیلنی بر اریکه زمامداری نواحی مختلف سرزمین ایران تکیه زدند که به جز مطامع و منافع فردی و قومی خود،بر هیچ مقصود دیگری نظر نداشتند.عملکرد والیان خلافت اموی در بلاد عدیده منجمله ایران،رهاوردی جز ناامنی،استبداد،ظلم و تباهی را در تاریخ این ملک و بوم رقم نزد.نژاد پرستی امویان،در یک فرایند گسترده و روز افزون،چیزی جز محرومیت از حقوق انسانی،اجتماعی و سقوط دولت اموی در پی نداشت.این همه تمهید نامبارکی بود تا عدالت،قربانی بی عدالتی و ظلمت جایگزین روشنی گردد.مقاله حاضر تلاش دارد تا رویکردی موجز اما مستند از خلال اوراق تاریخ براین مدخل داشته باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1190 - نقش صنایع آلمانی در نوسازی صنایع ایران در دوره رضاشاه پهلوی
علی وشمه سهیلا ترابی فارسانی ناصر جدیدی

آلمانی ها همزمان با سلطنت رضاشاه پهلوی در ایران تبدیل به یکی از قدرت های اقتصادی مهم شدند. آنها که به دنبال فروش محصولات خود و تهیه مواد خام برای کارخانه هایشان بودند، ایران را علی رغم نفوذ ابرقدرت های بزرگ جهان ، که مانع اصلی ورود آنها به حساب می آمدند، به عنوان بازار چکیده کامل

آلمانی ها همزمان با سلطنت رضاشاه پهلوی در ایران تبدیل به یکی از قدرت های اقتصادی مهم شدند. آنها که به دنبال فروش محصولات خود و تهیه مواد خام برای کارخانه هایشان بودند، ایران را علی رغم نفوذ ابرقدرت های بزرگ جهان ، که مانع اصلی ورود آنها به حساب می آمدند، به عنوان بازار هدف انتخاب کردند. حکومت ایران هم که می خواست از نفوذ انگلیس و شوروی در خاک خود بکاهد و علاقمند به نوسازی صنایع سنتی خود بود،از این روابط استقبال کرد. ملی گرایی سیاسی و وجود اشتراکات نژادی میان هر دو کشور هم به این مسئله کمک می کرد. آلمانی ها تمایل به فروش محصولات مختلف خود، از جمله کارخانه های صنعتی داشتند که ایران هم از آن استقبال می کرد. به همین دلیل بود که تعداد فراوانی از کارخانه های سبک و سنگین آلمانی به ایران فروخته شد؛ صنایع مختلفی مثل : صنایع نساجی، فولاد، ارتباطات، صنایع غذایی و بسیاری دیگر از کارخانه های کوچک و بزرگ که در مالکیت دولت یا سرمایه گذاران بخش خصوصی بود. در کنار این صنایع مدارس فنی با تدریس مدرسین آلمانی در ایران شروع به کار کردند که وظیفه آموزش نیروهای فنی را برعهده داشتند و می توانستند در انتقال تکنولوژی مؤثر واقع شوند. این سبک از روابط سیاسی ـ اقتصادی توسط ایران آن سال ها کمتر تجربه شده بود و بطور کلی می توانست در قالب روابط برد –برد میان دو کشور به اقتصاد و توسعه صنایع هر دو کشور کمک کند. در تحقیق حاضر، با روش توصیفی و تحلیلی و با استفاده از اسناد و مدارک آرشیوی و کتاب ها و مطبوعات دوره مورد پژوهش، به بررسی فعالیت صنایع آلمان در ایران عصر رضاشاه پهلوی پرداخته شده است. هدف این پژوهش بررسی ورود و استقرار صنایع سبک و سنگین آلمانی و تأثیر آن بر نوسازی صنعتی ایران در دوره پهلوی اول است. این تحقیق به دنبال پاسخگویی به این پرسش است که ورود صنایع آلمانی به ایران در عصر رضاشاه پهلوی چه تحول کمی و کیفی در جهت نوسازی صنایع سنتی ایران ایجاد کرد. جهت یافتن پاسخ این پرسش، ابتدا بطور کوتاه اوضاع ایران و آلمان پیش از برقراری این روابط تبررسی شده و پس از ورود به دوره مورد پژوهش ورود صنایع مختلف آلمانی به ایران، قراردادهای منعقد شده، انگیزه ها و موانع بین المللی این فعالیت ها مورد بررسی قرار گرفته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1191 - جامعه و حکومت در عصر هخامنشیان (بحثی در ماهیت و حدود قدرت پادشاهان هخامنشی)
محمدرضا قلی‌زاده محمد هاشم رهنما

در این مقاله با توجه به سازوکار‌ها، ساختار سیاسی، مبانی اعمال قدرت و مشروعیت در جوامع سنتی؛ اختصاصات و وجوه تمایز حکومت هخامنشیان از دیگر نظام‌های حکومتی جوامع سنتی مورد بحث قرار می‌گیرد. هم چنین با تکیه بر سیاست‌های مذهبی و کشورداری هخامنشیان نشان داده می‌شود که شاهان چکیده کامل

در این مقاله با توجه به سازوکار‌ها، ساختار سیاسی، مبانی اعمال قدرت و مشروعیت در جوامع سنتی؛ اختصاصات و وجوه تمایز حکومت هخامنشیان از دیگر نظام‌های حکومتی جوامع سنتی مورد بحث قرار می‌گیرد. هم چنین با تکیه بر سیاست‌های مذهبی و کشورداری هخامنشیان نشان داده می‌شود که شاهان هخامنشی به عنوان مؤسس نظام سیاسی شاهنشاهی، متاثر از مفاهیمی چون فره ایزدی و داد که بعد‌ها هسته مرکزی اندیشه ایرانشهری را شکل دادند، برای دوری از فرو ریختن و آسیب زدن به نظم مقدس و کیهانی، از اعمال قدرت بی‌رویه و خارج از چارچوب مفاهیم فوق دوری می‌گزیدند. توجه و تمسک به این مفاهیم و پیروی از هنجار‌ها و آداب و رسوم جامعه، وجه تمایز حکومت هخامنشی با نظام‌های استبداد شرقی و استبداد ایرانی و حکومت‌های متغلبه را تشکیل می‌دهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1192 - کنکاشی پیرامون جایگاه تشیع و تصوف در ساختار سیاسی دولت صفویه
یوسف متولی حقیقی

صفویان نخستین سلسلهی حکومتی ایران بودند که توانستند ترکیبی پررنگ و نتیجهبخش بین تصوف و تشیع ایجاد نموده و شالودهی حکومت خود را بر آن قرار دهند. ایندو عنصر مهم نقش تعیین کنندهای در سیاستهای مختلف نظامی، اقتصادی، مذهبی و درمجموع رفتارهای حکومتی آنان داشت. تشیع به عنوان اص چکیده کامل

صفویان نخستین سلسلهی حکومتی ایران بودند که توانستند ترکیبی پررنگ و نتیجهبخش بین تصوف و تشیع ایجاد نموده و شالودهی حکومت خود را بر آن قرار دهند. ایندو عنصر مهم نقش تعیین کنندهای در سیاستهای مختلف نظامی، اقتصادی، مذهبی و درمجموع رفتارهای حکومتی آنان داشت. تشیع به عنوان اصلیترین اندیشهی حکومتیصفویان دگرگونیهای گستردهای را در جامعهی ایران به وجود آورد. با این وجودرفتارهای مذهبی شاهان صفوی در برخورد با تشیع و علمای آن یکسان نبود. اخراجگروهی از علمای شیعه از ایران و دعوت از علمای جبل عامل لبنان در زمره این رفتارهایمتفاوت بود. علمای جبل عامل کوشیدند تا نظریات حکومتی شیعه را در ایران پیاده کننداما به زودی دریافتند که هدف اصلی از فراخواندن آنان به ایران بیشتر به منظور استواریبخشیدن به حیات سیاسی شاهان شیعه مذهب بوده است. با این وجود آنها از تلاشبیوقفهی خود برای در اختیار گرفتن و یا حداقل زیر نفوذ قرار دادن قدرت سیاسی دستبرنداشتند و توانستند در زمان برخی از پادشاهان ضعیف صفویه بر امور مسلط شوند.بعد از تشیع، تصوف دومین عامل قدرتیابی پادشاهان صفویه بود. صفویان قبل ازآن که باورهای شیعی را در خدمت اهداف سیاسی خود بگیرند و گرایشهای سیاسی ازخود نشان دهند در عالم تصوف سیر میکردند. آنان در ادامه راه کوشیدند تا از طریقاندیشههای صوفیانه به قدرت دنیایی دست یابند. این تلاش به ویژه بعد از بخشیده شدنگروهی از اسرای عثمانی از طرف تیمور گورکانی به خواجه علی سیاه پوش از سرعتبیشتری برخوردار شد. صوفیان صفویه که رهبران خود را تا سر حد جان اطاعت میکردندمهمترین ابزار نظامی صفویان در دستیابی به قدرت سیاسی بودند. با این همه مدتی بعداز تشکیل سلسله صفویه، بروز برخی از تندرویها و مستمسک قرار دادن بعضی از تعالیمصوفیانه باعث ایجاد تعارضاتی بین پادشاهان صفوی و جماعت صوفیه شد. رهبران صفویهبرای کاستن از این تعارض پیوندهای صوفی گرایانه خود را با مریدان کاهش دادند که اینموضوع در دراز مدت به تضعیف صوفیان و در نتیجه کاهش قدرت صفویان منجر شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1193 - نقش رژیم صهیونیستی در شکل گیری و تحکیم پیمان ابراهیم
پوریا آقاجانی منقاری اکبر اشرفی محمد توحیدفام رضا جلالی

پیمان ابراهیم توسط دونالد ترامپ بین رژیم صهیونیستی و امارات متحده عربی و بحرین در ۱۳ اوت ۲۰۲۰ منعقد شد. چنین پیمانی با هدف جلوگیری از رفتارهای منطقه‌ای ایران و در نتیجه مهار قدرت ایران در منطقه شکل گرفته است. قوام و تحکیم چنین پیمانی ریشه در تلاش‌ احزاب راستگرای رژیم صه چکیده کامل

پیمان ابراهیم توسط دونالد ترامپ بین رژیم صهیونیستی و امارات متحده عربی و بحرین در ۱۳ اوت ۲۰۲۰ منعقد شد. چنین پیمانی با هدف جلوگیری از رفتارهای منطقه‌ای ایران و در نتیجه مهار قدرت ایران در منطقه شکل گرفته است. قوام و تحکیم چنین پیمانی ریشه در تلاش‌ احزاب راستگرای رژیم صهیونیستی بویژه (حزب لیکود) به رهبری بنیامین نتانیاهو، (حزب یامینا) به رهبری نفتالی بنت و حزب (آینده کجاست) به رهبری یائیر لاپید دارد. پرسش اصلی: نقش مقامات راستگرای رژیم صهیونیستی چگونه منجر به شکل‌گیری و تحکیم پیمان ابراهیم گردیده است؟فرضیه‌: برقراری نظم جدید و ترتیبات امنیتی به واسطه نفوذ جمهوری اسلامی ایران در منطقه، زمینه را برای شکل‌گیری و تحکیم پیمان ابراهیم از سوی مقامات راستگرای رژیم صهیونیستی فراهم کرده است. نوع پژوهش بر اساس هدف کاربردی است. روش گردآوری داده‌ها و اطلاعات، مطالعه کتابخانه‌ای است. پژوهش حاضر از الگوی نظری موازنه تهدید بهره برده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1194 - سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در قبال بحران دوم قره‌باغ
فاضل فیضی نفیسه نعمت‌زاده

تحولات منطقه قفقاز جنوبی به دلیل مجاورت جغرافیایی و قرابت قومی، دینی و فرهنگی که مردم این منطقه با ایران دارند، بر منافع ملی جمهوری اسلامی ایران تاثیر گذار می‌باشد. در این راستا ایران در جهت نقش آفرینی در بحران اول قره‌باغ، سیاست بی‌طرفی فعال را اتخاذ نمود. این درحالی ا چکیده کامل

تحولات منطقه قفقاز جنوبی به دلیل مجاورت جغرافیایی و قرابت قومی، دینی و فرهنگی که مردم این منطقه با ایران دارند، بر منافع ملی جمهوری اسلامی ایران تاثیر گذار می‌باشد. در این راستا ایران در جهت نقش آفرینی در بحران اول قره‌باغ، سیاست بی‌طرفی فعال را اتخاذ نمود. این درحالی است که طی بحران دوم، ایران به‌طور صریح‌تری از تعلق «قره باغ» به آذربایجان صحبت کرد. این مقاله به بررسی تغییر راهبرد سیاست خارجی ایران در بحران دوم قره‌باغ و پاسخ به این سؤال می‌پردازد که «چه عواملی باعث تغییر راهبرد سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در قبال بحران دوم قره‌باغ شد»؟ به نظر می‌رسد سیاست ایران به‌عنوان یک کشور اسلامی و شیعی و در سایه مؤلفه‌هایی همچون قومیت و مذهب به تغییر راهبرد سیاست خارجی ایران در بحران دوم در قالب تاکید بر تمامیت ارضی آذربایجان ضمن احترام به حقوق اقلیتهای قومی و خدشه‌ناپذیری مرزهای بین‌المللی انجامید.این نوشتار بر اساس روش‌شناسی توصیفی _ تحلیلی و منابع کتابخانه ای انجام گرفته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1195 - بررسی سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در دوران سازندگی و اصلاحات ( 1368 تا 1384) براساس مدل جیمز روزنا
محمد سهرابی

در این مقاله تلاش شده که سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در دو دوره سازندگی و اصلاحات بر اساس مدل روزنا که در آن بر شخصیت و نقش تصمیم گیرندگان، عوامل بروکراتیک، نظام بین الملل و جامعه داخلی به عنوان عوامل تأثیر گذار در حوزه سیاست خارجی تأکید شده است، مورد بررسی قرار گیر چکیده کامل

در این مقاله تلاش شده که سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در دو دوره سازندگی و اصلاحات بر اساس مدل روزنا که در آن بر شخصیت و نقش تصمیم گیرندگان، عوامل بروکراتیک، نظام بین الملل و جامعه داخلی به عنوان عوامل تأثیر گذار در حوزه سیاست خارجی تأکید شده است، مورد بررسی قرار گیرد. با نگاهی به چارچوب نظری روزنا و بررسی تحولات سیاست خارجی دولت های سازندگی و اصلاحات، این نتیجه حاصل شد که سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران گرچه از اصول ثابت پیروی می کند، اما در دوره های مختلف به اقتضای شرایط، تحولاتی را به خود دیده و براساس شرایط، گفتمان های مختلفی بر آن حاکم بوده است که در دوره های مورد بررسی، دو گفتمان منفعت محور و فرهنگ گرای سیاست محور مبنا قرار گرفته است. بررسی این دو دوره نشان می دهد که تغییرات حوزه سیاست خارجی متأثر از عوامل داخلی و خارجی بوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1196 - رویکرد سیاسی و امنیتی جمهوری اسلامی ایران در منطقه غرب آسیا
صفر علی رضایی بشیر اسماعیلی گنهرانی اسماعیل شفیعی سروستانی

غرب آسیا درگیر تحولات مهمی است؛ از یک طرف در چند سال گذشته چندین انقلاب عظیم دراین منطقه رخ داده و از طرف دیگر جنگ، تروریسم، دخالت گستردة قدرتهای بین المللی در آن باعث شده تا استقلال و تمامیت ارضی کشورهای منطقه به شدت به چالش کشیده شود و غرب آسیا در وضعیت پر التهابی قرا چکیده کامل

غرب آسیا درگیر تحولات مهمی است؛ از یک طرف در چند سال گذشته چندین انقلاب عظیم دراین منطقه رخ داده و از طرف دیگر جنگ، تروریسم، دخالت گستردة قدرتهای بین المللی در آن باعث شده تا استقلال و تمامیت ارضی کشورهای منطقه به شدت به چالش کشیده شود و غرب آسیا در وضعیت پر التهابی قرار بگیرد. هدف از انجام این مقاله بررسی رویکرد سیاسی و امنیتی جمهوری اسلامی ایران در بحران منطقه غرب آسیا میباشد. این مقاله با گردآوری داده‌ از طریق مطالعه‌ی مطالعه‌ی کتابخانه‌ای و استنادی به بررسی این موضوع پرداخته است. هدف از اعمال سیاست‌های امنیت ملی، حفظ منافع ملی، حفظ وضع موجود، بقاء کشور و مواردی از این دست هستند. نتایج نشان می دهد که ایران برای موفقیت در تعاملات بین‌المللی خود در منطقه غرب آسیا، چه در عرصه دفاعی و چه در حوزه سیاست خارجی باید قابلیت اقدام و آزادی عمل خود را بالا ببرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1197 - تبیین تغییر در ساختار نظام بین المللی فراروی جمهوری اسلامی ایران
حدیثه کولیایی امین روان بد علی محمد حقیقی

هدف این مقاله تبیین تغییر در ساختار نظام بین الملل و بررسی ساختار آتی احتمالی نظام بین الملل است که ایران با آن مواجه خواهد بود. نگارندگان در پژوهش حاضر با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی به بررسی سازوکار اصلی تغییر ساختار نظام بین الملل یعنی ظهور و سقوط قدرتهای بزرگ پردا چکیده کامل

هدف این مقاله تبیین تغییر در ساختار نظام بین الملل و بررسی ساختار آتی احتمالی نظام بین الملل است که ایران با آن مواجه خواهد بود. نگارندگان در پژوهش حاضر با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی به بررسی سازوکار اصلی تغییر ساختار نظام بین الملل یعنی ظهور و سقوط قدرتهای بزرگ پرداخته اند. نگارندگان بر این باورند که ساختار کنونی نظام بین المللی را نمی توان با مفهوم قطبیت تعریف کرد. ساختار کنونی نظام بین الملل دربرگیرنده یک ابرقدرت (آمریکا) در کنار چین به عنوان چالشگر و کاندید ابرقدرت شدن در آینده و چند قدرت بزرگ (اتحادیه اروپا، روسیه، بریتانیا و ژاپن ) است و این ساختار در آینده کوتاه مدت همچنان تداوم خواهد داشت. جمهوری اسلامی ایران برای بهینه سازی تامین منافع ملی در چنین نظامی می‌تواند ضمن تلاش برای حفظ روابط نزدیک با چین و روسیه، در وضعیت نه دوست نه دشمن در قبال سایر قدرتهای بزرگ قرار‌گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1198 - سناریوهای محتمل برآینده مناسبات دیپلماسی با کشور های همسایه درزمینه آب
مهدی شفقتی امیر هوشنگ میر کوشش سعید کامیابی معصومه زهیری

آب به عنوان ارزشمندترین عامل حیات بوده از این رو، کمبود منابع آبی، نقش مهمی در تشدید تنش‌های موجود و بحرانهای جدید بین ملتها و حکومتها دارد. رقابت برای منابع آب مشکلاتی را موجب خواهد شد. بسیاری از کشورها با معضل کم‌آبی مواجه بوده و در آستانه تنش آبی قرار دارند. بنابرین چکیده کامل

آب به عنوان ارزشمندترین عامل حیات بوده از این رو، کمبود منابع آبی، نقش مهمی در تشدید تنش‌های موجود و بحرانهای جدید بین ملتها و حکومتها دارد. رقابت برای منابع آب مشکلاتی را موجب خواهد شد. بسیاری از کشورها با معضل کم‌آبی مواجه بوده و در آستانه تنش آبی قرار دارند. بنابرین ضمن یک تحقیق میان رشته‌ای، پیوند علم سیاست و علم هیدروپلتیک در موضوع اختلاف‌های حاکم بر رودهای مرزی ایران به راهکارهای برون رفت از اختلافات مرتبط با همسایگان شمال شرق پرداخته می شود . در تحقیق مورد نظر با روش تحقیق حاضر با توجه به هدف آن توسعه ای ـ کاربردی است. در این پژوهش در راستای استراتژی استقرایی ـ قیاسی از دو روش کیفی و کمی استفاده به عمل آمده است و بر پایه تعیین سناریو های احتمالی به تبیین اهمیت موضوع دپپلماسی در زمینه آب بخصوص با دو کشور همسایه پرداخته خواهد شد . پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1199 - بررسی ماهیت و آثار تحریم‌های اعمال شده علیه ایران با نگرشی بر زمینه‌های توسعه نفوذ لابی در نظام تصمیم ‌سازی آمریکا
اسماعیل موغلی ابومحمد عسگرخانی محمود عرفانی

تحریم‌های یک‌جانبه، فراتر از تحریم‌های همه‌جانبه است که توسط شورای امنیت و بر اساس منشور ملل متحد وضع شده است. در این پژوهش به دنبال این سوال هستیم که تحریم‌های ایالات‌متحده علیه جمهوری اسلامی ایران دارای چه ماهیتی در پرتو حقوق بین‌المللی تحریم‌ها می‌باشد؟ تحریم‌های ایا چکیده کامل

تحریم‌های یک‌جانبه، فراتر از تحریم‌های همه‌جانبه است که توسط شورای امنیت و بر اساس منشور ملل متحد وضع شده است. در این پژوهش به دنبال این سوال هستیم که تحریم‌های ایالات‌متحده علیه جمهوری اسلامی ایران دارای چه ماهیتی در پرتو حقوق بین‌المللی تحریم‌ها می‌باشد؟ تحریم‌های ایالات‌متحده آمریکا، در چارچوب تحریم‌های کنگره و وزارت خزانه‌داری آمریکا و نیز در چارچوب تحریم‌های چندجانبه سازمان‌های بین‌المللی، دارای ماهیتی مختلط بوده و به لحاظ حقوق بین‌الملل ناظر بر تحریم‌ها صرفاً در غیاب عهدنامه دوجانبه می‌توانست وجاهت قانونی داشته باشد.. قوانین مختلفی در آمریکا اجازه می دهد که نهادهای این کشور، تحریم های یک‌جانبه علیه سایر کشورها اعمال کنند. قوانین تحریم در منابع داخلی ایالات‌متحده آمریکا عبارت است از: دستورات یا فرامین اجرایی رئیس‌جمهور، قوانین تحریمی کنگره، قوانین تحریمی ایالات و فرمانداری‌ها و قانون اساسی ایالات ‌متحده. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1200 - بررسی فعالیت های حزب جمهوری اسلامی از زمان تشکیل تا زمان توقف
مهدی محمدی بیدختی احمد بخشایشی اردستانی مصطفی کواکبیان مرتضی محمودی

روند شکل گیری احزاب در ایران را باید قبل از انقلاب اسلامی پیگیری کرد. اما قبل از انقلاب، حزبی را نمی توان یافت که از مردم شکل‌ گرفته باشد. نتیجه‌ این ‌امر شکل گیری ‌حزب جمهوری اسلامی شد که نقش موثری در تدوین قانون اساسی، تشکیل نهادهای مدنی و قوای سه گانه در نظام جمهوری چکیده کامل

روند شکل گیری احزاب در ایران را باید قبل از انقلاب اسلامی پیگیری کرد. اما قبل از انقلاب، حزبی را نمی توان یافت که از مردم شکل‌ گرفته باشد. نتیجه‌ این ‌امر شکل گیری ‌حزب جمهوری اسلامی شد که نقش موثری در تدوین قانون اساسی، تشکیل نهادهای مدنی و قوای سه گانه در نظام جمهوری اسلامی ایران و... داشت. پرسش اصلی این است چه عواملی موجب شد که این حزب بعد از یک دهه، فعالیت خود را متوقف کند؟ روش پژوهش حاضر توصیفی- تحلیلی است و یافته‌ها نشان می دهد پس از تشکیل دولت، مغایرت دیدگاه‌های مختلف در اداره امور کشور به‌ویژه در مسائل و مباحث اقتصادی به صورتی جدی آشکار شد. وجود افرادی چون شهید بهشتی در این حزب به عنوان مغزهای متفکر، جهت افکار حزب را مشخص می کند. وجود روحیه انقلابی و تعیین اهدافی که منفعت مردم عامی در آن مهمترین اصل باشد، از اساسی ترین نکات ‌در این حزب می باشد. شهادت شهید بهشتی، ناهمگونی در خط مشی سیاسی متفکران، عدم همکاهنگی با قوه مجریه و عدم دقت و سختگیری در پایبندی اعضا به اهداف مرامنامه حزب در نهایت موجب توقف این حزب گردید. این حزب نیز مانند بسیاری از حزب های موجود در دنیا به دلیل ناکارآمدی متوقف شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1201 - دیپلماسی و سیاست خارجی در شاهنامه و تأثیر آن بر سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران
محمد بیره علی اکبر امینی بیژن نیری

شاهنامه همواره بستر مناسبی برای شناخت روح جمعی ایرانیان به شمار رفته است‌‌‌. هدف این تحقیق بررسی جایگاه دیپلماسی و سیاست خارجی در شاهنامه می باشد. سئوالی که در اینجا مطرح می شود این است که شاهنامه چگونه بر دیپلماسی و سیاست خارجی ایران در طول تاریخ تاثیرگذاشته است؟ فرضیه چکیده کامل

شاهنامه همواره بستر مناسبی برای شناخت روح جمعی ایرانیان به شمار رفته است‌‌‌. هدف این تحقیق بررسی جایگاه دیپلماسی و سیاست خارجی در شاهنامه می باشد. سئوالی که در اینجا مطرح می شود این است که شاهنامه چگونه بر دیپلماسی و سیاست خارجی ایران در طول تاریخ تاثیرگذاشته است؟ فرضیه اصلی مقاله این است که اصول انسانی و عدالت و صلح مولفه های اصلی مرتبط با دیپلماسی و سیاست خارجی در شاهنامه هستند که در سیاست غیرمداخله جویانه و مبتنی بر خواست صلح ایران در طی قرن ها تاثیر گذاشته است. نتایج تحقیق نشان می دهد که با تاثیرپذیری از شاهنامه، ناخودآگاه سیاست خارجی ایرانی خواهان صلح و عدالت بوده و نگرش های فاشیستی و استکباری و توسعه طلبانه در سیاست خارجی را رد کرده است. مقاله حاضر از نوع توصیفی تاریخی است و داده های مورد نیاز از طریق مطالعه کتابخانه ای و فیش برداری گردآوری شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1202 - بررسی تطبیقی گواهی و ارزش اثباتی آن در نظام حقوقی ایران و انگلیس
محمد زمان قربان امرجی جمشید یحیی پور

در تمامی ادوار در سیستم‌های حقوقی شهادت شهود به عنوان یکی از ادله اثبات دعوی مورد استفاده طرفین بوده است و درجه اعتبار آن از کشوری به کشور دیگر متفاوت است. اهمیت دلیل مذکور در دوران گذشته به دلیل صداقت انسان‌های آن ادوار از یک سو و فقدان دستاوردهای عملی و تکنیکی از سویی چکیده کامل

در تمامی ادوار در سیستم‌های حقوقی شهادت شهود به عنوان یکی از ادله اثبات دعوی مورد استفاده طرفین بوده است و درجه اعتبار آن از کشوری به کشور دیگر متفاوت است. اهمیت دلیل مذکور در دوران گذشته به دلیل صداقت انسان‌های آن ادوار از یک سو و فقدان دستاوردهای عملی و تکنیکی از سویی دیگر بسیار بیشتر از دوران فعلی بوده است. از این رو امروزه با توجه به مبانی حقوقی کشورهای مختلف ارزش و شرایط صحت شهادت متفاوت است در این بین نظام حقوقی ادله دادرسی ایران در خصوص گواهی و ارزش اثباتی آن با آنچه در سایر نظام های حقوقی از جمله انگلیس به عنوان مهمترین کشور واجد این نظام حقوقی تفاوت هایی دارد از این رو به بررسی جهات افتراق و مشابهت در ارزش اثباتی گواهی جهت ارتقای نظام حقوقی ادله اثبات دعوا و تبیین مبانی آن می پردازیم و در پژوهش حاضر درصدد تبیین این موضوع هستیم. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1203 - بررسی مقایسه ای سیاست قومی در دولت پهلوی (اول ودوم) و جمهوری اسلامی ایران
شعبان محرم نژاد اصغر پرتوی عباس مرادی ابوالفضل لطفی زاده

هدف از پژوهش حاضر بررسی مقایسه ای سیاست قومی در دولت پهلوی (اول و دوم) و جمهوری اسلامی ایران می باشد و این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی و از طریق مطالعات کتابخانه ای و اسنادی انجام گردید و پژوهش حاضر در صدد پاسخ به این سئوال هست که مناسب ترین سیاست قومی و بهترین راهبرد پ چکیده کامل

هدف از پژوهش حاضر بررسی مقایسه ای سیاست قومی در دولت پهلوی (اول و دوم) و جمهوری اسلامی ایران می باشد و این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی و از طریق مطالعات کتابخانه ای و اسنادی انجام گردید و پژوهش حاضر در صدد پاسخ به این سئوال هست که مناسب ترین سیاست قومی و بهترین راهبرد پیشنهادی در حوزه سیاست قومی در ایران چه می تواند باشد؟ و یافته ها نشان می دهد، تعدد گروه های قومی- مذهبی در هر جامعه ای از جمله جامعه ایران به علت تفاوت در نظام ارزشی و هنجاری منشا بالقوه ای برای تضعیف وفاق و انسجام اجتماعی است. از این رو هر نظم سیاسی باید سیاست های قومی مدون داشته باشد. سیاست های قومیِ نسنجیده و متعارض، نظام سیاسی حکومت ها را در دستیابی به اهداف خود ناکام می کند؛ مناسبات قومی را برهم زده و به تشدید تعارضات خشونت آمیز می انجامد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1204 - واکاوی مبانی فکری سید جواد طباطبایی
سید رسول قهاری سید فرشید جعفری پایبندی اصغر پرتوی

یک اندیشه و تفکر در خلا پدیدار نمی شود. هر اندیشه ای واکنش و پاسخی به نیاز دوران خود می باشند. مبانی فکری متفکران کنونی ایران نشات گرفته از تاریخ ایران، سنت و اسلام گرایی، تجدد، علم گرایی وتوسعه بوده است که این مولفه ها تحت تاثیر دوره مدرنیته، گذار به پسامدرنیته، حکومت چکیده کامل

یک اندیشه و تفکر در خلا پدیدار نمی شود. هر اندیشه ای واکنش و پاسخی به نیاز دوران خود می باشند. مبانی فکری متفکران کنونی ایران نشات گرفته از تاریخ ایران، سنت و اسلام گرایی، تجدد، علم گرایی وتوسعه بوده است که این مولفه ها تحت تاثیر دوره مدرنیته، گذار به پسامدرنیته، حکومت دینی در ایران و چالش های فراروی ایران بوده است. در واقع مبانی فکری متفکران ایران همانند سیدجواد طباطبایی تحت تاثیر متغیرهای غربی، سنتی و ایران کنونی ترسیم شده است. این مبانی باعث ارایه اندیشه اقتدارگرایانه، دولت مقتدر، اقتدارگرایی بوروکراتیک، همگرایی در ایران، اسلام دنیاگرا، اندیشه نخبه گرایانه و... شده است. البته متفکرانی همانند طباطبایی با توجه به هژمونی گفتمان سنت و تجدد در معرفت شناسی و بنیان های فکری، کمتر به مولفه هایی همانند جهانی شدن، عصر اطلاعات، دموکراسی سیاسی و حقوق بشر اهمیت می دهند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1205 - جمهوری اسلامی و سرمایه اجتماعی
علی اکبر طارمی افشین زرگر حسینعلی نوذری

انقلاب اسلامی ایران به واسطه اهداف متخذه از سوی رهبران، بسترساز شکل گیری جمهوری اسلامی گردید. نظامی که مفاهیمی همچون؛ اعتماد، مشارکت و هنجار را در خود نهفته دارد. مفاهیمی که، از شاخص های اصلی سرمایه اجتماعی به حساب می آیند. در واقع هدف گذاری رهبران انقلاب اسلامی، بر پ چکیده کامل

انقلاب اسلامی ایران به واسطه اهداف متخذه از سوی رهبران، بسترساز شکل گیری جمهوری اسلامی گردید. نظامی که مفاهیمی همچون؛ اعتماد، مشارکت و هنجار را در خود نهفته دارد. مفاهیمی که، از شاخص های اصلی سرمایه اجتماعی به حساب می آیند. در واقع هدف گذاری رهبران انقلاب اسلامی، بر پایه بهره گیری از سرمایه اجتماعی موجود نسبت به خود، در مقابل حکومت پهلوی، صورت پذیرفته است.پرسش آن است که جایگاه سرمایه اجتماعی در نظام جمهوری اسلامی ایران چگونه است؟ و چه بستر و بهره ای از آن در جهت اهداف صورت گرفته است؟ یافته ها نشان می دهد؛ علیرغم نقش اساسی سرمایه اجتماعی در پیروزی انقلاب اسلامی و استقرار نظام، سرمایه اجتماعی و شاخص های آن با عدم ثبات در بهره گیری همراه بوده است. در واقع بازنگری و توجه به ضرورت سرمایه اجتماعی در برنامه ریزی امور به عنوان پشتوانهِ مطمئنی، مورد هدف است. بر این اساس با بهره گیری از روش تحلیلی- تبیینی به بررسی موضوع خواهیم پرداخت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1206 - فرهنگ سیاسی ایران و تحقق حقوق شهروندی
رحمان قربانی درزی محله حسن زارعی محمودآبادی علی محمد فلاح زاده

حقوق شهروندی در تمامی ازمنه و امکنه بر افراد بشری دلالت داشته و بی توجهی به آن موجب افزایش بسیاری از آسیب ها و ناهنجاری های فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی شده و حقوق شهروندی به نحو مطلوب صورت نخواهد گرفت. شرایط و عوامل مختلفی بر میزان تحقق حقوق شهروندی در جامعه تاث چکیده کامل

حقوق شهروندی در تمامی ازمنه و امکنه بر افراد بشری دلالت داشته و بی توجهی به آن موجب افزایش بسیاری از آسیب ها و ناهنجاری های فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی شده و حقوق شهروندی به نحو مطلوب صورت نخواهد گرفت. شرایط و عوامل مختلفی بر میزان تحقق حقوق شهروندی در جامعه تاثیر گذاشته که از جمله می توان به فرهنگ سیاسی اشاره کرد. لذا سئوال اصلی تحقیق این است که مهمترین موانع فرهنگ سیاسی ایرانیان در تحقق حقوق شهروندی کدامند. در این پژوهش، نتیجه گرفته شد که نوع نگرش ایرانیان چه در سطح حاکمان و چه در سطح شهروندان به قدرت و متفرعات آن، از عوامل اصلی عدم تحقق حقوق شهروندی در ایران می باشد. هدف این بود که بامطالعه و بررسی موشکافانه فرهنگ سیاسی در جامعه ایران، زمینه های تاثیر و موانع آن در تحقق حقوق شهروندی مشخص گردد تا با شناخت دقیق فرهنگ سیاسی، اجرای حقوق شهروندی با چالش مواجه نشود و فرهنگ سیاسی دموکراتیک که عاملی موثر در تحقق آن می باشد، نهادینه شود. روش تحقیق حاضر، ترکیبی از روش های توصیفی و تحلیلی با رویکرد جامعه شناسانه بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1207 - تأثیر بسیج اساتید بر نخبه پروری سیاسی در جمهوری اسلامی ایران (مطالعه موردی: دانشگاه های شیراز)
محمد کریمیان غفار زارعی علی محمد حقیقی

هدف پژوهش حاضر، بررسی تاثیر بسیج اساتید در نخبه پروری سیاسی در نظام جمهوری اسلامی ایران است که به صورت پیمایشی در میان بسیج اساتید دانشگاه های شیراز انجام شده است. جامعه آماری موردنظر که شامل 314 نفر مرد و 61 نفر زن بوده اند، در مجموع 375 نفر می شدند که با بهره گیری از چکیده کامل

هدف پژوهش حاضر، بررسی تاثیر بسیج اساتید در نخبه پروری سیاسی در نظام جمهوری اسلامی ایران است که به صورت پیمایشی در میان بسیج اساتید دانشگاه های شیراز انجام شده است. جامعه آماری موردنظر که شامل 314 نفر مرد و 61 نفر زن بوده اند، در مجموع 375 نفر می شدند که با بهره گیری از روش پرسشنامه و توزیع آنان در میان جامعه آماری انجام شده است. بر این اساس، ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه است که برای سنجش روایی و پایایی پرسشنامه مورد مطالعه، مقدار ضریب آلفای کرونباخ برابر با 98/0 می باشد. سئوال اصلی اینست که بسیج اساتید چه تاثیری بر نخبه پروری سیاسی در جمهوری اسلامی ایران داشته است؟ فرضیه اصلی اینست که نقش بسیج در انتقال آگاهی سیاسی، تقویت هویت ملی، افزایش خودباوری ملی و دینی و ولایت پذیری، از مؤلفه های مؤثر در تربیت نخبگان سیاسی می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1208 - انتقال موضوع بین المللی قرارداد در حقوق ایران و انگلیس
محمدمهدی کاظمی‌مقدم طیب افشارنیا محمدتقی رضایی

این مطالعه به بررسی انتقال موضوع بین المللی قرارداد در حقوق ایران و انگلیس می پردازد. روش مورد استفاده در این پژوهش به صورت توصیفی و از نوع مقایسه ایی می باشد و برای جمع آوری اطلاعات از رویکرد اسنادی استفاده شده است. یکی از مباحث بسیار مهم در حقوق خصوصی که مورد بررسی قر چکیده کامل

این مطالعه به بررسی انتقال موضوع بین المللی قرارداد در حقوق ایران و انگلیس می پردازد. روش مورد استفاده در این پژوهش به صورت توصیفی و از نوع مقایسه ایی می باشد و برای جمع آوری اطلاعات از رویکرد اسنادی استفاده شده است. یکی از مباحث بسیار مهم در حقوق خصوصی که مورد بررسی قرار می گیرد انتقال موضوع قرارداد می باشد. انتقال موضوع قرارداد سبب می‌شود، طرف عقد، از رابطه حقوقی خارج شود و شخص دیگری که قائم مقام نامیده می‌شود، در جایگاه او قرار گیرد. در چنین وضعیتی، قرارداد، همچنان باقی است و تنها تغییری که ایجاد می‌شود، جانشینی بیگانه در موقعیت طرف عقد است. نتایجه پژوهش بیانگر آن است که حقوق ایران، علاوه بر شناسایی انتقال قهری و تبعی عقد، نه تنها قابلیت و ابزار لازم برای تایید انتقال ارادی عقد را دارد، بلکه به دلیل پذیرش نهاد انتقال دین، از مزیت نسبی در مقایسه با حقوق انگلیس برخوردار است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1209 - جایگاه نخبگان سیاسی بختیاری در وقوع انقلاب اسلامی و جایگاه آنان در ساختار قدرت در ایران پس از انقلاب
نجف مهدی پور فریدون اکبرزاده لنا عبدالخانی حامد محقق نیا

این مقاله به نقش نخبگان بختیاری در وقوع انقلاب اسلامی و ساختار پس از آن می پردازد. فرضیه مقاله آن است که نخبگان بختیاری در وقوع انقلاب اسلامی و سپس پیکربندی سیاسی حکومت و پس از آن ایفای نقش کرده اند. نتایج تحقیق نشان می دهد که این نخبگان از طریق اقداماتی همچون فتح تهران چکیده کامل

این مقاله به نقش نخبگان بختیاری در وقوع انقلاب اسلامی و ساختار پس از آن می پردازد. فرضیه مقاله آن است که نخبگان بختیاری در وقوع انقلاب اسلامی و سپس پیکربندی سیاسی حکومت و پس از آن ایفای نقش کرده اند. نتایج تحقیق نشان می دهد که این نخبگان از طریق اقداماتی همچون فتح تهران و سپس رقابت و رصد تحولات سیاسی و اجتماعی کشور (مبارزات ضد رژیم شاهنشاهی) و سپس پذیرش غیرمغرضانه مصالح انقلاب اسلامی 1357 ایران (از قبیل کنار گذاشتن سلاح و سیستم پاتریمونیال دوران قبل و کنار آمدن با تشکیلات دموکراتیک) و سپس وفادارای به انقلاب اسلامی و مفاهیم حیاتی آن از قبیل دفاع مقدس، مشارکت حداکثری سیاسی و اجتماعی در جهت غنای همه جانبه مفهوم نوظهور دولت- ملت، داشته اند. روش تحقیق در این مقاله توصیفی تحلیلی و گردآوری داده ها به شیوه کتابخانه ای است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1210 - واکاوی دلایل دگردیسی راهبردهای امریکا به تحولات خاورمیانه در دوره اوباما
داریوش شاه بهرامی قاسم ترابی علیرضا رضایی

داریوش شاه بهرامی[1]- قاسم ترابی[2]- علیرضا رضایی[3] تاریخ دریافت: 13/11/1398- تاریخ پذیرش14/2/1399 چکیده: با روی کار آمدن اوباما در سال 2008 واشنگتن ناگریز به ارزیابی مجدد سیاست خارجی خود شد. این وضعیت منجر به تغییر رویکرد آمریکا در قبال خاورمیانه گردید. یکی از مهمترین چکیده کامل

داریوش شاه بهرامی[1]- قاسم ترابی[2]- علیرضا رضایی[3] تاریخ دریافت: 13/11/1398- تاریخ پذیرش14/2/1399 چکیده: با روی کار آمدن اوباما در سال 2008 واشنگتن ناگریز به ارزیابی مجدد سیاست خارجی خود شد. این وضعیت منجر به تغییر رویکرد آمریکا در قبال خاورمیانه گردید. یکی از مهمترین اهداف تغییر رویکرد آمریکای دوران اوباما در قبال خاورمیانه، تغییر از یکجانبه گرایی به چند جانبه گرایی بود. در همین ارتباط باید رویکرد آمریکا در قبال پرونده هسته ای، همکاری با کشورهای 1+5، روابط فرا آتلانتیکی و اتخاذ راهبرد دیپلماسی چند جانبه در قبال ایران را می توان جلوه های راهبرد چند جانبه گرایی اوباما دانست. در واقع سوال اصلی این است که چه دلایلی باعث تغییر سیاست خارجی آمریکا در قبال خاورمیانه طی سال های 2008 الی 2016 داشته است؟ در پاسخ می توان گفت که هزینه های گسترده و منافع محدود سیاست مداخله گرایانه گذشته آمریکا در منطقه خاورمیانه، اقتصادی شدن نفت شل در آمریکا و کاهش اهمیت استراتژیک منطقه خاورمیانه و نگرانی های امنیتی آمریکا در سایر مناطق از جمله در جنوب شرق آسیا از علل تغییر راهبرد آمریکا در قبال خاورمیانه در فاصله سال های 2008 تا 2016 بوده است. اما مهمترین نشانگان راهبرد اوباما نسبت به ایران را باید در عملیاتی کردن اقدام های چون محدودیت بازدارندگی نسبت به ایران، کاهش تصاعد تحریم های چند جانبه، محدود سازی در جهت مهار و کاهش مخاطرات راهبردی، در مقابله با ایران دانست. [1] - دانشجوی دکتری، روابط بین الملل، واحد همدان، دانشگاه آزاد اسلامی، همدان، ایران dariush.shahbahrami@yahoo.com [2]- دانشیار و عضو هیئت علمی، گروه علوم سیاسی، واحد همدان، دانشگاه آزاد اسلامی، همدان، ایران: نویسنده مسئول ghasemtoraby@yahoo.com [3] - دانشیار و عضو هیئت علمی، گروه علوم سیاسی، واحد همدان، دانشگاه آزاد اسلامی، همدان، ایران ir.alirezarezaei@gmail.com پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1211 - نظم امنیتی منطقه ای در دوران پساداعش و موقعیت عربستان سعودی و جمهوری اسلامی ایران
فرزاد نویدی نیا مهناز گودرزی سید جواد امام جمعه زاده

فرزاد نویدی نیا[1]- مهناز گودرزی[2]- سید جواد امام جمعه زاده[3] تاریخ دریافت: 13/8/1398- تاریخ پذیرش:3/11/1398 چکیده: خاورمیانه منطقه ای پرتنش است. وجود دولت های اتوکراتیک و دیکتاتوری های باثبات نسبی، دست کم ساختار امنیتی دولت- محور و مبتنی بر موازنۀ هراس را به منزله چکیده کامل

فرزاد نویدی نیا[1]- مهناز گودرزی[2]- سید جواد امام جمعه زاده[3] تاریخ دریافت: 13/8/1398- تاریخ پذیرش:3/11/1398 چکیده: خاورمیانه منطقه ای پرتنش است. وجود دولت های اتوکراتیک و دیکتاتوری های باثبات نسبی، دست کم ساختار امنیتی دولت- محور و مبتنی بر موازنۀ هراس را به منزله بخشی از ذات این منطقه برآن مسلط ساخته است. پیدایش تروریسم مذهبی، افراط گرایی، به ویژه رواج آن در قالب گروه های وابسته به القاعده و طالبان و در دورۀ کنونی داعش، به تدریج این نظم وستفالیایی دولت- محور را کم رنگ کرده است.در این مقاله ساختار نظم منطقه ای این بخش از جهان در دوران پساداعش و موقعیت عربستان سعودی و جمهوری اسلامی بررسی شده است. در پرتو رهیافت رئالیستی، مدعای اصلی این مقاله آن است که داعش الگوی موازنه قدرت را به الگوهای ناپایدار در چارچوب توازن وحشت تبدیل کرده است. از این رو دولت های منطقه در دوران پسا داعش برای تحکیم نظم امنیتی مطلوب خود روابط پرتنش تری را تجربه خواهند کرد. این مقاله به روش توصیفی و با شیوه کتابخانه ای به رشته تحریر درآمده است. [1]- دانشجوی دکتری، روابط بین الملل، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اصفهان(خوراسگان)،اصفهان، ایران farzad.navid@gmail.com -[2] استادیار و عضو هیئت علمی، گروه روابط بین الملل،دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اصفهان(خوراسگان)،اصفهان، ایران: نویسنده مسئول m.goodarzi@khuisf.ac.i [3] - دانشیار و عضو هیئت علمی، گروه علوم سیاسی و روابط بین الملل، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران javademam@gmail.com پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1212 - بررسی تصمیم گیری سیاست هسته ای دولت نهم و دهم با استفاده از منظر مدل پیوستگی (جیمز روزنا)
سید حسین مرتضوی مالک ذوالقدر فرشید جعفری

پس از انتخاب احمدی نژاد به عنوان رئیس جمهور، سیاست خارجی دچار دگرگونی شد و این دگرگونی نه تنها در سیاست خارجی بلکه در سیاست داخلی هم آشکارا نمایان شد. بخصوص که در سیاست هسته ای سیاست عدم انعطاف و سازش ناپذیری را در پیش گرفت. هدف از نگارش این مقاله پاسخ به این سوال است ک چکیده کامل

پس از انتخاب احمدی نژاد به عنوان رئیس جمهور، سیاست خارجی دچار دگرگونی شد و این دگرگونی نه تنها در سیاست خارجی بلکه در سیاست داخلی هم آشکارا نمایان شد. بخصوص که در سیاست هسته ای سیاست عدم انعطاف و سازش ناپذیری را در پیش گرفت. هدف از نگارش این مقاله پاسخ به این سوال است که با توجه به مدل تصمیم گیری طرح پیوستگی جیمز روزنا چه عواملی باعث سازش ناپذیری و عدم اعتنا به قطعنامه های شورای امنیت از طرف دولت نهم و دهم در سیاست هسته ای شد و هدف ما اثبات این فرضیه هست که با توجه به مدل تصمیم گیری جیمز روزنا عامل (محیط بین الملل - نظام سیاسی) بیشتر از سایر عوامل(فرد - نقش- جامعه) در سازش ناپذیری و در پیش گرفتن سیاست مقاومت احمدی نژاد در سیاست هسته ای موثر بوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1213 - بررسی سیاست خارجی ترکیه و تهدیدات امنیتی آن برای جمهوری اسلامی ایران ( از سال 2002 تا سال 2013 )
نیلوفر حمدی حسین احمدی سعید میرترابی

با به ‌قدرت ‌رسیدن حزب عدالت و توسعه ترکیه تلاش کرد تا با ورود به عرصه‌های همگرایی با نظام بین ‌المللی، مناسبات امنیتی سیاست خارجی را گسترش دهد. پرسش اصلی این است که چه الگویی بر مناسبات امنیتی سیاست خارجی ترکیه از سال 2002 تا سال 2013حاکم بود و اتخاذ این سیاست چه تهدید چکیده کامل

با به ‌قدرت ‌رسیدن حزب عدالت و توسعه ترکیه تلاش کرد تا با ورود به عرصه‌های همگرایی با نظام بین ‌المللی، مناسبات امنیتی سیاست خارجی را گسترش دهد. پرسش اصلی این است که چه الگویی بر مناسبات امنیتی سیاست خارجی ترکیه از سال 2002 تا سال 2013حاکم بود و اتخاذ این سیاست چه تهدیدات امنیتی برای ایران در پی داشت؟ براساس مکتب کپنهاگ فرض خواهد شد که سیاست خارجی ترکیه از سال 2002 تا 2013 در حوزه امنیتی تغییر زیادی داشته و از مناسبات امنیتی در بعد نظامی کاسته و سیاست خارجی این کشور حول موضوعات امنیتی مثل مسائل اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و سیاسی استوار گشته است. رابطه ترکیه با امریکا، شرکت در ائتلاف اسرائیل و آذربایجان، اتحاد با کشورهای عرب مخالف ایران، موجب تهدید امنیت ایران در زمینه‌های سیاسی- نظامی، اقتصادی و اجتماعی شد. هدف پژوهش حاضر واکاوی ابعاد و تأثیرات مختلف امنیتی سیاست خارجی ترکیه است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1214 - جایگاه مسئولیت و جبران خسارت در پرتو حقوق شبه جرم در نظام کیفری ایران و انگلستان
محمدرضا گلپایگانی نسرین مهرا محمدعلی مهدوی ثابت علی صفاری

مقاله حاضر بر آنست تا به بررسی نظام کیفری ایران و انگلستان در خصوص جبران خسارت در جرائم غیر عمدی بپردازد. سوال مقاله حاضر در خصوص جبران خسارت در جرایم غیرعمدی در حقوق ایران و انگلیس است که با استفاده از روش توصیفی تحلیلی بوده و با استفاده از روش کتابخانه ای به بررسی آن چکیده کامل

مقاله حاضر بر آنست تا به بررسی نظام کیفری ایران و انگلستان در خصوص جبران خسارت در جرائم غیر عمدی بپردازد. سوال مقاله حاضر در خصوص جبران خسارت در جرایم غیرعمدی در حقوق ایران و انگلیس است که با استفاده از روش توصیفی تحلیلی بوده و با استفاده از روش کتابخانه ای به بررسی آن پرداخته شده است. نتایج مقاله نشان داد در نظام کیفری ایران، حقوق زیاندیده شبه جرم از جایگاه مناسبی برخوردار نبوده و در سیاست های تقنینی به جبران خسارات وی توجه اساسی نشده است ولی در نظام کیفری انگلستان مقررات جامعی در مورد جبران خسارات زیاندیدگان شبه جرم به چشم می‌خورد. در محاکم ایران جبران خسارت در جرایم غیر عمدی پس از اثبات نقض یک مقرره قانونی در نتیجه بی احتیاطی و یا بی مبالاتی صورت می پذیرد و در محاکم انگلستان نیز پس از اثبات نقض تعهد قانونی جبران خسارت صورت می‌گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1215 - تاثیر فرهنگ ایرانی بر توسعه سیاسی
سید محمدرضا موسوی سید مصطفی ابطحی مسعود مطلبی بهرام بیات

سید محمدرضا موسوی[1]- سید مصطفی ابطحی[2]- مسعود مطلبی[3]- بهرام بیات[4] تاریخ دریافت: 20/10/1398- تاریخ پذیرش:2/11/1398 چکیده: بررسی فرهنگ سیاسی جوامع مختلف نماینگر آمادگی این جوامع برای پیدایی شیوه‌های حاکمیتی مردم ‌سالار و یا اقتدارگراست. در مقاله پیش رو میخواهیم به چکیده کامل

سید محمدرضا موسوی[1]- سید مصطفی ابطحی[2]- مسعود مطلبی[3]- بهرام بیات[4] تاریخ دریافت: 20/10/1398- تاریخ پذیرش:2/11/1398 چکیده: بررسی فرهنگ سیاسی جوامع مختلف نماینگر آمادگی این جوامع برای پیدایی شیوه‌های حاکمیتی مردم ‌سالار و یا اقتدارگراست. در مقاله پیش رو میخواهیم به این امر مهم و اساسی بپردازیم که توسعه سیاسی ایران در قالب یکی از ابعاد فرهنگی هویت ملی ایران یعنی "ایرانیت" چگونه تعریف، بازیابی، پی جویی و نهایتا به نتایجی خاص منتهی می شود. در واقع سوال اصلی که در این مقاله درصدد پاسخ گویی به آن می باشیم این است که چه عوامل و مولفه های به عنوان موانع فرهنگ ایرانی در توسعه سیاسی ایران تاثیرگذار است؟ در پاسخ باید گفت ساختار جامعه قبیله ای یا مکانیکی، جامعه کوتاه مدت، ثبات جویی، پنهان کاری، خود مداری و فرهنگ سیاسی محدود – تبعی در جامعه ایرانی موجود در فرهنگ سیاسی ایران موجب عدم توسعه سیاسی در این کشور شده است. با شمردن مولفه‌های مختلف فرهنگ سیاسی و بررسی و تشریح آنها در این مقاله به نظر می‌رسد که عمده‌ترین عامل در همگرایی و ایجاد واگرایی و نرسیدن به جامعه ایده‌آل از نوع رفاهی - مادی و دور شدن گاه به گاه از آرمان‌ها و ارزش‌های انقلابی ایران اسلامی ضعف بسترها و ساختارهای فرهنگ است که سایر ساختارها را نیز متاثر از خود کرده است. [1]- دانشجوی دکتری، گروه علوم سیاسی، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران moosaviut@gmail.com -[2] استادیار و عضو هیئت علمی، گروه علوم سیاسی، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران نویسنده مسئول abtahi110@yahoo.com [3] - استادیار و عضو هیئت علمی، گروه علوم سیاسی، واحد آزادشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، آزادشهر، ایران [4] - استاد، گروه امنیت ملی، دانشگاه عالی دفاع ملی، تهران، ایران پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1216 - تاثیر بنیادگرایی اسلامی بر روابط ایران و پاکستان(2020-1991) بر پایه نظریه سازه انگاری
حسن سامع نصایح اسماعیل شفیعی سروستانی نفیسه واعظ

پاکستان پس از استقلال به عنوان یک کشور اسلامی تلاش کرد تا از تفکر اسلامی به عنوان یک عامل هویت بخش استفاده کند. موضوع مهمی که می تواند بر روابط ایران و پاکستان تاثیر داشته باشد، بنیادگرایی در پاکستان است. این مقاله می&lrm;کوشد تاثیر بنیادگرایی اسلامی در پاکستان را بر رو چکیده کامل

پاکستان پس از استقلال به عنوان یک کشور اسلامی تلاش کرد تا از تفکر اسلامی به عنوان یک عامل هویت بخش استفاده کند. موضوع مهمی که می تواند بر روابط ایران و پاکستان تاثیر داشته باشد، بنیادگرایی در پاکستان است. این مقاله می&lrm;کوشد تاثیر بنیادگرایی اسلامی در پاکستان را بر روابط این کشور با ایران در فاصله زمانی 1991 تا 2020، براساس نظریه سازه‌انگاری بررسی کند. سوال اصلی این است که بنیادگرایی اسلامی چه تاثیری بر روابط دو کشور داشته است؟ فرضیه‌ای که در این تحقیق اثبات خواهد شد، عبارت ‌از این است که فعالیت‌های احزاب و جریانات سیاسی بنیادگرا به دلیل تباین بین اصول حاکم بر بنیادگرایی سنی پاکستانی و روح مذهبی حاکم بر اندیشه شیعی در ایران و تحریک قدرت های مداخله گر به عامل قدرتمند واگرایی در روابط دو کشور تبدیل شده است. در پژوهش حاضر از روش توصیفی- تحلیلی استفاده شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1217 - تحلیل فرهنگ استراتژیک روسیه و ایران در برقراری روابط استراتژیک2000-2018
علی رضا رستم آقایی عبدالعلی قوام احمد نقیب زاده کیهان برزگر

مفهوم فرهنگ استراتژیک ریشه های سازه انگاری دارد، از طرف دیگر ضربه ای به "تئوری انتخاب منطقی" وارد می کند. سوالی که در این پژوهش مطرح می شود این است که تا چه میران امکان برقرای روابط استراتژیک میان دو کشور وجود دارد، این پژوهش با استفاده از رویکرد سازه گرایانه، برای درک چکیده کامل

مفهوم فرهنگ استراتژیک ریشه های سازه انگاری دارد، از طرف دیگر ضربه ای به "تئوری انتخاب منطقی" وارد می کند. سوالی که در این پژوهش مطرح می شود این است که تا چه میران امکان برقرای روابط استراتژیک میان دو کشور وجود دارد، این پژوهش با استفاده از رویکرد سازه گرایانه، برای درک عناصر سازنده فرهنگ استراتژیک روسیه و ایران، به بررسی پتانسیل روابط راهبردی میان تهران و مسکو می پردازد. این مقاله استدلال می کند که با توجه به ویژگی های فرهنگ استراتژیک روسیه که مبتنی بر قدرت سخت است، نه تنها پتانسیل اندکی برای برقراری روابط راهبردی میان دو کشور وجود دارد بلکه دو کشور در بسیاری از حوزه ها مانند آسیای مرکزی قفقاز دریای کاسپین و حوزه انرژی با هم رقابت دارند. در این پژوهش از منابع الکترونیک و نوشتاری استفاده شده است پژوهش حاضرماهیت توصیفی دارد و اطلاعات به روش کتابخانه ای گردآوری شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1218 - مقایسه رسانه‌های حاکمیتی از منظر پوشش اخبار سیاسی و فرهنگی (مطالعه موردی: شبکه خبر و روزنامه ایران)
مجید امیدی شهرکی فریدون اکبرزاده بهرام یوسفی لنا عبدالخانی

با وجود توسعه شبکه‌های اجتماعی به عنوان یکی از ابزارهای نوین در عصر اطلاعات، همچنان رسانه‌های خبری سنتی کارکردهای ویژه‌ای دارند و حاکمیت از آنها برای تبلیغ اهداف خود بهره می‌برد. در این پژوهش رویکرد رسانه‌ای صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران و روزنامه ایران با هدف انعکاس اخ چکیده کامل

با وجود توسعه شبکه‌های اجتماعی به عنوان یکی از ابزارهای نوین در عصر اطلاعات، همچنان رسانه‌های خبری سنتی کارکردهای ویژه‌ای دارند و حاکمیت از آنها برای تبلیغ اهداف خود بهره می‌برد. در این پژوهش رویکرد رسانه‌ای صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران و روزنامه ایران با هدف انعکاس اخبار فرهنگی و سیاسی از سال 1392 تا پایان 1398 بررسی شد. فرضیه اصلی این مطالعه مبتنی بر این بود که صداو سیما و روزنامه دولتی ایران در ادوار مختلف دولت ها تاثیرپذیری زیادی از سیاست های دولتی دارند. یافته‌ها نشان داد بین پرداختن روزنامه ایران به موضوع‌های سیاسی نسبت به موضوع‌های دیگر تفاوت معناداری وجود دارد همچنین در سطح خطای پنج درصد، میزان انعکاس خبرهای فرهنگی در شبکه خبر نسبت به خبرهای دیگر تفاوت معناداری وجود داشت. آزمون مجذور کای نیز با اطمینان 95 درصد تایید کرد که درباره میزان توجه به محور پرونده هسته‌ای و تحلیل رویدادهای خبری بین روزنامه ایران و شبکه خبر صداوسیما تفاوتی وجود نداشت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1219 - نقش نظم عمومی در اجرای احکام خارجی از نظر حقوق انگلیس و ایران
حمید بذرپاچ جلیل مالکی حسن پاشازاده محمد رضا مجتهدی

در این مقاله، با هدف نقش نظم مومی و بررسی آن در اجرای احکام دادگاه های خارجی براساس حقوق انگلیس و ایران، سعی در ارائه دیدگاه های متفاوتی خواهیم داشت. حقوقدانان کشورهای مختلف در بررسی قواعد و نهادهای حقوقی، مفهوم نظم عمومی را شناسایی کرده و آن را ضابطه ای برای تحدید ا چکیده کامل

در این مقاله، با هدف نقش نظم مومی و بررسی آن در اجرای احکام دادگاه های خارجی براساس حقوق انگلیس و ایران، سعی در ارائه دیدگاه های متفاوتی خواهیم داشت. حقوقدانان کشورهای مختلف در بررسی قواعد و نهادهای حقوقی، مفهوم نظم عمومی را شناسایی کرده و آن را ضابطه ای برای تحدید اراده افراد می دانند. با این حال، در مورد ماهیت مفهوم نظم مومی اتفاق نظری ندارند و شناخت حقیقت آن را با دشواری مواجه کرده است. باید دانست که برخلاف برخی تصورات، عنوان نظم عمومی یک قاعده نیست و مفهوم حقوقی محسوب نمی شود بلکه یکی از ویژگی های اصلی زندگی اجتماعی است که در سیستم قضایی از آن به عنوان الگویی جهت ایجاد یکپارچگی اداری استفاده می شود. با این حال باید ادعا کرد که امروزه اجرای احکام دادگاه های خارجی در امورمدنی در نظام حقوقی ایران، پذیرفته شده و در مواردی به صدور دستور اجرای حکمی که در امور مدنی موردنظر است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1220 - مقایسه تطبیقی نهاد قانونگذاری در ایران و فرانسه
سیدمسعود نجم الساداتی یزدی مسعود بیتانه حسن مرادی

در این پژوهش ضمن بررسی و تطبیق نهادهای قانون‌گذار در ایران و فرانسه به فرآیند و آثار قانون‌گذار در این دو کشور پرداخته شد. همه پرسی، قوانین عادی و قوانین اضطراری، هرسه از روش های قانون‌گذاری در دو کشور ایران و فرانسه هستند. علیرغم صلاحیت عام مجلس شورای اسلامی در امر قان چکیده کامل

در این پژوهش ضمن بررسی و تطبیق نهادهای قانون‌گذار در ایران و فرانسه به فرآیند و آثار قانون‌گذار در این دو کشور پرداخته شد. همه پرسی، قوانین عادی و قوانین اضطراری، هرسه از روش های قانون‌گذاری در دو کشور ایران و فرانسه هستند. علیرغم صلاحیت عام مجلس شورای اسلامی در امر قانون‌گذاری، مجلس مانند سایر قوا با محدودیت‌هایی مواجه است که ریشه در عوامل (اصل محدودیت ذاتی اختیارات مجلس در وضع قانون، اصل برتری قانون اساسی، اصل محدودیت ظاهری مجلس در وضع قانون و محدودیت‌های شکلی) دارد. در حالی که محدودیت‌های قانون‌گذاری در فرانسه به جز محدودیت‌های شکلی ناشی از قوه قضایی و شورای قانون اساسی این کشور می‌باشد. قانون‌گذار در قانون اساسی ایران و فرانسه، نهادی را برای نظارت بر قوانین لحاظ نموده است که این نهاد در قانون اساسی ایران شورای نگهبان و در قانون اساسی فرانسه شورای قانون اساسی نام دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1221 - بررسی سیاستگذاری دولت جمهوری اسلامی ایران در مبارزه با فساد اداری
رسول علیزاده ساروکلایی بهمن کشاورز مهدی خوش خطی عباس مرادی

رسول علیزاده ساروکلایی[1]- بهمن کشاورز[2] -مهدی خوش خطی[3]- عباس مرادی[4] تاریخ دریافت: 13/12/1398- تاریخ پذیرش:14/2/1399 چکیده : ظهور فساد اداری قدمتی به درازای جامعه بشری دارد و رابطه آن با توسعه نظام سیاسی مستقیم است تا جایی که پیدایش آن می‌تواند موجب اخلال در نظام چکیده کامل

رسول علیزاده ساروکلایی[1]- بهمن کشاورز[2] -مهدی خوش خطی[3]- عباس مرادی[4] تاریخ دریافت: 13/12/1398- تاریخ پذیرش:14/2/1399 چکیده : ظهور فساد اداری قدمتی به درازای جامعه بشری دارد و رابطه آن با توسعه نظام سیاسی مستقیم است تا جایی که پیدایش آن می‌تواند موجب اخلال در نظام سیاسی یک کشور شود. دولت جمهوری اسلامی از بدو تأسیس و در قانون اساسی سیاستهایی را برای مبارزه با فساد در نظر گرفته بود و سپس با گذشت زمان و با توجه به وضعیت جامعه ، تغییراتی در قوانین گذشته و نیز قوانینی جدید وضع نموده وسیاستهایی را در پیش گرفته است . هدف و سوال اصلی این نوشتار سیاستگذاری کلان جمهوری اسلامی در مبارزه به فساد اداری بوده است. می توان گفت که ایران در باره سیاستگذاری تلاش کرده است که در سطح کلان همچون تقویت بخش خصوصی و نهادینه کردن فعالیت نهادهای جامعه مدنی و سمن ها زمینه های فساد اداری را کمتر کند و هم در سطح قانونگذاری و بعد نظارتی و تحقق دولت الکترونیک با فساد اداری تقابل کند. گرچه با چالش های تاریخی، فرهنگی، اقتصادی و...مواجه بوده است. [1] - کارشناسی ارشد، علوم سیاسی، دانشکده علوم انسانی، واحد زنجان، دانشگاه آزاد اسلامی، زنجان ، ایران alizadehrasool49@yahoo.com [2] - استادیار و عضو هیئت علمی، گروه علوم سیاسی، دانشکده علوم انسانی، واحد زنجان، دانشگاه آزاد اسلامی، زنجان ، ایران b.keshavarz92@yahoo.com [3] - استادیار و عضو هیئت علمی، گروه علوم سیاسی، دانشکده علوم انسانی، واحد زنجان، دانشگاه آزاد اسلامی، زنجان ، ایران m.khoshkhati@yahoo.com [4]- استادیار و عضو هیئت علمی، گروه علوم سیاسی، دانشکده علوم انسانی، واحد زنجان، دانشگاه آزاد اسلامی، زنجان ، ایران azmoradi@gmail.com پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1222 - واکاویی ژئوپلیتیک روابط پاکستان و ایران : با تاکید بر تهدیدات
ابوالقاسم اویسی کهخا احمد رهدار یاسر کهرازه

پاکستان از زمان استقلال تاکنون یکی از بی ثبات ترین، بحران خیزترین کشورهای جهان بوده است، اما همواره از اهمیت ژئوپلیتیک و استراتژیک خاصی در دوران جنگ سرد و پس از جنگ سرد به ویژه دوران پس از 11 سپتامبر 2001 برخوردار بوده است و آمریکا نیز جایگاه برجسته ای به پاکستان در نبر چکیده کامل

پاکستان از زمان استقلال تاکنون یکی از بی ثبات ترین، بحران خیزترین کشورهای جهان بوده است، اما همواره از اهمیت ژئوپلیتیک و استراتژیک خاصی در دوران جنگ سرد و پس از جنگ سرد به ویژه دوران پس از 11 سپتامبر 2001 برخوردار بوده است و آمریکا نیز جایگاه برجسته ای به پاکستان در نبرد علیه تروریسم اختصاص داده است. بنابراین، پرسش اصلی این پژوهش آن است که مهمترین عوامل تنش و تهدید، برمبنای حاکمیت ژئوپلیتیک در روابط دو کشور ایران و پاکستان کدام است. پژوهش توصیفی_تحلیلی است. اطلاعات مورد نیاز از روش کتابخانه ای و با مراجعه به منابع معتبر گردآوری شده است. در پاسخ به سؤال اصلی پژوهش، این فرضیه مطرح است که با عنایت به شرایط داخلی پاکستان و مشکلات حل نشدۀ این کشور با همسایگانش، به نظر می رسد پاکستان با وجود 987 کیلومتر مرز مشترک با ایران، تهدیدزا و تنش آفرین است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1223 - ارزیابی تطبیقی ناسیونالیسم تبارگرا و ناسیونالیسم مبتنی بر قرارداد با هویت سیاسی جمهوری اسلامی
شعبان محرم نژاد اصغر پرتوی عباس مرادی ابوالفضل لطفی زاده

ناسیونالیسم عبارت از آگاهی به عضویت یا وابستگی به ملت و به عبارت دیگر، آگاهی ملی است و این آگاهی غالبا پدیدآورنده شور و علاقه افراد به عناصر تشکیل دهنده ملت است و گاه موجب تجلیل از آنها و اعتقاد به برتری این مظاهر بر مظاهر ملی دیگر ملت‌ها می‌شود. هدف از مقاله حاضر بررسی چکیده کامل

ناسیونالیسم عبارت از آگاهی به عضویت یا وابستگی به ملت و به عبارت دیگر، آگاهی ملی است و این آگاهی غالبا پدیدآورنده شور و علاقه افراد به عناصر تشکیل دهنده ملت است و گاه موجب تجلیل از آنها و اعتقاد به برتری این مظاهر بر مظاهر ملی دیگر ملت‌ها می‌شود. هدف از مقاله حاضر بررسی تاثیر دو نوع از ناسیونالیسم بر هویت سیاسی جمهوری اسلامی ایران است.روش تحقیق براساس هدف و ماهیت آن،کتابخانه‌ای و اسنادی است و در صدد است با گردآوری برخی اسناد تاریخی و کتابخانه‌ای، به بررسی ناسیونالیسم تبارگرا و ناسیونالیسم مدنی از منظرگاه تفکر و آرمان و هویت سیاسی انقلاب اسلامی اهتمام ورزد که آیا سیاست جمهوری اسلامی ایران در حوزه قومی مبتنی بر قرارداد است یا تبارگرا؟ بر اساس یافته های پژوهش ناسیونالیسم مدنی در جامعه ایران می تواند نسبت به ناسیونالیسم تبارگرا کارآمدتر باشد، علیرغم اینکه ناسیونالیسم تبارگرا در ایران گسترش بیشتری دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1224 - فرهنگ عمومی ایران و تحقق حقوق شهروندی
رحمان قربانی درزی محله حسن زارعی محمودآبادی علی محمد فلاح زاده

عوامل مختلفی در تحقق یا عدم تحقق حقوق شهروندی تأثیر دارند که از جمله میتوان به فرهنگ عمومی اشاره نمود. آنچه در این تحقیق با روش توصیفی و تحلیلی و نیز رویکرد جامعه شناسانه مورد بررسی قرار گرفت، فرهنگ عمومی ایران و حقوق شهروندی بود که با شناخت دقیق فرهنگ عمومی و موانع آن چکیده کامل

عوامل مختلفی در تحقق یا عدم تحقق حقوق شهروندی تأثیر دارند که از جمله میتوان به فرهنگ عمومی اشاره نمود. آنچه در این تحقیق با روش توصیفی و تحلیلی و نیز رویکرد جامعه شناسانه مورد بررسی قرار گرفت، فرهنگ عمومی ایران و حقوق شهروندی بود که با شناخت دقیق فرهنگ عمومی و موانع آن در سطوح مختلف جامعه، به این مسئله پاسخ داده شد که از منظر فرهنگ عمومی، چه موانعی برای تحقق حقوق شهروندی در ایران وجود دارد. در این پژوهش نتیجه گرفته شد عناصری چون اسطوره گرایی، فردگرایی، عاطفه گرایی، بی اعتمادی، پنهان کاری، خشونت گرایی، مصلحت اندیشی، سطحی نگری، روحیه تقلید، تبارگرایی و خود محوری بعنوان بخشی از فرهنگ عمومی ایرانیان، از مهمترین عوامل عدم تحقق حقوق شهروندی در ایران است. هدف این پژوهش این بود که با بررسی موشکافانه فرهنگ عمومی در جامعه ایران، زمینه های تأثیر و موانع آن در تحقق حقوق شهروندی تبیین گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1225 - تاثیر نوسانات اقتصادی بر ثبات سیاسی کشور ایران
خسرو مهرعلیان بیت الله دیوسالار فخراله مولائی

در این مقاله سعی شده است با رویکردی جامعه شناختی ضمن تبیین نظری مفاهیم فوق پیامدهای سیاسی- امنیتی الگوی امنیتی موازنه قوا بر ایجاد بی ثباتی سیاسی در کشورهای منطقه در دو سطح داخلی و خارجی مورد بررسی قرار گیرد. همچنین مبانی تاثیرگذاری نوسانات اقتصادی بر بی ثباتی و آثار شد چکیده کامل

در این مقاله سعی شده است با رویکردی جامعه شناختی ضمن تبیین نظری مفاهیم فوق پیامدهای سیاسی- امنیتی الگوی امنیتی موازنه قوا بر ایجاد بی ثباتی سیاسی در کشورهای منطقه در دو سطح داخلی و خارجی مورد بررسی قرار گیرد. همچنین مبانی تاثیرگذاری نوسانات اقتصادی بر بی ثباتی و آثار شدت و ضعف نوسانات اقتصادی واکاوی شود. سوالی که مطرح می شود این است که نوسانات اقتصادی تا چه اندازه بر بی ثباتی سیاسی کشور تاثیرگذار است؟ به‌نظر می‌رسد نوسانات اقتصادی بر بی ثباتی اثرگذار است و موجب بحران در کشور می شود. میزان و شدت نوسانات اقتصادی می تواند آثار متفاوتی بر بی ثباتی کشور داشته باشد. البته باید گفت تهدیدات و فشار خارجی و آسیب پذیری های داخلی دوعامل مهمی هستند که در بروز بی ثباتی سیاسی کشور مورد شناسایی قرار گرفت. روش تحقیق به صورت تحلیلی و ابزار مورد نیاز جهت گردآوری داده ها فیش برداری می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1226 - بررسی عوامل علّی ضعف در اجرای سیاستگذاری مالیاتی در ایران
مهدی حسنوند محمدرضا یزدانی زازرانی مهناز گودرزی

هدف اصلی سیاستگذاری مالیاتی، تأمین منابع مالی دولت هاست، اما گاهی شاهد نارسایی‌های نظام مالیاتی در بعد اجرایی هستیم. آسیب‌شناسی سیاستگذاری مالیاتی در ایران حاکی از آن است که بیشترین مسایل در این فرایند مربوط به مرحله اجرا است. پرسش اصلی پژوهش پیش‌رو آن است که عوامل علّی چکیده کامل

هدف اصلی سیاستگذاری مالیاتی، تأمین منابع مالی دولت هاست، اما گاهی شاهد نارسایی‌های نظام مالیاتی در بعد اجرایی هستیم. آسیب‌شناسی سیاستگذاری مالیاتی در ایران حاکی از آن است که بیشترین مسایل در این فرایند مربوط به مرحله اجرا است. پرسش اصلی پژوهش پیش‌رو آن است که عوامل علّی موثر در ضعف اجرای سیاست‌های مالیاتی در ایران چیست؟ مشارکت‌کنندگان پژوهش به شیوه هدفمند انتخاب شده‌اند و داده‌ها با استفاده از مصاحبه‌های عمیق با 33 نفر از کارشناسان گردآوری شده است. داده‌های این پژوهش با استفاده از روش ترکیبی تجزیه و تحلیل شده‌اند. یافته‌های پژوهش بیانگر آن است که عدم تمکین مالیاتی در بین مودیان (فرار مالیاتی)، فقدان وجود پایگاه اطلاعات یکپارچه اقتصادی و مالی، عدم دسترسی به اطلاعات اقتصادی مودیان، جابجایی‌های متعدد و سیاسی برای مدیران نظام مالیاتی، تعدد آیین نامه‌ها و بخشنامه‌های مالیاتی و مغایرت با یکدیگر به ترتیب از جمله مهمترین علل ضعف در سیاست‌گذاری مالیاتی در ایران هستند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1227 - اثرات تحریم‌ اقتصادی آمریکا علیه جمهوری اسلامی ایران
حجت الله قائدی بارده سهراب صلاحی خیرالله پروین

هدف از پژوهش حاضر شناسایی و ارزیابی تحریم‌های اقتصادی آمریکا علیه جمهوری اسلامی ایران است که به روش توصیفی تحلیلی به انجام رسید. سؤال اصلی پژوهش عبارتست از تحریم اقتصادی آمریکا چه تاثیری بر جمهوری اسلامی ایران داشته است؟ نتایج حاکی از آن است که آمریکا و اتحادیة اروپا در چکیده کامل

هدف از پژوهش حاضر شناسایی و ارزیابی تحریم‌های اقتصادی آمریکا علیه جمهوری اسلامی ایران است که به روش توصیفی تحلیلی به انجام رسید. سؤال اصلی پژوهش عبارتست از تحریم اقتصادی آمریکا چه تاثیری بر جمهوری اسلامی ایران داشته است؟ نتایج حاکی از آن است که آمریکا و اتحادیة اروپا در روند تحریم یکجانبة ایران از سازوکارهای همکاری‌جویانه در نظام جهانی استفاده نموده و به این ترتیب شرایطی را به وجود آورده‌اند که زمینة تغییر در الگوهای رفتاری ایران برای گذار از تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل و تحریم‌های یکجانبة آمریکا و اتحادیه اروپا را اجتناب ناپذیر ساخته است. اگرچه برخی از تحلیلگران مسائل ایران و امریکا بر این اعتقادند که امکان ارائه پیشنهاد جامع برای برطرف سازی تحریم‌های اقتصادی علیه ایران وجود دارد. واقعیت‌های موجود سیاست بین‌الملل بیانگر آن است که امریکا ترجیح می‌دهد تا در برخورد با ایران از الگوهای تاکتیکی، روش مرحله‌ای و فرایندهای متقاعدسازی راهبردی استفاده نماید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1228 - بررسی تطبیقی رویکردهای حقوقی ایالات متحده، اتحادیه اروپایی و ایران نسبت به مسئولیت مدنی ناشی از رویه های ضدرقابتی
مجید خلیل پور گرگانی جواد نیک نژاد بهنام قنبرپور

در نظام اقتصادی مبتنی بر بازار آزاد، قواعد رقابتی توسط خود بازار تعیین می شود. رقابت سبب می شود تولیدکننده،کیفیت کالا را ارتفاء داده،مصرف کننده آن را با مناسب ترین شرایط تهیه کند. با این حال،در این بین رویه های ضدرقابتی عمودی و افقی وجود دارند که مخل این رقابت هستند و م چکیده کامل

در نظام اقتصادی مبتنی بر بازار آزاد، قواعد رقابتی توسط خود بازار تعیین می شود. رقابت سبب می شود تولیدکننده،کیفیت کالا را ارتفاء داده،مصرف کننده آن را با مناسب ترین شرایط تهیه کند. با این حال،در این بین رویه های ضدرقابتی عمودی و افقی وجود دارند که مخل این رقابت هستند و موجبات مسئولیت مدنی بنگاه های اقتصادی می گردد . در تحقیق حاضر که به روش توصیفی - تحلیلی صورت گرفته است، سوال اصلی آن است که چه رویکردهای حقوقی در سطح ایالات متحده، اتحادیه اروپایی و ایران نسبت به مسئولیت مدنی ناشی از رویه های ضدرقابتی وجود دارند؟در ایالات متحده آمریکا در حال حاضر رویکرد حقوقی به نسبت بیشتری به مسئولیت مدنی ناشی از توافقات عمودی معطوف است تا افقی در حالی که اتحادیه اروپایی موضع مخالفی در این ارتباط دارد. رویکرد حقوقی ایران نیز با توجه به قواعد فقهی و هم چنین قوانین حاکم هم چون قانون مدنی، را می توان رویکردی بینابین دانست . پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1229 - بررسی موانع بین المللی جذب سرمایه گذاری خارجی درجمهوری اسلامی ایران و راه‌های برون رفت از آن (دهه 90 شمسی)
شهرام سعادتمند حسین احمدی مسعود همت

جذب سرمایه‌گذاری خارجی از مهمترین ابزار‌‌های تامین منابع مالی بین‌المللی در بیشتر کشور‌ها از جمله در کشورمان محسوب می‌گردد‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.‌‌اما موانع بین‌المللی مشکلاتی را برای ورود سرمایه‌گذاری‌های خارجی در کشورمان ایجاد نموده ‌است. هدف این پژوهش شناسایی موانع چکیده کامل

جذب سرمایه‌گذاری خارجی از مهمترین ابزار‌‌های تامین منابع مالی بین‌المللی در بیشتر کشور‌ها از جمله در کشورمان محسوب می‌گردد‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.‌‌اما موانع بین‌المللی مشکلاتی را برای ورود سرمایه‌گذاری‌های خارجی در کشورمان ایجاد نموده ‌است. هدف این پژوهش شناسایی موانع بین‌المللی، بررسی دلایل ایجاد محدودیت های جذب سرمایه‌گذاری خارجی در دهه گذشته کشورمان و معرفی راههای برون رفت آن می‌باشد. روش تحقیق در این پژوهش توصیفی- تحلیلی و ابزار گردآوری از نوع مطالعات کتابخانه‌ای و آماری است. فرضیه‌ پژوهش تأکید دارد که در کنار برخی موانع داخلی، تحریم‌های سیاسی و اقتصادی وضع شده از سوی ایالات متحده آمریکا از جمله مهمترین موانع بین‌المللی در کاهش میزان جذب سرمایه‌های خارجی در ایران در دهه اخیر بوده است. نتایج حاصله نشان می‌دهد که ایالات متحده آمریکا با هدف ضربه زدن به کشورمان با وضع تحریم‌های اقتصادی و سرمایه‌گذاری خارجی بویژه در دهه اخیر، موجب کاهش جذب سرمایه‌گذاری خارجی در کشورمان گردیده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1230 - بررسی تطبیقی خلأهای قانونی در حوزه سند رسمی ‌در ایران و ترکیه
کامیار شیبت زاده بهشید ارفع نیا ولی رستمی

کامیار شیبت زاده[1]- بهشید ارفع نیا[2]*- ولی رستمی[3] تاریخ دریافت: 16/10/1398- تاریخ پذیرش: 3/11/1398 چکیده: پژوهش حاضر در صدد مطالعه تطبیقی موارد، منشأ و آثار خلأهای قانونی در حوزه سند رسمی ‌در ایران و ترکیه است پس از بسط فضای مفهومی ‌موضوع تحقیق، به تبیین خلأ‌های قا چکیده کامل

کامیار شیبت زاده[1]- بهشید ارفع نیا[2]*- ولی رستمی[3] تاریخ دریافت: 16/10/1398- تاریخ پذیرش: 3/11/1398 چکیده: پژوهش حاضر در صدد مطالعه تطبیقی موارد، منشأ و آثار خلأهای قانونی در حوزه سند رسمی ‌در ایران و ترکیه است پس از بسط فضای مفهومی ‌موضوع تحقیق، به تبیین خلأ‌های قانونی اسناد رسمی ‌می‌پردازد. مطابق با مستندات موضوعی ارائه شده در این پژوهش، روش تحقیق، توصیفی- تحلیلی و روش گردآوری اطلاعات در این مقاله، کتابخانه ای می باشد. یافته های این مطالعه، حاکی از آن است که، در مقایسه تطبیقی میان دو کشور ایران و ترکیه در حوزه اسناد رسمی ‌در هر دو کشور توجه ویژه‌ای به سند رسمی ‌شده است این موضوع سبب شده تا صلاحیت‌ها و اختیارات سردفتران و ضمانت اجراهایی که برای سند رسمی ‌در قوانین پیش‌بینی شده است لحاظ گردد علاوه بر آن سند رسمی در هر دو کشور با خلاهای قانونی فراوانی روبه رو می باشد. [1]- دانشجوی دکتری تخصصی، حقوق خصوصی، واحد امارات، دانشگاه آزاد اسلامی، دبی، امارات متحده عربی notary_1023@yahoo.com [2] - دانشیار و عضوهیئت علمی، گروه حقوق، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران: نویسنده مسئول bearfania2121@gmail.com [3] - دانشیار و عضوهیئت علمی، گروه حقوق عمومی، دانشگاه تهران، تهران، ایران vrostami@ut.ac.ir پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1231 - نقش پیشگامان فکری آذربایجان در بازتولید ایده ناسیونالیسم مدرن در ایران
علی شکری علی شیاری محمد یوسفی جویباری

پیشگامان فکری آن دسته از اندیشه&lrm;ورزان آذربایجان هستند که در تکوین شاکله فکری ناسیونالیسم ملی و هویت ایرانی نقش&lrm;آفرین بوده&lrm;اند و در این راستا با نظام سنتی و استبدادی حاکم و نیروهای حافظ آن مخالفت نموده و خواهان حاکمیت قانون شدند. با این فرضیه که نقش آذربایجان چکیده کامل

پیشگامان فکری آن دسته از اندیشه&lrm;ورزان آذربایجان هستند که در تکوین شاکله فکری ناسیونالیسم ملی و هویت ایرانی نقش&lrm;آفرین بوده&lrm;اند و در این راستا با نظام سنتی و استبدادی حاکم و نیروهای حافظ آن مخالفت نموده و خواهان حاکمیت قانون شدند. با این فرضیه که نقش آذربایجان در تکوین و تحول ناسیونالیسم در ایران چگونه است. این ایده&lrm;ها و افکار از آذربایجان برخاسته بود ولی نگاه محلی نداشت بلکه خواهان کشوری به نام ایران با این ویژگی&lrm;ها بود. ناسیونالیسم ایرانی، صرف‌نظر از بهره‌گیری‌اش از گذشته پیشامدرن ایران، مدرن است و همزاد گریزناپذیر مدرنیته ایرانی و آغازین مراحل آشنایی ایرانیان با دنیای مدرن است. هدف از این مقاله تاثیر و نقش مثبت آذربایجان به طور مستقیم و گاهاً غیر مستقیم بر روند مدرن سازی ناسیونالیسم ایرانی گذاشته، می باشد. در این مقاله به نظرات و افکار اندیشمندان بزرگی چون آخوندزاده، مستشارالدوله تبریزی، طالبوف و تقی‌زاده را مورد بررسی قرار خواهیم داد پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1232 - مبانی حقوقی تصمیم گیری های اقتصادی در جمهوری اسلامی ایران
ایوب احمدی گندمانی محمد صادقی بابک باصری

ایوب احمدی گندمانی[1]-محمد صادقی[2]*- بابک باصری[3] تاریخ دریافت: 20/10/1398- تاریخ پذیرش:3/11/1398 چکیده: از نظر حقوقی تصمیماتی دارای اعتبار و مشروعیت می باشند که مستند و مستدل به مواد قانونی باشند. یکی از تصمیماتی که در جامعه از طرف مراجع ذیصلاح گرفته می شود، تصمیمات چکیده کامل

ایوب احمدی گندمانی[1]-محمد صادقی[2]*- بابک باصری[3] تاریخ دریافت: 20/10/1398- تاریخ پذیرش:3/11/1398 چکیده: از نظر حقوقی تصمیماتی دارای اعتبار و مشروعیت می باشند که مستند و مستدل به مواد قانونی باشند. یکی از تصمیماتی که در جامعه از طرف مراجع ذیصلاح گرفته می شود، تصمیمات اقتصادی است. در این پژوهش در پی پاسخ به این سؤال هستیم که پشتوانه حقوقی تصمیم گیری های اقتصادی در نظام حقوقی جمهوری اسلامی ایران چیست؟ در نظام حقوقی جمهوری اسلامی ایران آن دسته از تصمیم گیری های اقتصادی دارای اعتبار و مشروعیت می باشد که بر مبنای اقتصاد مدنظر قانون اساسی باشد. در این مقاله سعی نمودیم از طریق یک مطالعه کتابخانه ای با رویکردی توصیفی- تحلیلی، اقتصاد مدنظر قانون اساسی یعنی همان پشتوانه حقوقی تصمیم گیری های اقتصادی را شناسایی کرده و به تصمیم گیرندگان اقتصادی کشور پیشنهاد می گردد برای پیشبرد اهداف اقتصادی کشور بر مبنای آن اقدام به تصمیم گیری کنند. [1]- دانشجوی دکتری، گروه حقوق عمومی، واحد بندرعباس، دانشگاه آزاد اسلامی، بندرعباس، ایران rezamashhadi342@yahoo.com [2]- استادیار و عضوهیئت علمی، حقوق اقتصادی، مرکز مطالعات و تحقیقات هرمز (پژوهشکده هرمز)، دانشگاه هرمزگان، بندرعباس، ایران: نویسنده مسئول Mrs4272@yahoo.com [3] - استادیار و عضو هیئت علمی، گروه حقوق عمومی، واحد شیراز، دانشگاه آزاد اسلامی، شیراز، ایران پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1233 - بررسی علل کاهش مشارکت سیاسی در یازدهمین انتخابات مجلس شورای اسلامی ایران
فتحعلی همتی امین روان بد علی محمد حقیقی

مولفه هایی مختلفی در رفتار انتخاباتی هر جامعه ای تاثیرگذار هستند. این عناصر را می توان در چارچوب فرهنگی، اقتصادی، جغرافیایی و همچنین متغیر زمان در نظر گرفت. در همین چارچوب رفتار انتخاباتی ایرانیان را می توان مورد تجزیه و تحلیل قرار داد. سوال و هدف محوری این پژوهش دلایل چکیده کامل

مولفه هایی مختلفی در رفتار انتخاباتی هر جامعه ای تاثیرگذار هستند. این عناصر را می توان در چارچوب فرهنگی، اقتصادی، جغرافیایی و همچنین متغیر زمان در نظر گرفت. در همین چارچوب رفتار انتخاباتی ایرانیان را می توان مورد تجزیه و تحلیل قرار داد. سوال و هدف محوری این پژوهش دلایل کاهش مشارکت مردم در یازدهمین انتخابات مجلس شورای اسلامی است. در این راستا دلایل مختلفی اعم از تاثیرات تحریم های امریکا در دوره ترامپ، چالش های اقتصادی، رفتار نهادهای برگزار کننده انتخابات، رویکرد شبکه های اجتماعی مورد بررسی قرار گرفته است. در این بررسی با توجه به نظریه کارکرد گرایی و با تاکید بر نارضایتی اقتصادی، نقش تاثیر گذار تحریم های امریکا در کشور با توجه به تاثیرات منفی تحریم ها بر اقتصاد کشور، کاهش ارزش پول، ناکارآمدی قوه مجریه و مجلس، بی اعتمادی و ناامیدی در مردم و.... به عنوان عامل اصلی کاهش مشارکت شهروندان در یازدهمین انتخابات مجلس ارایه شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1234 - چالش‌های حقوقی فناوری نانو در حقوق بین‌الملل و حقوق ایران: راهکارهای حقوقی
نیلوفر صادقی عباس پورهاشمی علی مشهدی علی فقیه حبیبی

فناوری‌نانو و کاربردهای گوناگون آن بویژه در حوزه محیط‌زیست نه تنها سبب پیشگیری و رفع آلودگی‌های زیست‌محیطی وحفاظت از محیط‌زیست شده بلکه موجبات دستیابی به توسعه‌پایدار را نیز فراهم ساخته ‌است.البته خطرات احتمالی تعدادی از نانومواد می‌تواند تخریب یا آلودگی محیط‌زیست را نی چکیده کامل

فناوری‌نانو و کاربردهای گوناگون آن بویژه در حوزه محیط‌زیست نه تنها سبب پیشگیری و رفع آلودگی‌های زیست‌محیطی وحفاظت از محیط‌زیست شده بلکه موجبات دستیابی به توسعه‌پایدار را نیز فراهم ساخته ‌است.البته خطرات احتمالی تعدادی از نانومواد می‌تواند تخریب یا آلودگی محیط‌زیست را نیز به دنبال داشته باشد.پیشرفت‌های سریع فناوری‌نانو رژیم‌های قانونگذاری سنتی در حقوق بین‌الملل و رژیم‌های حقوق ملی را ازجمله درحوزه محیط‌زیست با چالش مواجه کرده است.مساله این تحقیق،بررسی خلأهای حقوقی فناوری‌نانو است که با هدف تعیین چالشهای حقوقی موجود دربکارگیری این فناوری وهمچنین ارائه راهکارهای حقوقی انجام شده است.مقاله حاضر توصیفی-تحلیلی بوده و در نهایت به این نتیجه رسیده است که چنانچه بین بخش‌های گوناگون نظام مقرراتی در سطح ملی و بین‌المللی تلاش هماهنگ صورت بگیرد امکان رفع چالش‌ها وجود دارد و می‌تواند منجر به توسعه مقررات در سطوح ملی و بین‌الملل گردد.تدوین قوانین جدید و خاص برای رفع کاستی‌های سیستم نظارتی موجود، یکی از راهکارها به حساب می‌آید پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1235 - شرایط و آثارحاکم بر تعیین خواسته و بهای آن در حقوق ایران و فرانسه
غلامرضا رستمی فر صالح یمرلی علی اکبر اسمعیلی

موضوع خواسته و تعیین آن را می‌توان در حقوق برخی کشورها همچون ایران و فرانسه مورد مطالعه قرار داد؛ تعیین خواسته و بهای آن در دعاوی حقوقی به عنوان رکن اصلی و اساسی هر دادخواستی شناخته شده است. بنابراین هدف از مطالعه‌ی پژوهش حاضرشرایط و آثار حاکم بر تعیین خواسته در حقوق ای چکیده کامل

موضوع خواسته و تعیین آن را می‌توان در حقوق برخی کشورها همچون ایران و فرانسه مورد مطالعه قرار داد؛ تعیین خواسته و بهای آن در دعاوی حقوقی به عنوان رکن اصلی و اساسی هر دادخواستی شناخته شده است. بنابراین هدف از مطالعه‌ی پژوهش حاضرشرایط و آثار حاکم بر تعیین خواسته در حقوق ایران و فرانسه است ،که به روش توصیفی-تحلیلی و روش گردآوری اطلاعات کتابخانه ای می باشد، تدوین گردیده است. تعیین مالی یا غیر مالی بودن خواسته، معیار و ملاک ارزیابی بهای خواسته، قواعد حاکم بر تعیین خواسته و... از موضوعات بسیار مهمی است که تعیین درست آن می‌تواند تحولاتی در روند دادرسی ایجاد کند. در حقوق فرانسه نیز می‌توان خواسته و تعیین آن را از اهمیت برخوردار دانست و این موضوع در ماده‌ی 1128 قانون مدنی فرانسه مورد اشاره قرار گرفته و معیار و ضابطه‌ی ارزیابی خواسته و بهای آن قابل داد و ستد بودن آن عنوان گردیده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1236 - تبیین نقش اتاق‌های فکر در تصمیم‌گیری ترامپ در قبال جمهوری اسلامی ایران
رضا حق شناس گرگابی حسین احمدی محمدعلی بصیری

ترامپ پس از پیروزی در انتخابات 2016، از برجام خارج شد. اتاق‌های فکر از اساسی‌ترین منابع تصمیم‌گیری دولتمردان آمریکا است. علی‌رغم خودسری‌هایی ترامپ، خروج او از برجام بدون تأثیر اتاق‌های فکر مخالف جمهوری‌اسلامی ایران صورت نگرفته است. ترامپ بیشترین تأثیر را از اتاق‌های فکر چکیده کامل

ترامپ پس از پیروزی در انتخابات 2016، از برجام خارج شد. اتاق‌های فکر از اساسی‌ترین منابع تصمیم‌گیری دولتمردان آمریکا است. علی‌رغم خودسری‌هایی ترامپ، خروج او از برجام بدون تأثیر اتاق‌های فکر مخالف جمهوری‌اسلامی ایران صورت نگرفته است. ترامپ بیشترین تأثیر را از اتاق‌های فکر خواهان تغییر رفتار و حکومت در ایران با فشار و تحریم می‌پذیرد. اتاق‌های فکر چگونه در سیستم تصمیم‌گیری آمریکا در قبال ایران در دوره ترامپ نقش‌آفرینی کرده‌اند؟ در سیستم تصمیم‌گیری آمریکا در دوره ترامپ اتاق‌های فکر با سناریو فشار و تحریم باعث شدند، ترامپ از برجام خارج، تحریم و فشار بر ایران را افزایش دهد. هدف از پژوهش بررسی تأثیر اتاق‌های فکر بر تصمیمات دستگاه سیاست خارجی در دوره ترامپ و بهره‌گیری از آن در جهت اتخاد پاد استراتژی در مقابله با سیاست‌های آمریکا در قبال ایران است. در این تحقیق از روش توصیفی-تحلیلی با استفاده از ابزار کتابخانه‌ای استفاده شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1237 - سیاست‌گذاری فرهنگی و تأثیر آن بر قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران؛ مطالعه موردی صنعت سینما
خلیل برزو مسعود مطلبی عبدالرضا بای

خلیل برزو[1]- مسعود مطلبی[2]*- عبدالرضا بای[3] تاریخ دریافت: 3/3/1399- تاریخ پذیرش:22/3/1399 چکیده: مقاله حاضر به روش توصیفی- تحلیلی با هدف بررسی سیاست گذاری فرهنگی در صنعت سینمای ایران و تأثیر آن بر قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران انجام پذیرفته است. نتایج پژوهش نشان داد چکیده کامل

خلیل برزو[1]- مسعود مطلبی[2]*- عبدالرضا بای[3] تاریخ دریافت: 3/3/1399- تاریخ پذیرش:22/3/1399 چکیده: مقاله حاضر به روش توصیفی- تحلیلی با هدف بررسی سیاست گذاری فرهنگی در صنعت سینمای ایران و تأثیر آن بر قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران انجام پذیرفته است. نتایج پژوهش نشان داد صنعت سینمای ایران، از برنامه های سیاسی دولتمردان آن نشأت می گیرد و همین عامل چالش هایی را در عرصه قدرت نرم در حوزه سینما ایجاد نموده است. با این وجود، به رسمیت شناختن صنعت فیلم سازی ایران در سطح بین المللی (حضور فیلم های ایرانی در جشنواره های مطرح بین المللی، پخش فیلم ها و سریال های ایرانی از شبکه آی فیلم و شبکه های تلویزیونی آسیای میانه و کشورهای فارسی زبان) توانسته است علاوه بر نمایش و ترغیب ارزش های سیاسی، مذهبی، سبک زندگی و فرهنگ اسلامی مردم ایران در سطح بین المللی، در جهت تولید تصاویر مثبت و از بین بردن تصاویر مخدوش از ایران در اذهان مردم دنیا مورد استفاده قرار گیرد. [1]- دانشجوی دکتری، علوم سیاسی، واحد آزادشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، گلستان، ایران borzoo50@yahoo.com -[2] استادیار و عضو هیئت علمی، گروه علوم سیاسی، واحد آزادشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، گلستان، ایران: نویسنده مسئول mmtph2006@yahoo.com [3] - استادیار و عضو هیئت علمی،گروه روابط بین الملل، واحد آزادشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، گلستان، ایران phd_bay1979@yahoo.com پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1238 - راهکارهای بیشینه سازی قدرت بازدارندگی جمهوری اسلامی ایران در منطقه خلیج فارس
محمد جواد رشیدی ابومحمد عسگرخانی مریم مرادی

قدرت بازدارندگی از مؤلفه های قدرت دفاعی و توان یک کشور محسوب می شود. بر همین اساس و با توجه به ابزارها و راهکارهای متفاوتی که پیش روی کشورهای مختلف قرار دارد، رویه های متفاوتی نیز برای افزایش توان بازدارندگی وجود دارد. هدف پژوهش حاضر بررسی راهکارهای بیشینه سازی قدرت چکیده کامل

قدرت بازدارندگی از مؤلفه های قدرت دفاعی و توان یک کشور محسوب می شود. بر همین اساس و با توجه به ابزارها و راهکارهای متفاوتی که پیش روی کشورهای مختلف قرار دارد، رویه های متفاوتی نیز برای افزایش توان بازدارندگی وجود دارد. هدف پژوهش حاضر بررسی راهکارهای بیشینه سازی قدرت بازدارندگی جمهوری اسلامی ایران در منطقه خلیج فارس است. سؤال پژوهش این است: مهم ترین راهکارهای بیشینه سازی قدرت بازدارندگی جمهوری اسلامی ایران در منطقه خلیج فارس کدام هستند؟ پاسخی که می توان به این سؤال ارائه نمود این است که مؤلفه های بازدارندگی جمهوری اسلامی ایران براساس شرایط ژئوپلتیکی و ژئواستراتژیکی ایران، ابعاد فرهنگی و ایدئولوژیکی انقلاب اسلامی، خارج کردن قدرت های فرامنطقه ای از خلیج فارس و همچنین حمایت از گروه های همسو با منافع ایدئولوژیکی می باشند. روش پژوهش حاضر توصیفی- تحلیلی است که با جمع آوری اطلاعات از منابع اسنادی و کتابخانه ای به موضوع پرداخته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1239 - بررسی نقش متغیرهای دخیل در تصمیم گیری سیاست خارجی پهلوی دوم از 1332 تا 1357 بر اساس مدل جیمز روزنا
سیدحمید موسوی مالک ذوالقدر اصغر پرتوی

نویسنده به منظور تبیین عوامل موثر بر تصمیم گیری سیاست خارجی ایران در دوره پهلوی دوم به بررسی چرایی اتخاذ برخی تصمیمات در این دوره می پردازد. این پژوهش براساس مدل جیمز روزنا، پنج عامل مورد نظر این مدل یعنی فردی، نقشی، دولتی، اجتماعی و بین المللی در زمان پهلوی دوم را مو چکیده کامل

نویسنده به منظور تبیین عوامل موثر بر تصمیم گیری سیاست خارجی ایران در دوره پهلوی دوم به بررسی چرایی اتخاذ برخی تصمیمات در این دوره می پردازد. این پژوهش براساس مدل جیمز روزنا، پنج عامل مورد نظر این مدل یعنی فردی، نقشی، دولتی، اجتماعی و بین المللی در زمان پهلوی دوم را مورد تفکیک و بررسی قرار می دهد. در این راستا، چهار تصمیم مهم و تاثیرگذار این دوره یعنی تنش زدایی با شوروی، بحران بحرین و واگذاری آن، رفتارهای ایران در بحران نفتی 1967 و 1973 و اقدام نظامی ایران در عمان به صورت شاخص، انتخاب، بررسی و میزان تاثیر هریک از متغیرهای پنجگانه فوق مورد کنکاش قرار می گیرد. به اعتقاد نویسنده در این دوره، تصمیمات سیاست خارجی متاثر از عناصر شناختی و عموما توسط شخص شاه اخذ می شد. نظام شناختی عمدتا متاثر از شخصیت و خلقیات شخص شاه بوده است و برای دستیابی به طرح ویژه فکری مورد نظر شخص، در بین متغیر های دخیل، متغیر فرد و پس از آن متغیر نظام بین الملل بیشترین تاثیر را در اخذ تصمیات سیاست خارجی داشته اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1240 - مبانی قضازدایی وجلوه های آن در نظام کیفری ایران و بین الملل
امیر آذرمنش طیبه بیژنی میرزا

امیر حسین آذرمنش[1]- طیبه بیژنی میرزا[2] تاریخ دریافت:19/10/1398- تاریخ پذیرش: 9/11/1398 چکیده: قضازدایی از مسائل مهمی است که با توجه به افزایش جمعیت کیفری ذهن اندیشمندان حقوق کیفری را به خود مشغول کرده است، چرا که تعقیب کیفری امری است دو سویه که از یک سو با حقوق و آزاد چکیده کامل

امیر حسین آذرمنش[1]- طیبه بیژنی میرزا[2] تاریخ دریافت:19/10/1398- تاریخ پذیرش: 9/11/1398 چکیده: قضازدایی از مسائل مهمی است که با توجه به افزایش جمعیت کیفری ذهن اندیشمندان حقوق کیفری را به خود مشغول کرده است، چرا که تعقیب کیفری امری است دو سویه که از یک سو با حقوق و آزادی‌های افراد جامعه و از سوی دیگر با نظم و امنیت عمومی در ارتباط است. پیدا شدن شرایط و اقتضائات تازه، حقوق کیفری ناگزیر به رعایت مسایل و مقرراتی برای پیروی از دیدگاه های جدید حقوق بشری در دادرسی های خود شده است، که اصول حاکم بر مجازاتها از جمله این مقررات است که حقوق کیفری باید با پذیرش رویکردهای جدید حقوق بشری سعی در تبعیت از این اصول نماید. این مساله و این الزام، نه تنها برای حقوق کیفری داخلی؛ بلکه برای حقوق کیفری بین المللی نیز بی تردید وجود دارد. توضیح آنکه، امروزه، لزوم محاکمه و مجازات مجرمان بین المللی بر هیچ کس پوشیده نیست. [1] - دانشجوی دکتری، حقوق جزا و جرم‌شناسی، واحد سنندج، دانشگاه آزاد اسلامی،سندج، ایران yaskabood999@gmail.com [2] - استادیار و عضو هیئت علمی، حقوق کیفری و جرم‌شناسی، گروه حقوق، واحد سنندج، دانشگاه آزاد اسلامی،سنندج، ایران : نویسنده مسئول bizhanir@yahoo.com پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1241 - بررسی تطبیقی سقط جنین در نظام کیفری ایران و سوئد
حمید مروتی سعید منصوری احمد شمس

مسئلة باروری همواره در هر کدام از جوامع متمدن بشری مورد بحث بوده و پیامدهایی نیز داشته است که یکی از این موارد سقط جنین می‌باشد. سوال پژوهش این است که سقط جنین در دو کشور ایران و سوئد از بعد کیفری چگونه است؟ فرضیه تحقیق این است که قانونگذار جمهوری اسلامی ایران و سوئد، ج چکیده کامل

مسئلة باروری همواره در هر کدام از جوامع متمدن بشری مورد بحث بوده و پیامدهایی نیز داشته است که یکی از این موارد سقط جنین می‌باشد. سوال پژوهش این است که سقط جنین در دو کشور ایران و سوئد از بعد کیفری چگونه است؟ فرضیه تحقیق این است که قانونگذار جمهوری اسلامی ایران و سوئد، جنین انسان را موجودی دارای شخصیت انسانی و قابل تکریم و حمایت می‌داند که مانند سایر انسان‌ها دارای حقوقی از جمله حق حیات و سلامت است بدین‌ترتیب، مقالة حاضر درصدد است به شیوة تطبیقی و با استفاده از روش مطالعة اسنادی و کتابخانه‌ای، به مقایسه نظام حقوقی ایران و سوئد در‌خصوص مسئله سقط جنین بپردازد و هدف این است که درنهایت، به تفاوت‌های کمی و کیفی قوانین جزایی این دو کشور پی برده شود. نتایج تحقیق نشان می دهد که سقط جنین در حقوق ایران و سوئد جرم بوده و فرد بزهکار بایستی متحمل کیفر گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1242 - مختصات بنیادهای آزادی در اسلام؛ با تاکید بر آرای متفکران متاخر ایران
حاجی علی شیراوند حسن شمسینی غیاثوند علی فلاح نژاد

آزادی یکی از والاترین ارزش های اخلاقی در همه دوران ها شناخته می شود، به همین دلیل در تمامی مکاتب و ادیان الهی به موضوع آزادی پرداخته شده است. همچنین آزادی در کنار عدالت و برابری به عنوان مثلث فلسفه سیاسی شناخته می شود. سوال و هدف اصلی این پژوهش مختصات آزادی در آرای متف چکیده کامل

آزادی یکی از والاترین ارزش های اخلاقی در همه دوران ها شناخته می شود، به همین دلیل در تمامی مکاتب و ادیان الهی به موضوع آزادی پرداخته شده است. همچنین آزادی در کنار عدالت و برابری به عنوان مثلث فلسفه سیاسی شناخته می شود. سوال و هدف اصلی این پژوهش مختصات آزادی در آرای متفکران متاخر ایران با توجه به عنصر اطلاعات و جهانی شدن است. با این توضیح که مفهوم آزادی همانند دیگر مفاهیم اجتماعی با توجه به متغیر زمان و مکان معنا شده است. با اتخاذ روش توصیفی- تحلیلی می توان گفت که متفکران متاخر با توجه به مطلوبیت دموکراسی اجتماعی در جامعه و حقوق شهروندی تلاش کردند که در نگرش های خود نسبت به بنیادها و مختصات آزادی در اسلام بازنگری کنند. در این راستا موضوعاتی همانند توجه به آزادی های اجتماعی شهروندان، حقوق بشر، حقوق زن، فضیلت مندی، تفکر و عقلانیت، تفکیک عرصه عمومی از عرصه خصوصی، احترام به حقوق شهروندی و... مورد تاکید قرار گرفته اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1243 - امنیت غذایی در ایران و نظام حقوق بین الملل
عباس سوری علی محمد فلاح زاده احمد مرکز مالمیری

هدف از این مطالعه بررسی امنیت غذایی در ایران و نظام حقوق بین الملل است که با عنایت به اهمیت مسئله امنیت غذایی در تأمین سلامت عمومی و حق دسترسی به آن به‌عنوان یک حق انسانی، ضرورت انجام پژوهشی خاص را اجتناب‌ناپذیر می‌نماید. برای گردآوری اطلاعات، از روش کتابخانه ای و فیش ب چکیده کامل

هدف از این مطالعه بررسی امنیت غذایی در ایران و نظام حقوق بین الملل است که با عنایت به اهمیت مسئله امنیت غذایی در تأمین سلامت عمومی و حق دسترسی به آن به‌عنوان یک حق انسانی، ضرورت انجام پژوهشی خاص را اجتناب‌ناپذیر می‌نماید. برای گردآوری اطلاعات، از روش کتابخانه ای و فیش برداری استفاده شده است. ﻣﺴﺌﻠﻪ اﻣﻨﻴﺖ ﻏﺬاﻳﻲ ﺑﺎ ﻧﻴﻢﻧﮕﺎﻫﻲ ﺑﻪ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻛﻪ واﺟﺪ ارﺗﺒﺎط ﻣﻮﺿﻮﻋﻲ از ﺑﺮﺧﻲ ﺟﻬﺎت ﻫﺴﺘﻨﺪ، اﻳﻦ ﻧﻮع ﻧﮕﺎه را ﻧﻮﻳﻦ و ﺑﻪروز از ﻣﻨﻈﺮ ﺣﻘﻮﻗﻲ ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ و ﺟﻬﺖ ﺗﻨﻮﻳﻪ اﻓﻜﺎر و ﻟﺰوم ﺗﺪاﺑﻴﺮ و راﻫﻜﺎرﻫﺎى ﺷﺎﻳﺴﺘﻪ و ﺳﻴﺎﺳﺖﮔﺬارىﻫﺎى ﻻزم ﻣﺆﺛﺮ و ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺎﻧﺪ. لذا یک سیستم ملی کارا برای کنترل امنیت غذایی علاوه بر کمک به ارتقاء وضع تغذیه و سلامت جامعه به بهبود صنایع غذایی، افزایش تولید و افزایش سطح درآمدها می‌انجامد؛ بنابراین احتمالاً بهبود ساختار زیربنایی و قوانین موجود برای داشتن یک سیستم کنترل مواد غذایی کارا در سطح ملی حائز اهمیت است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1244 - فاصله نظر و عمل در تحقق آرمان شهر اسلامی ایرانی با تاکید بر آموزش آن در مقطع متوسطه
حسن شمس ابراهیمی سیدشمس‌الدین هاشمی‌مقدم

حسن شمس ابراهیمی[1]-سیدشمس‌الدین هاشمی‌مقدم[2]* تاریخ دریافت: 24/2/1399- تاریخ پذیرش: 22/3/1399 چکیده: آموزش متوسطه یکی از مهمترین مقاطع تحصیلی است. در این مقطع مهمترین آرمانهای یک سیستم آموزشی و مهارتهای زندگی به فراگیران آموزش داده می&lrm;شود. حساسیت و اهمیت آموزش در چکیده کامل

حسن شمس ابراهیمی[1]-سیدشمس‌الدین هاشمی‌مقدم[2]* تاریخ دریافت: 24/2/1399- تاریخ پذیرش: 22/3/1399 چکیده: آموزش متوسطه یکی از مهمترین مقاطع تحصیلی است. در این مقطع مهمترین آرمانهای یک سیستم آموزشی و مهارتهای زندگی به فراگیران آموزش داده می&lrm;شود. حساسیت و اهمیت آموزش در این مقطع تحصیلی، پژوهشگران را بر آن داشته است که به مطالعه در این حیطه بپردازند. با توجه به این مسأله، هدف از این مطالعه تحلیلی بر نظام آموزشی دوره متوسطه در راستای آرمان‌شهر اسلامی-ایرانی است. روش تحقیق کمی، با ترکیبی از روش کتابخانه‌ای و بهره گیری از روش میدانی با استفاده از پرسشنامه بود. جامعه آماری دانش آموزان پسر سنین 14-18 در مناطق 4، 7، 13 بود. نتایج این مطالعه نشان داد که در دوره آموزشی متوسطه در عمل و نظر در تحقق آرمانشهر اسلامی ایرانی فاصله وجود دارد. این نتیجه با واکاوی متغیرهایی همچون اهداف اسلامی ایرانی، روشهای اسلامی ایرانی و سبک زندگی اسلامی ایرانی استنباط گردید. [1]- دانشجوی دکتری، فلسفه تعلیم و تربیت، واحد اراک، دانشگاه آزاد اسلامی، اراک، ایران shams48h@gmail.com [2] - استادیار و عضو هیئت علمی، فلسفه تعلیم و تربیت، دانشگاه اراک،اراک، ایران: نویسنده مسئول hashemimoghadam@saraku.ac.ir پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1245 - منع تبعیض جنسیتی اشتغال زنان درحقوق ایران (مطالعه موردی زنان منطقه ۱۴ تهران)
مهدی شعبان نیا منصور مهدیه حسین آبادی

امروزه مشارکت زنان درگسـترش فعالیت‌های اجتماعی و اقتصادی افزایش چشمگیری یافته اما شکاف درآمدی موجود بـین زن و مرد در بازار کار، یکی از مهمترین تبعیض هایی است که در سال‌های اخیر همراه با افزایش مشارکت زنان در بازار کار بوده است؛ لذا هدف پژوهش حاضر بررسی منع تبعیض جنسیتی چکیده کامل

امروزه مشارکت زنان درگسـترش فعالیت‌های اجتماعی و اقتصادی افزایش چشمگیری یافته اما شکاف درآمدی موجود بـین زن و مرد در بازار کار، یکی از مهمترین تبعیض هایی است که در سال‌های اخیر همراه با افزایش مشارکت زنان در بازار کار بوده است؛ لذا هدف پژوهش حاضر بررسی منع تبعیض جنسیتی اشتغال زنان در حقوق ایران از نقطه نظر آماری می‌باشد. این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی، از لحاظ نوع، توصیفی و پیمایشی می‌باشد. جامعه آماری پژوهش را کلیه زنان منطقه 14 شهر تهران تشکیل می‌دهد که نمونه آماری با استفاده از فرمول کوکران 384 نفر تعیین گردید. نتایج نشان داد که میزان توجه سیاستمداران نظام و افراد تاثیرگذار در امر قانون گذاری به جایگاه و حقوق زنان از جمله آزادی کار و حق اشتغال آنان در برنامه‌های توسعه، کم می‌باشد. تبعیض‌های جنسیتی بین زن و مرد در برخورداری از امکانات، به‌عنوان یکی از موانع آزادی کار و حق اشتغال زنان تأثیرگذار است. همچنین به عنوان نتیجه می توان گفت که تبعیض جنسیتی برای اشتغال زنان منطقه 14 شهر تهران همواره حاکم است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1246 - ارزیابی تطبیقی مجازات جرایم مواد مخدر و روانگردان در ایران و انگلستان
یحیی کمالی پور باقر شاملو

یحیی کمالی پور[1]-باقر شاملو[2]* تاریخ دریافت: 28/1/1399- تاریخ پذیرش: 22/2/1399 چکیده: هدف از پژوهش حاضر ارزیابی ارزیابی تطبیقی مجازات جرایم مواد مخدر و روانگردان در ایران و انگلستان بود. در حقوق ایران سیاست کیفری حاکم بر جرایم مواد مخدر اساساً بر محور پاسخهای دولتی، چکیده کامل

یحیی کمالی پور[1]-باقر شاملو[2]* تاریخ دریافت: 28/1/1399- تاریخ پذیرش: 22/2/1399 چکیده: هدف از پژوهش حاضر ارزیابی ارزیابی تطبیقی مجازات جرایم مواد مخدر و روانگردان در ایران و انگلستان بود. در حقوق ایران سیاست کیفری حاکم بر جرایم مواد مخدر اساساً بر محور پاسخهای دولتی، رسمی و سرکوبگر مبتنی است. در حقوق انگلستان رویه نسبتاً منعطف تری اتخاذ شده و جز در برخی موارد حداقلی مقنن اصولاً برای پاسخ دهی به جرایم مواد مخدر به کیفرهای حذف کننده ای نظیر اعدام متوسل نشده است. حبس های میان مدت کیفر اصلی اغلب جرایم مواد مخد در انگلستان است. با این وجود در رویه هر دو نظام حقوقی وجوه تشابهی حداقلی هم یافت می شود که از آن جمله می توان به بهره گیری فراگیر از توان کیفر حبس در واکنش دهی به جرایم مواد مخدر اشاره کرد. بنابراین سوال پژوهش حاضر این است که چه تفاوتی میان مجازات جرایم مواد مخدر و روانگردان در ایران و انگلستان وجود دارد؟ [1]- دانشجوی دکتری، حقوق کیفری و جرم شناسی، واحد رفسنجان، دانشگاه آزاد اسلامی، رفسنجان، ایران yahya.kamalipour@mailfa.com [2] - دانشیار و عضو هیئت علمی، حقوق کیفری و جرم شناسی، ، واحد رفسنجان، دانشگاه آزاد اسلامی،رفسنجان، ایران: نویسنده مسئول bagher.shamloo@mailfa.com پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1247 - سیاست دولت‌های اول (احمدی‌نژاد و روحانی) نسبت به رسانه‌های نوشتاری از منظر نظریه گرامشی
علی رئیسی فر بهمن کشاورز قاسم آباد مهدی خوشخطی سیدفرشید جعفری

در عصر اطلاعات، رسانه ها بازیگر اصلی سیاست شناخته می شوند به همین دلیل دولت ها و مدیران تلاش می کنند که از طریق رسانه ها اعم از سنتی و نوین تولید قدرت و معنا کنند. رسانه‌هایی که به صورت ایجابی، سلبی یا انتقادی برابر دولت ها پرداخته‌اند. در نوشتار حاضر سیاست دولت‌های اول چکیده کامل

در عصر اطلاعات، رسانه ها بازیگر اصلی سیاست شناخته می شوند به همین دلیل دولت ها و مدیران تلاش می کنند که از طریق رسانه ها اعم از سنتی و نوین تولید قدرت و معنا کنند. رسانه‌هایی که به صورت ایجابی، سلبی یا انتقادی برابر دولت ها پرداخته‌اند. در نوشتار حاضر سیاست دولت‌های اول (احمدی‌نژاد و روحانی) نسبت به رسانه‌های نوشتاری براساس نظریه گرامشی مورد بررسی قرار گرفته است. در این راستا مقاله با استفاده از روش توصیفی ـ تحلیلی و با هدف تبیین رویکردهای دولت‌های نهم و یازدهم نسبت به رسانه‌های نوشتاری به رشته تحریر درآمده و در این مسیر تحلیل‌ها براساس نظریه گرامشی صورت گرفته است. بررسی سیاست و دیدگاه‌های این دو دولت نشان می دهد که رویکرد غالب در دولت احمدی نژاد، مبتنی بر نگاهی کنترل‌گرا بوده است، اما در دولت اول روحانی سعی شد تا با حفظ هژمونی، بستری مناسب و منعطف برای کنشگری طیف های مختلف سیاسی فعال در چارچوب نظام و قانون اساسی مهیا شود، تا این نوع از رسانه‌ها بتوانند به نقد و بررسی وضعیت موجود در عرصه‌های مختلف بپردازند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1248 - بررسی فرصت ها و چالش های دیپلماسی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در قبال جمهوری تاجیکستان طی سالهای (1397-1377)
رضا اوسطی فاضل فیضی

رضا اوسطی[1]- فاضل فیضی[2] تاریخ دریافت: 9/10/1398- تاریخ پذیرش:3/11/1398 چکیده: دیپلماسی فرهنگی که توسط دولت ها هدایت می شود، با استفاده از ابزار و ظرفیت های فرهنگی به عنوان پشتیبان اهداف سیاست خارجی و اهداف دیپلماسی محسوب شده و در واقع استفاده از فرهنگ و به خدمت گرفتن چکیده کامل

رضا اوسطی[1]- فاضل فیضی[2] تاریخ دریافت: 9/10/1398- تاریخ پذیرش:3/11/1398 چکیده: دیپلماسی فرهنگی که توسط دولت ها هدایت می شود، با استفاده از ابزار و ظرفیت های فرهنگی به عنوان پشتیبان اهداف سیاست خارجی و اهداف دیپلماسی محسوب شده و در واقع استفاده از فرهنگ و به خدمت گرفتن ابزارهای فرهنگی در روابط خارجی جهت تامین منافع ملی می باشد. مقاله حاضر در پی پاسخ به این سوال است که به چه دلایلی علی رقم اشتراکات فرهنگی و تمدنی بین جمهوری اسلامی ایران و جمهوری تاجیکستان، دو کشور نتوانستند از این اشتراکات جهت توسعه روابط دو جانبه خود بهره مند شوند؟ در پاسخ این فرضیه مطرح می گردد که علی رقم اشتراکات فرهنگی و تمدنی بین دو کشور به دلیل رویکرد متفاوت به عنصر سیاست و نحوه حکومت داری در عرصه سیاسی و اجتماعی، در نتیجه اشتراکات فرهنگی و تمدنی بین دو کشور کمکی به افزایش روابط آن ها نکرده است . در این تحقیق با امعان نظر به مشترکات فرهنگی و تمدنی دو کشور به دنبال شناسایی موانع توسعه روابط خارجی آنها از منظر دیپلماسی فرهنگی می باشیم . [1] - کارشناسی ارشد، علوم سیاسی، واحد تاکستان، دانشگاه آزاد اسلامی ، قزوین، ایران reza8286@yahoo.com [2] - استادیار و عضو هیات علمی، گروه علوم سیاسی، واحد تاکستان، دانشگاه آزاد اسلامی ، قزوین، ایران: نویسنده مسئول fazel_feizy@yahoo.com * این مقاله مستخرج از رساله دکتری تحت عنوان "کاربرد زور در روابط بین الملل باتاکید بر دکترین دفاع مشروع پیشدستانه/پیشگیرانه در راهبرد امنیت ملی امریکا" است. [1]- دانشجوی دکتری، روابط بین الملل، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی،تهران، ایران manizheh_eskandari@yahoo.com [2] - دانشیار و عضو هیئت علمی، گروه روابط بین الملل، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران: نویسنده مسئول mzakerian@yahoo.com [3] - دانشیار و عضو هیئت علمی، گروه روابط بین الملل، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران kbarzegar@hotmail.com [4] - استاد و عضو هیئت علمی، گروه روابط بین الملل، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی،واحد علوم و تحقیقات ، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران aakazemi@hotmail.com پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1249 - مقایسه گفتمان جمهوری اسلامی ایران در منطقه خاورمیانه با کشور عربستان از منظر چالش‌های ایدئولوژیک
غلامرضا فیروزی حامد محقق نیا شیوا جلالپور فریدون اکبرزاده

ایران و عربستان دو کشور مهم و تعیین‌کننده در خاورمیانه محسوب می‌شوند که دلایل گوناگونی سبب تنش مداوم در روابط این دو کشور شده است. رقابت میان این دو کشور اغلب تحت تأثیر اختلافات ایدئولوژیک و ژئوپلیتیک بسیار، تشدید می‌شود که در هنگام آشوب ها و ناآرامی های منطقه‌ای، دشمنی چکیده کامل

ایران و عربستان دو کشور مهم و تعیین‌کننده در خاورمیانه محسوب می‌شوند که دلایل گوناگونی سبب تنش مداوم در روابط این دو کشور شده است. رقابت میان این دو کشور اغلب تحت تأثیر اختلافات ایدئولوژیک و ژئوپلیتیک بسیار، تشدید می‌شود که در هنگام آشوب ها و ناآرامی های منطقه‌ای، دشمنی های آن‌ها افزایش می یابد. هدف این تحقیق بررسی تضاد ایدئولوژیک این دو کشور است و برای دستیابی به این هدف از روش تحقیق تحلیلی-توصیفی بهره برده شده است. براساس نتایج می توان بیان نمود که روابط ایران و عربستان همواره میان الگوی همزیستی و تعارض در نوسان بوده است. بعد از انقلاب اسلامی ایران الگوی تعارضی بر روابط این دو کشور غالب بوده که می‌توان از آن با عنوان جنگ سرد منطقه ای نام برد. دلیل اصلی این موضوع رقابت منطقه‌ای، ایدئولوژیکی و ژئوپولیتیکی این دو کشور بوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1250 - طراحی مدل مدیریت استعداد در بخش عمومی
آذر اسلامی ناصر پورصادق مسعود حقیقی

هدف پژوهش حاضر طراحی مدل راهبردی مدیریت استعداد در شبکه‌های بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی ایران بوده و جهت‌گیری پژوهش کاربردی- توسعه‌ای و روش آن آمیخته (کیفی- کمی) است. جامعه آماری در بخش کیفی شامل خبرگان و نخبگان معاونت بهداشت و در بخش کمی شامل کارکنان شبکه‌های بهداشتی بو چکیده کامل

هدف پژوهش حاضر طراحی مدل راهبردی مدیریت استعداد در شبکه‌های بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی ایران بوده و جهت‌گیری پژوهش کاربردی- توسعه‌ای و روش آن آمیخته (کیفی- کمی) است. جامعه آماری در بخش کیفی شامل خبرگان و نخبگان معاونت بهداشت و در بخش کمی شامل کارکنان شبکه‌های بهداشتی بود. حجم نمونه در مرحله اول (با روش نمونه‌گیری قضاوتی) 14 نفر و در مرحله دوم (با روش نمونه‌گیری تصادفی) 156 نفر بود. ابزار گردآوری داده‌ها در بخش کیفی مصاحبه و روش دلفی بود و برای تحلیل داده‌ها از تحلیل مضمون استفاده شد. جهت تبیین الگو، پس از 2 مرحله توزیع پرسشنامه، اعضای پانل دلفی اکثر گویه‌ها را تایید کرده و مدل پیشنهادی پذیرفته شد. در بخش کمی پس از بررسی روایی محتوا و پایایی (با آلفای کرونباخ 81/0) پرسشنامه، شاخص‌های هر مولفه مورد تحلیل عاملی تاییدی مرتبه دوم قرار گرفت که مدل دارای برازش مناسبی شد. طبق نتایج، مدیریت استعداد عملکرد سازمان را تحت تاثیر قرار می‌دهد. فرآیند مدیریت استعداد با تاثیر پذیری از عوامل ساختاری، محتوایی و بیرونی بر موفقیت عملکرد سازمانی نقش دارد. با توجه به اینکه الگوی پیشنهادی به صورت مرحله‌ای مسیری را از سطوح مقدماتی به سطح تخصصی‌تر با طرح تاثیر عوامل محیطی درون و بیرون سازمان و نهادی طی می‌کند می‌تواند به‌عنوان الگویی عملیاتی در تصمیم سازی‌های استراتژیک سازمانی بکار رود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1251 - اهمیت و نقش مسئولیت اجتماعی و عملکرد نوآوری در ارتباط میان سبک رهبری تحول گرا و عملکرد شرکت
مهدی طیبی مهرداد حسینی شکیب مصطفی مبلغی

پژوهش حاضر با هدف ارزیابی اهمیت و نقش مسئولیت اجتماعی و عملکرد نوآوری در ارتباط میان سبک رهبری تحول گرا و عملکرد شرکت انجام شده است. این تحقیق پژوهشی کاربردی و توصیفی- پیمایشی است. با توجه به محدود بودن حجم جامعه آماری، از روش کل شمار استفاده شده است و از اینرو کلیه کار چکیده کامل

پژوهش حاضر با هدف ارزیابی اهمیت و نقش مسئولیت اجتماعی و عملکرد نوآوری در ارتباط میان سبک رهبری تحول گرا و عملکرد شرکت انجام شده است. این تحقیق پژوهشی کاربردی و توصیفی- پیمایشی است. با توجه به محدود بودن حجم جامعه آماری، از روش کل شمار استفاده شده است و از اینرو کلیه کارشناسان، کارشناسان ارشد و مسؤلین و روسای سالنهای مونتاژ شرکت ایران خودرو به عنوان اعضای جامعه مورد مصاحبه و پرسش قرار گرفته اند که تعداد آنها برابر با 131 نفر بوده است. ابزار جمع آوری اطلاعات در تحقیق حاضر پرسشنامه است که پایایی و روایی آن به ترتیب با استفاده از روش های پایایی ترکیبی و همچنین تکنیک های روایی همگرا و واگرا مورد بررسی قرار گرفته است. به منظور انتخاب روش تجزیه و تحلیل داده ها، ابتدا نرمال بودن متغیرها از طریق بررسی چولگی و کشیدگی ارزیابی شده و با اتخاذ رویکرد تحلیل مسیر با استفاده از نرم افزار AMOS فرضیه های تحقیق مورد آزمون قرار گرفته اند. بر اساس یافته های تحقیق، بهبود مسئولیت اجتماعی شرکتی موجب افزایش اثرگذاری رهبری تحول گرا بر عملکرد سازمانی خواهد شد. علاوه بر این، یافته های آماری نشان می دهد که بهبود عملکرد نوآورانه منجر به افزایش تاثیر گذاری عملکرد مسئولیت اجتماعی بر عملکرد سازمانی جدید خواهد شد. همچنین، نتایج استنباطی نشان می دهد که هر چه مسئولیت اجتماعی بهبود یابد، عملکرد نوآوری و عملکرد سازمانی در شرکت نیز ارتقا خواهند یافت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1252 - توسعه ابزاری برای ارزیابی مدیریت منابع انسانی پایدار در نظام اداری ایران
علیرضا جلالی فراهانی مرتضی موسی خانی سید مهدی الوانی ابوالفضل کاظمی

هدف این پژوهش شناسایی و رتبه‌بندی شاخص‌های مدیریت منابع انسانی پایدار در جهت توسعه ابزاری برای ارزیابی پایداری مدیریت منابع انسانی در نظام اداری ایران می‌باشد. پژوهش از نظر هدف، کاربردی، از حیث نحوه گردآوری داده‌ها، توصیفی- پیمایشی است. جامعة آماری 25 نفر از کارشناسان و چکیده کامل

هدف این پژوهش شناسایی و رتبه‌بندی شاخص‌های مدیریت منابع انسانی پایدار در جهت توسعه ابزاری برای ارزیابی پایداری مدیریت منابع انسانی در نظام اداری ایران می‌باشد. پژوهش از نظر هدف، کاربردی، از حیث نحوه گردآوری داده‌ها، توصیفی- پیمایشی است. جامعة آماری 25 نفر از کارشناسان و متخصصان حوزه مدیریت رفتارسازمانی و منابع‌انسانی و دارای سوابق مدیریتی در سازمان‌های دولتی شهر تهران یا دارای تحصیلات مرتبط با رشته مدیریت می‌باشد که به روش قضاوتی (هدفمند) و گلوله برفی انتخاب شدند. در گام اول با بررسی و ارزیابی مبانی نظری، 31 عامل به‌عنوان شاخص‌های مدیریت منابع انسانی پایدار شناسایی و استخراج شد. در ادامه، به‌منظور جمع‌آوری آراء خبرگان برای پیاده‌سازی در تکنیک دلفی فازی، از پرسشنامه استفاده که 7 شاخص پایین‌تر از میانگین تعیین شده قرار گرفتند و برای مرحلة تعیین اولویت حذف شدند. سپس با استفاده از ماتریس مقایسات زوجی و در قالب عبارت‌های کلامی، پرسشنامه خبره سنجی برای تعیین وزن مهارت‌ها تهیه و در بین خبرگان توزیع شد. روایی پرسشنامه با استفاده از نظرات خبرگان تأیید شد. سپس براساس اوزان به دست آمده با روش AHP فازی و با استفاده از تکنیک ARAS شاخص‌های مدیریت منابع انسانی پایدار اولویت‌بندی شد. بر اساس نتایج به‌دست آمده پنج شاخص توجه به انتظارات کارکنان، حرکت به‌سمت توسعه مشاغل دورکاری، همسوسازی برنامه‌ها، سیاستها و زیر ساخت‌های منابع انسانی با اهداف پایداری استراتژیک سازمان، بومی‌سازی استخدام نیروی انسانی و گسترش فرهنگ و توسعه رفتارهای حامی محیط زیست در بین کارکنان به ترتیب بالاترین اولویت را به‌دست آورده‌اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1253 - ارائه الگوی مفهومی و ترسیم نقشه استراتژیک سازمان کارآفرین با رویکردهای تصمیم‌گیری چندمعیاره فازی (FMCDM)
علی سماعی مجید اشرفی روح اله سمیعی سامره شجاعی

امروزه سازمان‌ها برای ادامه حیات خود در محیط پر تلاطم امروزی، نیازمند همراهی کارکنان و مرتفع ساختن نیازهای خود در بستر سازمانی هستند. در این میان کارآفرینی سازمانی می‌تواند یکی از عناصر کلیدی جهت افزایش توان رقابت‌پذیری سازمان‌ها و کسب مزیت رقابتی‌شان باشد. هدف این پژوه چکیده کامل

امروزه سازمان‌ها برای ادامه حیات خود در محیط پر تلاطم امروزی، نیازمند همراهی کارکنان و مرتفع ساختن نیازهای خود در بستر سازمانی هستند. در این میان کارآفرینی سازمانی می‌تواند یکی از عناصر کلیدی جهت افزایش توان رقابت‌پذیری سازمان‌ها و کسب مزیت رقابتی‌شان باشد. هدف این پژوهش ارائه الگوی مفهومی و ترسیم نقشه استراتژیک سازمان کارآفرین در گمرک جمهوری اسلامی ایران است. مطالعه حاضر یک پژوهش توصیفی-تحلیلی در سه مرحله‌ وابسته به‌هم می‌باشد. در گام اول مهم‌ترین معیارها و ویژگی‌های سازمان کارآفرین در گمرک جمهوری اسلامی ایران با استفاده از روش دلفی فازی شناسایی و غربالگری شد. در مرحله‌ی دوم روابط میان معیارهای شناسایی شده با استفاده از روش دیمتل فازی سنجیده و در مرحله آخر نیز، ویژگی‌های سازمان کارآفرین براساس روش مدل‌سازی ساختاری تفسیری سطح‌بندی شدند. جامعه آماری تحقیق را خبرگان و مدیران سازمان گمرک استان تهران تشکیل می‌دهند، که 28 نفر از آن‌ها با استفاده از روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شدند. یافته‌های پژوهش نشان داد که از میان شاخص‌های مورد بررسی، 17 شاخص مورد تائید خبرگان قرار گرفت، هم‌چنین براساس آزمون دیمتل فازی مشخص شد که هشت متغیر نقش علّی و نه متغیر نیز نقش معلولی دارند. ازطرفی نیز رهیافت مدل‌سازی ساختاری تفسیری نشان داد که متغیرها در شش سطح طبقه‌بندی شدند، که دراین‌بین متغیر منابع سرمایه‌ای (ساختاری، انسانی و رابطه‌ای و ...) در گمرک جمهوری اسلامی ایران به‌عنوان عوامل زیربنایی و دارای قدرت نفوذ بیشتری می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1254 - رتبه‌بندی الزامات کارکردی سازمان دوسوتوان در حوزه مدیریت منابع انسانی
احمد سلیمانی کلهرودی میرعلی سیدنقوی مقصود امیری سید مهدی الوانی

هدف از انجام این تحقیق، شناسایی و رتبه‌بندی الزامات کارکردی سازمان دوسوتوان در حوزه مدیریت منابع انسانی در بانک توسعه صادرات ایران است که به روش آمیخته اکتشافی در دو گام کیفی و کمّی انجام شده است. در گام کیفی تحقیق، مصاحبه‌هایی با 13 نفر از خبرگان انجام شد و بر اساس روش چکیده کامل

هدف از انجام این تحقیق، شناسایی و رتبه‌بندی الزامات کارکردی سازمان دوسوتوان در حوزه مدیریت منابع انسانی در بانک توسعه صادرات ایران است که به روش آمیخته اکتشافی در دو گام کیفی و کمّی انجام شده است. در گام کیفی تحقیق، مصاحبه‌هایی با 13 نفر از خبرگان انجام شد و بر اساس روش تحلیل تم؛ کدها، مقولات، تم‌های فرعی و تم‌های اصلی الزامات کارکردی سازمان دوسوتوان در حوزه مدیریت منابع انسانی شناسایی شدند. نتایج تحلیل این گام از تحقیق منجر به شناسایی 104 کد اولیه شد که این کدها در قالب 5 عامل اصلی (مدیریتی، سازمانی، انگیزشی، قانونی و فیزیکی) و 14 عامل فرعی دسته-بندی شدند. سپس برای رتبه‌بندی شاخص‌های احصاء شده، از روش تحلیل سلسله‌مراتبی استفاده شد. نتایج نشان می‌دهد، ایجاد آمادگی ذهنی در بخش انگیزش، دارای رتبه‌ بیشتری است، و سپس در زیر موضوع انگیزشی، تقویت روحیه نوآوری در کارکنان، کاهش وابستگی دولت و ترک شغل براساس روش‌های تعیین شده، در بعد مدیریت در سطح دوم، سوم و چهارم قرار می‌گیرند. در سطح پنجم، انتخاب سبک رهبری مناسب، افزایش پویایی، از بین بردن ساختار ثابت قرار دارند که همگی جزء ابعاد سازمانی می‌باشند. در ادامه، ابعاد کاهش سلسله مراتب، تهیه تجهیزات و امکانات جدید، و ایجاد فضای بهره-برداری برای نیروهای خارج از سازمان، در رتبه‌های ششم، هفتم و هشتم قرار می‌گیرند. ارائه پاداش همکاری در دوسوتوانی، حذف قوانین محدود کننده و تجدید نظر در قوانین موجود، و تعیین قوانین خاص برای دوسوتوانی در بخش حقوقی، کمترین رتبه‌ را به خود اختصاص داده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1255 - شناسایی و تحلیل عوامل اثرگذار بر برنامه‌های بالنده سازی حرفه‌ای مدیران ارشد صنعت مخابرات ایران
سعید هداوند افسانه زمانی مقدم علی تقی پور ظهیر

پژوهش حاضر با هدف تحلیل عوامل اثرگذار بر ارتقای برنامه‌های بالنده‌سازی حرفه‌ای مدیران ارشد صنعت مخابرات ایران انجام گرفت. بدین منظور از روش تحقیق آمیخته اکتشافی استفاده شد. بدین صورت که در بخش کیفی به منظور شناسایی عوامل اثرگذار، مصاحبه‌های نیمه ساختار یافته با 17 نفر ا چکیده کامل

پژوهش حاضر با هدف تحلیل عوامل اثرگذار بر ارتقای برنامه‌های بالنده‌سازی حرفه‌ای مدیران ارشد صنعت مخابرات ایران انجام گرفت. بدین منظور از روش تحقیق آمیخته اکتشافی استفاده شد. بدین صورت که در بخش کیفی به منظور شناسایی عوامل اثرگذار، مصاحبه‌های نیمه ساختار یافته با 17 نفر از خبرگان صنعت و دانشگاه که به طور بالقوه بیشترین اطلاعات را در خصوص بالندگی مدیران داشتند صورت گرفت و با تحلیل اطلاعات به روش کدگذاری، ینتایج به دست آمده به صورت شش عامل اصلی "تناسب نیازها با برنامه‌های کسب وکار، همسویی برنامه‌ها با راهبردهای صنعت، همگرایی برنامه‌ها با نیازهای مدیران ارشد، استفاده از روش‌های نوین، مدیریت فرایند یادگیری و اعتبارسنجی برنامه‌ها" و 27 عامل فرعی مشخص گردید. در بخش کمّی پژوهش، پرسشنامه‌ای محقق ساخته، طراحی شد و بر روی نمونه‌ای متشکل از 56 نفر از مدیران ارشد که با استفاده از روش نمونه گیری غیر احتمالی انتخاب شده بودند اجرا گردید. روایی محتوایی پرسشنامه توسط چهار نفر از خبرگان تأیید و پایایی پرسشنامه به وسیله آلفای کرونباخ محاسبه شد که ضریب 876/. بیانگر انسجام سؤالات و عدم پراکندگی معنادار سؤالات است. برای تحلیل داده‌های به دست آمده از پرسشنامه‌ها از نرم افزار SPSS24 و روش تحلیل عاملی اکتشافی استفاده شده است. نتایج به دست آمده از پژوهش حاضر نشان داد که متغیرهای موجود در عوامل شناسایی شده، حدود 92 درصد از تغییرات مربوط به عوامل اثرگذار بر برنامه‌های ارتقای بالنده سازی حرفه‌ای مدیران ارشد صنعت مخابرات ایران را تشکیل می‌دهند که بیانگر تأثیرگذاری بالای ‌آنها در طراحی، تدوین و اجرای برنامه‌ها می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1256 - طراحی مدل عوامل موثر بر ارتقاء تصویر برند ملی (نشان ساخت ایران) در بازارهای منطقه‌ای (مطالعه موردی: صادرات تجهیزات برق فشار قوی-ترانسفورماتور)
عبدالعلی عامری عبداله نعامی بیتا تبریزیان

همواره تحولات جهانی و منطقه‌ای، ضرورت دسترسی به صادرات موفق با محوریت کاهش هزینه‌ها و افزایش میزان پذیرش محصولات را به امری حیاتی برای اقتصاد هر کشور تبدیل کرده است. از جمله فاکتورهای موثر در موفقیت صادرات، نشان (برند) ملی قابل قبول کشور مبداء نزد مشتریان کشور مقصد می‌ب چکیده کامل

همواره تحولات جهانی و منطقه‌ای، ضرورت دسترسی به صادرات موفق با محوریت کاهش هزینه‌ها و افزایش میزان پذیرش محصولات را به امری حیاتی برای اقتصاد هر کشور تبدیل کرده است. از جمله فاکتورهای موثر در موفقیت صادرات، نشان (برند) ملی قابل قبول کشور مبداء نزد مشتریان کشور مقصد می‌باشد. یکی از صنایع دارای توانمندی بومی و زیرساخت قوی در کشور ایران صنعت برق می‌باشد. با وجود کیفیت و خودکفایی در محصولات این صنعت، شاید فقدان الگویی برند ملی در این حوزه، مانعی در دستیابی به بازارهای منطقه‌ای آن شده است. بر این اساس هدف اصلی این پژوهش ارائه مدل مؤثر بر ارتقاء تصویر برند ملی کشور ایران می‌باشد. در این پژوهش آمیخته ترتیبی - متوالی، سعی شده به شیوه اکتشافی عوامل موثر بر ارتقاء تصویر برند ملی (نشان ساخت ایران) و ابعاد آن به استفاده از نظرات خبرگان شناسایی شود. پس از آن به کمک نرم-افزار مکس‌کیودا متغیرها و الگوی مفهومی روابط بین آنها استخراج شد. در این بخش متغیرهای تأثیرگذار بر برند ملی، به‌عنوان ابعاد مدل ارتقاء برند ملی شناخته شدند. در بخش کمی نیز با استفاده از نظرات مدیران اجرایی و صادرکنندگان محصولات برق فشار قوی، وضعیت بومی مدل تحقیق بررسی شود. نتایج تحلیل مدل معادلات ساختاری از طریق نرم‌افزار PLS نشان داد که در بین روابط تعریف شده بهره-گیری از ظرفیت‌های نیروی‌انسانی، فرهنگی، اجتماعی و تاریخی بیشترین و سیاستگذاری کلان ملی، کمترین تأثیر را بر ارتقاء برند ملی دارد. در بخش پایانی بر مبنای این تحلیل‌ها، استراتژی‌ها و راهکارهای لازم جهت ارتقاء برند ملی ارائه گردید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1257 - الگوی مهار فساد اداری مبتنی بر اهداف، وظایف و اختیارات دیوان محاسبات ایران
رضا زرگر مسعود پورکیانی مژگان درخشان ایوب شیخی

چکیدههدف این پژوهش ارائه الگوی مهار فساد اداری مبتنی بر اهداف، وظایف و اختیارات دیوان محاسبات ایران می‌باشد. این پژوهش از نوع کاربردی و توسعه‌ای و از نظر روش، توصیفی از نوع همبستگی می‌باشد. جامعه آماری این پژوهش کلیه کارکنان حوزه‌های حسابرسی (فنی- تخصصی) و اداری دیوان م چکیده کامل

چکیدههدف این پژوهش ارائه الگوی مهار فساد اداری مبتنی بر اهداف، وظایف و اختیارات دیوان محاسبات ایران می‌باشد. این پژوهش از نوع کاربردی و توسعه‌ای و از نظر روش، توصیفی از نوع همبستگی می‌باشد. جامعه آماری این پژوهش کلیه کارکنان حوزه‌های حسابرسی (فنی- تخصصی) و اداری دیوان محاسبات شامل ستاد مرکزی و 31 استان سطح کشور می‌باشد. تعیین حجم نمونه با استفاده از جدول کرجسی و مورگان، تعداد (340) نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. در این پژوهش از روش نمونه‌گیری طبقه‌ای تصادفی، استفاده شده و به‌منظور مرور ادبیات موضوع مورد مطالعه از روش کتابخانه‌ای و به‌منظور جمع‌آوری داده‌های میدانی، از پرسشنامه استفاده شده است. اعتبار و پایایی ابزار پژوهش با استفاده از تحلیل عاملی تاییدی و آلفای کرونباخ ارزیابی و از تکنیک مدل‌یابی معادلات ساختاری (SEM) جهت آزمون مدل و آزمون سوالات و فرضیه‌ها استفاده شده است. بر اساس شاخص‌های برازش شده می‌توان نتیجه گرفت که ابعاد متغیر اهداف، وظایف و اختیارات در دیوان محاسبات ایران، در سطح خوب و ابعاد متغیر مهار فساد اداری در سطح قوی قرار گرفته‌اند. لذا می‌توان نتیجه گرفت الگوی مهار فساد اداری مبتنی بر اهداف، وظایف و اختیارات دیوان محاسبات از اعتبار لازم برخوردار است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1258 - بررسی روابط علت -معلولی معیارهای الگوی یکپارچه برنامه ریزی جانشین پروری مدیران
نسیم حبیب اله میرعلی سیدنقوی جواد محرابی

هدف این پژوهش بررسی روابط علی-معلولی معیار‌های الگوی یکپارچه برنامه‌ریزی جانشین‌پروری مدیران با استفاده از دیمتل در شرکت دخانیات ایران بوده است. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی از نوع کمی می‌باشد. پس از بررسی ادبیات پژوهش و نظر 8 نفر از خبرگان آشنا و مسلط به مفاهیم جانش چکیده کامل

هدف این پژوهش بررسی روابط علی-معلولی معیار‌های الگوی یکپارچه برنامه‌ریزی جانشین‌پروری مدیران با استفاده از دیمتل در شرکت دخانیات ایران بوده است. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی از نوع کمی می‌باشد. پس از بررسی ادبیات پژوهش و نظر 8 نفر از خبرگان آشنا و مسلط به مفاهیم جانشین پروری و بررسی 14 مقوله موجود حاصل از مدل مفهومی، 10 مقوله فرعی در قالب چهار مقوله اصلی، با استفاده از تکنیک دیمتل و طراحی پرسشنامه میزان تاثیر هریک از آنها به صورت زوجی بر یکدیگر ارزیابی و شناسایی گردید، به دنبال آن روابط بین مقوله‌های الگوی برنامه‌ریزی جانشین‌پروری مدیران و گراف علت-معلولی این مقوله‌ها مشخص ساخت مقوله‌های فرعی عوامل فرهنگی، عوامل محیطی و عوامل مدیریتی بر روی مقوله اصلی تعیین خط مشی تاثیرگذار بوده. همچنین، مقوله‌های فرعی عوامل ساختاری، عوامل سازمانی و عوامل فردی بر روی مقوله اصلی ارزیابی کاندید تاثیرگذار است. مقوله‌های فرعی عوامل آموزشی و عوامل ضمن خدمت بر روی مقوله اصلی توسعه تاثیرگذار بوده و مقوله‌های فرعی عوامل عملکردی سازمانی و عوامل عملکردی فردی بر روی مقوله اصلی ارزیابی اثربخشی تاثیرگذار می‌باشند؛ که عوامل عملکردی فردی، عوامل ضمن خدمت و عوامل سازمانی بیشترین اثر بر مقوله‌های اصلی را داشته‌اند. . نتایج پژوهش راهنمای مناسبی برای برنامه‌ریزی جانشین‌پروری مدیران در صنعت دخانیات می‌باشد که می‌تواند مورداستفاده صنعت گران و پژوهشگران قرار گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1259 - بررسی موانع توسعه صنعت گردشگری در جمهوری اسلامی ایران
جواد محرابی سیاوش خلیلی شورینی احمد خلفی

امروزه صنعت جهانگردی به عنوان بزرگترین و متنوع ترین صنعت در دنیا به حساب می آید. کشور جمهوری اسلامی ایران با توجه به اینکه در ردیف 10 ده کشور اول دنیا از نظر وجود جاذبه های گردشگری قرار دارد، ولی از نظر جذب توریسم و گردشگر، نه تنها در بین کشورهای دنیا بلکه در بین کشورها چکیده کامل

امروزه صنعت جهانگردی به عنوان بزرگترین و متنوع ترین صنعت در دنیا به حساب می آید. کشور جمهوری اسلامی ایران با توجه به اینکه در ردیف 10 ده کشور اول دنیا از نظر وجود جاذبه های گردشگری قرار دارد، ولی از نظر جذب توریسم و گردشگر، نه تنها در بین کشورهای دنیا بلکه در بین کشورهای خاورمیانه هم جایگاه شایسته و مطلوبی ندارد. این پژوهش در پی پاسخ به این سئوال که چرا جمهوری اسلامی ایران در جذب گردشگر خارجی موفق نیست و جایگاه مطلوبی ندارد آغاز شد. به منظور بررسی و کنکاش درباره موانع توسعه گردشگری از متخصصین و صاحبنظران آگاه درحوزه گردشگری شامل اساتید، مسئولان و مدیران ارشد استفاده شد. به همین خاطر 103 نفر از بین این افراد به روش نمونه گیری ساده طبقه ای به صورت تصادفی انتخاب شدند. در ابتدا با استفاده از تحلیل عامل اکتشافی 42 گویه مطرح شده در پرسشنامه مورد آزمون قرار گرفت. نتیجه، نشانگر وجود هفت عامل ساختاری و اصلی بود و عامل های استخراج شده عبارت بودند از: 1- عامل زیر بنایی 2 - عامل سیاسی، 3- عامل فرهنگی 4- عامل دولتی 5- عامل انسانی 6- عامل مدیریتی و 7 - عامل اقتصادی که به ترتیب بیشترین تغییرات واریانس آزمون را توضیح می دهند .در نهایت به منظور آزمون فرضیه&zwnj;های تحقیق از آزمون t استفاده شد که 7 فرضیه مطرح شده در پژوهش تأیید شد. نتایج، بیانگر این است که ضعف امکانات زیر بنایی و زیر ساختی از مهم ترین موانع توسعه گردشگری بوده و پس از آن موانع و مشکلات سیاسی و موانع فرهنگی بیشترین اثر را در عدم توسعه گردشگری داشته اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1260 - دولت تهی، چالش مدیریت دولتی نوین در ایران
رضا واعظی محبوبه رشیدی

در اوایل دهه 1990، دولتهای دموکراتیک صنعتی، تغییرات بزرگی در ساختارهای دولتی و در رابطه بین دولت و جامعه داشتند. این مقاله با هدف بررسی این تغییرات و انتقادهای وارده بر آن با روش مطالعه اسنادی سعی در تعریف ماهیت تغییرات با استفاده از عبارت "دولت تهی" برای ثبت تغییراتی ک چکیده کامل

در اوایل دهه 1990، دولتهای دموکراتیک صنعتی، تغییرات بزرگی در ساختارهای دولتی و در رابطه بین دولت و جامعه داشتند. این مقاله با هدف بررسی این تغییرات و انتقادهای وارده بر آن با روش مطالعه اسنادی سعی در تعریف ماهیت تغییرات با استفاده از عبارت "دولت تهی" برای ثبت تغییراتی که رخ داده اند، دارد. دولت تهی، در نقد کارآمدی مدیریت دولتی نوین، به عنوان یک اصطلاح برای توصیف ماهیت انتقال قدرت و تمرکززدایی خدمات از دولت مرکزی به هر دو دولت محلی و اشخاص ثالث- سازمانهای غیرانتفاعی و بنگاه های خصوصی- که به طور فزاینده ای به نام دولت فعالیت می کنند مطرح شد. از آنجایی که، اهداف مترتب بر دولت ها با این تمرکززدایی دست نیافتند، واژه دولت تهی که بیان کننده ناکامی دولت در برون سپاری خدمات بود، شکل گرفت. این ناکامی ها در سه سطح مطرح شد: سطح کلان (از دست دادن مشروعیت دولت)، سطح میانی (تمرکززدایی در ارائه خدمات) و سطح خرد (نقش های کارکنان دولت). بعد از معرفی دولت تهی چالش های اجرایی پیاده سازی مدیریت دولتی نوین در ایران مطرح و بررسی گردید. در نهایت برای ارائه بهتر خدمات به صورت برون سپاری و جلوگیری از این چنین عواقبی دولت ها باید، همزمان با واگذاری خدمات سیستم نظارتی متناسب طراحی کرده، نظام پاسخگویی را مقدم بر کارایی بدانند و بتوانند از توانایی همزمان بخش دولتی، خصوصی و مردم نهاد به صورت ترکیبی بهره برند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1261 - توسعه پایدار اجتماعی در سطح ایران و جهان: با رویکرد داده کاوی
منا آهنی مرتضی موسی خانی محمدعلی افشارکاظمی

توسعه اجتماعی در برگیرنده بعدی از توسعه است که بر کنش و واکنش های انسانی، نهادها و روابط اجتماعی با یکدیگر تأکید می ورزد، و بر آن ها تمرکز می نماید. در این مطالعه، شاخص های اجتماعی ارائه شده بر روی سایت بانک جهانی مورد بررسی قرار گرفت، که با بکارگیری روش دلفی و استفاده چکیده کامل

توسعه اجتماعی در برگیرنده بعدی از توسعه است که بر کنش و واکنش های انسانی، نهادها و روابط اجتماعی با یکدیگر تأکید می ورزد، و بر آن ها تمرکز می نماید. در این مطالعه، شاخص های اجتماعی ارائه شده بر روی سایت بانک جهانی مورد بررسی قرار گرفت، که با بکارگیری روش دلفی و استفاده از نظر خبرگان، 6 شاخص در وضعیت توسعه پایدار ایران، موثر قلمداد گردید. به منظور بررسی توسعه پایدار اجتماعی بر اساس شش شاخص منتخب (نرخ رشد جمعیت؛ بهره وری نیروی کار؛ هزینه های دولت برای آموزش و پرورش؛ سرانه هزینه های بهداشت و سلامت؛ نرخ سواد بزرگسالان؛ امید به زندگی در بدو تولد) برای 186 کشور جهان، داده ها از بانک جهانی استخراج گردید. هدف از این پژوهش، بررسی وضعیت ایران بر مبنای شش شاخص منتخبِ حوزه اجتماعی و تعیین جایگاه ایران در بین دیگر کشورهای جهان، با استفاده از تکنیک خوشه بندی؛ و سپس شناسایی شبیه ترین کشورها در طی 18 سال گذشته با وضعیت توسعه پایدار اجتماعی در ایران، است. یافته های پژوهش نشان می دهد، کشور ایران از منظر شاخص های اجتماعی توسعه پایدار بیشترین هم خوشه گی را با کشورهای بحرین، بنگلادش، باربادوس دارد که 14 بار در طی سال های 1996 تا 2016، در یک گروه قرار گرفتند و 12 بار با کشور اندونزی و ونزوئلا در یک خوشه قرار گرفته است؛ و 11 بار با کشور ترکیه؛ و با کشورهای الجزیره، آنگولا، آرژانتین و ویتنام 10 بار هم خوشه بوده است. در پایان بر مبنای یافته های پژوهش پیشنهادهایی برای پژوهش های آتی ارائه شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1262 - الماس رهبری معنوی در نظام اداری ایران
غلامرضا معمارزاده مهدی صانعی

موفقیت یا شکست سازمان ها تا حد زیادی به کیفیت رهبری آنها بستگی دارد. رهبـران جهت نیل به اهـداف سـازمان از فنون و ویـژگی هایی خاص بهره می گیرند؛ برخی دارای صفات منحصر بفردی هستند، برخی دیگر رفتارهای ویژه ای از خود بروز می دهند، موفقیت برخی به پیروان آنها وابسته است و ... چکیده کامل

موفقیت یا شکست سازمان ها تا حد زیادی به کیفیت رهبری آنها بستگی دارد. رهبـران جهت نیل به اهـداف سـازمان از فنون و ویـژگی هایی خاص بهره می گیرند؛ برخی دارای صفات منحصر بفردی هستند، برخی دیگر رفتارهای ویژه ای از خود بروز می دهند، موفقیت برخی به پیروان آنها وابسته است و .... در سالیان اخیر، رویکردهای جدیدی از رهبری معرفی شده اند که رهبری تحول گرا، خدمتگزار، فره مند و... نمونه هایی از آنها هستند. در میان رویکردهای جدید نسبت به رهبری، رهبری معنوی از جایگاه خاصی برخوردار شده است. در مقاله حـاضر ضمن مرور مفاهیم و ابعـاد رهبری معنوی، ویژگی های رهبر معنوی در نظام اداری ایران از منظر خبرگان استخراج شده و در پایان، با بهره گیری از تحلیل عاملی اکتشافی، ویژگی های رهبر معنوی در نظام اداری ایران در پنج بُعد گروه بندی و تقلیل خواهد یافت. این پنج طبقه عبارتند از: توجه به منافع سازمان، توجه به منافع کارکنان، توجه به منافع جامعه، ویژگی های فردی و توجه به خویشتن. این پنج طبقه با یکدیگر الماس رهبری معنوی را شکل خواهند بخشید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1263 - ارزیابی اثربخشی تحول استراتژیک سازمانی شرکت ملی حفاری ایران برای ارتقای سطح مزیت رقابتی
محمدرضا حمیدی زاده جهانگیر آسوده

هدف اصلی این پژوهش ارزیابی اثربخشی تحول استراتژیک سازمانی شرکت ملی حفاری ایران برای ارتقای سطح مزیت رقابتی است. از این رو، قابلیت کارآفرینی شرکت نیز بالا خواهد رفت، حجم نمونه براساس رویکرد کوکران، 210 نفر تعیین شد. روش پژوهش حاضر بر اساس هدف، کاربردی و بر حسب نحوه گردآو چکیده کامل

هدف اصلی این پژوهش ارزیابی اثربخشی تحول استراتژیک سازمانی شرکت ملی حفاری ایران برای ارتقای سطح مزیت رقابتی است. از این رو، قابلیت کارآفرینی شرکت نیز بالا خواهد رفت، حجم نمونه براساس رویکرد کوکران، 210 نفر تعیین شد. روش پژوهش حاضر بر اساس هدف، کاربردی و بر حسب نحوه گردآوری داده‌ها از نوع تحقیقات توصیفی به شمار می‌آید و از حیث ارتباط بین متغیرهای تحقیق از نوع علی و به طور مشخص مبتنی بر مدل‌یابی معادلات ساختاری است. به منظور سنجش متغیرهای تحقیق نیز از پرسشنامه (تحول استراتژیک و مزیت رقابتی) و روش‌های تجزیه و تحلیل آماری با استفاده از نرم افزارSPSS.22 و LISREL 8.5 بهره گرفته شده است. نتایج تجزیه و تحلیل پرسشنامه نشان داد که تحول استراتژیک (محتوای استراتژی، تغییرات در روابط سازمان با محیط خارجی و ساختارهای سازمانی) تاثیر مثبت و معناداری بر مزیت رقابتی (قابلیت کارآفرین، قابلیت فنی، قابلیت سازمانی، قابلیت استراتژیک) دارند و همچنین تحول استراتژیک و مزیت رقابتی در شرکت ملی حفاری ایران در وضعیت اثربخش و مطلوب قرار ندارند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1264 - تدوین الگوی مدیریت دانش (شناسایی زیرساخت‌ها، ابزارها و حوزه های دانشی)
امید اردلان اصغر محمدی فاتح سید مهدی الوانی

ﻫﺪف اﺻﻠﯽ ﻣﻘﺎﻟﻪ، تدوین الگوی مناسب ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ در ﺑﺎﻧﮏ حکمت ایرانیان ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ. به همین دلیل، از هر دو رویکرد کمی و کیفی به طور جداگانه در تکمیل الگو، پیروی شده است. در فاز کمی، از طریق تحلیل عاملی اکتشافی تعداد 14زیرساخت مدیریت دانش شناسایی شده و میزان ارتباط آنها با چرخ چکیده کامل

ﻫﺪف اﺻﻠﯽ ﻣﻘﺎﻟﻪ، تدوین الگوی مناسب ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ در ﺑﺎﻧﮏ حکمت ایرانیان ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ. به همین دلیل، از هر دو رویکرد کمی و کیفی به طور جداگانه در تکمیل الگو، پیروی شده است. در فاز کمی، از طریق تحلیل عاملی اکتشافی تعداد 14زیرساخت مدیریت دانش شناسایی شده و میزان ارتباط آنها با چرخه مدیریت دانش از طریق آزمون پیرسون 36 درصد حاصل شد. همچنین در فاز کیفی و از طریق مصاحبه از مدیران بانک، خواسته شد تا مهمترین حوزه‌های دانشی بانک را بیان کنند که چهار حوزه بازاریابی، مدیریت ریسک، مشتری مداری، و منابع انسانی به عنوان حوزه‌های دانشی شناسایی شدند. سپس در بخشی از فاز کمی از طریق پرسشنامه از نمونه آماری(148 نفر) خواسته شد تا ضمن تعیین میزان کاربرد ابزارهای مدیریت دانش در بانک، نوع ابزار لازم را برای بهبود حوزه های چهارگانه فوق، ذکر کنند. بر اساس شمارش فراوانی پاسخ ها، 8 ابزار برای بازاریابی، 14 ابزار برای مدیریت ریسک، 15 ابزار برای مشتری مداری و 8 ابزار هم برای حوزه منابع انسانی بانک، قابل کاربرد تشخیص داده شد. بر اساس مدل نقشه گونه انتهای مقاله، 14 زیرساخت مدیریت دانش می توانند چرخه مدیریت دانش را در حوزه های چهارگانه تسهیل کنند و از طرف دیگر، ابزارهای دانشی متناسب با هر حوزه هم می توانند تحقق اهداف حوزه ای را محقق سازند. مساعدت اصلی مقاله، شناسایی حوزه های دانشی بانکداری و دسته بندی ابزارهای مدیریت دانش در این حوزه‌ها می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1265 - تبیین ارزش‌های مصرفی مالکان خوردوهای سواری و تاثیر آن بر انتخاب نام تجاری(مورد مطالعه شرکت ایران خودرو)
علیرضا موتمنی هادی مرادی امین همتی

اهمیت نام تجاری و تأثیر آن در فروش محصولات و خدمات به طور فزاینده ای در حال گسترش است. در این زمینه تحقیق حاضر به بررسی عوامل موثر بر انتخاب نام تجاری از دیدگاه رفتاری توسط مشتریان پرداخته است، به همین منظور از تئوری ارزش&zwnj;های مصرف استفاده شده است، تا ارزش&zwnj;های چکیده کامل

اهمیت نام تجاری و تأثیر آن در فروش محصولات و خدمات به طور فزاینده ای در حال گسترش است. در این زمینه تحقیق حاضر به بررسی عوامل موثر بر انتخاب نام تجاری از دیدگاه رفتاری توسط مشتریان پرداخته است، به همین منظور از تئوری ارزش&zwnj;های مصرف استفاده شده است، تا ارزش&zwnj;های مصرفی موثر بر انتخاب نام تجاری و همچنین رابطه بین شهرت شرکت و ارزش&zwnj;های مصرفی مشتریان را مشخص نمایند. با استفاده از پرسشنامه، اقدام به جمع آوری داده های مورد نیاز از مالکان خودروهای سواری مدل 75 تا 88 تولیدی شرکت ایران خودرو در سطح شهر تهران در خصوص ارزش&zwnj;های مصرف و شهرت شرکت گردیده است. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از تحلیل عاملی اکتشافی، تحلیل تشخیصی و مدلسازی معادلات ساختاری استفاده شده است. نتایج حاصله حاکی از تأثیرارزش&zwnj;های مصرف بر انتخاب نام تجاری بوده و نشان می دهد که با استفاده از این تئوری می توان اقدام به پیش بینی نام تجاری انتخابی توسط مشتریان نمود. همچنین نرخ موفقیت مدل فوق در پیش بینی صحیح انتخاب نام تجاری 5/54% بدست آمد و در نتیجه مشخص شد، تأثیر شهرت شرکت بر ارزش&zwnj;های مصرفی مشتریان معنی دار می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1266 - عوامل سازمانی موثر بر ارتقای بهره وری کارمندان در سازمان‌های پروژه محور صنعت ساخت
منا فروزانفر صمد محمد ابراهیم زاده سپاسگزار

شناخت و مدیریت عوامل مشوقانه و بهبود ارتباطات در توسعه کارایی کارمندان نقش مهمی دارد. با این وجود میزان اهمیت عوامل یاد شده، در سازمان‌های پروژه محور مورد بررسی قرار نگرفته اند. هدف از این مقاله، شناخت عوامل موثر بر بهبود کارایی کارمندان در سازمان‌های پروژه محور به عنوا چکیده کامل

شناخت و مدیریت عوامل مشوقانه و بهبود ارتباطات در توسعه کارایی کارمندان نقش مهمی دارد. با این وجود میزان اهمیت عوامل یاد شده، در سازمان‌های پروژه محور مورد بررسی قرار نگرفته اند. هدف از این مقاله، شناخت عوامل موثر بر بهبود کارایی کارمندان در سازمان‌های پروژه محور به عنوان یک پارامتر مهم بویژه در کشورهای در حال توسعه می باشد. به منظور دستیابی به این هدف، مدلی مفهومی طرح شده است و از طریق دو روش تحلیل وضع موجود و نیز استفاده از پرسشنامه ساختار یافته مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج به دست آمده، با کاربرد روش مدل معادلات ساختاری با استفاده از نرم افزار AMOS، تجزیه و تحلیل شده و نهایتا نتایج مورد بحث قرار گرفته اند. در این پژوهش میزان تاثیر عوامل سازمانی بر ارتقای عملکرد کارمندان براساس یک مدل مفهومی متشکل از سه سازه مدیریت توسعه، مدیریت عملکرد و پاداش و مدیریت ارتباطات بررسی شده است. نتایج نشان داد که هر سه سازه بطور معنادار و مثبتی بر ارتقای کارایی کارمندان موثر بوده و 86 درصد ارتقای کارایی منابع انسانی توسط آن‌ها قابل توضیح است. در این میان مدیریت توسعه با میزان تاثیر472/0 واحد، موثرترین فاکتور بر ارتقای کارایی کارمندان می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1267 - فراتحلیل ارتباط میان کیفیت زندگی کاری و رضایت شغلی کارکنان در سازمان‌های ایران
صیدمهدی ویسه جعفر عباس‌پور حیدر عباس‌پور

با توجه به اهمیت نقش کیفیت زندگی کاری در رضایت شغلی کارکنان در سازمان ها هدف پژوهش حاضر عبارت از فراتحلیل تحقیقات انجام شده پیرامون رابطه میان کیفیت زندگی کاری و رضایت شغلی می باشد. این پژوهش با استفاده تکنیک فراتحلیل با یکپارچه کردن نتایج حاصل از انجام تحقیقات مختلف، م چکیده کامل

با توجه به اهمیت نقش کیفیت زندگی کاری در رضایت شغلی کارکنان در سازمان ها هدف پژوهش حاضر عبارت از فراتحلیل تحقیقات انجام شده پیرامون رابطه میان کیفیت زندگی کاری و رضایت شغلی می باشد. این پژوهش با استفاده تکنیک فراتحلیل با یکپارچه کردن نتایج حاصل از انجام تحقیقات مختلف، میزان اندازه اثر رابطه کیفیت زندگی کاری با رضایت شغلی را مشخص نموده است. بدین منظور 9 پژوهش که از لحاظ روش شناختی مورد قبول بوده انتخاب و فراتحلیل برروی آنها انجام گرفت. ابزار مورد استفاده در این پژوهش چک لیست فراتحلیل می باشد. پژوهش حاضر مبتنی بر 1940 شرکت کننده و 9 اندازه اثر می باشد. پژوهش حاضر با هدف ترکیب کمی نتایج پژوهش‌های انجام شده در حوزه ارتباط کیفیت زندگی کاری و رضایت شغلی سازمان‌ها در ایران و با استفاده از روش فراتحلیل و نرم افزار جامع فراتحلیل (CMA2) تعداد 9 مقاله را مورد بررسی قرار داده است. نتیجه فراتحلیل نشان داد که کیفیت زندگی کاری با رضایت شغلی رابطه ای بالاتر از حد متوسط دارد (با میانگین اندازه اثر 5757/0). همچنین از میان ابعاد کیفیت زندگی کاری: انسجام اجتماعی با اندازه اثر 507/0، توسعه قابلیت های انسانی با اندازه اثر 495/0، فضای کلی زندگی با اندازه اثر 484/0 دارای بیشترین اندازه اثر در رابطه با رضایت شغلی است. و دراین میان محیط کاری ایمن با اندازه اثر 337/0 دارای کمترین اندازه اثر در رابطه با رضایت شغلی است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1268 - کاربرد الگوریتمهای مختلف یادگیری در پیشبینی قیمت سهام با استفاده از شبکه عصبی
رضا کیانی ماوی کامران صیادی نیک

پیشبینی قیمت سهام یکی از موضوعهای مهم مالی است، چرا که دادههای قیمت سهام دارای تغییر پذیری زیاد، پیچیدگی، دینامیک و آشوبگونه است،بنابراین ارتباط نامشخص بین قیمت سهام و عوامل مؤثر کاملا پویا است. بنابراین مسأله پیشبینی قیمت سهام تنها بوسیله یک برنامه کامپیوتری کاردشواری چکیده کامل

پیشبینی قیمت سهام یکی از موضوعهای مهم مالی است، چرا که دادههای قیمت سهام دارای تغییر پذیری زیاد، پیچیدگی، دینامیک و آشوبگونه است،بنابراین ارتباط نامشخص بین قیمت سهام و عوامل مؤثر کاملا پویا است. بنابراین مسأله پیشبینی قیمت سهام تنها بوسیله یک برنامه کامپیوتری کاردشواری است.در این تحقیق، ابتدا بوسیله آزمون گردش، امکان پیشبینی قیمت سهام شرکت صنایع ملی مس ایران بررسی گردید. سپس رابطه همبستگی هشتبرای پیشبینی یک روز بعد قیمت سهام با الگوریتم یادگیری لونبرگ- MLP متغیر بنیادی و فنی مورد بررسی قرارگرفت. سپس از شبکهی عصبی0/ استاندارد آموزش داده شد که نرخ یادگیری 3 BP 6 با الگوریتم -5- یعنی 1 MLP مارکوارت استفاده شد. پس از آن ساختار بهینه شبکه عصبیاستاندارد به مینیممهای محلی محاسبه گردید و در آخر برای رهایی از BP بهترین عملکرد را داشته است و برای این نرخ یادگیری حساسیت الگوریتماستاندارد همراه با مومنتم استفاده شده است. نتایج بدست آمده نشان داد که پیشبینی بوسیله BP این حساسیت به مینیممهای محلی از الگوریتماستاندارد می باشد. BP استاندارد همراه با مومنتم بهتر از BP الگوریتم پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1269 - تعیین راهبردهای ورزش همگانی در ایران
علی محمدی خراجو نیما ماجدی مهدی نادری نسب

یکی از منطقی‌ترین شیوه‌ها برای رسیدن به بهره‌وری و رشد و توسعه بهینه در سازمان‌های ورزشی؛ دارا بودن برنامه مدوّن و تبیین راهبردهای رسیدن به اهداف سازمانی است. هدف از این تحقیق تعیین راهبردهای ورزش همگانی در ایران به روش SWOT بود. این تحقیق به لحاظ هدف و ماهیت از نوع کار چکیده کامل

یکی از منطقی‌ترین شیوه‌ها برای رسیدن به بهره‌وری و رشد و توسعه بهینه در سازمان‌های ورزشی؛ دارا بودن برنامه مدوّن و تبیین راهبردهای رسیدن به اهداف سازمانی است. هدف از این تحقیق تعیین راهبردهای ورزش همگانی در ایران به روش SWOT بود. این تحقیق به لحاظ هدف و ماهیت از نوع کاربردی و ازنظر استراتژی اجرا از نوع توصیفی- تحلیلی است که به روش میدانی انجام شده است. ابتدا وضعیت موجود ورزش همگانی ایران بررسی و سپس پرسش‌نامه‌ای با میزان پایایی 92/0 طراحی گردید. جامعه آماری این تحقیق شامل کلیه‌ی مدیران فدراسیون ورزش همگانى، رؤساى کمیته‌ها و انجمن‌های فدراسیون ورزش همگانى، رؤساى هیئت‌های استان‌ها و اعضاى شوراى راهبردى فدراسیون ورزش همگانى کشور تشکیل می دادند که 85 نفر از آنها به عنوان نمونه در دسترس انتخاب و پرسشنامه ها بین آنها توزیع و تکمیل گردید.. برای تجزیه‌وتحلیل داده‌ها از آمار توصیفی شامل شاخص‌های گرایش مرکزی و پراکندگی و در بخش آمار استنباطی از مجذورکا و آزمون فریدمن؛ و درنهایت از مدل تجزیه‌وتحلیل SWOT استفاده گردید. بر اساس ماتریس عوامل درونی و بیرونی، جایگاه ورزش همگانی ایران در موقعیت ضعف و تهدید (WT) تعیین شد. راهبردهای 13 گانه با استفاده از ماتریس TOWS تدوین و پس از رتبه‌بندی با ماتریس برنامه‌ریزی استراتژیک کمّی (QSPM)، ارائه گردید. با توجه به قرارگیری ورزش همگانی ایران در موقعیت ضعف و تهدید (WT) به نظر می‌رسد عملیاتی نمودن استراتژی‌های تبیین شده بتواند این رشته را از وضعیت بحرانی موجود به جایگاه بهتری برساند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1270 - تحلیل وضعیت آینده‌نگاری کارآفرینی در ایران
مرضیه بختیاری سید رسول حسینی امید درگاهی نژاد

آینده‌نگاری کارآفرینی، یک جهت‌گیری شناختی و عقلی به آینده ی کسب و کار است؛ نوعی استدلال عملی و کنترل آینده ،که به جوامع و سازمانها در جهت رسیدن به اهداف بلند مدت در جهت رشد و توسعه ی اقتصادی کمک‌های مؤثری می‌کند. در این تحقیق وضعیت آینده نگاری کارآفرینی در ایران مورد مط چکیده کامل

آینده‌نگاری کارآفرینی، یک جهت‌گیری شناختی و عقلی به آینده ی کسب و کار است؛ نوعی استدلال عملی و کنترل آینده ،که به جوامع و سازمانها در جهت رسیدن به اهداف بلند مدت در جهت رشد و توسعه ی اقتصادی کمک‌های مؤثری می‌کند. در این تحقیق وضعیت آینده نگاری کارآفرینی در ایران مورد مطالعه قرار گرفته است.پژوهش حاضر به لحاظ هدف ،کاربردی و از نظر روش جمع آوری داده ها از نوع توصیفی –پیمایشی است. بدین منظور متغیرهای تاثیر گذار بر آینده نگاری کارآفرینی و کسب و کار بر اساس گزارش موسسه مکنزی(2016)شناسایی شده و پرسشنامه محقق ساخته طراحی گردید.روایی و پایایی تحقیق مورد تایید قرار گرفته وضریب آلفای کرونباخ 886/0 و با روش بازآزمایی مقدار همبستگی برابر با 862/0 محاسبه شد که مقدار قابل قبولی است. جامعه آماری پژوهش 142نفر از کارآفرینان برتر و دانشجویان مقطع دکتری رشته ی کارآفرینی در شهر های منتخب(تهران،البرز و قزوین)بوده اند که با فرمول کوکران حجم نمونه103 نفر تعیین گردید.تجزیه و تحلیل اطلاعات با استفاده از روش معادلات ساختاری و با نرم افزار های SPSS22 وPLSصورت گرفته است.بر اساس نتایج تحقیق، فرضیه های پژوهش مورد تایید قرار گرفته است و مشخص گردیده است که شش عامل (درجه بالای شهر نشینی،طبقه مصرف کننده رو به رشد،فرهنگ ریشه دار کارآفرینی،موقعیت جغرافیایی ایران،سطح بالای تحصیلات علمی و اقتصاد متنوع )به ترتیب بر آینده نگاری کارآفرینی در ایران تاثیر مثبت دارند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1271 - الگوهای طراحی باغ‌های ایرانی در رابطه با مولفه‌های اقلیم گرم و خشک بیابانی (BWhs) نمونه‌های موردی: باغ‌های دولت‌آباد یزد و فین کاشان
هانیه فدایی تمیجانی

منطقه بیابانی (BWhs) از گرم و خشک‌ترین مناطق اقلیمی در جهان است که به علت شرایط محیطی نیازمند داشتن الگوها و ضوابطی خاص جهت دستیابی به آسایش حرارتی می‌باشد و توجه به مولفه‌های اقلیمی در طراحی معماری و منظر می‌تواند در تعدیل شرایط محیطی این منطقه موثر واقع شود. باغ ایران چکیده کامل

منطقه بیابانی (BWhs) از گرم و خشک‌ترین مناطق اقلیمی در جهان است که به علت شرایط محیطی نیازمند داشتن الگوها و ضوابطی خاص جهت دستیابی به آسایش حرارتی می‌باشد و توجه به مولفه‌های اقلیمی در طراحی معماری و منظر می‌تواند در تعدیل شرایط محیطی این منطقه موثر واقع شود. باغ ایرانی به‌عنوان الگو و پارادایمی از منظر تاریخی این سرزمین، پاسخگوی بسیاری از اهداف اقلیمی در گستره وسیع گرم و خشک بیابانی فلات مرکزی ایران بوده است که شامل کاهش دما، افزایش رطوبت و کنترل بادهای نامطلوب می‌باشند. از این‌رو به‌کارگیری الگوهای اقلیمی در معماری عناصر طبیعی و مصنوع باغ ایرانی در طراحی منظر و فضاهای سبز شهری می‌تواند موجب ارتقای آسایش محیطی شود. این مقاله با بررسی تطابق الگوهای طراحی باغ‌های دولت‌آباد و فین واقع در شهرهای گرم و خشک بیابانی یزد و کاشان با مشخصات اقلیمی این مناطق، ضمن مطالعه عناصر طبیعی (آب و گیاه) و مصنوع (کوشک) آن‌ها و مقایسه این باغ‌ها با یکدیگر، تاثیرپذیری این الگوها از اقلیم محلی را مورد بررسی قرار می‌دهد. پژوهش حاضر در زمره پژوهش‌های کاربردی و هدف نهایی آن شناخت الگوهای اقلیمی در طراحی باغ‌های مناطق گرم و خشک بیابانی می‌باشد. روش تحقیق این پژوهش به صورت توصیفی- تحلیلی از طریق نظریه داده‌بنیاد با استخراج داده‌ها از باغ‌های دولت‌آباد و فین در اقلیم گرم و خشک بیابانی(BWhs) است. گردآوری داده‌ها در دو بخش مطالعات اسنادی و تحلیل مدارک مربوط به این باغ‌ها از بعد کالبدی می‌باشد. بررسی تطبیقی مشخصه‌های این باغ‌ها با مولفه‌های اقلیم محلی و نیز با یکدیگر با رویکرد اقلیمی نشانگر آن است که الگوهای طراحی باغ‌های دولت‌آباد یزد و فین کاشان در انطباق با مولفه‌های اقلیمی منطقه گرم و خشک بیابانی (BWhs) بوده و شباهت‌ها و تفاوت‌های اقلیمی در مقیاس محلی، موجب شباهت‌ها و تفاوت‌های میان این دو باغ شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1272 - ارزیابی پس از بهره‌برداری درساختمان‌ها؛ مروری بر فعالیت‌های انجام شده در ایران
شایسته فرح محمد قمیشی حسام الدین ستوده

10.22094/lsj.2023.1999500.1121

ارزیابی پس از بهره‌برداری (POE) فرآیندی است، که هدف آن ارزیابی عملکرد ساختمان‌ها پس از بهره‌برداری است و برای ایجاد درک بهتری از عملکرد واقعی ساختمان‌ها و سنجش رضایت ساکنان انجام می‌شود. این شیوه در ایران نیز بسیار نوپا ست و مطالعات دقیق و کاملی در حیطه معماری صورت نگرف چکیده کامل

ارزیابی پس از بهره‌برداری (POE) فرآیندی است، که هدف آن ارزیابی عملکرد ساختمان‌ها پس از بهره‌برداری است و برای ایجاد درک بهتری از عملکرد واقعی ساختمان‌ها و سنجش رضایت ساکنان انجام می‌شود. این شیوه در ایران نیز بسیار نوپا ست و مطالعات دقیق و کاملی در حیطه معماری صورت نگرفته است. هنوز طراحان بسیاری از بهره‌گیری از این روش سربازمی‌زنند و به عنوان یک موضوع، جهت پژوهش‌های دانشگاهی استفاده می‌شود. این مطالعه، از طریق مرور ادبیات شیوه‌های ارزیابی پس از بهره‌برداری ساختمان‌ها با هدف ارائه تصویری از آنچه در ایران رخ داده‌است، به‌جنبه های مطالعات نظری می‌پردازد. نوع پژوهش حاضر براساس هدف تعریف شده برای آن کاربردی-توصیفی و روش گردآوری داده‌ها، مطالعات اسنادی است. روش تحقیق نیز از نوع کمی می‌باشد و از آمار توصیفی برای تحلیل استفاده شده است. پژوهش حاضر حول یک پرسش اصلی با عنوان" پژوهش‌هایی که در حوزه ارزیابی پس از بهره‌برداری در ایران انجام شده‌اند، چه نتایجی را مطرح می‌کنند؟" شکل‌ گرفته ‌است. جامعه آماری اسناد مرتبط با ارزیابی‌های انجام‌شده در ایران به زبان‌های فارسی و انگلیسی می‌باشد. جستجوها از طریق 7 پایگاه‌ داده و یک هوش مصنوعی انجام‌شد و پس از انجام غربالگری‌های متعدد،37 مقاله گزینش شدند. یافته‌ها بیان‌می‌کنند که گستردگی ارزیابی‌ها، تمامی جغرافیای ایران را پوشش نمی‌دهند. مقالات، بیشتر به‌صورت مطالعات نظری و یا بررسی نمونه موردی انجام شده‌اند. بیشترین روش گردآوری داده‌ها مربوط به پرسشنامه و مطالعات اسنادی بوده‌است. اکثر ارزیابی‌ها در سطح آسیب‌شناسی انجام شده‌اند و مقالات مرتبط با کاربری مسکونی و آموزشی بیشتر از سایر کاربری‌ها تهیه شده‌اند. در خصوص حوزه‌های بررسی ارزیابی پس از بهره‌برداری، نور و تهویه در حوزه فنی، امنیت، راحتی و حریم خصوصی در حوزه رفتاری و دسترسی، مکان و امکانات در حوزه عملکردی بیشترین تکرار را داشته‌اند و در مجموع نشان می‌دهد که استفاده‌کنندگان از مولفه‌های سه‌گانه فنی، عملکردی و رفتاری دارای رضایت متوسط نسبی می‌باشند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1273 - مقایسه تطبیقی مؤلفه‌های کالبدی - فضایی سنت و مدرنیسم در بناهای دانشگاهی هند و ایران
محمدرضا شرفیان حسین سلطان زاده شروین میرشاهزاده محمد محمدزاده

10.22094/lsj.2023.704899

دانشگاه‌ها یکی از اولین نمونه‌های کاربست سنت و مدرنیسم در بناهای هر کشوری است. هدف از این تحقیق با فرض اینکه در میان مولفه‌های سنت در بناهای دانشگاهی ایران، مولفه نسبیت در احجام به‌کاررفته و در بناهای دانشگاهی هند، قرارگیری در راستای محور اقلیمی بیشترین تاثیر و در میان چکیده کامل

دانشگاه‌ها یکی از اولین نمونه‌های کاربست سنت و مدرنیسم در بناهای هر کشوری است. هدف از این تحقیق با فرض اینکه در میان مولفه‌های سنت در بناهای دانشگاهی ایران، مولفه نسبیت در احجام به‌کاررفته و در بناهای دانشگاهی هند، قرارگیری در راستای محور اقلیمی بیشترین تاثیر و در میان مولفه‌های مدرنیسم در بناهای دانشگاهی ایران مولفه خلوص احجام و در بناهای دانشگاهی هند مولفه سازمان‌دهی مدرن، بیشترین تاثیر را در تداعی‌کنندگی این بناها دارد، به بررسی مولفه‌های کالبدی-فضایی سنت و مدرنیسم در بناهای دانشگاهی ایران و هند و میزان اثرگذاری آن‌ها می‌پردازد. روش تحقیق در این پژوهش ترکیبی از نوع تودرتو است. در بخش کیفی با استفاده از تکنیک مرور نظام‌مند ادبیات نظری در حوزه سنت و مدرنیسم، مولفه‌های سنت و مدرنیسم استخراج و سپس دسته‌بندی می‌شوند. بر اساس آن‌ها سوالات مصاحبه نیمه‌ساختاریافته تدوین می‌گردد. از متخصصین مصاحبه‌ای صورت می‌گیرد و نتایج برای سهولت کدگذاری وارد نرم‌افزارATLASTI نسخه 1/9 می‌گردد. بناهای دانشگاهی با سیستم دلفی آینده‌پژوهی با ضریب کندال انتخاب می‌شوند. سپس بر اساس مولفه‌های به دست آمده، پرسشنامه تدوین و در اختیار 384 نفر از کاربران فضایی قرار می‌گیرد. نتایج حاکی از آن است که در بناهای دانشگاهی ایران در مولفه‌های تداعی‌کنندگی سنت، تنوع شکلی با عناصر ارتباط‌دهنده بصری بیشترین ضرایب تعیین و درون‌گرایی کمترین میزان همبستگی را دارد. در بناهای دانشگاهی هند، بهره‌گیری از آجر به‌عنوان مصالح غالب جداره بیشترین و کمترین مربوط به سلسله‌مراتب فضایی است. در مولفه‌های مدرنیسم در بناهای دانشگاهی ایران، تنوع در فرم احجام، بیان صادقانه مصالح سازه در نما و یادآور مدرنیسم دارای بالاترین مقدار ضریب تعیین و کمترین مربوط به ارتباط درون و بیرون با سطوح وسیع شفاف است. در بناهای دانشگاهی هند تنوع بین نور و سایه، بیان صادقانه مصالح سازه در نما و یادآور مدرنیسم بیشترین مقدار است و کمترین مربوط به بهره‌گیری از مصالح و دستاوردهای جدید تکنولوژی است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1274 - خوانش اندیشه نوسنت گرایی در معماری معاصر ایران بر مبنای هرمنوتیک فلسفی هایدگر (با بررسی اندیشه های حسین شیخ زین الدین)
فائزه امیری پویا خسرو افضلیان ایرج اعتصام محسن طبسی

10.22094/lsj.2023.699502

هایدگر بنیان گذار هرمنوتیک فلسفی، که مهم ترین دغدغه او مسئله غفلت از هستی و وجود است. هرمنوتیک فلسفی به معنای دقیق کلمه، مشخصا به فهم اشاره می کند و آن هم، فهم خالص. در فرآیند ادراک و فهم هر مقوله ای اصولا دو سویه وجود دارد. اندیشه معمار و مخاطب، می توانند دو سویه مورد چکیده کامل

هایدگر بنیان گذار هرمنوتیک فلسفی، که مهم ترین دغدغه او مسئله غفلت از هستی و وجود است. هرمنوتیک فلسفی به معنای دقیق کلمه، مشخصا به فهم اشاره می کند و آن هم، فهم خالص. در فرآیند ادراک و فهم هر مقوله ای اصولا دو سویه وجود دارد. اندیشه معمار و مخاطب، می توانند دو سویه مورد نظر در معماری باشد. اندیشه معماران معاصر ایران را می توان بر این اساس خوانش نمود.روش تحقیق پژوهش حاضر استدلال منطقی می باشد. از آن جا که استدلال منطقی کلام محور است ؛ پژوهش حاضر از نظر ماهیت داده ها کیفی است. از این رو به صورت توصیفی است برای شفاف سازی روابط بین عناصر و مفاهیم، تکنیک تحلیل گفتمان از خلال سخنرانی ها و مصاحبه ها در مطبوعات تخصصی معماری ؛ مورد استفاده قرار می گیرد و در نهایت کدگذاری و تحلیل گفتمان انجام می گردد.در خوانش اندیشه شیخ زین الدین بر مبنای هرمنوتیک فلسفی هایدگر، مهم ترین گره گاه ها، تاریخی بودن است. تاریخی بودن درکلید واژه هایی نظیر توجه به گذشته، حال و آینده، گذشته را در سنت پایدار ، حال در معماری امروز گذشته،حال و آینده سه کلید واژه مهم گفتمان معمار است. بنابراین می توان زبان معماری امروز را تعیین نمود. ویژگی های این زبان معماری، عدم تعارض بین سنت و پیشرفت می باشد، که می تواند رابطه مسالمت آمیز بین معماری جهانی و معماری سنتی برقرار نمود. در اندیشه معمار نو سنت گرا صیرورت انسان از گذشته به آینده با استفاده از دستاوردهای گذشتگان و با بیان نو در دنیای جدید اتفاق می افتد. بنابراین انسان با سیالیت و جریان حضور می یابد. ............................... پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1275 - نحوه بازنمایی مفهوم فضا در نقاشی‌های اکسپرسیونیستی ایران
پریچهر معافی غفاری سیمون آیوازیان شیدا خوانساری

تحولات هنری اوایل قرن بیستم در تاریخ هنر را عموماً اکسپرسیونیسم نامیده‌اند که دوران آغاز و افول این جنبش بین سال‌های 1910و 1925 می باشد. اکسپرسیونیسم نه تنها یکی از مهم‌ترین و تأثیرگذارترین جریان‌ها در جوامع امروزی به شمار می‌رود؛ بلکه یک جنبش جهانی است که زمینه‌های مخت چکیده کامل

تحولات هنری اوایل قرن بیستم در تاریخ هنر را عموماً اکسپرسیونیسم نامیده‌اند که دوران آغاز و افول این جنبش بین سال‌های 1910و 1925 می باشد. اکسپرسیونیسم نه تنها یکی از مهم‌ترین و تأثیرگذارترین جریان‌ها در جوامع امروزی به شمار می‌رود؛ بلکه یک جنبش جهانی است که زمینه‌های مختلفی چون ادبیات، فلسفه، علوم اجتماعی و سیاسی، معماری، موسیقی، نقاشی، سینما را دربرمی‌گیرد. از آنجا که نقاشی و معماری به عنوان دو مقوله همسان بطور مستمر در طول تاریخ همگام با هم و تأثیرپذیر از یکدیگر حضور داشته‌اند، طبیعتاً تأثیرپذیری این دو هنر از جنبش اکسپرسیونیسم می تواند هدف این پژوهش باشد. در این پژوهش، با بهره‌گیری از روش گردآوری اطلاعات از نوع کتابخانه‌ای و میدانی و با استفاده از روش تفسیری – تاریخی به بررسی جنبش اکسپرسیونسم در دوره پهلوی پرداخته می‌شود که به پرسشی هم چون، تأثیر جریان هنری اکسپرسیونیسم بر معماری و نقاشی دوره پهلوی چگونه است؟ پاسخ داد؛ که خود منجر به پیدایش مؤلفه‌های مشترک نقاشی و معماری اکسپرسیونیستی آن دوره می‌شود و از ایجاد اشتراک آن دو، چارچوب تحولات فکری در آن دوران را برای خواننده تشریح می‌نماید؛ که این موضوع خود می‌تواند در پیوند نقاشی‌های نوگرا و معماری معاصر دوره پهلوی تأثیرگذار باشد. نتایج حاصل از پژوهش نشان می‌دهد که آنچه در ایران به نقاشی اکسپرسیونیستی شناخته می‌شود، به نظر برداشتی سطحی نسبت به ذات نقاشی اکسپرسیونیستی نیست؛ در نمونه‌های ایرانی جایی که در آنجا فضاهای معماری خلق می‌شدند تا به کمک هنر نقاشی تأثیرات اجتماعی و فرهنگی بگذارند،‌ در نسل اول و نسل دوم نقاشان نوگرای ایرانی تقلید دیده میشود همچنین فضاسازی معماری در نقاشی‌های ایرانی که نقاشان اکسپرسیونیستی از نظر فضاسازی معماری، خواسته یا ناخواسته، شامل دو تقسیم‌بندی می‌شوند. گروه اول شامل نقاشان وابسته به فرم در تمام اجزای نقاشی و دومی نقاشانی که تقلیدکننده از دیگر نقاشان بوده‌اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1276 - بررسی سیر تکوین و تاثیرگذاری مدرنیسم بر معماری مجتمع‌های آپارتمانی مسکونی در ایران و ازبکستان
نازنین اسلامی فریبا البرزی

پس از جنگ جهانی دوم، در فاصله سال‌های 1325 تا 1357 ه.ش. ایران در معرض تغییرات عمده‌ای در زمینه ساخت مجتمع‌های آپارتمانی مسکونی قرار‌گرفت. همچنین در این دوران در ازبکستان نیز تحولات ‌متعددی در حوزه معماری مسکونی این کشور صورت پذیرفت. هدف از پژوهش حاضر تبیین تاثیر فرآینده چکیده کامل

پس از جنگ جهانی دوم، در فاصله سال‌های 1325 تا 1357 ه.ش. ایران در معرض تغییرات عمده‌ای در زمینه ساخت مجتمع‌های آپارتمانی مسکونی قرار‌گرفت. همچنین در این دوران در ازبکستان نیز تحولات ‌متعددی در حوزه معماری مسکونی این کشور صورت پذیرفت. هدف از پژوهش حاضر تبیین تاثیر فرآیندهای مدرنیستی حاکم بر این جوامع بر چگونگی ساختاردهی معماری مجتمع‌های‌ مسکونی در دوره معاصر و بازه زمانی پهلوی‌ دوم در ایران و هم‌زمان با آن در ازبکستان می‌باشد تا به این سوالات پاسخ داده‌ شود: آیا جریان‌های مدرنیستی در کشور‌های ایران و ازبکستان بر سیر تحول مجتمع‌های مسکونی در این دو کشور تاثیر‌‌گذار بوده‌اند؟ تحولات معماری مسکونی ایران و ازبکستان در این دوره دارای چه ساختار، ماهیت و وجه‌ تفاوت و شباهتی بوده‌‌اند؟ این پژوهش به‌صورت تطبیقی و با رویکردی کیفی به کمک مطالعات اسنادی صورت‌ گرفته‌‌است که در آن از روش‌ تحقیق تاریخی-تفسیری در بخش گردآوری مبانی‌ نظری-تاریخی و روش ‌تحقیق توصیفی-تحلیلی در زمینه بررسی معماری مجتمع‌های مسکونی استفاده شده ‌‌است. جامعه‌ آماری شامل تمام مجتمع‌های آپارتمانی می‌باشد که به‌ سبک معماری مدرن در ایران در دوره پهلوی ‌دوم و هم‌زمان با آن در ازبکستان ساخته شده‌اند و جامعه‌ نمونه شامل آن تعداد از مجتمع‌های ‌مسکونی می‌باشد که در بازه زمانی مشابه قرار‌ دارند و از نظر شباهت‌های کالبدی و عملکردی دارای قرابت‌های سبک‌شناسانه می‌باشند. نتایج حاصل از پژوهش نشان می‌دهند که مولفه‌های نوین طراحی مجتمع‌های مسکونی در هر سه بعد عینی، عملکردی و کالبدی در دو کشور به‌صورت مشابه نمود یافته‌اند و تجلی مولفه‌های عینی، نسبت به دو مولفه دیگر پررنگ‌تر بوده است؛ اما در اواخر حکومت شوروی در ازبکستان آپارتمان‌هایی ساخته شدند که با بهره‌گیری از تزئینات دوران اسلامی سعی در بازتاب فرهنگ ملی ازبکستان داشتند. همچنین در این دوران در کنار مجتمع‌های آپارتمانی، خانه‌های دوطبقه با حیاط باز خصوصی و با نماهای بیرونی بدون پنجره ساخته شدند که بازگشت به ساختارهای سنتی خانواده ازبک‌ها را نشان‌ می‌دهند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1277 - پژوهشی در خوانش شاخه‌های آمیختگی در فضای فردی- جمعی حیاط خانه سنتی (خانه‌های تاریخی ایران مرکزی در عهد قاجار و صفوی)
حسنا ورمقانی

پیکره هر اثر معماری را شاخه‌هایی خاص موجودیت می‌بخشند که نحوه سازمان‌یافتگی و آمیختگی این شاخه‌ها بر روابط خاصی که میان فضاهای اصلی و فرعی داخل بنا جاری می‌شوند، اثرگذاری دارند. شاخه آمیختگی یا مولفه ترکیبی، بخش یا جز تعیین‌کننده در موجودیتی مادی یا معنوی است که دربرگیر چکیده کامل

پیکره هر اثر معماری را شاخه‌هایی خاص موجودیت می‌بخشند که نحوه سازمان‌یافتگی و آمیختگی این شاخه‌ها بر روابط خاصی که میان فضاهای اصلی و فرعی داخل بنا جاری می‌شوند، اثرگذاری دارند. شاخه آمیختگی یا مولفه ترکیبی، بخش یا جز تعیین‌کننده در موجودیتی مادی یا معنوی است که دربرگیرنده تمامی موجودیت‌های فیزیکی یا کالبدی بنا، محیط آن و نیز مفهوم‌هایی است که به تعیین هویت اجتماعی بنا راه می‌برند و بررسی آن در محفلی تحلیلی، راه و روال شناخت فضای معماری است. از جمله عناصر و اجزای ساختاری خانه ایرانی، حیاط است که در ساختار فضایی مسکن از جایگاه و ضرورت ویژه‌ای برخوردار بوده و از جنبه‌های اقلیمی، عملکردی، مناسبات فرهنگی و اجتماعی حائز اهمیت فراوانی بوده است. همچنین بخش زیادى از عملکردهاى خانه متاثر از آن است. پژوهش حاضر با کاربرد روش توصیفی تحلیلی، تفسیری تاریخی و پدیدارشناسانه و با تکیه بر شواهد و قرائن تاریخی، به بررسی ویژگی‌ها و ابعاد شاخه‌های آمیختگی در حیاط خانه سنتی می‌پردازد، هویت فردی-جمعی آن را استدلال می‌نماید و در این میان، خانه‌های تاریخی ایران مرکزی در عصر قاجار و صفوی را مورد بررسی قرار می‌دهد. به‌علاوه چهار خانه تاریخی متعلق به دوره قاجار در شهرهای یزد و کاشان انتخاب شده‌اند تا با مشاهدات میدانی و بررسی‌های کتابخانه‌ای سوالات پژوهش پاسخی مصداقی پیدا کنند. سوالات تحقیق مطرح می‌کنند که؛ هریک از شاخه‌های آمیختگی در حیاط خانه‌های تاریخی دارای چه ویژگی‌ها و ابعادی است؟ و چگونه می‌توان هویت فردی-جمعی حیاط خانه سنتی را بر اساس شواهد و قرائن تاریخی استدلال نمود؟ یافته‌های تحقیق نشان می‌دهند شاخه آمیختگی کالبدی ضمن پاسخگویی به نیازهای کارکردی، پدیدآورنده سایر شاخه‌های آمیختگی فرهنگی، اجتماعی، آیینی، طبیعی و تفریح و لذت است که از طریق شکل‌دادن به قلمروهای مشترک یا منفرد و مجزا، امکان انجام کارکردهای متنوع را فراهم نموده و به پدیداری هویت فردی-جمعی حیاط خانه سنتی انجامیده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1278 - مقایسه اثربخشی بازی های رایانه ای با بازی های سنتی ایرانی بر انعطاف پذیری شناختی و بازداری پاسخ دانش آموزان دارای اختلال یادگیری ویژه از نوع ریاضی
مهسا ساداتی بالادهی بهشته نیوشا

هدف از این پژوهش مقایسه اثربخشی بازی‌های رایانه‌ای با بازی‌های سنتی ایرانی بر انعطاف‌پذیری شناختی و بازداری پاسخ دانش‌آموزان دارای ناتوانی ریاضی است. روش پژوهش از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش‌آزمون-پس‌آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل کلیه دانش‌آموزان پایه چهارم چکیده کامل

هدف از این پژوهش مقایسه اثربخشی بازی‌های رایانه‌ای با بازی‌های سنتی ایرانی بر انعطاف‌پذیری شناختی و بازداری پاسخ دانش‌آموزان دارای ناتوانی ریاضی است. روش پژوهش از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش‌آزمون-پس‌آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل کلیه دانش‌آموزان پایه چهارم تا ششم دبستان شهر تهران با ناتوانی ریاضی در سال تحصیلی 97-96 بودند. تعداد 30 نفر آزمودنی به‌شیوه نمونه‌گیری دردسترس و هدفمند انتخاب شدند و سپس به 3 گروه تقسیم شدند (یک گروه کنترل، یک گروه آزمایشی که تحت آموزش بازی‌های سنتی و یک گروه آزمایشی که تحت آموزش بازی‌ رایانه‌ای شناختی کاپیتان لاگ نسخه 2014 قرار گرفتند). ابزارهای پژوهش آزمون هوش کودکان وکسلر تجدیدنظر شده WISC-R (1974)، آزمون ریاضی کی-مت (1976) جهت غربالگری اولیه و آزمون رایانه‌ای دسته‌بندی کارت‌های ویسکانسین (1948) جهت بررسی اصلی بودند. داده‌های براساس آمار توصیفی و آمار استنباطی (تحلیل کوواریانس چند‌متغیری مانووا) مورد تجزیه و تحلیلی قرار گرفت. بر اساس نتایج به‌دست‌آمده هر دو روش آموزش بازی‌های سنتی ایرانی و بازی‌های رایانه‌ای در افزایش انعطاف‌پذیری شناختی و بازداری پاسخ، دانش‌آموزان مؤثر بوده‌اند که دراین‌بین میزان اثربخشی بازی‌های رایانه‌ای، بیشتر از بازی‌های سنتی ایرانی است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1279 - بررسی میزان انطباق برنامه‌های درسی مدارس با ویژگی‌‌های شهروند خوب برای جامعه ی ایران
خلیل غفاری مریم غضنفری

پژوهش حاضر با هدف بررسی ویژگی‌های شهروند خوب در جامعه ی ایران و همچنین بررسی میزان انطباق برنامه‌های درسی مدارس با این ویژگی‌‌ها از دیدگاه معلمان دوره ی متوسطه و پیش دانشگاهی صورت گرفته است. روش تحقیق حاضر، توصیفی از نوع پیمایشی است. جامعه ی مورد مطالعه در این پژوهش شام چکیده کامل

پژوهش حاضر با هدف بررسی ویژگی‌های شهروند خوب در جامعه ی ایران و همچنین بررسی میزان انطباق برنامه‌های درسی مدارس با این ویژگی‌‌ها از دیدگاه معلمان دوره ی متوسطه و پیش دانشگاهی صورت گرفته است. روش تحقیق حاضر، توصیفی از نوع پیمایشی است. جامعه ی مورد مطالعه در این پژوهش شامل کلیه ی دبیران دوره ی متوسطه و پیش دانشگاهی در تمامی رشته‌ها در شهرستان الیگودرز به تعداد 425 نفر بوده که بر اساس جدول مورگان تعداد 201 نفر به تصادف انتخاب شدند. جهت جمع‌آوری داده‌ها، از پرسشنامه ی محقق ساخته 28 سؤالی با مقیاس پنج درجه‌ای در سه مؤلفه ی حوزه دانش، نگرش و توانایی مدنی شهروند خوب استفاده شد. جهت تعیین روایی از نظر استادان رشته ی برنامه‌ریزی درسی استفاده شد و روایی ابزار از نظر آنها مورد تأیید قرار گرفت. ضریب پایایی پرسشنامه با استفاده از روش آلفای کرونباخ 83/0 به دست آمد. جهت تجزیه و تحلیل داده‌های به دست آمده در جریان تحقیق از هر دو بخش آمار توصیفی، استنباطی و آزمون آماری خی دو استفاده شد. نتایج نشان داد که اکثر معلمان ،ویژگی‌های مطرح شده را به عنوان ویژگی‌های یک شهروند خوب برای جامعه ایران در حوزه ی دانش، نگرش و توانایی مدنی قلمداد کرده اند. همچنین برنامه‌ های درسی دوره ی متوسطه از دیدگاه معلمان انطباق کمی با ویژگی‌ های یک شهروند خوب دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1280 - فراتحلیل کیفی پژوهش‌های ناظر بر زمینه‌ها و عوامل تغییرات خانواده ایرانی
حامد نظری محمد گنجی اسدالله بابایی فرد

10.30495/jwsf.2020.1881128.1404

خانواده ایرانی طی دهه‌های اخیر بستر تغییرات فراوانی بوده است. این تغییرات در ابعاد مختلف خانواده از جمله بعد خانوار، نرخ ازدواج و طلاق، هدف از ازدواج و ... رخ داده است. هدف از پژوهش حاضر بررسی عوامل مؤثر بر تغییرات خانواده براساس پژوهش‌های موجود در این حوزه است. روش انج چکیده کامل

خانواده ایرانی طی دهه‌های اخیر بستر تغییرات فراوانی بوده است. این تغییرات در ابعاد مختلف خانواده از جمله بعد خانوار، نرخ ازدواج و طلاق، هدف از ازدواج و ... رخ داده است. هدف از پژوهش حاضر بررسی عوامل مؤثر بر تغییرات خانواده براساس پژوهش‌های موجود در این حوزه است. روش انجام این پژوهش مشتمل بر فراتحلیل کیفی و مرور نظام‌مند است. جامعه هدف، کلیه پژوهش‌هایی است که در قالب پایان‌نامه تحصیلات تکمیلی یا مقالات علمی-پژوهشی به چاپ رسیده‌اند. کدگذاری و تحلیل داده‌ها نیز با استفاده از نرم‌افزار MAXQDA انجام شده است. برای دستیابی به هدف پژوهش حاضر 57 مورد از پژوهش‌های انجام شده در ایران از سال 1380 به بعد در چهار پایگاه اطلاعات علمی مورد بررسی قرار گرفت. اسناد بررسی شده علاوه بر تحلیل توصیفی مورد ارزیابی انتقادی نیز قرار گرفتند. یافته‌های این پژوهش حاکی از آن است که سه عامل اصلی سبب تغییر در خانواده ایرانی شده است: 1. افزایش تحصیلات و اشتغال زنان سبب ارتقاء جایگاه آنان در هرم قدرت خانواده شده است؛ 2. فرآیندهای نوسازی سبب تغییرات ارزشی در خانواده ایرانی شده است؛ 3. پایگاه اجتماعی-اقتصادی خانواده بر ارزش‌های اعضای آن اثرگذار است. در انتهای نیز یک جمع‌بندی و ارزیابی انتقادی از اندوخته دانش موجود در حوزه مطالعات خانواده در ایران ارائه شده است و نقاطء خلاء در این حوزه که نیازمند پژوهش بیشتر است شناسایی شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1281 - واکاوی مناسبات موانع مشارکت سیاسی زنان و قوانین موضوعه در نظام جمهوری اسلامی ایران
هدیه سادات میرترابی حجت الله محمدشاهی نیلوفر چینی چیان

10.30495/jwsf.2021.1913219.1513

حقوق سیاسی زنان و نحوه مشارکتشان در حوزه عمومی در ایران معاصر، با توجه به چارچوب‌های برگرفته‌شده از دین، سنت، فرهنگ و عرف حاکم بر جامعه، همواره از مسائل چالش‌برانگیز است. از این منظر تبیین سؤال اصلی این مقاله ناظر بر چرایی کاستی‌ها و ظرفیت‌های موجود در قانون اساسی جمهور چکیده کامل

حقوق سیاسی زنان و نحوه مشارکتشان در حوزه عمومی در ایران معاصر، با توجه به چارچوب‌های برگرفته‌شده از دین، سنت، فرهنگ و عرف حاکم بر جامعه، همواره از مسائل چالش‌برانگیز است. از این منظر تبیین سؤال اصلی این مقاله ناظر بر چرایی کاستی‌ها و ظرفیت‌های موجود در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران برای حضور زنان در امور سیاسی است. ساختار پژوهش بر مبنای بیان تاریخچه مشارکت و حضور زنان در عرصه عمومی از عصر مشروطه تاکنون، جایگاه حقوق سیاسی زنان در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، عملکرد و حضور زنان در قوای عمومی ایران (به تفکیک نهاده‌ای اساسی کشور) و نهایتاً ارائه راهکاری عملی تبیین شده است. همچنین در حوزه چارچوب نظری علاوه بر قوانین موضوعه برخی دیدگاه‌های مخالفِ مشارکت زنان در امور عمومی مطرح و نقد شده‌اند. در این فرایند روش پژوهش توصیفی – تحلیلی است؛ هدف از این نوشتار علاوه بر شناخت ظرفیت‌های قانونِ اساسی جمهوری اسلامی ایران، بررسی چالش‌ها و کاستی‌های آن در عرصه نظری و عملی است. همچنین در این راستا با تکیه ‌بر توانِ بالای چارچوب‌های معرفتی قوانین اسلامی و با توجه به اوضاع عصر حاضر زمینه‌ها و راهکارهای عملی و مناسب برای رفع این مهم در عرصه سیاست ورزی و قانون‌گذاری مورد بررسی قرار می‌گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1282 - کنترل، پیشگیری و مقابله با خشونت علیه زنان در قوانین موضوعه ایران
امیررضا محمودی هاله مجیدی

10.30495/jwsf.2021.1917702.1523

خشونت علیه زنان ، علاوه بر آسیب های وارده به خود بزه دیده و آثار کوتاه مدت و بلتد مدت آن بر روی زندگی افراد خشونت دیده، با توجه به منزلت و جایگاه حقوقی زنان در هر اجتماعی، دارای عواراض و پیامدهای زیاد سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و... می باشد. بنابراین با توجه به تمامی آثار چکیده کامل

خشونت علیه زنان ، علاوه بر آسیب های وارده به خود بزه دیده و آثار کوتاه مدت و بلتد مدت آن بر روی زندگی افراد خشونت دیده، با توجه به منزلت و جایگاه حقوقی زنان در هر اجتماعی، دارای عواراض و پیامدهای زیاد سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و... می باشد. بنابراین با توجه به تمامی آثار سوء آن در زمینه های گوناگون و به تبع آن به وجود آمدن معضلات و مشکلات حقوقی در رابطه با این پدیده، شناخت قوانین موضوعه در رابطه با کنترل، پیشگیری و مقابله با این معضل دارای اهمیت می باشد. در همین راستا، این پژوهش در ابتدا به بررسی قوانین و مقررات موجود در رابطه با مقابله و کنترل خشونت علیه زنان در قوانین موضوعه ایران پرداخته و با اشاره به وجود تورم قوانین در این حوزه با به چالش کشیدن خلاء ها و کاستی های موجود و عدم هماهنگی های لازم بین ارگان های تقنینی، اجرایی و قضایی در رابطه با موضوع و حتی بیان نقاط قوت قوانین موجود، موضوع را مورد بحث قرار داده و به این نتیجه رسیده است که تصویب و اجرای قوانین بدون کارشناسی همه جانبه و یا تصویب و اجرای قوانین موردی بدون توجه به آثار آن ها نه تنها کمکی به پیشگیری و مقابله با خشونت های علیه زنان نکرده بلکه موجب تضییع حقوق آنان نیز شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1283 - حقوق سیاسی زنان در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران
احسان شاکری خوئی عذرا کامران آذر

پیوند حق و حقوق از یک سو و سیاست و زیستِ اجتماعی از سوی دیگر، انسان ها و جوامع انسانی را با مفهوم مهم و انسانیِ حقوق سیاسی مواجه می کند. حقوق سیاسی و اجتماعی و به طور خاص حقوق سیاسیِ زنان در هر جامعه، یکی از نشانه های مدنیت و توسعه انسانی می باشد. تبلور عینی و انضمامیِ چکیده کامل

پیوند حق و حقوق از یک سو و سیاست و زیستِ اجتماعی از سوی دیگر، انسان ها و جوامع انسانی را با مفهوم مهم و انسانیِ حقوق سیاسی مواجه می کند. حقوق سیاسی و اجتماعی و به طور خاص حقوق سیاسیِ زنان در هر جامعه، یکی از نشانه های مدنیت و توسعه انسانی می باشد. تبلور عینی و انضمامیِ حقوق سیاسی را در بالادستی ترین سند و قانون سیاسی و رسمیِ هر کشور، یعنی در قانون اساسی می توان جستجو کرد. در این مقاله حقوق سیاسی زنان با استناد به اصول قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران مورد مداقه و پژوهش قرار گرفته است. بر این اساس با توجه به دو شاخص و متغیر مشارکت سیاسی(حقوق انتخاباتی) و تصدی مناصب و موقعیت های مدیریتی و سیاسی، حقوق سیاسی زنان در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، به بررسی و آزمون گذاشته شده است. در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران برای مشارکت سیاسی زنان مانع قانونی وجود نداشته ولکن در تصدی مناصب مدیریتی، در موارد خاصی نظیر احراز مقام رهبری، ریاست جمهوری، قضاوت به دلایل عدیده ای که بحث شده، شاهد محدودیت ها و محذوراتِ قانونی هستیم. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1284 - بررسی رابطه مفهوم حریم زنانه با آفرینش فضای ورودی در معماری ایران
سحر طوفان

هدف از انجام این تحقیق توجه عمیق به مفهوم محرمیت و جایگاه زنان در ارتباط با آفرینش فضای ورودی در معماری ایران است. روش تحقیق اتخاذ شده در این نوشتار، روش تحقیق توصیفی- تحلیلی مبتنی بر بررسی الگوها از طریق نمونه های معماری است. جامعه آماری شامل مدارک، نقشه ها و تصاویر از چکیده کامل

هدف از انجام این تحقیق توجه عمیق به مفهوم محرمیت و جایگاه زنان در ارتباط با آفرینش فضای ورودی در معماری ایران است. روش تحقیق اتخاذ شده در این نوشتار، روش تحقیق توصیفی- تحلیلی مبتنی بر بررسی الگوها از طریق نمونه های معماری است. جامعه آماری شامل مدارک، نقشه ها و تصاویر از معماری سنتی خانه های ایرانی در اقلیم های متنوع آب و هوایی بوده و نمونه ها به صورت تصادفی انتخاب شده اند. نمونه های معماری مطالعه شده، نمونه های شناسنامه دار خانه های سنتی، مورد تأیید و ثبت شده ارگان های معتبر از جمله مرکز اسناد میراث فرهنگی و بایگانی نقشه ها در دانشکده های معماری می باشد. تجزیه و تحلیل اطلاعات معماری از طریق مدل سازی با نرم افزار اتوکدAuto-Cad)) وکنترل شاخص های فضایی با تدوین نمودارهای مربوطه انجام شده است. از مهمترین یافته های این پژوهش می توان به رابطه تنگاتنگ سلسله مراتب محرمیت در شکل گیری کالبد فضای ورودی، رابطه بسیار قوی بین ارزش زن و خلق آثار هنری با ابعاد زیبایی شناسانه و کاربردی فضای ورودی خانه های سنتی، همچنین ارتباط اهمیت اجتماعی زنان با تدوین مکان ورودی اشاره کرد. اصلی ترین نتیجه گیری از تحقیق در عبارت "استحاله هنر معماری اسلامی با مفاهیم متعالی دین اسلام و حرمت زنان" خلاصه می شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1285 - جهانی شدن و تحولات جمعیتی خانواده ایرانی
سیده زهرا میر محمد رضائی باقر ساروخانی حسن سرایی

جهانی شدن پدیده‌ای است چند بعدی که هر یک از ابعاد آن می‌تواند بر نهاد خانواده تاثیرگذار باشد. خانواده در جهان امروز، بیش از گذشته در معرض تغییر و دگرگونی است. از آنجاییکه شناخت جهانی شدن و تاثیرات آن می تواند در بهره گیری از فرصت های مثبت و برخورد مناسب با چالش ها موثر چکیده کامل

جهانی شدن پدیده‌ای است چند بعدی که هر یک از ابعاد آن می‌تواند بر نهاد خانواده تاثیرگذار باشد. خانواده در جهان امروز، بیش از گذشته در معرض تغییر و دگرگونی است. از آنجاییکه شناخت جهانی شدن و تاثیرات آن می تواند در بهره گیری از فرصت های مثبت و برخورد مناسب با چالش ها موثر باشد لازم است نقش متغیرهای جمعیت شناختی به عنوان ساخت عینی در شکل گیری ساخت های ذهنی در جامعه و نهاد خانواده مهم تلقی شود. این مطالعه با هدف شناسایی تاثیر تغییر پذیر ترین ابعاد جمعیتی خانواده ایرانی در مواجه با جهانی شدن و دستیابی به درک جامع از تغییرات جمعیتی خانواده تدوین شده است. بر همین اساس با استفاده از روش اسنادی و تحلیل ثانویه آماری به بررسی تحولات خانواده و نقش جهانی شدن در این تحولات پرداختیم. یافته ها بیانگر این است که اگر چه در اکثر کشورهای جهان تغییراتی در خانواده بوقوع پیوسته است که بیانگر تغییر خانواده ها با شرایط اقتصادی و محیطی در سراسر جهان است و خانواده ایرانی متاثر از جهانی شدن در ابعاد جمعیتی تحولات بسیاری را تجربه کرده است، عوامل محلی را نیز نباید از نظر دور داشت زیرا شاهد مقاومت فرهنگ‌های محلی و خانواده‌های ایرانی در برابر برخی تغییرات در برابر فشار جهانی شدن هستیم. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1286 - شناسایی فلـور و شکل زیستی گیـاهان منطقه ی کنـدوان در استان آذربایجان شرقی
ژیلا توپچی

مراتع کندوان در دامنه ی شمالی رشته کوه های سهند قرار دارد. منطقه ی مورد مطالعه در محدوده ی طول های جغرافیایی 7/45 ´10 ˚46 تا "7/53´20 ˚46 شرقی و عرض جغرافیایی "3/12´42 ˚37 تا"8/13 ´52 ˚37 شمالی قرار دارد. حداقل ارتفاع بررسی شده در این منطقه چکیده کامل

مراتع کندوان در دامنه ی شمالی رشته کوه های سهند قرار دارد. منطقه ی مورد مطالعه در محدوده ی طول های جغرافیایی 7/45 ´10 ˚46 تا "7/53´20 ˚46 شرقی و عرض جغرافیایی "3/12´42 ˚37 تا"8/13 ´52 ˚37 شمالی قرار دارد. حداقل ارتفاع بررسی شده در این منطقه 1800 و حداکثر 3000 متر می باشد. در منطقه ی مورد بررسی، تعداد 400 نمونه ی گیاهی جمع آوری و خشک شده و سپس به هرباریوم منتقل و با استفاده از کلیدهای معتبر خارجی و داخلی شناسایی و تعیین نام علمی شدند. 256 گونه متعلق به 153 جنس و 37 تیره شناسایی شد. از مهم ترین تیره های گیاهی جمع آوری شده از این منطقه می توان به تیره هایAsteraceae ، Fabaceae، Lamiaceae، Brassicaceae و Apiaceae اشاره نمود. تیره ی کاسنی با 40 گونه، بقولات با 29 گونه، نعناعیان با 25 گونه، تیره ی شب بو با 22 گونه و تیره ی چتریان با 16 گونه، به ترتیب بیشترین گونه ها را به خود اختصاص دادند. شکل زیستی هریک از عناصر گیاهی منطقه، با استفاده از روش رونکیه مشخص شد. اشکال بیولوژیک منطقه شامل 1.17% فانروفیت، 4.68% ژئوفیت، 6.25% کامفیت، 30.07% تروفیت و 57.81% همی کریپتوفیت می باشند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1287 - اثر آبیاری با پساب کارخانه خمیرمایه بر برخی ویژگی های مورفولوژیکی و عملکرد باقلا ( Vicia faba)
لیلی گلچین سعید زهتاب سلماسی جلیل شفق کلوانق

به منظور ارزیابی تاثیر آبیاری با پساب کارخانه ایران مایه (تولید کننده انواع خمیر مایه) بر برخی صفات مورفولوژیکی و عملکرد باقلا (Vicia faba)، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در محل مزارع کارخانه ایران مایه در بهار 1391 اجرا‌ گردید. چکیده کامل

به منظور ارزیابی تاثیر آبیاری با پساب کارخانه ایران مایه (تولید کننده انواع خمیر مایه) بر برخی صفات مورفولوژیکی و عملکرد باقلا (Vicia faba)، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در محل مزارع کارخانه ایران مایه در بهار 1391 اجرا‌ گردید. فاکتورهای آزمایشی شامل دفعات آبیاری در 3 سطح (I1= یک بار آبیاری با پساب با درصد تعیین شده، I2 = دو بار آبیاری با پساب با درصد تعین شده، I3=آبیاری در کل دوره رشد با پساب با درصد تعیین شده) و غلظت پساب در 6 سطح (A= شاهد، آبیاری با آب معمولی، P15 = 15% پساب + 85% آب آبیاری، P30= 30% پساب + 70 % آب آبیاری، P45= 45 % پساب + 55% آب آبیاری، P60 = 60% پساب + 40% آب آبیاری و P =پساب خالص) بودند. بر اساس نتایج به دست آمده اثر دفعات آبیاری بر صفاتی نظیر ارتفاع بوته، تعداد غلاف در بوته و عملکرد دانه معنی دار بود. اثر درصد پساب بر وزن هزار دانه معنی دار شد. اثر متقابل دفعات آبیاری و درصد پساب برای وزن خشگ برگ معنی دار شد. ارزیابی تیمارهای مختلف نشان داد که اثر پساب تا غلظت 45 درصد باعث افزایش در صفات مورد مطالعه شد. به نظر می رسد آبیاری با پساب کارخانه ایران مایه به صورت کنترل شده، با نسبت های معین و در دفعات کم می تواند در بهبود عملکرد توده محلی باقلای قراملک تبریز در منطقه مورد مطالعه مؤثر باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1288 - تنوع ژنتیکی در برخی صفات توده‌های بومی شنبلیله ایرانی
پژمان مرادی محمدرضا حسن دخت عبدالکریم کاشی

شنبلیله گیاهی یک ساله متعلق به تیره ی بقولات است که سابقه ی کاشت طولانی در ایران دارد. توده‌های متنوعی از این گیاه در کشور یافت می شود، و لازم است که تحقیق کاملی به منظور شناسایی و ارزیابی این توده‌ها صورت پذیرد. به منظور ارزیابی تنوع ژنتیکی توده‌های بومی شنبلیله ای چکیده کامل

شنبلیله گیاهی یک ساله متعلق به تیره ی بقولات است که سابقه ی کاشت طولانی در ایران دارد. توده‌های متنوعی از این گیاه در کشور یافت می شود، و لازم است که تحقیق کاملی به منظور شناسایی و ارزیابی این توده‌ها صورت پذیرد. به منظور ارزیابی تنوع ژنتیکی توده‌های بومی شنبلیله ایرانی، 20 توده از نقاط مختلف کشور جمع‌آوری و صفات کمّی و کیفی آنها مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد توده‌های شنبلیله مورد بررسی از نظر اغلب صفات ارزیابی شده در سطح احتمال 5 و 1 درصد با یکدیگر اختلاف معنی‌داری داشتند. عملکرد توده‌های مورد بررسی بین 23.93 الی 44.41 گرم وزن‌تر در هر بوته متغیر بود. همچنین، از نظر گلدهی، توده‌ها به گروه‌های زودگل، میان‌گل و دیرگل طبقه بندی شدند. نتایج نشان داد این توده‌ها از 39 تا 76 روز بعد از کاشت وارد مرحله ی گلدهی شدند. وزن هزار دانه نیز در میان توده‌ها تفاوت معنی داری داشت و میزان آن از 5.65 گرم در توده سمنان و 19.44 گرم در توده کرمانشاه متغیر بود. بر اساس تجزیه خوشه‌ای، توده‌ها در 3گروه قرار گرفته و هر گروه به ترتیب 11، 8 و 1توده ی بومی را شامل شدند. بررسی سطح پلوییدی توده‌های بومی نشان داد که تمامی توده‌های مورد بررسی، دیپلوئید (16 = 2x = n2) بودند. نتایج این تحقیق نشان داد توده‌های بومی شنبلیله ایرانی از نظر صفات مورد مطالعه از تنوع بالایی برخوردار هستند و منبع ژنتیکی مناسبی برای برنامه‌های اصلاحی به شمار می‌روند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1289 - بررسی ویژگی های ریختی آبدزدک اروپایی Gryllotalpa gryllotalpa Orth. : Gryllotalpidae در شمال غرب ایران
محمدحسین کاظمی شبنم جعفری حسینعلی لطفعلی زاده محمد مشهدی جعفرلو

آبدزدک اروپایی یکی از مهم ترین آفات حشره ای ایران از جمله منطق ه ی آذربایجان بوده و خسارت آن در برخی مناطق، بسیار اقتصادی می باشد. در این مطالعه، ویژگی های ریختی قسمت های مختلف بدن حشره از جمله طول بخش های مختلفی از اسکلت خارجی حشرات کامل مورد بررسی قرار گرفت. تجزی چکیده کامل

آبدزدک اروپایی یکی از مهم ترین آفات حشره ای ایران از جمله منطق ه ی آذربایجان بوده و خسارت آن در برخی مناطق، بسیار اقتصادی می باشد. در این مطالعه، ویژگی های ریختی قسمت های مختلف بدن حشره از جمله طول بخش های مختلفی از اسکلت خارجی حشرات کامل مورد بررسی قرار گرفت. تجزیه و تحلیل اندازه ی بال های جلویی و عقبی، منتهی به تشخیص دوشکلی فصلی به صورت افراد بال بلند و بال کوتاه در این گونه گردید که بر اساس منابع موجود تاکنون در دنیا گزارش نشده است و احتمال می رود که افراد بال بلند و بال کوتاه از نظر ویژگی های زیستی و رفتاری نیز متفاوت باشند. دو شکلی جنسی توسط رگ بندی بال های جلویی جنس های نر و ماده تشخیص داده شد. یکی از ویژگی های مهم در تشخیص گونه ی آبدزدک ها آرایش خارها در ساق پاهای جلویی و عقبی است، به طوری که تعداد و طول این خارها در گونه های مختلف حشره متفاوت بود، ساق پای جلویی در افراد این گونه دارای چهار زایده ی انگشت مانند پهن و قوی در انتها بوده، در حالی که ساق پای عقبی دارای پنج خار تیز در کناره و هفت خار ظریف در انتها می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1290 - بررسی رابطه ی علّی بین رشد بخش کشاورزی و رشد اقتصادی در ایران
آزاده فلسفیان محمد قهرمان زاده لیلا غلامی

رشد اقتصادی هر چند تنها معیار توسعه ی اقتصادی نمی‌باشد ولی اهمیت آن همواره بیش از سایر شاخص‌های توسعه بوده است. بخش کشاورزی از محورهای اصلی رشد و توسعه ی پایدار اقتصادی بوده و به‌عنوان تولید کننده ی محصولات راهبردی (استراتژیک) و تامین ‌کننده ی مواد غذایی مورد نیاز ج چکیده کامل

رشد اقتصادی هر چند تنها معیار توسعه ی اقتصادی نمی‌باشد ولی اهمیت آن همواره بیش از سایر شاخص‌های توسعه بوده است. بخش کشاورزی از محورهای اصلی رشد و توسعه ی پایدار اقتصادی بوده و به‌عنوان تولید کننده ی محصولات راهبردی (استراتژیک) و تامین ‌کننده ی مواد غذایی مورد نیاز جمعیت رو به رشد جامعه، تاثیر به سزایی در بسیاری از مسایل اقتصادی، سیاسی و اجتماعی کشور دارد. در این راستا، تحقیق حاضر به بررسی رابطه ی علّی بین رشد اقتصادی و رشد بخش کشاورزی در ایران می‌پردازد. بدین منظور، از روش علیت گرانجر بهره گرفته شده و در این خصوص ایستایی متغیرهای مورد نظر از طریق آزمون دیکی – فولر تعمیم ‌یافته مورد سنجش قرار گرفت. نتایج نشان داد که یک رابطه ی دو سویه بین رشد اقتصادی و رشد بخش کشاورزی کشور در یک دوره ی بلند مدت وجود دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1291 - برهم‌کنش کودهای نیتروژنه با تراکم کشت بر ویژگی های فیزیولوژیکی، عملکرد و اجزای عملکرد کلزا (Brassica napus L)
بهنام حسینی نسب فرهاد مهاجری محمدرحیم اوجی مهدی مدندوست

10.30495/JCEP.2022.1918834.1751

مصرف کود نیتروژن و انتخاب تراکم بهینه از جمله عوامل مهم به‌زراعی در افزایش عملکرد محصول کلزا محسوب می شوند. این آزمایش به منظور بررسی اثرات کودهای نیتروژنه و تراکم کشت بر برخی ویژگی‌های فیزیولوژیک، عملکرد و اجزای عملکرد دانه کلزا، به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های چکیده کامل

مصرف کود نیتروژن و انتخاب تراکم بهینه از جمله عوامل مهم به‌زراعی در افزایش عملکرد محصول کلزا محسوب می شوند. این آزمایش به منظور بررسی اثرات کودهای نیتروژنه و تراکم کشت بر برخی ویژگی‌های فیزیولوژیک، عملکرد و اجزای عملکرد دانه کلزا، به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 1398-1397 در منطقه‌ی ششده شهرستان فسا اجرا شد. عامل کودهای نیتروژنه در 12 سطح شامل F1: اوره (توصیه‌ی کودی) قبل از کاشت و ساقه‌دهی، F2: اوره (توصیه‌ی کودی) قبل از کاشت، ساقه‌دهی و غنچه‌دهی، F3: اوره (توصیه‌ی کودی) ساقه‌دهی و غنچه‌دهی، F4: اوره (زیر توصیه‌ی کودی) قبل از کاشت و ساقه‌دهی، F5: اوره (زیر توصیه‌ی کودی) قبل از کاشت، ساقه‌دهی و غنچه‌دهی، F6: اوره (زیر توصیه‌ی کودی) ساقه‌دهی و غنچه‌دهی، F7: سولفات آمونیوم (توصیه‌ی کودی) قبل از کاشت و ساقه دهی، F8: سولفات آمونیوم (توصیه‌ی کودی) قبل از کاشت، ساقه‌دهی و غنچه‌دهی، F9: سولفات‌آمونیوم (توصیه‌ی کودی) ساقه‌دهی و غنچه‌دهی، F10: سولفات آمونیوم (زیر توصیه‌ی کودی) قبل از کاشت و ساقه‌دهی، F11: سولفات آمونیوم (زیر توصیه‌ی کودی) قبل از کاشت، ساقه‌دهی و غنچه‌دهی، F12: سولفات آمونیوم (زیر توصیه‌ی کودی) ساقه‌دهی و غنچه‌دهی و عامل تراکم در سه سطح شامل 50، 70 و 90 بوته در متر مربع بودند. نتایج نشان داد که اثر کود بر تعداد خورجین در شاخه‌ی فرعی و بوته در سطح احتمال 5 درصد معنی‌دار بود. اثر تراکم کاشت بر وزن هزار دانه در سطح احتمال 5 درصد و بر عملکرد کل بوته، عملکرد دانه و عملکرد روغن در سطح احتمال یک درصد معنی‌دار شد. استفاده از کود سولفات آمونیوم (زیر توصیه‌ی کودی) در مراحل ساقه‌دهی و غنچه‌دهی، بیشترین تعداد خورجین در شاخه‌ی فرعی (48.6 عدد در هر شاخه‌ی فرعی) و تعداد خورجین در هر بوته (73.5 عدد در بوته) را داشت. بیشترین عملکرد بیولوژیک و دانه (به ترتیب 12840 و 4258 کیلوگرم در هکتار)، در تراکم کاشت 50 بوته در متر مربع به دست آمد. تراکم 50 نسبت به 70 از نظر عملکرد دانه، به طور معنی‌داری بالاتر بود. در مجموع تراکم 50 بوته در متر مربع و استفاده از سولفات آمونیوم به میزان توصیه شده در مراحل ساقه‌دهی و غنچه‌دهی بیشترین عملکرد کلزا را به همراه داشت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1292 - ارئه یک مدل سه وجهی در تبیین مشکله نافرمانی مدنی در ایرانِ دهه های 1390-1370
سید یزدان هاشمی اصل محمد علی توانا جواد جریده

10.30495/jss.2020.1892114.1187

نافرمانی مدنی، کنش سیاسی است که مطالبات فراقانونی شهروندان را به صورت مسالمت آمیز به تصمیم گیرندگان سیاسی منتقل می کند بدون آن که کلیت یک نظام سیاسی را به چالش بکشد. به نظر می رسد نافرمانی مدنی مستلزم، پیش شرط های فرهنگی - سیاسی و اجتماعی است تا وجه سازنده یابد. فرهنگ س چکیده کامل

نافرمانی مدنی، کنش سیاسی است که مطالبات فراقانونی شهروندان را به صورت مسالمت آمیز به تصمیم گیرندگان سیاسی منتقل می کند بدون آن که کلیت یک نظام سیاسی را به چالش بکشد. به نظر می رسد نافرمانی مدنی مستلزم، پیش شرط های فرهنگی - سیاسی و اجتماعی است تا وجه سازنده یابد. فرهنگ سیاسی و شهروندی از جمله مهمترین پیش شرط های اثرگذاری نافرمانی مدنی است؛ بدین معناکه فرهنگ سیاسی منعطف و مشارکتی و همین گونه نهادینه شدن موقعیت شهروند، می تواند نافرمانی مدنی را هم از سرکوب و هم از بدل شدن به کنش های ساختارشکنانه بازدارد. در عین حال به نظر می رسد نظریه های رایج نافرمانی مدنی (از جمله نظریه دورکین، راولز، هابرماس، آرنت) نمی توانند به صورت کامل اعتراضات مدنی در جامعه ایران پس از انقلاب اسلامی را تحلیل کنند. بر همین اساس مقاله پیش رو، یک مدل سه وجهی مبتنی بر فرهنگ سیاسی آلموند، تعامل ساختار-کارگزار گیدنز و نافرمانی مدنی مثبت مبتنی بر خوانش دورکین طراحی نموده که می تواند پیش شرط نافرمانی به مثابه یک حق یا مسئولیت باشد. نتایج این مقاله نشان می دهد فرهنگی سیاسی مختلط (تبعی صرف و محدود-مشارکتی)، جامعه مدنی ناهمبسته و چندپاره، شهروندی منفعل و مسئولیت گریز از یک سو و نگرش ایدئولوژیک حاکمیت به هر گونه کنش اعتراضی از سوی دیگر سبب شده است نافرمانی مدنی به مثابه حقِ مسئولیت از جانب حاکمیت ج.ا.ا مورد شناسایی قرار نگیرد. مقاله حاضر از روش اصل موضوعی برای تدوین نظریه ای درباره نافرمانی مدنی در جامعه ایران بهره می برد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1293 - طراحی مدلی برای رابطه سرمایه اجتماعی و توسعه اقتصادی در مناطق آزاد تجاری
حیدر محمدزاده باقر ساروخانی عبدالرضا ادهمی

10.30495/jss.2020.1913331.1255

هدف اصلی مطالعه حاضر ، طراحی الگویی برای کشف رابطه بین سرمایه اجتماعی وتوسعه اقتصادی درمناطق آزادتجاری ایران بود . توسعه اقتصادی همراه با تغییرات بنیادین در اقتصاد و افزایش ظرفیت های تولیدی اعم از ظرفیت های فیزیکی، انسانی و اجتماعی است . سرمایه یکی ازتعیین کننده های مهم چکیده کامل

هدف اصلی مطالعه حاضر ، طراحی الگویی برای کشف رابطه بین سرمایه اجتماعی وتوسعه اقتصادی درمناطق آزادتجاری ایران بود . توسعه اقتصادی همراه با تغییرات بنیادین در اقتصاد و افزایش ظرفیت های تولیدی اعم از ظرفیت های فیزیکی، انسانی و اجتماعی است . سرمایه یکی ازتعیین کننده های مهم برنامه های اقتصادی است و سرمایه اجتماعی به شکل مهارت ها ، آموزش و تعلیم و کارآموزی از عوامل تولید و بهره وری است . روش تحقیق ، تلفیقی و ابزار جمع آوری داده ها ، مصاحبه عمیق و پرسشنامه بود . با استفاده ارنظریه زمینه ای ، عوامل ومولفه های تعیین کننده مدل رابطه سرمایه اجتماعی وتوسعه اقتصادی مناطق آزاد ازنظرنخبگان این منطقه شناسایی گردید. جامعه آماری افراد دارای صلاحیت وآشنا نسبت به امورمناطق آزاد درمنطقه آزاد بودند . بر اساس مدل طراحی شده ، توسعه اقتصادی مناطق آزاد ، مستلزم داشتن لوازمی است که اساس و پایة آن را تشکیل می دهند . مدل پیشنهادی ، دربرگیرندة پنج مقوله گسترش تولیدات دانش بنیان ، ایجاد و توسعة اقتصاد پیشرفته ، رشد داخلی اقتصاد ، استفادة مفید از همة ظرفیت های داخلی وبین المللی و گسترش فرهنگ کسب وکار ورونق تولیدداخلی به منظورصادرات است. کلمات کلیدی : طراحی مدلی ، سرمایه اجتماعی ، توسعه اقتصادی ، مناطق آزاد تجاری ایران پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1294 - الگوی پیشرفت اسلامی ایرانی در حیطه مطالعات جامعه شناسی شهری بر اساس بازخوانی کتاب من لایحضره الفقیه
حمید کرامتی حسن ستاری ساربانقلی عزیز جوانپور هروی

10.30495/jss.2021.1913613.1260

حصول به تمدن نوین اسلامی مستلزم شاخصه ها و مبانی نظری خاص تمدنی خود می باشد. بررسی و مطالعات جامعه شناسی شهری در تمدن اسلامی ایرانی مستلزم بهره گیری از بن مایه های فکری اصیل حوزه تمدنی مرتبط با هویت اسلامی ایرانی اصیل خود می باشد. کتاب شریف من لایحضره الفقیه شیخ صدوق، ا چکیده کامل

حصول به تمدن نوین اسلامی مستلزم شاخصه ها و مبانی نظری خاص تمدنی خود می باشد. بررسی و مطالعات جامعه شناسی شهری در تمدن اسلامی ایرانی مستلزم بهره گیری از بن مایه های فکری اصیل حوزه تمدنی مرتبط با هویت اسلامی ایرانی اصیل خود می باشد. کتاب شریف من لایحضره الفقیه شیخ صدوق، از کتابهای ارزشمند اربعه شیعه و از مهمترین کتابهای روائی عالم تشیع در تمدن اسلامی است. هدف پژوهش حاضر بیان مفاهیم پایه الگوی پیشرفت اسلامی ایرانی در حیطه مطالعات جامعه شناسی شهری براساس بازخوانی متن کتاب من لایحضره الفقیه بوده است. روش تحقیق پژوهش به صورت توصیفی تحلیلی و با ابزار مطالعات کتابخانه ای صورت گرفته است. در هر یک از ابعاد سه گانه اجتماعی-فرهنگی، کالبدی و اقتصادی در حیطه مطالعات جامعه شناسی شهری براساس متن کتاب من لایحضره الفقیه به بیان مفاهیم پایه و بنیادین حاصله پرداخته شده است. یافته های پژوهش بیانگر این نکته است که در حیطه مطالعات شهری، مفاهیم پایه و بنیادین اسلامی براساس متن کتاب من لایحضره الفقیه در ابعاد سه گانه اجتماعی-فرهنگی، کالبدی و اقتصادی را در حیات مادی و معنوی شهر می توان به کاربست. دستاوردهای حاصل از تحقیق می تواند به حصول و کاربست مفاهیم پایه الگوی پیشرفت اسلامی ایرانی در حیطه دانش شهر و شهرسازی منجر شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1295 - تحلیل آدرنویی از نظریه صنعت فرهنگ و کالا سازی در موسیقی ایران از منظر جامعه شناسی
میثم میریان هومان اسعدی شهلا اسلامی

10.30495/jss.2021.1921872.1296

نظریه صنعت فرهنگ به عنوان یکی از مهمترین دیدگاه های فلسفی فیلسوفان مکتب فرانکفورت با محوریت مفهوم کالایی شدن هنر در تولید اثر هنری و سطحی شدن فرهنگ در مقابل هنر و فرهنگ نخبه گرا و والا قرار گرفته است؛ از این منظر، شکل نو ظهوری از موسیقی عامه پسند به عنوان نمونه ای از کا چکیده کامل

نظریه صنعت فرهنگ به عنوان یکی از مهمترین دیدگاه های فلسفی فیلسوفان مکتب فرانکفورت با محوریت مفهوم کالایی شدن هنر در تولید اثر هنری و سطحی شدن فرهنگ در مقابل هنر و فرهنگ نخبه گرا و والا قرار گرفته است؛ از این منظر، شکل نو ظهوری از موسیقی عامه پسند به عنوان نمونه ای از کالاهای بی ارزش فرهنگی توانست بر زندگی توده ها تسلط یابد که از رهگذر آن هرگونه اهتمام به خرد ورزی را در درون طبقه ای از مردم که بنابر نظر آدرنو جامعه بدون طبقه هستند از بین خواهد رفت. آنچه در اینجا به عنوان موضوع اصلی پژوهش مد نظر قرار گرفته چگونگی روند تاثیر نظریه صنعت فرهنگ بر موسیقی ایرانی در جنبه های مختلف از جمله ردیف موسیقی ایرانی است که طی دهه های 60 میلادی و تحت تاثیر مارکسیست های نو در ایران شروع گردیده است. همچنین در این پژوهش سعی گردیده تا با ارائه تحلیلی ساختارمند در مورد روند کالایی شدن موسیقی عامه پسند ایرانی بر اساس نظریه صنعت فرهنگ، جنبه هایی چون استاندارد سازی و تولید و تکثیر انبوه آثار هنری توسط رسانه های جمعی و نظام سلطه بازار مد نظر قرار گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1296 - بررسی وجوه معنا شناختی حضور توغ در هنرهای تجسمی ایران معاصر (بررسی موردی نقاشی- ارتباط تصویری - طراحی)
تیلا اصغرزاده منصوری محمد عارف پرناز گودرزپروری

10.30495/jss.2021.1909034.1237

هدف از پژوهش‌ حاضر کشف رابطه‌ی بین علامت (به عنوان یک نمونه از صنایع دستی فلزی ایرانی- اسلامی) با هنرهای تجسمی حیطه‌ی مذهبی در سال‌های اخیر کشور است. طوق (توغ) از دیرباز یکی از ابزارهای مخصوص عزاداری سیدالشهدا در فرهنگ و تمدن ایرانی اسلامی است. در سده‌ی نهم و دهم هـ.ق ش چکیده کامل

هدف از پژوهش‌ حاضر کشف رابطه‌ی بین علامت (به عنوان یک نمونه از صنایع دستی فلزی ایرانی- اسلامی) با هنرهای تجسمی حیطه‌ی مذهبی در سال‌های اخیر کشور است. طوق (توغ) از دیرباز یکی از ابزارهای مخصوص عزاداری سیدالشهدا در فرهنگ و تمدن ایرانی اسلامی است. در سده‌ی نهم و دهم هـ.ق شاهد حضور توغ در نگارگری‌های ایرانی هستیم. و بعدها در دوران پهلوی نیز حضور چشمگیری در نقاشی مکتب سقاخانه به عنوان عنصری از هنر عامیانه مردم ایران داشته است. اما بعد از انقلاب اسلامی ایران بخصوص در سال‌های اخیر شاهد حضور گسترده علامت در طراحی زیر شاخه‌های مختلف ارتباط تصویری (همچون پوستر، تصویرسازی، آرم و لوگو و ...) نقاشی، دکوراسیون، طراحی زیورآلات و مد و لباس بوده‌ایم. پژوهش حاضر به روش توصیفی- تحلیلی سعی دارد به پاسخ سئوالاتی همچون چگونگی حضور علامت در این آثار و معناشناسی صورت‌های مختلف این علامت‌ها در ترکیب با دیگر آثار هنرهای تجسمی بپردازد. شیوه جمع‌آوری اطلاعات کتابخانه‌ای و میدانی بوده و نتیجه‌ی حاصله نشان می‌دهد در سال‌های اخیر علامات عاشورایی علاوه بر کاربرد اصلی خود (ابزار عزاداری) دچار دگرگونی‌هایی نیز شده و کارکردهای جدیدی به خود گرفته است و در گرافیک مذهبی بارزتر از بقیه موارد خودنمایی می‌کند. در ضمن یکی از اصلی‌ترین عناصر طراحی زیورآلات مذهبی با عنوان پلاک مذهبی بوده و در کل به عنوان یکی ازنمادهای اصلی هنر شیعی در جهان به شمار می‌رود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1297 - مدل یابی مبتنی بر اندازه‌گیری متغیر خودمدیریتی بر اساس دیدگاه کارشناسان با هدف ارتقای بهره‌وری تور دوچرخه سواری بین‌المللی ایران- آذربایجان از منظر جامعه‌شناسی اقتصادی
علی نعمتی خیاوی جعفر برقی رحیم نجف زاده حمید جنانی

10.30495/jss.2022.1947034.1412

هدف تحقیق حاضر، مدل یابی مبتنی بر اندازه‌گیری متغیر خودمدیریتی بر اساس دیدگاه کارشناسان با هدف ارتقای بهره‌وری تور دوچرخه‌سواری بین‌المللی ایران- آذربایجان از منظر جامعه‌شناسی اقتصادی بود. روش پژوهش، روش پیمایش بود و از روش تحلیل عاملی‌تأییدی مبتنی بر مدل معادلات ساختار چکیده کامل

هدف تحقیق حاضر، مدل یابی مبتنی بر اندازه‌گیری متغیر خودمدیریتی بر اساس دیدگاه کارشناسان با هدف ارتقای بهره‌وری تور دوچرخه‌سواری بین‌المللی ایران- آذربایجان از منظر جامعه‌شناسی اقتصادی بود. روش پژوهش، روش پیمایش بود و از روش تحلیل عاملی‌تأییدی مبتنی بر مدل معادلات ساختاری برای بررسی و تأیید خرده مقیاس‌ها و متغیرهای پرسشنامه‌ها استفاده شد . جامعه آماری کارشناسان و صاحب نظران مختلف در حوزه تور دوچرخه سواری بین المللی ایران- آذربایجان از سازمان ها و مراکز مختلف بودند و 300 نفر از آنان به روش نمونه گیری طبقه‌ای انتخاب شدند. ابزار جمع‌آوری داده‌ها، پرسشنامه محقق ساخته شامل 60 سوال بود. برای بررسی اعتبار ابزار از اعتبار صوری ( نظرات استاد راهنما ، استاد مشاور و صاحب‌نظران حوزه مدیریت‌ورزشی) استفاده‌ گردید. همچنین پایایی پرسشنامه ها از طریق آزمون آلفای‌کرونباخ آزمون شد. نتایج بدست آمده نشان داد که می‌توان با خودمدیریتی در برگزاری تور دوچرخه سواری بین المملی ایران نسبت به افزایش سودآوری و بهره وری نیز دست یافت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1298 - بررسی تاثیر رسانه ها در اعتماد شهروندان ایرانی به کالاهای تولید شده در ایران (مطالعه در بین شهروندان منطقه 18 تهران)
نریمان منتصر ندا سلیمانی

10.30495/jss.2022.1944550.1400

رسانه‌های اجتماعی یکی از ابزارهای مهم در آگاه‌سازی مردم و تغییر ذهنیت آنها محسوب‌ می‌شود. مصرف کالاهای داخلی و حمایت از تولیدات داخلی نقش مهمی در رشد و توسعه صنایع داخلی کشور دارد و بر متغیرهای کلان اقتصادی نیز تأثیرگذار است‌. تحقیق حاضر با هدف تعیین نقش رسانه‌ها‌‌‌ در چکیده کامل

رسانه‌های اجتماعی یکی از ابزارهای مهم در آگاه‌سازی مردم و تغییر ذهنیت آنها محسوب‌ می‌شود. مصرف کالاهای داخلی و حمایت از تولیدات داخلی نقش مهمی در رشد و توسعه صنایع داخلی کشور دارد و بر متغیرهای کلان اقتصادی نیز تأثیرگذار است‌. تحقیق حاضر با هدف تعیین نقش رسانه‌ها‌‌‌ در اعتماد شهروندان ایرانی به کالاهای تولید شده در ایران در بین شهروندان منطقه 18 تهران صورت گرفته است‌. روش تحقیق کاربردی و بر حسب نحوه اجراء از نوع پیمایش و ابزار گرد آوری اطلاعات‌، پرسشنامه‌های استاندارد بودند‌. جامعه آماری‌، شهروندان منطقه 18 شهر تهران بود و حجم نمونه 384 تعیین شد‌. شیوه ‌نمونه‌گیری‌، تصادفی خوشه‌‌ای بود‌. به منظور اندازه‌‌‌گیری رابطه فرضیه‌های پژوهش از آزمون‌های پیرسون و رگرسیون استفاده گردید‌. نتایج نشان داد که میزان تاثیر رسانه‌های شخصی اجتماعی بر روی اعتماد شهروندان ایرانی 8/51 درصد است‌، میزان تاثیر رسانه‌های شبکه‌‌ای اجتماعی بر روی اعتماد شهروندان ایرانی‌‌‌ 3/46 درصد و میزان تاثیر رسانه‌های سنتی بر روی اعتماد شهروندان ایرانی 7/35 درصد است که با توجه به مثبت بودن علامت ضریب بتا‌، جهت این تاثیر مثبت بود‌. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1299 - ارایه مدل شهود کارآفرینی سازمانی در بانک ملی ایران از دیدگاه جامعه شناسی سازمان ها
محمد محمدی فریدون آزما علی اصغر بیانی سامره شجاعی

10.30495/jss.2021.1933850.1349

برای شهود کارآفرینی، داشتن یک الگو اهمیت دارد و می‌توان بر مبنای شاخص‌های مدل، به ارائه الگو برای شهود کارآفرینی سازمانی در بانک ملی ایران پرداخت. این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر ماهیت اکتشافی می‌باشد. در این تحقیق با استفاده از مصاحبه و مطالعه مبانی نظری و تحقیق چکیده کامل

برای شهود کارآفرینی، داشتن یک الگو اهمیت دارد و می‌توان بر مبنای شاخص‌های مدل، به ارائه الگو برای شهود کارآفرینی سازمانی در بانک ملی ایران پرداخت. این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر ماهیت اکتشافی می‌باشد. در این تحقیق با استفاده از مصاحبه و مطالعه مبانی نظری و تحقیقات انجام شده به استخراج شاخص‌های شهود کارآفرینی سازمانی پرداخته شد و با رویکرد دلفی فازی از اعضای خبرگان منتخب، الگوی شهود کارآفرینی سازمانی در بانک ملی ایران با چهل و دو شاخص شناسایی و با هفت بُعد سبک شناختی شهودی، ریسک‌پذیری، تخصص شهودی، بینش شهودی، تشخیص فرصت، تحمل ابهام و قضاوت شهودی ارائه شده است. مدل ارائه شده می‌تواند به صورت بومی در بانک ملی ایران بکار گفته شود و زمینه را جهت توسعه کارآفرینی سازمانی در این بانک فراهم نموده و آنها را قادر سازد تا ضمن آسیب شناسی جامع سیستم مدیریت، طرح‌ها و اقدامات بهبود را استخراج نموده و موقعیت خود را در فرایند بلوغ سازمانی مورد ارزیابی قرار دهد . پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1300 - امنیتی‏ کردن به مثابه راهبرد مبارزه با فساد سیاسی
حمید احمدی نژاد صالح سلاورزی زاده

10.30495/jss.2023.1976542.1528

فساد به عنوان یکی از اصلی ترین تهدیداتِ امنیت و رفاه کشورها، سال هاست که توجه اندیشمندان و سیاستگذاران را به خود جلب کرده است. جمهوری اسلامی ایران نیز از این قاعده مستثنی نیست، بویژه که طی سال های اخیر این پدیده به یکی از اصلی ترین تهدیدات کشور تبدیل شده است. در این م چکیده کامل

فساد به عنوان یکی از اصلی ترین تهدیداتِ امنیت و رفاه کشورها، سال هاست که توجه اندیشمندان و سیاستگذاران را به خود جلب کرده است. جمهوری اسلامی ایران نیز از این قاعده مستثنی نیست، بویژه که طی سال های اخیر این پدیده به یکی از اصلی ترین تهدیدات کشور تبدیل شده است. در این میان، فساد سیاسی به عنوان حساسیت برانگیزترین نوع فساد در ایران ضمن متاثر ساختن امنیت در ابعاد مختلف و کاهش اعتمادعمومی، با این واقعیت ترکیب شده که اغلب تاثیر آن به خوبی درک نمی شود. در نتیجه فساد سیاسی در ایران بیش از آن که نیازمند قوانین و نهادهای جدیدی برای مبارزه باشد، به ریشه یابی دلایل بقاء و ناکامی مبارزه با آن نیاز دارد. هدف این پژوهش ضمن بررسی علت این ناکامی مبارزه با فساد سیاسی، ارائه ی یک الگو به عنوان راهبردی برای موفقیت مبارزه با فساد است. لذا سوال محوری این پژوهش آن است که؛ چه عواملی در ایران منجر به ناکارآمدی مبارزه با فساد سیاسی شده و راهبرد موفقیت آمیز برای این مبارزه چیست؟. یافته های پژوهش برمبنای روش توصیفی - تحلیلی حاکی از آن است که تلقی فساد سیاسی به مساله ای عادی و فاقد تهدید وجودی منجر به ناکارآمدی رویکردهای مبارزه با آن شده و لذا امنیتی ساختن راه موثر و واقعی موفقیت مبارزه با آن است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1301 - جامعه‌شناسی تحولات تجدد در ایران
روح‌الله رشید کرشان صمد صباغ

این پژوهش، به دنبال ارائه‌ تبیینی جامعه‌شناختی از تجدد در ایران است. پرسش اصلی پژوهش این است که نهادهای اجتماعی در ایران با تجدد چه کرده است؟ در این پژوهش، ترکیبی از نظریات مدرنیته‌ ایرانی، تجدد بومی و تجدد ملی و تجدد ظلّی مورد استفاده قرار گرفته است. این نظریات توسط صا چکیده کامل

این پژوهش، به دنبال ارائه‌ تبیینی جامعه‌شناختی از تجدد در ایران است. پرسش اصلی پژوهش این است که نهادهای اجتماعی در ایران با تجدد چه کرده است؟ در این پژوهش، ترکیبی از نظریات مدرنیته‌ ایرانی، تجدد بومی و تجدد ملی و تجدد ظلّی مورد استفاده قرار گرفته است. این نظریات توسط صاحب‌نظرانی مانند تقی آزاد ارمکی، جمشید بهنام و موسی نجفی ارائه شده است. مجموعه‌ این نظریات مبتنی بر دو نکته است: اول این که مدرنیته با تجدد متفاوت است. دوم این که هر جامعه‌ای می‌تواند تجدد ویژه‌ی خود را تجربه کند. روش پژوهش، اسنادی است. روش گردآوری اطلاعات، کتابخانه‌ای است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که حکومت‌ها در دویست سال اخیر، زمینه‌سازان اصلی ظهور تجدد در ایران بوده‌اند. آن‌ها، غالباً وجه تکنولوژیک ومادی تجدد را دنبال کرده‌اند. روحانیت ذیل سه دسته‌ موافقین، مخالفین و منتقدین در جریان سازی نسبت به تجدد نقش داشته‌اند. روشنفکران ایرانی، در قالب اثبات، نقد و نفی به استقبال تجدد رفته‌اند. خلوص شناخت و دلبستگی روشنفکران به تجدد و اصول و دستاوردهای آن، هم نسبت به حاکمان و هم نسبت به روحانیت بیشتر بوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1302 - مطالعه تطبیقی لیبرال دموکراسی با مردم‌سالاری دینی در جمهوری اسلامی ایران از دیدگاه جامعه‌شناسی سیاسی
شهرام طهماسبی مهرداد جواهری‌پور رضاعلی محسنی

10.30495/jss.2019.667955

چکیده هدف این مقاله مقایسه نظام سیاسی جمهوری اسلامی ایران با نظام سیاسی لیبرال دموکراسی، به منظور شناخت نوع الگوی سیاسی حاکم بر این کشور است. روش تحقیق، مقایسه ای- تطبیقی و تکنیک گردآوری اطلاعات اسنادی است. در این مقاله ابتدا به مفهوم و اصول لیبرال دموکراسی اشاره شده و چکیده کامل

چکیده هدف این مقاله مقایسه نظام سیاسی جمهوری اسلامی ایران با نظام سیاسی لیبرال دموکراسی، به منظور شناخت نوع الگوی سیاسی حاکم بر این کشور است. روش تحقیق، مقایسه ای- تطبیقی و تکنیک گردآوری اطلاعات اسنادی است. در این مقاله ابتدا به مفهوم و اصول لیبرال دموکراسی اشاره شده و سپس به مقایسه این اصول:1.اصل حاکمیت مردم؛ 2.برابری سیاسی؛3. آزادی سیاسی؛4. نظارت همگانی؛5. اصالت قانون، با نظام سیاسی جمهوری اسلامی، پرداخته شده است. نتیجه به دست آمده بیانگر آن است که اصول لیبرال دموکراسی تفاوت ماهوی با نظام جمهوری اسلامی دارد اما به این معنا نیست که نوع نظام سیاسی حاکم درایران دموکراتیک نیست بلکه علی رغم برخی ویژگی های اقتدارگرایانه در ساختار سیاسی جمهوری اسلامی ایران در مجموع این نوع نظام سیاسی صورتی از الگوی سیاسی برآمده از مبانی دین اسلام و سنت ایرانی است، به عبارتی حکومتی است که به اراده اکثریت مردم، مقید به اصل حاکمیت دین اسلام در شئونات زندگی افراد و اجتماع است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1303 - فرهنگ و تمدن ایرانی و جهانی شدن؛ فرصت‌ها و چالش‌ها
محمد یوسفی‌جویباری نجات محمدی‌فر

جهانی شدن فرآیندی است که در طی آن حوزه های مختلف فنی، سیاسی، فرهنگی و اقتصادی ملل مختلف با گسترش ارتباطات جنبه فراملی یافته و به موجب آن دولت های ملی به نحو فزاینده ای به یکدیگر مرتبط و وابسته می شود و همین وابستگی و ارتباط است که برای مفهوم حاکمیت ملی و دولت ملی مشکلات چکیده کامل

جهانی شدن فرآیندی است که در طی آن حوزه های مختلف فنی، سیاسی، فرهنگی و اقتصادی ملل مختلف با گسترش ارتباطات جنبه فراملی یافته و به موجب آن دولت های ملی به نحو فزاینده ای به یکدیگر مرتبط و وابسته می شود و همین وابستگی و ارتباط است که برای مفهوم حاکمیت ملی و دولت ملی مشکلاتی ایجاد می کند. این مفهوم تا اوایل دهه 1980 اعتبار علمی چندانی نداشت ولی از آن به بعد، کاربرد آن کاملاً جهانی شده است. پدیده جهانی شدن برای کشورها فرصت ها و چالش های فراوانی به همراه دارد؛ در این بین کشور ایران به دلیل ویژگی های جغرافیایی و تاریخی خاص خودکه آن را به نوعی درچهار راه فرهنگی و تمدنی جهان قرار داده است همواره در طول تاریخ ارتباطات گسترده ای با ملل مختلف جهان داشته است که عمدتاً این امر متاثر از موقعیت استراتژیک و سوق الجیشی ایران بوده است که همواره کشورهای غربی سعی داشتند از این موقعیت درجهت تحقق اهداف و منافع خاص خود بهره برداری کنند. این ارتباطات در یک قرن اخیر به خصوص از اواخر حکومت قاجار صورت جدیدی یافت که عمدتاً جنبه استعماری به خود گرفت این روند با فراز و نشیب های متعددی در دوران حکومت پهلوی نیز ادامه داشت. با پیروزی انقلاب روند ارتباط ایران با جهان پیرامون شکل تازه ای پیدا کرد که بعضاً این امر متأثر از فضای انقلابی و مقتضیات خاص آن بوده است. به تدریج با پایان یافتن جنگ تحمیلی و فروکش کردن احساسات انقلابی امکان بیشتری برای افزایش ارتباطات ایران با جهان به وجود آمد این فرایند جنبه های مختلف فرهنگی، سیاسی، اقتصادی و ... داشته است که در این بین جنبه فرهنگی آن به دلیل ویژگی های خاص خود نمود بیشتری داشته است. کشور ایران به دلیل سابقه طولانی تمدنی و فرهنگی از ظرفیت بسیار بالایی جهت تاثیر گذاری بر روندهای جهانی برخوردار است. جنبه های فرهنگی، تمدن ایرانی همواره در جهان نمود و جلوه قابل توجهی داشته است که این امر بیانگر ظرفیت بسیار بالای فرهنگ ایرانی برای حفظ خود و حتی تاثیرگذاری بر فرهنگ دیگر ملل می باشد، مسئله ای که امروزه به نظر می رسد باید مورد توجه خاص اصحاب قدرت و مسئولین فرهنگی به عنوان متولیان اصلی امور فرهنگی قرار گیرد مسئله معرفی و عرضه نمودهای فرهنگ ملی به گونه ای نو و قابل فهم و جذاب برای نسل امروزی و پرهیز از هرگونه جزم گرایی و تعصب در امور فرهنگی می باشد. این مقاله پس از بیان دیدگاه های فرهنگی در مورد جهانی شدن، به بررسی جایگاه فرهنگ ایرانی و نقش آن در فرایند جهانی شدن و چالش ها و فرصت های فرا روی آن می پردازد و در ادامه راهکارها و پیشنهادهایی را جهت مقابله با چالش ها و استفاده از این فرصت ها ارائه می نماید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1304 - تحلیل جامعه‌شناختی روند شکل‌گیری و تحول جریان موج نو سینمای ایران (1357– 1348)
علی صادقی فیروز راد

تحقیق حاضر با اتخاذ رویکرد بازتاب درپی این است که مشخص کند بین شرایط و زمینه‌های اجتماعی، اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و نیز جریان روشنفکری ایران بعد از اصلاحات ارضی از یک سو و از سویی دیگر فیلم‌های موج نو سینمای ایران چه رابطه‌ای وجود دارد. این تحقیق کیفی با به کارگیری تکنیک چکیده کامل

تحقیق حاضر با اتخاذ رویکرد بازتاب درپی این است که مشخص کند بین شرایط و زمینه‌های اجتماعی، اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و نیز جریان روشنفکری ایران بعد از اصلاحات ارضی از یک سو و از سویی دیگر فیلم‌های موج نو سینمای ایران چه رابطه‌ای وجود دارد. این تحقیق کیفی با به کارگیری تکنیک تحلیل نشانه شناختی به مطالعه این فیلم ها پرداخته است. یافته‌های این تحقیق نشان می‌ دهدکه تحولاتی که در عرصه‌های ذکر شده جامعه ایران را تحت تاثیر قرار داده بود به طور مثبت یا منفی در فیلم‌های مورد مطالعه انعکاس داشته است. از جمله این تحولات می توان به موارد زیر اشاره کرد: تغییر ساختار اجتماعی در نتیجه مهاجرت به شهر ها، تغییر نقش اجتماعی زنان و حضور اجتماعی آن ها، تقابل سنت و مدرنیته، تغییر نظام اقتصادی بعد از اصلاحات ارضی، اقتصاد تک محصولی و وابستگی به نفت، رواج مناسبات سرمایه دارانه، رشد مصرف گرایی، فساد و ناکارآمدی حاکم بر حکومت، جو نارضایتی و بی اعتمادی عمومی، بوجود آمدن حرکات چریکی، غرب گرایی یا غربزدگی، ورود عناصر فرهنگی جدید، فقر فرهنگی، نقش اجتماعی مذهب، نفی غرب گرایی، بازگشت به خویشتن، تعریف جدید از دین، نقش اجتماعی روشنفکران، تقدیس مبارزه، انتقاد از روشنفکران به خاطر بی عملی و تسلیم شدگی و ... . پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1305 - فرصتها و محدودیتهای صنعت گردشگری در ایران
صمد رسول زاده اقدم سیداحمد میرمحمدتبار صمد عدلی‌پور یوسف زینی‌وند

بر اساس گزارش یونسکو در سال 2007، ایران جز پنج کشور برتر از نظر میراث فرهنگی و جز ده کشور اول در زمینه پتانسیل جذب گردشگر بین‌المللی در جهان می‌باشد. مساله اصلی این می‌باشد که چرا با توجه به پتانسیل بالایی ایران در زمینه جذب گردشگر، در این امر، به موفقیتی دست نیافته است چکیده کامل

بر اساس گزارش یونسکو در سال 2007، ایران جز پنج کشور برتر از نظر میراث فرهنگی و جز ده کشور اول در زمینه پتانسیل جذب گردشگر بین‌المللی در جهان می‌باشد. مساله اصلی این می‌باشد که چرا با توجه به پتانسیل بالایی ایران در زمینه جذب گردشگر، در این امر، به موفقیتی دست نیافته است. بررسی پیشینه مطالعات دراین زمینه نشان می‌دهد که صنعت گردشگری در ایران دارای فرصت‌ها و محدودیت‌هایی می باشد. به همین منظور در این مقاله با استفاده از روش فراتحلیل به بررسی فرصت‌ها و محدودیت‌های صنعت گردشگری در ایران پرداخته شد. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که قدمت و تمدن ایرانی، اکوتوریسم مناسب و منحصر به فرد، وجود فرقه‌ها و مذاهب مختلف و هزینه‌های کم گردشگری در ایران از مهم ترین فرصت‌ها و پتانسیل‌های گردشگری در این کشور می‌باشد. هم چنین، وجود محدودیت‌های سیاسی و برنامه‌ریزی، اتکای بیش از حد به درآمدهای نفتی، محدودیت‌های زیربنایی و متمرکز شدن صنایع و خدمات در چند شهر بزرگ، محدودیت‌های فرهنگی و مذهبی، محدودیت‌های مرتبط با تبلیغات و رسانه و محدودیت در زمینه آموزش از جمله مهم ترین چالش‌ها و محدودیت‌های صنعت گردشگری در ایران می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1306 - آسیب‌شناسی فرهنگ سیاسی در ایران پس از انقلاب اسلامی
مجید نجات‌پور زهرا صادقی محمد یوسفی جویباری

طرح مسأله امنیت و ثبات فرهنگی و سیاسی، مهم‌ترین و برجسته‌ترین چهره و درونی‌ترین لایه نیاز امروز ملت و دولت (حاکمیت)، به شمار می‌آید. چرا که مؤلفه قدرت و ثبات فرهنگی و سیاسی هر ملتی بنیادی‌ترین مؤلفه اقتدار و استعداد و لیاقت آن ملت در بستر توسعه و تعالی در عرصه‌های مختلف چکیده کامل

طرح مسأله امنیت و ثبات فرهنگی و سیاسی، مهم‌ترین و برجسته‌ترین چهره و درونی‌ترین لایه نیاز امروز ملت و دولت (حاکمیت)، به شمار می‌آید. چرا که مؤلفه قدرت و ثبات فرهنگی و سیاسی هر ملتی بنیادی‌ترین مؤلفه اقتدار و استعداد و لیاقت آن ملت در بستر توسعه و تعالی در عرصه‌های مختلف اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و عقب‌ماندگی در تمامی عرصه‌های زندگی فردی و اجتماعی افراد جامعه را فراهم می‌آورد. در یک رویکرد کلان، ابتنای کلیت نظام برمؤلفه قدرت فرهنگ و سیاست بوده و دوام و قوام هر ملت و حاکمیتی در گروه بالندگی و توسعه‌یافتگی فرهنگی و اقتدار و اعتبار سیاسی آن ملت و حاکمیت می‌باشد. هر گاه آسیب‌پذیری به دو حوزه فرهنگ و سیاست در جامعه راه یابد، سایر حوزه‌ها در چالشی فرساینده و بحران‌زا فرو غلطیده و بستر و فضای مناسبی برای رشد و گسترش تمامی آثار و مظاهر شوم وابستگی، عقب‌ماندگی، مفاسد اجتماعی و ناهنجاری‌های گوناگون در کشور را فراهم خواهد ساخت. هدف از این تحقیق ضمن بررسی ویژگی های فرهنگ سیاسی ایران به این مسأله پرداخته شد که چه عواملی برای فرهنگ سیاسی ایران مخاطره آمیز می باشد و در نهایت چه راهکارهایی برای آن در نظر گرفته شده است. سوال های تحقیق: - مولفه های فرهنگ سیاسی ایران کدامند؟ - چه عواملی فرهنگ سیاسی ایران را به مخاطره می اندازد؟ - آسیب شناسی فرهنگ سیاسی ایران در چه جهت مورد بررسی قرار می گیرد؟ نوع حاضر تحقیق توصیفی و تحلیلی است که بر اساس ویژگی های فرهنگ سیاسی ایران آن را مورد تحلیل قرار گرفته شد. با توجه به ماهیت و نوع موضوع مورد مطالعه، گردآوری اطلاعات از روش&lrm;های گوناگون و به&lrm; طورکلی برمبنای روش کتابخانه‌ای و اینترنتی صورت پذیرفته و تجزیه و تحلیل یافته&lrm;ها نیز عمدتاً با شیوه تحلیل کیفی انجام پذیرفته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1307 - تبیین نشاط اجتماعی در بین اقوام و رابطه آن با هویت جمعی (مطالعه موردی اقوام آذری، کرد و لر)
رسول ربانی سمیه کریمی‌زاده اردکانی جواد نظری حسین رضایی‌امینلویی

نشاط اجتماعی پدیده ای ضروری درهرجامعه می باشد. نشاط اجتماعی برای تقویت بسیاری از مؤلفه های رشد اجتماعی مانند امید اجتماعی، اعتماد اجتماعی و .... مفید خواهد بود. چرا که یکی از اصلی ترین نیازهای جوامع امروزی است. هدف مقاله، دست یافتن به میزان نشاط اجتماعی چکیده کامل

نشاط اجتماعی پدیده ای ضروری درهرجامعه می باشد. نشاط اجتماعی برای تقویت بسیاری از مؤلفه های رشد اجتماعی مانند امید اجتماعی، اعتماد اجتماعی و .... مفید خواهد بود. چرا که یکی از اصلی ترین نیازهای جوامع امروزی است. هدف مقاله، دست یافتن به میزان نشاط اجتماعی در بین سه قوم ایرانی (آذری، کرد و لر ) می باشد. بررسی این اقوام در 3 شهر تبریز، نقده وشهرکرد انجام شده است. در بررسی چارچوب نظری محققان فرضیه ها را برمبنای نطریه های بلومر، بوردیو و دورکیم تدوین نموده اند. روش مورد استفاده پیمایش بوده و با فرمول کوکران 450 نمونه از جامعه آماری ذکر شده، انتخاب شدکه نمونه گیری چندمرحله ای یعنی نمونه گیری خوشه ای و تصادفی ساده مبنای کار قرار داده شد. یافته های تحقیق نشان می دهد که میزان نشاط در میان اقوام متفاوت بوده و میانگین آن 90/21 می باشد و بیشترین مقدار مربوط به قوم آذری می باشد. متغیرهای رابطه اجتماعی، هویت محلی و ملی در ارتباط با میزان نشاط قرارگرفته و نتایج تحلیل رگرسیونی نشان داد که متغیر هویت محلی بیشترین ارتباط با میزان نشاط داشته است. سپس هویت ملی و بعد هم رسانه بیشترین ارتباط را با متغیر وابسته داشته اند. در صورتی که متغیر روابط کمترین رابطه را با متغیر وابسته درمدل رگرسیونی نشان داده است. اما نکته مهم تر این که عدد 63/0 در سمت راست متغیر وابسته نشان دهنده ضریب عدم تعیین است که مشهور به psi است و اگر این عدد را از 1 کم کنیم، ضریب تعیین مدل به دست می آید. 37/0=62/0-1 یعنی 37 درصد از متغیر وابسته یعنی نشاط اجتماعی توسط این مدل تبیین شده است و این نشانگر برازش خوب مدل می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1308 - مطالعه جهت‌گیری و نحوه پوشش اخبار بحران داعش در سایت‌های ایرنا، بی. بی. سی فارسی و صدای آمریکا
حمیدرضا یارمحمدی حاجی محمد احمدی

این پژوهش با عنوان مطالعه جهت گیری و نحوه پوشش اخبار در سایت های ایرنا، بی. بی. سی فارسی و صدای آمریکا در رابطه با بحران داعشبه بررسی تطبیقی ساختار و نحوه پوشش اخبار مربوط در ایران در تارنمای های ایران، بی. بی. سی فارسی و صدای آمریکای فارسی، می پردازد. این پژوهش به روش چکیده کامل

این پژوهش با عنوان مطالعه جهت گیری و نحوه پوشش اخبار در سایت های ایرنا، بی. بی. سی فارسی و صدای آمریکا در رابطه با بحران داعشبه بررسی تطبیقی ساختار و نحوه پوشش اخبار مربوط در ایران در تارنمای های ایران، بی. بی. سی فارسی و صدای آمریکای فارسی، می پردازد. این پژوهش به روش تحلیلی- توصیفی و به شیوه تحلیل محتوا، صورت گرفته و داده های آن به شیوه کتابخانه ای و مطالعه و بررسی اسناد و مدارک موجود هم چنین بررسی و تحلیل محتوای سایت های خبرگزاری های مورد مطالعه بوده که نوع ساختار و نحوه پوشش اخبار در سه تارنمای ایرنا، بی. بی. سی فارسی و صدای فارسی آمریکا با هم تفاوت دارند. هر سه تارنما عنصر "که"و ارزش خبری"شهرت" را با برجستگی خاصی مورد تاکید قرار داده اند که این موضوع، نشان دهنده شخص گرا بودن و جهت گیری گفتمانی آن هاست. نهایتاً چنین نتیجه گرفته شد که بیشتر اخبار انتشار یافته در این سه تارنما "غیرتولیدی" است که از این منظر، سهم ایرنا از دو تارنمای دیگر بیشتر است. از نظر موضوعی، موضوع مقاومت گروه داعش و به کاربردن گروه های جهادی و سعی در اسلامی جلوه دادن و معرفی فلسفه حکومتی داعش به عنوان فلسفه حکومت اسلامی و عدم اشاره به ماهیت تروریستی این گروه، کانون توجه اصلی سه تارنمای مورد مطالعه بوده است. تاکید تارنمای ایرنا و صدای آمریکا بیشتر بر "سخت خبر"و بی. بی. سی بیشتر به "نرم خبر" یا انعکاس رویداد همراه با اطلاعات تکمیلی بوده است. ازمیان امکانات تعاملی و چند رسانه ای مورد استفاده در تارنماهای خبری، بیشترین استفاده از "عکس" بوده است. اما برخلاف ایرنا، بی. بی. سی و صدای آمریکا از ایمیل و پیوند با موضوعات و سایت های مرتبط نیز استفاده زیادی کرده اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1309 - هویت‌های عمومی در ایران*
کرامت اله راسخ

هدف این مقاله بررسی مرزهای هویت عمومی درایران است. هویت عمومی درفرایند آموزش و قربانی کردن تقویت می‌شود. رویکرد نظری این پژوهش براساس نظرات برنهارد گیزن بنا شده است. این تحقیق بااستفاده از روش موضوع‌گرا انجام گرفت. نژاد، زبان، قومیت، دین ومذهب عمده‌ترین شاخص‌های هویت آغ چکیده کامل

هدف این مقاله بررسی مرزهای هویت عمومی درایران است. هویت عمومی درفرایند آموزش و قربانی کردن تقویت می‌شود. رویکرد نظری این پژوهش براساس نظرات برنهارد گیزن بنا شده است. این تحقیق بااستفاده از روش موضوع‌گرا انجام گرفت. نژاد، زبان، قومیت، دین ومذهب عمده‌ترین شاخص‌های هویت آغازین و آداب، رسوم، مناسک، الگوهای رفتاری و خصوصیات فرهنگی از جمله مهم‌ترین شاخص‌های هویت سنتی هستند. دین تا عصرمدرن مهم‌ترین و دربیشتر مواقع تنها منبع هویت عمومی بود. مدرنیسم در دنیای کنونی در کنار دین دومین منبع هویت عمومی است. واکنش در برابر مدرنیسم به ‌منزله منبع هویت عمومی درجوامع سنتی شدید است. به ‌علاوه، عوامل گوناگون از قبیل وابستگی جنسیتی، طبقاتی، سطح تحصیلات، خاستگاه اجتماعی، محل سکونت و غیره در واکنش افراد در مقابل مدرنیسم تاثیر دارد. یافته‌های تحقیق و تاریخ یک قرن گذشته ایران نشان داد که جامعه ایرانی متشکل از هویت‌های متفاوت آغازین و سنتی دربرابر مدرنیسم به ‌منزله منبع هویت عمومی واکنش شدید نشان داد. این مقاومت تحول به جنبش اجتماعی یافت و به ‌این‌ترتیب زمینه برای انقلاب اسلامی در بهمن 1357 فراهم شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1310 - دانش بومی کاربرد اجزاء درخت بلوط در عشایر رستم
جلال یوسفی

علی رغم نیاز روز افزون جوامع روستایی و عشایری به کاربرد تکنولوژی های جدید، پذیرش این تکنولوژی در روستاها بسیار کم است. بررسی ها نشان می دهد که علت این عدم پذیرش تناسب نداشتن تکنولوژی با شرایط محیطی روستاهاست. دانشمندان معتقدند که برای پذیرش این دانش ، باید به دانش بومی چکیده کامل

علی رغم نیاز روز افزون جوامع روستایی و عشایری به کاربرد تکنولوژی های جدید، پذیرش این تکنولوژی در روستاها بسیار کم است. بررسی ها نشان می دهد که علت این عدم پذیرش تناسب نداشتن تکنولوژی با شرایط محیطی روستاهاست. دانشمندان معتقدند که برای پذیرش این دانش ، باید به دانش بومی متوسل گردید. این مقاله سعی دارد یک جنبه از این دانش را بررسی کند. در این تحقیق با روش میدانی به بررسی دانش بومی کاربرد اجزاء درخت بلوط در طایفه رستم از ایل ممسنی فارس پرداخته شده است. در این تحقیق، بخشی از مناطق قلمرو طایفه رستم ایل ممسنی فارس انتخاب گردید و از بین آن مناطق نیز، روستاهایی که دارای دانش بومی غنی تر در استفاده از بلوط بودند، انتخاب گردیدند و از این میان با روش نمونه گیری گلوله برفی، افراد مورد مطالعه انتخاب شدند. در این تحقیق از تکینیک های مشاهده مشارکتی، مشاهده آزاد و مصاحبه نیمه ساختار یافته استفاده شد و در برخی موارد به ناچار، از اسناد نیز بهره برده شد. در این تحقیق مشخص شد که در منطقه مورد مطالعه از یک سو، با توجه به نظریه نوسازی مبنی بر مباینت دانش بومی و توسعه، دانش بومی در دوران هایی که حاکمیت داشته، نه تنها مباینتی با آن نداشته و به عنوان یک مانع به حساب نمی آمده است؛ بلکه از پایداری در توسعه نیز برخوردار بوده است. نمود آن استفاده مردم از فرآورده های بلوط در بخش های متعدد از زندگی خود بوده اند و سال های سال با این درخت زیست کرده اند، اما ورود برنامه های مربوط به نوسازی، موجب تغییرات اساسی در ساختارهای جامعه مورد مطالعه، با تغییر سبک زندگی منطقه مورد مطالعه، بهره برداری از دانش بومی نیز رو به ضعف رفته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1311 - مطالعه جامعه‌شناختی برخی از اولویت‌های ارزشی دانشجویان دانشگاه تربیت مدرس ایران و دانشگاه میسور هندوستان
بختیار کرمی ابوالفضل هاشم‌زاده

ارزش‌ها، باورها و اعتقادات، پایه و اساس بینش و کنش انسان را تشکیل می‌دهند و در انتخاب، گزینش و انجام کنش، نقش دارند و تعیین‌کننده رفتار و کنش اجتماعی هستند که در آداب و رسوم، قوانین، اعتقادات و اصول مقدس و شیوه‌های زندگی روزمره تجلی می‌یابند و از نظر اهمیتی که دارند، یک چکیده کامل

ارزش‌ها، باورها و اعتقادات، پایه و اساس بینش و کنش انسان را تشکیل می‌دهند و در انتخاب، گزینش و انجام کنش، نقش دارند و تعیین‌کننده رفتار و کنش اجتماعی هستند که در آداب و رسوم، قوانین، اعتقادات و اصول مقدس و شیوه‌های زندگی روزمره تجلی می‌یابند و از نظر اهمیتی که دارند، یکسان نبوده و در مجموعه‌ای جای دارند که نظام ارزشی نامیده می‌شود. هدف اصلی این پژوهش، مطالعه گرایش‌های ارزشی دانشجویان ایرانی و هندی در قالب نظریه ساختار ارزشی شوارتز می‌باشد. جامعه آماری مورد مطالعه دانشجویان دختر و پسر دانشگاه تربیت مدرس و دانشگاه میسور هندوستان بوده است که از این میان، 690 نفر براساس جدول کرجسی و مورگان برحسب رشته تحصیلی، جنسیت انتخاب و با استفاده از روش پیمایش و ابزار پرسشنامه مورد مطالعه قرار گرفتند. نتایج نشان داد که میان گرایش‌های ارزشی دانشجویان هندی و ایرانی در سه ارزش محافظه‌کاری، امنیت‌گرایی و سنت‌گرایی تفاوت معناداری وجود دارد. دانشجویان ایرانی تمایل بیش‌تری به انتخاب ارزش امنیت‌گرایی در مقایسه با دانشجویان هندی از خود نشان داده‌اند و در مقابل دانشجویان هندی تمایل بیش‌تری به انتخاب ارزش محافظه‌کاری و سنت‌گرایی در مقایسه با دانشجویان ایرانی از خود نشان داده‌اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1312 - معیار تعدی به عرض و نحوه ی حمایت در برابر آن از نظر فقه امامیه و قوانین ایران
مجید نجفی

10.3495/jiil.2022.1973889.1686

عرض و حیثیت از موارد حقوقی است که در قانون ایران و فقه امامیه مورد توجه بوده است و برای جبران آن موارد متعددی عنوان شده است. همچنین اعاده حیثیت در قوانین و مقررات حقوقی در دو معنا بکار رفته است. معنای اول آن معنای عام است که عبارت است از ترمیم و جبران خسارت ناشی از حیثی چکیده کامل

عرض و حیثیت از موارد حقوقی است که در قانون ایران و فقه امامیه مورد توجه بوده است و برای جبران آن موارد متعددی عنوان شده است. همچنین اعاده حیثیت در قوانین و مقررات حقوقی در دو معنا بکار رفته است. معنای اول آن معنای عام است که عبارت است از ترمیم و جبران خسارت ناشی از حیثیت از دست رفته ی شخص. معنای دوم آن در بر دارنده ی یک تاسیس حقوقی است که به هدف ابراز رافت قانونگزار به شخص است که مجرم، مجازات مورد حکم را تحمل کرده است و با ابراز رفتار شایسته ،نشان داده است که آمادگی ورود به جامعه را دارد. تاسیس نهاد اعاده حیثیت یک قاعده منطقی عقلی است که با قانون اساسی و شرع مقدس مغایرت ندارد و مانع وقوع و تکرار جرم میگردد و باعث تشویق مجرمان به خودسازی میشود. این نهاد ، برخاسته از اصول و مبانی فقهی حقوقی است که با توجه به قواعد حاکم باید آن را در زمره ی تاسیسهای با ارزش و منحصر به فردی چون توبه و قاعده جب دانست . پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1313 - فرآیند نظارت بر دستگاه‌ها و اشخاص حکومتی در نظام مبتنی بر حاکمیت الهی با نگاهی به قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران
محمد مهدی رسکتی علی بابایی مهر سید عسکری حسینی مقدم

یکی از مهمترین انواع حاکمیت در طول تاریخ، تفکر حاکیت الهی بوده است و از آنجا که مدعی نوع صحیح حکومت می‌باشد باید نظارت‌‌های حکومتی آن هم کامل و جامع الاطراف باشد. آشنایی دقیق با تفکر شیعیان در باره‌ی حاکمیت الهی با در نظر گرفتن شرایط امروزی که قانون اساسی جمهوری اسلامی چکیده کامل

یکی از مهمترین انواع حاکمیت در طول تاریخ، تفکر حاکیت الهی بوده است و از آنجا که مدعی نوع صحیح حکومت می‌باشد باید نظارت‌‌های حکومتی آن هم کامل و جامع الاطراف باشد. آشنایی دقیق با تفکر شیعیان در باره‌ی حاکمیت الهی با در نظر گرفتن شرایط امروزی که قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران بر پایه آن بنا شده است تلفیق قابل تاملی است و می‌تواند در بررسی‌های تطبیقی مورد بهره‌برداری قرار گیرد تا یک گام دیگر در راستای نزدیک شدن به عدالت در حکومت داری برداشته شود. این نظریه در طول تاریخ مورد سوء استفاده قرار می‌گرفت و با رنگ خواست خداوند، هر گونه بی عدالتی بر مردم تحمیل می‌شد. اما در حاکمیت واقعی الهی، هرگز خواست خداوند بر گسترش ظلم و ستم نبوده است لذا میان نظارت کردن بر حکومت و حق الهی حاکمیت، تضادی وجود نداشته است. ابزارهای متعددی برای کنترل حاکمان جامعه در نظر گرفته شد تا مسیر عدالت دچار انحراف نشود. در دیدگاه حاکمیت الهی ابتدا تمرکز بر نظارت‌های درونی افراد است و سپس بر نظارت‌های بیرونی تاکید می‌شود و علاوه بر تشکیلات حکومتی کنترل والیان، مردم نیز در این خصوص ذی حق بوده و تاکید بر مشارکت فعالانه آنها در پیشبرد امور حاکمیتی است. همچنین مطابق اصول دینی، استفاده از تجارب بشری با ملاحظه‌ی شرایط زمانی و مکانی نیز جایز شناخته شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1314 - بررسی محدوده و قلمرو مداخله قاضی در تعدیل قضائی قراردادها از منظرحقوق ایران و مصر
عبداله خطیب محمدرضا فلاح علی تولایی

بعضا پس از انعقاد عقد و در مرحله اجراء، شرائط و اوضاع و احوال حاکم بر قرارداد به طور اساسی و بنیادین تغییر می نماید به نحویکه این تغییر شرائط در زمان انعقاد عقد مورد پیش بینی طرفین واقع نگردیده و عرفاً نیز موجبات عسر و حرج شدید متعهد را بدنبال خواهد داشت.در چنین وضعیتی چکیده کامل

بعضا پس از انعقاد عقد و در مرحله اجراء، شرائط و اوضاع و احوال حاکم بر قرارداد به طور اساسی و بنیادین تغییر می نماید به نحویکه این تغییر شرائط در زمان انعقاد عقد مورد پیش بینی طرفین واقع نگردیده و عرفاً نیز موجبات عسر و حرج شدید متعهد را بدنبال خواهد داشت.در چنین وضعیتی است که اهمیت مداخله دادرس در قراردادهای منعقده و در نهایت تعدیل تعهدات قراردادی به یک ضرورت انکار ناپذیر تبدیل می شود،اما نکته حائز اهمیت تعیین محدوده و چارچوب منطقی برای مداخله قضات در قراردادهای متضمن عسر وحرج بوده که ضرورت آن نیز به شدت محسوس و ملموس می باشد؛چرا که در فرض تغییر اوضاع و احوال عمل به مفاد قرارداد نه مورد قصد واراده واقعی طرفین بوده و نه مورد تائید شارع مقدس می باشد.با این وصف مسئله مهمی که در این پژوهش بدنبال آن هستیم تعیین چارچوب منطقی برای مداخله قضات در قراردادها و اینکه آیا مداخله دادرس در قراردادهای منعقده بی حد و حصر و مطلق بوده یا با محدودیتهائی مواجه می باشد؟بررسیها ونتایج محصله از پژوهش وهمچنین دیدگاه نگارنده موید آنست که مداخله دادرس درجهت عادلانه سازی تعهدات قراردادی محدود و تابع شرایط و ضوابط خاصی می باشد.چراکه مداخله دادرس و در نهایت تعدیل قضایی قراردادها در عداد استثنائات بوده و در موضوعات استثنائی باید به موارد منصوص و قدر متیقن اکتفا کرده و از گسترش قلمرو ودامنه شمول آن به سایر موارد، اجتناب نمود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1315 - تضمینات شروط غیر منصفانه در قراردادهای الحاقی؛ با مطالعه در نظام حقوقی ایران و انگلستان
علی اکبر گروسی محمد رضا پیرهادی

قرارداد الحاقی یکی از انواع قراردادهاست که یکی از طرفین آن با تکیه بر موقعیت برتر خویش هر نوع شرطی را لازم بداند، در قرارداد می‌گنجاند. در این نوع قراردادها، طرف قوی یک ایجاب از پیش ساخته کامل و غیر قابل تغییر را انشاء نموده و طرف مقابل ناچار از پذیرش این نظم از پیش تعی چکیده کامل

قرارداد الحاقی یکی از انواع قراردادهاست که یکی از طرفین آن با تکیه بر موقعیت برتر خویش هر نوع شرطی را لازم بداند، در قرارداد می‌گنجاند. در این نوع قراردادها، طرف قوی یک ایجاب از پیش ساخته کامل و غیر قابل تغییر را انشاء نموده و طرف مقابل ناچار از پذیرش این نظم از پیش تعیین شده، بدون هیچ گونه حقی در تغییر یا تعدیل مفاد قرارداد است. این نابرابری معنادار، طرف ضعیف را با چالش جدی مواجه می کند و با انصاف و روح عدالت ناسازگار است. اگر چه اصولا انعقاد قرارداد الحاقی مبتنی بر اصل حاکمیت اراده و رهآورد غیرقابل انکارش یعنی "آزادی قراردادی" است اما امروزه اصل مذکور در نظام حقوقی ایران و انگلستان مانند بیشتر نظام‌های حقوقی دنیا، رویه سابق خود را از دست داده به نحوی که پیش بینی و اعمال شروط غیرمنصفانه در قراردادهای الحاقی را با محدودیت هایی مواجه نموده است. مقاله پژوهشی حاضر با روش تحلیلی و توصیفی، با مطالعه تطبیقی تضمینات مقابله با شروط غیر منصفانه در قراردادهای الحاقی در ایران و انگلستان را مورد بررسی قرار داده است. نتایج تحقیق مؤید راهکارهایی نظیر اعلام بی اعتباری و عدم پذیرش، حذف، تعدیل شروط و در مواردی بطلان قرارداد به مثابه تضمینات مقابله با غیر منصفانگی قرارداد الحاقی در دو نظام حقوقی مورد بحث است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1316 - مطالعه تطبیقی مبانی نظری، اهداف و شیوه‌های جبران خسارت در مسئولیت مدنی در حقوق موضوعه ایران، فرانسه و انگلستان
احمد میرزایی گرمی علیرضا لطفی دودران مظفر باشکوه

ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ ﻣﺪﻧﻲ ﻣﻮﺿﻮع ﺑﺴﻴﺎر ﮔﺴﺘﺮده‌ای و اصل لزوم جبران خسارت، به عنوان یکی از اصول بنیادین حقوق مسئولیت مدنی، در حقوق ایران و از سوی بعضی از حقوقدانان و نظام‌های حقوقی از جمله فرانسه و انگلستان مورد پذیرش واقع شده است؛ اما هر کدام از نظام‌های حقوقی فوق‌الذکر، برای نیل به ه چکیده کامل

ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ ﻣﺪﻧﻲ ﻣﻮﺿﻮع ﺑﺴﻴﺎر ﮔﺴﺘﺮده‌ای و اصل لزوم جبران خسارت، به عنوان یکی از اصول بنیادین حقوق مسئولیت مدنی، در حقوق ایران و از سوی بعضی از حقوقدانان و نظام‌های حقوقی از جمله فرانسه و انگلستان مورد پذیرش واقع شده است؛ اما هر کدام از نظام‌های حقوقی فوق‌الذکر، برای نیل به هدف، شیوه‌های متفاوتی را اتخاذ کرده‌اند و در این زمینه مسئولیت مدنی می‌تواند نقش مهمی در تنبیه وارد کننده زیان و بازداشتن وی از ارتکاب مجدد فعل زیان‌بار در آینده داشته باشد؛ اما عدم تناسب بین میزان خسارت پرداخت شده و بازدارندگی و نوع و درجه تقصیر همچنین وجود مسئولیت‌های نیابتی و محض و مسئولیت شناخته شدن افراد به دلیل اشتباه و حوادث اتفاقی غیر قابل اجتناب نوعی بودن معیار تقصیر و امکان بیمه مسئولیت مدنی جستجوی این هدف را از طریق مسئولیت مدنی با محدودیت‌هایی مواجه ساخته است؛ به همین دلیل عده‌ای معتقدند که از راه‌های دیگر مانند ضمانت اجراهای کیفری یا ایجاد انگیزه مالی و مقررات انتظامی و نظارتی بهتر می‌توان به این هدف دست یافت. این تحقیق به منظور کمک به ایجاد یک سیستم صحیح مسئولیت مدنی و رفع خلأهای قانونی در اجرای صحیح مقررات مربوط به جبران خسارت زیان‌دیده، اﻃﻼع از ﺗﺸـﺎﺑﻬﺎت و ﺗﻔـﺎوتﻫـﺎ را ﻓﺮا راه ﻣﺤﻘﻘﻴﻦ قرار می‌دهد ﺗﺎ در رﻓﻊ ﻣﺸﻜﻼت ﻣﻄﺮوﺣﻪ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار دهند. این مقاله، به روش توصیفی ـ تحلیلی و با رویکرد تطبیقی، در ﺟﻬﺖ ﺗﺒﻴﻴﻦ مبانی نظری، اهداف و شیوه‌های جبران خسارت در مسئولیت مدنی، در حقوق ایران، فرانسه و انگلستان مورد بررسی قرار گرفته‌ است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1317 - الزامات توسعه مراجع اختصاصی اداری در حقوق موضوعه ایران و در پرتو موازین فقهی
جواد پورعلی اکبر هانه فرکیش جوانمیر عبدالهی ارکان شریفی

مراجع اختصاصی اداری به‌عنوان مراجع عهده‌دار دادرسی اداری از نقش و جایگاه قابل‌توجهی در دادرسی‌های اداری برخوردار بوده و در حوزه های فعالیت دولت به نحو گسترده ای در جهان مورد استفاده قرار گرفته اند و در ایران نیز چندین دهه است که این مراجع تأسیس و شکل گرفته اند و با عناو چکیده کامل

مراجع اختصاصی اداری به‌عنوان مراجع عهده‌دار دادرسی اداری از نقش و جایگاه قابل‌توجهی در دادرسی‌های اداری برخوردار بوده و در حوزه های فعالیت دولت به نحو گسترده ای در جهان مورد استفاده قرار گرفته اند و در ایران نیز چندین دهه است که این مراجع تأسیس و شکل گرفته اند و با عناوین گوناگون به اقسام دعاوی موضوع صلاحیت خودشان رسیدگی می‌نمایند. در این میان علیرغم همه انتقاداتی که بر تأسیس این مراجع واردشده است ، واقعیت این است که در کشورهای مختلف جهان و در ایران روزبه‌روز به تعداد این مراجع افزوده می‌شود و به‌عبارت‌دیگر این مراجع درحال‌توسعه هستند.بااین‌حال بدیهی است که توسعه مراجع مذکور ازجمله لزوم نظارت قضایی بر آن مراجع از یک‌سو و لزوم رعایت اصول دادرسی عادلانه از سوی دیگر در پرتو موازین فقهی موردبررسی و تحلیل قرارگرفته و چنین نتیجه‌گیری شده است که بدون رعایت الزامات مذکور، توسعه مراجع اختصاصی اداری با چالش‌های گوناگونی مواجه خواهد بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1318 - شرط ارث بری جنین در حقوق ایران، فقه امامیه و سایر مذاهب اسلامی
بابک دوج حیدرلو سید باقر سیدی بنابی

چکیده: نوزادی که هنوز به دنیا نیامده است مستحق این است که از حقوق برخوردار شود و دارای شخصیت می‌باشد. حق ارث بردن، حق زنده ماندن، و سایر حقوق مالی که به نفع جنین وصیت شده یا وقف می‌شود، از جمله حقوق مالی جنین محسوب می‌شود. یکی از شروط اصلی برای تعیین سهم ارث جنین، این ا چکیده کامل

چکیده: نوزادی که هنوز به دنیا نیامده است مستحق این است که از حقوق برخوردار شود و دارای شخصیت می‌باشد. حق ارث بردن، حق زنده ماندن، و سایر حقوق مالی که به نفع جنین وصیت شده یا وقف می‌شود، از جمله حقوق مالی جنین محسوب می‌شود. یکی از شروط اصلی برای تعیین سهم ارث جنین، این است که قبل از فوت مورث، نطفه وی ایجاد شده باشد. از شرایط اساسی بعدی، زنده به دنیا آمدن جنین می‌باشد، حتی درصورتی که بلافاصله بعد از تولد، فوت کند. ولی زمانی که در موضوع زنده متولد شدن نوزاد شک و شبه ایجاد گردد و دلایلی هم بر زنده متولد شدن نوزاد نباشد، ارث بردن جنین از متوفی، کان لم یکن است. در این‌باره بین فقهای اسلام چه امامیه و چه فقهای مذاهب خمسه تفاوت در دیدگاه وجود دارد. برخی معتقد به ارث بری جنین بعد از مرگ هستند و برخی زنده بودن را شرط تحقق ارث بری می‌دانند. همچنین در سقط جنین، ضمن قبول قصاص برای قاتل، دیه را مستقر دانسته و در کنار آن بحث ارث و میزان آن را مورد مداقه قرار می‌دهند. با توجه به توسعه علم و دانش، وضعیت‌های جدیدی از جمله رشد جنین در آزمایشگاه، تلقیح مصنوعی، رحم جایگزین و غیره نیز جزوه مباحث مورد مباحثه جدی بین حقوقدانان و فقهاست. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1319 - امنیت سیاسی شهروندان در فقه و حقوق ایران و اسناد بین المللی
سید عسکری حسینی مقدم سید علی هاشمی خان عباسی مهران شریفی کلاریجانی

امنیت را می توان مهم ترین عامل در تشکیل اجتماعات انسانی به شمار آورد. چرا که انسان ها برای برآوردن نیازهای طبیعی خویش به امنیت مادی و روانی، گرد هم جمع شده و زندگی مدنی را تشکیل داده اند. امنیت وضعیتی مبتنی بر وجود نوعی رابطه معقول و متناسب بین خواسته های بازیگران به دا چکیده کامل

امنیت را می توان مهم ترین عامل در تشکیل اجتماعات انسانی به شمار آورد. چرا که انسان ها برای برآوردن نیازهای طبیعی خویش به امنیت مادی و روانی، گرد هم جمع شده و زندگی مدنی را تشکیل داده اند. امنیت وضعیتی مبتنی بر وجود نوعی رابطه معقول و متناسب بین خواسته های بازیگران به داشته های ایشان درون یک واحد سیاسی است که در نهایت موجب رضایتمندی بازیگران می شود. با گسترش جوامع بشری، افق های جدیدی در حوزه امنیت گشوده شده و ابعاد نوینی بر این مقوله افزوده شده که یکی از این ابعاد جدید امنیت سیاسی می باشد. تاجایی که برخی از صاحب نظران این بعد از امنیت را نسبت به سایر ابعاد امینت دارای اهمیت و برجستگی بالاتری می دانند. در واقع امنیت نظام سیاسی همواره یکی از مهم ترین پیش نیازهای سایرابعاد امنیت (امنیت فردی، عمومی، اقتصادی، اجتماعی و....) است، از این رو، مفصل ترین و قدیمی ترین مباحث امنیت پژوهی محسوب می شود. بنابراین مقوله امنیت و به ویژه امنیت سیاسی ، در همه جوامع امروزی به عنوان یکی از مولفه های اصلی حقوق بنیادین افراد مورد توجه قرار می گیرد و ماهیتی حقوق بشری به خود گرفته است . این پژوهش در صدد بازشناسی مقوله امنیت سیاسی شهروندان در فقه و حقوق ایران و همچنین اسناد بین المللی است . از این رهگذر ، در فقه امامیه حق به کارگیری و ابراز عقاید سیاسی به عنوان مهمترین گزاره در امنیت سیاسی افراد و جامع دیگر حقوق وآزادی های سیاسی درنظر گرفته می شود . پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1320 - مطالعات فقه حکومتی و نظام سازی مبتنی بر موازین اسلامی و قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران
رضا اصغری داوود قاسمی علی بابایی مهر

10.3495/jiil.2023.1899492.1433

مطالعه موازین دین اسلام مشخص می کند محدود به بعثت پیامبر خاتم به بعد نبود؛ بل که از آغاز زندگی حضرت آدم، نظام سازی ارائه داد. مطالعه قانون اساسی حاکی است، اکثریت ایرانیان در تایید همه پرسی جمهوری اسلامی تاریخ های 10 و 11/01/1358 هجری خورشیدی و تصویب قانون اساسی مصوب 24/ چکیده کامل

مطالعه موازین دین اسلام مشخص می کند محدود به بعثت پیامبر خاتم به بعد نبود؛ بل که از آغاز زندگی حضرت آدم، نظام سازی ارائه داد. مطالعه قانون اساسی حاکی است، اکثریت ایرانیان در تایید همه پرسی جمهوری اسلامی تاریخ های 10 و 11/01/1358 هجری خورشیدی و تصویب قانون اساسی مصوب 24/8/1358 هجری خورشیدی، حکومت را به جمهوری اسلامی تغییر دادند. مباحثی برای اصلاح نظام سازی مبتنی بر موازین اسلامی مطرح است؛ برخی موازین فقه حکومتی در اصول قانون اساسی پنهان است یا اجرا نشدند؛ مانند جایگاه طب اسلامی در نظام سازی که معاو‌نت بهداشت و درمان و‌زارت بهداشت, درمان و آموزش پزشکی طی بخشنامه‌های شماره 2301/116 مورخ 9/2/1377 و 11415/ک مورخ 23/6/ 1377 انجام حجامت توسط پزشک در مطبها را ممنوع نمود و منجر به شکایت خلاف شرع و قانون اساسی بر اساس آیه 55 سوره مائده از قرآن کریم و اصل پنجم این قانون شد؛ طی نامه شماره 1647/21/80 مورخ 5/4/1380 دبیر محترم (نظر مورخ 3/4/ 1380) فقهای شورای نگهبان: با توجه به تأ‌کیدات شرعی بر انجام سنت حجامت بخشنامه‌های مورد اشاره که انجام حجامت را ممنوع نموده است خلاف شرع شناخته شد. و بخشنامه‌ها در دادنامه شماره 118 تاریخ 17/4/ 1380 هیأ‌ت عمومی دیوان عدالت اداری ابطال شدند. اندازه گیری کمی و کیفی نظر مردم و دین سالاری در حکومت، با روش تحلیلی- توصیفی بررسی می شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1321 - تأثیر اقتصاد شادکامی و باورهای دینی بر کاهش بزهکاری مالی
احسان بیانی فاطمه احدی جمال بیگی

10.3495/jiil.2023.1971270.1678

جرایم اقتصادی از مهمترین مشکل ها و چالش‌های نظام‌های حقوقی در جهان می باشد به طوری که دستگاه قضایی را با معضلاتی مواجه کرده است. کارشناسان و متصدیان نظام های حقوقی و کیفری و همین طور نظام های بانکی معتقد هستند که اقتصاد شادکامی و باورهای دینی موثرترین راه در پیشگیری و م چکیده کامل

جرایم اقتصادی از مهمترین مشکل ها و چالش‌های نظام‌های حقوقی در جهان می باشد به طوری که دستگاه قضایی را با معضلاتی مواجه کرده است. کارشناسان و متصدیان نظام های حقوقی و کیفری و همین طور نظام های بانکی معتقد هستند که اقتصاد شادکامی و باورهای دینی موثرترین راه در پیشگیری و مقابله با این جرایم اقتصادی می باشد. آنها معتقد هستند با مهار معضلات اقتصادی و بهبود وضع معیشتی مردم و همچنین در کنار آن تقویت باورهای دینی، می‌تواند از بروز بزهکاری های مالی جلوگیری کند. این مقاله به دنبال بررسی تاثیر اقتصاد شادکامی و باورهای دینی بر کاهش بزهکاری مالی می باشد. روش تحقیق در این نوشتار به‌صورت توصیفی تحلیلی می باشد به این صورت که بعد از بررسی و گردآوری داده ها و اطلاعات، به نتایجی خواهیم رسید. یافته های تحقیق حاکی از این مطلب است که اقتصاد شادکامی و تقویت باورهای دینی بر کاهش آمار بزهکاری مالی تاثیر بسزایی دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1322 - حق خاتمه دادن به قرارداد در فقه و حقوق
پیمانه اسلامی ناصر مسعودی

هدف این پژوهش بررسی حق خاتمه دادن به قرارداد در فقه و حقوق ایران و انگلیس و اصول قراردادهای تجاری بین المللی (یونیدروا) می‌باشد. یکی از نهادهای حقوقی که در حقوق ایران مورد غفلت قرار گرفته است و در قانون مدنی ایران مورد توجه قرار نگرفته است، اما در فقه سوابقی داشته است ن چکیده کامل

هدف این پژوهش بررسی حق خاتمه دادن به قرارداد در فقه و حقوق ایران و انگلیس و اصول قراردادهای تجاری بین المللی (یونیدروا) می‌باشد. یکی از نهادهای حقوقی که در حقوق ایران مورد غفلت قرار گرفته است و در قانون مدنی ایران مورد توجه قرار نگرفته است، اما در فقه سوابقی داشته است نهاد حق خاتمه دادن به قرارداد است. این نهاد با حق فسخ یا شرط فاسخ و انفساخ عقد متفاوت است و ویژگی ها و شرایط خاص خود را دارد که در حقوق انگلیس مورد توجه قرار گرفته است. حق خاتمه دادن به قرارداد متفاوت از حق ابطال قرارداد می باشد، زیرا ابطال اثر قهقرایی دارد اما خاتمه دادن به قرارداد، قرارداد را خاتمه داده و برای از بین بردن یک قرارداد صحیح مورد استفاده قرار می گیرد. خلاف حقوق ایران که الزام به اجرای تعهد و حق خاتمه دادن به قرارداد در طول یکدیگرند، در اسناد بین المللی حق الزام به اجرای تعهد و حق پایان دادن به قرارداد در عرض یکدیگر هستند. یعنی جهت اینکه متعهد له از حق فسخ قرارداد برخوردار شود، لازم نیست تا بدوا تقاضای اجبار به انجام تعهد را نماید و در فرض تعذر اجبار بتواند به قرارداد خاتمه دهد، بلکه صرفا با کوتاهی متعهد در انجام تعهد، که معادل با عدم اجرای اساسی آن تعهد باشد، اختیار خاتمه دادن به قرارداد را خواهد داشت. واژگان کلیدی: حق خاتمه دادن، تجارت بین الملل، حقوق انگلیس، حقوق ایران، فقه امامیه پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1323 - دخالت در معاملات و دست‌برد به اطلاعات رقیبان تجاری در حقوق ایران، حقوق اسلام و اتحادیه‌ی اروپا
ودود برزی علی غریبه اسماعیل صغیری ناصر مسعودی

10.3495/jiil.2022.692549

در بازار آزاد، برای رقابت تجاری، موسسات، شرکت ها و بنگاه های متعددی حضور دارند و در شرایط مساوی و برابر فعالیت می کنند و هر کدام بر حسب انتخاب، امکانات و موقعیتی که دارند در قلمروی خاصی به فعالیت و انجام معاملات خاص مشغول است. هر فعال تجاری سیاست رقابتی و برنامه ها و اه چکیده کامل

در بازار آزاد، برای رقابت تجاری، موسسات، شرکت ها و بنگاه های متعددی حضور دارند و در شرایط مساوی و برابر فعالیت می کنند و هر کدام بر حسب انتخاب، امکانات و موقعیتی که دارند در قلمروی خاصی به فعالیت و انجام معاملات خاص مشغول است. هر فعال تجاری سیاست رقابتی و برنامه ها و اهداف ویژه ای دارد. رقابت سالم، منصفانه و آزاد ایجاب می کند هیچ یک از شرکت ها یا بنگاه ها در امور داخلی و معاملات رقیب خود دخالت نکند و از نفوذ در آن بنگاه مثل کسب اطلاعات، کشف اسرار و افشای آن ها خودداری نماید و این دخالت و نفوذ را وسیله ای برای سوء استفاده علیه رقیب قرار ندهد. حقوق رقابت در عموم کشورها در این جهت تعهدات متعددی برای تمامی فعالان عرصه ی رقابت تجاری پیش بینی می کند و با وضع ضمانت اجراهای خاص شرکت ها و بنگاه های تجاری را از تخلف در این عرصه باز می دارد. دخالت در معاملات رقیبان تجاری و کسب غیر مجاز اطلاعات و دست یابی به اسرار تجاری آن ها، آثار منفی زیادی بر رقابت منصفانه و سالم دارد و می تواند موجب حذف رقبای تجاری و درنهایت برقراری انحصار در بازار گردد و سبب کاهش کیفیت کالاها، افزایش قیمت آن ها و درواقع به ضرر مصرف کنندگان باشد به همین دلیل، لازم است به طور ویژه از نظر مفهوم ، اقسام اسرار ، انواع دخالت و نیز مقررات حاکم بر آن در حقوق ایران، حقوق اسلام و حقوق اتحادیه ی اروپا مورد تحلیل، بررسی و نقد قرار گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1324 - مفهوم رقابت و تعهدات منفی در ، حقوق رقابت ایران ، فقه و اتحادیه‌ی اروپا
ودود برزی دکتر اسماعیل صغیری

اشخاص در روابط اجتماعی بر حسب وضعیت خود، تعهدات متعدد و متفاوتی دارند این تعهدات ممکن است در مقابل سایر افراد جامعه و داخل در مباحث حقوق خصوصی، یا این که در مقابل موسسات عمومی و دولت و به عبارتی مشمول حقوق عمومی باشد.مقررات حاکم بر تعهدات در حقوق خصوصی، مانند تعهدات قرا چکیده کامل

اشخاص در روابط اجتماعی بر حسب وضعیت خود، تعهدات متعدد و متفاوتی دارند این تعهدات ممکن است در مقابل سایر افراد جامعه و داخل در مباحث حقوق خصوصی، یا این که در مقابل موسسات عمومی و دولت و به عبارتی مشمول حقوق عمومی باشد.مقررات حاکم بر تعهدات در حقوق خصوصی، مانند تعهدات قراردادی یا الزام های غیر قراردادی یا ضمان قهری، در جهت تنظیم و تعدیل روابط اشخاص خصوصی طرف‌های تعهد است در حالی که هدف اساسی، در حقوق عمومی، حفظ و برقراری نظم عمومی در معنای اعم آن، رعایت عدالت و منافع عموم جامعه است (کاتوزیان، 1377).دسته‌ای از این تعهدات، مربوطه به عرصه‌ی تجارت و به طور خاص در ارتباط با رقابت در تجارت است که فلسفه‌ی آن بسیار فراتر از حفظ حقوق خصوصی اشخاص اجتماع می‌باشد و مجموع مقررات حاکم بر آن را حقوق رقابت می‌نامند( شکوهی ،1381)این مقررات تعهدات متعددی را برای تمام اشخاصی که در عرصه تجارت فعالیت می‌کنند پیش بینی نموده است. چنین تعهداتی امکان دارد تاجر یا شرکت یا موسسات تجارتی را ملزم به انجام اموری کند که از آن‌ها به نام تعهدات مثبت یاد می‌شود یا این که اشخاص ملزم باشند از انجام اموری خودداری نمایند که تحت عنوان تعهدات منفی[1] مورد بررسی قرار می‌گیرند و هدف اصلی مقاله ی حاضر به امید حق، بررسی مفهوم تعهدات منفی رقابت تجاری در فقه، حقوق ایران و اتحادیه اروپا می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1325 - مطالعه تطبیقی آزادی رفت و آمد در اسناد بین‌المللی و نظام حقوقی ایران با تاکید بر مقررات صدور ویزا
محمد رضوانی راد ابوالفضل رنجبری ناصر رهبر فرش پیرا

10.3495/jiil.2021.684982

حق آزادی رفت و آمد از حقوق پایه ای و بنیادین انسانهامحسوب می شود که مورد تاکید وتصریح نظام های حقوقی مدرن، کنوانسیونها، اسنادبین المللی و حقوق داخلی می باشد. مطالعات انجام شده در این مقاله نشان می دهد که صدور ویزا به عنوان یکی از اسناد مرتبط با حق آزادی رفت و آمد، در اس چکیده کامل

حق آزادی رفت و آمد از حقوق پایه ای و بنیادین انسانهامحسوب می شود که مورد تاکید وتصریح نظام های حقوقی مدرن، کنوانسیونها، اسنادبین المللی و حقوق داخلی می باشد. مطالعات انجام شده در این مقاله نشان می دهد که صدور ویزا به عنوان یکی از اسناد مرتبط با حق آزادی رفت و آمد، در اسناد بین المللی و حقوق داخلی از صلاحیت های انحصاری دولت ها محسوب می شود ولی در اسناد منطقه ای در خصوص پناهندگان، مهاجرین قانونی، بیماران، ورزشکاران، افراد بی تابعت، هنرمندان، محققان، یک مسئولیت تکلیفی محسوب می شود لازم است این رویکرد فعلی هم در اسناد بین المللی و هم در نظام حقوقی ایران مورد بازنگری قرار بگیرد و حق حاکمیت مطلق کشورها به نفع حق آزادی رفت و آمد انسان ها در قلمرو کشورهای دیگر تعدیل شده و صدور ویزا نیز همانند گذرنامه، حق انسان ها تلقی بشود و این حق نباید تحت تاثیر روابط سیاسی و دیپلماتیک کشورها ضایع گردد و بر اساس رویکرد موجود نسبت به ویزا ممکن است بسیاری از افراد بنابه ضرورت های علمی، پزشکی دیدار خویشاوندان و امثال آن ها به لحاظ نابسامانی روابط دیپلماتیک کشور متبوع آن ها با کشور میزبان از اخذ ویزا باز می مانند و هدف این مقاله با رویکرد جامع مطالعه و بررسی گروه های مهم تاثیرپذیر از حق مذکور و محدودیت ها و تسهیلاتی که دولت ها در صدور ویزا دارند پرداخته شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1326 - مبانی فقهی و حقوقی جرم انگاری کلاهبرداری رفاهی در ایران
اکرم محمدزاده جمال بیگی فاطمه احدی

10.3495/jiil.2022.694649

کلاهبرداری رفاهی، فریب دادن نهادهای دولتی برای اخذ امتیازات رفاهی بیشتر است. هدف پژوهش حاضر تبیین و مطالعه همه جانبه مبانی فقهی و حقوقی جرم انگاری کلاهبرداری رفاهی در ایران می باشد که با روش توصیفی و تحلیلی به بررسی موضوع پرداخته است. یافته های پژوهش حاکی ازآن است که: ک چکیده کامل

کلاهبرداری رفاهی، فریب دادن نهادهای دولتی برای اخذ امتیازات رفاهی بیشتر است. هدف پژوهش حاضر تبیین و مطالعه همه جانبه مبانی فقهی و حقوقی جرم انگاری کلاهبرداری رفاهی در ایران می باشد که با روش توصیفی و تحلیلی به بررسی موضوع پرداخته است. یافته های پژوهش حاکی ازآن است که: کلاهبرداری رفاهی به عنوان یکی از جرایم اقتصادی و از نظر فقه جرمی بر علیه بیت المال و تحصیل نامشروع مال است. در واقع مرتکبان جرایم یاد شده افرادی با هوش و تنها از طریق کلاهبرداری رفاهی می تواند از نتایج فعالیت های مجرمانه خود بهره مند شوند. افراد کلاهبردار هم به خاطر خلا های قانونی و با خلاقیت بیش تری مرتکب جرم کلاهبرداری رفاهی می شوند. مبانی جرم انگاری جرم کلاهبرداری رفاهی در فقه عبارت اند از: اصل حرمت اکل مال به باطل، اصل لاضرر، اصل مصلحت، اصل امانت داری، اصل نظم، و مبانی حقوقی آن مانند اصل ضرر، اصل امنیت، اصل پدرسالاری قانونی، اصل اخلاق گرایی قانونی را می توان نام برد. که بر اساس این اصول می توان جرم انگاری جرم کلاهبرداری رفاهی را توجیه کرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1327 - تخطی از اصول حاکم بر قراردادها در رابطه با تقلب با نگاهی بر نظام حقوقی ایران و انگلستان
شهرام صبری رحیم وکیل زاده

10.3495/jiil.2021.690647

مسأله تقلب در قانون و قراردادها مردود شناخته می شود؛ چرا که تقلب چه در اخلاق، حقوق و آموزه های دینی مذموم و ناپسند بوده است. با بررسی تطبیقی دو نظام حقوقی ایران و انگلستان می توان به برخی نکات مشترک جهت استحام قوانین در این زمینه پرداخت. در حقوق ایران، ماده ای قانونی که چکیده کامل

مسأله تقلب در قانون و قراردادها مردود شناخته می شود؛ چرا که تقلب چه در اخلاق، حقوق و آموزه های دینی مذموم و ناپسند بوده است. با بررسی تطبیقی دو نظام حقوقی ایران و انگلستان می توان به برخی نکات مشترک جهت استحام قوانین در این زمینه پرداخت. در حقوق ایران، ماده ای قانونی که حکم تقلب را به صراحت بیان کرده باشد،وجود ندارد، پس قاضی در مواجهه با پدیده تقلب،ناگزیر باید به استناد اصل 167 قانون اساسی،به منابع معتبر یا فتاوای معتبر فقهی(شریعت و فقه اسلامی) مراجعه و حکم مسئله را دریافت کند. اما در فقه نیز، به صراحت از تقلب در عقود سخن گفته نشده است، جز آنکه در قالب عناوین دیگری طرح شده باشد..با بررسی اصول حاکم بر قراردادها در رابطه با تقلب در حقوق ایران و انگلستان به نظر می رسد از منظر مبنایی حیل شرعیه تقلب نه در فقه اسلامی و نه در حقوق موضوعه قابل پذیرش نیست. در واقع حسن نیت، شفافیت و انصاف را می توان جزوه اصولی دانست که با اعمال تقلب در قرارداد و معامله مورد تخطی قرار می گیرد. با بررسی دو نظام حقوقی ایران و انگلستان چنین نتیجه می شود که: مقصود مرتکب تقلب، اضرار به دیگران است؛ بنابراین ضمانت اجرا نیز در حدی که حقوق شخص متضرر را حفظ نماید، کافی است و تقلب در معامله و قرارداد با رعایت شرایطی باعث عدم نفوذ و بطلان معامله می شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1328 - مطالعه تطبیقی سهم الارث اناث در حقوق ایران و انگلیس
زهرا محمدی

10.3495/jiil.2022.698979

حقوق ایران دارای قوانین مدون و اقتباس شده از فقه امامیه است و نظام اسلام در شرایطی به زن حق ارث داد که سابق بر آن به عنوان میراث متوفی همراه ماترک به ارث می رسید، در انگلیس بر اساس قانون ارث مصوب 1925 زوجه از تمام اموال و سایر اناث از سهم الارثی مساوی برخوردارند. هدف پژ چکیده کامل

حقوق ایران دارای قوانین مدون و اقتباس شده از فقه امامیه است و نظام اسلام در شرایطی به زن حق ارث داد که سابق بر آن به عنوان میراث متوفی همراه ماترک به ارث می رسید، در انگلیس بر اساس قانون ارث مصوب 1925 زوجه از تمام اموال و سایر اناث از سهم الارثی مساوی برخوردارند. هدف پژوهش ما بررسی تطبیقی سهم الارث اناث در حقوق ایران و انگلیس می باشد که به سوال اصلی پژوهش که جایگاه حقوقی سهم الارث اناث در نظام حقوقی ایران و انگلیس چگونه است؟ می باشد، پاسخ داده است. روش تحقیق این مقاله کتابخانه ای، توصیفی، تحلیلی است. در حقوق ایران تمام اناث در طبقات ارث قرار دارند و زوجه نیز ارث می برد. بااین که منبع اول حقوق انگلیس عرف است اما امروزه تقسیم سهم الارث اناث طبق قانون صورت می گیرد و تمام اناث از سهم الارثی مساوی با ذکور برخوردارند. در نتیجه از آنجا که نظام حقوقی ایران مدون، مقررات ارث آمره و مربوط به احوال شخصیه و نظام حقوقی انگلیس غیرمدون، است، تفاوت های زیادی وجود دارد و ما را در حال حاضر در یکسان سازی قوانین در سطح بین الملل در راستای جهانی شدن علم حقوق با مشکل مواجعه می کند هرچند ممکن است در آینده اتفاق بیفتد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1329 - کالبد شکافی انحطاط سیر اندیشه ایران در آرای سید جواد طباطبایی
مجید نوروزی اسدالله اطهری حسن شمسینی غیاثوند

موضوع انحطاط و بحران از گذشته بخصوص دوران معاصر در ایران مطرح بوده است. متفکران و روشنفکران از ابعاد مختلف فلسفی، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی انحطاط ایران را مورد بررسی قرار داده اند. اکثر روشنفکران اعم از دینی و غیر دینی از بعد اندیشه ای به موضوع انحطاط ایران نگریسته اند. چکیده کامل

موضوع انحطاط و بحران از گذشته بخصوص دوران معاصر در ایران مطرح بوده است. متفکران و روشنفکران از ابعاد مختلف فلسفی، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی انحطاط ایران را مورد بررسی قرار داده اند. اکثر روشنفکران اعم از دینی و غیر دینی از بعد اندیشه ای به موضوع انحطاط ایران نگریسته اند. سوال و هدف محوری این پژوهش بررسی رویکرد فلسفی سید جواد طباطبایی به انحطاط ایران است. طباطبایی بر این باور است که سوال از انحطاط فلسفی است و باید پاسخ آن نیز اندیشه ای باشد. این روشنفکر از ابعاد مختلف تاریخی، غرب، ماهیت دولت و سنت در ایران این موضوع را تبیین کرده است. بنابراین عقلانیت مدرنیته ای و خرد خود بنیاد راهکار برون رفت از انحطاط و چالش ها شناخته می شود. البته برخی متفکران این نظریه را از ابعاد مختلف مفهومی همچون تعریف انحطاط، مفهوم ایران، هگلی بودن و اندیشه اقتدارگرایی مورد نقد قرار داده اند. همچنین نظریه انحطاط از بعد تعامل توسعه و عقلانیت، غرب گرایی، تعامل سنت و مدرنیته و فرهنگ عمومی مردم ایران مورد نقد قرار گرفته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1330 - تبیین حقوقی کنترل امنیت تنگه هرمز در حقوق بین الملل
مهدی صالحی

امنیت ایران و منطقه به یکدیگر وابسته است و حقوق بین الملل دریاها هم جز در مواقع خاصی در هنگام منازعات مسلحانه و آن هم به طور محدود از طریق بازرسی کشتی ها، این امر را نمی پذیرد. یافته ها نشان می دهد که مساله حاکمیت دولتها بر دریاهای مجاور سرزمین آنها از دیرباز فکر حقوقدا چکیده کامل

امنیت ایران و منطقه به یکدیگر وابسته است و حقوق بین الملل دریاها هم جز در مواقع خاصی در هنگام منازعات مسلحانه و آن هم به طور محدود از طریق بازرسی کشتی ها، این امر را نمی پذیرد. یافته ها نشان می دهد که مساله حاکمیت دولتها بر دریاهای مجاور سرزمین آنها از دیرباز فکر حقوقدانان و سیاستمداران را به خود معطوف کرده نظریه ها و دکترین های مختلفی دراین زمینه ارائه شده است.تنگه هرمز از اهمیت‌ خاص‌ امنیتی‌ در سطح بین المللی برخوردار است و این تنگه مهم ترین گلوگاه حمل ونقل جهان است و کشورهای منطقه‌ و ‌‌جـهان‌ از حـیث صادرات و واردات به آن وابسته اند. مهم ترین دلیل برتری آن‌ نسبت‌ به‌ دیگر تنگه ها قرار داشتن در منطقه ی استراتژیکی خلیج فارس میباشد که به عنوان منطقه‌ ای که بیش ترین ذخایر اثـبات شـده ی انرژی را در خود جای داده‌ است بر اهمیت این‌ تنگه‌ می افزاید. متغیر مستقل در‌ این‌ تحقیق ،تـنگه هـرمز بوده و امنیت ملی‌ کشور‌ نیز متغیر وابسته به‌ آن مـی باشد، هدف ، شناسایی نقش تنگه هرمز در تأمین امنیت‌ جمهوری‌ اسلامی ایران است . روش تحقیق در این مـقاله ، تـوصیفی - تحلیلی بوده و بـا اسـتفاده از اسـناد و منـابع کتابخانه ای و بهره مندی از کتب و مقالات در دسترس تـهیه شـده است .کلید واژگان:تنگه هرمز- امنیت ملی- حقوق بین الملل- خلیج فارس-جمهوری اسلامی ایران پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1331 - کالبدشکافی توسعه از منظر داگلاس نورث با تحلیل انتقادی گفتمان نهادگرایی نوین: درسی برای ایران
قاسم امامی سید مصطفی ابطحی مسعود مطلبی

یکی از جدیدترین رویکردهای نظری در حوزه توسعه، نظریه نظم اجتماعی داگلاس نورث می باشد. هدف این مقاله کالبدشکافی نظریه توسعه از دیدگاه نورث است. براساس الگوی نظری نورث، جوامع جهان سوم جهت دستیابی به توسعه باید به نظم دسترسی باز روی آورند. علاوه بر آن، نهادها و دولت کارا، ن چکیده کامل

یکی از جدیدترین رویکردهای نظری در حوزه توسعه، نظریه نظم اجتماعی داگلاس نورث می باشد. هدف این مقاله کالبدشکافی نظریه توسعه از دیدگاه نورث است. براساس الگوی نظری نورث، جوامع جهان سوم جهت دستیابی به توسعه باید به نظم دسترسی باز روی آورند. علاوه بر آن، نهادها و دولت کارا، نحوه توریع رانت و مهار خشونت تعیین کننده توسعه است. رویکرد مطالعه حاضر این است که هسته قدرت نقش محوری در توسعه دارد. در این مدل نظری، برای رسیدن به توسعه نه الگوبرداری از دیگران، بلکه توجه به درون مورد تأکید قرار گرفته و ائتلاف ها و رانت مولد و سازمانگرایی مورد تاکید می باشد. هدف دیگر این پژوهش، درس آموزی از نظریه نظم اجتماعی نورث جهت توسعه یافتگی کشور ایران مد نظر می‌باشد. اهمیت این کار، استفاده از یک نظریه آزمایش شده برای مطالعه توسعه در ایران و یافتن راه‌کارهای کارآمد جهت برون رفت از چالش های متعدد ناکارآمدی سیستم می‌باشد. نظریه نظم اجتماعی، نظریه‌ای موفق در دستیابی به توسعه برای برخی کشورهای شرق آسیا به شمار می رود. یافته ها و نتایج حاصل از بکارگیری روش توصیفی- تحلیلی و بکارگیری منابع کتابخانه ای در این پژوهش حاکی از آن است که 1) داشتن الگوی بومی، 2) وجود جامعه دمکراتیک و سیستم باز، 3)دوری گزینی از شخصی گرایی، 4) وجود ائتلاف و همدلی،5) وجود مناسبات رانتی از نوع رانت مولد، 6)توجه به تاریخ و فرهنگ، 7)حاکمیت قانون و تقویت حقوق مالکیت کارا و 8)تقویت و بهبود کارکرد نهاد دولت درس های مهم در دستیابی به توسعه ایران می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1332 - بررسی علل توفیق ایران در تقابل با داعش
کامران پرهوده غلامحسین بلندیان اکبر اشرفی احمد بخشایش اردستانی

هدف از پژوهش حاضر بررسی علل موفقیت ایران در تقابل نظامی با داعش است و اینکه کدام عوامل و عناصر سبب توفیق و پیروزی ایران در این مداخله نظامی شدند. با ظهور و بروز گروه تروریستی – تکفیری داعش به عنوان نسخه به روزرسانی شده گروههای افراط گرا و رادیکال اسلامی شاهد فصل ن چکیده کامل

هدف از پژوهش حاضر بررسی علل موفقیت ایران در تقابل نظامی با داعش است و اینکه کدام عوامل و عناصر سبب توفیق و پیروزی ایران در این مداخله نظامی شدند. با ظهور و بروز گروه تروریستی – تکفیری داعش به عنوان نسخه به روزرسانی شده گروههای افراط گرا و رادیکال اسلامی شاهد فصل نوینی از اقدامات تروریستی و کشتار غیر نظامیان بی گناه در منطقه خاورمیانه به ویژه کشورهای عراق و سوریه بوده ایم. پیدایش این غده سرطانی که بی شک حاصل کار مشترک اتاق فکر سرویس های امنیتی غربی – عبری – عربی و ترکی بوده است عملا زنگ خطر را هم برای ارزشها و هم برای منافع جمهوری اسلامی ایران و دولت ها و گروههای وابسته به آن در سطح منطقه پدید آورد. با تداوم و تشدید این اقدامات خرابکارانه و تروریستی که به صدور بیانیه سازمان ملل متحد مبنی بر اقدام مشترک کشورها برای کنترل این گروه تروریستی نیز منجر شد، جمهوری اسلامی ایران نیز برای حفظ منافع و البته از محافظت از ارزشهای خود و با هماهنگی و درخواست دولت‌های عراق و سوریه اقدام به حضور نظامی در این کشورها نمود و ضمن انجام اقدامات مستشاری ، تصمیم به حضور نظامی فعال و همچنین سازماندهی نیروهای مردمی برای مقابله نظامی با این گروهک تروریستی گرفت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1333 - ضرورت ها و موانع در روابط ج. ا. ایران و ترکمنستان
زهرا توکلی کیهان برزگر مجید توسلی رکن آبادی

کشور ترکمنستان بر اساس اصل سیاست همسایگی و داشتن مرز مشترک، برای دستگاه سیاست خارجی ج. ا. ایران حائز اهمیت است. در این راستا این سوال مطرح می شود که آیا ج. ا. ایران در بهره گیری از ظرفیت های سیاست همسایگی خود نسبت به ترکمنستان موفق بوده است؟ فرضیه این مقاله این است که ب چکیده کامل

کشور ترکمنستان بر اساس اصل سیاست همسایگی و داشتن مرز مشترک، برای دستگاه سیاست خارجی ج. ا. ایران حائز اهمیت است. در این راستا این سوال مطرح می شود که آیا ج. ا. ایران در بهره گیری از ظرفیت های سیاست همسایگی خود نسبت به ترکمنستان موفق بوده است؟ فرضیه این مقاله این است که با توجه به ویژگی های خاص همسایگی ترکمنستان برای ایران، از این فرصت و ظرفیت، ج. ا. ایران می توانست بهره بیشتری ببرد اما مواردی چون؛ نفوذ و تأثیرگذاری بازیگران منطقه ای و بین المللی به خصوص آمریکا و همچنین ساختارهای سیاسی و اقتصادی ترکمنستان، و فقدان استراتژی بلندمدت ج. ا. ایران نسبت به این کشور مانع از امکان بهره برداری بهتر از پتانسیل موجود شده است. اساساً یکی از شروط و مبانی اصلی در سیاست همسایگی، رضایت همسایه‌ها از یکدیگر و از ارکان اصلی آن حفظ و برقراری ثبات در روابط و هم چنین شناسایی همه قابلیت های موجود در حوزه‌های اقتصادی، سیاسی، امنیتی و فرهنگی است که این اصل چندان در روابط دو کشور به رغم ابراز تمایل و نیازهای متقابل دو کشور برقرار نبوده است. از این رو، ج. ا. ایران بایستی در راستای بسط تعاملات دوجانبه در تمامی ابعاد شناسایی شده بکوشد و در همکاری های منطقه ای اقدامات موثر کارساز اتخاذ کند. این مقاله با استفاده از منابع کتابخانه ای و مقالات علمی معتبر تهیه و تدوین شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1334 - هرمنوتیک انتقادی؛ چارچوبی برای تحلیل تنش زدایی در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران
علی کاوه علیرضا رضائی

یکی از روش های تحلیل سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران تبیین راهبردهای محوری است که بر محور آن بسیاری از کنش و واکنش های سیاست خارجی قابل فهم و قابل بررسی است. راهبرد تنش زدایی در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران از سال 1368 تا 1384 و همچنین از سال 1392 تاکنون، یکی از این چکیده کامل

یکی از روش های تحلیل سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران تبیین راهبردهای محوری است که بر محور آن بسیاری از کنش و واکنش های سیاست خارجی قابل فهم و قابل بررسی است. راهبرد تنش زدایی در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران از سال 1368 تا 1384 و همچنین از سال 1392 تاکنون، یکی از این راهبردهاست که با عناوین مختلفی نظیر سیاست "توسعه گرای تعاملی" و"اعتدال گرایی تعامل محور" به عنوان مهم ترین راهبرد سیاست خارجی ج.ا.ایران در آن دوره های زمانی قلمداد شده است. لذا نحوه شناخت و تبیین تئوریک این راهبرد می تواند ما را در فهم بیش از پیش سیاست خارجی ایران یاری کند. در این مقاله در پی تبیین این دغدغه هستیم که تنش زدایی در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران را بر اساس چه رویکرد نظری می توان مورد تجزیه و تحلیل قرار داد؟ یافته های ما برآنست که رویکرد هرمنوتیک انتقادی بر مبنای کنش ارتباطی می تواند به عنوان چارچوب نظری مفید برای مطالعه تنش زدایی در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران مورد استفاده قرار گیرد. در این مقاله با روش توصیفی – تحلیلی، تنش زدایی در سیاست خارجی ایران بر مبنای هرمنوتیک انتقادی با محوریت مباحثی نظیر عقلانیت ارتباطی و نظریه کنش ارتباطی هابرماس، گفتمان پراگماتیستی هاشمی رفسنجانی، گفتمان خاتمی مبتنی بر عقلانیت و اخلاق ارتباطی، دیپلماسی گفتگوی تمدن ها، و گفتمان روحانی مبنی بر اعتدال گرایی و تعامل سازنده با جهان و ... در این مقاله مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1335 - نفوذ داعش در آسیای مرکزی و تأثیر آن بر امنیت ملی ج. ا. ایران
زهرا توکلی کیهان برزگر مجید توسلی رکن آبادی

این مقاله به بررسی خطر نفوذ داعش در آسیای مرکزی و تأثیر آن بر امنیت ملی ایران می پردازد. دولت‌های فرومانده و دولت‌های شکننده در آسیای مرکزی توانایی ایجاد رفاه، امنیت، آموزش و آگاهی‌های لازم را برای مردم خود ندارند؛ درنتیجه، شرایط برای گرایش مردم این مناطق به افراط‌گرایی چکیده کامل

این مقاله به بررسی خطر نفوذ داعش در آسیای مرکزی و تأثیر آن بر امنیت ملی ایران می پردازد. دولت‌های فرومانده و دولت‌های شکننده در آسیای مرکزی توانایی ایجاد رفاه، امنیت، آموزش و آگاهی‌های لازم را برای مردم خود ندارند؛ درنتیجه، شرایط برای گرایش مردم این مناطق به افراط‌گرایی فراهم می‌شود. در راستای خطر وجود و افزایش افراط‌گرایی تکفیری در مرزهای غربی ایران (عراق و سوریه)، خطر رشد این جریان در مرزهای شرقی، آسیای مرکزی و قفقاز جدی است. به‌رغم وجود برتری ژئوپلتیک روسیه و ایران و همکاری این دو کشور برای جلوگیری از تلاش و موفقیت این جریانات در این مناطق، درصورت متصل شدن این جریان افراط‌گرایی در دو سوی مرزهای ایران به یکدیگر، امنیت ملی ایران از سه جهت عمده با خطر و چالشی جدی مواجه خواهد شد: نخست، ازلحاظ گسترده شدن ناامنی در طول مرزهای شمالی، شرقی و غربی ایران به‌تبع گسترش افراط‌گرایی؛ دوم، استفاده ابزاری بازیگران منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای از جریان‌های افراط‌گرای تکفیری در راستای رقابت استراتژیک؛ و سوم، حادتر شدن مسئله افغانستان و تأثیر آن بر امنیت ملی ایران. ازاین‌رو، تمرکز بر همگرایی منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای می‌تواند مهم‌ترین استراتژی ایران برای مقابله با این پدیده باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1336 - قدرت نرم و کنش نامتقارن در سیاست راهبردی ایران
معصومه رشاد افسانه رشاد

قدرت نرم یکی از اصلی ترین شاخص های سیاست خارجی و امنیتی ایران است. تجربه نشان داده است که نظامهای سیاسی انقلابی همواره از شاخص های قدرت نرم برای ارتقاء موقعیت منطقه ای و بین المللی خود بهره میگیرند. ایدئولوژی و هویت در زمره نشانه های اصلی قدرت نرم محسوب میشود. زمانی که چکیده کامل

قدرت نرم یکی از اصلی ترین شاخص های سیاست خارجی و امنیتی ایران است. تجربه نشان داده است که نظامهای سیاسی انقلابی همواره از شاخص های قدرت نرم برای ارتقاء موقعیت منطقه ای و بین المللی خود بهره میگیرند. ایدئولوژی و هویت در زمره نشانه های اصلی قدرت نرم محسوب میشود. زمانی که ایدئولوژی در فضای کنش اجتماعی، منطقه‌ا‌ی و بین‌المللی قرار گیرد، به هویت تبدیل میشود.بنابراین، یکی از اصلی ترین ویژگیهای قدرت نرم ایران را می توان تولید هویت دانست.کاربرد قدرت نرم در سیاست خارجی ایران با شاخص های مربوط به صدور انقلاب با یکدیگر پیوند یافته است. کنش نامتقارن را می توان یکی از شاخص های اصلی رفتار بازیگران انقلابی در سیاست جهانی دانست.صدور انقلاب یکی از نشانه های کنش نامتقارن محسوب می شود.سازمان دهی و هدایت جبهه مقاومت محوریت اصلی کنش نامتقارن در سیاست راهبردی ایران خواهد بود.با توجه به چنین نشانه های می توان این پرسش را مطرح کرد که قدرت نرم و کنش نامتقارن در سیاست راهبردی ایران دارای چه ویژگی های بوده و در چه فرایندی تحقق می یابد.فرضیه مقاله به این موضوع اشاره دارد که قدرت نرم و کنش نامتقارن سیاست راهبردی ایران تابعه ای از ضرورت های هویت مقاومت در محیط منطقه ای خواهد بود.در تنظیم مقاله از رویکرد ساختار ،هویت باری بوزان استفاده می شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1337 - اولویت بندی مؤلفه های تبیین کننده همگرایی قومیتی در جمهوری اسلامی ایران با محوریت نقش سازمان صداو سیما
محمد کاویانی علی امیری حجت الله مهکویی

همگرایی قومیتی تضمین کننده سرمایه اجتماعی تقویت یافته، تاب آوری اجتماعی بالا و همچنین مشارکت اقتصادی، اجتماعی و سیاسی و یکپارچگی و همبستگی اجتماعی بالا در پهنه سرزمینی کشورهایی چون ایران می باشد که دارای تنوع قومیتی هستند. این مطالعه با هدف گذاری کاربردی و با روش توصیفی چکیده کامل

همگرایی قومیتی تضمین کننده سرمایه اجتماعی تقویت یافته، تاب آوری اجتماعی بالا و همچنین مشارکت اقتصادی، اجتماعی و سیاسی و یکپارچگی و همبستگی اجتماعی بالا در پهنه سرزمینی کشورهایی چون ایران می باشد که دارای تنوع قومیتی هستند. این مطالعه با هدف گذاری کاربردی و با روش توصیفی- تحلیلی در راستای اولویت بندی مؤلفه های تبیین کننده همگرایی قومیتی در جمهوری اسلامی ایران با محوریت نقش سازمان صداو سیما انجام گرفته است. سؤال اصلی پژوهش این است که اولویت اصلی رسانه ملی در راستای تحقق همگرایی قومیتی با توجه به مؤلفه های تبیین کننده آن در جمهوری اسلامی ایران چگونه تبیین می شود. داده های پژوهش به روش دلفی هدفمند و با نظرسنجی از 50 کارشناس متخصص صورت گرفته است. برای تحلیل داده ها از مدل شباهت به گزینه ایده آل فازی (FTOPSIS) بهره برده شده است. نتایح به دست آمده نشان می دهد که اولویت اول سازمان صداو سیما در راستای تحقق همگرایی قومیتی در پهنه سرزمینی ایران باید متمرکز بر توسعه و ترویج تاب آوری اقتصادی و اجتماعی قومیت ها در ایران باشد. در این بین در رتبه دوم اولویت سیاست های سازمان صداو سیما در راستای همگرایی قومیتی مؤلفه توسعه بنیان های امنیتی؛ در رتبه سوم مؤلفه توسعه ارزش های بومی- فرهنگی و در نهایت در اولویت چهارم مؤلفه توسعه سرمایه اجتماعی قرار دارد که چشم انداز سیاست گذاری سازمان صداو سیما در راستای تحقق همگرایی قومیت در جمهوری اسلامی ایران را ترسیم می کنند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1338 - چالش های مشارکت ایران در ابر پروژه جدید جاده راه ابریشم
فاطمه خواجوی حسین ابوالفضلی فاطمه سلیمانی پورلک علی صالحی فارسانی

ابرپروژه جدید راه ابریشم یا طرح کمربند و راه جدید ابزاری در طرح ایجاد همکاری منطقه ای، ایجاد انعطاف سیاسی؛ بهبود رشد اقتصادی، پیشنهاد تنوع سازی تجارت و سرمایه گذاری در حمل ونقل، بخشهای معدن و انرژی هستند. کمربند و راه جدید، شرایطی مطلوب برای ایران است که در این میان کری چکیده کامل

ابرپروژه جدید راه ابریشم یا طرح کمربند و راه جدید ابزاری در طرح ایجاد همکاری منطقه ای، ایجاد انعطاف سیاسی؛ بهبود رشد اقتصادی، پیشنهاد تنوع سازی تجارت و سرمایه گذاری در حمل ونقل، بخشهای معدن و انرژی هستند. کمربند و راه جدید، شرایطی مطلوب برای ایران است که در این میان کریدور شرق - غرب اهمیت ویژه ای دارد. ایران در راستای تکمیل و گسترش راه های ارتباطی خود با کشورهای منطقه، طرح هایی را در دست اجرا دارد. ایران می تواند به دلایل مختلف از جمله موقعیت ممتاز جغرافیایی جایگاه خاصی در این طرح داشته باشد. اما این ظرفیت خود به شدت تحت تأثیر محدودیت ها و موانعی قرار دارد که سیاست خارجی ایران را دچار چالش می کند و حتی آثار مثبت ناشی از وابستگی متقابل را به مقوله ای پیچیده تبدیل می سازد. در این راستا پرسش اصلی مقاله این است که چه چالش هایی ورود ایران به طرح کمربند و راه را با مانع مواجه می سازد چه چالشی بر سر تحقق کمربند و راه جدید وجود دارد؟ در پاسخ به سوال فوق فرضیه این گونه مطرح می شود که مطابق نظریه چالش و موانع مشارکت، عدم وجود اقتصادهای مکمل، عدم وجود ارزش‌های فرهنگی، قومی و سیاسی متضاد، شکاف های مذهبی و رقابت و اختلافات در میان کشورهای عضو، تسلط گفتمان امنیتی و رقابت‌های قدرت های فرامنطقه ای، مهم‌ترین چالش تحقق این پروژه اقتصادی می باشند. روش پژوهش حاضر نظری و تحلیل محور است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1339 - نمودهای پوپولیسم در ایران معاصر(بررسی عملکرد حزب توده و روش سیاسی مصدق در دهه بیست شمسی)
مهدی اخوان خداشهری بابک نادرپور سید عبدالامیر نبوی

از زمانیکه قدرت مردم در عرصه سیاست موضوعیت پیدا کرد، استفاده و بهره برداری از چنین قدرتی هم مورد توجه سیاستمداران و بازیگران سیاسی قرار گرفت و به تناسب چنین تحولی، اندیشمندان حوزه سیاست برای توسل به قدرت مردم سازوکارهای مختلفی اندیشیدند که از مقبولترین آنها سیستم نمایند چکیده کامل

از زمانیکه قدرت مردم در عرصه سیاست موضوعیت پیدا کرد، استفاده و بهره برداری از چنین قدرتی هم مورد توجه سیاستمداران و بازیگران سیاسی قرار گرفت و به تناسب چنین تحولی، اندیشمندان حوزه سیاست برای توسل به قدرت مردم سازوکارهای مختلفی اندیشیدند که از مقبولترین آنها سیستم نمایندگی است. از سوی دیگر، یکی از مهمترین آسیب&lrm;ها و چالش&lrm;هایی که نظام سیاسی مبتنی بر نمایندگی تاکنون با آن دست به گریبان بوده، پوپولیسم می باشد. پوپولیسم به معنای توسل بی&lrm;واسطه و بی&lrm;قاعده به قدرت مردم، عارضه&lrm;ای است برای همه نظا&lrm;مهای سیاسی مبتنی بر نمایندگی که به شکل شدید یا ضعیف در آنها دیده می&lrm;شود. در این مقاله تلاش شده است عملکرد حزب توده و روش سیاسی دکتر محمد مصدق در دهه بیست شمسی، از طریق روش کیفی و با بهره&lrm;گیری از نظریات یان ورنر مولر در خصوص پوپولیسم مورد بررسی قرارگیرد. نتایج به دست آمده بیانگر آن است که مجموعه&lrm;ای از ویژگی&lrm;های پوپولیستی مانند توده&lrm;گرایی، غیریت سازی و ایده‌های کلی&lrm;گرایانه بر عملکرد حزب توده و همچنین مواردی از قبیل رفتارهای سیاسی نامتعارف و عامه &lrm;پسند، بی&lrm;قاعدگی سیاسی و سیاست خیابانی، بر روش سیاسی مصدق تاثیرگذار بوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1340 - پردازشِ سازه انگارانۀ سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در دورۀ سازندگی؛ با تاکید بر رهیافت اسلام گرایی
سعید چهرآزاد علیرضا ازغندی ابوالقاسم طاهری حمید احمدی

شرایط جمهوری اسلامی ایران در دوران پسا جنگ وضعیتی را به وجود آورده بود که تمامی ساحت ها از جمله ساحت سیاست خارجی را دچار تحول ساخته بود. پس از پایان یافتن جنگ عراق علیه ایران، دورۀ نوینی در سیاست خارجی جمهوری اسلامی آغازیدن گرفت که از آن به سازندگی یاد می شود. آنچه نگار چکیده کامل

شرایط جمهوری اسلامی ایران در دوران پسا جنگ وضعیتی را به وجود آورده بود که تمامی ساحت ها از جمله ساحت سیاست خارجی را دچار تحول ساخته بود. پس از پایان یافتن جنگ عراق علیه ایران، دورۀ نوینی در سیاست خارجی جمهوری اسلامی آغازیدن گرفت که از آن به سازندگی یاد می شود. آنچه نگارۀ حاضر در پی آن می باشد، این است که رویکرد سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در دولت سازندگی را با رهیافتی سازه انگارانه و با لحاظ کردن یکی از مولفه های سه گانه هویت ملی یعنی اسلامیت مورد بررسی قرار دهد. از این رو در پژوهش حاضر تلاش می شود که با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی و با تکیه بر اطلاعات و داده های کتابخانه ای، ضمن تبیین یکی از سه لایۀ هویت ملی یعنی اسلامیت و نحوۀ تکوین آن و شناخت و معرفت نسبت به سیاست خارجی زمانۀ دولت هاشمی، در نهایت به این سوال پاسخ دهد که اسلامیت به عنوان یکی از محورهای هویت ملی ایران چه تاثیری در ایجاد و تکوین سیاست خارجی دورۀ مورد بررسی داشته است؟ پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1341 - مطالعه تطبیقی منابع رقابت سیاسی ایران و ترکیه در منطقه خاورمیانه
مهدیه حیدری حسین دهشیار

جمهوری اسلامی ایران و ترکیه، دو کشور همواره تأثیر گذار در منطقه ژئواستراتژیکی و ژئواکونومیکی خاورمیانه هستند. هر دو کشور با برخورداری از مؤلفه های گوناگون و متعدد قدرت در صدد کسب جایگاه بهتر در این منطقه راهبردی هستند. تلاش برای نفوذ و تأثیر گذاری بر روند تحولات منطقه ا چکیده کامل

جمهوری اسلامی ایران و ترکیه، دو کشور همواره تأثیر گذار در منطقه ژئواستراتژیکی و ژئواکونومیکی خاورمیانه هستند. هر دو کشور با برخورداری از مؤلفه های گوناگون و متعدد قدرت در صدد کسب جایگاه بهتر در این منطقه راهبردی هستند. تلاش برای نفوذ و تأثیر گذاری بر روند تحولات منطقه ای پس از فروپاشی شوروی تا بحران های اخیر در کشور سوریه و عراق بیانگر تکاپوی جدی هر دو کشور برای کسب یک جایگاه برتر منطقه ای است. هدف این تحقیق بررسی این منابع رقابت است و پاسخ به این پرسش است که، مهمترین منابع رقابت سیاسی ایران و ترکیه در منطقه خاورمیانه کدامند؟ در پاسخ موقتی گفته می شود که مهمترین منابع مؤثر بر رقابت ایران و ترکیه در منطقه، قدرت های نرم و سخت این دو دولت هستند. یافته های پژوهش با کاربست نظریه واقع گرایی ساختاری به ویژه تقریر واقع گرایی تدافعی نشان می دهد که ایران و ترکیه نه بر اساس منابع قدرت سخت بلکه براساس منابع قدرت نرم خود به رقابت با یکدیگر پرداخته اند. نتایج تحقیق گویای آن است که منابع و دارایی های مادی این دو بازیگر خیلی در رقابت سیاسی آن ها مؤثر نبوده بلکه برداشت ذهنی که این دو بازیگر از نیت های یکدیگر داشته اند و نوع سیاست خارجی منطقه ای و به ویژه نوع تعاملی که با قدرت های بزرگ بین المللی داشته اند، در رقابت آن ها مؤثرتر بوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1342 - علل تداوم احزاب چپ در قبل و بعد از پیروزی انقلاب اسلامی در ایران
محمد تقی صادق فامیان قدیم محمد توحیدفام

همواره در پژوهش های مربوط به تاریخ تحولات معاصر ایران از انقلاب اسلامی 1357 به عنوان نقطه عطفی در بررسی رخدادهای تاریخی و اجتماعی یاد می شود. آنچنان که با شکل گیری زمینه های انقلاب در سال های دهه 1340 و 1350 نیروها و احزاب سیاسی رفتارها و تصمیم گیری های متفاوتی در ق چکیده کامل

همواره در پژوهش های مربوط به تاریخ تحولات معاصر ایران از انقلاب اسلامی 1357 به عنوان نقطه عطفی در بررسی رخدادهای تاریخی و اجتماعی یاد می شود. آنچنان که با شکل گیری زمینه های انقلاب در سال های دهه 1340 و 1350 نیروها و احزاب سیاسی رفتارها و تصمیم گیری های متفاوتی در قبال این حرکت عظیم انقلابی انجام دادند. از مهم ترین نیروها و احزاب سیاسی چپ در دوره پهلوی دوم می توان از حزب توده مردم ایران نام برد. این پژوهش بر اساس روش توصیفی ـ تحلیلی در پی دست یابی به پاسخ این سوال اصلی است که عوامل تاثیر گذار در تداوم احزاب چپ بویژه حزب توده در قبل و بعد از انقلاب اسلامی در ایران چه تفاوتی با یکدیگر دارند؟ نتایج نشان می دهد که از عمده علل تداوم احزاب چپ بویژه حزب توده می توان به پایگاه اجتماعی این حزب و سران حزب توده در قبل از انقلاب اسلامی 1357 اشاره نمود که پس از پیروزی انقلاب اسلامی نتوانست با جریان انقلاب همراهی نماید و به یکی از گروههای مخالف انقلاب اسلامی تبدیل شد. در کنار این علت داخلی، همچنین می توان به تغییر مناسبات قدرت های بزرگ پس از رخداد انقلاب اسلامی در 1357 در ایران توجه اشاره نمود که با فروپاشی نظام دوقطبی غیرمنعطف، قدرت های حامی نیروهای مخالف در داخل ایران دست از حمایت از این نیروها کشیده و موجب عدم استمرار فعالیت این نیروها در داخل ایران شدند و این بیش از همه به ضرر حزب توده شد که در رأس این نیروها قرار داشت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1343 - چالش ها و فرصت های حضور اتباع افغانستان و تأثیر آن بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران بعد از طالبان
یدالله محمدی حسن خداوردی گارینه کشیشیان سیرکی مسعود مطلبی

پدیده مهاجرت در ایران، در کنار ایجاد فرصت در حوزه تبادلات فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی، مشکلاتی از قبیل عدم توازن جمعیتی، افزایش بیکاری و بروز ناامنی را نیز بدنبال داشته است. ایران از سال 1358 تاکنون، تقریباً به طور دائم میزبان حداقل دو میلیون اتباع خارجی و در دوره‌هایی حت چکیده کامل

پدیده مهاجرت در ایران، در کنار ایجاد فرصت در حوزه تبادلات فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی، مشکلاتی از قبیل عدم توازن جمعیتی، افزایش بیکاری و بروز ناامنی را نیز بدنبال داشته است. ایران از سال 1358 تاکنون، تقریباً به طور دائم میزبان حداقل دو میلیون اتباع خارجی و در دوره‌هایی حتی بیش از چهار میلیون نفر، که غالب آن ها از افغانستان هستند، بوده است. در راستای دستیابی به هدف پژوهش سئوال اصلی تحقیق اینست که حضور اتباع افغانستان چه فرصت‌ها و چالش‌هایی را در حوزه امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران به دنبال داشته است؟ در این خصوص، این فرضیه را می‌توان مطرح نمود که حضور اتباع افغانستان بدون مدرک در ایران چالش‌هایی در حوزه‌های مختلف از جمله گسترش قاچاق مواد مخدر و بزهکاری و افزایش آسیب‌های اجتماعی بدنبال داشته است که همگی به صورت مستقیم و غیرمستقیم بر امنیت ملی اثرگذار بوده‌اند. اما حضور نظام‌مند اتباع افغانستان فرصت‌های گوناگونی در بخش‌های امنیتی، سیاسی و اقتصادی از قبیل ایجاد شرایط نفوذ و تأثیر در نخبگان و ساختار قدرت سیاسی افغانستان، ارتقاء قدرت چانه‌زنی ایران در سطح بین‌المللی، و استفاده از کارگر ارزان قیمت در بُعد اقتصادی را درپی داشته است. همچنین نتایج حاصل از این تحقیق نشان می‌دهد قوانین موجود و تشکیلات اداری فعلی آن چنان که باید نتوانسته است پاسخ‌گوی خیل عظیم اتباع افغانستانی در کشور بوده و تعدد مراکز قدرت باعث شده از پتانسیل‌های مثبت حضور این اتباع نتوان آنچنان که شایسته است بهره‌مند شده و چالش‌های گوناگونی را در عرصه امنیتی بدنبال داشته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1344 - تأثیر فعالیت‌های هسته ای ایران بر همگرایی امنیتی در بین اعضای شورای همکاری خلیج فارس
احمد دوست محمدی عبدالعظیم غبیشی یاسر مرادی عباس آبادی

منطقه خلیج‌فارس از چند دهه گذشته در کانون مساله امنیت بین‌المللی بوده است. عوامل متعددی از قبیل منابع انرژی، رقابتهای منطقه ای و قدرتهای خارجی در همگرایی و واگرایی میان کشورهای حاشیه خلیج فارس موثر بوده است. در حال حاضر مولفه جدیدی به این عوامل اضافه شده است که فضای امن چکیده کامل

منطقه خلیج‌فارس از چند دهه گذشته در کانون مساله امنیت بین‌المللی بوده است. عوامل متعددی از قبیل منابع انرژی، رقابتهای منطقه ای و قدرتهای خارجی در همگرایی و واگرایی میان کشورهای حاشیه خلیج فارس موثر بوده است. در حال حاضر مولفه جدیدی به این عوامل اضافه شده است که فضای امنیتی حوزه خلیج فارس را دستخوش تغییرات نموده است. هدف پژوهش حاضر این است که نشان دهد جهان غرب و به ویژه آمریکا چگونه با تسلیحاتی نشان دادنِ فعالیتهای هسته ای صلح آمیز جمهوری اسلامی ایران فضای امنیتی خلیج فارس را وارد فاز جدیدی کرده است و از این طریق سعی دارد منافع خود و اسرائیل را با روی آوردن کشورهای منطقه به همگرایی امنیتی تأمین نماید که شاهد این فرآیند خریدهای کلان تسلیحاتی و تلقی جمهوری اسلامی ایران به عنوان تهدید توسط کشورهای منطقه است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1345 - چالش‌های سیاسی طبقه متوسط جدید در جمهوری اسلامی ایران
علی جان مرادی جو علیرضا ازغندی سید مصطفی ابطحی

در بین نیروهای اجتماعی همواره نقش طبقه متوسط جدید در تحولات سیاسی و اجتماعی مورد توجه می باشد. در رابطه با نقش طبقه متوسط جدید در ایران، یکی از مباحث اساسی که تأثیر به سزایی در شناخت تحولات بیش از چهار دهه انقلاب اسلامی داشته و خواهد داشت، چالش‌های سیاسی طبقه متوسط جدید چکیده کامل

در بین نیروهای اجتماعی همواره نقش طبقه متوسط جدید در تحولات سیاسی و اجتماعی مورد توجه می باشد. در رابطه با نقش طبقه متوسط جدید در ایران، یکی از مباحث اساسی که تأثیر به سزایی در شناخت تحولات بیش از چهار دهه انقلاب اسلامی داشته و خواهد داشت، چالش‌های سیاسی طبقه متوسط جدید فرا روی نظام جمهوری اسلامی است. پژوهش حاضر به لحاظ روش‌شناسی از نوع مطالعه توصیفی تحلیلی است که تلاش دارد نشان می‌دهد که ظهور طبقه متوسط جدید در ایران، نظام جمهوری اسلامی را با چالش‌هایی از قبیل خواسته‌های سیاسی متفاوت، اختلال هویتی و تفاوت نسلی، شکاف ارزشی ناشی از تحول در سطح نخبگان و میل به تحولات ساختاری و... مواجه ساخته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1346 - سیاست حقوق بشری اتحادیه اروپا و تاثیر آن بر مناسبات اقتصادی با ایران و عربستان
حبیب الله ابوالحسن شیرازی عباسعلی طالبی

احترام به حقوق بشر و رعایت گزاره های آن در سیاست خارجی و مناسبات اقتصادی اتحادیه اروپا روند جدیدی در ادامه همکاری با سایر کشورها ایجاد کرده است. این امر بدین معناست که اتحادیه اروپا، برقراری رابطه با کشورهای دیگر را مشروط به رعایت حقوق بشر توسط آن کشورها کرده است. فراگی چکیده کامل

احترام به حقوق بشر و رعایت گزاره های آن در سیاست خارجی و مناسبات اقتصادی اتحادیه اروپا روند جدیدی در ادامه همکاری با سایر کشورها ایجاد کرده است. این امر بدین معناست که اتحادیه اروپا، برقراری رابطه با کشورهای دیگر را مشروط به رعایت حقوق بشر توسط آن کشورها کرده است. فراگیری، پیچیدگی و اعمال یکپارچه حقوق بشر توسط اتحادیه بی تأثیر بر روابط با ایران و عربستان نبوده است. سوال مطرح شده در این مقاله تحلیلی - تطبیقی این است که استانداردها و هنجارهای حقوق بشری تعریف شده از سوی اتحادیه چه تأثیری بر تعیین روابط با ایران و عربستان داشته است؟ در پاسخ به سوال فوق این فرضیه مطرح شده که به نظر می رسد اتحادیه اروپا تحت تاثیر منافع اقتصادی و فشارهای بیرونی، رفتارهای متفاوتی نسبت به دو کشور اتخاذ کرده است. داده های پژوهش نشان می دهد اولاً ادعای نقض هنجارهای حقوق بشری تعریف شده از سوی اتحادیه اروپا توسط ایران موجب کاهش روابط اقتصادی، سیاسی و قطع روابط نظامی شده حال آنکه نقض فاحش همان هنجارها توسط آل سعود به دلیل پایبندی به منافع حاصل از همکاری اقتصادی و ملاحظات سیاسی نه تنها تاثیر زیادی بر کاهش سطح روابط سیاسی و اقتصادی نداشته بلکه در اولویت برنامه های مسؤولان اتحادیه در برخورد با این کشور قرار نگرفته است. ثانیاً نادیده انگاری و خوش بینی های اتحادیه نسبت به ارتقای وضعیت حقوق بشر در عربستان تغییر چشم گیری در عمل رخ نداده است. ثالثاً علیرغم همه تلاش های ایران در جهت نزدیکی به استانداردهای حقوق بشر جهانی تحت تاثیر تیرگی روابط با آمریکا نادیده انگاشته شده و همواره با حساسیت ویژه و شدید ترین تحریم های اتحادیه روبرو شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1347 - موانع توسعه علمی ایران در حوزه علوم انسانی با تأکید بر عنصر فرهنگ
لیلا سنگی محمدمهدی مجاهدی عبدالامیر نبوی الهه حجازی

جوامع مختلف برای قرار گرفتن در مسیر بهبود شرایط اجتماعی و اقتصادی خود نیازمند فراهم نمودن زمینه های رشد و توسعه هستند و یکی از عوامل مؤثر بر رشد و توسعه هر جامعه ای تحول در ساختارهای علمی کشور و گسترش دانش به ویژه در حوزه علوم انسانی است. جمهوری اسلامی ایران نیز از این چکیده کامل

جوامع مختلف برای قرار گرفتن در مسیر بهبود شرایط اجتماعی و اقتصادی خود نیازمند فراهم نمودن زمینه های رشد و توسعه هستند و یکی از عوامل مؤثر بر رشد و توسعه هر جامعه ای تحول در ساختارهای علمی کشور و گسترش دانش به ویژه در حوزه علوم انسانی است. جمهوری اسلامی ایران نیز از این قاعده مستثنی نیست. یافتن موانع فرهنگی توسعه علوم انسانی در ایران نیازمند واکاوی دقیق ویژگی های فرهنگی و اجتماعی کشور است. فرهنگ برسازنده انسان و بستری است که در هر جامعه انسان ها در آن بالیده و رشد می کنند و بدین ترتیب انسان ها عموماً فرزند فرهنگی هستند که بدان متعلق اند. از این رو به علل مختلف و از جمله وجود ویژگی های فرهنگی مختلف، هر جامعه ای شرایط و ویژگی های خاص خود را دارد. اما آنچه در اینجا مهم می باشد این سئوال است که عوامل فرهنگی چه نقشی در توسعه نیافتگی علوم انسانی در ایران دارند؟ فرضیه عبارت است از این که: فرهنگ خودنمایی و نگاه فرودستانه به علوم انسانی از مهمترین موانع فرهنگی توسعه علوم انسانی در ایران است. برای تبیین موانع توسعه علوم انسانی، چارچوب نونهادگرایی مورد استفاده قرار گرفته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1348 - آینده پژوهی نقش دیپلماسی فرهنگی در منزلت سیاسی بین المللی جمهوری اسلامی ایران؛ با تاکید بر گردشگری
مجید گلپرور پریسا خراسانی اسمعیلی

با عبور از دروازه‌های قرن بیست و یکم، بشر شاهد دگرگونی های شگرفی در عرصه‌های مختلف سیاست بین الملل و ابزارهای مورد استفاده در سیاست خارجی برای پیگیری منافع ملی بوده است. در این بین، دیپلماسی فرهنگی به عنوان یکی از ابزارهای نوین و کارآمد در تأمین منافع ملی، امروزه در کان چکیده کامل

با عبور از دروازه‌های قرن بیست و یکم، بشر شاهد دگرگونی های شگرفی در عرصه‌های مختلف سیاست بین الملل و ابزارهای مورد استفاده در سیاست خارجی برای پیگیری منافع ملی بوده است. در این بین، دیپلماسی فرهنگی به عنوان یکی از ابزارهای نوین و کارآمد در تأمین منافع ملی، امروزه در کانون مباحث سیاست خارجی قرار گرفته است. دیپلماسی عمومی با هدف تاثیرگذاری بر افکار عمومی کشورهای دیگر می تواند نقشی اساسی در منزلت سیاسی بین المللی یک کشور ایفا نماید. پژوهش حاضر با تمرکز بر گردشگری بعنوان یکی از مهمترین ابعاد دیپلماسی عمومی در پی پاسخ دادن به این سئوال است که: گردشگری چه نقشی در منزلت سیاسی بین المللی ایران در آینده خواهد داشت؟ در پاسخ به سئوال پژوهش و با درنظر گرفتن نیروهای پیشران مربوطه سناریوهای مختلف مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج تحلیلی پژوهش نشان می دهد که براساس شواهد موجود، از بین پنج سناریویی که احتمال وقوع داردند، سناریوی خوشبینانه یعنی بهبود غیر رسمی و پایدار منزلت سیاسی احتمال وقوع بیشتری داشته و می‌تواند مبنای برنامه ریزی در حوزه دیپلماسی عمومی قرار گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1349 - سازمان همکاری شانگهای و عضویت دائم جمهوری اسلامی ایران
علیرضا رضایی عباس صالحی

ظرفیت‌هاى سازمان همکارى شانگهاى با توجه به عضویت دو عضو از پنج عضو دائم شوراى امنیت سازمان ملل (روسیه و چین) در این سازمان، دارا بودن بیش از یک‌سوم جمعیت جهان، وسعت قابل‌توجه و توانمندى‌هاى اقتصادى، نوید یک ائتلاف بالقوه توانمند را می دهد. جمهوری اسلامی ایران هم اکنون ع چکیده کامل

ظرفیت‌هاى سازمان همکارى شانگهاى با توجه به عضویت دو عضو از پنج عضو دائم شوراى امنیت سازمان ملل (روسیه و چین) در این سازمان، دارا بودن بیش از یک‌سوم جمعیت جهان، وسعت قابل‌توجه و توانمندى‌هاى اقتصادى، نوید یک ائتلاف بالقوه توانمند را می دهد. جمهوری اسلامی ایران هم اکنون عضو ناظر در این سازمان است و با توجه به درخواست اش جهت عضویت دائم در این سازمان، به نظر می رسد بررسی پیامدهای عضویت ایران در این سازمان در قالب تبیین فرصت ها و چالش های عضویت، بتواند سیاستگذاری در ارتباط با مساله مذکور را در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران تسهیل نماید. این نوشتار برآنست که عضویت دائم ایران در این سازمان می تواند از چهار جنبه سیاسی، امنیتی، اقتصادی و فرهنگی مورد تحلیل قرار گیرد. بر این مبنا در ابتدا به تبیین تئوریک شکل گیری و تداوم سازمان همکاری شانگهای و سپس ضمن تحلیل پیامدهای چهارگانه عضویت جمهوری اسلامی ایران در این سازمان، امکان یا عدم امکان عضویت دائم در شرایط کنونی در این سازمان بررسی می شود و در پایان مواردی به عنوان پیشنهاد برای دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران در این حوزه ارائه می گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1350 - اتحادیه اقتصادی اوراسیا و چشم انداز آینده آن در پرتو همکاری با ایران
خدایار براری ریکنده هاجر جرست شمس آبادی

این مقاله با بررسی روند شکل گیری اتحادیه اقتصادی اوراسیا، در پی پاسخ به این پرسش می باشد که چشم انداز این اتحادیه در پرتو همکاری با قدرت های بزرگ همچون ایران چگونه خواهد بود؟ بدین منظور روند همگرایی در منطقه پساشوروی که منجر به تشکیل اتحادیه اقتصادی اوراسیا شد و وضعیت ک چکیده کامل

این مقاله با بررسی روند شکل گیری اتحادیه اقتصادی اوراسیا، در پی پاسخ به این پرسش می باشد که چشم انداز این اتحادیه در پرتو همکاری با قدرت های بزرگ همچون ایران چگونه خواهد بود؟ بدین منظور روند همگرایی در منطقه پساشوروی که منجر به تشکیل اتحادیه اقتصادی اوراسیا شد و وضعیت کنونی این اتحادیه از جنبه‌های مختلف مورد بررسی قرار گرفته است. فرضیه مبتنی بر این است که اتحادیه اقتصادی اوراسیا با داشتن وسعت جغرافیایی، جمعیت بالا، برخورداری از ذخایر عظیم نفت و گاز، موقعیت ژئوپلتیکی، تاریخ مشترک و ارتباطات فرهنگی بین اعضا، و حضور روسیه به عنوان یکی از قدرت‌های مهم عرصه بین الملل، قابلیت تبدیل شدن به یک قطب اقتصادی منطقه‌ای و بین‌المللی را دارد. نتایج تحقیق نشان می دهد که وضعیت نامناسب شاخص‌های اقتصادی، باعث شده توسعه اقتصادی و جذب سرمایه در کشورهای عضو اتحادیه ضعیف باشد. از سوی دیگر، اختلاف شدید در اندازه اقتصاد این کشورها مانع افزایش سطح تجارت و متنوع شدن کالاهای تجاری در بین آن ها شده است. اما، پیوستن قدرت های اقتصادی همچون چین، هند و ایران به این اتحادیه می‌تواند به افزایش سطح تجارت این اتحادیه کمک شایانی کند. پیوستن ایران به این اتحادیه امکان دسترسی کشورهای عضو به آب های آزاد را فراهم و در نتیجه، موجب افزایش مبادلات تجاری آن در بازارهای جهانی می‌شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1351 - جزایر سه گانه ایرانی و راهبرد جمهوری اسلامی ایران؛ سیاست تهاجمی یا تدافعی؟
مهدی قربانی احمد بخشایش اردستانی نقی طبرسا

ورود استعمار بریتانیا در منطقه شرق سوئز و انعقاد قراردادهای تحت الحمایگی با طوایف عرب منطقه جنوبی خلیج فارس، فرصتی را برای سوءاستفاده و ادعای امارات متحده عربی مهیا نمود که پس از اعلام خروج بریتانیا از منطقه خلیج فارس، ادعای حاکمیت بر جزایر سه‌گانه ایرانی را مطرح نماید. چکیده کامل

ورود استعمار بریتانیا در منطقه شرق سوئز و انعقاد قراردادهای تحت الحمایگی با طوایف عرب منطقه جنوبی خلیج فارس، فرصتی را برای سوءاستفاده و ادعای امارات متحده عربی مهیا نمود که پس از اعلام خروج بریتانیا از منطقه خلیج فارس، ادعای حاکمیت بر جزایر سه‌گانه ایرانی را مطرح نماید. امارات متحده عربی به عنوان کشور تازه تأسیس که ارتباطی به این موضوع نداشت با جنجال آفرینی، ادعای بی اساس خود را با استفاده از پول و تحریک برخی قدرت های خارجی مطرح و یک سیاست تهاجمی در قبال جزایر سه گانه ایرانی در پیش گرفت. ایران تا قبل از پیروزی انقلاب اسلامی با توجه به اثبات حقوق حاکمه و تعلق مالکیت بر این جزایر، حاکمیت خود را اعمال می نمود، لیکن از آنجا که این وضعیت تداوم یافت و طرف های بین المللی نیز آنرا پذیرفتند، دلیلی بر اتخاذ مواضع تهاجمی نداشته و حاکمیت خود را همانند سایر بخش های سرزمینی اعمال می نمود. از آنجاکه ایران بصورت کامل بر این جزایر اعمال حاکمیت داشته، لاجرم سیاست تدافعی را در قبال ادعای امارات اعمال می‌نمود و با توجه به تداوم سوءاستفاده امارات از سیاست منطقی ایران، به نظر می‌رسد ادامه این وضعیت راهگشا نبوده و مسؤولان سیاست خارجی می‌بایست رویکرد دیگری را در برابر جنجال آفرینی و آزمندی جاه طلبانه امارات نسبت به این مسأله سرلوحه کار خود قرار دهند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1352 - بازشناسی دیپلماسی رسانه ای عربستان در غرب آسیا؛ مطالعه موردی عملکرد شبکه ایران اینترنشنال
زهرا مهاجری امیری مسعود مطلبی

همراه با جهانی شدن ارتباطات و حضور مؤثر رسانه ها در عرصه بین الملل، دیپلماسی سنتی متحول شده و دیپلماسی رسانه ای به عنوان یکی از شاخه‌های اصلی فعالیت‌ دستگاه سیاست خارجی پدیدار شده است. در دو دهه گذشته، اهمیت بهره گیری از رسانه های بین المللی موجب شده که قدرت های منطقه غ چکیده کامل

همراه با جهانی شدن ارتباطات و حضور مؤثر رسانه ها در عرصه بین الملل، دیپلماسی سنتی متحول شده و دیپلماسی رسانه ای به عنوان یکی از شاخه‌های اصلی فعالیت‌ دستگاه سیاست خارجی پدیدار شده است. در دو دهه گذشته، اهمیت بهره گیری از رسانه های بین المللی موجب شده که قدرت های منطقه غرب آسیا همچون ایران، ترکیه، عربستان، قطر نیز در اندیشه بهره مندی از این رسانه ها برآیند. در این راستا مقاله حاضر با هدف تبیین و شناخت دیپلماسی رسانه ای عربستان سعودی در غرب آسیا بواسطه کنشگری رسانه ای شبکه ایران اینترنشنال به رشته تحریر درآمده است. نتایج و یافته های این پژوهش که با بهره گیری از روش توصیفی تحلیلی انجام شده بیانگر آن است که: عربستان سعودی پس از روی کار آمدن ملک سلمان در سال 2015، در راستای تقویت سیاست خارجی خود به دنبال هژمونی رسانه ای و کاربست ابزارهای رسانه ای در مقابله با رقبای منطقه ای بوده است؛ چنانکه کمک به راه اندازی شبکه ضد ایرانیایران اینترنشنال در قبال رقیب سنتی خود یعنی جمهوری اسلامی ایران را می توان یکی از این اقدامات برشمرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1353 - راهبرد قدرت نرم آمریکا در مقابل جمهوری اسلامی ایران
حسن خداوردی فرزانه رحمتی

یکی از مهمترین دستاوردهای راهبردی کشورها در عرصه روابط بین الملل، قدرت می باشد. قدرت نرم از دهه 1990 در جهت بهینه کردن سیاست خارجی و به دلیل کم هزینه بودن و مشروعیت آن نسبت به قدرت سخت به عنوان ابزاری برای کسب نتایج مطلوب مورد توجه کشورها قرار گرفت. قدرت سخت موکد قدرت ز چکیده کامل

یکی از مهمترین دستاوردهای راهبردی کشورها در عرصه روابط بین الملل، قدرت می باشد. قدرت نرم از دهه 1990 در جهت بهینه کردن سیاست خارجی و به دلیل کم هزینه بودن و مشروعیت آن نسبت به قدرت سخت به عنوان ابزاری برای کسب نتایج مطلوب مورد توجه کشورها قرار گرفت. قدرت سخت موکد قدرت زور و اجبار در قالب عوامل مادی و نظامی بود. آمریکا در دهۀ اول پیروزی انقلاب، تمام توان خود را از طریق قدرت سخت برای بر اندازی نظام جمهوری اسلامی ایران بکار گرفت. با شکست اقدامات آمریکا در بکارگیری قدرت سخت علیه ایران، سیاست استفاده از قدرت نرم را اتخاذ کرد و رویکرد خود را از تحت فشار قرار دادن جمهوری اسلامی ایران تغییر داد. سوال اصلی پژوهش حاضر است این که مولفه های قدرت نرم آمریکا علیه جمهوری اسلامی ایران چه بوده است؟ در راستای پاسخ به سوال، این فرضیه را می توان مطرح نمود که رفتار سیاسی آمریکا با توجه به گسترش قدرت، و ناکامی در اقدامات سخت افزاری دگرگون شد و از ابزارهایی مانند دیپلماسی و عوامل غیر مادی برای نفوذ و تغییر نظام سیاسی در قبال ایران اتخاذ کرد. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1354 - نقش آمایش بنیادین در تحقق اهداف و الزامات عرصه معنویت در الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت
مهدی حاجی سیاری

چهار عرصه فکر، علم، زندگی و معنویت عرصه های مهم الگوی اسلامی– ایرانی پیشرفت را بهعنوان یک سند بالادستی برای همه اسناد برنامه ای و چشم اندازی کشور تشکیل می دهد. نوشتارحاضر ضمن تاکید بر همپیوندی و هم افزایی این چهار عنصر بنیادی، تلاش دارد نقش آمایش بنیادیندر تحقق اه چکیده کامل

چهار عرصه فکر، علم، زندگی و معنویت عرصه های مهم الگوی اسلامی– ایرانی پیشرفت را بهعنوان یک سند بالادستی برای همه اسناد برنامه ای و چشم اندازی کشور تشکیل می دهد. نوشتارحاضر ضمن تاکید بر همپیوندی و هم افزایی این چهار عنصر بنیادی، تلاش دارد نقش آمایش بنیادیندر تحقق اهداف و الزامات عرصه معنویت را در این الگو توضیح دهد. روششناسی اصلی این پژوهش،روششناسی آمیخته و استفاده از روش موردی– زمینه ای و نظریه مبنایی است پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1355 - تکوین جامعه امن؛ به مثابه راهکاری ثبات آفرین در روابط ایران و کشورهای منطقه خلیج فارس
آرمین امینی زهرا محمودی

سؤال اصلی که این مقاله درصدد پاسخگویی به آن می&lrm;باشد این است که آیا امکان تکوین جامعه امن در روابط میان ایران و کشورهای حوزه خلیج فارس وجود دارد؟ سوال فرعی در این مقاله آن است که چه نوع جامعه امن (سفت پیوند، سست پیوند) موجب به‌وجود آمدن یک جامعه امن خواهد شد. ماهیت و چکیده کامل

سؤال اصلی که این مقاله درصدد پاسخگویی به آن می&lrm;باشد این است که آیا امکان تکوین جامعه امن در روابط میان ایران و کشورهای حوزه خلیج فارس وجود دارد؟ سوال فرعی در این مقاله آن است که چه نوع جامعه امن (سفت پیوند، سست پیوند) موجب به‌وجود آمدن یک جامعه امن خواهد شد. ماهیت و تاثیر سه مرحله توسعه جامعه امن نوظهور، بالنده و بالغ بر ظهور جامعه امن در منطقه چه خواهد بود. فرضیه نوشتار حاضر این است که با عنایت به عناصر بافعل و بالقوه در روابط میان ایران و کشورهای حوزه خلیج فارس مانند شناسایی متقابل دیپلماتیک، ترویج درک مشترک از تهدید علیه امنیت دولت&lrm;ها، برقراری مکانیسم&lrm;های اعتمادسازی و تلاش در جهت ایجاد تمهیداتی مشترک برای حل تعارضات و حذف توسل یا تهدید به زور در روابط متقابل، می&lrm;توان روابط طرفین را در مقوله جامعه امن قرار داد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1356 - جهانی شدن والزامات سیاست های قومی درجمهوری اسلامی ایران
علی محمدی ایروانلو احسان شاکری خوئی صمد ظهیری

جهانی شدن به مثابه روندی فراگیر، کلیه ابعاد زندگی فردی و گروهی بشر را درگسترة هویت، فرهنگ، سیاست، اقتصاد و... تحت تأثیر قرار داده است. در این راستا قومیت ها یکی از مهمترین حوزه های تأثیرپذیر از فرآیند جهانی شدن است چنان که جوامعی با تنوع قومی همچون جمهوری اسلامی ایران ر چکیده کامل

جهانی شدن به مثابه روندی فراگیر، کلیه ابعاد زندگی فردی و گروهی بشر را درگسترة هویت، فرهنگ، سیاست، اقتصاد و... تحت تأثیر قرار داده است. در این راستا قومیت ها یکی از مهمترین حوزه های تأثیرپذیر از فرآیند جهانی شدن است چنان که جوامعی با تنوع قومی همچون جمهوری اسلامی ایران را با چالش های جدی روبرو ساخته است. براین اساس در این مقاله توصیفی- تحلیلی تلاش گردیده به این سوال که چگونه می توان تعامل و همگرایی اقوام ایران را در مقابل امواج جهانی شدن تقویت نمود؟ پاسخ داده شود. بررسی ها و داده های این تحقیق گویای این مفروض است که جهانی شدن با افزایش آگاهی های اقوام به حقوق قانونی خود در تمامی ابعاد آن، سطح مطالبه گری آن ها را ازحاکمیت به شدت بالابرده است، لذا اتخاذ سیاست ها و لحاظ الزامات و مقتضیات متناسب با تنوّع قومیّتی ایران، می تواند کشور را در قبال کشمکش ها و تنش های قومی ناشی از جهانی شدن، مصونیت بخشد. این نوشتار با تمسک به مدل پیشنهادی مبتنی بر روایت تعامل بین یکسان سازی و خاص گرایی از تأثیرات جهانی شدن، برالگوی تکثرگرایی با محوریت قانون اساسی به مثابه راهکاری برای سیاست های قومی در ایران تأکید دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1357 - رابطه خانواده، دین و دولت و نقش آن در شکاف نسلی در ایران امروز
مرتضی مقتدائی

قرن بیستم با حوادث اجتماعی بزرگی همچون جنبش‌ها و انقلابات اجتماعی همراه بوده است. در پس این تحولات، تحولاتی در لایه‌های مختلف اجتماعی بوجود آمد که تغییر موقعیت اجتماعی جوانان از جمله آن ها بود. جمهوری اسلامی ایران نیز تحت تأثیر این تحولات قرار گرفت. با گذشت کمتر از یک د چکیده کامل

قرن بیستم با حوادث اجتماعی بزرگی همچون جنبش‌ها و انقلابات اجتماعی همراه بوده است. در پس این تحولات، تحولاتی در لایه‌های مختلف اجتماعی بوجود آمد که تغییر موقعیت اجتماعی جوانان از جمله آن ها بود. جمهوری اسلامی ایران نیز تحت تأثیر این تحولات قرار گرفت. با گذشت کمتر از یک دهه از انقلاب اسلامی و پس از آن بسیاری از مفاهیم و روابط نیازمند بازتعریفی مجدد شدند که می‌توان به روابط خانواده، دین و دولت اشاره کرد. این سه نهاد تأثیرگذار بر تحولات سیاسی – اجتماعی ایران می‌توانند سه نوع رابطه تزاحمی، تابعی و تعاملی با همدیگر داشته باشند. هدف نوشتار حاضر بررسی روابط سه نهاد مزبور در ایران و تأثیر آن بر شکاف بین نسل‌ها با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی است. نتیجه حاصله بیانگر وقوع شکاف نسلی در رابطه تزاحمی و تابعی و مدیریت و کنترل شکاف نسلی در رابطه تعاملی این سه نهاد با یکدیگر می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1358 - دیپلماسی فرهنگی و قدرت نرم ایران؛ آمریکا در عصر جدید
مهدی عباسی محمدرضا قنبری سلحشور

اساساً منظور از دیپلماسی فرهنگی تلاش برای آگاهی، مشارکت و تأثیر بر افکار عمومی نهادها و دولتهای سایر کشورهاست و یکی از حساس‌ترین مسائل مدیریت فرهنگی مکانیسم به کارگیری ظرفیتهای فرهنگی برای تأثیر برافکار عمومی دولت‌های سایر کشورهاست. رسیدن به مقصد سیاسی، امنیتی همواره از چکیده کامل

اساساً منظور از دیپلماسی فرهنگی تلاش برای آگاهی، مشارکت و تأثیر بر افکار عمومی نهادها و دولتهای سایر کشورهاست و یکی از حساس‌ترین مسائل مدیریت فرهنگی مکانیسم به کارگیری ظرفیتهای فرهنگی برای تأثیر برافکار عمومی دولت‌های سایر کشورهاست. رسیدن به مقصد سیاسی، امنیتی همواره از مهمترین اهداف کشورها در تدوین سیاست خارجی‌شان بوده و بخصوص در سالهای نیمه قرن ۲۰ و پس از حوادث یازده سپتامبر رویکردهای جدیدی در دیپلماسی فرهنگی بوجود آمد که به کشورها اجازه می‌دهد با نفوذ بر روی توده‌های خارجی و آوردن آنها به صحنه بین‌الملل به منظور ایجاد فشار مؤثر بر دولتهای آنها به هدف خود برسد و با توجه به هزینه‌ بالای قدرت سخت، بهره‌گیری از قدرت نرم فرهنگی و در قالب اقداماتی همچون نومیدی در میان مردم، تقویت نارضایتی مردم، تأثیرگذاری شدید بر افکار عمومی جامعه، استحاله سیاسی، فرهنگی اولویت پیدا کرده و برای مقابله با این نوع قدرت نرم فرهنگی غرب گام های مناسبی همچون افزایش سطح خودباوری ملی، استفاده از نگاه علمی برای بازسازی دیپلماسی فرهنگی کشور، بهره گیری از هویت اسلامی مقتدر، تولید علم و فناوری های نوین، حمایت از فعالیتهای فرهنگی در فضای مجازی را می طلبد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1359 - بررسی نقش فداییان اسلام درجریان ملی شدن صنعت نفت درایران ازهمگرایی تاواگرایی
محمدفاضل صدری صادق زیبا کلام ابوالقاسم طاهری سید مصطفی ابطحی

ازجمله نقاط عطف تاریخ سیاسی معاصرایران نهضت ملی شدن نفت می باشد.نقش آفرینی نیروهای مذهبی به عنوان یکی ازنیروهای مهم اجتماعی درتحولات سیاسی اجتماعی ایران باتوجه به اوضاع سیاسی اجتماعی حاکم،مبانی فکری واتخاذ تاکتیک های مختلف مبارزاتی ،متفاوت بوده است.پژوهش حاضربارهیافت جا چکیده کامل

ازجمله نقاط عطف تاریخ سیاسی معاصرایران نهضت ملی شدن نفت می باشد.نقش آفرینی نیروهای مذهبی به عنوان یکی ازنیروهای مهم اجتماعی درتحولات سیاسی اجتماعی ایران باتوجه به اوضاع سیاسی اجتماعی حاکم،مبانی فکری واتخاذ تاکتیک های مختلف مبارزاتی ،متفاوت بوده است.پژوهش حاضربارهیافت جامعه شناسی سیاسی وبارویکردتوصیفی تحلیلی به بررسی نقش فداییان اسلام به عنوان طلایه داران اسلام سیاسی درنهضت ملی شدن صنعت نفت وسیرسینوسی آن ازهمگرایی تاواگرایی پرداخته است. ابزارجمع آوری اطلاعات کتابخانه ای واسنادی خواهدبود.فرضیه اصلی مقاله آن است که فداییان اسلام درمراحل اولیه نهضت درپیشبردنهضت ورفع موانع آن گامهای موثری برداشته لیکن پس ازملی شدن نفت این ائتلاف به دلایل گوناگونی گسسته شده است.برخی یافته های پژوهش آنست که فداییان اسلام درابتدای نهضت ملی باهدف مشترک نفی سلطه بیگانه باائتلاف میان نیروهای ملی مذهبی بامشی مسلحانه درمبارزات نهضت ملی شرکت جسته وعملکرد آنهادرراستای هم افزایی وهمگرایی کنشگران سیاسی بوده لیکن باشکل گیری دولت ملی بتدریج شکاف میان آنها ودولت بواسطه عدم تحقق اهداف موردنظر فداییان اشکاروزمینه های واگرایی آنها شکل گرفت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1360 - بررسی روابط ایران و آلمان در عصر پهلوی
حسین رفیع مجید عباس‌زاده مرزبالی

این مقاله به بررسی روابط دو کشور ایران و آلمان در عصر پهلوی (1304 تا 1357) می‌پردازد. بطور کلی بعد از روی‌کارآمدن رضاشاه و در نتیجه اتخاذ سیاست گرایش به نیروی سوم در مقابل دو قدرت روس و انگلیس و نیز اجرای برنامه نوسازی از سوی رضاشاه و همچنین مسـأله بازسازی خرابی‌های ناش چکیده کامل

این مقاله به بررسی روابط دو کشور ایران و آلمان در عصر پهلوی (1304 تا 1357) می‌پردازد. بطور کلی بعد از روی‌کارآمدن رضاشاه و در نتیجه اتخاذ سیاست گرایش به نیروی سوم در مقابل دو قدرت روس و انگلیس و نیز اجرای برنامه نوسازی از سوی رضاشاه و همچنین مسـأله بازسازی خرابی‌های ناشی از جنگ جهانی اول در آلمان، روابط دو کشور در زمینه‌های اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و نظامی گسترش یافت و با فراز و نشیب‌هایی تا پایان سلطنت محمدرضا شاه ادامه یافت. در این مقاله، ابتدا خلاصه‌ای از روابط ایران و آلمان تا قبل از به قدرت رسیدن رضاشاه بیان می‌شود و سپس این روابط در دوره رضاشاه و در دو مقطع 1304 تا 1312(دوره جمهوری وایمار) و 1313 تا 1318(دوره حکومت نازی) مورد بررسی قرار می‌گیرد. بخش بعدی مقاله مربوط است به روابط دو کشور در دوران جنگ جهانی دوم، که در نهایت قطع روابط را در پی داشت. در ادامه مقاله نیز روابط ایران و آلمان فدرال (که بعد از جنگ جهانی دوم تأسیس شده بود) در دوره محمدرضاشاه مورد بررسی قرار می‌گیرد. در بخش پایانی نیز، جمع‌بندی‌‌ای از مقاله ارائه می‌گردد. لازم به ذکر است که در این مقاله از روش توصیفی- تحلیلی استفاده شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1361 - دگرگونی نظم امنیتی در آسیای غربی و سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران
احسان رازانی محسن شریعتی نیا

در سال های اخیر، نظم امنیتی در منطقه ی آسیای غربی، همگام با تغییرات بنیادین نظام بین الملل، عمیقا دستخوش دگرگونی شده است. روندهای دگرگون کننده ی این محیط کدامند؟ و این دگرگونی چگونه بستری را جهت شکل دهی به سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، به عنوان یک بازیگر مهم منطقه ای چکیده کامل

در سال های اخیر، نظم امنیتی در منطقه ی آسیای غربی، همگام با تغییرات بنیادین نظام بین الملل، عمیقا دستخوش دگرگونی شده است. روندهای دگرگون کننده ی این محیط کدامند؟ و این دگرگونی چگونه بستری را جهت شکل دهی به سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، به عنوان یک بازیگر مهم منطقه ای، فراهم ساخته است؟ این نوشتار، ضمن تبیین ویژگی های روندهای دگرگون کننده در محیط امنیتی آسیای غربی در دوره ی پس از 11 سپتامبر2001 تلاش دارد تا به اجمال، با رویکردی توصیفی-تحلیلی و به کمک آمیزه ای از مفروضات نظری نوواقع گرایی و امنیت منطقه ای، بر این فرضیه ی محوری صحه بگذارد که تغییر و تحول در نظام بین الملل و به تبع آن، زیرسیستم منطقه ای آسیای جنوب غربی، به گونه ای جبرآمیز، بر رفتار سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران اثر گذارده و در مقاطع مختلف، تهران را به اتخاذ رویکردی قاطعانه تر در روابط منطقه ای و بین المللی خود سوق داده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1362 - بررسی تطبیقی سیاست خارجی ترکیه وجمهوری اسلامی ایران در قفقاز جنوبی
امیر شیر توماج عبدالرضا بای علی محمد زاده

از مهم ترین تحولات ژئوپلیتیکی در دو دهه آخر قرن بیستم فروپاشی اتحاد شوروی بود که ازپیامدهای آن دگرگونی روابط قدرت و موازنه نیروها در سطوح منطقه ای و فعال شدن قدرت های فرامنطقه ای و منطقه ای جهت حضور و نفوذ در حوزه جنوبی اتحاد شوروی است که پیش از این به علت حضور اتحاد شو چکیده کامل

از مهم ترین تحولات ژئوپلیتیکی در دو دهه آخر قرن بیستم فروپاشی اتحاد شوروی بود که ازپیامدهای آن دگرگونی روابط قدرت و موازنه نیروها در سطوح منطقه ای و فعال شدن قدرت های فرامنطقه ای و منطقه ای جهت حضور و نفوذ در حوزه جنوبی اتحاد شوروی است که پیش از این به علت حضور اتحاد شوروی قادر به ایفای نقش اساسی نبودند. در این بازی بزرگ رقابت اصلی بین ایران و ترکیه دو قدرت منطقه ای هم جوار با آسیای مرکزی و قفقاز است که از نظر موقعیت جغرافیایی، تاریخی و تمدنی دارای سابقه طولانی هستند. سئوال اصلی این مقاله که با بهره گیری از روش تحلیلی – تطبیقی به رشته تحریر درآمده است این می باشد که گفتمان مسلط سیاست خارجی ترکیه و جمهوری اسلامی ایران در قفقاز جنوبی کدام است ؟ نتایج نشان می دهد دو کشور به دلایل رقابت ایدئولوژیکی و تقابل نقش های ژئوپلیتیکی اهداف متعارضی در قفقاز جنوبی دنبال می کنند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1363 - تبیین جایگاه فرهنگ در روابط ایران و چین
حامد روشن چشم محسن دیانت عادل خانی

چین و ایران هر دو کشوری قدیمی و متمدن در آسیا بوده و در طول تاریخ مناسبات بسیار نزدیکیبا هم داشتهاند و در مقطعی از تاریخ به عنوان دو امپراطوری همسایه بودهاند. یااد آوری روناد تااریییروابط بین چین جدید و ایران از ارزش و اهمیت فراوانی برخوردار است که تاثیرات شگرفی بر حوزه چکیده کامل

چین و ایران هر دو کشوری قدیمی و متمدن در آسیا بوده و در طول تاریخ مناسبات بسیار نزدیکیبا هم داشتهاند و در مقطعی از تاریخ به عنوان دو امپراطوری همسایه بودهاند. یااد آوری روناد تااریییروابط بین چین جدید و ایران از ارزش و اهمیت فراوانی برخوردار است که تاثیرات شگرفی بر حوزههایاقتصادی, سیاسی و فرهنگی دو کشور داشته است. از این رو بررسی جایگاه فرهنا در رواباط ایان دوکشور دارای اهمیت بسزایی است. هدف پژوهش حاضر بررسی جایگاه فرهن در روابط دو کشور مهامآسیا و تاثیرات متقایل آن میباشد. سؤال اصلی پژوهش این است که فرهن چه نقاش و جایگااهی درروابط میان دو کشور ایفا میکند. فرضیه پژوهش بیانگر این است که فرهن در فرایند رواباط تااریییایران و چین منجر به شکل گیری میراث مشترک فرهنگی بین دو کشور گردیده است. یافته های ایانپژوهش توصیفی – تحلیلی که با بهره گیری از رویکرد سازه انگاری در روابط بینالملل به رشته تحریاردرآمده است حاکی از این نتیجه است که میراث مشترک فرهنگی شکل گرفته میان دو کشور و به رغمبرخی تضادهای موجود منجر به هم گرایی دو کشور در حوزههای گوناگون شده است پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1364 - بررسی جامعه شناختی مؤلفه های هویت ملی در داستان «مدیر مدرسه» جلال آل احمد
ابوالفضل ذوالفقاری محمد ایرانی فردین آریش

یکی از راههای ارزیابی دقیق وضعیت هویت ملی، استخراج عناصر، مؤلفهها و شاخصهای آن، از آثـار ادبی گذشته است. این کار، میتواند موجب افزایش کارکردهای هویت ملی و ایجــاد انسـجام و وحـدت ملی در جامعه گردد. در همین راسـتا، پـژوهش حاضـر بـا هـدف بررسـی جامعهشـناختی سـیر تحـول مول چکیده کامل

یکی از راههای ارزیابی دقیق وضعیت هویت ملی، استخراج عناصر، مؤلفهها و شاخصهای آن، از آثـار ادبی گذشته است. این کار، میتواند موجب افزایش کارکردهای هویت ملی و ایجــاد انسـجام و وحـدت ملی در جامعه گردد. در همین راسـتا، پـژوهش حاضـر بـا هـدف بررسـی جامعهشـناختی سـیر تحـول مولفه های هویت ملی در آثار ادبی انجام شده است. برای این منظور مدیر مدرسه جلال آل احمد، بـا بهره گیری از روش تحلیل محتوای کیفی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج این پژوهش نشان میدهـد کـه به مولفه های هویت ملی شامل خلقیات ملی، فرهنگ ملی، جغرافیای ملی و زبان با شاخصهای متفاوت و شیوه های مختلف در این اثر به خوبی پرداخته شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1365 - تقابل قدرت منطقه‌ای و هژمون در خاورمیانه بر اساس نظریه ثبات هژمونیک
مجتبی استوار امیر هوشنگ میرکوشش علی محمدزاده

هژمونی به نوعی نظم بین المللی یا به وضعیت خاصی از نظم جهانی اشاره دارد که بر مبنای انگیزه ها و رفتار تفوق جویانه و کنترل طلب یک دولت شکل می گیرد و یک کشور در تمامی مقوله های سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و نظامی در سطحی بسیار برتر از دیگر قدرت ها قرار می گیرد. بر اساس نظریه ثب چکیده کامل

هژمونی به نوعی نظم بین المللی یا به وضعیت خاصی از نظم جهانی اشاره دارد که بر مبنای انگیزه ها و رفتار تفوق جویانه و کنترل طلب یک دولت شکل می گیرد و یک کشور در تمامی مقوله های سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و نظامی در سطحی بسیار برتر از دیگر قدرت ها قرار می گیرد. بر اساس نظریه ثبات هژمونیک، آمریکا به دنبال رهبری بلامنازع جهان و مناطق استراتژیکی نظیر خاورمیانه می باشد. نتایج این پژوهش که با بهره گیری از روش توصیفی – تحلیلی به رشته تحریر درآمده است نشان می دهد که قدرت هژمونیک آمریکا اصلی ترین مانع در تبدیل شدن جمهوری اسلامی ایران به قدرت اول منطقه ای به رغم برخورداری از جمعیت، موقعیت راهبردی، منابع عظیم هیدروکربن، گرایشات ایدئولوژیک و استقلال بالای آن است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1366 - تاثیر درآمدهای نفت بر روند دولت سازی در دوره پهلوی دوم
اسماعیل ربیعی احمد ساعی سعید میرترابی

امروزه دولت و دولت سازی از مباحث بنیادین جامعه شناسی سیاسی به شمار می آید. بر این اساس نوشتار توصیفی- تحلیلی حاضر بر آن است تا تبین نماید درآمدهای نفت در دوره پهلوی دوم چگونه بر روند دولت سازی تاثیر گذار بوده است ؟ نتایج تحقیق نشان می دهد که یکی از گسترده ترین تجارب دول چکیده کامل

امروزه دولت و دولت سازی از مباحث بنیادین جامعه شناسی سیاسی به شمار می آید. بر این اساس نوشتار توصیفی- تحلیلی حاضر بر آن است تا تبین نماید درآمدهای نفت در دوره پهلوی دوم چگونه بر روند دولت سازی تاثیر گذار بوده است ؟ نتایج تحقیق نشان می دهد که یکی از گسترده ترین تجارب دولت سازی در ایران در دوره پهلوی دوم همانند دوره پهلوی اول اما با فراز و نشیب بیشتری رخ داده است. فرضیه اصلی مقاله این است که در دوره محمد رضا شاه، دولت سازی به ویژه از سال1334 متأثر از درآمدهای نفت بود. درآمدهای نفت با تأمین منابع مادی دولت سازی در کنار دیگر منابع، روند ساخته شدن دولت در چهار حوزۀ تأمین نظم، توسعه دستگاه بوروکراسی، نهادسازی و توسعه گرایی را تسهیل و تسریع کرد، اما به جهت عدم توازن منطقی لازم میان این چهار حوزه نتوانست باید و شاید موفقیت چشمگیر را کسب نماید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1367 - روابط اسرائیل و آذربایجان و تاثیر آن بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران
قربانعلی محبوبی سید محمدرضا موسوی سید علیرضا عزیز موسوی

اسرائیل از سال 1992 با به رسمیت شناختن کشور آذربایجان و همکاری در زمینه های مختلف سیاسی- اقتصادی و امنیتی سعی نموده تا به اهداف مختلف خود دست یابد. در این پژوهش با بررسی حضور اسرائیل در مرزهای ایران به خصوص نفوذ آن در جمهوری آذربایجان به دیدگاه های مختلف در مورد علل و ز چکیده کامل

اسرائیل از سال 1992 با به رسمیت شناختن کشور آذربایجان و همکاری در زمینه های مختلف سیاسی- اقتصادی و امنیتی سعی نموده تا به اهداف مختلف خود دست یابد. در این پژوهش با بررسی حضور اسرائیل در مرزهای ایران به خصوص نفوذ آن در جمهوری آذربایجان به دیدگاه های مختلف در مورد علل و زمینه های این تهدید اشاره شده است. اسرائیل از طریق برقراری روابط با کشورهی دیگر سعی دارد بر روابط ایران با آن کشورها تاثیر گذاشته و خود را از انزوای سیاسی مجود در منطقه برهاند. بنابراین سوالاتی که در این تحقیق مطرح می شود عبارت است از این که عوامل موثر در افزایش روابط آذربایجان- اسرائیل کدامند؟ و این روابط چه تاثیری بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران خواهد داشت؟ در این پژوهش سعی شده است با رویکردی واقع گرایانه و نگرشی تحلیلی و توصیفی ریشه های همکاری ها و مناسبات دو کشور آذربایجان و اسرائیل مطالعه و پیامدهای آن بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران سنجیده شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1368 - تاثیر اقتصاد مقاومتی بر روند امنیت اقتصادی جمهوری اسلامی ایران
جواد شمسی علی اکبر جعفری

از آنجایی که جمهوری اسلامی ایران بعد از پیروزی انقلاب اسلامی همواره مورد تحریم های اقتصادی، جنگ اقتصادی و فشارهای دیپلماتیک در عرصه روابط تجاری بین المللی بوده است، توجه به ابعاد اقتصادی امنیت برای این کشور بسیار حائز اهمیت است. یکی از سیاست های تأثیرگذار بر امنیت اقتصا چکیده کامل

از آنجایی که جمهوری اسلامی ایران بعد از پیروزی انقلاب اسلامی همواره مورد تحریم های اقتصادی، جنگ اقتصادی و فشارهای دیپلماتیک در عرصه روابط تجاری بین المللی بوده است، توجه به ابعاد اقتصادی امنیت برای این کشور بسیار حائز اهمیت است. یکی از سیاست های تأثیرگذار بر امنیت اقتصادی جمهوری اسلامی ایران، اقتصاد مقاومتی می باشد که از سوی رهبر معظم انقلاب اسلامی به مثابه یک استراتژی موثر در برون رفت ایران از چالش های اقتصادی در نظر گرفته شده است. از این رو، مقاله حاضر تلاش دارد با بهره گیری از رویکرد ابعاد امنیتی مکتب کپنهاک به روش تبیینی به این سوال پاسخ دهد که اقتصاد مقاومتی چه تاثیری بر روند امنیت اقتصادی جمهوری اسلامی ایران دارد؟ یافته های مقاله نشان می دهند؛ اقتصاد مقاومتی باعث ایجاد توان اقتصادی در داخل کشور می‌شود و این مسأله هم در کاهش ضریب تاثیر تهدیدات خارجی و ترمیم آسیب‌پذیری‌های داخلی نقش تعیین‌کننده‌ای دارد. در عین حال، اقتصاد مقاومتی در راستای امنیت زایی برای جمهوری اسلامی می تواند از طریق کاهش وابستگی به اقتصاد بین الملل، کاهش جنگ روانی اقتصادی، رهایی از اقتصاد تک محصولی، حل مشکلات درونی اقتصاد ملی، اشتغال زایی، مهار بیکاری و تورم، افزایش استقلال سیاسی به تقویت پایه های اقتصادی امنیت ملی ایران کمک نماید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1369 - ﺑﺮرﺳﯽ ﺗﻨﺎﻗﺾ ﻫﺎی ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺳﺎزان آﻣﺮﯾﮑﺎﯾﯽ در ﺑﺮاﺑﺮ اﻧﻘﻼب اﯾﺮان ﺑﺮ اﺳﺎس ﻧﻈﺮﯾﻪ ﺗﺼﻤﯿﻢ گیری(1979-1976م)
شهروز شریعتی مهدی عباسی

مروری بر تاریخ انقلاب اسلامی ایران، نشان می دهد تصمیمات و سیاست‌های حکومت پهلوی در موارد بسیاری تحت تاثیر راهبردها و موضع‌گیری‌های بلوک غرب و از جمله رهبران دولت ایالات‌متحده قرار داشت. این نوشتار با بهره‌گیری از نظریه‌ تصمیم‌گیری می‌کوشد تا به این پرسش، پاسخ دهد که تنا چکیده کامل

مروری بر تاریخ انقلاب اسلامی ایران، نشان می دهد تصمیمات و سیاست‌های حکومت پهلوی در موارد بسیاری تحت تاثیر راهبردها و موضع‌گیری‌های بلوک غرب و از جمله رهبران دولت ایالات‌متحده قرار داشت. این نوشتار با بهره‌گیری از نظریه‌ تصمیم‌گیری می‌کوشد تا به این پرسش، پاسخ دهد که تناقض‌های تصمیم‌گیری دولت کارتر چه تأثیری بر فرآیند انقلاب ایران بر جای گذاشت؟ در این راستا مقاله حاضر نخست به بررسی آموزه‌های نظریه تصمیم‌گیری در سیاست خارجی و مدل‌های آن می‌پردازد و سپس با اشاره‌ به برخی از مهمترین جریان‌هایی مؤثر در دستگاه تصمیم‌سازی و تصمیم‌گیری دولت کارتر، تأثیرات تناقض‌های نظام تصمیم‌گیری آمریکا را بر حکومت پهلوی دوم و انقلابیون، بررسی می‌کند و در عین حال توانمندی نظریه‌ی مذکور را در تبیین حوادث انقلاب اسلامی، مورد آزمون قرار می‌دهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1370 - رسانه و تأثیرآن بر سیاست گذاری عمومی در حوزه زنان
معصومه پیرویسی علی شیرخانی محمد ترابی

با وجود رشد چشمگیر حضور زنان در جامعه، میزان پیشرفت آن ها در قدرت و سیاست گذاری متناسب با تعداد آن ها در سازمان نیست و با مسائلی نظیر تبعیض جنسیتی، نگرش های غلط ومحدود کننده در جامعه مواجه هستند که حرکت آن ها را به سمت مشاغل و امور سیاسی با مشکلات فراوانی مواجه می سازد. چکیده کامل

با وجود رشد چشمگیر حضور زنان در جامعه، میزان پیشرفت آن ها در قدرت و سیاست گذاری متناسب با تعداد آن ها در سازمان نیست و با مسائلی نظیر تبعیض جنسیتی، نگرش های غلط ومحدود کننده در جامعه مواجه هستند که حرکت آن ها را به سمت مشاغل و امور سیاسی با مشکلات فراوانی مواجه می سازد. هدف اصلی این پژوهش بررسی تاثیر رسانه ها بر سیاستگذاری عمومی در حوزه زنان است؛ یافته های این پژوهش که به روش توصیفی – تحلیلی و با تکیه بر منابع اسنادی – کتابخانه ای انجام شده حاکی از این است که رسانه های جمعی به عنوان ابزار، اهرمی قدرتمند در رفع موانع فرهنگی موجود بر سر راه پیشرفت زنان به سطوح بالاتر امور سیاسی و سیاستگذاری بشمار می آیند. فی الواقع رسانه‌های جمعی به عنوان یکی از اجزاء جامعه مدنی با بهره‌گیری از چارچوب‌سازی، زمینه‌سازی و برجسته‌سازی، هم بر افکار عقاید افراد و هم بر سیاست گذاری عمومی تأثیرگذار است. رسانه ها با تأثیرگذاری بر اطلاع رسانی، طرح مسائل و مشکلات زنان، تغییر افکار عمومی نسبت به جایگاه زنان در جامعه، تدوین دستور کار و خط مشی گذاران بر فرایند سیاستگذاری عمومی زنان کمک می کنند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1371 - بررسی عوامل مؤثر در شکل گیری ایران هراسی در غرب پس از انقلاب اسلامی
علیرضا امینی

ایران هراسی بدون شک، یکی از مهم‌ترین ابزارهای غرب برای مقابله با گفتمان انقلاب اسلامی از ابتدای پیروزی انقلاب تا کنون بوده است. این مساله تحت تأثیر توانمندی‌های بالقوه و بالفعل قدرت سخت و نرم جمهوری اسلامی ایران شکل گرفته و در راستای تلاش غرب برای مقابله با وجهه فرهنگی چکیده کامل

ایران هراسی بدون شک، یکی از مهم‌ترین ابزارهای غرب برای مقابله با گفتمان انقلاب اسلامی از ابتدای پیروزی انقلاب تا کنون بوده است. این مساله تحت تأثیر توانمندی‌های بالقوه و بالفعل قدرت سخت و نرم جمهوری اسلامی ایران شکل گرفته و در راستای تلاش غرب برای مقابله با وجهه فرهنگی پیام انقلاب ایران در دستور کار غرب بوده است. در این چارچوب، غرب با استفاده از تاکتیک‌های مختلف و در سطوح گوناگونی درصدد القای تهدید ایران برای منطقه و جهان برآمده و به ترویج ایران هراسی دست زده است. بنابراین با توجه به اهمیت درک ریشه‌ها و دلایل ایران هراسی، این مقاله به بررسی عوامل مؤثر بر آن، ابعاد، سطوح و پیامدهای آن برای جمهوری اسلامی ایران پرداخته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1372 - تبیین موانع سیاسی و ساختاری توسعه علمی ایران در حوزه علوم انسانی
لیلا سنگی محمد مهدی مجاهدی عبدالامیر نبوی

توسعه علمی بی شک یکی از مهمترین ارکان توسعه و پیشرفت کشورها محسوب گردیده و نقشاساسی را در رشد و شکوفایی حوزه های سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشورها ایفا می نماید.اما متأسفانه عوامل و موانع متعددی توسعه علمی ایران به ویژه در حوزه علوم انسانی را با مشکل مواجهنموده ان چکیده کامل

توسعه علمی بی شک یکی از مهمترین ارکان توسعه و پیشرفت کشورها محسوب گردیده و نقشاساسی را در رشد و شکوفایی حوزه های سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشورها ایفا می نماید.اما متأسفانه عوامل و موانع متعددی توسعه علمی ایران به ویژه در حوزه علوم انسانی را با مشکل مواجهنموده اند. هدف این مقاله بررسی و تبیین موانع ساختاری و سیاسی توسعه علمی ایران در چارچوبنظریه نهادگرایی است. یافته های تحقیق نشان می دهد عوامل ساختاری چون تعدد مراکز تصمیم گیردر امر توسعه علمی، ساختار دانشگاه ها و آئین نامه ارتقاء اساتید در کنار تأثیر عوامل سیاسی درانتخاب روسای دانشگاه ها، دانشکده ها و اساتید، سیاست گسترش کمی دانشگاه ها و نیز نحوه جذبدانشجو به ویژه در مقاطع تحصیلات تکمیلی از مهمترین موانع توسعه علمی در حوزه علوم انسانی میباشند. بر این اساس، با هدف برون رفت از این موانع، توجه و تلاش همه جانبه و ویژه تصمیم گیران وتصمیم سازان حوزه علمی کشور جهت رفع موانع ساختاری و سیاسی توسعه علمی در حوزه علومانسانی ضروری است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1373 - Construction of Intercultural Savoirs Through Interculturally-laden Tasks: An Iranian Experience
داود کوهی سیده زهرا اسماعیلی ثریا بهروزی زاد

10.30495/jal.2022.1963871.1426

A long-standing concern reverberating over the minds of intercultural scholars is how best to incorporate intercultural issues in English language teaching, an issue on which there has been little research in EFL contexts. To fill this gap, this qualitative study examin چکیده کامل

A long-standing concern reverberating over the minds of intercultural scholars is how best to incorporate intercultural issues in English language teaching, an issue on which there has been little research in EFL contexts. To fill this gap, this qualitative study examined the efficacy of interculturally-laden tasks in promoting Iranian learners’ intercultural competency in Anzali, Guilan province, Iran. Thus, a group of 22 Iranian intermediate EFL learners were recruited through convenience sampling from a pool of 44 according to their score on Oxford Quick Placement Test. All the participants were 12 females and 10 males aged 21-30. Then, they attended eighteen sessions of intercultural training using Mirrors and Windows: An intercultural communication textbook and completed seven intercultural tasks as a pretest and posttest. Data was collected through seven intercultural tasks and reflective worksheets. Drawing on the qualitative content analysis of intercultural tasks, the findings revealed that the tasks could help the participants increase their intercultural competence. Moreover, three themes were emerged from the analysis of the reflective worksheets as follow: (1) the participants’ evaluation of the ICC course and intercultural tasks, (2) perceptions regarding intercultural development and (3) language skills and anxiety. The implications and suggestions for further research are discussed. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1374 - The Effect of Graphic Organizer Strategy on Improving Iranian Intermediate EFL Learners’ Complexity of Written Performance
مریم حسن پور فاطمه میرزاپور

10.30495/jal.2023.1993532.1514

Writing by which students can be assessed plays an important function in the education process. By considering this fact, investigating the impact of graphic organizer strategy on improving Iranian intermediate EFL learners’ complexity of written performance was t چکیده کامل

Writing by which students can be assessed plays an important function in the education process. By considering this fact, investigating the impact of graphic organizer strategy on improving Iranian intermediate EFL learners’ complexity of written performance was the main goal of this study. 40 intermediate EFL learners were selected as the participants of the study on the basis of findings of Preliminary English Test. After that, they were randomly divided into two experimental and control groups. To assess the initial writing ability of participants, two groups were given a pre-test prior to the treatment. After applying traditional method to the control group and the graphic organizer strategies to the experimental group, both groups received a post-test to examine the effect of materials. To examine the effectiveness of the treatment, an independent samples t-test was conducted. To see the progression amount between pre-test and post-test of the experimental group, a paired samples t-test was also employed. The findings of the study indicated that graphic organizer strategies improved the learners’ complexity of written performance. The results have some implications for EFL/ESL teachers, students, test and materials developers, and syllabus designers. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1375 - Implementation and Assessment Challenges in Iranian Secondary High School EFL Program
غلامرضا عباسیان فاطمه خادم پیر

10.30495/jal.2019.664537

Paradigm shift in language education has caused many countries including Iran to reshuffle their public EFL educational program. However, such a promising trend in Iran has entailed serious challenges, which necessitated this study aimed at collecting data from 70 teach چکیده کامل

Paradigm shift in language education has caused many countries including Iran to reshuffle their public EFL educational program. However, such a promising trend in Iran has entailed serious challenges, which necessitated this study aimed at collecting data from 70 teachers and 70 students to investigate the CLT challenges in terms of both teachers' pedagogical and assessment areas. A Partial Least Square Model (PLSM) addressed these two variables. The findings showed that the first three sub-traits of both CLT and testing knowledge have varying contributions to the main latent variables, respectively. Second, Friedman test indicated lack of compatibility between the respective dimensions as to the implementation of the program. Third, the post-hoc comparison tests revealed that teachers perceived CLT significantly lower than the three areas of CLT testing, knowledge of CLT tests and knowledge of developing CLT tests. Also, their knowledge of characteristics of CLT was significantly lower than their perceptions of CLT testing, and knowledge of CLT tests. However, their knowledge of the characteristics of CLT was not significantly different from that of developing CLT tests. Finally, their knowledge of techniques in CLT was significantly lower than their perceptions of CLT testing, knowledge of CLT tests, and knowledge of developing CLT tests. In sum, the Iranian public EFL program still suffers from both implementation and assessment challenges necessitating remedial teacher education program. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1376 - Teachers’ Perceptions of and Concerns for the Implementation of the New First Grade English Textbook at Iran’s Public Junior High Schools
مرضیه اسدی غلام رضا کیانی

Changing the English textbook of the first grade junior high school at Iran’s public schools after 27 years has sparked researchers’ interests in conducting evaluations of the new English textbook to get insights into its strengths and weaknesses. In line wi چکیده کامل

Changing the English textbook of the first grade junior high school at Iran’s public schools after 27 years has sparked researchers’ interests in conducting evaluations of the new English textbook to get insights into its strengths and weaknesses. In line with this trend, this study aimed at evaluating the new textbook (Prospect 1) from teachers’ perspectives. To attain this objective, 30 junior high school teachers were interviewed and the data were then analyzed by qualitative content analysis. The results revealed that from teachers’ perspectives, there were some pitfalls with the new textbook such as applying an unsuitable method of literacy instruction; over-attention to the communication skills at the expense of literacy skills; over-localization of the content; overlooking the development of intercultural competence in students; and lack of authenticity in the presentation of the content. Finally, as the central figures in the process of educational change, the participant teachers offered some suggestions to amend the new textbook with the hope that their voices be heard by the pertinent authorities. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1377 - Navigating the Hindrances Arising at Macro and Micro-level from Practicality of Transformative Pedagogy
حامد برجسته

The present study intends to probe the impediments for the practicality of Critical language pedagogy (CLP) in higher education system of Iran. To do this, 20 Iranian university instructors, holding Ph.D. degrees in TEFL, were asked to read a passage reflecting the main چکیده کامل

The present study intends to probe the impediments for the practicality of Critical language pedagogy (CLP) in higher education system of Iran. To do this, 20 Iranian university instructors, holding Ph.D. degrees in TEFL, were asked to read a passage reflecting the main characteristics of transformative pedagogy. To explore the main obstacles, they were invited for a semi-structured interview. All interviews were audio-recorded and transcribed verbatim. The data were analyzed using Thomas (2006) inductive approach including frequent, dominant, or significant themes. The results revealed a number of themes that illustrate macro and micro inhibiting factors Iranian EFL instructors encounter toward implementing the principles of CLP. The findings are discussed and suggestions are provided for teachers to transform transmission approaches into transformative and dialogic ones. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1378 - A Corpus-based Analysis of Epistemic Stance Adverbs in Essays Written by Native English Speakers and Iranian EFL Learners
امیر سبزوار حمیدرضا حق وردی رضا بی ریا

10.30495/jal.2020.674922

Academic essays entail taking a stance on the truth value of propositions. Epistemic adverbs deal with the speaker's assessment of the truth value of propositions. Employing a corpus-based approach with descriptive statistics and qualitative description, this study expl چکیده کامل

Academic essays entail taking a stance on the truth value of propositions. Epistemic adverbs deal with the speaker's assessment of the truth value of propositions. Employing a corpus-based approach with descriptive statistics and qualitative description, this study explored the use of epistemic stance adverbs in academic essays written by native English speakers and Iranian EFL learners. Following Biber et al.'s (1999) framework of stance adverbials, the researchers employed a corpus of 62077 words taken from class assignments written by Iranian EFL learners and a corpus of 65268 words taken from British Academic Written English (BAWE) to investigate the use of epistemic stance adverbs. Antconc software 3.4.3 version was used to search the most frequent stance adverbs. Frequency counts for each of the adverbs were extracted and normalized per 1000 words; then, Chi-square was run to pinpoint any differences between the two groups. The findings revealed both similarities and differences in the use of stance adverbs between the two groups. For example, EFL writers used more confident adverbs to show their authorial presence while native speakers used more maybe adverbs which are less authority-oriented. The findings may have implications for second/foreign language learners and writing instruction. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1379 - On the Evaluation of Fairclough’s Interpretation Stage through a Goodness Criterion: An Iranian Case
علی منصوری نژاد

10.30495/jal.2021.685582

The present study was an evaluation attempt to investigate the practicality of interpretation procedures proposed by Fairclough (1989) in the critical analysis of Persian texts. The evaluation was implemented on the basis of a goodness criterion, analytical induction (A چکیده کامل

The present study was an evaluation attempt to investigate the practicality of interpretation procedures proposed by Fairclough (1989) in the critical analysis of Persian texts. The evaluation was implemented on the basis of a goodness criterion, analytical induction (AI) framework developed by Silverman (1993). In so doing, we went about the interpretation of the inaugural speech made by the president of Iran, Dr. Rohani to the United Nations General Assembly in New York in 2013. The interpretation was done according to the Fairclough’s interpretation model in light of AI theoretical framework. The outcome of the study supported the practicality of the overall interpretation model in the Iranian context. However, considering Iranian special sociolinguistic context, the study also put forward some suggestions with respect to the interpretation of local coherence and text structure in the lower section of the model as well as situational context and intertextual context in upper section. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1380 - The Effect of Employing Critical Needs Analysis on Iranian Intermediate Learners' Speaking Skills Improvement
سارا ظفری حسین حیدری تبریزی عزیزه چالاک

10.30495/jal.2020.676756

English is taught all over the world either as a foreign or second language. It is taught as a foreign language in the Iranian educational system as well. However, it has always been the issue that EFL programs have been developed without conducting a systematic needs a چکیده کامل

English is taught all over the world either as a foreign or second language. It is taught as a foreign language in the Iranian educational system as well. However, it has always been the issue that EFL programs have been developed without conducting a systematic needs analysis from the learners’ perspective. The present study examined the effect of employing critical needs analysis on the learners' speaking skills improvement. To this end, 128 Iranian intermediate learners from three language institutes were selected and assigned to two experimental and control groups. The learners' Necessities, Wants and Lacks through a questionnaire and semi-structured interview were investigated. The experimental group received treatment based on the results of the interview and questionnaire. The results of the inferential statistics showed that the students' highest mean score was in the Necessities sub-dimension, followed by the Lacks, and Wants sub-dimensions which revealed that the students' needs were mostly the items which were necessary for the learners' use of language. In contrast, the control group received treatment based on the pre-determined syllabus of the course. The results of an independent sample t-test indicated that in the post-test, the speaking scores of the participants in the experimental group were significantly higher than the scores in the control group. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1381 - The effect of Virtual and Real Classroom Instruction on Inter-language Pragmatic Development: Microblogging versus Traditional Instruction of Speech Acts to Iranian EFL Learners
فاطمه داورزنی حسین طالب زاده

10.30495/jal.2021.680904

Despite the fact that virtual learning seems to have considerable potential for enhancing language learners’ communicative abilities, it has received less attention for improving pragmatic competence of learners in EFL educational settings. The present study was a چکیده کامل

Despite the fact that virtual learning seems to have considerable potential for enhancing language learners’ communicative abilities, it has received less attention for improving pragmatic competence of learners in EFL educational settings. The present study was an attempt to investigate the impact of virtual and real classroom instruction of speech acts on the pragmatic awareness and development of Iranian EFL learners. To do so, a quasi-experimental study was designed and, through a homogeneity test, 57 EFL female language learners at the intermediate level were chosen. The participants were randomly divided into the experimental groups of virtual and real classroom learning and went through the procedure of pretest, intervention, and posttest; the pertinent data were collected by means of a PET test, a speech-act pre-test and comparable post-tests of speech acts. Both measures of independent and paired-samples t-test were used to analyze the data. The findings revealed that instruction of speech acts through both virtual and real classroom techniques can be conducive to the promotion of pragmatic awareness among the EFL learners in the Iranian context; meanwhile, real classroom instruction of speech acts proved to be more fruitful and more significantly elevated the pragmatic awareness of Iranian EFL learners. We conclude the study drawing on the implications of our findings for ELT and EFL policy makers, language educators and teachers, material developers, and learners. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1382 - University Students’ Perception of Demotivating Factors in Learning English as a Foreign Language
نفیسه حسین پور حسین حیدری تبریزی

Demotivation is a relatively new topic in the field of second or foreign language acquisition which is in need of more rigorous research. In this regard, the present study was an attempt to investigate demotivating factors in learning English as a foreign language in an چکیده کامل

Demotivation is a relatively new topic in the field of second or foreign language acquisition which is in need of more rigorous research. In this regard, the present study was an attempt to investigate demotivating factors in learning English as a foreign language in an Iranian context. To this end, 382 Persian learners of English were selected through stratified clustering sampling procedure to participate in this mixed method study. The Data was collected through a 40-item Likert type questionnaire. The Factor analysis of the data extracted seven factors including a) inadequate facilities, b) reduced self-confidence, c) class characteristics, d) lack of purpose to study English, e) teaching methods, f) teachers and teaching styles, and g) negative attitudes toward English and the culture of English-speaking countries as demotivators. The Students’ perceptions of these seven factors were compared based on their general English proficiency levels. The Results revealed that low proficient learners perceived reduced self-confidence and negative attitudes more demotivating than their counterparts at other levels of proficiency. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1383 - Effect of Précis Writing Instruction on the Creation of Cohesive Text by Iranian High School EFL Learners
لطف الله کریمی معصومه طورجی راغب

Being expert in establishing cohesion and coherence in writing is not an easy task. The EFL learners are to pass through very long, uneven paths such as précis exercise to achieve this skill. The present study was launched to explore the effect of précis w چکیده کامل

Being expert in establishing cohesion and coherence in writing is not an easy task. The EFL learners are to pass through very long, uneven paths such as précis exercise to achieve this skill. The present study was launched to explore the effect of précis writing on the creation of a compact text. To this end, a true-experimental method of research with the pretest-posttest control design was employed. Via double-stage sampling, 40 female students were selected at Fatemeh-al-Zahra High School in Kabutarahang, Hamedan, Iran. The control group was taught some grammatical structures such as active and passive voices, reduced adjective clauses, and different tenses in English during twelve sessions; while the experimental group received a lesson plan consisting of twelve sessions of précis writing. To analyze the data collected via pretest and posttest, analysis of covariance (ANCOVA) was run. The findings of the study indicated that the participants in the experimental group performed better in producing cohesive and qualified texts than those in the control group. The conclusion drawn was that teaching précis, as a basic skill, can improve the writing ability and provide the students with more opportunities to utilize the cohesive devices and consequently produce more cohesive pieces of text. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1384 - Exploring Parental Motivations, Attitudes, and Home Literacy Practices Towards Bilingualism
حامد برجسته رضا واثقی علی اصغر یوسفی آذرفام

This study embarks upon uncovering the probable relationships between Iranian parents’ attitudes, motivations, and home literacy practices (HLP) towards bilingualism, Persian and English. To undertake the study, sixty-eight parents of young language learners (YLLs چکیده کامل

This study embarks upon uncovering the probable relationships between Iranian parents’ attitudes, motivations, and home literacy practices (HLP) towards bilingualism, Persian and English. To undertake the study, sixty-eight parents of young language learners (YLLs) were asked to fill up a survey questionnaire. The questionnaire aimed to uncover parental attitudes, motivation, and the types of HLP towards bilingualism. The results of Pearson correlation and multiple linear regression analysis indicated that parents espoused positive holistic attitudes, integrative motivation, and formal practices in HLP towards bilingualism. The findings also revealed that there was positive relationship between parental attitudes, motivation and HLP. The multiple regression analysis for the corresponding variables revealed that only motivations predict the variance in the home literacy practices. Implications for teachers, policy makers, and curriculum developers along with some suggestions are provided. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1385 - Iranian EFL Teachers’ Perceptions of Burnout Sources: A Qualitative Study
مریم موسوی علی امیرقاسمی مهناز سعیدی

10.30495/jal.2022.696590

This qualitative study aims to investigate the sources of burnout from Iranian EFL teachers’ perspectives. To this end,thirty-four Iranian male and female EFL teachers participated in the semi-structured interview to comment on the burnout sources and then rank th چکیده کامل

This qualitative study aims to investigate the sources of burnout from Iranian EFL teachers’ perspectives. To this end,thirty-four Iranian male and female EFL teachers participated in the semi-structured interview to comment on the burnout sources and then rank them in terms of priority. Also, one hundred teachers responded to an online open-ended questionnaire. The coding scheme revealed two external and internal nodes, five themes, and fifteen subthemes. Under the external node lay financial, organizational, and teacher training problems. The internal node involved teachers’ psycho-affective traits and personal life affairs. The results showed that external sources outweighed the internal ones. Among the external sources, teachers’ low pay, the supervisor’s maltreatment, and workload, and among the internal ones, teachers’ low problem-solving abilities, low motivation and self-efficacy held high ranks. No one attributed burnout to teachers’ gender and age, and almost all participants unanimously criticized the educational administration system of Iran for not providing teachers with the necessary means of burnout recognition and prevention. The study has implications for educational policymakers and practitioners. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1386 - Impacts of Utilizing E-Mind Maps on Iranian Adolescent vs. Adult EFL Learners’ Language Learning Strategy Choices
نسیم نصر اصفهانی عزیزه چالاک حسین حیدری تبریزی

10.30495/jal.2022.690072

The purpose of this study was to investigate the probable effects of E-Mind Maps on the prevailing Language Learning Strategy Choices of adolescent versus adult Iranian EFL learners (LLSC). Besides, their preferred strategies were investigated across each dominant LLSC چکیده کامل

The purpose of this study was to investigate the probable effects of E-Mind Maps on the prevailing Language Learning Strategy Choices of adolescent versus adult Iranian EFL learners (LLSC). Besides, their preferred strategies were investigated across each dominant LLSC for some volunteer participants through structured interviews. According to a mixed-method design, 76 available Iranian adolescent and adult EFL learners, both male and female, were randomly divided into four equal groups of experimental and control ones. Strategy Inventory for Language Learning (SILL) was conducted for all participants in the pre-and post-intervention phases, followed by a structured interview in just the post-intervention phase in the qualitative phase. The intervention presented the teaching content through E-Mind Maps vs. the conventional way of teaching for 20 sessions. The data were analyzed using descriptive and Chi-Square statistics. The results confirmed that using E-Mind Maps shifted the dominant LLSC of adolescent and adult EFL learners to memory and cognitive strategies. Moreover, preferred strategies across each dominant LLSC were discussed in detail for both groups. The conclusion can provide critical implications for English language teaching, learning, and educational technology in using E-Mind Maps as an effective strategy in EFL classrooms. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1387 - An Investigation of Iranians and International English Students'Attitudes towards Intercultural Communicative Competence
علی اصغر پوراکبری حسین حیدری تبریزی عزیزه چالاک

10.30495/jal.2019.664544

The present study aimed to investigate the attitudes and perceived nature of thinking and understanding towards intercultural communicative competence (ICC) among International English major students. Accordingly, this study employed the paradigm of a sequential mixed-m چکیده کامل

The present study aimed to investigate the attitudes and perceived nature of thinking and understanding towards intercultural communicative competence (ICC) among International English major students. Accordingly, this study employed the paradigm of a sequential mixed-method research, in which it comprised a qualitative phase followed by a quantitative phase. The participants of the first phase of the study were 30 undergraduate English major students in their third year at Isfahan Islamic Azad University in Iran; and the participants of the second phase of the study included 30 international ESL students in their first year at Gonzaga University (GU), in Washington, U.S. The analysis of narratives in the first phase of the study indicated that the participants had diverse attitudes towards intercultural encounters. The results of the statistical analyses of the second phase of the study showed that the most important individual difference variables directly influencing students’ intercultural communicative competence were their communication apprehension and their perceived communicative competence. This study also showed that students’ self-image as communicators were of utmost importance: if students believe they are good communicators in English, theyare more likely to be self-confident and are more likely to take part in intercultural encounters. Thus, instructors should help students achieve a realistic self-image about their performance in English and support them if they lack self-confidence. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1388 - Impact of Process and Genre-Based Approaches to Writing on Iranian EFL Learners' Writing Performance across Creativity Levels
سولماز ایران نژاد ناصر غفوری اصغر محمودی

10.30495/jal.2022.696824

This study aimed at investigating the effect of process-based and genre- based approaches to writing instruction on Iranian EFL learners’ writing performance across high and low creativity levels. The study followed a quasi-experimental design and it was conducted چکیده کامل

This study aimed at investigating the effect of process-based and genre- based approaches to writing instruction on Iranian EFL learners’ writing performance across high and low creativity levels. The study followed a quasi-experimental design and it was conducted with a homogenous sample of 72 learners who were selected from an initial group of 90 participants from a private language institute in Urmia, Iran. Based on the results of an English proficiency test known as Oxford Placement Test and a test of creativity known as Abedi-Schumacher Creativity Test, the participants were assigned into four groups of 18. The treatment period lasted for 10 sessions including pretest and posttest sessions. The results of ANCOVA statistics showed that the type of instruction had statistically significant effect on the learners’ writing performance, with the higher performance of genre-based over the process-based writing instruction, while the level of creativity had no significant effect on the participants’ writing scores. Furthermore, a significant interaction was observed between instruction type and the learners’ creativity level. The findings of this study have pedagogical implications for teachers, syllabus designers, and practitioners to use appropriate instructional methods in ELT with special attention on learners’ creativity levels. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1389 - The Effect of Semantic Mapping on Reading Comprehension
المیرا تقوی کریم صادقی

The research reported here examined the relative effectiveness of semantic mapping, as an interactive pre-reading strategy, on reading comprehension of Iranian undergraduate students (non-EFL majors). It also examined whether there was an interaction between gender and چکیده کامل

The research reported here examined the relative effectiveness of semantic mapping, as an interactive pre-reading strategy, on reading comprehension of Iranian undergraduate students (non-EFL majors). It also examined whether there was an interaction between gender and the effect of teaching semantic mapping strategy on reading comprehension. The participants in this study consisted of 120 male and female pre-intermediate undergraduate students taking a General English course at UrmiaUniversity in Spring 2008. A Certificate of Advanced English Reading Paper (CAE) was administered to measure the students’ proficiency at the beginning of the research. Later, the participants were semi-randomly (Mackey and Gass, 2005) assigned into experimental and control groups. The experimental group was instructed on how toemploy semantic mapping strategy in reading while the control group received normal reading instruction. The post-test results supported the findings of earlier research that instruction on the application of semantic mapping contributed to reading comprehension. Further findings and implications are discussed in the paper. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1390 - The Impact of Task-supported Interactive Feedback on the Accuracy, Fluency, and Organization of Iranian EFL Learners’ Writing
زهره سیفوری میترا زراعت پیشه سعیده آهنگری

Controversy has not been yet resolved among researchers in second language research over the pedagogical efficacy of feedback in enhancing various features of learners’ writing skill. Research findings highlighting the significance of interactive tasks and learner چکیده کامل

Controversy has not been yet resolved among researchers in second language research over the pedagogical efficacy of feedback in enhancing various features of learners’ writing skill. Research findings highlighting the significance of interactive tasks and learners’ engagement in improving the learning process stimulated the present study, the purpose of which was to explore the effect of task-supported interactive feedback on the accuracy, fluency, and organization of seventy two Iranian English major sophomores at Islamic Azad University-Mashhad Branch. It was hypothesized that engaging learners in both tasks and providing feedback would enhance their writing performance. The participants in three intact classes were randomly assigned to three groups: a control group, with no task (NTG), and two experimental groups: the task-supported group (TG), and the task-supported group with interactive feedback (TFG). Four one way analyses of variance tests were run on the research data indicated that the apparent gain in the task-supported interactive group over the other groups did not reach significance level. However, the TG group outperformed the control group in all three aspects of writing. The findings have pedagogical implications and can be interpreted in terms of socio-cultural characteristics of Iranian students. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1391 - اندازه‌گیری مقادیر طبیعی برخی فاکتورهای سرم خون (الکترولیت و غیر الکترولیتها) تاسماهی ایرانی
سید‌احمد شهیدی یاساقی محمد مازندرانی آزاده قربانی حسن سرایی رسول قربانی نرگس سلیمانی

یکی از مهمترین راه‌های تشخیص بیماری در ماهیان، بررسی و آنالیز هماتولوژی و بیوشیمیایی سرم خون آنها است. در این پژوهش به بررسی و تعیین میزان طبیعی 12 پارامتر بیوشیمیایی سرم خون تاسماهی ایرانی پرداخته شده است. این پارامترها عبارتند از: سدیم، ‌پتاسیم، کلسیم، فسفر،‌ گلوکز، ا چکیده کامل

یکی از مهمترین راه‌های تشخیص بیماری در ماهیان، بررسی و آنالیز هماتولوژی و بیوشیمیایی سرم خون آنها است. در این پژوهش به بررسی و تعیین میزان طبیعی 12 پارامتر بیوشیمیایی سرم خون تاسماهی ایرانی پرداخته شده است. این پارامترها عبارتند از: سدیم، ‌پتاسیم، کلسیم، فسفر،‌ گلوکز، اوره خون (‌BUN)، کراتینین،‌ کلسترول، تری گلیسیرید، بیلی‌روبین،‌ آلبومین و پروتیئن تام بودند. خونگیری از ماهیان (دو جنس نر و ماده، 16 نر و 16 ماده) از ساقه دمی و در فصل بهار (فروردین ماه) ‌در سواحل جنوب شرقی دریای خزر انجام پذیرفت. نمونه‌های خون در مجاورت یخ جهت بررسی به آزمایشگاه ارسال شدند. پس از جداسازی سرم،‌ مقادیر پارامترهای سرمی اندازه‌گیری و نتایج حاصله برای نر و ماده با استفاده از آزمون آماری t (t-test)‌ مقایسه شدند. که بر این اساس در بین 12 پارامتر مورد بررسی تنها در میزان فسفر بین دو جنس نر و ماده تاسماهی ایرانی اختلاف معنی داری وجود دارد (05/0<&zwj;P) و مقدار این پارامتر در ماهی ماده بیشتر از نر است. همچنین بر اساس آزمون همبستگی‌ پیرسون بین پارامترهای کلسترول با آلبومین، کلسترول با تری گلیسرید، تری گلیسرید با فسفر، کلسیم با پروتئین تام، کلسیم با فسفر، آلبومین با پروتیئن تام همبستگی مشاهده گردید (05/0<&zwj;P). پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1392 - فاکتورهای یونی و متابولیکی سرم خون تاس‌ماهی ایرانی (Acipenser persicus) جوان صید شده از سواحل استان گیلان، دریای خزر
علی حلاجیان

چکیدهدر این تحقیق پارامترهای یونی (کلسیم، سدیم، پتاسیم، فسفر و منیزیوم) و فاکتورهای متابولیکی (کلسترول، پروتئین کل، آلبومین و اسمولاریته) سرم خون 34 قطعه تاس ماهی ایرانی جوان (Acipenser persicus) وحشی که در سال های 1388 تا 1391 به روش تور ترال در استان گیلان صید شده بود چکیده کامل

چکیدهدر این تحقیق پارامترهای یونی (کلسیم، سدیم، پتاسیم، فسفر و منیزیوم) و فاکتورهای متابولیکی (کلسترول، پروتئین کل، آلبومین و اسمولاریته) سرم خون 34 قطعه تاس ماهی ایرانی جوان (Acipenser persicus) وحشی که در سال های 1388 تا 1391 به روش تور ترال در استان گیلان صید شده بودند، در 3 گروه وزنی گروه 1 (زیر 100 گرم)، گروه 2 (بین 100 تا 500 گرم) و گروه 3 (بالای 500 گرم) بررسی گردید. نتایج نشان داد که یون های منیزیوم، کلسیم، پتاسیم و فسفر در گروه های وزنی اختلاف معنی داری آماری نشان داد (05/0P<) ولی یون سدیم فاقد اختلاف آماری در بین گروه های مختلف بود (05/0P>). گروه 1 دارای بیشترین میزان یون‌های منیزیوم و کلسیم نسبت به گروه های دیگر بود. فاکتورهای متابولیکی خون نظیر اسمولاریته، کلسترول و آلبومین نیز فاقد اختلاف معنی دار بین گروه ها بود، ولی گروه 1 در میزان پروتئین کل با گروه 2 اختلاف معنی دار آماری را نشان داد (05/0P<). میزان کلسترول و پروتئین کل در گروه 3 از بیشترین مقدار برخوردار بود، در حالی که میزان آلبومین در گروه 3 دارای کمترین مقدار بود. بنابراین توجه به ارتباط بین یون ها و فاکتورهای متابولیکی در رشد، تولید مثل و تنظیم اسمزی در تاس ماهی ایرانی در بررسی وضعیت سلامت، تشخیص عوامل بیماری زایی و مدیریت صید این گونه در دریای خزر می تواند مورد استفاده قرار گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1393 - گزارش ماهی گلچراغ (Garra rufa) در رودخانه زاب استان آذربایجان غربی و اهمیت آن در بهداشت انسان
میریوسف یحیی زاده مسعود صیدگر صابر شیری ژاله علیزاده اوصالو

خانواده کپور ماهیان، بزرگترین خانواده ماهیان آب شیرین رودخانه‌‌های ایران محسوب می‌شود که از رودخانه‌های خاور میانه منشاء می‌گیرد. Garra rufa یکی از حدود 100 گونه از جنس Garra و یکی از کوچکترین اعضای خانواده کپور ماهیان است. این مطالعه با هدف بررسی وقوع و شناسایی ماهی G. چکیده کامل

خانواده کپور ماهیان، بزرگترین خانواده ماهیان آب شیرین رودخانه‌‌های ایران محسوب می‌شود که از رودخانه‌های خاور میانه منشاء می‌گیرد. Garra rufa یکی از حدود 100 گونه از جنس Garra و یکی از کوچکترین اعضای خانواده کپور ماهیان است. این مطالعه با هدف بررسی وقوع و شناسایی ماهی G. rufa در رودخانه زاب، شمال غرب ایران در طول سال 1389 در فصول مختلف سال با صید و نمونه‌برداری از نقاط مختلف رودخانه زاب با استفاده از دستگاه شوک‌دهنده الکتریکی و انجام زیست‌سنجی اجرا گردید. از 50 نمونه بررسی شده، ماهیان از لحاظ طولی دارای حداکثر طول 162 و حداقل 37 میلی‌متر با میانگین طول کل 9/11±9/114 میلی‌متر، از لحاظ وزنی نیز دارای حداکثر وزن 1/58 گرم وحداقل 6/0 گرم با میانگین وزن 8/27±74/25 گرم بودند. این ماهی دارای اهمیت بهداشتی بوده و حفظ ذخایر آن اهمیت ویژه‌ای دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1394 - مطالعه‌ی معیار بلوغ در تحقق مسؤولیت کیفری درلسان شارع، متشرعین و حقوق ایران
جلال الدین قیاسی مسعود حیدری

ارائه‌ی ملاکی مشخص برای آغاز دوره‌ای که با شروع آن با فرد همانند بزرگسالان برخورد می‌شود و مسؤولیّت تام کیفری دارد، در هر نظام حقوقی از جمله حقوق اسلام و حقوق کیفری ایران امری ضروری است. در این مقاله با بررسی آیات و روایات مختلف درباره‌ی بلوغ و مسؤولیّت کیفری و همچنین ن چکیده کامل

ارائه‌ی ملاکی مشخص برای آغاز دوره‌ای که با شروع آن با فرد همانند بزرگسالان برخورد می‌شود و مسؤولیّت تام کیفری دارد، در هر نظام حقوقی از جمله حقوق اسلام و حقوق کیفری ایران امری ضروری است. در این مقاله با بررسی آیات و روایات مختلف درباره‌ی بلوغ و مسؤولیّت کیفری و همچنین نظرات حقوقی به تجزیه و تحلیل ملاک‌های مسؤولیّت کیفری در آیات قرآن و روایات و احادیث معصومین (ع) و میزان تطبیق آن با معیار بلوغ و مسؤولیّت کیفری که در حقوق کیفری ایران اعمال می‌شود، اشاره می‌گردد. بنابراین با بررسی مفهوم و ماهیت بلوغ، معیارهای ارائه‌شده برای تحقق بلوغ در مسؤولیّت کیفری ابتدا در آیات قرآن کریم و سنت و پس از آن در نظر فقهای شیعه و در نهایت در حقوق کیفری ایران بررسی می‌شوند. در نهایت از این مباحث روشن می‌گردد که به موجب آیات قرآن کریم و سنت معصومین (ع) ملاک مسؤولیّت نه صرفاً تشریعی، بلکه مجموعه نشانه‌هایی تکوینی است که در آن، سن موضوعیت ندارد و حداقل شرایط لازم برای تحقق مسؤولیّت، در سنین مشخص‌شده محقق می‌گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1395 - رویکردی فقهی و حقوقی پیرامون وضعیت اطفال طبیعی
علی اکبر ایزدی فرد مریم مهاجری

مسأله فرزندان طبیعی و اهلیت حقوقی مربوط بدانها همواره امری مورد مناقشه در بسیاری از نظام‌های حقوقی بوده است. برخی از نظام‌ها مانند نظام حقوقی فرانسه، در پی یکسان‌سازی حقوق میان اطفال مشروع و نامشروع می‌باشند، در حالی‌که در کشورهای اسلامی به خصوص ایران، اصل طهارت نسب در چکیده کامل

مسأله فرزندان طبیعی و اهلیت حقوقی مربوط بدانها همواره امری مورد مناقشه در بسیاری از نظام‌های حقوقی بوده است. برخی از نظام‌ها مانند نظام حقوقی فرانسه، در پی یکسان‌سازی حقوق میان اطفال مشروع و نامشروع می‌باشند، در حالی‌که در کشورهای اسلامی به خصوص ایران، اصل طهارت نسب در تدوین قوانین مرتبط با کودکان موضوعیت دارد. در مقاله حاضر به تبیین استدلال موافقان و مخالفان یکسان‌سازی حقوق اطفال طبیعی خواهیم پرداخت؛ مبنی بر این که استدلال موافقان همسان‌نگری حقوق اطفال اعم از مشروع یا غیرمشروع با تأکید بر اصل شخصی‌بودن مجازات-ها، بر این هست که درنظرگرفتن برخی محرومیت‌ها برای اطفال طبیعی در حالی که خود هیچ نقشی در آن نداشته‌اند، امری خلاف عدالت بوده و نباید کسی را به خاطر اشتباه دیگران مجازات نمود. در مقابل مخالفان این امر بیان می‌دارند که نه تنها لغو محرومیت‌های قانونی اینگونه اطفال به ضررخانواده‌هاست، بلکه این امر موجب سست‌شدن بنیان‌خانواده و کم‌رنگ‌شدن علقه‌ی خویشاوندی و در واقع آسیب‌رساندن به کودکانی است که از این طریق به وجود می‌آیند. از این رو قانونگذار اسلام با آگاهی از پیامدهای سوء نادیده‌گرفتن ضمانت اجرای نسل از طریق روابط نامشروع و خارج از چارچوب خانواده در صدد حفظ سلامت نسل و پاکی افراد جامعه است. زیرا در دین اسلام طهارت نسب یکی از مقاصد و غایاتی است که بسیاری از احکام به منظور حراست و پاسداری از آن صادر شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1396 - بررسی تطبیقی صحت و بطلان شرط بنایی در حقوق اسلام و حقوق ایران
محسن واثقی

مسأله شرط و مباحث مرتبط به آن از جمله مسائلی است که در فقه امامیه و فقه عامه از اهمیت بالایی برخوردار است و به تبع آن در حقوق مدنی جایگاه خاصی دارد. شرط به اعتبار زمان اشتراط در عقد به شرط ابتدایی، شرط الحاقی، شرط بنایی و شرط ضمن عقد تقسیم می‌شود. شرط بنایی، شرط قبل از چکیده کامل

مسأله شرط و مباحث مرتبط به آن از جمله مسائلی است که در فقه امامیه و فقه عامه از اهمیت بالایی برخوردار است و به تبع آن در حقوق مدنی جایگاه خاصی دارد. شرط به اعتبار زمان اشتراط در عقد به شرط ابتدایی، شرط الحاقی، شرط بنایی و شرط ضمن عقد تقسیم می‌شود. شرط بنایی، شرط قبل از عقد است که مورد موافقت قرار گرفته و عقد بر مبنای آن واقع می‌شود. در بین فقهاء در مورد صحت یا بطلان شرط بنایی اتفاق نظر وجود ندارد مشهور فقهای متقدم امامیه و عامه معتقدند که شرط باید در ضمن عقد و مقترن با آن باشد تا لازم‌الوفاء باشد و به همین خاطر شرط بنایی را باطل می‌دانند، عده‌ای از فقهاء قول به صحت شرط بنایی و عده‌ای قول به تفصیل شرط بنایی داده‌اند، اما فقهای متأخر معتقدند شرط بنایی نافذ است. در حقوق ایران حقوقدانان معتقدند شرط بنایی نافذ است و بر خلاف رویه جاری قانونگذار از نظر اقلیت فقهاء پیروی کرده و در مواد 1113 و 1128 قانون مدنی، شرط بنایی را معتبر و لازم‌الاجرا دانسته است و به کمک مواد 410 و 413 و 354 قانون مدنی قابل توجیه می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1397 - بررسی تعهد ایمنی سازندگان سیستم‌های دیجیتال و نرم‌افزاری در فقه اسلامی، حقوق موضوعه ایران و اروپا
سید محمدرضا حسینی علیرضا مظلوم رهنی علیرضا رحب زاده اصطهباناتی

10.22034/ijrj.2022.694907

سیستم های دیجیتالی و نرم افزاری بدون شک نیروی حیاتی حاکم بر جامعه اطلاعاتی می‌باشد؛ به گونه‌ای که در عصر حاضر دارای نقش عظیمی در اقتصاد و اشتغال‌های جامعه ایفا می‌کند. با گسترش به کارگیری آن در جنبه‌های مختلف زندگی، مقوله نقص و معایب نیز در این زمینه بوجود آمده است. مقا چکیده کامل

سیستم های دیجیتالی و نرم افزاری بدون شک نیروی حیاتی حاکم بر جامعه اطلاعاتی می‌باشد؛ به گونه‌ای که در عصر حاضر دارای نقش عظیمی در اقتصاد و اشتغال‌های جامعه ایفا می‌کند. با گسترش به کارگیری آن در جنبه‌های مختلف زندگی، مقوله نقص و معایب نیز در این زمینه بوجود آمده است. مقاله حاضر با روش کتابخانه‌ای و اسنادی تعهد ایمنی سازندگان سیستم‌های دیجیتال و نرم‌افزاری را در فقه اسلامی، حقوق موضوعه ایران و اروپا را مورد بحث و بررسی قرار داده و نتیجه اینکه: تعهد ایمنی را می‌توان از آثار فقهای اسلامی بدست آورد، زیرا تأکید آنان بر تولید بدون ضرر بوده و این گونه مباحث را می‌توان از لابلای قواعد فقهی کشف نمود. وجود کالاهای ایمن در بازار هر کشور، لازمه سلامت و رفاه عمومی شهروندان آن کشور است، لذا حق ایمنی و برخورداری از سیستم‌های دیجیتالی و نرم‌افزاری ایمن در زمره حقوق بشر و حقوق بنیادین هر مصرف کننده به شمار می رود. نظر به اهمیت فوق العاده حق ایمنی، در قوانین حمایت از مصرف کنندة در حقوق ایران و اروپا، توجه ویژه ای به این حق شده و تمهیدات مختلفی برای تضمین رعایت آن از سوی عرضه کنندگان - اعم از تولیدکننده و توزیع کننده - پیش بینی گردیده است . در سطح بین المللی نیز به ویژه در اتحادیه اروپا، اهتمام فراوانی برای تحقق این منظور صورت پذیرفته است . با این همه، وضع در کشور ما تا حدی متفاوت است و مقررات موجود به هیچ وجه وافی به مقصود نمی باشند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1398 - بررسی فقهی و حقوقی اقاله املاک تملیکی در نظام بانکداری ایران
ناصر زنگباری محمدرضا سلیمی فرزانه اکرمی

10.22034/ijrj.2022.691892

در اصطلاح فقهی، اقاله این است که یکی از متعاملین، معامله را بر هم بزند. در این صورت، چنانچه خیار فسخ بیع داشته باشد، معامله منفسخ می شود و اگر خیار فسخ بیع نداشت، طرف دیگر باید این اقاله را تنفیذ کند و اگر چنین نکند، معامله بر حال خود باقی است. قانون مدنی ایران، اقاله ر چکیده کامل

در اصطلاح فقهی، اقاله این است که یکی از متعاملین، معامله را بر هم بزند. در این صورت، چنانچه خیار فسخ بیع داشته باشد، معامله منفسخ می شود و اگر خیار فسخ بیع نداشت، طرف دیگر باید این اقاله را تنفیذ کند و اگر چنین نکند، معامله بر حال خود باقی است. قانون مدنی ایران، اقاله را از اسباب سقوط تعهدات به حساب آورده است. در نظام بانکداری ایران و در چارچوب قانون پولی و بانکی کشور، قانون عملیات بانکی بدون ربا، دستورالعمل ها و بخشنامه های بانک مرکزی، معاملات متعدد و متنوعی فی مابین بانک و مشتریان آن ها منعقد می گردد. اقاله به عنوان یکی از راهکارهای بر هم زدن عقود لازم در این نظام کاربرد موثر داشته و عمده ترین کاربرد اقاله در نظام بانکی، اقاله املاک تملیکی بانک هاست. در این زمینه هر یک از بانک ها به علت فقدان مقررات شفاف، با برداشت های سلیقه ای از مقررات و قوانین جاری، با درخواست راهن یا مشتری بانک، ملک تملیک شده را اقاله می کنند. در حال حاضر، در قوانین و مقررات بانکی صرفا شرائط پذیرش درخواست اقاله اعلام گردیده و تعریف فرایند اجرای اقاله در سیستم بانکی مغفول و نیز نحوه محاسبات ثمن اقاله توسط بانک ها به گونه ای است که نتیجه آن اخذ وجوه مازاد بر ثمن اقاله، غیر قانونی، غیر شرعی و پیامد آن تضییع حقوق متقاضیان اقاله است. بنا به مراتب فوق و نظر به اینکه در این باب و نحوه محاسبات مذکور در اجرای فرایند اقاله، در سیستم بانکداری مطلقاً پژوهشی عملی صورت نپذیرفته است، در این مقاله سعی می شود جایگاه و ارکرد اقاله در نظام بانکی ایران، با تکیه بر فقه، رویه بانکی و قوانین و مقررات مربوط، مورد بررسی قرارگرفته و راهکارهای عملی و اجرایی مرتبط ارائه گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1399 - بررسی تفاوت های ارث فرزند در حقوق ایران و انگلستان
امین جوادی داود نصیران

10.22034/ijrj.2021.682412

در مقاله حاضر با تمرکز بر موضوع ارث فرزند و با روش توصیفی – تحلیلی سعی شده تا تفاوت رویکرد دو سیستم حقوقی ایران و انگلستان در این خصوص مورد شناسایی قرار گیرد و در این راستا سه عنوان موجبات و موانع ارث، سهم الارث فرزند و وضعیت ارث مصادیق خاص فرزند در دو سیستم حقوقی چکیده کامل

در مقاله حاضر با تمرکز بر موضوع ارث فرزند و با روش توصیفی – تحلیلی سعی شده تا تفاوت رویکرد دو سیستم حقوقی ایران و انگلستان در این خصوص مورد شناسایی قرار گیرد و در این راستا سه عنوان موجبات و موانع ارث، سهم الارث فرزند و وضعیت ارث مصادیق خاص فرزند در دو سیستم حقوقی مورد تبیین قرار گرفته و این نتیجه حاصل شده است که علیرغم اینکه در هر دو سیستم حقوقی، نسب و سبب از موجبات ارث بوده و ضابطه درجاتی در تقسیم ارث وجود دارد، ولی در حقوق انگلستان از یکسو موانع ارث منحصر به قتل مورث می باشد و از سوی دیگر ضابطه درجاتی نیز با وضع قاعده اولویت تعدیل شده و با وجود اولاد، ارثی به والدین متوفی نمی رسد. در خصوص وضعیت ارث سایر مصادیق فرزند نیز روشن شد که در حقوق ایران برای تحقق ارث، وجود نسب مشروع لازم است. در حالی که در حقوق انگلستان با تصویب قوانین خاص، در کنار ضابطه قرابت اعم از مشروع و نامشروع، ضابطه قرارداد و توافق نیز مورد شناسایی قرار گرفته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1400 - بررسی دعوی ورود و جلب ثالث در حقوق ایران و آمریکا (فدرال)
علیرضا ستوده علی پورجواهری علی جمادی داریوش بابایی

10.22034/ijrj.2023.702560

هر دعوایی دو طرف دارد، خواهان و خوانده اصلی دعوا؛ شاید کسانی هم مانند وکیل، وصی، قیم، ورثه یا قائم‌مقام هم در دعوا نقش داشته باشند اما آنها هم در واقع به تبع همان خواهان و خوانده اصلی وارد دعوا می‌شوند. اگر غیر از خواهان و خوانده اصلی (وابستگان آنها)، شخص دیگری هم در دع چکیده کامل

هر دعوایی دو طرف دارد، خواهان و خوانده اصلی دعوا؛ شاید کسانی هم مانند وکیل، وصی، قیم، ورثه یا قائم‌مقام هم در دعوا نقش داشته باشند اما آنها هم در واقع به تبع همان خواهان و خوانده اصلی وارد دعوا می‌شوند. اگر غیر از خواهان و خوانده اصلی (وابستگان آنها)، شخص دیگری هم در دعوا ذی‌نفع باشد، باید با عنوان ثالث وارد دعوا شود؛ ورود ثالث یا جلب ثالث دارای مقررات خاصی خواهد بود. نتایج این تحقیق نشان داد که در حقوق ایران در مواد قانونی مربوط به دعوای جلب ثالث، شرایط اقامه دعوای مذکور ذکر نشده است. ولی دو شرط مرتبط و یا هم منشا وجود دارد. قانون گذار آمریکا برای اقامه این دعاوی سه شرط عمل و یا واقعه حقوقی مشترک، امر مشترک حکمی یا موضوعی و داشتن نفع در موضوع اصلی را برای اقامه این سه دعوا پیش بینی کرده است که این شروط قانون فدرال آمریکا با قانون آیین دادرسی ایران مشابه است. درباره وارد ثالث وضع کمی متفاوت است. وارد ثالث را همواره نمی توان خوانده محسوب کرد که این امر هم در آیین دادرسی مدنی ایران و هم در قانون فدرال آمریکا اثبات شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1401 - حکم تکسب از پایان‌نامه‌نویسی از منظر فقه امامیه و حقوق ایران
سیده فاطمه طباطبائی فائزه سلیمانی پور

10.22034/ijrj.2023.702561

امروزه مساله ی خرید و فروش پایان نامه عواقب زیان بخش متعددی به نظام آموزش و پژوهش کشور تحمیل می کند. بنابراین جهت رفع این معضل ضروری است آراء چندی از فقهای معاصر امامیه پیرامون تکسب از پایان نامه نویسی جمع آوری، حکم تکلیفی و وضعی آن تخریج و جایگاه آن در حقوق ای چکیده کامل

امروزه مساله ی خرید و فروش پایان نامه عواقب زیان بخش متعددی به نظام آموزش و پژوهش کشور تحمیل می کند. بنابراین جهت رفع این معضل ضروری است آراء چندی از فقهای معاصر امامیه پیرامون تکسب از پایان نامه نویسی جمع آوری، حکم تکلیفی و وضعی آن تخریج و جایگاه آن در حقوق ایران تبیین گردد. در این مقاله با روش توصیفی-تحلیلی نتایج حاکی از آن است که طبق نظر فقهای معاصر در صورتی که طبق مقررات، تألیف پایان نامه از وظایف دانشجو می باشد، واگذاری و تألیف آن براى دیگرى و کسب درآمد از آن، جایز نیست و مستحق اجرت نیز نمی باشد. با استناد به آیات و روایات دال بر وجوب تبعیت از قانون، وجوب عدل و انصاف، حرمت اعانه بر اثم، حرمت دروغ و حرمت تضییع حقوق دیگران و ادله عقلی وجوب حفظ نظام و حرمت اخلال به آن و تقلب، حکم تکلیفی آن حرام می باشد. از آن جا که از مصادیق معاملات است لذا مصداق اکل مال به باطل است، بنابراین تصرف در مال کسب شده حرام و کسب درآمد از این طریق جایز نمی باشد. در حقوق ایران نیز، مقنن این عمل را تحت عنوان تقلب، جرم انگاری نموده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1402 - تأملی بر چالش‌های شهادت در نظام دادرسی ایران
عباسعلی دارویی حسن اسکندری حسین اسکندری

10.22034/ijrj.2022.689983

اگرچه قانون‌گذار با حذف ماده 1309 قانون مدنی، قدرت اثباتی شهادت را نامحدود کرده و بدین دلیل، امروزه هر دعوایی را می‌توان با شهادت اثبات نمود، لکن شهادت هم از حیث اعتبار نتیجه، به جهت ضعف قوای مختلف اشخاص در درک وقایع، اعم از قوه بینایی، شنوایی و حافظه و تأثیر عوامل بیرو چکیده کامل

اگرچه قانون‌گذار با حذف ماده 1309 قانون مدنی، قدرت اثباتی شهادت را نامحدود کرده و بدین دلیل، امروزه هر دعوایی را می‌توان با شهادت اثبات نمود، لکن شهادت هم از حیث اعتبار نتیجه، به جهت ضعف قوای مختلف اشخاص در درک وقایع، اعم از قوه بینایی، شنوایی و حافظه و تأثیر عوامل بیرونی بر شاهد؛ مانند تطمیع، تهدید، رسانه‌ها و غیره محل تردید است و هم از حیث احراز شرایط با موانعی مواجه می‌باشد؛ شرایطی مانند عدالت، ایمان و غیره که احراز آن‌ها بس دشوار است. به همین جهت بوده که قانون‌گذار در ماده 241 قانون آیین دادرسی مدنی، تشخیص ارزش و تأثیر شهادت را در اختیار دادگاه‌ها قرار داده تا حتی زمانی که ظاهراً شرایط شاهد و شهادت جمع است، به جهاتی که گفته شد بتواند به آن ترتیب اثر ندهد. آن‌چه در این نوشتار می‌آید بررسی همین موانع، مشکلات و چالش‌هایی است که شهادت با آن مواجه می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1403 - ویژگی‌های پروبیوتیکی و فعالیت ضدمیکروبی لاکتوباسیلوس‌های جدا شده از لوله گوارش مرغ‌های بومی جنوب‌غرب و شمال‌غرب ایران
مریم رویان مریم هاشمی صیقلانی رامین حسین علائی

10.30495/jfh.2019.669329

پروبیوتیک ها به عنوان استراتژی کنترل‌ زیستی پاتوژن‌های گوارشی مشترک منقله از غذا در ارتقاء امنیت غذایی مصرف کننده مورد توجه هستند. هدف از این پژوهش بررسی خصوصیات پروبیوتیکی و توانایی مهار پاتوژن‌های گوارشی منتقله از غذا توسط باکتری های اسید لاکتیکی جدا سازی شده از مجرای چکیده کامل

پروبیوتیک ها به عنوان استراتژی کنترل‌ زیستی پاتوژن‌های گوارشی مشترک منقله از غذا در ارتقاء امنیت غذایی مصرف کننده مورد توجه هستند. هدف از این پژوهش بررسی خصوصیات پروبیوتیکی و توانایی مهار پاتوژن‌های گوارشی منتقله از غذا توسط باکتری های اسید لاکتیکی جدا سازی شده از مجرای گوارش مرغ های بومی بود. در این مطالعه توانایی تحمل اسید و صفرا در 216 جدایه اسید لاکتیکی بررسی گردید و 13 جدایه برتر به منظور توالی یابی ژن 16 S rRNA انتخاب شدند. سپس توانایی مهار پاتوژن‌های گوارشی مشترک بین انسان و طیور توسط جدایه های انتخابی بررسی گردید. بررسی ژن 16S rRNA در این مطالعه مشخص نمود که تمامی جدایه های متعلق به جنس های لاکتوباسیلوس بودند. از سیزده جدایه جدا شده، 7 جدایه متعلق به گونه لاکتوباسیلوس روتری ((Lactobacillus reuteri، 3 جدایه لاکتوباسیلوس کریسپاتوس (Lactobacillus crispatus) و 3 جدایه لاکتوباسیلوس سالیواروس (Lactobacillus salivarius) بودند. تمام جدایه ها قادر به تحمل3= pH به‌مدت 3 ساعت و توانایی تحمل 3/0 درصد صفرا بودند. از میان جدایه های مورد بررسی، 3 جدایه متعلق به گونه L.salivarius و یک جدایه متعلق به گونه L. reuteri، از توانایی بهتری جهت مهار پاتوژن‌های گوارشی مشترک بین انسان و طیور برخوردار بودند. این مطالعه مشخص نمود که پتانسیل پروبیوتیکی مناسب در شماری از جدایه های لاکتوباسیل جداسازی شده از روده مرغان بومی ایران در شرایط برون تنی (in vitro)، آن‌ها را تبدیل به کاندیدهای مناسبی در ترکیب مکمل های پروبیوتیکی جهت ارتقاء امنیت غذایی مصرف کننده پس از انجام آزمایش‌ها درون تنی (in ovo) می نماید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1404 - بررسی اثر فرآیندهای میکروفیلتراسیون و باکتوفوگاسیون دوتایی و دمای نگهداری بر ویژگی‌های‌ میکروبی، شیمیایی، بافتی و حسی پنیر آنزیمی ایرانی
سید مسعود محمدی محمود امین لاری سید شهرام شکرفروش سعید حسین زاده

10.30495/jfh.0621.669328

عوامل مختلفی موجب تغییرات طعمی و کیفی پنیر آنزیمی می‌شود. در این مطالعه از فرآیندهای مختلف شامل پاستوریزاسیون شیر خام و رتنتیت، میکروفیلتراسیون (MF)، باکتوفیوگاسیون دوتایی (DBF)، الترافیلتراسیون (UF). در غالب ۴ تیمار جهت ارزیابی کیفی، میکروبی، شیمیایی، بافتی و حسی پنیر چکیده کامل

عوامل مختلفی موجب تغییرات طعمی و کیفی پنیر آنزیمی می‌شود. در این مطالعه از فرآیندهای مختلف شامل پاستوریزاسیون شیر خام و رتنتیت، میکروفیلتراسیون (MF)، باکتوفیوگاسیون دوتایی (DBF)، الترافیلتراسیون (UF). در غالب ۴ تیمار جهت ارزیابی کیفی، میکروبی، شیمیایی، بافتی و حسی پنیر آنزیمی ایرانی به‌منظور بهبود کیفیت و بررسی ماندگاری محصول انجام شد. نتایج نشان داد که در تیمارهایی که از DBF و MF استفاده شده بود، تعداد باکتری‌های مزوفیل کمتر بود (p < 0.05). در تمامی تیمارها با افزایش زمان از روز اول تا روز 21 تعداد کپک و مخمر افزایش داشت (p < 0.05). هم‌چنین در مورد میزان اسپور، اختلاف معنی‌داری در دمای 4 درجه سلسیوس وجود نداشت و در تیمارهایی که فرآیند باکتوفوگاسیون دوتایی انجام نشده بود میزان اسپور در این دما افزایش یافت. بعلاوه در طول مدت ماندگاری، اختلافی در میزان پروتئین وNPN وجود نداشت .میزان لاکتوز نمونه‌ها در طول نگهداری کاهش یافت. با توجه به ارتباط اسیدلاکتیک و اسیدیته ناشی از تخمیر لاکتوز و میزان لاکتوز نمونه‌ها، نتایج افزایش اسیدیته (کاهش pH) میزان مصرف لاکتوز را تأیید نمود. هم‌چنین آزمون سختی نمونه‌ها اختلاف معنی‌داری نداشت اما باگذشت زمان از روز 1 تا 21، سختی بافت نمونه‌های پنیر افزایش یافت (p < 0.05). این مطالعه نشان داد که استفاده از تکنولوژی سالم‌سازی باکتوفوگاسیون دوتایی، موجب بهبود کیفیت محصول نسبت به میکروفیلتراسیون شد. درنهایت استفاده هم‌زمان از چند فرآیند (تکنولوژی Hurdle)، در افزایش کیفیت و ماندگاری پنیر از طریق کنترل پارامترهای میکروبی و شیمیایی مؤثر بود و در آزمون حسی نیز بالاترین نمره ارزشیابی را نسبت به سایر تیمارها دریافت کرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1405 - بررسی میزان آلودگی بروسلا در شیرهای خام گوسفندی و اثر پالیده عاری از سلول (CFS) لاکتوباسیلوس اسیدوفیلوس روی تولید بیوفیلم آن
مسعود پرانداخته مسلم نیریز نقدهی

10.30495/jfh.2022.1966210.1371

بروسلوز از بیماری‌های باکتریایی زئونوتیک مهم در انسان و حیوانات مهره‌دار است. باکتری‌های اسید‌لاکتیک و ترکیبات تولیدی آن‌ها به‌عنوان عوامل کنترل‌زیستی بالقوه در تشکیل بیوفیلم مطرح شده‌اند. تحقیق حاضر با هدف تعیین اثرات پالیده عاری از سلول (CFS) لاکتوباسیلوس اسیدوفیلوس ر چکیده کامل

بروسلوز از بیماری‌های باکتریایی زئونوتیک مهم در انسان و حیوانات مهره‌دار است. باکتری‌های اسید‌لاکتیک و ترکیبات تولیدی آن‌ها به‌عنوان عوامل کنترل‌زیستی بالقوه در تشکیل بیوفیلم مطرح شده‌اند. تحقیق حاضر با هدف تعیین اثرات پالیده عاری از سلول (CFS) لاکتوباسیلوس اسیدوفیلوس روی تولید بیوفیلم جدایه‌های بروسلا از شیرهای خام گوسفندی شهرستان مهاباد انجام شد. در این تحقیق، 100 نمونه شیر گوسفندی به‌‌صورت تصادفی از مناطق مختلف شهری و روستایی شهرستان مهاباد جمع‌آوری شدند. برای جداسازی بروسلا، ابتدا نمونه‌ها در آبگوشت بروسلا و سپس در آگار بروسلا با مکمل انتخابی کشت داده شدند؛ و برای شناسایی گونه‌های بروسلا، آزمایش‌های متابولیکی مرتبط انجام گردید. قابلیت تولید بیوفیلم جدایه‌های بروسلا و نیز فعالیت ضد‌بیوفیلم CFS لاکتوباسیلوس اسیدوفیلوس به روش سنجش میکروپلیت ارزیابی شد. یافته‌ها نشان داد که از مجموع 100 نمونه شیر، تعداد 3 نمونه (3 درصد) آلوده به بروسلا ملی‌تنسیس بودند. هم‌چنین هر سه جدایه دارای توانایی تشکیل بیوفیلم تشخیص داده شدند. دو‌ جدایه، تولید کننده متوسط بیوفیلم و یک جدایه، مولد قوی بیوفیلم بودند. غلظت‌های مختلف CFS، به‌صورت معنی‌داری (01/0˂p) تولید بیوفیلم جدایه‌ها را کاهش دادند. هم‌چنین غلظت 10 درصد CSF، بیشترین فعالیت ضد‌بیوفیلم را نشان داد. از یافته‌ها می‌توان استنباط نمود که آلودگی بروسلا در شیرهای خام گوسفندی منطقه مهاباد نسبتاً بالاست. اجرای کامل برنامه‌های غربالگری و مایه‌کوبی بروسلوز در گله‌های دامی منطقه ضروری است. هم‌چنین می‌توان نتیجه‌گیری نمود که CFS لاکتوباسیلوس اسیدوفیلوس دارای قابلیت حذف بیوفیلم بروسلا می‌باشد. بنابراین، CFS لاکتوباسیلوس اسیدوفیلوس به‌عنوان یک ترکیب ضد بیوفیلم می‌تواند در کنترل رشد بروسلا مطرح گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1406 - بررسی ویژگی ضدمیکروبی فیلم خوراکی پلی لاکتیک اسید- صمغ کتیرای ایرانی به همراه اسانس گیاه قیچ کاشانی (Zygophyllum eichwaldii) بر فساد میکروبی گوشت ران شترمرغ در دمای یخچال
آذین کیاکجوری پیمان آریایی رویا باقری مهرو اسماعیلی

