تامین مسکن در قالب برنامه ریزی محله محوری، شهروندمداری، قانون مداری بیش از هر زمان دیگری مورد توجه می باشد. در مقیاس کلان مبنا قرار دادن برنامه ریزی و مدیریت از واحدهای خرد شهری نتایج بهتر و ملموس تر و به مراتب قابل ارائه و قابل درک تری را در بهبود و ارتقاء کیفیت زندگی شهروندان اراک خواهد داشت. هدف پژوهش، بررسی تامین مسکن شهری درقالب برنامه ریزی محله محور شهر اراک بوده است. روش تحقیق به‌صورت توصیفی - تحلیلی و داده‌ها به روش اسنادی و میدانی (پرسشنامه) جمع‌آوری شده است. جامعه آماری پژوهش 384 نفر از شهروندان و 10 نفر از متخصصان، کارشناسان امور شهری و اساتید دانشگاه مرتبط در زمینه موضوع بود که به روش نمونه گیری تصادفی به صورت ساده انتخاب شدند. به منظور تعیین روایی، پرسشنامه در اختیار اساتید و کارشناسان قرار گرفت و برخی گویه ها با نظر ایشان اصلاح و روایی محتوایی آن تائید گردید. پایایی ابزار تحقیق، (پرسشنامه) با نرم‌افزار SPSS مورد ارزیابی قرار گرفت و آزمون آلفای کرونباخ معادل 896/0 به دست آمد؛ این مقدار برای ابزار تحقیق مناسب است. تجزیه‌وتحلیل داده‌ها با استفاده از فرآیند تحلیل عاملی انجام گرفت. بر اساس روش روش تحلیل، ابعاد کالبدی- زیرساختی با ضریب، سیستم حمل و نقل، مسکن ایمن، زیست محیطی، مدیریت، اجتماع محلی، شناسایی و مکان یابی و دسترسی به ترتیب، (95/28)، (16/6)، (34/7)، (29/5)، (83/6)، (83/6)، (14/5) و (93/5) درصد از واریانس را تبیین می کند. پرونده مقاله

فناوری به سرعت متحول می شود؛ اما تغییر در نهادهای اجتماعی به کندی صورت می گیرد و نتیجه این امر، ایجاد فاصله میان نظام‌های جامعه می باشد. شهر خرم آباد که دارای مسائل عمده شهری در بخشهایی همچون حمل ونقل، محیط زیست شهری و خدمات شهری است. هدف پژوهش، بررسی تاثیر نقش فناوری اطلاعات در توسعه منطقه‌ای در استان لرستان بوده است. روش تحقیق نظر هدف، کاربردی و از نظر ماهیت توصیفی- تحلیلی و پیمایشی است و داده‌ها به روش اسنادی و میدانی (پرسشنامه) جمع‌آوری شده است. جامعه آماری پژوهش از شهروندان و روستاییان (366 نفر) و متخصصان، کارشناسان امور شهری و اساتید دانشگاه (20 نفر) مرتبط در زمینه موضوع بود که به روش نمونه گیری تصادفی به صورت ساده انتخاب شدند. به منظور تعیین روایی، پرسشنامه در اختیار اساتید و کارشناسان قرار گرفت و برخی گویه‌ها با نظر ایشان اصلاح و روایی محتوایی آن تائید گردید. پایایی ابزار تحقیق، (پرسشنامه) با نرم‌افزار SPSS مورد ارزیابی قرار گرفت و آزمون آلفای کرونباخ معادل 978/0 به دست آمد؛ این مقدار برای ابزار تحقیق مناسب است. تجزیه‌وتحلیل داده‌ها با استفاده از روش‌های آماری انجام گرفت. بر اساس روش روش تحلیل، اقتصادی، اجتماعی، کالبدی و زیست محیطی مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفت می کند. پرونده مقاله

آنچه تمامی شهرداری‌ها در حوزه درآمدی در پی آن هستند ایجاد ساختاری نظام‌یافته و منسجم است که منجر به کسب درآمدهای پایدار برای شهرداری شود. از مسائل مهمی که در اکثر شهرهای جهان مورد بحث و تمرکز می‌باشد؛ کسب درآمد پایدار جهت تأمین هزینه خدمات شهری است. هدف پژوهش، بررسی نقش شهرداری‌ها در ایجاد اشتغال و درآمد پایدار شهری با توجه به ظرفیت‌های محیطی و شهری شهر همدان بود. روش تحقیق به‌صورت توصیفی - تحلیلی بوده و داده‌ها به روش اسنادی و میدانی (پرسشنامه) جمع‌آوری شده است. جامعه آماری پژوهش 20 نفر از متخصصان در زمینه موضوع بود. تجزیه‌وتحلیل داده‌ها با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی AHP انجام گرفت. نتایج پژوهش نشان داد که در رابطه با موضوع پژوهش حاضر، منطقه(1) با بیشترین امتیاز (0.482) در اولویت اول و مناطق 3 و 2 و 4 به ترتیب با امتیاز (0.202)، (0.199) و (0.117)، در اولویت‌های سوم، چهارم و پنجم قرار می‌گیرند. پرونده مقاله

تاب‌آوری به دلیل پویا بودن واکنش جامعه در برابر حوادث، نوعی آینده‌نگری است و به گسترش گزینش‌های سیاستی برای رویارویی با اعلام قطعیت و تغییر هم کمک می‌کند. هدف پژوهش، بررسی و تحلیل فضایی شاخص‌های تاب‌آوری مناطق شهری بوشهر بوده است. روش تحقیق به‌صورت توصیفی - تحلیلی و داده‌ها به روش اسنادی و میدانی (پرسشنامه) جمع‌آوری شده است. جامعه آماری پژوهش 30 نفر از متخصصان، کارشناسان امور شهری و اساتید دانشگاه مرتبط در زمینه موضوع بود که به روش نمونه گیری در دسترس غیر احتمالی به صورت هدفمند انتخاب شدند. به منظور تعیین روایی، پرسشنامه در اختیار اساتید و کارشناسان قرار گرفت و برخی گویه ها با نظر ایشان اصلاح و روایی محتوایی آن تائید گردید. پایایی ابزار تحقیق، (پرسشنامه) با نرم‌افزار SPSS مورد ارزیابی قرار گرفت و آزمون آلفای کرونباخ معادل 886/0 به دست آمد؛ این مقدار برای ابزار تحقیق مناسب است. تجزیه‌وتحلیل داده‌ها با استفاده از فرآیند تصمیم‌گیری چند معیاره ویکور و روش آنتروپی شانون انجام گرفت. بر اساس روش آنتروپی شانون، ابعاد کالبدی- زیرساختی، نهادی، اقتصادی و اجتماعی به ترتیب، از وزن (806/0)، (512/0)، (110/0) و (95/0) برخوردار می‌باشند. نتایج پژوهش حاضر، بر اساس مدل ویکور بیانگر این بود که، در مجموع، تاب‌آوری کالبدی- زیرساختی، نهادی، اقتصادی و اجتماعی در شهر بندر بوشهر به ترتیب با میانگین شاخصی(71/4)، (84/3)، (3) و (01/2)، در وضعیت نامطلوبی قرار دارد. پرونده مقاله

زمینه و هدف: فقر¬ يكي¬از مهمترين پيامدهاي¬توزيع ناعادلانه درآمدهاي ايجاد شده در بين افراد جامعه¬است. تداوم فقر تنش¬هاي زیست¬محیطی شديدي را در پي دارد كه هر از گاهي، كل¬جامعه را در برمیگیرد. مقاله¬حاضر با هدف¬بررسی اثرات برنامه¬های محرومیت-زدایی¬در ارتقاء پایداری زیست¬محیطی در شهرستان قلعه¬گنج انجام گرفته است. روش بررسی: روش تحقیق به صورت مطالعات کتابخانه ای و بررسی های میدانی می‌باشد جامعه آماری این پژوهش کل افراد شهرستان به تعداد 80 هزار نفر می باشد و نمونه گیری تصادفی ساده برای تعیین تعداد افراد انتخاب شده است. اطلاعات لازم جهت دستیابی به نتایج، از طریق پرسشنامه محقق ساخته صورت گرفت. به منظور تعیین پایایی پرسشنامه¬ی محقق ساخته از آلفای کرونباخ استفاده شد و روایی نیز از طریق روایی محتوایی و اکتشافی بررسی شد. یافته¬ها: استنتاج ها نشان می دهد که پیش فرض های مربوط به آزمون ها از میزان مناسب برخودار و ارتباط محرومیت زدایی با ابعاد زیست محیطی به ترتیب¬، 52/0، 38/0، 49/0(زمین، منابع آبی و منابع ژنتیکی) دارای رابطه بودند. بحث و نتیجه¬گیری: نتایج نشان داد که منابع آب، درختان و مراتع در وضعیت ناپایداری قرار دارند و تنها عاملی که وضعیتی نسبتا پایدار داشته خاک میباشد. درعين حال، ميزان مصرف برق، ضايعات جامد شهري و انتشار گازهاي گلخانه اي، از منظر زيست محيطي در سطح شهرستان در سطح مطلوب است. اجرای برنامه¬های محرومیت¬زدایی در ارتقاء پایداری زیست محیطی در شهرستان قلعه گنج این شهرستان را از وضعیت ناپایدار به نسبتا پایدار رشد داشته است. پرونده مقاله

