عوامل موثر بر مزیت نسبی صادرات کشمش ایران
محورهای موضوعی : فصلنامه علمی -پژوهشی تحقیقات اقتصاد کشاورزیحسین مهرابی بشرآبادی 1 , امین پورمقدم 2
1 - دانشیار اقتصاد کشاورزی دانشگاه شهید باهنر کرمان
2 - دانشجوی کارشناسی ارشد اقتصاد کشاورزی دانشگاه شهید باهنر کرمان
کلید واژه:
چکیده مقاله :
هدف اصلی این تحقیق، بررسی مزیت نسبی ایران در صادرات کشمش و عوامل مؤثر بر آن است. برای دست یابی به این امر از داده های سری زمانی سال های 1388-1340 استفاده شده است. همچنین در این تحقیق مزیت نسبی صادراتی کشورهای عمده تولیدکننده و صادرکننده ی کشمش نیز محاسبه شده و با هم مقایسه گردیدند. برای محاسبه مزیت نسبی ایران از شاخص های مزیت نسبی آشکار شده ی(RCA) و مزیت نسبی آشکار شده ی متقارن(RSCA) و همچنین شاخص 2 استفاده گردید. نتایج مطالعه نشان داد که بر اساس شاخص مزیت نسبی آشکار شده در طی دوره ی مورد بررسی، مزیت نسبی ایران در صادرات کشمش نوسانات زیادی داشته و پس از یک سیر صعودی، وارد یک سیر نزولی شده است. همچنین از مقایسه ی شاخص مزیت نسبی صادراتی محاسبه شده برای کشورهای صادرکننده و کشورهای عمده تولیدکننده، این مطلب روشن شد که حجم تولید و صادرات بالای این محصول لزوماً بیانگر داشتن مزیت نسبی صادراتی نمی باشد. سپس به بررسی عوامل موثر بر مزیت نسبی صادرات کشمش از طریق برآورد مدل خودتوضیح برداری (VAR) برای دوره ی 2008-1961پرداخته شد. نتایج حاصل از برآورد مدل عوامل موثر بر RCA حاکی از آن بود که متغیرهای نرخ ارز، میزان تولید داخلی، میزان تولید رقبا و قیمت جهانی صادراتی، تاثیر مثبت و قیمت صادراتی ایران و همین طور نوسانات تولید تاثیر منفی بر مزیت نسبی صادراتی کشمش ایران دارند. این نتایج لزوم حمایت از تولید داخلی جهت کاهش نوسانات تولید، افزایش میزان تولید و هموار کردن مسیر صادرات این محصول را نشان می‌دهد.
The main purpose of this study was to investigate Iran's comparative advantage in raisin export and the effective factors on it. Time series data from 1961 to 2009 was applied to this investigation. Besides, the comparative advantages of raisin export for the main raisin producer and raisin importer countries were calculated and the results were compared with each other. In order to determine the comparative advantage of Iran in raisin export, three indexes were calculated: Revealed Comparative Advantage (RCA), Revealed Symmetric Comparative Advantage (RSCA) and chi square measure (2). Based on the RCA index, the result indicated frequent fluctuations of the comparative advantage index for Iran which led from a rising trend to a falling trend. Also, comparing the calculated comparative advantages of raisin export for the main producer and exporter countries, it was indicated that the high volume of production and export was not necessarily due to the existence of comparative advantages in these countries. Afterward, the effective factors on the comparative advantage of raisin export were investigated through estimating a vector auto regressive (VAR) model for the period 1961-2008. The results of the estimated model indicated that the variables such as exchange rate, the amount of domestic production, the production rates of competitors and the world export price had positive effects on the comparative advantage of raisin export for Iran while fluctuations in production had a negative effect on it. These results indicate the need to protect domestic production to reduce production fluctuations, increased production and pave the path to export this product.
