بررسی تاثیر عوامل مالی-رفتاری بر تصمیم گیری سرمایه گذاران ازمنظر مدیران شرکتهای سرمایه گذاری در بورس اوراق بهادار ایران

محورهای موضوعی : دانش سرمایه‌گذاری

اردلان رجبی ¹ , عطالله محمدی ملقرنی ² , محسن حمیدیان ³

1 - گرو ه حسابداری ،واحدبین المللی کیش ،دانشگا ه آزاد اسلامی، جزیر ه کیش، ایران
2 - استادیار رشته حسابداری و عضو هیات علم ی دانشگا ه ازاد اسلامی واحدسنندج
3 - دانشیار رشته حسابداری و عضو هیات علمی دانشگا ه آزاد اسلامی تهران جنوب

تاریخ دریافت : 1400/08/24 تاریخ پذیرش : 1400/11/19 تاریخ انتشار : 1403/10/01

کلید واژه: بورس اوراق بهادار ایران, تصمیم گیری مدیران, عوامل مالی -رفتاری,

چکیده مقاله :

پژوهش حاضر به شناسایی تاثیر عوامل مالی - رفتاری در شرکتهای سرمایه گذاری بورس اوراق بهادار ایران می‌پردازد. روش شناسی این پژوهش از نظرهدف کاربردی بوده که در ابتدا پس از مطالعات کتابخانه ای به گردآوری اطلاعات اقدام نموده وسپس در خصوص عوامل مالی -رفتاری وتاثیر ان بر تصمیمگیری مدیران به اخذ نظر خبرگان در این زمینه پرداخته است. جامعه آماری در این پژوهش، تعداد 200نفر از مدیران شرکتهای سرمایه گذاری بوده است. در تمامی موارد بار عاملی مقداری بزرگتر از 6/0 است که نشان می‌دهد همبستگی بین متغیرهای پنهان با متغیرهای مشاهده‌پذیر، بسیار قوی است. مقدار آماره t-value برای تمامی گویه‌ها بزرگتر از 96/1 می‌باشد که نشان می‌دهد همبستگی‌های مشاهده شده بین گویه‌ها و سازه‌ها معنادار است و میانگین واریانس استخراج شده در تمامی موارد از 5/0 بزرگتر است. در این پژوهش خی-دو بهنجار 85/1 بدست آمده است. شاخص RMSEA برابر 034/0 و SRMR برابر 035/0 بدست آمده که نشان می‌دهد برازش مدل مطلوب است و نهایتا، براساس نتایج بدست امده، تمامی ابعاد شش‌گانه از 3/0 بزرگتر است و مقدار آماره تی نیز از 96/1 بزرگتر است بنابراین شش عامل اصلی مالی- رفتاری به درستی اثرات این رفتارها را برتصمیم گیری سرمایه گذاران در بورس ایران را توجیه و تفسیر می‌کنند.

چکیده انگلیسی:

The present study identifies financial-behavioral factors in stock exchange investment companies. The methodology of this research is applied in terms of purpose, which at first, after library studies and collecting information about financial-behavioral factors on the decision of managers to obtain the opinion of experts in this field. The statistical population in this study was 200 managers of investment companies. In all cases, the factor load is greater than 0.6, indicating that the correlation between the latent variables and the observable variables is very strong. The value of t-value for all items is greater than 1.96, which indicates that the observed correlations between items and structures are significant and the average variance extracted in all cases is greater than 0.5. In this research, normal chi-square is obtained 1.85. The RMSEA index is 0.034 and the SRMR is 0.035, which indicates that the model fits, and finally, based on the results, all six dimensions are greater than 0.3 and the value of t-statistic is greater than 1.96. Six major behavioral financial factors correctly justify and interpret the effects of these behaviors.

منابع و مأخذ:

• آذر، عادل؛ بیات، کریم. (1387)، طراحی مدل فرآیند محوری کسب و کار با رویکرد مدلسازی ساختاری تفسیری (ISM)، نشریه مدیریت فناوری اطلاعات، دوره 1، شماره 1، صص 3 تا 18.


• آذر، عادل؛ تیزرو، علی؛ مقبل، عباس؛ انواری، اصغر. (1389)، طراحی مدل چابکی زنجیره تامین با رویکرد مدل سازی تفسیری-ساختاری، پژوهش‌های مدیریت در ایران (مدرس علوم انسانی)، دوره 14، شماره 4 (پیاپی 69) ; صص 1-25.


• اصغرپور، محمدجواد. (1392)، تصمیم‌گیری گروهی و نظریه بازی‌ها با نگرش تحقیق در عملیات، دانشگاه تهران، موسسه انتشارات و چاپ


• اسلامی بیدگلی،غلامرضا وشهریاری،سارا (1386). بررسی و آزمون رفتار توده وارسرمایه گذاران با استفاده از انحرافات بازده سهام از بازده کل بازار در بورس اوراق بهادار تهران طی سالهای 1380تا 1384.بررسی های حسابداری وحسابرسی،25-44.


