دیدگاه مدیران کتابخانه‌های بیمارستان‌های آموزشی نسبت به جایگاه فناوری اطلاعات در این کتابخانه‌ها: یک مطالعه تطبیقی

محورهای موضوعی : دانش شناسی

علیرضا اسفندیاری مقدم ¹ , مژده دهقانی ² , مریم سه دهی ³ , لیلا نعمتی انارکی ⁴ , الهه حسن زاده ⁵

1 - عضو هیأت علمی گروه کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان
2 - کارشناس ارشد کتابداری و اطلاع رسانی و عضو باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
3 - کارشناس ارشد کتابداری و اطلاع رسانی و عضو باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
4 - دانشجوی دکتری دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، گروه کتابداری و اطلاع رسانی، تهران، ایران
5 - دانشجوی کارشناسی ارشد کتابداری و اطلاع رسانی پزشکی

تاریخ دریافت : 1391/06/07 تاریخ پذیرش : 1391/08/10 تاریخ انتشار : 1391/12/01

کلید واژه: فناوری اطلاعات, کتابخانه بیمارستانی, دانشگاه علوم پزشکی تهران, مدیران(نگرش‌ها), دانشگاه علوم پزشکی ایران, دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی,

چکیده مقاله :

هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی مقایسه ای دیدگاه مدیران کتابخانه‌های بیمارستان های آموزشی دانشگاه علوم پزشکی ایران، شهید بهشتی و تهران نسبت به جایگاه فناوری اطلاعات در کتابخانه ها است. روشپژوهش : نوع پژوهش کاربردی و روش پژوهش پیماشی بود. این پژوهش برای گردآوری داده‌ها از پرسشنامه محقق ساخته استفاده نمود. جامعه آماری مورد بررسی در این پژوهش مدیران 40 کتابخانه بیمارستانی دانشگاه علوم پزشکی ایران، شهید بهشتی و تهران بودند که تنها 32 پرسشنامه عودت داده شد. برای تجزیه و تحلیل دادها از نرم افزار آماری SPSS (نسخه 17) استفاده شد. یافته‌ها: یافته‌های پژوهش نشان داد که 5/12 درصد از مدیران دانشگاه تهران، 6/15 درصد از دانشگاه ایران و 25 درصد از دانشگاه شهید بهشتی به میزان بسیار زیاد با به کارگیری و توسعه فناوری اطلاعات و ابزارهای آن موافقند و 7/93 درصد از مدیران هر سه کتابخانه بیمارستانی استفاده از فناوری اطلاعات را ضروری می دانند. از دیدگاه مدیران بیشترین مزیت فناوری اطلاعات مربوط به کاهش تلاش انسانی( 4/59درصد) است. 100درصد مدیران کتابخانه‌های هر سه دانشگاه نیاز به ارتقاء بیشتر مهارت خود در زمینه‌های مختلف فناوری اطلاعات را تأیید نمودند. در دانشگاه تهران 1/16درصد، در دانشگاه ایران 9/12 درصد و در دانشگاه شهید بهشتی 29 درصد از مدیران به منظور ارتقاء مهارت‌های کتابداران به میزان بسیار زیاد با آموزش رسمی‌ آنها موافقند و در نهایت نقش کتابخانه‌ها را به عنوان مراکز اطلاع رسانی برای گردآوری، سازماندهی و اشاعه اطلاعات مؤثر می‌دانند. نتیجه گیری: با توجه به یافته‌های پژوهش می توان نتیجه گرفت که نگرش عینی و عملی مدیران کتابخانه‌های بیمارستانی نسبت به جایگاه فناوری اطلاعات از تفاوت معناداری برخوردار است به طوری که مدیران کتابخانه‌های بیمارستانی دانشگاه شهید بهشتی نگرش و تمایل عینی و عملی بالاتری نسبت به جایگاه فناوری اطلاعات در کتابخانه‌های بیمارستانی دارند.

