بررسی اثرات نامتقارن نوسانات نرخ ارز بر تراز تجاری ایران و چین با رویکرد ARDL غیرخطی

محورهای موضوعی : اقتصاد مالی

مریم ابراهیمی ¹ (دانشجوی دکتری،‌ دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم تحقیقات تهران،‌ ایران.)
کامبیز هژبر کیانی ² (استاد تمام و عضو هیأت علمی دانشگاه شهید بهشتی تهران، ایران)
عباس معمار نژاد ³ (استادیار دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم تحقیقات تهران، ایران)
فرهاد غفاری ⁴ (دانشیار دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم تحقیقات تهران، ایران)

تاریخ دریافت : 1397/04/06 تاریخ پذیرش : 1397/06/08 تاریخ انتشار : 1397/09/01

کلید واژه: نرخ ارز مؤثر واقعی, واژه‌های کلیدی: کاهش ارزش پول, تراز تجاری ایران, رویکرد غیرخطی. طبقه بندی JEL :F31,

چکیده مقاله :

تراز تجاری هر کشور بیانگر تحولات تجارت خارجی و شرایط اقتصادی آن بوده و در واقع مبین وضعیت اقتصادی آن کشور می‌باشد. بنابراین تحلیل تغییرات آن همواره مورد توجه اقتصاددانان و سیاست‌گذاران بوده است. جهت و میزان اثرگذاری نرخ ارز واقعی بر تراز تجاری،‌ در مطالعات دانشگاهی و کاربردی حائز اهمیت است به این دلیل که به نحوه تدوین و اتخاذ سیاست‌های کلان مناسب اقتصادی در بخش خارجی کمک می‌کند. نظر به اینکه در دهه‌های اخیر نرخ ارز در ایران نوسانات و جهش‌های زیادی را تجربه کرده است، در این مقاله به بررسی و تحلیل جهت و میزان تأثیرپذیری تراز تجاری ایران و چین از نوسانات نرخ ارز، با استفاده از داده‌های سری زمانی در دوره زمانی فصل اول ۱۹۹۲ تا فصل چهارم ۲۰۱۶ به صورت پویا می‌پردازیم. نتایج حاصل دلالت بر این دارد که با بهره‌گیری از مدل خودبازگشتی با وقفه‌های توزیعی غیرخطی[i]( ) اثرات نامتقارن و وجود رابطه بلندمدت (همجمعبستگی[ii]) بین دو متغیر تأیید، اما وجود منحنی J تأیید نمی‌گردد. [i] Non-Linear Auto Regressive Distributed Lag [ii] Cointegration The trade balance of each country reflects the developments in foreign trade and its economic conditions and is in fact, the perspective of its economic situation. Therefore, analysis of its changes has always been a matter for economists and policymakers. The direction and extent of the actual exchange rate impact on business balance is important in academic and applied studies because it helps in formulating and adopting appropriate macroeconomic policies in the foreign sector. Due to the the exchange rate’s fluctuations and mutations in recent decades in Iran, In this paper we will analyze dynamically the impact of the trade balance using time series data in the period 1992 through 2016 . The results indicate that by using Non-Linear ARDL model asymmetric effects, the existence of a long-run relationship and the result of the curve J in this case is confirmed. Keywords: Devaluation, Real Effective Exchange Rate, Iranian Trade Balance, Nonlinear ARDL Approach.

منابع و مأخذ:

1)     اخباری، محمد و آمنه خوشبخت. (۱۳۸۵). پویایی‌های تراز تجاری: بررسی منحنی جی شکل، ارتباط تجاری ایران با آلمان. مجله تحقیقات اقتصادی، شماره ۷۴، ۱۶۰-۱۲۳.

2)     امینی، علیرضا و سحر زارع. (۱۳۸۱).  تحلیل نقش نرخ واقعی ارز و نوسانات آن بر صادرات صنعتی ایران، فصلنامه اقتصاد مالی، سال یازدهم، شماره ۳۸، ۱۲۰-۹۹.

3)     پدرام، مهدی، شمس‌الله شیرین‌بخش و مریم رحمانی. (۱۳۹۰). پویایی‌های منحنی J در تجارت خارجی ایران. پژوهش‌ها و سیاست‌های اقتصادی، ، شماره ۶۰، ۱۸-۵.

4)     پورمقیم، سید جواد. (۱۳۸۴). مالیه بین‌الملل. سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تهران.

5)     تشکینی، احمد. (۱۳۸۵). اقتصادسنجی کاربردی به کمک Mirofit.، دیباگران تهران.

6)       دایی کریم زاده، سعید، قدرت‌الله امام‌وردی، افسانه شایسته. (۱۳۹۳). بررسی تأثیر نرخ ارز واقعی بر صادرات غیر نفتی ایران. فصلنامه اقتصاد مالی، سال هشتم، شماره ۲۹، ۱۷۴-۱۵۱.

