شعر سیاسی ایران از سقوط رضا شاه تا کودتای 28مرداد 1332
محورهای موضوعی : زبان و ادب فارسی
مهدی حسنی باقری شریف آباد
1
(
عضو گروه علوم سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بافت
)
کلید واژه: "کودتای 28 مرداد1332", " شعر سیاسی", "تاریخ معاصر ایران", "شعر معاصر", "ادبیات سیاسی",
چکیده مقاله :
یکی از مهم‌ترین مقاطع تاریخ معاصر ایران فاصله سال های 1320 تا 1332 است .در این دوره پس از برکناری رضا شاه از قدرت به دست متفقین ، نوعی خلاء قدرت در کشور پدید آمد که در پرتو آن و در نبود قدرتی استبدادی ، فضای باز سیاسی در کشور شکل گرفت که از آن عموما با عنوان دوران دموکراسی نیمدار یاد می-شود. در این دوره برای اولین بار پس از سال های آغازین مشروطیت ، احزاب ، گروهها و دسته های سیاسی با تفکرات و سلایق مختلف مجال عرض اندام می یابند. این مقاله تاثیر این دوران را بر ادبیات ایران مد نظر قرار داده است و با طرح پرسشی پیرامون وضعیت کلی ادبیات سیاسی در حوزه شعر ، تلاش کرده است با استفاده از روش جمع آوری اطلاعات کتابخانه ای و روش پژوهش توصیفی ـ تحلیلی و تحلیل محتوا درونمایه اصلی آثار مهم‌ترین شاعران این دوره را بررسی کند. در نهایت این پژوهش به این نتیجه رسیده است که به تبع وجود فضای باز سیاسی در این سال ها و امید به بهبود اوضاع ، درونمایه ادبیات سیاسی ایران در حوزه شعر با تغییر آشکاری نسبت به دوران بسته رضاشاه به سوی مردم گرایی ، تعهد ، دعوت به مبارزه ، واقعگرایی و طرح مضمون‌های خوشبینانه حرکت کرده است.
One of the most important sections of Iran contemporary history is among the 1320 to the 1332. In this period, some kind of power vacume has been occurred in the country after Reza Shah had been collapsed from power by Mottafe qin.As the result of this situation and lacking a dictatorship power, an free political space has been formed typically called a second – hand democracy. For the first time, different parties, groups and political teams with various thoughts and procedures found this chance to introduce themselves in this period after the beginning years of constitution.The effect of this period on Iran literature has been considered in this research and the main content of prospect belonging to the most important poets of this period has been tried to be considered by designing a question about the general condition of political literature in the domain of poetry by using library collecting information and descriptive-analysis method. Ultimately, it has been concluded that because of free political space during these years and expressing hopes to improve the condition, the prospect of Iran political literature in poetry has been faced with clear differences in comparison to Reza shah’s hard period. This condition made the poetry lead to humanity, commitment, inviting to , realism and designing optimistic concepts.
منابع
1- ابتهاج، هوشنگ (1360) . شبگیر ، تهران : توس.
2- ابراهیمی، رضا(1398). «ترامتنیت در شعر شاملو: نواندیشی در کاربرد مضامین کهن و اسطورههای ادبیات ایران و جهان در شعر رکسانا»، فصلنامه علمی و پژوهشی زبان و ادب فارسی، دانشکده علوم انسانی دانشگاه آزاد اسلامی واحد سنندج، سال 11، شماره 39، تابستان.
3- برقعی، محمد رضا (1373). سخنوران نامی معاصر ایران ، جلد 3 ، قم ، نشر خرم.
4-جواهری گیلانی، محمدتقی(1377).تاریخ تحلیلی شعر نو، جلد1، چاپ دوم، تهران، مرکز.
5- چارسکی، لونا(1356). درباره ادبیات، ترجمه ع نوریان ،بی جا، شباهنگ.
6- درستی، احمد (1381).شعر سیاسی در دوره پهلوی دوم ،تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
7- دستغیب، عبدالعلی(1371). گرایش های متضاد در ادبیات ایران، تهران، خنیا .
8- دیچز، دیوید (1366). شیوه های نقد ادبی، ترجمه غلامحسین یوسفی و محمدتقی صدقیانی ،تهران، علمی.
9- رضابیگی،مریم(1392) و حسین حسنرضایی و محمدمراد ایرانی «بررسی جریانها و تحولات شعر فارسی از دههی 20 تا دههی 50 با تکیه بر اشعار نادر نادرپور» فصلنامه علمی ـ پژوهشی زبان و ادبیات فارسی دانشکده ادبیات و زبانهای خارجی دانشگاه آزاد اسلامی واحد سنندج، سال5، شماره 14، بهار.
10- ذاکر حسین ،عبدالرحیم (1377). ادبیات سیاسی ایران در عصر مشروطیت ،تهران، علم.
11- سیار، عبدالله(1379). «واکاوی دیگری از شعر «کارشب پای نیما یوشیج» گزارش، شماره 116، مهرماه.
