بررسی جامعه‌شناختی عوامل مؤثر بر فرهنگ سیاسی (مورد مطالعه: دانشجویان دانشگاه‌های فرهنگیان غرب کشور)

محورهای موضوعی : سیاست پژوهی ایرانی (سپهر سیاست سابق)

مجتبی فتحی زاده ¹ ( دانشجوی دکتری، گروه جامعه‌شناسی سیاسی، واحد شوشتر، دانشگاه آزاد اسلامی، شوشتر، ایران. )
عبدارضا هاشمی ² ( استادیار، گروه جامعه‌شناسی سیاسی، واحد شوشتر، دانشگاه آزاد اسلامی، شوشتر، ایران )
احمدعلی حسابی ³ ( استادیار، گروه جامعه‌شناسی سیاسی، واحد شوشتر، دانشگاه آزاد اسلامی، شوشتر، ایران. )

تاریخ دریافت : 1400/11/25 تاریخ پذیرش : 1401/03/01 تاریخ انتشار : 1401/10/01

کلید واژه: قومیّت, جنسیت, ایران, دانشجویان, فرهنگ سیاسی, دانشگاه فرهنگیان,

چکیده مقاله :

هدف پژوهش حاضر بررسی جامعه‌شناختی عوامل موثر بر فرهنگ سیاسی، بر مبنای نظریه مارک تسلر است. جامعه آماری پژوهش مشتمل بر دانشجویان دانشگاه‌های فرهنگیان (سنندج، کرمانشاه، همدان، خرم آباد، ایلام) با جمعیت 6508 نفر بود که براساس فرمول کوکران، حجم نمونه آماری 362 نفر برآورد شد. روش نمونه‌‌گیری به صورت تصادفی طبقه‌‌ای بوده و ابزار گردآوری داده‌‌‌ها پرسشنامه بود. یافته‌های پژوهش با روش‌های آماری کندال تاوb وc و گاما، کای- اسکور، خی دو و وی کرامرز، تجزیه و تحلیل شدند. نتایج تحقیق نشان داد که متغیرهای جنسیت و ترم تحصیلی رابطه معناداری با فرهنگ سیاسی دانشجویان دارد، ولی متغیر قومیت هیچ تاثیری بر فرهنگ سیاسی دانشجویان ندارد و همچنین طبق نتایج پژوهش اکثریت دانشجویان دانشگاه فرهنگیان غرب کشور، به دو نوع فرهنگ سیاسی بی‌تفاوت و دموکراتیک گرایش داشتند.

چکیده انگلیسی:

The purpose of the present study is the sociological review of the effective factors on political culture based on Mark Tessler's theory. The statistical population of the research consisted of 6508 students from Farhangiyān universities in Sanandaj, Kermānshāh, Hamedān, Khorram Ābād, and Ilām among whom the sample of study was estimated to be 362 members based on Cochran formula. The sampling method was stratified random sampling and a questionnaire was used as the data collection tool. The research findings were analyzed by Kendall's Tau-b & c & γ, Chi-square, and Cramer's V. The results showed that there is a significant relationship between the variables of gender/educational semester and the political culture of students while the variable of ethnicity has no effect on their political culture. Moreover, according to the results, the majority of students at Farhangiyān universities in the west of the country have a tendency to indifferent and democratic political culture.

منابع و مأخذ:

آلموند، گابریل؛ پاول، جی. بینگام (1375). جامعه‌پذیری سیاسی و فرهنگ سیاسی. ترجمه علیرضا طیب. اطلاعات سیاسی- اقتصادی، 11(5-6).

احمدی، یعقوب؛ محمدزاده، حسین؛ مجیدی، ابوبکر (1397). گونه‌شناسی فرهنگ سیاسی دانشجویان استان کردستان بر پایه متغیرهای اجتماعی- فرهنگی. جامعه‌شناسی کاربردی، سال 29، شماره 1، ص107.

ادیبی سده، مهدی؛ رستگار، یاسر؛ بهشتی، سید صمد (1392). مدارای اجتماعی و ابعاد آن. رفاه اجتماعی، 13(50) ، ص28.

اینگلهارت، رونالد (1373). تحول فرهنگی در جامعه پیشرفته صنعتی. ترجمه مریم وتر. تهران: نشر کویر.