7)     معماریان، عرفان و احمد رضا جلالی نائینی. (۱۳۸۶). آثار کوتاه‌مدت و بلندمدت تکانه‌های ارزی بر تراز تجاری ایران (آزمون پدیده منحنی جی بر اساس یک الگوی تصحیح خطای برداری. پژوهشنامه اقتصادی، سال دهم، شماره ۲، ۶۹-۴۵.

8)     منافی انور، وحید، فرهاد خداداد کاشی، جهانگیر بیابانی، فاطمه پاسبان. (۱۳۹۴). عوامل موثر بر تغییرات نرخ ارز واقعی و تاثیر آن بر شاخص رقابت پذیری در اقتصاد ایران. فصلنامه اقتصاد مالی، شماره ۳۲، ۲۴-۱.

9)     نوفرستی،‌ محمد. (۱۳۹۱). ریشه واحد و همجمعبستگی در اقتصادسنجی، مؤسسه خدمات فرهنگی رسا. 

10) هژبر کیانی، کامبیز. (۱۳۹۴)، اقتصادسنجی و کاربرد آن. انتشارات نور علم.

11)   Bahmani-Oskooee, M. (1985). “Devaluation and the J -Curve: Some Evidence from LDCs,” The Review of Economics and Statistics. 67, 500-504.

12)   Bahmani-Oskooee, M., Brooks, T.J. (1999). "Bilateral J-curve Between US and Her Trading Partners".,Weltwirtschaftliches Archiv. 135(1), 156-165.

13)   Bahmani-Oskooee M, fariditavana H. (2015). Nonlinear ARDL Approach and the J-Curve Phenomenon. Open Economies Review, 27(1), 51-70.

14)   Bahmani-Oskooee, M., G.G. Goswami and B.K. Talukdar. (2005). “The Bilateral J-curve: Australia Versus her 23 Trading Partners”, Australian Economic Papers, 44, 110 - 120.

15)   Bahmani-Oskooee M, Hegerty SW. (2010). The J- and S-Curves: a survey of the recent literature. J Econ Stud, 37, 580–596.

16)   Bahmani-Oskooee M, Ratha A. (2004). The J-Curve: a literature review. Appl Econ 36(13), 1377–1398.

17)   Bahmani-Oskooee, M., A. Ratha. (2007). “The Bilateral J-Curve: Sweden Versus Her 17 Major Trading Partners”, International Journal of Applied Economics, 4, 1 - 13.

18)   Bahmani-Oskooee M, Tanku A. (2008). The black market exchange rate vs. the official rate in testing PPP: which rate fosters the adjustment process. Econ Lett, 99, 40–43.

19)   Banerjee, A., J. J. Dolado, & R. Mestre. (1992). On some simple tests for cointegration: The cost of simplicity, Bank of Spain Working Paper, 302.

20)   Engle RF, Granger CWJ. (1987). Cointegration and error correction: representation, estimation, and testing. Econometrica, 55(2), 251–276.

21)   Junz, H. B., Rhomberg, R. R. (1973). "Price Competitiveness in Export Trade Among Industrial Countries".,American Economic Review, 63( 2), 412-418.

22)   Krugman P. R., Baldwin R. E. (1987). The Persistence of U.S.Trade Deficit, Brookings Papers on Economic Activity 1, 1-43.

23)   Magee, S. P. (1973). Currency contracts, pass-through, and devaluation. Brookings Papers on Economic Activity, 1, 303–325.

24)   Meade, E. E. (1988). Exchange rates, adjustment, and the J-curve, Federal Reserve  Bulletin, 633-44.

25)   Onafowra, Olugbenga. (2003). "Exchange Rate and Trade Balance in East Asia: Is There a J-Curve?” Economics Bulletin, 5(18). 1-13.

26)   Pesaran, MH. Shin Y. & Smith RJ. (2001). Bounds testing approaches to the analysis of level relationships. J Appl Econ, 16(3), 289–326.

27)   Rawlins, Glenville, john proven. (2003). Devaluation and the Trade Balance: The Recent Experience of Selected African Countries, Center of Economic Research on Africa.

28)   Rose AK, Yellen JL. (1989). Is there a J-curve? J Monet Econ, 24, 53–68.

29)   Salvatore, Dominick, International Economics, 11^th edition, ISBN 978-1-118-17793-8 (cloth).

30)   Shin Y, Yu B, Greenwood-Nimmo M. (2013). Modelling Asymmetric. Cointegration and Dynamic Multipliers in a Nonlinear ARDL Framework Festschrift, forthcoming, pringer.

31)   Shirvani, Hand Wilbratte, B. (1997). "The Relation Between the Real Exchange RateBalance: An Empirical Reassessment".International Economic Journal, 11(1), 39-49.

32)   Wilson, P. (2001). “Exchange Rates and the Trade Balance for Dynamic Asian Economies: Does the J-Curve Exist for Singapore, Malaysia and Korea?” Open Economies Review, 12, 389 - 413.

33)   www.IMF.org

34)   www.irica.gov.ir

 

 

یادداشت‌ها