تغییرات ساختاری و نابرابری درآمدی استان‌های کشور ایران

محورهای موضوعی : فصلنامه علمی برنامه ریزی منطقه ای

محمدباقر بهشتی ¹ , پرویز محمدزاده ² , خلیل قاسملو ³

1 - استاد اقتصاد دانشگاه تبریز
2 - دانشیار دانشکده اقتصاد دانشگاه تبریز
3 - رئیس گروه امور تولیدی-سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان زنجان

تاریخ دریافت : 1396/05/11 تاریخ پذیرش : 1397/02/21 تاریخ انتشار : 1397/04/01

کلید واژه: نابرابری درآمدی, داده‌های تابلویی, تغییرات ساختاری تولید, استان‌های ایران,

چکیده مقاله :

     هماهنگی بین اهداف برنامه­های توسعه در سطح کشور و در سطح مناطق بسیار مهم است. کاهش سطح اختلاف منطقه‌ای در موضوعات مختلف و دستیابی به اهداف توسعه متعادل و پایدار ملی، همگی در گرو حل معضلات و موانع ریشه‌ای تحقق مدیریت و برنامه‌ریزی منطقه‌ای است. هدف این مقاله برآورد اثرات تغییرات‌ساختاری تولید بر نابرابری درآمدی در بین استان‌های ایران است. برای انجام تحقیق، تغییرات سهم ارزش افزوده بخش­های اقتصادی شامل کشاورزی، صنعت و خدمات در دوره 1379-1393 مورد بررسی قرار گرفت و فاصله درآمد سرانه هر استان با میانگین کشوری به عنوان نابرابری درآمدی مورد توجه قرار گرفت. نتایج برآورد مدل‌های‌ رگرسیونی داده‌های تابلویی به روش اثرات ثابت نشان می­دهد که: الف- با کاهش یک درصدی در سهم بخش کشاورزی و انتقال آن به بخش صنعت با فرض ثابت بودن سهم بخش خدمات، نابرابری درآمدی در بین استان‌های کشور به میزان 42/1 درصد افزایش پیدا می­کند ولی با انتقال به بخش خدمات با فرض ثابت بودن سهم بخش صنعت، این نابرابری بدون تغییر باقی مانده است. ب- با کاهش یک درصدی در سهم بخش صنعت و انتقال آن به بخش کشاورزی و یا به بخش خدمات (با فرض ثابت بودن سهم بخش دیگر) نابرابری درآمدی بین استان­ها به ترتیب 47/1 و 86/1 درصد کاهش پیدا می­کند. ج- با کاهش یک درصدی در سهم بخش خدمات و انتقال آن به بخش صنعت با فرض ثابت بودن سهم بخش کشاورزی نابرابری درآمدی در بین استان‌های کشور به میزان 8/1 درصد افزایش پیدا می­کند ولی با انتقال به بخش کشاورزی با فرض ثابت بودن سهم بخش صنعت، این نابرابری تغییری پیدا نمی­کند.

چکیده انگلیسی:

The consistency between the national development goals and the provincial development goals is highly important. The objective of this paper is to estimate the impact of production structural changes on income inequality among Iranian provinces. The research used the change of share of production sectors during years of 2000-2014 as the structural change. Meanwhile, the difference between each province's per capita income and the national per capita income was utilized as income gap among provinces. Through using a panel data regression the findings of research are as follows: By reducing the 1% share of the agricultural sector and transferring it to the industrial sector, assuming a stable service sector share, income inequality in the provinces of the country will increase by 1.42%, but with the transition to the service sector, with the assumption of a fixed share of the industry sector, this inequality remains unchanged. With a 1% reduction in the share of the industrial sector and its transfer to the agricultural sector or the service sector (assuming the share of the other part is assumed), income inequality between the provinces decreases 1.47 and 1.86%, respectively. With a one percent reduction in the share of the services sector and its transfer to the industrial sector, with the assumption of a steady share of the agricultural sector, income inequality in the provinces will increase by 1.8%, but with the transition to the service sector, with the assumption of a fixed share of the industry sector, this inequality remains unchanged.

