ارزیابی عملکرد کارکنان دانشگاه پیامنور بر اساس مؤلفههای شادکامی از منظر مدل پیشرفت اسلامی ایرانی
ارزیابی عملکرد کارکنان دانشگاه پیامنور بر اساس مؤلفه های شادکامی از منظر مدل پیشرفت اسلامی-ایرانی
محورهای موضوعی : مدیریت(منابع انسانی)
میکائیل جمالپور 1 , کریم اسگندری 2
1 - استادیار گروه فلسفه و کلام اسلامی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
2 - استادیارگروه مدیریت دولتی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
کلید واژه: شادکامی, عملکرد کارکنان, دانشگاه پیامنور, شادکامی از منظر مدل پیشرفت اسلامی ایرانی,
چکیده مقاله :
هدف پژوهش حاضر طراحی الگوی ارزیابی عملکرد کارکنان دانشگاه پیامنور بر اساس مؤلفههای شادکامی از منظر مدل پیشرفت اسلامی ایرانی میباشد. برای این منظور عملکرد کارکنان بر اساس مدل اچیو بر اساس نظریه هرسی و گلداسمیت و شادکامی از منظر مدل پیشرفت اسلامی ایرانی با الهام از نظریه آرجیل، مارتین و لو (1995) و تلفیقی از آموزههای اسلام و قرآن استفاده شده است. پس از جمعآوری پرسشنامهها، اطلاعات حاصله با استفاده از روش-های آماری توصیفی تلخیص و طبقهبندی شد و برای آزمون سؤالهای پژوهش از آزمونهای؛ t مستقل، تحلیل واریانس ANOVA، One T-Test Sample و برای طراحی الگوی ارزیابی عملکرد کارکنان بر اساس شادکامی از منظر اسلام از معادلات ساختاری به روش حداقل مربعات جزیی (نرمافزار Smart PLS) استفاده شد. نتایج حاصل بیانگر آن است که وضعیت هر یک از متغیرهای پژوهش و ابعاد آنها به جز بعد ارزیابی مربوط به متغیر عملکرد کارکنان، در وضعیت قابل قبولی قرار دارند. به طور کلی شادکامی از منظر مدل پیشرفت اسلامی ایرانی بر عملکرد کارکنان دانشگاه پیامنور تأثیر مثبت و معناداری دارد. بعد نشاط در زندگی بر انگیزه تأثیر مثبت و معنی-داری دارد. سلامت روان بر توانایی و وضوح و حمایت سازمانی و انگیزه و ارزیابی و اعتبار تأثیر مثبت و معنیداری دارد. بعد احساس خوشبختی بر اعتبار و محیط تأثیر مثبت و معنیداری دارد. بعد مثبتاندیشی بر توانایی، وضوح، حمایت سازمانی و انگیزه تأثیر مثبت و معنیداری دارد. بعد عزت نفس بر حمایت سازمانی، انگیزه، ارزیابی و اعتبار و محیط تأثیر معکوس وجود دارد.
The aim of the current research is to design a model for evaluating the performance of Payam Noor University employees based on the components of happiness from the perspective of the Iranian Islamic progress model. After collecting the questionnaires, the obtained information was summarized and classified using descriptive statistical methods, and to test the research questions from the tests; Independent t, variance analysis ANOVA, One Sample T-Test and structural equations using partial least squares method (Smart PLS software) were used to design the employee performance evaluation model based on happiness from the perspective of Islam. The results show that the status of each of the research variables and their dimensions are in an acceptable state, except for the evaluation dimension related to the employee performance variable. In general, happiness from the perspective of the Iranian Islamic development model has a positive and significant effect on the performance of Payam Noor University employees. After all, cheerfulness in life has a positive and meaningful effect on motivation. Mental health has a positive and significant effect on ability, clarity, organizational support, motivation, evaluation, and credibility. Then, the feeling of happiness has a positive and meaningful effect on credit and the environment. The dimension of positive thinking has a positive and significant effect on ability, clarity, organizational support and motivation. Self-esteem dimension has an inverse effect on organizational support, motivation, evaluation and credibility and the environment.
چکیده
هدف پژوهش حاضر ارزیابی عملکرد کارکنان دانشگاه پیامنور بر اساس مؤلفههای شادکامی از منظر مدل پیشرفت اسلامی- ایرانی میباشد. جامعه آماری تحقیق حاضر کارکنان دانشگاه پیامنور مرکز تبریز است که حجم نمونه آماری 74 نفر برآورد شده است. ابزار جمعآوری اطلاعات در پژوهش حاضر پرسشنامه محققساخته میباشد که پس از سنجش روایی و پایایی آن، در اختیار نمونه آماری قرار گرفته است. پس از جمعآوری پرسشنامهها، اطلاعات حاصله با استفاده از روشهای آماری توصیفی تلخیص و طبقهبندی شده و برای آزمون سؤالهای پژوهش از آزمونهای؛ t مستقل،تحلیل واریانس ANOVA،One T-Test Sample و برای طراحی الگوی ارزیابی عملکرد کارکنان بر اساس شادکامی از منظر اسلام، از معادلات ساختاری به روش حداقل مربعات جزیی (نرمافزار Smart PLS) استفاده شده است. نتایج حاصل بیانگر آن است که تفاوت معناداری بین متغیرهای جمعیتشناختی پژوهش و عملکرد کارکنان و شادکامی آنها از منظر مدل پیشرفت اسلامی- ایرانی وجود ندارد. همچنین هر یک از متغیرهای پژوهش و ابعاد آنها، به جز بعد ارزیابی مربوط به متغیر عملکرد کارکنان، در وضعیت قابل قبولی قرار دارند. به طور کلی، از منظر مدل پیشرفت اسلامی- ایرانی، شادکامی بر عملکرد کارکنان دانشگاه پیامنور تأثیر مثبت و معناداری دارد. به این صورت که بعد نشاط در زندگی، تأثیر مثبت و معنیداری بر انگیزه دارد. سلامت روان، تأثیر مثبت و معنیداری بر توانایی و وضوح و حمایت سازمانی و انگیزه و ارزیابی و اعتبار دارد. بعد احساس خوشبختی، تأثیر مثبت و معنیداری بر اعتبار و محیط دارد. بعد مثبتاندیشی، تأثیر مثبت و معنیداری بر توانایی، وضوح، حمایت سازمانی و انگیزه دارد. بعد عزت نفس، بر حمایت سازمانی، انگیزه، ارزیابی و اعتبار و محیط، تأثیر معکوس دارد.
واژه های کلیدی: عملکرد کارکنان، شادکامی، شادکامی از منظر اسلام، دانشگاه پیامنور
---, (2006), the effects of joy and happiness in human life from the perspective of verses and traditions, Tubi Monthly, No. 15, Hozha information base (In Persian).
Aghabeig, Farhad and Salehi Amiri, Seyed Reza, (2014), The role of cultural intelligence in managers' performance (case study: National Pension Fund), Cultural Management Journal, No. 16, Winter, pp. 13-26 (In Persian).
Asadi, Massoud and Barati Moghadam, Behrouz and Naqvikeljahi, Mehsa, (2014), the relationship between dimensions of Islamic lifestyle and happiness in students of Khawarzmi University, Islam and Health Publication, Babol University of Medical Sciences, number 1, Spring, pp. 33-38 (In Persian).
Azarbaijani, Masoud and Ali Mohammadi, Kazem, (2009), Development and Validation of Happiness Test Based on Islam, Two Scientific-Research Quarterly Journals of Islamic Education, No. 10, Spring and Summer, pp. 123-149 (In Persian).
Baczynska, Anna & Thornton III, George C. (2017), Relationships of analytical, practical, and emotional intelligence with behavioral dimensions of performance of top managers, International Journal of Selection and Assessment, Vol. 25, pp. 171-182.
Behrouzi, Mohammad and Samimi, Samiyeh, (2015), the role of balanced scorecard in the evaluation of managers' performance, Scientific-Research Quarterly New Approach in Educational Management, No. 2, Summer, pp. 95-110 (In Persian).
Birami, Mansour and Hashemi, Toraj and Alaei, Parvaneh and Abdulahi Adli Ansar, Vahidah, (2013), Demographic factors, religiosity based on Islam and family functioning in predicting the happiness of students of Tabriz University of Medical Sciences, Journal of Behavioral Sciences Research, no. 1, pp.33-43 (In Persian).
Chaiprasit, Kemakorn & Santidhirakul, Orapin, (2011), Happiness at Work of Employees in Small and Medium-sized Enterprises, Thailand, Procedia - Social and Behavioral Sciences, Vol. 25, pp.189-200.
Faghe, Mohammad Hossein and Salimzadeh, Elaha, (1389), Investigating the positive effect of thinking from the perspective of Quran and Hadith, Research Journal of Sciences and Education of the Holy Quran, No. 7, Summer, pp. 39-63 (In Persian).