12- شاملو، احمد(1359). قطعنامه،تهران، مروارید.
13- شفیعی کدکنی،محمدرضا(1359). ادوار شعر فارسی از مشروطیت تا سقوط سلطنت، تهران، توس.
14- قراگوزلو، محمد(1385). «درآمدی بر تبارشناسی شعر سیاسی و اجتماعی» اطلاعات سیاسی و اقتصادی، شماره 133ـ 234 . بهمن و اسفند.
15- عسکری، میرزا آقا (مانی)(1382). «ادبیات سیاسی و سیاست ادبیات» نگاه نو، شماره 155، دور جدید، آبان ماه.
16- کفافی، محمد عبدالسلام (1382). ادبیات تطبیقی، ترجمه سید حسین سیدی ،مشهد، به نشر.
17- کسرایی ، سیاوش(1336). آوا ، تهران ، نیل.
18- گلدمن، لوسین(1376). جامعه، فرهنگ، ادبیات ترجمه محمدجعفر پوینده ،تهران: چشمه.
19- مسلمانیان قبادیانی، رحیم(1378). «نگاهی به تعریف شعر از نظر عروضی» کیهان فرهنگی، شماره151، فروردین و اردی بهشت.
20- میرصادقی جمال(1383) ، داستان و ادبیات ،تهران، آیه مهر.
21- نظامی عروضی سمرقندی احمد بن عمر بن علی (1364)، چهار مقاله به تصحیح محمد قزوینی و به اهتمام محمد معین ،تهران: امیرکبیر.
22- یوشیج، نیما (1370)، مجموعه کامل اشعار ،به کوشش سیروس طاهباز ، تهران ، نگاه.
_||_
References
1- Ibtahaj, Hoshang (1360). Shabgir, Tehran: Tos.
2- Ebrahimi, Reza (2018). "Transtextuality in Shamlou's poetry: new thinking in the use of ancient themes and myths of Iranian and world literature in Roksana's poetry", scientific and research quarterly of Persian language and literature, Islamic Azad University Faculty of Humanities, Sanandaj branch, year 11, number 39, summer.
3- Barqaei, Mohammad Reza (1373). Iran's famous modern orators, volume 3, Qom, Khorram Publishing House.
4- Javaheri Gilani, Mohammad Taqi (1377). Analytical History of New Poetry, Volume 1, Second Edition, Tehran, Center.
5- Charsky, Luna (1356). About literature, translated by A. Noorian, Bija, Shabahang.
6- Darshti, Ahmad (2001). Political poetry in the second Pahlavi period, Tehran, Islamic Revolution Documentation Center.
7- Dastghib, Abdul Ali (1371). Contrasting trends in Iranian literature, Tehran, Khania.
8- Deitches, David (1366). Methods of literary criticism, translated by Gholamhossein Yousefi and Mohammad Taghi Sedkiani, Tehran, Scientific.
9- Rezabeighi, Maryam (2012) and Hossein Hasan-Rezaei and Mohammad Morad Irani "Investigation of trends and developments in Persian poetry from the 20s to the 50s based on the poems of Nader Naderpour" Scientific-Research Quarterly of Persian Language and Literature Faculty of Literature and Foreign Languages, Islamic Azad University, Sanandaj Branch, Year 5, Number 14, Spring.
10- Zakir Hossein, Abdul Rahim (1377). Iran's political literature in the era of constitutionalism, Tehran, Alam.
11- Sayar, Abdullah (1379). "Another review of the poem "Karshab Pai Nima Yoshij", Report, No. 116, October.
12- Shamlou, Ahmed (1359). Resolution, Tehran, Marwarid.
13- Shafi'i Kodkani, Mohammad Reza (1359). Periods of Persian poetry from constitutionalism to the fall of the monarchy, Tehran, Tus.
14- Karagozlu, Mohammad (2015). "Introduction to the genealogy of political and social poetry" Political and Economic Information, No. 234-133. February and March.
15- Askari, Mirza Agha (Mani) (1382). "Political literature and the politics of literature", New Look, No. 155, New Round, November.
16- Kefafi, Mohammad Abdussalam (2012). Comparative literature, translated by Seyyed Hossein Seidi, Mashhad, published.
17- Kasraei, Siavash (1336). Ava, Tehran, Nile.
18- Goldman, Lucien (1376). Society, culture, literature, translated by Mohammad Jaafar Poivendeh, Tehran: Cheshme.
19- Musalmanian Qabadiani, Rahim (1378). "Looking at the definition of poetry from the point of view of prosody" Kihan Farhani, No. 151, Farvardin and Ordi Behesht.
20- Mirsadeghi Jamal (1383), fiction and literature, Tehran, Ayeh Mehr.
21- Samarqandi Prosodic Nizami Ahmad bin Omar bin Ali (1364), four articles edited by Mohammad Qazvini and with the attention of Mohammad Moin, Tehran: Amir Kabir.
22- Yoshij, Nima (1370), complete collection of poems, edited by Siros Tahbaz, Tehran, Negah.