10.30495/jfh.2023.1989373.1406

تحقیق حاضر با هدف بررسی اثرات فیلم مرکب پلی لاکتیک اسید-صمغ کتیرای ایرانی به همراه اسانس گیاه قیچ کاشانی بر روی ویژگیهای میکروبی گوشت ران شتر مرغ نگهداری شده در دمای 4 درجه سلسیوس انجام گرفت. بدین منظور ابتدا 5 تیمار فیلم شامل: پلی لاکتیک اسید (PLA)، PLA+ صمغ کتیرای ایر چکیده کامل

تحقیق حاضر با هدف بررسی اثرات فیلم مرکب پلی لاکتیک اسید-صمغ کتیرای ایرانی به همراه اسانس گیاه قیچ کاشانی بر روی ویژگیهای میکروبی گوشت ران شتر مرغ نگهداری شده در دمای 4 درجه سلسیوس انجام گرفت. بدین منظور ابتدا 5 تیمار فیلم شامل: پلی لاکتیک اسید (PLA)، PLA+ صمغ کتیرای ایرانی و PLA+ صمغ کتیرای ایرانی به همراه غلظت های 5/0، 1و 5/1درصد اسانس تولید ویژگی های میکروبی فیلم تعیین و سپس تاثیر فیلم های مذکور به همراه تیمار شاهد (بدون فیلم) بر فاکتور میکروبی (باکتری کل، باکتری سرمادوست، انتروباکتریاسه و اسید لاکتیک) در نمونه های فیله شترمرغ مورد آزمایش در روزهای ۰، 4، 8، 12 و 16 ارزیابی شد و داده های حاصل به وسیله نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. با توجه به نتایج افزودن اسانس به فیلم سبب افزایش فعالیت ضد میکروبی فیلم ها شد و با افزایش غلظت نتایج بهتری مشاهده شد (05/0P<) به طوری که قطر هاله عدم رشد در فیم PLA+ صمغ+ اسانس 5/1درصد برای باکتری های مختلف مابین 95/19- 25/24 میلی متر بوده است. فعالیت ضد میکروبی علیه باکتری های گرم مثبت بالاتر از باکتری های گرم منفی بود. نتایج حاصل از بخش دوم مطالعه حاضر نشان دادند که نمونه های بسته بندی شده با فیلم های مرکب حاوی اسانس در طول مطالعه نسبت به نمونه های کنترل و بدون اسانس مقادیر پایین تری (05/0p<) از تغییرات میکروبی را نشان داد و فیلم حاوی 5/1درصد اسانس بهترین اثرات را در مقایسه با سایر گروه ها داشت (05/0p<) و این تیمار تا پایان دوره نگهداری از محدود مجاز میکروبی (log CFU/g 7) برخوردار بود در حالیکه نمونه شاهد تنها تا 6 روز قابلیت نگهداری داشت. بنابراین استفاده از فیلم مرکب پلی لاکتیک اسید- صمغ کتیرای ایرانی محتوی اسانس قیچ کاشانی در بسته بندی شتر مرغ تاثیر بسیار مطلوبی در کنترل ویژگی های میکروبی موثر در فساد گوشت دارد و ماندگاری آن را افزایش می دهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1407 - مطالعه اثر غلظت‌های مختلف نمک بر بقای مایکوباکتریوم اویوم زیرگونه پاراتوبرکلوزیس در پنیر سفید فراپالایشی ایرانی
شهرام حنیفیان حسین جدیری

مایکوباکتریوم اویوم زیرگونه پاراتوبرکلوزیس (مایکوباکتریوم پاراتوبرکلوزیس) به دلیل ارتباط احتمالی با بیماری کرون (Crohn’s disease) در انسان به عنوان یک مخاطره بهداشتی برای سلامتی عمومی محسوب می گردد. هدف این مطالعه بررسی اثر غلظت های مختلف نمک بر بقای مایکوباکتریوم چکیده کامل

مایکوباکتریوم اویوم زیرگونه پاراتوبرکلوزیس (مایکوباکتریوم پاراتوبرکلوزیس) به دلیل ارتباط احتمالی با بیماری کرون (Crohn’s disease) در انسان به عنوان یک مخاطره بهداشتی برای سلامتی عمومی محسوب می گردد. هدف این مطالعه بررسی اثر غلظت های مختلف نمک بر بقای مایکوباکتریوم پاراتوبرکلوزیس طی دوره رسیدن و نگه‌داری پنیر سفید فراپالایشی ایرانی است. شیر پاستوریزه گاوی متعاقب فرآیند فراپالایش با تعداد 2 واحد لگاریتمی در هر گرم (Log cfu/g) مایکوباکتریوم پاراتوبرکلوزیستلقیح و سپس نمونه های پنیر حاوی مقادیر 2%، 3% و 4% نمک از آن تهیه گردید.تعداد مایکوباکتریوم پاراتوبرکلوزیس طی دوره رسیدن و نگه‌داری با استفاده از روش های F57-Quantitative Real-Time PCR (F57-qPCR) و کشت ارزیابی شد. به موازات آن، جمعیت باکتری های لاکتیکی کشت آغازگر و خصوصیات فیزیکوشیمیایی در نمونه های پنیر تعیین گردید. بر اساس نتایج مطالعه، کاهش تعداد مایکوباکتریوم پاراتوبرکلوزیس در نیمه اول دوره نگه‌داری (روز 1 تا روز 30) در تمامی نمونه ها آهسته و غیرمعنی دار (05/0p>) بود. اما با پیشرفت این دوره (از روز 30 تا روز 60)، روند کاهش تعداد مایکوباکتریوم پاراتوبرکلوزیس سریع و به لحاظ آماری معنی دار (01/0p<) گردید. هم چنین، در پایان دوره نگه‌داری (روز 60) تفاوت تعداد مایکوباکتریوم پاراتوبرکلوزیس در نمونه های پنیر دارای 4% نمک، به طور معنی داری (01/0>p) کمتر از نمونه های تهیه شده با 2% و 3 % نمک بود. با این حال در تمامی نمونه ها مایکوباکتریوم پاراتوبرکلوزیس بقای خود را تا انتهای دوره نگه‌داری حفظ نمود. به نظر می‌رسد استفاده از غلظت های بالاتر نمک روند کاهش مایکوباکتریوم پاراتوبرکلوزیس را تسریع می کند. به علاوه، با توجه به اثر زمان بر روند از بین رفتن مایکوباکتریوم پاراتوبرکلوزیس، نگه‌داری پنیر سفید فراپالایشی تا اواخر دوره موجب غیرفعال شدن تعداد بیشتری از مایکوباکتریوم پاراتوبرکلوزیس می گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1408 - بررسی امکان کاربری عصاره گیاه کارده (Biarum carduchcorum) به‌عنوان رنت گیاهی در تولید پنیر سفید ایرانی
حجت‌اله گلکاری حمیدرضا قیصری سید شهرام شکرفروش محمود امین لاری محمد رئیسی

محدودیت تولید و قیمت بالای مایه پنیر حیوانی موجب گردیده که تاکنون تلاش های متعددی جهت جایگزینی آن با سایر پروتئازهای منعقد کننده شیر، انجام شود. گیاه کارده به‌دلیل فعالیت پروتئازی بالا می تواند یکی از گزینه های احتمالی این جایگزینی باشد. مطالعات چندانی در خصوص این گیاه چکیده کامل

محدودیت تولید و قیمت بالای مایه پنیر حیوانی موجب گردیده که تاکنون تلاش های متعددی جهت جایگزینی آن با سایر پروتئازهای منعقد کننده شیر، انجام شود. گیاه کارده به‌دلیل فعالیت پروتئازی بالا می تواند یکی از گزینه های احتمالی این جایگزینی باشد. مطالعات چندانی در خصوص این گیاه و آنزیم های آن تا به‌حال صورت نگرفته است. هدف از تحقیق حاضر تهیه عصاره گیاه کارده، اندازه گیری فعالیت پروتئازی آن جهت انعقاد شیر و تولید پنیر سفید ایرانی و مطالعه خواص فیزیکوشیمیایی و ارگانولپتیکی محصول بود. پس از تولید پنیر توسط عصاره گیاهی به‌میزان 5/0%، خصوصیات حسی، بافتی و شاخص حلالیت نیتروژن آن در مقایسه با نمونه شاهد در طی دوره رسیدن 45 روزه مورد بررسی قرار گرفت. نتایج این بررسی نشان داد که اپتیمم فعالیت پروتئازی آنزیم های عصاره جهت انعقاد شیر در دمای °C 45، 5pH= و غلظت mmol/ml 15 نمک CaCl2 بود. در نمونه پنیر تهیه شده با آنزیم گیاهی، طعم تلخ بیشتر و بوی پنیر تیزتر بود. در آنالیز بافتی، پنیر حاصل از سفتی کمتری برخوردار بود. ارزیابی فرآیند پروتئولیز طی دوره رسیدن پنیر با اندازه گیری شاخص نیتروژن محلول نشان داد که شدت پروتئولیز نمونه پنیر تهیه شده با آنزیم گیاهی، به‌طور معنی داری (05/0 p<) بیشتر از نمونه شاهد بود. لذا به‌نظر می رسد عصاره گیاه کارده در غلظت به‌کار رفته برای تولید پنیر سفید ایرانی جایگزین مناسبی برای رنت نباشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1409 - آلودگی شیر به بقایای آنتی‌بیوتیک‌ها طی چهل سال اخیر در ایران
گیتی کریم سید محمد مهدی کیائی نوردهر رکنی سیدمهدی رضوی‌روحانی

آنتی‌بیوتیک‌ها به گروهی از داروها تعلق دارند که به داروهای ضدمیکربی موسومند و پنی‌سیلین، تتراسایکلین و آموکسی سیلین از جمله آن‌ها هستند. این دارو‌ها برای حذف یا مهار رشد باکتری‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند بدون اینکه زیان قابل‌توجهی به سلامت میزبان وارد آورند. زمانی که چکیده کامل

آنتی‌بیوتیک‌ها به گروهی از داروها تعلق دارند که به داروهای ضدمیکربی موسومند و پنی‌سیلین، تتراسایکلین و آموکسی سیلین از جمله آن‌ها هستند. این دارو‌ها برای حذف یا مهار رشد باکتری‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند بدون اینکه زیان قابل‌توجهی به سلامت میزبان وارد آورند. زمانی که دارو به‌صورت تزریقی، موضعی یا خوراکی به انسان یا حیوان تجویز می‌شود مقداری از آن در بدن تجمع می یابد که به آن باقیمانده آنتی‌بیوتیک گفته می‌شود. این باقیمانده در خون، بافت‌های عضلانی و مایعات بدن نظیر شیر قابل‌تشخیص است و در صورت مصرف شیر حیوانی که مورد تجویز آنتی‌بیوتیک قرار گرفته است باقیمانده آنتی‌بیوتیک موجود در شیر می‌تواند برای مصرف‌کننده و صنایع تخمیری شیر زیان‌آور باشد. اولین مطالعه در مورد وجود باقیمانده آنتی‌بیوتیک‌ها در شیر در سال 1341 در کشور صورت گرفت و نتایج بررسی‌های بعد از آن نشان می‌دهد که روند آلودگی شیر به باقیمانده این داروها در طول چهار دهه یک روند افزایشی در کشور بوده است. با توجه به مخاطرات وجود باقیمانده آنتی‌بیوتیک در شیر چنین به‌نظر می‌رسد که وجود یک استراتژی مؤثر و کارا که دربرگیرنده ابعاد گوناگون این امر، یعنی مقامات کنترل‌کننده، دامدار و صنایع شیر باشد از ضروریات بهداشت همگانی است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1410 - تجمع فلزات سنگین جیوه، کادمیوم، قلع، نیکل، روی و آهن در نمونه‌های کنسرو ماهی تون در استان خوزستان
محمد ولایت زاده ابوالفضل عسکری ساری

به دلیل سمیت فلزات سنگین برای انسان، پژوهش‌های متعددی در مورد این فلزات و به‌ویژه تجمع آن‌ها در فرآورده‌های شیلاتی نظیر کنسرو انجام یافته است. این پژوهش با هدف تعیین غلظت فلزات سنگین آهن، جیوه، کادمیوم، روی، قلع و نیکل در کنسرو ماهی تون در استان خوزستان انجام شد. تعداد چکیده کامل

به دلیل سمیت فلزات سنگین برای انسان، پژوهش‌های متعددی در مورد این فلزات و به‌ویژه تجمع آن‌ها در فرآورده‌های شیلاتی نظیر کنسرو انجام یافته است. این پژوهش با هدف تعیین غلظت فلزات سنگین آهن، جیوه، کادمیوم، روی، قلع و نیکل در کنسرو ماهی تون در استان خوزستان انجام شد. تعداد 54 نمونه کنسرو به صورت تصادفی از سه نشان تجاری از سطح شهر اهواز تهیه شدند.هضم نمونه‌ها به روش خشک و سنجش فلزات سنگین به روش اسپکترومتری جذب اتمی با دستگاه پرکین المر 4100 صورت پذیرفت. در این تحقیق میزان فلزات سنگین بین سه نمونه کنسرو اختلاف معنی‌داری نداشت (05/0<p). میانگین میزان جیوه، کادمیوم، نیکل، قلع، روی و آهن در نمونه کنسرو C به ترتیب 007/0±048/0، 053/0±297/0، 031/0±171/0، 012/0±062/0، 82/0±36/5، 04/0±63/7 میلی‌گرم بر کیلوگرم بود. بالاترین میزان کادمیوم، نیکل و آهن در نمونه های کنسرو ماهی هوور C مشاهده گردید.میزان نیکل، قلع، جیوه و روی پایین تر از آستانه استانداردهای سازمان بهداشت جهانی (WHO)، سازمان خواروبار و کشاورزی (FAO) و سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) بود. اما میزان کادمیوم از حد مجاز استانداردهای سازمان بهداشت جهانی، بهداشت ملی و تحقیقات پزشکی استرالیا (NHMRC) و وزارت کشاورزی، شیلات و غذای انگلستان (UKMAFF) بالاتر بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1411 - بررسی میزان باقی‌مانده نئومایسین در شیرهای پاستوریزه تولیدی در تعدادی از کارخانجات استان آذربایجان‌شرقی، ایران
محمد حسین موثق ، امیر رضا کرمی بناری

با توجه به مخاطراتی که وجود باقی‌مانده‌های آنتی‌بیوتیک در شیر برای مصرف‌کننده دارد، ممکن است موجب عکس‌العمل‌های آلرژیک گردد. همچنین با ایجاد جمعیت‌های میکروبی مقاوم در داخل روده باعث کاهش تأثیر درمان‌های آنتی‌بیوتیکی می‌گردد. هدف از این مطالعه تعیین میزان آنتی‌بیوتیک نئ چکیده کامل

با توجه به مخاطراتی که وجود باقی‌مانده‌های آنتی‌بیوتیک در شیر برای مصرف‌کننده دارد، ممکن است موجب عکس‌العمل‌های آلرژیک گردد. همچنین با ایجاد جمعیت‌های میکروبی مقاوم در داخل روده باعث کاهش تأثیر درمان‌های آنتی‌بیوتیکی می‌گردد. هدف از این مطالعه تعیین میزان آنتی‌بیوتیک نئومایسین در شیر پاستوریزه در استان آذربایجان‌شرقی بود. برای این منظور 200 نمونه شیر پاستوریزه تولیدی توسط پنج کارخانه در استان آذربایجان‌شرقی در طی دو فصل بهار و پاییز سال 1389 (100 نمونه در فصل بهار و 100 نمونه در فصل پاییز) به‌صورت تصادفی خوشه‌ای اخذ و ابتدا تست غربالگری از نظر وجود باقی‌مانده داروهای آنتی‌بیوتیکی توسط کیت کوپن انجام شد و سپس بر روی نمونه‌ها مثبت، تست الیزا برای ارزیابی میزان باقی‌مانده نئومایسین انجام شد. بر اساس نتایج این بررسی، باقی‌مانده نئومایسین در فصل بهار و پاییز به‌ترتیب در 9 و 13 نمونه مشاهده شد که دارای میانگین باقی‌مانده 10/8 ± 20/43 و 08/2 ± 63/26میکروگرم در لیتر بود. با در نظر گرفتن حد مجاز 1500 میکروگرم در لیتر باقی‌مانده نئومایسیندر شیر در ایران و به رغم مشاهده باقی‌مانده داروی فوق در تعدادی از شیرهای پاستوریزه، در هیچ‌یک از نمونه‌ها میزان باقی‌مانده بیش از حد مجاز در ایران برآورد نشد. با توجه به نتایج حاصله، به لزوم کنترل مستمر نمونه‌های شیر از نظر باقی‌مانده آنتی‌بیوتیک توصیه می‌گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1412 - بررسی ارتباط تجمع آرسنیک با میزان پروتئین، چربی، خاکستر و رطوبت در عضله هشت گونه ماهی در ایران
ابوالفضل عسکری ساری محمد ولایت زاده

در این تحقیق به بررسی ارتباط تجمع مقدار آرسنیک با میزان پروتئین، چربی، خاکستر و رطوبت عضله هشت گونه ماهی کپور معمولی، قزل آلای رنگین کمان، کپور سرگنده، کپور نقره‌ای، کپور علف‌خوار، شیر، قباد و شوریده پرداخته شد. تعداد 72 نمونه ماهی کپور معمولی، کپور سرگنده، کپور نقره‌ای چکیده کامل

در این تحقیق به بررسی ارتباط تجمع مقدار آرسنیک با میزان پروتئین، چربی، خاکستر و رطوبت عضله هشت گونه ماهی کپور معمولی، قزل آلای رنگین کمان، کپور سرگنده، کپور نقره‌ای، کپور علف‌خوار، شیر، قباد و شوریده پرداخته شد. تعداد 72 نمونه ماهی کپور معمولی، کپور سرگنده، کپور نقره‌ای، کپور علف‌خوار از مجتمع پرورش ماهی آزادگان اهواز، ماهی قزل آلای رنگین کمان از مجتمع پرورش ماهی چشمه دیمه شهرکرد و نمونه‌های ماهی شیر، قباد و شوریده از بندر هندیجان توسط تور گوشگیر صید شدند.آماده‌سازی نمونه‌ها بر اساس روش هضم مرطوب صورت گرفت و اندازه‌گیری غلظت آرسنیک با روش جذب اتمی انجام شد. نتایج این تحقیق نشان داد میانگین میزان آرسنیک در عضله ماهیان 020/0± 269/0 میلی‌گرم در کیلوگرم وزن مرطوب بود. بالاترین میزان عنصر آرسنیک در عضله ماهی قباد (019/0± 294/0 میلی‌گرم در کیلوگرم وزن‌تر) و پایین‌ترین میزان این عنصر در عضله ماهی شوریده (024/0± 175/0 میلی‌گرم در کیلوگرم وزن‌تر) به دست آمد. همچنین میزان پروتئین، چربی، خاکستر در عضله ماهیان به ترتیب 78/0± 67/19، 45/0± 45/2، 23/0± 49/1 گرم در 100 گرم و میزان رطوبت 89/1± 78 درصد بود. نتایج نشان داد بین میزان تجمع آرسنیک در عضله ماهیان مورد مطالعه با میزان پروتئین، چربی، خاکستر و رطوبت همبستگی مثبت وجود دارد (05/0p<). پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1413 - مطالعه میزان آلودگی پنیرهای سنتی عرضه شده در بازار تبریز به کلی‌فرم‌ها و اشریشیا کولای بیماری‌زا
محمد پورعلی بهزاد حمید میرزایی

کلی فرم ها شاخص بهداشتی مواد غذائی و اشریشیا یکی از جنس های متعلق به آنها می باشد. اشریشیا کولای از نظر بیماری زائی مهمترین گونه اشریشیا بوده و عموماً به عنوان بخشی از فلور میکروبی طبیعی روده انسان و بسیاری از حیوانات محسوب می شود. اشریشیا کولای بیماری زا عامل اسهال در چکیده کامل

کلی فرم ها شاخص بهداشتی مواد غذائی و اشریشیا یکی از جنس های متعلق به آنها می باشد. اشریشیا کولای از نظر بیماری زائی مهمترین گونه اشریشیا بوده و عموماً به عنوان بخشی از فلور میکروبی طبیعی روده انسان و بسیاری از حیوانات محسوب می شود. اشریشیا کولای بیماری زا عامل اسهال در کشورهای در حال توسعه و مکان های با فقر بهداشتی می باشد. هدف از مطالعه حاضر تعیین وضعیت آلودگی پنیر های سفید سنتی عرضه شده در بازار تبریز به کلی فرم ها، کلی فرم های مدفوعی، اشریشیا کولای و اشریشیا کولای بیماری زا بود. برای این منظور تعداد90 نمونه از پنیرهای سفید سنتی از سوپر مارکت های موجود در مناطق مختلف شهر تبریز بطور تصادفی انتخاب و در مجاورت یخ به آزمایشگاه منتقل شد. برای شمارش کلی فرم ها از محیط کشت VRBA بصورت پور پلیت و برای تائید کلی فرم ها و کلی فرم های مدفوعی از محیط کشت سبز درخشان به ترتیب در دماهای 1± 37 و 5/0± 44 درجه سلسیوس استفاده شد. برای تایید اشریشیا کولای بودن از تست های IMViCو برای تشخیص بیماری زا بودن از تست سرولوژیک و آنتی سرم های پلی والان استفاده گردید. نتایج حاصله نشان داد که میانگین شمارش کلی فرم ها cfu/ml105× (51/1± 07/27) و تعداد آنها در 88 (98%) نمونه بیشتر از حد مجاز تعیین شده برای پنیرهای سفید صنعتی می باشد. 63 مورد (70%) از نمونه ها آلوده به کلی فرم های مدفوعی و 11 مورد (12%) از نمونه ها آلوده به اشریشیا کولای بود و هیچکدام از نمونه ها آلوده به اشریشیا کولای بیماری زا تشخیص داده نشد. در مجموع می توان گفت که وضعیت بهداشتی پنیرهای سفید سنتی عرضه شده در بازار تبریز از نظر آلودگی به کلی فرم ها و اشریشیا کولای وضعیت مطلوب ندارند هر چند هیچکدام از نمونه ها آلوده به اشریشیا کولای بیماری زا تشخیص داده نشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1414 - بررسی مقایسه‌ای میزان کادمیوم و جذب هفتگی آن در برنج‌های وارداتی و ایرانی
مهرداد چراغی

هدف اینمطالعهبررسیمقایسه‌ای‌ میزانکادمیوم و جذب هفتگی آن در نمونه‌های برنج‌ وارداتیبابرنجکشتشدهدرشهرستان‌هایبروجردواصفهاندرسال 1390 بود. به‌این منظورتعداد 30 نوعبرنج‌ وارداتی از کشور هندو 5 نوعبرنجایرانیعرضه شدهدربازارمصرفشهرهای تهران و همداننمونه‌گیریشدند. غلظت تجمع یا چکیده کامل

هدف اینمطالعهبررسیمقایسه‌ای‌ میزانکادمیوم و جذب هفتگی آن در نمونه‌های برنج‌ وارداتیبابرنجکشتشدهدرشهرستان‌هایبروجردواصفهاندرسال 1390 بود. به‌این منظورتعداد 30 نوعبرنج‌ وارداتی از کشور هندو 5 نوعبرنجایرانیعرضه شدهدربازارمصرفشهرهای تهران و همداننمونه‌گیریشدند. غلظت تجمع یافتهکادمیوم در نمونه ها پس از فرآیند هضم اسیدی،با استفادهازدستگاهنشر اتمیقرائتگردید. بر اساس نتایج مطالعه، میانگینغلظتفلزکادمیومدر نمونه‌های برنج‌ وارداتیµg/kg54/19±60/107وزنخشکو در نمونه‌های برنج‌ کشت داخل µg/kg 55/12 ± 70/44 وزنخشکبود. مقایسه میانگین غلظتکادمیومدربرنج‌‌های وارداتیوایرانی با استاندارد سازمان‌های بهداشت جهانی و خواربار و کشاورزی ملل متحد، غلظت آلودگی را کمتر از حد مجاز مربوطه نشان داد. هم‌چنینمتوسطجذبهفتگیفلزکادمیومازبرنج‌هایوارداتیوایرانیبه‌ترتیب07/2 و 86/0 میکروگرم بر کیلوگرم وزنبدندرهفته و کمتر از حد مجاز WHO/FAOبرآورد شد. لذا طبق یافته‌های این مطالعه، مصرف برنج‌های وارداتی و داخلی مشکل بهداشتی برای مصرف‌کنندگان به‌همراه نخواهند داشت، اما تجمع این عنصر در بافت‌های حساس بدن می‌تواند به مرور زمان موجب بروز مشکلاتی برای سلامتی مصرف‌کنندگان گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1415 - مروری بر مهم‌ترین بیماری‌های قابل انتقال بین انسان و حیوان با نگاه ویژه به بیماری‌های نوپدید و بازپدید و وضعیت آن‌ها در ایران: چالش‌ها، سیاست‌های مقابله با آن‌ها، راهکارها و چشم‌اندازها
محمدقلی نادعلیان حسن تاج‌بخش محمدرضا مخبر دزفولی حسام‌الدین اکبرین

بشر امروز با وجود پیشرفت‌های سریع خود در حوزه تکنولوژی و امکانات تشخیصی، هنوز با چالش قدیمی و جدی زئونوزها مواجه بوده و معضلات نوپدیدی و بازپدیدی آن‌ها نیز بر مشکلات قبلی افزوده و گهگاهی سامانه بهداشتی کشور را با معضلی بغرنج مواجه می‌سازد. از بین 1415 بیماری شناخته شده چکیده کامل

بشر امروز با وجود پیشرفت‌های سریع خود در حوزه تکنولوژی و امکانات تشخیصی، هنوز با چالش قدیمی و جدی زئونوزها مواجه بوده و معضلات نوپدیدی و بازپدیدی آن‌ها نیز بر مشکلات قبلی افزوده و گهگاهی سامانه بهداشتی کشور را با معضلی بغرنج مواجه می‌سازد. از بین 1415 بیماری شناخته شده در انسان، حدود 868 مورد (60 درصد) دارای عوامل چند میزبانه هستند، که بین گونه‌های مختلف رخ می‌دهند. در سه دهه‌ اخیر تقریباً 75 درصد عفونت‌های نوپدید جدید انسانی زئونوز بوده‌اند. در این مقاله با استفاده از مطالعه‌های کتابخانه‌ای و جستجوهای الکترونیک، فهرست مهم‌ترین زئونوزهای باکتریایی با نگاه ویژه به بیماری‌های نوپدید و بازپدید وضعیت مهم‌ترین زئونوزهای یادشده در ایران و جهان بر اساس مستندات منتشرشده داخلی و خارجی، نقاط ضعف و قوت سازمان‌های مسؤول مورد بحث و بررسی و راهکارهای اصلاحی و چشم‌انداز آینده ارایه شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1416 - تعیین فشار خون سرخرگی در اسب عرب ایرانی
علی رضا قدردان مشهدی بهاره سلیمانی سید رضا فاطمی طباطبایی مهدی پورمهدی بروجنی

10.30495/jvcp.2021.1899804.1281

اگرچه در برخی از بیماری‌ها همچونکولیک اسب تغییری با اهمیت در فشار‌‌خون ایجاد می‌شود، اما اندازه‌گیری آن در معاینه بالینی دام‌ها معمول نمی‌باشد.هدف از انجام مطالعه حاضر تعیین مقادیر طبیعی فشارخون سیستولیک و دیاستولیک در اسبان عرب ایرانی بود. این مطالعه روی50 رأس اسب عرب چکیده کامل

اگرچه در برخی از بیماری‌ها همچونکولیک اسب تغییری با اهمیت در فشار‌‌خون ایجاد می‌شود، اما اندازه‌گیری آن در معاینه بالینی دام‌ها معمول نمی‌باشد.هدف از انجام مطالعه حاضر تعیین مقادیر طبیعی فشارخون سیستولیک و دیاستولیک در اسبان عرب ایرانی بود. این مطالعه روی50 رأس اسب عرب ایرانی به ظاهر سالم با سن بیشتر از 6 ماه و نگه داری شده در شهر اهوازبه انجام رسید.پس از مقید کردن اسبان در باکس و اخذ سابقه، علائم حیاتی، اندازه‌گیری ارتفاع جدوگاهمحیط دم، ثبت فشارخون با استفاده از دستگاه فشارسنج مخصوص کودکان به انجام می‌رسید.اینکار با قراردادن کاف در اطراف قاعده دم انجام می‌شد واندازه‌گیری فشارخون حداقل با فاصله 2 دقیقه تکرار شده و میانگین اعداد به دست‌آمده به‌عنوان فشارخون سیستولیک و دیاستولیک ثبت می‌گردید.نتایج به‌دست آمده با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 16 و با بهره بردن از آزمون‌های آنالیز واریانس یک طرفه، آزمون Tبرای دو نمونه مستقل و همبستگی مورد تجزیه وتحلیل قرارگرفت. یافته ها مشخص کرد که میانگین خطای معیار فشارخون سیستولیک و دیاستولیک اسبان مورد بررسی به ترتیب 8/1±123‌ و ‌7/1±6/69 میلی متر جیوه بوده‌است و فقط بین ارتفاع جدوگاه و فشاردیاستولیک اختلاف مستقیم و معنی‌دار تشخیص داده‌شد. نتایج نشان داد که اندازه‌گیری فشارخون به روش سمعی می‌تواند در شرایط فیلد به راحتی صورت پذیرد.همچنین ارقام به دست آمده با این روش با مقادیر ارائه گردیده به روش‌های دیگر که به امکانات و ابزارهای بیشتری نیاز دارند قابل مقایسه می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1417 - بررسی شیوع انگل‌های خونی بابزیا‌ بوویس و بابزیا‌ بایژمینا در تعدادی از گاوهای منطقه شمال‌غرب ایران به روش مولکولی و ارزیابی عوامل خطر مرتبط با عفونت ناشی از آن‌ها
رحیم قدیمی پور وحید نعمان مرتضی تقی زاده

10.30495/jvcp.2020.1892944.1258

مطالعه حاضر با هدف بررسی مولکولی توزیع اپیدمیولوژیک بابزیا بوویس و بابزیا بایژمینا و عوامل خطر مربوطه در تعدادی از گاوهای منطقه شمال غرب ایران طراحی گردید. بدین منظور، 153 نمونه خون به طور تصادفی از گاوهای استان های آذربایجان شرقی و آذربایجان غربی جمع آوری شد. پس از اس چکیده کامل

مطالعه حاضر با هدف بررسی مولکولی توزیع اپیدمیولوژیک بابزیا بوویس و بابزیا بایژمینا و عوامل خطر مربوطه در تعدادی از گاوهای منطقه شمال غرب ایران طراحی گردید. بدین منظور، 153 نمونه خون به طور تصادفی از گاوهای استان های آذربایجان شرقی و آذربایجان غربی جمع آوری شد. پس از استخراج DNAسلول های خونی، یک جفت پرایمر حاصل از ژن18s rRNAبرای شناسایی اعضای جنس بابزیا با واکنش زنجیره ای پلیمراز (polymerase chain reaction; PCR) مورد استفاده قرار گرفت.به منظور شناسایی گونه های بابزیا بوویس و بابزیا بایژمینا از تکنیک PCRنیمه آشیانه ای (semi-nested PCR) استفاده شد. بر اساس یافته های این مطالعه، از مجموع 153 نمونه خونی، 39 نمونه (49/25 درصد) آلوده به گونه ای از انگل تک یاخته بابزیا بودند که یکی از نمونه ها به طور هم زمان به دو گونه بابزیا آلوده بود. همچنین گونه های بابزیا بوویس و بابزیا بایژمینا به ترتیب در 38 و 2 مورد از نمونه ها شناسایی شد. نتایج حاکی از میزان بالای شیوع آلودگی به بابزیا بوویس نسبت به بابزیا بایژمینا در دام های تحت آزمایش بود (83/24 درصد در مقابل 30/1 درصد). از طرف دیگر، میزان شیوع گونه های بابزیا در استان آذربایجان غربی به مراتب بیشتر از استان آذربایجان شرقی بود (70 درصد در مقابل 30 درصد). در بررسی فاکتورهای خطر هم مشخص گردید با این که شرایط اقلیمی، فصل نمونه برداری، نوع مدیریت دامداری، نوع تغذیه دام ها و نژاد آن ها تاثیر معنی داری بر میزان شیوع بابزیوز در حیوانات مورد مطالعه داشت (05/0˂p ) ولی این تاثیر در مورد سن و جنس دام ها و حضور ناقلین بندپا معنی‌دار نبود (05/0˃p ). یافته های مطالعه حاضر اطلاعات ارزشمندی در مورد اپیدمیولوژی عفونت ناشی از بابزیا بوویس و بابزیا بایژمینا در گاوهای منطقه شمال غرب ایران ارائه می دهد که می تواند برای برنامه های مدیریت و کنترل این بیماری بسیار مفید باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1418 - وقوع یک مورد فیبریلاسیون دهلیزی همراه با نارسایی دریچه میترال در یک رأس اسب ورزشی نژاد دوخون ایرانی
حسین خالصی مهدی سخا عباس وشکینی علی رضاخانی

10.30495/jvcp.2022.1942875.1333

فیبریلاسیون دهلیزی از مهم ترین آریتمی‌های قلبی در اسب‌های ورزشی است که می‌تواند متعاقب نارسایی‌های دریچه‌ای قلبی ایجاد شود. مطالعه حاضر، گزارش وقوع یک مورد فیبریلاسیون دهلیزی همراه با نارسایی دریچه میترال در یک رأس اسب ورزشی نژاد دوخون ایرانی است که علائم مرمر قلبی، افت چکیده کامل

فیبریلاسیون دهلیزی از مهم ترین آریتمی‌های قلبی در اسب‌های ورزشی است که می‌تواند متعاقب نارسایی‌های دریچه‌ای قلبی ایجاد شود. مطالعه حاضر، گزارش وقوع یک مورد فیبریلاسیون دهلیزی همراه با نارسایی دریچه میترال در یک رأس اسب ورزشی نژاد دوخون ایرانی است که علائم مرمر قلبی، افت کارایی ورزشی و عدم تحمل فعالیت را نشان داده‌است. بدین منظور در یک مادیان 5 ساله نژاد دوخون، جهت شناسایی علل مرمر قلبی و کاهش کارایی، معاینات بالینی، الکتروکاردیوگرافی، آزمایشات هماتولوژی و بیوشیمیایی سرم و اکوکاردیوگرافی انجام گردید. در هنگام سمع، یک بی‌نظمی نامنظم در ریتم قلب و یک سوفل درجه 6/4 هولوسیستولیک با نقطه حداکثر شدت آن در ناحیه دریچه میترال همراه با لرزش شنیده‌شد. در الکتروکاردیوگرافی به روش اشتقاق قاعده‌ای- رأسی هم، وقوع فیبریلاسیون دهلیزی ثبت گردید. افزایش میزان فیبرینوژن و گلبول‌های سفید خون در ارزیابی‌های خون‌شناسی آشکار گردید. در اکوکاردیوگرافی، افتادگی لت دریچه میترال (flail leaflet)، اتساع بطن و دهلیز چپ و نارسایی دریچه میترال با شدت متوسط مشخص شد. همچنین مقادیر کسرجهشی (fractional shortening) کاهش یافته‌بود که نشانگر افت عملکرد میوکارد قلب می‌باشد. در نارسایی میترال، بزرگ شدن دهلیز چپ بخشی از تغییرات پاتوفیزیولوژیکی برای جبران افزایش بار قلب است اما همچنین یک علامت برای اختلالات قلبی در آینده مانند فیبریلاسیون دهلیزی و حتی مرگ ناگهانی خواهد بود. در نهایت اتساع دهلیز متعاقب نارسایی میترال، فیبریلاسیون دهلیزی و کاهش کسر جهشی می‌توانند منجر به افت عملکرد ورزشی و حتی اثر منفی بر امید به زندگی اسب داشته باشند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1419 - مروری بر رخداد نئوسپوروزیس گاوی در ایران
احمد نعمت الهی بنابی نگار فروزانفر

10.30495/jvcp.2023.1987470.1417

نئوسپوروزیس (Neosporosis) بیماری است که توسط تک یاخته ای به نام نئوسپورا کانینوم (Neospora caninum) ایجاد می‌شود و با وقوع سقط جنین در گاو و نیز ایجاد فلج عصبی و عضلانی اندام های مختلف، مخصوصاً فلجی اندام های خلفی در سگ شناخته می‌شود. بیماری نئوسپوروزیس برای اولین بار د چکیده کامل

نئوسپوروزیس (Neosporosis) بیماری است که توسط تک یاخته ای به نام نئوسپورا کانینوم (Neospora caninum) ایجاد می‌شود و با وقوع سقط جنین در گاو و نیز ایجاد فلج عصبی و عضلانی اندام های مختلف، مخصوصاً فلجی اندام های خلفی در سگ شناخته می‌شود. بیماری نئوسپوروزیس برای اولین بار در سال 1984 در نروژ مورد شناسائی قرار گرفت. سگ تنها میزبان اصلی و همچنین میزبان واسط تک‌یاخته نئوسپورا کانینوم می‌باشد، ولی آلودگی در گاو، گوسفند، بز، اسب و گوزن نیز دیده می‌شود. اهمیت بیماری نئوسپوروزیس در ارتباط با ایجاد سقط جنین در نشخوارکنندگان (مخصوصاً گاو) و خسارات اقتصادی ایجادشده در دامداری‌های صنعتی می باشد که این مسئله باعث شده، مطالعات فراوانی در ایران و جهان در مورد آن انجام پذیرد. برای اولین بار گزارش بررسی بیماری مذکور در ایران در سال 2004 انجام گرفته و از آن سال به بعد، مطالعات فراوانی در مورد آن انجام شده است. در مقاله مروری حاضر، سعی شده است که ضمن معرفی تک یاختهء عامل بیماری و سیر تکاملی آن و روش های تشخیص بیماری، مروری بر مطالعات انجام‌یافته در مورد این بیماری در ایران، از ابتدا تا به امروز، ارائه شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1420 - مطالعه علل پیتی‌ریازیس در اسبان سه استان ایران (تهران، البرز و گلستان)
سینا عبدیزاده کری بزرگ افشین رئوفی حسام الدین اکبرین آرش تازیکه حمید توانایی منش

10.30495/jvcp.2021.1931969.1306

پیتی‌ریازیس یا شوره به حضور بیش از حد پوسته‌های سبوس مانند روی پوست گفته می‌شود. بنا به اطلاعات موجود و بررسی‌های به عمل آمده، این عارضه در مراکز نگه‌داری و پرورش اسب در استان‌های تهران، البرز و گلستان با فراوانی‌های متفاوت وجود دارد. هدف از این مطالعه شناسایی علل رخداد چکیده کامل

پیتی‌ریازیس یا شوره به حضور بیش از حد پوسته‌های سبوس مانند روی پوست گفته می‌شود. بنا به اطلاعات موجود و بررسی‌های به عمل آمده، این عارضه در مراکز نگه‌داری و پرورش اسب در استان‌های تهران، البرز و گلستان با فراوانی‌های متفاوت وجود دارد. هدف از این مطالعه شناسایی علل رخداد پیتی‌ریازیس و عوامل احتمالی مؤثر بر آن در اسبان استان‌های مذکور است. مطالعه حاضر در جمعیت اسبان مجتمع‌های اسبداری استان‌های تهران، البرز و گلستان انجام شد و بر اساس سابقه و یافته‌های بالینی اسب‌های مبتلا به پیتی‌ریازیس شناسایی و پس از آن برای تشخیص علت عارضه، نمونه‌های لازم اخذ و به آزمایشگاه مربوطه ارسال گردید. در این تحقیق 74 اسب مبتلا به پیتی‌ریازیس شناسایی شد که آلودگی به جرب (۷6/۵۶ درصد)، ازدیاد حساسیت ناشی از نیش حشره (۳۲/۲۴ درصد) و آلودگی قارچی (۹2/۱۸ درصد) به عنوان مهم‌ترین علل پیتی‌ریازیس تعیین گردید. در میان فاکتورهای احتمالی موثر بر پیتی ریازیس ارتباط معنی‌داری بین نژاد، جنس، سن، روش‌های کنترل حشرات و تراکم با این عارضه وجود نداشت، اما بین رخداد پیتی‌ریازیس با فصل، شرایط بهداشتی، نوع جراحت همراه و بستر حیوان از نظر آماری ارتباط معنی‌داری به دست آمد (۰۵/۰p<). بر اساس این مطالعه آلودگی به جرب متداول‌ترین علت این عارضه در اسب‌های سه استان تهران، البرز، گلستان می‌باشد. پیتی‌ریازیس اغلب در فصل تابستان در اسب‌ها رخ می‌دهد و بیشترین جراحت همراه با این عارضه ریزش مو در ناحیه مبتلا است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1421 - ارزیابی الگوی مقاومت آنتی‌بیوتیکی سالمونلا‌های جداشده از تعدادی از گله‌های طیور تخم‌گذار شمال‌غرب کشور در سال1400 و بررسی ارتباط آن با عملکرد فارم‌های مذکور
زهرا مهدوی عادل فیضی یونس انزابی

10.30495/jvcp.2023.1968910.1387

عفونت با باکتری های جنس سالمونلا، موجب بیماری های مزمن و حاد در طیور و ایجاد خسارت اقتصادی قابل توجهی به صنعت طیور می گردد. هدف از انجام مطالعه حاضر، ارزیابی الگوی مقاومت آنتی‌بیوتیکی سالمونلاهای جداشده از تعدادی از گله های طیور تخم‌گذار شمال غرب کشور در سال1400 و بررسی چکیده کامل

عفونت با باکتری های جنس سالمونلا، موجب بیماری های مزمن و حاد در طیور و ایجاد خسارت اقتصادی قابل توجهی به صنعت طیور می گردد. هدف از انجام مطالعه حاضر، ارزیابی الگوی مقاومت آنتی‌بیوتیکی سالمونلاهای جداشده از تعدادی از گله های طیور تخم‌گذار شمال غرب کشور در سال1400 و بررسی ارتباط آن با عملکرد فارم های مذکور بود. بدین منظور از تعداد 20 گله مشکوک به سالمونلوزیس، تعداد 80 نمونه بالینی اخذ شد. نمونه ها پس از کشت در محیط های انتخابی و افتراقی سالمونلا، در دمای 37 درجه سلسیوس گرمخانه گذاری شدند. در ادامه و پس از جداسازی شناسائی هویت فنوتیپی سروتیپ های سالمونلا ، آزمایش آنتی بیوگرام جهت تعیین میزان حساسیت آنتی بیوتیکی جدایه ها انجام شد. همچنین جهت بررسی عملکرد گله های مشکوک، تاریخچه گله دریافت شده و میزان تلفات و افت تولید با روش های تحلیل آماری لازم، ارزیابی گردید. نتایج نشان داد که 40 درصد از گله ها‌‌ از نظر وجود سروتیپی از جنس سالمونلا مثبت بودند، به طوری که در 30 درصد از گله ها سالمونلا گالیناروم، در 5 درصد سالمونلا اینتریتیدیس و در 5 درصد از آن ها هم همزمان سالمونلا اینتریتیدیس و سالمونلا گالیناروم جدا شد. بیشترین میزان حساسیت آنتی بیو تیکی جدایه های سالمونلا هم نسبت به فسفومایسین و دانوفلوکساسین با فراوانی 100 درصد و نسبت به سولتریم با فراوانی 6/78 درصد ثبت شد. بیشترین مقاومت آنتی بیوتیکی نیز نسبت به اریترومایسین با فراوانی 75 درصد و کلرتتراسایکلین با فراوانی 6/53 درصد مشاهده شد. بر اساس نتایج حاصله ، بین میزان درصد تلفات و درصد افت تولید در گله های سالمونلا منفی و سالمونلا مثبت، اختلاف آماری معنی‌داری وجود داشت (05/0 >p). بالا بودن میزان مقاومت نسبت به آنتی بیوتیک های مختلف هم لزوم مصرف آنتی بیوتیک ها با دقت بیشتر را طلب می کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1422 - فراوانی سنگ‌های صفراوی در گاومیش‌های کشتاری در کشتارگاه تبریز و ارتباط آن با برخی فراسنجه‌های کبدی
بهرام عمواوغلی تبریزی سیامند باستانی شیرکوه عباسی حاجی آباد محمد مرادیان

کبد یکی از فعال ترین و بزرگترین ارگان های بدن است. یکی از وظیفه های مهم کبد دخالت در متابولیسم چربی ها، تولید صفرا و دفع مواد زائد از طریق آن است. هدف از این مطالعه، بررسی فراوانی سنگ های صفراوی در گاومیش های کشتاری شهرستان تبریز و ارزیابی برخی فراسنجه‌های کبدی آنها می چکیده کامل

کبد یکی از فعال ترین و بزرگترین ارگان های بدن است. یکی از وظیفه های مهم کبد دخالت در متابولیسم چربی ها، تولید صفرا و دفع مواد زائد از طریق آن است. هدف از این مطالعه، بررسی فراوانی سنگ های صفراوی در گاومیش های کشتاری شهرستان تبریز و ارزیابی برخی فراسنجه‌های کبدی آنها می باشد. در این مطالعه از تعداد 100 رأس گاومیش در محدوده سنی 5-4 سال نمونه خون قبل از کشتار و نمونه کیسه صفرا بعد از کشتار اخذ گردید. از نمونه خون، سرم جداسازی و فراسنجه‌های کلسترول، تری گلیسرید، آسپارتات آمینوترانسفراز، آلانین آمینوترانسفراز و آلکالین فسفاتاز به روش رنگ سنجی اندازه گیری شد. کیسه صفرا باز شده و از نظر وجود و عدم وجود سنگ و تجزیه آزمایشگاهی ارزیابی شدند. از تعداد 100 رأس، 10 رأس مبتلا به سنگ کیسه صفرا بودند که جنس سنگ ها به ترتیب کلسیم بیلیروبینات، کلسیم فسفاته، کلسترول و کلسیم اگزالاته بود. از فراسنجه‌های مطالعه شده کلسترول، آسپارتات آمینو ترنسفراز، آلانین آمینو ترانسفراز وآلکالین فسفاتاز افزایش معنی دار داشتند. نتایج مطالعه نشان داد سنگ های صفراوی می توانند مانع دفع صفرا شده و در نتیجه به کبد آسیب برسانند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1423 - مطالعه فراوانی انواع آسیب‌های ریوی در گوسفندان ذبح شده در کشتارگاه ارومیه
عبداله عراقی سوره مرتضی حسین‌زاد نازلو مهران نصیری

با توجه به اهمیت شناسایی عوامل مختلف پاتولوژیک موثر در دستگاه تنفس و نقش آن در انتخاب روش‌های درمانی اختصاصی در گوسفندان منطقه،لاشه626سر گوسفند ذبح‌شده در کشتارگاه ارومیه مورد بازرسی قرار گرفت. از این تعداد،114 مورد (21/18%) ریه گوسفند با ضایعات ظاهری ضبط گردید و به طور چکیده کامل

با توجه به اهمیت شناسایی عوامل مختلف پاتولوژیک موثر در دستگاه تنفس و نقش آن در انتخاب روش‌های درمانی اختصاصی در گوسفندان منطقه،لاشه626سر گوسفند ذبح‌شده در کشتارگاه ارومیه مورد بازرسی قرار گرفت. از این تعداد،114 مورد (21/18%) ریه گوسفند با ضایعات ظاهری ضبط گردید و به طور ماکروسکوپیک و میکروسکوپیک موردبررسی قرار گرفت.پس از برش سطح مقطع و ثبت ضایعات،نمونه‌ها در فرمالین 10 درصد تثبیت و به روش آغشتگی در پارافین، مقاطع 5-7 میکرونی تهیه و رنگ‌آمیزی هماتوکسیلین- ائوزین بر روی اسلایدها انجام شد. ضایعات شناسایی شده به ترتیب فراوانی شامل: پنومونی بینابینی 51 مورد (14/8%)، پنومونی کرمی 23 مورد (67/3%)، آتلکتازی 22 مورد (51/3%)، پنومونی گرانولوماتوزی 22 مورد (51/3%)، برونشیت مزمن 21 مورد (35/3%)، فیبروز 13 مورد (07/2%)، آدنوکارسینوم ریوی گوسفند 11 مورد (75/1%)، برونشیولیت مزمن 10 مورد (59/1%)، پرخونی 9 مورد (43/1%)، کیست هیداتیک 8 مورد(27/1%)، آبسه ریوی 7 مورد (11/1%)، آمفیزم 6 مورد (95/0%)، پنومونی چرکی 5 مورد (79/0%)، پنومونی ائوزینوفیلی 3 مورد (49/0%)، برونشیولیت 2 مورد (31/0%)، پلوریت 2 مورد (31/0%) و ادم ریه 2 مورد (31/0%) بود. نتایج حاصل از این تحقیق حاکی از غالبیت غیر منتظره پنومونی بینابینی در بین جراحات ریه‌های ضبط شده بود که می‌تواند ناشی از تفاوت‌های فصلی باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1424 - بررسی هیستومورفومتریک جزایر لوزالمعده اردک بالغ بومی غرب ایران
بهزاد مبینی

هدف از این مطالعه، تعیین قطر و تعداد جزایر لوزالمعده در اردک می‌باشد. لوزالمعده اردک‌های نر و ماده بالغ بومی نواحی غربی ایران با میانگین سنی 26 تا 30 هفته با استفاده از رنگ‌آمیزی‌های هماتوکسیلین-ائوزین و اختصاصی، تحت میکروسکوپ نوری و میکرومتر مدرج خطی چشمی مورد مطالعه ه چکیده کامل

هدف از این مطالعه، تعیین قطر و تعداد جزایر لوزالمعده در اردک می‌باشد. لوزالمعده اردک‌های نر و ماده بالغ بومی نواحی غربی ایران با میانگین سنی 26 تا 30 هفته با استفاده از رنگ‌آمیزی‌های هماتوکسیلین-ائوزین و اختصاصی، تحت میکروسکوپ نوری و میکرومتر مدرج خطی چشمی مورد مطالعه هیستومورفومتریک قرار گرفتند. قطر جزایر لوزالمعده بین 7/65 تا 2/115 میکرون به‌دست آمد به‌طوری‌که اردک‌های ماده دارای جزایر کمتر (74/2 ±87/42) و با قطر بیشتر (9/95 میکرون) ولی اردک‌های نر دارای جزایر بیشتر (21/3 ±13/57) و با قطر کمتر(5/83 میکرون) می‌باشند. کمترین تعداد جزایر با بیشترین قطر در لوب شکمی لوزالمعده اردک‌های ماده و بیشترین تعداد جزایر با کمترین قطر در لوب شکمی لوزالمعده اردک‌های نر مشاهده گردید. در مجموع می‌توان نتیجه گرفت که قطر و تعداد جزایر لوزالمعده اردک در قسمت‌های مختلف غده در هر دو جنس متفاوت است و بین آن‌ها حالت عکس وجود دارد. مجله علوم تخصصی دامپزشکی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز، 1386، دوره 1، شماره 4، 238-235. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1425 - بیماری هاری و وضعیت آن در ایران
محمّدقلی نادعلیان حسن تاج بخش محمدرضا مخبردزفولی علی رضاخانی سوسن سیمانی محمود بلورچی

هاری یکی از بیماری‌های عفونی، خطرناک، شدیداً کشنده و مشترک بین انسان و حیوان می‌باشد. این بیماری در بسیاری از کشورهای جهان وجود دارد و در ایران به شکل بومی یکی از مشکلات مهم بهداشت عمومی به شمار می‌رود. اکثر حیوانات خونگرم نسبت به این بیماری حساس هستند. انتقال بیماری از چکیده کامل

هاری یکی از بیماری‌های عفونی، خطرناک، شدیداً کشنده و مشترک بین انسان و حیوان می‌باشد. این بیماری در بسیاری از کشورهای جهان وجود دارد و در ایران به شکل بومی یکی از مشکلات مهم بهداشت عمومی به شمار می‌رود. اکثر حیوانات خونگرم نسبت به این بیماری حساس هستند. انتقال بیماری از راه گازگرفتن حیوانات مبتلا به انسان و حیوان انجام می‌گیرد. بزاق مبتلایان منبع سرشاری از ویروس هاری است. هاری در کشورهایی چون اسکاندیناوی، بریتانیا، ایرلند، اسکاتلند، استرالیا، نیوزلاند دیده نمی‌شود. این حالت بیشتر در ارتباط با وضعیت جغرافیایی این کشورها به ویژه محصور بودن آن‌ها به وسیله آب می‌باشد. اما در کشورهایی مانند ایالات متحده آمریکا، کانادا، اروپا و ایران هاری بومی است. انتقال دهندگان اصلی بیماری سگ، گوشتخواران وحشی(مخصوصاً گرگ) و هم چنین روباه هستند. هاری حدود 2300 سال قبل از میلاد شناخته شده است و به‌نظر می‌رسد سگ به عنوان ناقل اصلی باشد. دانشمندانی مانند ابوعلی‌سینا، سید اسماعیل جرجانی و .... بیماری هاری را توصیف و آن‌را شرح داده‌اند. لوئی پاستور درمان ضد هاری و واکسیناسیون را در سال 1885 میلادی ارائه داد. در سال 1299 شمسی انستیتو پاستور ایران بنا نهاده شد و امروزه بیش از 300 مرکز درمان ضد هاری در کشور به امر درمان هاری مشغول فعالیت می‌باشند. بیش از 000/100 نفر در سال به علت گزش حیوانات مشکوک به هار به ویژه سگ در ایران درمان ضد هاری می‌شوند. طبق گزارش انستیتو پاستور ایران در سال 1380 تعداد 421 نمونه مثبت بوده است که سه مورد انسانی است. سال 1381 تعداد 356 نمونه مثبت بوده است که 6 مورد آن انسانی، سال 1382 تعداد 319 نمونه مثبت بوده است که 10 مورد آن انسانی و 1383 تعداد 325 نمونه مثبت بوده است که 5 مورد انسانی است. می‌توان گفت به طور متوسط سالی 6 مورد هاری انسانی داشتیم که همگی منجر به مرگ شده است. با توجه به روند رو به افزایش حیوان گزیدگی و مبتلایان هاری در حیوان و انسان مسئولین امر اعم از سازمان دامپزشکی کشور، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، شهرداری، وزارت کشور و ... باید برنامه‌های کارا و عملی در ارتباط با واکسیناسیون سگ‌ها، اتلاف سگ‌های ولگرد و روش‌های مناسب جهت کنترل و واکسیناسیون وحوش حساس به بیماری را در دستور کار خود قرار داده و مسئله را جدی بگیرند تا این بیماری مشترک بین انسان و دام و معضل بهداشتی – اقتصادی را به حداقل برسانند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1426 - بررسی آلودگی توکسوپلاسما گوندای در شتران استان یزد با واکنش زنجیره‌ای پلیمراز
علیرضا سازمند موسی توسلی بیژن اسمعیل نژاد زهرا اسداللهی علی کاظم نیا سیدحسین حکمتی مقدم

تک یاخته توکسوپلاسما گوندای یکی از مهمترین عوامل بیماری های مشترک بین انسان و حیوانات است. لذا در مطالعه ی مقدماتی حاضر به منظور بررسی آلودگی به این انگل، 50 شتر یک کوهانه ی نر و ماده در سنین مختلف که توسط دامداران منطقه یزد نگه داری می شدند مورد آزمایش قرار گرفتند. ه چکیده کامل

تک یاخته توکسوپلاسما گوندای یکی از مهمترین عوامل بیماری های مشترک بین انسان و حیوانات است. لذا در مطالعه ی مقدماتی حاضر به منظور بررسی آلودگی به این انگل، 50 شتر یک کوهانه ی نر و ماده در سنین مختلف که توسط دامداران منطقه یزد نگه داری می شدند مورد آزمایش قرار گرفتند. همه نمونه های خونی با روش واکنش زنجیره ای پلیمراز (PCR) با استفاده از ژن 1Bبررسی شدند. نتایج نشان داد که در هیچ یک از شتران بررسی شده توسط روشPCR آلودگی خونی با توکسوپلاسما گوندای وجود نداشت. مطالعه آزمایشگاهی حاضر اولین تلاش در بررسی آلودگی شترهای ایران به توکسوپلاسما گوندای به روش PCRمی باشد. انجام تحقیقات بیشتر در دیگر نواحی کشور در فهم اهمیت بیماری لازم به نظر می رسد. همچنین آلودگی تجربی شترها جهت بررسی سیر بیماری پیشنهاد می شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1427 - تعیین ردیف نوکلئوتیدی و قرابت فیلوژنتیکی ژن Tax ویروس لوسمی گاو در ایران
حسن ممتاز پوریا امینی بهنام عباسیان

ویروس لوسمی گاو (BLV) از خانواده رتروویریده،دون خانواده ارتورتروویرینه و جنس دلتارتروویروس واجد 3 ژن ساختمانی اصلی env، pol،gag و تعدادی ژن تنظیم کننده همانند سازی از جمله Tax، Rex، IIIR وC IVمی باشد. به منظور تعیین قرابت فیلوژنی ژن Tax ویروس BLV در نمونه های آلوده به چکیده کامل

ویروس لوسمی گاو (BLV) از خانواده رتروویریده،دون خانواده ارتورتروویرینه و جنس دلتارتروویروس واجد 3 ژن ساختمانی اصلی env، pol،gag و تعدادی ژن تنظیم کننده همانند سازی از جمله Tax، Rex، IIIR وC IVمی باشد. به منظور تعیین قرابت فیلوژنی ژن Tax ویروس BLV در نمونه های آلوده به این ویروس در ایران در ابتدا قطعه 927 جفت بازی ژن Tax از چهار نمونه آلوده در سیستم PCR تکثیر و جهت تعیین ردیف نوکلئوتیدی سکانس گردید. نتایج حاصل از مقایسه ردیف نوکلئوتیدی تعیین شده در این مطالعه با سکانس شناخته شده ژن Tax ویروس BLV در سایر کشورها نشانگر وجود 4/3 تا 7/7 درصد تنوع ژنتیکی در این ژن بود که در این میان بیشترین قرابت با ردیف نوکلئوتیدی ژن Tax در آمریکا )سکانس (AY700378.1 با 6/96 درصد تشابه و بیشترین تفاوت مربوط به جدایه این ویروس در استرالیا (سکانس AY700379.1) و ژاپن (سکانس AY700381.1) با 3/92 درصد قرابت مشاهده شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1428 - مطالعه‌ای بر فلور قارچی سطح چشم سالم در گاوهای بومی ایران
توحید نوری عبداله عراقی سوره

فلور میکروبی سطح چشمسالم یکی از منابع تامین‌کننده عوامل قارچی برای ایجاد کراتومایکوز در حیوانات می‌باشد. مطالعه حاضر به منظور شناسایی جدایه‌های قارچی سطح چشم سالم گاوهای بومی ایران در منطقه ارومیه انجام گرفت. سواب‌ها از هر دو چشم 45 رأس گاو سالم گرفته شد و در محیط سابرو چکیده کامل

فلور میکروبی سطح چشمسالم یکی از منابع تامین‌کننده عوامل قارچی برای ایجاد کراتومایکوز در حیوانات می‌باشد. مطالعه حاضر به منظور شناسایی جدایه‌های قارچی سطح چشم سالم گاوهای بومی ایران در منطقه ارومیه انجام گرفت. سواب‌ها از هر دو چشم 45 رأس گاو سالم گرفته شد و در محیط سابرو دکستروز آگار کلرامفنیکل دار و عصاره مالت کشت گردید. پلیت‌ها در دمای 25 درجه سانتی گراد به مدت 7 روز نگه‌داری شد. اثر سن و جنس بر نتایج به‌دست آمده با استفاده از آزمون دقیق فیشر مورد تحلیل آماری قرار گرفت. از گاوهای بررسی شده تعداد 13 رأس (89/28%) برای کشت قارچی چشم ها مثبت بودند. جدایه ها شامل جنس‌های آسپرژیلوس از 7 رأس (84/53%)، پنی سیلیوم از 6 رأس (15/46%)، رودوتورلا از 1 رأس (69/7%) و کاندیدا از 1 رأس (69/7%) بودند. مخمرها 3/13% از کل جدایه‌ها را به خود اختصاص دادند. سن و جنس گاوتاثیر معنی‌دار روی فراوانی جدایه‌ها نداشت. در کل، میزانآلودگی قارچی سطح چشم گاوها در مقایسه با مطالعات مشابه پائین بود که می‌تواند انعکاس تفاوت موجود در روش و فصل نمونه‌برداری باشد. فراوانیغیرمعمول آسپرژیلوسدر مطالعه حاضر می‌تواند ناشی از تفاوت‌های جغرافیایی باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1429 - بررسی فون کنه‌های سخت آلوده کننده بز و تغییرات فصلی جمعیت آنها در استان آذربایجان غربی
سهراب رسولی محمد صدقیان کمال جعفری اسماعیل ولیزاده مهران مجرد

بررسی حاضر به منظور تعیین گونه های کنه در آذربایجان غربی خصوصاً در سطح بدن بزهای منطقه و میزان توزیع آلودگی بر حسب سن و جنس در قسمت های مختلف بدن بز، میزان تغییرات فصلی آلودگی و میزان شیوع آن در حیوانات مزبور انجام پذیرفت. این بررسی از اول فروردین ماه سال 1385 تا اواخر چکیده کامل

بررسی حاضر به منظور تعیین گونه های کنه در آذربایجان غربی خصوصاً در سطح بدن بزهای منطقه و میزان توزیع آلودگی بر حسب سن و جنس در قسمت های مختلف بدن بز، میزان تغییرات فصلی آلودگی و میزان شیوع آن در حیوانات مزبور انجام پذیرفت. این بررسی از اول فروردین ماه سال 1385 تا اواخر اسفند ماه سال 1385 انجام گردیده است. در طی این مدت از 21 شهر تابعه استان آذربایجان غربی و در مجموع از تعداد 1800 رأس بز نر و ماده با سنین مختلف، نمونه گیری صورت پذیرفت. داده ها با استفاده از نرم افزارSpss آنالیز گردید. نتایج این مطالعه نشان داد تعداد 52 رأس (88/2%) بز آلوده به کنه بودند. بالاترین میزان آلودگی در بزها مربوط به خرداد ماه و در شهر میاندوآب و کمترین میزان آلودگی مربوط به بهمن ماه و در شهرستان شاهین دژ بوده است. در آنالیز آماری اختلاف معنی داری، بین تعداد کنه های جداسازی شده در ماه های مختلف و فصول سال وجود داشت (05/0p<). از 251 کنه بالغ و نمف شناسایی شده در روی بزان به ترتیب آلودگی مربوط به ریپی سفالوس بورسا ( 96/58%)، هیالوما آناتولیکم آناتولیکم (85/35%)، درماسنتور مارژیناتوس ( 98/3%) و همافیزالیس پونکتاتا ( 19/1%) بود. فراوانی آلودگی به کنه در قسمت های مختلف بدن در بزان به ترتیب روی پستان (35%)، کشاله ران (34%)، سر و گردن ( 18%) و روی بیضه (13%) مشاهده گردید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1430 - مقایسه عملکرد پرورش بوقلمون گوشتی بی یو تی بیگ 6 در ایران با استاندارد نژادی
پیام حقیقی خوشخو گیتا اکبری آزاد علی مسعودیان

به منظور ارزیابی عملکرد پرورش صنعتی بوقلمون گوشتی در ایران، 15 مزرعه پرورش بوقلمون گوشتی به صورت تصادفی انتخاب شدند. در طول مطالعه مجموعاً 72000 قطعه بوقلمون گوشتی سویه تجاری بی یو تی بیگ 6 در این مزارع پرورش یافتند. این مزارع از یک روزگی تا سن کشتار (16 هفتگی برای بوقل چکیده کامل

به منظور ارزیابی عملکرد پرورش صنعتی بوقلمون گوشتی در ایران، 15 مزرعه پرورش بوقلمون گوشتی به صورت تصادفی انتخاب شدند. در طول مطالعه مجموعاً 72000 قطعه بوقلمون گوشتی سویه تجاری بی یو تی بیگ 6 در این مزارع پرورش یافتند. این مزارع از یک روزگی تا سن کشتار (16 هفتگی برای بوقلمون های ماده و 20 هفتگی برای بوقلمون های نر) تحت بررسی مدیریتی قرار گرفتند. در این مطالعه شاخص های پرورشی میانگین وزن، درصد ضریب پراکندگی، مصرف سرانه دان، ضریب تبدیل غذایی و شاخص کارایی اروپایی مورد ارزیابی قرار گرفتند و نتایج به دست آمده با استفاده از نرم افزار آماری spss تجزیه و تحلیل شدند. نتایج بیانگر آن بود که میانگین وزن گله ها، درصد ماندگاری و شاخص کارایی اروپایی به طور معنی داری از میزان استاندارد کمتر (001/0p<) و مصرف سرانه دان و ضریب تبدیل غذایی نیز به صورت معنی داری از استاندارد بیشتر بودند (001/0p<). همچنین درصد ضریب پراکندگی وزن فقط در 6 مزرعه (40% مزارع) مطلوب بود. با توجه به داده های فوق می توان نتیجه گرفت که با وجود توسعه این رشته در سال های اخیر در کشور، عملکرد مدیریت صنعتی پرورش بوقلمون گوشتی در ایران دارای نواقصی است و با ارتقاء سطح دانش فنی، تهیه تجهیزات مناسب اختصاصی و آموزش پرورش دهندگان می توان این مشکلات را به حداقل رساند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1431 - گزارش چند مورد آلودگی ماهی شاه کولی به انگل لیگولا اینتستینالیس در سد سنگر استان گیلان
یعقوب قره داغی محمد محمدی حفظ آباد

ماهی شاه کولی (Chalcalburnus chalcoides) از خانواده کپور ماهیان بوده و به شکل گسترده در منابع آبی کشور یافت می شود. لیگولا اینتستینالیس از جمله انگل های این ماهی محسوب می شود. لیگولا اینتستینالیس (Ligula intestinalis) دارای دو میربان واسط می باشد. میزبان واسط اول آن سیک چکیده کامل

ماهی شاه کولی (Chalcalburnus chalcoides) از خانواده کپور ماهیان بوده و به شکل گسترده در منابع آبی کشور یافت می شود. لیگولا اینتستینالیس از جمله انگل های این ماهی محسوب می شود. لیگولا اینتستینالیس (Ligula intestinalis) دارای دو میربان واسط می باشد. میزبان واسط اول آن سیکلوپس ها و میزبان واسط دوم آن ماهیان هستند که پلوروسرکوئید لیگولا در حفره شکمی آنها یافت می شود. این مطالعه به منظور بررسی علل مرگ و میر ماهیان شاه کولی سد سنگر استان گیلان در شهریور ماه سال 1391 انجام گرفته است. نمونه گیری به صورت تصادفی بوده و در مجموع 65 عدد ماهی از گونه مورد نظر صید، شناسایی و تعیین سن گردید و بررسی انگل شناسی روی آنها انجام شد. نتایج بررسی ها نشان داد که میزان آلودگی 08/83 درصد بوده و از 65 عدد ماهی 54 عدد آلوده به این انگل می باشند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1432 - وضعیت سل دامی در ایران و راهکارهای مناسب جهت کنترل آن
محمدقلی نادعلیان حسن تاج بخش محمود بلورچی علی رضاخانی محمدرضا مخبردزفولی محمد حسن بزرگمهری فرد علی اسلامی

سل یکی از بیماری های عفونی و قابل انتقال بین انسان و حیوان است. عامل سل باکتری میکوباکتریوم (Mycobacterium) می باشد. عامل سل گاوی به نام میکوباکتریوم بویس یکی از اعضاء کمپلکس میکوباکتریوم توبرکولوزیس (عامل سل انسانی) نامیده می شود. سل از بیماری های مهم نشخوارکنندگان به چکیده کامل

سل یکی از بیماری های عفونی و قابل انتقال بین انسان و حیوان است. عامل سل باکتری میکوباکتریوم (Mycobacterium) می باشد. عامل سل گاوی به نام میکوباکتریوم بویس یکی از اعضاء کمپلکس میکوباکتریوم توبرکولوزیس (عامل سل انسانی) نامیده می شود. سل از بیماری های مهم نشخوارکنندگان به ویژه گاو و بز در سراسر جهان از جمله ایران می باشد. باسیل سل علاوه بر انسان و نشخوارکنندگان، حیوانات خانگی و حیات وحش را نیز مبتلا می کند، لذا امر کنترل و مبارزه با این بیماری مشکل است. سگ و گربه از جمله حیوانات هستند که نسبت به سه گونه باکتری انسانی، گاوی و مرغی حساس می باشند و انتقال از این حیوانات به انسان و دام به راحتی امکان پذیر است. پرندگان خانگی مانند قناری نیز به سه گونه باکتری حساس بوده و از این نظر در کنترل بهداشت انسان و دام از اهمیت زیادی برخوردارند. در رابطه با انتقال سل علاوه بر منابع دامی و حیوانات خانگی، امروزه با شیوع بیماری سرکوب کننده ایمنی مانند ایدز که در کشور ما روز به روز به تعداد مبتلایان افزوده می شود باعث تضعیف ایمنی و به دنبال آن بسیاری از بیماری ها از جمله سل بر انسان ها مستولی می گردد. علاوه بر سل انسانی (میکوباکتریوم توبرکولوزیس) عامل سل گاوی (میکوباکتریوم بویس) از عمده ترین منبع عفونت و انتقال به انسان است لذا کنترل و در نهایت ریشه کنی سل در جمعیت گاوی همواره در اولویت سازمان های ذیربط مانند سازمان دامپزشکی قرار دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1433 - کم‌خونی همولیتیک ناشی از مسمومیت تجربی با پیاز در گوسفند قزل ایرانی
یعقوب حاجی صادقی مجید فرتاش وند مهدی شکوهی سیدرضی بهاورنیا

این مطالعه بر روی 10 راس گوسفند نر یکساله نژاد قزل انجام گرفت. جهت اطمینان از سلامت دام ها و نیز اجرای درمان ضدانگل، دام ها به مدت یک ماه بدون هیچ مداخله دیگر و با جیره معمول و مرغوب نگه داری شدند. سپس به تدریج در جیره روزانه دام ها پیاز اضافه شد و در نهایت پس از یک هفت چکیده کامل

این مطالعه بر روی 10 راس گوسفند نر یکساله نژاد قزل انجام گرفت. جهت اطمینان از سلامت دام ها و نیز اجرای درمان ضدانگل، دام ها به مدت یک ماه بدون هیچ مداخله دیگر و با جیره معمول و مرغوب نگه داری شدند. سپس به تدریج در جیره روزانه دام ها پیاز اضافه شد و در نهایت پس از یک هفته گوسفندان فقط با پیاز تغذیه می شدند. دام ها به مدت 10 هفته با پیاز تغذیه شدند و در طی این مدت در فواصل منظم و هر هفته یک بار از دام ها خون گیری می شد. بیشترین نشانه های بالینی مشاهده شده شامل کم خونی، رنگ پریدگی مخاطات، تاکیکاردی، تغییر رنگ مختصر ادرار، ضعف و بیحالی بود. یکی از گوسفندان علایم تشنج ناشی از ایسکمی مغزی نشان می داد. تعداد گلبول های قرمز، هموگلوبین و هماتوکریت از هفته اول رو به کاهش بود که در هفته سوم به سطح معنی داری رسید (01/0>p). تعداد اجسام هینز مشاهده شده در گلبول های قرمز از هفته اول به شدت افزایش یافت که در هفته پنجم آزمایش به بیشترین حد خود رسید (001/0>p). از هفته هشتم به بعد بهبودی نسبی در شاخص های هماتولوژیک دیده می شد، با وجود این دو راس از گوسفندان تحت مطالعه از فرط کم خونی تلف شدند. نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد تغذیه گوسفندان با پیازهای مازاد و حذفی کشاورزان باید با احتیاط باشد تا اثرات زیان بار ناشی از کم خونی همولیتیک به حداقل برسد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1434 - شناسایی تیلریااویس در کنه‌های ناقل بااستفاده ازروش واکنش زنجیره ای پلیمراز(PCR) در استان لرستان
ناصر حقوقی راد سعید هاشمی محمد عبدی گودرزی

بیماری تیلریوز ناشی از تک‌یاخته داخل سلولی به نام تیلریا است که باعث خسارت اقتصادی به صنعت دامپروری در نقاط مختلف ایران می گردد. مطالعه حاضر با هدف شناسایی تیلریا اویس در کنه های سخت در استان لرستان انجام گردید. 265 نمونه کنه از گوش و سطح بدن و 100 لام گسترش خونی از وری چکیده کامل

بیماری تیلریوز ناشی از تک‌یاخته داخل سلولی به نام تیلریا است که باعث خسارت اقتصادی به صنعت دامپروری در نقاط مختلف ایران می گردد. مطالعه حاضر با هدف شناسایی تیلریا اویس در کنه های سخت در استان لرستان انجام گردید. 265 نمونه کنه از گوش و سطح بدن و 100 لام گسترش خونی از ورید گوش گوسفندانی با تاریخچه تب و کم خونی از 5 منطقه مختلف استان لرستان طی فروردین تامرداد سال 1391 جمع‌آوری شد. استخراج DNA از غدد بزاقی کنه ها صورت گرفت و آزمایش PCR با استفاده ازیک جفت پرایمراختصاصی به منظور تکثیر قطعه ژنی به اندازه 520جفت باز متعلق به ژن SSurRNAتیلریا اویس انجام شد.بررسی میکروسکوپیگسترش‌های خونی، اشکال پیروپلاسمی گونه های تیلریا را در 12 مورد(12%) نشان داد.نتایج PCR نشان داد که 37نمونه(34/24%) ازکنه های ریپی سفالوس سانگوئینوس، شامل 21 کنه ماده(81/13%) و 16کنه نر(52/10%)واجدژنوم تیلریااویس بودند،درحالی که درسایر کنه ها ژنوم این انگل یافت نشد. از کل 265کنه، جنس ریپی سفالوس سانگوئینوس، بیشترین (35/57%) و همافیزالیس پونکتاتا،کمترین (01/3%) میزان فراوانی را نشان داد. با توجه به گسترش وسیع ریپی سفالوس سانگوئینوس نسبت به سایر کنه ها به نظر می رسد که این کنه احتمالاًاصلی ترین عامل انتقال تیلریا اویس در استان لرستان ایران باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1435 - سنجش و ارزیابی میزان استفاده از شاخصه‌های فرهنگ ایرانی-اسلامی در طراحی تمرین‌های دروس مقدمات طراحی معماری (نمونه موردی: دانشگاه تهران)
الهام کاظمی حسن ستاری ساربانقلی رحمت محمدزاده افرا غریب پور

10.30495/jinev.2020.1901877.2204

هدف این پژوهش، سنجش و ارزیابی میزان استفاده از شاخصه‌های فرهنگ ایرانی-اسلامی در طراحی تمرین‌های دروس مقدمات طراحی معماری پردیس هنرهای زیبا دانشگاه تهران است. شیوه پژوهش، توصیفی- تحلیلی و پیمایشی به صورت عکاسی از روند برگزاری کلاس‌های دروس مذکور در آتلیه 5 و 6 و از نظر ن چکیده کامل

هدف این پژوهش، سنجش و ارزیابی میزان استفاده از شاخصه‌های فرهنگ ایرانی-اسلامی در طراحی تمرین‌های دروس مقدمات طراحی معماری پردیس هنرهای زیبا دانشگاه تهران است. شیوه پژوهش، توصیفی- تحلیلی و پیمایشی به صورت عکاسی از روند برگزاری کلاس‌های دروس مذکور در آتلیه 5 و 6 و از نظر نتایج یک تحقیق کاربردی است. جامعه آماری 44 نفر از اساتید معماری دانشگاه‌های شهرهای تهران و تبریز می‌باشند که به روش نمونه‌گیری تصادفی انتخاب شده‌اند. سوالات پرسشنامه به سه مؤلفه مفهوم هندسی، مفهوم خلاقیت و مفهوم فرم و فضا تقسیم شده و هر کدام از این مؤلفه‌ها دارای زیرمؤلفه‌هایی هستند که همان شاخصه‌های معماری ایرانی-اسلامی است. برای بررسی روایی محتوایی پرسشنامه از شاخص لاوشه بین 10 متخصص استفاده شده و پایایی آن از طریق آلفای کرونباخ 0.88 محاسبه شده است. جهت تجزیه و تحلیل داده، از روش‌های آمار توصیفی و آمار استنباطی در نرم افزار SPSS استفاده گردید. نتایج به دست‌امده نشان می‌دهد که شاخصه‌های فرهنگ ایرانی-اسلامی 4.54% ضعیف، 86.36% متوسط و 9.1% خوب رتبه‌بندی گردید. به تفکیک، شاخصه‌های معماری ایرانی–اسلامی در طراحی تمرین‌های مقدمات طراحی معماری3، با میانگین 64.94 بیشتر از دو درس مقدمات طراحی معماری2 با میانگین 49.05 و مقدمات طراحی معماری1 با میانگین 39.26 رعایت شده است. در نهایت می‌توان با اندکی تغییر در طراحی تمرینات ارائه شده توسط اساتید و گنجاندن شاخصه‌های با امتیاز کم مرتبط با هر کدام از سه درس مذکور، تمریناتی متناسب با شاخصه‌های فرهنگ ایرانی-اسلامی ارائه نمود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1436 - ارائه مدلی برای نهادینه کردن رهبری تسهیمی در دانشگاه آزاد اسلامی، مورد: واحدهای مستقر در استان آذربایجان‌غربی
,وحید حیاتلو حمیدرضا آراسته کامران محمدخانی

10.30495/jinev.2023.1982327.2848

هدف این تحقیق ارائه مدلی برای نهادینه کردن رهبری تسهیمی در دانشگاه آزاد اسلامی بود. جامعه آماری شامل افراد متخصص و صاحب‌نظر واحدهای مستقر در استان آذربایجان‌غربی بود که به طور مستقیم با موضوع مورد بررسی سرو کار داشتند و با استفاده از رویکرد نمونه‌گیری هدفمند، تا اشباع ن چکیده کامل

هدف این تحقیق ارائه مدلی برای نهادینه کردن رهبری تسهیمی در دانشگاه آزاد اسلامی بود. جامعه آماری شامل افراد متخصص و صاحب‌نظر واحدهای مستقر در استان آذربایجان‌غربی بود که به طور مستقیم با موضوع مورد بررسی سرو کار داشتند و با استفاده از رویکرد نمونه‌گیری هدفمند، تا اشباع نظری انتخاب شدند (n=10). داده‌ها به روش مصاحبه و با شیوه هدایت کلیات و به صورت نیمه ساخت یافته گردآوری شد. برای به دست آوردن اعتبار و روایی داده‌ها از دو روش بازبینی مشارکت‌کنندگان و همچنین مرور خبرگان غیرشرکت‌کننده در پژوهش استفاده شد. پایایی مدل با استفاده از شاخص کاپا مورد بررسی قرار گرفت. مقدار شاخص کاپا برابر با 763/0 محاسبه و در سطح توافق معتبر قرار گرفته است. با استفاده از نرم‌افزار Maxqda10 به بررسی مصاحبه‌ها و کدگذاری پرداخته شد. در نهایت، بر اساس معیارهای نهایی شناسایی شده، مدل بر آمده از روش تحلیل محتوای کیفی ارائه شد. نتایج حاصل از کدگذاری باز داده‌های کیفی گردآوری شده با استفاده از ابزار مصاحبه، تعداد 84 کد اولیه از میان 401 بود. سپس، 84 کد اولیه در قالب 16 مقوله اصلی شامل ارتباط رهبری سازمان، ارتباطات سازمانی، پیامد عملکردی، تیم‌های سازمانی، رفتارسازمانی، ساختارسازمانی، سبک‌های مختلف رهبری، سیستم مدیریت منابع انسانی، محیط سازمانی، مدیریت استراتژیک، مدیریت تغییر سازمانی، مدیریت عملکرد، مزیت رقابتی، منابع سازمانی، مهارت‌های سازمانی، ویژگی رفتاری رهبر، در قالب یک مدل دسته‌بندی شدند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1437 - بررسی تطبیقی برنامه درسی ادبیات در مقطع متوسطه ایران با شش کشور اروپایی
محمد رحمان‌پور محمدرضا نیلی

هدف از این پژوهش بررسی تطبیقی برنامه درسی ادبیات مقطع متوسطه ایران با شش کشور اروپایی بود. نوع پژوهش کیفی بود که از دو روش تحلیل محتوای اسنادی و زمینه‌یابی استفاده شد. ابزار گردآوری داده‌ها اسناد و مدارک مربوط به برنامه درسی کشورها و مصاحبه‌های نیمه ساختاریافته بود. در چکیده کامل

هدف از این پژوهش بررسی تطبیقی برنامه درسی ادبیات مقطع متوسطه ایران با شش کشور اروپایی بود. نوع پژوهش کیفی بود که از دو روش تحلیل محتوای اسنادی و زمینه‌یابی استفاده شد. ابزار گردآوری داده‌ها اسناد و مدارک مربوط به برنامه درسی کشورها و مصاحبه‌های نیمه ساختاریافته بود. در بخش تطبیقی از روش پیشنهادی برودی استفاده شد و در بخش زمینه‌یابی نیز با 15 نفر از صاحب‌نظران حوزه ادبیات در کشور مصاحبه به عمل آمد. اطلاعات به دست آمده در قالب جداول خلاصه و مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که برنامه درسی ادبیات کشور ما به نسبت سایر کشورها از لحاظ محتوا و رویکردها از غنای بالایی برخوردار است. همچنین برنامه درسی ادبیات قابلیت‌های مطلوبی را در دانش‌آموزان پرورش می‌دهد که مهمترین آنها قدرت درک، تفسیر و دانش ادبی می‌باشد. مهارت ارتباطی و پردازش اطلاعات به عنوان یکی از مهمترین مهارت‌های مورد نیاز دنیای امروز، کمتر مورد توجه بود که بایستی مورد تأکید بیشتر قرار گیرد. نتایج دیگر پژوهش حاکی از چالش برانگیز بودن برنامه درسی ادبیات در مؤلفه‌های محتوا و روش آموزشی بود که بایستی این چالش به حداقل برسد پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1438 - بررسی موانع ایجاد سازمان یادگیرنده در مرکز آموزش ایران خودرو
جهانگیر یاری حاج عطالو

تحقیق حاضر با هدف تعیین وضعیت موجود و مطلوب مرکز آموزش ایران خودرو براساس ابعاد پنجگانه ایجاد سازمان یادگیرنده و شناسایی موانع ایجاد سازمان یادگیرنده درآن مرکز بر مبنای مدل ویک و لئون با استفاده از روش تحقیق توصیفی ـ پیمایشی انجام شده است. جامعه آماری تحقیق شامل کلیه پر چکیده کامل

تحقیق حاضر با هدف تعیین وضعیت موجود و مطلوب مرکز آموزش ایران خودرو براساس ابعاد پنجگانه ایجاد سازمان یادگیرنده و شناسایی موانع ایجاد سازمان یادگیرنده درآن مرکز بر مبنای مدل ویک و لئون با استفاده از روش تحقیق توصیفی ـ پیمایشی انجام شده است. جامعه آماری تحقیق شامل کلیه پرسنل مرکز آموزش ایران خودرو(100 نفر) بود که با روش نمونه‌گیری تصادفی ساده پرسشنامه تحقیق در رده‌های مدیران و کارشناسان اجرا شد و در مجموع نمونه آماری تحقیق 51 نفر شد. گزاره‌های این تحقیق شامل یک سئوال کلی وشش سئوال جزئی در پنج بعد ایجاد سازمان یادگیرنده است که پس از تجزیه و تحلیل داده های گرداوری شده با استفاده از آمار توصیفی (میانگین، انحراف استاندارد، خطای استاندارد و ...) و آمار استنباطی (آزمون t همبسته مقایسه بین دو میانگین، آزمون رتبه‌بندی فریدمن، آزمون خی‌دو 2X) مشخص شد که در همه ابعاد بین وضعیت موجود و مطلوب مرکز آموزش ایران خودرو تفاوت معناداری وجود دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1439 - بررسی تأثیر استفاده از دستگاه های همراه نامه رسان (PDA) در کاهش هزینه های اداری شرکت پست جمهوری اسلامی ایران
روح اله نوری محمد رضا نقیبی

10.30495/qjopm.2020.669088

استفاده از ابزارهای الکترونیکی موجبات توسعه و بهینه‌سازی عملیات داخلی سازمان ها، کاهش هزینه‌های داخلی و افزایش فرصت‌های سودآوری را ممکن ساخته است، لکن بهره‌وری در حوزه امور دفتری مورد بی‌توجهی واقع‌شده است. سیستم همراه نامه‌رسان برای ایجاد بهبود در کارآیی فرآیند توزیع م چکیده کامل

استفاده از ابزارهای الکترونیکی موجبات توسعه و بهینه‌سازی عملیات داخلی سازمان ها، کاهش هزینه‌های داخلی و افزایش فرصت‌های سودآوری را ممکن ساخته است، لکن بهره‌وری در حوزه امور دفتری مورد بی‌توجهی واقع‌شده است. سیستم همراه نامه‌رسان برای ایجاد بهبود در کارآیی فرآیند توزیع مرسولات پستی و باهدف ارتقای رضایت مشتریان در شرکت‌های پستی راه‌اندازی گردیده است. با توجه به اهمیت کاهش هزینه‌ها در این پژوهش به این سؤال اصلی پاسخ‌داده‌شده است که استفاده از دستگاه‌های همراه نامه‌رسان(PDA) در هزینه‌های شرکت پست جمهوری اسلامی ایران چه تأثیری دارد؟ داده‌های این پژوهش، از داده‌های مربوط به مرسوله‌های پستی توزیع‌شده طی سال‌های ۱۳۹۱ الی ۱۳۹۴ بوده که از دیتابیس سرورهای مستقر در مرکز فناوری اطلاعات شرکت پست استخراج‌ شده است. با استفاده از روش هزینه یابی بر مبنای فعالیت(ABC) به محاسبۀ محرک‌های هزینه پرداخته و با استفاده از روش نقطه سربه‌سر میزان صرفه‌جویی حاصل از استفاده از دستگاه PDA محاسبه شده است. برای سنجش نرمال بودن توزیع مشاهدات متغیرهای پژوهش از آزمون کلموگروف اسمیرنوف یک نمونه‌ای و تعیین عملکرد آزمون مقایسه میانگین‌های زوجی همبسته استفاده‌ شده است. با توجه به نتایج به دست آمده مشاهده گردید که استفاده از دستگاه‌های PDA در مناطق مورد بررسی باعث افزایش سوددهی گردیده و بر روی هزینه‌های ملزومات اداری، حقوق و دستمزد و ایاب و ذهاب کارکنان تأثیر گذاشته است. در این راستا راهکارهایی جهت استفادۀ بهتر از این دستگاه‌ها در شرکت پست ارائه گردیده و پیشنهادهایی در جهت بررسی شاخص هزینه‌های زمان و کیفیت داده‌ شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1440 - بهره وری سرمایه های انسانی در سازمان های راهبردی و طراحی الگوی کاربردی با بهره گیری ازمدل معادلات ساختاری و ماتریس کوواریانس(مطالعه موردی : نیروی دریایی راهبردی ارتش)
سهراب صادق ابوطالب مطلبی ورکانی زهرا علی پور درویش جمشید صادقی صدقیانی یوسف محمدی مقدم

10.30495/qjopm.2020.1874024.2556

منابع انسانی با ارزش ترین منابع طبیعی یک کشور است و وظیفه آن به کارگیری نیروی انسانی متعهد در یک سازمان است که با کارکرد و اتخاذ تصمیم‌های صحیح، زیان‌های مادی را جبران کرده و همواره بر سرمایه مادی آن بیفزاید. برخی از کشورهای توسعه یافته مهمترین منبع رشد قتصادی خود را من چکیده کامل

منابع انسانی با ارزش ترین منابع طبیعی یک کشور است و وظیفه آن به کارگیری نیروی انسانی متعهد در یک سازمان است که با کارکرد و اتخاذ تصمیم‌های صحیح، زیان‌های مادی را جبران کرده و همواره بر سرمایه مادی آن بیفزاید. برخی از کشورهای توسعه یافته مهمترین منبع رشد قتصادی خود را منابع انسانی و توسعه مهارت‌ها شناخته اند. این پژوهش با هدف شناسایی عوامل موثر در الگوی تدوین شده بهره‌وری سرمایه انسانی در نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران انجام شده است. به دلیل کمی بودن روش تحقیق، از مدل معادلات ساختاری استفاده شده و با تنظیم پرسشنامه و ارائه به 30 نفر از فرماندها مناطق و پایگاه‌ها نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران که به روش هدفمند در دسترس انتخاب شده بود به اجراء گذاشته شد. نتایج پژوهش بیانگر این است که عواملی از قبیل؛ طراحی و استقرار محیط سازمانی، برنامه ریزی و جذب و نگهداری نیروی انسانی، مکانیزم‌های مدیریتی و آموزشی، بر استراتژی‌های عملی و تعاملی بهره‌وری نیروی انسانی، پیامد‌های رقابت و بهبود عملکرد و کیفیت ماموریت‌های محوله و ایجاد یک سازمان پویا وخلاق، عوامل محیطی سازمان و ضعیف بودن سیستم آموزشی و مدیریت بر استراتژی‌های عملی و تعاملی بهره‌وری نیروی انسانی، ایجاد رضایت در کارکنان، کیفیت روحیه و رفاه افراد موثر در سازمان و نقش حمایتی مدیران در ایجاد و افزایش بهره‌وری نیروی انسانی بر استراتژی‌های عملی و تعاملی بهره‌وری نیروی انسانی، برنامه ریزی جذب و نگهداری نیروی انسانی و همچنین مکانیزم برنامه ریزی بر پیامدهای بهره‌وری کارکنان و نیروی انسانی تاثیر مثبت و معناداری دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1441 - ارائه مدل نظام جذب، تأمین و تعدیل منابع انسانی کارآفرین محور در سازمان های دولتی ایران
حسن حسن زاده ناصر میرسپا سی ابوالحسن فقیهی رضا نجف بیگی محمد علی افشار کاظمی

10.30495/qjopm.2020.519374.1135

طبق تحقیقات انجام شده استفاده از رفتارهای کارآفرینانه در سازمان های دولتی ایران چندان موفق نبوده و بهبود این شرایط نیازمند شکل دهی مجدد سیاست های توسعه مدیریت منابع انسانی در کشور است بر همین مبنا در این مقاله به دنبال ارائه مدل مناسب در حوزه نظام جذب، تأمین و تعدیل منا چکیده کامل

طبق تحقیقات انجام شده استفاده از رفتارهای کارآفرینانه در سازمان های دولتی ایران چندان موفق نبوده و بهبود این شرایط نیازمند شکل دهی مجدد سیاست های توسعه مدیریت منابع انسانی در کشور است بر همین مبنا در این مقاله به دنبال ارائه مدل مناسب در حوزه نظام جذب، تأمین و تعدیل منابع انسانی بر اساس مدل میرسپاسی به عنوان یکی از زیر نظام‌های چهارگانۀ نظام مدیریت منابع انسانی هستیم که بتواند کارآفرینی را در سازمان های دولتی ایران ایجاد و یا تقویت نماید در همین راستا از ابعاد مورد نظر میرسپاسی در حوزه نظام جذب، تأمین و تعدیل منابع انسانی که شامل نظام جبران خدمت، طراحی مشاغل و مدیریت امور استخدامی می‌باشد استفاده کردیم با توجه به روش پژوهش که ترکیبی است جامعۀ آماری آن نیز به دو دستۀ کیفی و کمّی تقسیم‌بندی می‌شوند، دستۀ اول خُبرگان پژوهش هستند که شامل 25 نفر از استادان دانشگاهی می‌باشند و دستۀ دوم مدیران و کارشناسان منابع انسانی وزارتخانه‌های ایران می‌باشند. روش نمونه‌گیری، طبقه‌ای در دسترس و ابزار گردآوری داده‌ها پرسش نامه است.در نهایت بعد از بررسی موانع کارآفرینی نظام جذب، تأمین و تعدیل منابع انسانی در وزارتخانه‌های کشور براساس نظر خبرگان با استفاده از نرم‌افزار لیزرل، مدل مناسب ارائه می گردد که در آن ابعاد جبران خدمت، مدیریت امور استخدامی و طراحی مشاغل بایستی طوری طراحی شوند که بتوانند نوآوری، پیش کنشی و انعطاف پذیری را به عنوان ابعاد شناسایی شده کارآفرینی درسازمان های دولتی ایران تقویت نمایند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1442 - ارائه مدل مفهومی تأثیر استراتژی‌های مدیریت تولید و عملیات بر مزیّت رقابتی پایدار در صنعت خودرو ایران (مورد مطالعه: شرکت‌های خودروسازی تهران)
علی محقر عزت الله اصغری زاده سید حسن قدسی پور امیر ثمررخی

10.30495/qjopm.2021.1882539.2680

در این مقاله تأثیر استراتژی‌های تولید خودرو بر کسب مزیّت رقابتی پایدار تولیدکنندگان داخلی با ارائه مدلی جدید بررسی شده است. این پژوهش کمّی از نظر هدف کاربردی، از حیث ابزار گردآوری اطلاعات از نوع توصیفی (غیرآزمایشی) است. ازآنجایی‌که از روش مدل‌سازی معادلات ساختاری برای ب چکیده کامل

در این مقاله تأثیر استراتژی‌های تولید خودرو بر کسب مزیّت رقابتی پایدار تولیدکنندگان داخلی با ارائه مدلی جدید بررسی شده است. این پژوهش کمّی از نظر هدف کاربردی، از حیث ابزار گردآوری اطلاعات از نوع توصیفی (غیرآزمایشی) است. ازآنجایی‌که از روش مدل‌سازی معادلات ساختاری برای بررسی روابط بین ابعاد مدل استفاده شد، در بین پژوهش‌های همبستگی از نوع تحلیل ماتریس واریانس-کوواریانس است. جهت جمع‌آوری داده‌ها از پرسشنامه استفاده شد و روایی آن با روش‌های روایی محتوا و روایی سازه و پایایی آن با روش آلفای کرونباخ تأیید شد. جامعه آماری پژوهش مدیران ارشد شرکت‌های خودروسازی واقع در شهر تهران بودند. بعد از نمونه‌گیری تصادفی 384 پرسشنامه تکمیل شد و بر اساس آن آزمون فرضیه‌ها و تجزیه‌وتحلیل داده‌ها انجام گردید. متغیرهای هزینه، کیفیت، تنوع و انعطاف‌پذیری متغیر مکنون مزیت رقابتی پایدار را تبیین می‌کنند. همچنین استراتژی‌های کایزن، سازمان‌دهی منابع سازمانی، به‌موقع بودن و مدیریت زنجیره تأمین، متغیر مکنون استراتژی‌های تولید خودروسازان ایرانی را تبیین می‌کند. بر اساس یافته‌ها، مؤلفه‌های استراتژی تولید و عملیات بر مزیت رقابتی پایدار صنایع خودروسازی تأثیر مثبت و معنا‌داری دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1443 - طراحی مدل برندکارفرما در صنایع کوچک و متوسط ایران به روش فراترکیب (در راستای بهره‌وری منابع انسانی)
امیر لالهء حسین قره بیگلو مجتبی رمضانی سلیمان ایرانزاده

10.30495/qjopm.2022.1935221.3230

پژوهش حاضر با هدف طراحی مدل برند کارفرما در صنایع کوچک و متوسط ایران انجام شد. بدین منظور برای استخراج مقولات، مفاهیم و کدها از روش فراترکیب هفت مرحله‌ای سندلوسکی و باروسو (2007)، استفاده شد. جامعه آماری پژوهش حاضر، مجموعه‌ای از مقالات و مطالعات مرتبط در حوزه برندسازی ک چکیده کامل

پژوهش حاضر با هدف طراحی مدل برند کارفرما در صنایع کوچک و متوسط ایران انجام شد. بدین منظور برای استخراج مقولات، مفاهیم و کدها از روش فراترکیب هفت مرحله‌ای سندلوسکی و باروسو (2007)، استفاده شد. جامعه آماری پژوهش حاضر، مجموعه‌ای از مقالات و مطالعات مرتبط در حوزه برندسازی کارفرما و مفاهیم مربوط است. در این تحقیق، پارامترهای مختلفی مانند عنوان، چکیده، محتوا، کیفیت متدولوژی تحقیق در نظر گرفته شد و در نتیجة غربال‌گری، بازبینی و انتخاب از بین 218 مقاله، 60 نمونه مقاله معتبر به‌ دست ‌آمد. برای تعیین روایی روش فراترکیب از ابزار ارزیابی حیاتی گلین و برای تعیین پایایی روش فراترکیب از روش پایایی ارزیاب‌ها استفاده شد و ضریب پایایی ارزیاب‌ها 0/83 به دست آمد. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که هر سه بعد؛ 1. ارزش‌های توسعهء فردی، 2. ارزش‌های سازمانی و 3.ارزش‌های اجتماعی-اقتصادی، در برند کارفرما در صنایع کوچک و متوسط ایران نقش به سزایی دارند و مدل طراحی‌شده به‌عنوان مناسب‌ترین مدل برند کارفرما از لحاظ شرایط فرهنگی، سازمانی و ساختاری موجود در صنایع کوچک و متوسط ایران است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1444 - ارائه مدل نقش سرمایه اجتماعی در بهبود ساختار سازمانی اثربخش (مورد مطالعه: شرکت‌های برق منطقه‌ای ایران)
امید کاراوند وحید چناری قنبر امیرنژاد

10.30495/qjopm.2020.1890085.2730

هدف تحقیق حاضر بررسی نقش سرمایه اجتماعی در بهبود ساختار سازمانی اثربخش است. این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی، از لحاظ نحوه گردآوری اطلاعات توصیفی – همبستگی و از نوع تحقیقات کمّی است. جامعه آماری تحقیق شامل خبرگان (برای شناسایی عوامل سازنده متغیرها) و تمامی کارکنان شر چکیده کامل

هدف تحقیق حاضر بررسی نقش سرمایه اجتماعی در بهبود ساختار سازمانی اثربخش است. این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی، از لحاظ نحوه گردآوری اطلاعات توصیفی – همبستگی و از نوع تحقیقات کمّی است. جامعه آماری تحقیق شامل خبرگان (برای شناسایی عوامل سازنده متغیرها) و تمامی کارکنان شرکت‌های برق منطقه‌ای ایران (جهت پاسخگویی به پرسشنامه کمی) است. تعداد خبرگان 54 نفر و تعداد کارکنان 6584 نفر برآورد گردید. برای شناسایی عوامل اقدام به انجام مصاحبه ساختاریافته از طریق پرسشنامه باز شد که 36 پرسشنامه از میان پرسشنامه‌های ارسالی، بازگردانده شد و نتایج آنها با استفاده از تکنیک تحلیل محتوا تجزیه و تحلیل و عوامل سازنده ساختار سازمانی اثربخش و سرمایه اجتماعی تعیین و بر اساس آن پرسشنامه کمی طراحی شد. 363 نفر از کارکنان به روش تصادفی طبقه‌ای برای پاسخگویی به پرسشنامه مذکور، انتخاب شدند. پایایی و روایی پرسشنامه با استفاده از آزمون‌های مربوط تأیید شد. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از آزمون‌های نرمال بودن و مدل معادلات ساختاری و نرم‌افزارهای اس‌پی‌اس‌اس و اسمارت پی‌ال‌اس استفاده شد. نتایج تحقیق نشان داد که سرمایه اجتماعی و شش بعد آن یعنی بعد فرهنگی، ارتباطی، سیاسی، اقتصادی، شناختی و ساختاری بر ساختار سازمانی اثربخش تأثیر مثبت و معناداری دارند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1445 - ارزیابی عملکرد کارکنان دانشگاه پیام‌نور بر اساس مؤلفه‌های شادکامی از منظر مدل پیشرفت اسلامی ایرانی
میکائیل جمال‌پور کریم اسگندری

10.30495/qjopm.2023.1975411.3476

هدف پژوهش حاضر طراحی الگوی ارزیابی عملکرد کارکنان دانشگاه پیام‌نور بر اساس مؤلفه‌های شادکامی از منظر مدل پیشرفت اسلامی ایرانی می‌باشد. برای این منظور عملکرد کارکنان بر اساس مدل اچیو بر اساس نظریه هرسی و گلداسمیت و شادکامی از منظر مدل پیشرفت اسلامی ایرانی با الهام از نظر چکیده کامل

هدف پژوهش حاضر طراحی الگوی ارزیابی عملکرد کارکنان دانشگاه پیام‌نور بر اساس مؤلفه‌های شادکامی از منظر مدل پیشرفت اسلامی ایرانی می‌باشد. برای این منظور عملکرد کارکنان بر اساس مدل اچیو بر اساس نظریه هرسی و گلداسمیت و شادکامی از منظر مدل پیشرفت اسلامی ایرانی با الهام از نظریه آرجیل، مارتین و لو (1995) و تلفیقی از آموزه‌های اسلام و قرآن استفاده شده است. پس از جمع‌آوری پرسشنامه‌ها، اطلاعات حاصله با استفاده از روش-های آماری توصیفی تلخیص و طبقه‌بندی شد و برای آزمون سؤال‌های پژوهش از آزمون‌های؛ t مستقل، تحلیل واریانس ANOVA، One T-Test Sample و برای طراحی الگوی ارزیابی عملکرد کارکنان بر اساس شادکامی از منظر اسلام از معادلات ساختاری به روش حداقل مربعات جزیی (نرم‌افزار Smart PLS) استفاده شد. نتایج حاصل بیان‌گر آن است که وضعیت هر یک از متغیرهای پژوهش و ابعاد آن‌ها به جز بعد ارزیابی مربوط به متغیر عملکرد کارکنان، در وضعیت قابل قبولی قرار دارند. به طور کلی شادکامی از منظر مدل پیشرفت اسلامی ایرانی بر عملکرد کارکنان دانشگاه پیام‌نور تأثیر مثبت و معناداری دارد. بعد نشاط در زندگی بر انگیزه تأثیر مثبت و معنی-داری دارد. سلامت روان بر توانایی و وضوح و حمایت سازمانی و انگیزه و ارزیابی و اعتبار تأثیر مثبت و معنی‌داری دارد. بعد احساس خوشبختی بر اعتبار و محیط تأثیر مثبت و معنی‌داری دارد. بعد مثبت‌اندیشی بر توانایی، وضوح، حمایت سازمانی و انگیزه تأثیر مثبت و معنی‌داری دارد. بعد عزت نفس بر حمایت سازمانی، انگیزه، ارزیابی و اعتبار و محیط تأثیر معکوس وجود دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1446 - بررسی تأثیر مخارج تحقیق و توسعه داخلی و واردات سرمایه ای- واسطه‌ای بر بهره‌وری و ارزش افزوده صنایع استان‌های کشور
منیژه تقی لو برزلقی غلامحسین رهنمای قراملکی منیره دیزجی

وجود شکاف در استان های کشور از نظر شاخص های صنعتی و روند نامتوازن و نامتعادل رشد و توسعه اقتصادی آن ها، لزوم توجه به توان ها و پتانسیل های هر منطقه را بیش از پیش آشکار می سازد. در این راستا تحقیق و توسعه و واردات کالاهای سرمایه ای- واسطه ای می توانند از طریق بهبود تکنول چکیده کامل

وجود شکاف در استان های کشور از نظر شاخص های صنعتی و روند نامتوازن و نامتعادل رشد و توسعه اقتصادی آن ها، لزوم توجه به توان ها و پتانسیل های هر منطقه را بیش از پیش آشکار می سازد. در این راستا تحقیق و توسعه و واردات کالاهای سرمایه ای- واسطه ای می توانند از طریق بهبود تکنولوژی موجب افزایش بهره وری و رشد هماهنگ و پویای همه مناطق و افزایش توان رقابتی صنایع آن ها گردند. لذا این مطالعه به بررسی تأثیر مخارج R&D داخلی و واردات سرمایه ای- واسطه ای بر بهره وری در صنایع ایران (به تفکیک استان های کشور)، طی دوره زمانی 1387-1374 پرداخته است. برای این منظور تابع بهره وری کل عوامل و تابع تولید، به روش اقتصادسنجی داده های تابلویی برای صنایع استان های کشور برآورد شده است. نتایج به دست آمده نشان می دهد که طی دوره مزبور، مخارج R&D داخلی و واردات سرمایه ای- واسطه ای تأثیر مثبت و معنی داری بر بهره وری کل عوامل و ارزش افزوده صنایع مورد بررسی داشته اند. لذا توصیه می گردد دولت از فعالیت های R&D صنایع جهت پیشرفت تکنولوژی و بهبود روش های تولیدی آن ها حمایت نماید و امکان دسترسی آن ها به فن آوری های نوین جهانی را از طریق واردات فراهم نماید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1447 - بررسی اثر سرریز تحقیقات بر بهره‌وری (مطالعه موردی بخش کشاورزی ایران)
سید صفدر حسینی حبیب شهبازی اکرم عباسی‌فر

تحقیقات به عنوان راهبردی مناسب برای افزایش تولید و عرضه محصولات کشاورزی و رفع فقر و کمبود مواد غذایی می‌باشد.تحقیقات به اشکال گوناگونی بر تولید و بهره‌وری بخش کشاورزی اثرگذار می‌باشد. سرریز تحقیقات از سایر بخش‌ها و کشورها، بخش مهمی از ارتقای بهره‌وری بخش کشاورزی را در ب چکیده کامل

تحقیقات به عنوان راهبردی مناسب برای افزایش تولید و عرضه محصولات کشاورزی و رفع فقر و کمبود مواد غذایی می‌باشد.تحقیقات به اشکال گوناگونی بر تولید و بهره‌وری بخش کشاورزی اثرگذار می‌باشد. سرریز تحقیقات از سایر بخش‌ها و کشورها، بخش مهمی از ارتقای بهره‌وری بخش کشاورزی را در برمی گیرد. در این پژوهش با استفاده از روش حداقل مربعات و الگوی وقفه‌گیری آلمون، به بررسی و ارزیابی اثر تحقیقات و سرریزهای آن برای سال‌های 1339 تا 1391 پرداخته شد. نتایج نشان می‌دهد که کشش تحقیقات بخش کشاورزی 311/0، تحقیقات سایر بخش‌های اقتصادی 109/0، تحقیقات ناشی از کالاهای وارداتی سرمایه‌ای، 057/0 و تحقیقات ناشی از کالاهای وارداتی واسطه‌ای 0462/0 می باشد. ضریب جابجایی عرضه ناشی تحقیقات بخش کشاورزی 193/0، تحقیقات سایر بخش‌های اقتصادی 068/0، تحقیقات ناشی از کالاهای وارداتی سرمایه‌ای، 035/0 و تحقیقات ناشی از کالاهای وارداتی واسطه‌ای 029/0 برآورد شده است. بنابراین تحقیقات بخش کشاورزی، بیشتر از تحقیقات سایر بخش‌ها (سرریزها) بر بهره‌وری بخش کشاورزی اثرگذار می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1448 - ارزیابی و سنجش کارآیی شعب بیمه با استفاده از روش تحلیل پوششی داده‌ها (مطالعه موردی: شعب شرکت بیمه ایران در استان‌های جنوبی کشور)
محمود دانیالی ده حوض سعیده کتابی

ارزیابی و سنجش کارآیی سازمان همواره یکی از دغدغه های محققان بوده است و از این رو روشها و تکنیک های متعددی در طول سالیان متمادی برای انجام این مهم مطرح و مورد استفاده قرار گرفته است. یکی از این تکنیک ها که به وفور از آن استفاده و سهم بالایی در تحقیقات مختلف حوزه های علمی چکیده کامل

ارزیابی و سنجش کارآیی سازمان همواره یکی از دغدغه های محققان بوده است و از این رو روشها و تکنیک های متعددی در طول سالیان متمادی برای انجام این مهم مطرح و مورد استفاده قرار گرفته است. یکی از این تکنیک ها که به وفور از آن استفاده و سهم بالایی در تحقیقات مختلف حوزه های علمی مرتبط با سنجش و ارزیابی دارد، تکنیک تحلیل پوششی داده ها[1] است. از طرف دیگر صنعت بیمه بعنوان یک صنعت رو به رشد در کشور، مورد توجه فراوان محققان و مدیران است. از بین مسایل مختلف و متنوع این حوزه از صنعت، همواره مساله سنجش و ارزیابی کارآیی و عملکرد واحدها و شعب آن مورد عنایت صاحبنظران این حوزه بوده، چرا که با تعیین میزان کارایی و تعیین مقدارکمی آن و مقایسه آن در شعب و واحدهای مختلفمی توان راهکارهای مختلف افزایش کارایی شعب بیمه را بررسی نموده و در جهت بهبود آن گام های موثری برداشت. مطالعه حاضر با استفاده از روش تحلیل پوششی داده ها به بررسی و سنجش کارآیی شعب بیمه (شعب شرکت بیمه ایران در استان های جنوبی کشور) پرداخته و پس از برشماری شعب کارا و ناکارا به کمک تکنیک های مربوطه، به معرفی عوامل ناکارا بودن شعب ناکارا و ارایه پیشنهادات و راهکارهای کاربردی برای بهبود عملکرد این واحدها اشاره نموده است. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار WINQSB استفاده شده است 3- DEA پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1449 - بررسی تحلیلی عوامل زمینه ای موثر براستقرار سیستم مدیریت دانش در واحدهای ستادی شرکت ملی نفت ایران
عادل صلواتی فرشته حق نظر

در سال‌های اخیر مدیریت‌ دانش به موضوعی مهم و حیاتی برای موفقیت سازمان ها تبدیل‌شده‌است. به گونه ای که اثربخشی آنها در گرو ایجاد، ذخیره‌سازی‌، انتقال و بکار‌‌گیری‌ به هنگام دانش می باشد. با این وجود بسیاری از سازمان ها از آمادگی لازم برای بهره گیری موفقیت آمیز مدیریت دان چکیده کامل

در سال‌های اخیر مدیریت‌ دانش به موضوعی مهم و حیاتی برای موفقیت سازمان ها تبدیل‌شده‌است. به گونه ای که اثربخشی آنها در گرو ایجاد، ذخیره‌سازی‌، انتقال و بکار‌‌گیری‌ به هنگام دانش می باشد. با این وجود بسیاری از سازمان ها از آمادگی لازم برای بهره گیری موفقیت آمیز مدیریت دانش را ندارند. عوامل زمینه ای، نقشی کلیدی در استقرار موفقیت آمیز مدیریت دانش در سازمان ها دارد. این پژوهش با هدف بررسی عوامل زمینه‌ای مدیریت‌دانش شامل ساختار سازمانی، فرهنگ سازمانی و فناوری اطلاعات در واحدهای ستادی شرکت ملّی نفت ایران به رشته تحریر در آمده است که در این راستا 56 شاخص با مراجعه به آرای خبرگان به عنوان مولفه های عوامل زمینه ای مدیریت دانش، تدوین گردید. نمونه ی آماری این پژوهش شامل 240 از کارکنان واحدهای ستاذی می باشند که به صورت تصادفی انتخاب شده اند. نتایج به دست آمده حاکی از آن است که ساختار سازمانی و فرهنگ سازمانی نسبت به فناوری اطلاعات در واحدهای ستادی شرکت ملّی نفت ایران از آمادگی کمتری برای بکارگیری مدیریت دانش برخوردار می باشند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1450 - بررسی رابطه بین کیفیت زندگی کاری با عملکرد مدیران میانی شرکت ملی گاز ایران
حمید رحیمیان علی نجفی

پژوهش حاضر به بررسی رابطه بین کیفیت زندگی کاری با عملکرد مدیران میانی پرداخته و سوالات اساسی از جمله وضعیت کیفیت زندگی کاری مدیران و میزان همبستگی آن با عملکرد آنان را مورد بحث و بررسی قرار داده است. جامعه آماری پژوهش عبارت است، از180 نفر از مدیران میانی شرکت ملی گاز ای چکیده کامل

پژوهش حاضر به بررسی رابطه بین کیفیت زندگی کاری با عملکرد مدیران میانی پرداخته و سوالات اساسی از جمله وضعیت کیفیت زندگی کاری مدیران و میزان همبستگی آن با عملکرد آنان را مورد بحث و بررسی قرار داده است. جامعه آماری پژوهش عبارت است، از180 نفر از مدیران میانی شرکت ملی گاز ایران که حجم نمونه با استفاده از جدول مورگان 123نفر به روش نمونه گیری طبقه ای تعیین گردید،که شامل 113 نفر مرد و 10 نفر زن می باشد. ابزار گردآوری داده ها دو پرسشنامه(کیفیت زندگی کاری با 29 گویه و پرسشنامه عملکرد سازمانی با 21 گویه) با پایایی و روایی بالا و روش تحقیق توصیفی و همبستگی می باشد. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل داده ها با ضریب همبستگی پیرسون،نشان داد بین همه متغیرها ی کیفیت زندگی کاری با عملکرد مدیران میانی رابطه معنادار وجود دارد. با استفاده ازآزمون فریدمن مشخص گردید متغیرهای مورد مطالعه به ترتیب از اولویت اول تا ششم در رابطه با کیفیت زندگی کاری عبارتنداز: فضای کاری و طراحی شغل ،مشارکت در تصمیم گیری، دموکراسی در سازمان،آموزش و فرصتهای تحصیلی، حقوق و مزایا، خدمات وامکانات رفاهی و درمانی قرار گرفته اند. نتایج حاصل از آزمون کالماگورف- اسمیرنوف نشان داد که جامعه مورد نظر دارای توزیع نرمال می باشد. در نهایت نتایج تحقیق نشان داد 20 درصد از عملکرد مدیران میانی ناشی از عوامل کیفیت زندگی کاری می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1451 - بررسی متغیرهای مؤثر بر فرهنگ سازمانی در جهت بهبود فرهنگ و بهره وری سازمانی در صنعت بیمه با استفاده از مدل دنیسون (مطالعه موردی: صندوق ضمانت صادرات ایران )
مصطفی مبلغی الهام دانش

پژوهش حاضر با هدف بررسی ابعاد و شاخص های مؤثر بر فرهنگ سازمانی جهت بهبود فرهنگ و بهره وری سازمانی بر اساس مدل دنیسون در صندوق ضمانت صادرات ایران در سال 1392 انجام شده است. روش تحقیق توصیفی از نوع همبستگی است و ابزارهای مورد استفاده در این پژوهش، پرسش نامه فرهنگ سازمانی چکیده کامل

پژوهش حاضر با هدف بررسی ابعاد و شاخص های مؤثر بر فرهنگ سازمانی جهت بهبود فرهنگ و بهره وری سازمانی بر اساس مدل دنیسون در صندوق ضمانت صادرات ایران در سال 1392 انجام شده است. روش تحقیق توصیفی از نوع همبستگی است و ابزارهای مورد استفاده در این پژوهش، پرسش نامه فرهنگ سازمانی شصت سوالی دنیسون می باشد. مدل دنیسون فرهنگ سازمانی را بر اساس چهار بعد درگیر شدن در کار، سازگاری، انطباق پذیری و رسالت مورد ارزیابی قرار می دهد که برای ارزیابی هر یک از ابعاد چهارگانه مذکور، سه شاخص تعریف شده است. تجزیه و تحلیل اطلاعات به کمک آزمون های T و ضریب همبستگی پیرسون انجام شده است. جامعه آماری در این تحقیق شامل کارکنان سازمان است که 108 نفر از آنها پاسخ گو بوده اند. در نهایت پس از جمع آوری و تحلیل داده های به دست آمده با استفاده از نرم افزار spss ، تصویر فرهنگ سازمان صندوق ضمانت صادرات ایران شکل گرفت و نتایج نشان داد که شاخص "توانمندسازی" با 64 %، بیشترین و شاخص "توسعه قابلیت ها" با 55%، کم ترین اهمیّت را در بین شاخص های فرهنگ سازمانی صندوق ضمانت صادرات ایران داشته و از میان چهار بعد، بعد "سازگاری" با کمترین درصد، بیشتر از بقیه ابعاد نیازمند بهبود است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1452 - تعیین استراتژی های تاب آوری و تأثیرات متقابل آنها در زنجیره تأمین ایران خودرو
کاظم روانستان حسنعلی آقاجانی عبدالحمید صفایی قادیکلایی محمود یحیی‌زاده‌فر

10.30495/qjopm.2019.665037

تحقیق حاضر به مطالعه و بررسی زنجیره تأمین تاب آور شرکت ایران خودرو می پردازد. هدف این تحقیق ارتقای تاب آوری زنجیره تأمین ایران خودرو در مقابل آشفتگی های محیطی می باشد. به همین منظور استراتژی هایی که بتواند از وقوع توقفات در خطوط تولید ایران خودرو جلوگیری کرده و یا در صو چکیده کامل

تحقیق حاضر به مطالعه و بررسی زنجیره تأمین تاب آور شرکت ایران خودرو می پردازد. هدف این تحقیق ارتقای تاب آوری زنجیره تأمین ایران خودرو در مقابل آشفتگی های محیطی می باشد. به همین منظور استراتژی هایی که بتواند از وقوع توقفات در خطوط تولید ایران خودرو جلوگیری کرده و یا در صورت توقف، با کمترین زمان ممکن به حالت قبل از شکست یا مطلوب تر از آن بازیابی شود، تعیین شدند و روابط علت و معلولی بین این استراتژی ها نیز مشخص شدند. در این تحقیق کلیه حالات شکست که پتانسیل توقف خطوط تولید ایران خودرو را دارند (12 حالت شکست) از طریق تئوری تحقیق و نظرات خبرگان شناسایی شده است. جامعه آماری این تحقیق مدیران و کارشناسان واحدهای لجستیک و برنامه ریزی شرکت ساپکو بوده است. در این تحقیق از تکنیک تحلیل حالات شکست و اثرات آن(FMEA) برای تعیین استراتژی های تاب آوری در زنجیره تأمین قبل از بروز شکست و تکنیک جدید تحلیل شکست پس از وقوع (FAAO) برای تعیین استراتژی های تاب آوری زنجیره تأمین بعد از وقوع شکست استفاده شده است. همچنین با استفاده از روش دیمتل[1]نیز روابط بین استراتژی های تاب آوری که با استفاده ازتکنیک های[2] (FMEA و FAAO) تعیین شدند، بعلاوه جهت تأثیرات متقابل بین آنها مشخص شدند. خبرگان از طریق تکنیک FMEA چهار حالت شکست را که دارای بیشترین نمره اولویت ریسک[3](RPN) بوده اند، را انتخاب و تعداد 21 استراتژی برای تاب آور ساختن زنجیره تأمین ایران خودرو برای مقابله با این حالات شکست معرفی کردند. از طریق تکنیک FAAO نیز تعداد 6 استراتژی جهت تاب آور ساختن زنجیره تأمین نسبت به شکست تعیین شدند. [1].Dematel [2].Failure Modes and Effects Analysis & Failure Analysis After Occurrence [3].Risk Priority Number پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1453 - تعیین جایگاه ایران در زمینه اقتصاد دانش بنیان در میان کشورهای منتخب
منیره دیزجی سهند دانشور علیرضا بابایی اناری

در این مقاله به بررسی و ارزیابی جایگاه ایران و چهل کشور انتخابی در زمینه اقتصاد دانش بنیان پرداخته می شود. روش کار محاسبه کارایی آنها با استفاده از تجزیه و تحلیل پوششی داده ها می باشد. تجزیه و تحلیل پوششی داده ها یکی از روشهای محاسبه کارایی واحد های تصمیم گیری با استفاد چکیده کامل

در این مقاله به بررسی و ارزیابی جایگاه ایران و چهل کشور انتخابی در زمینه اقتصاد دانش بنیان پرداخته می شود. روش کار محاسبه کارایی آنها با استفاده از تجزیه و تحلیل پوششی داده ها می باشد. تجزیه و تحلیل پوششی داده ها یکی از روشهای محاسبه کارایی واحد های تصمیم گیری با استفاده از برنامه ریزی خطی ریاضی و ورودی ها و خروجی های چند گانه است. بر این اساس کارایی کشورهای منتخب بر طبق مدل CCR ورودی محور و با استفاده از 13 مؤلفۀ اقتصاد دانش بنیان با تعداد نیروی کار، تولید ناخالص داخلی، تشکیل ناخالص سرمایه، کل مخارج صرف شده درفناوری اطلاعات و ارتباطات و ارزش افزوده خدمات در تولید ناخالص داخلی به عنوان ورودی ها و صادرات کالاهای با تکنولوژی بالا، تعداد محققین در تحقیق و توسعه، تعداد کاربران اینترنت ، خطوط تلفن ثابت و همراه، بهره وری نیروی کار و ارتباطات بین المللی به عنوان خروجی ها مورد ارزیابی قرار می گیرد. بر پایه نتایج این مقاله ایران در جایگاه 29 در میان کشورهای انتخابی می باشد و به نظر می رسد با پیروی از سیاستهای ایالات متحده آمریکا و چین بتوان جایگاه ایران را در این زمینه تقویت نمود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1454 - عوامل موثر بر کاربرد سیستم های مدیریت هزینه در صنعت پتروشیمی ایران
عسگر پاک مرام بیژن محمدی جعفر بیک زاد

دردنیای امروز، حیات بسیاری از صنایع به توانایی آنان در افزایش دقت سیستم مدیریت هزینه وابسته است که بر کاهش هزینه ها یا به تعبیر عام تر اقلام بهای تمام شده به عنوان مولفه ای مهم از عناصر مثلث بقا، در تمام طول فرایند تولید و زنجیره ارزش متمرکز است. در بین صنایع اصلی کشور، چکیده کامل

دردنیای امروز، حیات بسیاری از صنایع به توانایی آنان در افزایش دقت سیستم مدیریت هزینه وابسته است که بر کاهش هزینه ها یا به تعبیر عام تر اقلام بهای تمام شده به عنوان مولفه ای مهم از عناصر مثلث بقا، در تمام طول فرایند تولید و زنجیره ارزش متمرکز است. در بین صنایع اصلی کشور، صنعت پتروشیمی ایران به عنوان یکی از مهمترین محورهای حرکت به سمت توسعه در کشور مطرح است. مقاله حاضر نتیجه یک کار پژوهشی است که به روش پیمایشی اکتشافی و با چارچوب کلی قیاسی استقرائی تهیه گردیده است، و هدف اصلی آن این است که با دیدی تحلیلی به بررسی عوامل موثر بر استقرار و پیاده سازی مدیریت هزینه در صنعت پتروشیمی ایران بپردازد. جمع آوری اطلاعات با استفاده از روشهای مشاهده، مصاحبه ، تهیه پرسش نامه ای پژوهشگر ساخته و با مقیاس لیکرت انجام پذیرفته است. جامعه آماری، مدیران رده عالی و میانی43 شرکت موجود در صنعت پتروشیمی ایران در نظر گرفته شد که به نحوی از انحاء با موضوع مورد پژوهش ارتباط داشته اند. فرضیات پژوهش از طریق آزمون t و با استفاده از نرم افزار Excel مورد آزمون قرارگرفت و یافته های پژوهش حاکی از این است که در سطح اطمینان 95% می توان ادعا نمود که ویژگی صنعت پتروشیمی بر کاربرد سیستم های مدیریت هزینه مؤثر است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1455 - تحلیل موانع توسعه بهره‌وری در اداره کل واگن‌های راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران براساس تحلیل شاخص‌های بهره‌وری و ارائه راهکارهای مؤثر بر ارتقای آن
وحید برادران مظفر باراد مهیا محمدی

آنچه زمینه بقای سازمان ها را فراهم می آورد، توجه به جنبه‌های مختلف بهره‌وری شامل رعایت اصول و شیوه های صحیح انجام کارها (کارایی) و انجام کارهای صحیح (اثربخشی) است که سازمان ها در محیط رقابتی ملزم به تمرکز برآن و اجرای آن ها می باشند. شاید نتوان برای رسیدن به بهره وری می چکیده کامل

آنچه زمینه بقای سازمان ها را فراهم می آورد، توجه به جنبه‌های مختلف بهره‌وری شامل رعایت اصول و شیوه های صحیح انجام کارها (کارایی) و انجام کارهای صحیح (اثربخشی) است که سازمان ها در محیط رقابتی ملزم به تمرکز برآن و اجرای آن ها می باشند. شاید نتوان برای رسیدن به بهره وری میزان و سقف مشخصی را در نظر گرفت. اما آنچه اهمیت دارد، رسیدن به نقطه بهینگی در انجام امور و وظایف سازمانی است. سؤال اساسی پژوهش این است که مهم ترین راهکارهای ارتقای بهره وری در اداره کل واگن های راه آهن جمهوری اسلامی ایران چیست؟ برای رسیدن به پاسخ مطلوب، شاخص های بهره وری نیروی انسانی، سرمایه، انرژی و کل عوامل تعریف، اندازه‌گیری و تحلیل و مشخص شدکه مقادیر این شاخص ها در سال 1393 نسبت به سال 1384 افزایش یافته است. این پژوهش برای شناسایی موانع توسعه بهره وری، از ابزار پرسش نامه، استفاده شده است. نتایج آن نشان می دهد که عوامل فقدان فضای مناسب برای جذب سرمایه گذاری خارجی و عدم توسعه آن، کمبود منابع مالی و اعتباری جهت اجرای پروژه ها، مبهم بودن اهداف و برنامه های بلندمدت، مستهلک و فرسوده بودن ماشین آلات و تجهیزات تعمیرات و پایین بودن کیفیت کاری آن ها و وجود قوانین و مقررات محدودکننده، به ترتیب مهمترین موانع توسعه بهره وری در اداره کل واگن های راه آهن به شمار می روند. سپس برای رفع این موانع و رسیدن به بهره وری بالاتر، راهکارهایی ارائه شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1456 - بررسی الگوهای تخصص‌گرایی در تجارت و بهره‌وری صادرات در کشورهای عضو اوپک با تاکید بر جایگاه ایران
محسن پورعبادالهان کویچ نسیم مهین اصلانی‌نیا فخری سادات محسنی زنوزی

روند همگرایی الگوی تجاری کشورها به الگوی تجاری جهانی با استفاده از شاخص های مختلفی مانند تخصص گرایی در تجارت ارزیابی می شود. تخصص گرایی در تجارت که خود توسط شاخص‌های مختلفی همچون عدم تجانس تجاری، تمرکز صادرات و تخصص درون صنعتی اندازه گیری می‌شود، دربرگیرنده دلالت‌های ضم چکیده کامل

روند همگرایی الگوی تجاری کشورها به الگوی تجاری جهانی با استفاده از شاخص های مختلفی مانند تخصص گرایی در تجارت ارزیابی می شود. تخصص گرایی در تجارت که خود توسط شاخص‌های مختلفی همچون عدم تجانس تجاری، تمرکز صادرات و تخصص درون صنعتی اندازه گیری می‌شود، دربرگیرنده دلالت‌های ضمنی بهره وری صادرات می‌باشد. مطالعه حاضر ابتدا به محاسبه شاخص های فوق برای کشورهای عضو اوپک طی دوره زمانی 2006-1995 پرداخته و سپس با بررسی وضعیت هر یک از این شاخص ها، درصدد شناسایی الگوی تجاری این کشورها بر می آید. نتایج حاصل از محاسبه و تحلیل شاخص ها نشان می دهد که با وجود حرکت کشورهای عضو اوپک به سمت همگرایی با تجارت جهانی و تعدیل الگوی تجاری خود در راستای الگوی تجارت جهانی، تمرکز این کشورها بیشتر بر صادرات گروه های کالایی دارای بهره وری کم بوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1457 - بانکداری الکترونیک و تراکم صف باجه های بانک ها (مطالعه موردی معیارهای صف در بانکداری سنتی و الکترونیک)
محسن محمدلو ناصر حمیدی بابک حاج کریمی

پدیده انتظار کشیدن در صف با افزایش تراکم جمعیت و شهری شدن روز افزون جامعه، بیش از پیش گسترش می یابد. تئوری صف به عنوان یک تکنیک آماری برای حل مسائل و تجزیه و تحلیل سیستمها از اهمیت به سزایی بر خوردار می باشد. بانک ها به عنوان یکی از شاخص ترین موسسات اقتصادی نقش مهمی را چکیده کامل

پدیده انتظار کشیدن در صف با افزایش تراکم جمعیت و شهری شدن روز افزون جامعه، بیش از پیش گسترش می یابد. تئوری صف به عنوان یک تکنیک آماری برای حل مسائل و تجزیه و تحلیل سیستمها از اهمیت به سزایی بر خوردار می باشد. بانک ها به عنوان یکی از شاخص ترین موسسات اقتصادی نقش مهمی را در راستای اجرای سیاست های پولی (انبساطی و انقباضی) دولت ایفا می کنند. در مقایسه با کشورهای پیشرفته بانک های ایران به شدت شلوغ هستند، ‌شاید این مسئله از اولین چیزهایی باشد که توجه آدمی را در بدو حضور در خارج از کشور به خود جلب می کند. برای کاهش شلوغی بانک ها، می توان از ابزارهای خوبی مثل بانکداری الکترونیک استفاده نمود. بهره گیری از فن آوری های جدید در عرصه اقتصادی یکی از شاخص های استقرار دولت و بانکداری الکترونیک و تحول در تعریف جامعه و قدرت است. برای سنجش نقش بانکداری الکترونیک در کاهش تراکم صف پشت باجه های بانک ها، اطلاعاتی در مدت 6 روز کاری در دو سیستم بانکداری سنتی (قدیمی) ‌و الکترونیک در بانک ملی ایران شعب استان زنجان (اداره امورشعب استان زنجان) جمع آوری گردید و بعد از تحلیل داده ها در قالب مدل های سیستم صف نتایجی مبنی بر نقش بانکداری الکترونیک در کاهش تراکم پشت باجه های بانک ملی، بعد از ارایه سئوالات تحقیق و محاسبات انجام شده، به دست آمد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1458 - تعیین شاخص های کلیدی چابک سازی کارکنان با تأکید بر توسعه رفاه و کارکرد اجتماعی (مطالعه موردی: صنعت بهداشتی و سلولزی ایران)
میلاد آقائی رضا آقائی اصغر آقائی

چابکی یکی از مفاهیم اساسی و کارکردی در سازمان ها و صنایعی است که در قرن حاضر فعالیت می کنند؛ سازمان هایی که در محیطی بسیار فعال و پویا در حال انجام فعالیت اند و دارای کارکردهای اجتماعی هستند که در صورت عدم پاسخ گویی سریع به آنها، بی شک از دایرۀ فعالیت و بقا باز خواهند م چکیده کامل

چابکی یکی از مفاهیم اساسی و کارکردی در سازمان ها و صنایعی است که در قرن حاضر فعالیت می کنند؛ سازمان هایی که در محیطی بسیار فعال و پویا در حال انجام فعالیت اند و دارای کارکردهای اجتماعی هستند که در صورت عدم پاسخ گویی سریع به آنها، بی شک از دایرۀ فعالیت و بقا باز خواهند ماند. از این رو، این تحقیق به بررسی شاخص های کلیدی مؤثر بر چابک سازی سازمان ها با تأکید بر توسعه کارکرد اجتماعی صنعت بهداشتی و سلولزی پرداخته و چهارچوبی نظری و مفهومی را برای سازمان ها؛ بویژه صنعت بهداشتی و سلولزی ارائه می نماید. این تحقیق از نظر هدف کاربردی و از نوع توصیفی-پیمایشی می باشد و بر آن است تا با بررسی مباحث نظری مربوط به بیست سال گذشته در حوزۀ چابک سازی، شاخص های کلیدی و اثربخش چابکی کارکنان برای توسعه کارکرد اجتماعی در صنعت بهداشتی و سلولزی ایران را با استفاده از روش دلفی فازی شناسایی کند و با استفاده از تکنیک دیمتل فازی، الگویی سیستماتیک را برای مدل سازی و تأثیرگذاری شاخص ها ارائه نماید. نتایج حاصل از تحقیق بیانگر آن است که شاخص های کلیدی مؤثر بر چابک سازی کارکنان با تأکید بر توسعه کارکرد اجتماعی صنعت سلولزی ایران عیارتند از: تطابق با تغییر، انعطاف پذیری، سرعت تحویل و انجام مأموریت، بکارگیری فناوری مناسب، روزآمدی مهارت، توانمندی و چند مهارتی و پاسخ گویی سریع. از میان آنها تطابق با تغییر مؤثرترین عامل و سرعت تحویل و انجام مأموریت تأثیر پذیرترین عامل هستند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1459 - دیدگاه مدیران نسبت به ایجاد مدیریت مکانیزاسیون آرشیو تصویری سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران
زهرا اباذری سید رسول تودار رسول عباسی مجتبی نصیری

هدف از این پژوهش دیدگاه مدیران نسبت به ایجاد مدیریت مکانیزاسیون آرشیو تصویری مرکزی سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران است. جامعه آماری این پژوهش را 156 نفر از مدیران آرشیو مرکزی سازمان صدا و سیما می‌باشد. بررسی آماری توسط نرم افزار و اکسل انجام گرفته و سپس با استفاد چکیده کامل

هدف از این پژوهش دیدگاه مدیران نسبت به ایجاد مدیریت مکانیزاسیون آرشیو تصویری مرکزی سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران است. جامعه آماری این پژوهش را 156 نفر از مدیران آرشیو مرکزی سازمان صدا و سیما می‌باشد. بررسی آماری توسط نرم افزار و اکسل انجام گرفته و سپس با استفاده از نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. مدیران معتقدند برای انتخاب نرم افزار آرشیو دیجیتال باید نرم افزاری انتخاب شود که توانای کلیه امور مربوط به خدمات آرشیو را داشته باشد. یعنی 6/27 درصد سپر راحتی استفاده از سیستم دیجیتال را داشته باشد. هم چنین 8/13 درصد نیز امکان استفاده از آرشیوهای دیگر سازمان را عنوان کرده اند 4/22 درصد نیز سازگاری با سخت افزار موجود در آرشیو دیجیتال و سازگاری با شبکه مخابراتی سازمان را ذکر کرده اند. هم چنین نتایج نشان می‌دهد که مدیران از راه اندازی سیستم مکانیزاسیون آرشیو دیجیتال تصویری استقبال می کنند اما باید توجه داشت که در آغاز آنها، نیاز به آموزش های ضروری پیرامون مفاهیم آرشیو دیجیتال و نحوۀ کار با سیستم مکانیزاسیون سیستم آرشیو را دارند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1460 - نقش و کارایی دولت جمهوری اسلامی ایران در تحقق عدالت اقتصادی در سه دهه اخیر (با استفاده از رهیافت TVP)
متفکرآزاد محمدعلی سیدکمال صادقی سید عباس موسویان احمد اسدزاده حبیب آقاجانی

10.30495/qjopm.2019.665043

یکی از مباحث مهم و اساسی در هر مکتب و نظام اجتماعی، تبیین نقش و جایگاه دولت در اقتصاد و تحقق عدالت اقتصادی است و این مهم در مکتب اقتصادی اسلام نیز از دیر زمان مورد اهتمام دانشمندان اسلامی بوده است. هدف اصلی مقاله حاضر بررسی نقش ولت در تحقق معیارهای عدالت اقتصادی در ایرا چکیده کامل

یکی از مباحث مهم و اساسی در هر مکتب و نظام اجتماعی، تبیین نقش و جایگاه دولت در اقتصاد و تحقق عدالت اقتصادی است و این مهم در مکتب اقتصادی اسلام نیز از دیر زمان مورد اهتمام دانشمندان اسلامی بوده است. هدف اصلی مقاله حاضر بررسی نقش ولت در تحقق معیارهای عدالت اقتصادی در ایران می باشد و برای این منظور با بهره گیری از متون دینی به ویژه قرآن و سنّت و نظریّات دانشمندان اسلامی، نخست به صورت آمار توصیفی به وضعیت معیارهای مختلف عدالت اقتصادی پرداخته شده سپس نقش دولت در تحقق عدالت اقتصادی با استفاده رهیافت پارامتر متغیر در طول زمان (TVP) و روش کالمن فیلتر در طی دوره زمانی 1395-1355 مدلسازی و برآورد شده است. نتایج حاصل از مدل نشان می دهد که مخارج جاری دولت در طی دوره مورد بررسی اثرگذاری یکسانی بر معیارهای عدالت اقتصادی نداشته ولیکن مخارج عمرانی دولت همواره باعث بهبود عدالت اقتصادی گردیده است. میزان تورم به عنوان یکی از متغیرهای اثرگذار بر شاخص های عدالت اقتصادی بوده و همواره باعث بدتر شدن شاخص های عدالت اقتصادی شده است. همچنین یافته ها نشان می دهد رشد اقتصادی ایران در بهبود معیارهای عدالت اقتصادی ناموفق عمل کرده است و اثرگذاری معنی داری برعدالت اقتصادی نشان نمی دهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1461 - A Comparative Study of Women's Political Participation in Mashrouteh and Pahlavi Period and the Islamic Republic of Iran
مسعود کاوه انوش جعفری سمیه عباسی

Political participation is one of the evidences of persons' presence for determining their fate. So, by developing more democracy in the world, noticing to the different aspects of people involvement in the political scene will be highlighted. Political participation is چکیده کامل

Political participation is one of the evidences of persons' presence for determining their fate. So, by developing more democracy in the world, noticing to the different aspects of people involvement in the political scene will be highlighted. Political participation is one of the essential prerequisites for the development and progress. In this regard, women as a significant part of the population of each country always suffered from unfair distribution of opportunities and resources. In this study, the researchers tried to answer this question to what extent did the women politically participate in the Islamic Republic of Iran? The results showed that political participation of the women has increased over Pahlavi Period but there is always a gap to take advantage of women's ability for participation in the political affairs. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1462 - بررسی هویت ملی در بناهای دیپلماتیک ایران از دیدگاه معماران ایرانی
نسیم نجفقلی پور کلانتری شبنم اکبری نامدار

10.30495/jisaud.2023.1967249.1006

دیپلماسی یکی از عوامل مهم‌ نشان‌دهنده‌ی هویت یک حکومت است که تاریخچه‌ای دیرین و به قدرت تاریخچه‌ی شهرها دارد. بناهای دیپلماتیک و خصوصاً سفارتخانه‌ها نماینده‌ی یک کشور بیگانه در پایتخت و یا در شهرهای مهم کشور میزبان هستند که زمین آن‌ها خاک کشور بیگانه محسوب می‌شود و دولت چکیده کامل

دیپلماسی یکی از عوامل مهم‌ نشان‌دهنده‌ی هویت یک حکومت است که تاریخچه‌ای دیرین و به قدرت تاریخچه‌ی شهرها دارد. بناهای دیپلماتیک و خصوصاً سفارتخانه‌ها نماینده‌ی یک کشور بیگانه در پایتخت و یا در شهرهای مهم کشور میزبان هستند که زمین آن‌ها خاک کشور بیگانه محسوب می‌شود و دولت‌ها در امور داخلی آن‌ها دخالت نمی‌کنند. مهم‌ترین عامل در طراحی چنین فضایی، تصویر و مفاهیمی است که کشور میهمان می‌خواهد در کشور میزبان ارائه کند. ضرورت پرداخت به این موضوع ازآن‌جهت حائز اهمیت است که از یک‌سو مسائل سیاسی و اجتماعی را تحت شعاع قرار داده است و از سوی دیگر از بعد فرهنگی نیز می‌تواند کمک فراوانی را جهت معرفی هویت معماری ایرانی ارائه نماید. لذا هدف از تحقیق حاضر، بررسی عوامل تأثیرگذار بر هویت ملی در بناهای دیپلماتیک در ایران از دیدگاه معماران ایرانی است. این پژوهش سعی داشته است با فرض اینکه ایجاد حریم و حس امنیت مؤثرترین متغیر تأثیرگذار بر هویت ملی در بناهای دیپلماتیک است، به این سؤال پاسخ دهد که چه عواملی بر هویت ملی در بناهای دیپلماتیک در ایران از دیدگاه معماران ایرانی تأثیرگذار هستند؟ جهت تجزیه‌وتحلیل اطلاعات پرسشنامه از ضریب همبستگی اسپیرمن برای تعیین سهم هر یک متغیرها بر هویت ملی در بناهای دیپلماتیک از روش تحلیل رگرسیون چندمتغیری با استفاده از نرم‌افزار SPSS استفاده شده است. نتایج این پژوهش حاکی از آن است که هویت ملی در معماری بناهای دیپلماتیک ایران وجود دارد. فرهنگ ملی در معماری بناهای دیپلماتیک ایران وجود دارد. همچنین متغیر هماهنگی با معماری مبدأ و مقصد بیشترین تأثیرگذاری را بر هویت ملی بناهای دیپلماتیک دارد. هماهنگی طرح با زمینه، دومین متغیر تأثیرگذار بر هویت ملی بناهای دیپلماتیک است. درنهایت گشایش و دعوت‌کنندگی فضا و امنیت در رتبه سوم تأثیرگذاری بر هویت ملی بناهای دیپلماتیک قرار دارند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1463 - ارزیابی مبانی فکری پیرنیا با نظریات ماریا مونته سوری در شناخت کیفیت فضایی بازی انگیز برای کودکان 2 تا 6 سال
هیراد حسینیان سارا کلانتر

10.30495/jisaud.2023.1984390.1063

بازی از زمان تولد همنشین کودک بوده است به نحویکه به واسطه آن توان تمیز دادن بافت ها برای کودکان منجر به افزایش اطلاعات و انطباق آن با محیط پیرامونی‌شان میشود و در این راستا بهره‌گیری از حواس کودک و تحریک آن خود شکلی از عوامل قابل توجه در جهت بهره‌مندی مناسب از کیفیت فضا چکیده کامل

بازی از زمان تولد همنشین کودک بوده است به نحویکه به واسطه آن توان تمیز دادن بافت ها برای کودکان منجر به افزایش اطلاعات و انطباق آن با محیط پیرامونی‌شان میشود و در این راستا بهره‌گیری از حواس کودک و تحریک آن خود شکلی از عوامل قابل توجه در جهت بهره‌مندی مناسب از کیفیت فضای پیرامونی را تداعی میکند. به نحویکه در امتداد این مطلب از منظر فکری پیرنیا نیز فرهنگ کودک ایرانی با توجه به نگرش فکری و با بهره از همین حواس میتواند منجر به صمیمیت و درک فضای محیطی در قالبی ساده و ایدری شود. همچنین قابل التفات است که از دیدگاه مونته سوری فردیت انسان ها مورد توجه و تامل قرار گرفته است به شکلی که این واژه خود منجر به درک فرهنگ محیطی برای مخاطبین خود میشود و تاثیر منحصر بفرد ارتباط کودک با محیط برخاسته از ذهن او را معنا می‌بخشد. لذا در این جستار سعی شده است ابتدا با رویکردی تفسیرگرا و سپس با بهره از استدلال استنتاجی و درک مفاهیم اولیه و به واسطه روش تحلیلی- توصیفی به بیان مولفاتی میان نظریات پیرنیا با مونته سوری پرداخته تا بتوان با استفاده از این مولفات به پرسش؛ چگونه میتوان از طریق ارزیابی مبانی فکری پیرنیا با نظریات مونته سوری به معیارهایی در جهت شناخت کیفیت فضایی بازی‌انگیز برای کودکان 2 تا 6 سال دست یافت؟ پاسخ داد به نحویکه به تاثیر کیفیت فضایی بازی‌انگیز در تطبیق با فرهنگ کودک ایرانی از منظر شناخت محیط منطبق با معیارهای وی به عنوان متن‌گردانی هوشمند پیبرد به قسمیکه از هم‌ارزی اصول برخاسته از نظریات اندیشمندان عنوان شده بتوان به ارزش فضایی برگرفته از زمینه اثر و کالبد منطبق بر خودکفایی محیطی به پیوند اصول فکری ایشان در جهت خود تنظیمی محیطی از منظر فکری کودک پاسخی در خور شایستگی آن داده شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1464 - بازخوانی مفهوم هتروتوپیا در باغ شاهزاده ماهان
سارا تدین سعیدی سحر طوفان

10.30495/jisaud.2022.694846

یکی از زیباترین باغ های سنتی ایران، باغ شاهزاده ماهان است. این باغ در مجموعه میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده است و به عنوان نمونه‌ برتر سبک باغ‌سازی ایرانی در سطح بین المللی از اهمیت و جایگاه ویژه‌ای برخوردار می‌باشد. پژوهش حاضر از دو مفهوم عمدة هتروتوپیا و باغ ایرانی ت چکیده کامل

یکی از زیباترین باغ های سنتی ایران، باغ شاهزاده ماهان است. این باغ در مجموعه میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده است و به عنوان نمونه‌ برتر سبک باغ‌سازی ایرانی در سطح بین المللی از اهمیت و جایگاه ویژه‌ای برخوردار می‌باشد. پژوهش حاضر از دو مفهوم عمدة هتروتوپیا و باغ ایرانی تشکیل شده است. هدف از این پژوهش تبیین مولفه های هتروتوپیای میشل فوکو (فیلسوف معاصر فرانسوی) از طریق بازخوانش فضاهای معماری در باغ شاهزاده ماهان است. در این مقاله سعی شده است تا ساختار و مفهوم هتروتوپیا در باغ شاهزاده ماهان بررسی شود و سپس مولفه های بومی استخراج گردد. هتروتوپیا در لغت به معنای دگر فضا است و بر مفاهیمی چون تعلیق و جا به جایی فضایی - زمانی دلالت دارد. روش تحقیق اتخاذ شده در این نوشتار ، روش تحقیق توصیفی تطبیقی بوده که با بررسی مستندات کتابخانه ای و تطبیق اطلاعات به‌دست آمده از طریق مشاهدات میدانی ، تلاش می کند به سوال اصلی تحقیق، یعنی "مولفه های هتروتوپیا در تعریف فضای باغ شاهزاده ماهان چگونه عینیت یافته اند؟" پاسخ دهد. یافته های پژوهش بیان می کند در این مکان یعنی فضای باغ شاهزاده ماهان، نهایت ماده به بینهایت معنوی ارتقاء یافته است. نتیجه اصلی این نوشتار را می توان در مکانیت باغ ایرانی با عینیت بخشی به هتروتوپیاهای خاطره، حضور، جامعه شمول، فرهنگی، ارزش محور و طبیعت مدار ، جهت حضور درونی انسان از طریق تعامل حسی با فضا خلاصه کرد. بنابراین قابلیت نمود هتروتوپیا، دلبستگی مکانی و شکل گیری رابطه احساسی با مکان باغ است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1465 - شبه‌رمانتیسم‌گرایی آمرانه حکومت پهلوی اول در شهر بندر انزلی: تحلیل شکل‌گیری و تحقق دوره رمانتیک بندر انزلی در دوره پهلوی اول از دیدگاه منورالفکران
عرفان خصم افکن نظام مصطفی کیانی هاشمی

10.30495/jisaud.2023.1977504.1038

اشتیاق نوستالژیک برای گذر از سنت به مدرنیته(تجددطلبی) و بازگشت به گذشته‌ی با اقتدار و پُرشکوه(ملی‌گرایی)، عصاره‌ی جهان‌بینی شبه‌رمانتیسم ایرانی در دوره‌ی پهلوی اول را تشکیل می‌دهد. این جهان‌بینی و فلسفه‌ی فکری که ادبیات و معماری تنها یکی از عرصه‌های ظهور آن بود و در حوز چکیده کامل

اشتیاق نوستالژیک برای گذر از سنت به مدرنیته(تجددطلبی) و بازگشت به گذشته‌ی با اقتدار و پُرشکوه(ملی‌گرایی)، عصاره‌ی جهان‌بینی شبه‌رمانتیسم ایرانی در دوره‌ی پهلوی اول را تشکیل می‌دهد. این جهان‌بینی و فلسفه‌ی فکری که ادبیات و معماری تنها یکی از عرصه‌های ظهور آن بود و در حوزه‌های اجتماعی و سیاسی، در قالب جنبش‌های روشنفکری محرک ناسیونالیسم یا ملی‌گرایی ایرانی به عنوان راهی به منظور یکپارچگی و توانمند ساختن ایران در حکومت رضاخان شد و موجب تبدیل ایران به کشوری دارای ثبات و امنیت پایدار شد. یکی از راه‌های پیاده‌سازی نظریه شاهنشاهی رضاخان، هنر و به ویژه، بهره‌گیری از معماری بود. از این رو، پژوهش حاضر به دنبال یافتن پاسخ این سوال است که جهان‌بینی شبه‌رمانتیسم ایرانی در راستای مشروعیت‌بخشیدن به اقدامات تجددطلبانه حکومت پهلوی اول، چگونه و با چه شاخص‌ها و مؤلفه‌هایی در معماری بناهای دولتی شهر بندر انزلی تجلی پیدا کرد؟ آیا تصویر ساخته شده توسط حکومت با نظر منورالفکران هم‌راستا بود؟ لذا پژوهش از نوع کیفی و کاربردی و با استفاده از روش تطبیقی- مقایسه‌ای از طریق روش مطالعات کتابخانه‌ای صورت پذیرفته است. نتایج تحقیق نشان می‌دهد در کنار گفتمان فرهنگی پهلوی در جهت تحقق رویکرد تجددگرایانه‌اش از طریق معماری در قالب ساخت بناهای دولتی با الگوگیری از معماری اروپائی، می‌بایست ساخت تصاویر ذهنی در شهروندان از طریق همراهی منورالفکران آن دوره در قالب ارایه‌ی گزارش‌ها و سفرنامه‌ها را جهت ترغیب شهروندان برای نوگرایی و تجدد را هم باید در نظر بگیریم. تقریبا بعد از فرآیند تجددگرایی دوره پهلوی اول بود که شهر انزلی برای نخستین بار به عنوان تفرج‌گاهی برای تهرانیان درآمد که ترجیح می‌دادند اوقات فراغت خود را در این شهر بگذرانند تا جایی که همگی آن را فرنگستان ایران می‌نامیدند. با توجه به نتایج تحقیق، شاهد تحقق عصر رمانتیک شهر بندر انزلی در دوره پهلوی اول هستیم. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1466 - تحلیل زمانی‌ مکانی روند شمار روزهای تندری در ایران زمین
محمد دارند مهتاب نریمانی ژیلا شریعتی شرمین نامداری

برای انجام این پژوهش از داده‌های ماهانه‌ی شمار روزهای همراه با طوفانهای تندری مربوط به 50 ایستگاه همدید ایران زمین طی بازه‌ی زمانی1/1980 تا 12/2010 استفاده شد. یک پایگاه داده‌‌ گاه‌جای در ابعاد50×372 ایجاد شد که بر روی سطرها زمان(ماهها) و بر روی ستونها ایستگاههای چکیده کامل

برای انجام این پژوهش از داده‌های ماهانه‌ی شمار روزهای همراه با طوفانهای تندری مربوط به 50 ایستگاه همدید ایران زمین طی بازه‌ی زمانی1/1980 تا 12/2010 استفاده شد. یک پایگاه داده‌‌ گاه‌جای در ابعاد50×372 ایجاد شد که بر روی سطرها زمان(ماهها) و بر روی ستونها ایستگاههای همدید قرار داشت. برای واکاوی وردایی شمار روزهای همراه با طوفانهای تندری از آزمون ناپارامتریک من کندال بهره گرفته شد. معناداری روند در سطح اطمینان 95 درصد آزمون شد. جهت برآورد نرخ وردایی از تحلیلگر شیب سن بهره بردیم. یافته‌ها نشان داد که در اغلب ماههای سال، بسامد رخداد این مخاطره‌ی جوی در ایستگاههای همدید افزایش یافته است. روند افزایشی اغلب ایستگاههای شمال‌غرب، غرب، شمال و شمال‌شرق کشور در سطح اطمینان 95 درصد معنادار است. گستره و نرخ افزایش بسامد روزهای همراه با طوفانهای تندری در فصل بهار نسبت به سایر فصول دیگر سال بیشتر است. برخلاف سایر ماههای دیگر سال در ماه مارس اغلب ایستگاههای نیمه‌ی غربی کشور روند کاهشی معناداری را تجربه کرده‌اند. به نظر می‌رسد که دلیل وردایی مشاهده شده در بسامد رخداد این پدیده‌ی فرین جوی ناشی از وردایی کنش سامانه‌های همدید مقیاس موثر بر اقلیم ایران زمین است. افزایش کنش واچرخندی سامانه‌ی سیبری در فصل بهار و تابستان منجر به شرایط دگرفشار بر روی نیمه‌ی شمالی کشور می‌شود و افزایش رخنمود طوفانهای تندری را برای این بخش از گستره‌ی ایران زمین در پی خواهد داشت. همچنین کاهش بسامد رخداد طوفانهای تندری در ماه مارس نیز ناشی از کاهش کنش چرخندی سامانه‌های سودانی و مدیترانه‌ای در این ماه از سال است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1467 - سنجش توان اقتصادی استان‌های ایران برای توسعة منطقه‌ای
علیرضا محمدی سپیده نوری

تحقق توسعه ملی و اقتصاد مقاومتی، مستلزم شناخت امکانات و توانمندی‌های موجود اقتصادی مناطق مختلف کشور است. موضوعی که در برنامه‌ریزی‌های ملی توسعه به آن توجه کمتری می‌شود و اغلب شاخص‌های کلان‌ ملی برای سیاست‌گذاری‌های منطقه‌ای مورد توجه قرار می‌گیرند. عدم شناخت درست از توا چکیده کامل

تحقق توسعه ملی و اقتصاد مقاومتی، مستلزم شناخت امکانات و توانمندی‌های موجود اقتصادی مناطق مختلف کشور است. موضوعی که در برنامه‌ریزی‌های ملی توسعه به آن توجه کمتری می‌شود و اغلب شاخص‌های کلان‌ ملی برای سیاست‌گذاری‌های منطقه‌ای مورد توجه قرار می‌گیرند. عدم شناخت درست از توانمندی‌های اقتصادی استان‌های کشور، مانع سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی مطلوب برای توسعة منطقه‌ای است. شناخت امکانات و توانمندی‌های اقتصادی، برای تدوین و اجرای سیاست‌های توسعة اقتصادی ضروری است. هدف ‌این مقاله شناخت و رتبه‌بندی استان‌های کشور از نظر نماگر‌های توسعة اقتصادی است. داده‌های آماری 72 نماگر کلیدی از سرشماری‌های آماری مرکز آمار ایران در بخش حساب‌های ملی و منطقه‌ای استخراج شده‌اند. برای تجزیه و تحلیل‌ داده‌ها از روش‌های آمار فضایی مانند آماره موران و روش تصمیم‌گیری چندمعیاره TOPSIS و ضریب تغییرات C.V برای انعکاس پراکنش فضایی، رتبه و چگونگی توزیع نماگر‌های اقتصادی منطقه‌ای استفاده شده است. نتایج رتبه‌بندی به روش TOPSIS، نشان می‌دهند که استان تهران با امتیاز نهایی 0/67 در رتبه اول و استان چهارمحال و بختیاری با امتیاز 0/18 در رتبه آخر توان اقتصادی توسعة منطقه‌ای قرار دارند و تفاوت قابل توجهی از نظر میانگین رتبه‌بندی (0.5)، بین استان‌های مختلف کشور وجود دارد. نتیجه اینکه، توان ‌اقتصادی مناطق بر مبنای نماگر‌های کلان توسعة منطقه‌ای کاملا متفاوت است و به سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی متناسب با توانمندی‌های اقتصادی در سطح ملی و منطقه‌ای نیاز دارد. در پایان بر مبنای یافته‌های پژوهش، پیشنهادهایی همانند اجرای برنامه‌ریزی آمـایش سرزمین (برنامه‌ریزی فضایی) برای ارتقای توانمندی‌های اقتصادی توسعة منطقه‌ای، ارائه شده‌اند. واژگان کلیدی: حساب‌های ملی و منطقه‌ای، توان اقتصادی، TOPSIS، ایران. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1468 - تحلیل فضایی و مدلسازی ارتباط مراکز کنش جوی با ناهنجاری های فراگیر بارش ایران
حسین محمدی فرامرز خوش اخلاق قاسم عزیزی محمدامین حیدری

تغییرات فشار در مراکز کنش‌جوی اثرات مهمی بر سایر مولفه‌ها و الگوهای جوی موثر در تغییر پذیری بارش دارد. این پژوهش به منظور واکاوی و مدلسازی اثر و ارتباط مراکز کنش جوی بر ناهنجاری فراگیر و شدید بارش در ایران با استفاده از داده های 30 ایستگاه همدید در طول دوره 2010-1961 و چکیده کامل

تغییرات فشار در مراکز کنش‌جوی اثرات مهمی بر سایر مولفه‌ها و الگوهای جوی موثر در تغییر پذیری بارش دارد. این پژوهش به منظور واکاوی و مدلسازی اثر و ارتباط مراکز کنش جوی بر ناهنجاری فراگیر و شدید بارش در ایران با استفاده از داده های 30 ایستگاه همدید در طول دوره 2010-1961 و دادههای سایت NCEP/NCAR امریکا در بازه ماه‌های نوامبر تا مه انجام گرفته است. در این پژوهش از روش همبستگی پیرسون و مدل سازی رگرسیون چندمتغیره در بازه ماه برابر و پیش یابی یک‌ماهه استفاده شده است. بر اساس نتایج بدست آمده نقش مراکز کنش مورد مطالعه در ناهنجاری‌های بررسی شده بسیار قوی و تعیین‌کننده است. به شکلی که بر اساس مقادیر استانداردشده ارتفاع جوّ در این مراکز با استفاده از توابع رگرسیونی ارائه شده در این پژوهش به خوبی می‌توان مقادیر این ناهنجاریها را تعیین و پیش‌یابی کرد. نتایج این پژوهش نشان داد مقادیر استانداردشده ارتفاع ژئوپتانسیل جوّ در منطقه همگرایی دریای سرخ در تراز 700، ناوه شرق مدیترانه در تراز 500، و پرفشار شمال آفریقا نیز در تراز 500 به ترتیب مهمترین اثردر ناهنجاری بارش در ایران را دارند. همچنین نقش مراکزی مانند پرفشار آزورز و کمفشار سودان در پیش‌یابی یک ماهه ناهنجاری بارش بسیار پررنگ می‌باشد. صحت‌سنجی عملکرد توابع رگرسیونی ارائه شده به منظور پیش‌یابی یک ماهه ناهنجاری بارش کشور بر اساس مقادیر RMSE و BIAS بجز برای منطقه جنوب‌شرق کشور، برای سایر مناطق مورد تایید قرار گرفت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1469 - تحلیل رقابت‌پذیری گردشگری ایران در مقایسه با رقبای سند چشم-انداز 1404
سعیده علوی حسین نظم فر محمد حسن زاده

با توجه به اهمیت صنعت گردشگری در رشد اقتصاد و توسعه پایدار کشور‌ها و افزایش روزافزون رقابت در این صنعت، این مقاله باهدف تحلیل رقابت‌پذیری گردشگری ایران در مقایسه با رقبای سند چشم‌انداز 1404 بر اساس داده سال 2017 انجام‌شده است. این پژوهش با روش توصیفی تحلیلی انجام‌ شده ا چکیده کامل

با توجه به اهمیت صنعت گردشگری در رشد اقتصاد و توسعه پایدار کشور‌ها و افزایش روزافزون رقابت در این صنعت، این مقاله باهدف تحلیل رقابت‌پذیری گردشگری ایران در مقایسه با رقبای سند چشم‌انداز 1404 بر اساس داده سال 2017 انجام‌شده است. این پژوهش با روش توصیفی تحلیلی انجام‌ شده است. شاخص‌های موردبررسی شامل توانمندسازی محیط، سیاست‌های گردشگری، زیرساخت‌ها و منابع طبیعی و فرهنگی هست که با استفاده از مدل پرومته مورد تحلیل قرارگرفته است. یافته‌های مقاله نشان داد که کشور امارات متحده عربی با جریان خالص 480/0 اصلی‌ترین رقیب گردشگری ایران محسوب می‌شود. بعد از امارات، کشور همسایه قطر با جریان خالص 374/0 در رتبه بعدی قرار دارد. کشور ایران نیز با جریان خالص 221/0- در رتبه هفدهم قرار دارد. کشورهای رقیب ایران در سند چشم‌انداز 1404 به ترتیب در خاورمیانه کشور امارات متحده عربی، در قفقاز کشور جمهوری آذربایجان و در آسیای میانه قزاقستان هست. رقبای اصلی ایران در شاخص‌های توانمندسازی محیط، سیاست‌های گردشگری و زیرساخت، کشور امارات متحده عربی و در شاخص منابع طبیعی و فرهنگی کشور ترکیه می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1470 - تحلیل تأثیر مناطق آزاد بر توسعه اقتصادی در ایران مطالعه موردی: منطقه آزاد ارس
خدیجه قنبرپور حجت مهکویی علی امیری یوسف زین العابدین

توسعه اقتصادی به عنوان یکی از ارکان اصلی برای توسعه یافتگی در کشورهای در حال توسعه یافته، باید با عزمی راسخ، دنبال شود. مؤلفه‌های زیادی درون سرزمین کشورها برای رسیدن به توسعه اقتصادی در نظر گرفته می شوند که یکی از این مؤلفه ها، ایجاد برخی از بنادر و شهرها، به عنوان منط چکیده کامل

توسعه اقتصادی به عنوان یکی از ارکان اصلی برای توسعه یافتگی در کشورهای در حال توسعه یافته، باید با عزمی راسخ، دنبال شود. مؤلفه‌های زیادی درون سرزمین کشورها برای رسیدن به توسعه اقتصادی در نظر گرفته می شوند که یکی از این مؤلفه ها، ایجاد برخی از بنادر و شهرها، به عنوان منطقه آزاد است تا از این طریق بتوان، تجارت پر سود را برای کشور، منطقه مرزی و استان مورد نظر، و به طورکلی در سطح ملی و منطقه ای و حتی برخی مناطق آزاد را در سطح جهان، در راستای توسعه اقتصادی قرار داد. با وجود اینکه هفت منطقه آزاد در ایران وجود دارد، ولی کماکان سطح توسعه اقتصادی داخل کشور همچنان نامناسب است. منطقه آزاد ارس به عنوان یکی از این مناطق است که در شمال غربی کشور به عنوان پل ارتباطی با منطقه قفقاز و اروپای شرقی، می تواند نقش مهمی را برای توسعه روابط اقتصادی ایفاء کند. هدف این مقاله تحلیل تأثیر منطقه آزاد ارس بر توسعه اقتصادی کشور می باشد. برای دستیابی به این هدف، مقاله با روش پژوهشی توصیفی- تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه ای و سایتهای اینترنتی انجام گرفته است. نتایج تحقیق نشان می دهند که منطقه آزاد ارس در مقیاس محلی و ملی، نسبت به مقیاس منطقه ای، بهتر توانسته است بر توسعه اقتصادی ایران تأثیرگذار باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1471 - بررسی همدید وسیع‌ترین و مستمرترین یخبندان‌های شمال‌غرب ایران
بتول زینالی مهدی فروتن سحر اخوت

یخبندان یکی از حوادث طبیعی است که رخداد زود‌رس و دیر‌رس آن می‌تواند جنبه‌های مختلف زندگی بشری را تحت تأثیر قرار دهد؛ بنابراین این پژوهش با هدف پیش‌بینی عوامل جوی رخداد این پدیده با رویکرد محیطی به گردشی انجام گرفته است. برای این کار داده‌های محیطی مربوط به دمای کمینه رو چکیده کامل

یخبندان یکی از حوادث طبیعی است که رخداد زود‌رس و دیر‌رس آن می‌تواند جنبه‌های مختلف زندگی بشری را تحت تأثیر قرار دهد؛ بنابراین این پژوهش با هدف پیش‌بینی عوامل جوی رخداد این پدیده با رویکرد محیطی به گردشی انجام گرفته است. برای این کار داده‌های محیطی مربوط به دمای کمینه روزانه سال‌های 2001-2017، برای 9 ایستگاه سینوپتیکی واقع در استان‌های اردبیل، ارومیه و تبریز از سازمان هواشناسی کل کشور اخذ گردید و روز‌های با دمای زیر صفر درجه سانتی‌گراد که 40 درصد پهنه موردمطالعه را دربرگرفته بودند انتخاب شدند و با استفاده از روش خوشه‌ای سلسله‌مراتبی ward که بر روی نقشه‌های میانگین فشار تراز دریا مربوط به روزهای یخبندان اعمال شده بود طبقه‌بندی روز‌های فرین انجام گرفت. به منظور تعیین نماینده هر طبقه با استفاده از اسکریپت‌نویسی در محیط متلب، همبستگی لوند بین نقشه‌های روزهای مختلف هر طبقه ۲ تا ۵ گروهی با ضریب ۵/۰ محاسبه شد؛ و روز‌هایی که ضریب همبستگی 5/0 و بیشترین شباهت را با اکثر روز‌های آن طبقه داشت نماینده گروه معرفی شد. پس از تعیین روز نماینده داده‌های جوی از سایت نووا تهیه گردید و نقشه‌های فشار تراز سطح دریا، ارتفاع ژئوپتانسیل، بردار باد، دمای تراز 500 هکتوپاسکال و ضخامت جو در نرم‌افزار گردس ترسیم گردید. نتایج 4 الگو برای روز‌های یخبندان نشان داد بیش‌ترین سامانه‌های مؤثر بر روی شمال غرب ایران سامانه‌های پرفشار سیبری، کم‌فشار جنب قطبی و پرفشار اروپای شمالی بوده است و مناطق موردمطالعه در قسمت جلوی فراز واقع گشته و چرخندگی منفی هوا شرایط پایداری را به ارمغان آورده است. در بیش‌تر این الگو‌ها باد‌های غربی که در کانال تاوه قطبی حرکت داشته‌اند هوای سرد عرض‌های شمالی را وارد جو مناطق مطالعاتی کرده‌اند و دمای پایین هوا را موجب شده‌اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1472 - تحلیل رابطه شاخص‌های جمعیتی با توسعه یافتگی استان‌های ایران
میرنجف موسوی علی اکبر تقیلو علی باقری کشکولی

برنامه ریزی جمعیت به عامل اساسی در توسعه یافتگی و عدم توسعه یافتگی مطرح شده است. پدیده شهرنشینی به عنوان یکی از مهمترین پیامدهای رشد جمعیت در قرن 21 منجر شده است بحران‌های شهری و آسیب‌های جدی در روند توسعه یافتگی مناطق و شهرها به وجود آید و استان‌های کشور به لحاظ میزان چکیده کامل

برنامه ریزی جمعیت به عامل اساسی در توسعه یافتگی و عدم توسعه یافتگی مطرح شده است. پدیده شهرنشینی به عنوان یکی از مهمترین پیامدهای رشد جمعیت در قرن 21 منجر شده است بحران‌های شهری و آسیب‌های جدی در روند توسعه یافتگی مناطق و شهرها به وجود آید و استان‌های کشور به لحاظ میزان توسعه یافتگی نابرابری شدیدی باهم داشته باشند. با توجه به ماهیت موضوع و مؤلفه‌های مورد بررسی، رویکرد حاکم برای این پژوهش توصیفی – تحلیلی است. شاخص‌های مورد بررسی حدود 7 شاخص جمعیتی و30 شاخص اقتصادی، فرهنگی، صنعتی و مسکن است که اطلاعات مورد نیاز از مرکز آمار ایران، سرشماری‌های عمومی نفوس و مسکن و سالنامه‌های آماری استان‌ها بر اساس آمار سال 1390 جمع‌آوری شده است. جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات از مدل Topsis و همچنین از آزمون‌های آماری ضریب همبستگی، رگرسیون، تحلیل واریانس و مدل تحلیل مسیر جهت سنجش ارتباط بین شاخص‌های جمعیتی و شاخص‌های توسعه و همچنین میزان تاثیرگذاری و تاثیرپذیری استفاده شده است. برابر بررسی‌های صورت گرفته، استان تهران و البرز با میزان‌های توسعه به ترتیب 9861/0 و 9824/0 به عنوان توسعه یافته‌ترین استان‌ها و استان سیستان و بلوچیستان با میزان توسعه 0069/0 به عنوان محروم‌ترین استان شناخته شدند. همچنین ضریب همبستگی چندگانه با 901/0 رابطه بین شاخص‌های جمعیتی و میزان توسعه‌یافتگی استان‌های کشور را تایید می‌نماید. مقدار تبیین نشان می‌دهد که 5/76 درصد از تغییرات و توسعه‌یافتگی استان‌های کشور ناشی از شاخص‌های جمعیتی (تراکم جمعیت، میزان شهرنشینی، نرخ فعالیت، بارتکفل، میزان باسوادی، میزان مهاجرین وارد شده و نسبت جنسی است. همچنین مدل تحلیل مسیر نشان می‌دهد شاخص میزان باسوادی با ضریب 687/0 بیشترین تاثیر و میزان بارتکفل با ضریب 355/0- کمترین تاثیر به عبارتی دیگر تاثیر منفی بر روند توسعه یافتگی استان‌های کشور داشته است. در نهایت جهت رسیدن به توسعه یافتگی استان‌های محروم پیشنهاداتی ارایه شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1473 - پایش مکانی و زمانی پدیده‌های آب و هوایی مرتبط با گرد و غبار در شهرهای ایران
سعید موحدی خداکرم حاتمی بهمن‌بیگلو مهدی نارنگی‌فرد

پدیده‌ی گرد‌و‌غبار از مهم‌ترین پدیده‌های جوی مخرب و موثر در تغییرات آب و هوایی است، بنابراین شناخت ویژگی‌های آن از نظر فراوانی، مکان و زمان رخداد دارای اهمیت است، بدین جهت در این نوشتار به منظور ارزیابی و پایش مکانی و زمانی رخداد پدیده‌‌های مرتبط با گرد‌و‌غبار در شهرهای چکیده کامل

پدیده‌ی گرد‌و‌غبار از مهم‌ترین پدیده‌های جوی مخرب و موثر در تغییرات آب و هوایی است، بنابراین شناخت ویژگی‌های آن از نظر فراوانی، مکان و زمان رخداد دارای اهمیت است، بدین جهت در این نوشتار به منظور ارزیابی و پایش مکانی و زمانی رخداد پدیده‌‌های مرتبط با گرد‌و‌غبار در شهرهای ایران از 85 ایستگاه همدید در بازه زمانی مشترک 20 ساله و از روشهای تحلیل آماری استفاده شده است. یافته‌های این پژوهش نشان داد که پدیده‌ی غبار(هیز) با کد 05 در نواحی ساحلی خلیج‌فارس دارای بیشینه فراوانی سالانه است و پیش از ظهر از فراوانی بیشتری نسبت به پس از ظهر برخوردار است، بیشینه و کمینه ‌رخداد فصلی آن به ترتیب تابستان و زمستان است. پدیده‌ی گرد‌و‌خاک با کد 06 در غرب کشور دارای بیشترین رخداد است و بیشینه و کمینه‌‌ رخداد فصلی آن بترتیب تابستان و پاییز است، پدیده‌ی گرد‌و‌خاک بلند شده اطراف ایستگاه با کد 07 در شرق کشور دارای بیشترین فراوانی است. پدیده‌های طوفان ماسه یا گرد و خاک سبک، متوسط و شدید با کدهای 30 تا 35 بیشترین فراوانی رخداد در شرق کشور دارد و هنگام پس از ظهر دارای بیشترین فراوانی رخداد است. پدیده‌ی رعد و برق توام با توفان گرد و خاک یا توفان شن با کد 98 در ایستگاه ایرانشهر دارای بیشترین فراوانی رخداد است و در سایر ایستگاه‌های کشور بندرت رخ می‌دهد. بنابراین مطالعه‌ی کدهای هوای مرتبط با گرد و غبار به طور جداگانه سبب آشکارسازی تفاوت‌های زمانی و مکانی آنها می‌گردد و در شناخت مخاطرات محیطی شهرها و مناطق مختلف کشور دارای اهمیت است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1474 - بررسی و تحلیل نابرابریهای توسعه در سازمان فضایی استانهای ایران
اکبر ویسی کریم حسین زاده دلیر بختیار عزت پناه

ایران به عنوان یکی از کشورهای در حال توسعه با وجود تنوع و دارا بودن استعداها وپتانسیل های طبیعی ومحیطی در پهنه سرزمین ، نابرابری های زیادی در بین استانهای آن وجود دارد واگر چه در سالهای قبل از طریق برنامه های مختلف توسعه سعی در رفع این نابرابری ها شده است ولی به دلایل م چکیده کامل

ایران به عنوان یکی از کشورهای در حال توسعه با وجود تنوع و دارا بودن استعداها وپتانسیل های طبیعی ومحیطی در پهنه سرزمین ، نابرابری های زیادی در بین استانهای آن وجود دارد واگر چه در سالهای قبل از طریق برنامه های مختلف توسعه سعی در رفع این نابرابری ها شده است ولی به دلایل مختلف همچون انتخاب الگو های نامناسب توسعه و...، همچنان نابرابری بین استانهای ایران مشهود وملموس است.که این امردر درازمدت می تواند پیامد هایی از قبیل ایجاد واگرایی در پیرامون و تمرکزگرایی شدید در مرکز و نیز به خطر انداختن اتحاد ملی و... را به همراه داشته باشد. در این مقاله به بررسی نابرابری های توسعه ومحاسبه شدت این نابرابری ها در بین استانهای ایران در دو مقطع زمانی 1375 و1385، با استفاده از 25 شاخص نابرابری توسعه از طریق تکنیک تحلیل عاملی، پرداخته شده است. داده های جمع‌آوری شده با استفاده از، روش تحلیل عاملی مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفتند. به منظور بیان فضایی نابرابری و عدم تعادل‌های منطقه‌ای از نرم افزارGIS9.3استفاده شده است. بر اساس نتایج حاصله از تحقیق استان های تهران، خراسان، سمنان و یزد در هر دو دوره (1375 و 1385) با جابه جایی رتبه در بین خود حائز رتبه ها ی اول تا چهارم بوده اند.استان های محروم وتوسعه نیافته در دوره آماری 1375 شامل استان های سیستان وبلوچستان، اردبیل، کهگیلویه وبویراحمد و ایلام و در دوره آماری 1385 شامل استان های کرمان، کردستان، ایلام و کهگیلویه وبویراحمد بوده اند. این نتایج حکایت از وجود نابرابریهای توسعه و شکاف شدید، بین استانهای کشورطی سالهای مورد مطالعه دارد. بطوری که در مرکز کشور استان های توسعه یافته و در نواحی پیرامونی ومرزی استان های توسعه نیافته قرار دارند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1475 - مقایسه نابرابری توسعه‌ی استان کردستان با سایر استان‌های ایران
اکبر ویسی کریم حسین زاده دلیر بختیار عزت پناه

این پژوهش با هدف بررسی و مقایسه نابرابری ‌توسعه در بین استان کردستان و سایر استان‌های ایران طی دو دوره آماری 1375 و 1385 انجام گرفته است.روش پژوهش توصیفی- تحلیلی است. برای سنجش نابرابری توسعه از 25 شاخص ‌مختلف جمعیتی، بهداشتی، آموزشی، فرهنگی و اجتماعی که داده های آنها ا چکیده کامل

این پژوهش با هدف بررسی و مقایسه نابرابری ‌توسعه در بین استان کردستان و سایر استان‌های ایران طی دو دوره آماری 1375 و 1385 انجام گرفته است.روش پژوهش توصیفی- تحلیلی است. برای سنجش نابرابری توسعه از 25 شاخص ‌مختلف جمعیتی، بهداشتی، آموزشی، فرهنگی و اجتماعی که داده های آنها از منابع مکتوب و اسناد منتشر شده توسط سازمانهای رسمی اقتصادی- اجتماعی (مرکزآمار ایران، معاونت برنامه ریزی ونظارت راهبردی ریاست جمهوری)وپژوهشهای موردی انجام شده جمع‌آوری استفاده‌ شده ‌است. داده‌های مورد نیاز از طریق سالنامه‌های مرکز آمار ایران در سالهای 1375 و 1385جمع‌آوری شده و با استفاده از، روش تحلیل عاملی در نرم‌افزارspss مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. سپس جمع نمرات عاملی را محاسبه و میانگین آن‌ها را به عنوان معیاری برای سطح توسعه یافتگی استان‌‌ها درنظرگرفته و براساس آن رتبه‌بندی استان‌‌ها محاسبه شد و جمع نمرات عاملی استان کردستان را با میانگین جمع نمرات عاملی کل استان‌ها محاسبه و تفاوت آن‌ها و میزان نابرابری توسعه بین آن‌ها به دست آمده است. جایگاه استان کردستان و سایر استان‌ها به وسیله نرم‌افزار GIS9.3 در سازمان فضایی ایران ترسیم شده است. نتایج پژهش حکایت از وجود نابرابری بین استان کردستان با میانگین کشوری در ابعاد و شاخص های جمعیتی، بهداشتی، آموزشی، فرهنگی و اجتماعی دارد که در سال‌های 1375، 1385به ترتیب به میزان 66/2 ،92/2 نابرابری و شکاف سطح توسعه بین این استان و میانگین کشور وجود داشته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1476 - بررسی تحلیلی – تطبیقی نمادهای هویت بخش شهری (مطالعه موردی: شهر اصفهان)
رضا مختاری ملک آبادی

شهر مفهومی مدنی دارد و ساخت مدنیت و الگوهای توسعه شهری نیازمند رجوع به منابع دینی، نظریه پردازی، الهام از گذشته و داشتن پیشینه‌ی تاریخی و متناسب‌سازی آن با نیازهای پیچیده و گوناگون انسان معاصر است.هویت در شهر به واسطه‌ی ایجاد و تداعی خاطرات عمومی در شهروندان، تعلق خاطر چکیده کامل

شهر مفهومی مدنی دارد و ساخت مدنیت و الگوهای توسعه شهری نیازمند رجوع به منابع دینی، نظریه پردازی، الهام از گذشته و داشتن پیشینه‌ی تاریخی و متناسب‌سازی آن با نیازهای پیچیده و گوناگون انسان معاصر است.هویت در شهر به واسطه‌ی ایجاد و تداعی خاطرات عمومی در شهروندان، تعلق خاطر و وابستگی را نزد آنان فراهم می‌نماید و شهرنشینان را به سوی شهروند شدن، که گستره‌ای فعال‌تر از ساکن شدن صرف دارد، هدایت می‌کند. در این میان نمادهای شهری در میان نسل‌ها انتقال داده می‌شود و در حافظه جمعی افراد ابدی می‌شوند. بنابرین شهر نیز دارای حافظه است. اگر شهری فاقد حافظه تاریخی باشد نمی‌توان گفت که آن شهر باهویت است. حافظه تاریخی شهر یعنی اینکه شهر، دارای خاطره است و معانی را به مکان‌ها حوالت می‌دهد و با شکل تعاملی، از این مکان‌ها اخذ معنا می‌کند. شهر به این ترتیب خاطره‌مند می‌شود و شهر بی‌خاطره به شهری بی‌هویت بدل می‌شود. شهرها و فضاهای شهری گذشته از استقلال، شخصیت و هویت ویژه‌ای برخوردار بوده‌اند. مفاهیمی که نهایتاً منجر به تعریف مفاهیم بزرگ‌تری چون تعلق خاطر و حس شهروندی گشته‌اند. در حالی که آنچه از اغلب شهرهای کنونی در ذهن عموم شکل می‌گیرد چیزی جز مجموعه‌ای از آسمان خراشها، خیابان‌ها، ادارات و پارکها و ... نیست که هویت و معنای خاصی را در ذهن تداعی نمی‌کند. شهر اصفهان بواسطه قدمت دیرینه خود و اهمیت تاریخی آن در دوره‌های مختلف همواره از هویت بالایی بر خوردار بوده است. این شهر دارای نشانه‌های فراوانی است که موجب تمایز این شهر از سایر شهرها می‌گردد و در جای جای دنیا، این شهر را به نشانه‌های ارزشمندش می‌شناسند. از طرف دیگر هنر که نماد هویت ایرانی در طول تاریخ بوده است بوفور در شهر اصفهان یافت می‌شود. روش تحقیق در مطالعة حاضر توصیفی–تحلیلی و مبتنی بر داده‌های پیمایشی است. تکنیک جمع آوری اطلاعات، استفاده از پرسشنامه و در صورت لزوم مصاحبه بوده است. جامعة آماری، 384 نفراز شهروندان شهر اصفهان هستند. حجم نمونة پژوهش بر پایة فرمول کوکران با سطح اطمینان 95 درصد و درجه دقت 5 درصد محاسبه گردید. شیوة انتخاب نمونه‌ها ترکیبی از روش خوش‌های و سهمیه‌ای است. داده‌های جمع آوری شده با استفاده از نرم‌افزار SPSS و روش‌های آماری نظیر توزیع فراوانی، آزمونT، محاسبه میانگین هویت و ضریب همبستگی پیرسون مورد بررسی قرار گرفته‌اند. در این راستا متغیرهای مهمی همچون مهمترین اثر تاریخی شهر، مهمترین نشان دفاع مقدس، میزان انطباق فضاهای شهری با آیات قرآن و فرمایشات پیامبر اکرم (ص) همچون "دنیا مزرعه آخرت است"، نشان یادآوری خاطرات انقلاب اسلامی، نقش‌آفرینی فضاهای شهری در ماه محرم، ماه رمضان و در ایام حج به عنوان یک شهر اسلامی، نماد معماری گذشته اصفهان و ... از دیدگاه شهروندان به صورت تطبیقی مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج حاکی از آن است که میزان رضایت شهروندان از متغیرهای مورد مطالعه در زمینۀ نمادهای فرهنگی اسلامی- ایرانی و هویت بخشی آن‌ها در سطح نسبتاً بالایی قرار دارد و نمادهای شهر جنبۀ اسلامی – ایرانی خود را حفظ نموده‌اند که این امر نکته‌ای مثبت در نمادهای فرهنگی شهر می‌باشد و همچنین مهم‌ترین عامل هویت بخش تمدن اسلامی- ایرانی شهر اصفهان، آثار تاریخی همچون میدان امام، سی و سه پل، سبزه میدان، چهارباغ و.. می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1477 - ارزیابی سطوح توسعه یافتگی در ابعاد مختلف اجتماعی- رفاهی، زیر بنایی و تکنولوژیکی جامعه عشایری استانهای ایران
علی اکبر تقیلو میر نجف موسوی

هدف تحقیق حاضر ارزیابی سطح توسعه یافتگی ابعاد کالبدی – فضایی جامعه عشایری ییلاقی و قشلاقی مناطق مختلف کشور است. روش تحقیق و توصیف رابطه بین متغیرها بر مبنای توصیفی – تحلیلی است. جامعه آماری تحقیق نیز جامعه عشایری کل کشور با جمعیت2373660 نفر در قالب 426320 خا چکیده کامل

هدف تحقیق حاضر ارزیابی سطح توسعه یافتگی ابعاد کالبدی – فضایی جامعه عشایری ییلاقی و قشلاقی مناطق مختلف کشور است. روش تحقیق و توصیف رابطه بین متغیرها بر مبنای توصیفی – تحلیلی است. جامعه آماری تحقیق نیز جامعه عشایری کل کشور با جمعیت2373660 نفر در قالب 426320 خانوار است. داده‌های مورد نیاز تحقیق از اسنادی و مرکز آمار و آخرین دوره سرشماری 1387جامعه ایلات و عشایر کشور بدست آمده است. در تجزیه تحلیل داده‌ها از مدل تاپسیس جهت رتبه‌بندی استانهای توسعه یافته، نیمه توسعه‌یافته و توسعه‌نیافته، و از مدل برازش رگرسیونی SPSS برای سنجش میزان اهمیت و درجه تاثیر گذاری شاخصهای سازنده تحقیق در سطح توسعه یافتگی استفاده گردیده است. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که ضریب نابرابری توسعه در منطقه قشلاقی 0.467 و منطقه ییلاقی 0.567 است. ضریب همگنی توسعه در درون استانهای توسعه نیافته دوره قشلاقی(2.01) و برای استانهای توسعه نیافته دوره ییلاقی 4.4 است. مدل برازش رگرسیونی نشان می‌دهد که شاخصهای بکار رفته در دوره ییلاقی 99.3 درصد و در منطقه قشلاقی 98.2 درصد سطح توسعه یافتگی جامعه عشایری را تبیین می‌کند. در بین شاخصهای توسعه دسترسی به انرژی با ضریب 0.693 بیشترین تاثیر و در دوره قشلاقی دسترسی به امکانات ارتباطاتی و اطلاعاتی با ضریب تاثیر 3.26 بیشترین تاثیر را در سطح توسعه داشته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1478 - بررسی و تحلیل آیین های مربوط به ازدواج در مثنوی معنوی و غزلیات شمس
وحید رحمانی خلیلی پروین دخت مشهور سید حسین سیدی

مولانا در مثنوی و غزلیات شمس به عنوان یک عارف عاشق، از اجتماع و موضوعات پیرامون مردم غافل نبوده و آثار خود را به محل تلاقی مسائل شخصی و اجتماعی بدل کرده است. در میان این مسائل، پرداختن به آیین ازدواج درخور توجه است. در مقالۀ حاضر، با تکیه بر روش توصیفی – تحلیلی، آ چکیده کامل

مولانا در مثنوی و غزلیات شمس به عنوان یک عارف عاشق، از اجتماع و موضوعات پیرامون مردم غافل نبوده و آثار خود را به محل تلاقی مسائل شخصی و اجتماعی بدل کرده است. در میان این مسائل، پرداختن به آیین ازدواج درخور توجه است. در مقالۀ حاضر، با تکیه بر روش توصیفی – تحلیلی، آداب و رسوم مربوط به ازدواج در مثنوی و غزلیات شمس بررسی شده تا به این پرسش اصلی پاسخ داده شود که کارکرد اصلی ذکر آیین‌هایی چون خواستگاری و خوزه‌گری، چادر و روبند افکندن و مستوری عروس، مهریه، تعیین روز و ماه سعد، بردن هدیه (دست‌پیمان، نشانی و قماش)، آذین بستن کوی و برزن، آراستن عروس و حنابستن او، دست-افشانی و سماع و ساز و آواز، جهیزیه و شب گِردک یا زفاف، در دو اثر مذکور چه بوده است؟ به نظر می‌رسد مولانا از ین طریق، به تشریح و تبیین بخشی از منظومۀ فکری خود پرداخته و موجب سهولت در فرایند درک مخاطب از مهین‌ترین موضوعات عرفانی، دینی، تعلیمی و عاشقانه شده و به مفاهیم انتزاعی، عینیت بخشیده است. ضمن اینکه تشریح کیفیت آیین‌های پیرامون ازدواج در فرهنگ ایرانی به جنبه‌های اجتماعی و مردمی شعر مولانا قوت بیشتری بخشیده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1479 - ایام در در شعر نظامی
اسحاق طغیانی اسفرجانی زهرا صالحی

یکی از موضوعات قابل توجه. که در شعر کلاسیک فارسی بازتاب گسترده دارد، ایام خاصی از سال و ماه و هفته است. که از جهت دینی و فرهنگی مورد توجه شاعران بوده است. در میان این شاعران، توجه خاص نظامی گنجوی. شاعر بلند پایه و داستان پرداز توانای قرن ششم هجری. به روزهای مهم سال و اح چکیده کامل

یکی از موضوعات قابل توجه. که در شعر کلاسیک فارسی بازتاب گسترده دارد، ایام خاصی از سال و ماه و هفته است. که از جهت دینی و فرهنگی مورد توجه شاعران بوده است. در میان این شاعران، توجه خاص نظامی گنجوی. شاعر بلند پایه و داستان پرداز توانای قرن ششم هجری. به روزهای مهم سال و احکام خاصی که قدما برای این روزها در نظر داشتند، مشهود و مورد تامل است. این ایام که به مناسبت‌های مهم. مانند واقعه معراج رسول اکرم. و اعیاد اسلامی و جشن‌های ملی همچون نوروز، جشن سده، جشن مهرگان و امثال آن مربوط می‌شود، در منظومه‌های نظامی در صورت‌های مختلف. و برای ارائه مفاهیم گوناگون. با هنرمندی خاص و با بسامد بالا به کار گرفته شده است. تبلور اصلی ایام در شعر نظامی. در منظومه هفت پیکر . و در معرفی ویژگی‌های روزهای هفته است. در این داستان روزها با رنگ‌های خاصی که به آنها نسبت داده شده است، به صورت نمادین معرف مفاهیم آشکار و پنهانی است .که شاعر در تنظیم داستان با مهارت تمام آنها را به کار گرفته است. در این مقاله سعی بر آن است .تا ویژگی‌های ایام هفته در شعر نظامی. و در مقایسه با شعر شاعران دیگر مورد بررسی و تحلیل قرار گیرد. تا نشان داده شود چگونگی کار برد ایام در شعر او به چه صورت بوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1480 - بررسی رابطه سرودهای ملی حماسی با انگیزش احساسات و همبستگی و غرور ملی
مریم سادات غیاثیان علی اکبر لبش

در هویت ایرانی، مولفه هایی نظیر مکان جغرافیایی، زبان فارسی، فرهنگ ایرانی، و معدودی عناصر دیگر دارای اهمیت هستند. سرودهای ملی حماسی را می توان حاصل جمع این سه مفهوم دانست زیرا با تکیه بر مفهوم سرزمین و استفاده از مفاهیم عمیق زبان فارسی و تاثیر گذاری از طریق فرهنگ ایرانی چکیده کامل

در هویت ایرانی، مولفه هایی نظیر مکان جغرافیایی، زبان فارسی، فرهنگ ایرانی، و معدودی عناصر دیگر دارای اهمیت هستند. سرودهای ملی حماسی را می توان حاصل جمع این سه مفهوم دانست زیرا با تکیه بر مفهوم سرزمین و استفاده از مفاهیم عمیق زبان فارسی و تاثیر گذاری از طریق فرهنگ ایرانی که تحت تاثیر فرهنگ اسلامی است به ایجاد حس غرور ملی می پردازند. در این پژوهش سعی شد تعدادی از مولفه های هویت ملی موجود در سرودهای ملی حماسی مطالعه شوند و چگونگی تاثیر آن‌ها بر ایجاد حس غرور ملی مورد بررسی قرار گیرد. پژوهش حاضر از نوع کاربردی، روش گرد آوری داده ها میدانی و اطلاعات از طریق پرسشنامه گردآوری شده‌اند. یافته‌های تحقیق حاضر نشان می‌دهد که در مورد ورزشکاران آهنگ (موسیقی) سرود نسبت به متن تاثیر بیشتری بر ایجاد حس غرور دارد. اما با بررسی جمع کل داده‌ها می‌توان مشاهده کرد که بیشتر آزمودنی ها در مورد ایجاد حس غرور، گزینه اول را انتخاب کرده‌اند که نشان از تاثیر زیاد سرودهای ملی حماسی بر ایجاد حس غرور در ایرانیان دارد. در مورد تاثیر متن / موسیقی در ایجاد حس غرور، برتری متن بر موسیقی کاملاً مشهود است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1481 - بررسی تأثیر برخی تیمارها بر ویژگی‌های جوانه‌زنی بذر شبدر ایرانی سه چین (Trifolium resupinatum)
جلال محمودی زینب لعلی نیت بهرام ناصری

10.30495/jsr.2022.1961981.1235

جوانه‌زنی و استقرار گیاهچه از مراحل بحرانی و مهم در چرخه زندگی گیاهان است. لذا مطالعه جوانه‌زنی و روش‌های شکستن خواب بذر در گیاهان از اهمیت زیادی برخوردار است. یکی از عملیات اصلاحی روی بهبود کارکرد بذر گیاهان مرتعی پرایمینگ بذر است. پرایمینگ، عملیاتی بر روی بذر است که س چکیده کامل

جوانه‌زنی و استقرار گیاهچه از مراحل بحرانی و مهم در چرخه زندگی گیاهان است. لذا مطالعه جوانه‌زنی و روش‌های شکستن خواب بذر در گیاهان از اهمیت زیادی برخوردار است. یکی از عملیات اصلاحی روی بهبود کارکرد بذر گیاهان مرتعی پرایمینگ بذر است. پرایمینگ، عملیاتی بر روی بذر است که سبب جذب مقدار کافی آب توسط بذر برای تسریع فرایند جوانه‌زنی می‌باشد گونهTrifolium resupinatum ازجنس شبدر است. در این تحقیق به منظور جوانه‌زنی بذر از تیمارهای 100، 200 و 300 میلی مولار کلرید سدیم در مدت زمان 24، 48 و 72 ساعت، اسید جیبرلیک 125 و 250 ppm طی مدت زمان 12، 24 و 48 ساعت و محلول 01/0 ، 02/0 و 03/0 درصد نیترات پتاسیم طی مدت زمان 12 و 24 ساعت استفاده شد. همچنین آب مقطر به عنوان تیمار شاهد در نظر گرفته شد. پژوهش در قالب طرح آماری تصادفی با 3 تکرار انجام و جهت تجزیه و تحلیل داده‌ها از آنالیز واریانس دو طرفه استفاده گردید. صفاتی از قبیل درصد جوانه زنی، سرعت جوانه‌زنی، شاخص جوانه‌زنی، طول ساقه‌چه، طول ریشه‌چه، تعداد بذر جوانه‌زده، طول گیاهچه و شاخص بنیه بذر مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج تحقیق نشان داد که در جوانه‌زنی بذر گونه شبدر ایرانی سه‌چین تیمارهای شیمیایی از نظر عملکرد روند جوانه‌زنی گونه‌ها نتایج بهتری نسبت به سایر تیمارها داشته و به عنوان مطلوب‌ترین پیش تیمارها توصیه شده و تیمار‌های نیترات پتاسیم و سپس اسید جیبرلیک بیشترین تاثیررا در شکست خواب داشته‌اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1482 - واکاوی توزیع زمانی- مکانی سرعت باد سطحی در گستره‌ی جغرافیایی ایران با استفاده از مدل MERRA-2
کوهزاد رئیس پور هلاله فهیمی رویا پورکریم

چکیده باد یکی از متغیرهای پیچیده اقلیمی است که تغییرات آن می تواند بر ویژگیهای اقلیمی در مقیاس جهانی، منطقه ای و محلی اثرگذار باشد. گرچه این متغیر از جمله عوامل مهم در تغییر اقلیم به شمار می رود اما به ندرت به منظور کشف تغییرات آب و هوایی مورد بررسی قرار گرفته است. هدف چکیده کامل

چکیده باد یکی از متغیرهای پیچیده اقلیمی است که تغییرات آن می تواند بر ویژگیهای اقلیمی در مقیاس جهانی، منطقه ای و محلی اثرگذار باشد. گرچه این متغیر از جمله عوامل مهم در تغییر اقلیم به شمار می رود اما به ندرت به منظور کشف تغییرات آب و هوایی مورد بررسی قرار گرفته است. هدف از این پژوهش، واکاوی توزیع زمانی- مکانی سرعت باد سطحی در گستره‌ی جغرافیایی ایران (2019-1982) می‌باشد. به این منظور؛ از میانگین داده‌های ساعتی، روزانه و ماهانه‌ی سرعت باد سطحی مربوط به مدل MERRA–2 استفاده‌شد. نتایج حاصله بیانگر افت‌وخیزهایی در سرعت باد بوده و روند آن با افزایشm/s2/0 همراه است. تحلیل‌های آماری نیز تفاوتهای معناداری را به لحاظ زمانی و مکانی نشان‌داد. در میان ماه‌ها، بیشترین میانگین سرعت باد مربوط به ماههای (ژوئن، ژولای و آگوست) و کمترین میزان مربوط به ماههای (اکتبر، نوامبر، دسامبر و ژانویه) و در میان فصول نیز بیشترین و کمترین در تابستان و زمستان اتفاق افتاده‌است. به لحاظ مکانی نیز بیشترین شدت و تداوم جریان باد در شرق ایران و ایران مرکزی است. رابطه‌ی رگرسیونی بین سرعت باد و متغیرهای دما و فشار نشان داد، سرعت باد با دما ارتباط مستقیم (R=%81) و با فشار ارتباط معکوس (R= - %70) دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1483 - شناسایی روند تغییرات دمای سواحل جنوبی ایران و ارتباط آن با الگوهای پیوند از دور
کامران اسماعیلی امیر گندمکار مرتضی خداقلی

پژوهش حاضر با هدف بررسی روند سری‌های دمایی سواحل جنوبی ایران و ارتباط آن با الگوهای پیوند از دور انجام شد. در این راستا از آمار دمای حداقل و حداکثر ماهانه ایستگاه‌های ساحلی خلیج‌فارس طی دوره آماری 2019-1988 و آمار الگوهای پیوند از دور طی همان دوره استفاده شد. سنجش همگنی چکیده کامل

پژوهش حاضر با هدف بررسی روند سری‌های دمایی سواحل جنوبی ایران و ارتباط آن با الگوهای پیوند از دور انجام شد. در این راستا از آمار دمای حداقل و حداکثر ماهانه ایستگاه‌های ساحلی خلیج‌فارس طی دوره آماری 2019-1988 و آمار الگوهای پیوند از دور طی همان دوره استفاده شد. سنجش همگنی و بهتجاری داده‌ها با استفاده از آزمون‌های کای‌اسکور و اندرسون‌دارلینگ و روند آنها با آزمون‌های t و من-کندال بررسی شد. در ادامه ارتباط سنجی آنها با الگوهای پیوند از دور توسط آزمون همبستگی پیرسون و رگرسیون چندمتغیره مشخص گردید. نتایج نشان داد به غیر از دمای حداقل ابوموسی و دمای حداکثر بوشهر که در اکثر ماه‌ها بدون روند بوده اند در سایر ماه‌ها و ایستگاه‌ها روند افزایشی غالب بوده است. دمای حداکثر ماه مارس و دمای حداقل ماه ژولای، در تمام ایستگاه‌ها روند افزایشی داشته است. در مجموع دمای حداقل نسبت به دمای حداکثر روند افزایشی بیشتری را نشان می‌دهد. نتایج ارتباط بین الگوهای پیوند از دور و سری‌های دمایی حاکی از همبستگی مستقیم و معنادار در دو سطح 95 و 99 درصد و تأثیر زیاد الگوهای WHWP و AMO بر سری‌های دمایی مورد مطالعه می‌باشد. به عبارت دیگر الگوهای واقع در اطلس‌شمالی و آرام حاره ای بیشترین اثرگذاری را بر روی دمای حداقل و حداکثر سواحل جنوبی ایران دارند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1484 - بررسی تغییرات فضایی دماهای حدی در سطح ایران
اعظم تاجیک آزاده اربابی سبزواری

تحقیق حاضر با هدف بررسی فراوانی رخدادهای فرین دمایی ایران و شناسایی تغییرات مکانی و زمانی آن‌ها انجام شده است. داده‌های مورد استفاده شامل داده‌های روزانه حداقل دما و حداکثر دما روزانه طی دوره 2017-1985 برای 77 ایستگاه سینوپتیک ایران است. برای محاسبه شاخص‌های فرین دمایی چکیده کامل

تحقیق حاضر با هدف بررسی فراوانی رخدادهای فرین دمایی ایران و شناسایی تغییرات مکانی و زمانی آن‌ها انجام شده است. داده‌های مورد استفاده شامل داده‌های روزانه حداقل دما و حداکثر دما روزانه طی دوره 2017-1985 برای 77 ایستگاه سینوپتیک ایران است. برای محاسبه شاخص‌های فرین دمایی ایران از 16 شاخص توصیه‌شده توسط گروه کارشناسی CCL/CLIVAR استفاده شد. محاسبه شاخص‌ها در محیط نرم‌افزار R و با استفاده از نرم‌افزار جانبی RclimDex انجام شد. نتایج محاسبه شاخص‌های فرین گرم و سرد نشان داد که در حالت کلی فراوانی رخداد و تغییرات مکانی فرین‌های دمایی ایران تابع موقعیت جغرافیایی، شرایط توپوگرافی و محیطی نقاط مختلف کشور ایران است؛ چراکه به جزء سواحل شمالی، در مناطق با ارتفاعات زیاد و عرض جغرافیایی بالا فراوانی شاخص‌های حدی سرد از بیشینه مقدار و شاخص‌های فرین گرم از کمینه مقدار و در مناطق پست و کم ارتفاع جنوبی با عرض جغرافیایی پایین شاخص‌های گرم از بیشینه رخداد و شاخص‌های فرین سرد از کمینه رخداد برخوردارند. همچنین نتایج این تحقیق نشان داد که طی دوره 2017-1985 شاخص‌های فرین گرم نسبت به شاخص‌های فرین سرد از فراوانی رخداد و گستردگی مکانی بیشتری برخوردار هستند. علاوه بر این شاخص‌های فرین گرم تداوم زمانی بیشتری نیز دارند و به همین دلیل فراوانی رخداد شاخص WSDI در سطح کشور تا 10 دوره می‌رسد درحالی‌که فراوانی شاخص CSDI حداکثر به شش دوره می‌رسد. این نتایج بیانگر گرم‌تر شدن شرایط دمایی ایران و افزایش رخدادهای گرمایی بیشتر طی دوره مورد مطالعه است که می‌تواند در آینده نیز ادامه پیدا کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1485 - الگو‌های همدیدی منجر به وقوع فرین‌های دمایی بالا در دوره سرد ساحل جنوبی ایران
سودابه سنادی زاده حسن لشکری سید جمال الدین دریاباری

دما‌های فرین بدلیل ایجاد شرایط دمایی نامتعارف حتی در دوره زمانی کوتاه سبب اختلال در زندگی روز مره ساکنان و بسیاری از فعالیت‌های اجتماعی می‌شود. هدف این تحقیق استخراج و معرفی الگو‌های همدیدی منجر به ایجاد دما‌های فرین در 33 سال گذشته در شهر‌های سواحل جنوبی می‌باشد. برای چکیده کامل

دما‌های فرین بدلیل ایجاد شرایط دمایی نامتعارف حتی در دوره زمانی کوتاه سبب اختلال در زندگی روز مره ساکنان و بسیاری از فعالیت‌های اجتماعی می‌شود. هدف این تحقیق استخراج و معرفی الگو‌های همدیدی منجر به ایجاد دما‌های فرین در 33 سال گذشته در شهر‌های سواحل جنوبی می‌باشد. برای دستیابی به این هدف با استفاده از شاخص نمره استاندارد Z و سایر معیار‌های انتخابی نمونه‌های فرین دمایی برای تمام ایستگاه‌های انتخاب شده استخراج شد. براساس معیار‌های انتخاب شده 90 نمونه فرین در دروه آماری 33 ساله استخراج شد. نتایج این تحقیق نشان داد که 7 عامل و 14 الگو پرتکرارترین الگو‌های همدیدی هستند که عامل اصلی ایجاد دما‌های فرین در دوره سرد سال در شهر‌های جنوبی ایران می‌باشند. در این میان از الگو‌های عامل اول الگوی کم فشار سودان- ترکمنستان و از میان سامانه‌های مؤثر در ایجاد فرین‌های دمایی بالا، کم فشار سودان بیشترین نقش را در ساختار الگو‌های همدیدی داشته است. در این الگو سامانه کم فشار سودان با گسترشی شمال شرق سو با سامانه کم فشاری که در ساحل شرقی دریاچه مازندران استقرار دارد ادغام شده با فرارفت هوای گرم حاره‌ای سبب افزایش نامتعارف دما در ایستگاه‌های ساحلی می‌شود. هسته گرمایی در این الگو بر روی سودان و عربستان قرار دارد. در تراز‌های لایه مرزی تا لایه میانی تروپوسفر در تمام الگو‌ها واچرخند عربستان با استقرار بر روی منطقه و ایجاد پایداری دینامیکی و گرمایش بی‌دررو حاصل از آن سبب ماندگاری و تشدید دمای موج بر روی منطقه بوده است پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1486 - تحلیل حساسیت جریان مناطق خشک در برابر عناصر جوی با رویکرد تغییر اقلیم مطالعه موردی: حوضه آبریز مرکزی ایران
فروزان عیسوندزیبایی منوچهر فرج زاده یوسف قویدل رحیمی

در دهه‌های اخیر تغییرات در متغیرهای اقلیمی بارزتر شده که حساسیت دبی جریان به این تغییرات را به همراه دارد. در این تحقیق از داده‌های اقلیمی 39 ایستگاه سینوپتیک و 9 ایستگاه هیدرومتری در دوره آماری 2015-1994 و از داده‌های دورنمای 2080-2021 استفاده شد. جهت تشخیص تغییرات سال چکیده کامل

در دهه‌های اخیر تغییرات در متغیرهای اقلیمی بارزتر شده که حساسیت دبی جریان به این تغییرات را به همراه دارد. در این تحقیق از داده‌های اقلیمی 39 ایستگاه سینوپتیک و 9 ایستگاه هیدرومتری در دوره آماری 2015-1994 و از داده‌های دورنمای 2080-2021 استفاده شد. جهت تشخیص تغییرات سالانه از آزمون من کندال در محیط متلب و شناسایی شیب تغییرات، آماره من کندال و ضریب تغییرات از فرمول‌های مربوطه در محیط اکسل استفاده شد. نتایج نشان می‌دهد که روند بارش در منطقه 1، دما در منطقه 7 و تبخیر و تعرق در حوضه 8 افزایشی بوده و بیشترین تغییرات تحلیل حساسیت دبی به تغییرات بارش در منطقه 8، دما در منطقه 3 و 8 و نتایج تحلیل حساسیت به پارامتر تبخیر و تعرق متفاوت است. دما در سه سناریو مورد بررسی دارای روند افزایشی معنادار بوده و تغییرات بارش در مناطق مختلف متفاوت و بیشترین تغییرات در کاهش بارش در مناطق 1 و 4 بوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1487 - واکاوی تغییرات فضایی دمای کمینه حوضه های شرق ایران و ارتباط آن با الگوهای پیوند از دور دمای سطح دریا
امیر گندمکار

تغییرات دما یکی از مهمترین مسایل زندگی بشر طی سالهای اخیر می باشد و به عنوان مهمترین نمود تغییر اقلیم در قرن حاضر شناخته می شود. پژوهش حاضر با هدف بررسی تغییرات دمای کمینه حوضه های شرقی ایران و ارتباط آن با الگوهای پیوند از دور دمای سطح دریا شکل گرفته است. در این راستا چکیده کامل

تغییرات دما یکی از مهمترین مسایل زندگی بشر طی سالهای اخیر می باشد و به عنوان مهمترین نمود تغییر اقلیم در قرن حاضر شناخته می شود. پژوهش حاضر با هدف بررسی تغییرات دمای کمینه حوضه های شرقی ایران و ارتباط آن با الگوهای پیوند از دور دمای سطح دریا شکل گرفته است. در این راستا از داده های ماهانه دمای کمینه ایستگاه های مشهد، سرخس، بیرجند، زابل، زاهدان و سراوان و داده های 14 الگوی پیوند از دور تغییرات دمای سطح دریا طی دوره آماری 2019-1987 استفاده شد. در ابتدا تغییرات دمای کمینه با استفاده از روش های نوین آمار فضایی و تحلیل لکه های داغ مورد بررسی قرار گرفت. سپس در ادامه ارتباط سنجی بین متغیرهای مورد مطالعه با استفاده از آزمون همبستگی پیرسون و رگرسیون خطی بررسی شد. نتایج حاصل بیانگر آن است که در تمام ماه ها لکه های داغ در مناطق جنوبی و شرقی حوضه و لکه های سرد در مناطق شمالی و غربی حوضه مشاهده شده است. لکه های داغ و سرد در ماه مه بیش از سایر ماه ها مشاهده شده و 87/31 درصد از مساحت حوضه مورد مطالعه را لکه های داغ و 58/32 درصد آن را لکه های سرد پوشش داده است. همبستگی پارامترهای موردمطالعه نیز نشان داد از نظر زمانی الگوهای پیوند از دور با دمای کمینه ماه ژانویه بیش از سایر ماه ها همبستگی نشان داده است. در مقابل در ماه های ژوئن و نوامبر هیچ همبستگی وجود نداشته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1488 - تحلیل همدیدی مخاطره امواج گرما در شمال غرب ایران
علی محمد خورشیددوست سعید زنگنه یوسف زارعی سعید محمودی

دما از عناصر اساسی اقلیم است لذا تغییرات ناگهانی یا کوتاه مدت و درازمدت آن می‌تواند ساختار آب و هوای هر محلی را دگرگون سازد. در این پژوهش تحلیل سینوپتیکی امواج گرمایی هجده ساله اخیر(1999-2016) در شمال غرب ایران مورد بررسی قرار گرفت. با استفاده از داده‌های دمای روزانه، م چکیده کامل

دما از عناصر اساسی اقلیم است لذا تغییرات ناگهانی یا کوتاه مدت و درازمدت آن می‌تواند ساختار آب و هوای هر محلی را دگرگون سازد. در این پژوهش تحلیل سینوپتیکی امواج گرمایی هجده ساله اخیر(1999-2016) در شمال غرب ایران مورد بررسی قرار گرفت. با استفاده از داده‌های دمای روزانه، موج‌های گرما را که با افزایش ناگهانی و هماهنگ دما در همه ایستگاه‌های انتخابی منطقه شمال غرب ایران رخ داده بود، بر روی نمودار به صورت ماهانه(72 نمودار) مشخص گردید، که با این روش 14 موج گرما با شدت‌های مختلف شناسایی گردید. سپس با استفاده از داده های NCEP-NCAR و نرم افزار GRADS و چهار سطح تراز دریا، 850، 700 و 500 هکتوپاسکال، انتخاب گردیدند و نقشه‌های سینوپتیکی تهیه گردید و مورد تحلیل همدیدی قرار گرفتند. بر اساس نتایج بدست آمده با قرار گرفتن پشته حاصل از مراکز واچرخندی بر روی نیمه غربی ایران در روز اوج موج گرما، و با همگرا شدن هوا سبب فرونشینی و نشست هوا و در نهایت گرم شدن آن به صورت آدیاباتیک می‌شود. بررسی موج گرما از 48 ساعت قبل از شروع آن تا پایان موج و گذشتن از روی منطقه نشان می‌دهد که مراکز پرفشار جنب حاره ابتدا بر روی عربستان و شمال شرق آفریقا بسته می‌شوند و از روی دریای سرخ و عربستان عبور کرده و تا پایان موج گرما از شرق ایران گذشته و بعد از آن ضعیف شده و به عرض‌های پایین جابجا می‌شوند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1489 - شناسایی و تحلیل الگوهای همدید موجد کولاک فراگیر برف در شمال غرب ایران
جواد خوشحال دستجردی اصغر کامیار

کولاک برف مخاطره ای جوّی است که رخداد آننظمسامانه های حمل و نقل وانتقال انرژی را برهم می زند. از اینرو هدف این پژوهش شناسایی الگوهای همدید و بررسی کمیّت های پویایی و گرماپویایی مؤثر در رخداد کولاک فراگیر برف در شمال غرب ایران، که از مناطق مستعد رخداد این پدیده است، می ب چکیده کامل

کولاک برف مخاطره ای جوّی است که رخداد آننظمسامانه های حمل و نقل وانتقال انرژی را برهم می زند. از اینرو هدف این پژوهش شناسایی الگوهای همدید و بررسی کمیّت های پویایی و گرماپویایی مؤثر در رخداد کولاک فراگیر برف در شمال غرب ایران، که از مناطق مستعد رخداد این پدیده است، می باشد.ابتدا روز نمونه با کولاک فراگیر روزیدر نظر گرفته شد که در آن بیش از 50 درصد ایستگاه های همدید منطقه کدهای هوای حاضر بین 36 تا 39 را در آن روز ثبت کرده باشند.در ادامه پس از شناسایی روزهای رخداد این پدیده طی دوره زمانی 2009-1987، جهت تحلیل همدید داده های 4 بار در روز فشار، دما، اُمگا، رطوبت ویژه، مؤلفه های مداری و نصف النهاری در تراز دریا، 1000، 850 و 500 هکتوپاسکال از پایگاه هایNCEP/NCARدریافت و نقشه های آن با نرم افزار GrADSترسیم گردید. نتایج بررسی چشمی 11 مورد کولاک فراگیر،دو الگوی متفاوت را نشان داد. در ترازهای زیرین جو شیو فشار بین پرفشار شمال اروپا و کم فشار مدیترانه سبب ایجاد ناپایداری می گردید و در ترازهای بالایی جو گسترش ناوه شمال روسیهشرایط واگرایی بالایی را فراهم می کرد.در پایانبررسیشاخص های ناپایداری در سه ایستگاه جو بالای منطقه(ایروان، تبریز و کرمانشاه)نشان داد کهشاخصTTشرایط ناپایداری را بهتر از سایر شاخص ها آشکار می کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1490 - نقش توپوگرافی در تشدید بارش‌های جنوب و جنوب غرب ایران
زینب محمدی حسن لشکری

در این پژوهش 10 سامانه بارشی بین ماه‌های اکتبر تا ژوئن سال‌های 2016-2015 به‌عنوان نمونه انتخاب گردید. سپس 70 ایستگاه‌ها از ایستگاه‌های همدیدی کشور در منطقه جنوب، جنوب غرب و مرکز ایران در چهار گروه کلی تقسیم‌بندی شدند. بارش روزانه ایستگاه‌ها در هر سامانه بارشی استخراج گر چکیده کامل

در این پژوهش 10 سامانه بارشی بین ماه‌های اکتبر تا ژوئن سال‌های 2016-2015 به‌عنوان نمونه انتخاب گردید. سپس 70 ایستگاه‌ها از ایستگاه‌های همدیدی کشور در منطقه جنوب، جنوب غرب و مرکز ایران در چهار گروه کلی تقسیم‌بندی شدند. بارش روزانه ایستگاه‌ها در هر سامانه بارشی استخراج گردید. برای تعیین الگوهای همدیدی بارش‌های با منشأ سودانی داده‌های جوی ترازهای 1000 تا 500 هکتوپاسکال از سایت NCEP/NCAR استخراج‌شده و در محیط GRADS نقشه‌های این ده سامانه بارشی ترسیم گردید. یکی از سامانه‌های مهمی که بارش‌های دوره سرد کشورهای خاورمیانه را تأمین می‌کند، کم‌فشار سودانی لشکری (1375) است. نتایج نشان داد سامانه‌هایی که از این کم‌فشار وارد منطقه می‌شوند به دلیل برخورداری از ماهیت حرارتی در منشأ خود و دریافت رطوبت قابل‌توجه از دریاهای گرم مکانیسم همرفتی قوی دارند. در صورت همراهی با امواج در لایه‌های 850 و 700 هکتوپاسکال ابرهای جوششی عمیقی را ایجاد کرده و سبب رگبارهای شدید و سیل‌آسایی می‌شوند. رشد ابرها همواره همرفتی بوده و ارتفاع نقش چندانی درشدت بارش‌های آن ایجاد نمی‌کند. در دامنه‌های رو به باد ارتفاعات زاگرس ارتفاع به‌تنهایی نقش چشمگیری ندارد. به همین دلیل گاهی شدت بارش‌ها در منطقه جلگه‌ای بیشتر از قلل کوه‌ها است. از ارتفاع بالاتر از 1500 متر نقش ارتفاعات چه در دامنه رو به باد و چه در دامنه پشت به باد مؤثرتر است. ولی در دامنه‌های رشته‌کوه البرز همبستگی بارش و ارتفاع به دلیل تکوین مجدد سامانه‌ها بسیار آشکار و چشمگیر است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1491 - شناخت الگوهای همدید مؤثر بر دوره های ترسالی و خشکسالی در ایران مرکزی
مهران فاطمی کمال امیدوار مهدی نارنگی فرد خداکرم حاتمی بهمن بیگلو

هدف اصلی این پژوهش شناخت الگوهای گردش جوی، مسبب ایجاد دورههای خشکسالی ومرطوب است. به این منظور دورههای خشکسالی و ترسالی طی دوره آماری 99 ساله در سطح6 ایستگاه همدید ایران مرکزی مشخص شد. سپس با استفاده از تحلیل مؤلفه مبنا به روشماتریس همبستگی و دوران آن به روش واریمکس بر چکیده کامل

هدف اصلی این پژوهش شناخت الگوهای گردش جوی، مسبب ایجاد دورههای خشکسالی ومرطوب است. به این منظور دورههای خشکسالی و ترسالی طی دوره آماری 99 ساله در سطح6 ایستگاه همدید ایران مرکزی مشخص شد. سپس با استفاده از تحلیل مؤلفه مبنا به روشماتریس همبستگی و دوران آن به روش واریمکس بر روی دادههای ارتفاع ژئوپتانسیل تراز099 هکتوپاسکال و فشار سطح دریا به شناسایی عناصر اصلی تشکیل دهنده جریانهای جویپرداخته شد. در ادامه با کاربرد تحلیل خوشهای به روش پیوند وارد بر روی نمرههاو مؤلفههاالگوهای گردشی موجود خشکسالی و ترسالی شناسایی گردید. بررسی مؤلفه اصلی دورهخشکسالی نشان داد بیش از 14 درصد واریانس دادههای ارتفاع ژئوپتانسیل تراز 099هکتوپاسکال با گسترش کمارتفاع جنب قطبی به عرضهای پایین همراه است که باعث جنوبیشدن مناطق پرارتفاع از قبیل پرارتفاع سیبری شده و زبانه پرارتفاع یا پرفشار بر روی منطقهپژوهش تشکیل میشود که با ریزش هوای سرد، صافی هوا و بدون ابرناکی همراه بوده و باعثایجاد پایداری، کمی بارش و بروز رخداد خشکسالی میشود. نتایج تحلیل مؤلفهی اصلی دورهیترسالی نشان داد مؤلفهی نخست با بیشترین درصد ظهور نقش اصلی در میان الگوهایگردشی دارد که گام منفی آن بیانگر پرفشار قطبی و سیبری است که دارای دو الگوی چشمگاوی جداگانه میباشند و باقیمانده مؤلفهها با توجه به گامهای منفی و مثبت کانونها نشاندهنده ناپایداریهای جوی است که از سمت دریای مدیترانه و دریای سیاه و دریای سرخ بهدرون منطقه رخنه میکنند و باعث رخداد ترسالی میشوند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1492 - بررسی ارتباط متقابل باد صد و بیست روزه سیستان و بادهای شرق خراسان
محمود خسروی عباس مفیدی رویا پورکریم برابادی

در این پژوهش به منظور بررسی ارتباط بین بادهای شرق خراسان و باد صد و بیست روزه سیستان از داده های داده های ایستگاه های سینوپتیک (خراسان رضوی، خراسان جنوبی و سیستان و بلوچستان) در طی دوره آماری2011-2000 استفاده گردید.برای تحلیل های همدیدی از نقشه های ارتفاع ژئوپتانسیل سطح چکیده کامل

در این پژوهش به منظور بررسی ارتباط بین بادهای شرق خراسان و باد صد و بیست روزه سیستان از داده های داده های ایستگاه های سینوپتیک (خراسان رضوی، خراسان جنوبی و سیستان و بلوچستان) در طی دوره آماری2011-2000 استفاده گردید.برای تحلیل های همدیدی از نقشه های ارتفاع ژئوپتانسیل سطح 850 هکتوپاسکال، جهت باد و تاوایی نسبی، برای 14 روز از شدیدترین بادهای ایستگاه مبنا(زابل) استفاده شده است. نتایج نشان داد جهت بادها در منطقه خراسان، شمالی و تا رسیدن به منطقه ی سیستان تغییر جهت داده و شمال غربی می شود. این تغییر جهت تحت تأثیر عوامل توپوگرافی منطقه می باشد. نقشه های ارتفاع ژئوپتانسیل معرّف این هستند که هسته پرفشار واقع بر روی دریای خزر و کم فشار پاکستان عامل اصلی به وجودآمدن بادهای صد و بیست روزه می باشند و تقویت کم فشار باعث تشدید بادها می شود. نتایج داده های ایستگاهی نشان می دهد که جهت بادها در منطقه مورد مطالعه با هم تفاوت دارند این تفاوت نیز در داده های جو بالا نیز مشاهده می شود. در محاسبه ضریب همبستگی پیرسون مشخص شد که به صورت همزمان ایستگاه های قاین و تربت جام و با یک روز تاخیر ایستگاه کاشمر با ایستگاه زابل ارتباط دارند و با دو روز تاخیر هیچگونه ارتباطی بین ایستگاه ها مشاهده نگردید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1493 - بررسی مراحل فنولوژیکی درخت انگور کشمشی و تغییرات انباشت سرمایی آن در ایران
طیبه شجاعی غلامعباس فلاح قالهری عبدالرضا کاشکی

یکی از عوامل حیاتی در تولید موفق محصولات کشاورزی، شرایط اقلیمی می باشد. عدم توجه به شرایط اقلیمی موجب از بین رفتن محصولات باغی می گردد.انگور به عنوان یکی از محصولات عمده در ایران، از تغییرات و ناهنجاری های اقلیمی آسیب می بیند.با توجه به تغییرات آب و هوایی، سنجش مراحل فن چکیده کامل

یکی از عوامل حیاتی در تولید موفق محصولات کشاورزی، شرایط اقلیمی می باشد. عدم توجه به شرایط اقلیمی موجب از بین رفتن محصولات باغی می گردد.انگور به عنوان یکی از محصولات عمده در ایران، از تغییرات و ناهنجاری های اقلیمی آسیب می بیند.با توجه به تغییرات آب و هوایی، سنجش مراحل فنولوژیکی درخت انگور و ارزیابی وضعیت انباشت سرمایی برایتوسعه این گونه خزان کننده و مدیریت پایدار بخش باغبانی حائز اهمیت می باشد. در مطالعه حاضر،مراحل فنولوژیکی درخت انگور براساس مشاهدات میدانی دردو سال متوالیدر ایستگاه هواشناسی – کشاورزی گلمکان مشخص شد. برای سنجش وضعیت انباشت سرمایی براساس مدل دینامیکی،از آمار 55 ایستگاه هواشناسی معتبر از سال 1985 تا 2013 در مقیاس زمانی ساعتی و روزانه ارزیابی گردید. جهت بررسی روند تغییرات انباشت سرمایی از روش ناپارامتری من- کندال استفاده شد.نتایج نشان داد انگور هشت مرحله فنولوژیکی برای تکمیل دوره رشد و نمو از اوایل فروردین ماه تا اواخر آبان ماه نیاز دارد. بیشترین نیاز دمایی در مرحله نمو میوه رخ می دهد. براساس مدل دینامیکی51 تا 91 بخش سرمایی رخ می دهد. در عرض های بالا سرماهای شدید و در عرض های پایین ملایم شدن زمستان موجب کاهش انباشت سرمایی برای درخت انگور شده است.بنابراین تغییرات آب و هوایی به صورت کاهش در میزان انباشت سرمایی و عدم کفایت نیاز سرمایی ظهور پیدا کرده است. لذا توجه به ملاحظات اقلیمی در انتخاب گونه ها و واریته های سازگار با این کاهش واحدهای سرمایی در دوره رکود درختان خزان کننده، حائز اهمیت می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1494 - طبقه بندی تغییرات طول دوره های خشک وابسته به بارش در ایران
سید کرامت هاشمی عنا

جهت بررسی رفتار طول دوره های خشک از داده‌های بارش در مقیاس روزانه برای 45 ایستگاه سینوپتیک ایران(1985 تا 2017) استفاده شد. به منظور توزیع فضایی دوره‌های خشک از توالی های10، 20، 30 و بیش‌تر از30 روزه استفاده و به پهنه تبدیل شدند. نتایج نشان داد که بیشترین رخداد فراوانی د چکیده کامل

جهت بررسی رفتار طول دوره های خشک از داده‌های بارش در مقیاس روزانه برای 45 ایستگاه سینوپتیک ایران(1985 تا 2017) استفاده شد. به منظور توزیع فضایی دوره‌های خشک از توالی های10، 20، 30 و بیش‌تر از30 روزه استفاده و به پهنه تبدیل شدند. نتایج نشان داد که بیشترین رخداد فراوانی دوره های خشک بلندمدت(30 روز و بیشتر)، با 86 رخداد مربوط به پهنه ی جنوب-شرق ایران و ایستگاه ایرانشهر است. کمترین فراوانی نیز با 3 مورد متعلق به ایستگاه رشت در کرانه جنوب‌غربی دریای خزر در شمال ایران بوده است. برای ارزیابی نوع توزیع دوره های خشک، تداوم بازگشت و احتمال وقوع آنها از توزیع احتمالاتی مارکوف مرتبه دوم استفاده شد. ماتریس احتمال و دوره‌ی بازگشت برای تداوم های 10، 20 و 30 روزه در مقیاس ماهانه محاسبه و مشخص گردید که ماههای خرداد و فروردین کوتاهترین دوره بازگشت دوره های خشک(18 روزه) در مناطق خشک مرکزی و شرقی کشور با بیشترین احتمال رخداد(89 درصد) و طولانی‌ترین دوره بازگشت مربوط به ماههای مهر و آبان در پهنه های مرطوب نوار ساحلی شمال و شمال‌غرب کشور با (338روزه) و کمترین احتمال رخداد(28درصد) است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1495 - واکاوی تاثیر سامانه کم فشار سودانی بر بارش های رگباری ناحیه کوه پایه‌ای داخلی ایران
محسن فنودی کمال امیدوار احمد مزیدی

سامانه‌های همدیدی گوناگونی از قبیل پرفشار سیبری، کم‌فشار مدیترانه، کم‌فشار سودانی و موسمی هندوستان اقلیم ایران را تحت‌تاثیر خود قرار می‌دهند. در این پژوهش تغییرات فشار هسته مرکزی سامانه کم فشار سودانی برای پاسخ به این پرسش که آیا در دوره آماری این سامانه بر بارش های رگب چکیده کامل

سامانه‌های همدیدی گوناگونی از قبیل پرفشار سیبری، کم‌فشار مدیترانه، کم‌فشار سودانی و موسمی هندوستان اقلیم ایران را تحت‌تاثیر خود قرار می‌دهند. در این پژوهش تغییرات فشار هسته مرکزی سامانه کم فشار سودانی برای پاسخ به این پرسش که آیا در دوره آماری این سامانه بر بارش های رگباری ناحیه کوهپایه ای داخلی ایران تاثیری داشته، مورد مطالعه قرار گرفت. در این مطالعه طی دوره 30 ساله آماری 1985 الی 2014، آمار رگبار های ایستگاه های همدید منطقه که توسط کد های دیده بانی 80 الی 99 در این ایستگاه ها ثبت و گزارش می گردند، استخراج و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند و همچنین داده های فشار سطح دریا از مرکز پیش‌بینی محیطی آمریکا اخذ و طول و عرض جغرافیایی کانون تشکیل سامانه‌ کم‌فشار سودانی، مورد واکاوی و مطالعه قرار گرفت. نتایج این تحقیق نشان می‌دهد که در فصل زمستان میانگین تعداد و مقدار بارش های رگباری در ایستگاه های همدید منطقه، در طول دوره آماری کاهش یافته و همچنین فشار هسته مرکزی سامانه کم‌فشار سودانی نیز نشان می دهد که در فصل زمستان دارای تغییرات معنی‌دار در راستای تضعیف عملکرد بارش رگبارها بوده و از تعداد و بارش آنها کاسته شده است و از لحاظ مکانی در طول جغرافیایی آن تغییر معنی‌داری رخ نداده ولی عرض جغرافیایی آن به عرض‌های پایین‌تر منتقل شده است که جابجایی جنوب‌سوی آن می تواند فرآیند ادغام آن با سامانه‌های مدیترانه‌ای و در نتیجه بارش ها را تضعیف نماید. تغییرات در فشار هسته مرکزی کم‌فشار سودانی در پائیز، در راستای افزایش میزان بارش رگبارها علی رغم ثابت بودن تعداد رگبارها در منطقه مورد مطالعه است. طول جغرافیایی محل تشکیل هسته مرکزی سامانه کم‌فشار سودانی در پائیز دارای تغییرات معنی‌داری بوده است. همچنین این سامانه از لحاظ عرض جغرافیایی در فصل پاییز تغییرات معنی‌دار نداشته ولی علامت مثبت نشان می‌دهد که به سمت عرض‌های بالاتر و شرق متمایل شده است که موجب افزایش تاثیرگذاری این سامانه در فصل پائیز بر روی ناحیه کوه پایه ای داخلی ایران شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1496 - واکاوی همدید شهرهای رکورددار سرما در ایران
غلامرضا براتی محمد مرادی فاطمه شیری

عموما طی دوره سرد سال، خبر سردترین شهر ایران و میزان دمای آن هر روز رسانه ای می شود. در این تحقیق چنین شهرهایی با تعریف شهرهای رکورددار سرما و مقادیر دمای آنها با تعریف رکوردهای سرما پذیرفته شد. داده های این تحقیق شامل مقادیر دمای روزانه 33 ایستگاه بر حسب سلسیوس، طی 7 م چکیده کامل

عموما طی دوره سرد سال، خبر سردترین شهر ایران و میزان دمای آن هر روز رسانه ای می شود. در این تحقیق چنین شهرهایی با تعریف شهرهای رکورددار سرما و مقادیر دمای آنها با تعریف رکوردهای سرما پذیرفته شد. داده های این تحقیق شامل مقادیر دمای روزانه 33 ایستگاه بر حسب سلسیوس، طی 7 ماه سال (اکتبر تا آوریل 1971 -2010) بود. با رده بندی این داده ها در جداول روزانه برای هر ماه، پایین ترین مقدار دمای رخ داده طی هر روز برای مجموعه شهرها با تعریف رکورد سرما تعیین شد. بررسی فراوانی شهرهای رکورددار سرما در ایران نشان داد، از میان 33 شهر برگزیده، در نیمه باختری ایران زنجان و در نیمه خاوری ایران مشهد به ترتیب بالاترین فراوانی رکوردداری سرما را داشته اند. همچنین روندیابی داده ها نشان داد که هماهنگ با گرمایش جهانی، فراوانی شهرهای رکورددار سرما در ایران به کندی رو به کاهش است.همچنین الگوهای همدید طراحی شده برای محدوده اقیانوس اتلس تا میانه اقیانوس آرام در تراز 1000 هـ . پ. نشان داد که هرگاه کانون های پرفشار سیبری در سرزمین میان دریاچه بایکال و دریاچه بالخاش (در باختر بامه مغولستان) گروه گرایی نشان دهند؛ می توان رخداد پایین ترین دما را در شهرهای ایران هشدار داد. نتایج نهایی تحقیق مشخص کرد که به ترتیب کوه های آلتایی در آسیای میانه، بامه پامیر و رشته کوه سلیمان پاکستان در هدایتِ جریان خزنده هوای سرد از باختر مغولستان به ایران و وقوع رکورد سرما در شهرهای مشهد و تربت حیدریه اثرگذارند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1497 - تحلیل همدیدی سیل ویرانگر تیرماه سال1394 شمال ایران
محمود احمدی فرزانه جعفری

بارش‌های سیل‌آسا و سهمگین در فصل تابستان به دلیل ناگهانی بودن آن خسارات سنگینی در بخش‌هایتأسیسات زیر بنایی،عمرانی و کشاورزی برای مناطق مختلف کشورمان به بار می‌آورند.در پژوهش حاضر به تحلیل همدیدی و ترمودینامیکی بارش سیل‌آسای 28 تا 31 تیر1394 در نیمه شمالی، مرکزی و غربی ک چکیده کامل

بارش‌های سیل‌آسا و سهمگین در فصل تابستان به دلیل ناگهانی بودن آن خسارات سنگینی در بخش‌هایتأسیسات زیر بنایی،عمرانی و کشاورزی برای مناطق مختلف کشورمان به بار می‌آورند.در پژوهش حاضر به تحلیل همدیدی و ترمودینامیکی بارش سیل‌آسای 28 تا 31 تیر1394 در نیمه شمالی، مرکزی و غربی کشورمان پرداخته‌شده است. ابتدا با استفاده از داده‌های ایستگاه زمینی بارش ایستگاه‌هایموردمطالعه، بررسی شد و سپس با استفاده از داده‌های جو بالا و ترسیم نقشه‌های مربوط، بارش‌ها مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که گسترش پرفشار دریای سیاه بر روی نیمه شمالی و نفوذ کم‌فشارگرم پاکستان-خلیج فارس از جنوب، ضمن شمالی شدن جریانات، موجب شیو شدید فشاری در تراز دریا شده است. در ترازهای میانی جو کشیده شدن محور فرود از آسیای مرکزی تا جنوب ایران صعود شدید هوا را به همراه داشته است. واکاوی نقشه‌های امگا بر روی ایران حاکی از استقرار میدان بیشینه امگای منفی در شمال ایران می‌باشد. تحلیلنقشه‌های وزش رطوبتی نیز نشان داد که در ترازهای 1000 و 850 هکتوپاسکال دریای سیاه و خزر منابع تأمین‌کننده رطوبت می‌باشند. اما در تراز 700 و 500 هکتوپاسکال دریای عمان، عرب و شبه‌جزیره هند نقش اصلی انتقال رطوبت را بر روی منطقه موردمطالعه بر عهده داشته‌اند. نکته قابل توجه اینکه رودباد تنها در بالای تراز 300 هکتوپاسکال و در بالاتر از عرض 38 درجه شمالی و خارج از محدوده ی رخداد موج بارشی ابر سنگین روزهای پایانی تیرماه94 قرار داشته است و تأثیر آن به صورت غیرمستقیم بوده که موجب تخلیه هوای گرم و مرطوب درون ناوه و در نتیجه تقویت ناپایداری گردیده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1498 - بهره‌گیری از معیارهای شاخص روش IMDPA در پهنه‌بندی شدت بیابان‌زایی منطقه جنوب شرق زاهدان
لیلا خانی بندانی هادی جعفری

بیابان زایی به معنی تخریب زمین در مناطق خشک و نیمه خشک، امروزه به عنوان یکی از جدی ترین مشکلات جامعه جهانی در آمده است. در این تحقیق چهار معیار اقلیم، خاک، پوشش گیاهی و فرسایش بادی برای ارزیابی شدت بیابان زایی در منطقه جنوب شرق زاهدان مناسب تشخیص داده شده و پتانسیل بیاب چکیده کامل

بیابان زایی به معنی تخریب زمین در مناطق خشک و نیمه خشک، امروزه به عنوان یکی از جدی ترین مشکلات جامعه جهانی در آمده است. در این تحقیق چهار معیار اقلیم، خاک، پوشش گیاهی و فرسایش بادی برای ارزیابی شدت بیابان زایی در منطقه جنوب شرق زاهدان مناسب تشخیص داده شده و پتانسیل بیابان زایی با استفاده از مدل ایرانی IMDPA مورد ارزیابی قرار گرفته است. وضعیت بیابان زایی در هر یک از واحدهای کاری ژئومورفولوژیکی پس از امتیازدهی به شاخص های هر معیار تعیین شده است. از هم پوشانی شاخص ها در نرم افزار ArcGIS، نقشه معیارها ترسیم شده که از ترکیب آنها در نهایت نقشه نهایی شدت بیابان زایی منطقه مورد مطالعه تهیه شده است. نتایج توزیع فراوانی کلاس های شدت فعلی بیابان زایی منطقه نشان می دهد 39/23 درصد مساحت منطقه در کلاس کم و ناچیز، 75/5 درصد در کلاس متوسط، 69/61 درصد در کلاس شدید و 17/9 درصد منطقه در کلاس خیلی شدید شدت بیابان زایی قرار دارند. معیار اقلیم با ارزش 25/3 بیشترین تأثیر را در بیابان زایی منطقه داشته که نشان دهنده نقش اصلی عوامل طبیعی در بیابان زایی منطقه مورد مطالعه می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1499 - کاربرد محصولات سنجش از دور در شناسایی نواحی بحرانی ناشی از دماهای فرین ماهانه در ایران
محمد رضایی الهام قاسمی فر یوسف قویدل رحیمی

پاسخ به این سوال که در شرایط فرین دمایی ایران، به طور دقیق، نواحی بسیارگرم و بسیار سرد چه مناطقیهستند، به دلیل نبود و عدم توزیع یکنواخت ایستگاه های اندازه گیری دما کار دشواری است. امروزه داده های ماهواره ای به دلیل وضوح مکانی بالا و پوشش تمامی مناطق، می توانند مکمل پژوه چکیده کامل

پاسخ به این سوال که در شرایط فرین دمایی ایران، به طور دقیق، نواحی بسیارگرم و بسیار سرد چه مناطقیهستند، به دلیل نبود و عدم توزیع یکنواخت ایستگاه های اندازه گیری دما کار دشواری است. امروزه داده های ماهواره ای به دلیل وضوح مکانی بالا و پوشش تمامی مناطق، می توانند مکمل پژوهش های قبل باشند. هدف اصلی این پژوهش تعیین نواحی فرین دمایی ایران در بازه زمانی ماهانه می باشد. مقادیر استاندارد شده ی داده های میانگین دمای ماهانه 81 ایستگاه سینوپتیک ایران، در دوره آماری 1986تا 2014 نشان می دهند که ژانویه 2008 و ژوئیه 2010 تعداد زیادی از ایستگاه ها در گستره ی ایران دارای ناهنجاری شدید دمایی بوده اند. به منظور تعیین نواحی فرین دمایی، محصولات سطح دوم دمای ماهانه سطح زمین سنجنده مودیس ماهواره ترا، مورد استفاده قرار داده شده اند. جهت طبقه بندی نواحی، از تحلیل خوشه ای وارد استفاده گردید. با برش دندروگرام در مرحله ی اول و راستی آزمایی آن با آزمون تحلیل واریانس، 13 ناحیه مجزا برای ژوئیه 2010 و 6 ناحیه برای ژانویه 2008 مشخص گردید. طی ژوئیه 2010، بیابان لوت به عنوان داغ ترین و سواحل جنوبی دریای خزر به عنوان خنک ترین منطقه، و طی ژانویه 2008 شمال غرب ایران سردترین و بیابان لوت و سواحل دریای عمان مطبوع ترین مناطق ایران به لحاظ دمایی شناخته شدند. با توجه به نبود ایستگاه سینوپتیک در بیابان لوت و مشخص نشدن آن به عنوان یک پهنه مجزا در مطالعات قبل، ارزش داده‌های سنجش از دور در تهیه نقشه ی دمایی بارز گردید. همچنین داده های سنجنده مودیس نقش ناهمواری ها را در نقشه دما به خوبی نشان می دهد. بنابراین با در دسترس بودن داده‌های ماهواره ای، نقشه دمایی که توان نمایش اثر ناهمواری‌ها را نداشته باشد، ارزش چندانی ندارند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1500 - قابلیّتهای زّمین گردشگری (ژئوتوریسم) چّشمه های آّبگرم وّ مّعدنی اّیران
سیدمحمد میرحسینی زهرا عابدپور فاضل شاکری

چشمههای آبگرم و معدنی از جمله زیباترین جاذبههای زمین گردشگری در سراسر دنیامیباشند که سهم زیادی در صنعت گردشگری برخی کشورها دارند. در کشور ایران بیش از062 چشمه آبگرم شناسایی شده است و به نظر میرسد چشمههای شناسایی نشده دیگرینیز وجود داشته باشند. جنبههای مختلف این چشمهها ا چکیده کامل

چشمههای آبگرم و معدنی از جمله زیباترین جاذبههای زمین گردشگری در سراسر دنیامیباشند که سهم زیادی در صنعت گردشگری برخی کشورها دارند. در کشور ایران بیش از062 چشمه آبگرم شناسایی شده است و به نظر میرسد چشمههای شناسایی نشده دیگرینیز وجود داشته باشند. جنبههای مختلف این چشمهها از قبیل مظهر چشمهها، حوضچهها وآبراههها، رسوبها با ترکیب شیمیایی و رنگ متفاوت، پوششهای جلبکی متنوع، برخی بناهایتاریخی مرتبط با چشمهها و مناظر طبیعی اطراف آنها گردشگران بسیاری را به خود جلبمینماید. جنبه گردشگری مهمتر چشمههای آبگرم، استفاده از آنها در مسایل درمانی میباشدکه سابقه بسیار طولانی در ایران و جهان دارد. کاربریهای درمانی چشمههای آبگرم ارتباطزیادی با ویژگیهای ژئوشیمیایی آب آنها دارد و از این نظر چشمههای آبگرم ایران دارایتنوع ژئوشیمیایی قابل توجهی میباشند. با وجود پتانسیلهای بالای گردشگری این چشمهها،معرفی بین المللی و داخلی خوبی در رابطه با آنها انجام نشده و امکانات بهداشتی و رفاهیموجود در محل برخی از چشمهها مناسب نیست. شناسایی و مطالعه علمی چنین چشمههایی درکنار فراهم نمودن امکانات رفاهی میتواند ایران را به عنوان یکی از قطبهای گردشگریطبیعی و درمانی دنیا مطرح نماید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1501 - پیش‌نگری دماهای بیشینه با استفاده از مدل‌های جهانی اقلیم تحت سناریوهای RCP و ریزمقیاس گردانی مدل‌های LARS-WG و SDSM در غرب کشور
محمد لطفی غلامعلی کمالی امیرحسین مشکوتی وحید ورشاویان

افزایش دما و گرمایش جهانی از بزرگ‌ترین چالش‌هایی است که بشر در قرن بیست و یکم با آن مواجه است. بنابراین پیش‌نگری دماهای بیشینه جهت اطلاع از میزان تغییرات و در نتیجه ارائه تمهیدات لازم جهت سازگاری و تعدیل اثرات سوء ناشی از آن از اهمیت زیادی برخوردار است. لذا در این پژوهش چکیده کامل

افزایش دما و گرمایش جهانی از بزرگ‌ترین چالش‌هایی است که بشر در قرن بیست و یکم با آن مواجه است. بنابراین پیش‌نگری دماهای بیشینه جهت اطلاع از میزان تغییرات و در نتیجه ارائه تمهیدات لازم جهت سازگاری و تعدیل اثرات سوء ناشی از آن از اهمیت زیادی برخوردار است. لذا در این پژوهش به پیش‌نگری دماهای بیشینه در سه استان کردستان، کرمانشاه و ایلام در غرب کشور پرداخته شد. بدین منظور از داده‌های دو مدل جهانی HadGEM2 و CanESM2 تحت سه سناریوی RCP2.6، RCP4.5 و RCP8.5 و همچنین دو مدل ریزمقیاس گردانی LARS-WG و SDSM بهره گرفته شد و تغییرات دماهای بیشینه به‌صورت ماهانه و سالانه در دوره آتی (2050-2021) نسبت به دوره پایه (2018-1989) در 17 ایستگاه هواشناسی مورد بررسی قرار گرفت. جهت واسنجی و صحت‌سنجی مدل‌های SDSM و LARS-WG از شاخص‌های MAE، MSE، RMSE و R2 استفاده شد. نتایج حاصل نشان داد که هر دو مدل در شبیه‌سازی دماهای بیشینه منطقه مورد مطالعه از توانایی بالایی برخوردارند. با این وجود مدل SDSM از دقت بیشتری نسبت به مدل LARS-WG برخوردار است که کمترین و بیشترین دقت آن به ترتیب مربوط به ایستگاه‌های بیجار و تازه‌آباد با RMSE برابر با 02/0 و 18/0 است. نتایج حاصل از پیش‌نگری دماهای بیشینه نیز نشان داد که بر اساس هر دو مدل مورد بررسی میزان دمای بیشینه در دوره آینده نسبت به دوره پایه افزایش می‌یابد که این میزان به‌طور متوسط مدل‌های مورد بررسی بین 8/0 تا 9/1 درجه سلسیوس در سطح منطقه مورد مطالعه خواهد بود. بیشترین میزان آن نیز بر اساس سناریوی RCP8.5 برآورد شده است. از نظر مکانی نیز بیشترین تغییرات مربوط به نواحی شمالی و شرقی منطقه مورد مطالعه و کمترین تغییرات مربوط به نواحی غربی منطقه مورد مطالعه است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1502 - بررسی ارتباط دمای سطح آب شمال اقیانوس هند با بارش های فصلی ایران
امان اله فتح نیا محمد احمدی روشنک یاری

در این پژوهش رابطۀ دمای شمال اقیانوس هند و بارش 50 ایستگاه سینوپتیک طی دورۀ 2014-1961 مطالعه شد. با استفاده از سری زمانی داده‌ها، به‌روش پیرسون ارتباط بارش با نوسان و تغییرات واداشت دمایی بررسی شد. ابتدا داده‌های ماهانه دمای شمال اقیانوس هند از مرکز هواشناسی جهانی NOAA چکیده کامل

در این پژوهش رابطۀ دمای شمال اقیانوس هند و بارش 50 ایستگاه سینوپتیک طی دورۀ 2014-1961 مطالعه شد. با استفاده از سری زمانی داده‌ها، به‌روش پیرسون ارتباط بارش با نوسان و تغییرات واداشت دمایی بررسی شد. ابتدا داده‌های ماهانه دمای شمال اقیانوس هند از مرکز هواشناسی جهانی NOAA تهیه گردید. سپس با طبقه‌بندی شاخص NINDSST دو بازه 5 ساله مقادیر بالا و پایین دما، نقشه‌های همدید تراز سطح زمین و 500 هکتوپاسکال ترسیم شد. یافته‌ها نشان داد؛ هرچه دمای شمال اقیانوس هند بالاتر رود، به ترتیب بارش فصل پاییز با همبستگی 17/0 و سطح معنی‌داری 03/0 و فصل تابستان با همبستگی 12/0 و سطح معنی‌داری 05/0 در بیشتر نقاط کشور افزایش می‌یابد، اما بارش فصل زمستان و بهار تغییر معناداری نمی‌کنند. سازوکار حاصل از واکاوی همدید نشان‌دهندۀ تقویت بیشتر ناوه مدیترانه و کم‌فشار دریای سرخ (در فصل پاییز) هم‌زمان با افزایش دمای شمال اقیانوس هند و افزایش بارش این سامانه‌ها است، اما در دماهای پایین، عمدتاً در فصل پاییز شرایط همدید منطقه، وارونه می‌شود و بارش کاهش می‌یابد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1503 - پهنه بندی شاخصهای خشکسالی SPI و DI با استفاده از داده های شبکه ای بارش در شمال غرب ایران
خدیجه جوان محمدرضا عزیز زاده هوشنگ بشیری فریبا شهریار سرنقی

خشکسالی از جمله مخاطرات طبیعی است که بشر همواره در معرض آن قرار دارد، از این روشناخت و واکاوی آن اجتناب ناپذیر است. شاخصهای خشکسالی در واقع بیان کننده حدودطبیعی خشکسالیهای رخداده در دوره زمانی هستند تا امکان ارزیابی آن را در مقیاسهایمختلف زمانی و مکانی ممکن سازند. در ای چکیده کامل

خشکسالی از جمله مخاطرات طبیعی است که بشر همواره در معرض آن قرار دارد، از این روشناخت و واکاوی آن اجتناب ناپذیر است. شاخصهای خشکسالی در واقع بیان کننده حدودطبیعی خشکسالیهای رخداده در دوره زمانی هستند تا امکان ارزیابی آن را در مقیاسهایمختلف زمانی و مکانی ممکن سازند. در این پژوهش از دادههای شبکهای بارش سالهای1/09 درجه قوسی استفاده شد. با استفاده از نرم افزار ×1/ 4394 تا 0117 با تفکیک 09GRADS این دادهها و اطلاعات بارش به فایلهای قابل استفاده در نرم افزار MATLAB تبدیلو محاسبههای مربوط به شاخصهای پایش خشکسالی SPI و DI بر روی تک تک یاختههااعمال گردید. سپس با استفاده از نرم افزارهای ArcGIS و Surfer اطلاعات به صورت گرافیکیو نقشه ترسیم شد. نتایج بدست آمده نشان میدهد که در مقایسه نقشه سالانه شاخصدهکها و شاخص بارش استاندارد، بخش شرقی ناحیه شمالغربی ایران به نسبت بخشغربی آن با توجه به دوره آماری 90 ساله مرطوبتر است و بخش غربی و مرکزی ناحیهآذربایجان دارای خشکسالی است پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1504 - آشکارسازی تغییرات پوشش سطح زمین ناحیه شمال غرب ایران به عنوان نمایه ای از بیابان زایی
قاسم کیخسروی زینب محمدی

بیابان زایی مشتمل بر فرایندهایی است که در نتیجه عوامل طبیعی و عملکرد نادرست انسان ایجاد می گردد. در این پژوهش جهت بررسی روند بیابان زایی شمال غرب ایران، ابتدا تصاویر ماهواره ای سنجنده مادیس مرتبط با محصول پوشش زمین(MCD12Q1)، در فواصل زمانی 2001 تا 2013 دریافت گردید. برا چکیده کامل

بیابان زایی مشتمل بر فرایندهایی است که در نتیجه عوامل طبیعی و عملکرد نادرست انسان ایجاد می گردد. در این پژوهش جهت بررسی روند بیابان زایی شمال غرب ایران، ابتدا تصاویر ماهواره ای سنجنده مادیس مرتبط با محصول پوشش زمین(MCD12Q1)، در فواصل زمانی 2001 تا 2013 دریافت گردید. برای تبدیل به فرمت نقشه های پوشش زمین از استاندارد IGBP و الگوریتم های Decision tree و Change Detection استفاده گردید در مرحله بعد نیز سطح تراز ارتفاعی دریاچه ارومیه از سنجنده های TOPEX،Jason-1 ، OSTM و JASON-3 دریافت شد. بر اساس استاندارد IGBP، در طی این 13 سال در منطقه حدود 14 طبقه پوششی زمین تشخیص داده شد. بیشترین مساحت منطقه را پوشش های گیاهی پراکنده، مراتع، زمین های زراعی و نواحی آبی تشکیل می دهند. با این وجود که پوشش منابع آبی 64 درصد وسعت خود را از دست داده است. اما وسعت پوشش های گیاهان پراکنده 57 درصد، مراتع 4 درصد و پوشش زمین های زراعی حدود 9 درصد نسبت به سال 2001 افزایش یافته است. نتایج تغییرات پوشش سطح زمین بر اساس الگوریتم Change Detection بیانگر آن است که 8 طبقه پوششی در طی 13 سال درچار تغییر در نوع پوشش گردیده اند. که این طبقات شامل(طبقه بوته زارها، طبقه زمین های زراعی،طبقه پوشش های گیاهی پراکنده،طبقه جنگل های برگ ریز پهن برگ ، طبقه جنگل های مخلوط، طبقه پوششی مراتع،طبقه پوششی ساوانا و طبقه پوششی آب) می باشند، که بخشی از مساحت این طبقات تبدیل به پوشش های از قبیل زمین های زراعی، مراتع، پوشش های گیاهی پراکنده و .... شده اند. بنابراین با توجه به تغییرات پوششی شمال غرب ایران می توان اینگونه نتیجه گرفت که فقط 9 درصد مساحت منطقه( عمدتاً در اطراف دریاچه ارومیه) دچار دگرگونی در نوع پوشش گردیده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1505 - الگوهای جوی تداوم بارش های غرب ایران
شیدا منصوری رضا دوستان

الگوهای جوی تداوم بارش های غرب ایرانبر مبنای 268 تداوم دو روزه و 162 تداوم سه روزه و بیشتر باروش تحلیل مولفه اصلی و خوشه بندیباداده ارتفاع ژئوپتانسیل متر تراز 500 هکتوپاسکال از مرکز ملی پیش بینی محیطی و تحقیقات جویدر دوره 1961-2010 تعیین گردید.چنانکهدر تداوم دوروزه بارش چکیده کامل

الگوهای جوی تداوم بارش های غرب ایرانبر مبنای 268 تداوم دو روزه و 162 تداوم سه روزه و بیشتر باروش تحلیل مولفه اصلی و خوشه بندیباداده ارتفاع ژئوپتانسیل متر تراز 500 هکتوپاسکال از مرکز ملی پیش بینی محیطی و تحقیقات جویدر دوره 1961-2010 تعیین گردید.چنانکهدر تداوم دوروزه بارش، حرکت نصف النهاری بادهای غربی در خاورمیانه جدای از آرایش مداری بادهای غربی درعرض میانی غالب است.،اما آرایش نصف النهاری یکدست بادهای غربی از عرض بالا تا دریای سرخ، وقوع سردچال آناتولی و عمیق تر شدن فرود شرق مدیترانه در سطوح میانی جو، همراه با ترکیب دو پرفشار سیبری و جنوب اروپا تا شمال آفریقا در دو طرف کم فشارهای مدیترانه شرقی و سودان در سطح زمین، شکل گیری سیکلون های قوی تر و تداوم بیشتر بارش های غرب ایرانرا موجب میگردند.چنانکه در الگوهای جوی،جریانات مرطوب با جهت جنوب و جنوب غربی با موقعیت واچرخند غالب در عمان و چرخند های مدیترانه شرقیو غرب ایران، با گذر از جلگه عراق و خوزستان بر ارتفاعات بلند زاگرس صعود و بیشترین ریزش ها مداوم را در غرب ایران به همراه دارند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1506 - تعیین گسترشگاه تیپ های درختی و درختچه ای ناحیه رویشی ایران - تورانی (مطالعه موردی: حوزه بیک پولاد)
زهرا عزیزی حمدالله صادقی افشین حاجی میرزایی

شناخت پوشش گیاهی هر منطقه اساس مطالعات اکولوژیک و برنامه ریزی های زیست محیطی را تشکیل می دهد. این پژوهش با هدف شناسایی و معرفی تیپ های درختی و درختچه ای منطقه بیک پولاد واقع در استان خراسان شمالی انجام گرفت. بدین منظور ابتدا نقشه مناطق جنگلی و درختچه‌زارهای منطقه با است چکیده کامل

شناخت پوشش گیاهی هر منطقه اساس مطالعات اکولوژیک و برنامه ریزی های زیست محیطی را تشکیل می دهد. این پژوهش با هدف شناسایی و معرفی تیپ های درختی و درختچه ای منطقه بیک پولاد واقع در استان خراسان شمالی انجام گرفت. بدین منظور ابتدا نقشه مناطق جنگلی و درختچه‌زارهای منطقه با استفاده از تفسیر چشمی تصاویر ماهواره‌ای IRS-P6 و تصاویر پایگاه google earth بصورت لابه وکتوری تهیه گردید. در این لایه قطعات پوشش درختی و درختچه‌ای بر حسب طیقات تراکمی جداسازی شد. سپس با مراجعه به عرصه و بازدید میدانی برای هر پلی‌گون با سطح حداقل نیم هکتار تیپ غالب شناسایی گردید. برای بهبود دقت برداشت‌های مربوط به سطح هر پلی‌گون، بر روی نقشه وکتوری تعداد 65 خط نمونه بصورت تصادفی سیستماتیک در محدوده‌های دارای پوشش درختی و درختچه‌ای طراحی شد. سپس با عملیات زمینی اطلاعاتی شامل نوع گونه و درصد تاج پوشش هر گونه در خط نمونه‌ها جمع‌آوری گردید و در تصحیح اطلاعات نهایی نام‌گذاری تیپ‌ پوششی هر قطعه از جنگل یا درختچه‌زارها بکار گرفته شد. در این مطالعه 25 گونه درختی و درختچه ای در غالب 35 تیپ شناسایی شدند. گونه های شناسایی شده اصلی تیپ یعنی گونه هایی که به عنوان گونه اول ظاهر شده اند شامل: ارس با 11 تیپ، افرا با 7 تیپ، سیاه‌تلو با 9 تیپ، شن با 2 تیپ و زرشک با تشکیل 2 تیپ بود. بیشترین طبقه تراکمی که تیپ ارس یا ارس و گونه‌های همراه آن تشکیل داده بودند طبقه 75-50 درصد بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1507 - بررسی جوانه‌زنی بذر و تغییرات فیتوشیمیایی دو توده گل گاوزبان ایرانی (Echium amuenum Fisch & C.A.Mey) تحت تاثیر منطقه کشت
منیژه خورسندی آقایی عظیم قاسم نژاد سید جواد موسوی زاده اسماعیل باباخانزاده سجیرانی

گل گاو زبان (Echium amoenum) از مهمترین گیاهان تیره Boragicaceae است. به منظور تعیین مناسب‌ترین روش برای شکستن خواب بذر، تحقیق حاضر در قالب دو آزمایش انجام شد. آزمایش اول با بذور دو جمعیت گل گاوزبان جمع آوری شده از مشهد و جواهرده در قالب آزمایش فاکتوریل با 3 تکرار انجا چکیده کامل

گل گاو زبان (Echium amoenum) از مهمترین گیاهان تیره Boragicaceae است. به منظور تعیین مناسب‌ترین روش برای شکستن خواب بذر، تحقیق حاضر در قالب دو آزمایش انجام شد. آزمایش اول با بذور دو جمعیت گل گاوزبان جمع آوری شده از مشهد و جواهرده در قالب آزمایش فاکتوریل با 3 تکرار انجام شد. تیمارهای پیش رویشی استفاده شده در این تحقیق عبارتنداز: تیمار بذور مرطوب شده در دمای 4 درجه سانتی‌گراد به‌مدت ۷، ۱۴ و ۲۱ روز متوالی در دمای یخچال، تیمار بذور با اسید جیبرلیک 500 پی پی ام به مدت ۲۴ ساعت و تیمار بذور با اسید سولفوریک ۵۰ درصد به مدت ۱۰ دقیقه. آزمایش دوم در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در مکان و زمان در دو فصل زراعی با چهار تکرار، با استفاده از دو توده به صورت همزمان در گرگان و مشهد کشت شد تا اثر اقلیم بر خصوصیات کمی و کیفی گل مورد بررسی قرار گیرد. نتایج نشان داد که خواب بذر گل گاوزبان ایرانی از نوع فیزیولوژیک است، زیرا بیشترین درصد جوانه زنی بذرها در اثر اعمال تیمار پیش سرمای مرطوب در ۷ روز به دست آمد. مقایسه توده های مذکور در دو منطقه نشان داد که عملکرد گل و میزان متابولیت های ثانویه (آنتوسیانین، فعالیت آنتی اکسیدانی، فنل و فلاونوئید) گیاهان کشت شده در مشهد نسبت به گرگان مطلوب تر بود. لذا با توجه به مقاومت نسبی گیاه به کم آب پیشنهاد می گردد که گسترش کشت این گیاه در خراسان رضوی مورد ارزیابی بیشتری قرار گیرد. همچنین پیش تیمار 7 روز سرمادهی مرطوب برای تسهیل و یکنواختی جوانه زنی پیشنهاد می ‌گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1508 - بررسی ویژگی‌های فتوسنتزی و فیتوشیمیایی برخی از اکوتیپ‌های بنفشه معطر (Viola odorata L.) در استان‌های مازندران و گلستان
حسین مرادی مهدی حدادی نژاد علیرضا یاوری مهدی محمدی ازنی سید مریم موسوی سیدمحمدامین حسینی

10.30495/iper.2021.686563

به منظور ارزیابی تنوع ژنتیکی با استفاده از ویژگی های ظاهری و فیتوشیمیایی گیاه بنفشه معطر (Viola odorata L.)، 10 منطقه از استان های مازندران و گلستان بررسی شد. صفات فیتوشیمیایی نظیر میزان ترکیبات فنلی، فلاونوئیدها، ظرفیت آنتی اکسیدانی، کلروفیل a، کلروفیل b، کلروفیل کل و چکیده کامل

به منظور ارزیابی تنوع ژنتیکی با استفاده از ویژگی های ظاهری و فیتوشیمیایی گیاه بنفشه معطر (Viola odorata L.)، 10 منطقه از استان های مازندران و گلستان بررسی شد. صفات فیتوشیمیایی نظیر میزان ترکیبات فنلی، فلاونوئیدها، ظرفیت آنتی اکسیدانی، کلروفیل a، کلروفیل b، کلروفیل کل و صفات ریخت شناسی از جمله طول و عرض برگ، طول دم برگ و طول ریشه ارزیابی گردید. در بررسی صفات فیتوشیمیایی ژنوتیپ های مناطق ساری و کسوت دارای بالاترین میزان کلروفیل b و کلروفیل کل بوده و اکوتیب ساری از بالاترین میزان فلاونوئید بر خوردار بودند. از نظر میزان ظرفیت آنتی اکسیدانی، دو اکوتیپ ساری و وری، با غلظت مهار 60 درصد رادیکال های آزاد بالاترین مقدار را نشان دادند. اکوتیب های مناطق زنگلاب، آق چشمه، تنگه چهل چای با ارتفاع از سطح دریای کمتر نسبت به مناطق دیگر مورد مطالعه، بالاترین میزان فنل کل را به میزان 25 میلی‌گرم اسید گالیک در گرم وزن خشک را نشان دادند. نتایج حاصل از ارزیابی ریخت شناسی نشان داد، بیشترین اندازه طول برگ را اکوتیب های وری، ساری و کسوت نشان دادند و اکوتیب های ازنی و وری بیشترین اندازه طول ریشه را دارا بودند. همچنین، اکوتیپ های وری، کسوت، چهل چای و زنگلاب بالاترین میزان طول دم برگ و اکوتیپ چهل چای بالاترین تعداد برگ را نشان دادند. نتایج همبستگی صفات نشان داد که با افزایش ارتفاع از سطح دریا میزان طول برگ، عرض برگ، طول دم برگ، تعداد برگ، فلاونوئید برگ و فنل برگ گیاه بنفشه معطر کاهش می یابد. به‌طورکلی اکوتیب های ساری، وری وکسوت در استان مازندران در اکثر ویژگی های عملکردی دارای ژنوتیب های برتر جهت کارهای اصلاحی در آینده می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1509 - معرفی فلور، شکل زیستی و پراکنش جغرافیایی گیاهان منطقه ورسان در شهرستان آشتیان (استان مرکزی) ایران
معصومه خسروی رینه یونس عصری عظیم ابوطالبی

منطقه ورسان، با مساحت حدود 990 هکتار در شمال شهرستان آشتیان واقع شده است. ارتفاع منطقه از سطح دریا بین 2042 تا 2314 متر می‌باشد. مقدار بارندگی سالانه منطقه، 11/333 میلی‌متر و متوسط دمای سالانه آن، 5/11 درجه سانتیگراد است. هدف اصلی این پژوهش شناسایی گونه‌های گیاهی و معرف چکیده کامل

منطقه ورسان، با مساحت حدود 990 هکتار در شمال شهرستان آشتیان واقع شده است. ارتفاع منطقه از سطح دریا بین 2042 تا 2314 متر می‌باشد. مقدار بارندگی سالانه منطقه، 11/333 میلی‌متر و متوسط دمای سالانه آن، 5/11 درجه سانتیگراد است. هدف اصلی این پژوهش شناسایی گونه‌های گیاهی و معرفی فلور منطقه، تعیین شکل‌های زیستی گیاهان و پراکنش جغرافیایی آنها می‌باشد. به این منظور نمونه‌های گیاهی منطقه، در سال 1387 جمع‌آوری و با استفاده از فلورهای معتبر شناسایی، شکل‌های زیستی گونه‌ها تعیین و طیف زیستی منطقه ترسیم گردید. بر اساس اطلاعات بدست آمده از پراکنش جغرافیایی گونه‌های گیاهی و منابع موجود، جایگاه منطقه از نظر جغرافیای گیاهی ایران مورد بررسی قرار گرفت. تعداد 270 گونه در منطقه شناسایی شد که به 37 تیره و 139 جنس تعلق دارند. بیشترین غنای گونه‌ای در تیره‌های Asteraceae (45 گونه)، Papilionaceae (36 گونه)، Poaceae (22 گونه) و Apiaceae (19 گونه) دیده می‌شود. در بین گیاهان منطقه، همی‌کریپتوفیت‌ها با 127 گونه (47 درصد) فراوانترین شکل زیستی منطقه بوده و پراکنش 201 گونه (44/74 درصد) به ناحیه ایران - تورانی منحصر می‌گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1510 - گزارش سه گونه جدید اسیلاتوریا برای فلور شالیزارهای ایران
رقیه سیاه‌بالایی حمید افشارزاده شادمان شکروی

در این پژوهش، سه گونه جدید سیانوفیت برای نخستین بار از ایران گزارش شده است. این گونه‌ها عبارتند از: Oscillatoria okeni Agardh ex.Gomont, O.earlei Gardner and O.bornetii Fritsch.. گونه‌های مذکور به صورت اپی دافیک و اندافیک از شالیزارهای استان گلستان، مجاور دریای خزر معرف چکیده کامل

در این پژوهش، سه گونه جدید سیانوفیت برای نخستین بار از ایران گزارش شده است. این گونه‌ها عبارتند از: Oscillatoria okeni Agardh ex.Gomont, O.earlei Gardner and O.bornetii Fritsch.. گونه‌های مذکور به صورت اپی دافیک و اندافیک از شالیزارهای استان گلستان، مجاور دریای خزر معرفی گردیده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1511 - معرفی لیست فلورستیک منطقه سر علی آباد گرگان - ایران
سید علی حسینی

سرعلی آباد گرگان با وسعت 2500 هکتار در 45 کیلومتری جنوب شهرستان گرگان واقع شده است. حداقل ارتفاع این منطقه 1800 متر و حداکثر آن 3200 متر از سطح دریا می‌باشد. میزان متوسط بارندگی سالیانه منطقه 384 میلیمتر است که بیشتر به صورت برف می‌باشد. بررسی به عمل آمده (1389-1385) نش چکیده کامل

سرعلی آباد گرگان با وسعت 2500 هکتار در 45 کیلومتری جنوب شهرستان گرگان واقع شده است. حداقل ارتفاع این منطقه 1800 متر و حداکثر آن 3200 متر از سطح دریا می‌باشد. میزان متوسط بارندگی سالیانه منطقه 384 میلیمتر است که بیشتر به صورت برف می‌باشد. بررسی به عمل آمده (1389-1385) نشان داد که در منطقه مورد مطالعه 255 گونه گیاهی متعلق به 177 جنس و 54 خانواده گیاهی وجود دارد. بیشترین تعداد گونه به ترتیب مربوط به خانواده‌های Asteraceae با 33 گونه (9/12 درصد)،Lamiaceae با 28 گونه(11 درصد)، Poaceae با 27 گونه (6/10 درصد)، Fabaceae با 20 گونه (8/7 درصد)، Caryphyllaceae با 18 گونه (1/7 درصد)، Brassicaceae با 17گونه (7/6 درصد) و Liliaceaee با 10 گونه (1/3 درصد) است. از نظر شکل زیستی، 5/52 درصد گونه ها همی کریپتوفیت، 6/17 درصد تروفیت، 2/12 درصدکامفیت، 2/10 کریپتوفیت، 7/6 درصد فانروفیت و 8/0 درصد اپی فیت هستند. از نظر عنصر رویشی منطقه 7/44 درصد عنصر ایران و تورانی، 4/18 درصد عنصر اروپا - سیبری، 9 درصد عنصر اروپا- سیبری، مدیترانه ای و ایران- تورانی، 8/7 درصد عنصرچند منطقه ای، 1/5 درصد عناصر اروپا – سیبری و ایران - تورانی، 7/4 درصد عنصر ایران - تورانی و مدیترانه ای،3/4 درصد عنصرجهانی، 5/3 درصد عنصر اروپا- سیبری و مدیترانه ای، 2/1 درصد عنصر ایران – تورانی و صحرا - سندی، 8/0 درصد عنصر ایران – تورانی، مدیترانه ای و صحرا - سندی و 4/0 درصد عناصر اروپا سیبری، صحرا - سندی و ایران – تورانی می‌باشد. از 255 گونه از فلور منطقه 85 گونه (3/33 %) گیاه دارویی و 14 گونه (5/5%) بومزاد ایران می‌باشند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1512 - تعیین گونه های بومی و موثر گندمیان استان اصفهان در مقابله با فرسایش خاک
محسن کاویانی پیمان آقایی شکوفه نکوئی

با داشتن 600 تا 700 جنس و 10000 تا 12000 گونه گیاهی یکی از بزرگترین Poaceae خانواده گندمیان خانواده های گیاهی نهاندانه محسوب می گردد. سازگاری بالای گیاهان این تیره در زیستگاه های مختلف، باعث تنوع در این گروه گیاهی شده است، به طوری که اغلب گون ههای این خانواده پراکنش جها چکیده کامل

با داشتن 600 تا 700 جنس و 10000 تا 12000 گونه گیاهی یکی از بزرگترین Poaceae خانواده گندمیان خانواده های گیاهی نهاندانه محسوب می گردد. سازگاری بالای گیاهان این تیره در زیستگاه های مختلف، باعث تنوع در این گروه گیاهی شده است، به طوری که اغلب گون ههای این خانواده پراکنش جهانی داشته و حدود 20 تا 24 درصد از پوشش گیاهی سطح خشک یهای زمین را تشکیل م یدهند. عناصر گیاهی متعلق به این خانواده نه تنها از جنبه های مختلف دارویی، غذایی، مرتعی، علوفه ای و غیره ارزش دارند، بلکه اهمیت آنها را در مقابله با 106179/ فرسایش های آبی، بادی و تثبیت ش نهای روان نبایستی از نظر دور داشت. استان اصفهان با وسعت 5 کیلومتر مربع به واسطه ی وضعیت جغرافیایی خاص و تنوع آب و هوایی خود دارای تنوع و غنای گونه ای ویژه ای است، لذا به دلیل تنوع گندمیان در استان اصفهان و اهمیت آنها، بررسی وضعیت فعلی گونه های این تیره خصوصاً در مناطق خشک استان اصفهان هدف اصلی این پژوهش قرار گرفت. نمونه برداری بر اساس روش تصادفی- سیستماتیک طی بهار و تابستان 1389 از 30 منطقه ی استان صورت گرفت و نمونه ها با استفاده از استرئومیکروسکوپ (لوپ)، به کمک منابع علمی و تطابق با نمون ههای موجود در هرباریو مها بر اساس روش مقایسه ای مورد شناسایی قرار گرفتند. در تحقیق حاضر 18 طایفه، 25 جنس و 31 گونه متعلق به این خانواده در سطح استان شناسایی گردید. با توجه به نقش موثر پوشش گیاهی در مقابله با فرسایش خاک گندمیان پایای ریزوم دار و پیازدار به واسطه ویژگ یهای آناتومیکی خود در مقایسه با انواع یکساله نقش موثرتری در حفاظت از بافت خاک در مقابله با فرسایش داشته اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1513 - معرفی فلور، شکل زیستی و پراکنش جغرافیایی گیاهان منطقه ندوشن (استان یزد)
علی میرحسینی عباس زارع زاده ناصر باغستانی میبد مهدی سلطانی گرد فرامرزی

منطقه ندوشن بخشی از شهرستان صدوق به وسعت 109400هکتاراست که در فاصله80 کیلومتری غرب شهر یزد قرار دارد. از نظر موقعیت جغرافیایی در محدوده 46 و 31 تا 15و32 عرض شمالی و 24 و 52 تا 47 و 53 طول شرقی قراردارد. حداقل و حداکثر ارتفاع منطقه از سطح دریا 1529 و3260 متر می‌باشد. میز چکیده کامل

منطقه ندوشن بخشی از شهرستان صدوق به وسعت 109400هکتاراست که در فاصله80 کیلومتری غرب شهر یزد قرار دارد. از نظر موقعیت جغرافیایی در محدوده 46 و 31 تا 15و32 عرض شمالی و 24 و 52 تا 47 و 53 طول شرقی قراردارد. حداقل و حداکثر ارتفاع منطقه از سطح دریا 1529 و3260 متر می‌باشد. میزان متوسط بارندگی سالیانه منطقه بین 109 تا 220 میلیمتراست که درارتفاعات بیشتر به صورت برف می‌باشد. بررسی به عمل آمده (1385-1375) نشان داد که در منطقه مورد مطالعه 282 گونه گیاهی متعلق به 204 جنس و 48 تیره وجود دارد. بیشترین تعداد گونه‌ها، به ترتیب مربوط به تیره‌های Asteraceae با 44 گونه (6/15 درصد)، Papilionaceae با 27 گونه (57/9 درصد)، Brassicaceae با 25 گونه (86/8 درصد) و Lamiaceae با 24 گونه (51/8 درصد) است. بررسی اشکال زیستی گیاهان به روش رونکیه نشان داد که همی کریپتوفیتها با 94/37 درصد (107 گونه) فراوانترین شکل زیستی هستند. شکل‌های زیستی تروفیت با 72/28 درصد (81 گونه) و کامفیت با 31/16 درصد (46 گونه) در درجه بعدی قرار دارند. پراکنش جغرافیایی گیاهان منطقه نشان می‌دهد که 47/74 درصد گونه‌ها (210 گونه) به ناحیه ایرانی ـ تورانی تعلق دارند. سایرگونه‌ها علاوه بر ناحیه ایرانی ـ تورانی در نواحی رویشی دیگر نیز پراکنش دارند. از 282 گونه فلور منطقه 55 گونه (5/19 درصد) گیاه دارویی، 32 گونه (35/11 درصد) انحصاری ایران و 3 گونه انحصاری یزد هستند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1514 - نشان ویژه سازی تاکسونومیک Fischerella sp. FS 18 جمع‌آوری شده از شالیزارهای استان گلستان (ایران)
شادمان شکروی فریبا امیرلطیفی مریم صفائی ، ندا سلطانی

در یک پژوهش چندوجهی، نشان ویژه‌سازی سیانوباکتریوم Fischerella sp. FS18 جمع‌آوری شده از شالیزارهای شمال ایران انجام گرفته است. علاوه بر بررسی مورفولوژی، تنوع‌پذیری مورفولوژیک در شرایط توام نور و pH و بررسی‌های اکوفیزیولوژیک شامل بقا، رشد و وضعیت رنگیزه‌ای، در شرایط متفاو چکیده کامل

در یک پژوهش چندوجهی، نشان ویژه‌سازی سیانوباکتریوم Fischerella sp. FS18 جمع‌آوری شده از شالیزارهای شمال ایران انجام گرفته است. علاوه بر بررسی مورفولوژی، تنوع‌پذیری مورفولوژیک در شرایط توام نور و pH و بررسی‌های اکوفیزیولوژیک شامل بقا، رشد و وضعیت رنگیزه‌ای، در شرایط متفاوت شوری، دما، شدت نور، pH و نیز بررسی مولکولی شامل وضعیت 16srRNA در سیانوباکتریوم انجام شده است. نتایج حاکی از آن است که نشان ویژه‌سازی بر اساس بررسی‌های چند وجهی مبتنی بر مجموعه تنوع‌پذیری مورفولوژیک، فیزیولوژیک و فیلوژنیک، برای شفاف ساختن جایگاه تاکسونومیک این سیانوباکتریوم و معرفی جدیدی از آن می‌تواند برطرف کننده برخی ابهام‌ها باشد. در نهایت نمونه با تلفیقی از صفات چندوجهی تحت نام Fischerella ambigua (Nägeli) Gomont معرفی شده، توصیفی جدید از نمونه با تکیه بر نتایج بدست آمده ارائه گردیده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1515 - گزارش دو رکورد جدید از تیره Hylocomiaceae برای فلور خزه‌ای ایران
فریبا شریف نیا سولماز چراغی ناو فهیمه سلیم پور سمانه آخوندی درزیکلائی

جنگل تالش در استان گیلان قرار دارد و جزء مناطق هیرکانی می‌باشد. در بررسی فلور خزه ای منطقه جنگل تالش دو گونه جدید برای ایران از جنس Schimp. Hylocomium و(Limpr.) Warnst Rhytidiadelphus متعلق به تیره Hylocomiaceae مشاهده گردید. طی نمونه‌برداری از خزه‌های جنگل اسالم (ناو 3 چکیده کامل

جنگل تالش در استان گیلان قرار دارد و جزء مناطق هیرکانی می‌باشد. در بررسی فلور خزه ای منطقه جنگل تالش دو گونه جدید برای ایران از جنس Schimp. Hylocomium و(Limpr.) Warnst Rhytidiadelphus متعلق به تیره Hylocomiaceae مشاهده گردید. طی نمونه‌برداری از خزه‌های جنگل اسالم (ناو 3) در سال 1389، دو گونه جدید H. splendens و R. squarrosus جمع‌آوری و بر اساس صفات ریخت شناسی و تشریحی شناسایی شدند. جنس Hylocomium برای اولین بار از ایران گزارش می‌شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1516 - بازنگری گونه‌های Glaucium oxylobum Boiss. et Buhse و Glaucium vitellinum Boiss. et Buhse در فلورا ایرانیکا
افسانه گران فریبا شریف‌نیا

لاله‌ کوهی یا Glaucium Mill. متعلق به تیره Papaveraceae است. تا کنون 25 گونه از این جنس در دنیا گزارش شده است. کشور ایران با داشتن حدود 19 آرایه یکی از مناطق مهم پراکنش این گیاهان محسوب می‌شود. در فلورا ایرانیکا به 11 گونه از این جنس اشاره شده و گونه‌ی G. oxylobum را مت چکیده کامل

لاله‌ کوهی یا Glaucium Mill. متعلق به تیره Papaveraceae است. تا کنون 25 گونه از این جنس در دنیا گزارش شده است. کشور ایران با داشتن حدود 19 آرایه یکی از مناطق مهم پراکنش این گیاهان محسوب می‌شود. در فلورا ایرانیکا به 11 گونه از این جنس اشاره شده و گونه‌ی G. oxylobum را مترادف با G. vitellinum در نظر گرفته است در حالی که در سایر فلور‌ها و منابع معتبر مانند فلور شرق، فلور ایران و کتاب انگلر برای هر یک از دو گونه شرحی جداگانه‌ وجود دارد. تحقیق اخیر به بررسی و تفاوت‌های میکرو‌مورفولوژی‌ دانه‌های گرده و دانه‌ها، ماکرو‌مورفولوژی و همچنین تشریح ‌مقایسه‌ای اندام‌های رویشی و زایشی دو گونه‌ی G. oxylobum و G. vitellinum می‌پردازد. نتایج حاصل از مطالعات ریخت‌شناسی تفاوت‌های اساسی را در این دو گونه نشان می‌دهد. مطالعات تشریحی نیز اختلاف‌ها‌یی در اندام‌های کلاله، تخمدان، دمگل، ساقه و برگ در دو گونه را نشان می‌دهد. همچنین در مطالعات مربوط به دانه‌های گرده و دانه‌ها تفاوت‌‌‌هایی در صفات کیفی و کمی مشاهده شده است. با توجه به نتایج حاصل، جدایی دو گونه‌‌ی فوق پیشنهاد می‌گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1517 - بررسی میکروـ ماکرو مورفولوژی جهت ارزیابی ارتباط تاکسونومیکی گونه‌های کتان در ایران
فریبا شریفی نیا مصطفی اسدی

تحقیق حاضر بر روی 16 گونه کتان ایرانی با هدف نشان دادن ارتباط تاکسونومیکی بین گونه ای انجام گرفت. این ارزیابی شامل مطالعه همزمان مورفولوژی و گرده شناسی بر روی گونه های جنس مذکور می باشد. همچنین آنالیز چند متغیره برای نتیجه گیری از داده های این مطالعات انجام شد. بکارگیری چکیده کامل

تحقیق حاضر بر روی 16 گونه کتان ایرانی با هدف نشان دادن ارتباط تاکسونومیکی بین گونه ای انجام گرفت. این ارزیابی شامل مطالعه همزمان مورفولوژی و گرده شناسی بر روی گونه های جنس مذکور می باشد. همچنین آنالیز چند متغیره برای نتیجه گیری از داده های این مطالعات انجام شد. بکارگیری اطلاعات مورفولوژی و گرده شناسی بطور قوی گروهبندی گونه های جنس کتان را تائید می کند و نشان داد به کارگیری با هم این دو نوع مطالعه کارایی لازم را در سطح تحت جنس کتان را دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1518 - بررسی ریخت شناسی گرده برخی از گونه‌های جنس Vicia L. در ایران
فهیمه سلیم پور فریبا شریف نیا الناز کار آفرین

جنس ماشک Vicia L. یکی از گیاهان علو فه‌ای متعلق به تیره Fabaceae می‌باشد. بین برخی گونه‌های این جنس مانند V. sativa، V. cordata، V. angustifolia و V. michauxii، V. aintabensis, V. peregrine و V. ciceroidea، V. sojakii تشابه ریخت‌شناسی بالایی از نظر خصوصیات بخش زایشی و ب چکیده کامل

جنس ماشک Vicia L. یکی از گیاهان علو فه‌ای متعلق به تیره Fabaceae می‌باشد. بین برخی گونه‌های این جنس مانند V. sativa، V. cordata، V. angustifolia و V. michauxii، V. aintabensis, V. peregrine و V. ciceroidea، V. sojakii تشابه ریخت‌شناسی بالایی از نظر خصوصیات بخش زایشی و برگها دیده می‌شود که شناسایی آنها را با مشکل مواجه می‌سازد. به منظور بررسی کارایی صفات ریخت‌شناسی دانه گرده، در تعیین روابط تاکسونومیکی گونه‌های جنس Vicia تعداد 21 گونه از این جنس جمع‌آوری شده از استان‌های تهران، سمنان، قزوین و مازندران با استفاده از میکروسکوپ الکترونی SEM مورد مطالعه قرار گرفتند. نتایج نشان می‌دهد که شکل دانه گرده در کلیه گونه‌ها استوانه ای از نوع سه شیار منفذی بوده و تزئینات سطح اگزین از نوع مشبک منظم یا نامنظم تا چروکیده می‌باشد. طول محور قطبی،تزئینات شیار،ضخامت دیواره شبکه (موری) و تزئینات سطح قطبی مهمترین نقش را در تفکیک گو نه‌ها داشته‌اند. بر این اساس کلید شناسایی گونه‌ها با استفاده از کلیه صفات دانه گرده تنظیم گشت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1519 - بازنگری درGlaucium leiocarpum Boiss. در ایران
افسانه گران فریبا شریف‌نیا

Glaucium یا لاله ‌کوهی متعلق به Papaveraceae است. در این تحقیق، به بررسی دو گونه از جنس Glaucium پرداخته شده است. در فلورا ایرانیکا Boiss. Glaucium leiocarpum به عنــوان متـ‌ـرادفی بــرای Glaucium oxylobum Boiss. & Buhse در نظرگرفته شده است، در حالی که در فلور‌های م چکیده کامل

Glaucium یا لاله ‌کوهی متعلق به Papaveraceae است. در این تحقیق، به بررسی دو گونه از جنس Glaucium پرداخته شده است. در فلورا ایرانیکا Boiss. Glaucium leiocarpum به عنــوان متـ‌ـرادفی بــرای Glaucium oxylobum Boiss. & Buhse در نظرگرفته شده است، در حالی که در فلور‌های معتبر دیگر نظیر فلور شرق، شوروی و ایران، شرحی جدا‌گانه برای این دو گونه آورده شده است. در این بررسی، به مطالعات مورفولوژیک در اندام‌های رویشی و زایشی، این دو گونه پرداخته شده است. به منظور اطمینان بیشتر، از تکنیک‌های تشریح مقایسه‌ای در اندام‌های مختلف و ریز ‌ریختارشناسی در دانه گرده و دانه استفاده و در هر قسمت اختلاف‌های موجود مطرح شده است. نمونه‌ها یا به صورت تازه و یا به صورت هرباریومی از هرباریوم موسسه تحقیقات گیاه‌پزشکی ایران و هرباریوم دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال تهیه شده‌اند. نتایج تحقیقات، اختلاف‌های اساسی در زمینه مورفولوژی و تشریح مقایسه‌ای اندام‌های مختلف و ریز ‌ریختارشناسی دانه‌های گرده و دانه در این دو گونه را نشان می‌دهد. بنابراین، با توجه به فلور‌های معتبر و نتایج به ‌دست آمده، جدایی دو گونه محرز می‌شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1520 - بررسی تشریحی ساقه گونه‌های جنس Chenopodium L. در ایران
سید محمدمهدی حمدی مریم ملک لو مصطفی اسدی طاهر نژادستاری

جنس Chenopodium L. با حدود 15گونه در ایران به دلیل دشواری‌های مطالعات تاکسونومیک، یکی از جنس‌های پیچیده تیره Chenopodiaceae است. لذا هدف از این تحقیق بررسی، مقایسه ساختار تشریحی و ارزیابی آن صفات در تاکسونومی جنس مورد نظر است. به این منظور صفات تشریحی مختلف ساقه، مانند چکیده کامل

جنس Chenopodium L. با حدود 15گونه در ایران به دلیل دشواری‌های مطالعات تاکسونومیک، یکی از جنس‌های پیچیده تیره Chenopodiaceae است. لذا هدف از این تحقیق بررسی، مقایسه ساختار تشریحی و ارزیابی آن صفات در تاکسونومی جنس مورد نظر است. به این منظور صفات تشریحی مختلف ساقه، مانند ویژگی‌های ریختی، تنوع کرک، تعداد لایه‌های کلانشیم زیر اپیدرمی، پارانشیم پوستی و تعداد دستجات آوندی با میکروسکپ نوری مورد مطالعه قرار گرفت. با استفاده از نتایج بدست آمده می‌توان گونه‌ها و زیرگونه‌های این جنس را به کمک صفات تشریحی از یکدیگر جدا نمود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1521 - کورولوژی و شناسایی گونه‌های دارویی درحال انقراض و اندمیک منطقه دوآب الشتر استان لرستان
عارفه حسنوند

حوزه آبخیز دوآب به وسعت 200 کیلومتر مربع در شمال غربی الشتر واقع شده است. این حوزه زیستگاه‌های متنوعی از عرصه‌های توده سنگی، دشت‌های دامنه‌ای، واریزه‌ای، دامنه‌های منظم و آبراهه‌ای را دارا می‌باشد. محدودۀ ارتفاعی منطقه مورد مطالعه از 1500 تا 3500 متر بالای سطح دریا متغی چکیده کامل

حوزه آبخیز دوآب به وسعت 200 کیلومتر مربع در شمال غربی الشتر واقع شده است. این حوزه زیستگاه‌های متنوعی از عرصه‌های توده سنگی، دشت‌های دامنه‌ای، واریزه‌ای، دامنه‌های منظم و آبراهه‌ای را دارا می‌باشد. محدودۀ ارتفاعی منطقه مورد مطالعه از 1500 تا 3500 متر بالای سطح دریا متغیر است. میانگین بارندگی سالانه 530 میلیمتر و متوسط دمای سالانه آن 8/15 درجه سانتیگراد می‌باشد. در این بررسی تنوع گیاهی منطقه دوآب الشتر، گیاهان دارویی، اندمیک و در حال انقراض مورد مطالعه قرار گرفت. این گونه‌ها جمع‌آوری و شناسایی آنها با استفاده از روش‌های مرسوم در مطالعات فلورستیکی انجام شد. بررسی فلورستیکی نشان داد که 206 گونه گیاهی متعلق به 40 تیره و 139 جنس در منطقه وجود دارد. از این تعداد 70 گونه دارویی می‌باشند. مهمترین تیره‌های گیاهی منطقه Asteraceae با (33 گونه)، Lamiaceae با (25 گونه) و Fabaceae با (20گونه) می‌باشند. مطالعه شکل زیستی با استفاده از روش رونکیه نشان داد که منطقه دارای طیف زیستی غالب تروفیت (3/40 درصد) و همی‌کریپتوفیت (9/ 38 درصد) می‌باشد. گونه‌های تهدید شده منطقه با استفاده از منابع معتبر بین‌المللی تعیین گردید. بر همین اساس سه رسته گونه‌های آسیب‌پذیر، گونه‌های با خطر کمتر و گونه‌های با کمبود داده‌ها در منطقه وجود دارد. بیشترین مورد آنها، رسته گونه‌های با خطرکمتر 85/5 درصد (12گونه) می‌باشد. منطقه دارای 31 گونه اندمیک ایران می‌باشد. کورولوژی منطقه نشان داد که 5/50 درصد گیاهان انحصاری ناحیه ایران ـ تورانی می‌باشند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1522 - مطالعات گرده شناسی برخی از گونه‌های جنس Onosma L. (Boraginaceae) در ایران
سید محمدمهدی حمدی فریبا شریف نیا سمانه سلوکی

جنس L. Onosma از تیره Boraginaceae دارای حدود 150 گونه در دنیا بوده و بیشتر در مناطق مدیترانه‌ای و ایرانی تورانی انتشار داشته که 37 گونه آن در ایران انتشار دارند. هدف از این تحقیق بررسی و مقایسه ساختار دانه گرده و ارزیابی این صفات در تاکسونومی جنس مورد مطالعه است. در ای چکیده کامل

جنس L. Onosma از تیره Boraginaceae دارای حدود 150 گونه در دنیا بوده و بیشتر در مناطق مدیترانه‌ای و ایرانی تورانی انتشار داشته که 37 گونه آن در ایران انتشار دارند. هدف از این تحقیق بررسی و مقایسه ساختار دانه گرده و ارزیابی این صفات در تاکسونومی جنس مورد مطالعه است. در این مطالعه، گرده شناسی 8 گونه از این جنس شامل: O.araraticum Riedl، O.bulbotrichum DC.، O.cardiostegium Bornm، O.dichroanthum Boiss.؛ O.elwendicum Wettst.، O.longilobum Bgc.،O.microcarpum Steven ex DC. و O.sericeum Willd. بوده و با میکروسکوپ الکترونی نگاره نشان داده شد که ساختار و شکل گرده‌ها یکی از صفات مشخص در شناسایی گونه‌ها می‌باشد. در تمام گونه‌های مورد مطالعه، دانه گرده ناجور قطب و تقریباً بیضوی شکل بودند و دانه‌های گرده دارای سه شیار ـ روزن دار (Tricolporate) و سطح دانه‌ها گرانول دار می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1523 - ارزیابی و مقایسه محتوای فنل، فلاونوئیدکل و عملکرد آنتی اکسیدانی برگ و میوه در 14 ژنوتیپ مختلف گیاه کنار (Ziziphus mauritiana L.) در جنوب ایران
بهمن فاضلی نسب علیرضا سیروس مهر ناصر میرزایی مراد سلیمانی

استفاده از ترکیبات طبیعی ضدمیکروبی و آنتی‌اکسیدانی مانند اسیدهای آلی، اسانس‌ها و عصاره‌های گیاهی می‌توانند جایگزین مناسب و ایمنی در مواد غذایی و صنایع دارویی باشند. از این‌رو هدف از این تحقیق ارزیابی میزان فنل، فلاونوئید و خاصیت آنتی اکسیدانی ژنوتیپ‌‌های مختلف گیاه کنار چکیده کامل

استفاده از ترکیبات طبیعی ضدمیکروبی و آنتی‌اکسیدانی مانند اسیدهای آلی، اسانس‌ها و عصاره‌های گیاهی می‌توانند جایگزین مناسب و ایمنی در مواد غذایی و صنایع دارویی باشند. از این‌رو هدف از این تحقیق ارزیابی میزان فنل، فلاونوئید و خاصیت آنتی اکسیدانی ژنوتیپ‌‌های مختلف گیاه کنار بود. در این تحقیق 14 ژنوتیپ بومی گیاه کنار (Ziziphus mauritiana L.) در سال 1395 از مناطق جنوب کشور شامل جیرفت، رودان، میناب و جاسک جمع‌آوری گردید. میزان فنل و فلاونویید کل بر اساس روش‌های اسپکتروفوتومتری و ارزیابی عملکرد آنتی اکسیدانی عصاره‌‌ها با استفاده از روش DPPH ارزیابی گردید نتایج حاصل از تجزیه داده‌ها نشان داد که ژنوتیپ گیاه کنار در منطقه رودان از بیشترین میزان فنل کل (417/20 میلی‌گرم در گرم عصاره خشک) و فلاونوئیدکل (119/52 میلی‌گرم در گرم عصاره خشک) برخوردار بود. نتایج حاصل از ارزیابی میزان توانایی به دام اندازی رادیکال‌های آزاد عصاره هیدرو الکلی برگ و میوه به‌صورت مجموع نشان داد که ژنوتیپ گیاه کنار در منطقه رودان و سپس ژنوتیپ‌‌های گیاه کنار در شهر تالار به ترتیب با میزان 086/83 و 064/82 میکروگرم در میلی‌لیتر ژنوتیپ‌‌های برتر بودند. در کل عصاره هیدروالکلی برگ ژنوتیپ‌‌های کنار نسبت به میوه از خاصیت آنتی‌اکسیدانی بیشتر و ژنوتیپ کنار منطقه رودان و سپس ژنوتیپ کنار منطقه تالار، ژنوتیپ‌‌های برتر از لحاظ خواص آنتی اکسیدانی بودند. با توجه به میزان بالای خاصیت آنتی‌اکسیدانی گیاه کنار و همچنین به‌دلیل خطرات سرطان‌زایی آنتی‌اکسیدان‌های مصنوعی و سنتز شده، پیشنهاد می‌گردد فرآورده‌های گیاه کنار مخصوصاً کنارهای رودان و تالار به‌عنوان جایگزینی مناسب بجای مواد نگه‌دارنده و همچنین می‌توان از آن‌ها به‌عنوان منابع غنی و در دسترس، در صنایع غذایی و داروسازی استفاده کرد. استفاده از ترکیبات طبیعی ضدمیکروبی و آنتی‌اکسیدانی مانند اسیدهای آلی، اسانس‌ها و عصاره‌های گیاهی می‌توانند جایگزین مناسب و ایمنی در مواد غذایی و صنایع دارویی باشند. از این‌رو هدف از این تحقیق ارزیابی میزان فنل، فلاونوئید و خاصیت آنتی اکسیدانی ژنوتیپ‌‌های مختلف گیاه کنار بود. در این تحقیق 14 ژنوتیپ بومی گیاه کنار (Ziziphus mauritiana L.) در سال 1395 از مناطق جنوب کشور شامل جیرفت، رودان، میناب و جاسک جمع‌آوری گردید. میزان فنل و فلاونویید کل بر اساس روش‌های اسپکتروفوتومتری و ارزیابی عملکرد آنتی اکسیدانی عصاره‌‌ها با استفاده از روش DPPH ارزیابی گردید نتایج حاصل از تجزیه داده‌ها نشان داد که ژنوتیپ گیاه کنار در منطقه رودان از بیشترین میزان فنل کل (417/20 میلی‌گرم در گرم عصاره خشک) و فلاونوئیدکل (119/52 میلی‌گرم در گرم عصاره خشک) برخوردار بود. نتایج حاصل از ارزیابی میزان توانایی به دام اندازی رادیکال‌های آزاد عصاره هیدرو الکلی برگ و میوه به‌صورت مجموع نشان داد که ژنوتیپ گیاه کنار در منطقه رودان و سپس ژنوتیپ‌‌های گیاه کنار در شهر تالار به ترتیب با میزان 086/83 و 064/82 میکروگرم در میلی‌لیتر ژنوتیپ‌‌های برتر بودند. در کل عصاره هیدروالکلی برگ ژنوتیپ‌‌های کنار نسبت به میوه از خاصیت آنتی‌اکسیدانی بیشتر و ژنوتیپ کنار منطقه رودان و سپس ژنوتیپ کنار منطقه تالار، ژنوتیپ‌‌های برتر از لحاظ خواص آنتی اکسیدانی بودند. با توجه به میزان بالای خاصیت آنتی‌اکسیدانی گیاه کنار و همچنین به‌دلیل خطرات سرطان‌زایی آنتی‌اکسیدان‌های مصنوعی و سنتز شده، پیشنهاد می‌گردد فرآورده‌های گیاه کنار مخصوصاً کنارهای رودان و تالار به‌عنوان جایگزینی مناسب بجای مواد نگه‌دارنده و همچنین می‌توان از آن‌ها به‌عنوان منابع غنی و در دسترس، در صنایع غذایی و داروسازی استفاده کرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1524 - ارزیابی تنوع برخی از خصوصیات مورفولوژیکی و فعالیت آنتی‌اکسیدانی اسانس جمعیت‌های خودرو گیاه دارویی ،Heracleum persicum Desf. ex Fischerدر شمال غرب ایران
مریم رضاپور محمد فتاحی

گیاه دارویی گلپر (Heracleum persicum)متعلق به تیره چتریان می باشدکه در طب سنتی به عنوان ادویه و طعم دهنده غذا، تهیه ترشی و همچنین ضد کرم، ضدنفخ، اشتها آور، مدر و مسکن استفاده می شود.به منظور اصلاح و اهلی سازی این گیاه تنوع مورفولوژیکی هشت جمعیت از مناطق مختلف ایران (اه چکیده کامل

گیاه دارویی گلپر (Heracleum persicum)متعلق به تیره چتریان می باشدکه در طب سنتی به عنوان ادویه و طعم دهنده غذا، تهیه ترشی و همچنین ضد کرم، ضدنفخ، اشتها آور، مدر و مسکن استفاده می شود.به منظور اصلاح و اهلی سازی این گیاه تنوع مورفولوژیکی هشت جمعیت از مناطق مختلف ایران (اهر، کلیبر، مارمیشو، سیلوانا، گردنه حیران، اسالم، آینالو، مشکین شهر) مورد مطالعه و ارزیابی قرار گرفت.در تنوع مورفولوژیک 16 صفت برای طبقه بندی جمعیت ها بر اساس تجزیه خوشه ای و تجزیه به مولفه های اصلی (PCA) ارزیابی شد. شاخص های فیتوشیمیایی شامل درصد اسانس و فعالیت آنتی اکسیدانی (روش های DPPH و FRAP) نیز در جمعیت ها ارزیابی شد. بدین منظور بذرهای کاملاً رسیده گیاه در مرداد ماه 1394 از رویشگاه های طبیعی آن جمع آوری گردید و اسانس به روش تقطیر با آب (دستگاه کلونجر) استخراج شد. نتایج تجزیه خوشه ای، هشت جمعیت را در سه گروه اصلی قرار داد. نتایج نشان داد که بیشترین و کمترین درصد اسانس به ترتیب متعلق به رویشگاه آینالو و مشکین‌شهر (8/5 درصد) و سیلوانا (3 درصد) بود. همچنین بیشترین و کمترین فعالیت آنتی اکسیدانی به روش DPPH و FRAP به ترتیب متعلق به ژنوتیپ مشکین شهر وگردنه حیران با میزان 09/67 درصد و 98/58(میکرومول آهن بر گرم وزن خشک) و آینالو و اسالم با میزان 30/47 درصد و 52/15 (میکرومول آهن بر گرم وزن خشک) بودند. با توجه به اینکه جمعیت مشکین شهر دارای بیشترین تعداد چتر ، درصد اسانس و عملکرد آنتی اکسیدانی بود، به عنوان ژنوتیپ برتر جهت انجام پروژه های اولیه اصلاحی و اهلی سازی و همچنین منبع با ارزش دارویی برای بازارهای محلی معرفی می شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1525 - (مقاله کوتاه علمی) استخراج، جداسازی و تعیین ساختار شیمیایی گلیکوزید قلبی دیگوکسین از عصارۀ گیاهLeonurus cardiaca L.
محبوبه طاهرخانی شبنم ارجمندی مجید قربانی نهوجی

گیاه دارویی دم شیر با نام علمی Leonurus cardiaca L. گیاهی علفی و چند ساله متعلق به تیرۀ نعنائیان (Lamiaceae) است که بطور گسترده ای در طب سنتی ایران و دیگر کشورها به عنوان گیاهی آرام بخش، خواب آور، مدر، کاهنده فشار خون و بویژه به عنوان درمان بیماری‌های قلبی شناخته می‌شود چکیده کامل

گیاه دارویی دم شیر با نام علمی Leonurus cardiaca L. گیاهی علفی و چند ساله متعلق به تیرۀ نعنائیان (Lamiaceae) است که بطور گسترده ای در طب سنتی ایران و دیگر کشورها به عنوان گیاهی آرام بخش، خواب آور، مدر، کاهنده فشار خون و بویژه به عنوان درمان بیماری‌های قلبی شناخته می‌شود. از این گیاه ترکیبات فیتوشیمیایی مهمی نظیر آلکالوییدها، ایریدوییدها، ساپونین‌ها، فلاونوییدها، کاردنولیدها و دی ترپنوییدها استخراج و شناسایی شده است. با توجه به اهمیت و پراکندگی این گیاه در ایران، هدف از این پژوهش بررسی فیتوشیمیایی عصارۀ گیاهL. cardiaca در جهت ارزیابی و شناسایی ترکیبات طبیعی موجود در آن می‌باشد. در راستای این تحقیق، ابتدا اندام‌های هوایی گیاه مذکور در مرحلۀ گلدهی از دامنه‌های کوه دماوند در مردادماه 1395 جمع آوری و به روش خیساندن در حلال عصاره گیری گردید. سپس به منظور جداسازی چربی‌ها و ترکیبات اشباع با زنجیره‌های بلند، عمل چربی‌گیری توسط حلال هگزان و در قیف جداکننده انجام شد. در مرحله بعد به منظور جداسازی فراکسیون‌های مختلف، بر روی ستون کروماتوگرافی برده و نهایتاً از میان 32 فراکسیون بدست آمده، از فراکسیون 8+9+10 بلور مربوط به ترکیبی طبیعی ظاهر گردید. برای اولین بار در دنیا از گیاه دم شیر ترکیب طبیعی یک گلیکوزید قلبی با نام دیگوکسین استخراج، جداسازی و خالص سازی شده و با استفاده از روش‌های طیف سنجی 13C-NMR، 1H-NMR، DEPT و IR ساختمان شیمیایی آن شناسایی و معرفی گردید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1526 - بررسی پاسخ فیتوشیمیایی و مورفولوژیکی توده بومی Cyamopsis tetragonoloba L.منطقه ایرانشهر به محلول‌پاشی نانو ذرات اکسید روی
صفورا بزی علی موافقی جعفر ولیزاده محرم ولیزاده

10.30495/ejmp.2021.1935808.1641

از آنجایی که تغذیه گیاهان با عنصر روی، یک راهکار برای بهبود رشد و نمو گیاهان و جبران کمبود روی در خاک است، در این تحقیق، به منظور بررسی اثر تغذیه‌ای نانو ذرات اکسید روی با اندازه 40 نانومتر بر ویژگی های مورفولوژیک، صمغ دانه و فراورده های فیتوشیمیایی برگ توده بومی گیاه گ چکیده کامل

از آنجایی که تغذیه گیاهان با عنصر روی، یک راهکار برای بهبود رشد و نمو گیاهان و جبران کمبود روی در خاک است، در این تحقیق، به منظور بررسی اثر تغذیه‌ای نانو ذرات اکسید روی با اندازه 40 نانومتر بر ویژگی های مورفولوژیک، صمغ دانه و فراورده های فیتوشیمیایی برگ توده بومی گیاه گوار (Cyamopsis tetragonoloba L) از ایرانشهر، آزمایشی کاملاً تصادفی با سه تکرار انجام شد. سنجش میزان صمغ گوار به روش فنل-سولفوریک اسید، میزان فنل کل به روش معرف فولین-سیوکالتیو و میزان فلاونوئید کل به روش رنگ سنجی آلومینیوم کلراید انجام گرفت. کشت بذر ها در در اوایل خردادماه 1397، در گلخانه‌ دانشگاه سیستان و بلوچستان انجام شد. تیمارها شامل شش غلظت مختلف نانو ذرات اکسید روی 0 (شاهد)، 25، 50، 100، 200، 500 میلی‌گرم در لیتر بودند که به‌صورت محلول‌پاشی برگی در دو مرحله (20 و 27 روز پس از کشت بذرها) بر گیاهان گوار اعمال شدند. از میان صفات اندازه‌گیری شده، با افزایش غلظت نانو ذرات، کاهش تدریجی و معنی داری در تعداد دانه در غلاف مشاهده شد. در حالی که اثر غلظت نانو ذرات بر طول غلاف و طول ریشه معنی دار نبود، اما طول ساقه، وزن خشک ساقه، وزن خشک ریشه، سطح برگ، تراکم روزنه ها، وزن خشک برگ، وزن 500-دانه، وزن خشک غلاف، با افزایش غلظت نانو ذرات تا تیمار 500 میلی‌گرم بر لیتر نانو ذرات اکسید روی، افزایش معنی‌داری نسبت به شاهد نشان دادند. در این تیمار، صمغ دانه، فنل کل و فلاونوئید کل به‌ترتیب به میزان 55/2، 10/2 و 34/1 برابر نسبت به تیمار شاهد افزایش نشان دادند. بـر اساس نتایج بدست آمده می توان با هدف بهبود ویژگی های رشد و افزایش میزان صمغ دانه، فنل و فلاونوئید برگ گیاه گوار از نانو ذرات اکسید روی با ویژگی های به کار رفته در این پژوهش استفاده نمود و با افزایش صمغ گوار از کاربردهای دارویی آن بهره برد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1527 - بررسی اثرات ضدمیکروبی عصاره‌های اتانولی Robinia pseudoacacia L. وPhytolacca americana L. علیه برخی از پاتوژن‌های باکتریایی انسانی
نازیلا رضا نژاد رقیه اسکوئیان رابعه ایزدی آملی

10.30495/ejmp.2021.1916730.1613

گیاهان دارویی به واسطه تولید ترکیبات ضدمیکروبی می‌توانند جایگزین مناسبی برای تامین آنتی بیوتیک‌ها باشند. در این تحقیق برگ گیاهان اقاقیا (Robinia pseudoacacia L.) و سرخاب کولی (Phytolacca americana L.) در بهار 1395 از جنگل‌های شهرستان آمل جمع‌آوری گردید، عصاره اتانولی با چکیده کامل

گیاهان دارویی به واسطه تولید ترکیبات ضدمیکروبی می‌توانند جایگزین مناسبی برای تامین آنتی بیوتیک‌ها باشند. در این تحقیق برگ گیاهان اقاقیا (Robinia pseudoacacia L.) و سرخاب کولی (Phytolacca americana L.) در بهار 1395 از جنگل‌های شهرستان آمل جمع‌آوری گردید، عصاره اتانولی با استفاده از روش سوکسوله استخراج شده و سپس اثر ضدباکتریایی آن‌ها در غلظت‌های 25/6، 5/12، 25، 50، 100 و 200 میلی‌گرم/میلی‌لیتر بر روی سویه‌های بیماریزای پروتئوس میرابیلیس، پروتئوس ولگاریس، استرپتوکوکوس سانگوئیس و استافیلوکوکوس اورئوس به روش دیسک دیفیوژن و چاهک بررسی شد. حداقل میزان بازدارندگی (MIC) و حداقل میزان کشندگی (MBC) عصاره‌ها نیز تعیین شد. بیشترین میزان قطر‌هاله عدم رشد در غلظت 200 میلی‌گرم بر میلی‌لیتر عصاره در هر دو روش دیسک دیفیوژن و چاهک مشاهده شد. در روش دیسک دیفیوژن، عصاره اقاقیا بر باکتری‌های پروتئوس میرابیلیس و پروتئوس ولگاریس با قطر‌هاله عدم رشد برابر 67/24 میلی‌متر و عصاره سرخاب کولی بر باکتری‌ استافیلوکوکوس اورئوس با 67/27 میلی‌متر بیشترین تاثیر را داشت. در روش چاهک نیز عصاره اقاقیا بیشترین‌هاله عدم رشد را در اطراف پروتئوس میرابیلیس (67/24 میلی متر) و عصاره سرخاب کولی در اطراف استافیلوکوکوس اورئوس (3/24 میلی‌متر) ایجاد کردند. مقدار MIC و MBC عصاره اقاقیا برای سویه‌های پروتئوس ولگاریس، استافیلوکوکوس اورئوس و استرپتوکوکوس سانگوئیس به‌طور مشابهی به‌ترتیب برابر با 25 و50 میلی‌گرم/ میلی‌لیتر و برای پروتئوس میرابیلیس 50 و100 میلی‌گرم/میلی‌لیتر تعیین شدند. مقدار MIC و MBC عصاره سرخاب کولی برای پروتئوس میرابیلیس، استافیلوکوکوس اورئوس و استرپتوکوکوس سنگوئیس به‌ترتیب در غلظت‌های 25 و 50 میلی‌گرم/ میلی‌لیتر و برای پروتئوس ولگاریس 50 و100 میلی‌گرم بر میلی‌لیتر بودند. بنابراین، بر اساس نتایج عصاره‌های اتانولی R. pseudoacacia و P. Americana اثر ضدمیکروبی قابل قبولی به‌ویژه در غلظت mg/ml200 بر روی برخی از عوامل بیماری‌زای مهم باکتریایی داشتند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1528 - بررسی فیتوشیمیایی، ضدمیکروبی و عملکرد سمیت سلولی عصاره‌های مختلف گیاه داروییL. Rosa persica در خراسان شمالی
علی کوهستانیان مریم تاتاری ملیحه صمدی کاظمی احمد اصغرزاده سیده فائزه تقی زاده

10.30495/ejmp.2022.1951443.1677

این مطالعه با هدف شناسایی و تعیین مقدار متابولیت های ثانویه، بررسی ضدمیکروبی و سمیت سلولی در عصاره های مختلف اندام هوایی گیاه دارویی رز ایرانی (Rosa persica L.) به روش کروماتوگرافی مایع- اسپکترومتر جرمی (LC- MS/MS) در یک طرح کاملا تصادفی با سه تکرار انجام شد. گیاه رز ا چکیده کامل

این مطالعه با هدف شناسایی و تعیین مقدار متابولیت های ثانویه، بررسی ضدمیکروبی و سمیت سلولی در عصاره های مختلف اندام هوایی گیاه دارویی رز ایرانی (Rosa persica L.) به روش کروماتوگرافی مایع- اسپکترومتر جرمی (LC- MS/MS) در یک طرح کاملا تصادفی با سه تکرار انجام شد. گیاه رز ایرانی از شهرستان شیروان واقع در استان خراسان شمالی در اواخر تابستان سال 1399 جمع آوری شد و عصاره های متانولی، پترولیوم اتری، اتیل استاتی و آبی از اندام هوایی آن به روش خیساندن تهیه گردید. با استفاده از سیستم کروماتوگرافی مایع- اسپکترومتر جرمی مشخص شد که عصاره متانولی دارای بالاترین مقادیر ترکیبات رزمارینیک اسید بود. بررسی اثرات آنتی میکروبی عصاره های مختلف به روش تعیین حداقل غلظت مهارکنندگی و حداقل غلظت کشندگی انجام شد. نتایج بررسی عملکرد عصاره‌ها بر سویه های استافیلوکوکوس اورئوس، استافیلوکوکوس اپیدرمیس، میکروکوکوس لوتئوس، باسیلوس سرئوس، سدوموناس اوروژینوزا، سالمونلا تیفی، سراشیا مارسسنز، اشرشیا کلی، کاندیدا آلبیکنس، آسپرژیلوس نایجر نشان داد که در همه تیمارها باکتری‌های گرم منفی در مقایسه با گرم مثبت مقاومت بیشتری را از خود نشان دادند. در تمامی عصاره‌ها، حساس‌ترین سویه، استافیلوکوکوس اورئوس بود که به ترتیب با حداقل غلظت مهارکنندگی و کشندگی برابر 0/13±10/89و 0/33±19/34 میکروگرم بر میلی‌لیتر در عصاره متانولی بیشترین اثر را داشت. عصاره متانولی اندام هوایی به ترتیب دارای اثرات آنتی میکروبی معنی دار قوی تری بودند. بر اساس نتایج سمیت سلولی عصارهای مختلف بر روی سلول‌های MCF-7، DU-145، PC3،A2780 ،C26 ،U-87-MG ، MDA-MB-231 وHela عصاره متانولی دارای بیشترین اثرات سمیت سلولی بر روی تمام رده‌های سلولی مورد مطالعه بود. کمترین اثرات سمیت سلولی مربوط به عصاره آبی اندام هوایی بود. در تمام تیمارها و رده‌های سلولی،IC50 کمتر از 400μg/ml بود. فعالیت‌های بیوشیمیایی و بیولوژیکی R. persica ممکن است به ترکیبات فنلی آن مربوط باشد، بنابراین مطالعات بیشتر توصیه می‌شود. نتایج نشان داد که گیاه مورد مطالعه در این تحقیق غنی از اسیدهای فنلی است که می تواند از بسیاری از آسیب های ناشی از رادیکال های آزاد جلوگیری کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1529 - بررسی تغییرات مورفولوژیکی و فیتوشیمیایی اسانس گیاه Salvia mirzayanii L. در شرایط خشکی و نانو سریم اکساید
مسعود گماریان افشار فلاح ایمانی منصور قربان پور پروین رامک سعید چاووشی

10.30495/ejmp.2022.1950365.1675

در این تحقیق تغییرات مورفولوژیکی و فیتوشیمیایی مریم‌گلی ایرانی (Salvia mirzayanii L.) در شرایط تیمار خشکی و سطح متفاوت نانو سریم اکساید، پژوهشی گلدانی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با آزمایش اسپلیت پلات در سه تکرار بررسی گردید. فاکتور اصلی شامل تنش خشکی در 4 سطح 25، چکیده کامل

در این تحقیق تغییرات مورفولوژیکی و فیتوشیمیایی مریم‌گلی ایرانی (Salvia mirzayanii L.) در شرایط تیمار خشکی و سطح متفاوت نانو سریم اکساید، پژوهشی گلدانی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با آزمایش اسپلیت پلات در سه تکرار بررسی گردید. فاکتور اصلی شامل تنش خشکی در 4 سطح 25، 50، 75 و 100 (شاهد) درصد ظرفیت زراعی و فاکتور فرعی محلول پاشی با نانوسریم اکساید در پنج سطح عدم مصرف (شاهد)، 125، 250، 500 و 1000 میلی لیتر در لیتر بود. اسانس گیری از اندام ها با استفاده از روش تقطیر با آب صورت گرفت و ترکیبات با استفاده از GC/MS جداسازی و شناسایی گردیدند.نتایج نشان داد اثر متقابل شرایط بدون تنش خشکی × 1000 میلی لیتر نانو سریم اکساید نسبت به تیمار شاهد بیشترین اثر را بر افزایش ارتفاع بوته (35 درصد)، طول ریشه (22 درصد)، وزن خشک ریشه (9/14 درصد)، درصد اسانس (19 درصد)، کلروفیل a (32 درصد)، کلروفیل b (31 درصد) و کاتالاز (16 درصد داشت. همچنین اثر متقابل تنش خشکی در سطح 25 درصد در 125 میلی‌لیتر نانو سریم اکساید بیشترین اثر را بر کاهش وزن خشک بوته (12 درصد)، طول ریشه (13 درصد)، وزن خشک ریشه (19 درصد)، درصد اسانس (10 درصد)، کلروفیل a (14 درصد) داشت. ترکیب دکان (53/19 درصد) در شرایط بدون تنش خشکی، ترکیبات اسپاتولئول (86/35 درصد)، دودکانه (4/18 درصد)، بوتانیک اسید (8/19 درصد) و لینالول (03/25 درصد) در شرایط تنش خشکی 50 درصد ظرفیت زراعی و اوکتان (76/13 درصد بنابراین غلظت 1000 میلی گرم در لیتر نانو اکسید سریم بیشترین تاثیر را بر بهبود ویژگی های مورفوفیزیولوژیکی مریم گلی گذاشت. اما در شرایط 50 درصد ظرفیت زراعی ترکیبات ثانویه اسپاتولئول، دودکانه، بوتانیک اسید و لینالول بیشترین و در شرایط 75 درصد ظرفیت زراعی ترکیبات ثانویه اوکتان، تریمتیل و هگزیل ایزووالرات بیشترین مقدار را داشتند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1530 - نگاهی به تاریخچه و فیلوژنی گونه گل محمدی (Rosa × damascena)
مهرنوش پناهی

10.30495/ejmp.2023.1982473.1724

گونه گل محمدی (Rosa × damascena) از مهمترین گونه های تیره گل سرخیان (Rosaceae) در ایران است که در گـستره کوهـستانی ایـران از پهنه های غربی کشور تا کوهپایـه هـای مرکزی و شرقی تکثیر می یابد. این گونه به لحاظ کاربرد در صنایع دارویی و عطرسازی حائز اهمیت است. براساس مط چکیده کامل

گونه گل محمدی (Rosa × damascena) از مهمترین گونه های تیره گل سرخیان (Rosaceae) در ایران است که در گـستره کوهـستانی ایـران از پهنه های غربی کشور تا کوهپایـه هـای مرکزی و شرقی تکثیر می یابد. این گونه به لحاظ کاربرد در صنایع دارویی و عطرسازی حائز اهمیت است. براساس مطالعات گسترده ای که بر روی ژنوتیپ های این گونه در ایران صورت گرفته تنوع قابل ملاحظه ای مشاهده شده است و ایران به عنوان مرکزی دارای پتانسیل در ایجاد تنوع ژنتیکی و اصلاح ارقام این گونه می تواند درنظر گرفته شود. به نظر می رسد این گونه می تواند مهمترین جد مستقیم واریته های شمال غرب اروپایی بخشه Rosa در جنس Rosa بوده باشد که به صورت دورگی از سه گونه رز وحشی بوجود آمده و گونه R. moschata گونه والد مادری آسیایی آن است. طبق شواهد فسیل بدست آمده آسیا به عنوان ناحیه اجدادی برای جنس Rosa پیشنهاد می‌شود و بخش Synstylae از این جنس به عنوان قدیمی ترین گروه در حدود 30 میلیون سال پیش به سمت اروپا گسترش یافته است. فیلوژنی این جنس مشکل، نشان می دهد که ارایه تحلیلی در چارچوب تکاملی نیازمند مطالعات بیشتر است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1531 - بررسی و مقایسه ترکیب‌های شیمیائی روغن اسانسی اندام‌های مختلف گیاه دارویی Eremurus persicus (Joub. & Spach) Boiss. منطقه آزران کاشان
حسین بتولی عبدالرسول حقیر ابراهیم‌آبادی مریم نوروزی اسماء مازوچی

جنس سریش (Eremurus M. B.) متعلق به تیره لاله (Liliaceae) است، که بیش از 40 گونه از این جنس در جهان و هفت گونه در ایران گزارش شده است. در این تحقیق ترکیب‌های شیمیائی اسانس اندام‌های مختلف گیاه "سریش ایرانی" (Eremurus persicus) منطقه آزران کاشان مورد بررسی قرار گرفته ‌است چکیده کامل

جنس سریش (Eremurus M. B.) متعلق به تیره لاله (Liliaceae) است، که بیش از 40 گونه از این جنس در جهان و هفت گونه در ایران گزارش شده است. در این تحقیق ترکیب‌های شیمیائی اسانس اندام‌های مختلف گیاه "سریش ایرانی" (Eremurus persicus) منطقه آزران کاشان مورد بررسی قرار گرفته ‌است. این گونه‌‌ انحصاری نواحی مرکزی ایران بوده و در اراضی آبرفتی ارتفاعات کوهستانی دارای رویشگاه‌های طبیعی می‌باشد. سرشاخه‌های گلدار و میوه‌های گیاه‌‌ در بهار سال 1391 از منطقه آزران کاشان جمع‌آوری، در شرایط آزمایشگاه خشک و به روش استخراج و تقطیر همزمان با حلال آلی (SDE) اسانس‌گیری گردید. برای شناسائی ترکیب‌های تشکیل‌دهنده اسانس از دستگاه‌های گاز کروماتوگرافی (GC) و گاز کروماتوگرافی متصل‌شده به طیف‌سنج جرمی (GC/MS) استفاده شد. 37 ترکیب در اسانس گل گیاه سریش ایرانی (E. persicus) شناسائی شد که اجزای اصلی آن، شامل: ترکیب‌های هگزادکانوئیک اسید (4/11درصد)، نونانال (01/9 درصد)، پاراوینیل گوائیاکول (94/6درصد)، هپتادکان (31/5درصد) و آپیول (31/5درصد) بودند. 26 ترکیب شیمیائی در اسانس برگ گیاه شناسائی شد که اجزای عمده آن به‌ترتیب شامل: ترکیب‌های کایورن (45/8درصد)، هگزادکانوئیک اسید (95/7درصد)، بتا-یونون (04/7درصد) و 2E,4E-دودکادی‌انول (88/5درصد) بودند و تعداد 30 ترکیب از اسانس میوه گیاه استخراج شد که اجزای عمده آن به ترتیب شامل: ترکیب‌های هگزا‌دکانوئیک اسید (07/13درصد)، ترانس- وربنول (85/9درصد)، 6E&sbquo;10E-پسودوفیتول (22/7درصد) و اپی-13-مانول (6/5درصد) بودند. مقایسه ترکیب‌های ترپنی موجود در اسانس اندام‌های مختلف گیاه سریش ایرانی نشان داد، بیشترین‌ ترکیب‌های مونوترپنی اسانس گیاه سریش ایرانی مربوط به اندام برگ و میوه گیاه بود و عمده ترکیب‌های سزکوئی‌ترپنی اسانس گیاه، مربوط به اندام گل‌ بود و بخش اعظم ترکیب‌های فرار اسانس گیاه، متعلق به کتون‌ها، اسیدها، استرها و الکل‌ها بودند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1532 - بررسی میزان مشارکت شهرداری‌های کلان‌شهرهای ایران در ارتقاء سلامت شهری و ارائه یک مدل پیشنهادی
مریم امجدی خلیل علی محمدزاده شقایق وحدت ایروان مسعودی اصل

یکی از مهم‌ترین نهادهای شهری که شهروندان با آن در ارتباط می‌باشند، شهرداری است. این نهاد با مدیریت و برنامه‌ریزی‌های بلند مدت خود می‌تواند نیازهای اولیه و ثانویه شهروندان را شناسایی و شهر را به مکانی امن برای آنها بدل نماید. با توجه به اثرگذاری 75 درصد عوامل اقتصادی و ا چکیده کامل

یکی از مهم‌ترین نهادهای شهری که شهروندان با آن در ارتباط می‌باشند، شهرداری است. این نهاد با مدیریت و برنامه‌ریزی‌های بلند مدت خود می‌تواند نیازهای اولیه و ثانویه شهروندان را شناسایی و شهر را به مکانی امن برای آنها بدل نماید. با توجه به اثرگذاری 75 درصد عوامل اقتصادی و اجتماعی و محیطی بر سلامت، شهرداری‌ها می‌توانند نقش مهمی را ایفا نمایند. این پژوهش با هدف ارائه مدلی جهت مشارکت شهرداری‌ها در ارتقاء سلامت جامعه شهری در ایران انجام شده است. این پژوهش از منظر هدف کاربردی و از نظر روش شناسی کمی و از نظر ماهیت توصیفی است؛ ابتدا با مطالعات کتابخانه‌ای و نظرخواهی از اعضای گروه خبرگان و اجرای تکنیک دلفی طی سه مرحله، ابعاد، مؤلفه‌ها و شاخص‌های پرسشنامه تحلیل و شناسایی و تدوین و پس از تعیین پایایی و روایی آن با شیوه‌ نمونه‌گیری تصادفی با طبقه‌بندی در بین 316 نفر از کارشناسان شهرداری 5 کلانشهر (تهران،‌ مشهد، اصفهان، شیراز و تبریز) توزیع و سپس گردآوری گردید. پس از تحلیل داده‌ها بر اساس نتایج معادلات ساختاری و تحلیل عاملی تأییدی در مدل اندازه‌گیری مرتبه دوم در مجموع 6 بُعد اصلی با 21 مؤلفه از 29 مؤلفه تأیید شد شامل: ارتقای برنامه‌ریزی شهری، بهبود شرایط زندگی شهری، حکمرانی مشارکتی، افزایش تاب آوری مناطق در بحران و بلایا، شهرهای دوستدار سالمند، قانون سلامت عمومی. این مطالعه نشان داد؛ شهرداری‌های کلانشهر در ایران از راهبردهای پیشنهادی سازمان جهانی بهداشت در سال 2015 جهت ارتقای سلامت شهری فاصله زیادی دارند و به دلیل تمرکزگرایی ساختاری، مشارکت آنها در اجرای خدمات سلامت عمومی پایین و پیشنهاد می‌گردد؛ شهرداری‌ها مشارکت خود را در سلامت به ویژه بهبود شرایط زندگی شهری افزایش دهند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1533 - تبیین دلایل نهادی- مدیریتی در شکل‌گیری سکونتگاه‌های غیر‌رسمی در ایران
منیژه لاله پور پوران کرباسی فروش هوشنگ سرور

در توسعه‌ى فزآینده کنونی شهرها، اداره و ساماندهی برخی از مسائل و پیچیدگی‌های بوجود آمده، ناشی از تبلور ناکامی‌ها در حوزه‌ى مدیریت‌شهری است. یکی از مسائلی که به انبوه مشکلات مدیریت شهری اضافه شده و با توجه به روند کنونی شهری شدن دنیا، وخیمتر شده و حساسیت‌های خاص خود را ب چکیده کامل

در توسعه‌ى فزآینده کنونی شهرها، اداره و ساماندهی برخی از مسائل و پیچیدگی‌های بوجود آمده، ناشی از تبلور ناکامی‌ها در حوزه‌ى مدیریت‌شهری است. یکی از مسائلی که به انبوه مشکلات مدیریت شهری اضافه شده و با توجه به روند کنونی شهری شدن دنیا، وخیمتر شده و حساسیت‌های خاص خود را برانگیخته، مسأله سکونتگاه‌های غیررسمی می‌باشد. با توجه به این موضوع هدف کلی پژوهش حاضر، تبیین دلایل نهادی- مدیریتی تأثیرگذار در شکل‌گیری سکونتگاه‌های غیررسمی در ایران می‌باشد. روش پژوهش در این تحقیق علّی و پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش شامل نخبگان و محققینی است که در حوزه سکونتگاهای غیررسمی در ایران مطالعات تجربی انجام داده اند. با توجه به عنوان و ماهیت این پژوهش، اطلاعات لازم از اسناد و منابع مکتوب به صورت توصیفی سازماندهی شد و دلایل نهادی‌- مدیریتی در شکل‌گیری سکونتگاه‌های غیررسمی استخراج گردید. با طبقه بندی و تحلیل نتایج حاصل از پرسشنامه نخبگان و استفاده از آزمون تی تک نمونه ای و مدل تحلیل مسیر (اثرمستقیم و غیرمستقیم) متغیرهای تعریف شده مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان می‌دهد نظام مدیریت و برنامه‌ریزی منطقه‌ای در ایران با مجموع اثر مستقیم و غیر مستقیم (622/0) در رتبه 1، مدیریت-های محلی (515/0) در رتبه 2، ضوابط و مقررات تعیین شده در طرح‌های توسعه شهری (384/0) در رتبه 3، برنامه‌ها و مقررات ناظر بر ساخت و سازها در محدوده قانونی و حریم شهرها (309/0) در رتبه 4، سیاست‌گذاری‌های کلان اجتماعی- اقتصادی- زیست محیطی (261/0) در رتبه 5، سیاست‌ها و برنامه‌های مسکن کم درآمدها (179/0) در رتبه 6، مقررات ناظر بر روند تفکیک و قطعه‌بندی رسمی زمین در ایران (168/0) در رتبه 7، نهادهای جامعه مدنی و بخش خصوصی (158/0) در رتبه 8 و ضعف فرهنگ شهرنشینی (114/0) رتبه 9 را در شکل گیری سکونتگاههای غیررسمی به خود اختصاص داده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1534 - کیفیت زندگی در محله‌ ی شهر اسلامی –ایرانی در چارچوب پایداری اجتماعی – فضایی (نمونه موردی؛ شهر قم)
محمد محیط آرا عباس ملک حسینی مجید شمس

چکیده رویکرد محله محوری شهر ها در سالهای اخیر، از مهمترین راهبردها برای رسیدن به پایداری شهر ها در کلانشهرها تبدیل شده است. در جریان گسترش مکتب مدرنیسم وسپس پست مدرن درشهرسازی وبرنامه ریزی شهری صورتهای متنوعی از واحدهای همسایگی همچون باغ شهرها ،واحدهای همسایگی اشتاین وپ چکیده کامل

چکیده رویکرد محله محوری شهر ها در سالهای اخیر، از مهمترین راهبردها برای رسیدن به پایداری شهر ها در کلانشهرها تبدیل شده است. در جریان گسترش مکتب مدرنیسم وسپس پست مدرن درشهرسازی وبرنامه ریزی شهری صورتهای متنوعی از واحدهای همسایگی همچون باغ شهرها ،واحدهای همسایگی اشتاین وپری ،محلات مدرن عمودی ، محلات سرزنده ،محلات دروازه دار و... با هدف افزایش کیفیت های زندگی وپایداری شهرمدرن با همت متخصصان شهری متظاهر شده است. علیرغم دستیابی به برخی موفقیت ها ی نسبی هنوز محلات و واحدهای همسایگی غالبا مرتفع نتوانسته انتظارات مردم این سکونتگاهها را در دستیابی به "پایداری اجتماعی –فضایی" وسطح مطلوبی از همه شاخص ها از جمله ارتقاء "کیفیت زندگی" تأمین کند.این پژوهش با انتخاب متنوع وهدفمند سه نوع محله یا سکونتگاه متفاوت در شهر اسلامی –ایرانی قم به بررسی وتحلیل ومقایسه آنها پرداخته است . این پژوهش از نوع مقایسه ای وبا روش پیمایشی و توصیفی –تحلیلی است. نتایج این پژوهش نشان می دهد شاخص های کیفیت زندگی بین سه محله مورد بررسی دارای تفاوت معنا داری است.وسطح کیفی زندگی در محله ای که با محلات سنتی تطابق بیشتری دارد،بالاتر است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1535 - تحلیل معضل ریزگردها از منظر بحران‌های ژئوپلیتیک منطقه خلیج‌فارس در راستای ارائه یک مدل کاربردی برای مناطق جنوب کشور
مجید ابوالفتحی حیدر لطفی

هدف اصلی این رساله عبارت است از تحلیل و بررسی معضل ریزگردها از منظر بحران‌های ژئوپلیتیکی منطقه خلیج فارس: در راستای ارائه یک مدل کاربردی برای مناطق غربی کشور. سؤال اصلی این رساله این است که چگونه می‌توان با تحلیل معضل ریزگردها از منظر بحران‌های ژئوپلیتیکی منطقه خلیج فار چکیده کامل

هدف اصلی این رساله عبارت است از تحلیل و بررسی معضل ریزگردها از منظر بحران‌های ژئوپلیتیکی منطقه خلیج فارس: در راستای ارائه یک مدل کاربردی برای مناطق غربی کشور. سؤال اصلی این رساله این است که چگونه می‌توان با تحلیل معضل ریزگردها از منظر بحران‌های ژئوپلیتیکی منطقه خلیج فارس یک مدل کاربردی برای مناطق غربی کشور ارائه داد؟ علاوه بر این سؤال اصلی سایر سؤالات فرعی این پژوهش عبارت‌اند از اینکه بحران‌های کنونی ژئوپلیتیکی خاورمیانه کدام اند؟ ریزگردها برای مناطق غربی دارای چه اثرات منفی‌ای هستند؟ این رساله با استفاده از مدل سوآت به منظور دسته‌بندی عوامل مهم درونی و بیرونی اثرگذار بر معضل ریزگردها و شناسایی توانایی‌ها، کاستی‌ها، فرصت‌ها و تهدیدات ریزگردها برای مناطق غربی کشور در راستای ارائه ی یک مدل راهبردی برای مناطق ایران انجام شده است و برای سنجش وزن سنجه ها از فرایند تحلیل سلسله مراتبی(AHP) استفاده شده است. جامعه آماری مقاله شامل 50 نفر از دانشجویان کارشناسی ارشد رشته جغرافیای سیاسی دانشگاههای تهران بوده است. نتایج این رساله نشان می‌دهد که بخش قابل توجهی از معضل ریزگرد ها ریشه خارجی دارد و اینکه ناامنی به وجود آمده در اثر بحران‌های ژئوپلیتیکی منطقه خلیج فارس مقابله با بحران ریزگردها را سخت نموده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1536 - نظام جمعیت شهری در مناطق ایران با تاکید بر مطالعه تطبیقی منطقه البرز جنوبی و خراسان
جواد رحمانی اسفندیار زبردست

نظام شهری هر کشوری بیانگر چگونگی کنش و واکنش متقابل شهرهای آن کشور می باشد. در این تحقیق ابتدا به بررسی توزیع فضایی جمعیت شهری ده منطقه طرح کالبدی ملی و منطقه‌ای (از سال های 1335 تا 1390) پرداخته شده و سپس تحلیل نظام جمعیت شهری در بین ده منطقه کالبدی صورت گرفته است. از چکیده کامل

نظام شهری هر کشوری بیانگر چگونگی کنش و واکنش متقابل شهرهای آن کشور می باشد. در این تحقیق ابتدا به بررسی توزیع فضایی جمعیت شهری ده منطقه طرح کالبدی ملی و منطقه‌ای (از سال های 1335 تا 1390) پرداخته شده و سپس تحلیل نظام جمعیت شهری در بین ده منطقه کالبدی صورت گرفته است. از بین مناطق ده گانه طرح کالبدی ملی و منطقه ای، دو منطقه البرز جنوبی (شامل استان های تهران، مرکزی، سمنان، زنجان، قزوین، قم و البرز) و خراسان (شامل استان های خراسان شمالی، خراسان رضوی، خراسان جنوبی)که به ترتیب دارای بیشترین و کمترین میزان تغییر و تحول بین مناطق ده گانه بوده اند انتخاب‌شده است. در ادامه تحلیل، شاخص هایی همچون تغییر جایگاه بیست شهر اول منطقه از سال های 1335 تا 1390؛ تحلیل تعداد جمعیت واقعی و تعداد جمعیت 20 شهر اول منطقه در رابطه با تئوری زیپف در سال 1390 و همچنین تحلیل های میزان نخست شهری و عدم تمرکز شهری در دو منطقه البرز جنوبی و خراسان؛ به‌صورت جداگانه انجام‌شده است. سرانجام با مقایسه دو منطقه خراسان و البرز جنوبی باهمدیگر و با مناطق کالبدی ملی منطقه ای مشخص گردید که منطقه البرز جنوبی به‌رغم اینکه جایگاهش در بین ده منطقه دچار تغییر و تحولی نشده ولی در تحولات درون منطقه ای دچار تحولات عظیم و بزرگی شده است و بالعکس منطقه خراسان که در تحولات بین منطقه ای دارای تغییر و تحول اساسی بوده، در تحولات درون منطقه از ثبات نسبی برخوردار بوده است. همچنین در این تحقیق مشخص گردید که با توجه به تحولات بین منطقه ای، نمی توان تحلیل و پیش‌بینی درون منطقه ای را نیز انجام داد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1537 - بازتاب های فضایی جنگ ایران وعراق بر شبکه شهری و نظام سلسله مراتب شهرهای استان کرمانشاه براساس مدل حد اختلاف طبقاتی
طاهره شهبازی عباس ملک حسینی

طی سال های اخیر، به دلایل متعددی جمعیت ومراکز شهری ایران دچار تحولات فضایی شدیدی شده که حاصل آن افزایش شهرهای کوچک ومتوسط وعدم تعادل در سلسله مراتب شهری کشور است. این پژوهش با هدف بررسی سلسله مراتب شهری وتحولات مربوط به آن در شهرهای استان کرمانشاه طی سال های 1355 تا 139 چکیده کامل

طی سال های اخیر، به دلایل متعددی جمعیت ومراکز شهری ایران دچار تحولات فضایی شدیدی شده که حاصل آن افزایش شهرهای کوچک ومتوسط وعدم تعادل در سلسله مراتب شهری کشور است. این پژوهش با هدف بررسی سلسله مراتب شهری وتحولات مربوط به آن در شهرهای استان کرمانشاه طی سال های 1355 تا 1395 و بازتاب های فضایی جنگ تحمیلی بر شبکه شهری و نظام سلسله مراتبی استان صورت گرفته است و در آن از روش تحقیقی با بهره گیری از مدل های حد اختلاف طبقه ای، ضریب آنتروپی، مدل کشش پذیری، مورد بررسی وتحلیل قرار گرفته اند. نتایج تحقیق حاکی از آن است که الگوی پراکنش سکونتگاه های شهری در استان کرمانشاه نامتعادل بوده و جنگ تحمیلی بر عدم تعادل تأثیر به سزایی داشته و شهر کرمانشاه به علت عملکرد های متنوع وحوزه عملکردی قوی ویا جذب جمعیت نواحی اطراف واستان های دیگر به خصوص در دوران جنگ به صورت یک شهر مسلط موجب ناموزونی نظام شهری استان شده و جهت ایجاد تعادل در نظام سلسله مراتبی شهری تمرکز زدایی از شهر مرکز و تعریف کارکرد و نقش های تخصیصی به شهرهای دیگر استان پیشنهاد می شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1538 - برنامه‌ریزی و سازماندهی سیاسی، امنیتی و اقتصادی فضا در منطقه مکران در راستای ارائه‌ی یک مدل راهبردی برای مناطق ایران؛ مطالعه‌ی موردی چابهار
ازیر بلوچ حیدر لطفی

منطقه چابهار به دلایل جغرافیایی، سیاسی، اقتصادی و حتی فرهنگی دارای ماهیتی استراتژیک برای تحرک و توسعه نیمه شرقی کشور و در نتیجه کل ایران، برای کشورهای هم‌جوار در منطقه و حتی برای ارتباطات اقتصادی جهانی است. هدف اصلی این مقاله عبارت است از برنامه‌ریزی و سازماندهی سیاسی، چکیده کامل

منطقه چابهار به دلایل جغرافیایی، سیاسی، اقتصادی و حتی فرهنگی دارای ماهیتی استراتژیک برای تحرک و توسعه نیمه شرقی کشور و در نتیجه کل ایران، برای کشورهای هم‌جوار در منطقه و حتی برای ارتباطات اقتصادی جهانی است. هدف اصلی این مقاله عبارت است از برنامه‌ریزی و سازماندهی سیاسی، امنیتی و اقتصادی فضا در منطقه مکران در راستای ارائه ی یک مدل راهبردی برای مناطق ایران؛ مطالعه ی موردی چابهار. سؤال اصلی این مقاله این است که برنامه‌ریزی و سازماندهی سیاسی، امنیتی و اقتصادی فضا در منطقه مکران بایستی دارای چه ویژگی‌ها و مختصاتی باشد که بتوان از آن به عنوان مدلی برای همه مناطق این منطقه و از جمله چابهار بهره گرفت؟ علاوه بر این سؤال اصلی سایر سؤالات فرعی این مقاله عبارت‌اند از: سازماندهی فضا دارای چه تاریخچه ای است؟ چه نظریاتی در خصوص سازماندهی فضا ارائه گردیده است؟ این مقاله با استفاده از مدل سوآت به منظور دسته‌بندی عوامل سیاسی، امنیتی و اقتصادی درونی و بیرونی مهم و اثرگذار در برنامه‌ریزی و سازماندهی فضا در منطقه مکران و شناسایی توانایی‌ها، کاستی‌ها، فرصت‌ها و تهدیدات چابهار در راستای ارائه ی یک مدل راهبردی برای مناطق ایران انجام شده است و برای سنجش وزن سنجه ها از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی(AHP) استفاده شده است. نتایج این مقاله نشان می دهد که اولین و بهترین استراتژی مطلوب برای مدیریت و برنامه ریزی فضای سیاسی، امنیتی و اقتصادی در منطقه مکران و چابهار استراتژی های تدافعی است. هدف از این استراتژی، کم کردن نقاط ضعف داخلی و پرهیز از تهدیدات ناشی از محیط خارجی است. این راهبرد مربوط به وضعیت خارجی منطقه مکران و چابهار است و نقاط مثبت (فرصت های) آن را در ارتباط با بیرون ارزیابی می‌کند. این راهبرد براساس توانمندی های منطقه مکران و چابهار در مقابل تهدیدات بنا شده‌ است و هدف آن افزایش توانمندی‌های موجود و کاهش تهدیدات است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1539 - تحلیل و ارزیابی ارتباط زیست‌پذیری محیطی روستاهای ناحیه بلوچستان با میزان برخورداری از امکانات زیرساختی (دهستان دامن؛ شهرستان ایرانشهر)
ساجده آذر جواد بذرافشان ابوذر پایدار

ﻫﺮ اﻧﺴﺎﻧﯽ ﻓﺎرغ از اﯾﻨﮑﻪ در ﺷﻬﺮ ﯾـﺎ روﺳـﺘﺎ زﻧـﺪﮔﯽ ﮐﻨﺪ، در ﭘﯽ دﺳﺘﯿﺎﺑﯽ ﺑﻪ زﻧﺪﮔﯽ ﻣﻄﻠﻮب و رﺿـﺎﯾﺖ ﺑﺨـﺶ اﺳﺖ و ﻃﺒﯿﻌﺘـﺎً ﺑـﺮای داﺷـﺘﻦ زﻧـﺪﮔﯽ ﻣﻄﻠـﻮب، رﺿـﺎﯾﺖ ﺑﺨﺶ و باﻣﻌﻨﯽ، زﻣﯿﻨﻪﻫﺎ و ﻋﻮاﻣﻠﯽ ﻻزم اﺳﺖ ﮐـﻪ اﻧﺴـﺎن ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﺑﺮ ﭘﺎﯾﻪ آن آﺳﺎﯾﺶ و رﻓﺎه درازﻣﺪﺗﯽ را ﺑﺮای ﺧـﻮد و اﺟﺘﻤﺎع خود ﻓﺮاﻫﻢ چکیده کامل

ﻫﺮ اﻧﺴﺎﻧﯽ ﻓﺎرغ از اﯾﻨﮑﻪ در ﺷﻬﺮ ﯾـﺎ روﺳـﺘﺎ زﻧـﺪﮔﯽ ﮐﻨﺪ، در ﭘﯽ دﺳﺘﯿﺎﺑﯽ ﺑﻪ زﻧﺪﮔﯽ ﻣﻄﻠﻮب و رﺿـﺎﯾﺖ ﺑﺨـﺶ اﺳﺖ و ﻃﺒﯿﻌﺘـﺎً ﺑـﺮای داﺷـﺘﻦ زﻧـﺪﮔﯽ ﻣﻄﻠـﻮب، رﺿـﺎﯾﺖ ﺑﺨﺶ و باﻣﻌﻨﯽ، زﻣﯿﻨﻪﻫﺎ و ﻋﻮاﻣﻠﯽ ﻻزم اﺳﺖ ﮐـﻪ اﻧﺴـﺎن ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﺑﺮ ﭘﺎﯾﻪ آن آﺳﺎﯾﺶ و رﻓﺎه درازﻣﺪﺗﯽ را ﺑﺮای ﺧـﻮد و اﺟﺘﻤﺎع خود ﻓﺮاﻫﻢ کند. هدف پژوهش حاضر ارزیابی ارتباط میزان برخورداری از امکانات و خدمات با سطح زیست‌پذیری روستاهای دهستان دامن شهرستان ایرانشهر در بعد زیست محیطی می باشد. روش تحقیق با توجه به ماهیت موضوع، توصیفی- تحلیلی و به لحاظ هدف کاربردی است. داده های موردنیاز از طریق منابع کتابخانه ای مراکز علمی و بررسی های میدانی و پرسشنامه ای، مصاحبه با مردم و مسئولین محلی گردآوری شد. جامعه آماری پژوهش، روستاهای بالای 20 خانوار دهستان دامن از توابع شهرستان ایرانشهر متشکل از 17روستا می باشد. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 287 نفر از مردم عادی تعیین شد و 17 دهیار و بهورز روستاهای انتخاب شده نیز به صورت تمام شماری برای گردآوری داده ها نظرسنجی شد. به منظور رتبه بندی روستاها به لحاظ برخورداری از امکانات و خدمات از مدل شاخص مرکزیت وزنی و جهت رتبه بندی روستاها به لحاظ وضعیت شاخص های زیست محیطی از مدل ویکور استفاده شد. نتایج تحقیق نشان داد بین برخورداری خدماتی و بالارفتن سطح زیست پذیری محیطی در روستاهای ایرانشهر رابطه معناداری وجود ندارد. روستاهای پرجمعیتی که طبق نتایج مدل مرکزیت وزنی؛ از نظر خدمات و امکانات سطح برخورداری بالاتری دارند طبق نتایج مدل ویکور در سطح پایینی از زیست پذیری در بعد محیطی قرار داشتند. بنابراین نمی توان گفت صرفاً با برخوردارکردن روستاها به لحاظ امکانات و خدمات زیرساختی می توان جذابیت محیطی، سازگاری و سلامتی روستاها را تأمین نمود. نتایج به دست آمده دقیقاً در مقابل نقطه نظرات اثبات گراست که معتقدند با برخوردار نمودن و افزایش سطوح خدماتی، می توان ناهنجاری ها و مشکلات محیطی و زیستی موجود در روستاها را حل نمود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1540 - بررسی جایگاه تئوری‌های معماری منظر جهان در پروژه‌های حرفه‌ای معماری منظر ایران
مهدی خاک زند کوروش اقابزرگی

پژوهش حاضر با مطالعه عمیق نظریات و رویکردها پیرامون حوزه‌های منظر، سعی در تحلیل، اولویت‌بندی و ارزیابی و نیز بررسی جایگاه آن در پروژه‌های حرفه‌ای معماری منظر معاصر ایران دارد. در همین راستا با دسته‌بندی نظریه‌های موجود در شش رویکرد (مفهوم و معنا؛ زیبایی شناسی؛ اجتماعی- چکیده کامل

پژوهش حاضر با مطالعه عمیق نظریات و رویکردها پیرامون حوزه‌های منظر، سعی در تحلیل، اولویت‌بندی و ارزیابی و نیز بررسی جایگاه آن در پروژه‌های حرفه‌ای معماری منظر معاصر ایران دارد. در همین راستا با دسته‌بندی نظریه‌های موجود در شش رویکرد (مفهوم و معنا؛ زیبایی شناسی؛ اجتماعی- فرهنگی؛ طبیعت و اکولوژی؛ طراحی، فرم، عملکرد و برنامه‌ریزی و فرآیند طراحی)، به تحلیل و ارزیابی آنها پرداخته خواهد شد. لازم به توضیح است که این مطالعه در دو بخش انجام می‌شود، بخش اول به روش کیفی نظریه زمینه‌ای[1]، که با استفاده از کدگذاری مفاهیم به تحلیل نظریات می‌پردازد، صورت می‌گیرد. در بخش دوم با رویکردی تطبیقی، معیارهای استخراج شده از بخش اول، در معماری منظر معاصر ایران مورد تحلیل و ارزیابی قرار می‌گیرد. نتایج حاکی از آن است که در پروژه‌های حرفه‌ای معماری منظر کشور، کاستی‌هایی در رابطه با شش مقوله فوق وجود دارد، به طوری که در مسائلی همچون اتصال منظر به معماری، ادراک منظر، انعطاف پذیری و برنامه‌دهی منظر، تلاش چندانی صورت نگرفته است، اما به مواردی از جمله الگوها، نمادها، سنت، نظم و هندسه به نحو مطلوبی پرداخته می‌شود. بنابراین با گام برداشتن در راستای جبران این کمبودها می‌توان موجبات رشد و پیشرفت این رشته را در همه ابعاد، فراهم کرد. [1] Grounded Theory پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1541 - رقابت‌پذیری گردشگری شهری در ایران(با استفاده از مدل یکپارچه دوآیر)
اسماعیل قادری سید سپهر اعرابی

رقابت‌پذیری بالای مقاصد در بازار گردشگری بین‌المللی یکی از اصلی‌ترین عوامل موفقیت در صنعت گردشگری به ویژه گردشگری شهری و بهره‌مندی از مزایای آن است. بر این اساس، پژوهش حاضر با بهره‌گیری از مدل یکپارچه دوآیر در پی آن است تا به ارزیابی تعیین‌کننده‌های اصلی رقابت‌پذیری گرد چکیده کامل

رقابت‌پذیری بالای مقاصد در بازار گردشگری بین‌المللی یکی از اصلی‌ترین عوامل موفقیت در صنعت گردشگری به ویژه گردشگری شهری و بهره‌مندی از مزایای آن است. بر این اساس، پژوهش حاضر با بهره‌گیری از مدل یکپارچه دوآیر در پی آن است تا به ارزیابی تعیین‌کننده‌های اصلی رقابت‌پذیری گردشگری شهری ایران مبادرت ورزد. در این پژوهش پیمایش-مبنا پس از انتخاب نماگرها و دسته‌بندی آن‌ها در شش گروه با حجم نمونه 129 نفر، پرسشگری و پیمایشی آنلاین و با روش نمونه‌گیری غیرتصادفی-در دسترس انجام گرفته است. جامعه آماری این پژوهش شامل کارکنان بخش‌های خصوصی، دولتی گردشگری و اساتید و دانشجویان رشته گردشگری شده است. با شناسایی تعیین‌کننده‌های رقابت‌پذیری گردشگری، رقابت‌پذیری گردشگری شهری ایران نیز با استفاده از چهار شاخص اصلی OECD مورد تحلیل قرار گرفته است. برای آزمون پایایی پرسش‌نامه از آلفای کرونباخ استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد که از شش تعیین‌کننده اصلی رقابت‌پذیری گردشگری شهری، منابع ارثی (با میانگین کل 17/4) و شرایط موقعیتی (با میانگین کل 55/3) می‌توانند به عنوان تعیین‌کننده‌های رقابت‌پذیری گردشگری شهری ایران در نظر گرفته شوند. علاوه بر این از نظر این شاخص‌ها، رقابت‌پذیری گردشگری شهری ایران در وضعیت نسبتاً نامناسبی قرار گرفته است. همچنین تحلیل رابطه بین رقابت‌پذیری گردشگری شهری و شش تعیین‌کننده نشان داد که منابع ارثی و منابع ایجاد شده نسبت به سایر تعیین‌کننده‌ها با شدت بالاتر و به صورت مستقیم و غیرمستقیم بر رقابت‌پذیری گردشگری شهری اثرگذارند بر این اساس، حفظ و ارتقای کیفیت محیط‌زیست کشور، تنوع‌بخشی و توسعه فعالیت‌های تفریحی، برگزاری جشنواره‌ها و نمایشگاه‌ها، گسترش کمی و کیفی راهنماها و اطلاعات گردشگری و همچنین بازاریابی و تبلیغات گسترده، از پیشنهادهای اصلی این پژوهش به شمار می‌رود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1542 - برنامه‌ریزی و رهبری خلاق در شهر ایرانی اسلامی و ارتباط آن با خلاقیت شهری
خسرو مطلبیان بیژن رحمانی

یکی از متغیرهای تأثیرگذار در بهبود عملکرد و حیات شهرها خلاقیت است. از میان این عوامل رهبری یکی از مهم‌ترین آنهاست. هدف این مقاله بررسی رابطه رهبری خلاق با خلاقیت شهری می‌باشد. این تحقیق نشان می‌دهد که رهبری خلاق یکی از عوامل مؤثر و مهم در شکل‌گیری شهر خلاق و خلاقیت شهرو چکیده کامل

یکی از متغیرهای تأثیرگذار در بهبود عملکرد و حیات شهرها خلاقیت است. از میان این عوامل رهبری یکی از مهم‌ترین آنهاست. هدف این مقاله بررسی رابطه رهبری خلاق با خلاقیت شهری می‌باشد. این تحقیق نشان می‌دهد که رهبری خلاق یکی از عوامل مؤثر و مهم در شکل‌گیری شهر خلاق و خلاقیت شهروندان است. در واقع رابطة رهبری خلاق با متغیرهای تفکر خلاق،‌ خلاقیت محیط‌های شهری، برنامه‌ریزی شهری خلاق و حمایت از ایده‌های نو و خلاق بررسی می‌گردد و نقش مثبت آن را در قالب مدل ارتباط چند سطحی رهبری خلاق با نوآوری و خلاقیت شهری را به بحث می‌گذارد. همچنین اهمیت و ضرورت برنامه‌ریزی از دیدگاه اسلام و نقش جایگاه مدیران و رهبران از منظر معصومین در جوامع بررسی و بر اهمیت آن در برقراری شهر خلاق ایرانی اسلامی تأکید می‌گردد و نیز نقش چالش‌های برنامه‌ریزی شهری خلاق و مدیریت شهری و اثرات نبود سیاست‌گذاران و مدیران خلاق پویا و نوآور در سازمان‌ها و نیز عدم هماهنگی و انسجام در برنامه‌ریزی‌های مربوط به حوزه شهری بررسی می‌گردد و بر اهمیت یکپارچه‌سازی و هماهنگی در مقام حکمروایی شهری خلاق تأکید می‌گردد. در این تحقیق از روش توصیفی ـ تحلیلی به بررسی این نقش‌ها و اهمیت برنامه‌ریزی و رهبری خلاق در بروز زمینه شهر خلاق پرداخته شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1543 - برنامه ریزی بیوفیلیک رویکردی جدید در راستای دستیابی به زیست پذیری در شهرهای جدید ایران ( نمونه موردی : شهر جدید هشتگرد )
مریم ابراهیم پور

اصطلاح بیوفیلیا اولین بار توسط اریک فرم در سال ۱۹۶۴ میلادی برای توصیف گرایش روانی مجذوب شدن نسبت به تمام چیزهای زنده و زندگی بخش استفاده شده است. این واژه از لحاظ لغوی یک اسم است که در سال ۱۹۷۹ میلادی وارد لغت نامهMerriam Websterشده و به معنای توانایی فطری بشر برای ارتب چکیده کامل

اصطلاح بیوفیلیا اولین بار توسط اریک فرم در سال ۱۹۶۴ میلادی برای توصیف گرایش روانی مجذوب شدن نسبت به تمام چیزهای زنده و زندگی بخش استفاده شده است. این واژه از لحاظ لغوی یک اسم است که در سال ۱۹۷۹ میلادی وارد لغت نامهMerriam Websterشده و به معنای توانایی فطری بشر برای ارتباط برقرار کردن و وابستگی صمیمانه با انواع دیگر زندگی و موجودات در طبیعت می‌باشد. با توجه به این‌که خصوصیات کلی شهر زیست‌پذیر به صورت مبانی نظری در پژوهش‌های مختلف تحت بررسی است، اکنون ما برآنیم که به تبیین معیارهای زیست‌پذیری بر اساس برنامه‌ریزی بیوفیلیک و با توجه به شرایط بومی در شهرهای جدید ایران بپردازیم. از آنجا که مباحث زیست‌پذیری و برنامه‌ریزی بیوفیلیک در ادبیات غرب مطرح گردیده و شرایط و ویژگی‌های مختص به مکان خود را داراست، لذا بومی سازی اصول آن با شرایط و ویژگی‌های اقلیمی ایران یکی از اهداف عمده پژوهش حاضر می‌باشد. پژوهش حاضر از نوع بنیادی بوده و روش عمده در تحقیق حاضر روش توصیفی – تحلیلی می‌باشد که به همراه روش‌های تحلیل محتوا و مورد کاوی مورد استفاده قرار خواهند گرفت. جهت جمع‌آوری داده‌ها از روش میدانی و ابزار جمع‌آوری داده پرسشنامه می‌باشد. جهت بررسی روابط بین معیارهای زیست‌پذیری (که از طریق روش تحلیل محتوا و کدگذاری گزینشی) و مؤلفه‌های برنامه‌ریزی بیوفیلیک از نرم‌افزار SPSS و رگرسیون چند متغیره استفاده گردید. یافته‌ها حاکی از آن است که دستیابی به زیست‌پذیری از طریق برنامه‌ریزی بیوفیلیک امکان‌پذیر است و مهمترین مؤلفه تأثیرگذار بر زیست‌پذیری در شهرهای جدید ایران مدیریت شهری می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1544 - بررسی تعارضات اجتماعی ناشی از سوء آمایش جمعیت در کلانشهرهای ایران
فاطمه دولتی مجید شمس بهمن کارگر

جمعیت و ابعاد گوناگون آن همواره ذهن سیاست‌گذاران و صاحبنظران را به خود معطوف داشته است. رشد طبیعی جمعیت حاصل میزان موالید و مرگ ومیر است. مهاجرت و جابجایی تأثیر بسزایی در افزایش یا کاهش تحولات آمایشی جمعیت خواهد داشت. حاشیه نشینی و ایجاد سکونتگاه‌های غیررسمی، افزایش نرخ چکیده کامل

جمعیت و ابعاد گوناگون آن همواره ذهن سیاست‌گذاران و صاحبنظران را به خود معطوف داشته است. رشد طبیعی جمعیت حاصل میزان موالید و مرگ ومیر است. مهاجرت و جابجایی تأثیر بسزایی در افزایش یا کاهش تحولات آمایشی جمعیت خواهد داشت. حاشیه نشینی و ایجاد سکونتگاه‌های غیررسمی، افزایش نرخ زمین و مسکن، تخریب محیط زیست، مصرف بی‌رویه آبهای زیرزمینی، کاهش سرانه فضای سبز، ترافیک و آلودگی هوا، تولید پسماند شهری و دفع نامناسب آن، فرسایش خاک، آلودگی‌های صنعتی همه از جمله معضلات، چالش‌ها و تعارضات به‌وجود آمده ناشی از افزایش و تمرکز جمعیت درکلانشهرهای کشور می‌باشند. بر مبنای روش، این تحقیق از نوع آماری کتابخانه‌ای(توصیفی – تحلیلی) می‌باشد. مطابق با چارچوب نظری تحقیق، تمامی مؤلفه‌ها در دو سطح جهانی و کشوری با محوریت ایران بررسی و اطلاعات مورد نیاز گردآوری و نقاط قوت و ضعف پژوهش شناسایی شد. جهت غربالگری واولویت‌بندی از مدل رتبه و اندازه و الگوریتم منحنی لورنز استفاده گردید. ابتدا اطلاعات جمع‌آوری شده از طریق نرم‌افزار اکسل تحلیل و سپس توسط منحنی لورنز تبدیل به نمودار عددی گردید. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که همزمان با رشد و تمرکز جمعیت درکلانشهرها، توسعه و پیشرفت به موازات آن شکل نگرفته و در بین طبقات و سطوح مختلف جامعه اختلافات و تعارضاتی ایجادگردیده که ناشی از ازدحام و تحرکات جمعیت و عقب ماندگی توسعه در شهرها و کلانشهر‌ها می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1545 - تحلیل و بررسی معادلات نظامی، سیاسی و اقتصادی ایران و امریکا در منطقه خلیج ‌فارس
سجاد عالیفرجا حیدر لطفی مجید ولی شریعت پناهی علی اصغر اسمعیل پور روشن

منطقه خلیج فارس همواره در معرض تلاطم امواج ناشی از راهبردهای سیاسی و اقتصادی و نظامی کشورهای منطقه ای و فرامنطقه ای قرار داشته است. هدف این مقاله تحلیل و بررسی معادلات نظامی، سیاسی و اقتصادی ایران و امریکا در منطقه خلیج ‌فارس است. سؤال اصلی مقاله این است که معادلات نظام چکیده کامل

منطقه خلیج فارس همواره در معرض تلاطم امواج ناشی از راهبردهای سیاسی و اقتصادی و نظامی کشورهای منطقه ای و فرامنطقه ای قرار داشته است. هدف این مقاله تحلیل و بررسی معادلات نظامی، سیاسی و اقتصادی ایران و امریکا در منطقه خلیج ‌فارس است. سؤال اصلی مقاله این است که معادلات نظامی، سیاسی و اقتصادی ایران و امریکا در منطقه خلیج ‌فارس کدامند؟ برای جمع‌آوری ادبیات نظری و مفهومی پژوهش از روش توصیفی و برای تحلیل داده‌های حاصل از پرسشنامه از روش تحلیل سلسله مراتبی و برای آزمون فرضیات از روش پیمایشی بهره گرفته شده است. برای بررسی پایایی پرسشنامه نیز از یک نمونه اولیه استفاده شد و با به دست آمدن ضریب آلفای کرونباخ 87/0، پایایی پرسشنامه نیز مورد تأیید قرار گرفت. نظرات تعداد ۲۵ نفر از خبرگان حوزه امنیت منطقه ای گردآوری شد و برای تجزیه و تحلیل اطلاعات، وارد نرم‌افزار آماری SPSS گردید. نتایج نشان می دهد که موقعیت جغرافیایی منطقه برای هر دو کشور حساسیت خاصی دارد؛ اما آنچه که برای امریکا در این منطقه حایز اهمیت است تداوم نقش مصرف کنندگی و تضعیف جایگاه فرهنگی و ایدئولوژیک آن است اما برای ایران این موضوع بالعکس می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1546 - تحلیلی تطبیقی از پیوند توسعه یافتگی و روند گسترش نظام شهرنشینی در ایران و جهان
کاوه امین نژاد بختیار عزت پناه

فرایند شهرنشینی در مناطق مختلف جهان از ابعاد و زوایای گوناگون موردبحث و بررسی قرارگرفته است. یکی از این ابعاد مبحث توسعه است که نظرو توجه بسیاری از محققان عرصه شهر را به خود جلب نموده است.در این راستا تلاش‌های صورت گرفته در جهت بررسی پیوند میان توسعه‌یافتگی با فرایند شه چکیده کامل

فرایند شهرنشینی در مناطق مختلف جهان از ابعاد و زوایای گوناگون موردبحث و بررسی قرارگرفته است. یکی از این ابعاد مبحث توسعه است که نظرو توجه بسیاری از محققان عرصه شهر را به خود جلب نموده است.در این راستا تلاش‌های صورت گرفته در جهت بررسی پیوند میان توسعه‌یافتگی با فرایند شهرنشینی کشورها را می‌توان در ارزیابی میزان سلامت یا عدم سلامت روند تحولات نظام اجتماعی- اقتصادی یک جامعه ردیابی کرد. بدین نحو که هر چه همبستگی و نزدیکی میان بحث توسعه و فرایند شهرنشینی بیش تر و بالاتر باشد روند تحولات و پیشرفت های اجتماعی-اقتصادی جامعه از درجه سلامت بیش تری برخوردار بوده و میزان آسیب‌های اجتماعی-اقتصادی و فرهنگی جامعه پایین‌تر خواهد بود و هرچه همبستگی میان این دو کم تر و فاصله آن‌ها از هم بیش تر باشد نشان از عدم تعادل و سلامت تحولات و پیشرفت‌های اجتماعی-اقتصادی جامعه دارد و میزان آسیب‌ها در همه ابعاد بالا خواهد بود. هدف از نگارش این مقاله بررسی و ارزیابی میزان همبستگی میان شاخص‌های توسعه و نظام شهرنشینی در ایران می‌باشد به همین منظور، نخست به بررسی وجوه تفاوت نظام شهرنشینی در کشورهای شمال و جنوب پرداخته‌شده و سپس با استفاده از شاخص‌هایی همچون میزان تولید ناخالص داخلی، میزان سواد و اشتغال و مقایسه آن‌ها با نسبت‌های شهرنشینی کشور و استان‌ها طی دوره‌های مختلف آماری، سعی شده تا وضعیت توسعه در ارتباط با شهرنشینی ایران تبیین گردد. در این مقاله از روش تحلیلی-تطبیقی استفاده‌شده و جهت سنجش میزان توسعه‌یافتگی و نرخ شهرنشینی استان‌ها از تکنیک رتبه‌بندی بهره گرفته‌شده است. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که میزان پیوند و ارتباط میان شاخص‌های توسعه اقتصادی و انسانی با فرایند شهرنشینی در ایران بسیار ضعیف بوده و از الگوی مشخص و قابل‌فهمی پیروی نمی‌کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1547 - تحلیل و رتبه‌بندی استان‌های کشور ایران از نظر ظرفیت‌های راهبردی سرزمینی
حیدر لطفی مصطفی رشیدی

کشورهای مختلف جهان دارای جایگاه متفاوتی به لحاظ اقتصادی، سیاسی، فرهنگی، امنیتی و غیره هستند. مجموع این عوامل سبب تعیین رتبه‌ی جهانی کشورها در ساختار ژئوپلیتیک جهان می‌گردد. این جایگاه جهانی را ژئوپلیتیسین‌ها در اصطلاح جایگاه ژئوپلیتیک و مجموع و حاصل‌ضرب عواملی که منجر ب چکیده کامل

کشورهای مختلف جهان دارای جایگاه متفاوتی به لحاظ اقتصادی، سیاسی، فرهنگی، امنیتی و غیره هستند. مجموع این عوامل سبب تعیین رتبه‌ی جهانی کشورها در ساختار ژئوپلیتیک جهان می‌گردد. این جایگاه جهانی را ژئوپلیتیسین‌ها در اصطلاح جایگاه ژئوپلیتیک و مجموع و حاصل‌ضرب عواملی که منجر به تعیین این جایگاه ژئوپلیتیک می‌شود را وزن ژئوپلیتیک می‌گویند. بخش مهمی از عوامل تعیین کننده ی وزن ژئوپلیتیک را ظرفیت‌های سرزمینی مشخص می‌کند. آن دسته از ظرفیت‌های سرزمینی که دارای نقش مهم و اساسی‌تری در تعیین وزن و جایگاه ژئوپلیتیک کشور و همچنین توسعه و استقلال آن می‌شوند، ظرفیت‌های راهبردی سرزمینی هستند. در این مقاله نگارنده‌گان سعی نموده‌اند تا جایگاه و نقش استان‌های مختلف کشور را از نظر ظرفیت‌های راهبردی سرزمینی مورد بررسی و تحلیل قرار دهند و به رتبه‌بندی استان‌ها بپردازند. در این راستا این سؤال اساسی طرح شده است که: چه استان‌هایی و در چه زمینه‌هایی به لحاظ ظرفیت‌های راهبردی سرزمینی بیش ترین نقش و جایگاه را در وزن ژئوپلیتیک کشور ایران دارند؟ راهبردی‌ترین استان‌های کشور به لحاظ مجموع ظرفیت‌های سرزمینی کدامند؟ این مقاله به شیوه‌ای تحلیلی-توصیفی انجام شده و از نوع تحقیقات تلفیقی (کمی- کیفی) است. داده‌ها نیز از طریق کتابخانه‌ای و اسنادی و آمارنامه‌ها و سایت‌های معتبر سازمان‌ها و استان‌داری‌ها و وزارت‌خانه‌ها گردآوری شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1548 - Developing an English Textbook for Iranian Senior High School Students.
Hananeh Shabani Hossein Rahmanpanah Ahmad Mohseni

10.30495/jfl.2022.697352

Developing textbook material is a crucial component of any curriculum, which should be based on sound and systematic techniques. In a detailed view, considering the importance of knowing English not only as an international language but as the language of commerce, tech چکیده کامل

Developing textbook material is a crucial component of any curriculum, which should be based on sound and systematic techniques. In a detailed view, considering the importance of knowing English not only as an international language but as the language of commerce, tech and science, English course needs to be programmed efficiently to provide a suitable circumstance of learning for learners. In this regard, the present study is to develop a new English textbook for Iranian Senior High Schools to provide an opportunity for high school students as well as teachers to be actively engaged in the text, questions, and images of the textbook based on William Rummy’s Technique to keep up with the developments of the field. The results of the study demonstrate demonstrates that the involvement index is appropriate enough to actively engage the learners in the newly developed English textbook. That is, the texts, questions, and images within the textbook are suitably developed to engage the students actively. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1549 - Professional Identity Reflection of Iranian EFL Instructors in E-Teaching: Focus on Achievement Orientation Theory
Raziyeh Fallah Azizeh Chalak Hossein Heidari Tabrizi

10.30495/jfl.2022.692665

While the main focus of the studies in the literature is centered around EFL teachers’ identity construction in face-to-face classes regarding certain cliche factors, the COVID-19 pandemic demonstrated the potential of investigating EFL teachers' professional iden چکیده کامل

While the main focus of the studies in the literature is centered around EFL teachers’ identity construction in face-to-face classes regarding certain cliche factors, the COVID-19 pandemic demonstrated the potential of investigating EFL teachers' professional identity reflection in the developing contexts of distance education. Thus, this study examined the possible association between Iranian EFL instructors' Professional Identity Reflection (PIR) and their use of Achievement Orientation Strategies (AOSs) in the dynamic setting of E-teaching. Besides, this study evaluated the prediction power of the AOSs in determining the PIR of Iranian EFL instructors. One hundred four male and female Iranian EFL instructors were selected based on convenience sampling to participate in this quantitative correlational research. Two instruments, including Measure of Teachers Achievement (MoTA) and Questionnaire of Professional Identity (QPI), were used to collect the required data on the online platform of Type form. The R software's correlation and multiple regression packages were utilized to analyze the gathered data. The results indicated a robust direct association between the PIR of Iranian EFL instructors in E-teaching and their use of AOSs. Moreover, three out of four AOSs significantly predicted the PIR of Iranian EFL instructors in E-Teaching. Furthermore, the mastery-approach strategy had the most predicting power among the other AOSs. This study provides practical interdisciplinary benefits for EFL teachers, EFL teacher trainers, and educational psychologists in training EFL teachers who are aware of how their views toward achieving specific academic goals in E-teaching influence their professional identity in E-teaching. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1550 - بررسی اثر سرمایه انسانی بر حکمرانی خوب در استانهای ایران
مسلم زمانی محسن زاینده رودی علی رییس پور رجبعلی

سرمایه انسانی بر حکمرانی خوب در استان های ایران تاثیردارد. مشاهده می شود برخی از کشورها علیرغم دارا بودن زیرساختهای فیزیکی توسعه، اما به توسعه و رفاه نسبی نمی رسند. حکمرانی خوب مفهوم بسیار گسترده ایی را دربرمی گیرد که محصول مشارکت سه نهاد، دولت، افراد جامعه و بخش خصوصی چکیده کامل

سرمایه انسانی بر حکمرانی خوب در استان های ایران تاثیردارد. مشاهده می شود برخی از کشورها علیرغم دارا بودن زیرساختهای فیزیکی توسعه، اما به توسعه و رفاه نسبی نمی رسند. حکمرانی خوب مفهوم بسیار گسترده ایی را دربرمی گیرد که محصول مشارکت سه نهاد، دولت، افراد جامعه و بخش خصوصی است. در این مقاله با اشاره به استان‌های ایران و برای دوره 1385 تا 1395 و مبتنی بر پنج گروه از شاخص‌های اصلی حکمرانی جهانی (پاسخگویی و حق اعتراض، اثربخشی دولت، کیفیت مقررات، حاکمیت قانون و کنترل فساد) اثر سرمایه انسانی بر حکمرانی خوب بررسی شده است. بعد از نرمال سازی داده ها، مدل از طریق رهیافت داده های تابلویی و با کمک نرم افزار استاتا و روش 2SLS برآورد شده است. با توجه به ضرایب رگرسیونی، نتایج نشان دهنده اثر مثبت و معنا دار سرمایه انسانی بر حکمرانی خوب در استانهای ایران است و افزایش یک درصد در نرخ قبولی دوره متوسطه باعث افزایش 21 صدم درصد در شاخص حکمرانی خوب می شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1551 - طراحی الگوی مفهومی ریسک‌های مدیریتی مرتبط با میزان اجرای خط مشی‌های بیمه‌ای در صنعت بیمه جمهوری اسلامی ایران
سمیرا قاضوی سنجر سلاجقه علیرضا منظری توکلی

10/jtihr.2022.1959634.1096

هدف اصلی این پژوهش ارائه مدلی برای ارزیابی خط‌مشی‌های سازمان تامین اجتماعی با رویکرد حکمرانی شبکه‌ای می‌باشد. جهت انتخاب نمونه مناسب از جامعه خبرگان و اساتید دانشگاهی از روش نمونه‌گیری غیرتصادفی از نوع گزینشی به تعداد 16 نفر و در خصوص جامعه مدیران عالی، میانی و اجرایی س چکیده کامل

هدف اصلی این پژوهش ارائه مدلی برای ارزیابی خط‌مشی‌های سازمان تامین اجتماعی با رویکرد حکمرانی شبکه‌ای می‌باشد. جهت انتخاب نمونه مناسب از جامعه خبرگان و اساتید دانشگاهی از روش نمونه‌گیری غیرتصادفی از نوع گزینشی به تعداد 16 نفر و در خصوص جامعه مدیران عالی، میانی و اجرایی سازمان تامین اجتماعی در استان تهران از روش نمونه گیری چند مرحله‌ای به روش تصادفی ساده براساس جدول مورگان، تعداد 89 پرسشنامه جمع‌آوری گردید. برای رسیدن به مدل مطلوب براساس رویکرد حکمرانی شبکه‌ای، چهار عامل طراحی شبکه، شکل‌گیری شبکه، مدیریت شبکه و مشارکت شبکه در آن مشخص و براساس ارزیابی اداری، قضایی و سیاسی برای هر شاخص 18 سوال در نظر گرفته شده است، که به وسیله نرم‌افزارهای SPSS و LISREL داده‌ها از طریق روش تحلیل عاملی اکتشافی و تحلیل مسیر تحلیل می‌شوند. نتایج نشان داد که شاخص‌های ارزیابی خط مشی به جزء رویکرد قضایی در شاخص شکل‌گیری شبکه در حکمرانی شبکه‌ای مورد تایید است و می‌توانند معیاری مناسب به منظور اندازه‌گیری شاخص‌های حکمرانی شبکه‌ای تعریف شده برای ارزیابی خط‌مشی‌های سازمان تامین اجتماعی معرفی شوند. از لحاظ رتبه‌بندی نیز بیشترین اولویت را زیرمعیار سیاسی از بعد مشارکت شبکه دارد، و در نهایت زیرمعیار قضایی طراحی شبکه در رتبه آخر قرار دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1552 - بررسی شرایط علی و شناسایی پیامدهای مدیریت عملکرد منابع انسانی بخش دولتی بر اساس الگوی اسلامی – ایرانی پیشرفت (مورد مطالعه: دیوان محاسبات کل کشور)
رویا هاشمی کرم اله دانشفرد ناصر میرسپاسی

10/jtihr.2023.1968111.1108

چکیده:هدف اصلی پژوهش، بررسی شرایط علی و شناسایی پیامدهای مدیریت عملکرد منابع انسانی مبتنی بر الگوی ایرانی اسلامی پیشرفت است. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی است که با رویکرد آمیخته با طرح اکتشافی انجام شد. جامعه آماری آن در بخش کیفی اساتید متخصص در حوزه مدیریت منابع انسان چکیده کامل

چکیده:هدف اصلی پژوهش، بررسی شرایط علی و شناسایی پیامدهای مدیریت عملکرد منابع انسانی مبتنی بر الگوی ایرانی اسلامی پیشرفت است. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی است که با رویکرد آمیخته با طرح اکتشافی انجام شد. جامعه آماری آن در بخش کیفی اساتید متخصص در حوزه مدیریت منابع انسانی و مدیران سازمان ها به تعداد 20 نفر و در بخش کمی کارکنان سازمان دیوان محاسبات کشور (رسمی و پیمانی) می باشد که با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی و بر اساس فرمول کوکران تعداد 290 نفر به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. جهت جمع‌آوری داده‌ها از پرسش‌نامه ‌محقق ساخته استفاده شد. در تمام مراحل از نرم‌افزارهای Lisrel-V9.2 و Spss-V22،MAXQDA کمک گرفته شد. در شناسایی مؤلفه‌های اثرگذار بر مدیریت عملکرد منابع انسانی مبتنی بر الگوی ایرانی اسلامی، 13 شاخص (گویه) شناسایی شد. عوامل مؤثر به‌صورت؛ 1- مدیریت و رهبری سازمانی (8 گویه)،2- شایستگی فردی (5 گویه)، شناسایی شد. در شناسایی مؤلفه‌های پیامد مدیریت عملکرد منابع انسانی مبتنی بر الگوی ایرانی اسلامی پیشرفت، 15شاخص (گویه) نام گذاری شد که 3 مؤلفه قابل ‌شناسایی است. عوامل مؤثر به‌صورت؛ 1- یادگیری و اموزش اثربخش (4 گویه)،2- انگیزش کارکنان (6 گویه)، 3- ارتباطات (5 گویه)؛نامگذاری شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1553 - بحثی بر مبادلات تجاری ایران و مصر از داریوش اول تا انتهای دوره هخامنشی
محمد قاسمی فیض اله بوشاسب گوشه بهزاد معینی سام شکوه السادات اعرابی هاشمی

قرارگیری مصر در کناره دریا مدیترانه و بر سر راههای بازرگانی خشکی و دریایی جهان باستان، باعث شد تا به عنوان پایگاهی بزرگ و با اهمیت، مورد توجه شاهنشاهان بزرگ هخامنشی قرار داشته باشد.علیرغم فتح مصر توسط کمبوجیه ارتباط مبادلاتی هخامنشیان با این ساتراب نشین غربی بیشتر از طر چکیده کامل

قرارگیری مصر در کناره دریا مدیترانه و بر سر راههای بازرگانی خشکی و دریایی جهان باستان، باعث شد تا به عنوان پایگاهی بزرگ و با اهمیت، مورد توجه شاهنشاهان بزرگ هخامنشی قرار داشته باشد.علیرغم فتح مصر توسط کمبوجیه ارتباط مبادلاتی هخامنشیان با این ساتراب نشین غربی بیشتر از طریق جاده شاهی قدیمی صورت می گرفت اما با روی کار داریوش اول، دست به اقدامات گسترده ای در این سرزمین زد که توسعه راه‌ها و حفر کانال سوئز از مهمترین آنها به شمار می رود. با حفر این کانال فعالیت های کشتیرانی و ارتباط دریایی وبه تبع آن روابط تجاری با مصر گسترش یافت و از طرفی نقش ایران به عنوان مسیر تبادل تجاری شرق به غرب رشد به سزایی یافت. براساس منابع موجود اقلام مورد نیاز برای استفاده در ارتش ایران مانند زره سپاهیان و وسایل معماری از مصر تامین می شده است و متقابلا نمک و ادویه از ایران به مصر برده می شده است. در این تحقیق سعی بر این است به اقلام مورد تبادل میان دو کشور پرداخته شود. و از این طریق به مسائل بازرگانی پیرامون آن در جهت گسترش روابط دو کشور، فراتر از روابط صرف سیاسی و باهدف ارتقاء روابط تجاری بپردازد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1554 - بررسی دین کوروش هخامنشی، با تحلیل داده‌های تاریخی و اسطوره‌شناختی
بهمن انصاری

آگاهی از دین شخصی کوروش بزرگ همواره مورد توجه پژوهشگران تاریخ بوده است. اما به دلیل فقر منابع و عدم اشاره مستقیم به دین کوروش در اسناد تاریخی و منابع باستان‌شناسی، تاکنون پژوهش‌های گوناگون، به نتیجة قطعی و روشنی نرسیده‌اند. اما نکته‌ای که کمتر مورد توجه پژوهشگران قرار گ چکیده کامل

آگاهی از دین شخصی کوروش بزرگ همواره مورد توجه پژوهشگران تاریخ بوده است. اما به دلیل فقر منابع و عدم اشاره مستقیم به دین کوروش در اسناد تاریخی و منابع باستان‌شناسی، تاکنون پژوهش‌های گوناگون، به نتیجة قطعی و روشنی نرسیده‌اند. اما نکته‌ای که کمتر مورد توجه پژوهشگران قرار گرفته است، استفاده از دو دانش اسطوره‌شناسی و زبان‌شناسی برای روشن شدن این نقطه تاریک از تاریخ است. لذا در انجام این پژوهش، ابتدا این فرضیه مطرح شده است که با بهره‌گیری از اطلاعات موجود در منابع یونانی و رومی، چگونه می‌توانیم به آگاهی از دین شخصی کوروش دست یابیم و سپس این نکته مورد بحث قرار گرفته است که دانش اسطوره‌شناسی با تکیه بر زبان‌شناسی باستانی، چگونه ما را در رسیدن به پاسخی روشن در این بحث، یاری خواهند داد. از همین روی، با علم به مباحث نام‌برده، کوشیده شده است تا با بهره‌گیری از شواهد، داده‌ها و اطلاعات موجود در اسناد تاریخی نگاشته شده توسط مورخان یونان باستان و روم باستان، و سپس تحلیل و واکاوی این داده‌ها و سنجش اطلاعات منابع تاریخی که عمدتا از منابع بیگانه به دست آمده است با اسناد بازمانده از اسطوره‌شناسی باستانی ایرانی و نیم‌نگاهی به زبان‌شناسی، بتوانیم برای نخستین بار به یک پاسخ روشن در این زمینه دست یافته و اطلاعاتی از دین شخصی کوروش هخامنشی به دست آوریم. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1555 - تبین و تحلیل سیاست‌های نادرشاه در قراباغ و تاثیر آن در کشورهای همسایه ایران
یاسمن جوانشیر منیژه صدری حسین احمدی

منطقه قفقاز در طول تاریخ برای ایران از اهمیت خاصی برخوردار بوده و به هنگام ضعف حکومت مرکزی اولین بخشی که از ایران جدا شده منطقه قفقاز بوده و در زمان قدرتمندی حاکمیت مرکزی ایران اولین بخشی که به خاک ایران ضمیمه میشد؛ منطقه قفقاز بود. نادر از ۱۱۳۸-۱۱۳۹ق/ ۱۷۲۵-۱۷۲۶م. به نا چکیده کامل

منطقه قفقاز در طول تاریخ برای ایران از اهمیت خاصی برخوردار بوده و به هنگام ضعف حکومت مرکزی اولین بخشی که از ایران جدا شده منطقه قفقاز بوده و در زمان قدرتمندی حاکمیت مرکزی ایران اولین بخشی که به خاک ایران ضمیمه میشد؛ منطقه قفقاز بود. نادر از ۱۱۳۸-۱۱۳۹ق/ ۱۷۲۵-۱۷۲۶م. به ناحیه قفقاز آمد و متوجه اهداف سیاسی-نظامی روسیه و عثمانی شد که با توسل به زور قسمتهایی از این ناحیه را تصرف کرده بودند. نادر توانست نیروهای عثمانی را شکست بدهد و ناحیه قراباغ را متصرف شود. علل ناپایداری تسلط حاکمیت مرکزی ایران در این منطقه بخشی مربوط به سیاستهای حاکمان ایرانی و بخشی به توسعه طلبی ارضی همسایگان این منطقه در طول تاریخ بوده است. با وجود تلاشهای نادرشاه برای استمرار حاکمیت بر منطقه قراباغ، سیاستهای او در طولانی مدت، از جمله تقویت ارمنیان که طرفدار روسها بودند و دادن القاب بلندبالایی مانند سلطان به آنان، باعث توجه عثمانی به منطقه و گرایش حاکمان قفقاز به دولت های همسایه و موجب تضعیف پیوند قفقاز، از جمله قراباغ با ایران در این مقاله با روش تحلیلی و توصیفی سیاستهای نادرشاه را در این منطقه مورد بررسی قرار خواهیم داد. یافتههای پژوهش نشان میدهد که سیاست نادرشاه موجب تضعیف پیوند منطقه قراباغ با حکومت ایران و گرایش خان نشینها به دولتهای قدرتمند شد. کلید واژهها: ایران، روسیه، عثمانی، قراباغ، قفقاز، نادرشاه. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1556 - بررسی دلایل ناکارامدی بازار و اصناف در تحولات دوران پهلوی اول (1320)
لیلا سرویاس سینا فروزش رضا شعبانی صمغ آبادی غلامحسین زرگری نژاد

پژوهش حاضر درصدد بررسی دلایل ناکارامدی بازار و اصناف در تحولات دوران پهلوی اول (1320) است. از‌این منظر پس از بسط فضای مفهومی‌موضوع، به بررسی نقش و کارکرد اصناف خواهد پرداخت. مطابق با مستندات موضوعی ارائه شده در‌این پژوهش، روش تحقیق، توصیفی- تحلیلی و روش گردآوری اطلاعات چکیده کامل

پژوهش حاضر درصدد بررسی دلایل ناکارامدی بازار و اصناف در تحولات دوران پهلوی اول (1320) است. از‌این منظر پس از بسط فضای مفهومی‌موضوع، به بررسی نقش و کارکرد اصناف خواهد پرداخت. مطابق با مستندات موضوعی ارائه شده در‌این پژوهش، روش تحقیق، توصیفی- تحلیلی و روش گردآوری اطلاعات در‌این پژوهش، کتابخانه‌ای می‌باشد یافته های تحقیق حکایت از آن دارند که بازاریان و اصناف در اثر نفوذ خارجی، گسترش و چاپ روزنامه نقش و کارکرد آنها از حوزه صرف اقتصادی و تجاری خارج شده و جنبه سیاسی و اجتماعی به خود گرفته است که این موضوع ساختار و ماهیت اصناف و بازاریان را دچار دگرگونی اساسی نموده و از حالت طبقه در خود خارج کرده و به طبقه ی برای خود تبدیل نمود است این موضوع سبب تاثیر گذاری بازاریان و اصناف بر تحولاتی از جمله شکل گیری نهضت تنباکو،مجلس وکلای تجار، انقلاب مشروطیت، مجلس ملی و شکل گیری بانک ملی شده به گونه ای که بازاریان دارای تاثیر گذاری مثبتی بر روند حوادث و تحولات تا این بازه زمانی بوده اند اما بعد از مشروطیت تا 1320 به علت فقدان اتحاد درون گروهی ، ضعف آگاهی صنفی و طبقاتی و روی کار آمدن رضا شاه و تشکیل دولت و عدم تعادل طبقاتی و گرایش به زمین داری، بازاریان و اصناف دچار ناکارامد ی شده و نتوانستند بر تحولات سیاسی، اجتماعی و اقتصادی تاثیرات مثبتی بگذارند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1557 - تبیین ابعاد و مولفه های رویکرد ایرانی اسلامی در بازآفرینی فضاهای سبز تاریخی شهری
جواد نامجومنش بهمن کارگر پروانه زیویار

پژوهش حاضر با هدف بررسی تبیین ابعاد و مولفه های رویکرد ایرانی اسلامی در بازآفرینی فضاهای سبز تاریخی شهری از نوع توصیفی- تحلیلی است و با مطالعات کتابخانه ای، بازدیدهای میدانی، مصاحبه با مدیران مسئول و جمع آوری دیدگاه های شهروندان از طریق پرسشنامه و پیمایشی انجام شد. در ب چکیده کامل

پژوهش حاضر با هدف بررسی تبیین ابعاد و مولفه های رویکرد ایرانی اسلامی در بازآفرینی فضاهای سبز تاریخی شهری از نوع توصیفی- تحلیلی است و با مطالعات کتابخانه ای، بازدیدهای میدانی، مصاحبه با مدیران مسئول و جمع آوری دیدگاه های شهروندان از طریق پرسشنامه و پیمایشی انجام شد. در بخش تحلیل اسناد، اسناد موجود در سازمان بوستان ها و فضاهای سبز تاریخی شهرداری تهران و همچنین شهرداری منطقه 7 تهران به تفصیل بررسی می شود. در بخش دیگر بصورت مطالعات عینی و میدانی بوده که از پرسشنامه برای پرسش این مباحث و میزان اطلاع، آگاهی و نحوه ی ارتباط میان متغیرهای تحقیق، استفاده شد. شش ماه از بازه زمانی انجام پژوهش به توزیع پرسشنامه ها در بین شهروندان اختصاص داده شد. با توجه به حجم نمونه و با انتخاب بزرگترین بوستان به لحاظ مساحت در هر ناحیه به بوستان های شهید توکلی از ناحیه 1، دقت از ناحیه 2، بهارشیراز از ناحیه 3، شهید منفردنیاکی از ناحیه 4 و موزه قصر از ناحیه 5 مراجعه شد و به تعداد 77 نفر پرسشنامه توزیع گردید. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها نتایج پرسشنامه در دو بخش قرار گرفت، روش های آمار توصیفی شامل: فراوانی، نمایه و میانگین به عنوان شاخص های گرایش مرکزی، دامنه تغییرات، واریانس و انحراف معیار به عنوان شاخص های پراکندگی و خطای معیار به عنوان شاخص های توزیع و در روش آمار استنباطی از ﺿـﺮﻳﺐ ﻫﻤﺒﺴـﺘﮕﻲ ﭘﻴﺮﺳﻮن و ﺗﺤﻠﻴﻞ رگرسیون ﮔﺎم ﺑﻪ ﮔﺎم اﺳﺘﻔﺎده ﺷـﺪ. یافته ها نشان داد ضریب همبستگی بدست آمده رضایت از مدیریت پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1558 - جایگاه سید حسن تقی‌زاده در تاریخ نگاری فریدون آدمیت
محمدکاظم متین محمد حسن رازنهان

تقی زاده ازرهبران مشروطیت ایران و ازرجال سیاسی ، علمی بحث انگیزودرعین حال ازناشناخته ترین بازیگران سیاسی تاریخ معاصر است.او در زمره کسانی است که جمعی به شدت موافق و جمعی به غایت مخالف دارد و هر یک نیز برای اثبات نظرات خود دلایلی ارایه می کنند. یکی از کسانی که بیشترین نق چکیده کامل

تقی زاده ازرهبران مشروطیت ایران و ازرجال سیاسی ، علمی بحث انگیزودرعین حال ازناشناخته ترین بازیگران سیاسی تاریخ معاصر است.او در زمره کسانی است که جمعی به شدت موافق و جمعی به غایت مخالف دارد و هر یک نیز برای اثبات نظرات خود دلایلی ارایه می کنند. یکی از کسانی که بیشترین نقد و توهین را در نوشته های خود برایشان وارد کرده است مرحوم آدمیت است. او نه تنها تقی زاده را در آثارش سخت مورد حمله قرار داده است بلکه هر کس را که به نوعی درصدد دفاع و تعریف و تمجید از او برآمده باشد. از ایرج افشار گرفته تا مینوی و از خانم لمبتون گرفته تا نیکی کدی. ما در این تحقیق به دنبال آن هستیم که دیدگاههای آدمیت درباره تقی زاده را مورد بررسی قرار دهیم و علل و نادرستی آن باز شناسیم. در تاریخ نگاری معاصردر حق تقی زاده ناروایی هایی صورت گرفته است .شاید اینک زمان آن فرارسیده باشد که رها از حب وبغض شخصی ، پست وبلند کارنامه سیاسی او بدون پیش داوری و توطئه پنداری مرسوم وطنی مورد نقد وبررسی قرار گیرد.دراین تحقیق از روش کتابخانه ای، استفاده از آرشیو اسناد و مجلات ، کتابهای آدمیت و تقی زاده و مقالات مختلف ایرانی، خارجی و صورت مذاکرات مجلس استفاده شده است . پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1559 - بررسی مناسبات فرهنگی ـ تمدنی ایران و اتیوپی از ظهور اسلام تا پایان عصر صفویه
امیربهرام عرب احمدی

در این مقاله مناسبات فرهنگی تمدنی دو کشور تاریخی ایران و اتیوپی از آغاز اسلام تا دوره معاصر( با تمرکز بر چند سده اخیر) و بر اساس منابع موجود مورد بررسی قرار گرفته است . سئوال اصلی این مقاله " چه عواملی کنشگران اصلی در فرآیند تعامل فرهنگی اجتماعی دو کشور بشمار می روند؟" چکیده کامل

در این مقاله مناسبات فرهنگی تمدنی دو کشور تاریخی ایران و اتیوپی از آغاز اسلام تا دوره معاصر( با تمرکز بر چند سده اخیر) و بر اساس منابع موجود مورد بررسی قرار گرفته است . سئوال اصلی این مقاله " چه عواملی کنشگران اصلی در فرآیند تعامل فرهنگی اجتماعی دو کشور بشمار می روند؟" و فرضیه اصلی نیز " تاثیر و تاثر متقابل فرهنگی دو ملت ایران و اتیوپی بر یکدیگر " است. چارچوب مقاله بر نظریه " تبادل فرهنگی بین اقوام مختلف " دکتر لهسایی زاده استوار گشته و نتایج اجتماعی فرهنگی حاصل از آن متغیرهای مستقل پژوهش قلمداد می شوند. هدف مقاله نیز ارائه اطلاعاتی بکر و دست اول در مورد روابط فرهنگی دو کشور و طرح دیدگاهی نو در مورد مناسبات دو کشور طی چند سده اخیر است . روش تحقیق این مقاله توصیفی ـ تحلیلی ، میدانی است و نویسنده تلاش کرده است با بهره گیری حداکثری از منابع موجود ؛ اطلاعات بکر و دست اولی در خصوص روابط فرهنگی تمدنی دو کشور که منجر به دانش افزائی در این زمینه می شود را ارائه نماید . هدف مقاله نیز واکاوی و ارائه اطلاعاتی بکر و دست اول در مورد روابط فرهنگی دو کشور ، ارائه پاسخی مستدل و علمی به سئوال اصلی و ارائه دیدگاهی نو و بدیع در مورد مناسبات دو کشور طی چند سده گذشته است . پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1560 - تمایزهای قانونگذاری در ایران دوره مشروطه و اروپای عصر روشنگری
اکرم صالحی هیکویی حسین آبادیان نعمت احمدی نسب

مقاله حاضر بر این اساس استوار است که مشروطه ایران ریشه در فرهنگ و آداب و رسوم خاصی خاصی داشت که مبتنی بر بینش مذهبی بود، بنابراین عمده ترین مباحث این دوره را مجادلات کلامی و فقهی تشکل میدادند. نظامهای مشروطه اروپائی پس از سده ها بحث و بررسی مفصل در باره مفهوم حقوق و ضرو چکیده کامل

مقاله حاضر بر این اساس استوار است که مشروطه ایران ریشه در فرهنگ و آداب و رسوم خاصی خاصی داشت که مبتنی بر بینش مذهبی بود، بنابراین عمده ترین مباحث این دوره را مجادلات کلامی و فقهی تشکل میدادند. نظامهای مشروطه اروپائی پس از سده ها بحث و بررسی مفصل در باره مفهوم حقوق و ضرورت قانونگذاری نوین بر اساس آن حقوق شکل گرفتند، مشروطه ایران هم مبتنی بر تعریفی از حقوق بود که تحت تأثیر فرهنگ مسلط، در هیئتی مذهبی ظاهر میشد. دیدگاه اصلی مقاله حاضر این است که به دلیل تفاوتهای فرهنگی، بین مشروطه ایران و سایر نقاط عالم تفاوت وجود داشت، تلاش شده است این دیدگاه بر اساس روش توصیفی تحلیلی ارائه گردد. همچنین این مقاله تلاش دارد تا نشان دهد دهد مبانی نظامهای مشروطه در سراسر عالم لزوماً یکسان نیست، بنابراین طبیعی است که تفاوتها و تمایزهائی بین آنها وجود داشته باشد. برای نشان دادن این تمایز، تا حدودی در باره آراء روسو بحث و بررسی به عمل آمده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1561 - به تخت نشستن داریوش بزرگ و اردشیر اول و نقش آنها در توسعه عمرانی تخت جمشید
امیر حسین سلطانی بهمن فیروزمندی رضا شعبانی صمغ آبادی هایده خمسه

تخت جمشید از جمله بناهای تاریخی بسیار ارزشمند در ایران و جهان است که به خاطر جایگاه سیاسی، فرمانروایی، موقعیت جغرافیایی، معماری ساخت و نقش آن در تحولات تاریخ باستان ایران بسیار حائز اهمیت می باشد که توسط داریوش ساخت آن شروع شد و در دوران اردشیر اول ادامه پیدا کرد. از ای چکیده کامل

تخت جمشید از جمله بناهای تاریخی بسیار ارزشمند در ایران و جهان است که به خاطر جایگاه سیاسی، فرمانروایی، موقعیت جغرافیایی، معماری ساخت و نقش آن در تحولات تاریخ باستان ایران بسیار حائز اهمیت می باشد که توسط داریوش ساخت آن شروع شد و در دوران اردشیر اول ادامه پیدا کرد. از این رو مقاله حاضر که در صدد بررسی به تخت نشستن داریوش بزرگ و اردشیر اول و نقش آنها در توسعه عمرانی تخت جمشید است پس از بسط فضای مفهومی موضوع تحقیق، به بررسی نقش داریوش بزرگ و اردشیر اول در توسعه عمرانی تخت جمشید خواهد پرداخت. مطابق با مستندات موضوعی ارائه شده در این پژوهش، روش تحقیق، توصیفی-تحلیلی و روش گردآوری اطلاعات در این پژوهش، کتابخانه‌ای می‌باشد. یافته‌های این مطالعه، حاکی از آن است که سرزمین ایران از دیرباز خاستگاه تمدن های بزرگ و کهن بوده است که پادشاهی هخامنشی ها یکی از آنها محسوب می شود که از تمدن های میان رودان، مصر، یونان و روم آگاهی داشته و بطبع از این تمدن‌ها الهام گرفته و بر آنها نیز تأثیر گذاشته‌‌اند، این موضوع در شکل گیری و ساخت تخت جمشید تاثیر گذاشته است، ثانیا؛ بسیاری ساخت تخت جمشید را از زمان داریوش کبیر می دانند که توسط پادشاهان بعد مورد مرمت و بازسازی قرار گرفت و در زمان اردشیر یکم نیز بر عمران و آبادانی آن افزوده شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1562 - ارتباط سیاسی مانا و آشور بر اساس نوشتار سالنامه های آشوری
مهتا شیخی علیرضا هژبری نوبری محمود طاووسی رضا شعبانی صمغ آبادی

قرون 7 تا 10 ق.م مقارن با دوران آشور در بین النهرین و نخستین تقابلات سیاسی ضدآشوری در غرب و شمال غرب ایران است. این نواحی از دیرباز در مسیر شاهراههای مهم ارتباطی قرار داشته و موطن اقوام قدرتمند مانا بود که در پی حملات دو دولت آشور و اورارتو به تدریج گرد هم آمده و حکومتی چکیده کامل

قرون 7 تا 10 ق.م مقارن با دوران آشور در بین النهرین و نخستین تقابلات سیاسی ضدآشوری در غرب و شمال غرب ایران است. این نواحی از دیرباز در مسیر شاهراههای مهم ارتباطی قرار داشته و موطن اقوام قدرتمند مانا بود که در پی حملات دو دولت آشور و اورارتو به تدریج گرد هم آمده و حکومتی پادشاهی را تشکیل دادند که گاه به طور مستقل و گاه به عنوان متحد یکی از این دولت ها به حفاظت از منافع خویش در منطقه پرداخت. شناخت و درک چگونگی ظهور و زوال این دولت علی رغم نقش مهم در شکل دهی نخستین پایه های حکومت متحد در فلات ایران به دلیل فقدان منابع مکتوب مانایی دارای ابهامات بسیار بوده و بازسازی روابط سیاسی آن با دولت قدرتمند آشور تنها از طریق تحلیل اطلاعات سالنامه های آشوری میسر است. این متون نمایانگر نحوه ارتباطات سیاسی دولتهای منطقه در این برهه زمانی و تقابلات نظامی آنان بوده و حاوی اطلاعاتی ارزشمند در خصوص شهرها و مراکز مهم استقراری مانا هستند که تنها شمار اندکی از آنان تاکنون شناخته شده است. در این نوشتار به جهت روشن کردن روابط سیاسی دو دولت و نقش آنها در کنترل منطقه اطلاعات موجود در متون سالنامه های آشوری که به ماناها اشاره دارند مورد بررسی قرار گرفته و حیات سیاسی حکومت مانا در تاریخ ,از آغاز ظهور تا ادغام در حکومت ماد, به چهار دوره تقسیم گشته است و در نهایت به بررسی نقش روابط سیاسی این دو دولت بر فرهنگ و جامعه مانا پرداخته شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1563 - نظام شهرسازی و توسعه شهری در ایران دوره ساسانی ( 651-224.م)
محمدمهدی جهان پرور زهرا جهان پرور

شهر و شهرسازی یکی از ویژگی‌های تمدن بشری به شمار می‌رود. این پدیده از دو عنصر انسانی و ایدئولوژیکی به وجود آمده و بازتاب اوضاع و احوال اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و اقتصادی حاکم بر فضای جامعه است که به مرور در بستر زمان تحول یافته است. شهرسازی و توسعه شهری در دوره ساسانی یکی چکیده کامل

شهر و شهرسازی یکی از ویژگی‌های تمدن بشری به شمار می‌رود. این پدیده از دو عنصر انسانی و ایدئولوژیکی به وجود آمده و بازتاب اوضاع و احوال اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و اقتصادی حاکم بر فضای جامعه است که به مرور در بستر زمان تحول یافته است. شهرسازی و توسعه شهری در دوره ساسانی یکی از مهمترین این تحولات است که در این پژوهش مورد توجه قرار گرفته و هدف از آن شناخت عوامل مؤثر بر بافت و الگوی شهری، مطالعه فضای کالبدی شهر و کارکردهای آن و نیز بررسی رابطه احداث شهر با اعتقادات جامعه عصر ساسانی است. در این پژوهش تحلیلی با بهره‌مندی از داده‌ها و اطلاعات اسنادی و کتابخانه‌ای، شهر و نظام شهر سازی ایران دوره ساسانی مورد مطالعه و واکاوی قرار گرفته است و به اقتضای شرایط زیست بوم، نوعی همطرازی در سبک شهرسازی ایرانیان دوره مذکور با مؤلفه‌های زیست محیطی و ایدئولوژیکی پدید آمده که علاوه بر رشد سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و نظامی، رونق اقتصادی را نیز در پی داشته است که می‌توان از این تجارب در شرایط کنونی بهره برد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1564 - نقش جغرافیای سیاسی ایران در دو جنگ جهانی قرن بیستم
محمد گرشاسبی محمود سید

یکی از مطرح ترین چالش های دنیای کهن و عصر مدرن رقابت بر سر منابع سرزمین های دور و نزدیک بوده است. رقابتی که به جنگ های تمام عیاری منجر می شد تا جانب فاتح جنگ بر همه مولفه های جغرافیای سیاسی یک اقلیم اعم از فضا، منابع اقتصادی و نیروی انسانی آن سیطره داشته باشد. پس از این چکیده کامل

یکی از مطرح ترین چالش های دنیای کهن و عصر مدرن رقابت بر سر منابع سرزمین های دور و نزدیک بوده است. رقابتی که به جنگ های تمام عیاری منجر می شد تا جانب فاتح جنگ بر همه مولفه های جغرافیای سیاسی یک اقلیم اعم از فضا، منابع اقتصادی و نیروی انسانی آن سیطره داشته باشد. پس از این رو اقلیم ها نقش بارزی در آتش افروزی جنگ ها داشته و خواهند داشت. بررسی این موضوع از زاویه علم تاریخ و ژئوپلیتیک و انطباق آن با آنچه که بین سالهای 1914 تا 1945 بر سرزمین ایران رفت، محک و میزان قابل انعکاسی برای مقایسه و هدف گذاری در ارتباط با چگونگی ویژگیهای ژئوپلیتیک ایران با شروع دو جنگ جهانی بزرگ نیمه قرن بیستم مقابل پژوهشگر قرار می دهد. با نظر به اینکه علم ژئوپلیتیک مفهوم نسبتا جدیدی است و در چهارچوب علوم تاریخ، جغرافیا و سیاست قرار دارد و پس از پایان جنگ جهانی دوم و آغاز جنگ سرد و نیز خلق شدن مفاهیمی چون هارتلند و ریملند قوام بیشتری پیدا کرده است، بر اساس آن می توان ریشه بسیاری از جنگ های تاریخ خاصه جنگ های قرون 19 و 20 را مورد بررسی قرار داد. ژئوپلیتیک گرچه همه اقلیم های جهان را مورد مطالعه قرار می دهد، اما اقلیم هایی مانند ایران، مصر، شبه قاره هند، شبه جزیره ایبری، شبه جزیره بالکان و ... همواره از اهمیت بیشتری برخوردار هستند چرا که بیشترین تقابل های بشری در آنها روی داده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1565 - مناسبات محمدرضا شاه درطی جنگ سرد
فرشید رهی معصومه قره داغی محمد یوسفی جویباری نازلی اسکندری نژاد

ایران ازموقعیت فوق العاده استراتژیک در خاورمیانه برخوردار بوده و وسعت آن پس از عربستان بی همتا است و دارای مرزهای طولانی با مناطق محوری است. بریکی ازمهم ترین تنگه های جهان تسلط کامل دارد و جهت گیری ارتفاعات آن، موقعیت دفاعی مناسبی را پدید آورده است. الگوی سیاست خارجی ای چکیده کامل

ایران ازموقعیت فوق العاده استراتژیک در خاورمیانه برخوردار بوده و وسعت آن پس از عربستان بی همتا است و دارای مرزهای طولانی با مناطق محوری است. بریکی ازمهم ترین تنگه های جهان تسلط کامل دارد و جهت گیری ارتفاعات آن، موقعیت دفاعی مناسبی را پدید آورده است. الگوی سیاست خارجی ایران دردوران پس ازمشروطه، الگوی بی طرفی قرار گرفت. منظورازاین الگو بی طرفی الگوی تنش زدایی. دررقابت قدرت های بزرگ واستفاده ازرقابت آنها برای تأمین امنیت وتمامیت ارضی ایران بود. این الگو تا سال 1332 هـ .ش تداوم یافت.بعد از کودتای 28 مرداد1332 وتثبیت موقعیت شاه به عنوان تنها سکان دار سیاست خارجی ایران، الگوی بی طرفی جای خود را به الگوی انطباق رضایت آمیزداد. در این دوره که مقارن با شدت یافتن جنگ سرد میان دوابرقدرت بود، سیاست خارجی ایران ذیل اتحادوائتلاف باغرب شکل گرفت.سیاست خارجی محمدرضاشاه دراین دوره نزدیکی به امریکا بود.البته به دلیل همسایگی باشوروی ایران روابط سیاسی واقتصادی بااین کشور هم داشت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1566 - نقش ایران و روم در حیات سیاسی اشکانیان ارمنستان در قرن چهارم میلادی
محمد ملکی

اشکانیان ارمنستان، در معاهده صلحی که بین ایران و روم در اواخر قرن سوم میلادی منعقد شد، بار دیگر سلطه خود را بر ارمنستان، در نتیجه اتحاد با امپراتوری روم و تقابل با شاهنشاهی ساسانی، احیا کرد. هدف روم از اتحاد با اشکانیان ارمنستان، تحت فشار قرار دادن ساسانیان بود. زیرا ار چکیده کامل

اشکانیان ارمنستان، در معاهده صلحی که بین ایران و روم در اواخر قرن سوم میلادی منعقد شد، بار دیگر سلطه خود را بر ارمنستان، در نتیجه اتحاد با امپراتوری روم و تقابل با شاهنشاهی ساسانی، احیا کرد. هدف روم از اتحاد با اشکانیان ارمنستان، تحت فشار قرار دادن ساسانیان بود. زیرا ارمنستان به‌دلیل موقعیت خاص جغرافیایی، برای حفظ سلطه بر میان‌رودان و سرزمین‌های ماورای فرات، برای روم و ساسانیان بسیار مهم بود. اهمیت ارمنستان برای ایران و روم در قرن چهارم میلادی، باعث اثرپذیری خاندان اشکانی حاکم در ارمنستان از هریک از دو قدرت شاهنشاهی ساسانی و امپراتوری روم شد. این مقاله با بررسی حوادث تاریخی این دوره، با تحلیل داده‌های منابع، نه تنها بر نقش موثر ایران و روم در تداوم و انقطاع حیات سیاسی این خاندان تاکید می‌کند، بلکه به تبیین روابط ایران و روم، با در نظر گرفتن نقش این خاندان ایرانی حاکم بر ارمنستان، نیز می پردازد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1567 - آموزش و نهادهای آموزشی آل زیار و انعکاس آن در قابوسنامه
ابوالفضل فضلی محمد سپهری

چکیدهتاریخ و تمدن ایران دارای بنیادها و زیرساخت‌های مستحکم علمی و فرهنگی است. آموزش و مراکز علمی به جهت فراهم‌آوردن زمینه رشد علم و فرهنگ و تربیت دانش‌اندوزان همواره از جایگاه بالایی برخوردار بوده و یکی از دستاوردهای مهم فرهنگ و تمدن محسوب می‌شدند. هدف این پژوهش بررسی آ چکیده کامل

چکیدهتاریخ و تمدن ایران دارای بنیادها و زیرساخت‌های مستحکم علمی و فرهنگی است. آموزش و مراکز علمی به جهت فراهم‌آوردن زمینه رشد علم و فرهنگ و تربیت دانش‌اندوزان همواره از جایگاه بالایی برخوردار بوده و یکی از دستاوردهای مهم فرهنگ و تمدن محسوب می‌شدند. هدف این پژوهش بررسی آموزش و نهادهای آموزشی سلسله آل‌زیار و نیز انعکاس این آموزش‌ها در کتاب قابوسنامه عنصرالمعالی با روش پژوهش توصیفی ‌تحلیلی و گردآوری اطلاعات کتابخانه‌ای می‌باشد. مساجد، مکاتب، خانه‌های دانشمندان، مهمترین مراکز علمی و آموزشی در این دوره بوده و در سرزمین‌های تحت حاکمیت آل‌زیار بحث آموزش مورد توجه بیشتر حاکمان این سلسله بوده است جایگاه اندیشمندان در دربار حاکمان آل‌زیار رفیع و مورد احترام بوده‌اند و کتاب قابوسنامه نیز بستر مناسبی برای طرح تفکرات و راهکارهای تعلیم و تربیت در جامعه بوده و عنصرالمعالی با استفاده از ابزار داستان، تمثیل، حکایت و روش‌های مختلف آموزشی در تدوین قابوسنامه استفاده نموده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1568 - بررسی چگونگی ورود نگره های روسی به اندیشه های نوگرایانه ایرانی در آغاز دوره قاجار(با تامل بر نمونه آخوند زاده)
اکبر ظریفی سید علیرضا ابطحی فیض اله بوشاسب گوشه

آغاز مناسبات با شمایل تازه میان ایران وروس، به زمان شکل گیری حکومت قاجار بر می گردد.پیش از آن مناسبات دو کشور تنش آلود نبود. از روزگار صفویان مناسبات اقتصادی شاکله این مناسبات بوده است.تا روزگار پتر، اهمیت چاره سازی از سوی روسیه برای کارگزاران ایرانی نبود و بیشتر روس ها چکیده کامل

آغاز مناسبات با شمایل تازه میان ایران وروس، به زمان شکل گیری حکومت قاجار بر می گردد.پیش از آن مناسبات دو کشور تنش آلود نبود. از روزگار صفویان مناسبات اقتصادی شاکله این مناسبات بوده است.تا روزگار پتر، اهمیت چاره سازی از سوی روسیه برای کارگزاران ایرانی نبود و بیشتر روس ها به داشتن روابط علاقه ونیاز داشتند.پی آمدهای این منازعه چه تاثیری روی نوگرایی ایرانیان گذاشت؟واین تاثیر چگونه و دارای چه کیفیتی بود ؟ و در کجاها تاثیر مستقیم گذاشت؟ پس ازجنگ های میان دو کشور در آغاز دوره قاجار،مسائلی اتفاق افتاد که این مسائل روی کیفیت مناسبات تاثیر مستقیم داشت.مسیر قفقاز راهی شد برای ایرانی ها که از آن طریق با بارقه های زندگی مدرن آشنا شده و تلاش کنند به دست آوردهایی برسند.روس ها زودتر از ایرانی ها با مدنیت اروپایی آشنا شده بودند وپتر تلاش کرده بود که روسیه را سراسر غربی کند.پس از جنگ ها نیز ایرانی ها تلاش کردند به مدنیتی که عامل پیروزی روسیه در جنگ ها شناخته شده بود دست پیدا کنند.اندیشه ورزان ایرانی مستقر در قفقاز و یا مرتبط با قفقاز،نخستین کسانی بودند که تلاش کردند با اروپا آشنا شوند ونکره های نوگرایانه اروپایی را بومی کرده وبه کشور انتقال دهند.شناسایی راه های ورود اندیشه هایی که می تواند برای توسعه ساختار های کشور ضروری و مفید باشد،با نگاه به گذشته همیشه ضروری است.به ویژه برای کشورهایی که تازه در مسیر توسعه قرار گرفته اند.چگونگی این ورود سخن این مقاله است که به صورت توصیفی تحلیلی صورت گرفته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1569 - بررسی جایگاه طبقه متوسط در ایران بعد از انقلاب اسلامی
علی اکبر امیدی حمیدرضا سعیدی نژاد ادریس بهشتی نیا

طبقه بندی اجتماعی نوع ویژه ای از تفکیک اجتماعی است که در آن سلسله مراتب و موقعیت های اجتماعی اهمیت دارد. اصطلاح طبقه با ظهور کارل مارکس معنای ویژه ای یافت و به یکی از مفاهیم بنیادی در علوم اجتماعی معاصر تبدیل شد. در ایران و بعد از انقلاب اسلامی ، به دنبال تغییر در عرصه چکیده کامل

طبقه بندی اجتماعی نوع ویژه ای از تفکیک اجتماعی است که در آن سلسله مراتب و موقعیت های اجتماعی اهمیت دارد. اصطلاح طبقه با ظهور کارل مارکس معنای ویژه ای یافت و به یکی از مفاهیم بنیادی در علوم اجتماعی معاصر تبدیل شد. در ایران و بعد از انقلاب اسلامی ، به دنبال تغییر در عرصه های اصلی جامعه (سیاسی ، اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی) در حوزه طبقات نیز برخی تغییرات رخ دااد. هدف این مقاله تبیین جایگاه طبقه متوسط در تحولات سیاسی- اجتماعی ایران از زمان شکل گیری انقلاب اسلامی تا سال 1392 است. در بین گروه ها و طبقات مختلف اجتماعی همواره نقش طبقه متوسط به عنوان یک طبقه تاثیرگذار در مشروعیت بخشی به ساختار حاکم مورد توجه قرار داشته است. نوع روش تحقیق در این مقاله توصیفی – تحلیلی و بر مبنای مطالعات کتابخانه ای و مستند به ارائه آمار و اطلاعات مراجع رسمی است. فضا و ساخت سیاسی حاکم بر جامعه یکی از موضوعات سیاسی در نقش آفرینی طبقات است.تحلیل وضعیت طبقه متوسط بعد از انقلاب در دولت های مختلف نشان می دهد که طبقه متوسط به عنوان اصلی ترین طبقه در تحولات سیاسی – اجتماعی ایران شناخته می شود،که با استفاده از مولفه هایی چون طبقه همراهی با ایدئولوژی نظام ، تلاش برای گذار به دموکراسی در ایران، تقویت مشارکت سیاسی، تقویت روابط با گروه ها و احزاب ذی نفوذ در عرصه سیاسی و تقویت فرهنگ سیاسی توانسته است نقش مهمی را در مشروعیت بخشی به ساختار حاکم ایفا نماید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1570 - خوراک و پوشاک ایرانیان در عصر امویان
امیر احمد مومنی ها محمد سپهری هوشنگ خسروبیگی

ورود اسلام به ایران، تأثیرات عمیق و بنیادینی بر پیکره این جامعه نهاد، به گونه‌ای که ساختارهای سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و معیشتی مردم دستخوش تغییرات بنیادین گردید. سؤال اصلی پژوهش آن است که خوراک و پوشاک ایرانیان به عنوان عناصری از ساخت اجتماعی و فرهنگی و معیشتی م چکیده کامل

ورود اسلام به ایران، تأثیرات عمیق و بنیادینی بر پیکره این جامعه نهاد، به گونه‌ای که ساختارهای سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و معیشتی مردم دستخوش تغییرات بنیادین گردید. سؤال اصلی پژوهش آن است که خوراک و پوشاک ایرانیان به عنوان عناصری از ساخت اجتماعی و فرهنگی و معیشتی مردم در دوره امویان چه ویژگی داشته است؟ فرضیه مطرح شده آن است که در دوره مورد بررسی یعنی با ورود اعراب ضمن تداوم بخشی از آیین‌ها و سنت‌های ملی و اجتماعی گذشته ، بخشی از آداب غذایی را از عرب‌ها گرفتند و تنوع غذایی ایرانیان نیز سبب تغییر عادات غذایی عرب‌ها شد. ، بنابراین در این بخش از سنن ما شاهد تأثیر وتأثر دو طرف بر یکدیگر هستیم. پژوهش حاضر با روش توصیفی و تحلیلی و با تکیه بر منابع تاریخی به این به این رهیافت رسیده است که در حوزه خوراک و پوشاک ما شاهد تأثیر وتأثر دو طرف بر یکدیگر هستیم. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1571 - جغرافیای تاریخی تالش از دوره صفویان تا عهدنامه ترکمنچای
لاله عرفانی نمین رضا شعبانی سینا فروزش

تالش سرزمینی در غرب دریای خزر است که عناصر ثابت قدم ایرانی از دیر باز در آن زیسته اند و از دیدگاه‌های تاریخی، اجتماعی، اقتصادی وجغرافیایی دارای شرایط غنی است. تقسیم این منطقه به دو قسمت تالش شمالی و جنوبی پس از عهدنامه ترکمنچای، مطالعه ی محدوده‌ی جغرافیای تاریخی آن قبل چکیده کامل

تالش سرزمینی در غرب دریای خزر است که عناصر ثابت قدم ایرانی از دیر باز در آن زیسته اند و از دیدگاه‌های تاریخی، اجتماعی، اقتصادی وجغرافیایی دارای شرایط غنی است. تقسیم این منطقه به دو قسمت تالش شمالی و جنوبی پس از عهدنامه ترکمنچای، مطالعه ی محدوده‌ی جغرافیای تاریخی آن قبل از تقسیم را ضروری کرده است. در طول تاریخ، در این منطقه مذاهب گوناگونی رواج داشته که در مقایسه با سرزمین های همجوار خود حضور نسبتا پایدارتری داشته اند؛ بنابراین فرض بر این است که نوع ترکیب جمعیتی این منطقه در این امر دخیل بوده باشد. این مقاله با روش توصیفی- تحلیلی به دنبال پاسخ به این سوال است که جغرافیای تاریخی تالش قبل از تقسیم آن چگونه بوده و آیا ویژگی های تاریخی و انسانی آن می تواند متاثّر از عوامل جغرافیایی باشد؟ یافته های به دست آمده بیانگر این واقعیت است که سخت کوشی تالشیان واصالت زبان، مذهب و فرهنگ آنها تا حدود زیادی متاثر از شرایط جغرافیایی و اقتصادی منطقه بوده است؛ از طرفی قرار گرفتن تالش در مسیر گیلان به آذربایجان، قفقاز و روسیه، ارتباط تاریخی با فراز و فرودهای مختلف میان حکومت‌های هم جوار ایجاد کرده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1572 - نقش ایلات در عدم شکل گیری جامعه مدنی در عهد قاجار
بهمن عبدالهی اوزان سفلی معصومه قره داغی شهرزاد ساسانپور داود اصفهانیان

چکیدهایلات و عشایر در ایران همواره بخش عمده ای از جمعیت را تشکیل می داده و بطور مستقیم یا غیرمستقیم در سیاست و حکومت نقش داشته اند چرا که جامعه ایران سنتی، ایلی و قبیله ای بوده این موضوع با روی کار آمدن قاجارها به مراتب پررنگتر شده و حائز اهمیت فراوان گردید یکی از این ح چکیده کامل

چکیدهایلات و عشایر در ایران همواره بخش عمده ای از جمعیت را تشکیل می داده و بطور مستقیم یا غیرمستقیم در سیاست و حکومت نقش داشته اند چرا که جامعه ایران سنتی، ایلی و قبیله ای بوده این موضوع با روی کار آمدن قاجارها به مراتب پررنگتر شده و حائز اهمیت فراوان گردید یکی از این حوزه ها بحث جامعه مدنی می باشد. از این رو مقاله حاضر که در صدد نقش ایلات در عدم شکل گیری جامعه مدنی در عهد قاجار است پس از بسط فضای مفهومی موضوع تحقیق، به بررسی دو موضوع ایلات و عشایر و نقش آنها در حوزه جامعه مدنی خواهد پرداخت. مطابق با مستندات موضوعی ارائه شده در این پژوهش، روش تحقیق، توصیفی-تحلیلی و روش گردآوری اطلاعات در این پژوهش، کتابخانه‌ای می‌باشد. یافته‌های این مطالعه، حاکی از آن است که اولا؛ تغییرات در جامعه ایرانی و حرکت آن به‌سوی یک جامعه مدنی، شبیه آنچه در غرب اتفاق افتاده بود نیاز به زیرساخت‌هایی داشت. سنت‌گرایی افراطی در جامعه ایرانی سرعت این تغییرات را کند کرده بود. انقلاب مشروطیت این تغییرات را سرعتی بخشید که با تکامل جامعه ایرانی همخوانی نداشت. برای همین در پایان نیز به شکست انجامید و ازآنچه مدنظر بود فقط ساختار شکلی را دارا شد و ثانیا؛ قاجاریه حکومت قبیله ای بوده و هرایالت توسط شاهزاده ای اداره می شد و یکپارچگی در این حکومت دیده نمی شود که حکومت قبیله ای یکی از دلایل عدم شکل گیری نهادهای مدنی گردید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1573 - بررسی گفتمان مجله ایرانشهر در باب زنان
حمزه حسینی محمد رضا علم

بعد از آشنایی جامعه ایرانی با مدرنیته غربی، جریانات و گروههای مختلفی تلاش کردند تا با روشهای گوناگون از جمله انتشار روزنامه ها و مجلات جایگاه و حقوق زنان را دچار تحول کنند. در این مقاله تلاش کردیم تا گفتمان مجله ایرانشهر را نسبت به زنان بررسی کنیم. بدین ترتیب سوال اصلی چکیده کامل

بعد از آشنایی جامعه ایرانی با مدرنیته غربی، جریانات و گروههای مختلفی تلاش کردند تا با روشهای گوناگون از جمله انتشار روزنامه ها و مجلات جایگاه و حقوق زنان را دچار تحول کنند. در این مقاله تلاش کردیم تا گفتمان مجله ایرانشهر را نسبت به زنان بررسی کنیم. بدین ترتیب سوال اصلی مقام حاضر این است که گفتمان مجله ایرانشهر به مقوله زنان دارای چه رویکردی بود و چه تاثیری بر گفتمان دولت پهلوی اول نسبت به زنان داشته است؟ یافته‌های این بررسی نشان می‌دهد که گردانندگان ایرانشهر در بستر گذر جامعه ایران از دولت قاجار به دولت پهلوی اول تحول در جایگاه زنان و ترقی و پیشرفت آنها را یکی از مظاهر دولت ملت مدرن تلقی کرده بودند و در برنامه ها و اصلاحات نوسازانه ی رضاشاه این مسئله مهم را در کانون توجه قرار دادند و با ارائه راهکارهای همچون آموزش و تربیت فراگیر زنان، وضع قوانین برای تحول در حقوق و جایگاه زنان، مبارزه با وضعیت و دیدگاههای سنتی در مورد زن و همچنین الگو گرفتن از ملل غربی در بعضی موارد جهت بهبودی جایگاه آنها، به عنوان یکی از مجلات پیشگام در پرداختن به مسئله زنان، تاثیر بسزایی در افکار و دیدگاههای ایرانیان نسبت به حقوق و جایگاه زنان داشته و موجب گام های موثر در تحول نگاه جامعه و حکومت به زن در دوره پهلوی اول شده بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1574 - جایگاه سلطان وسلطنت در اندرزنامه های باستان ودوره ایران اسلامی
سودابه دستی ترک سهیلا ترابی فارسانی ناصر جدیدی

اندرزنامه‌ها آثاری هستند که در زمینه سیاست و تأملات سیاسی در ایران باستان ودوره اسلامی با هدف توصیه رفتار سیاسی بر صاحبان قدرت به رشته تحریر درآمده است. رساله هایی که متعلق به دوره ساسانیان و به زبان پهلوی شامل پند و اندرز، دستورات دینی و اخلاقی و حکم است که محتوای آنها چکیده کامل

اندرزنامه‌ها آثاری هستند که در زمینه سیاست و تأملات سیاسی در ایران باستان ودوره اسلامی با هدف توصیه رفتار سیاسی بر صاحبان قدرت به رشته تحریر درآمده است. رساله هایی که متعلق به دوره ساسانیان و به زبان پهلوی شامل پند و اندرز، دستورات دینی و اخلاقی و حکم است که محتوای آنها از اوستا ریشه می گیرد. ارائه چارچوبی به سلطان و حفظ و اصلاح قدرت آن است. هدف اندرزنامه‌ها ارائه چگونگی رفتار مناسب در کسب قدرت و حفظ قدرت است. اندرزنامه‌های سیاسی به چگونگی کارکرد نظام سیاسی و تأثیر عوامل موجود در تولید و توزیع قدرت سیاسی می‌پردازند. روش این تحقیق توصیفی- تحلیلی می باشد که پس ازتوصیف مطالب به تجزیه وتحلیل داده ها اقدام خواهدشد. اهداف این پژوهش تبیین جایگاه سلطان وسلطنت در اندرزنامه های باستان ودوره اسلامی است.نتایج ویافته های این مطالعه نشان می دهد که محور مباحث اندرزنامه نویسان سیاسی قدرت سلطان و حفظ آن است. مخاطب بسیاری از اندرزنامه ها اول شخص کشور یعنی سطان است. مهمترین وجوه عنصر تداوم در این هامباحثی چون تمرکز بر قدرت پادشاه، قانون، رابطه شاه و رعیت (مردم) و پیوند دین و سیاست می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1575 - بررسی تطبیقی ـ مقایسه‌ای افکار باستانگرایانه میرزا فتحعلی آخوندزاده و ابراهیم پورداود
علی فردوسی امید سپهری راد امیر اکبری

پژوهش حاضر به آراء و نظرات آخوندزاده(1227ـ 1295ق) و ابراهیم پورداود(1264ـ 1347ش) در خصوص ایران باستان، و چگونگی اهمیت یافتن فرهنگ و تمدن آن دوران، در دورۀ معاصر می‌پردازد. در طول تاریخ، سرزمین ایران مورد تهاجم اقوام مختلف از شرق و غرب قرار گرفته اما هیچ کدام از این یورش چکیده کامل

پژوهش حاضر به آراء و نظرات آخوندزاده(1227ـ 1295ق) و ابراهیم پورداود(1264ـ 1347ش) در خصوص ایران باستان، و چگونگی اهمیت یافتن فرهنگ و تمدن آن دوران، در دورۀ معاصر می‌پردازد. در طول تاریخ، سرزمین ایران مورد تهاجم اقوام مختلف از شرق و غرب قرار گرفته اما هیچ کدام از این یورش‌ها، به اندازۀ تهاجم تازیان ، مورد دشمنی و خصومت قرار نگرفت. برخی روشنفکران، آن تهاجم را مصیبت‌بارترین فاجعۀ تاریخ ایران جلوه دادند و برخی دیگر چنین باور و اعتقادی نداشتند. آخوندزاده به عنوان یک روشنفکر سکولار، در پی یافتن ریشۀ اصلی واپسگرایی ایران در دورۀ قاجاریه بود. اوتهاجم تازیان و نقش اسلام در عقب‌ماندگی جامعۀ ایران را از عوامل اساسی قلمداد کرد و برای اثبات مدعای خود با قیاس میان وضعیت ایران در دوران باستان و دورۀ اسلامی، به تبیین تمایزات و تفاوت های این دو دوره به طور کلی پرداخت و نشان داد که عظمت و شکوه ایران باستان، قابل قیاس با دورۀ اسلامی نبود. پورداود برخلاف آخوندزاده، مطالعات بسیاری در تاریخ و فرهنگ ایران باستان داشت، اوستا را به زبان فارسی ترجمه کرد با این همه، در خصوص تهاجم تازیان و نقش اسلام در عقب‌ماندگی جامعۀ ایران، نظری مشابه او داشت. پژوهش حاضر به آراء و نظرات آخوندزاده(1227ـ 1295ق) و ابراهیم پورداود(1264ـ 1347ش) در خصوص ایران باستان، و چگونگی اهمیت یافتن فرهنگ و تمدن آن دوران، در دورۀ معاصر می‌پردازد پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1576 - پیامدهای قراردادسن پترزبورگ درایران
حجت عبداللهی معصومه قره داغی منوچهر صمدی وند نازلی اسکندری نژاد

در دوره قاجاریه ایران نقطه سیاست همگرایی روس وانگلیس محسوب می شد. به سبب اهمیت استراتژیکی و مؤلفه های مهم ژئوپلیتیکی ایران چون موقعیت کریدوری چهارراه تلاقی ابرقدرت ها دولت حائل نقش ضربه گیر برخورد ابرقدرت هاو مسألة هند و نیز بحرانِ افغانستان در شرق و جنگ های قفقاز در شم چکیده کامل

در دوره قاجاریه ایران نقطه سیاست همگرایی روس وانگلیس محسوب می شد. به سبب اهمیت استراتژیکی و مؤلفه های مهم ژئوپلیتیکی ایران چون موقعیت کریدوری چهارراه تلاقی ابرقدرت ها دولت حائل نقش ضربه گیر برخورد ابرقدرت هاو مسألة هند و نیز بحرانِ افغانستان در شرق و جنگ های قفقاز در شمال غرب، فشارها و تهدیدات سیاسی، امنیتی و اقتصادیِ خارجی از چهار جهت روسیه از سوی شمال، هندِ بریتانیا و افغانستان از سوی شرق، عثمانی ها از سوی غرب و بریتانیا از سوی جنوب در خلیج فارس بر دولت های قاجاریه وارد می شد .انگلستان وروسیه همواره به دنبال تجزیه ایران بودند زیرا ایران بزرگ در منطقه‌ای که بر شاهراه حیاتی جهان تسلط دارد بنیان یافته است. در قرار داد۳۱اوت 1907 ۸ شهریور۱۲۸۶شکه با روسیه تزاری منعقد کرد ایران را به سه منطقه تحت نفوذ خود و روسیه و بی‌طرف تقسیم وایران را کاملاً تحت الحمایه خود نمود. هرچندکه برتمامیت ارضی ایران واستقلال ونظم وپیشرفت کشور تاکید شده بود.امااین قراردادتاانقلاب اکتبر روسیه ۱۹۱۷ سبب شدتادو کشور استعماری سیاست خارجی خودرا براساس این قرارداد تنظیم کرده وهمکاری نزدیکی درقبال مشروطه هدایت شده درایران انجام دادند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1577 - بررسی تطبیقی ابعاد حق مالکیت پناهندگان در اسناد تاریخی بین‌المللی و حقوق ایران
فاطمه درویشی محمد صادقی سیدباقر میرعباسی

هدف از نوشتار حاضر بررسی تطبیقی ابعاد حق مالکیت پناهندگان در حقوق ایران و اسناد بین‌المللی می‌باشد که به روش کتابخانه‌ای به انجام رسیده است. بی تردید پناهندگان نیز نظیر سایر افراد انسانی از تمامی حقوق و آزادی‌های اساسی که در نظام حقوق بشر شناسایی شده‌اند، بهره‌مند می‌با چکیده کامل

هدف از نوشتار حاضر بررسی تطبیقی ابعاد حق مالکیت پناهندگان در حقوق ایران و اسناد بین‌المللی می‌باشد که به روش کتابخانه‌ای به انجام رسیده است. بی تردید پناهندگان نیز نظیر سایر افراد انسانی از تمامی حقوق و آزادی‌های اساسی که در نظام حقوق بشر شناسایی شده‌اند، بهره‌مند می‌باشند. اما با توجه به وضعیت و شرایط خاصی که پناهندگان در آن به سر می‌برند، بهره‌مندی تنها از برخی حقوق اهمیت ویژه‌ای می‌یابد و متناسب با آن شرایط نیز دارای تکالیف خاصی می‌باشند. یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که: حق مالکیت، یکی از مواردی است که مورد تاکید کنوانسیون مربوط به وضع پناهندگان، حق تحصیل اموال منقول و غیرمنقول می‌باشد. ماده ۱۳ کنوانسیون مقرر می دارد که دول متعاهد در مورد تحصیل اموال منقول و غیرمنقول و سایر حقوق مربوط و همچنین در مورد قراردادهای اجاره یا سایر قراردادهای مربوط به مالکیت اموال منقول و غیرمنقول با پناهندگان رفتاری خواهند کرد تا سرحد امکان مساعد باشد. اتباع بیگانه در ایران طبق آیین نامه استملاک اتباع خارجه مصوب ۱۳۲۷ اگر بخواهند در ایران ملکی برای سکونت یا صنعت یا محل کسب خود استملاک کنند باید اظهارنامه‌های اداره ثبت محل وقوع آن ملک را تحویل بدهند تا برای تحصیل اجازه به اداره کل ثبت فرستاده شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1578 - نقش مذهب شیعه بر شکل گیری هویت سیاسی و اجتماعی زن ایرانی دوره آل بویه
پروین معصوم پور عسکری ایرج جلالی

این مقاله سعی دارد به بررسی نقش مذهب شیعه بر شکل گیری هویت سیاسی-اجتماعی زن این مقاله سعی دارد به بررسی نقش مذهب شیعه بر شکل گیری هویت سیاسی-اجتماعی زن ایرانی در دوره آل بویه بپردازند روش تحقیق در این پژوهش تاریخی و شیوه تجزیه و تحلیل اطلاعات توصیفی –تحلیلی است. ن چکیده کامل

این مقاله سعی دارد به بررسی نقش مذهب شیعه بر شکل گیری هویت سیاسی-اجتماعی زن این مقاله سعی دارد به بررسی نقش مذهب شیعه بر شکل گیری هویت سیاسی-اجتماعی زن ایرانی در دوره آل بویه بپردازند روش تحقیق در این پژوهش تاریخی و شیوه تجزیه و تحلیل اطلاعات توصیفی –تحلیلی است. نتایج این پژوهش نشان داد که، مذهب تشیع برتمامی ابعاد هویتی سیاسی-اجتماعی زنان ایران در دوره آل بویه نقش داشته است. در دوره آل بویه اندیشه های سیاسی شیعی بر زنان ایران تاثیرات زیادی بر جای گذاشت. از جمله اندیشه تلفیق الگوهای ایرانی ـ اسلامی با گرایش شیعی، مرجعیت فقها شیعی، اندیشه امام غائب . در این دوره به دنبال پیدایش نهاد نقابت علویان زنان ایرانی برای اولین بار به مشاهده و زیارات، مراقد متبرکه روی آوردند. در عرصه اجتماعی آداب و آیین های شیعی مانند نیمه شعبان، عزاداری دهه محرم و عاشورا، رسم پیاده روی به کربلا ، رسم گفتن حى على خیرالعمل در روز عاشورا ، رسم زیارت بارگاه ائمه از مصادیق نقش مذهب شیعه بر شکل گیری هویت اجتماعی زن ایرانی در دوره آل بویه است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1579 - شکل‌گیری حزب توده و تلاش‌های این حزب برای واگذاری امتیاز نفت شمال به شوروی
عظیم رفیع زاده

کشور شوروی و قبل از آن روسیه به عنوان همسایه قدرتمند ایران در طول تاریخ با اینکه خود از منابع نفتی فراوانی برخوردار بود، اما همیشه به منابع نفتی ایران بنابر اهداف خاصی نظر داشت. در بررسی تاثیر نفت بر روابط دو کشور معلوم می‌شود که آنها در مقاطعی برای دستیابی به منابع نفت چکیده کامل

کشور شوروی و قبل از آن روسیه به عنوان همسایه قدرتمند ایران در طول تاریخ با اینکه خود از منابع نفتی فراوانی برخوردار بود، اما همیشه به منابع نفتی ایران بنابر اهداف خاصی نظر داشت. در بررسی تاثیر نفت بر روابط دو کشور معلوم می‌شود که آنها در مقاطعی برای دستیابی به منابع نفتی ایران تلاش می‌کرده اند. یکی در سال 1299/ 1921 و دیگری در سال 1320/ 1941 در زمان اشغال ایران درجنگ جهانی دوم، روسها هرچند درهر دو مقطع در اهداف خود ناکام ماندند اما در زمان اشغال ایران در شهریور 1320 بوسیله متفقین تمام ابزارهای لازم را بکار گرفتند، مثلا از حزب توده، نخستین و سازمان یافته ترین حزب چپ گرا درایران برای رسیدن به اهداف نفتی خود استفاده کردند. حزب توده در حالی که قبل از آن با هرگونه واگذاری امتیاز به بیگانگان مخالف بود زمانی که پای شوروی برای امتیاز نفت شمال به میان آمد با ارائه طرح موازنه-که طبق آن امتیاز نفت جنوب متعلق به انگلیسی‌ها و امتیاز نفت شمال را حق شوروی، قلمداد کرده و از درخواست شوروی حمایت کردند. به عبارتی شوروی که وارد صحنه شد حزب توده نیز با آنها هم نوا شد. این تقاضای نفتی در ایران به علت حاکم بودن شرایط جنگی در جهان رد شد. مقالة حاضر در صدد است ضمن بررسی شکل‌گیری حزب توده و تقاضای امتیاز نفت شمال از سوی شوروی به تلاش‌ها و حمایت‌های این حزب برای واگذاری امتیاز نفت شمال به شوروی پرداخته و آن را مورد ارزیابی و بررسی قرار دهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1580 - چگونگی استفاده داعیان ایرانی از کلام و فلسفه در تحکیم اقتدار امامت فاطمی
زهرا رئوفی سید علیرضا واسعی محمود سید

یکی از مهم ترین فعالیت های هسته مرکزی دعوت، شامل تالیف آثاری در الهیات-کلام-فلسفه-فقه با تاکید بر اندیشه امامت محوری به عنوان اصول دین به تحلیل و اثبات حقانیت نص امامت فاطمیان می پردازد. در این مرحله داعیان ایرانی به عنوان کارگزاران ایدئولوژی خلافت، تلاش نمودند از طریق چکیده کامل

یکی از مهم ترین فعالیت های هسته مرکزی دعوت، شامل تالیف آثاری در الهیات-کلام-فلسفه-فقه با تاکید بر اندیشه امامت محوری به عنوان اصول دین به تحلیل و اثبات حقانیت نص امامت فاطمیان می پردازد. در این مرحله داعیان ایرانی به عنوان کارگزاران ایدئولوژی خلافت، تلاش نمودند از طریق فعالیت نظری به تدوین آثار کلامی- فلسفی در تبیین ساخت قدرت مذهبی- سیاسی فاطمیان بپردازند. داعیان و متفکران ایرانی با تکیه بر تعالیم شیعی و آشنا با فلسفه و حکمت و با استعمال آیات و احادیث در تبلیغ و تبشیر و تعالی سیادت کاریزمایی امام- خلیفه فاطمی نقش بارزی ایفا نمودند. تلاش داعیان در دربار فاطمی تلفیق علم ودین بود واز طریق آن دو در پی اثبات و تبیین علمی اقتدار امامت فاطمی در برابر مخالفان و رقیبان بودند، بطوری که داعیانی چون کرمانی، سجستانی، الموید شیرازی، ناصرخسرو و... با توجه به اوضاع سیاسی- مذهبی عصر خویش خواستار تحکیم قدرت سیاسی- مذهبی خلافت فاطمی در برابر مخالفان و رقیبان بودند، چنانکه ابویعقوب سجستانی با روش تحلیل عقلانی و علمی، امامت فاطمیان را تحلیل و تفسیر نمود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1581 - اختلاف ایران با عثمانی بر سر نقاط مرزی
بهرام افراسیابی زین آباد منیره کاظمی راشد منوچهر صمدی وند معصومه قره داغی

وضع نامشخص مرزهای دو کشور ، برخوردهای میان عشایر مرزنشین از سرحد آذربایجان تا خوزستان و حمایت شاهزادگان ایرانی از برخی رؤسای آنان،مساله تابعیت برخی از ایل های سرحدی و مشکلات ناشی از ییلاق و قشلاق آنها، پناهندگان ایران و عثمانی، رفتار خشن و توهین‌آمیز عثمانی‌ها با حجاج و چکیده کامل

وضع نامشخص مرزهای دو کشور ، برخوردهای میان عشایر مرزنشین از سرحد آذربایجان تا خوزستان و حمایت شاهزادگان ایرانی از برخی رؤسای آنان،مساله تابعیت برخی از ایل های سرحدی و مشکلات ناشی از ییلاق و قشلاق آنها، پناهندگان ایران و عثمانی، رفتار خشن و توهین‌آمیز عثمانی‌ها با حجاج و زوار ایرانی، مسائل تجاری ایران و عثمانی،حالت مبهم سیاسی سرزمین کردستان و مسائل مربوط به کردها که از مسائل عمده منطقه قلمداد می شود.طوایف کرد گاه سبب هرج و مرج و اغتشاش در نواحی سرحدی می‌شدند. اکـراد ایرانی با اکراد عثمانی همه در جنگ بودند و مسافرانی را که از سرزمین‌شان عبور می‌کردند، به قتل می‌رساندند و اموال‌شان را غارت می‌کردند. دولت عثمانی نیز همواره با کردهای کشورش مشکلات اساسی داشـت. در سده نوزدهم، با آغاز دوران ضعف عثمانی‌ها، شورشهای متعدد کردها را برضد دولت عثمانی شاهد هستیم. دخالت دولت های روس و انگلیس نیز در روابط ایران و عثمانی تاثیرگذار بودکه به شکل اتحاد با یکی از دولتها بر ضد دیگری صورت می گرفت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1582 - نقش احمد قوام در گسترش نفوذ آمریکا در ایران
زهرا امیری رضا شعبانی صمغ آبادی محمد کلهر

با به قدرت رسیدن قوام در خرداد 1301 هـ.ش سیاست ورود آمریکا به عنوان نیروی سوم در دستور کار دولت قوام قرار گرفت. ماحصل این سیاست چیرگی آرتو میلسپو بر اقتصاد ایران بود. با به سلطنت رسیدن رضاشاه سیاست گسترش نفوذ آمریکا روبه افول رفت، کما این که در آذر 1314 هـ.ش، به قطع روا چکیده کامل

با به قدرت رسیدن قوام در خرداد 1301 هـ.ش سیاست ورود آمریکا به عنوان نیروی سوم در دستور کار دولت قوام قرار گرفت. ماحصل این سیاست چیرگی آرتو میلسپو بر اقتصاد ایران بود. با به سلطنت رسیدن رضاشاه سیاست گسترش نفوذ آمریکا روبه افول رفت، کما این که در آذر 1314 هـ.ش، به قطع روابط سیاسی ایران و آمریکا منجر شد. اگر چه روابط میان دو کشور در دی 1318 هـ.ش، مجددا برقرار شد، اما به گسترش نفوذ آمریکا منتهی نشد. حوادث ناشی از شهریور 1320 ش، سبب حضور مجدد قوام در سپهر سیاست شد. قوام در دولت های سوم (مرداد –دی 1321 هـ.ش) و چهارم (بهمن 1324-دی 1326 هـ.ش) خود گام های موثری در گسترش نفوذ سیاسی نظامی و اقتصادی آمریکا به عنوان نیروی سوم برداشت. پژوهش حاضر با بهره مندی از روش تحقیق تاریخی مبتنی بر تحلیل برآن است تا به نقش دولت های قوام در گسترش نفوذ آمریکا در ایران، طی سال های 1301 ش تا 1326 هـ.ش، بپردازد. سیاستی که ابتدا آمریکا را به عنوان نیروی سوم در ایران مطرح کرد و پس از کودتای 28 مرداد 1332 هـ.ش، به پرنفوذترین کشور در ایران تبدیل کرد. یافته اساسی پژوهش حاضر نشان می دهد که قوام السلطنه، پس از شهریور 1320 هـ.ش/ 1941 م، با هدف جلوگیری از رشد کمونیسم، در ورود آمریکا به صحنه سیاست خارجی ایران نقشی اساسی داشته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1583 - ایران در آستانه جنگ جهانی اول و تاثیر جنگ بر تجارت حوزه شرق ایران
مجید خالق نیا منیژه صدری سید یوسف متولی حقیقی منیره کاظمی راشد

جنگ جهانی اول در ۲۸ ژوئیه ۱۹۱۴ هشت روز پس از تاجگذاری احمد شاه قاجار در شرایطی آغاز شد که ایران مبتلا به هرج و مرجی کم‌سابقه در تاریخ معاصر بود. بهار مشروطه و مجلس شورای ملی با استبداد محمد علی شاه به پایان رسیده بود و جزء گروه‌های مختلف درگیر در سطوح محلی و ملی چیزی زی چکیده کامل

جنگ جهانی اول در ۲۸ ژوئیه ۱۹۱۴ هشت روز پس از تاجگذاری احمد شاه قاجار در شرایطی آغاز شد که ایران مبتلا به هرج و مرجی کم‌سابقه در تاریخ معاصر بود. بهار مشروطه و مجلس شورای ملی با استبداد محمد علی شاه به پایان رسیده بود و جزء گروه‌های مختلف درگیر در سطوح محلی و ملی چیزی زیادی به جا نگذاشته بود، از سوی دیگر، به تخت نشستن احمد شاه نوجوان و تضعیف بیش از پیش دولت مرکزی، ایران را عملاً به حکومتی خان خانی بدل کرده بود. دولت توان جمع‌آوری مالیات را نداشت و خزانه هر روز خالی‌تر از قبل می‌شد. با توجه به اهمیت شناخت دقیق از اوضاع ایران در آستانه جنگ جهانی اول، پژوهش حاضر به روش کتابخانه ای، با تکیه بر اسناد متعبر و با رویکردی توصیفی، تحلیلی در تلاش است تصویری شفاف از اوضاع ایران در آستانه جنگ جهانی اول و همچنین تاثیر جنگ بر تجارت مشهد را ارائه دهد. روشن نمودن وضعیت اجتماعی ایران طی سالهای جنگ، برخی دیگراز نتایج پژوهش می‌باشد. هدف از پژوهش، تبیین و بررسی اوضاع ایران در آستانه جنگ جهانی اول می‌باشد. ؛ آشفتگی ایران در آستانه جنگ و تنازع قدرت‌ها، کاهش سطح داد وستد بازرگانی در حوزه شرق ایران و کاهش درآمد گمرکات ایران از نتایج پژوهش می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1584 - تاثیر رویکرد ایرانی اسلامی فضای سبز شهری بر اقتصاد بافتهای تاریخی و متراکم شهری
جواد نامجومنش بهمن کارگر پروانه زیویار

پژوهش حاضر از نوع توصیفی- تحلیلی است و با مطالعات کتابخانه ای، بازدیدهای میدانی، مصاحبه با مدیران مسئول و جمع آوری دیدگاه های شهروندان از طریق پرسشنامه و پیمایشی همچنین تحلیل اسناد موجود در سازمان بوستان ها و فضاهای سبز تاریخی شهرداری تهران و همچنین شهرداری منطقه 7 تهرا چکیده کامل

پژوهش حاضر از نوع توصیفی- تحلیلی است و با مطالعات کتابخانه ای، بازدیدهای میدانی، مصاحبه با مدیران مسئول و جمع آوری دیدگاه های شهروندان از طریق پرسشنامه و پیمایشی همچنین تحلیل اسناد موجود در سازمان بوستان ها و فضاهای سبز تاریخی شهرداری تهران و همچنین شهرداری منطقه 7 تهران و مطالعات عینی و میدانی بوده که از پرسشنامه برای پرسش این مباحث و میزان اطلاع، آگاهی و نحوه ی ارتباط میان متغیرهای تحقیق، استفاده شد. با توجه به حجم نمونه و با انتخاب بزرگترین بوستان به لحاظ مساحت در هر ناحیه به بوستان های شهید توکلی از ناحیه 1، دقت از ناحیه 2، بهارشیراز از ناحیه 3، شهید منفردنیاکی از ناحیه 4 و موزه قصر از ناحیه 5 مراجعه شد و به تعداد 77 نفر پرسشنامه توزیع گردید. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها نتایج پرسشنامه در دو بخش قرار گرفت، و داده ها به دو روش آمار توصیفی و آمار استنباطی تحلیل ﺷـﺪ. یافته ها نشان داد ضریب همبستگی بدست آمده رضایت از مدیریت شهری با درختان سایه انداز، درختان مثمر، زیبایی بصری، نهر آب ، بناهای سنتی با معماری ‌ایرانی اسلامی و نهایتا با الگوی ایرانی اسلامی در فضای سبز در سطح 01/0 با 99 درصد معنادار شد. بر اساس یافته ها ضریب همبستگی بدست آمده سلامت‌روان در فضای سبز با درختان سایه انداز، درختان مثمر، زیبایی بصری، نهر آب، بناهای سنتی با معماری ‌ایرانی اسلامی و نهایتا با الگوی ایرانی اسلامی در فضای سبز در سطح 01/0 با 99 درصد اطمینان معنادار شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1585 - واکاوی سیاست خارجی ایران در روزگار فرمانروایی اُرُد دوم
محمد ملکی

واکاوی سیاست خارجی ایران در روزگار فرمانروایی اُرد دوم، در ارتباط با مسئله گسترش ارضی روم به سمت شرق، از موضوعات مهم و چالش‌برانگیز تاریخ اشکانیان است که این جستار به آن پرداخته است. مطالعات نشان می‌دهد، تسلط روم بر بسیاری از سرزمین‌های تحت نفوذ اشکانیان در مجاور مرز فر چکیده کامل

واکاوی سیاست خارجی ایران در روزگار فرمانروایی اُرد دوم، در ارتباط با مسئله گسترش ارضی روم به سمت شرق، از موضوعات مهم و چالش‌برانگیز تاریخ اشکانیان است که این جستار به آن پرداخته است. مطالعات نشان می‌دهد، تسلط روم بر بسیاری از سرزمین‌های تحت نفوذ اشکانیان در مجاور مرز فرات و دست‌نشانده کردن ارمنستان، با فکر سلطه بر میان‌رودان، ارتباط مستقیمی دارد. افزون بر این، اختلافات داخلی اشکانیان در آغاز روی کار آمدن ارد دوم و بی‌طرفی ایران در دورۀ فرهاد سوم، که منجر به پیروزی روم بر پونتوس و ارمنستان شد، فکر حمله به قلمرو اشکانیان در میان‌رودان را بیش از پیش تقویت کرد. اما شکست روم در نبرد کرهه، در نتیجه نزدیکی ایران و ارمنستان، به این معناست اشکانیان در دوره ارد دوم، پس از پایان دادن به اختلافات و تقویت نیروهای داخلی برای مقابله با قدرت روم، مهم‌ترین مسئله‌ای را که پیش‌روی خود قرار دادند نفوذ دوباره بر ارمنستان است. بنابراین، مهم‌ترین دستاورد این تحقیق، تأکید بر نقش محوری ارمنستان، برای خنثی کردن توطئه روم، در سیاست خارجی این دوره است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1586 - بررسی اوضاع اجتماعی نواحی مرکزی ایران در دوره حکمرانی آل بویه
سارا ناز پرور صوفیانی محمد سپهری علیرضا واسعی

آل بویه، سلسله ای ایرانی نژاد و شیعی مذهب،منسوب به ابوشجاع بودندکه میان سال های 322-488ه.ق بر بخش بزرگی از عراق(عجم و عرب)،جزیره،شام و بخش های مختلفی ایران از جمله جبال حکومت کردند. ایران و بخصوص غرب آن از دیرباز حسب موقعیت جغرافیایی و تاریخی منشأ تحولات مهمی در تاریخ ا چکیده کامل

آل بویه، سلسله ای ایرانی نژاد و شیعی مذهب،منسوب به ابوشجاع بودندکه میان سال های 322-488ه.ق بر بخش بزرگی از عراق(عجم و عرب)،جزیره،شام و بخش های مختلفی ایران از جمله جبال حکومت کردند. ایران و بخصوص غرب آن از دیرباز حسب موقعیت جغرافیایی و تاریخی منشأ تحولات مهمی در تاریخ ایران بوده است. این منطقه در قرن چهارم ه.ق در دوره حاکمیت شاخه ای از آل بویه، در عرصه تحولات سیاسی، فرهنگی و اجتماعی نمود ویژهای یافت.سوال محوری پژوهش حاضر آن است که اوضاع اجتماعی ایران در دوره حکمرانی آل بویه چگونه بوده است؟ فرضیه مطرح شده این است که در سایه آرامش نسبی که حکومت آل بویه فراهم نموده بود زمینه ایی برای رونق اجتماعی فراهم آمد. با این حال نابرابری های اجتماعی همچنان بر این منطقه حاکم بود. بر اساس یافته های این پژوهش، که به روش توصیفی - تحلیلی و بر اساس مطالعات کتابخانه انجام شده،این منطقه درواقع دربردارنده نوعی جمع اضداد یا حتی پارادوکس تاریخی در درون خود است. چرا که علیرغم اینکه این منطقه از لحاظ سیاسی در این قرن از ثبات چندانی برخوردار نیست به لحاظ اجتماعی سنت های دیرینه تاریخ ایران در این منطقه پابرجا بوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1587 - اندیشه فرهنگ ایرانشهری
الهام کیا اللهیار خلعتبری

پژوهش حاضر با تبیین برخی مفاهیم، اصول و نظریه های مندرج در فرهنگ و اندیشه ایرانی در دوره پیش از اسلام کوشیده است مجموعه فکر ایرانی را به مثابه دستگاهی منسجم و متعامل نشان دهد. بر این اساس هندسه فکر ایرانی از سه جزء نظام اعتقادی، نظام اخلاقی و نظام سیاسی تشکیل شده است که چکیده کامل

پژوهش حاضر با تبیین برخی مفاهیم، اصول و نظریه های مندرج در فرهنگ و اندیشه ایرانی در دوره پیش از اسلام کوشیده است مجموعه فکر ایرانی را به مثابه دستگاهی منسجم و متعامل نشان دهد. بر این اساس هندسه فکر ایرانی از سه جزء نظام اعتقادی، نظام اخلاقی و نظام سیاسی تشکیل شده است که دو جزء نخست با فراهم کردن انگاره های پشتیبانی کننده، الگوی شهریاری ایرانی را در جزء سوم یعنی نظام سیاسی شکل داده است.الگوی شهریاری ایرانی به جهت انسجام نظری همچون پارادایم ثابت به دوره پس از ورود اسلام به ایران منتقل و با استحاله الگوی خلافت به سلطنت به شیوه اساسی کشورداری ایرانی تبدیل شده است. سوال محوری پژوهش حاضر آن است چارچوب فرهنگ اندیشه ایرانشهری دارای چه اجزا و عناصری است؟ بر اساس فرضیه مطرح شده، نظام سیاسی و دینی اجزای مهم و تعیین کننده ساختار اندیشه فرهنگ ایرانشهری هستند.این پژوهش با استناد به منابع دوره پهلوی و دوره اسلام و با روش توصیفی و تحلیلی انجام شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1588 - نقش خاندان‌های کهن در پاسداشت سنّت‌ها و شکوفایی فرهنگی سرزمین طبرستان (مطالعة موردی: خاندان اسپهبدان)
نادره نفیسی

دربارة خاندان‌های ایرانی پیش از اسلام، پژوهش‌های بسیاری انجام پذیرفته، اما به چگونگی روند تأثیرهای فرهنگی این خاندان‌ها تا سده‌های اخیر کمتر پرداخته شده ‌است. در این جستار، کوشش بر آن است که از راه نسب‌شناسی و با شناخت خاندان اسپهبدان، در جایگاه یکی از خاندان‌های اشرافی چکیده کامل

دربارة خاندان‌های ایرانی پیش از اسلام، پژوهش‌های بسیاری انجام پذیرفته، اما به چگونگی روند تأثیرهای فرهنگی این خاندان‌ها تا سده‌های اخیر کمتر پرداخته شده ‌است. در این جستار، کوشش بر آن است که از راه نسب‌شناسی و با شناخت خاندان اسپهبدان، در جایگاه یکی از خاندان‌های اشرافی مؤثر در سرنوشت سیاسی – اجتماعی این سرزمین، نشان داده شود که بخشی از دستاوردهای ملی و تداوم فرهنگی ما ایرانیان، ریشه در ماندگاری تاریخی این خاندان‌های کهن دارد. اسفندیاری‌ها از خاندان اسپهبدان طبرستان از نمونه‌های ماندگاری فرهنگی و شکوفایی این دودمان‌های کهن‌اند. نگاهی به تبارنامة خانوادگی این خاندان بیانگر حضور گستردة آنها در زمینه‌های گوناگون از سپاهی‌گری که منصب مورثی آنان بوده تا وزارت، ادب و هنر است. نگارندة مقاله بر پایة روش کتابخانه‌ای و با پی‌گرفتن تبار خاندان اسفندیاری – به عنوان یک نمونة موردی- از پیش اسلام تا روزگار کنونی کوشیده است نشان دهد که یکی از عوامل بالندگی فرهنگ ایرانی و نظام دیوانسالاری این سرزمین وامدار پیوستگی و تدوام فرهنگی خاندان‌های کهن است. این مقاله به دنبال اثبات این فرضیه است که تأثیر دستاوردهای فرهنگی ساسانیان و ساختار اداری آنان نه تنها در سده‌های آغازین هجری که تا امروز نیز به‌روشنی قابل پیگیری است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1589 - دیدگاه سفرنامه نویسان انگلیسی از اوضاع سیاسی ایران عصر ناصری
حجت عبداللهی معصومه قره داغی منوچهر صمدی وند نازلی اسکندری نژاد

سده‌ نوزدهم میلادی از مقاطع مهم و تأثیرگذار تاریخ ایران می‌باشد. ظهور قدرت‌های بزرگ اروپایی و دخالت‌های گسترده‌ی آن‌ها در امور داخلی ایران از یک سو استقلال سیاسی- اقتصادی کشور را تهدید کرد و از سوی دیگر روشنفکران ایرانی را با علوم و فنون غربی آشنا نمود. موقعیت سوق‌الجیش چکیده کامل

سده‌ نوزدهم میلادی از مقاطع مهم و تأثیرگذار تاریخ ایران می‌باشد. ظهور قدرت‌های بزرگ اروپایی و دخالت‌های گسترده‌ی آن‌ها در امور داخلی ایران از یک سو استقلال سیاسی- اقتصادی کشور را تهدید کرد و از سوی دیگر روشنفکران ایرانی را با علوم و فنون غربی آشنا نمود. موقعیت سوق‌الجیشی ایران که در همسایگی دو ابر قدرت آن زمان روسیه و انگلستان قرار گرفته بود و رقابت این دو کشور برای کسب منافع بیشتر موجب امضاء پیمان‌نامه‌ها و واگذاری امتیازات به آن‌ها گردید. سفراء و نمایندگان اروپایی با بررسی اوضاع جغرافیایی و منابع کشور ایران به تألیف آثاری دست زدند که هرچند عمدتاً در خدمت منافع ملی کشور متبوعشان بود، می‌تواند از جنبه‌هایی در خور توجّه باشد،اما در استفاده از آن ها باید دقت کافی کرد.نتایج ویافته های این تحقیق نشان می دهد که گزارش و آثار سیاحان و سفراء انگلیسی از جامعه‌ ایران عصر ناصری که به استبداد نهاد هیأت حاکمه، ضعف و بی‌خبری مردم از اوضاع جهانی، اختلافات داخلی بین قومیّت‌های مختلف، عوامل انحطاط و عقب‌ماندگی ایران اشاراتی کرده‌اند، نقد و بررسی شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1590 - مروری برتاریخ باغ سازی ایران با تاکید بر رفتارشناسی آب در نظام شکل گیری باغ سازی بیرجند
محمد شبانی رضا میرزایی فرهاد خسروی سید محمد رضا خلیل نژاد

آب در نگاه معماران در نظام باغ سازی بیرجند از اهمیت برخوردار است بلکه آب (به لحاظ ابعاد فرآیندی، عملکردی و محیطی) می‌تواند مخاطبان را به خیزش و تحرک لذت روحی روانی در نظام باغ سازی وادار سازد . به لحاظ ابعاد فرآیندی آب در نظام باغ سازی بیرجند به صورت مختلف حضور پیدا میک چکیده کامل

آب در نگاه معماران در نظام باغ سازی بیرجند از اهمیت برخوردار است بلکه آب (به لحاظ ابعاد فرآیندی، عملکردی و محیطی) می‌تواند مخاطبان را به خیزش و تحرک لذت روحی روانی در نظام باغ سازی وادار سازد . به لحاظ ابعاد فرآیندی آب در نظام باغ سازی بیرجند به صورت مختلف حضور پیدا میکند.روش این تحقیق به صورت توصیفی-تحلیلی می باشد که پس ازتوصیف مطالب به تحلیل داده ها خواهیم پرداخت. نتایج ویافته ها نشان می دهدکه آب از عناصر اصلی در نظام باغسازی در بیرجند است و دست کم از سه جنبه مفهومی، کارکردی و زیباشناختی در باغ حضور دارد. آب چشمهها و قنات‌ها، باغ‌های بیرجند را حیات بخشیده و با جاری شدن در جویبارها، آبشارها و جوی‌های کم شیب منظره باغ را زیبا و هوای آن را مطبوع و دلپذیر میکرده است. حضور آب در داخل باغهای بیرجند سلسله مراتبی دارد که میتواند تأثیر معناداری بر ابعاد پیامدی (روحی-روانی) رفتار آب در نظام باغ سازی داشته باشد. به عبارتی دیگر، حضور آب در داخل باغ دارای دو وظیفه عملکردی و نمادین است، یعنی از بعد عملکردی به آبیاری درختان و گیاهان پرداخته و باعث ایجاد طراوت در فضا می‌شود و از بعد نمادین به عنوان تجلی مفهومی خاص، به صورت منظری برای دیدار نمود می‌یابد که در حقیقت، به نیاز درک وجودش پاسخ میدهد.آب در نگاه معماران در نظام باغ سازی بیرجند از اهمیت برخوردار است. و ابعاد فرآیندی و عملکردی تأثیر معناداری بر ابعاد پیامدی (روحی- روانی) رفتار آب در نظام باغ سازی بیرجند دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1591 - بررسی آداب پیوند زناشویی و ویژگی های ساختار خانواده در متون تاریخی حماسی پس از شاهنامه
مهرناز فیروزمند جهاندوست سبزعلیپور احمد رضا نظری چروده شهریار حسن‌زاده

پژوهش‌ در متون حماسینشان می‌دهد که ایرانیان از دیرباز به مسائل ازدواج و تشکیل خانواده و تربیت فرزند توجّه خاص داشته‌اند و در حفظ و سلامت بنیان خانواده سخت می‌کوشیدند. بدیهی است مهمترین و معتبرترین مآخذ برای دستیابی به دیدگاه‌ها و آداب و رسوم ایرانیان در خصوص مسائل خانوا چکیده کامل

پژوهش‌ در متون حماسینشان می‌دهد که ایرانیان از دیرباز به مسائل ازدواج و تشکیل خانواده و تربیت فرزند توجّه خاص داشته‌اند و در حفظ و سلامت بنیان خانواده سخت می‌کوشیدند. بدیهی است مهمترین و معتبرترین مآخذ برای دستیابی به دیدگاه‌ها و آداب و رسوم ایرانیان در خصوص مسائل خانواده، متون ادبی کهن است. قطعأ متون کهن حماسی سروده شده پس از شاهنامه از جمله، بانوگشسپ‌نامه، برزونامه، جهانگیرنامه، بهمن‌نامه، شهریارنامه، فرامرزنامه، گرشاسب‌نامه، سام‌نامه و کوش‌نامه که منابع مورد نظر تحقیق حاضر می‌باشند، از مهمترین و تأثیرگذارترین این آثار هستند. متون کهن حماسی مورد مطالعه صرف‌نظر از برتری‌ها و مزایای شعری و جنبه‌های کلامی و بلاغی، گنجینه‌ای گرانبها هستند که از آگاهی‌های سیاسی، اجتماعی، تاریخی، هم‌چنین اسنادی برخوردار می‌باشند باتوجه به بررسی انجام شده، تحقیق و تفحّص از اصالت و هم‌کفو بودن دختر و پسر، اذن گرفتن از والدین ، دادن نشان از سوی پسر برای پایبندی در مقابل همسر آینده و فرزند، گرامیداشت مقام همسر با دادن وعده‌های بزرگ، سوگند خوردن به وفاداری، شرکت کردنخواستگار در آزمون‌های با شروط سخت و خطرناک جهت سنجش قدرت و توان، خواستگاری، بله و برون، آراستن عروس توسط مشاطه، عقدکنان، دادن شاباش به عروس و داماد، ساقدوش یا همراهان داماد در شب عروسی، دادن جهاز به دختر از سوی پدر دختر، دادن تحفه به عنوان رونمایی از عروس توسط داماد، از جمله آیین‌های جشن ازدواج در فرهنگ ایران زمین است که اغلب آنها در حال حاضر نیز ساری و جاری می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1592 - آرای اندیشه‌گران ایرانی معاصر درباره انحطاط تمدن اسلامی
جهانبخش ثواقب

مقوله رکود و انحطاط تمدن اسلامی همانند برآمدن و شکوفایی و عظمت آن مورد توجه بسیاری از اندیشمندان مسلمان و غیر مسلمان بوده است و هرکدام در بررسی این انحطاط، علل و عواملی را مطرح کرده‌اند. کسانی این عوامل را درون-ساختاری جست‌وجو کرده‌اند؛ یعنی عواملی که از درون جامعة اسلا چکیده کامل

مقوله رکود و انحطاط تمدن اسلامی همانند برآمدن و شکوفایی و عظمت آن مورد توجه بسیاری از اندیشمندان مسلمان و غیر مسلمان بوده است و هرکدام در بررسی این انحطاط، علل و عواملی را مطرح کرده‌اند. کسانی این عوامل را درون-ساختاری جست‌وجو کرده‌اند؛ یعنی عواملی که از درون جامعة اسلامی بر آن تأثیر منفی گذاشت؛ و برخی به عوامل برون-ساختاری توجه کرده‌اند؛ یعنی حوادثی که از بیرون بر تمدن اسلامی وارد شد و باعث زوال آن گشت. در این مقاله، به‌شیوة توصیفی- تحلیلی، با طرح این پرسش که اندیشه‌گران ایرانی دوران معاصر چه عواملی را بر انحطاط تمدن اسلامی تأثیرگذار دانسته‌اند؟ دیدگاه‌های برخی از این اندیشه‌گران را در پاسخ به این پرسش مطرح کرده است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که این اندیشه‌گران، انحطاط را به اسلام منتسب نکرده‌اند؛ بلکه آن را به انحرافات گوناگون اعتقادی، رفتاری و اخلاقی که در جامعه اسلامی در زمامداران و مسلمانان رخ داد مربوط کرده‌اند. همچنین عوامل بیرونی را نیز در این انحطاط مؤثر دانسته‌اند که به‌دلیل مساعدبودن شرایط درونی جامعه اسلامی بوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1593 - نگاهی بر ارتباط بین تناسبات در نظام آفرینش با تناسبات معماری در بناهای تاریخی اسلامی ایران
مجید طاهری دمنه ابوذر مجلسی کوپائی شیرین طغیانی

تناسب رابطه بین اندازه‌ها است و در هنرهای تجسمی بر رابطه‌ی مناسب میان اجزاء با یکدیگر و با کلیت شکل‌گرفته از اجزاء دلالت دارد. علاوه بر رابطه بین اندازه‌ها، تناسبات کیفی یا به عبارتی مناسبت نیز در جای‌جای نظام آفرینش و در ساخته‌های بشری وجود دارد. عدالت در سطح نظام هستی چکیده کامل

تناسب رابطه بین اندازه‌ها است و در هنرهای تجسمی بر رابطه‌ی مناسب میان اجزاء با یکدیگر و با کلیت شکل‌گرفته از اجزاء دلالت دارد. علاوه بر رابطه بین اندازه‌ها، تناسبات کیفی یا به عبارتی مناسبت نیز در جای‌جای نظام آفرینش و در ساخته‌های بشری وجود دارد. عدالت در سطح نظام هستی به معنای نوعی توازن و تناسب در نظام هستی و قرار گیری هر چیز سر‌جای خود می‌باشد که این همان تناسب کیفی است که به آن عدالت تکوینی هم می‌گویند. در این راستا با مطالعه مفاهیم و مصادیق تناسبات کمی و کیفی و نیز نظریه‌های مربوط به هنر اسلامی به روش توصیفی- تحلیلی و با استدلال منطقی این نتیجه به دست آمد که تناسبات در بعد کمی و کیفی به عنوان جلوه ای از حسن خداوندی در مخلوقات تجلی می‌یابد و سپس توسط هنرمند مورد ادراک قرار‌گرفته و بازتاب آن در آثار بشری و از جمله معماری متجلی می‌شود. حسن الهی که در مخلوقات متجلی شده در هنر در قالب هندسه، تناسبات، هماهنگی، ریتم، تعادل و... توسط هنرمند بروز می‌یابد. در معماری هندسه و تناسبات نمود عدل و تقدیر خدایی و تجلی حسن اوست که هنرمند آن را باز‌تابش داده است. عدالت در معماری و شهرسازی به توازن و تناسب همه جانبه و فراگیر یعنی تناسبات کمی و مناسبات کیفی تعبیر می‌شود و رعایت تناسب یعنی زیبایی به معنای واقعی آن. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1594 - نظام پولی مسلمانان در ایران تا پایان حکومت امویان
عباس شهرکی ابراهیم خراسانی پاریزی علی رحیمی صادق

در این تحقیق که بصورت کتابخانه ایی تدوین گردیده است سعی شده تا نحوه برخورد اعراب مسلمان با سیستم پولی ایران که پایه اصلی نظام مالی ساسانی را تشکیل می داد بررسی شود. روایت های تاریخی حاکی است خلیفه دوم با در نظر گرفتن فقدان سابقه اعراب در امورحکوتی و مالی ، سیستم مالی ای چکیده کامل

در این تحقیق که بصورت کتابخانه ایی تدوین گردیده است سعی شده تا نحوه برخورد اعراب مسلمان با سیستم پولی ایران که پایه اصلی نظام مالی ساسانی را تشکیل می داد بررسی شود. روایت های تاریخی حاکی است خلیفه دوم با در نظر گرفتن فقدان سابقه اعراب در امورحکوتی و مالی ، سیستم مالی ایران را پذیرفت و برای مطابقت آن با اسلام ، تعدیلاتی انجام داد.در سیستم مالی به ارث رسیده به مسلمانان پول و سکه از اهمیت بالایی برخوردار بود چراکه علاوه بر تسهیل داد و ستد موجب کسب ثروت خلافت اسلامی می شد لذا خلفای اسلامی سکه های ساسانی را با اندک تغییراتی به نام عرب ساسانی مجددا ضرب کردند و تا سال 77 که عبدالملک نخستین سکه مستقل اسلامی را ضرب نمود واحد پولی سرزمین های خلافت شرقی همین سکه های عرب ساسانی بود و از این سال به بعد سکه های مستقل اسلامی در سرزمین های خلافت اسلامی در شرق و غرب ضرب شد و البته که هر خلیفه بر طرح و نقش آن تغییراتی اعمال می کرد و چه بسا این سکه ها به نام خود او مشهور می شدند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1595 - سیری در فرهنگ و تمدن ایران دوره ساسانی و روم شرقی (بیزانس) و تاثیرشان بر یکدیگر
دکتر نادر میر سعیدی رقیه مردانی

چکیده خلاصه : در این مقاله با عنوان سیری در فرهنگ و تمدن ایران در دوره ساسانی و روم شرقی (بیزانس) و تاثیر متقابل دو امپراتوری بر هم سعی شده توضیحاتی در باره چگونگی تاثیر متقابل وتحقیق در تشابه آثار بجا مانده از این تمدن ها بررسی به عمل آید. اهداف: بررسی چگونگی رواب چکیده کامل

چکیده خلاصه : در این مقاله با عنوان سیری در فرهنگ و تمدن ایران در دوره ساسانی و روم شرقی (بیزانس) و تاثیر متقابل دو امپراتوری بر هم سعی شده توضیحاتی در باره چگونگی تاثیر متقابل وتحقیق در تشابه آثار بجا مانده از این تمدن ها بررسی به عمل آید. اهداف: بررسی چگونگی روابط فرهنگی و تمدن ایران دوره ساسانی و روم شرقی (بیزانس) و تاثیراتی که دو امپراتوری بر هم داشتند. روش پژوهش: توصیفی، تشریحی و تحلیلی است. نتیجه کلی: این دو امپراتوری در تعارض های خود به سرزمین های یکدیگر بهانه های مختلفی برای جنگ و درگیری داشتند. بدون شک جنگ های ایران و روم شرقی(بیزانس) به نحو بارزی مهمترین و عامل تاثیرگذار در انتقال تبادلات سیاسی ، اجتماعی ، فرهنگی و هنری بین دو کشور بوده است. ایران دوره ساسانی در طی این تماس ها و جنگ ها آنچه را که برای پیشرفت فرهنگ و تمدن خود لازم داشت از روم شرقی (بیزانس) اقتباس کرد و در مقابل نیز بر فرهنگ آنان تاثیر گذارد. واژگان کلیدی : ایران ، ساسانی، روم شرقی، تمدن، فرهنگ، هنر پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1596 - ساختار تمدّن اسلام در عصر اوّل عبّاسی و نقش عناصر ایرانی درآن
دکترداریوش موگویی دکترافشین صالحی لیلا ابراهیمی

چکیده پژوهش حاضردر پی بررسی ساختار تمدّن اسلام در عصر اوّل عبّاسی و نقش عناصر ایرانی در آناست؛ با توجّه به اینکه تمدّن میراث بشری است و به این لحاظ تمدّن با انسان مرتبط و از دستاورد های مادی بشر است ؛ تمدّن در عصر عبّاسی به تنهایی یک جهان است که در طولانی ترین دوره چکیده کامل