Faizi, Tahira and Dastar, Hossein, (2008), the application of PCMM model in employee performance evaluation (investigation of employee performance of Payam Noor University), Pik Noor Quarterly, Winter, No. 4, pp. 13-31 (In Persian).
Gholinia Ahangar, Hammet and Gilchini, Fatemeh and Abbasian Amiri, Hadi and Abdi, Fatemeh and Ebrahimi Danjkalai, Ruqiyeh and Pournaqi, Abdur Rahim and Habibi, Behnaz, (2016), investigating the relationship between happiness and performance in employees of Babol University of Medical Sciences, third Academic research conference in the administrative and financial fields of the health system, Babol (In Persian).
Hashim Khani, Nafiseh, (2012), positive thinking is a factor for increasing productivity in the work environment, Dunyai Ekhtaz newspaper, number 2920, page 30 (In Persian).
Jamali, Tayyaba and Abbasi, Rizvan, (2013), investigating the relationship between religious orientation and happiness in students of Payam Noor University, the first international congress of religious culture and thought, Qom (In Persian).
Keshavarz, Amir and Vafaiyan, Mahbobeh, (2016), the study of factors affecting happiness, Applied Psychology Quarterly, No. 5, Fall, pp. 51-62 (In Persian).
Majidi, Tayebe & Jafari, Parivash & Hosseini, Mohammad Ali, (2012), The effect of stress management technique training on the ports and shipping organization employees’ happiness, Procedia - Social and Behavioral Sciences, Vol, 47, pp.2162-2168.
Mazzuchi, Tahira and Sadat Jedi Arati, Tayyaba and Askari, Zainab, (2013), Happiness from the perspective of the school of Islam and psychology, Islamic lifestyle centered on health, number 1, p. 120 (In Persian).
Nasrasafhani, Ali and Farkhi, Mojtabi and Amiri, Zainab, (2013), the effect of the good character of managers on the happiness of employees based on Islamic teachings, two quarterly scientific-research journal of Islamic management, number 1, spring and summer, pp. 61-79 (In Persian).
Nowruzzadeh, Shabnam and Soleimani, Nader, (2016), investigating the relationship between organizational culture and job performance and happiness of female employees of Tehran University of Medical Sciences and Health Services, Applied Studies in Management and Development Sciences, No. 2, July (In Persian).
Pasandideh, Abbas, (2015), Islamic Model of Happiness, Qom, Dar al-Hadith Publishing Organization, third edition (In Persian).
Qadri Bafi, Mohammad, (2008), The Concept and Place of Happiness in the Quran and Hadith, Master's Thesis, Tarbiat Modares University (In Persian).
Rahimian, Hamid and Najafi, Ali; (2014), investigating the relationship between the quality of work life and the performance of middle managers of National Gas Company of Iran, Productivity Management Quarterly, No. 35, Winter, pp. 109-83 (In Persian).
Ranjber, Neda and Ahmadi, Ebadale and Ojinejad, Ahmadreza, (2014), the relationship between organizational intelligence and happiness and job satisfaction of employees of the Islamic Azad University, Maroodasht branch, Scientific-Research Quarterly New Approach in Educational Management, No. 3, Autumn, pp. 63- 84 (In Persian).
Safari, Ali & Salehzadeh, Reza & Dehbashi, Asieh & Sarraf Yazdi, Delaram, (2017), Studying the impact of internal marketing on achieving competitive advantage: the role of employee happiness and perceived service quality, International Journal of Business Excellence (IJBEX), Vol. 13, No. 1.
Salas-Vallina, Andres & Alegre, Joaquín & Fernandez, Rafael, (2017), Happiness at work and organisational citizenship behaviour, Is organisational learning a missing link? International Journal of Manpower, Vol. 38 Issue: 3, pp.470-488.
Vahedi, Reza & Asadi, Asghar, (2013), Relationship between Management Styles and Performance of the Managers and Staff of Tax Administration Office of Tehran, European Online Journal of Natural and Social Sciences, Vol. 2, No. 3, pp. 2975-2983.
_||_
---, (2006), the effects of joy and happiness in human life from the perspective of verses and traditions, Tubi Monthly, No. 15, Hozha information base (In Persian).
Aghabeig, Farhad and Salehi Amiri, Seyed Reza, (2014), The role of cultural intelligence in managers' performance (case study: National Pension Fund), Cultural Management Journal, No. 16, Winter, pp. 13-26 (In Persian).
Asadi, Massoud and Barati Moghadam, Behrouz and Naqvikeljahi, Mehsa, (2014), the relationship between dimensions of Islamic lifestyle and happiness in students of Khawarzmi University, Islam and Health Publication, Babol University of Medical Sciences, number 1, Spring, pp. 33-38 (In Persian).
Azarbaijani, Masoud and Ali Mohammadi, Kazem, (2009), Development and Validation of Happiness Test Based on Islam, Two Scientific-Research Quarterly Journals of Islamic Education, No. 10, Spring and Summer, pp. 123-149 (In Persian).
Baczynska, Anna & Thornton III, George C. (2017), Relationships of analytical, practical, and emotional intelligence with behavioral dimensions of performance of top managers, International Journal of Selection and Assessment, Vol. 25, pp. 171-182.
Behrouzi, Mohammad and Samimi, Samiyeh, (2015), the role of balanced scorecard in the evaluation of managers' performance, Scientific-Research Quarterly New Approach in Educational Management, No. 2, Summer, pp. 95-110 (In Persian).
Birami, Mansour and Hashemi, Toraj and Alaei, Parvaneh and Abdulahi Adli Ansar, Vahidah, (2013), Demographic factors, religiosity based on Islam and family functioning in predicting the happiness of students of Tabriz University of Medical Sciences, Journal of Behavioral Sciences Research, no. 1, pp.33-43 (In Persian).
Chaiprasit, Kemakorn & Santidhirakul, Orapin, (2011), Happiness at Work of Employees in Small and Medium-sized Enterprises, Thailand, Procedia - Social and Behavioral Sciences, Vol. 25, pp.189-200.
Faghe, Mohammad Hossein and Salimzadeh, Elaha, (1389), Investigating the positive effect of thinking from the perspective of Quran and Hadith, Research Journal of Sciences and Education of the Holy Quran, No. 7, Summer, pp. 39-63 (In Persian).
Faizi, Tahira and Dastar, Hossein, (2008), the application of PCMM model in employee performance evaluation (investigation of employee performance of Payam Noor University), Pik Noor Quarterly, Winter, No. 4, pp. 13-31 (In Persian).
Gholinia Ahangar, Hammet and Gilchini, Fatemeh and Abbasian Amiri, Hadi and Abdi, Fatemeh and Ebrahimi Danjkalai, Ruqiyeh and Pournaqi, Abdur Rahim and Habibi, Behnaz, (2016), investigating the relationship between happiness and performance in employees of Babol University of Medical Sciences, third Academic research conference in the administrative and financial fields of the health system, Babol (In Persian).
Hashim Khani, Nafiseh, (2012), positive thinking is a factor for increasing productivity in the work environment, Dunyai Ekhtaz newspaper, number 2920, page 30 (In Persian).
Jamali, Tayyaba and Abbasi, Rizvan, (2013), investigating the relationship between religious orientation and happiness in students of Payam Noor University, the first international congress of religious culture and thought, Qom (In Persian).
Keshavarz, Amir and Vafaiyan, Mahbobeh, (2016), the study of factors affecting happiness, Applied Psychology Quarterly, No. 5, Fall, pp. 51-62 (In Persian).
Majidi, Tayebe & Jafari, Parivash & Hosseini, Mohammad Ali, (2012), The effect of stress management technique training on the ports and shipping organization employees’ happiness, Procedia - Social and Behavioral Sciences, Vol, 47, pp.2162-2168.
Mazzuchi, Tahira and Sadat Jedi Arati, Tayyaba and Askari, Zainab, (2013), Happiness from the perspective of the school of Islam and psychology, Islamic lifestyle centered on health, number 1, p. 120 (In Persian).
Nasrasafhani, Ali and Farkhi, Mojtabi and Amiri, Zainab, (2013), the effect of the good character of managers on the happiness of employees based on Islamic teachings, two quarterly scientific-research journal of Islamic management, number 1, spring and summer, pp. 61-79 (In Persian).
Nowruzzadeh, Shabnam and Soleimani, Nader, (2016), investigating the relationship between organizational culture and job performance and happiness of female employees of Tehran University of Medical Sciences and Health Services, Applied Studies in Management and Development Sciences, No. 2, July (In Persian).
Pasandideh, Abbas, (2015), Islamic Model of Happiness, Qom, Dar al-Hadith Publishing Organization, third edition (In Persian).
Qadri Bafi, Mohammad, (2008), The Concept and Place of Happiness in the Quran and Hadith, Master's Thesis, Tarbiat Modares University (In Persian).
