خشونت در مجالس رزم با تأکید بر نگاره‌های اسطوره‌ای دوالیستی نگارگری ایران از منظر اسلاوی ژیژک (خشونت اسطوره‌ای)
محورهای موضوعی : اسطورهسارا السادات نوری 1 , اشرف السادات موسوی لر 2
1 - دانشجوی دکتری پژوهش هنر دانشگاه الزهرا (س)
2 - استاد پژوهش هنر دانشگاه الزهرا (س)
کلید واژه: نگارگری, ژیژک, مجالس رزم, هنر ایران, خشونت اسطوره‌ای,
چکیده مقاله :
رزم در باور ایرانیان قدمت بسیاری دارد و مبارزه همیشه از مهم‌ترین چالش‌های پیش‌روی قهرمانان ایرانی بوده است. این مبارزه ابتدا با درگیری دائمی خیر و شرّ مطرح می‌گردد و سپس به صورت‌های متفاوت در دوره‌های مختلف هنر ایران، بازنمود پیدا می‌کند. اسلاوی ژیژک، متفکر معاصر غربی، در کتاب‌ها و مقالات خود به مبحث خشونت پرداخته و سویه‌های پنهان آن را افشاء کرده است. پژوهش پیش‌رو با روش تحلیلی ـ تطبیقی، درصدد است بررسی کند که در نگارگری ایران، خشونت چگونه و با چه مفاهیمی (دوالیستی) تصویر شده است و سپس با بررسی دیدگاه ژیژک در باب خشونت (خشونت اسطوره‌ای) گفتار وی را با نگاره‌های اسطوره‌ای ایران تطبیق دهد. این مقاله، سه نمونه از نگاره‌های شاهنامۀ فردوسی را با نظریۀ خشونت اسطوره‌ای تطبیق داده و میزان انطباق گفتار اسلاوی ژیژک و والتر بنیامین دربارۀ خشونت را بررسی کرده است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که این نظریه قابلیت مطالعۀ تطبیقی با نگاره‌های ایرانی را دارد و می‌تواند روشی برای نقد هنری ایران باشد.
In the Iranian belief, battle has a long history and fighting has always been one of the most important challenges facing Iranian heroes. This challenge has first been presented with constant struggle between good and evil and then has been represented in different forms in different periods of Iranian art. The contemporary Western thinker, Slavoj Žižek discusses violence in his books and articles and reveals its hidden aspects. By using analytical-comparative method, the present research, first, tries to answer the following question: In Iranian painting, how and with what concepts is violence portrayed? Then, we examine Žižek’s view on violence and compare his view with Iranian paintings. The article compares three examples of Ferdowsi's Shāhnāmeh paintings with the theory of mythical violence and considers the ideas of Žižek and Walter Benjamin. The findings show that the theory of mythical violence can be compared with Iranian paintings and can be used as a way to critique Iranian art.