چکیده پژوهش حاضردر پی بررسی ساختار تمدّن اسلام در عصر اوّل عبّاسی و نقش عناصر ایرانی در آناست؛ با توجّه به اینکه تمدّن میراث بشری است و به این لحاظ تمدّن با انسان مرتبط و از دستاورد های مادی بشر است ؛ تمدّن در عصر عبّاسی به تنهایی یک جهان است که در طولانی ترین دوره تاریخ قرون میانه نقش آفرینی کرد و در نهایتِ این تمدّن، رنگ و نژاد و امّت معینی نبود؛ نه عربی و نه ایرانی، نه ترکی و رومی و نه زنگی و نژاد سیاه و سفید و یا زرد ، نه تمّدن سروران آزاد یا بردگان ، بلکه تمدّن عصر اسلامی عبّاسیان به اختصارو آشکاری تمام بود که بغداد پایتخت اداری آن و مرکز دنیا بود . لذا تلاش شده است با توجّه به غنای منابع و سرچشمه های طبیعی و اقتصادی ، اجتماعی ، سیاسی و فرهنگی تمدّن عصر عبّاسی؛که باعث غنای پدیده های این تمدّن در زمینه های سیاسی ، اداری ، معیشتی و عمرانی و تسریع در انتقال و تبادلات فرهنگی شده ؛ به پایتخت امکان دهدتا بر مناطق دور دست کشور پهناور عبّاسی سیطره و حاکمیّت داشته باشد که نتیجه تحقیق با تکیّه بر یافته های کتابخانه ای نشان می دهد که عصر عبّاسی علاوه بر نیاز جامعه به دانستن وآگاهی نسبت به مسائل اطراف ، آشنایی با فرهنگ های گوناگون و دستاورد های علمی و توجّه وزارءو خلفا ،رشد هر چه بیشتر علوم و شکل گیری نهضت ترجمه و شکوفایی تمّدن اسلام را فراهم آورد است ،که نقش عناصر ساختاری [عنصر ایرانی و خراسانی علی الخصوص و عنصر عرب ]و بنیان های فرهنگ و تمدّن[ اسلامی ، یونانی ، ایرانی و هندی ] در این عصر، برجسته و قابل ذکر است . واژگان کلیدی:عصر اوّل عبّاسی ، عناصر ایرانی ، خلفا ، ساختار جامعه عبّاسی ،بنیان تمدّن و فرهنگ پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1597 - استراتژی نفتی آمریکا در خلیج فارس و تاثیر آن بر منافع ملّی ایران در بخش نفت (1990-1979)
دکتر نعمت احمدی نسب معصومه شیرکوند

چکیده "نفت" یکی از کالاهای استراتژیک و با ارزش ترین منبع انرژی جهان است که کشورها به منظور دستیابی به منابع نفتی و رسیدن به سطح بالاتری از توسعه، از هیچ کوششی فروگذار نخواهند کرد. بررسی سیر تحولات تاریخی در بازار نفت جهان، گویای این واقعیت است که ایالات م چکیده کامل

چکیده "نفت" یکی از کالاهای استراتژیک و با ارزش ترین منبع انرژی جهان است که کشورها به منظور دستیابی به منابع نفتی و رسیدن به سطح بالاتری از توسعه، از هیچ کوششی فروگذار نخواهند کرد. بررسی سیر تحولات تاریخی در بازار نفت جهان، گویای این واقعیت است که ایالات متحدة آمریکا بعنوان بزرگترین مصرف کننده انرژی در جهان، برای تحکیم موقعیت جهانی خود، بیش از پیش به این کالای استراتژیک نیازمند است و همین مساله سبب شده است که این قدرت برای رسیدن به اهداف خود در زمینه تامین امنیت انرژی از هیچ گونه اقدامی فروگذار ننماید. استفاده از زور و یک جانبه گرایی، استمرار روابط با عربستان، استفاده از ابزار تحریم برای مهار جمهوری اسلامی ایران بخشی از اقدامات این قدرت در تحمیل ارادة خود بر عرصة انرژی جهان است. این کشور با اعمال این سیاست ها در منطقة خلیج فارس درصدد است سلطه خویش را در نظام بین الملل تثبیت و آن را بر سایر مناطق دنیا تحمیل نماید. تحمیل ارادة این قدرت با استفاده از ابزار تحریم ها، از یک سو صدمات فراوانی را به اقتصاد ایران و از دیگر سو بر قیمت جهانی نفت وارد کرده است. واژگان کلیدی:آمریکا، خلیج فارس، ایران، نفت، تحریم ها پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1598 - بررسی پیامدهای ورود امام رضا (ع) به ایران
دکتر مهرناز بهروزی طاهره منصور زعیم

چکیده ورود امام‌رضا(ع) به ایران و اقامت ایشان باعث تحولات بزرگی در تاریخ ایران و اسلام به ویژه تشیع گردید. امام‌رضا(ع) پس از آن که با اکراه از مدینه به مرو آورده شد، به اجبار منصب ولایتعهدی مأمون – خلیفه عباسی- را پذیرفت. دوران کوتاه ولایت عهدی ایشان از یک سو چکیده کامل

چکیده ورود امام‌رضا(ع) به ایران و اقامت ایشان باعث تحولات بزرگی در تاریخ ایران و اسلام به ویژه تشیع گردید. امام‌رضا(ع) پس از آن که با اکراه از مدینه به مرو آورده شد، به اجبار منصب ولایتعهدی مأمون – خلیفه عباسی- را پذیرفت. دوران کوتاه ولایت عهدی ایشان از یک سو قیامهایعلویان راآرام نمود واز سوی دیگر موجب رنجش عباسیان وقیام علیه مأمون گردید.این دوران موجب آرامش و آزادی نسبی شیعیانـ که در زمان خلفای پیشین مورد آزار وشکنجه قرارمیگرفتند ـ گردید وسادات وعلویان از بلاد مختلف به ایران مهاجرت کردند .در این عصر مأمون جلسات مناظره با حضور امام رضا (ع) ودانشمندان ادیان مختلف برگزار می کرد که امام (ع) صاحبان مذاهب وفرق مختلف را مجاب نموده و به بسط وگسترش تفکر شیعه ورفع شبهات می پرداخت .حضور امام رضا (ع) موجب شکوفایی گنوسیسم اسلامی ـ ایرانی گردید. واژگان کلیدی: امام‌رضا(ع)‌، ایران، پیامدهای سفر امام رضا(ع).مأمون پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1599 - بررسی ریشه ها و زمینه های بین المللی انقلاب اسلامی ایران
دکتر علی فلاحی سیف الدین دکترجمیل حسن پور

چکیده براساس رهیافت‌های تلفیقی در فلسفه علوم اجتماعی وقوع پدیده‌های اجتماعی به همان اندازه که مرهون کنش کارگزاران انسانی است، مستلزم فرصت‌سازی از سوی ساختارها برای این کنش‌ها نیز می‌باشد. در کنار فرصت‌سازی ساختارهای سیاسی، اجتماعی و فرهنگی برای کنش انقلابی کارگزاران چکیده کامل

چکیده براساس رهیافت‌های تلفیقی در فلسفه علوم اجتماعی وقوع پدیده‌های اجتماعی به همان اندازه که مرهون کنش کارگزاران انسانی است، مستلزم فرصت‌سازی از سوی ساختارها برای این کنش‌ها نیز می‌باشد. در کنار فرصت‌سازی ساختارهای سیاسی، اجتماعی و فرهنگی برای کنش انقلابی کارگزاران دهه 1350 در ایران؛ ساختار بین‌الملل نیز سهم به‌ سزایی در فرصت‌سازی برای این حرکت تاریخی در ایران داشت. از این حیث، نظام دو قطبی حاکم بر روابط بین‌الملل و وابستگی رژیم پهلوی به ایالات متحده بیشترین فرصت را برای کنش انقلابی کارگزاران فراهم آوردند. موازنه قدرت ناشی از عامل اول، زمینه مداخله قدرت‌های جهانی (شوروی و آمریکا) را در فرآیند حرکت تاریخی مردم ایران از محدود ساخت و مولفه دوم قدرت سرکوب شاه را تا حد زیادی تضعیف ساخت. عواملی مثل تمایل محمدرضاشاه به حفظ رابطه با واشنگتن و انتقال تکنولوژی مدرن از غرب زمینه کاهش سرکوب‌های سیاسی، اصلاحات قضایی، بازتر شدن فضای سیاسی و آزادی زندانیان سیاسی را فراهم آورد. این تحولات نیز به نوبه خود زمینه احیاء گروههای سیاسی انقلابی را فراهم آورد. این نوشتار سعی دارد با استفاده از روش تحلیلی-توصیفی و با اتکاء‌ به روش گردآوری اطلاعات از طریق کتابخانه ای و اسنادی ریشه ها و زمینه های وقوع انقلاب اسلامی را مورد بررسی قرار دهد. مبنای تئوریک پژوهش حاضر نظریه های موج سوم و تلفیقی در جامعه شناسی سیاسی و تاریخی به ویژه دیدگاه مکتب واقع گرایی انتقادی است که پدیده های اجتماعی را محصول کنش متقابل ساختار و کارگزار می دانند. واژگان کلیدی: ساختار بین الملل، نظام دوقطبی، کنش انقلابی، انقلاب اسلامی ایران. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1600 - بررسی عوامل تاریخی مؤثر در تأسیس مدارس ارامنه در کشور ایران
دکترمهوش لطفی

چکیده تاسیس و اداره مدارس ارمنی از ابتدای اسکان ارمنیان تاکنون با جدیت و پشتکار ویژه ای از سوی مسئولین مذهبی ارامنه و روشنفکران و متمولین ارمنی همراه بوده است. ولی در پروسه زمان از آنجا که ارمنیان ایران به عنوان یک اقلیت مذهبی محسوب می شده اند، مراکز آموزش و مدارس ار چکیده کامل

چکیده تاسیس و اداره مدارس ارمنی از ابتدای اسکان ارمنیان تاکنون با جدیت و پشتکار ویژه ای از سوی مسئولین مذهبی ارامنه و روشنفکران و متمولین ارمنی همراه بوده است. ولی در پروسه زمان از آنجا که ارمنیان ایران به عنوان یک اقلیت مذهبی محسوب می شده اند، مراکز آموزش و مدارس ارامنه نیز تحت تأثیر تحولات سیاسی و اقتصادی کشور و شهرهای مناطق گوناگون قرار می گرفت و با رشد و افول متناوبی همراه بوده است. اینکه چه عواملی در تاسیسو اداره بهینه مدارس ارمنی در ایران کنش داشته اند در این مقالهسعی شده است تا با بررسی تاریخی عوامل و انگیزه های تأسیس مدارس ارامنه و ترکیب و سازماندهی آموزشی مفاد آموزشی این مدارس عوامل انسانی و اقتصادی و سیاسی و اجتماعی موثر در ایجاد این مراکز آموزشی با یک دید علمی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته و مورد جمع بندی قرار بگیرند. واژگان کلیدی : مدارس ارامنه، کشور ایران، تاریخ ارامنه ایران پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1601 - ورود متفقین به ایران و مسئله آلمان ها
دکتر نعمت احمدی یونس صادقی

چکیده: رابطه ایران و آلمان در دوره رضا شاه از پرتنش ترین مسائل سیاسی آن روز به حساب می آمد. چرا که رابطه مستحکم بین دو کشور، به خصوص در حوزه مسائل اقتصادی، نگرانیهای عمده ای را در ذهن دولتمردان متفقین نسبت به ایران و شخص رضا شاه ایجاد کرده بود. این رابطه به نوعی اصلی چکیده کامل

چکیده: رابطه ایران و آلمان در دوره رضا شاه از پرتنش ترین مسائل سیاسی آن روز به حساب می آمد. چرا که رابطه مستحکم بین دو کشور، به خصوص در حوزه مسائل اقتصادی، نگرانیهای عمده ای را در ذهن دولتمردان متفقین نسبت به ایران و شخص رضا شاه ایجاد کرده بود. این رابطه به نوعی اصلی ترین دلیل اشغال ایران از سوی متفقین عنوان شده است. چرایی حضور آلمان ها در ایران و حساسیتی که متفقین در حین جنگ جهانیدوم نسبت به این موضوع از خود نشان دادند نیاز به واکاوی اساسی در روابط بین دو کشور و همچنین نگاه کشورهای دیگر به این موضوع دارد. این مسئله به قدری در روابط خارجی ایران مهم بود که با شروع جنگ جهانی دوم، ایران را وادار به سیاست بی طرف در جنگ نمود. اما پس از اینکه آلمان ها در موضع برتری در جنگ قرار گرفتند، ایران رویه بی طرفی خود را کنار گذاشت و به سمت آلمان متمایل شد. این مسئله با التیماتوم شدید متفقین به ایران روبرو شد. اما وقتی جواب دولتمردان ایرانی،متفقین را قانع نکرد آنها در شهریور 1320 ایران را اشغال کرده و صدمات جبران ناپذیری بر کشور تحمیل نمودند.سوال اصلی این مقاله نوع رابطه رضاشاه با آلمانها در آستانه جنگ جهانی دوم است و پیش فرضی که مطرح می شود ناظر بر یک رابطه مستحکم در ابعاد سیاسی، اقتصادی و اجتماعی است که منجر به اقدامات متفقین و سقوط رضاشاه می شود. واژگان کلیدی:رضاشاه، آلمان، متفقین، جنگ جهانی دوم، ایران پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1602 - تأثیر اوضاع نابسامان مالیاتها در واگرایی بین جامعه و حاکمیت ایلخانان
کریم فرجی قرابقلو دکتر عزیز طالعی قره قشلاق محمد نوجوان

چکیده هجوم مغول به ایران اثرات مخربی در زیر ساختارهایاقتصادی و معیشتی کشور پدید آورد ، بی گمان برخی از نتایج سوء این تهاجمبرای چند سده دامن گیر نظام اجتماعی ایران شد ، با استقرار حکومت ایلخانان در ایران ما شاهد تعارضات و تضادهای ساختاری بین دولت با جامعه هستیم، در زا چکیده کامل

چکیده هجوم مغول به ایران اثرات مخربی در زیر ساختارهایاقتصادی و معیشتی کشور پدید آورد ، بی گمان برخی از نتایج سوء این تهاجمبرای چند سده دامن گیر نظام اجتماعی ایران شد ، با استقرار حکومت ایلخانان در ایران ما شاهد تعارضات و تضادهای ساختاری بین دولت با جامعه هستیم، در زایش بسیاری از این تضادها دو نهاد کنش گر جامعه ی ایران و حاکمیت مغول مؤثر بودند، اگر بخواهیم ، برخی از مؤلفه های که به واگرایی بین جامعه ایران و حاکمیت ایلخانی انجامید را برشماریم ، می توانیم از مواردی چون تضادهای عقیدتی، قوم مداری مغول، تحمیل یاسای چنگیزی با قوه ی قهریه، تولید خشونت از طریق تحرکات مداوام نظامی در شهر ها و روستاها و...نام ببریم ، اینکه شرایط نابسامان حاکم بر نظام مالیاتی چه نقشی در واگرایی بین دولت ایلخانان و جامعه ایران داشته، در این تحقیق مورد بررسی قرار خواهد گرفت. روش تحقیق در این پژوهش مبتنی توصیفی – تحلیلی خواهد بود. واژگان کلیدی :ایلخانان،جامعه ی ایران، اوضاع اقتصادی، نظام مالیاتی، معشیت تجار و کشاورزی پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1603 - نقش مدارس موقوفه در توسعه فرهنگ و تمدن اسلامی
مصطفی فقیه اسفندیاری

چکیده: یکی از مسایل مهم تاریخ تمدن اسلامی پرداختن به امر پژوهش و فراهم کردن امکانات تحصیل برای دانشمندان و دانش پژوهان بوده است.این امکان، بیشتر از طریق درآمد حاصله از موقوفات مدارس و اماکن آموزشی ایجاد می شده است. اوقاف، بهترین و مهمترین منبع درآمد برای تعلیم و تر چکیده کامل

چکیده: یکی از مسایل مهم تاریخ تمدن اسلامی پرداختن به امر پژوهش و فراهم کردن امکانات تحصیل برای دانشمندان و دانش پژوهان بوده است.این امکان، بیشتر از طریق درآمد حاصله از موقوفات مدارس و اماکن آموزشی ایجاد می شده است. اوقاف، بهترین و مهمترین منبع درآمد برای تعلیم و تربیت در جوامع اسلامی بوده و استمرار آموزش و فعالیت علمی در دولت های اسلامی طی قرن های متمادی به این منبع مالی بستگی داشته است. موضوع وقف، از همان آغاز ظهور اسلام وجود داشته و پیشوایان دینبه وقف اموال خود جهت این گونه امور همت گماشته اند. نگاهی گذرا به وقف نامه ها، گویای این حقیقت است که مدارس، موسسات فرهنگی-آموزشی بسیاری از سنت پسندیده وقف به یادگار مانده است. واقفان برای بالابردن سطح فرهنگی جامعه به تاسیس مدارس توجه می کردند. بیشتر مدارس قدیم و برخی از مدارس جدید، با درآمد موقوفات اداره می شدند. پژوهش حاضر، ضمن بررسی دو مکان آموزشی مهم در جهان اسلام(مدارس اصفهان و یزد در ایرانو مدارسنظامیه و مستنصریه در عراق)، به اهمیت نقش وقف و واقفان در ایجاد مدارس اسلامی اشاره دارد. واژگان کلیدی: تمدن اسلامی، وقف، مدارس ایران و عراق، اصفهانو یزد، نظامیه و مستنصریه. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1604 - نقش عناصر ایرانی در بنای تاج محل
مژگان اسماعیلی

چکیده: تاج محل بنای یادبودی که برای ممتاز محل همسر شاه جهان ساخته شد، از نمونه های بسیار زیبای معماری اسلامی در شبه قاره هند به شمار می آید. شاهان گورکانی موفق به ایجاد سبک تلفیقی به نام سبک مغولی شدند کهاز ظرایف هنر ایرانی، آسیای میانه و آناتولی بهره می بُرد. طرح اص چکیده کامل

چکیده: تاج محل بنای یادبودی که برای ممتاز محل همسر شاه جهان ساخته شد، از نمونه های بسیار زیبای معماری اسلامی در شبه قاره هند به شمار می آید. شاهان گورکانی موفق به ایجاد سبک تلفیقی به نام سبک مغولی شدند کهاز ظرایف هنر ایرانی، آسیای میانه و آناتولی بهره می بُرد. طرح اصلی بنا از قبر تیمور لنگ در سمرقند گرفته شدهو الحاقاتی با معماری سنتی ایرانی به بنا اضافه شده است. برای بنای این اثر هنری هزاران هنرمند و صنعتگر ازاقصی نقاط جهان استخدام و به کار گمارده شدند. در منابع تاریخی نام شخصیت هایی ایرانی که نقش اساسی در بنایتاج محل ایفا کردند از جمله استاد عیسی شیرازی نقشه نویس (طراح)، امانت خان شیرازی توقیع نویس (خطاط) ومحمد حنیف قندهاری دیده می شود. هنر ایرانی یکی از مؤثرترین عناصر هنر اسلامی است و تاج محل از نمونه های بارزی است که حکایت از حضور هنر ایرانی می کند. واژگان کلیدی: تاج محل، معماری ایرانی، معماری اسلامی، میراث فرهنگ ایرانی، گورکانیان هند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1605 - علل مهاجرت اعراب جنوبی(یمانی) به ایران بعد از ظهور اسلام
دکتر صادق آیینه وند حسن جوادی نیا

چکیده اعراب جنوبی که از یک سو به سبب انتساب به یعرب بن قحطان، قحطانی و از سویی دیگر به سبب سکونت در سرزمین یمن، یمانی نامیده می شوند، در کنار اعراب شمالی(عدنانی، مضری) دو گروه عمده شبه جزیره عربی را تشکیل می دادند که مُدام درگیر جنگ و خونریزی و غارتگری بودند و چنان ب چکیده کامل

چکیده اعراب جنوبی که از یک سو به سبب انتساب به یعرب بن قحطان، قحطانی و از سویی دیگر به سبب سکونت در سرزمین یمن، یمانی نامیده می شوند، در کنار اعراب شمالی(عدنانی، مضری) دو گروه عمده شبه جزیره عربی را تشکیل می دادند که مُدام درگیر جنگ و خونریزی و غارتگری بودند و چنان به این غارتگری ها و خونریزی ها افتخار می کردند که خاطره آن روزها را به عنوان ایام العرب به یادگار گذاشتند. چون رسالت حضرت محمد(ص) آغاز شد این تضادها و دشمنی ها از بین رفت و برای اولین بار تمامی اعراب در واقعه هجرت به مدینه با هم برابر شدند. اما با وفات پیامبر(ص) دوباره تعصبات و درگیری های ایام جاهلی آشکار شد و اولین بار خود را در قالب اختلاف بر سر جانشینی وی بین مهاجرین(عرب شمالی) و انصار(عرب جنوبی) نمایان کرد که تا حدودی کنترل شد. چون امویان به قدرت رسیدند مهاجرت های گسترده اعراب جنوبی به نواحی مختلف قلمرو اسلامی و از همه مهم تر ایران شروع شد تا جایی که در کنار موالی منجر به سقوط حکومت اموی و تشکیل دولت عباسی شدند. در این پژوهش سعی بر این است تا با روشی توصیفی-تحلیلی و استفاده از ابزار مطالعه کتابخانه ای علل مهاجرت اعراب جنوبی از شبه جزیره عربی در دوره اموی بررسی شود. در واقع باید گفت علی رغم دلایل اقتصادی، اجتماعی و نظامی و...، دلیل اصلی این مهاجرت ها بروز تعصبات و نزاع های دوره جاهلی در این دوره بود که اعراب جنوبی را مجبور به مهاجرت کرد. واژگان کلیدی: اعراب جنوبی، اعراب شمالی، مهاجرت، ایران، پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1606 - بررسی جایگاه سیاسی و فرهنگی ایرانیان با تأکید بردو دورۀ خلافت اموی و عباسی
دکتر زهرا الهویی نظری دکتر فریبا پات

چکیده هنگامی که اسلام با داعیه حکومت جهانی میان مردم صحرا نشین و بی اطلاع از فنون و رموز سیاست و ملک داری در جزیره العرب ظهور کرد، در سرزمین ایران مردمی می زیستند که در این امر از سابقه ای طولانی برخوردار بودند. دیری نپایید که موج نهضت اسلامی، دولت ساسانی را که در ا چکیده کامل

چکیده هنگامی که اسلام با داعیه حکومت جهانی میان مردم صحرا نشین و بی اطلاع از فنون و رموز سیاست و ملک داری در جزیره العرب ظهور کرد، در سرزمین ایران مردمی می زیستند که در این امر از سابقه ای طولانی برخوردار بودند. دیری نپایید که موج نهضت اسلامی، دولت ساسانی را که در این زمان روزهای افول خود را طی می کرد با خود برد.هر چند امپراطوری ساسانی بکلی از صفحه روزگار محو شد اما گنجینه علوم و تجربیات چند صد ساله مردمان آن در حکومت داری باقی ماند.در پی فتوحات اسلامی به سرعت موضوع مهم حفظ و اداره سرزمین های مفتوحه مطرح گردید. آیین اسلام که با شعار توحید و عدالت در میان ایرانیان جایگاهی ویژه یافته بود، به پشتوانه عقل و درایت و تجربه ایشان به سامان رسیدو تثبیت شد.مشارکت یا نفوذ ایرانیان در ساختار خلافت اسلامی-به ویژه در دوره عباسی-چنین به ذهن متبادر می کند که گویاآنها مایل بودند و یا حتی خود را مکلف می دیدند تا در استقرار هر چه مناسب تر سازمان اقتدارات عالیه خلافت اسلامی از هیچ تلاشی فرو نگذارند. بصیرت سیاسی و فرهنگی ایرانیان عمدتاً از دو جبهه، نظام خلافت نوپای اسلامی را تحت تاثیر قابل ملاحظه خود قرار داد.در جبهه ای اندوخته های علمی و تجربی ایرانی یا مستقیماً با تصدی مناصب عالی قدرت و یا غیر مستقیم و از طریق صاحب منصبان عرب، به عنوان واقعیتی بر نظام سیاسی خلافت اسلامی تحمیل گردید؛ و در جبهه ای دیگر ایرانیان با مبارزات مردمی علیه تبعیض ها و انحرافات خلفا، نقش مهمی در اصلاحات سیاسی ایفا کردند. واژگان کلیدی :ایرانیان ، جایگاه سیاسی، جایگاه فرهنگی، امویان ، عباسیان پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1607 - بررسی سند استراتژی امنیت ملی آمریکا (2015) و تأثیر آن بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران
دکتر احمد جالینوسی سید محمود هاشمی محسن باقری

چکیده آخرین سند استراتژی امنیت ملی آمریکا که در فوریه 2015 منتشر شد حاوی نکات مهمی است که سیاست‌های راهبردی این کشور را در چند سال آینده روشن می سازد. موضوعات مطرح شده در این سند تأثیرات مستقیم و غیر مستقیمی بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران دارد. از جمله این نکات تأث چکیده کامل

چکیده آخرین سند استراتژی امنیت ملی آمریکا که در فوریه 2015 منتشر شد حاوی نکات مهمی است که سیاست‌های راهبردی این کشور را در چند سال آینده روشن می سازد. موضوعات مطرح شده در این سند تأثیرات مستقیم و غیر مستقیمی بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران دارد. از جمله این نکات تأثیرگذار عبارتند از: تأکید بر نقش رهبری آمریکا در مسائل جهانی، برنامه هسته‌ای ایران، تحریم‌ها، مسئله تروریسم و مبارزه با آن، امنیت در فضای سایبر و نظم بین الملل. این مقاله با بکارگیری روش توصیفی- تحلیلی و استفاده از منابع کتابخانه ای و اینترنتی و در چارچوب رهیافت سازه‌انگاری می‌کوشد به این سؤال پاسخ دهد که: استراتژی امنیت ملی آمریکا (2015)چه تأثیری بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران می‌گذارد؟ در پاسخ به این سوال، فرضیه این مقاله این است که: استراتژی مطرح شده در سند امنیت ملی آمریکا (2015) منجر به کاهشضریب امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران می‌گردد. نتایج بررسی این استراتژی در این مقاله حاکی از آن است کهاگر چه این سند در مواردی چون مسئله هسته‌ای ایران بر استفاده از دیپلماسی تاکید شده و حمله نظامی را آخرین گزینه می‌داند یعنی فشار و مذاکره توأمان، ولیتأثیرات این سند بر امنیت ملی ایران یعنی مواردی از قبیلادامه روند امنیتی سازی برنامه هسته‌ای ایران، محدودسازی راهبردی ایران، کاهش ضریب امنیت سیاسی، نظامی و امنیت فرهنگی ایران، چالش ایران با آمریکا در خصوص هژمونی ایالات متحده و نظم بین‌المللی و با توجه به رویکردهای اساساً متفاوت جمهوری اسلامی ایران به مسائل مطروحه در این سند که ناشی از دیدگاه‌های فرهنگی و ارزشی کاملاً متفاوت با دیدگاه‌های آمریکا است، سیاست‌های اعلام شده در این سند برای امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران تهدید‌ است تا فرصت. واژگان کلیدی: استراتژی امنیت ملی آمریکا، امنیت ملی، مسأله‌ی هسته‌ای، سازه انگاری، هویت، جمهوری اسلامی ایران پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1608 - نقش تاریخی رودکی دراحیای هویت ملی ایرانیان
دکتر فیاض زاهد کبری فخرآور

چکیده: هر که نامخت از گذشت روزگار نیز ناموزد زهیچ آموزگار سامانیان، خاندانی ایرانی و یکی از دودمان های فارسی زبان غرب آسیا بودند که بیش از صد سال بر بخشهایی از ایران از جمله ماوراءالنهر،خراسان،مازندران،ری و سیستان و قسمت عمده یی از آسیای مرکزی حکم راندند.آنان با عشق چکیده کامل

چکیده: هر که نامخت از گذشت روزگار نیز ناموزد زهیچ آموزگار سامانیان، خاندانی ایرانی و یکی از دودمان های فارسی زبان غرب آسیا بودند که بیش از صد سال بر بخشهایی از ایران از جمله ماوراءالنهر،خراسان،مازندران،ری و سیستان و قسمت عمده یی از آسیای مرکزی حکم راندند.آنان با عشق به ترویج فرهنگ آریایی و تعقیب فکر استقلال ادبی، برای احیای تفکر ایرانی به رنسانس فرهنگی دست یازیدند و در پرتو خلق آثاری گرانبها در زمینه های علمی و ادبی، سطح آگاهی عمومی جامعه عهد سامانی به ویژه سرزمین "ماوراء النهر " را ارتقاء بخشیدند. " بخارا" مرکز سیاسی آل سامان، به عنوان کانون علمی و ادبی در شرق قلمرو اسلامی، جایگاهی شاخص و پایگاهی شامخ یافت. رودکی حدوداًدر اواسط قرن سوم،در قریه بُنَج در دو فرسنگی سمرقند متولد شد. وی، چنان ذکی و تیز فهم بود که خیلی زود با کسب درجات ادبی و علمی، با اقبال خلق و رغبت امراء روبرو گشت، سروده های هنرمندانه او در موضوعات عاشقانه و بزمی، طنز و هزل، زهد و اخلاقی ، با مضمون های بکر و در قالبی ساده و روان و به دور از تعقید و ابهام، همراه با صوتی دلکش و ساز طرب انگیزش، هر شنونده - یی را به وجد آورده، و هر خواننده خوش فکری را به تأمل و تعقل فرا می خواند، شعر هایش مملو از نشاط روح، غرور ملی، اندیشه های حماسی و آزاد منشی بود، به طوریکه در اثرش به زحمت می توان نماد یأس و سمبل نومیدی را نظاره کرد. عصری که رودکی در آن می- زیسته ثمره سیاسی آن وحدت، عصاره اجتماعی آن امنیت و دستاورد اقتصادی آن تأمین معیشت و چشم انداز فرهنگی آن ارتقای معنویت و شیرازه اصلی آن ترویج زبان فارسی و تجلی انسانی آن حضور چهره های شاخصی چون جیهانی و بلعمی، ابن سینا و بیرونی، بلخی و رودکی است.در این مجال بر آنیم تا تصویر روشنی از این دوران اثرگذار را به تماشا نشینیم. واژگان کلیدی:رودکی، هویت ایرانی اسلامی، سامانیان،زبان و ادب فارسی. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1609 - مکاتبات بین سران ایران وروم دردوره ساسانی ونقش آن دردیپلماسی جهان کهن
دکتر محسن ابوالقاسمی مهرانگیز کیانی

چکیده: در این مقاله به بررسی نامه های ارسال شده بین سران ایران و روم در دوران ساسانی پرداخته شده، و انگیزهتأثیر و پیامدهای این مکاتبات مورد تحلیل قرار گرفته است. درغالب نامه ها، منافع ملی، اقتصادی، ایدئولوژیکی، عمومی وتبلیغاتی دو طرف مورد نظر بوده است. ادبیات به کار چکیده کامل

چکیده: در این مقاله به بررسی نامه های ارسال شده بین سران ایران و روم در دوران ساسانی پرداخته شده، و انگیزهتأثیر و پیامدهای این مکاتبات مورد تحلیل قرار گرفته است. درغالب نامه ها، منافع ملی، اقتصادی، ایدئولوژیکی، عمومی وتبلیغاتی دو طرف مورد نظر بوده است. ادبیات به کار رفتهدرنامه ها نشئت یافته از موضع ضعف یا قدرت نویسنده وموقعیت سیاسی او بود. این نامه ها به عنوان سندی مکتوب درتاریخ دو کشور برجای ماندند و منعکس کننده بخشی از روابط سیاسی ایندو قدرت درطی دوران چهارصد ساله پر فراز ونشیب آن است. واژگان کلیدی: نامه ، ایران، روم، ساسانیان، جنگ پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1610 - ایران گرایی طاهریان
دکتر جواد سخا قوام الدین کریمی کلایه

چکیده حکومت طاهریان بر بخش های وسیعی از شرق ایران تاریخی را بی شک می توان نخستین تلاش به ثمر نشسته ایرانیان برای استقلال نسبی سیاسی از خلافت عباسی قلمداد نمود. از این رو شاهد استقلال طلبی سیاسی طاهریان در برابر خلافت عربی ـ اسلامی هستیم. طاهریان توانستند برای نخستین چکیده کامل

چکیده حکومت طاهریان بر بخش های وسیعی از شرق ایران تاریخی را بی شک می توان نخستین تلاش به ثمر نشسته ایرانیان برای استقلال نسبی سیاسی از خلافت عباسی قلمداد نمود. از این رو شاهد استقلال طلبی سیاسی طاهریان در برابر خلافت عربی ـ اسلامی هستیم. طاهریان توانستند برای نخستین بار پس از اسلامی شدن ایران، حکومت نیمه مستقل ایرانی را تشکیل دهند. در این میان این پرسش اساسی مطرح می گردد که این استقلال خواهی صرفاً مبتنی بر حس قدرت طلبی و جدایی خواهی طاهریان بوده و یا ناشی از نوعی حس ایران گرایی آنان می گردیده است. در این پژوهش تلاش می گردد ضمن برشمردن و بررسی برخی مؤلفه های ایران گرایانه حکومت طاهریان، به پرسش فوق پاسخ داده شود. بر اساس یافته های پژوهشی، نمی توان تمایل به استقلال سیاسی ـ فرهنگی را صرفاً ناشی از روحیه قدرت طلبی و جدایی خواهی طاهریان دانست، بلکه عمدتاً این تمایل، ملهم از نوعی حس ایران گرایی آنان بوده است. واژگان کلیدی:طاهریان، خلافت عباسی، ایران گرایی پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1611 - جستاری در نقش شیعیان ایرانی کوفه در طول قرن اول هجری
دکتر سید علاء‌الدین شاهرخی

چکیده تغییر و تحول فکری و اعتقادی و پذیرش دین مطلوب از آرمانهای برخی ملل از جمله ایرانیان بوده است. چگونگی گروش ایرانیان به تشیع با تحلیل های مختلف و گاه متضاد طرح شده است لذا به منظور دست یابی به شناخت لازم در این خصوص ضرورت دارد پژوهش هایی نقادانه و منصفانه انجام پذی چکیده کامل

چکیده تغییر و تحول فکری و اعتقادی و پذیرش دین مطلوب از آرمانهای برخی ملل از جمله ایرانیان بوده است. چگونگی گروش ایرانیان به تشیع با تحلیل های مختلف و گاه متضاد طرح شده است لذا به منظور دست یابی به شناخت لازم در این خصوص ضرورت دارد پژوهش هایی نقادانه و منصفانه انجام پذیرد. ایرانیان مستقر در کوفه در قرن نخست هجری در این رابطه نقش مهمی ایفا نمودند. این مقاله با بررسی روند گرایش ایرانیان کوفه به تشیع و نقشی که آنان در روند تحولات تاریخی جهان اسلام ایفا نمودند به بررسی برخی فرضیه های مطرح از جمله اشتراک اعتقاد ایرانیان باستان با مذهب شیعه می پردازد و نهایتاً به اثبات اصل گرایش انسانها به اصول انسانی و عدالت و پاسخ گویی فطرت در هنجار به گرایش های بوجود آمده در طول تاریخ می پردازد که با توجه به بسترهای مناسب در کوفه سبب برگزیدن تشیع توسط ایرانیان گردید. همچنین مجموعه ای اقدامات وفعالیت های آنان در طول قرن نخست هجری مورد نقد و بررسی قرار می گیرد. واژگان کلیدی: کوفه ، ایرانیان ، تشیع ، اعراب ، اسلام ، تغییر آئین. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1612 - بررسی اعتصابات کارگران شرکت نفت ایران و انگلیس در تیر ماه 1325‌ه.ش و پیامدهای آن
دکتر محمدرضا علم سکینه کاشانی

چکیده پس از اعطای امتیاز نفت جنوب به ویلیام ناکس دارسی در1280 ش/1901 م، که به شکل گیری شرکت نفت ایران و انگلیس منجر شد، این شرکت بنا بر نیاز خود در حوزه عملیات نفتی، شروع به استخدام کارگران ایرانی نمود و به تدریج و با ورود نیروی کاری که از دیگر مناطق ایران به خوزست چکیده کامل

چکیده پس از اعطای امتیاز نفت جنوب به ویلیام ناکس دارسی در1280 ش/1901 م، که به شکل گیری شرکت نفت ایران و انگلیس منجر شد، این شرکت بنا بر نیاز خود در حوزه عملیات نفتی، شروع به استخدام کارگران ایرانی نمود و به تدریج و با ورود نیروی کاری که از دیگر مناطق ایران به خوزستان مهاجرت کردند و نیز توسعه تأسیسات نفتی، کارگران مناطق نفت خیز با مطالبات جدی شرکت را وارد چالش بزرگی نمودند. تمرکز بیش از هزاران کارگر در نقاط نفت خیز، در شرایط بد اقتصادی و معیشتی سرانجام به حضور و زمینه سازی عناصر چپ در میان کارگران، تشکیل اتحادیه های کارگری و نهایتاً اعتصابات کارگرانشرکت نفت، منجر شد. در تیر ماه 1325 ش یکی از بزرگترین اعتصابات کارگری ایران از سوی کارگران مناطق نفت خیز خوزستان، به وقوع پیوست که موضع گیری شرکت نفت را نیز به دنبال داشت. پژوهش حاضر به بررسی پیامد های این اعتصابات و چگونگی شکل گیری آن می پردازد. واژگان کلیدی: شرکت نفت ایران و انگلیس، اتحادیه های کارگری، حزب توده، شورای متحده پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1613 - بررسی تطبیقی واکنش سیاست خارجی امریکا در برابر انقلاب کمونیستی چین و انقلاب اسلامی ایران
دکتر جمیل حسن پور

چکیده در طی قرن بیستم انقلاب های سیاسی و اجتماعی بزرگی شکل گرفته است که در این میان می توان از انقلاب های بزرگ کمونیستی در روسیه و چین و انقلاب اسلامی در ایران نام برد.. همچنین در طی قرن بیستم نظام سرمایه داری به عنوان نظام حاکم بر جامعه جهانی هموارهبا اینگونه انقلاب چکیده کامل

چکیده در طی قرن بیستم انقلاب های سیاسی و اجتماعی بزرگی شکل گرفته است که در این میان می توان از انقلاب های بزرگ کمونیستی در روسیه و چین و انقلاب اسلامی در ایران نام برد.. همچنین در طی قرن بیستم نظام سرمایه داری به عنوان نظام حاکم بر جامعه جهانی هموارهبا اینگونه انقلاب ها دچار تنش بوده است، زیرا جهان غرب به رهبری ایالات متحده به عنوان حفظ وضع موجود ، چنین انقلاب هایی را به عنوان یک جریان مخالف در برابر خود می دیده است.لذا در این پژوهش ، هدف این است که ضمن بررسی تطبیقی دو انقلاب جمهوری خلق چین و انقلاب اسلامی ایران به این سوال پاسخ داده شود که علت خصومت ایالات متحده با اینگونه انقلاب ها چه می باشد، که به نظر می رسدپاسخ آنر باید در هژمونی این کشور در جهت حفظ نظام سرمایه داری جستجو کرد. اما سوال دیگر این است که چرا پس از گذشت دو دهه از وقوع انقلاب در چین، ایالات متحده دست از اقدام خصومت آمیز بر علیه دولت چین برداشته و حتی در بسیاری از زمینه های سیاسی و اقتصادی در سطح جهانی همکاری می نماید، اما پس از گذشت سه دهه از وقوع انقلاب در ایران، دولت ایالات متحده به جمهوری اسلامی ایران هنوز به عنوان دشمن اصلی خود نگاه می کند، که شاید بتوان علت آنرادر افول ایدئولوژی در عرصه سیاست خارجی چین و تداوم حرکت های ایدئولوژی محور در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران جستجو کرد. واژگان کلیدی :انقلاب اسلامی ایران ، انقلاب کمونیستی چین ، ایدئولوژی ، هژمونی ، اصلاحات سیاسی پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1614 - گفتمان اندیشه ایرانشهری و هویت ملّی در تاریخ نگاری اسلامی- ایرانی(مطالعه موردی تاریخ نگاری وصاف شیرازی)
دکترمحبوبه شرفی

چکیده این مقاله در صدد شناخت دیدگاه های وصاف شیرازی‌درخصوص هویت ایرانی است که مهم ترین عناصر سازنده آن در منظومه اندیشگی او، عبارت از؛ گذشته مشترک تاریخی، پیوندهای مشترک اعتقادی، سرزمین واحد و اندیشه ایران شهری است. اندیشه ایرانشهری یکی از عوامل تداوم حیات سیاسی وفره چکیده کامل

چکیده این مقاله در صدد شناخت دیدگاه های وصاف شیرازی‌درخصوص هویت ایرانی است که مهم ترین عناصر سازنده آن در منظومه اندیشگی او، عبارت از؛ گذشته مشترک تاریخی، پیوندهای مشترک اعتقادی، سرزمین واحد و اندیشه ایران شهری است. اندیشه ایرانشهری یکی از عوامل تداوم حیات سیاسی وفرهنگی ایران زمین به شمار می رود که همان ایده ها و الگوهای کشورداری حکومت ساسانی است. رکن اصلی اندیشه ایرانشهری که از جایگاه معنوی و ویژه‌ای در جهان‌بینی اعتقادی و آرمان‌گرایی سیاسی جامعه ایرانی برخوردار است، نهاد شاهی یا شهریاری است که بر پایه عناصری چون فره ایزدی یا همان الهی بودن خاستگاه شهریاری و همراهی و همبستگی دین وسیاست و عدالت گستری ودادگری استوار است. مهم ترین بسترهای تداوم اندیشه ایرانشهری در منظومه فکری مورخ نهاد وزارت ونظام اخلاق سیاسی برپایه اندرزنامه نویسی است؛ بدین معنا که دو مولفه یاد شده از طریق فراهم کردن اندیشه های پشتیبانی کننده، الگوی اندیشه ایرانشهری را شکل می دهد. یافته های این پژوهش بر اساس روش توصیفی- تحلیلی نشان می‌دهد، رویکرد مورخ بر اندیشه ایرانشهری سبب تقویت و تداوم هویت ایرانی و نزدیک ساختن تاریخ به حکمت عملی از سوی وی شده است.. واژگان کلیدی: تاریخ نگاری، اندیشه ایرانشهری، هویت ملی وصاف شیرازی پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1615 - مناسبات لژ بیداری ایران با کانونهای قدرت در عصر مشروطیت(مجلس، دولت، دربار)
دکتر حجت فلاح‌توتکار دکتر جواد سخا یحیی آریابخشایش

چکیده: به فاصله چند ماه بعد از پیروزی انقلاب مشروطه نخستین لژ رسمی فراماسونری در تهران با عنوان لژ بیداری ایران تأسیس یافت که تابع لژ شرق اعظم / گرانداوریان فرانسه بود. در این لژ بسیاری از رهبران مشروطه و فعالان عرصه سیاست و فرهنگ عضویت داشتند که همین امر بر گسترة چکیده کامل

چکیده: به فاصله چند ماه بعد از پیروزی انقلاب مشروطه نخستین لژ رسمی فراماسونری در تهران با عنوان لژ بیداری ایران تأسیس یافت که تابع لژ شرق اعظم / گرانداوریان فرانسه بود. در این لژ بسیاری از رهبران مشروطه و فعالان عرصه سیاست و فرهنگ عضویت داشتند که همین امر بر گسترة وسیعی از مناسبات و تأثیرات آن لژ با کانونهای قدرت در عصر مشروطیت تأثیر مستقیم نهاد. در یک بررسی کلی می‌توان مجلس شورای ملی، دولت و دربار را سه کانون مهم عصر مشروطه به شمار آورد که لژ بیداری ایران پیوندهای گاه دوسویه با آنها برقرار ساخته بود. وچون نهاد مجلس شورای ملی مهمترین و بنیادی‌ترین دست‌آورد انقلاب مشروطه محسوب می‌شد، بیش از دو کانون دیگر مورد توجه دست‌اندارکاران لژ بوده، بیشترین روابط را با آن ایجاد نمود. واژگان کلیدی : فراماسونری، انقلاب مشروطه، لژ بیداری ایران، مجلس شورای ملی، دولت، دربار پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1616 - مراکز علمی و آموزشی شیعیان در عصر ایلخانان و تأثیر آن در فرهنگ و تمدّن اسلامی- ایرانی
دکتر سید جعفر موسوی گیلانی دکتر نعمت اله صفری فروشانی

چکیده جنبش مدرسه سازی در عصر ایلخانی پس از یک دورة ویران گری و قتل عام مغولان آغاز گردید، امّا در هر صورت در دورة دوّم حکومت ایلخانی در ایران که این جنبش در نقاط مختلف ایران به راه افتاد، شاهد آثار مثبت آن در علم و تمدّن ایران و اسلام هستیم، این آثار بیشتر می تواند ب چکیده کامل

چکیده جنبش مدرسه سازی در عصر ایلخانی پس از یک دورة ویران گری و قتل عام مغولان آغاز گردید، امّا در هر صورت در دورة دوّم حکومت ایلخانی در ایران که این جنبش در نقاط مختلف ایران به راه افتاد، شاهد آثار مثبت آن در علم و تمدّن ایران و اسلام هستیم، این آثار بیشتر می تواند به این سبب باشد که این مدارس تأسیس شده، توانست در طول چند دهه بستر لازم را برای رشد و شکوفایی صاحبان علم و خرد فراهم آورد که همه، بعدها در ردیف نمایندگان طراز اوّل فرهنگ و تمدّن ایرانی- اسلامی قرار گرفتند. در این پژوهش مهم ترین و مشهورترین مدارس و مراکز علمی و آموزشی شیعیان در عصر ایلخانان(قرن 7 و 8 هجری) و دانشمندانی که در آن مراکز بوده اند و اقداماتی که انجام داده اند معرفی می گردد و تأثیر آنها در فرهنگ و تمدّن اسلام و ایران بررسی می شود، روش تحقیق در این پژوهش به صورت تحلیلی و توصیفی است و برای گردآوری اطلاعات از روش مطالعات کتابخانه ای و فیش برداری استفاده شده است. در این پژوهش با این پرسش مواجه بودیم: آیا مراکز علمی شیعیان در دورة ایلخانان در فرهنگ و تمدّن اسلام و ایران تأثیرگذار بوده اند یا نه؟ و براساس یافته های این پژوهش، دانشمندان شیعی با فعالیّت های آموزشی، فرهنگی و سیاسی که در این دوره داشتند، فرصت یافتند در عرصه ملّی و فرهنگی رشد کنند و در فرهنگ و تمدّن اسلام و ایران بسیار اثرگذار باشند. واژگان کلیدی: مدرسه سازی، فرهنگ ایرانی، تمدّن اسلامی، دانشمندان شیعی، ایلخانان. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1617 - انجمن ایران و آمریکا در مشهد
محمدکاظم رادمنش حسین ابراهیمی

چکیده: انجمن روابطِ فرهنگی ایران و آمریکا یکی از مهمترین ابزارهای آمریکا برای گسترش نفوذ در جامعه ی ایران و به تبع آن تسلط بیشتر در عرصه ی سیاسی بود. بررسی تکاپوهای این انجمن و تفکیک عرصه های فعالیّت آن، بیانگر اهداف درازمدت آمریکا در ایران است. به ویژه آن که سردمداران چکیده کامل

چکیده: انجمن روابطِ فرهنگی ایران و آمریکا یکی از مهمترین ابزارهای آمریکا برای گسترش نفوذ در جامعه ی ایران و به تبع آن تسلط بیشتر در عرصه ی سیاسی بود. بررسی تکاپوهای این انجمن و تفکیک عرصه های فعالیّت آن، بیانگر اهداف درازمدت آمریکا در ایران است. به ویژه آن که سردمداران امر در انجمن روابطِ ایران و آمریکا می کوشیدند تا با تأسیس شعباتی در شهرهای بزرگ ایران، دامنه ی فعالیت های خویش را به سراسر ایران زمین توسعه دهند. در این جستار تلاش خواهد شد تا با بـررسی منابع و اسناد موجـود تصویری مختصـر از اقدامات و طرح های این انجمن به ویژه در مشهد به دست داده شود. واژگان کلیدی : انجمن ایران و آمریکا، مشهد، فولبرایت، فعالیت های آموزشی و فرهنگی و اجتماعی پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1618 - بررسی نامهای ایرانی با ترکیب دینی در دوره ایران باستان
علی عزیزیان

چکیده: نام در ایران باستان بیان کننده ی اصالت، شرافت و نجابت فرد و مطابق با اعتبار وشکوه وی بوده است. بیشتر نامها از حیث ساختاری مرکب هستند ونامهاى ساده تعداد کمترى را تشکیل مى دهند. تقریباً همه اسم هایى که در نقوش، مهرها، کتیبه ها وکتب مورخان مى بینیم از طبقه ممتاز چکیده کامل

چکیده: نام در ایران باستان بیان کننده ی اصالت، شرافت و نجابت فرد و مطابق با اعتبار وشکوه وی بوده است. بیشتر نامها از حیث ساختاری مرکب هستند ونامهاى ساده تعداد کمترى را تشکیل مى دهند. تقریباً همه اسم هایى که در نقوش، مهرها، کتیبه ها وکتب مورخان مى بینیم از طبقه ممتاز جامعه است واکثراً صورت دینى دارند. عنصر ایرانى اساساً موجودى مذهبى است وبر مبناى عقیده وایمان مى زید وبا خداى جهان ونظام حاکم بر هستى ارتباطی ناگسستنى دارد. در این مقاله نامهایی که جنبه دینى ومذهبى دارند و یا با واژه هایى که به فضایل اخلاقى اشاره دارندو همین طور اسامى ترکیب شده با نام حیواناتى همچون گاو و گراز مورد بررسى قرار گرفته اند ، وسعى شده در ذیل هر نام شرحىبه اختصار آورده شود. واژگان کلیدی: اسامی،ایران باستان ،دینی ، ایزدان ،فرّه ، فضایل اخلاقی پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1619 - پیش آیندها و پس آیندهای روان‌شناختی شکست ایرانیان در جنگ‌های ایران و روس
محمّدرضا جلالی سکینه سلیمی حسن امین اسماعیلی

چکیده: روند تغییرات سریع ناشی از توسعه در کشورهای اروپایی موجب شکافی عظیم میان این دولت ها با کشور ایران گردید. نا آگاهی و دور بودن حکومت ایران از این تغییرات بیشتر بر تعمیق شکاف می‌افزود. تکوین دولت های مطلقه که در روند تأمین توسعه ی اقتصادی و صنعتی و نظامی هدف های چکیده کامل

چکیده: روند تغییرات سریع ناشی از توسعه در کشورهای اروپایی موجب شکافی عظیم میان این دولت ها با کشور ایران گردید. نا آگاهی و دور بودن حکومت ایران از این تغییرات بیشتر بر تعمیق شکاف می‌افزود. تکوین دولت های مطلقه که در روند تأمین توسعه ی اقتصادی و صنعتی و نظامی هدف های استعماری را نیز تعقیب می کردند همراه با ضعف شدید حکومت قاجاری در زمان فتحعلی شاه، ایران را در وضعیّتی کاملاً طُمع گونه برای این دولت ها قرار داد. تاریخ معاصر ایران از این زمان به این سوی تماماً حکایتِ تعدّی و چپـاولی است که دوسویه ی زیاده خواهی بیرونی و مقهور بودگی درونی دارد. در این میان امپراطوری روسیه که در رقابت با امپراطوری بریتانیا از گذشته ی دورهدف های توسعه ارضی در ایران را دنبال می کرده است ضعف و بی خبری حاکمیّت و نابسامانی و عقب ماندگی کشور را مناسب قصدمندی تعدّی طلبانه خویش دانست و به غفلت دربار ایران این کشور را دچار جنگی ساخت که از ابتدا عقلا و اهل خِرَد سرانجامش می دانسته و می شناختند. سران حکومت نیز در اوان و اواسط جنگ دریافتند که در مهلکه ای پر فاصله که به تدریج شناخته بودند افتاده اند. ساختار ماهیّتاً متمایز نظامی و مدرن حرفه ای روسیه با ساختی کاملاً ایلیاتی سنّتی ایران درگیر دو جنگ طولانی شد. عواملی همچون درگیری روسیه در دو جبهه دیگر، منازعات جنگ اوّل را طولانی ساخت؛ با این حال این کشور به عمده خواسته های تصرف گرایانه و اشغال گرایانه‌اش دست یافت. در جنگ دوم روسیه آن منازعات با فرانسه و عثمانی را نداشت، تجربه ی شکست در جنگ پیشین نیز به مصداق درماندگی آموخته شده سلب جرأت از ایرانیان کرده بود و اطّلاع نسبی بر فاجعه و خطر پیش رو که اینک دیگر برای فتحعلی شاه و عبّاس میرزا نیز درونی شده بود، بدون تجهیزات مقابله ای جنگی، تنها بر ترس و اضطراب و ناامنی و تزلـزل می افزود. از این رو در این جنگ سرعت پیروزی روسیه برق آسا بود و عهدنامه ترکمان چای محصول این مقابله ی کاملاً نابرابر بود که به مراتب نسبت به جنگ اوّل قابل اجتناب می نمود. در این مطالعه ضمن مقایسه دو سیستم نظامی کاملاً متفاوت ایران و روسیه، به شرایط دو کشور و نقش دیگر نیروهای مداخله گر که در تناسب با هدف‌های استعماری خود به موضوع جنگ ها می نگریستند، و قدرت راهبری جنگ در دو کشور، و تحلیل ثمرات این دو رخداد شوم مبادرت شده است. واژگان کلیدی: جنگ‌های ایران و روس ـ فتحعلی شاه ـ عبّاس میرزا ـ اصلاحات نظامی. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1620 - بررسی زمینه های تاریخی ناامنی در مرزهای شرقی و جنوب شرقی ایران
قاسم فتاحی دکتر امیرتیمور رفیعی

چکیده هدف اصلی این پژوهش بررسی زمینه های تاریخی ناامنی در مرزهای شرقی و جنوب شرفی ایران است. این مقاله در صدد است، به این پرسش پاسخ دهد که زمینه های تاریخی بروز ناامنی در مرزهای شرقی و جنوب شرقی کشور چگونه فراهم آمده و نقش و تاثیر سیاست های استعماری دولت انگلیس در جد چکیده کامل

چکیده هدف اصلی این پژوهش بررسی زمینه های تاریخی ناامنی در مرزهای شرقی و جنوب شرفی ایران است. این مقاله در صدد است، به این پرسش پاسخ دهد که زمینه های تاریخی بروز ناامنی در مرزهای شرقی و جنوب شرقی کشور چگونه فراهم آمده و نقش و تاثیر سیاست های استعماری دولت انگلیس در جدا سازی بخش های بزرگی از سرزمین های ایران در مناطق شرق و جنوب شرق ایران چه بوده است؟ این تحقیق یک تحقیق کیفی است وروش انجام پژوهش تحلیل اسنادی بوده که به منظور گردآوری داده ها برای پاسخ گویی به سوالات پژوهش، اسناد و مدارک مرتبط با موضوع مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. شیوه جمع آوری اطلاعات به شیوه فیش نگاری است. نتایج حاصل از این پژوهش نشان می دهد که وضع کنونی مرزهای شرقی و جنوب شرقی ایران که حاصل جنگ ها و ستیزه های متعدد و قراردادها و حکمیت ها و داوری های مختلف است، نتیجه ی نا آگاهی دولت مردان ایران و طمع ورزی و سلطه طلبی استعمارگران انگلیسی است، که مشکلات عدیده ای را به وجود آورده و در صورت عدم تبیین راهبرد های مناسب می تواند وحدت و همبستگی و انسجام ملّی کشور را با چالش روبرو کرده و تهدیداتی را علیه امنیت ملّی به وجود آورد. واژگان کلیدی: ایران، استعمار، انگلیس، قاجاریه، مرزها. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1621 - سیری در فرهنگ و تمدن ایران دوره ساسانی و روم شرقی (بیزانس) و تاثیرشان بر یکدیگر
دکتر نادر میرسعیدی رقیه مردانی

چکیده در این مقاله با عنوان سیری در فرهنگ و تمدن ایران در دوره ساسانی و روم شرقی (بیزانس) و تاثیر متقابل دو امپراتوری بر یکدیگر سعی شده توضیحاتی در باره چگونگی تاثیر متقابل وتحقیق در تشابه آثار بجا مانده از این تمدن ها بررسی به عمل آید.بررسی چگونگی روابط فرهنگی و تمدن چکیده کامل

چکیده در این مقاله با عنوان سیری در فرهنگ و تمدن ایران در دوره ساسانی و روم شرقی (بیزانس) و تاثیر متقابل دو امپراتوری بر یکدیگر سعی شده توضیحاتی در باره چگونگی تاثیر متقابل وتحقیق در تشابه آثار بجا مانده از این تمدن ها بررسی به عمل آید.بررسی چگونگی روابط فرهنگی و تمدن ایران دوره ساسانی و روم شرقی (بیزانس) و تاثیراتی که دو امپراتوری بر هم داشتند.این مقاله توصیفی، تشریحی و تحلیلی است. این دو امپراتوری در تعارض های خود به سرزمین های یکدیگر بهانه های مختلفی برای جنگ و درگیری داشتند. بدون شک جنگ های ایران و روم شرقی(بیزانس) به نحو بارزی مهمترین و عامل تاثیرگذار در انتقال تبادلات سیاسی ، اجتماعی ، فرهنگی و هنری بین دو کشور بوده است. ایران دوره ساسانی در طی این تماس ها و جنگ ها آنچه را که برای پیشرفت فرهنگ و تمدن خود لازم داشت از روم شرقی (بیزانس) اقتباس کرد و در مقابل نیز بر فرهنگ آنان تاثیر گذارد. واژگان کلیدی: ایران ، ساسانی، روم شرقی، تمدن، فرهنگ، هنر پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1622 - نقش صفویان در رشد کاروانسراها
دکتر جهانبخش ثواقب فردین نجفی علی آبادی

چکیده: عصر صفویه در احداث کاروانسرا از نظر کمیّت با دیگر دوره های تاریخی ایران متفاوت است به گونه ای که از آن دوره با عنوان عصر طلایی کاروانسرا یاد شده است. توجّه خاص به ساخت کاروانسرا به هدف ایجاد تسهیلات در امر رفت وآمد کاروان های تجاری و نیز افزایش سطح رشد تجاری د چکیده کامل

چکیده: عصر صفویه در احداث کاروانسرا از نظر کمیّت با دیگر دوره های تاریخی ایران متفاوت است به گونه ای که از آن دوره با عنوان عصر طلایی کاروانسرا یاد شده است. توجّه خاص به ساخت کاروانسرا به هدف ایجاد تسهیلات در امر رفت وآمد کاروان های تجاری و نیز افزایش سطح رشد تجاری در کشور بوده است. صفویان با اقداماتی نظیر تأمین امنیت و ثبات سیاسی، کاهش هزینه های مسافرت، احداث جاده های مناسب و تساهل مذهبی در تعامل با اروپائیان مسیحی دیدار کننده از ایران، احداث تأسیسات اقامتی درون شهری و بین راهی برای مسافران و کاروانیان موجب افزایش رفت وآمد کاروان های تجاری به کشور شدند. افزون بر پادشاهان صفوی، حکام ایالات، خیّرین و حتی برخی مقامات محلی نیز به امر همین پادشاهان یا با تأسی از آنان، کاروانسراهای متعدّدی برای سکونت کاروانیان بنا کردند که از این حیث تأثیر چشمگیری در افزایش حجم مبادلات تجاری در کشور داشت. هدف اصلی این پژوهش بررسی اقداماتی است که در عصر صفویه توسط پادشاهان این سلسله در راستای رشد کاروانسراها انجام گرفته است و نشان داده است که توجه به رشد اقتصاد داخلی و بهره گیری از ظرفیت بازرگانی و دادوستد موجب گسترش تأسیسات رفاهی نظیر کاروانسرا برای اسکان و استراحت کاروانیان شد. واژگان کلیدی:ایران، صفویه، شاه عباس اول،کاروانسرا، تجارت، کاروانیان. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1623 - سیر تاریخی معدن کاری درفلات ایران دردوره باستان(ازآغاز تاتشکیل دولت ماد)
دکتر سیامک باقریان

چکیده شواهد باستان شناسی نشان می دهد که فلات ایران یکی ازمناطق مستعداکتشاف،استخراج وفرآوری مواد معدنی در گستره تاریخی بوده است،یافته های بدست آمده از گستره زمانی نوسنگی تا عصرآهن و همچنین آثار بدست آمده از تپه هاو مناطق ماقبل تاریخ تا آغاز عصر تمدن درایران باستان نشا چکیده کامل

چکیده شواهد باستان شناسی نشان می دهد که فلات ایران یکی ازمناطق مستعداکتشاف،استخراج وفرآوری مواد معدنی در گستره تاریخی بوده است،یافته های بدست آمده از گستره زمانی نوسنگی تا عصرآهن و همچنین آثار بدست آمده از تپه هاو مناطق ماقبل تاریخ تا آغاز عصر تمدن درایران باستان نشان از آن دارد که به طور موثری مواد معدنی فلزی و غیرفلزی مورد استفاده بوده است. موضوع قابل توجه این است که مواد معدنی مختلفی از قبیل مس، آهن، سرب، روی، قلع،انواع گوهر،سنگهای ساختمانی وکانی ها کاربدی به مانندسلیس(چخماق)،نمک،گوگردوپتاس مورد استفاده فروان بوده است.بی شک در کنار وجود شرایط طبیعی مساعد مانند آب و هوای مناسب ودشتهای حاصلخیز،وجود این مواد معدنینیز در سیر تاریخی تمدن ایران زمین بسیار اهمیت داشته است.در این مقاله کوشش بر این است تاسیر تاریخی معدنکاری را در فلات ایران از آغاز یکجا نشینی انسان در فلات ایران و پس از آن تاتشکیل تمدن های باستان تا آغاز دولت ماد مورد بررسی قرار گیرد. واژگان کلیدی: معدن کاری، عصر آهن، فلات ایران پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1624 - همکاری رضاخان با دولت استعماری انگلیس در انعقاد قرار داد 1933م
روح الله بدری

چکیده یکی از قراردادها یا امتیازاتی که در دوران حکومت پهلوی با بیگانگان و خصوصاً دولت استعماری انگلیس منعقد گردید ، انعقاد قرارداد یا امتیازی جدید به نام قرارداد 1933 م/ 1312 ش می باشد . برای انعقاد چنین قرارداد ننگینی زمینه سازی های زیاد و ایجاد فضای سیاسی بسیاری که ن چکیده کامل

چکیده یکی از قراردادها یا امتیازاتی که در دوران حکومت پهلوی با بیگانگان و خصوصاً دولت استعماری انگلیس منعقد گردید ، انعقاد قرارداد یا امتیازی جدید به نام قرارداد 1933 م/ 1312 ش می باشد . برای انعقاد چنین قرارداد ننگینی زمینه سازی های زیاد و ایجاد فضای سیاسی بسیاری که نخستین آن قرارداد نهم اوت 1919 م/ 1298 ش بود ، انجام گردید . وقتی انگلیسی ها نتوانستند آن قرارداد را عملی سازند ، روح آن قرارداد را در قالب کودتای 1299 ش/ 1920 م ریخته، با سلسله مقدماتی دست به ایجاد حکومتی وابسته به نام حکومت پهلوی زدند . نخستین پرده ی این نمایش خلع احمد شاه و انقراض سلسله ی قاجار بود . تمام منظور و مقصود انگلیسی ها از تقویت رضاخان و روی کار آوردن اواین بود که منافع اقتصادی و سیاسی آنها از هر جهت تامین شود و روح قرارداد 1919 م/ 1298 ش را به صورت جدیدتری زنده سازند و این صورت جدید الغای قرارداد دارسی و انعقاد قرارداد 1933 م/ 1312 ش بود که میان ایران و انگلیس منعقد شد که به موجب آن شرکت نفت ایران و انگلیس فعالیت خود را آغاز کرد و مورخان براین عقیده اند که مضرات قرارداد 1933 م/ 1312 ش بیشتر از قرارداد دارسی بوده، انعقاد قرارداد 1933 م/ 1312 ش را یکی از اشتباهات بزرگ رضاخان می دانند واژگان کلیدی: قرارداد 1933 م/ 1312 ش،رضاخان، انگلیس،قرارداد دارسی، شرکت نفت ایران و انگلیس . پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1625 - مناسبات شاهنشاهی ساسانی با اعراب بدوی (224-531م)
دکتر سیداصغر محمودآبادی دکتر مصطفی پیرمرادیان سمیه بختیاری

چکیده هنوز از پیدایی حکومت اسلامی چندین دهه نگذشته بود که اعراب توانستند تاریخ دو امپراتوری بزرگ در شرق (ایران) و غرب (روم) جهان را متحول سازند. آنان در شرق با درهم شکستن امپراتوری ساسانی، صفحه جدیدی از تاریخ ایران را رقم زدند که آغازگر عصر ایران اسلامی و پایان بخش عصر چکیده کامل

چکیده هنوز از پیدایی حکومت اسلامی چندین دهه نگذشته بود که اعراب توانستند تاریخ دو امپراتوری بزرگ در شرق (ایران) و غرب (روم) جهان را متحول سازند. آنان در شرق با درهم شکستن امپراتوری ساسانی، صفحه جدیدی از تاریخ ایران را رقم زدند که آغازگر عصر ایران اسلامی و پایان بخش عصر ایران باستانی بود. سقوط این امپراتوری عظیم و سازمان یافته‌ی چهارصد ساله بدست قومی گمنام که هنوز قریب بیست سال از جستن ایشان از دنیای جهالت به فضای اسلامی نمی گذشت؛ مورخان و محققان تاریخ ایران را برآن داشته تا با نگاهی ژرف و تحلیلی به روابط و مناسبات امپراتوری ساسانی با اعراب بپردازند. این مقاله با محوریت بررسی چگونگی مناسبات دولت ساسانی با اعراب جزیره العرب از دوره اردشیر بابکان تا آغاز سلطنت خسروانوشیروان؛ درصدد دسترسی به خصوصیات و شرایط حاکم بر روابط دولت ساسانی با اعراب بدوی است؛ تا از این منظر چگونگی و چرایی نتایج حاصل از این روابط تحلیل و تبیین گردد. واژگان کلیدی: اعراب بدوی، امپراتوری ساسانی، ایران دوره ساسانی، جزیره العرب، حیره. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1626 - از راهداری تا امیری در برآمدن پادشاهی آل مظفر
دکتر محمدنبی سلیم قاسم چراغچی

چکیده: دوران 59 ساله مابین مرگ ابوسعید آخرین ایلخان مغول در سال 736 ه. ق تا استیلای امیر تیمور گورکانی بر ایران در سال 795 ، دربردارندۀ تحولات سیاسی چندی است که مهمترین وجه آن تکاپوی حکومت های محلی برای جداسری و کسب خودمختاری بیشتر می باشد. در این دوره، مبارزالدین محمد چکیده کامل

چکیده: دوران 59 ساله مابین مرگ ابوسعید آخرین ایلخان مغول در سال 736 ه. ق تا استیلای امیر تیمور گورکانی بر ایران در سال 795 ، دربردارندۀ تحولات سیاسی چندی است که مهمترین وجه آن تکاپوی حکومت های محلی برای جداسری و کسب خودمختاری بیشتر می باشد. در این دوره، مبارزالدین محمد بن مظفر از بزرگان محلی نواحی جنوبی ایران، موفق شد تا با کسب مجوز از دربار ایلخانی، منصب راهداری عراق عجم و ولایتداری میبد یزد را به دست آورد و سپس با نشان دادن شایستگی خود در حذف رقیبانو تصاحب ولایات بیشتر ، قدم در راه تاسیس یک سلسله حکومتی نیرومند بگذارد. در این پژوهش، چگونگی اقدامات و کامیابی موسس دودمان مظفری مد نظر می باشد و تلاش شده است تا با استناد به منابع معتبر تاریخی، خط سیر پیشرفت های نظامی و سیاسی امیر مبارزالدین ترسیم و به بحث گذاشته شود. آن چه از ماحصل تحقیق بر می آید ، مویّد آن است که مبارزالدین محمد مردی بی باک و سیاستمدار بود که توانست طی 42 سال حکمرانی، دولتی نیرومند تاسیس نموده و شاید اگر در تثبیت این حکومت نسبتاً پهناور و تربیت جانشینان لایق هم موفق می شد، می توانست سدی باشد در برابر یورش تیمور و اتحاد مناطق جنوبی ایران، پیش از تاسیس دولت زندیه. واژگان کلیدی : آل مظفر - امیر مبارزالدین محمد- جنوب ایران- سده هشتم قمری- حکومتهای محلی پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1627 - بررسی ریشه های توسعه نیافتگی سیاسی در استان لرستان
دکتر علی فلاحی سیف الدین دکتر علی امیری داراب ولی زاده

چکیده توسعه سیاسی همچون بسیاری دیگر از مفاهیم علوم اجتماعی تعابیر متعددی یافته است. با این حال، ابتناء و اتکاء به تعبیری که ابزار تحلیلی کارآمدتر را در اختیار قرار دهد اجتناب‌ناپذیر است. توسعه سیاسی بخشی از هدف انسان امروزی یعنی توسعه را نشان می دهد. اما این هدف یک و چکیده کامل

چکیده توسعه سیاسی همچون بسیاری دیگر از مفاهیم علوم اجتماعی تعابیر متعددی یافته است. با این حال، ابتناء و اتکاء به تعبیری که ابزار تحلیلی کارآمدتر را در اختیار قرار دهد اجتناب‌ناپذیر است. توسعه سیاسی بخشی از هدف انسان امروزی یعنی توسعه را نشان می دهد. اما این هدف یک وسیله و یا ابزار وارداتی نیست که به راحتی خریداری شده و در جامعه رواج داده شود. توسعه سیاسی یک فرایند پر پیچ و خمی می باشد که در بیشتر موقع با موانع و سدهای متعددی روبرو می باشد و روند آن را کند می نماید. لرستان به عنوان بخشی از سرزمین ایران، با اینکه در متن سیاسی، اجتماعی و فرهنگی آن قرار دارد، اما از بعد توسعه سیاسی در سطوح پایان تری نسبت به دیگر نواحی و استان ها قرار دارد و راه طولانی تری را جهت رسیدن به توسعه سیاسی مطلوب پیش روی دارد. این توسعه نیافتگی سیاسی، دیگر ابعاد توسعه را نیز تحت تاثیر قرار داده است وبطور کلی چهره چندان مطلوبی را از این جهت نشان نمی دهد. لذا این نوشتار سعی دارد تا با گردآوری اطلاعات و داده ها از طریق کتابخانه ای و اسنادی و بهره گیری از روش توصیفی-تحلیلی این مساله، یعنی ریشه های کمتر توسعه یافتگی سیاسی استان لرستان را مورد بررسی قرار دهد. از حیث تاریخی، نقطه عزیمت پژوهش پیش روی دوره قاجاریه خواهد بود. به نظر می رسد بسیاری از پارامترهای بازدارنده توسعه سیاسی لرستان در این دوره نضج یا قوام یافته و در دوره های بعد بازتولید شده است. واژگان کلیدی: توسعه سیاسی، ایران، لرستان، ساختار اجتماعی، ساختار فرهنگی. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1628 - بررسی مقایسه سلطنت داریوش یکم(486 - 522ق.م)و خشیارشا یکم (465 -486 ق.م)
دکتر نادر میرسعیدی مجدآبادی فاطمه داودآبادی فتانه یوسفی

چکیده شکوه و عظمت هخامنشیان و تغییر و تحولات آن دوران با قدرت یابی داریوش اول و اوج و فرودهای این خاندان با روی کار آمدن خشیارشا یکی از نکات برجسته ی تاریخ ایران باستان است. محققان و پژوهشگران اروپایی و ایرانی با انگیزه های مختلف و با نگاه های متفاوت و گاه غرض آلود چکیده کامل

چکیده شکوه و عظمت هخامنشیان و تغییر و تحولات آن دوران با قدرت یابی داریوش اول و اوج و فرودهای این خاندان با روی کار آمدن خشیارشا یکی از نکات برجسته ی تاریخ ایران باستان است. محققان و پژوهشگران اروپایی و ایرانی با انگیزه های مختلف و با نگاه های متفاوت و گاه غرض آلود به کندوکاو مسائل گوناگون این عصر پرداخته اند. در این میان اقدامات سیاسی، فرهنگی، مذهبی و اقتصادی داریوش اول و خشیارشا بیش از همه برجسته بود و آنان را متمایز از دیگر پادشاهان می نمایند. یکی از پیامدها و دستاورهای مهم این محققان گزارش ها و پژوهش هایی است که به لحاظ تاریخی ارزش فراوانی در شناخت تاریخ ایران دوران هخامنشیان دارد؛ به ویژه در حوزه ی اجتماعی، سیاسی و مذهبی که بیش از همه مورد چالش است. داریوش بزرگ توانست خود را به قلب اروپا برساند و تا جایی پیش رفت که دیگر هیچ یک از شاهان ایران نتوانستند به آنجا برسند، او از نیروی اقتصادی و نظامی خود در جهت پیشبرد اهداف خود بهره برد. جانشین او خشیارشا نیز از سیاست نظامی در قبال یونان استفاده کرد، که در نهایت طی چندین جنگ انجام شده با شکست مواجه گردید و تا زمانی هر چند کوتاه روابط بین ایران و یونان بسیار محدود شد. محقق در این مقاله با عنوان مقایسه سلطنت داریوش یکم(486-522 ق.م) و خشیارشا یکم (465-486 ق.م)، به بررسی تطبیقی و مقایسه ای امپراتوری دو پادشاه مزبور پرداخته است. هدف از این نگارش، شناسایی شباهتها و تفاوت های سلطنتی در زمینه سیاسی ، فرهنگی ، اقتصادی و نظامی و دیگر حوزه های مورد بحث ما در بازه زمانی شاهنشاهی داریوش اول و خشیارشا می باشد. روش نگارش محقق توصیفی- تحلیلی است. واژگان کلیدی :هخامنشیان، داریوشاول، خشیارشا، ایران، یونان پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1629 - بررسی نظام مالیاتی ایران در عصر ایلخانی با تکیه بر گزارش های کتاب نزهه القلوب حمدا... مستوفی قزوینی
دکتر احسان اشراقی حسن شادپور

چکیده همانطور که می دانیم حاکمیت و مغول تشکیلات ایلخانان در ایران از ادوار مهم و سرنوشت ساز تاریخ این کشور محسوب می شود. نظام مالیاتی که در این دوره به کار گرفته می شد از ویژگیهای خاصی برخوردار بود از سویی ریشه در آداب و رسوم کوچرویی داشت که از آن همه مردم ملزم به پر چکیده کامل

چکیده همانطور که می دانیم حاکمیت و مغول تشکیلات ایلخانان در ایران از ادوار مهم و سرنوشت ساز تاریخ این کشور محسوب می شود. نظام مالیاتی که در این دوره به کار گرفته می شد از ویژگیهای خاصی برخوردار بود از سویی ریشه در آداب و رسوم کوچرویی داشت که از آن همه مردم ملزم به پرداخت آن بودند. از سوی دیگر با ورود به ایران و ممالک دیگر ، سنت ها و روش های مالیاتی ملل مغلوب در بین آنان مورد پذیرش واقع شده و تا جایی که منافع آنها را تأمین می کرد به کار گرفته می شد. کتاب نزهه القلوب تألیف حمدا... مستوفی قزوینی اثری است که به طور دقیق و مفصل در رابطه با میزان مالیات ها و چگونگی اخذ آنها مطالبی را بیان نموده است. با توجه به اینکه حمدا... مستوفی خود در مصدر امور قرار داشته و به دفاتر و گزارش های دولتی دسترسی داشته لذا گزارش های وی برای ما از اهمیت زیادی برخوردار است مقاله حاضر تلاش می کند با تأکید بر مطالب نزهه القلوب به بررسی نظام مالیاتی ایلخانان بپردازد. واژگان کلیدی : ایران-ایلخانان- نزهه القلوب حمدا...- مستوفی قزوینی، مالیات پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1630 - هویت فرهنگی ایرانیان و اسلام در قرون نخستین هجری
دکتر سید علاء‌الدین شاهرخی

چکیده: فرهنگی؟ ایران هویت فرهنگی بسیاری از ملل مجاور شبه جزیره عربستان با گسترش فتوحات اسلامی دچار تحولات اساسی گردید اما هویت در قرون نخستین پس از اسلام از مباحث ضروری و در عین حال چالش ‌برانگیز است که به ویژه در دورانمعاصر باتحلیل‌هایمتفاوت و گاه متناقض مواجه است. ای چکیده کامل

چکیده: فرهنگی؟ ایران هویت فرهنگی بسیاری از ملل مجاور شبه جزیره عربستان با گسترش فتوحات اسلامی دچار تحولات اساسی گردید اما هویت در قرون نخستین پس از اسلام از مباحث ضروری و در عین حال چالش ‌برانگیز است که به ویژه در دورانمعاصر باتحلیل‌هایمتفاوت و گاه متناقض مواجه است. این پژوهش تلاش دارد تا به این پرسش بپردازد که هویت فرهنگی ایرانیان در تماس با فاتحان و دین اسلام چه تحولاتی را پذیرفت؟ این پژوهش با استفاده از روش تحلیلی- تاریخی انجام پذیرفت و با توجه به فرضیه انکارناپذیر بودن جایگاه ادیان الهی در هویت‌بخشی به جوامع و با عنایت به جوهره فرهنگی‌ساز اسلام و تداوم تاریخی- فرهنگی هویت ایرانی، در خصوص چگونگی گفتمان و تعامل بین این دو مطرح می‌گردد. یافته‌های این پژوهش حاکی از آن است که هویت ایرانی بتدریج با گسترش اسلام در این سرزمین به تلفیقی از میراث باستانی و ارزش های توحیدی اسلام دست یافت. اهل قلم و دهقانان ایرانی که عمدتا مسلمان بودند در این روند نقش بسیار مهمی ایفا نمودند، آنان پذیرش اسلام را به معنای فرو گذاردن پیوستگی اجتماعی خود تلقی نکردند. در نتیجه این هویت بر محور ارزش های شکل گرفتهدر طول قرنها و باورهای اسلامی تعمیق یافت که شاخصه های مهم آن عبارت بود از:توحید(یگانه پرستی)، محبت به پیامبر اسلام و خاندانش،معنویت، انسان دوستی، تعلق به سرزمین ، استمرار باورها و ارزش هایی که در تضاد با توحید نبود، حفظ زبان فارسی(ضمن تحولاتی که تدریجا پذیرفت) و سرانجام تعادل بین اسلامیت و ایرانیت . واژگان کلیدی: هویت فرهنگی، ایرانیان، اسلام، فرهنگ اسلامی، توحید، ایران باستان. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1631 - روابط سیاسی ایران و روسیه در عصرناصرالدین شاه
دکترامیر تیمور رفیعی فاطمه(نعیمه) حسین خراسانی

چکیده تحولات سیاسی سالهای اغازین قرن نوزهم در اروپا و واکنش روس ها در برابر این تحولات اغاز دوره ای جدید در مناسبات سیاسی ایران با روسیه بود. روسها با تحمیل دو معاهده گلستان و ترکمانچای در اوایل قرن نوزدهم زمینه نفوذ و سلطههمه چانبه را بر ایران از دست رفت. بلکه به د چکیده کامل

چکیده تحولات سیاسی سالهای اغازین قرن نوزهم در اروپا و واکنش روس ها در برابر این تحولات اغاز دوره ای جدید در مناسبات سیاسی ایران با روسیه بود. روسها با تحمیل دو معاهده گلستان و ترکمانچای در اوایل قرن نوزدهم زمینه نفوذ و سلطههمه چانبه را بر ایران از دست رفت. بلکه به دنبا ان ضعف و تحولی در سیاست داخلی خارجی پیش امد که میدان به دست روس و انگلیس افتاد. با استفاده از این شرایط بود که در نیمه دوم قرن نوزدهم معاهده اخال را بر ایران تحمیل نموده و اخرین مرحله از توسعه طلبی ارضی خود را به اجرا گذاشتند. در نیمه دوم قرن نوزدهم کشورهای استعماری روسیه و انگلیس روش تازه ای اتخاذ کردند و برای استثمار و استعمار طریقه تازه ای پیش گرفتند و این طریقه جدید عبارت بود از روی کار امدن عد های از دست نشاندگان خود و گرفتن یک سلسله امتیازات اقتصادی لذا دادن رشوه برای پیشرفت منظورهای سیاسی تسلط بی چون و چرای روس ها در دوره ناصری و استفاده بیش از حد انان از منابع مالی و اقتصادی ایران برای تسلط بر سرزمین هم جوار و راه های نفوذ انان در این دوره از مهمترین مباحثی است که در این مقاله مورد توجه قرار است. لذا هدف از این مقاله بررسی سیاست های روسیه و ایران در دوره ناصرالدین شاه می باشد. بنابراین سعی شده است با جمع اوری و رجوع به اسناد و برخی از مکاتبات سیاسی بررسی و سپس به تحلیل و تجزیه روابط سیاسی بپردازد. واژگان کلیدی: تحولات قاجار، ایران، روسیه، ناصرالدین شاه. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1632 - تاریخ سیاسی زیدیه در ایران و پیامدهای آن-از قیام زید تا تشکیل حکومت علویان طبرستان
قاسم بیات اصغری محمدرضا فلاح گر

چکیده زیدیه فرقه ای از شیعه می باشند که همزمان با قیام زید بن علی (ع) به وجود آمدند. پس از زید طرفدارانش به گرد پسرش یحیی، جمع شدند. پس از شهادت یحیی، قیامهابه رهبری فرزندان عبدالله بن حسن بن حسن (ع) (محمد نفس زکیه) ادامه یافت. یحیی بن عبدالله به دیلم رفت و قیام را چکیده کامل

چکیده زیدیه فرقه ای از شیعه می باشند که همزمان با قیام زید بن علی (ع) به وجود آمدند. پس از زید طرفدارانش به گرد پسرش یحیی، جمع شدند. پس از شهادت یحیی، قیامهابه رهبری فرزندان عبدالله بن حسن بن حسن (ع) (محمد نفس زکیه) ادامه یافت. یحیی بن عبدالله به دیلم رفت و قیام را به داخل ایران کشاند. بسیاری از دیلمیان، اسلام شیعی از نوع زیدی را پذیراو حامی آن شدند. حسن بن زید با استفاده دیلمیان و علویانی که به او پیوسته بودند، حکومتش را در طبرستان پایه گذاری کرد. حکومت علویان پیامد سیاسی - اجتماعی را نه تنها درطبرستان بلکه مناطق وسیعی از ایران و جهان اسلام بوجود آورد وآنجا را به پایگاهی برای گسترش زیدیه در ایرانتبدیل کرد تا بتواند در برابر خراسان که گرایش عباسی داشت رقابت کرده و به گسترش عقاید خود در ایران بپردازد . واژگان کلیدی : زید بن علی، زیدیه، ایران، دیلم، علویان، یحیی بن عبدالله، طبرستان. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1633 - روابط ترکان و ایرانیان باتکیه برپیامدهای قومی آن در آذربایجان
مهرناز بهروزی کیا مهر فیروزی

خاستگاه اولیه ترکان، آذربایجان یا هیچ یک از سرزمین های ایرانی نبوده، بلکه اراضی شمال چین و درهیاورخون در مغولستان کنونی نخستین خاستگاه اقوام ترک بوده که در دوره های مختلف به سوی ایران سرازیرشده اند. این نقل مکان نه مهاجرت بلکه یک تهاجم گسترده توأم با قتل و غارت و چپاول چکیده کامل

خاستگاه اولیه ترکان، آذربایجان یا هیچ یک از سرزمین های ایرانی نبوده، بلکه اراضی شمال چین و درهیاورخون در مغولستان کنونی نخستین خاستگاه اقوام ترک بوده که در دوره های مختلف به سوی ایران سرازیرشده اند. این نقل مکان نه مهاجرت بلکه یک تهاجم گسترده توأم با قتل و غارت و چپاول و همچنین انحطاطفرهنگی و تمدنی بوده است. این تهاجم پیامدهایی نیز در پی داشته گرچه در دوره هزار ساله اخیر، حاکمانعمدتاً ترکان و ترکمانان بوده اند، اما این امر هرگز به استحاله فرهنگی ایرانیان منجر نشد بلکه بالعکس ترکانو مغولان مهاجم در فرهنگ و زبان و هویت ایرانی مستحیل شدند. گرچه زبان ترکی در برخی از مناطقمانند آذربایجان گسترش یافت ، اما لزوماً به تغییر هویت مردم آن منطقه نینجامید.واژگان کلیدی: ترکان، ایران، آذربایگان، پیامدها، هویت پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1634 - نوسازی نظام آبیاری سنتی در غرب ایران: دورۀ پهلوی
شایان کرمی

برنامه نوسازی دورۀ پهلوی نظام کهنسال آبیاری سنتی را دستخوش تغییر و تحول کرد. پیامدهای نوسازی نظام آبیاریسنتی در غرب ایران مسئلۀ اصلی مقاله حاضر است. ضمن بررسی این مسئله، تحلیل چرایی نوسازی و تبیین شرایطراهبردی برنامه نوسازی نظام آبیاری نیز از اهداف جانبی این پژوهش است چکیده کامل

برنامه نوسازی دورۀ پهلوی نظام کهنسال آبیاری سنتی را دستخوش تغییر و تحول کرد. پیامدهای نوسازی نظام آبیاریسنتی در غرب ایران مسئلۀ اصلی مقاله حاضر است. ضمن بررسی این مسئله، تحلیل چرایی نوسازی و تبیین شرایطراهبردی برنامه نوسازی نظام آبیاری نیز از اهداف جانبی این پژوهش است. پژوهش حاضر رویکردی کیفی دارد. دادههااز آرشیو اسناد و سایر منابع کتابخانهای، بر اساس نمونهگیری هدفمند، گردآوری شد. برای تجزیه و تحلیل دادهها ازروش گراندد تئوری استفاده شده است. یافتهها نشان میدهد در شرایط کافی نبودن میانگین بارشهای سالیانه، استفادهاز فنون آبیاری مصنوعی در کشاورزی الزامی بود. توسعه کشاورزی تجاری و گسترش کاشت محصولات آبی سببتوجه بیشتر به نظام آبیاری مصنوعی شد. بهرهگیری از سیستمهای آبیاری تحت فشار در کنار سایر روشهای سنتیآبیاری سطحی از مهمترین برنامههای راهبردی در نوسازی نظام آبیاری بود. سدسازی مدرن، حفرچاههای عمیق و نیمهعمیق، توسعه و بازسازی شبکه آبیاری و ادغام تشکیلات سنتی نظام آبیاری در ادارات آبیاری منطقهای از جمله اقداماتبنگاه مستقل آبیاری در غرب ایران بود. افزایش سطح زیر کشت محصولات نقدی مانند تریاک، چغندر و پنبه با بهرهگیری از دانش نوین آبیاری، افزایش راندمان آبیاری، کاهش تنش و بهبود روابط اجتماعی از پیامدهای مهم نوسازی نظامآبیاری سنتی در غرب ایران بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1635 - گرایش فرهنگی اشکانیان: یونانی‌مآبی یا ایران‌گرایی
علی رحمانی نادره نفیسی سلیمان امین زاده فرزاد مافی

اصطلاح هلنیسم (یونانی‌مآبی) نخستین بار از سوی یوهان گوستاو درویزن، مورّخ و سیاستمدار آلمانی قرن نوزدهم مطرح شد. از آن زمان تاکنون، این اصطلاح و دیدگاه‌های گوناگون برخاسته از آن محلّ بحث و مناقشۀ بسیار بوده‌ است. به عقیدۀ درویزن، هلنیسم پدیده‌ای بود که در اثر فتوحات و لش چکیده کامل

اصطلاح هلنیسم (یونانی‌مآبی) نخستین بار از سوی یوهان گوستاو درویزن، مورّخ و سیاستمدار آلمانی قرن نوزدهم مطرح شد. از آن زمان تاکنون، این اصطلاح و دیدگاه‌های گوناگون برخاسته از آن محلّ بحث و مناقشۀ بسیار بوده‌ است. به عقیدۀ درویزن، هلنیسم پدیده‌ای بود که در اثر فتوحات و لشکرکشی‌های اسکندر به کشورهای مشرق‌زمین، و از تأثیر و تأثر فرهنگ یونانی و فرهنگ ملت‌های مغلوب پدید آمده بود. اعتقاد به تأثیر گسترده و همه‌جانبۀ فرهنگ هلنیستی در دورۀ اشکانی در ایران و ارمنستان از مسائل بحث‌انگیزی است که همواره از سوی پژوهشگران غربی به‌گونه‌ای بسیار اغراق‌آمیز مطرح شده است. با این حال، به‌تازگی نشانه‌های تغییر در تاریخ‌نگاری دورۀ اشکانی پدیدار شده است. این امر به دلیل نقد منابع و متون مؤلفان کلاسیک است و به‌تدریج به سوی اصلاح نگرش‌های سدۀ نوزدهم پیش می‌رود. نگارندگان این مقاله کوشیده‌اند با بررسی اجمالی پیشنیۀ اصطلاح هلنیسم و سپس جستجوی ردپای این فرهنگ در دورۀ اشکانیان به ارزیابی و نقد این تفکّر بپردازند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1636 - موانع توسعه کارآفرینی سبز در فرآیند فرآوری محصولات صنعت سنگ ایران
بهزاد لاله زاری مصلی هادی ثنائی پور محمودرضا چراغعلی محمد شریف شریف زاده

مسئله اقتصاد سبز، یکی از چالش‌های نوین کارآفرینان و صاحبان کسب‌وکارها می‌باشد که ریشه‌های آن در مفهوم توسعه پایدار نهفته است. توجه به ابعاد زیست محیطی در کنار ابعاد اقتصادی، مفهوم کارآفرینی پایدار را بسط داده و بر این اساس، تولید محصولات و خدمات پایدار با تکیه بر نوآوری چکیده کامل

مسئله اقتصاد سبز، یکی از چالش‌های نوین کارآفرینان و صاحبان کسب‌وکارها می‌باشد که ریشه‌های آن در مفهوم توسعه پایدار نهفته است. توجه به ابعاد زیست محیطی در کنار ابعاد اقتصادی، مفهوم کارآفرینی پایدار را بسط داده و بر این اساس، تولید محصولات و خدمات پایدار با تکیه بر نوآوری‌های زیست محیطی، سرلوحه نظام‌های پیشرفته می‌باشد. هدف از انجام این پژوهش، شناسایی موانع توسعه کارآفرینی سبز در فرآیند فرآوری محصولات صنعت سنگ ایران می‌باشد. پژوهش حاضر از نوع پژوهش‌های توصیفی-پیمایشی بود که با استفاده از روش آمیخته اکتشافی طی دو فاز کیفی و کمی انجام شد. در فاز کیفی، با بهره‌مندی از مطالعات کتابخانه‌ای و مصاحبه با خبرگان، تعداد 28 مانع شناسایی و در قالب هفت دسته اصلی، دسته-بندی شدند. در بخش کمّی پژوهش نمونه آماری شامل 180 نفر از کارشناسان و کارآفرینان در صنعت سنگ ایران بودند و با استفاده از پرسشنامه، و بهره-مندی از روش تحلیل عاملی و تحلیل واریانس، عوامل اصلی و متغیرهای وابسته به هر عامل تحلیل شدند. نتایج نشان داد موانع آموزشی 21.261 درصد از کل واریانس متغیرها را به خود اختصاص داده و بیشترین تاثیر و اهمیت را در توسعه کارآفرینی سبز در فرآوری محصولات صنعت سنگ ایران دارد. پس از آن، موانع حمایتی و تشویقی، با 12.052، موانع فناورانه با 11.615 و موانع زیرساختی با 9.822، موانع قانونی با 4.023، موانع ترویجی و تبلیغی با 3.712 و موانع مدیریتی با 3.684 درصد از کل واریانس متغیرها، در رتبه‌های بعدی قرار گرفتند. در انتهای پژوهش پیشنهادهایی با توجه به نتایج تحقیق ارائه شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1637 - اثر سیاست پولی بر تولید و تورم در شرایط تبعیض جنسیتی در بازار کار ایران
حیدر زبیدی کریم امامی فرهاد غفاری

10.30495/eco.2021.1909192.2420

هدف اصلی این مقاله تبیین اثر شوک سیاست پولی بر متغیرهای تولید و تورم در شرایط تبعیض جنسیتی در بازار کار ایران با بهره‌گیری از مدل تعادل عمومی پویای تصادفی کینزی جدید طی دوره 1398-1387 است. نتایج حاصل از حل مدل نشان داد وجود تبعیض جنسیتی در بازار کار ایران به عنوان یک پد چکیده کامل

هدف اصلی این مقاله تبیین اثر شوک سیاست پولی بر متغیرهای تولید و تورم در شرایط تبعیض جنسیتی در بازار کار ایران با بهره‌گیری از مدل تعادل عمومی پویای تصادفی کینزی جدید طی دوره 1398-1387 است. نتایج حاصل از حل مدل نشان داد وجود تبعیض جنسیتی در بازار کار ایران به عنوان یک پدیده مخرب، ناکارایی‌های اقتصادی هم‌چون کاهش دستمزد زنان و مردان، مصرف، تولید و رفاه را به همراه دارد. هم‌چنین نتایج نشان داد در شرایط تبعیض جنسیتی انتقال شوک‌ سیاست پولی انبساطی به متغیرهای تولید و تورم نسبت به شرایط عدم تبعیض ضعیف‌تر است. بر اساس نتایج، آگاهی از زوایای پنهان اقتصادی و اجتماعی این پدیده و حساسیت‌زایی برای برنامه‌ریزی جهت رفع حداکثری از طریق تصویب قوانین و ایجاد اتحادیه‌های کارگری خاص زنان و کنترل و نظارت مسئولانه نهادهای درگیر بر شرایط واقعی کارگران زن در بازار کار ایران پیشنهاد می‌شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1638 - تبین آثار غیرخطی ابزارهای سیاست مالی (با تأکید بر درآمدهای مالیاتی) دولت بر رشد اقتصادی ایران در دوره‌های رونق و رکود
شادی زنداور فاطمه زندی محمد خضری مهناز ربیعی

هدف این مقاله بررسی اثرگذاری سیاست مالی دولت بر رشد اقتصادی ایران طی دوره زمانی 1384:1-1397:1 با تواتر فصلی با استفاده از مدل مارکوف سوییچینگ است. نتایج حاصل از نسبت راست‌‌نمایی نشان داد سیاست مالی در ایران از نظام چرخشی مارکف تبعیت می‌کند. نتایج برای برخی از انواع مالی چکیده کامل

هدف این مقاله بررسی اثرگذاری سیاست مالی دولت بر رشد اقتصادی ایران طی دوره زمانی 1384:1-1397:1 با تواتر فصلی با استفاده از مدل مارکوف سوییچینگ است. نتایج حاصل از نسبت راست‌‌نمایی نشان داد سیاست مالی در ایران از نظام چرخشی مارکف تبعیت می‌کند. نتایج برای برخی از انواع مالیات ها حاکی از متفاوت بودن تاثیرگذاری در حالت وجود نفت بوده است. چنانچه دولت قصد اجرای سیاست مالی انبساطی از نوع افزایش مخارج را داشته باشد، بهتر است در رژیم رکودی این عمل صورت پذیرد؛ زیرا در این شرایط، تاثیر معناداری بر رشد اقتصادی ندارد؛ اما، اگر سیاست مالی انبساطی، از نوع کاهش مالیات ها، مدنظر باشد؛ باید بسته به نوع مالیات، سطح درآمدهای نفتی و نیز رژیم حاکم بر رشد اقتصادی انجام شود. چنانچه دولت قصد اجرای سیاست مالی انبساطی از نوع افزایش مخارج را داشته باشد، بهتر است در رژیم رکودی این عمل صورت پذیرد؛ زیرا تاثیر معناداری در این شرایط بر رشد اقتصادی ندارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1639 - تاثیر سرمایه انسانی و فضای کسب و کار بر رشد اقتصادی استان‌های ایران
فاضل قربانی احمد سرلک غلامعلی حاجی

10.30495/eco.2020.672507

هدف این پژوهش بررسی تأثیر سرمایه انسانی و فضای کسب و کار بر رشد اقتصادی سی استان کشور با استفاده از داده‌های تابلویی و روش گشتاورهای تعمیم‌یافته طی دوره 94-1388 است. نتایج نشان داد سرمایه انسانی و فضای کسب و کار بر رشد اقتصادی استان‌های کشور تاثیر مثبت و معنادار داشته‌ا چکیده کامل

هدف این پژوهش بررسی تأثیر سرمایه انسانی و فضای کسب و کار بر رشد اقتصادی سی استان کشور با استفاده از داده‌های تابلویی و روش گشتاورهای تعمیم‌یافته طی دوره 94-1388 است. نتایج نشان داد سرمایه انسانی و فضای کسب و کار بر رشد اقتصادی استان‌های کشور تاثیر مثبت و معنادار داشته‌اند؛ اما، سرمایه انسانی , نسبت به سایر متغیرها، تاثیر بیش‌تری بر رشد اقتصادی استان‌های کشور داشته است. بر اساس نتایج، پیشنهاد می‌شود برنامه‌ریزان و سیاست‌گذاران اقتصادی سطح کیفی سرمایه انسانی و فضای رقابت کسب و کار را تقویت نمایند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1640 - تاثیر بهره‌وری کل عوامل تولید بر اشتغال در صنایع تولیدی ایران
شیما سنگسری محمد قلی یوسفی حمید آماده

هدف این مقاله ارزیابی اثر بهره‌وری کل عوامل تولید بر اشتغال در بخش‌های صنایع ایران با استفاده از روش خودرگرسیون برداری و بردارهای تصحیح خطا طی دوره زمانی 1374-94 می‌باشد. در مدل‌سازی، صنایع، به سه گروه تکنولوژی پایین، صنایع با تکنولوژی متوسط رو به بالا و صنایع متوسط رو چکیده کامل

هدف این مقاله ارزیابی اثر بهره‌وری کل عوامل تولید بر اشتغال در بخش‌های صنایع ایران با استفاده از روش خودرگرسیون برداری و بردارهای تصحیح خطا طی دوره زمانی 1374-94 می‌باشد. در مدل‌سازی، صنایع، به سه گروه تکنولوژی پایین، صنایع با تکنولوژی متوسط رو به بالا و صنایع متوسط رو به پایین دسته‌بندی شده است. نتایج نشان از تاثیر منفی و معنادار بهره‌وری کل عوامل بر اشتغال در کل صنایع و صنایع با تکنولوژی متوسط به بالا دارد؛ بدین معنا که افزایش بهره‌وری کل عوامل تولید در کوتاه‌مدت و بلندمدت موجب کاهش اشتغال کل صنعت صنایع با تکنولوژی متوسط به بالا می‌شود. افزون بر این، بهره‌وری کل عوامل تولید بر اشتغال در صنایع با تکنولوژی پایین و صنایع متوسط به پایین تاثیر منفی دارد؛ بدین معنا که افزایش بهره‌وری کل عوامل تولید در کوتاه‌مدت و بلندمدت موجب کاهش اشتغال در صنایع با تکنولوژی پایین و صنایع متوسط به پایین می‌شود. بر اساس نتایج، افزایش مهارت و تخصص نیروی کار و ماشین‌آلات جدید می‌تواند منجر به افزایش بهره‌وری در اشتغال صنایع ایران شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1641 - آثار تسهیلات بانکی در بخش های مختلف اقتصادی بر رشد ارزش افزوده صنعت، خدمات، کشاورزی و ساختمان و مسکن
محسن فتحی آقابابا خسرو عزیزی محمود محمودزاده

10.30495/eco.2020.674218

هدف این مقاله بررسی آثار تسهیلات اعطایی سیستم بانکی بر ارزش افزوده بخش های صنعت، خدمات، کشاورزی، ساختمان و مسکن با استفاده از رویکرد حالت پایدار در مدل‌های رشد اقتصادی می‌باشد. بدین منظور از روش گشتاورهای تعمیم‌یافته سیستمی طی دوره زمانی 1396-1370 در اقتصاد ایران استفاد چکیده کامل

هدف این مقاله بررسی آثار تسهیلات اعطایی سیستم بانکی بر ارزش افزوده بخش های صنعت، خدمات، کشاورزی، ساختمان و مسکن با استفاده از رویکرد حالت پایدار در مدل‌های رشد اقتصادی می‌باشد. بدین منظور از روش گشتاورهای تعمیم‌یافته سیستمی طی دوره زمانی 1396-1370 در اقتصاد ایران استفاده شد. نتایج نشان داد تسهیلات اعطایی غیرتکلیفی و تکلیفی تاثیر مثبت و معناداری بر ارزش افزوده بخش‌های اقتصادی دارد. در این میان، سهم تسهیلات اعطایی به بخش‌های خدمات، صنعت و معدن، ساختمان، مسکن و کشاورزی به ترتیب، بیش‌ترین تاثیر را بر ارزش افزوده داشته است. اولویت‌بندی بخش‌ها بر اساس بازدهی اقتصادی نسبت به مقیاس و نیز میزان تخصیص بهینه اعتبارات بانکی می‌تواند اثرات مطلوبی بر ارزش افزوده بخش‌های مختلف اقتصادی در ایران داشته باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1642 - مدل‌سازی اثرات جایگزینی مالیات‌ها بر اندازه اقتصاد سایه (کاربرد تجربی برای اقتصاد ایران)
محبوبه فراهتی

10.30495/eco.2020.674217

هدف این مقاله بررسی اثر جایگزینی اقلام مختلف مالیاتی (یا تغییر در ترکیب مالیاتی) بر اندازه اقتصاد سایه در ایران است. بدین منظور، یک مدل پیشنهادی با استفاده از رویکرد خودرگرسیونی با وقفه‌های توزیعی برای دوره زمانی 1355-1394 برآورد شده است. نتایج نشان داد جایگزینی مالیات چکیده کامل

هدف این مقاله بررسی اثر جایگزینی اقلام مختلف مالیاتی (یا تغییر در ترکیب مالیاتی) بر اندازه اقتصاد سایه در ایران است. بدین منظور، یک مدل پیشنهادی با استفاده از رویکرد خودرگرسیونی با وقفه‌های توزیعی برای دوره زمانی 1355-1394 برآورد شده است. نتایج نشان داد جایگزینی مالیات بر شرکت‌ها برای مالیات بر درآمد یا مالیات بر کالا و خدمات و نیز جایگزینی مالیات بر ثروت برای مالیات بر درآمد، مالیات بر کالا و خدمات، مالیات بر شرکت‌ها یا مالیات بر واردات اندازه اقتصاد سایه را کاهش می‌دهد. افزون بر این، جایگزینی مالیات بر واردات برای مالیات بر درآمد، مالیات بر شرکت‌ها یا مالیات بر کالا و خدمات منجر به کاهش اندازه اقتصاد سایه می‌شود؛ در حالی‌ که جایگزینی مالیات بر کالا و خدمات برای مالیات بر درآمد تأثیر معناداری بر فعالیت‌های این بخش ندارد. نتایج این مطالعه مبنای مناسبی برای تعدیل ترکیب مالیات‌ها برای کوچک‌تر کردن و یا ممانعت از گسترش بخش اقتصاد سایه در ایران فراهم می‌آورند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1643 - اثرات آستانه‌ای اندازه دولت بر نابرابری شادی در اقتصاد ایران
ابراهیم زارع مهرزاد ابراهیمی عباس امینی فر هاشم زارع

10.30495/eco.2021.1887958.2288

هدف مقاله بررسی ارتباط اندازه دولت و نابرابری شادی در اقتصاد ایران طی دوره زمانی 1353-1395 است. بدین منظور، با به کارگیری مدل رگرسیون آستانه ای، عوامل مؤثر بر نابرابری شادی مدل سازی شدند. نتایج نشان داد اندازه دولت تأثیری آستانه ای بر نابرابری شادی دارد. به ‌ عبارت‌ دیگ چکیده کامل

هدف مقاله بررسی ارتباط اندازه دولت و نابرابری شادی در اقتصاد ایران طی دوره زمانی 1353-1395 است. بدین منظور، با به کارگیری مدل رگرسیون آستانه ای، عوامل مؤثر بر نابرابری شادی مدل سازی شدند. نتایج نشان داد اندازه دولت تأثیری آستانه ای بر نابرابری شادی دارد. به ‌ عبارت‌ دیگر، تا قبل از آستانه 13 درصد از شاخص نسبت مخارج مصرفی دولت به تولید ناخالص داخلی، اندازه دولت تأثیری کاهشی بر نابرابری شادی داشته است؛ اما، پس از عبور از سطح آستانه بهینه و افزایش دخالت بیش‌تر دولت در اقتصاد، اندازه دولت تأثیری افزایشی بر نابرابری شادی در جامعه داشته است. بنابراین، گسترش اندازه دولت در اقتصاد ایران موجب تشدید شکاف شادی بین طبقات کم‌درآمد و پردرآمد جامعه شده است. بر اساس نتایج پیشنهاد می شود سیاست‌گذاران به رابطه آستانه ای اندازه دولت بر نابرابری شادی جامعه در اعمال سیاست‌های خود توجه نمایند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1644 - برآورد نابرابری درآمد و فقر شهری و روستایی استان هرمزگان در مقایسه با کل کشور
حسین حیدری اسمعیل ابونوری احمد جعفری صمیمی یونس نادمی

10.30495/eco.2021.1929050.2513

در این مقاله روند فقر و نابرابری در استان هرمزگان و کل کشور به تفکیک مناطق شهری و روستایی طی دوره زمانی 1363-1398 برآورد شده است. برای این منظور، از ریزداده‌های طرح درآمد- هزینه منتشره سالانه در مرکز آمار ایران استفاده و شاخص ضریب جینی به صورت ناپارامتریک، خط فقر و سپس چکیده کامل

در این مقاله روند فقر و نابرابری در استان هرمزگان و کل کشور به تفکیک مناطق شهری و روستایی طی دوره زمانی 1363-1398 برآورد شده است. برای این منظور، از ریزداده‌های طرح درآمد- هزینه منتشره سالانه در مرکز آمار ایران استفاده و شاخص ضریب جینی به صورت ناپارامتریک، خط فقر و سپس شکاف فقر به دست آمده است. سپس، برای مقایسه نابرابری و هم‌چنین، فقر بین مناطق شهری و روستایی استان هرمزگان با مناطق شهری و روستایی کل کشور از 6 الگوی رگرسیونی تحلیل واریانس استفاده شده است. نتایج نشان داده است که فقر و نابرابری در مناطق شهری استان هرمزگان از فقر و نابرابری در مناطق روستایی استان کم‌تر بوده است. فقر در مناطق شهری و روستایی استان هرمزگان به ترتیب از فقر در مناطق شهری و روستایی کشور بیش‌تر بوده است؛ در حالی که نابرابری در مناطق شهری و روستایی استان هرمزگان به طور معنادار به ترتیب از مناطق شهری و روستایی کشور کم‌تر بوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1645 - تحلیل اثر تکانه ‏های خبری مرتبط با فناوری آینده بر رفاه اقتصادی
محمد علی بگلی نادر مهرگان علیرضا عرفانی

10.30495/eco.2023.1963088.2698

هدف مقاله تحلیل اثر تکانه های خبری مرتبط با فناوری بر متغیرهای کلان اقتصادی است. به این منظور، با استفاده از یک الگوی تعادل عمومی تصادفی پویا، واکنش‌ متغیرهای کلان اقتصادی ایران بر اساس داده‌های فصلی طی دوره زمانی 1400-1380 تحلیل شد. تکانه خبری به اندازه یک انحراف معیار چکیده کامل

هدف مقاله تحلیل اثر تکانه های خبری مرتبط با فناوری بر متغیرهای کلان اقتصادی است. به این منظور، با استفاده از یک الگوی تعادل عمومی تصادفی پویا، واکنش‌ متغیرهای کلان اقتصادی ایران بر اساس داده‌های فصلی طی دوره زمانی 1400-1380 تحلیل شد. تکانه خبری به اندازه یک انحراف معیار، موجب افزایش بهره وری کل عوامل تولیدشده و نرخ دستمزد و نرخ بهره و به‌دنبال آن مصرف، تولید و سرمایه گذاری با یک وقفه افزایش می یابند. با توجه به افزایش تولید، ساعات کار، افزایش و تورم نیز با کاهش مواجه می شود. درنتیجه، رفاه اقتصادی به‌دلیل افزایش مصرف و تولید افزایش یافته است. براساس نتایج و نظر به اهمیت خوش بینی عوامل اقتصادی نسبت به آینده و بهبود فناوری، پیشنهاد می شود مقام‌های مالی و پولی در کشور، فضای سیاسی و اقتصادی کشور را به نحوی مدیریت نمایند تا حد ممکن انتظارات عوامل اقتصادی خوش بینانه شکل گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1646 - بهبود کارایی مصرف برق خانگی و اثر بازگشتی آن در ایران با لحاظ عدم تقارن در قیمت برق
آذر علیدادی پور موسی خوشکلام خسروشاهی

10.30495/eco.2021.1934791.2545

هدف این مقاله برآورد اندازه اثر بازگشتی مستقیم مربوط به مصرف برق در بخش خانگی ایران با لحاظ عدم تقارن در قیمت برق با استفاده از روش حداقل مربعات معمولی است. برای این منظور و با توجه به تفکیک قیمت برق مبتنی بر مطالعه دارگی و گیتلی (1995) از داده‌های سالیانه برای دوره زما چکیده کامل

هدف این مقاله برآورد اندازه اثر بازگشتی مستقیم مربوط به مصرف برق در بخش خانگی ایران با لحاظ عدم تقارن در قیمت برق با استفاده از روش حداقل مربعات معمولی است. برای این منظور و با توجه به تفکیک قیمت برق مبتنی بر مطالعه دارگی و گیتلی (1995) از داده‌های سالیانه برای دوره زمانی 1398-1347 و برآورد کشش تقاضای برق بهره گرفته شده است. نتایج نشان داد اول، بهبود کارایی مصرف برق خانگی دارای اثر بازگشتی است و دوم، اثر بازگشتی در بخش خانگی برابر با 43 درصد است؛ یعنی، با افزایش 10 درصدی تکنولوژی لوازم و تجهیزات خانگی، 3/4 درصد از ذخیره انتظاری ناشی از بهبود کارایی مصرف برق رخ نداده و این میزان در قالب اثر بازگشتی پدیدار شده و صرفاً 7/5 درصد از ذخیره انتظاری در مصرف برق تحقق یافته است. با توجه به یافته ها پیشنهاد می‌شود که سیاست‌گذاران اقتصادی با برآورد دقیق اثر بازگشتی، ضمن رسیدن به هدف صرفه جویی مصرف برق از اتلاف منابع نیز جلوگیری کنند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1647 - نقش رونق و رکود اقتصادی در مصرف انرژی بخش‌ها با تأکید بر انرژی برق و غیربرق
شهریار زروکی اکرم مقدسی سدهی

10.30495/eco.2021.1898841.2354

هدف این مقاله بررسی اثر رونق و رکود اقتصادی به همراه قیمت انرژی بر مصرف انرژی (برق، غیربرق و کل) در ایران با روش نامتقارن است. برای تحلیل نامتقارنی در الگوی مقاله از سه قالب و پنج سطح از رهیافت خودتوضیحی با وقفه‌های توزیعی غیرخطی استفاده شد. نتایج بلندمدت نشان داد در بی چکیده کامل

هدف این مقاله بررسی اثر رونق و رکود اقتصادی به همراه قیمت انرژی بر مصرف انرژی (برق، غیربرق و کل) در ایران با روش نامتقارن است. برای تحلیل نامتقارنی در الگوی مقاله از سه قالب و پنج سطح از رهیافت خودتوضیحی با وقفه‌های توزیعی غیرخطی استفاده شد. نتایج بلندمدت نشان داد در بیش‌تر موارد، کشش مصرف انرژی نسبت به رونق اقتصادی بزرگ‌تر از واحد است؛ در حالی که اندازه اثرگذاری رکود اقتصادی کم‌تر از رونق اقتصادی است. در قالب اول، در سطح کل اقتصاد و در سطح بخش‌های تجاری، عمومی و صنعت تولید اثری نامتقارن و در سطح خانگی تولید اثری متقارن بر مصرف کل انرژی دارد. در قالب دوم، در سطح کل اقتصاد و در سطح بخش‌های خانگی، تجاری و عمومی تولید اثری نامتقارن و در سطح صنعت، تولید اثری متقارن بر مصرف انرژی غیربرق دارد. در قالب سوم، در هر پنج سطح، تولید با اثری نامتقارن بر مصرف انرژی برق همراه است. قیمت حقیقی انرژی اگرچه در اکثر موارد اثری معکوس بر مصرف انرژی دارد؛ ولی نخست، از حیث اندازه، چندان اثرگذار نبوده و کشش قیمتی مصرف انرژی عمدتاً یا صفر و یا کم‌تر از یک است؛ دوم، در هیچ‌یک از سه قالب برای بخش خانگی، قیمت انرژی اثر معناداری بر مصرف انرژی ندارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1648 - شبیه‌سازی نظام‌های بازنشستگی پرداخت جاری، اندوخته کامل و کسور تعریف‌شده در اقتصاد ایران
حمید رضازاده مصطفی سرگلزایی مسلم پیمانی فروشانی حسین توکلیان میثم امیری

10.30495/eco.2022.1953055.2630

هدف این مقاله شبیه سازی و مقایسه سه نوع نظام بازنشستگی اندوخته کامل، پرداخت جاری و کسور تعریف‌شده و تأثیر آنها بر اقتصاد ایران است. بدین منظور، یک مدل تعادل عمومی نسل های همپوشان بر اساس داده ها و متغیرهای اقتصاد ایران طراحی و کالیبره شد. نتایج نشان داد نظام بازنشستگی ا چکیده کامل

هدف این مقاله شبیه سازی و مقایسه سه نوع نظام بازنشستگی اندوخته کامل، پرداخت جاری و کسور تعریف‌شده و تأثیر آنها بر اقتصاد ایران است. بدین منظور، یک مدل تعادل عمومی نسل های همپوشان بر اساس داده ها و متغیرهای اقتصاد ایران طراحی و کالیبره شد. نتایج نشان داد نظام بازنشستگی اندوخته کامل از لحاظ میزان موجودی سرمایه، تولید و رفاه مصرف کننده نسبت به نظام های دیگر عملکرد بهتری دارد. هم‌چنین، یافته‌ها نشان داد از میان این سه نظام، نظام پرداخت جاری، کم‌ترین میزان موجودی سرمایه، تولید و رفاه مصرف‌کننده را دارد. بنابراین بر اساس نتایج پیشنهاد می‌شود، نظام بازنشستگی فعلی کشور در قالب سیاست مالی اصلاحی به نظام بازنشستگی اندوخته کامل تغییر یابد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1649 - فناوری اطلاعات و ارتباطات و رشد بهره وری در بلندمدت: شواهدی از صنایع تولیدی ایران
محمود رضائی سراجی محمود محمودزاده پروانه سلاطین مهدی فتح آبادی

10.30495/eco.2022.1953248.2632

هدف این مقاله اندازه گیری میانگین سهم فناوری اطلاعات و ارتباطات از رشد بهره وری در بلند مدت و شاخص فاوابری در صنایع تولیدی ایران در سطح کدهای دو رقمی (ISIC) است. بدین منظور از الگوی حسابداری رشد گسترش‌یافته در دوره زمانی 1397-1384 بهره‌برداری شد. یافته ها نشان داد اثرات چکیده کامل

هدف این مقاله اندازه گیری میانگین سهم فناوری اطلاعات و ارتباطات از رشد بهره وری در بلند مدت و شاخص فاوابری در صنایع تولیدی ایران در سطح کدهای دو رقمی (ISIC) است. بدین منظور از الگوی حسابداری رشد گسترش‌یافته در دوره زمانی 1397-1384 بهره‌برداری شد. یافته ها نشان داد اثرات فاوا بر میانگین رشد بهره‌وری در بلندمدت در صنایع تولیدی ایران مثبت است. سهم فاوا از رشد بهره‌وری در بلندمدت در صنایع تولیدی کک و فراورده های وابسته، تجهیزات برقی و مواد شیمیایی و فراورده های وابسته بیش از سایر صنایع تولیدی ایران است و با گذشت زمان، این مقدار بهبود یافته است. کم‌ترین سهم فاوا از رشد بهره‌وری در بلندمدت نیز مربوط به مبلمان، پوشاک و ماشین آلات و تجهیزات طبقه بندی نشده در جای دیگر است. هم‌چنین، شواهد نشان داد که مقدار میانگین شاخص فاوابری ناچیز و با افزایش شدت کاربری فاوا (فاوابری) آثار آن بر رشدهای بهره‌وری افزایش می یابد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1650 - اثر فساد بر شمول مالی (کاربرد رهیافت گشتاورهای تعمیم‌یافته سیستمی)
فرزاد رحیم زاده سیامک شکوهی فرد هاتف حاضری نیری

10.30495/eco.2022.1945691.2598

هدف این مقاله بررسی تاثیر فساد بر شمول مالی در ایران و کشورهای منتخب عضو سازمان همکاری اسلامی طی دوره زمانی 2005-‌ 2020 است. بدین‌منظور، از سه متغیر برای سنجش شمول مالی استفاده شد و به تناسب آن، سه مدل جداگانه برآورد گردید. نتایج برآورد مدل با استفاده از روش گشتاورهای ت چکیده کامل

هدف این مقاله بررسی تاثیر فساد بر شمول مالی در ایران و کشورهای منتخب عضو سازمان همکاری اسلامی طی دوره زمانی 2005-‌ 2020 است. بدین‌منظور، از سه متغیر برای سنجش شمول مالی استفاده شد و به تناسب آن، سه مدل جداگانه برآورد گردید. نتایج برآورد مدل با استفاده از روش گشتاورهای تعمیم‌یافته سیستمی نشان داد، در سطح معناداری 5 درصد، مقدارِ باوقفه شمول مالی، سطح تولید ناخالص داخلی سرانه و آموزش بر شمول مالی، تاثیر مثبت و معناداری دارند. هم‌چنین، تاثیر فساد بر شمول مالی، منفی و معنادار است. در سطح معناداری 5 درصد، تاثیر گسترش کاربران اینترنتی و مشترکان تلفن همراه، بر شمول مالی مثبت و معنادار بوده و بالا بودن سهم زنان از کل جمعیت بر شمول مالی، تاثیر منفی و معناداری دارد. براساس نتایج، پیشنهاد می‌شود سیاست‌گذاران با کاهش انحصارات وسیع، از بین بردن ساختار رانتی، بالا بردن کیفیت قوانین و ایجاد شفافیت گسترده، سطح فساد کشورهای منتخب را کاهش و شمول مالی را افزایش دهند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1651 - تأثیر سرمایه‌گذاری خصوصی و دولتی در رشد بخش سلامت ایران
مهرانه شمشیربندی محمد دالمن پور فرید عسگری

10.30495/eco.2022.1967155.2692

هدف مقاله بررسی تأثیر سرمایه گذاری خصوصی و دولتی در رشد بخش سلامت ایران با استفاده از مدل خودتوضیح با وقفه گسترده طی سال های 1360 – 1398 است. به این منظور، تاثیر سرمایه‌گذاری در عملکرد دوشاخص منتخب سلامت (مخارج بهداشتی و امید به زندگی) برآورد شد. نتایج برآورد م چکیده کامل

هدف مقاله بررسی تأثیر سرمایه گذاری خصوصی و دولتی در رشد بخش سلامت ایران با استفاده از مدل خودتوضیح با وقفه گسترده طی سال های 1360 – 1398 است. به این منظور، تاثیر سرمایه‌گذاری در عملکرد دوشاخص منتخب سلامت (مخارج بهداشتی و امید به زندگی) برآورد شد. نتایج برآورد مدل نشان داد که با افزایش رشد اقتصادی، مخارج بهداشتی افزایش می یابد و با افزایش سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در بخش سلامت، مخارج بهداشتی و با افزایش سرمایه گذاری بخش خصوصی و دولتی در بخش سلامت، امید به زندگی (به‌عنوان شاخص بهداشتی) افزایش می‌یابد. همچنین، در بلندمدت میزان ابتلا به ایدز و نرخ تورم، اثرِ منفی و نرخ باسوادی، شهرنشینی، ارز حقیقی و نرخ بهره حقیقی، اثرِ مثبت بر مخارج بهداشتی و امید به زندگی دارد. تحلیل کلی نتایج آشکار کرد که تمرکز بر سرمایه گذاری هدفمند حاصل از مطالعات تجربی (نظیر این پژوهش) می‌تواند نرخ رشد بخش سلامت در ایران را بهبود می‌بخشد. یافته های این مطالعه می تواند برای اجرای سیاست کارآمدتر در نحوه و نوع سرمایه گذاری در بخش سلامت سودمند باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1652 - مدل‌سازی آثار مالیات‌های غیرمستقیم بر رفاه دهک‌های درآمدی در ایران با کاربرد تعادل عمومی قابل محاسبه (CGE)
اکبر خدابخشی سعیده روستایی

10.30495/eco.2022.1963255.2673

هدف این مقاله بررسی آثار رفاهی وضع مالیات غیرمستقیم بر دهک‌های مختلف درآمدی در ایران است. بدین‌منظور، از الگوی اقتصادسنجی تعادل عمومی قابل محاسبه با روش ماتریس حسابداری اجتماعی در دو سناریو برای دوره زمانی1380 - 1390 استفاده شد. نتایج سناریوی اول نشان داد مالیات غیرمستق چکیده کامل

هدف این مقاله بررسی آثار رفاهی وضع مالیات غیرمستقیم بر دهک‌های مختلف درآمدی در ایران است. بدین‌منظور، از الگوی اقتصادسنجی تعادل عمومی قابل محاسبه با روش ماتریس حسابداری اجتماعی در دو سناریو برای دوره زمانی1380 - 1390 استفاده شد. نتایج سناریوی اول نشان داد مالیات غیرمستقیم باعث کاهش رفاه خانوارهای با درآمد پایین می‌شود؛ اما، در سناریوی دوم باعث افزایش رفاه خانوارهای فقیر و کاهش رفاه خانوارهای ثروتمند می‌شود. همچنین، تولید ناخالص داخلی در سناریوی اول نسبت به سناریوی دوم از مقدار بیشتری برخوردار بوده است. براساس نتایج، سیاست‌گذاری مالیاتی با استفاده از یک سیستم مالیاتی یکپارچه که بتواند کارایی و عدالت اقتصادی را تامین نماید، پیشنهاد می‌شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1653 - تحلیل مقادیر وابسته به وضعیت ضریب فزاینده مالیاتی در اقتصاد ایران
نگین حیدری زاده سید یحیی ابطحی زهره طباطبایی نسب محمد علی دهقان تفتی

10.30495/eco.2023.1956569.2651

هدف مقاله بررسی مقادیر وابسته به وضعیت ضریب فزاینده مالیاتی در ایران براساس مدل آستانه‌ای رومر و رومر (2010) با استفاده از داده‌های فصلی 1398:04 -1369:02 است. بدین‌منظور، از مدل پویای آستانه‌ای سی.‌ رومر و دی. اچ. رومر (2010) استفاده شد تا ضرایب وابسته به وضعیت درآمدهای چکیده کامل

هدف مقاله بررسی مقادیر وابسته به وضعیت ضریب فزاینده مالیاتی در ایران براساس مدل آستانه‌ای رومر و رومر (2010) با استفاده از داده‌های فصلی 1398:04 -1369:02 است. بدین‌منظور، از مدل پویای آستانه‌ای سی.‌ رومر و دی. اچ. رومر (2010) استفاده شد تا ضرایب وابسته به وضعیت درآمدهای مالیاتی برای بررسی آثار سیاست‌های مالی بر تولید در اقتصاد ایران به‌دست بیاید. نتایج نشان داد ضرایب فزاینده در رژیم‌های پایین و میانی رشد اقتصادی معنادار نیست؛ اما ضریب فزاینده مالیاتی در رژیم بالای رشد اقتصادی کاملاً معنادار است. همچنین، ضرایب فزاینده مالیاتی در دوره‌هایی با رشد پایین اقتصادی، کوچک‌تر می‌شوند و این ضرایب در زمان‌های رشد بالا نسبت به‌کل دوره نمونه بزرگ‌تر می‌شوند. بنابراین، اگرچه سیاست‌های مالیاتی در دوران رکود نقش مؤثری ایفا نمی‌کنند؛ اما در دوران رونق می‌توانند به ابزار کاملاً مؤثری برای تثبیت و ماندگاری رشد اقتصادی تبدیل شوند. بنابراین، بهتر است در دوره‌هایی با رشد پایین تولید سیاست‌گذاران از کاربرد محرک‌های مالیاتی به‌عنوان ابزاری برای افزایش تقاضا و رشد تولید بپرهیزند؛ اما با بالا رفتن رشد تولید، محرک‌های مالیاتی می‌تواند ابزار مناسبی برای ماندگاری رشد اقتصادی تلقی شود و به سیاست‌گذاران کمک کند با استفاده از این ابزار، تداوم رشد تولید را میسر کنند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1654 - اثر تمرکز صنعتی و واردات کالاهای سرمایه‌ای بر شدت مصرف انرژی در صنایع ایران
سیما حاجبی فرد رضا روشن

10.30495/eco.2023.1995412.2788

هدف این مقاله ارزیابی اثر تمرکز صنعتی و واردات کالاهای سرمایه ای بر شدت مصرف انرژی در صنایع ایران است. شاخص تمرکز صنعتی با استفاده از روش هرفیندال- هیرشمن و آنتروپی نسبی محاسبه شده است. در این پژوهش، از روش پانل دیتا و مدل اثرات ثابت برای تخمین ضرایب مدل‌ها استفاده شده چکیده کامل

هدف این مقاله ارزیابی اثر تمرکز صنعتی و واردات کالاهای سرمایه ای بر شدت مصرف انرژی در صنایع ایران است. شاخص تمرکز صنعتی با استفاده از روش هرفیندال- هیرشمن و آنتروپی نسبی محاسبه شده است. در این پژوهش، از روش پانل دیتا و مدل اثرات ثابت برای تخمین ضرایب مدل‌ها استفاده شده است. یافته های پژوهش نشان می‌دهد که در دوره 1397-1381 تمرکز صنعتی و واردات کالاهای سرمایه ای بر شدت مصرف انرژی اثر مثبت و معنادار دارند. به طوری که، با افزایش مقدار سهم صنعت به اندازه یک درصد در بازار، شدت مصرف انرژی به مقدار 089/0 تا 203/0 درصد افزایش می‌یابد. همچنین، قیمت حامل های انرژی اثر منفی بر شدت مصرف انرژی دارد. با توجه به رابطه‌ی معکوس میان قیمت حامل‌های انرژی و شدت انرژی و کشش پایین قیمتی، لازمست که که به صورت منطقی قیمت انرژی صنایعی که آلودگی زیست محیطی ایجاد می نمایند افزایش یابد تا شدت انرژی آنها کاهش یابد. همچنین، پیشنهاد می شود که کالاهای سرمایه‌ایی وارد صنایع گردد که مصرف انرژی پایینی داشته باشند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1655 - شناسایی عوامل موثر بر تاب‌آوری نظام بانکی ایران
آزاده افشاری سارا قبادی حسین شریفی رنانی

10.30495/eco.2023.1982528.2739

هدف مقاله بررسی شاخص‌های توسعه‌ بخش بانکی و موثر بر سیاست‌گذاری‌های پولی است که می‌تواند در تاب‌آوری نظام بانکی ایران اثرگذار باشد. بدین‌منظور، داده‌های مربوط به 30 بانک و موسسه منتخب ایران طی دوره زمانی 1380 – 1398 با استفاده از روش پنل‌های نامتوازن استخراج شد. س چکیده کامل

هدف مقاله بررسی شاخص‌های توسعه‌ بخش بانکی و موثر بر سیاست‌گذاری‌های پولی است که می‌تواند در تاب‌آوری نظام بانکی ایران اثرگذار باشد. بدین‌منظور، داده‌های مربوط به 30 بانک و موسسه منتخب ایران طی دوره زمانی 1380 – 1398 با استفاده از روش پنل‌های نامتوازن استخراج شد. سپس، میزان تاب‌آوری بانک‌های منتخب به‌کمک شاخص ولاره محاسبه و نوع ارتباط و میزان تاثیرگذاری متغیرها بر تاب‌آوری با روش پنل دیتای پویا ارزیابی شد. نتایج نشان داد از بین 18 شاخص‌ شناسایی‌شده به‌عنوان عوامل موثر بر تاب‌آوری نظام بانکی ایران، 9 عامل به‌طورِ غیرخطی با عامل تاب‌آوری مرتبط است. متغیرهای تاب‌آوری دوره قبل، کارایی بانکی، نسبت مانده درآمدهای غیرمشاع به‌‌کل درآمدها و نسبت منابع ارزان‌قیمت به‌ کل منابع با تاب‌آوری ارتباط مستقیم دارد و شاخص‌های اندازه بانک، حقوق صاحبان ‌سهام نسبت به ‌بدهی، نسبت تسهیلات به‌ منابع آزاد، نسبت هزینه مطالبات مشکوک‌الوصول به ‌کل هزینه‌ها و میزان ریسک‌پذیری با تاب‌آوری رابطه‌ای غیرمستقیم دارد. همچنین، یافته‌ها آشکار کرد که خصوصی یا دولتی بودن بانک‌‌ها، رابطه معناداری با تاب‌آوری ندارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1656 - اثر تحریم های اقتصادی بر سرمایه گذاری مستقیم خارجی در ایران: رهیافت فازی
مصطفی علمی مقدم مصطفی شکری یعقوب محمودیان

10.30495/eco.2023.1987500.2760

سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی از متغیرهای مهم اقتصادی است که عوامل مختلفی بر جذب آن اثرگذار است. طبق مطالعات تجربی عوامل مرئی و نامرئی متعددی بر سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در هر کشوری مؤثر هستند، عواملی که بعضاً نمی‌توان همه آنها را در یک مدل اقتصادی لحاظ کرد. در پژوهش حاضر چکیده کامل

سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی از متغیرهای مهم اقتصادی است که عوامل مختلفی بر جذب آن اثرگذار است. طبق مطالعات تجربی عوامل مرئی و نامرئی متعددی بر سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در هر کشوری مؤثر هستند، عواملی که بعضاً نمی‌توان همه آنها را در یک مدل اقتصادی لحاظ کرد. در پژوهش حاضر با توجه به اهمیت موضوع، با بهره‌گیری از رهیافت فازی اثر تحریم‌های اقتصادی بر جذب سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی کشور ایران در دوره 1401-1357 بررسی شده است. نتایج نشان داد که تحریم‌های اقتصادی شدید و متوسط، با ضرایب فازی بالا و قوی، تأثیری منفی و قابل‌توجه بر جذب سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در ایران داشته‌اند. همچنین نتایج نشان داد که متغیرهای کسری بودجه، نرخ تورم، تحریم‌های ضعیف اقتصادی و نرخ ارز اثری منفی و متغیرهای تولید ناخالص داخلی، درجه بازبودن اقتصاد، نرخ بهره داخلی، سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی با وقفه، شاخص کیفیت حکمرانی و نرخ مؤثر مالیاتی بر سود شرکت‌ها، اثر مثبتی بر جذب سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در ایران، داشته‌اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1657 - شمول مالی و بیکاری در مناطق شهری و روستایی ایران
رضا معبودی

10.30495/eco.2023.1992120.2770

هدف مقاله بررسی تاثیر شمول مالی بر نرخ بیکاری در مناطق شهری و روستایی ایران بود. برای تجزیه و تحلیل روابط بین متغیرها از رویکرد گشتاورهای تعمیم یافته پانلی و داده های استانی در دوره زمانی 1399-1394 استفاده شد. یافته ها نشان داد شمول مالی تاثیر منفی و معناداری بر نرخ بیک چکیده کامل

هدف مقاله بررسی تاثیر شمول مالی بر نرخ بیکاری در مناطق شهری و روستایی ایران بود. برای تجزیه و تحلیل روابط بین متغیرها از رویکرد گشتاورهای تعمیم یافته پانلی و داده های استانی در دوره زمانی 1399-1394 استفاده شد. یافته ها نشان داد شمول مالی تاثیر منفی و معناداری بر نرخ بیکاری در مناطق شهری و روستایی ایران دارد. شمول مالی از یک سو ازطریق کاهش هزینه مبادلات و افزایش شفافیت اطلاعات، دسترسی کارآفرینان و بنگاه های اقتصادی، اعتبارات مالی را افزایش می دهد که افزایش ظرفیت تولید و کاهش نرخ بیکاری را درپی دارد؛ ازسوی دیگر، با افزایش دسترسی افراد کم درآمد به استقراض موجب افزایش سرمایه گذاری در سرمایه انسانی و به‌تبع آن، کاهش نرخ بیکاری می‌شود. همچنین، رشد اقتصادی و سرمایه انسانی تاثیر منفی و معنادار و متغیر دستمزد حقیقی تاثیر مثبت و معناداری بر نرخ بیکاری مناطق شهری و روستایی ایران دارند. با توجه به نتایج پژوهش، اتخاذ سیاست های کارا در زمینه آموزش و افزایش سواد مالی افراد مناطق محروم برای مشارکت در بخش مالی، افزایش سرمایه گذاری برای ارتقای فناوری‌های نوآورانه مالی، گسترش سخت افزارهای بانکی و بهبود زیرساخت های سیستم پرداخت برای استفاده از مزایای شمول مالی در کاهش بیکاری کشور ضروری است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1658 - ساختار تولید و توزیع درآمد در ایران
اسمعیل ابونوری محبوبه فراهتی

چکیده هدف این مقاله برآورد اثرات ساختار تولید بر نابرابری توزیع درآمد در ایران است. بدین‌ منظور از ضریب جینی و سهم ارزش ‌افزوده پنج بخش کشاورزی، صنعت و معدن، ساختمان، نفت و خدمات از تولید ناخالص داخلی ایران طی سال‌های 1357-1391 استفاده شده است. نتایج نشان می‌دهد انتقال چکیده کامل

چکیده هدف این مقاله برآورد اثرات ساختار تولید بر نابرابری توزیع درآمد در ایران است. بدین‌ منظور از ضریب جینی و سهم ارزش ‌افزوده پنج بخش کشاورزی، صنعت و معدن، ساختمان، نفت و خدمات از تولید ناخالص داخلی ایران طی سال‌های 1357-1391 استفاده شده است. نتایج نشان می‌دهد انتقال سهم ارزش افزوده از بخش کشاورزی به هر یک از بخش‌های صنعت و معدن، خدمات و یا نفت نابرابری درآمدی را افزایش می‌دهد. در حالی که انتقال سهم ارزش افزوده از بخش نفت به هر یک از بخش‌های دیگر نابرابری درآمدی را کاهش خواهد داد. انتقال سهم ارزش افزوده از بخش صنعت و معدن به بخش نفت و یا خدمات موجب افزایش نابرابری خواهد شد. انتقال سهم ارزش افزوده از بخش خدمات به بخش صنعت و معدن اثر برابرگر بر توزیع درآمد دارد. انتقال سهم ارزش افزوده بین بخش ساختمان و هر یک از بخش‌های صنعت و معدن و کشاورزی موجب تغییر معنادار نابرابری اقتصادی نخواهد شد. با توجه به یافته‌ها، با انتقال سهم ارزش افزوده از هریک از بخش‌های صنعت و معدن، خدمات و یا نفت به بخش کشاورزی نابرابری کاهش خواهد یافت که با فرضیه کوزنتس مبنی بر پایین‌تر بودن نابرابری در بخش کشاورزی در مقایسه با سایر بخش‌ها سازگار است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1659 - ارزیابی رفاه اجتماعی و همگرایی رفاه استانهای ایران برای سنجش توسعه مناطق ایران
الهام وفائی پرویز محمدزاده حسین اصغرپور فیروز فلاحی

چکیده هدف این مقاله بررسی رفاه اجتماعی و همگرایی رفاه اجتماعی استان‌های کشور ایران برای ارزیابی توسعه متوازن در ایران طی دوره زمانی 1379-1392 می‌باشد.برای این منظور از همگرایی ناهار و ایندر استفاده شده است. نتایج نشان داد استان‌های کرمانشاه، کهکیلویه و بویراحمد و مازن چکیده کامل

چکیده هدف این مقاله بررسی رفاه اجتماعی و همگرایی رفاه اجتماعی استان‌های کشور ایران برای ارزیابی توسعه متوازن در ایران طی دوره زمانی 1379-1392 می‌باشد.برای این منظور از همگرایی ناهار و ایندر استفاده شده است. نتایج نشان داد استان‌های کرمانشاه، کهکیلویه و بویراحمد و مازندران به سمت متوسط رفاه استان‌ها همگرا شده و استان‌های آذربایجان ‌شرقی، آذربایجان‌ غربی، اردبیل، بوشهر، خراسان رضوی، خراسان شمالی، سمنان، سیستان و بلوچستان، قم، گلستان، لرستان و هرمزگان از متوسط رفاه واگرا شده‌اند. همچنین، اکثر استان‌های ایران دارای رفاه پایین‌تری نسبت به میانگین جامعه می‌باشند. لذا عملکرد سیاست‌گذاران در این حوزه برای توسعه متوازن رفاه مناطق مناسب نبوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1660 - اثرات صرفه‌های تجمع صنعتی و شهرنشینی بر رشد اقتصادی: شواهدی از بازارهای ایران
مرتضی سامتی مهدی فتح آبادی همایون رنجبر

درحیطه اقتصاد منطقه‌ای، اثرات تجمع صنعتی به ‌عنوان کارایی تولید از وابستگی متقابل صنعتی نشأت می‌گیرد و معمولا بنگاه‌ها در فرآیند تصمیم‌گیری آنها را صرفه‌های خارجی در نظر می‌گیرند. هدف این مقاله ارایه مدلی برای جغرافیای اقتصادی جدید براساس نظریه تجمع درون‌زای کروگمن (199 چکیده کامل

درحیطه اقتصاد منطقه‌ای، اثرات تجمع صنعتی به ‌عنوان کارایی تولید از وابستگی متقابل صنعتی نشأت می‌گیرد و معمولا بنگاه‌ها در فرآیند تصمیم‌گیری آنها را صرفه‌های خارجی در نظر می‌گیرند. هدف این مقاله ارایه مدلی برای جغرافیای اقتصادی جدید براساس نظریه تجمع درون‌زای کروگمن (1991) در بازارهای ایران می‌باشد. در این راستا از طریق برآورد تابع تولید گسترش یافته سولو، اثرات صرفه‌های تجمع صنعتی و شهرنشینی در استان‌های ایران در دوره 89-1379 مورد آزمون قرار می‌گیرد. نتایج نشان می‌دهد نظریه هسته-پیرامون در استان‌های ایران صادق نیست؛ به گونه‌ای که اثرات سرریز بازارهای خارجی مثبت و معنادار ولی اثر بازار داخلی از نظر آماری معنادار نیست. بنابراین توسعه زیرساخت‌های حمل و نقل و تقویت ارتباطات بازارها در نمایان شدن اثر سرریز بازارهای خارجی نقش تعیین‌کننده در رشد اقتصادی استان‌ها دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1661 - شناسایی علل رکود تورمی در ایران: روش تصحیح خطای آستانه‌ای
نوشین خانی قریه گپی بهرام سحابی فیروزه عزیزی مجید صباغ کرمانی

رکود تورمی یک وضعیت اقتصادی است که هم زمان تورم اقتصادی و رکود فعالیت‌های تجاری را همراه با افزایش نرخ بیکاری در کشور ایجاد می‌کند. در این تحقیق، علل رکود تورمی در کشور با استفاده از روش تصحیح خطا[1] و داده‌های سال‌های 90-1352 به صورت کمی شناسایی شده سپس با به کارگیری ر چکیده کامل

رکود تورمی یک وضعیت اقتصادی است که هم زمان تورم اقتصادی و رکود فعالیت‌های تجاری را همراه با افزایش نرخ بیکاری در کشور ایجاد می‌کند. در این تحقیق، علل رکود تورمی در کشور با استفاده از روش تصحیح خطا[1] و داده‌های سال‌های 90-1352 به صورت کمی شناسایی شده سپس با به کارگیری روش تصحیح خطای آستانه‌ای[2] به این سوال پاسخ داده می‌شود که آیا رشد عوامل شناسایی شده، به طور یکسان بر رکود تورمی اثر می‌گذارند یا پس از عبور از یک سطح آستانه اثرگذاری آنها بر رکود تورمی متفاوت می‌شود. بر طبق نتایج رابطه خطی، ضرایب تراز پرداخت‌ها، درآمدهای نفتی، کسری بودجه‌ی دولت و حجم نقدینگی از نظر آماری معنا‌دار بوده و علل‌های رکود تورمی در کشور محسوب می‌شوند. هم‌چنین نتایج کلیه مدل‌های غیرخطی تخمین زده شده در این مقاله، نشان می‌دهد که در صورت عبور نرخ رشد هر یک از علل و ریشه‌های رکود تورمی از سطح آستانه‌، تاثیر آنها بر رشد رکود تورمی متفاوت می‌شود. [1] Error Correction Method (ECM) [2] Threshold Autoregressive Ecm. (TAR_ECM) پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1662 - تعرفه‌های بخشی و توزیع جغرافیایی صنایع پایین‌دستی کشاورزی: شواهدی از استان‌های ایران
منصور اردشیری رضا مقدسی سعید یزدانی امیر محمدی نژاد

هدف این مقاله ارزیابی اثر تعرفه‌های بخشی بر توزیع جغرافیایی صنایع پایین‌دستی کشاورزی در استان‌های ایران در چارچوب نظریه جغرافیای اقتصادی جدید است. بدین منظور از رهیافت میدلفارت- نارویک، اورمن و ونبلز (2000) استفاده شد که در آن چشم‌انداز توزیع مکانی فعالیت صنایع با توجه چکیده کامل

هدف این مقاله ارزیابی اثر تعرفه‌های بخشی بر توزیع جغرافیایی صنایع پایین‌دستی کشاورزی در استان‌های ایران در چارچوب نظریه جغرافیای اقتصادی جدید است. بدین منظور از رهیافت میدلفارت- نارویک، اورمن و ونبلز (2000) استفاده شد که در آن چشم‌انداز توزیع مکانی فعالیت صنایع با توجه به تعاملات چند عاملی بین ویژگی‌های منطقه‌ای و صنعتی شکل می‌گیرد. مدل تحقیق با استفاده از اطلاعات صنعتی و منطقه‌ای 33 رسته صنعت در سطح کد 4 رقمی طبقه‌بندی (ISIC) برای صنایع پایین‌دستی کشاورزی 28 استان کشور در دوره‌ 93-1383 با روش اثرات ثابت برآورد شد. نتایج نشان داد تعرفه‌های بخشی بر الگوی مکان‌یابی صنعتی در صنایع پایین‌دستی کشاورزی ایران اثر معنا‌دار دارد؛ بدان معنا که اجرای سیاست‌های حمایتی سبب افزایش تجمع در برخی استان‌ها و شکل‌گیری الگوی هسته- پیرامون در ایران شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1663 - بررسی آثار هدفمندی یارانه‌ها بر بخش کشاورزی ایران
احمد تشکینی

مطالعه حاضر به بررسی تاثیر آزادسازی قیمت حامل‌های انرژی بر بخش کشاورزی ایران با استفاده از روش ماتریس حسابداری اجتماعی می‌پردازد. آمارها نشان می‌دهد بخش کشاورزی با وجود سهم 13 و 20 درصدی از تولید و اشتغال کشور، سهم پایین 8/3 درصدی از مصرف کل انرژی طی دوره 88-1380 را به چکیده کامل

مطالعه حاضر به بررسی تاثیر آزادسازی قیمت حامل‌های انرژی بر بخش کشاورزی ایران با استفاده از روش ماتریس حسابداری اجتماعی می‌پردازد. آمارها نشان می‌دهد بخش کشاورزی با وجود سهم 13 و 20 درصدی از تولید و اشتغال کشور، سهم پایین 8/3 درصدی از مصرف کل انرژی طی دوره 88-1380 را به خود اختصاص داده است. نتایج ماتریس حسابداری اجتماعی نیز از رشد 57 و 41 درصدی شاخص قیمت تولیدکننده محصولات کشاورزی طی دو سناریو (متوسط رشد 2100 و 1570 درصدی قیمت حامل‌های انرژی) حکایت دارد. تحت هر دو سناریو، گازوییل با سهمی معادل 40 درصد از کل آثار مستقیم و غیرمستقیم، بیش‌ترین سهم را در افزایش شاخص قیمت محصولات کشاورزی دارد. نتایج نشان می‌دهد برای کاهش تبعات آزادسازی قیمت حامل‌های انرژی بر بخش کشاورزی، مواردی هم‌چون دوره تنفس در افزایش قیمت حامل‌های انرژی در بخش کشاورزی، استفاده از قیمت‌های ترجیحی برق و مدیریت واردات محصولات اساسی کشاورزی قابل پیشنهاد است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1664 - بهره‌وری کل انرژی و عوامل موثر بر آن (صنایع تولیدی ایران)
ابراهیم نیک نقش نقی شجاع امیر غلام ابری محمد مهدی موحدی

هدف این مقاله ارزیابی بهره وری کل انرژی و عوامل موثر بر آن در 134 صنعت تولیدی ایران در سطح کدهای چهار رقمی طبقه بندی بین‌المللی (ISIC) طی دوره 1394-1385 است. بدین منظور، با استفاده از روش تحلیل پوششی داده‌ها و شاخص مالم‌کوییست، کارایی فنّی, تکنولوژیکی و بهره‌وری کل انر چکیده کامل

هدف این مقاله ارزیابی بهره وری کل انرژی و عوامل موثر بر آن در 134 صنعت تولیدی ایران در سطح کدهای چهار رقمی طبقه بندی بین‌المللی (ISIC) طی دوره 1394-1385 است. بدین منظور، با استفاده از روش تحلیل پوششی داده‌ها و شاخص مالم‌کوییست، کارایی فنّی, تکنولوژیکی و بهره‌وری کل انرژی صنایع تولیدی ایران محاسبه شده و سپس، با روش اثرات ثابت و گشتاورهای تعمیم‌یافته، عوامل موثر بر بهره‌وری کل انرژی برآورد شد. نتایج مدل نشان داد تمامی صنایع تولیدی، رشد مثبت پیشرفت تکنولوژیکی را تجربه نموده‌اند؛ اما هیچ کدام از کارایی فنّی برخوردار نبوده‌اند. به طور کلی، یافته‌ها حاکی از رشد بهره‌وری کل انرژی در صنایع تولیدی است. نتایج برآورد الگو نشان داد متغیرهای مهارت، فاوا، تحقیق و توسعه، سرمایه فیزیکی، ماشین‌آلات و تجهیزات، صادرات و زمان اثر معنادار و فقط تحصیلات، اثر غیرمعناداری بر بهره‌وری کل انرژی داشته‌ است. بر اساس نتایج، بازبینی شیوه کار, بهبود مهارت‌های مدیریتی، حمایت یارانه‌ای دولت از تولید و سرمایه‌گذاری، کاهش تعرفه واردات تجهیزات و ماشین‌آلات سرمایه‌ای از صنایع با مصرف انرژی کم‌تر پیشنهاد می‌شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1665 - رابطه بین تورم و نااطمینانی تورمی در ایران با استفاده از رگرسیون چرخشی مارکوف
علی حسین صمدی شراره مجدزاده طباطبایی

چکیده هدف مقاله‌ی حاضر، بررسی رابطه بین تورم و نااطمینانی تورمی با استفاده از رگرسیون چرخشی مارکوف بر اساس اطلاعات ماهانه شاخص قیمت مصرف کننده‌ در ایران، طی دوره 1391:6-1369:10 می‌باشد. برای رسیدن به این هدف نااطمینانی تورمی بر اساس الگوی واریانس ناهمسانی شرطی خود باز چکیده کامل

چکیده هدف مقاله‌ی حاضر، بررسی رابطه بین تورم و نااطمینانی تورمی با استفاده از رگرسیون چرخشی مارکوف بر اساس اطلاعات ماهانه شاخص قیمت مصرف کننده‌ در ایران، طی دوره 1391:6-1369:10 می‌باشد. برای رسیدن به این هدف نااطمینانی تورمی بر اساس الگوی واریانس ناهمسانی شرطی خود بازگشت‌کننده تعمیم یافته برآورد شده است. نتایج حاصل از تخمین ضرایب الگوی خود بازگشت کننده چرخشی مارکوف نشان می‌دهد که سری زمانی نرخ تورم در طول دوره مورد بررسی از دو رژیم مختلف تبعیت می‌کند به طوری که در رژیم اول با میانگین بالا و نوسان پایین و در رژیم دوم با میانگین پایین و نوسان بالا روبرو است. هم‌چنین بررسی رابطه‌ی بین تورم و نااطمینانی تورمی نشان می‌دهد که در هر دو رژیم یاد شده، افزایش نرخ تورم به افزایش نااطمینانی تورمی منجر شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1666 - تأثیر شکنندگی دولت بر صادرات ایران به کشورهای جنوب شرق آسیا با رویکرد اقتصادسنجی فضایی
شکوفه ناقلی مجید مداح اسمعیل ابونوری

چکیده هدف این مقاله برآورد تأثیر شاخص شکنندگی دولت به عنوان معیار نشان دهنده نهادها بر صادرات ایران به کشورهای جنوب شرق آسیاست. بدین منظور از رویکرد اقتصادسنجی فضایی و مدل مختلط رگرسیون- خود رگرسیونی فضایی استفاده شد. الگوی تحقیق مدل رگرسیونی با داده های پانل طی دوره چکیده کامل

چکیده هدف این مقاله برآورد تأثیر شاخص شکنندگی دولت به عنوان معیار نشان دهنده نهادها بر صادرات ایران به کشورهای جنوب شرق آسیاست. بدین منظور از رویکرد اقتصادسنجی فضایی و مدل مختلط رگرسیون- خود رگرسیونی فضایی استفاده شد. الگوی تحقیق مدل رگرسیونی با داده های پانل طی دوره زمانی 2000- 2015 از تجارت ایران با کشورهای جنوب شرق آسیاست. نتایج نشان داد اثر متغیر شاخص شکنندگی دولت بر صادرات ایران به کشورهای جنوب شرق آسیا منفی و معنادار است؛ بدین معنا، ارتقای قانونمندی و کارایی در حوزه های اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و امنیتی اثر مثبتی بر افزایش ظرفیت های صادراتی کشور دارد. بنابراین، فرضیه وجود وابستگی فضایی در مدل تأیید می شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1667 - تأثیر ثروت بر مصرف بخش خصوصی در ایران
سارا امامقلی پور لطفعلی عاقلی

در این مقاله، اثر ثروت(دارایی) مالی بر مصرف بخش خصوصی مورد آزمون قرار می گیرد. برآورد مدل خودرگرسیون برداری باوقفه های توزیعی(ARDL) با استفاده از داده های فصلی 1375:1 تا 1389:4 نشان می دهد که در کوتاه مدت و بلندمدت، میل نهایی به مصرف ناشی از درآمد قابل تصرف به ترتیب 361 چکیده کامل

در این مقاله، اثر ثروت(دارایی) مالی بر مصرف بخش خصوصی مورد آزمون قرار می گیرد. برآورد مدل خودرگرسیون برداری باوقفه های توزیعی(ARDL) با استفاده از داده های فصلی 1375:1 تا 1389:4 نشان می دهد که در کوتاه مدت و بلندمدت، میل نهایی به مصرف ناشی از درآمد قابل تصرف به ترتیب 361/0و 686/0 و میل نهایی به مصرف ناشی از ثروت مالی به ترتیب 261/0 و 497/0 می باشند. هم چنین الگوی تصحیح خطا نشان دهنده تعدیل عدم تعادل های کوتاه مدت با ضریب 525/0- است که سرعت تعدیل نسبتاً مناسبی محسوب می شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1668 - تاثیر مصرف انرژی، رشد اقتصادی و تجارت خارجی بر انتشار گازهای گلخانه‌ای در ایران
تقی ترابی امین خواجویی پور سمانه طریقی محمدرضا پاکروان

چکیده مقاله حاضر به طور تجربی ارتباط بین میزان انتشار این گاز را با مصرف انرژی، درآمد و تجارت خارجی ایران برای دوره زمانی 90-1350 و بر اساس منحنی زیست محیطی کوزنتس بررسی کرده است. برای این منظور از روش خود توزیع با وقفه‌های گسترده استفاده شد. نتایج به دست آمده نشان می‌ چکیده کامل

چکیده مقاله حاضر به طور تجربی ارتباط بین میزان انتشار این گاز را با مصرف انرژی، درآمد و تجارت خارجی ایران برای دوره زمانی 90-1350 و بر اساس منحنی زیست محیطی کوزنتس بررسی کرده است. برای این منظور از روش خود توزیع با وقفه‌های گسترده استفاده شد. نتایج به دست آمده نشان می‌دهد مصرف سرانه انرژی، تولید ناخالص داخلی سرانه واقعی و درجه باز بودن اقتصاد تأثیری مثبت و معنا‌دار بر میزان انتشار سرانه گاز دی‌اکسیدکربن دارند. همچنین نتایج نشان می‌دهد عدم تعادل در سطح انتشار گاز دی اکسید کربن پس از گذشت حدود دو سال به واسطه تغییر متغیرهای سطح مصرف انرژی، تولید ناخالص داخلی و درجه باز بودن اقتصاد تعدیل می‌شود. با توجه به روند رو به افزایش سرانه انتشار دی‌اکسید‌کربن در کشور ایران، نیاز به اعمال سیاست‌های زیست‌محیطی جدیدی برای حفظ محیط زیست است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1669 - طراحی یک مدل دینامیک برای صنعت گردشگری در ایران با استفاده از رویکرد پویایی شناسی سیستم برای افق ایران 1404
علی حسین صمدی علی نقی مصلح شیرازی آناهیتا روحی

در این مطالعه یک مدل دینامیکی برای گردشگری ایران طراحی و با شبیه‌سازی آن طی سال‌های1404-1386 به پیش‌بینی وضعیت این صنعت درآینده و بررسی شرایط لازم برای دست‌یابی به اهداف آن در سال1404پرداخته‌ایم. نتایج حاصل از شبیه‌‌سازی مدل پایه با استفاده از نرم‌افزارVensim نشان می‌ده چکیده کامل

در این مطالعه یک مدل دینامیکی برای گردشگری ایران طراحی و با شبیه‌سازی آن طی سال‌های1404-1386 به پیش‌بینی وضعیت این صنعت درآینده و بررسی شرایط لازم برای دست‌یابی به اهداف آن در سال1404پرداخته‌ایم. نتایج حاصل از شبیه‌‌سازی مدل پایه با استفاده از نرم‌افزارVensim نشان می‌دهد که با ادامه ی وضعیت کنونی، در سال 1404 شاهد ورود حدود پنج‌ونیم میلیون گردشگر خواهیم بود؛ این درحالی است که ورود بیست میلیون گردشگر خارجی یکی از اهداف صنعت گردشگری در آن سال است. بنابراین، به منظور بررسی شرایط لازم جهت دست‌یابی به این هدف، پیش‌نوشته‌های متفاوتی طراحی و شبیه‌سازی شده است. نتایج حاصل از شبیه‌سازی پیش‌نوشته‌های مختلف نشان می‌دهد که لازم است برای رسیدن به این هدف علاوه بر هماهنگی در عملکرد زیرسیستم هابه طور همزمان، تلاش‌هایی در زمینه‌ی بهبود اثرگذاری تبلیغات بر جذب گردشگران، آموزش هرچه سریعتر کارکنان این صنعت و افزایش ظرفیت‌های موجود صورت گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1670 - نقاط رکود و رونق اقتصاد ایران با استفاده از مدل مارکف سوئیچینگ
مرتضی صالحی سربیژن غلامعلی رییسی نادر شتاب بوشهری

در این مقاله با استفاده از مدل غیرخطی مارکف سوئیچینگ همیلتون خصوصیات احتمالی الگوی چرخشی تولید ناخالص داخلی واقعی ایران به صورت تعدیل شده فصلی بین سال‌های 1367 تا 1387 بررسی می‌شود. نتایج نشان داد چرخه‌های تجاری استخراج شده از روش‌ مارکف سوئچینگ نسبت به مدل خطی مناسب‌تر چکیده کامل

در این مقاله با استفاده از مدل غیرخطی مارکف سوئیچینگ همیلتون خصوصیات احتمالی الگوی چرخشی تولید ناخالص داخلی واقعی ایران به صورت تعدیل شده فصلی بین سال‌های 1367 تا 1387 بررسی می‌شود. نتایج نشان داد چرخه‌های تجاری استخراج شده از روش‌ مارکف سوئچینگ نسبت به مدل خطی مناسب‌تر بوده و نرخ رشد تولید ناخالص داخلی به سه رژیم با میانگین رشد منفی، رشد مثبت ملایم و رشد مثبت بالابه ترتیب92/3، 43/4 و 53/9 طبقه‌بندی شده‌است. اقتصاد ایران طی دوره‌ی مورد بررسی 7 فصل رکود، 58 فصل با رشد ملایم و 10 فصل با رشد بالا را تجربه کرده است. هم‌چنین احتمال پایداری رژیم‌های رکودی، رشد ملایم و رشد بالا به ترتیب 3/0، 92/0 و 5/0 درصد برآورد شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1671 - جایگزین‌سازی بین‌سوختی در OECD و اثر آن بر نوسان سهم صادرات نفت خام ایران
تیمور محمدی حمید آماده فریدون برکشلی داریوش وافی نجار

با توجه به اهمیت مسئله جایگزین‌کردن بین‌سوختی، تلاش می‌شود تحولات جایگزین‌سازی بین‌سوختی در بازار OECD را بررسی نموده و سپس به این سئوال پاسخ داد که آیا این جایگزینی اثری در نوسان سهم صادرات نفت خام ایران در بازار OECDدارد؟ برآورد تخمین مدل لاجیت پویای خطی، مبتنی بر سیس چکیده کامل

با توجه به اهمیت مسئله جایگزین‌کردن بین‌سوختی، تلاش می‌شود تحولات جایگزین‌سازی بین‌سوختی در بازار OECD را بررسی نموده و سپس به این سئوال پاسخ داد که آیا این جایگزینی اثری در نوسان سهم صادرات نفت خام ایران در بازار OECDدارد؟ برآورد تخمین مدل لاجیت پویای خطی، مبتنی بر سیستم معادلات سهم سوخت و روش SURE، برای بررسی جایگزین‌سازی بین‌سوختی میان چهار سوخت نفت، گاز، زغال و الکتریسیته در OECD نشان می‌دهد که الکتریسیته و سپس گاز، بیشترین شدت جایگزینی را (هم در کوتاه‌مدت و هم در بلندمدت) با نفت دارند. همچنین نتایج بررسی اثر این جایگزین‌سازی‌ها‌ با استفاده از مدل MSI نشان می‌دهد که این جایگزینی‌ در نوسان سهم صادرات نفت خام ایران به این بازار نیز موثر هستند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1672 - عوامل موثر بر صادرات ایران به اتحادیه اقتصادی اوراسیا
منصور عسگری

هدف این مقاله بررسی عوامل موثر بر صادرات ایران به اتحادیه اقتصادی اوراسیا با استفاده از مدل جاذبه و با رهیافت داده‌های پانلی طی دوره زمانی 2016 - 2007 است. نتایج حاصل از برآوردگر گشتاورهای تعمیم‌یافته نشان می‌دهد؛ متغیرهای اندازه تولید ناخالص داخلی،‌ تشابهات اقتصادی، تف چکیده کامل

هدف این مقاله بررسی عوامل موثر بر صادرات ایران به اتحادیه اقتصادی اوراسیا با استفاده از مدل جاذبه و با رهیافت داده‌های پانلی طی دوره زمانی 2016 - 2007 است. نتایج حاصل از برآوردگر گشتاورهای تعمیم‌یافته نشان می‌دهد؛ متغیرهای اندازه تولید ناخالص داخلی،‌ تشابهات اقتصادی، تفاوت بین درآمد صادرکننده و واردکننده و نرخ واقعی ارز بر افزایش صادرات ایران موثر بوده و برقراری موافقت‌نامه تجارت ترجیحی ایران و اتحادیه اقتصادی اوراسیا به میزان 43 درصد موجب افزایش صادرات ایران می‌شود. تقویت زیرساخت‌های حمل و نقل و تجارت دریایی در سواحل شمالی کشور، تقویت زیرساخت‌های جاده‌ای و تکمیل اتصال ریلی از مرز جلفا به مکری ارمنستان و استفاده از پول‌های ملی در تجارت فیمابین با توجه به شرایط کنونی کشور پیشنهاد می‌شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1673 - اثر ورزشگاه‌ها و تیم‌های حرفه‌ای بر درآمد افراد در ایران
پرویز محمدزاده فرهاد عزیزی

چکیده در یکی‌ دو دهه‌ی گذشته ساخت استادیوم‌ها و پروژه‌های ورزشی در کشورهای اروپایی و امریکایی و حتی آسیایی پیشرفت چشم‌گیری داشته است و درعصر حاضر ورزش به ‌عنوان یک عنصر مهم اقتصادی در تولید و مصرف کالاها و خدمات ورزشی وتوسعه‌ی اقتصادی جوامع مختلف نقش اساسی دارد و از مؤ چکیده کامل

چکیده در یکی‌ دو دهه‌ی گذشته ساخت استادیوم‌ها و پروژه‌های ورزشی در کشورهای اروپایی و امریکایی و حتی آسیایی پیشرفت چشم‌گیری داشته است و درعصر حاضر ورزش به ‌عنوان یک عنصر مهم اقتصادی در تولید و مصرف کالاها و خدمات ورزشی وتوسعه‌ی اقتصادی جوامع مختلف نقش اساسی دارد و از مؤثرترین عوامل اثرگذار بر رشد اقتصادی و از درآمدزاترین صنایع در قرن 21 به ‌شمار می‌رود. در این‌ مقاله سعی می‌شود تاثیر وجود استادیوم‌ها و تیم‌های ورزشی درآمد افراد در گروه‌های شغلی مرتبط با این مقوله، مورد بحث قرار گیرد. برای این‌ منظور مشاغلی هم‌چون فروشگاه لوازم ‌ورزشی، فروشگاه مواد غذایی، رستوران‌ها، مسافرخانه‌ها، هتل‌داری و حمل ‌و ‌نقل‌ مسافر که تعاملات بیش‌تر و نزدیک‌تری با تیم‌های لیگ برتر فوتبال و استادیوم‌ها دارند، در نظر گرفته ‌شده است و به کمک مشاهدات 679 خانوار و با استفاده از تکنیک داده‌های ‌تابلویی مدل تحقیق تخمین زده شد. نتایج حاصل از تحقیق نشان می‌دهد که وجود تیم‌های‌ حرفه‌ای واستادیوم‌ها در شهرها بر درآمد افراد درشغل‌های مرتبط تاثیر مثبت و معناداری ندارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1674 - کاربرد الگوی رشد درون‌زا برای محاسبه نرخ بهینه مالیات بر ارزش افزوده با تاکید بر کالاهای مضر و پسماند
احمد جعفری صمیمی سعید کریمی پتانلار کورش اعظمی

هدف این مقاله محاسبه نرخ بهینه مالیات بر ارزش افزوده با تاکید بر کالاهای مضر و پسماند و درآمدهای نفتی با استفاده از یک الگوی رشد درون‌زا برای اقتصاد ایران است. بدین منظور، ابتدا یک الگوی رشد تعمیم‌یافته سه‌بخشی شامل خانوار، بنگاه و دولت بسط یافت. پس از بسط الگو و دستیاب چکیده کامل

هدف این مقاله محاسبه نرخ بهینه مالیات بر ارزش افزوده با تاکید بر کالاهای مضر و پسماند و درآمدهای نفتی با استفاده از یک الگوی رشد درون‌زا برای اقتصاد ایران است. بدین منظور، ابتدا یک الگوی رشد تعمیم‌یافته سه‌بخشی شامل خانوار، بنگاه و دولت بسط یافت. پس از بسط الگو و دستیابی به رابطه تعیین‌کننده نرخ بهینه مالیات بر ارزش افزوده، با استفاده از پارامترهای اقتصاد ایران، مدل یاد شده کالیبره و مقادیر بهینه مالیات در سناریوهای مختلف محاسبه گردید. نتایج نشان داد در صورت کاهش درآمدهای نفتی، برای باقی ماندن در وضعیت یکنواخت، نرخ بهینه مالیات بر ارزش افزوده افزایش خواهد یافت. رشد اقتصادی بالاتر موجب افزایش نرخ بهینه مالیات خواهد شد. با افزایش حساسیت اجتماعی نسبت به کالاهای مضر و پسماند، به ‌منظور تأمین شرایط بهینه برای رفاه اجتماعی، نرخ بهینه مالیات بر ارزش افزوده نیز باید افزایش یابد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1675 - تامین مالی از طریق مشارکت عمومی - خصوصی و توسعه
حسن نوعی اقدم سید شمس الدین حسینی عباس معمارنژاد کریم امامی جزء

هدف این مقاله تبیین تفاوت تاثیر تامین مالی از طریق مشارکت عمومی - خصوصی با تامین مالی از طریق بودجه دولت بر توسعه است. بدین منظور از سیستم معادلات همزمان بر اساس داده های ثبتی سال های 1356 - 1395 ایران استفاده شد. ضرایب برآوردی برای اثرگذاری تامین مالی از طریق مشارکت عم چکیده کامل

هدف این مقاله تبیین تفاوت تاثیر تامین مالی از طریق مشارکت عمومی - خصوصی با تامین مالی از طریق بودجه دولت بر توسعه است. بدین منظور از سیستم معادلات همزمان بر اساس داده های ثبتی سال های 1356 - 1395 ایران استفاده شد. ضرایب برآوردی برای اثرگذاری تامین مالی از طریق مشارکت عمومی -خصوصی و تامین مالی از طریق بودجه دولت بر توسعه مورد آزمون والد قرار گرفت. نتایج نشان داد تامین مالی از طریق مشارکت عمومی - خصوصی حدود 4 برابر بیش از تامین مالی از طریق بودجه دولت بر توسعه اثرگذار است. این تفاوت در سطح 98 درصد رد نمی شود. پیشنهاد می شود برای تحقق اهداف توسعه ای، سهم روش تامین مالی از طریق مشارکت عمومی - خصوصی در مقایسه با تامین مالی از طریق بودجه دولت افزایش یابد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1676 - اثر تغییرات سهم درآمدی سرمایه بر رشد اقتصادی و بهره‌وری کل عوامل تولید در صنایع استان‌های ایران
مهدی فتح آبادی

در این مقاله، اثر تغییر سهم درآمدی سرمایه بر رشد اقتصادی اندازه‌گیری، سپس به حسابداری رشد اقتصادی و محاسبه بهره‌وری کل عوامل با فرض تغییر سهم درآمدی سرمایه پرداخته شد. در نهایت اثر سهم درآمدی سرمایه و تغییرات آن بر رشد بهره‌وری کل عوامل تولید برآورد گردید. بدین منظور از چکیده کامل

در این مقاله، اثر تغییر سهم درآمدی سرمایه بر رشد اقتصادی اندازه‌گیری، سپس به حسابداری رشد اقتصادی و محاسبه بهره‌وری کل عوامل با فرض تغییر سهم درآمدی سرمایه پرداخته شد. در نهایت اثر سهم درآمدی سرمایه و تغییرات آن بر رشد بهره‌وری کل عوامل تولید برآورد گردید. بدین منظور از داده‌های صنایع تولیدی به تفکیک استان‌های ایران در دوره 93-1383 استفاده شد. یافته‌ها نشان می‌دهد اثر تغییر سهم درآمدی سرمایه بر تولید سرانه صنایع تولیدی استان‌ها سالانه متوسط 5/11 هزار ریال بوده است. نتایج حسابداری رشد حاکی از آن است سهم نیروی کار و سرمایه از رشد اقتصادی 6/5 درصدی صنایع تولیدی استان‌ها به ترتیب 4/11 و 200 درصد بوده است. علاوه بر این، سهم تغییر سهم درآمدی سرمایه از رشد اقتصادی 30 درصد و سهم TFP زولتا نیز منفی 141 درصد سالانه می‌باشد. در نهایت، نتایج برآورد حداقل مربعات تلفیقی (PLS) و گشتاورهای تعمیم‌یافته (GMM) نشان داد سهم درآمدی و تغییرات آن اثر مثبت و معنادار بر رشد TFP دارد که این اثرگذاری به دلیل تغییر نسبت فراوانی عوامل تولید و تغییرات تکنولوژیکی تورش‌دار صنایع تولیدی استان‌های ایران می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1677 - ارتباط امنیت غذایی با جمعیت شهرنشین و برنامه‌های توسعه (مطالعه موردی: ایران)
جلال سالم

هدف این مقاله بررسی امنیت غذایی خانوارهای شهری در ایران و عوامل مؤثر بر آن طی سال‌های 1390 – 1362 است. بدین منظور، از الگوی سری زمانی برای ارزیابی عوامل موثر استفاده شد. نتایج نشان داد طی سال‌های مورد بررسی، امنیت غذایی خانوارهای شهری، صعودی بوده است. علی رغم بهبو چکیده کامل

هدف این مقاله بررسی امنیت غذایی خانوارهای شهری در ایران و عوامل مؤثر بر آن طی سال‌های 1390 – 1362 است. بدین منظور، از الگوی سری زمانی برای ارزیابی عوامل موثر استفاده شد. نتایج نشان داد طی سال‌های مورد بررسی، امنیت غذایی خانوارهای شهری، صعودی بوده است. علی رغم بهبود امنیت غذایی در سطح شهرها، در سال 1390، 1/5 درصد از جمعیت شهری، کمتر از میزان استاندارد، انرژی دریافت کرده‌اند. اثر درصد جمعیت شهرنشین بر شاخص امنیت غذایی خانوارهای شهری منفی و در سطح مناسبی معنادار نیست. متغیر با وقفه تغییرات بر رشد شاخص کلی امنیت غذایی در سال آتی اثر منفی خواهد داشت؛ بدین معنا، با افزایش یک واحدی رشد شاخص امنیت غذایی در یک سال، رشد این شاخص در سال بعدی به اندازه 008/0 واحد کاهش می‌یابد. بر اساس نتایج، ثبات این شاخص و حفظ روند افزایشی آن باید اولویت برنامه‌های توسعه آتی قرار گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1678 - تحلیل اثرات تمرکززدایی مالی و پیامدهای زیست‌محیطی آن در استان‌های ایران
آزاد خانزادی مریم حیدریان سارا مرادی

چکیده هدف این مقاله بررسی سیاست های تمرکززدایی مالی و پیامدهای زیست محیطی ناشی از آن در دوره زمانی 1394-1384 است. نتایج برآورد مدل ها به روش گشتاورهای تعمیم یافته نشان می دهد تمرکززدایی درآمدی، رابطه منفی و معناداری با انتشار آلودگی دارد. نتایج سایر متغیرها نیز حاکی از چکیده کامل

چکیده هدف این مقاله بررسی سیاست های تمرکززدایی مالی و پیامدهای زیست محیطی ناشی از آن در دوره زمانی 1394-1384 است. نتایج برآورد مدل ها به روش گشتاورهای تعمیم یافته نشان می دهد تمرکززدایی درآمدی، رابطه منفی و معناداری با انتشار آلودگی دارد. نتایج سایر متغیرها نیز حاکی از رابطه مثبت بین صنعتی شدن و بهره وری انرژی با انتشار آلودگی است. با افزایش تراکم نسبی جمعیت، آلودگی کاهش می یابد. نتایج حاصل از بررسی فرضیه زیست محیطی کوزنتس نیز دلالت بر رد این فرضیه دارد؛ علاوه بر این، وجود حاصل‌ضرب ماتریس همسایگی در متغیر وابسته، موجب افزایش آلودگی در سطح استان ها شده و این نشانگر اثرات فضایی زیست محیطی در استان های کشور است. پیشنهاد می شود متولی تعریف و جمع آوری درآمدها، دولت های محلی باشند، در این صورت می توان هدفمند و برمبنای منابع درآمدی جدید همچون اقتصاد سبز، کسب و کارهایی را تعریف نمود که موجب کاهش آلودگی شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1679 - تاثیر شاخص فلاکت بر هزینه های سلامت در ایران
ابوالفضل شاه آبادی مهیا قربانی گلپرور

سلامت یکی از شاخص‌های سرمایه انسانی است که بر بهره‌وری نیروی کار و افزایش رشد اقتصادی موثر است؛ به طوری که هزینه‌های آن، یک نوع سرمایه‌گذاری در سرمایه انسانی معرفی می‌شود. یکی از چالش‌های اساسی حوزه سلامت شناسایی عوامل تعیین‌کننده مقدار منابعی است که کشور برای مراقبت‌ها چکیده کامل

سلامت یکی از شاخص‌های سرمایه انسانی است که بر بهره‌وری نیروی کار و افزایش رشد اقتصادی موثر است؛ به طوری که هزینه‌های آن، یک نوع سرمایه‌گذاری در سرمایه انسانی معرفی می‌شود. یکی از چالش‌های اساسی حوزه سلامت شناسایی عوامل تعیین‌کننده مقدار منابعی است که کشور برای مراقبت‌های سلامت اختصاص می‌دهد که شاخص فلاکت یکی از این عوامل اثرگذار است. بنابراین هدف مطالعه حاضر ارزیابی نقش شاخص فلاکت بر هزینه‌های سلامت ایران در طی دوره 1350 - 1390 است. نتایج تحقیق نشان می‌دهد بین شاخص فلاکت و هزینه‌های سلامت رابطه منفی و معناداری وجود دارد. هم چنین براساس نتایج تخمین، ضریب تخمینی اندازه دولت، نرخ شهرنشینی و درآمد سرانه اثر مثبت و معنادار و ضریب تخمینی متغیر آموزش و نابرابری درآمد، اثر منفی و معناداری بر هزینه‌های سلامت در ایران دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1680 - بررسی همگرایی صنعتی در استان‌های ایران: رهیافت اقتصادسنجی فضایی (SDM)
سارا معصوم زاده مهدی شیرافکن مرتضی سیاره

این مقاله به بررسی همگرایی بهره‌وری استان‌های ایران در دو سال 1386 و 1389 می پردازد. به این منظور از روش‌های همگرایی مطلق، شرطی بتا و اقتصاد‌‌سنجی فضایی (SDM) (ضرورت لحاظ اثر همسایگی در بررسی) استفاده شده است. نتایج نشان می‌دهد همگرایی بتای مطلق وجود داشته و ضریب آن برا چکیده کامل

این مقاله به بررسی همگرایی بهره‌وری استان‌های ایران در دو سال 1386 و 1389 می پردازد. به این منظور از روش‌های همگرایی مطلق، شرطی بتا و اقتصاد‌‌سنجی فضایی (SDM) (ضرورت لحاظ اثر همسایگی در بررسی) استفاده شده است. نتایج نشان می‌دهد همگرایی بتای مطلق وجود داشته و ضریب آن برابر 12/0 می‌باشد. همگرایی مشروط نیز حاکی از وجود همگرایی در بهره‌وری است. این ضریب برابر 24/0 بوده و هر دو ضریب همگرایی در سطح 1 درصد به لحاظ آماری معنادار است. متغیرهای کنترل در همگرایی شرطی شامل تنوع صنعتی و سطح تحصیلات با اثر منفی و نیز یک‌نواختی صنعتی و دسترسی به زیرساخت جاده‌ای بین استانی با اثر مثبت بر همگرایی ارزش افزوده بخش صنعت می‌باشد. بر اساس نتایج، پیشنهاد می‌شود سیاست‌گذاران و برنامه‌ریزان اقتصادی توجه بیشتری به یک‌نواختی صنعتی بر اساس پتانسیل‌های هر منطقه داشته باشند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1681 - بررسی همگرایی توزیع درآمد در استان‌های ایران
سارا معصوم زاده مهدی شیرافکن مجتبی محمدنژادی

چکیده هدف این مقاله بررسی همگرایی توزیع درآمد در استان‌های ایران در دوره زمانی 1393- 1375 با استفاده از روش همگرایی ناهار و ایندر و سنجش همگرایی هر یک از استان‌ها نسبت به متوسط ضریب جینی کشوراست. نتایج نشان داد همگرایی و یا عدم همگرایی ضریب جینی از استانی به استان دیگر چکیده کامل

چکیده هدف این مقاله بررسی همگرایی توزیع درآمد در استان‌های ایران در دوره زمانی 1393- 1375 با استفاده از روش همگرایی ناهار و ایندر و سنجش همگرایی هر یک از استان‌ها نسبت به متوسط ضریب جینی کشوراست. نتایج نشان داد همگرایی و یا عدم همگرایی ضریب جینی از استانی به استان دیگر متفاوت بوده و در بیش از نصف استان‌ها همگرایی به سمت متوسط مشاهده نمی‌شود. از میان استان‌های همگرا، ضریب جینی استان بوشهر و گلستان به ترتیب دارای بالاترین و پایین‌ترین سرعت همگرایی به سمت متوسط ضریب جینی هستند. در راستای تحقق همگرایی توزیع درآمد میان استان‌های کشور، به سیاست گذاران پیشنهاد می‌شود برای استان‌های واگرا برنامه‌های تنظیم قیمت و استفاده کارآمد از سرمایه را در دستور کار قرار دهند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1682 - اثر بازار داخلی بر صادرات و تولید صنایع کارخانه‌ای ایران
رحمان سعادت اسمعیل ابونوری سعید راسخی محمدرضا مردانی

چکیده هدف این مقاله بررسی اثر بازار داخلی بر صنایع بازار رقابت انحصاری ایران می‌باشد. اثر بازار داخلی در 12 صنعت، بر اساس طبقه‌بندی آیسیک دورقمی منتشر شده توسط مرکز آمار به صورت استانی در دوره زمانی 1380 – 1392 بررسی و برآورد گردید. نتایج نشان می‌دهد اثر بازار داخ چکیده کامل

چکیده هدف این مقاله بررسی اثر بازار داخلی بر صنایع بازار رقابت انحصاری ایران می‌باشد. اثر بازار داخلی در 12 صنعت، بر اساس طبقه‌بندی آیسیک دورقمی منتشر شده توسط مرکز آمار به صورت استانی در دوره زمانی 1380 – 1392 بررسی و برآورد گردید. نتایج نشان می‌دهد اثر بازار داخلی تنها در صنعت تولید وسایل نقلیه‌ موتوری و تریلر و نیم‌تریلر وجود دارد؛ بنابراین تقاضای بالا برای محصولات این صنعت می‌تواند منجر به صادرات شود. در سایر صنایع مورد بررسی، به طور نسبی، تقاضای بالا برای محصولات این صنایع، عموما منجر به این خواهد شد که کشور واردکننده خالص این کالاها باشد. بر اساس نتایج، سرمایه‌گذاری در صنعتی که اثر بازار داخلی دارد، پیشنهاد می‌شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1683 - فعل در گویش شهمیرزادی
ثریا رازقی

شهمیرزاد یکی از شهرهای استان سمنان است. گویش مردمان این شهر با زبان فارسی قدیم و گویش مازندرانی آمیخته است. بعضی فعل‌ها در گویش شهمیرزادی بازماندۀ شکل کهن افعال در زبان فارسی دری، فارسی میانه و ایرانی باستان است. امروزه کاربرد بسیاری از افعال با آنچه در ادوار آغازین به چکیده کامل

شهمیرزاد یکی از شهرهای استان سمنان است. گویش مردمان این شهر با زبان فارسی قدیم و گویش مازندرانی آمیخته است. بعضی فعل‌ها در گویش شهمیرزادی بازماندۀ شکل کهن افعال در زبان فارسی دری، فارسی میانه و ایرانی باستان است. امروزه کاربرد بسیاری از افعال با آنچه در ادوار آغازین به کار می‌‌رفته، تفاوت‌های زیادی یافته است؛ اما هنوز بازماندۀ افعال کهن را در بعضی گویش‌ها می‌توان یافت؛ از جمله شباهت‌های زیادی میان فعل و کاربرد آن در گویش شهمیرزادی با فعل در دوره‌های آغازین زبان فارسی دری وجود دارد. در حقیقت افعال به همان‌گونه که در دوره‌های آغازین به کار می‌رفته، در این گویش به حیات خود ادامه داده است. فعل در این گویش در تمامی زمان‌های گذشته، حال و آینده تصریف می‌شود اما تمامی اقسام فعل در این گویش متداول نیست بلکه گاه بعضی اقسام فعل کاربردی چندگانه دارند؛ برای مثال کاربرد فعل گذشتۀ ساده و گذشتۀ نقلی به شیوه‌ای یکسان است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1684 - واج شناسی گویش کُرُشی
نظام عمادی

هدف ازاین مقاله، بررسی و توصیف نظام واجی گویش کُرُشی در استان فارس است. گویش کُرُشی به شاخه غربی-شمالی زبان‌های ایرانی نو تعلق دارد. کُرُش نام قومی است که بیشتر در استان‌های فارس و هرمزگان پراکنده‌اند. افزون بر این، کُرُش نام تیره‌ای از طایفه کشکولی بزرگ است که در سده‌ه چکیده کامل

هدف ازاین مقاله، بررسی و توصیف نظام واجی گویش کُرُشی در استان فارس است. گویش کُرُشی به شاخه غربی-شمالی زبان‌های ایرانی نو تعلق دارد. کُرُش نام قومی است که بیشتر در استان‌های فارس و هرمزگان پراکنده‌اند. افزون بر این، کُرُش نام تیره‌ای از طایفه کشکولی بزرگ است که در سده‌های پیشین به ایل قشقایی پیوسته است. با این حال، زبانشان ترکی نیست، بلکه گویشی از زبان بلوچی است. در این پژوهش، نخست همخوان‌ها و واکه‌ها معرفی و بررسی می‌شوند. سپس به واج‌آرایی، ساخت هجا، فرایندهای واجی مانند همگونی، ناهمگونی، ابدال، افزایش، کاهش پرداخته می‌شود. با توجه به بررسی و سنجش‌های واجی، این گویش دارای 25 همخوان (p, b, t, d, k, g, q, ʔ, f, v, s, z , &scaron;, ž ,x , ,h ,č ,ǰ , m ,n , ŋ, l ,r , ř, y) و 8 واکه (â, a, e, ē, i, o, ō, u) و 5 واکه مرکب (ey, ow, ay, ây, uy) است. از ویژگی‌های واجی در همخوان‌ها و واکه‌های این گویش وجود همخوان‌های /ŋ/ و /ř/ و واکه‌های /ō/ و /ē/ است. /ŋ/ همخوانی است که واجگاه آن نرمکامی است و شیوه تولید آن خیشومی است. /ř/ برخلاف /r/ چند‌زنشی است و با وجود بسامد اندک آن در این گویش، متمایزدهنده معنی است. در گویش کُرُشی، دو واکه /ō/ و /ē/ به ترتیب بسته‌تر از دو واکه /o/ و /e/ است. ساخت هجا در این گویش، همچون فارسی رسمی CV(C)(C) است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1685 - تحلیل نقش‏ های مثبت دیوها در اوسنه‏ های عامیانۀ خراسان بزرگ
مصطفی سعادت

10.30495/irll.2019.671513

پیش از ظهور زرتشت، ایرانیان به دو گروه از خدایان (اهوراها و دیوها) اعتقاد داشتند. انتشار آموزه های زرتشت، عامل تقدس زدایی از دیوها در ایران است. اوسنه های عامیانه، گنجینه ای بسیار مهم در شناسایی ویژگی های فرهنگی و چگونگی تکوین بسیاری از باورها و نگرش ها در جوامع‌ان چکیده کامل

پیش از ظهور زرتشت، ایرانیان به دو گروه از خدایان (اهوراها و دیوها) اعتقاد داشتند. انتشار آموزه های زرتشت، عامل تقدس زدایی از دیوها در ایران است. اوسنه های عامیانه، گنجینه ای بسیار مهم در شناسایی ویژگی های فرهنگی و چگونگی تکوین بسیاری از باورها و نگرش ها در جوامع‌اند. هدف پژوهش حاضر، پاسخ به این پرسش است که آیا اوسنه های عامیانۀ گردآوری‌شده از خراسان ایران و کشورهای همزبان افغانستان و تاجیکستان می تواند نشان‌دهندۀ سیر تحول نگرش جامعۀ ایرانی نسبت به دیوها باشد؟ در برخی از اوسنه های عامیانه، دیوها دارای سجایای اخلاقی هستند؛ مثلاً شخصیتی قدرشناس دارند، به قهرمان داستان کمک می کنند، خوب و خوش‌اخلاق هستند و کارهای تخصصی انجام می دهند. در برخی از داستان های عامیانه، آدمیزاد به دیوها ظلم می کند و حتی آنان را بدون دلیل به قتل می رساند، در حالی که دیوها به کشتن آدمی رضایت نمی دهند. در بسیاری از داستان ها، تحت تأثیر اصلاحات دینی، نقش منفی به دیو نسبت داده شده، اما داستان هایی که در آن‌ها دیوها ایفا کنندۀ نقش مثبت هستند، نشان از پیروزی خاطرۀ پرستش دیوها بر آموزه های زرتشت دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1686 - بررسی و تحلیل فرآیندهای واجی در نظام آوایی گونۀ زبانی طُرود
جواد عامری سیدحسین طباطبایی سیدحسن طباطبایی

زبان های محلی ایران‌زمین، گنجینه ای بی مانند و ذخیره ای تمام نشدنی برای رشد و پیشرفت زبان فارسی به شمار می آید. تحلیل نظام آوایی در گونۀ زبانی طرود از توابع شهرستان شاهرود که برای نخستین بار در این مقاله بدان پرداخته‌شده، ظرافت ها و حلاوت های این گونۀ زبانی را آشکار می چکیده کامل

زبان های محلی ایران‌زمین، گنجینه ای بی مانند و ذخیره ای تمام نشدنی برای رشد و پیشرفت زبان فارسی به شمار می آید. تحلیل نظام آوایی در گونۀ زبانی طرود از توابع شهرستان شاهرود که برای نخستین بار در این مقاله بدان پرداخته‌شده، ظرافت ها و حلاوت های این گونۀ زبانی را آشکار می سازد. هدف از این پژوهش نشان دادن وجوه اختلاف و اشتراک آوایی گونۀ زبانی طرود با فارسی معیار در چارچوب فرآیند های واجی است تا در نتیجۀ فرآیندهای واجی کاهش، افزایش، ابدال، قلب و ادغام که در این گونۀ زبانی وجود دارد - اما در حال حاضر در فارسی معیار به چشم نمی خورد- نشان داده شود. مبنای این مقایسه بر اساس الگوهای رایج زبان شناسی بوده و گرد آوری داده ها به روش پرسش و پاسخ، مصاحبه با گویشوران بومی انجام‌شده است. این پژوهش بر آن است تا با بررسی سیر تحولات آوایی در گونۀ زبانی مورد پژوهش و تطبیق آن با فارسی معیار، نسبت این دو را بسنجد و از خلال بررسی تأثیر فرآیند های واجی در آن، واژگان گویشی کهن فعال را شناسایی نماید و در گشودن گره های زبانی و ادبی متون کهن به کار بندد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1687 - ملاحظاتی در اشتراکات میان گویش‌های گیلکی و بختیاری
محبوبه مسلمی زاده

هدف مقاله، مقایسۀ دو گویش گیلگی و بختیاری و ارائۀ شواهدی از همسانی‌ها و اشتراکات این دو گویش برای اثبات ارتباط تنگاتنگ فرهنگی میان اقوام ایرانی است. با عنایت به تحوّلات بسیاری که در طول تاریخ، عرصه‌های سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و خانوادگی را متأثّر نموده و به تبع چکیده کامل

هدف مقاله، مقایسۀ دو گویش گیلگی و بختیاری و ارائۀ شواهدی از همسانی‌ها و اشتراکات این دو گویش برای اثبات ارتباط تنگاتنگ فرهنگی میان اقوام ایرانی است. با عنایت به تحوّلات بسیاری که در طول تاریخ، عرصه‌های سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و خانوادگی را متأثّر نموده و به تبع آن در لایه‌های نخستین، زبان و گویش‌ها را نیز متحوّل کرده و گاهی برخی از آن‌ها را به ورطۀ خاموشی و فراموشی کشیده، تحقیقات بنیادین در زبان‌ها و گویش‌های ایرانی ضرورت می‌یابد. در این تحقیق با استفاده از پرسشنامۀ فرهنگستان زبان و ادب فارسی که برای جمع‌آوری گویش‌ها تنظیم شده، و تکمیل آن توسّط تعدادی از گویشوران گیلکی و بختیاری، جزئیات پرسشنامه‌ها به روشی تحلیلی و مقایسه‌ای بررسی شده نتیجتاً جهت اثبات ادّعا شماری از اشتراکات زبانی و آوایی و معنایی در این دو گویش ریشه یابی شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1688 - ریشه شناسی واژه هایی از گویش جیرفتی
معصومه سمیعی زاده

جیرفتی یکی از گویش های ایرانی نو است که در شهرستان جیرفتِ استان کرمان رواج دارد. ویژگی های آوایی و ساخت دستوری این گویش نشان می دهد که به شاخۀ زبان های ایرانی جنوب غربی تعلق دارد. در این مقاله، منتخبی از واژگان گویش جیرفتی ریشه شناسی شده اند. در مورد هر واژه، با ذکر گون چکیده کامل

جیرفتی یکی از گویش های ایرانی نو است که در شهرستان جیرفتِ استان کرمان رواج دارد. ویژگی های آوایی و ساخت دستوری این گویش نشان می دهد که به شاخۀ زبان های ایرانی جنوب غربی تعلق دارد. در این مقاله، منتخبی از واژگان گویش جیرفتی ریشه شناسی شده اند. در مورد هر واژه، با ذکر گونۀ فرضی ایرانی باستان و برابر آن واژه در زبان های دورۀ میانه و دیگر گویش های استان کرمان به ریشه شناسی آن پرداخته شده است. تحولات آوایی و ساخت اشتقاقی مربوط به هر واژه توضیح داده شده است. بررسی ریشه شناسی واژگان این گویش نشان می دهد که گویش های ایرانی دارای اشتراکات و شباهت های زیادی هستند که از زبان ایرانی باستان منشعب شده اند. در بعضی واژه های این گویش صامت ها، پیشوندها و پسوندهای ایرانی باستان که در فارسی میانه و سپس در فارسی نو تحول پیدا کرده اند به همان صورت باقی مانده اند. واژه ها بر اساس الفبای انگلیسی و تلفظ رایج آنها در گویش جیرفتی مرتب شده اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1689 - فرایند تغییرات واجی در انتقال از زبان پهلوی به لکی
یوسف علی بیرانوند سعید زهره وند

10.30495/irll.2020.672952

زبان لکی از جمله زبان های به جا مانده از زبان پهلوی است و بیشتر زبان وران آن در لرستان، کرمانشاه، ایلام و همدان زندگی می کنند. با گذشت زمان معمولاً واژه ها دچار دگرگونی هایی در ساختار می شوند. زبان لکی نیز در انتقال از پهلوی تغییراتی در واج ها و واژه های آن به وج چکیده کامل

زبان لکی از جمله زبان های به جا مانده از زبان پهلوی است و بیشتر زبان وران آن در لرستان، کرمانشاه، ایلام و همدان زندگی می کنند. با گذشت زمان معمولاً واژه ها دچار دگرگونی هایی در ساختار می شوند. زبان لکی نیز در انتقال از پهلوی تغییراتی در واج ها و واژه های آن به وجود آمده است. هدف این پژوهش، آن است تا فرایند تغییر واژه های پهلوی- لکی را از دیدگاه تغییر واج ها و جایگاه و شیوۀ ادای واج ها از نظر تغییر در واژه های مشترک بررسی گردد و به این سؤالات پاسخ داده شود: 1- تغییرات واج ها در فرایند انتقال از پهلوی به لکی کدامند؟ 2- آیا جایگاه و شیوۀ ادای واج ها در تغییر آن‌ها به واج های دیگر، نقش داشته است؟ پس از بررسی، این نتایج به دست آمد: در انتقال واژه‌ها از پهلوی به لکی، تغییرات واجی شامل پنج فرایند کاهش، افزایش، جا‌به‌جایی، ادغام و ابدال بوده است. در این میان، تغییرات فرایند ابدال از همه بیشتر است. کاهش واجی در سه جایگاه آغاز، میان و پایان واژه ها دیده می شود. جا‌به‌جایی واج ها تنها در بین واج های a-r و &scaron;-s وجود دارد. همچنین با تکیه بر آمار این پژوهش می توان گفت جایگاه و شیوۀ ادای واج ها نقش مؤثری در تغییر آن‌ها داشته است. روش کار در این مقاله استخراج واژه‌های مشترک از فرهنگ های پهلوی و مقایسۀ آن‌ها با واژه‌های لکی از نظر واجی بوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1690 - سیمای جامعۀ کرد در لالایی های کردی
رحمان مشتاق مهر آمینه فیضی

10.30495/irll.2020.673340

کردها همچون سایر اقوام ایرانی، ادبیات شفاهی غنی، پربار و دیرینه&lrm;ای دارند. لالایی ها به عنوان بخشی از ترانه های عامیانه در ادبیات شفاهی کردها سهم قابل توجهی دارند. این لالایی ها همچون آینه ، گوشه&lrm;هایی از فرهنگ، تاریخ و واقعیت های اجتماعی را منعکس می&lrm;کنند. چکیده کامل

کردها همچون سایر اقوام ایرانی، ادبیات شفاهی غنی، پربار و دیرینه&lrm;ای دارند. لالایی ها به عنوان بخشی از ترانه های عامیانه در ادبیات شفاهی کردها سهم قابل توجهی دارند. این لالایی ها همچون آینه ، گوشه&lrm;هایی از فرهنگ، تاریخ و واقعیت های اجتماعی را منعکس می&lrm;کنند. با واکاوی این بخش از فرهنگ عامّه، موادّ جامعه‌شناختیِ بسیاری از قبیلِ مسائل اعتقادی، تربیتی، اخلاقی، سیاسی، فرهنگی، آداب و سنن و... به دست می آید که در شناخت فرهنگ و مردم و آشنایی با روحیّات و دلبستگی&lrm;های قومی کردها نقش مهمی خواهد داشت. این تحقیق بر آن است که به شیوۀ تحلیل محتوایی، سیمای جامعه و فرهنگ مردم کردزبان را از لابه&lrm;لای لالایی های کردیِ گرد‌آمده در کتاب ژانه ژین بررسی کند. یافته های پژوهش حاکی از آن است که پژواکِ صدای زنان، معتقدات مذهبی، عقاید خرافی، مسائل سیاسی، وضعیت معیشتی و مراودات و ارتباطات، بازی&lrm;ها ، داستان ها و حکایت ها و ویژگی&lrm;های اقلیمی را می توان در این لالایی ها شنید و از طریق آن&lrm;ها با یکی از قدیم&lrm;ترین اقوام ایرانی، آشناییِ عمیق&lrm;تری حاصل کرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1691 - گویش نایینی؛ گویشی بازمانده از ایران باستان
محمدرضا حصارکی مهین خطیب نیا

10.30495/irll.2023.1937534.1462

گویش‌شناسی، یکی از شاخه‌های کاربردی دانش زبانی است که با هدف گردآوری گویش‌ها، به بررسی علمی، زبان‌شناختی، جامعه‌شناسی و مردم‌شناختی می‌پردازد. گویش محلی، رکن اصلی و ساختار موجودیت هر قوم و نژاد است؛ از این رو مطالعه و بررسی در جهت زنده نگه‌داشتن گویش نایینی، به عنوان بخ چکیده کامل

گویش‌شناسی، یکی از شاخه‌های کاربردی دانش زبانی است که با هدف گردآوری گویش‌ها، به بررسی علمی، زبان‌شناختی، جامعه‌شناسی و مردم‌شناختی می‌پردازد. گویش محلی، رکن اصلی و ساختار موجودیت هر قوم و نژاد است؛ از این رو مطالعه و بررسی در جهت زنده نگه‌داشتن گویش نایینی، به عنوان بخشی از فرهنگ، سنّت و آیین شهرستان نایین، ضروری و درخور اهمیت است. گویش نایینی از گویش‌های مرکزی ایران و دنبالۀ زبان ایرانی میانه غربی است و اصالت ادبی و پیوند ناگسستنی و ثابت با زبان پهلوی ساسانی دارد. گویش نایینی با گویش‌های همجوار خود از جمله اردستانی، ورزنه‌ای، بادرودی، زفره‌ای، نطنزی و زرتشتیان یزد خویشاوندی نزدیک دارد. روش این پژوهش به صورت توصیفی و گردآوری اطلاعات به شیوۀ کتابخانه‌ای است و مواد زبانی آن از مجموعه فرهنگ لغت و امثال و حکم و از بین گویش مردم شهر نایین جمع‌آوری شده است. از نتایج به دست آمده این پژوهش می‌توان به منظم و سازمان‌یافته‌بودن این زبان اشاره کرد، به گونه‌ای که واژه‌ها از دو حالت خارج نیست؛ اول کلمه‌هایی که در این گویش، صورت ویژه‌ای دارند و ریشۀ آن‌ها را باید از فرهنگ اوستا استخراج کرد و دوم واژه‌هایی که مشتق از الفاظ فارسی معیار هستند و با تغییر حرکات، افزایش، کاهش یا تغییر حروف به زبان محلی نایینی راه یافته‌اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1692 - بررسی ریشه‌شناسی چند واژه در گویش بابُلی
مژگان فنایی فرّخ حاجیانی محسن محمودی

10.30495/irll.2022.1940188.1471

زبان و گویش‌های مازندرانی از گروه زبان‌های شمال غربی ایران هستند و در گروه زبان‌های کرانۀ دریای مازندران قرار می‌گیرند. گویش‌های این استان را می‌توان به دو دستۀ شرقی و غربی تقسیم کرد که هرچه از شرق به سوی غرب استان پیش برویم، به دلیل تأثیرگذاری زبان گیلکی، تفاوت‌های آوا چکیده کامل

زبان و گویش‌های مازندرانی از گروه زبان‌های شمال غربی ایران هستند و در گروه زبان‌های کرانۀ دریای مازندران قرار می‌گیرند. گویش‌های این استان را می‌توان به دو دستۀ شرقی و غربی تقسیم کرد که هرچه از شرق به سوی غرب استان پیش برویم، به دلیل تأثیرگذاری زبان گیلکی، تفاوت‌های آوایی و واژگانی و دستوری بیشتر می‌شود. گویش بابُلی از گویش‌های شرقی استان مازندران است که با دیگر گویش‌های منطقه، شباهت‌ها و تفاوت‌های آوایی و ساختاری دارد. گردآوری این واژگان و دریافت معانی و مفاهیم آن‌ها، افزون بر نگهداری و پیشگیری از نابودی آن‌ها، می‌تواند به بازشناسی واژگان باستانی، آگاهی از دگرگونی‌های آوایی – واجی و گردآوری داده‌های لازم برای تدوین فرهنگ ریشه‌شناختی گویش‌های ایرانی یاری ‌رساند. در این پژوهش از دو روش تحقیق میدانی و توصیفی – تحلیلی و نیز شمّ زبانی یکی از نگارندگان، بهره گرفته شده است. بررسی ریشه‌شناختی و تجزیه و تحلیل آوایی این واژگان، نشان‌دهندۀ این است که بسیاری از آن‌ها در گویش بابُلی گاه بدون دگرگونی و یا با دگرگونی اندکی از زبان‌های فارسی میانه تا امروز باقی مانده‌اند و حتی برخی از آن‌ها شباهت زیادی به واژه‌های زبان‌های کهن‌تر مانند اوستایی و سانسکریت دارند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1693 - بررسی مضامین عرفانی در داستان «اصلی و کرم» بر مبنای روایت‌های ایران و ترکیه
سکینه رسمی عاتکه رسمی

10.30495/irll.2021.1911037.1385

اسطوره، بیانی پر رمز و راز است که در تمامی ادوار تاریخ بشری در پیوند با انسان به وجود می‌آید، می‌بالد، تغییر و تحوّل می‌یابد و با تنوّع و گونه‌های مختلف دیده می‌شود. اسطوره‌ها با دربرگرفتن مضامین فرازمانی و فرامکانی، انواع مختلف و متنوعی دارند که از آن میان می‌توان به ا چکیده کامل

اسطوره، بیانی پر رمز و راز است که در تمامی ادوار تاریخ بشری در پیوند با انسان به وجود می‌آید، می‌بالد، تغییر و تحوّل می‌یابد و با تنوّع و گونه‌های مختلف دیده می‌شود. اسطوره‌ها با دربرگرفتن مضامین فرازمانی و فرامکانی، انواع مختلف و متنوعی دارند که از آن میان می‌توان به اسطوره‌های تولّد، قهرمان، خلقت، عشق و ازدواج، مرگ، حرص و آز، نیکی و همچنین اسطوره‌های طبیعت اشاره کرد. اسطورۀ قهرمان یکی از مهم‌ترین اسطوره‌هاست که در بین ملل مختلف و در زمان‌های مختلف نمود یافته است. داستان سلوک قهرمانانی که غرور خویش را در هم شکسته و با گذر از عشق مجازی، عشق حقیقی را دریافت کرده‌اند، از مضمون مایه‌های مشترک آثار ادبی جهان است که در قالب اسطوره روی می نماید. این امر در روایت‌های مختلف داستان اصلی و کرم، نمود برجسته‌ای دارد. قهرمانان داستان همچون ققنوس در آتش می‌سوزند تا با فنای خویش، بقا را تجربه کنند. این مقاله بر مبنای مکتب امریکایی ادبیات تطبیقی که با نگرش فرامرزی، وجوه مشترک برآمده از روح مشترک بشری را در آثار ادبی مورد بررسی قرار می دهد، مضامین عرفانی در داستان اصلی و کرم را بر اساس روایت‌های ایران و ترکیه، تبیین می کند تا ضمن مشخص کردن روابط ادبی ایران و ترکیه، نمود عرفان در داستان‌های عاشیقلار را روشن سازد. براساس دستاوردهای این تحقیق، عناصر درویش یاریگر، بوتا، عشق، دختر ترسا، پیر خرد، سفر، سختی راه عشق، گذر از عشق مجازی، فنا و دست‌یابی به حقیقت اصیل، صرف نظر از تفاوت‌های جزئی، مضامین مشترک این روایت‌هاست که بخشی به خاطر کهن الگو‌هاست و بخشی از تأثیر و تأثّر ناشی می‌شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1694 - بازشناسی و توصیف گویش اردستانی
قربانعلی ابراهیمی

مقاله‌ی حاضر به بررسی و توصیف گویش اردستانی می‌پردازد. اردستان در شمال شرق اصفهان واقع شده است و با شهرهای گرمسار، کوهپایه‌ی اصفهان، شهرستان اصفهان، نائین، نطنز، آران و بیدگل همسایه است. گویش اردستانی در مجموعه‌ای همسان به‌نام گویش‌های مرکزی ایران قرار دارد. در مجموعه‌گ چکیده کامل

مقاله‌ی حاضر به بررسی و توصیف گویش اردستانی می‌پردازد. اردستان در شمال شرق اصفهان واقع شده است و با شهرهای گرمسار، کوهپایه‌ی اصفهان، شهرستان اصفهان، نائین، نطنز، آران و بیدگل همسایه است. گویش اردستانی در مجموعه‌ای همسان به‌نام گویش‌های مرکزی ایران قرار دارد. در مجموعه‌گویش‌های ایران مرکزی، گویش اردستانی به همراه گویش‌های انارکی، بهدینی، نائینی، زفره‌ای و کلیمیان یزد و کرمان جزء گویش‌های جنوب شرقی دسته‌بندی می‌شود. گویش‌های مرکزی ایران خود در مجموعه‌ی بزرگتری به‌نام گویش‌های ایرانی غربی قرار دارد. گویش اردستانی به لحاظ آوایی از گویش‌های پیچیده‌‌‌ی ایرانی است و متأسفانه به‌جز دو مقاله‌ی خارجی از هارولد بیلی و پی‌یر لکوک تاکنون کار شایان و ارجمندی درباره‌ی آن انجام نگرفته است. این پژوهش گویش اردستانی را در سه سطح آوایی، صرفی و نحوی بررسی و توصیف می‌کند پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1695 - بررسی ریشه شناختی - تطبیقی چند واژه ی لری بویراحمدی
افضل مقیمی

روش پژوهش، به دو شیوة میدانی و کتاب‌خانه‌ای است. در شیوة میدانی، اگرچه نگارنده، خود، گویش‌ورِ این گویش است، برای اطمینان از صحت تلفظ واژه‌ها، آن‌ها را در گفت‌و‌گو با افراد سالخورده و بی‌سواد، بازخوانی و ثبت کرده و در شیوة کتاب‌خانه‌ای، با مراجعه به منابع اصلی و معتبر، ا چکیده کامل

روش پژوهش، به دو شیوة میدانی و کتاب‌خانه‌ای است. در شیوة میدانی، اگرچه نگارنده، خود، گویش‌ورِ این گویش است، برای اطمینان از صحت تلفظ واژه‌ها، آن‌ها را در گفت‌و‌گو با افراد سالخورده و بی‌سواد، بازخوانی و ثبت کرده و در شیوة کتاب‌خانه‌ای، با مراجعه به منابع اصلی و معتبر، این کار را به‌سامان رسانده است پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1696 - ترسیم افقی همسو در راستای توسعه ی فناوری مالی و راهبرد مالی در بانک های تجاری ایران
ابوذر یداللهی دکتر پرویز سعیدی آرش نادریان جمادوردی گرگانلی دوجی

امروزه پیشرفت فن‌آوری‌های مالی شامل معاملات مالی روباتیک، پرداخت‌های انجام‌شده از طریق سیستم‌عامل‌های رمزگذاری‌شده بدون پول، بسترهای مالی جمع‌آوری سرمایه، مشاوره مالی، کمک‌های فنی و روباتیک از طریق فضای مجازی و آخرین سکه‌های مجازی اخیراً توسعه ‌یافته اند. ارزش سرمایه‌گذ چکیده کامل

امروزه پیشرفت فن‌آوری‌های مالی شامل معاملات مالی روباتیک، پرداخت‌های انجام‌شده از طریق سیستم‌عامل‌های رمزگذاری‌شده بدون پول، بسترهای مالی جمع‌آوری سرمایه، مشاوره مالی، کمک‌های فنی و روباتیک از طریق فضای مجازی و آخرین سکه‌های مجازی اخیراً توسعه ‌یافته اند. ارزش سرمایه‌گذاری جهانی فن‌آوری‌های مالی فعلی در سال‌های اخیر قابل توجه بوده است. بر همین اساس، در این پژوهش به موضوع ترسیم افق همسو در راستای توسعه ی راهبرد مالی با فناوری‌های مالی در بانک‌های تجاری ایران پرداخته شده است. جامعه آماری پژوهش شامل کلیۀ مشارکت کنندگان از میان خبر گان به تعداد 20 نفر از ، کارشناسان و خبرگان دانشگاهی در رشته‌های حسابداری، مالی، مدیریت، بانکداری و اقتصادی در حوزه بانک‌های تجاری ایران که به اشباع نظری رسیده می‌باشند.روش پژوهش از نوع آمیخته (کمی- کیفی) بوده و کلیه داده‌ها و اطلاعات مورد نیاز گردآوری شده است. سپس، برای آزمون فرضیه‌های پژوهش نیز از طریق مبانی نظری و بررسی میدانی (توزیع 384پرسشنامه)، تهیه ‌شده است. برای تجزیه‌وتحلیل داده‌ها نیز از فنون آماری توصیفی و استنباطی نظیر آزمون‌های آلفای کرونباخ کولموگروف - اسمیرنوف و مدل‌یابی معادلات ساختاری SEM)) استفاده ‌شده است. در بخش کیفی معیارهای کلیدی پژوهش با روش دلفی فازی شناسایی شدند. سپس با انجام تحلیل عاملی و تحلیل ساختاری، نتایج نشان داد که هرکدام از مؤلفه‌های راهبردهای مالی، فناوری مالی، شرایط و ویژگی‌های محیط نظام بانکی، عوامل مداخله‌گر و عوامل تعدیل‌کننده در راستای شناسایی و تبیین میزان همسویی و همسوسازی شکاف بین راهبردهای مالی با فناوری‌های مالی در بانک‌های تجاری ایران موثر هستند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1697 - سیاست کیفری افتراقی نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران در جرم جاسوسی رایانه‌ای
یاسر شاکری علیرضا صالحی غلامحسین رضائی

10.30495/cyberlaw.2023.701442

برخی از مصادیق مجرمانه در نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران، با توجه به تفکر حاکم بر سیاست‌گذاری در جهت افتراقی نمودن جرائم، به‌گونه‌ای موردتوجه قانون‌گذار قرارگرفته است که ضمن تأکید بر حفظ نظم عمومی، در حفظ نظم یگان‌های نظامی نیز مؤثر واقع گردد. به‌عبارت‌دیگر جرائم نظام چکیده کامل

برخی از مصادیق مجرمانه در نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران، با توجه به تفکر حاکم بر سیاست‌گذاری در جهت افتراقی نمودن جرائم، به‌گونه‌ای موردتوجه قانون‌گذار قرارگرفته است که ضمن تأکید بر حفظ نظم عمومی، در حفظ نظم یگان‌های نظامی نیز مؤثر واقع گردد. به‌عبارت‌دیگر جرائم نظامی در پاره‌ای از مواقع در صورت عدم تأکید بر مقابله با آن، می‌تواند در نظم عمومی نیز اخلال ایجاد نماید که ازجمله مصادیق آن، جاسوسی سنتی و جاسوسی رایانه‌ای است. این پژوهش به‌صورت توصیفی-تحلیلی از طریق مطالعات کتابخانه‌ای و فیش‌برداری بوده است. یافته‌ها و نتایج پژوهش حاکی از آن است که در نظام کیفری جمهوری اسلامی ایران علاوه بر قانون مجازات جرائم نیروهای مسلح مصوب 1382، قانون جرائم رایانه‌ای مصوب 1388 نیز ارتکاب جاسوسی رایانه‌ای توسط اشخاص نظامی را پوشش داده است. هم‌چنین، در قانون مجازات جرائم نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران مرتکب جرم جاسوسی سنتی و جاسوسی رایانه‌ای می‌تواند شخص نظامی‌باشد و هم می‌تواند شخص غیرنظامی‌باشد. سیاست کیفری حاکم بر جرم جاسوسی در قانون مجازات جرائم نیروهای مسلح مصوب 1382، سیاست کیفری سخت‌گیرانه است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1698 - افشای اسرار تجارت الکترونیکی در حقوق رقابت ایران و اتحادیه اروپا
,ودود برزی علی غریبه اسماعیل صغیری ناصر مسعودی

10.30495/cyberlaw.2022.696587

در رقابت آزاد تجاری، شرکت‌ها و بنگاه‌ها، هرکدام سیاست رقابتی، برنامه‌ها و اهداف ویژه ای دارد. هریک از این موسسات، دو دسته اخبار و اطلاعات دارند. برخی از این اطلاعات از هیچ محرمانگی خاصی برخوردار نیستند بنابراین، علاوه بر سایر بنگاه‌ها، عموم خریداران و مصرف کنندگان محصول چکیده کامل

در رقابت آزاد تجاری، شرکت‌ها و بنگاه‌ها، هرکدام سیاست رقابتی، برنامه‌ها و اهداف ویژه ای دارد. هریک از این موسسات، دو دسته اخبار و اطلاعات دارند. برخی از این اطلاعات از هیچ محرمانگی خاصی برخوردار نیستند بنابراین، علاوه بر سایر بنگاه‌ها، عموم خریداران و مصرف کنندگان محصولات، حق آگاهی از این اطلاعات را دارند و باید در اختیار آنان قرار گیرد تا با علم و اطلاع کافی نسبت به معامله با آنان اقدام نمایند. اما گروه دیگری از اطلاعات بنگاه ها، کاملاً محرمانه و سری است که تمامی بنگاه‌ها، باید از کسب و انتشار آن ها که با هدف تضعیف یا حذف رقیب، از بین بردن رقابت و ایجاد انحصار صورت می‌گیرد. خودداری نمایند. حقوق رقابت و از جمله مقررات تجارت الکترونیکی در نظام حقوقی ایران و معاهدات، موافقت‌نامه‌ها و بخشنامه‌های خاصی در نظام حقوقی اتحادیه‌ی اروپا، با اعلام ممنوعیت چنین اقدامی و پیش بینی ضمانت اجراهای متعدد، از این اسرار تجاری حمایت به عمل آورده‌اند. به لحاظ اهمیت خاص اطلاعات سری در رقابت آزاد و تجارت جهانی، تحقیق حاضر سعی دارد با مراجعه به منابع معتبر داخلی و بین المللی، مفهوم و اقسام سرّ و مبانی قانونی ممنوعیت افشای آن در تجارت الکترونیکی را در حقوق رقابت ایران و اتحادیه اروپا به اختصار مورد بررسی، تحلیل و نقد قرار دهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1699 - مطالعه تطبیقی ارزیابی ادله الکترونیکی در نظام عدالت کیفری ایران و چین
بابک پورقهرمانی رضا قادری

10.30495/cyberlaw.2022.692009

زمینه و هدف: همزمان با گسترش فضای مجازی، جرایم این حوزه نیز گسترش پیدا نموده است. لزوم استنادپذیری ، توقیف و جمع آوری ادله الکترونیکی در نظام های مختلف عدالت کیفری مورد توجه واقع ‌شده‌ است. هدف این مقاله مطالعه تطبیقی ادله الکترونیکی در نظام عدالت کیفری ایران و چین می ب چکیده کامل

زمینه و هدف: همزمان با گسترش فضای مجازی، جرایم این حوزه نیز گسترش پیدا نموده است. لزوم استنادپذیری ، توقیف و جمع آوری ادله الکترونیکی در نظام های مختلف عدالت کیفری مورد توجه واقع ‌شده‌ است. هدف این مقاله مطالعه تطبیقی ادله الکترونیکی در نظام عدالت کیفری ایران و چین می باشد. روش: این پژوهش از نظر تدوین توصیفی تحلیلی می باشد. قوانین و مقررات ادله الکترونیکی در چین و ایران مورد مطالعه و به صورت تطبیقی مورد بررسی قرار گرفته است.یافته ها: رسیدگی به جرایم فضای مجازی نیازمند توقیف، جمع‌آوری و استنادپذیری ادله الکترونیکی در فرایند دادرسی می‌باشد. قوانین و مقررات ایران و چین به صورت مجزا به این موضوعات ورود کرده و با جرم انگاری جرایم سایبری در راستای رسیدگی کیفری راه کارهایی را ارائه نموده است.نتایج: نظام های حقوقی ایران و چین در زمینه جمع آوری، توقیف و استنادپذیری مقرراتی به فراخور جامعه خود دارند. نظام حقوقی کشور چین در زمینه فنی و تخصصی پیشرو تر از مقررات ایران می‌باشد. در مقابل نظام حقوقی ایران رویکردی حقوق بشری به موضوع دارد و با بیان وظایف ضابطان دادگستری سعی در تحدید حدود اختیارات ایشان است، هر دو نظام حقوقی از پلیس به عنوان مسئول جمع‌آوری و توقیف و استنادپذیری استفاده نموده‌اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1700 - جایگاه گردشگری در امنیت ملی و روند توسعه کشورها (مطالعه موردی: کشور ایران)
علی موقرپاک فاطمه قربانی

طبق آمار سازمان جهانی جهانگردی، کشور ایران در رتبه پنجم جاذبه های طبیعی، و در رتبه دهم جاذبه های باستانی و تاریخی قرار دارد.بنابراین، بررسی سطوح عملکردی گردشگران در ارتباط با مکان های گردشگری، از نظر مدیریت صحیح و کنترل رفتار آنان و ارتقاء آگاهی های عمومی در سطوح مختلف، چکیده کامل

طبق آمار سازمان جهانی جهانگردی، کشور ایران در رتبه پنجم جاذبه های طبیعی، و در رتبه دهم جاذبه های باستانی و تاریخی قرار دارد.بنابراین، بررسی سطوح عملکردی گردشگران در ارتباط با مکان های گردشگری، از نظر مدیریت صحیح و کنترل رفتار آنان و ارتقاء آگاهی های عمومی در سطوح مختلف، در مهار تروریسم گردشگر و ارتقاء امنیت ملی نقش به سزایی دارد و این امر،توسعه کشوررا درابعاد اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و کالبَدی فراهم می سازد. هیچ گردشگری علاقه‌مند به حضور در شرایط بحرانی یا ناامن مقصد سفر خود نیست. بنابراین لازم است بدانیم امنیت گردشگری تنها حفاظت گردشگران از دزدان و آدم‌‌رباها نیست؛ بلکه امنیت جاده‌ای، ایمنی پرواز، تشریفات اداری، دریافت ویزا، پوشش کامل بیمه‌های سفر، برخورد نیروی انتظامی، فعالیت کسبه و محدودیت‌های آمد و شد همه از مقوله امنیت گردشگری هستند که تک‌تک‌ آنها در موفقیت یا عدم موفقیت صنعت گردشگری در چهار گوشه دهکده جهانی تاثیرگذار است. و در نهایت با مدیریت و برنامه ریزی صحیح در زمینه امنیت گردشگری باعث جذب گردشگر در کشور شده، به طوری که اگر این توسعه باعث تقویت جنبه‌های مثبت گردشگری در ابعاد (اجتماعی – اقتصادی و زیست محیطی) شود، زمینه‌ساز توسعه پایدار مناطق نیز می‌گردد و تعاملاتی که بر اثر آن در طول زمان مناطق گردشگری ، از نظر زیست محیطی قابل سکونت، از نظر اقتصادی بادوام، از نظر اجتماعی همبسته و از نظر کالبدی زیبا و دیدنی می‌گردد. پژوهش حاضر، به جایگاه گردشگری در امنیت ملی و روند توسعه کشورها نمونه موردی ایران پرداخته است.این تحقیق، مبتنی بر استدلال و به روش تحلیلی- توصیفی و به طور کلی، مبتنی بر منابع کتابخانه ای، اسنادی و داده های آماری مراکز مختلف و وب سایت های علمی انجام شده است ودرجمع آوری اطلاعات از روش های گوناگونی استفاده شده است. نتیجه حاصل از تحلیل یافته ها تایید می کند که امنیت ملی کشورها از جمله ایران رابطه مستقیمی با توسعه و گردشگری آنها دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1701 - نقد و بررسی حدیثی،تاریخی دیدگاه های مستشرقین درباره ی پیدایش شیعه
نبی الله پورحسرت شیل سر محمد حسین توانایی سره دینی عبدالمجید طالب تاش

بر خلاف عقیده و باور رایج شیعیان که معتقدند منشأ وپیدایش تشیّع در عصر پیامبر(صلى الله علیه وآله) وهم زمان با ظهور وپیدایش اسلام بوده است،گروهی ازمستشرقان بر اساس مبانی فکری خویش مذهب تشیّع را یک رویداد تاریخی بعد از رحلت پیامبر(صلى الله علیه وآله) و پدید آمده در جریان س چکیده کامل

بر خلاف عقیده و باور رایج شیعیان که معتقدند منشأ وپیدایش تشیّع در عصر پیامبر(صلى الله علیه وآله) وهم زمان با ظهور وپیدایش اسلام بوده است،گروهی ازمستشرقان بر اساس مبانی فکری خویش مذهب تشیّع را یک رویداد تاریخی بعد از رحلت پیامبر(صلى الله علیه وآله) و پدید آمده در جریان سقیفۀ بنی ساعده.و گروهی از آنان نیز تشیّع را ساختۀ ایرانیان وواکنش تند روح ایرانی در برابر تسلّط عرب مسلمان بر ایران می دانند وحتّی دشمنی شیعیان با خلیفۀ دوم را فتح وتسخیر ایران توسط اعراب مسلمان در زمان عمر اعلام می دارند. دستۀدیگری از مستشرقان ضمن این که به منشأ عربی بودن تشیّع اعتراف دارند، ولی به نفوذ فرهنگ ایرانی در این مذهب قایلند و از مذهب تشیّع به عنوان اسلام ایرانی یاد می کنند.(1) در این نوشتار سعی شده است تا با استفاده از آیات قرآن و نهج البلاغه و روایات وشواهد و اسناد تاریخی اثبات نماییم شیعه اصل اسلام وچون خون در رگ های اسلام وظهور وپیدایش آن نیز مربوط به سال سوّم بعثت رسول الله (صلى الله علیه وآله) همزمان وهمگام با شعار(قولوا لا الاه الا الله تفلحوا) می باشد.دراین نوشتار به نقدآثار بعضی از مستشرقان با نگاهی تحلیلی و توصیفی پرداخته شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1702 - اندیشۀ اخلاقی شهید عبدالحسین دستغیب و خاستگاه قرآنی آن
حامد خانی (فرهنگ مهروش) رضوان کامیاب فرد

شهید دستغیب همچون یک روحانی و معلم اخلاق بر کرسی وعظ می‌نشست و در خلال بحثهای گستردۀ تفسیر و وعظ خویش، از اخلاق می‌گفت. از یک سو، دستغیب را می‌توان نمونۀ شاخص جریان تفسیر واعظانه در دوران معاصر تلقی کرد. وی هرگز تفسیری کامل بر قرآن کریم ننوشت؛ اما در جلسات وعظ خویش، به چکیده کامل

شهید دستغیب همچون یک روحانی و معلم اخلاق بر کرسی وعظ می‌نشست و در خلال بحثهای گستردۀ تفسیر و وعظ خویش، از اخلاق می‌گفت. از یک سو، دستغیب را می‌توان نمونۀ شاخص جریان تفسیر واعظانه در دوران معاصر تلقی کرد. وی هرگز تفسیری کامل بر قرآن کریم ننوشت؛ اما در جلسات وعظ خویش، به تفسیر سوره‌های متعددی پرداخت. حتی در آن دسته از آثارش که مستقیم به تفسیر قرآن مربوط نمی‌شود، کمتر بحثی را می‌توان یافت که بازتابانندۀ درکی خاص از قرآن کریم نباشند. از دیگر سو، فراتر از افق تاریخ تفسیر، مطالعۀ آرای وی از نگاه تاریخ اندیشۀ اخلاقی، و حتی تاریخ سیاسی ایران معاصر نیز، شایان توجه است. بر این پایه، لازم است بدانیم دستغیبـهمچون یکی از نقش‌آفرینان پیروزی انقلاب اسلامی و مروجان اندیشه‌‌ای همسو با آن ـ چه آموزه‌های اخلاقی را ترویج می‌کرد، این آموزه‌ها بر چه فهمی از منابع دین بنا شده بود، و رویکردش چه شباهتها و تمایزاتی با دیگر عالمان دینی عصر یا وابستگان به دیگر جریانهای فکری داشت. این مطالعه برای دست‌یابی به چنین هدفی دنبال، و در آن سعی شده است با مروری بر هستی‌شناسی دستغیب، انسان‌شناسی او، و نگاهش به خیر اعلا برای انسان و راه حصول آن، منظومۀ تفکر اخلاقی وی بازشناخته، و فهم اخلاقی وی از قرآن تبیین شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1703 - بازتاب مکاتب کهن دینی و فرهنگی ایرانی در گرایشهای تفسیری حکیم ترمذی
حامد خانی (فرهنگ مهروش)

چکیده گرچه تا کنون روش‌های مختلف حکیم ترمذی در تفسیر قرآن کریم و فهم‌های نوآورانۀ او کاویده شده، هنوز تا شناخت رویکرد او به قرآن کریم و خاستگاه آن رویکرد راه است؛ آگاهی از این که فهم‌های نوآورانۀ وی از آیاتو روش‌های متفاوتی که در تفسیر به کار می‌گیرد، ریشه در کدام گرایش چکیده کامل

چکیده گرچه تا کنون روش‌های مختلف حکیم ترمذی در تفسیر قرآن کریم و فهم‌های نوآورانۀ او کاویده شده، هنوز تا شناخت رویکرد او به قرآن کریم و خاستگاه آن رویکرد راه است؛ آگاهی از این که فهم‌های نوآورانۀ وی از آیاتو روش‌های متفاوتی که در تفسیر به کار می‌گیرد، ریشه در کدام گرایش‌های فکری او دارد؟ به‌طبع برخی گرایش‌های فکری اوـ مثل تمایلش به نوعی رویکرد عرفانی، نوعی تصوف یا به عبارت بهتر، سلوکی اخلاقی و عملیـرا بر پایۀ مطالعات کنونی می‌توان بازشناخت. بااین‌حال، به نظر می‌رسد که در مرور دقیق‌تر آثار وی رگه‌هایی از گرایش‌های او به دیگر جریان‌های فکری نیز دیده می‌شود. هدف این مطالعه، بازشناسی همین گرایش‌های کم‌تَرکاویدۀ او ست. ربط و نسبت آرای وی با اندیشه‌های رایج در عصرش بازشناخته شود؛ این که آیا مثلاً، وی چه رویکردی به اندیشه‌های کلامی حنفیان اهل سنت و جماعت ماوراءالنهر داشته، یا چه آموزه‌هایی از مکاتب بومی و باستانی ایران وام ستانده، یا چه اندازه از اندیشه‌های شیعیان ـ که در عصر وی حضوری گسترده در ماوراءالنهر داشتند ـ متأثر شده است. افزون بر این، گرایش وی به اندیشه‌های فقیهان اهل اختیار ـــ مکتب فقهی عالمانی همچون طبری، ابن منذر و جز آن‌ها که در اواخر سدۀ سوم گسترش یافت ـــ نیز جای پرسشگری و تأمل دارد. سرآخر، خواهیم کوشید دریابیم چه رویکردهای شاخصی در آثار وی هست که با گرایش وی به هیچ یک از مکاتب شناختۀ عصرش هماهنگی ندارند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1704 - تاثیر بازاریابی حسی بر وفاداری مشتریان در صنعت برندهای پوشاک ایرانی: با تاکید بر آمیخته بازاریابی حسی
محمد هادی عسگری مهران فاضلی ویسری

در تعامل مشتری با بنگاه، اطلاعات محیط توسط حواس پنج گانه دریافت می شود. سازگاری یا عدم سازگاری ویژگی های محیط با ذائقه های حسی مشتری می تواند موجب خرسندی یا عدم خرسندی مشتری شود. هدف تحقیق حاضر بررسی تاثیر آمیخته بازاریابی حسی بر وفاداری مشتریان در صنعت پوشاک ایران بوده چکیده کامل

در تعامل مشتری با بنگاه، اطلاعات محیط توسط حواس پنج گانه دریافت می شود. سازگاری یا عدم سازگاری ویژگی های محیط با ذائقه های حسی مشتری می تواند موجب خرسندی یا عدم خرسندی مشتری شود. هدف تحقیق حاضر بررسی تاثیر آمیخته بازاریابی حسی بر وفاداری مشتریان در صنعت پوشاک ایران بوده است. روش تحقیق به لحاظ ماهیت توصیفی- پیمایشی و از حیث هدف، کاربردی می باشد. نظر به اینکه جامعه آماری تحقیق نامحدود و شامل خریداران و مصرف کنندگان پوشاک ازتعداد 18 برند ایرانی در رده سنی کودک، نوجوانان و بزرگسالان می باشد لذا حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 384 نفرتعیین و به روش نمونه گیری غیراحتمالی در دسترس انتخاب گردیدند. جهت گردآوری داده ها از پرسشنامه های آمیخته بازاریابی حسی کیان و لوئی 2009 و همچنین پرسشنامه وفاداری مشتریان توسط وایدا کنوپایت 2015 استفاده گردید، که از تحلیل عاملی تائیدی، ساختار کلی پرسشنامه‌های تحقیق مورد روائی سنجی سازه محتوائی قرار گرفته و همجنین از روش آلفای کرونباخ پایایی آنها نیز مورد تایید قرار گرفت. به منظور تحلیل داده ها از تکنیک معادلات ساختاری و با استفاده از نرم افزار LISREL استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان داد که تمامی مولفه های بازاریابی حسی بجز مولفه تعامل، تاثیر مثبتی و معنی دار بر وفاداری مشتریان دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1705 - بررسی اثر‌بخشی ظرفیت های سازمانی بر اتخاذ استراتژی‌های کسب و کار در صنایع غذایی ایران
جاوید احمدی فرزانه خلیلی

امروزه با توجه به شکل‌گیری محیط اقتصادی پویا و رقابتی، استفاده از استراتژی‌های صحیح و بموقع جزء جدایی‌ناپذیر رقابت، حیات و ارتقاء هر صنعت می‌باشد. هدف اصلی این پژوهش شناسایی ظرفیت‌ها و توانایی‌های سازمانی در صنایع غذایی ایران و بهره‌گیری از آنها در مسیر اتخاذ راهبردهای چکیده کامل

امروزه با توجه به شکل‌گیری محیط اقتصادی پویا و رقابتی، استفاده از استراتژی‌های صحیح و بموقع جزء جدایی‌ناپذیر رقابت، حیات و ارتقاء هر صنعت می‌باشد. هدف اصلی این پژوهش شناسایی ظرفیت‌ها و توانایی‌های سازمانی در صنایع غذایی ایران و بهره‌گیری از آنها در مسیر اتخاذ راهبردهای صحیح و بهنگام، جهت بهبود عملکردهای سازمان می‌باشد.پژوهش حاضر با مدل مفهومی گسترده و استفاده از روش توصیفی/پیمایشی انجام شده است. جامعه آماری تحقیق، کلیه شرکت‌های صنایع غذایی فعال در کشور می‌باشند که تعداد 221 شرکت، بعنوان حجم نمونه تعیین گردیده است. محاسبات با روش معادلات ساختاری(SEM) و با استفاده از نرم افزار lisrel انجام شده‌ و روایی پرسشنامه با کمک تحلیل نخبگان و اساتید، پایایی آن نیز توسط آزمون آلفای کرونباخ، میانگین واریانس استخراج شده و پایایی مرکب، تأیید گردیده‌است. یافته‌ها، حاکی از وجود ارتباط معنادار بین ظرفیت‌های سازمان با جهت‌گیری استراتژی و عملکرد سازمان می‌باشد. بین توانایی‌های بازاریابی سازمان و استراتژی تمرکز، توان مدیریتی و استراتژی رهبری هزینه، رابطه مثبت و معناداری وجود دارد اما ظرفیت تکنولوژیکی موجود در سازمان با وجود رابطه مثبت و معنادار با استراتژی تمرکز، به حد کافی تاثیر‌گذار نمی‌باشد. نتایج نهایی، نشان می‌دهد که با اتخاذ استراتژی‌های عمومی پورتر(با تاکید بر راهبرد ترکیبی) در کنار شناسایی و افزایش کیفیت عملگرهای مربوط به ظرفیت‌های سازمانی در صنایع غذایی ایران، می‌توان عملکرد مالی و بازاری سازمان را افزایش چشمگیری داد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1706 - تاثیر ابعاد مدل بازاریابی کارآفرینانه بر عملکرد صنعت هتلداری ایران در پسا کرونا
علی اصغر نگهداری حسین جنتی فر پیمان غفاری آشتیانی حسین شیرازی

همه گیری کووید-19 بخش‌های اقتصادی و خدماتی را از طریق اقدامات قرنطینه، مختل شدن زنجیره‌های عرضه جهانی، ضعیف‌تر شدن تقاضای داخلی و خارجی برای کالاها و خدمات و کاهش توریسم بین‌المللی تحت تأثیر قرار داده است. بازاریابی کارآفرینانه در بقاء ،عملکرد و موفقیت کسب و کار بسیار چکیده کامل

همه گیری کووید-19 بخش‌های اقتصادی و خدماتی را از طریق اقدامات قرنطینه، مختل شدن زنجیره‌های عرضه جهانی، ضعیف‌تر شدن تقاضای داخلی و خارجی برای کالاها و خدمات و کاهش توریسم بین‌المللی تحت تأثیر قرار داده است. بازاریابی کارآفرینانه در بقاء ،عملکرد و موفقیت کسب و کار بسیار تعیین کننده و حیاتی اسـت. تحقیق حاضر با هدف بررسی تاثیر ابعاد مدل بازاریابی کارآفرینانه بر عملکرد صنعت هتلداری ایران در پسا کرونا انجام شده است. جامعه آماری تحقیق مدیران صنعت هتلداری ایران به تعداد 1351 نفر می باشند. حجم نمونه با فرمول کوکران تعداد 299 نفر به دست امده است. نمونه آماری تحقیق با نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شد. ابزار جمع آوری اطلاعات ، پرسشنامه محقق ساخته است. روایی پرسشنامه بر اساس روایی سازه،تشخیصی و همگرا و پایایی پرسشنامه با ضریب آلفای کرونباخ بررسی و تایید شد. مطالعه حاضر از نوع پیمایشی وکاربردی است. در این تحقیق برای آزمون فرضیات از روش معادلات ساختاری و نرم افزار pls استفاده شده است. بر اساس نتایج نهایی تحقیق ابعاد بازاریابی کارآفرینانه شامل ارزش آفرینی، مشتری مداری، نوآوری، ریسک پذیری، بهداشت و ایمنی، پیش قدم بودن و تکنولوژی بر عملکرد صنعت هتلداری ایران در پسا کرونا تاثیر تاثیرگذار بوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1707 - اثر گرایش بازاریابی کارآفرینانه بین‌المللی بر عملکرد صادراتی در کسب‌وکارهای صنعت سنگ ایران
بهزاد لاله زاری مصلی هادی ثنائی پور محمودرضا چراغعلی محمد شریف شریف زاده

یکی از جنبه‌های مهم فعالیت کسب‌وکارهای کارآفرینانه، فعالیت در حوزه‌های صادراتی است. صادرات، یک استراتژی اساسی برای رشد و بقای شرکت‌ها است و به عنوان یک فرصت استراتژیکی مهم برای بنگاه‌ها محسوب می‌شود. در این شرایط، گرایش کارآفرینانه بین‌المللی می‌تواند مسیر توسعه فعالیت‌ چکیده کامل

یکی از جنبه‌های مهم فعالیت کسب‌وکارهای کارآفرینانه، فعالیت در حوزه‌های صادراتی است. صادرات، یک استراتژی اساسی برای رشد و بقای شرکت‌ها است و به عنوان یک فرصت استراتژیکی مهم برای بنگاه‌ها محسوب می‌شود. در این شرایط، گرایش کارآفرینانه بین‌المللی می‌تواند مسیر توسعه فعالیت‌های کسب‌وکارهای کارآفرینانه را به سمت بازارهای خارجی سوق دهد. برنامه‌های بازاریابی، رکن اساسی شرکت‌های صادرات‌گرا است، لذا هدف از انجام این پژوهش، بررسی تاثیر گرایش کارآفرینانه بین‌المللی بر عملکرد بازاریابی صادرات گرا در کسب‌وکارهای صنعت سنگ ایران است که به روش توصیفی – پیمایشی انجام شد. جامعه آماری این پژوهش، 180 نفر از کارشناسان و کارآفرینان صنعت سنگ ایران بودند که با استفاده از فرمول نمونه‌گیری کوکران، 123 نفر انتخاب شدند. نمونه‌گیری به روش تصادفی ساده انجام شد و برای گردآوری داده‌ها، از پرسشنامۀ گرایش بازاریابی کارآفرینانه بین‌المللی موریس و همکاران، 2002 و پرسشنامه ارزیابی عملکرد صادراتی زو و همکاران، 2009 استفاده شد. نتایج حاکی از آن است که مولفه گرایش بازاریابی کارآفرینانه بین‌المللی، متغیرهای آن که شامل بیش فعال بودن، فرصت گرایی، مدیریت ریسک، نوآوری گرایی، توجه به مشتری، اهرم کردن منابع، و ایجاد ارزش می‌باشند، بر ارزیابی عملکرد صادراتی، متغیرهای عملکرد مالی، عملکرد راهبردی و رضایت از صادرات، تاثیر مثبت و معناداری دارند. همچنین تمامی فرضیات این پژوهش تایید شدند. در این بین، متغیرهای بیش فعال بودن، ایجاد ارزش و فرصت گرایی، اثر قویتری در اندازه‌گیری عملکرد صادراتی دارند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1708 - تعدد زوجات: رویکردی انتقادی به گزارش‌های سفرنامه‌نویسان دوره قاجار از منظر قرآن کریم و روایات
علی بلوردی

دوره قاجار از برجسته‌ترین دوره‌های تاریخ ایران و اوج حضور میسیونرها و سفرنامه‌نویسان در ایران است. در این برهه تاریخی سفرنامه‌نویسان اروپایی به‌صورت سیاحت شخصی و بعضاً به‌صورت هیئت‌های اعزامی از سوی ابرقدرت‌های اروپایی در ایران حضور پیدا می‌کردند. سفرنامه‌نویسان هر کدا چکیده کامل

دوره قاجار از برجسته‌ترین دوره‌های تاریخ ایران و اوج حضور میسیونرها و سفرنامه‌نویسان در ایران است. در این برهه تاریخی سفرنامه‌نویسان اروپایی به‌صورت سیاحت شخصی و بعضاً به‌صورت هیئت‌های اعزامی از سوی ابرقدرت‌های اروپایی در ایران حضور پیدا می‌کردند. سفرنامه‌نویسان هر کدام باانگیزه و بینشی خاص، بنا بر روحیه و جنبه فرهنگی و اجتماعی خود و درحالی‌که فرهنگ سرزمین خود را به همراه دارند به بررسی وضعیت اجتماعی، سیاسی و فرهنگی محل سفر خود می‌پردازند. در گزارش‌های خود بر تضییع حقوق زنان به‌واسطه تعدد زوجات اشاره کرده‌اند، برای نمونه گزارشاتی از چندزنی در میان جامعه مسلمان ایران در دوره قاجار گزارش کرده‌اند. این پژوهش در صدد پاسخ‌گویی به این سؤال است که آیا این اتهام و سوءبرداشت سفرنامه‌نویسان از تضییع حقوق زنان درست است؟ این فرضیه دنبال می‌شود که سفرنامه‌نویسان، اولاً با اهداف و اغراض سوء این گزارش‌ها را بیان کرده‌اند. ثانیاً با مرور تاریخ در ادوار گذشته در ایران و سایر جهان بالخصوص اروپا، روشن می‌شود که چندهمسری در قبل از اسلام هم در میان ملت‌های زیادی رواج داشته است و این اسلام است که این پدیده را به‌واسطه قوانینی مثل ایجاد عدالت در میان همسران سامان‌دهی کرده است تا از تضییع کرامت و حقوق زنان جلوگیری کند. هدف نویسنده در این پژوهش روشن کردن اغراض سفرنامه نویسان درتحریف فرهنگ ایرانی و اسلامی به واسطه مبانی اسلامی به ویژه آیات قرآن کریم است. روش نگارش این نوشتار؛ توصیفی، بر اساس گزارش‌های سفرنامه‌نویسان دوران قاجار و سپس از روش تحلیلی، بر اساس مبانی اسلامی در پاسخ به سوءبرداشت‌های است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1709 - بررسی تأثیر برخی تیمارها بر ویژگی‌های جوانه‌زنی بذر شبدر ایرانی سه چین (Trifolium resupinatum)
جلال محمودی زینب لعلی نیت بهرام ناصری

10.30495/jsr.2022.1961981.1235

جوانه‌زنی و استقرار گیاهچه از مراحل بحرانی و مهم در چرخه زندگی گیاهان است. لذا مطالعه جوانه‌زنی و روش‌های شکستن خواب بذر در گیاهان از اهمیت زیادی برخوردار است. یکی از عملیات اصلاحی روی بهبود کارکرد بذر گیاهان مرتعی پرایمینگ بذر است. پرایمینگ، عملیاتی بر روی بذر است که س چکیده کامل

جوانه‌زنی و استقرار گیاهچه از مراحل بحرانی و مهم در چرخه زندگی گیاهان است. لذا مطالعه جوانه‌زنی و روش‌های شکستن خواب بذر در گیاهان از اهمیت زیادی برخوردار است. یکی از عملیات اصلاحی روی بهبود کارکرد بذر گیاهان مرتعی پرایمینگ بذر است. پرایمینگ، عملیاتی بر روی بذر است که سبب جذب مقدار کافی آب توسط بذر برای تسریع فرایند جوانه‌زنی می‌باشد گونهTrifolium resupinatum ازجنس شبدر است. در این تحقیق به منظور جوانه‌زنی بذر از تیمارهای 100، 200 و 300 میلی مولار کلرید سدیم در مدت زمان 24، 48 و 72 ساعت، اسید جیبرلیک 125 و 250 ppm طی مدت زمان 12، 24 و 48 ساعت و محلول 01/0 ، 02/0 و 03/0 درصد نیترات پتاسیم طی مدت زمان 12 و 24 ساعت استفاده شد. همچنین آب مقطر به عنوان تیمار شاهد در نظر گرفته شد. پژوهش در قالب طرح آماری تصادفی با 3 تکرار انجام و جهت تجزیه و تحلیل داده‌ها از آنالیز واریانس دو طرفه استفاده گردید. صفاتی از قبیل درصد جوانه زنی، سرعت جوانه‌زنی، شاخص جوانه‌زنی، طول ساقه‌چه، طول ریشه‌چه، تعداد بذر جوانه‌زده، طول گیاهچه و شاخص بنیه بذر مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج تحقیق نشان داد که در جوانه‌زنی بذر گونه شبدر ایرانی سه‌چین تیمارهای شیمیایی از نظر عملکرد روند جوانه‌زنی گونه‌ها نتایج بهتری نسبت به سایر تیمارها داشته و به عنوان مطلوب‌ترین پیش تیمارها توصیه شده و تیمار‌های نیترات پتاسیم و سپس اسید جیبرلیک بیشترین تاثیررا در شکست خواب داشته‌اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1710 - ارزیابی‌خواص آنتی‌اکسیدانی و ضد باکتریایی‌کلروفیل استخراج‌شده از‌گیاه شبدر ایرانی (Trifolium resupinatum L.)
غلامرضا مهدی پور دامیری علی معتمدزادگان رضا صفری سید احمد شهیدی آزاده قربانی حسن سرایی

10.30495/jfst.2020.1905277.1655

بکارگیری رنگ‌های طبیعی در مواد غذایی موجب افزایش کیفیت و ویژگی‌های حسی محصول شده و با اثرات ضد التهابی و ضد سرطانی نیز همراه می‌باشند و بنابراین، نقش مهمى در سلامت انسان برعهده دارند. کلروفیل نیز بعنوان یکی از رنگدانه های طبیعی، در انواع مواد غذایی مورد استفاده قرار می‌ چکیده کامل

بکارگیری رنگ‌های طبیعی در مواد غذایی موجب افزایش کیفیت و ویژگی‌های حسی محصول شده و با اثرات ضد التهابی و ضد سرطانی نیز همراه می‌باشند و بنابراین، نقش مهمى در سلامت انسان برعهده دارند. کلروفیل نیز بعنوان یکی از رنگدانه های طبیعی، در انواع مواد غذایی مورد استفاده قرار می‌گیرد. هدف از این تحقیق استفاده از روش آنزیمی به منظور استخراج کلروفیل از گیاه شبدر ایرانی و ارزیابی خواص آنتی اکسیدانی و ویژگی‌های ضدباکتریایی آن بوده است. فعالیت آنتی‌اکسیدانی کلروفیل استخراج شده از گیاه شبدر ایرانی با سه روش مهار رادیکال‌های آزاد DPPH وABTS و قدرت احیاکنندگی آهن (FRAP) و اثرات ضد باکتریایی علیه میکروارگانیسم‌های مختلف، با دو روش انتشار دیسک در محیط آگاردار و رقیق سازی (MIC و MBC) انجام گرفت. نتایج نشان داد که غلظت کلروفیل a در شبدر ایرانی تقریبا دو برابر غلظت کلروفیل b بوده و غلظت‌های بالاتر کلروفیل فعالیت آنتی‌اکسیدانی بیشتری در مهار رادیکال‌های آزاد DPPH وABTS و نیز قدرت احیاکنندگی آهن نشان دادند (05/0 > p). اثرات ضدباکتریایی کلروفیل در غلظت‌های 20، 40، 60 و 100 میکرومولار متفاوت بوده به طوری‌که مقا.مت باکتری‌ها در روش انتشار به ترتیب سودوموناس> اشرشیا>سالمونلا> استافیلوکوکوس> لیستریا (05/0 > p) <و در روش رقیق سازی به ترتیب سودوموناس> سالمونلا> اشرشیا> استافیلوکوکوس= لیستریا مشاهده است. با توجه به نتایج بدست آمده و تاثیرات آنتی‌اکسیدانی و ضدباکتریایی کلروفیل در غلظت‌های بالاتر، می‌توان از آن بعنوان رنگدانه شاخص در مواد غذایی و دارویی استفاده نمود. ولی با این وجود، انجام آزمایشات تکمیلی به منظور دستیابی به نتایج بیشتر ضروری به نظر می‌رسد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1711 - تأثیر فرآیند تولید پنیر سفید‌ ایرانی در تفکیک و زنده‌مانی ویروس‌های روده‌ای در دلمه و آب‌پنیر با استفاده از باکتریوفاژMS2
سمیه اقحوانی شجری مسعود یاورمنش محمد باقر حبیبی نجفی

10.30495/jfst.2021.1901184.1645

امروزه نگرانی درباره انتقال بعضی از ویروس‌های گوارشی از طریق حیوانات و مصرف فرآورده‌های آن‌ها، آب‌های آلوده و موادغذایی در حال افزایش است. لذا باید از روش‌های مناسبی در جهت کنترل این ویروس‌ها استفاده شود. هدف از این پژوهش بررسی بقای ویروس‌های روده‌ای در فرایند تولید پنی چکیده کامل

امروزه نگرانی درباره انتقال بعضی از ویروس‌های گوارشی از طریق حیوانات و مصرف فرآورده‌های آن‌ها، آب‌های آلوده و موادغذایی در حال افزایش است. لذا باید از روش‌های مناسبی در جهت کنترل این ویروس‌ها استفاده شود. هدف از این پژوهش بررسی بقای ویروس‌های روده‌ای در فرایند تولید پنیر بر مبنای شاخص باکتریوفاژ MS2 می باشد. بر این اساس نقش درصد چربی پنیر (5/1 %، 5/2 % و 2/3 %) سطوح تلقیح باکتریوفاژMS2 (pfu.ml-1 100،102،104،106) در تفکیک ویروس‌های روده‌ای در دلمه و آب‌پنیر باقی‌مانده، تاثیر پارامترهای شیمیایی ( pH و اسیدیته ) روی زنده‌مانی ویروس‌های روده‌ای و میزان تبادل ویروس‌های روده‌ای بین پنیر و آب نمک نگهداری در زمان فراوری پنیر مورد بررسی قرار گرفت. میزان زنده‌مانی باکتریوفاژMS2 با استفاده از روش کشت دولایه ارزیابی و داده‌ها بر اساس طرح آماری کاملا تصادفی در قالب فاکتوریل در سه تکرار بررسی شد. نتایج نشان داد بیشترین میزان بازیافت باکتریوفاژ MS2 مربوط به آب پنیر حاصل از فرایند پرس در سطح چربی 2/3 % و تلقیح 10log6 برابر با 67/4 بود. همچنین در بررسی بیشترین بازیافت باکتریوفاژ در دلمه، بیشترین مقدار مربوط به سطح چربی 2/3 % بود. در فرایند آب نمک‌گذاری نیز بیشترین میزان بازیافت مربوط به آب پنیر در سطح چربی 2/3 % و تلقیح 10log6 بود. براساس یافته‌ها، نرخ زنده‌مانی باکتریوفاژ MS2 در آب پنیر بیشتر از دلمه و پنیر گزارش شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1712 - مطالعه پروفایل اسیدهای چرب در ارقام (Chenopodium quinoa willd)برای بهبود امنیت وکیفیت مواد غذایی
زهرا فرج زاده امیر شاکریان ابراهیم رحیمی محمود باقری

10.30495/jfst.2021.1917624.1690

مطالعه حاضر به منظور ارزیابی پروفایل اسیدهای چرب روغن استخراج شده از واریته‌های Sajama، Giza1 و Redcarina بذرکینوا کشت داده شده در ایران، انجام پذیرفت. دانه‌های کینوا واریته‌های Sajama، Giza1 و Redcarina، از موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و دانه درکرج، ایران تهیه شد. ب چکیده کامل

مطالعه حاضر به منظور ارزیابی پروفایل اسیدهای چرب روغن استخراج شده از واریته‌های Sajama، Giza1 و Redcarina بذرکینوا کشت داده شده در ایران، انجام پذیرفت. دانه‌های کینوا واریته‌های Sajama، Giza1 و Redcarina، از موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و دانه درکرج، ایران تهیه شد. به منظور استخراج روغن از دانه‌ها از روش سوکسله استفاده شد. ابتدا فرایند متیل استر نمودن اسیدهای چرب انجام و سپس پروفایل اسیدهای چرب با استفاده از دستگاه کروماتوگرافی‌گازی ارزیابی شد. نتایج نشان داد که کینوا رقم Sajama بیشترین (98/0 ± 19/10 درصد) و رقم Redcarina (21/0 ± 55/2 درصد) کمترین میزان روغن استخراج شده را داشتند. لینولئیک اسید، فراوان‌ترین اسید چرب شناخته شده در بذر انواع ارقام کینوا بود. فراوانی لینولئیک اسید در بذر کینوا ارقام Giza1، Redcarina و Sajana به ترتیب 37/5 ± 17/60 درصد، 15/5 ± 30/57 درصد و 92/4 ± 27/52 درصد بود. در بذر کینوا ارقام Giza1 و Redcarina اسید های چرب پالمیتولئیک و تریکوسیلیک یافت نشد. در بذرکینوا رقم Sajama اسیدهای چرب دکوزاهگزانوئیک و تریکوسانوئیک یافت نشدند. بیشترین میزان اسیدهای چرب میریستیک، پالمیتیک، هگزادکانوئیک، استئاریک، اولئیک، لینولئیک، گاما لینولنیک، آلفا-لینولنیک، آراشیدیک، ایکوزادنوئیک، بهنیک، اروسیک، سروونیک و تریکوسیلیک به‌ترتیب در ارقام Redcarina، Redcarina، Sajama، Sajama، Sajama، Giza1، Giza1، Sajama، Redcarina، Sajama، Sajama، Sajama، Giza1 و Redcarina کینوا دیده شد. به نظر می‌رسد بذرکینوا به دلیل محتوای بالای اسیدهای چرب ضروری می‌تواند جایگزین مناسبی برای برخی از غلات ، مانند برنج باشد پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1713 - مقایسه اثربخشی بازی‌های رایانه‌ای با بازی‌های سنتی ایرانی بر تفکر انتقادی دانش‌آموزان دارای ناتوانی ریاضی
مهسا ساداتی بالادهی بهشته نیوشا مهناز استکی

هدف: باتوجه به اینکه ناتوانی‌‌های یادگیری مهم‌ترین عملکرد ضعیف تحصیلی محسوب می‌شوند و روش‌های سنتی تدریس، دیگر جوابگوی نیازهای تربیتی نسل حاضر و آینده نیست، هدف پژوهش حاضر مقایسه اثربخشی بازی‌های رایانه‌ای با بازی‌های سنتی ایرانی بر تفکر انتقادی دانش‌آموزان دارای ناتوان چکیده کامل

هدف: باتوجه به اینکه ناتوانی‌‌های یادگیری مهم‌ترین عملکرد ضعیف تحصیلی محسوب می‌شوند و روش‌های سنتی تدریس، دیگر جوابگوی نیازهای تربیتی نسل حاضر و آینده نیست، هدف پژوهش حاضر مقایسه اثربخشی بازی‌های رایانه‌ای با بازی‌های سنتی ایرانی بر تفکر انتقادی دانش‌آموزان دارای ناتوانی ریاضی بود. روش بررسی: روش پژوهش از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش‌آزمون-پس‌آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل کلیه دانش‌آموزان پایه چهارم تا ششم دبستان شهر تهران با سنین 12-10 سال بودند که در سال تحصیلی 97-96 با ناتوانی ریاضی مواجه بودند. بدین منظور تعداد 30 نفر آزمودنی به شیوه نمونه‌گیری در دسترس و هدفمند انتخاب شدند و سپس به 3 گروه تقسیم شدند (گروه کنترل، گروه آزمایشی بازی‌های سنتی و گروه آزمایشی بازی‌های رایانه‌ای). ابزارهای پژوهش آزمون هوش کودکان وکسلر تجدیدنظر شده WISC-R (1949) و آزمون ریاضی کی-مت (1976) جهت غربالگری اولیه و پرسشنامه تفکر انتقادی کرنل X (1985) جهت بررسی اصلی بودند. تجزیه‌وتحلیل داده‌ها با استفاده از تحلیل کوواریانس چند‌متغیری مانووا و نرم‌افزار spss-24 انجام گرفت. یافته‌ها: بر اساس نتایج به‌دست‌آمده هر دو روش آموزش بازی‌های سنتی ایرانی و بازی‌های رایانه‌ای در بهبود تفکر انتقادی دانش‌آموزان مؤثر بوده‌اند که دراین‌بین میزان اثربخشی بازی‌های رایانه‌ای، در بهبود تفکر انتقادی دانش‌آموزان دارای ناتوانی ریاضی، بیشتر از بازی‌های سنتی ایرانی است (01/0>p). نتیجه‌گیری: براساس یافته‌های پژوهش مشاهده شد که بازی رایانه‌ای استراتژیک جذابیت بسیار زیادی برای شرکت‌کنندگان داشت و همین امر می‌تواند از علت‌های موفقیت بیشتر این نوع برنامه باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1714 - ارزیابی کیفیت خدمات سامانه‌های آموزش الکترونیکی و تأثیر آن بر رضایتمندی کاربران (مورد مطالعه: شرکت ملی صنایع مس ایران)
سعید هداوند علی تقی پور ظهیر

پیشرفت سریع فناوری‌های اطلاعاتی منجر به ایجاد تغییرات اساسی در راهبردهای آموزشی و استفاده از روش‌های جدیدتر مانند سامانه‌های آموزش الکترونیکی شده و آن را به ابزار تعلیمی مهمی تبدیل کرده است، به طوریکه سازمان‌ها استفاده از این سامانه‌ها را جزو برنامه-های آموزشی خود قرار چکیده کامل

پیشرفت سریع فناوری‌های اطلاعاتی منجر به ایجاد تغییرات اساسی در راهبردهای آموزشی و استفاده از روش‌های جدیدتر مانند سامانه‌های آموزش الکترونیکی شده و آن را به ابزار تعلیمی مهمی تبدیل کرده است، به طوریکه سازمان‌ها استفاده از این سامانه‌ها را جزو برنامه-های آموزشی خود قرار داده‌اند. پژوهش حاضر درصدد است تا با ارزیابی خدمات سامانه آموزش الکترونیکی شرکت مس ایران به تحلیل نتایج به دست آمده در رضایتمندی کاربران بپردازد. بدین منظور از روش تحقیق توصیفی-همبستگی و از پرسشنامه محقق ساخته برای گردآوری اطلاعات استفاده شد. روایی پرسشنامه با استفاده از دو روش روایی محتوا و روایی سازه و پایایی پرسشنامه توسط آلفای کرانباخ ارزیابی شد که نتایج بیانگر تأیید پرسشنامه می‌باشد.جامعه آماری شامل مدیران و کارکنان شرکت بود که در سال های 1401-1400 حداقل یک بار از خدمات سامانه آموزش الکترونیکی استفاده نموده اند. برای بررسی ابعاد متغیرهای پژوهش از آزمون تی استودنت و برای ارزیابی روایی سازه از روش تحلیل عاملی تأییدی و برای آزمون فرضیه‌های مطرح شده در پژوهش از روش مدل معادلات ساختاری استفاده شده است. نتایج بیانگر آن است که دو متغیر کیفیت فنی سامانه و کیفیت خدمات دهی سامانه آموزش الکترونیکی به همراه ابعاد آن اثرات مثبت و معناداری بر رضایتمندی کاربران داشته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1715 - شناسایی ایزوله‌های انتروکوکوس و پدیوکوکوس پروبیوتیک جدا شده از دو فراورده غذایی سنتی تخمیری شیری - غلاته ایرانی (کشک زرد و ترخینه)
زهره مشاک بیژن مرادی

کشک زرد استان سیستان و بلوچستان و ترخینه استان همدان و کرمانشاه دو فرآورده تخمیری شیری- غلاته می‌باشند که با پایه غلاته (گندم و جو)و یک فراورده شیری نظیر ماست، شیر تخمیر شده یا دوغ به واسطه فرایند تخمیر تهیه می‌شوند. غلات به عنوان یک غذای عملگرا قابلیت هضمی پروتئینی بال چکیده کامل

کشک زرد استان سیستان و بلوچستان و ترخینه استان همدان و کرمانشاه دو فرآورده تخمیری شیری- غلاته می‌باشند که با پایه غلاته (گندم و جو)و یک فراورده شیری نظیر ماست، شیر تخمیر شده یا دوغ به واسطه فرایند تخمیر تهیه می‌شوند. غلات به عنوان یک غذای عملگرا قابلیت هضمی پروتئینی بالایی داشته و درضمن سوبسترای قابل تخمیر مناسبی برای رشد میکروارگانیزم‌های پروبیوتیک می‌باشد. در این مطالعه به کمک روش‌های میکروبی و بیوشیمیایی باکتری‌های جنس انتروکوکوس و پدیوکوکوس از 40نمونه&lrm; کشک زرد و ترخینه، جداسازی شده و سپس تایید جنس باکتری&lrm;ها به کمک روش PCR بخشی از ژن رمز کننده 16s rRNA انجام گرفت. قطعات حاصل از PCR تعیین توالی شده و با توالی‌های موجود در بانک ژنی مقایسه شد و سویه&lrm;های انتروکوکوس و پدیوکوکوس شناسایی گردید. با توجه به این که فراوری کشک زرد و ترخینه به کمک باکتری‌های پروبیوتیک و در جهت سلامتی مصرف کنندگان، صورت می‌گیرد؛ جداسازی و شناسایی این سویه‌های بومی و حفظ این ذخایر ژنتیکی، می‌تواند جهت گسترش استفاده از آن و همچنین صادرات به سایر کشورها مفید باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1716 - مروری بر آلودگی شیر و فرآورده های آن به باکتری بروسلا در ایران
امیر شاکریان سحر نوری محمد نودرگاه

بروسلوز یا تب مالت، بیماری مشترک بوده که توسط باکتری های گرم منفی جنس بروسلا ایجاد می شود. بروسلوز در ایران یک مشکل جدی بهداشتی محسوب می شود و معمولاً از دام یا فرآورده های دامی آلوده به انسان منتقل می گردد. در کشور ایران این بیماری آندمیک است و میزان آن در سال های اخیر چکیده کامل

بروسلوز یا تب مالت، بیماری مشترک بوده که توسط باکتری های گرم منفی جنس بروسلا ایجاد می شود. بروسلوز در ایران یک مشکل جدی بهداشتی محسوب می شود و معمولاً از دام یا فرآورده های دامی آلوده به انسان منتقل می گردد. در کشور ایران این بیماری آندمیک است و میزان آن در سال های اخیر افزایش داشته است. باتوجه به این که شیر و فرآورده های آن به دلیل ارزش بالای غذایی از اهمیت بسزایی در تغذیه انسان برخورداراند و آلودگی آن ها از راه های مهم انتقال این بیماری است، لذا در این مطالعه مروری آلودگی شیر و فرآورده های آن بعنوان یکی از راه های مهم انتقال بیماری از سال1327 تا 1396 در ایران مورد بررسی قرار گرفت. برای تشخیص بروسلوز روش های متعددی وجود دارد اما در سال های اخیر کاربرد روش های مولکولی مثل واکنش زنجیره ایی پلیمراز و روش های سرولوژی مانند الایزا به دلیل حساسیت و دقت بالا بیشتر شده است. پیشگیری، کنترل و ریشه کنی بروسلوز براساس وضعیت اقتصادی در کشورهای مختلف متفاوت بوده و بطور کلی ریشه کنی و کنترل بروسلوز از دو جنبه اقتصادی و بهداشتی دارای اهمیت است. لذا افزایش آگاهی دامداران و آموزش مصرف کنندگان از طریق رسانه های جمعی و بالا بردن سطح آگاهی در زمینه بیماری های قابل انتفال از شیر و فرآورده های آن می تواند مفید واقع شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1717 - شیوع آلودگی به هیدروژن پراکساید در نمونه شیرهای استریل با ماندگاری بالا در بازار شهر اصفهان
مریم میرلوحی محمد باقر ملجئی آذین پور خلیلی

مقدمه: هیدروژن پراکساید در سترون سازی سطوح در تماس با غذا مورد استفاده قرار می گیرد و در صنعت شیر ، باقیمانده آن موجود گسترش فرایند اکسایشی در شیر می شود. تا کنون هیچ گزارشی از بررسی میزان آلودگی مواد غذایی با این ماده در ایران منتشر نشده است، هدف از این مطالعه، بررسی ت چکیده کامل

مقدمه: هیدروژن پراکساید در سترون سازی سطوح در تماس با غذا مورد استفاده قرار می گیرد و در صنعت شیر ، باقیمانده آن موجود گسترش فرایند اکسایشی در شیر می شود. تا کنون هیچ گزارشی از بررسی میزان آلودگی مواد غذایی با این ماده در ایران منتشر نشده است، هدف از این مطالعه، بررسی توزیع فراوانی آن در نمونه های شیر استریل توزیع شده در شهر اصفهان در سال 92 می باشد. روش: تعداد 20 نمونه شیر استریل بسته شده در بسته های تترا پک باحجم 250 میلی لیتر از 7 شرکت تولید کننده صنعتی از سطح شهر جمع آوری شد. جهت اندازه گیری میزان هیدروژن پر اکسید درنمونه های شیر روش رنگ سنجی بر مبنای واکنش آنزیم کاتالاز و اندازه گیری جذب نور ی در 400 نانومتر اعمال گردید. نتایج: بقایای هیدروژن پر اکسید در کلیه نمونه های مورد مطالعه مشاهده شد. آلودگی به هیدروژن پر اکسید در 15 نمونه(75%) بالاتر از بیشنیه رواداری این ماده (ppm5/0) تعیین شده توسط سازمانهای بین المللی بود. بر همین اساس ، نتایج آزمون t تک نمونه ای نشان داد، میانگین غلظت تعیین شده هیدروژن پر اکسید در نمونه ها ی شیر بالاتر از حدود استاندارد مذکور می باشد. بحث و نتیجه گیری: با توجه به آلودگی نمونه های شیر استریل در این مطالعه و خلاء قوانین کنترل این ماده در آزمایشات کنترل کیفیت در کشور ما تدوین استاندارد مزبوطه و معرفی روشی با حساسیت بالا به این منظور می تواند در افزایش کیفیت محصولات و سلامت مصرف کنندگان موثر باشد . پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1718 - مروری بر بیماری آنیزاکیازیس در ایران طی سال های 1349 تا 1398
سیدرضا حسینی سعید دادخواه تهرانی

10.30495/jfm.2021.1897711.1644

آنیزاکیازیس بیماری ناشی از نماتود آنیزاکیس است که در انسان به علت مصرف ماهی آلوده به نوزاد و پخته نشده ایجاد می‌شود. نظر به بحث زئونوز بودن این بیماری باید توصیه‌های بهداشتی لازم به افرادی که علاقه‌ی زیادی به خام خواری و به خصوص خام خواری انواع مختلفی از غذاهای دریایی د چکیده کامل

آنیزاکیازیس بیماری ناشی از نماتود آنیزاکیس است که در انسان به علت مصرف ماهی آلوده به نوزاد و پخته نشده ایجاد می‌شود. نظر به بحث زئونوز بودن این بیماری باید توصیه‌های بهداشتی لازم به افرادی که علاقه‌ی زیادی به خام خواری و به خصوص خام خواری انواع مختلفی از غذاهای دریایی دارند داده شود. بر اساس نتایج حاصل از جستجو با کلید واژه‌های ایران و آنیزاکیس در منابع اطلاعاتی و موتورهای جستجوگر، تعداد 24 مطالعه‌ی اولیه‌ی انجام شده بدون سوگیری در ایران با موضوع بیماری آنیزاکیازیس دریافت شد. این انگل از سال 1349 تا کنون در ایران گزارش شده است. با توجه به درصد بالای آلودگی تا %97 در برخی ماهی‌های مورد مطالعه لزوم توجه بیشتر به این انگل را در بهداشت مواد غذایی نمایان می‌سازد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1719 - اثر ضد میکروبی بوتیلیتد هیدروکسی آنیزول (BHA) بر روی سالمونلا تیفی موریوم و لیستریا مونوسیتوژنز در محیط کشت و پنیر سفید ایرانی
علی احسانی مجتبی رییسی علیجان تبرایی فرهاد نیک نژاد حسین نقیلی مجید امین زارع

هدف از این مطالعه بررسی خاصیت ضد میکروبی بوتیلیتدهیدروکسیآنیزولبصورت تنها و توأم با‌ اتیلن دی آمین تترا استیک اسید بر باکتری‌های سالمونلا تیفی موریوم و لیستریا مونوسیتوژنز در محیط کشت و در پنیر سفید ایرانی بود. در مرحله اول مطالعه، حداقل غلظت ممانعت کنندگی بوتیلیتد هیدر چکیده کامل

هدف از این مطالعه بررسی خاصیت ضد میکروبی بوتیلیتدهیدروکسیآنیزولبصورت تنها و توأم با‌ اتیلن دی آمین تترا استیک اسید بر باکتری‌های سالمونلا تیفی موریوم و لیستریا مونوسیتوژنز در محیط کشت و در پنیر سفید ایرانی بود. در مرحله اول مطالعه، حداقل غلظت ممانعت کنندگی بوتیلیتد هیدروکسی آنیزول بر روی باکتری‌های مورد مطالعه اندازه گیری شد. نمونه‌های پنیر تهیه شده از شیر پاستوریزه در یک گروه شاهد و سه گروه تیمار بصورت تجربی با سالمونلا تیفی موریوم و لیستریا مونوسیتوژنز آلوده شدند. نمونه‌های تیمارها دارای مقادیر 2500، 5000 و 10000 میکروگرم در میلی‌لیتر از بوتیلیتد هیدروکسی آنیزول به تنهایی و مقادیر 2500، 5000 و 10000 میکروگرم در میلی‌لیتر از بوتیلیتد هیدروکسی آنیزول توام با اتیلن دی آمین تترا استیک اسید بودند. در مرحله بعد باکتری‌های مورد نظر در روزهای مختلف شمارش شدند. نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد در صورت استفاده از بوتیلیتد هیدروکسی آنیزول توام با اتیلن دی آمین تترا استیک اسید، تعداد باکتری‌های سالمونلا تیفی موریوم و لیستریا مونوسیتوژنز موجود در محیط کشت و همچنین در مدل پنیر سفید ایرانی به مقدار قابل توجهی کاهش می‌یابد. نتایج این مطالعه نشان داد که می‌توان از بوتیلیتدهیدروکسیآنیزول برای افزایش مدت زمان ماندگاری پنیر سفید ایرانی استفاده نمود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1720 - اثر ضد میکروبی بوتیلیتد هیدروکسی آنیزول (BHA) بر روی سالمونلا تیفی موریوم و لیستریا مونوسیتوژنز در محیط کشت و پنیر سفید ایرانی
علی احسانی مجتبی رئیسی علیجان تبرایی ، فرهاد نیک نژاد حسین نقیلی مجید امین زارع

چکیده هدف از این مطالعه بررسی خاصیت ضد میکروبی بوتیلیتدهیدروکسیآنیزول به ‌صورت تنها و توأم با‌اتیلن دی آمین تترا استیک اسیدبر باکتری‌ های سالمونلا تیفی موریوم و لیستریامونوسیتوژنز در محیط کشت و در پنیر سفید ایرانی بود. در مرحله اول مطالعه، حداقل غلظت ممانعت کنندگی بوتی چکیده کامل

چکیده هدف از این مطالعه بررسی خاصیت ضد میکروبی بوتیلیتدهیدروکسیآنیزول به ‌صورت تنها و توأم با‌اتیلن دی آمین تترا استیک اسیدبر باکتری‌ های سالمونلا تیفی موریوم و لیستریامونوسیتوژنز در محیط کشت و در پنیر سفید ایرانی بود. در مرحله اول مطالعه، حداقل غلظت ممانعت کنندگی بوتیلیتد هیدروکسی آنیزول بر روی باکتری‌ های مورد مطالعه اندازه‌ گیری شد. نمونه‌ های پنیر تهیه شده از شیر پاستوریزه در یک گروه شاهد و سه گروه تیمار به ‌صورت تجربی با سالمونلا تیفی موریوم و لیستریامونوسیتوژنز آلوده شدند. نمونه‌ های تیمارها دارای مقادیر 2500، 5000 و 10000 میکروگرم در میلی ‌لیتر از بوتیلیتد هیدروکسی آنیزول به تنهایی و مقادیر 2500، 5000 و 10000 میکروگرم در میلی ‌لیتر از بوتیلیتد هیدروکسی آنیزول توام بااتیلن دی آمین تترا استیک اسیدبودند. در مرحله بعد باکتری‌ های مورد نظر در روزهای مختلف شمارش شدند.نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد در صورت استفاده از بوتیلیتد هیدروکسی آنیزول توام با اتیلن دی آمین تترا استیک اسید، تعداد باکتری ‌های سالمونلا تیفی موریوم و لیستریامونوسیتوژنز موجود در محیط کشت و همچنین در مدل پنیر سفید ایرانی به مقدار قابل توجهی کاهش می‌یابد.نتایج این مطالعه نشان داد که می‌توان از بوتیلیتدهیدروکسیآنیزول برای افزایش مدت زمان ماندگاری پنیر سفید ایرانی استفاده نمود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1721 - The ethnopharmacological review of medicinal plants in uses hypertension treatment in Iranian complementary medicine
حمیدرضا اردلانی

Background & Aim: One of the most common diseases in the world, especially among Iranian people, is high blood pressure which can cause many cardiovascular disorders such as heart attack. The disease is often associated with other diseases such as diabetes and hyper چکیده کامل

Background & Aim: One of the most common diseases in the world, especially among Iranian people, is high blood pressure which can cause many cardiovascular disorders such as heart attack. The disease is often associated with other diseases such as diabetes and hyperlipidemia. Methyldopa and captopril are the most common drugs among several medications used to control blood pressure in Iran. Nowadays, herbal medicines are very prevalent because medicinal plants have least of the side effects. Various herbals are used in the Iranian traditional medicine to improve hypertension, but among them, barberry, olive leaf, garlic, celery, sumac and hibiscus are the most prevalent. Experimental: In this paper, the most herbs in uses in treatment of hypertension were studied and these effects of natural products on these plants were clarified. Results & Discussion: The results indicate that these plants and their phenolic compounds can be used as an alternative or supplement to chemical medicines used to control blood pressure. Industrial and practical recommendations: There is suggestion for pharmaceuticals and food industrials to use of these herbs for improve new methodology in herbal drugs production. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1722 - Ethnomedicinal plants of Farouj district, North Khorasan province, Iran
آتنا اسلامی فروجی حامد خدایاری

Background & Aim: Medicinal plants are one of the most valuable resources in Iran, having a scientific knowledge and proper use; they can play an important role in community health. Some of the significant aims of ethnobotany project are to indicate the most common چکیده کامل

Background & Aim: Medicinal plants are one of the most valuable resources in Iran, having a scientific knowledge and proper use; they can play an important role in community health. Some of the significant aims of ethnobotany project are to indicate the most common medicinal species, finding out the exact application of the plant species from various population of the area, and proving the knowledge of ethnobotany among human beings. Experimental: To achieve these goals, the project has been conducted in Farouj, North Khorasan province, Iran in 2014-2015. To acquire ethnobotanical data of the studied area, several steps were taken such as the accumulation of plants, interviews with native people, and distribution of the questionnaires. Some important indices such as the relative frequency of citation (RFC), informant agreement ratio (IAR), and cultural important index (CI) were estimated. Furthermore, a traditional null hypothesis testing was adopted. Results & Discussion: A total of 91 taxa belonging to 29 families were identified, 73 of which are grown naturally in the studied area. Asteraceae and Brassicaceae were the most detected families with 16 and 9 genera, respectively. Other diseases and digestive ones are the most curable ailments in Farouj County. Most of the parts of the plants that were collected consist of leaves (22%), whole plants (18%) and seeds (14%), orderly. Vitis vinifera L. has the maximum relative frequency of citation and cultural importance indices. Farouj area has a great potential in the growing of pharmaceutical plants. This research has been done for the first time in this area. Industrial and practical recommendations: Plant extracts can be used as cure for many diseases and some extracts might have new beneficial effects on illness. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1723 - Chemical Composition of the Volatile oils of three Lamiaceae species growing wild in North of Iran
سالار حافظ قران بشرا آزادی هدایت حسین

Background & Aim: The Lamiaceae or Labiatae (commonly referred to as the mint or deadnettle family) are an exceedingly large and widespread of flowering plants (Angiospermae). Most member of Lamiaceae plants are used in Iranian folk medicine as stimulant, antiseptic چکیده کامل

Background & Aim: The Lamiaceae or Labiatae (commonly referred to as the mint or deadnettle family) are an exceedingly large and widespread of flowering plants (Angiospermae). Most member of Lamiaceae plants are used in Iranian folk medicine as stimulant, antiseptic, aphrodisiac, stomachic, expectorant, carminative, anti-diarrheic and anti-bacterial. The aim of the present work was to obtain a better insight into the nature of essential oil. Experimental: The essences of three Lamiaceae species viz., Satureja macrantha C.A. Mey., Ziziphora persica Bunge, and Lavandula stoechas L. obtained by hydrodistillation method of flowers growing wild in the north of Iran. The study led to the identification of 67 components by a combination HP-5 GC-FID and GC-MS analytical techniques and the oil yields were 1.3 %, 1.64 %, and 1.16 % on fresh flowers, respectively. Results & Discussion: The chemical components of S. macrantha were found to contain mainly: Carvacrol (43.3 %), g-Terpinene (24.1 %) and p-Cymene (21.6 %). On the other hand the major oil components for Z. persica were Isopulegone (46.6 %), followed by p-mentha-1(7),8-diene (16.4 %), 1,8-Cineole (7.0 %), Isomenthol (5.5 %) and Isoledene (3.3 %), accounting for 98.0 % of the total components. Camphor (61.5 %), 1,8-Cineole (10.1 %), Fenchone (4.2 %) and Linalool (3.8 %) were found to be the major constituents of the oil of L. stoechas. The essential oils of S. macrantha, Z. persica, and L. stoechaswere identified by much larger amount of monoterpenes (96.52 %, 89.31 %, and 93.49 %, respectively) and sesquiterpenes (1.87 %, 8.10 %, and 5.04 %, respectively). Industrial and practical recommendations: Based on the results of this study, the chemical variations of threevolatile oils might be correlated with geographical regions and environmental conditions (temperature, humidity, interaction with other species and etc.) play a significant role in biosynthesis of the components of the oil پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1724 - Traditional and local use of medicinal plants by local communities in Hezar Jerib summer area, north of Iran
عیسی جعفری فوتمی موسی اکبرلو

10.18869/JHD.2017.27

Background & Aim: Some knowledge about medicinal plants is available in old references or books. But important point is the information of traditional usage of medicinal plants from different parts of Iran will be worthwhile and in addition to encouraging people to چکیده کامل

Background & Aim: Some knowledge about medicinal plants is available in old references or books. But important point is the information of traditional usage of medicinal plants from different parts of Iran will be worthwhile and in addition to encouraging people to it provides a good background for future examination about medicinal plants.The objectives of this study is to identify the medicinal plants along with local names, utilized parts, administration route, ailments treated, therapeutic effect and preparation methods. Experimental: So to get this information, we use semi-structured interviews. This research was conducted in the summer and spring of 2016. During this period around 150 individuals (75 men, 75 women; in an age group between 20 and 95 years) were interviewed in 6 villages. Number of questions in this survey was 15 questions. Ethno botanical data were analyzed by use-reports. In addition important indices like Informant Agreement Ratio (IAR), Relative Frequency of Citation (RFC) and Cultural Importance (CI) were calculated. Furthermore, a traditional null hypothesis testing was adopted. These are the most popular indices in quantitative ethno botany. Results: A total of 54 medicinal plants belonging to 22 families were identified. The most common families are Lamiaceae, Asteraceae, Apiaceae and Rosaceae, with 22, 17, 5 and 4%, respectively. The most common preparations methods were infusion (52%), eaten raw and decoction (13%). Also, between different parts of the plant, the leaves are mostly used. According to RFC and CI indices, the most important plant is Gallium verum. Nervous disease has the highest Informant Consensus Factor value with the rate of 0.80.Recommended applications/industries: Introduction of medicinal plants in each region, along with their use can be a great help to create jobs and Encouraging people to cultivate these plants. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1725 - Determination of alkaloids amount from Iranian Papaver bracteatum Lindl. by HPLC
زهره کدخدا سجاد صداقت شمس علی رضازاده حسن علی نقدی بادی رحیم تقی زاد فرید ‏فرهاد ‏حریری اکبری

Background & Aim: Papaver bracteatum Lindl. (Papaverace) is an important pharmaceutical plant which contains isoqinoline alkaloids. Isoqinoline alkaloids constitute one distinct group of secondary metabolites of the Papaverace family. Codeine and thebaine are import چکیده کامل

Background & Aim: Papaver bracteatum Lindl. (Papaverace) is an important pharmaceutical plant which contains isoqinoline alkaloids. Isoqinoline alkaloids constitute one distinct group of secondary metabolites of the Papaverace family. Codeine and thebaine are important alkaloids of Papaver bracteatum which use widely due to its medicinal properties. Therefore it is necessary to determination the contents of these alkaloids in different parts of Iran. In order to determine the best natural habitat of Papaver bracteatum, containing the highest concentration of thebaine and codein different sample collected from different parts of Iran.Experimental: Using high performance liquid chromatography (HPLC) standard curve with the presence of two major alkaloids (thebaine and codeine) were drawn and alkaloids were extracted from capsule Papaver bracteatum and were determined by HPLC.Results & Discussion: Codeine contents in the sample of dry capsule Zanjan, Plour, Chalus road, Siah Bisheh, and Mazandaran were determined 0.04, 0.04, 0.03, 0.01 and 0.02% respectively. Thebaine content was determined 3.3, 0.61, 0.34, 0.31 and 0.06% respectively. Amounts of codeine for different regions ranged between 0.001 to 0.004% and, 0.06 to 3.3% for thebaine. The accessions collected from Zanjan has highest percentage of codeine and thebaine (3.34%)Industrial/Practical recommendation: The capsules collected from region of Zanjan in Iran have more contents of thebaine and codeine which possess many pharmaceutical applications, therefore it is highly recommended using accessions from the region of Zanjan to extract thebaine and codeine consumed in the pharmaceutical industry. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1726 - A systematic review and Meta-Analysis on the effect of Cotoneaster manna on Neonatal Jaundice
علیرضا صالحی محدثه استوار مریم مرزبان

Background & Aim: The manna of Cotoneaster nummularia (purgative manna) has been traditionally used in the Persian medicine for the treatment of neonatal jaundice. The effect of Cotoneaster manna on neonatal jaundice was investigated with systematic review and meta- چکیده کامل

Background & Aim: The manna of Cotoneaster nummularia (purgative manna) has been traditionally used in the Persian medicine for the treatment of neonatal jaundice. The effect of Cotoneaster manna on neonatal jaundice was investigated with systematic review and meta-analysis. Experimental: This study intended to explore the clinical trials of the efficacy of Cotoneaster manna on neonatal jaundice. The aspects considered in this study included searching for relevant English and Persian data bases up to March 2016. The methodological quality was assessed using the Consort checklist for herbal interventions. Seven studies with low or moderate risk of bias involved 804 participants of which 410 cases versus 394 controls were selected for systematic review and meta-analysis with CMA software version 2.2. Results: Total plasma bilirubin in 0, 12, 24, 36, 48 hours and the duration of hospital stay were checked and no adverse effect was reported. The Meta-analysis exhibited marked heterogeneity of the results (Q-value = 132.446, P< 0.0001, I2 = 87.165, τ = 0.998). However, it showed favorable effect of Cotoneaster manna on reducing neonatal jaundice (n= 804, OR = 0.242, 95% CI: 0.147 to 0.399, P< 0.0001). Also it was effective on reducing duration of hospital stay (n= 804, SMD= -1.154, 95% CI: -1.854 to -0.455, P< 0.001). However, the results obtained were heterogeneous (Q-value= 119.642, P< 0.0001, I2= 94.985, τ= 0.913). Recommended applications/ industries: Although the meta-analysis of Cotoneaster manna showed positive effect on treatment of neonatal jaundice in these studies, it is warranted to carry out further multi-centre randomized clinical trials with larger samples and controlled risk factors, alongside comparison with phototherapy. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1727 - Effect of Different Drying Methods on Some Biochemical Properties of Iranian Ox-tongue (Echium amoenum Fisch. & Mey.)
آرش سعیدی حسینعلی اسدی قارنه

10.18869/JHD.2017.87

Background & Aim:Iranian ox-tongue (Echium amoenum Fisch. & Mey.) is an endemic Iranian medicinal plant belongs to Boraginaceae family. The violet-blue petals of this plant have been used in traditional medicine. Drying is one of the most critical and fundamenta چکیده کامل

Background & Aim:Iranian ox-tongue (Echium amoenum Fisch. & Mey.) is an endemic Iranian medicinal plant belongs to Boraginaceae family. The violet-blue petals of this plant have been used in traditional medicine. Drying is one of the most critical and fundamental operations in the post-harvest processing of medicinal plants. Experimental: This research was carried out in Islamic Azad University, Isfahan (Khorasgan) branch in 2015. The experiment was arranged based on completely randomized design with three repetitions. Drying methods are including sun and shade drying, oven-drying (45, 65 and 85∘C) and microwave drying (200, 300 and 400 W). Drying time of Iranian Ox-tongue petals and some biochemical properties such as total chlorophyll, the amount of carotenoids, anthocyanin content and total flavonoids were measured. Results: The results showed that different drying methods had significant effects on drying time, chlorophyll, carotenoids, total flavonoid and anthocyanin contents of Iranian ox-tongue petals. The maximum and minimum drying times were measured in shade drying and microwave 400 W, respectively. The anthocyanin content gradually decreased with the increase of oven temperatures and microwave powers. Also shade drying method had the highest amount of total chlorophyll and carotenoids. Generally, regarding the biochemical composition, traditional shade drying is the optimum method for dying of Iranian ox-tongue petals. Recommended applications/industries: According to this study, shade drying could be recommended in terms of qualitative characteristics of mentioned medicinal plant. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1728 - Phytochemical investigation of the essential oils from the leaf and stem of <Dorema ammoniacum D. Don.> (Apiaceae) in Central Zagros, Iran
فاخته زندپور محمدرضا وهابی علیرضا علافچیان حمیدرضا فرهنگ

Background & Aim:Dorema ammoniacum D. Don. (ammoniac plant) belongs to Apiaceae family and Dorema genus. It is one of the most important endemic medicinal plants in its family which grows in the arid and semi-arid areas in the regions of Iran and some of the Asi چکیده کامل

Background & Aim:Dorema ammoniacum D. Don. (ammoniac plant) belongs to Apiaceae family and Dorema genus. It is one of the most important endemic medicinal plants in its family which grows in the arid and semi-arid areas in the regions of Iran and some of the Asian countries such as Turkmenistan, Afghanistan, Pakistan and India. This study was carried out with aim of the extraction and identification of constituents of D. ammoniacum D. Don. in the western areas of Isfahan province, Iran. Experimental: For this purpose, after the plant collecting in the mentioned area its target organs namely stem and leaf were separated, air dried, milled and weighted in the certain amount. Then the essential oil of the plant was isolated by hydrodistillationmethod and analyzed by GC/MS device. Results: The results indicated that major components were Limonene (49.18%), Neophytadiene (10.21%), beta Caryophyllene (3.54%), Phytol (2.61%) and Neryl acetone (1.46%). Recommended applications/industries: Several therapeutic cases have been reported in traditional medicine and currently in contemporary medicine for Dorema ammoniacum D. Don. that some of them are include the treatment of cough, vasodilator, anti-flatulence and anti-microbial. Also, the mentioned plant has varied applications in the fields of foods, cosmetic and detergent industries. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1729 - Regional variations of antioxidant capacity and phenolic properties in the Iranian jujube collection
علی عزیزی مریم پیربداقی

Background & Aim: Fruits from the jujube plant (Ziziphus jujuba) possess health-promoting effects and medicinal properties. Jujube has a long history of usage as a remedy in Iranian traditional medicine and is recommended for the treatment of some diseases. This stu چکیده کامل

Background & Aim: Fruits from the jujube plant (Ziziphus jujuba) possess health-promoting effects and medicinal properties. Jujube has a long history of usage as a remedy in Iranian traditional medicine and is recommended for the treatment of some diseases. This study investigated the variations in antioxidant capacities (AOX), total phenol (TPH), total flavonoid (TF) and total anthocyanin (TA) contents of fruit extracts among 29 jujube accessions originating from 7 provinces of Iran. Experimental: The fruits from 29 accessions were extracted with methanol (85%). DPPH assay were performed for determination of antioxidant capacity of each extract. The total phenols were measured by Folin-Ciocalteu method and total flavonoids evaluated using the aluminum chloride colorimetric procedure while total anthocyanins were determined by pH-differential method. Results & Discussion: The results from the analysis of variance (ANOVA) revealed that the examined accessions of Z. jujuba were highly variable in all evaluated phytochemical traits (P <0.01). Principal component analysis (PCA) based on four phytochemical characters confirmed this broad variation and also identified three distinct group among the accessions. The accessions Hamidabad (Mazandaran), Bayaziyeh (Isfahan) and kuhpayeh2 (Isfahan) can considered by their high values for the TPH, TF, and TA values, respectively. On the other hand, accessions Ardestan (Isfahan), Ghaziolya (Ghom) and Maroon (Ghom) showed high AOX. No correlation was found between total phenol content and antioxidant activity. Industrial and practical recommendations: These findings suggest the importance of genotype and origin for determining antioxidant potential and phenolic contents of jujube plants. The knowledge of the diversities, found in this study, will allow a better plant exploitation related to pharmaceutical uses and also a better conduction of breeding programs for Ziziphus jujubaecotypes. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1730 - Chemical compositions of the essential oil of Gundelia tournefortii L. (Asteraceae) from Central Zagros, Iran
حمیدرضا فرهنگ محمدرضا وهابی علیرضا علافچیان

Background & Aim: Gundelia tournefortii L. (Tumbleweed) has been identified as one of the well-known and widely distributed plants with various applications in some of Asian and North African countries. It belongs to the (Asteraceae) family and grows in the Middle E چکیده کامل

Background & Aim: Gundelia tournefortii L. (Tumbleweed) has been identified as one of the well-known and widely distributed plants with various applications in some of Asian and North African countries. It belongs to the (Asteraceae) family and grows in the Middle East particularly in the temperate, mountainous and semi desert areas of countries such as Iran, Iraq, Turkey, Jordan, Syria, Egypt, Turkmenistan and some regions of Azerbaijan and Armenia. The aim of this study was to identify of the chemical components of G.Tournefortii L. in some of its habitats into Central Zagros area, Iran. Experimental: In this regard, G. tournefortii L. was collected from some of its natural habitats in the mentioned area and air dried. The essential oil of the plant was isolated by hydro-distillation with a yield of 0.8 % (v/w). Also, the chemical compositions of volatile oil were analyzed using GC-MS. Results & Discussion: The results indicated that major components were palmitic acid (12.48 %), lauric acid (10.59 %), alpha ionene (6.68 %), myristic acid (4.45 %), 1-hexadecanol, 2-methyl (3.61 %), phytol (3.6 %), and beta turmerone (3.4 %). Industrial and practical recommendations: Gundelia tournefortii L. is known as a plants with many therapeutic properties especially in traditional and contemporary medicine in the world. Also, this plant has a useful nutritional solute such as potassium and calcium. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1731 - تحولات کردستان عراق و تأثیر آن بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران
اصغر بیات محمد رضا اقارب پرست علیرضا گلشنی

تاریخ پذیرش: 29. 08. 1397 چکیـده منطقه کردستان عراق به دلیل موقعیت منحصر به فرد ژئوپلتیک، به‌عنوان یکی از مهم‌ترین مناطق خاورمیانه شناخته می‌شود. این منطقه پس از صدام (2003) و تشکیل حکومت خودمختار، آبستن حوادث و رخدادهایی بوده که بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران تأثی چکیده کامل

تاریخ پذیرش: 29. 08. 1397 چکیـده منطقه کردستان عراق به دلیل موقعیت منحصر به فرد ژئوپلتیک، به‌عنوان یکی از مهم‌ترین مناطق خاورمیانه شناخته می‌شود. این منطقه پس از صدام (2003) و تشکیل حکومت خودمختار، آبستن حوادث و رخدادهایی بوده که بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران تأثیر داشته است. این پژوهش تحولات کردستان عراق را به دو دلیل مورد توجه قرار داده است: نخست به دلیل حضور و فعالیت دولت‌های منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای در کردستان عراق پس از صدام و دوم، تقویت ناسیونالیسم کردی در مناطق کردنشین ایران. پیامد این رویداد، گسترش خواسته‌های قومی کردهای ایران از دولت مرکزی و احتمال واگرایی از حکومت مرکزی با هدایت بیگانگان است. از این رو، این پژوهش با روش آینده پژوهی در پی پاسخگویی به این پرسش است که تحولات اخیر کردستان عراق چه تأثیری بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران خواهد گذاشت؟ بر اساس فرضیه تحقیق، تحولات کردستان عراق؛ به‌ویژه حضور قدرت‌‌های منطقه‌ای در آن ناحیه و هم مرزی با ایران و نیز حضور نیروهای معارض کردی، می‌تواند بسترهای مناسبی را برای اقدام علیه امنیت ملی ایران فراهم آورد. در نهایت، چهار سناریو برای بررسی آینده این موضوع در خاورمیانه ارائه شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1732 - نظام چندبعدی قدرت جمهوری اسلامی ایران در لبنان
مسعود جعفری نژاد

چکیده با افزایش نفوذ روزافزون ایران در لبنان پس از پیروزی انقلاب اسلامی، بررسی قدرت هوشمند ایران در این کشور ضروری به نظر می رسد. موضوع این پژوهش، از این جهت مهم است که قدرت هوشمند در دنیای امروز، آمیزه ای از این دو قدرت سخت و نرم بوده و پس از پیروزی انقلاب اسلامی، قدرت چکیده کامل

چکیده با افزایش نفوذ روزافزون ایران در لبنان پس از پیروزی انقلاب اسلامی، بررسی قدرت هوشمند ایران در این کشور ضروری به نظر می رسد. موضوع این پژوهش، از این جهت مهم است که قدرت هوشمند در دنیای امروز، آمیزه ای از این دو قدرت سخت و نرم بوده و پس از پیروزی انقلاب اسلامی، قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران در لبنان در قالب قدرت هوشمند جنبه واقعی پیدا کرده است. در این مقاله، از روش توصیفی- تحلیلی و منابع کتابخانه‌ای استفاده شده است. فرضیه این تحقیق، عبارت است از اینکه: قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران در لبنان به‌واسطه حضور نیروی حزب‌الله در دو صحنه نبرد میدانی و مبارزات پارلمانی به قدرت هوشمند تبدیل شده است. پرسش اصلی این است که قدرت هوشمند جمهوری اسلامی ایران در لبنان، چه تأثیری بر حزب‌الله لبنان و شیعیان این کشور حساس دارد؟ نتایج این پژوهش، گویای آن است که قدرت هوشمند جمهوری اسلامی ایران در دو صحنه مبارزات پارلمانی و نبرد میدانی، باعث شده که حزب الله لبنان به پیروزی های بزرگی در این صحنه های حساس دست یابد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1733 - بازتاب ریشه‌های منازعه ایران و ایالات متحده در عرصه بین‌الملل از منظر دیپلماسی رسانه‌ای آمریکا ( مورد مطالعه: فیلم سیصد )
بشیر اسماعیلی سید حسن ملائکه علیداد کیماسی

چکیده سینمای هالیوود در دهه اخیر، به طور فزاینده ای به تولید فیلم ها و سریال هایی با محوریت مضامین سیاسی پیرامون ایران مبادرت نموده است. مجموعه تلویزیونی میهن و فیلم های آرگو ، گلاب ، یک شب با پادشاه ، گارد جاویدان و امثال اینها، در زمره آثار مهم هالیوود هستند که به چکیده کامل

چکیده سینمای هالیوود در دهه اخیر، به طور فزاینده ای به تولید فیلم ها و سریال هایی با محوریت مضامین سیاسی پیرامون ایران مبادرت نموده است. مجموعه تلویزیونی میهن و فیلم های آرگو ، گلاب ، یک شب با پادشاه ، گارد جاویدان و امثال اینها، در زمره آثار مهم هالیوود هستند که به طور مستقیم درباره ایران ساخته شده اند. در این میان، مجموعه فیلم های سیصد کوشیده است تا انحصاراً به بازنمایی تفاوت های تفکر سیاسی میان ایران باستان و یونان باستان بپردازد. در عین حال، فیلم سیصد درصدد مشابه سازی تقابل فکری گفتمان ایران- یونانی با تقابل فعلی فکری جمهوری اسلامی با ایالات متحده آمریکاست. در این مقاله، ضمن بررسی اصول فکری بازنمایی شده در فیلم سیصد2 ، به شرح و بسط اساس تفکر سیاسی متعارض مورد تاکید در این اثر پرداخته خواهد شد. فرضیه مقاله بر این مبناست که فیلم سیصد2 درصدد القای این مسأله است که بنیان های تفکر سیاسی در غرب و شرق از دیرباز متفاوت بوده و اعتلای سیاسی غرب در برابر استبداد و انسداد سیاسی در شرق، از گذشته تاکنون ادامه داشته است؛ لذا منازعه ایران و ایالات متحده در عرصه بین الملل، در تقابل میان آزادی و دموکراسی در دوران باستان ریشه دارد. روش تحقیق در این مقاله، بر مبنای ترکیبی از روش تحلیل گفتمان وندایک و تحلیل فیم رولان بارت است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1734 - سلفی‌گری تکفیری در خاورمیانه هزاره سوم و جمهوری اسلامی ایران
حسین نصیرزاده مهناز گودرزی

چکیده در هزاره‌ جدید؛ به‌ویژه پس از واقعه‌ 11 سپتامبر 2001 و به دنبال تحولات پس از قیام‌های مردمی و بیداری اسلامی، جهان شاهد گسترش فزاینده‌ جریان های سلفی- تکفیری و قدرت‌یابی افرا‌ط گرایان مذهبی در خاورمیانه بوده است. جریان های سلفی- تکفیری با عقبه‌ ایدئولوژیک، در حلقه‌ چکیده کامل

چکیده در هزاره‌ جدید؛ به‌ویژه پس از واقعه‌ 11 سپتامبر 2001 و به دنبال تحولات پس از قیام‌های مردمی و بیداری اسلامی، جهان شاهد گسترش فزاینده‌ جریان های سلفی- تکفیری و قدرت‌یابی افرا‌ط گرایان مذهبی در خاورمیانه بوده است. جریان های سلفی- تکفیری با عقبه‌ ایدئولوژیک، در حلقه‌ اول جغرافیای سیاسی ایران قرار گرفته و علاوه بر تهدیدهای منطقه‌ای و بین‌المللی آن، به‌طور خاص جمهوری اسلامی ایران را نیز تحت تاثیر قرار داده است. بنابراین، پژوهش حاضر در پی پاسخ به این سؤال است که سلفی‌گری تکفیری در خاورمیانه، چه پیامدهایی برای جمهوری اسلامی ایران در پی داشته است؟ یافته های پژوهش نشان داد که جریان های سلفی- تکفیری به‌عنوان عامل تهدید، بی‌ثباتی و بی نظمی در منطقه خاورمیانه علی‌رغم چالش‌های آن برای جمهوری اسلامی ایران در ابعاد مختلف فرصت‌های قابل توجهی نیز برای ایران به ‌همراه داشته است. روش جمع آوری اطلاعات پژوهش حاضر کتابخانه‌ای و اسنادی و همچنین، یافته‌های تحقیق به شیوه‌ای توصیفی- تحلیلی بررسی شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1735 - سناریوهای دهه آینده روابط ایران و عربستان
رقیه جاویدی غلام رضا بهروزی لک

چکیده تعاملات و مناسبات روابط ایران و عربستان، به عنوان دو قدرت منطقه ای، بر تحولات منطقه و کشورهای آن تأثیرگذار است. از طرفی، با پیش بینی رویدادهای آینده سیاست خارجی، می توان در تعامل با کشورها، سیاست گذاری های بموقع و درستی انجام داد و تصمیمات مناسبی گرفت. هدف مقاله ح چکیده کامل

چکیده تعاملات و مناسبات روابط ایران و عربستان، به عنوان دو قدرت منطقه ای، بر تحولات منطقه و کشورهای آن تأثیرگذار است. از طرفی، با پیش بینی رویدادهای آینده سیاست خارجی، می توان در تعامل با کشورها، سیاست گذاری های بموقع و درستی انجام داد و تصمیمات مناسبی گرفت. هدف مقاله حاضر، این است که با تلفیق روش سناریونویسی جیمز دیتور و گام دوم تحلیل تأثیر بر روند، رویدادها و سناریوهای دهه آینده روابط ایران و عربستان را برای برنامه ریزی و سیاست‌گذاری های مناسب تر، تببین و تحلیل کند. پرسش اصلی مقاله، این است که سناریوهای دهه آینده روابط ایران و عربستان چیست؟ با توجه به رویدادها و پیشران های تقویت کننده و مانع روابط ایران و عربستان، به این یافته ها دست یافتیم که سناریوی تیرگی روابط، بیشترین وقوع احتمال و سناریوی همکاری، کمترین وقوع احتمال را دارد و همچنین، سناریوی جنگ و درگیری و یا قطع روابط نیز احتمال زیادی دارد که با تقویت یکی از پیشران ها به وقوع پیوندد. بنابراین، لازم است سیاستمداران در برنامه ریزی های استراتژیک خود با توجه به اینکه الگوی مطلوب سیاست خارجی، همکاری و تعامل سازنده است، با تقویت پیشران های ایدئولوژیک و فرهنگی و نیز نیروهای داخلی منطقه در جهت تقویت سناریوی همکاری به پیش روند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1736 - بررسی و سطح‌بندی متغیرهای اقتصادی مؤثر در افزایش وابستگی ژئوپلیتیک جمهوری خودمختار نخجوان به ایران
هادی اعظمی سیدهادی زرقانی محسن سلطانی

چکیده وابستگی کشورها به همدیگر، بر وزن ژئوپلیتیک و نوع رفتار آنها در عرصه بین‌المللی تاثیر فراوانی دارد. روابط ایران و جمهوری آذربایجان از ابتدای 1990که این کشور به استقلال رسید، با چالش‌هایی مواجه بوده است. نخجوان به‌عنوان بخشی از کشور آذربایجان، توسط دالان زنگزورمگری چکیده کامل

چکیده وابستگی کشورها به همدیگر، بر وزن ژئوپلیتیک و نوع رفتار آنها در عرصه بین‌المللی تاثیر فراوانی دارد. روابط ایران و جمهوری آذربایجان از ابتدای 1990که این کشور به استقلال رسید، با چالش‌هایی مواجه بوده است. نخجوان به‌عنوان بخشی از کشور آذربایجان، توسط دالان زنگزورمگری ارمنستان از سرزمین مادری جدا افتاده و پس از جنگ قره‌باغ، تنها راه ارتباط زمینی بین نخجوان وآذربایجان، استفاده از خاک ایران است. با توجه به روابط امنیتی و چالش‌های فراوانی که در طی سالیان گذشته بین دولت آذربایجان و ایران به‌وجود آمده و همچنین، با توجه به عدم پیوستگی جغرافیایی این کشور با واحد برونگان خود (نخجوان) که از بزرگ‌ترین مشکلات استراتژیک این کشور است، باید با افزایش سطح وابستگی ژئوپلیتیک نخجوان به ایران، نوع روابط دو کشور آذربایجان و ایران را تغییر داد. مقاله حاضر با روش توصیفی-تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه‌ای و پرسشنامه‌ای، به بررسی، اولویت‌بندی و بیان میزان تاثیر متغیرهای گوناگون در بعد اقتصادی بر افزایش وابستگی نخجوان به ایران پرداخته است. با توجه به نتایج، افزایش حمل و نقل زمینی از طریق خاک ایران، بهبود زیرساخت‌های ارتباطی، افزایش حجم سوآپ نفت و گاز و توسعه فعالیت‌های نیروگاهی، از مؤثرترین عوامل برای افزایش وابستگی نخجوان به ایران بوده‌ اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1737 - برجام، پرونده اتمی و بسترهای امنیتی‌سازی و غیرامنیتی‌سازی
فرزاد رستمی مسعود نادری

چکیده بسیاری از نظریه‌پردازان در مقوله امنیت برآنند، که کشور ایران منطق معادلات امنیتی را در سطح منطقه و جهان رعایت نمی‌کند و همین امر دشواری‌های سیاسی را برای کشورهای منطقه و حتی خود ایران درپی داشته است. این مقاله با اتخاذ رویکردی تحلیلی-تبیینی بر آن است تا مؤلفه‌های چکیده کامل

چکیده بسیاری از نظریه‌پردازان در مقوله امنیت برآنند، که کشور ایران منطق معادلات امنیتی را در سطح منطقه و جهان رعایت نمی‌کند و همین امر دشواری‌های سیاسی را برای کشورهای منطقه و حتی خود ایران درپی داشته است. این مقاله با اتخاذ رویکردی تحلیلی-تبیینی بر آن است تا مؤلفه‌های اصلی و سطوح عملکرد جمهوری اسلامی ایران را در توافق برجام، و در چارچوب رویکرد امنیتی‌سازی و غیرامنیتی‌سازی، واکاوی کند. آنچه در نوشته حاضر مورد توجه است، وجود رویدادی است که توانسته تفاوتی معنادار را در روندهای پیشینی و پسینی خود به‌وجود آورد. برجام با شاخصه‌های خود موجبات تغییر در جایگاه جمهوری اسلامی ایران را فراهم آورده و نشان‌دهنده این موضوع است که جایگاه ایران در جامعه بین‌الملل مورد پذیرش واقع شده است و دولت ایران عادی‌سازی روابط با غرب را در دستور کار خود جای داده تا بتواند جایگاه خود در منطقه و جهان را بازسازی نماید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1738 - عوامل و موانع گسترش روابط جمهوری آذربایجان و اسراییل
الهه کولائی بهناز اسدی کیا سارا روا

چکیده روابط جمهوری آذربایجان به عنوان عضوی از سازمان کنفرانس اسلامی با دولت اسراییل، بسیار سریع پس از استقلال این کشور ایجاد شد. در زمانی کوتاه، با وجود اعتراض ها و برخی موانع داخلی و منطقه ای؛ روابط سیاسی، امنیتی، نظامی و اقتصادی دو کشور گسترش یافت. در این نوشتار عوا چکیده کامل

چکیده روابط جمهوری آذربایجان به عنوان عضوی از سازمان کنفرانس اسلامی با دولت اسراییل، بسیار سریع پس از استقلال این کشور ایجاد شد. در زمانی کوتاه، با وجود اعتراض ها و برخی موانع داخلی و منطقه ای؛ روابط سیاسی، امنیتی، نظامی و اقتصادی دو کشور گسترش یافت. در این نوشتار عوامل داخلی، منطقه ای و بین المللی که این دو کشور را به هم نزدیک ساخته و همکاری گسترده آنها را شکل داده، مطالعه شده است. روابط میان دو کشور با زمینه‌های متفاوت تاریخی، جغرافیایی، مذهبی مختلف، نمونه قابل توجهی از توسعه سیاسی- اقتصادی و تکنولوژیک را نشان می دهد. پرسش اصلی این است که اهداف، انگیزه ها و اولویت های سیاست خارجی دو کشور که موجب ترغیب باکو و تل آویو به گسترش روابط به سطح موجود شده، چیست؟ با توجه به نبودِ سفارت جمهوری آذربایجان در تل آویو، موانع موجود در راه دو کشور برای رسیدن این روابط به سطح دیپلماتیک عادی بررسی می شود. روش مورد استفاده نویسندگان در این پژوهش، توصیفی- تحلیلی بوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1739 - «بازشناسی اتاق‌های فکر روسیه و رویکرد آنها به سیاست داخلی و خارجی ایران»
فرشاد رومی سیدمحسن آل سیدغفور

چکیده اتاق های فکر یکی از منابع اثرگذار در سیاست خارجی دولت هاست؛ به‌گونه ای که به تئوری پردازی و تدوین استراتژیِ عمل برای دولت ها می پردازند. اتاق های فکر بازوهای عرصه تصمیم سازی و تصمیم گیری دولت ها هستند. در این میان اتاق های فکر روسیه در تعین بخشی به سیاست خارجی ای چکیده کامل

چکیده اتاق های فکر یکی از منابع اثرگذار در سیاست خارجی دولت هاست؛ به‌گونه ای که به تئوری پردازی و تدوین استراتژیِ عمل برای دولت ها می پردازند. اتاق های فکر بازوهای عرصه تصمیم سازی و تصمیم گیری دولت ها هستند. در این میان اتاق های فکر روسیه در تعین بخشی به سیاست خارجی این کشور نقش انکارناپذیری دارند. در همین راستا، هدف این پژوهش: شناسایی اتاق‌های فکر مطرح روسیه و دیدگاه آنها نسبت به سیاست داخلی و خارجی ایران است. پرسش اصلی پژوهش این است که اتاق های فکر روسیه درباره ایران چه نگرشی داشته و بر روی کدام موضوعات سیاست داخلی و خارجی ایران تمرکز و توجه دارند؟ فرضیه پژوهش می گوید: این اندیشکده ها بر اساس یک نگرش عمل‌گرایانه و فارغ از اهداف ذهنی و ایدئولوژیک، به موضوع تعامل روسیه با ایران می پردازند. رصد تحولات سیاسی داخلی ایران، شناسایی فرصت های موجود در اقتصاد ایران و ارائه راهکار برای بهره جستن از توانایی های ایران در معادلات منطقه‌ای و جهانی و در چارچوب اولویت ها و اهداف کلان روسیه، از محورهای مهم مطالعاتی این مراکز فکری است. پژوهش حاضر در این مقاله به روش کیفی و با رویکرد توصیفی - تحلیلی است. نتایج تحقیق، مؤید این واقعیت است که نقش اتاق های فکر در روند تصمیم سازی دولت روسیه در عرصه سیاست خارجی و دیدگاه رسمی این کشور در باب سیاست داخلی و سیاست خارجی ایران روبه افزایش است؛ به‌گونه ای که عرصه کنش و عمل سیاسی مسکو نسبت به ایران را جهت می‌بخشند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1740 - سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در قبال تحولات خاورمیانه (بیداری اسلامی) با تأکید بر بحران سوریه
گارینه کشیشیان سیرکی سهیل سهیلی نجف آبادی

تحولات خاورمیانه عربی که از سال 2011 آغاز شد،نقطه عطفی در تاریخ سیاسی این منطقه راهبردی از جهان به شمار می‌آید.اگرچه جمهوری اسلامی ایران همواره برای نفوذ در خاورمیانه تلاش کرده و سیاست صدور انقلاب را برای برپایی سازه‌های هویتی خویش در این منطقه در پیش گرفته است،اما تحول چکیده کامل

تحولات خاورمیانه عربی که از سال 2011 آغاز شد،نقطه عطفی در تاریخ سیاسی این منطقه راهبردی از جهان به شمار می‌آید.اگرچه جمهوری اسلامی ایران همواره برای نفوذ در خاورمیانه تلاش کرده و سیاست صدور انقلاب را برای برپایی سازه‌های هویتی خویش در این منطقه در پیش گرفته است،اما تحولات انقلابی خاورمیانه پس از 2011، زمینه‌های نفوذ بیشتری برای ایران در بحرین،یمن،عراق و نیز سوریه فراهم آورده که از آن با عنوان سیاست منطقه‌ایهلال خصیبیاد می‌شود.براین اساس،پرسش اصلی مقاله آن است که سیاست خارجی جمهوری اسلامی در قبال تحولات بیداری اسلامی به ویژه در مورد بحران سوریه چه بوده است که زمینه‌ساز افزایش نفوذ ایران در منطقه شده است؟هدف اصلی مقاله نیز،که با روش توصیفی- تحلیلی و بر پایه نظریه سازه‌انگاری انجام شده،آن است که نفوذ جمهوری اسلامی ایران را در منطقه بر اساس مؤلفه‌های سیاست خارجی آن بررسی نماید تا چگونگی وفاداری آن به اصول سیاست خارجی جمهوری اسلامی و آرمان‌‌های ارزش‌مدارانه اسلامی آن،که هویت این سیاست خارجی را می‌سازد،روشن گردد.نتیجه نشان می‌دهد که ایران خواهان گسترش ارزش‌های هویتی خود در منطقه است،اما سعی دارد تا با نفوذ بیشتر در منطقه با بهره‌گیری از سیاست اتحاد با روسیه،نخست امنیت ملی خویش و پس از آن،منافع ملی خود را تأمین نماید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1741 - تحلیل رابطه تعاملی ناسیونالیسم نفتی در ایران و تحولات ساختاری بازار نفت جهان
سید سعید میرترابی

چکیده این مقاله در چارچوب رویکردی بین رشته ای، می‌کوشد از منظر جامعه شناسی سیاسی و اقتصاد سیاسی بین‌المللی بازار نفت، رابطه تعاملی میان حرکت های ناسیونالیستی نفتی در کشور و تحولات در قواعد تولید و فروش نفت در بازار جهانی نفت را در یک بازه زمانی بسیار مهم بررسی و تحلیل ک چکیده کامل

چکیده این مقاله در چارچوب رویکردی بین رشته ای، می‌کوشد از منظر جامعه شناسی سیاسی و اقتصاد سیاسی بین‌المللی بازار نفت، رابطه تعاملی میان حرکت های ناسیونالیستی نفتی در کشور و تحولات در قواعد تولید و فروش نفت در بازار جهانی نفت را در یک بازه زمانی بسیار مهم بررسی و تحلیل کند؛ رویکردی که در مطالعات در این حوزه کمتر مورد توجه قرار گرفته است. در همین راستا، پرسش اصلی مقاله این است که شرایط اجتماعی داخلی و قواعد ساختاری بازار نفت جهان در بازه زمانی 1300 تا 1360، چگونه بر سیر تحول حرکت‌های ناسیونالیستی نفتی در کشور تأثیر گذاشته اند؟ پاسخی که به عنوان فرضیه به این پرسش داده شده، این است که میزان عمق اجتماعی حرکت‌های ناسیونالیستی نفتی و میزان قوت/ ضعف قواعد ساختاری تولید و فروش نفت در بازار جهانی نفت، در این دوره زمانی، از طریق تعیین اهداف و دستاوردهای جنبش ناسیونالیسم نفتی، پنج دوره متمایز از ناسیونالیسم نفتی را در کشور رقم زده است. مقاله نشان می دهد که دسته بندی ناسیونالیسم نفتی در پنج دوره زمانی مورد نظر، به درک بهتر ما از سیاستِ نفت در ایران و کشورهای نفت خیز و همچنین، رابطه تعاملی تحولات نفتی در کشورهای نفت خیز با تحولات بازار جهانی نفت در هر دوره کمک می کند. در همین راستا ویژگی های هر دوره از نظر شرایط بازار نفت، شیوه عملکرد شرکت‌ها، ماهیت حرکت‌های ضد استعماری و اهداف و نتایج این حرکت‌ها به تفکیک بررسی شده است. روش تحقیق مقاله، توصیفی- تاریخی و تحلیلی است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1742 - اقلیم کردستان عراق و جمهوری اسلامی ایران در عصر وابستگی متقابل؛ فرصت‌ها و چالش‌ها
حسین مسعودنیا علی ابراهیمی مجتبی رضازاده

چکیده بی‌تردید، موقعیت ژئوپلیتیک دو کشور ایران و عراق در باب مناسبات اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و ... در بستر تاریخ در هم تنیده شده است؛ به‌گونه‌ای که امتزاج میان این حوزه‌ها را مـی‌تـوان در عصر وابستگی متقابل مشـاهده کرد. یکی از مناطقی که از تأثیرگذاری و اهمیت بالایی در ع چکیده کامل

چکیده بی‌تردید، موقعیت ژئوپلیتیک دو کشور ایران و عراق در باب مناسبات اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و ... در بستر تاریخ در هم تنیده شده است؛ به‌گونه‌ای که امتزاج میان این حوزه‌ها را مـی‌تـوان در عصر وابستگی متقابل مشـاهده کرد. یکی از مناطقی که از تأثیرگذاری و اهمیت بالایی در عراق جدید برخوردار است، منطقه خودمختار کردستان محسوب می‌شود که در پرتو واقعیت‌های ژئوپلیتیک، بررسی فرصت‌ها و چالش‌هایی را که پیش‌روی جمهوری اسلامی ایران قرار داده است، ضروری نموده است. پژوهش حاضر، ضمن تمهید پشتوانه نظری مبتنی بر وابستگی متقابل، درصدد پاسخ گویی به این پرسش است که منطقه کردستان عراق از چه ظرفیت ها و امکاناتی در جهت تأثیرگذاری بر جمهوری اسلامی ایران برخوردار است؟ فرضیه مقاله عنوان می کند که روابط میان ایران و اقلیم کردستان عراق می تواند در حوزه های موضوعی فرهنگ، تروریسم و امنیت منطقه‌ای، فعالیت اقتصادی و مسأله انرژی، فرصت ها و چالش هایی را برای ج.ا.ایران زمینه سازی نماید. پژوهش حاضر به روش کیفی و با رویکرد توصیفی و تحلیلی است. نتایج تحقیق مؤید این واقعیت است که درک صحیح جمهوری اسلامی ایران نسبت به جایگاه اقلیم کردستان عراق، می تواند در جهت تهدیدزدایی امنیتی و تأمین منافع ملی مؤثر واقع شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1743 - قلمروگستری جنوب خاوری ایران در مناسبات پساتحریم با تأکید بر بندر چابهار
مراد کاویانی راد حسن سعادتی جعفرآبادی

چکیده قلمرو، بنیادی‌ترین دانش واژه جغرافیای سیاسی یا ژئوپلیتیک است که شناسه و کارکرد آن، تابع بایسته‌های زمانی و مکانی در قالب متغیرهای اقتصادی، نظامی، سیاسی، فرهنگی و فناوری برشماری می‌شود. از زمان فروپاشی شوروی مناسبات ژئوپلیتیک در مقیاس جهانی، سرشتی ژئواکونومیک محور چکیده کامل

چکیده قلمرو، بنیادی‌ترین دانش واژه جغرافیای سیاسی یا ژئوپلیتیک است که شناسه و کارکرد آن، تابع بایسته‌های زمانی و مکانی در قالب متغیرهای اقتصادی، نظامی، سیاسی، فرهنگی و فناوری برشماری می‌شود. از زمان فروپاشی شوروی مناسبات ژئوپلیتیک در مقیاس جهانی، سرشتی ژئواکونومیک محور یافته است؛ بدین معنا که کارکرد اقتصادی مکان‌هاست که به آنها وزن ژئوپلیتیک بخشیده است. از این رو، پرسش متن پیش رو بر این اساس مطرح می‌شود که قلمروگستری جنوب شرق ایران در مناسبات جهانی؛ به‌ویژه در دوران پساتحریم چگونه است؟ پژوهش حاضر بر این فرضیه استوار است که جنوب خاوری ایران؛ به ویژه بندر چابهار توانش‌هایی در حوزه ترابری و بندرگاهی دارد که در صورت سرمایه‌گذاری و تقویت زیرساخت‌ها، به کارکرد آن مقیاسی جهانی خواهد بخشید؛ به گونه‌ای که حتی امروزه به رغم برجا بودن برخی از تحریم‌ها، در کانون توجه قدرت‌های منطقه‌ای و فرامنطقه ای قرار دارد. داده‌های مورد نیاز پژوهش به روش کتابخانه‌ای گردآوری شده است و روش شناسی حاکم بر آن، سرشتی توصیفی- تحلیلی دارد. نتیجه پژوهش نشان داد که نیاز فزاینده دو کشور هند و چین، با اقتصادی پویا به انرژی و بازار فروش کالا، توجه آنها را به حضور در مکان‌های راهبردی جهان برانگیخته است. در این میان، جنوب شرق ایران؛ به ویژه بندر چابهار در این مناسبات ژئواکونومیک، وزن ژئوپلیتیک ویژه‌ای یافته است؛ به گونه‌ای که این بندر در کانون توجه کشورهای هند، چین و افغانستان قرار گرفته و انتقال انرژی کشورمان به چین و پاکستان از جنوب شرق کشور، رقابت این دو کشور را در قالب سرمایه‌گذاری و سفر متعدد هیأت‌های دیپلماتیک هندی، افغانی و چینی به ایران در پی داشته است که در آینده نزدیک نیز افزایش خواهد یافت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1744 - «موازنه همه‌جانبه» و ائتلاف‌سازی عربستان سعودی در قبال جمهوری اسلامی ایران
عبدالمجید سیفی ناصر پورحسن

چکیده پس از پیروزی انقلاب اسلامی، ائتلاف‌های منطقه‌ای متعددی در مناطق ژئوپلتیک پیرامونی ایران و به‌ویژه در شبه‌‌جزیره عربستان ایجاد شده است. یکی از بازیگران منطقه‌ای و محوری این ائتلاف‌ها، عربستان سعودی است. مبنای استدلال مقامات سعودی در این ائتلاف‌سازی‌ها، موازنه تهدی چکیده کامل

چکیده پس از پیروزی انقلاب اسلامی، ائتلاف‌های منطقه‌ای متعددی در مناطق ژئوپلتیک پیرامونی ایران و به‌ویژه در شبه‌‌جزیره عربستان ایجاد شده است. یکی از بازیگران منطقه‌ای و محوری این ائتلاف‌ها، عربستان سعودی است. مبنای استدلال مقامات سعودی در این ائتلاف‌سازی‌ها، موازنه تهدید بوده که در مواجهه با جمهوری اسلامی، به مثابه منشاء تهدید شکل می‌گیرند. این مقاله با ردّ استدلال مذکور درپی پاسخ به این سؤال است که نقش‌آفرینی عربستان در موازنه‌سازی‌ در منطقه خاورمیانه؛ به‌ویژه در حوزه ‌خلیج‌فارس و شبه‌جزیره عربستان علیه جمهوری اسلامی برچه مبنایی انجام می‌شود؟ فرضیه‌ای که به عنوان پاسخ اولیه پردازش شده، این‌گونه صورت بندی شده است که ریشه واقعی ائتلاف‌سازی‌های عربستان از شکل گیری شورای همکاری خلیج فارس تا ائتلاف حمایت از عملیات طوفان قاطعیت علیه جنبش انصار‌الله یمن در سال 2015 علیه جمهوری اسلامی، موازنه همه‌جانبه است که منشاء آن، به بحران‌های داخلی این کشور برمی‌گردد. فرضیه این مقاله با روش توصیفی - تحلیلی پردازش شده‌ است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1745 - تاثیر حقوق زنان در سیاست خارجی امریکا در قبال جمهوری اسلامی ایران
الهام ستاری غلامحسین بلندیان

چکیده زنان نیز مانند مردان از حقوق اساسی اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و سیاسی برخوردارند؛ ولی این مسأله که این مبانی، در اسلام و غرب چه تفاوت‌هایی با یکدیگر دارند، درخور تأمّل و بررسی است. سؤال اصلی این پژوهش، این است که حقوق زنان چه تاثیری بر سیاست خارجی امریکا در قبال جم چکیده کامل

چکیده زنان نیز مانند مردان از حقوق اساسی اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و سیاسی برخوردارند؛ ولی این مسأله که این مبانی، در اسلام و غرب چه تفاوت‌هایی با یکدیگر دارند، درخور تأمّل و بررسی است. سؤال اصلی این پژوهش، این است که حقوق زنان چه تاثیری بر سیاست خارجی امریکا در قبال جمهوری اسلامی ایران دارد؟ فرضیه ما بر این است که حقوق زنان بر سیاست خارجی امریکا در قبال جمهوری اسلامی ایران تاثیرگذار بوده ‌است و یکی از عوامل تداوم دشمنی و اعمال فشار امریکا علیه جمهوری اسلامی ایران به شمار می‌رود. در نتیجه، با وجود کنوانسیون و قوانین متعدد در نظام غرب و با شعار برابری و نیز منشور حقوق و مسؤولیت‌های زنان در نظام جمهوری اسلامی ایران بر پایه عدالت جنسیتی، سهم زنان در حوزه سیاست و تصمیم‌گیری کشورها با توجه به توانایی آنان همچنان پایین است که می‌تواند بهانه ای برای ایالات متحده جهت اعمال فشار برعلیه جمهوری اسلامی ایران گردد. روش پژوهش در این مقاله توصیفی تحلیلی و تاریخی است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1746 - بررسی عوامل مؤثر ژئوپلیتیک عراق و تأثیر آن بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران
سید مصطفی هاشمی عبدالرضا فرجی راد رحیم سرور

چکیده حوزه ژئوپلیتیک عراق دارای نیروهای همگرا و واگرایی است که تحت شرایط خاص عمل می‌کنند و دائم با یکدیگر در حال رقابت هستند. عراق با تحولاتی روبه‌رو بوده که به تغییر و تحول در ساختار قدرت و هویت آن منجر شده و نتیجه‌ای جز دگرگونی‌ در ژئوپلیتیک و رویکردهای بازیگران و کنش چکیده کامل

چکیده حوزه ژئوپلیتیک عراق دارای نیروهای همگرا و واگرایی است که تحت شرایط خاص عمل می‌کنند و دائم با یکدیگر در حال رقابت هستند. عراق با تحولاتی روبه‌رو بوده که به تغییر و تحول در ساختار قدرت و هویت آن منجر شده و نتیجه‌ای جز دگرگونی‌ در ژئوپلیتیک و رویکردهای بازیگران و کنشگران منطقه‌ای نداشته ‌است. گروه‌های قومی و مذهبی، هیدروپلیتیک، هویت ملی و هویت عربی، منابع نفتی و درآمدهای عظیم ناشی از آن و کیفیت دسترسی به خلیج‌فارسو ... در آمایش و روند تحولات عراق، باعث اتخاذ راهبردهای ژئوپلیتیک شده‌ که بسته به وضعیت عراق و نوع و ترکیب حکومت این کشور، بر امنیت ملی ایران اثر گذاشته، به دشمن، رقیب راهبردی و یا شریک استراتژیک جمهوری اسلامی ایران تبدیل می‌شود. پژوهش ذیل با روش توصیفی- تحلیلی انجام‌گرفته‌است و ضمن بررسی جغرافیای سیاسی، فضای درونی، تاریخی و ژئوپلیتیک عراق، به مجموعه الزامات فضایی، امنیتی و سیاسی می‌پردازد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1747 - دامنه و افق مناسبات جمهوری اسلامی ایران و ترکیه (2021-2011)
حسین یارمحمدیان علی امیدی شهروز ابراهیمی

چکیده مقالۀ حاضر، نخست شرحی از فراز و فرودهای روابط میان ایران و ترکیه عرضه می‌کند و توضیح می‌دهد که چگونه اندکی فاصله‌گیریِ آرامِ ترکیۀ تحت سیادت حزب عدالت و توسعه، از سکولاریسم نظامی کمالیست‌ها، موجب شد که مناسبات دیپلماتیک میان ایران و ترکیه از سال ۲۰۰۲ به بعد گسترش چکیده کامل

چکیده مقالۀ حاضر، نخست شرحی از فراز و فرودهای روابط میان ایران و ترکیه عرضه می‌کند و توضیح می‌دهد که چگونه اندکی فاصله‌گیریِ آرامِ ترکیۀ تحت سیادت حزب عدالت و توسعه، از سکولاریسم نظامی کمالیست‌ها، موجب شد که مناسبات دیپلماتیک میان ایران و ترکیه از سال ۲۰۰۲ به بعد گسترش پیدا کند. سپس، توجه خود را به اهمیت خیزش‌های عربی در ایجاد شکاف میان ایران و ترکیه معطوف می‌کند و با استفاده از نظریۀ معمای امنیت و با رویکردی توصیفی – تحلیلی، این پرسش را مطرح می‌کند که عوامل اثرگذار در فرسایش روابط ایران و ترکیه، ناظر به چه موضوع ها و مسائلی بوده و قلمرو اثرگذاریِ این متغیرها در آیندۀ روابط کجاست؟ از همین‌رو و در مقام پاسخ، اشاره می‌شود که از لحاظ جغرافیایی، این دو کشور به واسطۀ ابهام و عدم اطمینان اوضاع شکننده خاورمیانه، خصوصاً عراق و سوریه، همزمان در مسائل سیاسی- امنیتی در مناطق مختلفی؛ از جمله منطقۀ هلال حاصلخیز شامل عراق، سوریه و کردها تأثیرگذار هستند و به لحاظ هویتی نیز با اتصال اصول و ارزش‌های خود به مسائل منطقه‌ای؛ به‌خصوص هدایت جریان‌های ایدئولوژیک و بازیگران غیردولتی، در جهت اثرگذاری بر مناطق استراتژیک در راستای خودیاری به ایفای نقش می‌پردازند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1748 - کرسی‌های زبان فارسی و روابط سیاسی پایدار ایران و ایتالیا
رحیم خستو نوید رسولی

چکیده براساس نظریه سازه‌انگاری در روابط بین‌الملل، زبان از مؤلفه‌های هویتی و بازتاب‌دهنده‌ فرهنگ یک ملت بوده، در صورت تشابه یا فهم آن توسط ملل دیگر، عامل مهمی در نزدیکی ملت‌هاست. باتوجه به جایگاه زبان فارسی و فرهنگ ایران درایتالیا، روابط سیاسی و مناسبات بین ایران و ای چکیده کامل

چکیده براساس نظریه سازه‌انگاری در روابط بین‌الملل، زبان از مؤلفه‌های هویتی و بازتاب‌دهنده‌ فرهنگ یک ملت بوده، در صورت تشابه یا فهم آن توسط ملل دیگر، عامل مهمی در نزدیکی ملت‌هاست. باتوجه به جایگاه زبان فارسی و فرهنگ ایران درایتالیا، روابط سیاسی و مناسبات بین ایران و ایتالیا نیز قابل‌توجه است. بررسی نسبت بین کرسی‌های زبان فارسی و مناسبات سیاسی پایدار ایران و ایتالیا، نشان‌دهنده ارتباطی معنادار است. مقاله حاضر، سعی دارد تأثیر ظرفیت‌های موجود فرهنگی را برمناسبات سیاسی مطالعه و با روش توصیفی و تحلیلی، اطلاعات لازم را از طریق پرسشنامه و مصاحبه جمع آوری نماید و اهمیت مؤلفه‌ها و شاخص‌های تأثیرگذار، در شکل‌گیری روابط و مناسبات پایدار میان ایران و ایتالیا را بررسی کند. نتیجه آن این گزاره است که: سیاستمداران ایران شناس ایتالیایی که به سبب زبان فارسی با فرهنگ ایران آشنا شده‌اند، در روابط سیاسی دوکشور مؤثر بوده‌اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1749 - بازگشایی مجدد پایگاه نیروی دریایی انگلیس در بحرین؛ بسترها و ضرورت‌ها
علی باقری دولت ابادی جاسب نیکفر مهدی محمدی عزیز آبادی

چکیده بریتانیا در اواخر سال 2014 درحالی پس از 43 سال با تأسیس پایگاه نظامی دریایی به بحرین بازگشت که منطقه خاورمیانه آبستن تحولات و حوادثی چون مطالبه دموکراسی، ظهور گروه‌های تکفیری، جنگ، رقابت و الگوهای رفتاری مختلف است. لذا سؤالی که مطرح می‌شود، این است که چه عواملی ب چکیده کامل

چکیده بریتانیا در اواخر سال 2014 درحالی پس از 43 سال با تأسیس پایگاه نظامی دریایی به بحرین بازگشت که منطقه خاورمیانه آبستن تحولات و حوادثی چون مطالبه دموکراسی، ظهور گروه‌های تکفیری، جنگ، رقابت و الگوهای رفتاری مختلف است. لذا سؤالی که مطرح می‌شود، این است که چه عواملی باعث این بازگشت و توجه مجدد انگلیس به بحرین شده است؟ فرضیه اصلی پژوهش، ضمن اذعان به تأثیرگذاری علل مختلف در اتخاذ تصمیم بریتانیا، آسیب‌پذیری امنیتی این کشور و بحرین طی سال‌های اخیر را به‌عنوان مهم‌ترین علل تأثیرگذار بر رفتار آنها می‌داند. نتایج مقاله نشان می‌دهد که عللی همچون: ظهور داعش، جلوگیری از تغییر ژئوپلتیک هویت به نفع شیعیان، نفت، حمایت از متحدان، اهمیت جغرافیای سیاسی و راهبردی بحرین، ایجاد امنیت نظامی - سیاسی در بحرین و در کل، تغییر شرایط سیاسی و اقتصادی منطقه به نفع انگلیس، عوامل بازگشایی مجدد این پایگاه در بحرین هستند. برای انجام پژوهش، از نظریه واقعگرایی به عنوان چارچوب نظری استفاده شد. روش پژوهش نیز توصیفی- تحلیلی با استفاده از منابع کتابخانه‌ای و اینترنتی بوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1750 - بحران سوریه و امنیت ملی ایران
حسین ربیعی جعفر نقدی سجاد نجفی

چکیده بحران سوریه یکی از مهم ترین رویدادهایی است که سیاست خارجی و به دنبال آن، امنیت ملی ایران را تحت تأثیر قرار داده است؛ به‌طوری که وضعیت سوریه برای ایران به‌عنوان بازی با حاصل جمع جبری صفر درآمده، هرگونه تحول در ساختار سیاسی این کشور، ضریب امنیتی ایران را به‌شدت کاهش چکیده کامل

چکیده بحران سوریه یکی از مهم ترین رویدادهایی است که سیاست خارجی و به دنبال آن، امنیت ملی ایران را تحت تأثیر قرار داده است؛ به‌طوری که وضعیت سوریه برای ایران به‌عنوان بازی با حاصل جمع جبری صفر درآمده، هرگونه تحول در ساختار سیاسی این کشور، ضریب امنیتی ایران را به‌شدت کاهش می دهد (مفروض). با این مقدمه، این پژوهش چند هدف را پیگیری کرده است: 1- تبیین دلایل اهمیت راهبردی سوریه برای ایران؛ 2- تشریح نحوه تأثیرگذاری بحران سوریه بر امنیت ملی ایران در حوزه های مختلف؛ 3- تبیین نحوه رقابت ایران با قدرت های منطقه ای و فرامنطقه ای در سوریه و 4- تبیین راهبرد امنیتی ایران در قبال بحران سوریه. همچنین، مقاله این فرضیه را بررسی می کند که امنیت ملی ایران در صورت تداوم بحران در سوریه، با توجه به افزایش تهدیدها از سوی رقبای منطقه ای و فرامنطقه ای کاهش می یابد. برای ارزیابی فرضیه، از نظریه موازنه تهدید استفاده شده که می تواند تهدیدات پیش روی ایران در سوریه را به درستی تحلیل کند. روش تحقیق نیز برای بررسی موضوع بر مبنای روش تاریخی، توصیفی و تحلیلی است. یافته های تحقیق نشان داد که به علت برهم خوردن توازن تهدید علیه ایران در نتیجه تداوم بحران سوریه، این کشور می‌کوشد به موازنه سازی قدرت مبادرت ورزد. درنتیجه، راهبرد امنیتی ایران برای برون رفت از بحران، حمایت همه جانبه از اسد است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1751 - سیاست امنیت انرژی امریکا و ژئوپلیتیک انرژی ایران
عنایت اله یزدانی بهمن ربیعی نیا حسین مهدیان

چکیده روابط انرژی ایران و امریکا، روندی کاملا متفاوت با روابط انرژی ایران با سایر مصرف‌کنندگان انرژی جهان دارد. ایران از لحاظ ذخایر هیدروکربنی، دومین کشور دنیا، و امریکا بزرگ‌ترین مصرف‌کننده انرژی جهان، روابط انرژی‌ میان خود را متناسب با مشکلات سیاسی موجود، بر مبنای تقا چکیده کامل

چکیده روابط انرژی ایران و امریکا، روندی کاملا متفاوت با روابط انرژی ایران با سایر مصرف‌کنندگان انرژی جهان دارد. ایران از لحاظ ذخایر هیدروکربنی، دومین کشور دنیا، و امریکا بزرگ‌ترین مصرف‌کننده انرژی جهان، روابط انرژی‌ میان خود را متناسب با مشکلات سیاسی موجود، بر مبنای تقابل دنبال می‌کنند و هم‌اکنون تأثیرگذارترین گزینه بر روابط انرژی ایران، الزامات سیاسی است. جایگاه استراتژیک امنیت انرژی برای امنیت ملی هر دو کشور ایران و امریکا و تأثیرپذیری شدید ایران در روابط انرژی به‌ علت اقتصاد مبتنی بر فروش نفت و مخاصمات سیاسی، باعث حساسیت بیشتر دو کشور نسبت به اقدامات یکدیگر در این زمینه شده است. براین اساس، مقاله حاضر با رویکردی توصیفی- تحلیلی تأثیرگذاری سیاست امنیت انرژی ایالات متحده امریکا را بر ژئوپلیتیک انرژی ایران در زمینه‌های تحریم انرژی(فروش، سرمایه‌گذاری خارجی و خطوط لوله انرژی) و افزایش تولید جهانی بررسی و تحلیل کرده است. جایگاه دو کشور در ساختار قدرت نظام ژئوپلیتیک جهانی، مؤید این واقعیت است که در بیشتر موارد کنش‌های ایالات متحده در راستای کاهش منزلت ژئوپلیتیک کشورمان و در مقابل واکنش ایران برای خنثی کردن و یا کاهش اثرهای کنش‌های امریکا بوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1752 - رویارویی و رقابت ایران و آمریکا در افغانستان پس از حوادث 11 سپتامبر2001
مرتضی مصدقی سیف اله فضلی نژاد

چکیده تحولات افغانستان برای جمهوری اسلامی ایران که دارای مرزهای طولانی با آن کشور است، دارای اهمیت زیادی است. حوادث 11 سپتامبر و حمله ایالات متحده به افغانستان و سرنگونی طالبان، بر اهمیت و حساسیت این کشور افزود. ایران و ایالات متحده در سرنگونی طالبان منافع مشترکی داشتند چکیده کامل

چکیده تحولات افغانستان برای جمهوری اسلامی ایران که دارای مرزهای طولانی با آن کشور است، دارای اهمیت زیادی است. حوادث 11 سپتامبر و حمله ایالات متحده به افغانستان و سرنگونی طالبان، بر اهمیت و حساسیت این کشور افزود. ایران و ایالات متحده در سرنگونی طالبان منافع مشترکی داشتند؛ اما این تفاهم مقطعی پس از اعلام ایران به‌عنوان محور شرارت در ژانویه 2002 از سوی رئیس‌جمهور آمریکا، جورج بوش پسر برهم خورد و دشمنی بین دو کشور افزایش یافت و همین امر، دورنمای همکاری بین ایران و ایالات متحده در افغانستان را کاهش داد. با روی کار آمدن اوباما در سال 2009 و امضای توافقنامه برجام، احتمال رویارویی نظامی ایران و آمریکا کاهش یافت. هدف مقاله حاضر که به روش توصیفی تحلیلی انجام شده، پاسخ به این پرسش است که پس از سقوط طالبان، چه زمینه‌های همکاری و رقابت بین ایران و ایالات متحده آمریکا در افغانستان وجود داشته است؟ به‌نظر می‌رسد ایران و ایالات متحده منافع مشترکی در ثبات و امنیت افغانستان داشته باشند. این منافع شامل کمک به دولت کابل، جلوگیری از قاچاق مواد مخدر، رسیدگی به بحران پناهندگان افغان، افزایش توانمندی نیروهای امنیتی افغانستان و ایجاد انگیزه برای آشتی ملی است؛ اما تحولاتی مانند امضای پیمان استراتژیک بین ایالات متحده و افغانستان، بر نگرانی‌های امنیتی ایران افزوده است. خروج نسبی نیروهای آمریکایی از افغانستان، فرصتی دیگر برای تعامل دوباره با ایران پدید آورد. ایالات متحده آمریکا پس از یک دهه مداخله نافرجام، باید تهران را شریکی مناسب برای بهبود چشم انداز صلح و ثبات در افغانستان به‌شمار آورد؛ اما تنش در روابط ایران و ایالات متحده و تضاد ساختاری دو کشور، تاکنون مانع این مهم شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1753 - مقایسۀ رویکرد یک‌جانبه‌گرایی و چندجانبه‌گرایی ایالات متحده در قبال پروندۀ هسته‌ای ایران
حامد عامری گلستانی بهروز شجاعی

چکیده برنامۀ هسته‌ای ایران، یکی از موضوع های مهم در رابطۀ آمریکا و ایران پس از انقلاب اسلامی است. رویکردهای مختلف آمریکا در قبال این پرونده نقش مهمی در فراز و فرود آن داشته است. دو رویکرد یک‌جانبه‌گرایی و چندجانبه‌گرایی از جمله مهم‌ترین آن‌هاست. در دورۀ جرج دبلیو بوش، آ چکیده کامل

چکیده برنامۀ هسته‌ای ایران، یکی از موضوع های مهم در رابطۀ آمریکا و ایران پس از انقلاب اسلامی است. رویکردهای مختلف آمریکا در قبال این پرونده نقش مهمی در فراز و فرود آن داشته است. دو رویکرد یک‌جانبه‌گرایی و چندجانبه‌گرایی از جمله مهم‌ترین آن‌هاست. در دورۀ جرج دبلیو بوش، آمریکا با پی‌گیری سیاست‌های یک‌جانبه‌گرایانه، هژمون شدن را دنبال می‌کرد. در سال‌های آخر بوش، سیاستِ این دولت به‌دلیل ناکارآمدی‌های آن در خاورمیانه، رو به چندجانبه‌گرایی گذاشت، که البته رویکردی قوی نبود. اوباما سیاست‌های چندجانبه را در زمینه‌های مختلف؛ از جمله پروندۀ ایران دنبال کرد و مذاکره با ایران، و همکاری با کشورهای 1+5 حاصل چندجانبه‌گرایی آمریکا و تغییر در سیاست‌هایِ ایران بود. این مقاله، با روش مقایسه‌ای، به‌دنبال مقایسۀ این دو رویکرد اساسی با این پرسش است که رویکردهای دولت بوش و اوباما در قبال پروندۀ هسته‌ای ایران، چگونه با هم قابل مقایسه‌اند؟ با این فرضیه که در مقایسۀ میانِ سیاستِ آمریکا در قبال پروندۀ هسته‌ای ایران، هژمونیک‌گرایی و نظامیگری شاخص‌های مهم یک‌جانبه‌گرایی و همکاری و نهادگرایی بین‌المللی، شاخص‌های مهم چندجانبه‌گرایی هستند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1754 - نگاهی دیگر به مبانی روابط خارجی ج.ا. ایران: فرهنگ راهبردی در دهه ۱۳۵۸-۱۳۶۸
حمیرا مشیرزاده مجید کافی

چکیده بیان مسأله: این مقاله فرهنگ راهبردی ایران را در یکی از مهم ترین نقاط عطف خود؛ یعنی دهه نخست پس از انقلاب اسلامی به کاوش گذاشته است. نویسندگان، با مبنا قرار دادن نقشه ادراکی امام خمینی (ره) به‌عنوان مهم‌ترین تصمیم‌گیرنده امنیتی و راهبردی کشور در این مقطع، تصویری ف چکیده کامل

چکیده بیان مسأله: این مقاله فرهنگ راهبردی ایران را در یکی از مهم ترین نقاط عطف خود؛ یعنی دهه نخست پس از انقلاب اسلامی به کاوش گذاشته است. نویسندگان، با مبنا قرار دادن نقشه ادراکی امام خمینی (ره) به‌عنوان مهم‌ترین تصمیم‌گیرنده امنیتی و راهبردی کشور در این مقطع، تصویری فراگیر و مبتنی بر روش‌شناسی علمی از فرهنگ راهبردی کشور طی دوران مذکور ارائه کرده‌اند. طرح سؤال: این مقاله درپی پاسخ دادن به این سؤال است که مؤلفه‌ها و ویژگی‌های فرهنگ راهبردی ایران پس از انقلاب چه بوده است؟ یافته‌های تحقیق: این مقاله نشان می دهد که به رغم وجود عناصری چون: قدرت ملی، توان نظامی، روحیه ملی و حمایت مردمی، مؤلفه هایی چون: عاملیت الهی، شهادت طلبی، عدالت و... ویژگی های خاصی به فرهنگ راهبردی این دوره می بخشند. در نتیجه، مؤلفه‌ها و ویژگی‌های فرهنگ راهبردی ایران در این دوران، نشان دهنده وجود یک شیوه متفاوت با روش های مألوف برای پاسخ دادن به تهدید و دفاع از کشور است و تفاوت این شیوه ملی با سبک‌ها و فرهنگ‌های راهبردی موجود، می‌تواند زمینه شکل گرفتن یک نظریه امنیتی ایرانی در حوزه روابط بین‌الملل و مطالعات امنیتی باشد. روش و ابزار تحقیق: نویسندگان مقاله با استفاده از روش نقشه‌برداری ادراکی و تحلیل محتوای ۳۲ سخنرانی امام خمینی(ره)، نقشه ادراکی نگرش راهبردی امام خمینی را به عنوان مبنای تحلیل فرهنگ راهبردی ایران پس از انقلاب ترسیم کرده اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1755 - عوامل مؤثر در رویکرد روسیه به برنامه هسته‌ای ایران؛ از نیروگاه بوشهر تا برجام
هادی زرگری الهه کولائی

چکیده روسیه یکی از بازیگران مؤثر در روند فنی و سیاسی برنامه هسته‌ای ایران بوده است؛ اما دیدگاه های یکسانی نسبت به رویکرد آن وجود ندارد. به منظور ارزیابی این دیدگاه ها، پرسش این پژوهش این است که عامل یا عوامل مؤثر در شکل‌دهی به رویکرد و رفتارهای فنی و سیاسی روسیه به بر چکیده کامل

چکیده روسیه یکی از بازیگران مؤثر در روند فنی و سیاسی برنامه هسته‌ای ایران بوده است؛ اما دیدگاه های یکسانی نسبت به رویکرد آن وجود ندارد. به منظور ارزیابی این دیدگاه ها، پرسش این پژوهش این است که عامل یا عوامل مؤثر در شکل‌دهی به رویکرد و رفتارهای فنی و سیاسی روسیه به برنامه هسته‌ای کشورمان چیست؟ در پاسخ به پرسش فوق، این فرضیه مطرح است که رویکرد مسکو را باید در قالب کلان سیاست خارجی آن و در رابطه با نقش های جهانی، منطقه ای و هسته‌ای سیاست خارجی روسیه، متأثر از گفتمان های هویتی این کشور ارزیابی کرد. در این زمینه، کوشش مسکو برای ایفای نقش های جهانی و منطقه ای و آیین هسته‌ای این کشور، در کنار عوامل اقتصادی و بین المللی در دوره های زمانی مختلف در کنار هم، تأثیرگذاری متفاوتی در چارچوب گفتمان های هویتی در گذر زمان، در شکل دهی به رویکرد روسیه به برنامه هسته‌ای ایران و سطح همکاری یا همسویی فنی و سیاسی با آن داشته اند. لذا تاکید صرف بر عوامل اقتصادی یا بین المللی، نه تنها به تقلیل گرایی منجر می شود؛ بلکه تغییر در مواضع و رفتارهای روسیه را نیز تبیین نمی کند. این پژوهش برای بررسی فرضیه خود از روش توصیفی- تحلیلی و نیز استفاده از منابع کتابخانه ای و مصاحبه بهره برده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1756 - نقش هویت در سیاست خارجی عربستان سعودی
صدیقه زارع زحمتکش قاسم ترابی

تقابل هویتی یکی از منابع اصلی تقابل و تضاد در عرصه سیاست بین‌المللی به شمار می‌آید. به این معنا که وجود اختلاف در هویت کشورها، موجبات تنش بین آنها را فراهم می‌آورد، در حالی که همگرایی و شباهت بین کشورها می‌تواند منجر به همکاری شود. مقاله حاضر با درک چنین تناقضی درصدد پا چکیده کامل

تقابل هویتی یکی از منابع اصلی تقابل و تضاد در عرصه سیاست بین‌المللی به شمار می‌آید. به این معنا که وجود اختلاف در هویت کشورها، موجبات تنش بین آنها را فراهم می‌آورد، در حالی که همگرایی و شباهت بین کشورها می‌تواند منجر به همکاری شود. مقاله حاضر با درک چنین تناقضی درصدد پاسخ با این سوال است که چرا عربستان سعودی که خود را رهبر جهان اسلام می‌داند، بارها با قدرت گرفتن کشورها و جنبش‌های اسلام‌گرا در منطقه مخالفت کرده است؟ فرضیه پژوهش متضمن این نکته است که عربستان سعودی رشد بازیگران اسلام گرا در منطقه را تهدیدی برای هویت اسلامی و سنی خود به عنوان رهبر جهان اسلام می داند، به همین دلیل سیاست خارجی این کشور در راستای تضعیف رقبای هویتی عمل می کند. مقاله حاضر برای مشخص نمودن این پارادوکس تلاش کرده توضیح دهد چگونه شباهت در هویت می‌تواند موجب شکل‌گیری تنش و ناامنی شده و ریسک‌های هویت را به ارمغان آورد. یافته های تحقیق نشان می دهند شباهت های فرهنگی نقش مهمی در سیاست عربستان ایفا می کنند. مقاله حاضر قصد دارد این موضوع را به روش توصیفی و تحلیلی موردبحث و بررسی قرار دهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1757 - مطالعه تطبیقی تأثیر تحولات سوریه و عراق بر سیاست منطقه‌گرایی جمهوری اسلامی ایران و ترکیه
محمدجواد فتحی الهام رسولی ثانی آبادی میلاد خسروی نژاد

چکیده امروزه منطقه گرایی یکی از الزامات سیاست خارجی کشورها را شکل می دهد و توجه به مناطق پیرامونی و پتانسیل های خاص هر کشور، دولت ها را به سمت راهبردهای منطقه ای خاصی رهنمود می کند. کشورها تلاش دارند با استفاده از نقش منطقه ای و ظرفیت های موجود، به افزایش قدرت بین المل چکیده کامل

چکیده امروزه منطقه گرایی یکی از الزامات سیاست خارجی کشورها را شکل می دهد و توجه به مناطق پیرامونی و پتانسیل های خاص هر کشور، دولت ها را به سمت راهبردهای منطقه ای خاصی رهنمود می کند. کشورها تلاش دارند با استفاده از نقش منطقه ای و ظرفیت های موجود، به افزایش قدرت بین المللی خود بیفزایند. ایران و ترکیه به عنوان دو کشور مهم منطقه ای به لحاظ شرایط خاص آنها در خاورمیانه، همواره به دنبال افزایش نقش منطقه ای خود بوده اند. تحولاتی که از سال 2011 در سوریه و سپس در کشور عراق از سال 2013 آغاز شد، تأثیرات زیادی بر منطقه گرایی دو کشور برجای گذاشته است. براین اساس، سؤال پژوهش حاضر این است که تحولات سوریه و عراق چه تأثیری بر منطقه‌گرایی ایران و ترکیه داشته است؟ فرضیه نیز بدین گونه است که تحولات منطقه با توجه به فراهم آوردن فرصت ها و چالش های مشترک منطقه ای، نگاه ژئوپلتیک ایران و ترکیه را تقویت کرده است. شایان ذکر است که با استفاده از تز مجموعه های امنیتی منطقه ای مکتب کپنهاک، چالش ها و فرصت هایی در قالب سه مؤلفه وابستگی متقابل امنیتی، الگوهای دوستی و دشمنی و همبستگی های فرهنگی و نژادی ایجاد شده است. براساس یافته های پژوهش، فرصت های سیاسی، ایدئولوژیک و اقتصادی و چالش های امنیتی و اقتصادی، موجب تقویت سیاست منطقه گرایی ایران و ترکیه پس از تحولات منطقه شده است. این پژوهش با استفاده از روش توصیفی ـ تحلیلی انجام شده و گردآوری داده ها نیز کتابخانه ای ـ اسنادی بوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1758 - تحول در راهبرد نظامی عربستان: زمینه‌ها و دلایل
نادر پورآخوندی

چکیده هدف این مقاله، بررسی تحول در راهبرد نظامی عربستان است. عربستان از زمان تأسیس بیش‌تر به‌عنوان یک کشور نفتی شناخته می‌شد. این کشور اگرچه خود را به عنوان رهبر جهان عرب و حافظ کشورهای شبه جزیره عربستان تلقی می‌کرد؛ اما نیروی نظامی آن علی‌رغم هزینه‌های زیاد، فاقد توان چکیده کامل

چکیده هدف این مقاله، بررسی تحول در راهبرد نظامی عربستان است. عربستان از زمان تأسیس بیش‌تر به‌عنوان یک کشور نفتی شناخته می‌شد. این کشور اگرچه خود را به عنوان رهبر جهان عرب و حافظ کشورهای شبه جزیره عربستان تلقی می‌کرد؛ اما نیروی نظامی آن علی‌رغم هزینه‌های زیاد، فاقد توانمندی لازم برای نقش‌آفرینی در تحولات منطقه خلیج فارس بود؛ اما از سال 2003 ؛ به‌ویژه پس از بهار عربی، عربستان توانمندی نظامی خود را افزایش داد و مداخله در تحولات منطقه‌ای را شروع نمود. نیروی نظامی عربستان پس از ناآرامی‌ها در بحرین وارد این کشور شد و در حال حاضر به طور همزمان در دو عملیات نظامی مانند حملات هوایی اتئلاف بین‌المللی در سوریه و عملیات هوایی و زمینی علیه حوثی‌های یمن مشارکت دارد. این مقاله به بررسی چرایی تبدیل راهبرد نظامی تدافعی عربستان به راهبرد تهاجمی می‌پردازد و معتقد است با توجه به تغییراتی که در محیط امنیتی عربستان صورت گرفته، این کشور راهبرد نظامی تهاجمی اتخاذ کرده است. این مقاله برای آزمون فرضیه خود از روش توصیفی- تبیینی استفاده کرده و با استفاده از منابع کتابخانه‌ای و اینترنتی نشان می‌دهد که هدف اصلی این راهبرد، مقابله با نفوذ منطقه‌ای ایران است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1759 - بررسی نقش مؤلفه‌های هویتی در روابط ج.ا. ایران و اتحادیه اروپا پس از انقلاب اسلامی
غلامرضا کریمی محسن کشوریان

چکیده نفوذ سیاسی و اقتصادی جمهوری اسلامی ایران و اتحادیه اروپا در مبادلات جهانی و منطقه‌ای زمینه مناسبی را برای گسترش همکاری و همگرایی بین دو طرف فراهم می‌آورد؛ اما تاکنون روابط دو طرف در طول بیش از سه دهه نه تنها نهادینه نشده؛ بلکه با فراز و نشیب همراه بوده و در دوره‌ چکیده کامل

چکیده نفوذ سیاسی و اقتصادی جمهوری اسلامی ایران و اتحادیه اروپا در مبادلات جهانی و منطقه‌ای زمینه مناسبی را برای گسترش همکاری و همگرایی بین دو طرف فراهم می‌آورد؛ اما تاکنون روابط دو طرف در طول بیش از سه دهه نه تنها نهادینه نشده؛ بلکه با فراز و نشیب همراه بوده و در دوره‌هایی به سردی گراییده‌ است. هدف این پژوهش، بررسی شناخت نقش عناصر هویتی اثرگذار در مناسبات ایران و اتحادیه اروپا و توجه به عوامل اجتماعی و هویتی به‌عنوان یکی از عوامل واگرایی در روابط دو طرف است و فرض بر این است که روابط جمهوری اسلامی ایران و اتحادیه اروپا پس از انقلاب اسلامی، تحت تأثیر سازه‌های هویت‌بخش؛ فرهنگی، ارزشی، هنجاری و انگاره‌های بیناذهنی قرار دارد و این سازه‌ها به نگاه متفاوت نسبت به مسائل جهانی و تصویر منفی طرفین از یکدیگر منجر شده است که در روابط دوجانبه به‌صورت واگرا عمل می‌کند؛ زیرا ارزش‌ها و هنجارهای جمهوری اسلامی برگرفته از هویت اسلامی – انقلابی است که در پی پیروزی انقلاب اسلامی شکل‌گرفته است و اتحادیه اروپا متکی به هویت اروپایی، ارزش‌های لیبرالیستی غربی و ماهیت دینی سکولار است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1760 - سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران: ارتقاء شان
قدرت احمدیان سید امیرحسین بنی اشراف

10.30495/pir.2019.664728

این نوشتار به دنبال مطالعه سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران با رویکرد رئالیسم فرهنگی آلستیر آین جانستون است. رهیافت‌هایی که تا کنون به‌طور عام به مقوله‌ی سیاست خارجی و از جمله سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران می‌پردازند، تحت تأثیر سنت رئالیسم و تا حدودی نظریه انتقادی و سا چکیده کامل

این نوشتار به دنبال مطالعه سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران با رویکرد رئالیسم فرهنگی آلستیر آین جانستون است. رهیافت‌هایی که تا کنون به‌طور عام به مقوله‌ی سیاست خارجی و از جمله سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران می‌پردازند، تحت تأثیر سنت رئالیسم و تا حدودی نظریه انتقادی و سازه‌انگاری بوده‌اند. این پژوهش با نابسنده دانستن مطالعات پیشین و با اتکا بر رویکرد جانستون در خصوص چین نقطه تأکید خود را در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران بر جستجو و حفظ شأن هویتی در سیستم بین‌المللی و نقش آن می‌گذارد و مفروضات واقع‌گرایانه را با مقولات فرهنگی ترکیب می‌کند. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که یک نوع همخوانی آشکار میان سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران و رئالیسم فرهنگی جانستون دیده می‌شود. بر این اساس تمایلات استراتژیک و نظامی جمهوری اسلامی ایران در سطح منطقه خاورمیانه تابعی از فرهنگ استراتژیک و رئالیسم فرهنگی و همچنین تحت تأثیر تمایل این کشور برای کسب جایگاه و شأن در سیستم بین‌الملل است. روش تحقیق در این مقاله تحلیلی-توصیفی است و برای تحلیل از نظریه رئالیسم فرهنگی جانستون استفاده شده و گردآوری داده‌ها نیز کتابخانه‌ای بوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1761 - مقایسه نقش ثبات سیاسی در الگوی توسعه مالزی و ترکیه با الگوی اسلامی- ایرانی پیشرفت
امیرابراهیم رسولی غلامرضا خواجه سروی

10.30495/pir.2019.664715

کشورهای ایران، ترکیه و مالزی، سه کشور اسلامی هستند که از لحاظ ویژگی‌های داخلی شباهت زیادی با یکدیگر دارند؛ هر سه، کشورهای مسلمان با تنوع قومی و فرهنگی گسترده هستند که در گذشته در شمار کشورهای کمتر توسعه‌یافته قرارداشته و تقریباً هم‌زمان باهم، به‌طراحی الگوی پیشرفت پرداخ چکیده کامل

کشورهای ایران، ترکیه و مالزی، سه کشور اسلامی هستند که از لحاظ ویژگی‌های داخلی شباهت زیادی با یکدیگر دارند؛ هر سه، کشورهای مسلمان با تنوع قومی و فرهنگی گسترده هستند که در گذشته در شمار کشورهای کمتر توسعه‌یافته قرارداشته و تقریباً هم‌زمان باهم، به‌طراحی الگوی پیشرفت پرداختند. جمهوری اسلامی ایران الگوی اسلامی ـ ایرانی پیشرفت را طراحی کرد وکشورهای ترکیه و مالزی، مبانی اسلامی را با الگوها ونظریه‌های نوسازی غربی ترکیب کردند. پژوهش حاضر، باروش توصیفی ـ تحلیلی به دنبال ارزیابی الگوهای پیشرفت در سه کشور مذکور، چهارچوب نظری ثبات سیاسی در این کشورها واثرگذاری وعملکرد این ثبات سیاسی در پیشرفت کشور است. مقایسه الگوی پیشرفت در کشورهای مذکور نشان داد که در هر سه الگو، مبانی اسلام و عمل به اصول اسلامی مورد توجه بوده و اهداف غایی دولت‌ها در توسعه دادن کشور، دستیابی به اهداف انسانی مدنظر اسلام، نظیر عدالت اجتماعی و زدودن فقر است. به نظر می‌رسد، کارآمدترین و موفق‌ترین الگوی پیشرفت برای هر کشوری، الگویی باشد که بر اساس ویژگی‌های سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، دینی و... آن کشور و با نکته‌برداری و الهام‌گیری از تجارب موفق کشورهای پیشرفته طراحی شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1762 - عوامل هویتی و تعارض در روابط جمهوری اسلامی ایران و ایالات متحده امریکا
سلیمان الماسی قاسم ترابی عباس صالحی

10.30495/pir.2023.1954398.3469

چکیده:سؤال اصلی پژوهش که با هدف شناسایی و تبیین، عوامل هویتی مؤثر بر مناسبات ایران و امریکا مورد برسی قرار گرفت، اینست که علل و عوامل هویتی تعارض در روابط ایران و امریکا کدامند. و در پاسخ به سؤال مذکور فرضیه مطرح عبارتست از تضاد و تقابل در هویت خواهی و استقلال‌طلبی ناشی چکیده کامل

چکیده:سؤال اصلی پژوهش که با هدف شناسایی و تبیین، عوامل هویتی مؤثر بر مناسبات ایران و امریکا مورد برسی قرار گرفت، اینست که علل و عوامل هویتی تعارض در روابط ایران و امریکا کدامند. و در پاسخ به سؤال مذکور فرضیه مطرح عبارتست از تضاد و تقابل در هویت خواهی و استقلال‌طلبی ناشی از فرهنگ ملی و اسلامی ایران از یک سو و هژمونی طلبی با نگاه یک‌جانبه و نگرش لیبرالیستی آمریکا از سوی دیگر موجب تعارض در روابط دو کشور شده و ایجاد روابط مسالمت‌آمیز و توأم با احترام متقابل را بسیار دشوار کرده است.این مقاله، با بهره‌گیری از روش تحلیلی - مقایسه‌ای و در چارچوب نظریه سازه‌انگاری، تلاش کرده، ضمن کشف و شناسایی عوامل هویتی ایران و امریکا، به بررسی و مقایسه‌ی عوامل هویتی متناظر و درعین‌حال متضاد، دو کشور بپردازد که نتیجه کلی آن عبارت است از اینکه: این رویکرد به دلیل معنا محوری و توجه به هنجارها و انگاره‌های هویتی، از ظرفیت خوبی برای فهم و درک موضع جمهوری اسلامی ایران در مقابل امریکا برخوردار است.واژه‌های کلیدی: عوامل هویتی، تعارض، هویت، ایران، امریکا پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1763 - تأثیر تبلیغات رسانه‌های غربی بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران از طریق بحران هویت
مسعود کاوه یوسف خانمحمدی

10.30495/pir.2019.668892

در این پژوهش به بررسی تأثیر تبلیغات رسانه‌های غربی بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران از طریق بحران هویت پرداخته شده و تأکید پژوهش قلمرو زمانی 1388 تا 1396 است. روش پژوهش، روشی کیفی و روش گردآوری اطلاعات، کتابخانه&lrm;ای و تجزیه و تحلیل اطلاعات با روش توصیفی تحلیلی انجام چکیده کامل

در این پژوهش به بررسی تأثیر تبلیغات رسانه‌های غربی بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران از طریق بحران هویت پرداخته شده و تأکید پژوهش قلمرو زمانی 1388 تا 1396 است. روش پژوهش، روشی کیفی و روش گردآوری اطلاعات، کتابخانه&lrm;ای و تجزیه و تحلیل اطلاعات با روش توصیفی تحلیلی انجام شده است. سؤال اصلی پژوهش این است که تأثیر رسانه&lrm;های بیگانه بر امنیت ملی ایران در طی سالهای 1388 تا 1396 چگونه بوده است؟ برای این پرسش فرضیه این گونه طراحی شد که رسانه های خارجی با هدف قرار دادن ارزش‌ها و باورهای مردمی به عنوان مهمترین مؤلفه های هویتی، امنیت ملی را در معرض آسیب قرار داده اند. یافته&lrm;های پژوهش حاکی از آن است که رسانه های غربی با القای ارزش‌هایی مغایر با ارزش&lrm;های اسلامی و انقلابی باعث بحران هویت در سه سطح فردی، اجتماعی و سطح ساختار قدرت شده و از این طریق امنیت ملی ایران را مورد تهدید قرار داده شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1764 - تحول در ساختار قدرت جهانی و تاثیرآن بر روابط ایالات‌متحده و عربستان سعودی
محمد حسین جمشیدی سجاد محسنی

10.30495/pir.2019.666750

با فروپاشی شوروی و تبدیل ساختار قدرت جهانی از دوقطبی به تک‌قطبی، بار دیگر مناطق به‌عنوان خرده سیستم‌های تأثیرگذار اهمیت بالایی یافت؛ بر این اساس ایالات‌متحده نیز تلاش کرد تا با اولویت‌بندی خرده سیستم‌های منطقه‌ای بپردازد که در این مسیر خاورمیانه هم به نظر ژئوپلیتیکی و ه چکیده کامل

با فروپاشی شوروی و تبدیل ساختار قدرت جهانی از دوقطبی به تک‌قطبی، بار دیگر مناطق به‌عنوان خرده سیستم‌های تأثیرگذار اهمیت بالایی یافت؛ بر این اساس ایالات‌متحده نیز تلاش کرد تا با اولویت‌بندی خرده سیستم‌های منطقه‌ای بپردازد که در این مسیر خاورمیانه هم به نظر ژئوپلیتیکی و هم از نظر قطبیت انرژی جهان از اهمیت بالایی برخوردار بود. بر این اساس تعیین سلسله‌مراتب قدرت در خاورمیانه با توجه به دوری و نزدیکی به کانون قدرت جهانی انجام پذیرفت که این توزیع قدرت تلاش کرد تا به نزدیک کردن عربستان‌سعودی به‌عنوان بازیگر مورد حمایت ایالات‌متحده به مرکز و به حاشیه راندن ایران پس از انقلاب 1979 بپردازد. از سوی دیگر قطب‌های قدرت منطقه‌ای مانند جمهوری اسلامی نیز حاضر به پیرامونی شدن در ساختار قدرت منطقه‌ای نبود بنابراین، این امکان که توزیع قدرت مطلوب ایالات‌متحده در منطقه به هم بخورد افزایش می‌یافت که درنهایت ایالات‌متحده را به‌سوی تقویت عربستان‌سعودی سوق داد. بر این اساس سؤال اصلی این است که ایالات‌متحده از چه ابزارهایی برای تقویت عربستان سعودی استفاده کرده است؟ که پاسخ این سؤال را می‌توان در سه متغیر تداوم روابط بر اساس منافع و تهدیدات مشترک، گستره و ماهیت روابط نظامی و وابستگی متقابل اقتصادی جستجو کرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1765 - تحریم های بین المللی و شرق‌گرایی در روابط خارجی ایران (1392-1368)
سید سعید میرترابی محمد وردی زاده کهواده

10.30495/pir.2019.666747

پرسش اصلی مقاله این است که "تحریم های بین المللی در دوره 1392-1368، چگونه گرایش به شرق در مناسبات اقتصادی و سیاسی جمهوری اسلامی ایران را تقویت کرده است؟ فرضیه‌‌ای که مقاله مورد آزمون قرار داده این است که "تحریم های متعاقب بین‌المللی علیه کشور در پنج حوزه مختلف در دوره‌ی چکیده کامل

پرسش اصلی مقاله این است که "تحریم های بین المللی در دوره 1392-1368، چگونه گرایش به شرق در مناسبات اقتصادی و سیاسی جمهوری اسلامی ایران را تقویت کرده است؟ فرضیه‌‌ای که مقاله مورد آزمون قرار داده این است که "تحریم های متعاقب بین‌المللی علیه کشور در پنج حوزه مختلف در دوره‌ی 1392-1368، از طریق تشدید موانع مناسبات با غرب، نخبگان تصمیم گیر در روابط خارجی کشور را به تقویت مناسبات سیاسی واقتصادی با شرق ترغیب کرده است". این فرضیه در چهارچوب واقع‌گرایی نوکلاسیک و با روش علّی- تبینی به آزمون گذاشته شده که طی آن تقویت شرق‌گرایی در مناسبات خارجی کشور در قالب دافعه تحریم های غرب نشان داده شده است. یافته مقاله حاکی از آن است که گرایش به شرق در مناسبات سیاسی و اقتصادی کشورمان کمتر به عنوان یک راهبرد منسجم و ارادی از درون و بیشتر در چارچوب واکنش به تشدید تحریم های بین المللی علیه کشورمان در مقاطع زمانی خاص، دنبال شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1766 - همسویی ایدئولوژی و منافع ملی و روند قدرت یابی منطقه ای جمهوری اسلامی ایران (1396-1368)
مهدی پرهان غلامرضا کریمی ارسلان قربانی شیخ نشین سیدعلی منوری

10.30495/pir.2019.668889

چکیده پس از پایان جنگ تحمیلی جمهوری اسلامی علاوه بر پیگیری ایدئولوژی انقلاب اسلامی، الزامات و منافع ژئواستراتژیک ایران را نیز ملحوظ نظر قرار داده است. مقاله حاضر بر آن است تا با تحقیق درباره نحوه عملکرد جمهوری اسلامی در سه دهه گذشته، تاثیرات همسویی میان ایدئولوژی و مناف چکیده کامل

چکیده پس از پایان جنگ تحمیلی جمهوری اسلامی علاوه بر پیگیری ایدئولوژی انقلاب اسلامی، الزامات و منافع ژئواستراتژیک ایران را نیز ملحوظ نظر قرار داده است. مقاله حاضر بر آن است تا با تحقیق درباره نحوه عملکرد جمهوری اسلامی در سه دهه گذشته، تاثیرات همسویی میان ایدئولوژی و منافع ملی را در قدرت یابی منطقه ای جمهوری اسلامی ایران بررسی کند. بر این اساس سوال اصلی مقاله این است که چگونه همسویی ایدئولوژی و منافع ملی در روند قدرت یابی منطقه ای جمهوری اسلامی ایران موثر واقع شده است؟ فرضیه مقاله قائل بر این است که تغییر رویکرد نظام و اقدامات آن در انطباق میان ایدئولوژی و منافع ملی کشور موجب افزایش قدرت جمهوری اسلامی ایران در منطقه شده است. یافته های این پژوهش که به روش تبیینی– تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه ای و اسنادی انجام گرفته است نشان می دهند که پس از پایان جنگ تحمیلی و آغاز سیاستهای عمل گرایانه در کشور، همسویی ایدئولوژی و منافع ملی بر اساس برجسته شدن قدرت ملی و موقعیت ژئوپلتیک و باز تعریف شدن مفاهیم ایدئولوژیک در تصمیم گیری کلان نظام، موجب افزایش قدرت منطقه ای جمهوری اسلامی ایران شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1767 - بریکس و سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران
عبدالرضا سیفی محمدباقر خرمشاد

10.30495/pir.2019.668890

جهان امروز در دوران گذار قرار داشته و ساختارهای منبعث از نظام دوقطبی و تک قطبی توان لازم را برای اداره وضعیت جدید جهان ندارند.قدرت های نوظهور برزیل،روسیه،چین،هند و افریقای جنوبی با تشکیل گروه کشورهای بریکس بلوک قدرت جدیدی را تشکیل داده اند که از قدرت قابل توجه و رو به ر چکیده کامل

جهان امروز در دوران گذار قرار داشته و ساختارهای منبعث از نظام دوقطبی و تک قطبی توان لازم را برای اداره وضعیت جدید جهان ندارند.قدرت های نوظهور برزیل،روسیه،چین،هند و افریقای جنوبی با تشکیل گروه کشورهای بریکس بلوک قدرت جدیدی را تشکیل داده اند که از قدرت قابل توجه و رو به رشدی در عرصه های اقتصادی،سیاسی و نظامی برخوردار بوده و می توانند نقش تعیین کننده ای در مناسبات بین المللی ایفا نمایند. در این مقاله به این سوال پاسخ داده می شود که چه عواملی در ارتقای سطح همگرایی بین ایران و بریکس موثر می باشد؟با توجه به رویه و اصول ثابت انقلاب اسلامی مبنی بر عدم وابستگی به قدرت های بزرگ،نفی سلطه پذیری و سلطه جویی،عدالت طلبی،عدم وابستگی،حمایت از حق تعیین سرنوشت ملت ها و همچنین مخالفت و تلاش گسترده جمهوری اسلامی در نقد و به چالش کشیدن نظم تک قطبی امریکا محور، مشاهده می گردد همگرایی مشهودی میان اهداف گروه بریکس و سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران وجود دارد.همسویی بریکس با جمهوری اسلامی ایران در تلاش برای موازنه سازی نرم در قبال ایالات متحده نقشی اساسی در نگاه ج.ا.ایران برای ارتقای سطح همکاری با بریکس داشته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1768 - الگوهای سیاست خارجی ترکیه و ایران در منطقه آمریکای لاتین
رحمت حاجی مینه محمد استادولی

10.30495/pir.2020.679935

آمریکای لاتین به عنوان منطقه‌ای با حساسیت ژئوپلیتکی اخیرا جایگاه خاصی را در سیاست خارجی ترکیه و ایران پیدا کرده است. با عنایت به همسایگی و رقابت این دو کشور در خاورمیانه، حضور آنها در آمریکای لاتین و راهبردشان در قبال این منطقه از اهمیت زیادی برخوردار است. لذا سوال اصلی چکیده کامل

آمریکای لاتین به عنوان منطقه‌ای با حساسیت ژئوپلیتکی اخیرا جایگاه خاصی را در سیاست خارجی ترکیه و ایران پیدا کرده است. با عنایت به همسایگی و رقابت این دو کشور در خاورمیانه، حضور آنها در آمریکای لاتین و راهبردشان در قبال این منطقه از اهمیت زیادی برخوردار است. لذا سوال اصلی مقاله این است که الگوی‌های سیاست خارجی ترکیه و ایران در آمریکای لاتین چیست؟ در این راستا، فرضیه اصلی مقاله هم چنین است که الگوی سیاست خارجی ترکیه در قبال آمریکای لاتین بر مبنای اقتصاد گذاشته شده، در حالی که الگوی ایران هویت محور و بر اساس ارزش‌های ضد هژمونیک بوده است. ضمنا یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که به سبب تغییرات سیاسی خصوصا جابجایی احزاب حاکم که منطقه آمریکای لاتین همواره تجربه می‌کند، الگوی اقتصاد محور نسبت به هویت محور، در حفظ روابط دراز مدت موثرتر خواهد بود. روش تحقیق در این مقاله توصیفی- تحلیلی با رویکرد مقایسه ای است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1769 - تبیین بازتولید منازعه جمهوری اسلامی ایران وآمریکا در جنوب غرب آسیا در عصر پسابرجام؛ بازگشت به نوواقع گرایی
سید امیر جعفری عنایت اله یزدانی محمد علی بصیری

10.30495/pir.2018.607134

چکیدهپس از بازگشت دو طرف منازعه هسته ای ایران و کشورهای 1+5 به مذاکرات هسته ای و انعقاد توافق بین المللی برجام، انتظار می رفت این مدل بتواند به عنوان الگویی برای حل و فصل مسالمت آمیز موضوع های اختلافی دیگر استفاده شود؛ اما تحولات پسابرجام، امیدها برای تسری این مدل به پ چکیده کامل

چکیدهپس از بازگشت دو طرف منازعه هسته ای ایران و کشورهای 1+5 به مذاکرات هسته ای و انعقاد توافق بین المللی برجام، انتظار می رفت این مدل بتواند به عنوان الگویی برای حل و فصل مسالمت آمیز موضوع های اختلافی دیگر استفاده شود؛ اما تحولات پسابرجام، امیدها برای تسری این مدل به پرونده‌های مناقشه آمیز دیگر را کاهش داد. برخلاف تصور برخی از تحلیلگران، ایران نه تنها در صدر تهدیدهای امنیتی مورد شناسایی آمریکا و متحدان سنتی اش در منطقه باقی مانده؛ بلکه با ورود بازیگران فرامنطقه ای، بر شدت موازنه سازی در منطقه نیز افزوده شده است. تئوری نوواقع‌گرایی گرچه به تنهایی نمی تواند درک درستی از تحولات خاورمیانه ارائه نماید؛ لیکن همچنان از قدرت تبیین ساده تر و پیش بینی واقعی تر تحولات آینده برخوردار است. در مقاله حاضر سعی می شود با بهره گیری از تئوری نوواقع گرایی، این سؤال که علل بازتولید منازعه ایران وآمریکا در خاورمیانه در عصر پسابرجام چیست؟؛ پاسخ داده شود. مفروض اصلی مقاله این است که به دلیل استمرار توازن قوا در خاورمیانه، شاهد تشدید رقابت های امنیتی و بازتولید ناامنی در منطقه، با هدف برهم زدن توازن فعلی خواهیم بود. همکاری ایران با کشورهای1+5، نتوانسته است از تشدید منازعات درخاورمیانه جلوگیری کند؛ ازهمین رو، به نظر می‌رسد تسری مسیر طی شده به دیگر موضوع های مورد اختلاف برای جمهوری اسلامی ایران، رفتاری پرهزینه خواهد بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1770 - خروج آمریکا از برجام و لزوم بازخوانی مفاد آن و محظورات طرفین در توافق هسته‌ای با کاربست نظریه عقلانیت محصور
علی اکبر یاری القار احمد بخشی سمیه حمیدی

10.30495/pir.2020.679934

پس از توافق هسته‌ای دو انگاره تثبیتی و تنقیدی نزد افکار عمومی مشهود بود که با یک‌جانبه‌گرایی ترامپ، انگاره دوم قوت یافت. مساله نوشتار حاضر این‌است که با خروج آمریکا از برجام، ایران چه باید بکند و بر چه اساسی می‌توان خروج گام‌به‌گام ایران را از لحاظ حقوقی و سیاسی منطقی و چکیده کامل

پس از توافق هسته‌ای دو انگاره تثبیتی و تنقیدی نزد افکار عمومی مشهود بود که با یک‌جانبه‌گرایی ترامپ، انگاره دوم قوت یافت. مساله نوشتار حاضر این‌است که با خروج آمریکا از برجام، ایران چه باید بکند و بر چه اساسی می‌توان خروج گام‌به‌گام ایران را از لحاظ حقوقی و سیاسی منطقی و قانونی عنوان کرد؟ دیگر این‌که طرفین با چه محظوراتی مواجه بودند که توافقی را امضا کردند که در هر دو سو منتقدان فراوانی داشت؟ دو دستاورد پژوهش این‌است که اولا طرفین به‌ویژه ایران با محظورات فراوانی هنگام عقد قرارداد مواجه بودند که به‌رغم مخالفت با آن از هر دو طرف، با کاربست نظریه عقلانیت محصور هربرت سایمون این قرار داد چند جانبه را امضا نمودند. و انگهی با خروج آمریکا از برجام، اگر جمهوری اسلامی ایران تعهد به قرارداد را بر خلاف منافع ملی خود تلقی نماید؛ مطابق مکانیزم ماشه که یک سیستم خود بسنده است؛ قابلیت حقوقی و سیاسی تقلیل تعهدات یا برگشت به وضعیت پیشا برجامی را دارد. روش تحقیق در این مقاله تحلیلی – توصیفی با تاکید بر تحلیل تصمیم‌گیری مستند بر نظریه‌ های هربرت سایمون و جک اسنایدر است.ابزار گردآوری داده ها نیز مبتنی بر منابع کتابخانه ای و اینترنتی می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1771 - جهانی شدن و مسئله قومیت ها
احسان شاکری خوئی علی محمدی ایروانلو صمد ظهیری

10.30495/pir.2019.670987

فرایند جهانی‌شدن به مثابه دگرگونی در سازمان فضایی و روابط فرهنگی و اقتصادی ابعاد مختلف زندگی بشر را تحت تاثیر قرار داده است و جهانی‌شدن با جریان آزاد اطلاعات، ارتباطات و تغییر در تعاملات و ارتباطات از سطح خرد تا کلان چالش‌ها و فرصت‌هایی را در مقابل جامعه جهانی ایجاد کرد چکیده کامل

فرایند جهانی‌شدن به مثابه دگرگونی در سازمان فضایی و روابط فرهنگی و اقتصادی ابعاد مختلف زندگی بشر را تحت تاثیر قرار داده است و جهانی‌شدن با جریان آزاد اطلاعات، ارتباطات و تغییر در تعاملات و ارتباطات از سطح خرد تا کلان چالش‌ها و فرصت‌هایی را در مقابل جامعه جهانی ایجاد کرده است. یکی از حوزه‌های تاثیرپذیر از جهانی‌شدن مسئله قومیت‌ها در کشورهای با تنوع قومیتی مثل ایران بوده است هدف از این پژوهش پاسخ به این سوالات است که جهانی‌شدن چگونه موجب تقویت و تعمیق قومیت گرایی شده است؟ و چه راهکارهایی برای به حداقل رساندن چالش‌های قومیتی در ایران وجود دارد؟ نتایج پژوهش در چهار بخش: 1. تضعیف حاکمیت‌های ملی؛ 2. تشدید تنش‌های سیاسی و قومی؛ 3. قومیت‌گرایی در ایران بعد از انقلاب اسلامی؛ 4. راهکارها برای همگرایی و هم‌افزایی قومی و مذهبی در ایران ارائه شده است این مقاله از چارچوب نظری روش توصیفی تحلیلی با تاکید بر روایت تعامل بین رویکرد یکسان‌سازی و خاص‌گرایی به نگارش درآمده و روش گردآوری اطلاعات استفاده از منابع کتابخانه‌ای و مقالات است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1772 - (تاثیر معمای امنیت بر رقابت میان ایران و عربستان سعودی)
ابراهیم ارم امین روان بد

10.30495/pir.2020.679936

نگارندگان تلاش کرده اند تا ضمن تلاش برای شناخت بهتر مفهوم معمای امنیت، به این پرسش پاسخ دهند که معمای امنیت چه تاثیری بر رقابت میان ایران و عربستان سعودی داشته است؟ فرضیه اصلی پژوهش حاضر این است که تشدید و وخامت معمای امنیت میان ایران و عربستان سعودی سبب تشدید رقابت و ت چکیده کامل

نگارندگان تلاش کرده اند تا ضمن تلاش برای شناخت بهتر مفهوم معمای امنیت، به این پرسش پاسخ دهند که معمای امنیت چه تاثیری بر رقابت میان ایران و عربستان سعودی داشته است؟ فرضیه اصلی پژوهش حاضر این است که تشدید و وخامت معمای امنیت میان ایران و عربستان سعودی سبب تشدید رقابت و تنش میان دو کشور شده است. در این پژوهش تلاش شده تا با بهره گیری از آخرین توسعه های مفهومی در خصوص معمای امنیت، جایگاه تبیینی مشخص معمای امنیت و میزان تاثیرگذاری آن در رقابت دو کشور در برهه پیش و پس از انقلاب اسلامی تعریف شود. این پژوهش با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی و با تکیه بر تحلیل نظریه پردازانه مبتنی بر نظریه عقلانی روابط بین الملل به این نتیجه رسیده است که وخامت معمای امنیت میان ایران و عربستان سعودی پس از انقلاب اسلامی بسیار بیشتر از سطح معمای امنیت میان دو کشور پیش از وقوع انقلاب اسلامی است اما سطح متوسط معمای امنیت پیش از انقلاب اسلامی تعیین کنندگی بیشتری در عدم شکل گیری همکاریهای جدی و عمیق میان دو طرف داشت. سطح شدید معمای امنیت پس از انقلاب اسلامی نقش تسهیل کننده رقابت میان دو کشور را ایفا کرده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1773 - جایگاه جمهوری اسلامی ایران در موازنه سازی نرم روسیه در قبال آمریکا
محمود علیپور گرجی عبدالمجید سیفی محدثه روزبهانی

10.30495/pir.2020.683315

رقابت و موازنه‌سازی ویژگی بارز دوران جنگ سرد محسوب می شد؛ و دو بلوک در مناطق مختلف جهان درگیر این رقابت و موازنه‌سازی در بسیاری از حوزه‌ها بودند. پایان جنگ سرد تا حدی سبب کاهش این رقابت شد ولی روی کار آمدن ولادیمیر پوتین و بحران‌هایی نظیر گرجستان و اوکراین که تهدید فضای چکیده کامل

رقابت و موازنه‌سازی ویژگی بارز دوران جنگ سرد محسوب می شد؛ و دو بلوک در مناطق مختلف جهان درگیر این رقابت و موازنه‌سازی در بسیاری از حوزه‌ها بودند. پایان جنگ سرد تا حدی سبب کاهش این رقابت شد ولی روی کار آمدن ولادیمیر پوتین و بحران‌هایی نظیر گرجستان و اوکراین که تهدید فضای حیانی روسیه را به دنبال داشت ، سبب ورود روسیه به شکل جدیدی از موازنه‌‌سازی با نام موازنه نرم شد. در این میان، دولت‌هایی دارای سیاست‌های ضدهژمونیک آمریکایی نظیر جمهوری اسلامی ایران، در سیاست خارجی روسیه اهمیت ویژه‌ای یافته-اند؛ زیرا با توجه به پیشینه ضدغربی دارای ظرفیت ابتدایی کافی برای ایفای نقش موثر در این موازنه‌سازی نرم هستند. پرسش اصلی پژوهش حاضر آن است که جمهوری اسلامی ایران چه جایگاهی در موازنه‌سازی نرم روسیه در قبال ایالات متحده آمریکا دارد؟ فرضیه محوری آن است که که با توجه به پتانسیل ایران در عدم پذیرش سرزمینی ایالات متحده در بحران سوریه، دیپلماسی گیراندازی ایالات متحده در پرونده هسته‌ای و توان بالقوه ایران در حوزه‌های اقتصادی و انرژی، جمهوری اسلامی ایران نقش مهمی در موازنه‌سازی نرم روسیه در قبال ایالات متحده ایفا می‌نماید. این مقاله با بهره‌گیری از روش توصیفی- تحلیلی انجام شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1774 - سناریوهای بدیل ج. ا. ایران در تقابل با ائتلاف ‌سازی منطقه‌ای عربستان در میان کشورهای عربی: (2019-2011)
داود احمدزاده کیهان برزگر حمید احمدی سید اسدالله اطهری

10.30495/pir.2019.684612

تحولات جاری در خاورمیانه نشان از امکان بالای فراگیری تنش در این منطقه دارد که بستر لازم را برای ائتلاف سازی های منطقه ای فراهم کرده است. بطوری که عربستان سعودی که نفوذ منطقه ای خود را در کانون های عمده رقا بت (عراق- سوریه ویمن...) ا فزایش دهد. در همین راستا،پرسش اصلی پژ چکیده کامل

تحولات جاری در خاورمیانه نشان از امکان بالای فراگیری تنش در این منطقه دارد که بستر لازم را برای ائتلاف سازی های منطقه ای فراهم کرده است. بطوری که عربستان سعودی که نفوذ منطقه ای خود را در کانون های عمده رقا بت (عراق- سوریه ویمن...) ا فزایش دهد. در همین راستا،پرسش اصلی پژوهش حا ضر این است که ایران در تقابل با ائتلاف ‌سازی های منطقه‌ای عربستان در سال‌های بعد از 2011 چه سناریوهای بدیلی پیش رو دارد؟ با نظر به ائتلاف سازی منطقه ای عربستان سعودی درخاورمیانه علیه ایران سناریوهای بدیل جمهوری اسلامی ایران در سطح خرد (بحران یمن) تثبیت جایگاه انصار ا... در نظام سیاسی این کشور، درسطح منطقه ای،ایجاد شکاف وگسست در ائتلاف های منطقه ای و در سطح فرامنطقه ای، تنش زدایی وتقویت دیپلماسی فرهنگی، هستند. این پژوهش، بر اساس روش شناسی های آینده پژوهشی و بر مبنای رویکرد پیتر شوارتز انجام شده است.واژگان کلیدی: ایران، عربستان، سناریوسازی، ائتلاف‌سازی، کشورهای عربی. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1775 - تاثیر رقابت خاورمیانه‌ای روسیه و ایالات متحده آمریکا بر جایگاه منطقه‌ای ایران (2011-2019)
الهه کولائی امین نایینی

10.30495/pir.2021.680914

خیزش‌های عربی از دسامبر2011 تقریبا به طور کامل نظم امنیتی و بازیگران اصلی در منطقه را دچار تحولات سیاسی و نظامی کرد. حضور مستقیم روسیه به عنوان یک قدرت فرامنطقه‌ای در سوریه یکی از مهمترین تغییرهای استراتژیک در خاورمیانه را ایجاد کرده است. روسیه بعد از پیوسته‌سازی کریمه چکیده کامل

خیزش‌های عربی از دسامبر2011 تقریبا به طور کامل نظم امنیتی و بازیگران اصلی در منطقه را دچار تحولات سیاسی و نظامی کرد. حضور مستقیم روسیه به عنوان یک قدرت فرامنطقه‌ای در سوریه یکی از مهمترین تغییرهای استراتژیک در خاورمیانه را ایجاد کرده است. روسیه بعد از پیوسته‌سازی کریمه به خاک خود در سال 2014، در سال 2015 با دخالت نظامی در سوریه در یک نزاع ژئوپلیتیک با آمریکا قرار گرفته است. مسکو همچنین سیاست تقویت رابطه خود با متحدان سنتی آمریکا در منطقه از جمله اسرائیل، عربستان و ترکیه را نیز مدنظر قرار داده است. رقابت مسکو و واشنگتن درحالی به خاورمیانه کشیده شده است که جمهوری اسلامی ایران به دنبال حفظ و تقویت خود در بی نظمی ناشی از بهار عربی است. با توجه به سیاست های کلی ایران در منطقه، تهران روابط خود با روسیه را افزایش داده است. این رابطه در حفظ بشار اسد در قدرت به همپوشانی منافع رسیده است. این مقاله با روش تحلیلی-توصیفی روابط ایران، روسیه و امریکا را یک چرخه به هم پیوسته در نظر گرفته و تاثیر رقابت روسیه و آمریکا را برجایگاه منطقه‌ای ایران بررسی می کند.این مقاله با حمایت مالی مرکز مطالعات اوراسیای مرکزی دانشگاه تهران تهیه شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1776 - تحریم‌های ایالات‌متحده آمریکا علیه ایران و تأثیر آن بر همکاری‌های نفتی چین و عربستان سعودی (2019-2009)
شیرین حداد زند سید علی منوری

10.30495/pir.2021.686249

سیاست‌های توسعه گرایانه چین، موجب افزایش نیاز این کشور به منابع انرژی شده و افزایش واردات نفت و گاز را از نقاط مختلف جهان به‌ویژه خلیج‌فارس در پی داشته است. این امر توجه چین را به دو ستون اصلی در تأمین انرژی در خلیج‌فارس یعنی ایران و عربستان جلب نموده است. بااین‌وجود، ر چکیده کامل

سیاست‌های توسعه گرایانه چین، موجب افزایش نیاز این کشور به منابع انرژی شده و افزایش واردات نفت و گاز را از نقاط مختلف جهان به‌ویژه خلیج‌فارس در پی داشته است. این امر توجه چین را به دو ستون اصلی در تأمین انرژی در خلیج‌فارس یعنی ایران و عربستان جلب نموده است. بااین‌وجود، روابط میان چین و عربستان و ایران در حوزه انرژی دارای فراز و نشیب‌های بسیار بوده؛ که دلیل اصلی آن را می‌توان در مسائل سیاسی و مسائل خاص این منطقه از جمله روابط ویژه این دو کشور با آمریکا جست‌وجو نمود. پژوهش حاضر به دنبال پاسخگویی به این سؤال است که چگونه تحریم‌های آمریکا علیه ایران در سال‌های 2019-2009 بر همکاری‌های نفتی چین و عربستان تأثیر گذاشته است؟ در پاسخ این فرضیه با روش تکوینی بررسی می‌شود که با کاهش فرصت‌های همکاری‌های چین و ایران در حوزه انرژی به دلیل نظام تحریم‌های آمریکا علیه ایران، همکاری‌های نفتی چین و عربستان در سال‌های 2019-2009 گسترش یافته است. تحقیق حاضر به این نتیجه رسیده که نظام تحریمی آمریکا؛ ایران قدرتمند را در حوزه اقتصادی منزوی کرده و فرصتی طلایی برای کشورهای چین و عربستان به وجود آورده تا روابط خویش را در حوزه اقتصاد، به‌ویژه انرژی تحکیم بخشند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1777 - تبیین روابط عربستان سعودی و اسرائیل در مقابله با ایران : 2020-2011
فرزاد نویدی نیا سجاد مرادی کلارده

10.30495/pir.2021.686822

چکیدهمنطقه ی خاورمیانه طی یک دهه گذشته(2020-2011) دستخوش تحولات فراوانی شده است که یکی از مهم ترین آنها را سیالیت روابط بازیگران در این منطقه تشکیل می دهد. در این چارچوب عربستان و اسرائیل به عنوان دو بازیگر محوری در منطقه خاورمیانه طی یک دهه گذشته روابط دوجانبه و منطقه‌ چکیده کامل

چکیدهمنطقه ی خاورمیانه طی یک دهه گذشته(2020-2011) دستخوش تحولات فراوانی شده است که یکی از مهم ترین آنها را سیالیت روابط بازیگران در این منطقه تشکیل می دهد. در این چارچوب عربستان و اسرائیل به عنوان دو بازیگر محوری در منطقه خاورمیانه طی یک دهه گذشته روابط دوجانبه و منطقه‌ای را گسترش داده‌اند. هدف اصلی در این پژوهش بررسی روابط این دو بازیگر با محوریت تحولات جدید منطقه است. این پژوهش با روش تبیینی و با بکارگیری نظریه موازنه تهدید این سوال اصلی را مطرح می‌کند که مهم‌ترین علت گسترش روابط عربستان و اسرائیل طی یک دهه اخیر چیست؟ همچنین این فرضیه مطرح شده است که دلیل اصلی گسترش روابط طرفین، همکاری مشترک در مقابله با ایران در چارچوب موازنه تهدید است. یافته‌ها نشان می‌دهد که عربستان و اسرائیل، ایران را به عنوان تهدیدی مشترک محسوب کرده و سعی در مقابله با آن در قالب ایران‌هراسی، حمایت ازگروه‌های تروریستی، ایجاد چالش برای متحدین منطقه‌ای ایران، شیعه‌هراسی، ترغیب آمریکا برای خروج از برجام و عادی‌سازی روابط دارند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1778 - فرهنگ راهبردی ایرانیان و محدودیت ‏های دیپلماسی قهری واشنگتن علیه تهران
مجید غلامپور غفار زارعی علی محمد حقیقی

10.30495/pir.2021.686948

هدف اصلی پژوهش حاضر، ارزیابی تأثیر مؤلفه های فرهنگ راهبردی ایرانیان بر واکنش تهران در برابر دیپلماسی قهرآمیز واشنگتن است و این پرسش مطرح شده است که فرهنگ راهبردی ایرانیان چه تأثیری بر پاسخ تهران در برابر خواسته های واشنگتن مبنی بر کوتاه آمدن از آرمان های انقلاب اسلا چکیده کامل

هدف اصلی پژوهش حاضر، ارزیابی تأثیر مؤلفه های فرهنگ راهبردی ایرانیان بر واکنش تهران در برابر دیپلماسی قهرآمیز واشنگتن است و این پرسش مطرح شده است که فرهنگ راهبردی ایرانیان چه تأثیری بر پاسخ تهران در برابر خواسته های واشنگتن مبنی بر کوتاه آمدن از آرمان های انقلاب اسلامی داشته است؟ یافته های پژوهش که با روش شناسی استنتاجی بدست آمده و با تکیه بر قوه فهم فردی تجزیه و تحلیل شده اند، نشان می دهند که 9 مؤلفه اصلی فرهنگ راهبردی ایرانیان در حوزه دیپلماسی و دفاعی شامل شهادت طلبی، مقاومت، تأکید بر بازدارندگی، انعطاف پذیری تاکتیکی، ابهام راهبردی، صبر راهبردی، خوداتکایی، تنهایی راهبردی و احساس آسیب پذیری و رسالت رهبری اسلام و منطقه و 5 ویژگی نهفته در آنها شامل دست یافتن به حقیقت توکل، شجاعت، زیرکی و خردگرایی، رهبری هوشندانه و مدبرانه و ماهیت ترکیبی و چندبعدی باعث شده است تا ایرانیان با درک ماهیت زیاده خواه و خودتقویت کننده دیپلماسی اجبار و پی بردن به اهمیت مقاومت در برابر فشارهای ایالات متحده مانع از شروع دومینوی باج خواهی های واشنگتن شوند. به همین دلیل، برهم کنش&lrm;های چهار دهه گذشته میان جمهوری اسلامی ایران و ایالات متحده همواره یا برپایه اصل امتیاز در برابر امتیاز یا عمل متقابل بوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1779 - اهمیت قدرت نرم در روابط بین‌الملل؛ از صادرات فرهنگی چین در خاورمیانه تا فرصت‌های فرهنگی قرارداد ایران و چین
سید حسن میرفخرائی فرهاد فراهانی

عرصۀ روابط بین‌الملل، به‌شدت تحت تأثیر عوامل فرهنگی و هویتی قرار دارد. ازاین‌رو کسب وجهه و اعتبار بین‌المللی و نفوذ در افکار عمومی و به عبارتی دسترسی به قدرت نرم، ازجمله اهداف مهم و درعین‌حال، تصریح نشدة دیپلماسی کشورها در حوزه سیاست بین‌الملل است. در همین راستا قدرت نو چکیده کامل

عرصۀ روابط بین‌الملل، به‌شدت تحت تأثیر عوامل فرهنگی و هویتی قرار دارد. ازاین‌رو کسب وجهه و اعتبار بین‌المللی و نفوذ در افکار عمومی و به عبارتی دسترسی به قدرت نرم، ازجمله اهداف مهم و درعین‌حال، تصریح نشدة دیپلماسی کشورها در حوزه سیاست بین‌الملل است. در همین راستا قدرت نوظهور چین سعی درصدور صنایع فرهنگی خود ونفوذ هرچه عمیق‌ تر خود در منطقۀ خاورمیانه دارد تا قدرت نرم خود را نیز به موازات سایر ابعاد قدرتش، تقویت کند. اهمیت این استراتژی چین در سند همکاری 25ساله با ایران قابل مشاهده است. در عین حال، فرصت‌های هویتی و فرهنگی موجود در این توافقنامه، پتانسیل گسترش قدرت نرم ایران را در نظام بین‌الملل به همراه دارند. لذا هدف از این پژوهش این است که با روش توصیفی_تبیینی و با استفاده از متون کتابخانه‌ای و داده‌های موجود، به این پرسش اصلی پاسخ دهیم که صادرات فرهنگی چین در خاورمیانه و فرصت‌های فرهنگی پیمان همکاری ایران و چین، چگونه نقش قدرت نرم در روابط بین‌الملل را برجسته می‌کند؟ این فرضیه در پاسخ به این پرسش مطرح می‌شود: سرمایه‌گذاری چین بر توزیع محصولات هویتی در خاورمیانه و فرصت‌‌های فرهنگی ناشی از پیمان همکاری 25ساله برای ایران، ضرورت توجه دولت‌ها به مفهوم قدرت نرم را بیان می‌کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1780 - بررسی عوامل ناامنی در عراق بر اساس مدل هاگت و تأثیر آن بر روابط با ایران
جهانبخش مرادی نصرت اله حیدری

10.30495/pir.2022.1952773.3458

کشور عراق، از مرزهایی تشکیل شده که در طول کمتر از یک قرن از شکل‌گیری این کشور به شکل رسمی و جدید، همواره متزلزل بوده و با چالش‌های امنیتی مواجه بوده است. با اذعان به تأثیر مثبت و منفی عوامل جغرافیایی، در این تحقیق هدف پاسخ به این سؤال بود که عوامل جغرافیایی چه نقشی در ا چکیده کامل

کشور عراق، از مرزهایی تشکیل شده که در طول کمتر از یک قرن از شکل‌گیری این کشور به شکل رسمی و جدید، همواره متزلزل بوده و با چالش‌های امنیتی مواجه بوده است. با اذعان به تأثیر مثبت و منفی عوامل جغرافیایی، در این تحقیق هدف پاسخ به این سؤال بود که عوامل جغرافیایی چه نقشی در ایجاد ناامنی‌ها در عراق و تأثیر آن بر روابط با ایران داشته‌اند؟ در این زمینه با استفاده از مدل دوازده ماده‌ای پیتر هاگت سعی شد که به سؤال فوق پاسخ داده شود و فرضیه پژوهش این بوده است که تقریباً همه&lrm;ی عوامل ناامنی در عراق و علل تنش‌زای پایدار و ناپایدار در روابط این کشور با ایران از ماهیتی جغرافیایی و ژئوپلیتیکی برخوردار بوده و بسیاری از فاکتورهای مدل هاگِت، در این مورد، صدق می‌کنند. نتیجه‌ای که عاید شده، این بود که هرچند شیعیان در حال حاضر، در کشور عراق، قدرت را در دست دارند، اما تنش‌های پایدار در روابط ایران و عراق، عمدتاً ماهیت جغرافیایی و ژئوپلیتیکی دارند که این امر ضرورت توجه به این عوامل توسط تصمیم‌گیرندگان سیاست خارجی ایران را مضاعف می‌کند. روش پژوهش، توصیفی- تحلیلی است و اطلاعات و داده‌های مورد نیاز بر مبنای روش کتابخانه‌ای و فیش‌برداری گردآوری شده‌اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1781 - راهبرد شبکه سازی و جایگاه ج.ا. در سیاست خارجی هند در اورآسیا
ابراهیم طاهری

10.30495/pir.2022.1922913.3193

کشورها در نظام بین الملل کنونی تلاش می کنند با پیوند زدن موضوعات با مکان ها شبکه های مورد نظر را ایجاد کنند. هند نیز از این قاعده مستثنی نیست و تلاش دارد شبکه مدنظر خویش را ایجاد کند. سوال پژوهش این است شبکه سازی در سیاست خارجی هند دارای چه ویژگی هایی است و ایران از چه چکیده کامل

کشورها در نظام بین الملل کنونی تلاش می کنند با پیوند زدن موضوعات با مکان ها شبکه های مورد نظر را ایجاد کنند. هند نیز از این قاعده مستثنی نیست و تلاش دارد شبکه مدنظر خویش را ایجاد کند. سوال پژوهش این است شبکه سازی در سیاست خارجی هند دارای چه ویژگی هایی است و ایران از چه جایگاهی در راهبرد سیاست خارجی این کشور در اورآسیا برخوردار است؟. نتایج نشان می دهد طبق استراتژی کلان هند، دایره اول راهبرد شبکه سازی سیاست خارجی هند شامل همسایگان بلافصل این کشور با هدف پیوند میان آسیای جنوب غربی با آسیای جنوب شرقی است. حلقه بعد شامل کشورهای حاشیه اقیانوس هند از جمله ایران است. در نهایت حلقه سوم به دنبال پیوند هند با آسیای مرکزی و فراتر از آن در قالب کریدور شمال – جنوب است که البته حلقه های سه گانه همراه با هم یک شبکه را تا اورآسیا می سازند. ایران در حلقه دوم شبکه سازی هند قرار دارد. و هند با حضور در چابهار به دنبال رقابت با چین و پاکستان است. این پژوهش از نظریه شبکه ای به عنوان چهارچوب نظری خویش استفاده می کند و روش پژوهش مورد روش تطبیق مورد با نظریه است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1782 - قدرت، نظم موجود و موازنه‌ در سیاست خارجی (بررسی مقایسه‌ای چین و ایران)
زینب فرهادی افشین شامیری

10.30495/pir.2021.686418

طی چند دهه اخیر، سیاست خارجی چین و ایران از توزیع قدرت در نظام بین‌الملل، هژمونی‌خواهی و یک‌جانبه‌گرایی قدرت مسلط انتقاد داشته‌اند، اما واکنش جامعه بین‌الملل نسبت به این دو کشور یکسان نبوده است. مسئله پژوهش حاضر این است که در عین نگرش انتقادی دو کشور به توزیع قدرت و نگر چکیده کامل

طی چند دهه اخیر، سیاست خارجی چین و ایران از توزیع قدرت در نظام بین‌الملل، هژمونی‌خواهی و یک‌جانبه‌گرایی قدرت مسلط انتقاد داشته‌اند، اما واکنش جامعه بین‌الملل نسبت به این دو کشور یکسان نبوده است. مسئله پژوهش حاضر این است که در عین نگرش انتقادی دو کشور به توزیع قدرت و نگرانی از رویکرد سلطه‌طلبی و یک‌جانبه‌گرایی قدرت مسلط، چه تفاوت‌های بین سیاست خارجی چین و ایران، در مورد مفهوم قدرت و فرایند قدرت‌یابی، نظم موجود، قدرت هژمون و موازنه گرایی در برابر آن بوده است که منجر به واکنش متفاوت در برابر آن‌ها شده است. بر اساس یافته‌های پژوهش هرچند این دو کشور نسبت به توزیع قدرت و یک‌جانبه‌گرایی قدرت مسلط ناخرسند بوده‌اند، اما سیاست خارجی چین بر اساس نگرش انتقادی نرم (درون سیستمی)، با ماهیت ضد هژمونیک غیرمستقیم و پیگیری منابع مختلف قدرت (سخت و نرم) شکل‌گرفته است، درحالی‌که سیاست خارجی ایران در طی این سال‌ها بر نگرش انتقادی – انقلابی، رویکرد مقابله‌جویانه یا ضدهژمونیک مستقیم و منابع سخت‌افزاری قدرت استوار بوده است. روش پژوهش در این نوشتار، توصیفی – تحلیلی با استفاده از منابع کتابخانه‌ای و اینترنتی است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1783 - بررسی مقایسه ای سیاست های جمعیتی جمهوری اسلامی ایران با تعدادی از کشورهای سازمان ملل متحد
مجتبی طاهری علی پژهان محمد جواد محمودی

10.30495/pir.2021.686248

طی چند سال اخیر، بسیاری از کشور‌های دنیا نگاه مثبتی به افزایش جمعیت دارند و بر همین اساس هم سیاستگذاری‌هایشان را به سمت و سوی سیاست‌های تشویقی افزایش جمعیت پیش برده‌اند. همچنین با توجه به کاهش باروری ایران به زیر سطح جانشینی در اواسط دهه ی 80، سیاست های پروناتالیستی ایر چکیده کامل

طی چند سال اخیر، بسیاری از کشور‌های دنیا نگاه مثبتی به افزایش جمعیت دارند و بر همین اساس هم سیاستگذاری‌هایشان را به سمت و سوی سیاست‌های تشویقی افزایش جمعیت پیش برده‌اند. همچنین با توجه به کاهش باروری ایران به زیر سطح جانشینی در اواسط دهه ی 80، سیاست های پروناتالیستی ایران بعد از تقریب به دو دهه، مجددا از سال 1385 آغاز شد. هدف از این مطالعه، بررسی سیاستهای تشویقی جمعیتی ایران و مقایسه آن با سایر کشورهای دنیاست. کشور‌های اروپایی با نرخ رشد جمعیت منفی در رأس کشور‌هایی هستند که برای تغییر در سیمای جمعیتی‌شان اقدام کرده‌اند . سیاستهای تشویقی آنها بیشتر قالب کمکهای مالی، ایجاد تسهیلات در امر آموزش، بهداشت، حتی در قالب بسته های مرخصی و غیره مطرح میشود. اما در ایران، هنوز موانع فرزندآوری و حتی بالاتر از آن موانع ازدواج از پیش پای جوانان برداشته نشده و مشوق‌های ازدواج و فرزندآوری تنها روی کاغذ نوشته شده است. بنابر این لازم است مسئولین ایران، بسترهای لازم و همچنین مشکلات اقتصادی خانواده ها و هچنین معضلات ازدواج جوانان را برطرف نموده تا خانواده ها برای افزایش نسل و جوانان برای ازدواج، بدون هیچ مشکل اقتصادی و اجتماعی و ... به سمت این مسئله تشویق شوند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1784 - شخصیت دونالد ترامپ و تأثیر آن بر سیاست خارجی آمریکا در قبال برجام (بر اساس نظریه آناگرام)
حسن عابدینی کشکوئیه حسین مسعودنیا مهناز گودرزی

10.30495/pir.2021.686748

سیاست خارجی آمریکا در قبال ایران در دوره ریاست جمهوری ترامپ، با بد خواندن توافق هسته‌ای آغاز شد و در ادامه برای رسیدن به توافقی بهتر، از برجام خارج شد و قطعنامه 2231 سازمان ملل متحد را نقض کرد. در نهایت با بازگرداندن یک جانبه تحریم‌ها علیه ایران و همچنین ایجاد پیش شرط ب چکیده کامل

سیاست خارجی آمریکا در قبال ایران در دوره ریاست جمهوری ترامپ، با بد خواندن توافق هسته‌ای آغاز شد و در ادامه برای رسیدن به توافقی بهتر، از برجام خارج شد و قطعنامه 2231 سازمان ملل متحد را نقض کرد. در نهایت با بازگرداندن یک جانبه تحریم‌ها علیه ایران و همچنین ایجاد پیش شرط برای مذاکره مجدد، دیگر اعضای برجام را برای خروج از این توافق تحت فشار قرار داد. دولت ترامپ با استفاده از گزینه فشار حداکثری و ابزارهای قدرت به جای روش‌های دیپلماتیک و مسالمت‌آمیز، سیاست برد - باخت را به جای سیاست برد - برد انتخاب کرد. هدف دولت ترامپ در رسیدن به توافقی جدید، توافقی بهتر و به نام دولت خودش با جمهوری اسلامی ایران بود که بیشتر از منافع ملی آمریکا، متأثر از شخصیت وی بود. از آن جایی که وی با شعارهای پوپولیستی، نخبگان حاکم بر آمریکا و ساختار آمریکا را فاسد می‌خواند، سعی بر نابودی تمام دستاوردهای دولت‌ قبلی دموکرات آمریکا در ابعاد داخلی و خارجی داشت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1785 - گسترش حضور فرانسه در آسیای جنوب غربی و تاثیر آن بر امنیت جمهوری اسلامی ایران
محمدرضا موحدی علیرضا رضایی قاسم ترابی

10.30495/pir.2022.1941436.3361

فرانسه به لحاظ تاریخی و سیاسی همواره ارتباط تنگاتنگی با مسائل آسیای جنوب غربی داشته و دارد. با اعلام راهبرد آمریکا در قبال این منطقه، فرانسه فرصت مناسبی را به عنوان یکی از قدرت های میانی برای گسترش مناسبات خود فراهم دید و این کشور می کوشد متناسب با اهداف کلان سیاست خارج چکیده کامل

فرانسه به لحاظ تاریخی و سیاسی همواره ارتباط تنگاتنگی با مسائل آسیای جنوب غربی داشته و دارد. با اعلام راهبرد آمریکا در قبال این منطقه، فرانسه فرصت مناسبی را به عنوان یکی از قدرت های میانی برای گسترش مناسبات خود فراهم دید و این کشور می کوشد متناسب با اهداف کلان سیاست خارجی،مناسبات خود در آسیای جنوب غربی را گسترش دهد.هدف،بررسی روابط سیاسی،اقتصادی و نظامی فرانسه با کشورهای عربی و به ویژه کشورهای حاشیه خلیج فارس است که این امر باعث گسترش مسابقه تسلیحاتی در منطقه و به تبع آن شکاف و تنش منطقه ای بین کشورهای عربی و جمهوری اسلامی ایران می شود. نگارنده در این نوشتار بیان می دارد که تداوم وضع موجود و ادامه تنش بین کشورهای عربی و ایران و تحکیم مناسبات بین دولت های عربی با فرانسه ایران را در بلند مدت با تشدید انفعال و انزوا و تقویت تهدیدات امنیتی در ابعاد مختلف مواجه خواهد کرد.روش پژوهش، توصیفی- تحلیلی است و اطلاعات و داده‌های مورد نیاز بر مبنای روش کتابخانه‌ای و فیش‌برداری تهیه شده است پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1786 - بررسی محدودیت ها وظرفیت ها ی بین المللی جذب سرمایه گذاری خارجی درجمهوری اسلامی ایران ( دهه 1390 هجری شمسی)
شهرام سعادتمند حسین احمدی مسعود همت

10.30495/pir.2021.687155

امروزه ‌‌در روابط بین‌الملل جذب سرمایه‌گذاری خارجی از مهمترین ابزار‌‌های تامین منابع مالی بین‌المللی در بیشتر کشور‌ها از جمله در جمهوری اسلامی ایران محسوب می‌گردد‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ .وجود برخی ظرفیت‌ها و یا محدودیت‌های بین‌المللی در هر کشور نیز همواره تاثیرات مهمی ب چکیده کامل

امروزه ‌‌در روابط بین‌الملل جذب سرمایه‌گذاری خارجی از مهمترین ابزار‌‌های تامین منابع مالی بین‌المللی در بیشتر کشور‌ها از جمله در جمهوری اسلامی ایران محسوب می‌گردد‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ .وجود برخی ظرفیت‌ها و یا محدودیت‌های بین‌المللی در هر کشور نیز همواره تاثیرات مهمی بر میزان ورود سرمایه‌گذاری‌های خارجی خواهد داشت. سوال اصلی این مقاله این است که محدودیت‌های بین‌المللی چه تاثیری برمیزان جذب سرمایه گذاری خارجی گذاشته است و ظرفیت های افزایش سرمایه گذاری خارجی در کشور کدامند؟ هدف این پژوهش شناسایی ومعرفی ظرفیت‌ها ومحدودیت‌های بین‌المللی جذب سرمایه‌گذاری خارجی بویژه در دهه 90 شمسیکشورمان می‌باشد. روش تحقیق دراین پژوهش توصیفی- تحلیلی و ابزار گردآوری از نوع مطالعات کتابخانه‌ای و آماری است. فرضیه‌ی پژوهش براین محورتأکید دارد که از منظر بین‌المللی تحریم‌های سیاسی و اقتصادی وضع شده از سوی ایالات متحده آمریکا علیه کشورمان از جمله مهمترین محدودیت های بین‌المللی جذب سرمایه‌گذاری خارجی در ایران بوده است. نتایج حاصله نشان می‌دهد که چگونگی بهره‌گیری از ظرفیت‌های همکاری اقتصادی وسرمایه‌گذاری با برخی کشورها ونیز ظرفیت‌های اقتصادی ایرانیان مقیم خارج کشور می‌تواند موجب افزایش میزان جذب سرمایه‌گذاری خارجی ومتعاقبا غلبه بر محدودیت‌های بین المللی را برای جمهوری اسلامی ایران فراهم نماید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1787 - تحلیل کنش‌های رفتاری حزب جمهوری‌خواه خلق ترکیه در قبال جمهوری اسلامی ایران
عبدالمطلب عبدالله رامین ولی زاده میدانی سینا فکری

10.30495/pir.2021.684369

تشکیل جمهوری ترکیه بعد از فروپاشی امپراتوری عثمانی و پیدایش احزاب سیاسی علی‌رغم فضای تک‌حزبی در سال‌هال نخست جمهوری ترکیه فضایی از رقابت دموکراتیک را بین احزاب این کشور به وجود آورد. حزب جمهوری‌خواه خلق که نخستین حزب سیاسی ترکیه محسوب می‌شود، در حال حاضر بزرگ‌ترین اپوزی چکیده کامل

تشکیل جمهوری ترکیه بعد از فروپاشی امپراتوری عثمانی و پیدایش احزاب سیاسی علی‌رغم فضای تک‌حزبی در سال‌هال نخست جمهوری ترکیه فضایی از رقابت دموکراتیک را بین احزاب این کشور به وجود آورد. حزب جمهوری‌خواه خلق که نخستین حزب سیاسی ترکیه محسوب می‌شود، در حال حاضر بزرگ‌ترین اپوزیسیون حزب حاکم است. هدف مقاله حاضر تبیین مواضع حزب جمهوری‌خواه خلق در قبال جمهوری اسلامی ایران است. بر این اساس پرسش اصلی این پژوهش عبارت است از اینکه انگاره‌های هویتی حزب جمهوری‌خواه خلق چه نقشی در مواضع این حزب در قبال جمهوری اسلامی ایران دارد؟ نگارنده در فرضیه مقاله بر این باور است که رویکردهای هویتی حزب جمهوری خواه خلق بر مواضع این حزب تاثیرگذار است. این مقاله با روش توصیفی - تحلیلی و با بهره‌گیری از اسناد کتابخانه‌ای نقش انگاره‌های هویتی را در مواضع حزب جمهوری‌خواه خلق مورد بررسی قرار می-دهد. این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی محسوب می‌شود. یافته‌های مقاله نشان می‌دهد کنش‌های رفتاری حزب جمهوری‌خواه خلق در قبال جمهوری اسلامی ایران مبتنی بر اتخاذ سیاست‌های همکاری‌جویانه است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1788 - سناریوهای نظم منطقه‌ای در صورت خروج نیروهای آمریکایی از منطقه از منظر مدل آینده پژوهی تایدا
ابراهیم معراجی حسین دهشیار محمد رضا دهشیری

10.30495/pir.2021.686819

برنامه‌ریزی صحیح و مبتنی بر روندهای آتی برای پیشبرد اهداف امنیت ملی و تأمین منافع ملی، از مهمترین وظایف استراتژیست‌ها در هر کشور است. نظر به اهمیت برنامه‌ریزی سناریویی در مطالعات استراتژیک، در مقاله حاضر نویسنده سعی داشته با روش تحقیق آینده‌ پژوهی و با استفاده از مدل تا چکیده کامل

برنامه‌ریزی صحیح و مبتنی بر روندهای آتی برای پیشبرد اهداف امنیت ملی و تأمین منافع ملی، از مهمترین وظایف استراتژیست‌ها در هر کشور است. نظر به اهمیت برنامه‌ریزی سناریویی در مطالعات استراتژیک، در مقاله حاضر نویسنده سعی داشته با روش تحقیق آینده‌ پژوهی و با استفاده از مدل تایدا که با تاکید بر پنج رویکرد " تعقیب، تحلیل، تصور، تصمیم، و اقدام" درصدد است چارچوبه‌ای مفهومی جهت سناریوهای آینده به دست آورد، سناریوهای محتمل و پیش رو پیرامون نظم منطقه‌ای در صورت خروج نیروهای آمریکایی از منطقه را مورد بررسی قرار دهد. با این بیان سوال اصلی پژوهش حاضر عبارت است از: سناریوهای محتمل پیرامون نظم منطقه ای در صورت خروج نیروهای آمریکایی از منطقه چگونه خواهد بود؟ سناریوها عبارتند از:- خلاء قدرت و توسعه فعالیت نیروهای غیر دولتی همانند داعش و بی نظمی حاصل از آن. - احتمال قدرت گیری برخی کشورهای منطقه و شکل گیری نظم آن بر مدار منافع آنها.- شکل گیری همگرایی منطقه ای جهت تامین امنیت توسط کشورهای منطقه به صورت مشترک.در نهایت نویسنده سعی خواهد داشت سناریوی مطلوب از نقطه نظر جمهوری اسلامی ایران را بیان دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1789 - بررسی سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در بحران سوریه در دوره پساداعش
حمید شایان پور حسین مسعودنیا نفیسه واعظ

10.30495/pir.2022.1946228.3455

به نام خدا روابط راهبردی ایران و سوریه علی‌رغم فرازوفرودهای کم‌سابقه‌ای که طی سالیان اخیر تجربه کرده است، نمونه‌ای تام عیار از ناگسستنی‌ترین روابط دوجانبه در محیط امنیتی غرب آسیا تلقی می‌گرددکه در فضای پسا بحران به‌منظور تحکیم دستاوردهای به‌دست‌آمده نیازمند نقش‌آفرینی، چکیده کامل

به نام خدا روابط راهبردی ایران و سوریه علی‌رغم فرازوفرودهای کم‌سابقه‌ای که طی سالیان اخیر تجربه کرده است، نمونه‌ای تام عیار از ناگسستنی‌ترین روابط دوجانبه در محیط امنیتی غرب آسیا تلقی می‌گرددکه در فضای پسا بحران به‌منظور تحکیم دستاوردهای به‌دست‌آمده نیازمند نقش‌آفرینی، مدیریت و مهندسی ویژه‌تر نسبت به قبل است. پژوهش حاضر با هدف بررسی و تحلیل سیاست خارجی ج.ا.ایران در سوریه در دوره پسا داعش این پرسش را مطرح کرده است که الزامات رفتاری ایران برای مدیریت سوریۀ پسا بحران چگونه ارزیابی می‌گردد؟ با استفاده از روش مطالعه توصیفی و کتابخانه‌ای و به‌عنوان پاسخی احتمالی، پژوهش حاضر به جهت ارائۀ راهبردی بهینه بر مبنای مدیریت تحولات داخلی سوریۀ پس از اتمام بحران این فرضیه را مطرح می‌کند که به‌رغم کامیابی جمهوری اسلامی ایران در ممانعت از سقوط نظام سیاسی تحت هدایت بشار اسد، تداوم دستاوردهای سیاسی ـ نظامی به‌دست‌آمده نیازمند راهبرد پردازی جامع و مبتنی بر ملاحظات داخلی جامعه سوریه بر اساس علایق و خصایص فرهنگی، مذهبی و ژئوپلیتیکیِ مشترک است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1790 - الگوی اسلامی-ایرانی روابط با آفریقا؛ بایسته ها و آسیب ها
بهنام سرخیل محمد محمدی فرد

10.30495/pir.2022.1715663.2265

آفریقا به دلیل ویژگی‌های ذاتی ژئوپلتیکی و همچنین مولفه‌های جدید ژئواکونومیکی ، به عرصه ای راهبردی برای رقابت قدرت های نوظهور تبدیل شده است . بگونه‌ای که بسیاری از تحلیل‌گران ، قرن حاضر را قرن آفریقا نامیده‌اند. از این منظر کنش‌گران فعال بین المللی(نظیر دولت‌ها ، شرکت‌ها چکیده کامل

آفریقا به دلیل ویژگی‌های ذاتی ژئوپلتیکی و همچنین مولفه‌های جدید ژئواکونومیکی ، به عرصه ای راهبردی برای رقابت قدرت های نوظهور تبدیل شده است . بگونه‌ای که بسیاری از تحلیل‌گران ، قرن حاضر را قرن آفریقا نامیده‌اند. از این منظر کنش‌گران فعال بین المللی(نظیر دولت‌ها ، شرکت‌های چند ملیتی ، سازمان‌های فراملی) به بازخوانی و طراحی سیاست‌ها و الگوهای استراتژیک خود با آفریقا می‌پردازند. درهمین چارچوب یکی از جهت‌گیری‌های اساسی و نگرش‌های اصولی جمهوری اسلامی ایران در عرصه بین‌المللی ، موضوع توسعه روابط و گسترش مناسبات با آفریقا و ارتقاء سطح همکاری‌ها در ابعاد مختلف سیاسی ، اقتصادی و فرهنگی با کنش‌گران آفریقایی بوده است .اکنون این سئوال مطرح است که ج.ا.ایران که طبق سند چشم انداز 1404 ه.ش درصدد ایفای نقش موثر در قالب بازیگری فعال و الهام بخش در عرصه روابط بین الملل می باشد ، چه الگویی را در مناسبات خود با آفریقا مدنظر داشته است؟ و اصولا الگوی اسلامی-ایران روابط با آفریقا باید از چه ویژگی‌هایی برخوردار باشد؟ روش تحقیق در این پژوهش توصیفی- تحلیلی و بر مبنای روش کیفی بوده و گردآوری داده ها ، منابع مکتوب و اینترنتی است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1791 - نقش حکمت در شکل گیری نظام سیاسی کارآمد با تاکید برجمهوری اسلامی ایران
محمد حسین آقارخ میرآبادی علیرضا گلشنی شریف لک زایی

10.30495/pir.2022.1955202.3474

در این مقاله سعی بر آن است که به موضوع کارآمدی نظام جمهوری اسلامی ایران و چالش‌هایی که ممکن است دراین زمینه وجود داشته باشد، توجه شود. سوال اصلی مقاله آن است که نسبت این موضوع با حکمت اسلامی در نظام جمهوری اسلامی ایران چیست؟ در پاسخ به سوال فوق، فرضیه تحقیق این است که ح چکیده کامل

در این مقاله سعی بر آن است که به موضوع کارآمدی نظام جمهوری اسلامی ایران و چالش‌هایی که ممکن است دراین زمینه وجود داشته باشد، توجه شود. سوال اصلی مقاله آن است که نسبت این موضوع با حکمت اسلامی در نظام جمهوری اسلامی ایران چیست؟ در پاسخ به سوال فوق، فرضیه تحقیق این است که حکمت موجب افزایش بهره وری (کارایی و اثر بخشی)، نیل به اهداف، ارتقای کارآمدی و دوام و قوام حکومت خواهد شد. روش تحقیق، در مقام جمع آوری اطلاعات، کتابخانه ای است و در مقام تجزیه و تحلیل به تناسب نیاز از روش های عقلی، نقلی و تجربی استفاده شده است. نتایج تحقیق حاکی از آن است که حکمت در مقام نظر، بر پایه علم و اندیشه و در مقام عمل، بر پایه اخلاق و معنویت و تدبیر و سیاست استوار می باشد و نظام ج.ا.ا برای رسیدن به اهداف خود نظیر حیات طیبه اسلامی، وحدت ملی،‌ امنیت و اقتدار بازدارند و عدالت اجتماعی باید حکمت بنیان باشد؛ لذا الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت نیز به عنوان ابزار کارآمدی، باید بر اساس حکمت اسلامی یا چهار عنصر فوق تعریف و تنظیم گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1792 - کالبدشکافی بحران سیاسی ـ امنیتی افغانستان ازاشغال تا نا امنی(2022)وتاثیر آن بر امنیت جمهوری اسلامی ایران
رشید رکابیان

10.30495/pir.2022.1964773.3541

متأثر از تحولات اخیرافغانستان که منجر به سقوط دولتاشرف‌غنی از اریکۀ قدرت شد، ملت افغانستان ونیروهای نظامی این کشوربدون هیچ مقاومتی حکومت را دراشغال طالبان دیدند وشرایط ناامنی دیگری براین کشورحاکم شد.علاوه براین گروه تروریستی داعش برای مقابله با طالبان برعملیات انتحاری و چکیده کامل

متأثر از تحولات اخیرافغانستان که منجر به سقوط دولتاشرف‌غنی از اریکۀ قدرت شد، ملت افغانستان ونیروهای نظامی این کشوربدون هیچ مقاومتی حکومت را دراشغال طالبان دیدند وشرایط ناامنی دیگری براین کشورحاکم شد.علاوه براین گروه تروریستی داعش برای مقابله با طالبان برعملیات انتحاری ونا امنی دراین کشور افزود ودرحال حاظراین کشوربدون دولت ودرمنازعات ناامنی بسرمی‌برد.(مساَله)پژوهش پیش‌رو با هدف بررسی تحولات و کنشگرانِ میدانیِ مؤثردرافغانستان کوشیده است تا با تأسی از مؤلفه‌های تئوریکِ مطالعات امنیتی جهان سوم و با رویکردی توصیفی ـ تحلیلی به این پرسش پاسخ دهد(هدف-روش) که فقدان امنیت در سامان سیاسیِ نوینِ افغانستان متأثر از چه عواملی می‌باشدو تاثیر آن بر جمهوری اسلامی ایران چیست؟(سؤال) فرضیۀ قابل طرح به‌عنوان یافتۀ پژوهش ناظر بر آن است که انباشت مؤلفه‌هایِ مانع و پَس‌ران در دولت‌سازی موجب شده‌است تا افغانستان امروزی به‌عنوان جامعه‌ای از هم گُسیخته، مُضمحل و واگرا، که در مارپیچِ تنازلی منازعه، ناامنی و فقر قرار دارد به بهشت تروریست‌های مدرن از جمله طالبان وداعش بدل شود؛ گروه‌هایی که با تمسُک به عنصر دین و با هدف کسب قدرت سیاسی، نه‌تنها در داخل مانع ایجاد هرگونه مردم‌سالاری نهادمند شده‌اند، بلکه در سطحی گسترده‌تر امنیت جمهوری اسلامی ایران، منطقه و حتی نظام بین‌الملل را آماج حملات تروریستی خود قرار داده‌اند(یافته ها) پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1793 - تأثیر قدرت نرم دیپلماسی ورزشی بر روابط ایران و آمریکا : مطالعه موردی دیپلماسی کشتی (1998-2013)
سودابه مختاری گارینه کشیشیان سیرکی

10.30495/pir.2022.1963738.3532

یکی از مباحث مهم در روابط بین‌الملل مفهوم "قدرت" است. ابتکار جوزف نای در انفکاک میان قدرت سخت و قدرت نرم، شکل جدیدی به تعاریف مربوط به قدرت داد. دیپلماسی ورزشی به عنوان یکی از کلیدی‌ترین شیوه‌های شکل‌گیری قدرت نرم به حساب می‌آید و کشورها تلاش‌می‌کنند ازاین طریق راهکارها چکیده کامل

یکی از مباحث مهم در روابط بین‌الملل مفهوم "قدرت" است. ابتکار جوزف نای در انفکاک میان قدرت سخت و قدرت نرم، شکل جدیدی به تعاریف مربوط به قدرت داد. دیپلماسی ورزشی به عنوان یکی از کلیدی‌ترین شیوه‌های شکل‌گیری قدرت نرم به حساب می‌آید و کشورها تلاش‌می‌کنند ازاین طریق راهکارهایی برای کاهش تنش‌ها، تأثیرات سیاسی، اقتصادی و اجتماعی با سایر بازیگران در این عرصه بیابند. حضور پررنگ تیم‌های ملی ایران بخصوص کشتی در رویدادهای بین‌المللی پربیننده مانند بازی‌های المپیک، فرصتی به وجود آورده است تا ورزش به کمک ارتقای جایگاه ایران درساختار جدید جهانی، حتی کاهش تنش با دشمن دیرینه ایران یعنی آمریکا بیاید. از این‌رو پژوهش حاضر به دنبال پاسخگویی به این پرسش است که قدرت نرم دیپلماسی ورزشی به‌خصوص ورزش کشتی چه نقشی در مناسبات ایران و آمریکا در سال‌های 1998 تا 2013 داشته است؟ بررسی‌ها با استفاده از چارچوب نظری قدرت نرم نشان داد که فرضیه اصلی درخصوص تأثیر کشتی در شکل‌گیری قدرت نرم دیپلماسی ورزشی، در مقاطعی حساس و با کمترین هزینه به بهبود مناسبات ایران و آمریکا کمک کرده است. در این پژوهش همچنین پیشنهادهایی برای استفاده بهتر از قدرت نرم کشتی جهت کاهش مشکلات در روابط ایران و آمریکا ارائه شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1794 - پیشران‌های توسعۀ تحزّب در جمهوری اسلامی ایران
محمد آرین منش حاکم قاسمی قربانعلی قربان‌زاده سوار

10.30495/pir.2023.1972024.3572

احزاب سیاسی در ایران، حامل ویژگی‌های سیاسی-اجتماعی و پیشینۀ تاریخی می‌باشند که در هم‌افزایی ناخواسته، به‌جای تبدیل‌شدن به عاملی برای توسعه، مانعِ محقق‌شدنِ آن بوده‌اند. اگرچه دربارۀ ویژگی‌ها و موانع نظام حزبی در ایران، پژوهش‌های نظری زیادی صورت گرفته است؛ اما دربارۀ پیش چکیده کامل

احزاب سیاسی در ایران، حامل ویژگی‌های سیاسی-اجتماعی و پیشینۀ تاریخی می‌باشند که در هم‌افزایی ناخواسته، به‌جای تبدیل‌شدن به عاملی برای توسعه، مانعِ محقق‌شدنِ آن بوده‌اند. اگرچه دربارۀ ویژگی‌ها و موانع نظام حزبی در ایران، پژوهش‌های نظری زیادی صورت گرفته است؛ اما دربارۀ پیشران‌های توسعه بر اساسِ متغیرهای مختلف در ساخت‌های چهارگانه؛ شامل نقش عاملیت دولت، جامعه، گروه‌های اجتماعی و احزاب سیاسی، تاکنون مطالعه‌ای انجام نشده است. با توجه به این فقدان، پرسش اساسی این نوشتار این است که پیشران‌های توسعۀ احزاب سیاسی در جمهوری چیست؟ فرضیه به‌دست‌امده در این پژوهش این است که مهم‌ترین پیشران‌ها، تقویت ساختار دموکراتیک قدرت و آزادی‌های سیاسی، تقویت گفتمان تحزب، تقویت سرمایه اجتماعی، توسعه نهادهای جامعه مدنی، استقلال احزاب، توسعه فرهنگ مشارکت و کار جمعی، تسهیل گردش نخبگان سیاسی، قانونمندی و شفافیت ساختار احزاب و نظارت بر آن‌ها می‌باشد. چارچوب نظری مورد استفاده در این پژوهش، آینده‌پژوهی است که با استفاده از روش‌های کتابخانه‌ای، پرسشنامه و استفاده از نرم‌افزار میک‌مک داده‌های به‌دست‌امده تجزیه و تحلیل شده است.کشف و توصیف پیشران‌های توسعه احزاب، مهم‌ترین یافته این پژوهش است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1795 - بررسی وتحلیل عوامل واگرایی در روابط سیاسی جمهوری اسلامی ایران وترکیه - سال 2011 تا 2020 م
خطیب شایانفر بهرام منتظری

10.30495/pir.2023.1952854.3459

یکی از کشورهای همسایه ایران که از نظر ژئوپلیتیکی دارای امتیازهای فراوانی بوده و شاید بتوان آن را از معدود کشورهای دارای تأثیرات منطقه ای پیرامونی ایران یاد کرد کشور ترکیه می باشد. لذا پژوهش حاضر به دنبال پاسخ به این سوال است که عوامل واگرایی در روابط سیاسی جمهوری اسلامی چکیده کامل

یکی از کشورهای همسایه ایران که از نظر ژئوپلیتیکی دارای امتیازهای فراوانی بوده و شاید بتوان آن را از معدود کشورهای دارای تأثیرات منطقه ای پیرامونی ایران یاد کرد کشور ترکیه می باشد. لذا پژوهش حاضر به دنبال پاسخ به این سوال است که عوامل واگرایی در روابط سیاسی جمهوری اسلامی ایران وترکیه کدامند؟بررسی عوامل واگرایی درروابط سیاسی جمهوری اسلامی ایران وترکیه براساس سه دسته عوامل ژئوپولیتیک، عوامل ژئواکونومیک و عوامل ژئوکالچر به عنوان اهداف این پژوهش محسوب می شوند.این پژوهش که از نوع کاربردی – توسعه ای بوده و به روش توصیفی- تحلیلی و پیمایشی است. نتیجه حاصل از این واکاوی و تجزیه و تحلیل نشان می دهد در هر سه مولفه ژئوپلیتیک، ژئوکالچر و ژئواکونومیک به ترتیب اولویت ذکر شده باعث ایجاد واگرایی شده و در مجموع 15 عامل مورد تأیید قرار گرفت. در ادامه و در پاسخ به سوالات فرعی مهمترین عوامل ژئوپلیتیکی، مسأله کردها در سوریه و حضور نظامی ترکیه به بهانه مبارزه با آنها در سوریه و مهمترین عوامل ژئوکالچری، پرچمداری نظام اسلامی در منطقه توسط ایران و مهمترین عوامل ژئو اکونومیکی، رقابت دو کشور جهت نفوذ در بازارهای منطقه قفقاز و آسیای مرکزی مشخص گردید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1796 - راهبردهای امنیتی ایالات‌متحده آمریکا در خصوص چین و تأثیر آن بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران (2001-2021)
حسین مذنب محمدرضا قائدی رضا سیمبر

10.30495/pir.2023.1975798.3588

تأثیر راهبردهای امنیت ملی آمریکا بر سایر کشورها، همواره موردتوجه پژوهشگران روابط بین‌الملل بوده است. برخی نظریه‌پردازان معتقدند، توسعه همه‌جانبه چین در بیست سال گذشته، منافع بسیاری از کشورها، علی‌الخصوص آمریکا را تحت تاثیر قرار داده است. این پژوهش به دنبال پاسخ به این س چکیده کامل

تأثیر راهبردهای امنیت ملی آمریکا بر سایر کشورها، همواره موردتوجه پژوهشگران روابط بین‌الملل بوده است. برخی نظریه‌پردازان معتقدند، توسعه همه‌جانبه چین در بیست سال گذشته، منافع بسیاری از کشورها، علی‌الخصوص آمریکا را تحت تاثیر قرار داده است. این پژوهش به دنبال پاسخ به این سؤال است که راهبردهای امنیتی ایالات‌متحده آمریکا در خصوص چین، چه تأثیری بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران(۲۰۰۱-۲۰۲۱) داشته است؟ در پاسخ فرضیه مطرح‌شده آن است که با توجه به تهدیدات راهبردی امنیتی آمریکا علیه چین، این کشور به دنبال اتحادهای جدید میان بازیگران مهم منطقه‌ای بوده، که این امر منجر به اتحاد راهبردی میان چین و ایران گردیده است. پس از بررسی منابع شاخص دسته اول(اقتصادی و راهبردهای امنیتی) با روش توصیفی-تحلیلی، نتایج نشان داد: راهبردهای امنیت ملی ایالات‌متحده آمریکا، از سال 2001 تا 2021 همواره از چین و ایران به‌عنوان یک تهدید بین‌المللی یادکرده است، به شکلی که نقش چین پررنگ‌تر و نقش ایران در مراحل بعدی در این راهبرد‌ها قرار داشته‌اند. به نظر استفان والت هنگامی‌که دو یا چند دولت با تهدید مشترک قریب‌الوقوع مواجه شوند، برای حفاظت از خود در شکل یک ائتلاف به یکدیگر می‌پیوندند. بدین‌جهت کشور چین و ایران در برابر تهدیدات کشور آمریکا قرارداد همکاری 25ساله به امضا رساندند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1797 - جایگاه رویکرد سیاسی ـ معنوی سرمایه‌اجتماعی در پیروزی‌های دوران دفاع مقدس
نعمت الله همراهی فریدون اکبرزاده شیوا جلالپور حامد محقق نیا

10.30495/pir.2023.1971954.3571

در خلال جنگ تحمیلی، فرهنگ پایداری و مقاومت مردمی که با تاکید بر اصولی همچون ظلم ستیزی و شهادت طلبی جمهوری اسلامی ایران غنی‌تر هم شده بود، نقش مهمی در برابر نیروهای مهاجم ایفا کرد. جنگ آزمون بسیار بزرگی برای روحیه مقاومت و شکیبایی ملی بود. بر همین اساس پژوهش حاضر باهدف ا چکیده کامل

در خلال جنگ تحمیلی، فرهنگ پایداری و مقاومت مردمی که با تاکید بر اصولی همچون ظلم ستیزی و شهادت طلبی جمهوری اسلامی ایران غنی‌تر هم شده بود، نقش مهمی در برابر نیروهای مهاجم ایفا کرد. جنگ آزمون بسیار بزرگی برای روحیه مقاومت و شکیبایی ملی بود. بر همین اساس پژوهش حاضر باهدف ارزیابی جایگاه رویکرد سیاسی ـ معنوی سرمایه‌اجتماعی در پیروزی‌های دوران دفاع مقدس به روش کتابخانه‌ای به نگارش درآمده است. یافته‌ها نشان می‌دهد: سرزمین ایران در طول تاریخ خود به‌خصوص در دویست سال گذشته موردتهاجم دشمنان قرارگرفته و بخش‌هایی از مناطق راهبردی خود را ازدست‌داده است. اما در حماسه هشت سال دفاع مقدس با توجه به رهبری کاریزمایی امام خمینی (ره) و بهره‌مندی از آموزه‌های دینی و تشیع انقلابی، شهادت گرایی روحیه ایثار و فداکاری درراه خدا، فرهنگ مهدویت و غیبت و... توده‌های مردم به سمت جبهه‌های جنگ هجوم آوردند و رزمندگان ایرانی در یک جنگ نامتقارن، دشمن متجاوز را وادار به عقب‌نشینی و شکست نمودند. یکی از شاخص‌های مهم این تحقیق که آن را با سایر پژوهش‌ها متفاوت می‌سازد نقش باورهای عمیق مذهبی و قدرت معنوی در پیروزی‌های رزمندگان ایرانی درروند تحولات جنگ تحمیلی عراق علیه ایران می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1798 - تحلیل انتقادی گفتمان اسلام سیاسی امام خمینی (ره) و تأثیر آن بر سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران
رشید رکابیان محمود علیپور گرجی سعید آریا

10.30495/pir.2023.1984388.3627

با پیروزی انقلاب اسلامی سیاست خارجی مبتنی بر آموزه‌های اسلامی ـ ایرانی جایگزین سیاست خارجی پیشین گشت. امام خمینی (ره) به عنوان بنیان‌گذار انقلاب اسلامی دیدگاه خاصی پیرامون قانون اساسی و سیاست خارجی داشته‌اند که یک تحول عمیق در ساختار سیاست خارجی کشور ایجاد کرده و در این چکیده کامل

با پیروزی انقلاب اسلامی سیاست خارجی مبتنی بر آموزه‌های اسلامی ـ ایرانی جایگزین سیاست خارجی پیشین گشت. امام خمینی (ره) به عنوان بنیان‌گذار انقلاب اسلامی دیدگاه خاصی پیرامون قانون اساسی و سیاست خارجی داشته‌اند که یک تحول عمیق در ساختار سیاست خارجی کشور ایجاد کرده و در این پژوهش با عنوان گفتمان اسلام سیاسی مورد بررسی قرار گرفته است.(طرح مساله)این مسأله که گفتمان اسلام سیاسی امام خمینی (ره) در تدوین و تکوین سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران چه جایگاه و نقشی داشته است به عنوان سوال اصلی پژوهش مطرح می گردد.(سؤال اصلی) سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در لایه‌های مختلف آن عموماً تحت تأثیر آراء امام خمینی (ره) خصوصاً دال مرکزی گفتمان اسلامی سیاسی ایشان یعنی "اسلام گرایی" بوده است و شاخص‌های کلان سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران برگرفته از اندیشه‌های ایشان بوده است.(فرضیه)یافته‌های پژوهش به شیوه‌ای توصیفی ـ تحلیلی و با نگاهی تحلیلی ـ انتقادی نشان می‌دهد که سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران بر اساس استکبارستیزی، نفی سبیل وعزتمندانه میباشد. (یافته‌های تحقیق)چارچوب نظری تحقیق براساس نظریه گفتمان تنظیم شده است و روش تحقیق در این پژوهش کتابخانه‌ای بوده و داده ها از کتاب ها، مقالات و اسناد معتبر استخراج گردیده اند.(چارچوب نظری وروش) پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1799 - تحولات و پویایی‌های بخش جنوبی محیط پیرامونی ج.ا.ایران؛ دلایل و زمینه‌ها
امیرحسین نعمتی علیرضا نائیج جلال ترکاشوند

10.30495/pir.2023.1976088.3591

چکیدهخاورمیانه به دلیل موقعیت جغرافیایی، منابع نفتی و مکان‌های مقدس یکی از مهمترین مناطق جهان است. ایران به عنوان یکی از کشورهای مهم در این منطقه در بخش جنوبی محیط پیرامونی خود با مجموعه‌ای از کشورهای عربی همسایه است که از موقعیت ویژه برخوردار می‌باشند. اختلافات قومی، ا چکیده کامل

چکیدهخاورمیانه به دلیل موقعیت جغرافیایی، منابع نفتی و مکان‌های مقدس یکی از مهمترین مناطق جهان است. ایران به عنوان یکی از کشورهای مهم در این منطقه در بخش جنوبی محیط پیرامونی خود با مجموعه‌ای از کشورهای عربی همسایه است که از موقعیت ویژه برخوردار می‌باشند. اختلافات قومی، ایدئولوژیکی و سرزمینی، رقابت برای رهبری جهان عرب، جنگ‌های نیابتی، نزدیکی به اسرائیل، ائتلاف‌سازی‌ها و رقابت قدرت‌های بزرگ از جمله مهمترین تحولات و پویایی‌ها در این محیط پیرامونی است که ریشه‌یابی علل و زمینه‌های شکل‌گیری این پویایی‌ها از اهمیت خاص برخوردار است. با توجه به این اهمیت، مقاله حاضر می‌کوشد تا با مفروض گرفتن شکل‌گیری تحولات مورد اشاره، با استفاده از روش قیاسی-فرضیه‌ای و مبتنی بر موازنه منافع رندال شولر در چارچوب نظری رئالیسم نئوکلاسیک ضمن پر کردن شکاف موجود مطالعاتی به این سئوال مهم پاسخ دهد که دلایل و زمینه‌های شکل گیری تحولات و پویایی‌ها حاضر در بخش جنوبی محیط پیرامونی جمهوری اسلامی ایران چیست؟یافته حاصل از این پژوهش که مبتنی بر اثبات فرضیه متصور می‌باشد آن است که دولت در کشورهای عربی همزمان متاثر از چندین عامل مهم در سطوح داخلی و ساختاری باعث بروز تحولات و پویایی‌های مهم در بخش جنوبی محیط پیرامونی جمهوری اسلامی ایران شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1800 - فابیانی بودن مدرنیزاسیون مقایسه‌ اقدامات اصلاحی آتاتورک و رضا شاه (1941-1921 م)
شهلا نجفی مجید بزرگمهری

مصطفی کمال آتاتورک و رضا شاه تقریبا همزمان برنامه مدرنیزاسیون را در ترکیه و ایران آغاز کردند. با وجود شباهت‌های تاریخی در زمینه اقدامات اصلاحی هر دو شخصیت، فرایند مذکور، نتایج متفاوتی را در دو کشور به همراه داشت؛ مصطفی کمال به نسبت رضا شاه با توفیق بیشتر و بسیجِ مخالفا چکیده کامل

مصطفی کمال آتاتورک و رضا شاه تقریبا همزمان برنامه مدرنیزاسیون را در ترکیه و ایران آغاز کردند. با وجود شباهت‌های تاریخی در زمینه اقدامات اصلاحی هر دو شخصیت، فرایند مذکور، نتایج متفاوتی را در دو کشور به همراه داشت؛ مصطفی کمال به نسبت رضا شاه با توفیق بیشتر و بسیجِ مخالفانِ فراگیر کمتری مواجه شد. پژوهش حاضر به دنبال پاسخ‌گویی به این پرسش است که در مقایسه با پروژه همزمان مدرنیزاسیون رضا شاه و آتاتورک، چرا مصطفی کمال به توفیق بیشتری در نهادینه کردن اصلاحات نائل شد؟ به عنوان فرضیه و بر اساس یافته‌های پژوهش، آتاتورک با اتخاذ رویکرد فابیانی (شاخه به شاخه و تدریجی، و روش ضربتی در درون استراتژی فابیانی) در بافتار و پیش‌زمینه تاریخی جامعه ترکیه توانست به اجرایی کردن برنامه‌های خویش بپردازد. در مقابل، رضا پهلوی بدون در نظر گرفتن وضعیت تاریخی و اجتماعی جامعه وقت ایران، با طرح همزمان و رادیکال برنامه‌ها، نتوانست قدرتی زیرساختی در جامعه برای پشتیبانی از سیاست‌های خویش فراهم کند. در مقاله حاضر ابتدا به صورت موجز با پرداختن به زمینه تاریخی اصلاحات در دو کشور و سپس با استفاده از روش کیفی و ترکیبی تحلیلی – تاریخی- تطبیقی به پرسش پژوهش پاسخ خواهیم داد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1801 - تبیین تاثیر جهانی شدن بر منزلت طلبی جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی
فاضل حسن زاده امین روان بد غفار زارعی

10.30495/pir.2024.1989833.3644

این پژوهش با پذیرش تحولات انکارناپذیر جهانی شدن در محیط بین المللی و با شناسایی دولتها به عنوان مهمترین بازیگران بین المللی به دنبال تبیین منزلت طلبی به عنوان یکی از اقداماتی است که دولتها در عرصه بین المللی انجام میدهند و سعی در ارتقای جایگاه خود در عرصه بین المللی دار چکیده کامل

این پژوهش با پذیرش تحولات انکارناپذیر جهانی شدن در محیط بین المللی و با شناسایی دولتها به عنوان مهمترین بازیگران بین المللی به دنبال تبیین منزلت طلبی به عنوان یکی از اقداماتی است که دولتها در عرصه بین المللی انجام میدهند و سعی در ارتقای جایگاه خود در عرصه بین المللی دارند.هدف پژوهش حاضر این است که تاثیرات جهانی شدن بر پویشهای منزلت طلبانه جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی را توضیح دهد.این پژوهش با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی انجام شده است. یافته های پژوهش نشان می‌دهد که در فقدان سیستم امنیت دسته جمعی گزینه رقابت اجتماعی به عنوان گزینه در دسترس و مقبول برای دو کشور جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی جلوه می‌کند. از دیگر سو، وضعیت روابط عمدتا رقابتی میان بازیگران دولتی در منطقه خاورمیانه مانع از آن شده است که نهادها و مجامع فراگیری تشکیل شود و یا مفاهیم مشترکی از امنیت شکل گیرد و در چنین بافتی از سیاست در خاورمیانه استراتژی تحرک اجتماعی کارایی چندانی برای دولتها نداشته است.از دیگر سو جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی جهت به کارگیری خلاقیت اجتماعی بایست همراهی و پای بندی بیشتری به هنجارها و ارزشهای جهانشمول از خود نشان دهند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1802 - بررسی نگرش های موجود در دو جامعه ایران و آمریکا درباره موضوع هسته ای ایران
جلیل بیات سید جلال دهقانی فیروزآبادی

چکیده اکثر پژوهش‌های صورت گرفته پیرامون موضوع هسته‌ای ایران با رویکرد نظری واقع‌گرایانه به بررسی روابط دولت‌ها و دولت‌مردان پرداخته‌اند و از بررسی عوامل غیرمادی تأثیرگذار بر موضوع هم چون محیط، نگرش‌ها و گرایش‌های اجتماعی غفلت ورزیده‌اند. یکی از موضوعات غیرمادی تأثیرگذا چکیده کامل

چکیده اکثر پژوهش‌های صورت گرفته پیرامون موضوع هسته‌ای ایران با رویکرد نظری واقع‌گرایانه به بررسی روابط دولت‌ها و دولت‌مردان پرداخته‌اند و از بررسی عوامل غیرمادی تأثیرگذار بر موضوع هم چون محیط، نگرش‌ها و گرایش‌های اجتماعی غفلت ورزیده‌اند. یکی از موضوعات غیرمادی تأثیرگذار بر مسائل سیاسی، نظرات و دیدگاه‌های جاری در سطح جامعه‌ی است که از آن به‌عنوان افکار عمومی نام‌برده می‌شود. بر اساس نگاه سازه انگارانه تمامی پدیده‌های اجتماعی ازجمله تصمیمات سیاست خارجی، به‌صورت اجتماعی برساخته می‌شوند و این موضوع شامل تصمیمات استراتژیکی هم چون موضوع هسته‌ای ایران نیز می‌شود. بنابراین از آن جا که تصمیم‌های سیاسی در خلأ پایه‌گذاری نمی‌شوند بلکه متأثر از ارزش‌ها و هنجارهای درون جامعه‌ی هستند، این تحقیق سعی دارد با توجه به تحقیقات و نظرسنجی‌های صورت گرفته در دو جامعه‌ی ایران و آمریکا به تحلیل و تبیین دیدگاه‌های مردم دو کشور درباره‌ی موضوع هسته‌ای ایران و تأثیر آن بر مواضع تصمیم‌گیرندگان دو کشور بپردازد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1803 - ارزیابی موانع هم‌گرایی روابط ایران و ترکیه در دوره حزب عدالت و توسعه
رضا همدانچی

10.30495/pir.2020.671826

پس از پایان حضور نظامیان در عرصة سیاست‌ورزی ترکیه، حزب عدالت و توسعة ترکیه این فرصت را به دست آورده با جلب اعتماد عمومی نزدیک به دو دهة ارکان قدرت در ترکیه را در اختیار گیرد. تاریخ روابط ایران و ترکیه به‌عنوان دو همسایة مؤثر در خاورمیانه نشان می‌دهد که روابط دو کشور همو چکیده کامل

پس از پایان حضور نظامیان در عرصة سیاست‌ورزی ترکیه، حزب عدالت و توسعة ترکیه این فرصت را به دست آورده با جلب اعتماد عمومی نزدیک به دو دهة ارکان قدرت در ترکیه را در اختیار گیرد. تاریخ روابط ایران و ترکیه به‌عنوان دو همسایة مؤثر در خاورمیانه نشان می‌دهد که روابط دو کشور همواره دارای فرازوفرودهایی بوده و هست. لذا این پرسش مطرح است که، موانع اصلی هم‌گرایی در روابط ایران و ترکیه در دوره حزب عدالت و توسعه چیست؟ این پژوهش با روش توصیفی-تحلیلی می کوشد به سؤال مذکور این‌طور پاسخ دهد که روابط ترکیه با اسرائیل، تفاوت نگرش ایران و ترکیه به بحران سوریه و رقابت منطقه‌ای دو کشور در خاورمیانه برای رهبری از موانع هم‌گرایی دو کشور است. برای تبیین این پژوهش چارچوب نظری عمل‌گرایی با تبعیت از نوواقع‌گرایی در سیاست خارجی ترکیه مدنظر گرفته‌شده است. عمل‌گرایی حزب عدالت و توسعه در سیاست خارجی نقش تعیین‌کننده‌ای در راهبردهای ترکیه و دستیابی به هدف‌های مدنظر داشته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1804 - بررسی پیامدهای امنیتی عضویت ایران در معاهدات خلع سلاح و کنترل تسلیحات ( مطالعه موردی: معاهده منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای )
سیداصغر جعفری علیرضا قاسمی

یکی از روش‌های تقویت صلح و امنیت در سطح ملی و بین‌المللی، ایجاد توافقات خلع سلاح و کنترل تسلیحاتی می‌باشد. کنترل تسلیحات و خلع سلاح چه از نظر روند و چه از نظر مفاد و مقررات، ابزارهای پر اهمیت و تاثیر گذار در امنیت کشورها به شمار می‌آیند؛ زیرا موجب رفع ابهامات در رفتارها چکیده کامل

یکی از روش‌های تقویت صلح و امنیت در سطح ملی و بین‌المللی، ایجاد توافقات خلع سلاح و کنترل تسلیحاتی می‌باشد. کنترل تسلیحات و خلع سلاح چه از نظر روند و چه از نظر مفاد و مقررات، ابزارهای پر اهمیت و تاثیر گذار در امنیت کشورها به شمار می‌آیند؛ زیرا موجب رفع ابهامات در رفتارهای نظامی و سیاست خارجی دولت شده و ثبات را افزایش می‌دهند. از سوی دیگر عضویت در این نوع از معاهدات پیامدهای امنیتی خاصی را به دنبال دارند، همچون معاهده منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای که باعث تحدید حاکمیت کشورها می‌شود. نوشتار حاضر با روش توصیفی – تحلیلی در پی نشان دادن پیامدهای امنیتی عضویت ایران در معاهدات خلع سلاح و کنترل تسلیحات می‌باشد. جمهوری اسلامی ایران با عضویت در سال 1968 به معاهده منع گسترش بار تعهدات امنیتی خاصی را پذیرفته است. این نوشتار با بررسی پیامدهای امنیتی عضویت ایران در معاهده منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای به این نتیجه می‌رسد که معاهده مذکور باعث تضعیف توان نظامی، علمی و صنعتی و از سوی دیگر به تضعیف و تحدید امنیت منجر می‌شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1805 - دیپلماسی دفاعی نوین انگلستان و امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران
سید احمد میرزایی کاظم غریب ابادی محمدهادی رضاییان پور

چکیده بر اساس سند راهبردی تعامل بین المللی 2013 وزارت دفاع انگلستان، این کشور قصد دارد از پتانسیل‌های نرم خود در حوزه دیپلماسی دفاعی برای رسیدن به اهداف و منافع ملی استفاده نماید، که از آن جمله می‌توان به مشارکت وزارت دفاع در فرایندهای انتخاباتی، تشکیل مجالس قانون‌گذار چکیده کامل

چکیده بر اساس سند راهبردی تعامل بین المللی 2013 وزارت دفاع انگلستان، این کشور قصد دارد از پتانسیل‌های نرم خود در حوزه دیپلماسی دفاعی برای رسیدن به اهداف و منافع ملی استفاده نماید، که از آن جمله می‌توان به مشارکت وزارت دفاع در فرایندهای انتخاباتی، تشکیل مجالس قانون‌گذاری، ساختارسازی دولتی و قضایی در کشورهای در حال گذار به دموکراسی، و همکاری‌های دفاعی در عرصه‌های سایبری، فرهنگی و آموزشی، اشاره نمود. مقاله حاضر به دنبال این است تا با روش توصیفی- تحلیلی نشان دهد که دیپلماسی دفاعی جدید انگلستان شامل چه برنامه‌هایی بوده و پیامدهای منفی آن بر امنیت ملی ایران چیست. همچنین، فرض این مقاله بر این است که انگلستان به دنبال افزایش حضور و نفوذ خود در خاورمیانه؛ بویژه محیط امنیتی پیرامونی ایران بوده و دیپلماسی دفاعی این کشور امنیت ملی ایران را تهدید می‌کند. لذا با بررسی و واکاوی استراتژی و سیاست‌های انگلستان طبق سند 2013 و همچنین، جایگاه ایران در اسناد راهبردی انگلستان و تبیین و تشریح محیط امنیتی پیرامونی ایران، به این نتیجه رسیده‌ایم که راهبرد دیپلماسی دفاعی انگلستان، تهدیدی جدی برای امنیت ملی جهموری اسلامی ایران است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1806 - چالش های نظری در روابط ایران و آمریکا
علیرضا سبزیان موسی آبادی سید محمد موسوی

منظور از چالشهای نظری، نظریه های موافق و مخالف با مذاکره و برقراری روابط میان دو کشور ایران و ایالات متحده آمریکاست. بر این اساس، موضوع از دو زاویه مورد بحث و بررسی قرار گرفته است: یکی ریشه های تقابل و دیگری زمینه های تعامل میان دو کشور. در بخش اول ضمن مقایسه مبانی و اص چکیده کامل

منظور از چالشهای نظری، نظریه های موافق و مخالف با مذاکره و برقراری روابط میان دو کشور ایران و ایالات متحده آمریکاست. بر این اساس، موضوع از دو زاویه مورد بحث و بررسی قرار گرفته است: یکی ریشه های تقابل و دیگری زمینه های تعامل میان دو کشور. در بخش اول ضمن مقایسه مبانی و اصول سیاست در ایران و آمریکا و نیز با اشاره به ریشه های فکری، ایدئولوژیک، تاریخی و سیاسی چالش میان دو کشور، به این نتیجه می رسیم که چالشهای میان دو کشور عمیق تر از آن است که به سادگی بتوان از مذاکره و رابطه عمیق و دوستانه میان دو کشور صحبت کرد. در عین حال، این بحث به معنی غیر ممکن یا محال بودن مذاکره هم نیست؛ زیرا حداقل در بعد نظری زمینه هایی وجود دارد که تعامل میان دو کشور را تحت شرایط خاصی ممکن می داند. بنابراین در بخش دوم، موضوع بحث از سه دیدگاه قابل توجه است: اول از دیدگاه موافقان و مخالفان مذاکره در ایران؛ دوم از زاویه دید مخالفان و موافقان رابطه در آمریکا و سوم از دیدگاه گروهی که در هر دو کشور حالتی میانه دارند. در ایران، عده ای بر مذاکره و رابطه با آمریکا اصرار دارند؛ در حالی که عده ای دیگر به لحاظ شرایط سیاسی و اعتقادی، بر مذاکره نکردن با آمریکا تاکید می کنند و روابط ایران و آمریکا را به دلیل وجود تعارض در بنیان های فکری دو کشور، مغایر با راهبرد های کلان نظام می دانند. در ایالات متحده نیز عده ای معتقدند این کشور برای تامین منافع حیاتی باید روابط خود را با ایران بهینه کند؛ در صورتی که عده ای فکر می کنند باید ایران را محدود نمود. اما بر اساس دیدگاه سوم، شناخت ریشه های اصلی اختلافات ایران و آمریکا و تحلیل صحیح از رویکردهای فی مابین، شناخت دقیق واقعیت ها و پرهیز از هرگونه افراط و تفریط و دوباره کاری در سیاستگذاری ها و تصمیم گیری ها، شناخت راهکارها و خط مشی های استراتژیک اصولی و عملی دو کشور در برخورد با یکدیگر و ایجاد مصونیت در برابر پیامدهای نامطلوب این برخوردها نیز باید مورد توجه قرار گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1807 - تحلیل رویکرد اسرائیل در قبال مذاکرات 1+5 با ایران بر پایه نظریه بازی ها
عبدالرضا فرجی راد مجید نجفلوی ترکمان

دیپلماسی به عنوان حوزه موضوعی در روابط بین الملل هدف تحلیل نظریه پردازان بازی بوده است. از دیدگاه این نظریه پردازان در ساده ترین شکل دیپلماسی بین کشورها، دو دولت تصور می شود که یکی از آنها پیشنهاد دهنده است و دیگری چند راه پیش روی دارد، یکی از عوامل اساسی در انتخاب میان چکیده کامل

دیپلماسی به عنوان حوزه موضوعی در روابط بین الملل هدف تحلیل نظریه پردازان بازی بوده است. از دیدگاه این نظریه پردازان در ساده ترین شکل دیپلماسی بین کشورها، دو دولت تصور می شود که یکی از آنها پیشنهاد دهنده است و دیگری چند راه پیش روی دارد، یکی از عوامل اساسی در انتخاب میان گزینه های مختلف، ارزش انتظاری دستاوردی است که یک دولت از گزینه های پیش رو با توجه به عامل تنزیل زمان تخمین می زند. با توجه به این اصل، مذاکرات جمهوری اسلامی ایران و 1+5 در سالهای اخیر با فراز و نشیب های فراوانی روبرو بوده است. در این پژوهش هدف مشخص کردن جواب این سؤال است که اسرائیل خواهان چه نتیجه نهایی از مذاکرات 1+5 با ایران است و چه فعالیتهایی برای رسیدن به خواسته مطلوب خود انجام داده است؟در همین راستا تلاش شده است، این مسئله در چارچوب بازی باحاصل جمع صفر تحلیل و بررسی شودو پرداختهای مختلفی که دو طرف بازی یعنی ایران (بازیکن الف) و اسرائیل (بازیکن ب) در بین سالهای 86 تا 91 داشته اند را مورد ارزیابی و تحلیل قرار دهیم. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1808 - بررسی رابطه ایران و آمریکا از آغاز تا سال 1325 ( بر اساس نظریه پیوستگی جیمز روزنا)
صادق زیبا کلام داود افشاری حسین اصبغی علی سلیمانی

در تاریخ معاصر ایران، رابطه ایران و ایالات متحده آمریکا از اهمیت به سزایی برخوردار بوده است. در این مورد، نویسندگان مقاله، به شناسایی عوامل نقش آفرین در روابط بین دو کشور پرداخته و آنرا از منظر نظریه پیوستگی جیمز روزنا، مورد بررسی قرار داده اند. بنابراین سوال مطرح شده د چکیده کامل

در تاریخ معاصر ایران، رابطه ایران و ایالات متحده آمریکا از اهمیت به سزایی برخوردار بوده است. در این مورد، نویسندگان مقاله، به شناسایی عوامل نقش آفرین در روابط بین دو کشور پرداخته و آنرا از منظر نظریه پیوستگی جیمز روزنا، مورد بررسی قرار داده اند. بنابراین سوال مطرح شده در این مقاله این است که چه عوامل و متغیرهایی باعث آغاز و همچنین گسترش روابط، بین ایران و ایالات متحده آمریکا از آغاز تا سال 1325 گردید. تلاش شده است که در قالب نظریه پیوستگی جیمز روزنا به این سوال این چنین پاسخ داده شود که آغاز رابطه می بایست با متغیرهای داخلی)فرد، نقش، دیوانسالاری، جامعه( و گسترش روابط، علاوه بر متغیر فوق، با استفاده از متغیر خارجی )نظام بین الملل و منافع فزاینده آمریکا در ایران( مورد بررسی قرار گیرد.با بررسی دقیق روابط دو کشور به خوبی می توان منافع روز افزون آمریکا در ایران را مورد شناسایی قرار داد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1809 - برابرسنجیِ نگاهِ ایرانی به یورشِ آمریکا به افغانستان
محسن خلیلی محمود باهوش فاردقی

پس از یازده سپتامبر، دکترین تغییر رژیم برای حذف حکومت‌های چالش‌ساز هژمونی، در کانون راهبرد نوین امنیّت ملّی آمریکا قرار گرفت. نومحافظه‌کاران در سیاست‌ خارجی، بر راهبرد تغییر رژیم‌های چالش‌گر، تمرکز کردند. گام نخست، افغانستان را دربرگرفت. این پژوهش، با درنظرگرفتن اهمیت ر چکیده کامل

پس از یازده سپتامبر، دکترین تغییر رژیم برای حذف حکومت‌های چالش‌ساز هژمونی، در کانون راهبرد نوین امنیّت ملّی آمریکا قرار گرفت. نومحافظه‌کاران در سیاست‌ خارجی، بر راهبرد تغییر رژیم‌های چالش‌گر، تمرکز کردند. گام نخست، افغانستان را دربرگرفت. این پژوهش، با درنظرگرفتن اهمیت راهبردی یورش نظامی به همسایه‌ی ایران، در جست‌وجوی پاسخ این پرسش برمی آید که دانشگاهیان ایران ، چه دیدگاهی در این زمینه داشته‌اند. بنابراین، با محدودسازی حوزه‌ی پژوهش به مقایسه‌ی نوشتارهای سه آمریکاپژوه، فرضیه‌ی نوشتار (جنبه‌های دوگانه‌ی نظامی و غیرنظامی یورش آمریکا به افغانستان در راستای حذف دولت فرومانده و ایجاد دولت سرمشق) را بررسی می نماید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1810 - نقاط اشتراک ایران و آمریکای لاتین در تقابل با سیاستهای آمریکا : بررسی موردی برنامه هستهای ایران
علی علی حسینی علی ابراهیمی

مقاله حاضر تلاش میکند ضمن بررسی روند تاریخی روابط ایران و آمریکای لاتین و تاکید بر اشتراکات آن ها، علت حمایت این کشورها از برنامه هسته ای ایران و نیز دلایل مخالفت آمریکا با برنامه هسته ای ایران و سیاسی بودن آن را مورد بحث قرار دهد .تشابهات بین ایران و امریکای لاتین از ق چکیده کامل

مقاله حاضر تلاش میکند ضمن بررسی روند تاریخی روابط ایران و آمریکای لاتین و تاکید بر اشتراکات آن ها، علت حمایت این کشورها از برنامه هسته ای ایران و نیز دلایل مخالفت آمریکا با برنامه هسته ای ایران و سیاسی بودن آن را مورد بحث قرار دهد .تشابهات بین ایران و امریکای لاتین از قبیل نفی استکبار، مبارزه باظلم و ستم و نفی هژمونی آمریکا، باعث شد تا ایران و آمریکای لاتین در مجامع بین المللی به حمایت از یکد یگر عمل کنند. آمریکا تلاش فراوانی برای همسوکردن کشورهای آمریکایلاتین در فشار علیه برنامه هسته ای ایران انجام داد. اما آنچه اتفاق افتاد این بود که کشورهای آمریکای لاتین به دفعات یا در قالب گروه آلبا 1 و جنبش عدم تعهد 2، بیانیه یا در قالب کشورهای مستقل و ع ضو شورای امنیت، رأی موافق در حمایت از برنامه هسته ای ایران صادر کردند .به نظر میرسدکشورهای آمریکایلاتین به این موضوع واقف اند که علت مخالفت آمریکا با جمهوری اسلامی ایران، کاملاً سیاسی و در راستای منافع ملی ایالات متحده است و رفتار آمریکا با کشورهای آمریکای لاتین نیز از همین جنس است . لذا با وجود ادعاهای آمریکا، مقاله حاضر تلاش خواهد کرد ضمن اشاره به مواردی که سیاسی بودن رفتارهای امریکا را ثابت می کند، نشان دهد که برخورد جهان غرب به سردمداری آمریکا در قبال برنامه هسته ای ایران صرفاً سیاسی است و کشورهای امریکای لاتین نیز در این مساله با ایران هم نظر بوده و به همین دلیل از برنامه هسته ای ایران حمایت می کنند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1811 - چالش ها و موانع انعقاد معاهده منطقه ای خاورمیانه عاری از سلاح هسته ای
مریم تبارکی حمید رضا جمالی

گرایش ایجاد منطقه ی عاری از سلاح هسته ای یکی از راهکارهای حرکت به سوی جهان عاری از سلاح های هسته ای است. این روند در خاورمیانه به دهه هفتاد میلادی بر می گردد و با وجود حمایت های ظاهری فراوان، پیشرفت های عملی به هیچ وجه امیدوارکننده نبوده است. این پیشنهاد برای اولین بار چکیده کامل

گرایش ایجاد منطقه ی عاری از سلاح هسته ای یکی از راهکارهای حرکت به سوی جهان عاری از سلاح های هسته ای است. این روند در خاورمیانه به دهه هفتاد میلادی بر می گردد و با وجود حمایت های ظاهری فراوان، پیشرفت های عملی به هیچ وجه امیدوارکننده نبوده است. این پیشنهاد برای اولین بار از سوی ایران مطرح و توسط مصر حمایت شد. کنفرانس بازنگری ان پی تی در سال 1995، علاوه بر تمدید نامحدود ان پی تی، منجر به تصویب قطعنامه خاورمیانه عاری از سلاح های هسته ای و اعمال فشار بیشتر بر این طرح شده است. ایران، مصر، اسرائیل، آمریکا بازیگران اصلی و تعیین کننده سرنوشت این وضعیت طی این سال ها هستند. این پژوهش در پاسخ به این سؤال که مهم ترین چالش و مانع ایجاد معاهده خاورمیانه عاری از سلاح های هسته ای چیست؟ به روش توصیفی تحلیلی ضمن معرفی معاهدات مناطق عاری از سلاح هسته ای، به طور خاص به ارزیابی ایجاد منطقه عاری از سلاح هسته ای در خاورمیانه و چالش ها و موانع ایجاد چنین معاهده ای در خاورمیانه می پردازد و روشن خواهد ساخت که وجود سلاح های هسته ای اسرائیل، عدم عضویت این کشور در معاهده ی ان پی تی و در پیش گرفتن راهبرد بازدارندگی هسته ای و سیاست ابهام از سوی این رژیم، ایجاد چنین منطقه ای را با مانع جدی رو به رو کرده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1812 - خیزش اقتصادی- نظامی جمهوری خلق چین و پیامدهای امنیتی آن برای جمهوری اسلامی ایران
محمدعلی بصیری معصومه رشید

چکیده جمهوری اسلامی ایران و جمهوری خلق چین را می‌توان دولت‌هایی تجدیدنظرطلب در نظام بین‌الملل کنونی دانست. مبادلات اقتصادی و تجاری میان دو کشور زمینه‌ی بروز روابط مناسب را ایجاد کرده است و در مسائلی هم چون پرونده هسته‌ای ایران و بحران سوریه، مواضع آن‌ها هم‌راستا بوده ا چکیده کامل

چکیده جمهوری اسلامی ایران و جمهوری خلق چین را می‌توان دولت‌هایی تجدیدنظرطلب در نظام بین‌الملل کنونی دانست. مبادلات اقتصادی و تجاری میان دو کشور زمینه‌ی بروز روابط مناسب را ایجاد کرده است و در مسائلی هم چون پرونده هسته‌ای ایران و بحران سوریه، مواضع آن‌ها هم‌راستا بوده است. حال، ظهور چین به‌عنوان قدرتی بالاتر از ایالات‌متحده در سال‌های آینده، چه تأثیرات امنیتی برای جمهوری اسلامی ایران در پی خواهد داشت؟ این مقاله با توجه به روی کرد امنیتی بری بوزان در پی پاسخ است و فرض بر آن است که پس از ظهور چین به‌عنوان یک قدرت بالاتر یا در حد ایالات‌متحده، نظام بین‌الملل دست‌خوش تغییر می‌شود و دیگر آمریکا نخواهد توانست بر جمهوری اسلامی ایران فشار وارد کند و امنیت آن را به مخاطره اندازد. روش این پژوهش توصیفی- تحلیلی با استفاده از ابزار کتابخانه‌ای است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1813 - الگوی شکل گیری روابط خارجی جمهوری اسلامی ایران از دوره بازرگان تا دوره خاتمی (1384-1357)
محمد یوسفی جویباری سید محمد طباطبایی

پس از وقوع انقلاب اسلامی، روابط خارجی جمهوری اسلامی ایران متأثر از متغیرهای گوناگونی بوده که به نوبه خود نوع و مرزهای روابط خارجی در دوره‌های مختلف را تعیین و مشخص کرده است. در واقع، اهداف و نقش‌های ملی متفاوت در دوره‌های مختلف، به سمت‌گیری‌های متفاوت و در نهایت، روابط چکیده کامل

پس از وقوع انقلاب اسلامی، روابط خارجی جمهوری اسلامی ایران متأثر از متغیرهای گوناگونی بوده که به نوبه خود نوع و مرزهای روابط خارجی در دوره‌های مختلف را تعیین و مشخص کرده است. در واقع، اهداف و نقش‌های ملی متفاوت در دوره‌های مختلف، به سمت‌گیری‌های متفاوت و در نهایت، روابط خارجی متفاوت در دوره‌های اول تا چهارم منجر شده است. این سؤال اساسی مطرح می‌شود که چه متغیرهایی در تعریف نقش‌ها و اهداف ملی بیشترین تأثیرگذاری را در دوره‌های اول تا چهارم داشته که درنهایت، به شکل‌گیری روابط خارجی متفاوت منجر شده است؟ یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که ساختار نظام بین‌الملل، نیازهای داخلی، درک و نگرش تصمیم‌گیرندگان و ژئوپلتیک به‌عنوان چهار متغیر اساسی باعث تعریف نقش‌ها و اهداف ملی در دوره‌های اول تا چهارم شده که در نهایت، این روند به شکل‌گیری مرزهای روابط خارجی در دوره‌های اول تا چهارم منجر شده است. آنچه در این دوره‌ها باعث شکل‌گیری روابط خارجی متفاوت شده، متأثر از وزن متفاوت هر کدام از این متغیرهای چهارگانه در دوره‌های اول تا چهارم است. روش پژوهش در این مقاله، توصیفی- تحلیلی و روش گردآوری داده‌ها منابع کتابخانه‌ای، اسنادی و اینترنتی است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1814 - تاثیر مسایل ایدئولوژیک بر سیاست خارجی عربستان در قبال ایران از سال 2003 به بعد
سید محمد موسوی رامین بخشی تلیابی

هدف اصلی این مقاله بررسی، تحلیل و ارزیابی تاثیر مسائل ایدئولوژیک عربستان بر سیاست خارجی این کشور پس از سال ۲۰0۳ در قبال سیاست های جمهوری اسلامی ایران می باشد، که تحت تاثیر این مسایل روابط ایران و عربستان دچار نوسانات شدیدی شده است؛ در واقع مسایلی چون مذهب سنی و وهابیت، چکیده کامل

هدف اصلی این مقاله بررسی، تحلیل و ارزیابی تاثیر مسائل ایدئولوژیک عربستان بر سیاست خارجی این کشور پس از سال ۲۰0۳ در قبال سیاست های جمهوری اسلامی ایران می باشد، که تحت تاثیر این مسایل روابط ایران و عربستان دچار نوسانات شدیدی شده است؛ در واقع مسایلی چون مذهب سنی و وهابیت، رهبری جهان اسلام و نوع روابط این کشور با غرب سبب تقابل ایدئولوژیک با ایران و اتخاذ سیاست های خصمانه نسبت به مواضع ایران شده است. در این مقاله به بررسی تاثیر این مسایل و سیاست های غیر دوستانه ی عربستان ناشی از این مسایل می پردازیم. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1815 - نقش ایران در امنیت انرژی در منطقه و جهان
الهه کولایی

با وجود پیشرفت های گوناگونی که در تأمین نیازهای گوناگون بشر شکل گرفته است، همچنان موضوع تأمین انرژی برای همه ی کشورهای جهان در بالاترین اولویت قرار دارد. برای قدرت های بزرگ جهانی، به ویژه آمریکا، که در پی فروپاشی اتحاد شوروی، تلاش گسترده ای را برای شکل بخشیدن به یک نظم چکیده کامل