• تاجمیر ریاحی، حامد ؛ رهنمای رودپشتی، فریدون .1393،مدل سازی تأثیر تورش های رفتاری بر رکود بازار سرمایه براساس رویکرد تفسیری ساختاری، مجله مهندسی مالی و مدیریت اوراق بهادار


• شماره نوزدهم، تابستان 93


• خداپرست، جلیل .1391، بررسی تاثیر رفتار گله ای در تشکیل حباب عقلایی، فصلنامه علمی پژوهشی دانش سرمایه گذاری


• سعیدی،علی ؛فراهانیان،محمدجواد .1390،رفتار توده وار سرمایه گذاران در بورس اوراق بهادار تهران،فصلنامه بورس اوراق بهادار زمستان 90دوره 4،شماره 16


• سیف الهی،راضیه .1394، بررسی مقایسه ای عوامل رفتاری در سرمایه گذاری دارایی های مالی، فصلنامه علمی پژوهشی دانش سرمایه گذاری


• سرداری،امیر .1392، شناسایی واولویت بندی عوامل تاثیر گذار برحباب قیمتی در بورس اوراق بهادارتهران، مدیریت،کارآفرینی وتوسعه اقتصادی


• ستوده اصل، نعمت. نشاط دوست، حمید طاهر. کلانتری، مهرداد. طالبی، هوشنگ. خسروی، علیرضا. (1389). مقایسه دو روش دارو درمانی و درمان شناختی- رفتاری بر ابعاد کیفیت زندگی بیماران مبتلا به فشار خون اساسی. مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی سمنان، 11(4)، 294-301


• خواجویها،کیومرث؛لوبون،گوستاو.(1395)،روانشناسی توده ها،انتشارات روشنگران ومطالعات زنان چاپ چهارم


• فهیمی، دوآب.1389، بررسی عوامل رفتاری خاص بر تصمیم خرید سرمایه گذاران سهام عادی (مطالعه تطبیقی بورس اوراق بهادار تهران و مشهد)، مجله مهندسی مالی ومدیریت پرتفوی


• کرباسیان، مهدی؛ جوانمردی، محمد؛ خبوشانی، اعظم؛ زنجیرچی، محمود. (1390)، طراحی یک رویکرد تلفیقی از الگوی ساختار تفسیری (ISM) و TOPSIS-AHP فازی برای انتخاب و رتبه‌بندی تامین‌کنندگان چابک، مدیریت تولید و عملیات، دوره دوم، شماره 1، صص: 107-134.


• کشاورز، حداد؛ حیدری، هادی .بررسی تاثیر اخلاق سیاسی بر تلاطم بازار سهام تهران،تحقیقات اقتصادی دوره چهل وپنجم ادیبهشت 1390،شماره 94


• وکیلی فرد،حمیدرضا؛افتخاری،اکبر ؛سعیدی،علی .1392،ارزیابی رفتار سرمایه گذاران در بورس تهران، فصلنامه علمی پژوهشی دانش سرمایه گذاری


• Agarwal, A., Shankar, R., & Tiwari, M. K. (2007). Modeling agility of supply chain. Industrial marketing management, 36(4), 443-457.


• BenMabrouka, Houda; Litimib, Houda.(2018). Cross herding between American industries and the oil market’ North American Journal of Economics and Finance


• Beysül ,Aytaça; Guillaume, Coquereta; Cyrille, Mandoub.(2018). Herding behavior among wine investors’ Economic Modelling 68 (2018) 318–328


• Baker, H. K., Haslem, J. A. (1974). The impact of investor socioeconomic characteristics on risk and return preferences. Journal of Business Research, 2, 469-476.


• Barberis, N. and Shleifer, A., 2003, “Style Investing”, Journal of Financial Economics, Vol. 68, pp. 161-199.


• Bushman,R and Smith, A (2015). Financial accounting information and corporate governance . Journal of accounting and economics ,32(1-3): 237-333.


• Baker, M., Wurgler, J., 2007. Investor sentiment in the stock market. J. Econ. Perspect. 21 (2), 129–152


• Christoph Rülke, Jan; Silgoner, Maria ; WorzPeterson , Julia. (2016) . Herding behavior of business cycle forecasters .International Journal of Forecasting 32 (2016) 23–33


• Christie, W. G., & Huang, R. D. (1995). Following the Pied Piper: Do Individual Returns Herd around the Market? Financial Analysts Journal, 31-


• Demirer, R., & Kutan, A. M. (2006). Does herding behavior exist in Chinese stock markets? Journal of International Financial Markets, Institutions and Money, 132-142.


