جایگاه انگیزه و ایدئولوژی در تعریف جرایم تروریستی با مطالعه تطبیقی با اسناد بین المللی

محورهای موضوعی : تروریسم

مظاهر خواجوند ¹ (عضو هیأت علمی گروه حقوق، واحد نوشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، نوشهر، ایران.)
مینا جعفری ² (پژوهشگر کارشناسی ارشد حقوق جزا و جرم شناسی و وکیل پایه یک دادگستری (نویسنده مسئول))

تاریخ دریافت : 1400/03/30 تاریخ پذیرش : 1400/05/26 تاریخ انتشار : 1400/03/01

کلید واژه: تروریسم, انگیزه, حقوق ایران, ایدئولوژی, اسناد بین‌المللی,

چکیده مقاله :

یکی از معظلات مقابله با تروریسم اختلاف نظر در خصوص مفهوم و ماهیت این پدیده است. عناصر تشکیل‌دهنده تروریسم مورد وفاق جهانی نبوده و همین امر سبب برداشت‌های مختلف از تروریسم و درنتیجه عدم هماهنگی در مقابله با آن شده است. سؤال اساسی که در این خصوص مطرح می‌شود این است که ویژگی‌ها و عناصر مورد تأکید در جرم تروریسم کدامند؟ در تعریف جرائم تروریستی انگیزه و ایدئولوژی در حقوق ایران در مقایسه با اسناد بین‌الملل چه جایگاهی دارد؟ مقاله حاضر توصیفی تحلیلی بوده و با استفاده از روش کتابخانه‌ای به بررسی سؤال مورد اشاره پرداخته است. نتایج تحقیق بیانگر این امر است که خشونت نظام وار، انگیزه (ایدئولوژی)، سازماندهی و فقدان مشروعیت مهمترین ویژگی‌های جرم تروریسم است. در اسناد بین‌المللی ازجمله تعریف مجمع عمومی سازمان ملل از تروریسم، بر انگیزه به‌عنوان یکی از ویژگی‌های تروریسم یادشده است اما در حقوق کیفری ایران، اساس، عنوان مجرمانه مستقلی برای تروریسم پیش‌بینی‌نشده و تأکید بر خشونت نظام وار تروریسم در ایجاد رعب و وحشت عمومی است. در حقوق کیفری ایران، تروریسم عمدتاً تحت عنوان محاربه رسیدگی می‌شود. تروریسم در اسناد بین‌الملل و یا به‌عنوان یک جنایت بین‌المللی فی‌نفسه تلقی شود.

چکیده انگلیسی:

One of the obstacles to countering terrorism is disagreement about the concept and nature of this phenomenon. The constituent elements of terrorism have not been universally agreed upon, and this has led to different perceptions of terrorism and, as a result, a lack of coordination in the fight against it. The fundamental question that arises in this regard is what are the characteristics and elements emphasized in the crime of terrorism? What is the place of motive and ideology in the definition of terrorist crimes in Iranian law compared to international documents? The present article is a descriptive-analytical and examines the question using the library method. The results of the study indicate that systemic violence, motivation (ideology), organization and lack of legitimacy are the most important characteristics of the crime of terrorism. International documents, including the UN General Assembly definition of terrorism, mention motive as a feature of terrorism, but in Iranian criminal law, the basis is not an independent criminal title for terrorism and emphasizes the systematic violence of terrorism in creating public terror. In Iranian criminal law, terrorism is mainly dealt with as moharebeh. Terrorism is considered in international documents or as an international crime in itself.