چکیده انگلیسی:

Abstract Purpose – This research aims to compare the attitude of the managers of libraries located at Iran, Tehran and Shahid Beheshti Medical Sciences Universities' training hospitals on the status of information technology (IT) in the mentioned libraries. methodology – Applied survey research methodology was assigned in this research. It used researcher-made questionnaire to collect the data. The managers of forty hospital libraries of Iran, Tehran and Shahid Beheshti Universities formed the population of the research. To analyze the collected data, the statistical software SPSS (version 17) was used. Findings – Results showed that 12.5% of Tehran, 15.6% of Iran and 25% of Shahid Beheshti universities library managers agreed to a very large extent on the application and development of IT and its tools and 93.7% of the managers from all the three hospital libraries deemed the application of IT most necessary. The managers believed that the greatest advantage of IT is concerned with the reduction of human efforts (59.4%), and 100% of the managers acknowledged the need for further promotion of their skills in a wide variety of IT issues. 16.1% at Tehran, 12.9% at Iran and 29% at Shahid Beheshti University considerably approved of formal education for the promotion of their librarians' skills. Conclusion- According to the research findings it can be concluded that objective and scientific attitude towards the role of information technology on hospital library managers has significant differences, so that the hospital library managers of SBU have higher positions in objective and practical attitude and desire.

منابع و مأخذ:

بهفر، کیوان (1380). تعیین دیدگاه مدیران بیمارستان‌های آموزشی دانشگاه علوم پزشکی ایران نسبت به جایگاه فناوری اطلاعات در بیمارستان (1380-1381).پایان نامه کارشناسی ارشد کتابداری و اطلاع رسانی، دانشگاه علوم پزشکی ایران، تهران.

حبیبی، شفیع (1382). وضعیت استفاده اعضای هیأت علمی‌دانشگاه علوم پزشکی اردبیل از ابزارهای جستجوی اطلاعات در وب برای رفع نیازهای اطلاعاتی. پایان نامه کارشناسی ارشد کتابداری و اطلاع رسانی، دانشگاه علوم پزشکی ایران، تهران.

حری، عباس(1372). مروری بر اطلاعات و اطلاع رسانی. تهران: دبیر خانه هیأت امنای کتابخانه‌های عمومی کشور.

سرمدی، ع. (1381). مسایل امنیتی در شبکه‌های اطلاعاتی و تهدید کننده‌ها. نشریه علمی‌ دانشکده مدیریت و اطلاع رسانی پزشکی ایران، 13 (1)، 60-69.

صفدری، ر؛ میناوند، ب.(1372). کاربرد کامپیوتر در بخش‌های مدارک پزشکی .مقاله ارائه شده در دومین سمینار سراسری مدارک پزشکی در ایران. تهران،ایران. تالار ابن سینا، ‌دانشگاه علوم پزشکی تهران.

فرهادی، ربابه (1378). بررسی وضعیت موجود کتابخانه‌های دانشگاهی شیراز و نگرش کتابداران کتابخانه‌های دانشگاهی شیراز در باره کاربرد تکنولوژی اطلاعاتی در کتابخانه. فصلنامه علمی پژوهشی ویژه اندیشه و فقه سیاسی اسلام، 40 (2)، 23-36.

       کازرانی، م. (1385). کتابخانه‌های بیمارستانی. دایرة المعارف کتابداری و اطلاع رسانی (نسخه آزمایشی). تهران: سازمان اسناد و کتابخانه ملی.

کاهویی، م. و دیگران (1386). بررسی دیدگاه کارکنان پرستاری در مورد اثرات سیستم رایانه ای اطلاعات بر فرآیند مراقبتی. دوفصلنامه مدیریت اطلاعات سلامت، 4 (2)، 193-202.

کشتکاران، ع؛ احمدزاده، ف؛ کلانتری، م.(1387).  دیدگاه مدیران و توسعه فناوری اطلاعات در واحدهای اداری دانشگاه علوم پزشکی شیراز. دوفصلنامه مدیریت اطلاعات سلامت، 9 (1)، 17-25.

