بررسی راهبرد امنیتی و سیاسی ایران و چین؛ با تاکید بر توافق 25 ساله
محورهای موضوعی : مسائل ایرانعلی رضا احدنژاد 1 , میرابراهیم صدیق 2
1 - دانشجوی دوره دکترای علوم سیاسی مسایل ایران. کرج
2 - استادیار واحد کرج
کلید واژه: امنیت, نواقع گرایی, امنیت منطقه ای , چین, ایران ,
چکیده مقاله :
جهانی شدن به عنوان تشدید روابط بین تعداد فزاینده ای از سیاست ها درک می شود. روابط چین و ایران در عصر جهانی شدن نیز از این ویژگی برخوردار بوده است . سوال و محور اصلی این پژوهش این است که راهبرد امنیتی و سیاسی ایران و چین با تأکید بر سند همکاری 25 ساله ایران و چین چگونه است. ر راستای تبیین این موضوع با بهره گیری از روش تحلیلی-توصیفی می توان گفت که چین در سطح کلان سیاست خارجی دو الزام را انتخاب کرده است) الف) تقویت ثبات در محیط امنیتی چین (در حوزه‌های منطقه‌ای و بین‌المللی) و ب) جذب منابع بین‌المللی لازم جهت پیشبرد فرایند توسعه اقتصادي (منابع اقتصادي و سیاسی). در این راستا، جمهوري اسلامی ایران، به عنوان کشوري که داراي ذخایر غنی نفت و گاز است می‌تواند برآورد کننده نیازهاي چین باشد. همچنین در حوزه نظام بین‌الملل، هر دو کشور جمهوري اسلامی ایران و چین، نظم موردنظر ایالات‌متحده را نپذیرفته و تلاش دارند تا این نظم را تغییر دهند. در واقع می توان گفت که نتایج امنیتی و سیاسی توافق 25 ساله ایران و چین را می توان در مواردی همچون مخالفت با نظم جهانی امریکایی، استقلال امنیتی از امریکا، نادیده گرفتن تحریم های امریکا و غرب، حمایت از جهان چند قطبی، مخالفت چین با دخالت نیروهای خارجی در امور داخلی و تضعیف ثبات و امنیت ایران و صلح منطقه ای و جهانی در نظر گرفت.
. The relations between China and Iran in the era of globalization have question and focus of this research is what is the security and political strategy of Iran and China, emphasizing the 25-year cooperation document between Iran and China. In order to explain this issue by using the analytical-descriptive method, it can be said that China has chosen two requirements at the macro level of foreign policy) a) strengthening stability in China's security environment (in regional and international spheres) and b) attracting resources international necessary to advance the process of economic development (economic and political resources). In this regard, the Islamic Republic of Iran, as a country with rich oil and gas reserves, can be an estimate of China's needs. Also, in the field of the international system, both the countries of the Islamic Republic of Iran and China have not accepted the order desired by the United States and are trying to change this order. In this framework, these two countries can complement each other and expand their areas of cooperation. In fact, it can be said that the security and political results of the 25-year agreement between Iran and China can be seen in cases such as opposition to the American world order, security independence from America, ignoring US and Western sanctions, support for the multipolar world, China's opposition to The interference of foreign forces in internal affairs and the weakening of Iran's stability and security and regional and global peace were considered.
1. ارغوانی پیرسلامی، فریبرز (۱۳۹۴)، “روابط ایران و چین در دوره‌ی احمدی‌نژاد: سیاست نگاه به شرق و تأثیرات ساختاری”، مطالعات روابط بین‌الملل، دوره‌ی ۸،
2. آدمی، علی بهار 1389” . راهبرد نگاه به شرق در سیاست خارجی جمهوري اسلامی ایران”. فصلنامه مطالعات سیاسی، سال 2 ،شماره 7،بهار،
3. آدمی، علی(۱۳۸۹)، “راهبرد نگاه به شرق در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران: دیدگاه‌ها، زمینه‌ها و فرصت‌ها”، فصل‌نامه‌ی مطالعات سیاسی، سال دوم، شماره‌ی ۷.
4. بابازاده انویق، رضا (1400)بررسی روابط سیاسی اقتصادي ایران و چین بین سالهاي 2010-2020.ایان نامه کارشناسی ارشد روابط بین‌الملل، دانشگاه علامه طباطبائی.