یکی از دغدغه‌های اصلی بشر مقابله با مخاطرات طبیعی است. یکی از مهم‌ترین این مخاطرات،زلزله بوده که همواره خطری جدی برای شهرها تلقی می‌شود. شهر دورود هم به‌مانند بسیاری از شهرهای ایران با توجه به‌قرارگیری بر روی چندین گسل فعال، ازجمله مناطق بسیار حساس بوده و در معرض خطرات ناشی از زلزله است؛ بنابراین با توجه به ماهیت غیرقابل‌پیش‌بینی زلزله باید تا حد امکان از خسارات جانی و مالی مرتبط با آن کاست و همچنین کاهش آسیب ناشی از زلزله، مدیریت بحران بعد از وقوع آن و تاب‌آور نمودن شهر در برابر زمین‌لرزه را در نظر گرفت. هدف اصلی برنامه‌ریزی برای مخاطره و کاهش خطر بحران، علاوه بر کاهش آسیب‌پذیری به نحوی بارز به سمت تمرکز روی ایجاد تاب‌آوری در جوامع گرایش پیداکرده است. در تحقیق حاضر با توجه به اهمیت تاب‌آوری شهری در برابر حوادث طبیعی مانند زلزله، لایه‌های اطلاعات فیزیکی شهر دورود موردبررسی قرارگرفته است. روش تحقیق و پژوهش، توصیفی – تحلیلی است. لایه‌های اطلاعاتی موجود شامل: ساختمان‌های اسکلت فلزی، بتن آرمه،ساختمان‌های ساخته‌شده از خشت و چوب،خشت و گل،آجر و چوب،تمام آجر،آجر و آهن،فاصله از گسل،فاصله از فضاهای باز،فاصله از خطوط دسترسی و تراکم جمعیت در بلوک‌های شهری شهر دورود بوده است. لایه‌های آماری با استفاده از روش فازی در سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS)، تجزیه‌وتحلیل شده‌اند. نتایج حاصل در عملگر گاما نشان می‌دهد که بخش‌های جنوبی و جنوب شرقی شهر دورود ازلحاظ فیزیکی وضعیت مناسبی در تاب‌آوری در برابر زلزله ندارند. درمجموع نتایج پژوهش نشان می‌دهد که به‌غیراز قسمت‌هایی از ناحیه مرکزی، کل شهر وضعیت نرمالی ندارد. پرونده مقاله

بروز ضایعات زیست- محیطی و کاهش سطح عمومی زندگی مردم، بویژه در جوامع شهری، رهیافت توسعه پایدار به عنوان موضوع روز دهه آخر قرن بیستم، از سوی سازمان ملل مطرح و به عنوان دستور کار قرن بیست و یکم در سطوح بین‌المللی، منطقه‌ای و محلی تعیین گردید. بر همین مبنا، پژوهش حاضر، به سنجش وضعیت مناطق شهری کرمانشاه از نظر ابعاد توسعه پایدار پرداخته است. تحقیق حاضر از لحاظ روش‌شناسی از نوع توصیفی _تحلیلی و از نظر هدف‌گذاری کاربردی است. گردآوری اطلاعات در این تحقیق از طریق مطالعات کتابخانه‌ای و پیمایشی انجام گرفته است. ابزار جمع‌آوری داده‌ها، پرسشنامه است. جامعه آماری این تحقیق شامل شهروندان ساکن در شهر کرمانشاه می‌باشد. تعداد حجم نمونه انتخاب شده با توجه به جمعیت 1032000 نفری کرمانشاه در سال 1400 و بر اساس فرمول کوکران با خطای 5 درصد و سطح اطمینان 95 درصد، 356 نفر برآورد شد. روش نمونه-گیری به صورت تصادفی است. تحقیق در ابعاد اقتصادی، اجتماعی، کالبدی، زیست‌محیطی انجام گرفته است. نتایج بیانگر آن است که ابعاد اجتماعی، اقتصادی، کالبدی، زیست‌محیطی، کالبدی در شهر کرمانشاه در وضعیت نامطلوب قرار دارد. براساس نتایج استخراج شده می‌توان چنین استنباط کرد که وضعیت منطقه یک در سطحی مطلوب‌تر نسبت به دیگر مناطق از نظر ابعاد توسعه پایدار قرار دارد.

پرونده مقاله

چکیده با توجه به رشد رو افزون جمعیت، وسایط نقلیه و کاربری‌های صنعتی در اطراف شهر تهران آلودگی هوا نیز بشدت افزایش یافته و نتایج نامطلوبی به همراه داشته است. هدف از این پژوهش تشخیص روند الگوی تغییر آلاینده‌ها و ماه‌های پر خطر و شناسایی شاخص آلاینده تأثیر گذار در طی دوره زمانی 1390 تا 1395 در هوای شهر تهران است. بدین صورت که میزان روزانه آلاینده‌ها در طی سال‌های مورد مطالعه از طریق روش رگرسیون خطی بررسی و ارقام ارائه شده به صورت میانگین و نمودار سالانه بیان می‌گردد. نتایج حاصل از آن راه حل‌هایی برای کاهش آلودگی هوای تهران ارائه می‌کند. روش تحقیق از نوع آماری و تحلیلی است و از نظر هدف در گروه تحقیقات کاربردی قرار می‌گیرد. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که وضعیت آلودگی هوای تهران در طی سال‌های 1390 تا 1395 بر اساس شاخص کیفیت هوای AQI در تمامی آلاینده‌ها به جز ذرات معلق روندی کاهشی داشته است. کیفیت هوا به طور تقریبی درفصل گرم سال به دلیل وقوع پدیده گرد و غبار و استفاده از سیستم‌های سرمایشی و عدم جا به جایی هوا که عوامل افزایش روزهای فراتر از حد مجاز بوده نامطلوب دیده شده است. با شروع سرما نیز بر تعداد روزهای نامطلوب آلودگی افزوده شده در اواخر آذر تا اوایل دی شرایط نامطلوب در تعداد روزها به شکل متوالی اتفاق افتاده که این توالی طولانی، خود وخامت شرایط کیفیت هوا را حادتر کرده است. استقرار جو پایدار و وقوع پدیده وارونگی و استفاده از سیستم‌های گرمایشی عمده‌ترین عامل افزایش تعداد روزهای فراتر از حد مجاز در روزهای سرد سال بوده که همه متأثر از افزایش آلاینده ذرات معلق بوده است. بنابر نتایج تجزیه آماری و از آنجایی که این روند متوالی در طی سال 1396 و بعد نیز ادامه خواهد داشت، گسترش حمل و نقل عمومی، خروج خودروهای فرسوده، افزایش مصرف گاز طبیعی و اجرای سخت گیرانه قوانین ترافیکی و صنعتی در ماه‌های خرداد، تیر، دی و روزهای ابتدایی هفته را مهم‌ترین عامل در جهت کاهش آلاینده ذرات معلق در کیفیت هوای روزهای بسیار آلوده یا خطرناک شهر تهران مؤثر شناخته است. پرونده مقاله

چکیده امروزه یکی از رموز موفقیت هر سازمانی، قدرت تجزیه و تحلیل آن سازمان و تعامل صحیح مدیریت آن با محیط خارجی و داخلی اش است. تحلیل نقاط قوت، ضعف، فرصت ها و تهدیدها (Swot) یک ابزار و تگنیک خوب برای تجزیه و تحلیل عوامل داخلی و خارجی سازمان است. ولی در مراحل اندازه گیری و ارزیابی دارای نواقصی است زیرا عمدتاً Swot بر اساس تجزیه و تحلیل کیفی در فرایند برنامه‌ریزی عمل می کند. بنابراین یک رویه کارآمد برای برنامه‌ریزی استراتژیک این است که بعد از بررسی عوامل داخلی و خارجی، ماتریس Swot مانریس برنامه‌ریزی استراتژیک کمی (QSPM) را ایجاد نماییم. Swot به عنوان یک ابزار تجزیه و تحلیل، می تواند برای ارزیابی در QSPM مورد استفاده قرارگیرد. QSPM برای مقایسه و اولویت بندی عوامل کلیدی داخلی و خارجی مورد استفاده قرار می گیرد و این احتمال را کاهش می دهد که این عوامل نادیده گرفته شوند یا به طور نامناسب وزن داده شوند. این مقاله گزارشی از تحلیل عوامل داخلی و خارجی، Swot و در نهایت به کارگیری QSPM در پیاده مداری شهر نهاوند است که به صورت مطالعه موردی در حوزه توسعه پیاده مداری شهر نهاوند انجام شده است. پرونده مقاله

چکیده امروزه پایداری شهری به عنوان یکی از مباحث مطرح در کلیه عرصه‌ها خصوصاً در عرصه فضاهای شهری مطرح بوده است چون شهرها برای آسایش و رفاه بیشتر شهروندان مدیریت می‌شوند. در این پژوهش سعی شده است که عوامل و شاخص‌های مؤثر در توسعه پایدار اجتماعی شهر اراک را بررسی نماییم و بنابراین در ابتدا با توجه به تعداد شاخص مورد نظر نظرات 50 نفر خبره را جمع‌آوری کرده‌ایم و سپس شاخص‌های اولیه موجود در پایداری اجتماعی را به شکل کلی طراحی کرده‌ایم و سپس این شاخص‌ها با طراحی متغیرها تعیین شده است، پرسش نامه اولیه طراحی شده است و دوباره در اختیار جامعه آماری قرار گرفته است و با استفاده از فن تکنیک عاملی و آزمون بارتلت و KMO به تعیین این شاخص‌ها رسیده‌ایم، نتایج حاصل از این شاخص‌ها بیانگر این است که پنج عامل امنیت اجتماعی و رفاه اجتماعی و نیز حس تعلق مکان و انسجام و مشارکت و عدالت اجتماعی در حدود 78 درصد پاسخ گوی سؤالات بوده و موضوع مورد بررسی در پژوهش ما است و 22 درصد دیگر ممکن است مربوط به سایر عوامل مانند کیفیت زندگی و نقش دولت و سایر عوامل دیگر که دخالت به نسبت پایین‌تری در پایداری اجتماعی این شهر دارند باشند. پرونده مقاله