با وجود پیشرفت های گوناگونی که در تأمین نیازهای گوناگون بشر شکل گرفته است، همچنان موضوع تأمین انرژی برای همه ی کشورهای جهان در بالاترین اولویت قرار دارد. برای قدرت های بزرگ جهانی، به ویژه آمریکا، که در پی فروپاشی اتحاد شوروی، تلاش گسترده ای را برای شکل بخشیدن به یک نظم هژمونیک سازمان داده، تأمین امنیت انرژی جایگاه مهمتری را به خود اختصاص داده است. پدیدار شدن قدرت های اقتصادی رو به رشد و شکوفایی ضرورت این نگرش استراتژیک به حوزه های تأمین انرژی در جهان را روشن تر ساخته است. در چنین شرایطی فدراسیون روسیه نیز، که پس از تجزیه ی اتحاد شوروی، به عنوان ابرقدرت انرژی با بهره گیری از منابع عظیم نفت و گاز خود، کوشیده نقش فعالی را در رقابت های منطقه ای و جهانی بازی کند. اینک نفت و گاز ایران، هماننددهه های گذشته، به عنوان عاملی مؤثر در تأمین امنیت انرژی در منطقه و جهان مطرح است. حضور مؤثر آمریکا در خلیج فارس و به ویژه در عراق و نیز افغانستان، اهمیت ایران را در تأمین امنیت انرژی در این منطقه ی استراتژیک جهان، اعتبار بیشتری بخشیده است. در این نوشتار، نویسنده به بررسی تأثیر دگرگونی های سیاسی- امنیتی پس از پایان نظام دو قطبی، بر نقش و تأثیر ایران در تأمین امنیت انرژی می پردازد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1816 - ارکان سیاست منطقه ای ایران در دوران سازندگی با تکیه بر خطبه های نماز جمعه تهران
حسین مسعود نیا داود نجفی

دوران سازندگی یکی از دوره های مهم در تاریخ جمهوری اسلامی است. در این مقطع مسئولان سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران با اتخاذ رویکرد عملگرایی، در عین پایبندی به آرمانگرایی انقلاب، به تعاملی سازنده با جهان خارج اقدام نمودند. با اتخاذ رویکرد عملگرایی در سیاست خارجی از سوی مس چکیده کامل

دوران سازندگی یکی از دوره های مهم در تاریخ جمهوری اسلامی است. در این مقطع مسئولان سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران با اتخاذ رویکرد عملگرایی، در عین پایبندی به آرمانگرایی انقلاب، به تعاملی سازنده با جهان خارج اقدام نمودند. با اتخاذ رویکرد عملگرایی در سیاست خارجی از سوی مسئولان به دلیل حاکم بودن اوضاع و احوال زمان جنگ، افکار عمومی تحمل پذیرفتن برخی امور نظیر تجدید روابط دیپلماتیک میان ایران و عربستان را نداشت، لذا افکار عمومی می بایست آماده ی پذیرش این تحولات می گردید. با توجه به چنین پیشینه ای محور پژوهش حاضر را این سؤال تشکیل می دهد که در دوران سازندگی، سیاست خارجی ایران دچار چه تحولاتی گردید و آقای هاشمی رفسنجانی به عنوان رئیس دولت وقت چگونه از خطبه های نماز جمعه برای آماده سازی افکار عمومی جهت انجام این تحولات استفاده کرد. هدف از انجام این پژوهش پاسخ به سؤال مطرح شده به شیوه ی توصیفی - تحلیلی با استفاده از ابزار کتابخانه ای می باشد. نتایج پژوهش مؤید این فرضیه است که در دوران سازندگی سیاست خارجی منطقه ای ایران دچار تحولات اساسی گردید و آقای هاشمی از خطبه های نماز جمعه برای آماده سازی افکار عمومی استفاده کرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1817 - نقش عامل انرژی در روابط ایران و ترکمنستان
فرهاد عطایی حمیدرضا عزیزی

فروپاشی شوروی باعث ایجاد تحول عظیمی در منطقهی آسیای مرکزی و قفقاز شد. از همان زمان وجود ذخایر طبیعی در تعدادی از این کشورها به عنوان عاملی مهم در پیشرفت اقتصادی مورد توجه قرار گرفت. وجود این ظرفیت از سویی سبب جلب توجه قدرتهای منطقهای و فرامنطقهای به این کشورها شد. از سو چکیده کامل

فروپاشی شوروی باعث ایجاد تحول عظیمی در منطقهی آسیای مرکزی و قفقاز شد. از همان زمان وجود ذخایر طبیعی در تعدادی از این کشورها به عنوان عاملی مهم در پیشرفت اقتصادی مورد توجه قرار گرفت. وجود این ظرفیت از سویی سبب جلب توجه قدرتهای منطقهای و فرامنطقهای به این کشورها شد. از سوی دیگر محصور بودن این کشورها در خشکی و انحصار روسیه بر خطوط انتقال انرژی، موجب شد که این کشورها نیز برای کاهش وابستگی، در پی شرکای جدید برآیند؛ در این مقاله ترکمنستان به عنوان کشوری از مجموعهی سابق شوروی و ایران به عنوان بازیگر منطقهای و ذینفع در کنشهای انرژی منطقه، مورد توجه قرار گرفته و نقش عامل انرژی در روابط دو کشور بررسی میشود. سؤال این است که عامل انرژی چه نقشی در روابط ایران و ترکمنستان، پس از فروپاشی شوروی داشته است؟ فرضیهی مقاله این است که عامل انرژی باعث همکاری دو کشور و نزدیکی آنها به یکدیگر شده است. در این پژوهش، منابع انرژی دو کشور و جایگاه جهانی و منطقهای آنها و سپس پروژههای مشترک و سرمایهگذاریهای دو کشور در زمینهی بهرهبرداری یا انتقال انرژی معرفی و مورد بررسی قرار میگیرد. در انجام این پژوهش از اخبار خبرگزاریها، آمارهای رسمی و همچنین کتابها و مقالات تحلیلی استفاده شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1818 - تأثیر ویژگی های ژئوپلیتیکی جمهوری آذربایجان بر روابط با جمهوری اسلامی ایران
مجید عباسی مرتضی نور محمدی سید محمدرضا موسوی

این مقاله در صدد شناخت تأثیرات ویژگی های ژئوپلیتیکی جمهوری آذربایجان بر روابط دوجانبه با جمهوری اسلامی ایران می باشد. کشور آذربایجان در منطقه ای واقع شده که به دلیل خصوصیات جغرافیایی و همسایگی با ایران همواره مورد توجه قدرت های جهانی بوده است و بنابراین بررسی ژئوپلیتیک چکیده کامل

این مقاله در صدد شناخت تأثیرات ویژگی های ژئوپلیتیکی جمهوری آذربایجان بر روابط دوجانبه با جمهوری اسلامی ایران می باشد. کشور آذربایجان در منطقه ای واقع شده که به دلیل خصوصیات جغرافیایی و همسایگی با ایران همواره مورد توجه قدرت های جهانی بوده است و بنابراین بررسی ژئوپلیتیک این کشور می تواند در اتخاذ تصمیمات سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و نظامی کشور ما سودمند و برای کاستن از تصادمات احتمالی در آینده مفید واقع شود. از این رو در این تحقیق برای پاسخ به این سوال که ویژگی های ژئوپلیتیکی آذربایجان چه تأثیری بر روابط با ایران دارد، از شیوه تحلیل محتوا استفاده شده تا به درک کامل تری از شناخت ویژگی ها و ریشه یابی چالش ها، فرصت ها و تهدیدها کمک نماید. در پایان ضمن تبیین تأثیر عوامل مختلف ژئوپلیتیکی آذربایجان در کاهش یا افزایش سطح روابط میان دو کشور،به تجزیه و تحلیل و ارایه پیشنهادهای لازم در این زمینه پرداخته خواهد شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1819 - امنیت انرژی چین و ژئواکونومیک انرژی ایران
سید شمس الدین صادقی

چکیده صاحب نظران حوزه‌ی اقتصاد سیاسی و معرفت روابط بین الملل با استناد به روندهای جاری در اقتصاد سیاسی بین الملل، قرن 21 را قرن ژئواکونومیک نامیده اند؛ چراکه براین باورند یکی از چالش های مهم جهانی در این قرن، چالش بر سر منابع انرژی با تأکید بر نفت و گاز است و مسأله‌یا چکیده کامل

چکیده صاحب نظران حوزه‌ی اقتصاد سیاسی و معرفت روابط بین الملل با استناد به روندهای جاری در اقتصاد سیاسی بین الملل، قرن 21 را قرن ژئواکونومیک نامیده اند؛ چراکه براین باورند یکی از چالش های مهم جهانی در این قرن، چالش بر سر منابع انرژی با تأکید بر نفت و گاز است و مسأله‌یامنیت انرژی از مسائل مهم پارادایم اقتصاد سیاسی این قرن خواهد بود. هم چنین در این قرن میان امنیت انرژی و میلیتاریسم جهت حفاظت از محموله‌های نفتی و حفظ بازارهای تجاری انرژی، پیوندی ناگسستنی برقرار است و امنیت عرضه‌ی انرژی یکی از اجزای محوری سیاست انرژی تلقی شده و رقابت بر سر تصاحب منابع و بازارهای انرژی از طریق به‌کارگیری ابزارهای سیاسی، اقتصادی و نیروی نظامی به مسأله‌ای اساسی در روابط و مناسبات بین‌المللی تبدیل شده است. در این میان تأمین امنیت انرژی برای کشوری هم چون چین -که بیشترین رشد شتابان مصرف انرژی را تجربه می کند- به یکی از ارکان مهم سیاست انرژی و نیز سیاست خارجی این کشور تبدیل شده است. با توجه به این مهم، این مقاله تلاش می‌کند تا از این منظر به مقوله ی مورد نظر در این پژوهش بپردازد و موقعیت ژئواکونومیک ایران را در همین ارتباط بررسی کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1820 - رابطه ایران و امریکا بین سالهای 32- 1330 (بررسی اسناد) علل کودتای 28 مرداد
علی جدیدی

تاریخ معاصر سالهای 1332-1330ش/ 1953-1951م به دلایل متعدد از اهمیت بسزایی برخوردار است. از جنبه های مهم دوره مزبور جنبش ملت ایران برای ملی ساختن نفت و واکنش دولت ایالات متحده امریکا در قبال آن است .این مقاله با تاکید بر منافع ملی امریکا در صدد بررسی عواملی است که باعث تغ چکیده کامل

تاریخ معاصر سالهای 1332-1330ش/ 1953-1951م به دلایل متعدد از اهمیت بسزایی برخوردار است. از جنبه های مهم دوره مزبور جنبش ملت ایران برای ملی ساختن نفت و واکنش دولت ایالات متحده امریکا در قبال آن است .این مقاله با تاکید بر منافع ملی امریکا در صدد بررسی عواملی است که باعث تغییر رویکرد ایالات متحده آمریکا در قبال ملی کردن صنعت نفت ودولت دکتر مصدق گردید.بر خلاف مشهور به نظر نمی رسد هراس از قدرت روز افزون کمونیسم در ایران عامل اصلی تغییر سیاست آمریکا شده باشد ،بلکه عامل اساسی در نوع رویکرد به دولت دکتر مصدق از جانب آمریکا موقعیت سوق الجیشی ایران و سهیم شدن در منابع نفت بوده است. این مقاله با توجه به موضوع مورد مطالعه که در حوزه تاریخ معاصر ایران قرار دارد بر روش تاریخی - اسنادی استوار است.از آنجایی که تاثیر روابط این دوره بر مناسبات ایران و امریکا سایه افکنده است پرداختن به این مهم ضرورت و اهمیت خاصی را می طلبد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1821 - عوامل همگرا و واگرا در روابط ایران و ترکیه پس از به قدرت رسیدن حزب اسلام گرای عدالت و توسعه در ترکیه
جلال درخشه مجید دیوسالار

مقالهی حاضر، روابط ایران و ترکیه را از زمان روی کار آمدن حزب اسلامگرای عدالت و توسعه در ترکیه از سال 2002 میلادی تا سال 2009 ، مورد بررسی قرار میدهد. به همین دلیل سعی شده است تا با تأکید بر متغیرهایی از قبیل تلاش دوکشور ایران و ترکیه برای تبدیل شدن به قدرت منطقهای، نگرش چکیده کامل

مقالهی حاضر، روابط ایران و ترکیه را از زمان روی کار آمدن حزب اسلامگرای عدالت و توسعه در ترکیه از سال 2002 میلادی تا سال 2009 ، مورد بررسی قرار میدهد. به همین دلیل سعی شده است تا با تأکید بر متغیرهایی از قبیل تلاش دوکشور ایران و ترکیه برای تبدیل شدن به قدرت منطقهای، نگرش دو کشور به مسائل خاورمیانه، مسألهی هستهای ایران، مسألهی کردها در روابط دو کشور، عوامل مؤثر در بسط و فصل روابط و تأثیر روابط ترکیه با آمریکا و اسرائیل و تحول در روابط ترکیه با این کشورها و تأثیر این متغیرها بر روابط ایران و ترکیه، همکاری های اقتصادی که بخش اعظم روابط دو کشور در این حوزه متجلی است را مورد کنکاش قرار گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1822 - تحریم نفتی ایران (با تاکید بر تحریم نفتی اتحادیه اروپا در سال 2012 )
هادی آجیلی زهرا مبینی کشه

موفقیت ایران در غنی سازی اورانیوم و رسیدن به فناوری چرخه سوخت هسته ای واکنش های متفاوتی را در جوامع بین المللی به همراه داشت، برخی از کشورها از جمله امریکا و برخی هم پیمانان او در مخالفت با ایران از هرگونه اقدامی فروگذاری نکرده و با صدور قطعنامه ها و جنجال آفرینی سعی در چکیده کامل

موفقیت ایران در غنی سازی اورانیوم و رسیدن به فناوری چرخه سوخت هسته ای واکنش های متفاوتی را در جوامع بین المللی به همراه داشت، برخی از کشورها از جمله امریکا و برخی هم پیمانان او در مخالفت با ایران از هرگونه اقدامی فروگذاری نکرده و با صدور قطعنامه ها و جنجال آفرینی سعی در معرفی ایران به عنوان کشوری علیه صلح جهانی داشته اند و با فرستادن پرونده ایران به شورای امنیت و صدور قطعنامه های تحریم سعی دارند ایران را به تعطیلی فعالیت های هسته ای صلح آمیز خود وادار کنند. در این راستا در سالهای اخیر، سیاستمداران اروپایی هم تحت فشار ایالات متحده به قصد تحت فشار قرار دادن درآمد نفتی و به تبع آن اقتصاد ایران موضوع تحریم را مطرح کرده اند. اتحادیه اروپا تحریم خرید نفت از ایران را در راستای اجرای قطعنامه 1929 شورای امنیت عنوان نموده و به مقدمه این قطعنامه، به عنوان مبنای حقوقی تحریم خود استناد کرده است. بنابراین سعی نگارنده در این نوشتار، تبیین امکان استمرار یا عدم استمرار تحریم نفتی ایران با تاکید بر تحریم نفتی اتحادیه اروپا در سال2012 می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1823 - تأملی سایبرنتیک بر مدل تصمیم‌گیری هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران
سید یوسف قرشی

چکیده در سال‌های اخیر سیاست هسته‌ای ایران، یکی از بحث‌انگیزترین مسائل روابط بین‌الملل بوده؛ به گونه‌ای که در اغلب نشست‌های سران کشورها به‌رغم عدم حضور ایران، از آن سخن به میان آمده است. برخی بر این باورند که سیاست هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران و نحوه تصمیم‌گیری در خصوص ا چکیده کامل

چکیده در سال‌های اخیر سیاست هسته‌ای ایران، یکی از بحث‌انگیزترین مسائل روابط بین‌الملل بوده؛ به گونه‌ای که در اغلب نشست‌های سران کشورها به‌رغم عدم حضور ایران، از آن سخن به میان آمده است. برخی بر این باورند که سیاست هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران و نحوه تصمیم‌گیری در خصوص انتخاب گزینه‌های بدیل را نمی‌توان بر پایه نظریه‌های رایج تصمیم‌گیری یا پارادایم تحلیلی تفسیر و تبیین کرد؛ لذا نیازمند به‌کارگیری نظریه‌های جدید و اتکا به رویکردهای تصمیم‌گیری متفاوت هستیم. در نوشتار حاضر با معرفی و تشریح اصول و مفروضه‌های نظریه سایبرنتیک تصمیم نشان داده می‌شود که این چارچوب نظری از قدرت تبیین بیشتری در مقایسه با سایر رهیافت‌ها به منظور بررسی سیاست هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران برخوردار است. نویسندگان بر این باورند که در چاچوب نظریه سایبرنتیک، تمرکز بر متغیر حیاتیِ دستیابی به چرخه سوخت هسته‌ای اصل رفتاری جمهوری اسلامی ایران در سیاست هسته‌ای بوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1824 - ارزیابی تحریم های آمریکا علیه ایران در قالب گفتمان حمایت از حقوق بشر
محمود جلالی ستاره صادقی محمدی مجتبی بابایی

حقوق بشر به عنوان یکی از مهم ترین شاخصه های تمدن از اهمیت بسیاری در روابط بین الملل برخوردار است. با وجود این، ابهام در تعریف و استفاده ابزاری از آن یکی از مهم ترین چالش های ارتقای حقوق بشراست. کشورهای غربی و به ویژه آمریکا به بهانه ی حمایت از دموکراسی و حقوق بشر در امو چکیده کامل

حقوق بشر به عنوان یکی از مهم ترین شاخصه های تمدن از اهمیت بسیاری در روابط بین الملل برخوردار است. با وجود این، ابهام در تعریف و استفاده ابزاری از آن یکی از مهم ترین چالش های ارتقای حقوق بشراست. کشورهای غربی و به ویژه آمریکا به بهانه ی حمایت از دموکراسی و حقوق بشر در امور داخلی سایر کشورها مداخله می کنند و با استفاده از دیپلماسی عمومی و رسانه ای، بسیاری از کشورها را مورد هجمه ی تبلیغاتی قرار داده و اقداماتی را نیز علیه آن ها انجام می دهند، آمریکا از 1993 م تا 1996 م بیش از 61 تحریم یک جانبه علیه 35 کشور ایجاد نمود که 42 درصد از جمعیت جهان را تشکیل می دهند. تحریم های یک جانبه آمریکا به خاطر فراسرزمینی بودن آن ها با دیگر کشورها به یک موضوع مجادله برانگیز تبدیل شده است. بسیاری از کشورها معتقدند که چنین تحریم هایی در حقوق حاکمیتی آن ها به عنوان کشورهای مستقل دخالت می کند. با پیروزی انقلاب اسلامی، آمریکا همواره تحریم را به عنوان یکی از ابزارهای تغییر رفتار ایران مورد توجه قرار داده است. در این میان بر تحریم های حقوق بشری به عنوان نوعی تحریم هوشمند تاکید کرده تا بتواند ایران را به امتیازدهی و اتخاذ دیپلماسی انفعالی در حوزه ی سیاسی به خصوص پرونده ی هسته ای وادار کند. در این مقاله سعی می شود جایگاه تحریم های حقوق بشری در استراتژی آمریکا علیه ایران و راه کارهای مناسب برای مدیریت چالش ها و فرصت ها مورد بررسی قرار گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1825 - جایگاه حزب اله لبنان در استراتژی بازدارندگی جمهوری اسلامی ایران
علیرضا گلشنی محسن باقری

هدف این مقاله شناسایی و تحلیل جایگاه حزب الله لبنان در استراتژی بازدارندگی جمهوری اسلامی ایران است. اقدامات حزب الله لبنان در مجاور مرزهای اسراییل (به عنوان تهدید اصلی علیه جمهوری اسلامی ایران) ضمن دادن موقعیت مهم به این جنبش منجر به افزایش توان بازدارندگی جمهوری اسلامی چکیده کامل

هدف این مقاله شناسایی و تحلیل جایگاه حزب الله لبنان در استراتژی بازدارندگی جمهوری اسلامی ایران است. اقدامات حزب الله لبنان در مجاور مرزهای اسراییل (به عنوان تهدید اصلی علیه جمهوری اسلامی ایران) ضمن دادن موقعیت مهم به این جنبش منجر به افزایش توان بازدارندگی جمهوری اسلامی ایران گردیده است. بنابراین سوال اصلی مقاله حاضر این است که: حمایت جمهوری اسلامی ایران از حزب الله لبنان چه تاثیراتی بر توان بازدارندگی ایران دارد؟ در پاسخ به سوال فوق، فرضیه تحقیق آن است که: حمایت جمهوری اسلامی ایران از حزب الله موجب افزایش قدرت بازدارندگی ایران می گردد. در راستای آزمون فرضیه فوق، با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی متغیرهایی مانند افزایش عمق استراتژیک ایران، شکست استراتژی بازدارندگی و کاهش ضریب امنیت نظامی اسراییل و کاهش احتمال حمله ی نظامی به ایران مورد بحث قرار گرفت. نتایج تحقیق حاکی از این است که: حمایت جمهوری اسلامی ایران از حزب الله در مسیر مواجهه با رژیم اسراییل از یک سو، موجب شکست بازدارندگی و کاهش امنیت ملی اسراییل گردیده و از سوی دیگر، ضمن افزایش عمق استراتژیک جمهوری اسلامی ایران منجر به کاهش احتمال هر گونه تهاجم نظامی علیه ایران شده است. این وضعیت، در نهایت باعث افزایش قدرت بازدارندگی غیرمستقیم منطقه ای و امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1826 - تأملی در معنا و مبنای توسعه غربی و توسعه اسلامی – ایرانی
عبدالرضا باقی

این مقاله بررسی تعاریف، مبانی و لوازم و ارکان توسعه را به عهده دارد. توسعهی مورد نظر در این نوشتار توسعهای است نه غربی، نه صوفیانه و نه دنیا زده، بلکه الگوی چهارمی را مورد کند و کاو قرار میدهد که با فرهنگ ایرانی و اسلامی مرتبط است؛ در تبیین این مدل سعی شده است از رهگذر چکیده کامل

این مقاله بررسی تعاریف، مبانی و لوازم و ارکان توسعه را به عهده دارد. توسعهی مورد نظر در این نوشتار توسعهای است نه غربی، نه صوفیانه و نه دنیا زده، بلکه الگوی چهارمی را مورد کند و کاو قرار میدهد که با فرهنگ ایرانی و اسلامی مرتبط است؛ در تبیین این مدل سعی شده است از رهگذر نگاهی مقایسهای و از منظر علوم انسانی، مبانی توسعهی غربی و توسعهی ایرانی - اسلامی در محورهای فلسفی (معرفتشناسی، هستیشناسی، انسانشناسی) اخلاقی، دینی، جامعه شناختی و تاریخی مورد تأمل و بررسی و نقد قرار گیرد و مرز دقیق مدل توسعهی مورد نظر تبیین گردد. در ادامه پس از اشاره به لوازم و ارکان توسعه، پیشنهادات و راهکارهایی برای تحقق هر چه بهتر این مدل ارائه میگردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1827 - پارادوکس نفت و توسعه در ایرانر
محمد شریفی

در قرن بیستم، دوره استعمار نوین، سیاست کشورهای صنعتی و استعمارگر برای به دست آوردن ثروتهای ملی و منابع کشورهای کمتر توسعه یافته بر این قرار گرفت که با استفاده از ابزارهای سیاسی، اقتصادی و نظامی، اقتصاد این کشورها را به یک اقتصاد تک محصولی تبدیل کنند و با وابسته شدن اقتص چکیده کامل

در قرن بیستم، دوره استعمار نوین، سیاست کشورهای صنعتی و استعمارگر برای به دست آوردن ثروتهای ملی و منابع کشورهای کمتر توسعه یافته بر این قرار گرفت که با استفاده از ابزارهای سیاسی، اقتصادی و نظامی، اقتصاد این کشورها را به یک اقتصاد تک محصولی تبدیل کنند و با وابسته شدن اقتصاد آنها به یک محصول در صورت لزوم با فشار اقتصادی، آن کشورها را مهار نمایند و منابع آنها را به چنگ آورند و راه رسیدن مواد اولیه ارزان و سوخت مناسب برای کشور خویش را همواره در اختیار داشته باشند. در ایران، نفت این نقش را از دهه های پیشین در اقتصاد بازی می کند. شواهد تاریخی اقتصاد ایران نشان دهنده خواست و اراده سیاستگذاران ایران برای ایجاد تحول در حوزه نفت به توسعه اقتصادی و اجتماعی در گذشته و حال است. ابتلای اقتصاد ایران به بیماری هلندی نتیجه مستقیم کسب و صرف درآمدهای نفتی است. تغییر نگرش از درآمدی به سرمایه ای در مورد نفت، آغازی برای تبدیل آثار زیان بخش به آثار سودبخش اقتصاد نفتی است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1828 - تحولات انقلابی بحرین و تعارضات مذهبی و ژئوپولیتیکی ایران و عربستان سعودی
علی آدمی سید محمدرضا موسوی حسینعلی توتی

از آنجایی که بحرین برای قدرت های منطقه ای و فرا منطقه ای از یک ارزش ویژه ی ژئوپولیتیکی برخوردار است؛ تحولات صورت گرفته در بحرین همواره واکنش و سیاست های متعارضی را از طرف این کشورها در پی داشته است. با وقوع بیداری اسلامی در بحرین، کشورهای مخالف ایران از جمله عربستان سعو چکیده کامل

از آنجایی که بحرین برای قدرت های منطقه ای و فرا منطقه ای از یک ارزش ویژه ی ژئوپولیتیکی برخوردار است؛ تحولات صورت گرفته در بحرین همواره واکنش و سیاست های متعارضی را از طرف این کشورها در پی داشته است. با وقوع بیداری اسلامی در بحرین، کشورهای مخالف ایران از جمله عربستان سعودی با منحرف کردن پروژه ی اعتراضات استقلال خواهانه ی مردم بحرین، صورت مساله را تغییر داده و ابراز کرده اند که ایران درصدد دخالت در امور داخلی کشور بحرین است. این پژوهش با طرح این سوال که ریشه های تعارضات مذهبی و ژئوپلیتیکی ایران و عربستان در رابطه با بحرین چه بوده و چه تاثیری بر روابط بین دو کشور بعد از وقوع بیداری اسلامی داشته، به این نتیجه رسیده است که، این تعارضات قبل از انقلاب اسلامی ایران شروع و با تحولات انقلابی بحرین به اوج خود رسیده که همچنان در جریان می باشد. بعضی از مهمترین ریشه های این تعارضات عبارتند از: ادعای ارضی ایران در خصوص بحرین (قبل از انقلاب)، انقلاب اسلامی در ایران و برانگیختن حس انقلابی شیعیان بحرین و عربستان، حمایت ایران از افزایش نقش شیعیان، حضور ناوگان پنجم نیروی دریایی آمریکا در بحرین، تشکیل شورای همکاری خلیج فارس علیه ایفای نقش ایران در منطقه، دخالت نظامی عربستان در بحرین، رقابت تسلیحاتی ایران و عربستان و پی ریزی سناریوهای متعدد برای انزوای ایران. با توجه به ماهیت تحقیق، روش تحقیق توصیفی - تحلیلی می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1829 - تأثیر ساختار حزبی بر سیاست خارجی اسرائیل در قبال جمهوری اسلامی ایران
مجید توسلی رکن آبادی نیما رضایی

به دنبال اعلام تشکیل دولت اسرائیل در 14 می 1948 ) 25 اردیبهشت 1327 (، ایران این رژیم را در 6 مارس 1950 ) 15 اسفند 1328 ( به صورت دو فاکتو به رسمیت شناخت. اسرائیل هم در دوران پهلوی دوم، ایران را به عنوان یک متحد استراتژیک قلمداد مینمود. بنگوریون، اولین نخستوزیر اسرائیل، چکیده کامل

به دنبال اعلام تشکیل دولت اسرائیل در 14 می 1948 ) 25 اردیبهشت 1327 (، ایران این رژیم را در 6 مارس 1950 ) 15 اسفند 1328 ( به صورت دو فاکتو به رسمیت شناخت. اسرائیل هم در دوران پهلوی دوم، ایران را به عنوان یک متحد استراتژیک قلمداد مینمود. بنگوریون، اولین نخستوزیر اسرائیل، دکترین پیرامونی خود را بر این اساس استوار نموده بود که، اسرائیل باید از طریق اتحاد با کشورهای ترکیه، ایران و اتیوپی، دولتهای عربی را محاصره نموده تا بهتر بتواند انزوای خویش را کاهش داده و به اهداف خود از جمله امنیت ملی نائل آید. در این تحقیق ضمن بررسی وضعیت احزاب اسرائیلی و تفکیک اردوگاههای موجود در میان احزاب، دیدگاه های این احزاب در قبال جمهوری اسلامی ایران در سه باز هی زمانی مختلف مورد تدقیق قرار می گیرد. دوره ی اول از زمان پیروزی انقلاب اسلامی آغاز م یشود و تا کنفرانس صلح مادرید در در 30 اکتبر 1991 ادامه دارد. از زمان کنفرانس صلح مادرید تا زمان مفتوح شدن پرونده ی ایران در آژانس بی نالمللی انرژی هست های ) IAEA ( نیز در دوره ی دوم می گنجد و دور هی سوم نیز از زمان گشوده شدن پرونده ی ایران در شروع و تا زمان حاضر ادامه م ییابد. این پژوهش در پی آن است که به این سؤال اصلی پاسخ دهد که دیدگا ههای حزب یا ائتلاف احزاب حاکم بر کابینه ی اسرائیل چه تأثیری بر سیاست خارجی اسرائیل در قبال ایران داشته است؟ و این فرضیه ارائه م یگردد که سیاست خارجی اسرائیل در قبال جمهوری اسلامی در سه بازه ی زمانی مختلف، از اصول ثابتی پیروی نموده که با تحولات کابینه ی اسرائیل دستخوش تغییر نشده است . این مقاله با روش توصیفی- تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه ای- اینترنتی تهیه شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1830 - حقوق عام اقلیت‌های دینی در قوانین اساسی ایران، مصر و عراق
حجت اله ابراهیمیان

وجود اقلیت‌های دینی و نحوه‌ تعامل حکومت‌ها با آنان که یکی از انواع اقلیت‌ها محسوب می‌شوند، از دیرباز مورد توجه دولت‌ها بوده است. کشورهای ایران، مصر و عراق به دلیل قدمت چند هزار ساله از موقعیت حساسی در منطقه برخوردارند. وجود اقلیت‌های دینی در این سه کشور و بررسی حقوق آنه چکیده کامل

وجود اقلیت‌های دینی و نحوه‌ تعامل حکومت‌ها با آنان که یکی از انواع اقلیت‌ها محسوب می‌شوند، از دیرباز مورد توجه دولت‌ها بوده است. کشورهای ایران، مصر و عراق به دلیل قدمت چند هزار ساله از موقعیت حساسی در منطقه برخوردارند. وجود اقلیت‌های دینی در این سه کشور و بررسی حقوق آنها مورد عنایت صاحب‌نظران بوده و هست. زرتشتیان، کلیمیان و مسیحیان تنها اقلیت‌های دینی در ایران شناخته می‌شوند؛ (اصل 13 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران) همچنین در مصر علی‌رغم وجود اقلیت‌های دینی، شیعه، مسیحیان قبطی و یهودیان و عدم ذکر اقلیتی خاص در قانون اساسی ،اصل 40 قانون اساسی این کشور بهره‌مندی از حقوق عمومی همه شهروندان مصری بدون توجه به مذهب را مورد تاکید قرار می دهد؛ در ماده‌ 2 قانون اساسی عراق، اقلیت‌هایی دینی مانند مسیحیان، یزیدیان و صائبی‌های مندانی را مورد شناسایی قرار می‌دهد. ممکن است اقلیت‌های دینی در این سه کشور از حقوق خاصی در جامعه سیاسی خود برخوردار باشند اما این مقاله به بررسی حقوق عام اقلیت‌‌های دینی در این سه کشور با توجه به اهم حقوق مدنی ـ سیاسی و نیز حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی می‌پردازد. با تمرکز این تحقیق بر قوانین اساسی سه کشور فوق بر محور بررسی حقوق عام اقلیت‌های دینی، نقاط اشتراک و افتراق قوانین سه کشور به دست می‌آید . پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1831 - نقد بومی گرایی در اندیشه جلال آل احمد
محمدتقی قزلسفلی نگین نوریان دهکردی

نقد و ارزیابی جریان های فکری ایران معاصر، متأثر از چگونگی برخورد آنها با مسأله ی سنت و تجدد است. در تلاقی ایرانیان با دنیای مدرن ، نخبگان فکری با قضاوت درباره ی این دو گزینه ، در عین حال از بعد نظریه پردازی نیز، جهت حرکت خود را تعیین می کردند . در مقاله ی حاضر با اشاره چکیده کامل

نقد و ارزیابی جریان های فکری ایران معاصر، متأثر از چگونگی برخورد آنها با مسأله ی سنت و تجدد است. در تلاقی ایرانیان با دنیای مدرن ، نخبگان فکری با قضاوت درباره ی این دو گزینه ، در عین حال از بعد نظریه پردازی نیز، جهت حرکت خود را تعیین می کردند . در مقاله ی حاضر با اشاره به نیازهای فکری در فهم سه رویکرد تجددگر ا، بومی گرا و گزینش گرا با تمرکز بر اندیشه ی آل احمد مورد ارزیابی قرار می گیرد. جلال آل احمد به اقتضای آثار ادبی و سیاسی روشنفکری بومی گراست. از این حیث پرداختن دوباره و واکاوی دغدغه ها و در ضمن یافتن کاستی های نظریه ی او همیشه جالب توجه خواهد بود.تردیدی نیست او در مجموع کارهای نوشتاری از نقدها تا داستان های گوناگون، جایگاه برجسته ای را در میان گفتمان های روشنفکری ایران معاصر به دست آورده است. مقاله ی حاضر بر آن است این فرضیه را به بحث بگذارد که به چه دلایلی این نگاه واجد کاستی ها و تناقض هایی است. استدلال خواهد شد که آل احمد هم در طرح معنای "غرب" و "مدرنیته" و از آن مهم تر "شرقی" یا "بومی" تضاد ها را به نمایش می گذارد . به منظور اثبات فرضیه ی این نوشتار روش توصیفی- تحلیلی را با استناد به آثار این نویسنده، پیش خواهیم گرفت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1832 - تحلیل سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران بر اساس مؤلفه های هویت ملی
حسین کریمی فرد

رابطه هویت ملی و سیاست خارجی، سالها به دلیل سیطره انگاره واقع گرایی (رئالیسم) در روابط بین الملل مورد توجه قرار نگرفت. مورگنتا در کتاب Politics among Nation و کنت والتس در کتابهای The Man، State، War و Theory of International Politics در قسمت نظریه پردازی به صراحت ارتبا چکیده کامل

رابطه هویت ملی و سیاست خارجی، سالها به دلیل سیطره انگاره واقع گرایی (رئالیسم) در روابط بین الملل مورد توجه قرار نگرفت. مورگنتا در کتاب Politics among Nation و کنت والتس در کتابهای The Man، State، War و Theory of International Politics در قسمت نظریه پردازی به صراحت ارتباط فرهنگ و هویت ملی یک کشور با سیاست خارجی را نفی کرده اند. دلیل دیگر کم توجهی به این مقوله، سیطره رفتارگرایی و توجه به پدیده های ملموس و قابل اندازه گیری بود. در نتیجه تعریف فرهنگ و تعین رابطه آن با پدیده های دیگر عمل دشواری بود. اما با ظهور رویکرد تکوین گرایی در عرصه روابط بین الملل و اهمیت دادن به انگاره ها، ایده ها و عناصر غیرمادی، مؤلفه هویت جایگاه خود را در روابط بین الملل پیدا کرد. بنابراین در بررسی سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، بر انگاره ها و ایده ها تمرکز شده؛ از طرف دیگر هویت ملی ایران یک موضوع شناختی مبتنی بر فهم مشترک از ایران و کشورهای دیگر است. هویت ملی جمهوری اسلامی ایران، تصور این کشور از خویش براساس برداشت و تصویر سایر کشورها از آن است. در این پژوهش سعی بر این است که سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران (1387ـ1357) براساس عناصر هویت ملی توضیح داده شود پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1833 - نقش زبان در گفتمان دیپلماسی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران
عباسقلی عسگریان صارم شیراوند میرهادی موسوی

دیپلماسی فرهنگی در واقع تأمین منافع ملی با استفاده از ابزارهای فرهنگی است. ‌دیپلماسی فرهنگی به یک کشور امکان می‌دهد که فرهنگ، جامعه و مردم خود را به دیگران معرفی کند و با طریق فزونی بخشیدن به ارتباطات خصوصی بین مردم کشورهای گوناگون، کشورها را قادر می‌سازد که ایده‌آل‌های چکیده کامل

دیپلماسی فرهنگی در واقع تأمین منافع ملی با استفاده از ابزارهای فرهنگی است. ‌دیپلماسی فرهنگی به یک کشور امکان می‌دهد که فرهنگ، جامعه و مردم خود را به دیگران معرفی کند و با طریق فزونی بخشیدن به ارتباطات خصوصی بین مردم کشورهای گوناگون، کشورها را قادر می‌سازد که ایده‌آل‌های سیاسی و سیاست‌هایشان را در انظار افکار عمومی بسیار جذاب نشان دهند. هدف اساسی دیپلماسی فرهنگی ارائه ی دیدگاه روشن و موجّه نسبت به فرهنگ ارزشی و رفتاری یک بازی گر برای بازی گران مختلف عرصه ی بین‌الملل شامل دولت‌ها، سازمان های بین‌المللی دولتی و غیردولتی، نهادهای جوامع مدنی و افکارعمومی است. برای فهم دیپلماسی فرهنگی هر کشوری درک زمینه‌ها و فرایندهای شکل‌گیری آن امری ضروری است. دیپلماسی فرهنگی ایرانی- اسلامی با بهره‌گیری از زبان انقلاب اسلامی و با هدایت رهبری انقلاب اسلامی در ابتدای شکل‌گیری نظام اسلامی در کشور پی‌ریزی شد و با توسعه و عمق بخشیدن به آن در مراحل بعدی به یک گفتمان تمام عیار در دیپلماسی عمومی ایران تبدیل شده است، در این پژوهش هدف اصلی، نشانه‌شناسی عناصر، استعاره‌ها و اجزای بازنمایی دیپلماسی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران و بررسی نقش زبان در گفتمان سازی دیپلماسی فرهنگی این کشور به روش تحلیل گفتمان است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1834 - ریشه یابی منازعات ایران و عربستان (مطالعه‌ی موردی سه کشور عراق، بحرین و یمن)
احسان خضری سیدحمزه صفوی امین پرهیزکار

چکیده جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی دو قدرت مؤثر در جهان اسلام هستند. این دو کشور نقش مهمی در تحولات منطقه‌ی خاورمیانه ایفا می‌کنند. در این مقاله تلاش می‌شود با بررسی تحولات اخیر سه کشور عراق، بحرین و یمن به‌عنوان سه حوزه‌ی نفوذ ایران و عربستان، وجه ریشه‌ای رقابت چکیده کامل

چکیده جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی دو قدرت مؤثر در جهان اسلام هستند. این دو کشور نقش مهمی در تحولات منطقه‌ی خاورمیانه ایفا می‌کنند. در این مقاله تلاش می‌شود با بررسی تحولات اخیر سه کشور عراق، بحرین و یمن به‌عنوان سه حوزه‌ی نفوذ ایران و عربستان، وجه ریشه‌ای رقابت این دو دولت کاوش و در پرتو چنین وضعیتی، راهکارهای لازم استخراج شود. هدف این پژوهش آن است که نشان دهد ماهیت منازعه‌ی منطقه‌ای ایران و عربستان ریشه در ملاحظات ایدئولوژیک ناشی از حاکمیت نظام عقاید و عناصر فکری – ارزشی ناهم‌سو دارد که رهیافت‌های کشمکش زا و شکاف آفرینی را در مناسبات منطقه‌ای ایران و عربستان رقم‌زده است. به نظر می‌رسد هرگونه تلاش برای تقویت پایه‌های ایده‌ی تعامل و همکاری و کاهش تنش‌های موجود بین این دو کشور در صورتی مؤثر واقع خواهد شد که به ساختارهای معنایی دو دولت و الزامات این ساختار توجه شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1835 - روابط سیاسی ـ اقتصادی جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه در سایه‌ی تحریم‌های غربی درباره‌ی مناقشه اوکراین
محمدتقی جهانبخش جعفر حق‌پناه

چکیده روابط دو کشور ایران و روسیه در حوزه‌های مختلف از گذشته‌های بسیار دور وجود داشته و غالباً روسیه نیز دست بالاتر را دارا بوده است. وقوع انقلاب اسلامی در ایران به دلایل مختلف جریان روابط خارجی کشورمان را تغییر داد. ایران و روسیه علیرغم وجود ذهنیت‌های مشوش از یک دیگر چکیده کامل

چکیده روابط دو کشور ایران و روسیه در حوزه‌های مختلف از گذشته‌های بسیار دور وجود داشته و غالباً روسیه نیز دست بالاتر را دارا بوده است. وقوع انقلاب اسلامی در ایران به دلایل مختلف جریان روابط خارجی کشورمان را تغییر داد. ایران و روسیه علیرغم وجود ذهنیت‌های مشوش از یک دیگر در حوزه‌های مختلف روابط خویش را با شدت و ضعف ادامه داده‌اند. مسأله ی اوکراین در سالیان اخیر تأثیر مهمی بر روابط روسیه و غرب داشته و موجب تشدید تنش‌ها میان روسیه و کشورهای غربی به زعامت ایالات‌متحده و اتحادیه‌ی اروپا شده است. در همین راستا در سال گذشته میلادی تحریم‌های اقتصادی مختلفی علیه فدراسیون روسیه اعمال شد که این کشور را ناگزیر از جایگزینی شرکای غربی با شرقی کرد. این مسأله ظاهراً دو کشور را بیش‌ازپیش به یک دیگر نزدیک کرده است. این پژوهش در پی پاسخ به این پرسش است که تحریم‌های اعمال‌شده علیه فدراسیون روسیه چه تأثیری در روابط اقتصادی ـ سیاسی این کشور با جمهوری اسلامی ایران داشته است؟ پاسخ احتمالی به پرسش مطرح‌شده این است که اعمال تحریم‌های غربی، روسیه را ناگزیر از تقویت روابط اقتصادی- سیاسی خود با ایران کرده و موجبات نزدیکی بیش‌ازپیش دو کشور را فراهم کرده است. این پژوهش به‌روش توصیفی ـ تحلیلی و با استفاده از داده‌های کتابخانه‌ای و الکترونیکی انجام‌شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1836 - برابرسنجیِ‌ مفهومی ‌آموزه‌های ‌سه‌گانه‌ ‌سیاست‌ خارجی‌ جمهوری‌ اسلامی ‌ایران امُّ‌القرا، تمدّن‌ایرانی و ائتلاف/اتّحاد
محسن خلیلی امیر عباسی خوشکار

چکیده هدف از نگارش مقاله، بررسی آموزه‌های ام‌القرا، تمدن ایرانی و ائتلاف است؛ از این دیدگاه که کدام‌یک از دکترین‌ها با سیاست‌خارجی ایران قرابت نظری بیشتری دارد. پرسش اصلی این است‌که چرا از میان آموزه‌های سه‌گانه امّ‌القرا، تمدن ایرانی و ائتلاف، رهنامه امُّ‌القرا، قابلی چکیده کامل

چکیده هدف از نگارش مقاله، بررسی آموزه‌های ام‌القرا، تمدن ایرانی و ائتلاف است؛ از این دیدگاه که کدام‌یک از دکترین‌ها با سیاست‌خارجی ایران قرابت نظری بیشتری دارد. پرسش اصلی این است‌که چرا از میان آموزه‌های سه‌گانه امّ‌القرا، تمدن ایرانی و ائتلاف، رهنامه امُّ‌القرا، قابلیت مناسب‌تری برای توجیه و شکل‌دهیِ رفتار سیاست‌خارجی ایران در دورانِ پساامام‌خمینی دارد؟ فرضیه مقاله این بود که با توجه به ویژگی‌های جهان‌شمولی و اسلامی‌بودن اهداف و نیز گفتمان تجویزی موجود در سیاست‌خارجی و حضور فرهنگ سیاسی مبتنی بر اسلامِ شیعی‌آرمانی حاکم بر سیاست‌خارجی، آموزه امّ‌القرا توانایی گسترده‌تری را برای تفسیر سیاست‌خارجی ایران داراست. نقد دو آموزه تمدن ایرانی و ائتلاف (به‌دلیل کم‌توجهی به نقش اسلام در سیاست‌خارجی و کم‌رنگ‌دانستن منافع اسلامی‌و آرمانی شیعی در پیوند با منافع ملی) یافته‌ اصلی پژوهش است. شیوه جمع‌آوری داده‌ها، کتابخانه‌ای و روش تحلیل داده‌ها، تبیینی- مقایسه‌ای است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1837 - شاخص‌های اقتصادی و امنیت ملی ایران
زریر نگین‌تاجی هومان حسینی آذین کیانی

با پایان جنگ سرد و طرح مسایل مربوط به جهانی شدن در نظام اقتصاد سیاسی جهان، منابع نرم افزاری سیاست‌های امنیتی، با وجود تداوم اهمیت ابعاد سخت افزاری امنیت، جایگاه ویژه‌ای پیدا کرده‌اند. در این دوران امنیت به شکل بسیط، مطرح و بیش از پیش مسائل اقتصادی و توسعه اقتصادی مبنای چکیده کامل

با پایان جنگ سرد و طرح مسایل مربوط به جهانی شدن در نظام اقتصاد سیاسی جهان، منابع نرم افزاری سیاست‌های امنیتی، با وجود تداوم اهمیت ابعاد سخت افزاری امنیت، جایگاه ویژه‌ای پیدا کرده‌اند. در این دوران امنیت به شکل بسیط، مطرح و بیش از پیش مسائل اقتصادی و توسعه اقتصادی مبنای اقتدار دولت‌‌ها قرار گرفت و امنیت ملی در این راستا مفهوم‌سازی شد. یعنی امنیت علاوه بر بعد نظامی آن، در جنبه‌های اقتصادی، محیط زیستی، فرهنگی و غیره نیز تبلور یافته است. در این پژوهش سعی شده است امنیت از نگاهی موسع بررسی و جنبه های اقتصادی امنیت و تاثیر شاخص های اقتصادی بر روی امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران مورد بحث و بررسی قرار گیرد. به همین منظور از مکتب کپنهاک که امنیت را از جنبه‌های گوناگون مورد مطالعه قرار می دهد و نگاهی موسع و ایجابی به امنیت دارد، استفاده شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1838 - قوم گرایی و تأثیر آن بر روابط جمهوری اسلامی ایران و آذربایجان
مرتضی اباذری حبیب رضازاده محمد کریم زاده

فروپاشی اتحاد شوروی یکی از مهمترین رویدا د های جهان در نیمه قرن 20 بوده است و تأثیرات عمیقی در سطح جهان، منطقه و روابط بین کشورها به جا گذاشته است . نتیجه این فروپاشی ظهور و حضور جمهوری های جدید در آسیای مرکزی و قفقاز است، از جمله این کشورها جمهوری آذربایجان می باشد . ا چکیده کامل

فروپاشی اتحاد شوروی یکی از مهمترین رویدا د های جهان در نیمه قرن 20 بوده است و تأثیرات عمیقی در سطح جهان، منطقه و روابط بین کشورها به جا گذاشته است . نتیجه این فروپاشی ظهور و حضور جمهوری های جدید در آسیای مرکزی و قفقاز است، از جمله این کشورها جمهوری آذربایجان می باشد . البته 1297 ش) نیز دارای استقلال بود و - 1918 م( 1299 - این کشور در سالهای 1920 سپس به اتحاد جماهیر شوروی الحاق گردید . آذری ها با اکثریت 90 درصد و زبان ترکی، مذهب شیعه و احساسات شدید میهن پرستی جمعیت جمهوری آذربایجان را تشکیل می دهند. ایران و جمهوری آذربایجان به رغم داشتن اشتراکات فراوانی چون فرهنگ، تاریخ، دین و مذهب و مرز مشترک روابط پرتنشی با یکدیگر دارند. حال این سوال پ یش می آید که چرا به رغم این اشتراکات روابط این دو کشور تن شآمیز است؟ فرضیه نویسندگان این است که عامل قوم گرایی که تحت عنوان آذربایجان واحد از سوی جمهوری آذربایجان تبلیغ می شود (و به عاملی در سیاسی شدن قوم آذری ایران تبدیل شده است) مانعی در برقراری ارتباط مناسب بین ایران و جمهوری آذربایجان می باشد و توانسته است نقش سایر عوامل تسهیل کننده در برقراری ارتباط بین دو کشور را (تاریخ مشترک، دین و مذهب مشترک،مرز مشترک و... ) تحت الشعاع خود قرار دهد و منجر به تنش در روابط بین دو کشور گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1839 - تاثیربرنامه هسته ای ایران برنظام امنیت منطقه ای خلیج فارس با تاکید برنظریه رئالیسم تهاجمی
مسعود جعفری نژاد فیدافه مدآبادی

چکیده پرونده ی هسته ای جمهوری اسلامی ایران در طول 13 سال اخیر به یکی از مهم ترین موارد در معادلات خاورمیانه بدل شده است. در این میان ایالات متحده آمریکا، ایران و کشور های حاشیه ی خلیج فارس بازی گرانی هستند که به طور مستقیم در معرض پیامد های امنیتی پرونده هسته ای هستند. چکیده کامل

چکیده پرونده ی هسته ای جمهوری اسلامی ایران در طول 13 سال اخیر به یکی از مهم ترین موارد در معادلات خاورمیانه بدل شده است. در این میان ایالات متحده آمریکا، ایران و کشور های حاشیه ی خلیج فارس بازی گرانی هستند که به طور مستقیم در معرض پیامد های امنیتی پرونده هسته ای هستند. با توجه به موضع چالشی آمریکا و کشورهای عرب حاشیه ی خلیج فارس نسبت به برنامه ی صلح آمیز هسته ای ایران پرسش اساسی این مقاله این است که چرا ایالات متحده می کوشد با تمرکز بر تهدید آمیز جلوه دادن این برنامه به معضل امنیت در میان بازی گران منطقه ی ای دامن می زند؟ فرضیه ی پژوهش حاضر نیز بر این مطلب استوار است که امنیتی کردن پرونده هسته ای ایران به موازات پروژه ی ایران هراسی، ضامن منافع استراتژیک آمریکا در منطقه ی خاورمیانه به ویژه خلیج فارس بوده و برداشت کشور های حوزه ی خلیج فارس از این پرونده تحت تأثیر همین القائات است. در این مقاله چارچوب نظری مورد استفاده، رئالیسم تهاجمی است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1840 - تغییر و تداوم در سیاست خارجی برزیل در قبال جمهوری اسلامی ایران
اسماعیل شفیعی عبدالرحمن افشاری ندا شاه نوری

چکیده مقاله‌ی حاضر درصدد بررسی تغییر و تداوم در سیاست خارجی برزیل در رابطه با جمهوری اسلامی ایران است. این پژوهش به روش توصیفی- تحلیلی به واکاوی نقش برزیل درصحنه‌ی سیاسی بین‌المللی و تأثیر آن بر پرونده‌ی هسته‌ای ایران پرداخته است. پرونده هسته‌ای ایران نه‌تنها برای قدرت چکیده کامل

چکیده مقاله‌ی حاضر درصدد بررسی تغییر و تداوم در سیاست خارجی برزیل در رابطه با جمهوری اسلامی ایران است. این پژوهش به روش توصیفی- تحلیلی به واکاوی نقش برزیل درصحنه‌ی سیاسی بین‌المللی و تأثیر آن بر پرونده‌ی هسته‌ای ایران پرداخته است. پرونده هسته‌ای ایران نه‌تنها برای قدرت‌های بزرگ جهانی از جهات مختلف، موضوعی قابل‌توجه بوده است بلکه تعدادی از قدرت‌های متوسط نظام بین‌الملل نیز کوشیده‌اند با وارد شدن به آن و تلاش برای باز کردن گره‌هایش، میزان اثرگذاری خود را در عرصه‌ی جهانی افزایش دهند. یکی از این کشورها برزیل است که در بازه‌ی زمانی کوتاهی وارد موضوع هسته‌ای ایران شد و اقداماتی را در این زمینه انجام داد. این نوشتار تلاش می‌کند تا علل وارد شدن کشوری باقدرت متوسط و از یک حوزه‌ی جغرافیایی متفاوت به پرونده هسته‌ای ایران را شناسایی کند. برزیل با ارائه راهکارهای جدید در نزدیک کردن دیدگاه‌های طرفین کوشش کرد اما در شکستن اجماع کشورهای غربی و متحدان آن‌ها علیه ایران ناتوان ماند و درنهایت دنباله‌رو مسیری شد که قدرت‌های بزرگ آن را تعیین کرده بودند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1841 - راهبردهای جمهوری اسلامی ایران در قبال امنیت خلیج فارس
محمد علی بصیری لیلا جاویدی

منطقه خلیج فارس همواره به عنوان یکی ازمناطق مهم امنیتی، راهبردی و اقتصادی در نظام بین الملل از جایگاه ویژه ای برخوردار بوده، به گونه ای که در طول قرن های اخیر، پیوسته مورد توجه قدرت های بزرگ جهانی بوده و از تجاوز آنها در امان نمانده است. امروزه با اکتشاف نفت، و با توجه چکیده کامل

منطقه خلیج فارس همواره به عنوان یکی ازمناطق مهم امنیتی، راهبردی و اقتصادی در نظام بین الملل از جایگاه ویژه ای برخوردار بوده، به گونه ای که در طول قرن های اخیر، پیوسته مورد توجه قدرت های بزرگ جهانی بوده و از تجاوز آنها در امان نمانده است. امروزه با اکتشاف نفت، و با توجه به نقش اساسی آن در اقتصاد جهانی، امنیت و ثبات این منطقه دغدغه اصلی کشورهای منطقه و جهان است. به نظر می رسد با توجه به بافت دولت های منطقه ی خلیج فارس و وضعیت سرزمینی و جغرافیای سیاسی آن امنیت منطقه ای مبتنی بر همکاری بین دولت های منطقه، مناسب ترین شیوه برای تامین امنیت خلیج فارس است. البته این مهم نیز حاصل نمی شود، مگر با به کارگیری شیوه های گوناگون اعتماد سازی متقابل بین دولت های منطقه برای رفع سوء تفاهمات که وظیفه سران کشورهای منطقه است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1842 - دیپلماسی فناوری جمهوری اسلامی ایران (با تأکید بر فناوری‌های دفاعی-امنیتی)
نوذر شفیعی اصغر شکری مقدم

در دنیای امروز یکی از عناصر اصلی تشکیل دهنده قدرت‌، اعم از قدرت سیاسی، اقتصادی، نظامی، فرهنگی و اطلاعاتی، مسأله فناوری‌های برتر است که به مولد قدرت تبدیل شده است. تغییر عرصه سیاست بین‌الملل در نتیجه توسعه فناوری‌های پیشرفته، اشکال، ابعاد، دامنه و مکانیسم‌های اعمال قدرت چکیده کامل

در دنیای امروز یکی از عناصر اصلی تشکیل دهنده قدرت‌، اعم از قدرت سیاسی، اقتصادی، نظامی، فرهنگی و اطلاعاتی، مسأله فناوری‌های برتر است که به مولد قدرت تبدیل شده است. تغییر عرصه سیاست بین‌الملل در نتیجه توسعه فناوری‌های پیشرفته، اشکال، ابعاد، دامنه و مکانیسم‌های اعمال قدرت را متنوع و پیچیده نموده است. به تبع پیشرفت فناوری برای کشورها مسائل جدیدی در روابط بین‌الملل بوجود آمد که یکی از آن‌ها دیپلماسی فناوری است. با توجه به تحریم‌های تکنولوژیک غرب علیه جمهوری اسلامی ایران این پژوهش در پی پاسخگویی به این سوال است که دیپلماسی فناوری جمهوری اسلامی ایران چگونه می‌تواند نیازهای دفاعی- امنیتی کشور را تأمین نماید؟ به نظر می‌رسد که دستیابی ایران به فناوری‌های مرتبط با نیازهای دفاعی- امنیتی، مستلزم شناخت دقیق محدودیت‌های بین‌المللی بر سر راه تأمین فنی ایران و تنظیم راهکارهای مبتنی بر بهبود نهادی، فنی و حرفه‌ای دیپلماسی فناوری برای دور زدن تحریم‌ها و محدودیت‌های حقوقی و سیاسی به ویژه با تکیه بر رهیافت منطقه‌گرایی و سیاست تنش‌زدایی می‌باشد. روش مطالعه در پژوهش حاضر، توصیفی و تحلیل ثانویه می‌باشد. این پژوهش منطقه‌گرایی را مبنای نظری خود قرار داده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1843 - Identity Construction and E-Learning: The Role of Virtual Teaching in EFL Learners’ Identity
آذر باقری مسعودزاده ندا فاتحی راد

10.30495/lct.2022.1950897.1052

The present study considered the role of E-learning in EFL learners’ identity construction. It specifically tried to highlight the extent that different aspects of students’ identity were constructed in the virtual teaching context. It also identified the mo چکیده کامل

The present study considered the role of E-learning in EFL learners’ identity construction. It specifically tried to highlight the extent that different aspects of students’ identity were constructed in the virtual teaching context. It also identified the most/least dominant types of identity construed in the E-learning context and explored the possible difference between male and female learners as far as E-learning identity is concerned. To achieve the objectives, the researcher adopted survey research as a quantitative method with a sample of 80 newcomer students of both genders. The study centered on the Internet via Adobe Connect Application for virtual classes. It is worthy to mention that participants of the study experienced E-learning during a term in the case of virtual education imposed by COVID-19. The data were collected through Aspect Identity Questionnaire (AIQ) and moved to SPSS software to be analyzed and interpreted. Results indicated that a high extent of language learning identity was achieved among the participants, and relational and collective identity types were identified as the most and least dominant ones in them, respectively. Moreover, findings of overall language learning identity presented no difference in both genders (male & female EFL learners). پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1844 - Impact of Academic Self–Concept on Syntactic Complexity of Speaking Skill among Iranian EFL Learners
عاطفه نیکوبین

10.30495/lct.2022.1951401.1053

The purpose of the present study was to assess the effect of academic self–concept on the syntactic complexity of speaking skill among Iranian upper-intermediate EFL learners. The sample consisted of 45 male and female students of the upper-intermediate level who چکیده کامل

The purpose of the present study was to assess the effect of academic self–concept on the syntactic complexity of speaking skill among Iranian upper-intermediate EFL learners. The sample consisted of 45 male and female students of the upper-intermediate level who were learning English language in a private institute in Isfahan. In order to collect information about students’ academic self-concept, Liu and Wang’s (2005) academic self-concept scale was used. It consists of 20 items and responses are made on a 5-point Likert scale ranging from strongly disagree to strongly agree. For speaking data collection, participants were asked to sit for speaking test (narrative story) and their speaking performances were recorded by a digital voice recorder for later transcription and analysis. Independent samples t test was conducted to find out if there were statistically significant differences between the high self-concept group and low self-concept group’s syntactic complexity in speaking. Results indicated that the former group significantly outperformed the latter on three measures of syntactic complexity including length of production units, measures of subordination, and degree of phrasal sophistication. On the measures of coordination, however, the results indicated that there were no significant differences between learners with high academic self-concept and learners with low academic self-concept. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1845 - Impact of Using the STAD Model of Cooperative Learning on Autonomy and Attitude of Iranian Secondary School EFL Learners
ابوالحسن نطری

10.30495/lct.2023.1982919.1085

This quasi-experimental study investigated the impact of cooperative learning on Iranian secondary school EFL learners’ Autonomy and attitude. To achieve the purpose of the study, 142 EFL students were selected based on their performance on the Oxford Quick Placem چکیده کامل

This quasi-experimental study investigated the impact of cooperative learning on Iranian secondary school EFL learners’ Autonomy and attitude. To achieve the purpose of the study, 142 EFL students were selected based on their performance on the Oxford Quick Placement Test (OQPT). The students were divided into an experimental group receiving treatment through the STAD model of cooperative learning and a control group devoid of the stated treatment. To recognize the entry behaviors of the participants, pretests were run. The same educational content was taught to both EG and CG during an educational term. Furthermore, to disclose the effect of treatment, an autonomy posttest similar to the pretest but in rearranged order in options and items, and also an attitude posttest with the same characteristics were administered to the students in both groups at the end of the instruction. Moreover, the mean scores of autonomy and attitude questionnaires were compared via a one-way ANCOVA, and chi-square respectively. The outcomes showed the rejection of both null hypotheses consequently concluding that cooperative learning had a significant effect on the autonomy and attitude of Iranian EFL learners. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1846 - Association between Suggestion Speech Act and Language Proficiency, Gender, and Verbal Intelligence among Iranian EFL Learners
سعید کریملو

10.30495/lct.2022.704493

This study was an attempt to investigate Iranian EFL learners’ use of suggestion speech acts concerning factors such as language proficiency, gender, and verbal intelligence. With this aim, 105 Iranian EFL learners participated in this study. A Discourse Completio چکیده کامل

This study was an attempt to investigate Iranian EFL learners’ use of suggestion speech acts concerning factors such as language proficiency, gender, and verbal intelligence. With this aim, 105 Iranian EFL learners participated in this study. A Discourse Completion Test (DCT) was used to produce data related to the suggestion forms utilized by the participants. Percentage and chi-square tests were used to analyze the data. The findings showed that different language proficiency levels did not produce any significant difference in the production suggestion speech act. However, participants’ performance considering different gender reached statistical significance. Also, verbal intelligence proved to be a significant factor in using suggestion forms among Iranian EFL learners. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1847 - Integration of Foreign Culture in English Instruction: Iranian EFL Learners and Teachers' Views in Academic Context
آذر باقری مسعودزاده اکرم شکریان بهزادی

10.30495/lct.2023.1988993.1091

This study focused on the integration of foreign culture in English instruction in an academic context. More specifically, it analyzed the Iranian university EFL students' and teachers' views towards the integration of foreign culture in English instruction. Moreover, t چکیده کامل

This study focused on the integration of foreign culture in English instruction in an academic context. More specifically, it analyzed the Iranian university EFL students' and teachers' views towards the integration of foreign culture in English instruction. Moreover, the possible difference between the participants' views towards the integration of foreign cultures was assessed. In doing so, 30 English EFL university teachers and 40 B.A. students were selected from four universities in Kerman (Bahonar, Azad, Payame Noor, & Institute of Higher Education). In order to collect data, a related questionnaire developed by Han (2010) was employed to examine the participants' views. After completing the questionnaires, the acquired data were analyzed by conducting descriptive statistics and the t-test of two independent groups. The results emerged from data analysis indicated that a great percentage of students asserted that learning foreign cultures was significant for them. It was necessary for them to get information about the target culture and spend more time on it. The university teachers remarked the same views as learning foreign cultures was important for them. It was essential for them to provide information and to spend more time on foreign culture teaching. The results of the study revealed no significant difference between the participants' views towards the integration of foreign culture in English instruction. Findings will contribute to the theoretical research gap in the field of culture and foreign language teaching and can serve as a guide to lead teachers and learners to the desired cultural goals of a specific language course. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1848 - EFL Reading Comprehension Questions in Iranian High School Books: A Critical Thinking Perspective
زهرا شارقی مجتبی مطلبی کیا

10.30495/lct.2015.692314

In line with the studies in EFL/ESL contexts confirming the positive relationship between critical thinking ability and reading comprehension, this study intended to investigate how frequently critical thinking was used in the questions of EFL reading comprehension in I چکیده کامل

In line with the studies in EFL/ESL contexts confirming the positive relationship between critical thinking ability and reading comprehension, this study intended to investigate how frequently critical thinking was used in the questions of EFL reading comprehension in Iranian high school books. To this end, Critical Reading Questions (CRQs), Vocabulary in Context (VIC), Literal Comprehension (LC), and Extended Reasoning (ER) were identified. The focus of the study was on ER questions, which lead to critical thinking. The reason was that the crucial problem of the students lies in textually implicit information in the texts. To classify the questions for CRQs, Petersonʼs (2008) model was employed, and to specify critical thinking question types, a framework proposed by Academic Skills Unit (2008) was used as reference. To collect the data, the researchers identified the total percentages and frequencies of questions related to the passages in English Books I, II, III, and Pre-University. The findings revealed very little attention to critical thinking within the objectives of the questions of Books I, II, and III. Fortunately, the Pre-University book could be helpful to provide the students with fruitful exercises which fostered the application of ER questions. This study highlights the need for raising researchers' and teachersʼ awareness of ER-based reading comprehension questions. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1849 - A Contrastive Rhetoric Analysis of 'Code Glosses' in Medicine Academic Research Posters Written in English by Native and Iranian Writers
محمدرضا طالبی نژاد فریبا قدیانی

The present contrastive rhetoric study was aimed at analyzing 'Code Glosses' in a corpus of 60 Medicine Academic Research Posters (MARPs) written in English by Native and Iranian writers. To the best of the researchers’ knowledge, none of the previous studies had چکیده کامل

The present contrastive rhetoric study was aimed at analyzing 'Code Glosses' in a corpus of 60 Medicine Academic Research Posters (MARPs) written in English by Native and Iranian writers. To the best of the researchers’ knowledge, none of the previous studies had focused on this case. The two mentioned categories of MARPs published from 2012 to 2013 were selected randomly and regardless of particular specialty of medicine disciplinary. MARPs written by native and Iranian writers were respectively taken from F1000 posters site and Fifth International Congress (FIC) on Quality Improvement in Clinical Laboratories held in Tehran, Iran. Hyland’s (2005) model was used as the framework of the study and ‘Code Glosses’ were scrutinized in the corpus as the sub-type of meta-discourse markers. In line with the goals of the study the researchers conducted the following procedures: First, they performed the quantitative analysis of ‘Code Glosses’ by text analyzer_ MAXQDA software. Then, they performed the qualitative analysis manually to be sure of meta-discourse functionality of the counted markers in the context. Finally, they ran Chi- Square tests at α=0.05 to determine the probable significant differences between two categories of MARPs. The results of the study showed a significant difference between MARPs written by Native and Iranian writers in using rhetorical strategies regarding' Code Glosses'. It can be concluded that the observed difference was due to writers’ different first language and cultural context. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1850 - The Impact of Individual Age Differences on the Use of EFL Vocabulary Learning Strategies
زهرا شوشتری سمیرا حیاتی سامیان سعید خزایی

The present study intended to identify Iranian EFL learners' vocabulary learning strategy use and to find out any relationship between the learners' age and their vocabulary learning strategy use or vocabulary test performance. To that end, 60intermediate Iranian EFL le چکیده کامل

The present study intended to identify Iranian EFL learners' vocabulary learning strategy use and to find out any relationship between the learners' age and their vocabulary learning strategy use or vocabulary test performance. To that end, 60intermediate Iranian EFL learners, 25 males and 35 females, studying English at a well-known language institute were selected according to their performance on the Oxford Placement Test (OPT). Then, they were divided into 2 groups according to their age: teenagers and adults. Four instruments were used to collect the needed data, namely OPT, a vocabulary learning strategy questionnaire, a vocabulary test, and an interview. The vocabulary learning strategy questionnaire and the vocabulary test were administered in two consecutive sessions. The results indicated that both groups of learners used rote learning (RL) strategies more frequently than other categories of memory strategy, but there were some differences in their ordering of other subcategories of memory strategy. While there was a negative relationship between the teenagers' age and their vocabulary test performance, no relationship was found between the adults' age and their vocabulary test scores. Overall, the findings imply the need for classroom pedagogy to integrate strategy instruction for students of different age and proficiency levels. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1851 - از مطالبه ی حق به شهر تا شکل گیری انقلاب شهری (شهر تهران، سال ۱۳۵۷)
عبدالحسین کلانتری مینو صدیقی کسمایی

توسعه‌ی شهرنشینی به معنای متأخر آن، در تهران نیز مانند شهرهای غربی، برخاسته از مازاد سرمایه بود با این تفاوت که این مازاد سرمایه، محصول افزایش تولید و سرمایه‌گذاری بخش خصوصی نبود، بلکه ناشی از بالا رفتن قیمت نفت، و سرمایه‌گذاری دولت در بخش‌های مختلف بود. دولت پهلوی با ب چکیده کامل

توسعه‌ی شهرنشینی به معنای متأخر آن، در تهران نیز مانند شهرهای غربی، برخاسته از مازاد سرمایه بود با این تفاوت که این مازاد سرمایه، محصول افزایش تولید و سرمایه‌گذاری بخش خصوصی نبود، بلکه ناشی از بالا رفتن قیمت نفت، و سرمایه‌گذاری دولت در بخش‌های مختلف بود. دولت پهلوی با بالا رفتن قیمت نفت به توسعه‌ی صنعتی و سرمایه‌داری روی آورد و تهران به شهری مدرن با فروشگاه‌های بزرگ، مؤسسات و ادارات مالی گسترده، مراکز فرهنگی و تفریحی بدل شد. طبقات متوسط سنتی و روشنفکران چپ‌گرا، عمده‌ترین نیروهای مخالف آن شکل از توسعه بودند و آن را مخالف شرع اسلام و وابسته به سرمایه‌داری غرب می‌دانستند. در ماه‌های منتهی به انقلاب، طبقات پایین جامعه نیز به صف مخالفان پیوستند و به نیروهای انقلابی مهمی بدل شدند. شهر تنها صحنه‌ی درگیری نیروهای امنیتی و نیروهای انقلابی نبود؛ شهر چیزی بود که نیروهای مخالف در صدد احقاق حق خود بر آن بودند. با همه‌گیر شدن انقلاب، تخریب گسترده‌ی برخی ابژه‌های شهری که مخالف شؤون اسلامی، نماینده‌ی غرب‌گرایی و اشرافیت سلطنتی بودند آغاز شد. این مقاله با استفاده از روش تاریخی و اسنادی و بررسی طبقاتی نیروهای انقلابی، درصدد است تا انقلاب ایران را از منظر بحث حق به شهر مورد توجه قرار دهد. مفهوم حق به شهر از مفاهیم اساسی ادبیات نظری دیوید هاروی، بدان معناست که این شهروندان هستند که تصمیم می‌گیرند که می‌خواهند در چگونه شهری زندگی کنند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1852 - سیر تحول نام ایران از منظر جغرافیای سیاسی
عباس احمدی نرجس سادات حسینی نصرابادی صادق بوستانی علی صادقی

از دیدگاه جغرافیای سیاسی وجود اقوام مختلف در سرزمین ایران، موجبات دگرگونی نام ایران را در طول زمان فراهم آورده است. دوام و استمرار هویت ونام ایرانی، مدیون گروه های مختلف قومی بویژه فارس ها بوده است. ورود نژاد آریایی به فلات ایران 1500 تا 2000 سال قبل از میلاد مسیح صورت چکیده کامل

از دیدگاه جغرافیای سیاسی وجود اقوام مختلف در سرزمین ایران، موجبات دگرگونی نام ایران را در طول زمان فراهم آورده است. دوام و استمرار هویت ونام ایرانی، مدیون گروه های مختلف قومی بویژه فارس ها بوده است. ورود نژاد آریایی به فلات ایران 1500 تا 2000 سال قبل از میلاد مسیح صورت گرفته است. مفهوم ایران در نیمه اول قرن سوم قبل از میلاد در نتیجه تبلیغات ساسانیان به وجود آمده است. با توجه به سنگ نوشته های داریوش اول و توالی و ترتیب تنظیم نام سرزمین هایی که قلمرو گسترده هخامنشی را تشکیل می دادند، می توان بیان کرد که در متون منظوم و منثور فارسی اعم از ادبی و تاریخی و جغرافیایی، از نیمه قرن چهارم به بعد، همواره از واژۀ ایران یاد شده است. همچنین، در کتاب های ممالک عربی و مکاتبات آن ها نیز به واژه ایران و مترادف آن اشاره شده است. در این مقاله که از نوع بنیادی است، با بهره‌گیری از روش توصیفی-تحلیلی، سعی شده است تا سیر تحول نام ایران از منظر جغرافیای سیاسی بررسی شود و یک دیدگاه واحد و جامع در این خصوص ایجاد شود. ضرورت پژوهش حاضر از آنروست که معمولاً درایران تنها به بررسی تاریخی مکانهای جغرافیایی پرداخته شده است و بررسی نقاط عطف تاریخی وعوامل تأثیرگذار بر تحولات نام ایران ونیزتقسیم بندی جغرافیایی سرزمین بر اساس تغییرات بنیادین حاصل از فعالیت و عملکرد اقوام مغفول، مانده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1853 - الگوی همکاریهای منطقه ای بر مبنای دیپلماسی آب (مطالعه موردی ایران، ترکیه و عراق )
سمیرا سامعی محمد اخباری غلامحسن حیدری

آب به عنوان یک منبع طبیعی و ارزشمند در سطح جهان است که در بین گروه های انسانی، جوامع و کشورها همواره رقابت آفرین و تنش زا بوده است. عمده اختلاف هایی که بین کشورها بر سر آب پیش می آید در حوضه های آبریز مشترک می باشد و یافتن سازوکاری معقول، به‌منظور بهره‌برداری عادلانه از چکیده کامل

آب به عنوان یک منبع طبیعی و ارزشمند در سطح جهان است که در بین گروه های انسانی، جوامع و کشورها همواره رقابت آفرین و تنش زا بوده است. عمده اختلاف هایی که بین کشورها بر سر آب پیش می آید در حوضه های آبریز مشترک می باشد و یافتن سازوکاری معقول، به‌منظور بهره‌برداری عادلانه از این منابع امر دشواری است. با توجه به نقش استراتژیک و حیاتی آب و توزیع نامتوازن آن در مناطق مختلف جهان و نیز مشترک بودن بسیاری از حوضه‌ها و منابع آبی بین کشورها ضرورت استفاده از ظرفیت‌های دیپلماسی نیز گریزناپذیر است. ایران نیز همواره بر سر تقسیم آب های مشترک مرزی و رودخانه های فرامرزی با همسایگان خود اختلاف داشته و ضرورت اهمیت دیپلماسی است که باید بیش از پیش مورد توجه قرار گیرد. هدف از این پژوهش، همکاریهای منطقه ای ایران، ترکیه و عراق در خصوص رودخانه های فرامرزی وحوضه های آبریز مشترک می باشد که تاثیر و نقش دیپلماسی آب با توجه به قوانین بین المللی، معاهدات و قراردادها بر این همکاریها و تعاملات می افزاید و از چالش ها، تنش ها و منازعات مرتبط با آب که تاثیر زیادی بر مسائل زیست محیطی، آلودگی آب، مهاجرت، ریزگردها و همچنین مسائل اقتصادی، سیاسی و امنیتی می گذارد جلوگیری می نماید. پژوهش حاضر با استفاده از روش تحلیلی – توصیفی که مبتنی بر روش کتابخانه ای می باشد، مورد استفاده قرار گرفته و همچنین از روش تحلیل آماری spss که مبتنی بر جامعه آماری متخصصانی است که در این مجموعه قرارگرفته اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1854 - بررسی تحریم های بین المللی از منظرحقوق بین‌الملل(مطالعه موردی تحریم های ایران)
علیرضا معینیان محمد مهدی رحیمی اکبر عباسیان رضا پیوندی احمد عرب عامری

تاکنون ابعاد و زوایای مختلف این بحران ها مورد پژوهش قرار گرفته است اما می‌توان گفت در مواردی که مدیریت آن ها از توان یک کشور به تنهایی خارج است بایستی همه‌ی کشورها در حد توان کشور گرفتار بحران را کمک کنند. باسؤال اصلی مقاله این است که حقوق بین‌الملل دارای چه قواعد و چار چکیده کامل

تاکنون ابعاد و زوایای مختلف این بحران ها مورد پژوهش قرار گرفته است اما می‌توان گفت در مواردی که مدیریت آن ها از توان یک کشور به تنهایی خارج است بایستی همه‌ی کشورها در حد توان کشور گرفتار بحران را کمک کنند. باسؤال اصلی مقاله این است که حقوق بین‌الملل دارای چه قواعد و چارچوب‌هایی برای مدیریت کارآمد بحران در جهان است؟ روش این مقاله توصیفی تحلیلی است. نتایج این مقاله نشان می‌دهد که کاهش و کنترل خطرات و آسیب‌پذیری ناشی از بلایای طبیعی و آمادگی پیش از وقوع بلا، اقدامات اضطراری حین بلا و اقدامات ترمیمی پس از آن، از جمله اموری هستند که در حقوق بین‌الملل به آن‌ها پرداخته شده است. از طرف دیگر، احترام به حقوق بنیادین و رفع نیازهای اولیه‌ی افراد متأثر از بلایای طبیعی یکی از مهم‌ترین مسائل موجود در این زمینه بوده که مورد توجه حقوق بین‌الملل قرار گرفته است. در خصوص کلیه‌ی این مسائل اسناد مختلفی، در عرصه‌ی حقوق بین‌الملل موجود است، اما فقدان یک سند جامع بین‌المللی که ضمن پرداخت به ابعاد مختلف بلایای طبیعی و حقوق افراد متأثر از آن، عام‌الشمول و الزام‌آور نیز باشد، کاملاً احساس می‌شود. کمیسیون حقوق بین‌الملل، در سال 2007، کار بر روی پیش‌نویسی در این زمینه، با عنوان حمایت از افراد در بلایا را آغاز کرد که تاکنون 21 ماده از آن تدوین شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1855 - بنیان‌های ژئوپلیتیکی روابط ایران با عراق نوین
عباس جعفری نیا

در این مقاله تلاش شده است مناسبات تهران با عراق جدید در سه حوزه متفاوت (مناسبات با شمال عراق، مناسبات با شیعیان و مناسبات با اهل تسنن) مورد بررسی و تحلیل قرار گیرد. نتایج نشان می‌دهد دولتمردان ایران سعی دارند از یک طرف طی توسعه مناسبات با شیعیان و دولت مرکزی با استفاده چکیده کامل

در این مقاله تلاش شده است مناسبات تهران با عراق جدید در سه حوزه متفاوت (مناسبات با شمال عراق، مناسبات با شیعیان و مناسبات با اهل تسنن) مورد بررسی و تحلیل قرار گیرد. نتایج نشان می‌دهد دولتمردان ایران سعی دارند از یک طرف طی توسعه مناسبات با شیعیان و دولت مرکزی با استفاده از عنصر مذهب و ایدئولوژی در سیاست خارجی، قدرت سیاسی و نظامی خود را به عنوان بازیگر اول ژئوپلیتیک شیعه در منطقه و جهان افزایش دهند و از سوی دیگر با توسعه مناسبات با اقلیم کردستان عراق طی تنظیم مناسبات دوجانبه و چندجانبه با اکراد، ترکیه در این حوزه سوپاپی برای امنیت ملی خود فراهم نمایند تا اولاً از میزان تهدیدات ناشی از این منطقه بر امنیت ملی ایران بکاهند و ثانیاً با حلقه وصل شدن بین اکراد و شیعیان و تعمیق روابط آنها میزان تأثیرگذاری ایران بر صحنه عراق و منطقه را افزایش دهند. نتایج نشان می‌دهد ایران در توسعه مناسبات با اهل تسنن به علت ماهیت ساختاری، استفاده از عنصر مذهب در سیاست خارجی، سابقه تاریخی چالش‌های مذهبی در منطقه و... به سان دو عرصه دیگر موفق نبوده است و از تحکیم پیوند‌های شیعی سنی در جهان اسلام بر محوریت منزلت ژئوپلیتیکی ایران به خصوص پس از تحولات سوریه طی سه سال گذشته موفقیت چندانی حاصل ننموده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1856 - تبیین نقش هیدروپلیتیک بر سیاست خارجی افغانستان و ایران (2015 الی 2019)
ابوالفضل اخباری محمد اخباری علی اصغر اسماعیل پورروشن محسن رنجبر بتول باهک

همواره ارزش‌های جغرافیایی در یک کشور جزو منافع ملی تلقی می‌شوند و دولت‌ها به آسانی نمی‌توانند بر سر منافع ملی دست به معامله بزنند.علاوه بر این مسائل اختلافات آبی در سیاست خارجی کشورها در تقابل با یکدیگر نیز تاثیر گذار بوده است.در این راستا جمهوری اسلامی ایران نیز در طی چکیده کامل

همواره ارزش‌های جغرافیایی در یک کشور جزو منافع ملی تلقی می‌شوند و دولت‌ها به آسانی نمی‌توانند بر سر منافع ملی دست به معامله بزنند.علاوه بر این مسائل اختلافات آبی در سیاست خارجی کشورها در تقابل با یکدیگر نیز تاثیر گذار بوده است.در این راستا جمهوری اسلامی ایران نیز در طی دهه های گذشته اختلافات هیدروپلیتیکی گسترده ای نیز با همسایگان خود داشته است که از جمله مهمترین این اختلافات ، اختلافات این کشور با کشور افغانستان بر سر دو رود هیرمند و هریر رود بوده است . افزایش این اختلافات در طی سال های گذشته سبب کمبود آب و کاهش فعالیت های صنعتی،کشاورزی و دامی در استان های شرقی ایران را به همراه داشته است . پژوهش حاضر نیز در این زمینه با روش توصیفی-تحلیلی و از نوع پژوهش های کاربردی و توسعه ای به ارزیابی نقش هیدروپلیتیک بر سیاست خارجی افغانستان و ایران می پردازد.نتایج تحقیق نشان داد که تغییر مسیر رودخانه ها ، آلودگی منابع آب رودخانه ها ، دست درازی به آب رودخانه ها و کنترل منابع آب بالادست کشور افغانستان بر علیه جمهوری اسلامی ایران ، از جمله مهمترین عوامل هیدروپلیتیکی تنش زا در روابط ایران و افغانستان است و همچنین اقدامات هیدروپلیتیکی افغانستان در ساختار توسعه نوین روابط بین الملل ، تبعات سیاسی و اقتصادی را در روابط دو کشور ایران و افغانستان به دنبال خواهد داشت . پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1857 - ارزیابی بناهای بلندمرتبه مسکونی ایرانی از منظرمعماری الگوگرا در معماری و شهرسازی ایرانی – اسلامی
فرهام مقدم راد منصور سپهری مقدم

معماری ایرانی با ورود اسلام باورهای اعتقادی و اصولی را به ظهور رسانید که معماری ایرانی – اسلامی را در زمره معماری‌های الگوگرا جای داد. الگوهایی که در سیر تاریخی این معماری تکامل پیدا کردند و تبدیل به ویژگی‌های شاخص و بعضاً منحصر به فرد معماری ایرانی – اسلامی چکیده کامل

معماری ایرانی با ورود اسلام باورهای اعتقادی و اصولی را به ظهور رسانید که معماری ایرانی – اسلامی را در زمره معماری‌های الگوگرا جای داد. الگوهایی که در سیر تاریخی این معماری تکامل پیدا کردند و تبدیل به ویژگی‌های شاخص و بعضاً منحصر به فرد معماری ایرانی – اسلامی گشتند. معماری الگوگرای ایرانی – اسلامی در دهه‌های اخیر و در برخورد با معماری غربی مورد غفلت قرار گرفته و ارزش‌های برگرفته از هویت و فرهنگ ایرانی – اسلامی آن نادیده انگاشته شده‌اند. پارادایم پژوهش حاضر آزاد پژوهی و ترکیبی از شیوه‌های تحلیلی، استفاده از پرسشنامه، دلفی و آزمون همبستگی می‌باشد، به این منظور 40 نمونه ساختمان بلندمرتبه مسکونی ایرانی در معرض سنجش و ارزیابی‌(کمی با استفاده از طبق لیکرت) خبرگان از شاخص‌های برگزیده معماری ایرانی - اسلامی قرار می‌گیرند و نتایج به دست آمده توسط نرم‌افزار SPSS به منظور بررسی میزان همبستگی شاخص‌ها مورد تحلیل قرار می-گیرند. یافته‌های تحلیل همبستگی پیرسون نشان دهنده ارتباط معنادار مستقیم و رو به بالای معماری الگوگرا با معیارهای بینش نمادین، معماری مفهومی، سلسله مراتب فضایی، انطباق محیطی، انطباق فرهنگی، خوانایی، نشانه گرایی، مقبولیت عمومی و معماری ایرانی – اسلامی می‌باشد. نتایج حاصل از تحقیق نشان می‌دهد که برای بازگشت به الگوهای ایرانی - اسلامی در طراحی ساختمان‌های بلندمرتبه مسکونی امروزی 2 گروه از شاخص‌ها که در قالب بحث اخلاق مداری‌(شاخص‌های ذهنی) و انسان محوری (شاخص‌های کالبدی) مطرح می‌شوند، بیش از سایر عوامل و شاخص‌ها بر مبنای الگوهای معماری ایرانی - اسلامی تأثیرگذار و مطلوب نظر هستند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1858 - بررسی تطبیقی مبارزه با اختلاس در بسترهای جغرافیایی ملی و بین المللی نظام بانکداری با تاکید بر مولفه‌های جغرافیای انسانی
حمید رضایی سید مصطفی میرمحمدی عزیزی

اختلاس به عنوان یکی از جرایم عمده بانکی که اعتماد عمومی نسبت به حاکمیت را تخطیه می نماید در اسناد مختلف داخلی و بین المللی و در طول تاریخ دارای سابقه بوده است با این حال ، تفاوت هایی میان بسترهای داخلی و بین المللی مبارزه با اختلاس دیده می شود از جمله عدم جرم انگاری اخت چکیده کامل

اختلاس به عنوان یکی از جرایم عمده بانکی که اعتماد عمومی نسبت به حاکمیت را تخطیه می نماید در اسناد مختلف داخلی و بین المللی و در طول تاریخ دارای سابقه بوده است با این حال ، تفاوت هایی میان بسترهای داخلی و بین المللی مبارزه با اختلاس دیده می شود از جمله عدم جرم انگاری اختلاس در موسسات و بانک های خصوصی، هم چنین عدم پیش بینی ساز و کار معاضدت های قضایی بین المللی در زمینه اختلاس ، عدم تبیین دقیق مقررات سوت زنی در مورد مبارزه با اختلاس در حقوق داخلی ایران در مقابل منطقه ای بودن تا بین المللی بودن حقوق مبارزه با اختلاس و عدم ضمانت اجراهای موثر در سطح بین المللی برای مبارزه با اختلاس قابل ذکر می باشد . در این بین مولفه های انسانی نیز تاثیر فراوانی بر ارتکاب این جرم در مناطق مختلف ایفاء نموده است برای نمونه تفاوت های نژادی، جنسیتی و منطقه ای نقش بارزی را در تغییر مولفه های ارتکاب جرم اختلاس ایفاء می نماید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1859 - تحلیل ابعاد و مولفه‌های جایگاه زنان در برنامه‌ریزی و طراحی فضاهای عمومی در شهرهای ایرانی- اسلامی (مطالعه موردی: شهر زاهدان)
سودابه هاشم زهی معصومه حافظ رضازاده مریم کریمیان بستانی

استفاده از دیدگاه های جنسیتی در برنامه‌ریزی شهری در دهه‌های گذشته بسیار رواج یافته و منجر به ایجاد پروژه‌هایی تحت عنوان برنامه-ریزی جنسیتی یا برنامه‌ریزی حساس به جنسیت شده است. لذا امروزه یکی از محورهای اصلی مورد توجه طراحی شهری و برنامه‌ریزی شهری بخصوص در حوزه فضاهای ع چکیده کامل

استفاده از دیدگاه های جنسیتی در برنامه‌ریزی شهری در دهه‌های گذشته بسیار رواج یافته و منجر به ایجاد پروژه‌هایی تحت عنوان برنامه-ریزی جنسیتی یا برنامه‌ریزی حساس به جنسیت شده است. لذا امروزه یکی از محورهای اصلی مورد توجه طراحی شهری و برنامه‌ریزی شهری بخصوص در حوزه فضاهای عمومی "پردازش به عدالت جنسیتی" در طراحی فضاهای شهری است. رابطه جنسیت و فضای شهری امروزه یکی از بحث‌های اساسی در عرصه جهانی است. در این راستا هدف پژوهش حاضر جایگاه زنان در برنامه‌ریزی و طراحی فضاهای عمومی در شهرهای ایرانی - اسلامی (مطالعه موردی: شهر زاهدان) می‌باشد. پژوهش حاضر، از نظر هدف، جزء پژوهش‌های کاربردی است. به منظور سنجش و تجزیه و تحلیل از نرم‌افزار SPSS و مدل TOPSIS، استفاده شده است. نتایج آزمون تی تک نمونه‌ای جهت بررسی برنامه‌ریزی و طراحی فضاهای عمومی در شهر زاهدان متناسب با جایگاه زنان در بعد (معنایی، فعالیتی، اجتماعی، کالبدی)، نشان از وضعیت نامناسب طراحی فضا‌های عمومی متناسب با جایگاه زنان در این ابعاد می‌باشد. با توجه به یافته‌ها و محاسبات انجام شده در مدل تاپسیس، از نظر متخصصین و کارشناسان، بعد فعالیتی با کسب مجموع امتیاز (833/0)، در رتبه نخست تاثیرگذاری و اهمیت قرار دارد. همچنین بعد اجتماعی با کسب امتیاز (776/0)، در درجه دوم تاثیرگذاری قرار دارند. از نظر متخصصین و کارشناسان بعد کالبدی در آخرین درجه تاثیرگذاری و اهمیت در برنامه‌ریزی و طراحی فضاهای عمومی در شهر زاهدان می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1860 - واکاوی حکمرانی خوب شهری در جغرافیای سیاسی شهرستان ایرانشهر
سعید خسروی حمید احمدی گارینه کشیشیان سیرکی محمد رضا قائدی

از طریق حکمرانی خوب شهری نوعی از توسعه پدید می‌آید که در آن فقرا حق تقدم دارند، امور زنان بهبود می یابد، محیط‌زیست پایدار ایجاد می‌شود و فرصت‌های اشتغال و عوامل رفاهی پدید می‌آیند. به‌ این ‌ترتیب مفهوم حکمرانی خوب و توسعه پایدار انسانی جدایی‌ناپذیر است. هدف از شاخص‌های چکیده کامل

از طریق حکمرانی خوب شهری نوعی از توسعه پدید می‌آید که در آن فقرا حق تقدم دارند، امور زنان بهبود می یابد، محیط‌زیست پایدار ایجاد می‌شود و فرصت‌های اشتغال و عوامل رفاهی پدید می‌آیند. به‌ این ‌ترتیب مفهوم حکمرانی خوب و توسعه پایدار انسانی جدایی‌ناپذیر است. هدف از شاخص‌های حکمرانی خوب شهری سنجش اندازه‌گیری و کیفیت اداره امور شهری است. سوال اصلی مقاله حاضر این است که با توجه به نقش حکمرانی خوب در توسعه اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی کشورها، از دید نخبگان استان سیستان و بلوچستان؛ به کدام‌یک از شاخصه‌های حکمرانی خوب در جهت توسعه شهرستان ایرانشهر بایستی اولویت داد؟ روش این مقاله توصیفی- تحلیلی است. یافته های مقاله نشان می دهد که توسعه ‌یافتگی و رفع محرومیت در استان سیستان و بلوچستان نیازمند تبیین یک الگوی جامع حکمرانی خوب و اجرای آن است در پژوهش پیشرو با توجه به ظرفیت سنجی اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی با نگاه به آینده می‌توان یک الگوی جامع و هماهنگ با شرایط زیست جامعه ‌شهرستان ایرانشهر ارائه نمود. در تحقیق حاضر سعی شده است ابتدا شاخص‌های حکمرانی خوب شهری با توجه به وضعیتاین شهر، اولویت‌بندی شود و سپس فاصله وضع موجود و مطلوب، مشخص گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1861 - تأثیر رودخانه‌ مرزی هریرود بر روابط هیدروپولیتیک ایران و افغانستان
سیدسلیمان کریمی حجت مهکویی علیرضا عباسی امیر گندمکار

در این تحقیق با بررسی هیدروپولیتیک رود مرزی هیرود به مسائل بوجود آمده بین ایران و افغانستان پرداخته شده است. اهمیت تحقیق به سبب پدید آمدن چالشهایی در مسائل سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی در روابط این دو کشور و همچنین مردمان ساکن در حاشیه مرزی بوده است. وابستگی افغ چکیده کامل

در این تحقیق با بررسی هیدروپولیتیک رود مرزی هیرود به مسائل بوجود آمده بین ایران و افغانستان پرداخته شده است. اهمیت تحقیق به سبب پدید آمدن چالشهایی در مسائل سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی در روابط این دو کشور و همچنین مردمان ساکن در حاشیه مرزی بوده است. وابستگی افغانستان به آب هریرود برای تأمین نیاز آبی و برنامه های توسعه این کشور، مسبب ورود آب به ایران و چالش امنیت آبی شمال شرقی و شهرهای بزرگی نظیر مشهد شده است. این موضوع برای منطقه معضلات سیاسی نظیر مخاطرات برای امنیت ملی، منابع آبی و مشکلات اجتماعی و اقتصادی مانند مهاجرت گسترده، قاچاق، بیکاری، از بین رفتن کشاورزی و همچنین چالشهای زیست‌محیطی نظیر معضل امنیت منابع آب شرب و بروز ریزگردها را به همراه داشته است. هدف اصلی در این مقاله بررسی تأثیر رودخانه‌ مرزی هریرود بر روابط هیدروپولیتیک ایران و افغانستان می باشد که با روش توصیفی- تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه ای و سایتهای اینترنتی به این موضوع پرداخته است. نتایج تحقیق نشان می دهد که روابط سیاسی ایران و افغانستان متأثر از هیدروپولیتیک هریرود می باشد. همچنین، به سبب بالادست بودن افغانستان در حوضه آبریز هریرود، تمایل به جلسات مشترک ندارد و این کشور به جبران فرصت‌های از دست رفته دوران اشغال و جنگ‌های جهادی و داخلی اکنون به سیاستهای یک جانبه گرایانه متمایل بوده و به استفاده ابزاری از آب در قبال ایران روی آورده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1862 - بومی سازی الگوی مفهومی سازمان کارآفرین برای مناطق جغرافیایی ایران؛ مطالعه موردی گمرک جمهوری اسلامی ایران
علی سمایی مجید اشرفی روح الله سمیعی سامره شجاعی

سازمان کارافرین این قابلیت را دارد تا به نحو موثر با تغییر و پویایی مواجهه نموده و با تکیه بر خلاقیت و نواوری، نهایت استفاده از منابع و امکانات موجود را در بهره گیری از فرصت ها می نماید و در جهت دستیابی به اهداف سازمان و جامعه کارایی،اثر بخشی و بهره وری را محقق می نماید چکیده کامل

سازمان کارافرین این قابلیت را دارد تا به نحو موثر با تغییر و پویایی مواجهه نموده و با تکیه بر خلاقیت و نواوری، نهایت استفاده از منابع و امکانات موجود را در بهره گیری از فرصت ها می نماید و در جهت دستیابی به اهداف سازمان و جامعه کارایی،اثر بخشی و بهره وری را محقق می نماید. از این‌رو، هدف این پژوهش ارائه الگوی مفهومی سازمان کارآفرین با مطالعه ای در گمرک جمهوری اسلامی ایران است. مطالعه حاضر یک پژوهش توصیفی-تحلیلی می‌باشد که در سه مرحله‌ وابسته به‌هم صورت گرفت. در گام اول مهم‌ترین معیارها و ویژگی‌های سازمان کارآفرین در گمرک جمهوری اسلامی ایران با استفاده از روش دلفی فازی شناسایی و غربالگری شد. در مرحله‌ی دوم روابط میان معیارهای شناسایی شده با استفاده از روش دیمتل فازی سنجیده و در مرحله آخر نیز، ویژگی‌های سازمان کارآفرین براساس روش مدل‌سازی ساختاری تفسیری سطح‌بندی شدند. جامعه آماری تحقیق را خبرگان و مدیران سازمان گمرک استان تهران تشکیل داده اند، که 28 نفر از آن‌ها با استفاده از روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شدند. یافته‌های پژوهش نشان داد که از میان شاخص‌های مورد بررسی، 17 شاخص مورد تائید خبرگان قرار گرفت، هم‌چنین براساس آزمون دیمتل فازی مشخص شد که هشت متغیر نقش علّی و نه متغیر نیز نقش معلولی دارند. ازطرفی نیز رهیافت مدل‌سازی ساختاری تفسیری نشان داد که متغیرها در شش سطح طبقه‌بندی شدند، که در این‌ بین متغیر منابع سرمایه‌ای (ساختاری، انسانی و رابطه‌ای و ...) در گمرک جمهوری اسلامی ایران به‌عنوان عوامل زیربنایی و دارای قدرت نفوذ بیشتری می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1863 - تحلیل اقتصاد سیاسی بر ثبات اقتصادی با تأکید بر تحریم های جمهوری اسلامی ایران
عبدالرضا احمدی لنا عبدالخانى روح‌اله شهابى فریدون اکبرزاده

تحریم ایران توسط غرب از قدمتی طولانی در تاریخ معاصر ایران به ویژه پس از انقلاب اسلامی برخوردار است. این پژوهش با عنوان تحلیل اقتصاد سیاسی بر ثبات اقتصادی با تأکید بر جغرافیای تحریم&lrm;های دهه اخیر در جمهوری اسلامی ایران وبا هدف بررسی نقش تحریم های غیرقانونی غرب و آمریک چکیده کامل

تحریم ایران توسط غرب از قدمتی طولانی در تاریخ معاصر ایران به ویژه پس از انقلاب اسلامی برخوردار است. این پژوهش با عنوان تحلیل اقتصاد سیاسی بر ثبات اقتصادی با تأکید بر جغرافیای تحریم&lrm;های دهه اخیر در جمهوری اسلامی ایران وبا هدف بررسی نقش تحریم های غیرقانونی غرب و آمریکا طی یک دهه همراه با خسارات وارده به اقتصاد ملی کشور انجام پذیرفته است. سوال اساسی پژوهش حاضر عبارت است از اینکه تحلیل اقتصاد سیاسی بر ثبات اقتصادی با تأکید بر تحریم&lrm;های دهه اخیر در جمهوری اسلامی ایران چگونه است؟ روش پژوهش در این مقاله توصیفی-تحلیلی و مبتنی بر پیمایش است. داده های مورد نیاز پژوهش از منابع کتابخانه&lrm;ای و مقالات و نیز اسناد راهبردی گردآوری شده است. نتایج مقاله نشان می&lrm;دهد که که امروزه صنایع دانش‌بنیان می&lrm;تواند فعالیت&lrm;های اقتصادی درآمدزای دیگر را جایگزین فروش نفت خام نماید و اقتصاد تک محصولی و مبتنی بر درآمد نفت را متحول کرده و به سمت عدم وابستگی به نفت حرکت کند ‌و بر طبق نظر پاسخ دهندگان، نوع نگرش به تحریم های بین المللی، سیاست های جمعی اقتصاد مقاومتی را تقویت می کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1864 - جاده ابریشم فرصتی نوین برای رونق گردشگری ایران
ندا ترابی فارسانی محمد تقی طغرایی مریم دانشور وثوقی محمدعلی رجایی

ایران از کشورهایی است که جاده‌ابریشم را فرصتی استراتژیک برای منطقه خود (سطح خرد) و در پیرامون (سطح کلان) برای ایجاد توازن در روندهای اقتصاد سیاسی بین‌الملل تلقی می‌کند. توجه به اهمیت زنجیره ارزش علاوه برانگیزه‌ها و اهداف اقتصادی و تجاری، ابعاد ژئواستراتژیک، ژئوپولتیک، ژ چکیده کامل

ایران از کشورهایی است که جاده‌ابریشم را فرصتی استراتژیک برای منطقه خود (سطح خرد) و در پیرامون (سطح کلان) برای ایجاد توازن در روندهای اقتصاد سیاسی بین‌الملل تلقی می‌کند. توجه به اهمیت زنجیره ارزش علاوه برانگیزه‌ها و اهداف اقتصادی و تجاری، ابعاد ژئواستراتژیک، ژئوپولتیک، ژئواکونومیک وگردشگری نیز پیدا کرده است. طرح‌های مرتبط با سازمان جهانی گردشگری در دهه اخیر و طرح ابتکار جاده‌ابریشم چین(2013) با 900 پروژه در 65 درصد از سه قاره جهان جهان (شامل دو طرح ساخت کمربند اقتصادی جاده‌ابریشم و جاده‌ابریشم دریایی قرن بیست ویکم) و طرح جاده‌ابریشم ایالت متحده آمریکا(2011) با 40 مگاپروژه کلان و از طرفی توجه و اهمیت طرح‌های ملی به رونق گردشگری در راستای حفاظت و معرفی میراث‌های واقع در مسیر جاده‌ابریشم اهمیت بالای این جاده را نشان می‌دهد. در این راستا؛ با مطالعه ادبیات تحقیق هیچ یک از پژوهش‌های داخلی به بررسی و شناسایی فرصت‌های کارآفرینی در جاده‌ابریشم نپرداخته‌اند و پژوهش حاضر توانسته است در راستای پر کردن این خلا پژوهشی گام مهمی برداد. لذا هدف اصلی پژوهش حاضر شناسایی فرصت‌های کارآفرینی گردشگری در بخش مهمی از این جاده جهانی در ایران و اولویت‌بندی آنها است. سوال اصلی این است که کدام فرصت‌های کارآفرینی از طریق رونق گردشگری جاده‌ابریشم در ایران فراهم خواهد شد؟ ابزار گردآوری داده در پژوهش فرم مصاحبه بوده و داده‌ها به روش گلوله برفی جمع‌آوری شده است. به منظور شناسایی فرصت‌های کارآفرینی روش کیفی (کد گذاری باز و محوری) به کار رفته است. به علاوه با بهره‌گیری از آزمون‌های آماری (فریدمن) به اولویت‌بندی فرصت‌های هر دسته پرداخته شده است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که فرصت‌های کارآفرینی به 9 دسته بزرگ - فرصت‌های اقامتی؛ اوقات فراغت و گردشگری؛ عمومی؛ حمل‌ونقل؛ کسب و کار؛ فرهنگی؛ تندرستی و سلامتی؛ اداری و مالی - تقسیم‌بندی می‌گردد و اولویت فرصت‌های کارآفرینی شناخته شده متفاوتند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1865 - همگرایی ایران و چین در بستر طرح «کمربند و راه» براساس رویکرد وابستگی متقابل
فاطمه خواجوی فاطمه سلیمانی پورلک حسین ابوالفضلی علی صالحی فارسانی

چین به‌عنوان کشوری با قدرت اقتصادی در حال صعود و دارای ابرپروژه‌هایی مانند ابتکار کمربند و راه الزامات اقتصادی، سیاسی و استراتژیکی را در مناطق مختلف پیشِ روی خود دارد. درمقابل، ایران نیز به دلیل برخورداری از مزایایی مانند موقعیت ممتاز جغرافیایی ظرفیت قابل‌توجهی جهت مشار چکیده کامل

چین به‌عنوان کشوری با قدرت اقتصادی در حال صعود و دارای ابرپروژه‌هایی مانند ابتکار کمربند و راه الزامات اقتصادی، سیاسی و استراتژیکی را در مناطق مختلف پیشِ روی خود دارد. درمقابل، ایران نیز به دلیل برخورداری از مزایایی مانند موقعیت ممتاز جغرافیایی ظرفیت قابل‌توجهی جهت مشارکت در این ابتکار دارد، اگرچه این ظرفیت خود به‌شدت تحت تأثیر محدودیت‌ها و موانعی قرار دارد که سیاست خارجی ایران را به چالش می‌کشد و حتی آثار مثبت ناشی از وابستگی متقابل را به مقوله‌ای پیچیده تبدیل می‌سازد. بر این اساس، نوشتار حاضر بر این پرسش متمرکز شده که مهمترین عوامل تأثیرگذار بر روابط همگرایانۀ ایران و چین در بستر ابتکار کمربند و راه کدامند؟ پاسخ فرضی آن است که موقعیت ژئوپلیتیک و ژئواکونومیک ایران از یک‌&zwj;سو و اهداف استراتژیک و اقتصادی چین در اتصال چهار منطقه آسیای مرکزی، آسیای غربی، آسیای جنوبی و شبه جزیره عرب موجب می‌شوند تا روابط ایران و چین در بستر ابتکار کمربند و راه، روند همگرایانه‌تری را تجربه کند. یافته حاصل از مطالعه آن است که سیاست خارجی اقتصادمحور چین در برابر سیاست خارجی امنیت‌محور ایران، رابطه مبتنی بر وابستگی متقابل را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد. با وجود این، ورود امریکا و چین به مرحله نوینی از رقابت و جدال، فرصت بهره‌برداری از ابتکار کمربند و راه را برای ایران بیش از گذشته فراهم می‌سازد. روش تحقیق نیز با اتکاء به توصیف روندهای موجود در روابط ایران و چین، و به پشتوانه توان تبیینی و استنتاجی نظریه وابستگی متقابل، روش توصیفی-تحلیلی است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1866 - ریشه‌های بسط و نضج بنیادگرائی افراطی در پاکستان در راستای ایجاد امنیت ملی و منطقه‌ای با تاکید بر مرزهای مشترک ایران
فاطمه زهرا علی محمدی حمیدرضا محمدی عزت الله عزتی

چکیده کشور پاکستان در سال 1947 م.به عنوان کشوری مسلمان، شامل دو قسمت پاکستان و بنگلادش، از هند اعلام استقلال کرد؛ پس از استقلال نیز این کشور نخستین کشوری بود که عنوان جمهوری اسلامی را برای ساختار سیاسی خود برگزید. بدین ترتیب، اسلام نه تنها در استقلال این کشور نقش داشت ب چکیده کامل

چکیده کشور پاکستان در سال 1947 م.به عنوان کشوری مسلمان، شامل دو قسمت پاکستان و بنگلادش، از هند اعلام استقلال کرد؛ پس از استقلال نیز این کشور نخستین کشوری بود که عنوان جمهوری اسلامی را برای ساختار سیاسی خود برگزید. بدین ترتیب، اسلام نه تنها در استقلال این کشور نقش داشت بلکه پس از آن نیز به عنوان نیروی اثرگذار در صحنه‌ی سیاسی پاکستان باقی ماند که دولت مردان این کشور را ناگزیر از توجه به این موضوع در سیاست‌های داخلی و خارجی خود کرد. اهمیت این کشور از یک طرف، به دلیل نقش اسلام و گروه‌های اسلام گرا در تحولات سیاسی پاکستان و از سوی دیگر، به دلیل فراهم ساختن بستر مناسب برای شکل‌گیری و رشد تفکرات بنیادگرایی از نوع بنیادگرایی افراطی و صدور آن به کشورهای همسایه است. به نظر می‌رسد محیط اجتماعی پاکستان، نقش اسلام در تحولات سیاسی این کشور، وجود مدارس مذهبی و نقش قدرت‌های خارجی به ویژه عربستان از عمده‌ترین دلایل رشد اسلام سیاسی رادیکال در پاکستان است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1867 - بررسی راهبردهای توسعه گردشگری استان کرمانشاه با استفاده از مدل SWOT
احمد پوراحمد بهروز بادکو حسین حاتمی نژاد حسنعلی فرجی سبکبار

چکیده هدف این تحقیق ارزیابی استراتژیک و ارائه استراتژی‌های بهینه بخش گردشگری استان کرمانشاه در چارچوب رویکرد توسعه پایدار گردشگری است. روش تحقیق بکار برده شده در مقاله حاضر تحلیلی- توصیفی بوده و جمع‌آوری اطلاعات بر مبنای روش‌های پیمایشی و کتابخانه‌ای - اسنادی و از ابزا چکیده کامل

چکیده هدف این تحقیق ارزیابی استراتژیک و ارائه استراتژی‌های بهینه بخش گردشگری استان کرمانشاه در چارچوب رویکرد توسعه پایدار گردشگری است. روش تحقیق بکار برده شده در مقاله حاضر تحلیلی- توصیفی بوده و جمع‌آوری اطلاعات بر مبنای روش‌های پیمایشی و کتابخانه‌ای - اسنادی و از ابزارهای تحلیلی SWOT و QSPM استفاده شده است. در فرآیند تحقیق ضمن بررسی داده‌ها و اطلاعات جمع‌آوری شده از منابع مختلف و بررسی‌های میدانی، مجموعه یافته‌ها با استفاده از ابزار SWOT طبقه بندی وجمع‌آوری گردید و به منظور تعیین موقعیت استراتژیک مقصد، اولویت بندی عوامل درونی و بیرونی و تعیین نوع استراتژ ی‌های چهارگانه در راستای اهداف انجام شد و در نهایت با استفاده از روش QSPM اولویت‌های استراتژیک تعیین شد. نتایج نشان می‌دهد حوزه گردشگری استان کرمانشاه در راستای توسعه پایدار گردشگری با قوت‌های بیشتری نسبت به ضعف‌ها روبرو ست. اما به لحاظ محیط بیرونی با تهدیدهای قوی تر روبروست که در صورت اتخاذ و پیاده سازی استراتژی‌های ST به ویژه تلاش در جهت احیاء و نمایش مزیت جاذبه‌های تاریخی و آداب و رسوم محلی استان در مجامع ملی و بین المللی می‌توان به نتایج مطلوب تری دست یافت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1868 - ژئوتوریسم استان مازندران با تاکید بر بندر نوشهر
پرویز کردوانی عبدالرضا فرجی راد بهنام کاوسی

چکیده کشورهای جهان در رقابتی تنگاتنگ و نزدیک در پی بهره‌گیری از توانمندی‌های کشور خود هستند تا بتوانند سهم بیشتری از درآمد ناشی از صنعت توریسم را به خود اختصاص دهند و با ساده ترین شکل ممکن به اشتغال‌زایی بپردازند. در این میان بسیاری از کارشناسان اعتقاد دارند که اکوتور چکیده کامل

چکیده کشورهای جهان در رقابتی تنگاتنگ و نزدیک در پی بهره‌گیری از توانمندی‌های کشور خود هستند تا بتوانند سهم بیشتری از درآمد ناشی از صنعت توریسم را به خود اختصاص دهند و با ساده ترین شکل ممکن به اشتغال‌زایی بپردازند. در این میان بسیاری از کارشناسان اعتقاد دارند که اکوتوریسم و زیر شاخه‌های آن از جمله ژئوتوریسم در مقایسه با توریسم فرهنگی از قابلیت‌ها و مزیت‌های بهتری برخوردار است. از طرف دیگر به اذعان اندیشمندان و متخصصان ایران دومین کشور جهان از نظر برخورداری از جاذبه‌های گردشگری و ژئوتوریستی بعد از امریکا است. یکی از مناطقی که ذیل مقوله ژئوتوریسم از پتانسیل های بالایی برخوردار است استان مازندران و شهرستان نوشهر است. با توجه به این مقدمه سؤالی که در این تحقیق بدان خواهیم پرداخت این است که آیا سواحل دریای خزر و استان مازندران از طریق گردشگری و ایجاد منطقه آزاد نوشهر می تواند زمینه توسعه قدرت محلی و منطقه ای در ابعاد فرهنگی، اقتصادی و سیاسی را به وجود آورده و سبب افزایش اشتغال و درامد سرانه کشور گردد؟ و یا به عبارت دیگر آیا می توان استان مازندران را به عنوان یکی از مهم‌ترین مناطق گردشگری در حوضه دریای خزر، آسیای میانه و قفقاز مطرح کرد؟ جاذبه‌های باستان‌شناختی ، فرهنگی و طبیعی ایران مبنایی بسیار مناسب برای توسعه ژئوتوریسم ایجاد کرده است با توجه به این که ایران دارای گستره‌ی وسیعی از پدیده‌های زمین‌شناختی است و ژئوتوریسم به تازگی در آن پا گرفته و مراحل اولیه توسعه را طی می‌کند. فرضیه تحقیق حاضر این است که به نظر می‌رسد در استان مازندران پتانسیل‌هایی از دیدگاه ژئو توریسم وجود دارد که در صورت یک برنامه‌ریزی منسجم می‌توان با توسعه و بهره‌برداری از این پتانسیل ها تحولی در گردشگری داخلی و خارجی این منطقه به وجود آورد. ژئوتوریسم استان مازندران تابلویی زیبا از تمامی ژئوسایت‌های کشور است؛ بنابراین در تحقیق حاضر برآنیم تا ضمن بهره‌گیری از منابع کتابخانه‌ای و مقالات پژوهشی پتانسیل‌های طبیعی، موانع و تنگناهای موجود ژئو توریسم استان را بررسی نموده تا به اهداف مورد نظر دست‌یابیم. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1869 - دیپلماسی هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران در تقابل با ایالات متحده آمریکا
محمد صادق یحیی‌پور آیه شعبانی کوچصفهانی

چکیده سیاست خارجی بخشی خطیر در زندگی، رفتار و زمامداری تمام دولت - ملتها به شمار می رود. اما در سال های اخیر به موازات پیچیده تر شدن روابط بین دولت ها، اهمیت آن حتی بیشتر نیز شده است. افزایش اجتناب ناپذیر در تعداد بازیگران بین المللی شامل سازمان های چندجانبه، بازیگرا چکیده کامل

چکیده سیاست خارجی بخشی خطیر در زندگی، رفتار و زمامداری تمام دولت - ملتها به شمار می رود. اما در سال های اخیر به موازات پیچیده تر شدن روابط بین دولت ها، اهمیت آن حتی بیشتر نیز شده است. افزایش اجتناب ناپذیر در تعداد بازیگران بین المللی شامل سازمان های چندجانبه، بازیگران غیردولتی و حتی اشخاص، سیاست گزاری را پیچیده تر ساخته است. اعلام دستیابی ایران به فناوری چرخه سوخت هسته ای حوزه های گوناگون حسات در منطقه را تحت تاثیر قرار داده است . دراینمقالهبهاهمیتشناختاستراتژیآمریکادررابطهبابرنامههستهایجمهوری اسلامیایرانپرداختهشد. در واقع هدف از نگارش مقاله حاظر پاسخ به اینکه استراتژیاصلیآمریکادربرخورد بامناقشههسته ایایرانچیست؟ نگارندگان مقاله با استفاده از روش توصیفی تحلیلی ، استراتژی آمریکا را ، مانع شدن برای دستیابی این مهم می داند و جمهوری اسلامی ایران با بهره گیری از پتانسیلهای بالقوه ی دیپلماسی خود در مقابل دشمن ادبیات مقاومت پیش می گیرد پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1870 - بررسی نقش ساختار فضایی شهرها در پیشگیری از آلودگی غبار در مناطق غرب کشور
صدیقه لطفی

چکیده مطالعات گسترده و مهمی در چند سال اخیر در مورد تاثیرات ساختار فضایی کلانشهرها بر توسعه پایدار در ابعاد زیست محیطی، اقتصادی و اجتماعی تاکید داشته است؛ بخشی از این ادبیات مربوط به ارتباط نزدیک بین ساختار فضایی و پایداری زیست محیطی است که بر موضوعات مهمی مانند مصرف ز چکیده کامل

چکیده مطالعات گسترده و مهمی در چند سال اخیر در مورد تاثیرات ساختار فضایی کلانشهرها بر توسعه پایدار در ابعاد زیست محیطی، اقتصادی و اجتماعی تاکید داشته است؛ بخشی از این ادبیات مربوط به ارتباط نزدیک بین ساختار فضایی و پایداری زیست محیطی است که بر موضوعات مهمی مانند مصرف زمین، کارآیی انرژی و یا انتشار دی اکسید کربن تمرکز نموده اند.امروزه انتشار گرد و غباردر بسیاری از مناطق خشک و نیمه خشک موضع پرداختن به مسئله را در نواحی شهری پررنگ نموده است.. ایران هزینه بالایی را برای آلودگی هوامی‌پردازد که هر چند عامل اصلی آن از سوی کشورهای همسایه است اما عوامل داخلی هم در ایجاد آن موثرند. هدفاین مطالعه کشف رابطه میان ساختار فضایی شهر و انتشار غبار در یکی از نمونه‌های ورد مطالعه در غرب کشور یعنی شهر قروه است. روش شناسی این تحقیق مبتنی بر رویکردهایتوصیفی – تحلیلی با بهره گیریاز تکنیک‌های مختلف مانندموران، آنتروپی شانون و غیره با کمکنرم افزار GISبوده است.داده‌هااز سازمان‌های مرتبط اداری شهری مانند شهرداری و اداره هواشناسی استان گردآوری شد.همچنین یافته‌های تحقیق با تست‌های آماری مورد آزمون واقع گردید. نتایج به دست آمده نشان دهنده اثرمشخص ساختار فضایی بر ایجاد یا جلوگیری از گرد و غبار است. البته باید اشاره نمود که هر کدام از شاخص‌های مورد بررسی در ساختار فضایی شهرها می‌تواند اثری جداگانه با شدت تاثیر گذاری متفاوت بر ایجاد یا جلوگیری از گرد و غبار شهری داشته باشد. که این امر می‌تواند در تحقیقات بعدیدر شهرهای دیگر مورد بررسی و آزمون قرار گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1871 - بحران مناطق شرق و تحلیل ژئوپلیتیکی برای مدیریت برون رفت از آن
محمدحسن نامی وحید بارانی پسیان غلامرضا سعیدی

چکیده به جرأت می‌توان قرن بیست و یک را قرن تحولات غیر قا بل پیش بینی نامید، تحولاتی که باعث بحرانهای زیادی در جهان شده است. در این بین، قرار گرفتن ایران در مرکزیت و محوریت حوزه های ژئوپولیتیک خلیج فارس و دریای عمان، اقیانوس هند، آسیای مرکزی، قفقاز و تسلط بر کانون های چکیده کامل

چکیده به جرأت می‌توان قرن بیست و یک را قرن تحولات غیر قا بل پیش بینی نامید، تحولاتی که باعث بحرانهای زیادی در جهان شده است. در این بین، قرار گرفتن ایران در مرکزیت و محوریت حوزه های ژئوپولیتیک خلیج فارس و دریای عمان، اقیانوس هند، آسیای مرکزی، قفقاز و تسلط بر کانون های استراتژیک انرژی خاورمیانه، نقش بنیادی و اساسی دراستراتژی های ژئوپولیتیکی و امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران ایفا می کند. فضاهای ژئوپولیتیک شمال، جنوب و شرق همچنین غرب کشور و اهمیت آن در برقراری و حفظ امنیت جمهوری اسلامی ایران بر همگان آشکار است. ضرورت شناخت این نواحی و کارکردهای آن می تواند نقش مهمی در ایجاد امنیت ملی و بین المللی داشته باشد. در این مقاله سعی شده است با بهره گیری از روش کتابخانه ای، با اشاره به نقاط ژئوپولیتیک جمهوری اسلامی ایران و کارکردها و اهمیت ملی و بین المللی آن، ضرورت شناخت صحیح و دقیق یکی از این نواحی بحران زا (نواحی شرقی ایران) را یادآورشده، و به راهکارهایی در خصوص مدیریت این بحرانها پرداخته شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1872 - بررسی نظام تقسیمات کشوری در ایران: مطالعه موردی استان سمنان در راستای ارائه یک مدل علمی بر مبنای متغیرهای جغرافیایی
محمد بلوچی حیدر لطفی

چکیده نظام تقسیمات کشوری ایران یکی از مهم‌ترین متغیرهای تأثیرگذار بر اقتصاد و سیاست و نیز توسعه و پیشرفت منطقه ای و ملی کشور به شمار می رود. معیارهای مختلفی مبنای این تقسیم‌بندی قرار گرفته است که از جمله می توان به فرهنگ، تاریخ، جغرافیا و تصمیمات سیاسی و نیز مصلحت ادار چکیده کامل

چکیده نظام تقسیمات کشوری ایران یکی از مهم‌ترین متغیرهای تأثیرگذار بر اقتصاد و سیاست و نیز توسعه و پیشرفت منطقه ای و ملی کشور به شمار می رود. معیارهای مختلفی مبنای این تقسیم‌بندی قرار گرفته است که از جمله می توان به فرهنگ، تاریخ، جغرافیا و تصمیمات سیاسی و نیز مصلحت اداره کشور اشاره کرد. هدف از این مقاله بررسی نظام تقسیمات کشوری در ایران با تأکید بر استان سمنان به منظور ارائه یک مدل علمی با توجه به متغیرهای جغرافیایی است. سؤال اصلی مقاله این است که نظام تقسیمات کشوری در ایران به طور کلی و به ویژه در استان سمنان دارای چه مبانی و ویژگی های جغرافیایی است؟ نتایج این مقاله دهد که متغیرهای جغرافیای طبیعی (زمین، آب و هوا، آب‌ها، خاک ها و سایر پدیده های طبیعی ) و انسانی ( پراکندگی انسان و فعالیت های اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و سیاسی او) و رابطه ی بین این دو دسته از متغیرها و ساماندهی این رابطه و مدیریت و اداره این رابطه علت و العلل ساماندهی سیاسی فضا در یک کشور است. با توجه به این مقدمه در این مقاله تلاش خواهد شد با استفاده از منابع کتابخانه‌ای و مقالات علمی و پژوهشی به تحلیل و تبیین نظام تقسیمات کشوری در ایران با تأکید بر استان سمنان به منظور ارائه یک مدل علمی با توجه به متغیرهای جغرافیایی پرداخته خواهد شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1873 - تحولات سوریه و نقش راهبردی ایران؛ توازن منطقه‌ای و چشم انداز سیاست خارجی ایران
حیدر لطفی محسن قندالی مجید پورمجلسی محمود رویان

چکیده هدف مقاله پیش رو تحلیل نقش راهبردی ایران در تحولات سوریه به منظور ارائه ی مدلی برای توازن منطقه ای و نیز ارائه راهکارهایی برای سیاست خارجی کشورمان است. اهمیت استراتژیک روابط دوجانبه ایران و سوریه پای اغلب کشورهای عمده عرب، اروپای غربی و امریکا و اسرائیل را به تحو چکیده کامل

چکیده هدف مقاله پیش رو تحلیل نقش راهبردی ایران در تحولات سوریه به منظور ارائه ی مدلی برای توازن منطقه ای و نیز ارائه راهکارهایی برای سیاست خارجی کشورمان است. اهمیت استراتژیک روابط دوجانبه ایران و سوریه پای اغلب کشورهای عمده عرب، اروپای غربی و امریکا و اسرائیل را به تحولات این کشور باز کرده است و بنابراین در جنگ داخلی سوریه روابط ایران و سوریه دیگر برخلاف گذشته محدود به سطح دو جانبه و ابعاد امنیتی و ضد اسرائیلی نیست، بلکه می‌توان گفت که این دو کشور، یک محور را تشکیل داده اند، محوری که امریکا، اسرائیل، اروپای غربی و اکثر جهان عرب را متوجه خود ساخته است. با توجه به این مقدمه سؤال اصلی مقاله این است که نقش راهبردی ایران در تحولات سوریه چگونه است و دارای چه اهداف و چشم‌اندازی در سیاست خارجی است؟ علاوه بر این سؤال اصلی سؤالات فرعی دیگری نیز مطرح می شوند از جمله اینکه سوریه چه جایگاهی در منطقه خاورمیانه دارد؟ بازیگران منطقه‌ای و فرا منطقه‌ای حاضر در تحولات سوریه کدام‌اند؟ نتایج این مقاله نشان می‌دهد که ایران در تحولات سوریه نقشی راهبردی دارد که این راهبرد در راستای توازن منطقه ای بوده و چشم‌انداز سیاست خارجی ایران را در منطقه تعیین می کند؛ بنابراین در این مقاله تلاش می‌شود با روش کیفی و با استفاده از منابع کتابخانه ای و نیز مقالات علمی و پژوهشی نقش راهبردی ایران در تحولات سوریه به منظور ارائه ی مدلی برای توازن منطقه ای و نیز ارائه راهکارهایی برای سیاست خارجی کشورمان تحلیل و تبیین گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1874 - ارزیابی همگرایی‌های اقتصادی میان جمهوری اسلامی ایران و کشورهای عضو سازمان شانگهای
سید مرتضی طباطبایی علی اصغر اسماعیل پورروشن تهمینه دانیالی حیدر لطفی

چکیده وابستگی متقابل اقتصادی، ادغام اقتصادهای ملی در سطح جهانی و منطقه‌ای نیز از مهم‌ترین پیامدهای اقتصاد امروز کشورهای درحال‌توسعه است. وابستگی متقابل اقتصاد کشورها به قدرت‌های جهانی و رشد سریع تجارت جهانی ضمن گسترش سریع رقابت بین‌المللی، زمینه همکاری متقابل و در تقابل چکیده کامل

چکیده وابستگی متقابل اقتصادی، ادغام اقتصادهای ملی در سطح جهانی و منطقه‌ای نیز از مهم‌ترین پیامدهای اقتصاد امروز کشورهای درحال‌توسعه است. وابستگی متقابل اقتصاد کشورها به قدرت‌های جهانی و رشد سریع تجارت جهانی ضمن گسترش سریع رقابت بین‌المللی، زمینه همکاری متقابل و در تقابل یکدیگر را برای کشورهای جهان به همراه آورده است. جمهوری اسلامی ایران پس از تحریم‌های پسابرجام، با مشکلات گسترده اقتصادی مواجه شده است و در طی سال‌های پیش رو، مشکلات اقتصادی آن بیشتر نیز خواهد شد. ازاین‌رو سیاست‌های نگاه به شرق و منطقه‌گرایی ایران افزایش خواهد یافت. سازمان همکاری شانگهای از جمله سازمان‌هایی می‌باشد که در زمینه منطقه‌گرایی و در زمینه‌های اقتصادی پیشرفت‌های قابل ملاحظه‌ای را به خود دیده است و از این‌رو همگرایی‌هایی که ایران به خصوص از لحاظ اقتصادی به کشورهای عضو اصلی این سازمان مانند روسیه و چین دارد، می‌تواند راهی برای کاهش فشارهای اقتصادی و بهبود وضعیت اقتصادی ایران منجر گردد. از این‌رو مقاله حاضر با روش توصیفی-تحلیلی و کاربردی به ارزیابی همگرایی‌های اقتصادی میان جمهوری اسلامی ایران و کشورهای عضو سازمان شانگهای، به منظور ارزیابی پتانسیل‌های صادرات واردات غیرنفتی ایران و کشورهای عضو سازمان شانگهای از طریق روش‌های آزمون مشابهت و کسینوس زاویه پرداخته است. نتایج نشان داد که ایران به ترتیب با کشورهای چین، روسیه، هند و پاکستان بیشترین پتانسیل‌های تجاری را داراست و در این بین میزان واردات کالاها از کشورهای چین و هند بسیار بیشتر از سایر کشورهای منطقه و حتی کشورهای جهان است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1875 - طراحی برنامه‌ریزی گردشگری دژ باستانی قلعه رودخان فومن-گیلان(تعیین ظرفیت برد محیط)
بهمن رمضانی طیبه قائمی راد

چکیده برنامه‌ریزی اولین گام جهت استفاده صحیح از منابع طبیعی و فرهنگی برای توسعه صنعت گردشگری است.در این راستا با تعیین ظرفیت برد، می توان به تعیین خط مشی‌های مدیریتی برای توسعه صنعت گردشگری و کاهش اثرات نامطلوب محیطی کمک کرد.دژ باستانی قلعه رودخان فومن به عنوان یک اثر چکیده کامل

چکیده برنامه‌ریزی اولین گام جهت استفاده صحیح از منابع طبیعی و فرهنگی برای توسعه صنعت گردشگری است.در این راستا با تعیین ظرفیت برد، می توان به تعیین خط مشی‌های مدیریتی برای توسعه صنعت گردشگری و کاهش اثرات نامطلوب محیطی کمک کرد.دژ باستانی قلعه رودخان فومن به عنوان یک اثر ثبت شده ملی به علت مکان خاص قرارگیری آن سالانه پذیرای گردشگران بسیاری است.هدف تحقیق ، بررسی و تعیین مقدار ظرفیت برد فیزیکی،واقعی و موثر برای برنامه‌ریزی مناسب از این مکان گردشگری است.روش تحقیق استفاده از فرمولهای تعیین ظرفیت برد با توجه به شاخص‌های منطقه است.نتایج بدست آمده حاکی از ظرفیت برد فیزیکی معادل 2،315،925 نفر گردشگر در سال،ظرفیت برد واقعی معادل 1،047،915 نفر گردشگر در سال و ظرفیت برد موثر معادل 702،260 نفرگردشگر در سال است .با توجه به اعمال ظرفیت برد موثر به عنوان کاربردی ترین نوع ظرفیت برد،گردشگری در منطقه دژ باستانی قلعه رودخان با آمار 156،560 نفر در سال 1389 تقریبا یک پنجم میزان ظرفیت برد موثر است و این مطلب نشان دهنده پتانسیل بالای قلعه است که با مدیریت و برنامه‌ریزی مناسب میتواند به عنوان یکی از جاذبه‌های مهم منطقه برای جذب گردشگر مطرح باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1876 - تنگه استراتژیک و ژئوپلیتیک هرمز و نقش راهبردی ایران
نصراله فلاح تبار

چکیده براساس اعلام اداره ی اطلاعات انرژی آمریکا 32 درصد نفتی که در سال 2009 میلادی از راه دریا به بازار های بین المللی انتقال یافته، از طریق این تنگه بوده است. یعنی روزانه 15 میلیون بشکه نفت از طریق تنگه ی استراتژیک و ژئوپلیتیک هرمز به بازارهای بین المللی صادر شده است. چکیده کامل

چکیده براساس اعلام اداره ی اطلاعات انرژی آمریکا 32 درصد نفتی که در سال 2009 میلادی از راه دریا به بازار های بین المللی انتقال یافته، از طریق این تنگه بوده است. یعنی روزانه 15 میلیون بشکه نفت از طریق تنگه ی استراتژیک و ژئوپلیتیک هرمز به بازارهای بین المللی صادر شده است. هدف پژوهش وصول به ارزش حیاتی تنگه ی هرمز برای جهان و نقش راهبردی ایران بر این گذرگاه حساس است. از جمله اینکه پاتریک کلاوسون، اظهار داشته: ... اگر این تنگه برای مدتی طولانی بسته شود، اقتصاد جهانی سقوط خواهد کرد. روش تحقیق، روش توصیفی- تحلیلی و با هدف کاربردی است و به جهت سابقه کهن آن از روش تاریخی نیز بهره گرفته شده است. حضرت امام (ره) در صحیفه می فرمایند: تحول حاصل شده است، دنیا به هم خورده است، انقلاب پیدا شده است در دنیا، و شما سرتان را زیر برف کرده اید و همان حرف های سابق را می زنید: اگر در خلیج فارس چه بشود، تنگ ی هرمز چه باشد، ماچه می کنیم... ، بفرمایید در خلیج ببینید چه خبر است! نتیجه گیری می شود که این بیان خود گویای نقش راهبردی تنگه ی هرمز و معبر عزت و اقتدار ایران در خلیج فارس است و حاوی پیامی کوبنده برای استکبار جهانی است که هیچگاه هوس ورود به این معبر استراتژیک و ژئو پلیتیک را در سر نپرورانند و حضورشان در خلیج فارس و یا تسلط بر تنگه ی هرمز، حضور در گردابی هولناک و مرگ آور است پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1877 - تحلیل ژئوپلیتیکی مولفه‌های تأثیرگذار بر آمایش منطقه مرزی ایران و اقلیم کردستان عراق
رسول افضلی حسن کامران سید عباس احمدی محمد صادق یحیی پور

چکیده برنامه ریزی اصولی برای ارتقا حاکمیت دولت در مناطق مرزی از ضروریات هر کشوری است. کشور ایران نیز به لحاظ شکل سرزمین، گستردگی و موقعیت جغرافیایی و ژئوپلیتیکی و تهدیدات قومی و مذهبی و رقابت کشورهای غربی و منطقه ای دارای حساسیت بالایی در مرزهای خود است. به ویژه که در م چکیده کامل

چکیده برنامه ریزی اصولی برای ارتقا حاکمیت دولت در مناطق مرزی از ضروریات هر کشوری است. کشور ایران نیز به لحاظ شکل سرزمین، گستردگی و موقعیت جغرافیایی و ژئوپلیتیکی و تهدیدات قومی و مذهبی و رقابت کشورهای غربی و منطقه ای دارای حساسیت بالایی در مرزهای خود است. به ویژه که در مناطق مرزی ایران اقوام و مذاهب مختلفی زندگی می کنند. علاوه بر این میزان فقر در این مناطق بالا است و گروه های واگرای قومی- مذهبی نیز در این مناطق فعالیت دارند. همچنین این مناطق به لحاظ توانمندی و ظرفیت معادن و کشاورزی و صنایع نیز ضعیف هستند. یکی از این مناطق مرز مشترک ایران با اقلیم کردستان عراق است که تمامی تهدیدات و چالش های مذکور را به همراه دارد. این امر لزوم توجه خاص دولت ایران و اقلیم کردستان عراق به برنامه ریزی منطقی و منطبق بر اقتضائات اکولوژیکی و انسانی و فرهنگی و سیاسی در این منطقه را می رساند. بنابراین در این مقاله سعی شده تا با رویکردی آمایشی به منطقه پرداخته شود و مولفه های ژئوپلیتیکی اثرگذار بر آمایش این منطقه مورد بررسی و تحلیل قرار گیرد. از اینرو سوال های اصلی عبارتند از: 1- مؤلفه های ژئوپلیتیکی تأثیرگذار بر آمایش منطقه ی مرزی ایران و اقلیم کردستان عراق کدامند؟ 2- این مؤلفه های ژئوپلیتیکی چگونه بر نحوه ی آمایش سرزمین منطقه ی مورد مطالعه اثر می گذارند؟ فرضیه های تحقیق نیز عبارتند از: به نظر می رسد مولفه های ژئوکالچر، جغرافیای سیاسی-امنیتی و ژئواکونومی، مولفه های ژئوپلیتیکی تأثیر گذار بر آمایش منطقه ی مرزی ایران و اقلیم کردستان عراق اند. این رساله به شیوه ای توصیفی- تحلیلی نگاشته شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1878 - بررسی ارزش ویژه برند در گردشگری(مطالعه موردی: مقصد گردشگری رامسر)
منوچهر جهانیان زهرا حیدری سعید خلیلی

چکیده توسعه فعالیت‌های گردشگری در نواحی مقصد از ابعاد مختلف اجتماعی، اقتصادی و اکولوژیکی دارای اهمیت است در این راستا امروزه دولت‌ها و برنامه‌ریزان تلاش‌های زیادی را در راستای توسعه این فعالیت انجام می‌دهند از این رهیافت برای توسعه فعالیت‌های گردشگری الزامات مختلفی وج چکیده کامل

چکیده توسعه فعالیت‌های گردشگری در نواحی مقصد از ابعاد مختلف اجتماعی، اقتصادی و اکولوژیکی دارای اهمیت است در این راستا امروزه دولت‌ها و برنامه‌ریزان تلاش‌های زیادی را در راستای توسعه این فعالیت انجام می‌دهند از این رهیافت برای توسعه فعالیت‌های گردشگری الزامات مختلفی وجود دارد که یکی از این الزامات برنامه‌های نرم افزاری در راستای برنامه‌ریزی توسعه گردشگری در نواحی مقصد می‌باشد. این الزامات را می‌توان در ابعاد مختلف آگاهی، تصویر ذهنی، کیفیت ادراک شده و وفاداری مورد بررسی قرار داد. که هر کدام از این ابعاد دارای متغیر‌های مختلفی می‌باشد. مقصد گردشگری رامسر با توجه به موقعیت قرارگیری و بهره‌مندی از جاذبه‌های اکوتوریستی مانند دریا، جنگل و روستاهای سبز دارای اهمیت ویژه‌ای در نزد گردشگران است. در این راستا هدف اصلی این مقاله بررسی وضعیت برند در مقصد گردشگری رامسر با تأکید بر ابعاد ذکر شده می‌باشد. روش تحقیق از نوع توصیفی-تحلیلی می‌باشد ابزار جمع‌آوری اطلاعات پرسشنامه است که اطلاعات جمع‌آوری شده با استفاده از نرم‌افزار SPSS مورد پردازش قرار گرفته است یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که در بین ابعاد تفاوت معنادار وجود دارد و در سه بعد آگاهی از برند، وفاداری و تصور ذهنی میانگین بالاتر از حد متوسط و در بعد ادراکات میانگین پایین‌تر از حد متوسط می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1879 - تحلیل تطبیقی احساس امنیت در قلمروهای مرزی (نمونه‌ی موردی؛ کردستان ایران و کردستان عراق)
افشین متقی

چکیده هدف مقاله ی حاضر بررسی ابعاد ذهنی امنیت و تاثیر آن بر مکان است. رسمیت کردستان عراق از یک منطقه ی خودمختار به یک کشور-ملت، موضوعی است که می تواند سویه‌های مختلفی بر امنیت ایران داشته باشد. به نظر می رسد که با توجه به پیوستگی ژئوپلیتیکی و فضایی اقلیت های مذهبی و ق چکیده کامل

چکیده هدف مقاله ی حاضر بررسی ابعاد ذهنی امنیت و تاثیر آن بر مکان است. رسمیت کردستان عراق از یک منطقه ی خودمختار به یک کشور-ملت، موضوعی است که می تواند سویه‌های مختلفی بر امنیت ایران داشته باشد. به نظر می رسد که با توجه به پیوستگی ژئوپلیتیکی و فضایی اقلیت های مذهبی و قومی‌کردستان عراق در درون فضای سرزمینی ایران، رسمیت یافتن منطقه ی خودمختار کردستان عراق به یک کشور-ملت، تبعاتی خواهد داشت که با توجه به وضعیت فعلی ایران، پیامدهای منفی آن بیشتر از پیامدهای مثبت خواهد بود. برای سنجش تبعات رسمیت یافتن کردستان عراق به یک کشور مستقل، پژوهش حاضر به بررسی احساس امنیت در مرز کردستان ایران و کردستان عراق پرداخته است. بر پایه ی نتایج این تحقیق، وضعیت اقتصادی به عنوان نخستین عامل در ناپایداری وضعیت امنیت در کردستان ایران شناسایی شده است و پیوستگی ژئوپلیتیکی قومیت به عنوان دومین عامل در تولید احساس امنیت ناپایدار در کردستان ایران نقش داشته است. بنابراین، مقایسه ی ذهنی که مرزنشینان در دو سوی مرز انجام می دهند، به عنوان یک شاخص تهدیدآفرین در رسمیت کردستان عراق به عنوان یک کشور مستقل، شناسایی شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1880 - تحلیل جغرافیایی آراء شهروندان استان فارس در انتخابات یازدهم ریاست جمهوری
حیدر لطفی علی عبدالله نژاد مجید ابوالفتحی مصطفی منیعی

چکیده تحقیق حاضر به بررسی و تحلیل جغرافیای انتخابات ریاست جمهوری یازدهم در استان فارس می پردازد. سؤال اصلی تحقیق حاضر این است که جغرافیای انتخابات استان فارس دارای چه ویژگی هایی است؟ علاوه بر این سؤال اصلی سؤالات فرعی دیگری نیز مطرح می‌شود از جمله اینکه: جغرافیای انتخا چکیده کامل

چکیده تحقیق حاضر به بررسی و تحلیل جغرافیای انتخابات ریاست جمهوری یازدهم در استان فارس می پردازد. سؤال اصلی تحقیق حاضر این است که جغرافیای انتخابات استان فارس دارای چه ویژگی هایی است؟ علاوه بر این سؤال اصلی سؤالات فرعی دیگری نیز مطرح می‌شود از جمله اینکه: جغرافیای انتخابات چیست؟و اینکه استان فارس دارای چه مختصات سیاسی و جغرافیایی است؟ نتایج حاصل از تحقیق حاضر نشان می دهد که در انتخابات یازدهم ریاست جمهوری 3 میلیون و 100 هزار نفر واجد شرایط رأی دادن در استان فارس بودند که از این میزان 2 میلیون و 221 هزار و 83 رأی صحیح در انتخابات ریاست جمهوری به صندوق ریخته شده است. علیرغم اینکه ۱۰ شهرستان استان فارس مشارکت بالای ۹۰ درصد در انتخابات 1392 ریاست جمهوری داشتند میزان مشارکت کلی استان فارس در این دوره از انتخابات 73/36 درصد بوده است. بر اساس شمارش آرا در این استان روحانی با یک میلیون و 292 هزار و 943 رأی و 58 درصد آرا بیشترین رأی را از آن خود کرد. تحقیق حاضر کیفی بوده و در آن سعی خواهد شد با استفاده از منابع کتابخانه ای و مقالات پژوهشی و تصاویر و نقشه ها به تحلیل و تبین موضوع مورد مطالعه پرداخته شود پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1881 - فرصت‌های ژئوپلیتیکی در روابط سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران و کشورهای خاورمیانه (مطالعه موردی کشور عراق از 2010 -2017)
محمد اخباری

چکیده منطقه خاورمیانه محل تلاقی سه قاره آسیا اروپا و آفریقا و کانون پیدایش ادیان الهی همواره مورد توجه بازیگران قدرتمند بوده و تاریخ نیز شاهد رقابت امپریالیستی در این منطقه می‌باشد. هدف این مقاله شناسایی کدهای ژئوپلیتیکی مؤثر در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران و روش تح چکیده کامل

چکیده منطقه خاورمیانه محل تلاقی سه قاره آسیا اروپا و آفریقا و کانون پیدایش ادیان الهی همواره مورد توجه بازیگران قدرتمند بوده و تاریخ نیز شاهد رقابت امپریالیستی در این منطقه می‌باشد. هدف این مقاله شناسایی کدهای ژئوپلیتیکی مؤثر در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران و روش تحقیق توصیفی- تحلیلی و مبتنی بر استدلال می‌باشد. با توجه به اینکه کشورهای حوزه خلیج فارس بر روی یک فلات قاره واقع شده‌اند و از جنبه‌های متعدد دارای اشتراکاتی هستند ولیکن از گذشته تاکنون هیچ یک از آنها از ابزارهای ژئوپلیتیکی خود آنگونه که شایسته است استفاده ننموده و همچنان درگیر اختلافات فرهنگی، قومی و منازعات مرزی هستند. ایران و عراق با بیشترین طول مرزی از فرصت‌ها و چالش‌های ژئوپلیتیکی فراوان اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و موقعیت جغرافیایی برخوردار می‌باشند، شناسایی این عوامل می‌تواند زمینه ساز طراحی یک راهبرد کارآمد در این منطقه را فراهم سازد، عواملی که مانند شمشیر دو لبه عمل می‌کنند به گونه‌ای که اگر از فرصت‌های ژئوپلیتیکی به طور مطلوب استفاده شود شاهد همگرایی بیشتر و زمینه ساز سایر فرصت‌ها خواهیم بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1882 - سوء استفاده از اطفال در قاچاق مواد مخدر و تأثیر آن بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران
رضا سیمبر، محمد مهدی یحیی پور محمدولی کشاورز زاده عباس نجفی

چکیده هدف این مقاله بررسی تأثیر سوء استفاده از اطفال در قاچاق مواد مخدر بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران است. سؤال اصلی مقاله این است که سو استفاده از اطفال در قاچاق مواد مخدر چه تأثیری بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران می گذارد؟ علاوه بر این سؤال اصلی سؤالات فرعی دیگری چکیده کامل

چکیده هدف این مقاله بررسی تأثیر سوء استفاده از اطفال در قاچاق مواد مخدر بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران است. سؤال اصلی مقاله این است که سو استفاده از اطفال در قاچاق مواد مخدر چه تأثیری بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران می گذارد؟ علاوه بر این سؤال اصلی سؤالات فرعی دیگری نیز مطرح می شود از جمله اینکه جغرافیایی قاچاق مواد مخدر در کشورمان چگونه است؟ امنیت ملی چه رابطه ای با قاچاق مواد مخدر دارد؟ با توجه به این سؤالات بایستی گفت که سو استفاده از اطفال در قاچاق مواد مخدر از چند بعد امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران را با چالش مواجهه می سازد: زیرا هم امنیت انتظامی و مرزی و هم کارآمدی قوانین داخلی و هم حمایت قوانین جمهوری اسلامی ایران از اطفال را ناکارآمد جلوه می دهد. با توجه به این مقدمه در این مقاله تلاش خواهد شد با استفاده از روش تحلیل کیفی موضوع سو استفاده از اطفال در قاچاق مواد مخدر و تأثیر آن بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران تحلیل و تبیین گردد. روش جمع‌آوری اطلاعات نیز کتابخانه‌ای و نیز استفاده از مقالات علمی - پژوهشی و آمار سازمان‌های مولی مانند نیروی انتظامی است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1883 - تحلیلی بر روابط ژئوکالچری ایران و پاکستان با تأکید بر مذهب شیعه
حسن باویر حجت مهکویی مهری اذانی مهدی مؤمنی

چکیده ایران و پاکستان دارای اشتراکات فرهنگی فراوانی اند. روابط ایران و پاکستان ریشة در تاریخ کهن دو کشور دارد. وجود عوامل متعدد نظیر تاریخ، شباهات فرهنگی و رسوم مشترک، جغرافیای سرزمینی و ... گویای علائق و روابط فرهنگی مستحکم دو کشور است. یکی از مهمترین بخش های ارتباط فر چکیده کامل

چکیده ایران و پاکستان دارای اشتراکات فرهنگی فراوانی اند. روابط ایران و پاکستان ریشة در تاریخ کهن دو کشور دارد. وجود عوامل متعدد نظیر تاریخ، شباهات فرهنگی و رسوم مشترک، جغرافیای سرزمینی و ... گویای علائق و روابط فرهنگی مستحکم دو کشور است. یکی از مهمترین بخش های ارتباط فرهنگی دو کشور حول محور دین و مذهب شکل گرفته است. روشن است که اسلام گرایی جنبه مشترکی است که توانسته زمینه تأثیرپذیری از انقلاب اسلامی را فراهم آورد و هم اکنون نیروی الزام آور و اصلی بین دو کشور اسلام است. اشتراک مذهبی در درجه اول ناشی از اسلام و در درجه بعد، تشیع اصلی ترین امری است که زمینه ساز ارتباط دو جامعه ایران و پاکستان بوده است. تشیع و وجود برخی گرایش های خاص در میان اهل تسنن به ویژه آن دسته از گرایش های سنی گرایانه که تعلق خاطر بیشتری به اهل بیت (ع) دارند توانسته است زمینه اشتراک و تأثیرپذیری بیشتری را ایجاد کند. لذا به توجه به اهمیت موضوع، نگارنده گان در این مقاله با بهره گیری از روش توصیفی- تحلیلی و مطالعات کتابخانه ای، با طرح سؤال "مذهب شیعه چه تأثیری بر روابط ژئوکالچری ایران و پاکستان دارد؟" درصدد تحلیل روابط ژئوکالچری ایران و پاکستان با تأکید بر مذهب شیعه بر آمده است. Abstract Islamic State of Iraq and Syria is the most important geopolitical crisis in the Middle East and even the world at the present time.The group has shown both political thought and political thought that it seeks to change the current political, cultural and social order of the Middle East and beyond in the whole world.The purpose of this article is to explain the geopolitical effects of ISIL's political thought and action on the establishment of an ideological and ideological government in the Middle East.The main question of the article is that what has been the geopolitical impact of ISIL's political thought and action in establishing the country and the ideological government in the Middle East? The hypothesis we are testing is to answer this question that is the geopolitics of the Middle East have already reverted to their Westphalian era as a result of ISIL's actions. And geopolitical controversies between the geopolitical unit of the upper region and we see a kind of paradox between geopolitical interests and geopolitical conflicts in the Middle East's regional and trans-regional relations. The results of this paper also show that, given the geopolitical sensitivity of the Middle East region ISIL's political thought and action have deepened distrust and divergence in the Middle East and prioritized political, territorial, and geographical security over the economic, social, cultural and political dynamics of the region. According to this introduction, this paper attempts to analyze and explain the geopolitical effects of ISIL's political thought and activities on the establishment of the country and the ideological regime in the Middle East using library resources and the use of tables, maps and charts. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1884 - رفتار مداخله گران فرا منطقه‌ای در ژئوپلیتیک فرهنگی ایران و آذربایجان
سید امیرحسین مسرور فرهاد حمزه محمد رضا حافظ نیا

چکیده انسان ذاتاً موجودی ژئوپلیتیکی است و دغدغه اصلی همه انسان‌ها در شکل فردی و جمعی تعیین حریم و قلمروسازی است، در طول تاریخ همواره یکی از شاخصه‌های اصلی اقتدار بین‌المللی کشورها بهره‌مندی از روابط مستحکم فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی با سایر ملل جهان بوده و در این چکیده کامل

چکیده انسان ذاتاً موجودی ژئوپلیتیکی است و دغدغه اصلی همه انسان‌ها در شکل فردی و جمعی تعیین حریم و قلمروسازی است، در طول تاریخ همواره یکی از شاخصه‌های اصلی اقتدار بین‌المللی کشورها بهره‌مندی از روابط مستحکم فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی با سایر ملل جهان بوده و در این راستا گسترش روابط فرهنگی بر اساس توانایی‌ها و فرصت‌های ناشی از ژئوپلیتیک فرهنگی از اهمیت قابل توجهی برخوردار بوده است. هدف این مقاله تحلیل رفتار مداخله گران فرا منطقه‌ای در ژئوپلیتیک فرهنگی ایران و آذربایجان است. سوال اصلی مقاله این است که چرا مداخله گران فرا منطقه‌ای در ژئوپلیتیک فرهنگی ایران و آذربایجان به دنبال کسب جایگاه هستند؟ فرضیه ای را که در این مقاله برای پاسخ گویی به سوال اصلی فوق در صدد تحلیل آن هستیم این است که ایران و آذربایجان دارای قلمرو ژئوپلیتیک فرهنگی هم پوشانی هستند که به دلیل وجود فرهنگ مشترک به سرعت معنای سیاسی یافته و مداخله گران از آن به عنوان ابزار اعمال قدرت و فشار بر رقبای خود استفاده می‌نمایند. این مقاله با رویکردی توصیفی-تحلیلی به بیان موقعیت ژئوپلیتیک کشورهای ایران و آذربایجان و معرفی بازیگران منطقه‌ای و فرا منطقه‌ای فعال در آن اختصاص یافته است سپس مؤلفه‌های جغرافیای فرهنگی که بار سیاسی یافته و به لحاظ برداشت بازیگران از منافع و کدهای ژئوپلیتیکی آن‌ها به طور مستقیم و غیرمستقیم بر روابط فی‌مابین و حوزه ژئوپلیتیک فرهنگی ایران و آذربایجان تأثیرگذار بوده‌اند بیان می‌گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1885 - دورنمای تخمین انرژی مورد استفاده برای گرمایش و سرمایش سکونتگاه‎های انسانی در اقلیم آینده (مطالعه موردی: استان‎های شمالغرب کشور)
غلامرضا روشن علیرضا خواجه شاهکوئی محمد سعید نجفی

چکیده هدف از این پژوهش، شبیه‌سازی تقاضای انرژی برای دهه های آینده در بخش گرمایشی (HDD[1]) و سرمایشی(CDD[2] ) منازل و با استفاده از شاخص درجه- روز (Degree Day) است. برای این منظور نواحی شمال غرب کشور که شامل 8 ایستگاه تبریز، اردبیل، ارومیه، کرمانشاه، همدان، سنندج، قزوین چکیده کامل

چکیده هدف از این پژوهش، شبیه‌سازی تقاضای انرژی برای دهه های آینده در بخش گرمایشی (HDD[1]) و سرمایشی(CDD[2] ) منازل و با استفاده از شاخص درجه- روز (Degree Day) است. برای این منظور نواحی شمال غرب کشور که شامل 8 ایستگاه تبریز، اردبیل، ارومیه، کرمانشاه، همدان، سنندج، قزوین و زنجان است و جزء نواحی سردسیر ایران محسوب می‌شود، انتخاب و مورد ارزیابی قرار گرفته شد تا بتوان با شناخت بیشتر از این مناطق در تقاضای انرژی در بخش گرمایش و حتی تغییرات ممکنه در تقاضای انرژی سرمایشی در دهه های آینده، بتوان کمکی موثر برای برنامه ریزان انرژی و جایگزینی مدیریت ریسک بر بحران اعمال نمود. بدین منظور، جهت شناسایی تغییرات اقلیم آینده و شبیه سازی مقادیر درجه- روز از مدل گردش عمومی جو HADCM3 و سناریویA1 استفاده شده است. از آنجا که در این پژوهش دسترسی به داده های روزانه و نقطه ای هر ایستگاه مورد نیاز بوده، لذا از مدلLARS-WG برای ریز مقیاس نمایی زمانی و مکانی داده های دمای کمینه و بیشینه و در 2 مقیاس زمانی گذشته (1961 تا 1990) و مقیاس زمانی آینده (2011 تا2100) تمرکز شده است. نتایج شبیه سازی شده دما، افزایش دمای شمالغرب کشور، به میزان 42/1 درجه سلسیوس برای میانگین دراز مدت 2011 تا 2100 در مقایسه با دوره مشاهداتی1961 تا 1990 نشان می دهد. بگونه ای که بیشترین افزایش دما به مقدار gC°58/2 برای اردبیل و کمترین آن با gC°44/0 برای زنجان پیش بینی می شود. نتیجه نهایی شبیه سازی&lrm;ها نشان دهنده کاهش کلی نیاز به انرژی گرمایشی به مقدار 2502 درجه- روز کالری و افزایش نیاز به انرژی خنک کنندگی به مقدار 825 درجه- روز کالری برای میانگین نود سال آینده (2011-2100) در نواحی شمال غرب است. بنابراین، با گسترش فصول گرم و محدود شدن فصول سرد در طول سال، استمرار در مصرف انرژی جهت تهویه و خنک کنندگی هوا نیاز بیشتری خواهد یافت که بیشتر این مصرف انرژی در بخش خنک کنندگی مربوط به مناطقی نظیر ارومیه و تبریز خواهد بود. [1] Heating Degree Day [2] Cooling Degree Day پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1886 - پیامدهای امنیتی تحولات ژئوپولیتیکی کشور سوریه برقدرت منطقه‌ای جمهوری اسلامی ایران
علی رحیمی عزت اله عزتی مسعود مهدوی حاجیلوئی

چکیده تحول در فضای ژئوپولیتیک محیط امنیتی آسیای جنوب غربی پس از حادثه 11 سپتامبر 2001، قدرتهای منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای را به در پیش گرفتن رویکردهای متفاوت، نسبت به بحران‌های حادث شده در این منطقه، وادار نموده است. تحولات سوریه از زمان آغاز تاکنون، یکی از مهمترین رویدادها چکیده کامل

چکیده تحول در فضای ژئوپولیتیک محیط امنیتی آسیای جنوب غربی پس از حادثه 11 سپتامبر 2001، قدرتهای منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای را به در پیش گرفتن رویکردهای متفاوت، نسبت به بحران‌های حادث شده در این منطقه، وادار نموده است. تحولات سوریه از زمان آغاز تاکنون، یکی از مهمترین رویدادهایی است که علاوه بر مسائل منطقه‌ای، امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران را تحت تأثیر قرار داده است. به طوری که وضعیت سوریه برای جمهوری اسلامی ایران به عنوان بازی با حاصل جمع جبری صفر درآمده و هرگونه تحول ژئوپولیتیکی در ساختار سیاسی این کشور، قدرت منطقه‌ای ایران را بشدت تحت تاثیر قرارداده است. لذا از آنجا که کشور سوریه سالهای متمادی، نقش دروازۀ ورود ایران به جهان عرب، محورمقاومت و اتصال استراتژیک ایران به مدیترانه و خاور نزدیک را داشته است. این امرموجب شده تا تضعیف سوریه و سرنگونی بشار اسد، علاوه بر تضعیف محور مقاومت، کاهش نفوذ و قدرت منطقه‌ای ایران را در پی داشته باشد. پژوهش حاضر توصیفی - تحلیلی بوده و می‌کوشد تأثیرات متغیر مستقل یعنی تحولات ژئوپولیتیکی سوریه را بر امنیت منطقه‌ای ایران به منزله متغیر وابسته به بحث و بررسی گذارد. هدف اصلی نوشتار تجزیه و تحلیل قدرت منطقه‌ای ایران در پرتو تحولات سوریه می‌باشد. نتایج پژوهش نشانگر آن است که هر یک از سناریوهای پسا بحران مرتبط با تحولات ژئوپولتیکی کشور سوریه، تاثیرات اساسی بر امنیت ملی و قدرت منطقه‌ای جمهوری اسلامی ایران در بر خواهد داشت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1887 - تأثیر همکاری‌های نظامی ایران و روسیه بر تحولات ژئوپلیتیک منطقه‌ای ‌ایران
سیدمحمد صادق خسرو عزت اله عزتی رحیم سرور

چکیده روابط و همکاری‌های نظامی ایران و روسیه تحت تأثیر عوامل ژئوپلیتیکی مختلفی اعم از تحولات داخلی و پیرامونی طرفین, مسیری پر فراز و نشیب داشته است. دیپلماسی دفاعی و روابط نظامی دو کشور در نیم قرن گذشته در چارچوب خرید و فروش سلاح و تجهیزات و یا تبادل اطلاعات انجام می‌گر چکیده کامل

چکیده روابط و همکاری‌های نظامی ایران و روسیه تحت تأثیر عوامل ژئوپلیتیکی مختلفی اعم از تحولات داخلی و پیرامونی طرفین, مسیری پر فراز و نشیب داشته است. دیپلماسی دفاعی و روابط نظامی دو کشور در نیم قرن گذشته در چارچوب خرید و فروش سلاح و تجهیزات و یا تبادل اطلاعات انجام می‌گرفت اما در دهه حاضر به علت تقارن منافع متفاوت ایران و روسیه بصورت تصادفی، آن‌ها را به نوعی همکاری استراتژیک وا داشته به گونه‌ای که نیروهای مسلح آنها در کشور دیگری که مرز مشترکی با آن ندارند اقدام به عملیات نظامی مشترک نموده‌اند. هدف این مقاله تبیین تحولات ژئوپلیتیکی ناشی از همکاری‌های نظامی دو کشور و تاثیرگذاری این نوع از همکاری‌ها بر استراتژی و یا به عبارتی کد ژئوپلیتیکی منطقه‌ای ایران می باشد. سئوال مسئله اصلی تحقیق این است که همکاری‌های نظامی ایران و روسیه چه تاثیری در تحولات ژئوپلیتیکی و بویژه کد ژئوپلیتیکی منطقه‌ای ایران در ارتباط با کشورهای سوریه، عراق، یمن و تحرک نظامی در این منطقه را دارد؟ این پژوهش از نوع کاربردی بوده و روش آن از نوع توصیفی– با رویکرد تحلیل کیفی داده ها و تجزیه و تحلیل آمار توصیفی می‌باشد. نتایج تحقیق حکایت از آن دارد که نگاه مبتنی بر عقلانیت و ایدئولوژیک ایران در روابط با روسیه و برتری نگاه ژئوپلیتیک نسبت به ژئواکونومیک و همچنین تحولات ژئوپلیتیکی اثرگذار بر سیاست خارجی روسیه در منطقه و فرامنطقه موجب بسط بیشتر همکاری‌های نظامی ایران و روسیه شده است. این همکاری‌ها کد ژئوپلیتیکی ایران را بعنوان یک قدرت منطقه‌ای وسعت و استحکام بخشیده و توانسته است بر تقویت نقش ایران در پیشبرد سیاست منطقه‌ای و تحرک نظامی در جنوب غرب آسیا (سوریه, عراق و یمن) بیافزاید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1888 - بررسی راهبرد اقتصاد مقاومتی با محوریت انرژی گاز در بستر جغرافیایی سیاسی ایران
خوشنود عزیزنژاد عزت اله عزتی

چکیدهداشتن منابع عظیم گازی ایران می‌تواند ازمهمترین محورهای سیاست کلی اقصاد مقاومتی باشد که می‌تواند نسخه خوبی برای اقصاد کشور ایران درعبور از بحرانهای موجود و پیش رو ونیز توسعه و تأثیرگذاری بلند مدت آن باشد. و اینکه ذخایر گازی که دارای چنین نقش راهبردی است. و می تو ا ن چکیده کامل

چکیدهداشتن منابع عظیم گازی ایران می‌تواند ازمهمترین محورهای سیاست کلی اقصاد مقاومتی باشد که می‌تواند نسخه خوبی برای اقصاد کشور ایران درعبور از بحرانهای موجود و پیش رو ونیز توسعه و تأثیرگذاری بلند مدت آن باشد. و اینکه ذخایر گازی که دارای چنین نقش راهبردی است. و می تو ا ند از ارکان اصلی و اساسی اقتصاد مقاومتی کشور قرار بگیرد، مطلبی است که در مفهوم اقتصاد مقاوتی باید بصورت جدی مد نظر قرار بگیرد. جایگاه گاز ایران به گزارش بریتیش پترولیوم رتبه نخست جهان را دارا می‌باشد. اما در رتبه بندی صادر کنندگان جهان متأسفانه مقام بیست و پنجم از آن ایران است، و این بیشتر به دلیل مشکلات جنگ، تحریم‌ها و عدم دسترسی ایران به تجهیزات روز دنیا می‌باشد. ولی قابل توجیه نیست. در صنعت، تولید و اقتصاد، انرژی وارتباط بین آنها باید به خوبی مدیریت شده ونقش تعیین کننده مخازن راهبردی گاز درآینده اقتصاد کشور بخوبی نشان داده شود. با عنایت به اینکه بخشهای زیادی از اقتصاد مستقیم یا غیر مستقیم متأثر از نفت وگاز بوده و هستند، یکی از راهکارهای اقتصاد مقاومتی در حوزه انرژی استفاده بهینه از مخازن موجود گازی بعنوان جایگزین قطعی نفت با استفاده از مدیریت استراتژیک است. با توجه به تحریمهای انرژی در خصوص ایران در صورت کاهش خرید نفت وگاز به صورت خام می‌توان از آن بعنوان موتور محرکه تولید استفاده کرد. اقتصاد مقاومتی یعنی اقتصادی که درشرایط مختلف توانایی وپایداری لازم را دارد. بطوریکه با حذف کمبودها، توسعه و پیشرفت را میسر سازد و در مسیر رشد و توسعه همه جانبه از ثبات لازم برخوردار باشد و بتواند فشارهای ازبیرون مانند تحریمها را برگرداند. اقتصاد مقاومتی یعنی مقاومت اقتصادی در شرایط سخت با داشتن راهکار مثبت درشرایط عادی که همان الگوی پیشرفت ایرانی اسلامی است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1889 - تحلیل ژئوپلیتیکی شبکه‌های قدرت در عراق پسا داعش: در راستای ارائه مدلی برای جلوگیری از نفوذ منطقه‌ای آمریکا
علی اصغر اسمعیل پور روشن

چکیده هدف مقاله پیش رو تحلیل نقش راهبردی ایران در تحولات سوریه به منظور ارائه ی مدلی برای توازن منطقه ای و نیز ارائه راهکارهایی برای سیاست خارجی کشورمان است. اهمیت استراتژیک روابط دوجانبه ایران و سوریه پای اغلب کشورهای عمده عرب، اروپای غربی و امریکا و اسرائیل را به تحو چکیده کامل

چکیده هدف مقاله پیش رو تحلیل نقش راهبردی ایران در تحولات سوریه به منظور ارائه ی مدلی برای توازن منطقه ای و نیز ارائه راهکارهایی برای سیاست خارجی کشورمان است. اهمیت استراتژیک روابط دوجانبه ایران و سوریه پای اغلب کشورهای عمده عرب، اروپای غربی و امریکا و اسرائیل را به تحولات این کشور باز کرده است و بنابراین در جنگ داخلی سوریه روابط ایران و سوریه دیگر برخلاف گذشته محدود به سطح دو جانبه و ابعاد امنیتی و ضد اسرائیلی نیست، بلکه می‌توان گفت که این دو کشور، یک محور را تشکیل داده اند، محوری که امریکا، اسرائیل، اروپای غربی و اکثر جهان عرب را متوجه خود ساخته است. با توجه به این مقدمه سؤال اصلی مقاله این است که نقش راهبردی ایران در تحولات سوریه چگونه است و دارای چه اهداف و چشم‌اندازی در سیاست خارجی است؟ علاوه بر این سؤال اصلی سؤالات فرعی دیگری نیز مطرح می شوند از جمله اینکه سوریه چه جایگاهی در منطقه خاورمیانه دارد؟ بازیگران منطقه‌ای و فرا منطقه‌ای حاضر در تحولات سوریه کدام‌اند؟ نتایج این مقاله نشان می‌دهد که ایران در تحولات سوریه نقشی راهبردی دارد که این راهبرد در راستای توازن منطقه ای بوده و چشم‌انداز سیاست خارجی ایران را در منطقه تعیین می کند؛ بنابراین در این مقاله تلاش می‌شود با روش کیفی و با استفاده از منابع کتابخانه ای و نیز مقالات علمی و پژوهشی نقش راهبردی ایران در تحولات سوریه به منظور ارائه ی مدلی برای توازن منطقه ای و نیز ارائه راهکارهایی برای سیاست خارجی کشورمان تحلیل و تبیین گردد پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1890 - بررسی تطبیقی چارچوب تنظیمی سفر و گردشگری در کشورهای حاشیه خلیج فارس، با تاکید بر جمهوری اسلامی ایران
رسول افضلی سیدعباس احمدی محمود واثق منوچهر جهانیان

چکیده گردشگری گسترده ترین صنعت خدماتی دنیاست. این صنعت متنوع به عنوان منبع اصلی اشتغال زایی، درآمد، شکوفایی اقتصادی و توسعه زیرساخت‌ها در بسیاری از کشورهای جهان به شمار می آید و از اینرو، اکثر کشورها امروزه در رقابتی تنگاتنگ در پی بهره گیری از مزایای حاصل از توسعه این چکیده کامل

چکیده گردشگری گسترده ترین صنعت خدماتی دنیاست. این صنعت متنوع به عنوان منبع اصلی اشتغال زایی، درآمد، شکوفایی اقتصادی و توسعه زیرساخت‌ها در بسیاری از کشورهای جهان به شمار می آید و از اینرو، اکثر کشورها امروزه در رقابتی تنگاتنگ در پی بهره گیری از مزایای حاصل از توسعه این صنعت می باشند. از سوی دیگر، توجهبهمقرراتحقوقیامروزه یکیازعواملاساسیدرتوسعهصنعتگردشگریاست که در کنار امنیت از نقش بی بدیلی در این زمینه برخوردار می باشد.قانونمداریمبتنیبرتدوینقوانینومقرراتیاستکهوظایفوحقوقدوسویهگردشگرانوجامعهمیزبانراروشنمی نمایدوهدفآنسامان بخشیبهفعالیتهایعرضهگردشگریدرجهتیپایداراست. نظر به اهمیت منطقه ی خلیج فارس از نقطه نظر ژئوپلیتیکی، بحث امنیت و قانونمندی در این منطقه نه تنها برای توسعه ی صنعت گردشگری، بلکه در تمامی جنبه ها و در راستای دستیابی کشورهای منطقه به ثبات سیاسی، اقتصادی و اجتماعی، حیاتی است. بنابراین توجه به مسائل امنیتی، زیست محیطی و قوانین و مقررات ناظر بر سفر و گردشگری در کشورهای حاشیه نشین خلیج فارس ، می تواند زمینه ساز دستیابی به توسعه پایدار گردشگری در منطقه باشد. در مقالهحاضر، چارچوب‌های تنظیمی گردشگری در کشورهای حاشیه ی خلیج فارس با تاکید بر جمهوری اسلامی ایران، مورد بررسی و مقایسه قرار گرفته است. روشانجام اینپژوهشتوصیفی- تحلیلیو مبتنیمطالعاتاسنادیوکتابخانه ای است. در این مقاله از داده های مربوط به گزارش مجمع جهانی اقتصاد، پیرامون شاخص جهانی رقابت پذیری سفر و گردشگری در سال 2013 استفاده شده است. از یافته هایتحقیق چنین بر می آید که به زعم گزارش منتشر شده، ایران در مجموع از نظر چارچوبهای تنظیمی سفر و گردشگری، در بین کشورهای حاشیه خلیج فارس، از جایگاهی آنچنان که می بایست برخوردار نیست. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1891 - تحلیل رفتاری پذیرش طرح ایران‌کد در صنایع تبدیلی و بسته‌بندی کشاورزی گیلان
احمد تقدیسی سیدجابر علویون راضیه رحیمی

چکیده هدف مطالعه حاضر تحلیل عواملی است که باعث پذیرش ایران کد از سوی صنایع تبدیلی و بسته بندی کشاورزی استان گیلان در سه گروه برنج، چای و زیتون می گردد. طی پژوهشی توصیفی همبستگی، متغیرهای تحقیق در قالب نظریه رفتار برنامه ریزی شده اولویت بندی شدند، همبستگی بین متغیرها با چکیده کامل

چکیده هدف مطالعه حاضر تحلیل عواملی است که باعث پذیرش ایران کد از سوی صنایع تبدیلی و بسته بندی کشاورزی استان گیلان در سه گروه برنج، چای و زیتون می گردد. طی پژوهشی توصیفی همبستگی، متغیرهای تحقیق در قالب نظریه رفتار برنامه ریزی شده اولویت بندی شدند، همبستگی بین متغیرها با پذیرش محاسبه و عوامل تعیین کننده در تمدید عضویت ایران کد، از روش رگرسیون لجستیک تعیین گردید. نتایج نشان داد از 20 متغیر مورد استفاده، 15 متغیر بر پذیرش طرح ایران کد مؤثر بودند و از این تعداد، پنج متغیر در تمدید عضویت سالیانه بیشترین نقش را داشتند که مربوط به هر سه عامل باور رفتاری (نگرش)، باور اصولی (هنجار ذهنی) و باورکنترلی (کنترل رفتاری درک شده) بودند. متغیرهای رضایت از درآمد و کاربرد روزانه فناوری اطلاعات، بیشترین سهم را بر تمدید داشتند که مربوط به باور کنترلی پاسخ دهندگان می شد. بعد از آن تأثیرپذیری از شرکت های عضو ایران کد، متغیری بود که به عامل باور اصولی اختصاص داشت و در نهایت زمینه سازی ایران کد در ورود به تجارت الکترونیک و تأثیر در تبلیغ واحد، از موثرترین متغیرها بودند که در شکل گیری نگرش مدیران صنایع روستایی نقش مهم تری داشتند. در نهایت 36 درصد پاسخ دهندگان مایل به تمدید عضویت سالیانه طرح بودند و 64 درصد در این ارتباط پاسخ منفی داشتند. همچنین کاهش هزینه تمدید سالیانه طرح و ارسال کد کالا در حداقل زمان از مهم‌ترین دغدغه‌های پاسخ دهندگان در رابطه با این طرح بوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1892 - تحلیلی بر نقش و جایگاه چین در افغانستان و تأثیر آن بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران
عبداله جلالی نسب سید یحیی صفوی عزت اله عزتی

چکیده : کشور چین با دو دیدگاه اقتصادی و امنیتی تعاملات خود با افغانستان را ادامه می دهد و در بعد اقتصادی سرمایه گذاری در بخش معادن و انرژی است و در بعد امنیتی یکی از عمده نگرانی های چین خطر توسعه گروههای تکفیری و افراطی از افغانستان به چین است و تلاش می نماید با هماهنگی چکیده کامل

چکیده : کشور چین با دو دیدگاه اقتصادی و امنیتی تعاملات خود با افغانستان را ادامه می دهد و در بعد اقتصادی سرمایه گذاری در بخش معادن و انرژی است و در بعد امنیتی یکی از عمده نگرانی های چین خطر توسعه گروههای تکفیری و افراطی از افغانستان به چین است و تلاش می نماید با هماهنگی و توافق با گروههای افراطی محلی تامین طرح های اقتصادی خود را تامین و همچنین به دنبال واسطه گری جهت انجام مذاکرات صلح بین دولت افغانستان و طالبان می باشد . نتیجه این تحقیق بیانگر آن است که حضور چین در افغانستان و طرح های این کشور برای ج .ا .ا در وحله اول فرصت است و در صورت غفلت ، فضای مانور ج .ا. ا در افغانستان محدود خواهد شد ، و لذا لازم است ایران در دو بعد اقتصادی و امنیتی در صحنه افغانستان با چین همکاری نماید .علاوه بر موارد فوق لازم است با اقدامات اعتماد ساز نسبت به تغییر نگرش نه چندان مثبت سیاسیون افغانستان نسبت به ایران تلاش گردد . در مجموع می توان گفت که مکمل این اقدامات بنابر نظر مثبت تعداد 86 درصد از پرسش شوندگان ، انعقاد پیمان راهبردی بین ایران و افغانستان است . پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1893 - پیامدهای ژئوپلیتیکی اختلافات سرزمینی ژاپن با چین و چشم‌انداز تحولات منطقه‌ ژئوپلیتیکی شرق آسیا
دلشاد خضری زهرا پیشگاهی‌فرد عزت‌الله عزتی

چکیده اختلافات ارضی نسبت به تعدادی از جزایر غیر مسکونی در دریای چین شرقی به مسئله مهمی در روابط دو کشور ژاپن و چین در سال‌های اخیر تبدیل شده است. جزایر مورد اختلاف در ژاپن به سنکاکو و در چین به دیائویو شناخته می‌شوند. این جزایر که در قلمرو دریایی، انحصاری اقتصادی دو کش چکیده کامل

چکیده اختلافات ارضی نسبت به تعدادی از جزایر غیر مسکونی در دریای چین شرقی به مسئله مهمی در روابط دو کشور ژاپن و چین در سال‌های اخیر تبدیل شده است. جزایر مورد اختلاف در ژاپن به سنکاکو و در چین به دیائویو شناخته می‌شوند. این جزایر که در قلمرو دریایی، انحصاری اقتصادی دو کشور ژاپن و چین واقع شده‌اند، مورد ادعای مالکیت هر دو کشور می‌باشند. هدف این نوشتار واکاوی علل مناقشه ژاپن و چین بر سر جزایر سنکاکو یا دیائویو و تبیین ریشه‌ها و پیامدهای ژئوپلیتیکی و چشم‌انداز تحولات این مناقشه در سطح منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای با روش توصیفی-تحلیلی می‌باشد. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که پیامدهای ژئوپلیتیکی در سطح منطقه‌ای: تشدید تعارضات ژئوپلیتیکی و رشد ملی‌گرایی، تغییر در توازن ژئوپلیتیکی و برهم زدن امنیت منطقه، تداوم بحران ژئوپلیتیکی و اخلال در همکاری‌های اقتصادی کشورهای منطقه را بدنبال دارد؛ در سطح فرامنطقه‌ای نیز ایالات متحده به عنوان بازیگر اصلی از یک سو حامی ژاپن و از سوی دیگر خواهان ثبات در منطقه با سیاست چرخش به آسیا برای پیشبرد اهداف راهبردی خود در شرق آسیا می‌باشد، که فرصت‌هایی را نیز برای نقش‌آفرینی بیشتر ایران در خاورمیانه فراهم می‌کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1894 - تحلیل جغرافیایی ژئواکونومی جمهوری اسلامی ایران در معادلات جدید منطقه جنوب غرب آسیا
مجید قصاب زاده محمد اخباری داوود حسن آبادی

چکیده تقاضای بیش از پیش انرژی از سوی کشورهای صنعتی و تلاش برای دسترسی به انرژی در رقابت‌های اقتصادی بین‌الملل، باعث توجه ویژه به مناطق انرژی خیز و تغییر دیدگاه‌های ژئوپلیتیکی نسبت به این مناطق شده است. هدف از این پژوهش، تحلیل و بررسی ژئواکونومی ج.ا.ایران در معادلات جنوب چکیده کامل

چکیده تقاضای بیش از پیش انرژی از سوی کشورهای صنعتی و تلاش برای دسترسی به انرژی در رقابت‌های اقتصادی بین‌الملل، باعث توجه ویژه به مناطق انرژی خیز و تغییر دیدگاه‌های ژئوپلیتیکی نسبت به این مناطق شده است. هدف از این پژوهش، تحلیل و بررسی ژئواکونومی ج.ا.ایران در معادلات جنوب غرب آسیا است. روش تحقیق در این پژوهش توصیفی - تحلیلی بوده که با مراجعه به منابع کتابخانه‌ای و سایت‌های معتبر نسبت به جمع‌آوری اطلاعات اقدام گردیده است. کشور ج.ا.ایران به لحاظ قرار گرفتن بین دو حوزه مهم دریای کاسپین و خلیج‌فارس و دارا بودن منابع سرشار انرژی نفت و گاز و سایر ذخایر زیر زمینی و قابلیت‌های اقتصادی دیگر، در قلمروهای ژئواکونومی جدید، دارای نقش بی‌بدیل به‌ویژه در منطقه جنوب غرب آسیا و خلیج‌فارس است اما از رهبری ژئوپلیتیکی منطقه و قدرت تأثیرگذاری بر سیاست‌های انتقال انرژی برخوردار نیست. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1895 - درآمدی بر حکمروایی خوب شهری: ضرورت‌ها، الزامات و چالش‌های فراروی تحقق آن در ایران
جمیله توکلی نیا مجید اسکندر پور مجتبی برغمدی

چکیده روند شتابان شهرنشینی در کشورهای در حال توسعه و تبدیل شهر به کانون اصلی زندگی، تشدید روند جهانی شدن و کم رنگ شدن نقش دولت‌ها، بروز ضعف و نابسامانی در سیستم‌های مدیریتی سنتی، متمرکز و غیر رقابتی کشورهای جهان سوم، ضرروت تحول در سیستم مدیریت شهری و حرکت به سمت الگوی چکیده کامل

چکیده روند شتابان شهرنشینی در کشورهای در حال توسعه و تبدیل شهر به کانون اصلی زندگی، تشدید روند جهانی شدن و کم رنگ شدن نقش دولت‌ها، بروز ضعف و نابسامانی در سیستم‌های مدیریتی سنتی، متمرکز و غیر رقابتی کشورهای جهان سوم، ضرروت تحول در سیستم مدیریت شهری و حرکت به سمت الگویی نوین در مدیریت و برنامه‌ریزی شهری در این کشورها را بیش از پیش آشکار ساخته است. این تحول در متون مرتبط با تجدید سازمان سیاسی شهرها، به عنوان حرکت از حکومت شهری (Government Urban) به حکمروایی خوب شهری (Urban Good Governance) تعبیر می‌شود.اصل اساسی در حکمروایی خوب شهری توزیع قدرت، صلاحیت و مسئولیت‌ها بین ذینفعان متعدد جامعه شهری است، که در شرایط کشورهای در حال توسعه و از جمله کشور ما دستیابی به این هدف در گرو تقویت حکومت‌های محلی و تغییر در ساختار اداری- سیاسی به منظور مشارکت هرچه بیشتر مردم و بخش خصوصی در هدایت و مدیریت شهری است.در این تحقیق سعی گردید با روش توصیفی - تحلیلی ابتدا منابع ومدارک مورد نیاز جمع‌آوری شده و با توجه به مؤلفه‌های حکمروایی خوب شهری، داده‌ها و اطلاعات مورد تحلیل قرار گیردند.یافته های این پژوهش نشان می‌دهدکه تحقق الگوی حکمروایی خوب شهری در ایران، با چالش‌های حقوقی، سیاسی و فرهنگی بسیاری در سطوح کلان، میانی و خرد روبروست. از مهمترین آنها می‌توان به تمرکزگرایی دولتی، ضعف جامعه مدنی و فقدان شهروندی در نظام برنامه‌ریزی و مدیریت شهری کشور، اشاره نمود که برنامه‌ریزی و مدیریت شهری کشور را در شرایط کنونی با چالش‌های جدی مواجه ساخته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1896 - نقش کشور عربستان در گسترش تروریسم و تاثیر ان بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران
محراب هداوند میرزایی

چکیده تروریسم پدیده ای جهانیست که در حال حاضر به صورت منطقه ای عمل می کند و شدت کشتار و تخریب ان در جهان اسلام بیشتر از مناطق دیگر است . قدرت های جهانی و منطقه ای در محور غربی عربی از ابزار تروریسم وگروههای تروریستی به عنوان پیشقراولان خود برای تقسیم دوباره جهان در قرن چکیده کامل

چکیده تروریسم پدیده ای جهانیست که در حال حاضر به صورت منطقه ای عمل می کند و شدت کشتار و تخریب ان در جهان اسلام بیشتر از مناطق دیگر است . قدرت های جهانی و منطقه ای در محور غربی عربی از ابزار تروریسم وگروههای تروریستی به عنوان پیشقراولان خود برای تقسیم دوباره جهان در قرن 21 استفاده می نمایند . اغاز تشکیل گروههای تروریستی سلفی به سال 1984 وشکل گیری القاعده با هدف مبارزه مجاهدین با شوروی در افغانستان و از سال 2010 با شروع انقلابات مردمی برای مقابله با انقلابات و نفوذ ایران در جنوب ،جنوب غرب و افریقا از شدت زیادی برخوردار بوده است .به کارگیری تروریسم ،بستگی به شرایط بین المللی و رقابت کشورهای منطقه داردکه این گروهها را کنترل یا ازاد بگذارند. کشورهای عرب حوزه خلیج فارس باپنج نقش کلی مالی ، نظامی ، بستر سازی عقیدتی ، مکانی و رسانه ای در حال رقابت با ایران به شکل گیری و گسترش تروریسم کمک می کنند. ما در این مقاله درپی پاسخ به این سوال هستیم که کشورهای عرب حوزه خلیج فارس چه نقشی در گسترش و پیشروی تروریسم منطقه ای دارند؟ تاثیر گسترش تروریسم منطقه ای بر امنیت ملی ایران چیست؟ نتایج تحقیق نشان می دهد کمک های مالی کشورهای عربی موثرترین عامل گسترش تروریسم بوده است به طوری که 40/. اشخاص مهم و سرشناس حامی مالی تروریسم از شهروندان عربستان، 43/ از شهروندان دیگر کشورها مرتبط با عربستان،9/ کویت، 6/ قطرو2/ بحرین بوده اندبا توجه به موارد فوق تروریسم در سه سطح ملی، منطقه ای و جهانی بر امنیت ملی ایران تاثیر خواهد گذاشت .این پژوهش به روش مصاحبه،مشاهده و کتابخانه ای تهیه وبرای تهیه نقشه ها از GIS استفاده شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1897 - تحلیل آسیب‌پذیری شهرهای کشور از شاخص‌های حدی بارشی در دوره (2010-1981)
حمیده دالایی منوچهر فرج زاده امیر گندم کار محمد حسن نامی

چکیده: شهرها به دلیل تغییر گسترده در شرایط هیدرولوژیکی حوزه هایی که در آن واقع شده اند و وجود زیرساخت های حیاتی وسیع، به طور فزاینده ای نسبت به تغییر در الگوهای رویدادهای بارش ناشی از تغییرات اقلیمی و سیلاب های منتج از آن آسیب پذیر هستند. در این مقاله نیز با استفاده از چکیده کامل

چکیده: شهرها به دلیل تغییر گسترده در شرایط هیدرولوژیکی حوزه هایی که در آن واقع شده اند و وجود زیرساخت های حیاتی وسیع، به طور فزاینده ای نسبت به تغییر در الگوهای رویدادهای بارش ناشی از تغییرات اقلیمی و سیلاب های منتج از آن آسیب پذیر هستند. در این مقاله نیز با استفاده از شاخص های بارشی پیشنهادی کمیسیون اقلیم شناسی هواشناسی جهانی(CCL) به استخراج داده ها و محاسبه شاخص ها در محیط RCLIMEX و پهنه بندی و وزن دهی سلسله مراتبی(AHP) در سیستم اطلاعات جغرافیایی(Arc GIS) پرداخته و درنهایت مناطق آسیب پذیر ایران از بارش های حدی در 5 طبقه پهنه بندی شد .نتایج نشان داد که فراوانی شاخص های بارش کاهش و روند شدت رخداد آنها در مناطق سواحل خزر، شمالغرب و غرب ایران در دوره مورد مطالعه افزایش داشته است پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1898 - ژئوپلیتیک شیعه با تاکید بر نقش زائران حرم رضوی(مشهد مقدس)
محمدحسن نامی علی محمدپور مجید ولی‌ شریعت‌پناهی اسفندیار حیدری‌پور

چکیده در حال حاضر جمعیت مسلمانان جهان به بیش از یک میلیارد نفر رسیده است و بر اساس آماری که از سوی منابع مختلف ارایه شده، شیعیان بیش از20درصد این جمعیت یعنی جمعیتی بیش از200میلیون نفر را تشکیل می‌دهند. جمعیتی که با توجه به متأثر بودن آن‌ها از انقلاب اسلامی‌ایران و علا چکیده کامل

چکیده در حال حاضر جمعیت مسلمانان جهان به بیش از یک میلیارد نفر رسیده است و بر اساس آماری که از سوی منابع مختلف ارایه شده، شیعیان بیش از20درصد این جمعیت یعنی جمعیتی بیش از200میلیون نفر را تشکیل می‌دهند. جمعیتی که با توجه به متأثر بودن آن‌ها از انقلاب اسلامی‌ایران و علاقه آن‌ها به شهرهای مقدس از جمله مشهد، توان‌مندی خیلی خوبی را برای ایران و علایق ژئوپلیتیکی این کشور فراهم نموده است. در این مقاله با روش تحقیقی توصیفی- تحلیلی سعی شده است تا به اهمیت ایدئولوژی تشیع، به عنوان یک عنصر موثر بر ژئوپلیتیک شیعه، با تأکید بر زائران حضرت امام رضا(ع) پرداخته شود، امری که مبنای خودآگاهی و بیداری در انقلاب ایران و سایر جنبش‌های اسلامی منطقه می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1899 - تبیین ژئوپلیتیک رشد جمعیت و امنیت ملی ایران
علیرضا محرابی روح الله نیکزاد محمد ساسانی‌پور

چکیده جمعیت و رشد آن، مؤلفه ای مؤثر در ژئوپلیتیک و امنیت ملی کشورهاست. نظریات عام در این مورد توجه به نرخ رشد جمعیت را مهم می‌داند و نه رقم مطلق آن. در این پژوهش شاخص های جمعیت ایران با تأکید بر رشد و اثرگذاری آن بر ضریب پایداری امنیت ملی مطالعه شده است. فرضیه وجود را چکیده کامل

چکیده جمعیت و رشد آن، مؤلفه ای مؤثر در ژئوپلیتیک و امنیت ملی کشورهاست. نظریات عام در این مورد توجه به نرخ رشد جمعیت را مهم می‌داند و نه رقم مطلق آن. در این پژوهش شاخص های جمعیت ایران با تأکید بر رشد و اثرگذاری آن بر ضریب پایداری امنیت ملی مطالعه شده است. فرضیه وجود رابطه معنادار بین افزایش نرخ رشد جمعیت و تنزل ضریب پایداری امنیت ملی، مورد ارزیابی واقع شده که با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی و آزمون‌های آماری صورت گرفته است. یافته‌های پژوهش در ارتباط شاخص‌های جمعیتی ایران از قبیل بالابودن نرخ بیکاری و افزایش آن، افزایش تحصیل کردگان دانشگاهی و ضعف یا نبود زمینه‌های اشتغال و بیکاری در این مورد، فرضیه مزبور را تایید کرد. فرضیه مذکور در مناطق بحران‌خیز کشور نیز ارزیابی و نتیجه حاصله به تشدید ارتباط فرضیه در این مناطق انجامید. با تکیه بر تئوری گشتاور رشد جمعیت در ایران، کشور ما به خودی خود یک دوره افزایش نرخ رشد حدود 2 درصد، به دلیل ازدیاد تعداد دخترانی که به سن باروری می رسند را تجربه خواهد کرد. بنابراین در این پژوهش پرهیز از هرگونه آرمان‌گرایی درباره رشد جمعیت ایران توصیه شده و توجه به واقع‌بینی و توسعه شاخص‌های جمعیت حاضر پیشنهاد شده است پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1900 - تامین آسایش حرارتی فضای معماری در اقلیم گرم و خشک ایران با بهره مندی از رفتار حرارتی زمین(مطالعه موردی: استفاده از زمین در خانه‌های سنتی مناطق گرم و خشک ایران)
محمد رضا نادی دکترعباس ملک حسینی حسین صالحی احمد فتحی نجف آبادی

چکیده روند نامطلوب ساخت و ساز و عدم همسازی با کیفیات آب و هوایی بومی، صدمات جبران ناپذیری را بر طبیعت، محیط زیست پیرامونی و اقلیم جهانی زده است. روند صعودی مصرف منابع محدود فسیلی، افزایش بیشینه دمای هوا، رشد بیابانزایی، و ازدیاد هزینه‌های ساختمانی، از اثرات معماری نا چکیده کامل

چکیده روند نامطلوب ساخت و ساز و عدم همسازی با کیفیات آب و هوایی بومی، صدمات جبران ناپذیری را بر طبیعت، محیط زیست پیرامونی و اقلیم جهانی زده است. روند صعودی مصرف منابع محدود فسیلی، افزایش بیشینه دمای هوا، رشد بیابانزایی، و ازدیاد هزینه‌های ساختمانی، از اثرات معماری نا آشنا با اقلیم محلی است. در این میان، مناطق گرم و خشک، از این هجمه ی نامناسب ساختمانی- بویژه در کشور در حال توسعه ی ایران - در امان نیستند. با توجه به خطری چنین هولناک، تمامی جهان رو به انواع توسعه ی پایدار گذاشته که این مهم در مورد مناطق خشک و بیابانی با وجود محدودیتهای جغرافیایی نیز صادق است. این در حالی است که در ایران – با وجود منابع وافر انرژیهای طبیعی و تجارب گرانقدر معماری کهن اقلیمی-طی سالیان گذشتهبه دلیل عدم توجه به این داشته‌های فرهنگی و طبیعی، شاهد تولید انواع هزینه‌های ساختمانی و اقلیمی- در بخش خانگی بیش از 42% از کل سبد مصرفی انرژی کشور - بوده که نتیجه آن تخریب شرایط زیستی بوده است. از اینرو، این پژوهش بر آن است تا با روش توصیفی – تحلیلی و با مطالعات کتابخانه ای، پس از بررسی حجم مصرف انرژی و لزوم جایگزینی پایداری در معماری ملی و جهانی، در جهت هدف پژوهش به معرفی یکی از پایدارترین راهکارهای معماری در بومهای گرم و خشک، یعنی ارتباط با زمین و اصول آن پرداخته، و پس از شناخت ارتباط معنادار رفتار دما با عمق، جنس و تراکم خاک در مناطق گرم و خشک ایران – شاخص شهر یزد-سابقه ی این روش را در معماری سنتی کویری کشور کاویده، و سرانجام راهکارهایی را برای استفاده ی بهینه زمین در تامین شرایط آسایش دمایی - گرمایش و سرمایش ایستا - در معماری مسکونی گرم و خشک ایران پیشنهاد دهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1901 - رویکرد مقایسه‌ای ایران و مصر درقبال گروه‌های جهادی فلسطین (1979 تا 2012 می‌لادی)
ابراهیم متقی محمد نادری

چکیده جمهوری اسلامی ایران و مصر، دو کشور مهم و تأثیر گذار در جهان اسلام، منطقه ژئواستراتژیک خاورمیانه و شمال آفریقا محسوب می‌ شوند. مصر مدعی رهبری جهان عرب، کشوری تأثیر گذار در می‌ان کشورهای اسلامی، عربی‌و غیر متعهدها است. این کشور در مسأله فلسطین تاکنون بیشترین تأثیر چکیده کامل

چکیده جمهوری اسلامی ایران و مصر، دو کشور مهم و تأثیر گذار در جهان اسلام، منطقه ژئواستراتژیک خاورمیانه و شمال آفریقا محسوب می‌ شوند. مصر مدعی رهبری جهان عرب، کشوری تأثیر گذار در می‌ان کشورهای اسلامی، عربی‌و غیر متعهدها است. این کشور در مسأله فلسطین تاکنون بیشترین تأثیر گذاری را داشته وگروه‌های جهادی فلسطینی، مصر را همچنان اصلی‌ترین حامی خود می‌ دانند. ایران نیز به عنوان کشوری اسلامی و تأثیرگذار در مناسبات منطقه‌ای، نقشی راهبردی در مناسبات جهان اسلام، خاورمیانه و فلسطین دارد. بنابراین تاثیرپذیری گروه‌های جهادی فلسطینی از دو کشور در منطقه حساس خاورمیانه دارای اهمیت بسیار است. به ویژه اینکه هر دو کشور طی سه دهه گذشته رویکردهای متفاوتی را نسبت به مساله فلسطین دنبال کرده‌اند. روابط ایران ومصر پس از انقلاب اسلامی با چالش‌ها و تنش‌های مختلفی مواجه بوده است. با شناسایی موجودیت اسراییل از سوی مصر –پیمان صلح کمپ دیوید – اختلافات به اوج رسیده ومنجر به قطع روابط دو کشور شد. طی سه دهه گذشته سیاست خارجی مصر با سیاست‌های کشورهای غربی به خصوص ایالات متحده همسو بوده است و این کشور به دستیابی به بخشی از حقوق فلسطینی‌ها رضایت داده است، اما ایران موجودیت اسراییل را هرگز به رسمیت نشناخته و از حقوق کامل فلسطینی‌ها و بازپس‌گیری سرزمین‌های اشغالی و تشکیل دولت فلسطین حمایت کرده است. بر این اساس، مصر از گروه‌های فلسطینی سازشکار مانند فتح و تشکیلات حکومت خودگردان حمایت کرده وایران از گروه‌های معتقد به ادامه مقاومت وجهاد مانند گروه‌های حماس و جهاد اسلامی حمایت کرده است. بنابراین تاکنون مساله فلسطین مهم‌ترین عامل تاثیرگذار در روابط ایران ومصر بوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1902 - تبیین رویکرد بومی گرایی و منطقه‌گرایی ایران فرهنگی در فرآیند ج‌هاانی شدن
عباس احمدی عبدالوهاب خوجم لی طهمورث حیدری موصلو

چکیده جهانی شدن از جمله مسائل مهمی است که در پرتو تعاملات فراملی و فراناحیه‌ای و پیشرفت روز‌افزون تکنولوژی و ارتباطات، کشورهای در حال توسعه را به چالش جدی کشانده است. این تغییر و تحولات، عرصه‌های گوناگون فرهنگ، سیاست و اقتصاد کشورهای جهان را در بر گرفته است. بخشی از ای چکیده کامل

چکیده جهانی شدن از جمله مسائل مهمی است که در پرتو تعاملات فراملی و فراناحیه‌ای و پیشرفت روز‌افزون تکنولوژی و ارتباطات، کشورهای در حال توسعه را به چالش جدی کشانده است. این تغییر و تحولات، عرصه‌های گوناگون فرهنگ، سیاست و اقتصاد کشورهای جهان را در بر گرفته است. بخشی از این فرایندها، اجتماعی است که در طی آن قید و بندهای جغرافیایی، که بر روابط اجتماعی و فرهنگی سایه افکنده است، از بین می ‌رود و انسان‌ها به طور فزاینده از کاهش این قید و بندها آگاه می‌شوند. فرهنگ‌ها باید به ارزیابی خود بپردازند که چه انعکاسی از تمدن خود در جهت شناخت فرایندهای بین‌المللی دارند. در این راستا، ایران نیز به عنوان یک واحد جغرافیایی- سیاسی در منطقه خاور‌میانه که به صورت یک هسته قوی فرهنگی از لحاظ تاریخی، سیاسی و فرهنگی عمل می‌کند، از تحولات جهانی شدن بی تأثیر نمی‌تواند باشد. ایران دارای فرهنگ دیرینه‌ای است؛ فرهنگی که به سختی می‌توان سیستمی فراگیرتر، وحدت بخش‌تر و انعطاف‌پذیرتر از آن را از لحاظ ارزش‌ها و ایده‌آل‌ها جستجو کرد. ایران با توجه به موقعیت راهبردی منطقه‌ای و ظرفیت‌های فرهنگی– اسلامی، توان و گنجایش ورود فعال در عرصه بین‌الملل را داراست. از طرفی دیگر، ایران به عنوان یک کانون اصلی فرهنگی در خاورمیانه و آسیای مرکزی مطرح است که با هسته‌های فرهنگی موجود در کشورهای مجاور، تجانس و نزدیکی فرهنگی زیادی دارد. در داخل کشور هم وجود هسته‌های فرهنگی بومی تا حد زیادی در داخل استان‌ها سازماندهی شده اند. البته در اغلب موارد گستره فضایی آن‌ها به بیرون از مرزهای سیاسی کشور کشیده شده است. این امر قابلیت‌های فرهنگی بومی و منطقه‌ایی ایران را مضاعف کرده است که در صورت‌ برنامه‌ریزی صحیح، دستاوردهای وسیع سیاسی، فرهنگی و اقتصادی را نصیب کشور خواهد نمود. این پژوهش از طریق منابع کتابخانه‌ای و با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی انجام شده است و در پی شناخت و توضیح پتانسیل‌های بومی و منطقه‌ایی ایران فرهنگی از دیدگاه جغرافیای سیاسی است. هم‌چنین کدهای مناسبی را برای برنامه‌ریزی در این راستا ارائه می‌کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1903 - نقش واحدهای ژئوپلیتیکی استانی در طراحی مدل اقتصاد شبکه‌ای در ایران‌: مطالعه موردی استان لرستان
حیدر لطفی سیاوش مرادی پور مهدی هنردوست

چکیده : اقتصاد شبکه ای یکی از ضروری ترین نیازهای اقتصادی و سیاسی و اجتماعی همه کشورها و جوامع امروزی محسوب می شود. اقتصاد شبکه ای مخصوصاً مدل کشوری آن می تواند باعث پویایی و گردش منابع اقتصادی و تکمیل اقتصاد نواحی و استان های کشور را فراهم آورد. هدف این مقاله تحلیل و ت چکیده کامل

چکیده : اقتصاد شبکه ای یکی از ضروری ترین نیازهای اقتصادی و سیاسی و اجتماعی همه کشورها و جوامع امروزی محسوب می شود. اقتصاد شبکه ای مخصوصاً مدل کشوری آن می تواند باعث پویایی و گردش منابع اقتصادی و تکمیل اقتصاد نواحی و استان های کشور را فراهم آورد. هدف این مقاله تحلیل و تبیین نقش واحدهای ژئوپلیتیکی استانی در طراحی مدل اقتصاد شبکه ای در ایران با تأکید بر استان لرستان است. سؤال اصلی مقاله این است که در طراحی مدل اقتصاد شبکه ای در ایران واحدهای ژئوپلیتیکی استانی و بخصوص استان لرستان چه نقشی بر عهده دارند؟ علاوه بر این سؤال اصلی سؤالات دیگری که بیشتر فرعی هستند در این مقاله مطرح می شوند از جمله اینکه اقتصاد شبکه ای چیست و مدل تحلیل شبکه دارای چه مختصات و ویژگی هایی است؟ نتایج این مقاله نشان می دهد که برای طراحی اقتصاد شبکه ای در ایران بایستی به واحدهای استانی مانند نقطه های اتصال نگریست و از پتانسیل های هر استانی در راستای مشارکت آن در اقتصاد شبکه ای بهره گرفت. با توجه به این مقدمه در این مقاله تلاش خواهد شد با استفاده از منابع کتابخانه ای و مقالات علمی و پژوهشی و اسناد کلان کشور به تحلیل و تبیین نقش واحدهای ژئوپلیتیکی استانی به ویژه استان لرستان در طراحی مدل اقتصاد شبکه ای در ایران پرداخته شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1904 - تاثیرات منطقه‌ای ساختار ژئوپولیتیکی عراق با تاکید بر ایران
رضا قاسمی عبدالرضا فرجی راد عزت اله عزتی

چکیده ژئوپولیتیکعلممطالعهروابطقدرت‌هاستوهنگامییکبحثبهحقیقتبحثژئوپولیتیکاستکهچهاررکنتکمیلکنندهآن(رقابت،قدرت،سلطه،زمین)بهصورتکاملاًتعریفشدهدرآنحضورداشتهباشند.عراققلبمنطقهعربی،آسیاییبهشمارمی‌رودوازنظراجتماعیدارایبافتموزائیکیومتشکلازگروه‌هایقومیـفرقه‌ایمتعدداستبهعبارتیمی‌ت چکیده کامل

چکیده ژئوپولیتیکعلممطالعهروابطقدرت‌هاستوهنگامییکبحثبهحقیقتبحثژئوپولیتیکاستکهچهاررکنتکمیلکنندهآن(رقابت،قدرت،سلطه،زمین)بهصورتکاملاًتعریفشدهدرآنحضورداشتهباشند.عراققلبمنطقهعربی،آسیاییبهشمارمی‌رودوازنظراجتماعیدارایبافتموزائیکیومتشکلازگروه‌هایقومیـفرقه‌ایمتعدداستبهعبارتیمی‌تواناینکشوررامینیاتوریازخاورمیانهتلقیکرد.ماهیتسه&lrm;گانهجمعیتیوسیاسیکشورعراق،هموارهزمینه&lrm;هایبالقوهتنشوجداییرادربرداردازاینروحوزهژئوپولیتیکیعراقداراینیروهایهمگراوواگرادردرونخودمی‌باشدکهتحتشرایطخاصعملنمودهودائمبایکدیگردرحالرقابتهستند.عراقواجدتحولاتیاستکهتغییردرساختارقدرتوهویتآنباعثدگرگونی‌هاییدرژئوپولیتیکورویکردهایبازیگرانمنطقه‌ایشدهاست.گروه‌هایقومیومذهبی،هیدروپولیتیکوکیفیتدسترسیدرخلیجفارس و...کهدرآمایشوروندتحولاتعراقباعثاتخاذاستراتژیهایسیاسیامنیتیویژهایراندرقبالاینواقعییاتشدهاست.پژوهشذیلباروشتوصیفی–تحلیلیبهبررسیفضایدرونی،تاریخیوژئوپولیتیکاینسرزمینبایکسریالزاماتیفضاییامنیتی–سیاسیمی‌پردازد.لذاایراننیازمندتعریفاستراتژی‌هایسیاسی–امنیتیخاصخودباتوجهبهفضایجدید بینالمللی،منطقه‌ایوداخلیعراقاست. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1905 - دیپلماسی فرهنگی ایران در عراق و چشم‌انداز آینده در روابط دو کشور
محمد جعفر جوادی ارجمند محمد نادری مهدی داودی

چکیده در میان کشورهای عرب منطقه خاورمیانه، عراق دارای بیشترین قرابت‌های فرهنگی و مذهبی با ایران است. تغییر حاکمیت در عراق وضعیت دوگانه‌ای از تهدید و فرصت را پیش روی دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران در این کشور قرار داده است. بهره‌گیری از ابزارهای فرهنگی جهت دستیابی به اهد چکیده کامل

چکیده در میان کشورهای عرب منطقه خاورمیانه، عراق دارای بیشترین قرابت‌های فرهنگی و مذهبی با ایران است. تغییر حاکمیت در عراق وضعیت دوگانه‌ای از تهدید و فرصت را پیش روی دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران در این کشور قرار داده است. بهره‌گیری از ابزارهای فرهنگی جهت دستیابی به اهداف سیاست خارجی همواره محور مهمی در روابط میان کشورها بوده است. پررنگ شدن این ابزار در دهه‌های اخیر و تغییرات سیاسی در عراق پس از سال2003میلادی فرصت‌های جدیدی را پیش روی جمهوری اسلامی ایران قرار داده است تا به گسترش و تحکیم مناسبات خود با عراق پرداخته و هر چه بیشتر از قرابت‌های فرهنگی دو کشور جهت تامین منافع ملی بهره گیرد. بر این اساس، مقاله حاضر به بررسی دیپلماسی فرهنگی ایران در عراق و چشم‌انداز آینده در روابط دو کشور می‌پردازد. چالش های پیش روی ایران: گروه‌های معارض سنی، کدورت‌های باقیمانده بین دو ملت ناشی از جنگ هشت ساله و در بعد منطقه ای، کشورهای عرب، رقیب ایران در تحولات داخلی عراق هستند. مقاله به این نتیجه می رسد مذهب تشیع مهم‌ترین اهرم نقش آفرینی ایران در عراق است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1906 - تحلیل و بررسی جرم آلودگی هوا در شهرهای ایران از منظر حقوق کیفری و کنوانسیون‌های بین‌المللی
علیرضا زاهدی نبی خداکرمی

چکیده در سال ۲۰۱۴ میلادی بیش از ۹۰ درصد جمعیت جهان در مناطقی زندگی می‌کردند که کیفیت هوای پایین‌تر از استانداردهای سازمان بهداشت جهانی داشتند. کیفیت هوای تهران به عنوان پنجمین شهر آلوده ایران فاصله زیادی با استانداردهای جهانی دارد. وضعیت ساکنان سایر شهرهای بزرگ که اکنون چکیده کامل

چکیده در سال ۲۰۱۴ میلادی بیش از ۹۰ درصد جمعیت جهان در مناطقی زندگی می‌کردند که کیفیت هوای پایین‌تر از استانداردهای سازمان بهداشت جهانی داشتند. کیفیت هوای تهران به عنوان پنجمین شهر آلوده ایران فاصله زیادی با استانداردهای جهانی دارد. وضعیت ساکنان سایر شهرهای بزرگ که اکنون با بحران آلودگی هوای ناشی از توفان‌های شن و ماسه، پدیده ریزگردها و سایر آلاینده‌های محیطی روبه‌رو هستند، از برخی جهات بدتر ارزیابی‌شده است. امروزه‌ محیط زیست‌ که‌ از‌ ارزشـمندترین نعمت‌های خداوند متعال به‌ بشـر‌ بـوده و نقـش بسزایی در حیات همه موجودات دارد مورد هـجمـه قــرار گرفتـه‌ و بـه‌ سـرعت رو بـه تخریـب، آلودگی و زوال‌ است. هدف اصلی این مقاله عبارت است از تحلیل و بررسی جرم آلودگی هوا در شهرهای ایران از منظر حقوق کیفری و کنوانسیون های بین‌المللی است. آلودگی هوای شهرها در حقوق کیفری ایران و کنوانسیون های بین‌المللی دارای چه تبعاتی برای عاملان و مرتکبین آن است؟ فرضیه‌ای را که برای پاسخگویی به سؤال اصلی در صدد تحلیل و بررسی آن هستیم این است که آلودگی هوا نیازمند توجه بیشتر در نهادهای قضایی و نیز متون حقوق کیفری ایران است. روش انجام این تحقیق با توجه به موضوع و اهداف و شیوه گردآوری اطلاعات به صورت توصیفی – تحلیلی و از طریق بررسی متون قانونی و نظریات حقوقدانان و فقهای در خصوص موضوع حاضر است. بر این اساس جمع‌آوری اطلاعات به صورت کتابخانه‌ای و مراجعه به پایگاه‌های داده و جستجوی اینترنتی مقالات دارای درجه علمی معتبر و به‌روزرسانی شده خواهد بود. ابزار گردآوری اطلاعات به صورت فیش‌برداری و بانک‌های اطلاعاتی است. روش تجزیه و تحلیل در این مقاله به صورت کیفی و استدلالی خواهد بود. بدین شیوه که متغیرهای موضوع را مورد بررسی قرار داده و ضمن توصیف و تحلیل داده‌های گردآوری شده به صورت نظامند به تبیین ابعاد مختلف موضوع پرداخته و با گذار از آنچه هست به آنچه باید باشد، داده‌ها مورد استدلال قرار می‌گیرند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1907 - شاخص ها و عوامل مکانی و جغرافیایی در عملکرد پارک های علم و فناوری ایران
علی حاجی شمسایی فاطمه نوشین فرد فهیمه باب الحوائجی

چکیده تحقیق حاضر برگرفته از بخشی از پایان نامه دکتری بوده که به شاخص ها و عوامل مکانی و جغرافیایی در توسعه پارک‌های علم و فناوری ایران پرداخته است. در این تحقیق با استفاده از روش پژوهش پیمایشی توصیفی و همچنین بررسی اکتشافی، ابتدا وضعیت مکانی و جغرافیایی موجود پارک های چکیده کامل

چکیده تحقیق حاضر برگرفته از بخشی از پایان نامه دکتری بوده که به شاخص ها و عوامل مکانی و جغرافیایی در توسعه پارک‌های علم و فناوری ایران پرداخته است. در این تحقیق با استفاده از روش پژوهش پیمایشی توصیفی و همچنین بررسی اکتشافی، ابتدا وضعیت مکانی و جغرافیایی موجود پارک های علم و فناوری مورد مطالعه قرار گرفته و سپس با توجه به وضعیت موجود، میزان رضایت شرکت های دانش بنیان از محل استقرار فعلی پارک های علم و فناوری مورد سنجش قرار گرفته است. علاوه بر آن در بررسی اکتشافی سعی شده است تا مهمترین عوامل و شاخص های مکانی و جغرافیایی در عملکرد پارک های علم و فناوری ایران از دیدگاه صاحبان شرکت های فناور تعیین و معرفی شوند. نتایج تحقیق در بخش توصیفی نشان داد که : محل استقرار بیش از نیمی از پارک های علم و فناوری در خارج از دانشگاه ها و همچنین خارج از شهر مستقر بوده اند علاوه برآن فاصله زیادی با مراکز صنعتی نیز داشته اند که با توجه به این، شرکت های دانش بنیان میزان رضایت خود از محل استقرار پارک های علم و فناوری در رابطه با نزدیکی و دوری از مراکز دانشگاهی و علمی و همچنین مراکز صنعتی، 50 نفر با 6/15 درصد گزینه نظری ندارم، 61 نفر با 1/19 درصد گزینه بسیار کم، 48 نفر با 15 درصد گزینه کم، 54 نفر با 9/16 درصد گزینه متوسط، 63 نفر با 7/19 نفر گزینه زیاد و 44 نفر با 8/13 درصد گزینه بسیار زیاد را انتخاب کرده اند. علاوه بر آن، نتایج تحقیق در بخش بررسی اکتشافی نشان داد که: مهمترین عوامل و شاخص های جغرافیایی در توسعه و موفقیت پارک های علم و فناوری از دیدگاه شرکت های دانش بنیان 1- همجواری دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی در منطقه و ارتباط با پارک (مهمترین عامل)؛ 2- وجود فعالیت‌های R&D و high-tech مرتبط با پارک در منطقه (عامل مهم دوم)؛ 3- حضور شرکت‌های قوی در پارک (عامل مهم سوم)؛ 4- نزدیکی و دسترسی به امکانات حمل و نقل مناسب؛ 5- وجود نیروی کار در منطقه؛ 6- نزدیکی به بازار مصرف داخلی؛ 7- دسترسی به مراکز و تاسیسات شهری؛ 8- همجواری مراکز صنعتی و ارتباط با آنها؛ بوده است. همچنین نتایج نشان داد در مورد فرضیه های پژوهش نشان داد که : 1- بین مکان جغرافیایی استقرار پارک های علم و فناوری و میزان تولیدات علمی 2- بین توسعه پارک های علم و فناوری و رشد دانش بومی و منطقه ای رابطه معناداری وجود دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1908 - بررسی ویژگی‌های ژئوپلیتیکی ایران-عراق
عزت اله عزتی محمدحسن نامی

چکیده ارزش‌های جغرافیایی فرصت‌هایی هستند که مطلوب بازیگران سیاسی اعم از فردی یا گروهی واقع می‌شوند. این ارزش‌ها و عوامل جغرافیایی در مجموعه ‌های کلی: شامل مکان و فضای جغرافیایی، الگو‌های فضایی و انسان‌ها قرار دارند که مطلوبیت سیاسی پیدا می‌کنند و توجه بازیگران را به خ چکیده کامل

چکیده ارزش‌های جغرافیایی فرصت‌هایی هستند که مطلوب بازیگران سیاسی اعم از فردی یا گروهی واقع می‌شوند. این ارزش‌ها و عوامل جغرافیایی در مجموعه ‌های کلی: شامل مکان و فضای جغرافیایی، الگو‌های فضایی و انسان‌ها قرار دارند که مطلوبیت سیاسی پیدا می‌کنند و توجه بازیگران را به خود جلب می‌نمایند. به عبارتی آن‌ها بار سیاسی به خود می‌گیرند و بدین ترتیب ماهیت ژئوپلیتیکی می‌یابند. ایران و عراق در منطقه ژئواستراتژیک خاورمیانه قرار گرفته و از موقعیت و شرایط خاصی برخوردارند بطوریکه مورد توجه قدرت‌های جهانی قرار گرفته‌اند. اما عوامل و ارزش‌های جغرافیایی دو کشور یکسان نیست. و ایران در این زمینه برتری زیادی نسبت به عراق دارد. هدف از این تحقیق بررسی شرایط، موقعیت و عوامل و ارزش‌های ژئوپلیتیکی دو کشور ایران و عراق و شناخت جایگاه دو کشور در این زمینه است. که با بررسی صورت گرفته با روش تحقیقی توصیفی و تحلیلی به این نتیجه می‌رسد که این شرایط و ویژگی‌ها در ایران نسبت به عراق بسیار مطلوب‌تر و برتری قرار دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1909 - بررسی و تحلیل ساختار امنیتی خلیج فارس و تنگه هرمز در راستای الگوی امنیتی بازدارندگی با تأکید بر نقش راهبردی منطقه‌ای و بین المللی
غلامرضا عاشوری شیدا مرتضایی

چکیده امنیت خلیج فارس و تنگه هرمز یکی از مهم‌ترین متغیرهایی است که راهبردهای منطقه ای و بین المللی مختلفی از سوی ایران و کشورهای عرب منطقه و نیز قدرت‌های فرامنطقه‌ای برای آن ارائه گردیده است. راهبرد ایران برای امنیت این دو کانون مشارکت همه کشورهای منطقه برای تأمین امنی چکیده کامل

چکیده امنیت خلیج فارس و تنگه هرمز یکی از مهم‌ترین متغیرهایی است که راهبردهای منطقه ای و بین المللی مختلفی از سوی ایران و کشورهای عرب منطقه و نیز قدرت‌های فرامنطقه‌ای برای آن ارائه گردیده است. راهبرد ایران برای امنیت این دو کانون مشارکت همه کشورهای منطقه برای تأمین امنیت آن‌ها و بازدارندگی در مقابل تهدیدات قدرت‌های فرامنطقه‌ای به سرکردگی امریکا است. هدف اصلی این مقاله بررسی و تحلیل ساختار امنیتی خلیج فارس و تنگه هرمز در راستای الگوی امنیتی بازدارندگی با تأکید بر نقش راهبردی منطقه ای و بین المللی جمهوری اسلامی ایران است. سؤال اصلی مقاله این است که با توجه به نقش راهبردی منطقه ای و بین المللی جمهوری اسلامی ایران الگوی امنیتی مطلوب برای تأمین امنیت خلیج فارس و تنگه هرمز چگونه بایستی باشد که هم امنیت مشارکتی و منطقه‌ای را به همراه داشته باشد و هم این که بازدارندگی امنیتی ایران و کل منطقه را در برابر تهدیدات قدرت‌های فرامنطقه ای فراهم کند؟ نتایج این مقاله نشان می‌دهد که منطقه خلیج فارس و تنگه هرمز هم اهمیت منطقه‌ای دارند و هم این که از نظر امنیتی بسیار شکننده هستند. ایران خواهان امنیت مشارکت جویانه منطقه‌ای و بازدارندگی امنیتی منطقه ای در مقابل تهدیدات امنیتی قدرت‌های فرامنطه ای است. با توجه به این مقدمه در این مقاله تلاش خواهد شد با استفاده از منابع کتابخانه‌ای و مقالات علمی و پژوهشی ساختار امنیتی خلیج فارس و تنگه هرمز در راستای الگوی امنیتی بازدارندگی با تأکید بر نقش راهبردی منطقه ای و بین المللی جمهوری اسلامی ایران تحلیل و تبیین گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1910 - بارزه‌های فرهنگی- مذهبی ایران در خارج از مرزها پس از انقلاب اسلامی
سید عباس احمدی محمود واثق عطاء اله عبدی احسان لشکری

چکیده به ثمر نشستن مبارزات مردم ایران در دهه چهل و پنجاه خورشیدی و پیروزی انقلاب اسلامی به رهبری امام خمینی (ره)، علاوه بر ایجاد تحولات مهم داخلی، تاثیرات شگرفی نیز در خارج از مرزهای ایران از خود به جای گذاشت. بر خلاف آنچه در ابتدا به ذهن می‌آید، تاثیرگذاری انقلاب در چکیده کامل

چکیده به ثمر نشستن مبارزات مردم ایران در دهه چهل و پنجاه خورشیدی و پیروزی انقلاب اسلامی به رهبری امام خمینی (ره)، علاوه بر ایجاد تحولات مهم داخلی، تاثیرات شگرفی نیز در خارج از مرزهای ایران از خود به جای گذاشت. بر خلاف آنچه در ابتدا به ذهن می‌آید، تاثیرگذاری انقلاب در دیگر کشورها صرفا به عرصه سیاسی محدود نشده و نقش آفرینی ایران در سایر زمینه‌ها از جمله در عرصه فرهنگی نیز نمود داشته است. از آنجا که یکی از جنبه‌های مهم انقلاب و عوامل ایجاد کننده آن جنبه فرهنگی و ماهیت دینی آن بود، پس از انقلاب نیز به طور طبیعی اثرگذاری و نقش آفرینی فرهنگی مذهبی ایران در منطقه و جهان آغاز شد و تداوم یافت. این مقاله در صدد است تا با روش توصیفی تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه ای و الکترونیک به تبیین اقدامات، نمودها و بارزه‌های عینی فرهنگی مذهبی جمهوری اسلامی در منطقه و جهان بپردازد و این مساله را مورد بررسی قرار دهد. نتیجه تحقیق نشان می‌دهد که مهمترین اقدامات و تاثیرگذاری‌های ایران و انقلاب اسلامی در جنبه فرهنگی مذهبی در تاسیس و نقش آفرینی نهادهایی نظیر سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، مجمع جهانی اهل بیت و ... بروز و نمود یافته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1911 - مزاحمت برای گردشگران در اماکن گردشگری در نظام کیفری ایران با ارائه یک راهبرد علمی
محمد فراهانی محمد مهدی رحیمی

چکیده از منظر قانون گردشگران یکی از مصادیق اتباع بیگانه دانسته شده‌اند و در تمامی سیستم‌های حقوقی برای آنان حقوق و تکالیفی در نظر گرفته شده است. در کشورهایی که تقریباً تمامی منابع مالی خود را از راه گردشگری تأمین می‌کنند قوانین دو طرفه‌ای نیز برای گردشگر و مقصد گردشگری چکیده کامل

چکیده از منظر قانون گردشگران یکی از مصادیق اتباع بیگانه دانسته شده‌اند و در تمامی سیستم‌های حقوقی برای آنان حقوق و تکالیفی در نظر گرفته شده است. در کشورهایی که تقریباً تمامی منابع مالی خود را از راه گردشگری تأمین می‌کنند قوانین دو طرفه‌ای نیز برای گردشگر و مقصد گردشگری در نظر گرفته شده است به نحوی که می‌توان گفت همین مقررات حقوقی یکی از علل اساسی توسعه صنعت گردشگری است. تحت تأثیر این تجربه ورود گردشگران خارجی به هر کشور و رونق گردشگری خارجی تا حد زیادی با قوانین و مقرراتی که از حقوق آن ها حمایت کند، مرتبط دانسته شده است؛ بنابراین تدوین قوانین و مقرراتی با هدف حمایت از گردشگران و ایجاد امنیت برای آن ها ضروری است. هدف این مقاله بررسی موضوع مزاحمت برای گردشگران در اماکن گردشگری در نظام کیفری ایران است. سؤال اصلی مقاله حاضر این است که مزاحمت برای گردشگران در اماکن گردشگری در نظام کیفری ایران چگونه مورد توجه قرار گرفته است؟ نتایج این مقاله نشان می دهد که در نظام کیفری ایران، مزاحمت برای گردشگران در اماکن گردشگری به صورت جامع مورد توجه قرار گرفته است: اصل ۲۲ قانون اساسی مقرر می دارد: حیثیت ، جان ، مال ، حقوق ، مسکن و شغل اشخاص از تعرض مصون است مگر در مواردی که قانون تجویز کند. این اصل اشخاص تبعه داخله و خارجه هر دو را شامل می‌شود و اهمیت حفظ و حمایت از جان و مال و مسکن اشخاص را مورد توجه قرار می دهد و به امنیت آنان نیز توجه خاصی دارد. به‌ جز قانون اساسی، قانون گذرنامه مصوب اسفند ۵۱، قانون ورود و اقامت اتباع خارجه مصوب ۱۳۳۶ و اصلاح و الحاق چند ماده و تبصره آن مصوب ۵۰ و آیین‌نامه اجرایی مربوط به آن که به چگونگی اعطای گذرنامه‌های سیاسی خدمتی یا عادی و برگ لسه پاسه (برگ عبور) از طریق نیروی انتظامی و وزارت خارجه اشاره دارد نیز این مسئله را مورد توجه قرار داده‌اند. با توجه به این مقدمه در این مقاله تلاش خواهد شد با استفاده از منابع کتابخانه‌ای و نیز مقالات علمی و پژوهشی مرتبط موضوع مزاحمت برای گردشگران در اماکن گردشگری در نظام کیفری ایران تبیین و تحلیل شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1912 - تحلیل حقوقی قرارداد بیع متقابل در بهره‌برداری از مناطق نفت و گاز دریای خزر با تأکید بر حفظ تمامیت ارضی ایران
محمد مهدی یحیی پور سیده آمنه قیامی تکلیمی عباس نجفی

چکیده پیش‌بینی‌های اولیه در مورد سهم ایران از نفت خزر 20 میلیارد بشکه است که در میادین نفتی سردار جنگل، چالوس، نورو رویان، رامسر و رودسر و چند منبع دیگر واقع است. قراردادهای مختلفی برای بهره‌برداری از میادین نفتی منعقد می‌شود که عبارت‌اند از: قراردادهای امتیازی، قراردا چکیده کامل

چکیده پیش‌بینی‌های اولیه در مورد سهم ایران از نفت خزر 20 میلیارد بشکه است که در میادین نفتی سردار جنگل، چالوس، نورو رویان، رامسر و رودسر و چند منبع دیگر واقع است. قراردادهای مختلفی برای بهره‌برداری از میادین نفتی منعقد می‌شود که عبارت‌اند از: قراردادهای امتیازی، قراردادهای مشارکتی و قراردادهای بیع متقابل. سؤال اصلی مقاله این است که نقاط قوت و ضعف قرارداد بیع متقابل از نظر حقوقی در بهره‌برداری از مناطق نفت و گاز دریای خزر کدامند؟ علاوه بر این سؤال اصلی سؤالات فرعی دیگری نیز در این مقاله مطرح می‌شود از جمله اینکه منابع انرژی ایران در دریای خزر چه میزان است؟ و تاریخچه و انواع قراردادهای نفتی کدامند؟ با توجه به محدودیت‌های موجود در قوانین و نیز اصول 44 و 45 قانون اساسی که هر گونه قرارداد مشارکت را که منجر به مالکیت خارجیان بر منابع و نیز مالکیت نفت استحصالی بر سر چاه را ممنوع اعلام کرده و تنها خرید خدمت برای اکتشاف توسعه و تولید را مجاز دانسته است مکانیسم بیع متقابل مورد توجه قرار گرفته است و بر این اساس قرارداد طرح‌های فوق الذکر بر اساس تسهیلات مندرج در قانون برنامه دوم و سوم توسعه و قوانین بودجه های سال ١٣٧٧ تا سال ١٣٨٣ منعقد شده است. از زمان انعقاد اولین قرارداد در سال 1373 تاکنون صنعت نفت و گاز جمهوری اسلامی ایران در پروژه‌های بالادستی نفت و گاز، نسل سوم این نوع قراردادها را در دستور کار خود قرار داده است. با توجه به این مقدمه در مقاله با استفاده از منابع کتابخانه‌ای و نیز مقالات علمی و پژوهشی و نیز استاد بالادستی سعی خواهد شد نقاط قوت و ضعف قرارداد بیع متقابل از نظر حقوقی در بهره‌برداری از مناطق نفت و گاز دریای خزر با تأکید بر حفظ تمامیت ارضی ایران تحلیل و تبیین گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1913 - بررسی و تبیین تعاملات ایران با ترکمنستان و کشورهای آسیای مرکزی
نظامعلی صالحی تهمینه دانیالی محمد اخباری

چکیده تحولات سال 1991 میلادی در اتحاد جماهیر شوروی سابق که به جدا شدن کشورهای مشترک المنافع انجامید، جمهوری اسلامی ایران را در یک وضعیت استراتژیک جدید قرار داد و بسترهای جدید و مناسبی را در جهت برقراری تعامل و آینده نگری پیش روی جمهوری اسلامی ایران قرار داد که از جمله چکیده کامل

چکیده تحولات سال 1991 میلادی در اتحاد جماهیر شوروی سابق که به جدا شدن کشورهای مشترک المنافع انجامید، جمهوری اسلامی ایران را در یک وضعیت استراتژیک جدید قرار داد و بسترهای جدید و مناسبی را در جهت برقراری تعامل و آینده نگری پیش روی جمهوری اسلامی ایران قرار داد که از جمله مهم‌ترین مؤلفه‌های آن عبارت‌اند از بحث رژیم حقوقی دریای خزر و تأثیر این دریا بر کشورهای ساحلی و نیز برنامه های راهبردی جمهوری اسلامی ایران و برنامه های کوتاه مدت، میان مدت و دراز مدت در راستای منافع ملی و اتخاذ روشی منطقی و معقول با دیپلماسی فعال و خنثی نمودن نفوذ کشورهای فرامنطقه ای. لذا با توجه به مطالب یاد شده، بسیاری از صاحب ‌نظران علوم راهبردی معتقدند، توسعه همکاری منطقه ای و بین‌المللی ایران و کشورهای آسیای مرکزی از اهمیت زیادی برخوردار است. هدف این مقاله بررسی و تبیین تعاملات ایران با ترکمنستان و کشورهای آسیای مرکزی است. سوال اصلی مقاله این است که مهم ترین فرصت‌ها و تهدیدات تعاملات ایران با ترکمنستان و کشورهای آسیای مرکزی کدام اند؟ در این پژوهش از روش سوات برای تحلیل موضوع پژوهش استفاده می شود در این راستا اهداف جمهوری اسلامی ایران در راستای توسعه همکاری با کشورهای آسیای مرکزی که دسترسی آن‌ها به جهان آزاد و به ویژه آب‌های گرم که تنها از طریق ایران میسر است و خاک کشورمان به‌عنوان دروازه ی ورود این کشور به موارد پیش گفته محسوب می شود مورد بررسی و مطالعه قرار گیرد؛ که این بررسی عبارت‌اند از: شناخت کشورهای آسیای مرکزی در ابعاد گوناگون اقتصادی، سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و حتی نظامی بررسی منافع کشورهای منطقه ای و فرامنطقه ای در توسعه همکاری با آسیای مرکزی، تبیین منافع ملی جمهوری اسلامی ایران در عرصه های گوناگون در روابط با آسیای مرکزی و برعکس و شناخت فرصت ها و چالش ها، تحولات آتی مؤثر بر امنیت ملی و نتیجه‌گیری و تبیین اهداف در جهت توسعه همکاری ایران و کشورهای آسیای مرکزی به ویژه ترکمنستان که دارای مرزهای طولانی خاکی و آبی با ایران است و با توجه به فرصت ها، تهدیدات و موانع، نتایج تحقیق نشان دهنده ی آن است که می توان با تبیین اهداف مناسب و برنامه های صلح و منطقی از قبیل: حسن هم‌جواری، توسعه تعاملات اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی و تقویت انگیزه های ملی بر مبنای هویت اسلامی، همکاری ایران در زمینه های مختلف و ایجاد بسترهای لازم با کشورهای آسیای مرکزی بخصوص کشور همسایه ی شمالی ایران یعنی ترکمنستان را توسعه داده و در راستای تأمین امنیت و منافع ملی به نحو شایسته و منطقی اقدام کرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1914 - آسیب‌شناسی تحقق‌پذیری طرح‌های ملی و منطقه‌ای در مناطق شمالی ایران در دهه 50 تا 90 و ارایه سیاست‌های بهبود
علی بخش رستمی قادی عباس بخشنده نصرت محمود رحمانی

چکیده در ایران برنامه‌های توسعه همواره به دلایل مشکلاتی که وجود داشته به طور موثری محقق نشده است. از جمله آنها طرح های توسعه ملی و منطقه ای است که در منطقه ساحل شمالی در بازه زمانی دهه 50 الی 90 تهیه شدند. این مشکلات در زمینه‌های مختلفی اعم از محتوا، مراحل تهیه، اجرا و چکیده کامل

چکیده در ایران برنامه‌های توسعه همواره به دلایل مشکلاتی که وجود داشته به طور موثری محقق نشده است. از جمله آنها طرح های توسعه ملی و منطقه ای است که در منطقه ساحل شمالی در بازه زمانی دهه 50 الی 90 تهیه شدند. این مشکلات در زمینه‌های مختلفی اعم از محتوا، مراحل تهیه، اجرا و نظارت وجود دارد که لازم است آسیب شناسی شود. پژوهش کنونی آمیخته ای از روش کمی و کیفی است و از نوع پژهش های توصیفی-تحلیلی به شمار می رود که با داده‌های آن به روش اسنادی (کتابخانه ای) و میدانی (مصاحبه و پرسشنامه) جمع آوری و سپس تجزیه وتحلیل شد. در بخش داده‌های کمی از نرم افزار SPSS و آماره‌های درصد و فراوانی، آزمون آماری میانگین و انحراف استاندارد استفاده شد. نتایج پژوهش در پنج حوزه شامل عمده ترین مسائل و مشکلات بر سر عدم تحقق پذیری، مناسب ترین نحوه مواجهه با مسائل، متدولوژی بهینه به منظور تهیه، نحوه انطباق فرایند بهینه برنامه ریزی و آینده فضایی مناطق شمالی ایران ارایه شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1915 - گروه بندی شاخص‌های توسعه کشاورزی وروستائی ایران مبتنی برجغرافیای انسانی کشاورزان کشور
محمد صادق صبوری

چکیده این مقاله باهدف طبقه بندی شاخص‌های توسعه کشاورزی وروستائی از دیدگاه کشاورزانکشور انجام شد.جامعه آماری این تحقیق کشاورزان کل کشور بودند که تعداد نمونه براساس فرمول کوکران از 5 استان که به صورت تصادفی معین شدند انتخاب گردیدند واین تعداد 400 نفر محاسبه گردید.ابزار تح چکیده کامل

چکیده این مقاله باهدف طبقه بندی شاخص‌های توسعه کشاورزی وروستائی از دیدگاه کشاورزانکشور انجام شد.جامعه آماری این تحقیق کشاورزان کل کشور بودند که تعداد نمونه براساس فرمول کوکران از 5 استان که به صورت تصادفی معین شدند انتخاب گردیدند واین تعداد 400 نفر محاسبه گردید.ابزار تحقیق پرسشنامه ای بود که روائی آن با نظرات صاحبنظران وپایائی آن با کرونباخ آلفا و30 پرسشنامه تکمیلی در رباط کریم88 درصد محاسبه شد.برای گروه بندی شاخصهای موردنظر نیز از تحلیل عاملی استفاده شد. براساس مقدارویژه (Eigen value) داده‌ها درمجموعا 11 طبقه تشکیل گردیدکه درمجموع توان تبیین واریانس3/66 درصد ازکل را پیش بینی کرد. بهبود منابع انسانی و فناوریها در اولویت برنامه‌ریزی توسعه کشاورزی قرارگرفت که این عامل بیشترین سهم را (82/9 درصد) در تعیین واریانس کل برعهده داشت. پس از آن دسترسی به نهاده‌های تولیدودر انتها افزایش عملکرد کمترین سهم را درواریانس کل متغیر‌ها داشتند. این11 عامل مجموعا توانسته اند 3/66 درصد از کل واریانس شاخص‌های توسعه کشاورزی وروستائی را تبیین نمایند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1916 - ظرفیت‌های ژئوپلیتیکی منطقه‌ی قفقاز در سیاست خارجی ایران(نمونه‌ی موردی: خزر و فراخزر)
افشین متقی

چکیده امروزه شهرها به عنوان مکان های زیست بشر آنچنان جایگاهی یافته اند که توسط مدیریتی مستقل اداره می شوند. در این راستا شهرها، نیازمند مدیریتی هستند که بتواند زمینه ارتقاء کیفیت زندگی ساکنین شهری را در راستای توسعه پایدار شهری فراهم آورد. بدین ترتیب دولت های محلی به ع چکیده کامل

چکیده امروزه شهرها به عنوان مکان های زیست بشر آنچنان جایگاهی یافته اند که توسط مدیریتی مستقل اداره می شوند. در این راستا شهرها، نیازمند مدیریتی هستند که بتواند زمینه ارتقاء کیفیت زندگی ساکنین شهری را در راستای توسعه پایدار شهری فراهم آورد. بدین ترتیب دولت های محلی به عنوان تنها نهادهای محلی موجود در شهر که ارتباط نزدیکی با زندگی شهروندان شهری دارند، می توانند نقش بسیار مؤثری در توسعه پایدارِ شهری ایفا نمایند. بدین ترتیب پژوهش حاضر با روش توصیفی- تحلیلی به دنبال تبیین نقش دولت های محلی در توسعه پایدار شهری و در راستای آن ارئه مدلی مفهومی جهت توسعه پایدارِ شهرهای ایران می باشد. نتایج تحقیق حاکی از آن است که روی آوردن به توسعه پایدار شهری در جهت ساختن شهر پایدار و شهروند سالم در ایران، ضروریست (بهداشت، کیفیت زندگی و پایداری محیط و سلامت شهروند) در اولویت اقدامات دولت های محلی در راستای مدیریت شهری مد نظر قرار گیرد تا بتوان بسیاری از معضلات شهری را رفع نمود و در راستای آن توسعه پایدار شهری را در فضای شهرهای ایران مهیا ساخت پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1917 - تبیین تأثیر فضای حیاتی بر امنیت منطقه‌ای (مطالعه موردی کشور عراق)
محمود نادریان ابراهیم رومینا زهرا پیشگاهی فرد

چکیده فضایحیاتیبهبخشیازمحیطجغرافیاییگفتهمی شودکهبقا،حیاتوتوسعهکشورهاتابعآناست.چنانچهفضایحیاتیکشورهابامخاطرهمواجهگرددکارکردهاوعملکردهایآنباچالشمواجهشدهوتدامآنشکل گیریبحرانرادرپیدارد.فضایحیاتیشاملفضاهاییاستکهبرایبقاکشورازاهمیتبرخورداراست.اینفضاممکناستاقتصادی،ارتباطی،انسا چکیده کامل

چکیده فضایحیاتیبهبخشیازمحیطجغرافیاییگفتهمی شودکهبقا،حیاتوتوسعهکشورهاتابعآناست.چنانچهفضایحیاتیکشورهابامخاطرهمواجهگرددکارکردهاوعملکردهایآنباچالشمواجهشدهوتدامآنشکل گیریبحرانرادرپیدارد.فضایحیاتیشاملفضاهاییاستکهبرایبقاکشورازاهمیتبرخورداراست.اینفضاممکناستاقتصادی،ارتباطی،انسانی،فرهنگیویاسایرمواردباشد.درارتباطبافضایحیاتیارتباطیودسترسی،کشورهاییدرجهانوجوددارندکهفضایحیاتیآنهامحدودبودهواینفضایحیاتیازحساسیتبرایآنهابرخورداراست.یکیازکشورهایمزبور،عراقاستکهبرایدسترسیبهمناطقوسایرسیستم هایجهانیازخلیجفارس،فضایحیاتیمحدودیرادرجنوبشرقخوددارد.اینفضابرایکشورعراقازحساسیتبرخورداربودهوسرنوشتوآیندهآنتابعدسترسیوحفظآندراینبخشاست.منازعاتاینکشورباایرانوکویتکهباعثشکل گیریدوجنگمنطقه ایوورودکشورهایمداخله گرخارجیبهمنازعاتمربوطهبودهناشیازرهاییازاینفشارصورتگرفتهاست.لذاامنیتمنطقه ایدرجنوبغربآسیاتابعفضایحیاتیعراقدرجنوبشرقآناست. اینپژوهشبامدنظرقراردادنتأثیرفضایحیاتیعراقبرامنیتمنطقه ایبهبررسیمنازعاتشکل گرفتهمتأثرازآنپرداختهاست.روشگردآوریداده هاواطلاعاتمربوطه،کتابخانه ایواسنادیومراجعهبهمراکزونهادهایمربوطهاست.شیوهتجزیهوتحلیلداده هاتوصیفی-تحلیلیاست. نتیجهپژوهشنشانمی‌دهدکهدسترسیمحدودعراقبهفضایحیاتیباعثافزایشتنشومنازعاتمنطقه ایشدهوامنیتمنطقهرابامخاطرهمواجهساختهاست.چنانچهدسترسیعراقبهفضایحیاتیموجودپایدارباشدوراهکارهایمناسبیدراینزمینهبوسیلهایرانوکویتبرنامهریزیگرددامنیتمنطقه ایناشیازاینپدیدهپایدارخواهدبود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1918 - نقش ایران و امریکا در امنیت خلیج فارس با تأکید بر دوران بعد از انقلاب اسلامی و استراتژی فرامنطقه‌ای ایران
ناصر اقبالی غلامرضا عاشوری عباس نجفی سجاد عالی فرجام

چکیده هدف این مقاله بررسی و تحلیل نقش ایران و امریکا در امنیت نظامی، سیاسی و اقتصادی خلیج فارس بعد از انقلاب اسلامی در راستای به رسیدن به راهبردی ملی و بین المللی است. بایستی گفت که ایران و امریکا مهم‌ترین بازیگرانی هستند که در صدد شکل دادن به سازه های امنیتی خود در چکیده کامل

چکیده هدف این مقاله بررسی و تحلیل نقش ایران و امریکا در امنیت نظامی، سیاسی و اقتصادی خلیج فارس بعد از انقلاب اسلامی در راستای به رسیدن به راهبردی ملی و بین المللی است. بایستی گفت که ایران و امریکا مهم‌ترین بازیگرانی هستند که در صدد شکل دادن به سازه های امنیتی خود در خاورمیانه هستند. با توجه به این مهم سؤال اصلی این مقاله این است که در دوران بعد از انقلاب اسلامی نقش ایران و امریکا در امنیت خلیج فارس تا چه اندازه بوده است؟ علاوه بر این سؤال اصلی سؤالات فرعی دیگری نیز مطرح می‌شود از جمله اینکه دلایل اهمیت حیاتی خلیج فارس کدام‌اند و اینکه نگاه ایران و امریکا به امنیت این منطقه چگونه است. نتایج این مقاله نشان می‌دهد که ایران و امریکا هرکدام سازه ی امنیتی خاص و ویژه خود را برای منطقه دنبال می کنند از طرف دیگر پتانسیل ها و ابزارهای ایران و امریکا و نیز دغدغه های آن‌ها در موضوع امنیت خلیج فارس متفاوت است. با توجه به این مسئله در این مقاله کوشش خواهد شد با استفاده از منابع کتابخانه‌ای و نیز نقشه‌ها و جداول و نمودارها و نیز اسناد منتشر شده نقش ایران و امریکا در امنیت خلیج فارس با تأکید بر دوران بعد از انقلاب اسلامی را تحلیل و تبیین نمائیم. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1919 - گردشگری و آیین‌های باستانی در ایران
مجید شمس زهره بختیاری وارسته

چکیده هر ملتی غالبا دارای ویژگی‌های متنوع قومیتی و ملیتی است که این تنوع در ایجاد شرایط فرهنگی و اجتماعی متفاوت، نقش مهمی را ایفا می‌کند و به شکل‌گیری جوامع محلی بر اساس ویژگی های خاص کمک می کند. هر کدام از این جوامع محلی در سطوح منطقه‌ای و یا ملی دارای یک وجوه مشترک چکیده کامل

چکیده هر ملتی غالبا دارای ویژگی‌های متنوع قومیتی و ملیتی است که این تنوع در ایجاد شرایط فرهنگی و اجتماعی متفاوت، نقش مهمی را ایفا می‌کند و به شکل‌گیری جوامع محلی بر اساس ویژگی های خاص کمک می کند. هر کدام از این جوامع محلی در سطوح منطقه‌ای و یا ملی دارای یک وجوه مشترک در حوزه آداب و رسوم و آیینی هستند که در همگرایی ملی بسیار موثر و نقش آفرین است اما برخی دیگر از شکل آداب و رسوم محلی و یا منطقه‌ای متمایز از مناطق و دیگر کانون‌های محلی است که خود در ایجاد جذابیت‌ها در کشور بسیارحائز اهمیت است. در بخش‌های متعدد و متنوعی که در حوزه گردشگری وجود دارد گاهی این شرایط در توسعه گردشگری داخلی و خارجی تاثیر فراوانی داشته و از آن به عنوان گردشگری مناسبتی نیز یاد می‌شود. ایران با قدمتی چند هزار ساله و قلمرو وسیع و مردمانی فرهیخته در حوزه فرهنگ و تمدن امروزه می‌تواند با شناخت کافی از این توانمندی‌ها نسبت به جذب و توسعه گردشگری زمینه‌های لازم را فراهم آورد. گردشگری مناسبتی که معمولاً از آن به عنوان گردشگری آیینی نیز یاد می‌شود شکلی از گردشگری است که در آن مردم علاقمند به تاریخ جشن‌ها و سنت‌ها به طور انفرادی یا گروهی به دلایل کسب اطلاع، آشنایی با تاریخ بشریت یا تفریحی (تحقیقی) سفر می‌کنند. در این تحقیق که یک تحقیق بنیادی است و از نظر ماهیت روش‌ دارای جنبه‌های کاربردی و از نظر هدف پژوهشی تحلیلی و توصیفی است. محقق با مطالعه کتابخانه‌ای و اسنادی به بررسی و سپس معرفی توانمندی‌های گردشگری مناسبتی و آیینی در کشور پرداخته است نتایج این تحقیق نشان می‌دهد در صورت توجه و معرفی صحیح آداب و رسوم و جشن‌ها و آیینی که ایرانیان از گذشته به آن علاقمند بوده و انجام می‌دادند می‌توان در سطح مختلف فراملی، ملی، منطقه‌ای و محلی با توجه به تنوع اقلیم و فرهنگی گرشگری مناسبتی را در تمام ایام پویا و فعال نمود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1920 - کاربرد قاعده لاضرر در حفاظت از محیط زیست و معماری در راستای ارائه مدلی برای شهرسازی اسلامی و ایرانی
محسن حسن پور سید محمد موسوی بجنوردی مریم ابن تراب

چکیده محیط زیست و شهرسازی دو مقوله هم پیوند و دارای تأثیر و تأثر متقابل بوده که در ایران وضعیت استاندارد و مطلوبی نداشته و نیازمند برنامه ریزی بومی است. بی شک در کنار سازوکارهای موجود و تجربیات بعضا مطلوب داخلی و بین‌المللی در زمینه حفاظت از محیط زیست و معماری و شهرساز چکیده کامل

چکیده محیط زیست و شهرسازی دو مقوله هم پیوند و دارای تأثیر و تأثر متقابل بوده که در ایران وضعیت استاندارد و مطلوبی نداشته و نیازمند برنامه ریزی بومی است. بی شک در کنار سازوکارهای موجود و تجربیات بعضا مطلوب داخلی و بین‌المللی در زمینه حفاظت از محیط زیست و معماری و شهرسازی پایدار بایستی از قواعد فقهی و اسلامی برای سامان بخشیدن به این حوزه و طرح اندازی استفاده کرد؛ اما مهم‌ترین نکته در بحث حفاظت از محیط زیست و معماری و شهرسازی جلوگیری از آسیب رساندن به محیط زیست و انسان‌ها است که در فقه اسلامی نیز این مسئله در قالب قاعده کلان فقهی لاضرر بیان شده است. هدف اصلی این مقاله بررسی چگونگی کاربرد قاعده لاضرر در حفاظت از محیط زیست و معماری در راستای ارائه مدلی برای شهرسازی اسلامی و ایرانی است. سؤال اصلی مقاله این است که آیا از قاعده لاضرر و لاضرار می‌توان برای حفاظت از محیط زیست و شهرسازی استاندارد و اصولی استفاده کرد؟ فرضیه‌ای را که در این مقاله برای پاسخ‌گویی به سؤال اصلی در صدد تحلیل و بررسی آن هستیم این است که تخریب محیط زیست و شهرسازی افسارگسیخته و متراکم و ناقض حریم انسان‌ها و محیط زیست همگی معلول مدل‌های توسعه و شهرسازی غربی و غیربومی هستند و راه حل غلبه بر آن‌ها نیز در رجعت دوباره به همان مدل های توسعه غربی نیست. در فرهنگ اسلامی برای غلبه بر این دو مشکل بزرگ مهم‌ترین و اساسی‌ترین قاعده قاعده لاضرر است زیرا هم ظرفیت اخلاق و دین و هم فقه و قانون را در برابر ناقضان محیط زیست و شهرسازی غیر استاندارد و متناقض با حقوق انسان‌های و محیط زیست فعال و کارآمدتر می کند. روش مورد استفاده در این مقاله توصیفی – تحلیلی است. ابزار گردآوری اطلاعات نیز فیش‌برداری و مراجعه به منابع کتابخانه ای و نیز استفاده از مقالات علمی و پژوهشی است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1921 - تحلیل بحران سوریه با تأکید بر بازیگران و تأثیر آن بر امنیت سازی درخلیج فارس
حجت اله حیدری زهرا پیشگاهی فرد عزت اله عزتی

چکیده هندسه جهانی قدرت به حوزه‌های ژئوپولیتیک متعدد تقسیم می‌گردد که همواره وضعیت سیاسی آنها در حال تغییر است. سابقه نشان داده است، تغییرات در هر حوزه جهانی روی حوزه‌های دیگر جهان به ویژه نقاط هم جوار اثر گذار می‌باشد. به دنبال بیداری اسلامی در غرب آسیا و شمال آفریقا، چکیده کامل

چکیده هندسه جهانی قدرت به حوزه‌های ژئوپولیتیک متعدد تقسیم می‌گردد که همواره وضعیت سیاسی آنها در حال تغییر است. سابقه نشان داده است، تغییرات در هر حوزه جهانی روی حوزه‌های دیگر جهان به ویژه نقاط هم جوار اثر گذار می‌باشد. به دنبال بیداری اسلامی در غرب آسیا و شمال آفریقا، کشور سوریه نیز دستخوش حوادث متأثر از تحولات منطقه گردیده است. کشور سوریه که قبل از انقلاب‌های منطقه، جایگاه مهمی به عنوان جبهه مقاومت در غرب آسیا داشته است، با ظهور این بیداری، جایگاه این کشور و کشورهای همراه سوریه از جمله ایران که در محیط جغرافیایی خلیج فارس قرار گرفته است، تقویت گردید. در این پژوهش سعی شده است باروش توصیفی – تحلیلی و با بهره گیری از روش کتابخانه‌ای و اسناد و متون مرتبط، تأثیر بحران سوریه را با تأکید بر بازیگران و با توجه به پیوستگی جغرافیایی و مشترک بودن بازیگران دو منطقه شامات و خلیج فارس، بررسی و تبیین گردد که نتایج حاصله از این پژوهش نشان می‌دهد، تغییر ساختارها در غرب آسیا و همچنین تحولات سوریه که کانون بحران‌های منطقه‌ای به شمار می‌رود، بر حوزه‌های ژئوپولیتیک خلیج فارس اثر گذاشته است به ویژه نقش بازیگران مخالف و موافق دولت سوریه که بازیگران تأثیر گذار در امنیت خلیج فارس نیز محسوب می‌گردند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1922 - بررسی شاخص‌های زیست‌محیطی توسعه پایدار و سطح برخورداری آن در کلان‌شهرهای ایران
سید امیرحسین منجم زاده کرامت الله زیاری حمیدرضا ماجدی

چکیده محیط زیست شهری، محصول تلاقی سه مؤلفه محیط طبیعی، محیط انسان‌ساخت و محیط اقتصادی و اجتماعی است. یکی از موضوعات مهم در توسعه کلان‌شهرهای ایران عدم توجه کافی به مؤلفه‌های توسعه پایدار از جمله مؤلفه زیست‌محیطی است که این امر منجر به پیدایش خطرات و معضلات شهری پیچید چکیده کامل

چکیده محیط زیست شهری، محصول تلاقی سه مؤلفه محیط طبیعی، محیط انسان‌ساخت و محیط اقتصادی و اجتماعی است. یکی از موضوعات مهم در توسعه کلان‌شهرهای ایران عدم توجه کافی به مؤلفه‌های توسعه پایدار از جمله مؤلفه زیست‌محیطی است که این امر منجر به پیدایش خطرات و معضلات شهری پیچیده و ناپایداری مانند آلودگی منابع آبی، آلودگی هوا، ناسالم بودن آب آشامیدنی، نبود سیستم کا‌رآمد جهت جمع‌آوری و تصفیه فاضلاب، آلوده ‌شدن خاک به مواد شیمیائی، انباشته شدن مواد زائد جامد، فرسایش خاک و ... شده است. هدف این مقاله بررسی سطح برخورداری کلان‌شهرهای ایران از شاخص‌های زیست‌محیطی توسعه پایدار است. سؤال اصلی مقاله این است که برخورداری کلان‌شهرهای ایران از شاخص‌های زیست‌محیطی توسعه پایدار در چه سطحی است؟ علاوه بر این سؤال اصلی سؤالات فرعی دیگری نیز در این مقاله مطرح شده است از جمله اینکه شاخص‌های زیست‌محیطی توسعه پایدار کدام اند؟ و یا اینکه کدام شهرهای ایران در گروه شهرهای میلیونی قرار می‌گیرند؟ شهرهای میلیونی کشور بر اساس سرشماری سال 1395 عبارت اند از: تهران، مشهد، اصفهان، کرج، شیراز، تبریز، اهواز، قم، کرمانشاه و ارومیه. نتایج این مقاله نشان می‌دهد که نگاه ما به شهرها می‌بایستی به عنوان موجودی ارگانیک باشد و از نگاه مهندسی صرف به شهرها پرهیز شود و این که شهر به همان میزان که به کالبد نیاز دارد، به همان میزان به پایداری شهری در حوزه‌های فرهنگی، اجتماعی، امنیتی و سیاسی و مهم‌تر از همه زیست‌محیطی نیاز دارد. نتایج این مقاله نشان می دهد که اهواز، شیراز و ارومیه برخوردارترین شهرها از نظر توسعه پایدار محسوب می‌شوند. این تحقیق از نوع تحقیقات کاربردی-توسعه‌ای است که اطلاعات مورد نظر از طریق مرکز آمار ایران و سالنامه‌های آماری جمع‌آوری گردیده است. روش انجام مطالعه تحلیل عاملی است و نتایج به دست آمده بیانگر تفاوت معنی‌دار شاخص‌های زیست‌محیطی توسعه پایدار در شهرهای میلیونی کشور است پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1923 - مطالعه تطبیقی مسئولیت آلوده‌کنندگان جغرافیای انسانی‌(محیط ‌زیست) نسبت به مرگ‌های ناشی از آلودگی ایجاد شده توسط آن‌ها در حقوق ایران و اسناد بین‌المللی چکیده
مینا فردین علیرضا میلانی* مسعود بیرانوند مجید متین راسخ

چکیده محیط ‌زیست، یکی از ارزش‌های اساسی جوامع انسانی است. محیط‌زیست شامل همه یا بخشی از عناصر تشکیل‌دهنده محیط طبیعی اعم از آب، هوا، خاک در سطح زمین یا عمق آن یا محیط انسان است. با توجه به گسترش انواع آلودگی‌ها و دیگر خسارت‌های زیست‌محیطی ناشی از رشد بی‌رویه اقتصادی و ا چکیده کامل

چکیده محیط ‌زیست، یکی از ارزش‌های اساسی جوامع انسانی است. محیط‌زیست شامل همه یا بخشی از عناصر تشکیل‌دهنده محیط طبیعی اعم از آب، هوا، خاک در سطح زمین یا عمق آن یا محیط انسان است. با توجه به گسترش انواع آلودگی‌ها و دیگر خسارت‌های زیست‌محیطی ناشی از رشد بی‌رویه اقتصادی و افزایش جمعیت و سایر فعالیت‌های انسانی که اثراتی بر محیط‌زیست دارند که بعضاً منفی و مضر هستند. بحثی که در اینجا حائز اهمیت است این است که کسانی که محیط‌زیست را آلوده می‌کنند چه مسئولیتی دارند و اینکه قانون‌گذار چه تدبیری برای مقابله با این افراد اندیشیده است. این تحقیق بر پایه روش توصیفی تحلیلی به نگارش در آمده و از مدل کتابخانه‌ای و همچنینی روش فیش‌برداری برای گردآوری اطلاعات استفاده کرده است. یافته‌های این تحقیق نشان می‌دهد که آلوده‌کنندگان محیط‌زیست، بر اساس قانون هم مسئولیت مدنی دارند و هم در صورت وجود شرایط مسئولیت کیفری نیز بر آن‌ها بار می‌شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1924 - ارائه الگوی منطقه‌گرایی ایران و آسیای مرکزی
حمیدرضا سرمست علی بیژنی محمد اخباری

چکیده منطقه آسیای مرکزی یکی از مناطق ژئوپلیتیکی هم‌جوار ایران است که دارای پیشینه تاریخی مشترک با ایران است. در روابط بین ایران و آسیای مرکزی این پژوهش به دنبال تدوین الگوی مبتنی بر ساختار ژئوپلیتیکی منطقه آسیای مرکزی و ایران است که ضمن کاهش تنش‌ها و چالش‌های فی‌مابین چکیده کامل

چکیده منطقه آسیای مرکزی یکی از مناطق ژئوپلیتیکی هم‌جوار ایران است که دارای پیشینه تاریخی مشترک با ایران است. در روابط بین ایران و آسیای مرکزی این پژوهش به دنبال تدوین الگوی مبتنی بر ساختار ژئوپلیتیکی منطقه آسیای مرکزی و ایران است که ضمن کاهش تنش‌ها و چالش‌های فی‌مابین به نوعی همگرایی منطقه‌ای پایدار منجر گردد. این امر می‌تواند سبب توسعه روابط ایران و آسیای مرکزی و جلوگیری از بروز تهدیدات ژئوپلیتیکی بین ایران و آسیای مرکزی گردد که اهداف آن شناخت ساختار ژئوپلیتیکی آسیب‌های ناشی از سیاست‌گذاری گذشته و منابع تنش و تقابل در روابط میان ایران و آسیای مرکزی جهت تنش‌زدایی و کسب منافع مشترک منطقه‌ای است. همچنین ایران و آسیای مرکزی در مسیر همگرایی و روابط متقابل دارای ظرفیت ها و چالش‌هایی هستند که برخی از آن‌ها ریشه در محیط داخلی و برخی دیگر ریشه در محیط بیرونی منطقه و جهان دارد و برای رسیدن به همگرایی باید بر اساس راهبردهای پنج گانه به آن دست یافت؛ بنابراین در این مقاله سعی شده تا با بررسی واقعیت‌های ژئوپلیتیکی به یک الگوی همگرایی منطقه‌ای دست ‌یابیم و در این راستا این سؤال اصلی قابل طرح است: بر اساس ساختار ژئوپلیتیکی موجود چه نوع الگویی می‌توان ارائه داد که به منطقه‌گرایی پایدار بین ایران و آسیای مرکزی منجر گردد؟ فرضیه رساله نیز بدین شکل است: به نظر می‌رسد که بر اساس ساختار ژئوپلیتیکی موجود ارائه الگوی مبتنی بر واقعیات و منافع ژئوپلیتیکی همگرا ساز (قوت‌ها و فرصت‌ها) و نیز دوری از عوامل تنش‌زای ژئوپلیتیکی (ضعف‌ها و تهدیدها) می‌تواند منطقه‌گرایی پایدار بین ایران و آسیای مرکزی در راستای منافع متقابل منجر گردد. روش مورد استفاده پژوهش نیز توصفی- تحلیلی است که برای تحلیل یافته‌های پژوهش از مدل سوات نیز استفاده خواهد شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1925 - بررسی زمینه‌های همگرایی و واگرایی ایران و عربستان در چارچوب جغرافیای صلح
یدالله کریمی پور حسین ربیعی سید محمد یعقوبی

چکیده ایران و عربستان به مثابه دو قطب ژئوپلیتیکی در منطقه ی خاورمیانه، روندی از همگرایی و واگرایی را در مناسبات خود طی کرده اند. وزن ژئوپلیتیکی دو کشور در منطقه و نقش بالقوه ی آن ها در حل تعارضات تا حدی است که هر یک از دو کشور ایران و عربستان، همواره به عنوان بازیگری اس چکیده کامل

چکیده ایران و عربستان به مثابه دو قطب ژئوپلیتیکی در منطقه ی خاورمیانه، روندی از همگرایی و واگرایی را در مناسبات خود طی کرده اند. وزن ژئوپلیتیکی دو کشور در منطقه و نقش بالقوه ی آن ها در حل تعارضات تا حدی است که هر یک از دو کشور ایران و عربستان، همواره به عنوان بازیگری استراتژیک در پروژه های کلان بازیگران جهانی، انتخاب شده اند. با وجود توانمندی ها و قابلیت های دو کشور، سیر واگرایی میان ایران و عربستان در طی یک دهه ی اخیر شتاب فزاینده ای یافته است. با توجه به وزن ژئوپلیتیکی بالای دو کشور، تحقیق حاضر با روش توصیفی-تحلیلی به بررسی زمینه های واگرایی و همگرایی ایران و عربستان پرداخته است. پرسش اصلی این تحقیق، این است که کدام عوامل در واگرایی و همگرایی ایران و عربستان مداخله می کنند و چگونه می توان به یک همزیستی مسالمت آمیز و پایدار میان دو کشور دست یافت. نتایج، نشان می دهد که عمده ی تعارض و تنش در روابط دو کشور، ناشی از برجسته شدن قلمروسازی ایدئولوژیک است؛ به نحوی که ایران و عربستان را به دو عنوان دو قطب رقیب تخریبی در مقابل یکدیگر قرار می دهد. با این حال، قرار گرفتن دو کشور بر مدار واقعیت ها و اشتراکات جغرافیایی، یکی از کارامدترین رویه ها برای برقراری صلح و همزیستی میان ایران و عربستان قلمداد می شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1926 - تحلیل و بررسی چالش‌های بازارچه‌های مرزی در ایران: مطالعه موردی بازارچه‌های مرزی استان بوشهر
عبدالرسول افراسیابی

چکیده با توجه به این که یکی از ظرفیت های کشورها برای توسعه مبادلات اقتصادی، مناطق مرزی هستند، تأسیسبازارچه های مرزیمشترک در نقاط صفر مرزی ایران و کشورهای همسایهیکی از راهکارهایی است که به منظور توسعه اقتصادی مناطق مرزی و اشتغال‌زایی و نیز جلوگیری از روند مهاجرت مرز چکیده کامل

چکیده با توجه به این که یکی از ظرفیت های کشورها برای توسعه مبادلات اقتصادی، مناطق مرزی هستند، تأسیسبازارچه های مرزیمشترک در نقاط صفر مرزی ایران و کشورهای همسایهیکی از راهکارهایی است که به منظور توسعه اقتصادی مناطق مرزی و اشتغال‌زایی و نیز جلوگیری از روند مهاجرت مرزنشینان از سوی وزارت کشور در نظر گرفته شده است. با وجود این هدف اما بازارچه های مرزی برای ایفای نقش خود با چالش هایی عمده ای مواجهه هستند. هدف این مقاله تحلیل و بررسی چالش های بازارچه های مرزی در ایران با تأکید بر بازارچه های مرزی استان بوشهر است. سؤال اصلی مقاله این است که بازارچه‌های مرزی در ایران و به ویژه استان بوشهر با چه چالش هایی مواجهه هستند؟ علاوه بر این سؤال اصلی سؤالات فرعی دیگری نیز در این مقاله مطرح می شود از جمله این که بازارچه‌های مرزی دارای چه پیشینه ای در ایران و جهان هستند و این که چه نظریاتی برای تحلیل این بازارچه‌ها ارائه شده است؟ فرضیه‌ای که در این مقاله برای پاسخگویی به این پرسش طراحی شده است این است که به نظر می‌رسد که بین عدم امنیت مرزی، نوسانات نرخ ارز و نرخ تورم و عدم ثبات وضعیت سیاسی کشور و چالش های بازارچه‌های مرزی رابطه معناداری وجود دارد. در پژوهش حاضر سعی شده است، با استفاده از داده های پرسشنامه ای جمع آوری شده در سال 1394 از نمونه 200 نفری در استان بوشهر (فعالان اقتصادی) و روش های آمار استنباطی و آزمون ناپارمتریک دوجمله ای و فریدمن و نرم افزار SPSS به شناخت تهدیدها و عوامل مؤثر بر عملکرد بازارچه‌های مرزی در استان بوشهر پرداخته شود. برای روایی و پایایی پرسشنامه، از آزمون آلفای کورنباخ استفاده شده است. نتایج این مقاله نشان می دهد که کیفیت راه های ارتباطی، امکانات رفاهی و خدماتی موجود در مسیر راه های منتهی به بازارچه های مرزی، رقابت پذیری ضعیف کالاهای داخلی نسبت به کالاهای خارجی، عدم امنیت مرزی، نوسانات نرخ ارز و نرخ تورم و عدم ثبات وضعیت سیاسی کشور از عوامل تهدیدآمیز در بازارچه های استان بوشهر به شمار می آیند و عواملی نظیر هزینه های حمل و نقل، حمایت های بیمه ای شاغلین و توسعه روابط تجاری با کشورهای هم‌جوار بر عملکرد بازارچه های مرزی تأثیر معنادار دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1927 - واکاوی نقش دولت‌های محلی در توسعه پایدار شهری ( نمونه موردی : شهرهای ایران)
افشین متقی آرش قربانی سپهر زهرا سلطان محمدی

چکیده امروزه شهرها به عنوان مکان های زیست بشر[1] آنچنان جایگاهی یافته اند که توسط مدیریتی مستقل اداره می شوند. در این راستا شهرها، نیازمند مدیریتی هستند که بتواند زمینه ارتقاء کیفیت زندگی ساکنین شهری را در راستای توسعه پایدار شهری فراهم آورد. بدین ترتیب دولت های محلی به چکیده کامل

چکیده امروزه شهرها به عنوان مکان های زیست بشر[1] آنچنان جایگاهی یافته اند که توسط مدیریتی مستقل اداره می شوند. در این راستا شهرها، نیازمند مدیریتی هستند که بتواند زمینه ارتقاء کیفیت زندگی ساکنین شهری را در راستای توسعه پایدار شهری فراهم آورد. بدین ترتیب دولت های محلی به عنوان تنها نهادهای محلی موجود در شهر که ارتباط نزدیکی با زندگی شهروندان شهری دارند، می توانند نقش بسیار مؤثری در توسعه پایدارِ شهری ایفا نمایند. بدین ترتیب پژوهش حاضر با روش توصیفی- تحلیلی به دنبال تبیین نقش دولت های محلی در توسعه پایدار شهری و در راستای آن ارئه مدلی مفهومی جهت توسعه پایدارِ شهرهای ایران می باشد. نتایج تحقیق حاکی از آن است که روی آوردن به توسعه پایدار شهری در جهت ساختن شهر پایدار و شهروند سالم در ایران، ضروریست (بهداشت، کیفیت زندگی و پایداری محیط و سلامت شهروند) در اولویت اقدامات دولت های محلی در راستای مدیریت شهری مد نظر قرار گیرد تا بتوان بسیاری از معضلات شهری را رفع نمود و در راستای آن توسعه پایدار شهری را در فضای شهرهای ایران مهیا ساخت. [1]. در این نوشتار، اصطلاحات فلسفی زیست جهانی، به سامان شدن، کامیابی، شادکامی، بالندگی برگرفته از کتاب مقدمه ای به فلسفه علم جغرافیا نوشته آرش قربانی سپهر بوده که به صورت ترکیبی در قالب فلسفی-کاربردی در این پژوهش از آن بهره گرفته شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1928 - الگویی راهبردی از محله پایدار شهر اسلامی – ایرانی (محله بنیاد شهر قم )
محمد محیط آرا عباس ملک حسینی مجید شمس

چکیده در شهرهای اسلامی فضای اجتماعی – کالبدی بر اساس قوانین و احکام اسلامی شکل‌گرفته و ساحت عینی و رفتاری آن معرف میزان اسلامی بودن آنهاست. با ورود اسلام به ایران و تغییر فضای فکری و رفتاری شهرها به نفع دین اسلام فضای کالبدی شهرها، به‌صورت تدریجی متحول شده و متناس چکیده کامل

چکیده در شهرهای اسلامی فضای اجتماعی – کالبدی بر اساس قوانین و احکام اسلامی شکل‌گرفته و ساحت عینی و رفتاری آن معرف میزان اسلامی بودن آنهاست. با ورود اسلام به ایران و تغییر فضای فکری و رفتاری شهرها به نفع دین اسلام فضای کالبدی شهرها، به‌صورت تدریجی متحول شده و متناسب با اصول و فروع دین اسلام تغییر کردند. با ورود مهاجرین به مدینه و تقسیم زمین به‌وسیله پیامبر (ص) بین قبایل در مدینه محله‌هایی شکل گرفتند و با ورود سپاهیان اسلام در شهرهای ایران و فروریختن نظام طبقاتی و دیوارشارستان نیز محله‌هایی بر مبنای قوم و قبیله و مذهب در اطراف شهرهای ایران به وجود آمدند که طی قرن‌ها روبه تکامل نهاده و در عصر صفوی به اوج رسیدند؛ و تا دوران قاجار از پویایی و رونق برخوردار بودند؛ تا اینکه دریک صدسال اخیر محلات سنتی شهرهای اسلامی-ایرانی با تغییرات اساسی روبرو شده و در حال از دست دادن هویت، مفهوم و یا از بین رفتن کامل، و در وضعیت بهتر با جایگزینی واحدهای همسایگی در بافت‌های جدید و آپارتمانی هستند. با شناخت مجدد اصول حاکم بر محله‌های سنتی می‌توان بر بسیاری از مشکلات اجتماعی و فضایی شهرها همچون، کاهش تعاملات اجتماعی و روابط همسایگی ، کاهش احساس تعلق، آشفتگی و بی مرزی در نظم فضایی شهرها، به علت نبود سلسله‌مراتب و مرکزیت فرهنگی در بافت‌های جدید غلبه کرد. این پژوهش با روش پیمایشی و توصیفی – تحلیلی و با انتخاب یکی از محله‌های قم ‌به بررسی پایداری آن و رسیدن به الگویی نظری و عینی از محله ، در این زمینه گردیده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1929 - نقش فرهنگ سیاسی نخبگان اجرایی با رویکرد توسعه محوری در جمهوری اسلامی ایران
علی اکبر کلیج علی محمد حقیقی

چکیده تحولات سیاسی اقتصادی کشورها نشان می دهد که تحولات هر جامعه‌ای به نقش نخبگان حاکم اجرائی و فکری وابسته است و دیدگاه‌ها و عملکرد آنان در اجرای برنامه‌های سیاسی ـ اقتصادی و اجتماعی، گسترش تشکل‌های مدنی و نحوه محقق شدن خواسته‌های مردم به میزان سرنوشت‌سازی مؤثر است. سؤ چکیده کامل

چکیده تحولات سیاسی اقتصادی کشورها نشان می دهد که تحولات هر جامعه‌ای به نقش نخبگان حاکم اجرائی و فکری وابسته است و دیدگاه‌ها و عملکرد آنان در اجرای برنامه‌های سیاسی ـ اقتصادی و اجتماعی، گسترش تشکل‌های مدنی و نحوه محقق شدن خواسته‌های مردم به میزان سرنوشت‌سازی مؤثر است. سؤال اصلی مقاله حاضر این است که فرهنگ سیاسی نخبگان اجرائی چه تأثیری بر توسعه نیافتگی ایران در دولت های پس از انقلاب اسلامی داشته است؟ روش این مقاله توصیفی پیمایشی است. نمونه آماری مقاله 100 نفر است و تحلیل یافته‌ها نیز با استفاده از دو روش پیمایشی و کیفی (مصاحبه نیمه عمیق) انجام شده است. برای تحلیل پرسشنامه‌ها از آلفای کرونباخ استفاده شده است. نتایج مقاله نشان می دهد که جامعه مورد مطالعه دارای فرهنگ سیاسی متنوعی بوده است و برای آزمون فرضیه تأثیرگذاری و تعیین کنندگی فرهنگ سیاسی نخبگان اجرائی در توسعه نیافتگی ایران بر اساس مدل ( اینگلهارت ) از سه شاخص استفاده سده است که نتایج نشان می دهد که فرهنگ سیاسی نخبگان اجرائی در توسعه نیافتگی دولت‌های ایران در پس از انقلاب مؤثر بوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1930 - بررسى نقش موقعیت لرستان از نظر ژئوپلیتیکى در رابطه با امنیت ایران
سیاوش مرادی پور عزت اله عزتی حیدر لطفی

چکیده به‌ نظر می‌رسد که بعد جغرافیایی با‌ وجود‌ فرایند‌ جهانی شدن اقتصاد و پیدایش کنشگران‌ نوین‌، همچنان در تعاملات جهانی مـهم اسـت. به‌ عقیده‌ برخی‌ از پژوهشگران‌ و تحلیلگران‌ سیاسی‌ سرنوشت‌ سازمان‌های‌ سیاسی‌، اقتصادی‌ و اجتماعی‌ بشر در گرو یک‌ سلسله‌ عوامل‌ طبیعی‌ ث چکیده کامل

چکیده به‌ نظر می‌رسد که بعد جغرافیایی با‌ وجود‌ فرایند‌ جهانی شدن اقتصاد و پیدایش کنشگران‌ نوین‌، همچنان در تعاملات جهانی مـهم اسـت. به‌ عقیده‌ برخی‌ از پژوهشگران‌ و تحلیلگران‌ سیاسی‌ سرنوشت‌ سازمان‌های‌ سیاسی‌، اقتصادی‌ و اجتماعی‌ بشر در گرو یک‌ سلسله‌ عوامل‌ طبیعی‌ ثابت‌ و متغیر است‌ که‌ همه‌ آن‌ها از جبر جغرافیایی‌ ریشه‌ می‌گیرند. هر نوع‌ تصمیم‌گیری‌ سیاسی‌ و نظامی‌ باید در چارچوب‌ عوامل‌ ثابت‌ و متغیر یاد شده‌ صورت‌ گیرد. در این چارچوب است که نقش واحدهای استانی در چارچوب امنیت دولت – ملت‌ها مهم و برجسته می‌شود. با توجه به این مقدمه سؤال اصلی مقاله این است که اهمیت موقعیت لرستان از نظر ژئوپلیتیکى در رابطه با امنیت ایران از چه ابعادی قابل بررسی است؟ فرضیه مقاله برای پاسخگویی به سوال مذکور این است که به نظر می رسد که غرب ایران به ویژه استان لرستان دارای مولفه های جغرافیایی و سیاسی برجسته و مهمی در منظومه ژئوپلیتیکی ایران است. این مقاله از نظر هدف کاربردی و از نظر روش و ماهیت، توصیفی - تحلیلی است. برای تجزیه و تحلیل داده ها از مدل سوآت و برای سنجش وزن سنجه‌ها نیز از روش AHP استفاده شده است. جامعه آماری این مقاله دانشجویان کارشناسی ارشد و دکترای جغرافیای سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرمسار و حجم نمونه نیز 50 نفر تعیین شده است. نتایج این مقاله نشان می دهد که از تما می جنبه های علم ژ ئو پلیتیکی یعنی موقعیت جغرافیایی ، اقتصادی ، فرهنگی و قومیتی، مذهبی و نیز جمعیتی لرستان حائز نقشی کانونی و مهم در امنیت ایران است و این که غرب ایران به ویژه استان لرستان دارای مؤلفه‌های جغرافیایی و سیاسی برجسته و مهمی در منظومه ژئوپلیتیکی ایران است. از طرف دیگر شناخت تاریخچه و پیشینه تحولات سیاسی، جغرافیایی و قومی غرب کشور و به ویژه استان لرستان به درک اهمیت ژئوپلیتیکی آن ها منجر خواهد شد و نهایتاً فرصت ها و تهدیدات و نیز قوت ها و ضعف های جغرافیایی و سیاسی موجود در منطقه مورد مطالعه نیازمند توجه و برنامه ریزی است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1931 - مدیریت و برنامه‌ریزی سیستمی گردشگری پایدار در کلان‌شهرهای ایران
کمیل درویشی حیدر لطفی محمد حسن نامی

چکیده مدیریت و برنامه ریزی گردشگری پایدار شهری در دنیای امروزین ضرورتی غیر قابل انکار و غیر قابل جایگزین یافته است. در این چارچوب با توجه به این گردشگری پدیده ای است که میان بخشی و به نوعی مخرج مشترک کل سیستم اقتصادی و سیاسی و اجتماعی و فرهنگی یک کشور است در نتیجه تلاش چکیده کامل

چکیده مدیریت و برنامه ریزی گردشگری پایدار شهری در دنیای امروزین ضرورتی غیر قابل انکار و غیر قابل جایگزین یافته است. در این چارچوب با توجه به این گردشگری پدیده ای است که میان بخشی و به نوعی مخرج مشترک کل سیستم اقتصادی و سیاسی و اجتماعی و فرهنگی یک کشور است در نتیجه تلاش برای شکوفایی آن نیز نیازمند مدیریت و برنامه ریزی سیستمی است. هدف این مقاله بررسی ضرورت مدیریت و برنامه ریزی سیستمی گردشگری پایدار در کلان ‌شهرهای ایران است. سؤال اصلی مقاله این است که مدیریت و برنامه ریزی سیستمی گردشگری پایدار در کلان ‌شهرهای ایران بایستی داری چه مدل و مشخصاتی باشد؟ فرضیه ای را که در این مقاله برای پاسخگویی به سؤال اصلی در صدد تجزیه و تحلیل آن هستیم این است که برنامه ریزی سیستمی گردشگری پایدار در کلان‌شهرهای ایران بایستی همه نهادهای حاکمیتی کشور به ویژه نهادهای حوزه امنیت را در چرخه ای کارآمد و پویا با خود همراه سازد. روش انجام این مقاله ترکیبی است از روش توصیفی- تحلی و نیز روش سوات که عمدتا از این روش اخر برای تحلیل نتیجه گیری و دستاوردهای علمی پژوهشی مقاله استفاده می شود. نتایج مقاله نشان می دهد که مدیریت و برنامه ریزی سیستمی گردشگری پایدار در کلان شهرهای ایران پدیده ای پیچیده و پرچالش است که نیازمند مدیریت و برنامه ریزی دولت در سطوح قانون گذاری و دستگاه های اجرایی و نظارتی است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1932 - الگوی روابط امنیتی ایران و پاکستان در مقابله با پدیده تروریسم از سال 2001 تا 2017
محمد محمودی بالا گفشه علی بیژنی محمد اخباری

چکیده طی سال‌های اخیر حق همسایگی و حسن هم‌جواری از جانب کشور ایران در قبال پاکستان به طور کامل ادا شده و در این باره رساندن خط لوله صلح، فراهم کردن امکانات صادرات برق به این کشور، عدم تجاوز به خاک این کشور با وجود حملات تروریستی متعدد از آن سوی مرز را می‌توان مهم‌ترین ش چکیده کامل

چکیده طی سال‌های اخیر حق همسایگی و حسن هم‌جواری از جانب کشور ایران در قبال پاکستان به طور کامل ادا شده و در این باره رساندن خط لوله صلح، فراهم کردن امکانات صادرات برق به این کشور، عدم تجاوز به خاک این کشور با وجود حملات تروریستی متعدد از آن سوی مرز را می‌توان مهم‌ترین شواهد این مدعا دانست. با این حال از آنجایی که امنیت مهم‌ترین پیش نیاز یا به عبارتی زیرساخت اصلی هرگونه توسعه روابط اقتصادی و فرهنگی با کشورهای دیگر است، نبود تضمین برای برقراری امنیت از سوی پاکستان در منطقه سبب شده است تا روابط دو کشور نیز تحت تأثیر قرار گیرد.سوال اصلی مقاله حاضر این است که روابط امنیتی ایران و پاکستان چه تأثیری بر مقابله با پدیده تروریسم از سال 2001 تا 2017 داشته است؟ در این مقاله نگارندگان با بهره‌گیری از روش توصیفی تحلیلی، مطالعات کتابخانه‌ای و بررسی‌های میدانی کوشیده اند به تحلیل الگوی روابط امنیتی ایران و پاکستان در مقابله با پدیده تروریسم از سال 2001 تا 2017 بپردازند. یافته‌های تحقیق حاکی از آن است که الگوی روابط امنیتی ایران و پاکستان در مقابله با پدیده تروریسم بیش از هر چیز می‌بایست با توجه به مؤلفه‌های مافیای مواد مخدر، قرار گرفتن دو کشور در مجاورت افغانستان، وجود مرزهای طولانی مشترک، سرمایه‌گذاری و نفوذ عربستان در پاکستان، شکل‌گیری و فعالیت‌های گروهک‌های جندالله، انصار الله و جیش العدل در سیستان و بلوچستان، قرار گرفتن در کانون بحران خیز خاورمیانه، تحریکات گروه‌های تکفیری در نقاط کانونی بحران‌زا، ترددهای غیرمجاز مرزی، اقدامات تروریستی گروه‌هایی مانند طالبان، لشکر جنگوی و سپاه صحابه در پاکستان و استفاده از ظرفیت‌های اقتصادی بندرهای چابهار و گوادر شکل بگیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1933 - ارزیابی تأثیر اصول معماری بیوفیلیک در کیفیت طراحی مسکن در اقلیم شمال ایران (مطالعه موردی: شهر گرگان)
محمد رضا قربانی پارام سیروس باور هادی محمودی نژاد

چکیده گسست از طبیعت و نظام‌های طبیعی در جریان زیست روزمره‌ی انسان شهرنشین یکی از دغدغه‌های مهم دوران معاصر تلقی می‌شود. یکی از فضاهای حائز اهمیت معماری مسکن می‌باشد. مسکن به عنوان یکی از پدیده‌های واقعی نخستین مسائلی است که بشر همواره با آن دست به گریبان بوده و در تلاش چکیده کامل

چکیده گسست از طبیعت و نظام‌های طبیعی در جریان زیست روزمره‌ی انسان شهرنشین یکی از دغدغه‌های مهم دوران معاصر تلقی می‌شود. یکی از فضاهای حائز اهمیت معماری مسکن می‌باشد. مسکن به عنوان یکی از پدیده‌های واقعی نخستین مسائلی است که بشر همواره با آن دست به گریبان بوده و در تلاش برای یافتن پاسخی مناسب و معقول برای آن بوده است و مسکن به عنوان نیاز اساسی مطرح است، لذا توجه به مسکن به عنوان یک سرپناه، باید بتواند شرایط لازم را برای رشد فردی هر یک از افراد خانواده فراهم آورد و همچنین نیازهای روحی و روانی آنان را مرتفع سازد، حائز اهمیت است. طراحی بیوفیلیک به عنوان ابزاری توسط معماران استفاده می‌شود تا افراد داخل ساختمان‌ها را به طبیعت خارج از آن از طریق الگوهای و پارامترهای طراحی مربوطه به هم پیوند دهد. این الگوها در هر دو محیط داخلی و خارجی کاربردهای گسترده‌ای دارند و مزایای فیزیولوژیکی، شناختی و روانی به همراه دارند. لذا هدف این مقاله ارزیابی تأثیر اصول معماری بیوفیلیک در کیفیت طراحی مسکن در اقلیم شمال ایران است. پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر ماهیت توصیفی _ تحلیلی است. روش گردآوری اطلاعات نیز به صورت اسنادی و میدانی می‌باشد. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که توجه به اصول و شاخص‌های معماری بیوفیلیک در حین طراحی و اجرای مجتمع‌های مسکونی در نواحی شمال ایران در ارتقای کیفیت آن‌ها و به تبع آن افزایش میزان رضایتمندی ساکنان آن‌ها، تأثیر عمده‌ای دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1934 - سهم ایران از دریای خزر همچنان در‌ هاله‌ای از ابهام
کیومرث یزدان پناه بهادر زارعی محمود واثق فتح اله دهقان

چکیده دریای خزر بزرگترین دریاچه ی جهان میان آسیا و اروپا واقع شده است. این دریا به طور طبیعی به دریاها و اقیانوس‌های جهان راه ندارد. تا سال 1991 خزر دریای ایرانی- شوروی بوده و بر مبنای قراردادهای 1921 و 1940 میان دو کشور مشترک بوده است. دیگر کشورهای جهان نیز دریای خزر چکیده کامل

چکیده دریای خزر بزرگترین دریاچه ی جهان میان آسیا و اروپا واقع شده است. این دریا به طور طبیعی به دریاها و اقیانوس‌های جهان راه ندارد. تا سال 1991 خزر دریای ایرانی- شوروی بوده و بر مبنای قراردادهای 1921 و 1940 میان دو کشور مشترک بوده است. دیگر کشورهای جهان نیز دریای خزر را میان ایران و روسیه مشاع می دانستند. با فروپاشی شوروی همسایگان دریا به 5 کشور افزایش یافته و اختلافات در خصوص رژیم حقوقی این دریا آشکار و هویدا شد. مذاکرات متعدد و متناوبی طی حدود 21 سال توسط کشورهای ساحلی برای حل مشکل رژیم حقوقی خزر صورت گرفته است. در این مقاله مواضع کشورهای ساحلی در مورد رژیم حقوقی دریای خزر را مورد بررسی قرار داده، همچنین موضع ایران در خصوص رژیم حقوقی دریای خزر را مورد مداقه و آسیب‌شناسی قرار می‌دهیم. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1935 - ارائه الگوی همگرایی منطقه‌ای فیمابین کشورهای ایران، عراق و ترکیه با تأکید بر ساختار ژئوپولیتیکی منطقه
سعید محمدی پور محمد اخباری فرهاد حمزه

چکیده منطقه خاورمیانه یک منطقه ژئوپولیتیکی است که می توان وجوه اشتراک مثبت و منفی بسیاری را در بین کشورهای آن مشاهده نمود که موجب فرصت ها و تهدیداتی در این منطقه شده است. چالش های داخلی منطقه و تهدیدات بیرونی سبب شده تا منطقه خاورمیانه به وضعیتی شکننده برسد. اما قوت های چکیده کامل

چکیده منطقه خاورمیانه یک منطقه ژئوپولیتیکی است که می توان وجوه اشتراک مثبت و منفی بسیاری را در بین کشورهای آن مشاهده نمود که موجب فرصت ها و تهدیداتی در این منطقه شده است. چالش های داخلی منطقه و تهدیدات بیرونی سبب شده تا منطقه خاورمیانه به وضعیتی شکننده برسد. اما قوت های داخلی و فرصت های بیرونی نیز وجود دارد که زمینه های همگرایی بین این کشورها و توسعه و امنیت در منطقه را فراهم می آورد. کشورهای ایران، ترکیه و عراق نیز به عنوان کشورهایی در منطقه خاورمیانه هستند که در مسیر همگرایی و روابط متقابل دارای ظرفیت ها و چالش هایی هستند که برخی از آن ها ریشه در محیط داخلی و روابط بین این کشورهاست و برخی نیز ریشه در محیط بیرونی منطقه و جهان دارد. برای رسیدن به همگرایی می بایست الگویی براساس این عوامل داخلی و خارجی طراحی گردد که ضمن کاهش چالش ها به توسعه ظرفیت ها پرداخته شود. در این مقاله سعی شده تا با بررسی واقعیت های ژئوپولیتیکی منطقه یک الگوی همگرایی منطقه ای طراحی گردد. در این راستا سوال اصلی مقاله این است که براساس واقعیت های ژئوپولیتیکی منطقه چه نوع الگویی می تواند ضمن تنش زدایی به نوعی همگرایی منطقه ای پایدار بین سه کشور منجر گردد؟ در این پژوهش از روش توصیفی تحلیلی استفاده شده است و برای ارائه‌ مدل راهبردی از روش تحلیل راهبردی سوات SOWT بهره برده شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1936 - بررسی بلایای طبیعی از نگاه حقوق بین‌الملل؛ مطالعه موردی ایران
علیرضا معینیان محمد مهدی رحیمی فخرالدین احمدی رضا پیوندی

چکیده بلایای طبیعی همزاد تاریخ زندگی اجتماعی بشر و طبیعیت به شمار می روند. تاکنون ابعاد و زوایای مختلف این بحران ها مورد پژوهش قرار گرفته است اما می‌توان گفت در مواردی که مدیریت آن ها از توان یک کشور به تنهایی خارج است بایستی همه ی کشورها در حد توان کشور گرفتار بحران چکیده کامل

چکیده بلایای طبیعی همزاد تاریخ زندگی اجتماعی بشر و طبیعیت به شمار می روند. تاکنون ابعاد و زوایای مختلف این بحران ها مورد پژوهش قرار گرفته است اما می‌توان گفت در مواردی که مدیریت آن ها از توان یک کشور به تنهایی خارج است بایستی همه ی کشورها در حد توان کشور گرفتار بحران را کمک کنند. در این راستا مهم ترین نیاز تدوین چارچوبی حقوقی برای نیل به این هدف است. با توجه به این مقدمه هدف این مقاله عبارت است از بررسی بلایای طبیعی از نگاه حقوق بین‌الملل با تأکید بر ایران. سؤال اصلی مقاله این است که حقوق بین‌الملل دارای چه قواعد و چارچوب هایی برای مدیریت کارآمد بحران در جهان است؟ روش این مقاله توصیفی تحلیلی است که در آن سعی خواهد شد با استفاده از منابع و متون حقوقی موجود و نیز مقالات علمی پژوهش انجام گرفته در مورد موضوع به تحلیل و تبیین مسئله مورد نظر پژوهش پرداخته شود. نتایج این مقاله نشان می دهد که کاهش و کنترل خطرات و آسیب‌پذیری ناشی از بلایای طبیعی و آمادگی پیش از وقوع بلا، اقدامات اضطراری حین بلا و اقدامات ترمیمی پس از آن، از جمله اموری هستند که در حقوق بین‌الملل به آن‌ها پرداخته شده است. از طرف دیگر، احترام به حقوق بنیادین و رفع نیازهای اولیه‌ی افراد متأثر از بلایای طبیعی یکی از مهم‌ترین مسائل موجود در این زمینه بوده که مورد توجه حقوق بین‌الملل قرار گرفته است. در خصوص کلیه‌ی این مسائل اسناد مختلفی، در عرصه‌ی حقوق بین‌الملل موجود است، اما فقدان یک سند جامع بین‌المللی که ضمن پرداخت به ابعاد مختلف بلایای طبیعی و حقوق افراد متأثر از آن، عام‌الشمول و الزام‌آور نیز باشد، کاملاً احساس می‌شود. کمیسیون حقوق بین‌الملل، در سال 2007، کار بر روی پیش‌نویسی در این زمینه، با عنوان حمایت از افراد در بلایا را آغاز کرد که تاکنون 21 ماده از آن تدوین شده است پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1937 - بررسی جغرافیای جرم در کلان‌شهرهای ایران: مطالعه موردی شهر تهران
سارا اشکیتی نبی خداکرمی

چکیده بررسی جغرافیایی نخستین کوشش علم جغرافیا در باب تحلیل رابطۀ میان محیط و رفتار انسان است. بررسی‌ها نشان می‌دهد که معماری و شهرسازی بر میزان وقوع جرم تأثیر دارد. محیط‌های شهری کم ‌تردد، تاریک و غیرقابل رؤیت مانند حاشیه شهرها معمولاً به محل تجمع معتادان، محل مناسبی چکیده کامل

چکیده بررسی جغرافیایی نخستین کوشش علم جغرافیا در باب تحلیل رابطۀ میان محیط و رفتار انسان است. بررسی‌ها نشان می‌دهد که معماری و شهرسازی بر میزان وقوع جرم تأثیر دارد. محیط‌های شهری کم ‌تردد، تاریک و غیرقابل رؤیت مانند حاشیه شهرها معمولاً به محل تجمع معتادان، محل مناسبی برای خرید و فروش مواد مخدر و اموال مسروقه تبدیل می‌شود. پدیده جرم یکی از بزرگ‌ترین مشکلات اجتماعی و از خطرناک‌ترین آفت های ممکن است، با مروری بر تاریخ در می‌یابیم پیشگیری از جرم در تاریخ عمدتاً به مفهوم پیشگیری از تکرار جرم بوده نه پیشگیری از وقوع جرم. آنچه در بررسی جغرافیایی جرائم شـهری اهـمیت دارد، رابطه فضا و محیط شهری با رفتارهای اجتماعی از نوع منفی و ناهنجار آن است. هدف اصلی این مقاله عبارت است از بررسی و تحلیل نقش مؤلفه‌های محیطی کلان‌شهرهای ایران به ویژه تهران در وقوع آمار جرم در آن‌ها است. سؤال اصلی مقاله این است که نقش مؤلفه‌های محیطی کلان‌شهرهای ایران به ویژه تهران در وقوع آمار جرم در آن‌ها چگونه است؟ فرضیه‌ای را که برای تحلیل و بررسی این سؤال در صدد آزمون آن هستیم این است که برخی مؤلفه‌های محیطی کلان‌شهرهای ایران به ویژه تهران وقوع جرم را تسهیل کرده است. روش انجام این تحقیق با توجه به موضوع و اهداف و شیوه گردآوری اطلاعات به صورت توصیفی – تحلیلی و از طریق بررسی متون قانونی و نظریات حقوقدانان و فقهای در خصوص موضوع حاضر است. بر این اساس جمع‌آوری اطلاعات به صورت کتابخانه‌ای و مراجعه به پایگاه‌های داده و جستجوی اینترنتی مقالات دارای درجه علمی معتبر و به روز رسانی شده خواهد بود. ابزار گردآوری اطلاعات به صورت فیش‌برداری و بانک‌های اطلاعاتی است. روش تجزیه‌وتحلیل در این مقاله به صورت کیفی و استدلالی خواهد بود. بدین شیوه که متغیرهای موضوع را مورد بررسی قرار داده و ضمن توصیف و تحلیل داده‌های گردآوری شده به صورت نظامند به تبیین ابعاد مختلف موضوع پرداخته و با گذار از آنچه هست به آنچه باید باشد، داده‌ها مورد استدلال قرار می‌گیرند پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1938 - تأثیر سیاست همسایگی جمهوری فدراسیون روسیه بر رویکرد منطقه‌گرایی ایران در قفقاز
مصطفی هاشمی ریباز قربانی نژاد کیومرث یزدان پناه درو محمدحسن نامی

منطقه قفقاز جنوبی به دلیل موقعیت ژئواستراتژیکی که دارد جذب‌کننده بازیگران منطقه‌ای و کروی است. ریشه تاریخی و هم‌جواری این منطقه با ایران و روسیه باعث شده است که سرنوشت و اتفاقات این منطقه تاثیر مستقیمی بر امنیت و منافع ملی ایران و روسیه داشته باشد که باعث ایجاد موانعی د چکیده کامل

منطقه قفقاز جنوبی به دلیل موقعیت ژئواستراتژیکی که دارد جذب‌کننده بازیگران منطقه‌ای و کروی است. ریشه تاریخی و هم‌جواری این منطقه با ایران و روسیه باعث شده است که سرنوشت و اتفاقات این منطقه تاثیر مستقیمی بر امنیت و منافع ملی ایران و روسیه داشته باشد که باعث ایجاد موانعی در مسیر منطقه گرایی ایران توسط روسیه و دیگر بازیگران داشته است. پژوهش حاضر درصدد مطالعه بر تأثیر سیاست همسایگی جمهوری فدراسیون روسیه بر رویکرد منطقه‌گرایی ایران در قفقاز است.پژوهش حاضر ازلحاظ هدف کاربردی و ازلحاظ ماهیت توصیفی- تحلیلی و اکتشافی است که در آن برای جمع‌آوری داده‌های تحقیق به‌صورت توأمان از روش‌های کتابخانه‌ای و میدانی شامل پرسشنامه استفاده‌شده است. در این پژوهش جامعه‌ی آماری، شامل مجموعه‌ای متشکل از متخصصان جغرافیای سیاسی، مسئولین سازمان‌های مرتبط و نهادهای ذی‌ربط بوده‌اند که علاوه بر بخش گردآوری اطلاعات، در دیگر بخش‌ها مانند (مصاحبه و پرسشنامه) یاری رسانده‌اند. در این پژوهش سعی شده تمامی ابعاد سیاسی ،دفاعی ، امنیتی و... کشورهای منطقه قفقاز جنوبی و بازیگران حاضر در این منطقه پرداخته شود . سپس نتایج حاصل از روش میدانی در قالب تحلیل آماری T به اجرا گذاشته‌شده است. بنابراین ایران باید برای کسب جایگاهی برتر از رقبای خود و تأمین امنیت و منافع ملی خود به دور از برخورد های قهر آمیز روسیه ،راهبردهایی مبتنی بر پیوند منافع خود با کشورهای قفقاز را مدنظر قرار دهد و به مرحله عملیاتی شدن برساند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1939 - Comparison of the Efficiency of Power Transmission Companies in the Electric Power Industry of Iran Applying Conventional and Network Data Envelopment Analysis Methods
کامبیز شاهرودی محمد رضا خسروی

This study is an applied study conducted to evaluate and compare the efficiency of Iran's regional power companies using conventional and network Data Envelopment Analysis methods. Iran's regional power companies use two- phased process to transmit power. Using applied چکیده کامل

This study is an applied study conducted to evaluate and compare the efficiency of Iran's regional power companies using conventional and network Data Envelopment Analysis methods. Iran's regional power companies use two- phased process to transmit power. Using applied approach, the performance and efficiency of these companies were measured with network and conventional methods, and they were compared with each other (input-oriented BCC). It was indicated that network models have wider application compared with other method since it provides vivid picture of the efficiency of regional power companies. The Wilcoxon test result shows there is significant difference between efficiency scores of Iran's regional power companies using BCC and network methods, and investigation of the quality of difference of scores also indicate that efficiency of companies in the network model is lower than efficiency scores of BCC model. In general, network models have higher application than to provide a vivid picture of the efficiency of regional electricity companies and more accurate comparison of them. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1940 - Compliance and ranking of effective factors in the failure of strategic management in Iran Telecommunication Company
رضا خضردوست نرگس دل افروز

The purpose of this study was to investigate and evaluate the factors affecting the failure of strategic management in large companies. The research is an applied and descriptive-survey target. The statistical population of the study consisted of all experts and experts چکیده کامل

The purpose of this study was to investigate and evaluate the factors affecting the failure of strategic management in large companies. The research is an applied and descriptive-survey target. The statistical population of the study consisted of all experts and experts of the telecommunication company, which numbered 191 people. In total, 191 persons were selected as sample. The data gathering tool was a researcher-made questionnaire whose reliability was confirmed by Cronbach's alpha and its validity was verified by face validity. In order to analyze the data in the descriptive statistics section, statistical software SPSS23 was used and in inferential statistics, Structural Equation Modeling was applied using Lisrel 8.80 statistical software. The research findings showed that factors such as: rapid change of conditions and inability to manage change, imbalance between current business and the strategy of informal groups, lack of correct identification of bottleneck, lack of key competencies, attachment to past strategy, inappropriate communication of the program with The prospect, lack of laws and mechanisms for identifying and solving executive problems, and inadequate training and guidance are among the most important factors affecting the failure of strategic management in the telecommunications company. Among the known factors, the greatest effect on the failure to properly identify the throat is 0.44 It should be. Accordingly, strengthening the skills of strategic managers and planners in identifying organizational bottlenecks and barriers is essential. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1941 - Prioritization of the influential factors of corporate social responsibility in Iranian airline industry by CRITIC and COPRAS methods
مهدی فدایی حامد غیب دوست

Nowadays, corporate social responsibility (CSR) has a significant role in the airline industry. The purpose of the present paper is to prioritize the factors influencing CSR in the airline industry. The present study prioritizes the factors influencing CSR in Iran's air چکیده کامل

Nowadays, corporate social responsibility (CSR) has a significant role in the airline industry. The purpose of the present paper is to prioritize the factors influencing CSR in the airline industry. The present study prioritizes the factors influencing CSR in Iran's airline industry by using criteria importance through inter-criteria correlation (CRITIC) and Complex proportional assessment (COPRAS) to find the best airline among five Iranian airlines in Iran in 2021. Factors influencing this study include 4 main criteria and 15 sub-criteria. The results show that energy consumption is the most influential factor among influence factors, and airline 3 obtained the first rank. The present study helps airline managers to improve the performance of CSR by influencing factors in the airline industry. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1942 - Optimization of the Private Sector Cooperative Approach in Investment Projects of the National Iranian Oil Company Using Game Theory Approach
شادی صفری منصور صوفی علیرضا امیرتیموری مهدی فدایی

The aim of this research is to design scenarios based on cooperative game theory scenarios to examine the rewards and penalties observed from sharing or not sharing knowledge among companies. The statistical population of the study includes managers and experts from 10 چکیده کامل

The aim of this research is to design scenarios based on cooperative game theory scenarios to examine the rewards and penalties observed from sharing or not sharing knowledge among companies. The statistical population of the study includes managers and experts from 10 subsidiary companies of the National Iranian Oil Company, among whom 10 senior managers were selected for pairwise comparisons using the snowball sampling method. The research method is classified as descriptive, applied, interpretive, exploratory, with a quantitative and qualitative nature. This study emphasizes the importance of efficient knowledge sharing as a means to foster cooperative in the investment portfolios of the National Iranian Oil Company to compete with foreign competitors during sanctions. By reviewing the results of the four scenarios derived from the game, it was observed that the rewards companies receive from sharing knowledge are dependent on the behavior resulting from knowledge sharing by other companies. The more capable an organization is in influential factors related to knowledge transfer and innovation; the more benefits companies will gain if they cooperate. Sensitivity analysis regarding the costs of project cooperative, which arises due to the difficulty of implementing joint projects, showed that as the costs increase, companies tend to shift from a cooperative strategy towards a retaliation strategy and then towards a non-cooperative strategy. The impact of companies' intellectual capital status on the selection of cooperative strategies was observed. Companies that decide to collaborate, if equipped with higher intellectual capital due to experience and empowerment, tend to prefer an optimal strategy towards cooperative. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1943 - تحلیل گفتمان انقلاب اسلامی ایران از منظرهویت
حامد نظری سیدجواد امام جمعه زاده علی علی حسینی

هدف اصلی این مقاله حرکت بر ریل تحولات جامعه شناسی سیاسی جدید ، چرخش پسامدرن وسپس استفاده از مقولات هویت و نظریه گفتمان لاکلائو و موفه، جهت تحلیل انقلاب اسلامی ایران می باشد.در این راستا ابتدابه نقصان نظریه های انقلاب درتببین دلایل پیروزی انقلاب های گوناگون و دلیل نقص آن چکیده کامل

هدف اصلی این مقاله حرکت بر ریل تحولات جامعه شناسی سیاسی جدید ، چرخش پسامدرن وسپس استفاده از مقولات هویت و نظریه گفتمان لاکلائو و موفه، جهت تحلیل انقلاب اسلامی ایران می باشد.در این راستا ابتدابه نقصان نظریه های انقلاب درتببین دلایل پیروزی انقلاب های گوناگون و دلیل نقص آنها اشاره ای شده و سپس سعی گردیده است ، الگویی در زمینه نظریه های انقلاب ارائه گردد که دارای قابلیت توضیحی بالاتری برای پاسخگویی به سوالات و ابهامات مطرح در انقلاب باشد.در پژوهش حاضرجهت رسیدن به این الگو ، به ترکیب مباحث مربوط به هویت و گفتمان پرداخته شده و از این منظردلایل پیروزی انقلاب اسلامی ایران تحلیل گردیده است.ازآن جایی که درجامعه شناسی سیاسی جدید،گفتمانها آیینه ی تمام نمایی برای بازنمایی ستیزودگرگونی هویت ها می باشنددرآستانه سال 1357 گفتمان انقلاب اسلامی ایران توانست با برجسته سازی هویت اسلامی وافزودن دالهای انقلابی به آن ، موجبات به حاشیه رفتن گفتمان های رقیب و هویت های ناشی از آنها را پدیدآورد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1944 - بررسی تطبیقی روند تدوین نخستین قانون اساسی در انقلاب مشروطه ایران و انقلاب کبیر فرانسه
قاسم قریب

رژیم‌های استبدادی فرانسه و ایران به ترتیب در انقلاب‌های 1789م و 1906م به حکومت مشروطه سلطنتی تبدیل شدند. انقلابیون در هر دو کشور خواهان تحدید قدرت نامحدود شاه و ایجاد مجلس قانونگذاری بودند. تأسیس پارلمان در ساختار هر دو حکومت ایران و فرانسه، مقدمه‌ای بر تدوین قانون اساس چکیده کامل

رژیم‌های استبدادی فرانسه و ایران به ترتیب در انقلاب‌های 1789م و 1906م به حکومت مشروطه سلطنتی تبدیل شدند. انقلابیون در هر دو کشور خواهان تحدید قدرت نامحدود شاه و ایجاد مجلس قانونگذاری بودند. تأسیس پارلمان در ساختار هر دو حکومت ایران و فرانسه، مقدمه‌ای بر تدوین قانون اساسی نظام مشروطه بود که چالش‌های فراوانی به همراه داشت. پژوهش پیش‌رو با هدف بررسی تطبیقی میان روند تدوین نخستین قانون اساسی در جریان دو انقلاب مشروطه ایران و فرانسه انجام شده است. نتیجه این بررسی مقایسه‌ای نشان می‌دهد که در جریان تدوین قانون اساسی در ایران و فرانسه در چهار حوزه تدوین کنندگان قانون اساسی، منبع اصلی تدوین، مخالفان و موافقان آن و در نهایت نوع واکنش مردم، تمایزهای آشکاری وجود داشت که به تفاوت‌های فرهنگی و سیاسی دو جامعه ایران و فرانسه در آن عصر مرتبط بود. پژوهش حاضر از نوع تحقیقات تاریخی است و با شیوه تطبیقی و مبتنی بر داده‌های کتابخانه‌ای به نگارش درآمده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1945 - "بازتاب فدک درکتاب های تاریخ اسلام ایران (ازسال 1358تا1397ه.ش)"
فریناز هوشیار ظریفه میر سهیلا ترابی فارسانی

چکیدهفدک زمینی وسیع با کشاورزی حاصلخیز و چشمه های پر آب بود که پس از شکست خیبر، یهودیان آن را بدون مقاومت و با پیمان صلحی مشابه پیمان خیبر، تسلیم پیامبر(ص) نمودند. چون فدک بدون جنگ فتح شده بود،نصف درآمد آن خالصه رسول خدا گشت، و تا روز رحلت پیامبر (ص) در اختیار حضرت فاطم چکیده کامل

چکیدهفدک زمینی وسیع با کشاورزی حاصلخیز و چشمه های پر آب بود که پس از شکست خیبر، یهودیان آن را بدون مقاومت و با پیمان صلحی مشابه پیمان خیبر، تسلیم پیامبر(ص) نمودند. چون فدک بدون جنگ فتح شده بود،نصف درآمد آن خالصه رسول خدا گشت، و تا روز رحلت پیامبر (ص) در اختیار حضرت فاطمه (س) قرار داشت. پس از رحلت پیامبر اسلام (ص)، ابوبکر از واگذاری زمین مذکور خودداری کرد و بر سر مالکیت فدک اختلاف به وجود آمد .با توجه به نگارش کتاب های متعدد تاریخ اسلام در ایران، دراین پژوهش که به روش توصیفی- تحلیلی و در پاسخ به این پرسش که پژوهشگران ایرانی تاریخ اسلام چگونه به موضوع فدک نگریسته اند؟ کوشیده شده با در نظر داشتن چگونگی بازتاب موضوع فدک در کتاب های تاریخ اسلام ، دیدگاه نویسندگان کتاب های یاد شده مورد بررسی قرار داده شود.نتایج پژوهش حاضر نشان می دهد، موضوع فدک تنها در ده درصد کتاب های تاریخ اسلام هیچ گونه اشاره ا ی نشده است . در 70 درصد پژوهش ها به تفصیل و در 20 درصد به صورت گذرا بازتاب یافته اند . فدک غالبا با نگرش های شیعی و از دیدگاههای سیاسی ، اقتصادی و با محوریت ارث و استدلال حقانیت و مالکیت حضرت فاطمه(س) نسبت به فدک در کتاب های تاریخ اسلام که بین سالهای 1358 تا 1397 به رشته تحریر در آمده مورد بررسی قرار داده شده است .کلید واژه ها: فدک ، تاریخ نگاران ایرانی ، اسلام، خلفا، فاطمه زهرا (س) پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1946 - واکاوی سکه‌های نو یافتۀ ساسانی در موزۀ چین
نعمت الله علی محمدی

سکه و روند ضرب آن به عنوان یکی از شاخص‌های تمدنی به حساب می‌آید که در ادوار مختلف دچار تغییر و تحول می‌شوند. شدت ضعف و قوت حکومت‌ها در روند آنها تأثیری به سزای داشته، به طوری که در یک زمان در نهایت زیبایی، کیفیت ظاهر می‌شوند و در مقطع دیگر افول می‌کنند. کاوش و پویش در س چکیده کامل

سکه و روند ضرب آن به عنوان یکی از شاخص‌های تمدنی به حساب می‌آید که در ادوار مختلف دچار تغییر و تحول می‌شوند. شدت ضعف و قوت حکومت‌ها در روند آنها تأثیری به سزای داشته، به طوری که در یک زمان در نهایت زیبایی، کیفیت ظاهر می‌شوند و در مقطع دیگر افول می‌کنند. کاوش و پویش در سکه ها و بررسی نشانه ها و علایم موجود در آن، ابعاد مختلفی چون سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و حتی نظامی هر دورۀ تاریخی را تبیین می کند؛ سکه های هر دوره تاریخی، اطلاعات متنوعی چون عادات، آداب، خط، زبان، هنر، مذهب، تمدن، ثروت، ورشکستگی، روابط تجاری با سایر دول و هزاران نکات ریز دیگر که در هیچ یک از متون تاریخی و یا اسناد به آنها اشاره نشده، می توان دست یافت. نوشتار حاضر درصدد است تا ضمن پویش و کاوش، در منابع و تحقیقات و پژوهش‌های جدید، با شناسایی این شئی، پیچیدگی‌ها و ابهامات موجود تاریخی آن را بر طرف سازد. علاوه بر آن ضمن تطبیق و مقایسه با نمونه های دیگر با استفاد از داده های باستان شناسی و شواهد تاریخی، با دیدی جامع تری نسبت به آن تبیین کند؛ در این گفتار سعی شده است تا با جمع‌آوری و تحلیل اطلاعات و مشخص کردن تاریخ آن‌، با استفاده از نمونه های موجود و همچنین با استناد به داده های باستان شناسی و شواهد تاریخی، در جهت اثبات این موضوع که سکه های نو یافته در موزۀ چین متعلق به پادشاه ساسانی احتمالا از آن پیروز، شواهد و قراین مستدلی را ارائه دهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1947 - گذری برموسیقی دوره اسلامی و تاثیر موسیقی ایرانی بر موسیقی تمدن اسلامی
کیوان حاجیان

موسیقی هنر برخاسته از درون آدمی و یک نیاز روحی است و مانند هر هنری می تواند تاثیرپذیر از موقعیت ها و شرایط موجود در هر عصری باشد. موسیقی ترکیب(composition) الحان (جمع لحن) و یا ملودی است. موسیقی ترجمه واژه music که در فارسی معادل آهنگ می باشد و غنا را خواندن با آهنگ گوی چکیده کامل

موسیقی هنر برخاسته از درون آدمی و یک نیاز روحی است و مانند هر هنری می تواند تاثیرپذیر از موقعیت ها و شرایط موجود در هر عصری باشد. موسیقی ترکیب(composition) الحان (جمع لحن) و یا ملودی است. موسیقی ترجمه واژه music که در فارسی معادل آهنگ می باشد و غنا را خواندن با آهنگ گویند که همان موسیقی آوازی است. موسیقی عرب، موسیقی محدود به آواز حدی و نصب بوده است. با زوال دولت ساسانیان و انتقال قدرت از تیسفون به بغداد و تماس با ایرانیان و بهره گیری از وجود هنرمندان ایرانی، موسیقی در دربار خلفا رونق گرفت و ایران الهام بخش بسیاری از نغمه های موسیقی عرب گردید. در این مقاله به بررسی موسیقی عرب و چگونگی آن و تاثیرات موسیقی ایران بر موسیقی دوره اسلامی پرداخته شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1948 - پیامدهای استعماری اروپاییان در مشرق زمین و ایران
سیدعباس رضوی پیرانشاهی

گسترش سرمایه داری(صنعتی وتجاری) اروپا به عنوان یک پدیدۀ اقتصادی واجتماعی پیامدهای فراوان و گوناگونی در اروپا و جهان به دنبال داشت. دگرگونی های بزرگی در صنعت، کشاورزی، تولید، حمل و نقل، و....ایجاد نمود. به مناسبات فئودالی پایان داد و در نهایت شکل تازه ای از استعمار را رق چکیده کامل

گسترش سرمایه داری(صنعتی وتجاری) اروپا به عنوان یک پدیدۀ اقتصادی واجتماعی پیامدهای فراوان و گوناگونی در اروپا و جهان به دنبال داشت. دگرگونی های بزرگی در صنعت، کشاورزی، تولید، حمل و نقل، و....ایجاد نمود. به مناسبات فئودالی پایان داد و در نهایت شکل تازه ای از استعمار را رقم زد. استعمار به معنای عمران و آبادانی است و استعمارگران مدعی اند که درکشورهای عقب افتاده عمران و آبادانی و برای مردم این کشورها رفاه به ارمغان آورده اند! این ادعا به تعبیری قابل تأمل است، اما یقیناً نیت و هدف اصلی آنها بر سازندگی مستعمرات نبوده است! توضیح اینکه: پس از انقلاب صنعتی، تولید به شکل بی سابقه ای افزایش می یابد بنابراین1-آنها برای فروش تولیدات خود نیامند بازار می شوند2- منابع و معادن اروپا جوابگوی نیازکارخانه های صنعتی نیستند، پس صاحبان این صنایع بیش از پیش رو به مشرق زمین می آورند. اما دستیابی به این کار چندان ساده نبود. ابتدا باید مشرق زمین را از تولید کالا بازدارند، سپس برای فروش کالاهای خود در این کشورها (هند و ایران و...) امکاناتی را فراهم آورند، آنها در این راه هرکاری را جایز می دانستند. حاکمان و درباریان نالایق، بی تدبیر، عشرت طلب و بی سواد این کشورها برای نفع شخصی خود، ننگین ترین قراردادها که کشور را به نابودی می کشاند با اروپائیان منعقد می کردند. اروپائیان برای اجرای این قراردادها، پیش از هر چیز نیاز داشتند تا این جوامع غیرمصرفی را به یک جامعه ی مصرفی تبدیل کنند. بنابراین تسلط همه جانبه اروپاییان در مشرق زمین از اصلی ترین پیامدهای استعمار بود! اما چگونه این واقعه رخ داد؟ پیامدهای آن چه بود؟ چرا برخی معتقدند امروز دیگر دوران استعمار به سرآمده است؟ چه عواملی غیر از استعمار در عقب ماندگی مشرق زمین مؤثر بوده است ؟ تلاش بر این است تا به این پرسش ها پاسخ داده شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1949 - ساختار کالبدی- فضایی شهر ایرانی عصر ناصری از منظر سیاحان غربی
جهانبخش ثواقب معصومه هادی لیلا مشکانی

شهر ایرانی در ایام سلطنت ناصرالدین شاه قاجار به رغم حفظ ساختار کالبدی سنّتی، در اثر آشنایی با الگوهای معماری غربی و ورود تأسیسات تمدنی جدید به کشور، به آرامی مسیر تغییر را پیش گرفت و عناصری از تجدد را در خود نمایان ساخت. در فضای کالبدی شهر این دوره، بناهای جدیدی در کنار چکیده کامل

شهر ایرانی در ایام سلطنت ناصرالدین شاه قاجار به رغم حفظ ساختار کالبدی سنّتی، در اثر آشنایی با الگوهای معماری غربی و ورود تأسیسات تمدنی جدید به کشور، به آرامی مسیر تغییر را پیش گرفت و عناصری از تجدد را در خود نمایان ساخت. در فضای کالبدی شهر این دوره، بناهای جدیدی در کنار بناهای قدیمی قد برافراشتند که چهره شهر را دگرگون کرد و در گزارش های سیاحان دیدار کننده از ایران بازتاب یافته است. این مقاله با رویکرد تاریخی به شیوه توصیفی- تحلیلی و روش کتابخانه ای با استناد به متون سفرنامه ای و اهتمام به شاخص های شکلی و محتوایی در صدد ارائه تصویری از صور کالبدی شهر در عصر ناصری از دیدگاه سیاحان غربی است. در این پژوهش با ارائه صور گوناگون ساختار کالبدی شهر عصر ناصری، چگونگی انتقال عناصر سازه ای غرب به ایران در ابتدای سلطنت وی مطرح شده است، پدیده ای که به تدریج ابتدا به تحولات محتوایی شهر و سرانجام به تحولات کالبدی آن انجامید. یافته پژوهش نشان داده که شهر ایرانی این عصر با تحولات فضای کالبدی و محتوایی همراه شده است. تحولات کالبدی آن درون مایه تجدد غرب را به همراه داشته و عناصر محتوایی آن متأثر از مکتب تهران بوده است و سرانجام به دوران انقطاع تاریخی در شهرسازی ایرانی- اسلامی رسیده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1950 - مهر عقیق ساسانی در موزه ملی پاریس
نعمت الله علی محمدی محرم باستانی

طرح مسئله: مُهرها از جمله اشیا باارزشی هستند که سابقه بسیار طولانی دارند. بنابر شواهد باستان شناسی قدمت این شیئی به هزاره ششم قبل از میلاد باز می گردد. اهمیت مسئله: چنانکه اسناد و مدارک شهادت می دهند، این شیئی در طول ادوار تاریخی تحولات زیادی را پشت سر گذاشته است، به طو چکیده کامل

طرح مسئله: مُهرها از جمله اشیا باارزشی هستند که سابقه بسیار طولانی دارند. بنابر شواهد باستان شناسی قدمت این شیئی به هزاره ششم قبل از میلاد باز می گردد. اهمیت مسئله: چنانکه اسناد و مدارک شهادت می دهند، این شیئی در طول ادوار تاریخی تحولات زیادی را پشت سر گذاشته است، به طوری که طرح ها، شکل ها، رنگ ها و کتیبه های آن بنا بر شرایط زمانی دشت خوش تغییر شده اند و هر یک از تعلیقات آن مفاهیم پیچیده و اطلاعات ارزشمندی را در خود کتمان کرده اند که واکاوای آنها می تواند بسیاری از ابهامات موجود در متون تاریخی را تبیین نماید. اهمیت موضوع(دغدغه مقاله): هدف اصلی این تحقیق، پویش و کاوش نشانه ها و علایم موجود در مُهر ساسانی موزه پاریس است که برخی از محققان با بررسی ابعادی از آن به اشتباه این مهر ساسانی را به قباد اول ساسانی منسوب می سازند که با توجه به شواهد و مدارک، این مهر نمی تواند به او تعلق داشته باشد، بلکه از ظواهر امر چنین بر می آید مُهر موجود موزۀ پاریس از آن کسی دیگری است. رویکرد پژوهش: برای این منظور مقالۀ حاضر درصدد است تا با رویکرد تطبیقی و مقایسه ای و تلفیق داده های باستان شناسی و شواهد تاریخی و همچنین با استناد به شواهد سکه شناسی با دیدی جامع نسبت به شناسایی هرچه بهتر این اثر تاریخی بپردازد؛ پرسش تحقیق : و با این پرسش؛ مُهر پیداشده مربوط به کدام دورۀ تاریخی است؟ در صورت مشخص شدن دورۀ تاریخی آن، نشانه های و تعلقات آن دورۀ تاریخی چیست؟ نقوش کاربردی آن نمادی چه چیزی است؟ سبک هنری و نقوش آن از کجا تأثیر پذیرفته و چه اطلاعاتی را در خود دارد؟ ‌کارکرد، نوع رنگ، شکل و کتیبه آن چه مفاهمی را بیان می کند؟ روش پژوهش و استنتاج: مبنای تحقیق‌ بر روش تحلیلی و توصیفی است و نگارندگان قصد دارند تا با استفاده از جمع‌آوری و تحلیل اطلاعات و مشخص کردن تاریخ‌، تلفیق داده های باستان شناسی، سکه شناسی و شواهد تاریخی در جهت اثبات این موضوع اینکه مُهر موجود در موزۀ پاریس متعلق به پیروز ساسانی، شواهد و قراین مستدل را ارائه دهند؛ چرا که داده های باستان شناسی و سکه شناسی و همچنین اسناد تاریخی نشان می دهند که تمامی علایم و نشانه های روی مُهر با سکه های به جا مانده از پیروز مطابقت دارد. شاید برخی از نشانه ها و علایم موجود با سایر شاهان ساسانی تطبیق نماید، ولی در برخی از جهات با سایر آثار به دست آمده از شاهان ساسانی چون خسروانوشیروان، قباد اول، هرمزد چهارم و خسروپرویز تفاوت اساسی دارد و از این رو می توان حدس زد که مهر متلعق به هیچ یک از شاهان مورد اشاره نیست و به شواهد و نمادهای سکه پیروز ساسانی نزدیکتر است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1951 - بررسی عملکرد مخرب فرقه ضاله بهائیت در تضعیف ایران دوره قاجار و عثمانی تا پایان فروپاشی
داریوش نظری مجتبی گراوند

قدرت های استعماری به طرق مختلف دنبال منافع و اهداف خود در کشورهای ضعیف بودند. از آنجا که مسئله دین و مذهب به عنوان سدی محکم در مقابل اهداف بیگانگان قرار داشت؛ لذا شیوه فرقه سازی را در جهت تضعیف دولت ها به کار بردند. آنان فرقه بابیت یکی از شاخه های فرقه شیخیه را توسط محم چکیده کامل

قدرت های استعماری به طرق مختلف دنبال منافع و اهداف خود در کشورهای ضعیف بودند. از آنجا که مسئله دین و مذهب به عنوان سدی محکم در مقابل اهداف بیگانگان قرار داشت؛ لذا شیوه فرقه سازی را در جهت تضعیف دولت ها به کار بردند. آنان فرقه بابیت یکی از شاخه های فرقه شیخیه را توسط محمدعلی باب در ایران دوره قاجاریه به وجود آوردند. پس از مرگ محمدعلی، پیروان او مسبب شکل گیری مشکلاتی در ایران می شوند از جمله یکی از این اقدامات ترور ناصر الدین شاه بود. برخی از عوامل ترور به دستور شاه کشته و برخی دیگر با حمایت روسیه تزاری به عراق قلمرو عثمانی تبعید و انتقال یافتند. گروه بابی که بر اثر اختلافات به دو گروه ازلی و بهایی تقسیم شدند، با وجود تبعید به ایجاد کارشکنی هایی مانند درگیری با جماعت شیعه، تماس با کشورهای خارجی، دخالت در امور سیاسی کشور ایران، جاسوسی و خیانت بر ضد امپراتوری عثمانی و... پرداختند، که این اعمال تأثیراتی بر جامعه ایران و عثمانی بر جای گذارد. این مقاله در نظر دارد با روش توصیفی – تحلیلی و بر مبنای مطالعات کتابخانه ای به بررسی عملکرد مخرب بهائیان در وضعیت سیاسی و اجتماعی عثمانی تا فروپاشی و ایران دوره قاجار تا بعد از کودتای اسفند سال 1299 ه.ش. بپردازد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1952 - تاریخ ایران باستان در آیینه مورخان ارمنی
فاطمه رییسی گهرویی

ارمنستان در جهان باستان به ویژه در دوره ساسانی جولانگاه ابراز قدرت دو ابر قدرت جهان ایران و روم بوده که در اغلب دوره‌ها وابستگی آن به حکومت ایران بیشتر بوده است. در واقع رویدادهای تاریخ سیاسی و فرهنگی ارمنستان در دوره باستان همواره متاثر از ایران بوده است. آثار و منابع چکیده کامل

ارمنستان در جهان باستان به ویژه در دوره ساسانی جولانگاه ابراز قدرت دو ابر قدرت جهان ایران و روم بوده که در اغلب دوره‌ها وابستگی آن به حکومت ایران بیشتر بوده است. در واقع رویدادهای تاریخ سیاسی و فرهنگی ارمنستان در دوره باستان همواره متاثر از ایران بوده است. آثار و منابع تاریخی ارمنی در بازشناسی تاریخ ایران باستان که همواره از کمبود منابع مکتوب دست اول ایرانی و پراکندگی منابع به زبان‌های دیگر رنج می برد از اهمییت ویژه‌ای برخوردار است و غنای آن آثار می‌تواند فقر منابع تاریخ ایران را در این زمینه تا اندازه‌ای جبران می‌نماید. با ابداع الفبای ارمنی در قرن پنجم میلادی سنت تاریخنگاری ارمنی وارد دوره طلایی خود گردید. غنا و فراوانی تاریخ ارمنیان از جمله آثار آگاتانژ، لازار فاراپی، موسی خورنی، سبئوس در این قرن و قرن‌های بعد روشنی بخش گوشه‌های تاریک تاریخ ساسانی شده است. نظر به اهمییت منابع ارمنی در تاریخ ساسانی، این مقاله بر آن است تا با بررسی آثار مورخان ارمنی از جمله آگاتانژ، ازنیک کلبی، پاستوس بوزند، یغیشه، موسی خورنی، لازار فاراپی، سبئوس به دیدگاه‌های تاریخ نگاری این مورخان درباره‌ی تاریخ ایران در دوره ساسانی پی ببرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1953 - نگرشی به نظریه جامعه شناسی عصبیت، ابن خلدون در تشکیل جامعه و حکومت هخامنشیان
حسن مرداسی نی سیاهی ناصر جدیدی فیض اله بوشاسب

حکومت هخامنشیان حکومتی بود که از حدود سال 700 قبل از میلاد در جنوب غربی ایران تأسیس شد. حکومت هخامنشیان بعد از مادها دومین حکومت ایرانی بود که تشکیل شد. اما امپراتور هخامنشیان فراتر از مرزهای ایران رفت و حدود سه چهارم جهان را تسخیر کرد. حکومت هخامنشیان حکومت قبیله ای بو چکیده کامل

حکومت هخامنشیان حکومتی بود که از حدود سال 700 قبل از میلاد در جنوب غربی ایران تأسیس شد. حکومت هخامنشیان بعد از مادها دومین حکومت ایرانی بود که تشکیل شد. اما امپراتور هخامنشیان فراتر از مرزهای ایران رفت و حدود سه چهارم جهان را تسخیر کرد. حکومت هخامنشیان حکومت قبیله ای بود که بر اساس ویژگی ها، خصلت ها و اصالت های طوایف پارسی تأسیس شد. حسب هایی که حدود 370 سال باعث دوام حکومت آنها شد. ابن خلدون با استفاده از این ویژگی، نظریه عصبیت را در بوجود آمدن حکومت ها مطرح کرد. در این تحقیق با استفاده از نظریه عصبیت ابن خلدون، به چگونگی تشکیل، دوام استحکام جامعه و زوال حکومت هخامنشیان با توجه به عصبیت هخامنشیان پرداخته شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1954 - فرایند تغییر و تحول ساختار فرمانروایی در دوره سلجوقیان بزرگ
علیرضا ابطحی

پژوهش پیش رو با استفاده از کتب تاریخی، منابع دسته اول و بهره گیری از روش، توصیفی ـ تحلیلی، با هدف بررسی آرای دو چهره برجسته، خواجه نظام الملک و غزالی با طرح این پرسش که: فرایند تحول در ساختار حکومتی سلجوقیان بزرگ از چه الگویی تأثیر پذیرفته است؟ و در نظر این فرضیه که: ان چکیده کامل

پژوهش پیش رو با استفاده از کتب تاریخی، منابع دسته اول و بهره گیری از روش، توصیفی ـ تحلیلی، با هدف بررسی آرای دو چهره برجسته، خواجه نظام الملک و غزالی با طرح این پرسش که: فرایند تحول در ساختار حکومتی سلجوقیان بزرگ از چه الگویی تأثیر پذیرفته است؟ و در نظر این فرضیه که: اندیشه ایرانمداری در تغییر ساختار حکومت قبیله ای سلجوقیان به حکومت متمرکز تاثیر به سزایی داشته است، سعی در بیان دلایل همگرایی و واگرایی سه ساختار حکومت ایرانی، قبیله ای و اسلامی در ایجاد مدل حکومتی سلجوقیان را دارد. پژوهش نشان می دهد، که چگونه اندیشمندان و دبیران ایرانی به عنوان وارثان اندیشه سیاسی با بهره گیری از الگوی ایرانمداری توانستند، چالش میان آموزه های اسلامی و اندیشه سیاسی ایرانی و تضاد آن با ساختار قبیله ای سلجوقیان را تعدیل نموده، سبب تفکیک حکومت بر اساس حکومت دنیوی با ریاست سلجوقیان و حکومت معنوی در راس آن دستگاه خلافت عباسی شوند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1955 - شمایل نگاری نقوش گیاهی در هنر ایران باستان بر اساس نقوش مهرها و مسکوکات
منا منتظری هدشی بیتا سودایی حسین علیزاده حسن درخشی

2302-1167

بررسی متون مذهبی نشان دهنده روایات و اساطیری است که نقش پر رنگی در شکل‌گیری فرهنگ تصویری جوامع دارند؛ که به شکل نماد در آثار هنری به نمایش گذاشته شده و منجر به انتقال پیام از طریق تصویر گردیده است. بدینگونه بررسی تصاویر نمادین در آثار هنری منجربه شناخت ایدئولوژی حاکم بر چکیده کامل

بررسی متون مذهبی نشان دهنده روایات و اساطیری است که نقش پر رنگی در شکل‌گیری فرهنگ تصویری جوامع دارند؛ که به شکل نماد در آثار هنری به نمایش گذاشته شده و منجر به انتقال پیام از طریق تصویر گردیده است. بدینگونه بررسی تصاویر نمادین در آثار هنری منجربه شناخت ایدئولوژی حاکم بر جوامع میشود. یکی از تصاویر نمادین در هنر ایران باستان استفاده از نقشمایه های گیاهی است. هدف این پژوهش شناسایی، بازخوانی و تفسیر نگاره های گیاهی جهت شناسایی جایگاه آنها در باورهای مذهبی، اساطیری و تداوم و پیوستگی آنان در دوران ایران باستان است. این پژوهش کیفی با رویکرد توصیفی- تحلیلی و روش کتابخانه‌ای - میدانی انجام شده است. جامعه‌ آماری مورد مطالعه شامل هشتاد مهر هخامنشی، دویست و پنجاه سکه‌ اشکانی و ششصد و نود سکه ‌ ساسانی است که با تاکید بر نقوش گیاهی مورد بررسی قرار گرفته ‌اند. نتایج نشان میدهد بین نگاره های گیاهی بکار رفته در مهرها و مسکوکات ایران باستان با باورهای مذهبی و اسطوره‌ های ایرانی پیوستگی قابل ملاحظه‌ ای مشاهده میشود. نگاره‌ های "نخل، رزت، زنبق، انار، بلوط و انگور " از نقوش پرتکرار هستند که در متون مذهبی زرتشتی به آنها پرداخته شده که نشان میدهد این نقوش از دیرباز مقدس بوده و در هنر کاربرد مذهبی داشته اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1956 - معرفی و شناسایی رشته قنات های ارجان
نسترن بارونیان مریم اسدی

AOI-2107-1108

ایران سرزمین بیابان ها و جنگل ها، و دره های سبز است. جغرافیا ناگزیر بر فرهنگ مردمانی که در طبیعت زندگی می کنند،تأثیر می گذارد.توزیع ناهمگون بارندگی به لحاظ زمانی و مکانی و در نتیجه وضعیت خاص منابع آب در ایران باعث شده که از گذشته های دور برای استفادۀ درست از این منابع ک چکیده کامل

ایران سرزمین بیابان ها و جنگل ها، و دره های سبز است. جغرافیا ناگزیر بر فرهنگ مردمانی که در طبیعت زندگی می کنند،تأثیر می گذارد.توزیع ناهمگون بارندگی به لحاظ زمانی و مکانی و در نتیجه وضعیت خاص منابع آب در ایران باعث شده که از گذشته های دور برای استفادۀ درست از این منابع کوششهای زیادی انجام شود.حاصل این تلاش ها ،بناهای آبی فراوانی است مانند سدها،بندها،قنات ها و... که قدمت آنها به چندین هزار سال میرسد.مکان بهینه اینگونه بناها،مصالح ساختمانی بکار رفته در و...از دانش پیشرفته و مهارت سازندگان خبر میدهد.استخراج آبهای زیرزمینی بصورت قنات،یکی از شگفت انگیزترین ابداعات بشری است که تأثیر بسزایی در سرنوشت کشاورزی فلات ایران داشته است.هدف از این پژوهش معرفی و بررسی رشته قنات های ارجان است که در سایه فراموشی و تخریب قرار دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1957 - جانـــوران در باور و اساطیر ایران باســــتان
سلیمان اسکندری راد

اسطوره از خانواده ی روایت هایی است که هستی را آنگونه که بشر روزگار باستان دریافت می کرده است، به نمایش می گذارد و چنین وامی نماید که حقایقی ازلی با اعتبار ابدی را در خود دارد. از گونه های بسیار مهم اسطوره، اسطوره ی آغاز است که سرآغازها را آنگونه که بشر روزگاران باستان چکیده کامل

اسطوره از خانواده ی روایت هایی است که هستی را آنگونه که بشر روزگار باستان دریافت می کرده است، به نمایش می گذارد و چنین وامی نماید که حقایقی ازلی با اعتبار ابدی را در خود دارد. از گونه های بسیار مهم اسطوره، اسطوره ی آغاز است که سرآغازها را آنگونه که بشر روزگاران باستان بدان باور داشته است، روایت می کند. در این مقاله، به بررسی سرآغاز جانوران از دریچه ی باورهای اساطیری ایرانیان باستان پرداخته ایم. در چنین پژوهشی نباید از یاد برد که بیشتر نزدیک به همه ی متون ایرانی باستان و میانه مفقود شده اند، اما محتوای برخی از آنها به طور کامل یا ناقص و به طرق گوناگونی چون ترجمه، تلخیص، اقتباس، ردیّه نویسی، در متون دوره ی اسلامی برجای مانده است. برخی از این متون، سخت مغشوش اند، اما برخی دیگر از قبیل سنی ملوک الارض و الانبیاء اثر حمزه اصفهانی و زین الاخبار اثر گردیزی دقتی شگفت دارند، آن گونه که پاره ای از این دو منبع، یادآور اوستا، وداها و منابع یونانی باستان است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1958 - بررسی تطبیقی وتحلیلی ایزدبانو(مادر خداها )در اساطیر ایران و یونان باستان
محمدتقی فاضلی

2201-1139

اساطیر در دوران باستان از اهمیت ویژه&lrm;ای برخوردار بودند.زیرا اسطوره، به دین و فرهنگ و ادبیات ملی هر قومی هویت می&lrm;بخشد. ایزد بانو و الهه&lrm;ها در باورها و اعتقادات مردم باستان اهمیت والایی داشتند. بیشتر این خدایان و ایزدان زن بودند و به آن&lrm;ها ایزد بانو یا ماد چکیده کامل

اساطیر در دوران باستان از اهمیت ویژه&lrm;ای برخوردار بودند.زیرا اسطوره، به دین و فرهنگ و ادبیات ملی هر قومی هویت می&lrm;بخشد. ایزد بانو و الهه&lrm;ها در باورها و اعتقادات مردم باستان اهمیت والایی داشتند. بیشتر این خدایان و ایزدان زن بودند و به آن&lrm;ها ایزد بانو یا مادر خدا می&lrm;گفتند .اعتقاد به قدرت باروری و تنازع بقا زنان، در نمادها و افسانه&lrm;ها تجلی یافته است. اما در دوره&lrm;های بعد مقام زن از مادر خدایی به همسر خدایی و مقامی بعد از ایزد مذکر قرار می&lrm;گیرد و کم&lrm;کم از صحنه&lrm;های اجتماعی به درون خانه&lrm;ها کشیده می&lrm;شود. در اﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟـﻪ ﺗـﻼش ﺑـﺮ اﻳـﻦ اﺳـﺖ ﺑـﺮ اﺳﺎس ﻣﻨﺎﺑﻊ اوﺳﺘﺎﻳﻲ و ﭘﻬﻠﻮی و ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻓﺎرﺳﻲ و ﻋﺮﺑﻲ ولاتین باروش تاریخی ،تطبیق وتحلیل ایزدبانوها بخصوص درفرهنگ اسطوره ی ایران ویونان موردبررسی قراربگیرد.یافته های پژوهش نشان می دهد که زن درفرهنگ اساطیری مردم کشورهای ایران و یونان مقام و منزلت والایی داشته است و به عنوان مادر خدا در بین مردم پرستش می&lrm;شد وبر این باور، معابد و پرستشگاه&lrm;هایی را به خود اختصاص داد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1959 - انعکاس ریشه‎های تمدن ایرانی در شعر عارف قزوینی
مسعود دلاویز

شاخص های فرهنگی هر سرزمین و نمونه های آن یکی از عناصر مهم ادبیات و به ویژه شعر به شمار می رود. به تعبیر دیگر مطالعة چنین عناصری در حوزة ادبیات تحقیقی در بن مایه ها و درون مایه های ملت و تاریخ آن ها در زمینه های گوناگون می باشد که در جای خود از اهمیت ویژه ای برخوردار است چکیده کامل

شاخص های فرهنگی هر سرزمین و نمونه های آن یکی از عناصر مهم ادبیات و به ویژه شعر به شمار می رود. به تعبیر دیگر مطالعة چنین عناصری در حوزة ادبیات تحقیقی در بن مایه ها و درون مایه های ملت و تاریخ آن ها در زمینه های گوناگون می باشد که در جای خود از اهمیت ویژه ای برخوردار است به طوری که پرده از از اندیشه، باور و فرهنگ حاکم بر دوران برمی دارد. حال اگر این موارد با بیان و تعبیر زیبای شاعرانه همراه شود می تواند به ما در تقویت و نگه داری چنین پشتوانه های با ارزشی کمک شایانی کند. عارف قزوینی از جمله شاعران ردیف اول شعر مشروطیت است که در زمینه ی شعر و ترانه های ملی و میهنی به عنوان شاعر ممتاز دوران خود شناخته می شود. در این مقاله نگارنده برآن است که ریشه های فرهنگ و تمدن ایرانی را در سروده های عارف در زمینه های ایران دوستی، زبان، تاریخ، اساطیر و دیگر شاخص های فرهنگی مورد کندوکاو قرار دهد و این برداشت حاصل می شود که او به دنبال یافتن ایرانی بر اساس الگوهای وطنی بود.. هر یک از این بخش ها اجزای مهم و سازندة ملیت و هویت هر کشوری را تشکیل می دهند؛ به گونه ای که باحذف هر یک، یکی از پایه های ملی نیز از بین خواهد رفت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1960 - آزادی در شعر معاصر ایران و افغانستان
فرناز نقی زاده علی اصغر حلبی

مظفرالدین شاه قاجار فرمان مشروطیت را در 1906م. امضا کرد. این امر به تشکیل مجلس شورای ملی و تصویب نخستین قانون اساسی ایران انجامید. در آن دوران کسانی که پرچم‌دار تجدد بودند موضوعات بسیار مهمی را در جامعة سنتی و استبدادی ایران مطرح کردند. محمدتقی بهار (1886-1951) شاعر متج چکیده کامل

مظفرالدین شاه قاجار فرمان مشروطیت را در 1906م. امضا کرد. این امر به تشکیل مجلس شورای ملی و تصویب نخستین قانون اساسی ایران انجامید. در آن دوران کسانی که پرچم‌دار تجدد بودند موضوعات بسیار مهمی را در جامعة سنتی و استبدادی ایران مطرح کردند. محمدتقی بهار (1886-1951) شاعر متجدد ایرانی که فرهنگ و تاریخ ایران را به‌خوبی می‌شناخت و از فرهنگ غرب و پیشرفت‌های آن آگاه بود، خواستار تأسیس مجلس شورای ملی و مشارکت مردم در سیاست و قانون‌گذاری شد. او در این راه مبارزات زیادی انجام داد. تقریباً در همان زمان در افغانستان شاعری به نام خلیل‌الله خلیلی (1907-1987) به موضوعات مشابهی توجه داشت. خلیلی سال‌‌‌ها در کشورهای مختلف به‌عنوان سفیر زندگی کرد و به خاطر جنگ، طعم تلخ آوارگی را چشید. با توجه به اهمیت تجدد و تأثیری که مدرنیته بر جنبه‌های گوناگون زندگی در عصر حاضر نهاده است در این مقاله با شیوة تطبیقی نوع نگاه و برداشت بهارو خلیلی نسبت به مدرنیته با تمرکز بر مفهوم آزادی، مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است. نتایج به دست آمده نشان می‌دهدبهار در مقایسه با خلیلی به ابعاد گسترده‌تری از مفهوم آزادی پرداخته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1961 - نگاهى به سبک شعر امروز "تاجیکستان"
عبدالرضا مدرّس &rlm;زاده

شعر امروز تاجیکستان به عنوان یکى از نمودهاى اصلى زبان فارسى در هزاره سوم در خود ویژگى هایى دارد که در مقایسه با دیگر نمونه هاى شعر فارسى در ایران و افغانستان، ارزش مطالعه و نقد و بررسى دارد. مقاله حاضر کوشش مى کند کارکردهاى زبانى، هنرى و فکرى شعر فارسى تاجیکستان را ارزی چکیده کامل

شعر امروز تاجیکستان به عنوان یکى از نمودهاى اصلى زبان فارسى در هزاره سوم در خود ویژگى هایى دارد که در مقایسه با دیگر نمونه هاى شعر فارسى در ایران و افغانستان، ارزش مطالعه و نقد و بررسى دارد. مقاله حاضر کوشش مى کند کارکردهاى زبانى، هنرى و فکرى شعر فارسى تاجیکستان را ارزیابى کند و با آوردن نمونه هایى از این شعر، باب مقایسه میان شعر امروز ایران و تاجیکستان را باز کند. فرجام مقاله، نقاط فراز و فرود و قوت و ضعف شعر امروز تاجیکستان را نشان خواهد داد و این که چگونه بایست از این میراث ارزشمند فرهنگى پاسدارى کرد و ارزشمندى هاى بالقوه آن را به فعل درآورد پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1962 - Environmental and Genetic Factors Affecting on Semen Quality in Iranian Holstein Bulls
م.و. قاسمی ا. قربانی

The objective of this study was to evaluate the importance of environmental and genetic factors affecting semen quality; sperm volume (SV), sperm concentration (SPCO), total sperm (TS), fresh sperm motility (FSM), total fresh motile sperm (TFMS), post thaw sperm motilit چکیده کامل

The objective of this study was to evaluate the importance of environmental and genetic factors affecting semen quality; sperm volume (SV), sperm concentration (SPCO), total sperm (TS), fresh sperm motility (FSM), total fresh motile sperm (TFMS), post thaw sperm motility (PTSM), total post thaw motile sperm (TPTMS), number of produced payout (NPP), number of fresh motile sperm in each milt ejaculation (NFMSE), motility before and after the freezing (MBATF) and number of post thaw motile sperm in each milt ejaculation (NPTMSE). We used polymerase chain reaction restriction fragment length polymorphism (PCR-RFLP) in 83 bulls belonging to two progeny test centers.The BB genotype was omitted from analysis.Season of collection had a significant effect on sperm volume (SV)(P<0.006), sperm concentration (SPCO)(P<0.0038), fresh sperm motility (FSM)(P<0.0001), post thaw sperm motility (PTSM)(P<0.001), total post thaw motile sperm (TPTMS)(P<0.0075), number of produced payout (NPP)(P<0.0247), number of fresh motile sperm in each milt ejaculation (NFMSE)(P<0.0012) and motility before and after the freezing (MBATF)(P<0.0001) but did not significantly affect TS (P<0.438), total post thaw motile sperm (TPTMS)(P<0.3606) and number of post thaw motile sperm in each milt ejaculation (NPTMSE)(P<0.1106). The interaction of seasons with follicle-stimulating hormone and semen quality traits only significantly affect sperm volume (SV)(P<0.0435), sperm concentration (SPCO)(P<0.008) and number of produced payout (NPP)(P<0.0119). Genetics and environmental factors clearly contribute to semen production in Holstein bulls. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1963 - The Effects of Phenolic Compounds in Iranian Propolis Extracts on in vitro Rumen Fermentation, Methane Production and Microbial Population
ش. احتشام ع.ر. وکیلی م. دانش مسگران و. بانکوا

The objective of this study was to determine the chemical compounds of Iranian propolis (IP) extracts and to show flavonoids and phenol effects on methane production, fermentation characteristics and rumen microbial population (in vitro). In this study two diets with di چکیده کامل

The objective of this study was to determine the chemical compounds of Iranian propolis (IP) extracts and to show flavonoids and phenol effects on methane production, fermentation characteristics and rumen microbial population (in vitro). In this study two diets with different concentrate: forage ratios as (HC: high concentrate) and (MC: middle concentrate), respectively as non-supplemented or supplemented with different Iranian propolis (IP) extracts were used. The treatments were HC (control), HC + IP 25%, HC + IP 50%, HC + IP 75%, MC (control), MC + IP 25%, MC + IP 50% and MC + IP 75%, which means 25, 50 and 75 g of propolis in 100 mL ethanol 70%, respectively. The results showed that IP significantly increased gas production in IP 75% with different concentrate: forage ratios. Adding IP caused a decrease in pH, however this decrease was not significant in all treatments. There was a significant difference between the effect of HC + IP 50% on NH3-N compared to the HC + IP 25% and HC. Adding IP 75% significantly decreased CH4 production compared to the other treatments. In HC diet, there was no significant difference in total populations of protozoa and Ruminococcus albus between the individual IP 25%, 50%, 75% treatments, however when they were considered as the group, a significant difference was observed between them and the control group. The highest decrease and the highest increase in total populations of Prevotella bryantii was observed in IP 75% and in IP25%, respectively. In MC diet, methanogens were significantly reduced in IP 25%, 50% and 75%, compared to control treatment. The propolis extract caused improvement in fermentation and decreased methane and nitrogen ammonia. This may help the nitrogen retain longer in ruminants. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1964 - Genetic and Phenotypic Trends of Fertility Traits in Iranian Holstein Cows
ح. قیاسی م. هنرور

A total of 72124 fertility records was used to estimate the genetic and phenotypic trend of fertility traits in Iranian Holstein cow from 1981 to 2007. Fertility traits in this study were: days from calving to first service (DFS), number of insemination per conception ( چکیده کامل

A total of 72124 fertility records was used to estimate the genetic and phenotypic trend of fertility traits in Iranian Holstein cow from 1981 to 2007. Fertility traits in this study were: days from calving to first service (DFS), number of insemination per conception (INS), days open (DO), interval between first and last insemination (IFL), calving interval (CI) and success to first insemination (SF). The overall genetic trend in fertility traits was as desired and statistically significant. Mean breeding value of SF increase by 0.00067 percent per year. The annual genetic trends for INS, DFS, IFL, CI and DO were -0.0029 number/year, -0.062 days/year, -0.041 days/year, -0.23 days/year and -0.24 days/year, respectively. Phenotypes trends for fertility traits were unfavorable except for DFS and DO. Phenotypic trends in IFL, INS and SF were as undesirable positive. Phenotypically DO and CI did not change over the time period. Phenotypically IFL has increased 1.6 days/year and DFS has decreased 1.6 days/year. The annual phenotypic trends for INS and SF were 0.04 and -0.018, respectively. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1965 - A Study of Genetic Diversity of Common Buzzard (Buteo buteo) from Iran Using Microsatellite Markers
ا. لواف ط. فرهوش م. طرح ساز

The common buzzard (Buteo buteo) is a bird of prey with Eurasia distribution. Buteo buteo from Iran, has an important role in the ecological cycle of the north and the northwest parts of Iran, now is suffering from illegal hunting. Blood samples from 50 Buteo buteo bird چکیده کامل

The common buzzard (Buteo buteo) is a bird of prey with Eurasia distribution. Buteo buteo from Iran, has an important role in the ecological cycle of the north and the northwest parts of Iran, now is suffering from illegal hunting. Blood samples from 50 Buteo buteo birds from rehabilitation center of Pardisan Park, Tehran, Iran were taken to evaluate and study the genetic diversity of these birds using 10 microsatellite markers. The population was a random population involved birds from different habitats of Buteo buteo from Iran. The results of this study showed that the population had a high genetic diversity and the highest and lowest heterozygosity was observed at Bbu30 and Bbu33 markers (0.860 and 0.514), respectively. Expected heterozigosity (He) was ranged from 0.638 in Bbu22 to 0.832 in Bbu30. The lowest number of alleles (Na) and effective number of alleles (Ne) were observed at Bbu22 and Bbu30, respectively. The Bbu17 had the highest and Bbu22 had the lowest F-statistics value (0.313 and 0.104). This population did not show significant deviation from Hardy-Weinberg equilibrium. Results indicated that the Buteo buteo from Iran population from rehabilitation center of Pardisan Park harbors, showed adequate amount of genetic variation and the microsatellite information effectively evaluate the genetic diversity of this species needed for conservation genetic management. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1966 - Rumen Microbial Community of Saanen Goats Adapted to a High-Fiber Diet in the Northeast of Iran
س.ه. ابراهیمی ر. ولی‌زاده و. حیدریان میری

Swiss Saanen goat is a widespread breed frequently found in commercial herds across the world. The present study aimed to identify the rumen microbial community of exotic Saanen goats adapted to a fibrous diet using barcoded pyrosequencing. Rumen content samples were co چکیده کامل

Swiss Saanen goat is a widespread breed frequently found in commercial herds across the world. The present study aimed to identify the rumen microbial community of exotic Saanen goats adapted to a fibrous diet using barcoded pyrosequencing. Rumen content samples were collected from the four animals via a stomach tube after the morning graze and freeze-dried for DNA extraction. Bacterial and archaeal 16S rRNA and protozoal 18S rRNA genes were sequenced by 454 titanium pyrosequencing and analyzed using the quantitative insights into microbial ecology (QIIME) software package. Obtained results indicated that at the genus level, Prevotella (Bacteroidetes phylum) dominated the assigned sequence, with the relative abundance accounting for 29.41 ± 4.27% of the total bacteria. The second most abundant bacteria in the rumen of Saanen goats was an unclassified Bacteroidales (Bacteroidetes phylum) (11.01±0.94%). In addition, Firmicutes phylum was recorded as the second most frequent phylum and three unclassified genera, which belonged to the order Clostridiales, constituted21.42% of the total bacteria. Entodinium was the most abundant protozoal genus, comprising 46.78 ± 9.13% of the protozoal community, followed by Epidinium and Ophryoscolex (12.37±0.06 and 11.92±7.7, respectively). Almost half the archaeal community (43.71±1.57%) was composed of Methanoplasmatales- related sequences and Methanobrevibacter gottschalkii clade (35.79±4.84%) and Methanobrevibacter ruminantium clade (13.36±6.34%) were the second and third most dominant archaea, respectively. Overall, further efforts should be made to apply culture-based methods for the identification of remarkable number of unclassified bacteria in the rumen of goats. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1967 - Association of Bovine Follicular Stimulating Hormone (FSHβ) Gene Polymorphism with Reproduction Traits in Iranian Holstein Bulls
م.و. قاسمی ا. قربانی

The present study was aimed to examine the association of bovine follicular stimulating hormone gene polymorphism with sperm quality traits including sperm volume (SV), sperm concentration (SPCO), total sperm (TS), fresh sperm motility (FSM), total fresh motile sperm (T چکیده کامل

The present study was aimed to examine the association of bovine follicular stimulating hormone gene polymorphism with sperm quality traits including sperm volume (SV), sperm concentration (SPCO), total sperm (TS), fresh sperm motility (FSM), total fresh motile sperm (TFMS), post thaw sperm motility (PTSM), total post thaw motile sperm (TPTMS), number of produced payout (NPP), number of fresh motile sperm in each milt ejaculation (NFMSE), motility before and after the freezing (MBATF) and number of post thaw motile sperm in each milt ejaculation (NPTMSE).We used polymerase chain reaction restriction fragment length polymorphism (PCR-RFLP) in 83 bulls belonging to two progeny test center. The frequency of the A (PSTI+) and B (PSTI-) alleles were 0.675 and 0.325, respectively. The genotype frequency for AA and AB were 0.35 and 0.65, respectively. The BB genotype was omitted for analysis.Mixed and probity models analyses of sperm quality traits considering genotype and environment as fixed effects and animal as a random effect suggested that sire was a significant source of variation (P<0.001) in all traits.The AB genotype resultedin a significant increase in TS (P<0.0425), NPP (P<0.0302) traits greater than AA genotype.However, AA genotype had significant effect on PTSM (P<0.0001).But not on sperm volume (SV) (P=0.1749), sperm concentration (SPCO) (P=0.1423), fresh sperm motility (FSM) (P=0.5327), number of post thaw motile sperm in each milt ejaculation (NPTMSE) (P=0.5249), total post thaw motile sperm (TPTMS) (P=0.3982), total fresh motile sperm (TFMS) (P=0.2667), total post thaw motile sperm (TPTMS) (P=0.5898) and motility before and after the freezing (MBATF) (P=0.1785). These results indicate that new molecular markers associated with sperm quality traits can be used in marker-assisted selection in bulls. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1968 - Genetic Diversity and Molecular Phylogeny of Iranian Sheep Based on Cytochrome b Gene Sequences
س. ساور سفلی ح.ر. سیدآبادی ع. جوانروح علی‌آباد ر. سید شریفی

Phylogenetic relationships and genetic variation between two Iranian sheep breeds were analyzed using cytochrome b (cyt-b) gene sequences. The genomic DNA was isolated by salting out method and amplified cytochrome b gene using polymerase chain reaction restriction (PCR چکیده کامل

Phylogenetic relationships and genetic variation between two Iranian sheep breeds were analyzed using cytochrome b (cyt-b) gene sequences. The genomic DNA was isolated by salting out method and amplified cytochrome b gene using polymerase chain reaction restriction (PCR) method with a pair of primer. A partial sequence of cyt-b gene of Iranian sheep is 780 bp and contained 13 variable sites and 11 haplotypes. Phylogenetic analysis of haplotype in the combination with the sheep from GenBank showed that Iranian sheep made a separated cluster. This study is provided useful information for understanding relationships between breeds from different parts of the world. This study may simplify the future researchers and breeders for better understanding the genetic structure and breed differentiation for designing future breeding strategies to the conservation of animal genetic resources. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1969 - Sequence Variations of Mitochondrial DNA Displacement-Loop in Iranian Indigenous Sheep Breeds
پ. رافیا ا. ترنگ

Mitochondrial DNA (mtDNA) has been used extensively to study population genetics because it has the unique features of maternal inheritance, a relatively fast rate of evolution and lack of recombination. A total of 82 unrelated sheep from 10 Iranian indigenous sheep bre چکیده کامل

Mitochondrial DNA (mtDNA) has been used extensively to study population genetics because it has the unique features of maternal inheritance, a relatively fast rate of evolution and lack of recombination. A total of 82 unrelated sheep from 10 Iranian indigenous sheep breeds were investigated to determinate the maternal genetic diversity using a sequence of a 685 bp segment of the displacement loop (D-loop) of mtDNA. Analysis of this region revealed 74 haplotypes and 123 polymorphic sites. Haplotype diversity, nucleotide diversity and the average number of nucleotide differences were estimated to be 0.996 ± 0.003, 0.0372 ± 0.0001 and 25.23, respectively. The sequence analysis also revealed high level of genetic diversity among the native Iranian breeds. Analysis of molecular variance revealed that 3.43 percent of the variation is found among populations compared with 96.57 percent variation found within populations. The Neighbor-Joining (NJ) tree indicated four (A, B, C and E) of the five haplogroups described so far are present in Iranian sheep breeds. The phylogenetic tree did not show any distinct genetic structure among the studied populations, which suggested that there existed strong gene flow and intermixing among sheep populations probably caused by extensive transportation of sheep in history and similar maternal lineages among the regions. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1970 - Exploring the Use of Random Regression Models withLegendre Polynomials to Analyze Clutch Sizein Iranian Native Fowl
ع. عبادی تبریزی م. طهمورث‌پور ع. نجاتی جوارمی

Random regression models (RRM) have become common for the analysis of longitudinal data or repeated records on individual over time. The goal of this paper was to explore the use of random regression models with orthogonal / Legendre polynomials (RRL) to analyze new rep چکیده کامل

Random regression models (RRM) have become common for the analysis of longitudinal data or repeated records on individual over time. The goal of this paper was to explore the use of random regression models with orthogonal / Legendre polynomials (RRL) to analyze new repeated measures called clutch size (CS) as a meristic trait for Iranian native fowl. Legendre polynomial functions of increasing order 0 (no covariate) to 4 were fitted to the age at sexual maturity (ASM) and 1 to 10 to the additive genetic and permanent environmental effects. Days in production (clutch) were used as time variables. Homogeneity of residual variance through the time was assumed. Analyses were carried out within restricted maximum likelihood algorithm (REML) using WOMBAT software. Adequacy of models was checked by Bayesian information criterion (BIC). The resulted BICs suggested a model composed of the second order polynomial for ASM and 8th order polynomial for additive genetic and permanent environmental effect was the most suitable for adjusting the present records. The highest phenotypic and permanent environmental variance of CS was at the beginning of the production period. Additive genetic variance was fairly consistent during 210 and 265 days of age (d 210-d265). Estimates of heritability for CS ranged from 0.033 to 0.199 for d 161 and d 242 in the first cycle of egg production, respectively. The ratio of animal permanent environmental variance to phenotypic variance was in the range of 0.01 and 0.264. The estimated ranges for additive genetic and permanent environmental correlations were -0.18 to 0.99 and -0.5 to 0.99, respectively and were high between the adjacent ages and they tended to decrease at nonadjacent ages. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1971 - Study of DGAT1 Gene Polymorphisms with Carcass Traits in Iranian Zel and Lori-Bakhtiari Sheep Breeds
م. صادقی م. مخبر م. مرادی-شهر بابک و. سلطانی م. بهروزلک

Diacylglycerol acyltransferase1 (DGAT1) plays an important role in the metabolism of triglycerides which catalyze the ﬁnal step of triglyceride synthesis in animals. The objective of this study was to investigate the single-nucleotide polymorphisms (SNPs) in 5'UTR, exon چکیده کامل

Diacylglycerol acyltransferase1 (DGAT1) plays an important role in the metabolism of triglycerides which catalyze the ﬁnal step of triglyceride synthesis in animals. The objective of this study was to investigate the single-nucleotide polymorphisms (SNPs) in 5'UTR, exon-1, and exon-2 of DGAT1 in two Iranian indigenous sheep breeds. A total of 309 animals including fat-tailed Lori-Bakhtiari (n=152) and thin-tailed Zel (n=157) were used in this study. The genotypic patterns were detected by polymerase chain reaction-single strand conformation polymorphism (PCR-SSCP). Five SSCP patterns were detected for 5'UTR and exon-1 fragment by PCR-SSCP and subsequently confirmed by sequencing PCR products. The sequencing results revealed that there are three novel polymorphisms in 5'UTR and exon-1fragment of DGAT1 at the studied breeds. Out of the detected polymorphisms only A277G substitution in exon-1 of DGAT1 leads to the changes in amino acids (p.Arg26Gly). There was significant correlation (p < 0.05) between fat-tail weight (FTW) and back-fat thickness (BFT) and the observed genotypes in Lori-Bakhtiari breed; therefore, animals with G5 pattern had higher FTW and BFT compared to G1 pattern. The G1 and G5 genotypic patterns or haplotypes were different at their position 101 of 5'UTR region. No significant relationship (p < 0.05) was found between the detected genotypes of 5'UTR and exon-1 fragment of DGAT1 in Zel breed and carcass traits. These results revealed that detected DGAT1 novel SNPs had significant effects on carcass traits and they can be used as a marker for these traits. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1972 - Quantitative Trait Loci Affecting Milk Production Traits on BTA 14 in Iranian Holstein Dairy Cattle: A Confirmation
م. نوری صادق س. انصاری-مهیاری م.پ. اسکندری نسب ف. رفیعی

The aim of this study was to refine the position of previously detected quantitative trait loci (QTL) on bovine chromosome 14 affecting milk production traits, using both linkage analysis (LA) and combined disequilibrium and linkage analysis (LDLA) methods, in Iranian H چکیده کامل

The aim of this study was to refine the position of previously detected quantitative trait loci (QTL) on bovine chromosome 14 affecting milk production traits, using both linkage analysis (LA) and combined disequilibrium and linkage analysis (LDLA) methods, in Iranian Holstein dairy cattle. Analysis data was LRT (likelihood ratio test) and computed using the DMU (estimate the (co)variance components based on the average information of restricted maximum likelihood) and the results were compared with chi-square test and finally, the most likely location of QTLs was identified (P<0.05). A daughter design with 232 daughters from 10 sire families were considered and 10 microsatellite markers with a map distance of 0 to 63 cM located between markers ILSTS039 and DIK4361 (ILSTS011, DIK2598, DIK4884, DIK5080, CBDIKM002, ILSTS039, BM1508, CSSM066, CBDIKM004, and DIK4361) were genotyped. For milk and fat yield traits, the two mapping methods revealed a highly significant QTL was located within 20 to 60 and 54 to 60 cM interval (using LA) and within 12 to 60 and 60 cM interval (using LDLA), respectively. For fat percentage, a highly significant QTL was detected within 3, 12, 20, 36, 44 and 50 cM (using LA), but for LDLA, no significant location was detected. These results confirmed the findings of suggestive QTLs affecting milk production traits in the previous studies. Besides, the identified QTL in this study could be considered for marker-assisted evaluation and also for the selection of a refined set of candidate genes affecting the economic traits in Iranian dairy cattle breeding schemes. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1973 - Effect of Roasted Soybean and Canola Seeds on Peroxisome Proliferator-Activated Receptors Gamma (PPARG) Gene Expression and Cattle Milk Characteristics
م. اَحسنی م.ر. محمدآبادی م. اسدی فوزی ع. اسمعیلی زاده کوشکوئه ا. خضری م. ویتالیونا بوشتراک M. Vitaliivna Bushtruk س. واسیلیوویچ تکاچنکو ر. ولادیمیریونا استاوتسکا ن. ایگوریونا کلاپمکو

The aim of this research was to investigate the changes in milk yield and its composition, fatty acid profile and peroxisome proliferator-activated receptors gamma (PPARG) gene expression in adipose tissue of Iranian Holstein cattle in response to feeding isonitrogenous چکیده کامل

The aim of this research was to investigate the changes in milk yield and its composition, fatty acid profile and peroxisome proliferator-activated receptors gamma (PPARG) gene expression in adipose tissue of Iranian Holstein cattle in response to feeding isonitrogenousandisocaloric diets but formulated based on different oilseeds (soybean or canola seeds). Twenty cows were tested randomly with experimental diets. Sampling from subcutaneous adipose tissue was performed. Moreover, fatty acid composition was analyzed, total RNA was isolated, cDNA synthesized and samples were amplified. SPSS 16.0, LinRegPCR and REST software were used to analyze real-time polymerase chain reaction results of gene expression. The amount of PPARG gene expression in the adipose tissue for canola seed treatment, in comparison with the soybean seed was higher. The milk production, 4% fat corrected milk, fat percentage, milk urea nitrogen and body condition score between two treatments was significant (P<0.05). The results showed that the amount of some fatty acids extracted from adipose tissue was changed by altering the diet. As, for C16:1, C18:0 and C18:3t fatty acids, there was a significant effect between the two treatments (P<0.05). In general, the PPARG gene expression was not significant in canola that can be due to the similarity of most of the fatty acids between canola and soybean, and the similarity and nutrient balance of the diet. Therefore, canola seed can be a good option for dairy cattle diet due to high levels of fat and protein and lower prices than soybean seed. It can also be used to improve milk, with the effect of feeding on the fatty acid composition of the milk. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1974 - Simultaneous Presence of G1 and G4 Mutations in Growth Differentiation Factor 9 Gene of Iranian Sheep
S. Eghbalsaied H. Amini S. Shahmoradi M. M. Farahi

The fecundity in sheep has been much interested for producers due to its economical importance. Growth differentiation factor 9 (GDF9) is an autosomal gene with over dominance effect for twosingle nucleotide polymorphisms(SNPs), which resulted in sterility in homozygote چکیده کامل

The fecundity in sheep has been much interested for producers due to its economical importance. Growth differentiation factor 9 (GDF9) is an autosomal gene with over dominance effect for twosingle nucleotide polymorphisms(SNPs), which resulted in sterility in homozygote mutant ewes and additive effect for three SNPs, without showing sterility event. In the present study, DNA was extracted from whole blood of 19 Iranian Afshari and 8 Shal sheep breeds. The extracted DNA was multiplied several folds for G1, G4 and G8 sites in GDF9 gene through polymerase chain reaction(PCR) technique and was sent for sequencing. Results showed that G1-GDF9 mutation (arginine to histidine shift) was detected in Afshari breed, while G4-GDF9 mutation (glutamic acid to lysine shift) was detected in both Afshari and Shal breeds. The observed SNPs were recorded with very low frequency (<8%) in fertile ewes with twining birth, while infertile ewe did not carry the mutant allele. This might indicate an association between these mutations and twin-births in Iranian breeds. Furthermore, these mutations could not be the reason for ewe infertility. In consistent with the rare frequency of infertility in Iranian sheep, the investigated population lacked the G8 or Thoka mutations, which are the most effective mutations in GDF9 gene.This may be due to lack or rare frequency of this SNP in Iranian sheep flocks. In conclusion, G1- and G4-GDF9 SNPs are segregating with very low frequency in Iranian sheep flocks, so that no homozygous ewe for these SNPs was detected in the current study. The same phenomenon could be the case for other important mutations and the sample size should be very large to rule out presence of such mutations in Iranian sheep breeds. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1975 - Genetic and Phenotypic Trends of Productive and Reproductive Traits in Iranian Holstein Dairy Cattle of Isfahan Province
Z. آقاجری ا. آیت اللهی مهرجردی ر. طهماسبی م. مقبلی

Productive and reproductive traits have great importance in international dairy cattle breeding objectives. Production, reproduction (days open and calving interval) and pedigree data of Iranian Holstein dairy cattles were collected between 2002 and 2012 from 47 herds i چکیده کامل

Productive and reproductive traits have great importance in international dairy cattle breeding objectives. Production, reproduction (days open and calving interval) and pedigree data of Iranian Holstein dairy cattles were collected between 2002 and 2012 from 47 herds in Isfahan province. The data set consisted of 30179 records from 18837 registered IranianHolstein dairy cattles. Single trait repeatability animal model was used to estimate genetic parameters by restricted maximum likelihood procedures. Estimates of heritability of milk, fat and protein yields were 0.30 ± 0.014, 0.065 ± 0.0089 and 0.083 ± 0.0098 respectively and also these value for calving interval (CI) and days open (DO) were 0.074 ± 0.0094 and 0.023 ± 0.0057 respectively. Low heritability for reproductive traits indicates the importance of using available relatives’ information for selection of these traits. Average increase in breeding value for milk, fat and protein over the 11 years period were 130, 0.22 and 0.09 kg/year, respectively. The means of breeding value of DO increased by 0.08 d/year from -0.17 d in 2002 to 0.58 d in 2012 and for CI decreased irregularly by -0.01 d/year from 0.05 d in 2002 to -0.03 d in 2012. In general, all traits showed negative phenotypic trends for the studied period. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1976 - حکمرانی آب در ایران: چالش‌ها و راهکار‌ها
سارا دهقانی محمد ابراهیم بنی حبیب محمدرضا گلابی

سیستم های آبی اهمیت حیاتی برای انسان دارد و فواید بسیاری را برای جامعه در قالب منابع و سرویس های آبی فراهم می کند. ایران به دلیل قرار گرفتن در منطقه خشک و نیمه خشک همواره با مشکل کمبود آب مواجه بوده است که در طی سالهای اخیر به دلیل رشد جمعیت، تغییر اقلیم، راندمان پایین چکیده کامل

سیستم های آبی اهمیت حیاتی برای انسان دارد و فواید بسیاری را برای جامعه در قالب منابع و سرویس های آبی فراهم می کند. ایران به دلیل قرار گرفتن در منطقه خشک و نیمه خشک همواره با مشکل کمبود آب مواجه بوده است که در طی سالهای اخیر به دلیل رشد جمعیت، تغییر اقلیم، راندمان پایین کشاورزی، الگوی کشت نامناسب و شرایط اقتصادی و غیره این مسئله با چالش شدیدتری روبرو شده است. بسیاری از صاحب نظران بر این عقیده هستند که ایران بیش از آنکه با مشکل کمبود آب مواجه باشد به دلیل حکمرانی بد، در شرایط بحرانی تامین و تقاضای آب قرار گرفته است. در این مقاله در ابتدا چالش های تاثیرگذار در رابطه با عوامل موثر حکمرانی در ایران مورد بررسی قرار گرفته و سپس راهکارهایی جهت سازگاری با این عوامل پیش رو قرار خواهد گرفت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1977 - واکاوی دیپلماسی آب ایران در حوضه آبریز دجله – فرات – میانرودان
محمد صادق صادقیان میلاد باری پور مجتبی انصاریان هومن حاجی کندی

از منظر جغرافیای سیاسی، آب از سیاست جدا نیست. ﻗﺮاردادﻫﺎی آﺑﻲ ﺑﻴﻦالمللی همچون ﻣﻌﺎﻫﺪات، ﭘﺮوﺗﻜﻞﻫﺎ و ﻣﻮاﻓﻘﺖﻧﺎﻣﻪﻫﺎی دو ﻳﺎ ﭼﻨﺪﺟﺎﻧﺒﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﻛﺎﻫﺶ اﺣﺘﻤﺎل و ﺷﺪت اﺧﺘﻼف و ﻣﻨﺎﻗﺸﻪ ﺑﻴﻦ ﻛﺸﻮرﻫﺎی ذی‌رﺑﻂ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ. 281 حوضه آبریز مشترک بین 151 کشور جهان وجود دارد و بیش از 42 درصد جمعیت زمین در چکیده کامل

از منظر جغرافیای سیاسی، آب از سیاست جدا نیست. ﻗﺮاردادﻫﺎی آﺑﻲ ﺑﻴﻦالمللی همچون ﻣﻌﺎﻫﺪات، ﭘﺮوﺗﻜﻞﻫﺎ و ﻣﻮاﻓﻘﺖﻧﺎﻣﻪﻫﺎی دو ﻳﺎ ﭼﻨﺪﺟﺎﻧﺒﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﻛﺎﻫﺶ اﺣﺘﻤﺎل و ﺷﺪت اﺧﺘﻼف و ﻣﻨﺎﻗﺸﻪ ﺑﻴﻦ ﻛﺸﻮرﻫﺎی ذی‌رﺑﻂ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ. 281 حوضه آبریز مشترک بین 151 کشور جهان وجود دارد و بیش از 42 درصد جمعیت زمین در این مناطق زندگی می‌کنند. با توجه به توزیع ناهمگون آب‌های شیرین کره زمین، مدیریت منابع آب به ویژه در حوضه‌های آبریز مشترک یک امر حیاتی برای نیل به بهره‌مندی حداکثری از این عنصر محدود می‌باشد. حوضه آبریز دجله، فرات و اروندرود یکی از مهم‌ترین حوضه‌های آبریز در ایران و غرب آسیا می‌باشد که همواره با چالش‌های مختلفی در زمینه بهره برداری مشترک مواجه بوده است. در این تحقیق سعی شده تا بررسی جنبه‌های مختلف حوضه آبریز مشترک میان‌رودان و اروندرود، به واکاوی دیپلماسی آب در این حوضه پرداخته شود و می‌بایست به این مهم اشاره نمود که با توجه به قراردادها و توافق‌نامه های متعدد در زمینه بهره برداری از آب‌های مذکور، همچنان مشکلات و اختلاف نظرهای متعددی در زمینه استفاده مشترک از این آب‌ها وجود دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1978 - کاربرد الگوریتم ارتباطی در پیش‌بینی نوسان قیمت سهام در بازار سرمایه ایران
شادی شاهوردیانی سامیران خواجه زاده

چکیدهتغییرات قیمت سهام یکی از مهم‌ترین موضوعات مورد توجه هر سرمایه‌گذار است. سرمایه‌گذارانی که با اهداف بلند مدت نیز سرمایه‌گذاری می‌کنند به نوعی به قیمت سهم و تغییرات آن حساس و از خود واکنش نشان می‌دهند. تغییرات قیمت یک منبع مهم اطلاعاتی و مؤثر در ارزیابی وضعیت بنگاه‌ه چکیده کامل

چکیدهتغییرات قیمت سهام یکی از مهم‌ترین موضوعات مورد توجه هر سرمایه‌گذار است. سرمایه‌گذارانی که با اهداف بلند مدت نیز سرمایه‌گذاری می‌کنند به نوعی به قیمت سهم و تغییرات آن حساس و از خود واکنش نشان می‌دهند. تغییرات قیمت یک منبع مهم اطلاعاتی و مؤثر در ارزیابی وضعیت بنگاه‌ها. ارزیابی تطبیقی با سایر واحدها. ارزیابی کارآیی میران و از همه مهم‌تر مؤثر بر تصمیمات سرمایه‌گذاران است. هدف پژوهش پیش‌بینی نوسان قیمت سهام در بازار سرمایه ایران با استفاده از الگوریتم ارتباطی می‌باشد بدین منظور از اطلاعات 1750 سال شرکت با نرم افزار متلب استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که الگوریتم غیر خطی ارتباطی در پیش بینی نوسان قیمت سهام با استفاده از متغیر های حسابداری نسبت به الگوریتم ارتباطی خطی توانایی بالاتری دارد. لذا به صاحبان سرمایه و تصمیم گیران شرکت توصیه می‌شود در تصمیم گیری‌های خود پیرامون سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه از قدرت پیش‌بینی الگوریتم‌های هوش مصنوعی بویژه حالت غیر خطی الگوریتم ارتباطی استفاده کنند.کلمات کلیدی:نوسان قیمت سهام، الگوریتم ارتباطی، بازار سرمایه ایران پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1979 - ارزیابی عملکرد پرتفوی بانک ملی ایران براساس معیارهای مبتنی بر تئوری مدرن و فرامدرن پرتفوی در بورس اوراق بهادار تهران
زاداله فتحی مینا حسین خواه

در این مقاله سعی بر آن است که بازخوردی از سرمایه‌گذاری‌های بورسی بانک ملی ایران ترسیم شود، بدین منظور در یک دوره پنج ساله از فروردین ماه سال 1385 تا اسفندماه سال 1389 اطلاعات ماهیانه شرکتهای سرمایه‌پذیر در پرتفوی بورسی بانک ملی ایران اعم از ریسک و بازده را استخراج کرده چکیده کامل

در این مقاله سعی بر آن است که بازخوردی از سرمایه‌گذاری‌های بورسی بانک ملی ایران ترسیم شود، بدین منظور در یک دوره پنج ساله از فروردین ماه سال 1385 تا اسفندماه سال 1389 اطلاعات ماهیانه شرکتهای سرمایه‌پذیر در پرتفوی بورسی بانک ملی ایران اعم از ریسک و بازده را استخراج کرده و در نهایت براساس شاخص مدرن(شارپ) و شاخص‌های فرامدرن ( سورتینو و پتانسیل مطلوب ) عملکرد سرمایه گذاری بورسی بانک ملی ایران را با بازار مقایسه می‌کنیم.با عنایت به اینکه داده‌ها از مقیاس رتبه‌ای برخوردارند از روش‌های آماری ناپارامتریک (آزمون من – ویتنی و ضریب همبستگی اسپیرمن) جهت آزمون فرضیه‌ها استفاده کردیم.پس از آزمون فرضیه ها به این نتیجه رسیدیم که بین نتایج ارزیابی عملکرد مدیریت پرتفوی بورسی بانک ملی ایران از طریق مدل‌های مدرن و فرامدرن ارتباط معنی داری وجود دارد. همچنین براساس مدل مدرن شارپ و مدل فرامدرن سورتینو عملکرد بازاردر طی سالهای مورد مطالعه بهتر ارزیابی گردید ولیکن براساس مدل فرامدرن پتانسیل مطلوب عملکرد پرتفوی بورسی بانک ملی ایران عملکرد بهتری را نسبت به بازار نشان داد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1980 - تبیین و ارزیابی وضعیت پایداری شهرهای آینده و نمادهای اسلامی (با استفاده از نظریه گراندد تئوری )
مسعود صفایی پور هوشنگ مرادی

10.30495/uf.2022.1967848.1050

در دین اسلام؛ شهر، انسان و قواعد اسلامی کنار هم قرار می‌گیرند و در اینجاست که قرآن مواردی که برای زندگی جمعی انسان لازم است بیان می‌کند. پس مفهوم شهر اسلامی مطرح می‌شود و در قرآن برای شهر اسلامی مؤلفه‌ها و ویژگی‌هایی بیان‌شده است. برای دستیابی به یک شهر دارای نمادهای مط چکیده کامل

در دین اسلام؛ شهر، انسان و قواعد اسلامی کنار هم قرار می‌گیرند و در اینجاست که قرآن مواردی که برای زندگی جمعی انسان لازم است بیان می‌کند. پس مفهوم شهر اسلامی مطرح می‌شود و در قرآن برای شهر اسلامی مؤلفه‌ها و ویژگی‌هایی بیان‌شده است. برای دستیابی به یک شهر دارای نمادهای مطلوب، لازم است الگویی متناسب با ویژگی‌های آن فرهنگ و مٌلهم از آموزه های دینی شکل گیرد. این پژوهش ازنظر ماهیت توصیفی – تحلیلی و از نظر هدف، کاربردی می باشد و داده ها و اطلاعات آن با استفاده از روش‌ کتابخانه ای و مصاحبۀ عمیق به‌دست‌آمده‌اند. روش مورد استفاده در این پژوهش، گراندد تئوری یا نظریۀ زمینه ای است. جامعۀ آماری این تحقیق با توجه به قلمرو موضوعی آن، شامل 18 نفر از افراد آگاه و متخصص در حوزۀ جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، جامعه‌شناسی و شهرسازی است که به شیوۀ نمونه گیری هدفمند انتخاب‌شده‌اند. مصاحبه با جامعۀ هدف تا زمان رسیدن به حد اشباع ادامه یافت. برای تجزیه‌وتحلیل داده ها از روش تحلیل مضمون محتوا استفاده گردید. هدف از انجام این پژوهش بررسی و ارزیابی وضعیت پایداری شهرهای آینده متناسب با نمادهای اسلامی و معرفی ساختار و ویژگی‌های معماری و شهرسازی ایرانی - اسلامی است. مقوله و شاخص‌های تأثیرگذار بر پایداری شهرهای آینده و نمادهای اسلامی از دیدگاه صاحب‌نظران عبارت‌اند از: در شاخص‌های اجتماعی (احساس هویت، امنیت، و اصل عدالت و...)، در مؤلفه‌های اقتصادی (محله‌های خوداتکا، مسکن مناسب و آرام و همچنین استطاعت مالی شهروندان و...)، در ابعاد کالبدی (کاربری‌های ترکیبی و پیاده محوری) و مؤلفه‌های مهم و کلیدی در پایداری شهرهای اسلامی از دیدگاه زیست‌محیطی (همزیستی با طبیعت و سازگاری با اقلیم)، از دیدگاه پاسخگویان استخراج‌ شده است. بررسی‌ها نشان می‌دهد که عناصر کلیدی در شهرهای ایرانی و نمادهای اسلامی در فراموشی هویت بومی در طراحی نمادهای شهری و ضعف در نظام برنامه‌ریزی شهری می‌باشد که الگوها متناسب بافرهنگ بومی نیست و ناسازگار با فرهنگ غنی ایران است. یافته ها نشان می دهد طراحی فضاهای شهری و نوع معماری بناهای یک شهر تأثیر به‌سزایی در زیست پذیری و حیات شهری دارد. کالبد بی‌جان فضاها با حضور شهروندان جان می‌گیرد و تعلق خاطر آنان موجب رونق و حفظ فضاهای شهری می‌شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1981 - بررسی و معرفی تذکره‌های خطی سازمان اسناد و کتابخانۀ ملی جمهوری اسلامی ایران
سید فرشید سادات‌شریفی علی‌اکبر صفی‌پور

مقالۀ حاضر به بررسی و معرفی دست‌نوشته‌های (نسخ خطی) محفوظ در سازمان اسناد و کتابخانۀ ملی جمهوری اسلامی ایران اختصاص دارد. در این نوشته، پس از بیان مقدمات (شامل مروری بر تذکره و تذکره‌نویسی و جایگاه آن در زبان فارسی، بیان ضرورت و اهمیت پرداختن به نسخ خطی، مرور اجمالی اهم چکیده کامل

مقالۀ حاضر به بررسی و معرفی دست‌نوشته‌های (نسخ خطی) محفوظ در سازمان اسناد و کتابخانۀ ملی جمهوری اسلامی ایران اختصاص دارد. در این نوشته، پس از بیان مقدمات (شامل مروری بر تذکره و تذکره‌نویسی و جایگاه آن در زبان فارسی، بیان ضرورت و اهمیت پرداختن به نسخ خطی، مرور اجمالی اهمّ پژوهش‌های پیشین و تازه‌ترین یافته‌ها و معرفی وظایف و فعالیت‌های سازمان اسناد و کتابخانۀ ملی جمهوری اسلامی ایران در بخش نسخ خطی)، ابتدا تذکره‌های موجود در این سازمان بر اساس مواردی چون تعداد، گسترۀ زمانی (تاریخی) و موضوعات اصلی نسخ دسته‌بندی شده‌اند و سپس مشخصات نسخ، بر اساس اطلاعات موجود از تذکره‌های ادبی، به‌شکلی مفصل‌تر، معرفی و همچنین اطلاعات آن‌ها نیز در پیوست مقاله عرضه گردیده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1982 - تبیین جایگاه قابوس‌نامه در تاریخ اندرزنامه‌نویسی
سید جلال موسوی

اندرزنامه‌نویسی و تعلیم در ادبیات، سنتی است که سابقۀ آن به ایران باستان می‌رسد. نقل تجارب عملی و حِکَم در قالب کلمات قصار، ضرب‌المثل و حکایات، در آن دوره به‌صورت گسترده رایج بوده است. این میراث گسترده به‌صورت‌های مختلف به دورۀ اسلامی منتقل شد و رفته‌رفته با عناصر اسلامی چکیده کامل

اندرزنامه‌نویسی و تعلیم در ادبیات، سنتی است که سابقۀ آن به ایران باستان می‌رسد. نقل تجارب عملی و حِکَم در قالب کلمات قصار، ضرب‌المثل و حکایات، در آن دوره به‌صورت گسترده رایج بوده است. این میراث گسترده به‌صورت‌های مختلف به دورۀ اسلامی منتقل شد و رفته‌رفته با عناصر اسلامی درآمیخت و بنا بر اقتضائات این دوران دچار تحولاتی شد. قابوس‌نامه یکی از اولین و مهم‌ترین متون اندرزنامه‌‌ای در ادبیات فارسی است که در مسیر این انتقال و تحولات قرار دارد. این مقاله در پی آن است تا با بررسی سبک و درون‌مایۀ قابوس‌نامه و مقایسۀ آن با اندرزنامه‌های پیشین و برخی اندرزنامه‌های معاصرش، آشکار کند این اثر چه نسبتی با سنت اندرزنامه‌نویسیِ پیش و پس از خود دارد. بررسی‌ها نشان داد بر اساس تعلق خاطر آل زیار و نویسندۀ قابوس‌نامه به ایران باستان و آشنایی این نویسنده با زبان پهلوی، این اثر در سبک و محتوا، قرابت بسیاری به سنت اندرزنامه‌نویسی پیشین دارد. برخلاف این امر صبغۀ اسلامی آن در مقایسه با اندرزنامه‌های معاصرش اندک و دور از انتظار است. ازاین‌رو قابوس‌نامه حامل میراث اندرزنامه‌‌ای پیشینیان در ادبیات فارسی است و مؤلفه‌ها و عناصر آن را در دوران اسلامی نمایندگی می‌کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1983 - تأثیر دیدگاه‌های تربیتی ایرانیان باستان در ادب فارسی با تکیه بر باب هفتم بوستان سعدی
وحید سبزیان پور

سعدی باب هفتم بوستان را با عنوان در عالم تربیت به منظور تعلیم شیوه‌های تربیتی و اخلاقی سروده است. عموم محققان بر این باورند که آثار سعدی، از جمله این باب از بوستان، متأثّر از فرهنگ عربی و اندیشه های اسلامی است. در این مقاله نشان داده ایم که سرچشمه های فکری سعدی در مسائ چکیده کامل

سعدی باب هفتم بوستان را با عنوان در عالم تربیت به منظور تعلیم شیوه‌های تربیتی و اخلاقی سروده است. عموم محققان بر این باورند که آثار سعدی، از جمله این باب از بوستان، متأثّر از فرهنگ عربی و اندیشه های اسلامی است. در این مقاله نشان داده ایم که سرچشمه های فکری سعدی در مسائل تربیتی، به همان اندازه که با فرهنگ عربی تطبیق دارد، با اندیشه های ایرانی نیز هماهنگ و همسو است. از نتایج این پژوهش، لزوم توجه به منابع عربی برای کشف دیدگاه های ایرانیان باستان و تأثیر آن در ادب فارسی است. تقدّم زمانی دیدگاه های ایرانی بر اندیشه‌های عربی و اسلامی، نشان می دهد که مردم ایران زمین با بسیاری از امور اخلاقی و تربیتی، که امروزه اسلامی و یا عربی محسوب می شوند، آشنا بودند؛ همچنین این دیدگاه‌ها توانسته اند پا را از حوزة فرهنگ ایرانی و متون پهلوی فراتر بگذارند و وارد فرهنگ و ادب عربی بشوند. متأسفانه اشاره به دیدگاه های ایرانی در شرح و تحلیل متون ادب فارسی سخت مورد بی مهری محققان قرار گرفته و لازم است که در کنار تحلیل های مبتنی بر تأثیرپذیری ادب فارسی از ادب عربی، به فرهنگ ایرانی نیز توجه لازم صورت گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1984 - بررسی اثرپذیری منظومۀ ویس و رامین از اندرزنامه‌‌های پهلوی در حوزۀ مفاهیم تعلیمی
مظاهر نیکخواه علی محمد رضایی هفتادر حسین خسروی

ویس و رامین داستانی عاشقانه و مربوط به دوران اشکانی- ساسانی است. فخرالدین اسعد گرگانی این اثر را در قرن پنجم هجری به نظم درآورد. نگرش اصلی در این سروده، غنایی است؛ اما نمود مضامین تعلیمی نیز در آن دیده می‌‌شود. این آموزه‌‌ها به‌طور مستقیم (از زبان راوی- شاعر) یا غیرمستق چکیده کامل

ویس و رامین داستانی عاشقانه و مربوط به دوران اشکانی- ساسانی است. فخرالدین اسعد گرگانی این اثر را در قرن پنجم هجری به نظم درآورد. نگرش اصلی در این سروده، غنایی است؛ اما نمود مضامین تعلیمی نیز در آن دیده می‌‌شود. این آموزه‌‌ها به‌طور مستقیم (از زبان راوی- شاعر) یا غیرمستقیم (از زبان شخصیت‌‌ها) تبیین شده‌‌اند. فخرالدین اسعد با قواعد زبان و ادبیات پهلوی کاملاً آشناست؛ ازاین‌‌رو بدون دخالت‌ عناصر اسلامی و با حفظ سنت‌‌های مَنشی ایرانیان در دوران پیش از اسلام (که به‌طور ویژه در اندرزنامه‌‌های پهلوی نمایان است)، موفق شد شاهکاری غنایی- تعلیمی بسراید. بنابراین در این مقاله، تأثیرگذاری تعلیمی اندرزنامه‌‌های پهلوی بر منظومۀ ویس و رامین به روش توصیفی- تحلیلی بررسی می‌شود. سنت‌‌های اخلاقی مانند خردستایی و دانش‌‌آموزی، ستایش خداوند و توکل به او، وفای به عهد، دادگری، خرسندی و قناعت، منش و گفتار راست، دنیاستیزی و آزمندی، در اندرزنامه‌‌ها بسیار دیده می‌شود. این سنت‌های اخلاقی در منظومۀ ویس و رامین نیز بیان شده است. درنتیجه این گمان تأیید می‌‌شود که سرودۀ فخرالدین اسعد با تأثیرپذیری از فرهنگ و اخلاق ایرانیان باستان سروده شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1985 - بررسی آموزه‌های اخلاقی آفرین‌نامۀ ابوشکور بلخی با نگاهی به میزان تأثیر آن بر قابوس‌نامه
بتول مهدوی فاطمه تقی زاده

مثنوی آفرین‌نامۀ ابوشکور بلخی از آثار تعلیمی قرن چهارم و موضوع آن اخلاق و پند و اندرز است. هرچند بخش‌های زیادی از این مثنوی از میان رفته، همین مقدار اندک، گواه بر استادی و مهارت شاعر آن در عرصۀ ادبیات تعلیمی است. در جستار پیش رو، ابتدا ناظر به دلالت‌ها و نشانه‌های زبانی چکیده کامل

مثنوی آفرین‌نامۀ ابوشکور بلخی از آثار تعلیمی قرن چهارم و موضوع آن اخلاق و پند و اندرز است. هرچند بخش‌های زیادی از این مثنوی از میان رفته، همین مقدار اندک، گواه بر استادی و مهارت شاعر آن در عرصۀ ادبیات تعلیمی است. در جستار پیش رو، ابتدا ناظر به دلالت‌ها و نشانه‌های زبانی و تصویری، آموزه‌های تربیتی آفرین‌نامه با بسیاری از کتاب‌های اخلاقی پیش از اسلام تطبیق داده شد؛ حاصل کار حاکی از آن است که توصیه‌های حکمی آفرین‌نامه، متأثر از اندرزهای پیش از اسلام، به‌ویژه آموزه‌های اخلاقی دورۀ ساسانیان است. پس از ابوشکور، نویسندگان و شعرای بسیاری آفرین‌نامه را سرمشق کار خود قرار داده‌اند؛ از جملۀ این نویسندگان می‌توان عنصرالمعالی کیکاوس را نام برد که در نگارش اثر ارزشمند خود، قابوس‌نامه، به آفرین‌نامۀ ابوشکور نظر داشته است. گام دیگر پژوهش حاضر، نقد و بررسی آموزه‌های اخلاقی مشترک آفرین‌نامه و قابوس‌نامه از حیث محتوایی، زبانی و بلاغی است. مؤلفه‌های تربیتی آفرین‌نامه به سه شکل در قابوس‌نامه نمود یافته است: بخشی از ابیات آفرین‌نامه عیناً در قابوس‌نامه تضمین شده است، قسمتی دیگر شامل مضامین و پیام اخلاقی مشترکی است که از حیث زبانی وبیانی و تصویری نیز به‌سبب تشابهات بسیار، خواننده را به اقتباس عنصرالمعالی از بوشکور و یا بهره‌گیری آن دو از آبشخوری واحد راهنمایی می‌کند؛ افزون بر موارد یادشده، بخشی از آموزه‌های این دو اثر، فقط به‌لحاظ محتوایی مشترک‌اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1986 - تدبیر منزل در بهمن‌نامه
عاتکه رسمی احمد گلی راهله قاسمیان

یکی از مهم‌ترین موضوعاتی که در اکثر آثار اخلاقی، حکمی و ادبی گذشتۀ ما بدان پرداخته ‌شده، بحث حکمت عملی یا به‌طور عام اخلاق و ملکات انسانی است. از دیرباز شاعران و نویسندگان، مسئولیت حساس ترسیم چهرۀ زیبای فضایل اخلاقی و نیز تصویر زشتی رذایل اخلاقی را برای نشان دادن مرز بی چکیده کامل

یکی از مهم‌ترین موضوعاتی که در اکثر آثار اخلاقی، حکمی و ادبی گذشتۀ ما بدان پرداخته ‌شده، بحث حکمت عملی یا به‌طور عام اخلاق و ملکات انسانی است. از دیرباز شاعران و نویسندگان، مسئولیت حساس ترسیم چهرۀ زیبای فضایل اخلاقی و نیز تصویر زشتی رذایل اخلاقی را برای نشان دادن مرز بین ارزش‌ها و ضد ارزش‌ها، بر عهده داشته‌اند. یکی از آثار حماسی زبان فارسی که در اواخر سدۀ پنجم سروده شده، بهمن‌نامه، اثر حکیم ایرانشاه ابن ابوالخیر می‌باشد که به موضوع زندگی بهمن پسر اسفندیار و نبردهای او با خاندان رستم پرداخته است. حکیم ایرانشاه توانسته است، آموزه‌های دینی، اخلاقی، اجتماعی، آموزه‌های تدبیرمنزل و سیاست مدن را به‌گونه‌ای شیوا در سراسر این اثر بازتاب دهد؛ نوشتار حاضر جنبه‌های مختلف تدبیر منزل در منظومۀ بهمن‌نامه را بررسی کرده است. یافته‌ها نشانگر این است که ایرانشاه ابن ابوالخیر، علاوه بر آشنایی با آثار حکمی ایران باستان، آشنایی کامل به اعتقادات و معارف اسلامی داشته و آن را به طرز زیبا در این اثر، به رشتۀ نظم کشیده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1987 - علل و انگیزه ‏های کاربردی مضامین تعلیمی مبتنی بر سبک زندگی اسلامی ـ ایرانی در مثنوی معنوی
فرزانه آباد شبنم حاتم پور فرزانه سرخی فریدون طهماسبی

10.30495/pars.2021.686750

مبانی اعتقادی، ارزش ها، نظام باورها و شیوه های حکومتی در هر جامعه، سبک زندگی معینی را تعیین می کند. درواقع هر جامعه برای شکل گیری و رشد اجتماعی خود، نیازمند بهره گیری از الگوهای متعدد رفتاری و کنشی در سطوح مختلف است. توجه به سبک زندگی به اقتضای اسلامی بودن جامعۀ ایرانی چکیده کامل

مبانی اعتقادی، ارزش ها، نظام باورها و شیوه های حکومتی در هر جامعه، سبک زندگی معینی را تعیین می کند. درواقع هر جامعه برای شکل گیری و رشد اجتماعی خود، نیازمند بهره گیری از الگوهای متعدد رفتاری و کنشی در سطوح مختلف است. توجه به سبک زندگی به اقتضای اسلامی بودن جامعۀ ایرانی یکی از ضروریات است که در جامعۀ ایرانی به آن توجه بسیاری شده است. بر این اساس، مثنوی مولوی ـ که نقش مهمی در ادبیات تعلیمی و اخلاقی دارد ـ در شکل دادن به نوعی از سبک زندگیِ متناسب با مقوله های فرهنگی و خاص جامعۀ اسلامی ایرانی تأثیرگذار بوده است. بر همین مبنا، ساختار اصلی این مقاله با رویکرد تحلیل این موضوع با دو هدف عمده دنبال می شود: 1) علل و انگیزه های کاربردی مضامین تعلیمی مولانا در مثنوی به چه شیوه هایی بیان شده است؟ 2) گستردگی این مضامین در مثنوی در چه حدی بوده است؟ برای دستیابی به این دو مقصود، اشعار مولانا در شش دفتر مثنوی بررسی شد. بر همین اساس به بررسی و تحلیل مطالبی دربارة علل و انگیزه های کاربردی مضامین تعلیمی در مثنوی پرداخته شد که می تواند در سبک زندگی اسلامی مؤثر باشد. در این تحقیق که رویکردی توصیفی ـ تحلیلی دارد، ضمن تبین علل و انگیزه های کاربرد تعلیمی مولانا در مثنوی سعی شده است به این پرسش اساسی پاسخ داده شود که مولانا تا چه میزان از روش ها و شیوه های تنبیه، تبشیر، انذار، تذکار، تمثیل و مانند آن بهره برده است؟. مهم ترین نتیجه آن شد که مولانا در مثنوی برای هدایت انسان ها به سوی کمال انسانی، از روش تبشیر و تنبیه بیشتر بهره برده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1988 - ارائۀ الگوی مدرسۀ شاد از طریق واکاوی مضامین شادی در ادبیات و فرهنگ ایرانی
سمیه بهرامیان محمد علی نادی فریبا کریمی عبدارضا مدرس زاده

10.30495/pars.2021.680946

مطالعۀ حاضر با هدف ارائۀ الگوی مدرسۀ شاد از طریق واکاوی مضامین شادی در ادبیات و فرهنگ ایرانی به انجام رسید. روش پژوهش، تحلیل مضمون به‌عنوان یکی از روش‌های رویکرد کیفی است. داده‌های پژوهش شامل منابع و متون مرتبط با فرهنگ و ادبیات ایرانی است که از طریق تکنیک تحلیل متن و ب چکیده کامل

مطالعۀ حاضر با هدف ارائۀ الگوی مدرسۀ شاد از طریق واکاوی مضامین شادی در ادبیات و فرهنگ ایرانی به انجام رسید. روش پژوهش، تحلیل مضمون به‌عنوان یکی از روش‌های رویکرد کیفی است. داده‌های پژوهش شامل منابع و متون مرتبط با فرهنگ و ادبیات ایرانی است که از طریق تکنیک تحلیل متن و با توجه به فرایند تحلیل داده در روش تحلیل مضمون مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته‌های پژوهش بیانگر این است که شادی در فرهنگ و ادبیات ایرانی دربارۀ دو مضمون فراگیر اصلی شادی بیرونی (آفاقی) و شادی درونی (انفسی) قابلیت صورت‌بندی دارد. شادی بیرونی شامل زیست جهان شاد و بهْ زیستن و شادی درونی دربرگیرندۀ ایستار، منش و پویش معطوف به شادی است. ارائۀ الگوی مدرسۀ شاد بر مبنای مضامین شادی در فرهنگ و ادبیات ایرانی مستلزم توجه به ابعاد و مؤلفه‌های شادی بیرونی و شادی درونی و لحاظ نمودن این ابعاد در رابطه با ارکان و مؤلفه‌های اصلی مدرسه است که در قالب برنامۀ درسی معطوف به شادی، کارکنان آموزشی و اجرایی مدارس به‌مثابۀ آموزشگران شادی، محیط مدرسه با نشاط و دانش‌آموزان شاد زیست نمود پیدا می‌کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1989 - نگاهی به داستان های بحر پیمایی در قلمرو ادبیات ایران و جهان
مرتضی هاشمی

در عرصه گسترده و متنوع مضامین در ادبیات جهان، موضوع "سفر" خوش نشسته و بر مبنای آن آثار درخور توجهی پدیدار شده است. علاوه بر قطعات شاعرانه بیشمار در وصف – غالبا- افسونگری و دل انگیزی سفر؛ حماسه ها، قصه ها، رمان ها، داستانها و سفرنامه های بسیار مبتنی بر این پدیده دی چکیده کامل

در عرصه گسترده و متنوع مضامین در ادبیات جهان، موضوع "سفر" خوش نشسته و بر مبنای آن آثار درخور توجهی پدیدار شده است. علاوه بر قطعات شاعرانه بیشمار در وصف – غالبا- افسونگری و دل انگیزی سفر؛ حماسه ها، قصه ها، رمان ها، داستانها و سفرنامه های بسیار مبتنی بر این پدیده دیرینه زندگی بشر، در پهنه ادبیات به منصه ظهور رسیده است. بخشی از این آثار که در شمار مشهورترین آثار ادبی است، بر پایه سفرهای دریایی و بحر پیمایی شکل گرفته است. سعی نگارنده در این مقاله، معرفی برخی از مهمترین آثار در این زمینه و نیز مقایسه ای است میان آثار کلاسیک و متقدم ادبیات فارسی و اروپایی ( یونانی و لاتینی ) و بر شمردن مشترکات و تفاوت های این گونه آثار در دو حوزه مهم ادبیات جهان. در این بررسی، در می یابیم که در حوزه ادبیات فارسی نیز آثاری ارزشمند به نظم و نثر، به دست توانای ادیبان خوش قریحه و خیالپرداز مجال ظهور یافته که با آثار طراز اول ادبیات جهان در این گستره، قابل قیاس و شایان بررسی است. در زمره مهمترین ویژگی های این آثار، می توان: رویارویی با موانع و رخدادهای طبیعی و ماورای طبیعی، شگفت انگیزی، استقبال از خطر و ماجراجویی، ورود قهرمانان به جزایر و عرصه های ناشناخته و پدیدۀ کشتی شکستگی را بر شمرد. در عرصه گسترده و متنوع مضامین در ادبیات جهان، موضوع "سفر" خوش نشسته و بر مبنای آن آثار درخور توجهی پدیدار شده است. علاوه بر قطعات شاعرانه بیشمار در وصف – غالبا- افسونگری و دل انگیزی سفر؛ حماسه ها، قصه ها، رمان ها، داستانها و سفرنامه های بسیار مبتنی بر این پدیده دیرینه زندگی بشر، در پهنه ادبیات به منصه ظهور رسیده است. بخشی از این آثار که در شمار مشهورترین آثار ادبی است، بر پایه سفرهای دریایی و بحر پیمایی شکل گرفته است. سعی نگارنده در این مقاله، معرفی برخی از مهمترین آثار در این زمینه و نیز مقایسه ای است میان آثار کلاسیک و متقدم ادبیات فارسی و اروپایی ( یونانی و لاتینی ) و بر شمردن مشترکات و تفاوت های این گونه آثار در دو حوزه مهم ادبیات جهان. در این بررسی، در می یابیم که در حوزه ادبیات فارسی نیز آثاری ارزشمند به نظم و نثر، به دست توانای ادیبان خوش قریحه و خیالپرداز مجال ظهور یافته که با آثار طراز اول ادبیات جهان در این گستره، قابل قیاس و شایان بررسی است. در زمره مهمترین ویژگی های این آثار، می توان: رویارویی با موانع و رخدادهای طبیعی و ماورای طبیعی، شگفت انگیزی، استقبال از خطر و ماجراجویی، ورود قهرمانان به جزایر و عرصه های ناشناخته و پدیدۀ کشتی شکستگی را بر شمرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1990 - بررسی فراوانی آلودگی‌های کرمی سستود دستگاه گوارش مرغان بومی شهرستان دورود
مسعود سلطانی الوار حجت اله یار احمدی ساجده حسن زاده

بیماری‌های انگلی به‌عنوان مانعی بزرگ در رشد و سلامت حیوانات در سراسر دنیا مطرح هستند. در مطالعه حاضر بررسی فراوانی آلودگی‌های کرمی دستگاه گوارش مرغان بومی شهرستان دورود بررسی گردید. مطالعه از نوع مقطعی به تعداد 120 قطعه از ماکیان بومی شهرستان دورود به‌صورت تصادفی چند مر چکیده کامل

بیماری‌های انگلی به‌عنوان مانعی بزرگ در رشد و سلامت حیوانات در سراسر دنیا مطرح هستند. در مطالعه حاضر بررسی فراوانی آلودگی‌های کرمی دستگاه گوارش مرغان بومی شهرستان دورود بررسی گردید. مطالعه از نوع مقطعی به تعداد 120 قطعه از ماکیان بومی شهرستان دورود به‌صورت تصادفی چند مرحله‌ایی انتخاب گردیدند. جهت بررسی آلودگی انگلی دستگاه گوارش، از دهان تا کلواک به منظور جداسازی کرم‌ها باز و در صورت مشاهده کرم‌ها از محتویات جدا شدند. سپس محتویات پس از صاف شدن با الک 100 مورد بررسی قرار گرفت. گونه‌های سستودها پس از رنگ آمیزی با رنگ اشنایدراستوکارمن جهت تشخیص با استفاده از میکروسکوپ نوری مورد بررسی قرار گرفت. در مجموع انگل‌های کرمی که از لوله گوارش جدا و تشخیص داده شد شامل سستودهای رایه تینا اکینوبوتریدا 16/9 %، رایه تیناتتراگونا 5 % و کوانوتنیا اینفاندیبولوم 33/3 % بود. معمولا آلودگی مختصر با سستودها، بیماری‌زایی چندانی ندارد. اکثر این سستودها با اسکولکس خود به روده باریک می‌چسبند و به زندگی خود ادامه می‌دهند. رایه تینا و کوانوتنیا که میزبان‌های واسط آنها به ترتیب مورچه، سوسک و مگس می‌باشد در آلودگی تجربی طیور، خوراندن 50 سیستی سرکوئید رایه تینا تتراگونا موجب کاهش وزن و تخم گذاری در بعضی نژادها می‌شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1991 - بررسی ژنتیکی تولید شیر زایش اول گاوهای هلشتاین ایرانی در روزآمون های مختلف
باقر زینوند مجرد

در این تحقیق، برای بررسی ژنتیکی تولید شیر گاوهای هلشتاین ایران از 202820 رکورد روزآزمون تولید شیر زایش اول از تعداد 38547 رأس گاو هلشتاین در163 گله مربوط به سال های 1387تا 1395 استفاده شد. رکوردهای روزآزمون با استفاده از یک مدل رگرسیون تصادفی و دارای اثرات ثابت گله-سال- چکیده کامل

در این تحقیق، برای بررسی ژنتیکی تولید شیر گاوهای هلشتاین ایران از 202820 رکورد روزآزمون تولید شیر زایش اول از تعداد 38547 رأس گاو هلشتاین در163 گله مربوط به سال های 1387تا 1395 استفاده شد. رکوردهای روزآزمون با استفاده از یک مدل رگرسیون تصادفی و دارای اثرات ثابت گله-سال- فصل زایش و متغیرهای کمکی سن زایش اول و درصد ژن هلشتاین تجزیه و تحلیل شد. اثرات تصادفی ژنتیکی افزایشی و محیطی دائمی گاوها برای شکل منحنی تولید در طول دورة شیردهی، توسط چندجمله ای های متعامد لژاندر با توان چهار برازش شد. کم ترین و بیش ترین مقدار وراثت پذیری در ماه اول و نهم شیردهی به ترتیب(001/0±07/0 )و(01/0± 24/0) برآورد شد. همبستگی ژنتیکی تولید شیر روزآزمون های مجاور زیاد و مقدار آن با افزایش فاصله بین ماه های رکوردگیری کمتر بود. حداقل همبستگی ژنتیکی بین ماه اول و دهم دوره شیردهی برآورد شد. حداکثر همبستگی ژنتیکی افزایشی بین ماه های مجاور شیردهی بود و با افزایش فاصله روز آزمون ها مقدار آن کم شد. حداقل همبستگی فنوتیپی بین ماه اول و دهم دوره شیردهی(23/0) برآورد شد. حداکثر همبستگی فنوتیپی بین ماه های مجاور شیردهی بود و میزان آن برای ماههای نهم و دهم 70/0 بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1992 - تحلیل میزان توسعه یافتگی سکونتگاه های روستایی و عوامل مؤثر بر آن (مطالعه موردی: بخش مرکزی شهرستان ایرانشهر)
اسکندر صیدائی هادی راستی ساجده آذر

طبق شواهد و تجربیات، به حق و وظیفه توسعه فضاهای روستایی به تناسب سهم و جایگاه و کارکرد آن ها در اقتصاد ملی کم توجهی شده و به دلیل بی مهری به نقش عوامل جغرافیایی (محیط طبیعی، اجتماعی، اقتصادی و...) در شکل پذیری و ترتیب فضایی و توسعه سکونتگاه های روستایی، علیرغم تلاش های چکیده کامل

طبق شواهد و تجربیات، به حق و وظیفه توسعه فضاهای روستایی به تناسب سهم و جایگاه و کارکرد آن ها در اقتصاد ملی کم توجهی شده و به دلیل بی مهری به نقش عوامل جغرافیایی (محیط طبیعی، اجتماعی، اقتصادی و...) در شکل پذیری و ترتیب فضایی و توسعه سکونتگاه های روستایی، علیرغم تلاش های انجام شده در کشور به ویژه پس از انقلاب، هنوز ناپایداری و توسعه نیافتگی در عرصه های روستایی ایران نمایان است. از این رو پژوهش حاضر در پی بررسی میزان توسعه یافتگی سکونتگاه های روستایی بخش مرکزی شهرستان ایرانشهر و نقش برخی عوامل جغرافیایی در آن، از دیدگاه ساکنان محلی است. عوامل مورد بررسی دربرگیرندۀ عوامل محیط طبیعی، فضایی، اجتماعی و اقتصادی است. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی است و جامعه آماری کلیه سکونتگاه های روستایی بخش مرکزی ایرانشهر هستند. در این بین 19 روستا و 294 سرپرست خانوار به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند. داده های بدست آمده به کمک روش های آماری در محیط نرم افزار SPSS مورد پردازش و تحلیل قرار گرفت. نتایج پژوهش نمایان گر پایین بودن میزان توسعه یافتگی روستایی در بخش مرکزی ایرانشهر یعنی زیر حد متوسط نظری (با درجه میانگین 43/2) است و بیشتر عوامل (به غیر از مخاطرات طبیعی، بعد خانوار و نرخ اشتغال) دارای ارتباط منطقی و معناداری با توسعه یافتگی روستایی می باشند. در این میان تأثیر عوامل مکانی- فضایی و پس از آن عوامل اجتماعی پررنگ تر است. از این رو توسعه سکونتگاه های روستایی در محدوده مورد مطالعه نیازمند بازنگری اساسی در سیاستگذاری ها و برنامه های توسعه روستایی و داشتن نگاه خاص به نقش برخی عوامل جغرافیایی در روند توسعه سکونتگاه های روستایی است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1993 - تحلیل فضایی الگوی اشتغال زنان در بخش های عمده فعالیت سکونتگاه های روستایی ایران
حسنعلی فرجی سبکبار بهرام هاجری ذببح اله ترابی نادر ملایی

هدف از این پژوهش شناخت فعالیت پایه ای و غیر پایه ای اشتغال زنان روستایی در بخش ها و گروه های عمده فعالیت های اقتصادی در مناطق روستایی و همچنین توزیع فضایی آن ها در سطح کشور بود. جامعه آماری پژوهش 394 شهرستان کشور در بر می گیرد، که آمار و اطلاعات آن ها از سرشماری عمومی ن چکیده کامل

هدف از این پژوهش شناخت فعالیت پایه ای و غیر پایه ای اشتغال زنان روستایی در بخش ها و گروه های عمده فعالیت های اقتصادی در مناطق روستایی و همچنین توزیع فضایی آن ها در سطح کشور بود. جامعه آماری پژوهش 394 شهرستان کشور در بر می گیرد، که آمار و اطلاعات آن ها از سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال 1390 استخراج شده و با استفاده از تکنیک ضریب مکانی (LQ) بخش های پایه که صادر کننده ی نیروی شاغل بوده اند مشخص گردیده اند. نتایج حاکی از آن است که در بخش کشاورزی غرب و جنوب شرق کشور از نواحی پایه ای می باشند. در بخش صنعت نیز عمدتاٌ شمال غرب (شامل استان های آذربایجان غربی و شرقی) و اصفهان، قم، مرکزی و بخش های از استان های همدان، زنجان و قزوین و تهران صادر کننده نیروی کار زنان روستایی به نواحی دیگر می باشند. همچنین این پراکنش در بخشخدمات عمدتاٌ در مناطق مرکزی، شمال و جنوب کشور می باشد که این نواحی به عنوان صادر کننده نیروی کار زنان روستایی در بخش خدمات شناخته می شوند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1994 - شناسایی مناطق گردشگری اقلیمی در غرب ایران
مهرداد رمضانی پور

اطلاعات اقلیمی به ویژه قبل و در طول دوره گردشگری برای گردشگران حائز اهمیت می&lrm; باشد. در این راستا، برای ارزیابی شرایط مکانی و زمانی مناطق گردشگری اقلیمی غرب ایران (استان های کردستان، همدان، کرمانشاه و لرستان) از شاخص اقلیمی گردشگری و متغیرهای اقلیمی؛ میانگین دما، میا چکیده کامل

اطلاعات اقلیمی به ویژه قبل و در طول دوره گردشگری برای گردشگران حائز اهمیت می&lrm; باشد. در این راستا، برای ارزیابی شرایط مکانی و زمانی مناطق گردشگری اقلیمی غرب ایران (استان های کردستان، همدان، کرمانشاه و لرستان) از شاخص اقلیمی گردشگری و متغیرهای اقلیمی؛ میانگین دما، میانگین حداکثر دما، مجموع بارش ماهانه، میانگین رطوبت نسبی، میانگین حداقل رطوبت نسبی، میانگین ساعات آفتابی و میانگین سرعت باد به کیلومتر در ساعت در بازه زمانی 1369 تا1384استفاده شد. پس از تحلیل، نتایج نشان داد در اکثر ایستگاه ها، ماه های مِی، ژوئن، ژولای، سپتامبر، اکتبر، و نوامبر، شرایط ایده آل تا خوب را برای گردشگری دارند. در طول سال، ایستگاه سرپل ذهاب نسبت به سایر ایستگاه ها از شرایط مناسب کمتری برخوردار است. سپس با کمک سامانه های اطلاعات جغرافیایی نقشه پهنه بندی ماه های مختلف تهیه گردید. پهنه های ضرایب شاخص اقلیمی گردشگری نشان داد که در فصول سرد سال به استثنای بخش کوچکی از جنوب استان لرستان که در ماه های فوریه و مارس، شرایط خوبی برای گردشگری اقلیمی دارد در کل منطقه، ماه های دسامبر و ژانویه شرایط مناسبی برای گردشگری از لحاظ اقلیمی ندارد. در فصول گرم، در ماه مِی بخش مرکزی استان لرستان و بخش های کوچکی در شرق و جنوب استان کرمانشاه و در ژوئن، مناطق شمالی استان کردستان و جنوب شرق استان لرستان شرایط ایده آل حاکم می شود. در ماه سپتامبر مناطق شمالی استان کردستان و همدان بیشترین مساحت با رتبه ایده آل را نسبت به سایر مناطق دربر گرفته و در ماه اکتبر نیز فقط در بخش مرکزی استان لرستان شرایط ایده آل برای گردشگری فراهم است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1995 - نگاهی تبارشناسانه به مفهوم طبیعت و تجلی حضور آن در معماری خانه های ایران
قادر بایزیدی کیانوش فرجی

مقدمه: فضاهای زﯾﺴــتی و در ﻣــﺘﻦ آن، خانه ها، از نیازها و آفریده های ماندگار اﻧﺴﺎنها در ﻫـﺮ جامعه انسانی ﺑــﻮده و با وجود سالهای متمادی ساخت و زندگی در آنها، همچنان طراوت، لطافت، تعلق خاطر و رمزگونگی در ﺗﻤــﺎم اﺑﻌــﺎد آنها مشهود است. این فضاها به عنوان اﺻﯿﻞﺗﺮﯾﻦ و زﯾﺒﺎﺗﺮ چکیده کامل

مقدمه: فضاهای زﯾﺴــتی و در ﻣــﺘﻦ آن، خانه ها، از نیازها و آفریده های ماندگار اﻧﺴﺎنها در ﻫـﺮ جامعه انسانی ﺑــﻮده و با وجود سالهای متمادی ساخت و زندگی در آنها، همچنان طراوت، لطافت، تعلق خاطر و رمزگونگی در ﺗﻤــﺎم اﺑﻌــﺎد آنها مشهود است. این فضاها به عنوان اﺻﯿﻞﺗﺮﯾﻦ و زﯾﺒﺎﺗﺮﯾﻦ دستاورد ملموس ﻣﻌﻤﺎری، علاوه بر ﺣﻔﻆ آﺳﺎﯾﺶ و آرامش استفاده کنندگان، مبین ﻫﻮﯾـﺖ آنان ﺑﻮده و از طریق مولفه های متعددی ﺧـﺎﻃﺮات، رویاها و امیدهای ﺳــﺎﮐﻨﺎن را به بهترین شیوه پاس داﺷــﺘﻪ اند. یکی از این مولفه ها طبیعت است که معانی متنوعی را از طریق لایه های معماری متناسب با شرایط زمان به مخاطب منتقل می کند. هدف پژوهش: هدف اصلی در این پژوهش شناسایی مولفه های تاثیرگذار در آفرینش مفاهیم طبیعت و نحوه حضور آنها در معماری خانه های ایران است.روش شناسی تحقیق: روش شناسی پژوهش، تبارشناسی فوکویی و برای تحلیل داده ها، از روش نشانه شناسی پیرس استفاده شده است.قلمرو جغرافیایی پژوهش: در این پژوهش خانه ها و سکونتگاه های شاخص در معماری دوره های مختلف تاریخ ایران- از عهد باستان تا دوره پهلوی دوم- مورد بررسی قرار گرفته است.یافته ها و بحث: مطالعات تحقیق نشان می دهند که معانی حاصل از طبیعت فقط مختص سیمای اولیه، ثانویه و انتزاعی طبیعت در فرم و ساختار پیرامونی خانه ها نیستند؛ بلکه این مفاهیم در چارچوب گفتمانهای خاص و متناسب با شرایط جامعه در هر دوره تاریخی با قدرت پیوند خورده، هویت و ذهنیت ساخته اند. نتایج: حضور کالبدی، عملکردی و محتوایی طبیعت علاوه بر بیان معانی صریح و ضمنی، تحت تاثیر تحولات حاکم بر هر دوره تاریخی منجر به تولید دانش و معانی جدید در حوزه مختلف گردیده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1996 - هیدروپلیتیک رودخانه مرزی اترک و تأثیر آن بر روابط ایران و ترکمنستان
حمیدرضا پاک نژاد متکی عزت اله عزتی

آب شیرین از نزولات آسمانی است و بارش نزولات آسمانی در جهان یکسان نبوده و تابع اقلیم مناطق جغرافیایی است. بخش مهمی از آب های سطحی در امتداد مرزهای جغرافیایی دو یا چند کشور جاری است. غلبه مفهوم ژئواکونومی در استفاده از رودخانه های مرزی، آب های مشترک را به یکی از موضوعات چ چکیده کامل

آب شیرین از نزولات آسمانی است و بارش نزولات آسمانی در جهان یکسان نبوده و تابع اقلیم مناطق جغرافیایی است. بخش مهمی از آب های سطحی در امتداد مرزهای جغرافیایی دو یا چند کشور جاری است. غلبه مفهوم ژئواکونومی در استفاده از رودخانه های مرزی، آب های مشترک را به یکی از موضوعات چالش انگیز در روابط دولت ها و ملت ها تبدیل نموده که رودخانه های مرزی ایران در شمال و جنوب کشور نیز از این قاعده مستثنی نیست. این تحقیق در نظر دارد روشن نماید که ژئواکونومی رودخانه مرزی اترک پس از فروپاشی شوروی سابق و تشکیل کشور ترکمنستان چه تأثیری بر امنیت سیاسی و اقتصادی مناطق ترکمن صحرای ایران و روابط دو کشور دارد؟ برای پاسخ به سوأل مذکور از روش منابع کتابخانه ای و اینترنتی، جمع آوری اسناد و آرشیو موجود و روش میدانی استفاده شده است. تحقیق حاضر براساس این فرضیه شکل گرفته که بین تغییر استراتژی جهانی پس از فروپاشی شوروی سابق و غلبه مفهوم ژئواکونومی، استفاده از آب رودخانه مرزی اترک بیشتر و اهمیت آن را در روابط بین ایران و ترکمنستان، دو چندان نموده است. نتایج بدست آمده حاکیست که ایران در منطقه نیمه خشک خاورمیانه و جنوب غربی آسیا قرار دارد و متوسط بارش سالانه آن 200 میلی متر است و توسعه کمی و کیفی آن، کنترل آبهای مرزی را ضروری نموده است. ترکمنستان نیز کشوری کم آب و دارای اقلیم بیابانی که صد درصد منابع آبی آن از کشورهای همسایه تأمین شده و رودخانه مرزی اترک دومین منبع تأمین آب شیرین آن است. برداشت بی رویه آب توسط ترکمنستان و نداشتن رژیم حقوقی مناسب، زمینه چالش و منازعه بر سر آن در روابط بین دو کشور سایه انداخته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1997 - پهنه بندی ارزیابی خطر زمین لغزه ها در دامنه های شمالغربی زون بینالود (مطالعه موردی: حوزه کوهستانی شاندیز در شمالغرب شهرستان مشهد)
ابوالفضل بهنیافر محمدرضا منصوری دانشور

لغزش‌های زمین در نواحی کوهستانی کشور سالانه بیش از 500 میلیارد ریال خسارات اقتصادی به‌دنبال می‌آورند (افشار، 1385: 84).نقش مطالعات ژئومورفولوژیک در ارزیابی وقوع زمین لغزش‌های کشور به‌ویژه طی سه دهه اخیر بسیار گسترده شده است. تشدید کاربری زمین و وجود سازندهای سطحی سست و چکیده کامل

لغزش‌های زمین در نواحی کوهستانی کشور سالانه بیش از 500 میلیارد ریال خسارات اقتصادی به‌دنبال می‌آورند (افشار، 1385: 84).نقش مطالعات ژئومورفولوژیک در ارزیابی وقوع زمین لغزش‌های کشور به‌ویژه طی سه دهه اخیر بسیار گسترده شده است. تشدید کاربری زمین و وجود سازندهای سطحی سست و ضعیف در دامنه‌های شمال‌غربی زون بینالود موجب وقوع زمین لغزه‌های متوسط و کوچک مقیاس گردیده و با توجه به زمینه‌های زیاد جاذبه‌های گردشگری در حوضه، این حرکات توده‌ای دامنه ممکن است منجر به مخاطرات محیطی و کاتاستروفیسم گردد. در این مقاله با استفاده از مدل آنبالاگان، خطر وقوع زمین لغزه‌ها در محدوده مورد مطالعه از طریق 6 متغیر ارزیابی گردیده است. نتایج آشکار نمود که بخش‌های جنوبی دهستان به‌دلیل تراکم زیاد ارتفاعات، افزایش شیب‌های دامنه، وجود سازندهای سطحی سست و واریزه‌ای و به‌ویژه نقش عوامل آنتروپوژنیک، دارای پهنه‌های زمین لغزه‌ای پر خطر، از لحاظ درجه وقوع زمین لغزش‌ها بوده‌اند. تشدید کاربری زمین در سازندهای سست فیلیت مشهد، عمدتاً به صورت باغات سنتی و پمپاژ آب رودخانه به تراس‌های آبرفتی و دامنه‌ها (بهنیافر و قنبرزاده، 1386: 147) از جمله مهم‌ترین علل تشدید کننده وقوع زمین لغزه‌ها در منطقه مورد مطالعه می‌باشند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1998 - تحلیل کنش های فضای طبیعی ایران در جغرافیای سیاسی آن
علی بلادپس غلامحسین بی باک قربانعلی ذکی

جغرافیای سیاسی ایران از نقش آفرینی های عوامل محیط طبیعی(پایدار) تأثیرات زیادی پذیرفته است. فرآیند یکپارچه سازی و وحدت ملی و نیز عقب ماندگی اقتصادی، سیاسی و اجتماعی تحت کنش های درازمدت فضای طبیعی ایران به طور عام و مولفه هایی مانند اقلیم، ناهمواری و وسعت و شکل ایران به ط چکیده کامل

جغرافیای سیاسی ایران از نقش آفرینی های عوامل محیط طبیعی(پایدار) تأثیرات زیادی پذیرفته است. فرآیند یکپارچه سازی و وحدت ملی و نیز عقب ماندگی اقتصادی، سیاسی و اجتماعی تحت کنش های درازمدت فضای طبیعی ایران به طور عام و مولفه هایی مانند اقلیم، ناهمواری و وسعت و شکل ایران به طور خاص بوده است. کارکرد این عوامل هم مثبت و سازنده و هم منفی و تخریبی بوده ولی در مجموع نقش تخریبی آن ها بر پیکره جغرافیای سیاسی بیشتر بوده است. تمرکز قدرت در دست حکومت های استبدادی و با منشاء قبیلگی، بی ثباتی اجتماعی و عدم رشد سرمایه داری، تقویت نابرابری ها و عدم تعادل بین نواحی، ناحیه گرایی سیاسی منفی و... مثال هایی از عوامل مخرب محیطی به شماره می آیند. هدف این مقاله شناساندن کارکردهای مثبت و منفی فضای طبیعی ایران برمکان سیاسی ایران با رهیافتی تاریخی تا به امروز است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1999 - تجزیه تحلیل توانمندی های ژئواستراتژیک رژیم صهیونیستی و تأثیر آن بر ژئوپولیتیک جمهوری اسلامی ایران
علیرضا کشوردوست حامد نادم

پژوهش پیش رو با هدف شناسایی و تعیین توانمندی های ژئواستراتژیک رژیم اشغالگر قدس در سه حوزه سخت افزاری (قدرت نظامی)، سیاست جغرافیایی (شهرک سازی و سیاست های آبی) و نرم افزاری ( قدرت رسانه ای و ...) و تأثیر آن بر ژئوپولیتیک جمهوری اسلامی ایران به انجام رسیده است. حوزه جغراف چکیده کامل

پژوهش پیش رو با هدف شناسایی و تعیین توانمندی های ژئواستراتژیک رژیم اشغالگر قدس در سه حوزه سخت افزاری (قدرت نظامی)، سیاست جغرافیایی (شهرک سازی و سیاست های آبی) و نرم افزاری ( قدرت رسانه ای و ...) و تأثیر آن بر ژئوپولیتیک جمهوری اسلامی ایران به انجام رسیده است. حوزه جغرافیایی که این پژوهش درآن محدوده به انجام رسیده است، محدود به جنوب و جنوب باختری آسیا و شمال آفریقا می گردد، ولی بدلیل نفوذ گسترده این رژیم در کشورها و نهادهای جهانی بویژه ایالات متحده و تأثیر گذاری آن بر توانمندی های ژئواستراتژیک اشغالگران قدس، ارتباط این دو نیز مد نظر بوده و بررسی شده است. روش تحقیق در این پژوهش از نوع توصیفی - تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه ای، اسنادی واینترنتی می باشد که معمولاً روش متداول پژوهش های علوم انسانی می باشد. این بررسی نشان می دهد که سیاستمداران در سرزمین های اشغالی بر این باور بوده و هستند که صلح در حوزه جنوب باختری آسیا تنها از طریق استفاده ترکیبی از قدرت سخت افزاری و نرم افزاری، آن هم بسود این رژیم قابل حصول بوده و تنها مانع برای حصول به این نتیجه، مجموعه کشورهای حامی مقاومت اسلامی می باشند و برای درهم شکستن این مقاومت، باید نقطه اتکاء و ستون اصلی آن یعنی جمهوری اسلامی ایران مورد هجمه قرار گیرد. بنابراین با استفاده از کلیه ابزارها درصدد برآمده است که قلب تپنده جهان اسلام را در محاصره خود گرفته و از طرق مختلف بر توانایی های ژئوپولیتیک آن تأثیر گذارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2000 - راهبرد قدرت هوشمند ایران و نقش ژئوپلیتیک انرژی (نفت و گاز) در پیشبرد آن
عزت اله عزتی محمد گل افروز

قدرت یک حکومت ملی با ترکیب قدرت نرم و سخت به حداکثر می رسد. این نوع ترکیب و تلفیق را که قدرت هوشمند می نامند، با اقدام هماهنگ نظامی و اقتصادی در صورت توجه هر چه بیشتر به آن چیزی که کشورهای دیگرفکر می کنند، پدید می آید. برای نمونه امروزه براساس نظریات لیبرالی، ایران چکیده کامل

قدرت یک حکومت ملی با ترکیب قدرت نرم و سخت به حداکثر می رسد. این نوع ترکیب و تلفیق را که قدرت هوشمند می نامند، با اقدام هماهنگ نظامی و اقتصادی در صورت توجه هر چه بیشتر به آن چیزی که کشورهای دیگرفکر می کنند، پدید می آید. برای نمونه امروزه براساس نظریات لیبرالی، ایران تنها با تکیه بر قدرت سخت نمی تواند دیگر کشورها و افکار عمومی جهانی را در مورد درستی دلایل و اقداماتش متقاعد کند. اما با بهره گیری از عوامل قدرت سخت خود از جمله داشتن سواحل طولانی در سه دریای خزر، فارس و عمان و تسلط بر نقاط استراتژیک آن، واقع شدن در دو حوزه بزرگ انرژی خلیج فارس و دریای خزر و قرار گرفتن در راه اتصال کشورهای آسیای مرکزی و قفقاز به آب های آزاد که موجب توانمندی ژئوپلیتیکی و بازیگری در عرصه ژئواستراتژیکی آن می شود. درکنار هوشیاری در برابر دشمن، همراهی با ایده جهان چند قطبی، همگرایی منطق ه ای، تنش زدایی، توسعه گرایی و تکیه بر قدرت نفت و گاز که از نکات با اهمیت در عرصه قدرت نرم ایران می باشند، توأماً می تواند در استراتژی قدرت هوشمند خود تأثیر گذارتر عمل نماید. با عنایت به این موضوع، برای انجام تحقیق از روش توصیفی - تحلیلی و برگرفته از شیوه های رایج جغرافیای سیاسی، علوم سیاسی و در راستای ارائه استراتژی مناسب در قدرت هوشمند ایران، بیش از همه به نقش ژئوپلیتیک انرژی (نفت و گاز)، موضوع مورد بررسی قرار گرفته است. نتیجه این تحقیق نشان می دهد که ایران با ارائه استراتژی مناسب در قدرت هوشمند به ویژه با تأکید بر بازیگری بیشتر در ژئوپلیتیک انرژی (نفت و گاز) به دلیل اهمیت آن در دنیای امروز و دارا بودن رتبه دوم این ذخایر در جهان، می تواند با تحمیل رفتار و استدلال خود بر دیگر کشورها، قدرت خود را افزایش دهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2001 - بررسی مشترکات جغرافیای تاریخی فرهنگی، اجتماعی کشورهای ایران وتاجیکستان
محمد رحمانی

امروزه یکی از اساسی ترین روش ها در جهت بالا بردن ارتباط سیاسی ، اجتماعی و اقتصادی ، یافتن مشترکات بین کشورها مخصوصاً فرهنگ ، زبان و ... است ایران و تاجیکستان در آسیای مرکزی دارای مشترکات فراوانی در تاریخ ، فرهنگ ، زبان و دین هستند ، از این رو علایق و پایبندی به آداب و ر چکیده کامل

امروزه یکی از اساسی ترین روش ها در جهت بالا بردن ارتباط سیاسی ، اجتماعی و اقتصادی ، یافتن مشترکات بین کشورها مخصوصاً فرهنگ ، زبان و ... است ایران و تاجیکستان در آسیای مرکزی دارای مشترکات فراوانی در تاریخ ، فرهنگ ، زبان و دین هستند ، از این رو علایق و پایبندی به آداب و رسوم اجداد و نیاکان موجب افزایش میزان همبستگی بین ساکنان هر دو کشور گردیده است . جشن نوروز و عشق به ادبیات مشترک و شعرای بزرگ فارسی زبان پیوند دیرینه ای را بین مردم هر دو کشور بوجودآورده است که در صورت توجه به آن می تواند در اشاعه فرهنگ ایرانی ، اسلامی با حفظ هویت ملی ، بصورت منطقه ای تأثیر مناسبی داشته باشد لذا در این باب ایجاد ظرفیت های لازم فرهنگی ، هنری با تشکیل انجمن های ادبی و برگزاری برنامه های فرهنگی به همراه آموزش زبان فارسی زمینه و فرصت جدیدی در منطقۀ آسیای مرکزی برای ایران ایجاد خواهد نمود ، که شاید از عمده ترین تأثیرات آن بتواند موجب حیات مجدد جاده ابریشم در منطقه گردد چرا که وضعیت جغرافیایی این کشورها و دوری از آب های آزاد دنیا ایران را به عنوان امن ترین کشور در انتقال انرژی و بازرگانی منطقه ای معرفی خواهد کرد . پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2002 - بررسی روند تحقق عدالت اجتماعی با استفاده از شاخص‌های توسعه انسانی در ایران طی دو دهه اخیر
رحمت اله بهرامی

یکی از بحران های اساسی که انسان ها با آن رو برو هستند، بحران فقر و بی عدالتی است. بسیاری از حکومت ها مهمترین شعار خود را تحقق عدالت اجتماعی و دسترسی یکسان ساکنین کشور به تمامی امکانات و تسهیلات لازم برای یک زندگی سالم و شرافتمندانه قرار داده اند. اما آیا روند برنامه ریز چکیده کامل

یکی از بحران های اساسی که انسان ها با آن رو برو هستند، بحران فقر و بی عدالتی است. بسیاری از حکومت ها مهمترین شعار خود را تحقق عدالت اجتماعی و دسترسی یکسان ساکنین کشور به تمامی امکانات و تسهیلات لازم برای یک زندگی سالم و شرافتمندانه قرار داده اند. اما آیا روند برنامه ریزی و اجرا به تحقق این هدف منجر شده است؟ آیا واقعاً اثرات توسعه به همه انسان ها می رسد؟ آیا همان طور که در تمامی برنامه های توسعه اعلام می شود، بیشترین اثرات توسعه به کسانی می رسد که به آن نیاز دارند یا برعکس منافع عمدتاً به سمتی سوق پیدا می کند که از امکانات بیشتری برخوردارند؟ برای پاسخ گویی به این سوالات، این نوشته در نظر دارد روند ارتقاء شاخص های توسعه انسانی را در سطح استان های کشور، مورد بحث و بررسی قرار دهد. یافته های به دست آمده نشان می دهد که با وجود پیشرفت های نسبتاً مناسبی که در سطوح کلی معیارهای توسعه انسانی حاصل شده است، این پیشرفت ها عمدتاً در بخش هایی باقی مانده است که از قبل نیز شرایط و امکانات مناسبی در اختیار داشته و افراد فقیر و نیازمند، کمترین بهره را به دست آورده اند. روش این پژوهش مروری، با رویکرد توصیفی - تحلیلی و یافتن مفاهیم نظری توسعه انسانی و کاربرد شاخص های توسعه انسانی و روند آن در ایران بوده است. در تحلیل نهایی از نرم افزار GIS در تعیین درجه توسعه یافتگی استان های کشور استفاده شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2003 - گردشگری، دولت و اقتصاد سیاسی در ایران
حیدر لطفی ناصر سلطانی ناصر اقبالی

نقش و جایگاه دولت در صنعت گردشگری، امری غیرقابل انکار و غیر قابل جایگزین با دیگر پارامترها چون افراد، گروهها و بازیگران فراملّی است و نمود عینی دخالت دولت در صنعت گردشگری را می توان در تمامی کشورها از توسعه یافته تا کمتر توسعه یافته مشاهده کرد. اما دستیابی به موفقیت در چکیده کامل

نقش و جایگاه دولت در صنعت گردشگری، امری غیرقابل انکار و غیر قابل جایگزین با دیگر پارامترها چون افراد، گروهها و بازیگران فراملّی است و نمود عینی دخالت دولت در صنعت گردشگری را می توان در تمامی کشورها از توسعه یافته تا کمتر توسعه یافته مشاهده کرد. اما دستیابی به موفقیت در این عرصه، نیازمند برقراری توازن در کارکردها مابین دولت از یک سو و بخش های خصوصی و دیگر بازیگران از جمله نهادها و سازمانهای بین المللی از سوی دیگر، استراتژی بسیار حسّاس و پیچیده ای است که نیازمند تحقّق پیش فرض هایی چون؛ شکل گیری و تکامل روند دولت- ملّت و به نوعی افزایش سطوح اعتماد بین دو نهاد دولت و جامعه، فقدان اقتصاد رانتی، کمرنگ بودن دغدغه مشروعیت طلبی از سوی دولت می باشد. تلاش ما در این مطالعه بر این است که با استفاده از مولّفه های تاثیرگذار بر اقتصاد سیاسی ایران چون؛ روند ناقص دولت سازی یا ضعف تاریخی بورژوازی، اقتصاد متّکی به نفت و شکل گیری و گسترش اقتصاد غیررسمی و تعمیم آن بر صنعت گردشگری، به تبیین دلایل گذار دولت از سیاست گذاری به عرصه ی کارگزاری و تصدّی گری امور در سطوح پایین پرداخته شود. بدین منظور و جهت سهولت در درک عمق حضور دولت در صنعت گردشگری، از نماگر وابستگی و ویژگی حقوقی اماکن و مراکز تحت مراجعه گردشگران استفاده نموده که نتایج حاصل از این بررسی، حاکی از آن است که بیشتر مراکز مورد نظر، وابسته به نهادها و وزارتخانه های دولتی بوده و هر چند که بخش خصوصی هم از نظر کمیّت دارای جایگاه مناسبی بود اما چنین به نظر می رسد که فقدان زمینه های لازم برای ظهور یک بازار رقابتی، عرصه را برای آنها تنگ کرده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2004 - چشم انداز مدیریت کلان‌شهرها در حاکمیت جمهوری اسلامی ایران
یوسف زین‌العابدین زهرا شیرزاد

روند افزایش جمعیت شهرنشین و تأثیر آن بر افزایش تعداد کلان‌شهرها یکی از بحث‌های مهم علم جغرافیاست که پی‌آمدهای آن حاکمیت کشورها را با چالش مواجه ساخته است؛ چراکه، برنامه‌ریزی اقتصادی، اجتماعی، امنیتی و معضلات ناشی از مسایل زیست‌محیطی، اجتماعی و بزهکاری برای هر حکومتی کار چکیده کامل

روند افزایش جمعیت شهرنشین و تأثیر آن بر افزایش تعداد کلان‌شهرها یکی از بحث‌های مهم علم جغرافیاست که پی‌آمدهای آن حاکمیت کشورها را با چالش مواجه ساخته است؛ چراکه، برنامه‌ریزی اقتصادی، اجتماعی، امنیتی و معضلات ناشی از مسایل زیست‌محیطی، اجتماعی و بزهکاری برای هر حکومتی کار ساده‌ای نیست. در کشور ایران نیز، به دنبال رشد شتابان شهرنشینی و بروز مسایل اقتصادی، اجتماعی و کالبدی کلان شهرها، چالش های حاکمیتی نظیر بسیاری از کشورهای جهان مطرح شده است. با توجه به این موضوع، سؤال تحقیق حاضر این است که: چشم‌انداز کلان‌شهرها چگونه است و پی آمدهای آن بر حاکمیت جمهوری اسلامی ایران چیست؟ با این فرض که تعداد کلان شهرها افزایش می یابد و این فرآیند تحولاتی در زمینه های اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و ... حاکمیت ایران ایجاد می کند به بررسی تفاوت کلان شهرها و جهان شهرها پرداخته و نیز تشریح و تبیین کارکردهای کلان شهرها و جهان شهرها هدف اصلی مقاله حاضر بوده و در یافته های تحقیق به طور کلی، کلان شهرهای ایران از دید ژئوپلیتیکی تحلیل خواهد شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2005 - Thrips Pests on Ornamental Plants in Mahallat, Markazi Province, Iran
Majid Mirab-balou Seyed Saeid Modarres Najafabadi Khoshnood Nourollahi

Thrips specimens were collected in the year 2014 on different ornamental plants from Mahallat (Markazi Province), Iran. In this study, 11 species in six genera and three different families of Thysanoptera were collected and identified. The scientific names of thrips spe چکیده کامل

Thrips specimens were collected in the year 2014 on different ornamental plants from Mahallat (Markazi Province), Iran. In this study, 11 species in six genera and three different families of Thysanoptera were collected and identified. The scientific names of thrips species are as follow: Melanthrips knechteli, M. pallidior, Frankliniella intonsa, F. occidentalis, Microcephalothrips abdominalis, Tenothrips discolor, T. latoides, Thrips meridionalis, T. nigropilosus, T. tabaci, and Haplothrips reuteri.Among them, seven species are newly recorded for the fauna of Markazi Province. A high number of two harmful thrips, Thrips tabaci and Frankliniella occidentalis were found in all of flowers and ornamental plants. An identification key for phytophagous thrips is also given. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2006 - مقایسه اهداف، محتوا و روشهای ارزشیابی تربیت دینی مقطع ابتدایی در ایران و کشور اروپایی انگلستان
پروانه کاویانی سید حسین واعظی

چکیدههدف از پژوهش حاضر مقایسه روشهای تربیت دینی مقطع ابتدایی درایران وکشوراروپایی انگلستان بود، روش پژوهش حاضر از نوع تظبیقی بود که جامعه اماری آن را اسنادومدارک موجوددرباب تربیت دینی درسایتهای نشریات ومجلات معتبرعلمی،سایتهای آموزش وپرورش رسمی،اسنادعلمی ولوایح قانونی رس چکیده کامل

چکیدههدف از پژوهش حاضر مقایسه روشهای تربیت دینی مقطع ابتدایی درایران وکشوراروپایی انگلستان بود، روش پژوهش حاضر از نوع تظبیقی بود که جامعه اماری آن را اسنادومدارک موجوددرباب تربیت دینی درسایتهای نشریات ومجلات معتبرعلمی،سایتهای آموزش وپرورش رسمی،اسنادعلمی ولوایح قانونی رسمی مربوط به ا مرتربیت دینی دردوکشورایران و انگلستان تشکیل میدهند که پس از جمع آوری اطلاعات به روش تم مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان داد که روش های تربیت دینی در این دو کشور دارای شباهت هایی می باشد اما دارای تفاوت های اساسی در اهداف، ارزشیابی و محتوای دروس می باشند. نتایج پژوهش حاضر می تواند به عنوان مبدایی برای استفاده از نقاط قوت تربیت دینی در کشور انگلستان و شناسایی نقاط ضعف داخلی مورد استفاده قرار گیرد.کلیدواژگان: ایران، انگلستان، مقطع ابتدایی، تربیت دینی، مقایسه پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2007 - بررسی فرایند و مولفه‌های تاثیر‌گذار در تدوین اهداف آموزشی آموزش و پرورش ابتدایی ایران، آلمان و مالزی
علی ایل سعادتمند غلامرضا ویسی

هدف پژوهش بررسی فرایند و مولفه‌های تاثیر‌گذار در تدوین اهداف آموزشی در ایران، آلمان و مالزی می‌باشد. روش پژوهش توصیفی -تحلیلی از نوع تطبیقی است که باتوجه به رویکرد چهارمرحله ای (توصیف، تفسیر، همجواری و مقایسه)، جورج اف بردی صورت پذیرفته است. جامعه آماری در سطح کلان (کشو چکیده کامل

هدف پژوهش بررسی فرایند و مولفه‌های تاثیر‌گذار در تدوین اهداف آموزشی در ایران، آلمان و مالزی می‌باشد. روش پژوهش توصیفی -تحلیلی از نوع تطبیقی است که باتوجه به رویکرد چهارمرحله ای (توصیف، تفسیر، همجواری و مقایسه)، جورج اف بردی صورت پذیرفته است. جامعه آماری در سطح کلان (کشوری) تعیین و نمونه‌های منتخب، سه کشور ایران، آلمان و مالزی می‌باشند. تاکنون در هر سه کشور تدوین اهداف آموزشی در شوراهای بالادستی صورت می‌گیرد که این شوراها در ایران بیشتر حالت متمرکز داشته و در آلمان تمرکز آن‌ها کمتر و در مالزی ترکیبی از هر دو هست. مؤلفه‌های تأثیر گذار آموزش و پرورش ابتدایی نشان می‌دهد که در آموزش ‌وپرورش ایران مهم‌ترین مؤلفه‌های تأثیرگذار در این حوزه مؤلفه‌های ایدئولوژیک همچون آیات قرآن و روایات و همچنین مؤلفه‌های تربیتی همچون اندیشه‌های تربیتی جدید و نتایج تحقیقات نوین در این زمینه هست. در آلمان نیز این مؤلفه‌ها عبارت‌اند از نتایج تحقیقات و اندیشه‌های تربیتی آلمان و مؤلفه‌های بین‌المللی در مالزی نیز ترکیبی از این دو در این زمینه بسیار تأثیرگذار بوده است که بدین‌سان ترکیب این مؤلفه‌ها می‌تواند تشکیل‌دهنده اهداف نظام تربیتی ابتدایی باشد. نتیجه حاصل از این پژوهش آن است که مدیران و مسئولان باید الزامات منطقه ای را به همراه سندهای بالادستی در تدوین اهداف آموزشی دوره ابتدایی در نظر بگیرند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2008 - بررسی نقش پیدایش صنعت نفت بر توسعه اجتماعی (مورد مطالعه : مسجدسلیمان 1312-1280 ش)
رضا کیانی نیا

اکتشاف و پیدایش صنعت نفت در مسجدسلیمان و انعقاد قرارداد دارسی در سال 1901 میلادی ، باعث ایجاد تاثیرات عمیق ساختاری در بعد اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی این منطقه نفت خیز گردید. قرار گرفتن تعداد قابل توجهی از مردم در اقشار نوظهور کارگری و کارمندی شرکت نفت و استفاده از مظار ت چکیده کامل

اکتشاف و پیدایش صنعت نفت در مسجدسلیمان و انعقاد قرارداد دارسی در سال 1901 میلادی ، باعث ایجاد تاثیرات عمیق ساختاری در بعد اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی این منطقه نفت خیز گردید. قرار گرفتن تعداد قابل توجهی از مردم در اقشار نوظهور کارگری و کارمندی شرکت نفت و استفاده از مظار تمدنی غربی، رفاهی،مسکونی،آموزشی و بهداشتی بی سابقه، باعث تغییر اساسی در سبک زندگی مردم این حوزه ی اکتشافی و صنعتی گردید؛ آنجنان که به ناگاه، اجتماعی با ساختار فرهنگ سنتی و بافتار جمعیتی و قشربندی عشیره ای، به واسطه کشف نفت و حضور انگلیسی ها در منطقه، با آخرین دستاورد های علمی و فنی (وجه مادی فرهنگ) و به تبع آن شیوه ی جهان نگری(وجه غیرمادی فرهنگ) غرب مواجه و آشنا شد.تلاش شرکت نفت ایران و انگلیس برای تامین نیروی انسانی و نیاز حیاتی به آن، موجب افزایش مهاجرت به این منطقه شد. فرض اساسی در این نوشتار بر این است که رونق گرفتن صنعت نفت به عنوان عامل تکنولوژیکی جدید، و هم زمان، تفاوت های فرهنگی مهاجران با خرده فرهنگ های متنوع و امتزاج عناصر فرهنگی آنان با هم و نیز بخشی از فرهنگ جدید غربی،زمینه ساز تغییرات اجتماعی مهمی شد که خود،آغازگر فرایند توسعه ی اجتماعی به معنای جامعه شناختی آن بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2009 - بررسی و اولویت‌بندی ابعاد رفتار سیاسی – اجتماعی مدیران با استفاده از تکنیک‌ فرآیند تحلیل سلسله مراتبی فازی(FAHP)
امیر رضایی ناصر پورصادق رشید ذوالفقاری زعفرانی

هدف‌ ‌پژوهش حاضر‌ ارائه‌یک ‌مدل‌ترکیبی فازی تصمیم‌گیری چند شاخصه، جهت شناسایی ابعاد و شاخص‌های وقوع رفتارسیاسی مدیران ارشد بانک مسکن در شعب تهران، با استفاده از تکنیک دلفی و وزن دهی و اولویت بندی ابعاد وشاخص‌ها با استفاده از تکنیک فرآیند تحلیل سلسله مراتبی فازی می‌باشد. چکیده کامل

هدف‌ ‌پژوهش حاضر‌ ارائه‌یک ‌مدل‌ترکیبی فازی تصمیم‌گیری چند شاخصه، جهت شناسایی ابعاد و شاخص‌های وقوع رفتارسیاسی مدیران ارشد بانک مسکن در شعب تهران، با استفاده از تکنیک دلفی و وزن دهی و اولویت بندی ابعاد وشاخص‌ها با استفاده از تکنیک فرآیند تحلیل سلسله مراتبی فازی می‌باشد. جامعه آماری را 20 نفر از مدیران ارشد بانک مسکن که حداقل دارای 10 سال سابقه اجرایی و مدیریتی هستند، تشکیل می‌دهند. به منظور داشتن ابزارهای مناسب برای ارزیابی اهمیت ابعاد وشاخص‌های رفتار سیاسی، پس از مطالعه‌ی مقالات و تحقیقات محققین گذشته پیرامون ابعاد و شاخص‌های موثر و با تکنیک دلفی فازی استخراج شدند. با استفاده از طیف اعداد فازی مثلثی ساعتی ماتریس مقایسه‌ی زوجی عوامل اصلی توسط خبرگان مورد ارزیابی قرار گرفت. سپس با استفاده از تکنیک فرآیند سلسله مراتبی فازی چانگ به وزن‌دهی ابعاد تحقیق پرداختیم. نتایج حاصل از وزن‌دهی به ابعاد رفتار سیاسی مدیران ارشد بانک مسکن با فرآیند تحلیل سلسله مراتبی فازی نشان داد که بعد نگرش‌های شغلی رتبه‌ی اول و ابعاد پیامدهای کاری، ابعاد سازمانی و بعد ویژگی‌های فردی رتبه های دوم تا چهارم را کسب نمودند. به همین ترتیب به ازای شاخص‌ها نیز وزن‌دهی و رتبه‌بندی انجام شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2010 - بررسی تحول گفتمانی نیروهای سیاسی پس از انقلاب اسلامی در ایران
احمدعلی حسابی نبی اله ایدر

هدف اصلی مقاله حاضر بررسی تحول گفتمانی بین نیروهای سیاسی پس از انقلاب اسلامی در ایران است. برای تحقق این هدف، ویژگی گفتمان نیروهای سیاسی به عنوان کنشگران گفتمان ساز، مطالعه شده و نوع و میزان تحول این گفتمان در اول انقلاب(دوره تب انقلابی) تا سال 1363، دولت جنگ تا سال 136 چکیده کامل

هدف اصلی مقاله حاضر بررسی تحول گفتمانی بین نیروهای سیاسی پس از انقلاب اسلامی در ایران است. برای تحقق این هدف، ویژگی گفتمان نیروهای سیاسی به عنوان کنشگران گفتمان ساز، مطالعه شده و نوع و میزان تحول این گفتمان در اول انقلاب(دوره تب انقلابی) تا سال 1363، دولت جنگ تا سال 1368یعنی دوران حیات امام، دولت سازندگی و اصلاحات و آغاز دولت نهم و مشخص گردیده است. از نظریه گفتمان لکلائو و موفه به عنوان چهارچوب مفهومی، از روش تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف به عنوان روش تحقیق بهره گرفته شد. داده های این تحلیل، از مرام نامه ها و پاره ای از بیانیه ها و برخی از ارگان های رسمی به دست آمد. یافته های تحقیق حاکی از آن است که، در مفصل بندی این گفتمان ها، تا سال 1363 که، وحدت در بین نیروهای اسلامگرا دیده می شود، جمهوری اسلامی و امام(ره) دال مرکزی است و اغیار گفتمانی شان نیروهای سیاسی سکولار(سوسیالیست ها و لیبرال ها) بودند. اما با انشعاب در کنشگران سیاسی اسلامگرا (حزب جمهوری اسلامی)، گفتمان نیروهای سیاسی راست(اصول گرایان) و چپ(اصلاح طلبان)، از سال 1367 تا سال1384 مشمول تحولاتی بوده است. مهمترین تحولات گفتمانی از چپ سنتی به چپ مدرن و از راست سنتی به مدرن از 68 تا 84 دیده می شود. گفتمان راست مدرن به دو خرده گفتمان، اصولگرایان میانه و رادیکال تحول پیدا کرد. دال مرکزی راست میانه، با محوریت ولایت مطلقه فقیه است لذا جزء حامیان مردم سالاری دینی نخبه گرا طبقه بندی هستند(مثل جامعه روحانیت). اما راست های رادیکال بر نقش مردم در کنار دین تاکید می کنند، بر عدالت اقتصادی، مبارزه با فساد، پاک دستی، تاکید می کنند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2011 - ‌‌‌کارآمدی مدیران جهادی مبتنی بر نگرش‌های اعتقادی و عملکردی
حسین زین‌الصالحین مسعود پورکیانی سعید صیادی سنجر سلاجقه ایوب شیخی

چکیده: مدیریت جهادی از جمله مفاهیمی است که به واسطه ضرورت های انقلاب اسلامی شکل گرفته و آثار و برکات فراوانی را در سالیان گذشته نصیب کشور کرده است. با گسترده شدن عرصه دشمنی استکبار و جهت گیری رو به پیشرفت جمهوری اسلامی ایران، احساس نیاز به بهره گیری از الگوهای شکل گرفته چکیده کامل

چکیده: مدیریت جهادی از جمله مفاهیمی است که به واسطه ضرورت های انقلاب اسلامی شکل گرفته و آثار و برکات فراوانی را در سالیان گذشته نصیب کشور کرده است. با گسترده شدن عرصه دشمنی استکبار و جهت گیری رو به پیشرفت جمهوری اسلامی ایران، احساس نیاز به بهره گیری از الگوهای شکل گرفته در این مسیر افزایش یافته است؛ از این رو هدف این پژوهش، شناسایی مولفه‌های مدیریت جهادی با تحلیلی کیفی و کمی در سازمان ثبت‌احوال کشور است. مولفه‌های مدیریت جهادی از طریق مطالعات اکتشافی و نظرسنجی از خبرگان آگاه به موضوع و با استفاده از تکنیک دلفی، مورد شناسایی و در قالب الگوی طراحی شده در جامعه آماری مورد نظر به آزمون گذاشته شد. جامعه آماری پژوهش شامل دو گروه خبرگان شامل 25 نفر و از مدیران، معاونین و مدیران و رئیس ادارت سازمان ثبت احوال ایران است که 148 بودند. پژوهش حاضر از نوع پژوهش‌های توصیفی است که به روش پیمایشی انجام شده است. به منظور تجزیه و تحلیل داده‌ها از روش‌های آماری تحلیل عاملی تأییدی، مدل‌سازی معادلات ساختاری و آزمون t تک نمونه‌ای استفاده شد. یافته‌های پژوهش ضمن تأیید الگوی پیشنهادی، نشان داد که: مدیریت جهادی شامل دو بعد: اعتقادی و مولفه‌های آن (نگرش اعتقادی، رفتار اعتقادی، نقش‌های اعتقادی و وظایف اعتقادی) و بُعد عملکردی و مولفه‌های آن (نگرش عملکردی، رفتار عملکردی، نقش‌های عملکردی و وظایف عملکردی) است. پیشنهاد می‌گردد تا مولفه‌های اعتقادی تقویت گردد تا عملکرد مدیران با حسن نیت محقق شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2012 - طراحی مدلی برای تبیین مدیریت منابع انسانی پایدار در سازمان های دولتی ایران
عزت الله کیانی حسن رنگریز کیومرث احمدی

هدف اصلی این پژوهش، طراحی مدلی برای تبیین مدیریت منابع انسانی پایدار در سازمان های دولتی ایران است.پژوهش حاضر از نظر هدف، توسعه ای-کاربردی و از لحاظ ماهیت جزو پژوهش های کیفی است. خبرگان با روش نمونه گیری هدفمند و گلوله برفی شناسایی شدند که با توجه به کفایت داده ها، در م چکیده کامل

هدف اصلی این پژوهش، طراحی مدلی برای تبیین مدیریت منابع انسانی پایدار در سازمان های دولتی ایران است.پژوهش حاضر از نظر هدف، توسعه ای-کاربردی و از لحاظ ماهیت جزو پژوهش های کیفی است. خبرگان با روش نمونه گیری هدفمند و گلوله برفی شناسایی شدند که با توجه به کفایت داده ها، در مجموع با 19 خبره مصاحبه شد. روش تجزیه و تحلیل، نظریه داده بنیاد مبتنی بر رویکرد نظام مند بود و داده ها از طریق مصاحبه عمیق گردآوری شدند. نتایج بخش کیفی (داده بنیاد)مؤید آن است که در شرایط علی مؤلفه های فردی، گروهی و سازمانی و توجه به سازمان، در پدیده اصلی مشارکت، ارتباطات و پایبندی در شرایط مداخله گر، عوامل درون و برون سازمانی، در بسترحاکم ظرفیت سازی، تغییر سازمانی و برنامه ریزی و در ارتباط با راهبرد اصلی اقدامات مدیریت منابع انسانی پایدار، طراحی سیستم اطلاعات منابع انسانی، و پیامدها شامل پیامدهای فردی، سازمانی و اجتماعی بوده که شایسه محور و مهارت های مدیریت منابع انسانی موثر می باشند.شایان ذکر است که سئوالات مصاحبه و پرسشنامه به صورت نگرش سنجی است؛ بنابراین امکان کنترل تمامی این متغیرها از سوی محقق میسر نیست.ارائه راه کارهایی به وزارت راه و شهرسازی با هدف بهبود مدیریت منابع انسانی پایدار برای بقاء سازمان می باشد پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2013 - تحلیل تقابل گفتمان های حاکم بر نقاشی دیواری پسا انقلاب در شهر تهران(1397-1357)
علی مباشرزادگان زهرا قاسمی ملیحه شیانی

بدون اغراق، پدیده ی انقلاب اسلامی سال ۱۳۵۷ از مهمترین عوامل تاثیرگذار بر عرصه ی زیستی جامعه ایرانی بوده است. نقاشی دیواری به عنوان نقطه ی جوش امر سیاسی با سپهرعمومی در بزنگاه انقلاب رشد و گسترش یافت. این دوران همچون نقطه ی عطفی در تاریخ سیاسی ایران است که شناخت آن می تو چکیده کامل

بدون اغراق، پدیده ی انقلاب اسلامی سال ۱۳۵۷ از مهمترین عوامل تاثیرگذار بر عرصه ی زیستی جامعه ایرانی بوده است. نقاشی دیواری به عنوان نقطه ی جوش امر سیاسی با سپهرعمومی در بزنگاه انقلاب رشد و گسترش یافت. این دوران همچون نقطه ی عطفی در تاریخ سیاسی ایران است که شناخت آن می تواند کلید فهم چگونگی شکل گیری جریان های معاصر سیاسی و اجتماعی باشد. پژوهشگر، به جهت مناسبت موضوع و قابلیت فوق العاده ی نظریه ی گفتمان لاکلا و موفه در تحلیل امور و پدیده های سیاسی – اجتماعی این نظریه را به عنوان چارچوب نظری و روشی خود برگزیده است و نوآوری چنین پژوهشی نیز همین است که با بهره جستن از این نظریه و با مبنا قرار دادن آثار نقاشی دیواری در درون بستر و زمینه ی ظهورشان به مثابه متن هایی که محصولاتی گفتمانی اند، درصدد پاسخگویی به این مسأله بوده است که چگونه گفتمان های سیاسی انقلاب به گفتمان تثبیت گر جنگ متحول و سپس بنا بر هر دوره ی زمامداری دال های گوناگونی به دال مرکزی انقلاب افزوده یا از آن کاسته شده است.در این راستا چگونگی نمود تحولات سیاسی - اجتماعی دوران انقلاب و پسا انقلاب در نقاشی های دیواری دست مایه ی این پژوهش قرار گرفته است. با بررسی و تحلیل دال های مرکزی در چهل سال استقرار جمهوری اسلامی این موضوع آشکار شد که گفتمان انقلاب در طی گذار به گفتمان جنگ و سپس انتقال به دوران تثبیت تحت تأثیر عوامل سیاسی- اجتماعی و جابجایی روابط قدرت با تحولات بنیادینی در شیوه ی بازنمایاندن جهان مواجه بوده است.تاثیر قدرت به عنوان کانون روند تقابل و تعاملات سیاسی منجر به شکل گیری دو حوزه نقاشی دیواری گوناگون شد که بر اساس قطب سازی و غیریت اصول گفتمانی خود را شکل و توسعه دادند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2014 - تحلیل سیاست‌های اجتماعی تأثیرگذار نظام جمهوری اسلامی ایران بر حفظ سرمایه اجتماعی در استان خوزستان
حسن خیری حسین اژدری زاده عبدالامیر عذاریانی

چکیدههدف و زمینه: این پژوهش؛ با هدف ،تحلیل سیاست های اجتماعی تاثیر گذار نظام جمهوری اسلامی ایران برحفظ سرمایه اجتماعی در استان خوزستان انجام گرفته است سیاست‌های اجتماعی هرنظام وحفظ سرمایه اجتماعی ،امنیت ملی وساختار سیاسی آن رابطه متقابل ،درونی و تنگاتنگ وجود دارد، که بی چکیده کامل

چکیدههدف و زمینه: این پژوهش؛ با هدف ،تحلیل سیاست های اجتماعی تاثیر گذار نظام جمهوری اسلامی ایران برحفظ سرمایه اجتماعی در استان خوزستان انجام گرفته است سیاست‌های اجتماعی هرنظام وحفظ سرمایه اجتماعی ،امنیت ملی وساختار سیاسی آن رابطه متقابل ،درونی و تنگاتنگ وجود دارد، که بی توجهی به آنها و عدم شناخت بستر مناسب آنها نه تنها امر حفظ و توسعه سرمایه اجتماعی را دشوار می سازد ،بلکه امنیت ملی کشور را با مخاطرات زیادی روبرو خواهد ساخت،.روش شناسی پژوهش: این پژوهش ، با روش آمیخته) کیفی- کمی) صورت گرفته است، که در بخش کیفی از روش تحلیل مضمون بهره گرفته شده و با بهره کیری از کد گذاری مفاهیم و مضامین آن استخراج گشته که ازآن در تهیه پرسشنامه محقق یافته استفاده شده است ،روش نمونه گیری در این بخش از پژوهش به دلیل تمایل بر هدفمند بودن تحقیق گلوله برفی بود، سپس با استفاده از جداول و داده های میدانی، و نیز به کارگیری نرم افزار آماری لیزرل به تجزیه و تحلیل اطلاعات پرداخته می شود. اطلاعات مورد نظر با استفاده از ابزار پرسش نامه جمع آوری می شود ،جامعه آماری مورد نظر کلیه شهروندان استان خوزستان به تعداد 4710488بوده وحجم نمونه مورد مطالعه با استفاده از فرمول کوکران 384 نفر محاسبه شده و از روش نمونه گیری خوشه ای استفاده شده است. نتیجه گیری: تاثیرسیاست های واجتماعی نظام جمهوری اسلامی ایران بر سرمایه اجتماعی در استان خوزستان در سه بعد انسجام اجتماعی،اعتماد اجتماعی و مشارکت اجتماعی مورد بررسی قرار گرفتند، که نتایج محاسبه شده از آنها گویای معنی دار بودن این ضریب در سطح 99 درصد بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2015 - بازنمایی مولفه های اقتصادی سبک زندگی ایرانی – اسلامی در بازی های رایانه ای بومی
محمد رضا علی زاده علیرضا اسماعیلی شهرزاد بذرافشان محسن نوغانی

با پیشرفت فن آوری، سبک زندگی خانواده‌ها تغییر کرده و بازی رایانه‌ای جایگاه ویژه‌ای در بین خانواده‌ها پیدا کرده است. از دهه ۶۰ میلادی با ظهورپدیده ای به نام بازی‌های رایانه‌ای، تغییر سبک زندگی نیزهدف پنهان وپیدایی بود که در بسیاری از بازی‌های رایانه‌ای پایه ریزی شده است. چکیده کامل

با پیشرفت فن آوری، سبک زندگی خانواده‌ها تغییر کرده و بازی رایانه‌ای جایگاه ویژه‌ای در بین خانواده‌ها پیدا کرده است. از دهه ۶۰ میلادی با ظهورپدیده ای به نام بازی‌های رایانه‌ای، تغییر سبک زندگی نیزهدف پنهان وپیدایی بود که در بسیاری از بازی‌های رایانه‌ای پایه ریزی شده است.برخی بازی‌های رایانه‌ای خارجی با هدف تغییر سبک زندگی ، تغییر ارزش‌ها و باورهای دینی و ایجاد دگرگونی در نگرش‌ها وذهن کودکان تولید می‌شوند و از آنجا که کودکان ونوجوانان ،آینده‌سازان جامعه هستند وتأثیر‌پذیری آنان از محتوای موجود در بازی های رایانه ای محرز است توجه به این مهم ، امری ضروری است.در بازی های رایانه ای با یک برنامه ریزی و هدف گذاری درست می توان به ترویج مهارت های زندگی و نیز اصول سبک زندگی ایرانی و اسلامی دست یافت ، البته به شرط آن که مسئولان و متولیان امر نیز حمایت های لازم را از بازی سازان وطنی داشته باشند.این مقاله با هدف تحلیل بازنمایی مؤلفه های اقتصادی سبک زندگی ایرانی – اسلامی در بازی های رایانه ای بومی به مطالعه و تحلیل این مؤلفه ها در پنج بازی رایانه ای داخلی پرداخته است.روش تحقیق در این مقاله، روش کیفی مبتنی بر نشانه شناسی مؤلفه های اقتصادی سبک زندگی ایرانی – اسلامی در بازی های رایانه ای بومی است.نتایج تحقیق که در قالب جداول تحلیلی ارائه شده، نشان دهنده آن است که ازقابلیت بالای صنعت بازی های رایانه ای بومی، درمعرفی و ترویج اصول،ارزش ها و مبانی زندگی ایرانی – اسلامی به درستی استفاده نشده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2016 - پیامدهای اجتماعی و راهبردهای مدیریت منابع انسانی پایدار در سازمان های دولتی ایران
عزت الله کیانی حسن رنگریز کیومرث احمدی

هدف اصلی این پژوهش، پیامدهای اجتماعی و راهبردهای مدیریت منابع انسانی پایدار در سازمان های دولتی ایران می باشد.پژوهش حاضر از نظر هدف، توسعه ای-کاربردی و از لحاظ ماهیت جزو پژوهش های آمیخته است. خبرگان با روش نمونه گیری گلوله برفی شناسایی شدند که با توجه به کفایت داده ها، چکیده کامل

هدف اصلی این پژوهش، پیامدهای اجتماعی و راهبردهای مدیریت منابع انسانی پایدار در سازمان های دولتی ایران می باشد.پژوهش حاضر از نظر هدف، توسعه ای-کاربردی و از لحاظ ماهیت جزو پژوهش های آمیخته است. خبرگان با روش نمونه گیری گلوله برفی شناسایی شدند که با توجه به کفایت داده ها، در مجموع با 19 خبره مصاحبه شد. روش تجزیه و تحلیل، نظریه داده بنیاد مبتنی بر رویکرد نظام مند بود و داده ها از طریق مصاحبه عمیق گردآوری شدند. نتایج بخش کیفی داده بنیاد نشان می دهد در ارتباط با راهبرد اصلی اقدامات مدیریت منابع انسانی پایدار، طراحی سیستم اطلاعات منابع انسانی، و پیامدها شامل پیامدهای فردی، سازمانی و اجتماعی بوده که شایسه محور و مهارت های مدیریت منابع انسانی موثر می باشند.شایان ذکر است که سئوالات مصاحبه و پرسشنامه به صورت نگرش سنجی است؛ بنابراین امکان کنترل تمامی این متغیرها از سوی محقق میسر نیست.ارائه راه کارهایی به سازمان های دولتی ایران با هدف بهبود مدیریت منابع انسانی پایدار برای بقاء سازمان می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2017 - بررسی عوامل اجتماعی و فرهنگی مؤثر بر نمونه آرمانی سبک زندگی ایرانی- اسلامی در بین جوانان شهر کرمان
منصور حقیقتیان آمنه فیروزآبادی حمید محمودیان

هدف پژوهش حاضر بررسی عوامل اجتماعی و فرهنگی موثر بر نمونه آرمانی سبک زندگی ایرانی- اسلامی در بین جوانان شهر کرمان است، روش تحقیق، پیمایشی، از نظر هدف، جزو تحقیقات کاربردی است. جامعه آماری پژوهش را جوانان 14 تا 29 ساله شهر کرمان تشکیل می‌دهند، بر اساس فرمول کوکران حجم نم چکیده کامل

هدف پژوهش حاضر بررسی عوامل اجتماعی و فرهنگی موثر بر نمونه آرمانی سبک زندگی ایرانی- اسلامی در بین جوانان شهر کرمان است، روش تحقیق، پیمایشی، از نظر هدف، جزو تحقیقات کاربردی است. جامعه آماری پژوهش را جوانان 14 تا 29 ساله شهر کرمان تشکیل می‌دهند، بر اساس فرمول کوکران حجم نمونه 650 نفر تعیین گردید، شیوه نمونه گیری، خوشه‌ای چندمرحله‌ای است. داده‌ها با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته، جمع‌آوری گردیده است. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از روشهای آمار توصیفی و استنباطی در نرم افزار آماری SPSS استفاده شد، نتایج نشان داد بین سرمایه فرهنگی، سرمایه اجتماعی، سرمایه اقتصادی افراد و نمونه آرمانی سبک زندگی ایرانی-اسلامی در بین جوانان رابطه وجود دارد. بین عوامل اجتماعی و فرهنگی و نمونه آرمانی سبک زندگی ایرانی-اسلامی در بین جوانان با توجه به متغیرهای میانجی (سن، جنسیت، وضعیت تأهل و میزان تحصیلات) رابطه وجود دارد. بین نوع شغل، منطقه محل سکونت، منزلت شغلی و نمونه آرمانی سبک زندگی ایرانی-اسلامی در بین جوانان رابطه وجود دارد، همچنین بین میزان آشنایی با فرهنگ غرب و نمونه آرمانی سبک زندگی ایرانی-اسلامی در بین جوانان رابطه وجود دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2018 - بازنمایی کلیشه‌های جنسیتی در میان زنان ایرانیِ کاربر شبکه اجتماعی اینستاگرام
علی جعفری مریم فردوسی اقبال خالدیان

هدف از مقاله حاضر بررسی بازنمایی کلیشه‌های جنسیتی زنان کاربر شبکه اجتماعی اینستاگرام است. از لحاظ هدف، تحقیق حاضر از نوع کاربردی و از لحاظ روش گردآوری اطلاعات پیمایشی است. جامعه آماری این مقاله شامل تمامی زنان ایرانی کاربر شبکه‌های اینستاگرام و تلگرام به تعداد نامحدود ا چکیده کامل

هدف از مقاله حاضر بررسی بازنمایی کلیشه‌های جنسیتی زنان کاربر شبکه اجتماعی اینستاگرام است. از لحاظ هدف، تحقیق حاضر از نوع کاربردی و از لحاظ روش گردآوری اطلاعات پیمایشی است. جامعه آماری این مقاله شامل تمامی زنان ایرانی کاربر شبکه‌های اینستاگرام و تلگرام به تعداد نامحدود است. با استفاده از جدول مورگان حجم نمونه آماری برابر 384 نفر برآورد شد. نمونه‌ها با استفاده از روش نمونه‌گیری غیرتصادفی هدفمند انتخاب شده‌اند. گردآوری اطلاعات با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته آنلاین صورت گرفت. برای تحلیل داده‌ها از نرم افزار SPSS نسخه 21 و برای تحلیل فرضیات از آزمون T استفاده شده است. نتایج تحقیق این مقاله، نشان داد که کلیشه‌های جنسیتی در شبکه‌های اجتماعی مبتنی بر موبایل (اینستاگرام) به صورت معنی‌داری بازنمایی شده است. همچنین در شبکه اجتماعی مورد مطالعه انواع کلیشه‌های جنسیتی (با محتوای نمادهای جنسی، با محتوای خشونت، با محتوای مردسالاری و پدرسالاری، با محتوای نقش‌های جنستی) به صورت معنی‌داری بازنمایی شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2019 - Does Agriculture Price Index Respond to Exchange Rate Fluctuations in Iran?
محمد عبدی سیّدکلایی امیر منصور طهرانچیان احمد جعفری صمیمی سیّد مجتبی مجاوریان

Since some raw materials, semi manufactured, intermediate and capital goods in agricultural sector are imported, the exchange rate fluctuations can affect the cost price of products in this sector. Recently, we are facing considerable fluctuations in exchange rate that چکیده کامل

Since some raw materials, semi manufactured, intermediate and capital goods in agricultural sector are imported, the exchange rate fluctuations can affect the cost price of products in this sector. Recently, we are facing considerable fluctuations in exchange rate that has an important impact on all sectors including the agriculture. As a result of an increase in import prices in agricultural raw materials, the exchange rate fluctuates. In other words, this relationship is strengthened by lower domestic supply due to the stimulation of the exports of agricultural products induced by an increase in exchange rate. The present study deals with the impact of exchange rate fluctuations on agricultural price index in Iran using MGARCH method. The results show that the past shocks of exchange rate have a positive impact on agriculture price index at the 1% significance level. Moreover, despite the fact that the current fluctuations of agriculture price index do not relate to its past fluctuations, the past fluctuations of exchange rate have a positive impact on current fluctuations of exchange rate. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2020 - On the Status of Rural Tourism and Tourism Economy in Iran
فریده عظیمی ساموئل آوتسیان

In this paper the researchers tried to study the status of tourism and rural tourism economy in Iran the condition of entry and exit of tourists in Iran, as well as the inhibiting factors affecting their positive impacts on Iran economic status. To achieve this objectiv چکیده کامل

In this paper the researchers tried to study the status of tourism and rural tourism economy in Iran the condition of entry and exit of tourists in Iran, as well as the inhibiting factors affecting their positive impacts on Iran economic status. To achieve this objective, the researchers used documentary research methods. In addition, the researchers used a field research method based on the data obtained from a questionnaire in an attempt to find the inhibiting factors affecting positive impacts of tourism and rural tourism on Iran economics. The population of this study involve in tourism and rural tourism authorities. The sample of the population consist of 119. The statistical methods used in the study include the non-parametric statistics (Kolmogrove Smirnove). Findings revealed that Iran’s percent share of tourism contribution to GDP in the years 2003-2014 was very low and its changes in these years have been disproportionate. No special information and detailed statistics were presented that have helped clarified the status of rural tourism and rural tourists in Iran. The first five priorities in the field of inhibiting factors affecting positive impacts of tourism on Iran economics were lack of major plans and policies for tourism and rural tourism development, weak cooperation between the government, private sector and local people in planning, managing the tourism and rural tourism projects, frequent change in the authorities of cultural heritage, handicraft and tourism organization, lack of correct criteria for choosing managers and executive directors, and the effects of the sanctions on tourism programs. Furthermore, political factors were found to be important in regard to their effect on the situation of tourism economics in Iran. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2021 - Development and Validation of Sustainable Aquaculture Indicators: Case of Alborz Dam Basin, Mazandaran, Iran
احسان قلی فر عنایت عباسی غلامرضا پزشکی راد حسن صالحی عبدالمطلب رضایی

The present study was conducted to examine the development and validation of sustainable indicators related to aquaculture as a social-ecological system. By reviewing the literature, it was found about 148 indicators related to sustainable aquaculture in economic (marke چکیده کامل

The present study was conducted to examine the development and validation of sustainable indicators related to aquaculture as a social-ecological system. By reviewing the literature, it was found about 148 indicators related to sustainable aquaculture in economic (market-oriented and responsive aquaculture, capability of risk assessment and crisis management, and financial management in aquaculture), social (participation in food security and healthy food, the role of producer and non-governmental organizations, improving the image of aquaculture, and social responsibility), environment (minimizing the impacts of aquaculture at the national level, minimizing the impacts on the environmental conditions, and biodiversity), and institutional (local development and participation in decision-making) components. The extracted components were used in the form of a questionnaire with a five-point Likert type scale according to six criteria. Questionnaires were distributed among aquaculture experts in Alborz Dam Basin in Mazandaran Province, where 32 questionnaires were returned. Research results include ranking indicators based on a total of six criteria mentioned in methodology, and ranking components, as well as their associated indicators related to sustainable aquaculture using AHP. The findings further suggested that economic and environmental aspects also were placed as the first and second ranks among 10 sustainable aquaculture indicators. Accordingly, it is highly recommended that the agencies related to the country's aquaculture development paid attention to these identified dimensions and used them in their planning. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2022 - Developing an Appropriate Model for Entrepreneurial Faculty of Agriculture in Iran
نگین فلاح‌حقیقی مسعود بیژنی احمد رضوانفر ناصر ولی‌زاده

Nowadays, promoting entrepreneurship to train graduates endowed with entrepreneurial traits is considered as one of the new functions of the faculties of agriculture. In this regard, the purpose of this study was to design an appropriate model for entrepreneurial facult چکیده کامل

