تحلیل ژئوپلیتیکی مولفه‌های تأثیرگذار بر آمایش منطقه مرزی ایران و اقلیم کردستان عراق

محورهای موضوعی : کالبدی

رسول افضلی ¹ (دانشیار جغرافیای سیاسی، دانشگاه تهران)
حسن کامران ² (دانشیار جغرافیای سیاسی، دانشگاه تهران)
سید عباس احمدی ³ (استادیار جغرافیای سیاسی، دانشگاه تهران)
محمد صادق یحیی پور ⁴ (دکترای جغرافیای سیاسی، واحد صومعه سرا، دانشگاه آزاد اسلامی، صومعه سرا، ایران)

تاریخ دریافت : 1398/01/26 تاریخ پذیرش : 1398/01/26 تاریخ انتشار : 1394/12/01

کلید واژه: ایران, واژگان کلیدی: آمایش سرزمین, منطقه ی مرزی, اقلیم کردستان عراق, مولفه های ژئوپلیتیکی,

چکیده مقاله :

چکیده برنامه ریزی اصولی برای ارتقا حاکمیت دولت در مناطق مرزی از ضروریات هر کشوری است. کشور ایران نیز به لحاظ شکل سرزمین، گستردگی و موقعیت جغرافیایی و ژئوپلیتیکی و تهدیدات قومی و مذهبی و رقابت کشورهای غربی و منطقه ای دارای حساسیت بالایی در مرزهای خود است. به ویژه که در مناطق مرزی ایران اقوام و مذاهب مختلفی زندگی می کنند. علاوه بر این میزان فقر در این مناطق بالا است و گروه های واگرای قومی- مذهبی نیز در این مناطق فعالیت دارند. همچنین این مناطق به لحاظ توانمندی و ظرفیت معادن و کشاورزی و صنایع نیز ضعیف هستند. یکی از این مناطق مرز مشترک ایران با اقلیم کردستان عراق است که تمامی تهدیدات و چالش های مذکور را به همراه دارد. این امر لزوم توجه خاص دولت ایران و اقلیم کردستان عراق به برنامه ریزی منطقی و منطبق بر اقتضائات اکولوژیکی و انسانی و فرهنگی و سیاسی در این منطقه را می رساند. بنابراین در این مقاله سعی شده تا با رویکردی آمایشی به منطقه پرداخته شود و مولفه های ژئوپلیتیکی اثرگذار بر آمایش این منطقه مورد بررسی و تحلیل قرار گیرد. از اینرو سوال های اصلی عبارتند از: 1- مؤلفه های ژئوپلیتیکی تأثیرگذار بر آمایش منطقه ی مرزی ایران و اقلیم کردستان عراق کدامند؟ 2- این مؤلفه های ژئوپلیتیکی چگونه بر نحوه ی آمایش سرزمین منطقه ی مورد مطالعه اثر می گذارند؟ فرضیه های تحقیق نیز عبارتند از: به نظر می رسد مولفه های ژئوکالچر، جغرافیای سیاسی-امنیتی و ژئواکونومی، مولفه های ژئوپلیتیکی تأثیر گذار بر آمایش منطقه ی مرزی ایران و اقلیم کردستان عراق اند. این رساله به شیوه ای توصیفی- تحلیلی نگاشته شده است.

منابع و مأخذ:

منابع

Esmaelzadeh, Khaled and Sahabi, Jalil, (2012), Trans-boundry markets, A mechanism for border regions to stay healthy economy and The development of regional cooperation, [In Persian], Second National Conference on economic development strategies with a focus on regional planning, Faculty of Humanities, Islamic Azad University of Sanandaj, May 2012.

Eftekhari, Asghar. (2001). National Security Studies, [In Persian], Tehran: Publication of Institutefor Strategic Studies.

 

Goul, Omar, (2006), Community of invite and correction of Iran, [In Kurdish], www.xandan.com

 

Javanmardi, Ali, (2011), The rise ofSalafismin Iranian Kurdistan, [In Persian],  Oshnavieh News, http://www.rezgari.blogsky.com/1390/02/25/post-43

 

Jahan News, (2015 September 4), A new round of Sepahoperations began todestroyPJAK, [In Persian], http://www.jahannews.com/vdcgwt9q7ak97n4.rpra.html

 

Hataminejad, Hosein and Hoseini, Seyed Mohamad, (2010), The place and roleof geographyin theland Logistic, [In Persian], Journal ofTeachingGeography, Vol 25

Hafeznia, Mohammad Reza. (2000). Foundations ofsocialand politicalstudies, [In Persian], Qom: The Hozeh andreligiousschoolsabroad

 

Shakuie, Hosein. (1989). Applied Geography and Geographic doctrine, [In Persian]: Institute Press of Astan Qods Razavi

Arab Mazar Yazdi, Ali. (2005). BlackeconomyinIran, [In Persian], Tehran: Publication of Institute forHumanitiesResearch and Development

Azimi, Somayeh, (2012), Kurdistan and intrigue of Moftizadeh, [In Persian], http://taghribnews.com