Rahimian, Hamid and Najafi, Ali; (2014), investigating the relationship between the quality of work life and the performance of middle managers of National Gas Company of Iran, Productivity Management Quarterly, No. 35, Winter, pp. 109-83 (In Persian).
Ranjber, Neda and Ahmadi, Ebadale and Ojinejad, Ahmadreza, (2014), the relationship between organizational intelligence and happiness and job satisfaction of employees of the Islamic Azad University, Maroodasht branch, Scientific-Research Quarterly New Approach in Educational Management, No. 3, Autumn, pp. 63- 84 (In Persian).
Safari, Ali & Salehzadeh, Reza & Dehbashi, Asieh & Sarraf Yazdi, Delaram, (2017), Studying the impact of internal marketing on achieving competitive advantage: the role of employee happiness and perceived service quality, International Journal of Business Excellence (IJBEX), Vol. 13, No. 1.
Salas-Vallina, Andres & Alegre, Joaquín & Fernandez, Rafael, (2017), Happiness at work and organisational citizenship behaviour, Is organisational learning a missing link? International Journal of Manpower, Vol. 38 Issue: 3, pp.470-488.
Vahedi, Reza & Asadi, Asghar, (2013), Relationship between Management Styles and Performance of the Managers and Staff of Tax Administration Office of Tehran, European Online Journal of Natural and Social Sciences, Vol. 2, No. 3, pp. 2975-2983.
Vol.17, No.66, Autumn 2023 Journal of Productivity Management
Performance Evaluation of Payame Noor University Staff Based on the Components of Happiness from the Perspective of Islamic- Iranian Progress Model
Mikael Jamalpour(Ph.D.) *1, Karim Esgandari(Ph.D.) 2
(Receipt: 2022.12.18- Acceptance:2023.02.01)
Abstract
The aim of the current research was to evaluating the performance of Payam Noor University employees based on the components of happiness from the perspective of the Islamic- Iranian progress model. The statistical population of the current research was the employees of Payame Noor University in Tabriz, and the statistical sample size was estimated to be 74 people. The data collection instrument in the present study was a researcher-made questionnaire, which was administered to the statistical sample after its validity and reliability were evaluated. After collecting the questionnaires, the obtained information was summarized and classified using descriptive statistical methods. To answer the research questions, independent t-test, variance analysis of ANOVA, One Sample T-Test and structural equations using partial least squares method (Smart PLS software) were used to design the employee performance evaluation model based on the components of happiness from the perspective of Islamic- Iranian Progress Model. The results revealed that there was no significant difference between the demographic variables of the research and the employees' performance and their happiness from the perspective of the Islamic-Iranian progress model. Also, the status of each of the research variables and their dimensions, except for the evaluation dimension related to the employee performance variable, were in an acceptable state. In general, it can be concluded that happiness from the perspective of the Iranian Islamic development model has a positive and significant effect on the performance of Payam Noor University employees; the dimension of cheerfulness in life has a positive and meaningful effect on motivation; mental health has a positive and significant effect on ability, clarity, organizational support, motivation, evaluation, and credibility; the dimention of the feeling of happiness has a positive and meaningful effect on credibility and environment; the dimension of positive thinking has a positive and significant effect on ability, clarity, organizational support and motivation; and the dimension of self-esteem dimension has an inverse effect on organizational support, motivation, evaluation and credibility and environment.
Key Words: staff performance, happiness, Islamic-Iranian Progress Model, Payam Noor University
ارزیابی عملکرد کارکنان دانشگاه پیامنور بر اساس مؤلفههای شادکامی از منظر مدل پیشرفت اسلامی-ایرانی
میکائیل جمالپور2 *،کریم اسگندری3
(دریافت: 27/09/1401-پذیرش نهایی: 12/11/1401)
چکیده
هدف پژوهش حاضر ارزیابی عملکرد کارکنان دانشگاه پیامنور بر اساس مؤلفههای شادکامی از منظر مدل پیشرفت اسلامی- ایرانی میباشد. جامعه آماری تحقیق حاضر کارکنان دانشگاه پیامنور مرکز تبریز است که حجم نمونه آماری 74 نفر برآورد شده است. ابزار جمعآوری اطلاعات در پژوهش حاضر پرسشنامه محققساخته میباشد که پس از سنجش روایی و پایایی آن، در اختیار نمونه آماری قرار گرفته است. پس از جمعآوری پرسشنامهها، اطلاعات حاصله با استفاده از روشهای آماری توصیفی تلخیص و طبقهبندی شده و برای آزمون سؤالهای پژوهش از آزمونهای؛ t مستقل،تحلیل واریانس ANOVA،One T-Test Sample و برای طراحی الگوی ارزیابی عملکرد کارکنان بر اساس شادکامی از منظر اسلام، از معادلات ساختاری به روش حداقل مربعات جزیی (نرمافزار Smart PLS) استفاده شده است. نتایج حاصل بیانگر آن است که تفاوت معناداری بین متغیرهای جمعیتشناختی پژوهش و عملکرد کارکنان و شادکامی آنها از منظر مدل پیشرفت اسلامی- ایرانی وجود ندارد. همچنین هر یک از متغیرهای پژوهش و ابعاد آنها، به جز بعد ارزیابی مربوط به متغیر عملکرد کارکنان، در وضعیت قابل قبولی قرار دارند. به طور کلی، از منظر مدل پیشرفت اسلامی- ایرانی، شادکامی بر عملکرد کارکنان دانشگاه پیامنور تأثیر مثبت و معناداری دارد. به این صورت که بعد نشاط در زندگی، تأثیر مثبت و معنیداری بر انگیزه دارد. سلامت روان، تأثیر مثبت و معنیداری بر توانایی و وضوح و حمایت سازمانی و انگیزه و ارزیابی و اعتبار دارد. بعد احساس خوشبختی، تأثیر مثبت و معنیداری بر اعتبار و محیط دارد. بعد مثبتاندیشی، تأثیر مثبت و معنیداری بر توانایی، وضوح، حمایت سازمانی و انگیزه دارد. بعد عزت نفس، بر حمایت سازمانی، انگیزه، ارزیابی و اعتبار و محیط، تأثیر معکوس دارد.
واژه های کلیدی: عملکرد کارکنان، شادکامی، شادکامی از منظر اسلام، دانشگاه پیامنور
مقدمه
عملکرد هر سازمان تابع عملکرد کارکنان و مديران، فرصتها، منابع و امکانات و نيز متأثر از سيستمهاي محيطي و سازمانهاي ديگر است. عملکرد کارکنان و مديران نيز تابع متغيرهاي فردی (تواناييها و مهارتهاي ذهني و رواني و پيشينه زندگی)، متغيرهای روانشناختي (ادراک، نگرش، شخصيت، يادگيري، انگيزه) و متغيرهاي سازمانی (منابع، رهبري، پرداختها، ساختار و طرح شغلی) است. همچنین عملکرد مناسب و اثربخش منابع انسانی يکی از کليدهاي موفقيت سازمانها است (آقابیگ و صالحیامیری، 1393، 14). شادی و نشاط نه تنها بر روح و روان انسان، بلکه بر جسم او نیز تأثیر میگذارد. از نگاه اجتماعی نیز، شادمانی، قلبها را به یکدیگر نزدیک و ترس، نگرانی، ناکامی و بدگمانی را بیاثر میکند. دین مقدس اسلام نیز که تأمینکننده صلاح دنیا و آخرت آدمی است، شادیهای مناسب و حلال را تأیید میکند و پیروان خود را از افسردگی و بیحالی برحذر میدارد. در دنیای امروز، عوارض رو به تزاید زندگی ماشینی- که در حال بلعیدن همه احساسات، هیجانات، انسانیت و سلامتی انسان است- غیرقابل کتمان میباشد و شادمانی، از مباحثی است که در سالهای اخیر در رویکرد روانشناسی مثبت مورد توجه قرار گرفته است (مازوچي و همکاران، 1391). دین اسلام به همه ابعاد حیاتی انسان توجه و متناسب با نیازهاي واقعی وي برنامههایی عرضه کرده است. در مورد شادي و نشاط و عوامل نشاطانگی که لازمه زندگی موفق است، مواردي را به انسان معرفی و توصیه میکند (نصراصفهانی و همکاران، 1391، 62). یک قاعده بنیادی در کار این است که هر گاه فردی نسبت به کاری که انجام میدهد حس شادمانی، موفقیت و مثبت داشته باشد، احتمال بیشتری وجود دارد که عملکرد خود را ارتقاء بخشد و در نتیجه به کارآیی بیشتری دست یابد (هاشمخانی، 1392). تحقيقات موسسه مديريت و رهبري4 نشان ميدهد که نه تنها مديراني که شادتر هستند استانداردهاي عملکردي بالاتري دارند بلکه آنهايي که فکر ميکنند گزارشهاي آنها رضايتبخش بوده، نسبت به آنهايي که تصور ميکنند گزارشهاي آنها رضايتبخش نيست عملکرد بهتري دارند (هاشمخانی، 1392). اسلام دینی است که به اقتضای زمانهای مختلف و متناسب با شرایط اجتماعی گوناگون، رهنمودهای خاصی را ارایه میدهد و مبتنی بر اصول و مبانی عقیدتی میباشد (مازوچي و همکاران، 1391).