منابع و مأخذ:

1. Aboonori, E and Farahati, M. (2016): The structure of production and distribution of income in Iran, Journal of Economic Modeling, 9 (32), pp: 1-23. (in Persian)


2. Aizenman, J., Lee, M. & D. Park. (2012): The Relationship between Structural Change and Inequality: A Conceptual Overview with Special Reference to Developing Asia, ADB Institute.


3. Bakhtiari, S. (2002): Comparative analysis of industrial development in different provinces of the country. Journal of Business, 6(22), pp: 186-157.


4. Bonet, J. (2006): Fiscal decentralization and regional income disparities: Evidence from the Colombian experience. The Annals of Regional Science, 40(3), pp. 661–676.


5. Banoui, A, A, (2005): Investigating the relationship between income distribution and production increase in Iran's economy using social accounting matrix. Journal of Iranian economic research, 22, pp: 95-117. (in Persian)


6. Dastidar, A. Gh. (2004): Structural change and income distribution in developing economies. Evidence from a group of Asian and Latin American countries. Center for Development Economics, Delhi School of Economics, Working paper, No. 121.


7. Dastidar, A. Gh. (2012): Income distribution and structural transformation: Empirical evidence from developed and developing countries. Seoul Journal of Economics, 25(1): 25-56.


8. Phatras, M., and Rasouli, M. (2016): Effect of structural changes on income inequality in Iran, Journal of Economic Development Policy, Al-Zahra University, 4 (10), pp: 9-42. (in Persian)


9. Javushiri, M and Shayan, H, (2017): Spatial Analysis Relative Advantage of Employment in Major Occupational Groups of the Provinces of the Country, Regional Planning Quarterly, 7(27), pp: 1-20


10. Johaston, B. F. (1970): Agriculture and structural transformation in developing countries: A survey of research. Journal of Economic Literature, (2): 369-404.


11. Khalidi, K, Sadr al-Hasrafi, S, (2005): Investigating the Interrelationship between the Growth of the Agricultural Sector and the Distribution of Income in Rural Areas of Iran. Journal of Economic research, 11 (2), pp: 25-39. (in Persian)


12. Kahya, m. (2012): Structural Change, income distribution and poverty in Asian - Countries. School of Economics and Management, LUND University


13. Kuznets, S. (1995): Economic growth and income inequality. American Review, 45(1), pp: 1-28


14. Mehregan, N, Mosayee, M and Kayhani Hekmat, R, (2008): Economic growth and Income distribution in Iran. Journal of Social Welfare, 7 (28), pp: 57-77. (in Persian)


15. Moshiri, S, Altajai, I (2008): The effect of structural changes on the economic growth of newly industrialized countries. Journal of Iranian Economic Research, (36), pp: 85-114. (in Persian)


16. Mowlaei, M. (2007): The Study and Comparison of Social Welfare and Services Development Degree among Iran’s Provinces in 1994 and 2004. Social Welfare, 6(24), pp: 241-258 (in Persian)


17. Pahrma, Z and Dabbagh, R. (2003): Study of Income Distribution in Iran Using Social Accounting Matrix, Journal of Trade Studies and Research, 27: 139-168


18. Pasinetti, L. L. (1981): Structural change and economic growth: A theoretical essay on the dynamics of the wealth of the nations. Cambridge University Press, Cambridge


19. Qiao B, Martinez-Vasquez J, Xu Y (2002): Growth and equity tradeoff in decentralization policy: China’s experience. Working paper, 02-16. Andrew Young School of Policy Studies, Georgia State University, Atlanta


20. Raffaele, p, Francesco, p (1997): Structural change and convergence: an Italian regional perspective. Structural change and  Economic Dynamics, (8), pp. 297-318


21. Sadeghi, H and Mehregan, N, (2000): The distribution pattern of income from agricultural and non-agricultural activities, Quarterly Journal of Agricultural Economics and Development, 8 (31), pp: 57-70. (In Persian)


22. Statistical Centre of Iran, (2014): regional accounts. (in Persian)


23. Timmer, C.P. (2002): Agriculture and economic growth, In Bruce Grander and G. Rausser, eds., Handbook of Agricultural Economics. Vol. IIA. Amsterdam: North-Holland, pp: 1487-1546.