Nowadays, promoting entrepreneurship to train graduates endowed with entrepreneurial traits is considered as one of the new functions of the faculties of agriculture. In this regard, the purpose of this study was to design an appropriate model for entrepreneurial faculty of agriculture in Iran. This study was of descriptive-correlational research type in which a survey method was employed for data collection. The study population comprised all students (N1=19973) and faculty members (N2=713) of all faculties of agriculture in Iran's state-run (public) universities of whom 403 students and 344 faculty members were sampled by multi-staged (three-stage) method. The sample size was determined by Krejcie and Morgan's sample size table. The research instrument was a self-designed questionnaire whose face and content validity were confirmed by a panel of experts. The diagnostic validity of the questionnaire in the case of its latent variables was also confirmed using the average variance extracted method (0.76≤AVE≤0.87). Furthermore, its internal consistency (0.81≤α≤0.93) and composite reliability (0.80≤Pc≤0.91) were confirmed using Cronbach's alpha coefficient. The collected data were also analyzed using SPSS22 and LISREL9.1. The results showed a significant relationship between structural, content, and contextual factors and entrepreneurship of faculties of agriculture. Meanwhile, content factors showed the greatest effect (path coefficient = 0.83) on the entrepreneurship of agricultural faculties. According to the findings, the final proposed model was developed with respect to the factors listed in three categories of education, research, and entrepreneurship for the establishment of entrepreneurial faculties of agriculture in Iran. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2023 - The Consequences of Tillage Technology: The Sustainability Perspective (The Case of Fars Province, Iran)
صدیقه سمیعی کوروش رضائی مقدم

Activities to reduce soil erosion and to improve soil fertility,agricultural production and finally, crop income havebeen considered to be fundamental for the implementation ofsustainable agriculture in Iran. This research investigates the effects of no-till (NL) techno چکیده کامل

Activities to reduce soil erosion and to improve soil fertility,agricultural production and finally, crop income havebeen considered to be fundamental for the implementation ofsustainable agriculture in Iran. This research investigates the effects of no-till (NL) technology on reducing soil erosionand increasing agricultural income and eventually achievingsustainability. Data were collected with a questionnaire. Theresearch sample including 165 NL adopter farmers was selectedusing multi-stage stratified random sampling method in FarsProvince, Iran. The findings revealed that this technology improvesperformance and reduces water, energy and input consumption.The findings contribute to understanding the effectsof no-till technology on agricultural systems. Also, informationis provided to help the necessary planning for more effectiveimplementation of no-till technology. According to the resultsof regression, wheat yields, increased use of pesticides,awareness of the benefits, and satisfaction with NL technologyare the factors underpinning farmers` willingness to keepusing NL technology. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2024 - Factors Affecting Farmer's Satisfaction with Water Users Associations Performance at Gotvand Irrigation Scheme in Khuzestan Province, Iran
آیت الله کرمی حمید ییلاق چغاخور

The purpose of this study was to assess the farmer's satisfaction with services delivered by Water User Associations (WUAs) and determine the factors affecting farmer's satisfaction with the WUAs. Stratified sampling was used to select 124 farmer members of WUAs in the چکیده کامل

The purpose of this study was to assess the farmer's satisfaction with services delivered by Water User Associations (WUAs) and determine the factors affecting farmer's satisfaction with the WUAs. Stratified sampling was used to select 124 farmer members of WUAs in the Gotvand irrigation Scheme (GIS). A researcher-made questionnaire was employed for data collection. Its validity was confirmed by content validity and its total reliability was estimated by Cronbach's alpha as to be 0.73. Data were analyzed using descriptive statistics to describe WUAs performance; ordinal logistic regression was also used to determine the relationship between physical, socio-economic characteristics of region context and farmer's satisfaction. Results revealed that although the WUAs performance in operation, maintenance and repair and management is medium, these WUAs are successful in collection of irrigation service fee. Status of maintenance and repair in GIS is a very essential factor in farmer satisfaction with the WUAs and its status is dependent on the strength of WUA connection with government authorities. Therefore, it is recommended that maintenance and repair management is transferred to the WUAs. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2025 - Factors Affecting Energy Consumption in the Agricultural Sector of Iran: The Application of ARDL-FUZZY
مریم ضیاء آبادی محمدرضا زارع مهرجردی

Given the unlimited needs of mankind and the limited resources available, human beings have always been thinking about how to use the available resources and facilities optimally. Energy plays an important role in economic activities and it is of great importance in agr چکیده کامل

Given the unlimited needs of mankind and the limited resources available, human beings have always been thinking about how to use the available resources and facilities optimally. Energy plays an important role in economic activities and it is of great importance in agriculture. Over the past four decades, energy consumption in the agricultural sector has increased tremendously. In Iran, energy used to be provided with subsidies to various economic sectors like agriculture in order to support the production. In this study, the ARDL- FUZZY method is used to study the effect of various factors on energy consumption in Iran's agricultural sector. The data on energy consumption by the agricultural sector, the share of the agricultural sector in the economy, the ratio of capital to labor, energy intensity, and energy prices were collected for the period 1974-2015. The results indicate that the share of the agricultural sector has a positive and significant effect on energy consumption over the studied period. The capital/labor ratio has a positive effect on energy consumption. Energy intensity in the studied period eventually has an irregular trend and has a positive effect on energy consumption in this sector. Energy prices (fossil fuels and electricity) have a negative effect (a low level of significance) on energy consumption. Therefore, it is suggested to give more consideration to energy consumption and its underlying factors in policymaking due to the importance of energy and the problem of pollution. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2026 - Investigating Asymmetry of Prices and Productivity of Energy Carriers in Iran’s Agricultural Sector
محمدرضا ساسولی عبدالرشید جم نیا

Energy carriers are one of the most important inputs in the agricultural sector. These inputs have been the foundation of the development and transition of the agricultural sector from the traditional stage to the industrial stage. The energy per capita marginal consump چکیده کامل

Energy carriers are one of the most important inputs in the agricultural sector. These inputs have been the foundation of the development and transition of the agricultural sector from the traditional stage to the industrial stage. The energy per capita marginal consumption in Iran’s agricultural sector is 3.2 times greater than its global average. Therefore, it is essential to save and optimally use energy carriers in this sector. Price liberalization is known as the most important pricing tool. The present study analyzes the effect of the prices of energy carriers on the productivity of their consumption in the agricultural sector by using the hidden cointegration method. The results show that the productivity of electricity and oil products display an asymmetric behavior in response to energy price variations so that electricity productivity decreases by 1145.04 units as the prices of electricity carriers rise and increases by 1254.32 units when the prices of electricity decrease. Also, when the price of oil products increases, productivity shows an increase of 22.18 units. In addition, the productivity of oil product carriers is improved by increasing their prices. Therefore, price correction is inevitable in the energy carrier sector. Given the asymmetric effect of the price of electricity on its productivity, the type of electricity price correction process should be considered along with non-price policies. The pricing tool only provides an incentive for productivity growth through the substitution of production factors. Given these conditions, if there is no economic structure and facilities to improve productivity, it cannot be expected that the pattern of energy consumption is corrected. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2027 - Trends in Iranian Agricultural Education Articles: A Five-Year Look (2013-2017)
مهتاب پورآتشی

The purpose of this study was to analyze the trend of scientific articles in the field of agricultural education. The statistical population of the study consisted of all agricultural education articles published in three scientific journals from the years 2013 to 2017 چکیده کامل

The purpose of this study was to analyze the trend of scientific articles in the field of agricultural education. The statistical population of the study consisted of all agricultural education articles published in three scientific journals from the years 2013 to 2017 (N = 198). SPSS and EXCEL software used to analyze the data. The findings showed that the journals upgraded during the studied years, which indicated improvement of the journals. In terms of publication the agricultural education article versus other fields of study, the results indicated that the articles, with the exception of growth in the year 2015, had a decreasing trend. Articles with three authors had the most frequency. According to the findings: The most used software was SPSS, the most used method was quantitative research, the most tool for collecting data was questionnaire, and the most source for gathering data was student. Also, the most relevant subject was quality of education, teaching and learning. Finally, based on the findings, it is recommended that the needs of labor market, industry and society be considered for conducting applied and developmental researches. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2028 - Factors Influencing the Establishment and Development of a Commercialization System of Research Findings and Determining the Knowledge of Those Involved in the Agricultural Sector of Iran
سید داود حاجی میررحیمی مجید ولدان

The agricultural sector is the centerpiece of Iran's economic development and is capable of turning the nation into an industrial country. But, this requires agriculture to become knowledge-intensive whose prerequisites are the commercialization of technological achieve چکیده کامل

The agricultural sector is the centerpiece of Iran's economic development and is capable of turning the nation into an industrial country. But, this requires agriculture to become knowledge-intensive whose prerequisites are the commercialization of technological achievements. The present study was carried out by a survey design to identify the effective constructs underpinning the commercialization system of the agricultural research achievements in Iran. The statistical population was composed of faculty members and instructors of institutes for agricultural research and education (IAREs) in Iran. The sample size was determined as 190 people that were taken by the proportional random sampling technique. The face validity of the research instrument was confirmed by 10 experts of research commercialization, and its reliability was estimated by Cronbach’s alpha. The results showed the involvement of three constructs in the process of the establishment and development of commercialization: i.e. ‘motivational-behavioral’, ‘structural-organizational’, and ‘contextual-environmental’. Different groups of membership in knowledge-intensive firms, membership in scientific associations, and participation in startups were significantly distinctive based on the participants’ opinions about commercialization. The level of knowledge and skills of those involved in the process of commercializing research achievements was found to be lower than average. Also according to the results, the respondents needed to be more familiar with technology transfer topics, teamwork techniques, national and international networking technology,science and technology growth parks and centers, intellectual property issues, and methods of successful commercialization of research achievements. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2029 - Designing a Model for Empowering Agriculture Students to Reduce Academic Burnout
دنیا منافی سید حمید موحد محمدی احمد رضوان فر

The purpose of this study was to design a model for student empowerment to reduce academic burnout in the agricultural higher education system in Iran. The statistical population was composed of 10 higher education experts in the qualitative phase. In the quantitative p چکیده کامل

The purpose of this study was to design a model for student empowerment to reduce academic burnout in the agricultural higher education system in Iran. The statistical population was composed of 10 higher education experts in the qualitative phase. In the quantitative phase, 200 students were selected by the Krejci-Morgan table. The sampling method was purposive in the qualitative phase and random in the quantitative phase. The experts (participants) mentioned seven indices as the main factors for model evaluation. Furthermore, the relative coefficient value of each index was determined by the Analytic Hierarchy Process (AHP). Model fitting results showed that RMSEA was equal to 0.096, and as this value was less than 0.1, it indicated that the mean squared error of the model was applicable and the initial model was acceptable. Likewise, FIGFI, CFI, and NFI were more than 0.9, indicating that the measurement model of the indices was propitious. The model evaluation and the assessment of the difference between the means of indices illustrated that empowering students would have a significant impact on reducing academic burnout in the agricultural higher education system in Iran. The significance level was estimated at less than 0.01. The impact was B=0.46 for future orientation, B=0.51 for the level of access to information, B=0.52 for emotional exhaustion, and B=0.57 for depersonalization. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2030 - Factors Affecting Tomato Farmers' Tendency to Use Iran Good Agricultural Practices (Iran GAPs) in Ardabil Province
مجتبی سوختانلو فیاض عصمت سحر پیرموذن

The implementation of Iran GAPs standards in tomato production can have a very important impact on reducing harmful contaminants to achieve a healthy and safe product. The present study investigates the factors affecting farmers' tendency to use Iran GAPs during tomato چکیده کامل

The implementation of Iran GAPs standards in tomato production can have a very important impact on reducing harmful contaminants to achieve a healthy and safe product. The present study investigates the factors affecting farmers' tendency to use Iran GAPs during tomato production operation in Ardabil province, Iran. So, based on Bartlett et al. (2001), 310 tomato farmers were selected from three counties of Parsabad, Kowsar, and Bilesvar using the multi-stage random sampling method. Iran GAPs standards were collected according to the list of standards of the National Standards Organization of Iran for tomatoes. The results show that the majority of farmers (61.3%) are at a low level of the tendency to apply Iran GAPs standards in the tomato production operation. In this regard, the activities of “using minimal chemical pesticides”, “using personal protective equipment”, and “not using empty cans and tanks of pesticides and fertilizers and their safe disposal” were among the last priorities for farmers. Also, the most important factors differentiating farmer groups are observability (0.271), GAPs training courses (0.269), complexity (0.219), farm size (0.198), and relative advantage (0.178), respectively. Establishing a marketing and sales unit in the agricultural centers of the studied counties, holding "farm day" programs and farmers' visits to successful farms, and creating a "Seed Bank" for tomatoes can increase the tendency of farmers to use Iran GAPs. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2031 - Modeling Attitude Components Affecting the Acceptance of Functional Dairy Foods among Iranian Urban Consumers
محمد کاوسی کلاشمی امیرعلی فریدی حمید ال بلالی

Since conventional foods can have different negative effects on human health and cause a variety of diseases, including cancer, the use of functional foods is highly recommended. In this study, the attitudinal factors affecting the acceptance of functional dairy foods ( چکیده کامل

Since conventional foods can have different negative effects on human health and cause a variety of diseases, including cancer, the use of functional foods is highly recommended. In this study, the attitudinal factors affecting the acceptance of functional dairy foods (FDF) by urban consumers in Rasht (Guilan province, northern Iran) were investigated. Data were obtained from 223 households in Rasht City. Structural Equation Modeling (SEM) was used to investigate the effects of the general purchasing component as well as those of benefits of FDF, need of functional dairy foods, confidence in functional dairy foods, safety of functional dairy foods, health consciousness and healthy lifestyle, and willingness to buy FDF. The results show that the components of attitude towards healthy lifestyle and the general component of purchasing were the most effective factors in determining the acceptance of FDF by the households of Rasht City. The designed model explains 79.5 percent of the variation in willingness to use FDF. Given the benefits of consuming these products in preventing diseases and reducing health costs, public investments in awareness raising campaigns are needed to promote healthy lifestyle among urban consumers and increase the acceptance of FDF in Iran. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2032 - A Root Analysis of The Factors Limiting Multifunctional Agriculture in Iran
محبوبه خیراللهی امیرحسین علی بیگی فرحناز رستمی قبادی

Despite numerous studies on multifunctional agriculture, the development of this practice in developing countries, including Iran, remains uncertain. The purpose of this qualitative study was to analyze the underlying factors limiting multifunctional agriculture in west چکیده کامل

Despite numerous studies on multifunctional agriculture, the development of this practice in developing countries, including Iran, remains uncertain. The purpose of this qualitative study was to analyze the underlying factors limiting multifunctional agriculture in western Iran. The study population consisted of 12 purposefully selected experts and farmers involved in multifunctional agriculture in Dehloran Township, Iran. Data were collected through semi-structured interviews, following a root cause analysis approach proposed by the American Society for Quality (ASQ). The analysis of the interviews identified 19 direct causes categorized into six groups, along with 234 superficial causes. Additionally, 12 root causes that significantly impact the problem were identified. Using the GUT (Gravity, Urgency, and Tendency) decision matrix and Pareto diagram for scoring and prioritizing, eight key root causes emerged: Absence of research laboratories. Inefficient supervision of agricultural processes. Lack of guaranteed support for all agricultural products in the region. Failure to promote multifunctional agriculture. Failure to formulate strategic policies based on regional conditions. Inefficient policies for training multifunctional agricultural experts. Lack of targeted support plans. Inadequate policy-making to support multifunctional farmers. By addressing and rectifying these root causes, not only can superficial causes be eliminated, but also the development of multifunctional agriculture can be expedited. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2033 - The Analysis of Iran Cotton Producers’ Risk Degree Based on Non-Linear Mean-Standard Deviation Model
ابراهیم مرادی اسماء عبداللهی درمیان

As regards decreasing cotton cultivation in Iran during these years, the degree of risk taken by a cotton cultivator in the agricultural part is important. The studies showed that the cotton crop yield during the past years did not have enough growth and the cotton cost چکیده کامل

As regards decreasing cotton cultivation in Iran during these years, the degree of risk taken by a cotton cultivator in the agricultural part is important. The studies showed that the cotton crop yield during the past years did not have enough growth and the cotton cost product in the period of study cotton production costs, has increased. In this paper, the risk orientation of cotton cultivators was investigated; the researchers have done this employing a parametric approach and the Saha Mean-Standard Deviation Model. Statistical information and the cost product of provinces which produce cotton between 2000-2010 were collected. Econometric models with panel data were estimated. The results showed that cotton cultivator aversion, risk, and the trend increased when the income and the fluctuation cost product went up in each hector. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2034 - طراحی مدل شایستگی های استراتژیک برای مدیران از دیدگاه امام خمینی (ره) و مقام معظم رهبری (مدظله العالی)
قنبر امیر نژاد اکرم السادات مصطفوی

زمینه و هدف: اهدافی چون تقویت نگرش و باورهای دینی انقلابی، حفظ و تحقق آرمان ها، رسالت دستاوردهای انقلاب در زمینه رشد و تعالی انسانی، در سایه برخورداری مدیرانی شایسته برای هدایت سازمان ها در شرایط کنونی امکان پذیر است. از این رو، هدف این پژوهش طراحی مدل شایستگی های استرا چکیده کامل

زمینه و هدف: اهدافی چون تقویت نگرش و باورهای دینی انقلابی، حفظ و تحقق آرمان ها، رسالت دستاوردهای انقلاب در زمینه رشد و تعالی انسانی، در سایه برخورداری مدیرانی شایسته برای هدایت سازمان ها در شرایط کنونی امکان پذیر است. از این رو، هدف این پژوهش طراحی مدل شایستگی های استراتژیک مدیران از دیدگاه امام خمینی (ره) و مقام معظم رهبری (مدظله العالی) در وزارت نفت جمهوری اسلامی ایران می باشد.روش بررسی: در این پژوهش اکتشافی- کاربردی، ابتدا از گفته ها و اظهار نظرهای امام خمینی(ره) و مقام معظم رهبری (مدظله العالی) و ادبیات تحقیق، شایستگی های استراتژیک مدیران شناسایی شدند و حین مصاحبه نیمه ساختار یافته با 15 نفر از خبرگان آگاه به موضوع، مولفه های مورد نظر مورد ارزیابی قرار گرفته و با روش دلفی در دور سوم، مورد تایید قرار گرفتند. سپس از شیوه سناریونویسی، بهترین سناریوها از میان مولفه ها شناسایی شده، انتخاب شدند. یافته ها: یافته های حاصل از روش دلفی در دور سوم، 17 مولفه را به عنوان شایستگی های استراتژیک مدیران مورد تایید قرار داد. همچنین در سناریونویسی، جذابترین سناریوها در شایستگی های استراتژیک مدیران به ترتیب بهبود رشد و توسعه انسانی، بهبود انتظارات رهبری و بهبود الگوی اسلامی-ایرانی پیشرفته معرفی شدند. نتیجه گیری: توجه به شایستگی های استراتژیک مدیران در زمان انتصاب آنها و تمرکز بر اولویت های شناسایی شده به ویژه رشد و توسعه انسانی در محیط کار، برآوردن انتظارات رهبری، و نهادینه کردن الگوی اسلامی-ایرانی پیشرفته، می تواند نتایج اثربخشی برای سازمان ها به همراه داشته باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2035 - ارائه الگوی بکارگیری بازنشستگان در شرکت ملی نفت ایران
فرشید بابااکبری صدیقه طوطیان اصفهانی نازنین پیله وری حسن رنگریز

چکیده زمینه و هدف: بکارگیری کارکنان با تجربه، مفهوم مورد علاقه محققان منابع انسانی امروزی محسوب می شود و موفقیت بلندمدت سازمان ها به بکارگیری این کارکنان بستگی دارد. از این رو، هدف این پژوهش ارائه الگوی بکارگیری بازنشستگان در شرکت ملی نفت ایران می باشد. روش بررسی: رو چکیده کامل

چکیده زمینه و هدف: بکارگیری کارکنان با تجربه، مفهوم مورد علاقه محققان منابع انسانی امروزی محسوب می شود و موفقیت بلندمدت سازمان ها به بکارگیری این کارکنان بستگی دارد. از این رو، هدف این پژوهش ارائه الگوی بکارگیری بازنشستگان در شرکت ملی نفت ایران می باشد. روش بررسی: رویکرد پژوهش کیفی و استراتژی آن داده بنیاد می باشد. نمونه جامعه آماری خبرگان بودند که براساس نمونه گیری هدفمند و اصل اشباع نظری تعداد 16 نفر انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها مصاحبه نیمه ساختار یافته و پرسشنامه بود که روایی و پایایی آن تایید شد. یافته ها: الگوی بکارگیری بازنشستگان تحت تاثیر شرایط علّی اثرگذار شامل عوامل ساختاری و سازماندهی، بهره وری، سرمایه انسانی، مدیریتی و سرپرستی، قوانین و مقررات؛ عوامل واسطه ای شامل اتاق های فکر، ضعف در نظام بودجه و تخصیص منابع مالی و بی انگیزگی مدیران؛ عوامل زمینه ای شامل جریان های سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی، فناوری، سازمانی و اداری؛ و راهبردها شامل سازگاری قابلیت ها، توانمندی ها و فرهنگ سازی می باشد. نتیجه گیری: با اجرای الگوی بکارگیری بازنشستگی در شرکت ملی نفت می توان امیدوار بود که ضمن بکارگیری این نیروهای ارزشمند، دانش و تجربه خود را به نیروهای جوان منتقل نمایند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2036 - ارزیابی آلودگی فلزات سنگین خاک های سطحی شهرک صنعتی شماره ۲ اهواز- جنوب غرب ایران
قدرت الله رستمی پایدار جعفر رهنماراد احد نظرپور

هدف از این مطالعه بررسی وضعیت آلودگی خاک به فلزات سنگین مس، سرب، روی، منگنز، آرسنیک و باریم در خاک های سطحی شهرک صنعتی شماره ۲ اهواز می باشد. شهرک صنعتی شماره ۲ اهواز دارای واحدهای صنعتی متفاوتی از قبیل شیمیایی، الکتریکی، نساجی، رنگ سازی و دیگر صنایع می باشد. در این پژو چکیده کامل

هدف از این مطالعه بررسی وضعیت آلودگی خاک به فلزات سنگین مس، سرب، روی، منگنز، آرسنیک و باریم در خاک های سطحی شهرک صنعتی شماره ۲ اهواز می باشد. شهرک صنعتی شماره ۲ اهواز دارای واحدهای صنعتی متفاوتی از قبیل شیمیایی، الکتریکی، نساجی، رنگ سازی و دیگر صنایع می باشد. در این پژوهش تعداد ۳۶ نمونه خاک از عمق ۵-۲۰ سانتی متری پس از خارج کردن آلودگی های سطحی برداشت شدند. غلطت فلزات سنگین با استفاده از روش پلاسمای جفتیده القایی(ICP-OES) تعیین شدند. نتایج نشان دادند که غلظت همه عناصر در منطقه مورد مطالعه بیشتر از مقدار زمینه است. مقادیر غلطت عناصر برای مس (۵/۹ تا ۸۹۱ با مقدار میانگین، ۳۹/۸۶ mg/kg)، سرب (۲۵ تا ۷۶۹۰ با مقدار میانگین، ۲۲۰ mg/kg)، روی (۵۹/۳۶ تا ۹۸۶۰ با مقدار میانگین، ۵۹۰ mg/kg)، منگنز (۲۵۰ تا ۷۹۵۰ با مقدار میانگین، ۱۷۴۰mg/kg)، آرسنیک (/۵/۱ تا ۵/۶۲ با مقدار میانگین، ۵۳/۹ mg/kg)، کرم (۱۵ تا ۱۲۳۰ با مقدار میانگین، ۱۲۳ mg/kg)، باریم (۶۵۰ تا ۹۵۰۰ با مقدار میانگین، ۴۸۹۰ mg/kg) می باشد. ارزیابی آلودگی خاک های منطقه بر اساس شاخص زمین انباشتگی، فاکتور غنی شدگی، فاکتور آلودگی،و درجه آلودگی صورت گرفت. ضریب جامع آلودگی نشان دهنده این است که نمونه های موجود نسبت به میانگین پوسته فوقانی سطح آلودگی بالاتری از فلزات سنگین دارند. نتایج آزمون همبستگی، تحلیل خوشه ایو فاکتوری نشان دهنده این است که فلزات سنگین دارای منشاء مشترک بوده و از فعالیت های صنعتی نشات گرفته اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2037 - معرّفی هیپاریون های سه انگشتی در شمال غرب ایران
امیرحسین کوکبی نژاد ویدا خاکی

طی مطالعاتی که بر روی فسیلهای مهره دار از دیرباز انجام شده بود، تاکنون نمونه ای از انگشتان و استخوان قلمدست (metacarpal) اسب های گذشته (هیپاریون ها) یافت نشده بود و به همین جهت عقاید متفاوتی مبنی بر وجود هیپاریو نها در ایران وجود داشت. براساس کاو شها و یافته های جدید، ن چکیده کامل

طی مطالعاتی که بر روی فسیلهای مهره دار از دیرباز انجام شده بود، تاکنون نمونه ای از انگشتان و استخوان قلمدست (metacarpal) اسب های گذشته (هیپاریون ها) یافت نشده بود و به همین جهت عقاید متفاوتی مبنی بر وجود هیپاریو نها در ایران وجود داشت. براساس کاو شها و یافته های جدید، نمونه ای از استخوان دست این جنس، به دست آمد که با داشتن سه انگشت مجزّا و مشخّص که انگشت سوم بزرگتر از انگشتان کناری است، وجود هیپاریون در ایران را، اثبات می نماید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2038 - مطالعه ارتباط چندگانه بین سرمایه فکری،فن آوری اطلاعات با توان مند سازهای روانشناختی از طریق یادگیری سازمانی کارکنان ادارات کل ورزش و جوانان ایران
امید صفری غلامرضا صفری فاطمه حسینی

هدف از این تحقیق،مطالعه ارتباط چندگانه بین سرمایه فکری،فن آوری اطلاعات با توان مند سازهای روانشناختی از طریق یادگیری سازمانی کارکنان ادارات کل ورزش و جوانان ایران بود.جامعه آماری این تحقیق، کارکنان ادارات کل ورزش و جوانان ایران به تعداد492نفر بودند،که از این تعداد228نفر چکیده کامل

هدف از این تحقیق،مطالعه ارتباط چندگانه بین سرمایه فکری،فن آوری اطلاعات با توان مند سازهای روانشناختی از طریق یادگیری سازمانی کارکنان ادارات کل ورزش و جوانان ایران بود.جامعه آماری این تحقیق، کارکنان ادارات کل ورزش و جوانان ایران به تعداد492نفر بودند،که از این تعداد228نفر با روش نمونه‌گیری در دسترس به عنوان نمونه انتخاب شدند.جمع آوری داده‌ها از طریق پرسشنامه های استاندارد سرمایه فکری(بونتیس،1998)،فن آوری اطلاعات(لورتز و همکاران،2004)، توان مندسازی روانشناختی(اسپریتزر ،1995) و یادگیری سازمانی (نیفه،2001) به ترتیب با ضریب آلفای کرونباخ 71/0، 81/0، 86/0 و 78/0انجام گرفت.برای توصیف داده‌ها از روش های آمار توصیفی و برای تجزیه استنباطی داده‌ها از روش‌های آماری ضریب همبستگی پیرسون و ریگرسیون استفاده شد.نتایج نشان داد که سرمایه فکری و فن آوری اطلاعات رابطه مثبت و معناداری با توان مند سازهای روانشناختی آزمودنی ها داشتند(51/0 ،34/0r=،01/0 P≤).همچنین نتایج نشان داد که سرمایه فکری و فن آوری اطلاعات قابلیت پیش بینی توان مند سازهای روانشناختی آزمودنی ها را داشتند(26/0 ،12/0= R square). پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2039 - ارائه‌ی الگوی شفا‌‎‏‏‌‌‌فیت در مجلس شورای اسلامی جمهوری اسلامی ایران (بررسی میزان شکاف بین نظرات خبرگان و شهروندان از منظر ویژگی های مجلس شفاف)
هادی برنجی مریان حمیدرضا رضایی کلیدبری کریم کیاکجوری

زمینه: هدف از انجام این پژوهش ارائه‌ی الگوی شفا‌&lrm; ‌‌‌فیت در مجلس شورای اسلامی جمهوری اسلامی ایران (بررسی میزان شکاف بین نظرات خبرگان و شهروندان از منظر ویژگی های مجلس شفاف) می‌باشد. روش: در قسمت کمی بعد از آزمون نرمالیته کلموگروف- اسمیرنوف از آزمون‌های پارامتریک (t چکیده کامل

زمینه: هدف از انجام این پژوهش ارائه‌ی الگوی شفا‌&lrm; ‌‌‌فیت در مجلس شورای اسلامی جمهوری اسلامی ایران (بررسی میزان شکاف بین نظرات خبرگان و شهروندان از منظر ویژگی های مجلس شفاف) می‌باشد. روش: در قسمت کمی بعد از آزمون نرمالیته کلموگروف- اسمیرنوف از آزمون‌های پارامتریک (t نمونه مستقل) که از طریق نرم‌افزار SPSS نسخه 23 استفاده شده است. جامعه آماری این پژوهش در بخش کیفی شامل خبرگان حوزه شفافیت که تعداد آنها 24 نفر بوده است و در بخش کمی نیز از نظر شهروندان که تعداد آنها نیز 426 نفر بوده است که از طریق روش خوشه‌ای با محوریت پنج استان ایران، استفاده شده است. ابزار گردآوری اطلاعات این پژوهش در بخش کمی نیز استفاده از پرسشنامه محقق ساخته‌ای که برای تعیین روایی محتوایی پرسشنامه از نظرات صاحب‌نظران و خبرگان و برای تعیین پایایی آن، از روش آلفای کرونباخ استفاده شده و مقدار آلفا برای مجموع متغییرها برابر با 964/0 بدست آمده است.یافته‌ها: الگوی شفافیت در مجلش شورای اسلامی ایران از پنج مقوله‌ی اصلی که عبارتند از: اطلاعاتی، مالی، نظارتی و پاسخگوئی و اخلاقی و فردی حرفه‌ای تشکیل شده است که نه تنها ابعاد تشکیل دهنده‌ی شفافیت در مجلس شورای اسلامی بدست آمد بلکه در ادامه عوامل موثر بر استقرار موفق شفافیت، پیامدهای استقرار شفافیت، موانع استقرار شفافیت و نیز آسیب‌های احتمالی در مجلس شورای اسلامی در صورت عدم استقرار شفافیت نیز بحث خواهد شد.نتیجه‌گیری: تلاش و خواست جمعی در زمینه شفافیت می‌تواند به عنوان یک مزیت رقابتی برای دوام و پایداری حکومت تلقی گردد. . پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2040 - پیشایندها، مؤلفه ها و پیامدهای شایسته هراسی در سازمان های دولتی ایران
نسرین ترک زبان حجت طاهری گودرزی

شایسته‌هراسی نوعی ترس و نگرانی غیرعادی و هدفمند درباره تحقق شایسته‌سالاری است. از این رو، پژوهش حاضر با هدف تعیین پیشایندها، مؤلفه‌ها و پیامدهای شایسته‌هراسی در سازمان‌های دولتی ایران انجام شد. روش پژوهش از نظر هدف، کاربردی- توسعه‌ای؛ و از لحاظ نوع داده‌ها آمیخته (کیفی- چکیده کامل

شایسته‌هراسی نوعی ترس و نگرانی غیرعادی و هدفمند درباره تحقق شایسته‌سالاری است. از این رو، پژوهش حاضر با هدف تعیین پیشایندها، مؤلفه‌ها و پیامدهای شایسته‌هراسی در سازمان‌های دولتی ایران انجام شد. روش پژوهش از نظر هدف، کاربردی- توسعه‌ای؛ و از لحاظ نوع داده‌ها آمیخته (کیفی-کمی) بود.گردآوری داده‌ها در بخش کیفی از طریق مصاحبه نیمه ساختاریافته با 17 نفر از خبرگان علمی و اجرایی مبتنی بر نمونه‌گیری هدفمند؛ و در بخش کمی از ابزار پرسشنامه استفاده شد.جامعه آماری شامل 852 نفر از کارکنان وزارت آموزش و پرورش در تهران بود که نمونه آماری از بین آنها مبتنی بر روش تعیین حجم نمونه منطقی و با رویکرد نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای به تعداد 380 نفر انتخاب گردید. تجزیه و تحلیل داده‌ها در بخش کیفی مبتنی بر روش تحلیل مضمون، و در بخش کمی مبتنی بر تکنیک مدل‌سازی معادلات ساختاری و به روش حداقل مربعات جزئی انجام شد. پس از پیاده سازی متون مصاحبه، 126 عبارت کلیدی و 48 شاخص استخراج گردید که شامل سه بُعد به عنوان پیشایندهای شایسته‌هراسی، دو بُعد به عنوان مؤلفه‌های شایسته‌هراسی و چهار بُعد به عنوان پیامدهای شایسته‌هراسی در سازمان‌های دولتی ایران بدست آمد. نتایج پژوهش در بخش کمی نشان داد وضعیت متغیرها از نظر میانگین بزرگتر از حد متوسط ارزیابی می‌شود و قابل تعمیم از نمونه به جامعه است. همچنین با احتمال 95/0 روابط بین متغیرهای پژوهش در الگوی ساختاری مورد تایید قرار گرفت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2041 - تاثیر خود رهبری بر قابلیت استخدام‌پذیری
رضا سپهوند زهرا محمدیانی انیس مؤید

افزایش قابلیت استخدامی مهمترین عاملی است که افراد حرفه‌ای به‌دنبال آن بوده تا بتوانند به موقعیت‌های شغلی مطلوب دست یافته و در مسیر پیشرفت و توسعه شغلی حرکت کنند. اخیرا در ادبیات مدیریت موضوعات جدیدی همچون خودرهبری طرح شده‌اند که، افراد را در افزایش قابلیت استخدام یاری م چکیده کامل

افزایش قابلیت استخدامی مهمترین عاملی است که افراد حرفه‌ای به‌دنبال آن بوده تا بتوانند به موقعیت‌های شغلی مطلوب دست یافته و در مسیر پیشرفت و توسعه شغلی حرکت کنند. اخیرا در ادبیات مدیریت موضوعات جدیدی همچون خودرهبری طرح شده‌اند که، افراد را در افزایش قابلیت استخدام یاری می‌کنند. هدف پژوهش حاضر بررسی اثر خودرهبری بر قابلیت استخدام‌پذیری است. روش پژوهش از نوع توصیفی_پیمایشی و از نظر هدف توسعه‌ای و کاربردی است. جامعه آماری دانشجویان رشته مدیریت دانشگاه لرستان می‌باشند. روش نمونه‌گیری استفاده‌شده نمونه‌گیری دردسترس است. از آنجایی که حجم کلی 350 نفر است، حجم نمونه 183 نفر براساس فرمول کوکران بدست آمده است. برای جمع‌آوری اطلاعات از پرسشنامه استفاده شده است. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از تکنیک مدل‌سازی معادلات ساختاری با کمک نرم‌افزار smart-pls بهره‌گرفته شده است. نتایج به‌دست‌آمده نشان می‌دهد خودرهبری با ضریب مسیر 456/0 بر قابلیت استخدام تاثیر مثبت و معناداری دارد. با توجه به این یافته‌ها می‌توان نتیجه گرفت خود رهبری بر قابلیت استخدام تاثیر مثبت و معناداری دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2042 - تأثیر طراحی شغل بر فلات زدگی شغلی کارکنان معاونت امور استان های سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران
مهرک میرسعیدی امیر گروسی آزاده اشرفی

کارکنان، کلید حرکت و تکاپو در محیط رقابتی سازمان‌های کنونی هستند و پایداری فعالیت‌های سازمانی به ایجاد و توسعه توانمندی‌های کارکنان در محیط کاری وابسته است. هدف این پژوهش، بررسی تاثیر طراحی شغل بر فلات-زدگی شغلی است. پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی است و از نظر روش گردآو چکیده کامل

کارکنان، کلید حرکت و تکاپو در محیط رقابتی سازمان‌های کنونی هستند و پایداری فعالیت‌های سازمانی به ایجاد و توسعه توانمندی‌های کارکنان در محیط کاری وابسته است. هدف این پژوهش، بررسی تاثیر طراحی شغل بر فلات-زدگی شغلی است. پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی است و از نظر روش گردآوری داده‌ها توصیفی پیمایشی است. جامعه‌ آماری در پژوهش حاضر عبارت است از تمامی کارکنان و مدیران معاونت امور استان‌ها در سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران در شهر تهران که تعداد آن‌ها 80 نفر است. مقدار حجم نمونه با توجه به حجم جامعه، به صورت تمام‌شماری تعیین گردید و پرسشنامه میان تمامی اعضای جامعه توزیع و تعداد 72 پرسشنامه قابل تحلیل گردآوری شد. در ارتباط با روایی پرسشنامه از روایی محتوایی و در ارتباط با پایایی آن از روش آلفای کرونباخ استفاده شد. در گام بعد از معادلات ساختاری و تحلیل مسیر با نرم‌افزارهای SPSS و SmartPLS استفاده شد. نتایج نشان داد رویکرد طراحی شغل بصورت معناداری بر فلات‌زدگی شغلی موثر است و از میان رویکردهای موجود، رویکرد مکانیکی می‌تواند میزان فلات‌زدگی شغلی را افزایش دهد و تاثیرات منفی بر شرایط کارکنان داشته باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2043 - شناسایی مولفه های سقف شیشه ای و ارائه مدل ارزیابی آن بر اساس رویکرد آمیخته اکتشافی در شرکت ملی پخش فراورده های نفتی
آرزو شفی حسین فهیمی تبار مجتبی احمدی سید حسین دانش محمد حیدری گوجانی

هدف از انجام تحقیق شناسایی شرایط علی ایجادکننده سقف شیشه‌ای، شرایط مداخله‌گر و زمینه‌ای موثر بر ایجاد و اعمال سقف شیشه‌ای، استراتژی‌های اعمال سقف شیشه‌ای و پیامد‌های حاصل از پدیده سقف شیشه‌ای شرکت ملی پخش فراورده‌های نفتی ایران در قالب مدل پارادایمی و سپس ارائه مدل مفهو چکیده کامل

هدف از انجام تحقیق شناسایی شرایط علی ایجادکننده سقف شیشه‌ای، شرایط مداخله‌گر و زمینه‌ای موثر بر ایجاد و اعمال سقف شیشه‌ای، استراتژی‌های اعمال سقف شیشه‌ای و پیامد‌های حاصل از پدیده سقف شیشه‌ای شرکت ملی پخش فراورده‌های نفتی ایران در قالب مدل پارادایمی و سپس ارائه مدل مفهومی آن مبتنی بر مدل‌سازی معادلات ساختاری، بر مبنای رویکرد آمیخته اکتشافی طراحی مدل می باشد. به منظور بررسی روایی داده‌های کیفی از روایی سازه، بیرونی، توصیفی و تفسیری و به منظور بررسی قابلیت اعتماد از رویکرد فلینت و همکاران (2002) استفاده شد. نتایج حاصل از تحقیق کیفی در قالب 5 گروه شرایط علی، شرایط زمینه‌ای، شرایط مداخله‌گر، استراتژیها و پیامدها طبقه‌بندی شدند. پس از تدوین مدل، بخش کمی تحقیق، بررسی شد که برای بررسی روایی از روایی محتوایی و سازه استفاده گردید. یافته‌های تحقیق نشان داد که هژمونی ارزش‌های مرد سالارانه با ضریب تاثیر (۲۶۳/۰)، سیاست‌های سازمانی مردانه با ضریب تاثیر (186/0)، مدیریت و سازمانهای مردسالار با ضریب تاثیر (181/0)، پذیرش و تسلیم با ضریب تاثیر (180/0)، فشار انتظارات ناشی از نقش با ضریب تاثیر (171/0)، به ترتیب بیشترین تاثیر را بر عوامل علی و خانواده با ضریب تاثیر (841/0) بیشترین تاثیر را بر عوامل زمینه‌ای داشته و نقش تعدیل گر شخصیت افراد در ورود به لابی‌گری‌های سازمانی با ضریب تاثیر 921/0 به عنوان اثرگذارترین عامل بر شرایط مداخله‌گر می باشد. ضمن اینکه موجه سازی با ضریب تاثیر (۹۱۷/۰) به عنوان موثرترین استراتژی در اعمال پدیده شیشه‌ای بوده و مهمترین پیامد سقف شیشه‌ای نیز پیامد‌های سازمانی با ضریب تاثیر (۹۴۶/۰) مطرح گردید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2044 - طراحی مدل مبتنی بر اقدامات مؤثر در راستای کنترل رفتارهای انحرافی مخرب نیروی انسانی
مجتبی فروز شهرستانی هما درودی فیروزه حاج علی اکبری

برندها همواره تحت تأثیر عوامل درونی و بیرونی هستند که در ارتقاء ارزش آنها در بخش تولید و خدمات نقش اساسی ایفا می کنند. از بین عوامل درونسازمانی، عوامل رفتاری مربوط به نیروی انسانی مهم است؛ زیرا اگر این رفتارها مثبت باشند، منجر به ارتقای ارزش برند اما اگر منفی و انحرافی چکیده کامل

برندها همواره تحت تأثیر عوامل درونی و بیرونی هستند که در ارتقاء ارزش آنها در بخش تولید و خدمات نقش اساسی ایفا می کنند. از بین عوامل درونسازمانی، عوامل رفتاری مربوط به نیروی انسانی مهم است؛ زیرا اگر این رفتارها مثبت باشند، منجر به ارتقای ارزش برند اما اگر منفی و انحرافی باشند، برای سازمانها تهدید محسوب میشوند؛ در چنین شرایطی مدیریت رفتار و پیاده سازی اقداماتی در راستای کنترل و کاهش رفتارهای انحرافی ضروری بنظر میرسید. لذا هدف پژوهش، ارائه مدلی به منظور ارتقاء ارزش برند بیمه ایران بعنوان یکی از بنگاههای اقتصادیِ دولتی از طریق کنترل و کاهش رفتارهای انحرافی در نظر گرفته شد. برای این منظور، ابتدا مطالعات کتابخانه ای انجام گرفته و با بهره گیری از روش کیفی فراترکیب، عوامل بروز رفتارهای انحرافی و اقدامات مؤثر برای کنترل و کاهش احصاء و با روش تحلیل مضمون 48 عامل در 6 دسته و 45 اقدام در 4 دسته کدگذاری شد؛ سپس با تکنیک دلفی فازی و توزیع فرمهای نظرسنجی دلفی بین 30 نفر از خبرگان بیمه ایران در 3 استان شمالی گیلان، مازندران و گلستان، 30 عامل در 5 دسته و 39 اقدام در 4 دسته نهایی و وارد مدل سلسله‌مراتبی شدند. در گام بعد، برای تحلیل فرایند سلسله مراتبی پرسشنامه حاوی ماتریس مقایسات زوجی بین 12 نفر از خبرگان 3 استان توزیع ونتایج نشان داد که از بین عوامل بروز رفتارهای انحرافی مخرب کارکنان، عوامل سازمانی و ساختاری با وزنی حدود 262/0 بالاترین اهمیت و عوامل شغلی با وزنی حدود 0.147 پایینترین اهمیت را کسب کردند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2045 - توانمند سازی شرکت های نفتی ایران جهت خودکفایی در مقابله با تحریم های آمریکا و اروپا با طراحی مدل بازی همکارانه
شادی صفری منصور صوفی علیرضا امیرتیموری مهدی فدایی

هدف این تحقیق طراحی سناریوهای برگرفته از مدل بازی همکارانه مبتنی بر نظریه بازی برای بررسی پاداش و جریمه مشاهده شده از به اشتراک گذاشتن و یا عدم اشتراک دانش توسط شرکت ها است. جامعه آماری تحقیق شامل مدیران و خبرگان 30 شرکت خصوصی برتر فعال در عرصه پروژه های نفت و گاز می با چکیده کامل

هدف این تحقیق طراحی سناریوهای برگرفته از مدل بازی همکارانه مبتنی بر نظریه بازی برای بررسی پاداش و جریمه مشاهده شده از به اشتراک گذاشتن و یا عدم اشتراک دانش توسط شرکت ها است. جامعه آماری تحقیق شامل مدیران و خبرگان 30 شرکت خصوصی برتر فعال در عرصه پروژه های نفت و گاز می باشند. روش تحقیق بر اساس طبقه بندی کومار،کاربردی، تفسیری، اکتشافی با ماهیت کمی و کیفی است. این مطالعه بر اهمیت به اشتراک گذاری کارآمد دانش به عنوان راهی برای ایجاد همکاری در سرمایه گذاران پورتفوهای شرکت ملی نفت ایران برای رقابت با رقبای خارجی در دوران تحریم تأکید می‌کند. با مرور نتایج چهار سناریوی حاصل از بازی، مشاهده گردید که پاداش مشاهده شده شرکت ها از به اشتراک گذاشتن دانش، وابسته به رفتار ناشی از به اشتراک گذاری دانش توسط سایر شرکت ها می باشد. هر چه قابلیت های سازمان در مؤلفه های تأثیرگذار بر انتقال دانش و نوآوری بالاتر باشد، آنگاه شرکت ها در صورت همکاری، عایدی بیشتری کسب خواهند کرد. آنالیز حساسیت در مورد هزینه های همکاری پروژه ها که به واسطه دشواری اجرای پروژه های مشترک ایجاد می گردد نشان داد که با افزایش هزینه، شرکت ها از استراتژی همکاری به سمت استراتژی تلافی و سپس به سمت استراتژی عدم همکاری سوق پیدا می کنند. این استراتژی ها بر اساس تطبیق نتایج معادله سود طراحی شده با سه بازی متواتر همکارانه معمای زندانی، بازی شاهین و کبوتر و بازی معمای اعتماد به دست آمده اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2046 - شناخت عوامل و چالش‌های مؤثر بر پژوهش‌های علم اطلاعات و دانش شناسی در ایران
زهرا رضازاده

هدف: شناسایی عوامل و چالش‌های مؤثر بر پژوهش در رشته علم اطلاعات و دانش‌شناسی از منظر متخصصان دانشگاهی در ایران است.روش‌پژوهش: این پژوهش با رویکرد کیفی و با استفاده از نظریه‌پردازی زمینه‌ای انجام شد. ابزار گردآوری داده‌ها، مصاحبه عمیق و تجزیه وتحلیل و کدگذاری داده‌ها طی چکیده کامل

هدف: شناسایی عوامل و چالش‌های مؤثر بر پژوهش در رشته علم اطلاعات و دانش‌شناسی از منظر متخصصان دانشگاهی در ایران است.روش‌پژوهش: این پژوهش با رویکرد کیفی و با استفاده از نظریه‌پردازی زمینه‌ای انجام شد. ابزار گردآوری داده‌ها، مصاحبه عمیق و تجزیه وتحلیل و کدگذاری داده‌ها طی سه مرحله کدگذاری باز، محوری و انتخابی، با استفاده از نرم‌افزار تحلیل داده‌های کیفی MAXQDA ۱۰انجام شد. جامعه پژوهش را اعضای کمیته برنامه‌ریزی علم اطلاعات و دانش‌شناسی و صاحبنظرا ن علم اطلاعات و دانش‌شناسی در دانشگاه‌های مختلف را تشکیل دادند که با روش نمونه‌گیری هدفمند ترکیبی تعداد ۱۳ نفر به عنوا ن حجم نمونه انتخاب شدند.یافته‌ها: ۴۰۵ مفهوم در مرحله کدگذاری باز در۴۶ مقوله فرعی و ۲۵ مقوله اصلی انتخاب و دسته‌بندی شد. در شرایط زمینه‌ای ۳۴ مفهوم و ۵ مقوله فرعی و ۳ مقوله اصلی؛ در شرایط علی ۸۹ مفهوم و ۱۵ مقوله فرعی و ۵ مقوله اصلی؛ در شرایط مداخله‌گر ۱۴۲ مفهوم و ۱۳ مقوله فرعی و ۹ مقوله اصلی؛ در راهبرد‌ها ۱۱۴ مفهوم و ۸ مقوله فرعی و ۴ مقوله اصلی؛ و در پیامد‌ها ۲۶ مفهوم و۵ مقوله فرعی و ۴ مقوله اصلی استخراج شدنتیجه‌گیری: نتایج نشان می‌دهد عوامل سیاست کلان آموزشی که شامل استخراج مقاله از پایان‌نامه است باعث تولید دانش و رشد مقاله شده است و عامل محدودیت منابع مالی که باعث عدم پژوهش محوری شده است و ضعف برنامه پژوهشی که عوامل ضعف ساختار پژوهشی و فقر روشناختی و نبود مسأله‌یابی که ضعف در کار بست یافته‌ها را باعث می‌شود مهمترین عوامل مؤثر بر چالش‌های پژوهش است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2047 - نگاشت دانش مدیریت دانش در ایران برپایة پایان‌نامه‌های فارسی موجود در پایگاه اطلاعات علمی ایران (گنج) از ابتدا تا پایان دهه 80 (1389-1320)
حمیده بیرامی‌طارونی مریم محمدعلی نژاد

هدف: نگاشت دانش مدیریت دانش بر پایة پایان‌نامه‌های فارسی پایگاه اطلاعات علمی ایران (گنج) برای شناسایی حوزه‌های مدیریت دانش است. روش: پژوهش از نوع کاربردی و روش پیمایشی است. پیشینه‌های مدیریت دانش در ایران بر پایة پایان‌نامه‌های فارسی موجود پایگاه اطلاعات علمی ایران (گنج چکیده کامل

هدف: نگاشت دانش مدیریت دانش بر پایة پایان‌نامه‌های فارسی پایگاه اطلاعات علمی ایران (گنج) برای شناسایی حوزه‌های مدیریت دانش است. روش: پژوهش از نوع کاربردی و روش پیمایشی است. پیشینه‌های مدیریت دانش در ایران بر پایة پایان‌نامه‌های فارسی موجود پایگاه اطلاعات علمی ایران (گنج) چهار دهه؛ پیش از دهه 60، دهه 60، دهه 70، و دهه هشتاد مرور نظام ‌مند و تحلیل شد. در تحلیل دو روش تحلیل اسنادی و تحلیل محتوا انجام شد. در تحلیل اسنادی از روش سرشماری با فیش و جست‌وجو در پایگاه‌ (گنج) پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران با کلیدواژه‌ مدیریت دانش واژگان کلیدی موجود در عنوان، کلیدواژه، چکیده، و فهرست مندرجات تمام پیشینه‌های مرتبط با موضوع شناسایی شد. با غربالگری تکراری‌ها حذف شد. با ارزیابی 357 پیشینه در ایران انتخاب شد. در تحلیل محتوا، روش ترسیم نگاشت دانش استفاده شد. پیشینه‌ها در نرم‌افزار اکسل کدگذاری شد. پیشینه‌ها با روش هم‌رخدادی کلمات آمده در عنوان، کلیدواژه، چکیده، و فهرست مندرجات تحلیل شد. با نرم‌افزار ایکس‌ماند نگاشت دانش ترسیم شدند. یافته‌ها: 21 حوزه مدیریت دانش شناسایی و ترسیم شد. مدیریت، کسب و کار، و فناوری بیشترین سهم موضوعی پژوهش‌ها را دارد. کمترین موضوع‌ها نگهداری دانش، مهندسی دانش، بازنمایی دانش، و اندازه‌گیری دانش است. نتیجه‌گیری: مدیریت دانش در دهه هشتاد مورد پژوهش دانشجویان تحصیلات تکمیلی بود. ترسیم گرافیکی مدیریت دانش در ایران وضعیت پژوهش‌های این حوزه را نشان داد. مصورسازی جنبه‌های گوناگون پژوهش‌های مدیریت دانش، در پژوهش‌های آتی و برنامه‌ریزی برای توسعه متوازن حوزه‌های مدیریت دانش و ارتقای کمی و کیفی پژوهش‌های تولید شده این حوزه موثر است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2048 - سواد دیجیتال مدیران و میزان به کارگیری الگوی مدیریت سایبرنتیک در سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران
حمید امان الهی نیک فاطمه نوشین فرد سعید امان الهی نیک

هدف: هدف از انجام این پژوهش شناسایی نقش سطح سواد دیجیتال مدیران در میزان به کارگیری الگوی مدیریت سایبرنتیک در مرکز اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران می‌باشد. روشپژوهش: پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر روش انجام پژوهش پیمایشی- تحلیلی و از نوع همبستگی می‌باش چکیده کامل

هدف: هدف از انجام این پژوهش شناسایی نقش سطح سواد دیجیتال مدیران در میزان به کارگیری الگوی مدیریت سایبرنتیک در مرکز اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران می‌باشد. روشپژوهش: پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر روش انجام پژوهش پیمایشی- تحلیلی و از نوع همبستگی می‌باشد. جامعه آماری این پژوهش شامل 97 نفر از مدیران و سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران می‌باشد. برای گردآوری داده‌ها از پرسشنامه محقق ساخته شده مدیریت سایبرنتیک و پرسشنامه 32 گویه ای سواد دیجیتال استفاده شد. میزان ضرایب آلفای کرونباخ برای پرسشنامه سواد دیجیتال 819/0 و برای پرسشنامه مدیریت سایبرنتیک 808/0 محاسبه شده است. برای بررسی و آزمون فرضیه ها و بررسی روابط علّی متغیرهای موجود در پژوهش از مدل سازی معادلات ساختاری با استفاده از نرم افزار PLS استفاده شده است. یافته ها: بررسی و آزمون مدل مفهومی پژوهش حاکی از قوت مدل مفهومی در پیش‌بینی متغییرها دارد. همچنین بین سطح سواد دیجیتال و مؤلفه‌های آن با میزان به کارگیری الگوی مدیریت سایبرنتیک رابطه معنادار و مثبتی وجود دارد. نتیجه گیری: نتایج پژوهش نشان داد کهرابطه تنگاتنگ بین سطح سواد دیجیتال و پیاده سازی الگوی مدیریت سایبرنتیک در سازمان ها به عنوان پیش زمینه‌ای جهت ایجاد سازمانی سالم به لحاظ دوام، بقا، سازگاری و کنش در مقابل تغییرات و تهدیدات محیطی و خارجی وجود دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2049 - شناسایی مؤلفه‌های مناسب الگوی آمیختة بازاریابی کتابخانه‌های عمومی ایران
الهه امیراینانلو عاطفه زارعی محسن حاجی زین العابدینی

هدف: این پژوهش با هدف شناسایی مؤلفه‌های مناسب الگوی آمیختة بازاریابی برای کتابخانه‌های عمومی ایران بر اساس اصول و الگوهای بازاریابی انجام شد.روش‌ پژوهش: این پژوهش کاربردی و به روش پیمایشی در پاییز 1397 انجام شد. ابزار جمع آوری داده‌ها پرسشنامه محقق ساخته است که شامل 47 چکیده کامل

هدف: این پژوهش با هدف شناسایی مؤلفه‌های مناسب الگوی آمیختة بازاریابی برای کتابخانه‌های عمومی ایران بر اساس اصول و الگوهای بازاریابی انجام شد.روش‌ پژوهش: این پژوهش کاربردی و به روش پیمایشی در پاییز 1397 انجام شد. ابزار جمع آوری داده‌ها پرسشنامه محقق ساخته است که شامل 47 گویه در 12 قسمت و در مقیاس 5 درجه ای لیکرت قرار دارد. جامعه آماری،کارشناسان نهاد کتابخانه‌های عمومی ایران در مراکز استان‌هاست که در زمان انجام پژوهش 248 کارشناس بودند. نمونه‌گیری انجام نشد و پرسش‌نامه بین جامعه آماری به طور کامل توزیع شد. داده‌ها در دو بخش آمار توصیفی و آمار استنباطی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. به منظور تایید و ترسیم الگوی بازاریابی کتابخانه‌های عمومی ایران از معادلات ساختاری با استفاده از نرم افزار Smart Pls استفاده شد.یافته‌ها: طبق نتایج آزمون رتبه‌‌ای فریدمن و با استفاده از نرم‌افزار PLS نسخة 2، الگوی بازاریابی کتابخانه‌‌های عمومی ایران ترکیبی از 3 عنصر محصول، مکان و فعالیت‌‌های تشویقی و ترغیبی از مدلP4، 3 عنصر افراد، شواهد فیزیکی و فرایند از مدلP7، عنصر کیفیت و بهره‌‌وری از الگوی مدیریت منسجم خدمات P8، عنصر وب‌‌سایت از الگوی S4، عنصر امنیت و شخصی‌‌سازی و تعامل کاربران با اعضا از مدل I7 است.نتیجه‌‌گیری: الگوی آمیختة بازاریابی مناسب کتابخانه‌‌های عمومی، ترکیبی از مؤلفه‌های آمیختة بازاریابی سنتی و غیرسنتی (اینترنتی) که هم در برگیرنده 4 مؤلفه از بازیابی سنتی P4 و هم مؤلفه‌های قابل استفاده برای کتابخانه‌های عمومی از سایر الگوهای آمیختة بازاریابی است. که از نظر کارشناسان مؤلفه قیمت جایگاهی در بازاریابی کتابخانه‌های عمومی ندارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2050 - بازشناختی از خدمات اطلاع‌رسانی: الگویی برای کتابخانه‌های ملی
اعظم نجفقلی نژاد

هدف: هدف این پژوهش شناسایی عوامل موثر بر خدمات اطلاع‌رسانی در کتابخانه‌ها است. روش پژوهش: روش این پژوهش کیفی است و از طوفان فکری و تصمیم‌گیری گروهی برای جمع‌آوری داد‌ه‌ها استفاده شد. 21 نفر از کتابداران شاغل در میزهای خدمت‌رسانی کتابخانه ملی ایران (بدون نمونه‌گیری) جامع چکیده کامل

هدف: هدف این پژوهش شناسایی عوامل موثر بر خدمات اطلاع‌رسانی در کتابخانه‌ها است. روش پژوهش: روش این پژوهش کیفی است و از طوفان فکری و تصمیم‌گیری گروهی برای جمع‌آوری داد‌ه‌ها استفاده شد. 21 نفر از کتابداران شاغل در میزهای خدمت‌رسانی کتابخانه ملی ایران (بدون نمونه‌گیری) جامعه آماری این پژوهش را تشکیل دادند. برای افزایش اعتبار و دقت داده‌ها، یادداشت‌برداری‌ها و ضبط شنیداری جمع‌بندی و برای تعدیل و تایید به کتابداران بازگردانده شد. نرم‌افزار مکس‌کیودا[1] برای تحلیل داده‌ها استفاده شد. یافته‌ها: عوامل موثر بر خدمات‌رسانی واحد اطلاع‌رسانی کتابخانه ملی ایران از دیدگاه کتابداران در 4 درون‌مایه می‌گنجد (کتابدار اطلاع‌رسانی، مراجعه‌کننده، خدمات و میز خدمت). تحلیل کیفی داده‌ها منجر به استخراج 301 کد اولیه شد که به گزارش عوامل خدمات‌رسانی پرداخته بودند. بازبینی متعدد و ادغام کدها بر اساس تشابه در طی چندین مرحله، در نهایت 15 زیر درون‌مایه حاصل گردید. نتیجه‌گیری: نتایج نشان داد در درون مایه کتابدار اطلاع‌رسانی، سه زیر درون‌مایه سواد اطلاعاتی، ارتباط با مراجعه‌کننده و اخلاق حرفه‌ای کتابدار؛ در درون‌مایه مراجعه‌کننده، سه درون‌مایه آموزش مراجعه‌کننده، استقلال و عضویت او؛ در درون‌مایه میزهای خدمت، 5 زیردرون‌مایه دسترس‌پذیری، محل میز، فیزیک میز، نام میز خدمت و ایمن‌سازی؛ و در درون‌مایه خدمات، 4 زیر درون‌مایه بازاریابی، ارائه ارزش افزوده به مراجعه‌کننده، اولویت‌بندی امور و نگاه تخصصی به بخش‌ها و خدمات از عوامل موثر بر خدمات‌رسانی است. [1] Maxqda پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2051 - مقایسه وضعیت موجود مدیریت کلان داده با وضعیت مطلوب درآینده از دیدگاه مدیران ستادی و متخصصان فناوری اطلاعات در کتابخانه های عمومی وابسته به نهاد کتابخانه های عمومی کشور
زهرا رضایی زهره میرحسینی فرشته سپهر

هدف: هدف پژوهش، بررسی وضعیت فعلی مدیریت کلان داده در کتابخانه های عمومی وابسته به نهاد کتابخانه های عمومی کشور و مقایسه آن با وضعیت مطلوب در آینده است. روش‌ شناسی: این پژوهش از نوع پیمایشی تحلیلی است. جامعه آماری متشکل از 77 تن از کارشناسان فناوری اطلاعات، مدیران ستاد ی چکیده کامل

هدف: هدف پژوهش، بررسی وضعیت فعلی مدیریت کلان داده در کتابخانه های عمومی وابسته به نهاد کتابخانه های عمومی کشور و مقایسه آن با وضعیت مطلوب در آینده است. روش‌ شناسی: این پژوهش از نوع پیمایشی تحلیلی است. جامعه آماری متشکل از 77 تن از کارشناسان فناوری اطلاعات، مدیران ستاد ی و استانی و کتابداران هستند که به روش خوشه ای و نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شده اند. پرسشنامه ازلحاظ دو ضریب نسبی روایی محتوی (CVR) و شاخص روایی محتوی (CVI) مورد تایید قرار گرفت و پایایی پرسشنامه نیز بر اساس ضریب آلفای کرونباخ 86 %محاسبه شد. نتایج: کتابخانه های عمومی فعلی هوشمند نیستند(با میانگین 25/1) و فاقد سرعت آماده سازی وپردازش داده های موردنیاز(با میانگین 92/1)هستند . ازکلان داده های موجوددرشبکه‌های اجتماعی برای تجزیه وتحلیل تمایلات کاربران (با میانگین 22/1) استفاده نمی کنند . فقط زمینه راه اندازی وتقویت شبکه کتابخانه ها به میزان اندکی(با میانگین 08/2) فراهم است. در حالیکه کاربردکلان داده باعث دسترسی سریعتربه حجم زیادی ازداده ها (با میانگین 84/4) و افزایش کیفیت اطلاع رسانی وهدفمند شدن آن( میانگین 81/4) دروضعیت آیند می شود به شرط آنکه زیرساخت لازم جهت یکپارچه سازی اطلاعات واتصال کتابخانه ها(با میانگین 77/4) فراهم شود . نتیجه گیری: کلان داده دروضعیت فعلی به میزان بسیار اندکی در کتابخانه های عمومی کشور بکار گرفته می شود والزامات و زیر ساختهای آن نیز فراهم نیست. کلان داده ها تاثیرات مثبتی بر خدمات کتابخانه های عمومی خواهند داشت و این کتابخانه ها برای استفاده از آنها باید تمهیدات لازم را به موقع بیندیشند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2052 - بررسی موانع نظریه‌پردازی علم اطلاعات و دانش‌شناسی از دیدگاه اعضای هیات علمی دانشگاه-های ایران
حمیدرضا محمودی محمد حسن زاده فاطمه زندیان

هدف: هدف از انجام این پژوهش تعیین میزان مانعیت موانع نظریه پردازی در رشته علم اطلاعات و دانش شناسی است. در حقیقت در این تحقیق به دنبال آن هستیم که بدانیم هر کدام از موانع نظریه پردازی چه میزان مانعیت دارد. روش پژوهش: پژوهش حاضر از نظر هدف در زمره تحقیقات کاربردی و از نظ چکیده کامل

هدف: هدف از انجام این پژوهش تعیین میزان مانعیت موانع نظریه پردازی در رشته علم اطلاعات و دانش شناسی است. در حقیقت در این تحقیق به دنبال آن هستیم که بدانیم هر کدام از موانع نظریه پردازی چه میزان مانعیت دارد. روش پژوهش: پژوهش حاضر از نظر هدف در زمره تحقیقات کاربردی و از نظر شیوه گردآوری اطلاعات در زمره تحقیقات کتابخانه ای و توصیفی-پیمایشی قرار می گیرد. داده ها به وسیله پرسشنامه محقق ساخته گردآوری شد. اعضای هیات علمی رشته علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه های ایران، جامعه آماری این پژوهش را تشکیل دادند. در این پژوهش روش نمونه گیری تلفیقی متوالی بود. پرسشنامه میان 60 نفر از اعضای هیات علمی رشته مزبور توزیع شد. از مجموع 60 پرسشنامه توزیع شده، تعداد 37 پرسشنامه عودت داده شد. داده های گردآوری شده با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی تحلیل شد. به منظور پاسخگویی به سوالات تحقیق، از آزمون تی تک نمونه استفاده شد. نرم افزار SPSS به منظور تحلیل داده ها مورد استفاده قرار گرفت. یافته ها: نتایج آزمون تی تک نمونه نشان داد موانع فردی، آموزشی، فرهنگی و مدیریتی تا حد بسیار زیاد، موانع اقتصادی و اجتماعی تا حد زیاد مانع نظریه پردازی در علم اطلاعات و دانش شناسی می شوند. در میان موانع مزبور، موانع آموزشی با میانگین 18/4 بیشترین و موانع سیاسی با میانگین 66/3 کمترین مانعیت را دارند. اصالت/ارزش: تاکنون موانع نظریه پردازی علم اطلاعات و دانش شناسی با رویکرد کمی مورد تحلیل قرار نگرفته است لذا تحقیق حاضر از نظر موضوع و شیوه تحلیل دارای اصالت است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2053 - بررسی افزایش اثربخشی مقالات مجلات ایرانی نمایه‌شده در پایگاه اسکوپوس از طریق دگرسنجه
مرضیه گلچین علیرضا اسفندیاری مقدم زهره میرحسینی علی اکبر فامیل روحانی عاطفه زارعی

هدف: هدفپژوهش حاضر بررسی تاثیر اشتراک‌گذاری مقاله‌های مجلات ایرانی نمایه شده در پایگاه اسکوپوس در رسانه‌های اجتماعی از سال 2010 تا 2018 بر شاخص‌های اثربخشی مقالات است. در این پژوهش قدرت پیش‌بینی اثر‌بخشی مقاله‌ها از طریق شاخص‌های دگرسنجه‌ها در شبکه‌های اجتماعی مورد بررس چکیده کامل

هدف: هدفپژوهش حاضر بررسی تاثیر اشتراک‌گذاری مقاله‌های مجلات ایرانی نمایه شده در پایگاه اسکوپوس در رسانه‌های اجتماعی از سال 2010 تا 2018 بر شاخص‌های اثربخشی مقالات است. در این پژوهش قدرت پیش‌بینی اثر‌بخشی مقاله‌ها از طریق شاخص‌های دگرسنجه‌ها در شبکه‌های اجتماعی مورد بررسی قرار گرفته‌است. روش‌ پژوهش: پژوهش حاضر از نظر نوع کاربردی و ازنظر روش نوعی مطالعه از نوع همبستگی بوده و با استفاده از شاخص‌های دگرسنجه انجام شده‌است. جامعه پژوهش مقالات مجلات ایرانی نمایه شده در اسکوپوس بود. پایگاه‌های آلتمتریک اکسپلورر[1] و اسکوپوس در بازه زمانی 2010-2018 جهت گردآوری داده‌های پژوهش مورد استفاده قرارگرفت. همچنین تجزیه و تحلیل داده‌ها از روش‌های آمار استنباطی جهت پاسخ به سوال‌های پژوهش در نرم‌افزار اس‌پی‌اس‌اس[2] و مایکروسافت اکسل[3] انجام شد. یافته‌ها: نتایج آزمون همبستگی رتبه‌ای اسپیرمن نشان‌دهنده وجود رابطه آماری معنادار و مثبت میان شاخص‌های فعالیت دگرسنجه و اثربخشی مجله‌ها بود. قدرت پیش بینی متغییرهای دگرسنجه[4] برای شاخص‌های اثربخشی متفاوت بودند. نتیجه‌گیری: پژوهش حاضر نشان داد که با افزایش به اشتراک‌گذاری مقاله‌های مجله‌های ایرانی نمایه شده اسکوپوس در شبکه‌های اجتماعی نمایانی و شاخص‌های اثربخشی مجلات افزایش می‌یابد. [1]. Altmetric Explorer [2]. SPSS software [3]. Excel software [4]. Altmetrics پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2054 - آسیب‌شناسی آموزش علم اطلاعات و دانش شناسی: نظریه زمینه‌ای
زهرا رضازاده زهره میرحسینی

هدف: هدف شناسایی آسیب‌های آموزش در رشته علم اطلاعات و دانش شناسی از منظر متخصصان برنامه‌ریزی رشته است. روش پژوهش: پژوهش رویکرد کیفی داشته و با استفاده از روش نظریه زمینه‌ای انجام‌شده است. ابزار گردآوری داده‌ها، مصاحبه‌های عمیق یافته بود و تجزیه‌وتحلیل و کدگذاری داده‌ها چکیده کامل

هدف: هدف شناسایی آسیب‌های آموزش در رشته علم اطلاعات و دانش شناسی از منظر متخصصان برنامه‌ریزی رشته است. روش پژوهش: پژوهش رویکرد کیفی داشته و با استفاده از روش نظریه زمینه‌ای انجام‌شده است. ابزار گردآوری داده‌ها، مصاحبه‌های عمیق یافته بود و تجزیه‌وتحلیل و کدگذاری داده‌ها : باز، محوری و انتخابی، با استفاده از نرم‌افزار MAXQDA انجام شد. جامعه پژوهش شامل 14 نفر اعضای کمیته برنامه‌ریزی علم اطلاعات و دانش شناسی و هیئت‌علمی چهار دانشگاه مختلف که با روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شدند. یافته‌ها: عوامل مؤثر بر آسیب‌شناسی آموزش شامل تجهیزات آموزشی ،زیرساخت‌های فناوری، عوامل انسانی، برنامه‌ریزی درسی ، اهمیت موضوعات درسی، فعالیت‌های حرفه‌ای، جذابیت رشته، روش تدریس، مشکلات کسب‌وکار، فقدان منابع مالی، سونامی مدرک‌گرایی، ضعف بینش اجتماعی شناسایی شدند. نتیجه‌گیری : رفتارهای اجتماعی،کارآفرینی، تقویت دانش نظری، همگرایی با جامعه،ارزیابی عملکرد، کیفیت فارغ‌التحصیلان، آموزش مداوم، بازنگری دروس به‌عنوان راهبردهایی جهت رفع موانع آسیب‌های آموزش استنتاج شد که به‌کارگیری راهبردها منجر به پیامدهای پویاسازی آموزش، تعیین شاخص‌های عملکردی، و آینده‌نگری خواهد شد. عوامل مؤثر در آسیب‌شناسی آموزش در قالب الگو ارائه‌شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2055 - آینده پژوهی جهش برون دادهای پژوهشی ایران و آمریکا براساس یک مطالعه علم سنجی
موسی بامیر محمدرضا چشم یزدان

هدف: هدف پژوهش حاضر، بررسی آینده پژوهی سهم تولیدات علمی ایران و امریکا از کل تولیدات علمی جهان است. روش پژوهش: مطالعه حاضر، با روش علم‌سنجی انجام شده است. منبع جستجو داده ها،پایگاه‌های Wos,scopus است. بازه زمانی،سال های 1995 تا 2020 است. برای پیش‌بینی زمان از تابع خطی L چکیده کامل

هدف: هدف پژوهش حاضر، بررسی آینده پژوهی سهم تولیدات علمی ایران و امریکا از کل تولیدات علمی جهان است. روش پژوهش: مطالعه حاضر، با روش علم‌سنجی انجام شده است. منبع جستجو داده ها،پایگاه‌های Wos,scopus است. بازه زمانی،سال های 1995 تا 2020 است. برای پیش‌بینی زمان از تابع خطی Linear و Logarithmic و ضرایب رگرسیونی استفاده شد. یافته ها: سهم ایران از تولیدات علمی جهان، در 1995 در wos و scopus به ترتیب ،4/00 و 5/00 و در 2020 در هر دو پایگاه 2/2 است، متوسط نرخ رشد 215% است؛ سهم آمریکا در Wos و scopus در 1995 به ترتیب، 2/35 و 8/30 درصد و در 2020 در wos و scopus برابر با 4/24 و 4/20 است، متوسط نرخ رشد، به ترتیب باکاهش 31%.- و 34% -است. نتیجه گیری: سهم تولید علمی ایران و آمریکا با گذشت زمان در حال همگرایی شدن است ، یعنی سهم کشور آمریکا در حال کاهش و کشور ایران رو به افزیش است. این همگرایی شدن، در نتیجه افت شدید تولیدات علمی آمریکا به نسبت رشد تولیدات ایران سریع اتفاق می افتد. با تداوم همین روند، در scopus در سال 2058 و wos 2061 میلادی سهم دو کشور برابر می‌شوند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2056 - ترسیم نقشة دانش مقالات مستخرج از پایان نامه‌های کارشناسی ارشد علم اطلاعات و دانش‌شناسی دانشگاه‌های آزاد اسلامی
اسماعیل خادمی زاده فاطمه نوشین فرد امیررضا اصنافی

هدف: این پژوهش با هدف ترسیم نقشة دانش مقالات مستخرج از پایان‌نامه‌های کارشناسی ارشد علم اطلاعات و دانش‌شناسی دانشگاه‌های آزاد اسلامی انجام شده است.روش‌ پژوهش: پژوهش حاضر از نوع توصیفی گذشته‌نگر است و از طریق فنون کتابسنجی (تحلیل هم‌واژگانی) به بررسی مقالات استخراج شده ا چکیده کامل

هدف: این پژوهش با هدف ترسیم نقشة دانش مقالات مستخرج از پایان‌نامه‌های کارشناسی ارشد علم اطلاعات و دانش‌شناسی دانشگاه‌های آزاد اسلامی انجام شده است.روش‌ پژوهش: پژوهش حاضر از نوع توصیفی گذشته‌نگر است و از طریق فنون کتابسنجی (تحلیل هم‌واژگانی) به بررسی مقالات استخراج شده از 1374 تا نیمسال اول 1398 پرداخته است. در این پژوهش، اطلاعات 506 پایان‌نامه با استفاده از فهرست پایان‌نامه‌های کتابداری و اطلاع‌رسانی دانشگاه‌های ایران، پایگاه اطلاعات پایان‌نامه‌های ایران و پایگاه پایان‌نامه‌های علم اطلاعات و دانش‌شناسی جمع‌آوری و تعداد 122 مقاله مستخرج از این پایان نامه‌ها از پایگاه‌های اطلاعاتی فارسی بازیابی شد. از مجموع 391 کلیدواژه، 33 کلیدواژه با حداقل فراوانی 8، با استفاده از قانون برادفورد و آستانه شمول برای ساخت ماتریس هم‌رخدادی انتخاب شد و با استفاده از نرم‌افزار یوسی نت نقشه‌ها و مقدار شاخص‌های مرکزیت درجه، نزدیکی و بینابینی ترسیم و محاسبه شد.یافته‌ها: یافته‌های نشان داد که با توجه به شاخص‌های مرکزیت درجه کلیدواژه های برتر به ترتیب، سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران با مرکزیت درجه 12، کتابخانه های دانشگاهی با مرکزیت درجه 9، فناوری اطلاعات با مرکزیت درجه 9، کتابداران با مرکزیت درجه 7 و کتابخانه دیجیتال با مرکزیت درجه 7 در رتبه‌های اول تا پنجم و مقادیر مرکزیت نزدیکی مربوط به کلیدواژه‌های برتر به ترتیب، کتابخانه‌های دانشگاهی، کتابداران، علم سنجی و کتابخانه‌های عمومی در جایگاه اول تا چهارم بیشترین تأثیر در شبکه قرار دارند.نتیجه‌گیری: نتایج پژوهش حاضر نشان می‌دهد تمرکز بیشتر مقالات مستخرج از پایان‌نامه بر موضوعات کتابخانه‌های دانشگاهی، کتابداران، علم‌سنجی و کتابخانه‌های عمومی می‌باشد که می‌تواند حاکی از اهمیت این مباحث در پژوهش‌های مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه‌های آزاد اسلامی باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2057 - کاربرد کلان داده در کتابخانه های عمومی: تعیین ضرورت ها و عوامل تاثیرگذار
زهره میرحسینی زهرا رضایی فرشنه عرب زاده

هدف: هدف این مطالعه، مرور پژوهش های مرتبط با مدیریت کلان داده‌ها در کتابخانه های عمومی ، وابسته به نهاد کتابخانه های عمومی کشور و تعیین ضرورت ها و عوامل تاثیرگذار برآن است.روش ‌پژوهش: این پژوهش از نوع کیفی و با استفاده از روش دلفی انجام شده است. در قسمت توصیفی، تحقیقات چکیده کامل

هدف: هدف این مطالعه، مرور پژوهش های مرتبط با مدیریت کلان داده‌ها در کتابخانه های عمومی ، وابسته به نهاد کتابخانه های عمومی کشور و تعیین ضرورت ها و عوامل تاثیرگذار برآن است.روش ‌پژوهش: این پژوهش از نوع کیفی و با استفاده از روش دلفی انجام شده است. در قسمت توصیفی، تحقیقات انجام گرفته در داخل و خارج از کشور مورد بررسی قرار گرفته اند و در بخش کیفی، گویه هایی طراحی شده است که در سه دور نظرات جامعه آماری پنلدلفی، متشکل از 20 نفر از متخصصان حوزه فناوری اطلاعات و علم اطلاعات و دانش شناسی جمع آوری و تحلیل شده است. 30 گویۀ پرسشنامه ازلحاظ دو ضریب نسبی روایی محتوی (CVR) و شاخص روایی محتوی (CVI) مورد تایید قرار گرفتند و پایایی پرسشنامه نیز بر اساس ضریب آلفای کرونباخ 86% محاسبه شد. یافته‌ها : یافته ها نشان داد تامین هزینه مربوط به تجهیزات وسرورهای قدرتمند، تامین ابزارهای تجزیه وتحلیل داده و روزآمد سازی دانش و مهارت های کتابداران از ضرورت های بهره گیری از کلان داده است.نتیجه گیری: آنچه از مطالعات انجام شده در مورد کاربرد کلان داده در کتابخانه ها به دست می آید آن است که کتابخانه ها در مسیر همگام سازی خود با پیشرفت های علمی و تکنولوژی با کمبود بودجه جهت تأمین منابع مورد نیاز روبرو هستند و کاستی هایی در این زمینه به چشم می خورد . پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2058 - شناسایی نیازهای کاربران دارای آسیب بینایی در استفاده از خدمات کتابخانه: یک مطالعه کیفی
اعظم نجفقلی نژاد زهرا بابایی

هدف: این پژوهش با هدف درک و شناخت نیازهای کاربران با آسیب بینایی در واحد نابینایان سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران‌ انجام شده است.روش پژوهش: پژوهش حاضر، کیفی است که به روش تحلیل محتوا و با رویکرد استقرایی انجام شد. ابزار گردآوری داده‌ها مصاحبه نیمه‌ساختاریافته بود. نم چکیده کامل

هدف: این پژوهش با هدف درک و شناخت نیازهای کاربران با آسیب بینایی در واحد نابینایان سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران‌ انجام شده است.روش پژوهش: پژوهش حاضر، کیفی است که به روش تحلیل محتوا و با رویکرد استقرایی انجام شد. ابزار گردآوری داده‌ها مصاحبه نیمه‌ساختاریافته بود. نمونه‌گیری تا جایی پیش رفت تا داده‌ها به اشباع رسید و دیگر داده جدیدی از مصاحبه‌ها استخراج نشد. مصاحبه با 10 نفر از افراد دارای آسیب بینایی که تجربه استفاده از خدمات واحد نابینایان را داشتند، به اشباع رسید. 132 کد اولیه (2 مقوله اصلی و 12 مقوله فرعی) از دل مصاحبه‌ها استخراج شد. جهت استحکام و صحت داده‌ها از معیارهای گوبا و لینکلن (اعتبار، انتقال‌پذیری، اطمینان‌پذیری و تاییدپذیری) استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از نرم‌افزار مکس کیودا نسخه 20 استفاده شد.یافته‌ها: تحلیل مصاحبه‌ها درباره تجربه مشارکت‌کنندگان در استفاده از خدمات واحد نابینایان کتابخانه ملی ایران در دو مقوله کلی "مشکلات و محدویت‌ها" و "پیشنهاد برای ارتقای سطح خدمات" خلاصه شد. 7 مقوله فرعی مربوط به “محدودیت‌ها و مشکلات” گزارش شده توسط کاربران دارای معلولیت بینایی عبارت بودند از: مسیرها و راهنماهای محیطی، ناامنی مسیر، استقلال نابینا، ابزارهای ویژه برای افراد با آسیب بینایی، امکانات رفاهی، شرایط محیطی تالار نابینایان (جایگاه کتابدار و شرایط محیطی خود تالار)، و بازاریابی خدمات. افراد دارای آسیب بینایی پیشنهاداتی را برای ارتقای سطح خدمات واحد ارائه دادند که در 5 مقوله فرعی آموزش، منابع، خدمات غیرحضوری، تقویت امکانات ویژه و تقویت امکانات داوطلبانه بود.نتیجه‌گیری: نتایج نشان داد افراد دارای معلولیت بینایی، مشکلات و محدودیت‌های متعددی در استفاده از خدمات واحد نابینایان سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران دارند. با توجه به اینکه این کتابخانه به عنوان کتابخانه مادر مطرح است، بهتر است دست‌اندرکاران سازمان در این زمینه پیگیری لازم را برای رفع محدودیت‌های کنونی به انجام برسانند و با ارزیابی مستمر نیازهای اطلاعاتی آنان، بازطراحی و چیدمان امکانات و علائم و راهنماهای محیطی، تسهیلات و امکانات ویژه، برنامه‌های توسعه، تهیه تجهیزات و برنامه‌های بازاریابی در جهت ارتقای سطح خدمات کتابخانه برای افراد با آسیب بینایی گام بردارند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2059 - مخاطب‌شناسی تقدیم‌نامه‌های کتاب‌های منتشر شده در ایران و نقش فرهنگی و ارتباطی آنها در جامعه اسلامی - ایرانی (مطالعه موردی: کتاب‌های کتابخانه عمومی شهید آوینی وایقان)
علی صادق زاده وایقان

هدف: هدف اصلی نشان دادن اهمیت و نقش فرهنگی و ارتباطی تقدیم‌نامه‌نویسی و بررسی مخاطب‌شناسی تقدیم‌‌نامه‌های کتاب‌های منتشر شده در ایران است.روش‌ پژوهش: پژوهش به روش پیمایشی انجام شده است. اطلاعات از طریق فیش‌برداری از 1800 عنوان کتاب جمع‌آوری شده است.یافته‌ها: حدود 10 درص چکیده کامل

هدف: هدف اصلی نشان دادن اهمیت و نقش فرهنگی و ارتباطی تقدیم‌نامه‌نویسی و بررسی مخاطب‌شناسی تقدیم‌‌نامه‌های کتاب‌های منتشر شده در ایران است.روش‌ پژوهش: پژوهش به روش پیمایشی انجام شده است. اطلاعات از طریق فیش‌برداری از 1800 عنوان کتاب جمع‌آوری شده است.یافته‌ها: حدود 10 درصد از کتاب‌ها دارای تقدیم‌نامه هستند. پدیدآور 78 درصد از تقدیم‌نامه‌ها مردان‌ها و 18 درصد زنان هستند. بیش از 60 درصد تقدیم‌نامه‌ها دارای یک مخاطب و به‌طور میانگین هر تقدیم‌نامه تقریبا به 2 مخاطب تقدیم شده است. به‌ترتیب آثار تالیفی، ترجمه و تصحیح متون بیشترین فراوانی تقدیم‌نامه را دارند و 65/96 درصد تقدیم‌نامه‌ها در کتاب‌هایی نوشته شده که پدیدآور آن یک نفر است. 33/50 درصد مخاطبان تقدیم‌نامه‌ها، از خانواده و بستگان پدیدآور است. 26/9 درصد از مخاطبان تقدیم‌نامه‌‌ها ائمه اطهار (ع) است که فراوانی امام زمان (عج) بیشتر از بقیه است. شهدا، استادان و نوجوانان و جوانان، بیشتر از بقیه گروه‌ها و شخصیت‌ها مخاطب بوده‌اند. از 3143 مخاطب در تقدیم‌نامه‌ها، 102 مخاطب غیر اشخاص بوده است.نتیجه‌گیری: تقدیم‌نامه‌نویسان کتاب‌ها، معتقد به آموزه‌های دین مبین اسلام به ویژه کلام الهی (قرآن) هستند. این موضوع سرمایه بسیار مهم معنوی و اعتقادی است که مدیران جامعه اسلامی و خانواده‌ها باید این نوع سرمایه‌ها را تقویت، تکریم و تجلیل نمایند. حس ملی و وطن‌پرستی پدیدآورندگان در تقدیم‌نامه‌ها در دنیای کنونی سرمایه فرهنگی ارزشمندی در مقابل تهاجم و جنگ نرم و فرهنگی بیگانگان و نقش‌آفرین است. توجه به بحث حفظ محیط زیست، منابع طبیعی و سرمایه‌های کشاورزی و دامپروری، پیام و رسانه بسیار ارزشمند برای حفظ این منابع است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2060 - طراحی الگوی اشتراک‌گذاری اطلاعات در کتابخانه‌های دانشگاه‌های ایران
لیلا گودرزی علیرضا اسفندیاری مقدم بهروز بیات

هدف: پژوهش حاضر با هدف طراحی الگوی اشتراک‌گذاری اطلاعات در کتابخانه‌های دانشگاه‌های ایران انجام شده است.روش پژوهش: این پژوهش از نظر هدف کاربردی است.از نظر روش اجرای پژوهش کیفی است. صاحب نظران و خبرگان حوزه کتابداری و حوزه آموزش اعم از اساتید دانشگاه ها به عنوان جامعه پژ چکیده کامل

هدف: پژوهش حاضر با هدف طراحی الگوی اشتراک‌گذاری اطلاعات در کتابخانه‌های دانشگاه‌های ایران انجام شده است.روش پژوهش: این پژوهش از نظر هدف کاربردی است.از نظر روش اجرای پژوهش کیفی است. صاحب نظران و خبرگان حوزه کتابداری و حوزه آموزش اعم از اساتید دانشگاه ها به عنوان جامعه پژوهش در نظر گرفته شده اند که با روش هدفمند گلوله برفی با انجام 20 مصاحبه، تشخیص محقق این بوده است که اطلاعات گردآوری شده به نقطه اشباع رسیده است. ابزار گردآوری داده ها بررسی پژوهش های ملی و بین‌المللی مرتبط با موضوع و همچنین مصاحبه اکتشافی نیمه ساختار یافته بود. در نهایت پس از جمع آوری اطلاعات از بخش های مصاحبه و بررسی منابع، در این مرحله از کدگذاری (باز، محوری و انتخابی)، برای طبقه بندی داده ها استفاده شد. برای بررسی اعتبار درونی(قابلیت اعتبار) یافته ها، علاوه بر اینکه داده ها با مطالعه مبانی نظری، پیشینه تحقیق، منابع، مصاحبه با افراد کانونی انتخاب و تأیید شدند، نظرات و رهنمودهای گروهی از خبرگان نیز لحاظ شد و قبل از کدگذاری، جرح و تعدیل نهایی به عمل آمد. برای تأیید دقّت و صحّت داده ها، در مورد اعتبار مطالعه از شیوه بررسی به وسیله اعضای پژوهش استفاده گردید.یافته‌ها: یافته‌های پژوهش بیانگر آن بود که الگوی مناسب اشتراک‌گذاری اطلاعات در کتابخانه‌های دانشگاه‌های کشور، متشکل از ابعادی چون بکارگیری فناوری، سیاست های سازمانی، مهارت های فردی و گروهی، آمادگی محیطی، الزامات اجرایی و پیش نیازهای سازمانی و مدیریتی می باشد.نتیجه‌گیری: الگوی اشتراک‌گذاری اطلاعات در کتابخانه ها کمک می نماید تا زمینه برای ارتباط بهتر بین مسئولان کتابخانه‌ها و بهره‌گیری از نظرات و دیدگاه‌های سایر همکاران برای آنها فراهم گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2061 - بررسی تطبیقی خدمات و منابع بخش ایران‌شناسی کتابخانه‌های منتخب ایران و هند
زهره میرحسینی سمیه متقی الحق

هدف: هدف پژوهش حاضر، مطالعه تطبیقی خدمات و منابع بخش ایران‌شناسی کتابخانه‌های منتخب ایران و هند است.روش پژوهش: این پژوهش، کاربردی و از نظر روش انجام پیمایشی – مقایسه ای است. جامعه آماری آن شامل مدیران و منابع مراکز ایرانشناسی ایران و هند شامل کتابخانه ملی، بنیاد چکیده کامل

هدف: هدف پژوهش حاضر، مطالعه تطبیقی خدمات و منابع بخش ایران‌شناسی کتابخانه‌های منتخب ایران و هند است.روش پژوهش: این پژوهش، کاربردی و از نظر روش انجام پیمایشی – مقایسه ای است. جامعه آماری آن شامل مدیران و منابع مراکز ایرانشناسی ایران و هند شامل کتابخانه ملی، بنیاد ایرانشناسی، کتابخانه خدا بخش و کتابخانه مرکزی دانشگاه عثمانیه است. ابزار گردآوری داده ها سیاهه وارسی و پرسشنامه و ابزار تجزیه و تحلیل داده ها نرم‌افزار اکسل است. در بررسی خدمات مراکز ایران‌شناسی از پرسشنامه محقق ساخته در قالب 5 سؤال اصلی در طیف لیکرت استفاده شده است.یافته ها: یافته ها نشان داد که بیشترین منابع ایران شناسی در ایران به زبان فارسی و انگلیسی است اما در هند بیشتر به زبان انگلیسی، پهلوی، فارسی و عربی است و تنوع موضوعی منابع موجود در حوزه‌های موضوعی مراکز ایران‌شناسی هندی نسبت به مراکز ایران شناسی ایرانی بیشتر است و بیشتر خدمات ارائه‌شده (امانت دهی ، استفاده از مراجع و اطلاع رسانی) در مراکز ایران‌شناسی ایران و هند متعلق به اساتید، پژوهشگران و دانشجویان است. همچنین خدمات پژوهشی بیشترین خدمات بنیاد ایران‌شناسی، کتابخانه ملی، کتابخانه مرکزی عثمانیه و کتابخانه خدابخش برای جامعه استفاده‌کننده پژوهشگران، ایران‌شناسان و دانشجویان است. علاوه براین، ارائه اصل منبع در مراکز ایران و میکروفیلم و نسخه‌های الکترونیکی در مراکز هند بیشترین نحوه استفاده از منابع را شامل می شوند و مهم‌ترین نحوه همکاری بین مراکز ایران‌شناسی در ایران از طریق ایران‌شناسان و امانت منابع و در هند نیز از طریق ایران شناسان، ارائه خدمات و شناسایی پیشینه است.نتیجه گیری: نتایج نشان داد که منابع و خدمات ایران شناسی کتابخانه های منتخب هند وضعیت بهتری نسبت به ایران دارند. بنابراین مسئولان ایران شناسی ایران باید زمینه های لازم برای گسترش خدمات و منابع اطلاعاتی خود فراهم کنند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2062 - واکاوی،کشف و تبیین عوامل مؤثر در اشتراک دانش‌وب و رتبه‌بندی آنها در کتابخانه‌های عمومی
لیلی طاهرخانی صفیه طهماسبی لیمونی میترا قیاسی

هدف: هدف پژوهش حاضر واکاوی، کشف و تبیین عوامل مؤثر در اشتراک دانش ‌وب و رتبه‌‌بندی آنها در کتابخانه های عمومی است.روش پژوهش: این پژوهش از جنبه هدف کاربردی، از لحاظ رویکرد اکتشافی و از نظر روش گردآوری اطلاعات آمیخته است. جامعه آماری در بخش کیفی شامل 15 نفر از خبرگان و د چکیده کامل

هدف: هدف پژوهش حاضر واکاوی، کشف و تبیین عوامل مؤثر در اشتراک دانش ‌وب و رتبه‌‌بندی آنها در کتابخانه های عمومی است.روش پژوهش: این پژوهش از جنبه هدف کاربردی، از لحاظ رویکرد اکتشافی و از نظر روش گردآوری اطلاعات آمیخته است. جامعه آماری در بخش کیفی شامل 15 نفر از خبرگان و در بخش کمی کلیه کارکنان نهاد کتابخانه‌های عمومی‌کشور به تعداد 7000 نفر تشکیل می دهند که با استفاده از فرمول کوکران تعداد 364 نفر انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها در بخش کیفی مصاحبه های نیمه ساختاریافته و در بخش کمی نیز از پرسشنامه محقق ساخته اشتراک دانش‌وب استفاده شد. روایی صوری، محتوایی و سازه ابزار و پایایی آن تأیید گردید. جهت شناسایی عوامل مؤثر بر اشتراک دانش‌وب از تحلیل‌تم و جهت تحلیل داده های کمی حاصل از پرسشنامه ها و رتبه بندی آنها از آزمون علامت، تحلیل عاملی تأییدی و معادلات ساختاری استفاده و داده ها ازطریق نرم افزار PLS3.8 تجزیه و تحلیل شدند.یافته ها: یافته های بدست آمده از تحلیل‌تم و تحلیل عاملی نشان داد که سه عامل مطلوبیت‌ فضای ‌وب، مطلوبیت ‌اطلاعات ‌وب و مطلوبیت ‌افراد با ضریب تأثیر 917/0، 858/. و 813/0 در اولویت های اول تا سوم قرارگرفتند. همچنین نتایج میانگین و سطوح معناداری نشان داد که اشتراک دانش‌وب در سطح مطلوب قرار دارد.اصالت/ارزش: اشتراک دانش‌وب قابلیتی انعطاف‌پذیر برای ارائه محتوا با هدف دسترسی سریع به دانش در فضای ‌وب است بنابراین ضرورت دارد سازمان‌ها آن را مورد شناسایی و بهره برداری قرار دهند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2063 - امکان‌سنجی برنامه‌های بازاریابی اطلاعات در کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران و ارائه مدل پیشنهادی
اشرف السادات بزرگی سمیه نصیری

پژوهش حاضر به امکان سنجی برنامه های بازاریابی اطلاعات در کتابخانه ملی و ارائه مدل پیشنهادی می پردازد. جامعه مورد پژوهش، مدیران سازمان و تشکیلات اداری کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران هستند. در پژوهش حاضر از روش های پیمایشی،توصیفی و مطالعه موردی استفاده شده است و بر اسا چکیده کامل

پژوهش حاضر به امکان سنجی برنامه های بازاریابی اطلاعات در کتابخانه ملی و ارائه مدل پیشنهادی می پردازد. جامعه مورد پژوهش، مدیران سازمان و تشکیلات اداری کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران هستند. در پژوهش حاضر از روش های پیمایشی،توصیفی و مطالعه موردی استفاده شده است و بر اساس یافته های پژوهش یک مدل بازاریابی اطلاعات طراحی و ارائه شده است. در بخش پیمایشی پرسشنامه‌ای طراحی و میان ۲۳ مدیر کتابخانه ملی توزیع شد و در نهایت ۲١ پرسشنامه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت؛ در تحلیل داده ها از آمار توصیفی و آزمون ناپارامتریک خی دو استفاده گردید. یافته ها نشان می دهد که میزان آشنایی مدیران با مفهوم بازاریابی اطلاعات در کتابخانه ملی در حد زیادی (1/57%) است. در زمینه دیدگاه مدیران در خصوص ضرورت بازاریابی اطلاعات در کتابخانه ملی یافته ها نشان می دهد اکثر پاسخ دهندگان (7/85%)، با ضرورت بازاریابی اطلاعات در کتابخانه ملی موافق هستند. در بخش دیگر مطابق چک لیست (سیاهه وارسی) مولفه های عناصر هفت گانه آمیخته بازاریابی اطلاعات در کتابخانه ملی گردآوری و با توجه به سوالات، اطلاعات لازم استخراج شد. یافته ها نشان می دهد از ۱۲۷ مورد مرتبط با عناصر آمیخته بازاریابی ۱۰۸ مورد یعنی 85% موارد در کتابخانه ملی وجود دارد. و این کتابخانه گام های اولیه را جهت اجرای بازاریابی اطلاعات برداشته و تشکیلات اداری مرتبط با این بخش ایجاد شده است. اما علی رغم این نکات, یافته ها همچنین حاکی از آن است که میان عناصر یاد شده هیچ ترکیب منسجمی به عنوان آمیخته بازاریابی وجود ندارد. نتایج حاصل شده فرضیه پژوهش مبتنی بر: در کتابخانه ملی امکان بازاریابی اطلاعات وجود دارد را تایید می کنند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2064 - امکان‌سنجی پیاده‌سازی نظام فایو اس در مخزن‌ها و بخش مرجع کتابخانه ملی ایران
شکوه تفرشی زینب صفوی

هدف: پژوهش حاضر با هدف امکان‌سنجی پیاده‌سازی نظام فایو اس در مخزن‌ها و بخش مرجع کتابخانه ملی ایران به انجام رسیده است. روش تحقیق: در این پژوهش از روش پیمایشی استفاده شده است. جامعه آماری این پژوهش مخزن‌ها و بخش مرجع کتابخانه ملی ایران است. ابزار گردآوری اطلاعات سیاهه چکیده کامل

هدف: پژوهش حاضر با هدف امکان‌سنجی پیاده‌سازی نظام فایو اس در مخزن‌ها و بخش مرجع کتابخانه ملی ایران به انجام رسیده است. روش تحقیق: در این پژوهش از روش پیمایشی استفاده شده است. جامعه آماری این پژوهش مخزن‌ها و بخش مرجع کتابخانه ملی ایران است. ابزار گردآوری اطلاعات سیاهه وارسی می باشد. برای سنجش داده‌ها از روش خی دو و آزمون میانه استفاده شده است. یافته ها: نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل داده‌ها نشان داد که در 9/14 درصد موارد، اصلا نظام فایو اس در مخزن‌ها و بخش مرجع کتابخانه ملی رعایت نمی‌شود، در 04/12 درصد به میزان ضعیف، 8/13 درصد به صورت قابل قبول، 8/20 درصد خوب و در 3/38 درصد موارد به میزان کامل در مخزن‌ها و بخش مرجع کتابخانه ملی ایران نظام فایو اس رعایت می‌شود. نتیجه گیری: نتایج بدست آمده از این پژوهش نشان داد وضعیت مخزن ها و بخش مرجع کتابخانه ملی ایران در وضعیت مطلوبی می باشد و امکان پیاده سازی نظام فایو اس در این بخش ها وجود دارد. همچنین مدیران بخش باید نسبت به آموزش کارکنان در درک مفاهیم فایو اس علی الخصوص s5 اهتمام بیشتری نمایند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2065 - تأثیرکاربرد دستکش مطالعه، ابزاری برای تورق نسخه‌های خطی، کتاب‌ها، نشریه‌ها و دیگر موادکاغذی، جهت حفاظت مواد از رطوبت و فرسودگی و افزایش سرعت کار
رضا احمدی زمانی

این پژوهش با استفاده از روش تجربی(تک گروهی) سعی دارد کاربرد دستکش مطالعه و تورق را به عنوان ابزاری برای تورق نسخه‌های خطی، کتاب‌ها، نشریه‌ها و دیگر موادکاغذی، جهت حفاظت مواد از رطوبت و فرسودگی و افزایش سرعت کار مورد پژوهش قرار دهد. این تحقیق مواد موجود در مجموعه کتابخان چکیده کامل

این پژوهش با استفاده از روش تجربی(تک گروهی) سعی دارد کاربرد دستکش مطالعه و تورق را به عنوان ابزاری برای تورق نسخه‌های خطی، کتاب‌ها، نشریه‌ها و دیگر موادکاغذی، جهت حفاظت مواد از رطوبت و فرسودگی و افزایش سرعت کار مورد پژوهش قرار دهد. این تحقیق مواد موجود در مجموعه کتابخانه‌ها را از نظر حفاظت و نگهداری، به ویژه در حین مطالعه و تورق که بایستی به خوبی محافظت شوند مورد بررسی قرار می دهد. همچنین به گونه شناسی عوامل بیولوژیکی مخرب و عواملی که باعث ایجاد رطوبت، فرسودگی و آسیب های کلی منابع می شوند می پردازد. در این پژوهش به مهم ترین مخاطراتی که سلامتی کتابداران را تهدید می کند مانند: بیماری های تنفسی، گوارشی و حساسیت های پوستی و غیره اشاره شده است. به علاوه در مورد استفاده از دستکش جهت حفاظت دست، اختراع دستکش مطالعه و تورق، به قابلیت‌ها و مزایای دستکش اختراع شده و مراحل ثبت اختراع نیزپرداخته شده است. یافته‌ها ونتایج پژوهش به دست آمده نشان داد 98درصد کتابداران تایید کردند، اکثر مواد کاغذی که با آن سر و کار دارند با گرد و غبار و مواد بیولوژیکی همراه است. بیش از 95درصد از کتابدارن در محیط کار خود نسبت به بهداشت و سلامتی خود نگران هستند. اکثر کارکنان کتابخانه ها؛بیش از 93درصد؛ به فقدان ابزاری مناسب برای تورق که دیگر نیازی به تر کردن انگشت نباشد اشاره کرده اند. بیش از 79درصد کتابداران استفاده از دستکش مطالعه وتورق را برای ورق زدن و حفاظت نسخ خطی، نشریات و کتاب ها ابزاری موثر دانسته اند. 94 درصد از کتابداران حجم نمونه نیز اظهار داشته اند که در صورت استفاده از دستکش مطالعه در مقایسه ورق زدن با دست، تا حد خیلی زیاد منجر به افزایش سرعت کار خواهد شد. نتیجه پژوهش نشان داد که کار برد دستکش مطالعه وتورق برای کلیه کتابخانه ها و مراکز علمی و فرهنگی و کسانی که با مواد کاغذی سرو کار دارند می تواندمفید واقع گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2066 - بررسی تحلیل محتوای مهارت های زندگی در کتابهای داستانی کودکان 4-9 سال کانون پرورشی فکری کودکان و نوجوانان طی سال های 1378-1392
زهره میرحسینی مهدی قاسمی

هدف: شناسایی و بررسی‌گرایش موضوعی نویسندگان حوزه ادبیات کودکان پیرامون مفاهیم مرتبط با مهارت‌های زندگی در کتابهای داستانی‌کودکان 4-9 سال که توسط‌ کانون پرورش‌‌فکری‌کودکان‌ و ‌نوجوانان در‌طی ‌سالهای‌1387-1392 منتشر شده است هدف اصلی پژوهش حاضر می‌باشد. روش پژوهش: ‌به‌م چکیده کامل

هدف: شناسایی و بررسی‌گرایش موضوعی نویسندگان حوزه ادبیات کودکان پیرامون مفاهیم مرتبط با مهارت‌های زندگی در کتابهای داستانی‌کودکان 4-9 سال که توسط‌ کانون پرورش‌‌فکری‌کودکان‌ و ‌نوجوانان در‌طی ‌سالهای‌1387-1392 منتشر شده است هدف اصلی پژوهش حاضر می‌باشد. روش پژوهش: ‌به‌منظور ‌بررسی ‌مفاهیم مرتبط با مهارت‌های زندگی در ‌داستان‌های‌کودکان از روش تحلیل‌محتوای مفهومی استفاده‌ شده‌است. در‌این‌راستا پس‌از‌بررسی‌فهرست‌کتابهای‌داستانی موجود در سایت تولیدات کانون پرورش‌‌فکری‌کودکان‌ و ‌نوجوانان مجموعا تعداد 130 عنوان کتاب داستانی مناسب گروه سنی ذکر‌شده در سالهای مورد بررسی شناسایی گردید. و 89 درصد از این جامعه‌آماری که شامل تعداد 116 عنوان کتاب می شود توسط محقق مورد بررسی قرار گرفته است یافته ها: مفاهیم مرتبط با مهارت‌های زندگی در شش مقوله‌"برقراری ارتباط با دیگران"،"تصمیم‌گیری"،"تقویت اعتماد به‌نفس"، "دوست‌یابی"،" مقابله با اضطراب" ،" مقابله با خشم " با فراوانی 2549 جای‌گرفت. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که نویسندگان کتابهای داستانی به مقوله" برقراری ارتباط با دیگران" با فراوانی 786 و 8/30 درصد بیشترین و در مقابل مقوله "مقابله با خشم" با فراوانی 97 و 8/3 در صد کمترین توجه را داشته‌اند. و همچنین از شش مقوله ذکر‌شده همگی بجز دوتای آخری در سالهای 1392و1390 به ترتیب دارای بیشترین و کمترین میزان میانگین تکرار مفهوم در هر‌کتاب می باشد. نتیجه گیری: نتایج بدست‌آمده از مطالعه وضعیت مقوله‌ها در هریک از سالهای مورد بررسی نشانگر آن است که بیشترین تاکید مشاهده شده مربوط به سال 1387 با تعداد 52 کتاب در باره همه مقوله‌ها و فراوانی 1095 در تمامی مفاهیم می باشد. در حالیکه سال‌1390 با 4 کتاب و فراوانی‌60 در تمام مفاهیم دارای کمترین میزان تاکید است. در بین گروههای سنی هم رده سنی‌"ب" با میزان فراوانی 63 جایگاه اول را به خود اختصاص‌داده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2067 - دیدگاه مدیران کتابخانه‌های بیمارستان‌های آموزشی نسبت به جایگاه فناوری اطلاعات در این کتابخانه‌ها: یک مطالعه تطبیقی
علیرضا اسفندیاری مقدم مژده دهقانی مریم سه دهی لیلا نعمتی انارکی الهه حسن زاده

هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی مقایسه ای دیدگاه مدیران کتابخانه‌های بیمارستان های آموزشی دانشگاه علوم پزشکی ایران، شهید بهشتی و تهران نسبت به جایگاه فناوری اطلاعات در کتابخانه ها است. روشپژوهش : نوع پژوهش کاربردی و روش پژوهش پیماشی بود. این پژوهش برای گردآوری داده‌ها از چکیده کامل

هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی مقایسه ای دیدگاه مدیران کتابخانه‌های بیمارستان های آموزشی دانشگاه علوم پزشکی ایران، شهید بهشتی و تهران نسبت به جایگاه فناوری اطلاعات در کتابخانه ها است. روشپژوهش : نوع پژوهش کاربردی و روش پژوهش پیماشی بود. این پژوهش برای گردآوری داده‌ها از پرسشنامه محقق ساخته استفاده نمود. جامعه آماری مورد بررسی در این پژوهش مدیران 40 کتابخانه بیمارستانی دانشگاه علوم پزشکی ایران، شهید بهشتی و تهران بودند که تنها 32 پرسشنامه عودت داده شد. برای تجزیه و تحلیل دادها از نرم افزار آماری SPSS (نسخه 17) استفاده شد. یافته‌ها: یافته‌های پژوهش نشان داد که 5/12 درصد از مدیران دانشگاه تهران، 6/15 درصد از دانشگاه ایران و 25 درصد از دانشگاه شهید بهشتی به میزان بسیار زیاد با به کارگیری و توسعه فناوری اطلاعات و ابزارهای آن موافقند و 7/93 درصد از مدیران هر سه کتابخانه بیمارستانی استفاده از فناوری اطلاعات را ضروری می دانند. از دیدگاه مدیران بیشترین مزیت فناوری اطلاعات مربوط به کاهش تلاش انسانی( 4/59درصد) است. 100درصد مدیران کتابخانه‌های هر سه دانشگاه نیاز به ارتقاء بیشتر مهارت خود در زمینه‌های مختلف فناوری اطلاعات را تأیید نمودند. در دانشگاه تهران 1/16درصد، در دانشگاه ایران 9/12 درصد و در دانشگاه شهید بهشتی 29 درصد از مدیران به منظور ارتقاء مهارت‌های کتابداران به میزان بسیار زیاد با آموزش رسمی‌ آنها موافقند و در نهایت نقش کتابخانه‌ها را به عنوان مراکز اطلاع رسانی برای گردآوری، سازماندهی و اشاعه اطلاعات مؤثر می‌دانند. نتیجه گیری: با توجه به یافته‌های پژوهش می توان نتیجه گرفت که نگرش عینی و عملی مدیران کتابخانه‌های بیمارستانی نسبت به جایگاه فناوری اطلاعات از تفاوت معناداری برخوردار است به طوری که مدیران کتابخانه‌های بیمارستانی دانشگاه شهید بهشتی نگرش و تمایل عینی و عملی بالاتری نسبت به جایگاه فناوری اطلاعات در کتابخانه‌های بیمارستانی دارند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2068 - قابلیت سیستم اطلاعات جغرافیایی(GIS) در نقشه نمایی شاخص‌های عملکرد کتابخانه‌های دانشگاهی
رقیه اسکروچی فریده وزیری هشی مژگان جان بزرگی

هدف: این پژوهش با هدف تعیین قابلیت‌های جی. آی. اس. در نقشه‌نمایی شاخص های عملکرد کتابخانه های دانشگاه های علوم پزشکی تهران و شهید بهشتی انجام شد. روش پژوهش: این پژوهش از نوع بنیادی و روش آن پیمایشی توصیفی است. کلیه کتابخانه‌های مرکزی و دانشکده‌ای دانشگاه‌های علوم پزشکی چکیده کامل

هدف: این پژوهش با هدف تعیین قابلیت‌های جی. آی. اس. در نقشه‌نمایی شاخص های عملکرد کتابخانه های دانشگاه های علوم پزشکی تهران و شهید بهشتی انجام شد. روش پژوهش: این پژوهش از نوع بنیادی و روش آن پیمایشی توصیفی است. کلیه کتابخانه‌های مرکزی و دانشکده‌ای دانشگاه‌های علوم پزشکی تهران و شهید بهشتی (22 کتابخانه) به عنوان نمونه انتخاب شدند. شش شاخص عملکرد منتخب در این پژوهش مقوله‌های گسترده ای را در حوزه های مختلف کتابخانه از قبیل: امکانات، کارکنان، مجموعه و هزینه ها در بردارند که داده‌های موردنظر جهت محاسبه آنها با استفاده پرسش‌نامه گردآوری شد. در نهایت تحلیل داده‌ها با نرم افزار ArcGIS 9.3 صورت گرفت. یافته ها: نرم افزار ArcGIS قابلیت نمایش شاخص های عملکردی را در قالب تصاویر بسیار واضح و گویا جهت تحلیل و آنالیز دارا است؛ به طوری‌که نمایش این شاخص‌ها در قالب نمودارها و جداول نه تنها فرایند تجزیه و تحلیل را دشوار، بلکه فاقد هر گونه جذابیتی نیز برای خواننده می‌باشد. نتیجه گیری: نقشه‌هایی که در آنها با استفاده از جی. آی. اس. به تجزیه و تحلیل شاخص‌های عملکردی پرداخته شد، به مثابه نقشه راهی می ماند که افراد را بنا به نیازشان هدایت کرده و پاسخ‌گوی سؤال‌های مختلف آنها هستند؛ به‌طوری‌که افراد می‌توانند تجزیه و تحلیل‌های فراوانی را از این نقشه‌ها استخراج کنند؛ علاوه بر این، تجزیه و تحلیل داده‌ها تنها یکی از قابلیت‌های جی. آی. اس. در میان قابلیت‌های بیشمار آن است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2069 - تحلیل عوامل بازدارنده تولیدات علمی زنان ایرانی در آی. اس. آی
علیرضا اسفندیاری مقدم محمد حسن زاده

هدف: هدف اصلی این پژوهش، بررسی عوامل بازدارنده تولیدات علمی زنان ایرانی در آی. اس. آی بین سال های 1993 تا 2009 می باشد. روش پژوهش: این پژوهش کاربردی به روش مطالعه کتابخانه ای و پیمایشی به انجام رسیده است. برای شناسایی زنان دارای تولیدات علمی در آی. اس. آی، گردآوری اطلاع چکیده کامل

هدف: هدف اصلی این پژوهش، بررسی عوامل بازدارنده تولیدات علمی زنان ایرانی در آی. اس. آی بین سال های 1993 تا 2009 می باشد. روش پژوهش: این پژوهش کاربردی به روش مطالعه کتابخانه ای و پیمایشی به انجام رسیده است. برای شناسایی زنان دارای تولیدات علمی در آی. اس. آی، گردآوری اطلاعات از پایگاه (Web of Science)WoSمتعلق به مؤسسه ISIاستفاده شد و برای گردآوری اطلاعات مربوط به عوامل بازدارنده تولیدات علمی زنان از پرسش نامه محقق ساخته استفاده گردیده است. پرسش نامه مذکور، پس از بررسی روایی و پایایی، به تعداد 100 نفر از نویسندگان زن ارسال گردید. یافته های: به لحاظ اولویت، جامعه پژوهش، بازدارنده ترین عامل بر سر راه تولید علم خود را ضعف قوانین و مقررات می دانند. به دنبال آن، بازدارنده ترین عوامل عبارتند از طرز تلقی و نگرش جامعه به زنان، تأکید بر وظایف خانه داری برای زنان، وجود سنت‌های دست و پا گیر برای زنان، بچه داری و دغدغه تربیت فرزندان، و عدم امکان همکاری با مردان. نتیجه گیری: وجود فرهنگ مردسالاری در جامعه و جامعه علمی، و اشتغال ذهنی بیش از اندازه زنان به خاطر وظایف مدیریت خانه عوامل دوگانه ای بودند که زنان مولد علم، جایگاه کمتری برای آنها قائل بودند. در پایان، در راستای توانمندسازی زنان برای تولید علم و تعدیل عوامل بازدارنده، برخی پیشنهادات اجرایی ارائه گردید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2070 - تحلیل محتوای سفرنامه های ترجمه شده سیاحان انگلیسی درباره ایران
ناهید بنی اقبال آزاده حیدری

هدف پژوهش: در مرحله اول، بررسی آماری موضوعات و شاخص های مطرح شده توسط سیاحان انگلیسی در سفرنامه هایشان و در مرحله دوم بررسی وضعیت شخصی سیاحان در هنگام ورود به ایران، از جمله سال تولد و وفات، زمان ورود، مسیر حرکت، وسایل سفر، آثار مکتوب آنها و ... می باشد. روش پژوهش: تحل چکیده کامل

هدف پژوهش: در مرحله اول، بررسی آماری موضوعات و شاخص های مطرح شده توسط سیاحان انگلیسی در سفرنامه هایشان و در مرحله دوم بررسی وضعیت شخصی سیاحان در هنگام ورود به ایران، از جمله سال تولد و وفات، زمان ورود، مسیر حرکت، وسایل سفر، آثار مکتوب آنها و ... می باشد. روش پژوهش: تحلیل محتوای موضوعی و کمی سفرنامه های ترجمه شده سیاحان انگلیسی درباره ایران است که در قالب سنجش فراوانی مقوله ها، با بیان عددی ارائه می شود. جامعه پژوهش: سفرنامه های سیاحان انگلیسی است که در طول قرون مختلف به ایران آمده اند و سفرنامه هایشان تا سال 1384 (سال انجام پژوهش) به فارسی ترجمه شده است. جامعه آماری پژوهش را 60 عنوان سفرنامه، از 64 سیاح انگلیسی، تشکیل داد که محتوای موضوعی آنها تحلیل و یافته ها در جداولی تنظیم شد. روش گردآوری اطلاعات: روش گردآوری اطلاعات کتابخانه ای (جستجوی سفرنامه ها در کتابخانه ها) و مطالعه دقیق سفرنامه ها، مستندسازی موضوعات در جداول موضوعی با استفاده از سرعنوان های موضوعی فارسی و مستندسازی اسامی سیاحان با استفاده از مستند مشاهیر ایران است. یافته های پژوهش: در بررسی حاضر مشخص شده که سیاحان به وضعیت جغرافیایی ایران از جمله وضعیت آب و هوایی، درجه حرارت مناطق مختلف، تاریخ شهرها و روستاها و موقعیت جغرافیایی آنها توجه بیشتری داشته اند و این موضوعات بیشترین بسامد را در سفرنامه های این سیاحان به خود اختصاص داده است. (2376 مورد در این باره ذکر شده است). موضوع اماکن خاص، در واقع اعلام مکان، 1016 مورد توسط سیاحان ذکر شده است. پس از آن موضوع کوه ها و دره ها، با 797 مورد در رتبه سوم است. با مطالعه اطلاعات شخصی این گروه سیاحان، مشخص می شود که بیشترین تعداد سیاحان انگلیسی در دوران حکومت قاجاریه (48 نفر)، در طول حکومت ناصرالدین شاه قاجار (16 نفر)، در طول قرن 20 (33 نفر)، و در طول سال های 1900 تا 1950 (26 نفر) به ایران آمده اند. با مطالعه مسیر سفر سیاحان به ایران، علاوه بر تعیین مسیر ورودی و خروجی آنان، مشخص شد که بیشترین شهری را که سیاحان بازدید کرده اند، تهران است و شهرهای اصفهان با 31 مرتبه و قزوین با 27 مرتبه، در جذب سیاحان، رتبه دوم و سوم را به خود اختصاص داده اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2071 - عوامل موثر بر پذیرش نظام آرشیو دیجیتالی صدا توسط برنامه‌سازان صدای جمهوری اسلامی ایران در منطقه شمالغرب کشور، بر اساس «مدل پذیرش فناوری دیویس»
طلعت حسن پور عبدالرضا نوروزی چاکلی

هدف: هدفاین پژوهش بررسی عوامل موثر بر پذیرش نظام آرشیو دیجیتالی صدا توسط برنامه‌سازان صدای جمهوری اسلامی ایران در منطقه شمال غرب کشور، براساس مدل پذیرش فناوری (تم)[1] دیویس است. روش‌شناسی: این پژوهش از نوع تحلیلی است که با روش پیمایشی انجام شده است. جامعۀ پژوهش شامل 1 چکیده کامل

هدف: هدفاین پژوهش بررسی عوامل موثر بر پذیرش نظام آرشیو دیجیتالی صدا توسط برنامه‌سازان صدای جمهوری اسلامی ایران در منطقه شمال غرب کشور، براساس مدل پذیرش فناوری (تم)[1] دیویس است. روش‌شناسی: این پژوهش از نوع تحلیلی است که با روش پیمایشی انجام شده است. جامعۀ پژوهش شامل 100 نفر از برنامه سازان صدای جمهوری اسلامی ایران در منطقه شمالغرب کشور در شهرهای ارومیه، تبریز، اردبیل، زنجان، قزوین، سنندج و مهاباد می باشد که با توجه به محدود بودن جامعه، از روش سرشماری استفاده شده و اطلاعات مورد نیاز با استفاده از پرسشنامه گردآوری شده است. یافته‌ها: نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که عوامل سازندۀ مدل پذیرش فناوری دیویس شامل برداشت ذهنی از مفید بودن، برداشت ذهنی از سهولت استفاده، نگرش نسبت به استفاده و تصمیم به استفاده از فناوری اطلاعات در این پژوهش نیز در چارچوب مدل بعنوان عوامل تأثیرگذار بر پذیرش نظام آرشیو دیجیتالی صدا توسط برنامه سازان شناسایی شدند. نتیجه گیری: در پایان پژوهش با توجه به یافته های آن، توصیه هایی برای افزایش سرعت پذیرش نظام آرشیو دیجیتالی صدا در صدای جمهوری اسلامی ایران ارائه شده است. 4. Technology Acceptance Model (TAM) پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2072 - تحلیل استنادی مقالات نمایه سازی شده ارسالی توسط سازمان انرژی اتمی ایران به پایگاه اطلاعاتی اینیس طی سال های 1381-1385
خدیجه اکبری اشرف السادات بزرگی

تحقیق حاضر برآن است که به بررسی استنادی مقالات نمایه سازی شده توسط سازمان انرژی اتمی ایران که طی سالهای 1381-1385 به پایگاه اطلاعاتی اینیس ارسال شده است، بپردازد و مجلات هسته را در مقالات تألیفی مورد بررسی تعیین نماید. این تحقیق با استفاده از روش تحلیل استنادی انجام می چکیده کامل

تحقیق حاضر برآن است که به بررسی استنادی مقالات نمایه سازی شده توسط سازمان انرژی اتمی ایران که طی سالهای 1381-1385 به پایگاه اطلاعاتی اینیس ارسال شده است، بپردازد و مجلات هسته را در مقالات تألیفی مورد بررسی تعیین نماید. این تحقیق با استفاده از روش تحلیل استنادی انجام می گیرد. روش گردآوری دادهها از طریق فیشنویسی از مآخذ این مقالات است. نتایج تحقیق نشان می دهد که در 300 مقاله تألیفی نمایه سازی شده مورد بررسی 4351 استناد وجود دارد. بنابراین متوسط تعداد استنادها برای هر مقاله تألیفی 5/14 استناد می‌باشد. موضوع رادیولوژی و پزشکی هسته ای با 33/20 درصد بیشترین تعداد مقالات را داشته است. قاعدۀ برادفورد در مورد مجلات لاتین مورد استفاده توسط نویسندگان مقالات تألیفی مورد بررسی صادق است و 3 مجله هسته تعیین شدند. بیشترین میزان استفاده از منابع مورد استناد با 44/70 درصد متعلق به مجلات و کمترین میزان استفاده با 01/1 درصد مربوط به منابع الکترونیکی می باشد. نیم عمر منابع مورد استناد در مقالات تألیفی مورد بررسی، در مجموع، 2/7 سال برآورد شده است. در این میان نیم عمر منابع فارسی مورد استناد در طی سال های مورد بررسی به طور متوسط برابر با 4 سال و نیم عمر منابع لاتین مورد استناد به طور متوسط برابر با 6/9 سال می باشد. از نظر زبان منابع مورد استناد، منابع انگلیسی با 82/93 درصد بیشترین میزان استفاده را داشته اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2073 - کیفیت آموزش کتابداری در ایران با تکیه بر خدمات مرجع و اطلاع رسانی
مهشید التماسی فاطمه فهیم نیا

هدف : جهان امروز با سرعت به سوی مجازی شدن درحال حرکت است و علوم مختلف را تحت تأثیر خود قرار داده است . علم کتابداری و اطلاع رسانی نیز از این قاعده مستثنی نبوده، و خدمات مورد انتظار از کتابخانه ها و همچنین خدماتی که اغلب کتابخانه ها ارائه می دهند؛ متحول شده است و کتابخان چکیده کامل

هدف : جهان امروز با سرعت به سوی مجازی شدن درحال حرکت است و علوم مختلف را تحت تأثیر خود قرار داده است . علم کتابداری و اطلاع رسانی نیز از این قاعده مستثنی نبوده، و خدمات مورد انتظار از کتابخانه ها و همچنین خدماتی که اغلب کتابخانه ها ارائه می دهند؛ متحول شده است و کتابخانه های دیجیتالی به سرعت درحال پیشرفت هستند. حتی در کتابخانه های سنتی نیز نیاز به خدمات مرجع مجازی و خدمات اطلاع رسانی نوین به شدت احساس می شود. این مقاله به کیفیت و نحوه آموزش کتابداری درایران باتکیه برخدمات مرجع پرداخته است روش شناسی : در دانشگاههای ایران با روش تحلیل محتوای متون آموزشی و تطبیق برنامه های آموزشی گروههای کتابداری پرداخته است، و سپس با روش پیمایشی و با استفاده از پرسشنامه میزان مهارت های خدمات مرجع و اطلاع رسانی کتابداران کتابخانه های مختلف را مورد بررسی قرار داده است‘ نتیجه گیری : با توجه به تحلیل متون آموزشی و بررسی سرفصلهای درسی گروههای کتابداری و مقایسه نتایج آن با نتایج حاصل از پیمایش مهارت های مرجع کتابداران‘ این نتیجه حاصل شد که: متون آموزشی که در دانشگاههای ایران برای آموزش خدمات مرجع و اطلاع رسانی مورد استفاده قرار می گیرند بسیار قدیمی بوده و به همین جهت از کارایی و روزآمدی خوبی برخوردار نیستند این مهم با بررسی مهارتهای خدمات مرجع که در چهار محور آشنایی با اصول خدمات مرجع50% کتابداران،مهارت‌های اطلاع‌یابی40%، آشنایی با فن‌آوری‌های فعالیت‌های کتابداری20%، و آشنایی با مبانی اطلاع‌رسانی50%، مورد تأکید قرار گرفت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2074 - ارزیابی کتابخانه‌های صنعت نفت استان تهران با استانداردهای کتابخانه‌های تخصصی ایران
ناهید بنی اقبال معصومه علی کرمی

هدف: پژوهش حاضر به ارزیابی وضعیت کتابخانه های صنعت نفت استان تهران در مقایسه با استانداردهای کتابخانه‌های تخصصی ایران می پردازد. روش شناسی: روش تحقیق پیمایشی و از نوع ارزیابی تطبیقی است. برای گردآوری اطلاعات از پرسشنامه و برای تعیین شاخص ها و تحلیل آماری آنها از استاند چکیده کامل

هدف: پژوهش حاضر به ارزیابی وضعیت کتابخانه های صنعت نفت استان تهران در مقایسه با استانداردهای کتابخانه‌های تخصصی ایران می پردازد. روش شناسی: روش تحقیق پیمایشی و از نوع ارزیابی تطبیقی است. برای گردآوری اطلاعات از پرسشنامه و برای تعیین شاخص ها و تحلیل آماری آنها از استانداردهای کتابخانه های تخصصی ایران استفاده شده است. بدین منظور وضعیت این کتابخانه ها از لحاظ 8 مولفه اصلی استاندارد با استانداردهای کتابخانه های تخصصی ایران مقایسه شده است. جامعه پژوهش: جامعه این پژوهش، کتابخانه های صنعت نفت استان تهران است که شامل 24 کتابخانه تخصصی می شود ولی با توجه به اینکه یک کتابخانه به علت نقل و انتقال، فضای فیزیکی و شرایط ارائه خدمات ندارد و 2 کتابخانه بنا به دلایلی حاضر به همکاری نشده اند؛ لذا جامعه مورد مطالعه در این پژوهش را 21 کتابخانه باقیمانده تشکیل می دهد. یافته های پژوهش: در این پژوهش مجموعاً 113 شاخص برای استانداردها در نظر گرفته شده است. ابتدا مولفه های استانداردهای اهداف و وظایف، سازمان و مدیریت، نیروی انسانی، مجموعه، سازماندهی منابع، خدمات، ساختمان و تجهیزات و بودجه، تهیه و تنظیم و با استانداردها مقایسه شد و این نتایج بدست آمد: استانداردهای مذکور به ترتیب 8 مورد فوق در 95، 62، 81، 100، 76، 67، 57 و 52 درصد از کتابخانه های مورد مطالعه رعایت شده است. نتیجه‌گیری:با توجه به نتایج نهایی بررسی وضعیت استانداردهای 8 گانه کتابخانه های تخصصی ایران در کتابخانه های صنعت نفت استان تهران، مشاهده شد که 7 استاندارد اول یعنی استانداردهای اهداف و وظایف، سازمان و مدیریت، نیروی انسانی، مجموعه، سازماندهی، خدمات و ساختمان و تجهیزات در کتابخانه های مورد مطالعه مراعات می شوند و تنها در مورد استاندارد بودجه نمی توان اظهار نظر قطعی کرد. بنابراین می توان گفت استانداردهای کتابخانه های تخصصی ایران در کتابخانه های صنعت نفت استان تهران مراعات می شود، گرچه میزان رعایت شاخص ها متفاوت است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2075 - راهکارهای ارتقاء وضعیت ترویج علم در ایران؛ با بررسی دیدگاه صاحب‌نظران و متولیان
آزاده حیدری

هدف: در سازوکار ملی ترویج علم، علاوه بر موضوع سیاست‌گذاری و فرایند مهم پیاده‌سازی آن، عوامل متعدد و تأثیرگذار دیگری نیز مدنظر قرار بگیرند زیرا بر موفقیت و یا عدم موفقیت سازوکار طراحی شده نقش عمده‌ای دارند. شناسایی عوامل بازدارنده و همچنین راهکارهای حل مسئله و ارتقاء وضع چکیده کامل

هدف: در سازوکار ملی ترویج علم، علاوه بر موضوع سیاست‌گذاری و فرایند مهم پیاده‌سازی آن، عوامل متعدد و تأثیرگذار دیگری نیز مدنظر قرار بگیرند زیرا بر موفقیت و یا عدم موفقیت سازوکار طراحی شده نقش عمده‌ای دارند. شناسایی عوامل بازدارنده و همچنین راهکارهای حل مسئله و ارتقاء وضعیت ترویج علم در کشور، از جمله مسائل مهمی است که باید به آن‌ها توجه ویژه داشت. روش شناسی: جامعه پژوهش، 60 نفر از صاحب‌نظران حقیقی و حقوقیِ (شاغل در سازمان‌هایی متولی ترویج علم) فعال و باتجربه در زمینه ترویج علم در کشور هستند که بر اساس معیارهایی همچون سابقه فعالیت، تخصص، تجربه کاری و ... انتخاب شده‌اند. داده های پژوهش با استفاده از روش پیمایشی گردآوری شده است. ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه و روش نمونه گیری هدفمند و گلوله برفی بوده است. یافته ها: تحلیل یافته ها نشان داد که اصلاح نظام آموزشی (مدارس و دانشگاه ها) به گونه ای که ترویج علم بخش مهمی از فعالیت‌های مهم آن‌ها قلمداد شود با کسب امتیاز نهایی 59 بالاترین امتیاز را از آن خود کرده است و به عنوان اولویت اول متولیان و اولویت دوم صاحبنظران، به عنوان راهکار مهمی در توسعه ترویج علم در کشور معرفی و شناخته شده است. نتیجه گیری: ارتقاء آگاهی مسئولان دولتی و نهادهای خصوصی نسبت به اهمیت ترویج علم و توجه به ترویج علم از سنین پایین تر با کسب امتیاز نهایی 56 و 54، دو راهکار مهمی هستند که توسط صاحبنظران و متولیان معرفی شده اند.حمایت مالی دولت از مراکز تازه تاسیس، خصوصی، مراکز پرورش خلاقیت، کارآفرینی و . . . که در راستای ترویج ایده ها و خلاقیت‌های خود با امکانات محدود تلاش می کنند، با میانگین 5.93، پرداخت وجوهی به عنوان کمک هزینه در قالب برنامه های تشویقی به سازمان‌های فعال (جهت جبران برخی محدودیت‌های مالی و تشویق سایر نهادها به فعالیت بیشتر) با میانگین 5.78 و تعریف و تعیین سیاست ویژه اعطای بودجه مورد نظر، حقوق و مزایا، اعطای وام های بلاعوض، کم بهره و . . . برای سازمان ها و نهادهای متولی (دولتی و خصوصی) توسط دولت با میانگین 5.55، سه راهکار مهمی هستند که توسط متولیان، به منظور رفع مشکلات مالی نهادهای متولی معرفی شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2076 - سنجش هوش سازمانی در پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران
نجلا حریری فاطمه طارمی

هدف:هدف پژوهش سنجش هوش سازمانی در پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران است. روش پژوهش: پژوهش به روش پیمایشی تحلیلی بین جامعه ای مشتمل بر 150 نفر انجام شد. ابزار پژوهش پرسشنامه ای بر اساس هفت مهارت کارل آلبرشت است. کارل آلبرشت برای هوش سازمانی مدلی را ارائه می نماید که چکیده کامل

هدف:هدف پژوهش سنجش هوش سازمانی در پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران است. روش پژوهش: پژوهش به روش پیمایشی تحلیلی بین جامعه ای مشتمل بر 150 نفر انجام شد. ابزار پژوهش پرسشنامه ای بر اساس هفت مهارت کارل آلبرشت است. کارل آلبرشت برای هوش سازمانی مدلی را ارائه می نماید که دارای هفت بعد است: چشم انداز استراتژیک، سرنوشت مشترک، میل به تغییر، اتحاد و توافق، روحیه، کاربرد دانش و فشار عملکرد. یافته ها: براساس یافته های پژوهش هوش سازمانی جامعه مورد مطالعه با میانگین 2/3 از میانگین نظری 3 یعنی از حد متوسط بالاتر است. بالاترین میانگین بدست آمده مربوط به مؤلفه کاربرد دانش(76/3) و کمترین میانگین مربوط به مؤلفه میل به تغییر (66/2) است. نتیجه گیری: پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران هر چند که در بیشتر ابعاد هوش سازمانی نمره ای بالاتر از متوسط کسب کرده است، لازم است جهت ارتقاء هر چه بیشتر هوش سازمانی، تمامی ابعاد و مؤلفه های آن مورد بازبینی قرار گرفته، نسبت به تقویت هوش سازمانی اقدام شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2077 - مقایسه تطبیقی صفحه خانگی وب‌سایت کتابخانه‌های ده دانشگاه برترآسیا و ایران بر اساس ویژگی‌های ساختاری و محتوایی
میترا قیاسی صفیه طهماسبی لیمونی سید علی اصغر رضوی

هدف پژوهش: تعیین ویژگی‌های ساختاری و محتوایی وب‌سایت کتابخانه‌های ده دانشگاه برتر در آسیا و ایران و مقایسه آنها با یکدیگر است. روش‌شناسی پژوهش: روش این پژوهش پیمایشی ـ تطبیقی است. ابزار پژوهش سیاهه وارسی محقق ساخته است. جامعه آماری مورد مطالعه شامل وب‌سایت کتابخانه‌های چکیده کامل

هدف پژوهش: تعیین ویژگی‌های ساختاری و محتوایی وب‌سایت کتابخانه‌های ده دانشگاه برتر در آسیا و ایران و مقایسه آنها با یکدیگر است. روش‌شناسی پژوهش: روش این پژوهش پیمایشی ـ تطبیقی است. ابزار پژوهش سیاهه وارسی محقق ساخته است. جامعه آماری مورد مطالعه شامل وب‌سایت کتابخانه‌های ده دانشگاه برترایران و ده دانشگاه برتر آسیا به تأیید سایت وبومتری است. یافته‌های پژوهش: بین ویژگی‌های ساختاری وب‌سایت کتابخانه‌های ده دانشگاه برتر ایران و آسیا در هیچ موردی تفاوت معنی‌دار مشاهده نشد. بین ویژگی‌های محتوایی وب‌سایت کتابخانه‌های ده دانشگاه برتر ایران و آسیا در سه مورد شامل معرفی برنامه‌های آینده کتابخانه (02/0=p) و وجود خدمات رزرو و امانت به صورت پیوست (02/0=p) تفاوت معنی‌دار وجود دارد. بین دسته‌بندی محتوایی و ارجاع به منابع الکترونیکی بین وب‌سایت کتابخانه‌های دانشگاه‌های برتر ایران وآسیا تفاوت قابل ملاحظه‌ای وجود ندارد. نتیجه‌گیری: از نظر ساختاری اگرچه تفاوت معنی‌داری وجود ندارد اما ضعف عمده وب‌سایت‌های ایرانی نسبت به همتایان آسیایی مورد بررسی در وجود موتور جستجو در صفحه اول است. از نظر محتوایی ضعف عمده وب‌سایت‌های ایرانی مورد بررسی نسبت وب‌سایت‌های آسیایی عدم وجود "فهرست مشترک موضوعی" در وب‌سایت‌های ایرانی است. در کل تفاوت‌های محتوایی بین وب‌سایت‌های مورد بررسی بیش از تفاوت‌های ساختاری است اما تفاوت‌های محتوایی و ساختاری موجود بین وب‌سایت‌های کتابخانه‌های مورد بررسی در ایران و آسیا درحد معنی‌دار نبودند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2078 - تحلیلِ تولید علم ایران در سال‌های 2006 و 2007 بر اساس آمار پایگاه‌های «مؤسّسة اطّلاعات علمی» ISI))
محمد حسن زاده عبدالرضا نوروزی چاکلی

بررسی‌ها نشان می دهد که تولیدات علمی نمایه شدة ایران در سال 2007 در پایگاه WOS، نسبت به سال 2006، به میزان 28/34% رشد داشته است. این رشد در بخش‌های SSCI و A&HCI این پایگاه که بیشتر به نمایه‌سازی حوزه‌های علوم انسانی، علوم اجتماعی و هنر می‌پردازد چشم‌گیرتر بوده است. همچن چکیده کامل

بررسی‌ها نشان می دهد که تولیدات علمی نمایه شدة ایران در سال 2007 در پایگاه WOS، نسبت به سال 2006، به میزان 28/34% رشد داشته است. این رشد در بخش‌های SSCI و A&HCI این پایگاه که بیشتر به نمایه‌سازی حوزه‌های علوم انسانی، علوم اجتماعی و هنر می‌پردازد چشم‌گیرتر بوده است. همچنین، تنوّع انواع مدارک و زبانِ تولیدات علمی نمایه شدة ایران در سال 2007 نسبت به سال 2006 افزایش یافته است. علاوه بر گروه‌های موضوعی شیمی بین‌رشته‌ای و شیمی فیزیک، حوزه‌های موضوعی داروشناسی و داروسازی و ریاضیّات کاربردی نیز از جمله موضوع‌های بوده‌ که بیشترین سهم از تولیدات علمی نمایه شدة ایران در پایگاه WOS را در سال 2007 به خود اختصاص داده است. گزارش استنادی نشریّات ایرانی در پایگاه JCR در سال 2006 نشان می‌دهد که تعداد این نشریّات نسبت به سال 2005، به دو برابر افزایش یافته است. همچنین، بررسی رتبة 10 سالة ایران در پایگاه ESI حاکی از این است که ایران با دارا بودن رتبة 40، از نظر تعداد تولیدات علمی نمایه شده، پس از ترکیه در بین تمامی کشورهای اسلامی رتبة دوّم را به خود اختصاص داده است. این در حالی است که در دوره‌های ده سالة گذشته، ایران در پایگاه ESI دارای رتبه‌های 42 و 41 بوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2079 - سنجش اضطراب کتابخانه ای در بین دانشجویان مطالعه موردی: دانشکده علوم توانبخشی دانشگاه علوم پزشکی ایران
نجلا حریری سمیه نعمتی لفمجانی

هدف پژوهش حاضر، آگاهی از وضعیت اضطراب کتابخانه ای در دانشجویان دانشکده علوم توانبخشی دانشگاه علوم پزشکی ایران است. روش پژوهش، پیمایشی تحلیلی و جامعه آماری مورد مطالعه نمونه ای به تعداد 211 نفر از دانشجویان است. ابزار پژوهش، مقیاس اضطراب کتابخانه ای باستیک است که پس از و چکیده کامل

هدف پژوهش حاضر، آگاهی از وضعیت اضطراب کتابخانه ای در دانشجویان دانشکده علوم توانبخشی دانشگاه علوم پزشکی ایران است. روش پژوهش، پیمایشی تحلیلی و جامعه آماری مورد مطالعه نمونه ای به تعداد 211 نفر از دانشجویان است. ابزار پژوهش، مقیاس اضطراب کتابخانه ای باستیک است که پس از ویرایش و بومی سازی، در قالب 39 سوال مورد استفاده قرار گرفته است. بر اساس یافته ها، اضطراب کتابخانه ای دانشجویان مورد بررسی در حد متوسط است. میانگین اضطراب کتابخانه ای در کلیه مقیاس های فرعی موانع کارکنان، موانع عاطفی، دانش کتابخانه ای، راحتی در کتابخانه و موانع مکانیکی نیز در حد متوسط است، با این تفاوت که در مقیاس فرعی موانع مکانیکی، سطح اضطراب در طیف بالای حد متوسط قرار دارد. یافته های پژوهش تفاوت معنی داری در اضطراب کتابخانه ای بر حسب مقطع و پایه تحصیلی نشان نداد، تنها در مقیاس فرعی موانع مکانیکی، مردان به نحو معنی داری نسبت به زنان اضطراب کتابخانه ای بیشتری داشتند. وجود اضطراب کتابخانه ای در حد متوسط در بین دانشجویان، یافتۀ حائز اهمیتی است که اتخاذ راهکارهای لازم برای کاهش آن را از سوی مسوولان کتابخانه ها و کتابداران ایجاب می کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2080 - مطالعه علم‌سنجی بروندادهای علمی پژوهشگران علوم دریایی ایران در سه حوضه آبی دریای خزر، خلیج‌فارس و دریای عمان در پایگاه وب آوساینس طی سال‌های 1992 تا 2013
معصومه دالوند مریم کشوری همیرا آگاه

هدف: این پژوهش به بررسی تولیدهای علمی دریایی ایران در نمایه استنادی علوم پایگاه تامسون رویترز و تعیین ضریب مشارکت پژوهشگران دریایی ایران در سه حوضه ی آبی دریای خزر، خلیج فارس و دریای عمان پرداخته است. روش پژوهش: پژوهش از نوع کاربردی و با استفاده از شاخص های علم سنجی ان چکیده کامل

هدف: این پژوهش به بررسی تولیدهای علمی دریایی ایران در نمایه استنادی علوم پایگاه تامسون رویترز و تعیین ضریب مشارکت پژوهشگران دریایی ایران در سه حوضه ی آبی دریای خزر، خلیج فارس و دریای عمان پرداخته است. روش پژوهش: پژوهش از نوع کاربردی و با استفاده از شاخص های علم سنجی انجام شده است. داده ها از طریق نمایه استنادی علوم پایگاه تامسون رویترز در قالب فایل های متن ساده[1] استخراج شد، سپس با استفاده از نرم افزار هیست سایت[2] و برنامه اکسل شمارش و تجزیه و تحلیل داده ها انجام شده است. یافته ها: نتایج بررسی‌ها نشان داد که در بازه زمانی موردنظر (1992تا2013) تعداد 749 مدرک به وسیله پژوهشگران علوم دریایی ایران در پایگاه وب آوساینس نمایه شده است که به تفکیک 323 مدرک در حوضه آبی خزر، 368 مدرک در حوضه خلیج فارس و 58 مدرک متعلق به حوضه دریای عمان است. تولیدهای مدارک 3 و 5 نویسنده ای بیشترین سهم مشارکت را به خود اختصاص داده است. بالاترین ضریب مشارکت (99%) در هر سه حوضه ی آبی در سال 2013 به وقوع پیوسته است. بررسی داده‌ها با استفاده از قاعده برادفورد و قاعده لوتکا بیانگر رد قاعده لوتکا و تأیید قاعده برادفورد در هر سه حوضه می باشد. نتیجه گیری: براساس نتایج پژوهش، رشد تولیدهای علمی دریایی و همچنین ضریب مشارکت نویسندگان در هر سه حوضه ی آبی روند صعودی داشته که این امر بیانگر افزایش تمایل نویسندگان به تولید مدارک مشارکتی در طول این دوره است. [1]. Plaintext [2]. Histcite پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2081 - میزان انطباق فهرستنویسی توصیفی پیشینه‌های کتابشناختی کتاب‌های فارسی موجود در لوح‌فشرده کتابشناسی ملی ایران (84 – 88) با AACR2
ناهید بنی اقبال اشرف السادات بزرگی مریم السادات میرحیدری

هدف: پژوهش حاضر با هدف مقایسه فهرستنویسی توصیفی کتاب‌های فارسی کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران در سال‌های 1384 – 1388 و تعیین میزان انطباق آن با قوانین فهرستنویسی انگلوآمریکن انجام شده است. روش پژوهش: این پژوهش با استفاده از روش پیمایشی مقایسه ای و تحلیل محتوا ا چکیده کامل

هدف: پژوهش حاضر با هدف مقایسه فهرستنویسی توصیفی کتاب‌های فارسی کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران در سال‌های 1384 – 1388 و تعیین میزان انطباق آن با قوانین فهرستنویسی انگلوآمریکن انجام شده است. روش پژوهش: این پژوهش با استفاده از روش پیمایشی مقایسه ای و تحلیل محتوا انجام گرفته است. محتوای اطلاعات کتابشناختی لوح فشرده کتابشناسی ملی با اصل کتاب‌ها مقایسه و اطلاعات به دست آمده به وسیله سیاهه وارسی محقق ساخته گردآوری شد. جامعه پژوهش مرکب از 201144 پیشینه کتابشناختی بود که نمونه ای شامل 1902 عنوان پیشینه کتابشناختی از لوح فشرده کتابشناسی ملی با روش نمونه گیری تصادفی منظم استخراج شد تا میزان تطابق و کیفیت فهرستنویسی این پیشینه‌ها با قواعد فهرستنویسی انگلوآمریکن، مورد بررسی قرار گیرد. یافته‌ها: به طور کل فهرستنویسی توصیفی کتاب‌های فارسی جمعاً در 82 درصد موارد صحیح عمل شده و در 18 درصد موارد صحیح عمل نشده است. در این میان ناحیه وضعیت نشر دارای بیشترین درصد صحت (3/96 درصد) و کم‌ترین درصد خطا (7/3 درصد) و ناحیه یادداشت ها دارای کم‌ترین درصد صحت (85/59 درصد) و بیشترین درصد خطا (15/40 درصد) بوده است. از طرفی آزمون خی دو - با احتساب 90 درصد صحت و 10 درصد خطا - بیانگر این نکته است که میان میزان صحت فهرستنویسی در نواحی مورد مطالعه تفاوت معنیداری وجود دارد. به طوری که در ناحیه یادداشت به طور معنیداری کمتر از حد استاندارد و در وضعیت نشر بیشتر از حد استاندارد است. در سایر نواحی کیفیت صحت برابر با قواعد آنگلوآمریکن است. نتیجه گیری: با توجه به محاسبات آماری میان میزان خطا در سالهای مورد مطالعه تفاوت معنیداری وجود ندارد. بر این اساس، می توان نتیجه گرفت که کتابخانه ملی در انجام فهرستنویسی توصیفی کتاب‌های فارسی به طور نسبی دارای عملکرد مطلوبی بوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2082 - مقایسه کتابخانه‌های پارکهای علم و فناوری کشور با استانداردهای کتابخانه‌های تخصصی ایران
سعید غفاری فرشته سپهر مینا سیفی ایناللو

هدف: انجام فعالیتهای پژوهشی، علمی و تحقیقاتی یکی از عناصر مهم ارزیابی هر مرکز تحقیقاتی و پژوهشی است و یکی از ارکان مهم مربوط به ارتقاء کمیت و کیفیت تولیدات علمی هر مرکز، به عملکرد کتابخانه تخصصی آن در تأمین نیازهای اطلاعاتی و پشتیبانی از فعالیتهای علمی مرکز بستگی دارد ( چکیده کامل

هدف: انجام فعالیتهای پژوهشی، علمی و تحقیقاتی یکی از عناصر مهم ارزیابی هر مرکز تحقیقاتی و پژوهشی است و یکی از ارکان مهم مربوط به ارتقاء کمیت و کیفیت تولیدات علمی هر مرکز، به عملکرد کتابخانه تخصصی آن در تأمین نیازهای اطلاعاتی و پشتیبانی از فعالیتهای علمی مرکز بستگی دارد (رفیعی پور، 1383). کتابخانه ها همواره باید تلاش کنند با رعایت استانداردهای ملی و بین المللی، عملکرد خود را به بهترین نحو به انجام رسانده و خدمات مطلوبی ارائه دهند. از این رو، برای تعیین کمیت و کیفیت خدمات و توانمندی های آنها لازم است عواملی از قبیل مجموعه، نیروی انسانی و ... با معیارها و استانداردهایی سنجیده شوند. لذا، هدف از این پژوهش مقایسه کتابخانه های پارکهای علم و فناوری کشور با استانداردهای کتابخانه های تخصصی ایران است. - روش بررسی: در این پژوهش با استفاده از روش پیمایشی-تطبیقی، به مقایسه کتابخانه های پارکهای علم و فناوری کشور با استانداردهای کتابخانه های تخصصی ایران پرداخته شده و داده های بدست آمده از پرسشنامه ها با استفاده از نرم افزار SPSS 16 و تکنیکهای آمار توصیفی نظیر توزیع فراوانی، درصد توزیع فراوانی، رسم جداول فراوانی، نمودارهای ستونی و خوشه ای مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. -یافته ها: از میان پارکهای مورد بررسی، کتابخانه شهرک علمی و تحقیقاتی اصفهان با میانگین کل 70.66% و کتابخانه پارک استان یزد با میانگین کل 30.41%، به ترتیب بیشترین و کمترین درصد رعایت استانداردها را به خود اختصاص داده اند. همچنین کتابخانه های مورد بررسی، در زمینه اهداف و وظایف 50.85%، سازمان و مدیریت 64.28%، نیروی انسانی 47.14%، مجموعه 59.76%، سازماندهی منابع 50%، خدمات 58.71%، ساختمان و تجهیزات 30.12% و بودجه 32.68% مطابق با استانداردهای کتابخانه های تخصصی ایران هستند. - نتیجه گیری: کتابخانه های پارکهای علم و فناوری کشور 49.19% مطابق با استانداردهای کتابخانه های تخصصی ایران هستند که نشانگر قرارداشتن آنها در سطح پایینی نسبت به استانداردهاست. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2083 - بررسی دانش، نگرش و عملکرد اعضای هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران در به کارگیری کتابخانه ملی دیجیتال پزشکی ایران
سلیمه گوهی نژاد سید بهنام الدین جامعی زهرا فرجی

هدف: هدف از مطالعه ی حاضر تعیین میزان دانش، نگرش و عملکرد اعضای هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران در خصوص به‌کارگیری منابع و پایگاه های اطلاعاتی کتابخانه ملی دیجیتال پزشکی ایران می باشد. روش پژوهش: مطالعه حاضر توصیفی و از نوع مقطعی است که در سال 1389 انجام شده است. جا چکیده کامل

هدف: هدف از مطالعه ی حاضر تعیین میزان دانش، نگرش و عملکرد اعضای هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران در خصوص به‌کارگیری منابع و پایگاه های اطلاعاتی کتابخانه ملی دیجیتال پزشکی ایران می باشد. روش پژوهش: مطالعه حاضر توصیفی و از نوع مقطعی است که در سال 1389 انجام شده است. جامعه ی پژوهش شامل کلیه ی اعضای هیأت علمی دانشکده های دانشگاه علوم پزشکی ایران (700 نفر) بوده، و حجم نمونه به روش تصادفی ساده، با استفاده از جدول مورگان 152 نفر انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه ی محقق ساخته ای بود که دانش، نگرش و عملکرد اعضای هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران در به کارگیری منابع کتابخانه ملی دیجیتال پزشکی ایران را مورد بررسی قرار داد. در نهایت داده ها پس از جمع آوری با استفاده از نرم افزار SPSS 17 مورد تحلیل قرار گرفت. یافته ها: نتایج به دست آمده در مورد دانش اعضای هیأت علمی در استفاده از منابع کتابخانه ملی دیجیتال پزشکی ایران 42.8% درصد بود. نگرش اعضای هیأت علمی در استفاده از منابع کتابخانه ملی دیجیتال پزشکی در ارتقای فعالیت های دانشگاهی مثبت ارزیابی شد. عملکرد اعضای هیأت علمی در استفاده از منابع کتابخانه ملی دیجیتال پزشکی در بعد هدف و انگیزه، انتشار مقالات علمی و در بعد میزان استفاده از پایگاه های اطلاعاتی، استفاده از پایگاه Science Direct بیش از سایر پایگاه ها بود. نتیجه گیری: با توجه به نگرش مثبت نتایج اعضای هیأت علمی نسبت به استفاده از منابع کتابخانه ملی دیجیتال پزشکی ایران پیش‌نهاد می‌شود تدابیری برای ارتقای دانش و عملکرد کاربران در استفاده بهینه از منابع و رهایی از موانع موجود لحاظ گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2084 - نقش ابزارهای نوین اطلاع‌رسانی در تبریز در دوره قاجار
موسی مجیدی الناز سرداری نیا

در پژوهش حاضر سعی شده است تا بخشی از ابتکارات، خلاقیت ها و نوآوری های صورت گرفته در عرصه اطلاع رسانی در شهر تبریز طی دوره قاجار بررسی شود که می‌تواند شاهدی باشد بر پیشگام و تاریخ ساز بودن تبریزیان در عرصه اندیشه، دانش و فرهنگ این مرز و بوم. لذا به ابداعات و تحولات صورت چکیده کامل

در پژوهش حاضر سعی شده است تا بخشی از ابتکارات، خلاقیت ها و نوآوری های صورت گرفته در عرصه اطلاع رسانی در شهر تبریز طی دوره قاجار بررسی شود که می‌تواند شاهدی باشد بر پیشگام و تاریخ ساز بودن تبریزیان در عرصه اندیشه، دانش و فرهنگ این مرز و بوم. لذا به ابداعات و تحولات صورت گرفته در زمینه های اطلاع رسانی،‌ ادبیات و آموزش پرداخته شد. برای این منظور از روش تاریخی استفاده شده‌ است. از میان عوامل مختلفی که در ظهور و شکل گیری این تحولات می توان نام برد یکی افزایش روابط خارجی و رفت و آمد به کشورهای همسایه و اروپایی است. سپس، آشنایی با صنایع و فنون جدید، ‌ترجمه آثار منتشر شده در این زمینه ها، شکل گیری طبقه روشنفکر و پیشگام در جامعه ایران همگی ارمغان اعزام دانشجو به کشورهای اروپایی می باشد. در این میان قرار گرفتن شهر تبریز در مسیر جاده ابریشم و همسایگی با کشورهای عثمانی و روسیه و تردد تجار و بازرگانان و سیاستمداران خارجی و نیز ولیعهد نشین بودن این شهر، تبریز را به یکی از مهم ترین شهرهای ایران که در تاریخ معاصر ایران جایگاه بسیار ویژه ای دارد تبدیل کرد و در نهایت ورود ابزارهای نوین اطلاع رسانی به این شهر در اواخر دورۀ قاجار منجر به بیداری ایرانیان و شکل گیری نهضت مشروطه گردید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2085 - کثرت گرایی روش شناختی و ابزاری فصل‌نامه مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات (فصل‌نامه کتاب) در سال‌های 1385-1389
فیروزه دخانی عاطفه زارعی فهیمه باب الحوائجی

هدف: هدف تحقیق حاضر بررسی وضعیت کثرت گرایی روش شناختی و ابزاری در مقاله‌های پژوهشی فصل نامه کتاب ایران از سال‌های 1385-1389 و هم‌چنین شناسایی رابطه آنها با یکدیگر و با نویسنده مسئول مقاله پژوهشی است. روش پژوهش: روش تحقیق حاضر کتابخانه‌ای و از نوع تحلیل محتوا با رویکر چکیده کامل

هدف: هدف تحقیق حاضر بررسی وضعیت کثرت گرایی روش شناختی و ابزاری در مقاله‌های پژوهشی فصل نامه کتاب ایران از سال‌های 1385-1389 و هم‌چنین شناسایی رابطه آنها با یکدیگر و با نویسنده مسئول مقاله پژوهشی است. روش پژوهش: روش تحقیق حاضر کتابخانه‌ای و از نوع تحلیل محتوا با رویکرد کمی است در این روش به استخراج مقوله‌های مورد بررسی در تحقیق از جمله نویسنده و مرتبه علمی، روش شناسی مورد استفاده در مقاله ها پرداخته شده است. جامعه‌ی آماری مورد بررسی 161 مقاله پژوهشی منتشر شده در فصلنامه مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات (فصل نامه کتاب) در سال های 1385-1389 است.ابزار گردآوری داده‌ها سیاهه وارسی است، که با استفاده از آن به مشاهده و بررسی مقاله‌ها و استخراج مقوله های مورد پژوهش پرداخته شده است. روش آماری مورد استفاده در این مقاله جهت پاسخ به سؤال های اساسی، آمار توصیفی (فراوانی، درصد فراوانی) و جهت آزمون فرضیه ها، آمار استنباطی آزمون کای اسکوئر(خی دو) استفاده شده است. نرم افزارآماری مورد استفاده جهت تجزیه و تحلیل داده اس. پی. اس. اس. (18) است. یافته‌ها: بر اساس داده‌های به دست آمده نتایج حاکی از این است که از 161 مورد مقاله پژوهشی مورد بررسی 59 مورد (46/36%) پژوهش خود را بر اساس روش کثرت گرایی روشی و 12 مورد (4/7%) کثرت گرایی ابزاری انجام داده اند و هم‌چنین با توجه به نتایج آزمون کای اسکوئر، بین کثرت گرایی روش تحقیق و کثرت گرایی ابزار مورد استفاده رابطه معناداری وجود دارد. در حالی که رابطه‌ای بین رتبه نوبسنده مسئول از لحاظ مقاطع تحصیلی و درجه دانشگاهی و انتخاب نوع روش تحقیق و ابزار مورد استفاده وجود ندارد. نتیجه گیری: یافته‌های پژوهش در این تحقیق نشان داد کثرت گرایی روشی و ابزار مورد استفاده در مقاله‌های فصل نامه کتاب ایران در فاصله سال‌های 1385 – 1389 بسیار اندک است. (یعنی زیر 50 درصد و نزدیک به یک سوّم مقالات از روش گثرت گرایی استفاده کرده اند). لذا توصیه می شود برای استحکام بیشتر پژوهش‌ها و بالا بردن روایی و پایایی مقالات محققان اهتمام بیشتری به استفاده از روش‌ها و ابزارهای متعدد داشته باشند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2086 - ارزیابی وب‌سایت‌های دانشگاه‌های علوم پزشکی ایران بر اساس معیارهای بهینه‌سازی موتورهای جست‌وجو
خدیجه شبانکار رحیم طهماسبی علی حمیدی

هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی وضعیت وب‌سایت‌های دانشگاه‌های علوم پزشکی ایران بر اساس معیارهای بهینه‌سازی موتورهای جست‌وجو انجام شده است. روش پژوهش: این پژوهش از نوع پژوهش‌های پیمایشی با رویکرد توصیفی است. جامعه مورد مطالعه در این پژوهش وب‌سایت‌های دانشگاه‌های علوم پزشکی چکیده کامل

هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی وضعیت وب‌سایت‌های دانشگاه‌های علوم پزشکی ایران بر اساس معیارهای بهینه‌سازی موتورهای جست‌وجو انجام شده است. روش پژوهش: این پژوهش از نوع پژوهش‌های پیمایشی با رویکرد توصیفی است. جامعه مورد مطالعه در این پژوهش وب‌سایت‌های دانشگاه‌های علوم پزشکی ایران وابسته به وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ایران شامل 47 وب‌سایت است. گردآوری داده‌ها با استفاده از سیاهه وارسی محقق ساخته انجام شده است. روایی سیاهه وارسی با استفاده از نظرهای کارشناسی تعدادی از صاحب‌نظران و پایایی آن با استفاده از ضریب آلفای کودر- ریچاردسون (74/0) تأیید گردید. تجزیه و تحلیل داده‌ها نیز با استفاده از آمار توصیفی و نرم‌افزار اس.پی.اس.اس. ویرایش 20 انجام شده است. یافته‌ها: یافته‌ها نشان داد وب‌سایت دانشگاه‌های علوم پزشکی اصفهان، تهران و تبریز بیشترین میزان هم‌خوانی با سیاهه‌وارسی را داشتند. کمترین میزان هم‌خوانی نیز مربوط به وب‌سایت دانشگاه‌های علوم پزشکی جیرفت، همدان و فسا بود. همچنین براساس یافته‌های پژوهش 82/63 درصد از دانشگاه‌های جامعه پژوهش، بیش از 50 درصد عوامل مربوط به معیارهای بهینه‌سازی موتورهای جست‌وجو موجود در سیاهه‌وارسی را در طراحی وب‌سایت خود مورد توجه قرار داده بودند. نتیجه‌گیری: این پژوهش نشان داد همه وب‌سایت‌های مورد بررسی از وضعیت ایده‌آل فاصله داشتند. همچنین، نتایج بیانگر این است که مسئولین و طراحان وب‌سایت‌های مورد بررسی به ویژگی‌های فنی مربوط به طراحی وب‌سایت توجه بیشتری داشته‌اند؛ درحالی‌که به عوامل مؤثر بر بهینه‌سازی خارجی موتورهای جست‌وجو که در جذب پیوند حائز اهمیّت هستند، توجه چندانی صورت نگرفته است پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2087 - بررسی میزان استفاده قضات شهر تهران از منابع چاپی و الکترونیکی کتابخانه‌های قوه قضائیه
اعظم قربانی فر موسی مجیدی

هدف: بررسی میزان استفاده قضات شهر تهران از منابع چاپی و الکترونیکی کتابخانه های قوه قضائیه، و یافتن دلایل و عوامل مؤثر بر استفاده قضات از این منابع در کتابخانه های مذکور. روش پژوهش: روش‌ انجام‌ این‌ پژوهش‌ پیمایشی‌ توصیفی است‌. جامعه پ&zwj;ژوهش 640 نفر، و حجم نمونه 220 چکیده کامل

هدف: بررسی میزان استفاده قضات شهر تهران از منابع چاپی و الکترونیکی کتابخانه های قوه قضائیه، و یافتن دلایل و عوامل مؤثر بر استفاده قضات از این منابع در کتابخانه های مذکور. روش پژوهش: روش‌ انجام‌ این‌ پژوهش‌ پیمایشی‌ توصیفی است‌. جامعه پ&zwj;ژوهش 640 نفر، و حجم نمونه 220 نفر از قضات شهر تهران، و ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه محقق ساخته می باشد. یافته ها: قضات به طور معنی داری (5/27 درصد) به منظور افزایش کیفیت شغلی از کتابخانه استفاده می کنند. 5/30 درصد افراد حجم نمونه از کتاب و 4/31 درصد از مجلات در هر ماه یک بار استفاده می کنند، و از منابع الکترونیکی و پایان نامه ها به طور معنی داری استفاده نمی کنند. 2/33 درصد از منابع الکترونیکی استفاده نمی کنند، 1/34 درصد از اینترنت هیچ استفاده ای نمی کنند، 4/31 درصد در هر سال یک بار از پایان نامه استفاده می کنند. هم‌چنین قضات از پایگاه های اطلاعاتی حقوقی به طور معنی داری در حد کم استفاده می کنند. مهم ترین دلایل عدم استفاده از منابع چاپی و الکترونیکی، عدم دسترسی، کمبود وقت و عدم اطلاع از وجود منابع می باشد. نتایج نشان می دهد که بین میزان استفاده قضات از منابع کتابخانه های قوه قضاییه و افزایش کیفیت شغلی رابطه معنی داری وجود دارد، بنابراین فرضیه این پژوهش تأیید می شود. نتیجه گیری: افزایش کیفیت شغلی مهم ترین عامل استفاده قضات از منابع کتابخانه می باشد. از نظر میزان استفاده کتاب و مجلات جایگاه نخست را در بین جامعه آماری دارد. میزان استفاده از منابع الکترونیکی در وضعیت مطلوبی قرار ندارد. مهم ترین دلایل عدم استفاده از منابع کتابخانه های مذکور، کمبود و مجهز نبودن کتابخانه ها، آگاهی رسانی ضعیف کتابخانه های موجود، و از طرفی کمبود وقت قضات برای استفاده از منابع این کتابخانه ها می باشند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2088 - بررسی سواد اطلاعاتی دانشجویان سال آخر کارشناسی دانشگاه علم و صنعت ایران ـ واحد اراک در محیط دیجیتال (88-1387)
الهام میری مظفر چشمه سهرابی

هدف: هدف اصلی این تحقیق تعیین سطح سواد اطلاعاتی دانشجویان سال آخر کارشناسی دانشگاه علم و صنعت ایران- واحد اراک (سال تحصیلی 88- 1387) در محیط دیجیتال است تا بتواند توجه برنامه‌ریزان آموزشی و پژوهشی دانشگاه را به ضرورت گسترش مهارتهای اطلاع‌یابی و سواد اطلاعاتی در میان دان چکیده کامل

هدف: هدف اصلی این تحقیق تعیین سطح سواد اطلاعاتی دانشجویان سال آخر کارشناسی دانشگاه علم و صنعت ایران- واحد اراک (سال تحصیلی 88- 1387) در محیط دیجیتال است تا بتواند توجه برنامه‌ریزان آموزشی و پژوهشی دانشگاه را به ضرورت گسترش مهارتهای اطلاع‌یابی و سواد اطلاعاتی در میان دانش‌آموختگان جلب نماید. روش‌شناسی:این پژوهش به روش پیمایشی تحلیلی و با ابزار پرسشنامه انجام گرفته است. جامعه آماری پژوهش شامل 213 دانشجوی سال آخر کارشناسی می‌باشد که کل جامعه مورد مطالعه قرار گرفت و از میان آنها 83% به پرسشنامه پاسخ دادند. مبنای آزمون سواد اطلاعاتی در این تحقیق، استاندارد انجمن کتابخانه‌های آموزشی و پژوهشی آمریکا،استاندارد انجمن کتابخانه‌های نیویورک، استاندارد جامعه بین المللی تکنولوژی آموزشی و معیار‌های مرکز خدمات آموزشی آمریکا بوده‌اند. داده‌ها با روش‌های آمار توصیفی و استنباطی همچون درصد فراوانی،آزمون t مستقل و آنالیز واریانس و با کمک نرم‌افزار SPSS تجزیه و تحلیل شده‌اند. یافته‌ها: جامعه پژوهش در تشخیص نیاز به اطلاعات در سطحی پایین تر از حد متوسط قرار دارند، اما از نظر مهارت‌‌‌‌‌های دستیابی، ارزیابی و استفاده از اطلاعات، همچنین آشنایی با مسائل حقوقی اطلاعات و نیز بهره مندی از مهارتهای پیش زمینه سواد اطلاعاتی ودرک اهمیت اطلاعات در سطحی بالاتر از متوسط قرار دارند. موثر‌ترین عامل در سطح سواد اطلاعاتی نیز یادگیری غیر رسمی از طریق استادان و دوستان اعلام شده است. نتیجه گیری: نتیجه نهایی نشان می‌دهد که سواد اطلاعاتی دانشجویان سال آخر کارشناسی بالاتر از حد متوسط با میانگین نمره 36/2 است. به عبارتی فرضیه اول پژوهش مبنی بر پایین بودن سواد اطلاعاتی دانشجویان در محیط دیجیتال، مورد تایید قرار نگرفته است. اما فرضیه‌های دیگر پژوهش مبنی بر هم سطحی سواد اطلاعاتی دانشجویان رشته‌های مختلف تحصیلی-روزانه و شبانه و دختر و پسر- تایید شده‌اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2089 - انتخاب و ارزیابی منابع الکترونیکی در کتابخانه‌های دیجیتالی ایران
نجلا حریری فاطمه نوشین فرد حمیدرضا رادفر

هدف: هدف، شناخت وضعیت انتخاب و ارزیابی منابع الکترونیکی به عنوان بخش مهمی از کار مجموعه سازی در کتابخانه های دیجیتال ایران است. روش پژوهش: پژوهش به روش پیمایشی انجام گرفته و داده های مربوط به 19 کتابخانه دیجیتال در سراسر ایران توسط پرسش نامه محقق ساخته گردآوری شده اند. چکیده کامل

هدف: هدف، شناخت وضعیت انتخاب و ارزیابی منابع الکترونیکی به عنوان بخش مهمی از کار مجموعه سازی در کتابخانه های دیجیتال ایران است. روش پژوهش: پژوهش به روش پیمایشی انجام گرفته و داده های مربوط به 19 کتابخانه دیجیتال در سراسر ایران توسط پرسش نامه محقق ساخته گردآوری شده اند. برای تجزیه تحلیل اطلاعات از آمار توصیفی استفاده شده است. یافته ها: یافته های پژوهش نشان می دهد که بیشترین اولویت برای انتخاب منابع الکترونیکی با کتاب ها و نشریات است. توجه به درخواست های فعلی و نیازهای آتی، عوامل مهم در انتخاب منابع هستند و 79% از کتابخانه ها از کمیته انتخاب، برای انتخاب منابع بهره می گیرند. فهرست ناشران و جستجو در اینترنت با توزیع فراوانی 47% پرکاربردترین ابزارها برای انتخاب منابع الکترونیکی هستند. مهم ترین معیارهای ارزیابی برای کتاب ها و نشریات، ارتباط موضوعی و برای پایگاه های اطلاعاتی پوشش موضوعی است. نتیجه گیری: نتایج حاکی از این است که کتاب ها و نشریات الکترونیکی بیشترین اولویت انتخاب در بین همه انواع منابع الکترونیکی را دارند و توجه به نیاز کاربران و تلاش برای انتخاب و ارزیابی منابع الکترونیکی با استفاده از انواع روش های موجود در تمامی جامعه مورد مطالعه، صورت می گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2090 - ارزیابی تطبیقی هدف‌ها، مأموریّت‌ها و برنامه‌های مراکز ملّی اطّلاعات علمی در وزارت علوم، تحقیقات و فنّاوریِ ایران
عبدالرضا نوروزی چاکلی

هدف‌ها و مأموریّت‌های هر سازمان در تعیین مسیر برنامه‌‌ها و فعّالیّت‌های آن نقشی اساسی برعهده دارد. از طرفی، مقایسة مأموریّت‌ها و برنامه‌های سازمان‌هایی که توسّط یک وزارتخانه هدایت می‌شوند و دارای هدف‌های مشابهی هستند، می‌تواند به بهینه‌سازی هدف‌ها و مأموریّت‌ها و جلوگیر چکیده کامل

هدف‌ها و مأموریّت‌های هر سازمان در تعیین مسیر برنامه‌‌ها و فعّالیّت‌های آن نقشی اساسی برعهده دارد. از طرفی، مقایسة مأموریّت‌ها و برنامه‌های سازمان‌هایی که توسّط یک وزارتخانه هدایت می‌شوند و دارای هدف‌های مشابهی هستند، می‌تواند به بهینه‌سازی هدف‌ها و مأموریّت‌ها و جلوگیری از تدوین برنامه‌های مشابه و انجام فعّالیّت‌های هم‌پوشان آن‌ها منجر شود. از این رو، در پژوهش حاضر، هدف‌ها، مأموریّت‌ها و برنامه‌های "مرکز منطقه‌ای اطّلاع‌رسانی علوم و فنّاوری"، "پژوهشگاه اطّلاعات و مدارک علمی ایران" و "دفتر فنّاوری اطّلاعات و شبکة علمی کشورِ سازمان پژوهش‌های علمی و صنعتی ایران" مورد مقایسه قرار می‌گیرد. برای اجرای این پژوهش، از روش "تحقیق موردی" و از نوع "چندموردی" استفاده شده و در راستای اجرای تحقیق "چندموردی" حاضر نیز از روش‌های "پیمایشی"، "تاریخی" و "کتابخانه‌ای" استفاده به عمل آمده است. با توجّه به این که در "تحقیقات چندموردی"، امکان استفادة هم‌زمان از اطّلاعات کمّی و کیفی وجود دارد، در تحقیق حاضر نیز هر دو نوع اطّلاعات مذکور مورد استفاده قرار گرفته است. از طرفی، برای تجزیه و تحلیل و تطبیق یافته‌ها، از "روش تطبیقی" استفاده شده است. نتایج هر دو نوع یافته‌های کیفی و کمّی تحقیق نشان می‌دهد که علی‌رغم هم‌سویی هدف‌ها و مأموریّت‌های مراکز سه‌گانه با هدف‌ها و مأموریّت‌های "وزارت علوم، تحقیقات و فنّاوری"، بازنگری و روزآمدسازی هدف‌ها و مأموریّت‌های هم‌پوشان آن‌ها یک ضرورت محسوب می‌شود. در عین حال، این بازنگری باید به گونه‌ای صورت پذیرد که ادغام، حذف یا متوقّف ساختن فعّالیّت‌های هیچ یک از آن‌ها را در پی نداشته باشد و تنها به بهینه‌سازی هدف‌ها و مأموریّت‌های آن‌ها بیانجامد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2091 - امکان سنجی ایجاد کتابخانه ملی کشاورزی ایران: مطالعه موردی دیدگاه مدیران حوزه کشاورزی
سمانه نظرنوکنده محسن حاجی زین العابدینی سودابه شاپوری

هدف: امکان سنجی ایجاد کتابخانه ملی کشاورزی ایران بر اساس دیدگاه و نظرات مدیران حوزه کشاورزی که به شناسایی اهداف، وظایف، ساختار، نظارت، امکانات و خدمات، مکان، نقش نیروی انسانی (کتابدار و متخصص موضوعی) و بخش های مختلفی که برای ایجاد کتابخانه ملی کشاورزی در ایران لازم است چکیده کامل

هدف: امکان سنجی ایجاد کتابخانه ملی کشاورزی ایران بر اساس دیدگاه و نظرات مدیران حوزه کشاورزی که به شناسایی اهداف، وظایف، ساختار، نظارت، امکانات و خدمات، مکان، نقش نیروی انسانی (کتابدار و متخصص موضوعی) و بخش های مختلفی که برای ایجاد کتابخانه ملی کشاورزی در ایران لازم است پرداخته است. روش پژوهش: پژوهش حاضر از نظر نوع پژوهش کاربردی و از نظر روش پیمایشی است. و ابزار آن پرسشنامه است. روایی ابزار به کمک نظر متخصصان با استفاده از آلفای کورنباخ انجام گرفته است. جامعه آماری پژوهش 75 نفر بوده که شامل رؤسای مراکز تحقیقات کشاورزی و رؤسای دانشکده های کشاورزی است. در این مطالعه نمونه‌گیری صورت نگرفته و از روش سرشماری استفاده شده است. تحلیل اطلاعات با استفاده از نرم افزار spss16و به صورت تحلیل - توصیفی صورت گرفت. یافته‌ها:از بین گویه های اهداف، گویه ارائه خدمات اطلاع‌رسانی سریع و به هنگام دانشجویان، اساتید، محققان و متخصصان رشته‌های مختلف علوم کشاورزی، از طریق ارتباط با بانک های اطلاعاتی کشاورزی و علوم وابسته کشور 6/98 درصد، و گویه ترویج و ارتقای سطح سواد و آگاهی کشاورزان 8/58 درصد، از بین گویه های وظایف، گویه گردآوری حفاظت ساماندهی و اشاعه اطلاعات مربوط به آثار مکتوب و غیر مکتوب در زمینه علوم کشاورزی و وابسته تولید شده در ایران 7/95 درصد، و گویه برگزاری گردهمایی‌ها و سمینارهای علمی و تخصصی در زمینه کشاورزی و علوم وابسته 2/47 درصد، از لحاظ ساختار گویه سازمان مستقل دولتی با 5/48 درصد، و گویه سازمان خصوصی با 6/38 درصد، از لحاظ تحت نظارت بودن گویه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری با 9/42 درصد و گویه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با 6/35 درصد فراوانی را به خود اختصاص داده‌اند. نتیجه گیری: نتایج نشان داد که برای ایجاد کتابخانه ملی کشاورزی در ایران عوامل مختلفی از جمله اهداف، وظایف، امکانات، خدمات، نیروی انسانی و فضا از جمله مؤلفه‌هایی است که در ایجاد کتابخانه ملی کشاورزی ایران باید در نظر گرفنه شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2092 - بررسی مشکلات حفاظت، نگهداری و مرمت مواد کاغذی در کتابخانه‌های واسپاری ایران
فاطمه شکری اشرف السادات بزرگی

هدف: هدفاصلی این پژوهش بررسی مشکلات حفاظت، نگهداری و مرمت مواد کاغذی در کتابخانه‌های واسپاری ایران است و این امر با بررسی وضعیت موجود و مقایسه آن با شرایط مطلوب صورت گرفته است. روش: پژوهش حاضر پیمایشی توصیفی است و گردآوری داده‌ها با استفاده از پرسشنامه‌ای مبتنی بر پرسش چکیده کامل

هدف: هدفاصلی این پژوهش بررسی مشکلات حفاظت، نگهداری و مرمت مواد کاغذی در کتابخانه‌های واسپاری ایران است و این امر با بررسی وضعیت موجود و مقایسه آن با شرایط مطلوب صورت گرفته است. روش: پژوهش حاضر پیمایشی توصیفی است و گردآوری داده‌ها با استفاده از پرسشنامه‌ای مبتنی بر پرسشنامه استاندارد ایفلا و توزیع آن میان کارکنان بخش حفاظت و مرمت کتابخانه‌های مورد پژوهش که 49 نفر بوده‌اند صورت گرفته است. داده‌ها با روش‌های آمار توصیفی و با کمک نرم‌افزار SPSS تجزیه و تحلیل شده‌اند. یافته‌ها: پژوهش نشان می‌دهد که بیشترین اولویت مواد آسیب دیده به کتابهای چاپی فارسی تعلق گرفته و بیشترین کوشش در حفظ و نگهداری نسخ خطی می‌شود. 60درصد کتابخانه‌ها از تجهیزات مناسب جهت کنترل محیط و همچنین اطفای حریق استفاده نمی‌کنند و 40 درصد کتابخانه‌ها طرح پیشگیری از حوادث و مسیر دسترسی به کتابخانه هنگام بروز حریق ندارند. نتایج: نتایجبه دست آمده از تجزیه و تحلیل داده‌ها نشان می‌دهد وضعیت حفاظت و نگهداری در40% کتابخانه‌ها نامناسب است و هیچ یک از کتابخانه‌ها، آموزش حفاظت و نگهداری را برای کارکنان و کتابداران جدی نگرفته‌اند. و برنامه مکتوب و مدونی در رابطه با حفاظت و نگهداری منابع ندارند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2093 - تجزیه وتحلیل تولیدات علمی حوزه" اقتصاد ـ بازرگانی " ایرانیان در نمایه استنادی علوم(web of science)
داوود گرجی زاده

هدف: در سالهای اخیر بررسی و تجزیه و تحلیل اطلاعات و تولیدات علمی به صورت موضوعی، بین المللی، ملی و موسسه‌ای مورد توجه پژوهشگران دنیا قرار گرفته است.با در نظرگرفتن سیاستهای علمی کشور مبنی بر توسعه علمی و کسب جایگاههای بهتر در سطح بین المللی و اهمیت سنجش علم و تاثیر آن چکیده کامل

هدف: در سالهای اخیر بررسی و تجزیه و تحلیل اطلاعات و تولیدات علمی به صورت موضوعی، بین المللی، ملی و موسسه‌ای مورد توجه پژوهشگران دنیا قرار گرفته است.با در نظرگرفتن سیاستهای علمی کشور مبنی بر توسعه علمی و کسب جایگاههای بهتر در سطح بین المللی و اهمیت سنجش علم و تاثیر آن در سیاستگذاری‌های علمی به صورت خرد و کلان و از طرفی کاربرد عملی بسیار زیاد نتایج تحقیقات علمی ،رشته‌های علوم اقتصادی وبازرگانی درایران لازم است که حوزه‌های علمی اقتصاد و بازرگانی مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد. رشته‌های علوم اقتصادی و بازرگانی مجموعه دانشهای مربوط به اقتصاد وبازرگانی را مورد بحث و بررسی قرار می‌دهد. لذا تجزیه و تحلیل تولیداتعلمی حوزه‌های علمی علوم اقتصادی و بازرگانی نیز دارای اهمیت خاصی در پیشبرد و توسعه کشور میباشند. روش شناسی: روش این پژوهش یک روش کمی است وبه کمک فنون علم سنجی صورت می گیرد. این پژوهش تولیدات علمی پژوهشگران ایرانی را در بازه زمانی 1990 تا 2010 مورد مطالعه قرار داده است . یافته ها: نتایج نشان می دهد که رشد مقالات علمی ایرانیان در رشته‌های “اقتصاد ـ بازرگانی” در بازه زمانی مورد مطالعه رشد قابل قبولی داشته است. و76 ٪ از تولیدات علمی ایرانیان در رشته‌های "اقتصاد ـ بازرگانی" به صورت درون سازمانی نوشته شد. همچنین پژوهشگران ایرانی بیش از پنجاه درصد از تولیدات علمی خود در حوزه‌های مورد مطالعه را در مجلات با کیفیت و درجه اول این حوزه‌ها منتشر کرده اند.و درصد بالایی از مقالات "اقتصاد ـ بازرگانی" (93%) پژوهشگران ایرانی به عنوان نویسنده اصلی بودند. نتیجه گیری: با مقایسه تولیدات علمی ایران با دو رقیب خود در خاورمیانه یعنی مصر و ترکیه دررشته‌های "اقتصادـ بازرگانی" نتایج نشان داد که ایران در رشته‌های مذکور دارای رشد قابل توجهی بود ولی کشور ترکیه از ایران در این زمینه پیشی گرفته و کشور مصر در جایگاه سوم قرار گرفت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2094 - مقایسه میزان آشنایی و استفاده دانشجویان پزشکی از کتابخانه ملی دیجیتال پزشکی ایران
لیلا نعمتی انارکی فهیمه باب الحوائجی

هدف: هدف پژوهش حاضر مقایسه میزان آشنایی و استفاده دانشجویان پزشکی دانشگاه‌های ایران، تهران و شهید بهشتی از کتابخانه ملی دیجیتال پزشکی ایران است. روش‌شناسی: پژوهش حاضراز نوع پیمایشی و توصیفی است. برای گردآوری داده‌ها از روش توزیع تصادفی پرسشنامه استفاده شد که پس از بررس چکیده کامل

هدف: هدف پژوهش حاضر مقایسه میزان آشنایی و استفاده دانشجویان پزشکی دانشگاه‌های ایران، تهران و شهید بهشتی از کتابخانه ملی دیجیتال پزشکی ایران است. روش‌شناسی: پژوهش حاضراز نوع پیمایشی و توصیفی است. برای گردآوری داده‌ها از روش توزیع تصادفی پرسشنامه استفاده شد که پس از بررسی روایی و پایایی در‌اختیاردانشجویان پزشکی دانشگاه‌های علوم پزشکی ایران، تهران و شهید بهشتی (جمعاً 300 نفر) قرار گرفت. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از روشهای آمار توصیفی نظیرجداول فراوانی، نمودارهای ستونی و محاسبه شاخص‌های مرکزی مانند میانگین استفاده شد. برای محاسبه آمار‌های لازم از نرم‌افزار Excel استفاده شده است. یافته‌ها: نتایج پژوهش نشان داد که میزان استفاده و آگاهی دانشجویان در هر سه دانشگاه پایین‌تر از حد متوسط است. افرادی که از وجود کتابخانه ملی دیجیتال پزشکی آگاه نبودند. دانشجویان در هر سه دانشگاه بیشترین مشکل را نا آشنایی با این کتابخانه اعلام نمودند. در کل از میان دانشگاه‌های مورد بررسی دانشگاه تهران در پایگاه‌های Proquest، Scopus، Thomson، Elsevier وEndNoteبیشترین میزان استفاده را داشت. میانگین امتیاز توانایی دانشجویان در بهره‌گیری از راهبردهای جستجو برای دانشگاه ایران، تهران و شهید بهشتی به ترتیب 43/2، 89/2 و 87/2 است. نتیجه گیری: یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که توانمندی پژوهشی دانشجویان پایین‌تر ازحد متوسط است و در حد مطلوبی قرار ندارد. پیشنهاد می‌گردد آگاهی و توانایی پژوهشی دانشجویان را به طرق مختلف افزایش دهند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2095 - تحلیل استنادی تطبیقی پروانه های ثبت اختراع مخترعان ایرانی و ترکیه ای در پایگاههای بین المللی ثبت اختراع از سال 1988 تا 2008
موسی مجیدی مژده دهقانی

هدف: هدف اصلی این پژوهش بررسی تطبیقی و تحلیل استنادی پروانه های ثبت اختراع مخترعان ایرانی و ترکیه ای برای تعیین تاثیر فناورانه اختراع مخترعان ایرانی و ترکیه ای در اداره ثبت اختراع امریکا و اروپا است. روش پژوهش: این پژوهش با استفاده از روش تحلیل استنادی انجام شده است، ا چکیده کامل

هدف: هدف اصلی این پژوهش بررسی تطبیقی و تحلیل استنادی پروانه های ثبت اختراع مخترعان ایرانی و ترکیه ای برای تعیین تاثیر فناورانه اختراع مخترعان ایرانی و ترکیه ای در اداره ثبت اختراع امریکا و اروپا است. روش پژوهش: این پژوهش با استفاده از روش تحلیل استنادی انجام شده است، ابتدا در دو پایگاه بین المللی [1]US patent و[2]EPO پروانه های ثبت اختراع مخترعان ایرانی و ترکیه ای بازیابی و سپس به بررسی پروانه مورد نظر پرداخته شد. یافته های این پژوهش پس از جمع آوری، توسط آمار توصیفی و با استفاده از نرم افزار اکسل مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که مخترعان ایرانی 63 و مخترعان ترکیه ای 619 پروانه ثبت اختراع در اداره ثبت اختراع امریکا و اروپا از سال 1988تا2008 با پسوند IR برای ایران و TR برای ترکیه ثبت کرده اند. که در مجموع 5/69 درصد استناد به منابع پیشین مخترعان ایرانی و4/87 درصد استناد به منابع پیشین مخترعان ترکیه ای به پروانه های ثبت اختراع و 5/30 درصد استناد به منابع پیشین مخترعان ایرانی و 60/12 درصد استناد به منابع پیشین مخترعان ترکیه ای به منابع غیر پروانه ثبت اختراع بوده است. بالاترین میزان استناد دریافتی مخترعان ترکیه ای با 257 استناد در رده موضوعی B ( عملیات اجرایی) و بالاترین میزان استناد دریافتی مخترعان ایرانی با 119 استناد در رده موضوعی E (سازه های ثابت) بوده است. نتیجه گیری: نتایج پژوهش نشان داد که بیشترین پروانه ثبت اختراع با مشارکت مخترعان ایرانی در رده موضوعی C یعنی گروه شیمی و متالوژی با 98/26 درصد و بیشترین اختراع های ثبت شده با مشارکت مخترعان ترکیه ای در رده موضوعی A یعنی کالاهای ضروری با 32/16 درصد است در حالی که پروانه های ثبت اختراع مخترعان ایرانی بیشترین استناد دریافتی را دررده موضوعی E (سازه های ثابت) با 119 استناد وپروانه های ثبت اختراع مخترعان ترکیه ای بیشترین استناد را در رده موضوعی B (عملیات اجرایی) با 257 استناد دریافت کرده اند. [1].The United States Patent and Trademark Office (USPTO): http://www.uspto.gov [2].The European Patent Office( esp@cent): http://ep.espacenet.com پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2096 - بررسی مفهوم فرهنگ وجایگاه مفهوم صلح در کتابهای کودکان در ایران در سالهای 85-70
زهره میرحسینی نیر ترقی خواه دیلمقانی

پژوهش حاضر به معرفی مولفه های گوناگون مفهوم فرهنگ در 52 عنوان از کتابهای کودکان (کتابهای تالیفی و ترجمه) در ایران با روش تحلیل محتوای کیفی در سالهای 85-70 پرداخته است. مفهوم صلح به عنوان یکی از مولفه های مفهوم فرهنگ که نقش مهمی را درایجاد ارتباط میان کودکان فرهنگهای ملل چکیده کامل

پژوهش حاضر به معرفی مولفه های گوناگون مفهوم فرهنگ در 52 عنوان از کتابهای کودکان (کتابهای تالیفی و ترجمه) در ایران با روش تحلیل محتوای کیفی در سالهای 85-70 پرداخته است. مفهوم صلح به عنوان یکی از مولفه های مفهوم فرهنگ که نقش مهمی را درایجاد ارتباط میان کودکان فرهنگهای ملل مختلف بر عهده دارد وبا این هدف که تا چه اندازه و با چه نگرشی به این مقوله در کتابهای کودکان اشاره شده است ، مورد توجه خاص قرار گرفته است. در کل 25 مدخل اساسی برای معرفی فرهنگ در کتابهای کودکان استخراج شد. نتایج نشان میدهد که شاخص ترین مقوله یا مدخل اصلی برای معرفی یک فرهنگ در کتابهای مورد مطالعه اعم از تالیف وترجمه، مدخل اصلی "نظام های سیاسی" با فراوانی 139 مورد تکراراز میان 1158مورد داده های مورد تحلیل وبه میزان 12% بوده است. در کتابهای تالیفی شاخص ترین مقوله یا مدخل اصلی برای معرفی فرهنگ ،مقوله یا مدخل "آثار تاریخی" با 44 مورد تکرار ومیزان 14% از کل 314 مورد اشاره به فرهنگ ایران می باشد. "مفهوم صلح" تنها با30 مورد اشاره ومیزان 025% از کل داده های تحلیل شده از سهم بسیار ناچیزی در میان دیگر مولفه های معرف فرهنگ برخورداراست. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2097 - بررسی میزان هم‌تألیفی پژوهشگران ایرانی حوزه روانشناسی در پایگاه استنادی علوم جهان اسلام بین سال‌های 1390-1386
هاجر صالحی فریبا نظری

هدف: هدف از پژوهش حاضر تعیین میزان هم تألیفی پژوهشگران ایرانی در حوزه روانشناسی در پایگاه استنادی علوم جهان اسلام در سال‌های 1390-1386 بود. روش پژوهش: در پژوهش حاضر از روش توصیفی - تحلیلی با استفاده از ابزارهای علم سنجی استفاده شده است. ابزار پژوهش پایگاه استنادی علوم چکیده کامل

هدف: هدف از پژوهش حاضر تعیین میزان هم تألیفی پژوهشگران ایرانی در حوزه روانشناسی در پایگاه استنادی علوم جهان اسلام در سال‌های 1390-1386 بود. روش پژوهش: در پژوهش حاضر از روش توصیفی - تحلیلی با استفاده از ابزارهای علم سنجی استفاده شده است. ابزار پژوهش پایگاه استنادی علوم جهان اسلام است. جهت درون‌دهی داده‌ها و انجام محاسبه‌ها از نرم افزار اکسل استفاده شده است. جامعه پژوهش شامل کلیه مقاله‌های نمایه شده در حوزه روانشناسی، در بازه زمانی 1390-1386 است که در پایگاه استنادی علوم جهان اسلام نمایه شده است. در این پژوهش شاخص همکاری، درجه همکاری و ضریب همکاری برای رشته روانشناسی محاسبه شده است. یافته‌ها: یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که مدارک چهار نویسنده‌ای با نرخ رشد 32/0، دارای بیشترین رشد در میان مدارک با سایر الگوهای هم تألیفی بوده‌اند. ضریب مشارکت پژوهشگران در دوره مورد مطالعه برابر با 54/0 و بیشترین ضریب همکاری مربوط به سال 1390 برابر با 59/0 ، میانگین درجه همکاری در سال‌های بررسی شده برابر 83/0 بوده است. نتیجه گیری: در مجموع از پژوهش حاضر استنباط می‌شود که پژوهشگران روانشناسی تمایل به تولید مقاله‌های چند نویسنده‌ای دارند؛ به طوری‌که با وجود افزایش و رشد مقاله‌های روانشناسی، مقاله‌ها و مدارک یک نویسنده‌ در بیشتر سال‌ها کاهش یافته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2098 - ارزیابی تطبیقی دسترس‌پذیری وب‌گاه‌های کتابخانه‌های بیمارستانی ایران
صدیقه محمد اسماعیل ماهرخ ناصحی اسکویی

هدف: این پژوهش وب‌گاه‌های کتابخانه‌های بیمارستان‌های آموزشی (اعم از عمومی و تخصصی) در ایران را از نقطه نظر معیار دسترس‌پذیری و رعایت مؤلفه ها و ویژگی‌های مطرح در این امر مورد توجه قرار داده است. روش پژوهش: روش پژوهش پیمایشی توصیفی از نوع ارزیابانه است. ابزار گردآوری چکیده کامل

هدف: این پژوهش وب‌گاه‌های کتابخانه‌های بیمارستان‌های آموزشی (اعم از عمومی و تخصصی) در ایران را از نقطه نظر معیار دسترس‌پذیری و رعایت مؤلفه ها و ویژگی‌های مطرح در این امر مورد توجه قرار داده است. روش پژوهش: روش پژوهش پیمایشی توصیفی از نوع ارزیابانه است. ابزار گردآوری اطلاعات در این پژوهش سیاهه وارسی است مشتمل بر 13 مؤلفه که در نتیجه مطالعه متون و منابع و پژوهش‌های مشابه تهیه گردیده است. در سیاهه مزبور از روش روایی صوری و محتوایی، و به منظور سنجش پایایی، از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شده است. مقدار آلفا عدد 97/0 به دست آمد که نشان دهنده پایایی بسیار قوی بود. جامعه‌ی آماری پژوهش را وب‌گاه‌های کتابخانه‌های بیمارستانی عمومی و تخصصی ایران شامل جمعاً 24 وب‌گاه تشکیل داده است. به منظور تجزیه و تحلیل یافته های پژوهش از آمار توصیفی و آزمون استنباطی استفاده شده است. یافته‌ها: یافته‌های این پژوهش نشان داد در کل وب‌گاه بیمارستان‌های تخصصی با کسب 87 درصد و وب‌گاه بیمارستان‌های عمومی با کسب 83 درصد مولفه‌های دسترس‌پذیری را رعایت کرده‌اند. در مجموع در وب‌گاه‌های جامعه مورد نظر بیش از نیمی از استانداردها رعایت شده است. نتیجه گیری: مطالعه و بررسی وضعیت وب‌گاه‌های کتابخانه‌های بیمارستانی (تخصصی و عمومی) نشان داد که وب گاه های مزبور به لحاظ رعایت مؤلفه‌های دسترس‌پذیری با وبگاه شاخص فاصله اندکی داشته و در آن ها بیشاز 80 درصد مؤلفه‌های مربوط به رعایت معیار دسترس‌پذیری رعایت شده است. بدیهی است این امر می تواند نتایج مطلوبی را در راستای اطلاع رسانی و مقابله با بحران های اجتماعی، نظیر بلایای طبیعی برای بیمارستان ها به ارمغان آورد، لذا، توصیه می گردد در طراحی این وب‌سایت‌ها با بذل دقت و توجه بیشتری تمام مؤلفه های مربوط به این معیار رعایت گردد تا حداکثر نتیجه در این زمینه حاصل گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2099 - بررسی تطبیقی گرایش‌های رشته کتابداری و اطلاع‌رسانی در کشورهای انگلستان، کانادا و آمریکا با ایران: با تاکید بر تاثیر آنها بر میزان تولید علم در عرصه بین‌المللی
سید مهدی طاهری محمد علائی آرانی

هدف: پژوهش حاضر با هدف تبیین تفاوت گرایش های رشته کتابداری و اطلاع‌رسانی در کشورهای انگلیس، آمریکا، و کانادا[1] با ایران و تاثیر آن بر میزان تولید علم تخصصی در عرصه بین المللی در این کشورها انجام شد؛ روش/رویکرد پژوهش: رویکرد مورد استفاده برای انجام پژوهش، رویکرد تحلیلی چکیده کامل

هدف: پژوهش حاضر با هدف تبیین تفاوت گرایش های رشته کتابداری و اطلاع‌رسانی در کشورهای انگلیس، آمریکا، و کانادا[1] با ایران و تاثیر آن بر میزان تولید علم تخصصی در عرصه بین المللی در این کشورها انجام شد؛ روش/رویکرد پژوهش: رویکرد مورد استفاده برای انجام پژوهش، رویکرد تحلیلی ـ مقایسه ای بود، و گردآوری داده‌ها بر اساس روش اسنادی (کتابخانه ای)صروت گرفت؛ یافته‌ها: یافته های پژوهش در مورد تعداد گرایش های رشته کتابداری در کشورهای مورد مقایسه با ایران نشان داد، آمریکا دارای 46 گرایش، کانادا 24 گرایش، و انگلستان 20 گرایش تخصصی است. این درحالی است که ایران فقط دارای 10 گرایش آن هم به صورت پراکنده و غیر هدفمند در چندین نوع دانشگاه و نظام آموزشی است. از سوی دیگر، میزان تولیدات علمی در این رشته در کشورهای مورد مقایسه با ایران در مجموع بیش از 43 درصد از کل تولیدات علمی دنیا (نمایه شده درپایگاهوب علم (WOS)،موسسه اطلاعات علمی تامسون (آی.اس.آی)) را در بین سال های 2000 تا 2009 در مقابل سهم 0.255 درصدی ایران بود. نتیجه گیری: تفسیر یافته ها حاکی از آن است که تعدد گرایش‌های تخصصی که بر اساس نیازهای جامعه بومی، همگامی با تحولات همه جانبه و فناوری های نوین اطلاعاتی، و به طور کلی بلوغ رشته کتابداری و اطلاع ‌رسانی است، بر میزان تولید علم کشورها در حوزه کتابداری و اطلاع‌رسانی تاثیر مستقیم دارد. 3ـ در آغاز پژوهش قرار بود کشور استرالیا نیز در کنار کشورهای مورد مقایسه با ایران قرار بگیرد تا مقایسه بین کشورها انگلو-ساکسون با ایران باشد. اما به دلیل عدم وجود اطلاعات دقیق و روزآمد از گرایش های رشته کتابداری و اطلاع رسانی در استرالیا (علیرغم بررسی گسترده پژوهشگر)، نام این کشور از جامعه پژوهش حذف گردید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2100 - بررسی مقایسه‌ای وضعیّت کتابخانه‌های دانشگاه پیام نور در مرکز استان‌ها ، بر مبنای «استانداردهای کتابخانه‌های دانشگاهی ایران»
موسی مجیدی اصغر موسایی

هدف: از این تحقیق بررسی مقایسه ای وضعیت کتابخانه های دانشگاه پیام نور در مرکز استان ها بر مبنای استاندارد های کتابخانه های دانشگاهی ایران می باشد. روش پژوهش :این تحقیق با روش پیمایشی - تحلیلی انجام شده و ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه بوده است. جامعه پژوهش، کلیه کتاب چکیده کامل

هدف: از این تحقیق بررسی مقایسه ای وضعیت کتابخانه های دانشگاه پیام نور در مرکز استان ها بر مبنای استاندارد های کتابخانه های دانشگاهی ایران می باشد. روش پژوهش :این تحقیق با روش پیمایشی - تحلیلی انجام شده و ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه بوده است. جامعه پژوهش، کلیه کتابخانه های دانشگاه پیام نور واقع در مرکز استان ها می باشد. داده ها با استفاده از نرم افزار spss واکسل مورد تجزبه و تحلیل قرار گرفته است. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل داده ها نشان می دهد. یافته ها: نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل داده ها نشان می دهد به طور میانگین از نظر کیفی، با استاندارد اهداف و وظایف (98/59%)، استاندارد سازمان و مدیریت (33/62%)، استاندارد نیروی انسانی(43/59%)، استاندارد مجموعه (83/55%)، استاندارد سازماندهی منابع(75%)، استاندارد خدمات(52/49%)، استاندارد ساختمان و تجهیزات(32/38%)و استاندارد بودجه (25/35%) مطابقت دارند. میانگین کل مطابقت کتابخانه های مورد مطالعه با استاندارد ها از نظر کیفی(45/54%) می باشد، اما از نظر رویکرد کمی، استاندارد نیروی انسانی با(72 /5%) و استاندارد مجموعه کتابخانه با(13/13%) اختلاف قابل ملاحظه ای با استاندارد ها دارند. در خصوص میزان مطابقت کتابخانه های مورد مطالعه برای رعایت استاندارد فضای مورد نیاز با (09/7%)در وضعیت نامساعدی قرار دارند. نتیجه گیری: در مجموع از 8 استاندارد مورد بررسی، استاندارد سازماندهی منابع با(75%) بیشترین میزان مطابقت را داراست و رویکرد کمی استاندارد نیروی انسانی با (72 /5%) کمترین میزان مطابقت را دارند. یافته های پژوهش حاضر، فرضیه پژوهش " کتابخانه های مرکز استان های دانشگاه پیام نور با استاندارد های کتابخانه های دانشگاهی ایران مطابقت ندارند" را تأیید می کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2101 - تحلیل مقایسه‌ای کیفیت تولیدات علمی و ثبت‌ اختراعات کشور ایران و ترکیه بر اساس اطلاعات پایگاه‌های استنادی اسکوپوس و ثبت‌ اختراعات آمریکا
بهجت طاهری دولت آبادی عبدالرضا نوروزی چاکلی

هدف: هدف از این مطالعه تحلیل مقایسه‌ای کیفیت مقالات علمی و ثبت ‌اختراعات دو کشور ایران و ترکیه با استفاده از پایگاه ثبت ‌اختراعات آمریکا و پایگاه استنادی اسکوپوس و بررسی وضعیت علم و فناوری این دو کشور در سطح بین‌المللی است. روش پژوهش: پژوهش حاضر از نوع پژوهش‌های علم‌ چکیده کامل

هدف: هدف از این مطالعه تحلیل مقایسه‌ای کیفیت مقالات علمی و ثبت ‌اختراعات دو کشور ایران و ترکیه با استفاده از پایگاه ثبت ‌اختراعات آمریکا و پایگاه استنادی اسکوپوس و بررسی وضعیت علم و فناوری این دو کشور در سطح بین‌المللی است. روش پژوهش: پژوهش حاضر از نوع پژوهش‌های علم‌سنجی است. جامعه آماری این تحقیق کلیه اختراعات ثبت‌ شده و مقالات علمی مربوط به کشورهای ایران و ترکیه در پایگاه ثبت‌ اختراعات آمریکا و پایگاه استنادی اسکوپوس است. داده‌های این پژوهش با استفاده از آمار توصیفی (فراوانی و درصد) و استنباطی (هم‌بستگی پیرسون) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته‌ها: کشور ایران در پایگاه اسکوپوس و ثبت‌ اختراعات آمریکا به ترتیب 151159 مقاله و 143 ثبت‌اختراع؛ و کشور ترکیه 258719 مقاله و 584 ثبت‌اختراع منتشر کرده است. پس از بررسی هم‌سانی موضوعات، نتایج نشان می‌دهد که هم‌سانی موضوعی در بین مقالات کشور ایران و ترکیه بسیار کم دیده می‌شود. در حالی که هم‌سانی موضوعی بین ثبت‌ اختراعات در کشور ایران و ترکیه وجود دارد. نتیجه‌گیری: پژوهش حاضر نشان داد که تولیدات علمی و ثبت‌ اختراعات کشور ترکیه نسبت به کشور ایران به لحاظ کیفیت برتری دارد و در بیشتر موارد کشور ترکیه در شاخص‌های مورد بررسی شرایط بهتری را داراست. اما با این حال، برای بهبود کمیت و مهم‌تر از آن کیفیت تولیدات علمی، می‌توان همکاری‌های خود را با دیگر کشورها افزایش داده و با تشکیل جبهه‌های پژوهش با کشورهای پیشرو در حوزه‌های موضوعی مختلف وضعیت تولیدات علمی و در نهایت ثبت‌ اختراعات را به عنوان یک شاخص فناوری افزایش داد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2102 - تولیدات علمی نمایه‌سازی شدۀ ایران و کشورهای اسلامی منطقۀ خاورمیانه در WOS (2003- 2007)
عبدالرضا نوروزی چاکلی محمد حسن زاده

این پژوهش با استفاده از روش تحقیق کتابخانه‌ای و با بهره‌گیری از روش تجزیه و تحلیل تطبیقی، از ابعادی گوناگون، به ارزیابی و مقایسۀ تولیدات علمی نمایه‌سازی شدۀ ایران، ترکیه، مصر، پاکستان و عربستان در پایگاه WOS، در طیّ دورۀ پنج سالۀ 2003 تا 2007 می‌پردازد. مقایسۀ تولیدات ع چکیده کامل

این پژوهش با استفاده از روش تحقیق کتابخانه‌ای و با بهره‌گیری از روش تجزیه و تحلیل تطبیقی، از ابعادی گوناگون، به ارزیابی و مقایسۀ تولیدات علمی نمایه‌سازی شدۀ ایران، ترکیه، مصر، پاکستان و عربستان در پایگاه WOS، در طیّ دورۀ پنج سالۀ 2003 تا 2007 می‌پردازد. مقایسۀ تولیدات علمی هر یک از این کشورها از نظر تنوّع زبانی، تنوّع مدارک، گروه‌های موضوعی، وابستگی سازمانی و تعداد و میزان رشد، مهم‌ترین هدف‌های این مقاله محسوب می‌شود. علاوه بر این، ارزیابی مطلوبیّت عملکرد تولیدات علمی هر یک از این کشورها با استفاده از شاخص ترکیبیِ میانگین تولید ناخالص داخلی به قیمت پایه نسبت به هر تولید علمی نمایه‌سازی شده، بخش دیگری از مباحث این مقاله را تشکیل می‌دهد. نتایج نشان داد که گرچه از نظر تعداد تولیدات علمی نمایه‌سازی شده در پایگاه WOS، ایران پس از ترکیه و قبل از مصر قرار گرفته است، امّا با توجّه به شاخصِ ترکیبی یاد شده، از نظر مطلوبیّت عملکرد در زمینۀ تولیدات علمی نمایه‌سازی شده در آن پایگاه، ایران پس از دو کشور ترکیه و مصر قرار می‌گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2103 - 160 مؤلفه در ارزیابی تطبیقی کاربردپذیری وب سایت‌های کتابخانه‌های ملی کشورهای جمهوری اسلامی ایران، عراق و ترکیه
صدیقه محمد اسماعیل سمیه کاظمی کوهبنانی

هدف: هدف اصلی از انجام این پژوهش، ارزیابی تطبیقی وب سایت‌های کتابخانه‌های ملی کشورهای جمهوری اسلامی ایران، عراق و ترکیه از نقطه نظر رعایت معیارهای مطرح در کاربردپذیری وب سایت‌ها است. روش پژوهش: روش شناسی پژوهش حاضر پیمایشی از نوع ارزیابانه است و در آن با استفاده ازسیاه چکیده کامل

هدف: هدف اصلی از انجام این پژوهش، ارزیابی تطبیقی وب سایت‌های کتابخانه‌های ملی کشورهای جمهوری اسلامی ایران، عراق و ترکیه از نقطه نظر رعایت معیارهای مطرح در کاربردپذیری وب سایت‌ها است. روش پژوهش: روش شناسی پژوهش حاضر پیمایشی از نوع ارزیابانه است و در آن با استفاده ازسیاهه وارسی، مشتمل بر 11 معیار و 160 مؤلفه وب سایت‌های کتابخانه‌های ملی جامعه مورد نظر مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفت. یافته‌ها: با توجه به امتیاز وب سایت شاخص فرضی (که در آن کلیه معیارها و مؤلفه ها 100% رعایت گردیده است)، که 663 امتیاز را به خود اختصاص داده است، وب سایت کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران با 594 امتیاز (5/88 درصد) دارا بودن مؤلفه ها در رده اول، ترکیه با 485 امتیاز (5/70درصد) در رده دوم و عراق با 330 امتیاز (2/46 درصد) در رده سوم قرار گرفته‌اند. نتیجه‌گیری: بر اساس یافته‌های حاصل از پژوهش پیشنهاداتی به دست‌اندرکاران و طراحان وب سایت کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران به تفکیک ابعاد مطرح شده ارائه می‌شود، تا با رعایت آن کاربردپذیری در سیاهه وب سایت کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران به لحاظ حفظ موقعیت استراتژیک منطقه ای، به طور صددرصد تامین شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2104 - ارائه الگوی مناسب مدیریت کیفیت فراگیر(TQM) 1در کتابخانه های دانشگاه شهید بهشتی
مهردخت وزیرپورکشمیری شکوه تفرشی نسرین یوسفی

مدیریت کیفیت فراگیر به طور عمده بر رضایت فراگیر مشتریان داخلی و خارجی در محیط کتابخانه ، تمرکز می نماید. این پژوهش به منظور امکان سنجی کاربرد مدیریت کیفیت فراگیر و ارائه پیشنهاد الگوی مناسب در کتابخانه های دانشگاه شهید بهشتی انجام گرفت. جامعه آماری این تحقیق، کلیه مسئول چکیده کامل

مدیریت کیفیت فراگیر به طور عمده بر رضایت فراگیر مشتریان داخلی و خارجی در محیط کتابخانه ، تمرکز می نماید. این پژوهش به منظور امکان سنجی کاربرد مدیریت کیفیت فراگیر و ارائه پیشنهاد الگوی مناسب در کتابخانه های دانشگاه شهید بهشتی انجام گرفت. جامعه آماری این تحقیق، کلیه مسئولین و کارکنان کتابخانه های دانشگاه شهید بهشتی(شامل57نفر) بود. ابزار جمع آوری اطلاعات، پرسشنامه ای است که بر اساس اصل استاندارد ایزو 9000 طراحی شده است. داده های استخراج شده از پرسشنامه ها با استفاده از نرم افزار SPSS مورد تحلیل قرار گرفت.نتایج نشان میدهد که میزان رعایت اصول هشتگانه ایزو 9000 در کتابخانه های شهید بهشتی در مؤلفه کاربران(6/45 درصد)، رهبری(4/38درصد)، مشارکت کارکنان(2/27درصد)، رویکرد فرایندی(7/46درصد)، رویکرد سیستمی(5/36درصد)، بهبود مستمر(8/29درصد)، تصمیم گیری بر مبنای واقعیت ها(3/34درصد)و ارتباط سودمند و دو طرفه با تأمین کنندگان(9/40درصد) بوده است. بیشترین درصد مربوط به اصل رویکرد فرایندی(7/46درصد) و کمترین به اصل مشارکت کارکنان(2/27درصد) اختصاص یافت. همچنین تفاوت معنی داری در مؤلفه اول، پنجم و هشتم و میان مؤلفه های 3و1، 6و1، 3و2، 4و3، 8و3، 6و4 مشاهده گردیده است. با توجه به یافته های پژوهش به طور کل می توان گفت که در حال حاضر امکان بهره گیری مناسب از TQM در کتابخانه های دانشگاه شهید بهشتی وجود ندارد. در نتیجه پیشنهاد می شود قبل از هر گونه الگودهی و برنامه ریزی برای اجرای آن نسبت به اصلاح زیر ساخت ها اقدام شود و اشکالات موجود رفع گردد تا زمینه لازم جهت به کارگیری TQM به عنوان یک الگوی مؤثر در مدیریت این کتابخانه ها فراهم شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2105 - سنجش رابطه معنویت در محیط کار و تعالی سازمانی در سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران
فاطمه نوشین فرد آزیتا خدابخش

هدف: هدف اصلی از این پژوهش سنجش رابطه معنویت در محیط کار و تعالی سازمانی در سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران است. روش پژوهش: روش پژوهش حاضر پیمایشی- تحلیلی است. جامعه پژوهش را مدیران و کارمندان سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران تشکیل داده‌ا چکیده کامل

هدف: هدف اصلی از این پژوهش سنجش رابطه معنویت در محیط کار و تعالی سازمانی در سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران است. روش پژوهش: روش پژوهش حاضر پیمایشی- تحلیلی است. جامعه پژوهش را مدیران و کارمندان سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران تشکیل داده‌اند و نمونه مورد پژوهش 260 نفر بوده است که به روش تصادفی ساده انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها پرسش‌نامه بوده است و از دو پرسش‌نامه معنویت در کار و تعالی سازمانی استفاده شده است. با توجه به اینکه ضریب آلفای کرونباخ برای دو پرسش‌نامه به ترتیب 789/0 و 856/0 بدست آمد، پایایی ابزار مورد تأیید قرار گرفت. تجزیه و تحلیل اطلاعات با استفاده از آمار توصیفی و تحلیلی توسط نرم افزار اس. پی. اس. اس. انجام شد. یافته‌ها: نشان می‌دهد که در کل، معنویت در سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران دارای میانگین 27/69 نسبت به حداقل نمره (32) و حداکثر نمره (86) است. همچنین معنویت در کار در سطح فردی دارای میانگین 5/22، در سطح گروهی میانگین 04/24 و در سطح سازمانی میانگین 72/22 بوده است و نمایانگر آن است که کتابخانه ملی از سطح به نسبت بالای معنویت در محیط کار برخوردار است. تعالی سازمانی در سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران با میانگین 03/217، نسبت به حداقل نمره (144) و حداکثر نمره (289) در وضعیت خوبی قرار دارد. نتیجه‌گیری: با توجه به اینکه معنویت در محیط کار در سطح گروهی بیشتر از دو سطح فردی و سازمانی است. این امر بیانگر احساس همبستگی بیشتر در میان کارکنان است لیکن، لازم است به علل پایین بودن معنویت در دو سطح دیگر پرداخته شود. به طور کلی با توجه به نتایج پژوهش می‌توان اذعان داشت که بین معنویت در محیط کار با تعالی سازمانی در کتابخانه ملی ایران رابطه معنی‌داری وجود دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2106 - ارائه الگویی برای میز مرجع دیجیتال کتابخانه های دانشگاهی ایران براساس تحلیل محتوای میز مرجع دیجیتال کتابخانه های دانشگاه های برتر دنیا
فاطمه نوشین فرد آزاده اسماعیل زاده

هدف: پژوهش حاضر با هدف ارائه الگو برای میز مرجع دیجیتال کتابخانه های دانشگاهی ایران به تحلیل محتوای میز مرجع دیجیتال کتابخانه دانشگاه های برتر دنیا می پردازد. روش شناسی: ابتدا با استفاده از روش تحلیل محتوا، 16 میز مرجع دیجیتالی کتابخانه های دانشگاههای برتر دنیا مورد برر چکیده کامل

هدف: پژوهش حاضر با هدف ارائه الگو برای میز مرجع دیجیتال کتابخانه های دانشگاهی ایران به تحلیل محتوای میز مرجع دیجیتال کتابخانه دانشگاه های برتر دنیا می پردازد. روش شناسی: ابتدا با استفاده از روش تحلیل محتوا، 16 میز مرجع دیجیتالی کتابخانه های دانشگاههای برتر دنیا مورد بررسی قرار گرفت و پس از حذف موارد مشابه و مترادف، جمعاً 30 ویژگی استخراج شد و از طریق روش دلفی از صاحبنظران در مورد آنها نظرخواهی شد. در نهایت، با اعمال حداقل میانگین 4، 26 ویژگی برای طراحی میز مرجع انتخاب و در الگوی پیشنهادی اعمال گردید. همچنین کتابخانه های دانشگاه های ایران که دارای میز مرجع دیجیتال بودند و تعداد آنها 13 کتابخانه بود با استفاده از سیاهه وارسی فوق مورد بررسی قرار گرفتند. یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد که پنج ویژگی محتوایی نام و نام خانوادگی کاربر، شماره تلفن، نشانی پست الکترونیکی، پرسش کاربر، ارسال سوال به صورت تلفنی، پست الکترونیکی، مصاحبه(ارتباط کلامی) با 100 درصد بالاترین درصد؛ و دو ویژگی محتوایی شماره نمابر، ارائه شناسه کاربری و کلمه عبور از طرف کتابخانه برای دسترسی کاربر به اطلاعاتی که حجم زیادی دارند با 5/12 درصد پایین ترین درصد در میز مرجع دیجیتال کلیه کتابخانه های دانشگاهی برتر دنیا بودند. دو ویژگی راهنمای استفاده از میز مرجع دیجیتال و پرسش کاربر با میانگین 80/4 بالاترین میانگین و ویژگی نشانی پستی کاربر با میانگین 47/3 کمترین میزان اهمیت را در میان ویژگی های برگزیده برای میز مرجع داشته است. نتیجه گیری: با توجه به یافته های پژوهش می توان چنین استنباط کرد که درصد بسیار کمی از کتابخانه های دانشگاهی ایران دارای میز مرجع دیجیتال هستند و این تعداد نیز از لحاظ دارا بودن ویژگی های محتوایی در وضعیت مطلوبی قرار ندارند. از این رو لازم است کتابخانه های دانشگاهی در کشور با راه اندازی میز مرجع دیجیتال کاربران را در بهره گیری گسترده تر از خدمات کتابخانه یاری رسانند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2107 - اثر توپوگرافی در تفسیر داده‌های مقاومت ویژه‌ی الکتریکی دشت نوبران
مهدی مهدی‌پور سردرود محمدکاظم حفیظی

عامل توپوگرافی به جهت تغییرات گمراه‌کننده‌ای که در اندازه‌گیری داده‌های مقاومت ویژه‌ی الکتریکی و هم‌چنین در تفسیر این داده‌ها می‌تواند به وجود می‌آورد، حائز اهمیت است. مطالعه‌ی اثر توپوگرافی در تفسیر داده‌های مقاومت ویژه‌ی الکتریکی در دشت نوبران، واقع در طول جغرافیایی ( چکیده کامل

عامل توپوگرافی به جهت تغییرات گمراه‌کننده‌ای که در اندازه‌گیری داده‌های مقاومت ویژه‌ی الکتریکی و هم‌چنین در تفسیر این داده‌ها می‌تواند به وجود می‌آورد، حائز اهمیت است. مطالعه‌ی اثر توپوگرافی در تفسیر داده‌های مقاومت ویژه‌ی الکتریکی در دشت نوبران، واقع در طول جغرافیایی (از َ30: ْ45 تا ْ50 شرقی) و عرض جغرافیایی (از ْ30 تا َ30: ْ35 شمالی)، هدف اصلی این پژوهش است. برای انجام این کار، 101 سونداژ الکتریکی با آرایش شولومبرگر در راستای 15 پروفیل در دشت نوبران برداشت گردید. با توجه به ارتفاع نقاط تمامی سونداژها، توپوگرافی منطقه‌ی موردمطالعه، تأثیر مؤثری در اندازه‌گیری داده‌های مقاومت ویژه‌ی الکتریکی ظاهری نداشته است، بنابراین اثر توپوگرافی در تعیین مقاومت ویژه‌ی حقیقی لایه‌ها و جنس لایه‌های زمین‌شناسی، قابل‌چشم‌پوشی است. البته اثر توپوگرافی منطقه‌ی موردمطالعه، در تفسیر داده‌های مقاومت ویژه‌ی الکتریکی اندازه‌گیری شده ازجمله، شیب لایه‌های مقاطع ژئوالکتریکی، گودی‌ها و برآمدگی‌های مرز لایه‌های زیرزمین، قابل‌چشم‌پوشی نیست و بایستی اثر توپوگرافی، در تفسیر داده‌های مقاومت ویژه‌ی الکتریکی، در نظر گرفته شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2108 - افیولیت ملانژهای شرق کرمانشاه (جنوب‌غرب بیستون)، غرب ایران
سیدحمید وزیری آتسوشی ماتسوکا

افیولیت ملانژها (ژوراسیک میانی تا اوایل کرتاسه زیرین) دارای رخنمون خوبی در جنوب‌غرب بیستون، شرق کرمانشاه هستند. در مطالعه حاضر چهار برش چینه‌شناسی از افیولیت ملانژهای فوق به ضخامت 5/55 متر جهت معرفی واحدهای رسوبی آن مورد مطالعه قرار گرفت. این مجموعه سنگی از دیاباز اسپیل چکیده کامل

افیولیت ملانژها (ژوراسیک میانی تا اوایل کرتاسه زیرین) دارای رخنمون خوبی در جنوب‌غرب بیستون، شرق کرمانشاه هستند. در مطالعه حاضر چهار برش چینه‌شناسی از افیولیت ملانژهای فوق به ضخامت 5/55 متر جهت معرفی واحدهای رسوبی آن مورد مطالعه قرار گرفت. این مجموعه سنگی از دیاباز اسپیلیتی، تراکی بازالت اسپیلیتی شده، بازالت آندزیتی، آندزیت پورفیری، بازالت اسپیلیتی، سرپانتینیت، هاربوژیت سرپانتینیتی شده، سنگ آهک خاکستری حاوی نودل‌های چرت، لایه‌های چرت قرمز، سبز و خاکستری و سنگ آهک خاکستری تشکیل شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2109 - تعیین ضخامت پوسته در زیر ایستگاه‌های باندپهن در فلات ایران با استفاده از مدل‌سازی تابع گیرنده P
فتانه تقی‌زاده فرهمند نرگس افسری

در این پژوهش، بنیادی‌ـ ‌توصیفی ضخامت پوسته فلات ایران واقع میان دو صفحه همگرای عربی و اوراسیا با استفاده از مدل‌سازی تابع گیرنده P تعیین شد. برای این منظور از داده‌های زمین‌لرزه‌های دورلرز ثبت شده از سال 1998 تا 2011 میلادی در 24 ایستگاه شبکه ملی لرزه‌نگاری باندپهن (INS چکیده کامل

در این پژوهش، بنیادی‌ـ ‌توصیفی ضخامت پوسته فلات ایران واقع میان دو صفحه همگرای عربی و اوراسیا با استفاده از مدل‌سازی تابع گیرنده P تعیین شد. برای این منظور از داده‌های زمین‌لرزه‌های دورلرز ثبت شده از سال 1998 تا 2011 میلادی در 24 ایستگاه شبکه ملی لرزه‌نگاری باندپهن (INSN) وابسته به پژوهشگاه بین‌المللی زلزله‌شناسی و مهندسی زلزله در فاصله رومرکزی °30 تا °95 و با بزرگای بیش از 5/5 در مقیاس امواج حجمی استفاده شد. نتیجه‌های مطالعه حاضر نشان می‌دهد که متوسط ضخامت پوسته در ایران بین 40 تا 50 کیلومتر است، به‌طوری‌که از 35 کیلومتر در CHBR واقع در ناحیه مکران تا 61 کیلومتر در KHMZ واقع در ناحیه سنندج- سیرجان متغیر است. پوسته نسبتاً نازکی در شمال‌غرب ایران به ضخامت حدود 41 کیلومتر به‌دست آمد. هم‌چنین ضخامت پوسته در شمال‌شرق ایران از حدود 45 کیلومتر در ایستگاه MRVT تا 49 کیلومتر در BJRD در تغییر است. علاوه بر آن ضخامت متوسط محاسبه شده برای پوسته در شرق ایران 43 کیلومتر تعیین شد درحالی‌که متوسط ضخامت پوسته در البرز مرکزی (DAMV ،THKC و CHTH) در حدود 54 کیلومتر است. تغییرات ضخامت پوسته در ایران مرکزی (KRBR ،ASAO ،GHVR و NASN) بین 36 تا 52 کیلومتر است. متوسط ضخامت پوسته در کمربند چین‌خورده ‌ـ ‌رو راندگی زاگرس 41 کیلومتر است، هم‌چنین در جنوب‌شرقی‌ترین قسمت زاگرس (BNDS) پوسته ضخیم 53 کیلومتری مشاهده شد. خطا محاسبه عمق پوسته در این پژوهش با توجه به روش به‌کار گرفته شده 2± کیلومتر است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2110 - تحلیل‌های جوینی در تاریخ جهانگشا
ثریا رازقی

وقایع مهم تاریخی نقطه عطفی در سرنوشت یک کشور به شمار می‌آیند که گاه تغییرات وتحولاتی بنیادی را در مناسبات آن سرزمین رقم می‌زنند. بر این اساس تفسیر اندیشمندان از این وقایع از اهمیتی بسزا برخوردار است.بی تردید یکی از مهمترین وقایع تاریخی که صدمات جبران ناپذیری بر پیکره ای چکیده کامل

وقایع مهم تاریخی نقطه عطفی در سرنوشت یک کشور به شمار می‌آیند که گاه تغییرات وتحولاتی بنیادی را در مناسبات آن سرزمین رقم می‌زنند. بر این اساس تفسیر اندیشمندان از این وقایع از اهمیتی بسزا برخوردار است.بی تردید یکی از مهمترین وقایع تاریخی که صدمات جبران ناپذیری بر پیکره این سرزمین فرود آورد، حملۀ مغول به ایران بود. هرچند این یورش وحشیانه کساد بازار علم ودانش را درپی داشت، اما از سویی دیگرموجبات رونق تاریخ نویسی را فراهم آورد که یکی از دلایل آن توجه مغولان به تاریخ بود. بر این اساس بررسی تاریخ جهانگشای جوینی، که یکی ازکتب تاریخی مهم این عصربه شمار می‌آید، امری ضروری بنظر می‌رسد پژوهش حاضر بر آن است تا باروش تحلیلی –توصیفی ضمن بررسی این اثر مهم به بیان دیدگاه های مولف آن بپردازد.جوینی در مقام یک مورخ موثق، حمله چنگیز به ایران را با استناد به مدارک وگفته شاهدان عینی تدوین کرد. وی دلیل اصلی حملۀ چنگیز به ایران را، کشتار بازرگانان مغولی به دست غایر خان، حاکم شهر اترار، می‌دانست. هرچند برخی از پژوهشگران غربی بر این باورند که مغولان خواه ناخواه به ایران حمله می‌کردندچون آرزوی حاکمیت جهان را به رهبری چنگیز در سر می‌پروراندند وتعلل چنگیز در آغاز کار، بیشتر به خاطر آماده سازی لشکرش برای یورشی عظیم به ایران بود. به هر روی جوینی درلا به لای شرح این وقایع تلخ، تجزیه و تحلیل‌های قابل توجهی دارد که گاه بر پایه دلایلی علمی مبتنی است و گاه از باورهای دینی وی نشأت می‌گیردکه در برخی مواقع با تعصب همراه است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2111 - «راهبرد بازآفرینی شهری با تأکید بر نقش بازار( مطالعه موردی: محله بازار شهر خرم آباد)»
سیده زهره شاهرخی

بازار، در طول تاریخ، به عنوان ستون فقرات و قلب تپنده شهر ایفای نقش کرده است. به عبارت دیگر، بازار عاملی است که همواره بافت تغذیه کننده اصلی شهر بوده است. کالبد و کارکرد فرسوده و قدیمی بازار با شرایط و نیاز های جدید، نیازمند برنامه ریزی جهت بازآفرینی فضای شهر به خصوص محد چکیده کامل

بازار، در طول تاریخ، به عنوان ستون فقرات و قلب تپنده شهر ایفای نقش کرده است. به عبارت دیگر، بازار عاملی است که همواره بافت تغذیه کننده اصلی شهر بوده است. کالبد و کارکرد فرسوده و قدیمی بازار با شرایط و نیاز های جدید، نیازمند برنامه ریزی جهت بازآفرینی فضای شهر به خصوص محدوده بازار شهر می شود. بنابراین، در این پژوهش سعی بر آن است که راهبرد هایی جهت بازآفرینی بافت تاریخی محله بازار شهر خرم آباد با تأکید بر نقش بازار تاریخی ارائه شود. پژوهش حاضر، از نظر روش ترکیبی از توصیفی-تحلیلی و تاریخی است. از اسناد و مدارک معتبر موجود و مطالعات کتابخانه ای و برداشت، مشاهدات و مطالعات میدانی شامل مصاحبه، مشاهده و عکس برداری استفاده می شود. گردآوری داده های پژوهش به روش پرسشنامه از نظرات 10 نفر از متخصصان و کارشناسان در حوزه شهر و شهرسازی استفاده می شود. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات با بیان نقاط قوت، ضعف، فرصت و تهدید روش SWOT و به روش تحلیل سلسله مراتبی دلفی فازی و هم چنین تحلیل محتوایی آثار و اطلاعات صورت می پذیرد. نتیجه حاصل شده از پژوهش نشان می دهد که برای بازآفرینی بافت تاریخی محله بازار شهر خرم آباد می توان با تأکید بر آثار و عناصر باارزش تاریخی به خصوص بازار تاریخی که در محدوده موردبررسی قرار گرفته است اقدامات مفید و نتیجه بخشی انجام نمود. در نهایت راهبردهای بازآفرینی محله بازار شهر خرم آباد با توجه به بررسی های انجام شده در پژوهش نیز ارائه شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2112 - بررسی و سیر تحول زندگی و فضاهای جمعی ایرانیان در عصرآل بویه
هدیه دبیری لیلا زارع

فضای جمعی به عنوان یکی از ارکان سازنده در شکل دهی فضاهای شهر همواره از دیرباز نقش موثری در خلق یک شهر ایده آل داشته است وشکل گیری فضاها در کالبد شهرها به منظور تعامل انسانها از آغاز بشر همواره به عنوان یکی از نیازهای انسان مطرح بوده است. نگاهی بیرونییبه تاریخ تشیع نشان چکیده کامل

فضای جمعی به عنوان یکی از ارکان سازنده در شکل دهی فضاهای شهر همواره از دیرباز نقش موثری در خلق یک شهر ایده آل داشته است وشکل گیری فضاها در کالبد شهرها به منظور تعامل انسانها از آغاز بشر همواره به عنوان یکی از نیازهای انسان مطرح بوده است. نگاهی بیرونییبه تاریخ تشیع نشان از وجود ادوار مختلف با فراز و نشیب های فراوان در این مکتب دارد. در مقاطعی از تاریخ، تشیع در افول و فشار بوده و برخیمقاطع نیز دوران اوج تشیع به شمار می آیند. به طور طبیعی وجود دولت های شیعی در به اوج رساندن مذهب شیعه نقشی انکارناپذیر داشته استکه رشد و تعالی علمی و اجتماعی مذهب تشیع در برخی ادوار نتیجه وجود دولت های مقتدر شیعی بوده است. ظهور آل بویه و به قدرت رسیدنآنها در جهان اسلام را میتوان از جمله مقاطع اوج تشیع در زندگی و خلق فضاهای جمعی و شهری دانست، لذا این پژوهش به روش تیاریخی -تحلیلی با هدف بررسی سیر تحول زندگی در عصر آل بویه و نحوه ایجاد فضاهای جمعی و شهری ایرانییان در آن روزگیار نگیارش یافتیه و بیهبررسی شاخصهای معنابخش در فضا پرداخته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2113 - وجود شناسی نور در فلسفه ی اشراق و نسبت آن با معماری ایرانی- اسلامی
زینب عرب

در میان عارفان و فیلسوفان اسلامی، شیخ اشراق از جایگاهی یگانه برخوردار است. او بنیان‌گذار فلسفه اشراق است. میراث فلسفی مشترک میان ایران، اسلام و یونان در حکمت و فلسفه‌ی او هویدا است. ساحت اندیشه این فیلسوف، بر وجودشناسی نور استوار است. او از نور رمزگشایی کرده و برای آن م چکیده کامل

در میان عارفان و فیلسوفان اسلامی، شیخ اشراق از جایگاهی یگانه برخوردار است. او بنیان‌گذار فلسفه اشراق است. میراث فلسفی مشترک میان ایران، اسلام و یونان در حکمت و فلسفه‌ی او هویدا است. ساحت اندیشه این فیلسوف، بر وجودشناسی نور استوار است. او از نور رمزگشایی کرده و برای آن مراتبی را تعین نموده است. این مرتبه از نورالانوار که علت وجود تمام موجودات است آغاز می‌شود و با ظلمت و و عدم نور به پایان می‌رسد. پرتو افشانی نور در اندیشه‌ی شیخ اشراق تاثیر بسیار بر معماران ایرانی- اسلامی داشته است. چرا که معماری به عنوان کالبد زمان از فلسفه همچون روح زمان تاثیر می‌پذیرد. از این‌رو این پژوهش در پی بررسی نظریه نورالانوار سهرودی است تا از این طریق بتواند تطبیقی بین فلسفه‌ی اشراق و معماری ایرانی- اسلامی ایجاد کند. این پژوهش از نوع کیفی است و روش تحقیق در آن به روش توصیفی و تحلیلی است. بر اساس نتایج به دست آمده می‌توان گفت که نور در معماری ایرانی- اسلامی همچون حکمت اشراقی، تجلی از وحدت الهی است. سسلسه مراتب نوری در معماری ایرانی- اسلامی متاثر از طبقات نوری در فلسفه‌ی اشراقی است که بر درجات نور و ظلمت استوار است. معماران ایرانی- اسلامی با تاثیر گرفتن از فیضان نورالانوار با استفاده از نور و بازی‌های نوری در عناصر و بخش‌های مختلف معماری یک سلسله مراتب نوری را در فضاهای معماری داخلی و خارجی بنا‌ها و بخش‌های مختلف آن ایجاد کردند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2114 - ارزیابی تحلیلی مسابقات ملی معماری ایران و تبیین مولفه‌های موثر آن بر ارتقای معماری معاصر کشور
سید محمد سقراطی حیدر جهان بخش حسین صفری

این پژوهش در شرایطی که توجه به مفهوم کیفیت و بازگشت به هویت خود در کانون توجه مسئولان کشور است، انجام شده است. بررسی روند برگزاری مسابقات ملی معماری ایران به عنوان بستری جهت بیان گرایشات فکری و مقایسه زبان نخبگان معماری معاصر می تواند نقش بسزایی در هویت یابی شهرها و معم چکیده کامل

این پژوهش در شرایطی که توجه به مفهوم کیفیت و بازگشت به هویت خود در کانون توجه مسئولان کشور است، انجام شده است. بررسی روند برگزاری مسابقات ملی معماری ایران به عنوان بستری جهت بیان گرایشات فکری و مقایسه زبان نخبگان معماری معاصر می تواند نقش بسزایی در هویت یابی شهرها و معماری معاصر کشور داشته باشد. پژوهش حاضر با هدف شناسایی مؤلفه های مؤثر مسابقات ملی معماری ایران در ارتقای معماری معاصر کشور در دهه 1390 انجام شده است و در گروه تحقیقات کمی-کیفی کاربردی قرار دارد که با روشی آمیخته ابتدا داده های کیفی و سپس داده های کمی را با کمک یک طرح اکتشافی گردآوری می کند. داده های آن از طریق مصاحبه عمیق با 30 نفر از کارشناسان و صاحب نظران به دست آمده و پس از رسیدن به حد اشباع نظری، فرآیند گردآوری داده های کیفی تکمیل گردید. بخش کمی پژوهش حاضر با توجه به شاخص های حاصله به صورت پیمایشی انجام گرفت و سپس پرسشنامه اولیه طراحی شد. پس از جمع آوری پرسشنامه ها، پاسخ ها در دو بخش توصیفی و استنباطی، تجزیه و تحلیل گردید. مدل‌سازی معادلات ساختاری با استفاده از نرم‌افزار Amos Graphic برای تحلیل استنباطی پژوهش انجام شد و مهم‌ترین عوامل از تحلیل عاملی تأییدی مرتبه دوم به‌دست آمدند. در این تحقیق مولفه های دخیل در برگزاری مسابقات ملی معماری ایران که می تواند در رشد و ارتقای معماری معاصر کشور موثر باشد، شناسایی و تبیین شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2115 - کاربرد هوش مصنوعی در ایده پردازی فرمی فضای معماری تعلق‌پذیر با رویکرد روانشناسی محیط(نمونه موردی: مرکز شهر آینده ی ایرانی- اسلامی)
علی پردل ندا ضیاء بخش

هوش مصنوعی یک فناوری درحال تحول است که مزایای اقتصادی و اجتماعی بسیار بزرگی برای آینده ترسیم کرده است. این فناوری ظرفیت آن را دارد که در نحوه زندگی، کار، یادگیری و اکتشاف و تعامل ما، انقلابی ایجاد کند. اما کاربرد آن در معماری کمتر مورد توجه قرار گرفته است. هدف این پژوهش چکیده کامل

هوش مصنوعی یک فناوری درحال تحول است که مزایای اقتصادی و اجتماعی بسیار بزرگی برای آینده ترسیم کرده است. این فناوری ظرفیت آن را دارد که در نحوه زندگی، کار، یادگیری و اکتشاف و تعامل ما، انقلابی ایجاد کند. اما کاربرد آن در معماری کمتر مورد توجه قرار گرفته است. هدف این پژوهش این است که با بررسی مبانی نظری روانشناسی محیط، شاخصه‌های فضای معماری تعلق پذیر شناسایی و سپس با بررسی نمونه موردی، تأثیر استفاده از هوش مصنوعی در خلق فضای معماری تعلق پذیر از جنبه فرمی مورد بررسی قرار گیرد. روش تحقیق در این پژوهش توصیفی – تحلیلی و از نوع کیفی است که با مطالعه منابع کتابخانه ای و سپس تحلیل داده ها به شیوه منطقی صورت گرفته است. ابزار پژوهش در این تحقیق هوش مصنوعی میدجرنی است که چند وقتی است در حوزه خلق تصاویر هنری از واژگان ورودی به آن، معرفی شده و مورد توجه هنرمندان و معمارن مختلفی قرار گرفته است. در نهایت می‌توان نتیجه گرفته، درست است که با طرح‌های مفهومی روبه‌رو هستیم که در آینده نزدیک به واقعیت تبدیل نمی‌شوند، اما می‌توانند روی خلاقیت معماران تأثیرگذاری مثبتی داشته باشند و آینده‌ای را بسازد که امروزه به ذهن اکثر افراد نخواهد رسید. کاربرد این تصاویر در خلق فضاهای تعلق پذیر تنها نمونه ای از کاربرد هوش مصنوعی در فرایند طراحی معماری می‌باشد و می‌تواند برای پژوهشگران معماری در حوزه های مختلف، الهام بخش باشد پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2116 - بررسی فنتیکی گونه های جنس Trifolium با استفاده از صفات دانه گرده
فهیمه سلیم پور گلاله مصطفوی شادی حاج رسولیها فریبا شریف نیا

کشور ایران با داشتن 49 گونه علفی یکساله و چندساله از جنس Trifolium, بعد از ترکیه یکی از مراکز اصلی تنوع گونه های این جنس محسوب می شود. این جنس مشتمل بر 6 بخش می باشد. بین گونه های هر بخش تشابه فراوانی از نظر خصوصیات بخش زایشی بویژه صفات مربوط به کاسه گل به چشم می خورد ک چکیده کامل

کشور ایران با داشتن 49 گونه علفی یکساله و چندساله از جنس Trifolium, بعد از ترکیه یکی از مراکز اصلی تنوع گونه های این جنس محسوب می شود. این جنس مشتمل بر 6 بخش می باشد. بین گونه های هر بخش تشابه فراوانی از نظر خصوصیات بخش زایشی بویژه صفات مربوط به کاسه گل به چشم می خورد که شناسایی تاکسونومیک آنها را با مشکل مواجه ساخته است. در پژوهش حاضر, به منظور بررسی کارایی صفات دانه گرده در شناسایی و مطالعه روابط گونه ها با یکدیگر, 36 گونه این جنس با کمک میکروسکوپ الکترونی لایه نگار (SEM) مورد تحقیق قرار گرفتند. نتایج نشان می دهد که دانه گرده سه شیار روزن دار, عمدتاً استوانه ای تا استوانه کشیده بوده و تزئینات سطح اگزین از نوع مشبک, چروکیده, حفره‌دار, سوراخدار, نقطه دار یا رگه دار است. گونه های نزدیک T. tomentosum و T. bullatum با توجه به نوع تزئینات به راحتی قابل تفکیک هستند. گونه T. aureum با داشتن تزئینات از نوع چروکیده (Rugulate) از گونه مشابه T. campestre که دارای تزئینات مشبک (Reticulate) است قابل تفکیک است. همچنین گونه T. pilulare متفاوت ترین تزیینات را دربین گونه های این جنس دارا است. برطبق آنالیز خوشه ای دو گروه اصلی مشخص گردید. خوشه اول شامل گونه هایی از دو بخشه Trifolium, Vesicaria بوده وخوشه دوم به سه زیر خوشه تقسیم شده است.دردندروگرام حاصله گونه ها براساس بخش تاکسونومیک خود جدا نشدند. این نشان دهنده ناهمگن بودن جنس می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2117 - بررسی ریز ریخت‌شناسی الگوی اپیدرمی گلپوش در گونه‌های جنس .Delphinium L. در ایران
معصومه حسن بارانی فریبا شریف نیا طاهر نژادستاری مصطفی اسدی

در این پژوهش گلپوش خارجی 28 گونه از جنس Delphinium با میکروسکوپ الکترونی نگاره SEM)) مورد مطالعه ریز ریخت شناسی قرار گرفت. در مشاهدات میکروسکوپ الکترونی گلپوش‌ها از نظر کرک دار بودن، شکل کرک‌ها، تراکم کرک، و الگوی اپیدرمی گلپوش بررسی شدند و بدین جهت جدول صفات تهیه گردید چکیده کامل

در این پژوهش گلپوش خارجی 28 گونه از جنس Delphinium با میکروسکوپ الکترونی نگاره SEM)) مورد مطالعه ریز ریخت شناسی قرار گرفت. در مشاهدات میکروسکوپ الکترونی گلپوش‌ها از نظر کرک دار بودن، شکل کرک‌ها، تراکم کرک، و الگوی اپیدرمی گلپوش بررسی شدند و بدین جهت جدول صفات تهیه گردید. در این بررسی گونه‌ها از نظر داشتن یا نداشتن کرک به دو گروه کرک آلود و بدون کرک و از نظر تنوعات کرک به 4 گروه strigose، villous، crispate و hooked و همچنین از نظر الگوی اپیدرم گلپوش، به 6 گروه papillae،cup shape، rugose، straite، granular و straite rugose گروه‌بندی شدند. این نتایج نشان داد کمپلکس گونه ایD. crispulum، D. elbursense، D. speciosum و D. dasycarpum تفاوت هایی را از نظر نوع کرک گلپوش و الگوی اپیدرمی گلپوش نشان می دهند. همچنین در مطالعات ریز ریخت شناسی الگوی اپیدرمی گلپوش جدایی گونه های کمپلکس D. saniculifolium از D. aquilegifolium و D. tuberosum از D. cyphoplectrum طبق این نتایج تایید می شود. واژه‌های کلیدی: ریزریخت شناسی، الگوی اپیدرمی گلپوش، SEM، Delphinium، ایران پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2118 - بررسی ساختار تشریحی گامتوفیت چهار گونه از جنس Brachythecium Schimp در ایران
فهیمه سلیم پور فاطمه رستگار علی مازوجی فریبا شریف نیا

جنس Brachythecium از تیره Brachytheciaceae دارای 14 گونه در ایران بوده که در بررسی فلور خزه ای جنگل سواد کوه از استان مازندران چهار گونه این جنس شامل B. salebrosum؛ B. rutabulum ؛ B. rivular و B. mildeanum. برا ساس مشخصات ریخت شناسی و تشریحی مقایسه شدند. نتایج نشان داد چکیده کامل

جنس Brachythecium از تیره Brachytheciaceae دارای 14 گونه در ایران بوده که در بررسی فلور خزه ای جنگل سواد کوه از استان مازندران چهار گونه این جنس شامل B. salebrosum؛ B. rutabulum ؛ B. rivular و B. mildeanum. برا ساس مشخصات ریخت شناسی و تشریحی مقایسه شدند. نتایج نشان داد که شکل برگ نما ̜ شکل قاعده برگ نما̜ خصوصیات رگبرگ میانی و سلول های انتهایی قاعده برگ از جمله صفات متمایز کننده در این چهار گونه می باشند .به طوری که در B. salebrosum برگ نما تا حدودی وسرنیزه ای است وحاشیه پهنک دندانه ای بوده وسلولهای پهنک باریک شونده تا قاعده پهنک ونزدیک به رگبرگ میانی هستند. همچنین خمیدگی در قسمت راس برگ دیده می شود که در سه گونه دیگر این حالت دیده نمی شود. در گونه B. mildeanum چرو کیدگی حاشیه پهنک وشکل نوک برگ نما متمایز کننده گونه است.در گونه B. rivular سلول های قسمت گوشه قاعده پهنک مکعب- مستطیلی شکل است که با سلول های دیگر برگ نما متفاوت اند. درگونه B. rutabulum راس برگ نما باریک و دارای چین خوردگی کمتر و رگبرگ میانی نرسیده به انتها و کوتاه می باشد. همچنین خمیدگی برگ نما صفت شاخص درتشخیص این گونه است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2119 - شمارش کروموزومی در گونه Carduus pycnocephalus L. در غرب ایران
مهدی حیدریان سیدمحمد معصومی عبدالکریم چهرگانی راد

10.30495/jdb.2022.691958

گونه‌‌های جنسL. Carduusاز تیره کاسنی (Asteraceae Bercht. and J. Pres) با تشکیل کلنی‌های فشرده جایگزین گونه‌‌های گیاهی بومی می‌‌شوند و با پوشش گیاهی بومی برای نور، تغذیه و رطوبت می‌‌توانند رقابت کنند. در این راستا جهت به دست آوردن اطلاعات بیشتر در مورد این جنس مهاجم، مطا چکیده کامل

گونه‌‌های جنسL. Carduusاز تیره کاسنی (Asteraceae Bercht. and J. Pres) با تشکیل کلنی‌های فشرده جایگزین گونه‌‌های گیاهی بومی می‌‌شوند و با پوشش گیاهی بومی برای نور، تغذیه و رطوبت می‌‌توانند رقابت کنند. در این راستا جهت به دست آوردن اطلاعات بیشتر در مورد این جنس مهاجم، مطالعه شمارش کروموزومی گونه Carduus pycnocephalus L. در غرب ایران (استان‌های کرمانشاه و همدان) در ۱۴ زیستگاه صورت گرفت. شمارش کروموزومی در مرحله متافاز از مریستم‌های نوک ریشه با جوانه زدن بذر‌ها و با استفاده از روش استاندارد squash انجام شد. نتایج نشان داد که عدد کروموزومی دیپلویید در این گونه در ۱۴ جمعیتی که در این تحقیق جمع آوری شد، ۳۴ است. با مقایسه عدد کروموزومی یافت شده در این تحقیق با مطالعات پیشین، تاکسون‌های مورد بررسی به زیر گونه C. pycnocephalus subsp. arabicus (Jacq. ex Murray) Nyman تعلق دارند. بنابراین، شمارش عدد کروموزومی دیپلوئید درتاکسون‌های مربوط به گونه فوق می‌تواند ارزش تاکسونومی داشته باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2120 - بازنگری در وضعیت دو گونه از جنس تمشکJuz. Rubus dolichocarpus وR. ochthodes Juz. در ایران
فهیمه سلیم پور فریبا شریف نیا زینب کیانی صدیقه اربابیان

10.30495/jdb.2022.691957

جنس Rubus L. متعلق به تیرهRosaceae می باشد .این جنس شامل بیش از 750 تعداد گونه در جهان است. بین برخی از گونه های این جنس مانندR. dolichocarpus Juz. و R. ochthodes Juz. تشابه ریختی در صفاتی مانند تعداد برگچه ها ، شکل گوشوارک ها و رنگ و شکل گلبرگ ها مشاهده می شود که شناسا چکیده کامل

جنس Rubus L. متعلق به تیرهRosaceae می باشد .این جنس شامل بیش از 750 تعداد گونه در جهان است. بین برخی از گونه های این جنس مانندR. dolichocarpus Juz. و R. ochthodes Juz. تشابه ریختی در صفاتی مانند تعداد برگچه ها ، شکل گوشوارک ها و رنگ و شکل گلبرگ ها مشاهده می شود که شناسایی این دو گونه نزدیک بهم را با مشکل مواجه می سازد. گونه R. dolichocarpus در فلور ایران، مترادف با گونه R. ochthodes اعلام شده است ، در حالی که این دو گونه در فلور ایرانیکا ، فلور روسیه و فلور ایران بعنوان دو گونه مجزا در یک زیرجنس و دو بخشه متفاوت قرار دارند. بدین منظور در این تحقیق به بررسی روابط تاکسونومیکی این دو گونه بر اساس خصوصیات ریخت شناسی پرداخته شد که نتایج حاکی از اختلافاتی در صفات ریخت شناسی از جمله شکل و حالت خار ساقه یکساله ، شکل برگچه های جانبی در ساقه گل دهنده ، شکل حاشیه برگچه ها و تراکم گل در گل آذین است. هم چنین طبق داده های مولکولی با استفاده از نشانگر هسته ای ITS این دو گونه دارای 36 نوکلئوتید متفاوت از هم هستند که موئد جدا بودن این دو گونه از هم هستند. لذا با توجه به نتایج بدست آمده در این مطالعه و مقایسه با مطالعات قبلی پیشنهاد می شود که دو گونه R. dolichocarpus و R. ochthodes. مطابق با نظر فلور ایرانیکا ، فلور روسیه و فلور ایران بصورت دو گونه مجزا از هم تعریف شوند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2121 - مطالعه تنوع ژنتیکی برخی بوته‌های ژرم پلاسم چای شمال ایران (Camellia sinensis) با استفاده از صفات مورفولوژی
آرزو مهرآسا حسین مرادی داود بخشی شاهین جهانگیرزاده خیاوی

10.30495/jdb.2023.1975262.1343

چای (Camellia sinensis (L.) O. Kuntze) از مهمترین محصولات منطقه شمال ایران می‌باشد از آنجا که بسیاری از بوته‌های چای منطقه به دلایل مختلف در معرض از بین رفتن قرار دارند، بنابراین داشتن اطلاعات درباره ژنتیک آن برای طراحی برنامه‌های اصلاحی جهت دست‌یابی به گیاهان مناسب و ب چکیده کامل

چای (Camellia sinensis (L.) O. Kuntze) از مهمترین محصولات منطقه شمال ایران می‌باشد از آنجا که بسیاری از بوته‌های چای منطقه به دلایل مختلف در معرض از بین رفتن قرار دارند، بنابراین داشتن اطلاعات درباره ژنتیک آن برای طراحی برنامه‌های اصلاحی جهت دست‌یابی به گیاهان مناسب و با اهداف خاص کمک شایانی است. در این بررسی 30 گیاه چای شامل نمونه‌های منطقه غرب و مرکز چایکاری به عنوان نمونه‌های بومی و سه گروه سریلانکایی، گرجستانی و آسامی به عنوان نمونه‌های خارجی با استفاده از 21 صفت کمی و کیفی با استفاده از ضریب تفاوت گاوور و الگوریتم UPGMA مورد بررسی تنوع ژنتیکی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که تمام نمونه‌های چای گزینش‌شده ازنظر مرفولوژی مشابه یکدیگر بودند، اگرچه برخی از آن‌ها تفاوت‌های کوچکی در برخی ویژگی‌ها نشان دادند اما در کل دارای تفاوت معنی‌دار نبودند. بر اساس داده‌های حاصل دامنه تفاوت بین نمونه‌های مورد بررسی از 048/0 تا 499/0 با متوسط 265/0 بدست آمد. به‌منظور تعیین خویشاوندی ژنوتیپ‌های مورد بررسی و گروه‌بندی آن‌ها بر‌اساس صفات مورفولوژی در تجزیه خوشه‌ای در ضریب فاصله 29/0 نمونه‌های مورد بررسی در چهار گروه اصلی گروه‌بندی شدند. با توجه به نحوه گروه‌بندی مشاهده شد، توزیع نمونه‌های مورد مطالعه از الگوی خاصی پیروی نمی‌کند و با توزیع جغرافیایی هم خوانی ندارد. با توجه به نتایج تحقیق حاضر، تایید می‌شود که آنالیزهای مورفولوژیکی در چای برای تعیین تنوع و ارتباط ژنتیکی می‌توانند با موفقیت مورد بهره برداری قرار بگیرند. نتایج این مطالعه دریچه‌ای را برای مقابله با مشکل قدیمی طبقه‌بندی و شناسایی چای در ایران باز می‌کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2122 - مطالعه بیوسیستماتیک گونه های جنس شیرخشت Cotoneaster Medikus.درایران ( حوزه هیرکانی)
زینب لطفی فهیمه سلیم پور فریبا شریف نیا مریم پیوندی

10.30495/jdb.2022.1961682.1314

جنس Cotoneaster L. متعلق به‌تیرهRosaceae (گل‌سرخ) می‌باشد شمال‌ایران یکی‌از اصلی‌ترین مراکزتنوع این گیاه‌‌‌دارویی ارزشمند محسوب می‌شود. باتوجه به تنوع‌ژنتیکی بسیاربالا دربین گونه‌های جنس Cotoneaster، مشکلات متعدد تاکسونومیکی وجود‌ دارد. درتحقیق حاضر 17 نمونه گیاهی براسا چکیده کامل

جنس Cotoneaster L. متعلق به‌تیرهRosaceae (گل‌سرخ) می‌باشد شمال‌ایران یکی‌از اصلی‌ترین مراکزتنوع این گیاه‌‌‌دارویی ارزشمند محسوب می‌شود. باتوجه به تنوع‌ژنتیکی بسیاربالا دربین گونه‌های جنس Cotoneaster، مشکلات متعدد تاکسونومیکی وجود‌ دارد. درتحقیق حاضر 17 نمونه گیاهی براساس مطالعات ریخت‌شناسی (با 36 صفت کمی‌و‌کیفی) وتوالی هسته‌ای nrDNA ITS مورد بررسی قرارگرفت. نتایج نشان داد که بین تمامی صفات ریخت‌شناسی کمی، تفاوت معنی‌داری وجود دارد. واکثر صفات کیفی ارزیابی-شده در بین گونه‌ها متفاوت بودند. گونه‌های موردبررسی به پنج‌گروه طبقه‌بندی شدند. الگوی آنالیزگونه‌ها برمبنای صفات ریخت-شناسی و توالی‌یابی مولکولی تاحدود زیادی به‌هم شباهت دارند.وبین گونه‌های مورد بررسی ازحیث صفات مورد مطالعه تشابهات و تفاوت‌هایی دیده می‌شود. کلادوگرام مولکولی نشان داد جنس شیرخشت یک‌جنس منوفیلتیک با شاخص ثبات (consistency Index: CI) 68/0 است. بین برخی از گونه‌‌های این جنس مانند C. pseudodiscolorو C. discolorتشابه‌ریختی صفات مانند شکل برگ ، تراکم کرک سطح‌تحتانی، کرک روی میوه مشاهده می‌شود که شناسایی این دوگونه نزدیک بهم را بامشکل مواجه می‌سازد. درصورتی که‌از لحاظ ژنومی متفاوت بوده وچون ازلحاظ مورفولوژیکی با توصیف گونه‌های شناسایی شده شیرخشت درایران و کشورهای همسایه مطابقت ندارد. بنابراین ما آن‌راگونه جدید برای ایران درنظرگرفته وبه‌عنوان C. pseudodiscolorتعریف می-کنیم.علاوه بر آن‌دو گونه C. morrisonesis و C. franchetti رکورد جدیدی ازجنس مذکوراست و در فنوگرام خوشه مجزایی را به-خود اختصاص داده‌اند .باتوجه به‌اینکه اولین قدم برای برنامه‌های اصلاحی یک گیاه،تنوع ژنتیکی گونه های مختلف آن می‌باشد،تحقیق حاضرنخستین پژوهش درزمینه تنوع‌ژنتیکی درایران(حوزه هیرکانی) بااستفاده‌از مارکرهسته‌ای(ITS)در شناسایی دقیق گونه‌ها ، نخستین گام در جهت اصلاح نژاد این تاکسون باارزش است که در پژوهش حاضر به آن پرداخته خواهدشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2123 - وظایف فرهنگی ـ اجتماعی دانشجویان از دیدگاه رهبران جمهوری اسلامی ایران
سعیده خراسانی حسینعلی جاهد داریوش مطلبی

بسیاری از دانشگاهیان، آشنایی کافی با وظایف دانشجویان از دیدگاه رهبران جمهوری اسلامی ایران ندارند و مطالعه منسجم در این زمینه انجام نشده است. دانشجویان برای موفقیت در زندگی دانشگاهی و ایفای نقش ویژه اجتماعی خود، وظایف متعددی دارند. هدف این مطالعه تعیین وظایف فرهنگی-اجتما چکیده کامل

بسیاری از دانشگاهیان، آشنایی کافی با وظایف دانشجویان از دیدگاه رهبران جمهوری اسلامی ایران ندارند و مطالعه منسجم در این زمینه انجام نشده است. دانشجویان برای موفقیت در زندگی دانشگاهی و ایفای نقش ویژه اجتماعی خود، وظایف متعددی دارند. هدف این مطالعه تعیین وظایف فرهنگی-اجتماعی دانشجویان از دیدگاه رهبران جمهوری اسلامی ایران است. به این منظور سخنرانی-های ایشان از زمان آغاز رهبری تا پاییز سال 1398 تحلیل شدهاست. منابع اصلی سخنرانی‌های امام خمینی(رضوان‌الله) شامل وبگاه گسترش آرا و اندیشه‌های امام خمینی و کتب دانشگاه و دانشگاهیان، رسالت فرهنگیان و دانشگاهیان از دیدگاه امام خمینی؛ ... و منابع اصلی سخنرانی‌های مقام معظم رهبری، کتب روشنای علم، سایه‌سار ولایت و سخنرانی‌های مندرج در وبگاه مقام معظم رهبری بوده است. برای استخراج وظایف فرهنگی- اجتماعی دانشجویان، تعداد 28 سخنرانی از امام خمینی () و تعداد 148سخنرانی از امام خامنه‌ای () با استفاده از روش تحلیل مضمون بررسی شد. نتایج نشان داد که وظایف فرهنگی- اجتماعی دانشجویان شاملهویت‌بخشی و ایجاد انگیزه(93/36 درصد)؛ مطالبه و پرسشگری(55/29 درصد)؛ تحقق‌بخشیدن به مسائل(25/6 درصد)؛ مدیریت مسائل فرهنگی(52/8 درصد)؛ حضور در میدان عمل(50/12 درصد) و امید داشتن(25/6 درصد) می‌باشد.واژگان کلیدی: رهبران جمهوری اسلامی ایران، دانشجویان، وظایف فرهنگی ـ اجتماعی پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2124 - مولفه های حکمرانی مطلوب در نظام اسلامی: با تأکید بر اندیشه و کنش آیت‌الله شهید بهشتی
محمدرضا عبداله نسب فرامرز میرزازاده

گرچه نظریه‌های مربوط به حکمرانی خوب، محصول دوران مدرن است، اما اسلام دارای آموزه‌هایی است که شاخص‌های حکمرانی مطلوب را ترسیم می‌کند. هر یک از متفکران اسلامی، متناسب با شاخص‌های حکمرانی خوب را از منابع اسلامی، استخراج و برای طراحی زیست شایسته مسلمانان ارائه کرده‌اند. این چکیده کامل

گرچه نظریه‌های مربوط به حکمرانی خوب، محصول دوران مدرن است، اما اسلام دارای آموزه‌هایی است که شاخص‌های حکمرانی مطلوب را ترسیم می‌کند. هر یک از متفکران اسلامی، متناسب با شاخص‌های حکمرانی خوب را از منابع اسلامی، استخراج و برای طراحی زیست شایسته مسلمانان ارائه کرده‌اند. این تحقیق به منظور بررسی تطبیقی شاخصه‌های خوب از منظر اندیشمندان غربی و اسلامی به بررسی آرای آیت‌الله بهشتی پرداخته است زیرا که آیت‌الله بهشتی به دلیل دانش توأمان فقهی و فلسفی، و تجربه زندگی در جهان اسلام و غرب، فهم درست‌تری از این شاخصه‌ها داشته باشد. نظریه وی تحت عنوان نظام سیاسی امت و امامت دارای شاخصه‌های متعدد حکمرانی خوب است که ما در این تحقیق به بررسی تحلیلی - تطبیقی شاخص‌های حق اظهار نظر و پاسخ‌گویی، حاکمیت قانون، اثربخشی دولت، کیفیت مقررات و مبارزه با فساد از منظر بهشتی پرداخته و رد پای نهادینه شدن آنها را در تلاش وی برای طرح و تصویب آنها در مجلس خبرگان قانون اساسی جست‌وجو کرده‌ایم. در نهایت، این تحقیق به این نتیجه رسیده ‌است که این شاخص‌ها به دلیل طرح شدنشان در چارچوب نظام سیاسی امت و امامت، ضمن انطباق شکلی و ساختاری با نظریه‌های مدرن، از لحاظ محتوای دارای تعابیر و موازین اسلامی است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2125 - تبیین تاثیر مدیریت دانش و نقش شبکه های تجاری در بانکداری اسلامی
ابوالقاسم کریمی مجید احمدی علیرضا روستا

پس از انقلاب اسلامی تحقق بانکداری اسلامی در سیستم بانکی کشور یکی از موضوعات اساسی در زمینه بانکی بوده است. پیشرفت چشمگیر بانکداری اسلامی در چند دهه اخیر،توجه بسیاری از پژوهشگران حوزه مالی و بانکی را به خود جلب کرده است. با توجه به اهمیت موضوع بانکداری اسلامی،هدف از انجا چکیده کامل

پس از انقلاب اسلامی تحقق بانکداری اسلامی در سیستم بانکی کشور یکی از موضوعات اساسی در زمینه بانکی بوده است. پیشرفت چشمگیر بانکداری اسلامی در چند دهه اخیر،توجه بسیاری از پژوهشگران حوزه مالی و بانکی را به خود جلب کرده است. با توجه به اهمیت موضوع بانکداری اسلامی،هدف از انجام پژوهش تبیین تاثیر مدیریت دانش و نقش شبکه های تجاری در بانکداری اسلامی در شهر تهران می باشد.روش تحقیق از نظر هدف، کاربردی و بر طبق شیوه جمع آوری داده ها، توصیفی از نوع همبستگی است.جامعه آماری پژوهش،تمامی مشتریان بانک های قرض الحسنه مهر ایران و بانک های قرض الحسنه رسالت در استان تهران می باشد.همچنین تعداد 384 نفر با روش فرمول کوکران به عنوان نمونه تعیین شده و 400 پرسشنامه به روش نمونه گیری در دسترس توزیع و تعداد 394 پرسش نامه جمع آوری گردیده است.پایایی پرسش نامه با ارزیابی ضریب آلفای کرونباخ مورد سنجش قرار گرفته که به میزان 808/0 بوده است.همچنین داده ها با شیوه مدل یابی معادلات ساختاری و توسط نرمافزار Smart-PLS مورد سنجش قرار گرفتند.نتایج حاصل از بررسی فرضیه های پژوهش حاکی از آن است که سنجش بازار، تصرف بازار، شبکه های تجاری، شبکه های مالی ومدیریت دانش بر بانکداری اسلامی نقش ایفا می کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2126 - ارائه مدل توسعه پایدار در سازمان های مردم نهاد (NGOs) با رویکرد الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت
جعفر علیزاده محمدرضا باقرزاده یوسف قلی پور کنعانی اسداله مهرارا

هدف از انجام پژوهش حاضرشناسایی مولفه‌های مدل توسعه پایدار در سازمان‌های مردم نهاد با رویکرد الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت است. این تحقیق به لحاظ نوع داده‌ها، از نوع تحقیقات آمیخته (کیفی - کمی) است که در مرحله کیفی از تحلیل مضمون و درمرحله کمی از روش پیمایشی استفاده شد‌. جا چکیده کامل

هدف از انجام پژوهش حاضرشناسایی مولفه‌های مدل توسعه پایدار در سازمان‌های مردم نهاد با رویکرد الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت است. این تحقیق به لحاظ نوع داده‌ها، از نوع تحقیقات آمیخته (کیفی - کمی) است که در مرحله کیفی از تحلیل مضمون و درمرحله کمی از روش پیمایشی استفاده شد‌. جامعه آماری پژوهش در بخش کیفی شامل خبرگان و مدیران مؤسسات مردم نهاد همکار کمیته امداد می‌باشد. که تعداد 30 نفر آنها به عنوان نمونه انتخاب شدند. و در بخش کمی، جامعه آمار تحقیق شامل کلیه مدیران سازمان‌های مردم نهاد تحت نظارت کمیته امداد می‌باشد که تعداد آنها 258 نفر بوده و حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران برابر 155 نفر تعیین شد. روش گردآوری اطلاعات مصاحبه و پرسشنامه است که از نظرات خبرگان و آلفای کرانباخ برای بررسی روایی و پایایی استفاده شد نتایج: ابعاد و مولفه های مدل توسعه پایدار در سازمان های مردم نهاد (NGOs) با رویکرد الگوی اسلامی ایرانی شامل 6 بعد: عدالت، نگاه فرا ملی، زیرساخت، فرهنگ ، بهداشت ، بومی - اسلامی است . پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2127 - ارائه مدل عوامل درون سازمانی مؤثر بر پیاده‌سازی مدل مدیریت استعداد (مورد مطالعه گروه صنعتی ایران‌خودرو)
محمد یادگاری بابک رضایی

پژوهش حاضر با هدف ارائه مدل عوامل درون سازمانی مؤثر بر پیاده‌سازی مدل مدیریت استعداد (مورد مطالعه گروه صنعتی ایران‌خودرو) انجام گرفت. روش تحقیق از لحاظ هدف کاربردی- توسعه‌ای، از نظر روش گردآوری توصیفی- پیمایشی، از نظر زمان مقطعی و از نظر ماهیت گردآوری داده&lrm;ها آمیخته چکیده کامل

پژوهش حاضر با هدف ارائه مدل عوامل درون سازمانی مؤثر بر پیاده‌سازی مدل مدیریت استعداد (مورد مطالعه گروه صنعتی ایران‌خودرو) انجام گرفت. روش تحقیق از لحاظ هدف کاربردی- توسعه‌ای، از نظر روش گردآوری توصیفی- پیمایشی، از نظر زمان مقطعی و از نظر ماهیت گردآوری داده&lrm;ها آمیخته (کیفی-کمی) می&lrm;باشد. برای جمع&lrm;آوری اطلاعات در بخش کیفی از مصاحبه نیمه ساختاریافته و در بخش کمی از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد. جامعه آماری در بخش کیفی شامل خبرگان و مدیران بخش میانی و کلان گروه صنعتی ایران‌خودرو و در بخش کمی شامل کارکنان، کارشناسان و مدیران میانی گروه صنعتی ایران‌خودرو به تعداد 1500 نفر بود. حجم نمونه در بخش کیفی 15 نفر و در بخش کمی بر اساس فرمول کوکران 306 نفر بود که به ترتیب بر اساس روش نمونه&lrm;گیری هدفمند (قضاوتی) و نمونه&lrm;گیری خوشه&lrm;ای انتخاب شدند. یافته&lrm;ها نشان داد که چهار عامل درون سازمانی شامل جذب استعداد، ارزیابی و کشف استعداد، توسعه و آموزش استعداد و حفظ استعداد در پیاده&lrm;سازی مدیریت استعداد تأثیر دارند. در جذب استعداد سه مؤلفه به ترتیب اولویت شامل به‌کارگماری، انتخاب و کارمند یابی شناسایی شدند. در بعد ارزیابی و کشف استعداد مؤلفه مدیریت عملکرد و مراکز ارزیابی معرفی شدند. در بعد توسعه و آموزش استعدادها دو مؤلفه مدیریت کار راهه و توسعه و آموزش و در بعد حفظ استعداد دو مؤلفه انضباط و جبران خدمات شناسایی و اولویت‌بندی شدند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2128 - عوامل موثر در ارتقای هویت فرهنگی جوانان استان ایلام
طاهر سلیمانی علی رضا صامت عباسعلی قیومی اسماعیل کاوسی

این تحقیق در راستای بررسی عوامل موثر در ارتقای هویت فرهنگی جوانان استان ایلام انجام شده است. روش تحقیق به کار گرفته شده در این پژوهش از نظر هدف کاربردی، از نظر نوع داده ها کمی و از نظر نحوه گردآوری داده ها، توصیفی و از نوع همبستگی است. جامعه آماری این تحقیق عبارت از کلی چکیده کامل

این تحقیق در راستای بررسی عوامل موثر در ارتقای هویت فرهنگی جوانان استان ایلام انجام شده است. روش تحقیق به کار گرفته شده در این پژوهش از نظر هدف کاربردی، از نظر نوع داده ها کمی و از نظر نحوه گردآوری داده ها، توصیفی و از نوع همبستگی است. جامعه آماری این تحقیق عبارت از کلیه کارکنان در سازمان های فرهنگی استان ایلام می باشند که تعداد آنها حدودا 1750 نفر می باشد. روش نمونه گیری در این پژوهش روش نمونه گیری ساده می باشد. از جامعه آماری مذکور با توجه به ضوابط نمونه گیری (براساس شیوة نمونه گیری مندرج در جدول مورگان( تعداد 315 نفر به عنوان نمونه تحقیق انتخاب شده و سپس با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته در چهار بعد و 44 گویه تنظیم براساس مقیاس پنج گزینه ای لیکرت، و گویه های مستخرجه در نمونه آماری تحقیق مورد پرسش قرار گرفته است. در بخش آمار توصیفی نیز، توصیف داده ها در دو بخش متغیرهای زمینه ای و متغیر های اصلی ارائه گردیده و در بخش آمار استنباطی، جهت بررسی فرضیه ها از آزمون معادلات ساختاری استفاده شده است. با توجه به داده های تحقیق می توان گفت، میراث معنوی ایرانیان ، میراث فرهنگی ایرانیان ، میراث سیاسی ایرانیان و میراث تاریخی ایرانیان بر ارتقای هویت فرهنگی جوانان استان ایلام اثر مثبت و معنی داری دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2129 - بررسی تاثیر جها نی شدن بر فرهنگ سیاسی ایرانیان
علی اکبر طالبی متین اسماعیل کاوسی عباسعلی قیومی

این تحقیق در راستای بررسی جها نی شدن و تاثیر آن بر فرهنگ سیاسی ایرانیان انجام شده است. روش تحقیق به کار گرفته شده در این پژوهش از نظر هدف کاربردی، از نظر نوع داده ها کمی و از نظر نحوه گردآوری داده ها، توصیفی و از نوع همبستگی است. جامعه آماری این تحقیق عبارت از کلیه دانش چکیده کامل

این تحقیق در راستای بررسی جها نی شدن و تاثیر آن بر فرهنگ سیاسی ایرانیان انجام شده است. روش تحقیق به کار گرفته شده در این پژوهش از نظر هدف کاربردی، از نظر نوع داده ها کمی و از نظر نحوه گردآوری داده ها، توصیفی و از نوع همبستگی است. جامعه آماری این تحقیق عبارت از کلیه دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال می باشند که تعداد آنها حدودا 35000 نفر می باشد. روش نمونه گیری در این پژوهش روش نمونه گیری ساده می باشد. از جامعه آماری مذکور با توجه به ضوابط نمونه گیری (براساس شیوة نمونه گیری مندرج در جدول مورگان( تعداد 384 نفر به عنوان نمونه تحقیق انتخاب شده و سپس با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته در سه بعد و 44 گویه تنظیم براساس مقیاس پنج گزینه ای لیکرت، و گویه های مستخرجه در نمونه آماری تحقیق مورد پرسش قرار گرفته است. در بخش آمار توصیفی نیز، توصیف داده ها در دو بخش متغیرهای زمینه ای و متغیر های اصلی ارائه گردیده و در بخش آمار استنباطی، جهت بررسی فرضیه ها از آزمون همبستگی پیرسون و رگرسیون خطی ساده استفاده شده است. با توجه به داده های تحقیق می توان گفت، جهانی شدن بر فرهنگ سیاسی ایرانیان اثر مثبت و معنی داری دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2130 - واکاوی سازگاری فرهنگی در اقوام ایرانی و ارائه الگوی مفهومی
احد سوری سوسن علایی جعفر رحمانی

امروزه مباحث حوزۀ فرهنگ به عنوان مهمترین عامل در توسعۀ اقتصادی، اجتماعی، سیاسی، انسانی و اخلاقی یک کشور، در کانون توجه صاحبنظران، اندیشمندان و نخبگان قرار گرفته و نقش مؤثر و بنیادی فرهنگ قومیت‌ها و اقوام ایرانی و بررسی فرایند سازگاری میان فرهنگ‌ها امری ضروری است.این تحق چکیده کامل

امروزه مباحث حوزۀ فرهنگ به عنوان مهمترین عامل در توسعۀ اقتصادی، اجتماعی، سیاسی، انسانی و اخلاقی یک کشور، در کانون توجه صاحبنظران، اندیشمندان و نخبگان قرار گرفته و نقش مؤثر و بنیادی فرهنگ قومیت‌ها و اقوام ایرانی و بررسی فرایند سازگاری میان فرهنگ‌ها امری ضروری است.این تحقیق که یک پژوهش بنیادی از نوع توصیفی- اکتشافی است، تلاش شده تا بر مبنای روش داده بنیاد در مطالعات علوم انسانی، الگوی سازگاری فرهنگی در اقوام ایرانی را متناسب با روش تحقیق و اهداف ارائه نماید.الگوی مفهومی بدست آمده در ۵ طبقه اصلی با با مقوله‌های محوری هویت قومی، بینش و شناخت، جامعه پذیری و مدیریت فرهنگی؛ مقوله‌های بسترساز و شکل دهنده شامل آموزش، همگرایی قومی، خط مشی گذاری دولتی و ایدیولوژی؛ مقوله‌های تقویت کننده شامل اشتراکات الگویی، عوامل محیطی، رسانه‌های اجتماعی و مشارکت اجتماعی؛ و عواملی مانند سوء مدیریت، سیاسی گرایی، واگرایی فرهنگی و سنت گرایی به عنوان عوامل مانعی و امنیت پایدار و انسجام ملی حاصل و پیامد این الگوی مفهومی می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2131 - بررسی تأثیر شبکه‌های مجازی بر اوقات فراغت دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی ایران
زهرا فیض اله زاده لیلا حامدی فاطمه اردهائی

هدف کلی پژوهش بررسی تأثیر شبکه‌های مجازی بر رضایتمندی از اوقات فراغت دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی ایران بود. این پژوهش توصیفی از نوع همبستگی و مبتنی بر مدل‌سازی معادلات ساختاری بود که داده‌ها به‌صورت میدانی و از طریق پرسشنامه گردآوری شد. جامعۀ آماری آن تمام دانشجویان دا چکیده کامل

هدف کلی پژوهش بررسی تأثیر شبکه‌های مجازی بر رضایتمندی از اوقات فراغت دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی ایران بود. این پژوهش توصیفی از نوع همبستگی و مبتنی بر مدل‌سازی معادلات ساختاری بود که داده‌ها به‌صورت میدانی و از طریق پرسشنامه گردآوری شد. جامعۀ آماری آن تمام دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی ایران که حداقل در یکی از شبکه‌های مجازی به مدت 3 ماه عضو بوده باشند را تشکیل داد که تعداد آن‌ها 2000 نفر و نمونۀ آماری براساس فرمول کوکران به تعداد 323 نفر و به‌صورت دردسترس انتخاب شد. در این تحقیق از پرسشنامه رضایت از اوقات فراغت بیرد و راغب (1983) و پرسشنامه شبکه‌ها و رسانه‌های اجتماعی مجردی (1393) استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از شاخص‌های آمار توصیفی، آزمون کولموگروف اسمیرنف و مدل‌سازی معادلات ساختاری با رویکرد حداقل مربعات جزئی استفاده شد. از نرم افزار SPSS نسخۀ 26 و نرم افزار Smart Pls نسخۀ 3 نیز برای تجزیه و تحلیل داده‌ها استفاده شد. نتایج نشان داد که شبکه‌های مجازی در ابعاد اجتماعی، آموزشی، جسمانی، آرامش‌سازی و جذابیت رضایتمندی از اوقات فراغت دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی ایران تأثیر معنادار دارند اما شبکه‌های مجازی بر بُعد روانشناختی، رضایت‌مندی از اوقات فراغت دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی ایران تأثیر معنادار ندارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2132 - مقوله‌‌های فرهنگی مصرف موسیقی ملی ا‌یران
پدرام جوادزاده مسعود کوثری محسن عامری شهرابی عطاء الله ابطحی

موسیقی، همانند زبان و سنن یک جامعه، سهم قابل توجهی در حفظ و اشاعه فرهنگ ملی دارد. در ایران تنها موسیقی ملی، از آنجا که محصول تجربه تاریخی و زیست فرهنگی جامعه ما است، دارای ویژگی های ممتاز فرهنگ ایرانی است. کاهش حجم مخاطبین و میزان کارکرد اجتماعی موسیقی ملی در ایران کامل چکیده کامل

موسیقی، همانند زبان و سنن یک جامعه، سهم قابل توجهی در حفظ و اشاعه فرهنگ ملی دارد. در ایران تنها موسیقی ملی، از آنجا که محصول تجربه تاریخی و زیست فرهنگی جامعه ما است، دارای ویژگی های ممتاز فرهنگ ایرانی است. کاهش حجم مخاطبین و میزان کارکرد اجتماعی موسیقی ملی در ایران کاملا ملموس است. چرخه موسیقی از سه حوزه تولید، توزیع و مصرف تشکیل شده است. مصرف موسیقی توسط عامه جامعه اتفاق می افتد. عموم تحقیقات موسیقی را در معنای عام در نظر گرفته و تا امروز تحقیقی جهت کشف جهان فکری مصرف کنندگان موسیقی ملی ایران انجام نشده است. این مقاله به دنبال آن است تا مقوله های فرهنگی حاکم بر مصرف موسیقی ملی ایران را کشف نموده و ضمن ایجاد یک فهم جامع از این عرصه به موسیقی ملی کشور جهت خروج از وضعیت کنونی کمک نماید. روش مورد استفاده نظریه داده بنیاد نظام مند بوده است. داده ها توسط تکنیک مصاحبه عمیق جمع آوری شده و با استفاده از دستورالعمل های سه گانه باز، محوری و انتخابی کدگذاری و مقوله بندی شده است. از دل داده ها 16 مفهوم و 7 مقوله استخراج شده است. در انتها با استفاده از مدل پارادایمی، نظریه داده بنیادِ بدست آمده به صورت داستان و مدل تصویری ارائه شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2133 - طراحی الگوی اخلاق حرفه‌ای مدیران در سازمان تامین اجتماعی ایران
سعیده جعفری راد مسعود قربانحسینی زین العابدین امینی مجید رستمی بشمنی

یکی از عمده‌ترین دغدغه‌های مدیران کارآمد در سطوح مختلف، چگونگی ایجاد بسترهای مناسب برای عوامل انسانی شاغل در تمام حرفه‌هاست تا آنها با حس مسئولیت و تعهد کامل به مسائل جامعه و حرفة خود بپردازند و اصول اخلاقی حاکم بر شغل و حرفة خود را رعایت کنند. این مقاله بر آن است تا به چکیده کامل

یکی از عمده‌ترین دغدغه‌های مدیران کارآمد در سطوح مختلف، چگونگی ایجاد بسترهای مناسب برای عوامل انسانی شاغل در تمام حرفه‌هاست تا آنها با حس مسئولیت و تعهد کامل به مسائل جامعه و حرفة خود بپردازند و اصول اخلاقی حاکم بر شغل و حرفة خود را رعایت کنند. این مقاله بر آن است تا به مفهوم اخلاق حرفه‌ای و اهمیت و ابعاد گوناگون آن و نیاز جوامع امروز به اخلاق بپردازد. همچنین به ویژگی‌های افراد دارای اخلاق حرفه‌ای مانند احساس مسئولیت، برتری‌جویی و رقابت‌طلبی، صادق‌بودن، احترام و تکریم دیگران، رعایت ارزش‌ها و هنجارهای اجتماعی، عدالت و انصاف، همدردی با دیگران و وفاداری اشاره می‌شود. در ادامه، با اشاره به عوامل پایه‌ای اخلاق حرفه‌ای، چگونگی اشاعه و ترویج آن در جهت توسعه سازمانی بیان می‌شود. در سازمان تأمین اجتماعی که سازمانی عمومی است و در دو بخش بیمه‌ای و درمانی خدمتگزار عموم است بحث اخلاق بصورت مفصل نقشی بسزاء دارد که با رعایت آن موجب رضایتمندی منابع انسانی و در نتیجه مراجعه کنندگان خواهد شد. لازم به تأکید است رعایت اخلاق حرفه‌ای مدیران نه فقط در سازمان تأمین اجتماعی بلکه در تمامی ارکان دولتی و غیر دولتی تأثیر به سزائی دارد. در پژوهش حاضر با استفاده از تحلیل مضمون خبرگان سازمانی و منابع دینی به عنوان راهبر مسلمانان، مدل اخلاق حرفه‌ای مدیریان سازمان تامین اجتماعی استخراج گردید. این مدل در مجموع شامل 24 فضیلت و 14 رذیلت اخلاقی می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2134 - طراحی و تدوین مدل برنامه ‏ریزی راهبردی نیروی انسانی با استفاده از روش‌های تصمیم‎گیری چندمعیاره فازی (مورد مطالعه: بانک توسعه صادرات ایران)
سید محمد طباطبایی &rlm;فر مسعود حقیقی محمدعلی جعفری

برنامه‌ریزی راهبردی منابع انسانی فرآیندی است درجهت برقراری اهداف منابع انسانی و توسعه راهبردهای منابع انسانی برای نیل به اهداف و سیاست‌ها ازطریق بسیج، توسعه و نگهداری منابع انسانی که با مفاهیم محیط و عملیات سازمان در ارتباط بوده و شامل عوامل تاثیر گذار داخلی و خارجی می‌ چکیده کامل

برنامه‌ریزی راهبردی منابع انسانی فرآیندی است درجهت برقراری اهداف منابع انسانی و توسعه راهبردهای منابع انسانی برای نیل به اهداف و سیاست‌ها ازطریق بسیج، توسعه و نگهداری منابع انسانی که با مفاهیم محیط و عملیات سازمان در ارتباط بوده و شامل عوامل تاثیر گذار داخلی و خارجی می‌شود. در این راستا پژوهش حاضر با هدف طراحی و تدوین مدل برنامه‌ریزی راهبردی نیروی انسانی در بانک توسعه صادرات ایران با استفاده از روش تصمیم‌گیری چند معیاره فازی به انجام رسیده است. روش پژوهش آمیخته ماتریس برنامه‌ریزی راهبردی با روش‌های تصمیم‌گیری چند معیاره فازی و جامعه آماری این تحقیق شامل 1620 نفر از مدیران و کارشناسان بانک مذکور بود که با استفاده از فرمول کوکران 313 نفر به عنوان حجم نمونه تعیین شدند. برای گردآوری اطلاعات از دو پرسشنامه محقق ساخته بر مبنای طیف 5 درجه&lrm;ای لیکرت استفاده شد و آنالیز داده در بخش استنباطی برای تعیین وزن نهایی راهبردهای شناسایی شده بر اساس روش سوآرا فازی و برای اولویت بندی راهبردها از روش کوپراس فازی استفاده شد نتایج نشان داد که راهبرد تهاجمی ضرورت باز مهندسی فرآیندهای جذب و تامین متناسب نیروی انسانی با نیازهای آتی با ارزش نهایی 662/0 در این بانک دولتی نسبت به سایر راهبردهای حوزه منابع انسانی در اولویت قرار داشته و بر اساس نتایج رتبه&lrm;بندی راهبردهای برنامه ریزی نیروی انسانی، مدل برنامه‌ریزی راهبردی نیروی انسانی را طی سه فرآیند تعیین راهبردها، اجرای راهبردها و ارزیابی و بازخورد راهبردها را طراحی و ترسیم گردید. گفتنی است که این پژوهش از لحاظ هدف استفاده از نوع تحقیقات کاربردی و با رویکرد اکتشافی می&lrm;باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2135 - ارائه مدل کیفی شناخت فرهنگ اقتصادی مردم ایران
مریم زاهدی محسن عامری شهرابی عباسعلی قیومی

در این پژوهش به منظور ارایه مدل کیفی شناخت فرهنگ اقتصادی مردم ایران، با استفاده از تحلیل محتوای استقرایی؛ با شناسایی 722 کد مفهوم، کدگذاری و دسته بندی آنها در سه مرحله نهایتا 246 شاخص اصلی؛ در پنج بعد و 51 مولفه، تبیین و در ادامه با استفاده از تکنیک دلفی سه مرحله ای در چکیده کامل

در این پژوهش به منظور ارایه مدل کیفی شناخت فرهنگ اقتصادی مردم ایران، با استفاده از تحلیل محتوای استقرایی؛ با شناسایی 722 کد مفهوم، کدگذاری و دسته بندی آنها در سه مرحله نهایتا 246 شاخص اصلی؛ در پنج بعد و 51 مولفه، تبیین و در ادامه با استفاده از تکنیک دلفی سه مرحله ای در بین 18 نفر از خبرگان علمی و اجرایی، این شاخص ها مورد جرح و تعدیل قرار گرفت. نهایتا مدل شناخت فرهنگ اقتصادی مردم ایران در پنج بعد فرهنگ اقتصادی مردم ایران، نقش دولت، نقش خانواده، اخلاق و اعتقادات دینی ارائه شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2136 - تأثیر فرهنگ اقوام ایرانی بر مدل سبک زندگی ایرانی ـ اسلامی
محمد اسماعیلی جوشقانی

سیر تحولات ساختاری تولید و عرضه محصولات و خدمات در دنیا باعث پیچیدگی در نوع رفتار مصرف کنندگان شده که به طبع سبک زندگی و فرهنگ جوامع را دستخوش تغییر نموده است. نگارندگان این مقاله در این نوشتار تلاش کرده‌اند با گذری بر مفهوم سبک زندگی و ریختارشناسی آن از فرهنگ‌های غربی چکیده کامل

سیر تحولات ساختاری تولید و عرضه محصولات و خدمات در دنیا باعث پیچیدگی در نوع رفتار مصرف کنندگان شده که به طبع سبک زندگی و فرهنگ جوامع را دستخوش تغییر نموده است. نگارندگان این مقاله در این نوشتار تلاش کرده‌اند با گذری بر مفهوم سبک زندگی و ریختارشناسی آن از فرهنگ‌های غربی و ایرانی، ضرورتی را در تبیین و تدوین دوباره سبک زندگی ایرانی نشان داده و با آزمون آن در سه فرهنگ ایرانی تفاوت مدل را بررسی نمایند. واکاوی نظریات اندشمندانی چون ماکس وبر، آلفرد آدلر، توریستن وبلن، گئورگ زیمل، پیربوردیو جهت شناخت بهتر مفهوم سبک زندگی و سوق‌دهی این مطالعات به رابطه دین و سبک زندگی و تشریح آن براساس مدل‌های وبر و وبلن، محقق را بر این باور که دین می‌تواند نقش اصلی و اساسی در ایجاد سبک زندگی ایفا نماید رسانده است و در کشور ایران که دین بر سایر جنبه‌های فرهنگی غالب است ضرورت تدوین یک سبک زندگی ایرانی اسلامی را نشان خواهد داد. در این تحقیق با استفاده از روش گراندد تئوری و با انجام مصاحبه‌های عمیق، تعداد 904 داده‌ی بدست آمده را با نرم افزار مکس کیودا مورد تجزیه و تحلیل قرار داده و با روش کد گذاری‌های باز، محوری و انتخابی مدل سبک زندگی ایرانی را ترسیم و سپس این مدل را با 62 شاخص در سه قومیت پارسی و آذری و عربی از طریق نرم افزار ایویوز و دیتا پنل مورد آزمون قرار گرفته است که نتایج آن در فرهنگ‌های گوناگون تفاوت‌هایی را در مدل سبک زندگی فرهنگ‌های ایرانی نشان می‌دهد که بر همین اساس، نوع نگاه مردم به سبک زندگی متفاوت است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2137 - بررسی تاثیر فرهنگ دینی بر بهبود فضای کسب و کار در شرکت بیمه ایران
صمد نوروزی

این تحقیق در راستای بررسی تاثیر فرهنگ دینی بر بهبود فضای کسب و کار در شرکت بیمه ایران شده است. روش تحقیق به کار گرفته شده در این پژوهش از نظر هدف کاربردی، از نظر نوع داده‌ها کمی و از نظر نحوه گردآوری داده‌ها، توصیفی و از نوع همبستگی است. جامعه آماری این تحقیق عبارت از ک چکیده کامل

این تحقیق در راستای بررسی تاثیر فرهنگ دینی بر بهبود فضای کسب و کار در شرکت بیمه ایران شده است. روش تحقیق به کار گرفته شده در این پژوهش از نظر هدف کاربردی، از نظر نوع داده‌ها کمی و از نظر نحوه گردآوری داده‌ها، توصیفی و از نوع همبستگی است. جامعه آماری این تحقیق عبارت از کلیه مدیران شرکت بیمه ایران در استان تهران می‌باشند که تعداد آنها حدودا 1000 نفر می‌باشد. روش نمونه گیری در این پژوهش روش نمونه گیری ساده می‌باشد. از جامعه آماری مذکور با توجه به ضوابط نمونه گیری ( براساس شیوة نمونه گیری مندرج در جدول مورگان ( تعداد 292 نفر به عنوان نمونه تحقیق انتخاب شده و سپس با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته در چهار بعد و 32 گویه تنظیم براساس مقیاس پنج گزینه‌ای لیکرت، و گویه‌های مستخرجه در نمونه آماری تحقیق مورد پرسش قرار گرفته است. در این تحقیق برای بررسی فرضیه‌های پژوهشی از آزمون ضریب همبستگی پیرسون و جهت بررسی تاثیر از آزمون رگرسیون استفاده شده است. با توجه به داده‌های تحقیق می‌توان گفت، فرهنگ دینی بر بهبود فضای کسب و کار در شرکت بیمه ایران موثر می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2138 - بررسی تاثیر ویژگی‌های تبلیغاتی رسانه‌های اجتماعی بر قصد خرید مشتری (مطالعه موردی: کاربران شرکت ایرانسل در شهر تهران)
رزین بزازیان قدیم ناصر آزاد

قرن بیست و یکم یا به عبارتی عصر اطلاعات فرصت‌ها و چالش‌هایی برای جهان ما، جهان بدون مرز، به ارمغان آورده است نکته مهم این است که مدیران با یک محیط بین المللی پویا و به هم پیوسته مواجه شده اند.یکی از چالش‌های مهم در عصر حاضر پیدایش رسانه‌های اجتماعی در کنار رسانه‌های سنت چکیده کامل

قرن بیست و یکم یا به عبارتی عصر اطلاعات فرصت‌ها و چالش‌هایی برای جهان ما، جهان بدون مرز، به ارمغان آورده است نکته مهم این است که مدیران با یک محیط بین المللی پویا و به هم پیوسته مواجه شده اند.یکی از چالش‌های مهم در عصر حاضر پیدایش رسانه‌های اجتماعی در کنار رسانه‌های سنتی و ایفای نقش آنها در حوزه‌های مختلف بوده است که یکی از مهمترین حوزه‌های آن بازاریابی می‌باشد. هدف از تحقیق حاضر بررسی تاثیر ویژگی‌های تبلیغاتی شرکت ایرانسل در رسانه‌های اجتماعی بر قصد خرید می‌باشد. تحقیق، به لحاظ هدف کاربردی و از نظر شیوه انجام، توصیفی- پیمایشی می‌باشد. جامعه آماری تحقیق شامل کاربران شرکت ایرانسل درشهر تهران می‌باشند، که پس از نمونه گیری به روش غیراحتمالی در دسترس تعداد 384 پرسشنامه جمع‌آوری شد. از پرسشنامه الالوان (2018) و کلر و لهمن (2003)، برای اندازه گیری متغیرهای تحقیق استفاده شده است و داده‌های جمع آوری شده از طریق نرم افزار لیزرل مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته‌های تحقیق نشان داد که ویژگی‌های تبلیغات در رسانه‌های اجتماعی (تعامل، انگیزه‌های لذت و خوشی و ارزشمندی اطلاعات، ) بر طرز فکر مصرف کنندگان و قصد خرید آنان تاثیر مثبت و معنی داری دارند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2139 - ارائه مدل جبران خدمت با رویکرد دلبستگی سازمانی(مورد مطالعه: بانک ملی ایران)
محسن محمدباقری اکبر اعتباریان خوراسگانی فائزه تقی پور

مدل جبران خدمت باید به گونه‌ای تدوین شود که باعث ایجاد دلبستگی سازمانی و در نهایت منجر به موفقیت سازمان در راستای دستیابی به اهداف گردد. بر همین اساس هدف از این پژوهش ارائه مدل جبران با رویکرد دلبستگی سازمانی در بانک ملی ایران ‌می‌باشد‌‌. پژوهش حاضر بر حسب هدف‌‌، از نوع چکیده کامل

مدل جبران خدمت باید به گونه‌ای تدوین شود که باعث ایجاد دلبستگی سازمانی و در نهایت منجر به موفقیت سازمان در راستای دستیابی به اهداف گردد. بر همین اساس هدف از این پژوهش ارائه مدل جبران با رویکرد دلبستگی سازمانی در بانک ملی ایران ‌می‌باشد‌‌. پژوهش حاضر بر حسب هدف‌‌، از نوع تحقیقات اکتشافی- کاربردی بوده و روش ‌شناسی تحقیق از نوع کیفی است و داده‌های آن از روش داده بنیاد یا زمینه‌ای (گراندد تئوری) بدست آمده است‌‌ که با اتکا به راهبرد پژوهشی کیفی و با استفاده از روش نمونه گیری نظری با 17 نفر از مدیران و خبرگان بانکی و 7 نفر از اساتید دانشگاهی متخصص در زمینه مدیریت منابع انسانی در شهرهای اصفهان و تهران تا مرحله دستیابی به اشباع نظری، مصاحبه‌های عمیق انجام شد و سپس داده‌های حاصل از آن با استفاده از روش نظریه پردازی داده بنیان کدگذاری و مقوله‌‌‌بندی گردید‌‌ و بر اساس کدهای حاصل از مصاحبه‌ها عوامل علّی‌‌، عوامل مداخله گر، عوامل زمینه‌ای‌‌، راهبردها و پیامدها ‌شناسایی شد‌‌. به منظور اعتبار سنجی پژوهش از معیارهای انتقال پذیری، قابلیت اطمینان، تأیید پذیری، عمومیت، راستی، تطابق و فهم پذیری استفاده گردید همچنین جهت اطمینان از روایی یافته‌های پژوهش از تطبیق توسط اعضا، بررسی همکار و کثرت گرایی و به منظور محاسبه سازگاری یافته‌های پژوهش از پایایی باز آزمون و روش توافق درون موضوعی استفاده گردید و در نهایت مدل جبران خدمت با رویکرد دلبستگی سازمانی تدوین گردید. این مدل منجر به درک بهتر مدیران ازمدلهای جبران خدمت و کاربرد آن در سازمانها بویژه شبکه بانکی می‌گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2140 - تخلفات و ضمانت اجرای انتقال فناوری در الگوی جدید قراردادهای نفتی (IPC)
مسلم عبدی عباس کریمی احمد شمس محسن محبی

انتقال آخرین دستاوردهای علمی و فنی(انتقال فناوریهای جدید) یکی از شروط مهم و شاخص در الگوی جدید قراردادهای نفتی (IPC) است. کارآمدی بالا و بهره وری بیشتر که منجر به کسب بالاترین نفع و کمترین زیان در بهره برداری می گردد، از یک طرف و اشاعه و بومی سازی فناوری همراه با آموزش چکیده کامل

انتقال آخرین دستاوردهای علمی و فنی(انتقال فناوریهای جدید) یکی از شروط مهم و شاخص در الگوی جدید قراردادهای نفتی (IPC) است. کارآمدی بالا و بهره وری بیشتر که منجر به کسب بالاترین نفع و کمترین زیان در بهره برداری می گردد، از یک طرف و اشاعه و بومی سازی فناوری همراه با آموزش نیروهای داخلی از طرف دیگر دلایل مهمی هستند که درج این تعهد را در الگوی جدید قراردادهای نفتی لازم نموده است. اما با توجه به تنوع روش های انتقال و چند لایه بودن فناوری ها و همچنین ترکیب تعهدات بوسیله و نتیجه در اجزای این تعهد و همچنین عدم تمایل سرمایه گذاران به وارد نمودن آخرین فناوریها (بدلیل کسب نفع بیشتر در سایر قراردادها)، اجرای این تعهد همواره با تخلفات متعددی از سوی سرمایه گذار (هم در بعد علمی و هم در بعد فنی) روبرو می گردد. این تخلفات نهایتا در سه حالت: اجرای معیوب یا ناقص، تاخیر در اجرا و عدم اجرا نمایان می شود بررسی تخلفات احتمالی در ورود و اجرای این تعهد و ضمانت اجرای نقض آنها در حقوق ایران به عنوان قانون حاکم بر الگوی جدید قراردادهای نفتی موضوع مقاله پیش رو خواهد بود. مقاله با روش توصیفی و تحلیلی و با استناد کتابخانه ای به این نتیجه رسیده است که از دو طریق طولانی نمودن زمان امکان مطالبه خسارت و ایجاد وجه التزام مناسب می توان تا حدودی احتمال تخلف را کاهش و به تضمین اهداف تعیین شده دست یافت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2141 - بررسی تاثیر شوک‌های مالی و ادوار تجاری در اقتصاد ایران طی دوره (1360-1400)
محمد حسن فطرس مصطفی امیدعلی

عواملی چون انتظارات، عدم انعطاف‌پذیری مالی، وجود عدم اطمینان‌های موجود در فضای اقتصادی و سایر شاخص‌های اقتصادی و غیراقتصادی در ایجاد ادوار تجاری تاثیر هستند. حجم زیاد فعالیت‌های دولت در اقتصاد ایران بیانگر آن است که دولت تاثیرگذاری اساسی در ثبات و عدم ثبات ادوار تجاری د چکیده کامل

عواملی چون انتظارات، عدم انعطاف‌پذیری مالی، وجود عدم اطمینان‌های موجود در فضای اقتصادی و سایر شاخص‌های اقتصادی و غیراقتصادی در ایجاد ادوار تجاری تاثیر هستند. حجم زیاد فعالیت‌های دولت در اقتصاد ایران بیانگر آن است که دولت تاثیرگذاری اساسی در ثبات و عدم ثبات ادوار تجاری در ایران دارد. هدف از مطالعه حاضر بررسی رابطه بین شوک‌های مالی و ادوار تجاری اقتصاد ایران طی دوره 1360 – 1400 می‌باشد. ابتدا با استفاده از روش فیلتر هادریک-پرسکات چرخه‌های تجاری تولید ناخالص داخلی ایران استخراج شده و با استفاده از مدل VAR رابطه علیت بین شوک‌های مالی و ادوار تجاری مورد مطالعه قرار می‌گیرد. نتایج پژوهش بیانگر آن است که اقتصاد ایران طی دوره مورد مطالعه، پنج دوره رکودی و پنج دوره رونق را تجربه کرده است. این دوره‌ها از نظر طول زمانی و عمق با هم متقارن هستند. نتایج مدل VAR نشان می‌دهد که یک رابطه علیت دو طرفه بین شوک‌ مخارج دولت و شوک مالیات‌ها با ادوار تجاری تولید ناخالص داخلی برقرار است. بنابراین رونق اقتصادی می‌تواند به کاهش شوک‌های مالی دولت و در پی آن بهبود پیش‌بینی بودجه و کاهش کسری بودجه گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2142 - متغیر پرده نشین و بی ثباتی تابع تقاضای پول ایران
فرشاد پرویزیان علیرضا عرفانی

10.30495/ecomag.2023.706727

اثربخشی سیاست‌های پولی، ارتباط اساسی با شکل، تصریح و ثبات توابع تقاضای پول و نقدینگی دارد. شکل گیری تورم مورد انتظار را می‌توان تابعی از دانش، اطلاعات و حتی درک شخصی بر اساس الگوهای ذهنی افراد از اطلاعات منتشر شده دانست. فعالان اقتصادی بر اساس انتظارات از قیمت‌ها در آین چکیده کامل

اثربخشی سیاست‌های پولی، ارتباط اساسی با شکل، تصریح و ثبات توابع تقاضای پول و نقدینگی دارد. شکل گیری تورم مورد انتظار را می‌توان تابعی از دانش، اطلاعات و حتی درک شخصی بر اساس الگوهای ذهنی افراد از اطلاعات منتشر شده دانست. فعالان اقتصادی بر اساس انتظارات از قیمت‌ها در آینده، مبتنی بر دانش و اطلاعات خود از اقتصاد، تصمیم گیری و اطلاعات مورد نیاز خود را از منابع مختلف، بطور مستقیم و یا از رسانه‌ها کسب می‌کنند. در این تحقیق با معرفی متغیر جدید حضور رئیس کل بانک مرکزی در رسانه، توابع تقاضای کوتاه‌مدت و بلند مدت برای حجم پول M1 و نقدینگی M2 را با استفاده از داده‌های ماهانه ایران سال‌های 1387 تا 1397 و رویکرد خود توضیح برداری با وقفه‌های توزیعی ARDL، برآورد کردیم. نتایج نشان داد که متغیرهای نرخ تورم، نسبت واردات به تولید ملی و نیز حضور رئیس کل بانک مرکزی در رسانه، در هر دو توابع کوتاه‌مدت و بلند مدت تقاضای M1 و M2، معنادار است و ورود متغیر حضور رییس کل بانک مرکزی در تابع تقاضای پول، باعث بی ثباتی این تابع خواهد شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2143 - از زبان شکل تا طراحی تبیین الگوی معماری یادمانی معاصر ایران با استفاده از دستور زبان شکل
کیانوش حسنی

بافت‌های معماری یادمانی درخلاء و در عدم خلق نشده‌اند بلکه محصول زنجیره‌ای از علّت‌‌ها و سلسله‌ای از دلیل‌های مرئی و نامرئی بسیار هستند. این‌ها همه‌وقتی با دقّت و مراقبت ردیابی شوند و در درون بسترها یا بافت‌های مشخص نهاده شوند و مناسبت میان هرکدام رمزگشایی بشود، می‌توان چکیده کامل

بافت‌های معماری یادمانی درخلاء و در عدم خلق نشده‌اند بلکه محصول زنجیره‌ای از علّت‌‌ها و سلسله‌ای از دلیل‌های مرئی و نامرئی بسیار هستند. این‌ها همه‌وقتی با دقّت و مراقبت ردیابی شوند و در درون بسترها یا بافت‌های مشخص نهاده شوند و مناسبت میان هرکدام رمزگشایی بشود، می‌توان امید به جاودانگی‌شان داشت. این پژوهش در پی آن است که با پاسخ‌گویی به سؤال چگونگی درک معماری یادمانی معاصر ایران به‌وسیله دستور زبان شکل و چگونگی ایجاد و خلق طرح‌های نو با استفاده از دستور زبان شکل در معماری یادمانی معاصر، قدمی در راستای استمرار این پدیده‌های فرهنگی بردارد. این مقاله با استفاده از زمینه‌های نظری معماری یادمانی و روش دستور زبان شکل، از طرفی ساختاری مناسب برای تداوم این معماری فراهم و نیز چارچوبی برای ارزیابی نظام‌مند آن‌ها به وجود میاورد. هدف از انجام این پژوهش؛ ادراک معماری یادمانی معاصر ایران به کمک استخراج اشکال پایه در دستور زبان شکل؛ - خلق طراحی‌های نو با حفظ جوهره‌ی بناهای یادمانی معاصر ایران است. پژوهش حاضر ازنظر ماهیت از نوع تحقیقات کاربردی و ازلحاظ روش تحقیق از نوع روش‌های اسنادی-تحلیلی است. در گرداوری داده‌ها از روش‌های کتابخانه‌ای و میدانی استفاده‌شده است. در این پژوهش پس از شناخت دستور زبان شکل که درواقع سامانه‌های تولیدی هستند که اشکال پایه را با کمک مجموعه قوانین به طرح‌های نوین می‌رسانند؛ و چگونگی طراحی با آن روش، به تحلیل و بررسی نمونه‌های تحقیق (شش بنای یادمانی معاصر ایران) پرداخته و اشکال پایه را استخراج کرده و پس از ارائه و شناخت مجموعه قوانین، طرح‌های نو با جوهره‌ی نمونه‌های منتخب خلق می‌شود. با استفاده از فن دستور زبان شکل در شش بنای یادمانی معاصر و ایجاد الگوریتم، با تعداد مجموعه متناهی شکل پایه و دستورالعمل، به تعداد نامتناهی راه‌حل طراحی رسیده می‌شود. هر طرح نو، زمینه تداوم اصول شاخص معماری یادمانی را فراهم می‌کند پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2144 - ارزیابی کیفی وب سایت فدراسیونهای ورزشی منتخب ج.ا.ا بر اساس مدل WQEM
علی اصغر دورودیان شیوا آزادفدا مریم مقدس

این تحقیق با هدف ارزیابی کیفی وب سایت فدراسیونهای ورزشی منتخب ج.ا.ا بر اساس مدل دبلیو کیو ای ام (WQEM) انجام گرفته است پژوهش حاضر از نظر هدف در حیطه تحقیقات کاربردی می باشد بر اساس روش، یک پژوهش توصیفی- پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه وب سایت های فدراسیون های و چکیده کامل

این تحقیق با هدف ارزیابی کیفی وب سایت فدراسیونهای ورزشی منتخب ج.ا.ا بر اساس مدل دبلیو کیو ای ام (WQEM) انجام گرفته است پژوهش حاضر از نظر هدف در حیطه تحقیقات کاربردی می باشد بر اساس روش، یک پژوهش توصیفی- پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه وب سایت های فدراسیون های ورزشی کشور می باشند. نمونه آماری بصورت تمام شمار(51 فدراسیون) انتخاب شد. ابزار مورد استفاده ابزار کیفی وب.کیو.ای.ام است که بر مبنای سیاهه وارسی مک اینرنی(2005) تهیه و تدوین شده است. پرسشنامه ها استاندارد بوده اما مجددا توسط چند تن از اساتید مدیریت ورزشی روایی آن تایید شد. پایایی پرسش نامه 89/0 گزارش شد. تجزیه و تحلیل داده ها نیز با استفاده از آمار توصیفی و با استفاده از نرم افزار "EXCEL" و "SPSS" صورت گرفت. برای مقایسه فراوانی ویژگیهای کیفیت وب سایتهای فدراسیون های ورزشی ، از آمار توصیفی، آزمون Tتک نمونه و جدول فراوانی و درصد استفاده شد.نتایج تحقیق نشان داد که وضعیت وب سایت فدراسیون‌های ورزشی منتخب ج.ا.ا بر اساس شاخص های فرعی مرتبط با قابلیت استفاده، قابلیت عملکرد، قابلیت اطمینان و کارایی در شرایط مطلوبی می باشد. همچنین نتایج آزمون فریدمن نشان داد متغیر قابلیت اطمینان دارای بهترین میانگین رتبه ای و متغیرهای قابلیت استفاده، کارایی و قابلیت عملکرد و در ردیف بعدی قرار می گیرد. پیشنهاد می‌شود که سیاهة مدونی از سوی وزارت ورزش در خصوص طراحی وب سایت های سازمان های تابعه با نظر متخصصان وب سایت و کارشناسان ورزش تهیه و به همة فدراسیون ها ابلاغ شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2145 - مقایسة وضعیت موجود و مطلوب شاخص‌های توسعه‌یافتگی و خط و مشی گذاری مطلوب آموزش ورزش در مدارس ایران
معصومه محمدبیگی شهاب بهرامی حسین عیدی کورش ویسی

هدف از پژوهش حاضر مقایسه وضعیت موجود و مطلوب شاخص‌های توسعه‌یافتگی و خط و مشی گذاری مطلوب آموزش ورزش در مدارس ایران بود. تحقیق حاضر ازلحاظ هدف، کاربردی و ازلحاظ روش. اجرا توصیفی بود. گردآوری اطلاعات به شیوۀ پیمایشی، با استفاده از پرسشنامه‌ی محقق ساخته شاخص‌های توسعه‌یاف چکیده کامل

هدف از پژوهش حاضر مقایسه وضعیت موجود و مطلوب شاخص‌های توسعه‌یافتگی و خط و مشی گذاری مطلوب آموزش ورزش در مدارس ایران بود. تحقیق حاضر ازلحاظ هدف، کاربردی و ازلحاظ روش. اجرا توصیفی بود. گردآوری اطلاعات به شیوۀ پیمایشی، با استفاده از پرسشنامه‌ی محقق ساخته شاخص‌های توسعه‌یافتگی آموزش ورزش در مدارس ایران استخراج گردید. جامعه‌ آماری این تحقیق شامل کلیه معلمان ورزش مقطع متوسطه اول سه شهر (از سه استان) تهران، کرمانشاه و بندرعباس بود. از روش نمونه-گیری طبقه‌ای تصادفی استفاده شد. تعداد کل جامعه آماری برابر 353 معلم، تعداد نمونه 272 نفر و تعداد پرسشنامه عودت داده‌شده برابر با 232 پرسشنامه بود. با توجه به نتایج آزمون آنوا در وضعیت موجود و مطلوب در سه استان (جداول 3 و 4) مشاهده می‌شود که هر پنج مؤلفه‌ی توسعه‌یافتگی آموزش ورزش در مدارس ایران در استان‌های منتخب دارای تفاوت معنی‌داری می‌باشند. برای آگاهی از تفاوت نگرش بین استان‌ها در وضعیت موجود، از آزمون‌های تعقیبی (LSD) استفاده شد. نتایج این آزمون نشان داد که بین استان تهران با هر دو استان کرمانشاه و هرمزگان (بندرعباس) تفاوت معنی‌داری وجود دارد. بین کرمانشاه و هرمزگان نیز این تفاوت معنی‌دار بود (05/0 ≥ P). همچنین میانگین وضعیت موجود 34/2=M و میانگین در مورد وضع مطلوب 19/3= M است که نشان می‌دهد که این دو میانگین به لحاظ آماری در سطح 01/0 P تفاوت معنی‌داری دارند، یعنی معلمان نسبت به وضع موجود ابراز نگرانی بالاتری دارند. در ادامه خط و مشی‌هایی برای برون‌رفت از وضعیت موجود ارائه‌شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2146 - مطالعه تطبیقی ورزش شهروندی ایران با کشورهای منتخب
احمدرضا کیانی سیداحسان امیرحسینی مهرزاد حمیدی

هدف تحقیق، مطالعه تطبیقی ورزش شهروندی ایران با کشورهای منتخب بود. روش ، توصیفی- تطبیقی و به لحاظ هدف، کاربردی است. گردآوری به صورت میدانی و به شیوه آمیخته کیفی و کمی انجام شد. جامعه آماری در بخش کیفی تعداد 18 تن از خبرگان و در بخش کمی، شامل مدیران و کارشناسان ورزش همگان چکیده کامل

هدف تحقیق، مطالعه تطبیقی ورزش شهروندی ایران با کشورهای منتخب بود. روش ، توصیفی- تطبیقی و به لحاظ هدف، کاربردی است. گردآوری به صورت میدانی و به شیوه آمیخته کیفی و کمی انجام شد. جامعه آماری در بخش کیفی تعداد 18 تن از خبرگان و در بخش کمی، شامل مدیران و کارشناسان ورزش همگانی وزارت ورزش و جوانان و ادارات کل استان‌ها، مسئولین و کارشناسان فدراسیون و هیأت ورزش های همگانی و مدیران و کارشناسان تربیت بدنی شهرداری‌ها بودند که ابتدا با روش تصادفی طبقه‌ای و بر اساس فرمول کوکران با روش نمونه گیری تصادفی ساده تعداد 384 تن به عنوان نمونه انتخاب شدند. داده ها از ادبیات تحقیق، پرسشنامه محقق ساخته جمع آوری شد و در بخش تطبیقی عوامل توسعه ورزش شهروندی کشورهای اسپانیا، انگلستان، نروژ، ترکیه، هنگ کنگ و تایلند با روش الگوی بردی که دارای مراحل توصیف، تفسیر، همجواری و مقایسه است. روایی توسط 10 نفر از اساتید مدیریت ورزشی دانشگاه و پایایی آن با آزمون آلفای کرونباخ تأیید و (86/0= α). همچنین عوامل با آزمون فریدمن، رتبه بندی شد. مدل تحقیق نشان داد که 16 عامل در حیطه های فردی، اجتماعی، محیطی و سیاست گذاری، بر ورزش شهروندی ایران موثرند و عامل سیاست گذاری، بیشترین اهمیت را دارد. مدیران باید در وهله اول، طراحی چشم انداز و مدیریت کلان، برنامه ریزی و مدیریت جامع و تشکیل کمیته ورزش شهروندی و سپس توسعه و تنوع امکانات ورزشی، توجه به مناطق و شهرک ها و کیفیت، کمیت و جذابیت اماکن ورزشی را در دستور کار خود قرار دهند پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2147 - ارائه مدل موانع خصوصی سازی در فوتبال حرفه ایران، پژوهش آمیخته
مهدی سلاطین اسلامیه نعمت الله نعمتی طاهره باقرپور

تحقیق حاضر با هدف ارائه مدل موانع خصوصی سازی در فوتبال حرفه ای ایران به روش آمیخته ترکیبی انجام شد. این تحقیق از نوع تحقیقات اکتشافی بوده و به روش آمیخته ترکیبی انجام شد. جامعه آماری تحقیق در بخش کیفی شامل ده نفر از اساتید مدیریت ورزشی و ده نفر از اساتید حقوق ورزشی بودن چکیده کامل

تحقیق حاضر با هدف ارائه مدل موانع خصوصی سازی در فوتبال حرفه ای ایران به روش آمیخته ترکیبی انجام شد. این تحقیق از نوع تحقیقات اکتشافی بوده و به روش آمیخته ترکیبی انجام شد. جامعه آماری تحقیق در بخش کیفی شامل ده نفر از اساتید مدیریت ورزشی و ده نفر از اساتید حقوق ورزشی بودند و در بخش کمی شامل مدیران فدراسیون فوتبال، مدیران وزارت ورزش و جوانان و مدیران عامل و اعضای هیات مدیره باشگاه های فوتبال لیگ برتر و لیگ دسته اول می باشند که تعداد آنها بر اساس اطلاعات موجود در پایگاه های اطلاعاتی 350 نفر می باشد که بر اساس جدول مورگان 285 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابتدا از طریق فرایند دلفی عوامل مربوط به موضوع تحقیق شناسایی و در نهایت 12 مولفه برای تحقیق شناسایی گردید و سپس فرایند ساختاری تفسیری اجرا شد. در ادامه پرسشنامه تحقیق تدوین گردید و از آزمون های آزمون تحلیل عاملی اکتشافی و مدلسازی معادلات ساختاری برای تحلیل داده ها استفاده شد. یافته ها نشان داد موانع خصوصی سازی باشگاه های فوتبال ایران با رویکرد حقوقی شامل دخالت سیاسی، تداخل رویه های اداری، مشکلات مالی باشگاه ها، رویه های خصوصی سازی، قوانین نظارتی می باشند. با توجه به یافته ها می توان نتیجه گرفت که با توسعه زیرساخت های باشگاه ها و نظارت سازمان های مربوطه، با شفافیت مالی و نظارت جدی وزارت ورزش، می توان زمینه خصوصی سازی باشگاه ها را فراهم نمود پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2148 - ارتباط بین عدالت سازمانی و فرسودگی شغلی کارکنان وزارت ورزش و جوانان جمهوری اسلامی
یزدان تقی پور عباس خدایاری شهرام علم

هدف از انجام این پژوهش، تعیین رابطۀ بین عدالت سازمانی و فرسودگی شغلی کارکنان وزارت ورزش و جوانان جمهوری اسلامی ایران است. روش پژوهش حاضر از نوع توصیفی بوده که به‌صورت همبستگی و به روش(شکل) میدانی انجام گرفته است. جامعۀ آماری پژوهش حاضر از کلیۀ کارکنان مرد و زن وزارت ورز چکیده کامل

هدف از انجام این پژوهش، تعیین رابطۀ بین عدالت سازمانی و فرسودگی شغلی کارکنان وزارت ورزش و جوانان جمهوری اسلامی ایران است. روش پژوهش حاضر از نوع توصیفی بوده که به‌صورت همبستگی و به روش(شکل) میدانی انجام گرفته است. جامعۀ آماری پژوهش حاضر از کلیۀ کارکنان مرد و زن وزارت ورزش و جوانان جمهوری اسلامی ایران، به تعداد 660 نفر(380 نفر مرد و 280 نفر زن) تشکیل شده است. حجم نمونه، براساس جدول مورگان 353 نفر(191 نفر مرد و 162 نفر زن) مشخص شد و به‌صورت تصادفی ساده انتخاب شدند. از تعداد کلِّ نمونه‌ها، تعداد 305 نفر از کارکنان(165 نفر مرد و 140 نفر زن) پرسشنامه را تکمیل کرده و تحویل داده‌اند. ابزار گردآوری داده‌ها عبارت بوده‌اند از پرسشنامۀ مشخصات فردی، سه پرسشنامۀ عدالت سازمانی نیهوف و مورمن، و فرسودگی شغلی مسلش که ضریب اعتبار آنها به کمک آلفای کرونباخ، به ترتیب 0/94 و 0/77محاسبه شد. برای نیل به اهداف پژوهش و تأیید یا رد فرضیه‌های پژوهش نیز از روش‌های آماری توصیفی، مانند فراوانی، درصد، فراوانی، میانگین، انحراف معیار، نمودارها، ... استفاده شده است. برای بررسی سؤالات پژوهش از شاخص‌های آمار استنباطی، شامل: ضریب همبستگی اس&zwj;&zwj;&zwj;&zwj;&zwj;&zwj;&zwj;&zwj;&zwj;&zwj;&zwj;&zwj;&zwj;&zwj;&zwj;&zwj;&zwj;پیرمن، آزمون ناپارامتریک یومان‌ویتنی، و از نرم‌افزار SPSS برای تجزیه و تحلیل اطلاعات استفاده شد. نتایج این پژوهش نشان داد که بین عدالت سازمانی و فرسودگی شغلی کارکنان وزارت ورزش و جوانان، رابطۀ معکوس و معنی‌داری وجود دارد. بین کارمندان مرد و زن وزارت ورزش و جوانان جمهوری اسلامی در عدالت سازمانی اختلاف معنی‌داری وجود ندارد. بین کارمندان مرد و زن وزارت ورزش و جوانان جمهوری اسلامی در فرسودگی شغلی اختلاف معنی‌داری وجود ندارد. Relationship between the Organizational Justice and Employees Burnout in Ministry of Sport and Youth Islamic Republic of Iran Abstract The purpose of this study was to "determine the Relationship between the Organizational Justice and Employee Burnout in Ministry of Sport and Youth of Islamic Republic of Iran. The Method of This study was correlation (Figure) has conducted the investigation.The samples according to Morgan 353 patients (191 men and 162 women) were identified and randomly selected. The total number of samples, the number of 305 employees (165 men and 140 women) questionnaire Hara has completed the delivery said. Collect demographic data and questionnaires the organizational justice Nyhuf and murman and career Maslash burnout in Cronbach's Alpha reliability coefficients were helping the (%94,), and (%77) , respectively. And for the purposes of research and study to confirm or refute hypotheses, statistical methods such as frequency, percentage, frequency, mean, standard deviation, graphs and ... Is used to examine questions of inferential statistics: Spearman correlation coefficient, Yvmanvytny nonparametric test was used to analyze the data, SPSS software was used.The results showed that the relationship between Organizational justice and Employee burnout, youth ministry of sport and there, is a significant relationship.. Between men and women employees of the Ministry of sport and youth of Islamic Republic of iran,there is no significant difference Organizational justice . Between men and women employees in ministry of sport and youth of Islamic republic of Iran, there is no significant difference Employee Burnout. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2149 - رابطۀ رهبری توانمندساز، نگرش و تسهیم دانش در بازیکنان تیم‌های فوتبال لیگ برتر ایران
سیروس احمدی آزاده سیدعالی نژاد

هدف از تحقیق حاضر، بررسی رابطۀ رهبری توانمندساز، نگرش و رفتار تسهیم دانش دربین بازیکنان تیم‌های لیگ برتر فوتبال ایران است. جامعۀ آماری تحقیق حاضر را کلیۀ بازیکنان حاضر در لیگ برتر فوتبال ایران در سال 1394 تشکیل می‌دهند؛ که براساس فرمول حجم نمونۀ کوکران، تعداد 214 نفر به چکیده کامل

هدف از تحقیق حاضر، بررسی رابطۀ رهبری توانمندساز، نگرش و رفتار تسهیم دانش دربین بازیکنان تیم‌های لیگ برتر فوتبال ایران است. جامعۀ آماری تحقیق حاضر را کلیۀ بازیکنان حاضر در لیگ برتر فوتبال ایران در سال 1394 تشکیل می‌دهند؛ که براساس فرمول حجم نمونۀ کوکران، تعداد 214 نفر به روش نمونه‌گیری تصادفی به‌عنوان نمونه انتخاب شدند. جهت جمع‌آوری داده‌ها، از پرسشنامۀ رهبری توانمندساز (آرنولد و همکاران، 2000)، پرسشنامۀ نگرش به تسهیم دانش (بوک و همکاران، 2005) و پرسشنامۀ رفتار تسهیم دانش (هسو، 2006) استفاده شد. روایی پرسشنامه‌ها با استفاده از نظرهای 15 نفر از استادان رشتۀ تربیت بدنی و پایایی پرسشنامه‌ها با استفاده از آلفای کرونباخ تأیید شد(به‌ترتیب برابر با 0 ، 91/0، 81/0، 84/0). جهت آزمون فرضیه‌ها، از ضریب همبستگی پیرسون و Z فیشر در نرم‌افزار SPSS و نیز مدل‌سازی معادلات ساختاری به روش حداقل مربعات جزئی در نرم‌افزار PLS استفاده شد. نتایج تحقیق نشان داد که بین رهبری توانمندساز و نگرش، با رفتار تسهیم دانش بازیکنان لیگ برتر فوتبال ایران رابطۀ معناداری وجود دارد ولی نگرش در رابطۀ بین رهبری توانمندساز و تسهیم دانش نقش میانجی معناداری ندارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2150 - طراحی الگوی ساختاری تفسیری (ISM) برندینگ در کسب و کار (مورد مطالعه : صنایع پتروشیمی ایران )
حامد انوری پور فرشید نمامیان ، فخرالدین معروفی نقدهی فرهاد وفائی

امروزه با گسترش روند جهانی شدن، افزایش رقابت، ورود شرکتهای مختلف داخلی و خارجی، محصولات متنوع و پیشرفت تکنولوژی، حفظ رضایت و وفاداری مشتری مشکل شده است، یکی از ویژگی‌های شرکتهای موفق امروز، برخورداری از قدرت رقابت‌پذیری است. هدف اصلی پژوهش حاضر مدلسازی ساختاری – ت چکیده کامل

امروزه با گسترش روند جهانی شدن، افزایش رقابت، ورود شرکتهای مختلف داخلی و خارجی، محصولات متنوع و پیشرفت تکنولوژی، حفظ رضایت و وفاداری مشتری مشکل شده است، یکی از ویژگی‌های شرکتهای موفق امروز، برخورداری از قدرت رقابت‌پذیری است. هدف اصلی پژوهش حاضر مدلسازی ساختاری – تفسیری رقابت پذیری نشان تجاری در صنعت پتروشیمی می باشد. این پژوهش یک پژوهش آمیخته اکتشافی از نوع کیفی - کمی می باشد. جامعه آماری در بخش کیفی پژوهش شامل اعضای هیات علمی و متخصص در زمینه مدیریت صنعتی، بازاریابی و نشان تجاری ، اساتید آشنا با موضوع پژوهش و مدیران و معاونین با سابقه شرکتهای پتروشیمی کشور می باشد که با استفاده از روش نمونه گیری گلوله برفی تعداد 16 نفر انتخاب شدند. در بخش کمی نیز جامعه آماری شامل پرسنل(مدیران، معاونین و کارشناسان) بخش بازاریابی و فروش شرکتهای پتروشیمی کشور می باشد. برای نمونه‌گیری نیز با توجه به حجم کم جامعه آماری و احتمال برگشت ناپذیری پرسشنامه ها، از تمام شماری استفاده شده است و همه جامعه در بخش کمی به عنوان نمونه در نظر گرفته شده است(255=N). ابزار پژوهش در بخش کیفی مصاحبه نیمه ساختار یافته می باشد و در بخش کمی نیز پرسشنامه محقق ساخته است. برای تجزیه و تحلیل داده ها در بخش کیفی از تحلیل تم و تکنیک دلفی فازی استفاده شده است و در بخش کمی نیز برای تجزیه و تحلیل داده ها از تکنیک ISM استفاده شده است. در بخش کیفی پژوهش در مجموع 14 متغیر به عنوان عوامل تاثیرگذار بر رقابت پذیری نشان تجاری شناسایی شدند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2151 - تاثیر بی ثباتی اقتصادی بر بازار سهام ایران با تاکید بر شاخصEPU -نااطمینانی سیاستهای اقتصادی
دامون هدایت پور محمد خضری بیژن صفوی

دولت هادر تعیین عوامل اثر گذار بر بازده سهام، به عنوان یک ناظر و سیاست گذار عمده در مباحث اساسی اقتصادی نقش پر رنگی در بازار سرمایه دارند. هر چه میزان دخالت دولت در اقتصاد بیشتر باشد سبب کاهش مشارکت بخش خصوصی شده، ریسک سیستماتیک افزایش و میزان سرمایه گذاری در بازار سرما چکیده کامل

دولت هادر تعیین عوامل اثر گذار بر بازده سهام، به عنوان یک ناظر و سیاست گذار عمده در مباحث اساسی اقتصادی نقش پر رنگی در بازار سرمایه دارند. هر چه میزان دخالت دولت در اقتصاد بیشتر باشد سبب کاهش مشارکت بخش خصوصی شده، ریسک سیستماتیک افزایش و میزان سرمایه گذاری در بازار سرمایه کاهش می یابد. اهمیت ثبات در سیاست های دولت برای کشورهای در حال توسعه واز جمله ایران دوچندان است، چرا که این کشورها دارای بازارهای مالی نامنظمی بوده و تغییر در سیاست های دولت می تواند متغیرهای کلان اقتصادی و پیرو آن بازارهای مالی این کشورها را با مشکلات متعددی مواجه سازد که طی سالهای اخیر نیز بیشترین ضربه اعم از رسمی یا غیر رسمی بر بازار سرمایه، از ناحیه سیاست های اقتصادی و نااطمینانی های مربوط به آن بوده است. در همین راستا، دراین مطالعه به بررسی اثرگذاری نااطمینانی سیاستهای اقتصادی بر بازار سهام ایران طی دوره زمانی 1370 تا 1399 پرداخته شده است. برای این منظور ازداده های مرکز آمار ایران، سازمان برنامه و بودجه و بانک مرکزی استفاده شده و تجزیه و تحلیل داده ها نیز بااستفاده ازمدل خودرگرسیون برداریVAR و نرم افزار EVIEWS انجام شده است.نتایج تخمین الگوی تحقیق به روش VAR نشان از اثر گذاری منفی و معنادار نااطمینانی سیاستهای اقتصادی بر بازار سهام ایران بدلیل تغییرات غیرمنتظره و پیش بینی نشده و شوکهای سیاستی طی دوره مورد بررسی داشته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2152 - تأثیر توسعه بازار سرمایه و رشد اقتصادی بر فقر
بهمن خانعلی زاده

رفاه اجتماعی و کاهش فقر همواره از مهمترین اهداف اقتصادی و سیاسی کشورها بوده است. زیرا فقر در طول تاریخ بشری همواره یکی از پدیده های نامطلوب اقتصادی و اجتماعی جوامع مختلف به شمار رفته و در حال حاضر نیز به عنوان یکی از معضلات بزرگ جوامع جهانی شناخته می شود. اما یکی از مهم چکیده کامل

رفاه اجتماعی و کاهش فقر همواره از مهمترین اهداف اقتصادی و سیاسی کشورها بوده است. زیرا فقر در طول تاریخ بشری همواره یکی از پدیده های نامطلوب اقتصادی و اجتماعی جوامع مختلف به شمار رفته و در حال حاضر نیز به عنوان یکی از معضلات بزرگ جوامع جهانی شناخته می شود. اما یکی از مهم‌‌ترین راه‌های مبارزه با فقر افزایش تولید ناخالص داخلی می‌باشد که بواسطه آن می‌توان فقر و نابرابری درآمدی را در جامعه کاهش داد اما دستیابی به رشد اقتصادی خود مستلزم بکارگیری عواملی متعددی از جمله سرمایه، نیروی انسانی، انرژی و... است. به همین علت توجه هر چه بیشتر بر بازارهای مالی از جمله بازار سرمیاه (بورس و اوراق بهادار) که می‌تواند یکی از ابزارهای مهم تأمین مالی موسسات و بنگاههای اقتصادی باشد قطعاً خواهد توانست زمینه‌ساز افزایش تولیدناخالص داخلی و در نهایت به کاهش فقر منتهی گردد. لذا در این تحقیق با انجام آزمون ARDL روابط بلندمدت و کوتاه‌مدت بین متغیرهای توسعه بازار بورس (ارزش معاملات انجام شده در بورس، حجم سهام‌های معامله شده در بورس و تعداد شرکت‌ها بورسی) و تولید ناخالص داخلی واقعی با متغیر ضریب جینی (میزان فقر) در بازه زمانی 1398-1365و با استفاده از داده‌های سالیانه در کشور ایران مورد بررسی قرار گیرد. لذا نتایج بدست آمده حاکی از آن است که در کوتاه‌مدت و هم در بلندمدت تأثیرتمامی متغیرهای بکارگرفته شده بر میزان فقر در کشور ایران منفی می‌باشد. همچنین متغیر ارزش معاملات انجام شده در بورس بیشترین تأثیر منفی را در میان متغیرهای توسعه بازار سرمایه بر میزان فقر داشته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2153 - برآورد تقاضای تقریباً ایده‌آل انرژی الکتریکی ایران در بخش صنعت
زینب مصوری نظام آباد سید عبدالمجید جلائی اسفندآبادی

صنعت برق به عنوان صنعت زیربنایی نقش مهمی در توسعه اقتصادی و رفاه جوامع دارد. با توجه به اهمیت انرژی الکتریکی در بخش صنعت به لحاظ به کار گیری تکنولوژی‌های مدرن‌تر و همچنین ملاحظات زیست محیطی، این مقاله به برآورد تقاضای تقریباً ایده‌آل انرژی الکتریکی ایران در بخش صنعت می‌ چکیده کامل

صنعت برق به عنوان صنعت زیربنایی نقش مهمی در توسعه اقتصادی و رفاه جوامع دارد. با توجه به اهمیت انرژی الکتریکی در بخش صنعت به لحاظ به کار گیری تکنولوژی‌های مدرن‌تر و همچنین ملاحظات زیست محیطی، این مقاله به برآورد تقاضای تقریباً ایده‌آل انرژی الکتریکی ایران در بخش صنعت می‌پردازد. در این مطالعه با استفاده از داده‌های سری زمانی (1350-1390) و روش رگرسیون ظاهراً نامرتبط (SUR) کشش‌های قیمتی، درآمدی و متقاطع برای تقاضای انرژی الکتریکی بخش صنعت استخراج شده‌اند. نتایج حاکی از آن است که انرژی الکتریکی به عنوان یک کالای ضروری برای بخش صنعتی محسوب می‌شود. از طرفی انرژی‌های جانشین نمی‌توانند به عنوان جانشین مناسبی برای انرژی الکتریکی در بخش صنعتی لحاظ شوند و مهمتر آنکه به دلیل کم کشش بودن انرژی الکتریکی در بخش صنعتی سیاست‌های افزایش قیمت برق نمی‌تواند راهکار مناسبی برای کاهش مصرف برق توسط بخش صنعتی باشند. بر مبنای نتایج بدست آمده پیشنهاد می شود سیاست‌گذاری انرژی الکتریکی در بخش صنعت اولاً غیر قیمتی و درآمدی باشند و ثانیاٌ با دقت خاصی انجام شوند، که باعث تغییرات ساختاری در مصرف این کالای استراتژیک نگردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2154 - تأثیر کیفیت حاکمیتی دولت بر جرم و جنایت
حسن نقی زاده خورجستان لیلا ابراهیم پور

در دهه های اخیر تحقیقات زیادی توسط محققان در مورد کیفیت حاکمیت دولت و انتخاب بهترین چارچوب حکومتی صورت گرفته است.حکمرانی مفهوم گسترده‌ای است که با حوزه‌هایی چون امنیت اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و حقوق ارتباط مستقیم دارد. جرم مانع توسعه اجتماعی و اقتصادی است. این مهم توانای چکیده کامل

در دهه های اخیر تحقیقات زیادی توسط محققان در مورد کیفیت حاکمیت دولت و انتخاب بهترین چارچوب حکومتی صورت گرفته است.حکمرانی مفهوم گسترده‌ای است که با حوزه‌هایی چون امنیت اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و حقوق ارتباط مستقیم دارد. جرم مانع توسعه اجتماعی و اقتصادی است. این مهم توانایی دولت‌ها در ارائه عدالت، بهداشت، آموزش و سایر خدمات اجتماعی به شهروندان را کاهش می‌دهد و حاکمیت قانون را تضعیف می‌کند. به همین علت برای جلوگیری از جرم که مانع توسعه اجتماعی و اقتصادی می‌شود، استراتژی‌های قوی حاکمیتی لازم است. پژوهشگران بسیاری به نقش عوامل اقتصادی نظیر تورم، بیکاری و فقر بر توسعه جرم تاکید داشته‌اند اما در حقیقت کیفیت حاکمیتی دولت‌ها بعنوان متولیان اصلی اقتصاد و سیاست می‌تواند عامل اصلی تمامی نابسامانی‌ها باشد که کمتر مورد توجه قرار گرفته است. لذا در این تحقیق با بکارگیری آزمون ه FMOLS روابط بین متغیرهای میزان جرم و کیفیت حاکمیتی (صدا و پاسخگویی، ثبات سیاسی بدون خشونت، اثر بخشی دولت، کیفیت نظارتی، حکم قانون و کنترل فساد) در بازه زمانی 1398-1390 با استفاده از داده‌های سالیانه در کشور ایران مورد بررسی قرار گرفت.نتایج این تحقیق نحاکی از آن است که بطورکلی کیفیت حاکمیتی دولت بر میزان جرم تاثیر معنی دار و منفی دارد و بر اساس رتبه‌بندی و میزان تاثیرگذاری که شاخص‌های کیفیت حاکمیتی بر میزان جرم و جنایت دارند، بیشترین تاثیرگذاری مربوط به متغیر کیفیت نظارتی و کمترین تاثیر مربوط به متغیر کنترل فساد است. لذا به جهت کاهش جرم و جنایت بالا بردن کیفیت حاکمیت دولت می‌‌بایست مورد توجه سیاستگذاران قرار گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2155 - تأثیر کیفیت حاکمیت بر ارزش بازار سهام
بهمن خانعلی زاده فرید عسگری

بازارهای مالی از جمله بازار سهام با تمام خصوصیات مثبتی که بر رشد و توسعه اقتصادی کشورها دارند تحت تاثیر عوامل خرد و کلانی هستند که ریسک ذاتی این بازار را افزایش داده و دارایی‌های سرمایه‌گذاران را تحت تاثیر قرار می‌دهد. این عوامل در ادبیات نظری شامل طیف وسیعی از متغیرها چکیده کامل

بازارهای مالی از جمله بازار سهام با تمام خصوصیات مثبتی که بر رشد و توسعه اقتصادی کشورها دارند تحت تاثیر عوامل خرد و کلانی هستند که ریسک ذاتی این بازار را افزایش داده و دارایی‌های سرمایه‌گذاران را تحت تاثیر قرار می‌دهد. این عوامل در ادبیات نظری شامل طیف وسیعی از متغیرها است که به تازگی نیز کیفیت حاکمیتی به جمع این متغیرها افزوده شده، بطوریکه تاثیرات آن به مراتب مخرب‌تر از سایر عوامل دیگر است. به همین علت افزایش کیفیت حاکمیتی دولت‌ها به عنوان متولیان اقتصادی خواهد توانست بازارهای مالی از جمله بازار بورس و اوراق بهادار که یکی از ابزارهای مهم تأمین مالی موسسات و بنگاههای اقتصادی است را تقویت نماید. لذا در این تحقیق با بکارگیری آزمون ARDL روابط بلندمدت و کوتاه‌مدت بین متغیرهای ارزش جاری بازار سهام (SMV) و کیفیت حاکمیتی (صدا و پاسخگویی (VOA)، ثبات سیاسی بدون خشونت (PON)، اثر بخشی دولت (GOE)، کیفیت نظارتی (REQ)، حکم قانون (RUF) و کنترل فساد (COC)) در بازه زمانی 1399-1374و با استفاده از داده‌های سالیانه در کشور ایران مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاکی از آن است که در کوتاه‌مدت و بلندمدت تاثیر کیفیت حاکمیتی بر ارزش بازار سهام ایران مثبت است بطوریکه بیشترین تاثیرگذاری از میان شاخص‌های کیفیت حاکمیتی مربوط به متغیر کیفیت نظارتی (REQ) و کمترین تاثیر مربوط به متغیر حکم قانون(RUF) است. در نهایت آنچه که مشخص است کیفیت حاکمیتی قطعاً بر کاهش و افزایش ریسک‌ بازارهای مالی تاثیر گذار است و اتخاذ تصمیات آنها می‌تواند بر بازدهی و ارزش بازار سهام تاثیر گذار باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2156 - تأثیر نوآوری‌های تکنولوژیکی بر هزینه‌های نظامی
حسن نقی زاده خورجستان

نوآوری موضوعی بسیار مهم برای همه صنایع، به ویژه صنایع دفاعی است. زیرا این صنایع برای پشتیبانی از قدرت دفاعی نیازمند نوآوری‌های تکنولوژیکی هستند. البته نوآوری فرایندی بسیار پیچیده است که می‌بایست بصورت هدفمند و برنامه‌ریزی شده در صنایع مورد استفاده قرار گیرد. در عرصه دفا چکیده کامل

نوآوری موضوعی بسیار مهم برای همه صنایع، به ویژه صنایع دفاعی است. زیرا این صنایع برای پشتیبانی از قدرت دفاعی نیازمند نوآوری‌های تکنولوژیکی هستند. البته نوآوری فرایندی بسیار پیچیده است که می‌بایست بصورت هدفمند و برنامه‌ریزی شده در صنایع مورد استفاده قرار گیرد. در عرصه دفاعی، نوآوری در بهبود تجهیزات، فرایندها و ارائه خدمات پیشرفته به نیروهای نظامی نقش اساسی دارد. زیرا می‌تواند زمینه‌ رشد بهره‌وری و کارایی در این بخش شده، که نهایتاً به کاهش هزینه‌ها منجر شود. لذا در این پژوهش با انجام آزمون خودتوضیح با وقفه‌های گسترده (ARDL) روابط بین متغیر‌های نوآوری‌های تکنولوژیکی، هزینه‌های تحقیق و توسعه، رشد اقتصادی، نرخ ارز موثر واقعی و هزینه‌های نظامی در بازه زمانی 1398-1378 مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاکی از آن است که تأثیر نوآوری تکنولوژیکی و هزینه‌های تحقیق و توسعه بر هزینه‌های نظامی هم در کوتاه‌مدت و در بلندمدت منفی است. در حالیکه تاثیر تولید ناخالص داخلی و نرخ ارز بر هزینه‌های دفاعی مثبت است. اما نتایج این تحقیق بخوبی نشان می‌دهد سرمایه‌گذاری در بخش تحقیق و توسعه و بکارگیری نوآوری‌های تکنولوژیکی می‌تواند بر تولید کالا و خدمات جدید نظامی و ارتقاء کیفیت مؤثر باشد و با ایجاد تجهیزات جدید و تولیدات پیشرفته و کاهش وابستگی به کشورهای خارجی، بهره‌وری و کارایی را در سازمان‌های نظامی افزایش داده و حتی با ایجاد اشتغال برای افراد تحصیل کرده و مستعد به رشد اقتصادی کشور نیز کمک بسزایی نماید پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2157 - بررسی تاثیر ابزارهای مالی اسلامی (صکوک) بر تورم در کشور ایران
اشکان رحیم زاده بهمن خانعلی زاده

اهمیت روزافزون اوراق بهادار اسلامی در سرتاسر جهان اخیراً به دلیل نقشی که در اقتصادهای اسلامی ایفا می‌کند، علاقه فزاینده‌ای به تحقیق در مورد این بازارها ایجاد نموده است. اوراق بهادار اسلامی (صکوک) با توجه به ﮐﺎﻫﺶ ﺣﺠﻢ ﻧﻘﺪﯾﻨﮕﯽ در راستای ﮐﻨﺘﺮل ﺗﻮرم نقش داشته و همچنین ﺗﺄﻣﯿﻦ چکیده کامل

اهمیت روزافزون اوراق بهادار اسلامی در سرتاسر جهان اخیراً به دلیل نقشی که در اقتصادهای اسلامی ایفا می‌کند، علاقه فزاینده‌ای به تحقیق در مورد این بازارها ایجاد نموده است. اوراق بهادار اسلامی (صکوک) با توجه به ﮐﺎﻫﺶ ﺣﺠﻢ ﻧﻘﺪﯾﻨﮕﯽ در راستای ﮐﻨﺘﺮل ﺗﻮرم نقش داشته و همچنین ﺗﺄﻣﯿﻦ ﻣﺎﻟﯽ ﭘﺮوژهﻫﺎی ﻋﻤﺮاﻧﯽ و ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاری را به همراه دارد. هدف این تحقیق میزان تاثیرپذیری تورم از برخی متغیرهای اقتصادی با تاکید بر اوراق بهادار اسلامی می باشد. داده های آماری بکار گرفته شده در این تحقیق از بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران و بانک جهانی برای سال‌های 1400-1389 بوده و بصورت سالیانه استخراج و از نرم افزار Eviews 11 برای برآورد معادله پیشنهادی استفاده شده ‌است. پس از بررسی مانایی داده ها نتایج بدست آمده از آزمون حداقل مربعات معمولی کاملا اصلاح شده (FMOLS) نشان‌ می دهد که صکوک بصورت درصدی از تولید ناخالص داخلی و همچنین متغیرGDP واقعی تاثیر منفی معنی داری بر تورم ایجاد می نماید. این تاثیر برای نرخ ارز آزاد مثبت معنی دار می باشد پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2158 - تورم، نااطمینانی تورم، و رشد تولید در ایران
الهام فرنقی اورانوس پریور حمید توفیقی

در این پژوهش، با بهر هگیری از داد ههای فصلی سری شاخص قیمت مصر فکننده و تولید ناخالص داخلی ایران، روابط میان سه ۱۳۸۷ :۲ بررسی م یشود. برای این منظور، از مدل سازی سری - متغیر تورم، نااطمینانی تورم، و رشد تولید در دورۀ زمانی ۱۳۶۸ :۱ نااطمینانی تورم، توسط مدل گارچ نمایی و چکیده کامل

در این پژوهش، با بهر هگیری از داد ههای فصلی سری شاخص قیمت مصر فکننده و تولید ناخالص داخلی ایران، روابط میان سه ۱۳۸۷ :۲ بررسی م یشود. برای این منظور، از مدل سازی سری - متغیر تورم، نااطمینانی تورم، و رشد تولید در دورۀ زمانی ۱۳۶۸ :۱ نااطمینانی تورم، توسط مدل گارچ نمایی و سپس آزمون علیت گرنجر استفاده م یشود. نتایج ب هدست آمده حاکی از شواهد محکمی دال بر وجود یک رابطۀ علی دوطرفۀ مثبت میان تورم و نااطمینانی تورم است. این در حالی است که میان نااطمینانی تورم و رشد تولید و نیز تورم و رشد تولید هیچ گونه رابط، علی یافت نشده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2159 - برآورد تابع تقاضای گردشگری ایران
سهیلا خوشنویس یزدی مریم غمامی

توسعۀ صنعت گردشگری برای کشورهای در حال توسعه که با معضلاتی همچون نرخ بیکاری بالا، محدودیت منابع ارزی و اقتصاد تک‌محصولی مواجه هستند، دارای اهمیت فراوانی است. اقتصاد کشور ما نیز اتکای شدیدی به درآمدهای حاصل از صادرات نفت خام داشته است. بنابراین، پیش‌بینی‌ها و تحلیل‌های ق چکیده کامل

توسعۀ صنعت گردشگری برای کشورهای در حال توسعه که با معضلاتی همچون نرخ بیکاری بالا، محدودیت منابع ارزی و اقتصاد تک‌محصولی مواجه هستند، دارای اهمیت فراوانی است. اقتصاد کشور ما نیز اتکای شدیدی به درآمدهای حاصل از صادرات نفت خام داشته است. بنابراین، پیش‌بینی‌ها و تحلیل‌های قابل اعتماد برای یک برنامه‌ریزی کارآ در صنایع مرتبط با بازار گردشگری، ضرورت تام دارد. هدف اصلی این پژوهش، تخمین تابع تقاضای خارجیان برای گردشگری در ایران و اندازه‌گیری میزان تأثیرگذاری متغیرهای تولید ناخالص جهانی، نرخ ارز رسمی، شاخص قیمت مصرف‌کننده و قیمت نفت بر تقاضای گردشگری در ایران است. در این بررسی، از روش الگوی خود توضیح با وقفه‌های گسترده و با کمک آزمون ریشۀ واحد دیکی‌فولر تعمیم‌ یافته و آزمون هم‌جمعی جوهانسون و آزمون ARDL استفاده کردیم. درنهایت، به این نتیجه رسیدیم که در بلندمدت، متغیرهای تعداد گردشگر خارجی واردشده به ایران، قیمت نفت، شاخص قیمت مصرف‌کننده و تولید ناخالص داخلی جهانی، مثبت و معنا دار بوده و متغیر نرخ ارز، منفی و معنادار است. کشش قیمتی تقاضا در بلندمدت، با‌کشش و متغیر نرخ ارز رسمی و تولید ناخالص داخلی جهانی بی‌کشش است و باتوجه به کشش درآمدی گردشگری کالای ضروری است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2160 - تأثیر اجرای برنامة خصوصی سازی در شاخص قیمت بورس تهران(TEPIX)
سهیلا خوشنویس یزدی ابراهیم خوش‌قامت

در این مطالعه با بررسی داده‌های فصلی شاخص قیمت سهام بورس تهران، نقدینگی، واگذاری سهام شرکت‌های دولتی به بخش غیردولتی از طریق بورس و مجموع واگذاری سهام در طی سال‌های (93- 1382) و جمع آوری حدود 48 نمونه و با استفاده از مدل خودرگرسیون برداری فرض تأثیرپذیری شاخص قیمت سهام چکیده کامل

در این مطالعه با بررسی داده‌های فصلی شاخص قیمت سهام بورس تهران، نقدینگی، واگذاری سهام شرکت‌های دولتی به بخش غیردولتی از طریق بورس و مجموع واگذاری سهام در طی سال‌های (93- 1382) و جمع آوری حدود 48 نمونه و با استفاده از مدل خودرگرسیون برداری فرض تأثیرپذیری شاخص قیمت سهام بورس تهران از متغیرهای مستقل مذکور را آزمون کرده و براساس نتایج حاصل از تخمین مدل شاخص قیمت بورس تهران در سال‌های مذکور تأثیر مثبت از واگذاری‌‌ای بورسی و حجم نقدینگی گرفته و البته تاثیر کل واگذاری های سهام شرکت‌های دولتی در این شاخص منفی بوده است. شاخص قیمت بورس اوراق بهادار تهران (TEPIX) از مهمترین متغیرهای اقتصادی مورد محاسبه در اقتصاد ایران بوده و با توجه به اجرای برنامه خصوصی‌سازی در سال‌های اخیر در کشور بررسی آثار این برنامه در شاخص بورس می‌تواند اهمیّت بالایی در تصمیم‌گیری اقتصادی و بررسی های مطالعاتی داشته باشد . علاوه بر واگذاری‌های بنگاه‌های دولتی به بخش غیر دولتی توسط بورس، دو متغیر حجم نقدینگی و کل واگذاری‌ها نیز در بررسی این آثار بر شاخص می‌توانند مؤثر باشند که در این پایان نامه به این موضوع پرداخته شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2161 - مقایسه رابطه میان تورم و نااطمینانی تورم در ایران و سه عضو اوپک
الهام فرنقی اورانوس پریور حمید توفیقی

در این تحقیق،با بهره گیری از مدل سازی واریانس شرطی و آزمون علیت گرنجر،رابطه میان تورم و نااطمینانی تورم در ایران و سه کشور نفتی دیگر که از اعضای اوپک هستند،بررسی و مقایسه شده است.برای این منظور،از داده های فصلی سری شاخص قیمت مصرف کننده برای سالهای 1985 تا2009 استفاده چکیده کامل

در این تحقیق،با بهره گیری از مدل سازی واریانس شرطی و آزمون علیت گرنجر،رابطه میان تورم و نااطمینانی تورم در ایران و سه کشور نفتی دیگر که از اعضای اوپک هستند،بررسی و مقایسه شده است.برای این منظور،از داده های فصلی سری شاخص قیمت مصرف کننده برای سالهای 1985 تا2009 استفاده شده است. نتایج به دست آمده حاکی از شواهد محکمی است که نشان می دهد در تمامی این کشورها تورم بالاتر به افزایش نااطمینانی تورم منجر می شود.ولی در جهت عکس تنها در ایران و ونزوئلا شواهدی دال بر رابطه علی از نااطمینانی تورم به تورم یافت می شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2162 - تأثیر توسعۀ گردشگری بر اقتصاد ایران
بهرام شکوری سهیلا خوشنو یس یزدی نیلوفر ناطقیان

در طول چند دهة گذشته، ارتباط بین مخارج گردشگری و رشد اقتصادی، هم در کشورهای در حال توسعه و هم در کشورهای توسعه‌یافته به‌شکل گسترده‌ای مورد تحقیق و بررسی قرار گرفته است. دانش و آگاهی نسبت به ارتباط سببی بین مخارج گردشگری و رشد اقتصادی برای سیاست‌گذاران دارای اهمیت خاصی ا چکیده کامل

در طول چند دهة گذشته، ارتباط بین مخارج گردشگری و رشد اقتصادی، هم در کشورهای در حال توسعه و هم در کشورهای توسعه‌یافته به‌شکل گسترده‌ای مورد تحقیق و بررسی قرار گرفته است. دانش و آگاهی نسبت به ارتباط سببی بین مخارج گردشگری و رشد اقتصادی برای سیاست‌گذاران دارای اهمیت خاصی است؛ چون سیاست‌های گردشگری جزوِ نگرانی‌های این کشورها محسوب می‌شوند. گردشگری بین‌المللی، مبادلات ارزی را نیز به‌همراه داشته است که می‌تواند برای واردات کالاها و خدمات مورد استفاده واقع شود، که به نوبة خود، به رشد اقتصادی می‌انجامد. اهمیت این بخش، به‌دلیل این حقیقت که این صنعت درآمدها را افزایش می‌دهد، اشتغال ایجاد می‌کند، بخش خصوصی را تشویق می‌کند و زیرساخت‌ها را توسعه می‌دهد، قابل‌توجه است. در پژوهش حاضر، پیرامونِ ارتباط بین تعداد ورود گردشگران خارجی و رشد اقتصادی در ایران، بین سال‌های 1980 تا 2012 بررسی شده است. با استفاده از آزمون‌های ARDL و علیّت گرنجر، در این پژوهش، ارتباط پویای بین تعداد ورود گردشگران بین‌المللی، تولید ناخالص داخلی حقیقی، نرخ ارز مؤثر واقعی و عدم ثبات سیاسی را مورد بررسی قرار دادیم. نتایج نشان می‌دهند که بین تعداد ورود گردشگران خارجی، نرخ ارز مؤثر واقعی، عدم ثبات سیاسی و تولید ناخالص داخلی حقیقی در کشور ایران رابطة بلندمدت وجود دارد. آزمون علیّت گرنجر نشان می‌دهد که ارتباط علّی دوطرفه‌ای بین نرخ ارز مؤثر واقعی و رشد اقتصادی در کوتاه‌مدت و بلندمدت وجود دارد. همچنین، یافته‌ها نشان می‌دهند که گردشگری تاحدودی بخشی از فرایندِ رشد داخلی است و وجودِ رشدِ ناشی از گردشگری را در ایران تأیید می‌کنند. به‌علاوه، مشخص شد که فرضیة صادرات گردشگری، با محوریتِ رشد اقتصادی، به‌شکل بهتری با هر اقتصاد ایران مطابقت دارد. هرچه کشور پیشرفت بیشتری می‌کند، ثبات بیشتری می‌یابد و وضعیت اقتصادی، اجتماعی و سیاسی بهتری پیدا می‌کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2163 - تأثیر تغییرات نرخ ارز واقعی بر صادرات غیرنفتی ایران
سهیلا خوشنویس یزدی رامین رجب زاده

تنظیم مناسب نرخ ارز، توجه به تغییرات آن و عوامل مؤثر بر آن، در هر شرایطی می‌تواند موضوعی برای بحث و بررسی باشد. ازسوی دیگر، افزایش صادرات غیرنفتی، اصلی‌ترین سیاست اقتصادی دولت ایران در چند دهۀ اخیر بوده است. برای رهایی از اقتصاد تک‌محصولی، توسعۀ صادرات غیرنفتی برای دولت چکیده کامل

تنظیم مناسب نرخ ارز، توجه به تغییرات آن و عوامل مؤثر بر آن، در هر شرایطی می‌تواند موضوعی برای بحث و بررسی باشد. ازسوی دیگر، افزایش صادرات غیرنفتی، اصلی‌ترین سیاست اقتصادی دولت ایران در چند دهۀ اخیر بوده است. برای رهایی از اقتصاد تک‌محصولی، توسعۀ صادرات غیرنفتی برای دولت ایران، یک ضرورت انکارناپذیر است. سهم ایران از صادرات جهانی، طی سال‌های گذشته چشمگیر نبوده و این امر توسعۀ صادرات غیرنفتی را در راستای کاهش وابستگی اقتصاد کشور به درآمدهای نفتی، ضروری ساخته است. در پژوهش حاضر، با تصریح مدل مناسب از روش اقتصادسنجی از الگوی ARDL استفاده می‌شود تا اثرات کوتاه‌مدت و بلندمدت تغییرات نرخ ارز واقعی بر صادرات غیرنفتی ایران، طی دورۀ زمانی ۱۳92- ۱۳62 بررسی شود. صادرات غیرنفتی در این پژوهش، با استفاده از متغیرهای نرخ ارز واقعی، تولید ناخالص داخلی شرکای تجاری ایران، تولید ناخالص داخلی و اعتبارات اعطایی به بخش خصوصی سنجیده شده است. نتایج برآوردها، بیانگر این است که علائم ضرایب برآوردشده برای همۀ متغیرها، با مبانی نظری سازگار است و نتیجۀ به‌دست‌آمده نشان می‌دهد که تغییرات نرخ ارز واقعی، در سطح خطای 5 درصد در بلندمدت و کوتاه‌مدت، تأثیر مثبتی بر صادرات غیرنفتی داشته است. اثر تولید ناخالص داخلی شرکای تجاری ایران، تولید ناخالص داخلی و اعتبارات اعطایی به بخش خصوصی بر صادرات غیرنفتی نیز مثبت بوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2164 - جایگزینی استانداردهای بین‌المللی به‌جای استانداردهای ایران نظر حسابرسان برای جلوگیری از ارائه صورت‌های مالی نادرست
رویا دارابی سید محمد علی میر معصومی

استانداردهای حسابداری، مقررات حاکم بر چگونگی انجام کار حسابداری هستند. استانداردهای حسابداری بیان می‌کنند که چه اطلاعاتی باید در گزارشگری مالی تهیه شوند. استانداردهای حسابداری با کیفیت بالا برای عمل و کارکرد کارآی بازارهای سرمایه ضروری هستند،؛ چراکه تصمیمات مربوط به تخص چکیده کامل

استانداردهای حسابداری، مقررات حاکم بر چگونگی انجام کار حسابداری هستند. استانداردهای حسابداری بیان می‌کنند که چه اطلاعاتی باید در گزارشگری مالی تهیه شوند. استانداردهای حسابداری با کیفیت بالا برای عمل و کارکرد کارآی بازارهای سرمایه ضروری هستند،؛ چراکه تصمیمات مربوط به تخصیص سرمایه به‌‌طور فزاینده‌ای بر اطلاعات مالی قابل ‌فهم و معتبر اتکا می‌کنند. از این رو، هدف اصلی این پژوهش، بررسی جایگزینی استانداردهای حسابداری بین‌المللی به‌جای استانداردهای حسابداری ایران و نظر خواهی از حسابرسان برای جلوگیری از ارائة صورت‌های مالی نادرست است. جامعة آماری این پژوهش را مؤسسات عضو جامعة حسابداران تشکیل داده‌اند که در طی سال 1394، اقدام به گردآوری اطلاعات لازم شده است. برای جمع‌آوری مبانی نظری پژوهش، از روش کتابخانه‌ای و برای جمع‌آوری اطلاعات آماری از پرسشنامه استفاده شده است. از ضریب آلفای کرونباخ برای روایی و پایایی پرسشنامه، و برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از آزمون فریدمن و برای تجزیه و تحلیل از نرم‌افزار SPSS21 استفاده شد. در پژوهش حاضر، استانداردهای حسابداری ایران و استاندارد بین‌المللی دربارة اجاره‌ها را با هم مقایسه کردیم که فرضیه‌های ما مبنی بر قابل اتکا نبودن ، قابل فهم نبودن ، قابلیت مناسب نبودن استاندارد حسابداری ایران نسبت به استاندارد بین‌المللی رد شد. نتیجه می‌گیریم که استاندارد حسابداری ایران، نسبت به استاندارد بین‌المللی از دیدگاه قضاوت حسابرسان، دارای درجة قابلیت اتکا، قابل فهم بودن، قابلیت مناسب بودن بیشتری است و از ارائة صورت‌های مالی نادرست جلوگیری خواهد کرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2165 - Implicit and Explicit Instruction of Reading Strategies and the Application of Metacognitive Strategies by Iranian EFL Freshmen Students
Marjan Mehrpour Mostafa Zamanian Firooz Sadighi Ehsan Hadipourfard

10.30495/ttlt.2023.707370

This quantitative research explores the implicit and explicit instruction of reading strategies and its connection through the application of metacognitive strategies by Iranian EFL students. To this purpose, 100 Iranian university freshmen, aged 20-35, studying at the چکیده کامل

This quantitative research explores the implicit and explicit instruction of reading strategies and its connection through the application of metacognitive strategies by Iranian EFL students. To this purpose, 100 Iranian university freshmen, aged 20-35, studying at the Marwdasht Branch, Islamic Azad University, were selected as participants through a convenient sampling method, from a pool of 117 students. Then, the Key English Test (KET) was used to check their homogeneity. The Strategy Inventory for Language Learning (SILL) was also used as a pre-test and post-test to specify the kind and occurrence sequence of learning strategies applied by the participants before and after the treatment. So, the participants were allotted to two experimental groups and received implicit and explicit instruction of reading strategies respectively. The results obtained from statistical data analysis showed that affective strategies were the very frequently-applied strategies, while memory strategies were the least frequently-applied strategies in the explicit group. It was also found that in the implicit group, cognitive strategies were the most frequently-applied strategies, while social strategies were the least frequently-applied strategies. These results have pedagogical implications for EFL teachers to use appropriate approaches in teaching reading strategies, that will ultimately help the students to develop more awareness and competence in reading comprehension. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2166 - Effect of EFL Teachers’ Experience and Effectiveness on Their EFL Students’ Achievement
Maryam Ghaffari Mohammad Javad Riasati Mohammad Bagheri

10.30495/ttlt.2023.696884

This study examined the effect of Iranian EFL teachers’ years of experience and their effectiveness on Iranian EFL students’ achievement. 70 EFL teachers and 60 intermediate students were selected from different English language institutes in Shiraz, Fars pr چکیده کامل

This study examined the effect of Iranian EFL teachers’ years of experience and their effectiveness on Iranian EFL students’ achievement. 70 EFL teachers and 60 intermediate students were selected from different English language institutes in Shiraz, Fars province. The instruments to collect data were Oxford Quick Placement Test, Demographics, and Teacher Effectiveness Questionnaire. The results were analyzed using One-way ANOVA, frequency analysis, independent samples t-test, and Multiple Regression Analysis. The findings revealed teachers’ perceptions of effectiveness are related to their years of teaching experiences. It appeared that highly experienced teachers in this study perceived that their effectiveness positively influenced students’ achievement. Besides that, it is hoped that this study can also add more in-depth literature review in academia about the effect of Iranian EFL teachers’ experience and their effectiveness) organization and communication skills, pedagogical knowledge, socio-affective skills, and English proficiency) on EFL students’ achievement. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2167 - Designing Criteria for Evaluating the English Language Quality of Iranian EFL Learners: Teachers’ Perceptions and Attitudes in Focus
Fatemeh Gorji Shahram Afraz Fazlolah Samimi

10.30495/ttlt.2023.699066

This study designed and validated criteria to evaluate the English language quality of Iranian EFL learners to provide information about the foreign language learning and teaching systems and to improve the quality standards in Iran. the method of this research is descr چکیده کامل

This study designed and validated criteria to evaluate the English language quality of Iranian EFL learners to provide information about the foreign language learning and teaching systems and to improve the quality standards in Iran. the method of this research is descriptive exploratory type. The statistical population of this research includes 20 experienced teachers working at different levels (primary, intermediate & advanced) in a non-profit language institute (Safir Language Institute) in Bandar Abbas, Hormozgan, Iran. Sampling was performed theoretically using chain sampling or snowball sampling. In this study, the process of analyzing the data obtained from the interviews was performed in three coding steps (open, axial, and selective) which were performed consecutively, the interviews were collected and analyzed and coded line by line using version 10 of qualitative data analysis software (MAXQDA). Results showed that the most important Criteria for Evaluating the English Language Quality of Iranian EFL Learners are learning strategy, individual characteristics, learning dynamics, educational technology, content setting, anxiety and low self-esteem, weaknesses in learning, positive evaluation, negative evaluation, assess knowledge and skills, individual consequences, social consequences, cultural implications, economic consequences, and political consequences. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2168 - Pragmatic Capabilities and Challenges: A Mixed Method Study of Gender-Based Differences in Varied Pragmatic Tasks Performances
Roohollah Maleki Ali Malmir Rajab Esfandiari

10.30495/ttlt.2023.705512

The present study was mainly concerned with investigating advanced L2 learners’ pragmatic knowledge and the challenges of teaching and learning it. To fulfill the objectives of this study, a convergent mixed-methods study was conducted, and 196 advanced L2 learner چکیده کامل

The present study was mainly concerned with investigating advanced L2 learners’ pragmatic knowledge and the challenges of teaching and learning it. To fulfill the objectives of this study, a convergent mixed-methods study was conducted, and 196 advanced L2 learners and 10 experienced Iranian EFL teachers took part in the study. The results of the quantitative study yielded that, on the whole, the pragmatic knowledge level of advanced EFL learners is not satisfactory. In fact, advanced EFL learners are more skilled at receptive, non-interactive productive, and then pragmalinguistic tasks than sociolinguistic ones. In other words, they are good at intrapersonal perception of pragmatic knowledge but weak at interpersonal and pragmatic social interaction and communication. Furthermore, the gender factor was found to be insignificant. Additionally, the results of the qualitative study revealed five main challenges for teaching and learning pragmatics i.e., inappropriate pedagogical material, improper pragmatic assessment, pragmatically incompetent teachers, unsuitable instructional context, and insufficient time and effort. Finally, both quantitative and qualitative results confirmed and completed each other. In light of the findings, the study provides some pedagogical implications for language teachers, supervisors, language institute managers, material developers, and curriculum designers. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2169 - Investigating the Effects of Online and Traditional Modes of Corrective Feedback on the Iranian EFL Learners' Writing Quality
Sahar Farrahi Avval Hassan Asadollahfam Bahram Behin

10.30495/ttlt.2022.696796

Corrective feedback (CF) is an inseparable part of second language acquisition (SLA) and has been the focus of numerous studies since the concept of CF was introduced in the field of SLA. This study focused on investigating the differences between two modes of providing چکیده کامل

Corrective feedback (CF) is an inseparable part of second language acquisition (SLA) and has been the focus of numerous studies since the concept of CF was introduced in the field of SLA. This study focused on investigating the differences between two modes of providing CF, namely, online and traditional modes, which would affect Iranian EFL learners’ writing ability. To serve this purpose, 317 EFL learners from four language schools in Tabriz took the TOEFL: 271 participants scored between 477 and 510, the scores of 164 of them fell between ±1SD, and 66 of them agreed to participate in the study who were asked to deliver a 200-word composition. Their compositions were analyzed based on CAF (complexity, accuracy, and fluency). They were then divided into two groups; one group underwent a treatment of 10 sessions of online chatting (1 hour each session), and the other group was asked to deliver 10 writing tasks. Afterward, all participants were asked to deliver another 200-word writing task. These tasks were analyzed based on the CAF criteria. The obtained results proved a significant difference between the writing ability of the participants receiving CF through online sessions and that of those receiving CF in traditional mode. The findings implicate that EFL teachers could be encouraged and allowed to use up-to-date ways of providing CF if more development in the teaching and learning of English as a second language is anticipated. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2170 - Analysis of a Few Words in Shahnameh: East and Northwest Iranian
Roghayeh Karimzadeh Naghshineh

10.30495/ttlt.2023.707868

Persian, a southwest-origin language, comprises various Parthian and Northwestern dialects as well asnumerous loanwords adopted from East Iranian languages, specifically Sogdian. Loanwords are anatural phenomenon in all languages. They are the product of ethnic mixture چکیده کامل

Persian, a southwest-origin language, comprises various Parthian and Northwestern dialects as well asnumerous loanwords adopted from East Iranian languages, specifically Sogdian. Loanwords are anatural phenomenon in all languages. They are the product of ethnic mixture and cultural intercoursesbetween different folks. In addition to tribal contact between Sogdians and Parthians, the advent ofsuperdialect and literature account for the entrance of East and Northwest words in the Persianlanguage.Shahnameh has left behind a compilation of ancient-origin East and Northwest vocabularyin Modern Persian some of which have fallen out of use with time. These now-obsolete words couldmerely be found in dictionaries, formal texts, and reference books. They are archaic words and rarelyused. Employing synchrony, diachronic, and comparative methods, this paper dissects the morphology ofthe following words: East Iranian Āvāza (fame), FaƔfūr (the emperor of China), Tāl ō māl (to getscattered), SitēƔ (mountain peak, straight, high, firm), Faž (agony, pain, impurity), RāƔ (plain, slopeof a mountain and also mountain), ČuƔd (owl), Zēvar (ornament, decoration), āƔāz idan, ĀƔāz (tostart), Butfōz (chin, snout), Sangsār (stoning), Rež (desire), žiƔār (scream, loud voice), kās (pig), yāfa(idle talk, backbiting), ĀruƔda (wild, terrifying, violent), Pasečīdan./PasēĲīdan (to get ready, to prepare),lanĲ (to take out, bring out), Alfanĵidan (to stockpile, to combine, to obtain or achieve).Northwest Iranian Āžīr, -Žāla,- Žerf,- žiyān, - Bahr,- Sipihr, - Hužīr, - Herbod,- Zafar,- Barzan, -Zam,- Burz,- Andarz,- Taham,- Sipenj, - Sipāh, - yala, - yāra, - yawa, - yazidan. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2171 - Iranian EFL Teachers’ Beliefs in English Language Institutes and Universities
Mojtaba Moradi Rahman Sahragard Seyyed Ayatollah Razmjoo

10.30495/ttlt.2023.705433

This study sought to compare Iranian EFL teachers regarding their ethical beliefs at Iranian English language institutes and universities. To this end, first, the grounded theory method was used to conduct some interviews with 40 EFL teachers (20 male, 20 female). They چکیده کامل

This study sought to compare Iranian EFL teachers regarding their ethical beliefs at Iranian English language institutes and universities. To this end, first, the grounded theory method was used to conduct some interviews with 40 EFL teachers (20 male, 20 female). They were randomly selected from about 140 teachers working at institutes and universities in Fars province, Iran. After coding the obtained data, some categories were recognized, a model was designed, and exploratory factor analysis was conducted. The results confirmed the existence of social, collaborative, emotional, and managerial impacts. Then, a questionnaire was designed and developed based on grounded theory procedures, literature results, and the results of the qualitative studies. 140 EFL teachers filled it out and then the collected data underwent both descriptive and inferential statistics. The obtained results indicated that there was a significant difference between teachers regarding their ethical beliefs in universities and institutes. Moreover, it was revealed that the male and female teachers were significantly different. The mean scores of the female teachers and the male ones are 79.2500 and 75.2500 respectively. The findings of the current study can be useful for teachers, educators, teacher trainers, policymakers, and evaluators to make appropriate decisions and judgments. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2172 - Perception of General Pragmatic Characteristics of Online Sarcasm among Iranian EFL/ESL Learners and English Native Speakers
Zeinab Esmaeili Mohsen Shahrokhi Maryam Farnia

10.30495/ttlt.2023.707335

This study sought to identify the general pragmatic characteristic of sarcasm that English native speakers and Iranian EFL/ESL learners draw on in the recognition of online sarcasm. In so doing, a Likert scale questionnaire was used to collect quantitative data for subs چکیده کامل

This study sought to identify the general pragmatic characteristic of sarcasm that English native speakers and Iranian EFL/ESL learners draw on in the recognition of online sarcasm. In so doing, a Likert scale questionnaire was used to collect quantitative data for subsequent analysis; also, qualitative thematic analysis was done on the data collected through a semi-structured interview. The participants consisted of three groups of EFL and ESL learners as well as native English speakers (each consisting of 9 members) who were selected through snowball sampling at BA or MA degrees. The findings indicated that the total frequency uses of pragmatic characteristics were significantly different among the three groups. Moreover, the results revealed that, among other pragmatic characteristics, Victim, Insincerity, Antecedent, and Negative Attitude, have a more statistically significant contribution to the recognition of online sarcasm. The study bears implications for policymakers, curriculum planners, material developers, EFL/ESL teachers, and researchers. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2173 - The Comparative Effect of Authoritative vs. Facilitative Virtual Intervention Models on the Development of Second Language Speaking Components of Iranian EFL Learners
Zohreh Darabi Nasim Shangarffam Ahmad Mohseni

10.30495/ttlt.2023.705942

This study investigated the comparative effect of authoritative vs. facilitative virtual intervention models on the development of second language speaking components of Iranian EFL Learners. The study participants were 60 intermediate male and female EFL learners at Im چکیده کامل

This study investigated the comparative effect of authoritative vs. facilitative virtual intervention models on the development of second language speaking components of Iranian EFL Learners. The study participants were 60 intermediate male and female EFL learners at Imam Reza University in Mashhad who were selected out of the total number of 80 participants taking a standard Preliminary English Test (PET) as a language proficiency test. Subsequently, the participants were randomly divided into two experimental groups and received a standard speaking pretest. Next, one experimental group received authoritative intervention and the other one received facilitative intervention. After ten sessions of treatment, the speaking section of another version of PET, as the posttests, was given to the participants. Finally, the learners took part in a semi-structured interview. The use of SPSS examined the quantitative data, and the outcomes were examined through a series of t-tests and MANOVA. The results of quantitative analyses revealed that Facilitative Intervention (FI) model was more effective than the Authoritative Intervention (AI) for the L2 speaking development of Iranian EFL learners. Another point of variance was concentrating on the grammatical accuracy in measuring L2 speaking. For the AI group, grammatical errors and pronunciation were more important, whereas for the FI group, pronunciation and lexical resources were more central, followed by discourse management and interactive communication. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2174 - Analyzing Vision3 through Bloom’s Revised Taxonomy
Hanane Shabani Hossein Rahmanpanah Ahmad Mohseni

10.30495/ttlt.2023.703296

As developing material is an ongoing process that needs to be analyzed in a multidimensional manner, the present study focuses explicitly on English Textbook Vision3 in Iranian senior high schools to investigate to what extent this English textbook involves the domains چکیده کامل

As developing material is an ongoing process that needs to be analyzed in a multidimensional manner, the present study focuses explicitly on English Textbook Vision3 in Iranian senior high schools to investigate to what extent this English textbook involves the domains of learning objectives defined by Benjamin Bloom’s Taxonomy (1985) each of which contains several subcategories investigated through the study in details. Considering gained tables on analyzing Information Load and Significance Factor of the English textbook Vision3 (Student’s and Workbook) within cognitive, affective and psycho-motor domains of Bloom’s Revised Taxonomy using Shannon Entropy Method, it is concluded that regarding cognitive domain,“Evaluation” in the first, “Application” in the second, “Synthesis” in the third “Knowledge” in the fourth, “Analysis” in the fifth and “Comprehension” is in the sixth place of significance and none of six defined cognitive subcategories are neglected within developing the textbook as the last English textbook of senior high school program in Iranian Educational Curriculum. However, statistical results show that among affective domain’s subcategories only“Responding” and “Receiving” are put into practice, while higher levels of affective domain including “Valuing”, “Organizing” and “Characterization” are neglected throughout the both student’s and the workbook. Furthermore, studying the psycho-motor domain of the considered English textbook it seems that “Guided Response”, “Mindset” are the only subcategories which are noticed through strategies In general, tables reveal that the most frequent involved domain among Bloom’s Revised Taxonomy belongs to cognitive one and the other two domains (affective and psychomotor) play little role through their higher subdivisions. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2175 - ESP Learners' Use of Dictionaries Alone and Dictionaries Plus Google Translate for Vocabulary Development and Phraseology
Masoumeh Yazdani Moghadam Houshang Khoshsima منصور گنجی علی بیکیان

10.30495/ttlt.2021.683474

Millions of users worldwide nowadays use Machine Translation (MT) systems such as Google Translate (GT). The present study aimed at investigating the effects of using GT in class activities on the vocabulary development and phraseology of Iranian ESP learners. To this e چکیده کامل

Millions of users worldwide nowadays use Machine Translation (MT) systems such as Google Translate (GT). The present study aimed at investigating the effects of using GT in class activities on the vocabulary development and phraseology of Iranian ESP learners. To this end, after assuring the homogeneity of the students, 60 ESP learners majoring in Persian Language and Literature and Physical Education and Sports Sciences were selected and randomly assigned to two experimental groups. After administering the pretest, the students in the first experimental group (Only-Dictionary) used available dictionaries but those in the second experimental group (Dictionary plus Google Translate) employed both GT and available dictionaries. As for homework, the participants were asked to translate a passage from their textbook for the following session. The students were given feedback on their translations so that they could understand their weaknesses and strong points. Ultimately, the posttest was administered which indicated that both groups improved in their vocabulary knowledge and equivalent-finding skill. However, the mean score for the Dictionary plus Google Translate group students was significantly higher than that of the Only-Dictionary group. As for phraseology, there was not a significant difference between the two groups. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2176 - Ethical Commitment and Social Responsibility among the Iranian Professional Translators
Mohammad Saleh Sanatifar زهره ضمیری

10.30495/ttlt.2021.682807

In the past time, ethics in translation was more concerned with translators’ commitment to fidelity. Today it is no longer merely concerned with fidelity, but rather with a commitment to the cultural, social, situational norms of a given community. Not being commi چکیده کامل

In the past time, ethics in translation was more concerned with translators’ commitment to fidelity. Today it is no longer merely concerned with fidelity, but rather with a commitment to the cultural, social, situational norms of a given community. Not being committed to such ethical norms or accepting the responsibility for their act could create irrecoverable problems for the profession; for instance, the clients’ gradual loss of trust in this profession and the emergence of non-professional translators. The present study surveyed the extent of the commitment of the Iranian professional translators to ethics and professional norms. A quantitative analysis was designed based on a researcher-made questionnaire rooted in Chesterman’s models of ethics, followed by a qualitative phase through the design of interviews. The questionnaire was administered to 45 selected Iranian professional translators working in a variety of fields. The results obtained from the questionnaires and interviews indicated that Iranian professional translators, though suffering from a lack of a comprehensive code of ethics compatible with the international standards, are highly committed to ethics in their profession and that those who are more committed to ethics in their translation also feel and express more social responsibility. The findings of this study can ensure the clients of the professional translators’ commitment to their social responsibility, hence the quality and fidelity of their translation. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2177 - Demystifying the Role of Paired Task and Test-Taker Speaking Ability in Assessing Co-Constructed Discourse in Paired Oral Assessment
Masoumeh Nouri Abbas Bayat Peyman Rajabi

10.30495/ttlt.2023.703218

The present study was an attempt to demystify the role of paired task and test-taker speaking ability in assessing co-constructed discourse in paired oral assessment across Iranian EFL paired examinees with different ability combinations. To accomplish this aim, non-exp چکیده کامل

The present study was an attempt to demystify the role of paired task and test-taker speaking ability in assessing co-constructed discourse in paired oral assessment across Iranian EFL paired examinees with different ability combinations. To accomplish this aim, non-experimental qualitative research was devised in which 36 participants were purposely recruited from three distinct speaking competence levels; namely, upper-intermediate (High-Level), lower intermediate (Mid-Level), and elementary (Low-Level), with 12 learners in each. Participants with similar and different proficiency levels were randomly assigned to six different paired group combinations and were given a discussion task as a paired-test speaking task in which they were asked to discuss the topic of the conversation and attempt to develop the co-constructed discourse. The voices of each couple discussing the assigned topic were then record-ed. Following the transcription of the examinees' performances, the researcher analyzed the learners' conversations using Young's model of interactional competence, which deals with the speakers' ability to organize interactions in terms of turn-taking, break-down repair, and mutual understanding using ver-bal communication in relation to the situational context. The findings demonstrated that low-ability partners employed gestures and postures in turn-taking, as well as a lot of breakdown repairs while fail-ing in mutual comprehension, particularly in talks with more skilled interlocutors. Mid-ability pairs struggled to provide an adequate response in the second position to demonstrate understanding of an interlocutor's comment or statement but could advance the communication in terms of mutual under-standing and moderate success in proper breakdown repairs in their own similar and balanced pairs. However, they lost confidence in taking turns and relied heavily on fixes when conversing with more experienced interlocutors. Similarly, low-ability paired persons seldom tropicalized portions of other speakers' contributions in their own talk. High-ability speakers were more likely to demonstrate prior talk knowledge through contingent answers. These findings revealed that task direction and progress might have an impact on interactional behavior and how understanding is expressed. Additionally, the findings have some implications for teaching, learning, and testing L2 speaking through paired-test tasks for the purpose of improving EFL learners' speaking skills sub-skills. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2178 - Measuring EFL Teachers’ Assessment Identity: Development and Validation of a Questionnaire
Qotboddin Jan-nesar Moqaddam Hossein Khodabakhshzadeh Khalil Motallebzadeh Gholam Hassan Khajavy

10.30495/ttlt.2021.679444

This paper investigated the quantitative phase of an exploratory sequential mixed methods research. The main purpose of this study was to develop and validate a Teachers‟ Assessment Identity (TAI) question- naire based on the dimensions and factors found in the first pa چکیده کامل

This paper investigated the quantitative phase of an exploratory sequential mixed methods research. The main purpose of this study was to develop and validate a Teachers‟ Assessment Identity (TAI) question- naire based on the dimensions and factors found in the first part of the study. The extracted factors from interviews along with the theoretical framework formed the basis for the generation of the pool of items, which later reduced to 46 items for eventual inclusion in TAI questionnaire. This initial draft of the scale was revised and re-worded based on the comments offered by assessment experts and teachers. The de- signed questionnaire was then distributed to 384 EFL teachers. Normality and reliability of data were measured using SPSS. Construct validity of the designed scale was assessed through CFA with AMOS 24. The results derived from the statistical analysis indicated that TAI questionnaire had a good model- data fit, and the factor loadings and reliability values were at a satisfactory level. The findings showed that the Teachers‟ Assessment Identity (TAI) questionnaire contained three dimensions i.e. assessing as- sessment literacy, dispositions, and contextual factors. This questionnaire could be used as a valid and reliable scale for teachers as assessors. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2179 - English Language Teachers’ Attitudes towards Instructional Technology and their Teaching Satisfaction
Mitra Moazam Mostafa Zamanian Firooz Sadighi

10.30495/ttlt.2022.692143

This study investigated Iranian EFL Teachers’ attitudes towards instructional technology in their classroom and its impact on their job satisfaction. Data were collected using the Media Technology Usage and Attitudes Scale and Teacher Job Satisfaction Questionnair چکیده کامل

This study investigated Iranian EFL Teachers’ attitudes towards instructional technology in their classroom and its impact on their job satisfaction. Data were collected using the Media Technology Usage and Attitudes Scale and Teacher Job Satisfaction Questionnaire to examine teachers’ attitudes towards the use of instructional technology within the classroom and its effects on their job satisfaction. A sample of 80 teachers was asked to complete a survey detailing their job satisfaction and assessing attitudes towards technology integration in the classroom. Based on the present study’s findings, teachers’ job satisfaction slightly predicted the impacts of instructional technology. In addition, after analyzing the data using multiple regression analysis, it was further discovered that the use of a smartphone could highly predict the significant impacts of the use of integrated technology on teachers’ job satisfaction. The research suggested that teachers need support to better integrate the available technologies within the classroom. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2180 - Effect of EFL Teachers’ Experience and Empowerment on Their EFL Students’ Achievement
Maryam Ghaffari Mohammad Javad Riasati Mohammad Bagheri

10.30495/ttlt.2024.709391

The purpose of this study was to investigate the effect of Iranian EFL teachers’ years of experience and their empowerment on Iranian EFL students’ achievement. To this end, 70 EFL teachers and 60 intermediate students were selected from different English la چکیده کامل

The purpose of this study was to investigate the effect of Iranian EFL teachers’ years of experience and their empowerment on Iranian EFL students’ achievement. To this end, 70 EFL teachers and 60 intermediate students were selected from different English language institutes in Shiraz, Fars province. The instruments used in this study include the Oxford Quick Placement Test, Demographics, and Teacher Empowerment Questionnaire. The results were analyzed using One-way ANOVA, frequency analysis, independent samples t-test, and Multiple Regression Analysis. The result from the descriptive analysis regarding the distribution of means based upon the responses provided by the participants of the present study indicated that highly experienced teachers view their most empowered subscale as autonomy, status, self-efficacy, impact, decision-making and professional growth, respectively. These results suggested that teachers perceive their highest level of empowerment to reside in their ability to make decisions on what is taught or about curriculum, and to have control over daily schedules. In addition, it is important to mention that low-experienced teachers view their most empowered subscale as self-efficacy, professional growth, status, autonomy, impact and decision-making. The findings of the current research suggest that teachers perceive their highest level of empowerment to reside in their ability to share their skills and knowledge with students to help them learn. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2181 - A Genre-Based Analysis of the Moves and Steps in the Discussion Section of Psychology Research Articles between English Writers and Iranian Writers
Zeinab Ariarid Rajab Esfandiari

10.30495/ttlt.2021.683480

Nonnative English speaking (NNES) writers seeking to publish the results of their studies in international English-medium journals may find it challenging because of unfamiliarity with the genre conventions of research articles (RAs). The goal of the present study was t چکیده کامل

Nonnative English speaking (NNES) writers seeking to publish the results of their studies in international English-medium journals may find it challenging because of unfamiliarity with the genre conventions of research articles (RAs). The goal of the present study was twofold: (a) to identify the moves and steps characterizing the discussion section of RAs and (b) to investigate the differences in the use of moves and steps employed by English Writers (EWs) and Iranian Writers (IWs). To these ends, an English Corpus (EC) composed of 50 RAs written by EWs, and an Iranian Corpus (IC), including 50 RAs written by IWs were developed. Drawing on Swales’ moves analysis, this genre-based study used corpus data for genre analysis. The data were quantitatively and qualitatively analyzed. A series of one-way chi-square procedures was used to analyze the frequency data quantitatively. For qualitative analysis, corpus data were content analyzed to identify moves and steps. A list of moves and steps, including six moves and 10 steps of the discussion section of RAs was proposed based on the analysis of 100 English RAs representing five core subfields. The results showed statistically significant differences in using one of the moves and several steps between EWs and IWs. Unlike EWs, IWs mostly failed to use all steps to linguistically textualize and manifest the overall function of a particular move. The study concludes with some implications for English for specific purposes (ESP) practitioners. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2182 - Probing into the Patterns of Pair Interaction in EFL Learners’ Peer Feedback Dynamics: Written Discourse in Focus
Ahmadreza Jamshidipour حمید رضا خلجی فرامرز عزیزملایری

10.30495/ttlt.2021.683890

The present study attempted to explore the patterns of pair interaction in peer feedback dynamics to facilitate the quality of peer feedback and the quality of English writing among EFL learners while communicating ideas through written discourse. This qualitative case چکیده کامل

The present study attempted to explore the patterns of pair interaction in peer feedback dynamics to facilitate the quality of peer feedback and the quality of English writing among EFL learners while communicating ideas through written discourse. This qualitative case study was conducted with 12 (six pairs) EFL learners. To this aim, 12 out of 18 EFL learners from a writing course over 16 weeks, a session per week, during the first semester of 2019-2020 at Poldokhtar University were selected. The revised Bloom’s taxonomy model was transferred to the learners in the workshop. Three kinds of data, including semi-structured interview transcripts, 12 writing assignments, and artifacts of peer feedback dynamics, were analyzed by the QSR NVivo 8 software. The findings revealed that the Revised Bloom’s Taxonomy Model is more acceptable for peer feedback dynamics using patterns of pair interaction which provides a six-step model of critical thinking. The process of peer feedback dynamics was summarized as three steps: intake, critical thinking, and output. Each of the three steps had several mental processes in peer feedback dynamics. Accordingly, the amount of learners’ awareness resulted in their critical thinking. The more the learners were cognizant of their pair interaction and the feedback they received, the more they could criticize the tasks and class activities. Furthermore, the results showed that the pair interaction led to more motivation, cooperation, and confidence. When the learners were confident, they felt comfortable. In conclusion, during peer feedback dynamics, there was a cyclic relationship among the affective variables, including the learners’ awareness, critical thinking, motivation, cooperation, and confidence. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2183 - Using the STAD Model of Instruction to Enhance Learners’ General Achievement and Creativity
َAbolhassan Nazari امید طباطبایی Mohammad Ali Heidari Shahreza

10.30495/ttlt.2022.688344

This study was an endeavor to investigate the impact of Student Team Achievement Divisions (STAD) on Iranian secondary school EFL learners’ overall achievements and creativity. To fulfill the purpose of the study, 142 EFL students were selected based on their perf چکیده کامل

This study was an endeavor to investigate the impact of Student Team Achievement Divisions (STAD) on Iranian secondary school EFL learners’ overall achievements and creativity. To fulfill the purpose of the study, 142 EFL students were selected based on their performance on the Oxford Quick Placement Test (OQPT). The students were divided into experimental groups receiving treatment through the STAD model of cooperative learning and the control group devoid of the stated treatment. To recognize the entry behavior pretests were run. The same educational content was taught to both EG and CG during an educational term. To disclose the effect of treatment, a creativity posttest similar to pretest but in reshuffled order in options and items, and also an achievement posttest within the content taught were administered to the students in both groups at the end of the instruction. Furthermore, the mean scores of achievement and creativity tests were compared through an independent samples t-test, and one-way ANCOVA respectively. The outcomes showed the rejection of the both null hypothesis consequently concluding that cooperative learning had a significant effect on the overall achievement of Iranian EFL learners, and creativity. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2184 - Investigating IELTS Paper Mode vs. Computer Mode: Evidence from Academic Writing Test
مهدی دست پاک Mohammad Javad Riasati Ehsan Hadipourfard

10.30495/ttlt.2021.682816

The present research compared two different modes for IELTS academic module administration among Iranian IELTS candidates: the paper mode and the computer mode in writing tasks one & two in terms of overall band score. Additionally, it examined whether computer familiar چکیده کامل

The present research compared two different modes for IELTS academic module administration among Iranian IELTS candidates: the paper mode and the computer mode in writing tasks one & two in terms of overall band score. Additionally, it examined whether computer familiarity had any significant effect on the IELTS overall band score of Iranian EFL candidates. To this end, 88 IELTS candidates from three different language institutes in Iran were randomly selected. Hence, based on the OPT results, 50 IELTS candidates were recruited and then divided into two equal groups, i.e. paper mode group and computer mode group randomly. Moreover, a computer familiarity questionnaire was also administered. The study’s findings revealed that the participants in the computer-based mode had a better overall band score than the participants in the paper-based mode on both writing Tasks. Additionally, the results showed that computer familiarity could result in computer mode outperformance in both tasks of IELTS academic writing tasks. These findings have some pedagogical implications, the most important of which is the influence of computer mode administration of IELTS and computer familiarity on candidates’ scores. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2185 - Washback Effect of the English Proficiency Test (EPT) on PhD Candidates’ Language Learning Strategies
Golnaz Jamalifar Hadi Salehi Omid Tabatabaei Manoochehr Jafarigohar

10.30495/ttlt.2021.683485

Washback has been defined as the impact of testing on curriculum design, teaching practice, and learning behaviours. The English Proficiency Test (EPT) is a high-stakes test in Iran and is prone to bring degrees of washback both at micro and macro levels. This study was چکیده کامل

Washback has been defined as the impact of testing on curriculum design, teaching practice, and learning behaviours. The English Proficiency Test (EPT) is a high-stakes test in Iran and is prone to bring degrees of washback both at micro and macro levels. This study was an attempt to examine the washback effect of the EPT on Iranian PhD candidates’ language learning strategies. To this end, a mixed-methods approach of data collection was used to collect, analyze, and integrate quantitative and qualitative data to reach a better grasp of the research topic and enhance the validity and reliability of the information. Based on the sequential exploratory design, two phases of data collection were conducted with a two-week interval. In the first phase, the Strategy Inventory for Language Learning (SILL) was administered to 200 students at Islamic Azad University, Isfahan (Khorasgan). In the second phase, 20 students who filled out the questionnaire showed their willingness to participate in the interview session and write their language learning diaries. Finally, the quantitative and qualitative data were analyzed via descriptive and thematic analysis, respectively. The results showed both positive and negative washback effects on the students’ language learning strategies. The findings of this study have practical implications for EFL language teachers, syllabus designers, and material developers. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2186 - The Stance of Communication Strategies in Iran’s High School English Textbooks (Vision Series)
فاطمه جمشیدیان امید طباطبایی Hadi Salehi حسین وحید دستجردی

10.30495/ttlt.2021.682823

This content analysis study aimed to investigate whether communicative strategies (CSs) have been incorporated into Iranian high school English textbooks (Vision Series). To this aim, the strategic components highlighted in Communicative Language Teaching (CLT) principl چکیده کامل

This content analysis study aimed to investigate whether communicative strategies (CSs) have been incorporated into Iranian high school English textbooks (Vision Series). To this aim, the strategic components highlighted in Communicative Language Teaching (CLT) principles were selected to uncover its role in such textbooks. Moreover, Dornyei’s communication strategy classification was used to scrutinize the extent to which the strategic competence was represented in high school EFL textbooks. The analysis of the results revealed that the textbook did not benefit from different kinds of CSs. The authors’ claims were not met in the large portion of the textbook’s content. Therefore, Vision series need to be modified so that CSs are more appropriately included. The central philosophy of incorporating explicit CSs into the Vision series was not to accomplish as many CSs as possible, but rather to draw the students’ attention to special CSs, which could help them overcome the barriers faced in language communication. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2187 - تاثیر اوضاع مذهبی و اجتماعی دوران صفوی بر روند مهاجرت صوفیه و عالمان ایرانی به هند
حسین باقری علیرضا ابراهیم زهرا ابراهیمی زهرا حسینی حمید

صوفیان و عالمان دینی نخبه به عنوان سرمایه های گرانقدر انسانی برای جامعة دینی به شمار می روند و باعث پویایی و بقای آن هستند. مهاجرت این اصناف به خارج از جامعة خویش، صدماتی جبران ناپذیر به پیکرة دین و دینداری وارد می سازد. در دوران صفوی امواجی از مهاجرت عالمان نخبه و صوفی چکیده کامل

صوفیان و عالمان دینی نخبه به عنوان سرمایه های گرانقدر انسانی برای جامعة دینی به شمار می روند و باعث پویایی و بقای آن هستند. مهاجرت این اصناف به خارج از جامعة خویش، صدماتی جبران ناپذیر به پیکرة دین و دینداری وارد می سازد. در دوران صفوی امواجی از مهاجرت عالمان نخبه و صوفیان به سوی هند وجود داشت که علل، روند و نتایج آن می تواند به عنوان الگویی در تحلیل این پدیده در دوره های آینده، استفاده شود. این تحقیق که به روش توصیفی- تحلیلی صورت پذیرفته، نشان می دهد که ناامنی های فکری، اقتصادی و سیاسی را در ایران صفوی باید مهمترین علت مهاجرت دانست. روند مهاجرت ها در دوران شاه طهماسب اول و شاه عباس به واسطة تشدید شرایط فوق، حالت صعودی داشته و در دیگر دوره ها، افت و خیز کمتری را از سر گذرانده است. این روند و جهت گیری های آن در بستر این مقاله تا حدی بررسی شده است پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2188 - تبیین ارتباط بین تناسبات در نظام آفرینش با تناسبات معماری اسلامی ایران و انعکاس مضامین عرفانی در آن
مجید طاهری دمنه ابوذر مجلسی کوپائی شیرین طغیانی

بشری وجود دارد. عدالت در سطح نظام هستی به معنای نوعی توازن و تناسب در نظام هستی و قرار گیری هر چیز سر‌جای خود می‌باشد که این همان تناسب کیفی است که به آن عدالت تکوینی هم می‌گویند. مکان‌یابی مناسب، توجه به محیط، استفاده از مصالح مناسب، مناسبت سازه و معماری، پرهیز از بیهو چکیده کامل

بشری وجود دارد. عدالت در سطح نظام هستی به معنای نوعی توازن و تناسب در نظام هستی و قرار گیری هر چیز سر‌جای خود می‌باشد که این همان تناسب کیفی است که به آن عدالت تکوینی هم می‌گویند. مکان‌یابی مناسب، توجه به محیط، استفاده از مصالح مناسب، مناسبت سازه و معماری، پرهیز از بیهودگی و توجه به انسان و تمامی مراتب نیازهای او در معماری از جمله اصول معماری می‌باشند که لزوم توجه به آنها در شکل‌گیری معماری منطقی یا عدالت‌محور اجتناب‌ناپذیر است. همه ویژگی‌هایی که با واژه مناسبت یا مناسب بودن همراه هستند، به نوعی از مصادیق تناسبات کیفی در معماری ایرانی تناسب رابطه بین اندازه‌ها است و در هنرهای تجسمی بر رابطه‌ی مناسب میان اجزاء با یکدیگر و با کلیت شکل‌گرفته از اجزاء دلالت دارد. نمونه های زیادی از نسبت های زیبا و به ویژه نسبت طلائی در طبیعت یافت می شود (تناسبات کمی). همچنین در آثار معماری گذشته به خصوص آثار معماری ایران در دوره اسلامی نسبت‌های زیبا کاربرد عمیق و وسیعی دارند. علاوه بر رابطه بین اندازه‌ها، تناسبات کیفی یا به عبارتی مناسبت نیز در جای‌جای نظام آفرینش و در ساخته‌های به‌شمار می‌روند و به عنوان جلوه‌ای از عدالت محوری مطرح هستند. در این پژوهش با بررسی تناسبات کمی و کیفی در نظام آفرینش و در معماری اسلامی به تبیین ارتباط بین این دو پرداخته شده است. در این راستا با مطالعه مفاهیم و مصادیق تناسبات کمی و کیفی و نیز نظریه‌های مربوط به هنر اسلامی به روش توصیفی- تحلیلی و با استدلال منطقی این نتیجه به دست آمد که تناسبات در بعد کمی و کیفی به عنوان جلوه ای از حسن خداوندی در مخلوقات تجلی می‌یابد و سپس توسط هنرمند مورد ادراک قرار‌گرفته و بازتاب آن در آثار بشری و از جمله معماری متجلی می‌شود. حسن الهی که در مخلوقات متجلی شده در هنر در قالب هندسه، تناسبات، هماهنگی، ریتم، تعادل و... توسط هنرمند بروز می‌یابد. در معماری هندسه و تناسبات نمود عدل و تقدیر خدایی و تجلی حسن اوست که هنرمند آن را باز‌تاب داده است. عدالت در معماری و شهرسازی به توازن و تناسب همه جانبه و فراگیر یعنی تناسبات کمی و مناسبات کیفی تعبیر می‌شود و رعایت تناسب یعنی زیبایی به معنای واقعی آن. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2189 - بررسی بیع فضولی در مذهب امامیه و قانون مدنی ایران
مرضیه دشتی قره تپه یونس واحد یاریجان فهیمه ملک زاده

معامله فضولی در حقوق ایران به پیروی از حقوق اسلام، معامله ای غیر نافذ است که با اجازه مالک تنفیذ می شود. یعنی این اجازه مالک است که به عقد فضولی، نفوذ حقوقی می بخشد. اگر اجازه ناقل باشد، فسخ اصیل پیش از اجازه، بیع فضولی را باطل می سازد ولی اگر اجازه کاشف باشد، فسخ اصیل چکیده کامل

معامله فضولی در حقوق ایران به پیروی از حقوق اسلام، معامله ای غیر نافذ است که با اجازه مالک تنفیذ می شود. یعنی این اجازه مالک است که به عقد فضولی، نفوذ حقوقی می بخشد. اگر اجازه ناقل باشد، فسخ اصیل پیش از اجازه، بیع فضولی را باطل می سازد ولی اگر اجازه کاشف باشد، فسخ اصیل بیع فضولی را باطل نمی سازد. بنابر نظریه کشف حقیقی و کشف حکمی، بیع فضولی از طرف اصیل تمام نیست زیرا عقد بیع پیش از تحقق ارکان و شرایط آن که رضایت و اجازه مالک یکی از آنها می باشد، تحقق پیدا نمی کند و در نتیجه مشمول دلیل وجوب وفاء به عقد نمی گردد. خلاصه آن که بنابر نظریه کشف حقیقی، اصیل می تواند پس از بیع فضولی و پیش از اجازه مالک، عقد خود را فسخ نماید. اما بر اساس نظریه های کشف محض، رضایت تقدیری و وصف تعقب اجازه، بیع فضولی از طرف اصیل تمام و کامل است و در نتیجه مشمول دلیل وجوب وفاء به عقد می گردد و اصیل نمی تواند عقد فضولی را فسخ نماید. بیع فضولی همچنین یکی از اقسام بیع و معاملات فضولی است که در آن تمام شرایط عقد برقرار است جز اینکه در آن فروشنده مالک کالا نیست و اجازه فروش آن را هم ندارد. قانون مدنی ایران بر اساس فقه اسلامی، مشتری جاهل به فضولی را مستحق اصل ثمن به انضمام غرامات شناخته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2190 - حکومت داعیان علوی در ناحیه طبرستان
حسین لاشیء زهرا وافقی

پس از فتح ایران توسط اعراب مسلمان و از بین رفتن حکومت مرکزی، ایران از جانب دستگاه خلافت اسلامی اداره می شد. این روند تا زمانمامون عباسیادامه داشت تا اینکهطاهر بن حسیناعلام استقلال کرد و نام خلیفه را از خطبه و سکه انداخت. به تدریج، حکومتهای نیمه مستقل و مستقل در ایران شک چکیده کامل

پس از فتح ایران توسط اعراب مسلمان و از بین رفتن حکومت مرکزی، ایران از جانب دستگاه خلافت اسلامی اداره می شد. این روند تا زمانمامون عباسیادامه داشت تا اینکهطاهر بن حسیناعلام استقلال کرد و نام خلیفه را از خطبه و سکه انداخت. به تدریج، حکومتهای نیمه مستقل و مستقل در ایران شکل گرفتند که طاهریان، صفاریان، و سامانیان از جمله آنها بودند. اما خلافت عباسی به ناچار و برای حفظ قدرت خود در ایران سلسله هایی را به رسمیت شناخت تا از این طریق به اهداف خود نایل آید. در سال 250هـ.ق، دولت علویان در طبرستان ایران تشکیل شد. آنان پس از این‌که حوزه‌ی قدرت خود را گسترش دادند، به عنوان‌ رقیبی جدی در مقابل خلفای عباسی قد علم کردند. داعیان آنها در سراسر سرزمین‌ طبرستان و حتی دیگر بلاد اسلامی به فعالیت پرداختند. خلفای عباسی در مقابل سعی کردند با راههای متفاوت‌ از جمله جنگهای گسترده با علویان و حکام محلی، تشویق و برانگیختن مخالفان، و بی‌اعتبار ساختن نهضت علویان از طریق تبلیغات به مبارزه برخیزند. علویان ایران تلاش کردند که برای ثبات و استحکام خود دو نوع مقبولیت یا مشروعیت را به دست آورند: 1.مقبولیت ملی و 2.مشروعیت دینی که متاثر از پذیرش اسلام توسط ایرانیان و نیز پذیرش مقام خلافت بعنوان یک اصل معنوی بود. همه دولتهای ایرانی و حتی ترکان سعی می کردند مشروعیت دینی را به دست آورند و مناسبات خود را با دستگاه خلافت توسعه دهند زیرا در آن زمان با توجه به شرایط موجود لازمه ادامه حیات سیاسی آنها، پذیرش و اطاعت از خلفا بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2191 - فیل و بن‌مایه‌های اسطوره‌ای ـ حماسی و آیینی آن در منظومه‌های حماسی ایران
مریم رضائی اول ابراهیم استاجی

شاهنامة فردوسی اثری گران‌سنگ در ادب حماسی ایران و مجموعه‌ای از فرهنگ‌ها و باورهای قوم ایرانی از دورترین زمان‌ها تا دورة فردوسی است. در شاهنامه همچنان‌که فردوسی به ظاهر روایت‌گر داستان شاهان و پهلوانان ایرانی از دوران اساطیری تا تاریخی است، با مجموعه‌ای از باورها، فرهنگ‌ چکیده کامل

شاهنامة فردوسی اثری گران‌سنگ در ادب حماسی ایران و مجموعه‌ای از فرهنگ‌ها و باورهای قوم ایرانی از دورترین زمان‌ها تا دورة فردوسی است. در شاهنامه همچنان‌که فردوسی به ظاهر روایت‌گر داستان شاهان و پهلوانان ایرانی از دوران اساطیری تا تاریخی است، با مجموعه‌ای از باورها، فرهنگ‌ها و آیین‌های مختلف نیز روبه‌رو هستیم که نقش‌آفرین آن‌ها، پهلوانان، شاهان، عناصر مختلف طبیعی و جانوران هستند. فیل از جملة این جانوران است که در قسمت‌های مختلف شاهنامه دیده می‌شود؛ از آنجا که همة بن‌مایه‌های اسطوره‌ای ـ حماسی و آیینی مرتبط با این حیوان در شاهنامهذکر نشده است، برای رسیدن به جامعیتی کلی دربارة این حیوان ناگزیر در کنار شاهنامه به بررسی دیگر منظومه‌های حماسی ایران که پس از شاهنامه و متاثر از آن سروده شده‌اند نیز پرداخته‌ایم. در این پژوهش نویسندگان با رویکرد تحلیلی ـ تطبیقی به بررسی بن‌مایه‌های مرتبط با فیل در شاهنامهو ده منظومة حماسی (بانوگشسب‌نامه، برزونامه، بهمن‌نامه، جهانگیرنامه، سام‌نامه، شهریارنامه، فرامرزنامه، کک کوهزاد، کوش‌نامه و گرشاسپ‌نامه) پرداخته و مهم‌ترین بن‌مایه‌های مرتبط با این حیوان را استخراج، طبقه‌بندی و تحلیل نموده‌اند. از مهم‌ترین این بن‌مایه‌ها می‌توان به: اهورایی ـ اهریمنی بودن، توتم فیل، فیل‌اوژنی پهلوان، پیکرینگی به سیمای فیل، حضور در سپاه، نقش آن در بازی‌ها، تعبیر خواب و... اشاره کرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2192 - دگردیسی اسطورة آفرینشِ مهری در عرفانِ ایرانی- اسلامی (با تکیه بر اشعارِ مولوی)
عبدالله واثق عباسی یعقوب فولادی

یکی از اصلی‌ترین جایگاه‌های بازتولید اسطوره‌ها، نحله‌های فرهنگی ـ اعتقادی در بسترِ دین و فرهنگِ جدید است. در این گرایش‌های فرهنگی نو، بازتولیدِ اسطوره گاه آگاهانه است و گاه ناآگاهانه؛ گاه به صورت مستقیم و با همان شکل است و گاه با جرح و تعدیل و به شکل‌های مختلف که معمولا چکیده کامل

یکی از اصلی‌ترین جایگاه‌های بازتولید اسطوره‌ها، نحله‌های فرهنگی ـ اعتقادی در بسترِ دین و فرهنگِ جدید است. در این گرایش‌های فرهنگی نو، بازتولیدِ اسطوره گاه آگاهانه است و گاه ناآگاهانه؛ گاه به صورت مستقیم و با همان شکل است و گاه با جرح و تعدیل و به شکل‌های مختلف که معمولاً برای ادامة حیاتِ خود به لایه‌های ژرف‌ترِ فرهنگِ جدید پناه می‌برد. این پژوهش با روشِ تطبیقی ـ تحلیلی بر آن است تا چگونگی دگردیسی و بازتولیدِ اسطورة آفرینشِ مهری (میتراییسم) را در عرفانِ ایرانی ـ اسلامی نشان‌دهد. به نظر می‌رسد اسطورة آفرینشِ مهری از طریق لایه‌های نهانِ فرهنگی، در عرفانِ ایرانی ـ اسلامی تبلور یافته است و به شکلِ کشتنِ گاوِ نفس و گاوِ تن در عرصة عرفان حیاتِ خود را در کالبَدی جدید ادامه می‌دهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2193 - شقاوت و شکنجه در اساطیر و حماسه‌های ایرانی (با تکیه بر شاهنامۀ فردوسی)
صادق جقتایی

شکنجه از قدیمی‌ترین پدیده‌های زندگی اجتماعی و سیاسی بشر است. تاریخ ملل مملو از اعمال شنیع و ننگین انسان‌ها است که غالباً به مرگ دردناک همنوع می‌انجامیده؛ شقاوت‌ها‌یی همچون مُثله کردن، سوزانیدن، پوست بازکردن، شکنجۀ نُه مرگ، و جز آنها. شگفت‌آور است دانستن اینکه دین‌ورزان چکیده کامل

شکنجه از قدیمی‌ترین پدیده‌های زندگی اجتماعی و سیاسی بشر است. تاریخ ملل مملو از اعمال شنیع و ننگین انسان‌ها است که غالباً به مرگ دردناک همنوع می‌انجامیده؛ شقاوت‌ها‌یی همچون مُثله کردن، سوزانیدن، پوست بازکردن، شکنجۀ نُه مرگ، و جز آنها. شگفت‌آور است دانستن اینکه دین‌ورزان نیز گاه در همسویی با ارباب قدرت، مُهر تأیید بر چنین رفتارهایی می‌نهاده‌اند. نویسندۀ این جستار بر آن است تا با روشی توصیفی ـ تحلیلی ضمن اشاره‌ای گذرا به چند و چون شکنجه در ایران باستان، آن را در برخی آثار حماسی فارسی به ویژه شاهنامه بررسی کند. یافته‌ها نشان می‌دهد که به گواهی شاهنامه، در ایران پیش از اسلام، انواع شکنجه به انگیزه‌های مختلف اِعمال می‌شده و فردوسی با تمام دلبستگی به فرهنگ ایران، از بیان این نقاط تاریک تاریخ ایران فروگذار نکرده است. دیگر آنکه سخت‌ترین شکنجه‌ها در پی اتّحاد قدرت‌مندان و دین‌ورزان، برای سرکوب مخالفان و دست‌یابی به مشروعیت و قدرت بیشتر، اِعمال می‌شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2194 - شباهت‌ها و مشترکات آفرینش مردم در اساطیر ایرانی و سامی
ابراهیم واشقانی فراهانی سمیرا ملکی

اسطوره از کهن‌ترین و مهم‌ترین ساخته‌های ذهن بشر است که بنا به اهمیت و تأثیر فوق‌العاده‌اش، از دایرۀ ساخته بودن فراتر رفته و خود مبدل به سازندۀ زندگانی بشر شده‌ است. اسطوره، روایتی نمادین از هستی است که به مسائل کلان و بنیادین از قبیل پیدایش جهان و اجزایش و سرانجامِ جهان چکیده کامل

اسطوره از کهن‌ترین و مهم‌ترین ساخته‌های ذهن بشر است که بنا به اهمیت و تأثیر فوق‌العاده‌اش، از دایرۀ ساخته بودن فراتر رفته و خود مبدل به سازندۀ زندگانی بشر شده‌ است. اسطوره، روایتی نمادین از هستی است که به مسائل کلان و بنیادین از قبیل پیدایش جهان و اجزایش و سرانجامِ جهان می‌پردازد و به رغم نبود پشتوانۀ تاریخی و علمی، برای علاقه‌مندان حقیقتی قدسی، والا و قطعی است. یکی از مهم‌ترین روایت‌های اساطیری در همۀ اقوام و ملل، کیفیت پیدایش مردم است. این اسطوره در میان اغلب اقوام و ملل، با وجود تفاوت‌های فکری، فرهنگی و دینی‌شان، شباهت‌ها و اشتراکات بسیار دارد، از جمله آفرینش مردم در نظام اساطیری آریایی و به‌ویژه ایرانی، شباهت‌های بسیار با روایت آفرینش مردم در میان سامی‌نژادان دارد که برخی تجلّیات آن را در دو دین یهود و اسلام می‌توان مشاهده کرد. در این مقاله به روش تحلیلی ـ توصیفی و بر اساس روایت‌های موجود در منابع ایرانی و سامی به بررسی تطبیقی اسطورۀ آفرینش مردم در این دو نظام اساطیری ‌پرداخته‌ایم. این بررسی نشانگر شباهت‌هایی چشمگیر در آفرینش مردم در این دو نظام متفاوت است؛ به‌ویژه در گیاه‌واره انگاشتن انسان نخستین و از خاک دانستن منشأ او. این شباهت‌ها گاه ناشی از تأثیر و تأثّر طبیعی اساطیر است و گاه نیز از باورهای بنیادین و مشترک بشر که حاصل مشترکات تجارب زیستی انسان‌ها است، ناشی می‌شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2195 - بازکاوی «چلّه‌نشینی» در ساختار عرفان اسلامی ـ ایرانی
طاهره کوچکیان بهناز پیامنی

چلّه‌نشینی یکی از آداب ویژه، برای ارتباط خاصّ با حقیقت یگانه است که با جلوه‌های مشترک و گاه متفاوتی در فرهنگ‌ها و مکاتب عقیدتی و مسلکی در ایران و بخش‌هایی از اروپا و شرق آسیا ظهور و بروز یافته است. هدف از پژوهش حاضر، بازکاوی چلّه و چّله‌نشینی در عرفان شرقی و به‌ویژه عرف چکیده کامل

چلّه‌نشینی یکی از آداب ویژه، برای ارتباط خاصّ با حقیقت یگانه است که با جلوه‌های مشترک و گاه متفاوتی در فرهنگ‌ها و مکاتب عقیدتی و مسلکی در ایران و بخش‌هایی از اروپا و شرق آسیا ظهور و بروز یافته است. هدف از پژوهش حاضر، بازکاوی چلّه و چّله‌نشینی در عرفان شرقی و به‌ویژه عرفان اسلامی است؛ در این راستا به بن‌مایه‌های اجتماعی و تاریخی و ساختارهای فردی و سازمانی آن توجه شده است. ریشۀ چلّه‌نشینی را گونه‌ای اصیل از یکی از رسوم اعتقادی، مذهبی و عرفانی باید به شمار آورد که مقاصدی چون تسخیر عالم ماوراء‌الطبیعه، به خلوت پناه بردن از قیل و قال روزمره، پیراسته شدن از آلایش‌ها، آراسته شدن به صفات متعالی، خالص شدن روح به منظور هماهنگی با روح آفرینش و رسیدن به کمال حقیقی و حقیقت ناب را دنبال می‌کند. بر این اساس چلّه‌نشینی در دو مفهوم عامّ و خاصّ مطرح می‌گردد؛ در مفهوم عامّ، گوشه‌گیری‌های سالکان در ساختارهای اعتقادی، عرفانی و دینی مورد نظر است تا بتوان با توجه به مرز ظریف بین شیوه‌های سلوک، محدوده‌ای مشخص برای چلّه‌نشینی متصوّر شد. چلّه‌نشینی در مفهوم خاصّ، چلّه نشستن در زمان مشخص در خانقاه به منظور دست یافتن به کمال حقیقت است. این پژوهش به روش توصیفی و تاریخی بر اساس منابع کتابخانه‌ای و استناد به منابع کتبی صورت گرفته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2196 - دو خوانش جدید بر پایۀ خوانش‌های شیعی هانری کوربن از روایات اساطیری
ویدا دستمالچی

هانری کوربن دین پژوه، شیعه شناس و فیلسوف برجستۀ فرانسوی در مطالعات تطبیقی متعددش توانست ارتباط فلسفی و عرفانی بین فلسفۀ خسروانی ایران باستان با روایات اسلام شیعی و فلسفۀ اشراق مطرح کند. وی با بررسی بر روی آثار سهروردی و ابن سینا نه تنها به بن مایه های فلسفۀ خسروانی دست چکیده کامل

هانری کوربن دین پژوه، شیعه شناس و فیلسوف برجستۀ فرانسوی در مطالعات تطبیقی متعددش توانست ارتباط فلسفی و عرفانی بین فلسفۀ خسروانی ایران باستان با روایات اسلام شیعی و فلسفۀ اشراق مطرح کند. وی با بررسی بر روی آثار سهروردی و ابن سینا نه تنها به بن مایه های فلسفۀ خسروانی دست پیدا کرد، بلکه به سرچشمه های اصلی فلسفۀ خسروانی، حکمت مزدایی، روایات اساطیری و متون مربوط یه آیین زردشتی نیز توجه داشت، و همچنین مسألۀ شباهت و انطباق این تعالیم را با روایات اسلام ایرانی به طور جدی پیگیری کرد. در این پژوهش آن بخش از مطالعات و پژوهش های هانری کوربن که حکایت های نمادین عرفانی یا روایات شیعی، معادلی مشابه در فلسفۀ خسروانی یا روایات اساطیری و آیین مزدایی دارد، مورد نظر است. از میان موارد ارزشمندی که کوربن به تطبیق آن در دو تفکر اسلام شیعی و حکمت باستانی پرداخته است، جای دارد به دو موردِ فراموش شده؛ یکی ماجرای ادامۀ نسل و پادشاهی فریدون و ایرج از طریق فرزند دخترش، منوچهر، و دیگری در اختیار داشتن بانویی آسمانی، اسپندارمذ، آب و زمین بپردازیم؛ اولی مشابه ادامۀ نسل و امامت و ولایت پیامبر اسلام(ص) از طریق فرزند دخترش، و دومی مشابه مهریۀ شفاهی حضرت فاطمه(س) (آب در کابین داشتن) اوست. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2197 - بررسی تطبیقی اسطوره‌ها‌ی گناه در شخصیّت‌های اساطیری ایران و یونان
نصرت اله احمدی فرد علی حیدری مسعود سپهوندی

اسطوره در کنار حماسه، افسانه و فرهنگ عامه، یکی از عناصر تشکل‌دهندۀ فرهنگ و هویّت قومی‌ و ملی جوامع است. بعضی از اسطوره‌شناسان آن را دینِ تمدن‌‌های اولیه و دوران پیش از گسترش ادیان توحیدی می‌‌‌دانند. گناه نخستین و مشابهت آن در اعمال و رفتار اساطیر جهان به گونه ای است که چکیده کامل

اسطوره در کنار حماسه، افسانه و فرهنگ عامه، یکی از عناصر تشکل‌دهندۀ فرهنگ و هویّت قومی‌ و ملی جوامع است. بعضی از اسطوره‌شناسان آن را دینِ تمدن‌‌های اولیه و دوران پیش از گسترش ادیان توحیدی می‌‌‌دانند. گناه نخستین و مشابهت آن در اعمال و رفتار اساطیر جهان به گونه ای است که پژوهشگران آن را در سابقۀ تاریخی اساطیر جست‌وجو می‌‌‌کنند، گاهی آنقدر زیان‌بار است که در سرنوشت ملت‌ها تأثیری شگرف می‌‌‌گذارد. ارتکاب شخصیّت‌هایی به نخستین گناه، گاه خواسته و ارادی است، گاه ناخواسته و غیرارادی که این نیز بیانگر جنبه‌‌های فراطبیعی اساطیری است‌. پژوهش حاضر با روش تحلیلی ـ تطبیقی به بررسی اسطورۀ گناه در اساطیر ایران و یونان پرداخته است. هدف از آن نشان‌دادن انگیزه‌‌های نخستین گناه در ایران و یونان و بررسی وجوه افتراق و اشتراک در میان شخصیّت‌‌های اساطیری‌، حماسی ایران و یونان است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که علیرغم افتراقات بنیادی در شخصیّت‌های اساطیری ایران و یونان، عواملی چون شک و تردید، غرور، دخالت اهریمن و نیرو‌های پلید و نیز رسیدن به قدرت و پادشاهی دارای بیشترین بسامد در ارتکاب به گناه نخستین را دارند. برخلاف ایران، در یونان، خدایان در به وجود آمدن گناه نخستین دخالت‌‌های آشکاری دارند‌. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2198 - همانندی خویشکاری المپ نشینان یونان و آفریدگان اهورا مزدا در سه هزار سال نخستین آفرینش
نسرین اصلانی

اسطوره واکنشی است از ناتوانی های انسان در مقابله با درماندگی ها و ضعف های او. عناصر و شخصیت های اسطوره ریشه در واقعیت هایی دارند که در طی زمان تغییر و تحول می یابند و همان گونه که فرهنگ ها با هم آمیخته می شوند؛ اسطوره ها نیز با هم می آمیزند و اسطوره های جدید می سازند و چکیده کامل

اسطوره واکنشی است از ناتوانی های انسان در مقابله با درماندگی ها و ضعف های او. عناصر و شخصیت های اسطوره ریشه در واقعیت هایی دارند که در طی زمان تغییر و تحول می یابند و همان گونه که فرهنگ ها با هم آمیخته می شوند؛ اسطوره ها نیز با هم می آمیزند و اسطوره های جدید می سازند و گاهی اسطوره ها در سرزمین های مختلف با نام های متفاوت و خویشکاری یکسان ظهور می یابند. پژوهش حاضر از نوع تحلیلی ـ تطبیقی است بر پایه داده های کتابخانه‌ای، که با هدف اثبات وجود همانندی در خویشکاری اساطیر ایران و یونان و نیز بیان علت آن نگاشته شده است. در این پژوهش، با توجه به یافته های به دست آمده از خویشکاری اسطوره‌های دو سرزمین یونان و ایران، تطبیق آن ها با یکدیگر و اثبات وجود تشابه در وظایف آن ها؛ فرضیه یکسانی تفکر نوع بشر در هزاره های آغازین بررسی می شود و در بخش نتیجه‌گیری بیان می‌گردد که از آنجا که اسطوره حاصل تفکر بشر و برگرفته از سرشت آدمی است؛ بدیهی است که تشابهاتی میان اسطوره های سرزمین های مختلف دیده شود، هر چند که نام و توصیف مردم این سرزمین ها از یک پدیده فرازمینی، متفاوت از هم باشد و نیز تفاوت‌های موجود میان اسطوره ها را می توان متأثر از شرایط اجتماعی هر سرزمین در زمان خلق آن اسطوره دانست. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2199 - بررسی ریشه‌های ایرانی و روابط بینامتنی در داستان «خلیل» اثر لئانید لئوناف نویسنده روسی
زینب صادقی سهل آباد محبوبه مباشری

پژوهش حاضر به بررسیروابط موروثی و بینامتنی داستان خلیل اثر لئانید لئوناف نویسندة سدۀ بیست روسیه پرداخته است. این اثر تحت تأثیر آثار ادبیات عرفانی و کلاسیک ایران و با فضایی شرقی و ایرانی خلق شده است؛ بنابراین برای دستیابی به این هدف، ابتدا به توضیح بینامتنیت و چگونگی تلا چکیده کامل

پژوهش حاضر به بررسیروابط موروثی و بینامتنی داستان خلیل اثر لئانید لئوناف نویسندة سدۀ بیست روسیه پرداخته است. این اثر تحت تأثیر آثار ادبیات عرفانی و کلاسیک ایران و با فضایی شرقی و ایرانی خلق شده است؛ بنابراین برای دستیابی به این هدف، ابتدا به توضیح بینامتنیت و چگونگی تلاقی متون در آثار خواهیم پرداخت و سپس اثر خلیل را به عنوان یکی از آثارمنعکس کنندۀ این نظریه بررسی خواهیم کرد. الگوی اولیه (پروتوتیپ)، قهرمان (خلیل) از پادشاهان ایرانی دورۀ تیموری است و الگوی زمانـی ـ مکانی (کرونوتوپ) داستان نیز مربوط به ایران باستان است. فضای شرقی داستان از طریق استفاده از تعداد زیادی از واژه‌های فارسی در متن، پرداختن به شخصیت اثر با ویژگی قهرمانان ادبی ایرانی و همچنین ساختار ظاهری و سبک زبانی مشابه آثار ایرانی به خواننده القاء می‌شود. این داستان با روایت‌‌های عرفانی، اسطوره‌ای و عامیانه از حیث مضمون و ساختار، دارای قرابت‌‌‌‌های معنایی و ساختاری است و مضامین، مفاهیم و بن‌‌مایه‌های آن از حکایت‌‌های گوناگون اقتباس شده است و هر یک بر قسمتی از داستان تأثیر نهاده است. در پایان به روش تحلیلـی ـ تطبیقی نشان خواهیم داد که لئوناف تا چه میزان در آفرینش داستانی ویژه با گفتمانی چند‌سویه و تلفیق شده با سنت‌های روایی شرقی موفق بوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2200 - خشونت در مجالس رزم با تأکید بر نگاره‌های اسطوره‌ای دوالیستی نگارگری ایران از منظر اسلاوی ژیژک (خشونت اسطوره‌ای)
سارا السادات نوری اشرف السادات موسوی لر

رزم در باور ایرانیان قدمت بسیاری دارد و مبارزه همیشه از مهم‌ترین چالش‌های پیش‌روی قهرمانان ایرانی بوده است. این مبارزه ابتدا با درگیری دائمی خیر و شرّ مطرح می‌گردد و سپس به ‌صورت‌های متفاوت در دوره‌های مختلف هنر ایران، بازنمود پیدا می‌کند. اسلاوی ژیژک، متفکر معاصر غربی، چکیده کامل

رزم در باور ایرانیان قدمت بسیاری دارد و مبارزه همیشه از مهم‌ترین چالش‌های پیش‌روی قهرمانان ایرانی بوده است. این مبارزه ابتدا با درگیری دائمی خیر و شرّ مطرح می‌گردد و سپس به ‌صورت‌های متفاوت در دوره‌های مختلف هنر ایران، بازنمود پیدا می‌کند. اسلاوی ژیژک، متفکر معاصر غربی، در کتاب‌ها و مقالات خود به مبحث خشونت پرداخته و سویه‌های پنهان آن را افشاء کرده است. پژوهش پیش‌رو با روش تحلیلی ـ تطبیقی، درصدد است بررسی کند که در نگارگری ایران، خشونت چگونه و با چه مفاهیمی ‌(دوالیستی) تصویر شده است و سپس با بررسی دیدگاه ژیژک در باب خشونت‌ (خشونت اسطوره‌ای) گفتار وی را با نگاره‌های اسطوره‌ای ایران تطبیق دهد. این مقاله، سه نمونه از نگاره‌های شاهنامۀ فردوسی را با نظریۀ خشونت اسطوره‌ای تطبیق داده و میزان انطباق گفتار اسلاوی ژیژک و والتر بنیامین دربارۀ خشونت را بررسی کرده است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که این نظریه قابلیت مطالعۀ تطبیقی با نگاره‌های ایرانی را دارد و می‌تواند روشی برای نقد هنری ایران باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2201 - بررسی تطبیقی عنصر آتش در اساطیر ایران و ویتنام
الهام رستاد ناصر نیکوبخت فونگ وو تی تانه

آتش یکی از عناصر مهم و پر رمز و راز هستی است که می‌توان گفت تمدن بشری از زمان کشف آن آغاز گردید. بازتاب اندیشة بشر در زمینة چگونگی کشف آتش و میزان اهمیت و جایگاهش در میان اسطوره‌های به جامانده از اقوام مختلف قابل مشاهده است. ارزش و جایگاه مهم آتش در اسطوره‌های ایران و و چکیده کامل

آتش یکی از عناصر مهم و پر رمز و راز هستی است که می‌توان گفت تمدن بشری از زمان کشف آن آغاز گردید. بازتاب اندیشة بشر در زمینة چگونگی کشف آتش و میزان اهمیت و جایگاهش در میان اسطوره‌های به جامانده از اقوام مختلف قابل مشاهده است. ارزش و جایگاه مهم آتش در اسطوره‌های ایران و ویتنام و شباهت برخی آیین‌های دو کشور در تقدیس و ستایش آن نشان می‌دهد که وجوه فرهنگی مشترکی بین دو ملت وجود دارد. هدف از این پژوهش با روش توصیفی ـ تطبیقی، شناخت بیشتر و بهتر اسطوره‌های دو کشور ایران و ویتنام به ویژه آتش است و تلاش شده است تا از طریق واکاوی اسطوره‌های دو کشور، روایت‌های مربوط به عنصر آتش بررسی شود. نتایج پژوهش با توجه به دسته‌بندی و تطبیق اسطوره‌های کشف آتش، ایزدان، کارکردها و آیین‌ها، شباهت‌هایی فرهنگی را میان دو کشور نشان می‌دهد، چنان‌که جشن رقص آتش در ویتنام مشابه چهارشنبه‌سوری و جشن آذرگان در ایران است؛ همچنین در اساطیر دو کشور آتش نماد پیروزی بر دشمن و دوزخ مجازات گناهکاران بیان شده است. تفاوت روایت‌های اسطوره‌ای ایران و ویتنام بیشتر در زمینة چگونگی کشف آتش و ایزدان است که در پژوهش حاضر به آن‌ها اشاره شده است . پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2202 - اسطوره‌شناختی چگونگی و چراییِ سفر قهرمان در کارنامة اردشیر بابکان
مختار ابراهیمی

10.30495/mmlq.2021.682687

کارنامة اردشیر بابکان از متن‌های مهم اسطوره‌ای و حماسی در ادبیات پهلوی، در پی اسطوره‌سازی و برساختن قهرمانِ بنیان‌گذار دولت ساسانی است. اینکه چرا و چگونه ‌این متن به مقابله با گفتمان رقیب اشکانی رفته و سعی در پیروزی گفتمان خود داشته، پرسش‌ اصلی این پژوهش است. فرضیة مهم چکیده کامل

کارنامة اردشیر بابکان از متن‌های مهم اسطوره‌ای و حماسی در ادبیات پهلوی، در پی اسطوره‌سازی و برساختن قهرمانِ بنیان‌گذار دولت ساسانی است. اینکه چرا و چگونه ‌این متن به مقابله با گفتمان رقیب اشکانی رفته و سعی در پیروزی گفتمان خود داشته، پرسش‌ اصلی این پژوهش است. فرضیة مهم پژوهش، این است که نیروهای انسانی و طبیعی و فراطبیعی در این روایت با هماهنگی به برساخت و استوار داشتِ گفتمانی دست‌یافته‌اند که گونه‌ای دیگر از اندیشه و به تبع آن نوعی از زندگی را به نمایش می‌گذارند. قهرمان در روایت کارنامه، هم با تلاش‌ها و کوشش‌های خود و یارانش و هم به یاری شخصیت‌های دیگر که از صفّ رقیب جذب می‌کند، به نبردی پیگیر دست می‌یازد. این پژوهش با نگاهی اسطوره‌شناختی، با توجه به مراحل سفر قهرمان از دیدگاه جوزف کمپبل، به تطابق و هماهنگی نیروهای تأثیرگذار راهِ پیچیدۀ پیروزی اشاره می‌کند. این پژوهش به شیوۀ تحلیلی ـ توصیفی در پی رسیدن به چرایی سفر قهرمان است. بیان رهایی کشور از پراکندگی، هدف پژوهش و توضیح چگونگی رسیدن به انسجام شهریاری در ایرانشهر، نتیجه روایت کارنامه اردشیر بابکان بوده است. هر یک از شخصیت‌های کارنامه به گونه‌ای نقش خود را در راه بازگرداندن ایرانشهر به یگانگی ملی بازی می‌کنند و یادآور نقش رهایی رهندگان اسطوره‌ای در اساطیر ایرانی می‌شوند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2203 - پدیدارشناسی قهرمان، در حمزه‌نامه
علیرضا صیادنژاد فاطمه نمازی

10.30495/mmlq.2022.695624

اسطوره، زبانی برای بیان احساسات و خواست‌های جمعی هر ملتی است که از الگوهای واحد و مشترکی پیروی می‌کنند. حمزه‌نامه، یکی از اسطوره‌های ایرانی‌‌ ـ ‌اسلامی است که در قالب متنی ادبی ارائه شده تا خواسته‌های درونی جامعة اسلامی را با بهره‌گیری از فرهنگ ایرانی با زبانی نمادین بی چکیده کامل

اسطوره، زبانی برای بیان احساسات و خواست‌های جمعی هر ملتی است که از الگوهای واحد و مشترکی پیروی می‌کنند. حمزه‌نامه، یکی از اسطوره‌های ایرانی‌‌ ـ ‌اسلامی است که در قالب متنی ادبی ارائه شده تا خواسته‌های درونی جامعة اسلامی را با بهره‌گیری از فرهنگ ایرانی با زبانی نمادین بیان نماید. در این متن ادبی، کهن‌الگوی قهرمان که ریشه در روان انسانی دارد، در قالب شخصیت تاریخی حمزه‌ابن‌عبدالمطلب تجلی یافته است تا حقایق پنهان در روان جامعه را به ‌زبان بیاورد. پژوهش حاضر به ‌منظور یافتن عوامل و نیازهای جامعة اسلامی قرن هشتم، تلاش دارد تا با بهره‌گیری از مبانی روانشناسی و جامعه‌شناسی عصر حاضر و دیدگاه‌های اسطوره‌پژوهانی همچون میرچا ‌الیاده و جوزف‌کمبل، با رویکردی تاریخی‌ ـ تطبیقی، این متن ادبی را بازخوانی، تحلیل و به ‌گونه‌ای پدیدارشناسی نماید. حاصل چنین پژوهشی، رسیدن به این حقیقت است که به ‌دلیل تنوع فرهنگی، ملی و اقلیمی جامعة اسلامی آن دوره، تهدید انسجام درونی جامعه بسیار زیاد است؛ ضمیر ناخودآگاه جامعه اسلامی ‌ـ ‌ایرانی برای حل این مشکل، لباس‌های فاخر فرهنگ ایرانی را بر تن قهرمانی سامی‌نژاد با خُلق و خُوی اسلامی می‌کند تا بقای خود را تضمین نماید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2204 - شاعر غربت(تاملی در نوستالژی و نومیدی های شعر اخوان ثالث)
عباس باقی نژاد

یکی از موضوعات همیشگی هنر و ادبیات ،احساس غربت و نومیدی است.شاعران فارسی زبان از دیرابز،تحت تاثیر شرایط ناخوشایند تاریخی و اجتماعی،مایه های تلخی و بدبینی و احساس غریبی را با شعر خود درآمیخته اند.اخوان ثالث-شاعر بزرگ و صاحب سبک معاصر-از شاعرانی است که نوستالژی و احساس نو چکیده کامل

یکی از موضوعات همیشگی هنر و ادبیات ،احساس غربت و نومیدی است.شاعران فارسی زبان از دیرابز،تحت تاثیر شرایط ناخوشایند تاریخی و اجتماعی،مایه های تلخی و بدبینی و احساس غریبی را با شعر خود درآمیخته اند.اخوان ثالث-شاعر بزرگ و صاحب سبک معاصر-از شاعرانی است که نوستالژی و احساس نومیدی خاصی را در شعر خویش راه داده است.او پس از کودتای 1332و ستم و خفقان ناشی از آن،به یکی از شاعران متعهد و معترض تبدیل شد و اجزای عناصر شعر خود را با تمام و کمال با بیزاری و نومیدی و حسرت،مانوس کرد و با زبان فاخر و بیان روایی خویش،از اسارت و حقارت امروز و عظمت گذشته سرزمینش سخن گفت.از این رهگذر،خلق اشعاری حماسی و بی زمان که گذشته را با امروز پیوند می دهد بر او میسر شد.او در این اشعار،ناخودآگاه چشم اندازهای زشتی از جامعه خود ترسیم میکند و زبان به نفرین و دشنام می گشاید تا حسرت و درد عمیق و انسانی خود را بازگوید. در این مقال،سعی شده است جنبه ها و جلوه های مختلف حسرت و بدبینی در شعر اخوان،با ذکر و بررسی نمونه هایی از شعر وی نشان داده شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2205 - بیدل دهلوی و اسطوره‌های ایرانی
محمد حکیم آذر

قرن یازدهم هجری دوران افول اسطوره‌های ایرانی است. اگرچه در عصر صفوی پرچم وحدت ملی ـ که قرن‌ها بر زمین افتاده بود ـ برافراشته می‌شود، ولی از اسطوره‌های ملی به عنوان مرکز ثقل این اتحاد، اثری در میان نیست. دو شاخة ایرانی و هندیِ شعر عصر صفوی به مسأله اسطوره نگاهی مشابه دار چکیده کامل

قرن یازدهم هجری دوران افول اسطوره‌های ایرانی است. اگرچه در عصر صفوی پرچم وحدت ملی ـ که قرن‌ها بر زمین افتاده بود ـ برافراشته می‌شود، ولی از اسطوره‌های ملی به عنوان مرکز ثقل این اتحاد، اثری در میان نیست. دو شاخة ایرانی و هندیِ شعر عصر صفوی به مسأله اسطوره نگاهی مشابه دارند، با این تفاوت که در شاخة ایرانی، شاعران با میراث ادبی، فرهنگی و تاریخی ایران هم از طریق متون و هم از طریق روایات شفاهی آشنایی کامل دارند، ولی در شاخة هندی، این میراث از طریق متون فارسی و با واسطه، به ذهن شاعران آن دیار راه یافته است.بیدل دهلوی به عنوان نماینده تمام عیار شاخة هندی شعر قرن یازدهم و دوازدهم هجری در سلب ماهیت ملی از اسطوره‌های ایرانی، در سایة یک جبر فلسفی ـ تاریخی، بسیار جدی عمل کرده است. در این تحقیق به چگونگی این دگرگونی توجه شده و در پایان این نتیجه به دست آمده است که آشنایی بیدل با اساطیر ایرانی از راه مطالعه در آثار ادیبان و عارفان فارسی‌زبان بوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2206 - بررسی تطبیقی مفهوم عدالت در شاهنامه (ایران باستان) و آثار افلاطون
عیسی امن خانی زهرا نظام اسلامی

ایران و یونان، دو تمدن کهن، در طول تاریخ همواره با یکدیگر در ارتباط بوده‌اند. به رغم برخوردهای نظامی که گاه میان آنها درمی‌گرفته است، تاریخ گویای دادوستدهای فرهنگی آنها نیز بوده است؛ چنان‌که در دوره‌ای ایرانیان از اندیشه فلاسفه یونان بهره‌ها برده‌اند و در زمانی دیگر یون چکیده کامل

ایران و یونان، دو تمدن کهن، در طول تاریخ همواره با یکدیگر در ارتباط بوده‌اند. به رغم برخوردهای نظامی که گاه میان آنها درمی‌گرفته است، تاریخ گویای دادوستدهای فرهنگی آنها نیز بوده است؛ چنان‌که در دوره‌ای ایرانیان از اندیشه فلاسفه یونان بهره‌ها برده‌اند و در زمانی دیگر یونانیان از فرهنگ ایرانیان تاثیر گرفته‌اند. بررسی مفهوم عدالت در شاهنامه (ایران باستان) و آثار افلاطون و به‌ویژه کتاب جمهوری او می‌تواند روشن‌کننده بخشی از این دادوستدهای فکری و فرهنگی باشد که در این مقاله به چگونگی آن خواهیم پرداخت. آنچه از بررسی تطبیقی مفهوم عدالت در میان این دو تمدن برمی‌آید، گویای تأثیرپذیری افلاطون از اندیشه‌های ایرانیان باستان ـ که انعکاس آن را در شاهنامه می‌توان دید ـ است. جدای از وجود یک ساختار طبقاتی ایستا در نظریه افلاطون که ظاهراً باید متأثر از نظام طبقاتی ایرانیان باستان بوده باشد، می‌توان به موارد دیگری چون فضای دموکراتیک یونان که با نظام طبقاتی بیگانه بوده است، نزدیکی برخی از تمثیل‌ها و آموزه‌ها و ... اشاره کرد که می‌تواند اثبات‌کننده تأثیرپذیری افلاطون از نظریه سیاسی ایران باستان باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2207 - مضامین اساطیری در کردة یکم رام‌یشت
رحمان بختیاری

یشت‌ها بخشی از ادبیات اوستایی را تشکیل می‌دهد. پانزدهمین یشت اوستا، رام یشت نام دارد که یشتی است در ستایش ایزد ویو که یکی از ایزدان کهن قوم هند و ایرانی است و آن را همان ایزد باد می‌شمارند. بخشی از این یشت از یشت‌های کهن است. مضمون این یشت مطالب بسیار کهن اساطیری است از چکیده کامل

یشت‌ها بخشی از ادبیات اوستایی را تشکیل می‌دهد. پانزدهمین یشت اوستا، رام یشت نام دارد که یشتی است در ستایش ایزد ویو که یکی از ایزدان کهن قوم هند و ایرانی است و آن را همان ایزد باد می‌شمارند. بخشی از این یشت از یشت‌های کهن است. مضمون این یشت مطالب بسیار کهن اساطیری است از جمله اسطوره گرشاسب و پهلوانی او.کرده (بخش) نخست این یشت از پیچیدگی‌های واژگانی و نحوی خاصی برخوردار است و مطالبی اساطیری مربوط به دوران پیشدادی در این یشت آمده که همه در پیوند با اسطوره ویو و گرشاسب است. در این مقاله به بررسی و توصیف این بخش از این یشت پرداخته شده است پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2208 - اسطوره‌های ایرانی؛ برآیند دگرگونی‌های اجتماعی و جغرافیایی
حمیدرضا اردستانی رستمی

از جمله دیدگاه‌های مهم درباره اسطوره دیـدگاهِ امیل ‌دورکیم، جامعه‌شناس فرانسوی، است. دورکیم معتقد است که اسطوره‌ها ازلی نیستند، بلکه تابع عوامل تاریخی و به تبعِ آن، عوامل اجتماعی و جغرافیایی‌ هستند. این دیدگاه درباره اسطوره‌های ایرانی نیز درست به نظر می‌رسد؛ از این رو، چکیده کامل

از جمله دیدگاه‌های مهم درباره اسطوره دیـدگاهِ امیل ‌دورکیم، جامعه‌شناس فرانسوی، است. دورکیم معتقد است که اسطوره‌ها ازلی نیستند، بلکه تابع عوامل تاریخی و به تبعِ آن، عوامل اجتماعی و جغرافیایی‌ هستند. این دیدگاه درباره اسطوره‌های ایرانی نیز درست به نظر می‌رسد؛ از این رو، در این جستار اسطوره‌های ایرانی از این منظر بررسی شده‌اند. بر این اساس، باور به نخست از خاک بودن وجود انسان و آسمان در اسطوره‌های ایرانی ممکن است روایتی بازمانده از عصر حجر، از فلز بودن آن دو، اسطوره‌ای به‌جا‌مانده از دوره آهن، و باور به روییدن دو شاخه ریواس از نطفه گیومرت، اسطوره‌‌ای باقیمانده از زندگی کشاورزی اقوام هندواروپایی باشد. نظام مردسالارانه نیز اسطوره‌های خود را ساخته است؛ به این معنی که ایزد نرینه‌ای چون زروان، زاینده اورمزد و اهریمن است و این خویشکاری زنان را از آنان گرفته است؛ همچنین از آنجا که سرمای شدیدی بر سرزمین نخست آریاییان حاکم بوده است، به باور ایرانیان، برخلاف اورمزد که آتشین‌مزاج و مقدّس است، اهریمن برخاسته از آنجا و خود از جنس سرما است. کوچ آریایی‌ها و گریز آنان از سرما در وندیداد در داستان جمشید تجلّی یافته است. اسطوره تیشتر و ستیز او با دیو اپوش، دیو زندانی‌کننده آب‌ها، برآیندِ خشک‌سالی در ایران است. وضعیت ایزدان نیز ناشی از اوضاع سیاسی بوده است؛ چنان‌که اورمزد در هنگام تمرکز قدرت سیاسی در دوره ساسانی، تبدیل به خدای برتر مطلق می‌شود، درحالی‌که در حکومت ملوک‌الطّوایفی پارتی که پادشاه قدرت مطلق نیست، اورمزد چنین جایگاهی ندارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2209 - تحلیل مضمونی چند نمونه از نگاره‌های «گذر سیاوش بر آتش» در شاهنامه فردوسی
سعید زاویه ایرج داداشی آمنه مافی تبار

نقاش ایرانی داستان را تنها تصویرسازی نمی‌کرد بلکه بن‌مایه، جوهر و مفهوم داستان را تأویل و با روحی معنوی به تصـویر می‌کشید تا با هنر خود، همگان را از درک آن بهره‌مند سازد. با این نگاه، ویژگی‌های تصویری، واقعیت را آشکارا بازتاب نمی‌دهـند؛ بلکه به کار معناسازی مشغول‌اند و چکیده کامل

نقاش ایرانی داستان را تنها تصویرسازی نمی‌کرد بلکه بن‌مایه، جوهر و مفهوم داستان را تأویل و با روحی معنوی به تصـویر می‌کشید تا با هنر خود، همگان را از درک آن بهره‌مند سازد. با این نگاه، ویژگی‌های تصویری، واقعیت را آشکارا بازتاب نمی‌دهـند؛ بلکه به کار معناسازی مشغول‌اند و دستیابی به حقیقت آنها، خالی از دشـواری نخواهد بود. اما متأسفانه تاکنون توجه زیادی به نگارگری ایران، از نظر معنای عرفانی، فلسفی و درونی این هنر نشده و بیشتر تحقیقات، به شرح عناصر صوری و مباحث تاریخی معطوف گردیده است. از این‌رو، مقالۀ توصیفی ـ تحلیلیِ پیشِ‌رو، کوششی است در رفع این نقیصه در قبال چند نمونه از نگاره‌های گذر سیاوش بر آتش به روایت شاهنـامه فردوسی. اصلی که دریافت آن، علل حجم عظیـم نگاره¬های تصویرشده با موضوعیت این داستان را توجیه می‌کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2210 - مقایسه جایگاه زن در شاهنامة فردوسی با ایلیاد و اودیسه هومر
حجت عباسی حسینعلی قبادی

شاهکار حماسی شاهنامه، اثری است برآمده از مواریث اساطیری، تاریخی و فرهنگی ایران باستان که در آمیزش با جهان‌بینی توحیدی حکیم ابوالقاسم فردوسی همچون آیینه‌ای تمام‌نما، گویای بینش و منش ایرانیان بوده و از این رهگذر همواره از مراجع ایران و ایرانی‌شناسی قرار گرفته است که به ن چکیده کامل

شاهکار حماسی شاهنامه، اثری است برآمده از مواریث اساطیری، تاریخی و فرهنگی ایران باستان که در آمیزش با جهان‌بینی توحیدی حکیم ابوالقاسم فردوسی همچون آیینه‌ای تمام‌نما، گویای بینش و منش ایرانیان بوده و از این رهگذر همواره از مراجع ایران و ایرانی‌شناسی قرار گرفته است که به ناگزیر همچون هر منبع و مأخذ دیگر از گزند سهو و خبط مخاطبان و محققان مصون نمانده است؛ گاه متهم به پان ایرانیسم و ترک‌ستیزی و گاه مظنون به جبرگرایی محض و زرتشتی‌گری؛ اما تازه‌تر از همه، اتهام زن‌ستیزی است (خلافِ اتهامات و ابهامات پیشین که لااقل از پاره‌ای توجیهات و دستاویزهایِ هرچند ظاهربینانه برخوردار است) که نه تنها پشتوانه‌ای جز غرض‌ورزی ندارد، بلکه عکس آن، یعنی زن‌ستایی (چنانکه پس از این خواهیم دید) صادق است و خود از نقاط قوت حماسة ملی ایرانیان است.در این راستا، جستار حاضر می‌کوشد جایگاه و نقش زن را در شاهنامه فردوسی با استناد به پیشینة اساطیری، تاریخی و فرهنگی ایران‌زمین واکاوی نماید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2211 - بررسی آیین‌های اساطیری «داوری ایزدی» در ایران باستان
سعید زاویه آمنه مافی تبار

بشر اولیه با خدای خود ارتباطی نزدیک داشت و وی را از طبیعت می‌شمرد؛ بنابراین در محاکمی که عقل را در آن راهی نبود، با بینشی اساطیری، عوامل طبیعی را داوران آزمونی قرار می‌داد و این داوری را شمولی از داوری خدایان می‌دانست. در ایران باستان، به‌مثابه یکی از کهن‌ترین تمدن‌های چکیده کامل

بشر اولیه با خدای خود ارتباطی نزدیک داشت و وی را از طبیعت می‌شمرد؛ بنابراین در محاکمی که عقل را در آن راهی نبود، با بینشی اساطیری، عوامل طبیعی را داوران آزمونی قرار می‌داد و این داوری را شمولی از داوری خدایان می‌دانست. در ایران باستان، به‌مثابه یکی از کهن‌ترین تمدن‌های جهان، این داوری‌ها همچون دیگر تمدن‌ها متداول بود. آن‌چنان‌که در محاکم پیچیده این سرزمین، این‌گونه داوری‌ها معمولاً به مدد قدرت تمییزبخشی آتش، فلز گداخته و آب آمیخته به گوگرد و زرنیخ صورت می‌پذیرفت. آگاهی از پیشینه این باورها در ایران باستان و بررسی دلایل به‌کارگیری عناصری چون آب، آتش و گوگرد، می‌تواند در شناخت اندیشه اقوام این سرزمین مؤثر باشد؛ لذا مقاله پیش‌رو مضامین فوق را هدف تحقیق قرار می‌دهد و می‌کوشد تا حقیقت اساطیری این آزمون‌ها را تبیین کند؛ حقیقتی که در ستایش برقراری راستی و عدالت به‌گونه‌ای سازمان‌یافته و اندیشمندانه، بروز می‌یافت تا ضمن دستیابی به آنچه می‌بایست، ارزشمندی عناصر طبیعی را نزد آنان خدشه‌دار نسازد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2212 - مقایسه‌ ایزدان آب در اسطوره‌های ایران و ویتنام
ناصر نیکوبخت سعید بزرگ بیگدلی فونگ ووتیتامه

بررسی و تحلیل جهان اسطوره، پیوسته در میان محققان جایگاهی ویژه داشته و گذشت زمان هرگز از اهمیت و جذابیت آن نکاسته است. یکی از اجزای تشکیل‌دهنده جذابیت اسطوره، نوع نگاه و باور به خدایان در اقوام و ملت‌ها است. این پژوهش تنها به بررسی و مقایسة خدایان آب و ویژگی¬های آن د چکیده کامل

بررسی و تحلیل جهان اسطوره، پیوسته در میان محققان جایگاهی ویژه داشته و گذشت زمان هرگز از اهمیت و جذابیت آن نکاسته است. یکی از اجزای تشکیل‌دهنده جذابیت اسطوره، نوع نگاه و باور به خدایان در اقوام و ملت‌ها است. این پژوهش تنها به بررسی و مقایسة خدایان آب و ویژگی¬های آن در اساطیر ایران و ویتنام می‌پردازد. در اساطیر ایرانی ـ در مقایسه با اساطیر ویتنام- ایزدان آب بسیار قدرتمند و آرمانی‌تر و کاملاً مطلق هستند و صفت فرشته‌گو‌نگی در وجودشان انکارناپذیر است. در اساطیر ویتنامی، صفت خدایی یا بهتر بگوییم فرشته‌گونگی در وجود خدایان کمتر است؛ خدایان ویتنامی هرچند همچون خدایان ایرانی فراطبیعی‌اند، صفات آنها مطلق و یک‌سویه نیست. خدایان آب ویتنامی گاه مظهر لطف و مهربانی و گاه مظهر خشونت و خشم و تباهی‌اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2213 - یزِشْن، آیینی کهن از دوران هندوایرانی
صبا لطیفپور

دو آیین یزشن در ایران و یجنه در هند با یکدیگر قابل مقایسه هستند. با بررسی شباهت هایاین دو آیین، می توان وجود ریشة مشترک کهنی را برای آنها اثبات کرد؛ از جمله این شباهت هامی توان به تشابه در واژگان، اهداف برگزاری مراسم، عناصر مهم موجود در مراسم و چگونگیبرگزاری آنها اشاره چکیده کامل

دو آیین یزشن در ایران و یجنه در هند با یکدیگر قابل مقایسه هستند. با بررسی شباهت هایاین دو آیین، می توان وجود ریشة مشترک کهنی را برای آنها اثبات کرد؛ از جمله این شباهت هامی توان به تشابه در واژگان، اهداف برگزاری مراسم، عناصر مهم موجود در مراسم و چگونگیبرگزاری آنها اشاره کرد. با بررسی تفاوت های دو آیین نیز می توان به تأثیر فرهنگ های بومیمنطقه و نیز شرایط متفاوت اقلیمی بر اجرای مراسم پی برد؛ از جمله این تفاوت ها، یکپارچگیمراسم در ایران و گوناگون بودن آن در هند است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2214 - نقش اسطوره و جنسیت (نقش زن) در سینمای بهرام بیضایی
اکبر شامیان ساروکلایی مریم افشار

ساختار و کارکرد اسطوره در آثار بهرام بیضایی گاه دگرگونی‌هایی می‌یابد. نمونه آن، تغییر کلیشه قهرمان در برخی فیلم‌های او است. اسطوره قهرمان و سفر او، همواره مورد توجه اسطوره‌شناسان بوده است؛ براساس دیدگاه و الگوی جوزف کمبل، قهرمان مرد مراحل دهگانه‌ای را در سفر رو به کمال چکیده کامل

ساختار و کارکرد اسطوره در آثار بهرام بیضایی گاه دگرگونی‌هایی می‌یابد. نمونه آن، تغییر کلیشه قهرمان در برخی فیلم‌های او است. اسطوره قهرمان و سفر او، همواره مورد توجه اسطوره‌شناسان بوده است؛ براساس دیدگاه و الگوی جوزف کمبل، قهرمان مرد مراحل دهگانه‌ای را در سفر رو به کمال خود طی می‌کند. اما، بیضایی با تنزل قهرمانان مرد و توجه به نقش‌آفرینی قهرمانان زن، به تغییر کارکردهای سنتی این اسطوره متناسب با اوضاع زمانه دست زده است. رعنا در فیلم غریبه و مه، زن آسیابان در مرگ یزدگرد، تارا در چریکه تارا، خانم بزرگ و ماهرخ در مسافران و گلرخ در سگ‌کشی، ضمن سفر پیش رویشان، با دانایی، آزمون و نجات‌بخشی به قهرمان اسطوره‌ای بدل شده‌اند. این امر به پررنگ شدن نقش اسطوره و جنسیت در سینمای او انجامیده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2215 - بررسی بازتاب نزاع سیمرغ و اژدها در قالی‌های ایرانی با تکیه بر اسطوره‌ها و متون ادبی
زهرا عسگری فریده داوودی مقدم

نقوش قالی‌های ایرانی، حاوی روایاتی نمادین است که با الهام از اسطوره‌های ملی در متن و حاشیۀ قالی‌ها به زیبایی به تصویر کشیده شده‌اند. نزاع سیمرغ و اژدها یکی از این نقوش است که به شکل گرفت‌وگیر و در هیئت تقابل، رخ نموده است. بازتاب‌های نمادین هر یک از این دو اسطوره شامل ش چکیده کامل

نقوش قالی‌های ایرانی، حاوی روایاتی نمادین است که با الهام از اسطوره‌های ملی در متن و حاشیۀ قالی‌ها به زیبایی به تصویر کشیده شده‌اند. نزاع سیمرغ و اژدها یکی از این نقوش است که به شکل گرفت‌وگیر و در هیئت تقابل، رخ نموده است. بازتاب‌های نمادین هر یک از این دو اسطوره شامل شاخصه‌هایی چون نمادهای اهورایی و اهریمنی، نیکی و شر، زمین و آسمان، مرگ و زندگی و روح و نفس است که با الویّت‌بخشی به اسطوره‌های بومی و در نظرگرفتن مواردی چون تکرار، بسامد و اصالت در این پژوهش مورد بررسی و واکاوی قرار می‌گیرند. یافته‌های پژوهش ناظر بر این است که ریشة اصلی این نزاع، بیانگر مفهوم خیر و شر برخاسته از تقابل اهورایی و اهریمنی این دو اسطوره و تأثیر رویکرد آیینی در شکل‌گیری این نزاع است. نزاعی که در آن، اهریمن با نماد مار و اژدها در حال ستیز با آیین تازه‌ای به نام مهر با نماد سیمرغ است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2216 - بررسی اسطوره‏ شناختی جایگاه ایزدبانوان در جهان فکری- معنوی ایرانیان باستان
سیده&rlm; آمنه میرخوشخو عبدالرحمن عالم

ایزدبانوان در زمره ایزدان تأثیرگذار و معنابخش در زندگی مردم روزگار باستان بوده اند. آن ها نه تنها در بیشتر تمدن های باستانی همچون یونان، بین النهرین و... مورد توجه بوده اند، بلکه به طور خاص، با اندیشه ایرانیان باستان ارتباط داشته اند؛ از این رو، درک جهان معنوی باستان بد چکیده کامل

ایزدبانوان در زمره ایزدان تأثیرگذار و معنابخش در زندگی مردم روزگار باستان بوده اند. آن ها نه تنها در بیشتر تمدن های باستانی همچون یونان، بین النهرین و... مورد توجه بوده اند، بلکه به طور خاص، با اندیشه ایرانیان باستان ارتباط داشته اند؛ از این رو، درک جهان معنوی باستان بدون توجه به زنانگیِ آشکار این الهگان نارسا و ناقص خواهد بود. نگارندگان این پژوهش کوشیده اند با به کارگیری روش تحلیل محتوا با نظر به منابع تاریخی و اسطوره ای به بررسی دوره مادرسالاری و پرستش ایزدبانوان، جایگاه زن در اسطوره خلقت، و اسطوره های مادینه اهورایی بپردازند. به نظر می رسد که پرستش ایزدبانوان از نظر تاریخی و قوم شناسی همزمان با عصر مادرسالاری و یا مرکزیت گروه بر مدار مادر- زن بوده است. همزمانی این دو در زمانی پیش تر و بسیار جلوتر از عصر پدرسالاری گواهی است بر اینکه ایزدان تأثیرگذار در گذشته مؤنث بوده اند، اما به مرور، در جریان تحولات اجتماعی و تحت تأثیر انتقال قدرت از زنان- مادران به مردان- پدران از نقش آن ها کاسته شده است و با عبور از عصر مادرسالاری، اهمیت معنوی و ایزدگونگی خود را نیز از دست دادند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2217 - اژدها در اسطوره‌ها وفرهنگ ایران و چین
راضیه نایب زاده صمد سامانیان

اسطوره‌ها جلوه‌هایی از فرهنگ یک ملت و به تعبیری، خاستگاه هنر و ادبیات‌ هستند. درواقع، فرهنگ و تمدن هر قوم و ملتی ریشه در اسطوره‌های آن ملت دارد. وقتی سخن از اسطوره به میان می‌آید، در باور همگان، موجودات عجیب اسطوره‌ای از جمله اژدها نمایان می‌شوند.اژدها در بسیاری از باور چکیده کامل

اسطوره‌ها جلوه‌هایی از فرهنگ یک ملت و به تعبیری، خاستگاه هنر و ادبیات‌ هستند. درواقع، فرهنگ و تمدن هر قوم و ملتی ریشه در اسطوره‌های آن ملت دارد. وقتی سخن از اسطوره به میان می‌آید، در باور همگان، موجودات عجیب اسطوره‌ای از جمله اژدها نمایان می‌شوند.اژدها در بسیاری از باورهایاسطوره‌ای و فرهنگی چینیان حضوری جدی دارد. هدف نگارندگان این نوشتار بررسی جایگاه و مفاهیم اژدها در اسطوره‌های ایران و چین و در داستان‌های عامیانه دو ملت است. روش‌ پژوهش توصیفی - تحلیلی و مبتنی بر مطالعات تطبیقی است. این پژوهش نشان می‌دهد که به‌جز موارد نادر اشتراک، در اسطوره‌های ایرانی،‌ اژدها در مقابل پهلوانان ‌اسطوره‌ای‌ قرار می‌گیرد و پیروزی قهرمان منوط به کشتن اژدها است، اما در اسطوره‌های چین، در نهایت، اژدها رام می‌شود و صلحی بین قهرمان و اژدها به وجود می‌آید. اژدها در فرهنگ و باورهای عامیانه ایران باز همان سیر ‌اهریمنی خود را می‌پیماید، در مقابل در فرهنگ چین اژدها جایگاه ویژه‌و مثبتی دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2218 - اسطوره غیبت دختر
محمد مشهدی نوش آبادی

یکی از اسطوره‌های مربوط به مکان‌های زیارتی در حوزه فرهنگ ایرانی اسطوره غیبت دختر در چشمه و یا چاه است که عمدتاً در باورهای عامیانه بازتاب دارد.شاید برخی داستان‌های ایرانی،از جمله داستان ربایش شهرناز و ارنواز، دختران جمشید به دست ضحاک و آزادی آنها به دست فریدون و همچنین چکیده کامل

یکی از اسطوره‌های مربوط به مکان‌های زیارتی در حوزه فرهنگ ایرانی اسطوره غیبت دختر در چشمه و یا چاه است که عمدتاً در باورهای عامیانه بازتاب دارد.شاید برخی داستان‌های ایرانی،از جمله داستان ربایش شهرناز و ارنواز، دختران جمشید به دست ضحاک و آزادی آنها به دست فریدون و همچنین ماجرای غیبت کی‌خسرو در چشمه، پیشینه‌ای برای اسطوره غیبت دختر باشد. برخی نیز ربایش دختر و یا گاو در فرهنگ آریایی را با فقدان باران مربوط می‌دانند. در بررسی‌هایی که به صورت میدانی و کتابخانه‌ای انجام گرفت معلوم شد که این اسطوره بر پنج رکن استوار است که عبارتند از: غیبت دختر در محل مورد توجه، مکان غیبت که معمولاً در ارتباط با عناصر مربوط به آب مانند چشمه و یا چاه است، وجود عنصر شر که دختر به خاطر خلاصی از دست آنان غایب شده است، رؤیایی که از طریق آن ماجرای غیبت و قداست محل گوشزد می‌شود و توجه به قداست محل و برگزاری آیین‌های زیارت. مکان‌های مربوط با این اسطورهشامل تمام پیران‌گاه‌های زرتشتی و تعدادقابل توجهی از موقعیت‌های زیارتی اسلامی به‌ویژه موقعیت‌های قدم‌گاهی است. در بررسی و تحلیل عناصر اسطوره، به ارتباط آن با موقعیت چشمه و آب، سنگ و صخره مقدس، شرارت نیروی اهریمنی و تازش بر نیروی قدسی، طلسم شدن آب و برکت و مسأله فقدان آب دقت شده است و با توجه به شواهد متعدد ارتباط این اسطوره با ناهید به اثبات رسیده است. با توجه به اینکه این اسطوره از طریق خواب ظاهر می‌شود،در پایان تحلیلی روان‌شناختی از آن ارائه شده است. در نتیجه می‌توان گفت که فقدان عنصر آب در چاه‌ها و چشمه‌های اعجاب‌انگیز که به غیبت ناهید در آن مربوط بوده است، در دوران اسلامی به غیبت دختر یکی از اولیا تغییر کرده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2219 - ناپدیدشدگان در عرصة ادبیات (رمزگشایی از راز ناپدید ‌شدن برخی قهرمانان در پایان داستان‌ها)
لیلا ولی زاده پاشا مهدی نیکمنش

ناپدیدشدن قهرمانان و شخصیّت‌های داستانی، از نکات مورد توجهی است که در ادبیات ایران حضوری روشن دارد. این پژوهش با ذکر نمونه‌هایی از آثار ادبی جهان و تحلیل آن‌ها به این نتیجه می‌رسد که در ادبیات سایر ملّت‌ها نیز نمونه‌هایی مشابه با قهرمانان ناپدید شده در ادبیات ایران، یاف چکیده کامل

ناپدیدشدن قهرمانان و شخصیّت‌های داستانی، از نکات مورد توجهی است که در ادبیات ایران حضوری روشن دارد. این پژوهش با ذکر نمونه‌هایی از آثار ادبی جهان و تحلیل آن‌ها به این نتیجه می‌رسد که در ادبیات سایر ملّت‌ها نیز نمونه‌هایی مشابه با قهرمانان ناپدید شده در ادبیات ایران، یافت می‌شود و نتیجة دیگر آنکه باور‌داشت اصل ناپدیدی در همة ادوار بشری، حتّی دورة متاخّر نیز در میان همة اقوام وجود دارد. بنابراین، قدم بعدی یافتن دلیل این همسانی است که، به فرضیة ریشة مشترک در ادبیات جهان قوت می‌بخشد. نگارنده با بررسی راز ناپدید شدن قهرمانان، در شش محور و با پاسخ به این سؤالات که ناپدیدشدگان آثار ادبی، چه کسانی هستند، چه ویژگی‌هایی دارند؟ چرا ناپدید شدند؟ و چه ارتباطی میان ناپدیدشدگان با مکانی که ناپدیدی در آن صورت گرفته مثل کوه و غار و ... وجود دارد؟ سعی دارد به گونه‌ای پرده از این راز بردارد. از آنجایی که کهن‌الگوهای قهرمان، زمان، سفر، جاودانگی، مرگ و تولد دوباره، بازگشت و ... قابلیت انطباق با موضوع این پژوهش را دارد، هدف، بررسی ناپدید شدن قهرمانان بر اساس روش نقد کهن‌الگویی است که به مناسبت از نظریات یونگ، الیاده و کمبل نیز استفاده شده است . پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2220 - بهرام از اسطوره تا تاریخ (جستاری در ویژگی‌های مشابه یک نام مشترک)
هوشنگ محمدی افشار

اغلب نام‌های مشترک در اساطیر کهن دارای سرانجام و تقدیر مشابه و متأثر از نمونۀ ازلی و کهن‌الگوی واحد هستند. نمونۀ این نامها در اسطوره‌های ایرانی و حماسۀ ملّی ایران فراوان به چشم می‌خورد. از جمله نام‌های بسیار پربسآمد که هم جنبۀ اسطوره‌ای و آئینی دارد، هم حماسی، نام بهرام چکیده کامل

اغلب نام‌های مشترک در اساطیر کهن دارای سرانجام و تقدیر مشابه و متأثر از نمونۀ ازلی و کهن‌الگوی واحد هستند. نمونۀ این نامها در اسطوره‌های ایرانی و حماسۀ ملّی ایران فراوان به چشم می‌خورد. از جمله نام‌های بسیار پربسآمد که هم جنبۀ اسطوره‌ای و آئینی دارد، هم حماسی، نام بهرام است که در فرهنگ آریایی و تاریخ ایران باستان دارای خویشکاری‌هایی چون، خدای جنگ، ایزد پیروزی، موعود، منجی، شاه و پهلوان زیناوند و ارتشتار و پیروزمند است. در این جستار که به شیوۀ توصیفی و تحلیلی نوشته شده است، تلاش شده است شخصیت بهرام‌های مشهور در بستر اساطیر ایرانی و حماسۀ ملّی ایران، بیشتر شناسایی شود و مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد و اثبات گردد که مصادیق این نام در اساطیر و تاریخ ایران، تقریباً دارای ویژگی‌ها، خویشکاری‌ها و تقدیر و سرنوشت مشابه هستند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2221 - تحلیل داستان فریدون بر پایه دوانگاری
اسماعیل نرماشیری

ساختار داستان فریدون بیان‌گر این است که فردوسی آن را با اصلی دو‌انگاری ولی با شکلی پادشاهی- داستانی پرداخته است. تأمّل در ژرف‌ساخت داستان نشان می‌دهد که فریدون بر پایه سرشتی دو‌قطبی، یعنی بُعد اهورایی و بُعدی اهریمنی چون آیین زروانی که زروان را پدیدآورنده‌ اهورا و اهریم چکیده کامل

ساختار داستان فریدون بیان‌گر این است که فردوسی آن را با اصلی دو‌انگاری ولی با شکلی پادشاهی- داستانی پرداخته است. تأمّل در ژرف‌ساخت داستان نشان می‌دهد که فریدون بر پایه سرشتی دو‌قطبی، یعنی بُعد اهورایی و بُعدی اهریمنی چون آیین زروانی که زروان را پدیدآورنده‌ اهورا و اهریمن می‌داند، قرار دارد. سرشت اهورایی او نورانی، عدالت‌خواه، خردگرا و صلح‌طلب است که بعدها به ایرج و آن‌گاه منوچهر که در واقع پایان‌دهنده‌ عصر اهریمنی سلم و تور است، منتقل می‌گردد؛ امّا بُعد اهریمنی فریدون که به ظاهر بُعدی فروخفته و خاموش است، ناگهان در موقعیت سنجش فرزندان بعد از بازگشت از سرزمین یمن ظهور می‌یابد. این سرشت اهریمنی او که به شکل اژدها نمود پیدا می‌کند، با صفاتی چون حرص و آز، نابکاری، نابخردی، تباهی و آشفتگی، در سلم و تور متبلور می‌شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2222 - الگوی صلاحت روانی-اجتماعی تایلر: مقایسه دانشجویان ایرانی و لبنانی
امیمه محسن علیق ماریا آگیلار وفایی کاظم رسول زاده طباطبایی

بـا هدف بررسی تفاوت ضرایب همبستگی درونی بین سه مؤلفه مقابله پیشگیرانه، مسند مهارگری و بازخورد نسبت به جهان، 172 (50 پسر و 122 دختر) دانشجـوی ایرانی و 146 (66 پسر و 80 دختر) دانشجـوی لبنـانی بـه سه مقیـاس ویژگیهای رفتاری صلاحیت روانی ـ اجتماعـی تایلـر (1978)، مقیاس مسند چکیده کامل

بـا هدف بررسی تفاوت ضرایب همبستگی درونی بین سه مؤلفه مقابله پیشگیرانه، مسند مهارگری و بازخورد نسبت به جهان، 172 (50 پسر و 122 دختر) دانشجـوی ایرانی و 146 (66 پسر و 80 دختر) دانشجـوی لبنـانی بـه سه مقیـاس ویژگیهای رفتاری صلاحیت روانی ـ اجتماعـی تایلـر (1978)، مقیاس مسند مهارگری درونی و بیرونی راتر (1967) و مقیـاس اعتمـاد (راتر، 1966) پاسخ دادند. نتایج نشان دادند در نمونـه لبنـانی بـا افزایش مسند مهارگری بیرونی و بازخورد مثبت‌تر نسبت به جهان، مقابله پیشگیرانه کاهش یافت؛ در حالی که در نمونه ایرانی بالا‌ـ بودن مهارگری بیرونی، با کاهش مقابله پیشگیرانه همراه بود. رابطه مسند مهارگری بیرونی با بازخورد مثبت نسبت به جهان در هر دو گروه غیر‌ـ معنـادار بود اما این ضریب در گروه ایرانی به گونه معناداری بزرگتـر از گروه لبنانی به دست آمد. وجود تفاوت بین ساختارهای اجتماعی و سیاسی دو کشور به عنوان یکی از دلایل عمده این یافته‌ها مورد بحث قرار گرفت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2223 - فراتحلیل اثربخشی مداخله‌های روان‎شناختی بر میزان شادکامی جامعه ایرانی
سیدحسین سیادتیان امیر قمرانی فاطمه یعقوبیان

هدف از پژوهش حاضر فراتحلیل اثربخشی مداخله&lrm;های روان&lrm;شناختی بر میزان شادکامی جامعة ایرانی بود. نمونة پژوهش شامل 16 مطالعه و 770 شرکت‌کننده بود. داده‌ها با استفاده از چک‌لیست فراتحلیل کوهن تحلیل شدند. نتایج گویای اندازه اثر بالای مداخله&lrm;های روان&lrm;شناختی بر م چکیده کامل

هدف از پژوهش حاضر فراتحلیل اثربخشی مداخله&lrm;های روان&lrm;شناختی بر میزان شادکامی جامعة ایرانی بود. نمونة پژوهش شامل 16 مطالعه و 770 شرکت‌کننده بود. داده‌ها با استفاده از چک‌لیست فراتحلیل کوهن تحلیل شدند. نتایج گویای اندازه اثر بالای مداخله&lrm;های روان&lrm;شناختی بر میزان شادکامی بود (30/1d=؛ 001/0P<). بر این اساس مشخص شد روی‌آورد درمانی فوردایس بالاترین اندازه اثر و آموزش راهبردهای شاکرانه کمترین اندازه اثر را در ارتقای شادکامی دارند. نتیجة نهایی پژوهش مبیّن اثربخشی مداخله&lrm;های روان&lrm;شناختی بر ارتقای شادکامی جامعه ایرانی بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2224 - تجارب زیسته خانوادگی ایرانیان مهاجر کانادا
محمد سوری کیومرث فرح بخش ابراهیم نعیمی

هدف این پژوهش بررسی تجارب زیستة خانوادگی ایرانیان ساکن کانادا بود. در سال ۱۳۹۸ تعداد ۱۶ نفر از ایرانیان ساکن کانادا، که حداقل ۱۸ سال سن و یک سال اقامت داشتند، به روش نمونه برداری هدفمند انتخاب و مصاحبة عمیق شدند. روش این پژوهش کیفی بود و با استفاده از مصاحبة نیمه ساختار چکیده کامل

هدف این پژوهش بررسی تجارب زیستة خانوادگی ایرانیان ساکن کانادا بود. در سال ۱۳۹۸ تعداد ۱۶ نفر از ایرانیان ساکن کانادا، که حداقل ۱۸ سال سن و یک سال اقامت داشتند، به روش نمونه برداری هدفمند انتخاب و مصاحبة عمیق شدند. روش این پژوهش کیفی بود و با استفاده از مصاحبة نیمه ساختاریافته و مشاهده و استفاده از روی آورد داده بنیاد، تحلیل داده ها به سه روش کدگذاری باز، محوری و گزینشی انجام شد و از میان مفاهیم اولیه ۵۷ کد باز، ۵ کد محوری (‌خانواده گریزی، شکاف بین نسلی، جدایی، چالش های نو، خودیابی) و ۲ کد گزینشی (ساختارگریزی، استقلال و رشد فردی) انتخاب شد. یافته ها نشان داد مجموعه شرایطی مانند نوع رفتار خانواده های مهاجر در گذشته و اختلاف بین سبک زندگی و بازخورد نسل ها، به ارتباط بین نسلی آسیب می زند و افراد را از ساختار خانواده گریزان می کند. از سویی تجربة دوری از کشور مبدا، ممکن است بازخورد افراد را به زندگی عمیق تر کند و در تحول شخصیت و استقلال رأی آن ها در تصمیمات زندگی شان قابل توجه باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2225 - ویژگی‌های مختص به فرهنگ در ارزش های ایرانیان: بررسی در سه نموه از سه نسل
محمدتقی دلخموش مهرناز احمدی‌مبارکه

این مطالعه ویژگی&lrm;های مختص به فرهنگ ارزش&lrm;های ایرانیان را شناسایی و خاستگاه&lrm;های الگوی ارزشی خاص آن را بر حسب تأثیرهای علّی شرایط اجتماعی‌ـ‌سیاسی تبیین می&lrm;کند. در سه مطالعة مجزا، سه گروه سنی (17ـ15 سال، 1532 نفر؛ 26ـ18 سال،600 نفر؛ 62ـ24 سال، 821 نفر) با زم چکیده کامل

این مطالعه ویژگی&lrm;های مختص به فرهنگ ارزش&lrm;های ایرانیان را شناسایی و خاستگاه&lrm;های الگوی ارزشی خاص آن را بر حسب تأثیرهای علّی شرایط اجتماعی‌ـ‌سیاسی تبیین می&lrm;کند. در سه مطالعة مجزا، سه گروه سنی (17ـ15 سال، 1532 نفر؛ 26ـ18 سال،600 نفر؛ 62ـ24 سال، 821 نفر) با زمینه&lrm;یاب ارزشی شوارتز (شوارتز، 1992) و نسخة 40 ماده‌ای پرسشنامة تشبیهی ارزش (شوارتز و دیگران، 2001) ارزیابی شدند، و از خلال تحلیل&lrm;های جداگانه کوچک&lrm;ترین فضا در باب روابط ساختار ارزشی برای هر نمونه و مقایسة آن با الگوی اصلی (ارزش&lrm;های بنیادی انسانی؛ شوارتز، 1992، 1994) تفاوت&lrm;های بینِ&lrm;فرهنگی محتمل بازنمایی شد. آن چنان که انتظار می&lrm;رفت مواردی از انحراف از الگوی نظری مشاهده شد که بیانگر تأثیر ایدئولوژی اسلامی انقلابی در عرصة اجتماعی‌ـ‌‌سیاسی است: (1) رابطة پویشی ابعاد مرتبة بالاتر تعالی&lrm; خود و گسترش&lrm; خود در هر سه نمونه نقض شد، (2) همچون نمونه&lrm;های اروپای شرقی، در بُعد تعالی خود کانونی از ارزش&lrm;های اجتماعی‌ـ‌سیاسی شکل گرفت، (3) ارزش معتدل از مجموعه ارزش&lrm;های سنت و مذهب بیرون رانده شد، و (4) در تأثیرهای افتراقی جو سیاسی‌ـ‌‌اجتماعی بر ارزش&lrm;های نسل&lrm;های جوان&lrm;تر نسبت به بزرگسالان، نکته شایان توجه اینکه نوجوانان از کنش ارزش&lrm;های تعالی‌جویی در دو سطح روابط نزدیک (خیرخواهی) و گسترده (جهان‌شمولی‌نگری) به ادراکی متجانس و پیوسته نائل نمی‌گردند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2226 - رویدادهای ناخوشایند فرهنگ‌پذیری خاص و عام و کنش‌وری روان‌شناختی مثبت
صبا صفدر جان ریس لوئیس