اینگلهارت، رونالد؛ ولزل، کریستین (1389). نوسازی، تغییر فرهنگی و دموکراسی. ترجمه یعقوب احمدی. تهران: نشر کویر.

بالمر، مارتین؛ سولوموز، جان (1382). مطالعات قومی و نژادی در قرن بیستم. ترجمه سید محمدکمال سرویان، پرویز دلیرپور. بی‌جا: پژوهشکده مطالعات راهبردی.

پای، لوسین (1370). فرهنگ سیاسی و توسعه سیاسی. ترجمه مجید محمدی. نامه فرهنگ، شماره 6-5.

پای، لوسین دبیلو؛ بانیدر، لئونارد؛ کلمن، جیمز اس (1380). بحران‌ها، توالی‌ها در توسعه. ترجمه غلام‌رضا خواجه سروری. تهران: انتشارات پژوهشکده مطالعات راهبردی.

سریع‌القلم، محمود (1389). فرهنگ سیاسی ایران. تهران: فرزان روز.

شهریاری، ابوالقاسم؛ خلیلی، محسن؛ اکبری، حسین (1395). سنجش تساهل و عوامل مؤثر بر آن. پژوهش‌های راهبری سیاست، 5(18).

علمی، محمود (1388). نقش آموزش و پرورش در توسعه و نهادمندی سیاسی. مطالعات علوم اجتماعی، 12(5)، ص123-100.

علوی‌تبار، علیرضا (1379). بررسی الگوی مشارکت شهروندان در اداره امور شهرها (تجارب جهانی و ایران). تهران: مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی شهری، ج1.

فورن، جان (1384 الف). گفتمان‌ها و نیروهای اجتماعی، نقش فرهنگ و مطالعات فرهنگی در بازشناسی انقلاب‌ها. مجموعه مقالات نظریه‌پردازی انقلاب‌ها. ترجمه فرهنگ ارشاد. تهران: نشر نی.

فورن، جان (1384ب). جامعه‌شناسی تطبیقی- تاریخی انقلاب‌های اجتماعی کشورهای جهان سوم. مجموعه مقالات نظریه‌پردازی انقلاب‌ها. ترجمه فرهنگ ارشاد. تهران: نشر نی.

قادرزاده، امید؛ احمدی، یعقوب؛ میارغنج، خالید (1396). جهت‌گیری‌‌های فرهنگ سیاسی معلمان و عوامل مرتبط با آن: مطالعه موردی شهر بوکان. مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران، 6(2)، ص256-231.

گل محمدی، احمد (1394). درآمدی بر شناخت و سنجش فرهنگ سیاسی. تهران: مرکز چاپ و انتشار دانشگاه علامه طباطبائی.

لیپست، سیمور مارتین (1383). دایره‌المعارف دموکراسی. ترجمه کامران فانی و فریبرز مجیدی. تهران: کتابخانه تخصصی وزارت امورخارجه، چاپ دوم، ج2.

Almond, G. & Verba, S. (1965). The Civic Culture; Political Attitudes and Democracy in Five Nations. Boston: Princeton Legacy Library.

Almond, G. & Verba, S. (1963). The Civic Culture: Political Attitudes and Democracy in Five Nations. New Jersey: Princeton University Press.

Fokuyama, F. (1995). Trust: The Social Virtuous and Creation of Prosperity. New York: The Free Press.

Henderson, A. (2007). The Regionalization & political Culture. Available at: www. cpsa.acsp.ca.

Hetherington, M.J. (1998). Th Political Relevance of Political Trust. American Political Scince Review, Vol. 92, No. 4.

Kirbis, A. (2013). Political participation and Non-democratic political cuture in Western Europe East-central Europe and post-Yugoslav counties Democracy in Transition?

Milbrat, L.W. (1977). Milbrath.poltical participation. Rand Mc. Nally college publishing company.

Tessler, M. (2011). What do ordinary citizens in the arabs worlk want: Secular democracy or democracy with islam? University of michigan.

Tessler, M.G.E. (2009). Democracy and the political Culture Orientations of Ordinary Citizens: A Typology for the Arab World and perhaps Beyond. International Social Science Journal, No.192, p.197-207.

Tong, J. (2003). The gender gap in political culture and participation in china. Communist and post-communist studies.