میر جود، ح.(1371). بررسی نگرش و میزان آگاهی مدیران کتابخانه‌های مرکزی دانشگاه های علوم پزشکی نسبت به ماشینی کردن فعالیت‌های کتابخانه. پایان نامه کارشناسی ارشد کتابداری و اطلاع رسانی، دانشگاه علوم پزشکی ایران، تهران.

نوذری، س.(1380). نقش فناوری اطلاعات در وضعیت شغلی کتابداران کتابخانه­های فنی و مهندسی .فصلنامه کتاب، 48 (3)، 9-25.

نورسری مقدم، ف؛ حسن لاریجانی، ح.(1384). بررسی نگرش کتابداران کتابخانه‌های بیمارستانی وابسته به دانشگاه‌های علوم پزشکی ایران، تهران و شهید بهشتی نسبت به ارائه خدمات کتابخانه ای به بیماران. مجله کتابداری، 39 (36)، 36-51.

نوری­زاده، ع.(1388). بررسی نگرش مدیران کتابخانه‌های تخصصی دولتی شهر تهران درخصوص خرید و تهیه منابع الکترونیکی. پایان نامه کارشناسی ارشد کتابداری و اطلاع رسانی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران شمال، تهران.

وکیلی مفرد، ح.(1387). بررسی وضعیت استفاده متخصصان قلب وعروق دانشگاه های علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی ایران، تهران، شهید بهشتی از تکنولوژی اطلاعات. پایان نامه کارشناسی ارشد کتابداری و اطلاع رسانی، علوم پزشکی ایران، تهران.

یاری فیروزآبادی، ح.(1385). کتابخانه‌های تخصصی و فناوری اطلاعات"، مجله الکترونیکی پژوهشگاه اطلاعات و مدارک علمی ایران (نما)، 6 (3)، 1-12.

Atulomah, Bola C. (2010). Awareness of Library 2.0 and Participating in the Global Discussion among Librarians in Southwest Nigeria Universities. Library Philosophy & Practice, 12(2), 1-7.

Fitcher, D. (2003). Why and How to Use Blogs to Promote Your Library's Services. Retrieved May 13, 2009, from http://www.infotoday.com/mls/novo3/fichter.shtml.      

Koide, D.; Peskin, E. (2005). New Uses for Computer in Medical Education, Clinical Practice, and Patient Safety in the US and Japan. Progress in Informatics, Retrieved November 12, 2010, from http://www.nii.ac.

Koivunen, M. (2009). Acceptance and Use of Information Technology among Nurses in Psychiatric Hospital. Retrieved March 20, 2010, from http://oa.doria.fi.

Meraz, Gloria (2010). I HAVE FOUND THAT ONE. Texas Library Journal, 86 (2), 42-42.

Mohsenzadeh,F.; Isfandyari-Moghaddam, A. (2009). Application of International Technologies in Academic Libraries. The electronic library, 27 (6), 986-998.

Olle, C., ; Borrego, A. (2010). Librarians` Perceptions on the Use of Electronic Resources at Catalan Academic Library. New Library World, 111 (1/2), 46-54. Retrieved July 25, 2009, from www.emeraldinsight.com/0307-4803.htm.

Ramzan, M., ; Singh, D. (2010) .Factors Affecting Librarians` Attitudes toward IT Application in Libraries. The Electronic Library, 28 (2), 334-344. Retrieved January 25, 2010, from http:// www.emeraldinsight.com/0264-0473.htm.

Riley-Huff, D. A., ; Rholes, J. M. ( 2011).Librarians and Technology Skill Acquisition: Issues and Perspectives. Information Technology & Libraries, 30 (3), 129-140.

Quadri, G. O. (2012). Impact of ICT Skills on the Use of E-Resources by Information Professionals: A Review of Related Literature. Library Philosophy & Practice, 195-202.

Yao, Ch., ; Joe, Zh. (2004). Measuring Information Technology`s Indirect Impact on Firm Performance. Information Technology and Management Journal, 5 (1/2), 9-22.

Woodward, E. (2012). Leadership, Technology, and Passion for People. Colorado Libraries, 36 (2), 1-3.