در این پژوهش، نقش تعدیل‌کننده کنش‌وری روان‌شناختی مثبت در اثر رویدادهای ناخوشایند فرهنگ‌پذیری خاص و عام بر سازش‌یافتگی روان‌شناختی 238 مهاجر ایرانی مقیم امریکا، انگلیس و هلند بررسی شد. ابزارهای مورد استفاده در این پژوهش عبارت بودند از : فهرست رویدادهای ناخوشایند (لی و ن چکیده کامل

در این پژوهش، نقش تعدیل‌کننده کنش‌وری روان‌شناختی مثبت در اثر رویدادهای ناخوشایند فرهنگ‌پذیری خاص و عام بر سازش‌یافتگی روان‌شناختی 238 مهاجر ایرانی مقیم امریکا، انگلیس و هلند بررسی شد. ابزارهای مورد استفاده در این پژوهش عبارت بودند از : فهرست رویدادهای ناخوشایند (لی و نگوئن، 1998)، مقیاس بهزیستی روان‌ـ ‌شناختی (ریف، 1989) و مقیاس نشانه‌های سلامت (صفدر و دیگران، 2003). نتایج نشان دادند که ارتباط بین کنش‌وری روان‌شناختی مثبت و نشانه‌های روانی ـ جسمانی معکوس است، در حالی که ارتباط مثبت بین رویدادهای ناخوشایند فرهنگ‌پذیری خاص و عام با نشانه‌های روانی ـ جسمانی و همچنین پیش‌بینی نشانه‌های روانی ـ جسمانی براساس رویدادهای ناخوشایند فرهنگ‌پذیری خاص بیش از رویدادهای ناخوشایند عام تأیید شد. به این یافته نیز دست یافته شد که کنش‌وری مثبت روان‌شناختی تعدیل‌کنندة اثر رویدادهای ناخوشایند عام و نه فرهنگ‌پذیری خاص بر نشانه‌های روانی ـ جسمانی بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2227 - تحلیل الگوهای غالب روابط موضوعی در زوج‌های ایرانی
لیلی عباسی پرویز آزاد فلاح علی فتحی آشتیانی حجت الله فراهانی

هدف این پژوهش تحلیل الگوهای غالب روابط موضوعی در زوج‌های ایرانی بود. این مطالعه کیفی و با روی آورد تحلیل درون مایه ای انجام شد. ارزیابی با در نظر گرفتن معیارهای ورود و خروج مطالعه بر روی 10 نفر (8 زن و 2 مرد) انجام شد. روش نمونه‌برداری هدفمند بود و داده ها با استفاده از چکیده کامل

هدف این پژوهش تحلیل الگوهای غالب روابط موضوعی در زوج‌های ایرانی بود. این مطالعه کیفی و با روی آورد تحلیل درون مایه ای انجام شد. ارزیابی با در نظر گرفتن معیارهای ورود و خروج مطالعه بر روی 10 نفر (8 زن و 2 مرد) انجام شد. روش نمونه‌برداری هدفمند بود و داده ها با استفاده از مصاحبه عمیق بالینی جمع آوری و به روش تحلیل درون مایه ای مورد ارزیابی قرار گرفتند. تحلیل داده ها نشان دادند 3 درون مایه فراگیر شامل درون مایه خویشتن با دو زیرطبقه ارزش خویشتن ( شامل نابسندگی، صلاحیت و بسندگی) و نقش خویشتن (شامل مسئولیت پذیری ناروا، سردرگمی نقش)، درون مایه دیگری با دو زیرطبقه جایگاه دیگری ( شامل انفعال و بی مسئولیتی پدر، مادر فعل پذیر، والدین غایب، دیگران حمایت گر) و درون مایه طرحواره دیگری (شامل مقایسه گری، فزون مهارگری، والدین مضطرب، والدین پرخاشگر، والدین پرتوقع و والدین بی ثبات) و در نهایت درون مایه ارتباط، با دو زیرطبقه بازمانه هیجانی (شامل فضای سرد تعاملی، احساس فاصله و نادیده گرفته شدن، احساس رهاشدگی و احساس تنهایی) و بازمانه شناختی (شامل احساس کهتری و ناارزندگی و فزون مهارشدگی) مشخص شد. الگوهای به دست آمده بر اساس نظریه های روان پویشی به ویژه روی آورد روابط موضوعی به دست آمد. یافته‌ها حاکی از آن هستند که آنچه در فضای تعاملی زوج ها در قالب های آسیب شناختی تجلّی می یابد، مبتنی بر روابطی است که به نخستین مراقبان دوره کودکی مربوط می شود پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2228 - قصه گویی و تحول مفهوم خدا در کودکان ایرانی و لبنانی
پریرخ دادستان امیمه محسن علیق کاظم رسول زاده طباطبایی مسعود آذربایجانی مریم بیات

ایـن پژوهش به بررسی تأثیر قصه‌گویی برتحول مفهوم خدا در کودکان ایرانی و لبنانی پرداخت. بدین منظور، 238 دختر (138 ایرانـی و 100 لبنانی) و 222 پسـر (107 ایرانی و 115 لبنانی) از دانش‌آموزان 6 تا 11 ساله ایرانی و لبنانی به طور تصادفی انتخاب و به دو گروه کنترل و آزمایشی تقسیم چکیده کامل

ایـن پژوهش به بررسی تأثیر قصه‌گویی برتحول مفهوم خدا در کودکان ایرانی و لبنانی پرداخت. بدین منظور، 238 دختر (138 ایرانـی و 100 لبنانی) و 222 پسـر (107 ایرانی و 115 لبنانی) از دانش‌آموزان 6 تا 11 ساله ایرانی و لبنانی به طور تصادفی انتخاب و به دو گروه کنترل و آزمایشی تقسیم شدند. بـرای گروه آزمایشی در هشت جلسه 45 دقیـقه‌ای قصه گفته شد اما گروه کنترل جلسه‌ای نداشت. قبل و بعد از هشت جلسه قصه‌گویی، مصاحبه بالینی (لارنس، 1965) به منظور بررسی مفهوم خداوند انجام شد. تحلیل کوواریانس نشان داد که قصه‌گویی بر تحول مفهوم خداوند و همه مؤلفه‌های آن تأثیر مثبت داشت. نمره کل مفهوم خداوند در دانش‌آموزان دو جنـس و دو فرهنگ تفاوت معنادار نداشت؛ اما دانش‌آموزان ایـرانی در دو مؤلفه وجود خداوند در زمان حال و علم مطلق خداوند و دانش‌آموزان لبنانی در مؤلفه نامرئی‌بودن خداوند، نمره‌های بالاتری کسب کردند. پسران، خداوند را قویتر از دختران توصیف کردند. در پس‌آزمون، پسران گروه آزمایشی نمره بالاتری نسبت به دختران و گروه کنترل، در مؤلفه ماهیت خداوند به دست آوردند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2229 - ویژگی های روان سنجی نسخۀ فارسی پرسشنامۀ نارسایی های شناختی
مهناز شاهقلیان

ایـن پژوهـش بـا هـدف بررسـی ویژگی‌هـای روان‌سـنجی نسـخۀ فارسـی پرسشـنامۀ نارسـایی‌های شـناختی انجـام شـد. بـا روش نمونه‌بـردای تصادفـی خوشـه‌ای، ۳۰۰ دانشـجو (۱۲۳ پسـر، ۱۷۷ دختـر) بـه پرسشـنامه‌های نارسـایی‌های شـناختی (برادبنـت، کوپـر و فیتزگرالـد، ۱۹۸۲)، فراشـناخت (و چکیده کامل

ایـن پژوهـش بـا هـدف بررسـی ویژگی‌هـای روان‌سـنجی نسـخۀ فارسـی پرسشـنامۀ نارسـایی‌های شـناختی انجـام شـد. بـا روش نمونه‌بـردای تصادفـی خوشـه‌ای، ۳۰۰ دانشـجو (۱۲۳ پسـر، ۱۷۷ دختـر) بـه پرسشـنامه‌های نارسـایی‌های شـناختی (برادبنـت، کوپـر و فیتزگرالـد، ۱۹۸۲)، فراشـناخت (ولـز و کارترایت-هاتـن، ۲۰۰۴) و نارسـاکنش‌وری (بارکلـی، ۲۰۱۱) پاسـخ دادنـد. تحلیـل عامـل اکتشـافی چهـار عامـل بـا مقادیـر ویـژه بیشـتر از 1 را آشـکار کـرد کـه درمجمـوع ۷۶/۸۱ درصـد از واریانـس کل را تبییـن کردنـد. شـاخص‌های بـرازش مـدل تحلیـل عاملـی تأییـدی نیـز بـرازش پرسشـنامه را تأییـد کـرد. نتایـج آزمـون همبسـتگی ارتبـاط مثبـت معنـادار بیـن نارسـایی‌های شـناختی و ناکارآمـدی فراشـناختی و نارسـاکنش‌وری اجرایـی را نشـان داد کـه حاکـی از روایـی همزمـان پرسشـنامۀ نارسـایی‌های شـناختی بـود. ضرایـب آلفـای کرونبـاخ زیرمقیاس‌هـا و نمـرۀ کلـی پرسشـنامه نارسـایی‌های شـناختی نیـز در دامنـۀ ۰/۶۵ تـا ۰/۸۱ به‌دسـت آمـد. بـر اسـاس یافته‌هـای پژوهـش، پرسشـنامۀ نارسـایی‌های شـناختی از اعتبـار و روایـی نسـبتاً خوبـی بـرای اسـتفادۀدر جمعیـت ایرانـی برخـوردار اسـت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2230 - ارزش‎های انسانی دانشجویان ایرانی: دور دوم (پس از یک دهه)
محمدتقی دلخموش

یک دهه پیش، در بررسی ساختار و محتوای ارزش&lrm;های دانشجویان (دلخموش، 1384)، مواردی از انحراف از الگوی نظری (ارزش&lrm;های بنیادی انسانی؛ شوارتز، 1992، 2006) مشاهده شد. مطالعه حاضر، تغییر در ساختار ارزش&lrm;های دانشجویان، در نزدیک شدن به الگوی نظری را برحسب تأثیرهای علّی چکیده کامل

یک دهه پیش، در بررسی ساختار و محتوای ارزش&lrm;های دانشجویان (دلخموش، 1384)، مواردی از انحراف از الگوی نظری (ارزش&lrm;های بنیادی انسانی؛ شوارتز، 1992، 2006) مشاهده شد. مطالعه حاضر، تغییر در ساختار ارزش&lrm;های دانشجویان، در نزدیک شدن به الگوی نظری را برحسب تأثیرهای علّی شرایط اجتماعی‌ـ‌سیاسی به&lrm;ویژه تأثیر فزاینده ارتباطات توده&lrm;گیر در طی یک دهه گذشته را تبیین می&lrm;کند. نمونه مورد مطالعه (400 دانشجو، به نسبت مساوی مرد و زن) با نسخة 40 مادّه‌ای پرسشنامة تشبیهی ارزش (شوارتز و دیگران، 2001) ارزیابی شد، و از خلال تحلیل&lrm; کوچک&lrm;ترین فضا روابط ساختار ارزشی مشخص گردید و با مقایسة آن با ساختار نمونه پیشین و ساختار الگوی اصلی، شباهت&lrm;ها و تفاوت&lrm;های بینِ&lrm;فرهنگی بازنمایی شد: 1) ارزش پیشرفت که در مطالعه پیشین در ناحیه اصلی خود قرار نگرفته بود، در محل مورد انتظار ظاهر شد. اما، 2) یک تغییر جدید در ترتیب ارزش لذت&lrm;جویی در آرایش چرخه&lrm;ای ارزش&lrm;ها مشاهده شد. و 3) همچون مطالعه پیشین مادّه&lrm;های امنیت ملّی و نظم اجتماعی به ارزش&lrm; جهان&lrm;شمولی&lrm;نگری منتقل شدند. پژوهش حاضر نشان داد که به&lrm;رغم تأثیرپذیری ارزش&lrm;های دانشجویان از فرایند نوسازی و همگرایی، گرایش به آرمانی&lrm;سازی معانی پاره&lrm;ای از ارزش&lrm;ها، همچنان پس از یک دهه حفظ شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2231 - مقایسه متغیرهای آزمون رورشاخ در نمونه غیر بالینی ایرانی با غیر ایرانی بر اساس نظام جامع اکسنر
نسیم کاشفی محمدرضا شعیری محمدعلی اصغری‌مقدم

هدف از تحقیق حاضر بررسی نتایج نمونه&lrm;های غیربالینی 10ساله ایرانی در لوح&lrm;های رورشاخ و مقایسه نتایج مذکور با یافته‌های نمونه غیربالینی و غیرایرانی (اکسنر، 2003) در سنین مشابه بود. بدین منظور تعداد 170 کودک 10 ساله (80 دختر و 90 پسر) که در پایه چهارم ابتدایی مشغول ب چکیده کامل

هدف از تحقیق حاضر بررسی نتایج نمونه&lrm;های غیربالینی 10ساله ایرانی در لوح&lrm;های رورشاخ و مقایسه نتایج مذکور با یافته‌های نمونه غیربالینی و غیرایرانی (اکسنر، 2003) در سنین مشابه بود. بدین منظور تعداد 170 کودک 10 ساله (80 دختر و 90 پسر) که در پایه چهارم ابتدایی مشغول به تحصیل بودند، از 5 منطقه شهر تهران به عنوان نمونه انتخاب شدند و آزمون رورشاخ در مورد آنها اجرا شد. مقایسه میانگین‌های دو گروه 10 ساله ایرانی و اکسنر (2003) نشان داد که تفاوت دو گروه در برخی از متغیرهای گستره، تعیین&lrm;کننده، محتوا و پاسخ‌های رایج، معنادار است. با در نظر گرفتن این مسئله که آزمون‌های فرافکنی به اندازه آزمون‌های عینی نسبت به تأثیرهای فرهنگی حساس هستند، نتایج به دست آمده را می‌توان ناشی از تفاوت‌های فرهنگی به شمار آورد.. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2232 - گونه‌های بومی ماهیان آب‌های داخلی جهت معرفی به صنعت ماهیان تزئینی ایران
محمود رامین مسطوره دوستدار

با اجرای پروژه تنوع زیستی ماهیان آب های داخلی ایران طی سال های ۱۳۸4 تا ۱۳89 ، تعداد 3500 عدد نمونه ماهی از حوضه های مختلف آبریز کشور با ادوات مختلف صید شامل الکتروشوکر، تورسالیک، تور گوشگیر و قلاب نمونه برداری شدند. در طول اجرای پروژه و بررسی ماهیان نمونه برداری شده با چکیده کامل

با اجرای پروژه تنوع زیستی ماهیان آب های داخلی ایران طی سال های ۱۳۸4 تا ۱۳89 ، تعداد 3500 عدد نمونه ماهی از حوضه های مختلف آبریز کشور با ادوات مختلف صید شامل الکتروشوکر، تورسالیک، تور گوشگیر و قلاب نمونه برداری شدند. در طول اجرای پروژه و بررسی ماهیان نمونه برداری شده با توجه به اندازه جثه، شکل ظاهری، رنگ و نقش و نگارهای موجود بر روی بدن، تعدادی از گونه‌ها جهت استفاده به صورت ماهیان تزئینی و آکواریومی مناسب تشخیص داده شدند. بر اساس نتایج بدست آمده تعداد 25گونه از 11 جنس و متعلق به 4 خانواده کپورماهیان Cyprinidae، کپورماهیان دنداندارCyprinodontidae، رفتگر ماهیان eCobitida، سگ ماهیان جویباریNemacheilidae به عنوان ماهیان زینتی آب های داخلی قابل معرفی می باشند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2233 - روند تغییرات رطوبت ( ویژه و نسبی) در ایستگاه های سینوپتیک ایران طی دوره آماری (2005 - 1976)
پری سیما کتیرایی بروجردی فروزان ارکیان رقیه رضائی فرکوش

در دهه های اخیر تغییر اقلیم در نتیجه گرمایش جهانی از بحث های اساسی بین دانشمندان بوده است. رطوبت جو به علت نقش بسزایی که در ترازمندی انرژی سیاره زمین دارد، در تبیین تغییرات اقلیمی موثر می باشد. در این مطالعه مقادیر متوسط ماهانه فشار هوای ایستگاه (QFE)، فشار بخار و رطوبت چکیده کامل

در دهه های اخیر تغییر اقلیم در نتیجه گرمایش جهانی از بحث های اساسی بین دانشمندان بوده است. رطوبت جو به علت نقش بسزایی که در ترازمندی انرژی سیاره زمین دارد، در تبیین تغییرات اقلیمی موثر می باشد. در این مطالعه مقادیر متوسط ماهانه فشار هوای ایستگاه (QFE)، فشار بخار و رطوبت نسبی و دمای نقطه شبنم 46 ایستگاه سینوپتیک ایران طی دوره آماری (2005-1976) جمع آوری گردید. و رطوبت ویژه نیز طی دوره آماری (2005-1976 ) محاسبه شده است. روند تغییرات رطوبت نسبی و ویژه، با روش حداقل مربعات محاسبه شد. از آزمون من- کندال برای تعیین معنی داری روند استفاده شد. نتایج نشان داد که در شمال (80% 14~"> ) و شمال غرب ایران میانگین رطوبت نسبی سالانه بیش تر از سایر مناطق است و میانگین رطوبت نسبی فصل زمستان بیش تر از سایر فصول است. همچنین میانگین رطوبت ویژه سالانه در کرانه های خلیج فارس و دریای عمان و حاشیه دریای خزر بیش تر از سایر نقاط است و مقدار رطوبت ویژه در فصل تابستان در کل کشور بیش تر از فصول دیگر است (g/kg 4 14~"> ). روند رطوبت نسبی سالانه در اکثر ایستگاه ها غیر از کرانه دریای خزر و خلیج فارس و پاره ای از ایستگاه های غربی منفی است. روند رطوبت ویژه سالانه تنها در ایستگاه های کرانه دریای خزر و خلیج فارس مثبت و در سایر ایستگاه ها منفی است. بیش تر ایستگاه های ایران در فصل زمستان روند منفی معنی دار در رطوبت نسبی دارند (28%). روند رطوبت ویژه فصل بهار در اکثر ایستگاه ها کاهشی و تنها در چند ایستگاه کرانه دریای خزر و خلیج فارس افزایشی است. در مجموع می توان بیان داشت که روند کاهشی متغیرهای مورد بررسی بیش تر از افزایشی آن ها است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2234 - مطالعه اکولوژی زیستگاه شاه میگوی صخره ای Panulirus homarus در منطقه رمین، دریای عمان
نسرین مشائی فرهاد رجبی‌پور آرش شکوری شراره خدامی

شاه ‌میگوی صخره‌ای Panulirus homarus Linnaeus, 1758 سخت‌پوستی دریایی در سواحل صخره‌ای استان سیستان و بلوچستان است. ذخایر شاه‌میگو در سال‌های اخیر کاهش یافته و لذا لازم است برنامه‌ریزی جهت بازسازی ذخایر آن و نیز ایجاد زیستگاه‌های مصنوعی صورت گیرد. ازاین رو به منظور شناسا چکیده کامل

شاه ‌میگوی صخره‌ای Panulirus homarus Linnaeus, 1758 سخت‌پوستی دریایی در سواحل صخره‌ای استان سیستان و بلوچستان است. ذخایر شاه‌میگو در سال‌های اخیر کاهش یافته و لذا لازم است برنامه‌ریزی جهت بازسازی ذخایر آن و نیز ایجاد زیستگاه‌های مصنوعی صورت گیرد. ازاین رو به منظور شناسایی ویژگی های اکولوژیک زیستگاه شاه‌میگوها در مناطق صخره‌ای سواحل رمین در شرق خلیج چابهار از دی‌ماه 1378 تا آذر 1379 بصورت ماهانه نمونه‌برداری از آب برای تعیین میزان دما، شوری، اکسیژن محلول، pH و کدورت، نمونه‌گیری از رسوب جهت بررسی ماکروبنتوزها، و نمونه برداری از شاه میگوها جهت زیست سنجی انجام شد. میانگین دمای آب در دوره بررسی 8/2±56/26 درجه سانتیگراد بود. بیشترین و کمترین مبانگین ماهانه دمای آب بترتیب برابر با 1/31 و 53/22 درجه سانتیگراد در ماه‌های اردیبهشت و بهمن ثبت شد. میانگین‌های سالانه شوری برابر با 71/1±78/38 گرم برلیتر، اکسیژن محلول به میزان 12/1±07/6 میلی گرم برلیتر، اسیدیته آب برابر با 17/±22/8 واحد، و میزان کدورت برابر با FTU98/2±03/3 بدست آمد. میانگین فراوانی سالانه ماکروبنتوز برابر با 2±123 عدد برمترمربع بود که بیشترین آن مربوط به اردیبهشت و آبان بترتیب برابر با 101±376 و 34±303 عدد برمترمربع بود. ماکروبنتوزهای غالب را سفالوکورداتا، پرتاران، کرم‌های لوله‌ای، زره‌داران،‌ شکم‌پایان، دوکفه‌ای‌ها و دوجورپایان با حدود 95 درصد فراوانی کل ماکروبنتوزها تشکیل دادند. میانگین اندازه طول کاراپاس شاه میگوها در طی دوره مطالعه برابر با 85/15±36/71 سانتیمتر و میانگین وزن بدن آنها 06/13±68/370 گرم بدست آمد. افزایش دمای آب تآثیر معنی داری بر افزایش تعداد ماکروبنتوزها داشت (005/0P پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2235 - مصرف آبزیان در ایران و جهان
افشین عادلی

رشد 3/1 درصدی سالانه جمعیت جهان و نیاز تامین پروتئین حیوانی به میزان یک سوم از 70-65 گرم نیاز به پروتئین روزانه هر فرد و رشد و استقبال روز افزون مصرف ماهی در جهان بدلیل ارزش های سلامتی آبزیان موجب شده تا آبزیان در ایران بتواند همچون سایر نقاط جهان در سبد غذایی خانوار نق چکیده کامل

رشد 3/1 درصدی سالانه جمعیت جهان و نیاز تامین پروتئین حیوانی به میزان یک سوم از 70-65 گرم نیاز به پروتئین روزانه هر فرد و رشد و استقبال روز افزون مصرف ماهی در جهان بدلیل ارزش های سلامتی آبزیان موجب شده تا آبزیان در ایران بتواند همچون سایر نقاط جهان در سبد غذایی خانوار نقش مهمی را ایفاء نماید. رشد بهره برداری و پرورش ماهی و سایر آبزیان در ایران و جهان زمینه های مساعدی را جهت تامین امنیت غذایی فراهم نموده است. در حال حاضر از 3/77 گرم پروتئین مصرفی روزانه هر فرد 6/29 گرم سهم پروتئین حیوانی است که 8/4 گرم آن را پروتئین ماهی تشکیل می دهد. در نیم قرن حاضر، رشد مصرف ماهی در ایران بیشتر از جهان بوده است، با این وجود هنوز سرانه مصرف آن بسیار کم است . ضمن اینکه رشد سهم مصرف ماهی نسبت به پروتئین مرغ و گوشت قرمز برمبنای سال پایه 1344 بیشتر بوده است بطوری که امروزه با متنوع سازی شیوه های دسترسی و کنترل قیمت و کیفیت می توان موجب ارتقاء مصرف سرانه آبزیان گردید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2236 - مطالعه برخی از شاخص های مورفوسیتولوژیک بیضه ماهی بنی (Barbus sharpeyi) تالاب شادگان
مژگان خدادادی عبدالرحمن دزفولیان غلامحسین محمدی تقا دستگیر

در این بررسی خصوصیات بافتی بیضه ماهی بنی (Barbus sharpeyi) در سنین مختلف در تالاب شادگان در طی اسفند ماه 1386 تا تیرماه1387 مورد بررسی قرار گرفته است. بیضه 40 عدد ماهی بنی نمونه برداری و در محلول فیکساتیو بوئن تثبیت گردید. نمونه ها مطابق روش استاندارد بافت شناسی٬ آبگیری چکیده کامل

در این بررسی خصوصیات بافتی بیضه ماهی بنی (Barbus sharpeyi) در سنین مختلف در تالاب شادگان در طی اسفند ماه 1386 تا تیرماه1387 مورد بررسی قرار گرفته است. بیضه 40 عدد ماهی بنی نمونه برداری و در محلول فیکساتیو بوئن تثبیت گردید. نمونه ها مطابق روش استاندارد بافت شناسی٬ آبگیری٬ شفاف سازی و پارافینه شده و سپس مقاطع 5 میکرونی از آنها تهیه و بوسیله میکروسکوپ نوری مجهز به مانیتور و دوربین عکسبرداری مورد مطالعه قرار گرفتند. هشت مرحله جنسی شامل نابالغ‌، در حال بلوغ‌، در حال تکوین‌، تکوین یافته‌، بالغ‌، در حال اسپرم ریزی، اسپرم ریزی کرده‌، در حال استراحت در ماهی‌های آزمایش شده مشاهده گردید. اندازه قطر سلول های جنسی بیضه ماهی طی روند اسپرماتوژنز در مراحل، نابالغ40میکرون، در حال بلوغ‌ ازدیاد اسپرماتوگونی‌های اولیه 35 میکرون، ،در حال تکامل‌ اسپرماتوژنز اولیه 30 میکرون، تکامل یافته‌ اسپرماتوژنز میانی 25 میکرون، بالغ اسپرماتوژنز نهایی10 میکرون محاسبه شد.بر اساس آزمون T-TEST به منظور مقایسه اندازه سلول های جنسی در مراحل مختلف رسیدگی اختلاف معنی داری مشاهده شد. (05/0P<) بر اساس آزمون توکی میزان میانگین اندازه سلول جنسی در مرحله I از میزان بیشتری برخوردار بوده است . پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2237 - بررسی برخی پارامترهای سرمی مولدین ماهی بنی در اوزان مختلف
مژگان خدادادی مهسا انصاری رحیم پیغان غلامحسین محمدی مهدی رئیسی

مطالعه حاضر با هدف مشخص کردن سطح برخی فاکتورهای سرمی ماهیان مولد بمنظور دستیابی به اطلاعات جدید در زمینه تغییرات فیزیولوژیک ناشی از تولید مثل و تاثیر فعالیتهای تولید مثلی بر شاخص های سرمی انجام پذیرفت. در این مطالعه مجموعا 42 عدد ماهی شامل 24 عدد مولد ماده و 18 عدد نر ک چکیده کامل

مطالعه حاضر با هدف مشخص کردن سطح برخی فاکتورهای سرمی ماهیان مولد بمنظور دستیابی به اطلاعات جدید در زمینه تغییرات فیزیولوژیک ناشی از تولید مثل و تاثیر فعالیتهای تولید مثلی بر شاخص های سرمی انجام پذیرفت. در این مطالعه مجموعا 42 عدد ماهی شامل 24 عدد مولد ماده و 18 عدد نر که بطور تصادفی انتخاب شده بود مورد بررسی قرار گرفتند. نمونه های خون از ماهیان مولد مرکز تکثیر و پرورش دشت آزادگان و در فاصله کوتاهی پیش از عملیات تخم گیری و پس از بیهوشی با عصاره گل میخک اخذ شد. پس از جدا کردن سرم، جهت اندازه گیری فاکتورهای سرمی به آزمایشگاه ارسال گردید. بررسی آزمایشگاهی نشان داد که میانگین کلی میزان کلسترول، گلوکز، کورتیزول، سدیم، پتاسیم، ازت اوره خون، ایمنوگلوبولین M در 42 ماهی مذکور به ترتیب00/63±07/247، 14/50±85/17، 24/12±91/40، 93/±07/5، 80/7±09/139، 68%±57/2، 66/0±46/1، 62/47±8/62 میلی گرم در دسی لیتر بود. رابطه سطح فاکتورهای سرمی با جنس و همچنین با تغییر شاخص های بیومتری ماهی نیز مورد بررسی قرار گرفت. نتایج بدست آمده نشان دهنده اختلاف معنی دار میزان ایمنوگلبولین M در دو جنس نر و ماده است ( 05/0 P<). ولی سایر پارامترها اختلاف معنی داری در دو جنس نر و ماده ندارند( 05/0 P<. در مورد فاکتورهای پتاسیم، پروتئین تام و ایمنوگلبولین M نیز اختلاف معنی داری در ماهیان با اوزان و طول مختلف مشاهده می شود (05/0P<). پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2238 - بررسی تغییرات زمانی-مکانی نسبت‌زی توده فیتوپلانکتون/ زئوپلانکتون در سواحل ایرانی حوزه جنوبی دریای خزر
حسن نصراله زاده ساروی آسیه مخلوق مژگان روشن طبری فرشته اسلامی

فشارهای آنتروپوژنیک و یوترفیکاسیون به ساختار و عملکرد تجمع های پلانکتونی و نیز نسبت زی توده فیتوپلانکتون به زئوپلانکتون (BPhyt/BZp) دراکوسیستم آسیب می رسانند. در این مقاله تغییرات نسبت BPhyt/BZp بعنوان یکی از اثرهای فشارهای آنتروپوژنیک بر شبکه غذایی دریای خزر مورد بررسی چکیده کامل

فشارهای آنتروپوژنیک و یوترفیکاسیون به ساختار و عملکرد تجمع های پلانکتونی و نیز نسبت زی توده فیتوپلانکتون به زئوپلانکتون (BPhyt/BZp) دراکوسیستم آسیب می رسانند. در این مقاله تغییرات نسبت BPhyt/BZp بعنوان یکی از اثرهای فشارهای آنتروپوژنیک بر شبکه غذایی دریای خزر مورد بررسی قرار گرفته است. این مطالعه بصورت فصلی بر روی نمونه های بدست آمده در 8 نیم خط در حوزه جنوبی دریای خزر در سال 1388 انجام گرفته است. نتایج نشان داد که نه تنها جمعیت، بلکه ترکیب گونه‌ای نیز اثر زیادی در تغییرات نسبت BPhyt/BZp داشته است. به طوری که در تابستان با افزایش شدید جمعیت گونه های سبک وزن از سیانوباکتریا نسبت BPhyt/BZp (4)کاهش یافت در حالی که در زمستان با افزایش گونه های زنجیره ای از باسیلاریوفیتا نسبت BPhyt/BZp (11)افزایش نشان داد. اما از نظر مکانی در طی سال اگر چه منطقه غربی دارای میزان کمتری از نسبت فوق بود ولی تفاوت چندانی با منطقه شرقی و مرکزی نداشته است. مقایسه نسبت های بدست آمده در سال 1388 با سال های 1374 و 1375 (دوره های ثبات اکوسیستم) به ترتیب بیانگر 3 و 7 برابر افزایش بوده است. نتیجه اینکه، افزایش میزان این شاخص به همراه دیگر شواهد از قبیل افزایش شاخص تنوع گونه‌ای شانون در فیتوپلانکتون و کاهش آن در زئوپلانکتون بیانگر نامناسب بودن فرایند مصرف (چرا) و انتقال انرژی از فیتوپلانکتون به زئوپلانکتون است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2239 - تجلیل و تجلید
سارا مصلحی

هنرهای مرتبط با کتاب آرایی و کتاب سازی تاریخی به قدمت تاریخ مجموعه های نگارشی دارند. کتاب آرایی یکی از هنرهای شاخصی است که هنر ایران را از هنر جهان های دیگر متمایز می کند، تجلید به عنوان یکی از این هنرها به گونه های متفاوتی از جلدسازی منتهی شد، جلدهایی که نه تنها نقش مح چکیده کامل

هنرهای مرتبط با کتاب آرایی و کتاب سازی تاریخی به قدمت تاریخ مجموعه های نگارشی دارند. کتاب آرایی یکی از هنرهای شاخصی است که هنر ایران را از هنر جهان های دیگر متمایز می کند، تجلید به عنوان یکی از این هنرها به گونه های متفاوتی از جلدسازی منتهی شد، جلدهایی که نه تنها نقش محافظت و نگهداری اوراق از آفات برون و فرسودگی را بر عهده داشتند بل در مواردی مظهر درون مایه موضوعی کتاب هستند. مجلدان برای تجلّی این سیرت در صورت کتاب از هنرهای مختلفی از قبیل تذهیب، تشعیر، سوخت ، معّرق، منبّت، زیر لاکی و ... بهره گرفته اند. طی سده ها این هنرها به بالاترین درجه ازفندهای تجلید منتهی شدند و امروزه سنت ساخت بعضی از این جلدها هنوز قابل پی جویی است. این وجیزه به سیر تاریخی رشد این هنرها و معرفی انواع آن می پردازد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2240 - مطالعه تنوع پاتوتایپ‌ها و عوامل بیماری‌زایی قارچ Puccinia striiformis West. f.sp. tritici عامل بیماری زنگ زرد گندم در ایران
علیرضا نیازمند فرزاد افشاری

سابقه و هدف: بیماری زنگ زرد گندم از بیماری&zwnj;های مهم گندم است که بر حسب شرایط آب و هوایی و در طی سال&zwnj;های مختلف جمعیت&zwnj;های آن دارای تنوع پاتوتایپی زیادی می&zwnj;باشد. هدف از این پژوهش، تعیین پاتوتایپ&zwnj;های قارچ عامل بیماری در مناطق مختلف آب و هوایی ایران و چکیده کامل

سابقه و هدف: بیماری زنگ زرد گندم از بیماری&zwnj;های مهم گندم است که بر حسب شرایط آب و هوایی و در طی سال&zwnj;های مختلف جمعیت&zwnj;های آن دارای تنوع پاتوتایپی زیادی می&zwnj;باشد. هدف از این پژوهش، تعیین پاتوتایپ&zwnj;های قارچ عامل بیماری در مناطق مختلف آب و هوایی ایران و بررسی تغییرات پاتوتایپ&zwnj;ها در طی دو سال متوالی می&zwnj;باشد. مواد و روش&zwnj;ها: در بهار سال&zwnj;های 1387 و 1388، تعداد 29 جدایه زنگ زرد بر اساس پراکندگی و شرایط آب و هوایی از برگ&zwnj;های آلوده گندم از مناطق مختلف ایران جمع&zwnj;آوری گردید. پس از تکثیر یوریدینیوسپورها در شرایط گل&zwnj;خانه&zwnj;ای و روی رقم حساس بولانی، جدایه&zwnj;ها روی 29 رقم افتراقی مایه&zwnj;زنی شدند و بر حسب واکنش ارقام افتراقی پاتوتایپ، توان بیماری&zwnj;زایی و عوامل بیماری&zwnj;زایی هر جدایه تعیین گردیدند. یافته&zwnj;ها: از مجموع 29 جدایه جمع&zwnj;آوری شده زنگ زرد گندم، 19 پاتوتایپ شناسایی و در برخی از مناطق پاتوتایپ&zwnj;های مشابه 6E2A+، 6E6A+،6E130A+ و6E150A+ تعیین گردیدند. در سال 1387، جدایه اهوازII و جدایه قراخیل به ترتیب با داشتن فاکتوربیماری&zwnj;زایی برای 12 و 5 ژن مقاومت به بیماری زنگ زرد گندم به عنوان جدایه&zwnj;های با بالاترین و پایین&zwnj;ترین توان بیماری&zwnj;زایی شناسایی شدند. در سال 1388، بالاترین توان بیماری&zwnj;زایی مربوط به جدایه طرقII با داشتن فاکتور بیماری&zwnj;زایی برای 10 ژن مقاومت و جدایه&zwnj;های مربوط به بروجرد و بایع&zwnj;کلاII با داشتن فاکتور بیماری&zwnj;زایی برای 4 ژن مقاومت به عنوان جدایه&zwnj;هایی با پایین&zwnj;ترین توان بیماری&zwnj;زایی شناخته شدند. نتیجه&zwnj;گیری: با توجه به عدم وجود فاکتور&zwnj;های بیماری&zwnj;زایی برای ژن&zwnj;های مقاومت Yr1، Yr3، Yr4 و Yr10 در برنامه&zwnj;های اصلاحی گندم می&zwnj;توان از این ژن&zwnj;ها در تمام مناطق ایران استفاده نمود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2241 - غربالگری باکتری‌های بومی مولد ال-گلوتامیناز و تولید آنزیم به وسیله تخمیر غوطه‌ور
مریم رنجبر مبارکه محسن مبینی دهکردی علی اصغر رستگاری

سابقه و هدف: ال-گلوتامیناز آنزیمی است که به دلیل کاربرد گسترده در صنایع دارویی و غذایی در سال&zwnj;های اخیر بسیار مورد توجه قرار گرفته است. این آنزیم یکی از مهم&zwnj;ترین آنزیم&zwnj;های درمانی است که برای درمان لوسمی استفاده می&zwnj;شود. این مطالعه با هدف جداسازی و شناس چکیده کامل

سابقه و هدف: ال-گلوتامیناز آنزیمی است که به دلیل کاربرد گسترده در صنایع دارویی و غذایی در سال&zwnj;های اخیر بسیار مورد توجه قرار گرفته است. این آنزیم یکی از مهم&zwnj;ترین آنزیم&zwnj;های درمانی است که برای درمان لوسمی استفاده می&zwnj;شود. این مطالعه با هدف جداسازی و شناسایی باکتری&zwnj;های بومی مولد آنزیم ال-گلوتامیناز و بررسی کمی فعالیت آنزیم در شرایط تخمیر غوطه ور، به منظور تعیین بهترین جدایه از نظر فعالیت آنزیم انجام گرفت. مواد و روش&zwnj;ها: باکتری&zwnj;های تولید کننده ال-گلوتامیناز از نمونه&zwnj;های خاک و آب رودخانه زاینده رود و کارون و حوضچه پرورش ماهی جداسازی شدند. جدایه&zwnj;ها به منظور تولید آنزیم ال-گلوتامیناز به کمک محیط مینی&zwnj;مال گلوتامین آگار (MGA) غربالگری شدند. تولید ال-گلوتامیناز در سیستم تخمیر غوطه&zwnj;ور با استفاده از محیط مینرال سالت گلوتامین (MSG) انجام شد و آنزیم تولید شده به صورت کمی اندازه&zwnj;گیری گردید. بهترین جدایه مولد آنزیم به وسیله ی ویژگی های ریخت شناسی و تست&zwnj;های بیوشیمیایی تعیین هویت شد. یافته&zwnj;ها: در این مطالعه 11 سویه باکتری مولد ال-گلوتامیناز جداسازی گردید. از این میان سویه CH3-GLU بیشترین تولید آنزیم را به میزان U/ml62/0±91/37 در دمای C°45 پس از 96 ساعت نشان داد. این جدایه به عنوان سویه&zwnj;ای از باسیلوس سوبتیلیس (Bacillus subtilis) شناسایی گردید. نتیجه گیری: نتایج این بررسی نشان داد که باکتری باسیلوس سوبتیلیس سویه CH3-GLU به عنوان یک سویه بومی پتانسیل بالایی در تولید ال-گلوتامیناز دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2242 - واکاوی چالش های دیه زن؛ با مطالعه تطبیقی فقه امامیه و سیاست کیفری ایران
مهدی جوهری طاهره عابدی تهرانی جلال جعفری

قرآن کریم در تعیین مقدار دیه زن و مرد سکوت اختیار نموده و در پرداخت دیه میان آن دو تفاوتی را قائل نشده است. از طرف دیگر، تساوی زن ومرد در اصل انسانیت و شخصیت بر اساس آیات و روایات دلالت می‌کند که قول به نابرابری دیه زن و مرد موجب استناد ظلم به خداوند باشد؛ در نظام حقوقی چکیده کامل

قرآن کریم در تعیین مقدار دیه زن و مرد سکوت اختیار نموده و در پرداخت دیه میان آن دو تفاوتی را قائل نشده است. از طرف دیگر، تساوی زن ومرد در اصل انسانیت و شخصیت بر اساس آیات و روایات دلالت می‌کند که قول به نابرابری دیه زن و مرد موجب استناد ظلم به خداوند باشد؛ در نظام حقوقی ایران، حکم جدیدی در قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 مقرر شده که سابقاً در قانون بیمه شخص ثالث مصوب 1387مشابه این حکم در دیه زنان صورت گرفته بود، این اقدام در قانون جدید مجازات اسلامی، بسیار مثبت ارزیابی می‌شود ولی کامل نیست چون هنوز دیه زن و مرد به صورت برابر متعین نشده‌است؛ این مقرره به این صورت تصویب شده است: در کلیه جنایاتی که مجنی علیه مرد نیست، معادل تفاوت دیه تا سقف دیه مرد از صندوق تأمین خسارت‌های بدنی پرداخت می‌شود.؛ نظر به ادله اشاره شده و با توجه به اینکه تفاوت دیه زن و مرد به طور صریح در قرآن کریم نیامده و نیز مخالفت روایات تفاوت دیه زن با مرد با کتاب و اصل عدالت قضایی و کرامت انسانی، باید درصدد رفع این چالش برآییم. با این اوصاف، همانطور که قانونگذار در ماده 554 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392دیه مسلمان و غیرمسلمان را بر مبنای نظر حکومتی ولی فقیه برابر قرار داده است، لذا در مورد دیه زن و مرد نیز با توجه به اقتضای عدالت قضایی و کرامت انسانی انتظار می‌رود که یک مقرره قانونی جهت برابری تدوین شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2243 - مطالعه تطبیقی تاثیر جهت نامشروع در اسناد تجاری در حقوق ایران و انگلستان با رویکرد توسعه آموزش علم حقوق
سمیه تفقدی زارع

یکی از شرایط اساسی صحت معاملات (مشروعیت جهت معامله) می باشد. بدین شکل که انگیزه نامشروع موجب بطلان قرارداد می گردد. جهت معامله در واقع هدف و انگیزه شخص از انعقاد قرارداد میباشد، هر شخصی از انجام معامله ای هدفی دارد که به منظور رسیدن به آن به تشکیل عمل حقوقی مبادرت مینما چکیده کامل

یکی از شرایط اساسی صحت معاملات (مشروعیت جهت معامله) می باشد. بدین شکل که انگیزه نامشروع موجب بطلان قرارداد می گردد. جهت معامله در واقع هدف و انگیزه شخص از انعقاد قرارداد میباشد، هر شخصی از انجام معامله ای هدفی دارد که به منظور رسیدن به آن به تشکیل عمل حقوقی مبادرت مینماید، اسناد تجاری محصول اراده اشخاص است، صدور، ظهرنویسی، ضمانت و قبول همگی به اختیار اشخاص و قصد آنها صورت می پذیرد. بنابراین اعمال حقوقی مزبور که حاصل توافق اراده ها است. در این مقاله تاثیر جهت نامشروع در خصوص اسناد تجاری دو کشور ایران و انگلستان مورد بررسی قرار گرفته است.یافته های تحقیق بیانگر این امر است که در حقوق ایران، جهت مشروع معامله یکی از شروط صحت اسناد تجاری است زیرا صدور اسناد تجاری در حکممعامله قلمداد می شود. در حقوق انگلیس اما تاکید بر حفظ نظم عمومی است. بدین معنا که جهت معامله نامشروع در صورت عدم رعایت نظم عمومی پذیرفته شده نیست. در این تحقیق از روش توصیفی تحلیلی استقاده شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2244 - خسارت ناشی از کاهش ارزش پول در حقوق ایران و انگلستان
سمیه تفقدی زارع

ارزش پول ، همواره در حال کاهش است و گسترش نقدینگی در جامعه، سبب کاهش قدرت خرید شده، بر اثر توّرم از ارزش حقیقی پول می کاهد؛ به گونه ای که اگر شخص، مدّت مدیدی عین پول خویش را در گوشه ای نگه دارد، فقط از نظر شکلی، پول خود را نگه داشته؛ ولی از نظر اقتصادی از ارزش تهی شده ا چکیده کامل

ارزش پول ، همواره در حال کاهش است و گسترش نقدینگی در جامعه، سبب کاهش قدرت خرید شده، بر اثر توّرم از ارزش حقیقی پول می کاهد؛ به گونه ای که اگر شخص، مدّت مدیدی عین پول خویش را در گوشه ای نگه دارد، فقط از نظر شکلی، پول خود را نگه داشته؛ ولی از نظر اقتصادی از ارزش تهی شده است. در سالهای اخیر که از یک طرف اکثر قرضها و معاملات مدت دار اشخاص حقیقی و حقوقی چون بانکها با پول رایج است و از طرف دیگر اقتصاد دچار تورم های بالاست، طلبکاران در اثر تأخیر تأدیه مواجه با خسارت کاهش ارزش بدهی می شوند. برخی اندیشمندان برای حل مشکل تأخیر تأدیه، به عنوان خسارت تمسک می کنند و معتقدند طلبکار حق دارد خسارتهای وارد از ناحیه تأخیر تأدیه به ویژه خسارت ناشی از کاهش ارزش پول را از تأخیر کننده دریکاهش کند؛ مخصوصاً اگر ضمن قرارداد به چنین حقی توافق کنند. هدف مقاله حاضر بررسی خسارات ناشی از کاهش ارزش پول در حقوق دو کشور ایران و انگلستان بوده و در پایان نیز مشترکات و تفاوتهای موجود در حقوق هر دو کشور ارائه خواهد شد. در این تحقیق از روش تحلیلی توصیفی استفاده شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2245 - مقایسه نظام حقوقی ایران با اسناد بین المللی در ارتباط با عدالت آموزشی در اقلیت های قومی مذهبی
انور یداللهی محمدحسین زارعی اسدالله یاوری

نظر به جایگاه آموزش در تعالی و پیشرفت جوامع، اسناد بین‌المللی و به تبعیت از آن نظام‌های حقوقی مختلف قواعدی را در راستای نیل به عدالت آموزشی تدوین نموده‌اند. با توجه به شرایط خاص اقلیت‌های مختلف و نیازهای خاص آموزشی آنها ممکن است عدالت آموزشی در خصوص این گروه‌ها به نحو م چکیده کامل

نظر به جایگاه آموزش در تعالی و پیشرفت جوامع، اسناد بین‌المللی و به تبعیت از آن نظام‌های حقوقی مختلف قواعدی را در راستای نیل به عدالت آموزشی تدوین نموده‌اند. با توجه به شرایط خاص اقلیت‌های مختلف و نیازهای خاص آموزشی آنها ممکن است عدالت آموزشی در خصوص این گروه‌ها به نحو مطلوب اعمال نشود. لذا در این خصوص نیاز به تدوین قوانین صریح و بدون ابهام است. با توجه به نوع پژوهش اخیر، ابتدا اطلاعات مورد نیاز گردآوری و تدوین شده است. این کار با استفاده از روش کتابخانه‌ای و فیش‌برداری انجام پذیرفته است. بعد از گردآوری داده‌ها، تجزیه و تحلیل اطلاعات انجام شده است. لذا روش مورد استفاده در پژوهش اخیر، روش توصیفی ـ تحلیلی بوده است. با بررسی‌های انجام شده مشخص است نظام حقوقی ایران همسو با اسناد بین‌المللی مقرراتی را در راستای اعمال عدالت آموزشی در مورد اقلیت‌ها وضع نموده است. این مقررات در سطح قانون اساسی و قوانین عادی قابل ملاحظه می‌باشد. در خصوص اقلیت‌های دینی میان اسناد بین‌المللی و مقررات داخلی هماهنگی کامل وجود ندارد. نظام حقوقی ایران اعمال عدالت آموزشی را در خصوص تمامی اقلیت‌های دینی به رسمیت نشناخته است. این امر ریشه در داشته‌های دینی دارد. این رویکرد نظام حقوقی ایران با توجه به مفادی از اسناد بین-المللی که به نوعی جواز این محدودیت را به دولت‌ها اعطا کرده‌اند قابل توجیه می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2246 - پدیده ریزگردها در ایران و نحوه مدیریت آن ها از منظر حقوق بین الملل
میرابراهیم صدیق مهدی جوهری سید مصطفی کازرونی

پدیده ریزگردها در یک دهه ی گذشته در استان های مختلف ایران روند افزایشی قابل توجهی داشته به گونه ای که امروزه به عنوان یک مقوله ضد امنیت ملی ، زیست و حیات شهروندان ایرانی و حتی گونه های جانوری و گیاهی را با مخاطرات عمده بهداشتی و زیست محیطی مواجه ساخته است . در این تحقیق چکیده کامل

پدیده ریزگردها در یک دهه ی گذشته در استان های مختلف ایران روند افزایشی قابل توجهی داشته به گونه ای که امروزه به عنوان یک مقوله ضد امنیت ملی ، زیست و حیات شهروندان ایرانی و حتی گونه های جانوری و گیاهی را با مخاطرات عمده بهداشتی و زیست محیطی مواجه ساخته است . در این تحقیق با توجه به قوانین بالادستی و پایین دستی ج.ا.ایران و تعهدات بین المللی دول منشاء ریزگردهای ورودی به ایران ، اقدامات مدیریتی و چالش های پیش رو در زمینه مبارزه و مدیریت ریزگردها را مورد بحث قرار خواهیم داد . نتیجه تحقیق حاضر بدین صورت است که علی رغم اقداماتی هم چون استقرار سپر یونی در خوزستان ، اعطای وام های تثبیت شن روان ، مالچ پاشی و نهال کاری و تامین حقابه با چالش های عمده ای چون احداث سدهای متعدد بر منابع آبخیز به ویژه سد مخرب گتوند ، انجام های طرح های انتقالی آب به مرکز ایران و عدم استفاده از ظرفیت های مردمی در حوزه مبارزه و مدیریت ریزگردها مواجه هستیم . پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2247 - بررسی تطبیقی فرآیند قانونی تجاری سازی حق اختراعات در ایران و انگلستان
دکتر مصطفی ماندگار محمود رنجبر

تجاری سازی حق اختراع ، فرآیندی پراهمیت برای مخترعان ، شرکت های خریدار و حتی عموم مردم بوده که در هر نظام حقوقی از جمله ایران و انگلستان ، شیوه ها و آثار متفاوتی بر آن بار است . در مقاله حاضر با استناد به قوانین داخلی و بین المللی در حوزه ی تجاری سازی حق اختراع در ایران چکیده کامل

تجاری سازی حق اختراع ، فرآیندی پراهمیت برای مخترعان ، شرکت های خریدار و حتی عموم مردم بوده که در هر نظام حقوقی از جمله ایران و انگلستان ، شیوه ها و آثار متفاوتی بر آن بار است . در مقاله حاضر با استناد به قوانین داخلی و بین المللی در حوزه ی تجاری سازی حق اختراع در ایران و انگلستان به این پرسش پاسخ می دهیم که شیوه ها و آثار تجاری سازی حق اختراعات در این دو نظام حقوقی چه نقاط شباهت و تفاوتی دارد ؟ نتیجه ی تحقیق حاضر بدین صورت است که علی رغم برخی شباهت ها مانند شرایط مشابه ثبت اختراعات ، اما در سایر زمینه ها مانند تجاری سازی اختراعات مشترک ، حق تقدم در اختراعات ، امکان اعطای مجوز اجباری ، اراده طرفین نسبت به تجاری سازی اختراعات و ... تفاوت های مهمی در زمینه ی تجاری سازی حق اختراعات در دو نظام مشاهده می شود جدا از این مطلب که در نظام حقوقی ایران ، ضعف ها در دو حوزه ی نظری و قانونی در این راستا مشهود است . پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2248 - مقررات زدایی در صنعت برق جمهوری اسلامی ایران
زینب عصمتی تهمینه عدالتجو

وجود مقررات دست و پاگیر در صنعت برق به عنوان معضلی در راه رشد و توسعه کشورها شناخته شده است از این رو مقررات زدایی از جمله روش هایی است که در دهه های اخیر به عنوان عاملی برای رفع مشکلات موجود در مسیر پیشرفت صنعت برق اهمیت پیدا کرده است . از این رو هدف اصلی پژوهش تبیین م چکیده کامل

وجود مقررات دست و پاگیر در صنعت برق به عنوان معضلی در راه رشد و توسعه کشورها شناخته شده است از این رو مقررات زدایی از جمله روش هایی است که در دهه های اخیر به عنوان عاملی برای رفع مشکلات موجود در مسیر پیشرفت صنعت برق اهمیت پیدا کرده است . از این رو هدف اصلی پژوهش تبیین مقررات زدایی در صنعت برق جمهوری اسلامی ایران است. در این مقاله ضمن بررسی مفهوم ،آثار و راهبردها ی مقررات زدایی ،جایگاه مقررات زدایی در قانون اجرای سیاست های کلی اصل 44 و برنامه های توسعه مطرح و در نهایت مشکلات پیش رو صنعت برق جمهوری اسلامی ایران مورد بررسی قرار می گیرد . نتایج حاصل از تحقیق نشان می دهد که مقررات کنونی،حوزه فعالیت در صنعت برق را تا حدودی محدود کرده و با وجود آنکه تلاش های گسترده ایی در صنعت برق صورت گرفته است اما هنوز نتوانسته است زمینه های مساعدی را برای تحقق مقررات زدایی به وجود اورد . از آین رو تدوین برنامه های لازم مبنی بر اصلاح فرایندهای صدور مجوز فعالیت های اقتصادی و همچنین حذف مقررات زائد و در عین حال تدوین قوانین جدید برای توسعه فعالیت های صنعت برق ضروری و اجتناب ناپذیر است . پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2249 - نهاد دادسرا و تشکیلات آن در حقوق ایران و دیوان کیفری بین المللی
طاهره عابدی تهرانی محمدرضا کونانی رامین آریا

دادسرا یکی از مهمترین ارکان نظام قضایی هر کشور به شمار می آید. در ایران بعد از انقلاب مشروطه و تأسیس دادگاههای عرفی ، دادسرا تحت عنوان ”اداره مدعی العموم“ از مهمترین نهادهای کیفری محسوب شد که سابقه تشکیل آن به قانون اصول تشکیلات عدلیه مصوب 1306 بر می گردد. د چکیده کامل

دادسرا یکی از مهمترین ارکان نظام قضایی هر کشور به شمار می آید. در ایران بعد از انقلاب مشروطه و تأسیس دادگاههای عرفی ، دادسرا تحت عنوان ”اداره مدعی العموم“ از مهمترین نهادهای کیفری محسوب شد که سابقه تشکیل آن به قانون اصول تشکیلات عدلیه مصوب 1306 بر می گردد. دادستان، مهمترین مقام نهاد دادسرا است، و وظایف و اختیارات مهمی از مرحله کشف جرم تا مرحله صدور کیفرخواست را که شامل مراحل تحقیقات مقدماتی و تعقیب است، دارا می باشد. در دیوان کیفری بین المللی نیز که شامل چهار رکن مهم و اساسی می باشد، دادسرا به عنوان مهمترین رکن این دیوان می باشد که در رأس آن دادستان انجام وظیفه می نماید. دادستان در دیوان کیفری بین المللی وظایف و اختیارات بیشتری را نسبت به دادستان ایران دارا می باشد، زیرا که دادستان دیوان کیفری بین المللی وظیفه تحقیق و تعقیب را شخصاً بر عهده دارد. همچنین در دیوان کیفری بین المللی دادستان در انجام وظایف خود از نظارت بیشتری نسبت به دادستان در نظام کیفری ایران برخوردار می باشد. هدف اصلی در این مقاله بررسی دادسرا و تشکیلات آن در دو نظام حقوقی ایران و دیوان کیفری بین المللی می باشد که به آن خواهیم پرداخت. کلید واژه: دادسرا، دادستان، حقوق ایران، دیوان بین المللی کیفری پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2250 - صلاحیت دادگاههای ایران در طلاق ایرانیان مقیم خارج از کشور
بهشید ارفع نیا

دکتر بهشید ارفع نیا * صلاحیت دادگاههای ایران در طلاق ایرانیان مقیم خارج از کشور چکیده در قوانین مربوط به حمایت خانواده که تا پیش از سال 1391 در ایران وجود داشته ، توجه چندانی به زوجین ایرانی مقیم خارج از کشور نشده بود و اغلب مشکلاتی برای این قبیل هم وطنان پیش می آمد چکیده کامل

دکتر بهشید ارفع نیا * صلاحیت دادگاههای ایران در طلاق ایرانیان مقیم خارج از کشور چکیده در قوانین مربوط به حمایت خانواده که تا پیش از سال 1391 در ایران وجود داشته ، توجه چندانی به زوجین ایرانی مقیم خارج از کشور نشده بود و اغلب مشکلاتی برای این قبیل هم وطنان پیش می آمد . از این رو قانون حمایت خانواده مصوب 1/12/91 از یک سو جهت رعایت حال اتباع ایرانی مقیم در کشورهای خارجی و از سوی دیگر جهت توسعه بخشیدن به صلاحیت دادگاههای ایران ، مقررات خاصی را در مورد صلاحیت دادگاههای ایران وضع نموده است که با قوانین دادرسی مدنی تفاوتهایی دارد به طوری که می توان گفت قانونگذار در این خصوص در دو منظوری که فوقا" بیان شد ، موفق بوده است . واژگان کلیدی : طلاق ایرانیان ، صلاحیت دادگاههای ایران ، ایرانیان مقیم کشورهای خارجی ، قانون حمایت خانواده 1/12/91 * - دانشیار دانشکده حقوق دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز و وکیل دادگستری Bearfania@gmail.com پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2251 - بررسی سوء نیت در اقسام جنایت در فقه و حقوق ایران
پیمان رستمیان محمدحسین حجاریان حسنعلی موذن زادگان

زمانی که انسانی با سوء نیت و اراده آزاد دست به ارتکاب‌ عملی ضداجتماعی به نـام جرم می زند ،عدالت و حفظ نظم اجتماع ایجاب‌ می‌کند تا مجازات قـانونی‌ در‌ مورد وی اعمال گردد. با تطور تاریخی و ایجاد تحول در مفهوم جرم و جنایت در نظام های حقوقی مختلف، نقش عنصر روانی جرم در امکا چکیده کامل

زمانی که انسانی با سوء نیت و اراده آزاد دست به ارتکاب‌ عملی ضداجتماعی به نـام جرم می زند ،عدالت و حفظ نظم اجتماع ایجاب‌ می‌کند تا مجازات قـانونی‌ در‌ مورد وی اعمال گردد. با تطور تاریخی و ایجاد تحول در مفهوم جرم و جنایت در نظام های حقوقی مختلف، نقش عنصر روانی جرم در امکان اعمال مجازات و یا چگونگی انجام مجازات، حائز اهمیت گردید و به تبع آن سوء نیست و یا حسن نیت نیز مطرح شده اند این موضوع در نظام حقوقی ایران و فقه اسلامی نیز جایگاه مهمی یافته است. لذا مقاله حاضر که در صدد بررسی سوء نیت در اقسام جنایت در فقه و حقوق ایران است پس از بسط فضای مفهومی موضوع تحقیق، موضوع سوء نیت را را مورد بررسی قرار خواهد داد.مطابق با مستندات موضوعی ارائه شده در این مقاله، روش تحقیق، توصیفی-تحلیلی و روش گردآوری اطلاعات در این مقاله، کتابخانه‌ای می‌باشد که از نوع مطالعات اسنادی داده‌های تحقیق گردآوری‌شده و با استفاده از روش تحلیل متون فقهی- حقوقی مورد تحلیل و توصیف قرارگرفته است پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2252 - بایسته‌های فقهی و قانونی تصدی ریاست دیوان عدالت اداری: با نگاهی به قانون فرانسه
رسول یزدانی منوچهر توسلی نائینی مسعود راعی

10.30495/alr.2022.1959252.2376

زمینه و هدف: دیوان عدالت اداری را می‌توان یکی از سازوکارهای کنترلی و نظارتی مهم جلوگیری از نقض قانون اساسی برشمرد. در این میان نقش رئیس دیوان عدالت اداری از اهمیت بسزایی برخوردار است. بر این اساس در این پژوهش به این امر می‌پردازیم که چه بایسته‌های فقهی و قانونی برای تصد چکیده کامل

زمینه و هدف: دیوان عدالت اداری را می‌توان یکی از سازوکارهای کنترلی و نظارتی مهم جلوگیری از نقض قانون اساسی برشمرد. در این میان نقش رئیس دیوان عدالت اداری از اهمیت بسزایی برخوردار است. بر این اساس در این پژوهش به این امر می‌پردازیم که چه بایسته‌های فقهی و قانونی برای تصدی ریاست دیوان عدالت اداری در نظام حقوقی ایران وجود دارد؟ در این راستا نگاهی نیز به قانون فرانسه خواهم داشت.روش: پژوهش حاضر با روش توصیفی- تحلیلی انجام‌شده است.یافته‌ها و نتایج: برای تصدی ریاست دیوان عدالت اداری بر طبق مر و نص قانون، تنها شرط لازم، سابقه قضایی بیش از 27 سال است. در کنار این شرط، وصف دیگری در متون قانونی مطرح نشده است. اما در سپردن صلاحیت‌ها و بیان شرح وظایف ریاست این دیوان، به نظر می‌رسد تصویری که قانون‌گذار از ریاست دیوان در ذهن داشته است، علاوه بر تبحر حقوقی و قضایی، تخصص فقهی و مدیریتی را نیز در خود جای می‌دهد. این مقاله با بررسی متون قانون ازجمله آیین دادرسی و تشکیلات دیوان عدالت اداری، قانون نظام هماهنگ پرداخت و قانون مدیریت خدمات کشور و نیز با تفسیر ماهوی از اصل حاکمیت قانون، در کنار استفاده از قواعد و اصول فقهی همچون قاعده منع تقدیم افضل بر فاصل، به این نتیجه می‌رسد که سکوت قانون در بیان شرایط فقهی و مدیریتی لازم برای ریاست دیوان عدالت اداری، از الزام در نظر گرفتن این صفات برای انتصاب افراد به این منصب نمی‌کاهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2253 - مطالعه تطبیقی تحدید حقوق زنان ناشی از عقد نکاح
مهدی یوسفی صادقلو لیلا پورمحمدعلی

10.30495/alr.2021.677225

نظام حقوقی ایران مانند بسیاری از نظام‌های حقوقی دنیا اهمیت ویژه ای نسبت به نهاد خانواده قائل است. موضوع نکاح از مهمترین موضوعات قانون مدنی است که در کتاب هفتم (مواد ۱۰۴۵ تا ۱۰۶۱ قانون مدنی) به آن پرداخته شده است. کرامت زنان ایرانی زمینه ساز شکوفایی جامعه خواهد شد و نبای چکیده کامل

نظام حقوقی ایران مانند بسیاری از نظام‌های حقوقی دنیا اهمیت ویژه ای نسبت به نهاد خانواده قائل است. موضوع نکاح از مهمترین موضوعات قانون مدنی است که در کتاب هفتم (مواد ۱۰۴۵ تا ۱۰۶۱ قانون مدنی) به آن پرداخته شده است. کرامت زنان ایرانی زمینه ساز شکوفایی جامعه خواهد شد و نباید زنان ارجمند کشورمان؛ زیر سایه تعصبات و طرز فکرهای اشتباه قرار گیرند. با تمام این اوصاف و گفتمانی که همیشه جایگاه زنان را ستوده است ولی نمی‌توان از ظلم‌های مختلفی که به جامعه زنان کشورمان می‌شود، به راحتی عبور کرد. اما با همه این کاستی‌ها که بایستی مرتفع شده و زن ایرانی به جایگاه حقیقی خود دست پیدا کند ولی نباید از حق و حقوقی که زنان در بخش‌هایی از زندگی اجتماعی در ایران برخوردارند غافل شویم. حق زنان در کشورمان؛ حقوق مربوط به عقد نکاح است که قوانین جاری کشور در اختیار زنان قرار داده است. متاسفانه بسیاری از زنان ایرانی از حق زنان در ازدواج و عقد نکاح اطلاع کاملی ندارند و همین نقصان؛ سبب مظلوم واقع شدن زنان می‌شود. مسئله ازدواج و عقد نکاح به عنوان یکی از مقدس‌ترین امور مربوط به زندگی اجتماعی شناخته می‌شود که در مبانی فرهنگ ایرانی اسلامی، از آن به عنوان ستون‌های مقدس جامعه یاد شده است. بر اساس ماده ۱۱۱۹ ق.م جمهوری اسلامی‌ایران؛ زن به هنگام عقد می‌تواند هر شرطی را که مخالف مقتضای ذات عقد نباشد، پیش بینی و بر مرد اعمال کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2254 - بررسی فقهی حقوقی ابزار مشتقه سوآپ ومقایسه آن با نهادهای مشابه درحقوق ایران
صغری چهره نژاد داوود اندرز

10.30495/alr.2020.677227

هدف اصلی پژوهش بررسی فقهی حقوقی ابزار مشتقه سوآپ و مقایسه آن با عقود معینه و نهادهای مشابه حقوقی در ایران جهت استفاده از این قرارداد دربازار بورس و رفع خلا موجود در زمینه قراردادها است . بستر سازی و تدوین مبانی نظری جهت استفاده از آن جهت وضع قانون جامع و کاملی در خصوص ق چکیده کامل

هدف اصلی پژوهش بررسی فقهی حقوقی ابزار مشتقه سوآپ و مقایسه آن با عقود معینه و نهادهای مشابه حقوقی در ایران جهت استفاده از این قرارداد دربازار بورس و رفع خلا موجود در زمینه قراردادها است . بستر سازی و تدوین مبانی نظری جهت استفاده از آن جهت وضع قانون جامع و کاملی در خصوص قرارداد‌ مشتقه سوآپ از اهداف اصلی تحقیق حاضر می‌باشد. وجود قوانین مربوط به قرارداد‌های مشتقه جهت استفاده قضات و وکلا برای حل اختلافات طرفین قرارداد بسیار ضروری می‌باشد. تحقیق حاضر خلاء قانونی موجود در این زمینه را برای استفاده قضات و وکلا و بورس اوراق بهادار و سایر سازمانها پر خواهد نمود.با بررسیهای جامع وآزمون فرضیات مشخص گردید که این قرارداد در قالب صلح دین به دین قرار دارد .همچنین معلوم گردید که سوآپ نرخ بهره متعارف غرب با اصول قرارداد‌های اسلامی وفقه شیعه منطبق نمی باشد و قرارداد سوآپ شباهت هایی با بیع تورق دارد اما بیع تورق محسوب نمی شود و قرارداد جدیدی می‌باشد که می‌توان با تصحیح شکل غربی این قرارداد را در قالب عقود اسلامی مورد استفاده قرار داد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2255 - انتقال مالکیت مبیع در بیع کلی فی الذمه درفقه امامیه, حقوق ایران و انگلیس
مهدی خندانی حمیدرضا علی کرمی وحید قاسمی عهد

مطابق قانون مدنی ایران, از آثار تسلیم مبیع می‌توان به انتقال مالکیت ( ضمان معاوضی) در مبیع کلی اشاره کرد. لذا در بیع کلی فی‌الذمه به لحاظ فقدان مبیع خارجی در حین انعقاد قرارداد , مالکیت کالای خارجی به مشتری منتقل نمی‌شود و مشتری صرفاً مالک مبیع به شکل کلی و در ذمه بایع چکیده کامل

مطابق قانون مدنی ایران, از آثار تسلیم مبیع می‌توان به انتقال مالکیت ( ضمان معاوضی) در مبیع کلی اشاره کرد. لذا در بیع کلی فی‌الذمه به لحاظ فقدان مبیع خارجی در حین انعقاد قرارداد , مالکیت کالای خارجی به مشتری منتقل نمی‌شود و مشتری صرفاً مالک مبیع به شکل کلی و در ذمه بایع می‌باشد. در حقوق انگلیس مبیع کلی فی‌الذمه به شیوه توصیف, نمونه یا مناسب بودن به منظور هدف خاص تعیین می‌شود. مقاله حاضر به بررسی انتقال مالکیت بیع کلی فی‌الذمه درفقه امامیه, حقوق ایران و انگلیس پرداخته است. آنچه که ناقل مالکیت است تخصیص و تعیین کالا در رابطه با قرارداد طرفین است نه تسلیم. لذا تسلیم کاشف از انتقال مالکیت کالایی است که به قرار داد اختصاص داده می شود . موضوع مهمی که در این تحقیق مورد سوال و بررسی قرار گرفته این است که انتقال مالکیت مبیع در بیع کلی فی‌الذمه درفقه امامیه, حقوق ایران وانگلیس به چه صورت است؟ و یافته‌های تحقیق بیانگر این امر است که درحقوق انگلیس زمان انتقال مالکیت در بیع معین و نامعین با همدیگر تفاوت دارند. و زمان انتقال از زمان تخصیص و تعیین کالای مطابق قرارداد طرفین می باشد .اما در فقه امامیه و حقوق ایران، دربیع کلی فی الذمه زمان انتقال مالکیت با وقوع عقد بیع قابل تحقق است مگر در موارد استثناء که با تسلیم مبیع مالکیت انتقال می یابد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2256 - عدالت به مثابه مبنای حاکمیت قانون در نظام حقوقی ایران
سید محمد علی آل محمد قدرت الله نوروزی منوچهر توسلی نائینی

یکی از اصلی‌ترین مباحث در حوزه حقوق عمومی بررسی جایگاه حاکمیت قانون در نظام حقوقی است. اهمیت این اصل در نظام حقوقی به نقشی بر می‌گردد که این اصل در تضمین حقوق و آزادی‌های اساسی مردم دارد. می‌توان مفهوم حاکمیت قانون را با حداقل مؤلفه تشکیل دهنده آن به معنای تبعیت تمام آح چکیده کامل

یکی از اصلی‌ترین مباحث در حوزه حقوق عمومی بررسی جایگاه حاکمیت قانون در نظام حقوقی است. اهمیت این اصل در نظام حقوقی به نقشی بر می‌گردد که این اصل در تضمین حقوق و آزادی‌های اساسی مردم دارد. می‌توان مفهوم حاکمیت قانون را با حداقل مؤلفه تشکیل دهنده آن به معنای تبعیت تمام آحاد جامعه بخصوص زمامداران از قانون تعریف کرد. تئوری حاکمیت قانون درباره نحوه تصویب و محتوای قانون ساکت است و راه را برای نظرات گوناگون باز گذاشته است. بر این اساس هر نظام حقوقی بر اساس جهان بینی مورد قبول خود برداشت خاصی از حاکمیت قانون را به عنوان برداشت غالب پذیرفته است. یکی از مبانی اصل حاکمیت قانون برابری است. حال سوال اساسی این است که جایگاه اصل برابری در نظام حقوقی جمهوری اسلامی ایران چیست؟ با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی این نتیجه بدست آمد که برابری در نظام حقوقی ایران متاثر از جهانبینی اسلامی، در قالب تئوری کلی تر عدالت تفسیر و به رسمیت شناخته شده است. در نظام حقوقی ایران برابری به عنوان شرط لازم در شکل گیری نظام حقوقی مبتنی بر حاکمیت قانون دارای اعتبار است اما عدالت به عنوان شرط کافی مبنای حاکمیت قانون در نظام حقوقی ایران را تشکیل می دهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2257 - استثنائات اصل صلاحیت سرزمینی دررسیدگی به جرائم اتباع بیگانه در ایران با عنایت به قانون مجازات اسلامی 1392
منوچهر توسلی نائینی

10.30495/alr.2021.1945693.2221

زمینه و هدف: حضور اتباع بیگانه در ایران تحت عناوینی مانند مسافر، دیپلمات، پناهنده، مهاجر، آواره و ارتکاب جرائم توسط بعضی از آنان در قلمرو ایران که در سال‌های اخیر نمود بیشتری یافته، این سؤال را مطرح می‌سازد که چگونه اصل صلاحیت سرزمینی که در ماده 3 قانون مجازات اسلامی تص چکیده کامل

زمینه و هدف: حضور اتباع بیگانه در ایران تحت عناوینی مانند مسافر، دیپلمات، پناهنده، مهاجر، آواره و ارتکاب جرائم توسط بعضی از آنان در قلمرو ایران که در سال‌های اخیر نمود بیشتری یافته، این سؤال را مطرح می‌سازد که چگونه اصل صلاحیت سرزمینی که در ماده 3 قانون مجازات اسلامی تصریح‌شده را در مورد این افراد اعمال نمود و آیا می‌توان استثنائاتی را بر آن وارد نمود؟ بر اساس ماده اخیر قوانین جزایی درباره کلیه کسانی که در قلمرو حاکمیت زمینی، دریایی و هوایی جمهوری اسلامی ایران مرتکب جرم می‌شوند اعمال می‌شود... طبق این ماده قانونی صلاحیت دادگاه‌های جزائی محدود به حدود یک کشور بوده و دادگاه‌ها به تمام جرائمی که در یک کشور وقوع یابد، صلاحیت رسیدگی دارند؛ اعم از اینکه ارتکاب جرم توسط یکی از اتباع آن کشور و یا از اتباع کشورهای دیگر واقع ‌شده باشد. روش: مطالعات در این پژوهش به‌صورت کتابخانه‌ای و بر اساس روش توصیفی- تحلیلی به طبع قلم تقریر یافته است. یافته‌ها و نتایج: اجرای اصل مقرر در قانون مجازات اسلامی در عمل با استثنائاتی روبه‌رو است. ازجمله این استثناءها می‌توان به مصون‌بودن دیپلمات‌های خارجی از قوانین کیفری ایران، ارتکاب جرائم بین‌المللی توسط خارجیان در ایران و دارا بودن شرایط استرداد مجرمین در مورد مجرمی که در ایران در حال محاکمه است و… اشاره نمود. تحقیق اخیر چگونگی برخورد نظام کیفری کشور ایران با ارتکاب جرم فرد تبعه خارجه را بررسی و مشخص می‌نماید، نظام کیفری ایران هماهنگ با تحولات جامعه جهانی در زمینه برخورد با جرائم بیگانگان در قلمرو خود عمل می‌کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2258 - موانع اصل 139 قانون اساسی در مسیر الحاق به موافقت نامه تریپس
معصومه صدخسروی توکل حبیب زاده

مقاله حاضر که به روش تحلیلی – توصیفی و تطبیقی که مبتنی بر روش گردآوری اطلاعات به شیوه کتابخانه‌ای می‌باشد و با هدف واکاوی و استخراج موانع حقوقی موجود در مسیر الحاق ایران به موافقت نامه تریپس به انجام رسیده است، مبیّن یافته هایی است مبنی بر این که، مطالعه تطبیقی قا چکیده کامل

مقاله حاضر که به روش تحلیلی – توصیفی و تطبیقی که مبتنی بر روش گردآوری اطلاعات به شیوه کتابخانه‌ای می‌باشد و با هدف واکاوی و استخراج موانع حقوقی موجود در مسیر الحاق ایران به موافقت نامه تریپس به انجام رسیده است، مبیّن یافته هایی است مبنی بر این که، مطالعه تطبیقی قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، بخصوص اصل 139 این قانون با مفاد موافقت‌نامه تریپس، حاکی از آن است که در برخی حوزه‌ها خصوصاً مقوله ارجاع به داوری و حل و فصل اختلافات میان اعضاء، تطابق و همخوانی‌ای میان مفاد موافقت‌نامه تریپس با قانون اساسی ایران وجود ندارد؛ بطوریکه، حکم اصل 139 قانون اساسی ایران، در خصوص یک دسته خاص از دعاوی مربوط به دولت یا دستگاه‌های دولتی است و شامل هر نوع دعوی و اختلافی نمی‌گردد. در واقع شمول حکم این اصل بر اموال عمومی و دولتی است؛ لذا شرط مذکور، از شرایط موضوع قراداد داوری است و نه طرف قرارداد داوری. این در حالی است که در موافقت‌نامه تریپس، تأکید اصلی بر امر داوری و ارجاع دعاوی به داور، در صورت بروز هرگونه اختلاف میان اعضا می‌باشد و صرف نظر از موضوع، شروط حاکم بر داوری، راجع به طرف قرارداد داوری می‌باشد و بر مبنای آن، رجوع به امر داوری به منظور حل‌وفصل دعاوی از طرف اعضاء، مطرح است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2259 - ظرفیت‌های نظام حقوقی ایران در بهره‌مندی از سازمان‌های مردم‌نهاد به‌منظور فسادزدایی و شفافیت‌آفرینی
حمید رحیمی صابر نیاورانی محمد جلالی اسدالله یاوری

10.30495/alr.2020.671151

منظور از فساد در این پژوهش (فساد نهاد‌های دولتی و مسئولیتی)، سوءاستفاده از قدرت واگذار شده برای منافع شخصی است که برای مقابله و مبارزه با آن، راهکارهای متعددی در سطح ملی و فرا ملی وجود دارد. شفافیت آفرینی به مجموعه‌ای از اقدامات برای دسترسی و انتشار اطلاعات گویند. سازما چکیده کامل

منظور از فساد در این پژوهش (فساد نهاد‌های دولتی و مسئولیتی)، سوءاستفاده از قدرت واگذار شده برای منافع شخصی است که برای مقابله و مبارزه با آن، راهکارهای متعددی در سطح ملی و فرا ملی وجود دارد. شفافیت آفرینی به مجموعه‌ای از اقدامات برای دسترسی و انتشار اطلاعات گویند. سازمان های مردم نهاد (سمن) به ‌عنوان نهادهای مستقل از دولت می-توانند در راستای فساد زدایی و شفافیت ‌آفرینی نقش پررنگ و تاثیرگذاری داشته باشند. طبق مبانی قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، حاکمیت مردم و مشارکت عامه‌ی‌ آن‌ها در تعیین سرنوشت کشور مورد تأکید است. سمن ‌ها عینی ‌ترین نهاد مردمی مشارکتی‌ برای نیل به اهداف محوله هستند و مشارکت این نهادها در نظام حقوقی می تواند در کارآمدی و ایجاد اعتماد عمومی نقش برجسته‌ای ایفا کند. موانع فعالیت سمن ها شامل: عدم دسترسی کامل به فهرست دارایی ‌ها و ترازنامه‌ی مسئولین، التزام به پرداخت هزینه و صرف وقت، محدودیت قانونی و ... هست. مشارکت سازمان های مردم نهاد به عنوان یکی از عوامل حسن اداره‌ی کشور از جنبه ‌های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی به شمار می‌رود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2260 - بررسی تطبیقی بطلان قرارداد اجاره در باب تلف (اعم از عین و منافع) در حقوق ایران و فرانسه
بهروز نعمتی احمد شمس محمود عرفانی

امروزه در حقوق تعهدات، اصل ثبات یا استحکام قراردادها را، به عنوان یک قاعده کلی و عمومی به رسمیت می‌شناسند. نتیجه عملی این اصل، الزام طرفین به پایبندی به انجام تعهدات مندرج در قرارداد است. اگرچه ساده ترین راه برای پایان قرارداد، پایبندی و عمل طرفین به مفاد آن است، اما در چکیده کامل

امروزه در حقوق تعهدات، اصل ثبات یا استحکام قراردادها را، به عنوان یک قاعده کلی و عمومی به رسمیت می‌شناسند. نتیجه عملی این اصل، الزام طرفین به پایبندی به انجام تعهدات مندرج در قرارداد است. اگرچه ساده ترین راه برای پایان قرارداد، پایبندی و عمل طرفین به مفاد آن است، اما در برخی موارد، به دلایلی وفای به عهد دشوار و گاه غیر ممکن می‌گردد. عدم امکان اجرای قرارداد، ممکن است به سبب بی مبالاتی و تقصیر طرفین قرارداد، یا به گونه‌ای قابل انتساب به آنان باشد. این امکان نیز وجود دارد که متعاقدین نقشی در شرایط بوجود آمده نداشته باشند، به عبارت دیگر انجام نشدن تعهد، خارج از خواست و اراده آنان باشد. در هر صورت، ماحصل امر، چیزی جز انحلال قرارداد یا تعهد فی مابین نمی‌باشد. در این میان، عقد اجاره به عنوان عقدی تملیکی ( تملیک منفعت ) و معوض، از جمله عقودی به شمار می‌آید که آثار حقوقی انحلال بر آن بار می‌گردد؛ لذا می‌توان در شرایطی، با انحلال آن، توافق فی مابین موجر و مستأجر را بی‌اعتبار تلقی نمود، که بر مبنای قانون مدنی جمهوری اسلامی ایران، این مهم، از طریق اشکالی از انحلال، شامل، فسخ، بطلان و نیز پایان مدت اجاره امکان پذیر می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2261 - شرط مذکر بودن با رویکرد معتبر بودن آن در ریاست جمهوری ، قضاوت و مجلس خبرگان رهبری
مهدیرضا کولیوند تهمینه عدالتجو

در کشور ما بحث از مناصب سیاسی زنان سابقهای نزدیک به یک قرن دارد و همیشه موافقین و مخالفینی داشته است. عده ای از موافقین، حضور زنان در عرصه ‌های مدیریتی را برای بر هم زدن مناسبات جنسیتی لازم می دانند. از نگاه آنان زنان در طول تاریخ فرودست بوده‌ اند و حضور آنان در این عرص چکیده کامل

در کشور ما بحث از مناصب سیاسی زنان سابقهای نزدیک به یک قرن دارد و همیشه موافقین و مخالفینی داشته است. عده ای از موافقین، حضور زنان در عرصه ‌های مدیریتی را برای بر هم زدن مناسبات جنسیتی لازم می دانند. از نگاه آنان زنان در طول تاریخ فرودست بوده‌ اند و حضور آنان در این عرصه‌ ها، هم نشانگر رو به اصلاح بودن وضعیت زنان است و هم زمینه ‌ای برای آن. از سوی دیگر مدیریت ‌های کلان کشور تا حدود زیادی، گرفتار نگاه‌ های مردانه است و مدیران نمی ‌توانند مشکلات و نیازهای جامعه زنان یا اهمیت توجه به آن را به درستی درک کنند. از این رو حضور زنان در مدیریت‌ های کلان، زمینه ‌ای برای توجه هرچه بهتر به مشکلات این قشر را فراهم خواهد کرد. نواوری این پژوهش ابتدائا در نوع نگاه به فتاوای فقهی و مسائل سیاسی و اجتماعی حضور زنان از دیدگاه جامعهشناسی تاریخی است که این مسائل را در زمینه اجتماعی خود مورد بررسی قرار می دهد و سپس با دیدی تازه مساله ریاست جمهوری ، مرجعیت و شورای نگهبان و حضور زنان در این عرصه ها را در سالهای پس از انقلاب تحلیل میکند. در نتیجه از منظری صرفا فقهی و کلامی فاصله گرفته و بستر اجتماعی و پیامد‌های حقوقی این فتاوا را بررسی می کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2262 - قرادادهای منعقده در محیط اینترنت در حقوق ایران و فرانسه
محمد صحرائیان مهدی زارع

به طور کلی قراردادهای آنلاین، یا از طریق مبادله ایمیل با طرف مقابل و یا با پر کردن فرم مشخصی در وب‌سایت توسط یک طرف انجام می‌گیرند. در ضمن ممکن است قراردادهای آنلاین با ارایه‌ مفاد قرارداد به یک طرف و سپس درخواست کلیک بر روی کلمات “من موافقم” یا چیزی شبیه به چکیده کامل

به طور کلی قراردادهای آنلاین، یا از طریق مبادله ایمیل با طرف مقابل و یا با پر کردن فرم مشخصی در وب‌سایت توسط یک طرف انجام می‌گیرند. در ضمن ممکن است قراردادهای آنلاین با ارایه‌ مفاد قرارداد به یک طرف و سپس درخواست کلیک بر روی کلمات “من موافقم” یا چیزی شبیه به آن، توسط خواهان انجام ‌گیرد. بیشتر اوقات، قراردادهایی که به صورت آنلاین منعقد می‌شوند، توسط طرفین به امضا نمی‌رسند اما هر یک از طرفین قادرند یک نسخه از قرارداد را چاپ کنند. شایان ذکر است که برخی از کسب و کارهای اینترنتی اجازه می‌دهند امضاهای رمزدار مابین طرفینِ قرارداد مبادله شوند. از این رو، انعقاد قراردادهای اینترنتی، جلوه‌ای از نوآوری واقعی در عرصه قراردادهای حقوق سنتی است. امروزه، قراردادهای مصرف کننده، نقطه مشترک تقابل میان قابلیت سنتی تعادل قراردادی بین طرفین و ضرورت نظارت جامع تر نسبت به تعادل قراردادی است. از این رو، مذاکره الکترونیکی، ضرورت حمایت بیشتر از مصرف کننده را ایجاب می کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2263 - بررسی حقوقی نظارت بر صنعت بانکداری در عرصه جهانی شدن اقتصاد با تأکید بر اقتصاد مقاومتی
حمید اسدی جعفر جمالی

یکی از مسائل مهم جهانی شدن اقتصاد، میزان و سهم دخالت دولت در عرصه اقتصاد داخلی، با تحقق جهانی شدن است. برخی از متفکران به این نظر قائلند که با جهانی شدن اقتصاد، دولت ملی زائل شده و تأکید بر حاکمیت مطلق دولت امری نادرست خواهد بود. برخی دیگر معتقدند که با جهانی شدن، همچنا چکیده کامل

یکی از مسائل مهم جهانی شدن اقتصاد، میزان و سهم دخالت دولت در عرصه اقتصاد داخلی، با تحقق جهانی شدن است. برخی از متفکران به این نظر قائلند که با جهانی شدن اقتصاد، دولت ملی زائل شده و تأکید بر حاکمیت مطلق دولت امری نادرست خواهد بود. برخی دیگر معتقدند که با جهانی شدن، همچنان دولت ملی است که نقش اصلی را ایفا می نماید و از حاکمیت آن کاسته نمی شود. در میان این دو دسته از نظرات باید اذعان کنیم که با وجود تفکیک میان کشورهای غنی و فقیر، با جهانی شدن اقتصاد، دخالت دولت در عرصه اقتصاد مانند گذشته نخواهد بود و وظیفه دولت از ورود در اقتصاد به مدیریت و تنظیم-گری اقتصادی تغییر خواهد یافت. با پذیرفتن نظر سوم، مصداق نظارت دولت جمهوری اسلامی ایران بر نظام بانکداری مورد مطالعه قرار می‌گیرد تا میزان نظارت از بعد حقوقی بررسی شده و همچنین وضعیت حقیقی بررسی شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2264 - رویه قضایی در آلودگی های نفتی در حقوق ایران
سهراب سلیم زاده سوده شاملو

10.30495/alr.2021.677722

محیط دریاها با توجه اینکه محل زندگی جانوران ریادی می باشد، همچنین موقعیت های اقتصادی فراوانی که دارد همواره مورد تهدید آلودگی های نفتی قرار گرفته است.لذا در این تحقیق با روش تحلیلی- تو صیفی بدین موضوع پرداخته شد. با بررسی رویه قضایی موجود به نظر می رسد که حقوق بین المل چکیده کامل

محیط دریاها با توجه اینکه محل زندگی جانوران ریادی می باشد، همچنین موقعیت های اقتصادی فراوانی که دارد همواره مورد تهدید آلودگی های نفتی قرار گرفته است.لذا در این تحقیق با روش تحلیلی- تو صیفی بدین موضوع پرداخته شد. با بررسی رویه قضایی موجود به نظر می رسد که حقوق بین الملل از حقوق و رویه قضایی داخلی تأثیر پذیرفته و موضوعات مربوط به جبران خسارات ناشی از آلودگی های نفتی در محاکم داخلی رسیدگی می شود و محاکم داخلی نیز با اعمال صلاحیت ذاتی طبق قوانین داخلی و همچنین دریافت صلاحیت از منابع حقوق بین الملل همچون کنوانسیون حقوق دریاها ، کنوانسیون مسئولین مدنی ناشی از خسارات نفتی 1992 و ...رسیدگی می نماید هدف و غایت در نهایت توسعه و تحول حقوق محیط زیست خواهد بود . نوع مجازاتی که برای اقدام علیه محیط زیست در نظر گرفته میشود از جمله جریمه های سنگین میتواند جبران خسارت هم تلقی گردد . اقدام علیه محیط زیست در بسیاری از نظام های حقوقی داخلی جرم انگاری شده است و همچنین از دیوان بین المللی کیفری نیز خواسته شده تخریب محیط زیست به عنوان جنایت جنگی و جنایت علیه بشریت تلقی گردد.اما تا کنون مسئولیت کیفری اقدام علیه محیط زیست به طور جدی به رسمیت شناخته نشده است این در صورتی است که اقدام علیه محیط زیست خاصه آلودگی های نفتی آثار بسیار جبران ناپذیر و غیر قابل بازگشتی بر روی جاندارن و گونه های گیاهی دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2265 - بررسی استملاک اتباع بیگانه در حقوق ایران و فرانسه
الهام ایرجی زاده منوچهر توسلی نائینی علی رادان جبلی

10.30495/alr.2021.684635

زمینه و هدف: بحث استملاک اتباع بیگانه از موضوعات مهمی است که از لحاظ تطبیقی چندان مورد توجه قرار نگرفته است. در این مقاله به بررسی استملاک اموال غیرمنقول اتباع بیگانه در حقوق ایران و فرانسه پرداخته و به این سوال پاسخ می‌دهیم که پیرامون استملاک اتباع بیگانه در قانون ایرا چکیده کامل

زمینه و هدف: بحث استملاک اتباع بیگانه از موضوعات مهمی است که از لحاظ تطبیقی چندان مورد توجه قرار نگرفته است. در این مقاله به بررسی استملاک اموال غیرمنقول اتباع بیگانه در حقوق ایران و فرانسه پرداخته و به این سوال پاسخ می‌دهیم که پیرامون استملاک اتباع بیگانه در قانون ایران و در قانون فرانسه چه دیدگاهی وجود دارد؟روش‌شناسی: این مقاله به روش تحلیلی- توصیفی نگارش یافته است.یافته‌ها و نتایج: در حقوق ایران، طبق ماده 961 قانون مدنی ایران، اتباع خارجه بطور کلی از حقوق مدنی متمتع هستند مگر در موارد خاصی مانند حق تملک اموال غیرمنقول قانونگذار آن را صرفا به اتباع ایران اختصاص داده قرار داده و برای بیگانگان غیرمقیم ممنوع کرده است. در کل، استملاک اتباع بیگانه در حقوق ایران با محدودیتهای بیشتری نسبت به حقوق فرانسه رو‌به‌رو می‌باشد. در حقوق فرانسه، اتباع بیگانه مانند اتباع خود فرانسه از حق استملاک برخوردار هستند. در پرتو این حق، حق استعمال، حق منتفع شدن و حق خرید و فروش برای اتباع بیگانه به عنوان مالک به رسمیت شناخته شده است. در حقوق فرانسه، ملی شدن و سلب مالکیت در راستای منافع عمومی، مهمترین محدودیت برای استملاک اتباع بیگانه است که پرداخت غرامت تحت شرایطی امکان‌پذیر است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2266 - مسئولیت حرفه ای سردفتران در حقوق ایران و فرانسه و تأثیر آن در موضوع اسناد معارض
سعید پرستش محمدرضا غلامپور سید محمد حسینی سعید منصوری

10.30495/alr.2021.684637

زمینه و هدف: مسئولیت حرفه‌ای اصطلاحی است که علاوه بر مسئولیت قهری برای برخی حرفه‌ها نظیر سردفتران تعریف شده است. مسئله اصلی تحقیق پدید آمدن اسناد معارض به‌واسطه پیش‌بینی نشدن برخی وظایف برای سردفتران در حقوق ایران است. فرض اصلی این تحقیق تأکید حقوق فرانسه و ایران بر رضا چکیده کامل

زمینه و هدف: مسئولیت حرفه‌ای اصطلاحی است که علاوه بر مسئولیت قهری برای برخی حرفه‌ها نظیر سردفتران تعریف شده است. مسئله اصلی تحقیق پدید آمدن اسناد معارض به‌واسطه پیش‌بینی نشدن برخی وظایف برای سردفتران در حقوق ایران است. فرض اصلی این تحقیق تأکید حقوق فرانسه و ایران بر رضاعی بودن بیع و راهکارهایی است که در حقوق فرانسه برای پدید نیامدن تعارض میان اسناد رسمی و اسناد عادی بر اساس مسئولیت حرفه‌ای سردفتران پیش‌بینی شده است.روش‌شناسی: این مقاله به روش تحلیلی- توصیفی نگارش یافته است.یافته ها و نتایج: بر مبنای مسئولیت حرفه‌ای، رفتار سردفتر با رفتار دقیق‌ترین و باتجربه‌ترین فرد حرفه مورد قضاوت قرار می‌گیرد و بر طبق آن سردفتران علاوه بر خطاهای شغلی در مقابل هر زیانی که از اعمال حرفه‌ای آنها ناشی می‌شود مسئول شناخته می‌شوند. نتایج تحقیق نشان دادند که در زمینه بحث سردفتری که در حقوق فرانسه منشأ بوجود نیامدن تعارض اسناد در آن پیش‌بینی شده، لزوم بازبینی در روش اجرای سردفتری ضروری به نظر می‌رسد، نوع نگرش به موضوع سردفتر و تشکیل شرکت‌های سردفتری تمام امکانات بروز تعارض در معاملات غیرمنقول را پیش‌بینی می‌کند. با توجه به اهمیت صلاحیت سردفتر و تشکیل شرکتها در این رابطه سیستم رضایی با بحث انتشار بیع و آگهی ملکی و تاریخ معین در یک راستا خواهد بود و معضلاتی که مشتری به سبب بی‌اطلاعی و نداشتن مشورت از سوی سردفتر با آنها مواجه خواهد شد، وجود ندارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2267 - نظام حقوقی حاکم براداره و مسولیت شرکت های هلدینگ در نظام حقوقی ایران و فرانسه
ناهید کامران‌زاده مصطفی ماندگار مهسا حسینی مقدم

10.30495/alr.2022.1937657.2139

زمینه و هدف: با توجه به نقش و اهمیت شرکت‌های هلدینگ، امروزه شاهد گسترش رو به رشد این شرکتها هستیم. با توجه به ساختار خاص این شرکتها، اداره و مسئولیت‌های آنها در قوانین نیازمند توجه و بررسی می‌باشد. از این رو، در این تحقیق به بررسی این امر می‌پردازیم که بر اداره و مسئولی چکیده کامل

زمینه و هدف: با توجه به نقش و اهمیت شرکت‌های هلدینگ، امروزه شاهد گسترش رو به رشد این شرکتها هستیم. با توجه به ساختار خاص این شرکتها، اداره و مسئولیت‌های آنها در قوانین نیازمند توجه و بررسی می‌باشد. از این رو، در این تحقیق به بررسی این امر می‌پردازیم که بر اداره و مسئولیت شرکت‌های هلدینگ در حقوق ایران و فرانسه چه نظامی حاکم می‌باشد؟روش: این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و به لحاظ گردآوری اطلاعات، به روش اسنادی و از طریق مطالعه قوانین و منابع معتبر انجام‌شده و اطلاعات به‌دست‌آمده به صورت توصیفی- تحلیلی مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفته است.یافته ها و نتایج: در قوانین ایران در موارد متعددی از جمله در بند 22 ماده یک قانون بازار اوراق بهادار، قانون برنامه چهارم توسعه، بند 18 ماده یک قانون اجرای سیاست‌های کلی اصلی 44 و ماده 266 لایحه جدید قانون تجارت به توصیف شرکت هلدینگ پرداخته است.در قانون ایران، در صورتی که بخواهیم در برابر تعهد شرکت تابعه‌ای علاوه بر هلدینگ، شرکت‌های تابعه دیگری را که تحت مدیریت واحد یک هلدینگ به فعالیت می‌پردازند، مسئول بدانیم، می‌توان علاوه بر تمسک به قاعده فقهی من له الغنم فعلیه الغرم، از نهاد عاقله نیز کمک جست. در قانون فرانسه چنانچه شرکت تابعه مرتکب تقصیر شود، اثبات ارتکاب تقصیر از سوی شـرکت مادر کار آسانی نیست. می‌توان بر این عقیده بود که شرکت مادر وظیفه مراقبت را برای خودش به بازترین شکل مقرر داشته و درنتیجه، پذیرش مسئولیت آن در قبال اقـدام زیان‌بار شـرکت وابسته آسان‌تر است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2268 - مطالعه تطبیقی شرایط و آثار انحلال قراردادهای پیمانکاری طرح و ساخت در نظام های حقوقی ایران و انگلستان
محسن خیری محمدرضا پیرهادی بختیار عباسلو

10.30495/alr.2022.1946092.2230

زمینه و هدف: انحلال در مفهوم اعم خود یکی از پیچیده ترین و با اهمیت ترین مباحث قراردادها خصوصاً در قرادادهای پیمانکاری است. قراردادهای پیمانکاری طرح و ساخت در پروژه های عمرانی و صنعتی بسیار پرکاربرد بوده و در نظام حقوقی ایران و انگلیس دارای نمونه های همسان و استاندارد هس چکیده کامل

زمینه و هدف: انحلال در مفهوم اعم خود یکی از پیچیده ترین و با اهمیت ترین مباحث قراردادها خصوصاً در قرادادهای پیمانکاری است. قراردادهای پیمانکاری طرح و ساخت در پروژه های عمرانی و صنعتی بسیار پرکاربرد بوده و در نظام حقوقی ایران و انگلیس دارای نمونه های همسان و استاندارد هستند. در انگلستان نمونه قراردادهای معروف جی.سی.تی و در حقوق ایران نیز نمونه قرارداد های طرح و ساخت صنعتی(معروف به ای. پی . سی) و غیر صنعتی(معروف به طرح و ساخت) در این زمینه کاربرد فراوانی دارد.روش: پژوهش حاضر به روش توصیفی و تحلیلی انجام شده است.یافته ها و نتایج: ضوابط و آثار انحلال در قراردادهای مذکور در نظام حقوقی ایران گرچه نسبت به نمونه ماقبل خود که همان شرایط عمومی پیمان است بسیار پیشرفته تر بوده و با دقت بیشتری نگاشته شده است لیکن تسلط نگاه دولتی بر قراردادهای پیمانکاری در برخی موارد تعادل قراردادی را به سمت منافع کارفرما سوق داده که خود مانعی بزرگ در موفقیت قراردادهای پیمانکاری و کاهش دعاوی ناشی از آن خواهد بود. مسلما بهره گیری از تجارب سایر نظام های حقوقی از جمله نظام حقوقی انگلیس در این زمینه ضمن بسترسازی درک سویه های جدید و اصول کمتر شناخته شده می تواند قانونگذار داخلی را در ارایه یک نمونه قرارداد جامع که تعهدات طرفین و آثار آن را به صراحت بیان نموده باشد یاری رساند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2269 - ولایت قهری در حقوق ایران و نهاد مشابه در حقوق آمریکا
حسن فلاح سید جواد سید علیزاده گنجی بهنام قنبرپور

10.30495/alr.2022.1958342.2358

زمینه و هدف: حقوق اسلامی در کشورهایی که از فقه امامیه پیروی کرده است، ولایت بر طفل را بر عهده پدر قرار داده است و همچنین جد پدری را هم‌تراز و در ردیف پدر قرار داده و برای هر یک از آنان ولایت قهری برای اداره امور مالی و غیرمالی صغیر و نمایندگی قانونی او چه در زمان حیات د چکیده کامل

زمینه و هدف: حقوق اسلامی در کشورهایی که از فقه امامیه پیروی کرده است، ولایت بر طفل را بر عهده پدر قرار داده است و همچنین جد پدری را هم‌تراز و در ردیف پدر قرار داده و برای هر یک از آنان ولایت قهری برای اداره امور مالی و غیرمالی صغیر و نمایندگی قانونی او چه در زمان حیات دیگری و چه پس از فوت او قائل شده است. مطابق قانون مدنی نیز پدر دارای ولایت قهری است، اما مادر از حق ولایت بر فرزند خود محروم می‌باشد، مگر آنکه به‌موجب وصیت پدر، مادر ولیّ خاص شود. این در حالی است که در بسیاری از کشورها، غالباً منفعت فرزند موردتوجه است و نه جنسیت والدین او. در حقوق پیشین آمریکا نیز همانند ایران این پدر بود که نقشش در حضانت اهمیت داشت و مادر از تمامی حقوق حضانت فرزند خود محروم بود. لذا در این پژوهش به بررسی این امر می‌پردازیم که ولایت قهری در حقوق ایران و حقوق آمریکا از چه جایگاهی برخوردار است؟روش: این مقاله به روش توصیفی - تحلیلی انجام‌شده است.یافته‌ها و نتایج: حضانت قانونی، حق و تعهدی است که به والدین جهت تصمیم‌گیری‌های مهم در امور زندگی کودک پس از طلاق داده می‌شود. باگذشت زمان و تحول در قوانین، مادر نیز در کنار پدر دارای حقوق و تکالیفی گردید. منفعت طفل مهم‌ترین تحول در حقوق حضانت بوده و دادگاه‌ها می‌بایست بر مبنای فرضیه بهترین منفعت طفل، حضانت را به شایسته‌ترین شخص اعم از پدر یا مادر بدهند. بررسی نظام حقوقی ایران و آمریکا نشان می‌دهد که شباهت‌های اساسی و بعضی تفاوت‌هایی مهم در دو سیستم حقوقی ایران و آمریکا در خصوص ولایت و سرپرستی کودک وجود دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2270 - مطالعه تطبیقی نمودهای قاعده تحذیر در حقوق کیفری ایران ، سوریه و لبنان
حمید رضا حاجی زاده عباس زراعت سید مهدی منصوری

10.30495/alr.2021.687357

قاعده تحذیر براساس قضاوت حضرت علی(ع) و روایت منقول از امام صادق (ع) بنا شده است که در آن هشداردهنده با رعایت شرایطی مسئولیت کیفری و مدنی ندارد. این قاعده به عنوان یکی از مهمترین و موثرترین قواعد فقهی، جایگاه ممتازی در سیاست تقنینی و قضایی کشورها دارد. پژوهش حاضر با روش چکیده کامل

قاعده تحذیر براساس قضاوت حضرت علی(ع) و روایت منقول از امام صادق (ع) بنا شده است که در آن هشداردهنده با رعایت شرایطی مسئولیت کیفری و مدنی ندارد. این قاعده به عنوان یکی از مهمترین و موثرترین قواعد فقهی، جایگاه ممتازی در سیاست تقنینی و قضایی کشورها دارد. پژوهش حاضر با روش توصیفی - تحلیلی و مزجی و روش جمع‌آوری اطلاعات مانند اغلب پژوهش‌های علوم انسانی کتابخانه‌ای و اسنادی می‌باشد. بنابراین کتب و منابع عربی و فارسی، پایان‌نامه‌ها و مقالات و قوانین و مقررات مرتبط با موضوع در سه کشور ایران، سوریه و لبنان و تعدادی آراء صادرشده در این خصوص مورد استفاده قرار گرفته است. شناسایی جایگاه این قاعده و مطالعه تطبیقی آن در سه کشور ایران، سوریه و لبنان این دستاورد را داشته که نوعاً در قوانین و مقررات کشور ایران از حکم قاعده استفاده شده است اگرچه در برخی از قوانین و مقررات مورد تصریح قرار نگرفته ولی به عنوان یک قاعده مسلم و مفروغ عنه جنبه کاربردی آن در اتخاذ تصمیمات قضایی غیرقابل انکار است. همچنین در مطالعه حقوق کیفری ایران و کشورهای سوریه و لبنان متوجه می‌شویم که در قوانین دو کشور سوریه و لبنان از حکم این قاعده جهت رفع مسئولیت هشداردهنده به صورت محدود استفاده شده است و تفوق نظام حقوقی ایران بر کشورهای مزبور محسوس است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2271 - نقش اعلان اراده در انشاء ایقاعات ایران و انگلستان
سید محسن صالحی ابری مجتبی نیک دوستی محمد جعفری فشارکی

10.30495/alr.2021.684780

زمینه و هدف: هدف از این پژوهش، نقش اعلان اراده در انشاء ایقاعات ایران و انگلستان می‌باشد. در عقود به نص ماده 191 قانون مدنی، عقد ایجاد می‌شود بهقصدانشاء، انشاء در برابر اخبار است و مقصود این است که موضوع اراده باید مسبباثر حقوقی شود و نحوۀ اعلان، مؤثر در مقام نیست و از چکیده کامل

زمینه و هدف: هدف از این پژوهش، نقش اعلان اراده در انشاء ایقاعات ایران و انگلستان می‌باشد. در عقود به نص ماده 191 قانون مدنی، عقد ایجاد می‌شود بهقصدانشاء، انشاء در برابر اخبار است و مقصود این است که موضوع اراده باید مسبباثر حقوقی شود و نحوۀ اعلان، مؤثر در مقام نیست و از هر گونه‌ای که اعلان باطنی اعلام شود و مقصود حاصل شود، وافی می‌باشد.روش شناسی: تحقیق حاضر با روش توصیفی و تحلیلی انجام شده است.یافته ها و نتیجه گیری: بعضی از حقوقدانان اعلام اراده را در ایقاعات به جز مواردی که مشخص است، موثر نمی‌دانند به خاطر یک طرفه بودن ایقاعات و برخی دیگر حکم ماده 191 قانون مدنی را در ایقاعات به خاطر روابط انسانها در اجتماع و پیوسته بودن باطن آنها قبول کرده‌اند. به نظر می‌رسد با توجه به این که فقه امامیه ماده 191 را در عقود لازم دانسته، اعلان اراده در ایقاعات هم به عنوان شرط وقوع لازم است. راهکاری که می‌توان ارائه کرد این است که اگر قانون‌گذار در انشاء ایقاعات نیز، مانند عقود، اعلان اراده را مصوب کند، خلاء‌ها و کاستی‌های اعلان اراده در ایقاعات برطرف خواهد شد. در اعمال حقوقی انگلستان، چه عقود و چه ایقاعات اعلام اراده شرط وقوع اعمال حقوقی است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2272 - وضعیت خاص و استثنایی دعاوی طاری در مرحله‌ی تجدید نظر با نگاهی به حقوق فرانسه
عباس پوریانی ابوالفضل دنکوب رضا زارعی سمنگان

10.30495/alr.2021.1937358.2137

زمینه و هدف: دعوای طاری آن است که در اثنای رسیدگی به ‌یک دعوای اقامه شده حادث می‌گردد و یکی از مهمترین دعاوی در دادگستری محسوب می شود؛ آثار قانونی و حقوقی خاص منحصر به فرد خود را دارد.دعاوی طاری حالتی استثنایی و خاص دارند زیرا بر اساس قاعده منع پذیرش ادعاها و دعاوی جدید چکیده کامل

زمینه و هدف: دعوای طاری آن است که در اثنای رسیدگی به ‌یک دعوای اقامه شده حادث می‌گردد و یکی از مهمترین دعاوی در دادگستری محسوب می شود؛ آثار قانونی و حقوقی خاص منحصر به فرد خود را دارد.دعاوی طاری حالتی استثنایی و خاص دارند زیرا بر اساس قاعده منع پذیرش ادعاها و دعاوی جدید در مرحله تجدیدنظر، منع دخالت اشخاصی غیر از طرفین،ممنوعیت رسیدگی به دعوایی که ماهیتا نسبت به آن در مرحله نخستین رسیدگی نشده و عدم پذیرش دعاوی جدید از سوی دادگاه تجدیدنظر چه از ناحیه طرفین و چه از طرف شخص ثالث،نمی توان دعاوی جدیدی در مرحله تجدیدنظر مطرح نمودروش شناسی:روش تحقیق، تطبیقی- تحلیلی و روش جمع آوری داده ها،بررسی اسنادی است.روش تحلیل داده ها،رویکرد توصیفی - تطبیقی است.یافته ها و نتایج: در حقوق ایران؛ مقنن در برخی وضعیت‌های خاص طرح این قبیل از دعاوی را به صورت بدوی، در این مرحله پیش بینی کرده است که از میان آن‌ها می‌توان وضعیت‌هایی چون؛ تعرض به اصالت اسناد ابرازی توسط اصحاب دعوای طاری، امکان اقامه دعوای تقابل و جلب ثالث، جهت یا سبب جدید در این مرحله، دلایل جدید و ادعای جعل در این مرحله و طرح ادعا و دفاع جدید در این مرحله و استثنائاتی چون دعوای ورود ثالث و جلب ثالث در مرحله تجدیدنظر را نام برد. در حقوق فرانسه نیز قانون‌گذار این کشور در برخی موارد همچون ادعاهای طرف متقابل، مسائل ناشی از ورود ثالث یا اموری که بعدا حادث شده یا کشف گردیده، امکان طرح ادعای جدید را مطرح ساخته است پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2273 - نقد و بررسی و تحلیلی از مراجع رسیدگی به اشتباهات ثبتی در حقوق ثبت ایران و انگلستان از نظر هیئت نظارت و شورای عالی ثبت
فرشید فرشید حسین عمویی جواد نیک نژاد عباس مقدری

10.30495/alr.2021.684632

زمینه و هدف: حقوق ثبت یکی از شاخه‌های مهم حقوق به حساب می‌آید و هدف از آن، دادن ضمانت اجراء به کلیه معاملاتی است که بر روی املاک و مستغلات صورت می‌پذیرد. بنابراین، اگر مالکی مال غیرمنقول خود را به ثبت نرساند، هیچ دفتر اسناد رسمی نمی‌تواند وی را مالک بشناسد. تاثیر استفاد چکیده کامل

زمینه و هدف: حقوق ثبت یکی از شاخه‌های مهم حقوق به حساب می‌آید و هدف از آن، دادن ضمانت اجراء به کلیه معاملاتی است که بر روی املاک و مستغلات صورت می‌پذیرد. بنابراین، اگر مالکی مال غیرمنقول خود را به ثبت نرساند، هیچ دفتر اسناد رسمی نمی‌تواند وی را مالک بشناسد. تاثیر استفاده از اسناد رسمی در کاهش دعاوی حقوقی و طرح پرونده‌های قضایی تلاش‌هایی را از سوی جامعه حقوقی برای ترویج استفاده از این اسناد به‌جای اسناد عادی به همراه داشته است. متولی امر ثبت و بررسی دعاوی و شرایط ثبت اسناد و املاک هیات نظارت و شورای عالی ثبت می‌باشد. از طرفی، با توجه به اهمیت ثبت املاک در تنظیم امنیت اجتماعی و بسترسازی آن برای تثبیت معاملات و قدیمی بودن قوانین ثبتی ایران در مقایسه با کشورهائی همانند انگلستان که از نظر سیستم ثبتی پیشگام هستند، مطالعه و مقایسه سیستم ثبتی انگلستان می‌تواند در ارائه راه حل‌ها و بهبود سیستم عملکرد و رفع خلاءهای قانونی در کشور ما موثر باشد. بدین منظور و با توجه به اهمیت ثبت اسناد و املاک، در این پژوهش شرایط و ضوابط هیات نظارت و شورای عالی ثبت در ایران بررسی شده و حقوق آن با کشور انگلستان بررسی خواهد شد.روش شناسی: روش پژوهش به صورت کتابخانه‌ای بوده، بدین صورت که با فیش‌برداری به یافته‌های پژوهش دست خواهیم یافت؛ بدین صورت که با مراجعه به منابع سنتی، دیجیتالی و استفاده از مقالات و پایان‌نامه‌ها در مراکز آموزشی و علمی به بررسی موضوع پژوهش پرداخته شده است.یافته ها و نتایج: نتایج پژوهش حاکی از آن است که مطالعه سیستم ثبتی انگلستان که در این باب پیشگام هست، می‌تواند در ارائه راه‌حل‌ها و بهبود سیستم عملکرد و رفع خلاءهای قانونی در کشور ما موثر باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2274 - مصونیت اموال دولتها در حقوق بین الملل: با نگاهی به توقیف نفت صادراتی ایران توسط آمریکا
عبدالصمد بحرینی سهراب صلاحی محسن دیانت

10.30495/alr.2022.1952492.2292

زمینه و هدف: سالهاست که ایران تحت تحریم‌های یک‌جانبه آمریکا قرار داشته و هر روز دامنه این اقدامات رو به افزایش است. از توقیف اموال و دارایی‌های ایران تا تهدید به توقیف نفتکش‌های ایران نشان از این تنش‌های رو به افزایش دارد. در این خصوص، بررسی اقدامات آمریکا در اعمال تحری چکیده کامل

زمینه و هدف: سالهاست که ایران تحت تحریم‌های یک‌جانبه آمریکا قرار داشته و هر روز دامنه این اقدامات رو به افزایش است. از توقیف اموال و دارایی‌های ایران تا تهدید به توقیف نفتکش‌های ایران نشان از این تنش‌های رو به افزایش دارد. در این خصوص، بررسی اقدامات آمریکا در اعمال تحریم و توقیف نفتکش‌های ایران از منظر حقوق بین‌الملل هدف اصلی این پژوهش می‌باشد.روش: پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی و به لحاظ گردآوری اطلاعات، به روش اسنادی و از طریق مطالعه قوانین و منابع معتبر انجام شده و اطلاعات به‌دست‌آمده به صورت توصیفی- تحلیلی مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفته است.یافته‌ها و نتایج: قاعده مصونیت قضایی دولت در پی تحولات نظام حقوق بین‌الملل، استثنائاتی را پذیرفته است، از جمله استثنای اعمال تصدی‌گری و پذیرش دکترین مصونیت محدود. در خصوص اعمال تحریم‌های یک‌جانبه نص صریحی در قانون منشور ملل متحد مبنی بر توافق دولتها در اعمال فشار از طریق تحریم در زمینه‌های مختلف وجود ندارد و لذا، این اقدامات آمریکا دارای قانونیت نیست. پیرامون اقدام آمریکا در توقیف نفت صادراتی ایران نیز باید گفت که این اقدام از منظر اصل برابری دولتها، از منظر مقررات بین‌المللی حقوق دریاها و از منظر اصل مصونیت اموال دولتها از توقیف توسط محاکم داخلی فاقد قانونیت و مشروعیت می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2275 - مسئولیت اجتماعی شرکت ها در نظام حقوقی ایران و کشورهای اروپایی
سید یحیی موسوی کوهپر علی زارع مهدی منتظر محمدرضا عسگری

10.30495/alr.2021.1899933.1845

امروزه سازمانها و شرکتها تأثیر عمده‌ای بر سیستم اجتماعی دارند. فعالیت آنها باید به گونه‌ای باشد که اثرات مثبت حاصل از فعالیت خود را به حداکثر و اثرات منفی حاصل از فعالیت خود را به حداقل برسانند. به عنوان تأثیر گذارترین عضو جامعه نگران نیازها و خواسته‌های دراز مدت جامعه چکیده کامل

امروزه سازمانها و شرکتها تأثیر عمده‌ای بر سیستم اجتماعی دارند. فعالیت آنها باید به گونه‌ای باشد که اثرات مثبت حاصل از فعالیت خود را به حداکثر و اثرات منفی حاصل از فعالیت خود را به حداقل برسانند. به عنوان تأثیر گذارترین عضو جامعه نگران نیازها و خواسته‌های دراز مدت جامعه باشند و در جهت رفع معضلات آن بکوشند بدین ترتیب مسئولیت اجتماعی تدابیر و رفتارهای تجاری در حوزه‌های مصرف کننده‌ها، حمایت‌های زیست محیطی و حقوق بشر، ضوابط رفتار، اخلاق و اطاعت پذیری فعالیت اجتماعی، خیر خواهی شرکتی، را در بر می‌گیرد. در این مقاله به بررسی تطبیقی یا مقایسه ای مسئولیت اجتماعی شرکت ها در ایران با کشورهای اروپایی پرداخته شده است. مقاله توصیفی تحلیلی بوده و با استفاده از روش کتابخانه ای موضوع مورد اشاره بررسی شده است. نتایج بیانگر این امر است که مسئولیت اجتماعی شرکت ها در کشورهای اروپایی چون فرانسه، انگلیس و آلمان تا حدودی مورد توجه قرار گرفته است اما بحث مسئولیت اجتماعی شرکت‌ها در ایران از موضوعات مهمی است که صرفا تحت عنوان وقف، کمک ها و تسهیلات قرض الحسنه ، نیکوکاری، ساخت مدرسه و یا مسجد از سوی صاحبان صنایع انجام شده و بنا به دلایلی چندان توسعه نیافته است. از جمله این دلایل می‌توان از جدید بودن این شکل از مسئولیت، توسل به قواعد عمومی و قوانینی مثل مسئولیت مدنی در موارد ایجاد مسئولیت برای شرکت، دسترسی سخت به اطلاعات شرکتها و عدم شفافیت فعالیت‌های شرکت نام برد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2276 - بررسی تطبیقی وظیفه مرجع قضایی در صورت سکوت قانون در دیوان بین المللی دادگستری و دادگاه های ایران
علیرضا نامی حسین نامی

10.30495/alr.2021.1943575.2200

زمینه و هدف: دیوان بین‌المللی دادگستری و ایران، در مواجهه با سکوت در قانون، رویکردها و وظایفی دارند که در اساسنامه دیوان نسبت به سکوت قانون، حکم خاصی بیان نشده اما در قوانین ایران، اصولی مانند اصل 36، اصل 167 و اصل 169 قانون اساسی وجود دارد که در هر دو نهاد، هم دیوان و چکیده کامل

زمینه و هدف: دیوان بین‌المللی دادگستری و ایران، در مواجهه با سکوت در قانون، رویکردها و وظایفی دارند که در اساسنامه دیوان نسبت به سکوت قانون، حکم خاصی بیان نشده اما در قوانین ایران، اصولی مانند اصل 36، اصل 167 و اصل 169 قانون اساسی وجود دارد که در هر دو نهاد، هم دیوان و هم دادگاه‌های حقوقی، با نظرات مخالف با هم نیز رو به رو هستیم که نگارنده را بر این واداشت که با بیان رویکردهای مختلف، رویه عملی هر یک را مشخص نماید.روش: نگارنده در این مقاله با روش تحلیلی- توصیفی و با استفاده از منابع کتابخانه‌ای و بررسی آرای صادر شده در دادگاه‌های ایران و دیوان بین‌المللی کیفری به دنبال تبیین وجه افتراق و تسمیه موجود بین وظیفه دادگاه‌های ایران و دیوان بین‌المللی دادگستری در مواجهه با سکوت قانون است.یافته ها و نتایج: با تحقیق و تفحص در منابع داخلی و خارجی، بدین نتیجه رسیدیم که هر دو نهاد، براساس اصولی مانند دادگاه، حقوق را می‌داند. و فیصله اختلافات حقوقی در راستای منافع عمومی جامعه ملزم به رجوع به منابع خارج از قانون و تصمیم‌گیری در صورت مواجهه با سکوت قانون در پرونده مطروحه می‌باشند و نمی‌توانند از زیر بار رسیدگی و تصمیم‌گیری شانه خالی کنند و به اصل قانونی بودن جرایم و مجازات‌ها استناد نمایند، اگرچه در رویه عملی گاهی دیده شده که برخلاف آن عمل کرده‌اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2277 - روش های انتخاب قانون قابل اعمال در داوری تجاری بین‌المللی ایران و مقایسه تطبیقی با قانون داوری تجاری بین المللی چین
مهناز مومنی عاطفه امینی نیا بهزاد ساعدی بناب

10.30495/alr.2022.1957378.2345

چکیدهمشکل ترین بخش تعیین قانون حاکم، مسئله قانون ماهوی قابل اعمال در داوری های بین المللی است. بدون شک داوری در عصر ما یکی از ابزارهای مؤثر جهت تحقق دو هدف اصلی حقوق تجارت یعنی سرعت و امنیت می‌باشد. بطوری که امروزه این شیوه برای تأمین اهداف یاد شده و رفع نیازهای تجاری ت چکیده کامل

چکیدهمشکل ترین بخش تعیین قانون حاکم، مسئله قانون ماهوی قابل اعمال در داوری های بین المللی است. بدون شک داوری در عصر ما یکی از ابزارهای مؤثر جهت تحقق دو هدف اصلی حقوق تجارت یعنی سرعت و امنیت می‌باشد. بطوری که امروزه این شیوه برای تأمین اهداف یاد شده و رفع نیازهای تجاری تکامل یافته و از اصول و قواعد نوین و متحدالشکل بهره‌مند شده است تا بتواند موجبات هر چه بیشتر تسهیل و رشد روابط تجاری و اقتصادی را فراهم آورد. تشتت آراء و نظریات در این باره بسیار مشهود است. با این حال از نظر تئوری این مطلب پذیرفته شده است که داور در وهله اول باید به اراده طرفین قرارداد توجه کند و بعد در صورتی که طرفین قانون مورد نظر خود را تعیین نکرده باشند، در پرتو اصول و قواعد حقوقی قانون مناسب را برگزیند. بنابراین، قانون ماهوی حاکم بر قرارداد منشاء اختلاف یا توسط طرفین و یا توسط مرجع داوری تعیین می شود.جمهوری اسلامی ایران نیز که به دنبال توسعه اقتصادی و افزایش روابط تجاری خود می باشد، با تدوین قانون داوری تجاری بین‌المللی و اصلاح قواعد داوری قانون آیین دادرسی دادگاههای عمومی و انقلاب در امور مدنی و همچنین تأسیس سازمانها و نهادهای داوری سعی کرده از این تحولات عقب نماند. جمهوری خلق چین نیز به عنوان کشوری که طی سالهای اخیر گامهای بلندی در مسیر توسعه اقتصادی برداشته، به منظور حل و فصل اختلافات تجاری خود از همین رویه پیروی کرده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2278 - عقد اجاره و ارتباط آن با حق سرقفلی در حقوق ایران و مصر
زکیه سلطان قیس علیرضا لطفی دودران داود اندرز

10.30495/alr.2022.1949232.2283

زمینه و هدف: پژوهش حاضر با موضوع و هدف عقد اجاره و ارتباط آن با حق سرقفلی در حقوق ایران و مصر انجام‌یافته است. درواقع این پژوهش قصد دارد نشان دهد که حق سرقفلی نوعی عقد اجاره بوده و در حقوق دو کشور ایران و مصر دارای خصوصیات مشترکی است. سرقفلی به‌عنوان نوعی قرارداد اجاره چکیده کامل

زمینه و هدف: پژوهش حاضر با موضوع و هدف عقد اجاره و ارتباط آن با حق سرقفلی در حقوق ایران و مصر انجام‌یافته است. درواقع این پژوهش قصد دارد نشان دهد که حق سرقفلی نوعی عقد اجاره بوده و در حقوق دو کشور ایران و مصر دارای خصوصیات مشترکی است. سرقفلی به‌عنوان نوعی قرارداد اجاره میان موجر و مستأجر همواره نکات تاریک و مبهمی در خود داشته است.روش: روش پژوهش به‌صورت توصیفی - تحلیلی می‌باشد.یافته‌ها و نتایج: در حقوق ایران سرقفلی توأم با عقد اجاره است بنابراین اگر سرقفلی به مستأجر صلح شده باشد مالک عین، امکان اجاره آن را به غیر مستأجر ندارد. همچنین، در اجاره‌های مشمول قانون روابط موجر و مستأجر 1376، سرقفلی، وجود مستقلی از روابط استیجاری ندارد و امری است که صرفاً باوجود عقد اجاره محقق می‌شود؛ بنابراین درصورتی‌که دلیلی بر وقوع عقد اجاره، ارائه نشود؛ دعوی الزام به تنظیم سند رسمی صلح سرقفلی مسموع نیست. خصوصیات و ویژگی‌های مشترک عقد اجاره در حقوق ایران و مصر عبارت‌اند از: معاوضی بودن عقد اجاره، رضایی بودن عقد اجاره، لازم بودن، موقتی بودن، تدریجی بودن و ... پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2279 - مبانی مسئولیت مدنی ناشی از ارتباطات اینترنتی در حقوق ایران و اتحادیه اروپا
حمید محمدی کردخیلی مجید صفوی محمد غلامعلی زاده حمیدرضا اسمعیلی

10.30495/alr.2022.1954429.2312

زمینه و هدف: ارتباطات اینترنتی، موضوعی جدید و مسئولیت مدنی موضوعی قدیمی است که می‌تواند در ابعاد مختلف خود شامل ارتباطات اینترنتی نیز باشد. در فضای مجازی و مبادلات اینترنتی، اشخاص متعددی در برقراری ارتباط و ذخیره و انتقال داده‌ها دخیل هستند که می‌توانند باعث ورود زیان ی چکیده کامل

زمینه و هدف: ارتباطات اینترنتی، موضوعی جدید و مسئولیت مدنی موضوعی قدیمی است که می‌تواند در ابعاد مختلف خود شامل ارتباطات اینترنتی نیز باشد. در فضای مجازی و مبادلات اینترنتی، اشخاص متعددی در برقراری ارتباط و ذخیره و انتقال داده‌ها دخیل هستند که می‌توانند باعث ورود زیان یا ضرر گردند. بر این اساس در این پژوهش به بررسی این امر می‌پردازیم که مسئولیت مدنی ناشی از ارتباطات اینترنتی در حقوق ایران و اتحادیه اروپا شامل چه مبنایی می‌باشد؟روش: پژوهش حاضر با روش توصیفی- تحلیلی انجام‌شده است.یافته‌ها و نتایج: مسئولیت مدنی ناشی از ارتباطات اینترنتی در حقوق ایران با توجه به احراز ارکانی همچون ورود ضرر، فعل زیان‌بار و رابطه‌ی سببیت محقق است که اتحادیه اروپا ارکانی همچون قابلیت پیش‌بینی ضرر را در پیرامون تقصیر قاصر پذیرفته است. با توجه به اینکه مبانی مسئولیت مدنی در قانون ایران ارتباط نزدیکی با فقه دارد می‌توان گفت مبانی مسئولیت مدنی ناشی از ارتباطات اینترنتی در فقه می‌تواند شامل موارد متعددی همچون قاعده لاضرر، تسبیب، احسان و تسلیط باشد. همچنین مبانی مسئولیت مدنی ناشی از ارتباطات اینترنتی در نظام حقوقی ایران نیز مواردی چون نظریه تقصیر و نظریه خطر را در بردارد. در اتحادیه اروپا، مبنای مسئولیت مدنی ناشی از ارتباطات اینترنتی متفاوت‌تر از حقوق ایران می‌باشد. در اتحادیه اروپا تنها مبنای مسئولیت مدنی ناشی از ارتباطات اینترنتی را می‌توان در رویه‌ی قضائی و قوانین این کشور موردمطالعه قرار داد و ازاین‌رو می‌توان به مبانی همچون قابلیت پیش‌بینی ضرر، احراز تقصیر ، وحدت‌گرایی و خطر اشاره نمود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2280 - بررسی تطبیقی بسترهای ملی و بین المللی مبارزه با جرم اختلاس در نظام بانکداری با تاکید بر ظرفیت های قانون ارتقای سلامت اداری و پیشگیری از فساد
علیرضا عباسی علیرضا شمشیری سهیل سهیلی نجف آبادی

10.30495/alr.2022.1961739.2403

زمینه و هدف: اختلاس به‌عنوان یکی از جرائم عمده بانکی که اعتماد عمومی نسبت به حاکمیت را خدشه‌دار می‌کند، در اسناد مختلف داخلی و بین‌المللی و در طول تاریخ دارای سابقه بوده است؛ اما بسترهای ملی و بین‌المللی مبارزه با جرم اختلاس در نظام بانکداری متفاوت می‌باشد.روش: این پژوه چکیده کامل

زمینه و هدف: اختلاس به‌عنوان یکی از جرائم عمده بانکی که اعتماد عمومی نسبت به حاکمیت را خدشه‌دار می‌کند، در اسناد مختلف داخلی و بین‌المللی و در طول تاریخ دارای سابقه بوده است؛ اما بسترهای ملی و بین‌المللی مبارزه با جرم اختلاس در نظام بانکداری متفاوت می‌باشد.روش: این پژوهش از نظر هدف کاربردی و به لحاظ گردآوری اطلاعات به روش اسنادی و از طریق مطالعه قوانین و منابع معتبر انجام شده و اطلاعات به‌دست‌آمده به صورت توصیفی- تحلیلی مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفته است.یافته‌ها و نتایج: در این خصوص، تفاوت‌هایی میان بسترهای داخلی و بین‌المللی مبارزه با اختلاس دیده می‌شود؛ از جمله عدم جرم‌انگاری اختلاس در مؤسسات و بانک‌های خصوصی، هم‌چنین عدم پیش‌بینی سازوکار معاضدت‌های قضایی بین‌المللی در زمینه اختلاس، عدم تبیین دقیق مقررات سوت‌زنی در مورد مبارزه با اختلاس در حقوق داخلی ایران در مقابل منطقه‌ای بودن تا بین‌المللی بودن حقوق مبارزه با اختلاس و عدم ضمانت اجراهای مؤثر در سطح بین‌المللی برای مبارزه با اختلاس قابل‌ذکر می‌باشد. ایجاد نظام اداری سالم و برقراری عدالت اجتماعی و حفظ منافع و اموال عمومی مهمترین اقدامات دولت‌ها برای حفظ ارزش‌های اخلاقی اجتماع بوده که یکی از راهکارهای آنان، جلوگیری از حیف‌ومیل و غارت از طریق اختلاس در کلیدی‌ترین نظام اقتصادی دولت‌ها یا به عبارتی، در سطوح بانک‌ها است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2281 - بررسی تطبیقی نظام حقوقی رسیدگی به تخلفات ساختمانی در ایران و سنگاپور
فربد نظری علی دشتی

10.30495/alr.2023.1965469.2442

زمینه و هدف: در طول سال‌‌های گذشته و به موازات وضع ضوابط شهرسازی و ساختمانی، مقوله نظارت و کنترل بر فعالیت‌های ساختمانی مطرح بوده است. در سال 1345 ضمن ماده 100 قانون شهرداری، کمیسیونی برای رسیدگی به تخلفات ساختمانی پیش‌بینی گردید. پس از آن نیز در برهه‌های مختلف تاریخی و چکیده کامل

زمینه و هدف: در طول سال‌‌های گذشته و به موازات وضع ضوابط شهرسازی و ساختمانی، مقوله نظارت و کنترل بر فعالیت‌های ساختمانی مطرح بوده است. در سال 1345 ضمن ماده 100 قانون شهرداری، کمیسیونی برای رسیدگی به تخلفات ساختمانی پیش‌بینی گردید. پس از آن نیز در برهه‌های مختلف تاریخی و متاثر از شرایط اجتماعی و سیاسی جامعه ماده یاد شده مورد اصلاح و الحاق قرار گرفته است. بر این اساس رسیدگی به تخلفات ساختمانی را مورد مطالعه قرار می دهیم. روش: این مقاله به روش توصیفی- تحلیلی نگارش یافته است. یافته ها و نتایج: فروانی پرونده‌های مطروحه در کمیسیون‌های یاد شده در ایران و پیچیدگی‌ها در نحوه دادرسی و حل و فصل اختلافات بین اشخاص و نمایندگان قدرت عمومی، لزوم تدوین قانونی جدید و یا حداقل اصلاح قوانین و مقررات مرتبط در حوزه نظارت و رسیدگی به تخلفات ساختمانی را اجتناب‌ناپذیر می‌نماید. این موضوع به نحو دقیق و گسترده‌ای با ضمانت‌های اجرایی موثر و استفاده از اهرم‌های قانونی از جمله انطباق با مقررات، تخریب، توقف فعالیت، جریمه مالی و حبس در کشور سنگاپور تحت قانون کنترل ساختمان پیش‌بینی گردیده است. مضافاً آن که تخلفات اشخاص حقوقی و دستگاه‌های حاکمیتی مورد توجه قرار گرفته است و در پاره‌ای از موارد وضع مقررات و رسیدگی به شکایات را در صلاحیت شخصی حقیقی (وزیر) قرار داده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2282 - تعیین حدود توسل به قاعده عسر و حرج در طلاق زوجه از نظر فقه امامیه با نگاهی به کاربرد آن در حقوق موضوعه
بهروز حسین‌زاده علی آل‌بویه علیرضا مظوم رهنی علیرضا رجب زاده اصطهباناتی

این پژوهش با عنوان تعیین حدود توسل به قاعده عسر و حرج در طلاق زوجه از نظر فقه امامیه با نگاهی به کاربرد آن در حقوق موضوعه با روش تحلیلی- توصیفی و با استناد به منابع کتابخانه‌ای، مراجعه به اساتید حقوق و غیره کوشیده است ثابت نماید که در فقه امامیه و حقوق ایران، زوجه می‌تو چکیده کامل

این پژوهش با عنوان تعیین حدود توسل به قاعده عسر و حرج در طلاق زوجه از نظر فقه امامیه با نگاهی به کاربرد آن در حقوق موضوعه با روش تحلیلی- توصیفی و با استناد به منابع کتابخانه‌ای، مراجعه به اساتید حقوق و غیره کوشیده است ثابت نماید که در فقه امامیه و حقوق ایران، زوجه می‌تواند در صورت اثبات عسر و حرج خود، از حاکم و قاضی درخواست طلاق نماید. بر اساس قانون هم قاضی می-تواند از هر طریقی عسر و حرج زوجه را احراز نمود، به او مجوز طلاق بدهد. همچنین، زن می‌تواند ضمن عقد، شرط کند به طور مطلق یا در مواردی معین، وکیل شوهر باشد که پس از اثبات تحقق شرط در محکمه و صدور حکم نهایی، خود را مطلقه نماید. همچنین از دست آوردهای این پایان نامه آن است که اثبات نموده عنوان عسر و حرج محدود به مصادیق خاص نمی‌باشد و احصاء موارد در قانون مدنی، جنبه تمثیلی دارد؛ بنابراین با توجه به اینکه قانون مدنی مصادیق عسر و حرج زنان را محصور و محدود ندانسته بلکه تشخیص آن را بر عهده قضات محاکم خانواده گذارده است، لذا شایسته است قاضی به محض دریافت عسر و حرج زوجه، واقعاً از او حمایت کند و او را در جهت نحوه احقاق حق خویش ارشاد نماید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2283 - شرایط و آثار ثبت الکترونیکی اسناد و املاک در نظام حقوقی رومی ژرمنی و کامن لا
مهرداد کونانی بختیار عباسلو محمد بهمنی

10.30495/alr.2023.1996214.2640

زمینه و هدف: توسعه تکنولوژی در ماهیت اسناد تغییر ایجاد نموده و امروز شکل جدیدی از اسناد به نام اسناد الکترونیکی به وجود آمده است. به علاوه، نظام سنتی ثبت اسناد نیز جای خود را به ثبت الکترونیکی داده که می‌تواند آثار بسیاری به همراه داشته باشد. این تحول در نظام‌های مختلف چکیده کامل

زمینه و هدف: توسعه تکنولوژی در ماهیت اسناد تغییر ایجاد نموده و امروز شکل جدیدی از اسناد به نام اسناد الکترونیکی به وجود آمده است. به علاوه، نظام سنتی ثبت اسناد نیز جای خود را به ثبت الکترونیکی داده که می‌تواند آثار بسیاری به همراه داشته باشد. این تحول در نظام‌های مختلف حقوقی از جمله نظام حقوقی رومی ژرمنی و نظام حقوقی کامن لا قابل‌مشاهده است. بر این اساس، در این مقاله به بررسی شرایط و آثار ثبت الکترونیکی اسناد و املاک در نظام حقوق ایران، فرانسه، انگلستان و آمریکا پرداخته می‌شود.روش: این مقاله به روش توصیفی- تحلیلی نگارش یافته است.یافته‌ها و نتایج: اگرچه سند قدمت طولانی دارد، اما با پیشرفت تکنولوژی ثبت سند تحول یافته و امروزه شاهد شکل جدیدی از ثبت بنام ثبت الکترونیکی وجود دارد. به‌کارگیری از ﺷﻴﻮه‌ﻫﺎى ﻧﻮﻳﻦ ارﺗﺒﺎﻃﻰ و ﻓﻨﺎورى‌ﻫﺎى ﺟﺪﻳﺪ ارﺗﺒﺎﻃﺎت و اﻃﻼﻋﺎت ﺑﺮاى ﺛﺒﺖ اﺳﻨﺎد و ﻣﺪارک را اﺻﻄﻼﺣﺎً ﺛﺒﺖ اﺳﻨﺎد اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻜﻰ ﻣﻰ‌نامند.ثبت الکترونیکی اسناد دارای آثاری می‌باشد که از آن جمله می‌توان به اﻋﺘﺒﺎر ﻣﻨﺪرﺟﺎت اﺳﻨﺎد اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻜﻲ، ﻣﻌﺘﺒﺮ ﺑﻮدن ادﻟﻪ اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻜﻲ در ﺑﺮاﺑﺮ اﺷﺨﺎص، ﻻزم‌اﻻﺟﺮاء ﺑﻮدن ﺳﻨﺪ رﺳﻤﻲ اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻚ، اثر اجرایی آن در مراجع قضایی و قضازدایی اشاره نمود. ثبت اسناد در نظام حقوقی انگلستان نیز دارای سبقه طولانی بوده و ثبت الکترونیکی اسناد با بکارگیری فناوری بلاکچین شکل تازه‌ای نیز به خود گرفته است. در حقوق انگلستان نیز اصل بر امکان ثبت تمامی اموال غیرمنقول توسط اشخاص خصوصی می‌باشد، مگر اینکه این اموال متعلق به ملکه بوده یا همانند پارک‌های ملی، کوه‌ها، جنگل‌ها و غیره جزو اموال عمومی تلقی گردد. درصورتی که در انگلستان ملکی به ثبت نرسیده، اما به فروش رود یا از طریق هبه یا وصیت به متصرف برسد یا متصرف آن را به رهن دهد، در این صورت آن ملک باید ثبت اولیه گردد و برای اثبات مالکیت متقاضی نیز باید اسنادی از قبیل سند خریداری ملک ارائه گردد. در این نظام مانند نظام حقوقی ایران در صورت ارائه ادعای معارض با ارائه سند عادی، آنچه اهمیت دارد، سابقه ثبتی سند بوده و ادعای خلاف آن قابل‌طرح نیست. در فرانسه، ثبت و بایگانی اسناد بصورت الکترونیکی از سال 2005 شکل گرفت و در آمریکا از سال 2017 نظام ثبت الکترونیکی اسناد معاملات در ایالات متحده با به وجود آمدن قراردادهای هوشمند متحول گردیده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2284 - مسئولیت مدنی ناشی از تصرف غیرمجازدر حقوق ایران (قاعده‏ی ضمان‏ید)
حسین علی احمدی جشفقانی

اسلام به منظور حقوق و مالکیت اشخاص قاعده ی ضمان ید را وضع کرده است و مسئولیت ناشی از تصرف غیر مجاز را برسمیت شناخته است. ولی مفهوم ، مدلول، مصادیق و کاربرد این قاعده چنان که باید و شاید مورد مطالعه و تحقیق قرار نگرفته است و نسبت به سوالات متعدد، پاسخ روشنی داده نشده است چکیده کامل

اسلام به منظور حقوق و مالکیت اشخاص قاعده ی ضمان ید را وضع کرده است و مسئولیت ناشی از تصرف غیر مجاز را برسمیت شناخته است. ولی مفهوم ، مدلول، مصادیق و کاربرد این قاعده چنان که باید و شاید مورد مطالعه و تحقیق قرار نگرفته است و نسبت به سوالات متعدد، پاسخ روشنی داده نشده است. این مقاله برای اولین بار در فقه و حقوق ایران به تحلیل مفاد قاعده و پاسخ به برخی از این سوالات می پردازد و نسبت قاعده ی مسئولیت مدنی ناشی از تصرف غیر مجاز (ضمان ید) را با قواعد دیگر نظیر ید امانی، لاضرر، اقدام، اقرار، من له الغنم، تسبیب، اتلاف، تلف مبیع قبل از قبض، تلف در زمان خیار، امور حسبیه، احسان، حق حبس، سلطنت، شروط، صحت، مایضمّن و ... ارزیابی می نماید و از این طریق با روشی اجتهادی حدود کاربرد قاعده در فقه اهل بیت (ع) را نشان می دهد. این کار حقوقدان ایرانی را توانا می سازد تا در موارد سکوت، اجمال یا تعارض قوانین، آرا و نظریات مشورتی، راه عدالت را از طریق روش شناسی اجتهادی بیابد پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2285 - مسئولیت مدنی ناشی از تصرف غیرمجاز
جعفر نیاکی

نظر به اینکه نگارنده هنگام ماموریت در لاهه ، در بررسی پرونده های مربوط به ایرانیان دارای تابعیت مضاعف متوجه شد که ایرانیان مشمول ماده 989 قانون مدنی (مقیم امریکا) تعدادی دعاوی با بیش از 5/3 میلیارد دلار خواسته علیه دولت و موسسات ایرانی مطرح کرده اند و هیات عمومی دیوان د چکیده کامل

نظر به اینکه نگارنده هنگام ماموریت در لاهه ، در بررسی پرونده های مربوط به ایرانیان دارای تابعیت مضاعف متوجه شد که ایرانیان مشمول ماده 989 قانون مدنی (مقیم امریکا) تعدادی دعاوی با بیش از 5/3 میلیارد دلار خواسته علیه دولت و موسسات ایرانی مطرح کرده اند و هیات عمومی دیوان داوری نیز خود را برای پذیرش دعاوی آنان به شرط غالب بودن و موثر بودن تابعیت امریکایی آنها صالح دانست، مگر آن که خواسته دعاوی از اموالی باشد که طبق بند اول ماده 961 ق. م. قانون آن را صراحتاً منحصر به اتباع ایران نموده و یا آن را صراحتاً از اتباع خارجه سلب کرده باشد. اما حقوقدانان مدافع ایران اسناد لازم را جهت جواب گویی در اختیار نداشتند و همه ادارات حقوقی ذیربط از وجود قانونی که بیگانگان را از داشتن اموال غیرمنتقول منع نماید اظهار بی اطلاعی نمودند. معهذا با استقصای وسیعی که نگارنده به عمل آورد، قانون مورد جستجو به دست آمد و مشکل گشا گردید پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2286 - اصول و ویژگی‌های حقوقی حاکم بر اسناد الکترونیکی
مژده پورمحمدی گلزاری نوبر علی محمد مکرمی

اصول حقوقی حاکم بر اسناد الکترونیکی درقوانین کشورهای مختلف غالبا یکسان هستند، تفاوتهای موجودعمدتادرزمینه ی قواعدآمره ومقررات راجع به حاکمیت کشورهاست. قوانین آنسیترال تاثیربسیاری دراین هماهنگی داشته است . قانونگذاردرتدوین قانون تجارت الکترونیکی ای ران ازقانون نمونه ی ت چکیده کامل

اصول حقوقی حاکم بر اسناد الکترونیکی درقوانین کشورهای مختلف غالبا یکسان هستند، تفاوتهای موجودعمدتادرزمینه ی قواعدآمره ومقررات راجع به حاکمیت کشورهاست. قوانین آنسیترال تاثیربسیاری دراین هماهنگی داشته است . قانونگذاردرتدوین قانون تجارت الکترونیکی ای ران ازقانون نمونه ی تجارت الکترونیکی 1996 ، قانون نمونه ی امضای الکترونیکی 2001 ودستورالعملهای شورای اروپابه رهبرده است، اما در نهایت این قانون تاحدی بومی سازی شده وهم چنین مجموعهای ازقوانین غیرتجاری رادرخودجای داده لذانامگذاری قانون تجارت الکترونیکی ایران صحیح به نظرنمی رسدزیرا در این قانون مجموعه ای از قوانین مختلف وجود دارد ومی توان اینطوراس تنباط کردکه قانونگذار ای ران عمدادرماده ی 1 (قلمروشمول قوانین) مانندماده ی 1 قانون نمونه ی تجارت الکترونیکی به جای اصطلاح معامله، مبادله رابه کاربرده است، لذا قانونگذار ایرانی خواسته است که تنهاقانون الکترونیکی کشورمواردغیرتجاری رانیزدربرگیرد، امابایداشاره کردکه قانون تجارت الکترونیک ایران گاهی اصول حاکم براسنادالکترونیکی رابه طورنسبی موردپذیرش قرارداده واز ای ن جهت بیشتربه رویه ی دستورالعملهای شورای اروپانزدیک است زیراچنین رویهای درقانون نمونه آنسیترال دیده نمی شودواین نوع روش برای کشوری که مراحل اولیه تجارت الکترونیک راطی می کندمی تواندمانع ازپیشرفت تجارت الکترونیک شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2287 - بررسی تطبیقی نفع عمومی در حقوق ایران و انگلستان
علی اکبری فیض آبادی غلامعباس ترکی مرتضی ناجی زواره

نفع عمومی یکی از مهم ترین اصول حقوق عمومی در هر نظام حقوقی است. بررسی این موضوع سبب هرچه بهتر شناخته شدن جایگاه حقوق عمومی در هر کشور می گردد. در این پژوهش تلاش شده تا جایگاه نفع عمومی را در حقوق ایران در قیاس با حقوق انگلستان و نظام کامن لا مورد بررسی قرار گیرد. نظام ح چکیده کامل

نفع عمومی یکی از مهم ترین اصول حقوق عمومی در هر نظام حقوقی است. بررسی این موضوع سبب هرچه بهتر شناخته شدن جایگاه حقوق عمومی در هر کشور می گردد. در این پژوهش تلاش شده تا جایگاه نفع عمومی را در حقوق ایران در قیاس با حقوق انگلستان و نظام کامن لا مورد بررسی قرار گیرد. نظام حقوقی کامن لا به مقوله نفع عمومی مانند آن چه در سایر نظام ها دیده می شود، نگاه نمی کند و تلاش دارد آن را بیشتر با حقوق و آزادی های فردی مرتبط سازد. اگر نفع عمومی را به عنوان نفع افراد و مردم بدانیم نظام کامن لا در این زمینه بسیار مترقی است. در حالی که در نظام حقوقی ایران نگاه به نفع عمومی، به ویژه امروزه، مانند نظام رومی- ژرمنی، نگاهی مبتنی بر امتیاز و حق اداره می باشد که در اختیار نظام حکومتی است. هرچند بر خلاف نظام رومی- ژرمنی نفع عمومی جدا و مستقل از نفع خصوصی دیده نمی شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2288 - حقوق بشر انسان‌های دوگانه درجمهوری اسلامی‌ایران
مهدی عباسی سرمدی سید رضا هاشمی

انسان های دوگانه ی اترنس سکشوال ها، گروهی خاص از افراد بشری هستند که دارای اختلال در هویت جنسیتی هستند. به عبارتی دیگرجسم این افراد به زندانی برای روان آن ها تبدیل گردیده و انسان های دوگانه همواره درتلاش برای انجام عمل تغییر جنسیت هستند تا جسم و روان خود را با یکدیگر چکیده کامل

انسان های دوگانه ی اترنس سکشوال ها، گروهی خاص از افراد بشری هستند که دارای اختلال در هویت جنسیتی هستند. به عبارتی دیگرجسم این افراد به زندانی برای روان آن ها تبدیل گردیده و انسان های دوگانه همواره درتلاش برای انجام عمل تغییر جنسیت هستند تا جسم و روان خود را با یکدیگر منطبق نموده و به آرامش برسند. ممکن است این افراد حتی فاقد هرگونه اختلالی در جنس باشند. در اسلام دیدگاه های مختلفی پیرامون عمل تغییر جنسیت وجود دارد. اما در ایران و در اواسط دهه 60 خورشیدی بر اساس فتوای ایت الله روح الله موسوی خمینی، تغییر جنسیت این افراد مجاز شمرده شده و هم اکنون در ایران ودرمراکز مربوطه و پس انجام مراحل شناسایی و یا مراجعه، روان درمانی، روانپزشکی و آماده سازی، عمل تغییر جنسیت انجام می شود. جمهوری اسلامی ایران حتی برای تحقق این امر تسهیلات قابل قبولی را به افراد واجد شرایط ارایه می دهد. کشورهای مختلف جهان رفتارهای متعددی نسبت به این پدیده از خود بروز می دهند. برخی قوانین مشخص ومدونی داشته و برخی دیگر براساس عرف با این مقوله برخورد می نمایند. در جمهوری اسلامی ایران هیچ گونه قانون مشخص و مدونی برای این افراد وجود ندارد، اما منابع فقه امامیه کاملا این افراد را با نام خنثای روانی مورد شناسایی قرارداده است. موضوع حقوق بشری این گروه در سطح بین المللی نیز به جز اقدامات پراکنده برخی دولت ها و حقوق دانان مستقل حقوق بشری در دو دهه گذشته، تا کنون مورد توجه جدی دولت ها و سازمان های بین المللی نبوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2289 - تعهدات و مسولیت‌ها‌ی فرستندۀ کالا در کنوانسیون روتردام؛ مطالعه تطبیقی با قانون دریایی ایران، کنوانسیون‌های بروکسل و‌هامبورگ
میثم یاری بهروز مهاجری

چکیده: مجمع عمومی سازمان ملل متحددردسامبر2008،"کنوانسیون ملل متحد در مورد قراردادهای حمل بین المللی کالاها به صورت کلی یا جزیی از طریق دریا"راتصویب کرد. این کنوانسیون که به"مقررات روتردام" معروف شد در23سپتامبر 2009 (اول مهر1388) منتشرگردید. کنوانسیون های قبلی در زمینه‌ی چکیده کامل

چکیده: مجمع عمومی سازمان ملل متحددردسامبر2008،"کنوانسیون ملل متحد در مورد قراردادهای حمل بین المللی کالاها به صورت کلی یا جزیی از طریق دریا"راتصویب کرد. این کنوانسیون که به"مقررات روتردام" معروف شد در23سپتامبر 2009 (اول مهر1388) منتشرگردید. کنوانسیون های قبلی در زمینه‌ی حمل و نقل دریایی، در خصوص تعهدات ومسئولیت فرستنده مقررات جامعی ندارند. کنوانسیون روتردام در فصل هفتم تحت عنوان" تعهدات فرستندۀ کالا نسبت به متصدی حمل و نقل"، به این بحث پرداخته و مقررات جامعی را تدوین نموده است. این مسئولیتها و تعهدات فقط در برابر متصدی حمل و نقل و محدود به حمل کالاها می باشد. بعلاوه، مسئولیت فرستنده محدود به فقدان کالاها یا ورود خسارت مستقیم بر کالاهاست و خسارت وارده به کالاها ناشی از تأخیر در تحویل آن‌ها را در بر نمی‌گیرد. در مجموع، از بررسی مواد موجود در کنوانسیون، بویژه فصل هفتم که موضوع اصلی این کار تحقیقی است، می‌توان این نتیجه گیری را به قانونگذار داخلی پیشنهاد داد که میان مسئولیت فرستنده و متصدی حمل و نقل نوعی تعادل بر قرار شده و بر خلاف کنوانسیون های پیشین در این زمینه، کنوانسیون روتردام یکطرفه به نفع فرستنده یا متصدی حمل و نقل عمل ننموده و تعهدات و مسولیت‌های فرستنده افزایش نیافته، بلکه به لحاظ حقوقی و قانونی موارد تعهدات و مسولیت‌های وی وضعیت بهتری برای استناد یافته اند. در واقع پیوستن به این کنوانسیون یک بازی برد- برد را هم برای کشورهای متصدی حمل و نقل و هم برای کشورهای فرستنده، از قبیل کشورمان، به ارمغان می آورد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2290 - عوامل هنجاری و ساختاری قانون گذاری در نظام جمهوری اسلامی ایران
سید محمد هاشمی ابوالفضل جعفر قلیخانی

مقاله حاضر به عوامل هنجاری و ساختاری قانون گذاری در نظام جمهوری اسلامی ایران می‌پردازد. تاثیر نظام قانون گذاری بدون بررسی عوامل هنجاری و ساختاری میسر نخواهد بود. مجلس در نظام جمهوری اسلامی ایران ازاهمیت ویژه و والایی برخوردار بوده و محور بسیاری از تصمیم گیری‌ها، قانون گ چکیده کامل

مقاله حاضر به عوامل هنجاری و ساختاری قانون گذاری در نظام جمهوری اسلامی ایران می‌پردازد. تاثیر نظام قانون گذاری بدون بررسی عوامل هنجاری و ساختاری میسر نخواهد بود. مجلس در نظام جمهوری اسلامی ایران ازاهمیت ویژه و والایی برخوردار بوده و محور بسیاری از تصمیم گیری‌ها، قانون گذاری‌ها و برنامه‌ریزی‌ها است. یکی از شاخصه‌های توسعه‌ای حکومت‌ها، توسعه قانون‌گذاری است. در این راستا عملکرد هنجاری و ساختاری قانون گذاری خوب با شاخص‌هایی نظیر نظارت، مشارکت و انتخابات آزاد مردمی، ‌حاکمیت قانون،‌ شفافیت، مسئولیت و پاسخ گویی، تفکیک قوا، آزادی و مردم سالاری،‌ برابری - انصاف و کارایی و اثربخشی بررسی گردیده است. هم چنین سعی شده است تا اهمیت قانون گذاری خوب در نظام جمهوری اسلامی ایران مورد بررسی قرار گیرد. هدف ازاین پژوهش، ارایه‌ی تصویری از حکومت خوب و زمینه به وجود آوردن یک حکومت با عملکرد قانون گذاری مطلوب است. اما سؤال این است که در نظام جمهوری اسلامی‌ایران مؤلفه‌های هنجاری و ساختاری چه تأثیری بر عملکرد قانون گذاری دارند؟ با تأمل در پژوهش انجام گرفته چنین به نظر می‌رسد مؤلفه‌های هنجاری و ساختاری بر قانون گذاری در نظام جمهوری اسلامی تأثیر مثبت و منفی دارند. در این مقاله عوامل هنجاری و ساختاری به عنوان متغیر مستقل و قانون گذاری خوب به عنوان متغیر وابسته مورد بررسی قرار گرفته است. هم چنین با استعانت از روش علی و چارچوب نظری آمارتیاسن در مبحث پیشرفت و توسعه قانون گذاری سعی شده است دیدگاه‌های نظری مورد استدلال کیفی قرار گیرد و در نهایت به این نتیجه دست یافته که عملکرد هنجاری و ساختاری قانون گذاری سبب تقویت حکومت خوب در نظام جمهوری اسلامی ایران می‌شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2291 - تحلیل تأثیر حدوث فراستریشن (استحاله) در قراردادهای بین المللی نفتی در حقوق انگلیس و ایران با نگاهی به فقه امامیه
افشین قفقازی سیدنصرا... ابراهیمی مجتبی زاهدیان سیدمحسن حسینی پویا

قراردادهای بین المللی نفتی طبیعتی بلندمدت و مستمر داشته؛ لذا حدوث فراستریشن در مسیر اجرای قرارداد، موجب پایان حیات حقوقی آن قرارداد میگردد؛ بنابراین طرفین اینگونه قراردادها که اصولاً شرکتهای بین المللی میباشند، میبایست با نگاهی جامع و همه جانبه به این نهاد حقوقی، اقدام چکیده کامل

قراردادهای بین المللی نفتی طبیعتی بلندمدت و مستمر داشته؛ لذا حدوث فراستریشن در مسیر اجرای قرارداد، موجب پایان حیات حقوقی آن قرارداد میگردد؛ بنابراین طرفین اینگونه قراردادها که اصولاً شرکتهای بین المللی میباشند، میبایست با نگاهی جامع و همه جانبه به این نهاد حقوقی، اقدام به انعقاد قراردادهای این چنینی بنمایند. از آنجا که خاستگاه این نهاد حقوقی، انگلیس میباشد؛ لذا در نوشتار حاضر سعی گردید که به تحلیل این نهاد در حقوق انگلیس پرداخته شود تا بتوانیم به جانمایی و تعریف و تعیین چهارچوب و آثار آن در حقوق انگلیس دست یابیم و سپس با توجه به این یافته ها به جانمایی آن در حقوق ایران پرداخته شود تا دستیابی به چهارچوب و مصادیق و آثار آن در حقوق ایران میسور گردد؛ رسیدن به این امر ممکن نخواهد بود؛ مگر آنکه نگاه فقهی به موضوع داشته و با کمک گرفتن از فقه بتوانیم به این مهم برسیم؛ باید توجه داشت که با توجه به حساسیت موضوع و تفاوت دیدگاه نهادهای حقوقی مختلف، عملاً رسیدن به معیار و ملاک واحد در دنیای قراردادهای بین المللی نفتی، امری محال و غیرممکن است و بهترین راه حل آن است که در هر قراردادبین المللی نفتی علاوه بر تسلط بر مفهوم حقوقی فراستریشن به طور مشروح قسمتی را به این نهاد حقوقی اختصاص داده، تا آنجا که بتوان مصادیق آنرا مشخص نموده و معیارهای واضح و روشنی نیز در خصوص تعیین سایر مصادیق ارائه گردد و به آثار آن نیز استناد گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2292 - بررسی نقش شهبانوهای ایرانی و انیرانی در ساختار فرمانروایی بر پایة شاهنامة فردوسی
اسماعیل خیرآبادی سپیده سپهری سیده ماندانا هاشمی اصفهان

مهم‌ترین بن‌مایة محوری در کلّ شاهنامه، شخصیت شاه است که از دو خاستگاه تاریخ و اسطوره منبعث شده است. عناصری که در شکل‌گیری حکومت پادشاهان در شاهنامه مؤثر بوده‌اند، عبارتند از: فرّه ایزدی، فرّه شاهی (وراثت)، ثروت و سیاست، قدرت وداشتن پشتوانه وپایگاه اجتماعی. از پنجاه و چه چکیده کامل

مهم‌ترین بن‌مایة محوری در کلّ شاهنامه، شخصیت شاه است که از دو خاستگاه تاریخ و اسطوره منبعث شده است. عناصری که در شکل‌گیری حکومت پادشاهان در شاهنامه مؤثر بوده‌اند، عبارتند از: فرّه ایزدی، فرّه شاهی (وراثت)، ثروت و سیاست، قدرت وداشتن پشتوانه وپایگاه اجتماعی. از پنجاه و چهار پادشاه در شاهنامه، سه نفر زن و بقیه مرد بوده اند. زنان شاهنامه نقش کلیدی در حکومت دارند زیرا از طریق وراثت، ناقل خون پادشاهی‌اند و در امور کشوری (حکومت) و لشکری نقش بسزایی ایفا می‌کنند. آنان گاه به عنوان مادر و زنِ پادشاه و گاه به عنوان ملکه و شهبانو ظاهر می‌شوند. این جستار با روش تحلیلی - توصیفی به بررسی حکومت و پایه‌های فرمانروایی شهبانوهای ایرانی و انیرانی و مقایسة میان جهانداری پادشاهان مرد با شهبانوها پرداخته‌ است. یافته های پژوهش نشان می دهد که سه شهبانوی ایرانی(همای چهرآزاد، پوران دخت وآزرم دخت) از طریق فرّه شاهی به حکومت رسیده اند و مشروعیت حکومتشان بر پایۀ داد و دهش بوده است به غیر از همای که برپایۀ بیدارگری وقدرت منفی بود و دو شهبانوی انیرانی(قیدافه و مادر تلخند وگو) زنانی با درایت وخردمند بوده اند که با ویژگی های شاهانه و حماسی ایرانی بر تخت نشسته اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2293 - مالیات (« باج »، « باژ »، « خراج »، « ساو »، « گزیت »، « گزید ») در اندیشه های ایرانشهری
سید محمد فتح اله زاده میرجلیل اکرمی

در نظام مالیاتی باج و خراج منبع مهم درآمد ایرانشهر را تشکیل می‌داد. این منابع از طریق پرداخت باج و خراج مردم داخل کشور و یا باج گیری و خراج ستانی شهریاران ایرانشهری از پادشاهان کشور های دیگر، تأمین می‌شد. در این راستا بیشتر فرمانروایان و پادشاهان سرزمین ها و ممالک، سهم چکیده کامل

در نظام مالیاتی باج و خراج منبع مهم درآمد ایرانشهر را تشکیل می‌داد. این منابع از طریق پرداخت باج و خراج مردم داخل کشور و یا باج گیری و خراج ستانی شهریاران ایرانشهری از پادشاهان کشور های دیگر، تأمین می‌شد. در این راستا بیشتر فرمانروایان و پادشاهان سرزمین ها و ممالک، سهم و نقش بسزایی داشتند. در اساطیر ایران سرزمین هایی چون هاماوران، چین، هند و ... از جمله کشور های باج گزار ایرانشهری‌ها بودند؛ البته بعضی از کشور ها با ایرانی‌ها یا در جنگ و ستیز بودند و یا صلح و آشتی. به هر حال شهریاران مقتدر ایرانشهری از این کشور ها و ممالک دیگر باج و خراج می-ستانیدند. در این پژوهش و تحقیق ضمن بررسی و استخراج باج ها ، خراج ها و چگونگی باج ستانی و خراج پردازی و کیفیت استفاده از آن در عمران و آبادی و امنیت ایرانشهر کوشیده شده است. روابط سیاسی و رفتار شهریاران ایرانشهری در گرفتن مالیات (باج و خراج) در زمان صلح و یا هنگام جنگ در مواجه و برخورد با فرمانروایان و پادشاهان کشور ها و ممالک مختلف جهان و مردم ایرانشهر مورد ارزیابی قرار گیرد. در این میان توجه و نظر شهریاران ایرانشهری در اخذ باج و خراج از اقشار مردم ایرانشهر بیشتر بوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2294 - عملکردپادشاهان بهمنی درگسترش فرهنگ وادب ایرانی ( باتاکیدبرنقش مذهب تشیع)
نسرین عسگری محمود سید فیاض زاهد

بهمنیان، سلسله ای ازپادشاهان مسلمان هند( 934-748ق)، اولین حکومت مستقل مسلمان بودند که در جنوب هند مستقر شدند. بنیانگذار این سلسله علاء الدین حسن کانگو یا بهمن شاه (748-759 قمری )بود .هیجده تن از اعضاء این خاندان بر دکن حکومت می کردند، که پایتخت هشت تن از آنان حسن آباد چکیده کامل

بهمنیان، سلسله ای ازپادشاهان مسلمان هند( 934-748ق)، اولین حکومت مستقل مسلمان بودند که در جنوب هند مستقر شدند. بنیانگذار این سلسله علاء الدین حسن کانگو یا بهمن شاه (748-759 قمری )بود .هیجده تن از اعضاء این خاندان بر دکن حکومت می کردند، که پایتخت هشت تن از آنان حسن آباد گلبرگه بود و پایتخت ده تن دیگرازاین سلاطین بهمنی، محمد آباد بیدر بود . حـمایت‌ بـسیار پادشاهان این سلسله از ایرانیان‌ و سادات‌ عراق و مکه و مدینه موجب شد که گروه فراوانی از ایـن مـهاجران سرزمین دکن را بهترین‌ پناهگاه خویش بدانند و به شکل انفرادی و گروهی به قلمرو بهمنیان مهاجرت کنند . پژوهش حاضر بر آن است تا با استفاده از روش تحقیق تاریخی که مبتنی بر توصیف و تحلیل است، به این سوال پاسخ دهد که عملکرد پادشاهان بهمنی در گسترش فرهنگ و ادب ایرانی با تاکید بر نقش مهاجرین شیعه ایرانی به این منطقه چه بوده است و نیز به دنبال آن است که علل مهاجرت شیعیان به دربار بهمنیان را مورد بررسی قرار دهد ؟ یافته های پژوهش حاضر نشان می دهد که شبه جزیره دکن با داشتن شرایط اقلیمی و موقعیت اقتصادی ویژه، همیشه جایی مناسب، برای مهاجرت بوده است. حمایت پادشاهان این سلسله از شیعیان مهاجری که از ایران و سرزمین های عربی به دکن هجرت می کردند سبب گسترش مذهب تشیع،گسترش مناسبات سیاسی و در نهایت بسط فرهنگ وادب ایرانی واوج زبان فارسی دردکن دردوره بهمنیان شد . پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2295 - تحلیل شخصیت رستم در نبرد با سهراب
مریم صادقی

رستم همواره در شاهنامه به دلیل عملکردها ی مثبت خود مورد ستایش ایرانیان وتورانیان قرار گرفته است اما او در نبرد با سهراب، خصائل منفی و عملکردهای نادرستی دارد. این پژوهش با روش تحلیل محتوایی، شخصیت رستم را از دیدگاه روانشناسی در چهار بعد: بی مسئولیتی، هراس، ضعف قدرت و شخص چکیده کامل

رستم همواره در شاهنامه به دلیل عملکردها ی مثبت خود مورد ستایش ایرانیان وتورانیان قرار گرفته است اما او در نبرد با سهراب، خصائل منفی و عملکردهای نادرستی دارد. این پژوهش با روش تحلیل محتوایی، شخصیت رستم را از دیدگاه روانشناسی در چهار بعد: بی مسئولیتی، هراس، ضعف قدرت و شخصیت و خلاف گویی، بررسی نموده و در پی اثبات دو نکته است: نخست آنکه لازم نبود رستم با تلاشی تصنعی، هویت خود را از سهراب پنهان کند زیرا سهراب در هر صورت، دشمن ایران و ایرانی بود و باید بر دست رستم ، حتی اگر فرزند رستم هم بود، کشته می شد زیرا در غیر این صورت سرزمین آرمانی ایران، نابود می شد. بنابراین به نظر می رسد که بر خلاف نظر فردوسی، تقدیر در این ماجرا، نقشی نداشته است و رستم باید انتظارات ایرانیان را مبنی بر پیروزی بر دشمن، برآورده می ساخت؛ ا و نمی توانست به گونه ای دیگر عمل نماید. دیگرآنکه هجیر و پس از او رستم، در این نبرد، سهراب را با سخنان خلاف واقع فریفتند و سهراب هم به دلیل زودباوری و صداقت خود، در دام نیرنگ رستم گرفتار و کشته شد پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2296 - تحلیل گفتمان شعر ’پنجره‘ از فروغ فرخزاد از منظر زبانشناسی سیستمی ـ نقشگرا
شروین خمسه

تحلیل گفتمان از مطالعات بین رشته ای محسوب می شود که به تجزیه و تحلیل کلام با توجه به بافت اجتماعی آن می پردازد. در این مقاله با رویکرد تحلیلی – توصیفی شعر ’پنجره‘ اثر فروغ فرّخزاد در این شیوه و براساس نظریه زبانشناسی سیستمی- نقش گرای مایکل هالیدی بررسی چکیده کامل

تحلیل گفتمان از مطالعات بین رشته ای محسوب می شود که به تجزیه و تحلیل کلام با توجه به بافت اجتماعی آن می پردازد. در این مقاله با رویکرد تحلیلی – توصیفی شعر ’پنجره‘ اثر فروغ فرّخزاد در این شیوه و براساس نظریه زبانشناسی سیستمی- نقش گرای مایکل هالیدی بررسی شده است تا لایه های زیرین و مخفی تر آن نمود یابد. برای دستیابی به این هدف پس از توضیح مفاهیم نظری زبانشناسی نقشگرا اعم از فراکارکردهای اندیشگانی، بینافردی و متنی ابتدا شعر به ۴ بخش تقسیم شد. سپس هر بخش از شعر با رسم جداول و بررسی میزان بسامد واژگان، مورد تحلیل دقیق قرار گرفت و در نهایت کل شعر به صورت متنی منسجم تفسیر شد. یافته های پژوهش نشانگر آن است که شعر با نگاهی عینی و واقع گرایانه سروده شده و از تحرک و پویایی برخوردار است. همچنین با تمرکز بیشتر بر دو مشارک (من و تو) شعر اندکی فضای دوقطبی به خود گرفته است. کاربرد بالای وجه اخباری نشانگر قطعیت و اطمینان شاعر به سخنش و کاربرد بالای زمان حال در جهت تأثیر بیشتر بر مخاطب و همراهی و پذیرش او بوده است. شعر در تقابل با گفتمان مطرح آن دوره یعنی توجه صرف به پیشرفت تکنولوژی و پشت نمودن به معنویت سروده شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2297 - بررسی انتقادی کاستی ها و معایب روش و محتوا در متون تاریخی
مریم صادقی گیوی مسعود احمدی

این پژوهش در پاسخ به این سوال نوشته شده که مهمترین کاستی ها ی متون تاریخی ایران چیست؟ فرضیه وچشم انداز پژوهش نشان دهنده ی آن است که این کاستی ها در دو محور عمده: روش پژوهش و محتوای متون قابل بررسی وعبارتند از: ابهام در مفاهیم تاریخ پژوهی، توصیف به جای تحلیل و اصالت نقل چکیده کامل

این پژوهش در پاسخ به این سوال نوشته شده که مهمترین کاستی ها ی متون تاریخی ایران چیست؟ فرضیه وچشم انداز پژوهش نشان دهنده ی آن است که این کاستی ها در دو محور عمده: روش پژوهش و محتوای متون قابل بررسی وعبارتند از: ابهام در مفاهیم تاریخ پژوهی، توصیف به جای تحلیل و اصالت نقل در داده ها؛ و در محور محتوایی مهمترین کاستی ها عبارت است از: تناقضات در محتوای متون تاریخی؛ مهندسی فرهنگی در 6 بعد مهم، رویکرد ناسیونالیستی وعدم توجه به جغرافیای تاریخی. جامعه ی آماری پژوهش متون تاریخی مهم پس از اسلام و معاصر مانند: تاریخ طبری، زین الاخبار گردیزی، مروج الذهب مسعودی، الکامل فی التاریخ ابن اثیر، تاریخ ابن خلدون وتاریخ بیهقی ، تاریخ جهانگشای جوینیو نیز تواریخ مورخان معاصر مانند تقی زاده، نفیسی، زرین کوب و.. است پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2298 - گوته و مشرق زمین
آرمین فاضل زاد

هرچند گوته و حافظ شعـرایی هستند که دردوره های متفاوت و با فرهنگ های مختلف، یکی در غـرب و دیگری در شرق می زیسته اند، ولی به واسطۀ تشابهاتی در اوضاع زندگی خصوصی و اجتماعی روحیه ای چنان نزدیک به هم پیدا کردند که پس از گذشت سده ها، ازورای ترجمه ای نارسا و گاه غـلط، گوته به چکیده کامل

هرچند گوته و حافظ شعـرایی هستند که دردوره های متفاوت و با فرهنگ های مختلف، یکی در غـرب و دیگری در شرق می زیسته اند، ولی به واسطۀ تشابهاتی در اوضاع زندگی خصوصی و اجتماعی روحیه ای چنان نزدیک به هم پیدا کردند که پس از گذشت سده ها، ازورای ترجمه ای نارسا و گاه غـلط، گوته به کمک نبوغ خود، باز به کنه کلام لسان الغیب، حافـظ، بهتر از همۀ هم عـصران خود وبهتراز بسیاری از هـم میهنان و هـمزبانان او پی برد و توانست گوهر کلام وی را درک کند. دیوان غربی- شرقی از جذاب ترین آثار گوته به شمار می رود و مقامی والا در تاریخ ادب دارد. این اثر کوششی است برای تلفیق خالقانۀ شرق و غرب و آمیزه ایست از نبوغ حافظ و گوته؛ در واقع تمجیدیست به وسیلۀ گوته به عنوان نماد نبوغ غرب از حافظ به عنوان نماد نبوغ شرق. با بررسی دیوان غربی- شرقی می توان تا اندازه ای به اندیشه های گوته در مورد شرق پی برد و دیدگاه گوته را در مورد خاور زمین و نظرش را نسبت به حافظ شناخت و پی برد که او چگونه حافظ را می پذیرد و چه رابطه ای میان آن دو وجود دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2299 - اسطوره کوه و نخستین زن کوهنورد شاهنامه
احمد خیالی خطیبی دلارام بغدادی

این پژوهش به منظور شناخت اسطوره کوه و ارتباط معنوی این جلوه پر شکوه طبیعت با عالم ماورایی است . همچنین این ارتباط در اساطیر ایران باستان به صورت جایگاه خدایان ، ایزدان و قربانگاه عابدان برای ایزدان بر بلندای کوه های آشکار بوده و در واقع کوه ها مکانی برای عروج و سیر اندی چکیده کامل

این پژوهش به منظور شناخت اسطوره کوه و ارتباط معنوی این جلوه پر شکوه طبیعت با عالم ماورایی است . همچنین این ارتباط در اساطیر ایران باستان به صورت جایگاه خدایان ، ایزدان و قربانگاه عابدان برای ایزدان بر بلندای کوه های آشکار بوده و در واقع کوه ها مکانی برای عروج و سیر اندیشه از درهای آسمان به جهان علوی تلقی می گردیده است. فردوسی بزرگترین شاعر حماسه سرا و اسطوره پرداز ایران زمین، این مطلب را به نحوی زیبا در اشعارش متجلی می نماید. آنچه نگارندگان در پی دست یافتن به آن هستند ، توجه به اساطیر زن در شاهنامه است . شاهنامه فردوسی علاوه بر اینکه یکی از برجسته ترین حماسه های منظوم جهان است ؛ بزرگترین و قدیمی ترین منبع کوهگردی ، شناسایی اساطیر کوهنورد و کوه آشنا در ایران به شمار می رود و به راستی که خود یک کتابخانه ی کوهنوردی است ؛ در سیر داستان پادشاهی فریدون و فرانک مادر او به خوبی می توان کوهپیما بودن فرانک را مورد ارزیابی قرارداد همچنین نگارندگان کوشیده اند که با ذکر تشابهاتی در نماد پردازی معنوی کوه و زن ، آنها را با شواهد عقلی و نقلی به اثبات برساند . روش تحقیق در این پژوهش از نوع کتابخانه ای بوده و گفتار حاضر به روش تحلیلی و توصیفی ارائه گردیده است . پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2300 - ایرانیان پیشگامان نهضت فرهنگی_ادبی (سده های 2و3ق)
عنایت اله فاتحی نژاد

س از سقوط خلافت اموی به دست سپاهیان ابومسلم خراسانی و روی کار آمدنپ خلافت عباسی ، پایتخت خلافت از شام به عراق منتقل شد و ایرانیان که در روی کار آمدن عباسیان و استحکام پایه های قدرت ایشان نقش عمده ای داشتند ، فرصتی یافتند تا با تکیه برمیراث فرهنگی و تمدن کهن ایرانی علاوه چکیده کامل

س از سقوط خلافت اموی به دست سپاهیان ابومسلم خراسانی و روی کار آمدنپ خلافت عباسی ، پایتخت خلافت از شام به عراق منتقل شد و ایرانیان که در روی کار آمدن عباسیان و استحکام پایه های قدرت ایشان نقش عمده ای داشتند ، فرصتی یافتند تا با تکیه برمیراث فرهنگی و تمدن کهن ایرانی علاوه بر صحنه های سیاسی در زمینه های علمی ، ادبی و فرهنگی نیز استعداد و نبوغ خود را به نمایش بگذارند و طولی نکشید که به همت خاندانهای دانش پرور ایرانی که مناصب والای دستگاه خلافت را دست داشتند و با تلاش موالی ایرانی تبار که بخش قابل توجهی از جمعیت عراق آن روز را تشکیل می دادند ، نهضتی فرهنگی ـ ادبی در عراق شکل گرفت که در نتیجه آن تحولات عمیق و بنیادی در شعر و ادب و لغت و نحو پدید آمد و روند تالیف و ترجمه و تولید علم رو به فزونی نهاد و آثار فراوانی در زمینه های گوناگون به رشته تحریر درآمد و گر چه همه مسلمانان اعم از ایرانیان و عربها در استمرار و درخشش این نهضت علمی ـ ادبی مشارکت کردند ، بی تردید سهم ایرانیان به عنوان بانیان و پیشگامان ، از دیگران به مراتب بیشتر بود . پس از کوتاه شدن دست ایرانیان از صحنه های سیاسی و روی کار آمدن اتراک مراکز فرهنگی و ادبی عراق رو به افول نهاد و شهرهای مختلف ایران به عنوان خاستگاههای جدید شعر و ادب عربی رو به شکوفایی نهادند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2301 - انتخاب عناوین تازی و تالیف کتب عربی و فارسی در ایران
خورشید نوروزی

تاثیر نفوذ و گسترش آیین اسلام بر ایران و آثار اندیشمندان ایرانی (تالیف و ترجمه)، واقعیتی انکارناپذیر است. از این رو علاوه بر آثاری با عناوین و متن فارسی از جمله حماسه های ملی و تاریخی و منظومه های غنایی، آثار بسیاری نیز با عنوان تازی و متن فارسی و حتی با عنوان و متن عرب چکیده کامل

تاثیر نفوذ و گسترش آیین اسلام بر ایران و آثار اندیشمندان ایرانی (تالیف و ترجمه)، واقعیتی انکارناپذیر است. از این رو علاوه بر آثاری با عناوین و متن فارسی از جمله حماسه های ملی و تاریخی و منظومه های غنایی، آثار بسیاری نیز با عنوان تازی و متن فارسی و حتی با عنوان و متن عربی به رشته تحریر و ترجمه درآمد. در قرون اولیه، به سبب مشکل بودن زبان پهلوی، با حمایت و تشویق حکام عرب، آثار فراوانی توسط علمای ایرانی، در حوزه موضوعات علمی، دینی، فلسفی و کلامی، به زبان تازی، زبان رسمی و علمی دنیای اسلام، تالیف و ترجمه شد. از اواخر قرن چهارم و پنجم به بعد، با رسمی شدن فارسی دری و ترغیب بزرگان و امیران ایرانی به پارسی نویسی، آثاری به زبان فارسی اما با عنوان تازی، در حوزه های مختلف علوم بلاغی، حکمی و عرفانی، به نگارش درآمد. استفاده از زبان عربی، چه برای متن و چه برای نامگذاری کتاب، پس از عصر مشروطه (ادبیات معاصر) به جز در مواردی نادر از جمله تفاسیر قرآنی و برخی کتب بلاغی، رسمی بر افتاده تلقی گردید و از آن پس مولفان استفاده از متون فارسی با اسامی فارسی را مبنای تالیفات خود قرار داده اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2302 - خاور دوستی و توجه به شرق در شعر احمد شوقی و محمد تقی بهار
سکینه مالمیر فیروز حریرچی

توجه به بلاد شرق از جمله موضوعاتی است که در شعر شعرای معاصر ایران و مصر و کشور های همجوارشان خود نمایی می کند . از این رو مقاله ی حاضر به بررسی این درونمایه ی مشترک در شعر دو شاعر هم عصر ’ " احمد شوقی " ’شاعر مصری و " محمد تقی بهار " ’شاعر ایرانی می پر چکیده کامل

توجه به بلاد شرق از جمله موضوعاتی است که در شعر شعرای معاصر ایران و مصر و کشور های همجوارشان خود نمایی می کند . از این رو مقاله ی حاضر به بررسی این درونمایه ی مشترک در شعر دو شاعر هم عصر ’ " احمد شوقی " ’شاعر مصری و " محمد تقی بهار " ’شاعر ایرانی می پردازد . این دو شاعر با وجود آنکه در دو کشور مختلف زندگی کرده اند ولی هر دو به بلاد شرق توجه داشته و این اهتمام ، نشان دهنده ی اشتراکات دینی ،فرهنگی و اجتماعی دو ملت ایران و مصر می باشد . ضمن بررسی تطبیقی دیدگاه این دو شاعر و بیان وجوه تشابه و افتراق نظر آنها در حوزه ی خاوردوستی ، به نظر می رسد شرق از دیدگاه شاعر فارسی زبان ، گستره ی وسیعتری دارد و قومیت در شعر او جایی ندارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2303 - بررسی «داستان در داستان» در ادبیات ایران و آلمان (با تمرکز بر ریشه‌های شرقی آن)
کامبیز صفیئی محمد حسین حدادی

با توجه و بررسی ادبیات ایران و آلمان مشاهده می شود که چارچوب داستان در داستان که روشی شرقی است و از راه ایران به ادبیات اروپایی راه یافته، در ایران و اروپا با هدف های مختلفی به کار برده شده است. در اروپا و به خصوص در آلمان، شیوه به کارگیری داستان در داستان گونة جدیدی در چکیده کامل

با توجه و بررسی ادبیات ایران و آلمان مشاهده می شود که چارچوب داستان در داستان که روشی شرقی است و از راه ایران به ادبیات اروپایی راه یافته، در ایران و اروپا با هدف های مختلفی به کار برده شده است. در اروپا و به خصوص در آلمان، شیوه به کارگیری داستان در داستان گونة جدیدی در ادبیات داستانی را پدید آورد که در آغاز به عنوان یکی از ویژگی‌های گونة ادبی نوول (رمان یا داستان) شناخته شد. نظریة شهباز (سمبل نقطة عطف یا چرخش داستان) که برای نوول ارائه شد، به عقیدة برخی از ادباء لازم دانسته شده است، ولی برخی دیگر از ادباء به آن چندان پایبند و معتقد نبوده‌اند. روش داستان در داستان با اهداف گوناگونی به کار برده شده است. در ادبیات ایرانی، نویسندگان این گونه داستان‌ها با به کارگیری روش داستان در داستان، بیشتر قصد روان درمانی فرد روان پریش را دنبال می کردند؛ در صورتی که نویسندگان آلمانی هدف دیگری را مد نظر داشته‌اند که با هدف نویسندگان ایرانی در کاربرد این روش تا اندازه‌ای متفاوت است. این تفاوت در دوره های مختلف ادبی اروپا نیز از یکدیگر متمایزند. در این مقاله ابتداء ویژگی ها و تفاوت های به کارگیری شیوه داستان در داستان و سپس با ارائه چند مثال از ادبیات ایران و آلمان، ریشه های شرقی و نیز علل و اهداف کاربرد این مقوله مورد نقد و بررسی قرار می گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2304 - پیامدهای مذهبی ـ فرهنگی مهاجرت دیوانسالاران شیعه ایرانی به شبه جزیره دکن با تاکید بر نقش زبان فارسی (حکومت بهمنیان با تاکید بر نقش خواجه محمود گاوان)
رمضان حسنوند محمود سید سینا فروزش

بهمنیان نحستین حکومت مستقل مسلمان در جنوب هند بودند که از سال 748 تا 932 ق بر این منطقه حکومت کردند. بنیانگذار این خاندان اصل و نسبی ایرانی داشت. به همین دلیل وی و جانشینانش توجه فراوانی به فرهنگ و تمدن ایرانی و به کارگیری ایرانیان در مناصب مختلف سیاسی و اجتماعی از قبیل چکیده کامل

بهمنیان نحستین حکومت مستقل مسلمان در جنوب هند بودند که از سال 748 تا 932 ق بر این منطقه حکومت کردند. بنیانگذار این خاندان اصل و نسبی ایرانی داشت. به همین دلیل وی و جانشینانش توجه فراوانی به فرهنگ و تمدن ایرانی و به کارگیری ایرانیان در مناصب مختلف سیاسی و اجتماعی از قبیل وزارت و صدارت نشان دادند. مهاجرت شیعیان ایرانی به دکن از نیمه قرن هشتم هجری افزایش چشمگیری داشت و در قرن دهم و یازدهم به اوج خود رسید. شمار زیادی از نخبگان و اشراف به دربار بهمنیان در دکن کوچیدند. شاهان بهمنی نیز مشوق این مهاجرت بودند. مهاجرت این عالمان، مردان سیاست، شاعران و اطباء پیامدهای بسیاری در زمینه‌های مذهبی و فرهنگی دکن داشت. یافته‌های پژوهش حاضر که با استفاده از منابع کتابخانه‌ای و با روش توصیفی ـ تحلیلی انجام شده است. نشان می‌دهد که این مهاجرت‌ها باعث گسترش مذهب تشیع و موجب رواج فرهنگ و تمدن ایرانی ـ اسلامی در دکن شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2305 - اثرات یکپارچگی مالی بر بهره‌وری کل عوامل تولید در اقتصاد ایران؛ شواهدی از مدل‌های خودرگرسیون‌برداری با وقفه‌های توزیعی
مسعود طاهری نیا علی حسنوند مرتضی حبیبی زاده

10.30495/fed.2023.698839

چکیدهیکپارچگی مالی از طریق افزایش سطح سرمایه گذاری در کشورها می تواند اثرات مثبت فراوانی بر متغیرهای کلان اقتصادی از جمله اشتغال، رشد اقتصادی، افزایش حجم مبادلات بین المللی و در نهایت بهره وری کشورها داشته باشند. این مطالعه به بررسی این مسئله می پردازد که آیا یکپارچگی م چکیده کامل

چکیدهیکپارچگی مالی از طریق افزایش سطح سرمایه گذاری در کشورها می تواند اثرات مثبت فراوانی بر متغیرهای کلان اقتصادی از جمله اشتغال، رشد اقتصادی، افزایش حجم مبادلات بین المللی و در نهایت بهره وری کشورها داشته باشند. این مطالعه به بررسی این مسئله می پردازد که آیا یکپارچگی مالی در ایران می تواند بر رشد بهره وری کل مؤثر باشد و آیا سیاست های یکپارچگی و به دنبال آن ادغام مالی، می تواند جزء سیاست هایی باشند که لازم است این کشورها برای فرایند ادغام اقتصادی خود اتخاذ نمایند.این مطالعه به بررسی نقش و اثرات یکپارچگی مالی بر بهره وری کل عوامل تولید از طریق روش خودرگرسیون برداری با وقفه های توزیعی طی دوره زمانی 1398 تا 1379 برای اقتصاد ایران نموده است. نتایج حاصل از برآورد مدل در کوتاه و بلندمدت حاکی از رابطه مثبت و معنادار یکپارچگی مالی با بهره وری طی دوره زمانی انتخابی است. همچنین متغیرهایی همچون باز بودن تجاری و سرمایه گذاری داخلی دارای رابطه مثبت با بهره وری می باشند ولی نرخ تورم دارای اثرگذاری منفی بر بهره وری کل بوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2306 - اندازه‌گیری شکنندگی سیستم بانکی ایران بر اساس شاخص BSFI
محسن پورعبادالهان کویچ حسین اصغر پور فیروز فلاحی همت ستار رستمی

بر‌خلاف حالت بحران‌های ارزی، ساختن شاخص‌هایی برای شناسایی دوره‌های‌ بحران بانکی به دلیل مشکلاتی همچون فقدان اطلاعات قابل اعتماد در مورد متغیرهای سیستم بانکی (مانند سطح مطالبات معوق) دشوار است. عمده روش به کار برده شده برای تعیین دقیق دوره‌های بحران بانکی، مبتنی بر وقایع چکیده کامل

بر‌خلاف حالت بحران‌های ارزی، ساختن شاخص‌هایی برای شناسایی دوره‌های‌ بحران بانکی به دلیل مشکلاتی همچون فقدان اطلاعات قابل اعتماد در مورد متغیرهای سیستم بانکی (مانند سطح مطالبات معوق) دشوار است. عمده روش به کار برده شده برای تعیین دقیق دوره‌های بحران بانکی، مبتنی بر وقایع می‌باشد. این روش به دلیل استفاده از وقایعی مانند ادغام، تعطیلی، هجوم به مؤسسات مالی و اقدامات اضطراری دولت از مشکل تورش انتخاب رنج می‌برد. از این روی، مطالعه حاضر از شاخص دیگری تحت عنوان شاخص شکنندگی سیستم بانکی بهره گرفته و با استفاده از اطلاعات سری زمانی فصلی دوره 1394:4-1381:1 به اندازه‌گیری سطوح شکنندگی و ریسک‌پذیری سیستم بانکی ایران می‌پردازد. مطابق نتایج حاصله، سه دوره با ریسک‌پذیری بیش از حد و دو دوره با شکنندگی بالا طی دوره زمانی مورد مطالعه، شناسایی می‌شود. دوره‌های شکنندگی بالای شناسایی شده که منجر به مشکلاتی در سیستم بانکی کشور شده‌اند مربوط به سال‌های 1387 و 1391 می‌باشند که می‌توان آنها را به شوک‌های ناشی از ادوار انتخاباتی نسبت داد.به نظر می‌رسد که شاخص مزبور می‌تواند شاخص خوبی برای اندازه‌گیری، پیش‌بینی و نظارت بر شکنندگی سیستم بانکی کشور باشد. Unlike case of currencycrises,construction of a time series index to identify banking crisis episodes is highlydifficult, particularly because of the lack of reliable data on banking sector variables such asthe level of non−performing loans. Accordingly, existing methods used to pinpoint bankingcrisis years are generally event−based. These methods due to the use of events such as closures,mergers, runs on financial institutions, and government emergency measures may suffer from selection bias. For this purpose, This paper uses seasonally time series data of Iran during 1381:1-1394:4 for construction the banking sector fragility index (BSFI) to measure the levels of fragility and risk-taking within the Iranian banking sector. The BSFI identified three main episodes of excessive risk-taking and two periods of high fragility over the study period. Two periods of high fragility in the banking sector resulted in banking sector difficulties in 2001 and 2009 respectively, mainly attributed to shocks emanating from the electoral cycle. Overall, the BSFI seems to be highly useful in measurement and monitoring of banking sector fragility. Keywords: excessive risk-taking, banking System fragility,banking crises, Iran. JEL Classification: E44, G21, G28 پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2307 - آزﻣﻮﻥﺗﺠﺮﺑﯽتأثیرﺭﯾﺴﮏ ﻓﻀﺎﯼﮐﺴﺐﻭﮐﺎﺭﺑﺮﺭﺍﺑﻄﻪ ﺑﻴﻦﺭﯾﺴﮏ ﺍﻋﺘﺒﺎﺭﯼﻭعملکرد مالی در صنعت بانکداری ایران
محمد بیگدلی مهدی تقوی علی اسماعیل زاده مرجان دامن کشیده

پژوهش حاضر به بررسیتجربی تأثیر ﺭﯾﺴﮏﻓﻀﺎﯼﮐﺴﺐوﮐﺎﺭﺑﺮﺭﺍﺑﻄﻪبین ریسک اعتباری و عملکرد مالی ﺑﺎنک‌ها در صنعت بانکداری ایران پرداخته است. روش تحقیق از حیث هدف کاربردی و از نوع همبستگی است. قلمرو زمانی تحقیق سالهای 1385 الی 1395 می باشد. داده های تحقیق بصورت سالانه از صورت‌های مال چکیده کامل

پژوهش حاضر به بررسیتجربی تأثیر ﺭﯾﺴﮏﻓﻀﺎﯼﮐﺴﺐوﮐﺎﺭﺑﺮﺭﺍﺑﻄﻪبین ریسک اعتباری و عملکرد مالی ﺑﺎنک‌ها در صنعت بانکداری ایران پرداخته است. روش تحقیق از حیث هدف کاربردی و از نوع همبستگی است. قلمرو زمانی تحقیق سالهای 1385 الی 1395 می باشد. داده های تحقیق بصورت سالانه از صورت‌های مالی بانک‌های فعال در صنعت بانکداری ایران گردآوری و استخراج شده است. برای تحلیل داده های تحقیق و آزمون فرضیه‌ها از دو مدل رگرسیون ترکیبی با اثرات تصادفی و ثابت استفاده شده است. بر پایه نتیجه فرضیه اول تحقیق، ریسک اعتباری بر عملکرد مالی در صنعت بانکداری ایراناثرمعکوس و معنی داری دارد. بر پایه نتیجه فرضیه دوم تحقیق، ﺭﯾﺴﮏﻓﻀﺎﯼﮐﺴﺐوﮐﺎﺭﺑﺮعملکرد مالی در صنعت بانکداری ایراناثر معکوس و معنی داری دارد. بر پایه نتیجه فرضیه سوم تحقیق، ﺭﯾﺴﮏﻓﻀﺎﯼﮐﺴﺐوﮐﺎﺭﺑﺮﺭﺍﺑﻄﻪبین ریسک اعتباری و عملکرد مالی در صنعت بانکداری ایراناثر معکوس و معنی داری دارد. سایر یافته‌های پژوهش، حاکی است که تسهیلات اعطایی، اهرم مالی و اندازه بانک‌ها بر عملکرد مالیدر صنعت بانکداری ایران اثر مستقیم و معنی‌دار دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2308 - بررسی اثرات نامتقارن نوسانات نرخ ارز بر تراز تجاری ایران و چین با رویکرد ARDL غیرخطی
مریم ابراهیمی کامبیز هژبر کیانی عباس معمار نژاد فرهاد غفاری

تراز تجاری هر کشور بیانگر تحولات تجارت خارجی و شرایط اقتصادی آن بوده و در واقع مبین وضعیت اقتصادی آن کشور می‌باشد. بنابراین تحلیل تغییرات آن همواره مورد توجه اقتصاددانان و سیاست‌گذاران بوده است. جهت و میزان اثرگذاری نرخ ارز واقعی بر تراز تجاری،‌ در مطالعات دانشگاهی و کا چکیده کامل

تراز تجاری هر کشور بیانگر تحولات تجارت خارجی و شرایط اقتصادی آن بوده و در واقع مبین وضعیت اقتصادی آن کشور می‌باشد. بنابراین تحلیل تغییرات آن همواره مورد توجه اقتصاددانان و سیاست‌گذاران بوده است. جهت و میزان اثرگذاری نرخ ارز واقعی بر تراز تجاری،‌ در مطالعات دانشگاهی و کاربردی حائز اهمیت است به این دلیل که به نحوه تدوین و اتخاذ سیاست‌های کلان مناسب اقتصادی در بخش خارجی کمک می‌کند. نظر به اینکه در دهه‌های اخیر نرخ ارز در ایران نوسانات و جهش‌های زیادی را تجربه کرده است، در این مقاله به بررسی و تحلیل جهت و میزان تأثیرپذیری تراز تجاری ایران و چین از نوسانات نرخ ارز، با استفاده از داده‌های سری زمانی در دوره زمانی فصل اول ۱۹۹۲ تا فصل چهارم ۲۰۱۶ به صورت پویا می‌پردازیم. نتایج حاصل دلالت بر این دارد که با بهره‌گیری از مدل خودبازگشتی با وقفه‌های توزیعی غیرخطی[i]( ) اثرات نامتقارن و وجود رابطه بلندمدت (همجمعبستگی[ii]) بین دو متغیر تأیید، اما وجود منحنی J تأیید نمی‌گردد. [i] Non-Linear Auto Regressive Distributed Lag [ii] Cointegration The trade balance of each country reflects the developments in foreign trade and its economic conditions and is in fact, the perspective of its economic situation. Therefore, analysis of its changes has always been a matter for economists and policymakers. The direction and extent of the actual exchange rate impact on business balance is important in academic and applied studies because it helps in formulating and adopting appropriate macroeconomic policies in the foreign sector. Due to the the exchange rate’s fluctuations and mutations in recent decades in Iran, In this paper we will analyze dynamically the impact of the trade balance using time series data in the period 1992 through 2016 . The results indicate that by using Non-Linear ARDL model asymmetric effects, the existence of a long-run relationship and the result of the curve J in this case is confirmed. Keywords: Devaluation, Real Effective Exchange Rate, Iranian Trade Balance, Nonlinear ARDL Approach. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2309 - فرار مالیاتی در پایه مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی در ایران ) برآوردهای سالانه 1392-1352(
رضا امیدی پور جمشید پژویان

کشور ایران در سال های اخیر به منظور اجرای صحیح اقتصاد مقاومتی و جایگزینی درآمدهای مالیاتی با درآمدهای نفتی درپی کشف منابع بیشتر درآمدی است. از طرفی این کشور نیز همانند اغلب اقتصادهای جهان با مشکل فرار مالیاتی مواجه است. در چنین شرایطی با توجه به خلاء مطالعاتی از حیث سنج چکیده کامل

کشور ایران در سال های اخیر به منظور اجرای صحیح اقتصاد مقاومتی و جایگزینی درآمدهای مالیاتی با درآمدهای نفتی درپی کشف منابع بیشتر درآمدی است. از طرفی این کشور نیز همانند اغلب اقتصادهای جهان با مشکل فرار مالیاتی مواجه است. در چنین شرایطی با توجه به خلاء مطالعاتی از حیث سنجش و اندازه‌گیری کمّی حجم فرار مالیاتی به ویژه در پایه مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی، مطالعه حاضر با هدف برآورد حجم فرار مالیاتی در پایه مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی در ایران با استفاده از رهیافت تابع تقاضای پولی تانزی و الگوی تصحیح خطای برداری (VEC) برای داده های سالانه 1352 تا 1392 انجام گرفته است. در این مدل نسبت پول نقد در گردش به حجم نقدینگی به عنوان متغیر وابسته و متغیرهای بار مالیاتی اشخاص حقوقی، نسبت حقوق و دستمزد به درآمد ملی، درآمد سرانه ملی حقیقی، نرخ بهره حقیقی و درآمدهای نفتی حقیقی به عنوان متغیرهای توضیحی برای بررسی انتخاب شده&lrm;اند. بر اساس یافته های تحقیق، سه متغیر بار مالیاتی اشخاص حقوقی، نسبت حقوق و دستمزد به درآمدملی و درآمدهای نفتی حقیقی بر نسبت پول نقد در گردش به حجم نقدینگی در بلندمدت اثر مثبت و متغیرهای درآمد سرانه ملی حقیقی و نرخ بهره حقیقی در بلندمدت بر این نسبت اثر منفی دارند. همچنین، نتایج تحقیق نشان می دهد که حجم فرار مالیاتی برآوردی در پایه مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی طی دوره مورد بررسی روندی صعودی دارد. In order to correctly implement the resistance economy in the recent years and to substitute the tax revenues with the oil revenues, Iran has made efforts to discover more income sources in this regards. On the other hand, like most other economies, the country has been encountering tax evasion. Under such circumstances and due to the existing research gap on the topic, the present study is carried out with the aim to estimate the level of tax evasion in the Iranian corporate taxation using the Tanzi's currency demand approach and vector error correction model (VECM) for 1973-2013 time series data. In this model, the dependent variable is assumed "the ratio of currency holdings (C) to money (denoted as M2)" and the independent variables are as follows: "the ratio of wages and salaries to national income (WSNI) ", "the real per capita national income (YNR) ", "the real rate of interest paid on time deposits (RL) ", "the corporate tax burden (CITGDP) " and "the real oil revenues (OILRR)". Based on the research results, three variables of Corporate Tax Burden, WSNI and OILRR have positive effects on the ratio of C to M2 and the variables of RL and YNR have negative effects on this ratio in the long-run. Moreover, the research results show that the estimated tax evasion levels have an ascending trend during the period of the study. Keywords: Tax Evasion, Corporate Taxation, Tanzi's currency demand approach, VECM, Iran Classification JEL: C32, H30, H26, O17 پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2310 - تحلیل رابطه علی بین نرخ تورم و بیکاری در اقتصاد ایران
تیمور محمدی عباسعلی ابونوری رویا محمد نژاد

بیکاری، یکی از عارضه های مزمن اقتصاد ایران است. به‌طوری که نرخ آن همواره با نرخ طبیعی بیکاری فاصله ای قابل‌توجه دارد؛ اما طی سال های اخیر، سیاست هایی با اتکا به افزایش حجم نقدینگی برای تقویت اشتغال و کاهش بیکاری اتخاذشده‌اند که آثار تورمی در پی داشته اند. در این تحقیق ت چکیده کامل

بیکاری، یکی از عارضه های مزمن اقتصاد ایران است. به‌طوری که نرخ آن همواره با نرخ طبیعی بیکاری فاصله ای قابل‌توجه دارد؛ اما طی سال های اخیر، سیاست هایی با اتکا به افزایش حجم نقدینگی برای تقویت اشتغال و کاهش بیکاری اتخاذشده‌اند که آثار تورمی در پی داشته اند. در این تحقیق تلاش می شود تا با احتساب عوامل مشترک موثر بر تورم دستمزدی و میزان بیکاری در قالب سیستم معادلات همزمان به تحلیل رابطه علی بین این دو متغیر بر مبنای رابطه منحنی فیلیپس پرداخته شود. دو مدل مورد برآورد قرار گرفتند که در یکی نرخ تورم دستمزدی هر دوره، تابعی از نرخ بیکاری همان دوره و نرخ تورم دستمزدی دوره قبل و در مدل دوم نرخ تورم هر دوره ،تابعی از تولید و دستمزدهای همان دوره و تورم دوره قبل می‌باشد. نتایج تحقیق نشان می‌دهد رابطه منحنی فیلیپس طی دوره ۱۳۵۷ تا ۱۳۸۵ در ایران بر قرار می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2311 - برآورد اندازه اقتصاد زیرزمینی در ایران و بررسی عوامل مؤثر بر آن
هانیه علیزاده فرهاد غفاری

اقتصاد زیرزمینی پدیده ای است که همه کشورهای جهان با آن مواجه اند.تحقیقات نشان می دهد که اندازه بخش زیرزمینی در بیشتر کشورها نسبتاً قابل توجه بوده و فعالیت های این بخش علت بیشتر نابه سامانی های اقتصادی است. بنابراین برآورد این بخش از اقتصاد از جنبه شناسایی شکاف مالیاتی، چکیده کامل

اقتصاد زیرزمینی پدیده ای است که همه کشورهای جهان با آن مواجه اند.تحقیقات نشان می دهد که اندازه بخش زیرزمینی در بیشتر کشورها نسبتاً قابل توجه بوده و فعالیت های این بخش علت بیشتر نابه سامانی های اقتصادی است. بنابراین برآورد این بخش از اقتصاد از جنبه شناسایی شکاف مالیاتی، اثر بخشی سیاست های پولی و مالی، رشد اقتصادی و توزیع درآمد اهمیت فراوانی دارد. در این پژوهش در قسمت تجربی درگام نخست اندازه اقتصاد زیرزمینی ایران را طی سالهای 1387-1352،به کمک تحلیل عاملی اکتشافی برآورد کرده ایم. در گام دوم چگونگی و شدت اثرگذاری متغیرهایی همچون بارمالیاتی مستقیم، بارمالیاتی غیر مستقیم، تشکیل سرمایه ثابت ناخالص، عرضه پول، تولید ناخالص داخلی و نرخ فعالیت را در قالب الگوی خودرگرسیون برداری مورد مطالعه قرار دادیم. نتایج نشان می دهد، میانگین اندازه اقتصاد زیرزمینی در این دوره به طور متوسط در حدود 27 درصد از GDP است. همچنین برآورد مدل نشان داد که در بلندمدت شوک رشد تولید ناخالص داخلی و رشد تشکیل سرمایه ناخالص اثر منفی بر رشد اقتصاد زیرزمینی داشته اند. و شوک رشد عرضه پول، رشد بارمالیاتی غیرمستقیم، رشد بارمالیاتی مستقیم و رشد نرخ فعالیت اثر مثبت بر رشد اقتصاد زیرزمینی داشته اند.که در بین این عوامل، رشد تولید ناخالص داخلی بیشترین اثر را بر اقتصاد زیرزمینی داشته است. The Underground Economy is a phenomenon that all countries have to deal with it. The researches display that the size of activities in the underground economy are fairly large as wellas,theseactivities are the causes of most economicdisturbances; therefore,itsestimation is important in the tax gaprealization,theeffectiveness of monetary and fiscalpolicies,economicgrowth and income distribution aspects. In empirical section, we estimatedfirst the size of the underground economic activities for Iran from 1352 to 1387 by using exploratory factoranalysis. Second,wehave investigatedthe impacts of some variables such asdirect tax burden , indirect tax burden, gross fixed capital formation , money supply , GDP, and direct tax rate of activity on the underground economy by econometric model. The empirical results indicate that underground economic are equal to 26.77 percent ofGDP,respectively. The model showed that the long-run GDP growth shocks and growth of gross capital formation have a negative effect on the growth of the underground economy. And the shock of money supply growth, load growth in indirect taxes, direct taxes and the growth rate of load growth activities a positive effect on have underground economy. That among these factors, GDP growth has had the greatest influence on the underground economy. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2312 - آثار درآمدهای نفتی بر رشد اقتصادی ایران مبتنی بر شکست‌های ساختاری درون زا
محسن مهرآرا

ادبیات اقتصادی موجود نشان می دهد که افزایش قیمت نفت اثرات بازادارنده بر رشد اقتصادی کشورهای صنعتی داشته است در حالی که اثرات کاهش قیمت نفت بر اقتصاد این کشورها با اهمیت نبوده است. به عبارت دیگر اثر تکانه ای نفتی بر اقتصاد کشورهای صنعتی نامتقارن و غیر خطی می باشد. در این چکیده کامل

ادبیات اقتصادی موجود نشان می دهد که افزایش قیمت نفت اثرات بازادارنده بر رشد اقتصادی کشورهای صنعتی داشته است در حالی که اثرات کاهش قیمت نفت بر اقتصاد این کشورها با اهمیت نبوده است. به عبارت دیگر اثر تکانه ای نفتی بر اقتصاد کشورهای صنعتی نامتقارن و غیر خطی می باشد. در این تحقیق می خواهیم فرضیه مذکور را برای یک اقتصاد صادرکننده نفت (ایران) مورد آزمون تجربی قرار دهیم. برای این منظور از متدولوژی هم انباشتگی گری گوری- هنسن (1996) استفاده خواهیم کرد که در آن شکست ساختاری در رابطه بلندمدت بصورت درون زا تعیین میشود. نتایج تحقیق نشان میدهد که در بلندمدت درآمدهای نفتی، آثار منفی بر رشد اقتصادی ایران داشته اند. به علاوه فرضیه اصلی تحقیق مبنی بر اینکه در کوتاه مدت واکنش رشد اقتصادی نسبت به تکانه های نفتی نامتقارن و برای تکانه های کاهشی قیمت نفت شدیدتر است مورد تایید قرار می گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2313 - بررسی رابطه بین گردشگری، رشد اقتصادی و توسعه مالی در ایران (1395-1368)
شهین نرگسی روح اله بابکی مهناز عفتی

صنعت گردشگری، بزرگترین و متنوع‌ترین صنعت در دنیا به حساب می‌آید. تأثیر گردشگری بر افزایش میزان اشتغال و درآمدهای ارزی، رونق صنایع داخلی، گسترش همکاری‌های بین‌المللی موجب شده است تا نگرش کشورهای دنیا به مرز آن تغییریافته و جایگاه مهمی در سیاست‌گذاری دولت‌ها پیدا کند. از چکیده کامل

صنعت گردشگری، بزرگترین و متنوع‌ترین صنعت در دنیا به حساب می‌آید. تأثیر گردشگری بر افزایش میزان اشتغال و درآمدهای ارزی، رونق صنایع داخلی، گسترش همکاری‌های بین‌المللی موجب شده است تا نگرش کشورهای دنیا به مرز آن تغییریافته و جایگاه مهمی در سیاست‌گذاری دولت‌ها پیدا کند. از این رو در این پژوهش، رابطه بین صنعت گردشگری، رشد اقتصادی و توسعه مالی با استفاده از رویکرد تصحیح خطای برداری (VECM) و با بهره‌گیری از داده‌های سری زمانی در طی دوره (1395-1368) بررسی شده است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که بین رشد اقتصادی و گردشگری رابطه مثبت و معنا دار و بین رشد اقتصادی و توسعه مالی نیز رابطه مثبت و معنا داری وجود دارد. توسعه مالی همچون گردش مالی راحت در کشور مبدا و استفاده ساده از ابزارهای مالی در جهت تامین مالی برای گردشگران در رشد این صنعت نقش بسزایی دارد. همان گونه که افزایش توسعه مالی سبب رشد اقتصادی می‌گردد، افزایش رشد اقتصادی نیز سبب بهبود زیرساخت‌ها و توسعه صنعت گردشگری می‌شود The tourism industry is considered as the largest and most diverse industry in the world. Effeciveness of tourism in increasing the employment rates and foreign exchange revenues, booming domestic industries, and expanding international cooperations has changed the world nations attitudes toward its boundaries, placing tourism in an important position within governments policy-making processes. In present research, we evaluated the Relationship between Tourism Economic Growth and Financial Development in Iran by using VECM approach and exploting time series data during (1989-2015) period. Research results show a significant positive relationship between both economic growth and tourism industry as well as economic growth and financial development, such as convenient turnover in the origin country for tourists and simple use of financial instruments for tourists financing plays the key role in growth of this industry. As the expanding of leads to economic growth, increased financial development results in economic growth which, in turn, improves infrastructures and develops tourism industry. Keywords: Tourism industry, Economic Growth, Financial Development, Iran , Vector Error Correction Model (VECM). پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2314 - ارزیابی آثار اعطای معافیت مالیاتی در مناطق آزاد تجاری ایران ( مطالعه موردی منطقه آزاد قشم، کیش و چابهار)
علی عسگری تینا جعفری

در این مقاله عملکرد قانون اعطای معافیت مالیاتی به مناطق پردازش صادرات - به‌عنوان یکی از ابزارهای مشوق گسترش صادرات صنعتی و تسهیل دسترسی کشورها به بازارهای جهانی ارزیابی شده است. در کشورهای در حال توسعه، مناطق آزاد تجاری _ صنعتی مناسب‌ترین روش برای فراهم ساختن شرایط تجار چکیده کامل

در این مقاله عملکرد قانون اعطای معافیت مالیاتی به مناطق پردازش صادرات - به‌عنوان یکی از ابزارهای مشوق گسترش صادرات صنعتی و تسهیل دسترسی کشورها به بازارهای جهانی ارزیابی شده است. در کشورهای در حال توسعه، مناطق آزاد تجاری _ صنعتی مناسب‌ترین روش برای فراهم ساختن شرایط تجارت آزاد در یک منطقه محدود از کشور است. در سال‌های اخیر، بسیاری از کشورهای در حال توسعه با هدف گسترش صادرات صنعتی، ایجاد اشتغال و انتقال تکنولوژی از طریق جذب سرمایه‌گذاری‌های مستقیم خارجی و گسترش تعمیق ارتباطات مالی، اقدام به تأسیس مناطق آزاد نموده‌اند. هدف از این پژوهش بررسی عملکرد قانون اعطای معافیت‌های مالیاتی به‌ عنوان مشوق فعالیت‌های اقتصادی در مناطق آزاد طی سالهای 1393-1374 به روش استنباطی و با استفاده از روش های آماری می باشد. یافته های حاصل از پژوهش نشان می دهند که نتایج آماری بدست آمده نشان می دهد که میزان صادرات کالا از مناطق آزاد تاثیر مثبت و معناداری بر میزان تولیدات این مناطق داشته و افزایش صادرات کالا، افزایش میزان تولید در مناطق آزاد را در پی داشته است. دیگر نتایج بدست آمده نشان می دهد که واردات کالا به مناطق آزاد، کاهش تولید در این مناطق را به شکل معناداری در پی داشته است. این نتیجه نشان می دهد که افزایش واردات کالا به مناطق آزاد، کاهش تولیدات را در پی داشته است. دیگر نتایج بدست آمده بیانگر آن است که میزان سرمایه گذاری داخلی و خارجی انجام شده در مناطق آزاد، تاثیری مثبت بر تولیدات این مناطق داشته اما این تاثیرگذاری از لحاظ آماری معنادار نبوده است. لذا مناطق ازاد تجاری در ایران نتوانسته اند به اهداف تعیین شده و گسترش صادرات کمک قابل توجهی بنمایند و در همان مراحل اولیه اهداف خود سیر می کنند. Abstract In this paper, the performance of the law granting tax exemptions to Export – Processing Zone as one of the means to expand the industrial exports and facilitating access to international markets has examined. It Seems in developing countries, free trade zones - industrial most appropriate method for providing free trade conditions in a limited area of the country. In recent years, many developing countries, which are aimed at developing industrial exports, job creation and technology transfer through attracting direct foreign investments, the establishment of the free zones. The purpose of this study the performance of the law ; granting tax exemptions as an incentive economic activity in the free zones during the 1393 - 1374 with the use of information and the inference method is present research hypothesis , granting tax breaks, a factor in the spread of production , investment and exports of employment in free zones. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2315 - الگوی حکمرانی و تخصیص منابع در صندوق توسعه ملی ایران
وحید محمودی حسین عبده تبریزی سعید شیرکوند رضا قهرمانی

صندوق توسعه ملی ایران با هدف تبدیل بخشی از عواید ناشی از فروش نفت و گاز به ثروت‌های ماندگار و مولد اقتصادی و حفظ سهم نسل‌های آینده تشکیل شده است. بررسی اولیه صندوق نشان‌دهنده مشکلات و نقص‌هایی در حوزه‌های تخصیص منابع و حکمرانی است که سبب خواهد شد صندوق نتواند گردآورنده چکیده کامل

صندوق توسعه ملی ایران با هدف تبدیل بخشی از عواید ناشی از فروش نفت و گاز به ثروت‌های ماندگار و مولد اقتصادی و حفظ سهم نسل‌های آینده تشکیل شده است. بررسی اولیه صندوق نشان‌دهنده مشکلات و نقص‌هایی در حوزه‌های تخصیص منابع و حکمرانی است که سبب خواهد شد صندوق نتواند گردآورنده و حافظ ثروت کشور، برای نسل‌های فعلی و آتی باشد. در بخش اول این پژوهش با مطالعه تطبیقی صندوق‌های ثروت ملی شامل صندوق‌های آذربایجان، آلاسکا، آلبرتا، ابوظبی، قطر، نروژ و کویت و در نظر گرفتن الزامات و اهداف صندوق توسعه ملی ایران، راه‌کارهای پیشنهادی جهت اصلاح الگوی تخصیص منابع و حکمرانی ارائه شده است. در این راستا ابتدا با مطالعه ابعاد گوناگون صندوق‌های ثروت، شناخت کامل از ماهیت آنها حاصل و سپس با استفاده از مطالعات تطبیقی و متن‌کاوی پیشینه پژوهش، مؤلفه‌های مرتبط با حکمرانی و تخصیص منابع و راه‌کارهای اولیه مرتبط استخراج شد. نتایج حاصل از مطالعه تطبیقی پس از مصاحبه نیمه ساختاریافته با خبرگان، اصلاح و پیشنهادهای نهایی تعیین شد. راه‌کارهای پژوهش در چهار مقوله الف) چهارچوب قانونی و ساختار حاکمیت شرکتی، ب) قوانین مالی مرتبط با منابع و مصارف، ج) سرمایه‌گذاری و د) نظارت، شفافیت و پاسخگویی ارائه شده است. پیشنهادهای حاضر علاوه بر تأیید از سوی خبرگان و همسو بودن با نتایج مطالعات مشابه قبلی، از طریق پرسشنامه طراحی‌شده بر مبنای 63 گویه مورد ارزیابی قرار گرفت. بر اساس آزمون‌های آماری، علاوه بر تأیید معناداری تمام مقوله‌های فوق، رتبه‌بندی آنها نیز مشخص شد. The National Development Fund of Iran (NDFI) is established to replace a portion of the revenue originated from selling oil and gas to durable wealth and productive economic investments as well as preserving the share of future generations. The initial review of the fund identifies the problems and deficiencies in various areas of its structure which have made the fund fail to preserve wealth for current and future generations. In this article, by comparative research of similar Sovereign Wealth Funds (SWF) including Azerbaijan, Alaska, Alberta, Abu Dhabi, Norway, Qatar, Kuwait funds and considering requirements and objectives of the NDFI, appropriate solutions about governance and resource allocation have been provided. We first identify the nature of these funds by studying the various features of the SWFs. Then dimensions and components of governance and resource allocation have extracted from comparative studies and text mining. Due to the SWFs comparative research, primary guidelines have been extracted. The final modified solutions have been presented, after interviewing the experts. Suggested solutions are presented in four categories, including the legal framework and corporate governance structure, financial rules of resources and withdrawal, investment and monitoring, transparency and accountability in the last section of the present study. The present guidelines accord with the results of similar previous studies and the experts’ approval in addition to approved evaluation based on questionnaire with 63 statements. The statistical tests confirmed all the above categories and the ranking of suggestions are also determined پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2316 - بررسی تأثیر تحریم های مالی و تجاری بر نرخ ارز در ایران (رهیافت فازی)
اصغر ابوالحسنی هستیانی مصطفی علمی مقدم نسرین منصوری مینو امینی میلانی

10.30495/fed.2023.702185

چکیده نرخ ارز از جمله متغیرهای مهم اقتصادی است که عوامل مختلفی بر روی آن اثرگذار اند. از آنجا که نرخ ارز در هر کشور از شاخص های اساسی در تعیین درجه رقابت بین المللی و تبیین وضعیت داخلی اقتصاد آن کشور به شمار می رود، با هدف بررسی نقش تحریم‌ های اقتصادی اعمال شده بر نرخ چکیده کامل

چکیده نرخ ارز از جمله متغیرهای مهم اقتصادی است که عوامل مختلفی بر روی آن اثرگذار اند. از آنجا که نرخ ارز در هر کشور از شاخص های اساسی در تعیین درجه رقابت بین المللی و تبیین وضعیت داخلی اقتصاد آن کشور به شمار می رود، با هدف بررسی نقش تحریم‌ های اقتصادی اعمال شده بر نرخ ارز در ایران، این پژوهش صورت پذیرفته است. در ایران نرخ ارز به دلایل مختلف اقتصادی، مالی، سیاسی، روانی و... طی سال های گذشته با نوسانات زیادی همراه بوده است. طبق مطالعات تجربی عوامل مرئی و نامرئی متعددی بر نرخ ارز در کشور مؤثر بوده اند؛ عواملی که بعضاً همه ی آنها را نمی توان در یک مدل اقتصادی لحاظ کرد؛ بنابراین با روش های مرسوم نیز نمی‌ توان با قاطعیت و اطمینان، درباره میزان مؤثر بودن برخی از این عوامل بر نرخ ارز اظهار نظر نمود. بر پایه این استدلال، جهت استفاده از یک روش مناسب و نوین، در این پژوهش، به منظور بررسی چگونگی تأثیر تحریمهای اقتصادی مالی و تجاری وضع شده علیه ایران در کنار سایر متغیرهای اثرگذار بر نرخ ارز در بازه زمانی پس از انقلاب اسلامی (1399-1357) از رویکرد فازی استفاده شده است. نتایج نشان می دهد که تحریم های شدید اقتصادی با ضریب فازی بالا و قوی، تأثیری مثبت و قابل توجه بر نرخ ارز در ایران داشته است. همچنین نقدینگی، کسری بودجه، تراز پرداخت ها، تورم و انتظارات تطبیقی نرخ ارز، به ترتیب پس از تحریم های شدید، بیشترین اثر را بر افزایش نرخ ارز در این سالها گذارده اند. ضرایب فازی به دست آمده برای متغیرهای درآمدهای نفتی، درجه باز بودن اقتصاد، رشد اقتصادی و نرخ بهره نرخ سود علی الحساب سپرده سرمایه گذاری داخلی، حاکی از اثر منفی این متغیرها بر نرخ ارز در ایران در این فاصله زمانی است. هم در چکیده و هم در متن مقاله جهت تأمین نظر داور محترم اول جایگزینی "نرخ سود علی الحساب سپرده سرمایه گذاری" به جای "نرخ بهره" صورت پذیرفت پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2317 - پیش‌بینی روند اقتصادی با شاخص‌های پیشرو در اقتصاد ایران
اسفندیار جهانگرد علرضا فرهادی کیا

در این پژوهش،به منظور پیش بینی اقتصادی،از روشهای متغیرهای پیشرو در اقتصاد ایران استفاده میکنیم.برای این منظور با توجه به تعاریف و روش های شناخته شده بین المللی و ویژگیهای اقتصاد ایران،شاخصهای ترکیبی آینده نگر و همزمان بر اساس روشNBER برای دوره بهار 1367 تا زمستان 1386 ر چکیده کامل

در این پژوهش،به منظور پیش بینی اقتصادی،از روشهای متغیرهای پیشرو در اقتصاد ایران استفاده میکنیم.برای این منظور با توجه به تعاریف و روش های شناخته شده بین المللی و ویژگیهای اقتصاد ایران،شاخصهای ترکیبی آینده نگر و همزمان بر اساس روشNBER برای دوره بهار 1367 تا زمستان 1386 را با استفاده از داده های فصلی بانک مرکزی جمهوری محاسبه کرده و با استفاده از الگوهای ARMAالگوی اقتصادی تجربی برای پیش بینی دوره های اتی اقتصاد ایران را برآورد میکنیم.متغیرهای تاثیر گذار بر تولید ناخالص داخلی را با روشهای نظری،نموداری و آزمون همبستگی تعیین کرده که در بین انها،از متغیرهای ارزش افزوده بخش صنایع و معادن،هزینه های مصرفی بخش خصوصی،تشکیل سرمایه ثابت ناخالص داخلی،موجودی انبار،واردات کالا،صادرات نفت،شاخص قیمت مصرف کننده،نقدینگی،شاخص کل بورس سهام و کسری بودجه به عنوان متغیرهای تشکیل دهنده شاخص های ترکیبی استفاده شد.بر اساس نتایج حاصل از برآورد الگو پیش بینی می شود رونق به وجود امده از سالهای قبل نیز تا سال 1387 و سال 1388 کند خواهد شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2318 - بررسی رابطه توسعه مالی و رشد اقتصادی در ایران بر اساس الگوی اقتصاد کلان پساکینزی
فرهاد دژپسند ریحانه بخارایی

یکی از بخش‌هایی که همزمان با رشد و توسعه اقتصادی به شدت گسترش می‌یابد، بخش مالی هر اقتصادی است. اگرچه دیدگاه های مختلفی در رابطه با جهت علیت این دو ارائه شده است اما جهت علیت و نوع اثرگذاری بسته به شکل توسعه مالی و مراحل مختلف رشد اقتصادی می تواند متفاوت باشد. در این مق چکیده کامل

یکی از بخش‌هایی که همزمان با رشد و توسعه اقتصادی به شدت گسترش می‌یابد، بخش مالی هر اقتصادی است. اگرچه دیدگاه های مختلفی در رابطه با جهت علیت این دو ارائه شده است اما جهت علیت و نوع اثرگذاری بسته به شکل توسعه مالی و مراحل مختلف رشد اقتصادی می تواند متفاوت باشد. در این مقاله رابطه توسعه مالی و رشد اقتصادی با بهره‌گیری از رویکرد پساکینزی در دوره زمانی ۱۳۹۳-۱۳۵۳ تحلیل خواهد شد. سؤال اساسی این است، آیا توسعه مالی بر رشد اقتصادی اثرگذار است؟ با توجه به اندازه بیش از ۸۵ درصدی پول در بازار مالی، در این مقاله از شاخص عمق مالی به عنوان شاخص توسعه مالی بهره گرفته شده است. با استفاده از معادل‌های سیستم همزمان به روش گشتاور تعمیم‌یافته و همچنین رگرسیون خود توضیح برداری ساختاری نشان داده شده است که توسعه مالی اثر منفی بر رشد اقتصادی دارد. نتایج نشان می دهند به دلیل اینکه ایران کشوری در حال توسعه است و نمی‌تواند منابع بیشتری را به توسعه سیستم مالی خود اختصاص دهد و بازارهای مالی کارایی مناسب را ندارند، لذا بازارهای مالی نتوانسته‌اند در خدمت بخش واقعی اقتصاد و سرمایه‌گذاری قرار بگیرند در نتیجه دیدگاه پساکینزی‌ها در خصوص ارتباط میان توسعه مالی و رشد اقتصادی در ایران در دوره مورد بررسی از نظر آماری پذیرفته نشده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2319 - بررسی روند مزیت نسبی صادرات خرمای ایران و صادرکنندگان اصلی جهان
شهریار نصابیان سید جواد قریشی ابهری مونا آشتیانی

برای اینکه در فرایند جهانی شدن اقتصاد بتوانیم سهم معقولی را به خود اختصاص داده و با گذشت زمان جایگاه خود را بهبود بخشیم باید مزیت های بالفعل کشور را شناسایی کرده تا در صحنه تجارت جهانی مزیت های مطلوب تری را کسب نماییم.بر همین اساس،در این پژوهش به بررسی وجود یا نبود وجود چکیده کامل

برای اینکه در فرایند جهانی شدن اقتصاد بتوانیم سهم معقولی را به خود اختصاص داده و با گذشت زمان جایگاه خود را بهبود بخشیم باید مزیت های بالفعل کشور را شناسایی کرده تا در صحنه تجارت جهانی مزیت های مطلوب تری را کسب نماییم.بر همین اساس،در این پژوهش به بررسی وجود یا نبود وجود مزیت نسبی صادرات خرمای ایران و چهارده کشور دیگر(تونس،امارات متحده عربی،عربستان،پاکستان،فلسطین اشغالی،الجزایر ،عراق،عمان،مصر،فرانسه،مکزیک،آمریکا،هلند و آلمان) که به طور پیوسته در سالهای 1995(همزمان با شروع فعالیت سازمان تجارت جهانی) تا 2007،جز برترین صادرکنندگان خرمای جهان بودهاندفمی پردازیم.همچنین روند تغییرات مزیت نسبی صادراتی خرما و جایگاه و درجه رقابتی (مزیت نسبی( این پانزده کشور در دوره 1995-2007 را مورد بررسی قرار می دهیم.بدین منظور با بهره گیری از آمار سایت سازمان خواربار جهانی (F.A.O.) به محاسبه شاخصهای مزیت نسبی آشکار شده متقارن RSCA و کای دوX پرداخته ایم.نتایج این پژوهش نشان میدهد که با وجود شرایط و موقعیت خوب ایران در زمینه زیر کشت و تولید خرما در جهان،روند شاخص مزیت نسبی آشکار متقارن برای این کشور در طول دوره مورد بررسی با نوسان همراه بوده و تنها در چند سال اخر مطالعه به ثبات نسبی در این زمینه رسیده است،که در این خصوص باید توجه بیشتری شده و اقدامات اساسی صورت گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2320 - بررسی اثر عمق مالی بر رشد اقتصادی در ایران
نعمت فلیحی ریحانه بخارایی

با توجه به اهمیت ویژه ای که بخش مالی در شرایط اقتصاد ایران دارد، مطالعات متعددی در زمینه توسعه مالی و رشد اقتصادی انجام گرفته است. در این پژوهش تاثیر توسعه مالی بر رشد اقتصادی ایران در الگوی رشد مورد ملاحظه قرار گرفته است. به جهت تفکیک اثرات کوتاه مدت از بلند مدت از م چکیده کامل

با توجه به اهمیت ویژه ای که بخش مالی در شرایط اقتصاد ایران دارد، مطالعات متعددی در زمینه توسعه مالی و رشد اقتصادی انجام گرفته است. در این پژوهش تاثیر توسعه مالی بر رشد اقتصادی ایران در الگوی رشد مورد ملاحظه قرار گرفته است. به جهت تفکیک اثرات کوتاه مدت از بلند مدت از مدل ARDL استفاده شده است. نوآوری این مقاله نسبت به سایر مقالات در این است که برای اولین بار متغیر توسعه مالی (عمق مالی) از نسبت مجموع ارزش مربوط به بازار پول، بازار بورس و بیمه به تولید ناخالص داخلی استفاده شده است. همچنین برای متغیر توسعه مالی نیز بطور مجزا از بازار پول و بازار بورس، بازار پول و بازار بیمه و بازار بورس و بیمه استفاده شده است. نتایج نشان می‌دهد یک درصد افزایش در شاخص عمق مالی موجب 7/0 درصد رشد اقتصادی در بلند مدت می شود. همچنین اثر آنی تعمیق مالی اقتصاد موجب رشد اقتصادی به اندازه 08/0 درصد می شود. Abstract Considering the importance of the financial sector in the Iranian economy, many studies have been conducted on financial development and economic growth. We utilize ARDL model for separating effects short term from long term. This paper has an innovation respect to others papers and utilizing new definition about financial depth that equaling the sum of liquidity and insurance value and stock market value respect to GDP and combining two to two variables. The results demonstrate to increase one percent in financial depth indicator causing to increase 0.7 percent in long term economic growth. Also the impulse effect financial depth causing to increase 0.8 percent in economic growth. Keywords: Financial Depth, Economic Growth, Long Term Effects, Iran. Classification JEL: E44, 053, L F13, C12 پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2321 - تأثیر امنیت اقتصادی بر فرآیند رشد اقتصادی در کشورهای عضو کنفرانس اسلامی با تأکید بر ایران
احمد جعفری صمیمی شهرام اختیاری

در این پژوهش به بررسی رابطه رشد اقتصادی و امنیت اقتصادی در کشورهای عضو کنفرانس اسلامی با تکیه بر ایران پرداخته ایم.در دوره مخورد بررسی (1997-2005) نتایج برآورد مدل از روش داده های تابلویی نشان می دهد که متغیرهای رشد جمعیت،رشد نیروی کار،رشد سرمایه،سهم دولت در اقتصاد،نسبت چکیده کامل

در این پژوهش به بررسی رابطه رشد اقتصادی و امنیت اقتصادی در کشورهای عضو کنفرانس اسلامی با تکیه بر ایران پرداخته ایم.در دوره مخورد بررسی (1997-2005) نتایج برآورد مدل از روش داده های تابلویی نشان می دهد که متغیرهای رشد جمعیت،رشد نیروی کار،رشد سرمایه،سهم دولت در اقتصاد،نسبت سرمایه گذاری مستقیم خارجی به تولید ناخالص داخلی و امنیت اقتصادی تاثیر مثبت و معناداری بر رشد اقتصاد داشته در حالی که متغیر نرخ تورم تاثیر منفی بر رشد اقتصاد در کشورهای عضو کنفرانس اسلامی دارد.یافته ها نشان می دهد که رشد اقتصادی ایران در دوره از متوسط کشورهای عضو کنفرانس اسلامی بالاتر بوده است.از سوی دیگر،شاخص امنیت اقتصادی اایران در این دوره از متوسط شاخص امنیت اقتصادی کشورهای عضو کنفرانس اسلامی کمتر بوده که نشان دهنده سطح پایین امنیا اقتصادی در ایران است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2322 - آسیب شناسی مطالبات جاری در نظام بانکی ایران
آزاده محرابیان رویا سیفی پور

از نقطه نظر اقتصادی افزایش وام های بد و به دنبال آن مطالبات نکول شده می تواند زنگ خطری برای بحران نظام بانکی باشد. این پژوهش عوامل موثر بر شکل‌گیری مطالبات جاری و الزامات کاهش آن را در اقتصاد ایران بررسی می‌کند. این مهم با استفاده از مبانی نظری معمول، مطالعات تجربی، تجر چکیده کامل

از نقطه نظر اقتصادی افزایش وام های بد و به دنبال آن مطالبات نکول شده می تواند زنگ خطری برای بحران نظام بانکی باشد. این پژوهش عوامل موثر بر شکل‌گیری مطالبات جاری و الزامات کاهش آن را در اقتصاد ایران بررسی می‌کند. این مهم با استفاده از مبانی نظری معمول، مطالعات تجربی، تجربه حاصل از کشورها برای کاهش مطالبات جاری، شرایط خاص ایران و مدل اقتصادسنجی مناسب انجام گرفته است. برآورد مدل به تفکیک بانک ها برای سال های 1380 تا 1393 حاکی از آن است که کاهش رشد اقتصادی، افزایش نرخ تورم و نرخ ارز و همچنین رفتار پرریسک بانک ها، رشد اعتبارات و اندازه بانک از متغیرهای مهم در شکل گیری مطالبات جاری است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2323 - بررسی تاثیر سیاست پولی و توسعه مالی بر تراز تجاری کشور ایران
رویا آل عمران سید علی آل عمران

هدف پژوهش حاضر، بررسی تاثیر سیاست پولی و توسعه‌ی مالی بر تراز تجاری کشور ایران در فاصله ی زمانی فصل اول سال 1357 تا فصل چهارم سال 1394 با استفاده از روش جوهانسن- جوسیلیوس است. نتایج حاصل از پژوهش دلالت بر این دارد که اثرگذاری ضرایب متغیر ها بر اساس مبانی نظری مورد انت چکیده کامل

هدف پژوهش حاضر، بررسی تاثیر سیاست پولی و توسعه‌ی مالی بر تراز تجاری کشور ایران در فاصله ی زمانی فصل اول سال 1357 تا فصل چهارم سال 1394 با استفاده از روش جوهانسن- جوسیلیوس است. نتایج حاصل از پژوهش دلالت بر این دارد که اثرگذاری ضرایب متغیر ها بر اساس مبانی نظری مورد انتظار بوده و از نظر آماری نیز معنی دار هستند؛ به‌طوری‌که سیاست پولی انبساطی و توسعه‌ی مالی تاثیر منفی و معنی‌دار بر تراز تجاری کشور دارند. هم چنین ضریب جمله ی تصحیح خطا، حاکی از آن است که در هر دوره (هر فصل) 31/0 از عدم تعادل کوتاه‌مدت برای رسیدن به تعادل بلند مدت تعدیل می‌شود Abstract The objective of this research is to Study the Effect of Monetary Policy and Financial Development on Iran’s Trade Balance during the first quarter of 1978 to the fourth quarter of 2015 by using Johansen and Juselius cointegration method. The research results indicate that, the impact of coefficients of variables was based on expected theoretical foundations and are statistically significant. So that each of expansionary monetary policy and financial development variables have significant negative impact on trade balance. Also, the results based on error correction model indicate per period (per season), 0.31 short run imbalances to achieve long run balance is adjusted. Keywords: Iran, Trade Balance, Monetary Policy, Financial Development, Johansen-Juselius Method. Classification JEL: F10, F14, F41, E52, G10, C22 پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2324 - ارزیابی کارایی فنی صنعت بانکداری ایران و تعیین عوامل موثر برآن (رهیافت مدل های مرزی تصادفی)
محسن مهرآر ا رامین عبدی

این پژوهش با استفاده از روش تولید مرزی تصادفی به ارزیابی و برآورد کارایی فنی مجموعه ای از بانک های دولتی و خصوصی کشور با استفاده از دو دسته مدل های کارایی ثابت در طول زمان و مدل های کارایی متغیر در طول زمان می پردازد، مدل های مورد استفاده در این پژوهش مدل اشمیت و سیکلز( چکیده کامل

این پژوهش با استفاده از روش تولید مرزی تصادفی به ارزیابی و برآورد کارایی فنی مجموعه ای از بانک های دولتی و خصوصی کشور با استفاده از دو دسته مدل های کارایی ثابت در طول زمان و مدل های کارایی متغیر در طول زمان می پردازد، مدل های مورد استفاده در این پژوهش مدل اشمیت و سیکلز(1984)(ss84)، مدل بتیس و کوئلی (1988)(bc88)، مدل کامباکار (1990)(kumb90)، مدل بتیس و کوئلی (1992)(bc92)، مدل اثرات ناکارایی بتیس و کوئلی (bc95) و مدل های اثرات تصادفی صحیح (گرین 2005) می باشند. برای این منظور از داده های 15 بانک کشور برای دوره زمانی 1382-1390 استفاده شده است. با بررسی روند زمانی کارایی بانک ها در این مدل ها، نتایج نشان می دهد که بانک ها در طول دوره تحقیق، روند کارایی تقریبا ثابتی داشته و همواره بانک های خصوصی در مقایسه با بانک های دولتی از کارایی بیشتری برخوردار بوده اند. همچنین با این وجود که مدل های برآورد شده مقادیر متفاوتی را برای متوسط کارایی مجموعه بانک ها ارائه دادند اما رتبه کارایی بانک ها به غیر از مدل (bc95) در تمامی مدل ها تقریبا مشابه بوده است. بررسی عوامل موثر بر کارایی نشان می دهد که عامل سطح تحصیلات کارکنان تاثیر معناداری بر افزایش کارایی بانک ها ندارد و شاخص های اندازه بانک، تعداد شعبات و خصوصی بودن بانک تاثیر مثبتی بر کارایی فنی بانک ها دارند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2325 - تبیین مقایسه ای مدل های قیمت گذاری دارایی سرمایه ای کلاسیک و رفتاری در بازار سرمایه ایران
زهرا هوشمند نقابی حمیدرضا وکیلی فرد مریم خلیلی عراقی قدرت اله طالب نیا

هدف اصلی پژوهش حاضر تبیین مقایسه‌ای مدل‌های قیمت‌گذاری دارایی‌های سرمایه‌ای رفتاری و کلاسیک در بازار سرمایه ایران است. جامعه آماری موردمطالعه این پژوهش شرکت‌های پذیرفته‌شدۀ بورس اوراق بهادار تهران و نمونه آماری نیز قلمرو زمانی بین سال‌های 1385 تا 1395می‌باشد. روش پژوهش چکیده کامل

هدف اصلی پژوهش حاضر تبیین مقایسه‌ای مدل‌های قیمت‌گذاری دارایی‌های سرمایه‌ای رفتاری و کلاسیک در بازار سرمایه ایران است. جامعه آماری موردمطالعه این پژوهش شرکت‌های پذیرفته‌شدۀ بورس اوراق بهادار تهران و نمونه آماری نیز قلمرو زمانی بین سال‌های 1385 تا 1395می‌باشد. روش پژوهش حاضر از نوع توصیفی- کاربردی است. روش گردآوری اطلاعات شامل روش‌های کتابخانه‌ای و روش‌های میدانی می‌باشد. برای آزمون فرضیه‌های این پژوهش از مدل رگرسیون چند متغیره استفاده‌شده است. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد مدل‌های قیمت‌گذاری دارایی سرمایه‌ای کلاسیک در مقایسه با مدل‌های قیمت‌گذاری دارایی سرمایه‌ای رفتاری در بازار سرمایه ایران دارای قدرت تبیین بیشتری می‌باشد. این در حالی است که مدل استاندارد قیمت‌گذاری دارایی‌های سرمایه‌ای (CAPM)، دارای بیشترین قدرت تبیین (تقریباً 89/66 درصد)، و مدل تعمیم یابنده قیمت‌گذاری دارایی‌های سرمایه‌ای (X-CAPM)، نیز در بین مدل‌های رفتاری دارای کمترین قدرت تبیین (تقریباً 48/41 درصد) برخوردار می باشند. سپس، در رتبه‌بندی دوم مدل قیمت‌گذاری دارایی‌های سرمایه‌ای کاهشی- نامطلوب (D-CAPM) دارای بیشترین قدرت تبیین (تقریباً 81/61 درصد)، و قیمت‌گذاری دارایی‌های سرمایه‌ای رفتاری(BAP)، دارای کمترین قدرت تبیین (تقریباً 16/43 درصد) برخوردار می‌باشند. سپس، در رتبه‌بندی سوم مدل قیمت‌گذاری دارایی‌های سرمایه‌ای تعدیلی (A-CAPM)، مدل قیمت‌گذاری دارایی‌های سرمایه‌ای شرطی (I-CAPM)، مدل قیمت‌گذاری دارایی‌های سرمایه‌ای تجدیدنظر شده (R-CAPM)، مدل قیمت‌گذاری دارایی‌های سرمایه‌ای مصرفی(C-CAPM)، به ترتیب دارای بیشترین قدرت تبیین (تقریباً 49/59 درصد)، (تقریباً 64/48 درصد)، (تقریباً 10/52 درصد)، (تقریباً 94/49 درصد)، می‌باشند. همچنین، مدل قیمت‌گذاری دارایی‌های سرمایه‌ای رفتاری(BAP)، در بین مدل‌هایی رفتاری دارای کمترین قدرت تبیین (تقریباً 16/43 درصد) برخوردار می باشند. Abstract The research is mainly aimed at comparative explanation behavioral and classic capital assets pricing models of in Iran capital market. Statistical population of the research includes companies enlisted in Tehran Stock Exchange; and, statistical sample concerns time domain of 2016. In this descriptive-applied research, data have been collected via library and field methods. To test the hypotheses, multivariate regression model has been used. Research findings show that pricing models of classic capital asset in Iranian capital market is of higher explanation power, compared to those of behavioral capital asset. That is, standard capital asset pricing model (CAPM) has highest explanation power (almost 66.89%), and extrapolating capital asset pricing model (X-CAPM) among behavioral models has lowest explanation power (almost 41.48%). In second place, reductive-undesirable capital asset pricing model (D-CAPM) is of highest explanation power (almost 61.81%) and behavioral capital asset (BAP) pricing has lowest explanation power (about 43.16%). Then in third place, adjusted capital asset pricing model (A-CAMP), intertemporal capital asset pricing model (I-CAMP), revised capital asset pricing model (R-CAPM), and consumption capital asset pricing model (C-CAPM) respectively have highest explanation powers equal to 59.49, 48.64, 52.10, and 49.94%. Also, behavioral capital asset pricing model (BAP) has lowest explanation power (almost 43.16), among behavioral models. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2326 - تحلیل تأثیر بازار بورس بین المللی بر بازار بورس ایران : استفاده از رهیافت سیستم دینامیکی و GARCH
نعمت فلیحی تیمور محمدی معصومه شاه کرم اوغلی

با توجه به روند بین المللی شدن بازارهای مالی، توسعه روز افزون تجارت و پیشرفتهای تکنولوژی اطلاعات، بیش از پیش سرعت گرفته است. بی تردید امروزه بیشترین مقدار سرمایه از طریق بازارهای بورس در تمام جهان مبادله می شود. اقتصادهای ملی به شدت متأثر از عملکرد بورس اوراق بهادار است چکیده کامل

با توجه به روند بین المللی شدن بازارهای مالی، توسعه روز افزون تجارت و پیشرفتهای تکنولوژی اطلاعات، بیش از پیش سرعت گرفته است. بی تردید امروزه بیشترین مقدار سرمایه از طریق بازارهای بورس در تمام جهان مبادله می شود. اقتصادهای ملی به شدت متأثر از عملکرد بورس اوراق بهادار است. بعلاوه بورس به عنوان یک ابزار سرمایه گذاری در دسترس، هم برای سرمایه گذاران کلان و هم برای عموم مردم شده است. لذا در این مطالعه ضمن بررسی تأثیر متغیرهای کلان اقتصادی بر ارزش کل سهام معامله شده در کشورهای منتخب، تأثیر ارزش کل سهام معامله شده در کل دنیا بر ارزش کل سهام معامله شده در ایران از طریق متغیرهای درآمدنفتی، درآمد سرانه، تورم، تولیدات صنعتی، نرخ ارز، نرخ سود بانکی برآورد شده است. دوره مورد برآورد در طی سالهای 2010-1991 می باشد. که با استفاده از مدل سیستم دینامیکی Vensimو همچنین که با استفاده از مدل داده های ترکیبی (Pool) و سری زمانی GARCH به برآورد تاثیر بورس بین الملل بر بورس ایران پرداخته شده است. نتایج حکایت از معناداری تاثیر نوسانات بورس بین الملل بر بازار بورس ایران می باشد. از جمله نتایج این تحقیق عدم تأثیر درآمدهای نفتی است ضمناً نااطمینانی تأثیر منفی بر ارزش سهام معامله شده دارد. اگر درآمدسرانه 5درصد رشد داشته باشد باعث نوسان 15 درصدی بورس خواهد شد پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2327 - بررسی رابطه مالیات و رشد اقتصادی، مطالعه موردی ایران و کشورهای عضو اوپک و سازمان همکاری‌های اقتصادی (OPEC) و (OECD)
ایوب فرامرزی مجید دشتبان فاروجی نادر حکیمی پور صادق علیپور امیر جباری

درآمدهای مالیاتی، یکی از مهم‌ترین منابع تأمین مالی دولت‌ها در اقتصاد بسیاری از کشورهای جهان به شمار رفته و به عنوان یک ابزار مؤثر جهت سیاست‌گذاری‌های مالی محسوب می‌شود. در این مطالعه نیز به بررسی رابطه بین مالیات و رشد اقتصادی در کشورهای ایران، کشورهای منتخب OECD و OPEC چکیده کامل

درآمدهای مالیاتی، یکی از مهم‌ترین منابع تأمین مالی دولت‌ها در اقتصاد بسیاری از کشورهای جهان به شمار رفته و به عنوان یک ابزار مؤثر جهت سیاست‌گذاری‌های مالی محسوب می‌شود. در این مطالعه نیز به بررسی رابطه بین مالیات و رشد اقتصادی در کشورهای ایران، کشورهای منتخب OECD و OPEC پرداخته شده است. نتایج این مقاله برای ایران طی سال‌های ۸۹-۱۳۴۲ حکایت از آن دارد که هیچ رابطه تعادلی بلندمدت بین مالیات و رشد اقتصادی برای ایران وجود نداشته است. نتایج این مقاله همچنین در ۲۶ کشور عضو OECD طی دوره ۲۰۱۱- ۱۹۹۸ نشان می‌دهد که یک رابطه تعادلی بلندمدت و یک رابطه علی بین مالیات و رشد اقتصادی وجود داشته و مالیات در این کشورها تأثیر منفی بر رشد اقتصادی داشته است؛ اما همین بررسی در کشورهای منتخب اوپک طی سال‌های ۱۹۹۴ تا ۲۰۱۱ و با استفاده از آزمون‌های هم جمعی پدرونی و کائو نشان می‌دهد که هیچ رابطه تعادلی بلندمدت و هم‌جمعی بین مالیات و رشد اقتصادی وجود نداشته و مالیات تأثیری بر رشد اقتصادی این کشورها نداشته است که این امر نیز در واقع نشان‌دهنده اتکای اقتصاد این کشورها به درآمدهای نفتی می‌باشد پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2328 - ارزیابی آثار هدفمندی یارانه‏ها و بازار بدهی بخش دولت بر اقتصاد ایران (رویکرد تعادل عمومی)
علی اکبر خسروی نژاد سجاد بر خورداری زوار پرمه

از موضوعات مهمی که اقتصاد ایران طی دهه اخیر با آن مواجه بوده است، افزایش سطح یارانه ها و تحریف قیمت ها بوده است. این مقاله به دنبال تحلیل آثار هدفمندی یارانه حامل های انرژی بر بخش صنعت و معدن است. برای این منظور از مدل تعادل عمومی قابل محاسبه استفاده شده است. تحلیل در چکیده کامل

از موضوعات مهمی که اقتصاد ایران طی دهه اخیر با آن مواجه بوده است، افزایش سطح یارانه ها و تحریف قیمت ها بوده است. این مقاله به دنبال تحلیل آثار هدفمندی یارانه حامل های انرژی بر بخش صنعت و معدن است. برای این منظور از مدل تعادل عمومی قابل محاسبه استفاده شده است. تحلیل در سطح بخشی صورت گرفته است. در سطح بخشی، از ترکیب افزایش های قیمت حامل های انرژی، نرخ ارز و نرخ تعرفه در مجموع هشت سناریو مورد توجه قرار گرفته است. در سناریو افزایش توام قیمت حامل های انرژی (4 سناریو) اشتغال نیروی کار در بخش های معدن و خدمات افزایش و در بخش های کشاورزی و صنعت کاهش می یابد. تولید بخش های صنعت، معدن و خدمات در هر چهار سناریو افزایش خواهد یافت. در هر چهار سناریو صادرات بخش کشاورزی کاهش ولی صادرات بخش های صنعت، معدن و خدمات افزایش می یابد. در سناریو افزایش توام قیمت حامل های انرژی و افزایش 81 درصدی نرخ ارز، تغییرات اشتغال برای بخش های خدمات و معدن افزایشی است اما میزان اشتغال در بخش های صنعت و کشاورزی کاهش می یابد. از مقایسه نتایج مشاهده می شود که افزایش نرخ ارز در کنار افزایش قیمت حامل های انرژی بخشی از اثرات منفی افزایش قیمت ها بر صادرات را جبران نموده و همچنین بخشی از اثرات منفی افزایش قیمت حامل های انرژی بر تولید را نیز جبران می کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2329 - ارائه مدل پول هوشمند در بازار سهام ایران مبتنی بر تئوری داده بنیاد Presentation of Smart Money Model in Iranian Stock Market Based on Grounded Theory
خدیجه عیدان ترک زاده فرزین رضایی محسن صیقلی

10.30495/fed.2021.687922

هدف پژوهش حاضر، ارائه مدلی از پول هوشمند در بازار سهام ایران است، تا همه افراد فعال در بازار سرمایه با به کارگیری آن آگاهانه و تخصصی تر در بازار عمل کنند. روش پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از لحاظ شیوه گردآوری داده ها، اکتشافی است که به طور خاص از روش داده بنیاد اشتراوس و چکیده کامل

هدف پژوهش حاضر، ارائه مدلی از پول هوشمند در بازار سهام ایران است، تا همه افراد فعال در بازار سرمایه با به کارگیری آن آگاهانه و تخصصی تر در بازار عمل کنند. روش پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از لحاظ شیوه گردآوری داده ها، اکتشافی است که به طور خاص از روش داده بنیاد اشتراوس و کوربین استفاده شده است. روش مبتنی بر این تئوری بر مبنای داده هایی است کهاز طریق مصاحبه با خبرگان به صورت منظم گردآوری و تحلیل شده اند و مقصود آن، ساختن نظریه ای است که در زمینه مورد مطالعه صادق و روشنگر باشد.جامعه آماری شامل خبرگان بازار سرمایه است که به روش نمونه گیری گلوله برفی با ۱۲ نفر مصاحبه نیمه ساختار یافته انجام شد. برای تحلیل داده ها از کدگذاری باز، محوری و گزینشی استفاده شد. یافته ها نشان داد مدل به دست آمدهاز شرایط علّی (عوامل کلان اقتصادی، وضعیت بازارهای جهانی، فضای سیاسی کشور، عوامل مربوط به صنایع و شرکت ها)، شرایط زمینه ای (قوانین و مقررات وضع شده از سوی دولت، قوانین و مقررات وضع شده از سویسازمان، زیرساخت های معاملاتی)، شرایط مداخله گر(رفتار سرمایه گذاران حقوقی و حقیقی، رفتار بازارهای موازی)، مقوله محوری (ورود پول هوشمند به بازار سهام ایران)، راهبردها (راهبرد ورود به بازار، راهبرد کسب بازده) می باشد و پیامدهای ورود پول هوشمند در دوسطح خرد و کلان عنوان شدند،که افزایش نقدینگی و ارزش معاملات از پیامدهای خرد می باشند و در سطح کلان منجر به توسعه و گسترش بازار می شود.Presentation of Smart Money Model in Iranian Stock Market Based on Grounded TheoryKhadijeh EidantorkzadehFarzin RezaeiMohsen SeighaliThe purpose of the present study is to present a smart money model in the Iranian stock market given its conditions and structure, so that all individuals active in the capital market can act more consciously and more professionally.The method based on this theory is based on data Which is collected through regular interviews with experts and have been analyzed and its purpose, making a theory that is honest and enlightening in the field under study. The statistical population includes capital market experts and academic experts in the field of finance and investment. The sample consisted of 12 semi-structured interviews with snowball sampling Open, axial and selective coding was used to analyze the data. The results showed that the obtained model includes causal conditions (macroeconomic factors, global market situation, country's political climate, industry and corporate factors), context conditions (laws and regulations issued by the government and organization, trading infrastructure).Intervening Conditions (Legal and Real Investor Behavior, Parallel Markets Behavior), Entering smart money into Iranian stock market. Strategies conditions include (market entry strategy, return strategy) and (micro and macro) as consequences were defined, which increased liquidity, the value of transactions and to some extent the index are also micro-consequences and at the macro level it leads to the development and expansion of the market. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2330 - بررسی تاثیر تورم و شاخص بورس اوراق بهادار بر سودآوری بانکی (مطالعه موردی بانکهای کارآفرین، اقتصاد نوین و سامان)
رضا رحیمی علی اکبر باغستانی

10.30495/fed.2023.707987

چکیدهبانک‌ها از جمله واحدهای اقتصادی هستند که در اثر بروز شوک‌ها متضرر می‌شوند. زیرا منابع و مصارف آنها از طریق تاثیر شوک‌های غیرمنتظره اقتصادی تحت تاثیر قرار می‌گیرد. این مطالعه به بررسی و تجزیه و تحلیل اثرات تورم و تغییرات شاخص بورس اوراق بهادار بر سودآوری سه بانک منت چکیده کامل

چکیدهبانک‌ها از جمله واحدهای اقتصادی هستند که در اثر بروز شوک‌ها متضرر می‌شوند. زیرا منابع و مصارف آنها از طریق تاثیر شوک‌های غیرمنتظره اقتصادی تحت تاثیر قرار می‌گیرد. این مطالعه به بررسی و تجزیه و تحلیل اثرات تورم و تغییرات شاخص بورس اوراق بهادار بر سودآوری سه بانک منتخب کارآفرین، اقتصاد نوین و سامان طی دوره 95-1384 با استفاده از داده‌های تابلویی پرداخته است. نتایج آزمون لیمر در سطح معناداری کمتر ازپنج درصد نشان داد که با اطمینان 95% امکان برآورد مدل با استفاده از روش پانل دیتا تأیید می شود. به منظور تشخیص وجود اثرات ثابت یا وجود اثرات تصادفی از آزمون هاسمن استفاده شد. نتایج آزمون هاسمن نشان داد که مدل تحقیق از نوع پانل دیتا با اثرات ثابت می‌باشد. نتایج برآورد مدل حاکی از آن است که رشد اقتصادی و رشد شاخص بورس اوراق بهادار تاثیر مثبت و معناداری بر سودآوری بانک‌های منتخب دارند. از طرفی افزایش سطح عمومی قیمت‌ها (تورم) سودآوری بانک‌ها را کاهش داده است. از این رو پیشنهاد می‌شود، بخش‌های تولیدی نظیر کشاورزی و صنعت در اولویت تامین مالی توسط بانک‌ها قرار گیرد. تا رشد اقتصادی از طریق افزایش طرف عرضه‌ی اقتصاد تحقق یافته و سودآوری بانک‌ها هم بواسطه رشد اقتصادی و هم کاهش تورم تقویت شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2331 - بررسی پایداری مالی و شوک‌های مالی گذرا در اقتصاد ایران
علی فلاحتی شهرام فتاحی علی حیدری دیزگرانی نعیم شکری

به دلیل نقش پر رنگ دولت در اقتصاد ایران، رفتارهای مالی دولت، نوسانات بودجه و سیاست&lrm;های مالی دولت که از نوسانات قیمت نفت و درآمدهای نفتی ناشی می&lrm;شود، نقش مؤثری در عملکرد اقتصاد ایران دارد. در این راستا مطالعه حاضر به بررسی پایداری مالی و شوک های مالی در اقتصاد ای چکیده کامل

به دلیل نقش پر رنگ دولت در اقتصاد ایران، رفتارهای مالی دولت، نوسانات بودجه و سیاست&lrm;های مالی دولت که از نوسانات قیمت نفت و درآمدهای نفتی ناشی می&lrm;شود، نقش مؤثری در عملکرد اقتصاد ایران دارد. در این راستا مطالعه حاضر به بررسی پایداری مالی و شوک های مالی در اقتصاد ایران طی دوره ی زمانی 1393-1357 می پردازد. در این مطالعه با استفاده از آزمون هم جمعی انگل- گرینجر و آزمون هم جمعی یوهانسن به بررسی وجود و یا عدم وجود پایداری مالی در ایران پرداخته می شود. بررسی رابطه ی بین درآمدها و مخارج دولت با استفاده از آزمون هم جمعی انگل- گرینجر نشان می دهد که با افزایش درآمدها، مخارج بیشتر افزایش پیدا می کند. همچنین نتایج حاصل از آزمون های هم جمعی، حاکی از آن است که سیاست مالی در ایران ناپایدار است. در ادامه، نتایج حاصل از برآورد توابع واکنش مالی حاکی از آن است که تعدیلات بدهی بیشتر در سمت مخارج دولت اتفاق می افتد؛ یعنی با افزایش بدهی، مخارج بیشتر از درآمدها افزایش می یابد که این خود تأییدی بر وجود ناپایداری مالی در ایران است. در بخش دوم این مطالعه، با استفاده از مدل خود توضیح برداری (VAR) و توابع عکس العمل آنی (IRF) به بررسی اثر بلندمدت شوک های مالی گذرا بر روی سه متغیر تغییرات درآمدهای غیر نفتی، تغییرات مخارج دولتی و تغییرات درآمدهای نفتی پرداخته شده است. نتایج نشان می دهد که شوک های مالی گذرا در بلندمدت بر روی متغیرهای یاد شده اثری ندارند و این یک امتیاز ویژه برای دولت جهت اجرای تصمیمات غیر منتظره در بخش مالی به شمار می&lrm;رود. Due to the role of the government in the Iranian economy, the government's financial behaviors, budget fluctuations, and government fiscal policies, which are due to fluctuations in oil prices and oil revenues, play an important role in the performance of the Iranian economy. For this purpose, this study examines the fiscal sustainability and sustainability shocks in the Iranian economy during the period 1978-2014. In this study, the presence or absence of fiscal sustainability in Iran will be discussed using Engel-Granger and Johansson co-integration. The examination of a relationship between government expenditures and revenues using Engel-Granger co-integration test shows that an increase in revenue increases expenditure more. So the results of the Engel-Granger co-integration test for the sustainability of fiscal policy suggests that the fiscal policy is unsustainable in Iran. Furthermore, the results of estimating fiscal response functions suggest that debt adjustments are happening more from the government spending side, which confirms the existence of fiscal unsustainability in Iran. In the second part of this study, using the Vector Auto-Regressive Model (VAR) and Impulse Response Function (IRF), the effects of transitory fiscal shocks in the long run on three variables, non-oil revenues, government spending, and oil revenues have been examined. The results show that transitory fiscal shocks have no effect on the above-mentioned variables in the long run, and this is a special privilege for the government to implement unexpected financial decisions. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2332 - بررسی همبستگی بین قیمت نفت خام و بازار سهام در ایران: رویکرد گارچ چندمتغیره و موجک
نسیم امین خرازیان رویا آل عمران رسول برادران حسن زاده امیرعلی فرهنگ

10.30495/fed.2023.705595

چکیده هدف مقاله حاضر بررسی همبستگی شاخص کل بورس و قیمت نفت برنت در بازه هفتگی از شهریور 1388 تا آذرماه 1399 است. در این راستا از رویکرد DCC-GARCH و رویکرد موجک پیوسته استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که همبستگی بین دو شاخص مورد بررسی تحت تاثیر شرایط اقتصادی و س چکیده کامل

چکیده هدف مقاله حاضر بررسی همبستگی شاخص کل بورس و قیمت نفت برنت در بازه هفتگی از شهریور 1388 تا آذرماه 1399 است. در این راستا از رویکرد DCC-GARCH و رویکرد موجک پیوسته استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که همبستگی بین دو شاخص مورد بررسی تحت تاثیر شرایط اقتصادی و سیاسی جامعه تغییر می کند. همچنین این وضعیت تحت تاثیر شرایط پاندمی کرونا از بهمن 1398 تا آردیبهشت 1399 قرار دارد به طوریکه در این بازه زمانی همبستگی بین دو شاخص منفی و در بازه قبل و بعد از این مدت مثبت است. نتایح حاصل از رویکرد موجک نیز نشان می دهد وابستگی بین جفت بازار مورد بررسی در کوتاه مدت پایین و در برخی دوران در میان مدت و بلند مدت وابستگی بالاتر است. از اینرو به سرمایه گذاران توصیه می شود بسته به افق زمانی مورد بررسی و شرایط اقتصادی و سیاسی کشور اقدام به سرمایه گذاری در این دو بازار نمایند پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2333 - طراحی الگوی تخصیص منابع آموزش عالی در ایران
فریبا خالقی سروش محمود ابوالقاسمی غلامرضا گرایی نژاد مریم دولو

هدف پژوهش حاضر طراحی الگوی تخصیص منابع آموزش‌عالی در ایران است. برای این منظور شاخص‌های کلیدی تخصیص منابع استخراج و در سه گروه مولفه‌های سیاسی، عملکردی و مولفه رویکردی طبقه‌بندی شدند. پرسش‌نامه طراحی شده بر مبنای شاخص‌های موثر بر روش تخصیص منابع، میان مدیران وکارشناسان‌ چکیده کامل

هدف پژوهش حاضر طراحی الگوی تخصیص منابع آموزش‌عالی در ایران است. برای این منظور شاخص‌های کلیدی تخصیص منابع استخراج و در سه گروه مولفه‌های سیاسی، عملکردی و مولفه رویکردی طبقه‌بندی شدند. پرسش‌نامه طراحی شده بر مبنای شاخص‌های موثر بر روش تخصیص منابع، میان مدیران وکارشناسان‌ارشد دانشگاه‌ها و سازمان برنامه و بودجه کشور، توزیع و داده‌های مورد نیاز برای بررسی و تحلیل شاخص‌های تخصیص منابع به دانشگاه‌ها گردآوری شد. روش پژوهش با استفاده از روش معادلات ساختاری و تجزیه و تحلیل داده‌ها با استفاده از نرم افزار PLS انجام شد. تاثیرگذاری و رابطه شاخص‌های کلیدی با الگوی تخصیص منابع از طریق تحلیل عاملی و آزمون t مورد بررسی قرار گرفت. سپس اولویت‌بندی شاخص‌ها از طریق آزمون فریدمن انجام و در نهایت الگوی تخصیص منابع آموزش عالی برمبنای عوامل موثر طراحی شد. براساس یافته‌های پژوهش، توجه به مولفه‌های عملکردی و رویکردی درتعامل دانشگاه و دولت منجر به ارتقا روش تخصیص منابع آموزش عالی خواهد شد The purpose of present study is to identify the components of the Higher Education Allocation Pattern in Iran. For this purpose, key indicators of resource allocation were extracted and categorized into three groups of political, functional and approach components. The designed questionnaire was compiled based on effective indicators on resource allocation methodology, among managers and experts in universities, as well as the affairs of higher education of program and budget organization of the country, distribution and needed data to study and the analysis of resource allocation indices to universities in the present and optimal situation. The effectiveness amount of the indices was evaluated using an analytical analysis. Based on research findings, making change and achieving an optimal resource allocation model requires more and deeper attention to the functional component and consideration of the importance of the approach component. Keywords: Resources Allocation, Higher Education, Iran Classification JEL: F13, F53،M1 پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2334 - محاسبه شاخص شرایط مالی با روش تحلیل مولفه اصلی در ایران
زهرا حائری نسب کیومرث سهیلی شهرام فتاحی

10.30495/fed.2024.709343

چکیده در چند سال گذشته شاخص شرایط مالی یک شاخص مهم جهت مشخص کردن وضعیت هر کشور می باشد. شاخص شرایط مالی را میتوان به عنوان وضعیت فعلی متغیرهایی تعریف کرد که بر وضعین اینده اقتصاد تاثیر میگذارند. شاخص شرایط مالی شاخص خلاصه شده ای از متغیرهای مالی می باشد که برای پیش بین چکیده کامل

چکیده در چند سال گذشته شاخص شرایط مالی یک شاخص مهم جهت مشخص کردن وضعیت هر کشور می باشد. شاخص شرایط مالی را میتوان به عنوان وضعیت فعلی متغیرهایی تعریف کرد که بر وضعین اینده اقتصاد تاثیر میگذارند. شاخص شرایط مالی شاخص خلاصه شده ای از متغیرهای مالی می باشد که برای پیش بینی وضعیت اقتصادی یک کشور موثر میباشد. هدف از مقاله حاضر، تعیین و محاسبه شاخص شرایط مالی برای کشور ایران با استفاده از روش تحلیل مولفه اساسی و داده های سری زمانی از سال1370-1399 می باشد. نتایج محاسبه شاخص شرایط مالی نشان می دهد که کانال اعتباری نسبت به سایر کانالها وزن بیشتری را به خود اختصاص داده و این امر اهمیت حجم اعتبارات در براورد شاخص شرایط مالی کشور را طی این مدت زمان در تحقیق نشان میدهد. پس از ان کانال دارایی یعنی شاخص قیمت سهام و شاخص مسکن بیشترین وزن را دارند. در این میان کانال نرخ ارز و نرخ بهره کمترین وزن را دارا میباشند. از این رو بانک مرکزی می تواند در سیاست گذاری پولی رویکرد اینده نگر را اتخاذ نماید به طوری که با تغییر رویکرد گذشته نگر خود در تصمیمات سیاست پولی درستترین عکس العمل را نشان دهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2335 - سازوکار اثرگذاری عوامل اقتصادی بر حجم سپرده بانکی در نظام‏ بانکی ایران (آزمون درون‌زایی پول در مقابل برون‌زایی پول)
محمدرضا فعال نصیری رامین خوچیانی حمید آسایش سید حسین سجادی فر

10.30495/fed.2022.694718

چکیدههدف مطالعه حاضر بررسی سازوکار اثرگذاری عوامل اقتصادی بر حجم سپرده بانکی در نظام بانکی ایران است. برای این منظور ابتدا آزمون درون‌زایی در مقابل برون‌زایی پول با بررسی دو دیدگاه تطابق گرایان و ساختارگرایان مورد آزمون قرار گرفت و در ادامه اثرگذاری عوامل اقتصادی بر حج چکیده کامل

چکیدههدف مطالعه حاضر بررسی سازوکار اثرگذاری عوامل اقتصادی بر حجم سپرده بانکی در نظام بانکی ایران است. برای این منظور ابتدا آزمون درون‌زایی در مقابل برون‌زایی پول با بررسی دو دیدگاه تطابق گرایان و ساختارگرایان مورد آزمون قرار گرفت و در ادامه اثرگذاری عوامل اقتصادی بر حجم سپرده بانکی در نظام بانکی ایران با رویکرد آستانه‌ای (STAR) و براساس داده‌های فصلی سال‌های 1379− 1397 برآورد گردید. نتایج مدل گشتاورهای تعمیم‌یافته سیستمی نشان از تائید دو دیدگاه تطابق گرایان و ساختارگرایان برای اقتصاد ایران هست، اما درجه درون‌زایی پول در ایران کامل نیست، بنابراین نقش بانک مرکزی هم از طریق پایه پولی و هم ضریب فزاینده بر عرضه پول مهم است. همچنین برآورد نتایج مدل (STAR) نشان میدهد؛ متغیرهای نوسانات نرخ ارز و نرخ تورم، بحران‌های مالی جهانی تأثیر منفی و متغیرهای قیمت نفت، نقدینگی، نرخ سود سپرده بانکی و تسهیلات بانکی تأثیر مثبت بر حجم کل سپرده‌های بانکی دارند. با توجه به نتایج؛ یکی از چالش‌هایی که در شبکه بانکی ایران وجود دارد، مدیریت دولتی بانک‌ها هست، لذا سیاست‌های پولی به‌عنوان منبع تأمین مالی و منشأ رانت است، بنابراین پیشنهاد می‌شود در جهت افزایش ایجاد نقدینگی بانک‌ها و هدایت آن به بخش حقیقی اقتصاد، قوانینی در جهت کاهش دخالت دولت در بانک‌های خصوصی و دولتی، برای بهبود فضای رقابتی و بانکی کشور تدوین گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2336 - بررسی تأثیر بدهی خارجی بر رشد اقتصادی ایران (رهیافت مارکوف-سوئیچینگ)
فیروز فلاحی حسین اصغرپور کسری احمدیان بهروز

امروزه اصلی‌ترین دلیل استفاده از استقراض‌های خارجی جبران کسری بودجه و تأمین مالی برنامه‌های توسعه می‌باشد . در مطالعه حاضر، تأثیر بدهی‌های خارجی بر رشد اقتصادی ایران طی سال‌های 2016- 1980 میلادی با استفاده از روش غیرخطی مارکوف- سوئیچینگ، مورد بررسی قرار گرفته است. مزیت چکیده کامل

امروزه اصلی‌ترین دلیل استفاده از استقراض‌های خارجی جبران کسری بودجه و تأمین مالی برنامه‌های توسعه می‌باشد . در مطالعه حاضر، تأثیر بدهی‌های خارجی بر رشد اقتصادی ایران طی سال‌های 2016- 1980 میلادی با استفاده از روش غیرخطی مارکوف- سوئیچینگ، مورد بررسی قرار گرفته است. مزیت اصلی این روش در انعطاف‌پذیری آن نسبت به سایر روش‌های غیرخطی می‌باشد . در این مطالعه علاوه بر بررسی تأثیر کل بدهی خارجی بر رشد اقتصادی، بدهی خارجی به دو بخش عمومی و بخش خصوصی تقسیم شده و تأثیر هر یک بر رشد اقتصادی به صورت جداگانه بررسی شده است. در این پژوهش رابطه بین متغیرها در دو رژیم مدل‌سازی شده است و نتایج به‌دست آمده نشان‌گر، تأثیر منفی بدهی خارجی بر رشد اقتصادی ایران در هر دو رژیم می‌باشند. سایر نتایج این مطالعه نشان می‌دهند، بدهی خارجی بخش خصوصی تأثیر مثبت و بدهی خارجی بخش عمومی اثر منفی بر رشد داشته است؛ در نتیجه تأثیر منفی بدهی خارجی بر رشد اقتصادی ناشی از تأثیر منفی بدهی بخش عمومی می‌باشد . Today, the major reason for external debt is to ﬁnance high public deﬁcits and development plans. This paper examines the impact of external debt on economic growth in Iran over the period 1980–2016, based on a Markov-Switching approach. Flexibility is the main advantage of this method. In this study after examining impact of external debt on growth, we separate external debt to public sector debt and private sector debt. The results show that external debt has a negative impact on growth in both regimes. The results also indicate that private external debt has a positive effect and public external debt has a negative effect on economic growth. So, the negative effect of external debt is because of negative effect of public debt. Keywords: External Debt, Economic Growth, Iran, Markov Switching JEL Classification: C32، F33، F34 پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2337 - ارائه الگویی برای ترکیب بهینه ریسک منابع انسانی دربانک‌های دولتی ایران
ناهید اسدی مجید جهانگیر فرد علی اسماعیل زاده سید حسین شاکر طاهری

هدف این مقاله ارائه الگوی ترکیب بهینه ریسک منابع انسانی در بانک‌های دولتی می باشد . این پژوهش کاربردی و دارای ماهیت اکتشافی با روش تحقیق آمیخته انجام شده است. جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات از روش کیفی تحلیل تم و روش کمی پرسشنامه‌ای بهره گیری شده است. با استفاده از داده های چکیده کامل

هدف این مقاله ارائه الگوی ترکیب بهینه ریسک منابع انسانی در بانک‌های دولتی می باشد . این پژوهش کاربردی و دارای ماهیت اکتشافی با روش تحقیق آمیخته انجام شده است. جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات از روش کیفی تحلیل تم و روش کمی پرسشنامه‌ای بهره گیری شده است. با استفاده از داده های جمع‌آوری شده و مصاحبه حضوری با خبرگان و مدیران ارشد بانک های دولتی ارزیابی های لازم به عمل آمده است. پس از دریافت نتایج داده ها به صورت تحلیل محتوا و معادلات ساختاری طراحی شده، الگوی بهینه ریسک منابع انسانی در 5 مولفه و 14 شاخص استخراج گردید.یافته‌ها نشان می‌دهند که کاهش ریسک منابع انسانی باعث بهبود موثر شاخص‌های عملکرد در بانک های دولتی ایران می شود. The purpose of this paper is to investigating the risks of human resources in government banks in Iran. The identification of human resources risks, based on a non-randomized judgmental and snowball sampling method Selected. We used and interviews with the organization's experts Simples and continue until the theoretical saturation. Data analysis is based on Qualitative Theme Analysis Method and with the Structural Equation Modeling and Lisrel software. In the second phase, the documentary method has been used to collect some required information, such as data on the performance indicators of government banks. The statistical population is Iran's government banks, including Iran's National Bank, Sepah, RefahKargaran, Qarz-al-HassanehMehr, Post Bank and Tose-e Ta’avon (cooperative development) Banks. In order to receive and collect information, the views of managers and experts in the areas of human resources used. The results show that reducing human resource risks effectively improves performance indicators in Iranian government banks. So government bank managers are suggested to consider the reduction of human resources risks in decision-making, planning, and policymaking. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2338 - شناسایی و بررسی رابطه بین عوامل حیاتی موفقیت در حوزه اعتباری بانک و اولویت‌بندی آنها با رویکرد فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (موردکاوی بانک توسعه صادرات ایران – تهران)
محمدرضا کاباران زاده قدیم امیر حسین کرد نوری

این تحقیق، با هدف شناسایی و بررسی عوامل حیاتی موفقیت در حوزه اعتباری بانک توسعه صادرات ایران و اولویت بندی آنها با رویکرد فرآیند تحلیل سلسله مراتبی انجام شده است. در این تحقیق، با مرور مطالعاتی عوامل حیاتی موفقیت در حوزه های اعتباری بانک ها، نسبت به استخراج عوامل مربوطه چکیده کامل

این تحقیق، با هدف شناسایی و بررسی عوامل حیاتی موفقیت در حوزه اعتباری بانک توسعه صادرات ایران و اولویت بندی آنها با رویکرد فرآیند تحلیل سلسله مراتبی انجام شده است. در این تحقیق، با مرور مطالعاتی عوامل حیاتی موفقیت در حوزه های اعتباری بانک ها، نسبت به استخراج عوامل مربوطه اقدام و سپس با اخذ نظرات خبرگان و مشتریان اعتباری، عوامل حیاتی موفقیت مربوط به حوزه اعتباری این بانک شناسایی و انتخاب شدند. در نهایت 20 عامل موفقیت فرعی شناسایی و در سه گروه اصلی؛ کارکنان، تسهیلات و خدمات و زیرساخت های اعتباری دسته بندی شدند. با استفاده از روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی، اولویت بندی عوامل حیاتی موفقیت اصلی و فرعی از دو منظر خبرگان و مشتریان اعتباری انجام شد. با توجه به نتایج به دست آمده از دیدگاه خبرگان، عامل زیرساخت های اعتباری بیشترین اهمیت را در بین عوامل حیاتی اصلی موفقیت در حوزه اعتباری بانک داشته و عوامل کارکنان و تسهیلات و خدمات در رتبه های بعدی قرار گرفتند. همچنین از دیدگاه مشتریان، عامل کارکنان دارای بیشترین اهمیت بوده و عوامل تسهیلات و خدمات و زیرساخت های اعتباری پس از آن قرار دارند. با تجزیه و تحلیل داده ها، فرضیات تحقیق نیز مورد بررسی قرار گرفت که در خصوص اهمیت عوامل حیاتی اصلی، تنها در مورد زیرساخت‌های اعتباری نظر دو گروه مشتریان و مدیران با هم تفاوت معنی‌داری داشت. در مورد آزمون فرض‌های عوامل فرعی مربوطه نیز نتایج جالب توجهی به دست آمد که به آنها اشاره شده است. با توجه به نتایج و اولویت های به دست آمده و با در نظر گرفتن منابع و امکانات در اختیار، مدیران و تصمیم گیران حوزه اعتباری بانک قادر خواهند بود نسبت به بهبود وضع موجود برنامه ریزی نمایند. Abstract This research is a case study with the aim at identifying and examining the relationships among Critical Success Factors (CSF) in the field of credit affairs in Export Development Bank of Iran (EDBI) and prioritizing them by Analytic Hierarchy Process (AHP) method. In this research the Critical Success Factors were found and then with the use of questionnaires, the view points’ of experts about these elements were explored. Finally twenty found sub factors were divided in to three main groups of employers, loans and services and infrastructural loans. According to the Analytic Hierarchy Process (AHP) method from experts’ and customers’ viewpoints the prioritizing of these factors were done. The gained results showed that from the experts’ viewpoints infrastructural loans were of great importance among success factors and employers and loans and services factors were located after that. But from customers’ view points, employers’ success factor gained the first position among these factors and loans and services and infrastructural loans gained the next positions. By analyzing the results, the hypothesis of these research were explored and it was found that among the critical success factors only infrastructural loans factor was of great difference in the view points of experts and customers. Also, in the subgroup factors some useful results were gained that they are completely explained in the researches. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2339 - رتبه بندی شرکتهای پتروشیمی، داروئی و خودروئی در بازار سرمایه ایران )با استفاده از روشهای تصمیم گیری چند معیاره
مهدی علی نژادساروکلائی طیبه علی‌نیا اسبوکلائی

امروزه با توجه به فضای رقابتی و تغییر شرایط کسب وکار، مهم ترین موضوع برای شرکتها، اعتبار و سطح مقبولیت آنها می‌باشد. یکی از ابزارهای مهم برای نشان دادن این موضوع، رتبه بندی شرکتهاست. در واقع رتبه شرکتها می‌تواند نشان دهنده میزان اعتبار و قدرت آنها باشد. از این رو اغلب ک چکیده کامل

امروزه با توجه به فضای رقابتی و تغییر شرایط کسب وکار، مهم ترین موضوع برای شرکتها، اعتبار و سطح مقبولیت آنها می‌باشد. یکی از ابزارهای مهم برای نشان دادن این موضوع، رتبه بندی شرکتهاست. در واقع رتبه شرکتها می‌تواند نشان دهنده میزان اعتبار و قدرت آنها باشد. از این رو اغلب کشورها اقدام به رتبه بندی شرکتهای موجود در بازار سرمایه خود کرده اند. لذا موضوع پژوهش حاضر رتبه بندی شرکت‌های خودروسازی، پتروشیمی و دارویی پذیرفته شده در بازار سرمایه ایران طی دوره زمانی 1390 الی 1395 می‌باشد. جامعه نهایی پژوهش حاضر پس از اعمال شرایط پژوهش در نهایت 23 شرکت خودروسازی، 11 شرکت پتروشیمی و 21 شرکت دارویی می باشد. در این پژوهش برای رتبه بندی از روش فرآیند تحلیلی سلسله مراتبی استفاده گردید. نتایج پژوهش نشان داد که که در صنعت خودروسازی، شرکت زامیاد، در صنعت پتروشیمی، شرکت پتروشیمی شازند و در صنعت دارو، شرکت البرز دارو بالاترین رتبه عملکرد را دارند و برای سرمایه گذاری مناسب می باشند. Today, given the competitive environment and changing business conditions, the most important issue for companies is their credibility and level of acceptance. One of the most important tools to illustrate this is the ranking of companies. In fact, the rankings of companies can be indicative of their credibility and power. Therefore, most countries have ranked companies in their capital markets. Therefore, the subject of the present study is the ranking of automotive, petrochemical and pharmaceutical companies accepted in the Iranian capital market during the period 2011-2011. The final population of the present study, after applying the research conditions, was finally 23 automobile companies, 11 petrochemical companies and 21 pharmaceutical companies. In this research, hierarchical analytical process method was used for ranking. The results showed that in the automotive industry, Zamyad company, in the petrochemical industry, Shazand petrochemical company and in the pharmaceutical industry, Alborz pharmaceutical company have the highest performance rating and are suitable for investment. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2340 - بررسی عوامل موثر بر استفاده از ظرفیت تولیدی در صنایع کارخانه ای ایران Determinants of Capacity Utilization in Iranian Manufacturing Industries
مهران حافظی بیرگانی محمد قلی یوسفی علیرضا دقیقی تیمور محمدی

هدف این تحقیق بررسی عوامل موثر بر استفاده از ظرفیت تولیدی در صنایع کارخانه ای ایران است. با استفاده از اطلاعات آماری صنایع کارخانه ای ایران با کدهای بین المللی ISIC دو رقمی طی سال های 1381-96 و از طریق تابع ترانسلوگ هزینه، نقطه مینیمم هزینه به عنوان سطحی از هزینه متناظر چکیده کامل

هدف این تحقیق بررسی عوامل موثر بر استفاده از ظرفیت تولیدی در صنایع کارخانه ای ایران است. با استفاده از اطلاعات آماری صنایع کارخانه ای ایران با کدهای بین المللی ISIC دو رقمی طی سال های 1381-96 و از طریق تابع ترانسلوگ هزینه، نقطه مینیمم هزینه به عنوان سطحی از هزینه متناظر با تولید بهینه یا ظرفیت اسمی بنگاه های مختلف صنایع کارخانه ای ایران تخمین زده شد و نسبت متوسط تولید واقعی به تولید با ظرفیت اسمی به عنوان درصد استفاده از ظرفیت تولید برای صنایع مختلف محاسبه گردید. نتیجه مطالعه نشان میدهد که به استثناء صنایع پتروشیمی، سایر صنایع با کمی استفاده از ظرفیت تولید مواجه می باشند. بطور متوسط صنایع کشور کمتر از ۵۰ درصد از ظرفیت خود را مورد استفاده قرار می دهند. این نسبت در برخی صنایع مانند فلزات اساسی (7/28 درصد)، کاغذ (6/29 درصد) و چوب و محصولات چوبی (1/24 درصد کمتر است و در سایر صنایع به غیر از صنایع تولید کننده محصولات کانی غیر فلزی (2/84 درصد) بین ۴۱ تا ۵1 درصد است که در مجموع بسیار ناچیز است.Determinants of Capacity Utilization in Iranian Manufacturing IndustriesMehran Hafezi BirganiMohammad Gholi YousefiAlireza Daghighi AsliTeymour MohammadiThe purpose of this study is to investigate the factors affecting the use of production capacity in Iran's manufacturing industries. Using the statistical information of Iran's manufacturing industries with international two-digit ISIC codes during the years 1381-96 and through the cost-transfer function, the minimum cost point as a level of cost corresponding to the optimal production or nominal capacity of different manufacturing companies Iran was estimated and the average ratio of real production to production with nominal capacity was calculated as a percentage of production capacity utilization for different industries. The results of the study show that with the exception of the petrochemical industry, other industries face little use of production capacity. On average, the country's industries use less than 50% of their capacity. This ratio is lower in some industries such as base metals (28.7%), paper (29.6%) and wood and wood products (24.1%) and in other industries except non-metallic mineral products (2 / 84%) is between 41% and 51%, which is very small in total. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2341 - ارائه چارچوبی برای گزارشگری مالی بانک‌ها در ایران با رویکرد بانکداری اسلامی
مرتضی درویشی رضا نظری بهمن بنی مهد مهدی مرادزاده فرد

10.30495/fed.2023.698851

چکیدهبه منظور ارائه چارچوبی برای گزارشگری مالی بانک‌ها در ایران با نظر به ویژگی‌های حاکم بر سیستم بانکی از روش پژوهش کیفی و رویکرد مبتنی بر نظریه‌پردازی زمینه بنیان استفاده شد. در ابتدا با اخذ نظرات خبرگان حرفه حسابداری و حسابرسی به بررسی عوامل تأثیرگذار بر کیفیت گزارشگ چکیده کامل

چکیدهبه منظور ارائه چارچوبی برای گزارشگری مالی بانک‌ها در ایران با نظر به ویژگی‌های حاکم بر سیستم بانکی از روش پژوهش کیفی و رویکرد مبتنی بر نظریه‌پردازی زمینه بنیان استفاده شد. در ابتدا با اخذ نظرات خبرگان حرفه حسابداری و حسابرسی به بررسی عوامل تأثیرگذار بر کیفیت گزارشگری در سیستم بانکی ایران پرداخته شد. در ادامه مدلی شامل شرایط علّی، عوامل مداخله‌گر و راهبردهای مربوط به کیفیت گزارشگری و پیامدهای آن ارائه گردید. اصلاح ساختار عملیات نظام بانکی، اصلاح ساختار نظارتی بانک مرکزی، آموزش کارکنان، ایجاد ابزارهای اسلامی جدید، اعمال نظارت شرعی، اصلاح قانون عملیات بانکی بدون ربا، ایجاد ابزارهای سیاست پولی منطبق با شریعت و پیاده‌سازی ضوابط فقهی به‌عنوان مهم‌ترین متغیرهای زمینه‌ساز و عادت، نظریات متفاوت فقها، سفته‌بازی، صوری بودن فعالیت‌ها، ضعف‌های قانونی، ضعف در نظارت شرعی، هزینه بر بودن، مقولة ربا، تفارق قلمرو مباحث دینی با مباحث علمی و تعارض میان نظریه‌های اقتصاد اسلامی و نظریه‌های متعارف اقتصادی به‌عنوان مهم‌ترین متغیرهای بازدارنده شناخته شد. همچنین بهترین روش برای ارائه بهینة حقوق صاحبان سپرده، دسته‌بندی سپرده‌گذاران در طبقه‌ای جداگانه همانند حقوق صاحبان سهام تشخیص داده شد و به‌منظور تحقق عدالت و دستیابی سپرده‌گذاران به حقوق حقه، تبعیت این طبقه از تئوری مالکیت عنوان شد. نتایج معنی‌داری در پیاده‌سازی گزارشگری مالی بانک‌ها در ایران با رویکرد بانکداری اسلامی به دست آمدکه در صورت پیاده سازی مراتب منجر به بهبود عدالت، توزیع مناسب ثروت، بهبود عملکرد، امنیت شغلی، رعایت شرع، ساختار مناسب نظام بانکی، توسعه پایدار اقتصادی و در نهایت اخلاق اسلامی خواهد شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2342 - بررسی رابطه آزادی اقتصادی و رفاه اجتماعی در ایران بر اساس شاخص آمارتیاسن از رفاه اجتماعی
محمد جواد مهدی زاده راینی حمید محمدی ماشالله سالارپور سامان ضیایی

10.30495/fed.2022.691511

چکیدهیکی از اهداف کلان اقتصادی کشورها، ایجاد شرایط لازم جهت ارتقای رفاه اجتماعی است. ازجمله عوامل مؤثر بر رفاه آزادی اقتصادی است. به این صورت که آزادی اقتصاد از طریق به‌کارگیری مجموعه ای از راه کارها به دنبال دست‌یابی به برخی اهداف است که از طریق این اهداف سطح رفاه افزا چکیده کامل

چکیدهیکی از اهداف کلان اقتصادی کشورها، ایجاد شرایط لازم جهت ارتقای رفاه اجتماعی است. ازجمله عوامل مؤثر بر رفاه آزادی اقتصادی است. به این صورت که آزادی اقتصاد از طریق به‌کارگیری مجموعه ای از راه کارها به دنبال دست‌یابی به برخی اهداف است که از طریق این اهداف سطح رفاه افزایش یابد. این پژوهش با هدف بررسی رابطه آزادی اقتصادی و رفاه اجتماعی در ایران با استفاده از مدل خودتوضیح برداری با وقفه های گسترده (ARDL) انجام گرفته است. پژوهش حاضر براساس داده‌های فصلی طی دوره 1397-1380 مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که در اثر افزایش آزادی اقتصادی به میزان یک درصد، شاخص رفاه اجتماعی به میزان 105/0 درصد افزایش می یابد. و افزایش درآمد سرانه، شاخص رفاه اجتماعی را به میزان 142/0 درصد افزایش می دهد. اثر افزایش نرخ بیکاری به میزان یک درصد، شاخص رفاه اجتماعی به میزان 122/0- درصد کاهش می دهد. اثر افزایش میزان تحصیلات دانشگاهی به میزان یک درصد، افزایش 283/0 شاخص رفاه اجتماعی را به دنبال داشت. همچنین با افزایش جمعیت بالای 65 سال شاخص رفاه اجتماعی به میزان 673/0- درصد کاهش می یابد. اثر افزایش اندازه دولت نیز شاخص رفاه اجتماعی را به میزان 427/0- کاهش می دهد. در نهایت اثر افزایش درآمدهای مالیاتی به میزان یک درصد، شاخص رفاه اجتماعی به میزان 361/0 درصد افزایش می یابد. با توجه به نتایج می توان گفت آزادی اقتصادی می تواند با از بین بردن محدودیت ها و محدودیت های مربوط به پیگیری های اقتصادی، شاخص رفاه اجتماعی و برابری را افزایش دهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2343 - بررسی نقش دانش مالی سرمایه‌گذاران بر رفتار مالی در بازار سرمایه ایران Modeling the role of behavioral characteristics and financial literacy of real investors on financial management behavior in the Iranian stock market
روح اله قیصری اله کرم صالحی صغری قبادی

رفتارسرمایه گذاران حقیقیمتاثر از خصوصیاترفتاری،دانش مالیو چگونگیواکنش آنها درمواجهبارخدادهایمالیمی باشد. هدف از پژوهش حاضر، طراحی مدلی از ویژگی هایرفتاری و دانش مالی سرمایه گذاران حقیقی بر رفتار مالی آن ها در بازار سرمایه است.این پژوهش از نوع کیفی و مبتنی بر روش نظریه ز چکیده کامل

رفتارسرمایه گذاران حقیقیمتاثر از خصوصیاترفتاری،دانش مالیو چگونگیواکنش آنها درمواجهبارخدادهایمالیمی باشد. هدف از پژوهش حاضر، طراحی مدلی از ویژگی هایرفتاری و دانش مالی سرمایه گذاران حقیقی بر رفتار مالی آن ها در بازار سرمایه است.این پژوهش از نوع کیفی و مبتنی بر روش نظریه زمینه یابی[i]است. با استفاده از نمونه گیری تصادفیبه روش" گلوله برفی[ii]" با 20 نفر از اساتید رشته های حسابداری، مدیریت بازرگانی و مالی در دانشگاه های کشور و مدیران و کارشناسان ارشد تالار بورس تهران، مصاحبه عمیق انجام گرفت. خصوصیاترفتاری و دانش مالی سرمایه گذاران حقیقی بر رفتار مدیریت مالی دارای 18 بعد بهشرح 1. باورهای شخصی، 2. ویژگی‌های شخصیتی، 3. خصوصیات رفتاری، 4. دانش مالی، شرایط زمینه ای 5. ارزش‌های شخصی و اجتماعی، 6. عوامل هیجانی، 7. اطلاعات و آگاهی، 8. هوش مالی، شرایط مداخله ای 9. مؤسسات مالی، 10. ارتباط کلامی، 11. اضطراب مالی، 12. تورش‌های رفتاری، راهبرد 13. مدیریت ریسک، 14. تصمیمات سرمایه‌گذاری، 15. آموزش دانش مالی و پیامد 16. سودآوری سرمایه‌گذاری، 17. امنیت مالی و 18. رضایت سرمایه‌گذاران می باشد. یافته ها نشان می‌دهد رفتار مالی سرمایه گذاران در قالب این مدل روند تصمیمات آنان در بازار سرمایه را پیش بینی پذیر نموده است.بکارگیری مدل خصوصیاترفتاری و دانش مالی سرمایه گذاران حقیقی بر شناخت رفتار مالی در بازار سرمایه ایران، بسیار مهم به نظر می‌رسدModeling the role of behavioral characteristics and financial literacy of real investors on financial management behavior in the Iranian stock market Ruhollah gheysariAllah Karam SalehiSoghra Ghobadi[i]Grounded Theory[ii]White NoiseThe financial management behavior of a real investor is influenced by his behavioral characteristics and financial knowledge, explains how a person reacts when faced with financial events and affects the life of the capital market by affecting his life.The purpose of this study is to design a model of the role of behavioral characteristics and financial literacy of real investors on the behavior of financial management in the Iranian stock market. The research design is qualitative with grounded theory. In-depth interviews were conducted with 20 professors of accounting, business management and financial management in the country's universities and managers and senior experts of Tehran Stock Exchange using the "snowball" sampling method.The results indicate that the model of the role of behavioral characteristics and financial literacy of real investors on financial management behavior includes 18 dimensions as: casual conditions(1. personal beliefs, 2. personality traits, 3. behavioral characteristics, 4. financial literacy) , contextual conditions (5. Personal and social values, 6. Emotional factors, 7. Information and awareness, 8. Financial intelligence), Intervention conditions (9. Financial institutions, 10.Verbal communication, 11.Financial anxiety, 12 Behavioral biases), strategy (13.Risk management, 14. Investment decisions, 15. Financial literacy training) and outcome (16.Investment profitability, 17. Financial security, and 18. Investors' satisfaction).Investors' financial management behavior makes the process of their decisions in the stock market predictable, so applying the model of behavioral characteristics and financial literacy of real investors to understand the financial management behavior in the Iranian stock market, is very important and necessary. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2344 - بررسی اثرات شاخص بانک های سرمایه گذاری بر حجم معاملات بازار های اولیه و ثانویه بورس ایران
عباس پاپی زاده پالنگان نعمت فلیحی شهریار نصابیان

10.30495/fed.2023.698855

چکیدهبانک سرمایه‌گذار یک سازمان مالی است که بین شرکت انتشاردهنده اوراق بهادار و جامعه خریدار نقش واسطه ایفا می کند؛ و ازآنجاکه تأمین مالی بیشتر شرکت ها از طریق انتشار اوراق بهادار صورت می گیرد و این روش سهم بسزایی در توسعه نظام تأمین مالی کشور دارد، بررسی نقش بانک های س چکیده کامل

چکیدهبانک سرمایه‌گذار یک سازمان مالی است که بین شرکت انتشاردهنده اوراق بهادار و جامعه خریدار نقش واسطه ایفا می کند؛ و ازآنجاکه تأمین مالی بیشتر شرکت ها از طریق انتشار اوراق بهادار صورت می گیرد و این روش سهم بسزایی در توسعه نظام تأمین مالی کشور دارد، بررسی نقش بانک های سرمایه‌گذاری در فرآیند انتشار اوراق بهادار بسیار مهم می نماید. هدف اصلی این مقاله؛ شناسایی شاخص های بانک های سرمایه گذاری در بخش های دولتی و خصوصی بر شاخص قیمت بورس می باشد. قلمرو زمانی تحقیق در بازه 1390 الی 1400 می باشد، برای جمع‌آوری اطلاعت آماری از داده های بازار اولیه، بازار ثانویه و تأمین مالی (تأمین سرمایه امید، تأمین سرمایه امین، تأمین سرمایه بانک مسکن، تأمین سرمایه بانک ملت، تأمین سرمایه تمدن، تأمین سرمایه سپهر، تأمین سرمایه کاردان، تأمین سرمایه لوتوس پارسیان، تأمین سرمایه نوین) به‌عنوان شاخص های تأثیرگذار بانک های سرمایه گذاری و میزان سرمایه گذاری کوتاه بانک های سرمایه گذاری و شاخص قیمت بورس استفاده‌شده است. روش تجزیه‌و تحلیل این پژوهش مدل اقتصادی سنجی خود رگرسیونی (پنل ور) می باشد. با استفاده آزمون فیشر و آزمون هم انباشتگی جوهانسن ایستایی و روابط بلندمدت متغیرها مورد بررسی قرار گرفت نشان داده شد همه متغیرها در سطح صفر ایستا نبودند و با یک‌بار تفاضل گیری ایستا شدند و بر اساس نتایج آماره اثر و حداکثر مقدار ویژه دو رابطه بلندمدت در سطح 0.95 بین متغیرها وجود دارد. در ادامه با استفاده تحلیل شوک ها و تجزیه واریانس نشان داده شد از بین شاخص های تأثیرگذار بانک های سرمایه گذاری (عرضه اولیه) در بخش بانک های دولتی و خصوصی بیشترین تأثیر بر شاخص قیمت بورس می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2345 - بازارهای ایرانی تجسم اندیشه های پایدار
آزیتا رجبی افشین سفاهن

بازار واژه ای پارسی است که اززبان پارسی که متعلق به ایرانیان دو هزار و پانصد سال قبل است باقی مانده و از این زبان وارد فرهنگ زبانی سایر ملت های دنیا شده و معادل محل تبادلات تجاری به نوعی مارکتینگ با اسلوب و ملاحظات معمارانه ای است که در کشورایران به دلیل سابقه ی د یرینه چکیده کامل

بازار واژه ای پارسی است که اززبان پارسی که متعلق به ایرانیان دو هزار و پانصد سال قبل است باقی مانده و از این زبان وارد فرهنگ زبانی سایر ملت های دنیا شده و معادل محل تبادلات تجاری به نوعی مارکتینگ با اسلوب و ملاحظات معمارانه ای است که در کشورایران به دلیل سابقه ی د یرینه ی تجارت شکل گرفته و به میراثی با ارزش از تمدن ایرانی-اسلامی تبدیل شده است و با نقش آفرینی های متعددو ملحم از باور های ایدئولوژیکی اسلامی و معماری متعالی ایرانی به صورت الگویی از طراحی فضا های تجاری-اسلامی با اجزا و عناصر منحصر محل تبادلات اقتصادی و اجتماعی وفرهنگی و...در شهر های ایرانی و بسیاری از کشورهای اسلامی غرب آسیاوشمال آفریقاعرض اندام می نماید. که با ملاحظات پایداری در ساختاروعملکرد به عنوان نمادی از ارزش های جامعه ،مرکزیت اقتصادی را به عهده داشته و تجلی معماری پایدار و اسلوبی متعالی و عرفانی می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2346 - تحلیل ژئوپلیتیکی روابط ایران وپاکستان وتاثیر آن بر امنیت نواحی مرز شرقی
فرهاد حمزه علی رنجبر کلور

امنیت وآرامش مرز های سیاسی از جمله عواملی است که باعث توسعه هر کشور نقش مهمی ایفا می کند.در سالهای اخیر برخی اقدامات در مناطق مرزی جمهوری اسلامی ایران توسط کشورهای همسایه ویا کشورهای فرا منطقه ای ، زمینه های ناامنی را فرا هم آ ورده است. لذا با درک این مفهوم ،شناخت ویژگی چکیده کامل

امنیت وآرامش مرز های سیاسی از جمله عواملی است که باعث توسعه هر کشور نقش مهمی ایفا می کند.در سالهای اخیر برخی اقدامات در مناطق مرزی جمهوری اسلامی ایران توسط کشورهای همسایه ویا کشورهای فرا منطقه ای ، زمینه های ناامنی را فرا هم آ ورده است. لذا با درک این مفهوم ،شناخت ویژگیهای مرز های شرقی وروابط ایران وکشور پاکستان با نگاهی دقیق تر به مشکلات مناطق مرزی مشترک دو کشور داشته ایم. مرز شرقی ایران به خاطر دور بودن از مرکزیت سیاسی ، عدم برقراری روابط مطلوب بین دو کشور ایران و پاکستان همواره ما با نا امنی هایی نظیر قاچاق مواد مخدر ، کالا ، تردد غیرمجاز اتباع خارجی ، شرارت ، حمل سلاح و اعمال تروریستی مواجه بوده است . این تحقیق در پی پاسخ گفتن به به این سئوالات است. که آیا امنیت در محور شرق متاثر از روابط سیاسی ایران و پاکستان است ؟ همچنین آیا پیوند های ژئو پلیتیکی دو کشورایران وپاکستان در شکل گیری امنیت مرزهای شرقی موثر است ؟ جهت پاسخ گویی به سوالات تحقیق از روش تحقیق توصیفی – تحلیلی به تبیین و تشریح عوامل موثر در همگرایی و واگرایی روابط دو کشور پرداخته شد. نتایج تحقیق نشان می دهد که ، امنیت در محور شرق متاثر از روابط سیاسی دو کشور می باشد و همگرایی این روابط در برقراری امنیت در نواحی مرزی تاثیر گذار است . در نهایت در جهت تحکیم ، بسط و گسترش روابط بین دو کشورهمسایه اسلامی با توجه به پیوندهای ژئوپلیتیکی پیشنهاداتی برای تامین امنیت در نواحی مرز شرقی ارائه گردیده است . پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2347 - مطالعه تغییرات دمایی ایران در گذشته و پیش بینی روند آتی آن
مهری اکبری معصومه مقبل

تغییرات دمایی ثبت شده در سده های اخیر یکی از نمایه های تغییرات اقلیمی است که در اثر افزایش انتشار گازهای گلخانه ای توسط انسان رخ داده است به طوریکه، صنعتی شدن، شهرگرایی، تغییر کاربری اراضی، استفاده از سوختهای فسیلی و غیره از مهمترین عوامل افزایش انتشار گازهای گلخانه ای چکیده کامل

تغییرات دمایی ثبت شده در سده های اخیر یکی از نمایه های تغییرات اقلیمی است که در اثر افزایش انتشار گازهای گلخانه ای توسط انسان رخ داده است به طوریکه، صنعتی شدن، شهرگرایی، تغییر کاربری اراضی، استفاده از سوختهای فسیلی و غیره از مهمترین عوامل افزایش انتشار گازهای گلخانه ای و نهایتاً افزایش متوسط دمای کره زمین در سالهای گذشته بوده که امروزه به عنوان یکی از چالش برانگیزترین مباحث علمی در جامعه جهانی مطرح است. از اینرو، در پژوهش حاضر روند تغییرات دمایی در سالهای گذشته در 31 ایستگاه سینوپتیک کشور با استفاده از آزمون آماری من-کندال مورد بررسی قرار گرفت. سپس، با استفاده از مدل MAGICC SCENGEN روند آتی این تغییرات بر اساس سناریوهای مختلف پیشنهادی IPCC در طولها و عرضهای مختلف جغرافیایی کشور تا سال 2100 پیش بینی شد و مناطقی از کشور که بیشترین تغییرات احتمالی دما را در پی خواهند داشت، مشخص شدند. نتایج به دست آمده از آزمون من-کندال حاکی از آن است که در بیشتر ایستگاههای مورد مطالعه، پارامتر دما از روند افزایشی طی سالهای گذشته برخوردار بوده است. همچنین نتایج حاصل از مدل نشان داد که روند تغییرات دمایی در دهه های آتی بر اساس سناریوهای تعریف شده، در نواحی جنوبی و مرکزی کشور بیشترین و در استانهای شمالی کمترین مقدار را خواهد داشت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2348 - بازارهای ایرانی تجسم اندیشه های پایدار
آزیتا رجبی افشین سفاهن

بازار واژه ای پارسی است که اززبان پارسی که متعلق به ایرانیان دو هزار و پانصد سال قبل است باقی مانده و از این زبان وارد فرهنگ زبانی سایر ملت های دنیا شده و معادل محل تبادلات تجاری به نوعی مارکتینگ با اسلوب و ملاحظات معمارانه ای است که در کشورایران به دلیل سابقه ی د یرینه چکیده کامل

بازار واژه ای پارسی است که اززبان پارسی که متعلق به ایرانیان دو هزار و پانصد سال قبل است باقی مانده و از این زبان وارد فرهنگ زبانی سایر ملت های دنیا شده و معادل محل تبادلات تجاری به نوعی مارکتینگ با اسلوب و ملاحظات معمارانه ای است که در کشورایران به دلیل سابقه ی د یرینه ی تجارت شکل گرفته و به میراثی با ارزش از تمدن ایرانی-اسلامی تبدیل شده است و با نقش آفرینی های متعددو ملحم از باور های ایدئولوژیکی اسلامی و معماری متعالی ایرانی به صورت الگویی از طراحی فضا های تجاری-اسلامی با اجزا و عناصر منحصر محل تبادلات اقتصادی و اجتماعی وفرهنگی و...در شهر های ایرانی و بسیاری از کشورهای اسلامی غرب آسیاوشمال آفریقاعرض اندام می نماید. که با ملاحظات پایداری در ساختاروعملکرد به عنوان نمادی از ارزش های جامعه ،مرکزیت اقتصادی را به عهده داشته و تجلی معماری پایدار و اسلوبی متعالی و عرفانی می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2349 - سناریوهای نظم منطقه خاورمیانه تا سال 2030 با تاکید بر کنشگری ایران و عربستان
زاهد غفاری هشجین ایوب نیکونهاد

بعد ازپیروزی انقلاب اسلامی، یکی از مدل‌های نظم منطقه‌ای در خاورمیانه،رقابت بین دو نظم انقلابی‌گری با محوریت جمهوری اسلامی ایران و نظم غرب‌گرا با محوریت آمریکا و بازیگری عربستان وهمپیمانان منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای آن بوده است.ولی با توجه به سیال بودن و پرشتاب بودن تحولات د چکیده کامل

بعد ازپیروزی انقلاب اسلامی، یکی از مدل‌های نظم منطقه‌ای در خاورمیانه،رقابت بین دو نظم انقلابی‌گری با محوریت جمهوری اسلامی ایران و نظم غرب‌گرا با محوریت آمریکا و بازیگری عربستان وهمپیمانان منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای آن بوده است.ولی با توجه به سیال بودن و پرشتاب بودن تحولات در این منطقه،ظهور بازیگران رسمی و غیررسمی جدید، محیط پیچیده و آشوبناک منطقه و به تبع آن، وجود عدم قطعیت‌های متعدد نمی‌توان از تثبیت کامل این الگوی نظم دوقطبی در منطقه خاورمیانه سخن به میان آورد و ممکن است نظم منطقه‌ای خاورمیانه در دهه آینده دستخوش دگرگونی‌های بسیاری شود.پژوهش پیش روی درصدد پاسخگویی به این پرسش اصلی است که سناریوهای آینده نظم منطقه‌ای خاورمیانه تا سال 2030 چگونه خواهند بود و سناریوی مطلوب برای جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی در ذیل این الگوهای نظم منطقه‌ای کدام است؟ در پاسخ به سوالات از روش شناسایی و تحلیل پیشران‌های اثرگذار بر شکل‌دهی به نظم منطقه‌ای و همچنین شناسایی شگفتی سازها و نشانک های ضعیف از طریق مصاحبه خبرگان واز طریق نرم افزار میک مک استفاده شده است. یافته های پژوهش منطبق بر اثرگذاری پیشران‌های کلیدی و تحلیل بلوک بندی های قدرت در این منطقه بیانگرآن است که طیف وسیعی از سناریوها را می‌توان درخصوص نظم منطقه‌ای خاورمیانه مطرح ساخت اما مطلوب‌ترین نظم برای ایران هژمونی نظم انقلابی گری و محتمل‌ترین سناریو برای جمهوری اسلامی، تداوم سناریوی موازنه قوا در این منطقه است.در مقابل مطلوبترین سناریو برای نظم غرب‌گرا هژمونی نظم غربی-سلفی(بامحوریت عربستان سعودی) و محتمل ترین سناریو برای نظم غرب‌گرا نیز تداوم سناریوی نظم موازنه قواست. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2350 - دلایل خروج آمریکا از برجام از منظر رئالیسم نئوکلاسیک
اکرم صالحی محمدرضا دهشیری رحمت حاجی مینه

برجام یکی از اتفاقات حقوقی و بین المللی مهم در تاریخ روابط بین الملل محسوب میشود. این توافق بین المللی که نتیجه دو سال مذاکرات رسمی و فشرده بود، بین ایران و گروه 1+5 در شهر وین منعقد شد. در پی امضای این سند، قطعنامه 2231 شورای امنیت به تصویب رسید که براساس آن، کشورهای ا چکیده کامل

برجام یکی از اتفاقات حقوقی و بین المللی مهم در تاریخ روابط بین الملل محسوب میشود. این توافق بین المللی که نتیجه دو سال مذاکرات رسمی و فشرده بود، بین ایران و گروه 1+5 در شهر وین منعقد شد. در پی امضای این سند، قطعنامه 2231 شورای امنیت به تصویب رسید که براساس آن، کشورهای امضاکننده برجام، موظف به اجرای کامل تعهدات مندرج در آن شدند. اما طولی نکشید که ریاست جمهوری جدید آمریکا دونالد ترامپ ناسازگاری خود با این توافق را آشکار ساخت و از برجام خارج شد. ازاین رو این پژوهش در صدد است تا به این پرسش پاسخ دهد که دلایل خروج آمریکا از برجام چیست؟ در پاسخ به این پرسش با درنظرگرفتن سطوح مختلف تحلیل که برگرفته از رویکرد رئالیسم نئوکلاسیک است، این فرضیه مورد آزمون قرار میگیرد که خروج ترامپ از برجام را میتوان در سطوح فردی: ویژگیهای شخصیتی ترامپ، ملی: رویکرد یکجانبه گرایانه برآمده از دکترین "نخست آمریکا" و سیستمی: حمایت از متحدان منطقه ای و تحکیم موقعیت هژمونیک آمریکا مورد بررسی قرارداد. روش تحقیق در این پژوهش توصیفی-تحلیلی بوده و روش گردآوری داده ها، کتابخانه ای و اینترنتی است. همچنین استفاده از نظریه رئالیسم نئوکلاسیک برای بررسی علل خروج آمریکا از برجام، بدعت پژوهش حاضر است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2351 - تبیین هویتی از ساختار تخاصم در روابط ایالات متحده آمریکا و جمهوری اسلامی ایران
فاضل فیضی

DOR:20.1001.1.24234974.1399.13.4.3.9

وقوع انقلاب اسلامی ایران در بهمن ۱۳۵۷، رویدادی بود که گفتمان هویت بخش آن در سیاست خارجی( گفتمان آرمانگرایی انقلابی) مبتنی بر عناصر گفتمانی استقلال، مبارزه با امپریالیسم و قدرتهای استعماری، استکبارستیزی و حمایت از جنبشهای آزادیبخش بود. قاعدتا شکل گیری چنین گفتمانی در کشو چکیده کامل

وقوع انقلاب اسلامی ایران در بهمن ۱۳۵۷، رویدادی بود که گفتمان هویت بخش آن در سیاست خارجی( گفتمان آرمانگرایی انقلابی) مبتنی بر عناصر گفتمانی استقلال، مبارزه با امپریالیسم و قدرتهای استعماری، استکبارستیزی و حمایت از جنبشهای آزادیبخش بود. قاعدتا شکل گیری چنین گفتمانی در کشور و منطقه ای که جزیره ثبات آمریکا تلقی می شد، با اهداف و منافع این کشور هماهنگی نداشت. به گونه ای که با تسخیر سفارت این کشور بعنوان لانه جاسوسی از سوی دانشجویان پیرو خط امام(ره)، ایالات متحده ضمن قطع روابط دیپلماتیک خود با ایران، طیفی از اقدامات خصمانه را علیه ایران اتخاذ کرد که تا کنون نیز بعد از گذشت چهل سال ادامه داشته است. در این تحقیق ضمن بازشناسی موانع تحول روابط دو کشور، تضاد منافع آنها را از منظر هویت و هنجارهای مقوم هویت که مورد تاکید نظریه سازه انگاری در روابط بین الملل است، بررسی نموده و بیان می نماییم که اگر چه در برهه هایی در موضوعات مشخص و معین، مذاکرات محدود و موردی بین دو کشور صورت گرفته است، اما بدلیل تضاد هویتی آنها امکان تغییر بنیادین در روابط ایران و ایالات متحده آمریکا وجود ندارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2352 - سیاست تعهدات چندگانه و چندجانبه هند در قبال ایران و اسرائیل: دلایل و پیامدها
رضا سیمبر دانیال رضاپور صدیقه آذین علی اسکندری نسب

DOR:20.1001.1.24234974.1399.13.4.6.2

موفقیت در پیشبرد سریع توسعه به همراه عمل‌گرایی اقتصادی باعث شده تا هند اولا به یکی از پویاترین کشورها در اقتصاد جهانی تبدیل شود و ثانیا به عنوان یک کانون نوظهور ثروت و قدرت در جهان تلقی بشود. الزام توسعه اقتصادی این کشور از یک طرف و دگرگونی‌های گسترده در نظام بین الملل، چکیده کامل

موفقیت در پیشبرد سریع توسعه به همراه عمل‌گرایی اقتصادی باعث شده تا هند اولا به یکی از پویاترین کشورها در اقتصاد جهانی تبدیل شود و ثانیا به عنوان یک کانون نوظهور ثروت و قدرت در جهان تلقی بشود. الزام توسعه اقتصادی این کشور از یک طرف و دگرگونی‌های گسترده در نظام بین الملل، جهت‌گیری جدید را به سیاست خارجی این کشور در خاورمیانه و در قبال اسرائیل و ایران تحمیل کرده است. در این مقاله به دلایل تغییر سیاست خاورمیانه‌ای هند از سیاستی که در عصر جنگ سرد در پرتو اصل عدم تعهد تعریف می‌شد به سیاستی که بر اساس ضرورت‌های جدید منافع ملی هند بازتعریف شده متمرکزیم. بنابراین با توجه به مقدمات فوق، سوال اصلی این مقاله آن است که با توجه به گزینه‌های پیش روی هند، سیاست خارجی هند در قبال اسرائیل و ایران با چه تغییراتی همراه شده است؟ فرضیه مقاله اینگونه مطرح می‌شود که سیاست خارجی هند در حوزه خاورمیانه از سیاستی ایدئولوژیک و جهان سوم‌گرایانه که بر اصول عدم تعهد مبتنی بوده است به سیاست تعهدات چندگانه و چند جانبه مبتنی بر ضرورت‌های دسترسی به منابع انرژی‌های نفت و گاز، بازارها، تسلیحات نظامی است. مقاله حاضر براساس روش توصیفی- تحلیلی و با استفاده از منابع مجازی، نشریات تخصصی نوشته شده است و از لحاظ قلمرو موضوعی این مقاله سیاست تعهدات چندگانه هند را در قبال کشورهای ایران و اسرائیل بررسی می-کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2353 - ایران و سیاست موازنه گرای آلمان
فرانک خودنگاه داود کیانی مهدی جاودانی مقدم

در میان قدرت های اصلی غربی، آلمان تنها دولتی است که کارنامه ای استعماری یا سلطه جویانه در حافظه تاریخی ایرانیان بر جای نگذاشته است. در ربع آخر قرن حیات سیاسی قاجار، در سراسر دوران پهلوی و نیز در طول چهار دهه گذشته از حیات جمهوری اسلامی ایران، گسترش رابطه با آلمان همواره چکیده کامل

در میان قدرت های اصلی غربی، آلمان تنها دولتی است که کارنامه ای استعماری یا سلطه جویانه در حافظه تاریخی ایرانیان بر جای نگذاشته است. در ربع آخر قرن حیات سیاسی قاجار، در سراسر دوران پهلوی و نیز در طول چهار دهه گذشته از حیات جمهوری اسلامی ایران، گسترش رابطه با آلمان همواره از اولویت های سیاست خارجی ایران بوده است. رمزگشایی از علت تداوم روابط تاریخی میان این دو کشور، همواره یکی از دغدغه‌های اصلی پژوهشگران روابط بین الملل بوده است. هدف مقاله حاضر بررسی ریشه‌ای روابط سیاسی ایران و آلمان پس از انقلاب اسلامی به رغم رویارویی ایدئولوژیک ایران و غرب می باشد. بر این اساس پرسش اصلی این مقاله آن است که چگونه آلمان توانسته است تا به رغم لابی فشردة آمریکا و اسرائیل ، سیاست خارجی اتحادیة اروپا را به سمت برقراری تعامل با ایران هدایت نماید. با توجه به الهام گرفتن این پژوهش از نظریه موازنة قوا در تحلیل روابط آلمان و ایران، روش تحقیق به کار گرفته شده نیز روش توصیفی- تحلیلی می باشد. آلمان با به کار گیری نوعی سیاست توازن میان تعقیب منافع ژئوپولیتیکی خود در رابطة گسترش مناسبات با ایران و پایبندی به تعهدات فرا آتلانتیکی به آمریکا و مسئولیت تاریخی خود نسبت به اسرائیل، توانسته است تا رهبری سیاست خارجی اتحادیه اروپا را در برقراری تعامل با ایران بدست اورد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2354 - مطالعه تطبیقی سیاست خارجی ایران و عربستان در بحران‌های یمن و سوریه بر اساس مدل مکعب بحران
فرزاد جهان بین محمدجواد فتحی

سوریه ویمن اکنون کانون‌های فعال‌ ناآرامی‌ درمنطقه‌ی غرب آسیا هستند وایران وعربستان نیز برجسته‌ترین کنشگران نقش‌آفرین دراین بحران‌ها می‌باشند.مسئله‌ی‌حائزاهمیت ادراک‌والگوی‌مدیریتی این دو کشورجهت کنترل تحولات است.پژوهش حاضردرصددپاسخ به این-سؤال است‌که مطابق الگوی مکعب‌بح چکیده کامل

سوریه ویمن اکنون کانون‌های فعال‌ ناآرامی‌ درمنطقه‌ی غرب آسیا هستند وایران وعربستان نیز برجسته‌ترین کنشگران نقش‌آفرین دراین بحران‌ها می‌باشند.مسئله‌ی‌حائزاهمیت ادراک‌والگوی‌مدیریتی این دو کشورجهت کنترل تحولات است.پژوهش حاضردرصددپاسخ به این-سؤال است‌که مطابق الگوی مکعب‌بحران،ایران وعربستان چه ادراکی نسبت‌به‌بحران‌های‌سوریه ویمن دارندتحولات این‌کشورها راچگونه مدیریت‌کرده‌اند؟فرضیه‌ی پژوهش این است که به ‌واسطه‌ی اینکه سوریه‌منطقه‌ی نفوذ ایران بوده ویمن حیاط خلوت عربستان،لذا مطابق سه مؤلفه‌ی اصلی مکعب بحران یعنی تهدید،زمان وآگاهی،ادراک این دو کشورنسبت به‌بحران‌های مذکورمتفاوت است.بحران‌سوریه‌به عنوان حلقه واسط محورمقاومت برای ایران دروضعیت حاد وتهدیدآمیزیعنی نقطه‌یAقراردارد،منتها بحران یمن با توجه به فاصله‌ی‌جغرافیایی‌نسبت به‌خط مستقیم محورمقاومت و سطح تهدید نازل‌تر برای ایران،درنقطه‌یCمکعب قراردارد.ازسوی دیگرعربستان وقوع بحران سوریه رایک فرصت قلمداد کرده،به همین خاطر در نقطه‌یC قرار دارد،بحران یمن یکی ازحادترین وتهدیدآمیزترین مسائل برای عربستان است‌ودر نقطه‌ Aقراردارد.یافته‌های پژوهش نشانگر این است که سیاست خارجی عربستان وایران دربحران‌های سوریه ویمن حائزیک تضاد عمیق است بحران یمن یک کارت بازی سیاسی برای ایران است‌ودرمقابل‌عربستان‌بحران سوریه‌رافرصت‌مطلوبی‌تلقی‌می‌کند.الگوی‌مدیریتی‌هرکدام‌ازاین-دوکشوردرحیاط‌خلوت‌ومناطق‌حیاتی نفوذخود،سخت وتهاجمی است ودربحران‌های باسطح تهدیدخفیف،الگوی غیرتهاجمی ونرم راتحولات مطلوب‌‌تر می‌دانند.عربستان بحران‌های سوریه ویمن رابه ترتیب مطابق الگوی نرم‌وسخت مدیریت کرده وبالعکس ایران این بحران‌هارابرطبق الگوی سخت‌ونرم مدیریت نموده است.پژوهش حاضرذیل مطالعات کیفی قرارگرفته وضمن بهره‌گیری‌ازرویکرد تطبیقی،داده‌ها را به صورت توصیفی ـ تحلیلی مورد مداقه وامعان نظر قرار داده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2355 - الگوهای رفتاری سیاست خارجی روسیه در خاورمیانه پس از خیزش‌های عربی
سیدحسن میرفخرائی

DOR:20.1001.1.24234974.1399.13.4.8.4

با آغاز موج تحولات خاورمیانه در نتیجه خیزش‌های مردمی از سال 2011، شاهد یک تکامل رفتاری در سیاست خارجی روسیه بوده‌ایم. رفتاری که شاید بتوان آن را در قالب رئالیسم تهاجمی ارزیابی کرد. در این راستا روسیه در ابتدا رفتاری منفعلانه در قبال تحولات لیبی و تونس از خود نشان داد و چکیده کامل

با آغاز موج تحولات خاورمیانه در نتیجه خیزش‌های مردمی از سال 2011، شاهد یک تکامل رفتاری در سیاست خارجی روسیه بوده‌ایم. رفتاری که شاید بتوان آن را در قالب رئالیسم تهاجمی ارزیابی کرد. در این راستا روسیه در ابتدا رفتاری منفعلانه در قبال تحولات لیبی و تونس از خود نشان داد و تجربه این رفتار، منجر به شکل‌گیری رویکرد سه‌گانه نرم، سخت و هوشمند آن‌ها در سوریه شد. رویکردی که مذاکرات سیاسی و مداخله نظامی را در کنار یکدیگر مد نظر قرار داد. در همین حال مسکو یک مهارت خاص در همکاری با بازیگران منطقه‌ای با منافع متعارض، از جمله ایران، ترکیه و عربستان سعودی از خود نشان داد. مهارتی که در قالب یک رویکرد موازنه‌گرانه قابل مشاهده بود. همه این موارد در یک سیر تکاملی منجر به شکل‌گیری الگوی رفتاری روسیه در خاورمیانه گردید که یک نتیجه آن‌ را در قالب میانجی‌گری در بحران سیاسی قطر شاهد بودیم. طبیعتا خلاء حضور ایالات متحده و یا افول نقش‌آفرینی آن در خاورمیانه یک عامل کلیدی در این زمینه بود. از این منظر، مقاله حاضر با بهره‌گیری از روش توصیفی- تحلیلی به بررسی الگوی رفتاری روسیه در خاورمیانه پس از انقلاب‌های عربی می‌پردازد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2356 - تجزیه و تحلیل رفتار ترامپ در قبال ایران از منظر تحلیل لایه ای علت ها
حسن خداوردی علی اصغر غفاری چراتی

تقابل ایران و آمریکا در موضوعات سیاسی، نظامی، اقتصادی و فرهنگی از زمان پیروزی انقلاب اسلامی، آغاز شده و به مرور در حوزه‌های وسیعی نیز گسترش یافته است. با به قدرت رسیدن دونالد ترامپ، تقابل دو کشور وارد مرحله جدیدی گردید. ترامپ با رویکرد رئالیسم اصولی و با بهره‌گیری از را چکیده کامل

تقابل ایران و آمریکا در موضوعات سیاسی، نظامی، اقتصادی و فرهنگی از زمان پیروزی انقلاب اسلامی، آغاز شده و به مرور در حوزه‌های وسیعی نیز گسترش یافته است. با به قدرت رسیدن دونالد ترامپ، تقابل دو کشور وارد مرحله جدیدی گردید. ترامپ با رویکرد رئالیسم اصولی و با بهره‌گیری از راهبرد مرد دیوانه نیکسون، به دنبال تضعیف ایران در حوزه‌های مختلف اقتصادی و سیاسی، در سطوح منطقه‌ای و بین‌المللی برآمد. با توجه به ویژگی‌های شخصیتی ترامپ، تجزیه‌وتحلیل رفتار و رویکردهای وی در خصوص ایران می‌تواند چشم‌انداز روشنی را برای دولتمردان ایرانی، جهت پیش‌برد اهداف ملی و راهبردهای مقابله‌جویانه در قبال رویکردهای ضد‌ایرانی ترامپ به همراه داشته باشد. در راستای نیل به این هدف، روش تحلیل لایه‌ای علت‌ها با بررسی موضوع فوق می‌تواند فضای جدیدی را برای خلق آینده‌های بدیل و روشن، پیش‌روی جمهوری اسلامی ایران فراهم نماید. فهم درست رویکردها و سیاست‌های اعلامی و اعمالی ترامپ در قبال ایران، از جانب دولت‌مردان ایرانی، برای‌ طراحی یک اقدام متقابل و در عین حال هوشمند، در راستای تامین اهداف ملی ضروری است. مهم-ترین ابزار در نیل به این اهداف، ارائه چهره‌ای معقول و منطقی از جمهوری اسلامی ایران، با تاکید بر رعایت اصول و قواعد پذیرفته شده بین‌المللی و از همه مهم‌تر، اتخاذ دیپلماسی هوشمند با بهره‌گیری هم‌زمان از مولفه‌های قدرت سخت در کنار الگوی ارتباطی قدرت نرم می‌باشد. هدف اصلی پژوهش حاضر این است تا با بهره‌گیری از روش تحلیل آینده پژوهی، مبتنی بر روش تحلیل لایه‌ای علت‌ها، به بررسی و تجزیه‌و‌تحلیل رفتار ترامپ در قبال جمهوری اسلامی ایران بپردازد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2357 - مولفه های ژئواکونومیک سیاست خارجی فرانسه در فضای رقابت های ژئوپلیتیک غرب آسیا و پیامدهای آن برای روابط ایران-فرانسه
علی صباغیان محسن جلالی

تعامل بازیگران غرب آسیا با قدرت‌های بزرگ، همواره به‌عنوان یکی از متغیرهای مؤثر بر توازن منطقه در مطالعات روابط بین‌الملل مورداشاره قرارگرفته است. فرانسه نیز یکی از وزنه‌هایی است که از دیرباز در یارگیری‌های فرا منطقه‌ای مدنظر قدرت‌های غرب آسیا قرار داشته است. در این میان چکیده کامل

تعامل بازیگران غرب آسیا با قدرت‌های بزرگ، همواره به‌عنوان یکی از متغیرهای مؤثر بر توازن منطقه در مطالعات روابط بین‌الملل مورداشاره قرارگرفته است. فرانسه نیز یکی از وزنه‌هایی است که از دیرباز در یارگیری‌های فرا منطقه‌ای مدنظر قدرت‌های غرب آسیا قرار داشته است. در این میان طی دو دهه اخیر، اهرم‌های اقتصادی اهمیت ویژه‌ای در یارگیری‌های ژئواستراتژیک فرا منطقه‌ای پیداکرده‌اند و به‌عنوان ابزار سیاست خارجی مورداستفاده قرار می‌گیرند. بنابراین، پرسش اصلی مقاله این است که مؤلفه‌های ژئواکونومیک چگونه به سیاست خارجی فرانسه در فضای رقابت‌های ژئوپلیتیک غرب آسیا شکل داده و چه پیامدهایی برای روابط با ایران داشته است؟ مقاله با این فرض به بررسی موضوع پرداخته که ابزارهای ژئواکونومیک ازجمله ظرفیت‌های تجاری، مالی و بازارهای تسلیحاتی به اهرم مهمی برای تأثیرگذاری بر رفتار سیاست خارجی قدرت‌های بزرگ فرا منطقه‌ای تبدیل‌شده ازجمله اینکه در جریان جنگ سرد ایران و عربستان در قالب ابزاری برای یارگیری فرا منطقه‌ای مورداستفاده قرارگرفته و زمینه‌ی تقابل سیاست خارجی تهران-پاریس در مسائل متعدد منطقه‌ای را فراهم آورده است. مطالعات موجود نشان می‌دهد، علاوه بر فضای دوقطبی میان ایران و عربستان، دیگر بسترهای مهم ژئوپلیتیک ازجمله سرریز بحران‌های منطقه به اروپا و چرخش راهبردی امریکا به شرق، سه مؤلفه مهمی هستند که نوع مداخلات فرانسه در غرب آسیا را تحت تأثیر قرار داده‌اند. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که تجمیع اهرم‌های اقتصادی در اردوگاه رقبای منطقه‌ای ایران، نوعی مزیت رقابتی ژئوپلیتیک ایجاد کرده و گزینه‌های سیاست خارجی فرانسه در منطقه را تحت تأثیر قرار داده و به شکنندگی روابط ایران-فرانسه منتهی شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2358 - خروج ترامپ از برجام و ناکارآمدی شورای امنیت سازمان ملل
مرتضی نعمتی زرگران

DOR:20.1001.1.24234974.1399.13.4.2.8

چکیده برنامه هسته ای ایران، از نظر غرب ظرفیت آن را دارد که منجر به دستیابی به سلاح هسته ای شود. لذا این برنامه، همراه با غرب ستیزی جمهوری اسلامی ، برای غرب و به ویژه آمریکا یک تهدید امنیتی تلقی می شود.غرب برای محدود کردن ظرفیت هسته ای ایران دو رویکرد کلی دارد که عبارتند چکیده کامل

چکیده برنامه هسته ای ایران، از نظر غرب ظرفیت آن را دارد که منجر به دستیابی به سلاح هسته ای شود. لذا این برنامه، همراه با غرب ستیزی جمهوری اسلامی ، برای غرب و به ویژه آمریکا یک تهدید امنیتی تلقی می شود.غرب برای محدود کردن ظرفیت هسته ای ایران دو رویکرد کلی دارد که عبارتند از: راه حل مسالمت آمیز یا اقدامات تنبیهی و برخورد نظامی.باراک اوباما رئیس جمهور آمریکا راه حل نخست ، که منطبق با منشور ملل متحد نیز بود، را پذیرفت. این دیدگاه بر چند جانبه گرایی و نقش سازمان های بین المللی تاکید داشت. مذاکرات میان ایران و شش قدرت جهانی نهایتا به امضای توافق برنامه جامع اقدام مشترک یا برجام انجامید. براساس این توافق، ایران محدودیت های گسترده بر برنامه هسته ای را پذیرفت و در عوض تحریم های سازمان ملل و همچنین تحریم های یکجانبه ی آمریکا و اروپا لغو شد. چون این توافق مربوط به امنیت بین المللی بود ، عین توافق در شورای امنیت سازمان ملل به تصویب رسید.ترامپ رئیس جمهور بعدی آمریکا برجام را خلاف منافع ملی دانست و به طور یکجانبه از آن خارج شد. سوال این است که شورای امنیت در قبال نقض برجام چه اقدامی انجام داده است ؟. فرضیه این است که نقض برجام توسط آمریکا، جدیترین و روشن ترین نمونه ناکارآمدی شورای امنیت در حفظ یک توافقنامه مربوط به حفظ صلح و امنیت بین المللی است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2359 - روابط اتحادیه اروپا و ایران در پرتو روابط فراآتلانتیک (مطالعه موردی دوره اوباما و ترامپ)
ابراهیم باقری سید داود آقایی

پژوهش حاضر درصدد پاسخ به این سؤال است که چرا اتحادیه اروپا با وجود تمایل و اراده سیاسی به گسترش روابط با ایران و بالأخص تلاش برای حفظ برجام در چارچوب سازوکارهای طراحی‌شده، نتوانست استقلال استراتژیک خود را اعمال و به تعهدات خود در چارچوب برجام عمل نماید. یافته‌های پژوهش چکیده کامل

پژوهش حاضر درصدد پاسخ به این سؤال است که چرا اتحادیه اروپا با وجود تمایل و اراده سیاسی به گسترش روابط با ایران و بالأخص تلاش برای حفظ برجام در چارچوب سازوکارهای طراحی‌شده، نتوانست استقلال استراتژیک خود را اعمال و به تعهدات خود در چارچوب برجام عمل نماید. یافته‌های پژوهش حاکی از این است که عدم استقلال استراتژیک اتحادیه اروپا، ناشی از وابستگی‌های فراآتلانتیکی اتحادیه اروپا در سه سطح کسری امنیتی نهادی، وابستگی متقابل نامتقارن در حوزه اقتصادی و ترجیحات شرکت‌های فراملی این اتحادیه در ارتباط با بازارهای ایالات‌متحده است. در سطح کسری امنیتی نهادی؛ اتحادیه اروپا با توجه به چتر امنیتی ایالات‌متحده و نبود استقلال دفاعی- نظامی، مجبور به تنظیم رویکردهای خود در چارچوب منافع و اهداف آمریکا است. در سطح اقتصادی؛ وابستگی‌های متقابل اقتصادی و تعاملات تجاری و سرمایه‌گذاری بالا و درهم‌تنیده دو سوی آتلانتیک و نامتقارن بودن این وابستگی (برتری راهبردی اقتصادی آمریکا)، امکان استقلال عمل اقتصادی اتحادیه اروپا را به‌شدت محدود کرده است. سطح سوم مربوط به اولویت و ترجیحات بازار و شرکت‌های خصوصی و فراملیتی اتحادیه اروپا و الگوی رفتاری عقلانی و دافع ریسک شرکت ها ذیل تحریم های ثانویه ایالات متحده است که مانع عمده‌ای در استقلال رویکرد اتحادیه اروپا در قبال ایران بوده است. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی و شیوه گردآوری داده‌ها کتابخانه‌ای است. در این راستا از کتاب‌ها، مقاله‌ها، اسناد، منابع اینترنتی و اظهارنظرهای مقام‌های مربوطه برای گردآوری داده‌ها استفاده‌شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2360 - اقتصاد سیاسی راه ابریشم جدید چین و وابستگی متقابل ایران
سپیده محمدی مختار صالحی

استراتژی راه ابریشم جدید، مدلی از توسعه و سرمایه‌گذاری چین است که کشورها و سازمان‌های دولتی و غیردولتی را شامل می‌شود. این طرح در نظر دارد با تقویت اتصال بین قاره‌ای و ایجاد زیرساخت‌های لازم، همکاری منطقه‌ای و جهانی را در ابعاد اقتصادی، سیاسی و فرهنگی گسترش دهد. ایران ب چکیده کامل

استراتژی راه ابریشم جدید، مدلی از توسعه و سرمایه‌گذاری چین است که کشورها و سازمان‌های دولتی و غیردولتی را شامل می‌شود. این طرح در نظر دارد با تقویت اتصال بین قاره‌ای و ایجاد زیرساخت‌های لازم، همکاری منطقه‌ای و جهانی را در ابعاد اقتصادی، سیاسی و فرهنگی گسترش دهد. ایران به واسطه موقعیت ژئوپلتیک و ژئواستراتژیک خود می تواند، نقش مهمی ایفاء کند. پرسش اصلی پژوهش این است که ابتکار راه ابریشم جدید چه تاثیری برآینده روابط ایران و چین می‌گذارد؟ بنا بر فرضیه به نظر می‌رسد، با توجه به نیاز ایران به یک متحد سیاسی در سطح بین الملل در چارچوب سیاست نگاه به شرق روابط دو کشور به سمت وابستگی متقابل اقتصادی گسترش پیدا کرده و بر سطح روابط راهبردی طرفین تاثیر عمیقی برجای می‌گذارد. ماهیت این تحقیق توصیفی- تحلیلی بوده و منابع و اطلاعات مرتبط با موضوع به روش کیفی مورد تجزیه و تحلیل قرار می‌گیرد. همکاری متقابل ایران و چین در چارچوب نظریه وابستگی متقابل به بحث گذاشته می‌شود. بر اساس یافته‌های پژوهش، در صورت فقدان استراتژی مناسب در شیوه همکاری ایران با چین، ماهیت این طرح ممکن است از سطح وابستگی متقابل متقارن به وابستگی متقابل نا متقارن در راستای منافع کلان چین تبدیل شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2361 - اولویت‌بندی عوامل استراتژیک رشد پویای تجارت گاز ایران در تعاملات منطقه‌ای
نادره عزیززاده رضا آقاموسی ناصر ازاد

امروزه انرژی به یکی از مولفه‌های اصلی قدرت در روابط بین الملل تبدیل شده و نقش یک پیشران موثر را در پیوند دادن عرصه‌های مختلف سیاست و اقتصاد، اعم از ملی و فراملی بازی می‌کند. مطالعه حاضر با هدف الویت بندی عوامل استراتژیک رشد پویای تجارت گاز ایران در تعاملات منطقه‌ای انجا چکیده کامل

امروزه انرژی به یکی از مولفه‌های اصلی قدرت در روابط بین الملل تبدیل شده و نقش یک پیشران موثر را در پیوند دادن عرصه‌های مختلف سیاست و اقتصاد، اعم از ملی و فراملی بازی می‌کند. مطالعه حاضر با هدف الویت بندی عوامل استراتژیک رشد پویای تجارت گاز ایران در تعاملات منطقه‌ای انجام شده است. این پژوهش از نظر هدف یک پژوهش کاربردی و از منظر روش و بازه زمانی گردآوری داده‌ها در دسته پژوهش‌ پیمایشی-مقطعی قرار دارد. ابزار اصلی گردآوری داده‌ها، پرسشنامه خبره می‌باشد. قلمرو مکانی شرکت ملی گاز ایران است. جامعه آماری منتخب از خبرگان دانشگاهی و مدیران شرکت گاز ایران به تعداد 15 نفر است که با استفاده از روش‌ نمونه‌گیری غیراحتمالی و هدفمند انتخاب شده‌اند. جهت شناسایی الگوی روابط و الویت‌بندی عوامل استراتژیک رشد پویای تجارت گاز ایران در تعاملات منطقه‌ای از روش ترکیبی DEMATEL-ANP استفاده شده است. این پرسش که مهمترین عوامل استراتژیک رشد پویای سهم تجارت گاز ایران در تعاملات منطقه‌ای کدامند؟ روابط علّی میان عوامل استراتژیک رشد پویای سهم تجارت گاز ایران در تعاملات منطقه‌ای چگونه است؟ محور اصلی این پژوهش را تشکیل می‌دهد. نتایج نشان داد شاخص اهمیت مسئله دیپلماتیک و عوامل سیاسی از بیشترین اهمیت در میان تمامی شاخص‌ها برخوردار است. همچنین انرژی و خطوط انتقال انرژی با فراهم کردن بستری مناسب جهت تعاملات منطقه‌ای، نماد پایداری از یک همکاری و وابستگی متقابل بوده و فضای مناسبی را برای جذب سرمایه‌گذاری خارجی فراهم می‌کند. درواقع انرژی به ابزار کارآمدی در دیپلماسی تبدیل شده که می‌تواند تعاملات منطقه‌ای را به ارمغان بیاورد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2362 - استراتژی سیاست خارجی محمد بن سلمان و الزامات امنیتی آن برای ایران
امید عزیزیان حسین رفیع علی اکبر جعفری

محمد بن سلمان، پس از ورود به دستگاه قدرت در عربستان سعودی، تغییرات بزرگی را در راهبرد سیاست خارجی عربستان ایجاد کرد. او با خروج از راهبرد سنتی سیاست‌ تدافعی، راهبردی تهاجمی را در قبال ایران و مسائل منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا در پیش گرفت. در این میان، تغییر الگوهای ائ چکیده کامل

محمد بن سلمان، پس از ورود به دستگاه قدرت در عربستان سعودی، تغییرات بزرگی را در راهبرد سیاست خارجی عربستان ایجاد کرد. او با خروج از راهبرد سنتی سیاست‌ تدافعی، راهبردی تهاجمی را در قبال ایران و مسائل منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا در پیش گرفت. در این میان، تغییر الگوهای ائتلاف در منطقه در قالب اتحاد با اسرائیل، طرح ناتو عربی و تلاش برای ابقای نظامیان آمریکایی در منطقه، امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران را با تهدید مواجه کرده است. با این اوصاف، پژوهش حاضر در پی پاسخ‌گویی به این پرسش اساسی است که استراتژی سیاست خارجی محمد بن سلمان در منطقه چه الزاماتی را برای سیاست خارجی و امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران ایجاد کرده است؟ در این مقاله، از نظریه امنیت منطقه‌ای مکتب کپنهاگ و واقع‌گرایی تهاجمی به صورت تلفیقی به عنوان چارچوب نظری بهره گرفته‌شده و روش تحقیق توصیفی-تحلیلی است و برای گردآوری داده‌ها از روش کتابخانه‌ای-اسنادی استفاده شده است. یافته‌های پژوهش حاضر نشان‌گر آن است که نزدیکی فزآینده عربستان به اسرائیل، تلاش برای ایجاد جبهه عربی همراه با مصر و امارات متحده عربی، تلاش ریاض برای نزدیکی فزآینده به آمریکا و روی آوردن این کشور به تقابل گسترده با ایران، امنیت ملی ایران را در سطحی گسترده متأثر ساخته ضرورت بازنگری در نوع تعامل با عربستان را در دو سطح تقابل و تنش‌زدایی ایجاد کرده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2363 - مقایسه تطبیقی اتاق‌های فکر در تصمیم‌سازی اوباما و ترامپ در قبال ایران
رضا حق شناس گرگابی حسین احمدی محمدعلی بصیری

اتاق‌های فکر ایالات متحده آمریکا نقش ویژه‌ای در تصمیم‌سازی سیاستمداران این کشور داشته‌اند. مساله اصلی این است که اتاق‌های فکر چه تأثیری بر روابط با ایران دارد. این تحقیق به بررسی نقش اتاق‌های فکر در تصمیم‌سازی دستگاه سیاست‌خارجی آمریکا در قبال ایران همزمان با ریاست جمهو چکیده کامل

اتاق‌های فکر ایالات متحده آمریکا نقش ویژه‌ای در تصمیم‌سازی سیاستمداران این کشور داشته‌اند. مساله اصلی این است که اتاق‌های فکر چه تأثیری بر روابط با ایران دارد. این تحقیق به بررسی نقش اتاق‌های فکر در تصمیم‌سازی دستگاه سیاست‌خارجی آمریکا در قبال ایران همزمان با ریاست جمهوری اوباما و ترامپ پرداخته است. تغییر تصمیم‌سازی ناشی از تغییر اتاق‌های فکر در دوران دو رئیس جمهور بوده است. سوال اصلی این است که نقش اتاق‌های فکر در تصمیم‌سازی دستگاه سیاست خارجی اوباما و ترامپ در قبال ج.ا.ایران چگونه بوده است؟ اتاق‌های فکر با نخبگان فکری و اجرایی و تدوین سیاست‌خارجی و طراحی سناریوهای مختلف بر تصمیم‌گیری‌های دستگاه سیاست خارجی آمریکا در قبال ایران در دوران اوباما و ترامپ جهت داده‌اند. اوباما با مذاکره، سرانجام برجام را امضا کرد که اقدام به کاهش تحریم‌های مرتبط می‌کرد. ترامپ از برجام خارج شد. اوباما با سناریو مذاکره که از اتاق‌های فکر نشأت گرفته بود باعث توافق برجام شد و ترامپ با سناریو فشار و تحریم اتاق‌های فکر باعث خروج از برجام شد. این تغییر سناریو به دلیل تغییر اتاق‌های فکر از معتدل به نئومحافظه‌کار و تندرو بود. هدف از این تحقیق بررسی تأثیر اتاق‌های فکر بر تصمیمات دستگاه سیاست خارجی آمریکا و بهره‌گیری از آن در جهت اتخاد پاد استراتژی در مقابله با سیاست‌های آمریکا در قبال ایران است. طبق نتایج حاصله با بهره از روش مقایسه‌ای اتاق‌های فکر مورد تأیید اوباما رویکرد مذاکره و ترامپ تحریم و فشار را برگزدیدند. در این تحقیق از روش تحلیلی و ابزار کتابخانه‌ای استفاده شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2364 - شبکه مضامین نگاه ایرانی به راه ابریشم نوین چین: موردپژوهی برنامه همکاری جامع ایران و چین
رضا عزیزی امیر محمد حاجی یوسفی

مسئله این پژوهش، چیستی شبکه مضامین نگاه ایرانی به راه ابریشم نوین چین از منظر تحلیل‌های منتشر شده درباره برنامه غیررسمی همکاری‌های جامع 25 ساله ایران و چین در سپهر سیاسی ایران در فاصله زمانی اوایل تیرماه 1399 تا پایان شهریور 1399 است. جامعه آماری این پژوهش تمامی منابع ا چکیده کامل

مسئله این پژوهش، چیستی شبکه مضامین نگاه ایرانی به راه ابریشم نوین چین از منظر تحلیل‌های منتشر شده درباره برنامه غیررسمی همکاری‌های جامع 25 ساله ایران و چین در سپهر سیاسی ایران در فاصله زمانی اوایل تیرماه 1399 تا پایان شهریور 1399 است. جامعه آماری این پژوهش تمامی منابع اینترنتی مرتبط با این مسئله در ایران بود. پس از بررسی منابع مستخرج از پایگاه‌های داده، داده‌های متشکل از یادداشت‌ها، مصاحبه و گفتگوها و تحلیل‌های مربوط به رسانه‌های ایرانی، 60 منبع به عنوان نمونه در نظر گرفته شد. پایایی نتایج با استفاده از روش هولستی 0/901 برآورد گردید. در این مقاله مضمون‌های نگاه ایرانی به راه ابریشم نوین چین از رهگذر این برنامه با استفاده از روش تحلیل مضمون و فرآیند انجام آن به صورت دستی و با استفاده از نرم‌افزارNvivo انجام شده است. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که می‌توان نگاه ایرانی به راه ابریشم نوین چین را در دو مضمون فراگیر کاملا متضاد وابستگی متقابل شرقی با 16 مضمون پایه‌ای و سه مضمون سازمان‌دهنده و مضمون فراگیر وابستگی شرقی با 16 مضمون پایه‌ای و 5 مضمون سازمان‌دهنده خلاصه نمود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2365 - بازدارندگی به مثابه استراتژی امنیتی- دفاعی جمهوری اسلامی ایران؛ چالش ها، الزامات و مدل راهبردی آن
معصومه انصاری فرد امیر محمد حاجی یوسفی

با فروپاشی نظام دو‌قطبی و تغییر در دو بعُد عرصه نظام و اولویت‌بندی موضوعات در نظام نوین جهانی، خاورمیانه به یکی از بستر‌های اعمال استراتژی بازدارندگی نوین تبدیل گردید. جمهوری اسلامی ایران نیز که در منطقه منازعه‌آلود خاورمیانه قرار گرفته است برای تامین امنیت خود بر بازدا چکیده کامل

با فروپاشی نظام دو‌قطبی و تغییر در دو بعُد عرصه نظام و اولویت‌بندی موضوعات در نظام نوین جهانی، خاورمیانه به یکی از بستر‌های اعمال استراتژی بازدارندگی نوین تبدیل گردید. جمهوری اسلامی ایران نیز که در منطقه منازعه‌آلود خاورمیانه قرار گرفته است برای تامین امنیت خود بر بازدارندگی تاکید دارد. مقاله حاضر با تحلیل کیفی ضمن توجه همزمان به رویکردهای قدرت‌محور، هویت‌محور و منفعت‌محور در قالب سه سطح ملی، منطقه‌ای و بین‌المللی در صدد پاسخ به این سوال بوده است که "استراتژی کنونی ایران با چه مولفه‌هایی از بازدارندگی نوین همخوانی دارد؟" فرضیه مورد بررسی برای پاسخ به این پرسش عبارت است از: "استراتژی امنیتی-دفاعی ایران صرفا از مولفه نظامی بازدارندگی،نه تمامی مولفه‌های بازدارندگی نوین الهام گرفته است. بدین معنا که هم‌افزایی تمامی ابعاد از جمله ابعاد نظامی، سیاسی، اقتصادی بازدارندگی پساجنگ سردی، در معادله بازدارندگی ایران وجود نداشته و بازدارندگی برای ایران عکس‌العملی نظامی در برابر اقدامات بازدارنده مخاصمان برون‌منطقه‌ای و متحدان منطقه‌ای آنها بوده است".در همین راستا، تلاش برای رسیدن به درک جامعی از بازدارندگی و سیر تحول آن با رویکرد آسیب‌شناسی برای تبیین مدل مناسب بازدارندگی ایران، هدف این پژوهش را تشکیل می‌دهد. بر اساس یافته‌های تحقیق، می‌توان گفت به علت افزایش تاثیر دو محیط منطقه‌ای و بین-المللی نسبت به محیط ملی، عملکرد ایران بیشتر مبتنی بر الزامات جنگ نامتقارن است تا بازدارندگی. همچنین موفقیت بازدارندگی ایران به استفاده از بازدارندگی با انکار در مقابل بازدارندگی با مجازات بستگی دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2366 - راهبرد توسعه گردشگری ایران در عصر جهانی شدن و پیامدهای آن
محمد رضا لنجانی مهدی مطهرنیا محمد ترابی

گردشگری بزرگترین صنعت جهان به شمار می رود به طوری که بیش از یک سوم ارزش کل تجارت خدمات در سطح جهانی را به خود اختصاص داده است. گردشگری جهانی را می توان به عنوان یک عامل راهبردی بالقوه برای رشد اقتصادی در نظر گرفت. صنعت گردشگری در ایران علیرغم داشتن جاذبه های فراوان نقش چکیده کامل

گردشگری بزرگترین صنعت جهان به شمار می رود به طوری که بیش از یک سوم ارزش کل تجارت خدمات در سطح جهانی را به خود اختصاص داده است. گردشگری جهانی را می توان به عنوان یک عامل راهبردی بالقوه برای رشد اقتصادی در نظر گرفت. صنعت گردشگری در ایران علیرغم داشتن جاذبه های فراوان نقش بسیار ناچیزی در اقتصاد کشور ایفا می کند. این در حالی است که جهانی شدن از طریق مرززدایی، تسهیل در مقررات آمد و شد و بهبود امر حمل و نقل و ارتباطات می تواند در افزایش گردشگران بین المللی و تحول این صنعت بسیار موثر باشد. نویسندگان بر این باورند که امنیت و تنش های سیاسی حاکم در جامعه میزبان، جاذبه های تاریخی فرهنگی و تضادهای فرهنگی میان جامعه میزبان و مبدا از جمله عوامل تعیین کننده در عرصه گردشگری در عصر جهانی شدن محسوب می شوند. البته هرگز نباید از تاثیرات فناوری رایانه در عرصه سفر، هزینه های اقامتگاهی و حمل و نقل و میزان تبلیغات مربوط به گردشگری در جامعه میزبان نیز در راستای جذب گردشگر بین المللی غافل ماند. این پژوهش با روش توصیفی – تحلیلی ضمن تحلیل وضعیت کنونی گردشگری ایران، به شکل و وضعیت گردشگری در عصر جهانی شدن می‌پردازد. نتایج تحقیق حاکی از آن است که دولت باید زمینه سرمایه گذاری بخش خصوصی و سرمایه گذاران خارجی در توسعه زیرساخت های گردشگری را فراهم ساخته و امنیت لازم را برای مسافران خارجی مهیا سازد و زمینه ورود آسانتر آنها به کشور را فراهم کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2367 - سیاست خارجی و بازتولید نظام اقتصادی در ج.ا ایران به مثابه دولت نفت محور
بهروز اسعدی حسین پوراحمدی

باتوجه به روند تحولات نظام اقتصاد سیاسی جهانی، درک صحیح از مقوله سیاست خارجی ج.ا ایران به مثابه دولت نفت محور و رابطه آن با نظام اقتصادی اهمیت مضاعف دارد. باوجود پژوهشهای متعددی که درپی شناخت چگونگی رابطه سیاست خارجی با نظام اقتصادی انجام شده است، تبیین این رابطه با توج چکیده کامل

باتوجه به روند تحولات نظام اقتصاد سیاسی جهانی، درک صحیح از مقوله سیاست خارجی ج.ا ایران به مثابه دولت نفت محور و رابطه آن با نظام اقتصادی اهمیت مضاعف دارد. باوجود پژوهشهای متعددی که درپی شناخت چگونگی رابطه سیاست خارجی با نظام اقتصادی انجام شده است، تبیین این رابطه با توجه به تکثر عوامل اثرگذار، بسیار دشوار است. اما به نظر میرسد آراء کاکس بستر مناسبی را جهت فهم چگونگی این ارتباط به ما ارائه میدهد. مقاله حاضر این سوال کلیدی را مطرح میکند که سیاست خارجی چه تاثیری بر بازتولید نظام تولیدی نفت محور در ج.ا ایران دارد؟ عطف به آراء کاکس به‌نظر میرسد ساختار تولید نفت محور با ایجاد روابط اجتماعی تولیدی و پیکربندی دولت، تاثیری بنیادین بر شکل گیری سیاست خارجی در ایران دارد، و در مقابل کنش سیاست خارجی با سیاستهای خود به بازتولید این نظام اقتصادی میپردازد. بر این اساس، فرضیه این پژوهش از این قرار است که کنش سیاست‌خارجی در ایران در ادامه روابط اجتماعی تولیدی، درصدد بازتولید ساختار تولیدی و انحصار بهره مندی دولت از منابع نفت بوده است. از این رهگذر هدف این مقاله بررسی و فهم چگونگی رابطه سیاست خارجی و نظام تولیدی نفت محور در ج.ا ایران است، لذا به پژوهشی اکتشافی مبتنی بر راهبرد پس کاوی شکل میدهد. یافته های نوشتار با تاکید بر آراء کاکس، نشان میدهد که منافع و تمایلات طبقات و نیروهای اجتماعی مسلط در روابط اجتماعی تولید نفت محور در ج.ا ایران، تاثیر اساسی بر کنش سیاست خارجی در بازتولید نظام اقتصادی نفت محور دارند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2368 - «نقش دیپلماسی عمومی در جهت رشد و توسعه روابط اقتصادی ج.ا.ا و عراق(در دورۀ پساداعش1400-1396)»
سیدحمید سیدتقی زاده مهناز گودرزی

روابط اقتصادی تهران و بغداد در دورۀ پساداعش، بواسطۀ برخی چالش‌های اجتماعی و هویتی مانند مسائل عرب‌و‌عجم، چالش‌های شیعی-سنی در مناطق سنی‌نشین عراق، وجود انگاره‌های ایران‌هراسانه، تفاوت‌های موجود در سبک زندگی اقتصادی، با آسیب‌پذیری مواجه بوده است. بنابراین با توجه به اهمی چکیده کامل

روابط اقتصادی تهران و بغداد در دورۀ پساداعش، بواسطۀ برخی چالش‌های اجتماعی و هویتی مانند مسائل عرب‌و‌عجم، چالش‌های شیعی-سنی در مناطق سنی‌نشین عراق، وجود انگاره‌های ایران‌هراسانه، تفاوت‌های موجود در سبک زندگی اقتصادی، با آسیب‌پذیری مواجه بوده است. بنابراین با توجه به اهمیت عراق در میان شرکای اقتصادی ج.ا.ا، کاهش این چالش‌ها اهمیت زیادی در حفظ و توسعۀ روابط اقتصادی ایران و عراق خواهد داشت. این در حالی است که دیپلماسی عمومی که نقش مهمی در کاهش شکاف‌های هویتی با مخاطبین خارجی دارد، عمدتاً از سوی تهران در راستای تحکیم روابط سیاسی و فرهنگی با عراق بکار گرفته شده است. لذا، این پژوهش در پی پاسخ به این سئوال بود که دیپلماسی عمومی چه نقشی در روابط اقتصادی ج.ا.ا با عراق دارد؟ یافته‌‌های تحقیق حاکی است که انتظام‌بخشی به دیپلماسی عمومی ج.ا.ا در قبال عراق، متناسب با چالش‌های اجتماعی و هویتی موجود در مسیر همکاری‌های اقتصادی فی‌مابین، تأثیری مثبت بر حفظ و توسعۀ تعاملات دوجانبه در این حوزه خواهد داشت. بر این اساس حفظ و توسعۀ روابط اقتصادی تهران و بغداد از طریق کاهش انگاره‌های متفاوت و متعاقباً تحکیم هویت مشترک اقتصادی، فرهنگی و سیاسی، بوسیلۀ تأثیرگذاری بر هویت نخبگان و نظام اقتصادی عراق، مدیریت منش‌های تجاری متفاوت و تأثیرگذاری بر سلیقۀ مصرف‌کنندگان عراقی، کاهش آثار چالش‌های قومی، مذهبی و تاریخی بر تعاملات اقتصادی و همچنین کاهش پیامدهای ایران‌هراسی کشورهای رقیب بر فعالیت‌های اقتصادی و تجاری، از جمله نتایج تنظیم دیپلماسی عمومی در جهت بسط روابط اقتصادی می‌باشد. این تحقیق از نوع تحقیقات کیفی بوده و روش تحقیق نیز توصیفی-تحلیلی است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2369 - رفتار سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در قبال سازمان ملل متحد در سالهای 1392 تا 1400
فاطمه سادات میرخان رضا سیمبر گارینه کشیشیان سیرکی محمدرضا قائدی

چکیدهسازمان ملل متحد یکی از سازمانهای بین‌المللی و مهمترین سازمانی است که متشکل از تمامی کشورهای جهان می‌باشد و ارکان آن نقش اساسی در مناسبات بین‌المللی دارند. جمهوری اسلامی ایران نیز مانند دیگر کشورهای دنیا در این سازمان عضویت دارد. کشور ما ایران، به عنوان یک کشور و تم چکیده کامل

چکیدهسازمان ملل متحد یکی از سازمانهای بین‌المللی و مهمترین سازمانی است که متشکل از تمامی کشورهای جهان می‌باشد و ارکان آن نقش اساسی در مناسبات بین‌المللی دارند. جمهوری اسلامی ایران نیز مانند دیگر کشورهای دنیا در این سازمان عضویت دارد. کشور ما ایران، به عنوان یک کشور و تمدن کهن، نیاز مبرم به بازخوانی و بازنگری اساسی در روابط و نگرش خود در قبال سازمان ملل و ارکان آن دارد. هدف اصلی در این مقاله، تحلیل و شناخت رفتار سیاست خارجی ج.ا.ایران در قبال سازمان ملل متحد در محدوده سال‌های 1392(2013 میلادی) تا 1400(2021 میلادی) است؛ پرسش اصلی مطرح شده این است که رفتار سیاست خارجی جهموری اسلامی ایران در قبال سازمان ملل متحد در سالهای 1392 تا 1400 چگونه بوده است؟ محقق با رویکرد نظری به واقع‌گرایی (رئالیسم) تدافعی، و با روش تحقیق توصیفی-تحلیلی و ابزار گردآوری اطلاعات کتابخانه‌ای و سایتهای اینترنتی سعی در رسیدن به پاسخ‌ مناسب به این پرسش دارد. نتایج یافته‌های تحقیق نشان می‌دهند که مشکل اصلی سیاست خارجی ایران در قبال سازمان ملل در سینوسی‌ بودن آن دیده می‌شود. و راه‌حل این مشکل در این است که، ایران با پارادایم تغییر در سیاست خارجی سینوسی خود نسبت به این سازمان و تلاش برای ایجاد رایزنی‌های مختلف در راستای رفرم آن می‌تواند نقش مؤثرتری را در سازمان ملل متحد ایفاء کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2370 - بررسی جایگاه عربستان در سیاست خارجی آمریکا با توجه بر نقش ضد هژمونیکی ایران.
سجاد حسنی ارسلان قربانی شیخ نشین حسن خداوردی گارینه کشیشیان سیرکی

ساخت حاکم بر نظام بین‌الملل و به‌تبع آن، نظم خاورمیانه که متأثر از چینش، رقابت و تعامل مجموعه بازیگران منطقه‌ای و قدرت‌های مداخله‌گر فرامنطقه‌ای است، آثار و عواقب خاصی را بر روابط بازیگران واقع در سطح منطقه‌ای مترتب می‌سازد. مناسبات جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی و چکیده کامل

ساخت حاکم بر نظام بین‌الملل و به‌تبع آن، نظم خاورمیانه که متأثر از چینش، رقابت و تعامل مجموعه بازیگران منطقه‌ای و قدرت‌های مداخله‌گر فرامنطقه‌ای است، آثار و عواقب خاصی را بر روابط بازیگران واقع در سطح منطقه‌ای مترتب می‌سازد. مناسبات جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی و الگوهای تعامل و دوستی- دشمنی این دو کشور نیز تابعی از صورت‌بندی‌های ساختار نظام بین‌الملل و نظم منطقه‌ای خاورمیانه است. پرسش مقاله حاضر این است که ظهور ضد هژمونیک جمهوری اسلامی ایران چه تأثیری بر جایگاه عربستان در سیاست امریکا (با در نظر گرفتن نقش برتر آمریکا در ساختار نظام بین الملل) در منطقه غرب آسیا دارد؟ یافته-های مقاله با بهره‌گیری از گزاره‌های نظری نوواقع‌گرایی نشان می‌دهد که واشنگتن در چارچوب نقش برتر خود در ساختار نظام بین‌الملل از ریاض به‌عنوان یک وزنة ژئوپلیتیکی، ژئواستراتژیک و ژئوکالچری به‌منظور حفظ توازن قوای منطقه‌ای و مقابله با ظهور و گسترش قدرت‌های ضدهژمونیک چون ایران می‌نگرد. این مقاله از طریق روش کیفی –تفسیری و استنباط اطلاعات از طریق اسناد موجود با رویکرد توصیفی- تحلیلی به انجام رسیده و اطلاعات مورد نیاز هم به روش فیش برداری از منابع موجود و در دسترس از جمله: کتب، مقالات فصلنامه های علمی پژوهشی داخلی و مقالات خارجی، سایت ها و منابع اینترنتی معتبر و... گردآوری شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2371 - تحلیل و ارزیابی سیاست خارجی آمریکا در قبال ایران در پرتو بهره مندی از قدرت هوشمند(2020-2008)
مجتبی رموک ماشاء الله حیدرپور علیرضا امینی

با ورود به قرن بیست و یکم و نقش محوری ایالات متحده آمریکا در فرآیند جهانی شدن ، به اعتبار و نفوذ بیش از پیش این کشور در منطقه خاورمیانه افزوده شد و کالای قدرت در این منطقه روز به روز در حال تبدیل شوندگی و گذر از مجرای قدرت سخت و نرم به " قدرت هوشمند " و در بطن سیاست خار چکیده کامل

با ورود به قرن بیست و یکم و نقش محوری ایالات متحده آمریکا در فرآیند جهانی شدن ، به اعتبار و نفوذ بیش از پیش این کشور در منطقه خاورمیانه افزوده شد و کالای قدرت در این منطقه روز به روز در حال تبدیل شوندگی و گذر از مجرای قدرت سخت و نرم به " قدرت هوشمند " و در بطن سیاست خارجی ایالات متحده آمریکا در قبال کشور های این منطقه به ویژه ایران در آمد . بر این اساس سؤال اصلی مقاله این است که " سیاست خارجی آمریکا در پرتو بهره مندی از قدرت هوشمند در تقابل با ایران در فاصله زمانی سال های 2008 تا 2020 چگونه قابل تبیین و ارزیابی می باشد ؟ فرضیه نیز این گونه صورت بندی شده است که سیاست خارجی آمریکا در قبال ایران متأثر از پذیرش تحول در معنا و کاربرد قدرت و با متمرکز ساختن کانون توجه بر قدرت هوشمند استوار بوده است و این راهبرد بعد از سال 2008 شکل آشکار تری به خود گرفته است . در این تحقیق بر اساس یک چارچوب نظری مبتنی بر موضوع قدرت هوشمند ، تلاش خواهد شد تا با در نظر گرفتن متغیرهای متعدد چندگانه ، سیاست خارجی آمریکا در تقابل با ایران در پرتو استفاده از قدرت هوشمند مورد واکاوی و تحلیل قرار گیرد . این پژوهش با بهره گیری از روش توصیفی – تحلیلی و اسنادی و با استفاده از شیوه مطالعه کتابخانه ای پردازش شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2372 - جایگاه آسیای مرکزی و افغانستان در مشارکت راهبردی ایران و چین
سید حسن میرفخرایی

برنامه ۲۵ ساله همکاری‌های مشترک ایران و چین زمینه‌ساز توسعه سطح مناسبات دو کشور به مشارکت جامع راهبردی را فراهم آورده است. این امر در یک بستر دو دهه‌ای از مناسبات دوجانبه تهران و پکن و در چارچوب بسته‌ای از منافع مشترک در سطوح ملی، منطقه‌ای و بین‌المللی به وقوع پیوسته اس چکیده کامل

برنامه ۲۵ ساله همکاری‌های مشترک ایران و چین زمینه‌ساز توسعه سطح مناسبات دو کشور به مشارکت جامع راهبردی را فراهم آورده است. این امر در یک بستر دو دهه‌ای از مناسبات دوجانبه تهران و پکن و در چارچوب بسته‌ای از منافع مشترک در سطوح ملی، منطقه‌ای و بین‌المللی به وقوع پیوسته است. در عین حال، هر سه معیار انطباق راهبردی، عدم قطعیت محیطی و اصل سیستمی نیز در شکل‌گیری مشارکت راهبردی ایران و چین به طور کیفی تحقق یافته‌اند. در این فراخور، توجه به شبکه مشارکت‌های راهبردی چین به خوبی نشان می‌دهد نقش جمهوری اسلامی ایران در این شبکه به صورت ایزوله و مجزای از دیگر شرکای چین برای این قدرت نوظهور جهانی نخواهد بود. در این میان حوزه منطقه‌ای آسیای مرکزی و افغانستان که تا سال 2013 همگی مدل‌های متعددی از اسناد مشارکت راهبردی را با چین به امضا رسانده‌اند، بسیار حائز اهمیت است. مقاله حاضر در پی پاسخ به این سؤال است که آسیای مرکزی و افغانستان چگونه بر مشارکت راهبردی ایران و چین تأثیر می‌گذارد؟ در پاسخ باید تأکید کرد که سه معیار ژئوپلیتیک راهبردی، ژئواکونومی پیوندی و چندجانبه‌گرایی غیرغربی عواملی است که در راستای تحکیم مشارکت راهبردی ایران و چین به واسطه مشارکت کشورهای آسیای مرکزی و افغانستان اثر خواهند گذارد. این مقاله با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی و با استفاده از الگوی مشارکت راهبردی ارائه شده توسط توماس ویلکنیز در پی پاسخ به پرسش اصلی است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2373 - مطالعه تطبیقی دیپلماسی فرهنگی ایران و ترکیه در عراق (2003 تا 2020)
پریسا پورعلی محمدرضا دهشیری محمدرضا قائدی حسن خداوردی

هدف پژوهش حاضر بررسی تطبیقی دیپلماسی فرهنگی دو کشور ایران و ترکیه در عراق بعد از فروپاشی حکومت صدام حسین است. پرسش اصلی پژوهش این است که شاخصه‌های تأثیرگذاری دیپلماسی فرهنگی کشورهای ایران و ترکیه در عراق در سال‌های 2003 تا 2020 مبتنی بر چه رویکردی بوده است؟ فرضیه این اس چکیده کامل

هدف پژوهش حاضر بررسی تطبیقی دیپلماسی فرهنگی دو کشور ایران و ترکیه در عراق بعد از فروپاشی حکومت صدام حسین است. پرسش اصلی پژوهش این است که شاخصه‌های تأثیرگذاری دیپلماسی فرهنگی کشورهای ایران و ترکیه در عراق در سال‌های 2003 تا 2020 مبتنی بر چه رویکردی بوده است؟ فرضیه این است که دیپلماسی فرهنگی ایران در عراق پس از 2003 با رویکرد شیعی‌گری، محور مقاومت و ایران شهری در مقابل دیپلماسی فرهنگی ترکیه با رویکرد ناسیونالیسم ترکی و نوعثمانی‌گری مطرح شده است. بر این مبنا هر کدام از این دولت‌ها سعی دارند با رویکرد قدرت نرم و دیپلماسی فرهنگی به اعمال نفوذ در عراق بپردازند. در این مسیر ایران و ترکیه از شرایط، فرصت‌ها، تهدیدها و ابزارهای متفاوتی برای پیشبرد دیپلماسی فرهنگی خود برخوردار می‌باشند. یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که ایران به لحاظ شرایط، فرصتها و ابزارها در موقعیت مناسب‌تری نسبت به ترکیه قرار گرفته است، ولی تمرکز بر شیعی‌گری و مبحث مقاومت در عراق، باعث توجه اندک به سایر شاخصه‌های دیپلماسی فرهنگی شده است. در مقابل ترکیه با رویکردی منفعت‌محور و فرصت‌طلبانه توانسته است با برنامه‌ریزی دقیق از ابزارهایی مانند زبان و ادبیات کردی، دیپلماسی رسانه‌ای، توسعه گردشگری، مباحث علمی و آموزشی و غیره نهایت استفاده را ببرد و نفوذ بیشتری در عراق به دست آورد. تجزیه و تحلیل داده‌ها با روش توصیفی-تحلیلی صورت گرفته و گردآوری مطالب نیز به شیوه کتابخانه‌ای انجام یافته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2374 - دکترین پاکدستی با تاکید بر اختلاف ایران و آمریکا در قضیه مصادره اموال (2016)
عباس برزگرزاده

یکی از ایرادات مقدماتی ایالات متحده آمریکا در قضیه مصادره اموال بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران ، مطروحه در دیوان بین المللی دادگستری که متعاقب حکم دیوان عالی (2016) این کشور صورت پذیرفت استناد به دکترین دست های پاک بود . مسئله اصلی این تحقیق که به شکل توصیفی تحلیلی انجا چکیده کامل

یکی از ایرادات مقدماتی ایالات متحده آمریکا در قضیه مصادره اموال بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران ، مطروحه در دیوان بین المللی دادگستری که متعاقب حکم دیوان عالی (2016) این کشور صورت پذیرفت استناد به دکترین دست های پاک بود . مسئله اصلی این تحقیق که به شکل توصیفی تحلیلی انجام شده بررسی ایراد مقدماتی آمریکا با استناد به دکترین دست های پاک است .ایالات متحده آمریکا مدعی گردیده بود که دولت ایران با حمایت از تروریسم و صورت ویژه حزب الله لبنان ، حق دادخواهی را از خود سلب نموده است . دیوان بین المللی دادگستری با پذیرش دفاعیات تیم حقوقی ایران ایرادات آمریکا بر صلاحیت و قابلیت استماع دادخواست را رد نمود . دکترین دست های پاک دارای سابقه دیرینه ای در ادبیات حقوقی است و توسط نهادهای داوری بین المللی نیز به عنوان یکی از شرایط قابلیت استماع دادخواست مورد پذیرش واقع شده ولی هیچگاه توسط دیوان بین المللی دادگستری به عنوان یک ایراد مقدماتی مورد قبول واقع نگردیده است و دیوان غالبا بررسی آن را به مرحله ماهیتی ارجاع داده است . در قضیه اختلاف میان ایران و ایالات متحده آمریکا نیز دیوان از رویه خود تخطی ننمود . پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2375 - تأثیرات برنامه چشم‌انداز 2030 عربستان‌سعودی بر سیاست خارجی ج.ا.ایران
مجید عبدالهی محمدرضا قائدی مریم مرادی

تأثیرپذیری سیاست خارجی هر کشوری از اقدامات و برنامه های دیگر کشورها، می‌تواند در ابعاد مثبت یا منفی شکل بگیرد و رفتار دولتها را در ارتباط با یکدیگر مصالحه‌آمیز یا مخاصمه آمیز نشان دهد. در منطقه خاورمیانه، انواع مختلفی از رفتار و رویکردها در سیاست خارجی دولتهای این منطقه چکیده کامل

تأثیرپذیری سیاست خارجی هر کشوری از اقدامات و برنامه های دیگر کشورها، می‌تواند در ابعاد مثبت یا منفی شکل بگیرد و رفتار دولتها را در ارتباط با یکدیگر مصالحه‌آمیز یا مخاصمه آمیز نشان دهد. در منطقه خاورمیانه، انواع مختلفی از رفتار و رویکردها در سیاست خارجی دولتهای این منطقه مشاهده میکنیم. برنامه هایی که دولتها در این منطقه در راستای توسعه دنبال میکنند، سیاست خارجی را متأثر خواهد کرد. دولت عربستان سعودی نیز در راستای اقدامات توسعه درون کشوری و به تبع آن برای توسعه روابط با همسایگانش و همچنین ارتقای روابط در سطح جهان، برنامه چشم‌انداز 2030 را از سال 2016 تدوین نموده است. سوال اصلی طرح شده این است که برنامه چشم انداز 2030 عربستان سعودی بر سیاست خارجی ج. ا. ایران چه تاثیری خواهد داشت؟ فرضیه قابل طرح آن است که برنامه چشم انداز 2030 عربستان‌سعودی بر سیاست خارجی ج. ا. ایران تأثیرگذار می‌باشد و روابط خارجی هر دو کشور تحت تأثیر این برنامه قرار دارد. بنابراین آنچه به عنوان هدف اصلی در این مقاله مطرح است تبیین تأثیرات برنامه چشم انداز 2030 عربستان سعودی بر سیاست خارجی ج.ا.ایران میباشد. برای بررسی این هدف، روش تحقیق انجام شده توصیفی-تحلیلی می‌باشد که با روش کتابخانه ای و استفاده از سایتهای اینترنتی، یافته های مورد نظر، گردآوری شده اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2376 - امکان همگرایی اقتصادی میان اعضای سازمان همکاری شانگهای و فرصت‌های پیش روی ایران
فائزه مرادی حقیقی

سازمان همکاری شانگهای با عضویت چین، روسیه، قزاقستان، قرقیزستان و تاجیکستان، ازبکستان، هند و پاکستان در ۱۷ سپتامبر ۲۰۲۱ با عضویت ایران در این سازمان موافقت نمود. پس از گذشت یک سال از تصویب مشروط عضویت ایران در سازمان شانگهای، در 17سپتامبر 2022 ایران رسما به عضویت کامل ای چکیده کامل

سازمان همکاری شانگهای با عضویت چین، روسیه، قزاقستان، قرقیزستان و تاجیکستان، ازبکستان، هند و پاکستان در ۱۷ سپتامبر ۲۰۲۱ با عضویت ایران در این سازمان موافقت نمود. پس از گذشت یک سال از تصویب مشروط عضویت ایران در سازمان شانگهای، در 17سپتامبر 2022 ایران رسما به عضویت کامل این سازمان درآمده است. ساختار سازمان همکاری شانگهای با غلبه گزاره‌های امنیتی و سیاسی، دارای ابعاد اقتصادی نیز می‌باشد که در صورت درک صحیح آن، فرصت‌هایی برای کشور در حوزه‌های اقتصادی و تجاری متصور می‌شود. بر این اساس تلاش شده است تا در قالب چارچوب نظری منطقه‌گرایی، امکان تحقق همگرایی ذیل این سازمان مورد بررسی قرار گیرد؛ طی این بررسی در پاسخ به این سوال که آیا امکان همگرایی منطقه‌ای میان کشورهای سازمان همکاری‌های شانگهای و فراهم شدن فرصت‌هایی برای ایران ذیل این همکاری وجود دارد؟، با بهره‌گیری از روش توصیفی-تحلیلی و گردآوری اطلاعات، به کمک منابع کتابخانه‌ای و اینترنتی و ذیل چارچوب تئوریک منطقه‌گرایی نوین، این فرضیه مطرح شده است که سازمان همکاری شانگهای به دلیل اولویت اهداف امنیتی- سیاسی، عدم توافق اعضای اصلی در پیگیری اهداف اقتصادی و ضعف ساختارها و نهادها برای پیگیری برنامه‌های اقتصادی، از امکانات حداقلی برای تحقق همگرایی اقتصادی میان اعضا برخوردار است، اما در صورت رفع موانع تحریمی پیش روی ایران، فرصت‌هایی را در راستای اتحاد سیاسی و فراهم نمودن زمینه‌های برخورداری‌های اقتصادی برای کشور را فراهم خواهد کرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2377 - تحلیل مقایسه‌ای مؤلفه‌های هویتی موثر در تعارض روابط جمهوری اسلامی ایران وایالات متحده امریکا
سلیمان الماسی قاسم ترابی عباس صالحی

بررسی سیاست خارجی ایران و امریکا نشان می‌دهد که امریکا با ترکیب هویتی خود، محور تمدن غرب به منزله ناظم جهان کنونی است و ایران با ترکیب هویتی مربوطه، داعیه‌ی برپایی تمدن جهانی اسلام را دارد که لازمه‌ی آن تغییر نظام بین‌المللی جهان است. به همین جهت روابط دو کشور تحت‌تأثیر چکیده کامل

بررسی سیاست خارجی ایران و امریکا نشان می‌دهد که امریکا با ترکیب هویتی خود، محور تمدن غرب به منزله ناظم جهان کنونی است و ایران با ترکیب هویتی مربوطه، داعیه‌ی برپایی تمدن جهانی اسلام را دارد که لازمه‌ی آن تغییر نظام بین‌المللی جهان است. به همین جهت روابط دو کشور تحت‌تأثیر چالش حاصل از مؤلفه‌های هویتی متضاد و متقابل، دچار واگرایی شده است. به‌گونه‌ای که یکی درصدد حفظ و گسترش سیطره بر نظم و ساختار بین‌المللی موجود و جهانی‌سازی فرهنگ غرب، و دیگری درصدد برپایی نظم و نظام جدید و جهانی‌شدن حاکمیت الهی است. در این مقاله از روش تحلیلی- مقایسه‌ای در چارچوب نظریه سازه‌انگاری استفاده شده است. بدین‌سان که ابتدا با مطالعات کتابخانه‌ای و بررسی عوامل هویتی مؤثر در تصمیم‌گیری و سیاست‌گذاری پیرامون روابط بین‌الملل و سیاست خارجی دو کشور، مؤلفه‌های هویتی ایران و آمریکا به‌صورت تحلیلی- تبیینی، احصاء؛ و در پایان، یافته‌های تحقیق با مقایسه مؤلفه‌های متناظر و متضاد مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفته است. نتیجه اینکه این رویکرد به دلیل معنا محوری و با توجه به نوع هویت‌ها، از ظرفیت خوبی برای فهم و درک موضع جمهوری اسلامی ایران در قبال امریکا برخوردار است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2378 - تحلیل پیامدهای بشردوستانه تحریم ‏‏های آمریکا علیه ایران با تأکید بر امنیت غذایی و تغذیه
غلامحسین کردی محمدعلی خسروی رضا جلالی سوسن صفاوردی

مقاله حاضر تأثیرات بشردوستانه تحریم های آمریکا علیه جامعه ایران را از چشم انداز امنیت غذایی و تغذیه مورد ملاحظه قرار داده و به دنبال یافتن پاسخ هایی مناسب برای این دو پرسش برآمده است که نشانه های تهدید امنیت غذایی در ایران متعاقب وضع تحریم های هسته ای واشنگتن علی چکیده کامل

مقاله حاضر تأثیرات بشردوستانه تحریم های آمریکا علیه جامعه ایران را از چشم انداز امنیت غذایی و تغذیه مورد ملاحظه قرار داده و به دنبال یافتن پاسخ هایی مناسب برای این دو پرسش برآمده است که نشانه های تهدید امنیت غذایی در ایران متعاقب وضع تحریم های هسته ای واشنگتن علیه تهران چیست؟ و تحریم های آمریکا علیه ایران چرا و چگونه امنیت غذایی و تغذیه ایرانیان را به مخاطره انداخته است؟ مقاله پیش&lrm;رو از نوع توصیفی-تحلیلی بوده و از روش&lrm; شناسی استنتاجی بهره برده است. یافته&lrm; ها که به طور عمده با شیوه استدلال و تحلیل کیفی ذیل "نظریه ساده لوحانه" تحریم ها از یوهان گالتونگ انجام پذیرفته است، نشان می دهد که کالاهای حیاتی بشردوستانه (شامل مواد غذایی) طی سال های گذشته به دلیل مشکلاتی که تحریم‌ها برای بازرگانی و ترابری کالا و مبادلات مالی بین‌المللی ایران ایجاد کرده است در عمل مشمول قوانین و مقررات تحریم ها علیه ایران بوده اند. این محدودیت ها، قیمت مواد غذایی را تا دو برابر افزایش داد که بیشترین تورم به گروه مواد مغذی (شامل سبزیجات، گوشت و میوه) مربوط می شود. کمینه میانگین هزینه یک رژیم غذایی سالم برای یک خانواده ایرانی نیز 3 برابر بیشتر از مبلغی است که یک خانواده ایرانی می تواند صرف غذا و دخانیات کند. درصد خانوارهای شهری و روستایی ایرانی مستعد ناامنی غذایی (بسیار زیاد، زیاد و متوسط) نیز از سال 1396 تا 1398 به ترتیب از 8.84% و 25.17% به 11.2% و 29.2% افزایش یافته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2379 - ائتلاف راهبردی چین و روسیه در مقابل یک‌جانبه‌گرایی آمریکا و تأثیرآن بر امنیت ملی ایران: 2021-2009
طاهره نظافتی گارینه کشیشیان سیرکی

ساختار نظام بین‌الملل پس از فروپاشی شوروی شکل تک‌قطبی به خود گرفت که مشخصه اصلی آن، اتخاذ رویکرد یک‌جانبه‌ی آمریکا به عنوان ابرقدرت حاکم بود. اما در طول دو دهه بعد از قرن 21، روسیه و چین در جایگاه قدرت بزرگ موفق به رقابت و ایجاد چالش برای آمریکا شده‌اند. این روند رقابتی چکیده کامل

ساختار نظام بین‌الملل پس از فروپاشی شوروی شکل تک‌قطبی به خود گرفت که مشخصه اصلی آن، اتخاذ رویکرد یک‌جانبه‌ی آمریکا به عنوان ابرقدرت حاکم بود. اما در طول دو دهه بعد از قرن 21، روسیه و چین در جایگاه قدرت بزرگ موفق به رقابت و ایجاد چالش برای آمریکا شده‌اند. این روند رقابتی بر امنیت ملی کشورهای دیگر نیز تأثیرگذار بوده است. سوال اصلی پژوهش این است که ائتلاف روسیه و چین در مقابل یکجانبه‌گرایی ایالات متحده چه تأثیری بر امنیت ملی ایران در سال‌های 2021-2009 داشته است؟ به نظر می‌رسد ائتلاف راهبردی چین و روسیه در مقابل آمریکا بر مبنای رقابت و مهار هژمونی واشنگتن در راستای تقویت امنیت ملی ایران بوده است. نتایج نشان می‌دهد که ائتلاف چین و روسیه علیه آمریکا امنیت ملی ایران را در بعد سیاسی تأکید ایران بر نقش سازمان ملل، عضویت ایران در سازمان شانگهای، جستجوی افق‌های نو در بریکس؛ در بعد نظامی مقابله با تحریم‌های غرب و ارتقاء همکاری‌ نظامی با چین و روسیه؛ در بعد اقتصادی ارتقاء همکاری اقتصادی، خرید نفت و گاز ایران و در بعد زیست‌ محیطی همکاری دو طرف با ایران را، تحت تأثیر قرار داده است. این پژوهش با روش توصیفی – تحلیلی و منابع کتابخانه‌ای و اینترنتی به موضوع پرداخته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2380 - واکاوی سیاست موازنه گرای ایران و روسیه در قبال آمریکا از دیدگاه کنت والتز
محمد بیدگلی اصغر رجبی ده برزوئی

در طول بیش از چهار &lrm;دهه گذشته از حیات جمهوری اسلامی ایران رابطه با فدراسیون روسیه همواره از اولویت های سیاست خارجی ایران بوده است. رمزگشایی از علت تداوم روابط سیاسی و اقتصادی عمیق دو کشور در حال حاضر همواره از دغدغه های پژوهشگران روابط بین الملل بوده است.به رغم رویا چکیده کامل

در طول بیش از چهار &lrm;دهه گذشته از حیات جمهوری اسلامی ایران رابطه با فدراسیون روسیه همواره از اولویت های سیاست خارجی ایران بوده است. رمزگشایی از علت تداوم روابط سیاسی و اقتصادی عمیق دو کشور در حال حاضر همواره از دغدغه های پژوهشگران روابط بین الملل بوده است.به رغم رویارویی ایدئولوژیک جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه و پیوندهای عمیق میان روسیه و اسرائیل و سطح مناسبات دیپلماتیک این دو کشور ،چگونه روسیه توانسته است این روابط را به سطح استراتژیک با ایران برساند. هدف پژوهش حاضرپاسخ به این سئوال اساسی است سیاست موازنه گرایی ایران و روسیه در قبال ایالات متحده آمریکا از دیدگاه کنت والتز چیست ؟ این پژوهش با روش توصیفی و تحلیلی و با الهام گرفتن از نظریه موازنه گرای کنت والتز در تحلیل روابط ایران و روسیه استفاده شده است.نتایج پژوهش حاضرنشان می دهد که روسیه با تاکید بر منافع مشترک خود با ایران به توسعه الگوهای مشارکتی در تنظیم روابط دوجانبه خود در سطح همکاری های مختلف نظامی،سیاسی و اقتصادی پرداخته و الگوی رفتاری موازنه گرایی را بهترین رویکرد در قبال این متحد تاکتیکی خود برگزیده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2381 - بررسی امکان سنجی تحقق اهداف سند جامع همکاری 25 ساله ایران و چین
مهدی ترابی علیرضا سلطانی سید علی طباطبایی پناه حمید رضا شیرزاد

ایران و چین به عنوان دو کشور مهم و تاثیر گذار در نظام بین الملل ، منافع و اهداف مشترکی برای گسترش همکاری‌ها در حوزه‌های مختلف دارند. قابلیت‌های گوناگون چین به ویژه در حوزه های سیاسی و اقتصادی، این کشور را به کنشگری مهم در عرصه سیاست بین الملل تبدیل نموده است. امضای سند چکیده کامل

ایران و چین به عنوان دو کشور مهم و تاثیر گذار در نظام بین الملل ، منافع و اهداف مشترکی برای گسترش همکاری‌ها در حوزه‌های مختلف دارند. قابلیت‌های گوناگون چین به ویژه در حوزه های سیاسی و اقتصادی، این کشور را به کنشگری مهم در عرصه سیاست بین الملل تبدیل نموده است. امضای سند همکاری جامع 25 ساله ایران و چین در فروردین ماه سال1400 با انبوهی از نظرات موافق و مخالف مواجه گردیده است. با توجه به تحولات منطقه‌ای اخیر ، مناقشه چین و آمریکا، ابتکار کمربند ـ جاده BRI، پذیرش عضویت رسمی ایران در سازمان همکاری‌های شانگهای ،آثار و پیامدهای شیوع کرونا و تغییرات شکل گرفته در زنجیره‌های ارزش جهانی و سمت و سوی سرمایه‌گذاری‌ها، ساختار قدرت در نظام بین‌الملل ظرف چند سال آتی به احتمال زیاد دگرگون خواهد شد و در این راستا، اتخاذ یک راهبرد مناسب در روابط با چین، یکی از مهمترین اهداف و اولویت‌های سیاست خارجی ج.ا.ایران به حساب می‌آید.در واقع در عصر وابستگی متقابل پیچیده، چین از ظرفیت و توانمندی بالایی برای تقویت روند توسعه‌ جاری در ایران داشته و بنابراین در مقاله پیش رو در صدد هستیم تا زمینه‌ها و الزامات تحقق اهداف سند جامع 25 ساله همکاری ایران و چین از منظرسیاسی، اقتصادی، اجرایی و توسعه محور در چارچوب تئوری وابستگی متقابل پیچیده را مورد بررسی و امکان‌سنجی قرار دهیم. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2382 - روابط ایران و قدرت‌های بزرگ از منظر دیپلماسی انقلابی امام خامنه‌ای و چالش های پسابرجام
مرتضی سویلمی حبیب اله ابوالحسن شیرازی شیوا جلال پور حامد عامری گلستان

دستاوردهای انقلاب اسلامی محدود به ایران و جهان اسلام نیست. ماهیت نظام جمهوری اسلامی همچون ولایت‌فقیه، ترکیب دین و سیاست، ماندگاری جمهوری اسلامی برای بیش از چهار دهه با توجه به سیاست‌های خصمانه اکثر ابرقدرت‌ها به‌خصوص آمریکا با نظام ایران، افزایش اقتدار آن و عدم عقب‌نشین چکیده کامل

دستاوردهای انقلاب اسلامی محدود به ایران و جهان اسلام نیست. ماهیت نظام جمهوری اسلامی همچون ولایت‌فقیه، ترکیب دین و سیاست، ماندگاری جمهوری اسلامی برای بیش از چهار دهه با توجه به سیاست‌های خصمانه اکثر ابرقدرت‌ها به‌خصوص آمریکا با نظام ایران، افزایش اقتدار آن و عدم عقب‌نشینی نظام از مواضع اصولی خود است، اما برخی دیگر از عملکردها در هر دوره ای تحت تأثیر مسائل زمان و مکان یعنی مقتضیات روز داخلی و جهانی و همچنین با توجه به سیاست‌ها و برنامه‌های رؤسای جمهور بوده است. در بررسی شاخص‌های سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در سال‌های پس از پیروزی انقلاب اسلامی، دیپلماسی اقتدار یا به تعبیری دیگر دیپلماسی انقلابی عملاً مهم‌ترین گفتمان خارجی جمهوری اسلامی ایران را شکل داده است و نقطۀ عزیمت این رویکرد دکترین نه شرقی نه غربی امام خمینی (ره)، معمار کبیر انقلاب اسلامی است. همچنین امام خامنه ای هم با توجه به ضرورت حفظ جهت‌گیری و روحیۀ انقلابی و دینی در دیپلماسی نیازسنجی به باز تعریف الگوی اصیل دیپلماسی ایرانی- اسلامی در دهۀ چهارم انقلاب اسلامی مقابل مفاهیم غربی دیپلماسی را مورد تاکید قرار داده اند. لذا سوال اصلی مقاله این است که محورهای عمده الگوی دیپلماسی از منظر امام خامنه‌ای در روابط ایران و قدرت‌های بزرگ چیست؟ فرضیه بدین ترتیب مطرح می شود که محورهای عمده الگوی دیپلماسی از منظر امام خامنه‌ای در روابط ایران و قدرت‌های بزرگ بر روی چهار محور مانور هنرمندانه و قهرمانانه، برخورد مبتکرانه، عزت، حکمت و مصلحت و دیپلماسی انقلابی استوار است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2383 - تبیین تغییرو تداوم رویکرد سیاست خارجی عربستان سعودی در قبال یمن؛ نقش و تاثیر جمهوری اسلامی ایران
علیرضا محمدی نیگجه حسین دهشیار نوذر شفیعی

با آغاز تحولات موسوم به بهار عربی، اقدام ایران و عربستان برای نقش آفرینی اجتناب ناپذیر بود. این دو کشور مهم منطقه، مواضع کاملاً متفاوتی در قبال تحولات جاری در کشورهای درگیر بحران و از جمله یمن در پیش گرفتند. به دنبال حمایت ایران از انصارالله، عربستان در فروردین 1394 ، چکیده کامل

با آغاز تحولات موسوم به بهار عربی، اقدام ایران و عربستان برای نقش آفرینی اجتناب ناپذیر بود. این دو کشور مهم منطقه، مواضع کاملاً متفاوتی در قبال تحولات جاری در کشورهای درگیر بحران و از جمله یمن در پیش گرفتند. به دنبال حمایت ایران از انصارالله، عربستان در فروردین 1394 ، به یمن حمله نظامی کرد. پس از 6 سال جنگ، عربستان در جهت گفت وگوی سیاسی با طرف یمنی حرکت کرد. چرایی این تغییر مسئله اصلی این نوشتار است. در پاسخ به این مسئله، با بهره گیری از روش تبیینی – تحلیلی استدلال می گردد که عواملی در سطوح سه گانه تحلیل یعنی سطح داخلی( عربستان سعودی)، منطقه ای و بین المللی سبب حمله نظامی عربستان یه یمن شد و تغییراتی در سطوح سه گانه یاد شده سبب شد که عربستان گزینه دیپلماسی را در پیش گیرد. در این بین، نقش ایران در سطح تحلیل منطقه ای قرار می گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2384 - کردهای فیلی عراق و دیپلماسی نرم جمهوری اسلامی ایران
علیرضا زرگر علی مولایی

هدف این پژوهش شناسایی منابع دیپلماسی نرم جمهوری اسلامی ایران در بین کردهای فیلی عراق است. دیپلماسی نرم یا دیپلماسی فرهنگی امروزه به‌عنوان ابزاری قدرتمند وتأثیرگذار برای روابط میان دولت ها و ملت ها دارای هدف اساسی ارائه دیدگاه روشن و موجّه نسبت به فرهنگ ارزشی و رفتاری یک چکیده کامل

هدف این پژوهش شناسایی منابع دیپلماسی نرم جمهوری اسلامی ایران در بین کردهای فیلی عراق است. دیپلماسی نرم یا دیپلماسی فرهنگی امروزه به‌عنوان ابزاری قدرتمند وتأثیرگذار برای روابط میان دولت ها و ملت ها دارای هدف اساسی ارائه دیدگاه روشن و موجّه نسبت به فرهنگ ارزشی و رفتاری یک بازی گر برای بازی گران مختلف عرصه بین الملل شامل دولت ها، سازمان های بین‌المللی دولتی و غیردولتی، نهادهای جوامع مدنی و افکارعمومی است که زمینه ‌ساز ارتقای سطح مناسبات میان دولت ها و ایجاد صلح و ثبات بین المللی است. که این مهم برای ایران اسلامی؛نیازمند شناخت و به کار بستن منابع نرم افزاری خود در کشورها با توجه به زمینه های فرهنگی ،سیاسی اجتماعی هر یک از جامعه هدف است. ازجمله این سرمایه ها در عراق کردهای فیلی می باشند. ایرانی بودن کردهای فیلی و وجود تمایلات ایرانی در میان آنها موجب شده که همواره در تاثیر پذیری از تحولات ایران باشند این قوم از پتانسیل بالایی جهت تامین منافع ملی و افزایش قدت نرم ایران برخوردار است. روش پژوهش از نوع تاریخی-کیفی (تحلیل تماتیک) است و جامعه آماری آن شامل اسناد دست‌اول و منابع تاریخی و همچنین، مصاحبه با افراد مطلع یا دروازه بان با اطلاع بوده است، روش نمونه‌گیری از نوع هدفمند بوده است.نتایج نشان می‌دهد که وجه اشتراک کردهای فیلی با ایران از بسترهایی دیپلماسی فرهنگی نظیر: پیشینه تاریخی و تمدنی، همزیستی تاریخی-فرهنگی، دین، مذهب، فرهنگ، آداب و ر سوم، برگزاری مراسم اربعین حسینی، زبان فارسی و...برخوردارمی باشند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2385 - تجارت اسلحه فرانسه در خاورمیانه و تاثیر آن بر امنیت جمهوری اسلامی ایران
محمدرضا موحدی علیرضا رضایی قاسم ترابی

فرانسه به لحاظ تاریخی و سیاسی همواره ارتباط تنگاتنگی با مسائل خاورمیانه دارد. با اعلام راهبرد آمریکا در این منطقه، فرصت مناسب تری برای ورود قدرت میانی همچون فرانسه برای گسترش مناسبات خود فراهم شد و فرانسه می کوشد با توجه به اهداف سیاست خارجی، مناسبات خود در خاورمیانه ر چکیده کامل

فرانسه به لحاظ تاریخی و سیاسی همواره ارتباط تنگاتنگی با مسائل خاورمیانه دارد. با اعلام راهبرد آمریکا در این منطقه، فرصت مناسب تری برای ورود قدرت میانی همچون فرانسه برای گسترش مناسبات خود فراهم شد و فرانسه می کوشد با توجه به اهداف سیاست خارجی، مناسبات خود در خاورمیانه را گسترش دهد. در پژوهش پیش رو این سوال مطرح می شود که تجارت اسلحه فرانسه در خاورمیانه چگونه امنیت جمهوری اسلامی ایران را تحت تاثیر قرارمی دهد؟ در این باره می توان گفت گسترش روابط نظامی و امنیتی فرانسه با کشورهای عرب خاورمیانه از طرفی به برقراری توازن قدرت بین کشورهای عربی و اسرائیل و جلوگیری از گرایش به سلاح های کشتار جمعی با هدف تامین امنیت طرفین است و از جهتی دیگر موجب گسترش مسابقه تسلیحاتی در منطقه، گسترش شکاف و تنش منطقه ای بین کشورهای عربی و جمهوری اسلامی ایران نیز می شود. این مقاله با استناد به نظریه واقع گرایی نئوکلاسیک به بررسی تداوم وضع موجود در این منطقه پرداخته و بیان می دارد که تداوم تحکیم مناسبات بین کشورهای عربی با فرانسه و تداوم وضعیت موجود در منطقه به تقویت و تشدید ناامنی ها می انجامد و نتیجه آن اثرات منفی و مخرب بر امنیت جمهوری اسلامی ایران خواهد بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2386 - راهبرد مقاومتی جمهوری اسلامی ایران در خاورمیانه بر اساس نظریه امنیتی مکتب کپنهاگ (2014-2019)
صادق شاهوارپور نجف ابادی حامد محقق نیا فریدون اکبرزاده

همزمان با پیروزی انقلاب اسلامی ایران در سال 1357 و روی کار آمدی جمهوری اسلامی قدرت های جهانی با روش های مختلف از جنگ نظامی گرفته تا انواع تحریم های اقتصادی تلاش نمودند انقلاب اسلامی را خنثی و متوقف سازند. در این شرایط جمهوری اسلامی ایران به جهت حفظ امنیت و حیات خود و گس چکیده کامل

همزمان با پیروزی انقلاب اسلامی ایران در سال 1357 و روی کار آمدی جمهوری اسلامی قدرت های جهانی با روش های مختلف از جنگ نظامی گرفته تا انواع تحریم های اقتصادی تلاش نمودند انقلاب اسلامی را خنثی و متوقف سازند. در این شرایط جمهوری اسلامی ایران به جهت حفظ امنیت و حیات خود و گسترش گفتمان انقلاب سیاست تشکیل گروه های مقاومت را در منطقه غرب آسیا در پیش گرفت. در این پژوهش تلاش شده سیاست های منطقه ای جمهوری اسلامی ایران و نقش گروه های مقاومت در آن ها و نیز ارتباط این سیاست های با مکتب امنیتی کپنهاگ بررسی گردد. سوال اصلی پژوهش که در اینجا مطرح می شود این است که چگونه می توان راهبرد مقاومتی جمهوری اسلامی ایران در منطقه خاورمیانه را با اثرپذیری از مکتب کپنهاگ مورد تجزیه و تحلیل قرار داد؟ همچنین فرضیه به این صورت مطرح می گردد که به نظر می رسد راهبرد جمهوری اسلامی ایران در حوزه نظامی، اقتصادی، سیاسی و زیست محیطی در منطقه خاورمیانه تحت تاثیر تئوری مکتب کپنهاگ و نظریات باری بوزان شکل گرفته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2387 - بازخوانی پرونده شرکت نفت ایران- انگلیس در دیوان بین المللی دادگستری
سید داوود آقائی

متعاقب ملی شدن صنعت نفت ایران در تاریخ 29 اسفندماه 1329 و نیز خلع ید از شرکت نفت ایران- انگلیس دولت انگلستان با اعتقاد به اینکه قانون ملی شدن صنعت نفت ایران با عنایت به محتوا و ترتیبات مندرج در قرارداد مربوطه بین ایران و شرکت نفت انگلیسی به منزله فسخ یک جانبه قرارداد من چکیده کامل

متعاقب ملی شدن صنعت نفت ایران در تاریخ 29 اسفندماه 1329 و نیز خلع ید از شرکت نفت ایران- انگلیس دولت انگلستان با اعتقاد به اینکه قانون ملی شدن صنعت نفت ایران با عنایت به محتوا و ترتیبات مندرج در قرارداد مربوطه بین ایران و شرکت نفت انگلیسی به منزله فسخ یک جانبه قرارداد منعقده می باشد در تاریخ 26 ماه مه سال 1351 در اعمال خود در حمایت دیپلماتیک از تبعۀ خویش (شرکت نفت ایران- انگلیس) در قبال دولت ایران و به استناد اعلامیه های پذیرش صلاحیت اجباری دیوان از سوی ایران دادخواستی را در دبیرخانه دیوان به ثبت رسانید . ایران نیز به طور متقابل در سندی با عنوان "ملاحظات مقدماتی" با ذکر دلایلی به صلاحیت دیوان برای رسیدگی به پرونده ایراد وارد نمود. ایران یکی از دلایل رد صلاحیت دیوان برای رسیدگی به دعوا را تفسیر خود از بند 7 ماده 2 منشور ملل متحد مبنی بر منع مداخله در اموری که ذاتاً در صلاحیت داخلی دولت ها است، اعلام کرد و دلایل دیگری که در متن به آنها پرداخته شده است. به هرحال و علی رغم ارائه استدلات متعددی که دولت انگلیس برای تأکید بر صالح بودن دیوان برای رسیدگی به پرونده فوق الذکر ارائه نمود نهایتاً دیوان در مرحله رسیدگی صوری رأی به رد صلاحیت خود داد و پرونده را از دستور کار خارج نمود. مقاله پیش رو روندهای طی شده در این پرونده از ابتدا تا اعلام رأی دیوان و استدلال های طرفین دعوا و نیز احتجاجات و استدلال های قضات دیوان بین المللی دادگستری که تأییدی است بر اثبات حقانیت راه دولت و ملت ایران در ملی کردن صنعت نفت از منظر حقوقی مورد مطالعه و واکاوی قرار می دهد . پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2388 - سیاست خاورمیانه ای روسیه و مدیریت تعارض رابطه تهران – ریاض
رضا اختیاری امیری حسین رفیع عطیه بلبل امیری

با قدرت گرفتن ملی گرایان روسی و اوراسیاگرایان، خاورمیانه از اهمیت راهبردی در محاسبات منطقه ای و جهانی روسیه برخوردار شده است. در همین چارچوب توسعه مناسبات با کنشگران اصلی زیرسیستم خاورمیانه نظیر جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی از اولویت های سیاست خارجی روسیه بوده چکیده کامل

با قدرت گرفتن ملی گرایان روسی و اوراسیاگرایان، خاورمیانه از اهمیت راهبردی در محاسبات منطقه ای و جهانی روسیه برخوردار شده است. در همین چارچوب توسعه مناسبات با کنشگران اصلی زیرسیستم خاورمیانه نظیر جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی از اولویت های سیاست خارجی روسیه بوده است. اما تهران و ریاض منافع متعارضی را در منطقه پیگیری می کنند که این موضوع چالشی برای دستگاه دیپلماسی روسیه محسوب می گردد. با توجه به این مساله، سوال پژوهش بر این اساس شکل گرفته است که روسیه چگونه همزمان با حفظ مناسبات با تهران و ریاض، به مدیریت تعارض موجود در روابط آنها در راستای منافع منطقه ای خود پرداخته است؟ فرضیه مقاله بر این مبنا قرار دارد که روسیه تلاش کرده تا بر اساس رویکرد کاملا واقع بینانه و پراگماتیستی روابط مستقلی را با هر دو کشور همزمان برقرار کند تا بدین ترتیب منافع منطقه ای و همچنین جهانی خود را تامین نماید. روش تحقیق تحلیلی- تبیینی است و از رهیافت نظری واقع گرایی جهت تبیین موضوع استفاده شده است. یافته های تحقیق نشان می دهد که در رابطه با مساله فعالیت های هسته ای ایران، نفوذ منطقه ای و حضور این کشور در سوریه، تقابل جبهه مقاومت با ائتلاف عربی-عبری و حمایت ایران از حوثی های یمنی در جنگ با عربستان، رهبران کرملین توجه ای به خواست سعودی ها نداشته و در مقابل سیاست هماهنگی را با تهران، در راستای منافع ملی خود، اتخاذ نمودند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2389 - چالشهای حقوقی فراروی ایران و آمریکا بر سر پرونده ایرباس
سید داوود آقائی

در روز 3 ژوئیه 1988 برابر با 12 تیر ماه 1367 ناو وینسنس آمریکا مستقر در خلیج فارس در پاسخ به گزارش‌ یکی دیگر از ناوهای آمریکایی حاضر در منطقه مبنی بر حمله به یک کشتی تجاری پاکستانی، خود را به حوالی جزایر ایرانی قشم و هنگام رساند. در پی این اقدام، بنابر ادّعای مقامات ایر چکیده کامل

در روز 3 ژوئیه 1988 برابر با 12 تیر ماه 1367 ناو وینسنس آمریکا مستقر در خلیج فارس در پاسخ به گزارش‌ یکی دیگر از ناوهای آمریکایی حاضر در منطقه مبنی بر حمله به یک کشتی تجاری پاکستانی، خود را به حوالی جزایر ایرانی قشم و هنگام رساند. در پی این اقدام، بنابر ادّعای مقامات ایرانی، چند قایق جنگی ایرانی مبادرت به شلیک به سوی وینسنس نمودند که این عمل با واکنش متقابل رزمناو آمریکایی روبرو گردید. که در اثنای این درگیریِ، ناو مذکور با شلیک دو فروند موشک هواپیمای مسافربری شرکت ایران ایر به شماره پرواز 655 با 290 نفر مسافر و خدمه که از فرودگاه بندر عباس به مقصد دبی در پرواز بود را سرنگون ساخت. هواپیمای ایران ایر در حالی مورد اصابت قرار گرفت که هنوز بر فضای آب‌های سرزمینی ایران قرار داشت. بلافاصله پس از وقوع این حادثه، دولت ایران موضوع را در شورای سازمان هواپیمایی کشوری بین‌المللی (ایکائو) مطرح نمود که صرفا به محکومیت قضیه بسنده کرد و آمریکا را مقصر نشناخت. لذا در این بررسی هدف ایران محقق نشد. دولت ایالات متحده پس از وقوع سانحه ضمن خودداری از پرداخت غرامت به ایران ایر یا قبول مسئولیّت، اعلام آمادگی کرد تا به بازماندگان این حادثه به طور مستقیم غرامت پرداخت نماید. دولت ایران ضمن ردّ این پیشنهاد، در تاریخ 17 مه 1989 دادخواستی را تقدیم دیوان کرد و متعاقب آن لایحه‌ی خود را نیز در تاریخ 24 ژوئیه‌ی 1990 تسلیم آن مرجع نمود. ایران در دادخواست خود اهداف زیر را دنبال می نمود : • تجدیدنظر خواهی در مورد تصمیم ایکائو مورخ 17 مارس 1989 مبنی بر عدم نقض کنوانسیون شیکاگو توسط دولت ایالات متحده‌؛ • تصمیم‌گیری در مورد نقض کنوانسیون منع و جلوگیری از اعمال غیرقانونی علیه امنیّت هواپیمایی کشوری (کنوانسیون مونترال) از سوی دولت ایالات متحده به دلیل سرنگون ساختن هواپیمای ایران ایر؛ • تعیین میزان غرامت قابل پرداخت از سوی دولت ایالات متحده به شرط احراز نقض مندرج در قسمت قبلی. هدف این مقاله بازخوانی پروندۀ سقوط ایرباس ایران توسط ناو وینسنس آمریکا ، چگونگی حادثه و ادعاهای حقوقی ایران و نهایتاً چگونگی و چرایی مختومه شدن این پرونده در دیوان بین المللی دادگستری قبل از رسیدگی در آن دیوان می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2390 - کالبدشناسی مذاکره هسته ای ایران و آمریکا تا حصول برجام و تصویب قطعنامه‌ ۲۲۳۱
حیبب اله ابوالحسن شیرازی

چکیده توافق هسته ای ایران وکشورهای ۱+۵ در وین در 23 تیرماه 94 به عنوان یک روز تاریخی در تاریخ روابط بین الملل محسوب می شود. موفقیت مذاکرات هسته ای میان تهران و کشورهای ۱+۵ نمونه ای از اهمیت و پافشاری نسبت به سیاست و دیپلماسی بین المللی به شمار می رود و اساس ثبات در منطق چکیده کامل

چکیده توافق هسته ای ایران وکشورهای ۱+۵ در وین در 23 تیرماه 94 به عنوان یک روز تاریخی در تاریخ روابط بین الملل محسوب می شود. موفقیت مذاکرات هسته ای میان تهران و کشورهای ۱+۵ نمونه ای از اهمیت و پافشاری نسبت به سیاست و دیپلماسی بین المللی به شمار می رود و اساس ثبات در منطقه خواهد بود و می توان این توافق را یک پیروزی برای دیپلماسی توصیف کرد. پس از دوسال مذاکره، توافقی بلندمدت بین ایران و کشورهای۱+۵ در خصوص فعالیت های هسته ای ایران و لغو تحریم های ایران حاصل شد. شورای امنیت سازمان ملل در ۲۰ ژوییه 2015 (29 تیر 1394) با تصویب قطعنامه‌ ۲۲۳۱ برنامه جامع اقدام مشترک (برجام( را مورد تأیید قرار داد. قطعنامه شورای امنیت اجازه انتقال تجهیزات مرتبط هسته‌ای خاص از ایران، تغییر دو آبشار در تاسیسات فردو و به روزرسانی راکتور اراک را می‌دهد. این قطعنامه علاوه‌ بر این اجازه انتقالات و فعالیت‌های لازم برای اجرای تعهدات مرتبط هسته‌ای خاص تعیین شده در برجام را بلامانع می‌داند. شورای اتحادیه اروپا هم با انتشار بیانیه‌ای اولین اقدامات حقوقی که به صورت رویه‌هایی مکتوب برای آغاز اجرای برنامه جامع اقدام مشترک درآمده را تصویب نمود. دیدگاه ها درباره مواد توافق هسته ای مختلف است، غرب آن را توافقی خوب و عادلانه توصیف کرده و ایران معتقد است این توافق در پاسخ به خواسته ملت صورت گرفته است اما اسرائیل این توافق را به رسمیت نشناخته است. به طوری که بنیامین نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل این توافق را یک اشتباه تاریخی دانسته است. کشورهای حاشیه خلیج فارس نیز ابراز نگرانی کرده اند که این توافق نوعی پوشش بین المللی برای فعالیت های هسته ای ایران است. واکنش ها به این توافق مختلف است و در شرایطی که بسیاری از کشورهای جهان از آن استقبال کرده اند اسرائیل به شدت با آن مخالفت و عربستان نسبت به آن ابراز تردید کرده است. اسرائیل در راس کشورهای متضرر از این توافق است، مسئولان اسرائیلی معتقد هستند که ایران با این توافق جایزه بزرگی به دست آورده است جایزه ای که حجم آن صدها میلیارد دلار است و ایران با چنین جایزه ای می تواند به هژمونی خود در منطقه و جهان ادامه دهد و این یک اشتباه تاریخی است. این مقاله به بررسی و تحلیل محتوایمذاکرات هسته ای ایران و آمریکا تا حصول برجام وقطعنامه 2231 شورای امنیت می پردازد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2391 - ﺗﺄثیر برنامه‌های توسعه‌ای سازمان ملل متحد بر برنامه‌های توسعه جمهوری اسلامی ایران
رمضان اسمعیل اسدی مهناز گودرزی

چکیده این مقاله به بررسی آثار برنامه های سازمان ملل متحد بر برنامه های توسعه در جمهوری اسلامی ایران بر اساس نظریه وابستگی و گفتمان جستجوگر رانت می پردازد. پرسش اصلی پژوهش این است که برنامه های توسعه سازمان ملل متحد چگونه برنامه های توسعه در ایران را تحت ﺗﺄثیر قرار داده چکیده کامل

چکیده این مقاله به بررسی آثار برنامه های سازمان ملل متحد بر برنامه های توسعه در جمهوری اسلامی ایران بر اساس نظریه وابستگی و گفتمان جستجوگر رانت می پردازد. پرسش اصلی پژوهش این است که برنامه های توسعه سازمان ملل متحد چگونه برنامه های توسعه در ایران را تحت ﺗﺄثیر قرار داده است. این مطالعه بر اساس شاخص های عملکرد در حوزه اهداف توسعه پایدار اقدامات مربوط به محیط زیست، بهداشت و سلامت، تاب آوری اقتصادی و کنترل مواد مخدر در دوره 1396- 1368 نشان می دهد که برنامه های توسعه سازمان ملل متحد به عنوان متغیرهای برون زا ﺗﺄثیر معناداری بر برنامه های توسعه در ایران داشته است. کانال اثرگذاری برنامه های سازمان ملل متحد بر برنامه های توسعه ایران از طریق پیش بینی10 تبصره، 24 بند و 45 ماده قانونی در شش برنامه توسعه متبلور شده است. این تغییرات از طریق اتخاذ سیاست‌ها و اقدامات، برنامه های توسعه را تحت الشعاع قرار داده است. سایر شواهد بر اساس مطالعات اسنادی و توصیفی، فرضیه ﺗﺄثیرگذاری برنامه های سازمان ملل بر برنامه های توسعه ایران را در خلال سال‌های 1396- 1368 ﺗﺄیید می‌کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2392 - جنگ قدرت ها در یمن و امنیت جمهوری اسلامی ایران
فرزاد رستمی کامران لطفی سعید پیرمحمدی

چکیده غالباً در مطالعات روابط بین الملل، امنیت کنش گران به خصوص در عرصه منطقه ای به عنوان یکی از اصول مسلم در سیاست خارجی کشورها انگاشته می شود؛ به ویژه آنکه مسائل سیاسی- امنیتی بعد از تحولات بیداری اسلامی در منطقه، نوعی بهم پیوستگی در میان بازیگران منطقه به وجود آورده چکیده کامل

چکیده غالباً در مطالعات روابط بین الملل، امنیت کنش گران به خصوص در عرصه منطقه ای به عنوان یکی از اصول مسلم در سیاست خارجی کشورها انگاشته می شود؛ به ویژه آنکه مسائل سیاسی- امنیتی بعد از تحولات بیداری اسلامی در منطقه، نوعی بهم پیوستگی در میان بازیگران منطقه به وجود آورده است که این مسئله بر تشدید دغدغه های امنیتی در خاورمیانه افزود. به همین دلیل، امروزه بازیگران منطقه ای در خاورمیانه که دارای منافع متقابل اند، عموماً جهت حفط بقای خود، چهارچوب مجموعه های امنیت منطقه ای را مورد توجه خود قرار داده اند. در این راستا از جمله ی دستور کارهای امنیتی در منطقه خاورمیانه بحران در یمن می باشد که ممکن است دامنه امنیتی این بحران به سایر مناطق نیز تسری یابد. بدینسان، جمهوری اسلامی ایران به عنوان یک بازیگر فعال و هژمون منطقه ای از زمان شروع و اوج گیری بحران در یمن تلاش نمود که در راستای ﺗﺄمین امنیت منطقه ای خود، رویکرد حمایتگرایانه و امنیتی را در قبال دولت- ملت در یمن اتخاذ نماید. بنابراین، کانون بحث این پژوهش بر مساعی جمهوری اسلامی ایران در اموری نظیر تلاش در زمینه حفظ محور مقاومت، حفظ نفوذ ایدئولوژیکی و منطقه ای خود و نیز امنیت ژئوپلیتیک یمن قرار گرفته است. در همین راستاپرسش اصلی پژوهش حاضر این است که: مواضع جمهوری اسلامی ایران در قبال بحران یمن بر مبنای کدام رویکرد در سیاست خارجی قابل تحلیل است؟ جهت پاسخی منطقی به این ﺳﺆال، فرضیه زیر به سنجش گذاشته می شود: جمهوری اسلامی ایران با عنایت به جایگاه راهبردی یمن در معادلات منطقه ای و نیز جهت ارتقای ضریب امنیتی خود در منطقه، رویکرد امنیتی را در قبال این بحران اتخاذ نموده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2393 - مطالعه تطبیقی تاثیر سیاست‌های توسعه ای سازمان ملل متحد بر توسعه انسانی در آفریقای جنوبی و ایران
طاهره ابراهیمی فر تورج اخوان

چکیده سیاست‌های توسعه‌ای سازمان ملل متحد را می توان سیاست هایی دانست که با هدف دستیابی به توسعه پایدار و توسعه انسانی، موجب حفاظت از مردم در برابر عواملی می شود که ارزش‌ها و سعادت انسان را به خطر می اندازد.در این میان سازمان های تخصصی وابسته به سازمان ملل و برخی از ارک چکیده کامل

چکیده سیاست‌های توسعه‌ای سازمان ملل متحد را می توان سیاست هایی دانست که با هدف دستیابی به توسعه پایدار و توسعه انسانی، موجب حفاظت از مردم در برابر عواملی می شود که ارزش‌ها و سعادت انسان را به خطر می اندازد.در این میان سازمان های تخصصی وابسته به سازمان ملل و برخی از ارکان فرعی این سازمان، نقش بسزایی در عملیاتی کردن سیاست های توسعه ای سازمان ملل در کشور های در حال توسعه ایفا می نمایند که این پژوهش به بررسی نقش این سازمان ها در ارتقاء سطح توسعه انسانی در دو کشور ایران و آفریقای جنوبی می پردازد. در این مقاله ارزیابی سطح توسعه انسانی به واسطه گزارش سالانه توسعه انسانی سازمان ملل و شاخص هایی که سازمان ملل برای سنجش این نوع توسعه در نظر گرفته، مورد توجه قرار می گیرد . شاخص هایی از قبیل میزان تولید سرانه، میزان امید به زندگی و وضعیت آموزشی و بهداشتی و همچنین استاندارد زندگی شهروندان، ابزار مناسبی برای ارزیابی وضعیت توسعه و رفاه حاصل از سیاست های توسعه ای سازمان ملل دردوکشور ایران و آفریقای جنوبی می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2394 - روابط ایران و چین در دوره احمدی‌نژاد: سیاست نگاه به شرق و تأثیرات ساختاری
فریبرز ارغوانی پیرسلامی

در چارچوب توجه سیاست خارجی دولت احمدی‌نژاد به گسترش روابط با کشورهای آسیایی در راستای سیاست نگاه به شرق، روابط با جمهوری خلق چین جایگاه ویژه‌ای پیدا کرد؛ اما برخلاف انتظار ایران، این روابط هیچ‌گاه به همکاری‌های فراگیر منجر نشد. این مقاله با هدف، یافتن پاسخ برای این پرسش چکیده کامل

در چارچوب توجه سیاست خارجی دولت احمدی‌نژاد به گسترش روابط با کشورهای آسیایی در راستای سیاست نگاه به شرق، روابط با جمهوری خلق چین جایگاه ویژه‌ای پیدا کرد؛ اما برخلاف انتظار ایران، این روابط هیچ‌گاه به همکاری‌های فراگیر منجر نشد. این مقاله با هدف، یافتن پاسخ برای این پرسش که چرا باوجود جایگاه برجسته چین در سیاست نگاه به شرق ایران به‌ویژه در دوره ریاست جمهوری احمدی‌نژاد همکاری فراگیر میان دو کشور شکل نگرفت؟ بر این نظر است که چالش نظری ضعف تئوریک سیاست نگاه به شرق از یک‌سو و چالش‌های ساختاری یا عملی موجود در روابط تهران و پکن سبب شد تا سیاست خارجی ایران در قالب این نگاه از روابط با پکن طرفی نبندد. یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد که تلاش برای متنوع‌سازی منابع دیپلماتیک، پرهیز از القای حس ‌ناگزیری برای گسترش روابط به‌طرف مقابل، انسجام در تصمیم‌گیری، گسترش فعالیت دیپلماتیک کشور با بهره‌گیری از دیپلماسی چندجانبه، دوری از تاکتیک نیروی سوم و تأکید بر ایجاد توازن در روابط با غرب و شرق می‌تواند دستور کارهای مهم آتی سیاست خارجی کشور در روابط با چین باشد. در راستای بررسی فرضیه، بعد از توجه به واقع‌گر‌ایی تدافعی به‌عنوان چارچوب نظری، ابتدا جایگاه چین در سیاست خارجی ایران بعد از انقلاب و به‌شکل ویژه دوره احمدی‌نژاد بررسی ‌شده است؛ سپس با نگاهی آسیب‌شناختی دلایل شکل‌‌نگرفتن همکاری فراگیر از رهگذر چالش‌های نظری ناشی از سیاست نگاه به شرق و تأثیرات ساختاری مورد واکاوی قرار می‌گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2395 - روابط خارجی جمهوری اسلامی ایران و تاجیکستان؛ بسترهای همگرایی و زمینه های واگرایی
حبیب اله ابوالحسن شیرازی

چکیده پس از تجزیه اتحاد جماهیر شوروی و پیدایش پنج کشور جدید در آسیای مرکزی، فصل جدیدی در روابط ایران با این کشورها بوجود آمد. موضوع روابط جمهوری اسلامی ایران و تاجیکستان همواره با اهمیت زیادی مطرح شده و این امر پیش از هر چیز به سبب پیوندهای تاریخی، فرهنگی و زبانی موجود چکیده کامل

چکیده پس از تجزیه اتحاد جماهیر شوروی و پیدایش پنج کشور جدید در آسیای مرکزی، فصل جدیدی در روابط ایران با این کشورها بوجود آمد. موضوع روابط جمهوری اسلامی ایران و تاجیکستان همواره با اهمیت زیادی مطرح شده و این امر پیش از هر چیز به سبب پیوندهای تاریخی، فرهنگی و زبانی موجود میان دو کشور و ذکر این حقیقت که تاجیکستان به عنوان تنها کشور فارسی‌زبان در آسیای مرکزی است که وضعیت متمایزی با سایر کشورهای این منطقه دارد. آسیای مرکزی از جمله مناطقی است که از جایگاهی روزافزون در مناسبات منطقه‌ای و بین‌المللی، برخوردار گشته و اکنون به عنوان یکی از مهمترین زیر سیستم‌های منطقه‌ای محسوب می‌شود. سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در تاجیکستان، از یک سو بر پایه عوامل همگرایی در حوزه‌های سیاسی، اقتصادی و فرهنگی، از فرصت‌ها و زمینه‌های نفوذ و همکاری، برخوردار است و از طرف دیگر با توجه به عوامل واگرایی با چالش‌ها و تهدیداتی مواجه می‌باشد که بر‌آیند این امر، همواره در جهت‌گیری سیاست خارجی ایران در تاجیکستان تأثیرگذار بوده است. این مقاله ضمن شناسایی مهمترین عوامل همگرایی و واگرایی پیش‌روی سیاست خارجی ایران به ارزیابی کلی از خط مشی‌های اتخاذ شده در تاجیکستان می‌پردازد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2396 - تهاجم نظامی آمریکا به عراق و ﺗﺄثیر آن بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران
محمد سهرابی

چکیده تجاوز نظامی آمریکا به عراق و اشغال آن در مارس 2003 که منجر به سقوط رژیم بعثی شد، سرآغاز دوران جدیدی در روابط ایران با عراق گردید. فروپاشی حکومت صدام، فرصتی استثنایی برای جمهوری اسلامی پدید آورد تا قدرت سیاسی و فرهنگی خود را در عراق گسترش بخشد. اگرچه این اشغال باع چکیده کامل

چکیده تجاوز نظامی آمریکا به عراق و اشغال آن در مارس 2003 که منجر به سقوط رژیم بعثی شد، سرآغاز دوران جدیدی در روابط ایران با عراق گردید. فروپاشی حکومت صدام، فرصتی استثنایی برای جمهوری اسلامی پدید آورد تا قدرت سیاسی و فرهنگی خود را در عراق گسترش بخشد. اگرچه این اشغال باعث تضعیف عراق و رفع تهدید مستقیم و جدّی از امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران شد ولی تداوم حضور قدرت های فرامنطقه ای، بی ثباتی داخلی در عراق، آینده مبهم شمال عراق و افزایش نقش منطقه ای ترکیه، عربستان، قطر و سایر کشورهای منطقه و مهم تر از تمامی این موارد تداوم سیاست پر فراز و نشیب دستگاه سیاست گذاری خارجی ما نسبت به سایر رقبای منطقه ای، تهدید علیه امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران را افزایش داد به طوری که با افزایش نقش منطقه ای عربستان، ترکیه و اسرائیل و پیمان نظامی مشترک دو کشور اخیر، اسراییل این امکان را یافته است که خود را از نظر جغرافیایی به ایران نزدیک کرده و با حضور در شمال عراق به اهداف خود در مقابله با ایران نزدیک تر شود. در این مقاله عوامل و عناصر ﺗﺄثیرگذار بر امنیت ملی ایران بعد از اشغال عراق مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2397 - رویکرد سیاست خارجی دولت یازدهم نسبت به نظم و امنیت منطقه خاورمیانه
ملک تاج خسروی

چکیده منطقه خاورمیانه و زیرنظام آن یعنی منطقه خلیج فارس به عنوان منطقه‌ای منحصر به فرد شناخته می‌شود که از یک سو به دلیل وجود منابع انرژی و از سوی دیگر به دلیل موقعیت ممتاز ژئوپلیتیک، ژئواستراتژیک و ژئواکونومیک دارای اهمیت بین‌المللی است. تاریخ تحولات خاورمیانه در دهه‌ه چکیده کامل

چکیده منطقه خاورمیانه و زیرنظام آن یعنی منطقه خلیج فارس به عنوان منطقه‌ای منحصر به فرد شناخته می‌شود که از یک سو به دلیل وجود منابع انرژی و از سوی دیگر به دلیل موقعیت ممتاز ژئوپلیتیک، ژئواستراتژیک و ژئواکونومیک دارای اهمیت بین‌المللی است. تاریخ تحولات خاورمیانه در دهه‌های گذشته نشان می‌دهد که ﺗﺄمین نظم، امنیت و ثبات، مهم‌ترین اولویت کشورهای این منطقه و قدرت‌های فرامنطقه‌ای بوده است. در نیم قرن گذشته تلاش‌های متعددی در این راستا، از سوی قدرت‌های منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای در خاورمیانه به اجرا در آمده است که هر کدام به دلیل عدم توجه به برخی از مؤلفه‌های مهم این منطقه با شکست مواجه شده است. با توجه به رویکردهای متفاوت دولت در جمهوری اسلامی ایران به منطقه خاورمیانه و موضوع نظم، هدف اصلی این پژوهش پرداختن به رویکرد سیاست‌ خارجی دولت ‌یازدهم در جمهوری اسلامی ایران به مسئله نظم در منطقه خاورمیانه است. با روی کار آمدن دولت ‌یازدهم، نگاه دستگاه سیاست‌گذار خارجی به موضوع نظم از یک نگاه تقابلی به یک نگاه تعاملی تغییر جهت داد و دولت روحانی تلاش کرد تا در چهارچوب سیاست تنش‌زدایی و تعامل سازنده بار دیگر نظم پایدار منطقه‌ای را شکل دهد. مقاله حاضر با استفاده از روش توصیفی – تحلیلی به سئوال اصلی رویکرد سیاست خارجی ایران نسبت به نظم منطقه‌ای خاورمیانه در دولت یازدهم می‌پردازد و پس از تجزیه و تحلیل اطلاعات به این نتیجه رسیده است که سیاست خارجی دولت یازدهم با رویکرد مبتنی بر تنش زدایی، سیاست نظم منطقه‌ای پایدار را در پیش گرفته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2398 - مقاسیه تحلیلی روابط ایران و روسیه در دوران آقایان خاتمی و احمدی نژاد
زهره بالازاده فهیمه غیبی

چکیده روابط ایران و روسیه در سال های گذشته همواره سرشار از فرازو نشیب بوده است. به نحوی که گاهی اوقات دو کشور آنچنان به یکدیگر نزدیک شده‌اند که سخن از همکاری‌های راهبردی به میان آمده است و گاهی نیز چنان از هم فاصله گرفته اند که روابط به مرز تیرگی رسیده است در حال حاضر چکیده کامل

چکیده روابط ایران و روسیه در سال های گذشته همواره سرشار از فرازو نشیب بوده است. به نحوی که گاهی اوقات دو کشور آنچنان به یکدیگر نزدیک شده‌اند که سخن از همکاری‌های راهبردی به میان آمده است و گاهی نیز چنان از هم فاصله گرفته اند که روابط به مرز تیرگی رسیده است در حال حاضر نیز موضوعات و مسائل مختلفی در روابط ایران و روسیه تأثیرگذارند که از آن جمله می توان به همکاری های هسته‌ای، همکاری‌های نظامی و روابط اقتصادی اشاره نمود این مقاله سعی دارد ضمن بررسی اجمالی روابط ایران و روسیه بعد از انقلاب اسلامی، به مطالعه و تحلیل مقایسه ای روابط دو کشور در دوران ریاست جمهوری آقایان خاتمی و احمدی‌نژاد در فاصله زمانی 1389-1376 بپردازد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2399 - سیاست حقوق بشری اتحادیه اروپا در قبال جمهوی اسلامی ایران و عربستان (از 2008 تاکنون)
زهرا الوندی داود کیانی

چکیده در چند دهه اخیر، بخش مهمی از روح حاکم بر روابط میان اتحادیه اروپا با سایر کشورها را مسائل و مباحث حقوق بشری تشکیل می دهد. اتحادیه اروپا، با انعقاد پیمان ماستریخت (سال 1992) شرط احترام به حقوق بشر را در روابط خود با کشورهای جهان سوم، به عنوانعنصر ضروری،وارد نموده و چکیده کامل

چکیده در چند دهه اخیر، بخش مهمی از روح حاکم بر روابط میان اتحادیه اروپا با سایر کشورها را مسائل و مباحث حقوق بشری تشکیل می دهد. اتحادیه اروپا، با انعقاد پیمان ماستریخت (سال 1992) شرط احترام به حقوق بشر را در روابط خود با کشورهای جهان سوم، به عنوانعنصر ضروری،وارد نموده و نسبت به مسائل حقوق بشری حساسیت فراوانی نشان می‌دهد. این امر در خصوص روابط اتحادیه اروپا با جمهوری اسلامی ایران و کشورهای حاشیه جنوبی خلیج فارس نیز صادق بوده است. مقاله حاضر، در پی بررسی تطبیقی سیاست حقوق بشری اتحادیه اروپا در قبال جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی می باشد. این مقاله در تلاش است به شیوه ای تطبیقی نقض استانداردهای حقوق بشری مورد نظر و تعریف شده، از سوی اتحادیه اروپا در قبال جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی را تحلیل و تاثیر رفتار آن بر سیاست خارجی این اتحادیه در قبال این دو کشور را بررسی نماید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2400 - داعش و پدیداری موازنه تهدید در روابط ایران و عراق
عبدالمجید سیفی ناصر پورحسن

چکیده روابط ایران و همسایه غربی آن را می توان یکی از غیر عادی ترین و استثنایی ترین روابط خارجی در دنیا تلقی کرد. روابط ایران و عثمانی و سپس عراق طی قرون اخیر شامل چرخه ای از تعارض های بلندمدت، جنگ ها و دوره های کوتاه مدت اتحاد، صلح سرد و همزیستی بوده است. از به قدرت رس چکیده کامل

چکیده روابط ایران و همسایه غربی آن را می توان یکی از غیر عادی ترین و استثنایی ترین روابط خارجی در دنیا تلقی کرد. روابط ایران و عثمانی و سپس عراق طی قرون اخیر شامل چرخه ای از تعارض های بلندمدت، جنگ ها و دوره های کوتاه مدت اتحاد، صلح سرد و همزیستی بوده است. از به قدرت رسیدن عبدالکریم قاسم در سال 1958 تا سرنگونی صدام در سال 2003، پرتعارض ترین دوره در روابط دو کشور محسوب می شود به گونه ای که طولانی ترین جنگ قرن بیستم بین ایران وعراق رخ داد. با پیدایش داعش، روابط دو کشور وارد مرحله ای شد که با ادوار گذشته تفاوت ماهوی دارد. دراین مقاله، براساس چهارچوب نظری موازنه تهدید چگونگی این دگردیسی بنیادین در روابط ایران وعراق تحلیل شده است. فرضیه نویسندگان این بوده که شکل گیری داعش به مثابه یک تهدید امنیتی مشترک، موجب گذار روابط ایران وعراق جدید از تعارض به تعاون راهبردی شده است. این تهدید از همجواری دو کشور و ادراک مشترک آنها از میزان جدی بودن خطر هویتی داعش ناشی می شود. با توجه به جایگاه حیاتی عراق در محیط امنیتی جمهوری اسلامی و عدم وجود پژوهش‌هایی که موازنه تهدید مبنای نظری آنها باشد، این مقاله با روش توصیفی - تحلیلی دگردیسی در روابط ایران و عراق را تحلیل کرده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2401 - آمریکا و روسیه، رقابت و منازعه
داود آقایی علیرضا ثمود ی مهدی موسوی

چکیده با فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، تصور می شد رقابت میان این دو ابرقدرت به پایان رسیده است و تضاد و رقابت جای خود را به همکاری خواهد داد،اما پس از مدتی این خوش بینی ازصحنه بین المللی رخت بر بست و دوران جدیدی از رویارویی میان این دو کشور آغاز شد. این تقابل و رویارویی چکیده کامل

چکیده با فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، تصور می شد رقابت میان این دو ابرقدرت به پایان رسیده است و تضاد و رقابت جای خود را به همکاری خواهد داد،اما پس از مدتی این خوش بینی ازصحنه بین المللی رخت بر بست و دوران جدیدی از رویارویی میان این دو کشور آغاز شد. این تقابل و رویارویی اگر چه همانند گذشته نبود، ولی از شکل گیری منازعه و رقابت جدیدی در روابط دو کشور حکایت می کرد. رقابت و منازعه جدید را می توان در زمینه موضوعاتی همچون همسایگان روسیه (آسیای مرکزی و قفقاز) ،دفاع موشکی وکنترل تسلیحات و ایران ملاحظه کرد. این مقاله به دنبال توضیح جنگ سرد جدید بر مبنای موضوعات مذکور است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2402 - بررسی مشروعیت تحریم‌های یکجانبۀ آمریکا پس از خروج از برجام بر اساس منشور ملل متحد
سیدحمید سیدتقی زاده لیلا رئیسی بشیر اسماعیلی

DOR:20.1001.1.24234974.1398.12.47.2.7

چکیده ایالات متحده آمریکا در مورخ 18 اردیبهشت 1397 با اعلام رسمی ترامپ، از توافق هسته ای کشورهای عضو گروه 1+5 با ایران موسوم به برنامۀ جامع اقدامات مشترک خارج شد. در پی این امر وزارت خزانه داری آمریکا نیز نسبت به بازگرداندن تحریم های هسته ای ایران اقدام نمود. حال سئوال چکیده کامل

چکیده ایالات متحده آمریکا در مورخ 18 اردیبهشت 1397 با اعلام رسمی ترامپ، از توافق هسته ای کشورهای عضو گروه 1+5 با ایران موسوم به برنامۀ جامع اقدامات مشترک خارج شد. در پی این امر وزارت خزانه داری آمریکا نیز نسبت به بازگرداندن تحریم های هسته ای ایران اقدام نمود. حال سئوال اینجاست که این اقدام یکجانبۀ آمریکا به عنوان یکی از اعضای سازمان ملل تا چه حد با منشور ملل متحد تناسب داشته و بر اساس منشور یاد شده مشروعیت دارد؟ از سوی دیگر در چهارچوب فرضیه نیز به نظر می رسد که با توجه به اینکه تحریم های یکجانبۀ آمریکا مواد متعددی از منشور ملل متحد را نقض می کند، این تحریم ها فاقد مشروعیت بر اساس منشور مذکور می‌باشد. لذا در این نوشتار تلاش خواهد شد تا با بهره گیری از روش توصیفی-تحلیلی و در چهارچوب نظریۀ جامعۀ بین الملل به بررسی ابعاد این موضوع و آزمون فرضیه پرداخته شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2403 - نقش دین اسلام در روابط بین ایران و ملت های آسیای مرکزی
مرتضی محمودی جوری لطیف اف

در دهه های اخیر حضور گسترده جمهوری اسلامی ایران در منطقه آسیای مرکزی به طور چشم گیری افزایش یافته است به طوری که سیاستمداران این کشور در مورد ایران به مانند کشوری که ایفا کننده نقش بیشتری در جریانات ژئوپلتیک جهانی می باشد صحبت می کنند. این قدرت منطقه ای به طور پیوسته با چکیده کامل

در دهه های اخیر حضور گسترده جمهوری اسلامی ایران در منطقه آسیای مرکزی به طور چشم گیری افزایش یافته است به طوری که سیاستمداران این کشور در مورد ایران به مانند کشوری که ایفا کننده نقش بیشتری در جریانات ژئوپلتیک جهانی می باشد صحبت می کنند. این قدرت منطقه ای به طور پیوسته با موضع گیری های ضد آمریکایی و ضد آتلانتیک که اغلب اوقات نیز هماهنگ با مواضع روسیه می باشد تاثیر ژئوپلتیک خود را افزایش می دهد. آسیای مرکزی برای این کشور به منزله منطقه ای مهم می باشد که پنج دولت به وجود آمده در قلمروی شوروی سابق با ساکنان اکثریت مسلمان و بخش همگرا و هماهنگ با دنیای اسلام یعنی کشورهای قزاقستان، قرقیزستان، تاجیکستان، ترکمنستان و ازبکستان در آن قرار دارند. این کشورها علاوه بر پیوند تاریخی و تمدنی دارای نوعی همبستگی اسلامی می باشند و دین اسلام در روابط آنان نقش محسوسی را ایفا می کند. این مقاله می کوشد تا تاثیر چنین عامل فرهنگی را در روابط ایران و کشورهای مذکور مورد بررسی قرار دهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2404 - سیر تحول همگرایی ایران و سوریه از آغاز هزاره سوم تا «بیداری اسلامی » (2011-2000)
احمد جانسیز علی اسمعیلی

چکیده اتحاد استراتژیک ایران و سوریه در خاورمیانه از جمله اتحادهایی است که طی چند دهه گذشته از تداوم قابل توجهی برخوردار بوده است. از طرف دیگر شکل گیری محیط جدید، فلسفه وجودی اتحادها را با چالش مواجهه می کند که در نتیجه باعث افزایش احتمال گسست در اتحادها می شود، اما علی چکیده کامل

چکیده اتحاد استراتژیک ایران و سوریه در خاورمیانه از جمله اتحادهایی است که طی چند دهه گذشته از تداوم قابل توجهی برخوردار بوده است. از طرف دیگر شکل گیری محیط جدید، فلسفه وجودی اتحادها را با چالش مواجهه می کند که در نتیجه باعث افزایش احتمال گسست در اتحادها می شود، اما علی رغم تغییرات قابل توجه در محیط سیاست خارجی ایران و سوریه در اوایل دهه اول قرن بیست و یکم، اتحاد استراتژیک این دو بازیگر منطقه ای در مقطع زمانی 2000 تا 2011 تداوم یافته است. در این راستا سوال محوری این پژوهش بر این مبنا است که در تداوم اتحاد استراتژیک ایران و سوریه در خاورمیانه در مقطع زمانی 2000 تا 2011، چه عواملی ﺗﺄثیر گذار بوده اند؟ یافته های این پژوهش بر این مبنا است که با توجه به نظریه رئالیسم تدافعی استفان والت به ترتیب اهمیت، وجود همبستگی ایدئولوژیک، نهادینه شدن همکاری ها و حفظ اعتبار از عوامل اصلی تداوم اتحاد ایران و سوریه بوده است، اما رهبری هژمونیک و شکل گیری جامعه امنیتی نقشی در تداوم این اتحاد نداشته اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2405 - تصویر باراک اوباما از ایران بر اساس نظریه تصویر در روابط بین الملل
جلیل بیات سید محمدکاظم سجادپور محمدحسین جمشیدی محسن اسلامی

هدف اصلی این پژوهش طرح روشی جدید برای شناخت تصویر در روابط بین الملل است. بر اساس نظریه تصویر گفته می شود تصاویر نقش مهمی در تصمیم گیری ها و سیاستگذاری ها دارند؛ چنانکه اعتقاد بر این است رهبران نه بر اساس واقعیت، بلکه بر اساس تصویری که از واقعیت دارند اقدام به تصمیم گیر چکیده کامل

هدف اصلی این پژوهش طرح روشی جدید برای شناخت تصویر در روابط بین الملل است. بر اساس نظریه تصویر گفته می شود تصاویر نقش مهمی در تصمیم گیری ها و سیاستگذاری ها دارند؛ چنانکه اعتقاد بر این است رهبران نه بر اساس واقعیت، بلکه بر اساس تصویری که از واقعیت دارند اقدام به تصمیم گیری می کنند. از این لحاظ کشف تصویر فاعل شناسا از ابژه مورد شناخت می تواند در تبیین و حتی پیش بینی تصمیمات اتخاذی توسط فاعل شناسا به کار آید. در این راستا این پژوهش با روشی ابتکاری سعی کرده تصویر باراک اوباما به عنوان رئیس جمهوری امریکا از ایران را مورد احصاء قرار دهد. لذا این سوال اصلی مطرح شده است که تصویر رئیس جمهور باراک اوباما از ایران چیست و شامل چه ویژگی هایی می شود؟ نتایج این پژوهش نشان می دهد تصویر باراک اوباما از ایران به تصویر کلیشه ای دشمن نسبی شباهت دارد. این نتیجه بر اساس بررسی سه بُعد موقعیت، میزان توانمندی و ارزش های سیاسی ایران از دیدگاه اوباما حاصل شد که به ترتیب شامل تهدیدآمیز، قدرت نسبی و ارزش های سیاسی متفاوت است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2406 - نقش بازیگران منطقه ای در فرایند دولت سازی افغانستان در دوران طالبان و پسا طالبان
محمدجواد آقاجری مرتضی کریمی

چکیده نقش بازیگران منطقه ای در فرایند دولت سازی افغانستان در دوران طالبان و بعد از سقوط وی را می توان بر حسب میزان نفوذ و تاثیر گذاری به سه دسته بازیگران اصلی شامل ایران، پاکستان و روسیه و بازیگران پیرامونی شامل اتحادیه اروپا، ژاپن و بازیگران شبه پیرامونی شامل امریکا، ع چکیده کامل

چکیده نقش بازیگران منطقه ای در فرایند دولت سازی افغانستان در دوران طالبان و بعد از سقوط وی را می توان بر حسب میزان نفوذ و تاثیر گذاری به سه دسته بازیگران اصلی شامل ایران، پاکستان و روسیه و بازیگران پیرامونی شامل اتحادیه اروپا، ژاپن و بازیگران شبه پیرامونی شامل امریکا، عربستان، هند و چین تقسیم نمود. موقعیت سیاسی، جغرافیایی، اقتصادی، اجتماعی و قومی افغانستان سبب شده است که این کشور همواره تحت تاثیر قدرتهای منطقه ای و فرامنطقه ای قرار داشته باشد. پاکستان یکی از مهمترین کشورهای تاثیر گذار در تحولات افغانستان است به طوری که در دوران حکومت طالبان، بهترین روابط بین دو کشور وجود داشت ولی پس از سقوط طالبان روابط دو کشور به شدت دچار تنش شد. دوران پنج ساله حکومت طالبان دشواری های زیادی برای دولت هند در پی داشت و در حقیقت، گسترش بی سابقه نفوذ تروریستها و بی ثباتی در دره کشمیر را به همراه داشت ولی پس از سقوط طالبان روابط دو کشور بهبود یافت. سقوط رژیم طالبان موجب بر چیده شدن تهدید عمده ای از مرزهای شرقی ایران شد و گروه های نزدیک به ایران به قدرت راه یافتند و موجبات ارتقاء روابط را فراهم نمودند. این مقاله به بررسی و تجزیه و تحلیل نقش بازیگران منطقه ای و شبه منطقه ای سه کشور پاکستان، هند و ایران و تاثیر گذاری آنان در فرایند دولت سازی افغانستان در دوران طالبان و بعد از سقوط وی می پردازد. مبحث قابل توجه در این مقاله بدین ترتیب مطرح می شود که ایران و پاکستان که قبلا خود بازیگران اصلی بحران افغانستان بودند اکنون جایگاه شبه پیرامونی پیدا کرده اند به طوری که نقش پاکستان تحت الشعاع نقش آمریکا قرار گرفته و ایران نیز اگر چه از بعضی پتانسیل ها برای تاثیر گذاری در افغانستان برخوردار است اما آمریکا به طور جدی مانع از بکارگیری این قابلیت هاست. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2407 - ﺗﺄثیر ناامنی هویتی بر گسترش نئوتروریسم در خاورمیانه با ﺗﺄکید بر ایران و عربستان
امیر حشمتی علیرضا رضایی

DOR:20.1001.1.24234974.1398.12.45.3.4

چکیده طی چند سال اخیر، گسترش فعالیت گروه‌های نئوتروریستی در خاورمیانه، موجی از تهدیدات امنیتی متنوع در این منطقه ایجاد کرده است. هرچند اخبار موثقی مبنی بر تضعیف و انهدام هسته‌های سازمانی و لجستیکی این گروه‌ها در عراق و سوریه منتشر شده است، اما اسناد معتبری، حکایت از ادا چکیده کامل

چکیده طی چند سال اخیر، گسترش فعالیت گروه‌های نئوتروریستی در خاورمیانه، موجی از تهدیدات امنیتی متنوع در این منطقه ایجاد کرده است. هرچند اخبار موثقی مبنی بر تضعیف و انهدام هسته‌های سازمانی و لجستیکی این گروه‌ها در عراق و سوریه منتشر شده است، اما اسناد معتبری، حکایت از ادامه اقدامات پراکنده جریان‌های ﻣﺘﺄثر از داعش دارد. پیرامون ریشه‌های گسترش تروریسم پژوهش‌های متنوع و برای مقابله با اقدامات تروریستی، تدابیر متعدد دیده شده است. اما تجربه ﻣﺆثری از پژوهش‌ها و اقدامات مبتنی بر شناسایی ناامنی هویت در سطح منطقه‌ای در دسترس نیست. پژوهش حاضر به روش کیفی و با رویکرد توصیفی و تحلیلی به دنبال یافتن پاسخ این سوال است که؛ ناامنی هویتی جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی چه ﺗﺄثیری بر گسترش نئوتروریسم در خاورمیانه داشته است؟ به باور نگارنده‌‌گان؛ ره‌گیری مطلق روایت بیوگرافیک توسط ایران و عربستان، ضمن ایجاد ناامنی هویتی برای هر دو کشور، موجب آغاز یا تشدید اضطراب ناشی از شرم در باور و رفتار منطقه‌ای این بازیگران، ره‌گیری سیاست کسب شرافت و در اثری ناخواسته، سبب گسترش نئوتروریسم در منطقه شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2408 - تعاملات اقتصادی تاجیکستان و ایران و دورنمای آینده روابط دو کشور در دهه‌های اخیر
مرتضی محمودی

تاجیکستان در زمره کشورهای نوظهور آسیای مرکزی ازجمله مهمترین کشورهایی بود که به دلیل قرابت های تاریخی و فرهنگی و زبانی پس ازاستقلال مورد توجه ایران قرارگرفت. هنگام شروع روابط دوکشور از یک سو تاجیکستان با بحرانهای جنگ شهروندی و مشکلات سیاسی و اقتصادی روبروگردید. از سوی دی چکیده کامل

تاجیکستان در زمره کشورهای نوظهور آسیای مرکزی ازجمله مهمترین کشورهایی بود که به دلیل قرابت های تاریخی و فرهنگی و زبانی پس ازاستقلال مورد توجه ایران قرارگرفت. هنگام شروع روابط دوکشور از یک سو تاجیکستان با بحرانهای جنگ شهروندی و مشکلات سیاسی و اقتصادی روبروگردید. از سوی دیگر، رسانه های غربی با تبلیغات منفی سعی می کردند تا کشورهای آسیای مرکزی بطورعموم و تاجیکستان بطور ویژه و نیز کشور روسیه را از حضور ایران بیمناک و نگران نمایند، که البته ایران، با ایجاد تحول در رفتار و موضع گیریهای سیاسی و فرهنگی خود ضمن پیشنهاد برای ایجاد صلح و رفع جنگ داخلی تاجیکستان به روابط اقتصادی براساس ظرفیتهای آن کشور اولویت داد که این عمل برآیندی مانند رفع ابهام در رفتار سیاسی ایران و خنثی سازی تبلیغات رقیبان و الگوسازی رابطه دولت دینی با دولتهای سکولار (دنیوی) را در پی داشته است. نگارنده کوشیده است تا تعاملات اقتصادی بین دو کشور را در این مقاله بررسی نماید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2409 - استراتژی آمریکا در افغانستان و تأثیر آن برامنیت ملی ایران
محمد توحیدفام فرهاد پایدار

چکیده ایران کشوری پر اهمیت در خاورمیانه می باشد. اهمیت استراتژیک تنگه هرمز، کشورهای حاشیه جنوبی خلیج فارس، همسایگی با پاکستان و عراق و از همه مهمتر داشتن مرزهای طولانی با افغانستان از جمله عواملی است که استراتژی آمریکا را تحت تأثیر قرار می دهد. از سوی دیگر مسئله تروریس چکیده کامل

چکیده ایران کشوری پر اهمیت در خاورمیانه می باشد. اهمیت استراتژیک تنگه هرمز، کشورهای حاشیه جنوبی خلیج فارس، همسایگی با پاکستان و عراق و از همه مهمتر داشتن مرزهای طولانی با افغانستان از جمله عواملی است که استراتژی آمریکا را تحت تأثیر قرار می دهد. از سوی دیگر مسئله تروریسم، مواد مخدر و سایر عوامل، روابط بین این دو کشور را با اهمیت تر می سازد و هرگونه اقدام آمریکا در کشورهای همسایه ایران ، خصوصاً در افغانستان متوجه امنیت ملی ایران می باشد. پس از 11 سپتامبر، مبارزه با تروریسم موجب همگرایی اکثر کشورها با آمریکا شده است. مسائل مهمی در منطقه وجود دارد که باعث می شود ایالات متحده در سیاست دراز مدت خود به آن توجه کند. جمعیت ایران و افغانستان به اضافه سهم عمده ای که این کشورها در اقتصاد جهانی به خود اختصاص داده اند و نیز هسته ای شدن منطقه (که ایران هم اخیراً به آن پیوسته است) همه دلایلی است که موجب شده است عمق استراتژیک ایران و افغانستان در اختیار ایالات متحده باشد تا از این طریق تحولات و تأثیرگذاری این دو کشور را در معادلات سیاسی، اقتصادی و نظامی جهانی تحت نظر داشته باشد. تعامل یا تقابل با قدرتهای رقیب می تواند تا اندازه قابل توجهی در تدوین سیاست خارجی آمریکا تأثیر بگذارد. این بهترین فرصت برای ایالات متحده است تا با حضور خویش در این منطقه استراتژیک، منافع دراز مدت خویش را پیگیری و با مبارزه ریشه ای با تروریسم و کشت و قاچاق مواد مخدر در جهت اجرای طرح خاورمیانه بزرگ و دموکراتیزه کردن منطقه، رویای حکومت جهانی لیبرال دموکراسی را به حقیقت نزدیکتر کند. این مقاله به بررسی و تحلیل استراتژی آمریکا در افغانستان و تأثیر آن بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران می پردازد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2410 - ریشه‌های بحران اوکراین و تأثیر آن بر منافع ملی جمهوری اسلامی ایران
احسان فلاحی اسداله عامری

چکیده در عصر جهانی شدن اوضاع منطقه ای و جهانی در هم تنیده شده است. لذا بحران در یک منطقه منافع بازیگران در مناطق دیگر را تحت تاثیر قرار می دهد. اوکراین از زمان استقلال با بحران های متعددی مواجه بوده است که نقطه اوج آن در سال 2014 و تقابل آمریکا و روسیه در مورد آن بوده چکیده کامل

چکیده در عصر جهانی شدن اوضاع منطقه ای و جهانی در هم تنیده شده است. لذا بحران در یک منطقه منافع بازیگران در مناطق دیگر را تحت تاثیر قرار می دهد. اوکراین از زمان استقلال با بحران های متعددی مواجه بوده است که نقطه اوج آن در سال 2014 و تقابل آمریکا و روسیه در مورد آن بوده است. بر این اساس مقاله پیش رو درصدد پاسخ به این سئوالات است که ریشه های بحران 2014 اوکراین چیست؟ و تقابل روسیه و آمریکا در بحران اوکراین چه تاثیری بر منافع ملی ایران دارد؟ فرضیه این پژوهش بدین ترتیب قابل طرح است که بحران اوکراین، ریشه در رقابت روسیه و آمریکا در این کشور دارد که در انقلاب های نارنجی، آبی و بحران 2014 به منصه ظهور رسیده است. این بحران باعث تقویت روابط مسکو- تهران در راستای تحقق منافع ملی ایران خواهد شد. برای آزمون این مدعا منافع ملی ایران در سه سطح داخلی، منطقه ای و بین المللی بررسی شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2411 - کنشگری تدافعی جمهوری اسلامی ایران در قبال هژمونیسم نومحافظه کاران ایالات متحده؛ از پسابرجام تا سال 2019 میلادی
یونس فروزان عبدالرضا عالیشاهی مجید رفیعی

DOR:20.1001.1.24234974.1398.12.48.3.0

با ورود نومحافظه کاران به کاخ سفید، بسیاری از سیاست های مبتنی بر دموکراسی، گفتگو و تنش زدایی دوران باراک اوباما جای خود را به سیاست هایی دادکه عملا به تشدید چالش ها با رقبای آمریکا منجر شد. به عنوان مثال، تشدید رقابت های اقتصادی با جمهوری خلق چین، عدم تحقق ائتلاف قدرتمن چکیده کامل

با ورود نومحافظه کاران به کاخ سفید، بسیاری از سیاست های مبتنی بر دموکراسی، گفتگو و تنش زدایی دوران باراک اوباما جای خود را به سیاست هایی دادکه عملا به تشدید چالش ها با رقبای آمریکا منجر شد. به عنوان مثال، تشدید رقابت های اقتصادی با جمهوری خلق چین، عدم تحقق ائتلاف قدرتمند با اتحادیه اروپا و در نهایت تشدید روزافزون چالش ها با جمهوری اسلامی ایران. در این مقاله نویسندگان با بهره گیری از تئوری بازدارنگی و با تمسک به روش تحلیلی- توصیفی و منابع مکتوب و مجازی درصدد ارائه استدلالی متقن به این سوالند که رویکردهای جمهوری اسلامی در قبال تهدیدات نومحافظه کاران ایالات متحده، به ویژه پس از ورود ترامپ به کاخ سفید مبتنی بر چه سیاستی است؟ فرضیه نویسندگان در این مقاله نشان دهنده این مسئله است که تهدیدات ایالات متحده در قابل جمهوری اسلامی ایران هیچگاه در بعد نظامی صورت نخواهد پذیرفت و یافته های مقاله نیز نشان می دهند که کنشگری تدافعی جمهوری اسلامی ایران در قبال تهدیدات نظامی ایالات متحده مبتنی بر چهار اصل کلان است. نخست؛ قدرت فزاینده سامانه موشکی و بازدارندگی جمهوری اسلامی ایران؛ دوم؛ ائتلاف وسیع جبهه مقاومت شیعیان در منطقه؛ سوم؛ ماهیت شکننده دول متحد آمریکا در منطقه و چهارم تجربه تلخ حضور ایالات متحده در منطقه به ویژه عراق و افغانستان. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2412 - سیاست روسیه در بحران سوریه و پیامدهای آن بر منافع ملی ایران
روح الله درآینده حمید احمدی

چکیده در چند سال اخیر، بحران سوریه به یکی از مهمترین موضوعات نظام بین الملل تبدیل شده و توجه بسیاری از کشورهای جهان را به خود معطوف کرده است. سوریه عرصه رقابت و محل جولان برخی از قدرت های منطقه ای و بین المللی گشته و هر یک بر اساس اهداف و منافع خود به ایفای نقش در آن می چکیده کامل

چکیده در چند سال اخیر، بحران سوریه به یکی از مهمترین موضوعات نظام بین الملل تبدیل شده و توجه بسیاری از کشورهای جهان را به خود معطوف کرده است. سوریه عرصه رقابت و محل جولان برخی از قدرت های منطقه ای و بین المللی گشته و هر یک بر اساس اهداف و منافع خود به ایفای نقش در آن می پردازند. در این بین، فدراسیون روسیه همواره یکی از اصلی ترین بازیگران بین المللی تأثیرگذار و دارای نقش تعیین کننده در این عرصه بوده است. لذا در این مقاله چرایی و چگونگی سیاست ها و اقدامات روسیه در قبال بحران سوریه مورد مطالعه قرار گرفته است. علاوه بر آن، با توجه به اینکه تحولات در سوریه و رویکرد روسیه در قبال آن، به شکل مستقیم و غیرمستقیم دارای پیامدهایی برای منافع ملی جمهوری اسلامی ایران است لذا در این مقاله، بررسی جامعی از این موضوع شده است. سوال اصلی آن است که سیاست روسیه در قبال بحران سوریه و پیامدهای آن بر منافع ملی ایران چه بوده است؟ فرضیه مقاله حاکی از آن است که سیاست روسیه در بحران سوریه تلاشی در جهت ایجاد موازنه در نظام بین الملل و مقابله با تهدیدات موجود از طرف غرب و آمریکا بر سر راه امنیت و منافع ملی این کشور است که همسویی مقطعی آن با سیاست های ایران تأمین کننده منافع ملی ایران می باشد ولی با این وجود، اختلاف رویکرد این دو کشور و نوع کنشگری آنها می تواند چالش هایی را ایجاد نماید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2413 - بایسته های دیپلماسی انرژی ایران در نظام اقتصاد سیاسی بین الملل
اکبر صادقی سید جلال دهقانی فیروزآبادی هادی آجیلی

چکیده دیپلماسی انرژی را می توان بخشی از سیاست کلان انرژی ایران در دوران های مختلف دانست. این امر زمینه های لازم را برای حفظ و افزایش سهم ایران در بازار اقتصاد جهانی فراهم می آورد. انرژی به عنوان یک متغیر ژئوپلیتیک، جایگاه ویژه ای را در روابط قدرت در نظام جهانی معاصر ب چکیده کامل

چکیده دیپلماسی انرژی را می توان بخشی از سیاست کلان انرژی ایران در دوران های مختلف دانست. این امر زمینه های لازم را برای حفظ و افزایش سهم ایران در بازار اقتصاد جهانی فراهم می آورد. انرژی به عنوان یک متغیر ژئوپلیتیک، جایگاه ویژه ای را در روابط قدرت در نظام جهانی معاصر باز کرده و دسترسی به منابع انرژی برای تمامی سطوح سلسله مراتبی قدرت جهان، اهمیتی استراتژیک پیدا کرده است. از این رو، هر یک از بازیگران نظام جهانی به دنبال تعریفی معقول از جایگاه دیپلماسی انرژی خود در جهان می باشند. در این میان، ایران با واقع شدن در مرکز بیضی استراتژیک انرژی جهان و با در دست داشتن دومین منابع نفت خام و گاز طبیعی جهان از جایگاه مهمی در زمینه تحولات انرژی جهانی برخوردار می باشد. در این مقاله تلاش می شود تا موضوع دیپلماسی انرژی به عنوان یکی از ضرورت های رفتار راهبردی ایران مورد بررسی قرار گیرد. فرضیه مقاله بر این موضوع ﺗﺄکید دارد که بهره گیری از دیپلماسی انرژی، زمینه لازم برای کاهش محدودیت بین المللی علیه ایران را فراهم می سازد. روش شناسی این مقاله بر اساس رهیافت اقتصاد سیاسی بین الملل (وابستگی متقابل) است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2414 - جهانی شدن فرهنگ و تاثیر آن بر هویت ملی ایران
اسماعیل بایبوردی علیرضا کریمیان

چکیده وجود اقوام مختلف در درون جامعه کهن ایران، موجبات داد و ستد فرهنگی و اجتماعی را در طول تاریخ فراهم آورده است چرا که ایران کشوری چند قومی است. دوام و استمرار هویت فرهنگ ایرانی در طول تاریخ، مدیون گروه های مختلف قومی نظیر کردها، آذری ها، لرها، بلوچ ها، ترکمن ها، عرب چکیده کامل

چکیده وجود اقوام مختلف در درون جامعه کهن ایران، موجبات داد و ستد فرهنگی و اجتماعی را در طول تاریخ فراهم آورده است چرا که ایران کشوری چند قومی است. دوام و استمرار هویت فرهنگ ایرانی در طول تاریخ، مدیون گروه های مختلف قومی نظیر کردها، آذری ها، لرها، بلوچ ها، ترکمن ها، عرب ها و فارس ها بوده است. با توجه به پویایی فرهنگ ایرانی و تحولات اجتماعی فرهنگی در ایران در دهه های اخیر، مردم ایران درک جامع تری از جهان، فرهنگ جهانی و فرهنگ ایرانی شان یافته اند. این شناخت و آگاهی بی تاثیر از شرایط محیط داخلی و خارجی نبوده است. این فرضیه که در اثر جهانی شدن، شاهد رشد و گسترش هویت های قومی و در نتیجه به چالش کشیده شدن هویت ملی در ایران خواهیم بود، به لحاظ نظری و عملی چندان قابل دفاع نیست. چرا که در راستای جریان جهانی شدن و به منظور شناسایی نوع رابطه فرهنگ ایرانی با فرهنگ جهانی، می توانیم فرض را نه بر جدایی و تمایزپذیری فرهنگی، بلکه بر پیوستگی، تعامل و اثرگذاری فرهنگ ها بر یکدیگر در نظر بگیریم و با این فرض است که مهمترین زمینه برای گسترش روحیه و تمایلات جهان گرایانه در هویت ایرانی را می توان در منشاء تاریخی آن ملاحظه کرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2415 - تحلیل سازه انگارانه سیاست خارجی نوین ترکیه و رقابت با جمهوری اسلامی ایران
محمد منصور عظیم زاده اردبیلی حسین مسعود نیا سید جواد امام جمعه زاده

چکیده با به قدرت رسیدن اسلام گرایان ترکیه در سال 2002 و پیروزی حزب عدالت و توسعه، الگویی از سیاست گذاری خارجی توسط رهبران سیاسی این کشور تحت عنوان نوعثمانی گری شکل گرفت. مؤلفه های حاکم بر این سیاست گذاری به صفر رساندن مشکلات با همسایگان از یک سو، و تلاش برای ارائه چهر چکیده کامل

چکیده با به قدرت رسیدن اسلام گرایان ترکیه در سال 2002 و پیروزی حزب عدالت و توسعه، الگویی از سیاست گذاری خارجی توسط رهبران سیاسی این کشور تحت عنوان نوعثمانی گری شکل گرفت. مؤلفه های حاکم بر این سیاست گذاری به صفر رساندن مشکلات با همسایگان از یک سو، و تلاش برای ارائه چهره ای جدید از ترکیه مسلمان به عنوان الگوی دموکراسی، آزادی و حقوق بشر در خاورمیانه و دیگر مناطق پیرامونی این کشور بود. هدف نوعثمانی گری ترکیه احیای نفوذ فرهنگی، سیاسی، اقتصادی و حتی نظامی این کشور در مناطقی بود که در گذشته تاریخی نه چندان دور جزو امپراطوری عثمانی محسوب می شدند. اتخاذ و پیگیری این سیاست موجب شد تا حوزه نفوذ این کشور در خاورمیانه مخصوصاً در جریان انقلاب های عربی 2010 افزایش یابد و به حوزه ها و منافع راهبردی و سنتی ایران در خاورمیانه برخورد کند که مسائل اساسی در روابط دو کشور بوجود آورد. بررسی چرایی و چگونگی این برخورد منافع که بیشتر ﻣﺘﺄثر از سیاست خارجی نوعثمانی گری ترکیه نتیجه می شود، هدف تحقیق حاضر است. یافته های تحقیق در چارچوب نظریه سازه انگاری که به روش توصیفی - تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه ای و اسنادی بدست آمده، گویای آن است که هویت و هنجارهای سیاست گذاران دولت اسلام گرای ترکیه با سیاست گذاران ایرانی در تضاد است؛ لذا مشاهده می شود که نوعثمانی گری ترکیه موجب برخورد منافع دو کشور در منطقه خاورمیانه را ایجاد کرده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2416 - ﺗﺄثیر برجام بر جایگاه ایران در معادلات غرب آسیا
کابک خبیری منوچهر محمدی

توافق های چند جانبه در بین کشورهای دنیا در ارتباط با مسائل چالش برانگیز معمولا راه گشای نقش آفرینی طرفین در تحولات پس از چنین توافقاتی است. برنامه جامع اقدام مشترک، حکم چنین ابزاری را برای ایران داشت تا در دوره ای که سعی می شد ایران با طرح تلاش برای ساخت تسلیحات هسته ای چکیده کامل

توافق های چند جانبه در بین کشورهای دنیا در ارتباط با مسائل چالش برانگیز معمولا راه گشای نقش آفرینی طرفین در تحولات پس از چنین توافقاتی است. برنامه جامع اقدام مشترک، حکم چنین ابزاری را برای ایران داشت تا در دوره ای که سعی می شد ایران با طرح تلاش برای ساخت تسلیحات هسته ای به انزوا برده شود، با این توافق به بازیگری موثر در چانه زنی بین المللی تبدیل شد. برجام حاصل بیش از یک دهه تنش و مذاکرات بی نتیجه با طرف های غربی بود. ایران در فضای پسا برجام به طور رسمی وارد باشگاه اقتصاد و سیاست جهانی و منطقه ای شد. این مقاله درصدد پاسخ به این سوال است که تعامل ایران با جامعه جهانی در فضای پس از برجام چه ﺗﺄثیری بر نقش آفرینی این کشور در غرب آسیا و جهان گذاشته است؟ این مقاله این فرضیه را بررسی می کند که ایران در فضای پس از برجام از جایگاه کنترل شده قبلی خارج و به صورت یک بازیگر فعال در مدیریت بحران های منطقه ای ایفای نقش نموده و این امر باعث تغییر موازنه قدرت در منطقه به ضرر عربستان و ترکیه گردیده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2417 - عوامل ژئوپلیتیک ﺗﺄثیرگذار بر تغییر نگاه سیاست خارجی ایران از غرب به شرق با ﺗﺄکید بر روسیه بین سال‌های 1991-2016
هادی صیادی اردشیر سنایی

چکیده فروپاشی شوروی و پایان جنگ سرد، اهمیت ژئوپلتیک و منطقه گرایی را در نظام بین الملل دوچندان کرده، به طوری که بسیاری از کشورها در سیاست خارجی خود منطقه گرایی را به عنوان اصلی ثابت و اساسی جهت ﺗﺄمین منافع و امنیت ملی خود برگزیده اند. نگاه عملی و نظری در طول سال های گذ چکیده کامل

چکیده فروپاشی شوروی و پایان جنگ سرد، اهمیت ژئوپلتیک و منطقه گرایی را در نظام بین الملل دوچندان کرده، به طوری که بسیاری از کشورها در سیاست خارجی خود منطقه گرایی را به عنوان اصلی ثابت و اساسی جهت ﺗﺄمین منافع و امنیت ملی خود برگزیده اند. نگاه عملی و نظری در طول سال های گذشته در سیاست خارجی ایران عدم توجه به راهبرد نگاه به شرق و نگاه یک جانبه به غرب، باعث غفلت از سایر مراکز و منابع قدرت و ثروت جهانی به خصوص در نزدیکی مرزها گشته است، اما در سال های اخیر راهبرد نگاه به شرق، به راهبردی منطقه گرایانه از سوی جمهوری اسلامی ایران در منظومه نگاه ژئوپلتیک و جغرافیایی تبدیل شده است، چرا که ایران از جمله کشورهایی می باشد که به لحاظ موقعیت جغرافیایی و سیاسی، از مزیت ژئواستراتژیک، ژئواکونومیک و ژئوپلیتیک بهره مند می باشد. بر این اساس راهبرد نگاه به شرق که از منطق علمی و تاریخی؛ همچنین ریشه های جغرافیایی و سیاسی در سیاست خارجی کشور برخوردار است و هویت سازی جدیدی در گفتمان سیاست خارجی ایجاد می کند، از اهمیت مضاعفی برخوردار شده است.در این مقاله دنبال بررسی عوامل ژئوپلیتیک ﺗﺄثیر گذار بر تغییر نگاه سیاست خارجی ایران از غرب به شرق با ﺗﺄکید بر روسیه می باشیم. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2418 - سیاست خارجی روسیه در قبال ایران در دوره پوتین بعد از سال 2012
سید محسن صادقی

چکیده جمهوری اسلامی ایران بعد از فروپاشی شوروی، جایگاه متمایزی در گفتمان سیاست خارجی نخبگان روسیه اعم از آتلانتیک‌گرایان، ملی‌گرایان و اوراسیاگرایان دارد. برخی ملی‌گرایان روس موقعیت ایران را از نظر اقتصادی حائز اهمیت می‌دانند و گروه دوم یعنی اوراسیاگرایان برای ایران، ا چکیده کامل

چکیده جمهوری اسلامی ایران بعد از فروپاشی شوروی، جایگاه متمایزی در گفتمان سیاست خارجی نخبگان روسیه اعم از آتلانتیک‌گرایان، ملی‌گرایان و اوراسیاگرایان دارد. برخی ملی‌گرایان روس موقعیت ایران را از نظر اقتصادی حائز اهمیت می‌دانند و گروه دوم یعنی اوراسیاگرایان برای ایران، اهمیت سیاسی و امنیتی قائل هستند. آتلانتیک‌گرایان روسیه هم بر این اعتقادند که نباید همکاری با غرب را فدای رابطه با ایران کرد. در دوران ریاست جمهوری پوتین به‌ویژه از سال 2012، ایران از اهمیت قابل توجهی در سیاست خارجی روسیه برخوردار شده است. در این دوره، پوتین در برخی مواقع، ایران را یک متحد استراتژیک خود توصیف و در مواقع دیگر به راحتی از کارت ایران استفاده کرده و در قبال گرفتن امتیازات بیشتر،‌ منافع این کشور را قربانی کرده است. سئوال اصلی مقاله این است که رفتار سیاست خارجی روسیه در قبال ایران در دوره پوتین(از سال 2012 به بعد) را چگونه باید تببین کرد و آیا می‌توان این دو کشور را متحد استراتژیک دانست؟ در پاسخ به این مسئله می‌توان براساس دیدگاه ولفرام هانریدر و اصل امکان‌پذیری و موفقیت سیاست خارجی و تلفیق اجماع و سازگاری، تصمیمات روسیه در مقابل ایران را تبیین کرد. تلفیق دو مفهوم سازگاری و اجماع در سیاست خارجی، رویکرد اصلی در تصمیم‌گیری‌های سیاست خارجی روسیه محسوب می‌شود. در روسیه هرجا درباره منافع روابط استراتژیک در قبال ایران در میان نخبگان روسیه یک اجماع وجود داشته باشد، روابط ایران و روسیه تا حد راهبردی ارتقا پیدا می‌کند و در مواردی که اجماع وجود نداشته یا اجماع از نوع دستوری است، نحوه تعامل با ایران متناسب با ساختار وضعیت بین‌المللی اتخاذ می‌شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2419 - نقش اتاق‌های فکر در اعمال تحریم‌های هسته‌ای آمریکا علیه ایران
سید جواد امام‌جمعه زاده مجتبی بابایی

جریان‌شناسی و ریشه‌یابی تحریم‌های هسته‌ای آمریکا علیه ایران، بیانگر این نکته است که در طراحی سیاست‌های تحریمی آمریکا علیه ایران بین چهار بازیگر اتاق‌های فکر، لابی‌های اسراییل، رسانه‌های جمعی و معماران تحریم ایران در دولت و کنگره آمریکا نوعی هم‌سویی فکری - رویه‌ای و ارتب چکیده کامل

جریان‌شناسی و ریشه‌یابی تحریم‌های هسته‌ای آمریکا علیه ایران، بیانگر این نکته است که در طراحی سیاست‌های تحریمی آمریکا علیه ایران بین چهار بازیگر اتاق‌های فکر، لابی‌های اسراییل، رسانه‌های جمعی و معماران تحریم ایران در دولت و کنگره آمریکا نوعی هم‌سویی فکری - رویه‌ای و ارتباط متقابل وجود دارد. به‌گونه‌ای که اتاق‌های فکر با مفهوم‌سازی و سناریوپردازی کارویژه توجیه افکار عمومی و معماران تحریم نقش پیاده‌سازی و عملیاتی‌ساختن تحریم‌ها را بر عهده دارند. از آنجا که اتاق‌های فکر در آمریکا بازوی پژوهشی قانون‌گذاران این کشور در تصمیمی‌سازی هستند و با کمیسیون های کنگره ارتباط دائمی دارند و تغذیه فکری قانون‌گذاران مجالس سنا و نمایندگان کنگره را بر عهده دارند و کارشناسان آن‌ها به اظهارنظر کارشناسی پیرامون پیش‌نویس طرح‌ها و لوایح می‌پردازند؛ هدف ما در این مقاله بررسی نقش اتاق‌های فکر در آمریکا در اعمال تحریم‌های هسته‌ای علیه ایران است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2420 - تاثیر تعاملات اقتصادی در توسعه روابط ایران و تاجیکستان
منوچهر بدوحی

چکیده در طول سال های اخیر سیاست خارجی ایران با تحولاتی مواجه بوده که از این جمله می توان به توجه بیشتر به کشورهای حوزه آسیای مرکزی اشاره کرد. در بین این کشورها تاجیکستان به دلیل اشتراکات زبانی، نژادی، دینی، فرهنگی و تاریخی برای ایران حائز اهمیت بیشتری بوده است. احیای چکیده کامل

چکیده در طول سال های اخیر سیاست خارجی ایران با تحولاتی مواجه بوده که از این جمله می توان به توجه بیشتر به کشورهای حوزه آسیای مرکزی اشاره کرد. در بین این کشورها تاجیکستان به دلیل اشتراکات زبانی، نژادی، دینی، فرهنگی و تاریخی برای ایران حائز اهمیت بیشتری بوده است. احیای پیوندهای دیرینه و تعمیق روابط ایرانیان و مردمان تاجیکستان علاوه بر اینکه در گرو شاخصه های مهمی همچون توسعه همگرائی فرهنگی، اصلاح برداشت های نادرست از محتوای فرهنگ اسلامی-ایرانی، پایدار سازی خصیصه های فرهنگی، پیش گیری از شکل گیری تنش های خزنده، تلاش در جهت اعتمادسازی و انطباق رفتار بر ظرفیت محیط فعالیت است، به حد زیادی مستلزم توسعه همکاری های اقتصادی دو کشور نیز هست.حوزه اقتصادی یکی از مهمترین جلوه های همکاری بین دو کشور و مورد استقبال زیاد مقامات تاجیک است که این مقاله سعی به بررسی آن دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2421 - استنادپذیری عهدنامه مودت 1955 درباره تحریم‌های غرب علیه ایران
سیدحسن میرفخرائی صادق پیری

چکیده عهدنامه مودت بین دولت ایران و ایالات‌ متحده در سال 1955 منعقد شده است. این عهدنامه با‌‌توجه به این که حقوق و تعهداتی را‌ برای دو طرف قرارداد ایجاد می‌کند و با استناد به اینکه لغو و یا خاتمه این عهدنامه از سوی هیچ‌کدام از طرفین،خواسته و یا اجرا نشده و همچنین در د چکیده کامل

چکیده عهدنامه مودت بین دولت ایران و ایالات‌ متحده در سال 1955 منعقد شده است. این عهدنامه با‌‌توجه به این که حقوق و تعهداتی را‌ برای دو طرف قرارداد ایجاد می‌کند و با استناد به اینکه لغو و یا خاتمه این عهدنامه از سوی هیچ‌کدام از طرفین،خواسته و یا اجرا نشده و همچنین در دعاوی متقابل دو طرف نیز مورد استناد دول مذبور و همچنین دیوان بین‌المللی دادگستری بوده است لاجرم این عهدنامه قابلیت لازم‌الاجرایی و همچنین استناد دو کشور فوق‌الذکر را در دعاوی متقابل آینده نیز دارا می‌باشد. این مقاله با بررسی مفاد معاهده و با توجه به کنوانسیون وین و همچنین بررسی پرونده‌های ایران و آمریکا در دیوان بین‌المللی دادگستری ابتدا قابلیت استناد به این عهدنامه و لازم‌الاجرا بودن آن در روابط طرفین را نشان داده، و سپس با سنخ‌شناسی تحریم‌های آمریکا علیه ایران، نشان می دهد که این تحریم‌ها نقض مفاد مندرج در عهدنامه مودت می‌باشد لذا باتوجه به این عهدنامه می‌توان به استیفای حقوق در دیوان بین‌المللی دادگستری پرداخت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2422 - ﺧﻸ قدرت و ﺗﺄثیر آن بر امنیت منطقه خاورمیانه
مختار صالحی رحمان زارع

