الگویی راهبردی از محله پایدار شهر اسلامی – ایرانی (محله بنیاد شهر قم )
محورهای موضوعی : کالبدی
محمد محیط آرا
1
(مدرس دانشگاه فرهنگیان و علمی –کاربردی هلال احمر قم، قم، ایران)
عباس ملک حسینی
2
(دانشیار جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، واحد ملایر، دانشگاه آزاد اسلامی ایران، ملایر، ایران)
مجید شمس
3
(استاد جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، واحد ملایر، دانشگاه آزاد اسلامی ایران، ملایر، ایران)
کلید واژه: پایداری اجتماعی, الگوی محله, شهر پایدار اسلامی, واژگان کلیدی, شهر اسلامی - ایرانی,
چکیده مقاله :
چکیده در شهرهای اسلامی فضای اجتماعی – کالبدی بر اساس قوانین و احکام اسلامی شکل‌گرفته و ساحت عینی و رفتاری آن معرف میزان اسلامی بودن آنهاست. با ورود اسلام به ایران و تغییر فضای فکری و رفتاری شهرها به نفع دین اسلام فضای کالبدی شهرها، به‌صورت تدریجی متحول شده و متناسب با اصول و فروع دین اسلام تغییر کردند. با ورود مهاجرین به مدینه و تقسیم زمین به‌وسیله پیامبر (ص) بین قبایل در مدینه محله‌هایی شکل گرفتند و با ورود سپاهیان اسلام در شهرهای ایران و فروریختن نظام طبقاتی و دیوارشارستان نیز محله‌هایی بر مبنای قوم و قبیله و مذهب در اطراف شهرهای ایران به وجود آمدند که طی قرن‌ها روبه تکامل نهاده و در عصر صفوی به اوج رسیدند؛ و تا دوران قاجار از پویایی و رونق برخوردار بودند؛ تا اینکه دریک صدسال اخیر محلات سنتی شهرهای اسلامی-ایرانی با تغییرات اساسی روبرو شده و در حال از دست دادن هویت، مفهوم و یا از بین رفتن کامل، و در وضعیت بهتر با جایگزینی واحدهای همسایگی در بافت‌های جدید و آپارتمانی هستند. با شناخت مجدد اصول حاکم بر محله‌های سنتی می‌توان بر بسیاری از مشکلات اجتماعی و فضایی شهرها همچون، کاهش تعاملات اجتماعی و روابط همسایگی ، کاهش احساس تعلق، آشفتگی و بی مرزی در نظم فضایی شهرها، به علت نبود سلسله‌مراتب و مرکزیت فرهنگی در بافت‌های جدید غلبه کرد. این پژوهش با روش پیمایشی و توصیفی – تحلیلی و با انتخاب یکی از محله‌های قم به بررسی پایداری آن و رسیدن به الگویی نظری و عینی از محله ، در این زمینه گردیده است.
منابع
Ansariqomi, M. (2013). Qom in Sourse pertion. Qom.
Arabzadeh, A. (2004). Historical Geography Qom. Qom: Zaer.
Asadi, R. (2013). Comparative study of Islamic criteria in Qom. Qom City Available Qom desirable city (pp. 555-569). Qom: Academic Jihad.
Azizi, M. (2006). Sustainable residential neighborhood [In Persian]. Fine Arts magazine No. 27, 35-46.
Bahraini, s. (1997). Sustainable Development & Urbanism[In Persian]. Rahyaft.
Barnett, J. (1974). Urban Design as Public Policy:Paractical Methods for Improving Cities ,McGraw Hill,NewYork.
Behtash, m. &. (2015, 9 7). An Introduction to understanding the model of the negotiations of the twentieth century and its perspective in the current century [In Persian]. Tehran: Center for Study and planing city of tehran.
Bemaniyan, M. (2011). High building and city [In Persian]. Tehran: Publishing and City Institute.
Broadbent, G. (1990). Emerging Concepts in Urban Space Design, Van Nostrand Reinhold International. London.
Daneshpoor, M. (2013). The necessity of paying attention to identity as a basis for modeling the formation of the Iranian-Islamic city [In Persian]. Design of Islamic-Iranian Architectural Patterns (pp. 354-370). Qom: Academic Jihad.
