عنصر هویت ساز شاهان آرمانی ایران در اندیشه سیاسی سهروردی

محورهای موضوعی : اندیشه سیاسی

میر جمال الدین تقوی مقدم ¹ , محمد آگاه ² , محمدکاظم کاوه پیشقدم ³

1 - دانشجوی دکتری گروه علوم سیاسی، واحد شیراز، دانشگاه آزاد اسلامی، شیراز، ایران
2 - استادیار گروه علوم سیاسی، واحد شیراز، دانشگاه آزاد اسلامی، شیراز، ایران
3 - استادیار گروه علوم سیاسی، واحد شیراز، دانشگاه آزاد اسلامی، شیراز، ایران

تاریخ دریافت : 1402/04/02 تاریخ پذیرش : 1402/10/25 تاریخ انتشار : 1402/08/01

کلید واژه: سهروردی, حکمت اشراق, اندیشه سیاسی, شاهان آرمانی ایران, فَرّه ایزدی,

چکیده مقاله :

در عصر سهروردی، بحران مشروعیت و خلاء قدرت مرکزی، وی را بر آن داشت تا با تأکید به نقش و شأنی که شهریاران ایرانی در تحقق بخشیدن به هویت و مقام شاهی به تصویر کشیدن، توجه ویژه‌ای بکند. جایگاهی که متضمن پیوند دین یاری و شهریاری است. سهروردی در آثار خود از سه شهریار آرمانی ایران باستان صحبت به میان می‌آورد، و آنان را مصداق حاکمان حکیمی می‌داند که می‌توانند الگوی مناسبی برای دیگر حاکمان باشند. وظیفه پژوهش حاضر پاسخ به این پرسش است که شهریاران ایرانی چه ویژگی خاصی داشتند که به‌عنوان الگوی دیگر حاکمان در اندیشه سیاسی سهروردی، موردتوجه قرارگرفته‌اند؟ ازاین‌رو پژوهش حاضر بر آن است تا با بررسی نقش و شأن شهریاران موردتوجه سهروردی در بستر اندیشه ایران باستان و همچنین روایت سهروردی از آن، به این مهم پاسخ دهد. فرضیه پژوهش را نیز می‌توان چنین صورت‌بندی نمود که اصلی‌ترین رکن و وجه ممیزه حاکمانِ حکیمِ موردنظر سهروردی، تأله و مشروعیت الهی این شهریاران بود که موجبات جلب نظر سهروردی را به‌عنوان الگویی مطلوب فراهم آورده است. مشروعیت الهی وتألهی که خود را به‌صورت فَرّ ایزدی متجلی می‌کرد.

چکیده انگلیسی:

In Suhrewardi's time, the crisis of legitimacy and the central power vacuum led him to pay special attention to the role and prestige of Iranian shahryars in realizing the identity and position of the monarchy. This position embodies the link between religion and shahryari. Suhrewardi talks about three ideal shahryars of ancient Iran in his works and considers them as examples of wise rulers who can serve as a suitable model for other rulers. The task of this research is to answer the question of what special characteristics Iranian shahryars had that made them a desirable model for other rulers in Suhrewardi's political thought. Therefore, this research seeks to answer this question by examining the role and prestige of shahryars in Suhrewardi's thought on ancient Iran and his narrative about them. The research hypothesis can be formulated as follows: the divine legitimacy and ta'alluh (attachment to God) of these shahryars were the main pillars and distinguishing features of the desired model of wise rulers according to Suhrewardi, which attracted his attention. This divine legitimacy and ta'alluh manifested itself as a divine emanation.