5. برزگر، کیهان و آدمی، علی (1389” .(تحلیلی راهبردي در سیاست خارجی جمهوري اسلامی ایران با تأکید بر نگاه به شرق و سازمان همکاري شانگهاي”، فصلنامه مطالعات سیاسی، سال 3 ،شماره.1-29پاییز
6. بصیری،محمدعلی؛رشید،معصومه(1394).خیزش اقتصادی- نظامی جمهوری خلق چین و پیامدهای امنیتی آن برای جمهوری اسلامی ایران، فصلنامه تحقیقات سیاسی و بین‌المللی، 1394، شماره 22
7. ثقفی عامری، ناصر، احدی، افسانه (۱۳۸۶)، “رویکرد نگاه به شرق در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران (پژوهش ۵)”، معاونت پژوهش‌های سیاست خارجی مرکز تحقیقات استراتژیک
8. ثقفی عامری، ناصر، احدی، افسانه (۱۳۸۷)، “ایران و سیاست نگاه به شرق”، تهران: مجمع تشخیص مصلحت نظام، پژوهشکده‌ی تحقیقات استراتژیک.
9. ثقفی عامري، ناصر (1385 .(در جست و جوي افقهاي جدید در سیاست خارجی ایران: سیاست نگاه به شرق، تهران: معاونت پژوهشهاي سیاست خارجی، مرکز تحقیقات استراتژیک.
10. دبیرخانه‌ی سازوکار عالی مشارکت جامع راهبردی ایران و چین (1399)، “ویرایش نهایی برنامه‌ی همکاری‌های جامع (25 ساله) ایران و چین”، سایت وزارت خارجه‌ی جمهوری اسلامی ایران.
11. دفتری، مریم (۱۳۷۴)، “تحلیلی بر روابط ایران و چین”، مجله‌ی سیاست خارجی، سال نهم، شماره‌ی ۱.
12. دهقانی فیروزآبادی، سیدجلال الدین (۱۳۹۴)، “سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران”، تهران: سمت.
13. عسگر خانی،ابومحمدقهرمانی،محمدجواد(1392).افزایش قدرت چین و واکنش ایالات‌متحده و هند در برابر آن، فصلنامه تحقیقات سیاسی و بین‌المللی، دوره 5، شماره 17
14. قاضی‌زاده، شهرام، طالبی‌فر، عباس (۱۳۹۰)، “مناسبات راهبردی ایران و چین”، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
15. قنبرلو، عبدالله (۱۳۹۲)، “بنیادهای امنیتی سیاست خارجی چین”، فصل‌نامه‌ی مطالعات راهبردی، سال شانزدهم، شماره‌ی ۲.
16. قوام، سیدعبدالعلی، یزدان‌شناس، زکیه (۱۳۹۲)، “جست‌وجویی در منابع داخلی و رفتار بین‌المللی چین: استفاده‌ی بهینه از مقدورات داخلی”، فصل‌نامه‌ی روابط خارجی، سال پنجم، شماره‌ی ۲.
17. کشاورز مقدم، الهام (1400). . جایگاه چین در سیاست نگاه به شرق جمهوري اسلامی ایران”، کارشناسی ارشد رشته روابط بین‌الملل، تهران: دانشگاه علامه طباطبائی.
18. گلشن‌پژوه، محمدرضا، کوزه‌گر کالجی، ولی (۱۳۸۸)، “روند هم‌گرایی و بهبود جایگاه چین در نظام بین‌الملل از دیدگاه قدرت نرم”، ماه‌نامه‌‌ی اطلاعات سیاسی-اقتصادی، شماره‌ی ۲۶۶.
19. گوهری‌مقدم، ابوذر (۱۳۸۶)، “جایگاه چین در سیاست نگاه به شرق ایران”، دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی، شماره‌ی پی‌درپی ۸۴۳۴.
20. مشیرزاده، حمیرا (۱۳۸۸)، “تحول در نظریه‌های روابط بین‌الملل”، تهران: سمت.
21. Abdulraouf Mustafa al-Ghunaimi& Ahmed Shamsadin Leila, 2020, Chinese-Iranian Relations the Prospects of Strategic Partnership in a Changing World, International Institute for Iranian Studies.
22. Abu, V. (2014), Iranian Trends in the Arab Region and Their Impact on -National Security, Second Edition, Sadiq Center Library, pp. 89-91.:
23. Alex Vatanka, 2021, making sense of the Iran-China strategic agreement, Middle East Institute.