چکیده در دوران جدید توسعه، جامعة مدرن به خصوص شهرها تحولاتی در ساختارهای اجتمـاعی و روابـط و مناسبات جمعی به وجود آورده که تمامی شئونات زندگی فردی و اجتماعی را متـأثر سـاخته اسـت. سرمایه اجتماعی با فراهم نمودن حمایت‌های عاطفی و روانی نقش مؤثری در ارتقای نشاط اجتماعی و سلامت روان شهروندان دارد، شهر همدان نیز از این قائده مستثنی نمی‌باشد. هدف تحقیق حاضر تبیین شاخص‌های سرمایه اجتماعی در محله‌های شهر همدان در راستای ارتقاء نشاط اجتماعی و سلامت روان شهروندان می‌باشد. روش تحقیق حاضر توصیفی و تبیینی و با شیوه همبستگی است. نمونه‌ای مشتمل بر 384 نفر ساکنین شهر همدان از جامعه آماری 525794 نفری با استفاده از فرمول کوکران به نسبت جمعیت محله‌های شهر همدان و به روش تصادفی ساده انتخاب گردید و اطلاعات لازم توسط پرسشنامه‌های سرمایه‌های اجتماعی، نشاط و سلامت روان که میزان پایایی آن‌ها به ترتیب 849/0، 960/0 و 967/0 بود، نتایج گویای آن است که به نظر می‌رسد بین میزان سرمایه اجتماعی و سطح تحصیلات افراد، سطح اقتصادی (درآمد) و سلامت روان، نشاط و سرزندگی در افراد محله رابطه وجود داشته باشد. پرونده مقاله

چکیده در شهرهای اسلامی فضای اجتماعی – کالبدی بر اساس قوانین و احکام اسلامی شکل‌گرفته و ساحت عینی و رفتاری آن معرف میزان اسلامی بودن آنهاست. با ورود اسلام به ایران و تغییر فضای فکری و رفتاری شهرها به نفع دین اسلام فضای کالبدی شهرها، به‌صورت تدریجی متحول شده و متناسب با اصول و فروع دین اسلام تغییر کردند. با ورود مهاجرین به مدینه و تقسیم زمین به‌وسیله پیامبر (ص) بین قبایل در مدینه محله‌هایی شکل گرفتند و با ورود سپاهیان اسلام در شهرهای ایران و فروریختن نظام طبقاتی و دیوارشارستان نیز محله‌هایی بر مبنای قوم و قبیله و مذهب در اطراف شهرهای ایران به وجود آمدند که طی قرن‌ها روبه تکامل نهاده و در عصر صفوی به اوج رسیدند؛ و تا دوران قاجار از پویایی و رونق برخوردار بودند؛ تا اینکه دریک صدسال اخیر محلات سنتی شهرهای اسلامی-ایرانی با تغییرات اساسی روبرو شده و در حال از دست دادن هویت، مفهوم و یا از بین رفتن کامل، و در وضعیت بهتر با جایگزینی واحدهای همسایگی در بافت‌های جدید و آپارتمانی هستند. با شناخت مجدد اصول حاکم بر محله‌های سنتی می‌توان بر بسیاری از مشکلات اجتماعی و فضایی شهرها همچون، کاهش تعاملات اجتماعی و روابط همسایگی ، کاهش احساس تعلق، آشفتگی و بی مرزی در نظم فضایی شهرها، به علت نبود سلسله‌مراتب و مرکزیت فرهنگی در بافت‌های جدید غلبه کرد. این پژوهش با روش پیمایشی و توصیفی – تحلیلی و با انتخاب یکی از محله‌های قم ‌به بررسی پایداری آن و رسیدن به الگویی نظری و عینی از محله ، در این زمینه گردیده است. پرونده مقاله

چکیده مفهوم کیفیت زندگی یکی از رویکردهای نوین در زمینه اصلاح و تکامل توسعه است که در پرتو نفوذ این مفهوم رویکردی جدید در عرصه برنامه ریزی شهری شکل گرفته است که معتقد است برنامه ریزی شهری علاوه بر توجه به اهداف کالبدی باید به نیازهای کیفی مردم شهر پاسخ گوید. این مفهوم ابتدا به حوزه‌های بهداشتی، زیست محیطی و بیماری‌های روانی محدود می‌شد، اما طی دو دهه گذشته به مفهومی چند بعدی بسط یافته است. و مباحث مربوط به کیفیت زندگی از دهه 1940 میلادی وارد مطالعات رشته‌های مختلف و از جمله جغرافیا گردید. در طی این فاصله تحقیقات مختلفی پیرامون آن صورت گرفته است. اکثر محققان در مطالعات کیفیـت زندگی آن را بـه دو بعـد تقسیم نموده‌اند. یکی بعـد ذهنی (روانشـناختی) و دیـگری بعد عیـنی (محیطی). در مطالعه حاضر به مقایسه کیفیت زندگی با توجه به بعد عینی در دو محله امامزاده و رجایی شهر ملایر پرداخته شده است. شاخص‌های مورد استفاده در این تحقیق شامل شاخص‌های اجتماعی، شاخص‌های مسکن، و شاخص اقتصادی با توجه به نتایج آماری سال 1395 انجام گرفته است. نتایج نشان می‌دهد که به جزء معیار درصد طلاق نسبت به جمعیت 10 ساله و بیشتر ازدواج کرده، بقیه معیارها در محله امامزاده نسبت به محله رجایی در شرایط مناسبی قرار ندارد. از طرفی بالا بودن درصد طلاق در محله رجایی نشان داد که در حال حاضر رابطه معنا داری بین درصد پایین پایگاه اجتماعی و اقتصادی و درصد بالای طلاق وجود ندارد. Abstract The concept of quality of life is one of the modern approaches to the development and development of the city. In the light of the influence of this concept, a new approach to urban planning has been formed that believes that urban planning, in addition to paying attention to physical goals, must respond to the quality needs of the people of the city Says. This concept was first restricted to health, environmental and mental illness, but over the past two decades it has been expanded to a multi-dimensional concept. And the issues of quality of life from the 1940s entered various fields of study, including geography. During this time, various studies have been done around it. Most researchers in the study of quality of life have divided it into two dimensions. One dimensional (psychological) and the other objective (peripheral) dimension. The present study compares the quality of life with respect to the objective dimension in two Emamzadeh and Rajai Shahr-e-Malayer neighbourhoods. The indicators used in this research include social indicators, housing indices, and economic indicators according to the statistical results of 2016. The results show that, apart from the criterion of divorce rate, the percentage of the 10-year-olds and more are married, the remaining criteria in the neighborhood of Emamzadeh are not in good condition. On the other hand, the high percentage of divorce in Rajaee neighbourhood showed that there is currently no significant relationship between the low percentage of social and economic base and the high percentage of divorce. پرونده مقاله

به دنبال رشد جمعیت شهرها و گسترش کالبدی آنها موضوع چگونگی استفاده از زمین برای فعالیتهای مختلف شهری، با توجه به محدودیت عرضه زمین به یکی از مباحث و مسائل مهم بدل گردیده است. در این میان پادگانها به عنوان یکی از کاربریهای موجود در شهرها به دلایل مختلف اعم از تعارضات کالبدی، اجتماعی، اقتصادی و ... به عنوان کاربری ناسازگار با محیط شهری درآمده و مشکلات عدیده ای را ایجاد کرده اند. بطوریکه نیاز به خروج آنها از شهرها به ضرورتی اجتنابناپذیر تبدیل شده است. اما این مهم نیازمند برنامه ریزی و مطالعه همه جانبه برای ایجاد پادگانها در خارج از شهرها می باشد. از جمله این فعالیتها که تأثیر بسزایی در آمایش سرزمین دارد، مرحله مکانیابی سایت مناسب است. هدف اصلی در این پژوهش شناسایی شاخصها و زیرشاخصهای مؤثر در مکانیابی پادگانهای نظامی شهر همدان با عنایت به مبحث پدافند غیرعامل می باشد.نتایج حاصله این تحقیقی حاکی از عدم تبعیت از اصول و فرامین مباحث پدافند غیرعامل در مکان گزینی پادگان شهید قهرمان همدان می باشد. همچنین بین پادگانهای 5 گانه شهر همدان از لحاظ میزان برخورداری از شاخصهای پدافند غیرعامل اختلاف وجود دارد.روش کار در این تحقیق ترکیبی از روشهای میدانی و توصیفی با رویکرد کاربردی و مطالعه تطبیقی است. پرونده مقاله

رشد سریع جمعیت شهری در جهان، موضوع سکونت و استقرار جوامع انسانی را با مسائل و پیچیدگی های تازه ای مواجه ساخته است؛ پیچیدگی هایی که از مرز اقتصادی عبور کرده و بعد اجتماعی و زیست محیطی یافته اند. افزایش جمعیت شهری و توسعه شهرها منجر به تغییر کاربری اراضی و حاشیه نشینی غیراصولی شده که این موضوع به دغدغه امروز برنامه ریزان شهری مبدل شده است. هدف پژوهش حاضر بررسی و تبیین مزایای فشرده سازی و معایب پراکنده رویی شهری( مطالعه موردی: شهر همدان ) می باشد. پژوهش حاضر از نظر ماهیت از نوع پژوهش های توصیفی – تحلیلی، از نظرهدف، کاربردی و به لحاظ نتیجه از نوع کاربردی و از منظر جمع آوری داده ها اکتشافی است. برای جمع آوری داده ها از روش ترکیبی استفاده شده که بخشی از روش کتاب خانه ای و اسنادی؛ استفاده از کتب، پایان نامه، نشریات و فصلنامه های داخلی و بخشی به صورت طرح پرسش هایی در قالب پرسش نامه بسته و جمع آوری پاسخ ها و نظرات آن ها بوده است. پرسش نامه مورداستفاده حاوی 20 سوال و پاسخ دهی با طیف پنج گزینه ای لیکرت بوده است. جامعه آماری شامل مردم شهر همدان و نمونه گیری به صورت تصادفی ساده می باشد. جهت تجزیه و تحلیل داده های مکتسبه، تجزیه و تحلیل داده ها به کمک نرم افزارspss انجام و از روش‌های آماری توصیفی در بررسی سوالات جمعیت شناختی از توزیع فراوانی و درصد فراوانی تجمعی استفاده و آمار استنباطی جهت بررسی سوالات اصلی پرسش نامه از آزمون پارامتری تی تک نمونه ای (T-test) ، استفاده گردیده است. یافته های پژوهش نشان می دهد که: فشرده سازی شهری در شهر همدان، مزایایی برای این شهر به دنبال داشته است. پراکنده رویی شهری در شهر همدان، معایبی برای این شهر در بر داشته است. پرونده مقاله