Dou, K. (2003). Fuzzy Evaluation of Urban Environmental Quality.
Dunny,A& Plater_Zyberk. (2010). The Neihborhood,The District and thecorridor.in peter ,Katz The New Urbanism:Toward an Architecture of Community,. McGtawHill,NewYork.
Enifar, a. (2013). in desing neighborhoods The Predominant role of primitive general patterns [In Persian]. Journal beautiful arts .No: 32, pp.39-50.
Freestone, r. (1898). Model Community:The Garden Cit Movement in Australia. Melbourne: Thomas,Nelson.
Gholamreza, L. (2014, 5 14). Rebuilding the Concept of Neighborhood in Iranian Islamic Cities [In Persian]. Journal of Urban Studies, pp. 3-12.
Habiby, S. (2000). How to model & reforms the neighborhood organizatio [In Persian]. beatifull arts .no.12, 32-39.
Hajinejad, A. (2009). )Investigating the Effective Individual Variables on Quality of Life in Iran's Negative Satisfaction (Case Study: Comparison of Old Tissue and New) [In Persian]. Geography and Development Quarterly, 64-82.
Heshm, J. (2008). Islamic city birth. Astanqodsrazavi.
Hodsani, H. (2004). Spatial improvment of urban neighborhoods[in persian]. Masters.
Jacobs, A. B. (1987). Toward an Urban Design Manifesto,Journal of American Planning Association, 53: 112-20.
Katz, P. (1994). The New Urbanism: Toward an Architecture Of Communit,McGraw Hill,New York.
Kazemiyan, g. (2011). Assessment of Urban Management Performance in Neighborhood Sustainability [In Persian]. Journal of Applied Geosciences Research No. 21.
Kokabi, A. (2005). Planning the quality of urban life in urban centers [In Persian]. 1QueriesUrban Planning, No. 12 -WWW-Urban Management.ir.
Madanipoor, A. (2008). The transformation and continuity of the city concept [In Persian]. Seven cities number 25-26, 33.
Marsosi, N. (2011). Sustainable urban development [In Persian]. Tehran: Payam Noor university.
Mirreh, M. (2005). Informal settlement Index. Geographic research, 132.
Mohitara, M. (2016, 7 8). explanation pattern quarter of the city - the Iranians in the framework of social- stability the space (study, the city of Qom). phd.
Mosakazemi, S. (1999). Evaluation of Sustainable Development in Urban Development Case Study of Qom.
Mosavi, S. (1998). Urban Neighborhood Of Tehran:The Social Relatons Of Residents and Their Living place,Unpublished Thesis,Newcastle University.
Mozafar, A. &. (2011). The role of social and cultural patterns in organizing open spaces in residential complexes [In Persian]. Urban studies, 3-12.
Okhovvat, H. P. (2009). Traditional architecture & urban design in islamic countries [In Persian]. Tehran: Hala.
Pakzad, J. (2012). History of the city and the Urbanization in Iran from the beginning to the Qajar. Tehran: Armanshahr.
papoliyazdi, m. (2004). City Theories of the & arond [In Persian]. Tehran: samt.
Rafieyan, m. (2011). Urban regeneration and d approach to developing Traditional Urban Neighborhoods TND [In Persian]. Journal Renovattion No: 8, yeard,2, pp.6-7.
Ragabisanajerdi, H. (2003). Theories of the city and aroun [In Persian]. Tehran: samt.
Sara, A. (2010). Proposed principles of new urbanism planning in urban neighborhoods [In Persian]. Housing and rural environment, 50-63.
Schaffer, D. (1992). The American garden city ,Lost ideal,in ward,s. The Garden city,past,peresent and futher London:E&FN spon.
Schaffer, D;. (1992). The American garden city: Lost ideal, in ward,S. The Garden city, past, peresent and future. London: E& FN Spon.
Stein, C. (1957). Toward New Towns for America,Reinhold,New York.
Yazdani, M. (2015). Neighborhood [In Persian]. Tehran: Tisa.
Ziyari, K. (1999). Planning new cities [In Persian]. Tehran: Samt.