از دير باز ارزيابي عملكرد كاركنان، به عنوان يكي از عوامل مهم موفقيت در نظام آموزشي و تربيتي مطرح شده است؛ صاحبنظران هميشه كوشيدهاند تا از ابزار سنجش معتبر در امر ارزيابي كاركنان بهره جويند و از نتايج آن، كه پايه و مبناي برنامهريزي است براي رفع نواقص و ارتقاي نظام آموزشي بهرهبرداري كنند.
ارزيابي كاركنان در دانشگاه پيامنور، ظاهري و تشريفاتي است و از آن نتايج مطلوب حاصل نميشود. علت اين امر، ذهني بودن روشهاي معمول ارزيابي است كه عدم رضایت كاركنان را نيز به همراه دارد. بنابراين براي افزايش توان و استمرار فعاليتهاي دانشگاه پيامنور لازم است كه عملكرد و رفتار شغلي و اخلاقي پرسنل، بر اساس طرح ارزيابي عملكرد كاركنان دانشگاه، ارزشيابي مطلوب شود تا بتوان از نيروي انساني استفادة بهينه كرد و كارآمدي و بهسازي آنها را ارتقا بخشيد (فیضی و دستار، 1388). با توجه به این مهم که شادکامی میتواند در ارتقای عملکرد کارکنان تأثیر داشته باشد در پژوهش حاضر با توجه به شرایط اسلامی حاکم در فرهنگ سازمانهای ایرانی همچون دانشگاه پیامنور، به ارایه الگوی ارزیابی عملکرد کارکنان دانشگاه پیامنور بر اساس شادکامی از منظر مدل پیشرفت اسلامی- ایرانی پرداخته شده است. ادبیات پژوهش در دو بخش؛ شادکامی از منظر مدل پیشرفت اسلامی- ایرانی و عملکرد کارکنان تنظیم شده است:
شادکامی از منظر مدل پیشرفت اسلامی- ایرانی: شادکامی از منظر مدل پیشرفت اسلامی- ایرانی نوعی فعالیت روانی و حالت عاطفی - شناختی مثبتی است که در پی جلب رضای الهی، تحقق اهداف، موفقیتهای واقعی، نبودن عواطف منفی و رضایتمندی کلی از زندگی، در انسان به وجود میآید و موجب تقویت ایمان، گسترش روابط اجتماعی، پردازش خوب اطلاعات، امید به زندگی، پویایی و تلاش بیشتر در شخصی شادکام میشود (آذربایجانی و علیمحمدی، 1389، 127). بررسى دیدگاه اسلام دربارۀ شادكامى، چند نتيجه مهم و اساسى داشت: اوّل: شادكامى دو ركن اساسى دارد: يكى «خير» و ديگرى «سرور». دوم: در ديدگاه اسلام، سعادت در دو سطح دنيوى و اخروى تعريف مىشود. بر اين اساس، شادكامى عبارت است از: زندگى مبتنى بر خيرِ همراه با سرور كه از دنيا آغاز مىشود و در آخرت تداوم مىيابد و جاودانه مىگردد. سوم: ساختار احساس شادكامى از دو جزء اساسى «رضامندى» از تقدير و «نشاط» تشكيل مىشود. چهارم: شادكامى يك مبناى اساسى دارد و آن، توحيد است. پنجم: مؤلفههای دوگانه رضامندى و نشاط، هر كدام، يك پايۀ نظرى مشخّص دارند؛ نظريۀ رضامندى، «خيرباورى» و نظريۀ نشاط، «شادى و لذّت» است. ششم: بررسىها نشان دادند كه گذشته از پايه نظرى، براى تأمين رضامندى و نشاط، يك عده عوامل دیگر نيز نقش دارند. هفتم: در بررسى تطبيقى ميان ديدگاه اسلام و روانشناسى مشخص شد كه در روانشناسى دو رويكرد درباره شادكامى وجود دارد: يكى لذتگرا و ديگرى سعادتگرا؛ كه دومى با منطق اسلام، هماهنگتر است (پسندیده، 1395).
ابعاد شادکامی از منظر اسلام بر اساس نظریه تلفیقی «آرجیل، مارتین و لو (1995)» و «اسلام» بررسی شدهاند که با توجه مطالعات انجام گرفته در متون اسلامی و دینی، بُعد رضایت از زندگی در اسلام معادل نشاط در زندگی، بُعد حرمت خود در اسلام معادل عزت نفس، بُعد سلامت روان در اسلام معادل همان سلامت روان، بُعد رضایت خاطر از زندگی در اسلام معادل احساس خوشبختی و بعد خلق مثبت در اسلام معادل مثبتاندیشی میباشد.
عملکرد کارکنان: عملکرد مناسب و اثربخش منابع انساني يکي از کليدهاي موفقيت سازمانها است. عملکرد خوب به معنی بهرهوري، کيفيت، سودآوری و مشتريمداري است؛ به همين دليل است که سازمانهاي موفق جهان تلاش زيادي ميکنند تا عوامل مؤثر بر عملکرد و رفتار منابع انساني را شناسايي و مديريت کنند و به اين توفيق دست يابند که با فراهم کردن اين عوامل، بر عملکرد نيروهاي انساني در سازمان (هم از نظر ميزان و هم کيفيت) بيفزايند (آقابیگ و صالحیامیری، 1393، 1). هفت متغیر عملکرد که مدل اچیو5 (رحیمیان و نجفی، 1394، 87) را تشکیل میدهند عبارتنداز: عملکرد=تابع (توان، شناخت، حمایت، انگیزش، بازخورد، اعتبار و سازگاری محیطی).
گزیدهای از پژوهشهای انجام شده در خصوص شادکامی از منظر اسلام و عملکرد کارکنان در خارج و در داخل کشور مطابق جدول (1) میباشد:
جدول 1. پیشینه پژوهش
Table 1. Research background
ردیف | نامخانوادگی نویسندگان | عنوان تحقیق | نتیجه |
1 | سالاس-والینا6 و همکاران (2017) | شادکامی در کار و رفتار شهروندی سازمانی، آیا یادگیری سازمانی یک زنجیر گمشده است؟ | یادگیری سازمانی نقش میانجی در بین شادکامی در کار و رفتار شهروندی سازمانی دارد.از اینرو توانایی یادگیری سازمانی نقش مهمی رادرتوصیف این که چگونه شادکامی درکار موجب بهبود رفتار شهروندی سازمانی میشود. |
2 | صفری7 و همکاران (2017) | بررسی تأثیر بازاریابی داخلی در دستیابی به مزیت رقابتی: نقش شادی کارکنان و کیفیت خدمات درک شده | بازاریابی داخلی تأثیر مثبتی بر مزیت رقابتی، کیفیت خدمات و شادکامی کارکنان دارد. شادکامی کارکنان تأثیر مثبتی بر کیفیت خدمات دارد و کیفیت خدمات تأثیر مثبتی بر مزیت رقابتی دارد. |
3 | باکزینسکا و تورنتون8 (2017) | ارتباط بین هوش عاطفی، عملی و تحلیلی با ابعاد رفتاری عملکرد مدیران عالی | ابعاد رفتاری رهبری، ابتکار عمل، گرایش به هدف، جهتگیری تغییر و توسعه کارکنان، ارتباط معناداری با هوش تحلیل و هوش عملی دارد ولی با هوش عاطفی ارتباطی ندارد. |
4 | واحدی و اسدی9 (2013) | رابطه سبکهای مدیریتی و عملکرد مدیران و کارکنان اداره مالیات بر درآمد تهران | نتايج نشان داد که سبک مديريتی بر عملکرد مديران و کارکنان اداره کل مالی استان تهران تأثير معنيدار دارد. |
5 | مجیدی10 و همکاران (2012) | تأثیر آموزش تکنیک مدیریت استرس بر شادکامی کارکنان سازمان بنادر و حمل و نقل | آموزش مدیریت استرس منجر به شادکامی بیشتر در مداخلهی گروهی شد. |
6 | چِیپرِسیت و سندیچرکول11 (2011) | شادکامی در کار بین کارکنان شرکتهای کوچک و متوسط تایلند | سطح شادکامی کارکنان شرکتهای کوچک و متوسط در چیانگ مای در سطح بالا بود و سطح آگاهی نسبت به پنج عامل مؤثر بر شادکامی در کار نیز در سطح بالا بود. |
7 | نوروززاده و سلیمامی (1396) | بررسی رابطه فرهنگ سازمانی با عملکرد شغلی و شادکامی کارکنان زن حوزه ستادی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی تهران | نتایج حاکی از وجود رابطه معنادار و مثبت بین فرهنگ سازمانی با عملکرد شغلی و شادکامی کارکنان زن حوزه ستادی دانشگاه است. |
8 | قلینیا آهنگر و همکاران (1395) | بررسي ارتباط بين شادکامي و عملکرد درکارکنان دانشگاه علوم پزشکي بابل | بین شادکامی و عملکرد کارکنان دانشگاه علوم پزشکی بابل ارتباط مثبت و معنادار برقرار است. |
9 | بهروزی و صمیمی (1395) | نقش کارت امتیازی متوازن در ارزیابی عملکرد مدیران | استفاده از کارت امتیازي متوازن، سبب بهبود عملکرد مدیران در حفظ شاخصهاي مالی سازمان، حفظ و بقاء مشتریان سازمان و فرآیندهاي داخلی سازمان میشود، ولی استفاده از کارت امتیازي متوازن در رشد فرآیند یادگیري سازمان تأثیری نداشته است. |
10 | علائی و مؤذنی (1394) | رابطه هوش هیجانی و عملکرد مدیران و معاونین وزارت امور اقتصادی و دارایی ایران | میان هوش هیجانی و عملکرد مدیران رابطه مثبت معناداری وجود دارد. |
با توجه به تحقیقات انجام یافته و مورد بررسی قرار گرفته در جدول فوق، ملاحظه میگردد که تمامی تحقیقات انجام یافته بیشتر به دنبال بررسی رابطه یا میزان تأثیر یک متغیر مستقل و یا وابسته بر روی متغیر «عملکرد» هست و در واقع تحقیقی که بتواند به شناسایی ابعاد شادکامی از منظر اسلام انجام گیرد، متاسفانه صورت نگرفته است که این مورد یکی از خلأهای اصلی تحقیق در حوزه «ارزیابی عملکرد» میباشد. از اینرو در تحقیق حاضر ابتدا ابعاد شادکامی از منظر اسلام مورد شناسایی قرار گرفته و سپس به طراحی الگوی ارزیابی عملکرد کارکنان دانشگاه پیامنور بر اساس مؤلفههای شادکامی از منظر مدل پیشرفت اسلامی ایرانی پرداخته شده است.