امروزه با ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺷﻬﺮﻫﺎ و ﻣﻄﺮح ﺷﺪن اﺻﻞ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﭘﺎﯾﺪار، ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﺴﺎﺋﻞ زﯾﺴﺖ ﻣﺤﯿﻄﯽ و ﺷﻬﺮﻫﺎی ﺳﺒﺰ ﻫﺮﭼﻪ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻣﻮرد ﺳﻮال و ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ. ﻣﺴﺎﺋﻞ و ﻣﺸﮑﻼت ﻣﻮﺟﻮد ﺑﻪ وﯾﮋه در ﺷﻬﺮﻫﺎ ﻧﺸﺎﻧﮕﺮ ﻋﺪم ﺗﺤﻘﻖ ﻣﺸﺨﺼﻪ ﻫﺎی ﭘﺎﯾﺪاری در آﻧﻬﺎﺳﺖ، ﺿﻤﻦ اﯾﻨﮑﻪ ارزﯾﺎﺑﯽ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻓﻀﺎﯾﯽ و اﮐﻮﻟﻮژﯾﮑﯽ و زﯾﺴﺖ ﻣﺤﯿﻄﯽ ﯾﮑﯽ از ﻣﺸﺨﺼﻪ ﻫﺎی اﺻﻠﯽ ﭘﺎﯾﺪاری در ﻣﻨﺎﻃﻖ و ﺣﻮزه ﻫﺎی ﺷﻬﺮی، ﺑﻮده و ﺳﻌﯽ دارد ﺗﺎ ﻣﺤﯿﻂ زﯾﺴﺖ ﺷﻬﺮی ﻣﻨﺎﺳﺒﯽ را ﺑﺮای ﺳﺎﮐﻨﺎن ﺷﻬﺮﻫﺎ ﻓﺮاﻫﻢ ﻧﻤﺎﯾﺪ. همدان از جمله شهر هایی است که در دهه های اخیر به دلیل تمرکز شدید و ازدحام ترافیک و افزایش منابع آلوده کننده محیط زیست، فشار اکولوژیکی گسترده ای را بر طبیعت وارد کرده است. تحقیق حاضر در پی تبیین مولفه های شهر سبز و ارزیابی این مولفه ها در دو منطقه از شهر همدان می باشد. روش تحقیق براساس هدف کاربردی و از لحاظ ماهیت و روش، توصیفی-تحلیلی است. داده ها با استفاده از پرسشنامه گردآوری شده و جهت سنجش روایی آن از روش آلفای کرونباخ استفاده شده است. تعداد حجم نمونه 380 پرسشنامه است که به صورت تصادفی ساده در دو منطقه از شهر همدان ، هر منطقه 190پرسشنامه پخش شده است و آمار و اطلاعات به دست آمده با استفاده از نرم افزار (spss) تجزیه و تحلیل شده و توسط آزمون فریدمن تأثیر هر یک از مولفه ها بر روی منطقه مورد بررسی قرار گرفته است .یافته ها حاکی از آن است که مولفه های شهر سبز در منطقه 2 به نسبت منطقه 4 از وضعیت مطلوبتری برخوردار هستند و برخورداری از یک مدیریت صحیح می تواند در رسیدن به این مطلوبیت بسیار تأثیر گذار باشد. پرونده مقاله

سکونتگاه های انسانی همواره در معرض تحولات اقتصادی، اجتماعی – فرهنگی و کالبدی قرار دارند. در این میان گسترش فیزیکی شهرها و روستاها به سوی یکدیگر سبب الحاق و ادغام سکونتگاه کوچک تر (روستا) در سکونتگاه بزرگتر (شهر) می شود. ادغام روستا در شهر پیامدهای زیادی در روستای ادغامی و شهر بر جای می‌گذارد. در این راستا هدف پژوهش حاضر تحلیل فضایی اثرات گسترش فیزیکی کلانشهر کرمانشاه بر روستاهای پیرامون می‌باشد. پژوهش حاضر به لحاظ هدف، کاربردی و به لحاظ روش بررسی، توصیفی- تحلیلی است که با استفاده از مطالعات کتابخانه‌ای – اسنادی و میدانی به انجام رسیده است. داده‌های پژوهش شامل داده‌های اولیه (فرم مصاحبه از گروه نخبگان و متخصصان) و متغیرهای تحقیق به صورت اسنادی و میدانی گردآوری گردید. جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات از تکنیک های DEMATEL و VIKOR استفاده گردید. در این پژوهش سه بعد (اجتماعی، اقتصادی و کالبدی) در 9 شاخص مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج مدل DEMATEL نشان داد از میان ابعاد مورد بررسی بعد کالبدی و از میان شاخص های مورد مطالعه شاخص (8C)، (دسترسی به خدمات و امکانات عمومی)، در اولویت قرار دارند. نتایج تحلیل و اولویت بندی روستاهای پیرامون کلانشهر کرمانشاه با توجه به اثرات گسترش فیزیکی با استفاده از مدل مدل VICOR نشان داد روستای نوکان با امتیاز (0.893)، بیشترین تاثیر را پذیرفته است و نسبت به سایر روستاها ارجعیت دارد. پرونده مقاله

در چند دهه گذشته، با توجه به تمایل افراد به مهاجرت به شهرهای بزرگ و کلانشهرها با توجه به فرصت‌های اقتصادی مناسب در آن‌ها، شاهد رشد چشم‌گیر جمعیتی در این شهرها بوده‌ایم که این امر خود منجر به ایجاد چالش‌ها و مسائلی شده است. یکی از راه حل‌هایی که متخصصان و فعالان عرصه مدیریت شهری در جهت حل این چالش‌ها مطرح کرده‌اند، برنامه‌ریزی و مکان‌یابی شهرهای جدید در پیرامون این مادرشهرها بوده است. با این وجود، با در نظر گرفتن این امر که شهروندان در این شهرهای جدید، قبل از آن در شهر مبدا از امکانات و تسهیلات مناسبی برخوردار بوده‌اند، می‌توان بیان کرد که در درک آن‌ها از عدالت فضایی در این شهرهای جدید چالش‌هایی به وجود خواهد آمد. در همین راستا، این پژوهش با هدف بررسی خوانش شهروندان از شهرهای جدید برمبنای عدالت فضایی شکل گرفت. برای رسیدن به هدف، پس از تبیین شاخص‌های اثرگذار از عدالت فضایی با توجه به ادبیات پژوهش، پرسشنامه‌ای ساختار یافته طراحی شد و بین شهروندان در پرند توزیع شد. تحلیل داده‌ها به روش آزمون فرید من نشان داد که افرادی که در این شهر زندگی می‌کنند بیش از هرچیز کاربری‌های خدماتی روزانه را به عنوان عامل اثرگذار در خوانش ادراکی عدالت فضایی در شهر جدید پرند در نظر گرفته‌اند. بر همین مبنا، نتیجه گرفته شد که شهروندان در بررسی عدالت فضایی ابتدا پایه‌ترین نیازهای خود را در نظر می‌گیرند. پرونده مقاله

شهر کرمانشاه به دلیل افزایش زیاد جمعیت و گسترش نامتوازن، دارای مسایل و مشکلات زیادی در رابطه با توسعه پایدار شهری است. با افزایش سرعت رشد جمعیت طی دهه‌های اخیر، این شهر شاهد فضاهای نابرابر شهری شده، به طوری که، مناطق این شهر روند نابرابری را از لحاظ برخورداری از شاخص‌های توسعه نشان می‌دهد. هدف مقاله حاضر، ارزیابی توسعه پایدار بر اساس مدل معادلات ساختاری در شهر کرمانشاه می‌باشد. نوع تحقيق، کاربردي و روش بررسي آن توصيفي- تحليلي است. جهت گردآوري اطلاعات و داده‌ها از روش‌هاي اسنادي و ميداني استفاده شده است.محدوده موردمطالعه شهر کرمانشاه بوده و جامعه آماری پژوهش شامل946651نفر از شهروندان شهر کرمانشاه است که 356 نفر تعداد حجم نمونه انتخاب شده با فرمول کوکران برآورد شد که با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی ساده توزیع شد. ابزار جمع‌آوری داده‌ها، پرسشنامه است. ابزار تجزیه و تحلیل داده‌ها نرم‌افزارSPSS و Amosاست. نتایج آزمون تی تک نمونه‌ای، در سطح متوسط یا نرمال بیانگر این بود که ابعاد اجتماعی، اقتصادی، کالبدی، زیست‌محیطی، کالبدی و مدیریتی در شهر کرمانشاه در وضعیت نامطلوب قرار دارد. بنابراین، وضعیت بعد مدیریتی را در مناطق 8 گانه شهر کرمانشاه نامطلوب‌تر ارزیابی کرد. همچنین، در این مبحث به بررسی عوامل بازدارنده و شتاب دهنده بر توسعه پایدار شهر کرمانشاه با استفاده از مدل معادلات ساختاری در نرم‌افزار AMOS پرداخته شده است. براساس نتایج به دست آمده مشخص شد که تمام شاخص‌های پژوهش دارای اثر معنادار بر توسعه پایدار در شهر کرمانشاه می‌باشند. مهمترین عامل شتاب‌دهنده در توسعه پایدار شهری در منطقه مورد مطالعه عامل مدیریتی است، براساس نتایج میزان بارعاملی یا وزن رگرسیونی برای عامل مدیریتی برابر 87/0 در سطح معناداری 000/0 به دست آمد. پس از عامل مدیریتی، عامل کالبدی با وزن رگرسیونی 8/0 بود. میزان بار عاملی یا وزن رگرسیونی عامل زیست‌محیطی برابر 77/0، عامل اقتصادی برابر 75/0 و عامل اجتماعی برابر با 69/0 به دست آمد. پرونده مقاله

