ردیابی طوفان‌های شدید گردوغبار در جنوب غرب ایران با استفاده از مدل HYSPLIT

محورهای موضوعی : کاربرد GIS&RS در اقلیم

سید عبدالحسین آرامی ¹ , ابراهیم کریمی سنگچینی ² , مهری دیناروند ³

1 - استادیار پژوهشی، بخش تحقیقات جنگل‌ها و مراتع، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان خوزستان، سازمان تحقیقات، ترویج
2 - استادیار، بخش تحقیقات حفاظت خاک و آبخیزداری، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان لرستان، سازمان تحقیقات، آموزش و
3 - استادیار پژوهشی، بخش تحقیقات جنگل‌ها و مراتع، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان خوزستان، سازمان تحقیقات، ترویج

تاریخ دریافت : 1401/03/03 تاریخ پذیرش : 1401/04/19 تاریخ انتشار : 1401/03/01

کلید واژه: طوفان گردوغبار, HYSPLIT, جنوب غرب ایران,

چکیده مقاله :

رویدادهای طوفان گرد و غبار منطقه‌ای نگرانی اصلی بسیاری از کشورهای واقع در کمربند خشک جهان هستند. در حال حاضر گردوغبار در مقیاس جهانی و به‌ویژه در منطقه خاورمیانه به یک چالش جدی تبدیل شده است. با توجه به اثرات تغییر اقلیم و کاربری اراضی، در چند دهه اخیر خسارت‌بارترین و فراگیرترین بحران محیطی کشور، بروز طوفان گردوغبار قلمداد شده است. این تحقیق در نواحی جنوب غرب ایران با هدف ردیابی مسیر حرکت طوفان‌های گردوغبار فراگیر انجام شده است. بدین منظور تغییرات طوفان گردوغبار برای شش استان جنوب غرب ایران شامل: خوزستان، ایلام، کرمانشاه، چهارمحال و بختیاری، لرستان و کهگیلویه و بویراحمد با مساحتی در حدود 169266 کیلومترمربع در یک دوره زمانی 22 ساله (2016-1995) مورد آنالیز قرار گرفت. روش تحقیق با بکارگیری مدل ردیابی زمانی- مکانی HYSPLIT است. داده‌های مورد استفاده شامل: داده‌های GDAS، دما، جهت و سرعت باد، ارتفاع ژئوپتانسیل در ترازهای مختلف می‌باشند. از داده‌های GDAS برای ردیابی مسیر باد در محیط مدل HYSPLIT و داده‌های دما، ارتفاع ژئوپتانسیل، جهت و سرعت باد استفاده شده است. شبیه‌سازی مسیر حرکت ذرات گردوغبار نشان داد که اغلب مسیرها از مناطق شمالی و مرکزی عراق و سوریه گذشته و منشاء طوفان‌های گردوغبار، مناطق مرزی کویری و خشک شمال و مرکز عراق و سوریه هستند.

چکیده انگلیسی:

Regional dust storm events are the prime concern of many countries located within the arid belt of the world. Nowadays, dust is a serious challenge in the world, especially in the Middle East. In recent decades, dust storms is known as the most damaging and inclusive environmental crisis in Iran due to the impacts of climate and land use changes. The aim of this study is to detect and simulation of dust storms in southwest regions of Iran. For this purpose, changes in dust were analyzed during a 22-year period (1995-2016) for six provinces southwest of Iran including Khozestan, Ilam, Kermanshah, Chaharmahal va Bakhtiari, Lorestan and Kohgiluyeh, and Boyerahmad with an area of about 169266 square kilometers. For this study were using the HYSPLIT model. The data used covered and include GDAS data, view field, velocity and direction of a wind, temperature, and geopotential height in the atmosphere, which are different at various levels. GDAS data for tracking the winding path in the HYSPLIT model were used. Simulation studies of dust particle movement paths have shown that most of the tracks are from the northern and central parts of Iraq and Syria and the source of dust storms are deserts and dry regions of the northern and central parts of Iraq and Syria.