اهداف پژوهش حاضر عبارت هستند از:
- شناسایی ابعاد شادکامی از منظر اسلام.
- سنجش همبستگی بین ابعاد شادکامی از منظر اسلام و عملکرد کارکنان دانشگاه پیامنور.
- بررسی متغیرهای جمعیتشناختی در میزان شادکامی کارکنان دانشگاه پیامنور.
- بررسی متغیرهای جمعیتشناختی در میزان عملکرد کارکنان دانشگاه پیامنور.
- تعیین وضعیت هر یک از متغیرهای پژوهش.
- طراحی الگوی ارزیابی عملکرد کارکنان دانشگاه پیامنور بر اساس شادکامی از منظر اسلام.
ابزار و روش
پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی و از حیث روش، پیمایشی است. جامعه آماری تحقیق حاضر کارکنان دانشگاه پیامنور مرکز تبریز میباشند. بر اساس اطلاعات دریافت شده از دانشگاه پیامنور تبریز، تعداد آنها در فاصله زمانی انجام تحقیق، 90 نفر است. با توجه به پایین بودن تعداد جامعه آماری، کل جامعه به عنوان نمونه انتخاب شد که به صورت سرشماری استفاده گردید. در واقع پرسشنامههای محقق ساخته در بین کل جامعه آماری توزیع گردید که تعداد 74 پرسشنامه تکمیل و به نگارنده بازگردانده شد.
برای جمعآوری اطلاعات از جامعه آماری به منظور پاسخ به سؤالهای پژوهش حاضر، از پرسشنامهای که با توجه به متغیرهای تحقیق و عملیاتی نمودن آنها بر اساس مطالعه و گزینش متون تخصصی و اسلامی تنظیم شده است، استفاده گردیده است.
روایی پرسشنامه از نوع روایی صوری میباشد. پایایی آن نیز بر اساس آزمون آلفای کرونباخ و پایایی ترکیبی به شرح جدول (2) زیر به دست آمده است:
جدول 2. پایایی متغیرهای پژوهش
Table 2. Reliability of research variables
ابعاد (Dimensions) | پایایی ترکیبی (CR) | آلفای کرونباخ (Cronbach's alpha) |
نشاط در زندگی (cheerfulness in Life) | 0.89 | 0.86 |
عملکرد کارکنان (Employee performance) | 0.96 | 0.96 |
با توجه به جدول (2)، نتایج نشان میدهد آلفای کرونباخ و پایایی ترکیبی به دست آمده برای تمامی متغیرها بالاتر از 6/0 میباشند بنابراین مقدار به دست آمده نشان دهندهی پایایی خوب میباشد.
یافتهها
یافتههای تحقی حاصل تجزیه و تحلیل دادههای جمعآوری شده از پرسشنامهها است؛ برای آزمون نرمال و غیر نرمال بودن متغیر مستقل شادکامی از منظر مدل پیشرفت اسلامی- ایرانی و متغیر وابسته عملکرد کارکنان از دیدگاه اسلام، از آزمون کولموگوروف- اسمیرنوف استفاده شده است. با توجه به نتایج آزمون، سطح معنیداری آزمون برای متغیر مستقل شادکامی از منظر مدل پیشرفت اسلامی- ایرانی و متغیر وابسته عملکرد کارکنان، هر دو بیشتر از 05/0 میباشند. بنابراین هر دو متغیر از توزیع نرمال برخوردار هستند.
نتایج حاصل از آزمون تی مستقل و آزمون تحلیل واریانس آنوا12 برای آزمون تأثیر متغیرهای جمعیتشناختی بر میزان شادکامی از منظر مدل پیشرفت اسلامی ایرانی و عملکرد کارکنان در جدولهای (3)، (4) و (5) آورده شده است.
جدول 3. آزمون t مستقل
Table 3. Independent t test
عملکرد کارکنان (Employee performance) | شادکامی (Happiness) |
| ||||
زن (Woman) | مرد (Men) | زن (Woman) | مرد (Men) | میانگین (Average) | جنسیت(Gender) | |
106.5938 | 99.3333 | 100.6875 | 98 | |||
زن (Woman) | مرد (Men) | زن (Woman) | مرد (Men) | انحراف معیار (St.d) | ||
29.7243 | 28.4164 | 22.68499 | 22.72207 | |||
-1.067 | -0.502 | T | ||||
0.289 | 0.616 | سطح معنیداری (sig) | ||||
متأهل (Married) | مجرد (Single) | متأهل (Married) | مجرد (Single) | میانگین (Average) | تأهل (Marital Status) | |
102 | 104.5 | 100.0333 | 95.4286 | |||
متأهل (Married) | مجرد (Single) | متأهل (Married) | مجرد (Single) | انحراف معیار (St.d) | ||
28.2314 | 33.2351 | 21.98071 | 25.57858 | |||
0.288 | -0.684 | T | ||||
0.774 | 0.496 | سطح معنیداری (sig) |
جدول 4. آزمون تحلیل واریانس آنوا برای متغیرهای تحقیق و سطح تحصیلات
Table 4. ANOVA analysis of variance test for research variables and education level
عملکرد کارکنان (Employee performance) | شادکامی (Happiness) |
| |||||||||||
سطح معنیدار (sig) | F | سطح معنیداری آزمون Levene | انحراف معیار (St.d) | میانگین (Average) | سطح معنیدار (sig) | F | سطح معنیداری آزمون Levene | انحراف معیار (St.d) | میانگین (Average) |
| |||
0.211 | 1.502 | 0.162 | - | 134 | 0.345 | 1.140 | 0.232 |
|
| دیپلم (diploma) | |||
42.46 | 82 | - | 108 | فوقدیپلم (diploma) | |||||||||
25.51 | 103.82 | 13.05 | 103.66 | لیسانس (Bachelor) | |||||||||
30.39 | 100 | 20.37 | 101.62 | فوقلیسانس (M.A) | |||||||||
15.94 | 130.66 | 24.87 | 95.02 | دکتری (Ph.D) | |||||||||
29.01 | 102.47 | 6.5 | 120.33 | کل (Total) |
جدول شماره 5. آزمون تحلیل واریانس آنوا برای متغیرهای تحقیق و سابقه کار
Table 5. ANOVA variance analysis test for research variables and work experience
عملکرد کارکنان (Employee performance) | شادکامی (Happiness) |
| |||||||||||
سطح معنیدار (sig) | F | سطح معنیداری آزمون Levene | انحراف معیار (St.d) | میانگین (Average) | سطح معنیدار(sig) | F | سطح معنیداری آزمون Levene | انحراف معیار (St.d) | میانگین (Average) |
| |||
0.995 | 0.051 | 0.663 | 38.24 | 106.24 | 0.313 | 1.214 | 0.358 | 24.75 | 88.4 | کمتر از 5 سال (Less than 5 years) | |||
30.62 | 102.05 | 18.34 | 105.82 | 5-10 سال (5-10 years) | |||||||||
30.41 | 102.76 | 22.84 | 101.83 | 11-15 سال (11-15 years) | |||||||||
28.32 | 99.83 | 28.5 | 93.58 | 16-20 سال (16-20 years) | |||||||||
23 | 103.4 | 17.74 | 91.9 | بیشتر از 20 سال (More than 5 years) | |||||||||
29.01 | 102.47 | 22.58 | 99.16 | کل (Total) |
برای تعیین وضعیت مؤلفهها، استانداردسازی هر یک از متغیرهای تحقیق بر اساس فرمول شماره (1)، از مقیاس 100 صورت گرفته است و سپس بر اساس آزمون تی تک نمونهای در نرمافزار اسپیاساس (SPSS) وضعیت هر یک از مؤلفهها نسبت به حد وسط (نمره 50) به شرح جدول (6) مورد مقایسه قرار داده شده است.
