خروج آمریکا از برجام و تلاطم در اقتصاد ایران

محورهای موضوعی : روابط بین الملل

امیر ساجدی ¹ , سیناز ساجدی ²

1 - استادیار و عضو هیات علمی گروه علوم سیاسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، تهران، ایران
2 - مدیر گروه دانش شاخص بازار سرمایه

تاریخ دریافت : 1398/06/19 تاریخ پذیرش : 1398/06/19 تاریخ انتشار : 1398/06/01

کلید واژه: تحریم اقتصادی, وابستگی اقتصادی, خروج امریکا از برجام, گارچ چند متغیره, شدت تلاطم در اقتصاد ایران,

چکیده مقاله :

بسیاری از افراد و شرکت ها، تصمیمات اقتصادی خود را بر مبنای تحولات و تغییرات سیاسی اتخاذ می‌کنند. در این مقاله سعی گردیده تا به بررسی یک رویداد سیاسی مهم یعنی خروج آمریکا از برجام و تاثیر آن بر بازار سرمایه ایران پرداخته شود. با خروج آمریکا از برجام و تهدیدهای آمریکا مبنی بر از سرگیری تحریم‌ها، اقتصاد ایران دچار نابسامانی و تغییر و تحول‌های شدیدی شده است که این مسئله به وضوح در روزهای قبل و بعد از زمان ازسرگیری تحریم ها در بازارهای مالی ایران مشاهده می‌شود. ما در این پژوهش برآنیم تا تغییرات ناشی از خروج آمریکا از برجام و تاثیرگذاری آن بر اقتصاد وابسته نفتی و بازارهای مالی ایران را بررسی نموده و با استفاده از روش های گارچ چند متغیره سرایت و شدت تلاطم در اقتصاد ایران بخصوص بازارهای مالی ایران را تجزیه و تحلیل نمایم. در این راستا از مدل گارچ چند متغیره (DCC) و رویکرد تجزیه واریانس برای بررسی اثر این رویدادها بر شاخص‌ بورس تهران استفاده می شود.

چکیده انگلیسی:

Many people and companies make their own financial decisions on the bases of the changing and evolving political developments. In this paper we try to examine two major events, presidential election in the USA and American exit from JCPOA with their effects on the Iranian economy. For this we shalll use two methods, Multiple GARCH (DCC Model) and Analysis Variance methods. By using DCC model in this work, we show that the volatility spillover of the exchange price (US Dollar in the Free Market) has a direct impact on the overall Tehran Stock Exchange index. And by using of Varyance Analytical method we have shown the severity of this volatility spillover which was measured before and after the US election. As a result of this study one may say that due to Iran's dependency on oil export, any major political development in Iran has great impact on the Iran's economy index. Therefore, in making financial and investment decisions in Iran, all the companies consider the political conditions of the country and also the prediction of any changes in the effects of political developments.

منابع و مأخذ:

منابع:

ایوانز، گراهام و نونام، جفری (1381)، فرهنگ روابط بین­الملل، ترجمه حمیرا مشیرزاده و حسین شریفی طراز کوهی، تهران: میزان.

حسین خان، مشتاق (1386)، رانت­ها، رانت جویی و توسعه اقتصادی، ترجمه محمد خضری، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی،

رضوی، حشمت الله(1380)، اوپک و سیاست نفتی جمهوری اسلامی ایران، تهران: انتشارات چاپخش.

دریایی، محمد حسن (1394)، مجموعه اسناد مذاکرات هسته­ای جمهوری اسلامی ایران با کشورهای 1+5، تهران: اداره نشر وزارت امور خارجه.

دلاورپور اقدم، مصطفی (1396)، فرصت­ها و چالش­های پسابرجام، تهران: ابرار معاصر تهران.

ساجدی، امیر (1397) کُندی توسعه خاورمیانه، قم: نسیم کوثر.

سیف زاده، سید حسین (1380)، اصول روابط بین­الملل الف و ب، تهران: نشر میزان.

نجاتی، غلامرضا (1371)، تاریخ سیاسی بیست و پنج ساله ایران، تهران: رسا.

نصری، قدیر (1380)، نفت و امنیت ملی، تهران: انتشارات پژوهشکده مطالعات راهبردی.

مشیرزاده، حمیرا ( 1386)، تحول در نظریه روابط بین­الملل، تهران: سمت.

میرترابی، سعید (1391)، درآمدی بر اقتصاد سیاسی نفت و مسائل نفت ایران، تهران: نشر قومس، چاپ اول.

میرترابی، سعید (1387)، نفت، سیاست و دموکراسی، بررسی پویش­های متفاوت نفت و سیاست در کشورهای در حال توسعه، تهران: نشر قومس.

ابوالحسن شیرازی، حبیب الله (1394)، "کالبد شناسی مذاکرات هسته­ای ایران و آمریکا تا حصول برجام و تصویب قعطنامه 2231"، پژوهشنامه روابط بین الملل، سال 8 ، شماره 30.