در هر بحرانی مجموعه‌ای از عوامل در افزایش آثار بحرانی مخاطره عمل می‌نمایند و مهار بحران را با مشکل مواجه می‌سازند، به حقیقت پدافند غیر عامل به عنوان یک بینش منطقی و ابزاری مهم درجهت پیشگیری از تهدیدات احتمالی و فراهم کردن امنیت فردی وگروهی، امنیت مراکز جمعیتی و تجهیزات-تاسیسات حساس و کاهش آسیب پذیری بحران بکار می‌رود. پژوهش حاضرکه تحلیلی بر شبکه تهدید و حلقه مخاطره سیل در آسیب پذیری کاربری اراضی با رویکردی بر پدافند غیر عامل و تاب آوری شهری در شهر روانسر است به تاثیر استقرار و بهینه سازی کاربری‌ها و نقش راهبردی پدافند غیر عامل در تاب آوری شهری می پردازد. نوع تحقیق در این مفاله با توجه به ماهیت موضوع توصیفی-تحلیلی است. نتایج حاصل نشان در صورت وقوع سیل در شهر روانسر بیشترین آسیب پذیری در محله گل سفید خواهد بود. شکل گیری بخشی از محله در بستر طغیانی رودخانه و خصوصیاتی نظیر بافت روستایی با تراکم بالای جمعیت، نفوذناپذیر، ریزدانه و عدم پیروی از هرگونه اصول ساخت‌وساز شهری بر دامنه آسیب‌پذیری این محل افزوده است. همچنین محله‌های بهار، بهداری و بلوار به دلیل شیب پایین و بالا بودن سطح ایستابی آب و قرارگیری در مسیر سرچشمه سراب روانسر و محل اتصال رودخانه‌های عاصم آباد از ضلع غربی وخشکه رود از ضلع شمال شرقی قابلیت بالای سیل‌خیزی برخوردارند و تاب آوری کمتری دارند. پرونده مقاله

پژوهش حاضر با رویکرد توصیفی – تحلیلی در پی پهنه‌بندی میزان آسیب‌پذیری شهر ایلام در برابر زلزله می‌باشد. در این پژوهش در ابتدا متغیرهای اثرگذار بر پهنه‌بندی آسیب‌پذیری زلزله بر اساس مطالعات مختلف شناسایی، سپس با استفاده از روش AHP و نظرات مربوط به 73 کارشناس و متخصص وزن مربوط به هر کدام از متغیرها در محیط Export Choice مشخص شده و در نهایت با استفاده از روش FAHP و در محیط GIS نقشه مربوط به پهنه‌بندی وضعیت آسیب‌پذیری شهر ایلام در برابر مخاطره زلزله ترسیم شده است. بر این اساس در ابتدا 10 متغیر: شیب زمین، فاصله از گسل، تعداد طبقات ساختمانی، قدمت ساختمان، کیفیت ساختمان، مساحت قطعات، دوام مصالح ساختمانی، فاصله از معابر، فاصله از مراکز درمانی و فاصله از فضای سبز و باز به عنوان متغیرهای اثرگذار شناسایی شدند، بر اساس روش AHP؛ 3 متغیر، فاصله از گسل، شیب منطقه و فاصله از معابر به ترتیب با اوزان 184/0، 147/0 و 121/0 مهم‌ترین و اثرگذارترین متغیرهای موثردر پهنه‌بندی میزان آسیب‌پذیری زلزله شهر ایلام شناسایی شدند. همچنین نتایج مربوط به وضعیت پهنه‌بندی میزان آسیب‌پذیری شهر ایلام در برابر زلزله بیانگر آن است که بیش از 600 هکتار از مساحت شهر ایلام در صورت وقوع زلزله در وضعیت آسیب‌پذیری بالا و بسیار بالا قرار دارد همچنین 580 هکتار از شهر ایلام در وضعیت آسیب‌پذیری کم و بسیار کم قرار دارد. درنهایت 299 هکتار از شهر ایلام در وضعیت آسیب‌پذیری متوسط قرار دارد. در ادامه جهت کاهش میزان آسیب‌پذیری شهر ایلام در برابر زلزله پیشنهاد‌هایی ارائه شده است پرونده مقاله

امروزه توسعه منطقه ای متأثر از فرآیند جهانی شدن شهرها بوده و این پدیده در مقیاس‌های مختلف بر ابعاد و ساختارهای مختلف جوامع تأثیرگذاشته است. بی تردید، توسعه و ایجاد شهرهایی که به سمت جهانی شدن حرکت کنند و در این مسیر کارکردهای شهری، منطقه ای، ملی و جهانی خود را ارتقاء دهند، می‌تواند اثرات خود را در ساختار توسعه کشور متجلی سازد. حوزة خزر دارای پتانسیل‌های عظیم اقتصادی، ارتباطی و... می‌باشد و ضمن ارتباط ایران با جهان از طریق آبهای آزاد، می‌تواند نقش بی بدیل در سازماندهی سیاسی فضا، آمایش سرزمین و توسعه موزون منطقه‌ای و ملی ایفا نموده و از این طریق بر توسعه منطقه شمال ایران بیفزاید. پژوهش حاضر در حوزه جهانی شدن شهرها و توسعه منطقه ای سعی در ارائه الگوی کاملی از تبیین تأثیر ایجاد شهرهای شبه جهانی سواحل شمال کشور در افزایش توسعه منطقه شمال ایران دارد. این پژوهش بر اساس ماهیت، توصیفی- تحلیلی و بر مبنای هدف کاربردی- توسعه ای است. به منظور ارائه راهبردهای ایجاد و توسعه شهرهای شبه جهانی در سواحل شمالی ایران بر اساس نظر خبرگان و از تکنیک (SWOT- AHP) بهره گیری شد. یافته‌ها نشان داد که راهبردهای توسعة منطقه ای از طریق ایجاد شهرهای شبه جهانی در سواحل شمال براساس خبرگان و با توجه به ارزیابی ماتریس عوامل داخلی و خارجی، از نوع تهاجمی می باشد. در نهایت بر اساس یافته های پژوهش، راهبردهای کلی از نوع تهاجمی (SO) برای ایجاد و توسعه شهرهای شبه جهانی برای توسعه منطقه شمال و افزایش قدرت ملی ایران ارائه گردید. پرونده مقاله

با وقوع انقلاب صنعتی روند توسعه شهرنشینی در دهه‌های اخیر ، فزونی یافته و باعث تقدم شهرنشینی بر شهرسازی شده است. شواهد نشان می‌دهد که در دهه‌های اخیر شهرها به صورتی بی‌برنامه رشد کرده و محدوده‌های شهری به چندین برابر وسعت اولیه خود رسیده‌اند.گسترش بی رویه و کنترل نشده شهرها،آسیب زیادی به بافت شهر از لحاظ انسجام فضایی و هم چنین پراکندگی مناسب خدمات وارد کرده است. به همین خاطر برنامه‌ریزان و سیاست‌گذاران در سراسر جهان تلاش می‌کنند تا با شناخت الگوی توسعه کالبدی شهر، رشد آن را در راستای توسعه پایدار شهری هدایت و مدیریت کنند. شهر ملایر نیز در طی 4 دهه، مستثنی از این حادثه عظیم شهرنشینی نبوده است. این تحقیق به صورت پیمایشی و توصیفی-تحلیلی با بهره‌گیری از مدل‌های آنتروپی شانون و هلدرن و تراکم و نیز با به کارگیری نقشه های موجود و عکس‌های هوایی و تصاویر ماهواره‌ایی، به تجزیه و تحلیل چگونگی توسعه فیزیکی شهر وتعیین پهنه ها و محلات شهری با هدف ساماندهی الگوی فیزیکی توسعه و توسعه درونی شهر ملایر می‌پردازد. براساس نتایج حاصل از یافته‌های تحقیق، باتوجه به گسترش شکاف عمیق بین ارزش آنتروپی ناشی از رشد افقی و اسپرال شهری، طی دهه‌های مختلف که خود متأثر از رشد قطاعی شهر می‌باشد،‌ الگوی‌ توسعه تمرکز درون بافتی با استفاده از افزایش تراکم ساختمانی و الگوی گسترش قطاعی- پیوسته، با توجه به محدودیت فیزیکی به دلیل عوامل طبیعی و وجود زمینهای کشاورزی، به عنوان الگوی توسعه آتی شهر پیشنهاد شده است. پرونده مقاله