جدول 6. نتايج آزمون تی تك نمونهاي
Table 6. The results of a sample t-tech test
Test statistics
| مراحل برآورد و محاسبه آزمون t | |||||
متغیرها (variables) | میانگین (Average) | انحراف معیار (St.d) | آماره آزمون (Test statistics) | درجه آزادي (FD) | سطح معنیدار (sig) | نتیجه |
نشاط در زندگی (Joy in Life) | 64.61 | 19.98 | 6.29 | 73 | 0.000 | تأیید |
عزت نفس (Self-esteem) | 64.07 | 25.96 | 4.66 | 73 | 0.000 | تأیید |
سلامت روان (mental health) | 60.64 | 25.51 | 3.58 | 73 | 0.001 | تأیید |
احساس خوشبختی (Happiness) | 61.23 | 15.44 | 6.25 | 73 | 0.000 | تأیید |
مثبتاندیشی (positive thinking) | 67.22 | 19.84 | 7.47 | 73 | 0.000 | تأیید |
شادکامی (Happiness) | 63.53 | 20.16 | 5.77 | 73 | 0.000 | تأیید |
توانایی (Ability) | 51.91 | 31.83 | 0.517 | 73 | 0.606 | تأیید |
وضوح (Clarity) | 63.37 | 27.07 | 4.25 | 73 | 0.000 | تأیید |
حمایت سازمانی (Organizational support) | 52.5 | 26.55 | 0.810 | 73 | 0.421 | تأیید |
انگیزه (Motivation) | 55.27 | 23.99 | 1.88 | 73 | 0.063 | تأیید |
ارزیابی (Assessment) | 49.54 | 24.50 | -0.158 | 73 | 0.875 | تأیید |
اعتبار (Validity) | 50.13 | 23.49 | 0.049 | 73 | 0.961 | تأیید |
محیط (Environment) | 44.34 | 26.25 | -1.854 | 73 | 0.068 | تأیید |
عملکرد کارکنان (Employee performance) | 53.63 | 21.98 | 1.03 | 73 | 0.307 | تأیید |
همچنین در پژوهش حاضر، جهت بررسی سؤالهای پژوهش و روایی و پایایی شاخصها از مدلسازي معادلات ساختاري مبتنی بر حداقل مربعات جزیی -که توسط نرمافزار اسمارت پی.ال.اس صورت میگیرد- استفاده شده است.
ارزیابی مدل اندازهگیری: جهت سنجش برازش مدل اندازهگیری، از پایایی شاخص، روایی همگرا و روایی واگرا استفاده شده است. پایایی شاخص برای سنجش پایایی درونی بوده و شامل سه معیار ضرایب بارهای عاملی، آلفای کرونباخ و پایایی ترکیبی است. مقدار پایایی ترکیبی برای هر متغیر اگر بالاتر از 7/0 شود، نشان از پایداری درونی مناسب برای مدل دارد و مقدار کمتر از 6/0 فقدان پایایی را نشان میدهد (بوداقیخواجهنوبر و همکاران، 1395، 94).
روایی همگرا (AVE) معیاري براي برازش مدل اندازهگیري میباشد. معیار (AVE) نشاندهندة میانگین واریانس به اشتراك گذاشته شده بین هر متغیر با شاخصهاي خود است. مقدار بحرانی براي این معیار عدد 4/0 است؛ بدین معنی که مقدار AVE بالای 4/0 روایی همگراي قابل قبول را نشان میدهد (بوداقیخواجهنوبر و همکاران، 1395، 94). جدول (7)، روایی همگرای مدل را نشان میدهد:
جدول 7. روایی همگرای مدل اندازهگیری
Table 7. Convergent validity of the measurement model
ابعاد (Dimensions) | روایی همگرایی (AVE) | متغیرها (variables) | روایی همگرایی (AVE) |
نشاط در زندگی (Joy in Life) | 0.51 | وضوح (Clarity) | 0.7 |
عزت نفس (Self-esteem) | 0.73 | حمایت سازمانی (Organizational support) | 0.66 |
سلامت روان (mental health) | 0.66 | انگیزه (Motivation) | 0.61 |
احساس خوشبختی (Happiness) | 0.47 | ارزیابی (Assessment) | 0.65 |
مثبتاندیشی (positive thinking) | 0.599 | اعتبار (Validity) | 0.61 |
شادکامی (Happiness) | 0.432 | محیط (Environment) | 0.61 |
توانایی (Ability) | 0.72 | عملکرد کارکنان (Employee performance) | 0.476 |
با توجه به جدول (7)، روایی همگرا برای همه متغیرها از 4/0 بیشتر میباشد. بر اساس معیارهای ارایه شده، مدل پیشنهادی در سطح استانداردها قابل قبول است. معیار بعدي روایی واگرا میباشد که میزان رابطه یک متغیر با شاخصهای خود در مقایسۀ رابطه آن متغیر با سایر متغیرها است؛ به طوري که روایی واگراي قابل قبول یک مدل، حاکی از آن است که یک متغیر در مدل تعامل بیشتري با شاخصهاي خود دارد تا با متغیرهاي دیگر (محسنین و اسفیدانی، 1393).
در شکل (1) و (3) بارهای عاملی مدل پژوهش ارایه شده است. قدرت رابطۀ متغیر پنهان و متغیر قابل مشاهده به وسیله بار عاملی نشان داده میشود. بار عاملی، مقداری بین صفر و یک است. اگر بار عاملی کمتر از 4/0 باشد رابطه ضعیف در نظر گرفته شده و از آن صرفنظر میشود و اگر بزرگتر از 6/0 و نزدیک به صفر باشد خیلی مطلوب است.
شکل 1. بارهای عاملی مدل پژوهش یا ضرایب مسیر
Figure 1. Factor loadings of the research model or path coefficients
شکل 2. بار عاملی بین متغیرهای اصلی پژوهش یا ضرایب مسیر
Figure 2. Factor loading between the main research variables or path coefficients
ارزیابی مدل ساختاری: در پژوهش حاضر از سه معیار ضریب معناداری (T-Values)، ضریب تعیین (R2) و ضریب قدرت پیشبینی (Q2) استفاده شده است.
شکل 4. ضریب معنیداری z (T-Value) بین متغیرهای اصلی پژوهش
Figure 4. The significance coefficient z (T-Value) between the main research variables
مقادیر مربوط به R2 و Q2 در جدول (8) نشان داده شده است.
جدول 8. نتایج برازش مدل ساختاری بر اساس روش Q2 و R2
Table 8. Structural model fitting results based on Q2 and R2 methods
| نشاط در زندگی (Joy in Life) | عزت نفس (Self-esteem) | سلامت روان (mental health) | احساس خوشبختی (Happiness) | مثبتاندیشی (positive thinking) | توانایی (Ability) | وضوح (Clarity) | حمایت سازمانی (Organizational support) | انگیزه (Motivation) | ارزیابی (Assessment) | اعتبار (Validity) | محیط (Environment) |
- | - | - | - | - | 0.639 | 0.741 | 0.607 | 0.446 | 0.329 | 0.277 | 0.285 | |
0.365 | 0.615 | 0.516 | 0.132 | 0.345 | 0.409 | 0.470 | 0.348 | 0.231 | 0.150 | 0.133 | 0.122 |
نتیجه میگیریم که مدل ساختاری از برازش خوب و قابل قبولی برخوردار است. همچنین مقدار Q2 نیز برای تمامی مؤلفهها در محدودهی مناسبی از سه مقدار ذکر شده در بالا بوده و نشان از آن دارد که مدل دارای قدرت پیشبینی مناسبی است. از اینرو مدل ساختاری از برازش قابل قبولی برخوردار است.
