بررسی تطبیقی علل پیدایش رمان‌نویسی در ایران و مصر
محورهای موضوعی : شعرمهیندخت فرخ‌نیا 1 , فرزانه بوریازاده 2
1 - عاو هیئت علمی دانشگاه شهید باهنرکرمان(استادیار)
2 - دانش آموخته کارشناسی ارشد زبان و ادبیات تطبیقی (نویسنده مسئول).
کلید واژه:
چکیده مقاله :
یکی از زمینه‌های پژوهشی ادبیات‌تطبیقی، بررسی بستر تکوینی انواع ادبی و چگونگی رشد و گسترش آنهاست. ادبیات داستانی، به‌ویژه رمان‌نویسی یکی از زمینه‌های جالب توجه و مهم در عرصۀ پژوهش‌های تطبیقی است. در این مقاله که به روش کتابخانه‌ای تهیه شده، علل پیدایش رمان‌نویسی در ایران و کشور مصر که مهم‌ترین حوزۀ ادبیات داستانی ادبیات عرب محسوب می‌شود، بررسی شده است. این بررسی به‌منظور پاسخ دادن به این پرسش انجام شده که آیا در بین علل شکل‌گیری رمان در دو کشور می‌توان به علل مشترک دست یافت و در صورت وجود چنین عواملی، دلایل این اشتراک چیست؟ رمان به‌شیوة امروزیِ آن در ایران و مصر، کمابیش، هم‌ْزمان و درنیمة دوم قرن نوزدهم به‌وجود آمده است و به دلیل شرایط یکسان سیاسی‌ـ اجتماعی و شروع نهضت‌های تجددخواه، عوامل مشترکی در پیدایش رمان‌نویسی در هر دو کشور نقش داشته‌اند. در این جستار، علل مشترک پیدایش رمان؛ از جمله پیدایش صنعت چاپ، تأسیس مراکز علمی، ترجمه و تأثیرپذیری از فرهنگ غرب و به‌وجودآمدن طبقۀ روشنفکر، توصیف و تحلیل شده و نخستین آثار مهم در این دو بستر فرهنگی معرفی شده است.
One of the research fields of comparative literature, is the study of literary genres’ genesis and the examination of the quality of their growth and development. Fiction, especially the novel, is one of the important and significant contexts of comparative research. This article, prepared by a library method, studies and analyzes the reasons for the rise of the novel in Iran and Egypt, which are the two most important cradles of Persian and Arabic literature. The novel form in Iran and Egypt appeared more or less simultaneously, in the latter part of the nineteenth century. Because of such common factors as similar political and social conditions, the rise of modernist movements, the advent of the printing industry, the establishment of science academies, the impact or hegemony of western culture, the translation movement, and the rise of the intelligentsia, the emergence of the novel has coincided in both countries. This article studies all these common reasons for the rise of the novel, and introduces the first major novels in these two cultural contexts.