در دهه‌ی آخر قرن 21 مفهوم توسعه پایدارشهری به عنوان یکی از موضوع‌های روز دنیا مطرح می‌شود. ایران سرزمینی با چهار اقلیم متفاوت است که در هر اقلیم با توجه به شرایط و ویژگی‌های اقلیمی، پدیده‌های زیست‌محیطی و انسان ساخت مطابق با آن شرایط اقلیمی مشاهده می‌شود. تحقیق حاضر بررسی میزان هماهنگی برنامه‌های شهرسازی شهر خرم‌آباد را با توجه به شرایط اقلیمی در راستای توسعه پایدار شهری مورد بررسی قرار داده است. در این پژوهش از روش تحقیق توصیفی از نوع پیمایشی استفاده شده است. برای اندازه‌گیری متغیر‌های این تحقیق از پرسشنامه استفاده می‌شود و همچنین روش‌های آماری مورد استفاده در این پژوهش آزمون همبستگی اسپیرمن و آزمون تی استودنت و آزمون کولموگرف – اسمیرنوف می‌باشد. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که در شهر خرم‌آباد هماهنگ سازی اقلیمی در مقیاس منطقه‌ای برای کاهش مصرف بهینه انرژی در جهت رسیدن به توسعه پایدار انجام‌ نشده است. پرونده مقاله

آلودگی هوا، به عنوان یکی از مهم‌ترین مشکلات زیست محیطی شهرها نمودی از باز خورد فعالیت‌های ناپایدار انسانی در سیستم‌های شهری محسوب می‌شود. تشخیص مشکلات ناشی از اثرات آلودگی در شهرها، ناکارآمدی برنامه‌های شهری مبتنی بر رهیافت‌های سنتی در مواجهه با اثرات آن و پیش‌بینی دقیق مناطق آلوده به عنوان بخشی از گام‌های مناسب می‌تواند اطلاعات مفیدی را برای برنامه‌ریزان جهت مقابله با این مسئله ارائه نماید. در این مقاله، با توجه به معضل آلودگی هوا برای شناسایی دقیق‌تر وضعیت مناطق 22 گانه شهر تهران و روند آلودگی، اقدام به ارائه نقشه‌های پهنه‌بندی مناسب درطی سال‌های (1390-1395) شده است. هدف حرکت از تصورات ذهنی و خیالی به واقع‌گرایی است. روش تحقیق مطالعه "توصیفی- مقطعی" بوده و در آن به تحلیل فضایی میانگین (AQI) سالانه، ارائه شده توسط ایستگاه‌های سنجش آلودگی هوا در شهر تهران پرداخته شده است. ابتدااز آمارهای روزانه آلودگی هوا بر اساس شاخص (AQI) طی سال‌های مزبور در شهر تهران میانگین گرفته و سپس در محیط (GIS) با استفاده از روش درون‌یابی (IDW) نقشه‌های پهنه‌بندی آلودگی هوا بدست آمد. همچنین با مدل آماری ضریب همبستگی اسپیرمن رابطه میان دو متغیر تصادفی ارتفاعات و آلودگی هوا بررسی شد. سپس با تحلیل نقشه‌های مزبور آلوده‌ترین مناطق شهری و دلایل آن بیان گردید. نتایج نشان داد که بیشترین پهنه آلودگی هوای تهران طی سال‌های مزبور"مناطق مرکزی و جنوب غربی" شهر تهران می‌باشد، رابطه معنی دار بین عامل ارتفاع و آلودگی هوای تهران وجود ندارد. بدین ترتیب با استفاده از شناسایی و تعمیم‌پذیری نظریه این پژوهش در خصوص آلودگی میسر شد و در نهایت با توجه به مناطق بیشتر آلوده شهر تهران، راه حل‌های سیستماتیک کارا ارائه گردید. پرونده مقاله

برخی شهرها با شکل‌گیری کنار رودخانه‌ها با توجه به موقعیت جغرافیایی و طبیعی، انسانی خود دارای نقش‌های متفاوتی هستند. در بعضی شهرها مانند اهواز، از زمان قدیم با احداث آب‌بند در مسیر رود کارون، انتقال آب جهت مصارف کشاورزی، شرب، آسیاب و حمل و نقل کالاهای تجاری شهروندان رایج بوده است. عقب ماندگی شهر اهواز به دلایل مختلف، از جمله آثار جنگ، عدم تناسب تخصص مدیران شهری با مسؤلیت‌های محوله، عدم برخورداری شهروندان از تفریح کافی، ورود ریزگردهای محلی از جنوب شرق اهواز به داخل شهر و ساخت و سازهای ناهماهنگ با فضای کالبدی شهر باعث افزایش دوره گرما و جزایر گرمایی و مشکلات در زندگی شهروندان شده است. هدف از نگارش این مقاله، مطالعه وضع موجود و امکان سنجی پتانسیل‌ها و توانمندی‌های مکانی و اقتصادی و تفریحی و خدماتی متناسب با جمعیت همجوار با رود کارون در محدوده شهر اهواز بوده و از جمله اهداف این تحقیق ارائه پیشنهادهایی جهت ایجاد زیرساختهای مکانی برای گذران اوقات فراغت، برگزاری ورزشها و جشنواره‌های آبی و جذب گردشگر آبی وکمک به اشتغالزایی و افزایش ثروت و فعالیتهای اقتصادی شهر است. روش این تحقیق تحلیلی و توصیفی و جمع آوری اطلاعات به صورت میدانی (مشاهده، مصاحبه، پرسشنامه) و استفاده از اسناد(نقشه، آمارنامه، کتاب، مقاله، گزارش) و روش نمونه‌گیری از نوع تصادفی، در محدوده پنج منطقه شهرداری در همجواری کارون و دو محیط آموزشی و دانشگاهی بوده است. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که با نبود طرح آمایش برای محدوده کارون در شهر اهواز از پتانسیل فضاها و مکانها و امکانات پیرامون رودخانه به خوبی استفاده نشده است. پرونده مقاله

اهمیت ارزیابی زیست¬پذیری از آنجا ناشی می¬شود که با این کار ویژگی¬های کلی اقتصادی، اجتماعی و زیست¬محیطی یک منطقه آشکار می¬شود؛ بنابراین پژوهش حاضر با رویکرد – توصیفی تحلیل در پی آن بوده که وضعیت زیست¬پذیری کلان¬شهر کرمانشاه را در بعد ذهنی بررسی نماید. با توجه به اینکه روش پژوهش، پیمایشی (مبتنی بر پرسشنامه) بوده است که حجم نمونه با استفاده از روش کوکران به تعداد 384 نفر انتخاب و بر اساس جمعیت هر منطقه تعداد نمونه مربوطه انتخاب شده است. بعد از تأیید روایی و پایایی پرسشنامه و بعد از جمع¬آوری پرسشنامه¬های تکمیل شده؛ پاسخ¬های شهروندان وارد نرم¬افزار SPSS21 شده و میانگین هر شاخص در مناطق محاسبه شده است. سپس وزن¬دهی شاخص¬ها با استفاده از روش آنتروپی شانون انجام گرفته است. در مرحله بعد وضعیت زیست‌پذیری مناطق شهری کرمانشاه با استفاده از تکنیک¬های برنامه¬ریزی تاپسیس، ویکور و ساو بررسی و با توجه به اینکه این تکنیک¬ها نتایج متفاوتی از رتبه و وضعیت زیست¬پذیری مناطق را نشان می¬دهند، با استفاده از روش درصد و شدت تغییرات بهترین تکنیک جهت سنجش و رتبه‌بندی وضعیت زیست‌پذیری کلان¬شهر کرمانشاه انتخاب شده است. نتایج پژوهش گویایی آن است که بر اساس یافته‌های تکنیک تاپسیس و ویکور وضعیت زیست¬پذیری در مناطق کلان¬شهر کرمانشاه مناسب نمی‌باشد زیرا تنها منطقه 5 در وضعیت مطلوب زیست¬پذیری قرار دارد. همچنین نتایج تکنیک ساو برخلاف نتایج دو تکنیک دیگر پژوهش وضعیت زیست¬پذیری کرمانشاه را مناسب ارزیابی می¬کند. روش درصد تغییرات نشان داد که تکنیک تاپسیس روش مناسب¬تری برای رتبه¬بندی و سنجش وضعیت زیست¬پذیری کلان¬شهر کرمانشاه می¬باشد. در نهایت پیشنهادهای برای مطلوب شدن وضعیت زیست‌پذیری کلان¬شهر کرمانشاه ارائه شده است. پرونده مقاله

پژوهش حاضر با هدف بررسی اثرات برنامه‌های محرومیت‌زدایی در ارتقاء پایداری اقتصادی و اجتماعی در شهرستان قلعه‌گنج پایلوت اقتصاد مقاومتی کشور انجام شد. روش تحقیق در این پژوهش به صورت مطالعات کتابخانه‌ای و بررسی‌های میدانی می‌باشد جامعه آماری این پژوهش کل افراد شهرستان قلعه‌گنج بود که تعداد این جامعه آماری80000 هزار نفر می‌باشد و نمونه‌گیری تصادفی ساده برای تعیین تعداد افراد انتخاب شد. اطلاعات لازم جهت دستیابی به نتایج، از طریق پرسشنامه محقق ساخته صورت گرفت. به منظور تعیین پایایی پرسشنامه ی محقق ساخته از آلفای کرونباخ استفاده شد و روایی نیز از طریق روایی محتوایی و اکتشافی بررسی شد. تجزیه و تحلیل داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار آماری spss از طریق آزمون‌های همبستگی و رگرسیون صورت گرفت. لازم به ذکر است که برای تحلیل اطلاعات، مورفولوژی شهر مدنظر و تحلیل ساختاری شهرستان قلعه‌گنج مورد بررسی قرار گرفت. استنتاج‌ها نشان می‌دهد که پیش‌فرض‌های مربوط به آزمون‌ها از میزان مناسب برخودارند. ارتباط محرومیت‌زدایی با ابعاد اقتصادی (پس‌انداز، اعتبارات، درآمد و اشتغال و بیمه) به ترتیب 73/0، 71/0، 61/0، 39/0 برآورد شد. ابعاد اجتماعی که شامل شبکه‌ها، مشارکت اجتماعی و همبستگی و انسجام اجتماعی به ترتیب با 67/0، 79/0 و 61/0 با محرومیت‌زدایی ارتباط دارند. ظرفیت و پتانسیل‌های شهرستان با ضریب 67/0 بر میزان موفق بودن برنامه‌های محرومیت‌زدایی اثر گذار نشان داده شد. بنابراین محرومیت‌زدایی در شهرستان قلعه‌گنج با اثرپذیری از ظرفیت بالقوه و بالفعل موجود در سطح شهرستان و حوزه نفوذ آن مدنظر نظام مدیریتی است و برای کاهش محرومیت و فقر باید بر روی این ظرفیت‌ها و پتانسل‌ها سرمایه‌گذاری صورت پذیرد. پرونده مقاله

