اثرات نامتقارن شوک نفتی بر قیمت محصولات کشاورزی: کاربرد رهیافت خود رگرسیو با وقفه‌های گسترده غیرخطی (NARDL)

محورهای موضوعی : فصلنامه علمی -پژوهشی تحقیقات اقتصاد کشاورزی

دحسن طرازکار ¹ , آذر شیخ زین الدین ²

1 - استادیار اقتصاد کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شیراز.
2 - استادیار اقتصاد کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شیراز.

تاریخ دریافت : 1397/03/12 تاریخ پذیرش : 1397/10/18 تاریخ انتشار : 1398/01/01

کلید واژه: ایران, آزمون کرانه, آزمون هگی, نوسان‌های قیمت نفت, شاخص بهای تولید کننده,

چکیده مقاله :

هدف اصلی این مطالعه بررسی رابطه میان قیمت محصولات کشاورزی و شوک نفتی در ایران است. برای این منظور از رهیافت خود رگرسیو با وقفه­های گسترده غیرخطی (NARDL) استفاده شد زیرا این روش امکان بررسی اثرات نامتقارن قیمت­ها را در کوتاه­مدت و بلندمدت فراهم می‌کند. در این مطالعه از شاخص بهای تولیدکننده محصولات کشاورزی (به قیمت ثابت سال 1390) به عنوان معیاری از قیمت محصولات کشاورزی استفاده شد. هم‌چنین، برای بررسی ارتباط نامتقارن قیمت نفت با قیمت محصولات کشاورزی از داده­های فصلی دوره 1389 (فصل چهارم) تا 1395 (فصل چهارم) استفاده شد. وجود ریشه واحد فصلی و غیر فصلی در متغیرها با استفاده از آزمون ایستایی هگی بررسی شد. نتایج آزمون کرانه رهیافت NARDL نشان دادند که رابطه هم‌جمعی میان متغیرهای مورد استفاده شامل قیمت محصولات کشاورزی، قیمت نفت و تولید ناخالص داخلی وجود دارد. هم‌چنین، نتایج برآورد مدل NARDL نشان دادند که قیمت محصولات کشاورزی در کوتاه­مدت و بلندمدت دارای رفتاری نامتقارن است. بر این اساس، در کوتاه­مدت و بلند مدت یک رابطه مثبت و معنی­دار میان قیمت محصولات کشاورزی و افزایش قیمت نفت وجود دارد. افزون بر این، یک رابطه مثبت و معنی­دار میان کاهش قیمت نفت و قیمت محصولات کشاورزی در کوتاه­مدت و بلند مدت برقرار است. هم‌چنین، واکنش قیمت محصولات کشاورزی به شوک مثبت نفتی بیش‌تر از شوک­های منفی می­باشد

چکیده انگلیسی:

The main objective of this article is analyzing the relationship between agricultural commodity price and oil shock for Iran. To this end, the nonlinear autoregressive distributed lags (NARDL) approach was employed which allows prices to be tied by asymmetric impact both in the long- as well as in the short-run. Linkages between oil price and agricultural commodity prices are examined using seasonal data for 1389:4 to 1395:4. The bounds test of the NARDL specification suggests the presence of co-integration among the variables, which include the agricultural commodity price, oil price and GDP. The estimated NARDL model affirms the presence of asymmetries in the agricultural product price behavior in both Long-run and short-run. Therefore, in the long and short-run, a positive significant relation between oil price increases and agricultural commodity price was found. In addition, the short and long-run significant relation between oil price reduction and the agricultural production price was estimated. Also, the positive oil price shock will result in higher changes in the agricultural commodity price as compared to the oil price reduction shock.

منابع و مأخذ:

 

- ابراهیمی، م. و شکری، ن. (1390). سیاست پولی و مکانیسم انتقال تکانه­ی قیمت نفتی به بازار سهام در ایران، فصلنامه تحقیقات اقتصادی راه اندیشه، شماره 1، ص: 65-33.

- التجایی، الف. و ارباب افضلی، م. (1393). بررسی تأثیرات نامتقارن شوک‎های قیمت نفت بر متغیرهای کلان اقتصادی ایران، فصلنامه اقتصاد تطبیقی، شماره 1، ص: 26-1.

- اصغر پور، ح.، فلاحی، ف. و تلسچی، الف. (1390). بررسی اثرات نامتقارن شوک­های پولی بر قیمت در ادوار تجاری ایران با استفاده از  تکنیک مارکوف – سوئیچینگ، فصلنامه اقتصاد و الگو سازی، سال دوم، شماره 7 و 8، ص: 222-183.

