جهانی شدن فرهنگ و تاثیر آن بر هویت ملی ایران

محورهای موضوعی : روابط بین الملل

اسماعیل بایبوردی ¹ ( دکترای علوم سیاسی از دانشگاه میسور هند )
علیرضا کریمیان ² ( عضو هیات علمی دانشگاه پیام نورتهران )

تاریخ دریافت : 1393/05/02 تاریخ پذیرش : 1393/09/30 تاریخ انتشار : 1393/10/01

کلید واژه: هویت ملی, فرهنگ, ایران, جهانی شدن, هویت قومی,

چکیده مقاله :

چکیده وجود اقوام مختلف در درون جامعه کهن ایران، موجبات داد و ستد فرهنگی و اجتماعی را در طول تاریخ فراهم آورده است چرا که ایران کشوری چند قومی است. دوام و استمرار هویت فرهنگ ایرانی در طول تاریخ، مدیون گروه های مختلف قومی نظیر کردها، آذری ها، لرها، بلوچ ها، ترکمن ها، عرب ها و فارس ها بوده است. با توجه به پویایی فرهنگ ایرانی و تحولات اجتماعی فرهنگی در ایران در دهه های اخیر، مردم ایران درک جامع تری از جهان، فرهنگ جهانی و فرهنگ ایرانی شان یافته اند. این شناخت و آگاهی بی تاثیر از شرایط محیط داخلی و خارجی نبوده است. این فرضیه که در اثر جهانی شدن، شاهد رشد و گسترش هویت های قومی و در نتیجه به چالش کشیده شدن هویت ملی در ایران خواهیم بود، به لحاظ نظری و عملی چندان قابل دفاع نیست. چرا که در راستای جریان جهانی شدن و به منظور شناسایی نوع رابطه فرهنگ ایرانی با فرهنگ جهانی، می توانیم فرض را نه بر جدایی و تمایزپذیری فرهنگی، بلکه بر پیوستگی، تعامل و اثرگذاری فرهنگ ها بر یکدیگر در نظر بگیریم و با این فرض است که مهمترین زمینه برای گسترش روحیه و تمایلات جهان گرایانه در هویت ایرانی را می توان در منشاء تاریخی آن ملاحظه کرد.

چکیده انگلیسی:

Abstract The presence of the different ethnic groups in the ancient society of Iran has caused the cultural and social exchange throughout history. Because Iran is a multi-ethnic country, the continuity and survival of the identity of Iranian culture throughout history owes a lot to different ethnic groups like Kurds, Azeris, Lors, Beluches, Torkamans, Arabs and Fars. Considering the liveliness of Iranian culture and the social cultural changes in Iran in recent decades, the people of Iran have found a more comprehensive understanding of the world, world culture and their Iranian culture. This recognition and awareness have not been without effect from the internal and external world. The theory that as a result of globalization, we will witness growth and development of ethnic identities and consequently also witness the challenging of national identity in Iran, theoretically and practically cannot be supported considerably. Because in parallel to the process of globalization and fro recognition of the type of connection between Iranian culture and world culture. We can suppose that it is not the separation and distinction of the cultures that do matter but rather the connectivity and interaction of them. Considering this supposition, the most important background for the spread of the universal spirit and globalized inclinations in the Iranian identity can be seen in its historical origin.

منابع و مأخذ:

منابع:

آزاد ارمکی، تقی(1386)، فرهنگ و هویت ایرانی و جهانی شدن، تهران: انتشارات تمدن ایرانی.

ابوالحسنی، سید رحیم (1388)،تعیین و سنجش مولفه های هویت ایرانی، تهران: پژوهشکده تحقیقات استراتژیک.

احمدی،حمید(1386)،قومیت وقوم گرایی در ایران -افسانه و واقعیت،تهران:نشر نی.

اشرف، احمد (1383)،بحران هویت ملی و قومی در ایران، تهران: موسسه تحقیقات و توسعه علوم انسانی.

اسمیت، آنتوتی. دی(1383)، ناسیونالیسم: نظریه، ایدئولوژی، تاریخ، ترجمه منصور انصاری، تهران: موسسه مطالعات ملی.

پای لوسین ، و دیگران(1380)، بحران ها و توالی ها در توسعه سیاسی، ترجمه غلامرضا خواجه سروی، تهران: انتشارات پژوهشکده مطالعات راهبردی.

جنکینز، ریچارد(1381)، هویت اجتماعی، ترجمه تورج یاراحمدی، تهران: انتشارات شیرازه.

حاجیانی، ابراهیم(1388)، جامعه شناسی هویت ایرانی، تهران: پژوهشکده تحقیقات استراتژیک.

صنیع اجلال، مریم(1384)، درآمدی بر فرهنگ و هویت ایرانی، تهران: موسسه مطالعات ملی.

قاسمی، فرزانه(1383)، مراتب و مولفه های هویت در مبانی نظری هویت و بحران هویت، تهران:پژوهشکده علوم انسانی و اجتماعی جهاددانشگاهی.

کاویانی راد، (1389)، ناحیه گرایی در ایران از منظر جغرافیای سیاسی،تهران:پژوهشکده مطالعات راهبردی.     

گودرزی، حسین(1385)، مفاهیم بنیادین در مطالعات قومی، تهران: انتشارات تمدن ایرانی.

گودرزی، حسین(1384)، گفتارهایی درباره جامعه شناسی هویت در ایران، تهران: موسسه مطالعات ملی.

گل محمدی، .احمد (1386)،جهانی شدن، فرهنگ، هویت،تهران:نشرنی.

میرمحمدی،داود(1383)، گفتارهایی درباره هویت ملی در ایران، تهران: موسسه مطالعات ملی.

احمدی،حمید(1381)، «جهانی شدن، هویت قومی یا هویت ملی؟»، فصلنامه مطالعات ملی، سال سوم، شماره 11، 1381.

احمدی، حمید(1386)، «مدخلی بر واکاوی پدیده قوم گراییدر سپر جهانی شدن»، مجله سیاست داخلی، سال اول، شماره 3.

تاجیک، محمدرضا (1388)،«هویت در ایران امروز»، پژوهشنامه پژوهشکده تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام، شماره 46.

حاجیانی، ابراهیم(1388)، «هویت ملی ایرانیان: مبانی و مولفه ها»،پژوهشنامه هویت اجتماعی، شماره 49، 1388.

حاجیانی ، ابراهیم(1380)،"تحلیل جامعه شناختی هویت ملی در ایران و طرح چند فرضیه"،فصلنامه مطالعات ملی،شماره 5،1380.

شفیعی، جهان(1382)،«جنبش های اجتماعی در ایران، زمینه ها و چالش ها»، فصلنامه مطالعات راهبردی، سال 6، شماره 1382.

صالح،فروغ(1388)، «هویت ملی، هویت قومی و وفاق ملی»، پژوهشنامه هویت اجتماعی، شماره 49، 1388.

مجتهدزاده، پیروز(1377)، «هویت ایرانی در آستانه سده بیست و یک»، اطلاعات سیاسی-اقتصادی، سال 12، شماره 130-129.