چکیده امنیت در خاورمیانه وضعیت پیچیده و مبهمی پیدا کرده است. با وجود ﺗﺄثیر فاکتورهای متعدد بر شکل گیری نا امنی در خاورمیانه، ﺧﻸ نفوذ قدرت‌های بزرگ در ایجاد ثبات و نظم در منطقه قابل ﺗﺄمل است .مقاله در پی پاسخ به این پرسش است که، ﺧﻸ قدرت بزرگ چه ﺗﺄثیری بر امنیت خاورمیانه چکیده کامل

چکیده امنیت در خاورمیانه وضعیت پیچیده و مبهمی پیدا کرده است. با وجود ﺗﺄثیر فاکتورهای متعدد بر شکل گیری نا امنی در خاورمیانه، ﺧﻸ نفوذ قدرت‌های بزرگ در ایجاد ثبات و نظم در منطقه قابل ﺗﺄمل است .مقاله در پی پاسخ به این پرسش است که، ﺧﻸ قدرت بزرگ چه ﺗﺄثیری بر امنیت خاورمیانه داشته است؟ فرضیه مقاله مطرح می‌کند، با چرخش سیاست خارجی امریکا به سوی آسیا و تبدیل خاورمیانه به اولویت دوم در استراتژی امنیت ملی آمریکا، سطح واگرایی در منطقه خاورمیانه بیشتر شده است. در یافته‌های مقاله به این نکته اشاره شده است که هر کدام از دو کشور ایران و عربستان تلاش می‌کنند ﺧﻸ قدرت بزرگ در منطقه را جبران کنند و موضوع فوق منجر به تشدید رقابت بین کشورهای منطقه شده است. برای کاهش واگرایی، کشورهای منطقه نیازمند دستیابی به چهارچوب مشترک برای همکاری در سطح منطقه هستند. بررسی موضوع در چهارچوب رویکرد نئورئالیسم تهاجمی صورت گرفت. برای آزمون فرضیه، از روش توصیفی- تحلیلی استفاده شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2423 - تأثیر همکاری ناتو و شورای همکاری خلیج فارس بر امنیت جمهوری اسلامی ایران
اردشیر سنایی احسان طاهری مهر

چکیده مقاله حاضر با هدف بررسی همکاری سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) و شورای همکاری خلیج فارس و تأثیر آن بر امنیت جمهوری اسلامی ایران نگاشته شده است. در شرایط کنونی، فعالیت‌های ناتو در منطقه با منافع ملی ایران سازگاری ندارد و نگاه رایج در ایران به سیاست‌های ناتو به ع چکیده کامل

چکیده مقاله حاضر با هدف بررسی همکاری سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) و شورای همکاری خلیج فارس و تأثیر آن بر امنیت جمهوری اسلامی ایران نگاشته شده است. در شرایط کنونی، فعالیت‌های ناتو در منطقه با منافع ملی ایران سازگاری ندارد و نگاه رایج در ایران به سیاست‌های ناتو به عنوان سازمانی که تحت نفوذ کامل آمریکا قرار دارد رویکردی تقابلی است. حضور نظامی کلیه اعضای درجه اول ناتو در خلیج‌ فارس و دریای عمان و وجود پیمان‌های دفاعی متعدد آنها با همسایگان جنوبی ایران و با کشورهای مستقل مشترک‌المنافع در شمال ایران به ویژه روابط رو به گسترش ناتو با جمهوری آذربایجان، نمونه‌هایی از حضور نظامی آشکار و پنهان ناتو و اعضای درجه یک آن در امتداد مرزهای ایران می‌باشد. این امر می تواند به عنوان تهدیدی علیه امنیت جمهوری اسلامی ایران تلقی شود. حضور در پیمان‌های دفاعی و امنیتی منطقه را می توان به عنوان یکی از راهبردهای اصلی جمهوری اسلامی ایران در مواجهه با تهدیدات نوظهور و خنثی نمودن سیاست‌هایی که باعث به انزوا کشاندن و نادیده گرفتن ایران در مناسبات مختلف منطقه ارزیابی می‌شود، تلقی نمود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2424 - دیپلماسی عمومی و قدرت نرم
حسین رفیع ملیحه نیک روش

قدرت نرم به مثابه یکی از ارکان سیاست بین الملل در عصر حاضر، جایگاه رفیعی یافته است، به گونه ای که سیاستمداران برای دست یابی به آن تلاش زیادی دارند. علت این امر را می توان در کارآمدی و موفقیت قدرت نرم نسبت به اشکال کلاسیک قدرت(قدرت سخت و برهنه) جست و جو کرد. جمهوری اسلام چکیده کامل

قدرت نرم به مثابه یکی از ارکان سیاست بین الملل در عصر حاضر، جایگاه رفیعی یافته است، به گونه ای که سیاستمداران برای دست یابی به آن تلاش زیادی دارند. علت این امر را می توان در کارآمدی و موفقیت قدرت نرم نسبت به اشکال کلاسیک قدرت(قدرت سخت و برهنه) جست و جو کرد. جمهوری اسلامی ایران نیز همانند سایر واحدهای سیاسی، نیازمند بازشناسی، تقویت و کاربست قدرت نرم است تا به این وسیله توان قدرت ملی خویش را ارتقاء بخشد. یکی از کشورهایی که ایران در آن دارای منابع متنوع قدرت نرم است، عراق است. این پژوهش با بهره گیری از روش توصیفی-تحلیلی در صدد بوده است، نظر به زمینه های موجود و تقویت این زمینه ها پس از سقوط رژیم بعث، دیپلماسی عمومی را به مثابه یکی از ارکان قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران در عراق واکاوی کند. در این راستا، با عنایت به داده های نظری، منابع عمده قدرت نرم ایران در عراق و اثر بخشی آنها مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2425 - مقایسه گفتمان هسته‌ای در سیاست خارجی دولت نهم و دهم با گفتمان انقلاب اسلامی
اکبر اشرفی مهدی سلطانی گرد فرامرزی

چکیده این مقاله به بررسی گفتمان هسته‌ای در سیاست خارجی دولت محمود احمدی‌نژاد و مقایسه آن با گفتمان انقلاب اسلامی می‌پردازد. محقق با بهره‌گیری از نظریه تحلیل گفتمان لاکلا و موف به ارائه مفصل‌بندی گفتمان هسته‌ای دولت احمدی‌نژاد و نحوه هژمونیک شدن آن می‌پردازد، سپس نسبت آن چکیده کامل

چکیده این مقاله به بررسی گفتمان هسته‌ای در سیاست خارجی دولت محمود احمدی‌نژاد و مقایسه آن با گفتمان انقلاب اسلامی می‌پردازد. محقق با بهره‌گیری از نظریه تحلیل گفتمان لاکلا و موف به ارائه مفصل‌بندی گفتمان هسته‌ای دولت احمدی‌نژاد و نحوه هژمونیک شدن آن می‌پردازد، سپس نسبت آن را با گفتمان انقلاب اسلامی ﻣﺘﺄثر از مواضع آیت‌الله خامنه‌ای، رهبر انقلاب اسلامی بررسی می‌کند. در طول این سال‌ها، دولت اصول‌گرای احمدی‌نژاد، گفتمان هسته‌ای را با دال مرکزی حق مسلم ملت ایران و با دال‌های پیرامونی همچون فناوری بومی، مقاومت، پیشرفت اقتصادی، عدالت و استقلال مفصل‌بندی کرد. حاصل این گفتمان پیشرفت‌های سریع فناوری هسته‌ای در کشور و البته در کنار آن تحریم‌های گسترده بین‌المللی و یک جانبه بود. اگر چه فشار تحریم‌ها باعث شد تا گفتمان هسته‌ای جدیدی در کشور شکل گیرد، اما بدون شک گفتمان هسته‌ای دولت احمدی‌نژاد نقش ﻣﺆثری در پیشبرد سیاست‌های کلان نظام در دهه نود داشت. در حالی که برخی تحلیل‌گران و یا جریانات سیاسی تلاش کرده‌اند تا گفتمان هسته‌ای دولت احمدی‌نژاد را یک گفتمان مستقل از گفتمان انقلاب و در واقع یک گفتمان افراطی و غیرعقلانی معرفی کنند، یافته‌های این مقاله نشان می‌دهد گفتمان هسته‌ای دولت احمدی‌نژاد با گفتمان انقلاب اسلامی ﻣﺘﺄثر از مواضع رهبر انقلاب اسلامی و سیاست‌های کلان نظام همسو بوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2426 - بررسی همکاری های هسته ای ایران و روسیه با تاکید بر دو دولت سید محمد خاتمی و محمود احمدی نژاد
داوود هرمیداس باوند طاهره میرزائی

چکیده ایرانوروسیهسیاستخارجیمبتنیبرزنهارهاونویدهاییدرطولتاریخداشتهاند. اگربهدورهجدیدروابطایرانوروسیهنظریافکندهشود،اینروابطحولیکمحوراساسیوبنیادینشکلگرفتهاستتحتعنوان همکاریهایهستهای. همکاریهایهستهایایرانوروسیه،زمانیآغازشدکهتهرانباهدفجبرانخساراتناشیازجنگ 8 سالهباعراقبازساز چکیده کامل

چکیده ایرانوروسیهسیاستخارجیمبتنیبرزنهارهاونویدهاییدرطولتاریخداشتهاند. اگربهدورهجدیدروابطایرانوروسیهنظریافکندهشود،اینروابطحولیکمحوراساسیوبنیادینشکلگرفتهاستتحتعنوان همکاریهایهستهای. همکاریهایهستهایایرانوروسیه،زمانیآغازشدکهتهرانباهدفجبرانخساراتناشیازجنگ 8 سالهباعراقبازسازیکشوروتقویتبنیهاقتصادیوامنیتیخودرادرزمرهمهمتریناولویتهایخویشقرارداد. درژانویه 1995 مسکووتهرانقراردادیبهارزش 800 میلیوندلاربرایتکمیلنیروگاهاتمیبوشهرمنعقدنمودند. اززمانانعقادقراردادبوشهردولتواشنگتنبهطورمداومدرصددمتوقفساختنایننیروگاهآبسبک 100 مگاواتیبودهونگراناستکهاینتأسیساتبهایراندرتولیدجنگافزارهایاتمیکمککند. سوالاصلیدراینپژوهشایناستکهچهعواملودلایلیسببهمکاریهایایرانوروسیهدررابطهباپروژههستهایبوشهردردورانآقایخاتمیواحمدینژادگردیدند؟ فرضیهقابل طرح ایناستکههمکاریروسیهباایراندردورانخاتمیمبتنیبرمقاصدسیاسی- اقتصادیبوده در حالی کهدردورهاحمدینژادجنبهامنیتیونظامیبرجنبهاقتصادی- سیاسیاولویتیافته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2427 - روابط سینوسی ایران و انگلیس پس از انقلاب اسلامی
جهانبخش محبی نیا علیرضا امینی حسن صنعتی

پس از پیروزی انقلاب اسلامی، روابط ایران و انگلیس شاهد تنگناهای منحصر به ‌فردی بوده که دلیل عمده آن عدم پذیرش واقعیات جدید بعد از انقلاب توسط انگلیسی‌ها بوده است. در تحلیل این موضوع می توان به دیدگاه تقابلی این کشور در ارتباط با ایران اشاره نمود. از آنجایی که ظهور جمهوری چکیده کامل

پس از پیروزی انقلاب اسلامی، روابط ایران و انگلیس شاهد تنگناهای منحصر به ‌فردی بوده که دلیل عمده آن عدم پذیرش واقعیات جدید بعد از انقلاب توسط انگلیسی‌ها بوده است. در تحلیل این موضوع می توان به دیدگاه تقابلی این کشور در ارتباط با ایران اشاره نمود. از آنجایی که ظهور جمهوری اسلامی ایران در منطقه و سطح بین‌الملل مبتنی بر منافع بریتانیا نبود و ایران از ظرفیت تأثیرگذاری بر زیاده‌خواهی‌های انگلستان در منطقه برخوردار بوده است، این کشور همواره اهتمام خود را برای تضعیف کشورمان یا تشدید فشار بر ایران به کار بسته است و این رویه خصومت‌آمیز همچنان با شدت ادامه دارد. از مهم‌ترین موارد می‌توان به برنامه‌های دولت وقت انگلیس برای حمایت از عراق در جریان جنگ عراق علیه ایران، ماجرای سلمان رشدی، بیانیه اتحادیه اروپا و پیشگامی دولت های انگلیس و امریکا در اقدامات برضد ایران در شورای امنیت سازمان ملل متحد و سنگ اندازی در تحقق حقوق مشروع و قانونی ملت ایران نسبت به دستیابی فن آوری صلح آمیز هسته ای اشاره نمود. در این مقاله سعی شده تا به بررسی افت و خیز روابط ایران و انگلستان بعد از پیروزی انقلاب اسلامی پرداخته شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2428 - گفتمان هویتی از منظر سازه انگاری در گفتگوهای هسته ای ایران و نظام بین‌الملل
سید علی مرتضویان لنا عبدالخانی مصطفی حطه

در حال حاضر چندین عامل، تعارض بین جمهوری اسلامی ایران و نظام بین‌الملل را شکل می‌دهند. در این بین، مهم‌ترین عامل مؤثر در تعارض‌های بین این دو، فعالیت هسته ای ایران است. از آنجایی که وجود برنامه هسته ای ایران، تمام سطوح اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی جامعه ایران را تحت چکیده کامل

در حال حاضر چندین عامل، تعارض بین جمهوری اسلامی ایران و نظام بین‌الملل را شکل می‌دهند. در این بین، مهم‌ترین عامل مؤثر در تعارض‌های بین این دو، فعالیت هسته ای ایران است. از آنجایی که وجود برنامه هسته ای ایران، تمام سطوح اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی جامعه ایران را تحت‌الشعاع قرار داده است، پرداختن به این موضوع و انتخاب آن قابل توجه است. در این مقاله، هدف ارائه یک راه حل بین الاذهانی است که تعارض موجود بین ایران و نظام بین‌الملل را به تعامل تبدیل نماید. مولفین سعی نموده تا بر پایه تئوری سازه انگاری به ویژه مفهوم هویت، عنصر سازنده منافع و شکل دهنده به روابط کشورها و با یک نگاه ارزشی هنجاری، موضوع را مورد بحث و تحلیل قرار دهند. عدم موفقیت گفتگوهای هسته ای ایران و نظام بین‌الملل نتیجه تأثیر تعداد زیادی متغیر است، لکن درک متغیر اساسی عدم موفقیت را می‌توان ذهنیت از پیش شکل گرفته خود از دیگری و هویت غیر سیال دانست که اقدام در جهت حل این معضل در هر نشست را با چالش مواجه کرده است. با ارائه یک بیان جامع از ارزش‌ها و هنجارهای ناظر بر فعالیت هسته ای جمهوری اسلامی ایران می‌توان، تعارض را به تعامل تبدیل نمود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2429 - تبیین جهت‌گیری های سیاست خارجی روسیه در قبال پرونده هسته ای ایران از منظر ژئوپلیتیک انتقادی
حامد شهبازی اردشیر سنایی

PRB-2302-2427(R2)

بررسی سیاست‌خارجی روسیه پس از مطرح شدن پرونده هسته‌ای ایران در سال 2002 که در ابتدا با هرگونه شدت عمل و اعمال تحریم‌ها علیه ایران مخالفت کرده بود و سپس در سال 2006 با تغییر رویکرد سیاست‌خارجی اش با ارجاع پرونده هسته‌ای ایران به شورای امنیت سازمان ملل موافقت کرد هدف مقال چکیده کامل

بررسی سیاست‌خارجی روسیه پس از مطرح شدن پرونده هسته‌ای ایران در سال 2002 که در ابتدا با هرگونه شدت عمل و اعمال تحریم‌ها علیه ایران مخالفت کرده بود و سپس در سال 2006 با تغییر رویکرد سیاست‌خارجی اش با ارجاع پرونده هسته‌ای ایران به شورای امنیت سازمان ملل موافقت کرد هدف مقاله حاضر است. این پژوهش ارائه‌گر پاسخ به این پرسش است که از منظر ژئوپلیتیک انتقادی، جهت‌گیری‌های روسیه در قبال پرونده هسته‌ای ایران به عنوان عضو دائم شورای امنیت، امضا کننده برجام و البته میانجی چگونه قابل تبیین است؟ فرضیه مقاله جهت‌گیری‌های سیاست‌خارجی روسیه در قبال تهران را با محوریت چند جهت‌گرایی، فرصت‌طلبی و عمل‌گرایی تبیین می‌کند. یافته‌های مقاله ضمن به رسمیت شناختن ملاحظات ژئوپولیتیک و اقتصادی در مبانی سیاست‌خارجی روسیه، به این نتیجه‌گیری منجر می‌شود که این رویکردها به دلیل مبانی مادی‌گرایانه، دارای محدودیت‌هایی هستند. ژئوپلتیک عملی به عنوان یکی از چهار حوزه پژوهشی ژئوپلتیک انتقادی ارائه‌گر پاسخی به چرایی سیاست‌خارجی عمل‌گرایانه و چندجهت‌&lrm;گرایانه روسیه خواهد بود. روسیه با نقش میانجی ضمن آنکه تلاش کرده ایران را در مدار ارتباطی خود نگهدارد از پرونده هسته‌ای هم در تنظیم روابطش با غرب بهره می‌گیرد. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی و شیوه گردآوری داده‌ها کتابخانه‌ای است. در این راستا از کتاب‌ها، مقاله‌ها، اسناد، منابع اینترنتی و اظهارنظرهای کارشناسان و مقام‌های مربوطه برای گردآوری داده‌ها استفاده شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2430 - نقش اتاق های فکر در تصمیم سازی سیاست خارجی آمریکا در قبال پرونده هسته ای ایران
سید جواد امام جمعه زاده مجتبی بابایی

سیاست خارجی آمریکا در واقع برآیند چانه زنی مکرر میان نخبگان در اتاق‌های فکر و موسسات پژوهشی فعال در این کشور است. پرونده هسته‌ای ایران به عنوان یکی از مهم‌ترین مسائل امنیت بین‌الملل در سال های اخیر، یکی از مهم‌ترین موضوعات مورد بررسی و تحقیق در اتاق‌های فکر و موسسات مخت چکیده کامل

سیاست خارجی آمریکا در واقع برآیند چانه زنی مکرر میان نخبگان در اتاق‌های فکر و موسسات پژوهشی فعال در این کشور است. پرونده هسته‌ای ایران به عنوان یکی از مهم‌ترین مسائل امنیت بین‌الملل در سال های اخیر، یکی از مهم‌ترین موضوعات مورد بررسی و تحقیق در اتاق‌های فکر و موسسات مختلف پژوهشی آمریکا بوده است. مطالعه پروژه‌های مختلف تحقیقاتی، گزارش‌های سالانه، گزارش‌های رسمی منتشر شده و مصاحبه‌های تحلیلگران این اتاق‌ها و موسسات ما را به چهار رویکرد کلی حاکم بر اتاق‌های فکر و موسسات پژوهشی آمریکا در مواجهه با پرونده هسته‌ای ایران رهنمون می‌کند. رویکرد اول مبتنی بر برخورد نرم و مبتنی بر عدم خشونت در مواجهه با ایران است. رویکرد دوم، فشار از داخل را به عنوان راهکار کلی مورد ملاحظه قرار داده است. رویکرد سوم بر تحریم‌های درازمدت به عنوان عامل جدی در کنترل برنامه هسته‌ای ایران نظر دارد و در نهایت رویکرد چهارم بر اقدام نظامی محدود برای نابود کردن تاسیسات هسته‌ای ایران تاکید می‌کند. مقابله با تهدیدات ناشی از این اتاق‌های فکر و موسسات پژوهشی با درک استراتژی‌هایی که این اتاق‌ها و موسسات به دولت آمریکا پیشنهاد می‌کنند، محقق می‌شود و با درک این استراتژی‌ها تعریف پاداستراتژی مناسب برای مقابله با آنها عملی خواهد بود و شناخت این اتاق‌ها و موسسات پژوهشی و درک جایگاه آنها در روند تصمیم‌سازی و تصمیم‌گیری سیاست خارجی آمریکا در قبال پرونده هسته ای ایران، نخبگان ایران را در جهت مقابله با تهدید‌هایی که از سوی آمریکا متوجه ایران است، یاری می‌کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2431 - تأثیر جهانی‌شدن اقتصاد بر جایگاه ژئواکونومیک ایران در منطقه آسیای جنوب غربی
گارینه کشیشیان سیامک سیار

جهانی‌شدن بارزترین وجه تمایز جهان دیروز و جهان امروز است. جهانی‌شدن اقتصاد که یکی از ابعاد جهانی‌شدن است، می ‌تواند در گسترش فناوری و انتقال آن به کشورهای درحال توسعه و نقل‌و‌انتقال سریع سرمایه و منابع مالی نقش مؤثری ایجاد کند. تلاش شرکت‌های فراملیتی برای توسعه و یکپارچ چکیده کامل

جهانی‌شدن بارزترین وجه تمایز جهان دیروز و جهان امروز است. جهانی‌شدن اقتصاد که یکی از ابعاد جهانی‌شدن است، می ‌تواند در گسترش فناوری و انتقال آن به کشورهای درحال توسعه و نقل‌و‌انتقال سریع سرمایه و منابع مالی نقش مؤثری ایجاد کند. تلاش شرکت‌های فراملیتی برای توسعه و یکپارچگی بازارهای خود و گسترش مبادلات تجاری در راستای گسترش و تعمیق وابستگی‌ های متقابل بین کشورهای منطقه و اقتصاد ملی آنان می ‌تواند با برداشتن بسیاری از موانع تجاری موجود در جهت مقررات‌ زدایی و ایجاد اقتصادی باز از نتایج جهانی‌شدن اقتصاد باشد. موقعیت ژئواکونومیک ایران در منطقه جنوب غربی آسیا به‌عنوان تولید‌کننده انرژی، بازیگر تسهیل ‌گر توزیع و یا یکی از حلقه ‌های مکمل این نظام اقتصادی می‌ تواند زمینه را برای سرمایه‌گذاری هرچه بیشتر در منطقه آماده کند. در این راستا با فراهم‌ساختن زیرساخت‌های اقتصادی، افزایش هر چه بیشتر ظرفیت‌های تولید و رشد و پیشرفت صنایع نفت و صنایع وابسته به آن را فراهم می‌کند. عواملی چون مشارکت در توزیع و گسترش فناوری و انتقال ذخایر، توسعه، تولید و افزایش ظرفیت تولید ناخالص ملی و رشد شاخصه‌های توسعه می‌تواند اقتصاد کشور را در سایه جهانی‌شدن به‌سوی اقتصادی پویا پیش ببرد. در این مقاله تأثیر جهانی‌شدن اقتصاد در منطقه جنوب غربی آسیا بر جایگاه ژئواکونومیک ایران، با روش همگرایی مورد بررسی قرار گرفته است. روش جمع‌آوری اطلاعات توصیفی – تحلیلی است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2432 - بررسی رابطه جمهوری اسلامی ایران و ایالات متحده آمریکا در پرتو فرهنگ راهبردی
سهیل گودرزی احمد سلطانی نژاد مصطفی زهرانی محسن اسلامی

چکیده تشریح الگوهای حاکم بر رابطه میان جمهوری اسلامی ایران و ایالات متحده آمریکا طی سال‌های پس از پیروزی انقلاب اسلامی و حتی تبیین چرایی بروز وضعیت کنونی میان دو کشور از رهگذر رهیافت‌های متعارف سیاست خارجی و سیاست بین‌الملل به پژوهش‌هایی ناکارآمد و ناکافی می‌انجامد. تشر چکیده کامل

چکیده تشریح الگوهای حاکم بر رابطه میان جمهوری اسلامی ایران و ایالات متحده آمریکا طی سال‌های پس از پیروزی انقلاب اسلامی و حتی تبیین چرایی بروز وضعیت کنونی میان دو کشور از رهگذر رهیافت‌های متعارف سیاست خارجی و سیاست بین‌الملل به پژوهش‌هایی ناکارآمد و ناکافی می‌انجامد. تشریح واقعیت‌های تاریخی برای تبیین این وضعیت و یا استفاده از تحلیل‌های مبتنی بر نگرش‌های واقع‌گرایانه، اگرچه برای شناخت وضعیت کلی نه جنگ نه صلح کنونی مفید هستند، اما گویای چرایی تداوم وضعیت و فراتر از آن عدم ادامه و تسری همکاری‌های مقطعی نیز نیستند. تحلیل این مناقشه و خصومت دامنه‌دار میان ایران و آمریکا از یک‌سو مستلزم توجه به ساختارهای مادی قدرت و تضاد ژئوپلتیک میان دو کشور بوده و از سوی دیگر لاجرم می‌باید بر بنیان‌های شناختی و غیرمادی کنش هر یک از دو دولت مذکور متمرکز شود. به‌نظر می‌رسد چهارچوب فرهنگ راهبردی به‌عنوان الگویی که در عین توجه به کنش عینی و قابل محاسبه می‌تواند الگویی کارآمد برای مطالعه ابعاد و علل مناقشه میان ایران و آمریکا باشد. بر این اساس مقاله پیش‌ رو با عنایت به وجوه پر رنگ امنیتی مناقشه مذکور بر آن است که از رهگذر مطالعه مقایسه‌ای عناصر و مؤلفه‌های فرهنگ راهبردی دو کشور، تصویری دقیق‌تر از مناقشه ایران و آمریکا به دست دهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2433 - خروج آمریکا از برجام و تلاطم در اقتصاد ایران
امیر ساجدی سیناز ساجدی

DOR:20.1001.1.24234974.1398.12.46.4.7

بسیاری از افراد و شرکت ها، تصمیمات اقتصادی خود را بر مبنای تحولات و تغییرات سیاسی اتخاذ می‌کنند. در این مقاله سعی گردیده تا به بررسی یک رویداد سیاسی مهم یعنی خروج آمریکا از برجام و تاثیر آن بر بازار سرمایه ایران پرداخته شود. با خروج آمریکا از برجام و تهدیدهای آمریکا مبن چکیده کامل

بسیاری از افراد و شرکت ها، تصمیمات اقتصادی خود را بر مبنای تحولات و تغییرات سیاسی اتخاذ می‌کنند. در این مقاله سعی گردیده تا به بررسی یک رویداد سیاسی مهم یعنی خروج آمریکا از برجام و تاثیر آن بر بازار سرمایه ایران پرداخته شود. با خروج آمریکا از برجام و تهدیدهای آمریکا مبنی بر از سرگیری تحریم‌ها، اقتصاد ایران دچار نابسامانی و تغییر و تحول‌های شدیدی شده است که این مسئله به وضوح در روزهای قبل و بعد از زمان ازسرگیری تحریم ها در بازارهای مالی ایران مشاهده می‌شود. ما در این پژوهش برآنیم تا تغییرات ناشی از خروج آمریکا از برجام و تاثیرگذاری آن بر اقتصاد وابسته نفتی و بازارهای مالی ایران را بررسی نموده و با استفاده از روش های گارچ چند متغیره سرایت و شدت تلاطم در اقتصاد ایران بخصوص بازارهای مالی ایران را تجزیه و تحلیل نمایم. در این راستا از مدل گارچ چند متغیره (DCC) و رویکرد تجزیه واریانس برای بررسی اثر این رویدادها بر شاخص‌ بورس تهران استفاده می شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2434 - هویت ملی و سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران
ابوالقاسم طاهری حسین کریمی فرد

چکیده این مقاله سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران را بر اساس عناصر هویت ملی بررسی می کند. هویت ملی ایران یک موضوع شناختی مبتنی بر فهم مشترک از ایران و کشورهای دیگر می باشد. هویت ملی جمهوری اسلامی ایران، تصور این کشور از خویش بر اساس برداشت و تصویر سایر کشورها از آن است. ف چکیده کامل

چکیده این مقاله سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران را بر اساس عناصر هویت ملی بررسی می کند. هویت ملی ایران یک موضوع شناختی مبتنی بر فهم مشترک از ایران و کشورهای دیگر می باشد. هویت ملی جمهوری اسلامی ایران، تصور این کشور از خویش بر اساس برداشت و تصویر سایر کشورها از آن است. فرضیه این مقاله بدین ترتیب است که سیاستگزاری، جهت گیری و شیوه رفتاری سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران متاثر از انگاره های هویت ملی بوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2435 - سازمان جهانی گمرک با رویکرد بررسی موانع پیش روی گمرک جمهوری اسلامی ایران در این سازمان
علی طباطبایی عباس ثابتی

چکیده سازمان جهانی گمرک در سال 1947، در ابتدا با تأسیس کمیته گمرکی حاصل از موافقت نامه عمومی تعرفه و تجارت (گات) شروع به کار و در سال 1952 به نام شورای گمرکی و در نهایت در سال 1994 به نام سازمان جهانی گمرک به یک نهاد بین المللی و جهانی تبدیل شد. این سازمان در حال حاضر 1 چکیده کامل

چکیده سازمان جهانی گمرک در سال 1947، در ابتدا با تأسیس کمیته گمرکی حاصل از موافقت نامه عمومی تعرفه و تجارت (گات) شروع به کار و در سال 1952 به نام شورای گمرکی و در نهایت در سال 1994 به نام سازمان جهانی گمرک به یک نهاد بین المللی و جهانی تبدیل شد. این سازمان در حال حاضر 162 عضو دارد و تنها مرجع ذیصلاح مسائل و امور گمرکی در جهان است. ایران در سال 1373 عضو رسمی این سازمان گردید که همواره با توجه به چالش های موجود در بخش های سیاسی و اقتصادی که منبعث از زیر ساخت های این بخش ها می باشد، در راه رسیدن به منافع و مزایای این سازمان نتوانسته بهره کافی را ببرد. با توجه به از بین رفتن مرزهای فیزیکی، تأثیر سازمان های بین المللی در کسب منافع ملی کشورها و همچنین نقش تجارت جهانی در اقتصاد ملی کشورها مشهود می باشد. باعنایت به مزایای جغرافیایی و منطقه ای ایران، لزوم حضور فعال گمرک ایران در سازمان های همکاری تجاری بین المللی و منطقه ای و برخورداری از علم و تکنولوژی روز دنیا در جهت حفظ منافع کشور نمود بیشتری پیدا نموده و نقش گمرک حساس تر و اساسی تر می شود، لذا بازسازی و مکانیزه کردن گمرکات و ایجاد تجارت الکترونیک و ایجاد روش تک پنجره ای نمودن تشریفات گمرکی می تواند باعث جلوگیری از فرصت سوزی و ایجاد مکان امن رقابت بازارهای تجاری، جهت جذب سرمایه گذاریهای خارجی در منطقه شود. در این تحقیق سعی شده است گوشه ای از چالش های پیش روی ایران در این سازمان در بخش های سیاسی و اقتصادی و موانع قانونی موجود بازگو شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2436 - چشم‌انداز پسابرجام روابط گازی ایران و روسیه در الگوی مشارکت راهبردی
سید حسن میرفخرایی امید رحیمی آرش سفیدی کاسین

چکیده گاز طبیعی در سال‌های اخیر به کالایی راهبردی در بازار انرژی تبدیل شده و در حال بازیابی روزافزون جایگاه خود در این مجال می‌باشد. از این رو جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه به دلیل برخورداری از این موهبت الهی، جایگاهی ویژه‌ در این عرصه یافته‌اند. ایران، تاکنون نت چکیده کامل

چکیده گاز طبیعی در سال‌های اخیر به کالایی راهبردی در بازار انرژی تبدیل شده و در حال بازیابی روزافزون جایگاه خود در این مجال می‌باشد. از این رو جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه به دلیل برخورداری از این موهبت الهی، جایگاهی ویژه‌ در این عرصه یافته‌اند. ایران، تاکنون نتوانسته آنطور که مورد انتظار است از این کالای راهبردی در عرصه‌های جهانی بهره ببرد و استفاده از آن تنها به حوزه‌های داخلی محدود بوده است، لکن با امضای برنامه جامع اقدام مشترک(برجام)، دریچه‌های نوینی برای توسعه صنایع و صادرات گاز، پیش‌روی خود قرار داده است. در کنار غرب، یکی از بازیگران مهم این عرصه، فدراسیون روسیه می‌باشد. از این رو این سوال پیش می‌آید که چه چشم‌اندازی در روابط گازی پسابرجام ایران - روسیه وجود داشته و در این راستا چه بایسته‌های سیاست‌گزارانه‌ای پیش‌روی کشورمان قرار دارد؟ در پاسخ می‌توان اینگونه اظهار داشت که با درنظر گرفتن افزایش ظرفیت صادرات گاز ناشی از فرصت‌های پسابرجام، دو کشور فضایی توﺃمان رقابت‌وار و همکاری‌جویانه خواهند داشت که در این میان چیرگی وجهه رقابت یا همکاری به ملاحظات سیاسی و امنیتی دو کشور در سطوح گوناگون بستگی دارد. در حال حاضر تحولات سوریه و اوکراین بستر مناسبی برای همکاری دو کشور فراهم آورده است؛ از این رو روابط فی‌مابین به سمت الگوی مشارکت راهبردی رهنمون شده و به ‌منظور حفظ و ارتقاء آن، سیاستگزاران این عرصه می‌بایست ملزوماتی را در سند چشم‌انداز سیاست‌های گازی‌ برای آینده رعایت نمایند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2437 - سیاست نگاه به شرق: فرصت ها و تهدیدها در پیشبرد سیاست خارجی ایران
مصطفی امینی غفوری حاکم قاسمی

PRB-2211-2404(R1)

برآمدن شرق آسیا در قامت قدرت جهانی و توسعه شگرف این منطقه در قرن بیست و یکم، یکی از مهم‌ترین اتفاق‌ها در عصر جهانی‌شدن به شمار می‌رود؛ از این‌ رو، امروزه بیش‌ از پیش شرق آسیا و شیوه حرکت این منطقه به سمت توسعه و پیشرفت مورد توجه جهانیان قرارگرفته و حجم انبوهی از تعاملات چکیده کامل

برآمدن شرق آسیا در قامت قدرت جهانی و توسعه شگرف این منطقه در قرن بیست و یکم، یکی از مهم‌ترین اتفاق‌ها در عصر جهانی‌شدن به شمار می‌رود؛ از این‌ رو، امروزه بیش‌ از پیش شرق آسیا و شیوه حرکت این منطقه به سمت توسعه و پیشرفت مورد توجه جهانیان قرارگرفته و حجم انبوهی از تعاملات بین‌المللی در عرصه جهانی را به خود اختصاص داده است. در این میان، ایران نیز به ‌عنوان کشوری در حال‌ توسعه، با تاکید بر موقعیت ژئوپلیتیک و ژئواکونومیکی خود به دنبال بهره‌وری از ظرفیت‌های شرق آسیا، حرکت در مسیر توسعه و پیشرفت را در اولویت اهداف کلان کشور و سیاست‌خارجی خود قرارداده است. این مقاله با روش توصیفی – تحلیلی، با تبیین ظرفیت‌های بین‌المللی شرق آسیا و اهمیت جایگاه این منطقه در نظام بین‌الملل با طرح این سؤال که: فرصت‌ها و تهدیدهای شرق آسیا در پیشبرد سیاست‌خارجی ایران در این منطقه کدامند؟ به بررسی این موضوع می‌پردازد. یافته‌ها حاکی از آن است که موقعیت ممتاز جغرافیایی ایران درزمینه انرژی‌های فسیلی و کریدور بین‌المللی در کنار نیاز روزافزون کشورهای منطقه شرق آسیا به انرژی به ‌عنوان موتور محرکه رشد و توسعه فرصت‌های فراوانی پیش روی سیاست‌خارجی ایران در شرق آسیا به وجود آورده است؛ اما ایران برای پیگیری سیاست‌خارجی خود در شرق آسیا با موانعی در سه سطح داخلی، منطقه‌ای و بین‌المللی روبه‌رو است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2438 - فراز و فرود روابط ایران و روسیه ٢٠١٦-١٩٩٠
الهه کولایی عفیفه عابدی

چکیده هرچند اکنون برداشت عمومی از روابط روسیه با ایران، روابطی بسیار همگرا و گرم است، اما واقعیت‌های تاریخی در مورد روابط مسکو و تهران، نشان‌دهنده رابطه‌ای پیچیده همراه با فراز و فرود بسیار و وابسته به عوامل و ﻣﺆلفه‌های گوناگون دوجانبه، منطقه‌ای و بین‌المللی است. این را چکیده کامل

چکیده هرچند اکنون برداشت عمومی از روابط روسیه با ایران، روابطی بسیار همگرا و گرم است، اما واقعیت‌های تاریخی در مورد روابط مسکو و تهران، نشان‌دهنده رابطه‌ای پیچیده همراه با فراز و فرود بسیار و وابسته به عوامل و ﻣﺆلفه‌های گوناگون دوجانبه، منطقه‌ای و بین‌المللی است. این رابطه میراث‌دار رخدادهای دشمنی‌آلود ایران و روسیه از اوایل قرن 19 است که همچنان سایه تردید و بدبینی آن بر این رابطه گسترده مانده است. تصرف خاک ایران توسط امپراتوری روسیه در اوایل قرن 19، مداخله ویرانگر روسیه تزاری در انقلاب مشروطه ایران در اوایل قرن 20، حمایت اتحاد شوروی از جریان‌های تجزیه طلب در شمال و شمال غربی ایران، تخلیه نکردن خاک ایران در پایان جنگ جهانی دوم از سوی نیروهای نظامی اتحاد شوروی، حمایت اتحاد شوروی از حزب توده ایران، حمله اتحاد شوروی به افغانستان و اشغال این کشور مسلمان‌نشین در همسایگی شرقی ایران (1979-1989)، حمایت ﻣﺆثر اتحاد شوروی از عراق در طول جنگ ایران و عراق از سال 1980 تا سال 1988 از جمله اقدام‌ها و رفتار‌های خصمانه روسیه است که با وجود اراده ایران برای داشتن روابط نزدیک با روسیه در شرایط جدید، همچنان بر روابط دو کشور سایه انداخته است. هر چند به دلایل گوناگون که در ادامه خواهد آمد، ایران با ﺗﺄکید بر حق حاکمیت، منافع خود در سطوح گوناگون از مسیر رابطه با روسیه پیگیری می‌کند، اما این میراث تاریخی سبب شده همچنان نگاه بدبینانه همراه با بی‌اعتمادی به مسکو و روابط با این کشور، در مطبوعات و مردم ایران وجود داشته باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2439 - راهبرد عربستان سعودی و جمهوری اسلامی ایران در قبال بحران یمن
سید علی نجات سیده راضیه موسوی محمدرضا صارمی

چکیده روابط عربستان سعودی و جمهوری اسلامی ایران که سال‌های گذشته به سردی گراییده بود با حمله نظامی عربستان به یمن و متهم‌کردن ایران به حمایت‌های نظامی و سیاسی از جنبش انصار الله، رویه‌ای تقابلی به‌خود گرفت. هدف این مقاله، تبیین راهبرد جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعو چکیده کامل

چکیده روابط عربستان سعودی و جمهوری اسلامی ایران که سال‌های گذشته به سردی گراییده بود با حمله نظامی عربستان به یمن و متهم‌کردن ایران به حمایت‌های نظامی و سیاسی از جنبش انصار الله، رویه‌ای تقابلی به‌خود گرفت. هدف این مقاله، تبیین راهبرد جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی در قبال بحران یمن است. نویسنده با بهره‌گیری از روش توصیفی - تحلیلی و با رویکرد مقایسه‌ای، به‌دنبال پاسخ به این پرسش اساسی است که عربستان سعودی و جمهوری اسلامی ایران چه راهبردی را در قبال بحران یمن به‌کارگرفته‌اند؟ در پاسخ به این پرسش، عربستان سعودی تلاش کرده است تا با تشکیل ائتلاف و تهاجم نظامی به یمن، جنبش انصار الله را از قدرت سیاسی حذف کند و با چینش جریان‌های هم‌سو در ساختار قدرت از نفوذ ایران در دولت جدید یمن جلوگیری کند. جمهوری اسلامی ایران نیز با حمایت و پشتیبانی معنوی و سیاسی از جنبش انصار الله و انقلابیون یمن تلاش کرده است تا موازنه قدرت منطقه‌ای را به‌نفع خویش تغییر دهد. همچنین یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که رقابت و تعارض منافع میان عربستان و ایران در بحران یمن، بازی با حاصل جمع جبری صفر را ایجاد کرده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2440 - جایگاه برنامه هسته‌ای ایران در دکترین امنیتی رژیم صهیونیستی
حمید نیکو مرتضی سویلمی

ﻣﺴﺄله ایران و رژیم صهیونیستی در چهارچوب بازی حاصل جمع صفر قابل تبیین است. به این معنا که وجود این رژیم برای ج. ا. ایران غیر قابل تحمل است و از طرف دیگر رژیم صهیونیستی، ج. ا. ایران را به دلیل بهره‌مندی از قدرت موشکی و برنامه هسته‌ای و نفوذ چشمگیر در جهان اسلام، تهدیدی وج چکیده کامل

ﻣﺴﺄله ایران و رژیم صهیونیستی در چهارچوب بازی حاصل جمع صفر قابل تبیین است. به این معنا که وجود این رژیم برای ج. ا. ایران غیر قابل تحمل است و از طرف دیگر رژیم صهیونیستی، ج. ا. ایران را به دلیل بهره‌مندی از قدرت موشکی و برنامه هسته‌ای و نفوذ چشمگیر در جهان اسلام، تهدیدی وجودی برای خود می‌داند. به همین دلیل، در سطوح مختلف علیه منافع منطقه‌ای و بین‌المللی ج. ا. ایران اقدام کرده است. در این مسیر، این رژیم از پتانسیل‌ها و ظرفیت‌های راهبردی غرب از جمله امریکا بهره لازم را می‌برد. در این راستا، ایجاد فشار برای جلوگیری از پیشرفت برنامه‌ هسته‌ای ایران راهبرد امنیتی این رژیم به شمار می‌رود. از سوی دیگر، پس از توافق هسته ای برجام، این نوید داده می شد که تحریم های نفتی و مالی ایران در ازای محدودیت هایی بر غنی سازی هسته ای از بین خواهد رفت. این توافق همچنین نشانگر تثبیت ایران به مثابه قدرت هژمون منطقه مطرح می گردد؛ مسئله ای که به نظر می رسید آمریکا آن را پذیرفته بود. اما بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل، ایران مجهز به سلاح هسته ای را بدترین پیامد ممکن در وضعیت حاضر دانست و به همین ترتیب دولت های عرب حاشیه خلیج فارس احساس کردند که از توافق کنار گذاشته شده اند. این مقاله به بررسی جایگاه برنامه هسته‌ای ایران در دکترین امنیتی رژیم صهیونیستی می پردازد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2441 - ایران و ترکیه در مجموعه امنیتی آسیای مرکزی
الهه کولایی پیمان کاویانی فر

DOR:20.1001.1.24234974.1398.12.45.6.7

چکیده در بیست و پنج سال گذشته ثبات در محیط امنیتی آسیای مرکزی، همواره با پیچیدگی‌ها و چالش‌های فزاینده‌ای رو‌به‌رو بوده است. گرایش‌های ملی‌گرایانه با شدت و ضعف در جمهوری‌های آسیای مرکزی تجربه شده‌اند. در کنار این گرایش‌ها، پیدایش چالش‌های داخلی، دشواری‌های دوران استقلال چکیده کامل

چکیده در بیست و پنج سال گذشته ثبات در محیط امنیتی آسیای مرکزی، همواره با پیچیدگی‌ها و چالش‌های فزاینده‌ای رو‌به‌رو بوده است. گرایش‌های ملی‌گرایانه با شدت و ضعف در جمهوری‌های آسیای مرکزی تجربه شده‌اند. در کنار این گرایش‌ها، پیدایش چالش‌های داخلی، دشواری‌های دوران استقلال، ضعف در دولت‌سازی و ملت‌سازی، سرریز مسایل پیرامونی، خلا ژئوپلیتیکی و سرانجام ورود قدرت‌های خارجی به‌ویژه پس از یازده سپتامبر، محیط امنیتی را در آسیای مرکزی با پیچیدگی‌های فزاینده‌ای روبه‌رو کرده است. در چنین بستری از همکاری‌ها و رقابت‌ها، مداخله‌ی بازیگران خارج از منطقه از مولفه‌های تاثیرگذار در محیط امنیتی این منطقه است که می‌توانند نقشی مثبت یا منفی در ثبات منطقه داشته باشند. با توجه به این مساله، نوشتار پس از تحلیل مجموعه امنیتی آسیای مرکزی در چارچوب موازین و مولفه‌های مکتب کپنهاگ، در پی پاسخ به این سوال است که چه فرصت‌هایی برای نقش‌آفرینی ایران و ترکیه در مجموعه امنیتی آسیای مرکزی وجود دارد؟. برای پاسخ به این سوال محیط امنیتی آسیای مرکزی و نگرانی‌های کشورها با استفاده از الگوی تحلیلی مجموعه امنیتی بررسی شده و سپس با واکاوی علایق نظامی-امنیتی، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی ایران و ترکیه، نتایج پژوهش در قالب فرصت‌های نقش‌آفرینی دو کشور در این محیط امنیتی استخراج و ارائه خواهد شد. پیشنهادهایی نیز با هدف بهره‌گیری ایران از فرصت‌ها در این منطقه ارائه شده است. روش پژوهش توصیفی-تحلیلی است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2442 - اتحادیه اقتصادی اوراسیا و الزامات ژئواکونومیک آن برای ایران
سیدحسن میرفخرایی

منطق رقابت‌های راهبردی پس از جنگ سرد جز در مناطق ویژه‌‌ای از جهان، دیگر از ماهیت نظامی پیروی نمی‌کند. رقابت‌های ژئوپلیتیک با افول جایگاه تقابلات نظامی، ماهیتی اقتصادی ـ تجاری به‌خود گرفته‌اند. اتحادیه اقتصادی اوراسیا با گذراندن چندساله فرایندی که در اروپا چندین دهه به ط چکیده کامل

منطق رقابت‌های راهبردی پس از جنگ سرد جز در مناطق ویژه‌‌ای از جهان، دیگر از ماهیت نظامی پیروی نمی‌کند. رقابت‌های ژئوپلیتیک با افول جایگاه تقابلات نظامی، ماهیتی اقتصادی ـ تجاری به‌خود گرفته‌اند. اتحادیه اقتصادی اوراسیا با گذراندن چندساله فرایندی که در اروپا چندین دهه به طول انجامید، ابزاری اقتصادی در خدمت اهداف رقابت‌های ژئوپلیتیک مهیا کرده است. منطق تعارض بر فراز کنش‌های اقتصادی این اتحادیه سیطره دارد و اهداف تجاری اعضای این اتحادیه را در تقابل با اتحادیه‌های دیگر و سایر واحدهای سیاسی پیگیری می‌کند. این پژوهش تلاش می‌کند تا جایگاه رقابت‌های ایران در پهنه منطقه اوراسیا را با گزاره‌های اقتصادی بیان کند. بنابر نظریه ژئواکونومی، پس از تشکیل اتحادیه اقتصادی اوراسیا ایران الزامات اقتصادی جدیدی پیش روی دارد که بدون توجه به آن‌ها توان رقابت‌های ژئوپلیتیک خود را در ماهیت نوین اقتصادی از دست خواهد داد. پرسش اصلی این پژوهش این است که الزامات ژئواکونومیک ایران پس از تشکیل اتحادیه اقتصادی اوراسیا چیست؟ پاسخ این پرسش را با تعیین جهت‌گیری‌های اقتصادی و تجاری ایران به‌شکلی که منافع کشور بیشینه شود ارائه می‌کنیم و به ذکر ابزارهای ژئواکونومیک ایران در اوراسیا می‌پردازیم‌. فرضیه پژوهش بر این اصل استوار است که تشکیل اتحادیه اقتصادی اوراسیا یک جهت‌گیری ژئوپلیتیک در چارچوب رقابت‌های اقتصادی است و برای ایران نیز در منطقه مجموعه‌ای از الزامات ژئواکونومیک به‌همراه دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2443 - جمهوری اسلامی و آسیای مرکزی: امکان سنجی همسویی در سیاست خارجی با تاکید بر کشور تاجیکستان
فرشته نصراللهی حبیب اله ابوالحسن شیرازی

همراه با فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و ظهور جمهوری های تازه استقلال یافته عمدتا بی ثبات و با ایجاد کانون بحران درمنطقه آسیای مرکزی، فرصت ها و چالش هایی برای جمهوری اسلامی ایران به عنوان کشوری هم مرز با این منطقه به وجود آمد. سوال اصلی در این مقاله چنین مطرح می شود که چکیده کامل

همراه با فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و ظهور جمهوری های تازه استقلال یافته عمدتا بی ثبات و با ایجاد کانون بحران درمنطقه آسیای مرکزی، فرصت ها و چالش هایی برای جمهوری اسلامی ایران به عنوان کشوری هم مرز با این منطقه به وجود آمد. سوال اصلی در این مقاله چنین مطرح می شود که ساختارهای تاثیرگذار بر تصمیم گیری های سیاست خارجی ایران در منطقه آسیای مرکزی به ویژه تاجیکستان کدامند؟ در پاسخ به سوال مذکور، فرضیه را می توان بر اساس شاخص هایی همچون سیاسی- امنیتی، فرهنگی و اقتصادی که شاکله سیاست خارجی ایران در قبال کشورهای آسیای مرکزی از جمله تاجیکستان را تشکیل داده است، مطرح نمود به طوری که به نظر می رسد اتخاذ یک رویکرد همکاری جویانه و همگرایی با کشورهای این منطقه برای ایرانی که نه دارای متحد استراتژیک است و نه متحد ایدئولوژیک، می تواند عقلانی ترین و کارسازترین راهبرد باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2444 - رفتار موازنه‌گرانه روسیه در خاورمیانه: مطالعه موردی ایران و عربستان (2012-2018)
سید حسن میرفخرایی

چکیده روسیه از سال 2011 میلادی، باملاحظه نخستین زمزمه‌های تولد نظم جدید منطقه‌ای در خاورمیانه، رویکردهای جدیدی را نسبت به این منطقه حساس در پیش‌گرفته است. رویکردهایی که نشان از بازیابی نقش‌آفرینی مسکو در این منطقه دارد. بااین‌حال خاورمیانه جدید از اساس متفاوت از گذشته چکیده کامل

چکیده روسیه از سال 2011 میلادی، باملاحظه نخستین زمزمه‌های تولد نظم جدید منطقه‌ای در خاورمیانه، رویکردهای جدیدی را نسبت به این منطقه حساس در پیش‌گرفته است. رویکردهایی که نشان از بازیابی نقش‌آفرینی مسکو در این منطقه دارد. بااین‌حال خاورمیانه جدید از اساس متفاوت از گذشته بوده و از پیچیدگی‌های نوینی برخوردار است. کشورهای این منطقه، امروز از استقلال بیشتری برخوردار بوده و در هم تنیدگی حوزه‌های مختلف منجر به شکل‌گیری جبهه‌هایی تودرتو و پیچیده گردیده است. جبهه‌هایی که هرکدام الگوهای خاصی از روابط میان بازیگران را ایجاب می‌نماید. این پیچیدگی‌ها منجر به ظهور یک رفتار موازنه‌گرانه تجربی از سوی مسکو در قبال کشورهای این منطقه گردیده است. رفتاری که با اتکا به گزاره‌هایی همچون مداخله مستقیم نظامی، مبارزه با تروریسم، شکل‌دهی به ائتلاف‌های ضد غربی و پیگیری استراتژی‌های بین‌المللی انرژی، مبتنی بر رویکردهای خاصی بوده است. اصلی‌ترین مؤلفه‌های رفتار موازنه‌گرانه روسیه در خاورمیانه را می‌توان تأکید بر ابعاد کارکردی، بازی با تمام بازیگران دولتی، تقسیم‌کار بدون ایجاد تقابل و تعامل با بازیگران غیردولتی در نظر گرفت. این رویکرد در قبال جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی، به‌عنوان دو بازیگر مهم منطقه‌ای با منافعی که بعضاً متقابل و متعارض هستند، اعمال‌شده و روابط حسنه و متوازن توأمان مسکو با تهران و ریاض را در برداشته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2445 - روابط ایران و اتحادیه اروپا پس از روی کار آمدن دولت یازدهم
اردشیر سنائی رومیسا رحمتی مقدم

عمده کشورهای اروپایی علاقه‌مند به برقراری روابط و استفاده از ظرفیت‌های اقتصادی ایران از ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی تاکنون بوده‌اند. هر چند در طول سه دهه گذشته روابط طرفین فراز و نشیب‌های گوناگونی(اعم از خصمانه و یا دوستانه) را پشت سر گذاشته است. با آغاز بحث پرونده هسته چکیده کامل

عمده کشورهای اروپایی علاقه‌مند به برقراری روابط و استفاده از ظرفیت‌های اقتصادی ایران از ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی تاکنون بوده‌اند. هر چند در طول سه دهه گذشته روابط طرفین فراز و نشیب‌های گوناگونی(اعم از خصمانه و یا دوستانه) را پشت سر گذاشته است. با آغاز بحث پرونده هسته‌ای ایران، کشورهای اروپایی سعی کردند محوریت خود را در مناسبات میان ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی حفظ نمایند.سرانجام همراهی اروپا با آمریکا پرونده هسته ای ایران را به شورای امنیت ارسال نمود.اما یازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری در ایران مرحله جدیدی از مناسبات ایران و اتحادیه اروپا را رقم زد. طرح مباحثی چون اعتدال و میانه‌روی، تنش‌زدایی، اعتمادسازی و تعامل سازنده با نظام بین‌الملل از سوی دولت با استقبال کشورهای اروپایی روبه‌رو شد. اتحادیه اروپا در قالب گروه 1+5 روند مذاکرات برای حل و فصل پرونده هسته‌ای ایران را دوباره آغاز نمود. مذاکرات سرانجام در نوامبر 2014 (آذر 1393) منجر به توافق موقت 6 ماهه ای ژنو شد. مذاکرات طرفین برای رسیدن به توافق جامع و نهایی پس از دو بار تمدید توافق ژنو (در زمان نگارش این مقاله) کماکان ادامه دارد. مولفین در این مقاله سعی دارند تا چارچوبی تحلیلی برای بررسی روابط ایران و اتحادیه اروپا پس از روی کار آمدن دولت یازدهم ارائه دهند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2446 - ظهور داعش و تاثیر آن بر سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران
اردشیر سنایی مونا کاویانپور

چکیده شروع هر بحرانی بستر و ریشه های مختلفی از جمله عوامل تاریخی، ژئوپلتیکی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی دارد. گاهی دولتها در مناسبات بین‌المللی، در راستای دست یابی به منافع خود و یا جلوگیری از به خطر افتادن امنیت و ثبات کشور خود، اقدام به محدود کردن اثرپذیری خود از گروهه چکیده کامل

چکیده شروع هر بحرانی بستر و ریشه های مختلفی از جمله عوامل تاریخی، ژئوپلتیکی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی دارد. گاهی دولتها در مناسبات بین‌المللی، در راستای دست یابی به منافع خود و یا جلوگیری از به خطر افتادن امنیت و ثبات کشور خود، اقدام به محدود کردن اثرپذیری خود از گروههای تروریستی می‌کنند. داعش خشن‌ترین تشکیلات تروریستی در بین همه گروههای مسلح برجسته در منطقه خاورمیانه است. پس از حمله آمریکا به عراق، شاخه القاعده در عراق پایه گذار داعش شد. پس از آنکه نا آرامی‌های سوریه شدت گرفت، داعش از عراق به سوریه هم وارد شد. ظهور داعش در عراق و سوریه تبعات مختلفی در خاورمیانه و سپس در اغلب نقاط دنیا به همراه داشت. کشورهای گوناگونی نیز با پدیده داعش درگیر شده و به ناچار در مقابل آن به تدابیر مختلفی دست زدند. در این میان جمهوری اسلامی ایران به طور مستقیم با داعش در تقابل قرار گرفت زیرا داعش علاوه بر اینکه تمامیت ارضی و رژیم‌های سیاسی متحدان منطقه ای ایران را به چالش کشید؛ تهدید امنیتی و ایدئولوژیکی برای ایران نیز به شمار می رفت. لذا سیاست خارجی ایران تحت تاثیر ظهور داعش ناچار به اعمال راهکارهایی برای مقابله با آن شد. این مقاله سعی دارد با استفاده از چارچوب سازه انگاری به بررسی ظهور پدیده داعش و تاثیر آن بر سیاست خارجی جمهوری اسلامی در منطقه و سطح بین‌الملل بپردازد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2447 - مطالعه تطبیقی سیاست خارجی آلمان در دوران شرویدر و مرکل در قبال جمهوری اسلامی ایران
حبیب اله ابوالحسن شیرازی محمود خبازی

روابط ایران و آلمان دارای سابقه طولانی و پراز فراز و نشیب است.سطح این روابط از انقلاب اسلامی و اتحاد مجدد آلمان وارد فاز جدید و با تحولعمده ای مواجه شد.آلمان به عنوان موسس اتحادیه اروپا و یکی از موثرترین کشورهای عضو این اتحادیه، سومین قدرت اقتصادی و کشور صنعتی دنیا و نی چکیده کامل

روابط ایران و آلمان دارای سابقه طولانی و پراز فراز و نشیب است.سطح این روابط از انقلاب اسلامی و اتحاد مجدد آلمان وارد فاز جدید و با تحولعمده ای مواجه شد.آلمان به عنوان موسس اتحادیه اروپا و یکی از موثرترین کشورهای عضو این اتحادیه، سومین قدرت اقتصادی و کشور صنعتی دنیا و نیز قهرمان صادرات جهان، دارای نقش رهبری در اتحادیه اروپا و ستون فقرات ناتو است.از سوی دیگر، ایران به عنوان کشور مهم و تاثیرگذار در حوزه منطقه ای و فرا منطقه ای توسط قدرت های بزرگ تلقی می شود.اگرچه آلمان مهم‌ترین شریک اقتصادی ایران در اروپا بوده و میزان تبادلات تجاری دو کشور سالیانه درحال رشد می باشد،اما روابط سیاسی مابین آن‌ها شکننده و آسیب پذیر است. به دنبال فروپاشی دیوار برلین و وحدت دو آلمان در 1990 و در نتیجه تولد دولت جدید جمهوری فدرال آلمان، سیاست خارجی نوینی از درون نظام سیاسی آلمان متحد آشکار گردید. به بیان دیگر، ”وضعیت پس از اتحاد“ و ”نظام بین‌الملل پس از جنگ سرد“، دو عاملی بودند که جهان‌بینی و نگرش تازه‌ای به سیاست خارجی آلمان فدرال بخشیدند.مقاله حاضر به‌دنبال مطالعه تطبیقی سیاست خارجی دولت شرویدر و مرکل در قبال جمهوری اسلامی ایران است. دو دولت‌ اخیر آلمان از سال 1998 تاکنون در عرصه قدرت قرار داشته‌اند. با توجه به اینکه دو دولت مزبور از دو حزب مختلف بوده‌اند، این مقاله با بیان این فرضیه که روابط بین دو کشور در دوران مرکل در قیاس با دوران شرویدر، به سردی گراییده، انجام گرفته و نهایتا با ارائه داده‌ها و مقایسه آن‌ها با یکدیگر و نیز با ارائه شاخص‌های بهبود روابط در دوره شرویدر و سردی روابط در دوره مرکل مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2448 - تقابل روسیه و آمریکا در اوکراین و ﺗﺄثیر آن بر منافع ملی ایران
محمد نونژاد مرتضی کریمی

چکیده روابط روسیه و آمریکا در سال های اخیر با فراز و فرود بسیار همراه بوده و مسائلی مانند حفظ و گسترش نفوذ در مناطق پیرامونی روسیه، ژئوپلیتیک خطوط انتقال انرژی، استقرار سامانه دفاع موشکی امریکا و ناتو در شرق اروپا، مسئله هسته ای ایران و کره شمالی تأثیر فراوانی بر این ر چکیده کامل

چکیده روابط روسیه و آمریکا در سال های اخیر با فراز و فرود بسیار همراه بوده و مسائلی مانند حفظ و گسترش نفوذ در مناطق پیرامونی روسیه، ژئوپلیتیک خطوط انتقال انرژی، استقرار سامانه دفاع موشکی امریکا و ناتو در شرق اروپا، مسئله هسته ای ایران و کره شمالی تأثیر فراوانی بر این روابط داشته است. در این بین می توان بحران اوکراین را نقطه عطفی در تحول روابط روسیه و امریکا دانست که بیانگر اوج اختلافات و رقابت های ژئوپلیتیک دو طرف است. با توجه به آنکه ماهیت بین المللی بحران اوکراین پیامدهای عمیقی بر روابط بین الملل خواهد داشت. در عصر جهانی شدن، اوضاع منطقه ای و جهانی در هم تنیده شده است؛ لذا بحران در یک منطقه، منافع بازیگران در مناطق دیگر را تحت ﺗﺄثیر قرار می‌دهد. اوکراین از زمان استقلال با بحران های متعددی مواجه بوده است که نقطه اوج آن در سال 2014 و تقابل آمریکا و روسیه در مورد آن بوده است. بر این اساس مقاله پیش رو درصدد پاسخ به این سئوالات است که ریشه های بحران 2014 اوکراین چیست؟ و تقابل روسیه و آمریکا در بحران اوکراین چه ﺗﺄثیری بر منافع ملی جمهوری اسلامی ایران داشته است؟ فرضیه این پژوهش بدین ترتیب قابل طرح است که بحران اوکراین، ریشه در رقابت روسیه و آمریکا در این کشور داشت که در انقلاب‌های نارنجی، آبی و بحران 2014 به منصه ظهور رسید به طوری که وقوع بحران مذکور باعث تقویت روابط مسکو- تهران در راستای تحقق منافع ملی ایران شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2449 - بررسی مقایسه‌ای کنش سیاست خارجی ایران و ترکیه در قبال بحران سوریه بر اساس نظریه سازه‌انگاری
محمد محمودی کیا عباس فرهادی

DOR:20.1001.1.24234974.1398.12.47.5.0

چکیده بحران سوریه یکی از خسارت‌بارترین و پیچیده‌ترین مسائل حاد بین‌المللی طی دهه‌ اخیر بوده است. بحرانی که به دلیل طولانی شدن زمان، تعدد بازیگران مؤثر در آن و نیز تضاد منافع بسیار به آوردگاه رقابت‌های قدرت‌های منطقه‌ای و جهانی تبدیل شده است. دراین‌بین، ایران و ترکیه به‌ چکیده کامل

چکیده بحران سوریه یکی از خسارت‌بارترین و پیچیده‌ترین مسائل حاد بین‌المللی طی دهه‌ اخیر بوده است. بحرانی که به دلیل طولانی شدن زمان، تعدد بازیگران مؤثر در آن و نیز تضاد منافع بسیار به آوردگاه رقابت‌های قدرت‌های منطقه‌ای و جهانی تبدیل شده است. دراین‌بین، ایران و ترکیه به‌عنوان دو بازیگر قدرتمند منطقه‌ای از تأثیرگذاری بالایی بر روند تحولات میدانی و سیاسی بحران مذکور برخوردار هستند. ایران به دنبال تضمین حیات محور مقاومت در منطقه، افزایش اعتبار و نفوذ خود در منطقه و جهان اسلام و نیز ارتقای منزلت خود در سطح بین‌المللی است؛ درحالی‌که ترکیه به دلیل وجود برخی نگرانی‌های ژئوپلیتیک، سیاست عمق استراتژیک و ارتقای خود به‌عنوان رهبری جهان اسلام را در چارچوب احیای شکوه امپراتوری عثمانی دنبال می‌کند. لذا با توجه به نقش‌آفرینی مؤلفه‌های هنجاری در تعیین رفتار سیاست خارجی بازیگران، این تحقیق در پی بررسی مقایسه‌ای کنش سیاست خارجی ایران و ترکیه در قبال بحران سوریه با بهره‌گیری از نظریه سازه‌انگاری است. فرضیه تحقیق بدین صورت بیان می‌شود که به علت برساختگی متفاوت هویت و منافع این دو بازیگر، شاهد بروز الگوهای کنش متفاوتی در این رابطه هستیم. بر این اساس، به‌واسطه وجود تهدیدات امنیتی مشترک، شاهد جلوه‌های از همکاری و به دلیل مسائل هویت پایه، شاهد جلوه‌هایی از تقابل‌گرایی و رقابت هستیم. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2450 - جهانی شدن و هویت ملی ایران
سید محمدرضا موسوی سید مصطفی ابطحی مسعود مطلبی بهرام بیات

DOR:20.1001.1.24234974.1398.12.48.6.3

امروزه مساله پیچیده هویت با ورود به دنیای مدرن و سر برآوردن هویت های تازه و خدشه دار شدن هویت های پیشین، به یکی از مشغله ها و دغدغه های فکری متفکرین سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی و دولت مردان تبدیل شده است. می توان گفت که فرایند جهانی شدن با رهاکردن فضا و زمان از قید چکیده کامل

امروزه مساله پیچیده هویت با ورود به دنیای مدرن و سر برآوردن هویت های تازه و خدشه دار شدن هویت های پیشین، به یکی از مشغله ها و دغدغه های فکری متفکرین سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی و دولت مردان تبدیل شده است. می توان گفت که فرایند جهانی شدن با رهاکردن فضا و زمان از قید مکان و نسبی کردن فرهنگ ها و مرجع های اجتماعی، هویت سازی و معنایابی به شیوه سنتی را بسیار دشوار و حتی ناممکن می کند. بنابراین نوعی بحران فراگیر و فزاینده هویت و معنا جوامع مختلف جهان را فرا می گیرد که به صورت هایی گوناگون در تصورها و احساسات افراد و گروه های مختلف بازتاب پیدا می کند. این پژوهش طرح این سوال که جهانی شدن سیاست چه تاثیری بر فرهنگ و هویت ملی ایران داشته است، این پاسخ را مطرح نموده است که ایران با توجه به شرایط خاص فرهنگی، ماهیت نظام سیاسی و انباشته های تاریخی خود نیازمند فهم دقیق و علمی پدیده جهانی شدن و سپس طراحی کلان فکری و عملی در انطباق (و یا عدم انطباق) با این مفهوم فراگیر می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2451 - روابط ایران و سازمان ملل پس از پیروزی انقلاب اسلامی
مصطقی ملکی مجتبی بابایی

چکیده کارنامه رابطه ایران و سازمان ملل متحد پس از پیروزی انقلاب اسلامی نشان می دهد که ایران در آستانه دهه چهارم انقلاب اسلامی، از نقش آفرینی فعال و موثر متناسب با شان و جایگاه ایران در این سازمان برخوردار نیست. این مسئله اگر چه تا حدودی متاثر از نگرش نخبگان اجرایی به سا چکیده کامل

چکیده کارنامه رابطه ایران و سازمان ملل متحد پس از پیروزی انقلاب اسلامی نشان می دهد که ایران در آستانه دهه چهارم انقلاب اسلامی، از نقش آفرینی فعال و موثر متناسب با شان و جایگاه ایران در این سازمان برخوردار نیست. این مسئله اگر چه تا حدودی متاثر از نگرش نخبگان اجرایی به سازمان ملل و مخالفت قدرت های بزرگ با افزایش نقش ایران در نظام بین الملل است، اما عدم وجود راهبردی منسجم، هدفمند و بلند مدت برای ارتقا جایگاه ایران در این سازمان و عدم استفاده از ظرفیت های بالقوه قدرت نرم ایران برای لابی گری و اجماع سازی در نهادهای بین المللی نیز نقش مهمی در وضعیت کنونی کشورمان در این سازمان دارد. بر این اساس در آستانه دهه چهارم انقلاب اسلامی و با توجه به سیاست های کلی ایران مبنی بر (( حضور فعال و هدفمند در سازمان های بین المللی و منطقه ای و تلاش برای ایجاد تحول در رویه های موجود بر اساس ارزش های اسلامی )) و همچنین نقش مهم سازمان های بین المللی در تحقق هدف هژمونی منطقه ای ایران این مقاله به بررسی وضعیت کنونی ایران در سازمان ملل پرداخته و چالش ها و موانع حضور فعال ایران را مورد ارزیابی قرار می دهد. علاوه بر این در این مقاله به راهکارهای ارتقا حضور ایران در سازمان ملل نیز اشاره خواهد شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2452 - نقش هویت در شکل دهی و هدایت سیاست‌های جمهوری اسلامی ایران در قبال بحران سوریه
سامان محمدی مهدی ذاکریان

موج انقلاب ها در کشورهای عربی تاثیر فراوانی بر موقعیت و منافع راهبردی منطقه ای ایران داشته است. مهمترین آنها رسیدن این امواج به متحد منطقه ای خود یعنی سوریه و در راس آن بشار اسد است. از همان آغاز ناآرامی ها، حمایت ایران از نظام سوریه آشکار بود. جمهوری اسلامی ایران با دق چکیده کامل

موج انقلاب ها در کشورهای عربی تاثیر فراوانی بر موقعیت و منافع راهبردی منطقه ای ایران داشته است. مهمترین آنها رسیدن این امواج به متحد منطقه ای خود یعنی سوریه و در راس آن بشار اسد است. از همان آغاز ناآرامی ها، حمایت ایران از نظام سوریه آشکار بود. جمهوری اسلامی ایران با دقت و حساسیت ویژه ای تحولات سوریه را دنبال نمود و به عنوان یک بازیگر و قدرت مهم منطقه ای، تلاش کرد که در راستای تداوم مناسبات راهبردی با این کشور و نیز حفظ منافع ملی و منطقه ای خود، اقدام به اتخاذ مواضع حمایتی از حکومت بشار اسد در سوریه نماید. از این رو، مقاله ی حاضر در پی پاسخ به این سوال است که سیاست و موضع گیری جمهوری اسلامی ایران در قبال بحران سوریه متاثر از چه عوامل و الزاماتی بوده است؟ مقاله حاضر ضمن اشاره به ابعاد واقع گرایانه ی سیاست خارجی ایران، بر اساس مولفه های هویتی جمهوری اسلامی ایران، به تحلیل مواضع این کشور در قبال بحران سوریه پرداخته است. به طور کلی پژوهش حاضر بر آن است که سیاست خارجی ایران و به ویژه مشارکت آن در جنگ داخلی سوریه نشان دهنده ی عملگرایی با هدف حفظ موازنه قدرت و حداکثرسازی امنیت خود در کنار حفظ و بسط هویت انقلابی (از جمله اخلاق مذهبی و ارزشهای هنجاری) بوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2453 - سیاست خارجی ایران و ترکیه در آسیای مرکزی (امکان سنجی روابط راهبردی دو کشور بر مبنای مدلی تطبیقی)
صادق زیباکلام مهناز گودرزی

در زمان حیات اتحاد شوروی حضور قدرت‌های بزرگ در آسیای مرکزی به علت تسلط کمونیست ها بر بخش وسیعی از این منطقه و عدم تمایل قدرت‌های بزرگ (به ویژه آمریکا) برای درگیری با ابرقدرت شرق و به رسمیت شناختن حوزه نفوذ قدرت‌ها از سوی یکدیگر، کم‌رنگ و این حوزه (به جز مناطق تحت حاکمیت چکیده کامل

در زمان حیات اتحاد شوروی حضور قدرت‌های بزرگ در آسیای مرکزی به علت تسلط کمونیست ها بر بخش وسیعی از این منطقه و عدم تمایل قدرت‌های بزرگ (به ویژه آمریکا) برای درگیری با ابرقدرت شرق و به رسمیت شناختن حوزه نفوذ قدرت‌ها از سوی یکدیگر، کم‌رنگ و این حوزه (به جز مناطق تحت حاکمیت ایران) تحت نفوذ انحصاری اتحاد شوروی قرار داشت. از این رو ثبات نسبی در منطقه برقرار بود. اما بعد از فروپاشی اتحاد شوروی، اهمیت ژئوپلیتیک، ژئواستراتژیک و ژئوکالچر منطقه آسیای مرکزی موجبات پویایی‌هایی در منطقه مزبور شد به گونه‌ای که نه تنها محل رقابت قدرت‌های منطقه‌ای شد بلکه رقابت قدرت‌های خارجی در سطح منطقه ای و دودستگی آنها را جهت حمایت قدرت‌های کوچک تر منطقه به دنبال داشت. در این میان کشور های ایران و ترکیه تحت تاثیر موقعیت خاص این منطقه‌ سیاست‌هایی را در منطقه در پیش گرفتند که در سیاست خارجی آنها نمود پیدا کرد. این مقاله در صدد است ضمن بررسی متغیرهای تاثیرگذار بر سیاست خارجی این کشورها نسبت به منطقه، کارکردهای دوگانه این متغیرها در جهت همگرایی و واگرایی این دو کشور را مورد ارزیابی قرار دهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2454 - توافق وین: تداوم یا تغییر در دیپلماسی هسته‌ای؟
احمد سلطانی نژاد سهیل گودرزی مصطفی نجفی

چکیده روند طولانی مذاکرات میان ایران و پنج قدرت جهانی بر سر مناقشه ی هسته ای در فرایندی دوازده ساله، پس از بیست و سه ماه مذاکره میان ایران و شش قدرت جهانی نهایتاً به امضای توافق جامع هسته ای میان جمهوری اسلامی ایران و اعضای دایم شورای امنیت ملل متحد انجامید. توافقی که چکیده کامل

چکیده روند طولانی مذاکرات میان ایران و پنج قدرت جهانی بر سر مناقشه ی هسته ای در فرایندی دوازده ساله، پس از بیست و سه ماه مذاکره میان ایران و شش قدرت جهانی نهایتاً به امضای توافق جامع هسته ای میان جمهوری اسلامی ایران و اعضای دایم شورای امنیت ملل متحد انجامید. توافقی که ضمن به رسمیت شناختن حق برخورداری و استفاده از انرژی هسته ای برای ایران، متضمن برنامه ای مشترک برای رفع تحریم های بین المللی علیه ایران نیز هست. فارغ از تبعات توافق هسته ای و برآوردهای اولیه از توافق و مزایا و معایب آن برای کشور؛ نقش و تأثیر دیپلماسی و مشی سیاست خارجی که از سوی دولت یازدهم در باب این موضوع در پیش گرفته شده است نیز از جمله مولفه هایی محسوب می شود که می باید در نظر آورده شوند. بر این اساس سوال اصلی نوشتار حاضر این است که آیا رسیدن به نقطه ی تفاهم برای حل پرونده هسته ای در دوره ی حاکمیت گفتمان اعتدال بر سیاست خارجی ایران، نمود تغییری مشخص در دیپلماسی هسته ای است یا صرفاً تداوم رویکردهای گذشته در شرایط نوین است؟ مقاله حاضر از رهگذر مطالعه تحلیلی- علّی روندهای دیپلماسی در دو دوره اصلاحات و اعتدال در پی طرح این فرضیه است که با عنایت به روندهای سیاسی و دیپلماتیک منتهی به توافق وین، به نظر می رسد دیپلماسی دولت یازدهم پیش از آن که نشان از تحولی ماهوی در سیاست خارجی و ارائه ی مدل جدیدی از دیپلماسی ایرانی داشته باشد، نمود گسست از رویکرد تهاجمی در سیاست خارجی دوره پیشین (1392-1384) و بازگشت به سیاست تنش زدایی و اعتمادسازی با غرب است که در اوایل دهه ی هشتاد نیز تجربه شده است. اساس و راهبرد سیاست خارجی دولت یازدهم در موضوع هسته‌ای بر اعتمادسازی، تنش‌زدایی و تعامل مدیریت شده با غرب به منظور رفع بی‌اعتمادی و بدبینی‌ها نسبت به برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران استوار بوده است؛ همان چیزی که در دولت هشتم و اولین دوره مذاکرات هسته ای نیز از سوی ایران برای حل معضل هسته ای در پیش گرفته شد. اما در عین حال تاکتیک و مکانیسم های این دیپلماسی در نوع خود بدیع و بی نظیر می نمایند. در همین راستا و با عنایت به مختصات دیپلماسی منتهی به برجام به نظر می رسد این امر نمود تلفیقی از تداوم و تغییر در دیپلماسی ایرانی طی سال های اخیر است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2455 - تأثیر نفوذ وهابیت در پاکستان بر روابط این کشور با جمهوری اسلامی ایران
حسین رفیع

اتحاد شیخ وهابی و امیر سعودی در قرن هجدهم و تداوم تاریخی آن سبب شکل‌گیری دولت عربستان سعودی در قرن بیستم با مذهب رسمی وهابیت در این کشور شد. دولت سعودی از این مسلک هم برای جلب نظر روحانیون وهابی و هم به‌عنوان ابزار نفوذ و دیپلماسی خود در کشورهای اسلامی بهره‌برداری می‌کن چکیده کامل

اتحاد شیخ وهابی و امیر سعودی در قرن هجدهم و تداوم تاریخی آن سبب شکل‌گیری دولت عربستان سعودی در قرن بیستم با مذهب رسمی وهابیت در این کشور شد. دولت سعودی از این مسلک هم برای جلب نظر روحانیون وهابی و هم به‌عنوان ابزار نفوذ و دیپلماسی خود در کشورهای اسلامی بهره‌برداری می‌کند. کشور پاکستان نیز، به‌دلیل برخی زمینه‌ها آمادگی نفوذپذیری وهابیت سعودی را دارد؛ نفوذی که می‌تواند برای تحدید نفوذ ایران رقیب و اختلال در روابط جمهوری اسلامی ایران و پاکستان، مورد بهره‌برداری قرار گیرد. این مقاله می‌کوشد تا زمینه‌های نفوذ وهابیت سعودی را در پاکستان بررسی کند و تأثیر این نفوذ را بر روابط پاکستان و جمهوری اسلامی ایران مورد واکاوی قرار دهد. در این زمینه، با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی و بهره‌گیری از منابع معتبر کتابخانه‌ای، این فرض به آزمون گذاشته می‌شود که اشتراکات مذهبی و فقر اقتصادی و فرهنگی در پاکستان، در کنار قدرت مالی و مراکز آموزشی-تبلیغی در اختیار و نفوذ عربستان، زمینه‌ساز پیدایش و گسترش سلفی‌گری وهابی در پاکستان بوده‌اند. از سوی دیگر با توجه به تعارض شدید این مسلک با مذهب شیعه، سلفی‌گری وهابی برای مقابله با شیعیان و ایجاد چالش در روابط پاکستان با جمهوری اسلامی ایران فعالیت می‌کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2456 - الحاق ایران به کنوانسیون رفع تبعیض علیه زنان، فرصت ها و تهدیدها
جعفر قامت پرتو صابری قمی

چکیده توسعه منابع انسانی یکی از عوامل مهم دستیابی به توسعه پایدار و متوازن می باشد و دراین راستا موضوع زنان بعلت مسئولیت سنگین اجتماعی و خانوادگی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. با توجه به بی عدالتی تاریخی که موجب دورِ باطل در رشد و توانمندی زنان برای دستیابی به فرصتها چکیده کامل

چکیده توسعه منابع انسانی یکی از عوامل مهم دستیابی به توسعه پایدار و متوازن می باشد و دراین راستا موضوع زنان بعلت مسئولیت سنگین اجتماعی و خانوادگی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. با توجه به بی عدالتی تاریخی که موجب دورِ باطل در رشد و توانمندی زنان برای دستیابی به فرصتها و امکانات برابر شده، بایسته است که جوامع برای جبران این خسران عظیم که بشریت از آن رنج می برد با نگرشی ویژه و برنامه های مدون زمینه مشارکت کامل زنان را در امر توسعه جهت دستیابی به حقوق انسانی و اساسی آنان فراهم آورند. یکی از گام های اساسی در سطح جهان تصویب کنوانسیون رفع تبعیض از زنان در سال 1979 م توسط مجمع عمومی سازمان ملل متحد می باشد که در حال حاضر نیز قریب به اتفاق کشورهای جهان به این کنوانسیون ملحق شده اند. و حدود یک سوم از آنان با صدور اعلامیه ها یا بیانیه های یک جانبه آثار حقوقی برخی از مواد کنوانسیون را در مورد خود استثناء یا تعدیل و بدین ترتیب با حق تحفظ به اجرای آن همت گماشته اند. این مقاله در صدد است به بررسی این امر بپردازد که در کشور ما هم با توجه به فروکش کردن بحث های داغ مخالفان و موافقان نسبت به الحاق کنوانسیون رفع تبعیض علیه زنان تصمیم عقلایی گرفته شود تا مخالفان نظام نتوانند با دست آویز قراردادن این مسئله، ایران اسلامی را موافق تبعیض علیه زنان معرفی نمایند و چهره اسلام و ایران را مخدوش کنند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2457 - فرآیند سیاست خارجی سه‏ وجهی مبتنی بر خص م‏بودگی دونالد ترامپ در قبال جمهوری اسلامی ایران
حمید احمدی نژاد محمدعلی بصیری

منطق حاکم بر رویکرد آمریکا نسبت به ایران از زمان پس از پیروزی انقلاب اسلامی کم و بیش قابل پیش بینی بوده، اما با به قدرت رسیدن دونالد ترامپ این منطق رفتاری از سوی آمریکا به شدت غیرقابل پیش بینی شده است. فهم درست این رویکرد جدید که می توان آن را به نوعی گرایش به جنگ سر چکیده کامل

منطق حاکم بر رویکرد آمریکا نسبت به ایران از زمان پس از پیروزی انقلاب اسلامی کم و بیش قابل پیش بینی بوده، اما با به قدرت رسیدن دونالد ترامپ این منطق رفتاری از سوی آمریکا به شدت غیرقابل پیش بینی شده است. فهم درست این رویکرد جدید که می توان آن را به نوعی گرایش به جنگ سرد علیه ایران از سوی ترامپ تلقی کرد نیازمند نگرش به آن از لنز تعامل بین هویت و سیاست است. به این معنا که غیریت سازی از ایران به عنوان دشمن هویتی آمریکا زمینه نگرش حد اعلای خصم بودگی ترامپ نسبت به ایران را به وجود آورده است. لذا سوال اصلی این مقاله آن است که سیاست خارجی ترامپ نسبت به ایران در چه قالبی و براساس چه راهبردهایی شکل گرفته است؟ یافته های پژوهش حاکی از آن است که نگرش سیاست خارجی ترامپ به ایران متاثر از عامل هویتی در قالب تهدید هستی شناختی و مبتنی بر یک راهبرد سه وجهی شامل غیریت سازی، مقوله بندی و انکار می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2458 - تحلیل محتوای استراتژی امنیت ملی ایالات‌متحده آمریکا در قبال جمهوری اسلامی ایران (2021-2001)
حسین مذنب محمدرضا قائدی رضا سیمبر

PRB-2303-2429(R1)

ایالات ‌متحده آمریکا پس از جنگ جهانی دوم، به خصوص پس از فروپاشی شوروی، همواره داعیه سلطه برتر در نظام بین‌الملل را داشته و سیاست‌گذاری‌های خارجی خود را بر اساس استراتژی امنیت ملی در هر دوره ریاست‌جمهوری تبیین کرده است. از سوی دیگر جمهوری اسلامی ایران به عنوان یک ابرقدرت چکیده کامل

ایالات ‌متحده آمریکا پس از جنگ جهانی دوم، به خصوص پس از فروپاشی شوروی، همواره داعیه سلطه برتر در نظام بین‌الملل را داشته و سیاست‌گذاری‌های خارجی خود را بر اساس استراتژی امنیت ملی در هر دوره ریاست‌جمهوری تبیین کرده است. از سوی دیگر جمهوری اسلامی ایران به عنوان یک ابرقدرت منطقه‌ای توانسته است با نفوذ مادی و معنوی در کشورهای غرب آسیا، شکل جدیدی از نظم منطقه‌ای به وجود آورد. تضاد منافع آمریکا و ایران، این سؤال را مطرح می‌کند که استراتژی های امنیت ملی ایالات ‌متحده آمریکا طی سال های 2001-2021 در عمل به چه راهبردهایی در قبال ایران تبدیل شده اند؟ در پاسخ فرضیه مطرح شده آن است که ایالات ‌متحده آمریکا با اتخاذ استراتژی های امنیت ملی تهاجمی خود در قبال ایران، به دنبال محدود کردن منافع ایران از نظام بین‌ الملل است تا بتواند منافع خود را افزایش و در نهایت دوباره به هژمون برتر در نظام بین‌ الملل تبدیل گردد. پس از بررسی منابع شاخص دسته اول (اقتصادی و راهبردهای امنیتی) با روش تحلیل محتوای تلفیقی (کمی و کیفی)، نتایج نشان داد: آمریکا در ابتدا سیاست تغییر رفتار و مهار ایران را دنبال می‌کرده و پس از آن به سیاست تعامل و فشار و در نهایت به مهار و تغییر رفتار تبدیل شده و برای اجرای این استراتژی‌ها طی این مدت، هرسال تحریم‌های بیشتر و متنوع‌تری را علیه ایران اعمال کرده است؛ این در حالی است تحریم‌های علیه جمهوری اسلامی ایران با وجود انعقاد برجام در دوران باراک اوباما، به طور کامل حذف نشد و در دوران ترامپ نه تنها آمریکا از برجام خارج شد بلکه تحریم‌های جدیدتر و متنوع‌تری علیه ایران اعمال شد. در دولت بایدن نیز سیاست های قبلی دولت های آمریکا به شیوه متفاوت در حال دنبال شدن است. آمریکا به دنبال آن است که منافع و امنیت ایران دچار محدودیت کرده تا به دنبال آن به هژمون برتر تبدیل گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2459 - قدرت نرم در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران
محمدرضا مایلی مریم مطیعی

چکیده در چند دهه اخیر، کشورهای مختلف تمایل به استفاده از قدرت نرم یافته اند. قدرتی که ﺗﺄکید بر استفاده از ابزارهایی در راستای ایجاد جذابیت برای ﺗﺄثیرگذاری و افزایش نفوذ در سایر کشورها دارد. جمهوری اسلامی ایران نیز با آگاهی از اهمیت قدرت نرم در عصر وابستگی متقابل، از چکیده کامل

چکیده در چند دهه اخیر، کشورهای مختلف تمایل به استفاده از قدرت نرم یافته اند. قدرتی که ﺗﺄکید بر استفاده از ابزارهایی در راستای ایجاد جذابیت برای ﺗﺄثیرگذاری و افزایش نفوذ در سایر کشورها دارد. جمهوری اسلامی ایران نیز با آگاهی از اهمیت قدرت نرم در عصر وابستگی متقابل، از ابزارهایی نظیر دانش، فرهنگ و ایدئولوژی برای اعمال قدرت بر روی کشورهای منطقه ای بهره می برد. در این مقاله این پرسش را مطرح نمودیم که استفاده از قدرت نرم (دانش، فرهنگ و ایدئولوژی) چه ﺗﺄثیری در جایگاه منطقه ای جمهوری اسلامی ایران داشته است؟ در پاسخ نیز این فرضیه طرح شد که استفاده بیشتر جمهوری اسلامی ایران از قدرت نرم (دانش، فرهنگ و ایدئولوژی) باعث تحکیم و ارتقای جایگاه منطقه ای ایران شده است. ایران در حوزه دانش، پیشرفت های قابل توجهی در زمینه پزشکی، سایبری، نظامی و تکنولوژی داشته است، در حوزه فرهنگ، پیشینه غنی ایرانی و اسلامی و اشترکات فرهنگی با کشورهای منطقه دارد؛ همچنین در حوزه ایدئولوژی، بعد از انقلاب اسلامی و ارائه مفاهیمی نظیر نفی تسلط بیگانگان، عدالت و پیوند دین و سیاست بر میزان قدرت نرم خود افزوده است. قدرتی که از آن برای افزایش نفوذ خود در کشورهای منطقه ای از طریق سیاست خارجی بهره می برد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2460 - امنیت ملی اسرائیل و استراتژی تهدید نظامی علیه جمهوری اسلامی ایران
مرتضی محمودی

اسرائیل پیوسته می کوشد تا خود را یکی از تهدید¬های جدی علیه جمهوری اسلامی ایران نشان دهد. مقامات اسرائیلی از سال 1990 به بعد بارها اذعان کرده¬اند که در صورت دست¬یابی ایران به سلاح هسته ای و تکمیل نیروگاه هسته ای بوشهر آن را مورد حمله نظامی قرار خواهند داد. گف چکیده کامل

اسرائیل پیوسته می کوشد تا خود را یکی از تهدید¬های جدی علیه جمهوری اسلامی ایران نشان دهد. مقامات اسرائیلی از سال 1990 به بعد بارها اذعان کرده¬اند که در صورت دست¬یابی ایران به سلاح هسته ای و تکمیل نیروگاه هسته ای بوشهر آن را مورد حمله نظامی قرار خواهند داد. گفتمان های سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران برپایه انقلاب اسلامی از عامل فرهنگی - دینی تاثیر عمیقی پذیرفته است. دیدگاه استقلال طلبی و نفی سلطه، اسلام گرایی و نفی برتری قومی و نژادی، تاکید بر وحدت گرایی اسلامی، گفتمان مظلوم محور، حمایت قاطع از مردم فلسطین و طرد نیرو های خارجی از منطقه همگی از اینگونه گفتمان و دیدگاه نشات می¬گیرد. مقامات اسرائیلی دلایل دشمنی خود را حمایت ایران از گروه ها و جنبش های اسلامی مخالف اسرائیل، مخالفت ایران با روند صلح خاورمیانه و دستیابی ایران به سلاح های کشتار جمعی می دانند. بر این اساس، با بزرگ جلوه دادن تهدید ایران در اذهان دیگران در پی بکارگیری ابزارهای متعدد علیه جمهوری اسلامی ایران می باشد؛ در حالی که ایران در پی انرژی صلح آمیز هسته¬ای جهت بهره¬گیری از فناوری و تکنولوژی است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2461 - بررسی چالش های سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران و انگلستان در خلیج فارس
عباسعلی رهبر سید جواد صحیح النسب

چکیده با وقوع انقلاب اسلامی ایران در سال 1357، فصل جدیدی از مناسبات سیاست خارجی کشور به وجود آمد که از جمله می توان به تغییر جهت سیاست خارجی متمایل به غرب ایران در رژیم گذشته به سیاست متأثر از شعار نه شرقی، نه غربی اشاره کرد. منطقه خلیج فارس یکی از مهمترین مناطق جهان چکیده کامل

چکیده با وقوع انقلاب اسلامی ایران در سال 1357، فصل جدیدی از مناسبات سیاست خارجی کشور به وجود آمد که از جمله می توان به تغییر جهت سیاست خارجی متمایل به غرب ایران در رژیم گذشته به سیاست متأثر از شعار نه شرقی، نه غربی اشاره کرد. منطقه خلیج فارس یکی از مهمترین مناطق جهان است که همواره مورد توجه قدرت های بزرگ بوده و کشور ایران به دلایل متعدد از جمله سابقه دیرین تمدنی و فرهنگی و برخوردار بودن از طولانی ترین ساحل در منطقه و در اختیار داشتن تنگه استراتژیک هرمز و وجود منابع سرشار نفت و گاز و غیره مهمترین کشور این منطقه است. کشور انگلستان هم به عنوان یکی از قدرت های بزرگ که سابقه طولانی حضور در منطقه خلیج فارس را دارد در این حوزه مهم اثر گذار است و به دنبال جریان یازده سپتامبر و وقایع بعد از آن در منطقه، این کشور می خواهد در مناسبات منطقه ای و جهانی از این طریق نقش فعالی داشته باشد. از طرفی نیاز قدرت های بزرگ از جمله انگلستان و کلاً جهان پیشرفته صنعتی به منابع نفت و انرژی موجود در خلیج فارس باعث می شود که همواره به دنبال حضور در این منطقه برای کنترل آن و تأمین امنیت ترانزیت این منابع به سمت غرب باشند. اما حضور این کشورها در منطقه ایجاب می کند که چالش های موجود در این منطقه را نسبت به سیاست خارجی کشور در دو دهه اخیر شناسایی و بررسی کنیم. همچنین در این راستا برای فهم بهتر سیاست خارجی انگلستان در این منطقه لازم است چالش های سیاست خارجی این کشور، به عنوان یک قدرت بانفوذ و بزرگ جهانی مورد بررسی قرار گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2462 - سلاح‌های هسته‌ای و استراتژی آمریکا از منظر روزنامه واشنگتن پست در دوران خاتمی
محمدرحیم عیوضی فرزانه صیفوری

چکیده هنگامی که صحبت از تلاش اتحادیه اروپا برای برقراری روابط اقتصادی با جمهوری اسلامی ایران در پرتو توسعه ارتباطات سیاسی به میان آمد، بسیاری از تحلیل‌گران این امر را نشانه‌ای از استقلال اروپا از آمریکا و اتخاذ رهیافت‌هایی اصولی‌تر از سوی این اتحادیه دانستند. هر چند در چکیده کامل

چکیده هنگامی که صحبت از تلاش اتحادیه اروپا برای برقراری روابط اقتصادی با جمهوری اسلامی ایران در پرتو توسعه ارتباطات سیاسی به میان آمد، بسیاری از تحلیل‌گران این امر را نشانه‌ای از استقلال اروپا از آمریکا و اتخاذ رهیافت‌هایی اصولی‌تر از سوی این اتحادیه دانستند. هر چند در رقابت و چالش اروپا با ایالات متحده در بسیاری از جوانب، تردیدی وجود ندارد، اما دقت و موشکافی در نوع عملکرد این دو بازیگر مهم جهانی در قبال جمهوری اسلامی، حقیقت یک روح در دو بدن را به ذهن متبادر می‌نماید. تاکید اتحادیه‌ اروپا بر اهمیت موضوع حقوق بشر و پافشاری بر مباحث آن، هنگام طرح مسائل اقتصادی یا سیاسی، نشان از این واقعیت داشت و ایالات متحده مباحثی چون توسعه سلاح‌های کشتارجمعی، بحث نیروگاه اتمی بوشهر، اتهام فعالیتهای مخفی هسته‌ای ایران به منظور دستیابی به تسلیحات کشتارجمعی را به شکلی کاملا مدون و برنامه‌ریزی شده دنبال می‌کنند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2463 - تبیین نقش هویت ملی در توسعۀ ارتباطات
سید وحید عقیلی خدیجه ططری

هویت لازمۀ هر نظام اجتماعی است. تا زمانی که عوامل هویت‌ساز هر ملتی نتوانند منسجم گردند و گسست هویتی و فرهنگی در بین انسان‌ها، اقوام و مردم آن ملت وجود داشته باشد، سامان اجتماعی پارسونز تحقق نمی‌یابد. در این مقاله، براساس نظریۀ هویت کاستلز و سامان اجتماعی، رابطۀ هویت و ت چکیده کامل

هویت لازمۀ هر نظام اجتماعی است. تا زمانی که عوامل هویت‌ساز هر ملتی نتوانند منسجم گردند و گسست هویتی و فرهنگی در بین انسان‌ها، اقوام و مردم آن ملت وجود داشته باشد، سامان اجتماعی پارسونز تحقق نمی‌یابد. در این مقاله، براساس نظریۀ هویت کاستلز و سامان اجتماعی، رابطۀ هویت و توسعه با محوریت توسعه‌یافتگی در ایران و با برشمردن عوامل هویت‌ساز هویت ایرانی (تاریخ، جغرافیا، دین، سنت، تجدد، مردم و ...) بررسی شده و همچنین به موضوع جهانی شدن و اینکه آیا تأثیر تکنولوژی‌های نوین ارتباطی درجهت تقویت هویت و یا بحران هویت‌اند پرداخته شده است. در این مقاله، سعی بر آن است که تأثیر عوامل هویت‌ساز هویت ایرانی و بروز تکنولوژی‌های نوین ارتباطی در پیشرفت و توسعه بررسی شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2464 - تحلیل محتوی اخبار اجتماعی روزنامه های ایران و افتاب یزد از دیدگاه رعایت اصول حرفه ای در خبر نویسی
داود صفایی محمد حسین هادوی

موضوع این تحقیق تحلیل محتوای اخبار اجتماعی روزنامه‌های ایران و آفتاب‌یزد (به عنوان متغیرهای مستقل) از دیدگاه رعایت اصول حرفه‌ای در خبرنویسی است. هدف این تحقیق شناخت و تحلیل محتوای صفحه اجتماعی روزنامة ایران و آفتاب‌یزد با تاکید بر کاربرد اصول حرفه‌ای روزنامه‌نگاری با تو چکیده کامل

موضوع این تحقیق تحلیل محتوای اخبار اجتماعی روزنامه‌های ایران و آفتاب‌یزد (به عنوان متغیرهای مستقل) از دیدگاه رعایت اصول حرفه‌ای در خبرنویسی است. هدف این تحقیق شناخت و تحلیل محتوای صفحه اجتماعی روزنامة ایران و آفتاب‌یزد با تاکید بر کاربرد اصول حرفه‌ای روزنامه‌نگاری با توجه به ساختار تنظیم خبر است، همچنین به این نکته پرداخته که تا چه میزان اصول برجسته‌سازی در این اخبار به کار رفته است. مبنای اساسی این پژوهش مبتنی بر نظریه برجسته‌سازی؛ اولویت‌گذاری رسانه‌های خبری به گونه‌ای که منجر به تعیین اولویت ذهنی عامه شود و همچنین اصول حرفه‌ای خبرنویسی است. متغیرهای وابسته در این تحقیق عبارتند از: منطقه رویداد، رابطه تیتر با موضوع اصلی خبر، کلمات تکراری در تیتر، انواع تیتر، هماهنگی تیتر با لید در سبک هرم‌وارونه، ارزش برجسته شده در تیتر، موقعیت فعل در تیتر، استفاده از صفت در تیتر، استفاده از میان تیتر، استفاده از سوتیتر، ذکر منبع خبر، نوع منبع خبر، دارابودن عکس، استفاده از شرح در عکس، اندازه عکس، نوع موضوع خبر، کارشناسان خبر، نوع خبر، گروه¬های خبر. ماحصل این تحقیق نشان می‌دهد که به طور کلی نمی‌توان هیچ‌کدام یک از روزنامه‌های ایران و آفتاب‌یزد را به عنوان الگوی حرفه‌ای در روزنامه‌نگاری به جامعه مطبوعاتی کشور معرفی کرد. در طول کار مشاهده شد که این دو روزنامه در برخی موارد، اصول حرفه‌ای خبرنویسی و برجسته‌سازی را رعایت کرده و در برخی موارد این اصول را رعایت نکرده‌اند. به طور کلی می‌توان گفت: روزنامة ایران در مقولات ارزش خبری برجسته در تیتر، ذکر منبع خبر، کاربرد عکس و کارشناسان خبر حرفه‌ای عمل نکرده و در بقیه مقولات، اصول روزنامه‌نگاری را رعایت کرده‌ است. در مقابل، روزنامة آفتاب‌یزد در ذکر منبع خبر، کاربرد عکس، کارشناسان موضوع خبر و نوع خبر اصول روزنامه‌نگاری را رعایت کرده و در سایر مقولات، عدم رعایت اصول روزنامه‌نگاری مشاهده می‌شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2465 - بررسی مقایسه ای بی طرفی در انتشار اخبار ایران در شبکه های بی بی سی فارسی، من و تو، تلویزیون سراسری و شبکه خبرایران
اکبر نصر الهی سمانه سلطانی پور

در این تحقیق، محققّان به بررسی مقایسهای بیطرفی در انتشار اخبار ایران در شبکههای بیبیسی فارسی، من و تو، تلویزیون ‌سراسری و شبکه‌ خبر‌ ایران در سه ماه پایانی سال 1389 پرداخته‌اند. مساله اصلی پژوهش این است که بی‌طرفی در انتشار اخبار ایران در دو شبکه خبری داخلی شامل شبکه ‌خ چکیده کامل

در این تحقیق، محققّان به بررسی مقایسهای بیطرفی در انتشار اخبار ایران در شبکههای بیبیسی فارسی، من و تو، تلویزیون ‌سراسری و شبکه‌ خبر‌ ایران در سه ماه پایانی سال 1389 پرداخته‌اند. مساله اصلی پژوهش این است که بی‌طرفی در انتشار اخبار ایران در دو شبکه خبری داخلی شامل شبکه ‌خبر و کانال ‌یک‌ تلویزیون ‌ایران و دو شبکه فارسی زبان خارج از کشور شامل بی‌بی‌سی ‌فارسی و اتاق‌ خبر‌ من ‌و ‌تو چگونه است؟ برای پاسخ به این سوال، 217 خبر شبکه‌های مذکور با استفاده از روش تحلیل‌محتوا بررسی و مقایسه شده است. حجم نمونه مورد بررسی با استفاده از روش نمونه‌گیری‌ هدفمند 18 روز آماری است. برای سنجش بی‌طرفی، 16 متغیر از جمله میزان انعکاس نظرات طرفین ماجرا، دعوت از طرفین، استفاده از اصطلاحات و صفات ‌‌‌‌‌ارزشی، دلایل و نتایج، صحنه و ... مورد بررسی قرار گرفت. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد بیش از 80 درصد اخبار شبکه‌ خبر و کانال ‌یک ‌تلویزیون ‌ایران به انعکاس نظرات گروه‌های موافق اختصاص داشته، نیمی از اخبار اتاق‌ خبر‌ من ‌و‌ تو نیز به انعکاس نظر گروه‌های مخالف و بیشتر اخبار بی‌بی‌سی فارسی به انعکاس نظرات هر دو طرف ماجرا و گروه‌های بی‌طرف اختصاص داشته است. صفات ارزشی مثبت و منفی در تمام شبکه‌ها، مورد استفاده قرار گرفته است و بر این اساس، استفاده از صفات ارزشی مثبت در دو شبکه داخلی بیشتر از بی‌بی‌سی ‌فارسی و اتاق‌ خبر و استفاده از صفات منفی در اتاق‌ خبر و شبکه‌ خبر بیش از دو شبکه دیگر است. بی‌بی‌سی ‌فارسی بیشتر از سایر شبکه‌های مورد بررسی از صفات خنثی استفاده کرده است. بر خلاف شبکه‌ خبر و کانال‌ یک‌ تلویزیون ‌ایران که ارائه سابقه خبر در این شبکه‌ها مورد توجّه چندانی قرار نگرفته، ارائه سابقه به‌خصوص سابقه غیر‌همسو در بی‌بی‌سی ‌فارسی و اتاق‌ خبر‌من ‌و‌ تو مورد توجه بوده است. در مجموع، بی‌بی‌سی ‌فارسی در بین شبکه‌های مورد بررسی دارای بیشترین میزان بی‌طرفی و رعایت تعادل در اخبار است و القای ‌بی‌طرفی در بین شبکه‌ها دارای تفاوت معناداری نیست و چندان مورد توجه قرار نگرفته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2466 - بررسی میزان اثربخشی تبلیغات پست‌بانک در میان مشتریان خود در شهر تهران
عبد الرضا شاه محمدی علی میرزائی پور

تحقیق حاضر به بررسی میزان اثربخشی جذابیت های محتوائی، تصویری، گرافیکی - طراحی، صوتی، رنگ، اندازه و ابعاد تبلیغات تلویزیونی، رادیویی، مطبوعاتی، محیطی و اینترنتی و همچنین زیبایی مکانی و تجهیزات داخلی شعب و تعداد و کیفیت جوائز حساب های قرض الحسنه پست بانک ایران پرداخته است چکیده کامل

تحقیق حاضر به بررسی میزان اثربخشی جذابیت های محتوائی، تصویری، گرافیکی - طراحی، صوتی، رنگ، اندازه و ابعاد تبلیغات تلویزیونی، رادیویی، مطبوعاتی، محیطی و اینترنتی و همچنین زیبایی مکانی و تجهیزات داخلی شعب و تعداد و کیفیت جوائز حساب های قرض الحسنه پست بانک ایران پرداخته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2467 - مفاهیم فمینیستی در ده فیلم پر فروش سال ٨۷ سینمای ایران و تاثیر آن بر مخاطبان
شیوا پژوهش فر حسین غیاثی

مقاله حاضر می‌کوشد نشان دهد هنگامی که تماشاگر ایرانی به تماشای فیلم ایرانی می‌نشیند چگونه مباحث و مفاهیم موجود در فیلم‌ها درباره‌ی فمینیست را درک می‌کند و چگونه مفاهیم مربوط به زنان توسط تماشاگران تجزیه و تحلیل می‌شود. آیا تماشای این فیلم‌ها باعث می‌شود تا در دیدگاه‌های چکیده کامل

مقاله حاضر می‌کوشد نشان دهد هنگامی که تماشاگر ایرانی به تماشای فیلم ایرانی می‌نشیند چگونه مباحث و مفاهیم موجود در فیلم‌ها درباره‌ی فمینیست را درک می‌کند و چگونه مفاهیم مربوط به زنان توسط تماشاگران تجزیه و تحلیل می‌شود. آیا تماشای این فیلم‌ها باعث می‌شود تا در دیدگاه‌های مخاطبان سینمای ایران به زن تغییری به وجود آید. معمولن محققینی که بر روی موضوع زن در سینما و سریال‌های تلویزیونی کار می‌کنند بیش از آنکه به تاثیر این آثار بپردازند به دنبال رمز گشایی از ذهنیت آفرینندگان این آثار همچون کارگردانان و شخصیت‌های زن آثارشان هستند. نظرات و عقاید کارگردانان را در نتایج تحقیق خود منعکس می‌کنند اما کمتر پیش آمده تا اثرات آثار ساخته شده بر روی مخاطبان به خصوص درباره‌ی مسایل مربوط به زن بررسی شود و نظرات و دیدگاه تماشاگران به فیلم‌های سینمایی مطرح شود. به همین دلیل محقق قصد دارد با نمایش ده فیلم پرفروش سینمای ایران در سال 87 شمسی و برگزاری جلساتی برای دو گروه چهار تایی به گفتگو و تبادل نظر درباره برداشت مخاطب از فیلم‌ها بپردازد. به نظر می‌رسد تماشاگران سینما قبل از اینکه در پی تاثیر¬پذیری از پیام‌های موجود در فیلم بر آیند به سینما می‌روند تا هنگام فیلم دیدن و بعد از آن همراه با دیگر تماشاگران به تجربه‌ای دست بزنند که طی این تجربه به ذهنیتی مشترک با دیگر مخاطبان برسند. ذهنیت مشترکی که به شدت وامدار دغدغه‌های شخصی هر یک از تماشاگران است در این میان کیفیت فیلم و عوامل آن نقش بسزایی در ساخت این ذهنیت مشترک دارند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2468 - واکاوی رویکرد جمهوری اسلامی ایران در بحران سوریه با بهره گیری از نظریه مقاومت
حسن لارتی حامد محقق نیا روح اله شهابی نیا لنا عبدالخانی

بحران سوریه که ابتدا با اعتراضات مردمی شروع و در ادامه به جنگ داخلی و تقابل مخالفان مسلح و گروه های تروریستی با حکومت بشار اسد منجر شد، بازیگران متعددی را هم درگیر این منازعه کرد. برخی کشورها به حمایت از مخالفان بشار اسد برخاستند و برای سرنگونی نظام حاکم همه مساعی خود ر چکیده کامل

بحران سوریه که ابتدا با اعتراضات مردمی شروع و در ادامه به جنگ داخلی و تقابل مخالفان مسلح و گروه های تروریستی با حکومت بشار اسد منجر شد، بازیگران متعددی را هم درگیر این منازعه کرد. برخی کشورها به حمایت از مخالفان بشار اسد برخاستند و برای سرنگونی نظام حاکم همه مساعی خود را به کار بستند. بازیگرانی هم بودند که در جهت حمایت و بقای حکومت بشار اسد قدم برداشتند. جمهوری اسلامی ایران، یکی از بازیگران شاخص این جبهه بود که با ورودش به صحنه منازعه، نقشی کلیدی و انکارناپذیر در تغییر شرایط جنگ داشت. این تحقیق هم بر این مبنا پایه گذاری شده که چرا جمهوری اسلامی ایران مشارکتی مستقیم در جنگ سوریه داشت و چه نظریه ای می تواند این مشارکت را تشریح و تحلیل کند؟ برای پاسخ به این پرسش ها، باید رویکرد ایران بعد از انقلاب اسلامی را بررسی کرد. رویکردی که براساس مقاومت، نفی نظام سلطه، بازدارندگی، مبارزه با رژیم صهیونیستی، حمایت از جنبش های آزادیبخش و افزایش نفوذ و قدرت منطقه ای بنا شده است. بنابراین با تشدید منازعه و جنگ در سوریه، جمهوری اسلامی ایران که نابودی نظام سوریه را به معنای تضعیف و از هم گسیختگی محور مقاومت، کاهش توان بازدارندگی و قدرت منطقه ای خود می دانست،با محاسبه اشتراکات ایدئولوژیک، ژئوپلتیک و استراتژیک میان خود و نظام سوریه، مشارکتی فعال و تعیین کننده در بحران داشت و زمینه بقای نظام اسد و اتحاد راهبردی خود با سوریه را فراهم کرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2469 - تأثیر ایدئولوژی اسلامی به مثابه قدرت نرم در آینده سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران با تأکید بر افق 1404
امیر ساجدی عرفان زندی

یکی از اهداف و سیاست‌های کلان جمهوری اسلامی ایران در سند چشم‌انداز 1404رسیدن به جایگاه اول اقتصادی، علمی و فناوری در منطقه آسیای جنوب غربی می‌باشد. به‌همین منظور استفاده از قدرت نرم می‌تواند برای تقویت و گسترش سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در منطقه مؤثر واقع گردد. قدر چکیده کامل

یکی از اهداف و سیاست‌های کلان جمهوری اسلامی ایران در سند چشم‌انداز 1404رسیدن به جایگاه اول اقتصادی، علمی و فناوری در منطقه آسیای جنوب غربی می‌باشد. به‌همین منظور استفاده از قدرت نرم می‌تواند برای تقویت و گسترش سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در منطقه مؤثر واقع گردد. قدرت نرم امروزه یکی از مفاهیم نوینی است که به‌خاطر وجه معنوی آن از نفوذ گسترده‌ای در کشورها برخوردار است. قدرت نرم در سیاست خارجی سبب هویت‌سازی، پیشرفت و تقویت روحیه جهادی و دفاع از موجودیت نظام و آرمان‌های آن می‌شود. مقاله حاضر تلاش دارد تا با رویکرد توصیفی- تحلیلی به تأثیر قدرت نرم در آینده سیاست خارجی‌ ایران و در ارتباط با سند چشم‌انداز 1404 بپردازد و در پی پاسخ به این پرسش است،تأثیر قدرت نرم بر عملکرد آینده سیاست خارجی ج.ا.ا. در سند چشم‌انداز 1404 چیست؟ یافته‌های این پژوهش در مجموع نشان از تأثیرعمیق عناصر اسلامی و شیعی هویت ایرانی و ایدئولوژی اسلامی نظام جمهوری اسلامی ایران به مثابه قدرت نرم در آینده سیاست خارجی این کشور دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2470 - حکمت متعالیه: بنیادهای علوم اجتماعی
محمد پزشگی

هدف این مقاله آن است که تداوم آموزه‌های حکمت متعالیه را در شاخه‌ فلسفه علوم اجتماعی نشان دهد. این امر بدان معنی است که این دستگاه فلسفی را از اتهام ابتر بودن در حکمت عملی و انحصار آن در حکمت نظری مبرا کند. از این رو مقاله حاضر برای رسیدن به این هدف مدعی زیرا را مطرح کرد چکیده کامل

هدف این مقاله آن است که تداوم آموزه‌های حکمت متعالیه را در شاخه‌ فلسفه علوم اجتماعی نشان دهد. این امر بدان معنی است که این دستگاه فلسفی را از اتهام ابتر بودن در حکمت عملی و انحصار آن در حکمت نظری مبرا کند. از این رو مقاله حاضر برای رسیدن به این هدف مدعی زیرا را مطرح کرده است که آموزه‌های حکمت متعالیه می‌توانند به عنوان مفروضات پارادایمیک به هدایت علوم اجتماعی بپردازند. معنی مدعی مطرح شده آن است که فلسفه مزبور در شاخه فلسفه علوم اجتماعی نیز تداوم داشته و بنابر این حکمت متعالیه در بخشی از حکمت عملی یعنی فلسفه علوم اجتماعی تداوم یافته است. در مقاله حاضر برای بررسی مدعی فوق از استدلال فلسفی مبتنی بر برهان جدلی استفاده شده است که در این نوع از بحث‌ها رایج است. از دستاوردهای مقاله حاضر می‌توان به ارایه عناصر پاردایمیک برای علوم اجتماعی بر اساس آموزه‌های حکمت متعالیه ,و تبیین روش‌شناسی مطالعات انقلاب اسلامی ایران اشاره کرد. نتایج این مقاله می‌تواند برای نظریه‌پردازی در علوم اجتماعی اسلامی- ایرانی بهره برد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2471 - تحلیل تطبیقی جنبش‌های اجتماعی کلاسیک و جدید در ایران
وحید ذوالفقاری

رفتارهای جمعی و کنش‌های اجتماعی با الهام از تحولات تاریخ‌سازی مانند دو جنگ جهانی، ظهور جنبش‌های فاشیستی- کمونیستی، اضمحلال زیست‌جهان استعماری و تسریع فرآیندهای جهانی شدن، در قامت جنبش‌های اجتماعی ملی و فراملی رخ نمودند. متعاقب این دگردیسی‌های جهانی از یک طرف، و تجربه دو چکیده کامل

رفتارهای جمعی و کنش‌های اجتماعی با الهام از تحولات تاریخ‌سازی مانند دو جنگ جهانی، ظهور جنبش‌های فاشیستی- کمونیستی، اضمحلال زیست‌جهان استعماری و تسریع فرآیندهای جهانی شدن، در قامت جنبش‌های اجتماعی ملی و فراملی رخ نمودند. متعاقب این دگردیسی‌های جهانی از یک طرف، و تجربه دو انقلاب در یک قرن، جنگ هشت ساله و جهانی شدن در ایران از سوی دیگر، ماهیت جامعه معاصر تغییر یافت. به بیان دیگر، از اوایل قرن بیستم، شکاف دولت- ملت و ملت- امپریالیسم، لایه‌های مختلفی از جنبش‌های اجتماعی به ویژه دانشجویی را به‌بار آورد که درصدد تأسیس جامعه مدنی و استقرار ساختار دموکراتیک بودند. در واقع، کنش‌های اجتماعی با نشستن بر کرسی رشادت و مدنیت، از سیاست‌زدگی و جناح‌گرایی حاکم بر مناسبات اجتماعی بریده و در تلاش برای رهایی از این امر سیاسی نامیمون است. طبق این فهم، پرسش اصلی نگاشته جاری این است که چگونه می‌توان جنبش‌های اجتماعی به‌ویژه دانشجویی در ایران را با الگوی تئوریک ملوچی- تورن تحلیل کرد؟ نگارنده با استخدام منطق جامعه‌شناسی تاریخی و روش توصیفی- تحلیلی، بر این فرضیه تأکید دارد که ماهیت، شناسه‌ها و بسترهای متفاوت جنبش‌های اجتماعی در ایران آن را در تمایز با الگوی تحلیل ملوچی- تورن قرار می‌دهد. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که بسترپروردگی و زمان‌مندی جنبش‌های اجتماعی باعث می‌شود تا کنش‌های اجتماعی در ایران لزوماً در انطباق کامل با الگوی تحلیلی ملوچی- تورن نباشند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2472 - نقش مردم در انقلاب اسلامی ایران: تحلیلی بر مبنای دیدگاه فوکویی
مهین نیرومند گارینه کشیشیان سیرکی جهانگیر کرمی

امروزه دیگر نمیتوان عاملیت مردم در ایجاد رخدادهای اثرگذار در جوامع را نادیده گرفت. به بیانی دیگر نقش مردم در تغییر ساختارهای جامعه‌ی خود و بعضاً جهت دهی یا تغییر رفتارهای سیاسی حاکمان به طور برجسته مشاهده میگردد و تحلیلگران و اندیشمندان با پرداختن به عاملیت مردم، جنبش و چکیده کامل

امروزه دیگر نمیتوان عاملیت مردم در ایجاد رخدادهای اثرگذار در جوامع را نادیده گرفت. به بیانی دیگر نقش مردم در تغییر ساختارهای جامعه‌ی خود و بعضاً جهت دهی یا تغییر رفتارهای سیاسی حاکمان به طور برجسته مشاهده میگردد و تحلیلگران و اندیشمندان با پرداختن به عاملیت مردم، جنبش و خیزش‌های معاصر را مورد بررسی قرار میدهند. بر همین اساس، مقاله‌ی حاضر با هدف بررسی جایگاه مردم در انقلاب اسلامی ایران با نگاه تبارشناسانه‌ی میشل فوکو انجام و در پی یافتن پاسخی برای این پرسش‌هاست که دال ″مردم″ در گفتمان های مختلفی که در روند انقلاب ایران حاکم شده به چه مدلولاتی اشاره داشته و چگونه می‌توان از منظر تبارشناسی فوکویی، جایگاه مردم در انقلاب را تحلیل نمود؟ ادعای نگارنده آن است که بر اساس نگرشی تبارشناختی، انقلاب اسلامی ایران صرفاً بر اساس عاملیت مردمی قابل درک است و نقش سایر عوامل بسیار محدود است. نقش آفرینی از مردمِ سنتیِ رعیت و عشیره‌ای پیش از مشروطه تا مردمِ مشارکت جو در مشروطه‌ی شبه مدرن و سپس در جایگاهی مطیع و رعیت‌گونه در نظام سیاسی دوره‌ی پهلوی و نهایتاً مردم دارای عاملیت در دوره‌ی انقلاب اسلامی، موجبات گسست را در نظام-های سیاسی متفاوت فراهم آورده است. برای بررسی این ادعا، مباحث در قالب بخشهای نظری، روند انقلاب، تحلیل عمومی انقلاب و تحلیل تبارشناختی انقلاب ارائه و در پایان به استنتاج از مباحث پرداخته می شود. یافته‌ها نشان می دهد که بدون فهمی از گسستهای نقش آفرینی دال مردم در طول زمان، نمی‌توان حضور مردم در انقلاب اسلامی را به روشنی تبیین نمود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2473 - شیوه‌های مبارزه در میدان رقابت‌های سیاسی جمهوری اسلامی ایران (موردمطالعه: دوره اصلاح‌طلبان و اصول‌گرایان)
علی جان مرادی جو

جریان‌های سیاسی یکی از مهم‌ترین راه‌های تأثیرگذاری بر فرایند رقابت سیاسی به شمار می‌آیند. در میان جریان‌های سیاسی، اصلاح‌طلبان و اصول‌گرایان از طریق ساماندهی این نیروها، مدیریت این تأثیرگذاری را در اختیار دارند و با تأثیر بر نهادمندی مشارکت سیاسی از طریق احزاب و نهادهای چکیده کامل

جریان‌های سیاسی یکی از مهم‌ترین راه‌های تأثیرگذاری بر فرایند رقابت سیاسی به شمار می‌آیند. در میان جریان‌های سیاسی، اصلاح‌طلبان و اصول‌گرایان از طریق ساماندهی این نیروها، مدیریت این تأثیرگذاری را در اختیار دارند و با تأثیر بر نهادمندی مشارکت سیاسی از طریق احزاب و نهادهای سیاسی و از طرف دیگر، مدیریت بر فعالیت تشکل‌های سیاسی در رشد کیفی مشارکت سیاسی نقش به سزایی را ایفا می‌نمایند. این فرایند در نهایت رقابت سیاسی در نظام جمهوری اسلامی ایران را به همراه خواهد داشت. نوشتار حاضر با هدف تبیین شعار محوری و شیوه‌های مبارزه در میدان رقابت‌های سیاسی جمهوری اسلامی ایران به رشته تحریر درآمده است. به لحاظ روش‌شناسی از نوع مطالعه توصیفی- تحلیلی می‌باشد که برای جمع‌آوری اطلاعات از روش کتابخانه‌ای و اسنادی استفاده شده است. درمجموع نتایج تحقیق نشان می‌دهد که مهم‌ترین شیوه‌های مبارزه اصلاح‌طلبان در رقابت‌های سیاسی عبارت‌اند از بهره‌گیری از مطبوعات، جلب حمایت هنرمندان، نویسندگان، روشنفکران و متخصصان، استفاده از جنبش‌های زنان، دانشجویان و جوانان و مهم‌ترین شیوه‌های مبارزه اصول‌گرایان در رقابت‌های سیاسی عبارت‌اند از تکیه بر آرای تکلیفی، استفاده از هیئت‌های مذهبی و رسانه ملی و روش ریش‌سفیدی برای رسیدن به اجماع. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2474 - نقش گفتمان سیاست خارجی انقلاب اسلامی در ایجاد روابط مجدد ایران با عربستان
سید امیرحسین میراحمدی اکبر اشرفی حبیب الله ابوالحسن شیرازی رضا جلالی

جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی به عنوان دو بازیگر اصلی و موثر منطقه ‌ای، نقش اثرگذاری در مناسبات و تحولات ژئوپلیتیکی خلیج فارس ایفا کرده و ایفا خواهند کرد. در دهه گذشته و به واسطه بسیاری از تحولات سیاسی روابط این دو بازیگر با چالش‌‌های جدی رو به رو شد و تنش‌‌های فی چکیده کامل

جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی به عنوان دو بازیگر اصلی و موثر منطقه ‌ای، نقش اثرگذاری در مناسبات و تحولات ژئوپلیتیکی خلیج فارس ایفا کرده و ایفا خواهند کرد. در دهه گذشته و به واسطه بسیاری از تحولات سیاسی روابط این دو بازیگر با چالش‌‌های جدی رو به رو شد و تنش‌‌های فی ما بین نقش مخربی در منطقه داشته است.گفتمان سیاست خارجی انقلاب اسلامی ایران با وجود عناصری همچون: فرهنگ مقاومت، نفی سلطه جویی، مردم سالاری دینی و روحیه شهادت طلبی در گفتمان خود ،موفق شد عربستان سعودی را پای میز مذاکره بکشاند و پس از نزدیک به هفت سال قطع روابط و رقم زدن تنش فراگیر و تصاعد یابنده مجددا دو قدرت منطقه ای روابط بین خود را برقرار سازند.با استفاده از روش تحلیل گفتمان و استخراج عناصر موجود،در گفتمان سیاست خارجی انقلاب اسلامی ایران نقش گفتمان مذکور در برقراری مجدد رابطه بین دو کشور مورد بررسی قرار می گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2475 - جایگاه بازیگران میانجی در سیاست خارجی ایران در قبال امریکا (با تاکید بر میانجی گری الجزایر و عمان)
حسین کریمی فرد

وجود بازیگرانی میانجی در سیاست خارجی نشان دهنده تمایل ایران برای حل و فصل مسائل، مشکلات و ایجاد صلح و ثبات در منطقه و جهان می‌باشد. در این مقاله تلاش می شود میانجی گری کنشگران الجزایر و عمان برای حل و فصل اختلافات ایران با آمریکا مورد بررسی قرار گیرد.همچنین تبیین علمی و چکیده کامل

وجود بازیگرانی میانجی در سیاست خارجی نشان دهنده تمایل ایران برای حل و فصل مسائل، مشکلات و ایجاد صلح و ثبات در منطقه و جهان می‌باشد. در این مقاله تلاش می شود میانجی گری کنشگران الجزایر و عمان برای حل و فصل اختلافات ایران با آمریکا مورد بررسی قرار گیرد.همچنین تبیین علمی و آگاهی بخشی درباره چرایی عدم مذاکره مستقیم با امریکا با استفاده تجارب کارگزاران جمهوری اسلامی در مذاکره با نظام سلطه به رهبری این کشور می باشد. چه عواملی باعث شده است که ایران از کنشگران میانجی الجزایر و عمان برای حل و فصل مشکلات با امریکا استفاده نماید؟فرضیه این پژوهش که تلاش می شود با روش تحلیلی و تبیینی و با تاکید بر مفهوم هویت اثبات شود عبارتست از: امریکا به عنوان قدرت استکباری و رهبر نظام سلطه، دگر و خصم هویتی و معنایی جمهوری اسلامی می باشد و رهبری و پرچم داری جبهه مقاومت علیه نظام سلطه، عنصر کانونی هویت سیاست خارجی ایران می باشد. همچنین کنش های خصمانه امریکا مثل تحریم،حمایت از مخالفان جمهوری اسلامی و سیاست تغییر رژیم باعث بی اعتمادی ایران شده است؛ مجموعه این مسائل بدبینی نخبگان اجرایی ایران به امر مذاکره مستقیم با امریکا و استفاده از الجزایر و عمان جهت میانجی گری را سبب شده‌است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2476 - بررسی تأثیرجهت گیری بین المللی کارآفرینی برعملکرد بین المللی بادرنظرداشتن نقش میانجی قابلیت شبکه‌؛استراتژی رقابتی وجهت گیری بین المللی بازار(مورد مطالعه:شرکت ملّی نفت ایران)
امین دست پاک مصطفی مبلغی

چکیده: هدف از این مطالعه بررسی تأثیر جهت‌گیری بین‌المللی کارآفرینی بر عملکرد بین المللی با در نظر داشتن نقش میانجی قابلیت شبکه، استراتژی رقابتی و جهت-گیری بین المللی بازار است. پژوهش حاضر از نوع کاربردی است و به این خاطر که به بررسی و تحلیل وضع موجود پرداخته است، روش چکیده کامل

چکیده: هدف از این مطالعه بررسی تأثیر جهت‌گیری بین‌المللی کارآفرینی بر عملکرد بین المللی با در نظر داشتن نقش میانجی قابلیت شبکه، استراتژی رقابتی و جهت-گیری بین المللی بازار است. پژوهش حاضر از نوع کاربردی است و به این خاطر که به بررسی و تحلیل وضع موجود پرداخته است، روش به کارگرفته شده در این پژوهش تحلیلی ـ پیمایشی می‌باشد. جامعه مورد مطالعه، مدیران و کارکنان شرکت ملّی نفت می‌باشند (با تحصیلات لیسانس،فوق لیسانس،دکترا) که تعداد آنان 460 نفر می باشد. با توجه به تعداد محدود کارکنان برای تعیین حجم نمونه از فرمول کوکران به صورت تصادفی 210 نفر انتخاب شد و پرسش نامه میان این افراد توزیع گردید. برای جمع آوری داده‌های مربوط به مبانی نظری و استخراج عوامل و شاخص‌های اولیه از منابع کتابخانه‌ای و اینترنتی شامل کتب، مقالات و مطالعات موردی استفاده شد. در آمار استنباطی ابتدا با توجه به ابعاد مورد نظر شاخص‌ها تعیین و استخراج گردیدند. پس از بررسی پایایی و روایی پرسشنامه، نرمال بودن داده‌ها با استفاده از آزمون کلموگروف اسمیرنف بررسی شد، سپس با استفاده از آزمون مدلسازی معادلات ساختاری و نرم افزار لیزرل به بررسی فرضیات پرداخته شد. بر اساس نتایج به دست آمده تمام فرضیات پذیرفته شدند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2477 - تدوین راهکارهای توسعة استارت‌آپ‌های دانشجویی در ورزش کشور
احسان تقوی رفسنجانی مینا حکاک زاده محسن منوچهری نژاد

هدف این پژوهش تدوین راهکارهای توسعة استارت‌آپ دانشجویی در ورزش کشور بود. روش پژوهش ترکیبی اکتشافی دو مرحله‌ای از نوع ابزارسازی بود. در بخش کیفی با بهره‌گیری از روش نمونه‌گیری هدفمند و تکنیک اشباع نظری) 16 نفر از خبرگان (برای شناسایی چارچوب راهکارهای توسعة استارت‌آپ دانش چکیده کامل

هدف این پژوهش تدوین راهکارهای توسعة استارت‌آپ دانشجویی در ورزش کشور بود. روش پژوهش ترکیبی اکتشافی دو مرحله‌ای از نوع ابزارسازی بود. در بخش کیفی با بهره‌گیری از روش نمونه‌گیری هدفمند و تکنیک اشباع نظری) 16 نفر از خبرگان (برای شناسایی چارچوب راهکارهای توسعة استارت‌آپ دانشجویی در ورزش کشور انتخاب شده‌اند و با آن‌ها مصاحبه انجام شد در بخش کمی روش پژوهش توصیفی- پیمایشی بود. جامعة آماری مورد مطالعه کلیة دانشجویان تربیت‌بدنی در کشور می‌باشد که براساس تخمین حجم نمونه بهینه 281 نمونة قابل ‌قبول در رسانه‌های اجتماعی گردآوری شد. ابزار مورد استفاده در بخش کمی، مقیاس محقق‌ساخته بر اساس روش دلفی بخش کیفی بود. برای بررسی روایی صوری از اساتید مدیریت ورزشی بهره گرفته شد و همچنین آلفای کرونباخ مورد تأیید قرار گرفت. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از آمار توصیفی و مدل معادلات‌ساختاری برای بررسی برازش مدل پژوهش استفاده گردید. نتایج پژوهش در بخش کیفی نشان داد هفت عامل به عنوان چارچوب راهکارهای توسعة استارت‌آپ دانشجویی در ورزش کشور پدید آمد. در بخش کمی مقدار تی مربوطه هر عامل تأثیر معناداری را دارند و تمامی چارچوب توسعة استارت‌آپ دانشجویی در ورزش کشور مورد تأیید قرار گرفت. همچنین نتایج نشان داد که مدل پژوهش از برازش مناسبی برخوردار می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2478 - مدل سازی ارتباطات سیاسی هیات مدیره و ریسک اعتباری شواهد تجربی نظام بانکداری بدون ربا ایران(رهیافت داده های تابلویی پویا)
علی حیدری عزت اله عباسیان فرزانه خلیلی

هدف این پژوهش اثر تعاملات بین مدیران دارای ارتباطات سیاسی، مدیران مستقل و ریسک اعتباری بانک‌ها را در یک کشور نو ظهور بررسی کرده است؛ مطالعه ادبیات نظری نشان می‌دهد که ارتباطات سیاسی، ارزش سازمان‌ها را افزایش می‌دهد. روابط سیاسی ممکن است در عملکرد بانک‌ها تاثیر مثبت و من چکیده کامل

هدف این پژوهش اثر تعاملات بین مدیران دارای ارتباطات سیاسی، مدیران مستقل و ریسک اعتباری بانک‌ها را در یک کشور نو ظهور بررسی کرده است؛ مطالعه ادبیات نظری نشان می‌دهد که ارتباطات سیاسی، ارزش سازمان‌ها را افزایش می‌دهد. روابط سیاسی ممکن است در عملکرد بانک‌ها تاثیر مثبت و منفی بگذارد. پاسخ به این پرسش که ارتباطات سیاسی بانک‌ها تاثیر مثبت یا منفی در عملکرد مالی آن‌ها دارد، مقوله‌ای است که با قاطعیت نمی‌توان به آن پاسخ داد. در این مطالعه بانک‌های تجاری مشتمل بر 16 بانک برای دوره زمانی 1396-1390 می‌باشد برای جمع‌آوری داده‌های مورد نیاز برای بانک‌های فهرست شده در بورس اوراق بهادار تهران از پایگاه اطلاعاتی ناشران کُدال استفاده شد. همچنین از اطلاعات موجود در گزارش عملکرد بانک‌های ایرانی که توسط موسسه عالی بانکداری ایران گردآوری شده است، استفاده شد. برای بررسی این موضوع، از روش SGMM (روش گشتاورهای تعمیم‌یافته سیستمی) یا به بیان دیگر، روش پویا و سیستمی تعمیم یافته (GMM) ارائه شده توسط بلوندل و باند (1998) که روش معتبری در اقتصاد سنجی می‌باشد استفاده شده است. یافته‌های پژوهش نشان می-دهند که ارتباطات سیاسی هیآت مدیره در بانک‌های تجاری ایران تأثیر قابل توجهی بر ریسک اعتباری دارند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2479 - طراحی الگوی بهبود تصویر ذهنی، آگاهی و شناخت برند پست‌بانک ایران در جذب مشتری
احمد شمسی علیرضا شیروانی ماشااله ولیخانی

سیستم بانکی بخشی از نظام اقتصادی است که جمع‌آوری و جذب انواع سپرده‌ها و تخصیص آن جهت تامین نیازهای مالی انواع فعالیت‌های اقتصادی از اهداف آن بشمار می‌رود. از این‌رو بانک‌ها با در اختیار داشتن بخش عمده‌ای از وجوه در گردش جامعه، نقش بسیار مهمی در نظام‌های اقتصادی ایفا می‌ چکیده کامل

سیستم بانکی بخشی از نظام اقتصادی است که جمع‌آوری و جذب انواع سپرده‌ها و تخصیص آن جهت تامین نیازهای مالی انواع فعالیت‌های اقتصادی از اهداف آن بشمار می‌رود. از این‌رو بانک‌ها با در اختیار داشتن بخش عمده‌ای از وجوه در گردش جامعه، نقش بسیار مهمی در نظام‌های اقتصادی ایفا می‌نمایند. در این تحقیق، الگوی بهبود تصویر ذهنی، آگاهی و شناخت برند پست بانک ایران در جذب مشتری که با استفاده از رویکرد گرندد تئوری بر اساس سه مرحله کدگذاری باز و کدگذاری محوری و کدگذاری انتخابی بدست آمده، از طریق روش مدلسازی معادلات ساختاری و LISREL مورد آزمون و برازش قرار گرفت. تحقیق به صورت کیفی انجام شد کلیه مدیران یا سرپرستان ارشد در پست بانک ایران جامعه تحقیق بوده و نمونه خبرگان به صورت غیرتصادفی انتخاب شد و به منظور گردآوری دادهها و اشباع مقوله ها 20 مصاحبه عمیق صورت گرفت حاصل این فرایند پس از تحلیل آنها شناسایی 13 مقوله اصلی بود که بر اساس مدل پارادایمی، مدل مفهومی تحقیق را شکل دادند. نتایج تحقیق برازش مدل مفهومی را تأیید و یک مدل جامع برای طراحی الگوی بهبود تصویر ذهنی، آگاهی و شناخت برند پست بانک در جذب مشتری و انجام سرمایه گذاری و سایر خدمات ارائه گردید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2480 - ارائه مدلی به منظور ارتقاء اعتماد عمومی در نظام بانکی ایران (مورد مطالعه: بانک صادرات ایران)
علی احمدی مریم مجیدی مسعود قربان حسینی سیروس تدبیری

هدف:هدف اصلی تحقیق حاضر ارائه مدلی به منظور ارتقاء اعتماد عمومی در نظام بانکی ایران در بانک صادرات ایران بوده‌است، در این راستا مؤلفه‌های تأثیر‌گذار بر ارتقای اعتماد عمومی در نظام بانکی در مورد مطالعه بانک صادرات ایران شناسایی‌گردید. روش پژوهش: تحقیق حاضر از منظر هدف ب چکیده کامل

هدف:هدف اصلی تحقیق حاضر ارائه مدلی به منظور ارتقاء اعتماد عمومی در نظام بانکی ایران در بانک صادرات ایران بوده‌است، در این راستا مؤلفه‌های تأثیر‌گذار بر ارتقای اعتماد عمومی در نظام بانکی در مورد مطالعه بانک صادرات ایران شناسایی‌گردید. روش پژوهش: تحقیق حاضر از منظر هدف بنیادی و اکتشافی، از منظر روش آمیخته(کیفی‌‌کمی) می‌باشد. روش کیفی برای شناسایی مولفه‌های اعتماد عمومی و روش جمع آوری اطلاعات دلفی است. همچنین با استفاده از روش مدل معادلات ساختاری و نرم افزار آموس به تحلیل داده‌ها اقدام‌شده‌است. یافته‌ها: براساس مولفه‌های شناسایی شده پرسش‌نامه‌ای تهیه و در بین نمونه آماری شامل 384 نفر از مشتریان بانک صادرات ایران در شهر تهران به شیوه خوشه‌ای توزیع‌شد. با گردآوری پرسش‌نامه‌های توزیع‌شده اقدام به تحلیل داده‌ها به منظور بررسی فرضیات گردید، نتایج به دست آمده نشان از تأیید کلیه فرضیات در راستای تأثیر مولفه‌های سازمانی، فرآیندی، عملکردی، قابلیت‌های فنی، قابلیت‌های رقابتی و قابلیت‌های استراتژیک بر اعتماد عمومی در نظام بانکی مورد مطالعه بانک صادرات ایران و ارائه مدل در این بخش را نشان‌داد. نتیجه‌گیری: نتایج بیانگر این موضوع بود که ضرایب مسیر در ارتباط با ابعاد شناسایی شده در بعد سازمانی با 0.69 بیشترین و در بعد قابلیت استراتژیک با 0.59 کمترین میزان تأثیر را به‌دست‌آوردند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2481 - ارزیابی سطح بلوغ مدیریت دانش با استفاده از مدل بلوغ سازمان بهره وری آسیایی (APO) : مطالعه موردی: شرکت انتقال گاز ایران
سولماز سلطانی روح الله تولایی علیرضا اسلامبولچی یاسر قاسمی نژاد

پژوهش حاضر با هدف بررسی میزان بلوغ مدیریت دانش بر مبنای مدل بلوغ بهره‌وری آسیایی در شرکت انتقال گاز شهر تهران انجام شده است. این پژوهش براساس هدف، کاربردی و بر حسب نحوه‌ی گردآوری داده‌ها جزء تحقیقات توصیفی پیمایشی است. داده‌ها با توزیع پرسشنامه استاندارد مدل بلوغ بهره و چکیده کامل

پژوهش حاضر با هدف بررسی میزان بلوغ مدیریت دانش بر مبنای مدل بلوغ بهره‌وری آسیایی در شرکت انتقال گاز شهر تهران انجام شده است. این پژوهش براساس هدف، کاربردی و بر حسب نحوه‌ی گردآوری داده‌ها جزء تحقیقات توصیفی پیمایشی است. داده‌ها با توزیع پرسشنامه استاندارد مدل بلوغ بهره وری آسیایی در بین 114 نفر از کارکنان رسمی و غیررسمی شرکت انتقال گاز جمع آوری و با استفاده از مدل بلوغ سازمان بهره وری آسیایی، در دو سطح آمار توصیفی و استنباطی با استفاده از نرم افزاز آماری spss و اکسل مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته های پژوهش نشان می‌دهد که شرکت انتقال گاز از لحاظ بلوغ سازمانی در سطح واکنش قرار دارد. نتایج حاصل از تحلیل نشان داد هفت مؤلفه مدل بهره وری آسیایی در وضعیت مطلوبی قرار ندارند و شرکت انتقال گاز ایران در این هفت مؤلفه، پایین تر از چارچوب مدیریت دانش سازمان بهره وری آسیایی قرار دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2482 - الگوی جانشین‌پروری برای بانک‌های ایران: یک مطالعه پدیدار شناسی
ژیلا محمدی داریوش غلام زاده وحیدرضا میرابی احمد ودادی

صاحبنظران موضوع جانشین‌پروری را از مهم‌ترین چالش‌های پیش روی سازمان‌های امروزی به‌ویژه بانک‌ها می‌دانند. هدف این مطالعه ارائه الگوی مناسب برنامه‌های جانشین‌پروری در بانک‌های ایران بود. روش پژوهش به صورت کیفی و از نوع پدیدارنگاری بود. گردآوری اطلاعات به روش میدانی و با ش چکیده کامل

صاحبنظران موضوع جانشین‌پروری را از مهم‌ترین چالش‌های پیش روی سازمان‌های امروزی به‌ویژه بانک‌ها می‌دانند. هدف این مطالعه ارائه الگوی مناسب برنامه‌های جانشین‌پروری در بانک‌های ایران بود. روش پژوهش به صورت کیفی و از نوع پدیدارنگاری بود. گردآوری اطلاعات به روش میدانی و با شیوه مصاحبه عمیق و نیمه ساختاریافته انجام شد. حجم نمونه تعداد 12 نفر از خبرگان و متخصصان بودند که به روش گلوله برفی انتخاب شدند. ابعاد و مولفه‌ها به روش کدگذاری (باز، محوری، انتخابی) شناسایی شدند. در این مطالعه عوامل راهبردی، مدیریت استعداد، حمایت و پشتیبانی مدیران ارشد، عوامل فرهنگی و برنامه‌های آموزشی-توسعه‌ای به‌عنوان الزامات جانشین‌پروری، عوامل اطلاعاتی – تکنولوژیکی و عوامل فردی – انگیزشی به عنوان عوامل تسهیل‌کننده و مدیریت مسیر شغلی، مدیریت عملکرد و منابع – زیرساخت‌ها به‌عنوان شرایط زمینه‌ای شناسایی شدند. نتیجه‌گیری نهایی اینکه فرایند جانشین‌پروری از یک سازمان به سازمان دیگر متفاوت است و بانک‌ها هم از این امر مستثنی نیستند و باید در فرآیند جانشین‌پروری تمامی جوانب مد نظر قرار گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2483 - تحلیل‌ عاملی‌ اکتشافی‌ و تحلیل‌ عامل‌ تاییدی‌ قابلیت‌ های‌ بازاریابی‌ برند بانک‌ ملی‌ ایران‌ در استان‌ تهران‌
محمد نجف زاده ضیاالدین سید عباس حیدری بهرام خیری

زمینه‌ : قابلیت‌های بازاریابی‌ اگر در شرکت‌ها بالا باشد، آن‌ها را قادر خواهد ساخت‌ تا اطلاعاتی‌ را در مورد اعمال‌ و عکس‌العمل‌های رقبا کسب‌ نموده‌، ارزش‌ خاصی‌ را برای مشتریانشان‌ ایجاد کرده‌ و موانعی‌ را برای ورود رقبا ایجاد و از تهدیدهای آنان‌ جلوگیری نمایند. هدف‌ : ت چکیده کامل

زمینه‌ : قابلیت‌های بازاریابی‌ اگر در شرکت‌ها بالا باشد، آن‌ها را قادر خواهد ساخت‌ تا اطلاعاتی‌ را در مورد اعمال‌ و عکس‌العمل‌های رقبا کسب‌ نموده‌، ارزش‌ خاصی‌ را برای مشتریانشان‌ ایجاد کرده‌ و موانعی‌ را برای ورود رقبا ایجاد و از تهدیدهای آنان‌ جلوگیری نمایند. هدف‌ : تحلیل‌ عاملی‌ اکتشافی‌ و تحلیل‌ عامل‌ تاییدی قابلیت‌ های بازاریابی‌ برند بانک‌ ملی‌ ایران‌ در استان‌ تهران‌ روش‌ پژوهش‌: پژوهش‌ حاضر از نظر نوع‌ پژوهش‌ از نوع‌ کاربردی و بر اساس‌ مسیر از نظر نوع‌ توصیفی‌، بر اساس‌ زمان‌ از نوع‌ مقطعی‌ و بر اساس‌ اجرا از نوع‌ میدانی‌ بوده‌ است‌ که‌ در بانک‌ ملی‌ تهران‌ انجام‌ شده‌ است‌. نوع‌ و روش‌ پژوهش‌ در این‌ تحقیق‌ روش‌ توصیفی‌ است‌. یافته‌ : برای تمامی‌ مدل‌ها، مقدار تقسیم‌ آماره‌ کای دو بر درجه‌ آزادی کمتر از ٢ و مقدار RMSEA نیز کمتر از ٠٨,٠ به‌ دست‌ آمد، بنابراین‌ می‌توان‌ نتیجه‌ گرفت‌ مدل‌های مذکور از برازش‌ مناسبی‌ برخوردار می‌باشند. نتیجه‌ گیری‌ : ٩ عامل‌ در نظر گرفته‌ شده‌ برای قابلیت‌های بازاریابی‌ (شامل‌ قابلیت‌ ارتباط‌ با مشتریان‌، قابلیت‌ تحقیقات‌ بازاریابی‌، قابلیت‌ ارائه‌ خدمت‌ به‌ مشتری، قابلیت‌ بهبود کیفیت‌ خدمات‌، قابلیت‌ توسعه‌ خدمات‌ جدید، قابلیت‌ برندسازی، کیفیت‌ تعاملات‌ آنلاین‌، کیفیت‌ محتوای وب‌سایت‌ به‌عنوان‌ متغیرهایمشاهده‌شده‌ آن‌ به‌ حساب‌ می‌آیند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2484 - ارائه الگوی خط مشی گذاری عمومی مطلوب در سازمان امور مالیاتی کشور
حمزه اسدپور علیرضا امیرکبیری محمدرضا ربیعی مندجین

هدف این مقاله، شناسایی شرایط علی، زمینه‌ای، مداخله‌گر، استراتژی‌ها و پیامدهای ارائه الگوی خط‌مشی‌گذاری عمومی در سازمان امور مالیاتی کشور است. خط‌مشی‌گذاری عمومی فرآیندی است که طی آن بعضی مسائل مورد توجه حکومت قرار می‌گیرد، راه‌حل‌هایی برای آن تدوین و از بین راه‌حل‌ها، ی چکیده کامل

هدف این مقاله، شناسایی شرایط علی، زمینه‌ای، مداخله‌گر، استراتژی‌ها و پیامدهای ارائه الگوی خط‌مشی‌گذاری عمومی در سازمان امور مالیاتی کشور است. خط‌مشی‌گذاری عمومی فرآیندی است که طی آن بعضی مسائل مورد توجه حکومت قرار می‌گیرد، راه‌حل‌هایی برای آن تدوین و از بین راه‌حل‌ها، یک سیاست تصویب و اجرا می‌شود. این تحقیق از نظر روش‌شناسی، پژوهشی کیفی (نظریه داده بنیاد)است.روش نمونه‌گیری، نظری و هدفمند و حجم نمونه، 14 نفر از صاحبنظران حوزه خط‌مشی‌گذاری در نظام مالیاتی کشور است. محتوای پژوهش با استفاده از مصاحبه نیمه‌ساختاریافته و ساختاریافته با خبرگان گردآوری شده است. یافته‌ها بیانگر این است که الگوی خط‌مشی‌گذاری عمومی مطلوب سازمان مالیاتی کشور دربردارنده شرایط علی (3 مقوله و 12 کد مفهومی و 173 کد اولیه)، شرایط زمینه‌ای (4 مقوله و 23 کد مفهومی و 168 کد اولیه)، شرایط مداخله‌گر (6 مقوله و 22 کد مفهومی و 220 کد اولیه)، استراتژی‌ها (3 مقوله، 8 کد مفهومی و 48 کد اولیه) و پیامدها (2 مقوله، 4 کد مفهومی و 30 کد اولیه) است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2485 - ارائه مدل کارآمد ظرفیت‌های مالیاتی تجارت الکترونیک در ایران
علی رضا مهرپویان مرتضی بکی حسکویی

این پژوهش با هدف ارائه مدل کارآمد ظرفیت‌های مالیاتی تجارت الکترونیک در ایران صورت پذیرفته است. پژوهش از نوع کیفی و اکتشافی بوده و روش پژوهش تحلیل مضمون می‌باشد. ابزار استفاده شده برای گردآوری داده‌ها، مصاحبه بوده است. جامعه آماری پژوهش شامل کارشناسان ارشد امور مالیاتی آ چکیده کامل

این پژوهش با هدف ارائه مدل کارآمد ظرفیت‌های مالیاتی تجارت الکترونیک در ایران صورت پذیرفته است. پژوهش از نوع کیفی و اکتشافی بوده و روش پژوهش تحلیل مضمون می‌باشد. ابزار استفاده شده برای گردآوری داده‌ها، مصاحبه بوده است. جامعه آماری پژوهش شامل کارشناسان ارشد امور مالیاتی آشنا به تجارت الکترونیک بوده‌اند که حداقل دارای تحصیلات کارشناسی ارشد و حداقل 5 سال سابقه کاری مرتبط دارند. برای نمونه‌گیری از روش نمونه‌گیری نظری استفاده شده و در مجموع 14 نفر مورد مصاحبه قرار گرفتند. تحلیل داده‌های حاصل از مصاحبه نشان داد که مدل کارآمد ظرفیت‌های مالیاتی تجارت الکترونیک دارای سه تم (تم ساختاری، تم شناختی و تم عملکردی) و 6 مقوله و 21 مفهوم می‌باشند که در مجموع شبکه مضامین حاصل از استخراج عوامل در مصاحبه‌های صورت گرفته شده ارائه گردید. طبق یافته‌ها تم ساختاری ظرفیت‌های مالیاتی تجارت الکترونیک دارای مقوله‌های زیرساخت‌های مالیاتی و اصلاحات ساختاری و تم شناختی دارای دو مقوله بینش مودیان مالیاتی و سیستم اطلاعات مالیاتی و تم عملکردی دارای دو مقوله صحت و شایستگی مالیاتی و عملکرد نظام مالیاتی بوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2486 - بررسی عوامل موثر برکارایی سرمایه گذاری در منابع انسانی در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران
رسول مسروری عسگر پاک مرام احمد محمدی غلامرضا رحیمی

توجه به نیروی انسانی در سازمانها طی سالهای اخیر بخش عظیمی سرمایه سازمانهای پیشرو را به خود اختصاص داده است. اکنون مدیران آگاه و توانمند می دانند که هر چه بیشتر مقدمات توسعه و ارتقای نیروی انسانی را فراهم کنند، موفقیت، کارایی و برتری بالای رقابت سازمان خود را در مقابل سا چکیده کامل

توجه به نیروی انسانی در سازمانها طی سالهای اخیر بخش عظیمی سرمایه سازمانهای پیشرو را به خود اختصاص داده است. اکنون مدیران آگاه و توانمند می دانند که هر چه بیشتر مقدمات توسعه و ارتقای نیروی انسانی را فراهم کنند، موفقیت، کارایی و برتری بالای رقابت سازمان خود را در مقابل سایر سازمانها تضمین کرده اند.کارآمدترین راه به دست آوردن مزیت رقابتی بالا و مهمترین شاخص برتری با توجه به تغییرات و تحولات شگرف در شرایط فعلی، کارامدتر و توانمند کردن منابع انسانی در سازمانها می باشد.نیروی انسانی والاترین سرمایه‌ای است که سازمان‌ها در اختیار دارند. هدف کلی این تحقیق، ارائه مدلی بر کارایی سرمایه‌گذاری در منابع انسانی در بازار سرمایه ایران می‌باشدجامعه آماری این تحقیق را کلیه شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران تشکیل می‌دهند. . روش تحقیق توصیفی و از نوع پیمایشی بود. نمونه آماری شامل 155 شرکت می‌باشد که به روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شده است. برای جمع‌آوری داده‌ها از پرسشنامه محقق‌ساخته بر اساس طیف لیکرت استفاده شد. جهت بررسی نرمال بودن داده‌ها از آزمون کولموگروف-اسمیرنوف و برای آزمون فرضیه‌ها از مدل‌سازی معادلات ساختاری استفاده شد. نتایج نشان داد که کیفیت گزارشگری مالی، افشای سرمایه انسانی، در منابع انسانی تأثیر مثبت و معنی‌داری دارند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2487 - تاثیر مشتری گرائی بر عملکرد صادرات با توجه به نقش تعهدرفتاری و ارتباطات در شرکتهای صادر کننده پائین دستی پتروشیمی در ایران
حسین افشار فرشته لطفی زاده

تحقیق حاضر با عنوان تاثیر مشتری گرائی بر عملکرد صادرات با توجه به نقش تعهدرفتاری و ارتباطات در شرکت های صادر کننده پائین دستی پتروشیمی در ایران می باشد. هدف از انجام تحقیق حاضر تبیین تاثیر مشتری گرائی بر تعهدات رفتاری، ارتباطات و عملکرد صادراتی شرکت های صادرکننده محصولا چکیده کامل

تحقیق حاضر با عنوان تاثیر مشتری گرائی بر عملکرد صادرات با توجه به نقش تعهدرفتاری و ارتباطات در شرکت های صادر کننده پائین دستی پتروشیمی در ایران می باشد. هدف از انجام تحقیق حاضر تبیین تاثیر مشتری گرائی بر تعهدات رفتاری، ارتباطات و عملکرد صادراتی شرکت های صادرکننده محصولات پائین دستی پتروشیمی می باشد. در این تحقیق از روش تحقیق پیمایشی به منظور بررسی تاثیر مشتری گرائی بر عملکرد صادرات با توجه به نقش تعهدرفتاری و ارتباطات در شرکت های صادر کننده پائین دستی پتروشیمی در ایران استفاده شده است. جامعه آماری این تحقیق را مدیران و کارشناسان بازاریابی شرکت های صنعت پتروشیمی(صنایع پائین دستی) شکل می دهند. بنابراین می توان عنوان نمود که جامعه آماری این تحقیق شامل مدیران و کارشناسان بازاریابی 600 شرکت فعال در صنعت پتروشیمی می باشند. حال با توجه به آنکه به طور متوسط در هر شرکت می توان تعدادی از مدیران و کارشناس بازاریابی مشغول به فعالیت می باشند بنابراین می توان انتظار داشت که اعضای جامعه حاضر را می توان نامحدود در نظر گرفت. حال با توجه به آنکه جامعه آماری می توان عنوان نمود که حجم نمونه با توجه به جدول مورگان برای تعداد جامعه نامحدود تعداد اعضای نمونه برابر 384 مورد می باشد . نتایج تحقیق نشان می دهد که تعهدات رفتاری بر عملکرد صادراتی تأثیر مثبت معنی داری دارد . ارتباطات بر عملکرد صادراتی تأثیر مثبت معنی داری دارد.. مشتری گرایی بر تعهدات رفتاری تأثیر مثبت معنی داری دارد. مشتری گرایی بر ارتباطات تأثیر مثبت معنی داری دارد. عملکرد صادراتی بر عملکرد سازمانی تأثیر مثبت معنی داری دارد . پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2488 - بررسی رابطه بین ویژگی‌های شخصیتی و تعهد سازمانی در شرکت بیمه ایران
بهنام اسماعیلی فر نیلوفر شیرازی

تحقیق حاضر با هدف بررسی رابطه بین ویژگی‌های شخصیتی و تعهد سازمانی کارکنان شرکت بیمه ایرانصورت گرفته است. روش تحقیق از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش، زمینه‌یابی است. جامعه آماری شامل کلیه کارکنان شرکت بیمه ایران است که در سطح شهر تهران مشغول فعالیت هستند. مدل تحقیق با نم چکیده کامل

تحقیق حاضر با هدف بررسی رابطه بین ویژگی‌های شخصیتی و تعهد سازمانی کارکنان شرکت بیمه ایرانصورت گرفته است. روش تحقیق از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش، زمینه‌یابی است. جامعه آماری شامل کلیه کارکنان شرکت بیمه ایران است که در سطح شهر تهران مشغول فعالیت هستند. مدل تحقیق با نمونه‌ای متشکل از 250 نفر از کارکنان شرکت بیمه ایران و با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی موردسنجش قرار گرفت. برای سنجش ویژگی‌های شخصیتی از پرسشنامه NEOPI-FF و تعهد سازمانی از پرسشنامه تعهد سازمانی آلن و میر استفاده شد. برای بررسی و تحلیل داده‌ها و آزمون فرضیه‌های تحقیق از آزمون کولموگروف اسمیرنف، r پیرسون و رگرسیون خطی ساده و آزمون اسپیرمن بهره گرفته شد. نتایج نشان داد که بین ویژگی‌های شخصیتی (برون‌گرایی، سازگاری، مسئولیت‌پذیری، عصبیت، پذیرش تجارب جدید) با تعهد سازمانی کارکنان رابطه مثبت و ضعیفی وجود دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2489 - بررسی رابطه سرمایه گذاری فیزیکی و رشد اقتصادی در ایران
مونا فرج الهی حمیدرضا کردلویی

هدف این تحقیق بررسی رابطه سرمایه گذاری فیزیکی و رشد اقتصادی در ایران است. برای بررسی این موضوع، از داده های سری زمانی به دست آمده از مرکز آمار ایران، بانک مرکزی، صندوق بین المللی پول و بانک جهانی استفاده شده است. متغیرهای مورد استفاده در تحقیق عبارت اند از: نرخ رشد تولی چکیده کامل

هدف این تحقیق بررسی رابطه سرمایه گذاری فیزیکی و رشد اقتصادی در ایران است. برای بررسی این موضوع، از داده های سری زمانی به دست آمده از مرکز آمار ایران، بانک مرکزی، صندوق بین المللی پول و بانک جهانی استفاده شده است. متغیرهای مورد استفاده در تحقیق عبارت اند از: نرخ رشد تولید ناخالص داخلی( متغیر وابسته و بیانگر رشد اقتصادی) و نرخ ارز، نرخ تورم، سرمایه گذاری فیزیکی (متغیرهای مستقل). آزمون فرضیه ها نشان می دهد که متغیرهای نرخ ارز و تورم تاثیر منفی بر نرخ رشد اقتصادی دارند؛ اما متغیر سرمایه گذاری فیزیکی تاثیری هر چند اندک، اما مثبتی را بر رشد اقتصادی در بلندمدت بر جای می گذارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2490 - بررسی نقش مؤلفه‌های تجارت الکترونیک بر مدیریت زنجیره تأمین در ایران‌خودرو
حسن مهرمنش مهدی ترابی

طی دو دهه گذشته، روزبه‌روز بر اهمیت کارکردهای مدیریت زنجیره تأمین افزوده می‌شود؛ زیرا حفظ و کسب مزیت‌های رقابتی به‌شدت به همکاری با تأمین‌کنندگان، توزیع‌کنندگان و مشتریان وابسته شده است. اغلب پژوهشگران اذعان دارند که در دوران فعلی، دیگر شرکت‌ها تمام فعالیت‌های مربوط به چکیده کامل

طی دو دهه گذشته، روزبه‌روز بر اهمیت کارکردهای مدیریت زنجیره تأمین افزوده می‌شود؛ زیرا حفظ و کسب مزیت‌های رقابتی به‌شدت به همکاری با تأمین‌کنندگان، توزیع‌کنندگان و مشتریان وابسته شده است. اغلب پژوهشگران اذعان دارند که در دوران فعلی، دیگر شرکت‌ها تمام فعالیت‌های مربوط به تولید و فروش محصولات را خود به‌تنهایی انجام نمی‌دهند و همین امر به افزایش استقلال و ماهیت مستقل شرکت‌های تأمین‌کننده و توزیع‌کننده منجر شده است؛ به همین دلیل، ارتقای بهره‌وری و عملکرد فرآیند تولید و فروش محصولات با سطح روابط و کیفیت تعامل با دیگر اعضای زنجیره تأمین، رابطه مستقیم دارد و از آن متأثر است. اگرچه در‌خصوص مزیت‌ها و نتایج مثبت مدیریت زنجیره تأمین، توافق عمومی وجود دارد؛ اما در ارتباط با نحوه بهبود مدیریت زنجیره تأمین در سازمان‌ها، عوامل و روش‌های مختلفی ارائه شده است. یکی از این عوامل که به‌شدت موردتوجه کارشناسان قرار گرفته و مطالعات زیادی در مورد آن شده است، مقوله تجارت الکترونیک است که بر نقش مثبت آن بر بهبود عملکرد زنجیره تأمین تأکید شده است. در همین راستا پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش مؤلفه‌های تجارت الکترونیک بر مدیریت زنجیره تأمین در صنعت خودروسازی ایران به صورت گرفته است و سعی بر آن است تا به این سؤال اصلی پاسخ داده شود که آیا مؤلفه‌های تجارت الکترونیک بر مدیریت زنجیره تأمین تأثیر دارد؟. برای پاسخ به این سؤال یک جامعه آماری 200 نفری انتخاب و به سؤال‌های پرسشنامه پاسخ داده شد. بر اساس یافته‌های این پژوهش، امنیت سیستم اطلاعات؛ کیفیت و دقت اطلاعات؛ وب‌سایت و ارتباطات اینترنتی؛ تجهیزات و فناوری‌های ارتباطی؛ دانش و سطح تبادل آن و کارکنان دانشی سازمان بر مدیریت زنجیره تأمین تأثیر دار پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2491 - بررسی رابطه‌ بهره‌وری و رشد اقتصادی در ایران
محمد صالحی فرد حمیدرضا کردلویی

پژوهش حاضر به بررسی وجود ارتباط بین بهره‌وری و رشد اقتصادی در ایران می‌پردازد. بدین منظور از داده‌های سری زمانی استخراج‌شده از مرکز آمار ایران، بانک مرکزی، صندوق بین‌المللی پول و بانک جهانی بهره گرفته شده است. متغیرهای مورداستفاده در پژوهش عبارت‌اند از: نرخ رشد تولید نا چکیده کامل

پژوهش حاضر به بررسی وجود ارتباط بین بهره‌وری و رشد اقتصادی در ایران می‌پردازد. بدین منظور از داده‌های سری زمانی استخراج‌شده از مرکز آمار ایران، بانک مرکزی، صندوق بین‌المللی پول و بانک جهانی بهره گرفته شده است. متغیرهای مورداستفاده در پژوهش عبارت‌اند از: نرخ رشد تولید ناخالص داخلی (متغیر وابسته و نشان‌دهنده رشد اقتصادی) و نرخ ارز، نرخ تورم، بهره‌وری نیروی کار (متغیرهای مستقل). پس از بررسی فرضیه‌های پژوهش مشخص شد که افزایش نرخ تورم تأثیر منفی و افزایش نرخ ارز و بهره‌وری نیروی کار، تأثیر مثبت بر رشد اقتصادی دارند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2492 - ارزیابی عملکرد، رتبه بندی و ارائه مسیر توسعه با استفاده از رویکرد تحلیل پوششی داده ها(DEA) (مورد مطالعه : شرکت های هواپیمایی مسافربری ایرانی)
نصرت اله شادنوش احسان معینی

حمل و نقل هوایی نقش بسزایی در شکوفایی اقتصادی کشورها دارد، بدین لحاظ رقابت در این عرصه همواره رو به افزایش بوده و این تغییرات موجب شده است تا مبحث ارزیابی عملکرد خطوط هوایی و اطلاع از وضعیت رقبا مساله بسیار مهمی قلمداد گردد. از جمله مفاهیمی که سابقه طولانی در علوم مختلف چکیده کامل

حمل و نقل هوایی نقش بسزایی در شکوفایی اقتصادی کشورها دارد، بدین لحاظ رقابت در این عرصه همواره رو به افزایش بوده و این تغییرات موجب شده است تا مبحث ارزیابی عملکرد خطوط هوایی و اطلاع از وضعیت رقبا مساله بسیار مهمی قلمداد گردد. از جمله مفاهیمی که سابقه طولانی در علوم مختلف داشته و اندازه گیری و تحلیل آن به منظور دستیابی به بهترین عملکرد در واحدهای مختلف مورد توجه قرار داشته، کارایی است. این تحقیق بر آن است تا با بدست آوردن کارایی شرکت های هواپیمایی مسافربری ایرانی و با استفاده از مدل مناسب تحلیل پوششی داده ها(DEA) نسبت به رتبه بندی آن ها اقدام و مسیر توسعه را برای قرار گرفتن واحدهای ناکارا بر مرز کارایی تعیین نماید. شاخص های مورد توجه در این تحقیق تعداد صندلی در اختیار، تعداد پرسنل در اختیار، مسافر کیلومتر حمل شده داخلی و مسافر کیلومتر حمل شده بین المللی است. ضمن محاسبه کارایی 12 شرکت هواپیمایی مسافربری فعال در سال 1393 و رتبه بندی آن ها، مسیر توسعه و شرکت های مرجع جهت افزایش کارایی شرکت های ناکارا نیز مشخص شدند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2493 - الگوی اجرای راهبرد تنوع همگون محصول (مورد مطالعه: شرکت کدبانو)
اسماعیل حسن‌پور قروقچی شهرام خلیل نژاد هلن ابراهیمی قلعه قاضی

با توجه به نرخ نگران‌کننده شکست پروژه‌های توسعه و تنوع همگون محصولات در ایران، انتقادات وارده بر مدل‌های توسعه و تنوع همگون محصول موجود در مبانی نظری و اهمیت بسیار زیاد توسعه و تنوع همگون محصولات موفق در رشد شرکت‌ها، پژوهش حاضر به دنبال ارائه الگوی متناسب با شرایط شرکت‌ چکیده کامل

با توجه به نرخ نگران‌کننده شکست پروژه‌های توسعه و تنوع همگون محصولات در ایران، انتقادات وارده بر مدل‌های توسعه و تنوع همگون محصول موجود در مبانی نظری و اهمیت بسیار زیاد توسعه و تنوع همگون محصولات موفق در رشد شرکت‌ها، پژوهش حاضر به دنبال ارائه الگوی متناسب با شرایط شرکت‌های غذایی ایرانی برای اجرای تنوع همگون محصول است. در این پژوهش با استفاده از روش پژوهش موردی و رویکرد کثرت‌گرایانه، شرکت کدبانو از شرکت‌های فعال ایران در صنعت غذا انتخاب و بررسی ‌شده است و فرایند پیشنهادی (الگوی پیشنهادی) آن با روش‌های مختلفی از قبیل مصاحبه نیمه‌ساختاریافته، مشاهده مشارکتی و مطالعه اسناد، استخراج شده است؛ سپس الگوی پیشنهادی برآمده از اجرای فرایند در شرکت کدبانو با مبانی نظری مقایسه شده است. نتیجه نهایی این پژوهش، ارائه یک الگوی خاص برای شرکت کدبانو است که منحصربه‌فرد‌بودن آن به‌دلیل تفاوت محیط برون‌سازمانی و درون‌سازمانی شرکت کدبانو با بستر برون‌سازمانی و درون‌سازمانی مدل‌های غربی است. الگوی پیشنهادی این تحقیق، خلأ ناشی از فقدان الگوهای فرایندی تنوع همگون محصول مناسب شرکت‌های غذایی ایرانی را تا حدودی پر می‌کند و قابلیت حل یکی از مشکلات اصلی شرکت کدبانو را دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2494 - هوش سازمانی و مدیریت بحران
احمد ودادی سعید صیاد شیرکش مریم شفیع زاده برمی

هدف از این تحقیق بررسی رابطه هوش سازمانی و مولفه‌های آن با مدیریت بحران در شرکت سهامی بیمه ایران است. این تحقیق از نظر هدف کاربردی واز نظر روش توصیفی – همبستگی است. نمونه تحقیق شامل 187 نفر از مدیران و کارشناسان شرکت‌اند که به روش نمونه‌گیری طبقه‌یی نسبی نمونه‌گیر چکیده کامل

هدف از این تحقیق بررسی رابطه هوش سازمانی و مولفه‌های آن با مدیریت بحران در شرکت سهامی بیمه ایران است. این تحقیق از نظر هدف کاربردی واز نظر روش توصیفی – همبستگی است. نمونه تحقیق شامل 187 نفر از مدیران و کارشناسان شرکت‌اند که به روش نمونه‌گیری طبقه‌یی نسبی نمونه‌گیری و انتخاب شده‌اند. برا ی اندازه‌گیری هوش سازمانی از مدل هفت بعدی آلبرخت استفاده شده و برای مدیریت بحران مدل سه مرحله‌یی بحران مبنا قرار گرفته است. جمع‌آوری اطلاعات از طریق پرسشنامه بوده و برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از آزمون‌های ضریب همبستگی اسپیرمن٬ آزمون ضریب چوپروف و آزمون دو جمله‌یی استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که علاوه بر وجود رابطه معنادار و مثبت بین هوش سازمانی و مدیریت بحران٬ بین مولفه‌های هوش سازمانی به غیر از میل به تغییر نیز با مدیریت بحران رابطه‌ای مثبت وجود دارد و در بین مولفه‌های هوش سازمانی مولفه کاربرد دانش بیشترین همبستگی را با مدیریت بحران دارا است. همچنین مشخص شد که سطح هوش سازمانی در شرکت بیمه ایران در وضعیت مطلوب قرار ندارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2495 - بررسی عوامل مؤثر بر قیمت‌گذاری صنعت هتلداری در ایران
مسعود غلامی حسین وظیفه دوست

صنعت هتلداری با نقش پررنگی که در گردشگری و رشد اقتصادی کشور دارد ازجمله صنایع مهم کشور به شمار می‌رود. قیمت‌گذاری در این بخش علاوه بر اینکه یک فعالیت علمی است یک هنر به شمار می‌رود که اهداف اصلی آن بهینه‌سازی سود، کاهش تلفات و حفظ سهم بازار برای این صنعت می‌باشد. سیاست‌ چکیده کامل

صنعت هتلداری با نقش پررنگی که در گردشگری و رشد اقتصادی کشور دارد ازجمله صنایع مهم کشور به شمار می‌رود. قیمت‌گذاری در این بخش علاوه بر اینکه یک فعالیت علمی است یک هنر به شمار می‌رود که اهداف اصلی آن بهینه‌سازی سود، کاهش تلفات و حفظ سهم بازار برای این صنعت می‌باشد. سیاست‌های قیمت‌گذاری جز اساسی‌ترین عملیات روزانه شرکت‌های تولیدی و خدماتی است و به‌عنوان یک متغیر مؤثر برای تشویق و یا تضعیف تقاضا در کوتاه‌مدت توسط مدیر تنظیم می‌گردد. تصمیمات قیمت‌گذاری مانند دیگر تصمیمات آمیخته بازاریابی به چیزی بیش از دانش فنی نیازمند است. ازاین‌رو شناخت عوامل مؤثر در قیمت‌گذاری صنعت هتلداری از فعالیت‌های مهمی است که با به‌کارگیری دقیق آن‌ها پایداری درآمد و دستیابی به سطح بالایی در رشد اقتصادی حاصل از بخش خدمات در این صنعت را به همراه خواهد داشت. لذا در پژوهش حاضر به بررسی عوامل مؤثر بر قیمت‌گذاری صنعت هتلداری در ایران پرداخته شد. روش پژوهش مورداستفاده در تحقیق حاضر از نوع توصیفی- همبستگی است. واحد آماری موردمطالعه شامل 70 هتل بودند که به روش خوشه‌ای طبقه‌بندی‌شده از 7 استان، تهران، مشهد، اصفهان، قم، کیش، شیراز و یزد انتخاب شدند. در هرکدام از استان‌های مذکور، 10 هتل انتخاب و موردبررسی قرار گرفت. ابزار گردآوری داده‌ها، پرسشنامه‌ی ساختارمند بود. نتایج به‌دست‌آمده نشان داد مهم‌ترین عوامل تأثیرگذار در قیمت‌گذاری صنعت هتلداری در ایران شامل عوامل مدیریت منابع انسانی، عوامل زیرساختی، مدیریت مالی و عوامل بیرونی تأثیرگذار بر هتل می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2496 - بررسی عوامل محیطی مؤثر بر نظام بازاریابی اخلاقی بر اساس مدل پیرس و رابینسون مبتنی بر رهیافت اسلامی– ایرانی با تأکید بر صنایع غذایی
فاطمه نورشرق دهاقانی حسن اسماعیل پور حسین صفرزاده بهروز قاسمی

با توجه به اهمیت بازار و نقش هنجارها و ارزش ها در کنترل آن در تحقیق حاضر به بررسی محیط‌های مؤثر بر هنجارهای اخلاقی بازاریابی پرداخته‌شده است که باهدف بررسی عوامل محیطی مؤثر بر نظام بازاریابی اخلاقی بر اساس مدل پیرس و رابینسون مبتنی بر رهیافت اسلامی– ایرانی با تأکی چکیده کامل

با توجه به اهمیت بازار و نقش هنجارها و ارزش ها در کنترل آن در تحقیق حاضر به بررسی محیط‌های مؤثر بر هنجارهای اخلاقی بازاریابی پرداخته‌شده است که باهدف بررسی عوامل محیطی مؤثر بر نظام بازاریابی اخلاقی بر اساس مدل پیرس و رابینسون مبتنی بر رهیافت اسلامی– ایرانی با تأکید بر صنایع غذایی استان اصفهان انجام‌یافته است. تحقیق حاضر ازنظر هدف کاربردی و ازلحاظ ماهیت، توصیفی – پیمایشی از نوع همبستگی است و در زمره مطالعات میدانی قرار دارد. در این تحقیق از روش کتابخانه‌ای برای تهیه ادبیات تحقیق و از روش دلفی مبتنی بر تحقیقات میدانی و ابزار پرسشنامه، برای جمع‌آوری داده‌های آماری استفاده‌شده است. پرسشنامه ی پژوهش بر اساس مؤلفه‌های بازاریابی اخلاقی با توجه به فرهنگ اسلامی ایرانی مبتنی بر محیط ها و هنجارها تدوین گردیده و روایی پرسش‌نامه به روش محتوایی توسط متخصصان و به روش صوری توسط تعدادی از افراد جامعه آماری و به روش آماری تحلیل عاملی مرتبه اول تائید شده است. پایایی کل پرسش‌نامه با آلفای کرونباخ 810/0 تائید گردید. جامعه آماری این تحقیق شامل 30 نفر از اعضای هیئت‌علمی و متخصصین بازاریابی به‌عنوان خبرگان در روش دلفی و 1660 نفر از مدیران ارشد، مدیران اجرایی و مدیران بازاریابی و فروش صنایع غذایی استان اصفهان بودند. حجم نمونه ی مورد تحلیل براساس فرمول کوکران 315 نفر براورد گردید. در تحلیل داده های آماری از دو روش آمار توصیفی و استنباطی در محیط نرم افزارهای SPSS ، LISREL و PLS استفاده‌شده است. نتایج و یافته های تحلیل داده ها نشان داد که؛ محیط وظیفه‌ای سازمان بر کلیه هنجارها تأثیر معنی دار داشت. محیط داخلی سازمان بر کلیه هنجارها به جز هنجارهای اجتماعی و هنجارهای مذهبی تأثیر معنی دار داشت و محیط دوردست سازمان بر کلیه هنجارها به جز هنجارهای فردی، تأثیر معنی دار داشت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2497 - علل توسعه نیافتگی ایران (بر اساس تحلیل محتوا آثار منتشر شده در این زمینه)
اسدالله نقدی محمد جواد حصاری

آگاهی نسبت به عقب ماندگی در ایران سابقه دیرینه ای دارد.مروری کوتاه بر تاریخ پر فراز و نشیب ایران،خصوصا طی 150 سال اخیر گویای تلاشهای خستگی ناپذیر مصلحانی چون عباس میرزا ،امیرکبیر،قائم مقام،مصدق و دیگرانی است که برای اعتلای ایران و پیشرفت و توسعه یافتگی آن از هیچ کوششی د چکیده کامل

آگاهی نسبت به عقب ماندگی در ایران سابقه دیرینه ای دارد.مروری کوتاه بر تاریخ پر فراز و نشیب ایران،خصوصا طی 150 سال اخیر گویای تلاشهای خستگی ناپذیر مصلحانی چون عباس میرزا ،امیرکبیر،قائم مقام،مصدق و دیگرانی است که برای اعتلای ایران و پیشرفت و توسعه یافتگی آن از هیچ کوششی دریغ نکردند.این تحقیق در پی ان ایت تا علل عقب ماندگی ایران را از طریق روش فراتحلیل برخی از آثار منتشر شده در این زمینه مورد جستجو و کنکاش قرار دهد.بنابراین سوال اساسی در این تحقیق این خواهد بود که از دیدگاه جامعه شناسان و نظریه پردازان مورد بررسی ،چه عوامل جامعه شناختی در عقب ماندگی ایران و عدم پیشرفت و توسعه نیافتگی آن نقش داشته اند؟چارچوب نظری تحقیق بر مبنای نظریات نوسازی،نظریه وابستگی و نظریه نظام جهانی تعیین و در پژوهش مورد بررسی قرار گرفت.ضمن تشریح آثار فوق ارتباط توسعه نیافتگی ایران با این نظریات یررسی شدند.با روش فرا تحلیل،آثار منتشر شده در زمینه توسعه نیافتگی ایران بررسی شده است.این امر از طدیق بررسی اسنادی آثار انجام گرفته است. این آثار بر مبنای معیارهایی چون بعد زمانی،جغرافیایی و موضوعی و ...انتخاب شدند. نتایج نشان میدهد که تا زمانی که ایرانیان خود آمادگی پذیرش نفوذ خارجی و استعمار را نداشتند ،این عامل به تنهایی نمی توانست مانعی برای توسعه در ایران باشد.از میان عوامل خارجی که بررسی شده اند می توان به امپریالیسم،استعمار،ایجاد زمینه برای فرار مغزها و انتقال تکنولوژی اشاره کرد.موانع سیاسی و به ویژه استبداد تاریخی و آمادگی ایرانیان در پذیرش استبداد حائز رتبه نخست در میان عوامل متعددی بوده است که در این آثار به آنها اشاره شده است.کتابهایی که مسائل اجتماعی و نقش این مسائل را در توسعه نیافتگی ایران مدنظر داشته اند:به دو مورد بیشتر اشاره داشته اند:یکی نقش چندپارگی ها و گسست های اجتماعی و دیگری نقش نابرابریهای اجتماعی در عقب ماندگی ایران. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2498 - بررسی مقایسه‌ای مسائل جمعیتی موثر در حیات اجتماعی ایران و تاجیکستان
سعید خراطها

از جمله مسائلی که در حوزه جامعه شناسی قابل تامل و بررسی است؛ مسائل مربوط به اوضاع جمعیتی یک جامعه است که عدم توجه به آن می تواند شرایط نامساعدی را برای زندگی اجتماعی افراد به وجود آورد و حیات اجتماعی آن جامعه را به خطر اندازد. مقاله حاضر که با هدف شناخت و مقایسه مسائل ج چکیده کامل

از جمله مسائلی که در حوزه جامعه شناسی قابل تامل و بررسی است؛ مسائل مربوط به اوضاع جمعیتی یک جامعه است که عدم توجه به آن می تواند شرایط نامساعدی را برای زندگی اجتماعی افراد به وجود آورد و حیات اجتماعی آن جامعه را به خطر اندازد. مقاله حاضر که با هدف شناخت و مقایسه مسائل جمعیتی موثر بر حیات اجتماعی ایران و تاجیکستان انجام گرفته است حاصل مطالعه اکشافی و عملیات میدانی است که ضمن توجه به تشابهات فرهنگی موجود در میان دو کشور سعی داشته است تا فهرست معتبری (38 مورد)از مسائل جمعیتی ایران و تاجیکستان را با استفاده از منابع،اسناد و مصاحبه های اولیه شناسایی نماید. در ابتدا این فهرست در اختیار 50 نفر از خبرگان حوزه¬ی علوم انسانی ایران و 48 نفر از خبرگان تاجیکستان قرار گرفت تا مهمترین مسائل جمعیتی هر کدام از کشورها از نظر خبرگان آن¬ها شناسایی شود. پس از شناسایی مهمترین مسائل جمعیتی دو کشور از دیدگاه خبرگان 12 مسئله از مهمترین مسائل دو کشور در قالب پرسشنامه¬ای در اختیار 400 نفر از مردم ایران و همچنین تاجیکستان قرار گرفت تا از این طریق ضمن شناسایی مهمترین مسائل جمعیتی آنان که ساختارهای اجتماعی هر یک از دو جامعه مذکور را تحت الشعاع خود قرار می دهد بتوان متناسب با شرایط اجتماعی موجود راهکارهای اجرایی لازم را ارائه نمود. یافته های حاصل از پژوهش مذکور نشانگر آن است که برخی از مهمترین مسائل جمعیتی شناسایی شده در ایران عبارت بودند از: گرانی مسکن، طلاق، توسعه¬نیافتگی، کمبود و فرسودگی مسکن، بالا رفتن سن ازدواج و برخی از مهمترین مسائل جمعیتی شناسایی شده در تاجیکستان عبارت بودند از: مهاجرت نیروی کار به خارج از کشور، فراوانی مهاجرت به خارج از کشور، فراوانی مهاجرت از روستا به شهر،بالا بودن نرخ رشد جمعیت، کمبود مسکن. نتایج بدست آمده حاکی ازآن است که عدم توجه به مسائل جمعیتی موجود و نادیده انگاشتن آنها بر دوام و حیات اجتماعی و همچنین روند رشد و توسعه جوامع اثرگذار خواهد بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2499 - تأثیر آموزش عالی موسسه هلال ایران بر دانش و کارائی فارغ التحصیلان شاغل در جمعیت هلال احمر
ناهید ساریخانی زهرا آبجام فریده بخشی مرضیه طاهری

این مطالعه در صدد پاسخ گویی به این سوال اصلی است که آیا آموزش های عالی موسسه توانسته بر سطح دانش و کارائی فارغ التحصیلان (از موسسه) شاغل در جمعیت هلال احمر تاثیر بگذارد؟ این مطالعه با توجه به روش گردآوری داده ها توصیفی از نوع پیمایشی است. جامعه پژوهش شامل دو گروه می گر چکیده کامل

این مطالعه در صدد پاسخ گویی به این سوال اصلی است که آیا آموزش های عالی موسسه توانسته بر سطح دانش و کارائی فارغ التحصیلان (از موسسه) شاغل در جمعیت هلال احمر تاثیر بگذارد؟ این مطالعه با توجه به روش گردآوری داده ها توصیفی از نوع پیمایشی است. جامعه پژوهش شامل دو گروه می گردد. گروه اول (گروه آزمایش) شامل فارغ التحصیلان (از موسسه) شاغل در جمعیت و گروه دوم شامل افراد شاغل (در جمعیت) غیرفارغ التحصیل از موسسه (همکاران) که در استان های کل کشور و حوزه های ستادی مشغول به کار هستند. در این مطالعه با بهره گیری از روش تمام شماری کلیه فارغ التحصیلان (از موسسه) شاغل در جمعیت مورد بررسی (163 نفر) قرار گرفته است. محقق از پرسشنامه محقق ساخته استفاده کرده است. برای سنجش پایائی همسانی درونی میان گویه ها از روش آلفای کرونباخ استفاده گردید. در این مطالعه از نظریه کرک پاتریک استفاده شده است. نتایح فرضیه ها نشان داده است: بین میانگین فعالیت های تالیفی و پژوهشی فارغ التحصیلان و همکاران آنان تفاوت وجود ندارد. نتایج در سطح واکنش یادگیری (دانش) جامعه مورد بررسی نشان داده است، برنامه های آموزشی چندان موفق نبوده است و هم چنین این مسئله بر سطح رفتار و نتایج نیز تاثیر داشته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2500 - بازیابی هویت جمعی غالب در میان جوانان شهر ری در فرآیند جهانی شدن
حسین دبیریان تهرانی ملیحه کاظمی نسب

در گذر از جوامع سنتی به مدرن و متعاقباً گسترش ارتباطات جمعی، دسترسی افراد به منابع هویت ساز متنوع تسهیل گشته است. این امر گاهاً تصور هویتی اشخاص را مخدوش کرده و امکان گرایش به هویت‌های جایگزین را فراهم می‌کند. به نظر می رسد که با تشدید فرآیند جهانی شدن افراد با بحران خل چکیده کامل

در گذر از جوامع سنتی به مدرن و متعاقباً گسترش ارتباطات جمعی، دسترسی افراد به منابع هویت ساز متنوع تسهیل گشته است. این امر گاهاً تصور هویتی اشخاص را مخدوش کرده و امکان گرایش به هویت‌های جایگزین را فراهم می‌کند. به نظر می رسد که با تشدید فرآیند جهانی شدن افراد با بحران خلاء معنا و سیطره عقلانیت ابزاری در زندگی خود مواجه هستند؛ بنابراین به سمت هویتی روی می‌آورند که معنا و ارزش را به حیات اجتماعی‌شان بازگرداند. در این میان شناخت این موضوع که جامعه ایرانی در حال حاضر چه نوعی از هویت را تجربه می‌کند و کدام یک از هویت های جمعی (اسلامی ـ ایرانی ـ غربی) هویت غالب به شمار می‌آید از اهمیت قابل توجهی برخوردار است. در بخش مباحث نظری از دو دسته نظریه بهره‌گرفته شده است: اول، دیدگاه‌های تقلیل‌گرای هویت جمعی از جمله نظریات مید، بلومر و گافمن و دسته دوم دیدگاه‌های تلفیق‌گرای هویت جمعی که نظریات گیدنز، کاستلز و بوردیو را شامل می‌شود. در این تحقیق 3 مقیاس برای سنجش ابعاد هویت جمعی طراحی شده و پس از دوبار پیش آزمون، در جمعیت نمونه ای که بر اساس فرمول کوکران بدست آمد در شهرستان ری اجرا شده است. در مباحث روش‌شناسی از پیمایش و از پرسشنامه برای جمع‌آوری اطلاعات مورد نیاز بهره برده شد. یافته ها در این پژوهش نشان می دهد که هر سه نوع هویت جمعی در میان این نسل وجود داشته اما در یک نگاه تطبیقی می توان گفت هویت اسلامی در مقایسه با سایر هویت ها برجستگی بیشتری دارد که البته با توجه به گرایشات مذهبی ساکنین شهرری دور از نظر نبود. همچنین بین متغیرهای پایگاه اجتماعی و اقتصادی، سرمایه فرهنگی و میزان تعاملات اجتماعی با هویت جمعی غالب رابطه معناداری وجود ندارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2501 - سیاست‌گذای و برنامه‌ریزی اجتماعی برای توسعه فعالیت‌های اقتصادی بخش فرهنگ:ارزیابی طرح‌های کلانِ رونق بخشی به بازار هنر ایران در دهه 1380
محمد رضا مریدی معصومه تقی زادگان

هدف این مقاله بررسی آسیبشناختیِ راهکارهای رونقبخشی به اقتصاد بخش فرهنگ است. از این رو به ارزیابی طرح- هایی پرداخته شد که در سیاستگذاریهای برنامه سوم و چهارم توسعه مورد توجه برنامهریزیهای دولتی بود. در ایـن مقاله با روش تحلیل اسنادی و تکنیک روند پژوهی به تحلیلِ نتایج حاص چکیده کامل

هدف این مقاله بررسی آسیبشناختیِ راهکارهای رونقبخشی به اقتصاد بخش فرهنگ است. از این رو به ارزیابی طرح- هایی پرداخته شد که در سیاستگذاریهای برنامه سوم و چهارم توسعه مورد توجه برنامهریزیهای دولتی بود. در ایـن مقاله با روش تحلیل اسنادی و تکنیک روند پژوهی به تحلیلِ نتایج حاصل از اجرایِ طـرح آمـایش فرهنگـی سـرزمین، طرحِ تعاونیهای فرهنگی، طرحِ برنامه جامع اشـتغال در حـوزه فرهنـگ، طـرح اعطـای تسـهیلات بـانکی بـه مشـاغل فرهنگی، طرح معافیتهای مالیاتی بخش فرهنگ، طرح صندوق حمایـت از نویسـندگان، روزنامـهنگـاران و هنرمنـدان پرداخته شد. در پایان با جمعبندی از دلایل ناکارامدی طرحهای به اجرا درآمده، راهکارهای تازه ارائه گردید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2502 - اثربخشی آموزش خود گویی های درونی مثبت بر کاهش میزان اضطراب اجتماعی کوتاه قامتان شهر تهران
سیمین حسینیان قدسی احقر مهیار پور غفار عبدی

هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی آموزش خود گویی های درونی مثبت بر کاهش میزان اضطراب اجتماعی کوتاه قامتان تهران است. جامعه آماری پژوهش حاضر عبارت از کلیه کوتاه قامتان زن و مرد 20 تا 40 ساله عضو انجمن کوتاه قامتان ایرانی در شهر تهران در سال 1390 می¬باشد که با استفاده از ر چکیده کامل

هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی آموزش خود گویی های درونی مثبت بر کاهش میزان اضطراب اجتماعی کوتاه قامتان تهران است. جامعه آماری پژوهش حاضر عبارت از کلیه کوتاه قامتان زن و مرد 20 تا 40 ساله عضو انجمن کوتاه قامتان ایرانی در شهر تهران در سال 1390 می¬باشد که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده و از بین افرادی که عضو انجمن کوتاه قامتان شهر تهران بوده و بر اساس پرسشنامه لیبوتیس(1987) به اضطراب اجتماعی دچار بودند، تعداد 32 نفر زن و مرد انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل(هر گروه 16 نفر) قرار گرفتند. روش این پژوهش حاضر شبه آزمایشی از نوع پیش آزمون و پس آزمون و پیگیری با گروه کنترل از نظر هدف، کاربردی و از نظر جمع¬آوری اطلاعات، میدانی است. ابزار اندازه گیری پرسشنامة 24 سوالی اضطراب اجتماعی لیبویتس(1987)، بود. که روایی و پایایی آن در پژوهش های مختلف مورد تایید است. برای تجزیه و تحلیل داده ها از شاخص های آمار توصیفی و آمار استنباطی با روش های تحلیل اندازه گیری های مکرر استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد که آموزش خودگویی های درونی مثبت بر کاهش میزان اضطراب اجتماعی(هراس عملکرد، هراس اجتماعی، اجتناب از عملکرد و اجتناب اجتماعی) کوتاه قامتان ایرانی موثر است و آموزش خودگویی های درونی مثبت بر کاهش میزان اضطراب اجتماعی(هراس عملکرد، هراس اجتماعی، اجتناب از عملکرد و اجتناب اجتماعی) کوتاه قامتان ایرانی در طول زمان از پایداری مناسبی برخوردار است.این یافته ها نشان می دهد که می توان با روشهای درمان شناختی از نوع خودگویی های درونی اضطراب اجتماعی را کاهش داد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2503 - تعلیم و تربیت در ایران باستان
محمد اجاق زینب واعظ شهرستانی

تعلیم و تربیت به عنوان فعالیتی که از بدو تولد آدمی تا زمان مرگ او ادامه دارد و به عنوان جریانی مداوم و پیوسته که کل شخصیت فرد را متحول می سازد از دیرباز تا کنون وجود داشته است. در مقاله فوق که به روش کتابخانه ای نگاشته شده، سعی بر آن می باشد که وضعیت تعلیم و تربیت، در ا چکیده کامل

تعلیم و تربیت به عنوان فعالیتی که از بدو تولد آدمی تا زمان مرگ او ادامه دارد و به عنوان جریانی مداوم و پیوسته که کل شخصیت فرد را متحول می سازد از دیرباز تا کنون وجود داشته است. در مقاله فوق که به روش کتابخانه ای نگاشته شده، سعی بر آن می باشد که وضعیت تعلیم و تربیت، در ایران باستان مورد بررسی قرار گیرد. آنچه از منابع صحیح و قراین روشن و شواهد به دست می آید، آن است که ایرانیان از دوران مادها دارای خط و کتابت بوده و جای بسی شگفتی است که از 2500 سال قبل در زمان داریوش هخامنشی آموزش عالی و دانشکده¬هایی برای آموختن علوم نظری و عملی در ایران تأسیس گشته و تا زمان ساسانی به چنان اعتلا و عظمتی رسید که صدها دانشمند و پژوهشگر برای تعلیم و تربیت به آن روی آوردند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2504 - شناسایی علائم هشداردهنده وجود مشکلات کنترل داخلی در موسسات غیرانتفاعی
اسفندیار ملکیان اسماعیل توکل نیا منصور خواجه وند

موسسات غیرانتفاعی سهام صادر نمی کنند و مأموریت آنها حداکثرسازی سود نیست. درحالی که مدیران موسسات غیرانتفاعی با مسئله پاسخگویی به سهامداران مواجه نیستند، آنان باید به اهداکنندگان و کمک کنندگان که منبع مهم سرمایه اند، پاسخگو باشند. این کمک کنندگان و اهداکنندگان منابع نا م چکیده کامل

موسسات غیرانتفاعی سهام صادر نمی کنند و مأموریت آنها حداکثرسازی سود نیست. درحالی که مدیران موسسات غیرانتفاعی با مسئله پاسخگویی به سهامداران مواجه نیستند، آنان باید به اهداکنندگان و کمک کنندگان که منبع مهم سرمایه اند، پاسخگو باشند. این کمک کنندگان و اهداکنندگان منابع نا محدود ندارند و بنابراین موسسات غیرانتفاعی باید برای جذب سرمایه رقابت نمایند. اگر موسسه ای کنترل داخلی نامطلوبی داشته باشد، اهداکنندگان و کمک کنندگان می توانند به حمایت موسسه ای دیگر بپردازند، جایی که احتمال می رود استفاده کارآمدتری از سرمایه شود. هدف اصلی این مطالعه، شناسایی علائم هشداردهنده وجود مشکلات کنترل داخلی در موسسات غیرانتفاعی است. نمونه نهایی مورد استفاده برای این مطالعه شامل 162 عضو جامعه حسابداران رسمی ایران می باشد. همچنین به منظور گردآوری داده ها، از پرسشنامه استفاده شده است. به منظور پردازش داده ها، از آمار توصیفی و آزمون فریدمن استفاده شده است.نتایج پژوهش نشان می دهد که از نظر اعضای جامعه حسابداران رسمی ایران، پیچیدگی سازمانی، وجود کسری، انتقال گیرنده جدید بودن، خطر تداوم فعالیت، سطح ریسک و کوچک بودن موسسه حسابرسی کننده سال گذشته، از علائم بااهمیت وجود نقاط ضعف در سیستم کنترل داخلی موسسات غیر انتفاعی قلمداد می شوند. Abstract Nonprofit organizations do not issue shares and their missions are not to maximize profit. While nonprofit managers are not accountable to shareholders, they are accountable to donors and grantors who provide an important source of capital. These donors and grantors do not have limitless resources and, therefore, nonprofit organizations must compete for funding. If an organization has an internal control problem, donors and grantors could choose to support another organization where, presumably, the capital is used more efficiently. The main purpose of this study is to explore warning signs of existence internal control problems in nonprofit organizations. The final sample used for this study consists of 162 members of Iranian Association of Certified Public Accountants. Also, data were collected using a questionnaire survey. Descriptive statistics and Friedman test were used to analyze data. The result of this study showed that from viewpoint of the members of Iranian Association of Certified Public Accountants, organizational complexity, deficit, new grantee, going concern risk, risk level and smallness of audit firm in prior year are important warning signs of existence internal control problems in nonprofit organizations. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2505 - ارتباط بین تردید حرفه‌ای و قضاوت حرفه‌ای حسابرسان مستقل
رمضانعلی رویایی احمد یعقوب نژاد کاوه آذین فر

در سال¬های اخیر توجه بسیاری از محققان، دانشجویان و اساتید حسابداری به موضوع قضاوت حرفه‌ای حسابرسان جلب شده است. این جلب توجه، اهمیت موضوع قضاوت حرفه‌ای را بیان می‌کند. پس شناسایی عواملی که بر قضاوت حرفه‌ای موثر هستند می¬تواند کمک بزرگی به حسابرسان مستقل بنماید. چکیده کامل

در سال¬های اخیر توجه بسیاری از محققان، دانشجویان و اساتید حسابداری به موضوع قضاوت حرفه‌ای حسابرسان جلب شده است. این جلب توجه، اهمیت موضوع قضاوت حرفه‌ای را بیان می‌کند. پس شناسایی عواملی که بر قضاوت حرفه‌ای موثر هستند می¬تواند کمک بزرگی به حسابرسان مستقل بنماید. یکی از عوامل مهمی که بر قضاوت حرفه‌ای تأثیرگذار است می¬تواند تردید حرفه‌ای(تردید گرایی) باشد. هدف این تحقیق بررسی رابطه¬ی بین شاخص‌های تردید حرفه‌ای و قضاوت حرفه‌ای حسابرسان مستقل در مؤسسات حسابرسی عضو جامعه حسابداران رسمی ایران می¬باشد. در این تحقیق با استفاده از پیمایش نظرات 150 حسابرس مستقل به‌عنوان نمونه آماری و با استفاده از پرسشنامه تعدیل شده هرت و همکاران به این نتیجه رسیدیم که در مؤسسات حسابرسی عضو جامعه حسابداران رسمی ایران، بین تردید حرفه‌ای و قضاوت حرفه‌ای رابطه معنادار و مثبتی وجود دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2506 - مؤلفه‌های کلان تأثیرگذار بر توسعه آموزش رشته حسابداری در دانشگاه‌های ایران
مهدی پیری سقرلو آرش تحریری

10.30495/faar.2023.702105

چکیده هدف: هدف این پژوهش، بررسی مؤلفه‌های کلان تأثیرگذار بر توسعه آموزش رشته حسابداری در دانشگاه‌های ایران می‌باشد. روش پژوهش: روش تحقیق پژوهش حاضر، تحلیل محتوای کیفی است. جامعه آماری این پژوهش اساتید حسابداری دانشگاه‌های برتر ایران که در پیدایش و توسعه حسابداری دانشگ چکیده کامل

چکیده هدف: هدف این پژوهش، بررسی مؤلفه‌های کلان تأثیرگذار بر توسعه آموزش رشته حسابداری در دانشگاه‌های ایران می‌باشد. روش پژوهش: روش تحقیق پژوهش حاضر، تحلیل محتوای کیفی است. جامعه آماری این پژوهش اساتید حسابداری دانشگاه‌های برتر ایران که در پیدایش و توسعه حسابداری دانشگاهی در ایران تأثیرگذار بوده‌اند می‌باشد. راهبرد نمونه‌گیری این پژوهش نمونه‌گیری مبتنی بر هدف است. روش گردآوری داده‌ها، مصاحبه غیرساختارمند بوده که در سال‌های 1398 و 1399 انجام شده است. یافته ها: تحلیل ها نشان می‌دهد که 10 مؤلفه کلان‌ (مؤلفه‌های اقتصادی، فرهنگی، سیاسی، پدیده‌های اجتماعی و تاریخی، دولت، الزامات قانونی، حساب‌خواهی و حسابدهی، دانشگاه‌ها و سایر مراکز و نهادها، ارتباطات آموزشی و پژوهشی و صلاحیت و شایستگی دانشگاه‌ها)، بر توسعه آموزش رشته حسابداری در دانشگاه‌های ایران تأثیرگذار است. نتیجه‌گیری: از میان سازه‌های ده‌گانه برآمده از نتایج پژوهش حاضر عوامل‌اقتصادی، سیاسی و دولت بیشترین تأثیر را بر توسعه آموزش رشته حسابداری در دانشگاه‌های ایران داشته است. همچنین اقتصاد و سیستم آموزش عالی دولتی در ایران به عنوان مانعی در توسعه آموزش رشته حسابداری در دانشگاه‌های ایران شناسایی شد. یافته های این پژوهش می‌تواند به تصمیم‌گیرندگان در حوزه آموزش حسابداری در دانشگاه‌های کشور در راستای توسعه آموزش حسابداری کمک نماید پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2507 - الگوی گزارشگری قسمت‌های عملیاتی در صنعت بانکداری ایران
سید علی اکبر میرعمادی جواد رضازاده بهروز خدارحمی

10.30495/faar.2022.691689

چکیدهگزارشگری قسمت‌های عملیاتی یکی از بخش‌های مهم و حیاتی گزارشگری مالی است. این اطلاعات هم برای استفاده‌کنندگان درون‌ سازمانی و هم برای استفاده‌کنندگان برون‌سازمانی سودمند است. تاکنون در گزارشگری قسمت‌های عملیاتی دو رویکرد اصلی و مهم تحت عنوان رویکرد ریسک و بازده و روی چکیده کامل

چکیدهگزارشگری قسمت‌های عملیاتی یکی از بخش‌های مهم و حیاتی گزارشگری مالی است. این اطلاعات هم برای استفاده‌کنندگان درون‌ سازمانی و هم برای استفاده‌کنندگان برون‌سازمانی سودمند است. تاکنون در گزارشگری قسمت‌های عملیاتی دو رویکرد اصلی و مهم تحت عنوان رویکرد ریسک و بازده و رویکرد مدیریتی مورد توجه محققان و استانداردگذاران قرار گرفته است. هر یک از دو رویکرد مزبور نیز طرفداران و منتقدانی داشته است. با توجه به این انتقادها و ضعف‌ها، الگوهای یاد شده به ویژه در صنعت بانکداری ایران پاسخگوی نیاز استفاده‌کنندگان نیست؛ بنابراین هدف این تحقیق، طراحی و ارائه الگویی برای گزارشگری قسمت‌های عملیاتی در صنعت بانکداری ایران با توجه به فضای اقتصادی و نیز شرایط حاکم بر بازار و کسب‌وکار این صنعت است. در پژوهش حاضر از روش نظریه داده بنیاد برای دستیابی به هدف پژوهش استفاده شده است. نمونه‌ها از بین تهیه‌کنندگان، استفاده‌کنندگان و نیز ناظران صنعت بانکداری انتخاب شده است. تعداد نمونه‌ها نیز بر مبنای معیار اشباع نظری محک زده شده است. در نهایت تجزیه‌وتحلیل یافته‌های تحقیق منجر به طراحی الگویی شده که در آن نیاز استفاده‌کنندگان به عنوان متغیر علی و گزارشگری قسمت‌های عملیاتی در صنعت بانکداری ایران به عنوان مقوله مرکزی معرفی شده است. با توجه به شرایط زمینه‌ای و مداخله‌ای و راهبردهای پیشرو، ارتقای سودمندی گزارشگری مالی در صنعت بانکداری به عنوان پیامد الگوی طراحی شده اعلام شده است. نتایج این پژوهش می‌تواند مبنای مناسبی برای استانداردگذاران و مقرره‌گذاران به منظور تدوین نحوه افشای اطلاعات قسمت‌های عملیاتی در صنعت بانکداری ایران باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2508 - مدلسازی جهت پیش بینی ریسک نقدینگی بانکهای دولتی ایران با استفاده از شبکه های عصبی مصنوعی و شاخصهای حسابداری
مهدی خسرویانی فرزانه حیدر پور

10.30495/faar.2022.697091

چکیدهیکی از مهمترین مخاطرات پیشروی بانکها ریسک نقدینگی است، بنابراین بانکها باید سیستمهای اطلاعاتی مناسبی برای اندازه گیری، پیشبینی و کنترل ریسک نقدینگی داشته باشند، هر بانکیا مؤسسه مالی و اعتباری با توجه به شرایط، ویژگیهاو نوع فعالیت، با استفاده از ابزارها و روشهای مخت چکیده کامل

چکیدهیکی از مهمترین مخاطرات پیشروی بانکها ریسک نقدینگی است، بنابراین بانکها باید سیستمهای اطلاعاتی مناسبی برای اندازه گیری، پیشبینی و کنترل ریسک نقدینگی داشته باشند، هر بانکیا مؤسسه مالی و اعتباری با توجه به شرایط، ویژگیهاو نوع فعالیت، با استفاده از ابزارها و روشهای مختلفی ریسک نقدینگی خود رامدیریت میکند، با وجود تفاوتهای اساسی در اندازه، نوع فعالیت و ساختار بانکهای دولتی با یکدیگر، آیا با استفاده از شاخص‌های حسابداری وشبکه عصبی امکان مدل‌سازی و پیش‌بینی ریسک نقدینگی بانک‌های دولتی وجود دارد؟برای پاسخ به این سوال در این پژوهشابتدا با استفاده از اطلاعات حسابداری هشت بانک، که کل بانکهایدولتی ایران را تشکیل میدهند، به صورت جداگانه ،شاخص‌های حسابداری پژوهش محاسبه وریسک نقدینگی توسط شبکه عصبی پرسپترون چند لایه مدلسازی شد.سپس اختلاف نتایج حاصل از مدل با اطلاعات واقعی با استفاده از معیار میانگین مربعات خطا اندازه‌گیری شد. نتایج پژوهش نشان داد که از مدل طراحی شده، میتوان برای پیش‌بینی ریسک نقدینگی بانکهای دولتی ایران استفاده کرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2509 - مفهوم عفو وگذشت وجایگاه آن در نظام مذهبی واجتماعی وحقوقی ایران
علی حیدری نیا محمدرضا کیخا محمد اصغری حسامیه پرویز علیزاده

یکی از مفاهیم بلند در فرهنگ اسلامی وقرآنی مفهوم عفو وگذشت استعفو وگذشت یکی از فضیلت ها ومنش های نیک در رفتار واخلاق انسانی است کسانی که رنگ خدایی به خود می گیرند انسان های با گذشتی هستند که از خطا وگناه واشتباه دیگری چشم می پوشند عفو به معنی گذشت از گناه وخطای دیگری وخو چکیده کامل

یکی از مفاهیم بلند در فرهنگ اسلامی وقرآنی مفهوم عفو وگذشت استعفو وگذشت یکی از فضیلت ها ومنش های نیک در رفتار واخلاق انسانی است کسانی که رنگ خدایی به خود می گیرند انسان های با گذشتی هستند که از خطا وگناه واشتباه دیگری چشم می پوشند عفو به معنی گذشت از گناه وخطای دیگری وخودداری از مجازات خطا کار وگناهکار می باشد یکی از راههای رسیدن به بسیاری از کمالات ومقامات انسانی است که در آیات قرآن بیان شده است هر کسی که بخواهد مصداق عناوین بلند ومقامات والایی چون نیکو کاری وشکیبایی وپرهیز گاری شود واز محبت وگذشت الهی برخوردار گردد وبسیاری از بلاها ومصیبت ها وگرفتاری ها را رفع کند ودر نزد مردم بزرگ ومحبوب شود واز رحمت خاص خداوندی وعنوان محبوب وحبیب الهی بهره مند گردد باید از این راه سود جوید. عفو به معنای کنترل ومهار خشم وعواطف وچشم پوشی از حقوق خود است واین موجب می شود تا انسان صبر را در مقام خشم وغضب تجربه کند تکرار این گونه اعمال در انسان باعث می شود تا صبر وشکیبایی تقویت شود وآدمی به پاداش صابران برسد به این معنی که مقام صابران پاداش عمل عفوی می شود که خود مصداق صبر حالی وحالتی بوده است وخداوند در آیات 34و35سوره فصلت صبر را عاملی برای گذشت انسان ها در برابر بدی ها می شمارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2510 - تأثیرات نفت بر امنیت اقتصادی ایران از سال 1368 تا 1390
مهدی خلفخانی سلماز مرادنژاد

تأکید این نوشتار، بررسی تأثیرات نفت بر امنیت اقتصادی جمهوری اسلامی ایران از سال 1368 تا 1390 می‌باشد. نفت اهمیت زیادی در اقتصاد ایران هم به‌لحاظ جایگاه آن در تولید ناخالص داخلی کشور و هم به‌لحاظ سهم درآمدهای نفتی در بودجه دولت و نیز منابع ارزی کشور دارد. آن‌چه اکثر کارش چکیده کامل

تأکید این نوشتار، بررسی تأثیرات نفت بر امنیت اقتصادی جمهوری اسلامی ایران از سال 1368 تا 1390 می‌باشد. نفت اهمیت زیادی در اقتصاد ایران هم به‌لحاظ جایگاه آن در تولید ناخالص داخلی کشور و هم به‌لحاظ سهم درآمدهای نفتی در بودجه دولت و نیز منابع ارزی کشور دارد. آن‌چه اکثر کارشناسان بر آن اتفاق‌نظر دارند، این است که افزایش درآمدهای نفتی منجربه افزایش سرمایه‌گذاری ملّی می‌شود. این نتیجه در واقع مشکل اساسی اقتصاد ایران است که همان وابستگی به درآمدهای نفتی است. آن‌چه روشن است، این نکته است که درآمدهای نفتی به خودی خود عامل عقب‌ماندگی نیست و دلیل اصلی این امر اتکای بیش از اندازه به ارز حاصل از صادرات نفت و نبودن برنامه‌ریزی صحیح و اصولی برای این سرمایه ملّی است. بطور دقیق این پژوهش ریشه‌های آسیب‌پذیری و تقویت امنیت اقتصادی ناشی از درآمدهای نفتی را تجزیه و تحلیل خواهد کرد. براین اساس بایستی توجه داشت دولت برخوردار از درآمدهای هنگفت نفت، به‌طور خودکار معمار معیشت عمومی و مصلحت ملّی می‌گردد و به‌جای مدیریت کارآمد، به توزیع اقتدارآمیز ثروت می‌پردازد. این مشی دولتی تبعات متعددی از قبیل شکاف طبقاتی، افزایش توقعات و گسترش تبعیض را موجب می‌شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2511 - بررسی تطبیقی فرایند تربیت شهروندی در مقطع ابتدایی آموزش و پرورش جمهوری اسلامی ایران با کشور ژاپن
الهام تمجیدتاش مجتبی مجلل چوبقلو

در این مقاله، برنامه درسی مقطع ابتدایی آموزش و پرورش جمهوری اسلامی ایران و کشور ژاپن از بُعد تربیت شهروندی به‌صورت تطبیقی مورد مطالعه قرار گرفته و برای نیل به این هدف، از روش توصیفی ـ تحلیلی (اسنادی) استفاده شده است. در همین راستا ابتدا برنامه درسی تربیت شهروندی براساس چکیده کامل

در این مقاله، برنامه درسی مقطع ابتدایی آموزش و پرورش جمهوری اسلامی ایران و کشور ژاپن از بُعد تربیت شهروندی به‌صورت تطبیقی مورد مطالعه قرار گرفته و برای نیل به این هدف، از روش توصیفی ـ تحلیلی (اسنادی) استفاده شده است. در همین راستا ابتدا برنامه درسی تربیت شهروندی براساس مبانی نظری موجود تبیین شده، سپس بر همان اساس وضعیّت عناصر برنامه درسی تربیت شهروندی در مقطع ابتدایی دو کشور ایران و ژاپن مقایسه گردیده و سعی شده است به سؤال‌های زیر پاسخ داده شود: برنامه درسی مقطع ابتدایی آموزش و پرورش جمهوری اسلامی ایران و ژاپن در حوزه‌ی تربیت شهروندی چه اهدافی را دنبال می‌کند؟ ـ برنامه درسی مقطع ابتدایی آموزش و پرورش ایران و ژاپن در حوزه تربیت شهروندی چه محتوایی را انتقال می‌دهد؟ ـ در برنامه درسی مقطع ابتدایی آموزش و پرورش ایران و ژاپن در حوزه‌ی تربیت شهروندی از چه روش‌های یاددهی ـ یادگیری بهره گرفته می‌شود؟ ـ در برنامه درسی مقطع ابتدایی آموزش و پرورش ایران و ژاپن از کدام شیوه‌های ارزشیابی آموزشی در سنجش رفتارهای شهروندی استفاده می‌شود؟ ـ آیا در برنامه درسی تربیت شهروندی مقطع ابتدایی آموزش و پرورش ایران و ژاپن تفاوت‌هایی وجود دارد؟ ـ نقاط ضعف برنامه درسی تربیت شهروندی در مقطع ابتدایی آموزش و پرورش ایران چیست؟ پس از پاسخ دادن به سؤال‌های فوق‌الذّکر، جهت بهتر شدن وضع موجود فرایند تربیت شهروندی در برنامه درسی مقطع ابتدایی آموزش و پرورش ایران، مطابق اسناد و مدارک علمی موجود، پیشنهادهایی ارائه شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2512 - تأثیر منابع زوج ها بر ساختار خانواده در بین زوج های جوان ایرانی
فرشته لطفی زاده کامبیز حیدر زاده

دیر بازی است که خانواده به عنوان مهم ترین نهاد اجتماعی و تأثیرگذارترین گروه مرجع بر روی رفتار افراد، مورد توجه جامعه شناسان و بازاریابان قرار گرفته است. از طرفی تأثیر تئوری منابع بر خانواده و ساختار آن توجه زیادی را به خود جلب کرده است. از این رو پژوهش حاضر بر ش چکیده کامل

دیر بازی است که خانواده به عنوان مهم ترین نهاد اجتماعی و تأثیرگذارترین گروه مرجع بر روی رفتار افراد، مورد توجه جامعه شناسان و بازاریابان قرار گرفته است. از طرفی تأثیر تئوری منابع بر خانواده و ساختار آن توجه زیادی را به خود جلب کرده است. از این رو پژوهش حاضر بر شناسایی ساختار خانواده زوج های جوان ایرانی تأکید داشته و رابطه بین منابع و ساختار خانواده را بررسی کرده است. با تکیه بر مبانی نظری و مصاحبه با خبرگان و اجرای سه مرحله پیش آزمون ابزار پژوهش تهیه شده است. به گونه ای که در هر پیش آزمون پایایی همسانی درونی )آلفای کرونباخ و آزمون دو نیمه کردن(، پایایی باز آزمایی، بررسی اعتبار محتوا توسط جمعی از خبرگان و اعتبار صوری اجرا شده است و در نهایت در نمونه ای به حجم 088 نفر ) 088 زوج( از چهار کلان شهر ایران )تهران، اصفهان ، شیراز و مشهد( توزیع و جهت بررسی رابطه متغیرها از آزمون رگرسیون لجستیک استفاده شده است. یافته ها حاکی از آن است که زوج های ایرانی بیشتر دارای نگرش مساوات طلبانه می باشند و تحصیلات و اشتغال زنان بر نوع این ساختار تأثیر بسزایی دارد به عبارت دیگر تأثیر منابع خانوار بر ساختار آن بار دیگر مورد تأیید قرار گرفت پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2513 - تحلیل روند تحّولات شهر نشینی در استان‌های ایران ( 85-1335) ( 85-1335)
ایرج ساعی ارسی

هدف این پژوهش بررسی و تحلیل روند تحّولات شهر نشینی در استان‌های ایران در بازه‌ی زمانی پنجاه ساله‌ی (85-1335) بود. جامعه‌ی آماری کلیه‌ی استان‌های کشور در تقسیمات کشوری در سرشماری‌های ( 85- 1335) در نظر گرفته شد. داده‌های پژوهش از سر شماری‌های عمومی نفوس ومسکن مرکز آمار چکیده کامل

هدف این پژوهش بررسی و تحلیل روند تحّولات شهر نشینی در استان‌های ایران در بازه‌ی زمانی پنجاه ساله‌ی (85-1335) بود. جامعه‌ی آماری کلیه‌ی استان‌های کشور در تقسیمات کشوری در سرشماری‌های ( 85- 1335) در نظر گرفته شد. داده‌های پژوهش از سر شماری‌های عمومی نفوس ومسکن مرکز آمار ایران در سالهای 85- 1335 استخراج گردید. نوع مطالعه تحلیلی است و از روش‌های تحلیل جمعّیت استفاده شده است. روش پژوهش بررسی اسناد ومدارک وروش تحلیل ثانویه و روش تحلیل روند بوده است. مهمّترین یافته‌ها چنین اند : تعداد شهرهای کشور از 200 نقطه در سال 1335 به 1012 شهر در سال 1385 رسیده است. جمعّیت شهرنشین کشور از 6میلیون نفر در سال 1335 به بیش از 48 میلیون نفر در سال 1385 بالغ گردیده است. متوسط میزان رشد سالانه‌ی جمعّیت شهری ایران پس از یک کاهش مختصر در دوره‌ی 55- 1345 مجدداً افزایش یافته وسپس از دوره‌ی 70- 1365 با توجّه به کاهش میزان رشد سالانه‌ی کل جمعّیت کشور رو به کاهش نهاده است. به میزان شهرنشینی کشور در طی 50 سال (85- 1335) 76/36 درصد اضافه شده است. در سال 1385 استان قم رتبه اول واستان تهران رتبه دوم جمعّیت شهرنشینی را به خود اختصاص داده است. کمترین جمعّیت شهرنشینی در این سال به استان هرمزگان تعلّق داشته است. مهمّترین نتایج عبارتند از : افزایش جمعّیت استان‌ها در ایران بیشتر در دهه‌های 1357 بوده است. افزایش جمعّیت شهرنشینی در ایران درسه شیوه‌ی ممکن یعنی رشد طبیعی، مهاجرت روستا –شهری وتبدیل مناطق روستایی به شهریا الحاق مناطق حاشیه‌ی شهرها به شهر قابل توجیه است. میزان درصد شهرنشینی در فاصله‌ی سال‌های 85- 1335 در استان‌های مختلف یکسان نبوده است. به طوری که در سال 1335 فقط 4 استان ، ولی در سال 1375، 7 استان ودر سال 1385 ،8 استان میزان شهرنشینی بالاتر از میزان شهرنشینی مربوط به کل کشور را داشته اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2514 - بررسی دیدگاه زنان در مورد رفتارهای باروری در قومیت
مهدی قدیمی ایوب مردانی سیداحمد مرتضوی عیدی‌ محمد سواری فرزاد مردانی

در این تحقیق به بررسی دیدگاه زنان در مورد رفتارهای باروری در قومیت در محدوده جغرافیایی شهرستان ایذه پرداخته شده است. فرض اصلی این است که بین اقوام کرد، ترک، عرب، لر و بلوچ ساکن در قلمرو جغرافیایی این پژوهش در زمینه‌ی رفتارهای باروری تفاوت معنی وجود ندارد. روش این پژوهش چکیده کامل

در این تحقیق به بررسی دیدگاه زنان در مورد رفتارهای باروری در قومیت در محدوده جغرافیایی شهرستان ایذه پرداخته شده است. فرض اصلی این است که بین اقوام کرد، ترک، عرب، لر و بلوچ ساکن در قلمرو جغرافیایی این پژوهش در زمینه‌ی رفتارهای باروری تفاوت معنی وجود ندارد. روش این پژوهش روش کیفی است و برای گردآوری داده‌ها از پرسش‌نامه محقق ساخته باز پاسخ استفاده شده است.جمعیت آماری پژوهش حاضر زنان لر،عرب،کرد، ترک و بلوچ 20 تا40 ساله‌ی متأهل ساکن در شهرستان ایذه در سال 1388 است. نمونه‌ی آماری 40 نفر است که به صورت تصادفی انتخاب شده‌اند.درباره‌ی آمار جمعیتی قومیت‌های مختلف ساکن در شهرستان ایذه اطلاعات دقیقی در دست نیست. اما آنچه مسلـم است اکثر قریب اتفاق مـردم شهرستان ایذه از قـوم لر(لر بــزرگ) هستند و قومیت‌های عرب، تـرک، کرد و بلوچ به ترتیب در رده‌های بعدی قرار می‌گیرند. قبل ذکر تعداد افراد قوم بلوچ در شهرستان مذکور بسیار محدود هستند. به طور خلاصه نتایج این تحقیق نشان داده که در حال حاضر نگرش و رفتار باروری در همه گروه‌های قومی به هم نزدیک شده است و تفاوت قابل توجهی در نگرش و رفتار در زمینه‌ی باروری زنان قوم‌های مختلف وجود ندارد به عبارتی، تحقیق حاضر همگرایی رفتارهای باروری در جامعه مورد مطالعه را تأیید می‌کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2515 - راهبردهای مطلوب ترویج فرهنگ عفو و گذشت برا ی سیمای ج.ا.ا
احمد امین فرد احمد امین فرد فروغ چیت ساز

مسأله اصلی این تحقیق دستیابی به مطلوبترین راهبردهای ترویج فرهنگ عفو و گذشت برای کودکان برای سیمای جمهوری اسلامی ایران میباشد. این راهبردها به سیما این امکان را میدهد که با توجه به نظریه مدل کاربردی برای گزینشگری مخاطبان، به ترویج فرهنگ عفو و گذشت در کودکان ایرا چکیده کامل

مسأله اصلی این تحقیق دستیابی به مطلوبترین راهبردهای ترویج فرهنگ عفو و گذشت برای کودکان برای سیمای جمهوری اسلامی ایران میباشد. این راهبردها به سیما این امکان را میدهد که با توجه به نظریه مدل کاربردی برای گزینشگری مخاطبان، به ترویج فرهنگ عفو و گذشت در کودکان ایران اسلامی کمک نماید. این تحقیق با استفاده از روش مصاحبه عمیق و با بهرهگیری از الگوی برنامهریزی استراتژیک دیوید انجام شد. به همین منظور برای دستیابی به اهداف تحقیق از نظرات خبرگان در این حوزه کمک گرفته شد. بر این اساس ابتدا مأموریت سیما و چشمانداز آن در این موضوع مشخص شد. در ادامه با ارزیابی عوامل درونی و بیرونی سیما، اهداف بلند مدت سیما تعیین و در نهایت راهبردهای مطلوب شناسایی و اولویتبندی شدند. نتیجه این تحقیق نشان داد راهبردهای رقابتی مناسبترین راهبردها برای سیما کودک تشخیص داده شدند. در انتها راهبردهای رقابتی تدوین شده برای سیما اولویتبندی شدند. نتیجه این تحقیق نشان داد؛ مهمترین راهبرد برای سیما «آموزش تفکر انتقادی در برنامههای کودک تلویزیون (سیمای ملی) و ایجاد بستر مناسب برای یادگیری مهارت های اجتماعی و اجتماعی شدن در راستای ترویج فرهنگ عفو و گذشتبرای کودکان» که به خوبی با نظریه یادگیری اجتماعی و ترویج مطابقت دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2516 - تأثیرات نفت بر امنیت سیاسی ایران از سال 1368 تا 1384
بهرام سرمست مهدی خوش خطی سولماز مراد نژاد سرای

تأکید این نوشتار بررسی تاثیرات نفت بر امنیت سیاسی جمهوری اسلامی ایران از سال 1368 تا 1384 یعنی دوره های ریاست جمهوری هاشمی رفسنجانی و خاتمی است. تداوم اقتصاد جهانی، مناسبات حاکم بر نظام سرمایه داری کنونی و نیاز روز افزون دنیا به انرژی از جمله چالش هایی است که امنیت سیا چکیده کامل

تأکید این نوشتار بررسی تاثیرات نفت بر امنیت سیاسی جمهوری اسلامی ایران از سال 1368 تا 1384 یعنی دوره های ریاست جمهوری هاشمی رفسنجانی و خاتمی است. تداوم اقتصاد جهانی، مناسبات حاکم بر نظام سرمایه داری کنونی و نیاز روز افزون دنیا به انرژی از جمله چالش هایی است که امنیت سیاسی ایران را تحت تأثیر خود قرار داده اند. از یک نگاه افزایش درآمدهای نفتی، فرصتی برای کشور ها محسوب می شود که موجب افزایش درآمد ارزی شده است، امّا از سوی دیگر مدیریت این منابع درآمدی از جمله چالش جدّی دولت محسوب می شود. نفت کلیدی ترین و در عین حال سیاسی ترین کالای دنیای امروز است و از همین رو سیاستگذارینفتی کشورهای نفت خیز در واقع بخش عمده ای از سیاستگذاری ملّی این کشورها را تشکیل می دهد. همین امر اهمیت توجه به نفت و فرآورده های نفتی را دو چندان کرده است. به طور دقیق این پژوهش ریشه های آسیب پذیری و تقویت امنیت سیاسی ناشی از درآمدهای نفتی را تجزیه و تحلیل کرده است. به طور کلی نتایج به دست آمده از این پژوهش حاکی از این مسأله است که سیاست ها و آثار کلی وارد شده در اقتصاد، سیاست و اجتماع طی این دوران ( 1368 – 1384 ) تا حدود بسیار زیادی متأثر از نفت بوده و نتایج آن در قالب تورّم، افزایش حجم نقدینگی و . . . قابل مشاهده است. نفتی که اکنون به عاملی منفی در اقتصاد ایران تبدیل شده است، با مدیریتی صحیح و خردمندانه می تواند موتور توسعه ی ملی کشور شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2517 - واکاوی جامعه شناختی پارادایم های توسعه نیافتگی ایران، از منظر نظریه پردازان ایرانی
سید سیاوش موسوی رکعتی مهرداد جواهری پور حسن محدثی

در تحلیل پیش رو می کوشیم تا به این سوال پاسخ دهیم که ،چرا جامعه ی ایرانی از توسعه یافتگی باز ماند؟که در این راستا، کتاب هایی که توسط نظریه پردازان ایرانی نگاشته شده بود مورد تحلیل واقع گردید، که برایند آن بدین قرار شد؛الف. نظریه پردازانی که پارادایم توسعه نیافتگی ایران چکیده کامل

در تحلیل پیش رو می کوشیم تا به این سوال پاسخ دهیم که ،چرا جامعه ی ایرانی از توسعه یافتگی باز ماند؟که در این راستا، کتاب هایی که توسط نظریه پردازان ایرانی نگاشته شده بود مورد تحلیل واقع گردید، که برایند آن بدین قرار شد؛الف. نظریه پردازانی که پارادایم توسعه نیافتگی ایران را ساختار جامعه قلمداد می کنند. این نظریه پردازان معتقدند ساختار اقتدارگرایانه و عدم رشد سرمایه داری در این ساختار، علت توسعه نیافتگی ایران بوده است.آن چه باعث پیدایش مولفه های اقتدارگرایانه در ایران شده است ، تمرکز اقتصادی وسیاسی، ساختار فرهنگی رشد نایافته و همچنین ضعف در یادگیری از جوامع موفق بوده است.اما آنچه که باعث عدم تکوین نظام سرمایه داری در ایران شد، نا امنی بوده است و علت آن هم ترس از مصادره اموال توسط کارگزاران استبداد بوده است.ب.نظریه پردازانی که پارادایم توسعه نیافتگی ایران را عاملیت جامعه تلقی می کنند. این نظریه پردازان معتقدند کنش کنشگران جامعه ی ایرانی باعث توسعه نیافتگی ایران شده است.از اهم این عناصر فرهنگی باید به خلقیات ایرانیان، خاصه فرهنگ استبدادی، غربزدگی و نخبه کشی اشاره کرد.ج. نظریه پردازانی که پارادایم توسعه نیافتگی ایران را تلفیقی می دانند. این نظریه پردازان معتقدند، علاوه بر ساختار و عاملیت، باید به عوامل خارجی به مثابه ی حملات نظامی بیگانگان و نقش استعمار هم اشاره کرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2518 - تحلیل گفتمان توسعه‌ ی اقتصادی از دیدگاه خرده‌ گفتمان‌های جمهوری اسلامی ایران
سید قائم موسوی احمد آذین مسعود جعفرنژاد

در این تحقیق مفهوم توسعه ی اقتصادی از دیدگاه خرده گفتمان های جمهوری اسلامی ایران مورد بررسی و نقد قرار گرفته است. برای سهولت کار جمهوری اسلامی به پنج دوره تقسیم شده است. دوره ی گذار، استقرار و تثبیت از پیروزی انقلاب تا انحلال حزب جمهوری اسلامی می باشد، دوره رحلت ا چکیده کامل

در این تحقیق مفهوم توسعه ی اقتصادی از دیدگاه خرده گفتمان های جمهوری اسلامی ایران مورد بررسی و نقد قرار گرفته است. برای سهولت کار جمهوری اسلامی به پنج دوره تقسیم شده است. دوره ی گذار، استقرار و تثبیت از پیروزی انقلاب تا انحلال حزب جمهوری اسلامی می باشد، دوره رحلت امام (ره) تا پایان دولت هاشمی، دوره دولت خاتمی، دوره ی دولت احمدی نژاد و دوره ی دولت روحانی را در بر می گیرد. ضمن شناسایی خرده گفتمان ها، چگونگی فراز و فرود آن ها بررسی شده و تلقی شان نسبت به توسعه ی اقتصادی تحلیل و نقد شده است. چارچوب نظری پژوهش گفتمان با خوانش لاکلائو و موفه است. روش نیز تحقیق توصیفی - تحلیلی و با استفاده از فیش برداری کتابخانه ای است. یافته های پژوهش حاکی از این است که مفهوم توسعه در هر خرده گفتمان بر مبنای سکوهای نظری و بستر های هویتی، یکی از ابعاد آن برجسته شده و مابقی ویژگی های آن به عمد یا سهو نادیده گرفته و به حاشیه می رفت. دال های به محاق رفته، توسط گفتمان بعدی برجسته می شد و با دال های گفتمانِ مستقر مقابله می کرد. بر این اساس در هر کدام از مقاطع رویکرد به توسعه نگرشی تک بعدی و فاقد دیدگاهی جامع و همه جانبه نگر بوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2519 - مطالعه جامعه شناختی عوامل موثر بر مشارکت خیرین در مراکز درمانی خیریه
حمیدرضا اشراقی رحمت الله امیر احمدی محمدرضا نعیمی

نظام و حیات اجتماعی در جامعه بشری به تعاون و مشارکت اعضای آن بستگی دارد و در این راستا، نظام سلامت نیز، نیازمند استفاده از ظرفیت‌های بالقوه مردمی در قالب مشارکت خیرین نظام سلامت می باشد. در این تحقیق کاربردی و کیفی، با هدف مطالعه جامعه‌شناختی عوامل مؤثر بر مشارکت خیرین چکیده کامل

نظام و حیات اجتماعی در جامعه بشری به تعاون و مشارکت اعضای آن بستگی دارد و در این راستا، نظام سلامت نیز، نیازمند استفاده از ظرفیت‌های بالقوه مردمی در قالب مشارکت خیرین نظام سلامت می باشد. در این تحقیق کاربردی و کیفی، با هدف مطالعه جامعه‌شناختی عوامل مؤثر بر مشارکت خیرین در مراکز درمانی خیریه، مصاحبه نیمه ساختاریافته با 15 نفر از خیرین انجام شده است. در فرآیند کدگذاری و پس از تبدیل فایل صوتی مصاحبه‌ها به فایل متنی، واحدهای معنایی شناسایی و کدهای اولیه به آن‌ها تخصیص داده شده و سپس به صورت دستی و با استفاده از نرم‌افزار Maxqda به روش تحلیل محتوا، تحلیل گردیده اند. یافته‌های تحقیق، ضمن شناسایی 296 واحد معنایی، 27 تم فرعی و 3 تم اصلی، مؤید آن است که ابعادی از سرمایه اجتماعی انگیزه بخش، تسهیل کننده و ترغیب کننده خیرین در انجام کنش مشارکتی در امور خیر بوده است. از جمله اعضای شبکه اجتماعی خیرین، تبلیغات و اطلاع رسانی، وجود سنت عمل خیر در خانواده و دوستان خیرین، حمایت‌های اجتماعی، عاطفی، اطلاعاتی و حمایت‌های ابزاری که مشارکت خیرین را تسهیل و نیز آن‌ها را برای ورود به امر خیر در نقاطی که مورد نیاز بود، ترغیب می‌کرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2520 - تغییرات جایگاه زنان قبل از انقلاب اسلامی و بعد از انقلاب اسلامی ایران بین سال های (1357-1384)
لیلا حاجی قهرمانی بهمن کشاورز حسن عیوض زاده مهدی خوشخطی

با توجه به اینکه زنان به عنوان بخش مهمی از اجتماع، وظایف خطیری را عهده دار بوده‫اند ‫و همراه با مردان در صحنه‫های گوناگون حضور فعالانه داشته‫اند، اما طی دوره‫های گذشته در کشور ما توجه به جایگاه و حقوق زنان فراز و نشیب‫هایی را به خود دیده است. بر این اساس این مطالعه با ه چکیده کامل

با توجه به اینکه زنان به عنوان بخش مهمی از اجتماع، وظایف خطیری را عهده دار بوده‫اند ‫و همراه با مردان در صحنه‫های گوناگون حضور فعالانه داشته‫اند، اما طی دوره‫های گذشته در کشور ما توجه به جایگاه و حقوق زنان فراز و نشیب‫هایی را به خود دیده است. بر این اساس این مطالعه با هدف توصیف تغییرات جایگاه زنان در قبل و بعد از انقلاب اسلامی، انجام شد. مطالعه حاضر بر اساس هدف از نوع تحقیقات کاربردی و از لحاظ ماهیت و روش، نوعی تحقیق توصیفی - تحلیلی می‫باشد. گردآوری اطلاعات نیز به صورت کتابخانه-ای- اسنادی، انجام گرفت. طی این مطالعه، جایگاه زنان در مقاطع مختلف قبل و بعد از انقلاب اسلامی بررسی گردید. نتایج بررسی‫ها حاکی از این است که زنان قبل از انقلاب اسلامی موقعیت‌هایی محدودی را کسب کردند. بعد از پیروزی انقلاب اسلامی وضعیت زنان دوباره متحول شد و در این برهه مشکلات عدیده‫ای ‫که جامعه با آن مواجه شده بود، مانع از توجه به مسائل زنان و احیای حقوق از دست رفته آنان بود. لیکن پس از بهبود نسبی اوضاع جامعه، مجدد موضوع حقوق زنان و جایگاه واقعی این قشر مورد توجه سیاست-گذاران قرار گرفت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2521 - بازنمایی انواع هویت قومی در رسانه های قومی (مطالعه موردی: آذربایجان ایران)
یاور عیوضی سیف اله سیف اللهی باقر ساروخانی

امروزه مسائل قومی به موضوعی لاینحل بدل شده‌اند. بخش مهمی از این ناکارآمدی به چگونگی مدیریت اقوام که آن هم ملهم از مطالعات قومی است، برمی گردد. پژوهش حاضر با هدف ارائه تصویری واقعی از تحولات هویتی در میدان قومی آذربایجانِ ایران سعی دارد به این سوال پاسخ دهد که آیا هویت‌ط چکیده کامل

امروزه مسائل قومی به موضوعی لاینحل بدل شده‌اند. بخش مهمی از این ناکارآمدی به چگونگی مدیریت اقوام که آن هم ملهم از مطالعات قومی است، برمی گردد. پژوهش حاضر با هدف ارائه تصویری واقعی از تحولات هویتی در میدان قومی آذربایجانِ ایران سعی دارد به این سوال پاسخ دهد که آیا هویت‌طلبی قومی از الگوی ثابتی تبعیت می‌کند؟ یا چندگانه‌ است؟ به همین منظور با اتخاذ رویکرد بازنمایی به تحلیل گفتمان‌های رایج در رسانه‌های قومی پرداخت شد. روش مورد استفاده در این پژوهش تحلیل محتوای کیفی از نوع قراردادی (متعارف) و ابزار جمع‌آوری اطلاعات پرسشنامه نیمه‌استاندارد می‌باشد. جامعه آماری رسانه‌های قومی و روش نمونه‌گیری از نوع نظری می‌باشد. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد با انواع هویت‌های قومی در منطقه آذربایجان مواجه هستیم. وارونگی هویتی، ایران‌گرایی سرزمینی، جهان‌گرایی، قومیت‌گرایی قانونی، فدرالیسم قومی، استقلال‌طلبی، الحاق‌گرایی و توران‌گرایی مهم‌ترین گفتمان‌های قومی هستند که از جانب رسانه‌های قومی اشاعه می‌یابند. چنین واقعیتی بازنگری جدی در ابزارهای سنجش قومیت‌گرایی را می‌طلبد؛ امری که در سایه تشابه‌انگاری قومیت‌ها نادیده انگاشته می‌شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2522 - تحلیل جامعه شناختی تاثیر ارزش های جوانان بر سبک زندگی ایرانی اسلامی (مورد مطالعه :جوانان بهشهر )
کلثوم تیرگری منصور حقیقتیان محمد علی چیت ساز

10.30495/jscc.2023.1994848.2136

هدف از انجام این مطالعه تحلیل جامعه شناختی تاثیر ارزش‌ها برسبک زندگی ایرانی اسلامی بوده است‌. جامعه آماری این مطالعه جوانان بهشهر بوده‌اند حجم نمونه که با استفاده از نرم افزار sample power حجم نمونه تعداد 250 نفر برآوردشده است‌. روش تحقیق اسنادی و پیمایش بوده است‌. ارزش چکیده کامل

هدف از انجام این مطالعه تحلیل جامعه شناختی تاثیر ارزش‌ها برسبک زندگی ایرانی اسلامی بوده است‌. جامعه آماری این مطالعه جوانان بهشهر بوده‌اند حجم نمونه که با استفاده از نرم افزار sample power حجم نمونه تعداد 250 نفر برآوردشده است‌. روش تحقیق اسنادی و پیمایش بوده است‌. ارزش‌ها در چهار بعد اجتماعی‌، سیاسی‌، مذهبی‌، اقتصادی و متغیر سبک زندگی ایرانی اسلامی با شاخص‌های گذران اوقات فراغت‌، مدیریت بدن، ارتباط، مصرف و خانواده عملیاتی شدند‌. ابزار گردآوری داده‌ها در بخش اسنادی فیش برداری و در بخش پیمایش پرسشنامه بوده است‌. ابزار تجزیه و تحلیل داده‌ها نرم افزار spss21,amos18بوده است‌. مهم‌ترین یافته‌های پژوهش بیانگر آن بود که ارزش‌ها به طور کلی بر سبک زندگی ایرانی اسلامی تاثیر معنادار دارد و با توجه به ضریب تعیین به دست آمده می‌توان انتظار داشت که تا 24 درصد از واریانس متغیر سبک زندگی ایرانی اسلامی توسط ارزش‌های جوانان تعیین می‌شود. یافته‌های دیگر بیانگر آن بود که کلیه ابعاد ارزش بر سبک زندگی ایرانی اسلامی تاثیر معنادار داشته‌اند و ارزش‌های مذهبی با 20 درصد و ارزش‌های سیاسی 12 درصد و ارزش‌های اجتماعی با 11درصد و ارزش‌های اقتصادی با 6 درصد از واریانس سبک زندگی ایرانی اسلامی را به طور معناداری پیش بینی می‌کنند‌. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2523 - تبیین و تحلیل عوامل اجتماعی مؤثر بر ماهیت نابرابری‌های جنسیتی در ورزش حرفه‌ای ایران
بهار شریفی بهرام قدیمی شهلا حجت محمدعلی اصلانخانی معصومه شجاعی

10.30495/jscc.2023.1918898.1813

در پژوهش حاضر، بررسی عوامل اجتماعی مؤثر بر ماهیت نابرابری های جنسیتی در ورزش حرفه ای ایران و ارائه مدل کاربردی و موضوعات و محورهای تعیین شده، با طرح چالش های مربوط به هر یک مورد بررسی قرار گرفته است. با توجه بدین هدف، سؤال اصلی تحقیق حاضر این است که عوامل اجتماعی مؤثر ب چکیده کامل

در پژوهش حاضر، بررسی عوامل اجتماعی مؤثر بر ماهیت نابرابری های جنسیتی در ورزش حرفه ای ایران و ارائه مدل کاربردی و موضوعات و محورهای تعیین شده، با طرح چالش های مربوط به هر یک مورد بررسی قرار گرفته است. با توجه بدین هدف، سؤال اصلی تحقیق حاضر این است که عوامل اجتماعی مؤثر بر ماهیت نابرابری های جنسیتی در ورزش حرفه ای ایران کدامند؟برای اجرای آن از روش تحقیق کیفی با طرح اکتشافی استفاده شد. چون تعداد مشارکت کنندگان محدود می باشد پس حجم نمونه آماری را با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند-گلوله برفی (اشباع نظری) انتخاب شد. در بخش کیفی پژوهش با استفاده از تکنیک گراندد تئوری مبنای مدل استراوس و کوربین بوده و مصاحبه با 18 نفر صورت گرفت و برای گردآوری داده‌ها، از مصاحبه نیمه ساختار یافته استفاده شد نتایج نشان داد از دیدگاه ورزش حرفه ای بر مبنای دیدگاه مردانه و پدرسالاری تعریف شده است و نوع بازی برد و باخت در میدان های ورزشی برگرفته از خواسته های تبعیض آمیز جنسیتی است که نیروی بیشتر و قهرمانی و برد و باخت را مدنظر قرار دارد، ورزشکاران و مربیان متقاضی کسب مقام های بالاتر و افزایش هویت ورزشی و تقویت آن، باید دیدگاه های مربوط به هویت جنسیتی و صفت های آن را در زنان و مردان ورزشکار تقویت کنند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2524 - تحلیل و تبیین جامعه شناختی توسعه اقتصادی- اجتماعی و توسعه پایدار در ایران از سال 1400-1357
ایوب محمودی سیف اله سیف اللهی طهمورث شیری صمد رسول زاده اقدم

10.30495/jscc.2023.1961618.2026

هدف توسعه پایدار تامین نیازهای حال، آینده و رسیدن به وضعیت متوازن در ابعاد اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی است. در واقع توسعه پایدار ارز دیجیتال توسعه است. نظام اجتماعی ایران علیرغم وجود پتانسیل های لازم جهت توسعه اقتصادی-اجتماعی، توسعه ای تک بعدی است که حالت آنومی اقتصاد چکیده کامل

هدف توسعه پایدار تامین نیازهای حال، آینده و رسیدن به وضعیت متوازن در ابعاد اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی است. در واقع توسعه پایدار ارز دیجیتال توسعه است. نظام اجتماعی ایران علیرغم وجود پتانسیل های لازم جهت توسعه اقتصادی-اجتماعی، توسعه ای تک بعدی است که حالت آنومی اقتصادی-اجتماعی به خود گرفته است. هدف این مقاله تحلیل و تبیین جامعه شناختی ساختار و کارکرد توسعه اقتصادی- اجتماعی و توسعه پایدار در ایران از سال 1400-1357 می‌باشد. روش بکار رفته در این مقاله اسنادی، تکنیک مورد استفاده تحلیل محتوی بوده و از رویکرد بومی دکتر سیف‌اللهی شامل: عناصر جغرافیایی- اقلیمی، معیشتی- اجتماعی، قومی-جمعیتی، فرهنگی و مدیریتی- سیاسی استفاده شده است. همچنین دو مولفه خاص گرایی و توسعه محلی توسط نگارنده به آن اضافه گردیده است. یافته های به دست آمده حاکی از آن است عدم توجه و شناخت ساختارهای توسعه به وجود آورنده ی وضعیت فعلی و توسعه ناپایدار کشور است. در نتیجه (1) ناپایداری توسعه ایران به دلیل شرایط داخلی، شرایط خارجی و نظام جهانی (2) بودجه بندی و بودجه ریزی کشور بر اساس نفت، توسعه ایران را دچار تقلیل‌گرایی از نوع نفت‌گرایی کرده که اخیرا این تقلیل گرایی از نفت گرایی به تقلیل‌گرایی جناحی- سیاسی تغییر جهت داده است. تمامی این موارد در بحرانی شدن و بروز مشکلات و آسیب‌های مختلف اجتماعی از قبیل فقر، اعتیاد، فحشا، خودکشی بی‌هنجاری مدگرایانه، تورم، مدرک‌گرایی، لمپن‌گرایی، استفاده بی رویه از منابع طبیعی و تخریب محیط زیست نقش اساسی داشته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2525 - طراحی الگوی مدیریت سایش اجتماعی در سازمان‌های دولتی ایران
رحیم ابراهیمی جعفر بیگ‌زاد مجتبی رمضانی یوسف بیگ زاده

10.30495/jscc.2023.1988628.2110

یکی از مباحث در مدیریت به‌ویژه حوزه مدیریت منابع انسانی مفهوم مدیریت سایش اجتماعی است. سایش اجتماعی رفتارهای منفی کارکنان در طول مدت خدمت در سازمان می باشد و باعث تضعیف توانایی&lrm;های فرد می&lrm;شود. این تحقیق از نوع پژوهش&lrm;های کیفی عام بود. جامعه مورد مطالعه پژوهش چکیده کامل

یکی از مباحث در مدیریت به‌ویژه حوزه مدیریت منابع انسانی مفهوم مدیریت سایش اجتماعی است. سایش اجتماعی رفتارهای منفی کارکنان در طول مدت خدمت در سازمان می باشد و باعث تضعیف توانایی&lrm;های فرد می&lrm;شود. این تحقیق از نوع پژوهش&lrm;های کیفی عام بود. جامعه مورد مطالعه پژوهش شامل صاحب‌نظران، مدیران، معاون مدیران، کارشناسان سازمان&lrm;های دولتی فنی و حرفه&lrm;ای، شهرداری، تأمین اجتماعی و اعضای هیأت علمی دانشگاه&lrm;های استان آذربایجان‌شرقی بود که تعداد 26 نفر از آنان به روش نمونه&lrm;گیری هدف‌مند انتخاب شدند. جهت روایی و اعتبار داده&lrm;ها از روش بازبینی مشارکت کنندگان و مرور صاحب‌نظران غیرمشارکت‌کننده در تحقیق استفاده شد. داده&lrm;ها به روش تحلیل مضمون و با استفاده از نرم&lrm;افزار تحلیل داده&lrm;های کیفی MAXQDA در طی سه مرحله شامل کدگذاری باز، محوری و انتخابی تحلیل شد. بر اساس یافته&lrm;های این پژوهش، 55 کد باز استخراج شد و این کدها به 14 مؤلفه تقسیم و در نهایت به سه بُعد تبدیل شدند. یافته&lrm;ها بیانگر این است که مدیریت ارزش&lrm;ها، مدیریت نگرش و رفتار، توانمندسازی کارکنان، پرورش اخلاق حرفه&lrm;ای و راهبردهای مدارا و تنش در مدیریت سایش اجتماعی مرتبط با ارتباط همکاران نقش اساسی دارد. مدیریت فرایند، مدیریت اختیارات و وظایف، مدیریت مسیر شغلی و مدیریت فرهنگ سازمانی در مدیریت سایش اجتماعی مرتبط با ارتباط مدیر با کارمند شناخته شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2526 - جامعه‌شناسی به مثابه هنر: نگاهی انتقادی به طبقه‌بندی علوم اجتماعی ایران
سید جواد میری

شاید یکی از بزرگترین معضلات در فهم علوم اجتماعی، مسئله طبقه‌بندی دانش‌ها است. به عبارت دیگر، اگر ما بخواهیم علوم اجتماعی را به حسب رویکردها و بینش‌ها و چهارچوب‌ها و موضوعات آن‌ها طبقه‌بندی کنیم، آنگاه یکی از ضروری‌ترین پرسش‌ها این است که آیا سوسیولوژی همان جامعه‌شناسی ی چکیده کامل

شاید یکی از بزرگترین معضلات در فهم علوم اجتماعی، مسئله طبقه‌بندی دانش‌ها است. به عبارت دیگر، اگر ما بخواهیم علوم اجتماعی را به حسب رویکردها و بینش‌ها و چهارچوب‌ها و موضوعات آن‌ها طبقه‌بندی کنیم، آنگاه یکی از ضروری‌ترین پرسش‌ها این است که آیا سوسیولوژی همان جامعه‌شناسی یا شناخت جامعه است یا از اساس ما با پدیده‌ای دیگر روبرو هستیم گه ذهن ایرانی به محتوای آن هنوز پی نبرده است؟ به زبان دیگر، آیا سوسیولوژی یک بینش و آن هم از نوع هنری نیست؟ البته برای تمییز دادن این مفهوم ما نیازمند خوانش جدیدی از سوسیولوژی و هنر هستیم. زیرا فهم‌های متعارف از سوسیولوژی به مثابه جامعه‌شناسی دارای اشکالات بنیادی است که در حوزه نظری ایران به آن کمتر پرداخته شده است. از سوی دیگر، باید به این نکته توجه داشت که سوسیولوژی به مثابه هنر نیز مفهومی پروبلماتیک است، زیرا هنر در معنای مصطلح آن مقصود ما را نمی‌رساند بل باید هنر را به مثابه یک بینش و فراسوی معانی مصطلح آن مفهوم سازی کنیم. برای فهم این پرسش، تلاش کرده‌ایم جامعه‌شناسی را به مثابه هنر تقریر کنیم و نتایج این بحث شاید بتواند در رویکرد ما نسبت به مفهوم سازی امر اجتماعی یاری برساند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2527 - اصول و معیارها و بایدهای حاکم بر جرم‌انگاری در نظام حقوقی ایران
رامین نعیمی محمود مالمیر مسعود حیدری

آنچه در این مقاله مورد بررسی قرار گرفته اصول و معیارهای حاکم بر جرم انگاری در پرتو نظام عدالت کیفری ایران می باشد. اصول حقوقی در راس سلسله مراتب منابع یا به تعبیری مبانی حقوق قرار داشته و برای وضع قانون باید عبور از فیلتر اصول را ضروری تلقی نمود. برای تصویب قانون کیفری چکیده کامل

آنچه در این مقاله مورد بررسی قرار گرفته اصول و معیارهای حاکم بر جرم انگاری در پرتو نظام عدالت کیفری ایران می باشد. اصول حقوقی در راس سلسله مراتب منابع یا به تعبیری مبانی حقوق قرار داشته و برای وضع قانون باید عبور از فیلتر اصول را ضروری تلقی نمود. برای تصویب قانون کیفری از منظر شکلی مجلس یا نهاد قانونگذار باید اقدام به وضع قاعده نماید و در غیراین صورت شاهد خروج از اصل صلاحیت خواهیم بود. اما از منظر کیفیت یا به تعبیری از نظر ماهوی قانون برای متصف شدن به صفت مزبور باید واجد ویژگیهایی باشد. در این مقاله نگارندگان پس از تبیین کیفیت وضع قانون کیفری یا جرم انگاری به تبیین اصول ضروری از منظر اندیشمندان اشاره داشته اند. پس از عبور از فیلترهای مزبور قانون کیفری می تواند واجد حداقل استانداردها باشد. اما از منظر اصول حقوقی نظیر اصل حداقل بودن، اصل قانونی بودن جرایم و مجازات ها و حتی اصل برائت، قانون باید واجد حداقل هایی باشد. در این مقاله نگارندنگان به شیوه توصیفی تحلیلی به تبیین این موارد اشاره داشته اند. به عنوان نتیجه می توان گفت در غیر از موارد گفته شده در صورتی که قانونی وضع شود تنها به لحاظ شکلی واجد وصف قانون بوده و از منظر ماهوی نمی&lrm; توان نام قانون بر آن نهاد. بنابراین باید برای موجه دانستن جرم انگاری قانون از صافی یا فیلترهای مبانی و اصول و نتایج گذر نماید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2528 - مطالعه تطبیقی واگذاری قرارداد در نظام حقوقی ایران و کامن لا با تاکید بر عقد اجاره
امیر عباس کاوسی حسن بادینی نجادعلی الماسی

واگذاری قرارداد همچنین واگذاری موقعیت مرتبط با عقد یا قرارداد از طرف به شخص گیرنده موجب می گردد که طرف قرارداد اصلی از روابط حقوقی اولیه خارج شده و شخص یا اشخاص دیگری به عنوان جانشین وی در موقعیت قراردادی شخص واگذار کننده قرارداد قرار بگیرد. در این رابطه موقعیت حقوقی طر چکیده کامل

واگذاری قرارداد همچنین واگذاری موقعیت مرتبط با عقد یا قرارداد از طرف به شخص گیرنده موجب می گردد که طرف قرارداد اصلی از روابط حقوقی اولیه خارج شده و شخص یا اشخاص دیگری به عنوان جانشین وی در موقعیت قراردادی شخص واگذار کننده قرارداد قرار بگیرد. در این رابطه موقعیت حقوقی طرف قرارداد با تمامی حقوق و تعهدات به شخص یا اشخاص ثالث منتقل می گردد. حیاتی ترین اثر از آثار انتقال تبعی قرارداد اجاره همانند انتقال ارادی قرارداد جانشین ثالث می باشد، برای شیوه جانشینی شخص خریدار در انتقال دادن تبعی عقد اجاره این مسئله را روشن می کند که نسبت به جانشینی شخص خریدار در عین مستاجره در رابطه با انتقال یا واگذاری حق دریافت اجاره و حق بر فسخ توسط وی و همچنین تخلیه به او، در محاکم مورد مناقشه و اختلاف نظر است. یافته های پژوهش حاکی از آن است که در نظام حقوقی انگلستان هم با انتقال تبعی عقد اجاره به خریدار، وی مکلف به انعقاد و پذیرش شرایط قرارداد اجاره می شود و با وجود انتقال حقوقی قراردادی به خریدار فروشنده هم مسئولیت پیدا می نماید. روش پژوهش به صورت توصیفی تحلیلی می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2529 - ماهیت و مبانی عیب و عدم انطباق مادی کالا ناشی از فروش کالای معیوب در فقه امامیه، حقوق ایران و کنوانسیون بیع بین‏ المللی کالا 1980
فرانک موذن احمد شمس سید مجتبی میردامادی احد باقرزاده

حجم قابل توجهی از معاملات داخلی و بین المللی در قالب عقد بیع انجام می شود و از مسائل اختلاف برانگیز در این قرارداد، مبیع معیوب یا غیرمنطبق است که گستره شمول آن زمینه های متعدد حقوقی، قضایی و اقتصادی را تحت تاثیر قرار می دهد و یکی از موضوعات مهم در این خصوص که مفید چکیده کامل

حجم قابل توجهی از معاملات داخلی و بین المللی در قالب عقد بیع انجام می شود و از مسائل اختلاف برانگیز در این قرارداد، مبیع معیوب یا غیرمنطبق است که گستره شمول آن زمینه های متعدد حقوقی، قضایی و اقتصادی را تحت تاثیر قرار می دهد و یکی از موضوعات مهم در این خصوص که مفید فایده است، تبیین ماهیت و مبانی عیب و عدم انطباق مادی و موارد مشتبه با آن در حقوق ایران و کنوانسیون است. این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی و رویکرد تطبیقی از کنوانسیون بیع بین المللی کالا 1980 بیانگر آن است که در هر دو نظام حقوقی ایران و کنوانسیون تعریفی از عیب نشده، به نحوی که در ایران، تشخیص عیب به دیدگاهِ عرف واگذار شده و در کنوانسیون با عنوان کلی عدم انطباق، مورد اشاره قرار گرفته و در فقه نیز تعاریف ارائه شده از مفهوم عیب در کالا از سوی فقها جامع و مانع نبوده است. ماهیت عیب در حقوق ایران به علت عدم تصریح قانونگذار مورد اختلاف است و به نظر می رسد ماهیت عیب فقدان وصف سلامتی است که سبب کاهش ارزش یا استفاده متعارف کالا، حسب داوری عرف در هر سنخ از معاملات می شود و مبنای عیب تراضی غیرصریح و ضمنی طرفین در تسلیم کالای سالم، بدون در نظر گرفتن وصفی خاص می باشد که بر پایه عرف در قرارداد شکل گرفته است و احکام ویژه خود را دارد. همچنین به نظر می رسد ماهیت عیب در کنوانسیون هرگونه عدم انطباق مادی حسب موارد مصرحه در قرارداد یا ضوابط تکمیلی کنوانسیون می باشد و عدم مطابقت کالا با قرارداد از جهت کیفی، می تواند مبنای عیب را تشکیل دهد. در فقه مطابقت کالا با قرارداد مورد توجه برخی از فقها قرار گرفته اگرچه فصلی خاص به این موضوع اختصاص نیافته است. در حقوق ایران نیز مفهوم کلی و مطلق از مطابقت پذیرفته نشده است اما در برخی از مقررات از جمله مواد ۳۴۲ و ۳۵۱ قانون مدنی به مقدار و جنس و وصف مبیع اشاره شده است و عدم انطباق هریک از عناصر سه گانه معلوم بودن مبیع و همچنین موضوع کیفیت مبیع ذیل یک عنوان مشخص یا به صورت منسجم مورد نظر قرار نگرفته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2530 - مطالعه ‏‏تطبیقی ‏‏فعالیت‏های ‏‏هسته ‏ای ‏‏ایران ‏‏از ‏‏منظر ‏‏قاعده ‏‏فقهی ‏‏نفی ‏سبیل ‏‏و ‏‏حقوق ‏‏بین ‏الملل
گودرز بیرامی عاطفه امینی نیا سوده شاملو

با کشف اتم و توسعه روز افزون انرژی هسته ای، تلاش های گسترده ای در سطح جامعه بین المللی برای استفاده صلح آمیز از انرژی هسته ای صورت گرفت. مجموعه این تلاش ها منجر به شکل گیری مجموعه ای از اسناد، معاهدات، چکیده کامل

با کشف اتم و توسعه روز افزون انرژی هسته ای، تلاش های گسترده ای در سطح جامعه بین المللی برای استفاده صلح آمیز از انرژی هسته ای صورت گرفت. مجموعه این تلاش ها منجر به شکل گیری مجموعه ای از اسناد، معاهدات، قواعد عرفی و رویه هایی گردید تا دولت ها فعالیت های هسته ای خود را در چارچوب آن به نظم بکشند. امروزه استفاده از انرژی هسته ای یک موضوع مهم در جامعه جهانی است و حقوق بین الملل فعالیت های هسته&lrm;ای دستیابی به تکنولوژی اتمی صلح آمیز را بخشی از اعمال حاکمیت ملی تلقی نموده و مورد تایید قرار می دهد. در این رهگذر فعالیت هسته ای ایران نیز از این موضوع جدا نبوده به طوری که در دهه های اخیر فعالیت های هسته ای کشور مورد توجه جامعه جهانی بوده است مقاله حاضربا روش توصیفی تحلیلی در صدد پاسخ به این سوال است که چرا فعالیت های صلح آمیز هسته ای ایران مجاز است؟ نتایج این تحقیق نشان می دهد که فعالیت های هسته ای ایران در پناه شرع مقدس و اصل حرمت در عدم استفاده از سلاح هسته ای و در پرتو قاعده فقهی قاعده نفی سبیل صرفا برای مقاصد صلح آمیز و به جهت عدم سلطه غیر مسلمان بر مسلمان به کار برده شده و ایران همواره ثابت نموده که فعالیت های هسته ای خود را وفق حقوق بین الملل، جزء برای مقاصد صلح آمیز به کار نمی برد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2531 - بررسی تطبیقی حق حبس در فقه، حقوق ایران و کانادا
توحید عبادی علیرضا لطفی ابراهیم نوشادی

حق حبس یکی از مهمترین حقوقی است که در حقوق ایران با توجه به منشأ فقهی آن و در حقوق کانادا با توجه به منشأ نظام کامن لایی مورد توجه بوده است هرچند در حقوق کانادا به گستردگی حقوق ایران و فقه این حق مورد توجه نبوده است. حق حبس یکی از وسایل مهم ضمانت اجرای تعهد قراردادی است چکیده کامل

حق حبس یکی از مهمترین حقوقی است که در حقوق ایران با توجه به منشأ فقهی آن و در حقوق کانادا با توجه به منشأ نظام کامن لایی مورد توجه بوده است هرچند در حقوق کانادا به گستردگی حقوق ایران و فقه این حق مورد توجه نبوده است. حق حبس یکی از وسایل مهم ضمانت اجرای تعهد قراردادی است، متعاقدین با انعقاد عقد خود را ملزم می کنند آنچه را که در اثر عقد پذیرفته اند، اجرا نمایند؛ با وجود این الزام، ممکن است طرفین یا یکی از آنها از اجرای تعهدات خود سرباز زند و موجبات ورود خسارت به دیگری را فراهم آورند. در حقوق ایران و کانادا شاید بتوان فهمید که ضمانت اجرای تعهدات قراردادی انواعی دارد که البته حقوق کشور کانادا و به تبع آن در حقوق ایران و فقه مستقیماً وارد مباحث نشدند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2532 - مطالعه تطبیقی مصادیق شروط ناعادلانه در نظام حقوقی ایران و انگلستان
پری خالدی حسین جلالی

منظور از شروط ناعادلانه شروطی هستند که یکی از متعاقدین با سوء استفاده از وضعیت اقتصادی، اجتماعی یا تخصص خویش به طرف دیگر تحمیل می کند. با توجه به حکومت اصل آزادی اراده قانون گذار در راستای حل مشکلات ناشی از پذیرش مطلق این اصل، در قوانین خاص و به معاذیر مختلف ورود پیدا ک چکیده کامل

منظور از شروط ناعادلانه شروطی هستند که یکی از متعاقدین با سوء استفاده از وضعیت اقتصادی، اجتماعی یا تخصص خویش به طرف دیگر تحمیل می کند. با توجه به حکومت اصل آزادی اراده قانون گذار در راستای حل مشکلات ناشی از پذیرش مطلق این اصل، در قوانین خاص و به معاذیر مختلف ورود پیدا کرده است. محاکم نیز با تأسی از قاعده ی انصاف به برخورد با این دسته از شروط ناعادلانه پرداخته و مواضعی چون بطلان تمام یا بخشی از قرارداد یا تعدیل آن را برگزیده اند. هدف این پژوهش بررسی مصادیق این شروط و راه کار نظام حقوقی ایران و انگلستان در مقابله با این شروط است.از جمله مصادیق شروط غیر منصفانه شرط عدم مسئولیت، شرط وجه التزام و قراردادهای الحاقی و استاندارداست. مهم ترین منابع قانونی شروط ناعادلانه در حقوق ایران علاوه بر قانون عام (قانون مدنی) قوانین خاصی چون قانون دریایی، قانون کار، قانون تجارت الکترونیکی و قانون حمایت از مصرف کنندگکان خودروست. در انگلستان کنترل قانونی شروط قراردادی ناعادلانه توسط مقنن و واگذاری ارزیابی این شروط به محاکم دو روش نظارتی به شمار می آید که در حقوق ایران این روش ها به جز در قوانین خاص و به صورت استثنایی مورد پذیرش قرار نگرفته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2533 - منابع قانونی تعهد به دادن اطلاعات و ضمانت اجراهای آن در حقوق ایران و انگلیس
پری خالدی بهاره شفیعی

شناسایی حق دسترسی به اطلاعات برای مصرف کننده، تأثیر بسزایی در سازماندهی رفتار وی و انتخاب آگاهانه در مصرف کالا دارد. با پیچیده شدن ساختار کالاها و تفاوت سطح اطلاعاتی متخصصان تولید کننده و عرضه کننده در مقایسه با مصرف کننده، نوعی عدم تقارن اطلاعاتی ایجاد شده که صلح و آرا چکیده کامل

شناسایی حق دسترسی به اطلاعات برای مصرف کننده، تأثیر بسزایی در سازماندهی رفتار وی و انتخاب آگاهانه در مصرف کالا دارد. با پیچیده شدن ساختار کالاها و تفاوت سطح اطلاعاتی متخصصان تولید کننده و عرضه کننده در مقایسه با مصرف کننده، نوعی عدم تقارن اطلاعاتی ایجاد شده که صلح و آرامش اجتماعی را به مخاطره انداخته و موجبات تشنج را در روابط دو گروه اجتماعی عرضه کننده و تولید کننده از یک طرف و مصرف کننده از طرف دیگر فراهم آورده است. بنابراین در راستای جلوگیری از مشکلات برخاسته از عدم تقارن اطلاعات، تکلیف ارائه ی اطلاعات به مصرف کننده بر عهده عرضه کنندگان کالا قرار می گیرد. علاوه بر اراده ی طرفین و توافق آنها مبنی بر تکلیف ارائه ی اطلاعات به صورت صریح و ضمنی نباید از اهمیت قانون به عنوان یکی از منابع این تعهد باز ماند. موضوع تعهد به دادن اطلاعات در منابع قانونی می تواند حسب مورد، فعل دادن اطلاعات ضروری یا ترک فعل خودداری از ارائه ی اطلاعات نادرست باشد. در حقوق ایران رد پای پذیرش هر دو جلوه این تعهد هم در مقررات عام و هم در مقررات خاص وجود دارد. در نظام حقوقی کامن لا، فقدان راهنمایی و هشدار نوعی عیب کالا محسوب می شود اما چون بحث تعهد به آگاه سازی و تکلیف تولید کنندگان و فروشندگان در مورد راهنمایی و هشدار بخش مهم و وسیعی می باشد آن را جدا از بحث خیار عیب و ذیل عنوانی مستقل مورد بررسی قرار می دهند پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2534 - مصادیق رجوع به کارشناس در فقه امامیه و حقوق ایران
محمد اجاق محمدعلی صفا مهدی بهره‌مند

نظر کارشناس، تحقیقی است که دادگاه به منظور تمییز حق با تمهید مقدمات آن به عهده‌ی شخص صلاحیتدار به نام کارشناس می‌نهد و از او می‌خواهد که اطلاعات فنی و تخصصی که در دسترس دادگاه نیست را در جهت حل و فصل دعاوی حقوقی و کیفری در اختیار دادرس قرار دهد. در واقع هدف از پژوهش حاض چکیده کامل

نظر کارشناس، تحقیقی است که دادگاه به منظور تمییز حق با تمهید مقدمات آن به عهده‌ی شخص صلاحیتدار به نام کارشناس می‌نهد و از او می‌خواهد که اطلاعات فنی و تخصصی که در دسترس دادگاه نیست را در جهت حل و فصل دعاوی حقوقی و کیفری در اختیار دادرس قرار دهد. در واقع هدف از پژوهش حاضر بررسی فقهی و حقوقی مصادیق رجوع به کارشناس است که به شیوه توصیفی- تحلیلی و با ابزار کتابخانه‌ای نگاشته شده و یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که در شرایط فعلی و با تخصصی شدن امور و همچنین با توجه به پیچیده شدن پرونده‌های دادگستری مخصوصاً در زمینه‌هایی که قاضی هیچ تخصصی در این زمینه ندارد چاره‌ای جز استناد و رجوع به نظریه کارشناس وجود ندارد که قانونگذار برای اعتبار بخشیدن به قدرت اثباتی نظریه مذکور شرایطی را ازجمله وثاقت کارشناس قرار داده است که در صورت محرز شدن آن شرایط، نظر کارشناس را معتبر می‌داند هرچند به جهت کثرت پرونده‌ها و سهل شدن جریان دادرسی حتی احراز عدالت را در پرونده‌های کیفری که به پزشکی قانونی ارجاع شده چون به سهولت امکان پذیر نیست، لازم نمی‌داند و نظریه پزشک را مورد استناد قرار می‌دهد. ولی وجود این شرایط هیچگونه دلالتی بر مکلف بودن قاضی به ترتیب اثر دادن نظر کارشناس در غیر از موارد عدم مطابقت با اوضاع و احوال محقق ندارد. فلذا قاضی در صورت لزوم به نظر کارشناس استناد خواهد کرد و نسبت به قبول یا رد آن مخیر است و در اصل قاضی بر اساس اختیار وسیع خود به بررسی و ارزیابی ادله خواهد پرداخت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2535 - مدلی برای قیمت گذاری سواپ زلزله و تحلیل حساسیت آن در ایران
نصرالله محمودپور عبدالساده نیسی مسلم پیمانی

افزایش خسارت‌های اقتصادی ناشی از وقایع طبیعی طی سال‌های اخیر، یکی از بزرگتر‌ین چالش‌های پیش روی صنعت بیمه و پژوهشگران برای یافتن ابزارهای نوین مالی جهت انتقال ریسک فجایع و کاهش زیان‌های اقتصادی می‌باشد. در این مقاله مدلی برای قیمت‌گذاری سواپ فاجعه با نوسان خسارت ثابت جه چکیده کامل

افزایش خسارت‌های اقتصادی ناشی از وقایع طبیعی طی سال‌های اخیر، یکی از بزرگتر‌ین چالش‌های پیش روی صنعت بیمه و پژوهشگران برای یافتن ابزارهای نوین مالی جهت انتقال ریسک فجایع و کاهش زیان‌های اقتصادی می‌باشد. در این مقاله مدلی برای قیمت‌گذاری سواپ فاجعه با نوسان خسارت ثابت جهت کاهش ریسک شرکت‌های بیمه و بیمه اتکایی در ایران ارائه می شود، طرح تحقیق گذشته‌نگر و تحقیق کاربردی است، روش گردآوری داد‌ها کتابخانه‌ای و ابزار استفاده از اسناد و مدارک مورد بهره‌برداری قرار می‌گیرد، برای استخراج کل داده‌ها از روش همبستگی استفاده می ‌شود و تمام شماری خسارت کل زلزله‌های دارای تلفات، مخرب و تاثیر‌گذار در بازه زمانی 1288 الی 1397 در ایران مورد بررسی قرار گرفته است. احتمال وقوع و شدت خسارت ثابت و به صورت یک حرکت براونی پرش انتشار در نظر گرفته می شود، مدل دیفرانسیلی، انتگرالی استخراج شده با گسسته سازی به مدل دیفرانسیل معمولی تبدیل شده و با روش تفاضل محدود و نرم ابزار متلب جواب‌ها تخمین زده می‌شود، تغییرات مدل ارائه شده با تحلیل حساسیت لاندا مورد بررسی قرار می گیرد و سرانجام با داده‌های واقعی خسارت های زلزله در ایران، که از پایگاه داده ئی ام دات دیتا بیس و نتایج رگرسیون استخراج شده است، مدل اجرا می‌شود. بر اساس نتایج تحقیق قیمت اوراق سواپ فاجعه به ازای خسارت کمتر از آستانه ، روند افزایشی منظمی دارد، اما به محض رسیدن و رد شدن خسارت از آستانه، قیمت ها به شدت کاهش خواهند یافت پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2536 - مدل‌سازی نوسانات نرخ ارز با رویکرد پویایی‌های سیستم
محمد هادی دمیری پرویز سعیدی حسین دیده خانی ابراهیم عباسی

چکیدههدف از پژوهش حاضر مدل‌سازی نوسانات نرخ ارز با رویکرد پویایی‌شناسی سیستم می‌باشد. در این پژوهش کلیه عوامل موثر بر نرخ ارز شناسایی شده و به صورت سیستمی روابط بین آنها مورد بررسی قرار گرفته شده است. به گونه‌ای که ابتدا روند و قیمت نرخ ارز با استفاده از مدل پویایی‌شناس چکیده کامل

چکیدههدف از پژوهش حاضر مدل‌سازی نوسانات نرخ ارز با رویکرد پویایی‌شناسی سیستم می‌باشد. در این پژوهش کلیه عوامل موثر بر نرخ ارز شناسایی شده و به صورت سیستمی روابط بین آنها مورد بررسی قرار گرفته شده است. به گونه‌ای که ابتدا روند و قیمت نرخ ارز با استفاده از مدل پویایی‌شناسی سیستم از سال 1383 تا سال 1401 پیش‌بینی شده و نتایج با روند و قیمت واقعی نرخ ارز تا سالل 1397مقایسه شده است. نتایج نشان می‌دهد که روند تغییر نرخ ارز طی دوره 19 ساله همواره با شیب ملایم صعودی بوده ولی طی سال‌های 92-1391 و 97-1396 با جهش قیمتی و شیب تند همراه بوده که دقیقا مشابه روند واقعی نرخ ارز می‌باشد. همچنین مقایسه داده‌های نرخ ارز واقعی و نرخ ارز پیش‌بینی شده تا سال 1397 نشان می‌دهد که این مدل به‌خوبی توانسته روند تغییرات را ارزیابی کرده و شکست‌های احتمالی را پیش‌بینی کند. واژه‌های کلیدی: نرخ ارز، اقتصاد ایران، پویایی‌های سیستم، پیش‌بینی، روند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2537 - به‌کارگیری مدل DCC-FIAPARCH چند متغیره در آزمون همبستگی‌های پویای شرطی میان بازارهای پولی و مالی ایران
مهرداد دادمهر هاشم نیکو مرام میر فیض فلاح

چکیده:در این تحقیق همبستگی‌های شرطی پویا میان بازارهای با اهمیت پولی و مالی ایران با استفاده از مدل DCC-FIAPARCH چندمتغیره میان بازده‌های روزانه بازارها طی یک دوره یازده ساله، از ابتدای سال 1386 تا پایان سال 1396، وجود خصوصیات مستتر در داده‌های مالی یعنی توانایی ثبت حاف چکیده کامل

چکیده:در این تحقیق همبستگی‌های شرطی پویا میان بازارهای با اهمیت پولی و مالی ایران با استفاده از مدل DCC-FIAPARCH چندمتغیره میان بازده‌های روزانه بازارها طی یک دوره یازده ساله، از ابتدای سال 1386 تا پایان سال 1396، وجود خصوصیات مستتر در داده‌های مالی یعنی توانایی ثبت حافظه بلندمدت در داده‌ها، قدرت یا همان توان تبدیل واریانس غیرشرطی به واریانس شرطی ناشی از اضافه شدن مشاهده به سری زمانی و عدم تقارن واکنش بازار به اخبار خوب و بد مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج نشان‌دهنده عدم تأثیر نوسانات بازار نفت اوپک بر بازارهای داخلی ایران، همبستگی بسیار بالا و با اهمیت پویای شرطی میان بازار سکه (طلا) و نرخ تبادل ارزی و وجود خصوصیات اهرمی، توان و وجود حافظه بلندمدت به همراه خصوصیات قوی ARCH/GARCH است. همچنین مشخص گردید داده‌های بازار خصوصیات خوشه‌بندی و عدم توزیع نرمال را دارا بوده و فرض توزیع t-student برای توزیع‌ها مناسب‌تر از توزیع نرمال می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2538 - بررسی نقش فین تک ها بر حفظ مشتریان بانک ملی ایران با توجه به نقش میانجی رضایت مشتریان (مورد مطالعه: سامانه بام بانک ملی ایران)
نعمان صالحی حسن مهرمنش جلال حقیقت منفرد محمدرضا کاشفی نیشابوری

هدف این پژوهش، بررسی نقش فین‌تک‌ها بر حفظ مشتریان با میانجی‌گری رضایت مشتریان می-باشد و از نظر ماهیت و روش توصیفی و از نظر روابط میان متغیرها همبستگی است. جامعه آماری شامل دو بخش مشتریان و کارکنان شعب بانک ملی ایران در شهر تهران بوده و حجم نمونه نیز با استفاده از روش نم چکیده کامل

هدف این پژوهش، بررسی نقش فین‌تک‌ها بر حفظ مشتریان با میانجی‌گری رضایت مشتریان می-باشد و از نظر ماهیت و روش توصیفی و از نظر روابط میان متغیرها همبستگی است. جامعه آماری شامل دو بخش مشتریان و کارکنان شعب بانک ملی ایران در شهر تهران بوده و حجم نمونه نیز با استفاده از روش نمونه‌گیری طبقه‌ای و در دسترس، 384 نفر برای مشتریان و 248 نفر برای کارکنان بانک ملی برآورد گردید. داده‌های جمع‌آوری شده، با استفاده از مدل معادلات ساختاری در نرم‌افزارهای SPSS وSMARTPLS3 تحلیل گردید. نتایج نشان داد اثرات مستقیم بین متغیرها یعنی اثر فین-تک‌های مالی بر رضایت مشتریان، فین‌تک‌های مالی بر حفظ مشتریان و اثر رضایت مشتریان بر حفظ مشتریان، از لحاظ آماری معنادار بوده و فرضیه‌های فرعی تأیید می‌شوند. در این مدل قوی‌ترین اثر مربوط به ضریب رضایت مشتریان بر حفظ مشتریان و به میزان 772/0 و ضعیف‌ترین اثر نیز مربوط به ضریب فین‌تک‌های مالی بر حفظ مشتریان به میزان 152/0 است. نتایج آزمون سوبل نشان داد اثر غیرمستقیم رضایت مشتریان بر حفظ مشتریان معنادار بوده و فرضیه اصلی این پژوهش نیز تأیید گردید، میزان اثر غیرمستقیم متغیر رضایت شغلی در رابطه میان فین‌تک‌های مالی و حفظ مشتریان حدود 21/0 است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2539 - تحلیل گذار غیر خطی نرخ ارز در اقتصاد ایران
محمد عباسی فرد سید عبدالحمید ثابت مسعود صالحی رزوه عبدالکریم حسین پور

چکیده مقاله تحلیل گذار غیر خطی نرخ ارز در اقتصاد ایران:گذار نرخ ارز (ERPT)، به مفهوم تاثیر تغییرات نرخ ارز بر قیمت‌های داخلی است. بررسی ارتباط بین نرخ ارز و سطح عمومی قیمت‌های داخلی که در ادبیات مالیه بین‌الملل به تحلیل گذار نرخ ارز معروف گردیده، یکی از موضوعات مهم و اس چکیده کامل

چکیده مقاله تحلیل گذار غیر خطی نرخ ارز در اقتصاد ایران:گذار نرخ ارز (ERPT)، به مفهوم تاثیر تغییرات نرخ ارز بر قیمت‌های داخلی است. بررسی ارتباط بین نرخ ارز و سطح عمومی قیمت‌های داخلی که در ادبیات مالیه بین‌الملل به تحلیل گذار نرخ ارز معروف گردیده، یکی از موضوعات مهم و اساسی در ادبیات اقتصادی بوده است. این مطالعه به بررسی گذار غیرخطی نرخ ارز در اقتصاد ایران در دوره زمانی 1362 تا 1397 با استفاده از روش سوئیچینگ مارکوف می‌پردازد. نتایج بیانگر این است که در دوره مورد بررسی به ازای افزایش یک درصدی در نرخ ارز، نرخ تورم معادل با 74 صدم درصد افزایش می‌یابد. به عبارتی دیگر انتقال به قیمت ها کامل نیست و درجه گذار نرخ ارز در اقتصاد ایران ناقص است. ناقص بودن عبور نرخ ارز به این علت است که احتمالاً قیمـت کالاهـای وارداتـی فقط تابع نرخ ارز نیست، بلکه عوامل دیگری درنوسان این قیمت‌ها مؤثر بوده است . پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2540 - ارائه مدل اوراق بهادارسازی بیمه با استفاده از روش دلفی فازی و تکنیک دیمتل در شرایط محیطی ایران
مهشید پیوندی مهدی زینالی مهدی صالحی سیدعلی پایتختی اسکویی یونس بادآور نهندی

اوراق بهادار بیمه‌ای، به عنوان یکی از ابزارهای مدیریت ریسک مالی است. اوراق بهادار بیمه‌ای به گسترش ظرفیت بازار بیمه اتکایی کمک کرده است. و از آنجایی که عملکرد اوراق بهادار بیمه با چرخه اقتصادی ارتباطی ندارد، تنوع مفیدی برای پرتفوی سرمایه‌گذاری فراهم می‌کنند. با منتشر‌کر چکیده کامل

اوراق بهادار بیمه‌ای، به عنوان یکی از ابزارهای مدیریت ریسک مالی است. اوراق بهادار بیمه‌ای به گسترش ظرفیت بازار بیمه اتکایی کمک کرده است. و از آنجایی که عملکرد اوراق بهادار بیمه با چرخه اقتصادی ارتباطی ندارد، تنوع مفیدی برای پرتفوی سرمایه‌گذاری فراهم می‌کنند. با منتشر‌کردن اوراق بهادار بیمه‌ای می‌توان در مسیر توسعه متنوع صنعت خدمات مالی حرکت کرد. بنابراین پژوهش حاضر با هدف بررسی و ارائه الگو مدل‌سازی اوراق بهادارسازی بیمه در شرایط محیطی ایران انجام شده است.پژوهش حاضر از جمله تحقیقات اکتشافی می‌باشد. از این رو با متخصصان و صاحب‌نظران در اوراق بهادارسازی بیمه مصاحبه‌ای صورت گرفت و بر اساس تحلیل تِم، محتوای مصاحبه‌ها تجزیه و تحلیل شد و مدل پیشنهادی ارائه گردید. بر اساس مدلی که به دست آمده، 10 عامل اصلی به عنوان عوامل موثر بر اوراق بهادارسازی بیمه شناسایی شدند. با استفاده از روش دلفی فازی، شاخص‌های استخراج شده اعتبار سنجی شدند. در گام بعدی با استفاده از روش دیمتل فازی اقدام به طراحی الگوی ارتباط بین عوامل در اوراق بهادار بیمه‌ای گردید.کلیدواژه ها: الگو اوراق بهادارسازی بیمه، شرایط محیطی ایران، تحلیل تم، بیمه اتکایی، اوراق بیمه فاجعه‌آمیز. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2541 - ارائه الگویی جهت سنجش سواد مالی دانشجویان ایرانی با استفاده ازروش دلفی فازی
احمد یعقوب نژاد هاشم نیکومرام محمود معین الدین

امروز به لحاظ پیچیدگی محیط های تجاری جدید و تنوع خدمات و محصولات ارائه شده توسط موسسات اعتباری،کسب رفاه مالی ،مستلزم درک مناسب مباحث و مسائل مالی است .این نیاز از مدت ها قبل در اغلب جوامع مدرن درک شده و از سال های اولیه دهه 90 میلادی تحت عناوینی نظیر سواد مالی و مالیه ش چکیده کامل

امروز به لحاظ پیچیدگی محیط های تجاری جدید و تنوع خدمات و محصولات ارائه شده توسط موسسات اعتباری،کسب رفاه مالی ،مستلزم درک مناسب مباحث و مسائل مالی است .این نیاز از مدت ها قبل در اغلب جوامع مدرن درک شده و از سال های اولیه دهه 90 میلادی تحت عناوینی نظیر سواد مالی و مالیه شخصی مطرح گردیده و با گذشت زمان به اهمیت آن افزوده شده است ،به گونه ای که امروزه مفاهیم مرتبط با آن در کشور هایی نظیر آمریکا و انگلستان به عنوان بخشی از سرفصل دروس دبیرستان ها و رشته های مختلف دانشگاهی تلقی می گردد . در این کشورها بنیادهای غیر انتفاعی متعددی وظیفه توسعه سواد مالی را عهده دار بوده و با انجام آزمون های متعدد به اندازه گیری پیشرفت سواد مالی در کشور خود می پردازند .علیرغم اهمیت سواد مالی ،تاکنون مفاهیم و موضوعات مرتبط با آن در ایران کمتر مورد توجه بوده و حتی ابزار مناسبی جهت سنجش آن در کشور وجود ندارد .در این پژوهش ابتدا مفهوم سواد مالی ومبانی نظری و پیشینه پژوهش های انجام شده در این حوزه مطرح می شود . سپس از تکنیک دلفی فازی برای کسب اجماع 12 نفر از خبرگان مالی کشور (به عنوان پانل دلفی ) استفاده و پرسشنامه ای مشتمل بر 25 سوال جهت سنجش سواد مالی دانشجویان ایرانی تدوین و به عنوان الگوی سنجش سواد مالی در سطح دانشگاه های کشور ارائه گردیده است .نتایج پژوهش نشان دادسوالات منتخب حاصل از اجماع خبرگان در بردارنده مفاهیم متنوعی از جمله ارزش زمانی پول،مالیات، سرمایه گذاری درسهام و اوراق مشارکت، تورم، بانکداری الکترونیک، طرق مختلف استقراض، بیمه وبازنشستگی و...هستند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2542 - مقایسه عملکرد مدلهای رگرسیونی ARIMA وشبکه عصبی باالگوریتم ژنتیک (GMDH) درپیش بینی قیمت نفت خام ایران
عباسعلی ابونوری ناهید خدادادی

این پژوهش باهدف معرفی یک الگوی مناسب جهت پیش بینی قیمت نفت خام سنگین ایران صورت پذیرفته است. داده های مورداستفاده دراین پژوهش به صورت هفتگی وشامل بازه ی زمانی هفته سوم 4/2002 الی هفته چهارم 7/2011 که مشتمل بر485مشاهده بوده که جهت مجزاسازی پیش بینی های داخل نمونه ای وخار چکیده کامل

این پژوهش باهدف معرفی یک الگوی مناسب جهت پیش بینی قیمت نفت خام سنگین ایران صورت پذیرفته است. داده های مورداستفاده دراین پژوهش به صورت هفتگی وشامل بازه ی زمانی هفته سوم 4/2002 الی هفته چهارم 7/2011 که مشتمل بر485مشاهده بوده که جهت مجزاسازی پیش بینی های داخل نمونه ای وخارج ازنمونه استفاده شده است. همچنین الگوهای مورداستفاده دراین پژوهش عبارتنداز:یک مدل شبکه عصبی مصنوعی مبتنی برالگوریتم ژنتیک (GMDH) و نیز یک مدل رگرسیونی خطی (ARIMA) یافته های این پژوهش نشان می دهدکه مدل شبکه عصبی مبتنی برالگوریتم درپیش بینی های خارج ازنمونه براساس معیارهای محاسبه خطای پیش بینی میانگین مجذور خطا (MSE) و نیز معیار جذر میانگین مجذور خطا (RMSE) دارای عملکردبهتری نسبت به مدل رگرسیونی خطیARIMAمی باشند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2543 - مقایسه تطبیقی عناصر نقدشوندگی و توزیع سود مجامع در دوران رکود و رونق بازار سرمایه ایران
مونا نجمی عبدالمجید دهقان معصومه پیریایی

هدف از انجام این پژوهش مقایسه تطبیقی عناصر نقدشوندگی و توزیع سود مجامع در دوران رکود و رونق بازار سرمایه ایران می باشد. نمونه آماری 109 شرکت پذیرفته شده در بازار سرمایه که اطلاعات آنها برای دوره زمانی سال 1391 الی 1396 در دسترس بوده است به روش حذف سیستماتیک انتخاب شدند. چکیده کامل

هدف از انجام این پژوهش مقایسه تطبیقی عناصر نقدشوندگی و توزیع سود مجامع در دوران رکود و رونق بازار سرمایه ایران می باشد. نمونه آماری 109 شرکت پذیرفته شده در بازار سرمایه که اطلاعات آنها برای دوره زمانی سال 1391 الی 1396 در دسترس بوده است به روش حذف سیستماتیک انتخاب شدند. پژوهش انجام‌شده از نظر نوع هدف جزء پژوهش های کاربردی است و روش پژوهش از نظر ماهیت و محتوایی همبستگی می باشد. برای تجزیه و تحلیل فرضیه ها از تحلیل پانلی کمک گرفته شده است. یافته های پژوهش نشان می‌دهند، بین نقدشوندگی سهام و سود تقسیمی رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. همچنین بین نقدشوندگی سهام و سود تقسیمی در دوران رونق رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. درحالیکه در دوران رکود رابطه معناداری بین نقدشوندگی سهام و سود تقسیمی مشاهده نشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2544 - بررسی روابط حجم بازده در بازده ایران با استفاده از توابع کاپولا و در شرایط بحرانی
رسول سجاد محسن نوروزی

روابط بین حجم-بازده مدت زیادی است که به عنوان یکی از عناوین مهم پژوهشی در اقتصاد مالی شناخته می‌شود، به‌طوریکه نقش زیادی را در تعیین قیمت آینده‌ی سهم ایفا می‌کند. اما در اکثر مواقع زمانی که سرمایه‌گذاران مشخصات سهمی را مورد بررسی قرار می‌دهند یا زمانی که قصد تعیین قیمت چکیده کامل

روابط بین حجم-بازده مدت زیادی است که به عنوان یکی از عناوین مهم پژوهشی در اقتصاد مالی شناخته می‌شود، به‌طوریکه نقش زیادی را در تعیین قیمت آینده‌ی سهم ایفا می‌کند. اما در اکثر مواقع زمانی که سرمایه‌گذاران مشخصات سهمی را مورد بررسی قرار می‌دهند یا زمانی که قصد تعیین قیمت برای سهامی دارند، معمولاً حجم مبادلات سهم مورد توجه قرار نمی‌گیرد.در این مقاله از رویکرد کاپولا جهت بررسیرابطه‌ی حجم-بازده در بازار نوظهور ایران استفاده می‌کنیم. تابع کاپولا[i]، یک توزیع تجمعی است که دارای توزیع‌های حاشیه‌ای یک متغیره‌ی یکنواخت بر فاصله‌ی [1و0] است.نتایج بدست آمده نشان می‌دهد که وابستگی مشخص، و نامتقارنی بین حجم-بازده در این بازار وجود دارد.به عبارت دیگر بازده‌های خیلی بالا (سود زیاد) تمایل به همراه شدن با حجم خیلی بالا را دارند اما بازده‌های خیلی پایین(ضرر زیاد)تمایلی به همراه شدن با حجم زیاد یا کم را ندارند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2545 - لحاظ نمودن اثرات حافظه بلند مدت در پیش بینی تلاطم و ارزش در معرض خطر
احسان طیبی ثانی مدیحه چنگی آشتیانی

پیش بینی و لحاظ حافظه بلند مدت در سریهای زمانی یکی از با اهمیت ترین موضوعات در بازارهای مالی است که در پیش بینی تلاطم و ارزش در معرض ریسک کاربردهای وسیعی دارد. ارزش در معرض ریسک یکی از معروفترین ابزارهای ارزیابی ریسک در مدیریت مالی است. در این مقاله برای دو سری زمانی شا چکیده کامل

پیش بینی و لحاظ حافظه بلند مدت در سریهای زمانی یکی از با اهمیت ترین موضوعات در بازارهای مالی است که در پیش بینی تلاطم و ارزش در معرض ریسک کاربردهای وسیعی دارد. ارزش در معرض ریسک یکی از معروفترین ابزارهای ارزیابی ریسک در مدیریت مالی است. در این مقاله برای دو سری زمانی شاخص بورس اوراق بهادار تهران و شاخص فرابورس ایران در بازه زمانی مهر ماه 1387 تا بهمن ماه 1393 از مدلهای خانواده GARCHاستفاده گردیده است. نتایج حاکی از وجود اثرات نامتقارن در بازدهی هر دو سری زمانی مورد بررسی است. برای ارزیابی پیش بین و ارزش در معرض ریسک از معیارهای کمترین خطا و آزمونهای آماری برای ارزیابی کفایت مدلهای برآورد کننده ارزش در معرض ریسک استفاده شده است. نتایج این پژوهش نشان می دهد که لحاظ اثرات نامتقارن در سریهای بازدهی و همچنین اثرات حافظه بلندمدت منجر به بهبود پیش بینی تلاطم و ارزش در معرض ریسک این دو سری زمانی می گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2546 - ارزیابی آمادگی گروه صنعتی ایران خودرو جهت پیاده سازی لجستیک معکوس با استفاده از رویکرد فازی
عباس فدائی رضا رادفر

امروزه پیامدهای زیست محیطی و جوابگو نبودن منابع کره زمین به ذغدغه اصلی بشر تبدیل شده است. تمام سازمانها از جمله شرکتهای خودروسازی موظفند تا لجستیک معکوس را در فرایندهای خود وارد نمایند، چرا که موظف به پذیرش مسئولیت محصولات برگشتی و دفع مناسب ضایعات می باشند. در این تحقی چکیده کامل

امروزه پیامدهای زیست محیطی و جوابگو نبودن منابع کره زمین به ذغدغه اصلی بشر تبدیل شده است. تمام سازمانها از جمله شرکتهای خودروسازی موظفند تا لجستیک معکوس را در فرایندهای خود وارد نمایند، چرا که موظف به پذیرش مسئولیت محصولات برگشتی و دفع مناسب ضایعات می باشند. در این تحقیق برای دستیابی به میزان آمادگی گروه صنعتی ایران خودرو در پیاده سازی لجستیک معکوس نخست 21 شاخص و 52 زیر شاخص موثر بر پیاده سازی لجستیک معکوس از ادبیات تحقیق استخراج و این شاخص ها به چهار گروه عوامل اطلاعاتی، استراتژیکی، تاکتیکی و عملیاتی تقسیم بندی گردیدند. پس از تهیه مدل، بر اساس پرسشنامه اول و دریافت نظرات خبرگان ، میانگین اولویت وزنی (رتبه) عامل های سنجش محاسبه و نرمال سازی گردید. با تعریف 4 عامل تعیین شده به عنوان ورودی، برای هر عامل 3 متغیر زبانی کم، متوسط و زیاد تعریف و 81 قاعده اگر-آنگاه فازی به عنوان پایگاه دانش وارد نرم افزار MATLAB گردید. سپس با استفاده از اطلاعات اخذ شده از پرسشنامه دوم میزان متغیرهای 4گانه محاسبه گردید که با توجه به تابع عضویت تعریف شده در نرم افزار برای متغیرهای ورودی، میزان آمادگی گروه صنعتی ایران خودرو به مجموعه فازی "متوسط" تعلق گرفت. بر همین اساس پیشنهادهایی برای پیاده سازی بهتر لجستیک معکوس در گروه صنعتی ارائه گردید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2547 - بررسی وجوه مشترک سبک شناسی در تألیفات معماری معاصر ایران
مهرداد متین علیرضا جزء پیری

10.30495/jsps.2023.1967303.1006

بیان موضوع: پژوهش، بررسی شیوه های سبک شناسی و استخراج شاخصه های مشترک در تالیفات معماری معاصر ایران است.سبک شناسی یکی از شیوه های ساده سازی و دسته بندی آثار است. با هدف استخراج چنین اشتراکاتی، سوال درصورت احرازوجوه مشترک میان شیوه های سبک شناسی در تالیفات معماری معاصر، چکیده کامل

بیان موضوع: پژوهش، بررسی شیوه های سبک شناسی و استخراج شاخصه های مشترک در تالیفات معماری معاصر ایران است.سبک شناسی یکی از شیوه های ساده سازی و دسته بندی آثار است. با هدف استخراج چنین اشتراکاتی، سوال درصورت احرازوجوه مشترک میان شیوه های سبک شناسی در تالیفات معماری معاصر، تعداد و ترکیبشان چگونه است؟ و فرضیه اجتنابناپذیر بودن وجود شیوه هائی مشترک و قابل دسته بندی بودن آن در سبک شناسی معماری معاصر، از ارکان پژوهش هستند.هدف: استخراج و دستیابی به ساختاری منسجم برای سبک شناسی معماری معاصر ایران بر اساس الگوهای بکارگرفته شده درمتون تالیفی این حوزه و ارایۀ الگوی جامع نظری برای دسته بندی آثار شاخص معماری معاصر ایران.روش: پژوهش پس از مطالعۀ کتابخانه ای و دسته بندی آثار 18 گانۀ تالیفی معاصر و پس از بررسی اشتراکات و تمایزات شیوه هایسبک شناسی، عوامل اصلی را شناسائی میکند. پژوهش کیفی است با راهبرد تفسیری، که با روش تاریخی و بکارگیری شیوۀاستدالل استقرائی- قیاسی پس زمینۀ اشتراکات سبک شناسی در تالیفات معماری معاصر ایران را تبیین میکند.نتیجه: با تلخیص مستندات و با بهره گیری از نقاط مشترک سبک شناسانه، دسته بندی هشت گانه ای برای شیوه های سبکشناسی متون معماری معاصر تبیین می شود که در قیاس با سبک شناسی های مشابه از پیچیدگی بسیاری برخوردار است. در اینمیان می توان به سادگی سبک شناسی دوالند ویلبر و محمدکریم پیرنیا اشاره کرد. در مقایسه با سبک شناسی تاریخی، سبکشناسی روائی که براساس رخدادهای غیرمعماری و ناخواسته بیان شده است بسیار پیچیده و مبهم است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2548 - نقش فرهنگ اسلامی و تجربه حسابرس در رابطه بین انصاف متقابل و کیفیت حسابرسی در شرایط محیطی ایران
حسین رضا رمضانی کاوه آذین فر حمیدرضا غلام نیا روشن رضا فلاح

10.30495/jdaa.2022.693143

چکیدهبحرانهای مالی و گسترش رسواییهای ناشی از آن، کیفیت حسابرسی را به عنوان موضوعی چالشبرانگیز و مهم مطرح کرده است. با بررسی عواملی مؤثر بر کیفیت حسابرسی انتظار میرود بتوان در کاهش بحرانهای مالی قدمی مهم برداشت. انصاف متقابل، تجربه حسابرس و زیربنای فرهنگ اسلامی از جمله ع چکیده کامل

چکیدهبحرانهای مالی و گسترش رسواییهای ناشی از آن، کیفیت حسابرسی را به عنوان موضوعی چالشبرانگیز و مهم مطرح کرده است. با بررسی عواملی مؤثر بر کیفیت حسابرسی انتظار میرود بتوان در کاهش بحرانهای مالی قدمی مهم برداشت. انصاف متقابل، تجربه حسابرس و زیربنای فرهنگ اسلامی از جمله عوامل مؤثر است که به صورت تجربی (مستقیم و تعدیلی) در پژوهش حاضر مورد آزمون قرار گرفته است. روش پژوهش توصیفی-همبستگی از نوع معادلات ساختاری است. جامعهی آماری پژوهش را کلیه حسابرسان شاغل در مؤسسات حسابرسی عضو حسابداران رسمی ایران تشکیل دادند. با توجه به جامعة آماری نامحدود، به کمک فرمول کوکران، حجم نمونه 384 به دست آمد و در نهایت با نمونهگیری در دسترس، 380 پرسشنامه جمعآوری شد. ابزار پژوهش شامل پرسشنامههای ابداعی انصاف متقابل، کیفیت حسابرسی و فرهنگ اسلامی حسابرس است. با روش معادلات ساختاری، شاخصهای برازش مدل پژوهش در وضعیت مطلوب قرار داشتند. نتایج نشان داد انصاف متقابل بر کیفیت حسابرسی تأثیر مستقیم دارد. همچنین تعامل فرهنگ اسلامی و تجربه حسابرس رابطه بین انصاف متقابل بر کیفیت حسابرسی را تعدیل میکند. رواج تعهد به اجرای انصاف متقابل، پایبندی به اجرا را تقویت میکند. پایبندی به اجرا، در پررنگ سازی اجرای آیین رفتار حرفهای نقش داشته و در نهایت کیفیت حسابرسی را بهبود میبخشد. پیشنهاد میشود متغیرهای پژوهش به عنوان محور عمدهای در پیشبینی کیفیت حسابرسی در نظر گرفته شوند. این یافتهها میتواند برای سرمایهگذاران، مؤسسات حسابرسی و سیاستگذاران بورس مفید باشد.The Rle of Islamic Culture and Auditor's Experience in Mutual Fairness and the Quality of Audit in the Iranian EnvironmentAbstractFinancial crises and the resulting scandals raise the quality of auditing as a challenging and important issue. Examining the factors on audit quality is expected to take an important step in reducing financial crises. Social norms and cultural infrastructure are among the auxiliary factors that have been tested empirically (directly and moderately) in the present study. The research method is descriptive-correlation of structural equations. The statistical population of the study consisted of all auditors working in firms of auditors in Iran. According to the unlimited statistical population, with the help of Cochran’s formula, a sample of 384 was obtained and finally, with available sampling, 380 questionnaires were collected. Research tools include innovative questionnaires for activating social norms, audit quality and auditor culture. With the method of standard equations, the fit indices of the research model are in the desired position. The role of culture in the relationship between (activation of social norms and audit quality) is examined. Promoting a commitment to mutual justice strengthens commitment to enforcement. Adherence to performance plays a role in highlighting the implementation of professional conduct and ultimately improves the quality of auditing. It is suggested that culture and social arts be considered as the main axis in predicting audit quality. These findings can be useful for investors, auditing firms and stock market policymakers. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2549 - شناسایی و تبیین ابعاد، مؤلفهها و شاخصهای مدل ارتقای بالندگی حرفهای مدیران ارشد صنعت مخابرات ایران
سعید هداوند افسانه زمانی مقدم علی تقی پور ظهیر

10.30495/mlseo.2021.686664

هدف از پژوهش حاضر، ساخت و اعتباریابی پرسشنامه مدل ارتقای بالندگی مدیران ارشد صنعت مخابرات ایران می‌باشد. روش پژوهش از نوع کاربردی است که در دو مرحله طراحی و اعتبارسنجی پرسشنامه انجام شده است. برای گردآوری داده‌های مورد نیاز جهت طراحی پرسشنامه از مصاحبه نیمه ساختار یافته چکیده کامل

هدف از پژوهش حاضر، ساخت و اعتباریابی پرسشنامه مدل ارتقای بالندگی مدیران ارشد صنعت مخابرات ایران می‌باشد. روش پژوهش از نوع کاربردی است که در دو مرحله طراحی و اعتبارسنجی پرسشنامه انجام شده است. برای گردآوری داده‌های مورد نیاز جهت طراحی پرسشنامه از مصاحبه نیمه ساختار یافته با 17 نفر از خبرگان صنعت و دانشگاه استفاده شده است. اعتباریابی پرسشنامه با استفاده از تکنیک ارزیابی خبرگان و به دو روش کیفی و کمّی انجام شد. در روش کیفی و جهت اعتبارسنجی صوری، پرسشنامه در اختیار خبرگان قرار گرفت و نتایج به دست آمده بیانگر آن است که سؤالات طرح شده در پرسشنامه به لحاظ سه شاخص مرتبط بودن، واضح بودن و ساده بودن از وضعیت قابل قبولی برخوردار است. جهت بررسی روایی محتوایی از شاخص نسبت روایی محتوایی ابزار (CVR) استفاده شد. نتایج نشان داد که از مجموع 100 شاخص طراحی شده، 26 شاخص حذف و 74 شاخص باقیمانده در پرسشنامه در 5 بُعد مرتبط با بالندگی فردی، بالندگی سازمانی، بالندگی آموزشی، بالندگی پژوهشی و بالندگی حرفه‌‌ای تأیید شده است و از قابلیت بکارگیری در ارتقای بالندگی مدیران ارشد صنعت مخابرات ایران برخوردار می‌باشد. برای محاسبه پایایی پرسشنامه از ضریب همسانی درونی و برای ارزیابی میزان ثبات در پایایی از روش آزمون-بازآزمون و محاسبه شاخص همبستگی درون خوشه‌ای استفاده شد که نتایج به دست آمده از محاسبه ضریب همسانی درونی (867/0) و شاخص همبستگی درون خوشه‌ای (895/0) بیانگر ثبات پایایی و تکرار پذیری بالای پرسشنامه می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2550 - ارائه الگوی مفهومی تجاری سازی دانش در نظام آموزش عالی ایران
فرشته علیزاده امیرحسین محمودی مهدی محمودی

10.30495/mlseo.2023.700155

پژوهش حاضر، از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش، توصیفی از نوع پیمایشی می باشد، جامعه آماری آن را اساتید دانشگاه های آزاد اسلامی شهرتهران به تعداد10153 نفر تشکیل می دهند که با روش نمونه گیری طبقه ای نسبی371 نفر براساس فرمول کوکرال، بعنوان اعضاء نمونه انتخاب شده اند جهت جمع چکیده کامل

پژوهش حاضر، از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش، توصیفی از نوع پیمایشی می باشد، جامعه آماری آن را اساتید دانشگاه های آزاد اسلامی شهرتهران به تعداد10153 نفر تشکیل می دهند که با روش نمونه گیری طبقه ای نسبی371 نفر براساس فرمول کوکرال، بعنوان اعضاء نمونه انتخاب شده اند جهت جمع‌آوری داده‌ها از پرسش‌نامه‌ محقق ساخته با 121 سوال، استفاده شد. پایایی و روایی پرسشنامه توسط صاحبنظران موضوع تأیید گردید، جهت تجزیه و تحلیل داده‌ها با توجه به نرمال بودن توزیع داده ها از آزمونهای پارامتریک و معادلات ساختاری، و از نرم افزارهای Spss و Smart PLs استفاده شد، یافته ها، ضمن تأیید اهمیت و مطلوبیت تمامی ابعاد ،اولویت بندی بدین شرح را مورد توجه قرار داد: در بخش ابعاد ویژگی ذهنی خالقین دانش با ضریب 0.939، ویژگی های دانش خلق شده با ضریب 0.918، ویژگی های مصرف کنندگان دانش با ضریب 0.917، نوع دانش با ضریب 0.911، عوامل محیطی با ضریب 0.891 و ساختار سازمانی با ضریب 0.884 در اولویت اول تا ششم قرار دارند، نتایج حاکی از حائز اهمیت بودن تمامی ابعاد 6 گانه فوق از دید جامعه هدف می باشد، همچنین بر اساس نتایج تحقیق، بعد ویژگیهای ذهنی خالقین دانش ، مولفه دانش تخصصی و شاخص باور به خوب بودن دانش در اولویت نخست هر یک از سطوح قرار گرفته اند که نیازمند امعان نظر در برنامه های مرتبط با تجاری سازی می باشند، اعتبار الگوبا روش معادلات ساختاری و 4 بعد(فهم، تطبیق، تعیم و کنترل) پرسش و مورد تأئید قرار گرفت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2551 - مقایسه روند شاخص‌های انرژی و میزان تولید گاز گلخانه‌ای CO2 در تولید کلزای آبی و دیم در شمال ایران
علی متولی صالح یاسور

مصرف انرژی و گرمایش جهانی و به دنبال آن بحث تغییر اقلیم ناشی از فعالیت‌های بشر یکی از مشکلات و معضلات عمده محیط زیستی است که بسیاری از پژوهشها را متوجه خود ساخته است. پژوهش حاضر به بررسی روند مصرف انرژی و تولید گاز گلخانه‌ای CO2 در تولید کلزای (Brassica napus) آبی و دیم چکیده کامل

مصرف انرژی و گرمایش جهانی و به دنبال آن بحث تغییر اقلیم ناشی از فعالیت‌های بشر یکی از مشکلات و معضلات عمده محیط زیستی است که بسیاری از پژوهشها را متوجه خود ساخته است. پژوهش حاضر به بررسی روند مصرف انرژی و تولید گاز گلخانه‌ای CO2 در تولید کلزای (Brassica napus) آبی و دیم در استانهای شمالی کشور پرداخت و شاخص‌های انرژی خروجی با توجه دادههای جمعآوری شده، برآورد گردید. دادهها از کشاورزان استانهای مازندران و گلستان در سال 95 و به روش نمونه‌گیری تصادفی جمعآوری گردید. نتایج حاصل از بررسی داده‌ها نشان داد که انرژی ورودی در کشت دیم در مازندران و گلستان به ترتیب به میزان 49/29 و 77/28 گیگاژول در هکتار و انرژی ورودی در کشت آبی در مازندران و گلستان به ترتیب به میزان 52/33 و 10/34 گیگاژول بر هکتار محاسبه گردید. میزان انرژی خروجی در کشت دیم در مازندران و گلستان به ترتیب به میزان 3/90 و 4/88 گیگاژول بر هکتار و انرژی خروجی در کشت آبی در مازندران و گلستان به ترتیب به میزان 27/82 و 25/82 گیگاژول بر هکتار محاسبه گردید. بالاترین و پایینترین نسبت انرژی در تولید کلزا به میزان 07/3، 41/2 به ترتیب در کشت دیم و آبی در استان گلستان بدست آمد. همچنین میزان تولید گاز گلخانهای CO2 در کشت دیم در مازندران و گلستان به ترتیب به میزان 04/41715 و 60/39968 کیلوگرم در هکتار و میزان تولید گاز گلخانه‌ای CO2 در کشت آبی در مازندران و گلستان به ترتیب به میزان 11/46180 و 62/45011 کیلوگرم بر هکتار محاسبه گردید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2552 - بررسی تغییرات جوامعگیاهی حاشیه‌ی جنوب شرقی دریاچه‌ی ارومیه
عسکر اله قلی یونس عصری

اکوسیستم‌های شور ایران به خاطر فعالیت‌های تخریبی انسان و دام در معرض تخریب قرار گرفته‌اند و پروژه‌های حفاظت، نگهداری و استقرار مجدد این اکوسیستم‌ها بدون بررسی جوامع گیاهی و عوامل محیطی امکان‌پذیر نخواهد بود. شوره‌زارهای جنوب ‌شرقی دریاچه‌‌ی ارومیه با وسعتی بیش از 85000 چکیده کامل

اکوسیستم‌های شور ایران به خاطر فعالیت‌های تخریبی انسان و دام در معرض تخریب قرار گرفته‌اند و پروژه‌های حفاظت، نگهداری و استقرار مجدد این اکوسیستم‌ها بدون بررسی جوامع گیاهی و عوامل محیطی امکان‌پذیر نخواهد بود. شوره‌زارهای جنوب ‌شرقی دریاچه‌‌ی ارومیه با وسعتی بیش از 85000 هکتار در عرض شمالی 37 درجه الی 37 درجه و 37 دقیقه و طول شرقی 45 درجه و 35 دقیقه الی 46 درجه و 2 دقیقه با ارتفاع متوسط 1284 متر بالاتر از سطح دریا قرار دارد. پوشش گیاهی شوره‌زارهای جنوب‌ شرقی دریاچه‌‌ی ارومیه به روش براون-بلانکه یا زیگماتیست (Braun-Blanquet or Zygmatistes) مورد بررسی قرار گرفت. میانگین بارندگی سالانه و درجه حرارت سالانه برای ارزیابی انتخاب شدند. تجزیه و تحلیل داده‌های جامعه شناختی گیاهی به روش گونو انجام و تعداد 9 جامعه‌ی ‌گیاهی در این منطقه مشخص گردید. خصوصیات خاک جوامع‌گیاهی نظیر هدایت الکتریکی، اسیدیته، آهک، نسبت جذب سدیم، کربن آلی خاک، آنیون‌ها و کاتیون‌ها مشخص و داده‌ها به روش PCA آنالیز گردید. به نظر می‌رسد شوری، بافت خاک و سطح ایستابی از عوامل مهم کنترل کننده الگوی رویشی و پراکنش جوامع گیاهی باشند. همچنین نتایج نشان می‌دهد که علاوه بر عوامل اقلیمی مهمترین خصوصیات در پراکنش گیاهان هدایت الکتریکی، اسیدیته، بافت، آهک و نسبت جذب سدیم بوده، همچنین پر واضح است که چگونگی آرایش جوامع گیاهی در این ناحیه به شدت تحت تاثیر نوار بندی شوری می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2553 - بررسی ترکیب اسیدهای چرب در گونه ساردین رنگین کمان (Dussumieria acuta) و موتوی معمولی( (Encrasicholina punctifer قبل از فصل مانسون در دریای عمان
امیر هوشنگ بحری مجید افخمی مریم احسانپور علی جوادی

مطالعه حاضر بر اساس استخراج کل چربی موجود در بافت ماهیچه ای دو گونه ساردین رنگین کمان Dussumieria acuta و موتوی معمولی Encrasicholina punctifer نمونه برداری شده قبل از فصل مانسون توسط روش صید پرساین دوقایقی در سواحل بندر جاسک انجام گرفت. ترکیب اسید های چرب با استفاده از چکیده کامل

مطالعه حاضر بر اساس استخراج کل چربی موجود در بافت ماهیچه ای دو گونه ساردین رنگین کمان Dussumieria acuta و موتوی معمولی Encrasicholina punctifer نمونه برداری شده قبل از فصل مانسون توسط روش صید پرساین دوقایقی در سواحل بندر جاسک انجام گرفت. ترکیب اسید های چرب با استفاده از کروماتوگرافی گازی انجام گرفت. بر اساس نتایج بدست آمده هر دو گونه از نظر ترکیبات اسیدهای چرب پالمیتیک اسید(C16:0) و سپس اولئیک اسید (C18:1n9c) از اسید های چرب اشباع و اسید چرب های غیر اشباع تک زنجیره غنی می باشند. مهمترین اسید های چرب چند زنجیره غیر اشباع در دو گونه مورد بررسی شامل دوکوزا هگزانوئیک اسید (DHA) (C22:6n3) و ایکوزا پنتانوئیک اسید (EPA) (C20:5n3) اندازه گیری گردید. در مجموع اختلاف معنی داری بین مقادیر مجموع اسید های چرب (∑SFA، ∑MUFA و ∑PUFA) وجود داشت(05/0P<). این در حالیست که مقادیر ω-6 در دو گونه اختلاف معنی داری با هم داشته بطوریکه مقادیر ω-6 در گونه موتوی معمولی Encrasicholina punctifer به میزان 32/ 4 میلی گرم بر میلی لیتر اندازه گیری شد(05/0.(P< بر اساس نتایج بدست آمده هر دو گونه دارای مقادیر بالای اسید های چرب بخصوص امگاـ3 بودند. مقادیر و ترکیب اسید های چرب موجود در این دو گونه می تواند به عنوان منابع مناسبی جهت استفاده در صنایع غذایی و تولید دارو های غنی شده امگا مورد استفاده قرار گیرند پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2554 - بررسی آلودگی های انگلی ماهی قرمز حوض بومی ایران Carassius auratus غیر وارداتی در آکواریوم ها در فصل بهار سال 1390 در استان تهران
ابوالفضل بحری بابا مخیر ژاله خوشخو علی اسدزاده منجیلی

ماهی قرمز حوض(Carassius auratus) به لحاظ بومی بودن و رایج ترین ماهی در خانه ها، آکواریوم ها بویژه بعنوان سمبل ماهی ها در سفره هفت سین است. موضوع مهمتر این است که با ورود ماهیان جدید به داخل کشور بویژه زینتی متعاقب آن آلودگی ها و بیماری های جدیدی به مزارع زینتی و آکواریو چکیده کامل

ماهی قرمز حوض(Carassius auratus) به لحاظ بومی بودن و رایج ترین ماهی در خانه ها، آکواریوم ها بویژه بعنوان سمبل ماهی ها در سفره هفت سین است. موضوع مهمتر این است که با ورود ماهیان جدید به داخل کشور بویژه زینتی متعاقب آن آلودگی ها و بیماری های جدیدی به مزارع زینتی و آکواریوم ها و سایر مزارع تکثیر و پرورش ماهی منتقل می شود. هدف از این تحقیق، بررسی وضعیت آلودگی های انگلی ماهی قرمز حوض و همچنین تعیین میزان شیوع(درصد)، شدت آلودگی انگل در آکواریوم ها می باشد. در بررسی حاضر، از سال 1390، تعداد 300 عدد از ماهیان قرمزحوض مورد مطالعه و آزمایش قرارگرفتند. نمونه ها به صورت زنده به آزمایشگاه انتقال یافته و بر اساس روش های متداول تهیه لام مرطوب و کالبدگشائی، مورد آزمایش قرار گرفتند. سپس انگل ها با استفاده از کلید های تشخیص معتبر مورد شناسائی قرار گرفتند. در این تحقیق انگل های زیر در آکواریوم ها شناسائی گردید که شامل انگل های تک یاختIchthyophthirius multifiliis, Trichodina sp.; Microsporidia sp. , و انگل هایپر یاخته ها شامل Gyrodactylus sp. Dactylogyrus sp.(2) , Dactylogyrus sp.(1) میزان شیوع آلودگی به Gyrodactylus sp. بیش از سایر انگل ها بوده است(میزان شیوع 18%) و پس از آن انگل Trichodina sp. (میزان شیوع 15%) و انگلDactylogyrus sp.(1) (میزان شیوع10%) ، Dactylogyrus sp.(2) (میزان شیوع8%) ،Microsporidia sp. (میزان شیوع 3%) I. multifiliis(میزان شیوع 4%). پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2555 - بررسی تجمع فلزات سنگین در دو گونه از نرمتنان سواحل شمالی خلیج فارس
زهرا خوشنود رضا خوشنود آیدا خزاعلی مجید افخمی

مطالعه حاضر به منظور بررسی میزان تجمع فلزات سنگین در اویسترهای ( cucullataSaccostreaوPinctada radiata) از سواحل شمالی خلیج فارس صورت گرفته است. نمونه ها به صورت فصلی در طول سال 1389 از بخش های مختلف سواحل شمالی خلیج فارس(بندرعباس، بندرلنگه، قشم) جهت اندازه گیری غلظت فلز چکیده کامل

مطالعه حاضر به منظور بررسی میزان تجمع فلزات سنگین در اویسترهای ( cucullataSaccostreaوPinctada radiata) از سواحل شمالی خلیج فارس صورت گرفته است. نمونه ها به صورت فصلی در طول سال 1389 از بخش های مختلف سواحل شمالی خلیج فارس(بندرعباس، بندرلنگه، قشم) جهت اندازه گیری غلظت فلزات سنگین جمع آوری شدند. غلظت جیوه بوسیله دستگاه Mercury Analyzer اندازه گیری گردید، و سایر فلزات (کادمیوم، سرب، کروم، مس، روی، نیکل و وانادیوم) توسط اسپکترومتری جذب اتمی Varian Model- Liberty series II)) مورد اندازه گیری قرار گرفتند. میانگین غلظت کادمیوم ppm 2/7، سرب ppm 6/9، جیوه ppm 6/0، مس ppm 8/26، کروم ppm 8/8، روی ppm 29/2، وانادیوم ppm 8/20 و نیکل ppm 8/32 در بافت نرم اویستر Saccostrea cucullata اندازه گیری شد و دربافت نرم اویستر Pinctada radiata، بطور میانگین غلظت فلزات سنگین کادمیوم ppm 2/2، سرب ppm1/4، جیوه ppm3/0، مس ppm1/11، کروم ppm6/9، روی ppm1/103، وانادیوم ppm 8/18 و نیکل ppm4/22بدست آمد. بیشترین میزان آلودگی فلزات سنگین بطور میانگین در بافت اویستر از نمونه های ایستگاه بندرعباس اندازه گیری گردید. رابطه بین غلظت فلزات و فصل نیز برای گونه ها روند مشابهی داشت و بیشترین میزان تجمع فلزات سنگین در فصول بهار-تابستان مشاهده شد. آنالیزهای آماری نشان می دهد که گونه های مختلف تجمع زیستی مختلفی از فلزات را نشان می دهند که این اختلاف علاوه بر گونه، به منطقه نمونه برداری و به فصل نیز بستگی دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2556 - بررسی هورمون های جنسی و هیپوفیزی و فاکتور های استرس سرم مولدین تاسماهی ایرانی (Acipenser persicus) در سواحل گیلان
قباد خواجه محمدی عباسعلی زمینی مسعود فرخ روز لاشیدانی

هدف مقایسه ی سطوح استروئیدهای جنسی و هیپوفیزی شامل تستوسترون، 17- بتا استرادیول، GTH-I، GTH-II و فاکتور های استرس شامل کورتیزول و گلوکز، در جنس های نر و ماده ی مولدین تاسماهی ایرانی (Acipenser persicus) صید شده از دریا و ارزیابی ارتباط بین مرحله ی رسیدگی جنسی با میزان ا چکیده کامل

هدف مقایسه ی سطوح استروئیدهای جنسی و هیپوفیزی شامل تستوسترون، 17- بتا استرادیول، GTH-I، GTH-II و فاکتور های استرس شامل کورتیزول و گلوکز، در جنس های نر و ماده ی مولدین تاسماهی ایرانی (Acipenser persicus) صید شده از دریا و ارزیابی ارتباط بین مرحله ی رسیدگی جنسی با میزان این هورمون ها و استرس ناشی از مهاجرت و صید در این گونه از تاسماهیان بود. نمونه برداری از چهارده مولد نر و ماده ی تاسماهی ایرانی، از زمستان 1391 تا بهار 1392 در صیدگاه های ماهیان خاویاری و پره های صیادی حوضه ی جنوبی دریای خزر، در استان گیلان صورت گرفت. نتایج حاصل از بررسی های گنادی نشان داد که مولدین صید شده در مرحله ی 4 و 5 رسیدگی جنسی بودند. در مقایسه ی میانگین میزان تستوسترون سرم خون مولدین (نرها 18/32 ± 41/123 و ماده ها 92/ 18 ± 87/44 نانو گرم در میلی لیتر)، اختلاف معنی دار آماری دیده شد (05/0 p<). اما پس از مقایسه ی میانگین هورمون های 17- بتا استرادیول، GTH-I و GTH-II سرم مولدین، اختلاف معنی دار آماری مشاهده نشد (05/0 p>). سطوح تمامی این هورمون ها در مولدین نر بیش از ماده ها بود. پس از مقایسه میانگین شاخص های استرس، شامل کورتیزول (نرها 42/587 و ماده ها 42/608 نانوگرم در میلی لیتر) و گلوکز (در نر ها 02/31 ± 85/138 و در ماده ها 26 ± 85/ 136 میلی گرم در دسی لیتر)، اختلاف معنی دار آماری دیده نشد، اما سطوح این فاکتور ها از حد طبیعی بیشتر بود (05/0p˃). پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2557 - بررسی تاثیر روتیفر آب شیرین Brachionus calyciflorusغنی شده با ویتامین C در پرورش لارو تاسماهی ایرانیAcipenser persicus
رودابه روفچایی مریم فلاحی کپورچالی رضا آرمودلی علی اکبر فلاح شمال ذبیح ا..ه پژند فروزان چوبیان

طی قرن اخیر ذخایر ماهیان خاویاری بر اثر صید بیش از حد و غیر مجاز از بین رفته است. تاس ماهی ایرانی که عمدتاً بومی سواحل ایران می باشد در مقایسه با سایر گونه ها تاثیر و اهمیت بیشتری در صید کشورمان دارد، از اینرو در این بررسی افزایش رشد، بازماندگی لارو تاس ماهی ایرانی با غ چکیده کامل

طی قرن اخیر ذخایر ماهیان خاویاری بر اثر صید بیش از حد و غیر مجاز از بین رفته است. تاس ماهی ایرانی که عمدتاً بومی سواحل ایران می باشد در مقایسه با سایر گونه ها تاثیر و اهمیت بیشتری در صید کشورمان دارد، از اینرو در این بررسی افزایش رشد، بازماندگی لارو تاس ماهی ایرانی با غنی سازی روتیفر آب شیرین در 3 تیمار تغذیه ای مختلف و هر تیمار 3 تکرار در خرداد سال 1387در ایستگاه تغذیه و غذای زنده بندر انزلی مورد بررسی قرار گرفت. تیمار1 : مشابه عملکردبخش مراکز تکثیر که در ابتدا با سیست دکپسوله آرتمیا و سپس دافنی تغذیه شدند، تیمار2 : مخلوطی از آرتمیا، روتیفر ودافنی، تیمار3 : روتیفر غنی شده با ویتامین C(ا اسید آسکوربیک6 پالمیتات). در هر تیمار 45 عدد لارو در وان های 100 لیتری که تا 30 لیتر آب گیری شده بودند در 3 تکرار به مدت 8 روز موردغذا دهی بر اساس 30 درصد وزن بدن در 4 نوبت قرار گرفتند. در طول بررسی میانگین دما 5/0 ± 5/22 در جه سانتیگراد، pH آب 1/0 ± 5/ 8 و اکسیژن 2/0 ± 58/ 9 میلیگرم برلیتر بر آورد گردید. در بررسی نرخ رشد ویژه(SGR)، میزان درصد بازده وزن(WG) وضریب تبدیل غذایی(FCR) وضریب وضعیت(CF) بیشترین میزان را به طور معنی دار تیمار 3 به ترتیب با(04/0±47/10 )، (62/0± 4 2/124 )، (008/0 ±51 /1 )، (07 /0 ± 79 /0) نشان داد. بررسی ضریب بازماندگی نیز نشان داد که بین تیمار 3 وسایر تیمارها اختلاف معنی دار است. نتایج حاصل نشان دادBrachionus calyciflorus غذای زنده مناسبی جهت غنی سازی با ویتامینC بوده و می توان با ایجاد استخرهای مناسب درکنارکارگاه تکثیر همراه با سایر روتیفرهای آب شیرین غنی سازی و در پرورش استفاده کرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2558 - شناسایی زئوپلانکتون های سواحل ایرانی دریای عمان و تنگه هرمز و مقایسه آنها در قبل و بعد از مانسون تابستانه با یکدیگر
احسان کامرانی الهه سنجرانی محمدرضا احمدی محمود ابراهیمی ملیحه سنجرانی

شناسایی و رده بندی زئوپلانکتون های جانوری و تعیین فراوانی آنها در آب های ایرانی دریای عمان در قبل و بعد از مانسون تابستانه از تنگه هرمز تا پسابندر در چابهار در سال 1386 صورت گرفت که طی آن 10 ایستگاه نمونه برداری تعیین گردید. جمع آوری زئوپلانکتون ها توسط تور کمرشکن (Clos چکیده کامل

شناسایی و رده بندی زئوپلانکتون های جانوری و تعیین فراوانی آنها در آب های ایرانی دریای عمان در قبل و بعد از مانسون تابستانه از تنگه هرمز تا پسابندر در چابهار در سال 1386 صورت گرفت که طی آن 10 ایستگاه نمونه برداری تعیین گردید. جمع آوری زئوپلانکتون ها توسط تور کمرشکن (Closing Net) با چشمه 55 میکرون از عمق به سطح به صورت عمودی انجام و علاوه بر آن پارامترهای فیزیکی و شیمیایی از قبیل درجه حرارت، شوری، اکسیژن محلول، pH و کلروفیل a با استفاده از دستگاه CTD مورد سنجش قرار گرفت. در این بررسی 62 جنس از 11 شاخه جانوری شناسایی گردید. از میان گروه های شناسایی شده، پاروپایان با 25%، مژه داران دریایی با 22%، نیم طنابداران با 6%، نرم تنان با 2% گروه های غالب بودند. پاروپایان به عنوان مهم ترین زئوپلانکتون دریایی در این مطالعه در 4 راسته شناسایی گردیدند که سیکلوپوئیدا با یک خانواده و 2 جنس نسبت به سایر راسته ها غالبیت داشتند که جنس Oithona در قبل و بعد از مانسون22% از کل پاروپایان را به خود اختصاص داد. پراکنش و تراکم زئوپلانکتون ها در دریای عمان، تحت تاثیر بادهای موسمی جنوب غربی اقیانوس هند قرار دارد به طوریکه نتایج نشان می دهد فراوانی کل آنها در قبل از مانسون کمترین مقدار (17%) و در بعد از مانسون بیشترین مقدار (83%) را داشته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2559 - مقایسه اثرات کلریدسدیم و متیلن بلو بر فلور باکتریایی محیط پرورشی، پوست و آبشش بچه تاس ماهی ایرانی Acipenser persicus
رقیه فتح الهی حسین خارا ذبیح الله پژند علیرضا شناور ماسوله بتول مشتاقی زهرا منافی

کنترل بیماری های ماهیان پرورشی به دلیل پرورش آنها در سیستم هایی که تولید آنها بستگی به شرایط بسته محیطی دارد، بسیار مشکل است. یک بیماری زمانی می تواند رخ دهد که عوامل بیماری زا از موانع اولیه نفوذ کند. سه راه عمده سرایت عفونت از میان پوست، آبشش و مجاری گوارشی می باشد. د چکیده کامل

کنترل بیماری های ماهیان پرورشی به دلیل پرورش آنها در سیستم هایی که تولید آنها بستگی به شرایط بسته محیطی دارد، بسیار مشکل است. یک بیماری زمانی می تواند رخ دهد که عوامل بیماری زا از موانع اولیه نفوذ کند. سه راه عمده سرایت عفونت از میان پوست، آبشش و مجاری گوارشی می باشد. در این مطالعه اثرات کلریدسدیم و متیلن بلو بر روی فلور باکتریایی پوست، آبشش و آب پرورشی 360 بچه تاسماهی ایرانی (Acipenser persicus ) با میانگین وزنی 45/0 ±74/1 گرم در انستیتو تحقیقات بین المللی ماهیان خاویاری دکتر دادمان مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش با 6 تیمار و 3 تکرار برای هر ماده انجام شد. در طی آزمایش میانگین میزان دمای آب 24/0±78/23 درجه سانتیگراد، میانگین میزان اکسیژن محلول 27/0±08/7 میلی گرم بر لیتر و میانگین pH آب 32/0±6/7 بود. نتایج حاصل از شمارش باکتریایی آب نشان داد که در کلریدسدیم اختلاف معنی دار آماری بین میزان فلور باکتریایی شاهد و آب پرورشی پس از 96 ساعت وجود نداشته است. در تیمار 3/6 گرم بر لیتر کلریدسدیم تعداد باکتری ها در اندام پوست پس از 96 ساعت کمتر از شاهد و سایر تیمارها مشاهده گردید. نتایج حاصل از شمارش باکتریایی آب پرورشی در مجاورت با متیلن بلو در تیمار 83/3 میلی گرم بر لیتر کمتر از شاهد و سایر تیمارها بود و همچنین در تیمار 56/1 میلی گرم در لیتر در پوست و در تیمار 1 میلی گرم بر لیتر متیلن بلو در آبشش کمتر از سایر تیمارها بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2560 - بررسی تاثیر تولید ناخالص داخلی بر توزیع درآمد در کشورهای منتخب اسلامی
رضا رحیمی علی اکبر باغستانی

توزیع درآمد و ثروت از جمله مشکلات ومسائلی است که در کشورهای در حال توسعه وجود دارد. این تحقیق در پی شناسایی عوامل موثر بر توزیع درآمد در گروه کشورهای اسلامی ایران، مالزی، مصر، الجزایر و ترکیه طی دوره 2017-2004 با استفاده از روش داده‌های پانل است. نتایج آزمون F لیمر در س چکیده کامل

توزیع درآمد و ثروت از جمله مشکلات ومسائلی است که در کشورهای در حال توسعه وجود دارد. این تحقیق در پی شناسایی عوامل موثر بر توزیع درآمد در گروه کشورهای اسلامی ایران، مالزی، مصر، الجزایر و ترکیه طی دوره 2017-2004 با استفاده از روش داده‌های پانل است. نتایج آزمون F لیمر در سطح احتمال کمتر از 05/0 نشان داد که مدل پانل می‌باشد. در همین راستا،نتایج حاصله از آزمون هاسمن دال بر تصادفی بودن اثرات مقطعی است. نتایج برآورد مدل حاکی از آن است که لگاریتم تولید ناخالص داخلی با ضریب 14/0، لگاریتم شاخص قیمت با ضریب 07/0 و لگاریتم جمعیت با ضریب 43/0 تاثیر مثبت و معنی‌داری بر ضریب جینی دارد. ارتباط مثبت تولید ناخالص داخلی و ضریب جینی، لزوم مکانیسم بازتوزیع درآمد را متذکر می‌گردد. با توجه به تاثیر مثبت تورم بر ضریب جینی، بهتر است سیاستهای مناسب پولی جهت کاهش تورم در کشورهای مورد بررسی اعمال شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2561 - تاثیر سیاستهای پولی انبساطی بر فساد در ایران
افشین باغفلکی علی فلاحتی

فساد یکی از واقعیت‌های اصلی برای کشورهای نفتی و به ویژه اقتصاد ایران است. اهمیت بررسی و مطالعه فساد در اقتصادها به دلیل اثرات منفی است که بر بخش های واقعی اقتصاد دارد. مطالعه حاضر با استفاده از شواهد آماری اقتصاد ایران برای دوره زمانی 1399-۱۳۷۵ و به کارگیری رهیافت اقتصا چکیده کامل

فساد یکی از واقعیت‌های اصلی برای کشورهای نفتی و به ویژه اقتصاد ایران است. اهمیت بررسی و مطالعه فساد در اقتصادها به دلیل اثرات منفی است که بر بخش های واقعی اقتصاد دارد. مطالعه حاضر با استفاده از شواهد آماری اقتصاد ایران برای دوره زمانی 1399-۱۳۷۵ و به کارگیری رهیافت اقتصاد سنجی ARDL به بررسی اثرات بلندمدت و کوتاه مدت سیاست پولی انبساطی بر فساد می پردازد. نتایج برآوردها نشان می‌دهد که نسبت نقدینگی به تولید ناخالص داخلی به دلیل ایجاد رانت در اقتصاد باعث افزایش فساد شده است، اما کیفیت مطلوب نهادها می تواند با بهبود در هدایت موثر نقدینگی به سمت فعالیت های دارای ارزش افزوده بالاتر، باعث اثرگذاری مثبت نقدینگی بر کاهش فساد باشد. در واقع آنچکه در رابطه نقدینگی و فساد قابل بیان است، هدایت ناصحیح تقدینگی به سمت فعالیت های بدون ارزش افزوده و رانت است که باعث افزایش فساد در اقتصاد شده است. همچنین برآوردها نشان می دهد که افزایش اندازه دولت به دلیل ماهیت آن باعث افزایش در فساد شده است، کیفیت نهادها به دلیل کاهش هزینه مبادلات و سرمایه گذاری در کشور باعث کاهش فساد می شود و در نهایت سرمایه انسانی به دلیل افزایش بازدهی نیروی کار و همچنین افزایش سطح طبقه اجتماعی افراد موجب کاهش فساد شده است. بنابراین یکی از مسائل اصلی برای اقتصاد ایران، نهادینه شدن فساد در اقتصاد است و نیازمند برنامه ای بلندمدت برای مبارزه با فساد است و سیاست های کوتاه مدت، نمی تواند به عنوان راه حلی مطلوب تلقی شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2562 - تحلیل عوامل موثر بر سرمایه گذاری در بخش مسکن و ساختمان ایران
ابوالفضل شاه‌آبادی مهسا گنجی

بخش مسکن در اقتصاد از جایگاه ویژه ای برخوردار بوده و همواره یکی از نیازهای ضروری خانواده ها محسوب می‌گردد. در اقتصاد ایران همواره شاهد شکاف مابین عرضه و تقاضا و افزایش قیمت مسکن طی چند دهه اخیر می‌باشیم. از اینرو جهت تامین مسکن و ساختمان اقشار مختلف جامعه و کاهش شکاف ما چکیده کامل

بخش مسکن در اقتصاد از جایگاه ویژه ای برخوردار بوده و همواره یکی از نیازهای ضروری خانواده ها محسوب می‌گردد. در اقتصاد ایران همواره شاهد شکاف مابین عرضه و تقاضا و افزایش قیمت مسکن طی چند دهه اخیر می‌باشیم. از اینرو جهت تامین مسکن و ساختمان اقشار مختلف جامعه و کاهش شکاف مابین عرضه و تقاضای مسکن و ساختمان در ایران در راستای مهار رشد قیمت مسکن، می بایست به بررسی علمی عوامل تعیین کننده ی عرضه و تقاضای این بخش پرداخت. لذا هدف تحقیق حاضر بررسی عوامل تعیین کننده سرمایه گذاری در بخش مسکن و ساختمان ایران، طی دوره زمانی 1389- 1368 است. نتایج مطالعه حاکی از آنست که علی رغم بهبود میزان سرمایه گذاری در بخش مسکن و ساختمان طی برنامه های توسعه اقتصادی، به دلایل متعددی از قبیل: سهم بسیار کم سرمایه‌گذاری بخش دولتی در تولید و عرضه مسکن به همراه گرایش کم بخش خصوصی و تعاونی به سرمایه‌گذاری در بخش مسکن، نامتناسب بودن قیمت مسکن و تسهیلات اعطایی بانک‌ها با توان اقتصادی خانوارها، سوء مدیریت در تجهیز و هدایت نقدینگی بخش، عدم کنترل و نظارت صحیح در بازار زمین، مقطعی بودن سیاست‌گذاری ها توسط متولیان بخش سرمایه گذاری در بخش مسکن و ساختمان متناسب با نیاز جامعه نبوده و هنوز شکاف زیادی مابین عرضه و تقاضای مسکن و ساختمان در کشور وجود دارد پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2563 - تحلیل تجربی اثر شوک‌های سیاست مالی بر تراز تجاری در ایران (کاربرد مدل خود رگرسیون برداری ساختاری)
مجید مداح الهام رستگار نیا

وضعیت تراز تجاری کشور بر شاخص های اقتصاد کلان مثل نرخ ارز و درآمد ملی اثر دارد. تراز تجاری مثبت مستمر موجب ورود بیشتر ارز و افزایش تولید ناخالص ملی و همچنین تراز تجاری منفی مستمر موجب خروج ارز و کاهش تولید ناخالص ملی کشور می شود. ابزارهای سیاست مالی و وضعیت بودجه دولت ی چکیده کامل

وضعیت تراز تجاری کشور بر شاخص های اقتصاد کلان مثل نرخ ارز و درآمد ملی اثر دارد. تراز تجاری مثبت مستمر موجب ورود بیشتر ارز و افزایش تولید ناخالص ملی و همچنین تراز تجاری منفی مستمر موجب خروج ارز و کاهش تولید ناخالص ملی کشور می شود. ابزارهای سیاست مالی و وضعیت بودجه دولت یکی عوامل مؤثر بر وضعیت تراز تجاری هستند. در این مقاله اثر شوک های ناشی از سیاست مالی شامل مخارج دولت و مالیات ها بر تراز تجاری ایران در چارچوب مدل خودرگرسیون برداری ساختاری (SVAR) با استفاده از داده های فصلی مورد بررسی و تحلیل تجربی قرار گرفته است. نتایج حاصل از تخمین مدل نشان می دهند اولاً) رابطهء منفی و معنی داری بین شوک های مخارج دولت و تراز تجاری در ایران وجود دارد که به معنی آن است شوک مثبت مخارج دولت، وضعیّت تراز تجاری را طی سال های تحت بررسی بدتر کرده است. ثانیاً) رابطهء مثبت و معنی داری بین شوک های بار مالیاتی و تراز تجاری وجود دارد که نشان می دهد بار مالیاتی بیشتر از طریق محدود کردن واردات منجر به بهتر شدن وضعیت تراز تجاری ایران شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2564 - اثر سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی بر سرمایه‌گذاری خصوصی داخلی در اقتصاد ایران (در دو بخش ساختمان و ماشین‌آلات)
روح اله بابکی مهناز عفتی

تأثیرات سرمایه گذاری مستقیم خارجی در کشورهای میزبان، یکی از موضوعات مورد بحث در اقتصاد است. در بررسی تاثیر سرمایه گذاری مستقیم خارجی در توسعه، یک سوال کلیدی این است که آیا جذب سرمایه گذاری مستقیم خارجی اثر مثبت بر سرمایه گذاری داخلی دارد و مکمل آن به حساب می آید، یا اثر چکیده کامل

تأثیرات سرمایه گذاری مستقیم خارجی در کشورهای میزبان، یکی از موضوعات مورد بحث در اقتصاد است. در بررسی تاثیر سرمایه گذاری مستقیم خارجی در توسعه، یک سوال کلیدی این است که آیا جذب سرمایه گذاری مستقیم خارجی اثر مثبت بر سرمایه گذاری داخلی دارد و مکمل آن به حساب می آید، یا اثر منفی بر آن دارد و جانشین آن می شود. از این رو در این مقاله، اثر سرمایه گذاری مستقیم خارجی بر سرمایه گذاری خصوصی داخلی به تفکیک دو بخش ساختمان و ماشین آلات در ایران با استفاده از روش خود توضیح با وقفه های توزیعی (ARDL) طی دوره زمانی 1399-1349 مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج این پژوهش نشان می دهد که اثر سرمایه گذاری مستقیم خارجی بر سرمایه گذاری خصوصی در هر دو بخش ساختمان و ماشین آلات، مثبت و معنی دار است. بر این اساس می توان گفت که سرمایه گذاری مستقیم خارجی ورودی، مکملی برای سرمایه گذاری خصوصی داخلی در اقتصاد ایران به حساب می آید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2565 - اثر تکانه‌های قیمتی نفت بر رشداقتصادی در ایران و ژاپن با استفاده از مدل ARDL
ساناز بهمن یار محمد حسن فطرس

این مقاله به بررسی اثر تکانه‌های مثبت و منفی قیمتی نفت بر رشد اقتصادی ایران و ژاپن با استفاده از یک الگوی خودبرگشت با وقفه‌های توزیعی(ARDL)1 می‌پردازد. بدین منظور، ابتدا یک مدل خود برگشت واریانس ناهمسانی شرطی تعمیم یافته GARCH(1,1)2 را برای متغیر قیمت نفت در دوره زمانی چکیده کامل

این مقاله به بررسی اثر تکانه‌های مثبت و منفی قیمتی نفت بر رشد اقتصادی ایران و ژاپن با استفاده از یک الگوی خودبرگشت با وقفه‌های توزیعی(ARDL)1 می‌پردازد. بدین منظور، ابتدا یک مدل خود برگشت واریانس ناهمسانی شرطی تعمیم یافته GARCH(1,1)2 را برای متغیر قیمت نفت در دوره زمانی فصل اول سال 1359 تا فصل چهارم سال 1385 رگرس کرده، پس از محاسبه واریانس شرطی و بررسی اثر ARCH3 روی این متغیر تکانه‌های قیمتی نفت محاسبه شده است. سپس، طی 4 مدل مجزا اثر تکانه‌های مثبت و منفی قیمتی نفت بر رشد تولید ناخالص داخلی دو کشور، ایران به‌عنوان صادرکننده و ژاپن به عنوان واردکننده نفت مورد برآورد قرار گرفته است. نتایج کلی حاصل از برآوردها حاکی است که رابطه غیرمستقیمی بین تکانه‌های قیمتی نفت و رشد اقتصادی در کشور ایران وجود ندارد.یعنی، در ایران با افزایش قیمت نفت ٬رشد اقتصادی نیز افزایش می یابد و برعکس. همچنین، در خصوص کشور ژاپن نیز علائم ضرائب برآوردی مؤید وجود رابطه غیرمستقیم می‌باشد، یعنی با افزایش قیمت نفت، رشد اقتصادی کشور ژاپن کاهش می یابد و بر عکس. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2566 - رتبه بندی 8 کلان شهرهای ایران از لحاظ سطح توسعه AHP و طبقه بندی 1390
عبدالعلی منصف مجید صامتی مژده موسوی مدنی

رشد و توسعه اقتصادی از دیرباز مورد توجه اقتصاددانان بوده است. اقتصاددانان عوامل مختلفی را جهت توسعه اقتصادی یک کشور بر شمرده اند. از جمله توجه به توسعه منطقه ای و لزوم توزیع متناسب منابع جهت رشد همگون مناطق مختلف یک کشور می باشد. پژوهش حاضر رتبه بندی هشت کلان شهر تهران، چکیده کامل

رشد و توسعه اقتصادی از دیرباز مورد توجه اقتصاددانان بوده است. اقتصاددانان عوامل مختلفی را جهت توسعه اقتصادی یک کشور بر شمرده اند. از جمله توجه به توسعه منطقه ای و لزوم توزیع متناسب منابع جهت رشد همگون مناطق مختلف یک کشور می باشد. پژوهش حاضر رتبه بندی هشت کلان شهر تهران، مشهد، اصفهان، شیراز، قم، کرج، تبریز و اهواز برای سال 1390 و از لحاظ پنج شاخص اقتصادی، فرهنگی و آموزشی، مسکونی و ساختمانی، بهداشتی و درمانی و تجهیزات شهری می باشد. جهت این امر از دو روشتاکسونومی عددی و فرآیند تحلیل سلسله مراتبی کمک گرفته شده است.نتایج روش تاکسونومی نشان می دهد که کلان شهرهای تهران، اصفهان، تبریز، کرج، مشهد، قم، شیراز و اهواز به ترتیب از بیشترین سطح توسعه و نتایج روش تحلیل سلسله مراتبی حاکی از آن است که کلان شهرهای تهران، اصفهان، کرج، مشهد، تبریز، شیراز، قم و اهواز به ترتیب از سطح توسعه بالاتری برخوردار می باشند. همچنین در تمامی شاخص ها کلان شهر تهران از بالاترین رتبه برخوردار بوده است. با توجه به شاخص های اقتصادی، کلان شهر قم؛ با توجه به شاخص های فرهنگی و آموزشی، تبریز؛ با توجه به شاخص های مسکونی و ساختمانی، اهواز؛ با توجه به شاخص های بهداشتی و درمانی، اهواز ؛ و با توجه به شاخص های تجهیزات شهری، کلان شهر قم از جایگاه پایین تری برخوردار بوده اند پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2567 - تخمین اثر جایگزینی جبری و حمایتی در اقتصاد ایران با استفاده از الگوی خود توضیحی با وقفه های گسترده ARDL ناصر
ناصر یارمحمدیان بهروز صادقی شهرام معینی

از آنجا که دخالت دولت در اقتصاد، محور بحث های مکتبی در طول تاریخ اقتصاد بوده است میزان تاثیردولت بر روی رفتار بخش خصوصی هم یکی از عناوین پر مجاده بین مقالات متعدد در علم اقتصاد بودهاست. این که رابطه میان عملکرد بخش عمومی و بخش خصوصی چگونه است؟ موضوع مقالاتمتعددی در حوزه چکیده کامل

از آنجا که دخالت دولت در اقتصاد، محور بحث های مکتبی در طول تاریخ اقتصاد بوده است میزان تاثیردولت بر روی رفتار بخش خصوصی هم یکی از عناوین پر مجاده بین مقالات متعدد در علم اقتصاد بودهاست. این که رابطه میان عملکرد بخش عمومی و بخش خصوصی چگونه است؟ موضوع مقالاتمتعددی در حوزه های مختلف اقتصادی بوده است. یکی از این اثر گذاری ها در حوزه سرمایه گذاریبخش خصوصی است. آیا دولت می تواند با افزایش مخارج خود سرمایه گذاری بخش خصوصی راتحت تاثیر قرار می دهد؟ با تفکیک خارج مصرفی از سرمایه ای تابع سرمایه گذاری بخش خصوصی رابراورد کرده و به این نتیجه رسیده ایم که افزایش مخارج مصرفی دولت سرمایه بخش خصوصی را ازبازار خارج می کند و خود جایگزین آن می شود (وجود اثر جایگزینی اجباری) و افزایش مخارج سرمایهگذاری بخش عمومی اثر حمایت یبر روی سرمایه گذاری بخش خصوصی دارد. سرانجام با انجام آزمونپایایی اعتبار ضرایب براورد شده را مورد تحلیل اقتصادی قرار می دهیم. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2568 - بررسی اثر نرخ ارز مؤثر واقعی بر صادرات کشمش ایران
ابوالقاسم برقندان شهرام آرین‌مهر حامد شهرکی

افزایش دستوری نرخ ارز ممکن است همواره موجب ارتقاء صادرات غیرنفتی نگردد و صادرات کالاهای مختلف نسبت به این نرخ، واکنش‌های متفاوتی داشته باشند. از این رو، در این مطالعه تلاش شده است تا اثر نرخ مؤثر واقعی ارز بر صادرات کشمش ایران مورد بررسی قرار گیرد. بدین منظور، با استفاد چکیده کامل

افزایش دستوری نرخ ارز ممکن است همواره موجب ارتقاء صادرات غیرنفتی نگردد و صادرات کالاهای مختلف نسبت به این نرخ، واکنش‌های متفاوتی داشته باشند. از این رو، در این مطالعه تلاش شده است تا اثر نرخ مؤثر واقعی ارز بر صادرات کشمش ایران مورد بررسی قرار گیرد. بدین منظور، با استفاده از روش خودتوضیح با وقفه‌های گسترده، تابع عرضه صادرات محصول کشمش ایران مورد برآورد قرار گرفت. اطلاعات مورد نیاز این مطالعه برای دوره زمانی 1386-1353 از سالنامه آمار بازرگانی خارجی جمهوری اسلامی ایران، سالنامه آماری صندوق بین‌المللی پول، سازمان غذا و کشاورزی ملل متحد و نشریات مختلف بانک مرکزی به‌دست آمد. نتایج این مطالعه نشان داد که نرخ موثر واقعی ارز، درآمد کشورهای واردکننده و تولید داخلی بر صادرات کشمش اثر مثبت داشته اما نسبت شاخص قیمت داخلی به شاخص قیمت جهانی کشمش بر صادرات این محصول بی‌اثر بوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2569 - تحلیل اثر رهیافت پولی بر تراز پرداخت ها در ایران
حسین اصغر پور زینب جامه شورانی

بسیاری از کشورها و از جمله کشورهای در حال توسعه با کسری تراز پرداخت ها روبرو هستند و دراقدامات پولی خود با مشکلات بسیاری مواجه می شوند و همین مسئله سوالات بسیاری را برای مقاماتپولی به وجود می آورد. در این مقاله با استفاده از اطلاعات سری زمانی سالانه و با بکار گیریروش AR چکیده کامل

بسیاری از کشورها و از جمله کشورهای در حال توسعه با کسری تراز پرداخت ها روبرو هستند و دراقدامات پولی خود با مشکلات بسیاری مواجه می شوند و همین مسئله سوالات بسیاری را برای مقاماتپولی به وجود می آورد. در این مقاله با استفاده از اطلاعات سری زمانی سالانه و با بکار گیریروش ARDL اثر رهیافت پولی بر تراز پرداختها برای ایران مورد آزمون قرار گرفته است. نتایج تحقیقنشان می دهد اگر چه رابطه بین نرخ رشد GDP با خالص ذخایر خارجی و همچنین رابطه نرخ بهره باخالص ذخایر خارجی منطبق بر رهیافت پولی تراز پرداخت هاست و مقامات پولی از کانال های مذکورمی توانند بر تراز پرداخت ها اثر گذار باشند، لیکن رهیافت پولی به تراز پرداخت ها برای ایران طی دورهمورد بررسی صدق نمی کند و از این رو تراز پرداخت ها در ایران صرفا یک پدیده پولی نیست، بنابراینعدم تعادل تراز پرداخت ها تنها بوسیله اقدامات مقامات پولی اصلاح نمی شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2570 - شکاف توسعه استان های ایران
جمال فتح الهی وحید کفیلی علیرضا تقی زادگان

یکی از الزامات توسعه پایدار، برخورداری از عدالت منطقه ای در توسعه هست. در بلندمدت، عدم توازن در توسعه مناطق مانعی بر سر راه توسعه پایدار خواهد بود. قدم اول در مسیر رفع نابرابری منطقه ای، شناخت شرایط توسعه مناطق است. در تحقیق حاضر دو مقطع زمانی 1375 و 1390 برای بررسی سطح چکیده کامل

یکی از الزامات توسعه پایدار، برخورداری از عدالت منطقه ای در توسعه هست. در بلندمدت، عدم توازن در توسعه مناطق مانعی بر سر راه توسعه پایدار خواهد بود. قدم اول در مسیر رفع نابرابری منطقه ای، شناخت شرایط توسعه مناطق است. در تحقیق حاضر دو مقطع زمانی 1375 و 1390 برای بررسی سطح توسعه استان‌ها انتخاب‌شده است. با توجه به ادبیات تحقیق و دسترسی به داده ها و اطلاعات، شاخص‌های مختلف اقتصادی، آموزشی و فرهنگی، مسکن و زیربنایی، جمعیتی و بهداشتی انتخاب و به‌ مقتضای هر شاخص تعدیل لازم انجام‌ شده است. برای تعیین درجه توسعه‌یافتگی استان‌ها از دو روش تاکسنومی عددی و تاپسیس استفاده شده است. نتایج به‌دست‌آمده نشان می دهد که استان‌های مرکزی رتبه های اول توسعه را به خود اختصاص داده اند. باوجود کاهش انحراف معیار و دامنه تغییرات شاخص توسعه استان‌ها، هنوز هم نابرابری منطقه ای در جامعه ایران حاکم است و آزمون الگوی مرکز پیرامون برای هر دو مقطع، برقراری این الگو را مورد تأیید قرار می دهد. به نظر می رسد با توجه به تفاوت در پتانسیل مناطق مختلف، نمی توان از یک برنامه یکسان برای تمامی مناطق بهره برد. بر همین اساس برای ایجاد تعادل ناحیه ای پیشنهاد می شود در قالب برنامه های توسعه ملی، اقدام به برنامه ریزی منطقه ای با محوریت توانایی های منطقه ای شود، به‌ نحوی‌که توسعه پایدار برای تمامی مناطق حاصل شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2571 - ارزیابی اثرات منفی خصوصی سازی بر میزان فقر و شکاف درآمدی در برنامه پنجم توسعه
سپهر سید سجادی مسعود جعفری نژاد محمد کتابی

خصوصی سازی به عنوان فرایندی اجرایی و مؤثر در رشد اقتصادی و افزایش کارایی در دوران حاضر مورد استقبال بسیاری از سیاستگذاران در کشورهای مختلف جهان قرار گرفته است، همچنین این فرایند توانسته در حوزه‌های اقتصادی رشد اقتصادی را نیز در مواردی به ارمغان آورد. پژوهش حاضر برنامه پ چکیده کامل

خصوصی سازی به عنوان فرایندی اجرایی و مؤثر در رشد اقتصادی و افزایش کارایی در دوران حاضر مورد استقبال بسیاری از سیاستگذاران در کشورهای مختلف جهان قرار گرفته است، همچنین این فرایند توانسته در حوزه‌های اقتصادی رشد اقتصادی را نیز در مواردی به ارمغان آورد. پژوهش حاضر برنامه پنجم توسعه را از حیث وجود برخی سیاست‌هایی که خصوصی سازی را تشویق و یا تسهیل می‌نمایند با بهره گیری از روش تحلیل ثانویه بررسی نموده و اثرات نامطلوبی، همچون شکاف درآمدی و فقر را متأثر از روش‌های اجرایناقص و یا نا صحیح خصوصی سازی در این برنامه می‌داند. بر این اساس به دنبال اجرای سیاست‌های خصوصی سازی طی برنامه‌های پیشین و انتقال تبعات آن به این دوره و نیز طی دوره اجرای برنامه پنجم توسعه، شکاف در آمدی بین سالهای 1390 تا 1392 روندی افزایشی را طی کرده و نابرابری‌های جغرافیایی در توزیع امکانات به چشم می‌خورد. کاهش فقر نیز طی این دوره روند مطلوبی را طی نکرده و نتایج رضایت بخشی را نشان نمی‌دهد. ارزیابی اثرات و ریشه یابی آثار منفی خصوصی سازی که هدف اصلی پژوهش حاضر است می‌تواند در تدوین برنامه‌های آتی توسعه از بروز آسیب پیشگیری نماید پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2572 - اثرات همگرایی درآمدی و گسترش جریان های تجاری بر رشد اقتصادی ایران وعمده شرکای تجاری از جمله کشورهای OECD
کمیل طیبی سعید دائی کریم زاده مائده رمضانی

با توجه به مطالعات انجام شده، رشد اقتصادی بر اساس مجموعه ای از ساز و کارها اتفاق می‌افتد که در این مجموعه، غیر از نهاده های اولیه تولید ، عوامل دیگری نیز دخیل هستند. می‌توان تجارت را به عنوان موتور رشد اقتصاد و نقطه عزیمت برای آغاز فرآیند رشد و توسعه دانست. در این تحقیق چکیده کامل

با توجه به مطالعات انجام شده، رشد اقتصادی بر اساس مجموعه ای از ساز و کارها اتفاق می‌افتد که در این مجموعه، غیر از نهاده های اولیه تولید ، عوامل دیگری نیز دخیل هستند. می‌توان تجارت را به عنوان موتور رشد اقتصاد و نقطه عزیمت برای آغاز فرآیند رشد و توسعه دانست. در این تحقیق، اثرات متقابل همگرایی درآمدی و گسترش جریان های تجاری برای ایران و عمده شرکای تجاری از جمله کشورهایOECD [1] طی دوره زمانی 1996- 2006مورد بررسی قرار گرفته است. همچنین اثر همگرایی درآمدی و جریانهای تجاری روی رشد اقتصادی کشورهای مذکور مورد مطالعه قرار گرفته است. هدف از این تحقیق بررسی اثرات متقابل جریان های تجاری دو جانبه و همگرایی درآمدی و بررسی عوامل موثر بر آن ها است. بر اساس مطالعات سدربم و تیل[2] (2003) یک معادله رگرسیونی برای ارزیابی اثرات همگرایی درآمدی و گسترش جریان های تجاری دو طرفه بر رشد اقتصادی کشورهای منتخب اختصاص داده شده است. برآورد الگو برای ایران و عمده شرکای تجاری از جمله کشورهایOECDطی دوره زمانی مذکور با استفاده از داده های پانل انجام شده است. نتایج بدست آمده از برآورد الگو، حاکی از اثر مثبت و معنی دار جریان های تجاری و همگرایی درآمدی بر یکدیگر است. به این ترتیب وجود یک رابطه ی مکملی بین این دو متغیر مشاهده گردید. همچنین نتایج نشان می دهد اثر جریان‌های تجاری، نیروی کار و سرمایه فیزیکی بر رشد اقتصادی مثبت می باشد، اما همگرایی درآمدی بر روی رشد اقتصادی چندان اثر بخش نیست. 4- این کشورها شامل اتریش، بلژیک، دانمارک، فرانسه، آلمان، یونان، ایسلند،ایرلند، ایتالیا، لوکزامبورگ، هلند، نروژ ،پرتغال، اسپانیا، سوئد، سوئیس، ترکیه، انگلستان، آمریکا، ژاپن، فنلاند، استرالیا، نیوزلند، مکزیک، جمهوری چک، مجارستان، کانادا ، جمهوری کره، لهستان وجمهوری اسلواکی هستند. 5-Soderbon and Teal- پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2573 - The prevalence and pathology of intestinal cestode infection in freshwater catfish in the reservoir dams of West Azerbaijan, Iran
Sasan Delbasteh-Miandoab Dariush Azadikhah Amir Aminattalab

10.30495/jbcvm.2021.1930414.1009

In the present study a total of 180 S.glanis (60 fish for each area) were collected from Aras, Mahabad and Zarrineh (shahid kazemi) dam reservoirs in the one-year survey of 2018. The seasonal prevalence of infection to Siluris glanis in Aras, Mahabad and Zarrineh were a چکیده کامل

In the present study a total of 180 S.glanis (60 fish for each area) were collected from Aras, Mahabad and Zarrineh (shahid kazemi) dam reservoirs in the one-year survey of 2018. The seasonal prevalence of infection to Siluris glanis in Aras, Mahabad and Zarrineh were as spring (60%, 56%, 59%), summer (70%, 66.5%, 69%), Autumn (63.3%, 66%, 64%) and winter (45%, 39%, 41%) respectively. Maximum infection intensity (Mean ± SE) of P.osculatus was determined in Aras (6.61 ± 0.5), Mahabad (5.82 ± 0.61) and Zarrineh (5.7 ± 0.56) dams in summer. The numbers of parasites were ranged from 1 to 17 in different seasons. The prevalence and intensity (Mean ± SE) of infection were significantly different in summer and winter with the other seasons (p<0.05). Data analysis had demonstrated that infection rate in affected fish mostly depended on seasons. Also, there was no significant difference in infection to this parasite between male and female European catfish. Also, pathological study demonstrated that scolex adhesiveness to the intestine of Siluris glanis caused mechanical damages on it. According to the results, infection of freshwater catfish to Protocephalus osculatus enjoyed the highest prevalence in the study area. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2574 - Prevalence and antibiotic resistance pattern of Campylobacter species isolated from raw cow milk in Urmia, Iran
Maryam Mostafavi Moslem Neyriz-Naghadehi

10.30495/jbcvm.2023.1979879.1039

Campylobacter species are the most common bacterial cause of diarrhea in humans. The present study investigated the prevalence and antibiotic resistance of Campylobacter spp. isolated from raw milk in Urmia, Iran. Eighty raw cow milk samples were randomly collected from چکیده کامل

Campylobacter species are the most common bacterial cause of diarrhea in humans. The present study investigated the prevalence and antibiotic resistance of Campylobacter spp. isolated from raw milk in Urmia, Iran. Eighty raw cow milk samples were randomly collected from traditional dairy retailers in different regions of Urmia by sterile conditions in 2018. First, the samples were enriched in supplemented Preston broth, and then they were streaked onto supplemented Campylobacter agar and incubated at 42 °C for 48 h in microaerophilic conditions. Biochemical tests, such as hippurate hydrolysis and susceptibility or resistance to nalidixic acid, were performed to identify the species of isolates. Antibiotic sensitivity test on isolates was performed by the Kirby-Bauer disc diffusion method. Thirteen samples (16.25%) were contaminated with Campylobacter spp. The prevalence of Campylobacter jejuni (13.75%) was higher than Campylobacter coli isolates (2.5%). The Campylobacter isolates showed high resistance against tetracycline (100%), co-trimoxazole (84%), ampicillin, ceftriaxone, and chloramphenicol (69.2%) while exhibiting moderate resistance to ciprofloxacin and nitrofurantoin (46.2%) and low resistance to gentamicin (30.8%). Moreover, nine isolates (69.2%) showed multi-drug resistance (MDR). It can be concluded the prevalence of Campylobacter spp. and their MDR strains in distributed raw cow milk in Urmia is high. It is recommended to improve animal health and milk hygiene, prevent the overuse of antibiotics in dairy farms, and pasteurize milk.Keywords: Raw milk, Campylobacter species, Antibiotic resistance pattern, Urmia, Iran پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2575 - Isolation and identification of Lactobacillus species from donkey milk in the Azerbaijan region of Iran using 16S rDNA gene sequencing
Mohammad Ghorbani Mohammad reza Asgharzadeh

10.30495/jbcvm.2023.1980303.1040

The use of donkey milk is increasing due to its nutritional properties and lack of allergenic proteins. The present research was conducted with the aim of identifying native Lactobacillus bacteria. 3 samples of donkey milk were collected from Benab, Maragheh, and Naqdeh چکیده کامل

The use of donkey milk is increasing due to its nutritional properties and lack of allergenic proteins. The present research was conducted with the aim of identifying native Lactobacillus bacteria. 3 samples of donkey milk were collected from Benab, Maragheh, and Naqdeh cities of the Azerbaijan region randomly and in heed with sterile conditions. The samples were cultured in MRS agar and specific tests were performed on the grown colonies to identify Lactobacillus. Molecular identification of the isolates was done based on the amplification of the 16S rDNA gene using specific primers and polymerase chain reaction. Lactobacillus species were analyzed by sequencing the 16S rDNA gene and drawing a phylogenic tree. Based on PCR results, 3 isolates of Lactobacillus were detected. The results of sequence analysis showed that two isolates are highly similar to Lactobacillus plantarum and one isolate to Lactobacillus fermentum. Therefore, it can be concluded that Lactobacillus plantarum is the dominant species in donkey milk in the Azerbaijan region of Iran. Due to the probiotic potential of lactobacillus isolates from donkey milk, it is suggested to be used in the production of probiotic milk products. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2576 - Ocular fungal flora in healthy donkeys in Iran
Saeid Zafarnaderi Arash Araghi-Sooreh

Fungi are normal inhabitants of the equine ocular surfaces. However, they can cause keratomycosis under certain conditions. This work was aimed at identifying the fungal flora of the normal conjunctiva of donkeys in Iran and to determine the effect of gender and age var چکیده کامل

Fungi are normal inhabitants of the equine ocular surfaces. However, they can cause keratomycosis under certain conditions. This work was aimed at identifying the fungal flora of the normal conjunctiva of donkeys in Iran and to determine the effect of gender and age variations on the flora. Samples were collected from both eyes of 120 healthy donkeys, aged 1-12 years, and subsequently cultured on Sabouraud’s dextrose agar. Totally, 92.08% of specimens were culture-positive for one to six different species of fungi (overall 10 genera and 13 species were isolated). The most common fungal genera were Candida (33.01%), Alternaria (25.91%), Penicillium (16.89%) and Aspergillus (11.70%). Yeasts (Candida, Rhodotorula and Geotrichum spp) represented 38% of the isolates. Age and sex of donkeys appeared to influence the isolation rate of some fungal species. A positive correlation was found between the age and number of fungal species isolated per eye (r=0.187; P=0.008). Isolated fungi were similar to those reported previously for equine species, although the prevalence of yeasts was higher which may be due to geographical differences. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2577 - A survey of equine anti-Listeria monocytogenes antibodies using Latex Agglutination Test in southeast of Iran
Poona Faramarzpour Ehsanollah Sakhaee Mehdi Golchin Balal Sadeghi

Listeriosis is a zoonotic disease in humans and a wide range of domestic and wild animals and also some birds. The main purpose of the current study is to determination of anti-Listeria monocytogenes sero-prevalence in horses by latex agglutination test in southeast of چکیده کامل

Listeriosis is a zoonotic disease in humans and a wide range of domestic and wild animals and also some birds. The main purpose of the current study is to determination of anti-Listeria monocytogenes sero-prevalence in horses by latex agglutination test in southeast of Iran. A total of 163 serum samples were obtained from apparently healthy horses of equestrian clubs in Kerman and Yazd provinces - Iran. Listeria monocytogenes antibodies were found in 34 out of the 163 sera (20.85%). The latex agglutination test can be considered as an appropriate screening test in the early stages of diagnosis. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2578 - Serological study of equine toxoplasmosis in southeast of Iran
Shiva Amanollahi Ehsanollah Sakhaee Mehdi Golchin

Toxoplasmosis, is an important worldwide zoonotic disease caused by Toxoplasma gondii. This disease is transmitted mainly through the ingestion of tissue cysts in contaminated raw or undercooked meat, or through sporulated oocysts in food, soil and water. The objective چکیده کامل

Toxoplasmosis, is an important worldwide zoonotic disease caused by Toxoplasma gondii. This disease is transmitted mainly through the ingestion of tissue cysts in contaminated raw or undercooked meat, or through sporulated oocysts in food, soil and water. The objective of the present study was determination of anti-Toxoplasma gondii seroprevalencein the horses inKermanandYazdprovinces by latex agglutination test. Therefore, 163 serum samples were collected from apparently healthy horses at race clubs in Kerman and Yazd provinces and evaluated by latex agglutination test. According to the results, antibodies against Toxoplasma gondii were detected in 71 sera (43.56 %) among 163 samples. So there are some sero-positive cases in horse population of Kerman and Yazd provinces. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2579 - اثرات شوری بر ویژگی‌های جوانه‌زنی سه گونه شبدر
نورالله عبدی

به‌ منظور بررسی تاثیر غلظت‌های مختلف کلرور سدیم بر ویژگی‌های جوانه‌زنی گونه های مختلف شبدر، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار انجام گرفت. این آزمایش شامل سه گونه شبدر به‌ نام‌هـای شبدر قـرمز(Trifolium pretense L.)، شبدر ایرانی(T. resupinat چکیده کامل

به‌ منظور بررسی تاثیر غلظت‌های مختلف کلرور سدیم بر ویژگی‌های جوانه‌زنی گونه های مختلف شبدر، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار انجام گرفت. این آزمایش شامل سه گونه شبدر به‌ نام‌هـای شبدر قـرمز(Trifolium pretense L.)، شبدر ایرانی(T. resupinatum L.) و شبدر سفید (T. repens L.) و غلظت های مختلف شوری شامل محلول ‌های 0،100،150،200،250 و300 میلی‌مولار کلرور سدیم و آب مقطر به عنوان شاهد بود. نتایج حاصل نشان داد که با افزایش غلظت شوری، درصد جوانه‌زنی کاهش یافت، اثر غلظت‌ های مختلف شوری بر گونه&lrm;های مختلف معنی‌دار بود و همچنین اثر متقابل بین غلظت‌های مختلف شوری بر گونه‌ها نیز معنی‌دار بود. گونه‌ها از لحاظ تحمل به شوری به‌ترتیب عبارت بودند از شبدر ایرانی، شبدر قرمز و شبدر سفید. واکنش گونه‌های مختلف به سطوح مختلف شوری متفاوت بود، به ‌طوری‌که با افزایش غلظت شوری، در شبدر ایرانی درصد جوانه‌های غیرعادی در شبدر قرمز درصد بذرهای جوانه نزده سخت و در شبدر سفید درصد بذرهای جوانه نزده نرم، افزایش نشان داد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2580 - مطالعه مورفولوژی و هیستوپاتولوژی نماتد Pratylenchus pseudocoffeae روی گل داوودی در شهرستان محلات
عزت اله صداقت فر عباس محمددیمی

به منظور شناسایی نماتدهای انگل گیاه گل داوودی از گلخانه ها و زمینهای زیر کشت در منطقه محلات در استان مرکزی، طی سالهای 1386 و 1387 تعداد 67 نمونه خاک و ریشه جمع‌آوری گردید. عملیات استخراج نماتدها، ثابت کردن و انتقال آنها به گلیسرین انجام شد. پس از بررسی‌های میکروسکوپی، ا چکیده کامل

به منظور شناسایی نماتدهای انگل گیاه گل داوودی از گلخانه ها و زمینهای زیر کشت در منطقه محلات در استان مرکزی، طی سالهای 1386 و 1387 تعداد 67 نمونه خاک و ریشه جمع‌آوری گردید. عملیات استخراج نماتدها، ثابت کردن و انتقال آنها به گلیسرین انجام شد. پس از بررسی‌های میکروسکوپی، اندازه‌گیری و ترسیم تصاویر نماتدها، شناسایی آنها با توجه به خصوصیات مرفولوژیک و مرفومتریک انجام شد. یکی از مهمترین نماتدهای شناسایی شده، نماتد مولد زخم ریشه گونه Pratylenchus pseudocoffeae بود. بافتهای ریشه توسط نماتدها مورد حمله قرار گرفته بودند به طوریکه سبب ایجاد لکه های نکروز مشخص و پوسیدگی‌های بزرگ در بافت پارانشیم پوست ریشه شده بود. همه مراحل رشدی نماتد در داخل بافت ریشه مشاهده گردید. این نماتد دارای خصوصیات مرفومتریکی به شرح ذیل است: ناحیه سر دارای سه حلقه، شکاف تناسلی در 79 تا 82 درصدی از طول بدن قرار گرفته است، کیسه عقبی رحم کشیده و متمای، دم در نماتد ماده نیمه کروی یا در انتها پهن و گرد، انتهای دم صاف و فاقد شیار و دارای نماتد نر با کیسه ذخیره اسپرم بیضوی شکل بود، این گونه به واسطه موقعیت قرارگیری شکاف تناسلی در بدن؛ شکل و نوع دم و شکل سر از گونه های مشابه coffeae .P، P. penetrans و گونه P. gutierrezi متمایز می‌شود. این اولین گزارش آلودگی به این نماتد در ایران و سومین گزارش این نماتد بعد از شرح اصلی در دنیا می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2581 - تبیین شتاب قیمت سهام برنده در ایران
مهدی الهائی سحر رضوان حجازی اله کرم صالحی حسین ملتفت

10.30495/afi.2022.1945244.1065

اخیراً شناخت رفتارهای خلاف قاعده در بازارهای مالی، فرض کارایی را شدیداً به چالش کشانده است. شتاب قیمت یکی از آن خلاف قاعده‌هایی است که فاما و فرنچ (1996) از آن به عنوان "بازده کوتاه‌مدت توضیح داده نشده" یاد کردند. هدف این پژوهش الگوسازی پدیده شتاب سهام برنده در بازار سر چکیده کامل

اخیراً شناخت رفتارهای خلاف قاعده در بازارهای مالی، فرض کارایی را شدیداً به چالش کشانده است. شتاب قیمت یکی از آن خلاف قاعده‌هایی است که فاما و فرنچ (1996) از آن به عنوان "بازده کوتاه‌مدت توضیح داده نشده" یاد کردند. هدف این پژوهش الگوسازی پدیده شتاب سهام برنده در بازار سرمایه ایران می‌باشد. به منظور توضیح پدیده مذکور از روش کیفی نظریه برخاسته از داده و ابزار مصاحبه استفاده گردید. بدین صورت، با 32 نفر از صاحب‌نظران فعال در دو طیف حرفه‌ای و دانشگاهی در سال 1397 مصاحبه‌های عمیق انجام گرفت. در این پژوهش داده‌های گردآوری شده در سه مرحله کد‌گذاری، سپس نتایح به صورت الگوی پارادایمی کمی شده با روش رتبه بندی سلسله مراتب فازی و روایت یک داستان ارایه گردیده است. یافته‌های پژوهش، عوامل عِلی شتاب را در سطح رفتاری؛ عوامل بستری را در سه سطح جامعه، اقتصاد کلان و بازار؛ عوامل مداخله‌گر را در چهار سطح اقتصاد جهانی، اقتصاد کلان، بازار و شرکت؛ راهبردها نیز در چهار سطح جامعه، اقتصاد کلان، بازار و نهاد‌های سرمایه‌گذاری و مالی و پیامدها در سطح بازار، کشف کردند.نتایج پژوهش نشان می دهد به‌منظور توسعه بازار نباید به پدیده شتاب سهام برنده به‌عنوان یک فرصت سفته‌بازی نگاه کرد بلکه خلاف قاعده‌ای است که از نظر خبرگان با راهبردهای ارایه شده، می ‌بایست تعدیل گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2582 - ارائه مدل ساختاری تفسیری جهت پوشش ریسک روش های سرمایه گذاری متداول در ایران با استفاده از رمزارزها
راضیه اسکندری حسین پناهیان رسول اسکندری حسن قدرتی قزاآنی مهدی معدنچی زاج

چکیده هدف: شناخت قابلیت رمزارزها در اقتصاد کشور، منجر به هدفمند نمودن سرمایه‌گذاری روی آن‌ها و تثبیت ارزش سبد سرمایه‌گذاری می‌گردد. پوشش ریسک سرمایه توسط رمزارزها می‌تواند یک پتانسیل نوین جهت حفظ ارزش سبد سرمایه باشد. در این پژوهش عوامل موثر بر پوشش ریسک سبد سرمایه مت چکیده کامل

چکیده هدف: شناخت قابلیت رمزارزها در اقتصاد کشور، منجر به هدفمند نمودن سرمایه‌گذاری روی آن‌ها و تثبیت ارزش سبد سرمایه‌گذاری می‌گردد. پوشش ریسک سرمایه توسط رمزارزها می‌تواند یک پتانسیل نوین جهت حفظ ارزش سبد سرمایه باشد. در این پژوهش عوامل موثر بر پوشش ریسک سبد سرمایه متداول در ایران توسط رمزارزها و نحوه ارتباطات این عوامل شناسایی شده است. روش‌شناسی پژوهش: با مرور ادبیات، متغیر‌های پژوهش استخراج شده است. سپس با بهره‌گیری از نظر خبرگان روابط میان متغیرها تعیین شده و بر اساس رویکرد مدلسازی ساختاری تفسیری مدل عوامل موثر بر پوشش ریسک سرمایه‌گذاری در ایران با استفاده از رمزارزها ارائه شده است. یافته‌ها: نتایج پژوهش حاضر نشان داد که موثرترین عوامل در استفاده از رمزارزها جهت پوشش ریسک سرمایه‌گذاری در ایران عوامل سیاسی بین‌الملل و قیمت‌های جهانی طلا و نفت می‌باشند. از سویی دیگر وابسته‌ترین متغیرها مربوط به فقدان شناخت کاربران و قوانین در حوزه رمزارز در داخل کشور می‌باشد. اصالت / ارزش‌افزوده علمی: بر اساس پژوهش انجام شده، ارائه مدل جهت شناسایی عوامل موثر بر پوشش ریسک سرمایه در کشور بکمک رمزارزها پیشنهاد می‌گردد. با توجه به روابط بدست آمده مشخص شد که عوامل موثر در شناخت و بکارگیری رمزارزها در ایران اثری بر روی ریسک روش‌های سرمایه‌گذاری متداول در ایران ندارد. علاوه بر این، در پوشش ریسک سرمایه‌گذاری‌ها در ایران با استفاده از رمزارزها، عوامل بین‌المللی موثرترین عوامل بشمار می‌آیند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2583 - شناسایی و رتبه‌بندی مؤلفه‌های افشای مسئولیت اجتماعی و ارائه الگوی بومی
هادی جوانشیر جمادوردی گرگانلی دوجی پرویز سعیدی آرش نادریان

هدف: ضرورت پاسخگویی و توجه به سایر گروه‌های اجتماع و همچنین آثار زیست‌محیطی ناشی از فعالیت‌های بنگاه اقتصادی موجب شد تا مفهوم افشای مسئولیت اجتماعی در مباحث نظری حسابداری مطرح شود. تقاضاي روزافزون ذي‌نفعان از شركت‌ها براي پذيرش مسئوليت‌هاي اجتماعي، شركت‌ها را به درگيرشد چکیده کامل

هدف: ضرورت پاسخگویی و توجه به سایر گروه‌های اجتماع و همچنین آثار زیست‌محیطی ناشی از فعالیت‌های بنگاه اقتصادی موجب شد تا مفهوم افشای مسئولیت اجتماعی در مباحث نظری حسابداری مطرح شود. تقاضاي روزافزون ذي‌نفعان از شركت‌ها براي پذيرش مسئوليت‌هاي اجتماعي، شركت‌ها را به درگيرشدن در مسئوليت‌هاي زيست‌محيطي و اجتماعي تشويق كرده است؛ باتوجه‌به این ضرورت هدف از پژوهش حاضر، شناسایی و رتبه‌بندی مؤلفه‌های افشای مسئولیت اجتماعی و ارائه الگوی بومی می‌باشد. روش‌شناسی پژوهش: با استفاده از روش‌های پیش‌بینی دلفی، تحليل سلسله‌مراتبی و پرسش‌نامه در یک چهارچوب جامع ارائه و مورد تحلیل قرار داده است. همچنین، وضعیت موجود آن و سطح افشای بعد اجتماعی در شرکت‌ها از طریق تحلیل محتوای گزارش‌های هیأت‌مدیرة شرکت‌های ایرانی تعیین گردیده است. یافته‌ها: یافته‌ها بیان‌کنندة این است که مهم‌ترین مؤلفه‌های بعد اجتماعی از نظر اولویت عبارتند از عامل مشتریان با وزن نسبی 220/0 در رتبه اول و پس از آن عامل مسئولیت‌های جامعه با وزن نسبی 174/0 در رتبه دوم و مسائل محیطی با وزن نسبی 140/0 در رتبه سوم و محصولات و خدمات با وزن نسبی 128/0 در رتبه چهارم و انرژی با وزن نسبی 117/0 در رتبه پنجم و اقتصادی با وزن نسبی 112/0 در رتبه ششم و منابع انسانی با وزن نسبی 108/0 در رتبه هفتم اهمیت قرار دارد؛ در مجموع، سطح پایین افشای بعد اجتماعی در شرکت‌های ایرانی نشان‌دهندة شكاف بالای وضعیت موجود از انتظارات جامعه است و مستلزم وجود مقررات، الزامات و استانداردهای مناسب در حوزة گزارشگری و افشای شرکت‌ها برای پاسخگویی به انتظارات ذی‌نفعان و جامعه است. اصالت / ارزش‌افزوده علمی: نتایج تحلیل مسیر و شاخص‌های مطلوب برازش مدل ساختاری، بیان‌کنندة معناداری و تبیین و توجیه مناسب کلیة مؤلفه‌ها برای افشای بعد اجتماعی مسئولیت شرکت‌ها است و باعث می‌شود تا با رشد و توسعة صنایع و واحدهای تجاری مختلف، عواقب و تأثیرات فعالیت‌های آن‌ها بر جامعه و عدم ارائه گزارشگری اجتماعی، شكاف میان انتظارات واحدهای اقتصادی و انتظارات جامعه کاهش پیدا کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2584 - گزارش دو گونه نماتود از جنس های Cobb, 1924 Acrobeloides و Bastian, 1865 Cephalobus (Nematoda: Cephalobidae) از استان سمنان
نگین امیرزادی ابراهیم شکوهی علی اسکندری

نماتودهای آزادزی خانواده Cephalobidaeباکتری خوار بوده و در غالب خاکها یافت می شوند. در بررسی نمونه های خاک استان سمنان دو گونه از نماتودهای این گروه شامل Cephalobus persegnisوAcrobeloidesnanusبه ترتیب از ریزوسفر علف هرز و زردآلو جداسازی و شناسایی گردیدند. در گونه ی اول چکیده کامل

نماتودهای آزادزی خانواده Cephalobidaeباکتری خوار بوده و در غالب خاکها یافت می شوند. در بررسی نمونه های خاک استان سمنان دو گونه از نماتودهای این گروه شامل Cephalobus persegnisوAcrobeloidesnanusبه ترتیب از ریزوسفر علف هرز و زردآلو جداسازی و شناسایی گردیدند. در گونه ی اول برجستگیهای لبی وجود نداشته، لب های جانبی کوتاه بوده، اسپرماتکا و کیسه عقبی رحم کوتاه، دم استوانه ای بوده و در برخی از نمونه ها دارای زائده انتهایی می باشد. در گونه A. nanus، قسمت ابتدایی مری دوکی شکل و برجستگی های لبیغیردوشاخه و نوک تیز می باشد. در هر دو گونه کوتیکول غیرمنقوطو صاف، محفظه ی دهانی از سه قسمت cheilostom، gymnostomو stegostomتشکیل شده، اسپرماتکا و کیسه عقبی رحم کوتاه می باشد. جداول اندازه گیری و تصاویر مربوط به گونه ها تهیه گردیده است. هر دو گونه برای اولین بار از استان سمنان و دومین بار از ایران و افراد نر گونه C. persegnisبرای اولین بار از ایران گزارش می شوند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2585 - تبارشناسی آهوان فلات مرکزی ایران با تکیه بر ژن سیتوکروم bمیتوکندری
راضیه محمدی مرتضی نادری

توالی یابی ژنوم میتوکندریایی یکی از پرکاربردترین روشهای مطالعه روابط تبارشناختی پستانداران محسوب میشود. این قبیل پژوهش ها در بررسی واگرایی درون گونهای، اولویت بندی اقدامات حفاظتی، مطالعه منشاء پیدایش گونه ها، نظریه پناهگاهها و مطالعات دیگری از این قبیل مورد بهره برد چکیده کامل

توالی یابی ژنوم میتوکندریایی یکی از پرکاربردترین روشهای مطالعه روابط تبارشناختی پستانداران محسوب میشود. این قبیل پژوهش ها در بررسی واگرایی درون گونهای، اولویت بندی اقدامات حفاظتی، مطالعه منشاء پیدایش گونه ها، نظریه پناهگاهها و مطالعات دیگری از این قبیل مورد بهره برداری قرار میگیرند. آهوها از نمونه گونههایی محسوب میشوند که همواره مطالعات تاکسونومیک متعددی در دنیا و در ایران در مورد آنها انجام شده است. اغلب مطالعات بر وجود سه گونه از جنسGazellaاتفاق نظر دارند در عین حال هنوز بحثهای زیادی در خصوص جایگاه تبارشناختی جمعیتهای مختلف و وجود یا عدم وجود زیرگونهها در زیستگاههای مختلف وجود دارد. در این بررسی، تلاش گردید تا با توالی یابی ژن سیتوکروم bمیتوکندری وضعیت تبارشناختی این گونه در فلات مرکزی شامل جمعیتهایی از استانهای یزد، اصفهان و کرمان مورد بررسی قرار گیرد. نتایج این پژوهش نشان داد که جمعیت متعلق به استان یزد بیشترین واگرایی تبارشناختی را نسبت به جمعیتهای اصفهان و کرمان دارا میباشند. همچنین نتایج به دست آمده در این پژوهش حاکی از تنوع ژنتیکی نسبتا پایین آهوان فلات مرکزی ایران میباشد. بطوریکه تفاوت ژنتیکی بین آهوان فلات مرکزی ایران بیش از 002/0 نیست. البته با توجه به اندازه نمونه مورد استفاده در طرح آزمایشی لازم است این نتایج با احتیاط مورد تفسیر قرار گیرند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2586 - بررسی مورفومتری و کاریولوژیکی جکوی انگشت کج خزری Cyrtopodion caspium در شهرستان مشهد (سوسماران: جکونیده)
فرحناز مولوی نرگس تهرانی

تا کنون مطالعه ای بر روی خانواده جکونیده در شهرستان مشهد صورت نگرفته است. طی این تحقیق، تعداد 280 نمونه از این خانواده از 7 ایستگاه در بهار و تابستان 1389-1388 جمع آوری شده و از دو جنبه ریخت سنجی (مورفومتری) و کاریولوژیکی مورد مطالعه قرار گرفتند. نتایج حاصل از مطالعات ک چکیده کامل

تا کنون مطالعه ای بر روی خانواده جکونیده در شهرستان مشهد صورت نگرفته است. طی این تحقیق، تعداد 280 نمونه از این خانواده از 7 ایستگاه در بهار و تابستان 1389-1388 جمع آوری شده و از دو جنبه ریخت سنجی (مورفومتری) و کاریولوژیکی مورد مطالعه قرار گرفتند. نتایج حاصل از مطالعات کاریولوژیکی نشان می دهد که همه نمونه های این شهرستان دارای یک مجموعه 2n=38کروموزومی می باشند. همچنین مطالعه صفات ریختی نشان داد که همه نمونه ها به گونهCyrtopodion caspium تعلق دارند. آزمون مقایسه میانگین ها ((t- testبین جنس های نر و ماده در 18 صفت دارای اختلاف معنی دار نبود (pandlt;0.05). آزمون واریانس تک متغییره (ANOVA) جدایی جمعیت های مورد مطالعه را در جکوی خزری نشان نداد. آزمون تجزیه خوشه ای به روش Single Linkageعدم جدایی جنسیت ها و جمعیت ها و اثر متقابل آنها را تایید نمود. همچنین آنالیز PCAبا استفاده از مؤثرترین صفات در فاکتورهای اصلی نیز جدایی اندکی بین جمعیت هایی با ارتفاع 300 متر را تایید نموده است ولی بطور کل تفاوت مؤثر در حد زیرگونه بین جمعیت های مختلف این شهرستان بدست نیامده است ونتایج نشان می دهد روابط فنتیکی جمعیت های مورد مطالعه می تواند باز تاب شرایط زیستگاهی مشابه، فواصل جغرافیایی کم و عدم تفاوت های ژنتیکی آنها باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2587 - در ارتفاعات جنگلی Paradactylodon gorganensis بررسی زیستی لارو سمندر ایرانی جنوب گرگان
نرگس عسکری زیارتی حاجی قلی کمی هومن شجیعی

سمندر ایرانی، P. gorganensisجزو خزانه ژنتیکی منحصر به فرد و با ارزش دوزیستان بومی ایران و جنگل های استان گلستان می باشد.این گونه در نواحی صعب العبور زیست می کند و تاکنون هیچ مطالعه ای بر روی هیچ یک از جنبه های زیستی آن در زیستگاه طبیعی صورت نگرفته است. در این پژوهش، این چکیده کامل

سمندر ایرانی، P. gorganensisجزو خزانه ژنتیکی منحصر به فرد و با ارزش دوزیستان بومی ایران و جنگل های استان گلستان می باشد.این گونه در نواحی صعب العبور زیست می کند و تاکنون هیچ مطالعه ای بر روی هیچ یک از جنبه های زیستی آن در زیستگاه طبیعی صورت نگرفته است. در این پژوهش، این گونه برای اولین بار در زیستگاه های طبیعی اش شامل چشمه های ا ُدانه، رِِق چشمه و گٌرگلو واقع در ارتفاعات حدود 1600-1250متر جنگل های روستای زیارت در جنوب گرگان از اوایل شهریور 1388 تا اواخر شهریور 1389، در 12 مرحله بازدید، مطالعه شد. همچنین موقعیت جغرافیایی، اقلیم، وضعیت بستر زیستگاه، فون و فلور منطقه نیز بررسی شد. در هر بازدید ویژگی های لاروها مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج مطالعات نشان می دهد لاروها در تمام طول سال حتی زمانی که زیستگاه و اطراف آن پوشیده از برف و دمای هوا Canddeg;3- بوده است فعال هستند. لاروهایی با اندازه و سن کاملاً متفاوت در یک زمان دیده شدند که به نظر می رسد در سال اول دگردیسی نمی کنند. در لاروها همنوع خواری دیده می شود و تعدادی نمونه با اندام های حرکتی و دم بریده مشاهده شد. همچنین ممکن است تعدادی از آنها توسط خرچنگ ها خورده شوند. با وجود اینکه لاروها چهار انگشت در اندامهای حرکتی دارند اما لاروهای بدون انگشت، سه انگشتی و پنج انگشتی نیز مشاهده شدند. به نظر می رسد دمای هوا و آب تأثیر چندانی در رشد و تکوین لاروها ندارد. تخریب زیستگاه توسط کشاورزان و جانوران، تغییرpHو کمبود آب از عوامل بسیار مهم و تهدید کننده جمعیت این گونه با ارزش و اندمیک ایرانی است که در زیستگاه های بسیار تخصص یافته و با پراکنش بسیار محدود زندگی می کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2588 - شناسایی نماتودهای خانواده Pratylenchidae در باغات پسته و تاکستان های استان قم
مریم مولائی زهرا تنهامعافی علی اسکندری

در بررسی که به منظور شناسائی نماتودهای انگل گیاهی باغات پسته و مو در استان قم انجام شد تعداد 125 نمونه خاک از اطراف ریشه درختان مو و پسته از مناطق مختلف استان طی سال های 1387 و 1388 جمع آوری گردید. نماتودها استخراج شده پس از تثبیت به گلیسرین خالص منتقل شدند، سپس به تفکی چکیده کامل

در بررسی که به منظور شناسائی نماتودهای انگل گیاهی باغات پسته و مو در استان قم انجام شد تعداد 125 نمونه خاک از اطراف ریشه درختان مو و پسته از مناطق مختلف استان طی سال های 1387 و 1388 جمع آوری گردید. نماتودها استخراج شده پس از تثبیت به گلیسرین خالص منتقل شدند، سپس به تفکیک جنس از آنها اسلایدهای میکروسکوپی دائمی تهیه شد. نمونه ها بررسی میکروسکوپی شدند و مشخصات ریخت شناسی و ریخت سنجی آنها تعیین شد. بر اساس این مشخصات و با استفاده از منابع علمی معتبر شناسایی صورت گرفت. در مقاله حاضر بخشی از گونه های شناسائی شده متعلق به خانواده Pratylenchidaeشامل Pratylenchus thornei،P. neglectus و Zygotylenchus guevaraeiمورد بحث قرار می گیرند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2589 - گزارش دو گونه از نماتودهای جنسEucephalobus Steiner, 1936 (Nematoda: Cephalobidae) از مناطق طبیعی استان سمنان
نگین امیرزادی ابراهیم شکوهی علی اسکندری

به منظور شناسایی نماتودهای آزاد باکتریخوار خانوادهCephalobidaeدر استان سمنان حدود 200 نمونه خاک از نواحی طبیعی طی سالهای 1386 تا 1388 جمع آوری گردید. در این بررسی دو گونه از جنس EucephalobusSteiner, 1936شامل E.mucronatus(Kozlowska andamp; Roguska-Wasilewska, 1963)Andran چکیده کامل

به منظور شناسایی نماتودهای آزاد باکتریخوار خانوادهCephalobidaeدر استان سمنان حدود 200 نمونه خاک از نواحی طبیعی طی سالهای 1386 تا 1388 جمع آوری گردید. در این بررسی دو گونه از جنس EucephalobusSteiner, 1936شامل E.mucronatus(Kozlowska andamp; Roguska-Wasilewska, 1963)Andrandaacute;ssy, 1967از ریزوسفر درخت جنگلی و هویج و E.striatus(Bastian, 1865) Thorne, 1937از ریزوسفر درخت بید، خاک و رودخانه جداسازی و شناسایی شدند. در هر دو گونه برجستگیهای لبی (labial probolae)کوتاه و نوک تیز بوده ولی در گونه E. mucronatusدم دارای زائده انتهایی و در گونه E. striatusدم بلند و تا حدودی گرزی شکل است. در گونه های مذکور کوتیکول غیرمنقوطو صاف، محفظه دهانی از سه قسمت cheilostom، gymnostomو stegostomتشکیل شده، اسپرماتکا آفست و کیسه عقبی رحم کوتاه می باشد. توصیف گونه ها، جداول اندازه گیری و تصاویر مربوط به آن ها تهیه گردیده است. هر دو گونه برای نخستین بار از استان سمنان و دومین بار از ایران و افراد نر گونه E. striatusبرای اولین بار از ایران گزارش می شوند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2590 - شناسایی فون پستانداران پناهگاه حیات وحش عباس آباد نائین در استان اصفهان
حسین اکبری آرش صادقی محمدصادق فرهادی نیا محمدصفا گل محمدی ویدا حجتی

پناهگاه حیات وحش عباس آباد یکی از بکرترین و دست نخورده ترین زیست بوم های کویری کشور به شمار می آید که با وسعت 300 هزار هکتار در حوزه استحفاظی شهرستان نایین در شرق استان اصفهان قرار دارد و به دلیل قرار گرفتن در میان اصلی ترین زیستگاه های یوزپلنگ ایرانی در کشور، ضرورتا به چکیده کامل

پناهگاه حیات وحش عباس آباد یکی از بکرترین و دست نخورده ترین زیست بوم های کویری کشور به شمار می آید که با وسعت 300 هزار هکتار در حوزه استحفاظی شهرستان نایین در شرق استان اصفهان قرار دارد و به دلیل قرار گرفتن در میان اصلی ترین زیستگاه های یوزپلنگ ایرانی در کشور، ضرورتا به عنوان پل ارتباط دهنده سایر جمعیت های کوچک و پراکنده یوزپلنگ در کشور عمل می نماید. از اینرو شناسایی و حفظ عباس آباد به عنوان یک چهارراه برای یوزهای ایرانی می تواند به بقای بلندمدت این گونه در کشور کمک نماید. همچنین این منطقه یکی از بهترین زیستگاه های گربه شنی، کاراکال و جبیر در استان اصفهان می باشد. این مطالعه در سال 89-1385 به منظور شناسایی فون پستانداران پناهگاه حیات وحش عباس آباد با تأکید بر گوشتخواران و طعمه های آنها در نائین اصفهان انجام شد که گونه های شناسایی شده عبارت بودند از: خارپشت ایرانی (Paraechinus hypomelas)، موش خانگی (Mus musculus)، جرد ایرانی(Meriones persicus)، جربیل بلوچی (Gerbillus nanus)، دوپای کوچک (Allactaga elater)، پامسواکی بزرگ(Jaculus blanfordi) ، تشی (Hystrix indica)، خرگوش aureus) (Lepus europaeus)، روباه معمولی(Vulpes vulpes)، روباه شنی(Vulpes rueppellii)، شاه روباه(Vulpes cana) ، شغال(Canis، گرگ(Canis lupus)، کفتار((Hyaena hyaena،گربه شنی(Felis margarita)، گربه وحشی (Felis silvestris)، کاراکال (Caracal caracal)، پلنگ(Panthera pardus) ، یوزپلنگ(Acinonyxjubatus)، گورخر(Equus hemionus)، قوچ و میش (Ovis orientalis)، کل و بز(Capra aegagrus) ، جبیر(Gazella bennettii پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2591 - بررسی عادات غذایی آهوی ایرانی(Gazella subgutturosa) وتعیین میزان کیفیت گونه های غالب گیاهی مورد مصرف در منطقه حفاظت شده کالمند- بهادران مهریز (یزد)
مائده دهقانی تفتی احسان پروانه اول

آهو از گونه های حمایت شده زیستگاههای بیابانی ایران از جمله منطقه حفاظت شده کالمند- بهادران در استان یزد می باشد. بررسی زیستگاه و ویژگی های گونة Gazella subgutturosaبا توجه به ارزش حفاظتی آن ضروری است، به همین دلیلتعیین عادات غذایی و کیفیت پروتئین علوفة مصرفی گونة مذکور چکیده کامل

آهو از گونه های حمایت شده زیستگاههای بیابانی ایران از جمله منطقه حفاظت شده کالمند- بهادران در استان یزد می باشد. بررسی زیستگاه و ویژگی های گونة Gazella subgutturosaبا توجه به ارزش حفاظتی آن ضروری است، به همین دلیلتعیین عادات غذایی و کیفیت پروتئین علوفة مصرفی گونة مذکور در منطقه حفاظت شده کالمندandndash;بهادران مورد بررسی قرار گرفت، جهت تعیین رژیم، تلفیقی از روش های مشاهده مستقیم، آنالیز محتویات معده گونه ها(که در اثر تصادف با وسایل نقلیه از بین رفته اند) و فیلم برداری استفاده گردید، بر اساس نتایج به دست آمده گونه های گیاهی غالب مورد مصرف آهو در منطقه کالمند- بهادران چهار گونة درمنه (Artemisiasieberi)، گل گینو (Tecrium polinim)، به به شور (Salsolatomentosa)، نسی (Stipagrostis plumosex)تشخیص داده شد. برای تعیین درصد پروتئین 4 گونه گیاهی مذکور در منطقة مورد مطالعه نقشه تیپ بندی پوشش گیاهی نقاط انتشار آهو به وسیله نرم افزار Arcviewتهیهشد و پس از بازدید میدانی، به صورت تصادفی از هرگونه گیاهی در نقاط مختلف منطقه 10 نمونه جمع آوری و بلافاصله نمونه ها به آزمایشگاهانتقال داده شد و درصد پروتئین آنها با اندازه گیری میزان نیتروژن با استفاده از روش کجلدال مشخص شد. سنجشها نشان دادند که درمنه با 37/11 درصد بیشترین میزان پروتئین را دارا می باشد و آهو نیز بیشترین تغذیه را از این گونه دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2592 - بررسی برخی فاکتورهای هماتولوژیک در بعضی از ماهیان خانواده Acipenseridae
شبنم گازرانی فراهانی

با توجه به اهمیت علم هماتولوژی، این مقاله به منظور تعیین فاکتورها و شاخص های اولیه خونی شامل Hb، RBC، WBC، HCtو درصد افتراقی گلبول های سفید از قبیل نوتروفیل ها، لنفوسیت ها و ائوزینوفیل ها در اردیبهشت ماه سال 1387 در مجتمع تکثیر و پرورش ماهیان خاویاری شهید دکتر بهشتی واق چکیده کامل

با توجه به اهمیت علم هماتولوژی، این مقاله به منظور تعیین فاکتورها و شاخص های اولیه خونی شامل Hb، RBC، WBC، HCtو درصد افتراقی گلبول های سفید از قبیل نوتروفیل ها، لنفوسیت ها و ائوزینوفیل ها در اردیبهشت ماه سال 1387 در مجتمع تکثیر و پرورش ماهیان خاویاری شهید دکتر بهشتی واقع در سد سنگر بر روی 5 گونه از ماهیان خاویاری شامل اوزن برون، قره برون، شیپ، استرلیاد و فیل ماهی به تعداد 25 عدد (از هر گونه 5 عدد) در رده های سنی 2 تا 3 سال انجام شد. پس از انجام مراحل خونگیری از هر یک از ماهیان، نمونه های خونی به منظور تعیین فاکتورهای هماتولوژیک در آزمایشگاه مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل از آنالیز آماری این داده ها نشان داد که فیل ماهی از لحاظ غلظت هموگلوبین، درصد هماتوکریت، تعداد گلبول های سفید و قرمز و درصد لنفوسیت ها و ائورزینوفیل(74/3،68/1، 236700،696000، 6/82، 8/11) اختلاف معناداری با سایر گونه ها داراست. از نظر درصد لنفوسیت ها نیز سه گونه استرلیاد، قره برون و شیپ اختلاف معناداری را با یکدیگر نشان ندادند پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2593 - بررسی فیلوژنتیک پنج گونه از کپور ماهیان دریای خزر با استفاده ازتوالی یابی ژن سیتوکروم b میتوکندریایی
مهتاب قریب خانی محمد پورکاظمی لیلا عزیززاده فریبا فلاح باقری مصطفی تاتینا

خانواده کپورماهیان بزرگترین خانواده ماهیان آب شیرین محسوب می شود. تجزیه و تحلیل های سیستماتیک قبلی که جنس ها و گونه های مختلف خانواده کپورماهیان را مورد بررسی قرار می دادند بیشتر بر پایه خصوصیات ظاهری متکی بوده اند. اما امروزه از داده های مولکولی به طور گسترده ای برای ا چکیده کامل

خانواده کپورماهیان بزرگترین خانواده ماهیان آب شیرین محسوب می شود. تجزیه و تحلیل های سیستماتیک قبلی که جنس ها و گونه های مختلف خانواده کپورماهیان را مورد بررسی قرار می دادند بیشتر بر پایه خصوصیات ظاهری متکی بوده اند. اما امروزه از داده های مولکولی به طور گسترده ای برای این منظور استفاده می شود. هدف از این بررسی تعیین روابط فیلوژنی و خویشاوندی 5 گونه از کپورماهیان دریای خزر شامل: سیاه کولی(Vimba vimba persa)، ماهی سفید (Rutilus frisii kutum)، سس ماهی سر بزرگ (Barbus capito)، کلمه خزری (Rutilus rutilus caspicus) و کپور معمولی (Cyprinus carpio) با توالی یابی ژن سیتوکروم b(cytb) میتوکندریایی می باشد. بدین منظور تعداد 3 عدد نمونه بالغ از هر یک از گونه های ذکر شده از تالاب انزلی جمع آوری گردید. از هر ماهی حدود 2 گرم از بافت نرم باله پشتی جدا و در الکل 96 درصد نگهداری گردید. DNAژنومی هر یک از نمونه ها استخراج و واکنش زنجیره ای پلیمراز (PCR) با استفاده از یک جفت پرایمر ژن سیتوکروم bانجام گرفت. پس از الکتروفورز، محصولPCRهمراه با پرایمرهای مورد نظر برای توالی یابی به شرکت ژن فناوران فرستاده شد. جهت تمایز ژنتیکی و بررسی روابط فیلوژنی توالی های ژن سیتوکروم bنمونه های ماهیان ذکر شده از نرم افزار Mega 4استفاده گردید. نتایج این بررسی نشان داد که نمونه های کپور معمولی و کلمه خزری هر دو در یک کلاستر قرار گرفته اند و فاصله تکاملی نمونه های این دو گونه بسیار کم است. نمونه های ماهی سفید نیز با دارا بودن فاصله ژنتیکی قدری بیشتر، بر روی کلاستر مجزایی قرار دارند. به همین ترتیب سیاه کولی و سس ماهی سر بزرگ با دارا بودن فواصل تکاملی بیشتر بر روی کلاسترهای مجزایی قرار گرفته اند. از سوی دیگر تمامی این پنج گونه با فاصله تکاملی زیاد از گونه سوف سفید قرار گرفته اند که این امر می تواند تأیید کننده وجود جد مشترک برای این پنج گونه و به عبارت دیگر قرار داشتن آنها در یک خانواده مشترک باشد. از این رو نتایج این بررسی نشان داد که استفاده از روش توالی یابی ژن سیتوکروم bروشی مناسب و قابل اعتماد در تمایز گونه های کپورماهیان ایران است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2594 - شناسایی فون پرندگان پارک ملی ساریگل در شمال شرق ایران
علیرضا محمدی انوشه کفاش مسعود یوسفی محمد تقدیسی

پرندگان بخش عمده مهرهداران ایران را تشکیل میدهند و در سطح وسیعی از مناطق خشک و بیابانی، نواحی جنگلی، سواحل، جزایر، دریاچهها و سایر نقاط کشور پراکندهاند. با توجه به اینکه پرندگان از عناصر عمده اغلب اکوسیستمهای دنیا به شمار میروند، هدف این مطالعه شناسایی پرندگان پارک چکیده کامل

پرندگان بخش عمده مهرهداران ایران را تشکیل میدهند و در سطح وسیعی از مناطق خشک و بیابانی، نواحی جنگلی، سواحل، جزایر، دریاچهها و سایر نقاط کشور پراکندهاند. با توجه به اینکه پرندگان از عناصر عمده اغلب اکوسیستمهای دنیا به شمار میروند، هدف این مطالعه شناسایی پرندگان پارک ملی ساریگل میباشد که به عنوان یکی از مهمترین مناطق حفاظت شده در شمال شرق ایران است. این پژوهش به مدت 1 سال از اردیبهشت ماه 1390 تا اردیبهشت ماه 1391 در این منطقه صورت گرفت. پارک ملی ساریگل با مساحتی حدود 7200 هکتار در شرق شهرستان اسفراین و در استان خراسان شمالی واقع شده است. شناسایی پرندگان براساس پرواز، رنگ، اندازه، رفتار و صدا با استفاده از دوربینهای دوچشمی 40 *10 انجام شد. براساس نتایج بدست آمده 57 گونه پرنده (5،10 درصد از پرندگان ایران) شناسایی شد که که سی و شش گونه متعلق به راسته گنجشکسانان (Passeriformes)،چهارگونه متعلق به راسته کبوتر سانان (Columbiformes)،سه گونه متعلق به راسته سبزقبا سانان (Coraciiformes)، دو گونه متعلق به راسته ماکیانسانان (Galliformes)، دو گونه متعلق به راسته پرستوسانان(Apodiformes)، دو گونه متعلق به راسته جغدسانان(strigiformes)، شش گونه متعلق به راسته عقابسانان(Falconiformes)، یک گونه متعلق به راسته شبگردسانان(Caprimulgiformes) و یک گونه هم متعلق به راسته کوکوسانان((Cuculiformesمی باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2595 - تاثیر عصاره هیدروالکلی جفت بلوط ایرانی بر روند ترمیم زخم و کلاژن‌سازی در رت‌های نژاد ویستار
ازاده کاکویی اکبر کریمی شیما طغیانی

داروهای گیاهی به سبب عوارض کمتر نسبت به ترکیبات شیمیایی مورد توجه پزشکان قرار دارند. در این مطالعه بلوط ایرانی یا بلوط پرسیکا با نام علمی (Quercuse persica) که در طب سنتی برای عارضه های پوستی مزمن و اگزما استفاده می شود جهت بررسی ترمیم زخم جلدی مورد توجه قرار گرفته است. چکیده کامل

داروهای گیاهی به سبب عوارض کمتر نسبت به ترکیبات شیمیایی مورد توجه پزشکان قرار دارند. در این مطالعه بلوط ایرانی یا بلوط پرسیکا با نام علمی (Quercuse persica) که در طب سنتی برای عارضه های پوستی مزمن و اگزما استفاده می شود جهت بررسی ترمیم زخم جلدی مورد توجه قرار گرفته است. تعداد 30 موش صحرایی نر ویستار بالغ در 5 گروه با نگهداری تحت شرایط نرمال ازمایشگاهی و ایجاد زخمی به ابعاد 5/1×5/1 سانتی متر مربع و عمق 2 میلی متر در پشت کمر هدف درمان قرارگرفتند. گروه کنترل، گروه شم، گروه های تجربی به ترتیب عصاره ی هیدروالکلی بلوط ایراانی با دوز 250 میلی گرم بر کیلوگرم، عصاره ی هیدروالکلی با دوز 500 میلی گرم بر کیلوگرم و عصاره ی هیدروالکلی با دوز 1000 میلی گرم بر کیلوگرم می باشد. تیمار زخم ها در بازه 10 روزه ویک روز درمیان به صورت موضعی انجام ودر روزهای ششم و هشتم و دهم، نمونه های بافتی از محل زخم تهیه و پس از شستشو، تثبیت در فرمالین 10 درصد و رنگ امیزی هماتوکسیلین - ائوزین، ضخامت اپیدرم، درصد ترمیم زخم و تراکم کلاژن، ارزیابی و داده ها بانرم افزار SPSS تحلیل شد. در گروه های تجربی ضخامت اپیدرم و درصد ترمیم زخم نیز افزایش معنی داری در حد 05/0 p < و 01/0 p < داشت که نشان دهنده تأثیر عصاره ی جفت بلوط ایرانی در بازسازی زخم می باشد ولی تاثیر معنی داری درکلاژن سازی طی این مطالعه مشاهده نگردید. عصاره هیدروالکلی جفت بلوط ایرانی دارای نقش موثر در تسریع ترمیم زخم های جلدی است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2596 - بررسی مقایسه ای تاثیر ریزگردهای شهری بر سلول های خونی موش های نر صحرائی در شهرهای مختلف استان خوزستان
نجمه سلیمانی محمدرضا دایر حسن فریدنوری

ذرات موجود در ریزگردها رتبه نخست مواد سرطان زا را به خود اختصاص داده اند که مطالعه آنها را ضروری می سازد. نتایج نشان داده است که ذرات با قطر آیرودینامیکی 2.5 و 10 میکرومتر نسبت به سایر ذرات نفوذپذیری بیشتری داشته و از فیلترهای تنفسی عبور کرده و عامل اصلی آسیب زایی هستند چکیده کامل

ذرات موجود در ریزگردها رتبه نخست مواد سرطان زا را به خود اختصاص داده اند که مطالعه آنها را ضروری می سازد. نتایج نشان داده است که ذرات با قطر آیرودینامیکی 2.5 و 10 میکرومتر نسبت به سایر ذرات نفوذپذیری بیشتری داشته و از فیلترهای تنفسی عبور کرده و عامل اصلی آسیب زایی هستند. در این مطالعه، تاثیر ریزگردها در شهرهای مختلف استان خوزستان بر سلول های خونی در موش های صحرائی نر مقایسه شد. تعداد 30 سر موش صحرائی بالغ نر در قالب شش گروه برابر، شامل گروه های کنترل، اهواز، رامهرمز، اندیمشک، آبادان و سوسنگرد تقسیم شدند و به مدت دو ماه تحت تیمار قرار گرفتند. نتایج آنالیز سلول های خونی، نشان از افزایش تعداد گلبول های سفید به خصوص لنفوسیت ها در گروه اهواز داشت، در حالی که حجم پلاکت ها با کاهش معنی دار مواجه شد. در اکثر گروه ها کاهش معنی داری در RDW مشاهده شد و مقدار هماتوکریت در دو گروه رامهرمز و سوسنگرد در مقایسه با گروه کنترل افزایش معنی داری را نشان داد. بنابراین ریزگردها به دلیل ترکیب متفاوتی که از نظر فلزات سنگین دارند، تاثیرات متفاوتی بر پارامترهای خونی دارند که این آثار بسته به مقدار و مدت مواجهه با آن متغیر می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2597 - تغییرات آنزیم های استرس اکسیداتیو و بافت کبد موش های نر صحرائی تحت تاثیر ریزگردهای شهرهای مختلف استان خوزستان
نجمه سلیمانی محمدرضا دایر طیبه محمدی حسن فریدنوری

شهر اهواز به دلیل ورود ریزگردها از کشورهای همسایه، به عنوان آلوده ترین شهر در جهان به شمار می رود که باعث اهمیت این مطالعه می شود. نتایج نشان داده است که هرچه ذرات کوچکتر شوند نفوذپذیری بیشتری پیدا می کنند و از فیلترهای تنفسی عبور کرده و باعث بیماری می شوند. در این مطال چکیده کامل

شهر اهواز به دلیل ورود ریزگردها از کشورهای همسایه، به عنوان آلوده ترین شهر در جهان به شمار می رود که باعث اهمیت این مطالعه می شود. نتایج نشان داده است که هرچه ذرات کوچکتر شوند نفوذپذیری بیشتری پیدا می کنند و از فیلترهای تنفسی عبور کرده و باعث بیماری می شوند. در این مطالعه، تاثیر ریزگردها در شهرهای مختلف استان خوزستان بر هیستولوژی کبد و آنزیم های استرس اکسیداتیو در موش های صحرائی نر مقایسه شد. تعداد 30 سر موش صحرائی بالغ نر در قالب شش گروه برابر، شامل گروه های کنترل، اهواز، رامهرمز، اندیمشک، آبادان و سوسنگرد تقسیم شدند و به مدت دو ماه تحت تیمار قرار گرفتند. نتایج آنالیز فعالیت آنزیم های استرس اکسیداتیو سرمی، فقط افزایش فعالیت آنزیم گلوتاتیون پراکسیداز را در گروه های رامهرمز و آبادان نشان داد. در بررسی هیستولوژی کبد بروز خونریزی، هایپرمیای خفیف و همچنین تغییراتی در سلول های هپاتوسیت مشاهده شد. مساحت هسته در ناحیه ورید مرکزی و مساحت هپاتوسیت در ناحیه ی باب و ورید مرکزی تغییرات معنی داری را نشان داد. همچنین تعداد سلول های کوپفر در منطقه باب کبد گروه های اهواز، آبادان و اندیمشک در مقایسه با گروه کنترل افزایش معنی داری داشتند. به نظر می رسد که وجود ترکیب متفاوت از نظر فلزات سنگین در ریزگردها تأثیرات متفاوتی بر پارامترهای فعالیت آنزیمی و کبدی دارند که این آثار بسته به مقدار و مدت مواجهه نمونه ها با ریزگردها متغیر می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2598 - الزامات اجتماعی خلفا در توجّه به ادبا و نفوذ واژگان فارسی (عصر اوّل عبّاسی)
سعید حمیدی محبوب مهدویان

چکیده خروج تمدّن اسلامی از مهد عربی و آشنایی با همسایگان، حدود اسلام را مستعدّ اختلاط فرهنگی نمود، تا این که عبّاسیان در میدان رقابت با امویان، آگاهانه به انتخاب سیاست ایران‌گرایی همت گماردند و با درک ضرورت نفوذ مفاهیم ایرانی از طریق واژگان فارسی، عصر اوّل عبّاسی را چکیده کامل

چکیده خروج تمدّن اسلامی از مهد عربی و آشنایی با همسایگان، حدود اسلام را مستعدّ اختلاط فرهنگی نمود، تا این که عبّاسیان در میدان رقابت با امویان، آگاهانه به انتخاب سیاست ایران‌گرایی همت گماردند و با درک ضرورت نفوذ مفاهیم ایرانی از طریق واژگان فارسی، عصر اوّل عبّاسی را به دفتر ثبت این افتخار مبدل کردند. گرچه در این نوسازی ادبی دبیران و مترجمان نیز مشارکت داشتند، امّا ادیبان به تأسّی از عناصر باستانی و با قلم لطافت و زبان کفایت، حیاتی پویا بدان بخشیدند. پژوهش حاضر بر آن است تا ضمن اشاره به الزامات اجتماعی خلفا در پذیرش واژگان ایران زمین، به ثمربخشی آن‌ها در توجّه ادبا به مفاهیم باستانی و علاقه به انعکاس نمادهای ایرانی بپردازد. دست آورد پژوهش می‌نمایاند که بکارگیری واژگان فارسی، با هدف جبران خلاء فرهنگی در خلافت و ضرورت ابقاء مضامین تمدّنی انجام گرفته است. مفاهیمی همراستا با سنن غنی و حکمت عامّ‌پسند که قابلیّت انتقال یافتند. همچنین نشانگر است که واژگانی همسو با طبیعت شهرنشینی گزینش شده و با همّت ادبا وبه شوق شعرا، فقدان عناصر بومی در آنان نتوانست خللی به ماندگاری‌شان در کانون مرزهای عربی وارد نماید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2599 - بررسی تطبیقی اسطوره‌های ایرانی و سامی در دیوان انوری
لیلا رحیمی مهروان مهدی شریفیان

چکیده اسطوره (Mythe)، خاطرات ازلی، باورها و اعتقادات قومی و ملّی است که شاعر به یاری آن، جهان پیرامون را توصیف می کند و بدین وسیله، جهانی نو، خیالی و آرمانی می آفریند. تصویرسازی با عناصر اساطیری، در سروده های سدۀ ششم و هفتم، که حماسه سرایی به دلایل گوناگون، جایگاه رفی چکیده کامل

چکیده اسطوره (Mythe)، خاطرات ازلی، باورها و اعتقادات قومی و ملّی است که شاعر به یاری آن، جهان پیرامون را توصیف می کند و بدین وسیله، جهانی نو، خیالی و آرمانی می آفریند. تصویرسازی با عناصر اساطیری، در سروده های سدۀ ششم و هفتم، که حماسه سرایی به دلایل گوناگون، جایگاه رفیع خود را از دست داده، بسیار پررنگ است. انوری، شاعر پرآوازۀ عصر سلجوقی، در مقام ترکیب و تلفیق اساطیر همگون ایرانی و سامی و با استفادۀ تلمیحی و تمثیلی، از این اسطوره ها، در مدح ممدوحان، بسیار سودجسته و مدح را به اعلی علّیین کشانده است. در مقالۀ حاضر، به شیوۀ تحلیلی– توصیفی، چگونگی بهره گیری انوری از اسطوره های ملّی، قومی و مذهبی به عنوان سِت ِ(Set) ادبی، برای تزیین کلام و اثربخشی بر ممدوح، مورد بحث و بررسی قرارگرفته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2600 - ایران رابط فرهنگی - ادبی اسلام و هند
محمدباقر زینالی علی الهامی

چکیده ایران و هند از دوران باستان اشتراکات فراوانی داشتند. این امر باعث شد که بعد از اسلام ایران رابط فرهنگی اسلام و هند باشد. در این میان اوّلین فاتحان هند اهل فارس بودند، بدین صورت عدّه‌ای از ایرانیان در برخی پادگان‌ها رحل اقامت گزیدند و چون زبان پهلوی با زبان سانسک چکیده کامل

چکیده ایران و هند از دوران باستان اشتراکات فراوانی داشتند. این امر باعث شد که بعد از اسلام ایران رابط فرهنگی اسلام و هند باشد. در این میان اوّلین فاتحان هند اهل فارس بودند، بدین صورت عدّه‌ای از ایرانیان در برخی پادگان‌ها رحل اقامت گزیدند و چون زبان پهلوی با زبان سانسکریت اشتراکات فراوانی داشت و در هند، هشت‌صد زبان و لهجه وجود داشت، مردم هند زبان فارسی را به عنوان زبان مشترک برگزیدند، بدین صورت باید گفت نفوذ زبان فارسی در هند عاملی شد که آموزه های اسلامی به سهولت از طرف طبقات اجتماعی هند پذیرفته شود و در این میان تاجران و صوفیان ایرانی و مهاجران زردشتی که به هند سرازیر شدند، نقش مهمّی در ایجاد ارتباط ادبی- فرهنگی و تمدّنی ایفا کردند، با این مقدّمات زمینه‌های تشکیل حکومت‌های ایرانی وگورکانیان که مروّج زبان و ادب پارسی بودند، در هندوستان شکل گرفت و به تدریج تمدّنی متشکّل از اسلام و هند و ایران پدیدار شد که با تمدّن ایرانی محض و اسلام تفاوت اساسی دارد، سپس ورود مهاجران ایرانی نقطة مرکزی تشکیل تمدّن اختلاطی و ایجاد حکومت‌های ایرانی و اسلامی در هند شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2601 - تقسیم قلمرو پادشاهی فریدون در شاهنامه؛ احساسی و انفعالی یا منطقی و عقلانی
خداویردی عباس زاده

چکیده شاهنامة فردوسی از وجود زنان نامدار و کاردان خالی نیست؛ زمانی که به نوعی در تحوّلات سیاسی و اجتماعی کشورشان نقشی پررنگ داشته‌اند. از جملة زنان پرنفوذ و خوش بیان شاهنامه که در کتب و مقالات نام و یادی از زبان آوری و تأثیر کلامش نشده، ارنواز، مادر ایرج و همسر فریدون چکیده کامل

چکیده شاهنامة فردوسی از وجود زنان نامدار و کاردان خالی نیست؛ زمانی که به نوعی در تحوّلات سیاسی و اجتماعی کشورشان نقشی پررنگ داشته‌اند. از جملة زنان پرنفوذ و خوش بیان شاهنامه که در کتب و مقالات نام و یادی از زبان آوری و تأثیر کلامش نشده، ارنواز، مادر ایرج و همسر فریدون است. اگر چه فریدون در تقسیم قلمرو خویش، دلایل گزینش ایرج بر ایران را بر می‌شمارد ولی نکته‌ای نغز و باریک، ناگفته و تاریک مانده است و آن تأثیر نفوذ کلام ارنواز چیره زبان بر فریدون کامران است. نگارنده در این جستار، بصورت تحلیلی به اثبات زبان آوری ارنواز و نفوذ وی در تقسیم قلمرو فریدون می‌پردازد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2602 - آثار تجاوز مدیران از موضوع شرکت های سهامی از منظر حقوق ایران و انگلیس
غلامرضا صف آرا سیاوش شجاع پوریان شاپور فرهنگ پور

در پژوهش حاضر به بررسی آثار تجاوز مدیران از موضوع شرکت های سهامی از منظر حقوق ایران و انگلیس پرداخته شده است. بررسی جایگاه حقوقی مدیران شرکت های تجاری نشان داد که با بررسی و تحلیل نظریات مطرح شده به نظر می‌رسد، از برخی از جنبه‌ها اعمال نظریه‌های وکالت، نمایندگی و مست چکیده کامل

در پژوهش حاضر به بررسی آثار تجاوز مدیران از موضوع شرکت های سهامی از منظر حقوق ایران و انگلیس پرداخته شده است. بررسی جایگاه حقوقی مدیران شرکت های تجاری نشان داد که با بررسی و تحلیل نظریات مطرح شده به نظر می‌رسد، از برخی از جنبه‌ها اعمال نظریه‌های وکالت، نمایندگی و مستخدم بودن منطقی می‌باشد. اما امروزه اعمال این دیدگاه‌ها نسبت به رابطه حقوقی مدیران با شرکت سهامی، از تمام زوایا به عنوان یک نظریه‌ی کامل محل تردید جدی می‌باشد. زیرا مستلزم اختیارات محدود برای آنها می‌باشد که با اقتضائات امور تجاری در دنیای امروز در تعارض می‌باشد. به این منظور نظریه‌ی جدیدی ارایه گردید که اولین بار از سوی حقوق دانان آلمانی تحت عنوان نظریه‌ی رکنیت یا ارگانیک که مفید اختیارات کامل برای مدیران شرکت می‌باشد مطرح گردید. و به موجب این نظریه مدیران و شرکت یکی هستند و به عبارت دیگر مدیران خود دیگر شرکت محسوب می‌شوند، و اعمال و تصمیمات آنها اعمال و تصمیمات شرکت محسوب می‌شود. ولی در تحلیل جایگاه حقوقی مدیران به عنوان رکنی از ارکان شرکت بایستی با روی کرد قانون گذار و به دور از افراط اقدام گردد. پذیرش مدیران به عنوان رکنی از ارکان شرکت نبایستی آن چنان افراطی باشد که به مفهوم یکی دانستن رکن اداره با خود شخص حقوقی به شمار رود، بلکه رکن اداره همانند دیگر ارکان شرکت مقید به توصیف قانون گذار از هر یک از آن ارکان هستند. به عبارت دیگر مدیران در مقابل اشخاص ثالث فقط رکنی از ارکان شرکت بوده و بین اراده‌ی آنها و اراده‌ی شخص حقوقی وحدت وجود دارد، اما در روابط داخلی، ارتباط آنها با شرکت تابع رابطه حقوقی نمایندگی است و این نمایندگی را مجامع عمومی‌که نمایندگان قانونی شرکتند به آنها اعطا می‌کنند. اگرچه قانون گذار ایران هیچ جا صریحا از مدیران پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2603 - واکاوی ابعاد و مولفه های مسئولیت کیفری اشخاص حقوقی در حقوق کیفری ایران با رویکردی به فقه امامیه
امیرجواد لامی نژاد عیسی بنی نعیمه امیر آلبوعلی

هدف از پژوهش حاضر، واکاوی ابعاد و مولفه های مسئولیت کیفری اشخاص حقوقی در حقوق کیفری ایران با رویکردی به فقه امامیه بود. در این پژوهش که به شیوه توصیفی – تحلیلی انجام شد به بررسی مسئولیت کیفری اشخاص حقوقی، که یکی از موضوعات مهم و بحث‌برانگیز در حقوق کیفری است پرداخته شد. چکیده کامل

هدف از پژوهش حاضر، واکاوی ابعاد و مولفه های مسئولیت کیفری اشخاص حقوقی در حقوق کیفری ایران با رویکردی به فقه امامیه بود. در این پژوهش که به شیوه توصیفی – تحلیلی انجام شد به بررسی مسئولیت کیفری اشخاص حقوقی، که یکی از موضوعات مهم و بحث‌برانگیز در حقوق کیفری است پرداخته شد. در نظام‌های حقوقی مختلف، رویکردهای متفاوتی نسبت به این موضوع وجود دارد. در برخی نظام‌ها، اشخاص حقوقی از نظر کیفری مسئول شناخته نمی‌شوند، در حالی که در برخی دیگر، اشخاص حقوقی نیز در کنار اشخاص حقیقی می‌توانند مسئول اعمال مجرمانه باشند. در حقوق ایران، مسئولیت کیفری اشخاص حقوقی در قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ به رسمیت شناخته شده است. اما این قانون، شرایط و ضوابط مسئولیت کیفری اشخاص حقوقی را به طور دقیق مشخص نکرده است. از این رو، در این زمینه، اختلاف نظرهای زیادی وجود دارد. در این مقاله، با روش توصيفي و تحليلي، مسئولیت کیفری اشخاص حقوقی در حقوق کیفری ایران مورد بررسی قرار گرفته است. در این بررسی، ابتدا به مفهوم و ماهیت مسئولیت کیفری اشخاص حقوقی پرداخته شده است. سپس، مسئولیت کیفری اشخاص حقوقی در حقوق کیفری ایران به شیوه توصیفی – تحلیلی مورد بررسی تطبیقی با فقه امامیه قرار گرفته است. در نهایت، با توجه به نتایج حاصل از این بررسی، به نقاط قوت و ضعف مسئولیت کیفری اشخاص حقوقی در این نظام حقوقی پرداخته شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2604 - تدوین و اعتبار سنجی مدل جبران خدمت با رویکرد بهره وری (مورد مطالعه: بانک ملی ایران)
محسن محمدباقری اکبر اعتباریان خوراسگانی فائزه تقی پور

مدل جبران خدمت باید به گونه ای تدوین گردد که باعث انگیزه و رضایت کارکنان شده و در نهایت منجر به ارتقای بهره وری گردد‌‌. برهمین اساس هدف از این پژوهش تدوین و اعتبار سنجی مدل جبران خدمت با رویکرد بهره وری در بانک ملی ایران است و روش آن کیفی - کمی (آمیخته)می باشد که در بخش چکیده کامل

مدل جبران خدمت باید به گونه ای تدوین گردد که باعث انگیزه و رضایت کارکنان شده و در نهایت منجر به ارتقای بهره وری گردد‌‌. برهمین اساس هدف از این پژوهش تدوین و اعتبار سنجی مدل جبران خدمت با رویکرد بهره وری در بانک ملی ایران است و روش آن کیفی - کمی (آمیخته)می باشد که در بخش کیفی با 17 نفر از مدیران بانکی در شهرهای تهران و اصفهان و 5 نفر از اساتید دانشگاه تا مرحله اشباع نظری مصاحبه های عمیق انجام شد و داده های حاصل بر اساس نظریه زمینه‌ای(گراندد تئوری) کد گذاری و مقوله‌‌‌بندی گردید و عوامل علّی، عوامل زمینه‌ای، عوامل مداخله گر، راهبردها و پیامدها ‌شناسایی و در نهایت مدل جبران خدمت بارویکرد بهره وری تدوین گردید. در بخش کمی، به منظور اعتبار سنجی مدل، با توجه به یافته های بخش کیفی پرسشنامه تنظیم و بر اساس قانون ده برابر، حجم نمونه تعیین و توزیع گردید. سپس اطلاعات حاصل بررسی و اعتبار مدل با بکارگیری نرم افزار 8-2-3- Smart_PLS و بررسی شاخص های سازگاری درونی، پایایی مرکب، روایی همگرا، روایی واگرا، شاخص ارتباط پیش‌بین و مجذور ضریب همبستگی چندگانه تایید گردید. اجرای این مدل نه تنها باعث ارتقای بهره وری کارکنان می شود بلکه باعث ایجاد فرهنگ سازمانی پویا و رشد یابنده، خوشنامی سازمانی، کیفیت افزایی، تعلق و وفاداری سازمانی، هم افزایی و دلبستگی سازمانی کارکنان می گردد و منجر به درک بهتر مدیران و برنامه ریزان از ارتباط میان معیارهای بهره وری و معیارهای جبران خدمت بویژه در شبکه بانکی می شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2605 - تعیین راهبردها و عدد تاب‌آوری زنجیره تأمین ایران ‌خودرو
کاظم روانستان حسنعلی آقاجانی عبدالحمید صفایی قادیکلایی محمود یحیی‌زاده‌فر

تحقیق حاضر به مطالعه و بررسی زنجیره تأمین تاب آور شرکت ایران خودرو می پردازد. هدف این تحقیق تعیین راهبرد هایی است که بتواند از وقوع توقفات در خطوط تولید ایران خودرو جلوگیری کرده و یا در صورت توقف، با کمترین زمان ممکن به حالت قبل از شکست یا مطلوب تر از آن بازیابی شود. ای چکیده کامل

تحقیق حاضر به مطالعه و بررسی زنجیره تأمین تاب آور شرکت ایران خودرو می پردازد. هدف این تحقیق تعیین راهبرد هایی است که بتواند از وقوع توقفات در خطوط تولید ایران خودرو جلوگیری کرده و یا در صورت توقف، با کمترین زمان ممکن به حالت قبل از شکست یا مطلوب تر از آن بازیابی شود. این تحقیق درصدد است تا راهبرد های تاب آوری در زنجیره تأمین ایران خودرو را تعیین نموده و میزان تاب آور بودن زنجیره تأمین ایران‌خودرو را به صورت کمی نشان دهد. در این تحقیق کلیه حالات شکست از طریق ادبیات تحقیق و نظرات خبرگان شناسایی شده است. جامعه آماری این تحقیق مدیران واحدهای لجستیک و برنامه ریزی شرکت ساپکو بوده است. در این تحقیق از تکنیک تحلیل حالات شکست و اثرات آن برای تعیین راهبردهای تاب آوری زنجیره تأمین قبل از بروز شکست و تکنیک جدید تحلیل شکست پس از وقوع برای تعیین راهبرد های تاب آوری بعد از وقوع شکست استفاده شده است. بعلاوه عدد تاب آوری زنجیره تأمین نیز محاسبه شده است. خبرگان از طریق تکنیک های فوق تعداد 15 راهبرد جهت تاب آور ساختن زنجیره تأمین نسبت به شکست تعیین کردند. میزان تاب آوری زنجیره تأمین ایران خودرو در زمان قبل از وقوع شکست 14/0 و پس از وقوع شکست 27/0 محاسبه شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2606 - طراحی مدل پیش ‏بینی پتانسیل فروش فیلم‏ های سینمایی ایران (رویکرد داده ‏محور) به منظور تعیین استراتژی ورود به بازار
بابک حمیدیا محمد ماستری فراهانی محمد جواد سهرابی رنانی عباس رحیمی

داشتن یک مدل ریاضی پیش‌بینی‌کننده در خصوص پتانسیل فروش فیلم‌های سینمایی پیش از مرحله بازاریابی و اکران فیلم، یکی از نیازهای بسیاری از تهیه‌کنندگان، سینماداران و ... می باشد. در این پژوهش بر اساس یک روند سیستماتیک و مبتنی بر رویکرد آمیخته اکتشافی ابتدا عوامل موثر بر پتان چکیده کامل

داشتن یک مدل ریاضی پیش‌بینی‌کننده در خصوص پتانسیل فروش فیلم‌های سینمایی پیش از مرحله بازاریابی و اکران فیلم، یکی از نیازهای بسیاری از تهیه‌کنندگان، سینماداران و ... می باشد. در این پژوهش بر اساس یک روند سیستماتیک و مبتنی بر رویکرد آمیخته اکتشافی ابتدا عوامل موثر بر پتانسیل فروش فیلم‌های سینمایی با روش تحلیل مضمون احصاء و طبقه‌بندی گردید و با انتخاب عوامل محتوایی فیلم یعنی عوامل موثر بر احتمال میزان فروش پیش از مرحله بازاریابی و اکران، به بررسی وضعیت هر یک از این عوامل در 100 فیلم برتر یک دهه از سینمای ایران پرداخته شد. داده‌های مورد نیاز از سالنامه آماری فروش فیلم و سینمای ایران استخراج گردید و بر اساس روش آنتروپی شانون و مبتنی بر داده‌های واقعی 100 فیلم پرتماشاچی ایران، ضرایب مدل استخراج گردید و در نهایت، یک مدل ریاضی به منظور محاسبه میزان پتانسیل فروش یک فیلم سینمایی تا قبل از مرحله بازاریابی استخراج گردید. نتایج این پژوهش حاکی از آن است که 4 عامل اصلی کارگردان(با ضریب 0.25)، بازیگر(با ضریب 0.253)، ژانر (با ضریب 0.251) و کیفیت فنی فیلم (با ضریب 0.246) و یک عامل فرعی یعنی سری فیلم (با امتیاز اضافه) بر پتانسیل فروش یک فیلم‌سینمایی تاثیرگذار هستند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2607 - شناسایی راهبردهای ارتقای عملکرد رقابتی با تأکید بر نظریه ظرفیت‌های پویایی در صنایع نفت و گاز ایران
سیدرضا رهنمای توحیدی هوشنگ تقی زاده سلیمان ایران زاده

مطابق با نظریه ظرفیت‌های پویایی، اتخاذ و پیگیری راهبردهای مناسب در قالب اَبَرفرایندهای منسجم و در هم تنیده شده، می‌تواند منجر به ایجاد و ارتقای قابلیت‌های کلیدی و متمایز کننده سازمان گردد. لذا، یکی از ضرورت‌های ارتقای عملکرد رقابتی، اتخاذ و پیگیری راهبردهای مناسب در راس چکیده کامل

مطابق با نظریه ظرفیت‌های پویایی، اتخاذ و پیگیری راهبردهای مناسب در قالب اَبَرفرایندهای منسجم و در هم تنیده شده، می‌تواند منجر به ایجاد و ارتقای قابلیت‌های کلیدی و متمایز کننده سازمان گردد. لذا، یکی از ضرورت‌های ارتقای عملکرد رقابتی، اتخاذ و پیگیری راهبردهای مناسب در راستای بهبود و ارتقای قابلیت‌های پویایی در سازمان می‌باشد. هدف از انجام مطالعه حاضر، ارائه مدل ارتقای عملکرد رقابتی در حوزه بازارهای بین‌الملل با تأکید بر نظریه ظرفیت‌های پویایی سازمان در صنایع نفت و گاز ایران بوده است. این پژوهش از گونه بنیادی و به لحاظ روش، ترکیبی(کیفی و کمی) است که در دو فاز صورت گرفته است. در فاز اول، مرور نظام‌مند و استخراج مدل مضامین به کمک ابزار علم‌سنجی و متن‌کاوی برای شناسایی جبهه‌های تحقیق در تحلیل مضمون انجام شد. در فاز دوم، مدل مضامین حاصل‌شده شامل 27 مضمون و در 7 رده، به‌صورت پرسش‌نامه تنظیم و پس از بررسی روایی و پایایی مابین متخصصین فعال در شرکت‌های تابعه فعال در زمینه صنعت نفت و گاز توزیع‌شده‌است. پس از گردآوری داده‌ها، مدل تحقیق از طریق رویکرد آماری تحلیل عاملی تأییدی با استفاده از نرم‌افزار SmartPLS مورد ارزیابی قرار گرفت. یافته‌های فاز دوم، نشانگر تایید یافته‌ها به‌عنوان عوامل مؤثر بر ارتقای عملکرد رقابتی با تأکید بر نظریه ظرفیت‌های پویایی سازمانی در صنایع نفت و گاز ایران بوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2608 - تاثیر راهبرد های مدیریت دانش بر عملکرد مدیریت دانش در شرکت راه آهن جمهوری اسلامی ایران
امیر نجفی مریم امیراصلانی

در این پژوهش سعی شد به بررسی تاثیر راهبرد مدیریت دانش بر عملکرد مدیریت دانش در شرکت راه آهن جمهوری اسلامی ایران پرداخته شود. پژوهش حاضر پژوهشی توصیفی کاربردی است. جامعه آماری این پژوهش کلیه کارکنان شرکت راه آهن جمهوری اسلامی ایران می باشد که که تعداد آنها 9672 نفر میباش چکیده کامل

در این پژوهش سعی شد به بررسی تاثیر راهبرد مدیریت دانش بر عملکرد مدیریت دانش در شرکت راه آهن جمهوری اسلامی ایران پرداخته شود. پژوهش حاضر پژوهشی توصیفی کاربردی است. جامعه آماری این پژوهش کلیه کارکنان شرکت راه آهن جمهوری اسلامی ایران می باشد که که تعداد آنها 9672 نفر میباشد.حجم نمونه اماری با توجه به فرمول کوکران 370 نفر در نظر گرفته و پرسشنامه ها توزیع شد. در این تحقیق از آمار توصیفی برای نمایش اطلاعات جمعیت شناختی استفاده شده است و در سطح استنباطی، از آلفای کرونباخ برای بررسی پایایی پرسشنامه،از آزمون میانگین یک جامعه) آزمون تی( برای بررسی وضعیت متغیرهای تحقیق و همچنین از تحلیل مسیر و آزمون رگرسیون جهت آزمون فرضیاتتحقیق استفاده شده است. با توجه به تجزیه و تحلیل داده ها فرضیه اول پژوهش زمانی که بلوغ سازمانی شرکت بالاو دانش محیط شرکت بالاست راهبرد مدون خارجی بیشترین تاثیر را روی عملکرد مدیریت دانش دارد. تایید شد. اما فرضیه دوم مبنی بر زمانی که بلوغ سازمانی شرکت بالا و دانش محیط شرکت کم است راهبرد مدون داخلی بیشترین تاثیر را روی عملکرد مدیریت دانش دارد. رد گردید. همچنین فرضیه سوم زمانی که بلوغ سازمانی شرکت پایین و دانش محیط شرکت بالاست راهبرد نامدون )شخصی( بیرونیبیشترین تاثیر را روی عملکرد مدیریت دانش دارد. و فرضیه چهارم زمانی که بلوغ سازمانی شرکت کم و دانش محیط شرکت کم است راهبرد نامدون )شخصی( داخلی بیشترین تاثیر را روی عملکرد مدیریت دانش دارد. تایید شدند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2609 - تدوین سناریوهای گذار به وضعیت بهبودیافتۀ ساختار سیاست‌گذاری علم و فنّاوری در ایران
اسماعیل کلانتری غلامعلی منتظر سید سپهر قاضی نوری

تأمل بر ساختار نهادی سیاستگذاری علم و فنّاوری در چند دهۀ اخیر مورد توجه اندیشمندان این حوزه قرار گرفته است. به رغم درک اهمیت این موضوع در ایران، آشفتگیِ ساختار نهادی به معنی تعدد نهادهای سیاستگذار و تعاملات نامؤثر آنها موجب برانگیختن انتقادات فراوانی میان اندیشمندان شده چکیده کامل

تأمل بر ساختار نهادی سیاستگذاری علم و فنّاوری در چند دهۀ اخیر مورد توجه اندیشمندان این حوزه قرار گرفته است. به رغم درک اهمیت این موضوع در ایران، آشفتگیِ ساختار نهادی به معنی تعدد نهادهای سیاستگذار و تعاملات نامؤثر آنها موجب برانگیختن انتقادات فراوانی میان اندیشمندان شده است. در این پژوهش ابتدا از طریق اسناد و مدارک سیاستی حوزۀ علم و فنّاوری و مصاحبه با 20 نفر از خبرگان این حوزه در ایران، وضعیت موجود ساختار نهادی سیاستگذاری علم و فنّاوری در ایران در سطح ملی ترسیم و اشکالهای آن تبیین می شود؛ سپس برای برون رفت از وضعیت موجود و بر اساس نظریات خبرگان، دو سناریو به عنوان ساختار بهبودیافتۀ سیاستگذاری علم و فنّاوری در ایران پیشنهاد شده که شامل سه سطح تدوین سیاستها و اولویتهای ملی؛ طراحی برنامه ها و سیاستهای اجرایی؛ و ارزشیابی سیاستی به ایفای نقش در این حوزه می پردازند. دو پیش فرض اصلی در طراحی این سناریوها، پرهیز از حذف نهادهای سیاستگذار، دست کم در کوتاه مدت، و نیز اجتناب از تأسیس نهادی جدید در این حوزه بوده است. شایان ذکر است این سناریوها به عنوان سناریوهای دوران گذار از وضعیت موجود به وضعیت مطلوب طراحی شده اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2610 - استراتژی مسئولیت اجتماعی در بانک های دولتی با رویکرد فرهنگ ایرانی اسلامی
کاظم عسگری شهریار عزیزی اصغر مشبکی

بانک‌ها از طریق گردآوری سرمایه‌های خُرد و سرگردان در نظام اقتصادی و اعطای امتیاز و درکنار آن ارایه خدمات بانکی و مالی با استراتژی‌های متنوع، موتور توسعه اقتصاد کشورها تلقی می‌شوند. فعالیت‌های بانکی یا هر استراتژی مرتبط به آن، در بستر یک جامعه انجام و اجرا می‌شود و بانک چکیده کامل

بانک‌ها از طریق گردآوری سرمایه‌های خُرد و سرگردان در نظام اقتصادی و اعطای امتیاز و درکنار آن ارایه خدمات بانکی و مالی با استراتژی‌های متنوع، موتور توسعه اقتصاد کشورها تلقی می‌شوند. فعالیت‌های بانکی یا هر استراتژی مرتبط به آن، در بستر یک جامعه انجام و اجرا می‌شود و بانک نمی‌تواند نسبت به مسئولیت خود درقبال جامعه‌ای که در آن فعالیت دارد بی‌تفاوت باشد. یکی از کاربردی‌ترین و درعین حال موثرترین استراتژی‌های نوین بانک‌ها، بکارگیری صحیح و دقیق استراتژی CSRاست. بانک از طریق استراتژی مسئولیت اجتماعی، می‌تواند تصویر مثبتی نسبت به برند خود ایجاد و عملکرد اقتصادی را بهبود دهد. در کشورما مختصات فرهنگی، آمیخته‌ای از آداب و سنن ملی و باستانی و در عین حال اسلامی و مذهبی است. با توجه به این که استراتژی اتخاذ شده در بانک‌ها درحوزه مسئولیت اجتماعی، عموماً سرچشمه غربی دارد و بر اساس مختصات آن جوامع تدوین شده است، لذا نگرشی نوین در بکارگیری این استراتژی ضروری است. این پژوهش بر مبنای انجام مصاحبه‌های عمیق با 10 نفر از خبرگان بانکی و فرهنگی با تامین اصل اشباع نظری انجام شده است. از محتوای مصاحبه‌ها با فن تحلیل تِم، چهارحوزه اصلی استخراج شد که به تفکیک، پانزده مولفه فرهنگی‌درحوزه مشتریان، چهارده مولفه فرهنگی‌درحوزه کارکنان، چهارده مولفه فرهنگی درحوزه آحادجامعه و ۹مولفه فرهنگی درحوزه محیط زیست و در مجموع پنجاه و دو مولفه احصاء شد تا بتوان با نگرشی نوین، استراتژی مسئولیت اجتماعی بانک‌های دولتی را با رویکرد فرهنگ ایرانی اسلامی تدوین و اجرایی نمود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2611 - ترسیم و تحلیل الگوی اسلامی ایرانی نظام علم و فناوری ایران بر اساس اسناد بالادستی با روش شناسی SODA
امین وحیدی علیرضا علی احمدی

در عصر حاضر نظام های اقتصادی به سمت اقتصاد دانش بنیان پیش رفته است تا جا یی که عرصه های اقتصادی کاملا به عرصه های علم و فناوری گره خورده است. لذا پرداختن به استراتژ ی های نظام علم و سیاست های کلی نظام علم و فناور ی ابلاغ ی فناوری کشور امری بسیار حیاتی است. چهار سند بال چکیده کامل

در عصر حاضر نظام های اقتصادی به سمت اقتصاد دانش بنیان پیش رفته است تا جا یی که عرصه های اقتصادی کاملا به عرصه های علم و فناوری گره خورده است. لذا پرداختن به استراتژ ی های نظام علم و سیاست های کلی نظام علم و فناور ی ابلاغ ی فناوری کشور امری بسیار حیاتی است. چهار سند بالادستی نظام علم و فناور ی در برنامه ششم ، سند تحول راهبردی علم و فناوری کشور ، مقام معظم رهبری در ایران در زمینه نظام علم و فناور ی موجود نظام علم و فناوری در نقشه جامع علمی کشور و توسعه است که تشابهات و افتراقاتی دارد که در این پژوهش از روش شناسی تحلیل و توسعه گزینه های استراتژ یک برای یکپارچه کردن و استخراج استراتژی های مستدل بر مبنا ی آن ها استفاده شده است. (SODA) مزایایی از قبیل حل مسائل نابهنجار و بدون ساختار، استراتژ ی ها مبتن ی بر نظرات نخبگان و SODA مقاومت در برابر تغییر بسیار کمتر، مبتنی بر شاخص های تئوری گراف و ارائه مسیرها و زنجیره های هر مفهوم مهم ترین و گلوگاهی ترین عدالت آموزشی استراتژیک دارد. بر اساس یافته های این پژوهش سیاست ایجاداستراتژی نظام علم و فناوری کشور می باشد. بر اساس مرور ادبیات صورت گرفته نتایج پژوهش حاضر علاوه بر مزایای فوق، استراتژی های خروجی جامع تر، کامل تر و کارآمدتر است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2612 - طراحی الگوی توسعه کارآفرینی در حوزه صنایع فرهنگی بومی ایران بر اساس نظریه داده بنیاد
الهه فرشباف حقرو علی اکبر رضایی سیدرضا صالحی امیری سید جمال الدین طبیبی

پژوهش حاضر با هدف ارائه الگوی توسعه کارآفرینی در حوزه صنایع فرهنگی بومی ایران انجام شده است. پژوهش از نظر هدف، کاربردی؛ از نظر داده‌ها، آمیخته اکتشافی و از نظر نحوه اجرا، داده بنیاد نظام‌مند و پیمایشی مقطعی است. جامعه مرحله کمی، کلیه مدیران ارشد و میانی حوزه‌های مدیریت چکیده کامل

پژوهش حاضر با هدف ارائه الگوی توسعه کارآفرینی در حوزه صنایع فرهنگی بومی ایران انجام شده است. پژوهش از نظر هدف، کاربردی؛ از نظر داده‌ها، آمیخته اکتشافی و از نظر نحوه اجرا، داده بنیاد نظام‌مند و پیمایشی مقطعی است. جامعه مرحله کمی، کلیه مدیران ارشد و میانی حوزه‌های مدیریت فرهنگی در ادارات و مؤسسات دولتی و غیرانتفاعی تهران به تعداد 2830 نفر بودند که 341 نفر از طریق جدول مورگان و کرجسی، به عنوان نمونه تعیین و سپس به روش در دسترس، اقدام به نمونه‌گیری شد. ابزار مورد استفاده مصاحبه نیمه ساختاریافته و پرسشنامه بود. تحلیل داده‌های کیفی به روش کدگذاری انجام شد و برای تحلیل داده‌های کمی از روش تحلیل عاملی اکتشافی و تحلیل عاملی تأییدی استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده‌ها در مرحله کمی، یافته‌های بخش کیفی را تأیید کردند و الگوی توسعه کارآفرینی در حوزه صنایع فرهنگی بومی ایران با 6 بعد، 21 مقوله اصلی و 122 مقوله فرعی طراحی شد. بر این اساس عوامل زمینه‌ساز الگوی توسعه کارآفرینی در حوزه صنایع فرهنگی بومی ایران شامل عوامل حمایتی و عوامل محیطی؛ عوامل علی شامل عوامل فردی، عوامل ساختاری، عوامل قانونی و عوامل مالی؛ عوامل مداخله‌گر شامل متغیرهای مالی، نظام مدیریت، فناوری؛ راهبردها شامل مدیریت و برنامه‌ریزی کلان فرهنگی، رهبری کارآفرینانه، سیاست‌گذاری، تجاری‌سازی و راهبرد اقتصادی و نهایتاً پیامدها شامل رشد و توسعه کشور، توسعه فرصت‌های محیطی، کارکرد اقتصادی، رفاه و پویایی اجتماعی و سالم‌سازی ساختاری بودند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2613 - کسری بودجه‌ی دولت و رشد اقتصادی کشور ایران « صفحات 1 تا 23»
رویا آل عمران سید علی آل عمران حسن علیزاده اصل

چکیده هدف پژوهش حاضر، بررسی تاثیر کسری بودجه ی دولت بر رشد اقتصادی کشور ایران در فاصله ی سال های 1357 تا 1387 است. برای تحلیل موضوع از الگوی اقتصادسنجی خود توضیح با وقفه های توزیعی[1] استفاده شده است. بر اساس نتایج به دست آمده از این روش، تاثیر ضرایب متغیر ها بر اساس م چکیده کامل

چکیده هدف پژوهش حاضر، بررسی تاثیر کسری بودجه ی دولت بر رشد اقتصادی کشور ایران در فاصله ی سال های 1357 تا 1387 است. برای تحلیل موضوع از الگوی اقتصادسنجی خود توضیح با وقفه های توزیعی[1] استفاده شده است. بر اساس نتایج به دست آمده از این روش، تاثیر ضرایب متغیر ها بر اساس مبانی نظری مورد انتظار بوده و همه ی ضرایب متغیر ها از نظر آماری معنی دار است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که در بلندمدت، کسری بودجه ی دولت تاثیر منفی بر رشد اقتصادی دارد. هم چنین نتایج بر اساس ضریب جمله ی تصحیح خطا، حاکی از آن است که در هر دوره (هر سال) حدود 44/0 از عدم تعادل کوتاه مدت، برای رسیدن به تعادل بلند مدت تعدیل می شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2614 - بررسی عدم تقارن اثر درآمدهای نفتی بر سطح تولید و قیمت در ایران
حسین صمصامی علیرضا هلالی

چکیده نوسانات قیمت نفت از اصلی ترین منبع نوسانات اقتصادی کشورهای تولیدکننده نفت می باشد. به دلیل اینکه نوسانات درآمدهای نفتی هم بخش تقاضای کل اقتصاد و هم بخش عرضه اقتصاد را تحت تاثیر قرار می دهد، لذا بررسی اثرات آن بر متغیرهای کلان اقتصادی بسیار حائز اهمیت بوده و می تو چکیده کامل

چکیده نوسانات قیمت نفت از اصلی ترین منبع نوسانات اقتصادی کشورهای تولیدکننده نفت می باشد. به دلیل اینکه نوسانات درآمدهای نفتی هم بخش تقاضای کل اقتصاد و هم بخش عرضه اقتصاد را تحت تاثیر قرار می دهد، لذا بررسی اثرات آن بر متغیرهای کلان اقتصادی بسیار حائز اهمیت بوده و می تواند توصیه های سیاستی مناسبی برای مدیریت اقتصاد کشور ارائه نماید. از طرف دیگر مباحث نظری جدید و به دنبال آن مطالعات انجام یافته برای کشورهای صنعتی و واردکننده نفت حاکی از آن است که نوسانات قیمت نفت اثرات نامتقارن از خود بر جای می گذارد، بدین معنی که اثرات کاهش قیمت نفت بر متغیرهای کلان اقتصادی از جمله تولید و قیمت، متفاوت از اثرات افزایش قیمت نفت بوده است. در این مقاله، به بررسی عدم تقارن اثر درآمدهای نفتی بر سطح تولید و قیمت ها در ایران با روش خودرگرسیون برداری پرداخته و نتایج نشان می دهد که در طی سال های 87-1338، تکانه های مثبت و منفی درآمدهای نفتی، اثر نامتقارن بر سطح تولید و قیمت دارند، بدین صورت که اثر تکانه های منفی نفتی، شدیدتر و بیشتر از اثر تکانه های مثبت نفتی بر این دو متغیر است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2615 - بررسی عوامل موثر بر صادرات پسته ایران با تاکید بر سلامت غذایی
نیلوفر اشکتراب

پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2616 - بررسی ارتباط میان درآمد و مخارج دولت در ایران
عباسعلی رضایی

در مباحث اقتصاد بخش عمومی ارتباط میان درآمد و مخارج دولت بویژه برای کشور ایران که از وجود کسری بودجه رنج می‌برد، یکی از موضوعات مهم و کلیدی محسوب می‌گردد. به لحاظ نظری در مورد نوع این ارتباط چهار نحله فکری وجود دارد. هدف اصلی این مقاله بررسی ارتباط بلندمدت و کوتاه مدت م چکیده کامل

در مباحث اقتصاد بخش عمومی ارتباط میان درآمد و مخارج دولت بویژه برای کشور ایران که از وجود کسری بودجه رنج می‌برد، یکی از موضوعات مهم و کلیدی محسوب می‌گردد. به لحاظ نظری در مورد نوع این ارتباط چهار نحله فکری وجود دارد. هدف اصلی این مقاله بررسی ارتباط بلندمدت و کوتاه مدت میان درآمد و مخارج دولت در ایران طی دوره زمانی 1391-1357 با استفاده از تحلیل های شکست ساختاری می‌باشد. از آن جایی که در طول دوره بررسی اقتصاد ایران با چندین شکست ساختاری و تغییر رژیم روبرو بوده است، بنابراین در ابتدا مانایی متغیرهای الگو با استفاده از آزمون های ریشه واحد زیوت اندریوز و لی استرازیچکی مورد بررسی قرار می‌گیرد. نتایج حاصل از آزمون های ریشه واحد زیوت اندریوز و لی استرازیچکی نشان می‌دهد که تمامی متغیرهای الگو در سطح نامانا اما در تفاضل مرتبه اول درآمد و مخارج دولت مانا می‌باشند. سپس با استفاده از آزمون های هم انباشتگی سایکنن لوتکیپل، گریگوری هانسن و روش خودرگرسیون برداری با وقفه گسترده ارتباط بلندمدت میان متغیرهای الگو بررسی می‌گردد. نتایج حاصل از این آزمون ها موید وجود ارتباط بلندمدت مثبت و علّیت یک سویه از سمت درآمد به مخارج دولت در ایران است. نتایج حاصل از این پژوهش با نظریه فریدمن (1978) که معتقد به وجود رابطه علّی مثبت از سمت درآمدهای دولت به مخارج دولت می باشد؛ منطبق است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2617 - بررسی علل تاریخی مانایی فرهنگی ایران
مجید استوار

ملت‌های کهن از ذهنیتی تاریخی برخوردارند و با تاکید بر سنت‌ها و باورهای تاریخی از نظام نمادین فرهنگی حفاظت می‌کنند. ایران نیز به عنوان یک سرزمین تاریخی از ملتی کهن برخوردار است که علی رغم هجوم مداوم مهاجمان به سرزمین‌اش، با اتکاء بر نمادهای فرهنگی از مانایی خود حفاظت کرد چکیده کامل

ملت‌های کهن از ذهنیتی تاریخی برخوردارند و با تاکید بر سنت‌ها و باورهای تاریخی از نظام نمادین فرهنگی حفاظت می‌کنند. ایران نیز به عنوان یک سرزمین تاریخی از ملتی کهن برخوردار است که علی رغم هجوم مداوم مهاجمان به سرزمین‌اش، با اتکاء بر نمادهای فرهنگی از مانایی خود حفاظت کرده است. با نگاهی به این تاریخ کهن این پرسش مطرح می‌شود که علل مانایی فرهنگی ایران در طول تاریخ چیست؟ در پاسخ به این پرسش، به نظر می‌رسد که با سقوط ایران باستان و ورود مهاجمان عرب، ترک و مغول به ایران، بیم آن می‌رفت که فرهنگ و هویت ایرانیان در اثر این تهاجم به فراموشی رود. در نتیجه حماسه‌سازان و اندیشمندان ایرانی مبادرت به خلق آثاری کردند تا از هویت و فرهنگ ایران صیانت کنند. هدف مقاله حاضر اینست که عناصر نمادین تداوم فرهنگی ایران را در سده‌های ابتدایی ورود اسلام با بهره‌گیری از مفهوم کانونی ذهنیت نمادین ایرانیان مورد بررسی قرار دهد. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد خدا محوری و دین باوری، ادبیات و زبان و امور دیوانی و رسوم نمادین از مهمترین عناصر تداوم فرهنگ ایرانیست که در ذهنیت و باور ایرانیان تجسم یافته است. روش پژوهش به شیوه کیفی و از طریق مطالعات کتابخانه‌ای، در چارچوب جامعه شناسی کنش متقابل نمادین نوعی نوآوری محسوب می‌گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2618 - مقایسه فرهنگ جامعه ایران در آثار سعدی و سفر نامه ابن بطوطه
ماندانا رجایی دستغیب محمدکاظم کاوه پیش قدم مریم زیبایی نژاد

این پژوهش به بررسی فرهنگ جامعه ایران در آثار سعدی و سفرنامه ابن بطوطه پرداخته است. رویکرد مقاله مقایسه ای- تطبیقی است که با روش توصیفی و تحلیلی ، به بررسی آثار سعدی و مقایسه آن با سفرنامه ابن بطوطه می پردازد. در آثار این دو نویسنده فرهنگ جامعه ایرانی از اهمیت ویژه ای بر چکیده کامل

این پژوهش به بررسی فرهنگ جامعه ایران در آثار سعدی و سفرنامه ابن بطوطه پرداخته است. رویکرد مقاله مقایسه ای- تطبیقی است که با روش توصیفی و تحلیلی ، به بررسی آثار سعدی و مقایسه آن با سفرنامه ابن بطوطه می پردازد. در آثار این دو نویسنده فرهنگ جامعه ایرانی از اهمیت ویژه ای بر خوردار است. سعدی در طول سفرهایش در ایران با فرهنگ ها و آداب و رسوم مختلف جامعه ایرانی آشنا شده و تجربیات زیادی کسب نموده و در آثار خود آن را به رشته تحریر در آورده است. ابن بطوطه در سفر خود به ایران با فرهنگ جامعه ایرانی آشنا شده و با دیدگاهی مردم شناسانه و با تصویری پویا به آداب و رسوم مردم ایران ( عادات غذا خوردن، لباس و پوشش، جایگاه زن در جامعه، وضعیت اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی و...) می پردازد. سعدی و ابن بطوطه در هنگام سفر به توصیف آثار تاریخی، موقعیت های جغرافیایی، اماکن مذهبی می پردازند با این تفاوت که سعدی شرح کاملی از آنچه در سفر می دید را می نوشت ، اما ابن بطوطه آن ها را به حافظه خود می سپرد و بعداً آن را مکتوب می کرد. از تفاوت های دیگر سعدی ضمن بررسی وضعیت جامعه، شئونات اجتماعی، وضعیت زیست فرهنگی، شیوه های اداره حکومت، پند و اندرز می دهد. اما ابن بطوطه در اثر خود هر آن چه را که وضعیت فرهنگ جامعه ایران، اقتصاد و معیشت مردم، .....می دید را بدون انتقاد به شرح آن می پرداخت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2619 - اسطوره‌های فرهنگ‌ساز (پیوند اسطوره‌ها با شخصیت‌های مذهبی در شعر منقبت)
اسماعیل آذر طه هاشمی

شعر منقبت یکی از رایج‌ترین انواع شعر فارسی است که تاریخ هزار ساله دارد. شاعران منقبت‌گوی معاصر در مقایسه با پیشینیان خود چه در قالب و چه در محتوا تغییراتی پدید آورده‌اند. ما در مجموعة شعرهای منقبت به ترکیب‌هایی برمی‌خوریم که با اسطوره‌های ایرانی پیوند خورده‌اند. برای نم چکیده کامل

شعر منقبت یکی از رایج‌ترین انواع شعر فارسی است که تاریخ هزار ساله دارد. شاعران منقبت‌گوی معاصر در مقایسه با پیشینیان خود چه در قالب و چه در محتوا تغییراتی پدید آورده‌اند. ما در مجموعة شعرهای منقبت به ترکیب‌هایی برمی‌خوریم که با اسطوره‌های ایرانی پیوند خورده‌اند. برای نمونه واژة شاه در ترکیبات: شاه مردان علی، شاه ولایت، شاه نجف و یا واژة مهر با نام حضرت علی (ع) مانند مهرعلی این ترکیب‌ها طی قرون متمادی به وجود آمده است. ایرانیان به‌علت توجه به اساطیر خود و نیز عشق و علاقه‌ای که به امامان و بزرگان دینی دارند، به‌طور تدریجی اساطیر را با نام شخصیت‌های دینی پیوند داده‌اند. وجود واژه‌هایی مانند هور، خور و خورشید که دارای زمینه‌های وسیع در یشت‌ها هستند در قالب صفات مدحی به‌خصوص برای حضرت امام علی (ع) به‌کار رفته‌اند. علت امتزاج این اسطوره‌ها با شخصیت‌های مذهبی به این علت است که مردم آنچه را دوست می‌داشتند و در ضمیر تاریخی آنها بود، بر شخصیت‌های مورد نظرشان اطلاق می‌کردند. اثبات این پدیده، موضوع تحقیق حاضر است و نتیجة آن پاسخ به سؤال مسئله. این تغییرات در ابعاد گوناگون از جمله اسطوره به وجود آمده و به‌دلیل کارآمد‌های رمزی و رازگونه در شعر معاصر به‌صورت یک پدیدة فرهنگی ظاهر شده‌اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2620 - نوع شناسی چالش‌های تحقق اهداف سیاست‌گذاری فرهنگی در جمهوری اسلامی ایران
عبدالرحمن افشاری مجید توسلی سعید شریفی

پژوهش حاضر باهدف نوع شناسی چالش‌های تحقق اهداف سیاست‌گذاری فرهنگی در جمهوری اسلامی ایران انجام گرفت. روش تحقیق توصیفی-پیمایشی بود. جامعه آماری کلیه متخصصان موضوعی بودند که از میان 396 نفر به عنوان حجم نمونه به صورت در دسترس انتخاب شد. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه محقق چکیده کامل

پژوهش حاضر باهدف نوع شناسی چالش‌های تحقق اهداف سیاست‌گذاری فرهنگی در جمهوری اسلامی ایران انجام گرفت. روش تحقیق توصیفی-پیمایشی بود. جامعه آماری کلیه متخصصان موضوعی بودند که از میان 396 نفر به عنوان حجم نمونه به صورت در دسترس انتخاب شد. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه محقق ساخته 40 گویه ای بر اساس مصاحبه با نخبگان بود. پایایی ابزار از طریق آلفای کرونباخ بالاتر از 0.7 انجام گرفت. روایی محتوایی از طریق ضریبCVR تائید شد. برای تجزیه ‌و تحلیل اطلاعات پژوهش و تعمیم نتایج از روش تحلیل خوشه‌ای با ضابطه اطلاعات آکائیکه (AIC) به عنوان معیار ارزیابی خوشه‌بندی استفاده شد. نتایج نشان داد با سیزده مرحله چرخش سه خوشه (141 نفره)، (191 نفره) و (64 نفره) شامل 7 بعد عدم اجماع و انسجام سیاسی، فقدان مدیریت یکپارچه، هویت سیاسی، ضعف عملکرد سیاسی، نزاع سیاسی رقیب، عدم‌حمایت سیاسی و نگرش سیاسی متمایز شدند. گروه اول عوامل هویت سیاسی، گروه دوم ضعف عملکرد سیاسی و گروه سوم عدم‌حمایت سیاسی را مهم‌ترین مانع تحقق اهداف سیاست‌گذاری فرهنگی در جمهوری اسلامی ایران دانستند. در گروه هویت طلبان مؤلفه تقویت مؤلفه‌های هویت غربی در سیاست‌گذاری، در گروه عملکرد طلبان، سیاست‌گذاری فرهنگی از بالا به پائین و در گروه حمایت‌طلبان تمایل به مقاومت از طریق مناسک در بین جامعه مهم‌ترین مانع در تحقق اهداف سیاست‌گذاری فرهنگی معرفی شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2621 - خوانش فرهنگی از گفت‌وگوی بینادینی در ایران؛ یک مطالعه کیفی
مجید جعفریان حسن بشیر سید جواد میری

ایرانِ پس از انقلاب تجربه‌های گوناگونی را در عرصه‌های مختلف از سرگذارنده است. از تجربه‌های مهمی که بیشتر در حوزه‌های نخبگانی مطرح بوده، گفت‌وگوهایی است که نه در عرصه سیاسی بلکه با رویکردی دینی و در قالب‌های سازمانی و آکادمیک با رویگردی دینی رقم خورده است. این پژوهش برا چکیده کامل

ایرانِ پس از انقلاب تجربه‌های گوناگونی را در عرصه‌های مختلف از سرگذارنده است. از تجربه‌های مهمی که بیشتر در حوزه‌های نخبگانی مطرح بوده، گفت‌وگوهایی است که نه در عرصه سیاسی بلکه با رویکردی دینی و در قالب‌های سازمانی و آکادمیک با رویگردی دینی رقم خورده است. این پژوهش براساس روش تحلیل مضمون می‌کوشد با تمرکز بر دانش و تجربه کنشگران به فهم و تفسیر فرهنگی آنها از گفت‌وگوی بینادینی پرداخته و آن را به گونه‌ای روشمند سامان دهد. بدین‌منظور، داده‌های میدانی به روش هدفمند و در مصاحبه نیم‌ساخت‌یافته با 15 نفر از کنشگران این عرصه گردآوری شد. در تحلیل مضامین برآمده از گفتارها مشخص شد به لحاظ فرهنگی، دیگری یک سوژه است و نه یک ابژه و نوعی این همانی بین من و دیگری برقرار است. گفت‌وگو نقشی هویت‌ساز داشته، جامعه‌پذیرکردن آن امری ضروری و مهمترین عامل برای تقویت مداری اجتماعی است. این رویکرد، با اتخاذ نگاهی انسان‌شناختی در گفت‌وگو با دیگری دینی اصالت را به دیگری داده و توجه به کرامت، برابری‌ حقوق و ارزش‌های مشترک را مهمترین عواملی می‌داند که به یکی‌شدن من و دیگری با محوریت مرجعیت‌پذیری انسانی کمک خواهد کرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2622 - ارتباطات میان فرهنگی افغان های مقیم ایران با ایرانیان بر پایه نظریه هم فرهنگی
حسن بشیر محمد جواد کشانی

حضور مهاجران افغانی در ایران به عنوان بزرگ‌ترین قومیت مهاجر در ایران به سال‌های دور برمی‌گردد . هم‌اکنون بخشی از آنان در ایران صاحب فرزند شدند و نسل سوم این مهاجران به ایران به‌عنوان زادگاه خود تعلق‌خاطر دارند. این نسل به سمتی پیش می رود که مطالبات بیشتری از جامعه دارد. چکیده کامل

حضور مهاجران افغانی در ایران به عنوان بزرگ‌ترین قومیت مهاجر در ایران به سال‌های دور برمی‌گردد . هم‌اکنون بخشی از آنان در ایران صاحب فرزند شدند و نسل سوم این مهاجران به ایران به‌عنوان زادگاه خود تعلق‌خاطر دارند. این نسل به سمتی پیش می رود که مطالبات بیشتری از جامعه دارد. اشتراک این دو ملیت در زبان، دین و بخشی از فرهنگ نوع تعاملات اجتماعی را پیچیده‌تر کرده است.در میان نظریه پردازان ارتباطات میان فرهنگی اورب در نظریه همفرهنگی به بررسی رابطه میان گروه های اقلیت در مقابل گروه های غالب می پردازد.از آنجا که مهاجران افغان در مقابل ایرانیان در اقلیت هستند ، رفتار وکنش مهاجران افغان مقیم ایران به عنوان گروه اقلیت یا همفرهنگ در برابر ایرانیان که گروه غالب یا سلطه هستند را میتوان مورد بررسی قرار داد. در چنین شرایطی مهاجران افغان استراتژی های متفاوتی را برای برقراری رابطه و تعامل با ایرانیان و ساختار گروه سلطه انتخاب می کنند.کم‌توجهی، تحقیر و نگاه از بالا به پایین کمترین تجربه‌هایی است که این افراد را دچار آسیب‌هایی کرده است که این سه نسل در قبال آن رویکرد متفاوتی را از نوع سازش، انطباق و جداسازی را در سه سطح منفعل ، فعال و بیش فعال برگزیدند. در این پژوهش کیفی مصاحبه هایی با 20 تن از مهاجران افغانی مقیم بومهن با چهارچوب نظری گادیکانست و اورب انجام و به تحلیل رفتارهای این مهاجران بر اساس نظریه همفرهنگی پرداخته شده است.نتایج نشان می‌دهد نسل سوم مهاجران افغانی برخلاف نسل‌های گذشته که به‌طور سنتی رویکرد سازش را انتخاب می‌کردند از روش‌های انطباقی و گاه به‌صورت محدودتری روش جداسازی را انتخاب می‌کنند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2623 - ارزیابی معیارهای مدیریت رفتار اخلاقی در بستر فرهنگ جامعۀ ایرانی
محسن فرهادی نژاد سکینه جعفری

هدف پژوهش حاضر ارزیابی معیارهای مدیریت رفتار اخلاقی در بستر فرهنگ جامعۀ ایرانی بود. پژوهش حاضر با توجه به هدف، کاربردی و با توجه به نحوه گردآوری داده ها از نوع پژوهش های توصیفی ـ پیمایشی محسوب می شود. جامعه آماری پژوهش شامل تمام شهروندان 45-18 سال شهرهای تهران، مشهد، اص چکیده کامل

هدف پژوهش حاضر ارزیابی معیارهای مدیریت رفتار اخلاقی در بستر فرهنگ جامعۀ ایرانی بود. پژوهش حاضر با توجه به هدف، کاربردی و با توجه به نحوه گردآوری داده ها از نوع پژوهش های توصیفی ـ پیمایشی محسوب می شود. جامعه آماری پژوهش شامل تمام شهروندان 45-18 سال شهرهای تهران، مشهد، اصفهان، اهواز، کرج و سمنان در سال 1398 بودند که با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای 500 نفر به‌عنوان نمونه پژوهش (306 نفر زن و 194 نفر مرد) انتخاب شدند. همه شهروندان نمونه پژوهش پرسشنامه معیارهای مدیریت رفتار اخلاقی در کنترل رفتارهای غیراخلاقی را تکمیل کردند. ضریب آلفای کرونباخ ابزار پژوهش (752/0) توسط پژوهشگر محاسبه شده است. داده‌ها با آزمون های تحلیل عامل اکتشافی و تأییدی، تی تک نمونه ای و آزمون فریدمن با استفاده از نرم‌افزارهای SPSS و LISREL تحلیل شدند. یافته‌ها نشان داد که: معیارهای مدیریت رفتار اخلاقی در کنترل رفتارهای غیراخلاقی در سه عامل فردی، اجتماعی و دینی دسته بندی شدند. میانگین قواعد مدیریت رفتار اخلاقی در کنترل رفتارهای غیراخلاقی (قاعده رسانه‌ها، قاعده مادر، قاعده کیفیت خواب، قاعده منافع شخصی، قاعده طلایی، قاعده فضایل شخصی، قاعده تعمیم رفتار، قاعده الگو بودن، قاعده قانونی بودن، قاعده آینه، قاعده عبرت دیگران شدن، قاعده باور به نظارت مستمر، قاعده نوع‌دوستانه، قاعده عمل به فرامین دینی) بالاتر از سطح قابل‌قبول بود. همچنین از میان قواعد مدیریت رفتار اخلاقی در کنترل رفتارهای غیراخلاقی، قاعده طلائی در رتبه اول، قاعده فضایل شخصی در رتبه دوم و قاعده مادر در رتبه سوم قرار دارند؛ اما قاعده نوع‌دوستی در رتبه آخر قرار دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2624 - بررسی سبک زندگی مطلوب کارگزاران سیاسی منطبق بر قرآن، سنت معصومین(ع) و عقل در راستای الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت
زهرا خسروانی مسعود جعفری نژاد علیرضا گلشنی

این پژوهش به بررسی سبک زندگی مطلوب کارگزاران سیاسی منطبق بر قرآن، سنت معصومین(ع) و عقل در راستای الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت پرداخته است. سوال اصلی پژوهش این است که مولفه های مطلوب سبک زندگی کارگزاران سیاسی در الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت منطبق بر منطق دین مبین اسلام(عقل، چکیده کامل

این پژوهش به بررسی سبک زندگی مطلوب کارگزاران سیاسی منطبق بر قرآن، سنت معصومین(ع) و عقل در راستای الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت پرداخته است. سوال اصلی پژوهش این است که مولفه های مطلوب سبک زندگی کارگزاران سیاسی در الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت منطبق بر منطق دین مبین اسلام(عقل، قرآن، سنت) کدام اند؟ و با چه الگویی می توان به سبک زندگی مطلوب برای کارگزاران سیاسی دست یافت؟ در این نوشتار با استفاده از قرآن، سنت معصومین(ع) و عقل مؤلفه‌هاى مطلوب سبک زندگى اسلامى کارگزاران سیاسی استخراج شده است و ضمن این که الگویی در این زمینه ارائه شده است به بررسی وضعیت موجود سبک زندگی کارگزاران سیاسی پرداخته ایم. روش پژوهش با استفاده از روش مصاحبه حضوری و مراجعه به متخصصین امر و از سوی دیگر با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی و استفاده از منابع قرآن، سنت معصومین(ع) و عقل مولفه ها استخراج شده است. در بخش کمی این پژوهش از آمار توصیفی استفاده شده است که دستاورد آن، شناسایی 12 مولفه و 60 شاخص در حوزه سبک زندگی کارگزاران سیاسی است که در صورت رعایت، در چهار عرصه الگوی اسلامی ایرانی- پیشرفت ظهور و بروز پیدا می کند. بنابراین برای پیشرفت در این چهار عرصه باید زمینه های آن فراهم شود یکی از این زمینه ها، اصلاح سبک زندگی کارگزاران سیاسی در جامعه براساس الگوهای اسلامی- ایرانی است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2625 - سازوکارهای دیپلماسی آکادمیک آمریکا درجذب دانشگاهیان ایرانی (1357-1396)
محمدرضا دهشیری مهدی طاهری

امروزه با بین المللی شدن آموزش عالی و نیز تسهیل ارتباطات جهانی ناشی از فرایند جهانی شدن، استفاده از ظرفیت های نظام آموزش عالی به مثابه ابزار تأثیرگذار در راستای کسب منافع ملی و قدرت نرم توسط کشورهای جهان به ویژه کشورهای توسعه یافته، روزبه روز بیشتر شده است؛ امری که از آ چکیده کامل

امروزه با بین المللی شدن آموزش عالی و نیز تسهیل ارتباطات جهانی ناشی از فرایند جهانی شدن، استفاده از ظرفیت های نظام آموزش عالی به مثابه ابزار تأثیرگذار در راستای کسب منافع ملی و قدرت نرم توسط کشورهای جهان به ویژه کشورهای توسعه یافته، روزبه روز بیشتر شده است؛ امری که از آن می توان به دیپلماسی آکادمیک تعبیر نمود. کشورهای مختلف جهان به فراخور قدرت فرهنگی و اقتصادی خود، روی برنامه های مبادلات فرهنگی و آموزشی سرمایه گذاری زیادی نموده اند. شاخص ترین و موفق ترین کشورها در این زمینه ایالات متحده امریکا است. از طریق برنامه های دیپلماسی آکادمیک مانند تبادلات دانشجویی و بورسیه های تحصیلی، پروژه های بین المللی آموزشی برای دیدارکنندگان خارجی، کنفرانس ها وسمینارهای دانشگاهی، گسترش زبان انگلیسی و غیره، ایالات متحده در حال انتقال ارزش ها و باورهای اخلاقی اش به نخبگان کشورهای جهان است. دولت ایالات متحده به دنبال آن است تا با گسترش برنامه های فرهنگی و دیپلماسی آکادمیک خود با مخاطبین جوان ارتباط برقرار کرده و پلی با رهبران آینده کشورها بویژه ایران ایجاد نماید. با نگاهی به عملکرد دیپلماسی آکادمیک ایالات متحده آمریکا در ایران در طول دهه های گذشته، می توان دریافت که این کشور در تلاش برای ترویج ارزش ها و سبک زندگی امریکایی، پرورش طبقه متوسط متمایل به غرب، جهت دهی به دانش و دانشگاه ها و همچنین گسترش زبان انگلیسی به مثابه زبان علمی و ارتباطی بوده است. بر همین اساس شناخت تجربیات و عملکرد امریکا در حوزه دیپلماسی آکادمیک برای کشوری با ظرفیت های جمهوری اسلامی ایران حائز اهمیت خواهد بود. پرسش اصلی مقاله حاضر این است که کارکرد دیپلماسی آکادمیک ایالات متحده امریکا در جذبدانشگاهیان به ویژه نخبگان ایرانی چگونه بوده است؟ فرضیه مقاله بر این است که این کشور با استفاده از ابزارهای دانشگاهی و جذابیت های علمی و آموزشی خود، توانسته است بیشترین مبادلات آموزشی را در سطح جهان داشته باشد و از این طریق ضمن انتقال ارزش های خود به دانشگاهیان، قدرت نرم خود را افزایش دهد. این جاذبه ها، بسیاری از دانشگاهیان ایرانی را نیز برای تحصیل و تحقیق به سمت ایالات متحده امریکا سوق داده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2626 - بررسی سبک زندگی کارگزاران سیاسی در الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت (مطالعه موردی: سبک زندگی کارگزاران سیاسی استان فارس بین سال‌های 1396-1392)
زهرا خسروانی مسعود جعفری نژاد علیرضا گلشنی