- امامی، ک. و ادیب­پور، ه. (1388). بررسی اثرات نامتقارن شوکهای نفتی بر تولید، فصلنامه مدلسازی اقتصادی، شماره 4: ص: 26-1.

- پدرام، م.، شیرین بخش، ش. و افشار، آ. (1390). نقش مسکن در سازو کار انتقال پولی: رویکرد SVAR و شبیه­سازی وضعیت ناقص، فصلنامه پول و اقتصاد، شماره 7، ص: 107-77.

- زروکی، ش. و موتمنی، م. (1396)، اثر نامتقارن قیمت نفت بر بازار مسکن در ایران: کاربردی از رهیافت NARDL غیر خطی، مجله اقتصاد کلان، شماره 23، ص: 105-81.

- جاودان، ا.، راحلی، ح. و نقدی، ر. (1394). بررسی عوامل موثر بر قیمت مواد غذایی در ایران با تاکید بر تکانه­های نفتی، تحقیقات اقتصاد کشاورزی، شماره 2، ص: 195-179.

- جاودان، ا.، حقیقت، ج.، پیش­بهار، ا. و محمدرضایی، ر. (1395). بررسی عبور قیمت مواد غذایی به قیمت­های داخلی در ایران، فصلنامه نظریه­های کاربردی اقتصاد، شماره 4، ص: 196-177.

- خانزادی، آ.، مرادی، س. و حیدریان، م. (1395). بررسی و تحلیل اثرات نامتقارن شوکهای درآمدهای نفتی بر شاخص فلاکت در ایران با روش تصحیح خطای برداری، فصلنامه نظریه­های کاربردی اقتصاد، سال سوم، شماره 4، ص: 129-52.

- شیرین­بخش، ش. و مقدس­بیات، م. (1389). بررسی اثرات متقارن شوک­های نفتی بر ارزش افزوده بخش­های کشاورزی و خدمات ایران، فصلنامه مطالعات اقتصاد انرژی، سال هفتم، شماره 26، ص: 20-1.

- صمدی، ع. ح. و بهپور، س. (1392). بررسی تاثیر نوسانات قیمت نفت بر شاخص قیمت مواد غذایی در ایران، فصلنامه پژوهش­های اقتصادی کاربردی، سال اول، شماره دوم، ص: 106-89.

- عصاری آرانی، ع.، جعفری صمیمی، ا. و رسولی میر، م. (1389). بررسی تاثیر تکانه­های قیمت نفت بر حساب جاری کشورهای عضو اوپک، فصلنامه اقتصاد مقداری، 7 (3)، ص: 21-1.

- غیاثوند، الف. و یاهو، م. (1387). اثرات نامتقارن تغییرات در قیمت نفت بر روی مصرف بخش خصوصی و دولتی در ایران، فصلنامه اقتصاد مالی، شماره 5، ص: 18-1.

- گلخندان، الف. (1395)، تأثیر تکانه­های مثبت و منفی قیمت نفت بر شاخص قیمت سهام در ایران (آیا این اثرگذاری نامتقارن است؟)، فصلنامه سیاست­های مالی و اقتصادی، سال چهارم، شماره 15، ص: 89-114.

- گزارش بانک جهانی (2012)، https://www.worldbank.org

- گزارش سازمان برنامه و بودجه (1396)، https://www.mporg.ir/

- گزارس سازمان خواروبار جهانی (2012)، https://www.Fao.org/

- وحیدی، ز.، شقاقی­شهری، و. و پهلوان­زاده، ف. (1394). بررسی اثرات مقایسه­ای متقارن و نامتقارن شوک­های نفتی بر ارزش افزوده بخش­های کشاورزی و صنعت. فصلنامه سیاست­های راهبردی و کلان، سال دوم، شماره 8، ص: 92-77.

- وظیفه دیمرچی، ق. (1389). اثرات درآمدهای نفتی بر ادوار تجاری اقتصاد ایران طی دوره 1368 تا 1386. دومین همایش ملی اقتصاد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد خمینی شهر، خمینی شهر، اسفند 1389.

Refrences

- Abdlaziz, R. A., Rahim, K. A., & Adamu, P. (2016). Oil and Food Prices Cointegration Nexus for Indonesia: A Nonlinear ARDL Analysis. International Journal of Energy Economics and Policy, 6(1): 82:87.

- Alam, M.I., & Quazy, R.M. (2003). Determinant of Capital Flight: an Econometric Case Study of Bangladesh, Review of Applied Economics, Vol. 17, PP. 85-103.