زلزله همواره یکی از مخاطرات مهم جامعه بشری و از جمله ایران است که سالانه آسیب¬های جانی و مالی زیادی را تحمیل می¬نماید. برنامه‌ریزی و مقابله با این مخاطره، نیازمند مدیریت بحران مناسب می¬باشد. هدف تحقیق حاضر بررسی نقاط قوت و ضعف مدیریت بحران زلزله به¬صورت موردی در شهر سرپل¬¬ذهاب در سال 1396 می¬¬باشد. روش تحقیق توصیفی-تحلیلی و مبتنی بر گردآوری داده¬ها از طریق پرسش¬نامه است. روایی تحقیق از طریق جامعه نخبگان و پایایی آن نیز با ¬¬ضریب کرونباخ بیشتر از 70/0 تأیید شده است. نتیجه تحقیق نشان داد مهمترین قوت¬¬های مدیریت بحران شامل کمک‌رسانی سازمان¬های مردم نهاد با وزن 883/0 و مشارکت شهروندان با وزن 846/0 است. همچنین مهمترین ضعف¬ها، نبود مدیریت یکپارچه شهری با وزن 929/0، نبود نیروی عملیاتی کافی جهت پاسخگویی به بحران زلزله با وزن 923/0 و پایین بودن آگاهی و دانش مردم در مقابله با بحران با وزن 901/0 شناخته شد. در سطح فرصت¬ها نیز تخصیص منابع مالی به بافت فرسوده با وزن 883/0 و نظارت مستمر در اجرای کامل آیین نامه ساختمانی با وزن 863/0 و در زمینه تهدیدات نیز کاهش انگیزه و علاقه نیروهای داوطلب و مردمی با وزن 899/0 و نیز شیوع و افزایش جرائم شهری با وزن 853/0 در رتبه¬های اول و دوم قرار گرفته‌اند. پرونده مقاله

برای ایران که در فکر خروج از مشکل اتکای بیش از حد به درآمدهای نفتی و مشکل اشتغال می باشد، با توجه به پتانسیل های بالقوه و بالفعل گردشگری آن توسعه این صنعت می تواند به عنوان یکی از گزینه های مناسب مطرح باشد، با وجود اینکه در سال های اخیر و در برنامه های پنج ساله و بر اساس چشم انداز بیست ساله کشور تلاش ها و فعالیت های خوبی در این زمینه صورت گرفته، که در قیاس با رشد فزاینده گردشگری جهان این فعالیت ها به هیچ عنوان کافی به نظر نمی رسد و در همین راستا شهرستان پاوه با وجود قابلیت های متنوع طبیعی و فرهنگی جهت بهره برداری مناسب از مواهب و مزایای این صنعت نیازمند توجه، برنامه ریزی و سرمایه گذاری مناسب و مدیریت کارا در این بخش است. این پژوهش به روش توصیفی - تحلیلی و با استفاده پرسشنامه و تحلیل آماری با استفاده از نرم افزار SPSS انجام شد. نتایج نشان داد شرایط زیرساختی گردشگری شهرستان پاوه در حال حاضر نمی‌تواند به توسعه گردشگری شهرستان پاوه منتهی گردد و باید با ارائه خدمات زیربنایی بیشتر به توسعه گردشگری اندیشید و شرایط اقتصادی حاصل از توسعه گردشگری خوب نبوده است و باید در این زمینه برنامه‌ریزی‌های اساسی ایجاد گردد تا بتوان از قبل توسعه گردشگری به توسعه اقتصادی منطقه نائل شد. همچنین شرایط بازاریابی به طور متوسط توانسته است به توسعه گردشگری شهرستان پاوه بیانجامد، ولی باید در زمینه تبلیغات و بازاریابی تلاش‌های بیشتری صورت گیرد. پرونده مقاله

هدف این پژوهش، بررسی میزان هماهنگی برنامه های شهرسازی شهر خرم آباد با شرایط اقلیمی در راستای توسعه پایدار شهری است . در بررسی اقلیمی شهر خرم‌آباد از آمار و داده‌های 20 ساله اخیر (1396-1376)، عناصر آب و هوایی این شهر ازجمله دما، بارندگی، رطوبت نسبی، ساعات آفتابی، جهت و سرعت وزش باد ایستگاه سینوپتیک این شهر، به‌صورت پارامترهای حداکثر، حداقل و میانگین استفاده‌ خواهد شد. پس از جمع‌آوری داده‌ها، استانداردسازی و میانگین‌گیری پارامترهای ذکرشده با استفاده از نرم‌افزار Excel و نرم‌افزار Spss استفاده شد. یافته های پژوهش نشان می دهد که در شهر خرم‌آباد هماهنگ سازی اقلیمی در مقیاس منطقه ای برای کاهش مصرف بهینه انرژی در جهت رسیدن به توسعه پایدار انجام‌ نشده است. همچنین با توجه به شرایط فیزیوگرافی شهر خرم آباد، طراحی ساختمان‌ها در شهر خرم‌آباد بایستی با توجه به دامنه شمالی و جنوبی برای کاهش مصرف انرژی مدنظر قرار گیرد و نیز برنامه‌های عمرانی در شهر خرم آباد متناسب با شرایط اقلیمی، نیازمند بازنگری استفاده از مصالح بر اساس نوع کاربری ساختمان (مسکونی- صنعتی- اداری) است. پرونده مقاله

یکی از دغدغه‌های اصلی بشر مقابله با مخاطرات طبیعی است. یکی از مهم‌ترین این مخاطرات،زلزله بوده که همواره خطری جدی برای شهرها تلقی می‌شود. شهر دورود هم به‌مانند بسیاری از شهرهای ایران با توجه به‌قرارگیری بر روی چندین گسل فعال، ازجمله مناطق بسیار حساس بوده و در معرض خطرات ناشی از زلزله است؛ بنابراین با توجه به ماهیت غیرقابل‌پیش‌بینی زلزله باید تا حد امکان از خسارات جانی و مالی مرتبط با آن کاست و همچنین کاهش آسیب ناشی از زلزله، مدیریت بحران بعد از وقوع آن و تاب‌آور نمودن شهر در برابر زمین‌لرزه را در نظر گرفت. هدف اصلی برنامه‌ریزی برای مخاطره و کاهش خطر بحران، علاوه بر کاهش آسیب‌پذیری به نحوی بارز به سمت تمرکز روی ایجاد تاب‌آوری در جوامع گرایش پیداکرده است. در تحقیق حاضر با توجه به اهمیت تاب‌آوری شهری در برابر حوادث طبیعی مانند زلزله، لایه‌های اطلاعات فیزیکی شهر دورود موردبررسی قرارگرفته است. روش تحقیق و پژوهش، توصیفی – تحلیلی است. لایه‌های اطلاعاتی موجود شامل: ساختمان‌های اسکلت فلزی، بتن آرمه،ساختمان‌های ساخته‌شده از خشت و چوب،خشت و گل،آجر و چوب،تمام آجر،آجر و آهن،فاصله از گسل،فاصله از فضاهای باز،فاصله از خطوط دسترسی و تراکم جمعیت در بلوک‌های شهری شهر دورود بوده است. لایه‌های آماری با استفاده از روش فازی در سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS)، تجزیه‌وتحلیل شده‌اند. نتایج حاصل در عملگر گاما نشان می‌دهد که بخش‌های جنوبی و جنوب شرقی شهر دورود ازلحاظ فیزیکی وضعیت مناسبی در تاب‌آوری در برابر زلزله ندارند. درمجموع نتایج پژوهش نشان می‌دهد که به‌غیراز قسمت‌هایی از ناحیه مرکزی، کل شهر وضعیت نرمالی ندارد. پرونده مقاله

چکیده با توجه به رشد رو افزون جمعیت، وسایط نقلیه و کاربری‌های صنعتی در اطراف شهر تهران آلودگی هوا نیز بشدت افزایش یافته و نتایج نامطلوبی به همراه داشته است. هدف از این پژوهش تشخیص روند الگوی تغییر آلاینده‌ها و ماه‌های پر خطر و شناسایی شاخص آلاینده تأثیر گذار در طی دوره زمانی 1390 تا 1395 در هوای شهر تهران است. بدین صورت که میزان روزانه آلاینده‌ها در طی سال‌های مورد مطالعه از طریق روش رگرسیون خطی بررسی و ارقام ارائه شده به صورت میانگین و نمودار سالانه بیان می‌گردد. نتایج حاصل از آن راه حل‌هایی برای کاهش آلودگی هوای تهران ارائه می‌کند. روش تحقیق از نوع آماری و تحلیلی است و از نظر هدف در گروه تحقیقات کاربردی قرار می‌گیرد. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که وضعیت آلودگی هوای تهران در طی سال‌های 1390 تا 1395 بر اساس شاخص کیفیت هوای AQI در تمامی آلاینده‌ها به جز ذرات معلق روندی کاهشی داشته است. کیفیت هوا به طور تقریبی درفصل گرم سال به دلیل وقوع پدیده گرد و غبار و استفاده از سیستم‌های سرمایشی و عدم جا به جایی هوا که عوامل افزایش روزهای فراتر از حد مجاز بوده نامطلوب دیده شده است. با شروع سرما نیز بر تعداد روزهای نامطلوب آلودگی افزوده شده در اواخر آذر تا اوایل دی شرایط نامطلوب در تعداد روزها به شکل متوالی اتفاق افتاده که این توالی طولانی، خود وخامت شرایط کیفیت هوا را حادتر کرده است. استقرار جو پایدار و وقوع پدیده وارونگی و استفاده از سیستم‌های گرمایشی عمده‌ترین عامل افزایش تعداد روزهای فراتر از حد مجاز در روزهای سرد سال بوده که همه متأثر از افزایش آلاینده ذرات معلق بوده است. بنابر نتایج تجزیه آماری و از آنجایی که این روند متوالی در طی سال 1396 و بعد نیز ادامه خواهد داشت، گسترش حمل و نقل عمومی، خروج خودروهای فرسوده، افزایش مصرف گاز طبیعی و اجرای سخت گیرانه قوانین ترافیکی و صنعتی در ماه‌های خرداد، تیر، دی و روزهای ابتدایی هفته را مهم‌ترین عامل در جهت کاهش آلاینده ذرات معلق در کیفیت هوای روزهای بسیار آلوده یا خطرناک شهر تهران مؤثر شناخته است. پرونده مقاله