هدف پژوهش حاضر بررسی سبک زندگی کارگزاران سیاسی در الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت (سبک زندگی کارگزاران سیاسی استان فارس بین سالهای 1396-1392) است. سوال اصلی پژوهش این است که آیا سبک زندگی کارگزاران سیاسی استان فارس در بین سال‌های 1396-1392 با شاخص‌های سبک زندگی اسلامی- ایران چکیده کامل

هدف پژوهش حاضر بررسی سبک زندگی کارگزاران سیاسی در الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت (سبک زندگی کارگزاران سیاسی استان فارس بین سالهای 1396-1392) است. سوال اصلی پژوهش این است که آیا سبک زندگی کارگزاران سیاسی استان فارس در بین سال‌های 1396-1392 با شاخص‌های سبک زندگی اسلامی- ایرانی مطابقت دارد؟ در راستای یافتن پاسخ به پرسش فوق الگویی طراحی گردید که مبانی سبک زندگی کارگزاران سیاسی را از قرآن، سنت معصومین (ع) و عقل گرفته شد. با توجه‌ به‌ این که هسته‌ى اصلى فرهنگ کشور ما را دین تـشکیل داده است، توجه‌ به‌ سبک زندگى بومى مستلزم توجه به ظرفیت‌هایی است که در این زمینه در بطن دین نهفته است. لذا با نگاهی بـه قرآن، سنت معصومین (ع) و عقل می‌توان مؤلفه‌هاى سبک زندگى اسلامى را یافت و آن را الگو قرار داد.به نـظر می‌رسد مؤثرترین و عملی‌ترین روش در تربیت فرد با تمام ابعاد دینی، اخلاقی، سیاسی آن‌ ارائه‌ الگو می‌باشد. روش پژوهش حاضر به دلیل اینکه موضوع سبک زندگی کارگزاران سیاسی در الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت و مولفه‌های مربوط به آن غالبا کیفی است از روش مصاحبه حضوری و روش دلفی استفاده شده است. نتایج پژوهش حاضر نشان می‌دهد که سبک زندگی کارگزاران سیاسی بر مبنای الگوی اسلامی- ایرانی پیشرفت است اما میزان آن از دیدگاه کارمندان، کارگزاران و ارباب رجوع با هم تفاوت دارد. هم‌چنین شاخص‌های سبک زندگی کارگزاران سیاسی شامل تقوا، عدالت، امانت داری، تواضع و فروتنی، توجه به کرامت انسان‌ها، صداقت و راستی، ساده زیستی و قناعت، قانون‌مداری، مسئولیت‌پذیری، مشورت و همفکری، تخصص و تعهد در سبک زندگی کارگزاران سیاسی برحسب نوع پاسخگویان (کارمند، کارگزار و ارباب رجوع) در سطح p پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2627 - نقش ابزارهای رسانه‌ای پیشرفته در ایجاد شکاف نسل‌ها در ایران با نگاهی به بیانیه گام دوم انقلاب
مرتضی مقتدائی صادق زیبا کلام

ابزارهای رسانه ای پیشرفته که محصول جهانی‌شدن و انقلاب ارتباطات و اطلاعات هستند، نقش قابل توجّهی در به چالش کشیدن ارزش‌ها و هنجارهای حاکم بر جمهوری اسلامی ایران دارند. سرعت این تحولات به گونه‌ای است که زندگی، رشد و بلوغ جوانان را تحت تأثیر قرارداده و با اختلال در امر جام چکیده کامل

ابزارهای رسانه ای پیشرفته که محصول جهانی‌شدن و انقلاب ارتباطات و اطلاعات هستند، نقش قابل توجّهی در به چالش کشیدن ارزش‌ها و هنجارهای حاکم بر جمهوری اسلامی ایران دارند. سرعت این تحولات به گونه‌ای است که زندگی، رشد و بلوغ جوانان را تحت تأثیر قرارداده و با اختلال در امر جامعه‌پذیری نسل جوان؛ علاوه بر اینکه جوانان را از اهداف انقلاب اسلامی از جمله حرکت به سوی آرمان تمدن نوین اسلامی دور می‌کند، سبب بروز شکاف بین نسل‌ها شده است. این مقاله با استفاده از تئوری تناقض پرورش اجتماعی اولیه و ثانویه برگر و لاکمن و نظریة کارکردگرائی تالکوت پارسونز به روش توصیفی-‌ تحلیلی، با نگاهی به بیانیة گام دوّم انقلاب به بررسی تأثیر انقلاب ارتباطات و اطلاعات بر تعاملات بین نسل‌ها در ایران پرداخته است. یافته‌های تحقیق حاکی از آن است که انقلاب ارتباطات و اطلاعات و متعاقب آن ظهور ابزارهای رسانه‌ای پیشرفته و سریع مانند اینترنت، ماهواره و شبکه‌های اجتماعی مجازی از طریق کاهش نقش نهادهائی مانند خانواده‌ و مدرسه، در امر جامعه‌پذیری اختلال وارد نموده و انتقال ارزش‌‌ها، آموزه‌‌های اجتماعی، سیاسی و فرهنگی را از نسلی به نسل دیگر با چالش روبرو می‌کنند. نتیجه تحقیق بیانگر تأثیر ابزارهای رسانه‌ای پیشرفته و سریع در ایجاد شکاف بین نسل‌ها در ایران می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2628 - تبیین جامعه‌شناختی هویت ملی ایرانیان
طاها عشایری اکبر ذوالفقاری فاطمه نامیان الهام حسین زاده

هویت ملی، امری جمعی، کلی و بالاترین سطح هویت که در چارچوب یک سرزمین معنا می‌یابد و بیانگر تعلق اجتماعی، احساس مشترک و باورهای کلی یک اجتماع با مؤلفه‌های زبانی، جغرافیایی، تاریخی، فرهنگی، نمادها، آداب‌ و رسوم، هنجارهای مشترک است. هویت در ایران از عصر مشروطه به بعد یک مسئ چکیده کامل

هویت ملی، امری جمعی، کلی و بالاترین سطح هویت که در چارچوب یک سرزمین معنا می‌یابد و بیانگر تعلق اجتماعی، احساس مشترک و باورهای کلی یک اجتماع با مؤلفه‌های زبانی، جغرافیایی، تاریخی، فرهنگی، نمادها، آداب‌ و رسوم، هنجارهای مشترک است. هویت در ایران از عصر مشروطه به بعد یک مسئله اجتماعی مطرح‌ شده و در آثار تاریخی و ادبیات روشنفکران و متفکران انعکاس یافته است. این پژوهش با هدف بررسی جامعه‌شناختی هویت ملی ایرانیان در پی آن است که مکانیسم علّی اثرگذار بر هویت ملی ایرانیان چیست؟ و این هویت چگونه تکوین یافته است؟ پژوهش برای پاسخ به این پرسش، کلیه مطالعات تجربی (پیمایشی) صورت گرفته بین ۱۳79 تا ۱۳۹7 را با رویکرد cm2 بررسی و تحلیل نموده است. جامعه آماری آن 26 سند پژوهشی و حجم نمونه 19 مطالعه بوده است. نتایج پژوهش حاکی از این است ‌که 65 درصد مرد،35 درصد زن، 59 درصد متأهل، 41 درصد مجرد، 65 درصد دارای تحصیلات دانشگاهی و 36 درصد دیپلم و پایین‌تر، به لحاظ قومیت، 31 درصد فارس، 28 درصد ترک، 10 درصد بختیاری و 9 درصد کرد، مذهب 59 درصد پاسخگویان شیعه، 25 درصد سنی و 16 درصد سایر مذاهب است. هویت ملی 35 درصد سطح بالا، 32 درصد سطح متوسط و 33 درصد سطح پایین است. اندازه اثر کوهن نشان می‌دهد که عوامل سرمایه اجتماعی، ارزشی و هنجاری، هویتی، مصرف رسانه‌ای و نگرشی در شکل‌گیری هویت ملی ایرانیان اثرگذار بوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2629 - طراحی مدل تبیینی عوامل فرهنگی موثر براحساس امنیت اجتماعی در شهر کرمان
لیلا عشاق خسروشاهی مهرداد نوابخش ابراهیم متقی نوروز هاشم زهی

DOR:20.1001.1.17358663.1398.14.40.2.4

بسیاری از انسان ها در جوامعی زندگی می کنند که امنیت را در راس هرم نیازهای بشری قرار می دهند و آن را ضروری ترین شرط رسیدن به نیازهای مادی و معنوی می دانند. سئوال اصلی پژوهش حاضر آن است که با تعیین عوامل فرهنگی موثر بر شهروندان کرمانی بالای 20 سال، میزان اثرپذیری بر احساس چکیده کامل

بسیاری از انسان ها در جوامعی زندگی می کنند که امنیت را در راس هرم نیازهای بشری قرار می دهند و آن را ضروری ترین شرط رسیدن به نیازهای مادی و معنوی می دانند. سئوال اصلی پژوهش حاضر آن است که با تعیین عوامل فرهنگی موثر بر شهروندان کرمانی بالای 20 سال، میزان اثرپذیری بر احساس امنیت اجتماعی آنان به چه میزانی است؟ عوامل و عناصر متعددی بر احساس امنیت اجتماعی مؤثرند که شناسایی آنها مستلزم اتخاذ رویکردی نظام مند می باشد. روش پژوهش مطالعه حاضر از دیدگاه هدف، کاربردی؛ از نظر ماهیتی کمی- پیمایشی و از نظر تاریخی پس رویدادی است که با مراجعه به اسناد علمی چارچوب نظری تحقیق تدوین شد و سپس با استفاده از پرسشنامه به عنوان روش گردآوری داده ها پیمایش صورت پذیرفت. جامعه آماری تحقیق شامل 632163 نفر از افراد بالای 20 سال شهر کرمان در سال 1398 بودند که از روش نمونه گیری خوشه ای تعداد 385 نفر با احتساب 10 درصد امکان عدم برگشت نهایی پرسشنامه ها (400 نفر) مورد بررسی قرار گرفتند. فرضیه های مربوط به مولفه های عوامل فرهنگی مشتمل بر پایبندی مذهبی، احساس آزادی، امنیت و هویت اجتماعی- فرهنگی اثرگذار بر احساس امنیت اجتماعی شهروندان کرمانی در راستای تدوین مدل مد نظر قرار گرفت. جهت تجزیه و تحلیل داده های گردآوری شده از آزمون های رگرسیون، T و تحلیل مسیر و در نهایت جهت طراحی پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2630 - بررسی تطبیقی عناصر فرهنگی مؤثر بر توسعه‌ی اقتصادی- اجتماعی ایران و کره-ی جنوبی با تاکید بر ادیان رایج در این دو کشور
زهرا حضرتی صومعه مژگان قاسمعلی

آیین ها و ادیان موجود در هر کشور، مملو از تعالیم و عناصر فرهنگی در خصوص عرصه های گوناگون زندگی از جمله کار و فعالیت اقتصادی برای گذران معیشت پیروان خود هستند. از آنجا که با توجه به داده های آماری، پیروان آیین های مسیحیت، بودایی و کنفسیونیسم در کره ی جنوبی و آیین اسلام د چکیده کامل

آیین ها و ادیان موجود در هر کشور، مملو از تعالیم و عناصر فرهنگی در خصوص عرصه های گوناگون زندگی از جمله کار و فعالیت اقتصادی برای گذران معیشت پیروان خود هستند. از آنجا که با توجه به داده های آماری، پیروان آیین های مسیحیت، بودایی و کنفسیونیسم در کره ی جنوبی و آیین اسلام در ایران، بیشترین شمار افراد را به خود اختصاص داده اند، در این پژوهش با استفاده از روش اسنادی و بهره گیری از نظریات ماکس وبر سعی بر آن بوده است تا عناصر فرهنگی مرتبط با توسعه ی اقتصادی و اجتماعی که در این ادیان مستتر است مورد بررسی قرار گیرد. به عنوان نتیجه گیری کلی می توان بیان نمود که در کره ی جنوبی عناصر فرهنگی مرتبط با توسعه ی اقتصادی از جمله: انضباط،عقل‌گرایی، مشارکت، عدم تقدیرگرایی،علم‌گرایی، قانون گرایی، وجدان کاری، احساس توانایی مسئولین و مردم در نیل به توسعه، روحیه ی انباشت سرمایه و... از طریق آموزه های آیین ها و مذاهب گوناگون در افراد درونی شده و دستیابی به توسعه ی اقتصادی را میسر نموده است. درحالی که در ایران با وجود تأکیدهای دین اسلام، به دلیل شرایط تاریخی و اجتماعی حاکم بر این کشور، عناصر فرهنگی مناسب توسعه در افراد درونی نشده است و بدین سبب شاهد کندی پیشرفت اقتصادی می باشیم. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2631 - بررسی نقش زرتشتیان در ارتقا و تعالی فرهنگ ایرانی (از ورود اسلام به ایران تا دوران معاصر)
شباهنگ مهاجرانی علی اکبر امینی سید علی مرتضویان

سرزمین کهن ایران، از گذشته دور تاکنون دارای تنوع گسترده‌ای از اقوام و اقلیت‌ها است‌ و از همین رو می‌توان شواهد متعددی را در راستای تاثیرپذیری فرهنگ ایرانی از تنوع خرده‌فرهنگ‌ها برشمرد. بدین منظور، هدف از پژوهش حاضر بررسی نقش زرتشتیان در ارتقا و تعالی فرهنگ ایرانی است. م چکیده کامل

سرزمین کهن ایران، از گذشته دور تاکنون دارای تنوع گسترده‌ای از اقوام و اقلیت‌ها است‌ و از همین رو می‌توان شواهد متعددی را در راستای تاثیرپذیری فرهنگ ایرانی از تنوع خرده‌فرهنگ‌ها برشمرد. بدین منظور، هدف از پژوهش حاضر بررسی نقش زرتشتیان در ارتقا و تعالی فرهنگ ایرانی است. مفروض پژوهش بر این مبنا استوار است که فعالیت‌ها و اقدامات زرتشتیان در سال‌های پس از ورود اسلام به ایران تا دوران معاصر، متاثر از فرهنگ و نظام اعتقادیِ این دین بوده و در ارتقا و تعالی فرهنگ ایرانی نقش داشته‌اند. ابزار گردآوری اطلاعات، مطالعات کتابخانه‌ای و اسنادی بوده و از روش پژوهش توصیفی- تحلیلی بهره گرفته‌ایم. یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که تطابق عملکرد زرتشتیان با مبانی فرهنگی و اخلاقی دینشان، تلاش برای حفظ و حراست از پایه‌های هویتی سرزمین، و نیز کوشش برای رشد و بالندگی جامعه، از یک چارچوب اعتقادی ناشی می‌شود که چه از وجه جهان‌بینی و نگرش و چه از وجه عملی، رو به سوی ارتقا و تعالی فرهنگ ایرانی داشته است. در نهایت اینکه، اثرگذاری فرهنگ بر عملکرد فردی و اجتماعی یک ملت، امری اجتناب‌ناپذیر است و مطالعه‌ی رویه‌ی تاریخی و عمل اجتماعی ملتها، موید این نکته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2632 - بررسی جریان‌های فرهنگی ـ مذهبی در سودان با تأکید برآسیب‌شناسی دیپلماسی فرهنگی ایران در این کشور
مصطفی قاسمی محمد علی بصیری عنایت اله یزدانی

یکی از مهم‌ترین‌سازوکارها و ابزار تأمین هدف سیاست خارجی جمهوری اسلامی که بر گسترش فرهنگ ایرانی-اسلامی و الهام‌بخشی بر سایر جوامع ابتنا دارد، تدوین و اعمال دیپلماسی فرهنگی کارامد است. اهمیت این مسئله در کشور سودان به‌عنوان یکی از کشورهایی که دارای بیشترین حد مسامحه‌ در م چکیده کامل

یکی از مهم‌ترین‌سازوکارها و ابزار تأمین هدف سیاست خارجی جمهوری اسلامی که بر گسترش فرهنگ ایرانی-اسلامی و الهام‌بخشی بر سایر جوامع ابتنا دارد، تدوین و اعمال دیپلماسی فرهنگی کارامد است. اهمیت این مسئله در کشور سودان به‌عنوان یکی از کشورهایی که دارای بیشترین حد مسامحه‌ در مواجهه با جریان‌های صوفیگری و تعالیم صوفیه است، اهمیت مضاعف دارد. طریقت‌های صوفیان سودان که ریشه شیعی دارند، در حفظ آیین‌های تشیع نیز بسیار مؤثر بوده‌اند، به ‌طوری که در هنگام بررسی فرهنگ شیعی در سودان باید تصوف را نیز مطالعه کرد، بنابراین به لحاظ فرهنگی و مذهبی می‌توان انتظار بزرگ‌ترین دستاوردها را در آنجا داشت. علی‌رغم وجود دو جریان ریشه‌دار فکری، فرهنگی تصوف و تشیع در سودان، فعالیت وهابی‌ها، در دوران‌ اخیر تهدیدی جدی برای این دو جریان است. آسیب‌شناسی دیپلماسی فرهنگی ایران در سودان می‌تواند زمینه‌ساز توسعه روابط فرهنگی و مقابله با تهدیدات پیش رو در روابط بین دو کشور باشد. این مقاله در پی توضیح و تبیین جریان‌های فرهنگی، مذهبی در سودان به‌منظور شناسایی فرصت‌ها و آسیب‌های دیپلماسی فرهنگی ایران در این کشور است. هدف اصلی پاسخگویی به این پرسش اساسی است که در راستای هدف یاد شده، چه جریان‌های فرهنگی مذهبی در سودان وجود دارند؟ فرضیه این مقاله آن است که سه جریان مهم فرهنگی-مذهبی تصوف، تشیع، و وهابیت را می‌توان در سودان مشاهده کرد. در این مقاله با روش توصیفی، تحلیلی و ابزار کتابخانه‌ای در پی پاسخ به سؤال اصلی خواهیم بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2633 - معیارهای تقویت کننده دیپلماسی فرهنگی در اندیشه امام خامنه‌ای(مدظله تعالی)
مهدی هدایتی شهیدانی دانیال رضاپور علی گلستانی علی اسکندری نسب

انقلاب اسلامی موجد یک تحول فرهنگی- اجتماعی در جامعه ایران بوده است که در ارتباط و تعامل با دولت‌ها و ملت‌های دیگر بر ابزارهای فرهنگی و گفتگو تأکید دارد. آیت‌الله خامنه‌ای رهبر جمهوری اسلامی بر اساس آموزه‌های اسلام نقش و جایگاه ویژه‌ای را برای عناصر فرهنگی در عرصه‌های اج چکیده کامل

انقلاب اسلامی موجد یک تحول فرهنگی- اجتماعی در جامعه ایران بوده است که در ارتباط و تعامل با دولت‌ها و ملت‌های دیگر بر ابزارهای فرهنگی و گفتگو تأکید دارد. آیت‌الله خامنه‌ای رهبر جمهوری اسلامی بر اساس آموزه‌های اسلام نقش و جایگاه ویژه‌ای را برای عناصر فرهنگی در عرصه‌های اجتماعی و سیاسی قائل هستند. ایشان با تأکید بر ارزش‌های فطری و الهی که در همه انسان ها مشترک است درصدد بیداری و آگاهی مردم و ایجاد وحدت در بین مسلمانان بر اساس ارزش‌های جهان‌شمول فرهنگی بوده است. همچنین ج.ا. ایران و البته سیاست خارجی آن به دلیل مشرب داشتن از دو پشتوانه هویتی و فرهنگی غنی، "منبع ایرانی" و "منبع اسلامی"، همواره اصول فرهنگی، هویتی و ایدئولوژیک خاصی مدنظر داشته است. این نگارش پس از بررسی ظرفیت ایجادشده از طریق منابع تمدنی و دینی و دیگر مؤلفه‌های فرهنگی برای سیاست خارجی و دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران، به نوع نگاه و جایگاه دیپلماسی فرهنگی در اندیشه آیت‌الله خامنه ای می‌پردازد. دغدغه اصلی این نگارش پاسخ به این سؤال است که "با توجه به رهنمودهای آیت‌الله خامنه ای دیپلماسی فرهنگی در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران چگونه و با چه معیار، و راه کاری تقویت می شود؟" برای پاسخ این سؤال، این مقاله؛ فرضیه زیر را به آزمون می‌گذارد: "احصاء و فعال سازی مؤلفه‌های تمدنی قدرت آفرین در بستر دیپلماسی فرهنگی زمینه ارتقاء عملکرد و تحقق اهداف سیاست خارجی ج. ا. ایران در عصر جهانی‌شدن است". پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2634 - تبیین دیپلماسی فرهنگی ایران در قبال ایران هراسی
سیدمهدی میرمحمدصادقی رحمت حاجی مینه

از مهمترین سازوکارها و ابزار تأمین اهداف سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، تدوین، تنظیم و اعمال دیپلماسی فرهنگی کارامد به عنوان نمونه بارز و اعلای دیپلماسی عمومی و قدرت نرم آن است. دیپلماسی فرهنگی توسط دولت ها هدایت می شود اما در برخی اوقات توسط سایر بازیگران غیردولتی نی چکیده کامل

از مهمترین سازوکارها و ابزار تأمین اهداف سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، تدوین، تنظیم و اعمال دیپلماسی فرهنگی کارامد به عنوان نمونه بارز و اعلای دیپلماسی عمومی و قدرت نرم آن است. دیپلماسی فرهنگی توسط دولت ها هدایت می شود اما در برخی اوقات توسط سایر بازیگران غیردولتی نیز اجرا می گردد که به عنوان پشتیبان اهداف سیاست خارجی و ابزاری برای دیپلماسی عمومی محسوب می شود.با وقوع انقلاب اسلامی ایران، به دلیل ماهیت انقلابی و تضاد ایدئولوژیک با آمریکا، کشورهای غربی و متحدان منطقه ای آنها، چهار دهه است که ایران هراسی به عنوان ابزاری از سوی آنها برای محدود کردن فعالیت های فرامرزی و در نهایت منزوی ساختن جمهوری اسلامی ایران در حال انجام می باشد. پرسش اصلی این تحقیق آن است کـه دیپلماسی فرهنگی ایران بـرای مقابله با ایران هراسی چگونه بوده است؟بنـا بـر یافتـه های ایـن تحقیق که با روش توصیفی-تبیینی انجام گرفته است، فرضیه تحقیق عبارت است از اینکه با توجه به ظرفیت های مطلوب دیپلماسی فرهنگی ایران، استفاده از این ظرفیت ها بخاطر تعدد مراکز تصمیم گیری، منفعلانه بوده و نتوانسته به عنوان ابزاری در خدمت دیپلماسی عمومی و قدرت نرم ایران قرار گیرد تا با استفاده از ابزارهای مختلف، ایران هراسی را به چالش کشیده و با آن مقابله نماید پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2635 - ارزیابی ظرفیتها و کارآمدی دیپلماسی فرهنگی ج.ا.ا در بنگلادش
سیدمحمد مهدی حسینی فائق

DOR:20.1001.1.17358663.1398.14.40.5.7

تعریف مفهوم دیپلماسی فرهنگی و مشخص نمودن جایگاه آن در عرصه‌ی روابط بین الملل از جمله موضوعاتی است که اهمیت فراوانی دارد و بر مبنای آن می‌توان میزانِ نقش و تاثیر این شکل از دیپلماسی را در تامین منافع ملی سنجید. بنگلادش از کشورهایی‌ست که دارای قرابت‌ فرهنگی با ج.ا.ا می‌با چکیده کامل

تعریف مفهوم دیپلماسی فرهنگی و مشخص نمودن جایگاه آن در عرصه‌ی روابط بین الملل از جمله موضوعاتی است که اهمیت فراوانی دارد و بر مبنای آن می‌توان میزانِ نقش و تاثیر این شکل از دیپلماسی را در تامین منافع ملی سنجید. بنگلادش از کشورهایی‌ست که دارای قرابت‌ فرهنگی با ج.ا.ا می‌باشد و استفاده از ظرفیتهای موجود در قالب دیپلماسی فرهنگی، منجر به افزایش قدرت نرم و حوزه نفوذ ج.ا.ا در منطقه شبه قاره خواهد شد. با عنایت به اهداف، کارکرد و شاخصهای دیپلماسی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در بنگلادش این مقاله در پی بررسی و ارزیابی ظرفیتهای تاریخی و تمدنی مشترک، دینی و مذهبی، زبان فارسی، مشابهت‌ها و اشتراکات فرهنگی، ظرفیت‌های رسمی و گفتمان فرهنگی مشترک می‌باشد. با بررسی ظرفیت‌ها و ارزیابی اقدامات انجام شده، به نظر می‌رسد به دلیل وجود برخی مشکلات اجرایی، ساختاری و محتوایی، فاصله‌ی معناداری میان وضع موجود تا وضع مطلوب به چشم می‌خورد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2636 - شناسایی مولفه های سبک زندگی اسلامی – ایرانی در میان دانشجویان
مهرداد نوابخش سیدرضا صالحی امیری علی اکبر رضایی سید عباس هاشمی

کشور ایران برای داشتن آینده ای شکوفا و روشن، نیازمند جوانان بانشاط و توانمندی است که در دانشگاهها و مراکز علمی در حال تحصیل هستند. توجه به نیازها و دغدغه های جوانان در زندگی بخصوص در دوران دانشجویی می تواند در ادامه مسیر به آنها کمک شایانی کند و آنچه مهم و ضروری است نیا چکیده کامل

کشور ایران برای داشتن آینده ای شکوفا و روشن، نیازمند جوانان بانشاط و توانمندی است که در دانشگاهها و مراکز علمی در حال تحصیل هستند. توجه به نیازها و دغدغه های جوانان در زندگی بخصوص در دوران دانشجویی می تواند در ادامه مسیر به آنها کمک شایانی کند و آنچه مهم و ضروری است نیاز جدی جوانان به آموزش و آشنایی آنان با سبک زندگی ایران و اسلامی است. از این رو پژوهش حاضر با هدف شناسایی مولفه های سبک زندگی اسلامی – ایرانی در میان دانشجویان در میان دو گروه از دانشجویان استان تهران و نخبگان حوزه های گوناگون از جمله دینی، اجتماعی، فرهنگی ، اقتصادی، ادبی و... که درنیمسال دوم 95/96 به تحصیل اشتغال داشته اند انجام پذیرفته است. که تعداد آنها 140000نفر می باشد و بر اساس فرمول کوکران برای جامعه محدود 384 نفر به عنوان نمونه آماری تعیین گشت که در نهایت 400 پرسشنامه به صورت تصادفی ساده توزیع گردید. داده های این پژوهش به صورت میدانی و با پرسشنامه جمع آوری شد. نتایج حاصل از تحلیل با نرم افزار اس.پی. اس.اس نشان داد که 11 مولفه به نام های شاخص های اخلاق، خانواده، پایگاه اجتماعی، باور، عبادی، مالی، اوقات فراغت، سلامت، تفکر و تعقل، امنیتی-دفاعی و مناسبت مذهبی وجود دارد که در سبک زندگی اسلامی – ایرانی روزمره ی دانشجویان به کار می‌رود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2637 - فرصت ها و چالش های دیپلماسی فرهنگی ج.ا.ا در پنج کشور عربی خلیج فارس
حسن بشیر سیدمحمدحسین میرفخرائی

انقلاب اسلامی ایران به مثابۀ انقلابی فرهنگی، تقدم روابط فرهنگی بر دیگر انواع روابط بین الملل را بر نظام ج.ا.ایران فرض می کند. ازسوی دیگر، برقراری روابط حسنه با کشورهای اسلامی و همسایه، از دیگر اولویت ها و ضرورت های دستگاه دیپلماسی کشور محسوب می شود. به این ترتیب دیپلماس چکیده کامل

انقلاب اسلامی ایران به مثابۀ انقلابی فرهنگی، تقدم روابط فرهنگی بر دیگر انواع روابط بین الملل را بر نظام ج.ا.ایران فرض می کند. ازسوی دیگر، برقراری روابط حسنه با کشورهای اسلامی و همسایه، از دیگر اولویت ها و ضرورت های دستگاه دیپلماسی کشور محسوب می شود. به این ترتیب دیپلماسی فرهنگی به مثابۀ برجسته ترین کنش ج.ا.ایران در سیاست خارجی، در ارتباط با کشورهای همسایه، اهمیتی فزون تر می یابد. در تحقیق حاضر، دیپلماسی فرهنگی ج.ا.ایران در کشورهای عربی خلیج فارس مورد بررسی قرار گرفته است تا از این رهگذر، فرصت ها و چالش های آن شناسایی شود. جای می گیرد که برخی از آن ها بالفعل و بالقوه فرصت های احصاشده در دو دستۀ کلی به این قرار است: وجود مؤلفه های مشترک فرهنگی اجتماعی میان کشورهای عربی خلیج فارس، و میان این کشورها و ج.ا.ایران، ارتباطات پرسابقه و پردوام مردمی میان ایران و منطقه و ظرفیتسمن های ایرانی و خلیجی برای کمک به بهبود ارتباطات. چالش های احصاشده نیز به سه دستۀ کلی شاخص ترین چالش ها دراین باره عبارت است از: . کنشی و گرایشی ، بینشی : تقسیم می شود کاستی های شناختی (شناخت ناکافی، قدیمی و...) دربارة فرهنگ، سیاست فرهنگی و مختصات منطقۀ خلیج فارس و نیز کم توجهی به بایسته های عملکرد فرهنگی مطلوب و تکرار روندها و فرایندهای نادرست. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2638 - قومیت و دیپلماسی؛ لزوم تداوم و گسترش جایگاه اقوام در دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران در عصر جهانی شدن
اعظم ملایی رضا شفیعی اردستانی

تغییرات حاصل در محتوای روابط بین‌الملل و تحولات منطقه‌ای، ناشی از جهانی شدن، سبب‌ساز اهمیت یافتن اقوام و اقلیت‌های قومی-مذهبی در مناسبات امروزی جهان سیاست شده است. به‌ویژه در منطقه خاورمیانه تحولات و تنش‌های منطقه‌ای حاصل از تنوع اقوام و مذاهب و درگیری آنها با یکدیگر، ا چکیده کامل

تغییرات حاصل در محتوای روابط بین‌الملل و تحولات منطقه‌ای، ناشی از جهانی شدن، سبب‌ساز اهمیت یافتن اقوام و اقلیت‌های قومی-مذهبی در مناسبات امروزی جهان سیاست شده است. به‌ویژه در منطقه خاورمیانه تحولات و تنش‌های منطقه‌ای حاصل از تنوع اقوام و مذاهب و درگیری آنها با یکدیگر، افزون بر ریشه‌های تاریخی، به سبب تأثیرات جهانی شدن رو به افزایش است، چراکه آگاهی از خود و توانایی برای ایجاد هویت بر اساس آن افزایش یافته است. آنچه در این میان اهمیت دارد دو مطلب است: نخست درک حقیقت مسائل امنیتی خاورمیانه تحت تأثیر مشکلات و تنوع اقوام و دیگری لزوم نگرشی جدید به محتوا و ابزار در فرآیندهای دیپلماتیک. مقاله حاضر با استناد به دیدگاه‌های مکتب سازه‌انگاری که معتقد است آنچه اشخاص می‌خواهند وابسته به این است که با که تعامل دارند و تا چه حد به گروه‌ آنان وابستگی دارد، استفاده از اقلیت‌های قومی و مذهبی در دستگاه دیپلماسی کشور را راهکاری مفید برای حل مسائل و مشکلات منطقه‌ای ایران می‌داند. بدین صورت که استفاده از ابزارهای قومیتی و مذهبی ضمن ایجاد باوری سازنده در یک فرآیند دیپلماتیک که منجر به یک سیاست خارجی و دیپلماسی پویا می‌گردد؛ باعث ایجاد و توسعه همبستگی ملی و کمک به فراید دولت ملت‌سازی می‌شود. آنچه متناسب وضعیت ملی ایران است و هیچ‌گونه تضادی با هویت اصیل ایرانی- اسلامی نیز ندارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2639 - هویت و هژمونی، مطالعه موردی: نقش آمریکا در پیوستن ژاپن به تحریم ایران در سال‌های 1357-1392
ارسلان قربانی حسین سفاری

ژاپن در سال‌های پس از انقلاب اسلامی، بر خلاف قرابت‌های سیاسی و فرهنگی دیرین با ایران با تحریم‌های طراحی شده آمریکا ضد ایران همکاری کرد. در مقابل ایران تلاش کرد، با نادیده گرفتن هژمونی آمریکا و استفاده از مزایای نسبی خود به توسعه روابط با ژاپن بپردازد اما در این راه موفق چکیده کامل

ژاپن در سال‌های پس از انقلاب اسلامی، بر خلاف قرابت‌های سیاسی و فرهنگی دیرین با ایران با تحریم‌های طراحی شده آمریکا ضد ایران همکاری کرد. در مقابل ایران تلاش کرد، با نادیده گرفتن هژمونی آمریکا و استفاده از مزایای نسبی خود به توسعه روابط با ژاپن بپردازد اما در این راه موفق نبود. مقاله ارتباط این مساله را با ساختار هژمونیک روابط بین‌الملل و نقش هویت‌ها در تحولات بین‌المللی بررسی می کند. در تبیین این رابطه با چارچوبی برخاسته از نظریه سازه انگاری، الگویی هویتی از تعامل سه کشور آمریکا ژاپن و ایران ترسیم کرده‌ایم. بر اساس این الگو ژاپن در تقسیم بندی دوگانه هویتی به عنوان یک ما در کنار آمریکا از نزدیک شدن به ایران به عنوان دیگری خودداری کرده است. پرسش این است که چگونه رویکرد هویتی ژاپن تحت تأثیر هژمونی آمریکا بررفتار این کشور در عرصه سیاست خارجی تأثیر گذاشته است؟ فرضیه مقاله این است که رویکرد پذیرنده هژمونی برخاسته از هویت سیاسی و بین‌المللی ژاپن، عامل اصلی همراهی توکیو با تحریم‌های اعمال شده آمریکا ضد ایران بوده است. روش پژوهش در این مقاله توصیفی- تحلیلی و ابزار گرد آوری داده ها فیش برداری کتابخانه ای و اینترنتی از منابع مربوط به سیاست خارجی هر سه کشور ژاپن، آمریکا و ایران بوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2640 - مدیریت اضطراب/ عدم قطعیت در ارتباطات میان فرهنگی دانشجویان افغانستانی در دانشگاه های ایران
حسن بشیر مصطفی مصطفوی

همزیستی افغانی ها با ایرانیان تاریخ طولانی دارد. همسایگی دو کشور از نظر جغرافیایی، قرابت فرهنگی و اشتراکات فرهنگی موجب شده آنها در دهه های اخیر بیشتر ارتباط داشته باشند. زبان، دین، اشتراکات فرهنگی زمینه امکاناتی نظیر تحصیلات در مراتب بالا را برای آنها فراهم نموده است. ا چکیده کامل

همزیستی افغانی ها با ایرانیان تاریخ طولانی دارد. همسایگی دو کشور از نظر جغرافیایی، قرابت فرهنگی و اشتراکات فرهنگی موجب شده آنها در دهه های اخیر بیشتر ارتباط داشته باشند. زبان، دین، اشتراکات فرهنگی زمینه امکاناتی نظیر تحصیلات در مراتب بالا را برای آنها فراهم نموده است. اما ارتباطات میان ایرانی ها و افغانی ها به رغم اشتراکات، از اختلافات فرهنگی برخوردار است. بر اساس نظریه مدیریت اضطراب/عدم‌قطعیت گادیکانست و انطباق میان فرهنگی غریبه ها به عنوان رویکرد جدید ارتباطات میان فرهنگی با هدف تعامل ما با غریبه (دیگری)؛ و حفظ و نگهداشت آن در سطح مطلوب - جایی میان آستانه حداکثر و حداقل- به‌منظور برقراری ارتباط مؤثر با دیگری در نظر گرفته شده است. روش تحقیق از نوع کیفی انتخاب و با 15 نفر از دانشجویان مهاجر افغانی مقیم تهران صورت پذیرفت و تحلیل رفتارهای آنها مطابق با نظریه گادیکانست مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج تحقیق نشان داد دانشجویان افغانستانی در ایران احساس مثبت و خوبی دارند و از نظر ارتباطات فرهنگی در محیط دانشگاهی مشکلات کمتری با ایرانی ها دارند، آنها تبعیض کمتری نسبت به خود احساس می کنند و معتقدند با بالارفتن سطح آگاهیشان؛ مدیریت اضطراب در مواجهه با ایرانی ها تقویت شده و با قطعیت بیشتری از جامعه میزبان به پیش بینی می پردازند. افزایش آگاهی، آموزش، برنامه های رسانه ای می تواند در جهت افزایش همکاری و همدلی میان ایرانیان و افغانی ها در سطح وسیع و کاستن سطح اختلاف میان ایشان ارائه گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2641 - بررسی انگیزه های دانش آموزان در استفاده از اپلیکیشن اینستاگرام: یک پژوهش کیفی
رقیه صادق زاده فریبرز درتاج مرتضی منادی

در حال حاضر اینستاگرام یکی از محبوب ترین اپلیکیشن در بین نوجوانان سراسر جهان می باشد. بنابراین بررسی و پژوهش در این زمینه یکی از موضوعات مهم اسـت. هـدف اصـلی پژوهش حاضر شناسایی انگیزه های دانش آموزان در استفاده از اینستاگرام به طریقی کیفـی می باشد. جامع هدف این پژوهش شا چکیده کامل

در حال حاضر اینستاگرام یکی از محبوب ترین اپلیکیشن در بین نوجوانان سراسر جهان می باشد. بنابراین بررسی و پژوهش در این زمینه یکی از موضوعات مهم اسـت. هـدف اصـلی پژوهش حاضر شناسایی انگیزه های دانش آموزان در استفاده از اینستاگرام به طریقی کیفـی می باشد. جامع هدف این پژوهش شامل کلی دانش آموزان دختـر مقطـع متوسـط دوم در منطق دوازده تهران است که از بین آنها 21 دانش آموز بـا اسـتفاده از روش نمونـه گیـری هدفمند انتخاب شده اند. روش جمع آوری اطلاعات در پژوهش حاضر شامل مصـاحبه مـی شود. برای تحلیل داده ها از روش تحلیل محتوا استفاده شد و نتایج نشان داد که انگیزه های دانش آموزان برای استفاده از اینستاگرام شامل تازگی و نوظهور بودن، تشویق دوسـتان، در جریان اخبار و اطلاعات قرار داشتن، اوقات فراغت، تداوم دوستیهای قـدیم و آغـاز روابـط جدید، ابراز خویشتن و فرار از واقعیت می باشد. در مجموع می توان گفت که دانش آموزان بنا به دلایل مختلفی از اینستاگرام استفاده می کنند شناسایی این انگیزه هـا مـی توانـد گـامی نخست برای توانمند ساختن و هدفمند کردن دانش آموزان در استفاده از اینستاگرام باشد پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2642 - مطالعۀ منابع هویتی دانش آموزان متوسطۀ پنج قوم آذری، کرد، ترکمن، بلوچ و عرب
محمود علیگو مجید موحد احسان حمیدی زاده

مقوله هویت در بسیاری از کشورها ازجمله ایران، مقوله واحدی نیست و متأثر از منابع هویتی گوناگون است که گاهی تضاد و کشاکش آن‌ها با یکدیگر موجب نگرانی‌هایی شده است. هدف از این مطالعه، بررسی وضعیت و تحلیل منابع هویتی نوجوانان اقوام مختلف و فهم پیچیدگی‌های آن است تا بتوانیم به چکیده کامل

مقوله هویت در بسیاری از کشورها ازجمله ایران، مقوله واحدی نیست و متأثر از منابع هویتی گوناگون است که گاهی تضاد و کشاکش آن‌ها با یکدیگر موجب نگرانی‌هایی شده است. هدف از این مطالعه، بررسی وضعیت و تحلیل منابع هویتی نوجوانان اقوام مختلف و فهم پیچیدگی‌های آن است تا بتوانیم به درک جامعه از الگوهای هویت ایرانی در بین نوجوانان دست پیدا کنیم. به همین منظور، نظریه‌هایی که به مسئله هویت از منظر رویکرد ترکیب‌گرایی همچنین منظر کنش متقابل نمادین تأکید دارد در تحلیل منابع هویتی نوجوانان به عنوان چارچوب نظری تحقیق انتخاب شدند. روش تحقیق در این پژوهش رویکرد کمی و با استفاده از تکنیک پیمایش انجام گرفته است ابزار گردآوری داده‌ها پرسشنامه بوده و جامعه آماری هم نوجوانان شهرهای زاهدان، اهواز، ارومیه، سنندج و گرگان است. در این مطالعه نمونه آماری 2000 نفر را شامل می‌شود. پس از جمع‌آوری اطلاعات داده‌های تحقیق از طریق پرسشنامه با استفاده از نرم‌افزار spss،Amos در دو سطح آمار توصیفی و آمار استنباطی بررسی و تحلیل شدند. بر اساس یافته‌های این مطالعه به غیر از هویت ملی در مابقی ابعاد جنسیت اثرگذار است. یکی دیگر از عناصر زمینه‌ای گرایش مذهبی پاسخگویان است و جزو اصلی‌ترین ابعاد شکل‌دهنده خود است. یافته‌های این مطالعه نشان می‌دهد که در بین اهل تشیع و اهل تسنن تفاوت معناداری در میزان گرایش به هویت ملی و هویت جهانی وجود ندارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2643 - تحلیل پی‌آمدهای چندفرهنگ‌گرایی در ایران بر مدار آرای منتقدان
علی تدین راد سارا نجف پور سیدمحسن آل سیدغفور

در شرایطی که تنوع فرهنگی و قومی در درون سازواره فراگیر میهن و هویت ملی امری واقعی و انکارناشدنی است، چند فرهنگ‌ گرایان برآنند که بر مدار آراء و انگاره‌های آنان و با به رسمیت شناختن تفاوت‌ها و الزامات آن در سیاست‌گذاری‌ها می‌توان به سازگاری و تقویت هویت و همبستگی ملی رسی چکیده کامل

در شرایطی که تنوع فرهنگی و قومی در درون سازواره فراگیر میهن و هویت ملی امری واقعی و انکارناشدنی است، چند فرهنگ‌ گرایان برآنند که بر مدار آراء و انگاره‌های آنان و با به رسمیت شناختن تفاوت‌ها و الزامات آن در سیاست‌گذاری‌ها می‌توان به سازگاری و تقویت هویت و همبستگی ملی رسید. منتقدان در مقابل، مبانی این آراء را به چالش می‌کشند و برخی نیز بر ضرورت نگاه بومیِ مبتنی بر فرهنگ‌ها و بسترهای محلی تأکید می‌نمایند. با نظر به این نقدها و در شرایطی که ایران دارای تنوع قومی و فرهنگی زیادی است، کاربست سیاست‌های چندفرهنگ‌ گرایانه نیازمند توجه بیشتر است. بر این اساس، مسئله اصلی پژوهش حاضر بررسی و تحلیل آثار چندفرهنگ‌گرایی در ایران و سوال اصلی این است که چندفرهنگ‌گرایی چه اثری بر رویکردهای مختلف گروه‌های اقلیت‌ دارد؟ هدف رسیدن به فهمی بهتر از پی‌آمدهای سیاست‌ها و رویکردهای چندفرهنگ‌گرایانه است و این فهم به سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی مناسب‌تر در این حوزه کمک خواهد کرد. برای بررسی موضوع، از روش کمّیِ پیمایش و ابزار پرسشنامه در شهر اهواز استفاده شد. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد رویکرد چندفرهنگ‌ گرایانه به تقویت هویّت ملی و همبستگی اجتماعی نمی‌انجامد، اما درعین‌حال حس مسئولیت‌پذیری اعضای گروه‌های مختلف نسبت به مسئولیت‌های شهروندی ملی را کاهش نمی‌دهد و با نظر به این که به تقویت گرایش اعضای گروه‌های اقلیت به فرهنگ خودی نیز منجر نمی‌شود، می‌توان گفت این سیاست‌ها تا حد زیادی مطابق نقدهای نظری ارائه‌شده، در عمل در ایران نامطلوب یا دست‌کم بی‌اثر هستند و کاربست این رویکرد باید مورد بازاندیشی و بررسی بیشتر قرار گیرد پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2644 - فون زنجرک‌های بالاخانواده‌ی Fulgoroidea (Hem.: Auchenorrhyncha) شمال‌غرب ایران
فریبا مظفریان

زنجرک‌های بالاخانواده‌ی Fulgoroidea حشرات بسیار کوچکی هستند که با تغذیه از شیره‌ی گیاهان، علاوه بر ایجاد خسارت اقتصادی، زمینه را برای انتقال عوامل بیماری‌زای گیاهی نیز فراهم می‌آورند. در این تحقیق مجموعه‌ای از این حشرات از استان‌های شمال غرب ایران (آذربایجان غربی، آذربا چکیده کامل

زنجرک‌های بالاخانواده‌ی Fulgoroidea حشرات بسیار کوچکی هستند که با تغذیه از شیره‌ی گیاهان، علاوه بر ایجاد خسارت اقتصادی، زمینه را برای انتقال عوامل بیماری‌زای گیاهی نیز فراهم می‌آورند. در این تحقیق مجموعه‌ای از این حشرات از استان‌های شمال غرب ایران (آذربایجان غربی، آذربایجان شرقی، اردبیل، زنجان و کردستان) جمع‌آوری و همراه با نمونه‌های موجود در موزه‌ی هایک میرزایانس و گزارش‌هایی که در طول حدود صد سال گذشته از این گروه در ایران به چاپ رسیده، فهرستی از 42 گونه از حشرات این بالاخانواده در شمال غرب ایران تهیه شده‌است. در این میان، گونه‌ی Phantia zaitzevi Melichar 1914 از خانواده‌ی Flatidae برای اولین بار از ایران و پنج گونه‌ی Malenia sarmatica Anufriev از خانواده‌ی Derbidae، Kelisia ribauti Wagner از خانواده‌ی Delphacidae، Meenoplus albosignatus Fieber از خانواده‌ی Meenoplidae، Nymphorgerius rostratus Emeljanov از خانواده‌ی Dictyopharidae و Tettigometra eremi Lindberg از خانواده‌ی Tettigometridae برای اولین بار از شمال غرب ایران و پنج گونه‌ی Cixius pallipes Fieber و Hyalesthes mlokosiewiczi Signoret از خانواده‌ی Cixiidae، Dictyophara hoberlandti Dlabola و Dictyophara europaea (Linnaeus) از خانواده‌ی Dictyopharidae و Tettigometra vitellina Fieber از خانواده‌ی Tettigometridae برای اولین بار از یک یا چند استان مورد بررسی گزارش می‌شوند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2645 - مینوز صنوبر Phyllonorycter populifoliella (Treitschke) میزبان جدیدی برای Cirrospilus talitzkii Bouček (Hym.: Eulophidae)
سمیه صادقی حسینعلی لطفعلی‌زاده شهزاد ایرانی ‌پور هلن عالی‌پناه

این تحقیق طی سال 1389 در برخی نقاط شهرستان شاهین دژ در جنوب شرقی استان آذربایجان غربی به منظور شناسایی زنبورهای پارازیتویید مینوز صنوبرPhyllonorycter populifoliella (Treitschke) (Lep.: Gracillariidae) صورت گرفت. نمونه برداری هر هفته یک بار از منطقه ی محمودآباد شاهین دژ چکیده کامل

این تحقیق طی سال 1389 در برخی نقاط شهرستان شاهین دژ در جنوب شرقی استان آذربایجان غربی به منظور شناسایی زنبورهای پارازیتویید مینوز صنوبرPhyllonorycter populifoliella (Treitschke) (Lep.: Gracillariidae) صورت گرفت. نمونه برداری هر هفته یک بار از منطقه ی محمودآباد شاهین دژ صورت گرفت. زنبور پارازیتویید Cirrospilus talitzkii Bouček از خانواده ی Eulophidae روی این میزبان پرورش داده شد که برای نخستین بار از روی مینوز صنوبر گزارش می شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2646 - کلید شناسایی مزرعه‌ای خانواده‌های شپشک‌های گیاهی ایران
معصومه مقدم

شپشک‌های گیاهی (Hemiptera: Coccoidea) از آفات مهم محصولات مختلف کشاورزی هستند که شناسایی آن ها بدون تهیه ی اسلایدهای میکروسکپی امکان‌پذیر نمی‌باشد. از این رو در این مجموعه تلاش شده است براساس بررسی‌هایی که طی چندین سال در زمینه‌ی فون این حشرات در ایران به عمل آمده است ک چکیده کامل

شپشک‌های گیاهی (Hemiptera: Coccoidea) از آفات مهم محصولات مختلف کشاورزی هستند که شناسایی آن ها بدون تهیه ی اسلایدهای میکروسکپی امکان‌پذیر نمی‌باشد. از این رو در این مجموعه تلاش شده است براساس بررسی‌هایی که طی چندین سال در زمینه‌ی فون این حشرات در ایران به عمل آمده است کلید شناسایی مصور و ساده ای برای 13 خانواده از این حشرات که تاکنون در ایران جمع آوری و شناسایی شده اند، ارائه شود. همچنین روش‌های مختلف جمع‌آوری آن ها مورد بحث و بررسی قرار گرفته و نحوه ی آماده‌سازی اسلایدهای میکروسکپی به روش‌های مختلف نیز ارائه شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2647 - بررسی ارجحیت غذایی ماهی قزل آلای خال قرمز در رودخانه شفارود استان گیلان
سید محمد صلواتیان کیوان عباسی اکبر پورغلامی حمید عبدالله پور بی ریا

قزل آلای خال قرمز جمعیتی آسیب پذیر از ماهی آزاد دریای خزر بوده ولی در اغلب آبهای شیرین حوزه ایرانی دریای خزر انتشار دارد و در رودخانه شفارود نیز، این ماهی دارای فراوانی مناسبی در مناطق بالادست است. این بررسی با هدف آشنایی از خصوصیات زیست شناختی تغذیه قزل آلای خال قرمز و چکیده کامل

قزل آلای خال قرمز جمعیتی آسیب پذیر از ماهی آزاد دریای خزر بوده ولی در اغلب آبهای شیرین حوزه ایرانی دریای خزر انتشار دارد و در رودخانه شفارود نیز، این ماهی دارای فراوانی مناسبی در مناطق بالادست است. این بررسی با هدف آشنایی از خصوصیات زیست شناختی تغذیه قزل آلای خال قرمز و از زمستان 1388 تا پاییز 1389 انجام و از دستگاه الکتروشوکر و تور پرتابی جهت صید ماهیان استفاده شد. ماهیان مورد بررسی دارای اوزان 54/7 تا 4/78 (7/14±56/26) گرم، طول کل 89 تا 192 (میانگین 8/21± 43/128) میلیمتر و سن +0 تا +4 (میانگین 8/0±15/2 سال) بودند. میانگین های شاخص طول نسبی لوله گوارش (RLG) 10/0±85/0، شاخص پری لوله گوارش (GSI) 5/3±08/6 و شاخص شدت تغذیه (IF) در آنها 4/157±45/195) برآورد و شاخص تهی بودن لوله گوارش (CV) صفر (0) تعیین گردید. در لوله گوارش قزل آلای خال قرمز شفارود 31 خانواده از 14 راسته شامل کرمهای کم تار (Lambricidae و Lumbriculidae)، ناجورپایان (Gammaridae)، جورپایان (Asellidae)، عنکبوت های آبی (Hygrobatidae)، هزارپایان (Myriapoda)، حشرات قاب بال (Dytiscidae و Elmidae)، دوبالان (Blephariceridae، Chironomidae، Empididae، Simuliidae، Stratiomyidae، Tabanidae و Tipulidae)، یکروزه ها (Baetidae ، Ephemeridae و Heptagenidae)، پرده بالان (Formicidae)، مگالوپترا (Sialidae)، سنجاقکها (Agrionidae)، بهاره ها (Leucteridae ، Nemouridae ، Perlidae و Taeniopterygidae)، بال موداران (Hydropsychidae،Lepidostomatidae ، Limnephilidae، Philopotamidae و Rhyacophilidae) و نیم بالان جداسازی گردید و لذا این ماهی در منطقه مطالعاتی، گونه ای وسیع خوار و گوشتخوار محسوب می گردد. بررسی فراوانی مشاهدات طعمه ها نشان داد که در لوله گوارش قزل آلای خال قرمز در زمستان دوبالان و یکروزه ها، در بهار ، دوبالان ، یکروزه ها و بال موداران، در تابستان، دوبالان، یکروزه ها، بال موداران، بهاره ها و پرده بالان و در پاییز، دوبالان و یکروزه ها بعنوان غذای اصلی مصرف شده که در سنین مختلف نیز تغییرات دیده می شود و در کل، دوبالان (9/97 درصد)، یکروزه ها (3/83 درصد)، بهاره ها (1/52 درصد) و بال موداران (1/52 درصد) بعنوان غذای اصلی و سایر اقلام غذایی بعنوان غذای ثانویه (فرعی) یا اتفاقی (تصادفی) مصرف شده اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2648 - بررسی فراوانی انگل های تریکوسترونژیلیده دردستگاه گوارش دام های ذبح شده درکشتارگاه سنندج
محمد فلاح محمدزاهد خالدیان قاسم زمینی محمد متینی

10.30495/vmj.2023.1988643.1027

زمینه و هدفتریکوسترونژیلیدها در ایجاد خسارت های اقتصادی در دام و مشکلات بهداشتی در انسان نقش قابل توجهی دارند. بدلیل لزوم اطلاع از آخرین وضعیت آلودگی نشخوارکنندگان اهلی، برای برنامه ریزی مناسب در جهت کنترل آنها، این مطالعه انجام شد. مواد و روش هابطور تصادفی 334 روده و ش چکیده کامل

زمینه و هدفتریکوسترونژیلیدها در ایجاد خسارت های اقتصادی در دام و مشکلات بهداشتی در انسان نقش قابل توجهی دارند. بدلیل لزوم اطلاع از آخرین وضعیت آلودگی نشخوارکنندگان اهلی، برای برنامه ریزی مناسب در جهت کنترل آنها، این مطالعه انجام شد. مواد و روش هابطور تصادفی 334 روده و شیردان دام های ذبح شده در کشتارگاه سنندج خریداری شد. نمونه ها در فرمالین 10 درصد قرارداده شدند و در آزمایشگاه انگل شناسی دانشکده پزشکی سنندج بررسی شدند. نماتودها با استفاده از کلیدهای مناسب شناسایی شدند. نتایج برحسب نوع دام، جنس، محل جغرافیایی پرورش و ... ثبت شد. نتایج 178نمونه گوسفند، 93نمونه بز و 63 نمونه گاو جمع آوری شد. شیوع آلودگی روده 31/18 درصد، شیردان 69/81 درصد و آلودگی کلی انگلی 95/20 درصد بود. درصد آلودگی در گوسفندان 72/50 درصد ، در بزها 49/14درصد و در گاوها 89/2 درصد بود. از دو نمونه (6/0درصد) تریکوسترونژیلوس جدا شدکه اکثرا ماده بودند و گونه جدا شده لونژیسپیکولاریس بود. بیشترین درصد کرمهای جداشده، اوسترتاژیا اوسترتاژی بود( 18/22درصد). بیشترین موارد آلودگی در روده، نماتودیروس آبنورمالیس (28/14درصد) و در شیردان استرتاژیا سیرکومسینکتا57/18درصد بود. اکثر آلودگی ها از دام های پرورش یافته در منطقه کامیاران و دیواندره و گوسفند ماده بود. نتیجه گیری با آنکه آلودگی به تریکوسترونژیلوس در دهه های اخیر کاهش یافته اما آلودگی به سایر تریکوسترونژیلیدها در دام های مورد مطالعه شیوع نسبتا بالایی دارد. با توجه به خسارات اقتصادی به دام ها و نقش احتمالی این انگل ها در انتقال آلودگی به انسان باید اقدامات کنترلی و درمانی مناسب صورت گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2649 - بررسی میزان شیوع کریپتوسپوریدیوزیس در نشخوارکنندگان استان کردستان، ایران
سیامک کاکه خانی میلاد مرادی

10.30495/vmj.2022.1953551.1014

کریپتوسپوریدیوم، انگلی تک یاخته‌ای است که می‌تواند در انسان و حیوانات بیماری‌هایی عمدتا گوارشی ایجاد نماید. هدف از این مطالعه بررسی میزان شیوع کریپتوسپوریدیوزیس در نشخوارکنندگان استان کردستان می باشد.پژوهش حاضر از نوع کاربردی و به صورت تصادفی صورت گرفت که بدین منظور در چکیده کامل

کریپتوسپوریدیوم، انگلی تک یاخته‌ای است که می‌تواند در انسان و حیوانات بیماری‌هایی عمدتا گوارشی ایجاد نماید. هدف از این مطالعه بررسی میزان شیوع کریپتوسپوریدیوزیس در نشخوارکنندگان استان کردستان می باشد.پژوهش حاضر از نوع کاربردی و به صورت تصادفی صورت گرفت که بدین منظور در مجموع از 239 نمونه مدفوع از 75 راس گوسفند و 43 راس بز و 121 راس گاو در سنین مختلف کمتر از 1 سال، 1 الی 3 سال و 3 سال به بالا در دو جنس نر و ماده و با گستردگی جغرافیایی شهرهای استان کردستان به منظور جدا سازی و رنگ آمیزی و مشاهده اووسیست‌های انگل کریپتوسپریدیوم از طریق توشه‌رکتال مستقیما اخذ گردید. جهت بررسی حضور انگل تمام نمونه‌ها به روش زیل نیلسن رنگ آمیزی و مورد بررسی میکروسکوپیک قرار گرفتند. پس از آنالیز داده های جمع آوری شده یافته ها نشان داد که میزان شیوع کریپتوسپوریدیوزیس در نشخوارکنندگان استان کردستان 06/15 درصد از نمونه‌های آزمایش‌شده می باشد. همچنین میزان شیوع کریپتوسپوریدیوزیس استان کردستان در مقایسه با سن، جنس و گستردگی جغرافیایی ارتباط معناداری نشان نداد. (05/0> P)نتایج بدست آمده حاکی از آن می باشد که میزان شیوع کریپتوسپوریدیوزیس نشخوارکنندگان استان کردستان در پژوهش حاضر همسو با سایر مطالعات در این راستا می باشد. که جهت کاهش این شیوع می توان از برنامه های بهداشتی و پیشگیری ضد انگلی استفاده گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2650 - مطالعه ارتباط چندگانه بین سرمایه فکری،فن آوری اطلاعات با توان مند سازهای روانشناختی کارشناسان ستادی وزارت ورزش و جوانان ایران
امید صفری سید امیر احمد مظفری حسین پورسلطانی زرندی

پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2651 - مطالعه سرمایه فکری و فناوری اطلاعات در کارکنان ادارات کل ورزش و جوانان ایران
غلامرضا صفری ولی نوذری سید احسان امیرحسینی

پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2652 - بررسی و مقایسه نیم رخ های آنتروپومتریکی و فیزیولوژیکی مردان صخره نورد سرعتی و سرطنابی تیم ملی ایران
افشین رهبرقاضی لطفعلی بلبلی سلیم واحدی نمین بهنام مددی

مقدمه و هدف: هدف از این پژوهش بررسی و مقایسه نیم رخ های آنتروپومتریکی و فیزیولوژیکی مردان صخره نورد سرعتی و سرطنابی تیم ملی ایران بود. مواد و روش ها: در این پژوهش ۱۰ صخره نورد سرعتی و ۱۰ صخره نورد سرطنابی عضو تیم ملی ایران شرکت داشتند. متغیرهای آنتروپومتریکی شامل قد، وز چکیده کامل

مقدمه و هدف: هدف از این پژوهش بررسی و مقایسه نیم رخ های آنتروپومتریکی و فیزیولوژیکی مردان صخره نورد سرعتی و سرطنابی تیم ملی ایران بود. مواد و روش ها: در این پژوهش ۱۰ صخره نورد سرعتی و ۱۰ صخره نورد سرطنابی عضو تیم ملی ایران شرکت داشتند. متغیرهای آنتروپومتریکی شامل قد، وزن، طول پا، طول دو دست، نسبت طول دو دست به قد، قطر ساعد، درصد چربی بدن و متغیر های فیزیولوژیکی شامل قدرت بالاتنه و پایین تنه، قدرت پنجه دست، استقامت عضلانی، توان هوازی، توان بی‌هوازی بالا تنه و پایین تنه و انعطاف پذیری بود. یافته ها: نتایج این پژوهش نشان داد که: ۱ـ بین استقامت عضلانی و توان هوازی و درصد چربی بدن دو گروه صخره نوردان سرعتی و سرطنابی تفاوت معنی‌داری وجود دارد )۰۵ / ۰ (P<. ۲ـ بین قد، وزن، طول پا، طول دو دست، نسبت طول دو دست به قد، قدرت، توان بی‌هوازی بالا تنه و پایین تنه و انعطاف پذیری دو گروه صخره نوردان سرعتی و سرطنابی تفاوت معنی‌داری وجود ندارد)۰۵ / ۰ (P>. نتیجه گیری: به طور کلی این پژوهش پیشنهاد می‌کند که ورزشکاران و مربیان رشته سرطنابی نیاز بیشتری به تقویت توان هوازی، استقامت عضلانی، قدرت و توان بی‌هوازی بالاتنه، انعطاف پذیری تنه به عقب، دامنه حرکتی ران و کاهش درصد چربی دارند. در حالی که ورزشکاران سرعتی، بیشتر به قدرت و توان بی‌هوازی پایین تنه متکی هستند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2653 - امکان‌سنجی برگزاری مسابقات چوگان در تنگ چوگان کازرون و اثرات پیش بینی شده آن بر جامعه میزبان
کیومرث مولادوست ربابه شاه امیری حسین بهادر فضائیل جاوید

باتوجه به زمینه‌های تاریخی بیشابور و برخی شواهد عینی، احتمال قوی این است که بازی چوگان در دوره ساسانی در شهر تاریخی بیشابور و در ادوار مختلف در محل تنگ چوگان رواج داشته است. در این تحقیق سعی شده است که امکان‌ برگزاری مسابقات چوگان در تنگ چوگان کازرون بررسی و اثرات احتما چکیده کامل

باتوجه به زمینه‌های تاریخی بیشابور و برخی شواهد عینی، احتمال قوی این است که بازی چوگان در دوره ساسانی در شهر تاریخی بیشابور و در ادوار مختلف در محل تنگ چوگان رواج داشته است. در این تحقیق سعی شده است که امکان‌ برگزاری مسابقات چوگان در تنگ چوگان کازرون بررسی و اثرات احتمالی آن بر جوامع میزبان مورد سنجش قرار بگیرد.نوع پژوهش توصیفی-تحلیلی و پیمایشی است و هدف آن کاربردی می‌باشد. روش این تحقیق اسنادی، مصاحبه و پرسشنامه محقق ساخته است. روایی پرسشنامه از نظر اساتید و صاحبنظران استفاده شده است. جهت تعیین پایایی پرسشنامه، بین 37نفر از آزمودنی توزیع و با استفاده از آلفای کرونباخ به میزان 81/0 بدست آمد. 202نفر نمونه‌ی آماری به‌صورت هدفمند انتخاب گردید. داده‌ها با استفاده از نرم‌افزارهای SPSS24 و Amos24 و با استفاده از آزمون T تک نمونه‌ای، تحلیل عاملی تاییدی(CFA) و فریدمن مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.بررسی شاخص‌های به‌ترتیب نشان داد، گویه افزایش فروش کالا در مولفه اقتصادی، تعامل و مدارا و در نتیجه احترام به حقوق شهروندی در مولفه اجتماعی، تقویت نماد‌ها و اسطوره‌ها در مولف فرهنگی و توسعه زیرساخت‌های ورزشی در مولفه ورزشی به عنوان مهم‌ترین گویه‌ها از دید پاسخ‌دهندگان بودند. همچنین نتایج فریدمن نشان داد که مولفه فرهنگی با میانگین 2.83 دارای بیشترین اثر در بین مولفه‌هاست.براساس یافته‌های این تحقیق، شهر کازرون در برگزاری مسابقات چوگان زمینه‌های مناسبی دارد. برگزاری مسابقات چوگان در همه ابعاد مورد بررسی، دارای اثرات مثبت و معناداری است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2654 - شناسایی عوامل موثر ورزش همگانی ایران
ناصر شهریاری سعید تابش رسول نظری محمد مهدی ذوالفقارزاده

فعالیت‌های ورزش همگانی به‌صورت ذاتی منجر به تقویت و ارتقاء سلامت در جامعه می شوند. هدف از پژوهش، شناسایی عوامل مؤثر ورزش همگانی ایران می‌باشد. پژوهش حاضر دارای پارادایم پست مدرن و رویکرد تحقیق آمیخته(کیفی-کمی) و روش نمونه‌گیری انتخاب خبرگان هدفمند و گلوله برفی بوده است. چکیده کامل

فعالیت‌های ورزش همگانی به‌صورت ذاتی منجر به تقویت و ارتقاء سلامت در جامعه می شوند. هدف از پژوهش، شناسایی عوامل مؤثر ورزش همگانی ایران می‌باشد. پژوهش حاضر دارای پارادایم پست مدرن و رویکرد تحقیق آمیخته(کیفی-کمی) و روش نمونه‌گیری انتخاب خبرگان هدفمند و گلوله برفی بوده است. در تجزیه و تحلیل پژوهش، با کد گذاری و تحلیل محتوای20 مصاحبه عمیق با خبرگان، تعداد 169 کد باز استخراج و در 53 شاخص‌ حاصل از تجمیع کدهای باز دسته‌بندی گردید، شاخص‌ها در قالب فهرستی از سؤالات بسته، بین 10 نفر از خبرگان با بهره‌گیری از روش دلفی به اشتراک گذاشته شد و نتایج نشان داد که پس از سه دور مصاحبه دلفی، و رسیدن به توافق گروهی، 36 عامل موثر ورزش همگانی ایران شناسایی گردید. با اهتمام به عوامل و ابعاد شناسایی شده و برنامه‌ریزی در بهره‌جویی از این عوامل، فضایی مناسب جهت حضور و مشارکت عموم مردم فراهم و بستر سازی در ورزش همگانی ایران را تسهیل می‌نماید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2655 - طراحی مدل عوامل مؤثر بر ارتقاء فرهنگ مالیاتی در ورزشکاران و مربیان حرفه ای ایران
محمد همایون پور ولی نوذری سید احسان امیرحسینی

هدف این پژوهش، طراحی مدل عوامل مؤثر بر ارتقاء فرهنگ مالیاتی در ورزشکاران و مربیان حرفه ای ایران بود. پژوهش به روش آمیخته کمی و کیفی و در چارچوب تحقیقات توصیفی-پیمایشی انجام شد، جامعه آماری در بخش کمی، کلیه ورزشکاران و مربیان شاغل در لیگ های حرفه ای ایران بود که با روش ن چکیده کامل

هدف این پژوهش، طراحی مدل عوامل مؤثر بر ارتقاء فرهنگ مالیاتی در ورزشکاران و مربیان حرفه ای ایران بود. پژوهش به روش آمیخته کمی و کیفی و در چارچوب تحقیقات توصیفی-پیمایشی انجام شد، جامعه آماری در بخش کمی، کلیه ورزشکاران و مربیان شاغل در لیگ های حرفه ای ایران بود که با روش نمونه گیری طبقه ای تصادفی براساس فرمول کوکران، تعداد 45 مربی و 323 ورزشکار در مجموع برابر با 368 نفر انتخاب شدند و در بخش کیفی تعداد 12 نفر از خبرگان ورزشی و مالیاتی بودند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه محقق ساخته بود که با روش تحلیل عاملی اکتشافی و تاییدی روایی و پایایی آن مورد تأیید قرار گرفت و عوامل با آزمون فریدمن رتبه بندی شد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار spss-19 و LISREL8.8.8انجام شد. یافته ها نشان داد که عوامل فردی، عوامل درون سازمانی، عوامل اجتماعی شدن و عوامل برون سازمانی اثر مثبت، مستقیم و معناداری بر ارتقا فرهنگ مالیاتی در ورزشکاران و مربیان حرفه ای ایران دارد و عوامل درون سازمانی در رتبه اول قرار گرفتند. می توان گقت که تمرکز بر مؤلفه هایی همچون شفافیت در قوانین مالیاتی و آگاهی و آشنایی مودیان با قوانین مالیاتی در ارتقای فرهنگ مالیاتی مؤثر است. بنابراین احصاء شاخص ها و معیارهای اخذ مالیات، ویژه ورزشکاران و مربیان حرفه ای و تصویب و اجرای قوانین که راه های فرار مالیاتی از جمله ارائه اسناد صوری را مسدود نماید در دراز مدت به ارتقای فرهنگ مالیاتی کمک خواهد کرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2656 - ارائه مدل توسعه بیمه در ورزش ایران با رویکرد نظریه داده بنیاد
رضا آریایار سید حمید سجادی فریده اشرف گنجویی علی زارعی

هدف از تحقیق حاضر، ارائه مدل توسعه بیمه در ورزش ایران بود. این تحقیق از نوع تحقیقات آمیخته (کیفی-کمی) بود. جامعه آماری تحقیق در بخش کیفی شامل تمامی نخبگان حوزه بیمه در ورزش بودند. بر اساس انتخاب گلوله برفی تعداد 15 نفر تا رسیدن به اشباع نظری به عنوان نمونه مشخص شدند. در چکیده کامل

هدف از تحقیق حاضر، ارائه مدل توسعه بیمه در ورزش ایران بود. این تحقیق از نوع تحقیقات آمیخته (کیفی-کمی) بود. جامعه آماری تحقیق در بخش کیفی شامل تمامی نخبگان حوزه بیمه در ورزش بودند. بر اساس انتخاب گلوله برفی تعداد 15 نفر تا رسیدن به اشباع نظری به عنوان نمونه مشخص شدند. در بخش کمی، جامعه آماری شامل تمامی کارشناسان بیمه در امور ورزش بودند که تعداد آن‌ها 69 نفر بود. نمونه‌ آماری به صورت کل شمار در نظر گرفته شد. ابزار گردآوری اطلاعات در بخش کیفی شامل مصاحبه نیمه ساختار یافته و در بخش کمی شامل پرسشنامه محقق ساخته بود. جهت تجزیه و تحلیل داده‌های تحقیق در بخش کیفی از کدگذاری باز، محوری و انتخابی و در بخش کمی از روش معادلات ساختاری استفاده شد. نتایج نشان داد که عوامل توسعه بیمه (عوامل علی، زمینه‌ای، مداخله‌گر، راهبردها و پیامدها) بر پدیده اصلی توسعه بیمه در ورزش تأثیر معناداری دارد. نتایج این تحقیق نشان دهنده آن بود که فرایند توسعه بیمه در ورزش نیازمند توجه به سلسله عوامل علی، زمینه‌ای و مداخله‌گر شناسایی شده است؛ بنابر این مدل نهایی ارائه شده در این تحقیق می‌تواند یک راهنمای کامل برای توسعه بیمه در ورزش ایران باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2657 - طراحی مدل مدیریت شطرنجی در سازمان های ورزشی ایران
نینا همتی زاده حسین سپاسی پریوش نوربخش مهوش نوربخش

ﺗﻔﮑﺮ اﺳﺘﺮاﺗﮋﯾﮏ ﻓﺮآﯾﻨﺪی اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺪﯾﺮان ﺑﺎ ﻧﮕﺮﯾﺴﺘﻦ از ﺑﺎﻻ ﺑﻪ ﺑﺤﺮان‌ﻫﺎ و ﻓﺮآﯾﻨﺪ‌ﻫﺎی روزاﻧﻪ ﻣﺪﯾﺮﯾﺘﯽ دﯾﺪﮔﺎه ﻣﺘﻔﺎوﺗﯽ از ﺳﺎزﻣﺎن و ﻣﺤﯿﻂ ﻣﺘﻐﯿﺮ آن ﮐﺴﺐ ﻣﯽ‌کنند. شطرنج که یک ورزش فکری است، تفکر استراتژیک به همراه دارد و یک شطرنج‌باز با این مهارت مهره‌های خود را روی صفحه شطرنج در مقا چکیده کامل

ﺗﻔﮑﺮ اﺳﺘﺮاﺗﮋﯾﮏ ﻓﺮآﯾﻨﺪی اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺪﯾﺮان ﺑﺎ ﻧﮕﺮﯾﺴﺘﻦ از ﺑﺎﻻ ﺑﻪ ﺑﺤﺮان‌ﻫﺎ و ﻓﺮآﯾﻨﺪ‌ﻫﺎی روزاﻧﻪ ﻣﺪﯾﺮﯾﺘﯽ دﯾﺪﮔﺎه ﻣﺘﻔﺎوﺗﯽ از ﺳﺎزﻣﺎن و ﻣﺤﯿﻂ ﻣﺘﻐﯿﺮ آن ﮐﺴﺐ ﻣﯽ‌کنند. شطرنج که یک ورزش فکری است، تفکر استراتژیک به همراه دارد و یک شطرنج‌باز با این مهارت مهره‌های خود را روی صفحه شطرنج در مقابل حریف حرکت می‌دهد. هدف از انجام پژوهش حاضر، طراحی مدل مدیریت شطرنجی در سازمان‌های ورزشی ایران بود. به همین منظور پرسشنامه محقق ساخته در اختیار همه‌ی 348 نفر جامعه آماری که از مدیران شطرنج بودند قرار گرفت. روایی محتوایی ابزار توسط متخصصین و ثبات درونی آن نیز در یک مطالعه مقدماتی مورد تایید قرار گرفت. به منظور برازش مدل از تحلیل مسیر در سطح معنی‌داری 0/05=P استفاده شد. یافته‌ها نشان داد بین تعیین هدف، تصمیم گیری و پیاده سازی و کنترل و مدیریت شطرنجی آزمودنی‌ها رابطه معنی‌داری وجود دارد(0/05>P). بر مبنای یافته‌ها، شطرنج‌بازان همواره از الگوهای استراتژیکی پایه و خلاقانه‌ی خود برای برطرف کردن مشکلات و مواجهه با بحران‌ها و کسب پیروزی استفاده می‌کنند. الگوهای پایه‌ای که اساتید شطرنج برای مدیریت مهره‌های خود در صفحه‌ی شطرنج به کار می-گیرند، می‌تواند الگوی مناسبی برای مدیران باشد که در صحنه‌ی واقعی بتوانند کارکنان خود را مدیریت و آن‌ها را در راستای اهداف سازمانی هدایت کنند. در این تحقیق مدل مدیریت شطرنجی در قالب الگوی کلی از بازی شطرنج با بررسی ذهن مدیرانی که با مفاهیم شطرنج آشنا بودند استخراج شده و براساس یافته‌های به دست آمده از این تحقیق تمامی مدیران می توانند از مدل مدیریت شطرنجی ارائه شده استفاده کنند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2658 - تدوین مدل پارادایمی عوامل موفقیت فدراسیون والیبال ایران
فاطمه عبدالهی محمدرضا اسماعیلی حمید سجادی

هدف این پژوهش شناسایی عوامل موثر در موفقیت فدراسیون والیبال ایران بود. روش تحقیق حاضر کیفی و از نوع تئوری داده بنیاد و زمینه‌ای بود. جامعه آماری این تحقیق شامل کلیه متخصصان و کارشناسان، نخبگان آگاه، مربیان و بازیکنان تیم ملی والیبال ایران بودند که با استفاده از روش گلول چکیده کامل

هدف این پژوهش شناسایی عوامل موثر در موفقیت فدراسیون والیبال ایران بود. روش تحقیق حاضر کیفی و از نوع تئوری داده بنیاد و زمینه‌ای بود. جامعه آماری این تحقیق شامل کلیه متخصصان و کارشناسان، نخبگان آگاه، مربیان و بازیکنان تیم ملی والیبال ایران بودند که با استفاده از روش گلوله برفی تعداد 45 نفر انتخاب شدند. داده های حاصل طی سه مرحله کدگذاری باز، محوری و انتخابی تحلیل شد. نتایج نشان داد که شرایط علی اثرگذار بر موفقیت فدراسیون والیبال ایران، شامل سه دسته کلی عوامل نظارتی و مدیریتی، زیرساخت فنی و انسانی و عوامل نهادی، شرایط زمینه‌ای و مداخله‌گر شامل چهار دسته کلی عوامل سیاسی و قانونی، رسانه و تکنولوژی، مدیریت منابع و عوامل بنیادی، استراتژی‌های عمل و یا راهبردهای اثرگذار شامل شش دسته کلی استعدادیابی، اقدامات فرهنگی و اجتماعی، توانمندسازی ساختاری، افزایش سرمایه مادی، حمایت دولتی و توانمندسازی نیروی انسانی و پیامدهای اثرگذار بر موفقیت فدراسیون والیبال ایران، شامل دسته کلی عوامل توسعه اقتصادی، توسعه حقوقی، توسعه اجتماعی و فرهنگی، توسعه فنی و ساختاری می‌باشند. در نتیجه می‌توان گفت که توجه به عوامل تبیین شده از قبیل، عوامل نظارتی و مدیریتی، زیرساخت فنی و انسانی و عوامل نهادی، ضمن تثبیت وضعیت موجود، می‌تواند به پیشرفت هر چه بیشتر فدراسیون والیبال ایران کمک نماید. همچنین موفقیت بیشتر فدراسیون والیبال ایران، نیازمند برنامه‌ریزی استراتژیک مناسب و فراهم کردن زمینة مناسب به منظور رشد و تعالی فدراسیون والیبال و از طریق عواملی همچون استعدادیابی، اقدامات فرهنگی و اجتماعی، توانمندسازی ساختاری، افزایش سرمایه مادی، حمایت دولتی و توانمندسازی نیروی انسانی می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2659 - تبیین مدل ساختاری-تفسیری توسعه گردشگری ورزشی در ایران
زهرا کیوانی هفشجانی علی محمد صفانیا محمد پورکیانی محسن باقریان فرح آبادی

هدف از&lrm; &lrm;پژوهش حاضر، شناخت در مورد مدل&lrm; &lrm;ساختاری &lrm;-&lrm;تفسیری&lrm;&lrm; توسعه‌ی گردشگری ورزشی&lrm; &lrm; ایران بوده است. اﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺶ از&lrm; &lrm;ﻧﻈﺮ هدف، ﮐﺎرﺑﺮدی و با رویکرد آمیخته، که به صورت پیمایشی انجام شد. جامعه&lrm; &lrm;آماری&lrm; &lrm;تحق چکیده کامل

هدف از&lrm; &lrm;پژوهش حاضر، شناخت در مورد مدل&lrm; &lrm;ساختاری &lrm;-&lrm;تفسیری&lrm;&lrm; توسعه‌ی گردشگری ورزشی&lrm; &lrm; ایران بوده است. اﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺶ از&lrm; &lrm;ﻧﻈﺮ هدف، ﮐﺎرﺑﺮدی و با رویکرد آمیخته، که به صورت پیمایشی انجام شد. جامعه&lrm; &lrm;آماری&lrm; &lrm;تحقیق&lrm; &lrm;در دو سطح کمّی و کیفی بود، جامعه کیفی 15 نفر شامل خبرگان گردشگری و گردشگری ورزشی و مدیریت ورزشی و جامعه کمّی 30000نفر شامل مدیران دفاتر مسافرتی، مربیان و داوران و دست اندرکاران برگزاری مسابقات، تماشاچیان رویداد ورزشی، بازیکنان تیم ها و مدیران ارشد و با استفاده از جدول مورگان تعیین شد که افراد به صورت تصادفی طبقه ای به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. در این&lrm; &lrm;مطالعه،&lrm; &lrm;با&lrm; &lrm;مرور&lrm; &lrm;اسناد و مدارک&lrm; &lrm;و&lrm; &lrm;مصاحبه از&lrm; &lrm;خبرگان، عوامل&lrm; &lrm;گردشگری&lrm; &lrm;ورزشی&lrm; &lrm;ایران&lrm; &lrm;شناسایی&lrm; &lrm;و&lrm; &lrm;سپس&lrm; &lrm;روابط&lrm; &lrm;بین&lrm; &lrm;این&lrm; &lrm;عوامل&lrm; &lrm;با&lrm; &lrm;استفاده&lrm; &lrm;از&lrm; &lrm;روش&lrm; &lrm;مدلسازی&lrm; &lrm;ساختاری&lrm;- &lrm;تفسیری&lrm; &lrm;تعیین شد. &lrm; &lrm;ابزار&lrm; &lrm;جمع&lrm; &lrm;آوری&lrm; &lrm;داده&lrm; &lrm;ها&lrm; &lrm;مصاحبه&lrm; &lrm;و&lrm; &lrm;پرسشنامه که به منظور جمع آوری اطلاعات از دو پرسشنامه استفاده&lrm; &lrm;شد. با&lrm; &lrm;توجه&lrm; &lrm;به&lrm; &lrm;نتایج،&lrm; &lrm; 7 عامل&lrm; &lrm;به&lrm; &lrm;عنوان&lrm; &lrm;مهم&lrm; &lrm;ترین&lrm; &lrm;عوامل شناسایی&lrm; &lrm;گردید. عامل تقویت زیرساختی و مطلوبیت از اساسی&lrm; &lrm;ترین عوامل می&lrm; &lrm;باشد و در مدل ساختاری- تفسیری ابتدا روابط بین عوامل تعیین شد و با استفاده از تحلیل میک&lrm;-&lrm;مک میزان اثرپذیری و اثرگذاری عوامل تعیین شد، که عوامل دولتی و قانونی با قدرت نفوذ6 بالاترین تأثیر را بر دیگر عوامل دارند. نتایج&lrm; &lrm;این&lrm; &lrm;پژوهش&lrm; &lrm;برنامه ریزان&lrm; &lrm;را&lrm; &lrm;کمک&lrm; &lrm;می&lrm; &lrm;کند،&lrm; &lrm;بتوانند، تصمیمات&lrm; &lrm;هوشمندانه&lrm; &lrm;تری اتخاذ&lrm; &lrm;و&lrm; &lrm;مسیر&lrm; &lrm;مناسب&lrm; &lrm;تری&lrm; &lrm;را&lrm; &lrm;جهت توسعه‌ این&lrm; &lrm;صنعت،&lrm; &lrm;انتخاب نمایند&lrm; پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2660 - ارائه مدل تحریک تقاضا برای ورزش در جامعه ایرانی
فاطمه قوامی کومله رسول نظری رضا شجیع

پژوهش حاضر تلاشی برای ارائه مدل تحریک تقاضا برای ورزش در جامعه ایرانی است که در زمره تحقیقات کیفی-کمی می‌باشد و از لحاظ هدف کاربردی، از نظر نوع راهبرد؛ پژوهشی آمیخته(کیفی و کمی) از نوع اکتشافی است و به لحاظ روش اجرای پژوهش، از روش گراندتئوری (نظریه بنیادی) بهره می برد. چکیده کامل

پژوهش حاضر تلاشی برای ارائه مدل تحریک تقاضا برای ورزش در جامعه ایرانی است که در زمره تحقیقات کیفی-کمی می‌باشد و از لحاظ هدف کاربردی، از نظر نوع راهبرد؛ پژوهشی آمیخته(کیفی و کمی) از نوع اکتشافی است و به لحاظ روش اجرای پژوهش، از روش گراندتئوری (نظریه بنیادی) بهره می برد. جامعه آماری پژوهش 16نفر مدیران و متخصصین وخبرگانی می‌باشدکه د ر زمینه ورزش، تخصص علمی و اجرایی دارند. روش نمونه گیری به صورت نظری است و انجام مصاحبه ها تا حد اشباع نظری ادامه یافت. تجزیه و تحلیل اطلاعات در بخش کمی نیز با استفاده از تکنیک فرایند تحلیل سلسله مراتبی فازی و نرم افزار لیزرل انجام شد. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد، پس از غربالگری کدگذاری‌های اولیه مجموع 307 کد اولیه (کد باز) شناسایی شده است. جهت دسته بندی دقیق تر با مقایسه کدها، مشابه در یک طبقه کنار هم قرار گرفته و دسته بندی اولیه ای از کدها به تعداد 120 کد استخراج گردید که در مرحله انتخابی 19 مقوله اصلی دسته بندی شدند که در قالب یک مدل پارادیمی شامل شرایط علی، شرایط مداخله گر، شرایط زمینه ای و پیامدها تحریک تقاضا برای ورزش در جامعه ایرانی قرار گرفتند. بر اساس نتایج تخمین پژوهش می‌توان بیان کرد که مدیران با توجه و تقویت راهبردهای تحریک تقاضا برای ورزشبه عوامل؛ رسانه ها ،اقتصادی، سیاسی، انسانی، اجتماعی، توسعه فرهنگ ورزش وتوجه به ورزش همگانی و تربیتی را در دستور کار خود قرار دهند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2661 - طراحی نظام باشگاه داری حرفه‌ای ورزش های گروهی کشور
حجت کاظمینی زینت نیک آئین علی زارعی

هدف اصلی پژوهش حاضر طراحی نظام باشگاه‌داری حرفه ای ورزش های گروهی کشور بود. پژوهش حاضر از لحاظ هدف بنیادی، از نظر روش شناسی کیفی با استفاده از نظریه داده بنیاد می‌باشد. جامعه آماری این پژوهش را اسناد منتشر شده پیرامون مبحث باشگاه‌داری حرفه‌ای ورزش های گروهی و 13 نفر از چکیده کامل

هدف اصلی پژوهش حاضر طراحی نظام باشگاه‌داری حرفه ای ورزش های گروهی کشور بود. پژوهش حاضر از لحاظ هدف بنیادی، از نظر روش شناسی کیفی با استفاده از نظریه داده بنیاد می‌باشد. جامعه آماری این پژوهش را اسناد منتشر شده پیرامون مبحث باشگاه‌داری حرفه‌ای ورزش های گروهی و 13 نفر از صاحب‌نظران تشکیل دادند. برای انتخاب نمونه از چنین جامعه‌ای از نمونه‌گیری هدفمند که روش نمونه‌برداری غیراحتمالی است استفاده شد. در ادامه برای کفایت نمونه‌گیری از نمونه‌گیری نظری استفاده گردید. ابزار جمع‌آوری داده‌ها در این پژوهش مصاحبه عمیق بود. برای روایی و پایایی اندازه‌گیری به هنگام کدگذاری بازبینی انجام شد؛ طبقه‌بندی یا تأیید نتایج با مراجعه به مصاحبه‌شونده ها انجام و بدین ترتیب تحلیل موارد کیفی انجام گرفت و در نهایت منابع مورد ارجاع کفایت لازم را داشتند. در این پژوهش به منظور تجزیه و تحلیل داده‌ها از نرم افزار مکس‌کیودا نسخه 2018 بهره گرفته شد. نتایج کدگذاری باز بیانگر آن بود که 86 کد اولیه حاصل از تحلیل مصاحبه‌ها و اسناد به دست آمده است. نتایج کد گذاری محوری بیانگر این بود که 11 مقوله از این کدگذاری به دست آمد که به ترتیب شامل: طرح باشگاه، درک محیط، وظایف قابل اجرای مدیر در محیط ورزشی، مهارت‌های مدیریتی، مدیریت منابع انسانی، اقدامات بازاریابی، روابط عمومی، امور فرهنگی، امور مالی، زیر ساخت و عوامل اثر گذار بر موفقیت می-باشد. در نهایت یافته‌های حاصل از کدگذاری انتخابی شامل 4 مفهوم (عوامل زمینه‌ای، عوامل پیش برنده، عوامل توسعه دهنده و موفقیت باشگاه) بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2662 - ارائه مدل بازاریابی الکترونیکی در بخش تولیدی صنعت ورزش ایران
مصطفی فلاحی مهدی کهندل سید نعمت خلیفه مهوش نوربخش

هدف پژوهش حاضر ارائه مدل بازاریابی الکترونیکی در بخش تولیدی صنعت ورزش ایران می‌باشد. روش پژوهش حاضر آمیخته (کیفی- کمی) و از نوع معادلات ساختاری، براساس زمان حال نگر، از نظر هدف کاربردی و به لحاظ جمع آوری اطلاعات میدانی می باشد. جامعه آماری در بخش کیفی شامل خبرگانی هستند چکیده کامل

هدف پژوهش حاضر ارائه مدل بازاریابی الکترونیکی در بخش تولیدی صنعت ورزش ایران می‌باشد. روش پژوهش حاضر آمیخته (کیفی- کمی) و از نوع معادلات ساختاری، براساس زمان حال نگر، از نظر هدف کاربردی و به لحاظ جمع آوری اطلاعات میدانی می باشد. جامعه آماری در بخش کیفی شامل خبرگانی هستند که در زمینه بازاریابی ورزشی تخصص دارند و دارای سابقه مدیریت در شرکت های تولیدی لوازم ورزشی می باشند. همچنین در بخش کمی شامل همه مدیران شرکت های تولیدکنندۀ لوازم ورزشی ایران بنا بر آمار اعلام شده از طریق سایت رسمی وزارت صنعت، معدن و تجارت کشور 255 نفر (236 نفر مرد و 19 نفر زن) می باشند. به دلیل محدود بودن جامعه آماری، نمونه آماری به روش کل شمار انتخاب شد و با این تفاوت که تنها تعداد 238 پرسشنامه سالم از طرف مدیران عودت داده شد و تعداد نهایی نمونه آماری 238 نفر (223 نفر مرد و 15 نفر زن) می باشد. ابزار جمع‌آوری اطلاعات در بخش کیفی مصاحبه نیمه ساختارمند بود که نتایج برگرفته از این مصاحبه در قالب یک پرسشنامه با 4 عامل اصلی طراحی شد. برای روایی سازه (تحلیل عاملی اکتشافی و تاییدی)، برای پایایی از آلفای کرونباخ و استفاده شد. نتایج مدل نهایی را در 4 عامل فنآوری، ترویج، امکان سفارش آنلاین و پاسخ به سوالات مشتریان مورد تایید قرار داد. لذا پیشنهاد می شود مدیران در شرکت های تولیدی خود از فناوری استفاده کنند تا شرکت به روزرسانی شود و در بازاریابی الکترونیکی شرایطی را فراهم نمایند که هر چه بهتر از این فضا جهت ترویج بهتر استفاده نمایند. همچنین زمینه برگزاری دوره های آموزشی برای کارکنان در خصوص پاسخگویی و برخورد مناسب با مشتریان پیش بینی شود و جهت دریافت سفارشات، یک دوره جهت آشنایی کارکنان جهت دریافت سفارشات برگزار کنند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2663 - بررسی سرواپیدمیولوژیکی ویروس نیل غربی، ویروس کم خونی عفونی اسب، ویروس تورم سرخرگی اسب، ویروس آنفلونزای A در اسبداریهای استان تهران و البرز
آریا بدیعی علیرضا شقایق رویا صدری سید مهراد میرسعیدی فراهانی مهدی لقمانی پیمان هوسمی احمد احمدی رامین بلالی علیرضا جمالی فرهاد موسی خانی

مطالعه ی سرواپیدمیولوژی برای شناسایی آنتی بادی بر علیه ویروس نیل غربی( ،)WNVویروس آنفلوآنزای ) ،A(IAVکم خونی عفونی اسب ( )EIAوآرتریتویروسی اسب ( )EAVدر استان تهران و البرز و در فاصلهی ماههای فروردین 1390تا، تیرماه سال 1391انجام شد. منظور از این مطالعه تعیین وضعیت وتشخیص چکیده کامل

مطالعه ی سرواپیدمیولوژی برای شناسایی آنتی بادی بر علیه ویروس نیل غربی( ،)WNVویروس آنفلوآنزای ) ،A(IAVکم خونی عفونی اسب ( )EIAوآرتریتویروسی اسب ( )EAVدر استان تهران و البرز و در فاصلهی ماههای فروردین 1390تا، تیرماه سال 1391انجام شد. منظور از این مطالعه تعیین وضعیت وتشخیص سرولوژیکی مهمترین ویروسهای بیماریزا در اسب میباشد. نمونههای سرمی از اسبداریهای استان تهران و البرز جمع آوری شد. از تعداد 126نمونه ی سرمی 3نمونه ( 1،)%2/38نمونه ( 37،)%0/79نمونه ( )%29/36و 85نمونه ( )%67/46به ترتیب برای بیماریهای WNV،EIA، EAV، IAVمثبتبودند. نتایج به دست آمده نشان میدهد که آنتی بادی بر علیه چهار ویروس WNV،EIA، EAVو آنفلوآنزای Aدر استان تهران و البرز وجود دارد. احتمالاً،با توجه به درصد پایین سرمهای مثبت علیه WNV،EIAو درصد متوسطی سرمهای مثبت علیه EAVمواجهه با ویروس در اسبها، قبل از ورود به ایران اتفاقافتاده است، در حالی که احتمالاً درصد بالای نتایج مثبت علیه آنفلوآنزای Aگردش این ویروس در ایران را نشان می دهد پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2664 - الگوهای مقاومت آنتی باکتریال در اشریشیا کلی های جداشده از جوجه های گوشتی مبتلا به کلی باسیلوز در استان گلستان
پیام حقیقی خوشخو ایمان علی نژاد

این مطالعه با هدف تعیین فراوانی الگوی مقاومت آنتی بیوتیکی در اشریشیا کلی های جداشده از جوجه های گوشتی مبتلا به کلی با سیلوز درسطح مرغداریهای گوشتی استان گلستان انجام گرفت. 150نمونه اشریشیا کلی جداشده از جراحات پری کاردیت جوجه های گوشتی 30مزرعه ( 5نمونه از هر مزرعه) با چکیده کامل

این مطالعه با هدف تعیین فراوانی الگوی مقاومت آنتی بیوتیکی در اشریشیا کلی های جداشده از جوجه های گوشتی مبتلا به کلی با سیلوز درسطح مرغداریهای گوشتی استان گلستان انجام گرفت. 150نمونه اشریشیا کلی جداشده از جراحات پری کاردیت جوجه های گوشتی 30مزرعه ( 5نمونه از هر مزرعه) با واکنش های بیوشیمیایی اختصاصی تایید شد و سپس حساسیت آنها بر روی 15نوع آنتی بیوتیک با استفاده از روش انتشار دیسک ( )Method Diﬀusion Discمورد بررسی قرار گرفت. نتایج این بررسی نشان داد که همه اشریشیا کلی های جداشده مقاوم به نالیدیکسیک اسید، اریترومایسین، فلومکوئین و حساس به جنتامایسین و سفتیو فور بودند. بیش از %80اشریشیا کلی های جداشده به کلیسین، تتراسیکلین، سولفادیازین+ تری متوپریم، انروفلوکساسین، سیپروفلوکساسین، دانوفلوکساسین، لینکو اسپکتین، دیفلوکساسین، سولفاکلروپری دازین+تری متوپریم و داکسی سایکلین مقاوم بودند. بررسی فراوانی اشریشیا کلی های جداشده مورد آزمایش به ترکیبات آنتی بیوتیک نشان دادکه 29الگو وجود دارد. 88درصد از این اشریشیا کلی های جداشده به بیش از یک الگو و%12 از آنها هم هر کدام فقط به یک الگو تعلق داشتند. فراوانی مقاومت اشریشیا کلی های جداشده به ترکیبات آنتی باکتریال می تواند بدلیل مصرف بی رویه و نادرست این ترکیبات بالا می باشد و این مسئله خطری جدی برای صنعت طیور کشور و بهداشت عمومی محسوب می شود پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2665 - تعیین میزان فراوانی انگلهای خارجی ماهی قرمز ) در مراکز تکثیر وCarassius auratus, Linnaeus,1785( پرورش شهرستان ارومیه
امین خدادادی سهراب رسولی کاظم عبدی رستا عزیزی

ماهی قرمز یا ماهی حوض از ماهیان با ارزش زینتی و از خانواده کپور ماهیان است که در مقایسه با سایر ماهیان زینتی در دنیا به طور گسترده و با قیمت ارزانو مخصوصا در ایام نوروز در ایران مورد استفاده قرار میگیرد. در این تحقیق با جمع آوری ماهیان از مراکز تکثیر و پرورش در شهرستان چکیده کامل

ماهی قرمز یا ماهی حوض از ماهیان با ارزش زینتی و از خانواده کپور ماهیان است که در مقایسه با سایر ماهیان زینتی در دنیا به طور گسترده و با قیمت ارزانو مخصوصا در ایام نوروز در ایران مورد استفاده قرار میگیرد. در این تحقیق با جمع آوری ماهیان از مراکز تکثیر و پرورش در شهرستان ارومیه و حمل آنهابا کیسههای مخصوص حمل ماهی، به آزمایشگاه انگل شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد ارومیه اقدام به جداسازی انگلهای خارجی از پوست، باله، چشمو آبششها گردید. از میان 92قطعه ماهی قرمز مورد مطالعه % 56/52دارای آلودگی انگلی بودند. در این بررسی 7گونه انگل از 7جنس مختلف جداسازیگردید. بیشترین درصد آلودگی مربوط به گونه ایکتیوفتریوس مولتی فیلیس و پس از آن از انگل داکتیلوژایروس و تک یاخته گونه تریکودینا بود. از ترماتودهایتک میزبانه ژایروداکتیلوس نیز جداسازی گردید. از ترماتودهای چند میزبانه نیز انگل دیپلوستوموم اسپاتاسئوم از عدسی چشم ماهیان مورد جداسازی قرارگرفت. همچنین انگل دیپلوزئون از دیگر مونوژنه آ یافت شده در این بررسی میباشد که برای اولین بار از ماهیان قرمز ایران گزارش میگردد. از انگلهایسخت پوست ماهیان نیز گونه آرگولوس فولیاسه اوس مورد جداسازی قرار گرفت پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2666 - بررسی کشتارگاهی میزان آلودگی گوسفندان مناطق مختلف ایران به کیست هیداتید
ولی اله کوهدار سید شاپور رضا شجاعی بهراد رادمهر فرهاد پاکباز

بیماری کیست هیداتید ناشی ازمرحله لاروی اکینو کوکوس گرانولوزوس بوده که هنوز هم یکی ازعوامل مهم ایجاد کننده معضلات اقتصادی و بهداشتی در نواحی مختلف جهان، بخصوص در شرایط بهداشتی نامناسب می باشد. درایران نگهداری گوسفند اغلب با روشهای سنتی وبصورت متراکم صورت می گیرد وسگهایی چکیده کامل

بیماری کیست هیداتید ناشی ازمرحله لاروی اکینو کوکوس گرانولوزوس بوده که هنوز هم یکی ازعوامل مهم ایجاد کننده معضلات اقتصادی و بهداشتی در نواحی مختلف جهان، بخصوص در شرایط بهداشتی نامناسب می باشد. درایران نگهداری گوسفند اغلب با روشهای سنتی وبصورت متراکم صورت می گیرد وسگهایی که نگهبانی گله را برعهده دارند، باعث ادامه چرخه زندگی انگل می شوند.این بیماری مشترک بین انسان وحیوان بوده وفاقد علائم بالینی اختصاصی می باشد وتشخیص قطعی آن در دام بوسیله کالبد گشایی و یا بازرسی پس از کشتار است. بنابراین تعیین وضعیت بیماری در دام می تواند کمکی در جهت کنترل خسارات اقتصادی وبهداشتی ناشی از آن باشد. این مطالعه با هدف بررسی آخرین وضعیت آلودگی کیست هیداتید دربرخی از مناطق کشور بر روی 80947راس گوسفند، که از اردیبهشت تا آبان سال1386 درکشتارگاه کرج راک کشتارشده اند، انجام شده است. در هر روزکاری ابتدا محل پرورش وارسال دامهای ارسال شده به کشتارگاه مشخص می گردید و پس از کشتار دام و تعیین سن از طریق مشاهده دندانها، بازرسی قسمتهای مختلف لاشه و اندرونه ها جهت تشخیص بیماری وتعیین اندامهای آلوده ونوع کیست انجام می شد. از میان 80947راس گوسفند بررسی شده، تعداد 1530راس مبتلاء به کیست هیداتید بودند که نشان دهنده فراوانی آلودگی به کیست هیداتید به میزان 1/89درصد بود و 60/3درصد کیستهای هیداتید بررسی شده بارور بودند. از میان نوزده منطقه بررسی شده، بیشترین وکمترین میزان فراوانی کیست هیداتید،به ترتیب مربوط به مشهد با میزان 3/83درصد وکرج با میزان 0/83درصد بود. یافته های این بررسی نشان می دهد که میزان فراوانی بیماری در مناطق مختلف مورد بررسی، متفاوت بوده که نسبت به آمار دهه گذشته کاهش نشان می دهد پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2667 - گزارش بالینی اولین مورد بیماری مشمشه در ببر سیبری )Panthera tigris altaica(
علی تقی پور شمس الملوک خواجه نصیر سید محمود قاضی مرعشی سیامک مسعودی زنجانی هومن ملوک پور

در تاریخ ششم دیماه سال 89بر بالین ببرآمور(سیبری) نر و سه ساله مقیم باغ وحش تهران علائم خونریزی دو طرفه از بینی، دیسپنه دمی، زخم هایمتعدد جلدی به خصوص در ناحیه دم، سینه و اندام های حرکتی، بی اشتهایی و پرنوشی مشاهده گشت.پس از نمونه برداری از ترشحات بینی باسیل دو قطبی هواز چکیده کامل

در تاریخ ششم دیماه سال 89بر بالین ببرآمور(سیبری) نر و سه ساله مقیم باغ وحش تهران علائم خونریزی دو طرفه از بینی، دیسپنه دمی، زخم هایمتعدد جلدی به خصوص در ناحیه دم، سینه و اندام های حرکتی، بی اشتهایی و پرنوشی مشاهده گشت.پس از نمونه برداری از ترشحات بینی باسیل دو قطبی هوازی و غیر متحرک به شکل خالص جدا شد که با توجه به تغذیه با گوشت الاغ فاقد تستمالئین و سابقه وجود بیماری مشابه در شیرهای باغ وحش که به همان صورت تغذیه می شدند، بیمار مشکوک به بیماری مشمشه در نظر گرفته شد کهمورد تایید PCRنیز قرار گرفت.در معاینه متعاقب مرگ بیمار زخم های جلدی همراه فیستول و ترشحات زرد و کرم رنگ، ندول های متعدد داخل بینی و تخریب و تخریش مخاط بینیجلب توجه می کرد و بیمار FIVمثبت نیز تشخیص داده شد پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2668 - شناسایی مولکولی ژنهای حدت ompT,iss,iroN در جدایه های اشریشیاکلی از موارد کلی باسیلوز در مزارع جوجه گوشتی استان گلستان
پیام حقیقی خوشخو سعید مخیری

از آنجایی که اشریشیاکلی های پاتوژن طیور مسئول ضررهای قابل توجهی به صنعت پرورش طیور هستند لذا شناخت مولکولی و تعیین فراوانی عوامل حدت آنها می تواند زمینه ساز برای روشهای پیشگیرانه همچون ساخت واکسن باشد.توانایی سویه های اشریشیاکلی در بیماری زایی به واسطه داشتن عوامل ح چکیده کامل

از آنجایی که اشریشیاکلی های پاتوژن طیور مسئول ضررهای قابل توجهی به صنعت پرورش طیور هستند لذا شناخت مولکولی و تعیین فراوانی عوامل حدت آنها می تواند زمینه ساز برای روشهای پیشگیرانه همچون ساخت واکسن باشد.توانایی سویه های اشریشیاکلی در بیماری زایی به واسطه داشتن عوامل حدت متنوعی می باشد که توسط ژنهای مختلف بیان می شوند.در این مطالعه تعداد 60 جدایه اشریشیاکلی از موارد کلی باسیلوز مزارع جوجه گوشتی استان گلستان انتخاب و پس از استخراج DNA به روش جوشاندن، حضور و فراوانی سه ژن مرتبط به حدت ompT,iss,iroN به کمک روش multiplex PCR مورد بررسی قرار گرفت. ژن iss یکی از مهمترین ژنهای شناسایی شدن در مقاومت به سرم می باشد.iroN در بیان سیستم اکتساب آهن نقش دارد و ompT سبب بیان پروتنازی می شود که در غیر فعال سازی کلی سین نقش دارد.فراوانی ژنهای ompT, iss, iroN به ترتیب 38.3% و 43.3% و 40% بدست آمد و در 35% جدایه ها این سه ژن به طور همزمان وجود داشتند.با توجه به این نتایج و وجود تنوع در فراوانی این ژنها در مناطق مختلف دنیا به نظر می رسد که عوامل حدت اشریشیاکلی در مناطق مختلف دنیا با هم متفاوت باشند زیرا عوامل حدت،پدیده ای چند عاملی هستند.همچنین این احتمال وجود دارد که این جدایه ها، اشریشیاکلی های فرصت طلبی بوده اند که به دلیل وجود عوامل مستعد کننده توانسته اند سبب بیماری شوند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2669 - مطالعه میزان و تنوع آلودگی به تک یاخته آیمریا در خرگوش های منطقه شمال غرب ایران
پیام رسولی امین خدادادی موسی توسلی شهام سقایی مجید صدقیانی

در این مطالعه که از اردیبهشت ماه سال 1389 تا مهرماه سال 1390 صورت پذیرفت در مجموع 265 راس خرگوش وحشی مورد بررسی قرار گرفت که از این تعداد نمونه، تعداد 117 راس(44.2%؟) الوده به تک یاخته آیمریا بودند.در مطالعه حاضر وضعیت آلودگی خرگوش های وحشی،نابالغ و بالغ فراوانی کوکسی چکیده کامل

در این مطالعه که از اردیبهشت ماه سال 1389 تا مهرماه سال 1390 صورت پذیرفت در مجموع 265 راس خرگوش وحشی مورد بررسی قرار گرفت که از این تعداد نمونه، تعداد 117 راس(44.2%؟) الوده به تک یاخته آیمریا بودند.در مطالعه حاضر وضعیت آلودگی خرگوش های وحشی،نابالغ و بالغ فراوانی کوکسیدیوز و گونه های شایع و پراکندگی جنسیتی در میزبان و میزان اووسیست های دفع شده و ارتباط آن با ایجاد آلودگی، تاثیر آن در سن و تعداد گونه آیمریا در ایجاد بیماری و غیره مورد بررسی قرار گرفت.درصد آلودگی نمونه های مثبت هر استان نسبت به نمونه های کل هر استان، به ترتیب استان اردبیل 80.2%، آذربایجان غربی 87.2%، آذربایجان شرقی 76.2% مشاهده گردید.نتایج نشان داد که از خرگوشهای مورد بررسی نابالغ 91 راس آلوده به انواع آیمریاها بودند.میانگین دفع اووسیست در خرگوش های بالغ 35.53 عدد در هر گرم مدفوع بود ولی این مقدار در خرگوشهای نابالغ 30.18 عدد در هر گرم مدفوع بود .آلودگی در خرگوش های نابالغ بیشتر از خرگوشهای بالغ بود و این ارتباط معنی دار بود (p=0.00490, p=0.0348) پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2670 - بررسی شیوع سرمی آلودگی به مایکوپلاسما گالی سپتیکوم در مزارع تخمگذار تجاری استانهای البرز و قزوین با روش آگلوتیناسیون سریع بر روی لام
پیام حقیقی خوشخو گیتا اکبری آزاد مسعود روحی پدرام سمیع یوسفی

مایکوپلاسما گالی سپتیکوم یکی از بیماری های مهم در کاهش تولید در مزارع تخمگذار تجاری است و هزینه های کنترلی آن قابل توجه می باشد. اینمطالعه به منظور تعیین شیوع سرمی آلودگی با مایکوپلاسما گالی سپتیکوم در تعدادی از مزارع تخمگذار تجاری استانهای البرز و قزوین صورت پذیرفت.برا چکیده کامل

مایکوپلاسما گالی سپتیکوم یکی از بیماری های مهم در کاهش تولید در مزارع تخمگذار تجاری است و هزینه های کنترلی آن قابل توجه می باشد. اینمطالعه به منظور تعیین شیوع سرمی آلودگی با مایکوپلاسما گالی سپتیکوم در تعدادی از مزارع تخمگذار تجاری استانهای البرز و قزوین صورت پذیرفت.برای این منظور از 21مزرعه استان البرز 1050و از 20مزرعه استان قزوین 1000نمونه سرم طی فصول زمستان و بهار اخذ شد و با استفاده از آنتی ژنرنگی مایکوپلاسما گالی سپتیکوم، ( )Intervet Co. Holland ® Noblis MGآزمون آگلوتیناسیون سرم روی صفحه انجام شد. موارد سرمی مثبت دراین آزمون به نسبت 1به 8رقیق و مجدداً آزمایش شدند و مزارعی که بیش از % 10نمونه های سرمی رقیق شده آنها مثبت گردیدند، از نظر سرمی آلودهبه مایکـوپلاسما گالی سپـتیکوم قلـمداد شدند. نتـایج نشان داد که در اسـتان البرز یک مـزرعه از 21مـزرعه (% )8/4مورد مطالعه مثـبت و 20مـزرعه(% )2/95منفی بود و از نظر سرمی نیز از 1050نمـونه مورد بررسی، 51نمونه (% )86/4مثبت، 991نمونه (% )38/94منفی و 8نمونه (% )76/0مشکوکبود. در استان قزوین از 20مزرعه مورد مطالعه، 3مزرعه (% )15مثبت و 17مزرعه (% )85منفی بود و از نظر سرمی از مجموع 1000نمونه سرمی اخذشده از این استان، 74نمونه (% )4/7مثبت، 46نمونه (% )6/4مشکوک و 880نمونه (% )88منفی بود. افزایش رعایت اصول امنیت زیستی توانایی کنترلشیوع این بیماری را در سطح مزارع تخمگذار تجاری دارد. با توجه به شیوع سرمی پایین این بیماری در سطح مزارع تخـمگذار تـجاری مورد مطالعه،بنـظر می رسد صدور مجوز مصرف واکسن زنده مایکوپلاسما گالی سپتیکوم در سطح مزارع تخمگذار تجاری به مطالعات بیشتری نیاز دارد پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2671 - لیشمانیوز احشائى سگ هاى کرج و حومه: بررسى بالینى، پارازیتولوژى و سرولوژى سگ های ارجاعى به بیمارستان دانشکده دامپزشکى
مهدى محبعلى حمیدرضا نجفیان بهناز آخوندى

لیشمانیوز احشائى) (leishmaniasis Visceralنوع مدیترانه ای یکى از مهمترین و خطرناکترین بیماریهاى مشترک انسان و حیوان است. لیشمانیوزاحشائی نوع مدیترانه ای اغلب یک بیماری شدید و کشنده است که بوسیله پشه های خاکی جنس فلبوتوموس از سگی به سگ دیگر منتقل می شود.سگ مخزن قطعى لیشما چکیده کامل

لیشمانیوز احشائى) (leishmaniasis Visceralنوع مدیترانه ای یکى از مهمترین و خطرناکترین بیماریهاى مشترک انسان و حیوان است. لیشمانیوزاحشائی نوع مدیترانه ای اغلب یک بیماری شدید و کشنده است که بوسیله پشه های خاکی جنس فلبوتوموس از سگی به سگ دیگر منتقل می شود.سگ مخزن قطعى لیشمانیا اینفانتوم است که خود نیز دچار عوارض ناشى از ابتلاء به آن مى شود اما تا مدتى پس ازآلودگى به انگل،علائم بالینى بیمارىرا نشان نداده و حتى پس از بروز علائم بالینى نیز این علائم اختصاصى نیستند.طبق بررسى هاى انجام شده شایعترین علامت بالینى در سگ هاى مبتلا بهلیشمانیوز احشائی،زخمهاى جلدى است که در % 56تا % 90موارد دیده مى شود.دراین بررسى درطى 3سال از میان 503قلاده سگ ارجاعى به بیمارستاندامپزشکى وابسته به دانشگاه آزاد واحد کرج، 17قلاده سگ داراى علائم بالینى مشکوک به کالاآزار شامل زخمهاى جلدى،خونریزى از بینى، لاغرى وبى اشتهایى،بزرگی کبد - طحال،تورم غددلنفاوى،لنگش و کراتیت مورد بررسى پارازیتولوژى و سپس بررسى سرولوژى با استفاده از تست آگلوتیناسیونمستقیم ) (DATقرارگرفتند و در نهایت 10قلاده سگ مبتلا به کالاآزار تشخیص داده شدند.نتایج این بررسى نشان داد که توجه به علائم بالینى )حتى باوجود غیر اختصاصى بودن این علائم( و انجام تست DATمى تواند کمک مؤثرى برای دامپزشکان در تحلیل درست و تشخیص موارد مشکوک به بیمارىکالاآزار باشد پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2672 - بررسی میزان شیوع کتوز تحت درمانگاهی و ارتباط آن با بیماریهای حوالی زایمان در گاوداری های شیری اطراف شهرکرد
مهدی سخا شاهین نجات شهاب الدین صافی

این مطالعه با هدف تعیین فراوانی کتوز تحت بالینی و ارتباط آن با بیماریهای حوالی زایمان در گاوداریهای شیری اطراف شهرکرد انجام شد.به این منظور،به صورت تصادفی از 203 راس گاو شیری چند شکم زاییده(2 تا 9 شکم) از 10 مزرعه پرورش گاو شیری،نمونه خون اخذ گردید.از آنجایی که زمان خطر چکیده کامل

این مطالعه با هدف تعیین فراوانی کتوز تحت بالینی و ارتباط آن با بیماریهای حوالی زایمان در گاوداریهای شیری اطراف شهرکرد انجام شد.به این منظور،به صورت تصادفی از 203 راس گاو شیری چند شکم زاییده(2 تا 9 شکم) از 10 مزرعه پرورش گاو شیری،نمونه خون اخذ گردید.از آنجایی که زمان خطر احتمالی وقوع کتوز در طول 2 تا 5 هفته بعد از زایمان است،نمونه ها ،یک هفته قبل، دوهفته بعد و سه هفته بعد از زایمان گرفته شد.در مورد هر گاو مورد مطالعه،از 3 هفته قبل تا 3 ماه بعد از زایمان، اطلاعات مربوط به بیماریهای حوالی زایمان از جمله تب شیر،تورم رحم،تورم پستان،کتوز بالینی،جابجایی شیردان،جفت ماندگی،سخت زایی،پنومونی و لنگش در برگه اطلاعات جداگانه یادداشت گردید. در نمونه های خون، میزان بتا-هیدروکسی بوتیرات و گلوکز با استفاده از دستگاه اتوآنالایزر اندازه گیری و سپس با استفاده از آزمون های آماری،میزان شیوع کتوز بالینی و تحت بالینی و ارتباط بین مقادیر خونی بتا-هیدروکسی بوتیرات اندازه گیری شده به عنوان شاخص اصلی شناسایی کتوز و رخداد بیماریهای حوالی زایمان،مورد ارزیابی قرار گرفت.در مطالعه حاضر،شیوع کتوز تحت بالینی با نقطه برش 1200 میکرومول بر لیتر از بتا-هیدروکسی بوتیرات در جمعیت مورد مطالعه، به ترتیب در یک هفته قبل 98%، در دو هفته قبل 9.8% و سه هفته بعد از زایمان 13.79% به دست آمد.همچنین مشخص گردید که بین بیماری کتوز و وقوع جابجایی شیردان،تورم رحم و ورم پستان ارتباط وجود دارد(p<0.05). و میزان خطر بروز آنها در صورت وجود کتوز به ترتیب 9.74، 4.26 و 6.64 برابر می شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2673 - رویای ابر قدرتی سخت افزاری و واقعیات جهان نو؛ ادراک تاریخی برندینگ و تصویر ملی روسیه در ایران
یاسر کهرازه

امروزه کشورهای مختلف با توجه به عوامل تاریخی و فرآیندهای ساخت برندینگ و تصویر سازی در عرصۀ داخلی، منطقه ای و بین المللی، به روشهای مختلفی توسط مخاطبان کشورهای دیگر ادراک می شوند. مقاله حاضر با روشی توصیفی – تحلیلی و با تشریح مفهوم برندینگ و تصویر سازی ملی ، تصویر چکیده کامل

امروزه کشورهای مختلف با توجه به عوامل تاریخی و فرآیندهای ساخت برندینگ و تصویر سازی در عرصۀ داخلی، منطقه ای و بین المللی، به روشهای مختلفی توسط مخاطبان کشورهای دیگر ادراک می شوند. مقاله حاضر با روشی توصیفی – تحلیلی و با تشریح مفهوم برندینگ و تصویر سازی ملی ، تصویر و برند روسیه را در دنیای امروز با تاکید بر ایران بررسی می کند. سوال اساسی پژوهش حاضر این است که اصولاً تصویر و برندینگ روسیه در ایران امروز چگونه ادراک می شود؟ در پاسخ به سوال، فرضیه اساسی مقاله حاضر این است که تصویر روسیه در محیط پیرامونی از جمله ایران و بین المللی تصویری منفی بوده که بخشی از آن بر مبنای کمپین تبلیغاتی شدید رسانه ای در غرب و بخشی دیگر بر مبنای دلایلی تاریخی و رویای ابرقدرتی سخت افزاری و قلدرمآبی امروز حلقه بسته سیاستمداران و نخبگان الیگارشی روسی می باشد که میراث حکومت شوروی است. بر همین اساس برند و تصویر روسها در بین جامعه مدنی ایران و تا حدوی غرب (جدا از بحث دولتها) بر مبنای دلایل تاریخی و سیاسی مشترک است و این تصویر منفی و تیره بوده است. عامل اساسی این تصویر منفی روسیه در ایران، تاریخ می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2674 - بررسی سیاست منطقه گرایی روسیه در خاورمیانه
ساناز رستم جبری دکتر سیدجواد امام جمعه زاده

برمبنای رویکرد رئالیسم تهاجمی قدرتهای بین المللی به صورت دائم در پی افزایش قدرت خود هستند و این می تواند با توجه به مشکلات امنیتی و مشکلات نظام بین الملل تغییر کند،به این معنی که دولتی به سمت تغییر وضع موجود حرکت یا خواهان حفظ وضع موجود باشد. روسیه به عنوان یک قدرت برتر چکیده کامل

برمبنای رویکرد رئالیسم تهاجمی قدرتهای بین المللی به صورت دائم در پی افزایش قدرت خود هستند و این می تواند با توجه به مشکلات امنیتی و مشکلات نظام بین الملل تغییر کند،به این معنی که دولتی به سمت تغییر وضع موجود حرکت یا خواهان حفظ وضع موجود باشد. روسیه به عنوان یک قدرت برتر (سابق)، خواهان تغییر وضع موجود برای بازگشت به وضعیت سابق و دست یافتن به امنیت منطقه ای و جهانی خود می باشد. به این ترتیب این نظریه می تواند تحلیل مناسبتری از سیاست خارجی روسیه در خاورمیانه ارائه، و این درحالی است که خاورمیانه برای روسیه از اولویت بالایی در سیاست خارجی برخوردار است. به این ترتیب این سوال مطرح می شود که سیاست روسیه در خاورمیانه چه روندی را طی می کند؟ مقاله پیش رو با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی در تلاش است نشان دهد روسیه برای بازگشت به عرصه بین المللی به عنوان یک قدرت مطرح،نگاه به خاورمیانه و ارتباط با کشورهای مختلف آن را به خصوص در دوره دوم ولادمیر پوتین در اولویت سیاست خارجی خود قرار داده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2675 - تحول نظام عمومی دولت و اقتدارات وی در فرآیند جهانی شدن با تاکید بر نظام حقوقی دولت جمهوری اسلامی ایران
فرامرز عطریان محمد مهدی غمامی

با ورود به قرن بیست و یکم، نظام عمومی دولت‌های ملی که حاصل معاهده وستفالی بودند به مرور دچار تحول شده و اقتدارات انحصاری خود را به نفع نظم جهانیِ در حال ایجاد و ارزش‌های بشری واگذار می‌کنند. دولت – ملت با شاخص‌های قرن هفدهم هم اکنون در عناصر خود به نسبت‌های متفاوت چکیده کامل

با ورود به قرن بیست و یکم، نظام عمومی دولت‌های ملی که حاصل معاهده وستفالی بودند به مرور دچار تحول شده و اقتدارات انحصاری خود را به نفع نظم جهانیِ در حال ایجاد و ارزش‌های بشری واگذار می‌کنند. دولت – ملت با شاخص‌های قرن هفدهم هم اکنون در عناصر خود به نسبت‌های متفاوت دستخوش تغییراتی از حیث یکتایی شده است. این تغییرات دولت‌ها را از تصمیم‌گیران انحصاری داخلی و نظام بین‌الملل به تابعانی از حقوق بین الملل در کنار سایر کنشگران بین المللی تبدیل کرده است. این تابعیت ناشی از متغیرهایی است که گاه تمامیت یک دولت – ملت را مورد بازنگری قرار داده و وی را در اعمال نظم مورد نظرش با سوالات و محدودیت‌هایی علی الخصوص بایسته های حقوق بشری و صلح عمومی مواجه کرده‌اند. این تحولات در ساخت دولت بر اساس پروسه‌ای که از آن به جهانی شدن نام برده می‌شود قابل تحلیل و مطالعه است. با این وجود این پروسه بر مبنای نظریاتی که جریان جهانی شدن و ارتباط آن را با ساخت دولت تحلیل و توضیح داده و همچنین اقدام به ساماندهی می‌کنند خود یک فرآیند است که از آن با عنوان نظریات جهانی‌شدن دولت یاد شده و در این مقاله نگارندگان با تحلیل حقوقی به این سوال پاسخ خواهند داد که در فرآیند جهانی شدن، چه الزامات ساختی بر دولت تحمیل شده و چگونه می توان با شناسایی چالشهای موجود، از فرصتهای موجود بهره برد؟. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2676 - تحلیلی بر ارتقاء جایگاه ایران در خاورمیانه با تأکید بر قدرت هوشمند
علی محمدیان هانی عابدی

چکیده : از منظر واقع گرایانه چگونگی کسب، حفظ و افزایش قدرت همواره مهم ترین هدف کشورها در عرصه بین الملل است. صرف نظر از سایر ملاحظات داخلی، جمهوری اسلامی ایران از این قاعده کلی مستثنی نیست. قدرت در کنار اینکه یک هدف محسوب می شود می تواند به عنوان یک ابزار نیز مورد توجه چکیده کامل

چکیده : از منظر واقع گرایانه چگونگی کسب، حفظ و افزایش قدرت همواره مهم ترین هدف کشورها در عرصه بین الملل است. صرف نظر از سایر ملاحظات داخلی، جمهوری اسلامی ایران از این قاعده کلی مستثنی نیست. قدرت در کنار اینکه یک هدف محسوب می شود می تواند به عنوان یک ابزار نیز مورد توجه دستگاه سیاست خارجی کشورمان قرار گیرد. در این پژوهش با تاکید بر نظریه قدرت هوشمند سوزان ناسل، به این سوال پرداخته می شود که قدرت هوشمند چه نقشی در افزایش جایگاه ایران در منطقه خاورمیانه دارد؟ و چگونه می توان از آن برای ارتقاء جایگاه ایران در منطقه بهره برد. فرضیه مقاله براین باور است با توجه به محتوای سند چشم انداز بیست ساله و اهداف کلانی که برای ایران در سال 1404 شمسی پیش بینی شده است، کاربرد قدرت هوشمند به عنوان یک شیوه در تبدیل اهداف به نتایج دلخواه می تواند در شرایط بین المللی قرن بیست و یکم که اعمال قدرت ”با دیگران“ جایگزین اعمال قدرت ”بر دیگران“ شده است، برای افزایش منزلت و جایگاه ایران نیز کارآمد و موثر باشد. پژوهش حاضر ضمن بررسی مبانی نظری قدرت هوشمند و ابعاد آن، با روش توصیفی- تحلیلی به تبیین جایگاه ایران در خاورمیانه می پردازد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2677 - ساختارنظام بین الملل و تغییر رفتار جمهوری اسلامی ایران (با تأکید بر سیاست هسته ای ایران)
سارا فلاحی

نوشتار حاضر به دنبال واکاوی تأثیر ساختار نظام بین الملل بر سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران است.در این راستا تأثیر این ساختار را در سه دولت سید محمد خاتمی، محمود احمدی نژاد و حسن روحانی بررسی می کند. با توجه به این که مهم‌ترین پرونده سیاست خارجی ایران در این سه دولت پرون چکیده کامل

نوشتار حاضر به دنبال واکاوی تأثیر ساختار نظام بین الملل بر سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران است.در این راستا تأثیر این ساختار را در سه دولت سید محمد خاتمی، محمود احمدی نژاد و حسن روحانی بررسی می کند. با توجه به این که مهم‌ترین پرونده سیاست خارجی ایران در این سه دولت پرونده‌ی هسته‌ای می‌باشد لذا تمرکز اصلی بحث بر روی سیاست هسته‌ای و میزان اثرپذیری تصمیمات کلان نظام جمهوری اسلامی از ساختار نظام بین‌الملل می‌باشد.ادعای نوشتار حاضر این است که قدرت‌های بزرگ با استفاده از مکانیسم‌های بازدارنده‌ای از قبیل تهدید نظامی و تحریم‌های اقتصادی باعث شدند تا سیاست هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران به تدریج تغییر کند. درواقع تعلیق غنی سازی در دولت خاتمی در سایه‌ی تهدید نظامی، انزوای بین‌المللی ایران در دولت احمدی نژاد و امضای برجام در دولت یازدهم که به واسطه‌ی فشار تحریم‌های اقتصادی صورت گرفت، نشان دهنده‌ی اثر پذیری سیاست‌های داخلی و تصمیم کارگزاران سیاسی ایران از ساختار نظام بین‌الملل و قدرت‌های مؤثر حاضر در این ساختار بوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2678 - بررسی مشارکت سیاسی زنان در فرایند شکل‌گیری، تثبیت و تداوم انقلاب اسلامی ایران
قادر زارع مهدوی محمود نقدی پور مصطفی نجفی

هدف از این مقاله بررسی مشارکت سیاسی-اجتماعی زنان در فرایند شکل‌گیری و تداوم انقلاب اسلامی ایران است. در واقع، تلاش می‌شود نقش زنان در وقوع انقلاب اسلامی ایران و همچنین در سیر تداوم انقلاب را مورد بررسی قرار دهیم. سؤالی که مطرح می‌شود این است که زنان به چه صورتی در شکل‌گ چکیده کامل

هدف از این مقاله بررسی مشارکت سیاسی-اجتماعی زنان در فرایند شکل‌گیری و تداوم انقلاب اسلامی ایران است. در واقع، تلاش می‌شود نقش زنان در وقوع انقلاب اسلامی ایران و همچنین در سیر تداوم انقلاب را مورد بررسی قرار دهیم. سؤالی که مطرح می‌شود این است که زنان به چه صورتی در شکل‌گیری و تداوم انقلاب اسلامی نقش داشته‌اند؟ در پاسخ باید گفت نقش و مشارکت زنان در شکل‌گیری و تداوم انقلاب به سه شکل مشارکت بسیج وار، مشارکت سنتی و مشارکت مدرن بوده است. مشارکت بسیج وار و مشارکت سنتی را می‌توانیم در شکل‌گیری انقلاب و در دورانی مثل دفاع مقدس مشاهده کنیم و مشارکت مدرن را می‌توانیم بعد از دفاع مقدس و ورود زنان به عرصه‌های سیاسی، اقتصادی و اجتماعی کشور مشاهده نماییم. مشارکت بسیج وار و مشارکت سنتی را می‌توانیم در شکل‌گیری انقلاب و در دورانی مثل دفاع مقدس مشاهده کنیم و مشارکت مدرن را می‌توانیم بعد از دفاع مقدس و ورود زنان به عرصه‌های سیاسی، اقتصادی و اجتماعی کشور مشاهده نماییم. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2679 - روابط خارجی ایران وعربستان در سالهای 1384 تا1392 با تاکید بر تحولات عراق
فریدون اکبرزاده شیوا جلال پور ابوطالب جعفری

ایران وعربستان دو کشور مهم در خاور میانه محسوب می شوند هرچند اختلافات مذهبی میان دو کشور وجود دارد اما اشتراکات فرا مذهبی (دینی ) نیز وجود دارد که این دو روند روابط خارجه این دو کشور را در ادوار مختلف بنا نهاده است سوالی که در مقاله حاضر مطرح است این است که اساسا چه مسا چکیده کامل

ایران وعربستان دو کشور مهم در خاور میانه محسوب می شوند هرچند اختلافات مذهبی میان دو کشور وجود دارد اما اشتراکات فرا مذهبی (دینی ) نیز وجود دارد که این دو روند روابط خارجه این دو کشور را در ادوار مختلف بنا نهاده است سوالی که در مقاله حاضر مطرح است این است که اساسا چه مسایلی در استحکام وگسست روابط بین دو کشور در سالهای 84 تا 94 دخیل بوده که می توان گفت مساِئل منطقه ای ازجمله تحولات عراق بوده ، مطالعات نشان می دهد هرچه از دوران ریاست جمهوری محمود احمدی نژاد گذشته روابط دو کشور رو به سردی گرایش پیدا کرده وتنش بین ایران وعربستان شدت گرفته است .اساسا تعلقات طرفین نسبت به حوزه های نفوذشان و ورود هر یک به حوزه تحت نفوذ دیگری علل اصلی این تنش ها بوده است که منجر به تخاصم وحتی تهدید لفظی بین دولتمردان دو کشور در سالهای اخیر گردید. پس از خروج نیروی های امریکایی از عراق ،عربستان تمام تلاشش را کردتا کارگزاران سنی را در تغییرات سیاسی عراق حاکم نماید ولی با توجه به نفوذ ایران در بین تشییع وهمین تاکید دول دیگر بر ایجاد یک حکومت دمکراتیک در عراق و همچنین تکثر تشیع بر تسنن در عراق کارگزاران شیعه انتخاب شدند.آنچه مسلم است عربستان خود رامدافع تسنن در منطقه میداند و ایران خود را مدافع تشیع در منطقه می خواند .قدرمسلم آنست که مسایل ژئوپلتیکی منطقه یا تاثیر گذار بر روابط ایران وعربستان می باشد یا تاثیر پذیر از این روابط می باشد . پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2680 - رابطه توسعه و کیفیت حکمرانی از منظر اقتصاد سیاسی (مطالعه موردی: جمهوری اسلامی ایران)
داریوش هوشمند ننه‌کران محمد حسین اسماعیلی سنگری رسول حسنیان زاویه

اقتصاد سیاسی به تعامل اقتصاد و سیاست می‌پردازد که در آن، درنهایت دستور کار سیاسی برای اقتصاد تهیه می‌شود. از این منظر در دوره معاصر، تلاش‌های گوناگونی از سوی ایران جهت توسعه پایدار صورت گرفته و برنامه‌های توسعه متعددی هم نگاشته شده اما آنچه در عمل مشاهده می‌شود، نه‌تنها چکیده کامل

اقتصاد سیاسی به تعامل اقتصاد و سیاست می‌پردازد که در آن، درنهایت دستور کار سیاسی برای اقتصاد تهیه می‌شود. از این منظر در دوره معاصر، تلاش‌های گوناگونی از سوی ایران جهت توسعه پایدار صورت گرفته و برنامه‌های توسعه متعددی هم نگاشته شده اما آنچه در عمل مشاهده می‌شود، نه‌تنها نشانی از توسعه ندارد بلکه بر مشکلات کشور افزوده‌شده است. در تبیین چرایی این موضوع، گرچه می‌توان عوامل متعددی را دخیل دانست اما ازآنجاکه جمهوری اسلامی ایران ازجمله کشورهای درحال ‌توسعه قلمداد می‌شود، نمی‌توان از نقش ویژه دولت در توسعه یا عدم توسعه غافل شد. لذا پژوهش حاضر که باهدف آسیب‌شناسی عدم توسعه ایران انجام‌شده، سؤال اصلی خود را بدین گونه مطرح می‌نماید که چگونه می‌توان ضعف ایران دررسیدن به توسعه‌ پایدار را ارزیابی کرد؟ در پاسخ به سؤال فوق فرضیه پژوهش بیان می‌دارد که ضعف شاخص‌های حکمرانی خوب و متناسب با آن، کیفیت پایین حکمرانی در ایران ازجمله عوامل مهمی است که می‌تواند در این ناکامی دخیل باشد. روش پژوهشی که در این تحقیق به کار گرفته‌شده، توصیفی- تحلیلی بوده و روش جمع آوری اطلاعات کتابخانه‌ای است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2681 - نقش عوامل داخلی، نهادهای حاکمیتی و چهره های موثر در رویکرد واقع گرایی نوکلاسیک سیاست خارجی ایران
سیدمحمود کمال آرا

10.30495/psq.2023.1991034.2217

واقع‌گرایی نوکلاسیک با مبنا قرار دادن ذات آنارشیک نظام بین الملل،همواره انتقاداتی را از سوی غیرواقع گرایان به خود دیده است.برخی نظریات،نوواقع گرایی را بی توجه به ساخت دولت وعوامل درونی تاثیر گذار بر رفتار آن می دانند.این نظریه بنوعی حاصل جمع واقع گرایی کلاسیک و نوواقع گ چکیده کامل

واقع‌گرایی نوکلاسیک با مبنا قرار دادن ذات آنارشیک نظام بین الملل،همواره انتقاداتی را از سوی غیرواقع گرایان به خود دیده است.برخی نظریات،نوواقع گرایی را بی توجه به ساخت دولت وعوامل درونی تاثیر گذار بر رفتار آن می دانند.این نظریه بنوعی حاصل جمع واقع گرایی کلاسیک و نوواقع گرایی است که ساختار نظام بین الملل و عوامل داخلی را تواما مدنظر قرار می دهد.از این رو هدف اصلی در این پژوهش بررسی نقش عوامل داخلی، نهادهای حاکمیتی و چهره های موثر در سیاست خارجی ج.ا.ا می باشد که با تاکید بر رویکرد واقع گرایی نوکلاسیک می کوشد تا امکان بکارگیری این نظریه را برای تبیین سیاست خارجی ج.ا.ا مورد بررسی قرار دهد.در این مقاله برای بررسی اهداف، فرآیند تصمیم گیری و رفتارهای سیاست خارجی ج.ا.ا و نیز بررسی حاصل جمع ساختار نظام بین الملل، سطوح سیستماتیک و نیز برخی عوامل داخلی اثرگذار در سیاست خارجی ج.ا.ا از نظریه واقع گرایی نوکلاسیک بهره خواهیم برد و با روش بررسی عناصر وابسته بخصوص عوامل داخلی اثرگذار بر سیاست خارجی ج.ا.ا به بررسی پرونده های مشخص و نمونه های موجود پرداخته و جایگاه این نظریه و نقش عوامل داخلی، نهادهای حاکمیتی و چهره های موثر را در سیاست خارجی ج.ا.ا مورد بررسی قرار خواهیم داد.نتایج این پژوهش نشان میدهد،با عنایت به رویدادهای حساس در سیاست خارجی ج.ا.ا،چهره های مهم و اثرگذار تاثیر مشخصی در روند تصمیم گیری و رفتار سیاست خارجی داشته و میتوان گفت دو مولفه ساختار نظام بین الملل و عوامل داخلی،همواره شاکله ی رفتار سیاست خارجی ج.ا.ا را ترسیم کرده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2682 - بررسی وضعیت قدرت منطقه‌ای ایران و ترکیه در چارچوب سند چشم‌انداز(2003 تا 2015)
محمدرضا موثق محمد ستوده آرانی

از ابلاغ سند چشم انداز 20 ساله ایران و ترکیه، بیش از نیمی از زمان اجرا سپری شده است. بر اساس اهداف سند، جمهوری اسلامی ایران باید در سال 1404 به قدرت اول منطقه از لحاظ اقتصادی، اجتماعی، علمی، فناوری و سیاسی برسد؛ همچنین ترکیه نیز باید اول منطقه و جزء 10 کشور برتر اقتصادی چکیده کامل

از ابلاغ سند چشم انداز 20 ساله ایران و ترکیه، بیش از نیمی از زمان اجرا سپری شده است. بر اساس اهداف سند، جمهوری اسلامی ایران باید در سال 1404 به قدرت اول منطقه از لحاظ اقتصادی، اجتماعی، علمی، فناوری و سیاسی برسد؛ همچنین ترکیه نیز باید اول منطقه و جزء 10 کشور برتر اقتصادی دنیا بشود. اما بررسی مؤلفه‌های مؤثر در حوزه‌های اجتماعی، فناورانه، اقتصادی فرهنگ محیطی و سیاسی، در چارچوب الگوی تحلیل روند و روشSteep از مشتقات مدل Steep(v) که بر مبنای روش کتابخانه‌ای – اسنادی و تجزیه و تحلیل اطلاعات از نوع تطبیقی صورت گرفته نشان می‌دهد ایران از اهداف پیش‌بینی شده در کسب قدرت منطقه‌ای فاصله دارد و با روند فعلی امکان رسیدن به جایگاه اول در منطقه امری بسیار دشوار و دور از دسترس می‌باشد و در مقابل کشور رقیب ایران یعنی ترکیه با توجه به چشم‌انداز 2023، موفقیت‌های چشمگیری را در کسب قدرت منطقه‌ای به دست آورده و پیش‌بینی می‌شود در پایان اجرای سند چشم‌انداز به بیشتر اهداف پیش‌بینی شده، دست خواهد یافت. از این رو ایران برای جبران عقب‌ماندگی و رسیدن به جایگاه اول باید در مدیریت بخش‌های مختلف تجدیدنظر و تلاش چند برابری را در حوزه‌های مختلف به کار گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2683 - بررسی تأثیر هیدروپلیتیک هیرمند بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران
فرهاد گرگیج ضیاء خزایی

آب شیرین سطح زمین تنها سه درصد مجموع آبکره را تشکیل می‌دهد.دشواری شرایط هنگامی آشکار می-شود که بدانیم پراکنش آب در نواحی مختلف نابرابر است و رشد فزاینده جمعیت و مصرف روزافزون آب در امور مختلف زمینه‌ساز پیدایش شرایط حساسی شده است که بسیاری از صاحب‌نظران از قرن بیست و یکم چکیده کامل

آب شیرین سطح زمین تنها سه درصد مجموع آبکره را تشکیل می‌دهد.دشواری شرایط هنگامی آشکار می-شود که بدانیم پراکنش آب در نواحی مختلف نابرابر است و رشد فزاینده جمعیت و مصرف روزافزون آب در امور مختلف زمینه‌ساز پیدایش شرایط حساسی شده است که بسیاری از صاحب‌نظران از قرن بیست و یکم به عنوان سده هیدروپلیتیک یاد میکنند. بنابراین در مناسبات واحدهای سیاسی در مناطقی که میزان بارش اندک است، آب زمینه ساز پیدایش تنش‌های آینده خواهد شد. هدف از این پژوهش که به روش توصیفی- تحلیلی انجام شده است بررسی تأثیر هیدروپلیتیک رودخانه هیرمند بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران می-باشد و به دنبال پاسخگویی به این سؤال هستیم هیدروپولیتیک رودخانه هیرمند چه تأثیراتی بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران دارد؟ به نظر می رسد که هیدروپولتیک هیرمند در ابعاد مختلف سیاسی، نظامی، اقتصادی، فرهنگی و به‌ویژه زیست محیطی بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران تأثیرگذار باشد و همکاری در حوزه مشترک هیرمند مستلزم توجه به رویکرد امنیت زیست محیطی و جستجوی راهکارهایی برای همکاری مشترک در چارچوب این رویکرد می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2684 - تداوم نفوذ ناتو به رهبری آمریکا در افغانستان و تأثیر آن بر امنیت ملی ایران
مهرداد خادمی امیرهوشنگ میرکوشش احمد اشرفی

سازمان ناتو به عنوان یک اتحادیه نظامی – سیاسی و امنیتی پس از حملات یازده سپتامبر با حضور در طولانی ترین بحران سازمان در افغانستان،به منظور مدیریت چالش های ضد هژمونیک در حوزه ژئوپلیتیکی و ژئواستراتژیکی خاورمیانه ، و در تطبیق و تغییر خود در طی این تحولات شتاب بیشتری چکیده کامل

سازمان ناتو به عنوان یک اتحادیه نظامی – سیاسی و امنیتی پس از حملات یازده سپتامبر با حضور در طولانی ترین بحران سازمان در افغانستان،به منظور مدیریت چالش های ضد هژمونیک در حوزه ژئوپلیتیکی و ژئواستراتژیکی خاورمیانه ، و در تطبیق و تغییر خود در طی این تحولات شتاب بیشتری داده است.اتحادیه قدیمی و منسجم ناتو همواره در خدمت هژمون جهانی آمریکا و تقویت جایگاه تک قطب یک جانبه گرا ایالات متحده در بحران های متعدد وارد شده اسست. ایالات متحده با فرصت سازی و بیشینه‌سازی قدرت و نفوذ خود در ناتو و با گسترش این نهاد در مدیریت بحران ها در پی تداوم پرستیژ جهانی خود می‌باشد.مقاله پیش رو، با بهره‌گیری از متدولوژی تحلیلی – تبیینی و بر پایه نظریه ثبات هژمونیک در صدد پاسخگویی به چرایی حضور و نفوذ ناتو و آمریکا در مدیریت بحران افغانستان پس از یازده سپتامبر و ارزیابی پیامدهای آن بر امنیت جمهوری اسلامی ایران است. فرضیه مورد آزمون: نگرانی های امنیتی، مبارزه با تروریسم بین الملل، برقراری ثبات نسبی در افغانستان و جلوگیری از شکل گیری هژمون رقیب در منطقه می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2685 - بررسی تطبیقی سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران و اتحادیه اروپا در قبال بحران داعش و پساداعش از منظر واقع گرایی تدافعی
محمدمهدی قاسمی علی آبادی حسین مسعودنیا سیدجواد امام جمعه زاده

عصر پساداعش به معنای عبور از داعش و دورانی که در آن داعش و تفکر داعشی وجود نداشته باشد امری غیرعلمی و تا حدودی آرزومندانه است. عصر پساداعش عصری خواهد بود که در آن اصطکاک ها فشرده تر و فضای باز بسیار مستقیم تر می شود. به عبارت دیگر اکنون داعش در سوریه شکست خورده است و با چکیده کامل

عصر پساداعش به معنای عبور از داعش و دورانی که در آن داعش و تفکر داعشی وجود نداشته باشد امری غیرعلمی و تا حدودی آرزومندانه است. عصر پساداعش عصری خواهد بود که در آن اصطکاک ها فشرده تر و فضای باز بسیار مستقیم تر می شود. به عبارت دیگر اکنون داعش در سوریه شکست خورده است و با کنار رفتن آن تجدید مسایل و احیای موضوعات مورد اختلاف میان معارضین سوری با اسد روبرو خواهند شد. بحران سوریه بر کشور ایران تاثیر گذاشته و چالش هایی را در روابط این دو کشور پدید آورده است. رویکرد هایی که توسط ایران در سال های اخیر در عرصه سیاست خارجی دنبال شده، ریشه در مسائل تاریخی و رفتار سیاستگزاران و انگیزه های دو کشور دارد. از طرف دیگر اتحادیه اروپایی که به نوعی در سوریه نفوذ تاریخی توسط فرانسویان داشته و هم اکنون نیز دارای روابط اقتصادی و... با این کشور است وجود دارد که هرچند از وجود دولت مرکزی دمشق به رهبری خاندان اسد ناراضی است ولی بیش از آن در پی ایجاد یک سد امنیتی شدید حول خود بر ضد نفوذ عناصر تروریستی خاورمیانه می باشد. سعی برآنست که در این مقاله به دنبال پاسخگویی به این سوال باشیم که سیاست خارجی قدرت منطقه ای چون ایران و قدرت فرامنطقه ای چون اتحادیه اروپایی در قبال سوریه پساداعش به دنبال چه اهدافی هستند و این اهداف و مسیر نیل به آن ها چه پیامدهایی را درپی خواهد داشت؟ پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2686 - روابط خارجی ایران و عربستان در سال‌های 1384 تا1392 با تاکید بر تحولات سوریه
شیوا جلال پور ابوطالب جعفری

ایران و عربستان دو کشور مهم در خاورمیانه محسوب می‌شوند هر چند اختلافات مذهبی میان دو کشور وجود دارد اما اشتراکات فرا مذهبی (دینی) نیز وجود دارد که این دو روند روابط خارجه دو کشور را در ادوار مختلف بنا نهاده است مطالعات نشان می‌دهد هر چه از دوران ریاست جمهوری محمود احمدی چکیده کامل

ایران و عربستان دو کشور مهم در خاورمیانه محسوب می‌شوند هر چند اختلافات مذهبی میان دو کشور وجود دارد اما اشتراکات فرا مذهبی (دینی) نیز وجود دارد که این دو روند روابط خارجه دو کشور را در ادوار مختلف بنا نهاده است مطالعات نشان می‌دهد هر چه از دوران ریاست جمهوری محمود احمدی نژاد گذشته روابط دو کشور رو به سردی گرایش پیدا کرده و تنش بین ایران و عربستان شدت گرفته است. اساسا تعلقات طرفین نسبت به حوزه های نفوذشان و ورود هر یک به حوزه تحت نفوذ دیگری علل اصلی این تنش ها بوده است که منجر به تخاصم وحتی تهدید لفظی بین دولتمردان دو کشور در سالهای اخیر گردید بنابراین آنچه مسلم است عربستان خود را مدافع تسنن در منطقه می‌داند و ایران خود را مدافع تشیع در منطقه می‌خواند. قدر مسلم آنست که مسایل ژئوپلتیکی منطقه یا تاثیرگذار بر روابط ایران و عربستان می‌باشد یا تاثیرپذیر از این روابط می‌باشد. سوالی که درپژوهش حاضر مطرح است این است که اساسا چه مسایلی در استحکام و گسست روابط بین دو کشور در سال‌های 84 تا 92 دخیل بوده ؟ که در پاسخ به فرضیه حاصل از این پرسش می‌توان گفت مساِئل منطقه‌ای از جمله تحولات سوریه بوده واینکه ایران از حکومت در سوریه و عربستان از معارضین در سوریه حمایت می نماید پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2687 - محیط‌شناسی تهدیدهای تروریستی در سطح جمهوری اسلامی ایران
محمد قنبری بهرام بیات

یکی از مسائلی که حول محور احساس امنیت عمومی مطرح می‌شود، موضوع تهدیدهایی است که منجر به ورود خدشه و زوال آن می‌گردد. امروزه یکی از عوامل اصلی که امنیت جمهوری اسلامی ایران را به خطر می‌اندازد، مسئله تروریسم است. رشد پدیده تروریسم در سال‌های اخیر و مطرح شدن آن به‌عنوان ته چکیده کامل

یکی از مسائلی که حول محور احساس امنیت عمومی مطرح می‌شود، موضوع تهدیدهایی است که منجر به ورود خدشه و زوال آن می‌گردد. امروزه یکی از عوامل اصلی که امنیت جمهوری اسلامی ایران را به خطر می‌اندازد، مسئله تروریسم است. رشد پدیده تروریسم در سال‌های اخیر و مطرح شدن آن به‌عنوان تهدیدی بزرگ علیه امنیت جمهوری اسلامی ایران از موضوعاتی است که بسیار جای توجه دارد و نظام جمهوری اسلامی ایران برای مقابله با این تهدیدها نیازمند این می‌باشد که ابتدا به محیط‌شناسی این تهدیدها در سطح ملی بپردازد تا بدین وسیله احساس امنیت را در سطح جامعه برقرار نموده و آن را ارتقا بخشد؛ زیرا وضعیت نابه‌سامان ناشی از تهدیدهای تروریستی سبب خدشه‌دار شدن احساس امنیت عمومی می‌شود. پس باید با ایجاد تدابیر لازم که اولین آن، محیط‌شناسی منطقه ایران است، می‌توان در برابر این تهدیدها ایستادگی کرد. در محیط-شناسی تهدیدهای تروریستی، تهدیدهای تروریستی جریان‌های افراطی و هم‌مرزی با کشورهای همسایه نقش به‌سزایی در اخلال احساس امنیت عمومی دارند. هدف از این پژوهش این است که به محیط‌شناسی تهدیدهای تروریستی در سطح جمهوری اسلامی ایران پرداخته و بیان نماید که محیط‌شناسی، تهدیدهای تروریستی جریان‌های افراطی و هم‌مرزی با کشورهای همسایه چه تأثیری بر احساس امنیت عمومی در سطح جمهوری اسلامی ایران می‌گذارند. همچنین در این پژوهش، برای جمع‌آوری اطلاعات از روش توصیفی-تحلیلی و کتابخانه‌ای استفاده شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2688 - نحوه استفاده از میادین مشترک نفتی و گازی جمهوری اسلامی ایران و کشورهای همسایه
رضا کاویانی محسن احمدپور

در زمینه استفاده از میادین مشترک نفتی و گازی جمهوری اسلامی ایران و کشورهای همسایه ، دو دسته قواعد عام و خاص قابل اعمال است . با اینکه جمهوری اسلامی ایران در کنوانسیون بین المللی حقوق دریاها به عنوان منبع اصلی عام حقوقی بین المللی حاکم بر میادین مشترک نفتی و گازی عضویت ن چکیده کامل

در زمینه استفاده از میادین مشترک نفتی و گازی جمهوری اسلامی ایران و کشورهای همسایه ، دو دسته قواعد عام و خاص قابل اعمال است . با اینکه جمهوری اسلامی ایران در کنوانسیون بین المللی حقوق دریاها به عنوان منبع اصلی عام حقوقی بین المللی حاکم بر میادین مشترک نفتی و گازی عضویت ندارد اما قواعد آن در این ارتباط تبدیل به قواعد عرفی بین المللی شده است و بنابراین بر جمهوری اسلامی ایران نیز قابل اعمال است . از سوی دیگر ، در ارتباط با قواعد خاص به طور عمده می توان به معاهدات دو جانبه ای که جمهوری اسلامی ایران با برخی کشورهای همسایه دارد اشاره نمود این موافقت نامه ها هم در حوزه دریای مازندران و هم در حوزه خلیج فارس و دریای عمان می باشد و بنابراین ، این موضوع نیز بایستی مورد توجه قرار گیرد که بخش بزرگی از قواعد موجود در این زمینه تابع معاهدات خاص حاکم می باشند . نتیجه تحقیق حاضر بدین صورت می باشد که به علت سیال بودن منابع مشترک به ویژه از نوع گازی آن ، در طول دهه های گذشته بسیاری از این منابع توسط کشورهای همسایه به یغما برده شده و سود سالانه سرشاری را عاید این کشورها در نبود توافق نامه های مختلف نموده است و بنابراین به نظر می رسد که توسعه میادین ایرانی امروزه بیش از پیش ضرورت پیدا می نماید . این امر به دلیل مناطق غیرممنوعه در موافقت نامه های تحدید حدود منابع دریایی هست. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2689 - مطالعه ای اسنادی در فهم هویت جهان پذیر در قالب مولفه های سیاسی مشترک در فرهنگ ایرانی- اسلامی
محمد کاظم تفته فرهاد زیویار

این مقاله بر آن است با طرح مشکل هویت ملی در فضای جهانی شدن فرهنگی با شناسایی یا بازتعریف برخی از مؤلفه‌ها و عناصر مستتر در بطن تاریخ هویت ایرانیان با استفاده از روش اسنادی به ترسیم هویتی بپردازد که در عین حفظ عناصر ملموس و عینی هویت ملی(سرزمین،دین،زبان) با تکیه بر تجارب چکیده کامل

این مقاله بر آن است با طرح مشکل هویت ملی در فضای جهانی شدن فرهنگی با شناسایی یا بازتعریف برخی از مؤلفه‌ها و عناصر مستتر در بطن تاریخ هویت ایرانیان با استفاده از روش اسنادی به ترسیم هویتی بپردازد که در عین حفظ عناصر ملموس و عینی هویت ملی(سرزمین،دین،زبان) با تکیه بر تجارب نوین بشری در حوزه رسانه و ارتباطات از یک سو و امکان دسترسی به داده ها و اطلاعات جهانی در حوزه هویت و نحوه نیل به یک چارچوب و مدل امکان پذیر از تعامل و همگرایی در فهم یکدیگر از سوی دیگر،باید به هویت و شناسه ای از تاریخ و تمدن و فرهنگ ایرانی-اسلامی دست یابیم که امکان گفتگو با دیگری را داشته باشیم و در حوزه هویت پسینی با تاکید بر شناسایی عناصر هویتی مستتر در تاریخ و تمدن ایرانی و اسلامی و همچنین بازسنجی امکان تاریخی برای صورتبندی هویت ملی در مسیر جهانی شدن فرهنگیان به محک نظریه خواهیم گذاشت و در مقام پاسخ به این پرسش هستیم که:”امکان و نحوه شناخت مؤلفه‌های با ظرفیت تاریخی و تمدنی در هویت ملی جهت مواجهه با شیوه زیست جدید در دوره جهانی شدن فرهنگ چگونه خواهد بود؟” .در پایان پاسخ به این پرسش را در امکان محقق شدن ترسیم هویت جدید در فضای جهانی شدن در قالب مفهوم "هویت جهان پذیر" که مبتنی بر شاخص‌ها و معیارهای ده گانه برای کاربست اجتماعی آنها می‌باشد جستجو میکنیم و مورد بررسی قرار می‌دهیم. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2690 - بررسی عوامل موثر بر کنش‌های جمعی اعتراضی در ایران (سال‌های1388 و 1396)
سعیده اسماعیل زاده آشینی

10.30495/psq.2022.1968934.2169

پژوهش حاضر بر آن است تا با مرور نظام‌مند مطالعات مربوط به اعتراضات جمعی در ایران در سال‌های 1388 و1396 و با تجمیع نتایج پژوهش‌های پراکنده و با دستیابی به نگرشی جدید بتواند تصویری نسبتاً دقیق از علل، موضوعات، ویژگی‌ها، دستاوردها و مشکلات این پژوهش‌ها به دست دهد. به همین چکیده کامل

پژوهش حاضر بر آن است تا با مرور نظام‌مند مطالعات مربوط به اعتراضات جمعی در ایران در سال‌های 1388 و1396 و با تجمیع نتایج پژوهش‌های پراکنده و با دستیابی به نگرشی جدید بتواند تصویری نسبتاً دقیق از علل، موضوعات، ویژگی‌ها، دستاوردها و مشکلات این پژوهش‌ها به دست دهد. به همین منظور در این پژوهش، با در نظر گرفتن امکانات عملی و محدودیت‌های زمانی، 60 مورد (30تحقیق مرتبط با اعتراضات سال88 و 30 پژوهش مربوط به اعتراضات سال96) از آثار موجود در فاصله سال‌های 1388 تا 1400 مورد بررسی قرار گرفته و اطلاعات لازم، استخراج و تحلیل شده است.نتایج به دست آمده نشان می‌دهد که در مجموعه آثار علمی مرتبط با اعتراضات سال1388، علل سیاسی بیش از سایر علل مورد توجه قرار گرفته است و عامل اقتصادی کمتر از دیگر عوامل مورد توجه بوده است. در مجموع غالب نویسندگان به متغیرهای داخلی و عوامل سیاسی-اجتماعی عنایت بیشتری نشان داده‌اند. در مجموعه آثار علمی مرتبط با اعتراضات سال1396، علل اجتماعی بیش از سایر علل مورد توجه یوده است و عامل فرهنگی کمتر از سایر عوامل موردعنایت قرار گرفته و غالب تحلیل‌گران به متغیرهای داخلی و عوامل اجتماعی-اقتصادی توجه بیشتری مبذول کرده‌اند. در مطالعات مربوط به کنش جمعی اعتراضی سال 96 در مقایسه با سال 88، شاهد چرخش از عوامل سیاسی-اجتماعی به سمت عوامل اجتماعی – اقتصادی هستیم. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2691 - تهدیدات اسرائیل و راهبردهای جمهوری اسلامی ایران در مقابله با آن
امید جعفرزاده احمد آذین مسعود جعفری نژاد

از زمان شکل گیری انقلاب اسلامی به دلیل نقش مباحث ایدئولوژیک، یک تقابل عمیق میان جمهوری اسلامی ایران و رژیم صهیونیستی صورت گرفته است. رژیم صهیونیستی، جمهوری اسلامی ایران را را در تضاد با امنیت و منافع ملی خود دیده است که در نتیجه ی این امر، سعی داشته است با راهبردهای مخت چکیده کامل

از زمان شکل گیری انقلاب اسلامی به دلیل نقش مباحث ایدئولوژیک، یک تقابل عمیق میان جمهوری اسلامی ایران و رژیم صهیونیستی صورت گرفته است. رژیم صهیونیستی، جمهوری اسلامی ایران را را در تضاد با امنیت و منافع ملی خود دیده است که در نتیجه ی این امر، سعی داشته است با راهبردهای مختلف به مقابله با جمهوری اسلامی ایران برخیزد. با توجه به این امر، سوال اصلی مقاله حاضر این است که راهبردهای نرم افزاری جمهوری اسلامی ایران در جهت مقابله با تهدیدات رژیم صهیونیستی کدام است؟ در پاسخ این فرضیه مطرح شده است که بهره‌گیری از پتانسیل مذهب تشیع و آموزه های اسلامی در کنار تشکیل جبهه مقاومت، محورهای اساسی قدرت نرم ایران در مقابله با تهیددات رژیم صهیونیستی است. در این مقاله هدف اصلی، تشریح عرصه‌های قدرت نرم انقلاب اسلامی در مواجهه با تهدیدات رژیم صهیونیستی است و به این امر منتج می‌شود که استفاده از ترکیب قدرت نرم توسط جمهوری اسلامی ایران، موجب کاهش تهدیدات امنیتی رژیم صهیونیستی شده است. نوع روش پژوهش، توصیفی – تحلیلی و بر مبنای مطالعات کتابخانه‌ای است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2692 - بررسی نسبت گفتمان‌‌های داخلی با دیپلماسی هسته‌ای ایران
سعید آجورلو مجید توسلی‌رکن‌آبادی عباس ملکی صادق زیباکلام

در این مقاله تاثیر گفتمان‌های سیاست داخلی بر عملکرد جریان‌های سیاسی در مذاکرات هسته‌ای بررسی خواهد شد. فرضیه نویسنده مقاله این است که اعتقاد گفتمان اصلاح ‌طلبی به‌ تنش زدایی و توسعه سیاسی موجب شده تا این گفتمان مخالف چالش برای پیشرفت در فناوری هسته‌ای باشند. در مقابل، ا چکیده کامل

در این مقاله تاثیر گفتمان‌های سیاست داخلی بر عملکرد جریان‌های سیاسی در مذاکرات هسته‌ای بررسی خواهد شد. فرضیه نویسنده مقاله این است که اعتقاد گفتمان اصلاح ‌طلبی به‌ تنش زدایی و توسعه سیاسی موجب شده تا این گفتمان مخالف چالش برای پیشرفت در فناوری هسته‌ای باشند. در مقابل، اصول‌-گرایان انرژی هسته‌ای را نماد مقابله و مقاومت مقابل غرب می دانند. اعتدال گرایان نیز به‌ واسطه اعتقاد به ‌توسعه اقتصادی و همکاری با نظام جهانی، موافق اعتماد سازی با غرب برای حل مساله هسته‌ای هستند. ضمن اینکه آرایش نیروهای سیاسی داخل نظام بر اساس اعتقاد به برجام یا مخالفت با برجام سنجیده می شود. به منظور آزمون فرضیه مزبور، ضمن مرور برخی تئوری‌ها، ابعاد اندیشه‌های جناح‌های اصلی سیاست ایران بر اساس نظریه گفتمان ‌بررسی خواهد شد و سپس، عملکرد آنها در زمینه مذاکرات هسته‌ای ارزیابی خواهد شد. مناقشه هسته‌ای ایران موجب پیوند سیاست داخلی و سیاست خارجی گردید به نحوی که فراز و نشیب این پرونده موجب تغییرات در آرایش نیروهای سیاسی داخلی نظام شد. برخی از اصولگرایان را به اعتدال‌گرایان نزدیک کرد و موجب شد شکاف بزرگی میان اصولگرایان شکل بگیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2693 - بررسی بحران یمن: تحولات، ریشه‌ها، بازیگران و راهکارهای موجود برای اتمام بحران
گارینه کشیشیان سیرکی سهیل سهیلی نجف آبادی

بحران یمن زاییده ساختارهای ناکارآمد سیاسی و عدم توزیع عادلانه قدرت و منابع در سطح اجتماعی و دخالت قدرت‌های خارجی از جمله عربستان سعودی، آمریکا، روسیه، انگلیس، اسرائیل، شورای همکاری خلیج فارس، مصر، ایران و... است که در مجموع می‌توان آنها را در دو سطح عوامل بحران‌زای داخل چکیده کامل

بحران یمن زاییده ساختارهای ناکارآمد سیاسی و عدم توزیع عادلانه قدرت و منابع در سطح اجتماعی و دخالت قدرت‌های خارجی از جمله عربستان سعودی، آمریکا، روسیه، انگلیس، اسرائیل، شورای همکاری خلیج فارس، مصر، ایران و... است که در مجموع می‌توان آنها را در دو سطح عوامل بحران‌زای داخلی و عوامل بحران‌زای خارجی، مورد شناسایی قرار داد. هدف این مقاله که با روش توصیفی- تحلیلی انجام شده است، آن است که ضمن بررسی عوامل دخیل در بحران یمن، سناریوهای آینده بحران را نیز شناسایی کند. بر این اساس، سئوال اصلی مقاله، این است که عوامل دخیل در بحران یمن از جمله روند تحولات، ریشه‌های بحران و بازیگران آن کدامند و راهکارهای برون‌رفت این کشور از بحران در آینده کدام است؟ در نتیجه کلی مقاله نیز، این نتیجه حاصل می شود که با توجه به مشکلات ساختار درونی یمن مانند قبیله‌گرایی و طی نشدن روند دولت‌ - ملت‌سازی در این کشور، همچنین رقابت عربستان و ایران و نیز دیگر قدرت‌های منطقه‌ای خاورمیانه و قدرت‌های بزرگدر این کشور؛ ممکن است بحران یمن در یکی از چهار حالت ذیل خاتمه یابد که عبارتند از: ایجاد موازنه قوا میان گروه‌های درگیر و کشورهای حامی آنها، پیروزی یکی از نیروها و دولت‌های حامی آن، یعنی یا دولت یمن و یا پیروزی انصارالله، دخالت شورای امنیت ملل متحد برای برقراری آتش‌بس موقت جهت آغاز روند مذاکرات صلح و آشتی ملی. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2694 - جنگ به ضرورت تهدید بقا و عدم حمله نظامی امریکا به ایران
مرتضی نجم آبادی رامین بخشی احسان زرنگار

بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ایران به رهبری امام خمینی (ره) در سال 57 ایران به قدرتی تجدید نظر طلبی تبدیل شده است که همواره خواهان تغییر نظم موجود در منطقه و سایر نقاط جهان بوده است. از جمله کوتاه کردن دست قدرت های امپریالیستی فرا منطقه ای همچون امریکا در خاورمیانه ، صدو چکیده کامل

بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ایران به رهبری امام خمینی (ره) در سال 57 ایران به قدرتی تجدید نظر طلبی تبدیل شده است که همواره خواهان تغییر نظم موجود در منطقه و سایر نقاط جهان بوده است. از جمله کوتاه کردن دست قدرت های امپریالیستی فرا منطقه ای همچون امریکا در خاورمیانه ، صدور انقلاب به منطقه و جهان با داعیه ی اسلامی و همچنین حمایت از مستضعفان و ملت های مسلمان در مقابل استکبار جهانی. با این تفاسیر امریکا همواره ایران را به خاطر رفتارها و سیاست های داخلی و منطقه ای که دارد به حمله نظامی تهدید کرده است. اما بارها بعد از تبلیغات گسترده حمله به ایران، حمله نظامی امریکا به ایران منتفی شده است. در این پژوهش سعی داریم به این سوال پاسخ دهیم که به چه علت امریکا بعد از اینکه بارها ایران را به حمله نظامی تهدید کرده است، این حمله صورت نگرفته است ؟ فرضیه ای که در پاسخ به این سوال مطرح است این می باشد که قدرت های بزرگ از جمله امریکا زمانی مبادرت به جنگ می کنند که زیست و بقای آنان در خطر باشد یا جنگ آخرین راه حل ممکن باشد. لذا ایران چون تهدیدی برای بقای امریکا نمی باشد و راه حل های دیگری برای مهار ایران دارد لذا ضرورتی برای مبادرت به جنگ نمی بیند. نوع پژوهش توصیفی تحلیلی می باشد و روش گرد آوری اطلاعات کتابخانه ای و با توجه به اسناد و مدارک و شواهد موجود می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2695 - روندعضویت ایران در سازمان تجارت جهانی از منظر حقوق رقابت بین الملل
رحمت حاجی مینه طاهر حیدرزاده

پیوستن به سازمان تجارت جهانی، بازار رقابتی را پیش روی تولیدکنندگان ایرانی می‌گشاید که از طریق آن می‌توانند توانمندی‌های خویش را جهانی سازند. چنانچه کشوری به عضویت سازمان تجارت جهانی که متولی اصلی تجارت آزادانه وتحرک کامل کالاها و خدمات در سطح جهان است درنیاید، عملا قادر چکیده کامل

پیوستن به سازمان تجارت جهانی، بازار رقابتی را پیش روی تولیدکنندگان ایرانی می‌گشاید که از طریق آن می‌توانند توانمندی‌های خویش را جهانی سازند. چنانچه کشوری به عضویت سازمان تجارت جهانی که متولی اصلی تجارت آزادانه وتحرک کامل کالاها و خدمات در سطح جهان است درنیاید، عملا قادر به رقابت در بازارهای جهانی نخواهد بود. از حقوق رقابت بین الملل نیز به عنوان یکی از ضروریات و عوامل موثر در توفیق نظام‌های اقتصاد بازار آزاد یاد می‌شود. اگر در میان فعالان عرصه تولید و توزیع، رقابت سالم حاکم باشد، کارایی اقتصادی به بار آمده و رفاه عمومی افزایش می‌یابد و نقض قواعد حقوق رقابت بین الملل اثرات سوء بر کارایی اقتصادی، وارد می‌سازد. از این رو نظام‌های حقوقی با طراحی سازوکارهای قانونی درصدد مقابله با اعمال ضد رقابتی و جبران خسارت ناشی از آن هستند. هدف از انجام این پژوهش بررسی روند عضویت ایران در سازمان تجارت جهانی از منظر حقوق رقابت بین الملل است. این پژوهش با طرح این سوال که روند عضویت ایران در سازمان تجارت جهانی ازمنظر حقوق رقابت بین الملل با چه چالش‌هایی مواجه است؟ با روش توصیفی-تحلیلی به ارزیابی این فرضیه می‌پردازد که از منظرحقوق رقابت بین الملل ایران برای عضویت در سازمان تجارت جهانی بایستی در زمینه قوانین ومقررات، زیرساخت‌های صنعتی و اقتصادی، تولید باکیفیت جهانی، فضای کسب وکار، نظام بانکی و گمرکی و خصوصی سازی اصلاحاتی انجام دهد. یافته‌های تحقیق نیز حکایت از اثبات این موضوع دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2696 - نقش هویت در روابط جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی از 2005 تا 2018 با تأکید بر نظریه سازه انگاری
مهدی شیرازیان گارینه کشیشیان

جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی کشورهایی مهم در منطقه پر آشوب خاورمیانه هستند. زمینه های تقابل و تعارض در روابط دو کشور به دهه های گذشته باز می گردد. اما طی تحولات بعد از انقلاب اسلامی و خصوصاً دهه ی اخیر الگوی تعارض مبتنی بر هویت بر روابط دو کشور حاکم شده است. کانو چکیده کامل

جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی کشورهایی مهم در منطقه پر آشوب خاورمیانه هستند. زمینه های تقابل و تعارض در روابط دو کشور به دهه های گذشته باز می گردد. اما طی تحولات بعد از انقلاب اسلامی و خصوصاً دهه ی اخیر الگوی تعارض مبتنی بر هویت بر روابط دو کشور حاکم شده است. کانون های حساس بحران در روابط دو کشور در هویت متعارض وهابی-سلفی – عربی محافظه کار عربستان از یکسو و هویت انقلابی- شیعی ایران از سوی دیگر نهفته است. هویت به ساختار منافع و امنیت دو کشور در ارتباط با یکدیگر سمت و سو بخشیده است. در روابط ایران و عربستان سعودی در کنار سایر عوامل ذهنی همچون فرهنگ، ایدئولوژی و عوامل عینی همانند حوزه رقابت های ژئوپلیتیک، انرژی و... هویت از اهمیت بسزایی برخوردار است. در این میان نقش ساختار نظام بین الملل و سیاست های قدرت های بزرگ در تشدید تعارضات هویتی میان دو کشور نیز برجسته است. روش تحقیق در این پژوهش از نظر هدف بنیادی و از لحاظ ماهیت کیفی و از لحاظ روش توصیفی است. شیوه گردآوری اطلاعات بر اساس روش کتابخانه ای بوده و این تحقیق با چارچوب نظری سازه انگاری نشان می دهد که فقدان هویت مشترک به عنوان کانون حساس بحران در روابط دو کشور قرار دارد و تعارض هویتی است که سایر منابع تنش و ناسازواری میان دو کشور را تشدید و تداوم می بخشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2697 - مقایسه برنامه هسته ای ایران و کره شمالی و شیوه برخورد آژانس بین المللی انرژی اتمی و رژیم امنیتی NPT با این دو کشور
سعید کریمی کشه سید عبدالعلی قوام علیرضا موسوی زاده مهدی ذاکریان امیری

در دو دهه اخیر برنامه هسته ای ایران و کره شمالی به یکی از مسائل مهم جهانی تبدیل شده است.پرونده هسته ای این دو کشور از بزرگترین چالش های امنیتی بوده است که جامعه بین المللی تاکنون با آن مواجه گردیده است.هدف مشترک قدرت های بزرگ در برابر ایران و کره شمالی رویکرد هسته ای زد چکیده کامل

در دو دهه اخیر برنامه هسته ای ایران و کره شمالی به یکی از مسائل مهم جهانی تبدیل شده است.پرونده هسته ای این دو کشور از بزرگترین چالش های امنیتی بوده است که جامعه بین المللی تاکنون با آن مواجه گردیده است.هدف مشترک قدرت های بزرگ در برابر ایران و کره شمالی رویکرد هسته ای زدایی می باشد.اما استراتژی های دستیابی به این هدف گزینشی و متناقض هستند. در این حین نقش آژانس بین المللی انرژی اتمی بسیار کلیدی و پیچیده است.با توجه به این مسئله سوال اصلی این پژوهش این است که عملکرد آژانس بین المللی انرژی اتمی با توجه به مفاد رژیم امنیتی NPT در قبال برنامه هسته ای ایران و کره شمالی چگونه می باشد؟ در پی یافتن پاسخی مناسب برای این پرسش،نویسندگان مقاله با استفاده از "نظریه رژیم های امنیتی بین المللی"سعی کرده انداینگونه توصیف و تبیین نمایند که عملکرد آژانس بین المللی انرژی اتمی در رابطه با برنامه هسته ای برغم همکاری ایران و متابعت از رژیم امنیتی NPT و عدم همکاری کره شمالی و خروج از رژیم مزبور مطابق اساسنامه آژانس و NPT نبوده و کاملاً تبعیض آمیز،دارای پیچیدگی و متأثر از نفوذ و منافع اقتصادی و استراتژیک قدرت های بزرگ نظیر امریکا،چین و روسیه می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2698 - حکومت، جامعه مدنی و سرمایه اجتماعی در ایران (بررسی سالهای 1376-1392)
سیده لیلا موسوی احمد ساعی

در سال‌های اخیر مباحث فراوانی در خصوص سرمایه اجتماعی و وجوه گوناگون آن در سطح بین المللی و همچنین در جامعه‌ی علمی ایران مطرح شده است با توجه به اهمیت سرمایه‌ی اجتماعی در عملکرد جوامع در حوزه های مختلف، یکی از مهمترین مباحث مطرح شده پیرامون این موضوع راه‌ها و چگونگی تقوی چکیده کامل

در سال‌های اخیر مباحث فراوانی در خصوص سرمایه اجتماعی و وجوه گوناگون آن در سطح بین المللی و همچنین در جامعه‌ی علمی ایران مطرح شده است با توجه به اهمیت سرمایه‌ی اجتماعی در عملکرد جوامع در حوزه های مختلف، یکی از مهمترین مباحث مطرح شده پیرامون این موضوع راه‌ها و چگونگی تقویت و از سویی دیگر تضعیف سرمایه اجتماعی بوده است. در این ارتباط از عوامل متعددی در هر دو سطح خرد و کلان نام برده شده است؛ با این همه به نظر می رسد با وجود تعدد مطالب مرتبط با بحث تقویت یا تضعیف سرمایه اجتماعی، نقش دولت به نوعی مغفول مانده و کمتر مورد توجه قرار گرفته است. در این مقاله با توجه به حضور دولت به عنوان بازیگری یکه تاز و برتر در عرصه‌ی سیاسی- اجتماعی ایران در طول سده های طولانی گذشته تا به امروز بر نقش دولت در زمینه تضعیف سرمایه-ی اجتماعی به ویژه در خصوص مشارکت به عنوان یکی از مولفه‌های مهم سرمایه اجتماعی تاکید شده است. یافته‌ها نشان می‌دهد در طول سالهای1384 تا 1392 با تضعیف سرمایه اجتماعی در ایران مواجه بوده ایم. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2699 - مطالعه تطبیقی تحول مفهوم قدرت در سیاست منطقه‌ای ایران در عصر جهانی شدن با تأکید بر عراق، یمن و سوریه (98-1392)
رضا علی اکبر پور گارینه کشیشیان سیرکی

از آنجاییکه ویژگی‌های فرهنگی، رویکردهای ایدئولوژیک، جغرافیا و اعتقادات مذهبی از جمله عوامل تعیین‌کننده جایگاه ایران در عرصه منطقه‌ای هستند، ایران با توجه به روایت ملی و اسلامی بعنوان یک بازیگر انقلابی ضمن به چالش کشیدن هنجارهای منطقه‌ای؛ سیاستی مبتنی بر محاسبات منافع مل چکیده کامل

از آنجاییکه ویژگی‌های فرهنگی، رویکردهای ایدئولوژیک، جغرافیا و اعتقادات مذهبی از جمله عوامل تعیین‌کننده جایگاه ایران در عرصه منطقه‌ای هستند، ایران با توجه به روایت ملی و اسلامی بعنوان یک بازیگر انقلابی ضمن به چالش کشیدن هنجارهای منطقه‌ای؛ سیاستی مبتنی بر محاسبات منافع ملی را تعقیب نموده است. برخی معتقدند که یکی از عوامل تأثیرگذار بر آینده خاورمیانه نوع رفتار و روابط ایران با محیط منطقه-ای خود است. آنان با تأکید بر نقش‌آفرینی عمده ایران در جهان اسلام به جایگاه قدرت منطقه‌ای ایران تأکید می‌نمایند. حال با توجه به شرایط و مقتضیات جهانی شدن؛ سئوالی که در این مقاله به آن پرداخته شده، این است که تحول مفهوم قدرت ناشی از جهانی شدن چه تأثیری بر ماهیت سیاست منطقه‌ای جمهوری اسلامی ایران در سه کشور عراق، یمن و سوریه داشته است؟ با یک مطالعه تطبیقی در پاسخ چنین به نظر می‌رسد که با تحول مفهوم قدرت از قدرت سخت به قدرت نرم و سپس قدرت هوشمند در عصر جهانی شدن، ماهیت سیاست منطقه‌ای جمهوری اسلامی ایران نیز بر تلفیق قدرت نرم همکاری جویانه با سیاست سخت موازنه نامتقارن قدرت دچار تحول گردیده است. در همین راستا می‌توان تأکید کرد که شکل‌گیری گروه‌های شیعه در سراسر خاورمیانه که متأثر از اصل صدور انقلاب و مدل حکومت اسلامی است، با تاکتیک‌های قدرت هوشمند و دیپلماسی فرهنگی ایران پشتیبانی می‌شوند. هدف از نگارش این مقاله بررسی تطبیقی تحول مفهوم قدرت در سیاست منطقه‌ای ایران با تأکید بر کشورهای عراق، یمن و سوریه بین سال‌های 1392 تا 1398 است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2700 - مقایسه گفتمان هسته ای حسن روحانی و گفتمان انقلاب اسلامی
مهدی سلطانی گردفرامرزی اکبر اشرفی احمد بخشایش اردستانی سوسن صفاوردی

این تحقیق به بررسی گفتمان هسته ای در سیاست خارجی حسن روحانی رئیس دولت های یازدهم و دوازدهم و نسبت آن با گفتمان انقلاب اسلامی متاثر از مواضع امام خمینی و آیت الله خامنه ای رهبران انقلاب اسلامی در سیاست خارجی و نیز اصول قانون اساسی می پردازد. محقق گفتمان سیاست خارجی ذیل گ چکیده کامل

این تحقیق به بررسی گفتمان هسته ای در سیاست خارجی حسن روحانی رئیس دولت های یازدهم و دوازدهم و نسبت آن با گفتمان انقلاب اسلامی متاثر از مواضع امام خمینی و آیت الله خامنه ای رهبران انقلاب اسلامی در سیاست خارجی و نیز اصول قانون اساسی می پردازد. محقق گفتمان سیاست خارجی ذیل گفتمان انقلاب اسلامی را گفتمانی با محوریت حفظ نظام جمهوری اسلامی و اصول خدامحوری، استکبارستیزی، عزت، حکمت و مصلحت، استقلال و نفی سلطه جویی معرفی می کند و آن گاه به بررسی گفتمان هسته ای دولت روحانی و مقایسه آن با گفتمان سیاست خارجی جمهوری اسلامی می پردازد. در این تحقیق گفتمان هسته ای روحانی گفتمانی با محوریت تعامل گرایی و تنش زدایی و اصول امنیت ملی، منافع ملی، لغو تحریم ها، حمایت رهبری، استراتژی بردبرد و توسعه و پیشرفت معرفی شده است. بر اساس یافته های این تحقیق، گفتمان هسته ای دولت روحانی تاکتیکی در راستای اهداف سیاست خارجی نظام جمهوری اسلامی بوده که برغم برخی شدت و ضعف ها در تطابق سیاست ها نمی توان آن را در تعارض با گفتمان انقلاب اسلامی دانست. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2701 - تأثیر رویارویی هویت‌جویانه جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی بر سیاست‌های امنیت منطقه‌ای دو کشور (مورد مطالعاتی یمن)
سعید توتونچی مجید گل پرور علی باقری زاده

10.30495/psq.2023.1987311.2206

سیاست‌های منطقه‌ای جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی در دو دهه گذشته نسبتا تقابلی بوده و به ویژه پس از تحولات جهان عرب از سال 2011، تشدید شده است. رقابت و تقابل هویت‌جویانه دو کشور در منطقه غرب آسیا بصورت جنگ‌های نیابتی جلوه‌گر شده و یکی از مهم‌ترین آن‌ها در یمن شکل گ چکیده کامل

سیاست‌های منطقه‌ای جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی در دو دهه گذشته نسبتا تقابلی بوده و به ویژه پس از تحولات جهان عرب از سال 2011، تشدید شده است. رقابت و تقابل هویت‌جویانه دو کشور در منطقه غرب آسیا بصورت جنگ‌های نیابتی جلوه‌گر شده و یکی از مهم‌ترین آن‌ها در یمن شکل گرفته است. این پژوهش تلاش می‌کند با بکارگیری چارچوب نظری سازه-انگاری و با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی به این پرسش پاسخ دهد که: رویارویی هویت‌جویانه جمهوی اسلامی ایران و عربستان سعودی چه تأثیری بر دگرگونی سیاست‌های امنیت منطقه‌ای دو کشور و چه پیامدی در تحولات یمن داشته است ؟ فرضیه تحقیق مبین آن است که سیاست‌های امنیت منطقه‌ای عربستان سعودی و جمهوری اسلامی ایران متأثر ازرویارویی هویت‌جویانه دو کشور طی یک دهه گذشته به سمت تقابلی حرکت کرده و مخاصمات در منطقه را سبب گشته و تشدید کرده است. به طور مشخص تقابل هویتی جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی سبب مداخله و درگیری دو کشور در یمن شده است، به گونه‌ای که پس از نزدیک به یک دهه از آغاز بحران در این کشور، چشم‌انداز روشنی برای حل و مدیریت آن دیده نمی‌شود. گسترش شیعه‌گری جمهوری اسلامی ایران در مقابل وهابی‌گری عربستان سعودی، دیدگاه متفاوت به غرب و رویارویی و جنگ‌های نیابتی در برخی کشور‌های منطقه چون سوریه و یمن از مهم‌ترین اثرات رویارویی هویت‌جویانه دو کشور بر سیاست‌های منطقه‌ای دو کشور-سیاست مذهبی، نگاه به غرب و درگیری‌های نیابتی در منطقه- بوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2702 - نهاد آموزش و پرورش و ضرورت اتخاذ سیاست هویتی جامع به‌منظور تقویت هویت ملی در ایران
مجید عباس‌زاده مرزبالی

مقاله‌ی حاضر‌ درصدد پاسخ به این پرسش است که نهاد آموزش و پرورش چگونه می‌تواند موجبات تقویت هویت ملی در ایران را فراهم نماید؟ به‌طورکلی به باور این پژوهش، نهاد آموزش و پرورش به‌عنوان یکی از مهم‌ترین عوامل در انتقال، بسط و اعتلای فرهنگ، نقش اساسی در تقویت هویت ملی دارد و چکیده کامل

مقاله‌ی حاضر‌ درصدد پاسخ به این پرسش است که نهاد آموزش و پرورش چگونه می‌تواند موجبات تقویت هویت ملی در ایران را فراهم نماید؟ به‌طورکلی به باور این پژوهش، نهاد آموزش و پرورش به‌عنوان یکی از مهم‌ترین عوامل در انتقال، بسط و اعتلای فرهنگ، نقش اساسی در تقویت هویت ملی دارد و به‌همین‌خاطر هیچ کشوری ازجمله ایران نمی‌تواند بدون بهره‌مندی از این نهاد به تقویت هویت ملی بپردازد. اما نکته اساسی در این‌جا این است ‌که نهاد مذکور در دوره جمهوری اسلامی در زمینه سیاست‌گذاری‌ هویتی، دارای ضعف‌‌ها و نارسایی‌هایی است‌ که بر کارکرد آن در زمینه ترویج هویت ملی تاثیر منفی گذاشته است. به‌طورکلی الگوی سیاست‌گذاری هویتی در نهاد آموزش و پرورش در دوره مذکور به‌دلیل گزینشی‌بودن و تاکید یک‌سویه بر بُعد اسلامیِ هویت ملی، نتوانسته است آن‌چنان‌ که باید، به تقویت گرایش بسیاری از ایرانیان نسبت به هویت ملی خود و درنتیجه، استحکام هویت ملی ایران کمک نماید. این مسئله اتخاذ سیاست‌ هویتیِ جامع و مناسب در این نهاد را ضروری ساخته است. براین‌اساس، دولت جمهوری اسلامی به‌عنوان متولی امر تعلیم‌و‌تربیت در ایران، تنها با اتخاذ سیاست‌ هویتیِ غیرگزینشی در نهاد آموزش و پرورش که در آن به همه ارکان و مولفه‌های هویت ملی ایران توجه شده باشد، می‌تواند به افزایش تعلق‌خاطر ایرانیان به هویت ملی خود و درنتیجه تقویت هویت ملی ایران کمک نماید. لازم‌به‌ذکر است که در این مقاله از روش توصیفی– تحلیلی بهره برده شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2703 - بررسی توسعه نیافتگی ایران در عصر قاجار از منظر الگوی مفهومی دولت نرم میردال
زهرا آریاکیان علی اکبر امینی اهورا راهبر اصغر کیوان حسینی

10.30495/psq.2021.674381

در این مقاله، با کاربرد روش توصیفی تحلیلی و شیوه گردآوری اسنادی، تلاش بر این است تا توسعه نیافتگی ایران در عصر قاجار با توجه به نقش سیاست و ویژگی های دولت از دیدگاه میردال مورد تأمل قرار گیرد و به این سؤال اساسی پاسخ داده شود که توسعه نیافتگی ایران در دوران قاجار، چگونه چکیده کامل

در این مقاله، با کاربرد روش توصیفی تحلیلی و شیوه گردآوری اسنادی، تلاش بر این است تا توسعه نیافتگی ایران در عصر قاجار با توجه به نقش سیاست و ویژگی های دولت از دیدگاه میردال مورد تأمل قرار گیرد و به این سؤال اساسی پاسخ داده شود که توسعه نیافتگی ایران در دوران قاجار، چگونه با توجه به نقش و مختصات دولت نرم از دیدگاه میردال قابل تبیین است؟ یافته ها حاکی از این است که جامعه ایران در عصر قاجار که مصادف با توسعه صنعتی در غرب بود، در حال مواجهه فزاینده با خارج و تحولات مذکور بوده و در عین حال در درون نیز، مشکلات فراوانی داشته است که از مهم ترین آنها می توان به سلطنت دلبخواهی شاهان، نقص وضع واجرای قانون در کشور، عدم اطاعت گروه های قدرتمند جامعه از جمله خاندان قاجار، اشراف زمیندار، خوانین و رؤسای قبایل و طبقه بازرگان از قوانین و مقررات موجود و نیز فساد دیوانسالاری فراگیر اشاره کرد که نشان دهنده وجود شاخص های دولت نرم میردال در ساختار سیاسی ایران است و این امر باعث شد تا دولت در دوران قاجار ، توانایی وضع قانون، کنترل اوضاع داخلی و به تمکین واداشتن گروه های مختلف برای اجرای قوانین و مقررات دولتی و نیز اقدام جدی در جهت برکندن ریشه ای فساد در سطوح مختلف را نداشته باشد و لذا موانع زیادی بر سر راه توسعه و اجرای برنامه های مدرنیزاسیون در این دوران ایجاد گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2704 - نقش ژئوپلیتیک ایران بر امنیت انرژی و تاثیر آن در رابطه با اتحادیـه اروپـا
جواد جوزی ده سفید مجید توسلی رکن آبادی

امنیت انرژی یکی از بزرگ‌ترین دغدغه‌های‌ هـمه‌ قـدرت‌های بـزرگ و کوچک اقتصادی و سیاسی جهان است که در استراتژی‌های امنیت ملی کشورها‌ در‌ اولویت‌ اول قرار دارد. یکی از ابزارهایی که جمهوری اسـلامی ایران مـی‌تواند بـه نحو مؤثری منافع‌ ملی‌ خود را با آن تأمین نماید، ژئوپلیتیک چکیده کامل

امنیت انرژی یکی از بزرگ‌ترین دغدغه‌های‌ هـمه‌ قـدرت‌های بـزرگ و کوچک اقتصادی و سیاسی جهان است که در استراتژی‌های امنیت ملی کشورها‌ در‌ اولویت‌ اول قرار دارد. یکی از ابزارهایی که جمهوری اسـلامی ایران مـی‌تواند بـه نحو مؤثری منافع‌ ملی‌ خود را با آن تأمین نماید، ژئوپلیتیک انرژی منحصر به فرد آن مـی‌باشد‌. علت‌ این امر، اهمیت و جایگاه بالای انرژی در امنیت انرژی اکثر مـصرف‌کنندگان و تـولید‌کنندگان‌ انـرژی‌ جهان‌ است. اﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺶ ﺑﺎ روش ﺗﻮﺻﯿﻔﯽ و ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ به تاثیر ژئوپلیتیک ایران بر امنیت انرژی دررابطه با اتحادیـه اروپـا می پردازد. سؤال اصلی پژوهش این می باشد که نقش ژئوپلیتیک ایران چه تاثیری در امنیت انرژی اروپا ایفا خواهد کرد؟ ایران به دلیل مزیت های ژئوپلیتیک خود جایگاه تعیین کننده ای در امنیت انرژی برای کشورهای اروپایی دارد. ﻧﺘﺎﯾﺞ اﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺶ، نشان می دهد که برای اتحادیه اروپا، گزینه بهره برداری از فرصت های ایران به عنوان یکی از مطمئن ترین، نزدیکترین و ارزانترین گزینه های فرارو محسوب می شود که به دلایل سیاسی تاکنون محقق نشده است. اﺗﺤﺎدﯾﻪ اروﭘﺎ ﯾﮑﯽ از ﻗﻄﺐﻫﺎی اﻗﺘﺼﺎدی واردﮐﻨﻨﺪه اﻧـﺮژی اﺳـﺖ. اﯾﻦ واﺑﺴﺘﮕﯽ ﺑﻪ واردات اﻧـﺮژی، ضرورت اتخاذ سیاست های راهبردی از سوی جمهوری اسلامی ایران را برای صاردات نفت و گاز به اتحادیه اروپا نشان می دهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2705 - عنصر هویت ساز شاهان آرمانی ایران در اندیشه سیاسی سهروردی
میر جمال الدین تقوی مقدم محمد آگاه محمدکاظم کاوه پیشقدم

10.30495/psq.2024.1989492.2210

در عصر سهروردی، بحران مشروعیت و خلاء قدرت مرکزی، وی را بر آن داشت تا با تأکید به نقش و شأنی که شهریاران ایرانی در تحقق بخشیدن به هویت و مقام شاهی به تصویر کشیدن، توجه ویژه‌ای بکند. جایگاهی که متضمن پیوند دین یاری و شهریاری است. سهروردی در آثار خود از سه شهریار آرمانی ای چکیده کامل

در عصر سهروردی، بحران مشروعیت و خلاء قدرت مرکزی، وی را بر آن داشت تا با تأکید به نقش و شأنی که شهریاران ایرانی در تحقق بخشیدن به هویت و مقام شاهی به تصویر کشیدن، توجه ویژه‌ای بکند. جایگاهی که متضمن پیوند دین یاری و شهریاری است. سهروردی در آثار خود از سه شهریار آرمانی ایران باستان صحبت به میان می‌آورد، و آنان را مصداق حاکمان حکیمی می‌داند که می‌توانند الگوی مناسبی برای دیگر حاکمان باشند. وظیفه پژوهش حاضر پاسخ به این پرسش است که شهریاران ایرانی چه ویژگی خاصی داشتند که به‌عنوان الگوی دیگر حاکمان در اندیشه سیاسی سهروردی، موردتوجه قرارگرفته‌اند؟ ازاین‌رو پژوهش حاضر بر آن است تا با بررسی نقش و شأن شهریاران موردتوجه سهروردی در بستر اندیشه ایران باستان و همچنین روایت سهروردی از آن، به این مهم پاسخ دهد. فرضیه پژوهش را نیز می‌توان چنین صورت‌بندی نمود که اصلی‌ترین رکن و وجه ممیزه حاکمانِ حکیمِ موردنظر سهروردی، تأله و مشروعیت الهی این شهریاران بود که موجبات جلب نظر سهروردی را به‌عنوان الگویی مطلوب فراهم آورده است. مشروعیت الهی وتألهی که خود را به‌صورت فَرّ ایزدی متجلی می‌کرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2706 - مولفه های اساسی سیاست‌های رسانه‌ای و موضع جمهوری اسلامی ایران در قبال جریان آزاد اطلاعات
محمد علی قلی زاده هادی خانیکی فیروز راد مرتضی محمد زاده

10.30495/psq.2022.1942337.2118

تکنولوژی‌های نوین ارتباطی، ایده‌ی دهکده‌ی جهانی را تحقق بخشیده و نوآوری‌های فنی، شرایط جدیدی در سپهر رسانه‌ای ایجاد کرده و به رشد رسانه‌ها کمک بسزایی نموده و موجب تغییر نگرش گسترده در زمینه‌ی تبادل اطلاعات، ایجاد مقررات و سیاست‌گذاری دولت‌ها در این زمینه شده است. این تغ چکیده کامل

تکنولوژی‌های نوین ارتباطی، ایده‌ی دهکده‌ی جهانی را تحقق بخشیده و نوآوری‌های فنی، شرایط جدیدی در سپهر رسانه‌ای ایجاد کرده و به رشد رسانه‌ها کمک بسزایی نموده و موجب تغییر نگرش گسترده در زمینه‌ی تبادل اطلاعات، ایجاد مقررات و سیاست‌گذاری دولت‌ها در این زمینه شده است. این تغییرات مهم برنامه‌ریزان و تصمیم‌گیران را وادار کرده است جهت مدیریت این فضا و ساماندهی آن، در پی ایجاد الگویی کارآمد و مناسب باشند. جریان آزاد اطلاعات نیز قدرت دولت‌ها را به چالش کشیده و موجب شده که روند سیاست‌گذاری رسانه‌ها از اهمیت خاصی برخوردار شود. پژوهش حاضر در صدد پاسخ به این سوال است که مولفه‌های اساسی سیاست‌های رسانه‌ای جمهوری اسلامی ایران در حوزه‌ی مطبوعات و شبکه‌های اجتماعی چه می‌باشد؟ خط مشی رسانه‌ای نظام در قبال جریان آزاد اطلاعات چیست؟ برای این کار، از رهیافت نظری جامعه‌ی شبکه‌ای بهره گرفته شد. جهت انجام این پژوهش کیفی، با استفاده از منابع کتابخانه‌ای و اسنادی، داده‌های مختلف جمع‌آوری و تحلیل شدند. در این راستا، با استناد به اصل 110 قانون اساسی، و با استفاده از روش‌ اسکن محیطی، بیانات رهبری بررسی و مضامین مستخرج به روش تحلیل موضوعی، کدگذاری شدند که ماحصل آن، استخراج مضامین پایه‌ای سیاست‌های رسانه‌ای و دسته‌بندی آن‌ها در قالب مضامین فراگیر (سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و اخلاقی) بود. یافته‌ها نشان‌گر 13 مولفه‌ی اصلی در سیاست رسانه‌ای جمهوری اسلامی ایران در زمینه‌ی مطبوعات و شبکه‌های اجتماعی می‌باشد. هم‌چنین، به دلیل تاکید بر لزوم برقراری عدالت و ضرورت جریان دوطرفه‌ی اطلاعات، این سیاست‌ها به نظر مخالفان جریان آزاد اطلاعات نزدیک‌تر است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2707 - رابطه شبکه‌های اجتماعی و نظم ملی در جمهوری اسلامی ایران
امیرحسین ابراهیم یزدی محمد علی سمیعی سیدزکریا محمودی رجا

همزمانی ورود شبکه‌های اجتماعی در حکمرانی جمهوری اسلامی ایران با رخداد‌ هایی مانند برخی بی‌نظمی‌ها و اعتراضات این نکته را به اذهان متبادر می‌کند که شبکه‌های اجتماعی در ایران نیز در حال به چالش کشیدن نظم و ثبات است. در این تحقیق تلاش شده‌است به این سوال پاسخ داده‌ شود که چکیده کامل

همزمانی ورود شبکه‌های اجتماعی در حکمرانی جمهوری اسلامی ایران با رخداد‌ هایی مانند برخی بی‌نظمی‌ها و اعتراضات این نکته را به اذهان متبادر می‌کند که شبکه‌های اجتماعی در ایران نیز در حال به چالش کشیدن نظم و ثبات است. در این تحقیق تلاش شده‌است به این سوال پاسخ داده‌ شود که چه رابطه میان شبکه‌های اجتماعی و نظم ملی در جمهوری اسلامی ایران وجود دارد؟. به همین منظور چارچوب مفهومی از نوع ارتباط میان شبکه‌های اجتماعی و نظم ملی ترسیم شد و سپس در نظر نخبگان مورد بررسی قرار گرفت. در این تحقیق جمع‌آوری داده‌ها به صورت اسنادی است که از طریق مصاحبه با نخبگان به صورت نیمه ساختمند مورد تحلیل قرار می‌گیرد و نتایج آن به صورت توصیفی-تحلیلی نگارش یافته است. فرضیه این تحقیق آن بود شبکه‌های اجتماعی عامل بی‌نظمی‌ها بوده‌است. این تحقیق روشن می‌سازد که شبکه‌های اجتماعی عاملیت مستقل در ایجاد نظم یا بی‌نظمی نداشته‌، بلکه ویژگی‌ها و کارکردهای شبکه‌های اجتماعی سبب تشدید،‌ گسترش و تداوم زمانی انواع مختلف محتوای نظام بخش یا مبتنی بر بی‌نظمی می‌شود. بنابراین شبکه‌های اجتماعی در قالب ابزار می‌تواند به صورت مثبت و منفی نظم ملی جمهوری اسلامی ایران را تحت تاثیر قرار دهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2708 - بررسی عوامل پژوهشی در مهاجرت نخبگان درایران طی سالهای 1368 – 1392
فرزاد شعبانی رضا پریزاد علیرضا امینی

پدیده مهاجرت نخبگان در دهه‌های اخیر، یکی از مهم‌ترین مسائل بحث‌انگیز کشورهای کمتر توسعه‌یافته است که به شکل حاد آن فرار مغزها نیز گفته می‌شود. مقاله حاضر به بررسی و ارزیابی چالش‌ها و راهبردهای ارتقاء نظام مقابله با مهاجرت نخبگان در ایران در دوره زمانی 1392-1368 می‌پرداز چکیده کامل

پدیده مهاجرت نخبگان در دهه‌های اخیر، یکی از مهم‌ترین مسائل بحث‌انگیز کشورهای کمتر توسعه‌یافته است که به شکل حاد آن فرار مغزها نیز گفته می‌شود. مقاله حاضر به بررسی و ارزیابی چالش‌ها و راهبردهای ارتقاء نظام مقابله با مهاجرت نخبگان در ایران در دوره زمانی 1392-1368 می‌پردازد. بر اساس تحقیقاتی که درباره مهاجرت نخبگان در این دوره صورت گرفت تعداد 1826 عضو هیئت‌علمی رسمی و تمام‌وقت در دانشگاه‌های آمریکا و کانادا مشغول به تحصیل هستند و این در حالی است که تعداد اعضای هیئت‌علمی رسمی و غیررسمی آمریکا و کانادا به بیش از 5000 نفر می‌رسد. مهم‌ترین متغیر تأثیرگذار بر عوامل مهاجرت نخبگان دو دسته عوامل رانشی (دافعه‌های داخلی) و عوامل کششی (جاذبه‌های خارجی) می‌باشد. این پژوهش یک مطالعه کیفی و کتابخانه‌ای است که در این تحقیق از کتاب‌ها، مجلات علمی و تخصصی، گزارش‌های وزارتخانه‌های مرتبط با مهاجرت نخبگان، آمارها و اطلاعات منتشرشده از طرف نهادهای بین‌المللی نظیر سازمان ملل، صندوق بین‌المللی پول، بانک جهانی و غیره استفاده‌شده است. جامعه آماری این مطالعه مهاجرت نخبگان طی سال‌های مذکور می‌باشد. نتایج حاصل از تحقیق نشان می‌دهد که عواملی مانند: عدم توجه اجتماعی به ارزش فعالیت‌های علمی، نبود تسهیلات لازم برای پژوهش، پایین بودن حقوق و دستمزد و احساس وجود تبعیض و نابرابری به‌عنوان عوامل رانشی مهاجرت نخبگان علمی به خارج از کشور مؤثر هستند. کلمات کلیدی: پژوهش، مهاجرت، نخبگان، توسعه، دانشگاه پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2709 - ترسیم سناریوهای پیش روی فرصت ها و تهدیدهای قوم گرایی عربی در ارتباط با امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران
حسین ترکی محمدعلی خسروی علی قربانپور

امنیت ملی شرط اولیه و البته مهم ترین شرط حفظ، بقا، پیشرفت و ترقی هر کشور در همه ی زمینه هاست. برای پیش بینی وضعیت امنیتی کشور در سال های آتی توجه به وضعیت قومی و چالش های قومی کاملا ضروری است. هدف از انجام این تحقیق ترسیم سناریوهای پیش روی فرصت ها و تهدیدات قوم گرایی عر چکیده کامل

امنیت ملی شرط اولیه و البته مهم ترین شرط حفظ، بقا، پیشرفت و ترقی هر کشور در همه ی زمینه هاست. برای پیش بینی وضعیت امنیتی کشور در سال های آتی توجه به وضعیت قومی و چالش های قومی کاملا ضروری است. هدف از انجام این تحقیق ترسیم سناریوهای پیش روی فرصت ها و تهدیدات قوم گرایی عربی در ارتباط با امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران است.این تحقیق از نظر ماهیت و هدف، کاربردی و از نظر نوع روش، توصیفی-پیمایشی و با توجه به آینده پژوهانه بودن پژوهش، اکتشافی نیز می باشد. بدین منظور عوامل موثر در حوزه قوم گرایی عربی با استفاده از روش پایش محیطی و مرور مطالعات تخصصی این حوزه شناسایی و در قالب پرسشنامه ماتریس در اختیار 15 نفر از خبرگان قرار گرفت. متغیرهای به دست آمده به روش ماتریس متقاطع و با استفاده از نرم افزار میک مک، طیف بندی گردیده و ضمن اخذ نظرات خبرگان با استفاده از نرم افزار سناریوویزارد مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته بود و در نهایت سناریوهای محتمل و سازگار شناسایی و استخراج گردید. یافته های حاصل از این تحقیق نشان داد سناریوی شماره یک قوی ترین و محتمل ترین سناریوی به دست آمده از نرم افزار سناریو ویزارد است.سناریوی شماره یک از 7 وضعیت تشکیل شده که 6 وضعیت از وضعیت های محتمل وضعیت میانه و ادامه روند موجود و 1 وضعیت یعنی(کاهش ریزگردها) وضعیت مطلوب می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2710 - شناسایی پیشران های مولد اندیشه پان کردیسم در ارتباط با امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران
رضا پارسای علی مرتضویان محمد رحیم عیوضی

10.30495/psq.2021.684546

زمینه و هدف: آینده نامعلوم است و سناریوها به ما می آموزند که درباره نامعلومی ها بیندیشیم و فرض های دست و پاگیر امروزی را از دست و پای ذهن باز کنیم و بتوانیم گسست هایی را که ممکن است جهان ما را دگرگون سازند، شناسایی کنیم. بر این اساس، برای پیش بینی وضعیت امنیتی کشور در س چکیده کامل

زمینه و هدف: آینده نامعلوم است و سناریوها به ما می آموزند که درباره نامعلومی ها بیندیشیم و فرض های دست و پاگیر امروزی را از دست و پای ذهن باز کنیم و بتوانیم گسست هایی را که ممکن است جهان ما را دگرگون سازند، شناسایی کنیم. بر این اساس، برای پیش بینی وضعیت امنیتی کشور در سال های آتی و طراحی سناریوهای امنیتی مناسب توجه به وضعیت قومی و چالش های قومی کاملا ضروری است. هدف از انجام این تحقیق شناسایی پیشران های مولد اندیشه پان کردیسم در ارتباط با امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران است.روش: این تحقیق از نظر ماهیت و هدف، کاربردی و از نظر نوع روش، توصیفی-پیمایشی است. جامعه آماری آن با توجه به رویکرد آینده پژوهی به شکل پنل خبرگان است. شناسایی پیشران های این تحقیق به روش ماتریس متقاطع و با استفاده از نرم افزار میک مک صورت گرفت.یافته ها: یافته های حاصل از این تحقیق نشان داد هفت متغیر: دخالت عوامل بیگانه، فعالیت های شبکه های ماهواره ای کردزبان، توسعه شبکه های مجازی، توسعه نیافتگی، جایگزینی زبان فارسی به جای زبان بومی، رقابت های منطقه ای و تاثیرات کردستان عراق به عنوان متغیرهای کلیدی مستخرجه از نرم افزار میک مک، در قالب سه پیشران اقتصادی، سیاسی و فرهنگی شناسایی گردیدند.نتیجه گیری: نتایج حاصل از این تحقیق نیز مبین این مطلب هستند که هر هفت متغیر شناسایی شده توسط نرم افزار میک مک با واقعیت ها و وضعیت پان کردیسم در منطقه منطبق هستند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2711 - واکاوی الزامات رقابت ایران و عربستان در کسب جایگاه قدرت منطقه ای
مهدیه حیدری

10.30495/psq.2021.684699

ایران - عربستان، دو قدرتِ برخوردار از مؤلفه های متعدد قدرت همواره در تلاش برای تأثیر گذاری حداکثری بر معادلات منطقه ای و کسب بالاترین جایگاه قدرت در خاورمیانه بوده انداین پژوهش با روش توصیفی تحلیلی، در صدد پاسخگویی به این پرسش است که الزامات رقابت ایران و عربستان برای ک چکیده کامل

ایران - عربستان، دو قدرتِ برخوردار از مؤلفه های متعدد قدرت همواره در تلاش برای تأثیر گذاری حداکثری بر معادلات منطقه ای و کسب بالاترین جایگاه قدرت در خاورمیانه بوده انداین پژوهش با روش توصیفی تحلیلی، در صدد پاسخگویی به این پرسش است که الزامات رقابت ایران و عربستان برای کسب جایگاه قدرت منطقه ای در خاورمیانه چیست ؟ پاسخ موقتی این است که کسب جایگاه قدرت منطقه ای، مستلزم برخورداری و کاربرد دو بعد قدرت مادی و غیرمادی این دو، در سیاست خارجی و نیز نوع رفتارها و سیاست ها سایر دولت های منطقه ای و فرامنطقه ای در تعامل با این دو بازیگراست. یافته‌های تحقیق با کاربست تئوری رئالیسم نئوکلاسیک، بیانگر آن است که وجود مقدورات ملی متفاوت، و نیز تکیه بر، یا تقابل با نظم موجود به صورت همزمان فرصت ها و چالش های متعارضی را برای این دو بازیگر در تحقق این هدف مهم به وجود آورده است به گونه ای که این تعارض، مانع از صدر نشینی یکی از این دو بر فراز معادلات قدرت منطقه گشته است. شیوه گردآوری داده ها، مبتنی بر روش کتابخانه ای که مشتمل بر استفاده از کتب و مقالات داخلی و خارجی معتبر است پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2712 - تاثیر فضای مجازی در کاهش گرایش کاربران ایرانی به هویت ملی و ضرورت اتخاذ سیاست مناسب رسانه‌ای
مجید عباس‌زاده مرزبالی

10.30495/psq.2022.1967270.2166

فضای مجازی به‌عنوان واقعیتی نوظهور با کارکرد‌های خود و شکل‌دهی به تعاملات فرامرزی توانسته است بر جنبه‌های مختلف زندگی بشری تاثیر بگذارد که یکی مهم‌ترین از آن‌ها، عرصه هویت ملی می‌باشد. در اینجا استدلال این است که ارتباطات بدون‌مرز در فضای مجازی موجب بروز تحولاتی در نگرش چکیده کامل

فضای مجازی به‌عنوان واقعیتی نوظهور با کارکرد‌های خود و شکل‌دهی به تعاملات فرامرزی توانسته است بر جنبه‌های مختلف زندگی بشری تاثیر بگذارد که یکی مهم‌ترین از آن‌ها، عرصه هویت ملی می‌باشد. در اینجا استدلال این است که ارتباطات بدون‌مرز در فضای مجازی موجب بروز تحولاتی در نگرش‌ افراد به هویت ملیِ‌ خود گشته و ازاین‌رو بسیاری از جوامع را با مسئله بحران هویت ملی مواجه ساخته است. نکته اساسی در اینجا این است که فضای مجازی بر گرایش‌های‌‌ به هویت ملی در ایران نیز تاثیر گذاشته است، به‌طوری‌که درنتیجه‌ی این تاثیرپذیری، بسیاری از ایرانیان درمعرض پرسش‌های اساسی در رابطه با هویت ملی‌‌ خود قرار گرفته‌اند. به‌عبارتی گسترش فضای مجازی و افزایش میزان به‌کارگیری آن در ایران، توانسته است موجب کاهش گرایش بسیاری از کاربران ایرانی به هویت ملی خود شود. این وضعیت اتخاذ سیاست‌های مناسب در عرصه‌های مختلف را ازسوی دولت جمهوری اسلامی، به‌منظور مقابله با چالش‌ مذکور ضروری ساخته است که یکی از مهم‌ترین حوزه‌ها، حوزه رسانه می‌باشد. پژوهش حاضر بر این باور است که دولت جمهوری اسلامی با اصلاح رویکردها و سیاست‌های خود در رابطه با رسانه صدا و ‌سیما و فضای مجازی، می‌تواند به تقویت گرایش اعضای جامعه ایران به هویت ملی خود و جلوگیری از بروز بحران هویت ملی در کشور کمک نماید. لازم‌به‌ذکر است که در این مقاله از روش توصیفی–تحلیلی بهره برده شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2713 - جایگاه انگیزه و ایدئولوژی در تعریف جرایم تروریستی با مطالعه تطبیقی با اسناد بین المللی
مظاهر خواجوند مینا جعفری

10.30495/psq.2021.1933691.2080

یکی از معظلات مقابله با تروریسم اختلاف نظر در خصوص مفهوم و ماهیت این پدیده است. عناصر تشکیل‌دهنده تروریسم مورد وفاق جهانی نبوده و همین امر سبب برداشت‌های مختلف از تروریسم و درنتیجه عدم هماهنگی در مقابله با آن شده است. سؤال اساسی که در این خصوص مطرح می‌شود این است که ویژ چکیده کامل

یکی از معظلات مقابله با تروریسم اختلاف نظر در خصوص مفهوم و ماهیت این پدیده است. عناصر تشکیل‌دهنده تروریسم مورد وفاق جهانی نبوده و همین امر سبب برداشت‌های مختلف از تروریسم و درنتیجه عدم هماهنگی در مقابله با آن شده است. سؤال اساسی که در این خصوص مطرح می‌شود این است که ویژگی‌ها و عناصر مورد تأکید در جرم تروریسم کدامند؟ در تعریف جرائم تروریستی انگیزه و ایدئولوژی در حقوق ایران در مقایسه با اسناد بین‌الملل چه جایگاهی دارد؟ مقاله حاضر توصیفی تحلیلی بوده و با استفاده از روش کتابخانه‌ای به بررسی سؤال مورد اشاره پرداخته است. نتایج تحقیق بیانگر این امر است که خشونت نظام وار، انگیزه (ایدئولوژی)، سازماندهی و فقدان مشروعیت مهمترین ویژگی‌های جرم تروریسم است. در اسناد بین‌المللی ازجمله تعریف مجمع عمومی سازمان ملل از تروریسم، بر انگیزه به‌عنوان یکی از ویژگی‌های تروریسم یادشده است اما در حقوق کیفری ایران، اساس، عنوان مجرمانه مستقلی برای تروریسم پیش‌بینی‌نشده و تأکید بر خشونت نظام وار تروریسم در ایجاد رعب و وحشت عمومی است. در حقوق کیفری ایران، تروریسم عمدتاً تحت عنوان محاربه رسیدگی می‌شود. تروریسم در اسناد بین‌الملل و یا به‌عنوان یک جنایت بین‌المللی فی‌نفسه تلقی شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2714 - مطالعه و تبیین سبک مدیریتی حضرت آیت‌الله سید علی خامنه‌ای در پرونده هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران
محمدجواد فتحی آذین صحابی

10.30495/psq.2021.1897478.1795

حضرت آیت‌‌الله سیدعلی خامنه‌ای(مدظله‌العالی) در مناقشه بر سر برنامه هسته‌ای صلح‌آمیز جمهوری اسلامی ایران و مجموعه تعاملات درازمدت دیپلماتیک با غرب که در نهایت به شکل‌گیری توافق هسته‌ای موسوم به برجام منجر شد، نقش راهبری موثر و تعیین‌کننده‌ ایفا کردند. پژوهش حاضر در پی پ چکیده کامل

حضرت آیت‌‌الله سیدعلی خامنه‌ای(مدظله‌العالی) در مناقشه بر سر برنامه هسته‌ای صلح‌آمیز جمهوری اسلامی ایران و مجموعه تعاملات درازمدت دیپلماتیک با غرب که در نهایت به شکل‌گیری توافق هسته‌ای موسوم به برجام منجر شد، نقش راهبری موثر و تعیین‌کننده‌ ایفا کردند. پژوهش حاضر در پی پاسخ به این پرسش اصلی است که رهبر معظم انقلاب مناقشه بر سر برنامه هسته‌ای ایران و روندهای منجر به توافق هسته‌ای ـ برجام ـ و دوره موسوم به پسابرجام را بر اساس چه الگویی مدیریت کرده-اند؟ فرضیه‌ای که در پاسخ به این سوال به آزمون گذاشته شد این است که معظم له با تلفیق دو الگوی رهبری سخت و رهبری نرم در قالب الگویِ نوینِ سبک رهبری هوشمند، روند فوق را راهبری کرده‌اند. ایشان این روند را به دو صورت نهادی ـ ساختاری(سخت) و غیرنهادی (نرم) اجرا کرده‌اند. یافته‌های مقاله نشان می‌دهد که مدیریت نهادی ـ ساختاری از طریق مجلس شورای اسلامی، شورای عالی امنیت ملی، تشکیل تیم نظارت بر برجام و نهادهای نظامی اجرا شده است. الگوی مدیریت غیر نهادی نیز با تأکید بر نقش اساسی مردم، پرهیز از افراط و تفریط در خصوص برجام، شفاف‌سازی ماهیت طرف مقابل، تشویق به مذاکره،دعوت به وحدت ملی، تاکید بر ضرورت رفع کامل تحریم‌ها،اتخاذ عقلانیت راهبردی و پایش مستمر تحرکات طرف مقابل، رفع نقاط ضعف استراتژیک داخلی،تعیین رسالت دولت و تیم مذاکره و الزام به تداوم صنعت هسته‌ای به اجرا در آمده است.این پژوهش به صورت توصیفی ـ تحلیلی انجام شده و روش گردآوری داده‌ها کتابخانه‌ای است و از ابزار فیش برداری نیز استفاده شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2715 - سوادهای امنیتی مؤثر در پیشگیری از ناآرامی‌ها در جمهوری اسلامی ایران
محمود عسگری مجتبی اسدپور

10.30495/psq.2022.1962103.2159

امنیت از کلیدی‌ترین نیازهای جوامع بشری است و یکی از اهداف مهم دولت‌ها نیز تأمین و حفظ آن است. امنیت‌سازی در گرو نقش‌آفرینی عوامل و فرایندهای گوناگونی است. در بیشتر مطالعات به عوامل مولد امنیت و نیروهای حافظ امنیت توجه می‌شود. نظر به آنچه بیان شد، مسئله تحقیق آن است که ب چکیده کامل

امنیت از کلیدی‌ترین نیازهای جوامع بشری است و یکی از اهداف مهم دولت‌ها نیز تأمین و حفظ آن است. امنیت‌سازی در گرو نقش‌آفرینی عوامل و فرایندهای گوناگونی است. در بیشتر مطالعات به عوامل مولد امنیت و نیروهای حافظ امنیت توجه می‌شود. نظر به آنچه بیان شد، مسئله تحقیق آن است که به جز عوامل یادشده، چه متغیرهایی در ایجاد امنیت و پیشگیری از ناآرامی‌ها نقش‌آفرین هستند؟ در راستای مسئله بیان‌شده، نویسنده این پرسش اصلی را مطرح نموده است که: سوادهای امنیتی چه نقشی در پیشگیری از ناآرامی‌ها در ج.ا. ایران دارند؟نویسنده برای پاسخ به این پرسش ابتدا، با بررسی اسناد و منابع معتبر داخلی و خارجی تعاریفی از سوادهای امنیتی ارائه نموده و در ادامه نقش این سوادها را در پیشگیری از ناآرامی‌ها تبیین نموده است. به‌منظور اعتبارسنجی یافته‌های نظری، نویسنده پرسشنامه‌ای محقق‌ساخت را تنظیم و آن بین 50 نفر از خبرگان مرتبط توزیع نمود.یافته‌های تحقیق که از سوی کارشناسان و متخصصان مورد تأیید قرار گرفت نشان می‌دهد رابطه معنادار و مستقیمی بین میزان و سطح سواد امنیتی جامعه و جلوگیری از وقوع ناآرامی‌ها وجود دارد؛ به‌عبارتی میزان و کیفیت سوادهای امنیتی جامعه از شاخص‌های تعیین‌کننده توان پیشگیری کشور از وقوع ناآرامی‌هاست. با نهادینه و درونی‌سازی سوادهای امنیتی، بستر مناسبی برای ایمن و مصون‌سازی جامعه در برابر چالش‌هایی همچون ناآرامی‌ها و یا جلوگیری از تشدید و اوج‌گیری آن فراهم خواهد شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2716 - چشم انداز روابط سیاسی ، اقتصادی و امنیتی ایران و آمریکا در منطقه خاورمیانه تا سال 2026
اصغر رجبی ده برزویی محمد بیدگلی

10.30495/psq.2022.1957556.2151

بی تردید منطقه خاورمیانه، از مهم‌ترین مناطقی است که توجه بسیاری از بازیگران بین‌المللی را به خود معطوف کرده است. آمریکا به عنوان یکی از مهمترین بازیگران فرامنطقه ای دخیل در معادلات سیاسی، امنیتی و افتصادی منطقه بوده است. هدف پژوهش حاضرپاسخ به این سئوال اساسی است که چشم چکیده کامل

بی تردید منطقه خاورمیانه، از مهم‌ترین مناطقی است که توجه بسیاری از بازیگران بین‌المللی را به خود معطوف کرده است. آمریکا به عنوان یکی از مهمترین بازیگران فرامنطقه ای دخیل در معادلات سیاسی، امنیتی و افتصادی منطقه بوده است. هدف پژوهش حاضرپاسخ به این سئوال اساسی است که چشم انداز روابط سیاسی، اقتصادی و امنیتی ایران و آمریکا تا سال 2026 به چه سمت و سویی سوق پیدا می کند؟ ما در این مقاله با روش توصیفی- تحلیلی با اتکا به منابع مکتوب کتابخانه ای و مقالات اینترنتی به بررسی این موضوع می پردازیم. نتایج پژوهش حاضربا در نظر گرفتن دیدگاه الکساندر ونت موید غلبه دیدگاه هابزی یا دشمنی بر دیدگاه کانتی یا دوستی است. از جمله مسائلی که بر روابط ایران و آمریکا تاثیر گذاشته و باعث گردیده دیدگاه هابزی یا خصومت و دشمنی غلبه پیدا کند وجود تعارضات ایدئولوژیک بنیادین بین آرمان های انقلاب اسلامی و نظام لیبرالیسم آمریکایی، جایگاه اسرائیل و لابی صهیونیستی علیه ایران ،تاثیرگذاری کشورهای حوزه خلیج فارس و در راس آنها عربستان سعودی ، تحریم های اقتصادی، تهدید به تغییر رژیم ، حمایت از گروه های مخالف نظام ، شهادت سردار سلیمانی ، انزوای ایران در عرصه بین الملل و خروج یک جانبه آمریکا از توافق برجام می باشد که امکان بهبود روابط ایران و آمریکا متصور نمی باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2717 - بررسی تاتیر کرونا بر حمکرانی خوب با تاکید بر شفافیت
حسن شمسینی غیاثوند حسین یوسفی ثابت

10.30495/psq.2021.686364

ویروس کرونا بعنوان بزرگترین تهدید جامعه بشری و دولت ها بعد از جنگ دوم جهانی شناخته می شود. چنانکه برخی از کارشناسان کارامدی و و مشروعیت دولتها در هزاره سوم را وابسته به امنیت و سلامت شهروندان می دانند. تاثیرات ویروس کرونا بر ایران همانند سایر جوامع را می توان از ابعاد م چکیده کامل

ویروس کرونا بعنوان بزرگترین تهدید جامعه بشری و دولت ها بعد از جنگ دوم جهانی شناخته می شود. چنانکه برخی از کارشناسان کارامدی و و مشروعیت دولتها در هزاره سوم را وابسته به امنیت و سلامت شهروندان می دانند. تاثیرات ویروس کرونا بر ایران همانند سایر جوامع را می توان از ابعاد مختلفی مورد بررسی قرار داد. در واقع هدف این نوشتاربررسی تاثیرات کرونا بر ابعاد زندگی سیاسی ایرانیان بخصوص در حکمرانی خوب و شفافیت در عملکرد و اطلاع رسانی است. اگرچه تاثیرات کرونا بر ابعاد زندگی ایرانیان در برخی موضوعات همانند تحول در سبک زندگی و چالش های اقتصادی همانند سایر کشورها بوده است. اما تبعات این ویروس بر ساحت زندگی سیاسی-اجتماعی ایرانیان در برخی موارد متفاوت از سایر کشورها بوده است، چنانکه از بعد تعامل دولت و شهروندان متفاوت از سایر کشورها بوده است. می توان گفت که کرونا هم تاثیرات منفی همچون بی اعتمادی به مسئولین در ارایه امار صحیح و برخورد شفاف ، شکاف در نهادهای تصمیم گیرنده، ناکارامدی سمن ها و همچنین تاثیرات مثبت بر حمکرانی خوب همچون پاسخگویی حداکثری قوه مجریه، وانعطاف پذیری مطلوب دولت و نهادهای مذهبی در ایران داشته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2718 - نقش دیپلماسی مسیر 2 در کاهش منازعات بین المللی (مطالعه موردی : جمهوری اسلامی ایران و ایالات متحده آمریکا)
حسن خداوردی عیسی کاملی

10.30495/psq.2021.1920752.1980

تعدد و تنوع چالش‌ها ، بحران‌ها و مناقشات میان بازیگران دولتی و غیردولتی باعث شده است تا شکل‌های گوناگونی از دیپلماسی به فراخور ماهیت روابط طرفین مناقشات بروز و ظهور کند. به‌علت دشواری‌های کارکردی دیپلماسی مسیر رسمی موسوم به مسیر 1، خصوصاً برای طرفین مناقشه که فاقد روابط چکیده کامل

تعدد و تنوع چالش‌ها ، بحران‌ها و مناقشات میان بازیگران دولتی و غیردولتی باعث شده است تا شکل‌های گوناگونی از دیپلماسی به فراخور ماهیت روابط طرفین مناقشات بروز و ظهور کند. به‌علت دشواری‌های کارکردی دیپلماسی مسیر رسمی موسوم به مسیر 1، خصوصاً برای طرفین مناقشه که فاقد روابط رسمی هستند، کاربرد دیپلماسی یا تکنیک مسیر 2 یک انتخاب آگاهانه و هوشمند است. این تکنیک در انجام ماموریت‌های خود در مواجهه با چالش‌ها و محدودیت‌های پیش‌بینی نشده، نیازمند حمایت و تایید اطراف مناقشه است. تحقیق حاضر درصدد پاسخ‌گویی به این سوال اصلی است که میان کاربرد این دیپلماسی (یا تکنیک) با کاهش منازعات چگونه ارتباط و همبستگی وجود دارد. انتخاب این موضوع از آن جهت مهم است که در تحقیقات انجام شده تاکنون به‌ندرت به پدیده نقش دیپلماسی مسیر 2 در منازعات ایران و امریکا پرداخته شده است. تحقیق حاضر به‌دنبال تبیین این فرضیه است که دیپلماسی مسیر 2 متناسب با ظرفیت خود در کاهش منازعات نقش دارد و در مقاطعی نظیر نیل به توافق هسته ای (برجام) توانسته به-شکل محدود و موردی موفق عمل کند و فضای جدیدی در مناسبات طرفین مناقشه ایجاد کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2719 - نقش جمهوری اسلامی ایران در بازدارندگی حضور نظامی آمریکا در خلیج فارس بعد از 11 سپتامبر
علی اصغر غفاری چراتی حسن خداوردی گارینه کشیشیان سیرکی

10.30495/psq.2021.1946370.2128

یکی از موضوعاتی که همواره بر امنیت ملی ایران تاثیرگذار بوده است، حضور نظامی مداخله‌جویانه آمریکا در خلیج فارس است. این کشور امروزه بزرگترین تهدید برون‌منطقه‌ای در منطقه خلیج فارس بر علیه امنیت ملی ایران می‌باشد. ایران نیز همواره در جهت حفظ و ارتقای توان بازدارندگی خود د چکیده کامل

یکی از موضوعاتی که همواره بر امنیت ملی ایران تاثیرگذار بوده است، حضور نظامی مداخله‌جویانه آمریکا در خلیج فارس است. این کشور امروزه بزرگترین تهدید برون‌منطقه‌ای در منطقه خلیج فارس بر علیه امنیت ملی ایران می‌باشد. ایران نیز همواره در جهت حفظ و ارتقای توان بازدارندگی خود در قبال حضور نظامی آمریکا در منطقه خلیج فارس تلاش نموده است. این پژوهش به دنبال پاسخ‌گویی به این پرسش می‌باشد که نقش جمهوری اسلامی ایران در بازدارندگی حضور نظامی آمریکا در منطقه خلیج فارس چه می‌باشد؟ با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی جهت آزمون فرضیه و روش کتابخانه‌ای و فیش‌برداری برای گردآوری داده‌ها و بهره‌برداری از گزاره‌های نظریه موازنه تهدید، این نتیجه حاصل گردید که جمهوری اسلامی ایران ضمن بهره‌برداری بهینه از موقعیت ژئوپلیتیک و ژئواستراتژیک خود در منطقه خلیج فارس، با توسعه قدرت دریایی، هوایی، زمینی و موشکی خود در کنار بهره-برداری از راهبرد جنگ‌های نامتقارن و استفاده از نیروهای نیابتی و همچنین پیگیری دیپلماسی رفاقت با کشورهای منطقه خلیج فارس، به دنبال عملی ساختن استراتژی عدم دسترسی در منطقه خلیج فارس بوده است تا ضمن ایجاد یک موازنه تهدید موثر در برابر تهدیدات حضور نظامی آمریکا، قدرت بازدارندگی خود را در مقابل این کشور به خصوص در عرصه نظامی ارتقا بخشد. اقدامات جمهوری اسلامی ایران باعث تقویت امنیت ملی این کشور و در مقابل چالشی جدی برای حضور موثر نظامی آمریکا در منطقه خلیج فارس گردید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2720 - بررسی روابط ایران و اروپا قبل و بعد از خروج آمریکا از برجام
یاسر کهرازه ابوالفضل آراسته

10.30495/psq.2022.1942016.2113

امروزه در عرصه روابط بین‌الملل، کشورهای جهان جهت کاهش نزاع و اختلاف و همچنین تقویت مبادلات و مراودات فی‌مابین، اقدام به ایجاد توافق‌نامه‌های بین‌المللی در زمینه‌های مختلف سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی می‌نمایند. برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) که میان ایران و کشورهای چکیده کامل

امروزه در عرصه روابط بین‌الملل، کشورهای جهان جهت کاهش نزاع و اختلاف و همچنین تقویت مبادلات و مراودات فی‌مابین، اقدام به ایجاد توافق‌نامه‌های بین‌المللی در زمینه‌های مختلف سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی می‌نمایند. برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) که میان ایران و کشورهای گروه 1+5 (آمریکا، روسیه، چین، فرانسه، انگلیس و آلمان) در شهر وین صورت گرفت، نمونه‌ای از این توافق است. پژوهش حاضر که با روش توصیفی - تحلیلی به آن پرداخته‌شده، درصدد پاسخ‌گویی به این سؤال است که روابط جمهوری اسلامی ایران و اروپا قبل و بعد از خروج آمریکا از برجام چگونه بوده است؟ پژوهش حاضر این فرضیه را به آزمون گذاشته است که پس از تصویب برجام، روابط سیاسی و اقتصادی ج.ا.ایران با کشورهای اروپایی از بهبود نسبی برخوردار شده است لیکن به دلیل کارشکنی‌های ایالات‌متحده آمریکا، از همان ابتدا روابط کشورهای اروپایی با ایران بر مبنای محافظه‌کاری و ترس بوده و پس از خروج کشور آمریکا از توافق برجام، کشورهای اروپایی نیز با خروج سرمایه و شرکت‌های اقتصادی خود از ایران و همچنین اعمال تحریم‌های ظالمانه، پیروی از سیاست‌های آمریکا را بر پایبندی به توافق برجام ترجیح داده‌اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2721 - الگوی بازدارندگی شبکه‌ای جمهوری اسلامی ایران در منطقه غرب آسیا؛مطالعه موردی جنبش انصارالله یمن
قاسم امامی راد کیهان برزگر مهدی ذاکریان امیری

10.30495/psq.2022.1952421.2140

تهدیدات لایه‌ای وچندبعدی که حیات‌واحدهای سیاسیِ واقع‌درپهنه‌های جغرافیای حساس راتهدید می‌کند،آنها رامجاب ساخته تادرراستای حفاظت‌ازسرزمین ومنافع خودوهم‌پیمانان،ائتلاف‌سازی‌ بامحوریت‌ساخت شبکه‌ای-لایه‌لایه‌ای ازبازیگران نه تنهادرسطح دولتی بلکه درمقیاس فراملی رادردستور کار چکیده کامل

تهدیدات لایه‌ای وچندبعدی که حیات‌واحدهای سیاسیِ واقع‌درپهنه‌های جغرافیای حساس راتهدید می‌کند،آنها رامجاب ساخته تادرراستای حفاظت‌ازسرزمین ومنافع خودوهم‌پیمانان،ائتلاف‌سازی‌ بامحوریت‌ساخت شبکه‌ای-لایه‌لایه‌ای ازبازیگران نه تنهادرسطح دولتی بلکه درمقیاس فراملی رادردستور کار قراردهند.اززمره‌ارکان اساسی‌راهبرد دفاعی ایران،طراحی و کاربست‌رویکردِ بنیادین وامنیت‌آفرینی تحت عنوان‌دفاع برون‌مرزی با هدف‌غایی صیانت از امنیت‌ملی کشور‌درگستره‌ی غرب آسیا است.پیگیری این استراتژی در ابتدای شکل‌گیری انقلاب عمدتاً ناظر بر عمل به رسالت وانگیزه‌ی دینی وانقلابی‌مبنی بر حمایت ازجریان‌های آزادی‌بخش تعریف‌می‌شد،اما دردهه‌های اخیر ومشخصاًپس ازوقوع موج بیداری اسلامی،دامن‌گستری وفعالیت گروه‌های تکفیری،تهدیدروزافزون آمریکاو هم‌پیمانان‌این رژیم ونظام ائتلاف‌سازی‌کشورهای‌رقیب ازجمله رژیم عربستان وامارات،این‌استراتژی‌غالباً به مثابه رویکردی‌خردمندانه وضروری‌به سمت تأسیس،‌قوام‌بخشی وجهت‌دهی به شبکه‌ای ازنیروهای بومیِ قدرتمند ودر عین حال‌همسوبااهداف،امنیت ومنافع‌منطقه‌ای ایران وکلیتِ جهان-اسلام،سوق داده شده ‌است.انصارالله یمن که امروزه نقش‌کلیدی‌وسرنوشت‌سازدرتحولات‌یمن‌دارد،ازجمله-نیروهای‌برجسته‌‌‌درطول‌فعالیت‌این‌شبکه‌ی‌بازدانده است.پژوهش‌حاضردرپی پاسخ‌به این پرسش است که انصارالله‌یمن‌ازچه‌جایگاهی‌دردرون شبکه بازدارنده‌جمهوری اسلامی ایران درغرب آسیا برخوردار است؟شبکه بازدارنده ایران درغرب آسیاشعبه‌ها وبخش‌های متعدد ودرهم تنیده‌ای‌دارد که به‌رغم وجود برخی تفاوت‌ها درماهیت،مکان‌جغرافیایی،سطح وعمق فعالیت،همگی درجهت نیل به هدف‌نهایی یعنی خروج رژیم آمریکا از غرب آسیا،انزوای رژیم اسرائیل ومقابله با متحدان‌عربیِ بسترسازِفعالیت کشورهای‌غربی،فعالیت می-کنند.ازیک‌جانب‌ایران‌به دنبال وسعت دادن وعمق بخشیدن به پهنه فعالیت و قدرت شبکه است ومتقابلاً هدف رژیم آمریکا ومحورعبری وعربی کاستن از اضلاع و تخریب لایه‌های چندگانه شبکه مقاومت وکاهش وسعت فعالیت وتنزل پتانسیل آن است.یافته‌های پژوهش نشانگر این است که‌چنانچه بحران یمن بامحوریتِ مقاومت، پایداری وپیروزی انصارالله به سرانجام‌نسبتاً مناسبی برسد اضلاع شبکه بازدارندگی ایران ازتنگه هرمز تا خلیج عدن،باب‌المندب،دریای سرخ،خلیج عقبه وکانال سوئز تکمیل‌خواهد شد واین مسئله‌خوانشی ازافزایش وسعت و تحکیم‌عمق‌استراتژیکی وبه‌موازات آن افزایش‌سطح امنیت‌سرزمینی ایران است.روش پژوهش کیفی است و تحلیل داده‌ها نیز تحلیل اسنادی می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2722 - بازخوانی فوکویی از کارکردهای زبان: طرحی نو برای شناخت کارکردهای زبان فارسی از ابتدای حکومت عباسیان تا قرن پنجم
افشین اشکور کیایی

10.30495/psq.2023.1984209.2197

حمله اعراب مسلمان به ایران از مهم‌ترین رویدادهای تأثیرگذار هویتی تاریخ ایران به‌ویژه در مسئله زبان است؛ اما اختلاف در مورد چگونگی، میزان و عمق این تأثیرگذاری بر زبان، موجب شده است دو روایت از این مسئله مطرح شود: روایتی که اصولاً قائل به یک‌گونه تداوم در هویت ایرانی هستن چکیده کامل

حمله اعراب مسلمان به ایران از مهم‌ترین رویدادهای تأثیرگذار هویتی تاریخ ایران به‌ویژه در مسئله زبان است؛ اما اختلاف در مورد چگونگی، میزان و عمق این تأثیرگذاری بر زبان، موجب شده است دو روایت از این مسئله مطرح شود: روایتی که اصولاً قائل به یک‌گونه تداوم در هویت ایرانی هستند و آن را پدیدۀ ذاتی، طبیعی و جاودانه می‌دانند که یکی از عناصر این تداوم را در زبان فارسی می‌بینند؛ روایت دیگر، هویت ایرانیان را برساخته تاریخی کنش‌ها و واکنش‌های می‌دانند و نه پدیدۀ ذاتی و جاودانه که زبان فارسی را هم به‌عنوان یکی از عناصر هویت ایرانیان، باید کارکردش را در برساخته‌‌های مختلف آن در طول تاریخ و در چارچوب زمانی خود بررسی کرد. در این تحقیق ضمن توجه به روایت‌ دوم، به بررسی کارکردهای مختلف زبان از ابتدای حکومت عباسیان تا ابتدای قرن پنجم با کمک روش تبارشناسی تاریخی میشل فوکو می‌پردازیم.بر این بنیاد، سؤالی که این تحقیق می‌خواهد پاسخ دهد این است که با توجه به کارکرد‌های مختلف زبان در هر انقطاع و تبار تاریخی، کارکردهای سیاسی و اجتماعی زبان در این دوره تاریخی چگونه است؟ یافته این تحقیق در این دوره این است که با توجه به پذیرش این بحث درباره زبان که در کنار اینکه زبان نقش مهمی در شکل‌دهی به زندگانی جمعی گروه‌های قومی و باورهای ملی‌گرایانه دارند، بااین‌همه، نابجاست که زبان را نمود روح جمعی یک ملت بدانیم. گرچه زبان بر سازندۀ ذهنیت است، به هیچ رو نباید آن را لوح سفید نانوشته‌ای دانست. بلکه زبان کارکردهای مختلف در طول تاریخ دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2723 - تاثیر گفتمان غرب ستیزی بر روابط ایران و روسیه
محمدجواد پورحسینی

10.30495/psq.2021.1927295.2034

رقابت پنهان و آشکار روسیه و آمریکا در سال های پس از جنگ جهانی دوم همچنان تداوم یافته است. کشور های جداشده از اتحاد جماهیر شوروی از کانون های رقابت راهبردی دو کشور در قبال یکدیگر هستند ، از یک سو آمریکا نفوذ و سیطره خود را در این جمهوری‌ها در چارچوب هدف‌های کلان خود مبتن چکیده کامل

رقابت پنهان و آشکار روسیه و آمریکا در سال های پس از جنگ جهانی دوم همچنان تداوم یافته است. کشور های جداشده از اتحاد جماهیر شوروی از کانون های رقابت راهبردی دو کشور در قبال یکدیگر هستند ، از یک سو آمریکا نفوذ و سیطره خود را در این جمهوری‌ها در چارچوب هدف‌های کلان خود مبتنی بر ورود به حیات خلوت روسیه از طریق گسترش ناتو به منطقه و کاهش نفوذ روسیه در منطقه می دانندو از سوی دیگر این راهبرد آمریکا منافع سیاسی و اقتصادی روسییه را در منطقه مورد تهدید قرار داده است و همین مسله سبب شده است که روسیه تلاش کند تا با ایجاد منطقه حائل ، مانع گسترش حضور آمریکا در منطقه شود تلاش والایمیر پوتین برای به کار گیری ساز و کارهای نظامی از سوی دیگر نشانه ناکامی غرب به ویژه آمریکا و پیش بینی پیامد های منفی اش در مورد خارج نزدیک و همچنین ایجاد روابط با کشورهای خاور میانه از جمله ایران و روسیه شده است . غرب ستیزی ایران در سال های اخیر به فعالیت هسته ای ایران ، ایران هراسی ، جنگ روانی غرب علیه ایران را شامل می شود و همین ماهیت غرب ستیزی ایران و روسیه باعث روابط متقابل در سال های اخیر در قالب بحران در کشور سوریه شود و حمایت از دولت بشار اسد که در قالب تضاد با غرب وجود دارد به خوبی گسترش روابط این دو کشور را در خود منعکس کرده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2724 - واکاوی مناسبات ایران و آلمان از ابتدای پهلوی تا پایان جنگ تحمیلی با تکیه بر نظریه موازنه تهدید استفان والت
محمد بیدگلی اصغر رجبی ده برزوئی

10.30495/psq.2023.1976783.2183

هر چند که پیشینه مناسبات ایران و آلمان به دوران قاجار باز می‌گردد،اما در دوره پهلوی اول با وقوع جنگ جهانی دوم و نیاز متقابل اقتصادی دو کشور به یکدیگر،آنان را بیش از پیش به هم نزدیک کرد و در دوره پهلوی دوم وجود تفاهم سیاسی و اقتصادی بین دو دولت در بسیاری از مسائل منطقه‌ا چکیده کامل

هر چند که پیشینه مناسبات ایران و آلمان به دوران قاجار باز می‌گردد،اما در دوره پهلوی اول با وقوع جنگ جهانی دوم و نیاز متقابل اقتصادی دو کشور به یکدیگر،آنان را بیش از پیش به هم نزدیک کرد و در دوره پهلوی دوم وجود تفاهم سیاسی و اقتصادی بین دو دولت در بسیاری از مسائل منطقه‌ای و جهانی توسعه یافت.بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ایران،با اشغال سفارت آمریکا در تهران و جنگ تحمیلی عراق علیه ایران مناسبات سیاسی دو کشور را تحت تاثیر قرار داد،اگر چه بر مناسبات اقتصادی طرفین تاثیر چندانی برجای نگذاشت. یافتن پاسخ به این پرسش که مناسبات ایران و آلمان از دوره پهلوی اول تا پایان جنگ تحمیلی با تکیه بر نظریه موازنه تهدید استفان والت هدف اصلی مقاله را شکل می‌دهد. فرضیه این مقاله با استفاده از روش اسنادی با اتکا به منابع مکتوب کتابخانه‌ای و با الهام گرفتن از نظریه موازنه تهدید استفان والت بر این پایه استوار است که در دوره سلسله پهلوی روابط نسبتا رو به رشدی را شاهد هستیم، اما بعد از پیروزی انقلاب اسلامی یک رشته موضوعات اختلاف‌انگیز مانند نقش آلمان در دستیابی عراق به سلاح شیمیایی ،حقوق بشر ،وجود اختلافات بر سر روند صلح خاورمیانه ،برنامه هسته‌ای ایران،حمایت از بعضی از گروه‌های تروریستی و نقش منفی آمریکا در مجموع منجر به عدم برقراری روابطی با ثبات میان طرفین گردید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2725 - برگزیت و «روابط خاص» در پرتو ایده بریتانیای جهانی
علیرضا قدردوست نخ چی مهدی ذاکریان امیری حمید احمدی

10.30495/psq.2022.1947230.2163

نتایج همه‌پرسی خروج بریتانیا از اتحادیه شوکی بزرگ بر انگلستان، اروپا و سایر نقاط جهان بود. در این همه‌پرسی 52 درصد از رای‌دهندگان به جدایی رای دادند تا انگلستان از اتحادیه اروپا خارج شود. با توجه به نوع، شکل و ماهیت روابط بریتانیا با سایر کشور‌ها میزان تاثیرپذیرشان از ا چکیده کامل

نتایج همه‌پرسی خروج بریتانیا از اتحادیه شوکی بزرگ بر انگلستان، اروپا و سایر نقاط جهان بود. در این همه‌پرسی 52 درصد از رای‌دهندگان به جدایی رای دادند تا انگلستان از اتحادیه اروپا خارج شود. با توجه به نوع، شکل و ماهیت روابط بریتانیا با سایر کشور‌ها میزان تاثیرپذیرشان از این همه‌پرسی شایان توجه است. بعلاوه این خروج تلاش‌های فراوان صورت گرفته در خصوص همگرایی در اتحادیه اروپا را زیر سوال برده است. شرایط در حال تغییر جهان، ظهور چین و اقدامات روسیه اتخاذ موضع واحد از سوی کشورهای اروپایی در قبال معادلات بین‌المللی را با چالش مواجه خواهد کرد. در آن سوی آتلانتیک ظهور پدیده ترامپ در سال 2016 در آمریکا بیش از هر زمان دیگری شکل رابطه خاص و روابط آمریکا و اتحادیه اروپا را دستخوش تغییر کرد. با نهایی شدن برگزیت، ایده بریتانیای جهانی بیش از پیش بر نقش آفرینی بریتانیا تاکید دارد. در این ایده نقش بریتانیای بدون اتحادیه اروپا برجسته شده است و امکان بازیگری فعال را به آن کشور می‌دهد. این پژوهش با تکیه بر همگرایی به دنبال پاسخ به این سوال است که در دوران پسابرگزیت شاهد نزدیکی بیشتر آمریکا و بریتانیا خواهیم بود؟ یافته‌ها حاکی از آن است که در دوران پسابرگزیت روابط دو کشور نزدیکتر خواهد شد و بریتانیا برای رسیدن به اهداف بریتانیای جهانی خود نیاز به آمریکا دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2726 - تهدیدهای جنگ سایبری وامنیت ملی ایران
بهروز نصیری قاسم ترابی علیرضا رضایی

10.30495/psq.2023.1984579.2198

فضای سایبربستراصلی اطلاعات محسوب می شود.ضرورت توجه به امنیت فضای سایبرنگاه ویژه ای رامی طلبد.بدون شک امروزه زیرساخت های اصلی کشوراعم ازاقتصادی،صنعتی،اطلاعاتی،امنیتی و...دراین فضاقرارگرفته اندوگریزی ازآن نیست وهرروزه شاهدافزایش کاربردنرم افزارهادربستراین فضا هستیم.بنابرا چکیده کامل

فضای سایبربستراصلی اطلاعات محسوب می شود.ضرورت توجه به امنیت فضای سایبرنگاه ویژه ای رامی طلبد.بدون شک امروزه زیرساخت های اصلی کشوراعم ازاقتصادی،صنعتی،اطلاعاتی،امنیتی و...دراین فضاقرارگرفته اندوگریزی ازآن نیست وهرروزه شاهدافزایش کاربردنرم افزارهادربستراین فضا هستیم.بنابراین هر گونه مشکل امنیتی دراین فضاباعث تهدیدجدی درامنیت ملی کشور خواهدشد.جنگ های پیش رو،درفضای مجازی شکل می گیرد.فضای مجازی رابه عنوان پنجمین میدان جنگ پس ازدریا،زمین، هواوفضانامیده اند.برخی معتقدندجنگ درفضای مجازی می تواندبه سمتی پیش برودکه درعرض یک لحظه سامانه‌های کنترلی یک کشوریاچندکشورازدست دولت‌های آن کشورهاخارج شده ودنیای مدرن امروزی درکمترازچندثانیه ازحرکت وپویایی بازایستدوفاجعه ای بسیارمصیبت بارتراز فاجعه اتمی پیش آورد.درهرجنگی،شرط اولیه شناخت صحنه نبرداست.ابتداصحنه وفضای سایبررابایدبه درستی بشناسیم تابتوانیم درآن صحنه قدرت مانور،جنگ ودفاع داشته باشیم.هدف ازاین پژوهش،بررسی تاثیرات فضای سایبری برامنیت ملی جمهوری اسلامی ایران درحوزه های مختلف بویژه حوزه های سیاسی-امنیتی می باشد.همچنین کشف نقاط ضعف ویاکاستی‌های موجوددرحوزه امنیت سایبری باتوجه به تهدیدات موجوددرفضای مجازی ازدیگراهداف پژوهش حاضرمی باشدکه بصورت روش تحلیلی-توصیفی به این پرسش اساسی میخواهدپاسخ دهدکه تهدیدات سایبری چگونه برامنیت جمهوری اسلامی ایران تأثیر می گذارد؟امری که یافته های تحقیق بیانگر ان است که جمهوری اسلامی ایران یکی ازمهمترین کشورهای هدف حملات سایبری درحوزه های مختلف بوده وازاین نظرتسریع درتجهیززیرساختهاوسرمایه گذاری درحوزه مقابله باتهدیدات سایبری ازجمله رویکردهای راهبردی ایران دراین حوزه بشمارمی رودکه دراین پژوهش به واکاوی ابعادبیشترآن پرداخته می شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2727 - نقش دیپلماسی پارلمانی مجلس شورای اسلامی درتامین منافع ملی جمهوری اسلامی
سیدحسین حسینی رضا شیرزادی

10.30495/psq.2023.1990555.2216

کشورها با رویکرد مزیتسازی حداکثری از فرصتها و تقلیل آسیبها به سمت ترسیم نقشه راه دیپلماسی پارلمانی متناسب با ظرفیتهای داخلی و الزامات منطقهای و جهانی گام برمیدارند. دیپلماسی پارلمانی از طریق همافزایی ظرفیتهای فکری و فیزیکی نقش قابل توجهی در تحقق اولویتهای سیاست خارجی ای چکیده کامل

کشورها با رویکرد مزیتسازی حداکثری از فرصتها و تقلیل آسیبها به سمت ترسیم نقشه راه دیپلماسی پارلمانی متناسب با ظرفیتهای داخلی و الزامات منطقهای و جهانی گام برمیدارند. دیپلماسی پارلمانی از طریق همافزایی ظرفیتهای فکری و فیزیکی نقش قابل توجهی در تحقق اولویتهای سیاست خارجی ایفا میکند. با هدف بررسی این مهم چنین پرسشی مطرح میشود که مهمترین ابزار و روشهای پارلمان برای تأمین منافع ملی و دستیابی به اولویت-های سیاست خارجی کدامند؟ با استفاده از روش اسنادی و کتابخانهای بیان شد که گروههای دوستی پارلمانی و سازمانهای بینالمجالس پارلمانی ابزاری کارآمد در دیپلماسی پارلمانی بوده و مهمترین شاخصهای یک دیپلماسی پارلمانی موفق و موانع و خلاءهای فراروی مدیریت استراتژیک دیپلماسی پارلمانی برای دستیابی به منافع ملی بررسی شد. نتایج بیانگر آن است که جمهوری اسلامی ایران به عنوان یک نظام مبتنی بر مردمسالاری دینی با تجربه گرانسنگ پارلمانی در یک محیط امنیتی بیثبات قرار گرفته و بخشی از ظرفیتهای تهاجمی آمریکا و اتحادیه اروپا با تمرکز بر نهادهای پارلمانی ملی و منطقهای سازماندهی میشود که این امر ضرورت همافزایی ظرفیتهای دیپلماتیک مجلس شورای اسلامی با نهادهای اجرایی مرتبط با عرصه سیاستگذاری خارجی و بهره گیری از ظرفیتهای دیپلماسی عمومی و پارلمانی را افزایش میدهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2728 - دیپلماسی ورزشی استراتژی بهبود روابط سیاسی با عربستان سعودی
محمد بیدگلی اصغر رجبی ده برزوئی عبدالله عراقی

10.30495/psq.2023.1985852.2203

روابط جمهوری اسلامی ایران با عربستان سعودی درچند دهه اخیر با چالش های فراوانی مواجه بوده است. استفاده از ورزش و دیپلماسی ورزشی تجربه مستندی را در تاریخ دیپلماسی ورزشی جهان ثبت کرده است. بر این اساس پژوهش حاضر در پی پاسخ به این پرسش است که دیپلماسی ورزشی چگونه می تواند ا چکیده کامل

روابط جمهوری اسلامی ایران با عربستان سعودی درچند دهه اخیر با چالش های فراوانی مواجه بوده است. استفاده از ورزش و دیپلماسی ورزشی تجربه مستندی را در تاریخ دیپلماسی ورزشی جهان ثبت کرده است. بر این اساس پژوهش حاضر در پی پاسخ به این پرسش است که دیپلماسی ورزشی چگونه می تواند استراتژی مناسبی برای بهبود روابط سیاسی با عربستان سعودی باشد ؟ یافته های پژوهش با در نظر گرفتن دیدگاه الکساندر ونت موید غلبه دیدگاه کانتی یا دوستی بر دیدگاه لاکی یا رقابت بر اساس دیپلماسی ورزشی است. ما در این مقاله با توجه به الزامات استراتژیک و ملاحظات منطقه ای تهران و ریاض که خواهان عادی سازی روابط و پایان دادن به چندین سال خصومت و رقابت با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی با اتکا به منابع مکتوب کتابخانه ای و مقالات اینترنتی از دیپلماسی ورزشی به عنوان استراتژی مناسبی برای بهبود روابط سیاسی با عربستان سعودی بهره برده ایم. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2729 - تعامل سنت و نص در اندیشه سیاسی سید جواد طباطبایی
سید رسول قهاری سید فرشید جعفری پابندی اصغر پرتوی

10.30495/psq.2023.1990615.2214

سنت را می‌توان چالش برانگیزترین مفهوم تاریخ معاصر ایران تلقی کرد. در واقع سایر مفاهیم و اندیشه‌های نوین از جمله تجدد و دموکراسی با توجه به سنت معنا شدند. به همین دلیل ارای سیاسی متفکران معاصر ایران از جمله سید جواد طباطبایی پیرامون سنت و تجدد شکل گرفته‌اند. سوال و هدف م چکیده کامل

سنت را می‌توان چالش برانگیزترین مفهوم تاریخ معاصر ایران تلقی کرد. در واقع سایر مفاهیم و اندیشه‌های نوین از جمله تجدد و دموکراسی با توجه به سنت معنا شدند. به همین دلیل ارای سیاسی متفکران معاصر ایران از جمله سید جواد طباطبایی پیرامون سنت و تجدد شکل گرفته‌اند. سوال و هدف محوری این پژوهش معنا و شاخص‌های سنت در اندیشه سیاسی طباطبایی است. با بهره‌گیری از روش تبیینی می‌توان گفت که طباطبایی همانند سایر متفکران ایرانی، پیش از بررسی مدرنیته، تجدد و همچنین ترسیم اندیشه سیاسی خود به ارایه مفهوم سنت و ارتباط آن با تاریخ، سیاست، دین اسلام و زندگی ایرانیان پرداخته است و سپس آن را با تجدد تطبیق داده است. نگرش طباطبایی به سنت نگرشی پارادوکسیکال است، چرا که از یک نگرشی میراث‌وار به سنت دارد که باید به آن بصورت هویت تاریخی نگریست که کارکردی در دوره تجدد، توسعه و سیاست‌گذاری ندارند. از سوی دیگر سنت ایرانی را با اقتدارگرایی، انسجام و همگرایی ایران، فقدان شکل-گیری دموکراسی غربی در ایران همگام می‌کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2730 - سرمایه‌های طبقه متوسط جدید در میدان رقابت‌های سیاسی جمهوری اسلامی ایران(مورد مطالعه: دوره اصلاحات و اصول‌گرایی)
علی جان مرادی جو

10.30495/psq.2023.1985069.2199

مقاله پیش رو درصدد بررسی نقش سرمایه‌های تأثیرگذار طبقه متوسط جدید در رقابت‌های سیاسی جمهوری اسلامی ایران است؛ در این راستا نویسنده ضمن بررسی نظریه پراتیک بوردیو، تبیین انواع سرمایه و سازگاری این نظریه با فضای سیاسی ایران، به نقش سرمایه‌های طبقه متوسط جدید در رقابت‌های س چکیده کامل

مقاله پیش رو درصدد بررسی نقش سرمایه‌های تأثیرگذار طبقه متوسط جدید در رقابت‌های سیاسی جمهوری اسلامی ایران است؛ در این راستا نویسنده ضمن بررسی نظریه پراتیک بوردیو، تبیین انواع سرمایه و سازگاری این نظریه با فضای سیاسی ایران، به نقش سرمایه‌های طبقه متوسط جدید در رقابت‌های سیاسی دوره موسوم به اصلاح‌طلبی و اصول‌گرایی پرداخته است. به لحاظ روش‌شناسی از نوع مطالعه توصیفی- تحلیلی می‌باشد که برای جمع‌آوری اطلاعات از روش کتابخانه‌ای و اسنادی استفاده شده است. طبقه متوسط جدید از چه سرمایه‌های اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی و نمادینی در رقابت‌های سیاسی جمهوری اسلامی ایران استفاده می‌کردند و چگونه از این سرمایه‌ها بهره‌برداری می‌نمودند؟ مهم‌ترین پرسش تحقیق حاضر را تشکیل می‌دهد. در مجموع نتایج تحقیق نشان می‌دهد که مهم‌ترین سرمایه‌های تأثیرگذار طبقه متوسط جدید عبارت‌اند از روشنفکران، دانشجویان، نهادهای مدنی و مردم‌نهاد، سلبریتی‌ها، بورژوازی ملی، عاملیت‌های استراتژیک، گروه‌های منزلتی، مطبوعات و احزاب و تشکل‌های سیاسی هستند که موقع رقابت با طبقه متوسط سنتی در ایام انتخابات سراسری از آن‌ها استفاده می‌کردند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2731 - رقابت منطقه‏ای ایران و عربستان سعودی و تأثیر آن بر امنیت خلیج فارس بر اساس رئالیسم تهاجمی
نادر مولائیان

10.30495/psq.2023.1990668.2215

این مقاله براساس شرایط امنیتی خلیج فارس و ارائه راهکارهایی جهت ثبات و امنیت دراین منطقه حساس بین المللی تهیه و تنظیم شده است. امنیت پایدار دراین منطقه ژئو استراتژیک، ژئو کالچرال و ژئو پلتیک از جهان به دلیل مسیر عبور انرژی و تخمین بیش از 90% از انرژیهای فسیلی (درسال 2030 چکیده کامل

این مقاله براساس شرایط امنیتی خلیج فارس و ارائه راهکارهایی جهت ثبات و امنیت دراین منطقه حساس بین المللی تهیه و تنظیم شده است. امنیت پایدار دراین منطقه ژئو استراتژیک، ژئو کالچرال و ژئو پلتیک از جهان به دلیل مسیر عبور انرژی و تخمین بیش از 90% از انرژیهای فسیلی (درسال 2030) از اهمیت بالایی برخوردار است. جغرافیای خلیج فارس که با تنگه هرمز از دریای عمان جدا میشوند، تشکیل میشود از کشورهای: ایران، عراق، عربستان سعودی، کویت، بحرین، امارات متحده عربی، عمان و قطر که از لحاظ اقتصادی و تولید انرژی های فسیلی برای جهان مهم و حیاتی است. خروج بریتانیا از این منطقه و جایگزین شدن ایالات متحده درسال 1970 م، این منطقه از خاورمیانه را دچار فراز و فرودهای بسیاری کرده است. آمریکا در اینسال از دو کشور ایران و عربستان به عنوان دو ستون امنیت منطقه ای برای کم کردن تنش بین دو کشور و سدی در برابر کمونیسم در طرحی به نام دکترین نیکسون – کسینجر (امنیت دو ستونی) استفاداه کرد پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2732 - تحلیلی بر احتمال اقدام نظامی آمریکا علیه ایران تا پیش از انتخابات 2024
محمد پورقربان حمید رضا تبشیری

10.30495/psq.2023.1982832.2194

خروج یک جانبه آمریکا از برنامه جامع اقدام مشترک(برجام) دوری از فشارها و تحریم‌های یک جانبه بر دولت و ملت ایران تحمیل گردید. ترامپ رئیس جمهور سابق آمریکا با مذموم شمردن توافق هسته‌ای، استراتژی فشار حداکثری را برای نیل به اهدافش در قبال ایران به کار بست. تحریم‌های فلج کنن چکیده کامل

خروج یک جانبه آمریکا از برنامه جامع اقدام مشترک(برجام) دوری از فشارها و تحریم‌های یک جانبه بر دولت و ملت ایران تحمیل گردید. ترامپ رئیس جمهور سابق آمریکا با مذموم شمردن توافق هسته‌ای، استراتژی فشار حداکثری را برای نیل به اهدافش در قبال ایران به کار بست. تحریم‌های فلج کننده برای اختناق اقتصادی و فراهم نمودن زمینه‌های آشوب داخلی و تهدید به استفاده از قوه قهریه و جنگ نظامی به عنوان دو رویکرد عمده برای تسلیم کردن و امتیازگیری از ایران در دستور کار قرار گرفت. هدف از این تحلیل و پژوهش امکان سنجی ورود و حمله نظامی آمریکا به ایران تا قبل از انتخابات ریاست جمهوری 2024 در این کشور است. سؤال اصلی که مطرح می‌شود این است که: احتمال عملی شدن حمله نظامی امریکا به ایران تا قبل انتخابات ریاست جمهوری این کشور وجود دارد؟ فرضیه‌ای که در پاسخ مطرح می‌شود با طرح ریزی دو سناریو، فاکتور‌های سوق دهنده جنگ و فاکتورهای بازدارنده جنگ و از سویی دیگر با رجوع به آرا و نظرات متخصصین حوزه روابط بین الملل، بر اولویت، ارجحیت و قدرت تأثیرگذاری عوامل بازدارنده جنگ به عنوان سد و مانعی در مقابل احتمال جنگ نظامی علیه ایران تأکید دارد. در این تحقیق از روش تحلیلی و کیفی با استفاده از آمار و ارقام و مصاحبه مستقیم با صاحب نظران حوزه روابط بین الملل بهره گرفته ایم. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2733 - مسئله قدرت و کنشگری فعال روحانیت در خاورمیانه، مطالعه موردی کنشگری روحانیت در ملی شدن صنعت نفت در ایران
محمدصادق گل محمدی سیامک بهرامی

مطالعه تاریخ سیاسی و اجتماعی خاورمیانه بدون نگاه به کنشگران نهاد مذهب مطالعه‌ای ناقص است.روحانیت موجود در هرگروه مذهبی تأثیری بسزا درتحولات بیرون و درون این گروه‌هانهاده است.اینکه هدف ازاین کنشگری دفاع از پاک‌دینی مذهبی یا اخلاقی صرف بوده یا ارتباط با قدرت‌طلبی این کنش چکیده کامل

مطالعه تاریخ سیاسی و اجتماعی خاورمیانه بدون نگاه به کنشگران نهاد مذهب مطالعه‌ای ناقص است.روحانیت موجود در هرگروه مذهبی تأثیری بسزا درتحولات بیرون و درون این گروه‌هانهاده است.اینکه هدف ازاین کنشگری دفاع از پاک‌دینی مذهبی یا اخلاقی صرف بوده یا ارتباط با قدرت‌طلبی این کنشگران داشته مسئله اصلی پژوهش است.در این راستاسعی گردیده تا کنشگری روحانیت شیعی درملی شدن صنعت نفت دردهه 20شمسی وردبررسی قرارگیرد.سؤال اصلی آن است که روحانیت شیعی چه نقشی در ملی شدن صنعت نفت داشته و این نقش را با چه اهدافی ایفا نموده.فرضیه با تمسک به نظریه‌های گرامشی و آرای بوتکو بر اینست که علیرغم نقش پررنگ روحانیت در ملی شدن صنعت اما کنشگری آن‌ها نه متأثر از حراست از ارزش‌های دینی یامنافع ملی بلکه در راستای هژمونی‌خواهی برسر قدرت باسایر کنشگران اجتماعی بوده.نتایج نشان می‌دهد که اگرروحانیت شیعی را در3دسته محافظه‌کار،انقلابی وعمل‌گرا تقسیم‌بندی نماییم،جریان عمل‌گرا غالب‌ترین جریان در ملی شدن صنعت نفت بوده که با نقش موازنه‌گر خویش،سعی داشته با ائتلاف‌های موقت،متلون وگاهاً متناقض باسایر کنشگران اجتماعی در جریان ملی شدن صنعت نفت،زمینه ظهور وبقدرت رسیدن کنشگرانی را فراهم آورند که می‌توانند به تثبیت قدرت و جایگاه آن‌ها کمک نمایند.در این مسیر دفاع از ارزش‌های دینی در حاشیه بوده یا صرفاً وسیله برای هدف نهایی بوده است. تصور جریان عمل‌گرا ایجاد اصلاحاتی درنظم موجود بوده تا هدف تثبیت قدرت او درتقابل با سایر جریان‌ها مذهبی و غیر‌مذهبی محقق گردد ودراین مسیر از 3فرایند بلوک هژمونیک،جنگ مواضع و جنگ عینی بهره برده‌اند.این پژوهش توصیفی-تحلیلی از داده‌های کتابخانه‌ای والکترونیکی برای اثبات گزاره‌های خویش استفاده کرده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2734 - چالش‌های امارت اسلامی افغانستان در دوران نئوطالبانیسم
مرتضی کریمی علی اصغر اسمعیل پور روشن تهمینه دانیالی

10.30495/psq.2023.1993357.2225

تحولات اخیر افغانستان که منجر به سقوط حکومت اشرف غنی و شکل گیری مجدد امارت اسلامی شد؛ توجه تحلیلگران را به مسئله افغانستان دوچندان کرد."امارت اسلامی" نامی است که حکومت طالبان برای معرفی خود از آن استفاده می کند. دوره اول حکومت طالبان در افغانستان طی سال های ۱۹۹۶ تا ۲۰۰۱ چکیده کامل

تحولات اخیر افغانستان که منجر به سقوط حکومت اشرف غنی و شکل گیری مجدد امارت اسلامی شد؛ توجه تحلیلگران را به مسئله افغانستان دوچندان کرد."امارت اسلامی" نامی است که حکومت طالبان برای معرفی خود از آن استفاده می کند. دوره اول حکومت طالبان در افغانستان طی سال های ۱۹۹۶ تا ۲۰۰۱ بوده است. در سال ۲۰۲۱ دوره دوم حکمرانی طالبان در افغانستان آغاز شده است. لذا قدرت یابی دوباره طالبان در افغانستان منجر به ارائه دیدگاه های متفاوتی شده است. برخی معتقدند با تصاحب قدرت توسط طالبان، این کشور به بهای از دست دادن دموکراسی رنگ آرامش را به خود خواهد دید؛ اما عده دیگر بر این باورند که تشکیل امارت اسلامی طالبان موجد برقراری ثبات در افغانستان نبوده و یکپارچه شدن قدرت، ضمانتی برای پایان ناآرامی‌ها در این کشور نیست. سؤال اساسی این است که طالبان با چه چالشهای عمده ای مواجه می باشد؟ یافته های تحقیق حاکی از آن است که طالبان برای تحکیم پایه‌های حکومت خود و همچنین برقراری ثبات و امنیت در افغانستان با موانع زیادی روبرو است. بخشی از این موانع مانند اختلافات قومی، جمعیت روستایی و افراط ‌گرایی، ریشه‌های تاریخی و فرهنگی داشته و منبع دردسرهایی برای دولت پیشین هم بودند اما برخی مستقیماً به دولت فعلی و نحوه عملکرد آن بازمی‌گردد. فرضیه قابل طرح این است که ضعف در مدیریت و حکمرانی نئوطالبانیسم، شکاف‌های قومی نژادی و خشونت‌های ناشی از این شکاف‌ها، بحران هویت، فرقه گرائی متعصبانه، مشکل کسب مشروعیت داخلی و خارجی از جمله چالش های مهم در افغانستان بوده اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2735 - هیدروپلیتیک اترک و تأثیر آن بر روابط دیپلماتیک ایران و ترکمنستان در راستای توسعه امنیت ملی
رضا فرهادی مسعود مطلبی علی محمدزاده

10.30495/psq.2023.1994724.2230

در عصر حاضر و بالاخص در دهه‌های اخیر، آب به عنوان یک فاکتور مهم راهبردی در سیاست خارجی و امنیتی دولت‌ها و ملت‌ها محسوب می‌گردد. در چنین شرایطی آب شیرین به عنوان یک منبع تجدیدناپذیر و غیرقابل بازتولید، این رقابت را به سطح بالایی از سیاست خارجی می-کشاند، این عامل در رودخا چکیده کامل

در عصر حاضر و بالاخص در دهه‌های اخیر، آب به عنوان یک فاکتور مهم راهبردی در سیاست خارجی و امنیتی دولت‌ها و ملت‌ها محسوب می‌گردد. در چنین شرایطی آب شیرین به عنوان یک منبع تجدیدناپذیر و غیرقابل بازتولید، این رقابت را به سطح بالایی از سیاست خارجی می-کشاند، این عامل در رودخانه های مرزی به بحران جدی و تنش بین کشورها تبدیل شده است. کشور ترکمنستان که حجم عمده‌ی خاکش را صحرای قره‌قوم تشکیل داده است، در دوران مختلف آب مورد نیاز خود را از آب‌های مشترک و فرامرزی تهیه نموده است. نیاز شدید دو کشور به آب رود اترک در دو دوره‌ی قبل و بعد از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی همواره از مسائل بحث‌برانگیز دو کشور بوده است. این پژوهش با تکیه بر روش توصیفی- تحلیلی می‌کوشد پاسخگوی این سوال باشد که چالش-های سیاسی- امنیتی ایران و ترکمنستان در مورد بهره‌برداری مشترک از اترک و هیدروپلیتیک آن چیست؟ یافته‌های تحقیق حاکی از آن است که، دیپلماسی حاکمیتی جمهوری اسلامی ایران در مورد اترک در دو دوره‌ی قبل و بعد از فروپاشی شوروی، تسامح، تساهل و دوری از تنش بوده و همین امر باعث بهره‌وری جسورانه و بیشتر ترکمنستان از اترک، خارج از قواعد حقوقی بین‌المللی شده است. بر این اساس ایران باید رویکرد تازه‌ای را نسبت به هیدروپلیتیک اترک در پیش گیرد و دو کشور با ارائه راهکارهای مناسب، کشمکش‌های قریب‌الوقوع و احتمالی را به همکاری و توسعه تبدیل کنند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2736 - بررسی و ارزیابی عوامل و مولفه های موثر بر توسعه سیاسی در ایران (مورد مطالعه: بررسی دیدگاه مدیران تأثیرگذار استان کرمان در بازه زمانی 1376-1396)
همت بلوچی بهناز behnaz مهدی mehdi

10.30495/psq.2024.1993924.2228

این پژوهش با هدف بررسی و ارزیابی عوامل و مولفه های موثر بر توسعه سیاسی در ایران انجام شده است و در پی پاسخگوی به این سوال است که چه عوامل و مولفه هایی بر روند توسعه سیاسی در ایران تاثیرگذارند؟ تحقیق از لحاظ ماهیت و هدف، از نوع تحقیق کاربردی و روش تحقیق آن از نوع توصیفی- چکیده کامل

این پژوهش با هدف بررسی و ارزیابی عوامل و مولفه های موثر بر توسعه سیاسی در ایران انجام شده است و در پی پاسخگوی به این سوال است که چه عوامل و مولفه هایی بر روند توسعه سیاسی در ایران تاثیرگذارند؟ تحقیق از لحاظ ماهیت و هدف، از نوع تحقیق کاربردی و روش تحقیق آن از نوع توصیفی- تحلیلی بود. جامعه آماری متشکل از مدیران استان کرمان در سال های 1376-1396بود که برای تعیین حجم نمونه از جدول کرجسی و مورگان و برای نمونه گیری از روش روش تصادفی طبقه ای استفاده شد. در این تحقیق، برای بررسی و ارزیابی عوامل و مولفه های موثر بر توسعه سیاسی، از الگوی هانتیگتون (1965) استفاده گردید. ابعاد آن شامل: عقلانیت اقتدار سیاسی، تمایز کارکردی و ساختاری و رشد مشارکت سیاسی بود. یافته ها نشان داد می توان مبتنی بر الگوی تحقیق، ابعاد 3 گانه و مولفه های 12 گانه در راستای توسعه سیاسی در ایران مطرح نمود. سپس این ابعاد و مولفه ها به کمک آزمون فریدمن رتبه بندی شدند که نتایج نشان داد در بین ابعاد موثر، بعد عقلانیت اقتدار سیاسی، بالاترین رتبه را داراست. ضمنا در بین مولفه های موثر، مولفه های میزان توجه حاکمیت به نوسازی سیاسی و تعریف کارکردهای سیاسی نوین در سطح جامعه، بالاترین رتبه را دارا هستند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2737 - نقش تحولات داخلی یمن در رقابت‌های منطقه ای ایران و عربستان در سال‌های ٢۰٢۰-٢۰۱۰
نرجس عربشاهی بهناز اژدری

رقابت ممتد و پایدار ایران و عربستان در منطقه خاورمیانه قدمتی طولانی دارد و با توجه به تنش‌ها و مسائل داخلی، منطقه ای و بین المللی قاعده رفتار و عملکرد آن‌ها نسبت به یکدیگر متفاوت است. رویکرد سیاسی منبعث شده از این رقابت کمتر بر پایه همکاری، بیشتر بر پایه تقابل و گاهأ تض چکیده کامل

رقابت ممتد و پایدار ایران و عربستان در منطقه خاورمیانه قدمتی طولانی دارد و با توجه به تنش‌ها و مسائل داخلی، منطقه ای و بین المللی قاعده رفتار و عملکرد آن‌ها نسبت به یکدیگر متفاوت است. رویکرد سیاسی منبعث شده از این رقابت کمتر بر پایه همکاری، بیشتر بر پایه تقابل و گاهأ تضاد بوده است. تحولات داخلی یمن پس از بهار عربی، و نقش پدرخواندگی عربستان برای این کشور به دلیل موقعیت استراتژیک یمن باعث شد تا عربستان سیاست خصمانه در پیش گیرد. متهم نمودن ایران به حمایت از انصارالله یمن، این کشور بحران زده را به میدان رقابت ایران و عربستان تبدیل کرد. این پژوهش در پی پاسخ به این پرسش است که تحولات داخلی یمن چه نقشی در رقابت‌های سیاسی منطقه‌ای ایران و عربستان دارد؟ فرضیه تحقیق در پاسخ به سؤال این است که تحولات داخلی یمن موجب جهت‌گیری سیاست خارجی تهاجمی عربستان نسبت به ایران شده است. هدف پژوهش بررسی نقش حوثی‌ها در رقابت ایران و عربستان است و روش گردآوری داده‌ها نیز استفاده از اسناد کتابخانه‌ای و اینترنتی می‌باشد. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که عربستان با توجه به چالش‌های پیش رو در منطقه، تغییری سیستماتیک تحت عنوان "دکترین سلمان" در سیاست خارجی خود ایجاد کرده است. رقابت ایران و عربستان در میدان یمن در قالب نظریه امنیت منطقه‌ای بری بوزان به عنوان چارچوب نظری تحلیل می‌گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2738 - بررسی عوامل سیاسی- اقتصادی موثر بر چالش های قومیتی (قوم کرد ایران)
حسین ترکی

عوامل مختلفی در بعد داخلی و خارجی بر بروز ناآرامی ها و چالش های قومیتی تاثیر گذار است. این تحقیق از نظر ماهیت و هدف، کاربردی و از نظر نوع روش، توصیفی-پیمایشی است. جامعه آماری با توجه به تعداد کم آن ها به صورت تمام شمار و شامل کلیه اعضای هیئت علمی سه گروه علوم سیاسی، امن چکیده کامل

عوامل مختلفی در بعد داخلی و خارجی بر بروز ناآرامی ها و چالش های قومیتی تاثیر گذار است. این تحقیق از نظر ماهیت و هدف، کاربردی و از نظر نوع روش، توصیفی-پیمایشی است. جامعه آماری با توجه به تعداد کم آن ها به صورت تمام شمار و شامل کلیه اعضای هیئت علمی سه گروه علوم سیاسی، امنیت داخلی و انتظامی دانشگاه علوم انتظامی ناجا می باشند. ابزار سنجش پژوهش حاضر پرسشنامه 24 گویه ای است. اعتبار پرسشنامه به وسیله آلفای کرونباخ محاسبه و مقدار 0.927 به دست آمده است و به خاطر اینکه مقدار به دست آمده بالاتر از 0.7 است، بنابراین پرسشنامه از پایایی خوبی برخوردار است. در این تحقیق دو سوال مطرح شد: اول: آیا عوامل اقتصادی و سیاسی در بروز چالش های قومیتی قوم کرد ایران تاثیر داشته است؟ دوم: در صورت تایید فرض اول کدام یک از عوامل اقتصادی و سیاسی نقش موثرتری در بروز چالش های قومیتی قوم کرد ایران داشته است؟ با تجزیه و تحلیل نتایج حاصل از پرسشنامه مشخص شد جواب سوال اول مثبت است. بدین ترتیب که میانگین نظرات پاسخگویان در مولفه سیاسی 3.788 بوده که بالاتر از 3 بوده درنتیجه عوامل سیاسی در بروز چالش های قومیتی قوم کرد ایران موثر بوده است. میانگین نظرات پاسخگویان در مولفه اقتصادی 4.249 بوده که بالاتر از 3 بوده در نتیجه عوامل اقتصادی نیز در بروز چالش های قومیتی کرد ایران موثر بوده است. در پاسخ به سوال دوم نیز باید گفت با توجه به اینکه میانگین عوامل اقتصادی 4.249 بوده بنابراین، مولفه اقتصادی نسبت به مولفه سیاسی، تاثیر بیشتری در بروز چالش های قومیتی قوم کرد ایران داشته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2739 - بررسی تطبیقی سیاست خارجی ایران و ترکیه در قبال بحران سوریه از سال 2010 تا 2015
ابومحمد عسگرخانی عبدالسلام تقی

سوریه برای سال‌ها نقش دروازه ورود ایران به جهان عرب و اتصال استراتژیک ایران به منطقه مدیترانه و خاور نزدیک را بر عهده داشته است. از این رو تضعیف سوریه و سرنگونی اسد باعث تضعیف محور مقاومت و کاهش نفوذ منطقه‌ای ایران و مهار آن می شود. جمهوری اسالمی ایران از آغاز شکل گیری چکیده کامل

سوریه برای سال‌ها نقش دروازه ورود ایران به جهان عرب و اتصال استراتژیک ایران به منطقه مدیترانه و خاور نزدیک را بر عهده داشته است. از این رو تضعیف سوریه و سرنگونی اسد باعث تضعیف محور مقاومت و کاهش نفوذ منطقه‌ای ایران و مهار آن می شود. جمهوری اسالمی ایران از آغاز شکل گیری بحران در سوریه همواره از حمایت از نظام سیاسی سوریه را به عنوان یکی از اولویت های مهم در سیاست خارجی پی گیری نموده است. ترکیه هم یکی از اصلی‌ترین بازیگران منطقه‌ای در بحران سوریه است که به رغم رویکرد محتاطانه اولیه و البته کوتاه مدت خود، با حمایت از گروه‌های مخالف و انتقال کمک‌های مالی و تسلیحاتی به مخالفان بر رویکرد تغییر رژیم در سوریه پای فشرده است. عملکرد ترکیه در قبال سوریه نشان می دهد که سیاست تنش صفر با همسایگان راه به جایی نخواهدنبرد و ترکیه با اتخاذ موضعی تهاجمی در قبال سوریه، به دنبال منافع خود و توسعه عمق استراتژیکش در سوریه احتمالی پسااسد است و اختلاف عمده در سیاست خارجی میان دو کشور در خصوص سوریه، تفاوت در نوع نگاه به این موضوع است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2740 - عصر رضاشاه پهلوی و تجدیدِ معادلات پیشین در تاریخ روابط خارجی ایران (1320-1304)
طاهره ابراهیمی‌فر سیدعلی منوّری

چهار سال پس از کودتای سوم اسفند 1299، رضاشاه پهلوی روابط خارجی ایران را در جهت پیشگیری از مداخلۀ قدرت‌‌های بزرگ تغییر داد. لازم به ذکر است که در سراسر عصر قاجار ایران در معرض نفوذ سیاسی، اقدامات نظامی و بهره‌برداری اقتصادی دو قدرت بزرگ روسیۀ تزاری (و متعاقب آن شوروی) و چکیده کامل

چهار سال پس از کودتای سوم اسفند 1299، رضاشاه پهلوی روابط خارجی ایران را در جهت پیشگیری از مداخلۀ قدرت‌‌های بزرگ تغییر داد. لازم به ذکر است که در سراسر عصر قاجار ایران در معرض نفوذ سیاسی، اقدامات نظامی و بهره‌برداری اقتصادی دو قدرت بزرگ روسیۀ تزاری (و متعاقب آن شوروی) و بریتانیا بود. رضاشاه جهت مقابله با مداخلات خارجی اصلاحاتی را در زمینه‌های اجتماعی، اقتصادی و سیاسی به منظور بنیان گذاشتن دولت مُدرن در ایران انجام داد. با این حال و علی‌رغم سیاست‌های نوسازی و توسعۀ مورد نظر رضاشاه، معادلات روابط خارجی ایران همچنان بر اساس رقابت‌های میان بریتانیا و شوروی صورت پذیرفت. به عبارت دیگر روابط خارجی ایران در دوران رضاشاه همچون عصر قاجار در جهت موازنه در مقابل بریتانیا و شوروی احیاء شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2741 - آسیب‌شناسی سیاستگذاری فرهنگی جمهوری اسلامی ایران
مرتضی مقتدائی علیرضا ازغندی

در مجموعه سیاستگذاری‌های اقتدار عمومی سیاست‌های فرهنگی بالاترین اهمیت را دارد قاعدتاً از این روست که در نگاه یونسکو فرهنگ و سیاستگذاری های فرهنگی در کانون فرآیند توسعه پایدار کشورها تعریف می‌گردند لذا برای سنجش و ارزیابی میزان موفقیت یا عدم موفقیت سیاستگذاری در حوزه فره چکیده کامل

در مجموعه سیاستگذاری‌های اقتدار عمومی سیاست‌های فرهنگی بالاترین اهمیت را دارد قاعدتاً از این روست که در نگاه یونسکو فرهنگ و سیاستگذاری های فرهنگی در کانون فرآیند توسعه پایدار کشورها تعریف می‌گردند لذا برای سنجش و ارزیابی میزان موفقیت یا عدم موفقیت سیاستگذاری در حوزه فرهنگ نیازمند نگاهی واقع بینانه هستیم نگاهی که در سایه پاتولوژی سیاستگذاری ها تحصیل خواهد شد بنابراین هدف ما ضمن تبیین رابطه فرهنگ و سیاستگذاری بررسی مهمترین آسیب‌های سیاستگذاری فرهنگی در جمهوری اسلامی ایران با روش توصیفی- تحلیلی با استفاده از تجزیه و تحلیل داده‌های گردآوری شده به روش کتابخانه‌ای می‌باشد یافته‌ها حاکی از آن است که در حوزه سیاستگذاری فرهنگی مشکلات عدیده‌ای در بخش‌های مربوط به مطالعات نظری و شکل‌گیری، اجرا و ارزیابی وجود دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2742 - موانع توسعه سیاسی در ایران معاصر با تاکید بر هویت سیاسی و فرهنگی
سید محمدرضا موسوی سید مصطفی ابطحی مسعود مطلبی بهرام بیات

فرهنگ سیاسی در هر جامعه‌ای، تابعی از فرهنگ عمومی آن است. از آنجا که توسعه سیاسی نیازمند توجه به الگوهای بومی و مبتنی بر شرایط جغرافیایی، اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی، تاریخی هر کشوری است بنابراین، هم از لحاظ اصولی و هم در عمل می‌بایست با پرهیز از الگوبرداری وارداتی- عمومی و چکیده کامل

فرهنگ سیاسی در هر جامعه‌ای، تابعی از فرهنگ عمومی آن است. از آنجا که توسعه سیاسی نیازمند توجه به الگوهای بومی و مبتنی بر شرایط جغرافیایی، اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی، تاریخی هر کشوری است بنابراین، هم از لحاظ اصولی و هم در عمل می‌بایست با پرهیز از الگوبرداری وارداتی- عمومی و بر مبنای شناخت واقعی از ویژگی‌های ملی و توجه به الگوی خاص باشد. این پژوهش به روش تحلیلی و توصیفی در تلاش است تا با بررسی مفهوم توسعه بر دلایل فرهنگی و سیاسی ضعف توسعه سیاسی در ایران بپردازد. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که علی رغم رشد نهادهای جامعه مدنی و گسترش مطالبات توسعه گرایانه در حوزه سیاسی بعد از انقلاب مشروطه ولی ضعف توسعه سیاسی به سبب سیستم متمرکز حکومتی، ضعف زمینه‌های اجماع در میان نیروهای سیاسی، عدم هماهنگی صاحبان ثروت، علم و قدرت و سیاست‌های نامطلوب قومیتی تأثیر منفی بر آن داشته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2743 - سیاست خارجی ترامپ و معمای امنیتی جمهوری اسلامی ایران
نصرت اله حیدری سید عبدالله میرغیاثی

تحلیل و بررسی سیاست خارجی ترامپ و تأثیر آن بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران از موضوعات مهم و نیازمند به پژوهش است. با روی کار آمدن دونالد ترامپ در سال 2016 م در آمریکا، سیاست خارجی این کشور دچار تغییرات اساسی شده است. ترامپ با اتخاذ راهبرد اول آمریکا و نفی مسئولیت‌های ب چکیده کامل

تحلیل و بررسی سیاست خارجی ترامپ و تأثیر آن بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران از موضوعات مهم و نیازمند به پژوهش است. با روی کار آمدن دونالد ترامپ در سال 2016 م در آمریکا، سیاست خارجی این کشور دچار تغییرات اساسی شده است. ترامپ با اتخاذ راهبرد اول آمریکا و نفی مسئولیت‌های بین‌المللی و پیگیری سیاست خارجی منفعت‌طلبانه ناچار به مداخله‌گرایی گزینشی و سیاست خارجی تهاجمی شده است. خروج از معاهدات دو جانبه، چندجانبه و بین‌المللی مخاطراتی برای نظام بین‌المللی به وجود آورده است. این مقاله در تلاش است تا تأثیر سیاست خارجی دولت ترامپ بر امنیت جمهوری اسلامی ایران را بررسی نماید. سؤال اساسی این پژوهش این است که سیاست خارجی و اقدامات ترامپ در خاورمیانه چه آثار و پیامدهای امنیتی بر ایران داشته است؟ پاسخ موقت به این سؤال به عنوان فرضیه پژوهش این است که سیاست خارجی و اقدامات دونالد ترامپ برای جمهوری اسلامی ایران مشکلات و تنگناهای امنیتی به وجود آورده است. محقق با بهره گیری از نظریه رئالیسم تهاجمی به دنبال پاسخ به این سؤال است. از نتایج این پژوهش می توان اشاره کرد که آمریکایی‌ها به دنبال سلطه و هژمون بر منطقۀ خاورمیانه و ایجاد نظم سیاسی جدید در آن و تضعیف محور مقاومت هستند و این عناصر به شکل‌گیری معمای امنیتی برای ایران تبدیل شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2744 - رویکرد سه‌گانه حمایت، وساطت و مداخله آمریکا: مقایسه مصر جدید و ایران
مهدی حبیب اللهی حسین مسعودنیا

آمریکا با تکیه بر تجربیات بیش از نیم قرن خود درتعامل با منطقه خاورمیانه، مصر را کشوری کلیدی در منطقه قلمداد می کند. به عبارت بهتر، مصر لنگرگاه ثبات وامنیت برای غرب به ویژه آمریکا محسوب می شود، به ‌طوری که در دهه های گذشته واشنگتن- قاهره برای تامین منافع مشترک راهبردی خو چکیده کامل

آمریکا با تکیه بر تجربیات بیش از نیم قرن خود درتعامل با منطقه خاورمیانه، مصر را کشوری کلیدی در منطقه قلمداد می کند. به عبارت بهتر، مصر لنگرگاه ثبات وامنیت برای غرب به ویژه آمریکا محسوب می شود، به ‌طوری که در دهه های گذشته واشنگتن- قاهره برای تامین منافع مشترک راهبردی خود در خاورمیانه همکاری‌های نزدیک و مستمری داشته‌اند. با رخداد تحولات بهار عربی و سرنگونی مبارک، سیاست آمریکا در قبال مصر با چالش مواجه شد،با این وجود سیاست خارجی آمریکا ازمدیریت راهبردی خاصی پیروی وتحولات را مدیریت نموده است. نمونه تاریخی چنین رویکردی را می‌توان در نحوه جهت‌گیری آمریکا در قبال ایران به نخست وزیری مصدق مشاهده نمود. بر این اساس با درنظرگرفتن این نکته که سیاست خارجی آمریکا در قبال تحولات مصر و به دنبال آن سقوط مبارک تا به قدرت رسیدن السیسی سه مرحله؛ حمایت، وساطت و مداخله در امور این کشور را شامل می‌شود، پژوهش حاضر با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی و با بهره‌مندی از منابع کتابخانه‌ای و اینترنتی در صدد است رویکرد آمریکا در قبال تحولات مصر را با جهت‌گیری این کشور در قبال ایران دوره نخست وزیری محمد مصدق به‌صورت تطبیقی مورد مطالعه قرار دهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2745 - رهیافت «امنیتی‌سازی» سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) و جمهوری اسلامی ایران
مسعود مطلبی مجید غلامی

سازمان پیمان آتلانتیک شمالی، بعنوان همسایه مجازی جمهوری اسلامی ایران در جدیدترین مفهوم نوین استراتژیک خود با تفسیر سیاسی و جهانی تر از ماموریت هایش، تلاش نموده است مشروعیت حضور فراجغرافیایی خود در اقسا نقاط جهان را تامین نماید. از سویی دیگر، جمهوری اسلامی و اسلامِ سیاسی چکیده کامل

سازمان پیمان آتلانتیک شمالی، بعنوان همسایه مجازی جمهوری اسلامی ایران در جدیدترین مفهوم نوین استراتژیک خود با تفسیر سیاسی و جهانی تر از ماموریت هایش، تلاش نموده است مشروعیت حضور فراجغرافیایی خود در اقسا نقاط جهان را تامین نماید. از سویی دیگر، جمهوری اسلامی و اسلامِ سیاسی رشد یافته از درون آن توانسته است پس از طی دوران استقرار و ثبات به حضور فعال تر منطقه‌ای و بین‌المللی بپردازد و لذا به دلیل تفاوت‌های ماهوی در معیارهای روشی و اندیشه ای، به عنوان رقیب ایدئولوژیک، توسط ناتو شناسایی گردیده است. بر این اساس، نویسندگان تلاش دارند به این پرسش پاسخ دهند که راهبرد ناتوی سیاسی و جهانی تر شده، در برابر جمهوری اسلامی چیست؟ فرضیه اصلی مقاله عبارت است از این که به نظر می رسد سازمان پیمان آتلانتیک شمالی تلاش دارد با استفاده از راهبرد امنیتی‌سازی، جمهوری اسلامی ایران را به عنوان بحران منطقه‌ای و جهانی معرفی و در نتیجه در انزوای ژئوپلیتیکی قرار دهد. یافته های مقاله حاضر نشان داد، بررسی روند فعالیت ها و حرکت های ناتو در سال‌های اخیر و گسترش همکاری‌های نظامی و تسهیم اطلاعاتی و امنیتی با همسایگان جمهوری اسلامی ایران در این راستا قابل تحلیل است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2746 - سازه‌انگاری و منطق تعارض جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی
محمدرضا دهشیری

جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی دو قدرت مهم و تاثیرگذار در منطقه خاورمیانه و خلیج فارس محسوب می‌شوند. این دو کشور همواره رقابتی تنش‌آمیز و همراه با خصومت و تعارض را با یکدیگر داشته‌اند تا جایی که می‌توان گفت رقابت و تعارض بخش جدانشدنی از مناسبات این دو کشور بوده است چکیده کامل

جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی دو قدرت مهم و تاثیرگذار در منطقه خاورمیانه و خلیج فارس محسوب می‌شوند. این دو کشور همواره رقابتی تنش‌آمیز و همراه با خصومت و تعارض را با یکدیگر داشته‌اند تا جایی که می‌توان گفت رقابت و تعارض بخش جدانشدنی از مناسبات این دو کشور بوده است. داعیه رهبری مذهبی جهان تشیع و جهان تسنن، ذخایر عظیم نفتی و توان و نیروی انسانی بالا از جمله امتیازات این دو کشور است که به آنها این توانایی را داده است تا به نقش آفرینی در منطقه خاورمیانه و جهان اسلام بپردازند. از آنجا که فعالیت این دو بازیگر منطقه‌ای عموماَ در رقابت و تعارض با دیگری تصور می‌شود، بر پایه نظریه سازه‌انگاری، می‌توان گفت که فقدان ارزش‌ها، هنجارها، قواعد، هویت و انگاره‌های مشترک میان این دو کشور از جمله عوامل مهم در شکل نگرفتن رابطه استوار میان ایران و عربستان بوده و موجب بروز رقابت‌ها و تخاصمات میان این دو کشور گردیده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2747 - توسعه هراسی: نشانه‌شناسی هراس و ناپذیرندگی توسعه در جوامع سنتی
مهدی عابدی

این پژوهش متضمن ورود به دو گستره است. نخست؛ نقد آنچه که در این نوشتار افسانه- یا اسطوره اجتناب ناپذیری خوانده می‌شود و دیگری نسبت یابی میان ناخرسندیهای اعلام شده و ناخرسندیهای اعلام ناشده از فرایندهای نوسازی و ارتباط آن با توسعه هراسی. گستره اول نقد رویکرد جامعه شناسانه چکیده کامل

این پژوهش متضمن ورود به دو گستره است. نخست؛ نقد آنچه که در این نوشتار افسانه- یا اسطوره اجتناب ناپذیری خوانده می‌شود و دیگری نسبت یابی میان ناخرسندیهای اعلام شده و ناخرسندیهای اعلام ناشده از فرایندهای نوسازی و ارتباط آن با توسعه هراسی. گستره اول نقد رویکرد جامعه شناسانه به توسعه و نوسازی است. در این نقادی اصلی ترین پیش فرض جامعه‌شناسی توسعه یعنی- ساختارگرائی متکی بر اسطوره اجتناب ناپذیری- به چالش کشیده می‌شود. درواقع این پژوهش پدیدار شدن توسعه را امری اجتناب ناپذیر و ناشی از از پی هم آمدن سلسله ای از زمینه‌های ساختاری فرض نمی‌کند بلکه توسعه را ابژه ای پدیدارشناسانه و برخواسته از تجربه‌ای زیسته و کنش قصدمند کارگزاران عام توسعه در نظر می‌گیرد. در گستره دوم یکی از مهمترین موانع توسعه در جوامع سنتی- به ویژه ایران معاصر- در دو بازه زمانی انقلاب مشروطه و اصلاحات ارضی ارزیابی می‌گردد. توسعه هراسی که دستاورد ناخرسندیهای اعلام ناشده ناشی از گسترش جهان- زیست مدرنیته است، اصلی ترین عامل ناپایداری فرایندهای توسعه سیاسی و اجتماعی است. درک این ناخرسندی متکی بر واکاوی نشانه شناسانه و زبان کاوانه گفتمان اخلاقی جامعه ایرانی است. در این میان؛ اباحه‌گری اخلاقی(عرصه اخلاق جنسی) دال مرکزیای است که سایر دالهای شناور در شکل زندگی، ایدئولوژی و ساختارهای سیاسی برخواسته از فرایندهای نوسازی را تفسیر می‌کند. چنین پیوندی در بافتار زبانی- نشانه شناسانه گفتمان اخلاقی جامعه ایرانی اصلی ترین منشا هراس از توسعه و به تعویق افتادن ها پیاپی آن از دوران مشروطه به بعد است. به زبان تحلیل گفتمان، درک دالهای پراکنده نوسازی در زمینه جامعه ایران نوعا متکی بر تفسیری زبان شناسانه و نشانه شناسانه از هراس نسبت به انتشار امر جنسی و کاربرد اجتماعی جنسیت بوده است. درست به همین دلیل؛ بزنگاههای تاریخی نوسازی ایران که عبارتند از انقلاب مشروطه و اصلاحات ارضی غالبا به دلایل اخلاقی منشا نگرانی بوده اند. از این رو، مادام که نشانگان بسط اباحه‌گری مفسر سایر دالهای نوسازی باشند، بروز چرخه های توسعه هراسی و مقاومت در برابر کلیت نوسازی اجتناب ناپذیر خواهد بود. فرضیه اصلی در گستره اول آن است که توسعه امری اجتاب ناپذیر و ناشی از توالی زمینه ها و مقدمات ساختاری نیست. این فرض آشکارا فرضیه‌ای توصیفی است. در گستره دوم تکیه بر روش تحلیل گفتمانی و نشانه شناسی نیاز کلاسیک به فرضیه نگاری را منتفی می‌سازد. این تحقیق به ویژه در گستره دوم مبتنی بر روش تحلیل گفتمان و تحلیل محتوا انجام می گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2748 - بررسی نقش تشیع در تحولات سیاسی و اجتماعی تا دوران صفویی
تورج قدیمی منیره کاظمی راشد معصومه قره داغی منیژه صدری

پژوهش حاضر درصدد بررسی نقش تشیع در تحولات سیاسی و اجتماعی تا دوران صفویی است. از این منظر پس از بسط فضای مفهومی موضوع، به بررسی شرایط سیاسی و اجتماعی تشیع و نقش آنها در تحولات تا دوران صفویی خواهد پرداخت. مطابق با مستندات موضوعی ارائه شده در این پژوهش، روش تحقیق، تاریخی چکیده کامل

پژوهش حاضر درصدد بررسی نقش تشیع در تحولات سیاسی و اجتماعی تا دوران صفویی است. از این منظر پس از بسط فضای مفهومی موضوع، به بررسی شرایط سیاسی و اجتماعی تشیع و نقش آنها در تحولات تا دوران صفویی خواهد پرداخت. مطابق با مستندات موضوعی ارائه شده در این پژوهش، روش تحقیق، تاریخی-تحلیلی و روش گردآوری اطلاعات در این پژوهش، کتابخانه ای می باشد یافته های این پژوهش حاکی از آن است که: اولا؛ تشیع و گرایش به آن در تاریخ ایران یک پدیده&lrm;ی تدریجی و در بستر تاریخی بود، اگرچه رسمیت آن در دوره‌ی صفویه به صورت دفعی رخ داد اما نقش تشیع در تحولات سیاسی و اجتماعی آهسته و آرام از همان قرن اول هجری بوده است ثانیا؛ شرایط مذهبی عصر حاکمیت مغولها بر ایران که تعصب خاص مذهبی نداشتند موجب پیوند جریان تصوف و تشیع شده و صفویان و مریدان این خاندان، این پیوند را پذیرفته، به شیعیانی متعصب تبدیل و به مذهب شیعه توسط شاه اسماعیل در ایران رسمیت بخشیدند. ثالثا؛ نقش تشیع در دوره صفوی هم در زمینه سیاسی و هم در زمینه‌های علمی و فرهنگی و اقتصادی و اجتماعی، از جایگاه مهم و تثبیت شده و موثری برخوردار شده است که این موضوع سبب شده تا تشیع از یک مجموعه آموزه&lrm;های عبادی و فقهی و البته در انزوا، خارج و به عنوان ایدئولوژی حاکم بر جامعه، پذیرفته شود پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2749 - ریشه‌ها و پیامدهای همسایگی با دولت‌های ورشکسته: افغانستان و شکست دولت- ملت‌سازی و صلح
سیدمحمدعلی نوریان

همجواری ایران با کشورهایی که اغلب آنان به دلیل منازعات داخلی و یا به واسطه بحرانهای منطقه ای و بین‌المللی دچار ناآرامی، کشمکش و یا جنگ بوده‌اند، باعث گردیده تا آثار و تبعات این دست تحولات، به طور ناخواسته به ‌ایران نیز تسری یابد. یکی از ملموس ترین این تاثیرات اغلب نامطل چکیده کامل

همجواری ایران با کشورهایی که اغلب آنان به دلیل منازعات داخلی و یا به واسطه بحرانهای منطقه ای و بین‌المللی دچار ناآرامی، کشمکش و یا جنگ بوده‌اند، باعث گردیده تا آثار و تبعات این دست تحولات، به طور ناخواسته به ‌ایران نیز تسری یابد. یکی از ملموس ترین این تاثیرات اغلب نامطلوب، وقوع بحرانها و منازعات خشونت بار در کشورهای همسایه بوده که با ورود گاه و بیگاه موج پناهندگان گریخته ‌از این دست بحرانها (به ویژه ‌از سوی دو کشور افغانستان و عراق) به درون خاک ایران، نخستین تاثیرات نامطلوب خود را عرصه های مختلف کشور ما نمایان ساخته است. در این میان کشور افغانستان به دلیل چندین دهه جنگ داخلی و نیز کشمکش‌های بین‌المللی، وجود شکاف‌های متعدد قومی و مذهبی، برخورداری از دولتی درمانده و فقدان یک دولت- ملت حقیقی، از کانون‌های همیشه بحران زا در منطقه و جهان به شمار آمده است. با وجود این که گمان می‌رفت پس از سقوط طالبان در سال 2001 توسط ائتلاف بین‌المللی، این کشور به مرور زمان راه صلح و ثبات را پیش گیرد، اما پس از گذشت بیش از یک دهه، هنوز چشم انداز امیدوار کننده ای برای این امر متصور نیست. از همین رو نمی‌توان از عوارض ناخواسته و ناگزیر همسایگی با چنین کشورهایی در امان بود و یا از کنار آن به سادگی گذشت. از آنجا که سرنوشت همسایگان همواره به یکدیگر مربوط بوده و به نوعی به یکدیگر گره خورده است، آینده و سرنوشت کشورها و ملت‌های همسایه آنقدر برای ایران مهم بوده و باید باشد که سرنوشت خود ایران مهم است. با توجه به سابقه و وضعیت دشوار و پیچیده افغانستان در طول دهه‌های گذشته و نگاه به وضعیت چندپاره، ناهمگون و پرآشوب امروز این کشور، به یقین درخواهیم یافت که با وجود تغییرات ظاهری در عرصه سیاسی و حکمرانی، تغییر چندانی در ماهیت ناپایدار و از هم گسیخته ‌این کشور به وجود نیامده ‌است و این امر بدین معناست که تا آینده نامعلومی، ایران از آثار و پیامدهای همسایگی با این کشور متاثر خواهد بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2750 - واکاوی عناصر تشکیل دولت در اسطوره‌های هویت‌ساز ایران باستان
الهام حسین خانی سیدجواد امام جمعه زاده

اسطوره‌ها دارای حقایقی هستند که در پشت بزرگ‌نمایی‌ها و غلو آنها پنهان شده است. آنها با روایت چگونگی پیدایش، دانسته‌ها و... با نقل و نمایش، افراد را برای زندگی آماده کرده، جامعه‌پذیر نموده، ثبات و نظم اجتماعی و سیاسی را فراهم کرده، برای فرد و جامعه هویت ساخته و بسیاری کا چکیده کامل

اسطوره‌ها دارای حقایقی هستند که در پشت بزرگ‌نمایی‌ها و غلو آنها پنهان شده است. آنها با روایت چگونگی پیدایش، دانسته‌ها و... با نقل و نمایش، افراد را برای زندگی آماده کرده، جامعه‌پذیر نموده، ثبات و نظم اجتماعی و سیاسی را فراهم کرده، برای فرد و جامعه هویت ساخته و بسیاری کارکردهای این‌گونه دیگر دارند. سرزمین‌ها و اقوام کهن که در طول تاریخ تداوم یافته‌اند، دارای اسطوره‌هایی هستند که هویت آنها را در میان مردمان جهان تعیین کرده و به آنها غیریت می‌بخشند. ایران، از جمله سرزمین‌های کهنی است که دارای اسطوره‌هایی با قوام و حماسه‌هایی ملی است که هر دوره تاریخی باززایی شده‌اند. از این رو این مقاله در تلاش است تا با واکاوی عناصر تشکیل دولت در هویت ایرانی، دلایل و چگونگی تداوم وجود و بقای ایران در طول تاریخ را نشان دهد. پرسش اصلی مقاله آن است که چه عناصر هویت‌سازی برای تشکیل دولت در اساطیر و فرهنگ ایران باستان می‌توان یافت؟ روش بررسی این پرسش نیز تاریخی- توصیفی است و یافته مقاله نشان می‌دهد که می‌توان مجموعه متناظری از عناصر تشکیل دولت را همچون وجود سرزمین، جمعیت، حکومت و حاکمیت در اسطوره‌های ایران باستان یافت. البته این توجه نیز در مقاله وجود دارد که تاریخ ایران باستان به‌گونه‌ای غیرواقعی مدرن نشان داده نشود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2751 - بررسی ساختار رقابت‌پذیری در بازار جهانی سیب
نازنین یوسفیان فرشید اشراقی فرهاد شیرانی بیدآبادی

سیب یکی از مهم‌ترین محصولات کشاورزی در جهان است که کشورهای زیادی در زمینه تولید و صادرات آن فعالیت می کنند، که ایران هم در زمینه تولید و صادرات این محصول قابلیت لازم را دارد. هدف از این مقاله بررسی ساختار رقابت پذیری در بازار جهانی سیب و همچنین جایگاه ایران در این بازار چکیده کامل

سیب یکی از مهم‌ترین محصولات کشاورزی در جهان است که کشورهای زیادی در زمینه تولید و صادرات آن فعالیت می کنند، که ایران هم در زمینه تولید و صادرات این محصول قابلیت لازم را دارد. هدف از این مقاله بررسی ساختار رقابت پذیری در بازار جهانی سیب و همچنین جایگاه ایران در این بازار با استفاده از رویکرد رگرسیونی و همچنین شاخص هرفیندال است. به همین منظور و برای تعیین عوامل مؤثر، از داده های سری زمانی برای دوره زمانی (2011-1974) استفاده گردیده است. نتایج این تحقیق نشان می دهد قیمت صادراتی، مقدار تولید داخلی تأثیر منفی معنی دار و نرخ ارز واقعی تأثیر مثبت و معنی دار در بر دارد. همچنین نتایج شاخص هرفیندال برای محصول سیب در دوره مورد بررسی بازار رقابتی را نشان می دهد. با توجه به پتانسیل ایران در زمینه تولید و صادرات سیب، می تواند با برنامه ریزی ها و سیاست گذاری های مناسب در راستای تولید و صادرات این محصول جایگاه مناسبی در بازارهای جهانی کسب کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2752 - تحلیل ارتباط پس‌انداز روستاییان و عرضه اعتبارات روستایی (مطالعه موردی پست بانک ایران)
مهدی کاظم نژاد احسان امیری

در این مطالعه سعی شده است تا رابطه علی میان متغیرهای عرضه اعتبارات پست بانک و عرضه اعتبارات کل و نیز اثر پس‌انداز و تعداد دفاتر خدماتی پست بانک بر عرضه اعتبارات پست بانک ایران در مناطق روستایی با استفاده از داده‌های پانل مربوط به 27 استان در طول 6 سال (91-1386) مورد برر چکیده کامل

در این مطالعه سعی شده است تا رابطه علی میان متغیرهای عرضه اعتبارات پست بانک و عرضه اعتبارات کل و نیز اثر پس‌انداز و تعداد دفاتر خدماتی پست بانک بر عرضه اعتبارات پست بانک ایران در مناطق روستایی با استفاده از داده‌های پانل مربوط به 27 استان در طول 6 سال (91-1386) مورد بررسی قرار گیرد.برای این منظور از رهیافت علیت گرنجر با استفاده از الگوی P-VAR برای تعیین جهت رابطه علی و از برآورد مدل به روش PLS برای اثر متغیرها بر اعتبارات روستایی پست بانک استفاده شده است. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که میان عرضه اعتبارات کل و عرضه اعتبارات پست بانک، رابطه علیت یکطرفه‌ای از اعتبارات پست بانک به اعتبارات کل وجود دارد. علاوه بر این، میان عرضه اعتبارات پست بانک و پس‌انداز روستاییان رابطه علیت دو‌طرفه‌ای وجود دارد. به نحوی که افزایش یک درصد در پس‌انداز روستاییان در دفاتر خدمات روستایی پست بانک، باعث افزایش 37/0 درصدی در عرضه اعتبارات پست بانک در مناطق روستایی خواهد شد. اثر تعداد دفاتر بر عرضه اعتبارات پست بانک نیز از لحاظ آماری معنادار نبود. لذا پیشنهاد می‌شود در جهت افزایش جذب پس‌اندازهای کوچک، با استفاده از روش‌های جدید تجهیز منابع از قبیل ارائه خدمات متمایز و خدمات نوین بانکداری در روستاها اقدام گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2753 - تحلیل جایگاه ایران در تجارت جهانی سیب و عوامل مؤثر بر آن
فرشید اشراقی نازنین یوسفیان فرهاد شیرانی بیدآبادی

توسعه صادرات غیر نفتی یکی از عوامل مهم توسعه اقتصادی کشور محسوب می شود. بخش کشاورزی به دلیل دارا بودن پتانسیل لازم در زمینه تولید و صادرات محصولات کشاورزی توانسته است، بخشی از صادرات غیر نفتی را به خود اختصاص دهد. سیب یکی از محصولات باغی است که بخش مهمی از صادرات غیر نف چکیده کامل

توسعه صادرات غیر نفتی یکی از عوامل مهم توسعه اقتصادی کشور محسوب می شود. بخش کشاورزی به دلیل دارا بودن پتانسیل لازم در زمینه تولید و صادرات محصولات کشاورزی توانسته است، بخشی از صادرات غیر نفتی را به خود اختصاص دهد. سیب یکی از محصولات باغی است که بخش مهمی از صادرات غیر نفتی جهان را تشکیل می دهد و ایران هم قابلیت لازم را در زمینه صادرات و تولید این محصول دارد. این مطالعه به بررسی جایگاه ایران در بازار جهانی سیب پرداخته و همچنین عوامل مؤثر بر این جایگاه را مورد بررسی قرار داده است. برای تعیین عوامل مؤثر بر این جایگاه از داده های سری زمانی و الگوی رگرسیونی برای دوره ی زمانی 2011-1974 استفاده گردیده است. نتایج نشان می دهد که عوامل نرخ ارز حقیقی و تولید نسبی تأثیر معنی دار و مثبت اما قیمت نسبی، تأثیر منفی معنی دار بر این جایگاه دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2754 - سرمایه نمادین روشنفکران ایرانی و برساخت ایدئولوژی انقلاب آفرین (مطالعه موردی جلال آل احمد و علی شریعتی)
مجید استوار نسترن علی رمایی

امروزه درباره انقلاب اسلامی پژوهشهای بسیاری انجام شده و هر کدام از این مطالعات تلاش کرده از دریچه ای جدید موضوع انقلاب ایران را بررسی نماید اما درباره شرایط شکل گیری و پیروزی این انقلاب از سوی پژوهشگران اتفاق نظر وجود ندارد. این انقلاب به مانند دیگر انقلابهای بزرگ هم در چکیده کامل

امروزه درباره انقلاب اسلامی پژوهشهای بسیاری انجام شده و هر کدام از این مطالعات تلاش کرده از دریچه ای جدید موضوع انقلاب ایران را بررسی نماید اما درباره شرایط شکل گیری و پیروزی این انقلاب از سوی پژوهشگران اتفاق نظر وجود ندارد. این انقلاب به مانند دیگر انقلابهای بزرگ هم در داخل و هم در خارج اثرات قابل توجهی داشت. این انقلاب در زمان جنگ سرد و نظام بین الملل دو قطبی و وابستگی ایران به اردوگاه غرب به رهبری ایالات متحده آمریکا رخ داد. فروپاشی رژیم پهلوی این پرسش را مطرح می کند که چه نیرویی توانست جامعه ایرانی را متحول سازد و روشنفکران ایرانی مانند جلال آل احمد و علی شریعتی چگونه در ایجاد ایدئولوژی انقلاب آفرین نقش داشتند؟ این فرضیه برای پژوهش طرح شده که جلال آل احمد و علی شریعتی با تمرکز بر احیای سنتهای بومی و دینی و ایجاد سرمایه نمادین، زمینه های شکل گیری ایدئولوژی انقلاب آفرین را در جامعه ایرانی فراهم کردند. برای اثبات فرضیه با استفاده از نظریه سرمایه نمادین که از سوی پیر بوردیو جامعه شناس فرانسوی مطرح شد، یافته های تحقیق مورد بررسی قرار گرفت. یافته‌ها نشان می‌دهد روشنفکران ایرانی با تولید سرمایه نمادینِ اسلام شیعی، موفق شدند ایدئولوژی انقلاب آفرین را به منظور مقابله با رژیم پهلوی فراهم کرده و پیروزی انقلاب اسلامی را به رهبری امام خمینی (ره) محقق نمایند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2755 - مطالعه تطبیقی ماهیت قراردادهای ورزشی در حقوق ایران و انگلستان
عبداله دولاح مهدی فیروزآبادیان غلامرضا یزدانی

The present research is an attempt to explain the point of view of the legal system of Iran and England regarding a complete and comprehensive review of the nature of sports contracts, which we have addressed in a descriptive and analytical method, and we are trying to چکیده کامل

The present research is an attempt to explain the point of view of the legal system of Iran and England regarding a complete and comprehensive review of the nature of sports contracts, which we have addressed in a descriptive and analytical method, and we are trying to answer the question that the nature of sports contracts in Iran and England What is? Pay attention to the fact that by examining the elements of the sports contract and comparing it with other similar contracts, the legal nature of the sports contract can be determined. It seems that in a general summary, the legal nature of sports contracts in Iranian law is one of private contracts, and it is a lease contract for individuals, and by determining this nature, the challenges that existed in similar contracts will not arise in this case; because the private contract has a broad meaning and includes all the matters discussed in the sports contract; Also, although it has limitations, it does not have a negative effect on the sports contract; Rather, it causes its consistency; But in English law, the legal nature of sports contracts is subject to the rules and regulations of the labor law. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2756 - بررسی سیاست های امنیت منطقه ای جمهوری اسلامی ایران دردهه‌ی 1390- 1400
فضل اله رضوان طلب حجت الله درویش پور محمد علی خسروی

دراین مقاله ،باتوجه به شرایط خاص واستراتژیک وژئو اکونومیک منطقه‌ی جنوب غرب آسیا وخاورمیانه ، به بررسی سیاست های امنیت منطقه ای جمهوری اسلامی ایران که همواره درترتیبات امنیتی این منطقه نقش تعیین کننده وتاثیرگذار پرداخته شده است. این تحقیق باهدف تبیین وشناخت سیاست های امن چکیده کامل

دراین مقاله ،باتوجه به شرایط خاص واستراتژیک وژئو اکونومیک منطقه‌ی جنوب غرب آسیا وخاورمیانه ، به بررسی سیاست های امنیت منطقه ای جمهوری اسلامی ایران که همواره درترتیبات امنیتی این منطقه نقش تعیین کننده وتاثیرگذار پرداخته شده است. این تحقیق باهدف تبیین وشناخت سیاست های امنیت منطقه ای ایران دردهه‌ی 1390-1400 هجری شمسی ،که می تواند مبنائی قرار بگیرد ،برای تعیین سیاست های امنیتی کشوردر برابر تهدیدات امنیتی درمحیط منطقه تدوین شده وبا پرداختن به این سوال که سیاست های امنیت منطقه ای ایران دراین دهه باتوجه به تهدیدات محیطی برچه اصولی بنا گذاشته شده است؟ به برسی موضوع پرداخته است، ودرهمین راستا این فرضیه مطرح است که سیاست های ایران درحوزه های اصلی تقویت وحمایت ازجبهه‌ی مقاومت وگسترش روابط همه جانبه با کشورهای همسایه وتلاش درجهت کاهش حضور ونفوذ آمریکا درمنطقه متمرکز شده است.ودرجهت تحلیل مسائل وموضوعات مرتبط بااین تحقیق ازنظریه امنیت منطقه ای باری بوزان بهره برده است. ودرراستای جمع آوری داده ها از اسنادو مدارک کتابخانه ای وکتب موجود وبهره مندی ازسایت های خبری وتحلیلی استفاده شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2757 - بازتاب تحولات فرهنگ ایرانی – اسلامی در داده های تاریخ اجتماعی: مطالعه موردی احادیث مُسند الرضا (ع)
اعظم جوادی علیرضا اشتری تفرشی

مسند الرضا (ع) مجموعه¬ای از احادیث امام رضا (ع) است که فارغ از اعتبارسنجی حدیثی، داده¬های ارزنده¬ای در باب تاریخ اجتماعی، به¬ویژه زندگی روزانه ایرانیان، مسلمانان و شیعیان در آن وجود دارد. این پژوهش با شیوه¬ای کتابخانه¬ای و روشی توصیفی – تحلیلی و با بهره¬گیری از رهیافت ت چکیده کامل

مسند الرضا (ع) مجموعه¬ای از احادیث امام رضا (ع) است که فارغ از اعتبارسنجی حدیثی، داده¬های ارزنده¬ای در باب تاریخ اجتماعی، به¬ویژه زندگی روزانه ایرانیان، مسلمانان و شیعیان در آن وجود دارد. این پژوهش با شیوه¬ای کتابخانه¬ای و روشی توصیفی – تحلیلی و با بهره¬گیری از رهیافت تاریخ اجتماعی به شناخت، استخراج و تحلیل داده¬های تاریخ اجتماعی شامل زندگی روزانه یعنی شادی و سوگواری، اوقات فراغت و سرگرمی، طبیعت¬گرایی و محیط زیست، بهداشت و آراستگی، پوشاک و خوراک در این در این اثر پرداخته و بر اساس چارچوب مفهومی میدان¬های گفتمانی بوردیو نشان داده است که رفتارهای فرهنگ ایرانی در دو قرن اولیه اسلامی به گستردگی در این اثر بازتاب داشته و بجز موارد انگشت¬شماری مانند شراب¬خواری، مصرف گوشت گراز، بازی¬هایی مانند شطرنج و نرد از سوی رفتارهای اسلامی محدود نشده و جز ارکان مشخصی مانند ترویج مناسک و مناسبت¬های مذهبی مانند اعیاد غدیر و عزاداری امام حسین (ع)، بر آن افزوده نشده است و به طور کلی، در سایر جنبه¬های فرهنگی و اجتماعی میان فرهنگ باستانی ایرانیان با فرهنگ تبلیغی دین اسلام یا دو میدان گفتمانی ایرانی و اسلامی هم¬خوانی و سازگاری وجود داشته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2758 - واکاوی دیدگاه‌ها در باب آرامگاه امام‌زاده حسین بن موسی
محمد باقری حمیدرضا ثنائی

درباره آرامگاه حسین بن موسی، از پسران امام موسی کاظم(ع)، گزارش‌های شفاهی و مکتوبی متعددی در منابع آمده‌است. درباره محل دفن او در ایران دیدگاه¬های پرشماری مطرح شده و هفت جای، شیراز، جوپار کرمان، بهبهان، دزفول، کوفه، طبس و دیه زرگِ آن، ذکر گردیده و البته دیدگاهی دیگر نیز چکیده کامل

درباره آرامگاه حسین بن موسی، از پسران امام موسی کاظم(ع)، گزارش‌های شفاهی و مکتوبی متعددی در منابع آمده‌است. درباره محل دفن او در ایران دیدگاه¬های پرشماری مطرح شده و هفت جای، شیراز، جوپار کرمان، بهبهان، دزفول، کوفه، طبس و دیه زرگِ آن، ذکر گردیده و البته دیدگاهی دیگر نیز وجود دارد که آرامگاه او را در عراق (کوفه یا بغداد) می¬داند. این مقاله ضمن بررسی و ارزیابی این دیدگاه¬ها کوشیده‌است به دیدگاهی که رجحان بیشتری دارد دست یابد. بنابر یافته¬ها، هر یک از این دیدگاه‌ها با ایراداتی روبه‌روست و تنها دیدگاهی که از طریق ادله قانع‌کننده و اطلاعات منابع متقدم اثبات می‌شود، قول ناظر به دفن امامزاده در طبس است. به‌جز گزارش‌ منابع انساب از حدود اواخر سده 4 چهارم و اوایل سده پنجم هجری به بعد که از ادعای سادات منتسب به حسین بن موسی در طبس یاد کرده‌اند، قدمت آرامگاه موجود در طبس را نیز _که با توجه به کتیبه‌ای با تاریخ 494ق و برخی گمانه‌زنی‌های باستان‌شناختی، دست‌کم به سده 5ق بازمی‌گردد_ می‌توان به عنوان قرینه‌ای بر دفن شخصیت موردنظر ما در آن شهر به‌شمار آورد. در نتیجه می-توان گفت که مدفن امامزاده مذکور به احتمال فراوان در شهر طبس قرار دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2759 - بافتارِ زمان درگفتمان¬های حکمی-فلسفی معماری و شهرسازی دوران معاصر مبتنی بر نظریۀ تولید فضا
مژده جمشیدی

زمان و فضا در هر گفتمان حکمی-فلسفی به عنوان موضوع محوری، همواره مورد چالش بوده است. هر نظام فلسفی در هر دوره، مبتنی بر نیروهای مسلط گفتمانی، دیدگاه های متفاوتی را برای زمان و فضا ارائه داده اند. خوانش مولفه های اندیشه ای پیرامون این دو، چشم انداز روشن تری را از آیندۀ زی چکیده کامل

زمان و فضا در هر گفتمان حکمی-فلسفی به عنوان موضوع محوری، همواره مورد چالش بوده است. هر نظام فلسفی در هر دوره، مبتنی بر نیروهای مسلط گفتمانی، دیدگاه های متفاوتی را برای زمان و فضا ارائه داده اند. خوانش مولفه های اندیشه ای پیرامون این دو، چشم انداز روشن تری را از آیندۀ زیستگاه های انسان، نشان می دهد. خوانش مولفه های فضا و زمان در گفتمان-های معماری و شهرسازی در هر دورۀ تاریخی؛ در عینی ترین سطح در انواع عناصر عینی، شامل نشانه ها، نمادها، عناصر کالبدی-غیرکالبدی، ملموس-غیرملموس و در سطوح پنهان در اشکال الگوها و طرح واره های ذهنی موثر در تجلی مکان؛ نقش مهمی در تجسد، تجسم و معناداری محیط زیست انسان دارد. این پژوهش، در راستای شناسایی بافتار زمانی در تولید فضا، با تأکید بر مولفه های شکل دهندۀ ساختار تفکر در گفتمان های فلسفی-حکمی و عقلانیت حاکم بر دوران معاصر معماری و شهرسازی ایران می باشد؛ که به واسطۀ جریانات اجتماعی-سیاسی-اقتصادی در زندگی روزمرۀ مردم ایران تجلی یافته است. در این راستا با محدودکردن عوامل دخیل؛ به دو عامل متفکران و جریانات برنامه ریزی در سطح جهانی؛ به شناسایی نشانه های بافتار زمان در ساخت فضا پرداخته می شود. روش این پژوهش کیفی و از نوع پژوهش های تفسیرگرایی است و با تاکید بر تحلیل های استقرایی با محوریت اندیشه ها و آثار متفکران معاصر از یکسو و تحلیل جریانات و جنبش های اجتماعی از سویی دیگر می باشد. نتایج، حاکی از آن است که بنیان های زمان در تولید فضا در ایران معاصر، ناشی از دو حوزۀ روان شناسی و جامعه شناسی و هنوز در آغاز اندیشه ورزی برای تبدیل به یک عنصر و متغییر کلیدی در شکل دهی به نظریات مسلط بر تولید فضا می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2760 - حق خاتمه دادن به قرارداد در فقه و حقوق
پیمانه اسلامی ناصر مسعودی

هدف این پژوهش بررسی حق خاتمه دادن به قرارداد در فقه و حقوق ایران و انگلیس و اصول قراردادهای تجاری بین المللی (یونیدروا) می¬باشد. یکی از نهادهای حقوقی که در حقوق ایران مورد غفلت قرار گرفته است و در قانون مدنی ایران مورد توجه قرار نگرفته است، اما در فقه سوابقی داشته است ن چکیده کامل

هدف این پژوهش بررسی حق خاتمه دادن به قرارداد در فقه و حقوق ایران و انگلیس و اصول قراردادهای تجاری بین المللی (یونیدروا) می¬باشد. یکی از نهادهای حقوقی که در حقوق ایران مورد غفلت قرار گرفته است و در قانون مدنی ایران مورد توجه قرار نگرفته است، اما در فقه سوابقی داشته است نهاد حق خاتمه دادن به قرارداد است. این نهاد با حق فسخ یا شرط فاسخ و انفساخ عقد متفاوت است و ویژگی ها و شرایط خاص خود را دارد که در حقوق انگلیس مورد توجه قرار گرفته است. حق خاتمه دادن به قرارداد متفاوت از حق ابطال قرارداد می¬باشد، زیرا ابطال اثر قهقرایی دارد اما خاتمه دادن به قرارداد، قرارداد را خاتمه داده و برای از بین بردن یک قرارداد صحیح مورد استفاده قرار می¬گیرد. خلاف حقوق ایران که الزام به اجرای تعهد و حق خاتمه دادن به قرارداد در طول یکدیگرند، در اسناد بین المللی حق الزام به اجرای تعهد و حق پایان دادن به قرارداد در عرض یکدیگر هستند. یعنی جهت اینکه متعهد له از حق فسخ قرارداد برخوردار شود، لازم نیست تا بدوا تقاضای اجبار به انجام تعهد را نماید و در فرض تعذر اجبار بتواند به قرارداد خاتمه دهد، بلکه صرفا با کوتاهی متعهد در انجام تعهد، که معادل با عدم اجرای اساسی آن تعهد باشد، اختیار خاتمه دادن به قرارداد را خواهد داشت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2761 - مبانی فقهی حقوق شهروندی در نظام حقوقی ایران و اسلام
مسلم اورنگی محمد تقی علوی رحیم وکیل زاده

حقوق شهروندی از مباحث و مطالب مهمی است که به طور گسترده‌ای به عدالت و مساوات توجه دارد و در نظریات اجتماعی، سیاسی و حقوقی جایگاه ویژه‌ای پیدا کرده است، مقوله «شهروندی» هنگامی در یک جامعه تحقق می‌یابد که همه اعضای آن جامعه از تمامی حقوق مدنی و سیاسی برخوردار بوده، در حوز چکیده کامل

حقوق شهروندی از مباحث و مطالب مهمی است که به طور گسترده‌ای به عدالت و مساوات توجه دارد و در نظریات اجتماعی، سیاسی و حقوقی جایگاه ویژه‌ای پیدا کرده است، مقوله «شهروندی» هنگامی در یک جامعه تحقق می‌یابد که همه اعضای آن جامعه از تمامی حقوق مدنی و سیاسی برخوردار بوده، در حوزه‌های مختلف مشارکت داشته و در برابر حقوقی که دارند، وظایف و مسئولیت‌هایی را در راستای اداره بهتر جامعه و ایجاد نظم بر عهده بگیرند. هدف مقاله حاضر بررسی مبانی فقهی «حقوق شهروندی» در اسلام و نظام حقوقی ایران و اسلام است؛ که برای دستیابی به این هدف در مقاله حاضر سعی شده است که ابتدا از دیدگاه مبانی فقهی موضوع موردبررسی قرار گیرد و در نهایت موضوع حقوق شهروندی در نظام حقوقی ایران و اسلام مورد تطبیق قرار گیرد. پژوهش حاضر از نوع کیفی و به روش کتابخانه¬ای است که با بررسی متون و مواد قانونی مرتبط با موضوع موردمطالعه و بررسی قرار خواهد گرفت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2762 - نیازسنجی آموزشی مدیران دانشگاه علم و صنعت ایران بر اساس مدل شایستگی
سمیه صحت طلب شاهرودی نادر گودینی

هدف پژوهش حاضر ارزیابی مولفه های شایستگی مدیران دانشگاه علم و صنعت ایران و نیازسنجی آموزشی آن‌ها است. روش اجرای پژوهش از منظر گردآوری داده‌ها توصیفی و از نوع پیمایشی است. در این پژوهش گردآوری داده‌ها با استفاده از سه نوع پرسشنامه انجام شده است که برای کارکنان، مدیران ما چکیده کامل

هدف پژوهش حاضر ارزیابی مولفه های شایستگی مدیران دانشگاه علم و صنعت ایران و نیازسنجی آموزشی آن‌ها است. روش اجرای پژوهش از منظر گردآوری داده‌ها توصیفی و از نوع پیمایشی است. در این پژوهش گردآوری داده‌ها با استفاده از سه نوع پرسشنامه انجام شده است که برای کارکنان، مدیران مافوق و مدیران دانشگاه علم و صنعت ایران طراحی شده‌اند. جامعه آماری شامل تعداد 102 نفر از مدیران دانشگاه و تعداد 364 نفر کارکنان این دانشگاه بوده که بر اساس جدول محاسبه نمونه کوکران تعداد 188 نفر از کارکنان این دانشگاه و تمام ۱۰۲ نفر مدیران برای نمونه انتخاب شده‌اند. در نهایت با استفاده از مدل بازخور 360 درجه ابتدا به ارزیابی مولفه های شایستگی مدیران دانشگاه علم و صنعت ایران پرداخته شده است. سپس با توجه به نقاط ضعف و قوت مدیران، دوره های آموزشی مورد نیاز برای آنها پیشنهاد شده است. نتایج ارزیابی‌ها نشان می‌دهد که کارکنان و زیردستان نمره متوسط و همچنین خود مدیران و مدیران مافوق نمرات عالی به مولفه های شایستگی مدیران داده‌اند. با توجه به بررسی نیاز آموزشی مدیران، برگزاری دوره‌های آموزش کار گروهی از دیدگاه هر سه گروه (زیردستان، مدیران و مدیران مافوق) برای مدیران دانشگاه علم و صنعت ایران ضرورت دارد. همچنین پس از آموزش کار گروهی، دوره‌های مهارت‌های مدیریتی از دیدگاه کارکنان و مدیران و افزایش دانش شغلی از دیدگاه مدیران مافوق مورد نیاز شناخته شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2763 - تطورشناسی دانش مدیریت آموزشی در ایران
عادل مظلومی علی خلخالی زهره شکیبایی

مقاله حاضر، گزارش یک پژوهش در زمینه تطورشناسی دانش مدیریت آموزشی در ایران است. رویکرد این پژوهش، تاریخی و از نوع تطورنگاری تفسیری، با معیار بسندگی معنایی بود. جامعه پژوهش، همه کتاب‌های نمایه شده در کتابخانه ملی ایران، طی یک قرن اخیر با کلیدواژه‌های اصلی و مستقیم مدیریت چکیده کامل

مقاله حاضر، گزارش یک پژوهش در زمینه تطورشناسی دانش مدیریت آموزشی در ایران است. رویکرد این پژوهش، تاریخی و از نوع تطورنگاری تفسیری، با معیار بسندگی معنایی بود. جامعه پژوهش، همه کتاب‌های نمایه شده در کتابخانه ملی ایران، طی یک قرن اخیر با کلیدواژه‌های اصلی و مستقیم مدیریت آموزشی، رهبری آموزشی و مدیریت مدرسه بودند. پس از چهار مرحله غربال‌گری هدفمند، 36 کتاب تالیفی و ترجمه‌ای، به‌عنوان نمونه پژوهش تفکیک شدند. سپس بر اساس سنت تطورپژوهی تاریخی، پس از خوانش و فیش‌برداری از کتاب های نمونه و دسته بندی و تحلیل انتقادی داده ها، روندهای اصلی استنتاج شدند. همچنین در هم اندیشی با صاحب نظران، این روندهای استنتاجی، مرتباً اعتبار‌یابی شدند. یافته‌های این پژوهش نشان داد که دوره‌های تطوری دانش مدیریت آموزشی در ایران را می‌توان به شش دوره "ظهور، فترت‌، برون‌نگری آگاهانه، گرایش افراطی به مدیریت‌گرایی، رکود و تکرار، و بازنگری و غنی‌سازی" گونه شناسی کرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2764 - شناسایی ابعاد شتاب‌دهنده‌های تولید علم در توسعه علمی و مدیریت آموزش و پژوهش در دانشگاه‌های دولتی ایران: مطالعه داده بنیاد
مرجان عرب رحمتی پور زهره میرحسینی احمد سعیدی

ارائه ساز و کارهای مناسب به ‌منظور تسریع در تولید علم که از دقت کافی نیز برخوردار بوده و زیرساختهای مورد نیاز آن نیز تعیین شده باشد، همواره یک مسئله مهم در نظام آموزشی کشور تلقی میگردد. پژوهش حاضر با هدف شناسایی ابعاد شتاب‌دهنده‌های تولید علم در توسعه علمی و مدیریت آموز چکیده کامل

ارائه ساز و کارهای مناسب به ‌منظور تسریع در تولید علم که از دقت کافی نیز برخوردار بوده و زیرساختهای مورد نیاز آن نیز تعیین شده باشد، همواره یک مسئله مهم در نظام آموزشی کشور تلقی میگردد. پژوهش حاضر با هدف شناسایی ابعاد شتاب‌دهنده‌های تولید علم در توسعه علمی و مدیریت آموزش و پژوهش در دانشگاه‌های دولتی ایران و در راستای ارتقای وضع کنونی انجام شده است. این مطالعه کاربردی، از نظر نوع داده‌ها، کیفی و از نظر شیوه پژوهش، داده بنیاد می‌باشد. جامعه آماری شامل 15 نفر از اعضای هیئت علمی و صاحبنظر در علم اطلاعات و دانش‌شناسی دانشگاه‌های دولتی ایران بود که دارای تألیفات و مقالات علمی در حوزه مورد بررسی بودند و با روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده‌ها، مصاحبه نیمه‌ساختمند بود و تجزیه و تحلیل داده‌ها نیز با استفاده از نرم‌افزارMAXQDA انجام گردید. بر اساس یافته‌های پژوهش، ابعاد و عوامل مؤثر بر شتاب‌دهنده‌های تولید علم از دیدگاه جامعه فوق در 6 بعد شامل پدیده مرکزی (نظام آموزشی با کیفیت، نظام پژوهشی موثر، نظام حمایت و پشتیبانی جامع، نظام مالی بهینه و کارا)؛ شرایط علّی (رهبری و مدیریت، ارتباطات و شبکه‌ها، فرهنگ سازمانی)؛ راهبردها (مدیریت منابع انسانی، توسعه زیرساخت‌های بنیادی، تامین مالی مناسب)؛ شرایط زمینه‌ای (چارچوب قانونی، ارتباطات میان رشته‌ای، تعامل با محیط پیرامونی، نظام جذب استعداد، مسائل اقتصادی)؛ عوامل مداخله‌گر (سیستم پاداش و تشویق، موقعیت و جایگاه، تکنولوژی)؛ و پیامدها (همسویی با محیط، بهبود عملکرد علمی و سازمانی، توسعه سرمایه انسانی، توسعه اجتماعی و اقتصادی) شناسایی شدند. نتایج نشان داد که جهت دستیابی به توسعه علمی متوازن و اثربخش در جهت مدیریت آموزش و پژوهش دانشگاه‌های دولتی کشور، توجه جدی و سیستمی به همه ابعاد نظام‌های شتاب دهنده تولید علم ارائه شده در این پژوهش ضروری می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2765 - ارائه الگوی توسعه حرفه‌ ای معلمان ریاضی مبتنی بر رویکرد تربیت مغز در نظام آموزشی ایران
سعیده شاهسونی مریم براتعلی نرگس کشتی آرای

پژوهش حاضر با هدف ارائه الگوی توسعه حرفه‌ ای معلمان ریاضی مبتنی بر رویکرد تربیت مغز در نظام آموزشی ایران صورت گرفت. این پژوهش از نوع کیفی و در زمره مرورهای نظام‌مند است. برای پاسخ به سؤال پژوهش، یافته‌ های کلیدی متون کدگذاری و سپس مقوله‌ بندی شدند. روش مورد استفاده برای چکیده کامل

پژوهش حاضر با هدف ارائه الگوی توسعه حرفه‌ ای معلمان ریاضی مبتنی بر رویکرد تربیت مغز در نظام آموزشی ایران صورت گرفت. این پژوهش از نوع کیفی و در زمره مرورهای نظام‌مند است. برای پاسخ به سؤال پژوهش، یافته‌ های کلیدی متون کدگذاری و سپس مقوله‌ بندی شدند. روش مورد استفاده برای نمونه‌ گیری به‌صورت هدفمند بود. جهت انتخاب بهترین متن از فلوچارت پریزما استفاده گردید. حاصل این تلاش تعداد 109 مقاله در مرحله اول جمع‌ آوری اطلاعات بود. نهایتاً تعداد 29 مقاله به‌عنوان رکورد های نهایی در پژوهش وارد گردید. حاصل مطالعه این متون انتخاب یافته‌ های کلیدی، کد گذاری آن‌ها و نهایتاً دسترسی به مقوله‌ هایی بود که ابعاد الگو را تشکیل دادند. یافته‌ های پژوهش حاضر درخصوص شناسایی ابعاد الگوی توسعه حرفه‌ ای مداوم معلمان ریاضی نشان دادند که الگوی شناسایی‌شده بر 9 بعد استوار است. ابعاد این الگو به‌ ترتیب میزان تأکید در مطالعات پیشین عبارت‌ اند از برقراری ارتباط بین علوم اعصاب‌ شناختی و آموزش ریاضی در کلاس درس به‌کمک تصویر برداری عصبی، تغییر روش تدریس ریاضی با درک عملکرد مغز در هنگام یادگیری ریاضی، پیشرفت تحصیلی دانش‌ آموزان در ریاضیات به‌کمک یادگیری سازگار با مغز، ساختار مغز و پردازش ریاضی، نقش حافظه کاری و کنترل توجه در پیشرفت ریاضی، محدودیت‌ های پژوهش‌ های علوم اعصاب آموزشی در کاربرد آن در حوزه آموزش ریاضی، به‌ کار گیری پردازش‌ های عددی در پیشرفت ریاضی، مدل جامع پردازش ریاضی و تهیه یک بسته آموزشی مبتنی بر مغز برای کمک به معلمان ریاضی در تدریس. پیاده‌ سازی صحیح الگوی توسعه حرفه‌ ای مداوم معلمان ریاضی مبتنی بر رویکرد تربیت مغز در کلاس درس ریاضی می‌ تواند منجر به ایجاد تفاوت‌ های معنا‌دار و اثر بخشی در تدریس معلمان شود که دارای تأثیرات مثبتی می‌ باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2766 - بررسی رابطه بین فرهنگ سازمانی و یادگیری سازمانی در معاونت توسعه دانشگاه علوم پزشکی ایران
نجمه وکیلی شهرزاد صارمی

پژوهش حاضر سعی دارد رابطه بین فرهنگ سازمانی و یادگیری سازمانی را مورد تجزیه و تحلیل قرار دهد. جامعه آماری این تحقیق را کارکنان معاونت توسعه دانشگاه علوم پزشکی ایران تشکیل می دهند که 300 نفر بودند و حجم نمونه از طریق فرمول کوکران 169 نفر بدست آمد. روش جمع آوری اطلاعات شا چکیده کامل

پژوهش حاضر سعی دارد رابطه بین فرهنگ سازمانی و یادگیری سازمانی را مورد تجزیه و تحلیل قرار دهد. جامعه آماری این تحقیق را کارکنان معاونت توسعه دانشگاه علوم پزشکی ایران تشکیل می دهند که 300 نفر بودند و حجم نمونه از طریق فرمول کوکران 169 نفر بدست آمد. روش جمع آوری اطلاعات شامل پرسشنامه فرهنگ دنیسون و پرسشنامه یادگیری سازمانی گومز و همکاران بود. روش تجزیه وتحلیل با استفاده از آزمون ضریب همبستگی پیرسون صورت پذیرفته و نتایج آزمون ها نشان داد بین فرهنگ سازمانی و یادگیری سازمانی کارکنان رابطه وجود دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2767 - طراحی ابزار سنجش مدیریت اطلاعات شخصی ‌اعضای ‌هیأت‌ علمی پژوهشگاه‌های وابسته به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری
مریم سه دهی فهیمه باب الحوائجی علیرضا اسفندیاری مقدم نجلا حریری فاطمه نوشین فرد

پژوهش حاضر در صدد است ضمن بررسی دیدگاه های موجود درخصوص مدیریت اطلاعات شخصی به طراحی ابزار سنجش مدیریت اطلاعات شخصی اعضای هیأت علمی بپردازد. این پژوهش از نوع کاربردی و شامل روش های اسنادی ودلفی است. گردآوری مولفه های مدیریت اطلاعات شخصی با روش اسنادی و طراحی مولفه های پ چکیده کامل

پژوهش حاضر در صدد است ضمن بررسی دیدگاه های موجود درخصوص مدیریت اطلاعات شخصی به طراحی ابزار سنجش مدیریت اطلاعات شخصی اعضای هیأت علمی بپردازد. این پژوهش از نوع کاربردی و شامل روش های اسنادی ودلفی است. گردآوری مولفه های مدیریت اطلاعات شخصی با روش اسنادی و طراحی مولفه های پرسشنامه با استفاده از نظرات پنل دلفی (15 نفر از خبرگان علم اطلاعات) انجام شد. یافته های پژوهش نشان داد درداخل و خارج از کشور مقالات پژوهشی متعددی به بررسی جنبه های مختلف مدیریت اطلاعات شخصی پرداخته اند اما منبعی که به طور مستقیم به تدوین ابزاری برای سنجش مدیریت اطلاعات شخصی پژوهشگران و اعضای هیأت علمی پرداخته باشد، شناسایی نشد. در خصوص سنجش مدیریت اطلاعات شخصی پرسشنامه های لاتین اندکی موجود است. با توجه به تفاوت نظام آموزشی و برنامه های درسی، این ابزارها کارایی لازم برای ارزیابی مدیریت اطلاعات شخصی پژوهشگران ایرانی را ندارد، بنابراین پیشنهاد می گردد با درنظرگرفتن نوع نیازهای اطلاعاتی افراد، ابزار سنجش مهارت های مدیریت اطلاعات شخصی گروه های مختلف طراحی گردد پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2768 - فرایند گذار مدرنیته در ادبیات معاصر ایران (مطالعه موردی روش ‌شناسی صادق هدایت و فروغ فرخ‌ زاد)
محمود عظیمی رستا حسین ابوالحسن تنهایی حسین آقاجانی مرساء

چکیده: پژوهش حاضربه فرایند گذار مدرنیته در ادبیات معاصر ایران می پردازد. در این راستا دو تن از نویسندگان تاریخ ادبیات معاصر ایران: صادق هدایت و فروغ فرخزاد انتخاب شدند تا با ردیابی مولفه های روش شناختی بکار رفته در آثار و اندیشه شان و تطبیق آن با جریان توسعه مدرنیته، و چکیده کامل

چکیده: پژوهش حاضربه فرایند گذار مدرنیته در ادبیات معاصر ایران می پردازد. در این راستا دو تن از نویسندگان تاریخ ادبیات معاصر ایران: صادق هدایت و فروغ فرخزاد انتخاب شدند تا با ردیابی مولفه های روش شناختی بکار رفته در آثار و اندیشه شان و تطبیق آن با جریان توسعه مدرنیته، وضعیت تفکر در ایران معاصر را نشان دهد. پرسش اصلی پژوهش که به روش مطالعه کتابخانه ای و تحلیل محتوایی و پارادایم متکی بر رویکرد جامعه شناسی تفسیری انجام پذیرفت این بود که: مبنای مطالعه روش شناختی صادق هدایت و فروغ فرخ زاد در گذار مدرنیته ایران، متکی بر چه اسلوب و نگرشی بوده که بر شناخت، نوع نگاه و خلق آثار آن ها موثر افتاده است؟ در تجزیه و تحلیل آثار مهمآنان، این دستاورد حاصل شد که: هر دوی آن ها از نظر روش شناسی، روش و نگرش کنش پژوهانه در فرایندی دیالکتیکی را پیشه ی خود کرده اند. اما برخی نگرش های ایستایی شناسی که حاصل دیالکتیک ذهن و عین در بستر پرورشی ویژه آنان است سبب تفاوت در نوع نگاه به انسان شده است. در حالی حصار سنتی ساختار جامعه مرد محور صادق هدایت که نتوانسته تمایز سنت و مذهب و عینیت زمان را در هم فراخوانی طبیعت گرایانه از هم منفک کند، فروغ فرخزاد مرزهای سنتی جنسیتی را در می نورد و به افق هایی فرا جنسیتی ره می سپارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2769 - بررسی تأثیر عوامل فرهنگی و اجتماعی بر تجاری سازی نتایج تحقیقات علمی در شرکت های دانش بنیان (مطالعه موردی: شرکت های دانش بنیان شش کلان شهر کشور)
منصور ترکیان تبار صدیقه محمداسماعیل فاطمه نوشین فرد

چکیدهاین پژوهش با هدف بررسی تاثیر عوامل فرهنگی– اجتماعی بر تجاری سازی نتایج تحقیقات علمی در شرکت های دانش بنیان کشور به انجام رسیده است. روش پژوهش حاضر پیمایشی- توصیفی از نوع همبستگی است. برای گردآوری داده های مورد نیاز از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شده است. جامع چکیده کامل

چکیدهاین پژوهش با هدف بررسی تاثیر عوامل فرهنگی– اجتماعی بر تجاری سازی نتایج تحقیقات علمی در شرکت های دانش بنیان کشور به انجام رسیده است. روش پژوهش حاضر پیمایشی- توصیفی از نوع همبستگی است. برای گردآوری داده های مورد نیاز از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش را 970 نفر از مدیران شرکت های دانش بنیان شش کلان شهر کشور (تهران، تبریز، مشهد، شیراز، اصفهان و اهواز) تشکیل داده اند. براساس فرمول کوکران مدیران 275 شرکت جهت پاسخگویی به سوالات پژوهش انتخاب شدند. برای تعیین نمونه ها از روش نمونه گیری تصادفی استفاده شده است.یافته های پژوهش نشان می دهد که عوامل فرهنگی- اجتماعی می توانند تاثیر معناداری بر تجاری سازی نتایج تحقیقات علمی در شرکت های دانش بنیان داشته باشد (05/0>P ). بر این اساس، عوامل فرهنگی- اجتماعی می‌توانند، 10درصد از واریانس تجاری سازی نتایج تحقیقات را تبیین نمایند (32/0-=r؛ 10/0=R2). پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2770 - جرایم قانون هدفمند سازی یارانه ها در ایران
حسین بزرگ نژاد احسان سیفی

جرم، به عنوان یک پدیده انسانی و اجتماعی، از تمام ابعاد زندگی انسان تأثیر می‌پذیرد. سیاست‌های اقتصادی دولت نیز، باتوجه به اثری که بر زندگی اقشار مختلف مردم می‌گذارد، اثرات مستقیم و غیرمستقیمی بر مدل کلی بزهکاری خواهد گذاشت. این سیاست‌ها، از یک سو زمینه جرم‌زایی برخی از ج چکیده کامل

جرم، به عنوان یک پدیده انسانی و اجتماعی، از تمام ابعاد زندگی انسان تأثیر می‌پذیرد. سیاست‌های اقتصادی دولت نیز، باتوجه به اثری که بر زندگی اقشار مختلف مردم می‌گذارد، اثرات مستقیم و غیرمستقیمی بر مدل کلی بزهکاری خواهد گذاشت. این سیاست‌ها، از یک سو زمینه جرم‌زایی برخی از جرایم را کاهش داده و از سوی دیگر بستر ارتکاب جرایم جدید و طیف جدیدی از بزهکاران و بزه‌دیدگان را فراهم می‌آورد. قانون هدفمندسازی یارانه‌ها، به سبب تحولات اقتصادی خرد و کلانی که به دنبال داشته است، افق‌های ناشناخته‌ای را پیش روی جرم‌شناسان قرار داده است. حذف یارانه انرژی و کالاهای اساسی و آزادسازی قیمت‌ها و پرداخت نقدی یارانه‌ها، ضمن تشدید برخی چالش‌های اقتصادی مانند تورم و بیکاری، قشر وسیعی از مردم را با دغدغه معیشت مواجه نموده است و به تبع آن، به برخی از بزهکاری‌ها به ویژه بزهکاری‌های اقتصادی مانند سرقت و احتکار کالا دامن زده است. لذا با توجه به رابطه علیتی عمیق میان جرم و شرایط اقتصادی، لزوم بکارگیری تدابیر سنجیده برای کاستن از تبعات جرم‌زای قانون و پیشگیری از بزهکاری‌های ناشی از آن با توسل به اقدامات پیشگیرانه اجتماعی، ضروری به نظر می‌رسد. در این تحقیق به بررسی جرایم قانون هدفمندسازی یارانه‌ها در ایران می‌پردازیم. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2771 - جامعه شناسی مالی و نسبت دولت و جامعه در ایران معاصر
مهدی اسماعیلی مجید توسلی رکن آبادی

تلاش‌های فراوانی برای توضیح دلایل و مبانی شکل‌گیری ساخت و ماهیت قدرت دولت صورت گرفته است. البته دلایل تکوین چنین ماهیتی با توجه به مبانی قضاوت ساخت اجتماعی، سیاسی و اقتصادی منجر به اختلاف دیدگاه‌هایی در این خصوص گردیده است که در اغلب موارد برای توضیح و توصیف وضع موجود ا چکیده کامل

تلاش‌های فراوانی برای توضیح دلایل و مبانی شکل‌گیری ساخت و ماهیت قدرت دولت صورت گرفته است. البته دلایل تکوین چنین ماهیتی با توجه به مبانی قضاوت ساخت اجتماعی، سیاسی و اقتصادی منجر به اختلاف دیدگاه‌هایی در این خصوص گردیده است که در اغلب موارد برای توضیح و توصیف وضع موجود از اتقان لازم برخوردار نیستند. در تاریخ معاصر ایران دولت به‌خاطر ماهیت مستقل و فراطبقاتی اش هم از بابت خاستگاه و هم از نظر ماهیت و همچنین عملکرد، اساس متفاوتی با جوامع اروپایی دارد. با توجه به تحولات سیاسی- اجتماعی ایران معاصر، بخصوص از تاریخ دستیابی به درآمدهای نفتی، دولت در ایران به‌عنوان قدرتی برتر از طبقات در تطور خاص خود تکامل یافت. به تعبیری دیگر استقلال دولت نه در وضعیت رقابت نیروهای اجتماعی و توازن طبقاتی بلکه در بستری از ضعف طبقات و گروه‌های اجتماعی، امکان بروز و فعالیت یافت. در این شرایط نظریات مختلفی در بررسی ساخت دولت در ایران و نسبتش با جامعه شکل گرفته است. در این مقاله در صدد است تا با نگاهی بر مهم ترین نظرات این حوزه به برخی ناکارآمدی های نظری آنها بپردازیم و استدلال کنیم که رهیافت جامعه شناسی مالی بهتر می تواند به تبیین روابط دولت و جامعه در ایران معاصر بپردازد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2772 - جرایم قانون هدفمندسازی یارانه ها در ایران
احسان سیفی حسین بزرگ نژاد

جرم، به عنوان یک پدیده انسانی و اجتماعی، از تمام ابعاد زندگی انسان تأثیر می‌پذیرد. سیاست‌های اقتصادی دولت نیز، باتوجه به اثری که بر زندگی اقشار مختلف مردم می‌گذارد، اثرات مستقیم و غیرمستقیمی بر مدل کلی بزهکاری خواهد گذاشت. این سیاست‌ها، از یک سو زمینه جرم‌زایی برخی از ج چکیده کامل

جرم، به عنوان یک پدیده انسانی و اجتماعی، از تمام ابعاد زندگی انسان تأثیر می‌پذیرد. سیاست‌های اقتصادی دولت نیز، باتوجه به اثری که بر زندگی اقشار مختلف مردم می‌گذارد، اثرات مستقیم و غیرمستقیمی بر مدل کلی بزهکاری خواهد گذاشت. این سیاست‌ها، از یک سو زمینه جرم‌زایی برخی از جرایم را کاهش داده و از سوی دیگر بستر ارتکاب جرایم جدید و طیف جدیدی از بزهکاران و بزه‌دیدگان را فراهم می‌آورد. قانون هدفمندسازی یارانه‌ها، به سبب تحولات اقتصادی خرد و کلانی که به دنبال داشته است، افق‌های ناشناخته‌ای را پیش روی جرم‌شناسان قرار داده است. حذف یارانه انرژی و کالاهای اساسی و آزادسازی قیمت‌ها و پرداخت نقدی یارانه‌ها، ضمن تشدید برخی چالش‌های اقتصادی مانند تورم و بیکاری، قشر وسیعی از مردم را با دغدغه معیشت مواجه نموده است و به تبع آن، به برخی از بزهکاری‌ها به ویژه بزهکاری‌های اقتصادی مانند سرقت و احتکار کالا دامن زده است. لذا با توجه به رابطه علیتی عمیق میان جرم و شرایط اقتصادی، لزوم بکارگیری تدابیر سنجیده برای کاستن از تبعات جرم‌زای قانون و پیشگیری از بزهکاری‌های ناشی از آن با توسل به اقدامات پیشگیرانه اجتماعی، ضروری به نظر می‌رسد. در این تحقیق به بررسی جرایم قانون هدفمندسازی یارانه‌ها در ایران می‌پردازیم. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2773 - آسیب های اخلاق سیاسی کارگزاران در نظلام حقوقی ایران
فتاح محمدی غلامحسین مسعود مسعود راعی

هر قدرت سیاسی پس از شکل گیری با آسیب های مختلفی از جمله آسیب های اخلاق سیاسی مواجه می باشد؛ لذا کارگزاران هر حکومت، اعم از دینی و غیردینی، به همان میزان که از منصب و اختیارات و امکانات حکومتی،برخوردارند؛ در معرض انواع آفات و آسیب ها نیز قرار دارند، که اینآسیب ها، موجب ک چکیده کامل

هر قدرت سیاسی پس از شکل گیری با آسیب های مختلفی از جمله آسیب های اخلاق سیاسی مواجه می باشد؛ لذا کارگزاران هر حکومت، اعم از دینی و غیردینی، به همان میزان که از منصب و اختیارات و امکانات حکومتی،برخوردارند؛ در معرض انواع آفات و آسیب ها نیز قرار دارند، که اینآسیب ها، موجب کاهش اعتماد مردم نسبت به دستگاه‌های دولتی و غیردولتی، بی‌تفاوتی، تنبلی و بی‌کفایتی در سطح جامعه و در نتیجه مانع شکل گیری یک دستگاه قانون گذار پویا، کارآمد و توانمند در نظام حقوقی کشور می شود. لذا پژوهش حاضر با هدف تبین موانع و آسیب های اخلاق سیاسی کارگزاران بر اساس نظلام حقوقی ایران در سال 1397 انجام گرفته است. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که، مهمترین آسیب هاوآفاتاخلاقیکارگزاراندر نظلام حقوقی ایران عبارتاستاز:سوء استفاده از موقعیت حاکمیتی، رشوه خواری و توصیه پذیری، کم کاری و عدم وجدان کاری، خود محوری و استبداد رأی، خلف وعده های دروغین به مردم، تکبر و خودبزرگ بینی، روحیه سفاکی، امتیاز خواهی، ضعف مدیریت، جاه طلبی و چند شغلی بودن، جدایی میان زمامدان حکومت و مردم، خلط محبت، مدارا و اقتدار، انتقاد ناپذیری، تفرقه و عدم یکپارچگی، انحصار طلبی و احتکار، رفاه طلبی و گرایش به اشراف گری، ریاست طلبی و استبدادگرایی، کم توجهی به رفاه مردم و اقشار آسیب پذیر می باشند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2774 - میزان رضایت مسافران از قوانین اجتماعی مرتبط با مسوولیت کیفری متصدیان حمل و نقل هوایی در حقوق ایران
الناز چلونگر

هدف اﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺶ میزان رضایت مسافران از قوانین اجتماعی مرتبط با مسوولیت کیفری متصدیان حمل و نقل هوایی در حقوق ایرانﺑﻮد. روش اﻧﺠﺎم ﺗﺤﻘﯿﻖ ﺗﻮﺻﯿﻔﯽ و از ﻧﻮع همبستگی و ﺑﻪ ﺷﮑﻞ ﻣﯿﺪاﻧﯽ اﻧﺠﺎم ﺷﺪ. جامعه مورد مطالعه در این پ&zwj;ژوهش شامل مسافران بالای بیست سال پروازهای داخلی و بین ال چکیده کامل

هدف اﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺶ میزان رضایت مسافران از قوانین اجتماعی مرتبط با مسوولیت کیفری متصدیان حمل و نقل هوایی در حقوق ایرانﺑﻮد. روش اﻧﺠﺎم ﺗﺤﻘﯿﻖ ﺗﻮﺻﯿﻔﯽ و از ﻧﻮع همبستگی و ﺑﻪ ﺷﮑﻞ ﻣﯿﺪاﻧﯽ اﻧﺠﺎم ﺷﺪ. جامعه مورد مطالعه در این پ&zwj;ژوهش شامل مسافران بالای بیست سال پروازهای داخلی و بین المللی ایران در سال 1396 بود. که سیصد نفر بصورت تصادفی جهت اجرای پژوهش انتخاب شدند. ﺑﺮای ﮔﺮد آوری اﻃﻼﻋﺎت در ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺣﺎﺿﺮازﭘﺮﺳﺶ ﻧﺎﻣﺔ ﻣﺤﻘﻖ ﺳـﺎﺧﺘﻪ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه اﺳﺖ. ﺗﺮﮐﯿﺐ ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ از دو ﺑﺨﺶ ﻣﺠﺰای الف)ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻓﺮدی و ب)ﺳﻮاﻻت حقوق مسوولیت کیفری متصدیان حمل و نقل هوایی در حقوق ایران ﺗﺸﮑﯿﻞ ﺷﺪه بود. ﮐﻪ ﭘﺎﯾﺎﯾﯽ ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ 89 /0ﺗﻮﺳﻂ آزﻣﻮن آﻟﻔﺎی ﮐﺮوﻧﺒﺎخ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﺪ. رواﯾﯽ ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ ﻫﺎ ﺗﻮﺳﻂ اﺳﺎﺗﯿﺪ رﺷﺘﻪ حقوق ﺗﺎﯾﯿﺪ ﺷﺪه اﺳﺖ. از روش ﻫﺎی آﻣﺎر ﺗﻮﺻﯿﻔﯽ ﻓﺮاواﻧﯽ،درﺻﺪ،ﻣﯿﺎﻧﮕﯿﻦ وﺟﺪول ﺑﺮای ﺗﻮﺻﯿﻒ ﯾﺎﻓﺘﻪ ﻫﺎ و ازآﻣﺎر اﺳﺘﻨﺒﺎﻃﯽ ضریب همبستگی پیرسون برای تجزیه وتحلیل داده ها استفاده شد. ﯾﺎﻓﺘﻪﻫﺎ ﻧﺸﺎن داد که میزان رضایت مسافران از قوانین مرتبط با مسوولیت کیفری متصدیان حمل و نقل هوایی در جبران خسارت وارده به وسایل شخصی مسافر و جبران صدمات و جراحات وارده به مسافر در حقوق ایران رضایت بخش است اما میزان رضایت مسافران از قوانین مرتبط با مسوولیت کیفری متصدیان حمل و نقل هوایی در جبران خسارت معنوی مسافر و جبران فوت مسافر در حقوق ایران رضایت بخش نیست. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2775 - بررسی ویژگی‌های روانسنجی پرسشنامه نوموفوبیا (بی‌موبایل هراسی) در بین دانشجویان ایرانی
سرورالسادات سیاح ابوالفضل قدمی فاطمه آزادی

چکیدهپژوهش حاضر با هدف بررسی ویژگی‌های روانسنجی پرسشنامه نوموفوبیا (بی‌موبایل هراسی) در بین دانشجویان ایرانی انجام شد. این مطالعه از نوع زمینه‌یابی بوده است و نمونه پژوهش حاضر مشتمل بر 384 نفر از دانشجویان (186 نفر پسر و 198 نفر دختر) از دانشجویان دانشگاه آزاد واحد تهرا چکیده کامل

چکیدهپژوهش حاضر با هدف بررسی ویژگی‌های روانسنجی پرسشنامه نوموفوبیا (بی‌موبایل هراسی) در بین دانشجویان ایرانی انجام شد. این مطالعه از نوع زمینه‌یابی بوده است و نمونه پژوهش حاضر مشتمل بر 384 نفر از دانشجویان (186 نفر پسر و 198 نفر دختر) از دانشجویان دانشگاه آزاد واحد تهران مرکزی در سال تحصیلی 96-1395 تشکیل دادند که به روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای انتخاب شدند. در این پژوهش ابتدا پرسشنامه نوموفوبیا (NMP-Q) به فارسی ترجمه و سپس بر روی 50 نفر از دانشجویان اجرا شد که ضریب آلفای کرونباخ آن برای کل مقیاس و مؤلفه‌های آن بسیار رضایت‌بخش بود و درنهایت تصمیم گرفته شد که اجرای نهایی بدون تغییری در مواد آزمون صورت گیرد. نتایج تحلیل عاملی اکتشافی نشان داد که این پرسشنامه دارای 4 عامل است که درمجموع 1/48 درصد از واریانس کل را تبیین نمودند. همچنین نتایج نشان داد که اعتبار آزمون به روش آلفای کرونباخ برای کل پرسشنامه 81/0 و برای عامل‌های عدم دسترسی به اطلاعات 81/0، از دست دادن راحتی و آسایش 79/0، عدم توانایی برقراری ارتباط 82/0 و از دست دادن ارتباط 83/0 به دست آمد. این مطالعه تأیید کرد که می‌توان از پرسشنامه سنجش نوموفوبیا (NMP-Q) به‌عنوان ابزاری معتبر و مناسب جهت سنجش بی‌موبایل هراسی در جامعه دانشجویان ایرانی استفاده کرد. بررسی اعتبار این پرسشنامه در سطح جمعیت عمومی پیشنهاد می‌شود.واژه‌های کلیدی: هنجاریابی؛ پرسشنامه نوموفوبیا (NMP-Q)؛ دانشجویان ایرانی پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2776 - ساخت و رواسازی سیاهه برای سنجش سلامت معنوی نوجوانان براساس فرهنگ ایرانی- اسلامی
زهرا عباسپورآذر صادق تقی لو

علیرغم توجه پژوهشگران حوزه دین و معنویت به ساخت ابزار اندازه‌گیری در سال‌های اخیر ساخت آن در حوزه سلامت معنوی کمتر مورد توجه قرار گرفته است؛ به همین دلیل در پژوهش حاضر با هدف معرفی ابزار کارآمد در این حوزه اقدام به طراحی سیاهه سلامت معنوی شد. پژوهش حاضر از نوع کاربردی و چکیده کامل

علیرغم توجه پژوهشگران حوزه دین و معنویت به ساخت ابزار اندازه‌گیری در سال‌های اخیر ساخت آن در حوزه سلامت معنوی کمتر مورد توجه قرار گرفته است؛ به همین دلیل در پژوهش حاضر با هدف معرفی ابزار کارآمد در این حوزه اقدام به طراحی سیاهه سلامت معنوی شد. پژوهش حاضر از نوع کاربردی و با رویکرد آزمون‌سازی انجام شد، جامعه آماری آن دانش‌آموزان مقطع دبیرستان شهرستان کرج بود که 628 نفر از آنان به روش نمونه‌برداری چند مرحله ای انتخاب و پرسشنامه‌های سلامت معنوی و پنج عامل شخصیت را تکمیل کردند. استفاده از تکنیک تحلیل مؤلفه‌های اصلی، ساختار 8 مؤلفه‌ای استخراج شد که در نهایت براساس نتایج تست اسکری 6 مؤلفه با چرخش واریماکس استخراج و و به ترتیب با عناوین دین‌باوری، آرامش قلبی، زیبایی‌شناسی معنوی، خویشتن‌پذیری، احساس مقدس بودن و معجزه‌باوری نامگذاری شدند. همچنین استفاده نتایج نشان داد که نمره‌های مؤلفه‌های استخراج شده از اعتبار بازآزمایی مطلوبی برخوردارند. در نهایت ضرایب همبستگی بین ابعاد سیاهه سلامت معنوی با عامل‌های صفات شخصیت منطبق بر انتظار بود. درکل نتایج حاصل از پژوهش حاضر نشان داد که سیاهه سلامت معنوی از ویژگی‌های روان‌سنجی قابل قبول برای سنجش سلامت معنوی در نوجوانان برخوردار است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2777 - طراحی الگوی برنامه‌درسی چندفرهنگی دوره متوسطه دوم آموزش ‌و‌ پرورش ایران
سیدمحمد دورفرد علاءالدین اعتماداهری بدیع‌الزمان مکی‌آل‌آقا

هدف این پژوهش طراحی الگوی برنامه‌درسی چندفرهنگی دوره متوسطه دوم آموزش ‌و‌ پرورش ایران بوده است. که از نظر هدف کاربردی، روش اجرا توصیفی از نوع پیمایشی می‌باشد. جامعه آماری شامل مدیران و دبیران دوره متوسطه دوم شهر تهران در سال 1399 حدود 2000 نفر می‌باشند. که با روش نمونه چکیده کامل

هدف این پژوهش طراحی الگوی برنامه‌درسی چندفرهنگی دوره متوسطه دوم آموزش ‌و‌ پرورش ایران بوده است. که از نظر هدف کاربردی، روش اجرا توصیفی از نوع پیمایشی می‌باشد. جامعه آماری شامل مدیران و دبیران دوره متوسطه دوم شهر تهران در سال 1399 حدود 2000 نفر می‌باشند. که با روش نمونه گیری تصادفی خوشه‌ای، تعداد 400 پرسشنامه بین این افراد توزیع و تعداد 386 پرسشنامه دریافت و مورد تحلیل قرار گرفت. روش گردآوری داده‌ها کتابخانه ای و میدانی و ابزار اندازه گیری از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد. روایی پرسشنامه مورد تائید متخصصان و خبرگان و پایایی از طریق ضریب آلفای کرونباخ برای همه متغیرها بالای 0/70محاسبه شد. تجزیه و تحلیل داده ها در دو بخش توصیفی و استنباطی با استفاده از نرم‌افزارهای Smart PLS و SPSS استفاده شد. نتایج نشان داد که برنامه‌درسی چندفرهنگی به مؤلفه‌‌های مبانی؛ شرایط علی، برنامه درسی چندفرهنگی؛ مقوله محوری، فعالیت‌ها به عنوان عوامل زمینه‌ای، اهداف به عنوان راهبردها، روش‌های ارزیابی به عنوان شرایط مداخله‌گر و در نهایت محتوی به عنوان پیامدها وابسته است. در نهایت نتایج نشان داد که روایی و فرضیات مدل مورد تأئید قرار گرفته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2778 - ویژگی‌های روان‌سنجی پرسشنامه کیفیت زندگی خانواده (FQOL) بر اساس نظریه سؤال- پاسخ(IRT)
ابوالفضل قدمی سرورالسادات سیاح فاطمه آزادی

هدف از پژوهش حاضر بررسی ویژگی‌های روان‌سنجی پرسشنامه کیفیت زندگی خانواده بر اساس نظریه سؤال – پاسخ است. این مطالعه از نوع زمینه‌یابی با نمونه‌ای مشتمل بر 384 نفر از دانشجویان (175 نفر پسر و 209 نفر دختر)بود که به روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای از بین دانشجویان چکیده کامل

هدف از پژوهش حاضر بررسی ویژگی‌های روان‌سنجی پرسشنامه کیفیت زندگی خانواده بر اساس نظریه سؤال – پاسخ است. این مطالعه از نوع زمینه‌یابی با نمونه‌ای مشتمل بر 384 نفر از دانشجویان (175 نفر پسر و 209 نفر دختر)بود که به روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای از بین دانشجویان دانشگاه آزاد واحد تهران مرکزی انتخاب شدند. در این پژوهش ابتدا، پرسشنامه کیفیت زندگی خانواده، به زبان فارسی ترجمه و سپس جهت بررسی اولیه بر روی 50 نفر از دانشجویان مقطع کارشناسی اجرا شد. از بین 25 سؤال موجود در پرسشنامه 4 سؤال (22-23-24-25) پرسشنامه که مشروط بر وجود عضوی ناتوان در خانواده بود بدون پاسخ گذاشته شد؛ بنابراین از روند تحلیل حذف شدند و مابقی تحلیل‌ها با 21 سؤال باقی‌مانده انجام شد. نتایج تحلیل عامل تأییدی مرتبه اول، نشان داد تمامی شاخص‌ها در حد مطلوب و سؤال‌ها در سطح 99 درصد معنادار بودند که بیانگر همسو بودن گویه های با سازه نظری است. ضریب آلفای کرونباخ آن برای کل مقیاس و مؤلفه های آن رضایت بخش بود. نتایج نشان داد که اعتبار آزمون به روش آلفای کرونباخ برای کل پرسشنامه 789/0 و مؤلفه‌های تعاملات خانوادگی 712/0، والدگری 809/0، بهزیستی هیجانی 734/0 و بهزیستی جسمی 804/0 به دست آمد و مطلوبیت ویژگی‌های روان‌سنجی سؤال‌های پرسشنامه با استفاده از مدل GRM بررسی شد. این مطالعه تأیید کرد که می توان از پرسشنامه سنجش کیفیت زندگی خانوادگی به‌عنوان ابزاری معتبر و مناسب جهت سنجش کیفیت زندگی در خانواده در جامعه دانشجویان ایرانی استفاده کرد. بررسی اعتبار این پرسشنامه در سطح جمعیت عمومی پیشنهاد می شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2779 - استانداردسازی مقیاس شبکه‌های اجتماعی برای دست‌اندرکاران برنامه‌های ورزشی صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران
حسین زکایی سید حمید سجادی هزاوه فرشاد تجاری عبدالرضا امیرتاش

ارتباطات موفق در تمامی دنیا به یک اولویت اصلی تبدیل‌ شده است. هدف پژوهش حاضر تهیه و تدوین ابزاری استاندارد در حیطه شبکه های اجتماعی بوده است. مرور پیشینه و مبانی نظری حاکی از آن است که عوامل متعددی بر شبکه های اجتماعی موثر است اما در این زمینه ابزار معتبری برای آشکارساز چکیده کامل

ارتباطات موفق در تمامی دنیا به یک اولویت اصلی تبدیل‌ شده است. هدف پژوهش حاضر تهیه و تدوین ابزاری استاندارد در حیطه شبکه های اجتماعی بوده است. مرور پیشینه و مبانی نظری حاکی از آن است که عوامل متعددی بر شبکه های اجتماعی موثر است اما در این زمینه ابزار معتبری برای آشکارسازی شبکه های اجتماعی طراحی نشده است. پس از بررسی مبانی نظری و ادبیات پژوهش و شناسایی عوامل مختلف و مصاحبه با 17 صاحب نظران رسانه و شبکه های اجتماعی ابزار 21 سوالی تهیه گردید. همچنین این مقیاس شبکه های اجتماعی توسط 211 نفر از کارشناسان و صاحب نظران به صورت گزینش تصادفی پر گردیده است. برای تعیین پایایی سوالات از آلفای کرونباخ استفاده گردید. روایی سازه و تحلیل ها توسط نرم افزارهای اس پی اس اسنسخه 22 صورت گرفت. پرسشنامه تحت عوامل اطلاع رسانی، اعتماد و تنوع و گستردگی مورد تحلیل عامل اکتشافی، پایایی و روایی قرار گرفت.در نهایت مشخص گردید که ابزار دارای روایی و پایایی مناسب و ویژگی های مطلوب روان سنجی می باشد. این ابزار میان دست اندرکاران برنامه های ورزشی صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران استاندارد گردیده است و پیشنهاد می شود این ابزار در سایر جوامع نیز مورد بومی سازی قرار گیرد پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2780 - برنامه ریزی مدیریت استراتژی بازاریابی شرکت ستاره ایران (نمایندگی انحصاری خودروهای سواری مرسدس بنز در ایران)
حسن مهرمنش اللهیار قاسمی

بازاریابی یکی از موضوعات مهم جهت حفظ بقا و توسعه سازمان ها و موسسات می باشد و دستیابی به بازارهای هدف یکی از مهمترین دغدغه های مدیران است. هدف تحقیق حاضر، برنامه ریزی و تدوین استراتژی بازاریابی شرکت ستاره ایران؛ به عنوان نمایندگی خودرو سواری مرسدس بنز بوده ، تحقیق حاضر چکیده کامل

بازاریابی یکی از موضوعات مهم جهت حفظ بقا و توسعه سازمان ها و موسسات می باشد و دستیابی به بازارهای هدف یکی از مهمترین دغدغه های مدیران است. هدف تحقیق حاضر، برنامه ریزی و تدوین استراتژی بازاریابی شرکت ستاره ایران؛ به عنوان نمایندگی خودرو سواری مرسدس بنز بوده ، تحقیق حاضر از نظر هدف، کاربردی و از حیث روش تحقیق، توصیفی- پیمایشی می باشد و جامعه آماری آن ، مدیران، معاونین و کارشناسان بخش فروش و بازاریابی شرکت ستاره ایران در تابستان سال 1395 به تعداد 55 نفر و تعداد نمونه ها 48 تن بر اساس فرمول کوکران با روش نمونه گیری طبقه بندی بوده است. داده های مورد نیاز از طریق پرسشنامه، جمع آوری و از طریق نرم افزارSPSS مورد بررسی قرارگرفت. بررسی داده ها، نشان داد که گویه " تغییرات در ساختار شرکت ستاره برای رفع بوروکراسی اداری" در اولویت اول نقاط قوت، گویه " اختصاص بودجه سالیانه برای فعالیت های بازاریابی " در اولویت اول نقاط ضعف، قرار داشته است. همچنین گویه" روابط و تعاملات بین المللی معقول و مناسب با دیگر کشورها و کشور سازنده " در اولویت اول فرصت ها و گویه " تغییرات مداوم نرخ ارز و اثرات آن" در اولویت اول تهدیدات قرار دارد. بر اساس نتایج؛ استراتژی غالب بازاریابی شرکت ستاره ایران، استراتژی های تهاجمی تعیین گردید. در پایان با توجه به نتایج حاصله، استراتژی های چهارگانه تهاجمی، تدافعی، رقابتی(اقتضائی) و محافظه کارانه(انطباقی)، پیشنهاد گردید پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2781 - بررسی رابطه عوامل تاثیرگذار یادگیری سازمان بر تعهد سازمانی کارکنان درشعب بانک ملی ایران شهر خرم آباد
محمدرضا هاشمی علیرضا اسلامبولچی نرگس جوزی

هدف از این تحقیق، بررسی نقش یادگیری سازمانی در قالب مؤلفه های مربوط به یادگیری سازمانی (اشتراک دانش، توسعه شایستگی های کارکنان، چشم انداز مشترک، رهبری مشارکتی، تفکر سیستمی) برتعهد سازمانی کارکنان سازمان است. تعهد آغازین کارکنان به سازمان تا حد زیادی با ویژگی های شخصی ما چکیده کامل

هدف از این تحقیق، بررسی نقش یادگیری سازمانی در قالب مؤلفه های مربوط به یادگیری سازمانی (اشتراک دانش، توسعه شایستگی های کارکنان، چشم انداز مشترک، رهبری مشارکتی، تفکر سیستمی) برتعهد سازمانی کارکنان سازمان است. تعهد آغازین کارکنان به سازمان تا حد زیادی با ویژگی های شخصی مانند شخصیت، ارزشها، تحصیلات و میزان سازگاری انتظاراتشان از شغل با تجربیات شغلی آغازین آنان معین می شود. روش پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر نوع داده ها، کمی، توصیفی از نوع همبستگی و از نظر اجرا به صورت میدانی انجام شده است. جامعه آماری این پژوهش کلیه کارکنان بانک ملی ایران شهرستان خرم آباد است که در مجموع 160نفر می باشند. ابزار اندازه گیری تحقیق پرسشنامه بوده و از طریق آزمون همبستگی پیرسون رابطه بین دو متغیر مورد بررسی قرار گرفت. نتیجه این تحقیق حاکی از بالا بودن ارتباط و همبستگی بین مولفه های موثر توانمند سازی بر تعهد سازمانی کارکنان است و از بین همه عوامل ضریب همبستگی به ترتیب چشم انداز مشترک و تفکر سیستمی 69 درصد، اشتراک دانش 64 درصد، رهبری مشارکتی 63 درصد و تفکر سیستمی 49 درصد بوده است. در این پژوهش همه عوامل تاثیرگذار بر یادگیری سازمان با تعهد سازمانی کارکنان رابطه مثبت و معناداری دارند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2782 - شناسایی عوامل تشکیل دهنده رهبری فضیلت گرا در بانک ملی ایران به منظور ارائه مدل
فریدون رشیدی تورج مجیبی مجید جهانگیرفرد علی مهدی‌زاده اشرفی

پژوهش حاضر با هدف شناسایی عوامل تشکیل دهنده رهبری فضیلت گرا در بانک ملی ایران انجام شده است. پژوهش به لحاظ هدف، بنیادی- کاربردی و همچنین، به لحاظ نوع داده‌ها، از نوع کیفی بود. جامعۀ آماری پژوهش، شامل خبرگان دانشگاهی و صاحبنظران بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران بودند که بر چکیده کامل

پژوهش حاضر با هدف شناسایی عوامل تشکیل دهنده رهبری فضیلت گرا در بانک ملی ایران انجام شده است. پژوهش به لحاظ هدف، بنیادی- کاربردی و همچنین، به لحاظ نوع داده‌ها، از نوع کیفی بود. جامعۀ آماری پژوهش، شامل خبرگان دانشگاهی و صاحبنظران بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران بودند که بر اساس نمونه گیری هدفمند، 21 نفر انتخاب شدند. برای گردآوری داده‌ ها از مصاحبه استفاده شد. برای حصول اطمینان از روایی ابزار در بخش کیفی پژوهش، ازنظرات اساتید آشنا با این حوزه و متخصصان دانشگاهی استفاده شد. از پایایی بازآزمون و روش توافق درون موضوعی برای محاسبه پایایی مصاحبه‌های انجام گرفته استفاده شد که همگی مورد تایید قرار گرفتند. روش تجزیه و تحلیل داده در پژوهش حاضر، کدگذاری نظری برگرفته از روش نظریه‌پردازی داده بنیاد بود. نتایج حاصل از پژوهش نشان دادند که مولفه‌های رهبری فضیلت گرا در بانک ملی ابران شامل، مولفه ‌ های فردی، مدیریتی و ارتباطی بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2783 - عوامل تاثیرگذار بر فضیلت سازمانی براساس آموزه های ایرانی و اسلامی با رویکرد دیمتل و تحلیل مضمون
احسان حسین پور حمیدرضا معتمد پری مشایخ

هدف اصلی این مقاله شناسایی عوامل تاثیرگذار بر فضیلت سازمانی براساس آموزه های ایرانی و اسلامی است. روش انجام پژوهش آمیخته(کیفی-کمی) است. برای انجام این پژوهش علاوه بر مطالعۀ اسنادی، از تکنیک تحلیل مضمون با نرم افزار MAXQDA12 ، برای شناسایی عوامل و مؤلفه ها استفاده شده اس چکیده کامل

هدف اصلی این مقاله شناسایی عوامل تاثیرگذار بر فضیلت سازمانی براساس آموزه های ایرانی و اسلامی است. روش انجام پژوهش آمیخته(کیفی-کمی) است. برای انجام این پژوهش علاوه بر مطالعۀ اسنادی، از تکنیک تحلیل مضمون با نرم افزار MAXQDA12 ، برای شناسایی عوامل و مؤلفه ها استفاده شده است. جامعه آماری در این پژوهش تمام خبرگان در حوزه آموزش بودند که بعد از انجام مصاحبه 30 اشباع نظری صورت گرفت و تمام مصاحبه ها بین 60 تا 85 دقیقه به طول انجامید. در ضمن مصاحبه های نیمه ساختار یافته با خبرگان دانشگاه در سال 1399 به صورت کد های باز و محوری و گزینشی انجام شده و برای تعیین میزان تاثیرگذاری و تاثیرپذیری مولفه های از تکنیک دیمتل استفاده شده است. با توجه به مصاحبه های نیمه ساختار یافته، 1659 کد باز و 14 کد محوری برای فضیلت سازمانی براساس آموزه های ایرانی و اسلامی استخراج گردید، که در نهایت 4 بعد(روابط بین فردی، مدیریت و رهبری، فرهنگ سازمانی و ویژگیهای شخصیتی) و 14 مولفه ( کد محوری ) و 64 شاخص ( کد باز) برای فضیلت سازمانی براساس آموزه های ایرانی و اسلامی استخراج گردید. پس از آن با توجه به پرسشنامه مقایسات زوجی برای شناسایی مولفه های تاثیرگذار و تاثیرپذیر مشخص گردید که مولفه های زمان آموزش، خدمات اجتماعی، فرهنگی و هنری، خدمات اقتصادی، خدمات ورزشی،فضای آموزشی، خدمات آموزش بین الملل و کارکنان آموزشی تاثیرگذارند و مولفه های مدرسین، نحوه ارزشیابی، محتوای آموزشی، نحوه آموزش و امکانات رفاهی تاثیرپذیرند پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2784 - بررسی نقش آموزش و دانشگاهیان در مشارکت سیاسی شهروندان
فتحعلی همتی امین روان بد علی محمد حقیقی

تعامل بین تحصیلات بر مشارکت سیاسی یک سؤال دیرینه و محوری در فلسفه سیاسی و علوم سیاسی است. آموزش رسمی در واقع با مشارکت سیاسی ارتباط ثابت و قابل توجهی دارد. پیوند بین آموزش و مشارکت سیاسی از جمله یافته‌های تکراری و مورد استناد در علوم سیاسی است. سوال و هدف اصلی پژوهش ارت چکیده کامل

تعامل بین تحصیلات بر مشارکت سیاسی یک سؤال دیرینه و محوری در فلسفه سیاسی و علوم سیاسی است. آموزش رسمی در واقع با مشارکت سیاسی ارتباط ثابت و قابل توجهی دارد. پیوند بین آموزش و مشارکت سیاسی از جمله یافته‌های تکراری و مورد استناد در علوم سیاسی است. سوال و هدف اصلی پژوهش ارتباط بین تحصیلات و مشارکت سیاسی شهروندان است. با روش تبیینی می توان گفت که گرچه نظریات مختلفی وجود دارد ولی دو دیدگاه مختلف در این ارتباط وجود دارد. یک نظریه معتقد به کاهش مشارکت به دلایلی همچون افزایش آگاهی، بی تاثیری مشارکت شهروندان در سیاستگذاری، نگرش اعشاری به انتخابات، شکاف بین طبقه متوسط و توده مردم است. نظر دوم معتقد به تاثیرات مثبت در مشارکت سیاسی در چارچوب گفتگومحوری، انتقاد علمی از سیاستگذاری، انتقال مسالمت امیز قدرت و کاهش تنش سیاسی معنا می شود. البته به طورکلی می توان گفت که دانشگاه فاقد روش هایی برای تأثیرگذاری بر دانشجویان برای مشارکت بیشتر در کشور داری و افزایش مشارکت مردم در انتخابات در عصر جهانی شدن است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2785 - جایگاه آموزش و جهانی شدن در آرای متفکران متاخر ایران
حسن شمسینی غیاثو.ند حاجی علی شیراوند علی فلاح نژاد

آموزش محور اصلی زندگی انسان ها در همه دوره ها بخصوص در عصر جهانی شدن است، چرا که بدون آموزش زندگی در هزاره سوم امکان پذیر نیست. البته باید گفت که آموزش در عصر اطلاعات با خصوصیات نوینی همچون آموزش تعاملی، انتقادی، تاثیرپذیری در زندگی انسان ها و سبک زندگی معنا می شود. سوا چکیده کامل

آموزش محور اصلی زندگی انسان ها در همه دوره ها بخصوص در عصر جهانی شدن است، چرا که بدون آموزش زندگی در هزاره سوم امکان پذیر نیست. البته باید گفت که آموزش در عصر اطلاعات با خصوصیات نوینی همچون آموزش تعاملی، انتقادی، تاثیرپذیری در زندگی انسان ها و سبک زندگی معنا می شود. سوال و هدف محوری این پژوهش تبیین جایگاه آموزش در آرای متفکران جهانی از جمله ایرانی در دوره متاخر است. در جهت تبیین این موضوع و با تحلیل گفتمانی می توان گفت که جهانی شدن تاثیرات خاصی بر زندگی شهروندان در همه ابعاد همچون رهاشدگی، کاهش حاکمیت دولت ها بر آموزش شهروندان، نقش رسانه های نوین در جهت گیری زندگی مردم، تحول در سبک زندگی مردم، دگردیسی در ماهیت شغل و هویت ژلاتینی گذاشته است. بنابراین می توان گفت که در اندیشه سیاسی متفکران در عصر جهانی شدن با خصوصیاتی همچون غیر دولتی شدن آموزش، تفکر انتقادی، افزایش اهمیت آموزش های غیر رسمی، انفکاک بین آموزش دانشگاهی و زندگی شهروندی، اقتصادی شدن مقوله آموزش، خصوصی شدن و دیجیتالی شدن صورت بندی شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2786 - تأثیر مهرپرستی بر مسیحیت
حسین علی جعفری سحر دادفر

مِهر، میترا یا میثره از ایزدان باستانی آریایی یا هندوایرانی پیش از روزگار زرتشت است که معنی عهد و پیمان و محبت و خورشید نیز می‌دهد که پس از ظهور حضرت زرتشت و رواج دین زرتشتی، یکى از ایزدان یا فرشتگان دین مزدیسنا گردید. دین مهرپرستی یا میترائیسم و دین مسیحیت همانندی های چکیده کامل

مِهر، میترا یا میثره از ایزدان باستانی آریایی یا هندوایرانی پیش از روزگار زرتشت است که معنی عهد و پیمان و محبت و خورشید نیز می‌دهد که پس از ظهور حضرت زرتشت و رواج دین زرتشتی، یکى از ایزدان یا فرشتگان دین مزدیسنا گردید. دین مهرپرستی یا میترائیسم و دین مسیحیت همانندی های بسیاری دارند؛ امروزه محققان معتقدند که مسیحیتِ غرب چارچوب اصلی خود را که به این دین پایداری و شکل بخشیده، به ادیان پیش از مسیحیت روم باستان از جمله میترائیسم، مدیون است. در قرن‌های ابتدایی پس از میلاد مسیح، میترائیسم رقیب بسیار سرسخت مسیحیت بود؛ چرا که در آن زمان میترا تنها ناجی و نشان‌دهندة راه و آئین زندگی بود. بی‌گمان، به‌دلیل حضور موازی دو دین قدرتمند در یک زمان و در یک محدوده جغرافیایی، ۲۵ دسامبر روز تولد میترا، روز تولد مسیح شد و درست از همین‌جا نفوذ ایده‌های میترایی بر مسیحیت آغاز شد. به غیر از آن، تولد مسیح از مادری باکره، مراسم غسل تعمید، جشن عروج، افسانة نان و شراب یا شام آخر و مراسم عشاء ربانی و گرامی داشت روز یکشنبه، از جمله تأثیراتی است که دین میترائی بر مسیحیت گذاشته است. این مقاله قصد دارد به تأثیر دین میترائی یا مهرپرستی بر دین و آیین های مسیحیت بپردازد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2787 - تجزیه و تحلیل روابط ایران با بیگانگان در دوران کیانیان بر پایه شاهنامه فردوسی
الهام حسین‌خانی سیدجواد امام جمعه زاده

تجزیه و تحلیل روابط ایران با بیگانگان در دوران کیانیان بر پایۀ شاهنامۀ فردوسی الهام حسین خانی* دانش جوی دکتری گروه روابط بین‌الملل، واحد اصفهان، دانش گاه آزاد اسلامی، اصفهان، ایران. سیدجواد امام‌جمعه زاده** دانش یارِ گروه علوم سیاسی دانش گاه اصفهان، اصفهان، ایران ( چکیده کامل

تجزیه و تحلیل روابط ایران با بیگانگان در دوران کیانیان بر پایۀ شاهنامۀ فردوسی الهام حسین خانی* دانش جوی دکتری گروه روابط بین‌الملل، واحد اصفهان، دانش گاه آزاد اسلامی، اصفهان، ایران. سیدجواد امام‌جمعه زاده** دانش یارِ گروه علوم سیاسی دانش گاه اصفهان، اصفهان، ایران (نویسنده مسؤول). تاریخ دریافت: 12/6/1396 تاریخ پذیرش: 28/9/1396 چکیده ایران سرزمینی کهن است که آغاز آن به دوران پیشاتاریخی باز می‌گردد. این آغاز پیدایش، در اساطیر ضبط شده و از راهِ متن شاهنامه، انتقال یافته است. شکل گرفتن یک سرزمین، در چارچوب کشوری با وجود یک پادشاهی، به ناچار منجر به رابطه با مردمان سرزمین‌های هم سایه و پادشاهان آن‌ها، به عنوان بیگانگان، می‌شود. این روابط، در دو گونۀ جنگ و صلح و زیرمجموعه‌های آن‌ها شکل گرفته و موجب غیریت‌بخشی به سرزمین و منافع خودی در قبال بیگانگانِ غیر می‌شود. بر این پایه، نویسنده در این مقاله می کوشد تا استواری سیاست شهریاری در برابر بیگانگان را بر پایۀ دال‌های برآمده از گفتمان سیاسی ایران‌شهری نشان داده و فرآیند تجربی این روابط میان ایران با بیگانگان را با واکای آن در دورۀ کیانیان (کی‌قباد، کی‌کاووس و کی‌خسرو)، بر اساس بخش حماسی شاهنامه، توصیف کند. روش انجام این مقاله، تحلیل گفتمان است و به عنوان نتیجۀ کلی، پیامد تمامی این روابط، پیدایی و نگه‌داشت کشوری به نام ایران، مرزبندی آن با بیگانگانِ غیر و امنیت آن، بر پایۀ اصل بقا است. * . ehoseinkhani@yahoo.com ** . javademam@yahoo.com پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2788 - ساختار زبان حماسی در کوش‌نامۀ ایرانشان بن ابی‌الخیر
سامان رحمان‌زاده فاطمه مدرسی بهمن نزهت

ساختار زبان حماسی در کوش‌نامۀ ایران‌شان بن ابی‌الخیر سامان رحمان‌زاده * دانش‌جوی دورۀ دکتری زبان و ادبیات فارسی، گرایش حماسی، دانش‌گاه ارومیه، ایران. فاطمه مدرّسی** استاد گروه زبان و ادبیات فارسی، دانش‌گاه ارومیه، ایران. بهمن نزهت*** دانش‌یار گروه زبان و ادبیات فا چکیده کامل

ساختار زبان حماسی در کوش‌نامۀ ایران‌شان بن ابی‌الخیر سامان رحمان‌زاده * دانش‌جوی دورۀ دکتری زبان و ادبیات فارسی، گرایش حماسی، دانش‌گاه ارومیه، ایران. فاطمه مدرّسی** استاد گروه زبان و ادبیات فارسی، دانش‌گاه ارومیه، ایران. بهمن نزهت*** دانش‌یار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانش‌گاه ارومیه، ایران. تاریخ دریافت: 11/12/1396 تاریخ پذیرش: 17/7/1398 چکیده یکی از موضوعات نقد جدید، بررسی ساختار زبان در آثار ادبی است. الگوی بررسی ساختار زبان حماسی، چگونگی زبان شعر حماسی را در سطوح گوناگون آوایی و موسیقایی، واژگان و نحوی، بلاغی و ادبی، محتوایی و درون‌مایه‌ای بررسی می‌کند تا چگونگی تجلّی نوع ادبی حماسه در زبان را کشف و سیر حماسه‌سرایی را توصیف کند. به همین منظور در این مقاله، با استفاده از نظریات صورت‌گرایی و بر اساس زبان حماسی معیار (شاهنامۀ فردوسی) و الگویی که شهبازی و ملک‌ثابت در این زمینه به دست داده‌اند، به بررسی زبان حماسی در کوش‌نامهپرداخته و در هر سطح، شاخص‌های لازم تبیین شده و سپس چگونگی ظهور آن شاخص‌ها در زبان حماسی، با بیان شواهدی نشان داده شده است تا بر اساس آن اولاً ویژگی‌های زبان حماسی کوش‌نامه مشخّص گردد و ثانیاً به میزان موفقیت یا عدم موفقیت ایران‌شان بن ابی‌الخیر در به‌کارگیری زبان حماسی معلوم شود. بر این اساس، مشخص گردید که ابی‌الخیر، به عنوان یکی از مقلّدان زبان حماسی معیار، در به‌کارگیری زبان حماسی در بسیاری از موارد موفق بوده و اثر وی، نمونه‌ای کامل از منظومۀ حماسۀ ملّی بعد از شاهنامه است. * . saman207@gmail.com ** . fatemeh.modarresi@yahoo.com *** . b.nozhat@urmia.ac.ir پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2789 - اسطورۀ آماتراسو، پیشروی اندیشۀ ایرانی و هندوایرانی در فرهنگ ژاپنی
ابراهیم واشقانی فراهانی

اسطورۀ آماتِراسو، پیش‌رَویِ اندیشۀ ایرانی و هندوایرانی در فرهنگ ژاپنی ابراهیم واشقانی فراهانی* دانش یار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانش گاه پیام نور، تهران، ایران. تاریخ دریافت: 23/9/1396 تاریخ پذیرش: 25/3/1398 چکیده روشنایی بی‌هیچ گفت‌‌وگویی، مهم‌ترین ایزد در اس چکیده کامل

اسطورۀ آماتِراسو، پیش‌رَویِ اندیشۀ ایرانی و هندوایرانی در فرهنگ ژاپنی ابراهیم واشقانی فراهانی* دانش یار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانش گاه پیام نور، تهران، ایران. تاریخ دریافت: 23/9/1396 تاریخ پذیرش: 25/3/1398 چکیده روشنایی بی‌هیچ گفت‌‌وگویی، مهم‌ترین ایزد در اساطیر هندواروپاییان است و چرخۀ بستن و گشودن روشنایی و تاریکی، مهم‌ترین مضمون در اساطیر این مردمان است. مردمان هندوایرانی نیز به سان دیگر هندواروپاییان، سرگذشت روشنایی را بنیاد اساطیر خویش نهادند. آفرینش، باروری، آب‌فزایی، پیروزی و دیگر اجزای هستی در باورهای آنان، اجراهای دیگرگون اسطورۀ روشنایی است. ایزد روشنایی در اساطیر ژاپنی نیز جای گاهی بنیادین دارد. آماتِراسو، ایزدبانوی روشنایی در ژاپن، به‌سان ایزدان روشنایی آریایی، ایزد باروری و مایۀ خرّمی کشت‌زارهاست و خاندان پادشاهی از نژاد اویند. داستان زندگانی او نیز توسعه‌یافتۀ چرخۀ بستن و گشودن روشنایی و تاریکی است و مشترکات سرگذشت او با اسطورۀ ایزدان روشنایی هندوایرانی، بیش از آن است که اتفاقی انگاشته شود. پیش از این، جوانبی از ورود و تأثیر اساطیر آریایی به فرهنگ ژاپن، کاویده و معرفی شده ‌است و در این مقاله نیز با روش توصیفی ـ تحلیلی، مشترکات اساطیر ایرانی و هندوایرانی با اساطیر ژاپنی در حوزۀ ایزدان روشنایی بازنموده‌ می‌شود. نتایج این بررسی، گویای آن است که با توجّه به پیشینۀ تأثیر فرهنگ ایرانی بر فرهنگ ژاپنی، اسطورۀ آماتِراسو در باورهای ژاپنی، ریشۀ هندوایرانی دارد. نیز قرن‌ها پس از ورود این اسطوره به فرهنگ ژاپن، هم زمان با موج تازۀ ورود عناصر ایرانی به ژاپن در نیمۀ قرن هفتم میلادی، امپراتوران ژاپن با الگوگیری از نظریۀ تبار ایزدی شاهان ایرانی، اسطورۀ آماتِراسو را برای تبیین تبار ایزدی خویش به کار گرفتند. * . vasheghani1353@gmail.com پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2790 - تحلیل عامل پیش برندۀ روایت در داستان فریدونِ شاهنامۀ فردوسی
مختار ابراهیمی

چکیده در این مقاله با توجه به زیرساختِ کینه جوییِ اهریمنانه و کین خواهیِ دلیرانه که به عنوان قطعیت و انگاره ای اسطوره ای به شمار می رود داستان فریدون در پیوندی که با داستان جمشید و ضحاک می‌یابد، مورد تحلیل قرار گرفته است. آن‌چه سبب تحوّل داستان به سوی فاجعۀ مرگ نخستین ق چکیده کامل

چکیده در این مقاله با توجه به زیرساختِ کینه جوییِ اهریمنانه و کین خواهیِ دلیرانه که به عنوان قطعیت و انگاره ای اسطوره ای به شمار می رود داستان فریدون در پیوندی که با داستان جمشید و ضحاک می‌یابد، مورد تحلیل قرار گرفته است. آن‌چه سبب تحوّل داستان به سوی فاجعۀ مرگ نخستین قهرمان ملی، ایرج می شود اگرچه در ظاهر داستان آزمندیِ سلم و تور است، امّا با توجه به ویژگی های شخصیتیِ آن دو برادر که کینه‌جویی اهریمنی است، ژرف ساخت داستان رقم می خورد و سرانجامِ کینه جویی آن دوگانه به مرگ برادری خردمند می انجامد؛ دلیری مهربان که از هر جهت با آن دو بسیار متفاوت است. از این رو باید گفت یکی از زیرساخت های داستان های شاهنامه به ویژه این داستان، کینه‌جویی و کینه کشی است که ریشه در باورها و وجه شخصیتی قهرمانان دارد. نکتة مهم در این تحلیل، تضاد دیرینه و همیشگی اسطورة خوبی اهورایی و بدی اهریمنی است که سرانجام در نبرد فریدون با توران و روم به تضادی سرزمینی و سیاسی و ملی بدل می‌گردد و پس از آن نیز این وجه ادامه می‌یابد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2791 - تأثیر حماسه ملی و میهنی ایران در اشعار اقبال لاهوری
علیرضا رضائیان سید ابراهیم آرمن فاطمه امامی

علامه محمد اقبال لاهوری از شاعران نام دار و برجستۀ پاکستان است که نقشی بسزا در دفاع از ارزش های ملّی و آزادی خواهی در پاکستان و شبه قارّه و بویژه در قلمرو زبان و در پیروی از گران مایگان فرهنگ و ادب ایران و معارف اسلامی دارد و چشمه زلال اندیشه وطنی وی همواره در جوش و خ چکیده کامل

علامه محمد اقبال لاهوری از شاعران نام دار و برجستۀ پاکستان است که نقشی بسزا در دفاع از ارزش های ملّی و آزادی خواهی در پاکستان و شبه قارّه و بویژه در قلمرو زبان و در پیروی از گران مایگان فرهنگ و ادب ایران و معارف اسلامی دارد و چشمه زلال اندیشه وطنی وی همواره در جوش و خروش بوده است و این شوریدگی ملّی و آیینی را در قالب زبان فاخر فارسی و اندیشه های بلند فرهنگ ایرانی، ناموس اخلاقی و شرف دینی خود می دانست. در این مقاله که از روش کتاب‌خانه ای و فیش برداری از کتاب ها، مقاله ها، فرهنگ لغات، مجله ها، دانش‌نامه ها و دیوان شاعران و هم چنین نرم افزارها، از جمله نرم افزار لغت نامه ها استفاده شده، کوشش نگارندگان بر آن بوده است که تأثیر پذیری این گوینده پر آوازه را از فرهنگ فاخر ایرانی و معارف ارزش مند اسلامی نشان دهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2792 - تاریخ ذهنیت و مطالعات شاهنامه
مصطفی آرزومند لیالکل سید علی قاسم زاده

چکیدهتاریخ ذهنیت از روش‌های نو در تاریخ‌نگاری است که برای شناخت ذهنیت عامه و کشف روح زمانه برای رسیدن به آن‌چه تاریخ کامل می‌نامد، تلاش می‌کند. منابع زبانی، ادبی و هنری سرشار از اطلاعاتی است که ذهنیت ملت‌ها را می‌توان از میان آن‌ها شناخت. در این میان شاه‌کارهای ادبی، با چکیده کامل

چکیدهتاریخ ذهنیت از روش‌های نو در تاریخ‌نگاری است که برای شناخت ذهنیت عامه و کشف روح زمانه برای رسیدن به آن‌چه تاریخ کامل می‌نامد، تلاش می‌کند. منابع زبانی، ادبی و هنری سرشار از اطلاعاتی است که ذهنیت ملت‌ها را می‌توان از میان آن‌ها شناخت. در این میان شاه‌کارهای ادبی، با سطح نفوذ و گستردگی زیاد در ذهنیت ملت ها از اهمیتی ویژه‌ برخوردارند. نقش شاهنامه در تاریخ ذهنیت ایرانی و شکل گیری و استمرار هویت ملی، در میان آثار ادبی فارسی و هنرهای وابسته به آن کم نظیر است. واکاوی نشانه های تاریخی و فرهنگی آن موضوعی مغفول در پژوهش های مشترک ادبی و تاریخی است و این جستار برای دست یابی به هدف یادشده با روش توصیفی-تحلیلی به تبیین و تحلیل نشانه‌های تأثیر شاهنامه بر ذهنیت ایرانی پرداخته‌است. از نتایج تحقیق برمی آید که با توجه به استمرار تأثیر شاهنامه بر ذهنیت ایرانی که در تاریخ ادبیات و هنر و مشرب‌های فکری قشرهای مختلف اجتماع ایرانی آشکار است، نظریۀ تاریخ ذهنیت می‌تواند در شناخت و معرفی الگوهای فکری ایرانی متأثر از شاهنامه راه‌گشا باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2793 - نقد نه روایت از شورش‎های ایرانیان در زمان خلافت امام علی (ع) در حماسۀ دینی دلیل‏ الجنان
فاطمه صادقی نقدعلی علیا علی اصغر بشیری

چکیده منظومۀ دلیل الجنان و رکن الایمان فی وقایع الجمل و الصفین و النهروان سرودۀ عباس ناسخ ترک در سدۀ یازدهم هجری است. این منظومه چنان که از نامش پیداست دربارۀ امام علی (ع) و نبردهای جمل و صفین و نهروان است. در میان این منظومه، نُه داستان درباره شورش هایی است که در شه چکیده کامل

چکیده منظومۀ دلیل الجنان و رکن الایمان فی وقایع الجمل و الصفین و النهروان سرودۀ عباس ناسخ ترک در سدۀ یازدهم هجری است. این منظومه چنان که از نامش پیداست دربارۀ امام علی (ع) و نبردهای جمل و صفین و نهروان است. در میان این منظومه، نُه داستان درباره شورش هایی است که در شهرها و یا مناطقی از ایران اتفاق افتاده است. این مناطق عبارتند از: غور، مازندران، سیستان، قاین، مرو، فارس، اصفهان، آمل و اهواز. در منابع تاریخی نیز به برخی شورش هایی که ایرانیان در دوران خلافت امام علی (ع) داشته اند، اشاراتی شده است که مهم ترین این موارد شورش نواحی اهواز، فارس، خراسان، ری، دیلم و سجستان است. در جستار حاضر با روش توصیفی ـ تحلیلی این روایات منظومۀ دلیل الجنان تشریح شده و با روایات تاریخی تطبیق داده شده است و نتایج حاکی از آن است که برخی از این روایات مانند شورش خرّیت در اهواز و یا قیام مردم فارس تا حدودی با منابع تاریخی انطباق دارد، اما شورش‌های دیگر مانند شورش کاووس بن قباد در اصفهان و یا شورش فرامرز بن هوشنگ در مازندران در متون تاریخی نیامده است. گمان می رود که این داستان ها یا از منابعی ذکر شده است که امروزه در دست رس نیست و یا این که داستان هایی است که از دوره های تاریخی دیگر به این بخش از تاریخ منتقل شده‌ است. حتا ممکن است روایات عامیانه و داستانیی باشند که به این منظومه وارد شده &lrm;اند. به بیان دیگر اسطوره و داستان های عامیانه‌ای هستند که به تاریخ تبدیل شده اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2794 - ساختارشناسی داستان رستم و اسفندیار و توازن قدرت در اندیشۀ سیاسی ایران باستان
سامان قاسمی فیروزآبادی پیمان اسحاقیه

در داستان رستم و اسفندیار شاهد نبرد دو پهلوان نامی هستیم که یکی بر این باور است که نبیند مرا زنده با بند کس و دیگری به صراحت می گوید نباشد ز بند شهنشاه ننگ. آن چه فرجامِ ناگزیرِ داستان را به نبرد این دو پهلوان می کشاند، تفاوت نگاه آن دو به نهاد شاهی و نهاد پهلوانی است چکیده کامل

در داستان رستم و اسفندیار شاهد نبرد دو پهلوان نامی هستیم که یکی بر این باور است که نبیند مرا زنده با بند کس و دیگری به صراحت می گوید نباشد ز بند شهنشاه ننگ. آن چه فرجامِ ناگزیرِ داستان را به نبرد این دو پهلوان می کشاند، تفاوت نگاه آن دو به نهاد شاهی و نهاد پهلوانی است که یکی برخاسته از سنت ایران پیش زرتشتی و دیگری برگرفته از اصلاحات زرتشت است. در این مقاله با روش ساختارگرایی جای&lrm;گاه نهاد پهلوانی و مناسبات آن با نهاد شاهی در دو سنت پیش لهراسپی و لهراسپی-گشتاسپی بررسی می شود. از ویژگی های مهم نهاد پهلوانی در سنت پیش‌لهراسپی وجود خاندان نیرم به عنوان نمایندۀ گوهر پهلوانی، اعتبار اقناع کنندۀ هویت پهلوانی، استقلال و آزادی پهلوان، وساطت میان شاه و مردم، نظارت بر دادورزی نهاد شاهی و محدودکردن قدرت شاه را می توان برشمرد. در سنت لهراسپی-گشتاسپی پهلوان متعلق به خاندان شاهی است، هویت معتبری ندارد و دست‌بسته و مطیع مطلق فرامین است و نقشی جز جنگیدن زیر درفش شاه ندارد. در مقابل این نهاد، نهاد شاهی اقتداری نامحدود دارد و هیچ نهادی برای نظارت بر عمل‌کرد شاه و تحدید آزمندی های او تعریف نشده است. به نظر می رسد سنت لهراسپی-گشتاسپی محصول اصلاحاتی است که شخص زرتشت یا موبدان به نام زرتشت انجام داده اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2795 - باز هم دربارۀ مازندرانِ شاهنامه نبرد ایران و مازندران (مشرق و مغرب)، زمینۀ اصلی حماسه‌های فارسی
کامران ارژنگی

موضوع غالب حماسه‌های فارسی پس از شاهنامۀ فردوسی، شرح نبردهای ایران و مازندران است. در این میان، ظاهراً شاهنامۀ فردوسی یک استثناست که نبردهای عمدۀ ایرانیان را با تورانیان توصیف کرده است. دربارۀ این‌که چرا نبردِ اصلی شاهنامۀ فردوسی بین ایران و توران است، سخنانی گفته شده، چکیده کامل

موضوع غالب حماسه‌های فارسی پس از شاهنامۀ فردوسی، شرح نبردهای ایران و مازندران است. در این میان، ظاهراً شاهنامۀ فردوسی یک استثناست که نبردهای عمدۀ ایرانیان را با تورانیان توصیف کرده است. دربارۀ این‌که چرا نبردِ اصلی شاهنامۀ فردوسی بین ایران و توران است، سخنانی گفته شده، امّا در این تحقیق، بحث اصلی بر سر حماسه‌های غیر از شاهنامۀ فردوسی است. هرچند جغرافیای حماسی، کاملاً متفاوت از جغرافیای واقعی است و جغرافیای داستانی، یک جغرافیای روانی/ سمبلیک است که به جز در مورد اسامی، ربطی به جغرافیای واقعی ندارد، امّا بررسی همین جغرافیای داستانی، ما را به این نتیجه می‌رساند که مازندران در شاهنامه، باید در حدود مغرب واقع شده باشد. مقالۀ حاضر، بر اساس شواهدی که از متون مختلف جمع‌آوری کرده، نشان می‌دهد که در عمدۀ متون حماسی فارسی، به جز شاهنامۀ فردوسی، نبرد اصلی ایرانیان، با مازندرانیان است و در این میان، تورانیان نقش عمده‌ای ندارند. بر اساس شواهدی که از این متون برمی‌آید، مازندران در حدود مغرب قرار دارد که در ادبیّات حماسی ایران، نماد تاریکی است که در برابر نور (ایران) قرار می‌گیرد و بنابراین، مازندران نمی‌تواند در سرزمین هند (شرق) قرار داشته باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2796 - معرفی و بررسی منظومۀ حماسی جنگ خراسان: منظومه‌ای حماسی-تاریخی به پیروی از شاهنامۀ فردوسی در عصر قاجار
حامد مهراد

چکیده:منظومۀ جنگ خراسان حماسه‌ای تاریخی و متعلق به نیمۀ دوم سدۀ سیزدهم هجری است که شاعری ناشناس با تخلص محتاج آن را به پیروی از شاهنامۀ فردوسی سروده است. او در این منظومه وقایع مربوط به فتنۀ سالار یا واقعۀ سالار را که در دوران حکومت ناصرالدین‌شاه قاجار از خراسان آغاز شد چکیده کامل

چکیده:منظومۀ جنگ خراسان حماسه‌ای تاریخی و متعلق به نیمۀ دوم سدۀ سیزدهم هجری است که شاعری ناشناس با تخلص محتاج آن را به پیروی از شاهنامۀ فردوسی سروده است. او در این منظومه وقایع مربوط به فتنۀ سالار یا واقعۀ سالار را که در دوران حکومت ناصرالدین‌شاه قاجار از خراسان آغاز شد و حکومت مرکزی را درگیر کرد، در بحر متقارب به نظم کشیده است. این مقاله ابتدا به معرفی و بررسی منظومۀ حماسی-تاریخی جنگ خراسان پرداخته و سپس با تحلیل مؤلفه‌های متنی و فرامتنی آن نشان می‌دهد که برای تبیین مفاهیم شکل‌دهنده به هویت ایرانی در عصر قاجار و ادوار متنهی به دورۀ معاصر، در کنار نگاه باستان‌گرایانۀ افراطی –که فقط به‌خاطر تأثیر گفتمان مسلط بر عصر قاجار بیش‌تر شنیده شده است- می‌توان به انگاره‌های هویت ایرانی جدید از خلال بررسی منظومه‌های حماسی متعلق به ادوار اخیر توجه کرد؛ امری که در مطالعات فرهنگی معاصر از آن غفلت شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2797 - بازتاب آداب و رسوم تاریخی هند در تاریخ و ادب معاصر ایران
مهدی ماحوزی

از دیرباز به دلیل مشترکات فرهنگی و زبانی دو ملت تاریخی ایران و هند و بویژه از دوران حکومت اکبرشاه و اورنگ زیب و رواج زبان فاخر پارسی در شبه قاره و مسافرت های پی درپی گویندگان و مورّخان ایرانی به آن سامان، آداب و رسوم مردم هند برای مردم ایران جاذبه ای شگفت انگیز داشته اس چکیده کامل

از دیرباز به دلیل مشترکات فرهنگی و زبانی دو ملت تاریخی ایران و هند و بویژه از دوران حکومت اکبرشاه و اورنگ زیب و رواج زبان فاخر پارسی در شبه قاره و مسافرت های پی درپی گویندگان و مورّخان ایرانی به آن سامان، آداب و رسوم مردم هند برای مردم ایران جاذبه ای شگفت انگیز داشته است. در این مقاله، نگارنده بر آن است تا آن دسته از آداب و رسوم تاریخی ملت بزرگ شبه قاره را که در تاریخ و ادب معاصر ایران انعکاس داشته است، بروشنی نشان دهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2798 - نرگس و نرسه
شروین وکیلی

نریوسنگ یکی از ایزدان کهن ایرانی است که در جهان زرتشتی به عنوان فرشته‌ای نیرومند قد برافراشت و در اساطیر مانوی نیز موقعیت مرکزی خویش را تثبیت کرد. زوال شهرت و اهمیت یک ایزد یا درخشیدن و اهمیت یافتنش معمولاً با دگردیسی‌هایی در نظام فرهنگی هم‌راه است و به تحولی در ساختار چکیده کامل

نریوسنگ یکی از ایزدان کهن ایرانی است که در جهان زرتشتی به عنوان فرشته‌ای نیرومند قد برافراشت و در اساطیر مانوی نیز موقعیت مرکزی خویش را تثبیت کرد. زوال شهرت و اهمیت یک ایزد یا درخشیدن و اهمیت یافتنش معمولاً با دگردیسی‌هایی در نظام فرهنگی هم‌راه است و به تحولی در ساختار و روابط جفت‌های متضاد معنایی (جم) مرکزی تعیین کنندة آن نظام فرهنگی باز می‌گردد. این مقاله بر آن است تا مسیر تحول ایزد نریوسنگ را در مقاطع مختلف زمانی در ایران و در سایر فرهنگ‌های همسایة ایران زمین ـ مانند یونانیان و رومیان ـ بررسی و تحلیل نماید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2799 - بررسی تطبیقی گارودای هندی و سیمرغِ مینیاتورهای ایرانی (عهد صفوی)
زهرا محسنی ابوالقاسم دادور سید علی اصغر میر فتاح

چکیده ایران و هند، از دیرباز دو تمدن کهن و غنی محسوب می&zwnj;شود که خاست&zwnj;گاه&zwnj;های مشترک فرهنگی&zwnj;شان باعث شده تا نمادها، نشانه&zwnj;ها و رمز&zwnj;هایی هم&zwnj;سان برای نسل&zwnj;ها و عصرهای پس از خویش، بجای گذارد. بررسی این اشتراکات فرهنگی و تمدّنی به مدد جست چکیده کامل

چکیده ایران و هند، از دیرباز دو تمدن کهن و غنی محسوب می&zwnj;شود که خاست&zwnj;گاه&zwnj;های مشترک فرهنگی&zwnj;شان باعث شده تا نمادها، نشانه&zwnj;ها و رمز&zwnj;هایی هم&zwnj;سان برای نسل&zwnj;ها و عصرهای پس از خویش، بجای گذارد. بررسی این اشتراکات فرهنگی و تمدّنی به مدد جستار در نمادهای بجا مانده از آن اعصار طلایی، هر جوینده&zwnj;ای را به رازهایی نهفته در بطن تاریخ هدایت می&zwnj;کند. در نقاشی&zwnj;&zwnj;های ایران پس از اسلام، تصویر پرنده&zwnj;ای دیده می&zwnj;شود که از چشم&zwnj;انداز زیبایی&zwnj;&zwnj;شناختی، پرنده&zwnj;ای عظیم با بال&zwnj;های فراخ و رنگ&zwnj;های نیکو در میان عناصر طبیعت است. این پرنده که سیمرغ نامیده می&zwnj;شود، بی&zwnj;شک از مهم&zwnj;ترین بن&zwnj;مایه&zwnj;های اسطوره&zwnj;هاست که در شعر و ادب و فرهنگ گذشتۀ ما تجلّی بارز یافته است. گارودا در سنت ادبی - اساطیری هند همانند سیمرغ در فرهنگ ایران به شهریارپرندگان مشهور است؛ پرنده&zwnj;ایست از خدایان حیوانی، تند پروازتر از باد و مرکوب ویشنو که از احترامی بسیار نزد هندوان برخوردار است. نقش سیمرغ و گارودا از جمله زیباترین نقوشی است که به طرزی بسیار استادانه در تزیین بسیاری از آثار هنر اسلامی دوره صفوی، بویژه نگارگری کار شده&zwnj; است. این مقاله سعی دارد به بیان نمادین نقش سیمرغ و گارودا که در آثار نگارگری دوره صفوی تجسم یافته، بپردازد. بدین منظور در ابتدا گارودای هندی به همراه مشخصات آن و پس از آن، سیمرغِ مینیاتورهای ایرانی(عهد صفوی) به روش توصیفی مورد مطالعه قرار گرفته و در نهایت، برای تطبیق با یک&zwnj;دیگر سنجیده شده&zwnj;اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2800 - ملاحظاتی دربارۀ منظومۀ بهمن‌نامه
اکبر نحوی سارا رضاپور

بهمن&zwnj;نامه متنی حماسی در سرگذشت بهمن پسر اسفندیار است. دکتر عفیفی مصحَّح این منظومه نام شاعر آن را ایران&zwnj;شاه بن ابی الخیر ضبط کرده است و دکتر متینی مصحَّح کوش نامه- منظومه&zwnj;ای دیگر از این شاعر- نام او را با دلایلی ایران&zwnj;شان بن ابی&zwnj;الخیر درست دانست چکیده کامل

بهمن&zwnj;نامه متنی حماسی در سرگذشت بهمن پسر اسفندیار است. دکتر عفیفی مصحَّح این منظومه نام شاعر آن را ایران&zwnj;شاه بن ابی الخیر ضبط کرده است و دکتر متینی مصحَّح کوش نامه- منظومه&zwnj;ای دیگر از این شاعر- نام او را با دلایلی ایران&zwnj;شان بن ابی&zwnj;الخیر درست دانسته است. تاریخ دقیق نظم بهمن&zwnj;نامه نیز روشن نیست و پژوهش&zwnj;گران گفته&zwnj;اند که در قرن پنجم - اواخر قرن پنجم و یا اوایل قرن ششم - به نظم درآمده است. بنابراین هنوز دربارة نام درست شاعر و زمان دقیق نظم بهمن&zwnj;نامه شکّ و تردیدهایی وجود دارد. در این مقاله پس از وارسی حوادثی که گویندة بهمن&zwnj;نامه در دیباچۀ منظومه از آن&zwnj;ها یاد کرده است و نیز با نگریستن به دست&zwnj;نویس&zwnj;های مجمل التّواریخ و القصص که نخستین بار از گویندة منظومه در آن ذکری رفته، با دلایلی اثبات شده است که نظم بهمن&zwnj;نامه کمی پیش از 10 ذی&zwnj;حجّة 495 به پایان رسیده بوده است و پس از گرشاسب&zwnj;نامه کهن&zwnj;ترین متن حماسی ملّی ایران بشمار می&zwnj;رود. نام ایران&zwnj;شان هم به رغم غرابت آن از اصالت برخوردار است و آن&zwnj;گاه دربارة فقه اللغه و معنای ایران&zwnj;شان و نمونه&zwnj;هایی دیگر از نام&zwnj;های مشابه آن بحث شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2801 - چند نکته و بن‌مایۀ داستانیِ حماسی‌اساطیری در یک طومارِ نقّالیِ کهنِ ترکی
سجاد آیدنلو

یکی از طومارهایِ نقّالیِ نسبتاً کهن و ناشناخته کتابی است به نام کلیّات شاهنامۀ فیلسوف شهیر حکیم ابوالقاسم فردوسی که در سال (1339 ه.ش) در تبریز چاپ شده است. این متن به نثر ترکی است و داستان های آن از پادشاهی گیومرث تا دو روایتِ بابک و ساسان و اردشیر و کرم هفتواد از دورۀ چکیده کامل

یکی از طومارهایِ نقّالیِ نسبتاً کهن و ناشناخته کتابی است به نام کلیّات شاهنامۀ فیلسوف شهیر حکیم ابوالقاسم فردوسی که در سال (1339 ه.ش) در تبریز چاپ شده است. این متن به نثر ترکی است و داستان های آن از پادشاهی گیومرث تا دو روایتِ بابک و ساسان و اردشیر و کرم هفتواد از دورۀ ساسانیان را شامل می شود. مأخذِ فارسیِ دستِ‌کم دو روایتِ این طومار مربوط به عصر صفوی است و زمانِ گردآوری و ترجمۀ باز دستِ کم دو داستانش، پایانِ روزگار افشاریان و آغاز عهد زندیّه است و از این روی آن را باید از طومارهایِ کهنِ نقّالی بشمار آورد. به دلیلِ این قدمت و نیز جامعیّتِ داستانیِ آن، برخی نکات و اشاراتِ مهمِّ حماسی اساطیری در این طومار وجود دارد که در جستار پیشِ رو به بررسی آن پرداخته ایم. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2802 - تاریخ‌چه مختصر اعراب جنوب خراسان (منطقة عرب خانه)
یوسف آموزگار

در این مقاله نخست به روابط اعراب با ایرانیان در زمان های گذشته و مهاجرت آنان به سوی مناطقی از ایران، چگونگی و کیفیت ورود اعراب به ایران بویژه منطقة خراسان و فتح این منطقه در قرن اول هجری و جنگ و گریزهایی که میان آنان بوقوع پیوسته، پرداخته شده است. در بخشی دیگر از این مق چکیده کامل

در این مقاله نخست به روابط اعراب با ایرانیان در زمان های گذشته و مهاجرت آنان به سوی مناطقی از ایران، چگونگی و کیفیت ورود اعراب به ایران بویژه منطقة خراسان و فتح این منطقه در قرن اول هجری و جنگ و گریزهایی که میان آنان بوقوع پیوسته، پرداخته شده است. در بخشی دیگر از این مقاله به رابطة اعراب با ایرانیان پس از فتح ایران در عهد خلفای راشدین، امویان، عباسیان، حکومت های ملوک الطوایفی، صفویان و نیز وضعیت سکونت و توطن آنان در جنوب خراسان و مهم ترین قبایل و طوایف عرب در این خطّه اشاره شده است. در بخش پایانی منطقة عرب خانه که اکثریت ساکنان آن به زبان عربی تکلّم می کنند، معرفی شده و وضعیت آنان از جهات مختلف بویژه زبان و گویش و نیز نظرات مختلف دربارة اعراب این منطقه، مورد بررسی قرار گرفته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2803 - تحلیل تطبیقی اسطورۀ ضحّاک ماردوش (براساس رهیافت‌های مبتنی بر سنّت کهن قربانی برای خدایان ماردوش جهان زیرین)
فرزاد قائمی

ضحّاکمحوری ترین موجود اهریمنی شاهنامه و معادل اژی&zwnj;دهاک اوستایی و اژدهای سه سر هند و ایرانی است که یکی از بارزترین موجودات زیان&zwnj;کار در نوشته&zwnj;های مزدیسنا بشمار می رود. تفسیرهایی متعدّد از اسطورة ضحّاک انجام شده است که با توجّه به تازی بودن ضحّاک در شاهنامه چکیده کامل

ضحّاکمحوری ترین موجود اهریمنی شاهنامه و معادل اژی&zwnj;دهاک اوستایی و اژدهای سه سر هند و ایرانی است که یکی از بارزترین موجودات زیان&zwnj;کار در نوشته&zwnj;های مزدیسنا بشمار می رود. تفسیرهایی متعدّد از اسطورة ضحّاک انجام شده است که با توجّه به تازی بودن ضحّاک در شاهنامه و یک&zwnj;سان پنداشتن دشت سواران نیزه گذار با صحاری عربستان، برخی از تفسیرها اسطورة ضحّاک را یادمانی از پیکارهای مهاجران با تیره های سامی نژاد چون آشوری ها، سومری ها و بابلی ها دانسته&zwnj;اند. در این جستار، ضمن نقد تفسیرهای دیگر، نشان داده شده که اسطورة ضحّاک می&zwnj;تواند با اسطورة خدای ماردوش زیر زمین در فرهنگ&zwnj;های بومی فلات ایران و سرزمین&zwnj;های مجاور مربوط باشد. مطابق این اسطوره، بهترین جوانان، قربانی خدای مالک دوزخ (قعر زمین) می&zwnj;شدند و اسطورة اژدهاکشی، نه یادمانی از یک نبرد تاریخی، که نمادی برای پایان این سنت خونین پیشاتاریخی بوده است پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2804 - تبارشناسی «وای»
شروین وکیلی

در این نوشتار تحول سیمای ایزد وای و تکامل دلالت&zwnj;های مفهومیِ منسوب به وی مورد بررسی واقع شده است. ابتدا سیمای وای در اساطیر هند و ایرانی وارسی شده، و بعد چگونگی اخلاقی شدنِ این ایزد و دگردیسی او در منابع اوستایی مورد تحلیل قرار گرفته است. بعد از آن شرحی درباره ایزدا چکیده کامل

در این نوشتار تحول سیمای ایزد وای و تکامل دلالت&zwnj;های مفهومیِ منسوب به وی مورد بررسی واقع شده است. ابتدا سیمای وای در اساطیر هند و ایرانی وارسی شده، و بعد چگونگی اخلاقی شدنِ این ایزد و دگردیسی او در منابع اوستایی مورد تحلیل قرار گرفته است. بعد از آن شرحی درباره ایزدان همسان با وای به دست داده می&zwnj;شود. یعنی از همسانی&zwnj;ها و تفاوتهای وای با ثواشه، رام و دیوهایی مانند استویدات سخن به میان می&zwnj;آید. شواهدی برای مربوط دانستنِ اصطلاحِ عامیانه وای بر تو / ای وای با این ایزد ارائه می&zwnj;شود. آن&zwnj;گاه درباره&zwnj; نقش میانجی&zwnj;گرانه ایزد باد و خویشکاری او به عنوان نیرویی که میان آسمان و زمین حایل است، شرحی به میان می&zwnj;آید. در نهایت دلالت&zwnj;های افسانه&zwnj;آمیزِ وابسته به مفهوم باد که در عصر اسلامی وجود داشته و در تفسیرهای قرآن راه یافته است، تحلیل می&zwnj;شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2805 - سبک تاریخ‌نویسی شاهنامه فردوسی
زاگرس زند

برخی شاهنامه را به دلیل منظوم یا حماسی بودن و یا وجود بخش&zwnj;های اسطوره&zwnj;ای، متنی تاریخی ندانسته یا دست کم ارزش تاریخیش را کم&zwnj;رنگ انگاشته&zwnj;اند. این جستار به دنبال یافتن پاسخ پرسش&zwnj;هایی دربارة سبک و شیوة تاریخ&zwnj;نویسی شاهنامه، شناخت ویژگی&zwnj;های ت چکیده کامل

برخی شاهنامه را به دلیل منظوم یا حماسی بودن و یا وجود بخش&zwnj;های اسطوره&zwnj;ای، متنی تاریخی ندانسته یا دست کم ارزش تاریخیش را کم&zwnj;رنگ انگاشته&zwnj;اند. این جستار به دنبال یافتن پاسخ پرسش&zwnj;هایی دربارة سبک و شیوة تاریخ&zwnj;نویسی شاهنامه، شناخت ویژگی&zwnj;های تاریخ نگارانة آن و نشان دادن ارزش و جایگاه آن در روند تاریخ&zwnj;نویسی ایرانی است. در این مقاله پس از نگاهی به تاریخ&zwnj;نویسی ایران باستان و سده&zwnj;های نخستین اسلامی، ویژگی&zwnj;های سبک تاریخ&zwnj;نویسی شاهنامه بررسی شده است و می&zwnj;توان آن را ادامه دهندة راهی کهن در تاریخ&zwnj;نویسی دانست. روش کار چنین است که پس از واکاوی عناصر و درون&zwnj;مایه&zwnj;های تاریخ نگارانة متن، دلایل و نشانه&zwnj;های اهداف و انگیزه&zwnj;های تاریخ نگارانة فردوسی با آوردن گواه&zwnj;هایی از متن شاهنامه در 6 دسته بخش&zwnj;بندی شده&zwnj; است. سویه&zwnj;های شاعرانه، داستانی و اسطوره&zwnj;ای متن، و نیز اهداف اخلاقی و خویشکاری ملی/ هویتی فردوسی، لطمه&zwnj;ای به سویة تاریخی رخ&zwnj;دادها و اعتبار آنها وارد نساخته است. براساس این یافته&zwnj;ها می&zwnj;توان دریافت که شاهنامه افزون بر دارا بودن ویژگی&zwnj;های تاریخ&zwnj;نویسی ایران باستان و نوزایی آن، این شیوه را به اوج نیرومندی و کارایی رسانده و از این رو تأثیری بسیار بر تاریخ&zwnj;های پس از خود نیز داشته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2806 - اخلاق جنگ در متون ادبی و حماسی فارسی
محمد جعفر محلاتی

مقاله ای که ملاحظه می فرمایید، گزیده ای مختصر از فصل پنجم کتابی است که تحت عنوان اخلاق جنگ در فرهنگهای اسلامی با نگرشی تطبیقی و منتقدانه: Ethics of war in muslim culture: A critical and comparatives perspective به قلم دکتر محمدجعفر محلاتی تنظیم شده است و کتاب آن توسط دا چکیده کامل

مقاله ای که ملاحظه می فرمایید، گزیده ای مختصر از فصل پنجم کتابی است که تحت عنوان اخلاق جنگ در فرهنگهای اسلامی با نگرشی تطبیقی و منتقدانه: Ethics of war in muslim culture: A critical and comparatives perspective به قلم دکتر محمدجعفر محلاتی تنظیم شده است و کتاب آن توسط دانشگاه هاروارد در دست انتشار است. این مقاله ضمن کاوش در فرهنگ ایرانی – اسلامی در جستجوی ریشه های فکری مبانی است که امروزه به صورت مقررات بین المللیِ انسان دوستانه در عرصه جنگ به عنوان یک دستاوردِ حقوق بشری مورد پذیرش عموم قرار گرفته است. نویسنده تلاش می کند ضمن اشاره به نوشته هایی حقوقی در اولین قرون اسلامی و سپس تمرکز بر فرهنگ پیش از اسلام، اوستا و نیز شاهکار فردوسی – شاهنامه – همچنین مثنوی مولوی نشان دهد که فرهنگ ایرانی در بنیاد، مفهوم اخلاق در عرصة جنگ را – اعم از دلایل شروع، کیفیت اداره و ادامه – با ظرافتی خاصّ مورد توجه قرار داده و آموزه هایی را در جهت تمایلات انسان دوستانه و ارج نهادن بر کرامت های انسانی به یمان آورده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2807 - جای‌گاه بابِل در باورهای اسطوره‌ای ایرانی و نمود آن در ادب فارسی
نجم الدّین جبّاری

ایران‌شهر، نام عام سرزمین‌های ایران‌زمین است که در اساطیر ایرانی و متون پهلوی، به سرزمین روشنایی و قلمرو اهوره‌مزدا شناخته شده است؛ همین نگرش در کتاب‌های جغرافیایی دورۀ اسلامی و متون ادب فارسی تکرار شده که نتیجۀ چنین نگرشی، ایران‌شهر را هم‌چون یک مرکز برای جهان کهن می‌ا چکیده کامل

ایران‌شهر، نام عام سرزمین‌های ایران‌زمین است که در اساطیر ایرانی و متون پهلوی، به سرزمین روشنایی و قلمرو اهوره‌مزدا شناخته شده است؛ همین نگرش در کتاب‌های جغرافیایی دورۀ اسلامی و متون ادب فارسی تکرار شده که نتیجۀ چنین نگرشی، ایران‌شهر را هم‌چون یک مرکز برای جهان کهن می‌انگارد که تقدّس دارد و باید از دست‌&lrm;اندازی اهریمنان مصون ماند. از سویی دیگر، بابل تمدّنی بزرگ و اثرگذار در بین‌النّهرین بود که پس از سومریان سر برآورد و بسیاری از تمدّن‌های خاورمیانه و شمال آفریقا و اروپا را بویژه در باورهای نجومی متأثّر کرد. با تسخیر بابل از سوی کورش هخامنشی و افزودنش به ایران، این سرزمین، همواره بخشی از ایران‌شهر بشمار می‌آمده که این وضعیّت در متون جغرافیایی اسلامی هم انعکاس یافته است. با توجّه به این انتساب، بابل هم باید مانند ایران سرزمینی سپند باشد، امّا در باور ایرانیان، همین بابل خاست گاه جادوان و اهریمنان و قلمروِ برای آنان انگاشته شده و پاره‌ای از مصائب ایران نیز از آن‌جا خاسته و این برخلاف همۀ انگاره‌های خوبی است که دربارۀ ایران شهر وجود دارد. در این جستار به شیوه‌ای توصیفی تحلیلی گفته شده که چون بابل در غرب جغرافیای اسطوره‌ای ایران قرار گرفته، غروب‌جای خورشید است. چنین وضعیتی، طبق باورهای مهرپرستی، برای سرزمین‌های غربی و از جمله بابل شومی به هم راه آورده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2808 - تحلیل آماری پای‌گاه اجتماعی زنان شاه‌نامه
سمیه بخشنده زحمتی

زنان نیمی از پیکرة هر اجتماع را در همة ادوار تشکیل می‌دهند که در مورد مقام آنان و جای‌گاه و پای‌گاه اجتماعی در همه حوزه‌ها اعم از علوم مختلف روان‌شناسی، جامعه‌شناسی، مردم‌شناسی، ارتباطات و... از جمله حوزة ادبیات هم‌چنان جای مطالعه و بررسی وجود دارد. پژوهش حاضر با هدف شن چکیده کامل

زنان نیمی از پیکرة هر اجتماع را در همة ادوار تشکیل می‌دهند که در مورد مقام آنان و جای‌گاه و پای‌گاه اجتماعی در همه حوزه‌ها اعم از علوم مختلف روان‌شناسی، جامعه‌شناسی، مردم‌شناسی، ارتباطات و... از جمله حوزة ادبیات هم‌چنان جای مطالعه و بررسی وجود دارد. پژوهش حاضر با هدف شناخت پای‌گاه اجتماعی زنان شاه‌نامه تلاشی آکادمیک است برای پاسخ به پرسش‌های زیر: ـ زنان عصر ساسانی در اثر ماندگار شاه‌نامه چه پای‌گاه اجتماعی داشته‌اند؟ ـ کدام زنان از پای‌گاه اجتماعیی بالاتر برخوردار بوده‌اند؟ ـ دیدگاه فردوسی (شاعر بنام عرصة ادبیات) به عنوان مرد جامعة مردسالارانة قرن 4 و 5 به مقام زن و جای‌گاه او چگونه بوده است؟ جامعة آماری در پژوهش حاضر شامل همه زنان شاه‌نامه، اعم از زنان بنام و نقش‌آفرین و اثرگذار، زنان کم‌تأثیر با نقش‌آفرینی اندک و کم‌رنگ، ایزدبانوها و نیز زنان جادوست. جهت دقت افزون تحقیق و نیز ارائة مطالعة علمی نو، از میان جمعیت آماری، دو گروه زنان ایرانی و غیرایرانی، به عنوان نمونة آماری انتخاب شده‌اند. (تاکنون پژوهشی در حوزة ادبیات بویژه در زمینة موضوعات شاه‌نامه و جای‌گاه زن با این نمونة آماری، انجام نشده است.) مقولة پای‌گاه اجتماعی به عنوان تنها متغیر پژوهش با دو مؤلفة اعتبار اجتماعی ـ مشورت‌خواهی مورد مطالعه و بررسی در خصوص نمونة آماری، قرار گرفته است. پس از گردآوری مطالعات و داده‌ها از طریق اسنادی ـ کتاب‌خانه‌ای، یافته‌های حاصل با استفاده از تکنیک تحلیل محتوا مورد ارزیابی و تحلیل و تفسیر قرار گرفته است و در پایان، محقق به یک نتیجه‌گیری نهایی دست یافته است و آن این‌که: هر دو گروه زنان ایرانی و غیر ایرانی با وجود جامعة مردسالار عصر ساسانی در قرن 4 و 5 هجری دارای پای‌گاه اجتماعیی نسبتاً خوب و بالا بوده‌اند، با ذکر این نکته که: زنان با ملیت‌های غیرایرانی در مقولة پای‌گاه اجتماعی در مرتبه‌ای بالاتر نسبت به زنان ایرانی قرار داشتند و از پای‌گاه اجتماعیی بالاتر برخوردار بوده‌اند. کوتاه سخن آن‌که؛ زنان شاه‌نامة فردوسی دارای پای‌گاه اجتماعیی بالا و مناسب بوده‌اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2809 - مازندران و البرز در شاهنامه
بهجت نجیبی فینی

شاه‌نامة فردوسی به عنوان مدرکی مستند، دال بر وطن‌دوستی و عظمت و قدمت تاریخی ایرانیان، هنوز هم نه تنها برای ما ایرانیان، که برای همه جهانیان که در عرصة ادبیات جهان، نکته‌هایی نغز و رازها و رمزهایی هیجان‌انگیز دارد که از ره‌گذر تحلیل‌های بایسته، شایسته است گشوده آید. یکی چکیده کامل

شاه‌نامة فردوسی به عنوان مدرکی مستند، دال بر وطن‌دوستی و عظمت و قدمت تاریخی ایرانیان، هنوز هم نه تنها برای ما ایرانیان، که برای همه جهانیان که در عرصة ادبیات جهان، نکته‌هایی نغز و رازها و رمزهایی هیجان‌انگیز دارد که از ره‌گذر تحلیل‌های بایسته، شایسته است گشوده آید. یکی از این مسائل، گسترة جغرافیایی است که در شاه‌نامه از آن سخن بمیان آمده است. در این باب، پژوهش‌گران شاه‌نامه پیوسته خواهان پاسخ‌گویی به این پرسش‌ هستند که مازندران و البرز در این اثر جاویدان به کدام منطقة جغرافیایی گفته می‌شده است. آیا این دو منطقه در کشور پهناور ایران قرار دارد، یا در جایی غیر از ایران واقع شده است؟ در این مقاله به مدد کتاب‌های کهن جغرافیایی و نوشته‌های پژوهش‌گران معاصر در این باب، سعی شده است به این پرسش‌ها، پاسخی درخور داده شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2810 - بررسی بازتاب اعتقاد به استویهاد یا دیو مرگ در شاهنامه
اردشیر سنچولی جدید

دیوها و مخلوقات اهریمنی بخشی جدایی ناپذیر از اساطیر و باورهای ایرانیان باستان را تشکیل می دهند، در واقع پیشینیان ما برای هر کدام از رذیلت ها و پدیده های شر، قائل به دیوی خاص بودند و آشکار شدن هریک از این عناصر شرور و ویران گر را به آن دیوها نسبت می دادند. از جمله پدیده چکیده کامل

دیوها و مخلوقات اهریمنی بخشی جدایی ناپذیر از اساطیر و باورهای ایرانیان باستان را تشکیل می دهند، در واقع پیشینیان ما برای هر کدام از رذیلت ها و پدیده های شر، قائل به دیوی خاص بودند و آشکار شدن هریک از این عناصر شرور و ویران گر را به آن دیوها نسبت می دادند. از جمله پدیده هایی که ایرانیان برای آن دیوی خاص قائل بودند، پدیدۀ مرگ است؛ پدیده ای که آن را به استویهاد یا دیو مرگ منسوب می کردند. این باور هرچند پس از ورود اسلام در نزد ایرانیان کم رنگ گردید، اما بازتاب آن را می توان در برخی از آثار از جمله شاهنامه بخوبی مشاهده کرد؛ آن گونه که برخی از تصاویر و استعاره هایی که فردوسی در شاهنامه برای مفهوم مرگ بکار برده است، تأثیر بسیار او را در این مسأله آشکار می کند. بر همین اساس در این پژوهش قصد داریم تا با مطابقت تصاویر مربوط به مرگ در شاهنامه با آن چه در مورد استویهاد یا دیو مرگ آمده است، بازتاب این اسطوره و این باور را که در قبل از اسلام در دین زرتشتی وجود داشته است، نشان دهیم و به اثبات این نکته بپردازیم که فردوسی در خلق این تصاویر به صورت خودآگاه یا ناخودآگاه تحت تأثیر باور به این دیو قرار داشته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2811 - افسون سنگ و رنگ در کهن نبشته‌ها
فلورانس نامجویان

از دیرباز ذهن جویای بشر، ستارگان آسمان را به خدمت بخت و اقبال خود می‌گرفت و حتی آنها را با چهره‌های زمینی می‌دید. از زمین برآمدگان، سنگ‌ها و فلزات را نیز نظاره می‌کرد. مهره‌ها، سنگ‌های قیمتی و نیمه قیمتی با رنگ‌های خاص و اثرات جادویی چون کام یابی، ناکامی، طلسم، دفع نیرو چکیده کامل

از دیرباز ذهن جویای بشر، ستارگان آسمان را به خدمت بخت و اقبال خود می‌گرفت و حتی آنها را با چهره‌های زمینی می‌دید. از زمین برآمدگان، سنگ‌ها و فلزات را نیز نظاره می‌کرد. مهره‌ها، سنگ‌های قیمتی و نیمه قیمتی با رنگ‌های خاص و اثرات جادویی چون کام یابی، ناکامی، طلسم، دفع نیروی شر، دفع چشم زخم و ازدیاد ثروت، ذهن بشر را به خود معطوف کرده بود. از این رو، مقالة حاضر بر آن است تا به منظور یافتن ردی از مهره‌ها در ایران قدیم به کنکاش در متون کهن میانه (پهلوی و سغدی) و متون اسلامی بپردازد. متونی که درآنها خواص جادوی مهره‌ها و نیز ارتباط برخی از آنها با ستارگان توصیف شده‌ است. به نحوی که شاید بتوان کیهان را منشأ برخی از مهره‌های زمینی معرفی کرد. در ادامه خواص مهره‌ها و نمونه‌ای از شگفتی‌های مهره‌های شش گانه با رنگ‌های سبز، قرمز، آبی، زرد، سیاه و خشین (کبود) بر اساس منابع اسلامی‌ سنگ شناسی آمده‌ است. در انتها با پیوند آن به شاه نامه‌ از اعتقاد به ‌این میراث کهن – تصویر نمادین پدیده‌های طبیعی به زبان محسوس و قابل رویت – در فرهنگ عامه سخن بمیان آمده‌ است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2812 - بررسی کارنامة مثنوی پژوهی در ایران
خسرو قاسمیان

از میان آثار مولانا، کتاب گران‌سنگ مثنوی از دیرباز در بسیاری از کشورها بویژه در ایران، ترکیه و شبه قارة هند، مورد توجه گروه‌های مختلف قرار گرفته و آثاری فراوان در پیوند با آن بوجود آمده است؛ اما دربارة این آثار بوجود آمده، تاکنون گزارشی مدون و بایسته ارائه نشده است. بدس چکیده کامل

از میان آثار مولانا، کتاب گران‌سنگ مثنوی از دیرباز در بسیاری از کشورها بویژه در ایران، ترکیه و شبه قارة هند، مورد توجه گروه‌های مختلف قرار گرفته و آثاری فراوان در پیوند با آن بوجود آمده است؛ اما دربارة این آثار بوجود آمده، تاکنون گزارشی مدون و بایسته ارائه نشده است. بدست دادن گزارش‌هایی علمی و آماری از چگونگی سیر مثنوی پژوهی در کشورهای مختلف، از یک‌سو پای‌گاه مولانا و مثنوی را در آن دیار روشن‌تر می‌کند و از سویی اهمیت فرهنگ و زبان فارسی را بیش از پیش بیان نشان می‌دهد و از سویی نیز راه دیگر پژوهش‌گران حوزة مولانا ‌پژوهی را هموارتر می‌کند. بر همین اساس، در این مقاله سعی شده است کارنامة مثنوی‌پژوهی در ایران، به دو دورة زمانی تقسیم شود و در حدّ توان همة آثاری که از گذشته‌ تا سال 1383 خورشیدی دربارة مثنوی به صورت‌های تألیف، تصحیح و ترجمه چاپ گردیده است، بررسی، موضوع‌بندی و طرح شود. بنابراین مقالة حاضر محصول پژوهشی است که در آن 114 عنوان کتاب، در 210 جلد و 98210 صفحه نقد و بررسی شده است. از این 114 عنوان کتاب، 86 مورد در 139 جلد و 63732 صفحه بصورت تألیف و 16 مورد در 34 جلد و 17039 صفحه بصورت تصحیح و 12 مورد نیز در 37 جلد و 17439 صفحه بصورت ترجمه بوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2813 - تطبیق فقهی- حقوقی معیارهای سازمان یافتگی جرائم با بررسی جرائم در حکم محاربه
تیمور طاهرلو طیبه عارف نیا فریبا پهلوانی

جرم سازمان یافته تعریف صریح و مشخصی ندارد و با توجه به ویژگیهای آن تعریف می شود و با وجود تشتّت تعاریف، ویژگی گروهی بودن این جرم مورد اجماع تمام اندیشمندان این حوزه ی تحقیقاتی می باشد؛ درفقه اسلامی جرائمی که واجد وصف گروهی می باشند، سازمان یافته محسوب می شوند. از جمله ا چکیده کامل

جرم سازمان یافته تعریف صریح و مشخصی ندارد و با توجه به ویژگیهای آن تعریف می شود و با وجود تشتّت تعاریف، ویژگی گروهی بودن این جرم مورد اجماع تمام اندیشمندان این حوزه ی تحقیقاتی می باشد؛ درفقه اسلامی جرائمی که واجد وصف گروهی می باشند، سازمان یافته محسوب می شوند. از جمله این جرائم ، جرم محاربه و جرائم در حکم محاربه می باشد و گروهی بودن این جرم، باعث تشدید مجازات می شود. در نظام حقوقی ایران امکان سازمان یافتگی جرائم در صورتی فراهم هست که یا ذاتاً گروهی باشند مانند جرم بغی؛ یا جرم فردی به صورت گروهی یا باندی و تشکیلاتی و یا عبارات مشابه گروهی بودن، ارتکاب یافته شود که در این صورت به میزان یک درجه مجازات مرتکبین آن تشدید می یابد.هدف از این تحقیق ضمن جرم انگاری جامع این جرائم در حقوق موضوعه و فقه اسلامی، بررسی معیارهای سازمان یافتگی جرم در فقه اسلامی و حقوق موضوعه و میزان تطبیق وتبعیت آنها از همدیگر می باشد.روش تحقیق این پژوهش بصورت توصیفی- تحلیلی و ابزار گردآوری اطلاعات به صورت اسنادی می باشد. با توجه به نتایج و یافته ها در فقه اسلامی جرائمی نظیرسرقت گروهی، طلیع و ردء، خودداری اهل کتاب از پرداخت جزیه، اعمال ارتکابی دُعَّار، شاعران هجو کننده رسول خدا (ص) و مسلمین به منظور تحریک جنگ کفار علیه مسلمانان؛ جزء جرائم درحکم محاربه محسوب شده و همانند معیارهای سازمان یافتگی در حقوق موضوعه با وصف گروهی بودن همراهند و مشارکت اعضاء در این جرائم سبب تشدید مجازات میشود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2814 - مقایسه ی وضعیت سلامت روان در بین دو گروه از دانشجویان با و بدون پیشینه ی سو رفتار جنسی
صفیه بهزادی سید افراز امین

سو رفتار جنسی در کودکان به رفتاری اطلاق می شود که به نیت کسب لذت جنسی و بدون رضایت عقلانی فرد متقابل صورت گیرد. این پدیده آثار مخرب و پا برجایی بر وضعیت سلامت عمومی افراد قربانی می گذارد. هدف پژوهش حاضر، مقایسه ی وضعیت سلامت عمومی دانشجویان با و بدون پیشینه ی سورفتار جن چکیده کامل

سو رفتار جنسی در کودکان به رفتاری اطلاق می شود که به نیت کسب لذت جنسی و بدون رضایت عقلانی فرد متقابل صورت گیرد. این پدیده آثار مخرب و پا برجایی بر وضعیت سلامت عمومی افراد قربانی می گذارد. هدف پژوهش حاضر، مقایسه ی وضعیت سلامت عمومی دانشجویان با و بدون پیشینه ی سورفتار جنسی بود. به این منظور، طی یک پژوهش مقایسه ای پس رویدادی که جامعه ی آماری آن را 256 نفر از دانشجویان داوطلب مشغول به تحصیل دراستان تهران (پاییز و زمستان، 1395) تشکیل می دادند، وضعیت سلامت عمومی و پیشینه ی سو رفتار جنسی آزمودنی ها بررسی و مقایسه شد. نتایج آزمون های یومن- ویتنی (با تصحیح بونفرونی) نشان داد که سلامت عمومی گروه با پیشینه سو رفتار جنسی، نسبت به گروه عادی کمتر است. همچنین از نظر آماری، در بین ابعاد متفاوت سلامت عمومی، تنها نشانگان جسمانی در بین دو گروه به شکل معنی داری تفاوت نشان داد که شکایت گروه با پیشینه ی بیشتر بود. لازم به ذکر است با وجود اینکه توزیع نمرات افسردگی در بین دو گروه تفاوت آماری معناداری نداشت اما بسیار نزدیک به سطح معنی دهی برآورد شد و مجددا گروه با پیشینه ی سو رفتار جنسی بود که شکایت بیشتری داشت. با توجه به سهل گیری های انجام شده در طی مراحل مختلف این مطالعه به نظر می رسد پدیده سو رفتار جنسی و عوارض ناشی از آن در کشور ما نیز جدی می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2815 - تخلف برند و پیامدهای آن در صنعت بانکداری ایران
غلامرضا شهبازی سلیمان ایران زاده باقر عسگر نژاد نوری

هدف عمده از انجام تحقیق حاضر، بررسی و شناسایی مولفه های تخلف برند و نیز پیامدهای آن در صنعت بانکداری ایران، همچنین آزمون و اعتبارسنجی مدل بدست آمده از آن بود. در این تحقیق در ابتدا اقدام به جمع آوری داده های کیفی از طریق انجام مصاحبه های عمیق و چهره به چهره شده و سپس در چکیده کامل

هدف عمده از انجام تحقیق حاضر، بررسی و شناسایی مولفه های تخلف برند و نیز پیامدهای آن در صنعت بانکداری ایران، همچنین آزمون و اعتبارسنجی مدل بدست آمده از آن بود. در این تحقیق در ابتدا اقدام به جمع آوری داده های کیفی از طریق انجام مصاحبه های عمیق و چهره به چهره شده و سپس در مرحله بعدی به گردآوری اطلاعات کمی و آزمون فرضیه بدست آمده در بخش کیفی تحقیق پرداخته شده است؛ بر این اساس، در تحقیق حاضر از یک استراتژی تحقیق ترکیبی متوالی اکتشافی بهره برده شده است. سپس در فاز کیفی تحقیق حاضر، پنج مولفه اصلی تخلف برند در صنعت بانکداری ایران به صورت تخلفات کلان سازمانی، تخلف از اصول بانکداری بدون ربا، تخلفات مالی، تخلفات اداری و حرفه ای، و نیز تخلفات اخلاقی مورد شناسایی و تشخیص قرار گرفتند؛ در این مرحله همچنین، سه پیامد رفتاری، اقتصادی و اجتماعی به عنوان پیامدهای پدیده تخلف برند در صنعت بانکداری ایران مورد شناسایی قرار گرفتند. در فاز کمی تحقیق نیز فرضیه بدست آمده در بخش کیفی آن مورد آزمون قرار گرفته و به تایید رسید. نتایج بدست آمده در این تحقیق حاوی نکات نظری و کاربردی بسیار مهمی بود که به تفصیل مورد بحث قرار گرفته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2816 - نقش پایبندی مادر به تعالیم دینی بر سلامت معنوی فرزندان با نگاهی به فرهنگ ایرانی
فاطمه عسکری پرویز عسگری امیررضا عسگری

https://doi.org/10.61186/iau.1119112

هدف از پژوهش حاضر بررسی نقش پایبندی مادر به تعالیم دینی بر سلامت معنوی فرزندان با نگاهی به فرهنگ ایرانی بود. جامعه پژوهش شامل تمامی متون تعالیم دینی می‌باشد. نمونه پژوهش تعالیم دینی مادر در مورد سلامت معنوی فرزندان بود. طرح پژوهش توصیفی-تحلیلی است. برای گردآوری اطلاعا چکیده کامل

هدف از پژوهش حاضر بررسی نقش پایبندی مادر به تعالیم دینی بر سلامت معنوی فرزندان با نگاهی به فرهنگ ایرانی بود. جامعه پژوهش شامل تمامی متون تعالیم دینی می‌باشد. نمونه پژوهش تعالیم دینی مادر در مورد سلامت معنوی فرزندان بود. طرح پژوهش توصیفی-تحلیلی است. برای گردآوری اطلاعات ، متون و منابع مرتبط با موضوع، از روش کتابخانه‌ای استفاده شد. سپس به تحلیل اطلاعات و داده‌ها پرداخته شد. یافته‌های پژوهش نشان داد: مادران برای تربیت دینی و سلامت معنوی فرزندان خود، باید به تعالیم دینی پایبندی داشته باشند. هم¬چنین خانواده در فرهنگ ایرانی، پایه و ستون اصلی جامعه است و برای جامعه ایرانی واحدی بسیار ارزشمند محسوب می‌شود. در خانواده‌های با نگرش مذهبی، نگرش فرزندان بر پایه اعتقادات مذهبی شکل گرفته و این اعتقادات سبب شکل‌گیری شخصیت دینی در فرزندان شده و به بروز رفتارهای مثبت از سوی آن‌ها می‌شود. پایبندی مادر به تعالیم دینی شامل آداب شیر دادن به نوزاد، نماز خواندن و روزه گرفتن، تشویق مادر، اخلاق و تقوا، دعا و توکل، عفت و حیا وخودسازی می‌باشد. این تعالیم دینی به طور مستقیم و غیرمستقیم از دوران کودکی بر سلامت معنوی فرزندان اثر می‌گذارد و باعث شکل‌گیری شخصیت معنوی آن‌ها می‌شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2817 - بررسی عوامل مؤثر در فرار دختران از خانه در ایران: مرور سیستماتیک
محمد علی پور سودابه شبگرد تیموری گلسا قربانی

https://doi.org/10.61186/iau.1119243

هدف پژوهش حاضر، بررسی عوامل موثر در فرار دختران از خانه در ایران با مرور سیستماتیک بود. جامعه آماری، یافته‌های منتشرشده در خصوص فرار دختران از خانه از سال۱۳۹۰ تا سال ۱۴۰۲مقالات فارسی در پایگاه‌های اطلاعاتیسیویلکا، گوگل اسکولار ، اس-آی-دی و مگیران بود و تعداد مقالات در م چکیده کامل

هدف پژوهش حاضر، بررسی عوامل موثر در فرار دختران از خانه در ایران با مرور سیستماتیک بود. جامعه آماری، یافته‌های منتشرشده در خصوص فرار دختران از خانه از سال۱۳۹۰ تا سال ۱۴۰۲مقالات فارسی در پایگاه‌های اطلاعاتیسیویلکا، گوگل اسکولار ، اس-آی-دی و مگیران بود و تعداد مقالات در مجموع 369 بود. نمونه پژوهش، 11 مقاله مرتبط با دختران فراری با کلید واژه های فرار، دختران، خانه، منزل و خانواده بود که وارد پژوهش شد و مورد تحلیل و بررسی قرار گرفت. روش پژوهش مروری نظام‌مند یا سیستماتیک بود. نتایج پژوهش نشان داد که عوامل مختلفی مانند عوامل خانوادگی (سبک تربیتی نادرست، تنش‌ها، والدین سالاری و نیازهای مالی)، عوامل فردی (اختلالات رفتاری و تجارب آزاردهنده) و عوامل اجتماعی و فرهنگی (کارکرد نادرست جامعه، عملکرد نامطلوب مسئولین و رسانه) بر فرار دختران از منزل تاثیر دارد. فرار دختران از منزل یک پدیده اجتماعی-فرهنگی است که مشکلات و پیامدهای منفی دارد. فرار دختران از منزل می‌تواند به دلایل مختلفی مانند فقرفرهنگی، اقتصادی، تربیتی و...رخ دهد. درنهایت فرار دختران از خانه یک آسیب اجتماعی برای همه جوامع است که تأثیرات نامطلوبی بر جامعه ، خانواده و دختران می‌گذارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2818 - واکاوی مقایسه ای تاثیر فرهنگ سیاسی بر حقوق شهروندی در ایران و ترکیه
وحید مسکوکیان سید اسمعیل حسینی گلی نادر هوشمندیار

در جوامع بشری حقوق شهروندی همواره مورد توجه بوده و بی توجهی به آن موجب افزایش بسیاری از ناهنجاری های فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی شده و حقوق شهروندی را به مخاطره انداخته است. شرایط و عوامل مختلفی بر میزان تحقق حقوق شهروندی در جامعه تاثیر گذاشته که از جمله می توان به چکیده کامل

در جوامع بشری حقوق شهروندی همواره مورد توجه بوده و بی توجهی به آن موجب افزایش بسیاری از ناهنجاری های فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی شده و حقوق شهروندی را به مخاطره انداخته است. شرایط و عوامل مختلفی بر میزان تحقق حقوق شهروندی در جامعه تاثیر گذاشته که از جمله می توان به فرهنگ سیاسی اشاره کرد. سوال اصلی این مقاله آن است که وجوه عمده تشابه و تمایز حقوق شهروندی در دو کشور ایران و ترکیه کدامند؟ پژوهش برای پاسخ به این پرسش فرضیه را می توان چنین مطرح نمود که وجوه عمده تشابه تاثیر فرهنگ سیاسی در حقوق شهروندی دو کشور ایران و ترکیه عبارتند از اعطای حق رای به زنان، مشارکت سیاسی زنان و اختصاص جایگاه‌های مهم سیاسی و مدیریتی به آنها؛ رایگان بودن آموزش و پرورش، دسترسی آسان به وکیل می باشد. درحالی که وجوه عمده تمایز تاثیر فرهنگ سیاسی در حقوق شهروندی دو کشور ایران و ترکیه عبارتند از وجود تعارضات اساسی در قوانین اساسی دوکشور بویژه درخصوص واژ ه هایی همچون ملت، اقوام و ملیت ها، نظام های سیاسی متفاوت و ساختار حکومتی مبتنی بر ایدئولوژی غیرسکولاریستی و سکولاریستی؛ دو فرهنگ سیاسی مختلف با توجه به ارزش های دینی و سنتی،ضعف جامعه مدنی و مشارکت سیاسی احزاب؛ مشارکت اجتماعی اقوام، تساوی حقوق درمیان گروه‌های قومی، مجازات اعدام، مشارکت زنان مذهبی در نظام های آموزشی. این مقاله با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی نقش و جایگاه فرهنگ سیاسی درتحقق حقوق شهروندی دردو کشور ایران و ترکیه را مورد بررسی قرار می‌دهد . پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2819 - تبیین استقرار عقود تعلیقی از منظر فقه و حقوق عمومی ایران.
محمد حسین سیاحی غلامعلی سیفی زیناب رحیم سیاح

شناخت عقد معلق و تعیین جایگاه ان در سوابق فقهی و تبیین ماهیت ان در صور مختلف از موضوعات پرچالش نظام حقوقی ایران است. اما وجود اندیشه ها و تفکرات مختلف در ارتباط با موضوع صحت یا عدم صحت عقد معلق ، سبب ایجاد تشکیک در کارایی در ان شده است. برخی از حقوق‌دانان اسلامی ،تعلیق چکیده کامل

شناخت عقد معلق و تعیین جایگاه ان در سوابق فقهی و تبیین ماهیت ان در صور مختلف از موضوعات پرچالش نظام حقوقی ایران است. اما وجود اندیشه ها و تفکرات مختلف در ارتباط با موضوع صحت یا عدم صحت عقد معلق ، سبب ایجاد تشکیک در کارایی در ان شده است. برخی از حقوق‌دانان اسلامی ،تعلیق در عقود را با استدلال به برهان عقلی و نقلی، عدم استقرار تنجیزو منافات با جزمیّت عقود،باطل می‌پندارند. با توجه به این که غرض متعاقدین از وضع عقود ایجاد التزام و تحقق آثار به موجب قرارداد است. به نظر می رسد که با پذیرش تعلیق در مُنشأ و الحاق آن به عقود تنجیزی، توجیه تعلیق عقود در حقوق ایران در قالب شرط تعلیقی امکان‌پذیر می‌باشد. بدین جهت، باورمندان به صحت تعلیق با روش توصیفی- تحلیلی و با استناد به مصادیقی از تعلیق عقود در فقه و حقوق با استدلال به ضرورت و عقل‌گرایی در توسعه و بهره مندی از عقود معلّق و اجتناب از بینش ناصحیح فقهی(عدم پذیرش عقد معلق) بر این باور هستندکه می‌توان انعقاد عقود به نحو معلق را در حقوق ایران بایسته پنداشت. برآیند اینکه،با تحلیل و فایده انگاری تعلیق در عقود و نیز با نقد یکسان‌انگاری منطق فقه و حقوق در قانون‌گرایی با نگرشی نوین به جامعه‌شناختی مدنی(تدوین قوانینی که به مصلحت جامعه است) و رویگردانی از تصور ناروا بودن به‌کارگيري قياس در تفسير فقهي برای تبیین تعلیق در عقود بر پایه عقل‌گرایی، و پرهیز از ظاهرگرایی و استقلال نظام اندیشه حقوق‌دانان ضروری است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2820 - واکاوی دیدگاه‌ها در باب آرامگاه امام‌زاده حسین بن موسی
محمد باقری حمیدرضا ثنائی

درباره آرامگاه حسین بن موسی، از پسران امام موسی کاظم(ع)، گزارش‌های شفاهی و مکتوبی متعددی در منابع آمده‌است. درباره محل دفن او در ایران دیدگاه¬های پرشماری مطرح شده و هفت جای، شیراز، جوپار کرمان، بهبهان، دزفول، کوفه، طبس و دیه زرگِ آن، ذکر گردیده و البته دیدگاهی دیگر نیز چکیده کامل

درباره آرامگاه حسین بن موسی، از پسران امام موسی کاظم(ع)، گزارش‌های شفاهی و مکتوبی متعددی در منابع آمده‌است. درباره محل دفن او در ایران دیدگاه¬های پرشماری مطرح شده و هفت جای، شیراز، جوپار کرمان، بهبهان، دزفول، کوفه، طبس و دیه زرگِ آن، ذکر گردیده و البته دیدگاهی دیگر نیز وجود دارد که آرامگاه او را در عراق (کوفه یا بغداد) می¬داند. این مقاله ضمن بررسی و ارزیابی این دیدگاه¬ها کوشیده‌است به دیدگاهی که رجحان بیشتری دارد دست یابد. بنابر یافته¬ها، هر یک از این دیدگاه‌ها با ایراداتی روبه‌روست و تنها دیدگاهی که از طریق ادله قانع‌کننده و اطلاعات منابع متقدم اثبات می‌شود، قول ناظر به دفن امامزاده در طبس است. به‌جز گزارش‌ منابع انساب از حدود اواخر سده 4 چهارم و اوایل سده پنجم هجری به بعد که از ادعای سادات منتسب به حسین بن موسی در طبس یاد کرده‌اند، قدمت آرامگاه موجود در طبس را نیز _که با توجه به کتیبه‌ای با تاریخ 494ق و برخی گمانه‌زنی‌های باستان‌شناختی، دست‌کم به سده 5ق بازمی‌گردد_ می‌توان به عنوان قرینه‌ای بر دفن شخصیت موردنظر ما در آن شهر به‌شمار آورد. در نتیجه می-توان گفت که مدفن امامزاده مذکور به احتمال فراوان در شهر طبس قرار دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2821 - علل عقب ماندگی جامعه ایران در عصر قاجار از نگاه روزنامه «تربیت»
عبدالله متولی محمد حسن بیگی

روزنامه¬ها نقش بی‌بدیلی در تغییر رویکرد جامعه ایران در عصر قاجار داشتند. در روند معطوف به شکل-گیری نهضت مشروطیت در داخل ایران تعدادی روزنامه انتشار یافت که برخی از آن¬ها فارغ از موضع‌گیری سیاسی نسبت به مسائل کلی جامعه نگاه آسیب‌شناختی را دنبال می¬کردند. روزنامه تربیت یک چکیده کامل

روزنامه¬ها نقش بی‌بدیلی در تغییر رویکرد جامعه ایران در عصر قاجار داشتند. در روند معطوف به شکل-گیری نهضت مشروطیت در داخل ایران تعدادی روزنامه انتشار یافت که برخی از آن¬ها فارغ از موضع‌گیری سیاسی نسبت به مسائل کلی جامعه نگاه آسیب‌شناختی را دنبال می¬کردند. روزنامه تربیت یکی از مهم‌ترین و باثبات‌ترین این روزنامه‌ها بود که قریب نه سال با نگاهی انتقادی-اصلاحی نسبت به مسائل مهم جامعه ایران سعی داشت ضمن ریشه‌یابی عناصر و عوامل واماندگی جامعه، راهکارهای عملی در جهت برون‌رفت از آن شرایط ناگوار را ارائه دهد. دریافت عوامل واپس¬ماندگی جامعه و الگوهای پیشنهادی موردنظر روزنامه برای اصلاح ساختاری در جامعه عصر قاجار مسئله عمده این نوشتار را شکل می‌دهد؛ بنابراین پژوهش حاضر در پی پاسخ به این سؤال بنیادی است که عوامل اصلی فروماندگی جامعه ایران دوره قاجار از منظر روزنامه تربیت چیست؟ و روزنامه برای برون‌رفت از این شرایط چه الگوهایی را پیشنهاد می‌دهد؟ نتایج بررسی نشان می‌دهد تأکید روزنامه بیشتر معطوف بر ضعف‌های فرهنگی و ناتوانی در گسترش دانش‌های روزآمد است. براین‌اساس نظام پیشنهادها گرداننده روزنامه بیشتر متمرکز بر افزایش توان علمی جامعه و هم چنین درمان ریشه‌ای این نابسامانی است. البته از این منظر اصلاح نظام آموزشی و تربیتی در زمره اولویت‌های اصلی محسوب می‌شود. علاوه بر این فرایند اصلاح بدون توجه به بازسازی نظام اخلاقی جامعه کار بی‌ثمری خواهد بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2822 - سیاست‌های فرهنگی در عراق و ایران در دوران معاصر: مطالعه مقایسه دوران ملک فیصل و رضاشاه
مصطفی عاید عبد الغزالی هادی وکیلی

در قرن بیستم میلادی در عراق و ایران تغییرات فرهنگی و اجتماعی متعددی در راستای مدرنیزاسیون و توسعه انجام شد. هرچند در دو کشور روشنفکران متعددی بر لزوم نوگرایی و انجام اصلاحات توجه داشتند؛ اما بانی و هدایتگر اصلی مسیر اصلاحات نوگرایی فرهنگی در عراق ملک فیصل بن حسین (حک 13 چکیده کامل

در قرن بیستم میلادی در عراق و ایران تغییرات فرهنگی و اجتماعی متعددی در راستای مدرنیزاسیون و توسعه انجام شد. هرچند در دو کشور روشنفکران متعددی بر لزوم نوگرایی و انجام اصلاحات توجه داشتند؛ اما بانی و هدایتگر اصلی مسیر اصلاحات نوگرایی فرهنگی در عراق ملک فیصل بن حسین (حک 1300-1312ش) و در ایران رضاشاه (حک 1304-1320ش) بود. مسئله پژوهش حاضر بررسی و مقایسه تغییرات فرهنگی عراق و ایران در دوره ملک فیصل و رضاشاه است. داده‌ها با استفاده از روش کتابخانه‌ای گردآوری شده و از روش مطالعه مقایسه‌ای و تطبیقی بهره گرفته شده‌است. یافته‌ها نشان می‌دهد که مهم‌ترین وجه مشترک مدرن‌سازی در عراق و ایران، اصلاحات حوزه آموزش در مقطع آموزش ابتدایی بود. در هر دو کشور نیز بر ضرورت حضور فعال اجتماعی زنان توجه شد. مهم‌ترین وجه تفاوت نیز مبتنی بر حفظ وجه دینی و بومی حیطه‌های فرهنگی مانند آموزش، انجمن‌ها و پوشش در عراق بود درحالی‌که در ایران وجه دینی و بومی حیطه‌های فرهنگی تحت‌تأثیر نوگرایی غربی و باستان‌گرایی به‌شدت تضعیف شد و به حاشیه برده شد. همچنین سطح تغییرات فرهنگی در ایران به‌مراتب گسترده‌تر از عراق بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2823 - بررسی تطبیقی بیع اقساطی در حقوق ایران، اسلام و کنوانسیون وین 1980
جلال سلطان احمدی یوسف ابراهیمی

يکي از مرسوم¬ترين شيوه¬هاي خريد و فروش به ويژه در ميان تجّار، انعقاد قرارداد به نحو اقساطي بوده و مضافاً قانون مدني ايران نيز عليرغم شمول اين نوع از بيع، تعريفي از آن ارائه نکرده است، در فقه و حقوق اسلامی بیع اقساطی در حیطه مباحث نسیه مورد شناسایی قرار گرفته و ضمن چکیده کامل

يکي از مرسوم¬ترين شيوه¬هاي خريد و فروش به ويژه در ميان تجّار، انعقاد قرارداد به نحو اقساطي بوده و مضافاً قانون مدني ايران نيز عليرغم شمول اين نوع از بيع، تعريفي از آن ارائه نکرده است، در فقه و حقوق اسلامی بیع اقساطی در حیطه مباحث نسیه مورد شناسایی قرار گرفته و ضمن آن در مدح خرید و فروش موجل همچنین تاجیل ثمن عدم اقساط بوده است، کنوانسیون1980 وین نیز تعریفی از قرارداد اقساطی ارائه ننموده، امّا به لحاظ ماده 73، قراردادی که در آن «تحویل کالا، مرحله¬ای و دارای دفعات باشد» اقساطی محسوب می¬شود و این تلقی در آرای مراجع داوری تاحدودی انعکاس یافته است. نوشتار حاضر ضمن بررسی مفهوم و مبانی تئوریکی بیع اقساطی به تحلیل و بررسی تطبیقی آن در حقوق ایران، اسلام و کنوانسیون وین پرداخته است؛ نتایج حاصل از بررسی نشان می¬دهد؛ بیع اقساطي در حقوق ايران و در مباحث فقهی دارای شرایط و ضوابط متفاوتی نسبت به کنوانسيون وین بوده و در مواردی اقدامات کنوانسیون وین در خصوص بیع اقساطی، خلاف مقررات و قواعد پذيرفته شده در نظام حقوقي ايران می باشد، امّا این اختلاف نشان دهنده برتریّت مقررات مربوط به بیع اقساطی در حقوق ایران نیست؛در مفهوم کلی قواعد مربوط به بیع اقساطی در حقوق ایران، دارای ابهاماتی است و تنها راه بهره¬مندی از کیفیّت بیع اقساطی، سلب تکلیف آن از حوزه بانکی است؛ چرا که دستورالعمل¬های بانکی در خصوص قراردادهای اقساطی کاملا غیر همسو با عملیّات بانکی بدون ربا بوده و در این زمینه تا حدودی به جز معدودی از قراردادهای اقساطی، کاملا یکسان به عملیات ربا بوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2824 - بررسی حریم خصوصی در حقوق شهروندی و فقه امامیه
ترانه مهدی علی نیا جبرائیل امیدی عباس سماواتی

حمایت از حریم خصوصی به عنوان یکی از حقوق بنیادین بشری از ضرورت‌های جامعه به شمار می‌رود. این اهمیت به میزانی است که در متون اسلامی و حقوق شهروندی نیز به آن پرداخته شده است. این مقاله در صدد است تا با روشی تحلیلی–توصیفی به بررسی تطبیقی حریم خصوصی در فقه اسلامی و حقوق شهر چکیده کامل

حمایت از حریم خصوصی به عنوان یکی از حقوق بنیادین بشری از ضرورت‌های جامعه به شمار می‌رود. این اهمیت به میزانی است که در متون اسلامی و حقوق شهروندی نیز به آن پرداخته شده است. این مقاله در صدد است تا با روشی تحلیلی–توصیفی به بررسی تطبیقی حریم خصوصی در فقه اسلامی و حقوق شهروندی بپردازد. با بررسی‌های صورت گرفته، دریافته می‌شود که اشتراکات حریم خصوصی در فقه اسلام با حقوق شهروندی بیش از افتراقات آن است. یافته‌ها در این مقاله نشان می‌دهد که مفهوم حریم خصوصی در فقه اسلام و حقوق شهروندی با یکدیگر برابرند و تفاوت آنها‌ در مبانی و نظریات مورد پذیرش این دو مهم است. نتایج حاصل از تطبیق فقه اسلام و حقوق شهروندی نشان می‌دهد که اساس حقوق شهروندی در نحوه¬ی جبران خسارت بر پایه¬ی قاعده‌ی لاضرر است، لیکن در حقوق شهروندی نظریه¬ی تقصیر مدنظر است، از طرفی در جواز نقض حریم خصوصی و پیشگیری از نقض حریم خصوصی نیز تفاوت‌هایی مشهود است ولی در اصل پذیرش حریم خصوصی این دو باهم در تعارض نیستند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2825 - ارایه مدل سازگاری فرهنگی قوم لر در دهه پایانی قرن چهاردهم
احد سوری سوسن علائی جعفر رحمانی

پژوهش حاضر به بررسی وارائه الگوی سازگاری فرهنگی اقوام ایرانی در دهه پایانی قرن چهاردهم خورشیدی پرداخته است. این تحقیق از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش ، تلفیقی از نوع روش های کیفی و کمی می باشد. در مرحله اول از روش کیفی داده بنیاد بر اساس نظریه گلایسر استفاده شده است، ب چکیده کامل

پژوهش حاضر به بررسی وارائه الگوی سازگاری فرهنگی اقوام ایرانی در دهه پایانی قرن چهاردهم خورشیدی پرداخته است. این تحقیق از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش ، تلفیقی از نوع روش های کیفی و کمی می باشد. در مرحله اول از روش کیفی داده بنیاد بر اساس نظریه گلایسر استفاده شده است، برای ارائه الگوی مفهومی سازگاری فرهنگی قوم لر، بر اساس مصاحبه های عمیق با خبرگان الگوی مفهومی بدست آمده در ۵ طبقه اصلی با مقوله های محوری (سازگاری فرهنگی اقوام ایرانی) شامل هویت قومی ، بینش و شناخت ، جامعه پذیری و مدیریت فرهنگی ؛ عوامل تقویت کننده شامل اشتراکات الگویی، عوامل محیطی ، رسانه های اجتماعی و مشارکت اجتماعی؛ عوامل شکل دهنده شامل همگرایی قومی، آموزش، خط مشی گذاری دولتی، توسعه اجتماعی و ایدیولوژی؛ موانع شکل گیری شامل سوء مدیریت، سیاسی گرایی، واگرایی فرهنگی و پیامدها شامل امنیت پایدار و انسجام ملی می باشد و در در مرحله دوم تحقیق بر اساس روش کمی حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران برآورد شد و با استفاده از ابزار تحقیق محقق ساخته و تایید روایی آن توسط اعضای گروه دلفی تأیید و پایایی آن با معیار پی اسکات 0/95 و گردآوری داده‌ها، تجزیه و تحلیل آماری داده های پژوهش در دو سطح توصیفی با استفاده از شاخص های آماری(نظیر فراوانی، درصد و میانگین) و سطح استنباطی تحلیل عاملی تاٌییدی، با استفاده از Spss 22 وLisrel8.54 و Excel معناداری ضرایب و پارامترهای بدست آمده ابعاد عوامل محوری(سازگاری فرهنگی اقوام ایرانی)، عوامل تقویت کننده ، عوامل شکل دهنده ، موانع شکل گیری و پیامدها نشان داد که تمامی ضرایب بدست آمده، معنادار می باشند . یافته‌های حاصل از تحلیل ابعاد بیانگر آن می باشد که از بین ابعاد مدل سازگاری فرهنگی قوم ایرانی لر ، بعد موانع شکل گیری با میانگین (0/94) بیشترین و بعد عوامل تقویت کننده با میانگین (0/63) کمترین تاثیر را در سازگاری فرهنگی اقوام ایرانی لر دارند. پرونده مقاله

فهرست مقالات ایران

سکوی نشر دانش

پیوندهای سایت

مراکز مرتبط

پشتیبانی

صفحات رسمی