- Arize, A. C., Malindretos, J., & Igwe, E. U. (2017). Do exchange rate changes improve the trade balance: An asymmetric nonlinear cointegration approach. International Review of Economics & Finance, 49, 313-326.

- Athanasenas, A., Katrakilidis, C., & Trachanas, E. (2014). Government spending and revenues in the Greek economy: evidence from nonlinear cointegration. Empirica, 41(2), 365-376.

- Brument, M. H., Ceylan, N. B., & Dogan, N. (2010). The impact of oil price shocks on the economic growth of selected MENA countries, The Energy Journal, Vol. 31, No. 1, 149-176.

- Caporale, G., & Pittis, N., (2004). Estimator choice and the Fisher paradox: A Monte Carlo study. Econ. Rev. 23(1), 25–52.

- Choi, W. G., & Deveruex, M.B. (2005). Asymmetric Effects of Government Spending: Does the Level of Real Interest Rates Matter? IMF working Paper 05/7.

- Greenwood-Nimmo, M., & Shin, Y., (2013). Taxation and the asymmetric adjustment of selected retail energy prices in the UK. Econ. Lett. 121(3), 411–416.

- Harri, A., Nalley, L., & Hudson, D. (2009). The relationship between oil, exchange rates, and commodity prices. Journal of Agricultural and Applied Economics, 41 (2), 501–510.

- Hylleberg, S., Engle, R. F., Granger, C. W., & Yoo, B. S. (1990). Seasonal integration and cointegration. Journal of econometrics, 44(1-2), 215-238.

- Husain, T., & Martirosyan, T. (2008). Fiscal policy and economic cycles in oil-exporting countries, IMF working paper.

- Ibrahim, M. H. (2015). Oil and food prices in Malaysia: a nonlinear ARDL analysis. Agricultural and Food Economics, 3(1), 1-14.

- Kornonen, L., & Juurikkala, T. (2007). Equilibrium exchange rates in oil dependent countries, BOFIT discussion papers 8, Institute for economies in transition bank of Finland.

- Mehrara, M. (2008). The asymmetric relationship between oil revenues and economic activities: The case of oil-exporting countries. Energy Policy, 36(3), 1164-1168.

- Moshiri, S., & Banihashem, A. (2012). Asymmetric Effects of Oil Price Shocks on Economic Growth of Oil-Exporting Countries (February 16, 2012). Available at SSRN: https://ssrn.com/abstract=2006763 or http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.2006763.

- Narayan, P. K., & Narayan, S. (2004), Estimating Income and Price Elasticity's of Imports for Fiji in a Cointegration Framework, Economic Modeling, Vol. 22, PP. 423-438.

- Nusair, S. A. (2016). The effects of oil price shocks on the economies of the Gulf Co-operation Council countries: Nonlinear analysis. Energy Policy, 91, 256-267.

- Park, J. W. (2007). Oil price shocks and stock market behavior: empirical evidence for the U.S. European countries, Ph.D. thesis, Missouri, Columbia.

- Pesaran, M.H., & Shin, Y. (1999). An autoregressive distributed lag modelling approach to cointegration analysis. In: Storm S (ed) Econometrics and Economic Theory in the 20th Century: The Ragnar Frisch Centennial Symposium, Chapter 11. Cambridge University Press, Cambridge.

- Pesaran M.H., Shin, Y., & Smith, R.J. (2001). Bounds testing approaches to the analysis of level relationship. J Appl Econometrics 16:289–326.

- Rafiq, S., & Bloch, H. (2016). Explaining commodity prices through asymmetric oil shocks: Evidence from nonlinear models. Resources Policy, 50, 34-48.

- Shin, Y., Yu, B., & Greenwood-Nimmo, M. (2011). Modelling Asymmetric Cointegration and Dynamic Multiplier in a Nonlinear ARDL Framework, http: // papers.ssrn.com/ sol3/ papers.cfm? abstract_id=1807745.

- Shin, Y., Yu, B., Greenwood-Nimmo, M.J., & Sickles, (2014). Modelling Asymmetric Cointegration and Dynamic Multipliers in a Nonlinear ARDL Framework. In: Horrace, William, C., Robin, C. (Eds.), Festschrift in Honor of Peter Schmidt. Springer Science & Business Media, New York (NY).

- Yeap, G. P., & Lean, H. H. (2017). Asymmetric inflation hedge properties of housing in Malaysia: New evidence from nonlinear ARDL approach. Habitat International, 62, 11-21.

- Wang, Y., Wu, C., & Yang, L. (2014). Oil price shocks and agricultural commodity prices. Energy Economics, 44: 22-35.