برازش کلی مدل: در نهایت برای برازش کلی مدل از معیار GOF استفاده شده است که پس از بررسی برازش بخش اندازهگیری و بخش ساختاری مدل پژوهش، برازش بخش کلی توسط این معیار انجام میشود. وتزلز و همکاران (2009) سه مقدار 01/0، 25/0 و 36/0 را به عنوان مقادیر ضعیف، متوسط و قوی برای GOF معرفی نمودهاند (ابراهیمپورازبری و همکاران، 1394). مقدار GOF حاصل شده در تحقیق حاضر 5466/0 میباشد که نشان از برازش کلی قوی مدل پژوهش دارد.
پس از بررسی برازش مدلهاي اندازهگیري، مدل ساختاري، مدل کلی و بررسی نقش میانجی ارزش ویژه مطلوبیت، میتوان به بررسی و آزمون سؤالهای پژوهش پرداخت و به یافتههاي پژوهش رسید؛ این بخش، شامل دو قسمت ضرایب معنیداري (T-Value) و ضرایب استاندارد شده بار عاملی یا همان ضریب مسیر برای سؤالهای پژوهش است که در جدول (9) ارایه شده است.
جدول 9. میزان ضریب مسیر و ضرایب معناداری متغیرهای موجود در مدل پژوهش
Table 9. Path coefficient and significance coefficients of the variables in the research model
ردیف | مسیر (Path) | ضریب مسیر (Path coefficient) | T-Value | نتیجه آزمون (Test Result) |
1 | نشاط در زندگی ← توانایی | 0.095 | 1.50 | رد (rejection) |
2 | نشاط در زندگی ← وضوح | -0.011 | 0.20 | رد (rejection) |
3 | نشاط در زندگی ← حمایت سازمانی | 0.118 | 1.82 | رد (rejection) |
4 | نشاط در زندگی ← انگیزه | 0.271 | 3.2 | تأیید (confirmation) |
5 | نشاط در زندگی ← ارزیابی | -0.088 | 0.86 | رد (rejection) |
6 | نشاط در زندگی ← اعتبار | 0.095 | 0.91 | رد (rejection) |
7 | نشاط در زندگی ← محیط | 0.09 | 0.86 | رد (rejection) |
8 | عزتنفس ← توانایی | -0.135 | 1.39 | رد (rejection) |
9 | عزتنفس ← وضوح | -0.087 | 1.11 | رد (rejection) |
10 | عزتنفس ← حمایت سازمانی | -0.475 | 4.85 | تأیید با اثر معکوس (Reverse verification) |
11 | عزتنفس ← انگیزه | -0.638 | 4.74 | تأیید با اثر معکوس (Reverse verification) |
12 | عزتنفس ← ارزیابی | -0.740 | 4.68 | تأیید با اثر معکوس (Reverse verification) |
13 | عزتنفس ← اعتبار | -0.821 | 4.86 | تأیید با اثر معکوس (Reverse verification) |
14 | عزتنفس ← محیط | -0.848 | 5.70 | تأیید با اثر معکوس (Reverse verification) |
15 | سلامت روان ← توانایی | 0.722 | 8.32 | تأیید (confirmation) |
16 | سلامت روان ← وضوح | 0.601 | 8.58 | تأیید (confirmation) |
17 | سلامت روان ← حمایت سازمانی | 0.447 | 6.11 | تأیید (confirmation) |
18 | سلامت روان ← انگیزه | 0.628 | 8.52 | تأیید (confirmation) |
19 | سلامت روان ← ارزیابی | 0.601 | 5.9 | تأیید (confirmation) |
20 | سلامت روان ← اعتبار | 0.75 | 7.17 | تأیید (confirmation) |
21 | سلامت روان ← محیط | 0.65 | 6.4 | تأیید (confirmation) |
22 | احساس خوشبختی ← توانایی | 0.011 | 0.19 | رد (rejection) |
23 | احساس خوشبختی ← وضوح | 0.251 | 5.31 | تأیید (confirmation) |
24 | احساس خوشبختی ← حمایت سازمانی | 0.222 | 4.1 | تأیید (confirmation) |
25 | احساس خوشبختی ← انگیزه | 0.069 | 0.97 | رد (rejection) |
26 | احساس خوشبختی ← ارزیابی | 0.062 | 0.75 | رد (rejection) |
27 | احساس خوشبختی ← اعتبار | 0.280 | 4.3 | تأیید (confirmation) |
28 | احساس خوشبختی ← محیط | 0.253 | 4.1 | تأیید (confirmation) |
29 | مثبت اندیشی ← توانایی | 0.127 | 2.1 | تأیید (confirmation) |
30 | مثبت اندیشی ← وضوح | 0.173 | 3.2 | تأیید (confirmation) |
31 | مثبت اندیشی ← حمایت سازمانی | 0.504 | 6 | تأیید (confirmation) |
32 | مثبت اندیشی ← انگیزه | 0.320 | 3.3 | تأیید (confirmation) |
33 | مثبت اندیشی ← ارزیابی | 0.627 | 5.03 | تأیید (confirmation) |
34 | مثبت اندیشی ← اعتبار | 0.299 | 4.4 | تأیید (confirmation) |
35 | مثبت اندیشی ← محیط | 0.444 | 4.4 | تأیید (confirmation) |
36 | شادکامی از منظر مدل پیشرفت اسلامی ایرانی ← عملکرد کارکنان | 0.628 | 22.47 | تأیید (confirmation) |
بحث و نتیجهگیری
به طور کلی نتایج حاصل از آزمون مدلسازی معادلات ساختاری در این پژوهش نشان میدهد شادکامی از منظر اسلام بر عملکرد کارکنان دانشگاه پیامنور تأثیر مثبت و معناداری دارد. از طرفی نتایج آزمون مدلسازی معادلات ساختاری نشان میدهد که بُعد نشاط در زندگی بر انگیزه کارکنان تأثیر مثبت و معنیداری دارد؛ سلامت روان بر توانایی، وضوح، حمایت سازمانی، انگیزه و ارزیابی، اعتبار و محیط؛ بُعد احساس خوشبختی بر اعتبار و محیط؛ بُعد مثبتاندیشی بر توانایی، وضوح، حمایت سازمانی و انگیزه. همچنین بُعد عزت نفس بر حمایت سازمانی، انگیزه، ارزیابی و اعتبار و محیط تأثیر معکوس و معنیداری دارد. نتایج به دست آمده از پژوهش حاضر با یافتههای بیرامی و همکاران (1390)، کشاورز و وفایبان (1386)، نوروززاده و سلیمانی (1396)، قلی نیا آهنگر و همکاران (1395) سالاس-والینا (2017)، جمالی و عباسی (1393)، آذربایجانی و علیمحمدی (1389) و قادری بافی (1381) همسو میباشند.
از اینرو پیشنهاد میشود کارکنان دانشگاه پیامنور عزت نفس خود را با ایمان و توکل قلبی به خداوند ارتقا و بهبود بخشند؛ این امر با شکوفایی استعدادها و تواناییهای درونی خود، منزه کردن بینش خود از طریق مطالعه صفات الهی، علاوه بر ارزش نهادن بر خود، بر دیگران و اشخاص غیر خود ارزش قایل شدن میسر میگردد. همچنین پیشنهاد میشود کارکنان دانشگاه پیام نور اندیشهی خود را مثبت تربیت کنند؛ در این راستا لازم است فرد، شکستها را به منزلهی تجربهای جهت رسیدن به موفقیت قلمداد کند. پیشنهاد میگردد کارکنان دانشگاه پیامنور به منظور رسیدن به حد کمال سلامت روانی، در جهت پی بردن به حکمت اتفاقات زندگی، اندیشه و تعقل کنند. برای خود اهداف روشن و شفافی را داشته باشند. امانتداری را بیش از پیش پیشه کنند. به رشد مستمر مهارتها و دانش خود اهمیت قایل شوند. به منظور داشتن احساس خوشبختی بیشتر در کارکنان پیشنهاد میگردد افراد با سپردن هر چه بیشتر کارها و امور خود به خداوند- در عین تلاش خود- به اطمینان و آرامشی عمیق دست یابند و سعی کنند مهارتهای ارتباطی مؤثرتر در اجتماع را با آموزش دیدن کسب کنند. همچنین پیشنهاد میگردد افراد جهت رسیدن به نشاط در زندگی، اندیشهی خود را در راستای این موضوع که زندگی بستری برای تکامل و مقدمهای برای آخرت است بهبود بخشند و از آموزههای قرآن و معصومین (ع) بهره گیرند.
