تحلیل کارکردی تقسیمات کشوری در اجرای برنامههای آمایش سرزمین با تأکید بر ایران
محورهای موضوعی : فصلنامه علمی برنامه ریزی منطقه ای
زهرا احمدی پور
1
(دانشیار جغرافیای سیاسی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران)
حسن جعفرزاده
2
(کارشناس ارشد جغرافیای سیاسی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران)
محمدرضا میرزایی
3
(کارشناس ارشد جغرافیای سیاسی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران)
کلید واژه: ایران, برنامه ریزی, تقسیمات کشوری, آمایش سرزمین, سازماندهی فضا,
چکیده مقاله :
سازماندهی سیاسی فضای هر کشور در قالب تقسیمات کشوری به اجرا در میآید. تقسیمات کشوری از مهمترین عواملی است که یک نظام سیاسی باید برای تهیه و اجرای برنامههای مختلف اقتصادی، اجتماعی، فضایی، زیستمحیطی و همچنین اداره بهتر سرزمین و بهرهبرداری بیشتر، به آن توجه کند. از جمله این برنامهها، برنامه آمایش سرزمین است که به منظور رفع نابرابریها و ایجاد تعادل فضایی در بسیاری کشورها تهیه و اجرا میشوند. در این تحقیق که از نوع بنیادی است با استفاده از روش کتابخانهای، اطلاعات مورد نیاز جمعآوری گردید و سپس با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی به بررسی این مسئله پرداخته شد؛ که تقسیمات کشوری چه نقشی در اجرای برنامههای آمایش سرزمین ایفا میکند و عملکرد تقسیمات کشوری ایران در این راستا به چه نحو بوده است؟ نتیجه بررسیها نشان داد که تقسیمات کشوری از سه جهت عمده: 1- ایجاد یک پایگاه اطلاعاتی 2- ایجاد یک مبنا و بستر برای برنامههای آمایش 3- مکانیسم اجرای برنامههای آمایش از طریق تمرکززدایی میتواند در اجرای طرحهای آمایش سرزمین مؤثر باشد. از طرف دیگر تقسیمات کشوری ایران بدلیل ناهمگن بودن حوزههای تقسیماتی و به تبع آن عدم انطباق با الزامات منطقهای و همچنین سیستم حکومتی متمرکز که موجب تمرکز جمعیت و فعالیتها در مرکز و عدم تعادل در ابعاد مختلف در سطح سرزمین شده است، نتوانسته کارایی لازم را در تهیه و اجرای برنامههای آمایش داشته باشد.
