بررسی اوضاع اجتماعی نواحی مرکزی ایران در دوره حکمرانی آل بویه

محورهای موضوعی : فصلنامه تاریخ

سارا ناز پرور صوفیانی ¹ , محمد سپهری ² , علیرضا واسعی ³

1 - دانشجوی دکتری رشته تاریخ تمدن ملل اسلامی ، واحد تهران مرکزی ، دانشگاه آزاد اسلامی ،تهران ،ایران
2 - استاد گروه تاریخ، واحد تهران مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی، تهران ، ایران
3 - دانشیار گروه هنر و تمدن اسلامی، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، قم، ایران.

تاریخ دریافت : 1400/10/05 تاریخ پذیرش : 1401/03/16 تاریخ انتشار : 1401/12/01

کلید واژه: ایران, آل بویه, طبقات, حیات اجتماعی,

چکیده مقاله :

آل بویه، سلسله ای ایرانی نژاد و شیعی مذهب،منسوب به ابوشجاع بودندکه میان سال های 322-488ه.ق بر بخش بزرگی از عراق(عجم و عرب)،جزیره،شام و بخش های مختلفی ایران از جمله جبال حکومت کردند. ایران و بخصوص غرب آن از دیرباز حسب موقعیت جغرافیایی و تاریخی منشأ تحولات مهمی در تاریخ ایران بوده است. این منطقه در قرن چهارم ه.ق در دوره حاکمیت شاخه ای از آل بویه، در عرصه تحولات سیاسی، فرهنگی و اجتماعی نمود ویژهای یافت.سوال محوری پژوهش حاضر آن است که اوضاع اجتماعی ایران در دوره حکمرانی آل بویه چگونه بوده است؟ فرضیه مطرح شده این است که در سایه آرامش نسبی که حکومت آل بویه فراهم نموده بود زمینه ایی برای رونق اجتماعی فراهم آمد. با این حال نابرابری های اجتماعی همچنان بر این منطقه حاکم بود. بر اساس یافته های این پژوهش، که به روش توصیفی - تحلیلی و بر اساس مطالعات کتابخانه انجام شده،این منطقه درواقع دربردارنده نوعی جمع اضداد یا حتی پارادوکس تاریخی در درون خود است. چرا که علیرغم اینکه این منطقه از لحاظ سیاسی در این قرن از ثبات چندانی برخوردار نیست به لحاظ اجتماعی سنت های دیرینه تاریخ ایران در این منطقه پابرجا بوده است.

چکیده انگلیسی:

The Buyids, a dynasty of Iranians and Shiites, were attributed to Abu Shuja, who ruled over large parts of Iraq (Ajam and Arab), the island, the Levant, and various parts of Iran, including the mountains, between 322-488 AH. Iran and especially its west has long been the source of important changes in the history of Iran in terms of geographical and historical location. This region was especially prominent in the field of political, cultural and social developments in the fourth century AH during the rule of a branch of Al-Buwayh. The central question of the present study is what was the social situation of Iran during the rule of Al-Buwayh? The hypothesis is that in the shadow of the relative calm provided by the Buwayhid government, the groundwork was laid for social prosperity. However, social inequalities still prevailed in the region. According to the findings of this research, which has been done in a descriptive-analytical method and based on library studies, this region actually contains a kind of set of contradictions or even a historical paradox within itself. Because despite the fact that this region is not very politically stable in this century, the ancient traditions of Iranian history have been socially established in this region.