در نهایت جهت ارتقای عملکرد کارکنان نیاز است شادکامی از منظر مدل پیشرفت اسلامی ایرانی در افراد ارتقاء یابد تا بتوان شاهد افزایش عملکرد کارکنان و در نتیجه ارتقای بهرهوری کلی سازمان شد. در همین راستا نیاز است از سوی سازمان نیز اقداماتی صورت گیرد که در قالب پیشنهاد ارایه میشود: پیشنهاد میگردد به منظور ارتقای توانمندی کارکنان، سعی شود افراد در پستهایی فعالیت داشته باشند که مرتبط با رشته تحصیلی و تخصص آنها میباشد تا بتوانند با استفاده از استعداد و تواناییهای فردی خود در راستای انجام هر چه بهتر مسئولیتهای محوله گام بردارند. همچنین برای اینکه سازمان بتواند شاهد بهترین عملکرد از سوی کارکنان باشد لازم است دلیل انجام کارها، شرح وظایف، اولویتهای کار، سلسلهمراتبی بودن کارها در سازمان و آشنا کردن کارکنان با شغلشان به طور شفاف و صریح توضیح داده شود. کارکنان از سوی سازمان از حمایت مادی و معنوی بهرهمند گردند تا احساس تعلق به سازمان در آنها ایجاد گردد. سازمان سعی کند تمایلات و انگیزه افراد را از طریق مشارکت دادن در تصمیمگیریها، متناسب کردن شغل فرد با علایق و تمایلات او و تشویق به ارایه ایدههای جدید در قبال دریافت پاداش، ایجاد کند. همچنین ضروری است سازمان عملکرد فرد در سازمان را به او گزارش دهد و حس عدالت و منصانه بودن از لحاظ حقوق و دستمزد را به فرد انتقال دهد.
تعارض منافع:
نویسندگان هیچگونه تعارض منافع ندارند.
References
Aghabeg, F., & Salehi Amiri, S. R. (2014). The effect of cultural intelligence on the manager's performance (Case study: Iran Retirement Fund). Journal of Cultural Management, 8(26), 13-26, jcm.srbiau.ac.ir/article_7579.html (In Persian).
Asadi, Massoud and Barati Moghadam, Behrouz and Naqvikeljahi, Mehsa, (2014), the relationship between dimensions of Islamic lifestyle and happiness in students of Khawarzmi University, Islam and Health Publication, Babol University of Medical Sciences, 2 (1), Spring, pp. 33-38. iahj.ir/article-1-98-fa.html (In Persian).
Azarbaijani, Masoud and Ali Mohammadi, Kazem, (2009), Development and Validation of Happiness Test Based on Islam, Two Scientific-Research Quarterly Journals of Islamic Education, 5(10), Spring and Summer, pp. 121-147. islamicedu.rihu.ac.ir/article_123.html (In Persian).
Baczynska, Anna & Thornton III, George C. (2017), Relationships of analytical, practical, and emotional intelligence with behavioral dimensions of performance of top managers, International Journal of Selection and Assessment, Vol. 25(2), 171-182.doi:org/10.1111/ijsa.12170.
Behroozi, M., & Samimi, S. (2016). The Role of the Balanced Scorecard in Assessing the Performance of the Managers. Journal of New Approaches in Educational Administration, 7(26), 95-111, 20.1001.1.20086369.1395.7. 26.6.7 (In Persian).
Birami, Mansour and Hashemi, Toraj and Alaei, Parvaneh and Abdulahi Adli Ansar, Vahidah, (2013), Demographic factors, religiosity based on Islam and family functioning in predicting the happiness of students of Tabriz University of Medical Sciences, Journal of Behavioral Sciences Research, 9(1), pp.33-43, http://rbs.mui.ac.ir/article-1-183-fa.html, (In Persian).
Chaiprasit, Kemakorn & Santidhirakul, Orapin, (2011), Happiness at Work of Employees in Small and Medium-sized Enterprises, Thailand, Procedia - Social and Behavioral Sciences, Vol. 25, pp.189-200, doi:10.1016/ j.sbspro.2011.10.540.
Feizi, Tahira and Dastaar, Hossein, (2010), the application of PCMM model in employee performance evaluation (investigation of employee performance of Payam Noor University), Peyke Noor Journal,7(4),pp.13-31(In Persian).
Gholinia Ahangar, Hammet and Gilchini, Fatemeh and Abbasian Amiri, Hadi and Abdi, Fatemeh and Ebrahimi Danjkalai, Ruqiyeh and Pournaqi, Abdur Rahim and Habibi, Behnaz, (2016), investigating the relationship between happiness and performance in employees of Babol University of Medical Sciences, third Academic research conference in the administrative and financial fields of the health system, Babol (In Persian).
Jamali, Tayyaba and Abbasi, Rizvan, (2013), investigating the relationship between religious orientation and happiness in students of Payam Noor University, the first international congress of religious culture and thought, Qom (In Persian).
Keshavarz, Amir and Vafaiyan, Mahbobeh, (2016), the study of factors affecting happiness, Applied Psychology Quarterly, 2(5), Fall, pp. 51-62 (In Persian).
Majidi, Tayebe & Jafari, Parivash & Hosseini, Mohammad Ali, (2012), The effect of stress management technique training on the ports and shipping organization employees’ happiness, Procedia - Social and Behavioral Sciences, 1(3), 58-62, 10.1016/j.sbspro.2012.06.966 (In Persian).
Mazzuchi, Tahira and Sadat Jedi Arati, Tayyaba and Askari, Zainab, (2013), Happiness from the perspective of the school of Islam and psychology, Islamic lifestyle centered on health, number 1, p. 120, ecc.isc.ac/ showJournal/25692/37493/628055, (In Persian).
Nasr Isfahani, A., Hajiyan, T., Karimi, M., & Rezvani, M. (2008). Deliberating the Tolerance of Organizational Leadership Based on the Nahjolbalaghah View Point. Scientific Journal of Islamic Management, 20(2), 113-130. im.ihu.ac.ir/article_201765.html (In Persian).
Nowruzzadeh, Shabnam and Soleimani, Nader, (2016), investigating the relationship between organizational culture and job performance and happiness of female employees of Tehran University of Medical Sciences and Health Services, Applied Studies in Management and Development Sciences, 2(2), 1-10. (In Persian).
Pasandideh, Abbas, (2015), Islamic Model of Happiness, Qom, Dar al-Hadith Publishing Organization, third edition, 1-840. (In Persian).
Qadri Bafi, Mohammad, (2008), The Concept and Place of Happiness in the Quran and Hadith, Master's Thesis, Tarbiat Modares University (In Persian).
Rahimian, Hamid and Najafi, Ali; (2014), investigating the relationship between the quality of work life and the performance of middle managers of National Gas Company of Iran, Productivity Management Quarterly, No. 4(35), Winter, pp. 83-110, 20.1001.1.27169979.1394.9.4.4.3 (In Persian).
Ranjber, Neda and Ahmadi, Ebadale and Ojinejad, Ahmadreza, (2014), the relationship between organizational intelligence and happiness and job satisfaction of employees of the Islamic Azad University, Maroodasht branch, Scientific-Research Quarterly New Approach in Educational Management, 6(23), 63- 84,20.1001.1.20086369.1394.6.23.4.2(In Persian).
Safari, Ali & Salehzadeh, Reza & Dehbashi, Asieh & Sarraf Yazdi, Delaram, (2017), Studying the impact of internal marketing on achieving competitive advantage: the role of employee happiness and perceived service quality, International Journal of Business Excellence (IJBEX), 13(1), 1-15, doi: 10.1504/IJBEX.2017.085791.
Salas-Vallina, Andres & Alegre, Joaquín & Fernandez, Rafael, (2017), Happiness at work and organisational citizenship behaviour, Is organisational learning a missing link? International Journal of Manpower, Vol. 38 Issue: 3, pp.470-488, doi:10.1016/j.iedeen.2018.05.003.
Tavanaei, Mohammad Hossein and Salimzadeh, Elaha, (1389), Investigating the positive effect of thinking from the perspective of Quran and Hadith, Research Journal of Sciences and Education of the Holy Quran, No. 7, Summer, pp. 39-63 (In Persian).
Vahedi, Reza & Asadi, Asghar, (2013), Relationship between Management Styles and Performance of the Managers and Staff of Tax Administration Office of Tehran, European Online Journal of Natural and Social Sciences, Vol.2,No.3, pp.2975-2983,european-science.com/eojnss/article/view/1710
(145)
[1] .Assistant Professor,Department of Islamic Philosophy and Theology, Payame Noor University,Tehran, Iran
*.Corresponding Author: Dr_jamalpour@pnu.ac.ir
2.Asistant professor, Department of State Management, Payame Noor University, Tehran, Iran
[2] 1.استادیار، گروه فلسفه و کلام اسلامی، دانشگاه پیامنور، تهران، ایران، Dr_jamalpour@pnu.ac.ir
[3] .استادیار، گروه مدیریت دولتی، دانشگاه پیامنور، تهران، ایران، Skandarik@pnu.ac.ir
[4] . The Institute of Leadership & Management (ILM)
[5] . ACHIEVE
[6] . Salas-Vallina9
[7] . Safari
[8] . Baczynska & Thornton III
[9] .Vahedi & Asadi
[10] .Majidi
[11] .Chaiprasit & Santidhirakul
[12] . ANOVA