ابونوری، ع.؛ عبداللهی، م. (۱۳۹۱)، "بررسی همبستگی بین بخش‌های مختلف بازار بورس ایران با استفاده از مدل‌های گارچ چند‌متغیره"، نشریه تحقیقات مالی دانشگاه تهران،  سال۱، شماره 14.

"راهبردی چشم انداز ایران"، دوماهنامه سیاسی، سال1386، شماره 47.

حاجی یوسفی، امیر محمد (1377)، "دولت رانتیر یک بررسی مفهومی"، اطلاعات سیاسی اقتصادی، شماره 125و 126.

خالدی، سمانه (1393)، "نظریه وابستگی"، پژوهشکده باقرالعلوم، 24 آبان.

روحانی، حسن، (1389)، "سیاست خارجی و آینده نفت و گاز کشور"، فصلنامه بین­المللی روابط خارجی، سال دوم، شماره 7.

ساجدی، امیر (1389)، "مشکلات و موانع توسعه دموکراسی در خاورمیانه"، فصلنامه مطالعات سیاسی، سال دوم،  شماره 8.

----------  (1392)، "مشکلات توسعه­ای کشورهای خلیج فارس با نظام های موروثی"، فصلنامه تخصصی علوم سیاسی، سال 9، شماره 25.

سلطانی نژاد، احمد، گودرزی، سهیل و نجفی، مصطفی (1394)، توافق وین: تداوم یا تغییر در دیپلماسی هسته‌ای؟ "پژوهشنامه روابط بین الملل" ،  سال 8، شماره 31.                                                                                                                                        

سمنانی، خطیب م. و شجاعی، م. و شجاعی خسروشاهی‌، (۱۳۹۳)‌، "بررسی اثرات نوسانات قیمت نفت خام ایران بر شاخص بازدهی بورس اوراق بهادار تهران"، فصلنامه اقتصاد مالی، سال 8، شماره 29.                                                                                                     

سیدحسینی، م. و ابراهیمی، ب. (۱۳۹۲)، "بررسی سرایت تلاطم بین سه شاخص ایران، امارات و قیمت جهانی نفت"، فصلنامه علمی پژوهشی دانش مالی تحلیل اوراق بهادار، سال 3، شماره 19.

طیبیان، محمد (1371)، "رانت اقتصادی بعنوان یک مانع اقتصادی"، مجله برنامه و توسعه، شماره 4.

فعلی، عاطفه (1395)، بررسی سرریز تلاطم بازده نفت بر بازدهی صنایع منتخب در بازار بورس اوراق بهادر تهران (رویکرد تجزیه واریانس)، "دانشگاه خوارزمی"، پایان نامه کارشناسی ارشد.

 فلاحی فیروز و حقیقت، جعفر  و صنوبر، ناصر و جهانگیری، خلیل (بهار 1393)، "بررسی همبستگی بین تلاطم بازار سهام، ارز و سکه در ایران با استفاده از مدل  DCC-GARCH،" فصلنامه پژوهشنامه اقتصادی، سال 14، شماره 52.

فیضی، فاضل (1393)،  "بررسی ماهیت و اهداف تحریم­های سازمان ملل متحد"، فصلنامه مطالعات سیاسی، سال 7، شماره 25.

مقدم، م و سزاوار، م ( بهار ۱۳۹5)‌، "بررسی رابطه همبستگی شرطی بازار­های سرمایه بین­المللی و بازار نفت با بورس اوراق بهادار تهران"، فصلنامه مطالعات اقتصاد انرژی،  دوره 13، شماره 48.

ولی­زاده، اکبر(1390)،  "رهیافت ­ها و نظریه­های کارایی تحریم در اقتصاد سیاسی بین­المللی"، فصلنامه سیاست، دوره 4، شماره 1.

Adam, Mohamed Rahim and Masih, Mansur (August 2014)," Efects of Political Turmoil (Arab Spring) on Portfolio Diversification Benefits: Perspectives of the Moroccan Islamic Stock investors", MPRA Munich Personal RePEc Archive. 25.                                                                                  

Candelaria, Jose Alberto,  "A DCC-GARCH analysis of regulatory impacts and nancial contagion in latin American markets derived from two relevant crisis at the dawn of the 21^st century in the US: the telecommunications bust in 2001 and the great recession in 2007−2009", Centro de Estudios, Instituto Federal de Telecomunicaciones México, D.F.

Janiga-Ćmiel, Anna, (2016), "An analysis of conditional dependencies of  covariance  matrices  for economic processes in selected EU contries", Folia Oeconomica Stetinensia. DOI: 10.1515/foli-2016.

Kurasawa, Kazutaka (2016)," policy uncertainty and foreign exchange rates: the DCC-GARCH model of the US / JAPANESE foreign exchange rates", International Journal of Economic Sciences, Vol. V, No. 4

Naoui,  Kamel;  Liouane,  Naoufel  and  Barhim,  Salem  (August 2010), "A Dynamic  Conditional Correlation Analysis of Financial Contagion: The Case of the Subprime Credit Crisis", International Journal of Economics and Finance, Vol. 2, No. 3.                                                                           https://howmuch.net/articles/the-world-economy-2017, http://databank.worldbank.org/data/download/GDP.pdf