• Demirer R. and Kutan A. M. (2006). Does Herding Behavior Exist in Chinese Stock Market?. Journal of International Financial Markets, Institutions and Money 16, pp. 123-142.


• Falkenstein, E.G., 1996. Preferences for stock characteristics as revealed by mutual fund portfolio holdings. J. Finance 51,111–135.


• Friedman, M. (1977). “Nobel Lecture:Inflation and Unemployment”. Journal of Political Economy, 85(3), 451-472


• Froot, K. A., D. S. Scharfstein and J. C. Stein (1992), “Herd on the Street: Informational Inefficiencies in a Market with Short-Term Speculation”, The Journal of Finance, 47, no. 4, pp. 1461-1484.


• Hambrick, D., and P. Mason. (2015). Upper Echelons: The Organization as a Reflection of its Top Managers. The Academy of Management Review, Vol. 9, (April), Pp.193–206.


• Kahneman,D and Reipe,M,( 2004), "Aspects of investor psychology", journal of portfolio


• management, 52-64


• Litimia, Houda; BenSaïdab, Ahmed ; BouraouibaISG, Omar.(2016). Herding and excessive risk in the American stock market:A sectoral analysis’ Research in International Business and Finance 38 (2016) 6–21


• Lao P., Singh H., (2011), “Herding behavior in the Chinese and Indian stock markets”, Journal of Asian Economics, Volume 22, Issue 6, Pages 495-506.


• Lovreglio, Ruggiero ; Fonzone, Achille; dell’ Luigi ;Olio c, Dino Borri.(2016). A study of herding behaviour in exit choice during emergencies based onrandom utility theory’ Safety Science 82 (2016) 421–431


• Humayun, Kabir, Shamim, Shakur.(2018). Regime-dependent herding behavior in Asian and Latin American stock markets’ Pacific-Basin Finance Journal 47 (2018) 60–78


• Markowitz,Harry m.(1959).portfolio selection:Efficient Diversification of investments, john Wiley & sons.


• Omer’kamara.2017. Industry herd behaviour in financing decision making’ Journal of Economics and Business 94 (2017) 32–42


• Papapostolou, Nikos; Pouliasis ,Panos ; Kyriakou, Ioannis.(2017). Herd behavior in the drybulk market: an empirical analysis of the decision to invest in new and retire existing fleet capacity’ Transportation Research Part E 104 (2017) 36–51


• Peterson, R. L., (2007), "Affect and Financial Decision-Making: How Neuroscience Can Inform Market Participants",The Journal of Behavioral Finance, Vol. 8, No. 2, pp. 70-78.


• Ros, Westerfield and Jaffe (1999), corporate finance,Richard D.Irwin.


• Ryan, R. M. & Deci, E. L. (2000). Self-determination theory and the facilitation of intrinsic motivation. American Psychologist, 55, 68-78.


• Simões , Elisabete F ; Márcia S, Vieiraa. Valente Pereira.(2015). Herding behaviour and sentiment: Evidence in a small Europeanmarket’ Revista de Contabilidad – Spanish Accounting Review 18 (1) (2015) 78–86


• Sage A. P.; Interpretive structural modeling: Methodology for large-scale systems; New York, NY: McGraw-Hil, 1977


• Shefrin, H. J. and Statman, M., (1984), “The Disposition to Sell Winners too Early and Ride Losers Too Long: Theory and Evidence”, The Journal of Finance, no. 40, Pp: 777-790.


• Sharpe,William f .(1978),investments,pentice-Hall.


• Scharfstein, D. S. and J. C. Stein (1990), “Herd Behavior and Investment”, American Economic Review, 80, no. 3, pp. 465-479.


• Tversky, Amos, and Daniael Khaneman, (1986), "Rational choice and the framing of decisions". The journal of Business,59(4), S251-S278.


• Tversky, Amos, and Daniel KAHNEMAN, (1981), "The framing of decisions and the psychology of choice", Science,211(4481), 453–458.


• Trueman, B., 1994. Analyst forecasts and herding behavior. Rev. Financ. Stud. 7 (1),97–124.


• Ud Din Shaha, Mohay; Shaha, Attaullah ; Khanb, Safi Ullah.(2017). Herding behavior in the Pakistan stock exchange: Some new insights’ Research in International Business and Finance 42 (2017) 865–873


• Uchida, Hirofumi; Nakagawa, Ryuichi.(2007). Herd behavior in the Japanese loan market:Evidence from bank panel data’ J. Finan. Intermediation 16 (2007) 555–583


• Yao J., Ma C., Peng He W., (2014), “Investor herding behavior of Chinese stock market”, international Review of Economics & Finance, Volume 29, Pages 12-29


• Wermers, Russ (1999)" Mutual Fund Herding and the Impact on Stock Prices"Journal of Finance, 2, April, 581-622.


• Warfield J.N.; Societal systems: Planning, policy and complexity; Willy Interscience, New York. 1976.