چکیده امروزه یکی از رموز موفقیت هر سازمانی، قدرت تجزیه و تحلیل آن سازمان و تعامل صحیح مدیریت آن با محیط خارجی و داخلی اش است. تحلیل نقاط قوت، ضعف، فرصت ها و تهدیدها (Swot) یک ابزار و تگنیک خوب برای تجزیه و تحلیل عوامل داخلی و خارجی سازمان است. ولی در مراحل اندازه گیری و ارزیابی دارای نواقصی است زیرا عمدتاً Swot بر اساس تجزیه و تحلیل کیفی در فرایند برنامه‌ریزی عمل می کند. بنابراین یک رویه کارآمد برای برنامه‌ریزی استراتژیک این است که بعد از بررسی عوامل داخلی و خارجی، ماتریس Swot مانریس برنامه‌ریزی استراتژیک کمی (QSPM) را ایجاد نماییم. Swot به عنوان یک ابزار تجزیه و تحلیل، می تواند برای ارزیابی در QSPM مورد استفاده قرارگیرد. QSPM برای مقایسه و اولویت بندی عوامل کلیدی داخلی و خارجی مورد استفاده قرار می گیرد و این احتمال را کاهش می دهد که این عوامل نادیده گرفته شوند یا به طور نامناسب وزن داده شوند. این مقاله گزارشی از تحلیل عوامل داخلی و خارجی، Swot و در نهایت به کارگیری QSPM در پیاده مداری شهر نهاوند است که به صورت مطالعه موردی در حوزه توسعه پیاده مداری شهر نهاوند انجام شده است. پرونده مقاله

چکیده امروزه پایداری شهری به عنوان یکی از مباحث مطرح در کلیه عرصه‌ها خصوصاً در عرصه فضاهای شهری مطرح بوده است چون شهرها برای آسایش و رفاه بیشتر شهروندان مدیریت می‌شوند. در این پژوهش سعی شده است که عوامل و شاخص‌های مؤثر در توسعه پایدار اجتماعی شهر اراک را بررسی نماییم و بنابراین در ابتدا با توجه به تعداد شاخص مورد نظر نظرات 50 نفر خبره را جمع‌آوری کرده‌ایم و سپس شاخص‌های اولیه موجود در پایداری اجتماعی را به شکل کلی طراحی کرده‌ایم و سپس این شاخص‌ها با طراحی متغیرها تعیین شده است، پرسش نامه اولیه طراحی شده است و دوباره در اختیار جامعه آماری قرار گرفته است و با استفاده از فن تکنیک عاملی و آزمون بارتلت و KMO به تعیین این شاخص‌ها رسیده‌ایم، نتایج حاصل از این شاخص‌ها بیانگر این است که پنج عامل امنیت اجتماعی و رفاه اجتماعی و نیز حس تعلق مکان و انسجام و مشارکت و عدالت اجتماعی در حدود 78 درصد پاسخ گوی سؤالات بوده و موضوع مورد بررسی در پژوهش ما است و 22 درصد دیگر ممکن است مربوط به سایر عوامل مانند کیفیت زندگی و نقش دولت و سایر عوامل دیگر که دخالت به نسبت پایین‌تری در پایداری اجتماعی این شهر دارند باشند. پرونده مقاله

چکیده در دوران جدید توسعه، جامعة مدرن به خصوص شهرها تحولاتی در ساختارهای اجتمـاعی و روابـط و مناسبات جمعی به وجود آورده که تمامی شئونات زندگی فردی و اجتماعی را متـأثر سـاخته اسـت. سرمایه اجتماعی با فراهم نمودن حمایت‌های عاطفی و روانی نقش مؤثری در ارتقای نشاط اجتماعی و سلامت روان شهروندان دارد، شهر همدان نیز از این قائده مستثنی نمی‌باشد. هدف تحقیق حاضر تبیین شاخص‌های سرمایه اجتماعی در محله‌های شهر همدان در راستای ارتقاء نشاط اجتماعی و سلامت روان شهروندان می‌باشد. روش تحقیق حاضر توصیفی و تبیینی و با شیوه همبستگی است. نمونه‌ای مشتمل بر 384 نفر ساکنین شهر همدان از جامعه آماری 525794 نفری با استفاده از فرمول کوکران به نسبت جمعیت محله‌های شهر همدان و به روش تصادفی ساده انتخاب گردید و اطلاعات لازم توسط پرسشنامه‌های سرمایه‌های اجتماعی، نشاط و سلامت روان که میزان پایایی آن‌ها به ترتیب 849/0، 960/0 و 967/0 بود، نتایج گویای آن است که به نظر می‌رسد بین میزان سرمایه اجتماعی و سطح تحصیلات افراد، سطح اقتصادی (درآمد) و سلامت روان، نشاط و سرزندگی در افراد محله رابطه وجود داشته باشد. پرونده مقاله

چکیده در شهرهای اسلامی فضای اجتماعی – کالبدی بر اساس قوانین و احکام اسلامی شکل‌گرفته و ساحت عینی و رفتاری آن معرف میزان اسلامی بودن آنهاست. با ورود اسلام به ایران و تغییر فضای فکری و رفتاری شهرها به نفع دین اسلام فضای کالبدی شهرها، به‌صورت تدریجی متحول شده و متناسب با اصول و فروع دین اسلام تغییر کردند. با ورود مهاجرین به مدینه و تقسیم زمین به‌وسیله پیامبر (ص) بین قبایل در مدینه محله‌هایی شکل گرفتند و با ورود سپاهیان اسلام در شهرهای ایران و فروریختن نظام طبقاتی و دیوارشارستان نیز محله‌هایی بر مبنای قوم و قبیله و مذهب در اطراف شهرهای ایران به وجود آمدند که طی قرن‌ها روبه تکامل نهاده و در عصر صفوی به اوج رسیدند؛ و تا دوران قاجار از پویایی و رونق برخوردار بودند؛ تا اینکه دریک صدسال اخیر محلات سنتی شهرهای اسلامی-ایرانی با تغییرات اساسی روبرو شده و در حال از دست دادن هویت، مفهوم و یا از بین رفتن کامل، و در وضعیت بهتر با جایگزینی واحدهای همسایگی در بافت‌های جدید و آپارتمانی هستند. با شناخت مجدد اصول حاکم بر محله‌های سنتی می‌توان بر بسیاری از مشکلات اجتماعی و فضایی شهرها همچون، کاهش تعاملات اجتماعی و روابط همسایگی ، کاهش احساس تعلق، آشفتگی و بی مرزی در نظم فضایی شهرها، به علت نبود سلسله‌مراتب و مرکزیت فرهنگی در بافت‌های جدید غلبه کرد. این پژوهش با روش پیمایشی و توصیفی – تحلیلی و با انتخاب یکی از محله‌های قم ‌به بررسی پایداری آن و رسیدن به الگویی نظری و عینی از محله ، در این زمینه گردیده است. پرونده مقاله

چکیده مفهوم کیفیت زندگی یکی از رویکردهای نوین در زمینه اصلاح و تکامل توسعه است که در پرتو نفوذ این مفهوم رویکردی جدید در عرصه برنامه ریزی شهری شکل گرفته است که معتقد است برنامه ریزی شهری علاوه بر توجه به اهداف کالبدی باید به نیازهای کیفی مردم شهر پاسخ گوید. این مفهوم ابتدا به حوزه‌های بهداشتی، زیست محیطی و بیماری‌های روانی محدود می‌شد، اما طی دو دهه گذشته به مفهومی چند بعدی بسط یافته است. و مباحث مربوط به کیفیت زندگی از دهه 1940 میلادی وارد مطالعات رشته‌های مختلف و از جمله جغرافیا گردید. در طی این فاصله تحقیقات مختلفی پیرامون آن صورت گرفته است. اکثر محققان در مطالعات کیفیـت زندگی آن را بـه دو بعـد تقسیم نموده‌اند. یکی بعـد ذهنی (روانشـناختی) و دیـگری بعد عیـنی (محیطی). در مطالعه حاضر به مقایسه کیفیت زندگی با توجه به بعد عینی در دو محله امامزاده و رجایی شهر ملایر پرداخته شده است. شاخص‌های مورد استفاده در این تحقیق شامل شاخص‌های اجتماعی، شاخص‌های مسکن، و شاخص اقتصادی با توجه به نتایج آماری سال 1395 انجام گرفته است. نتایج نشان می‌دهد که به جزء معیار درصد طلاق نسبت به جمعیت 10 ساله و بیشتر ازدواج کرده، بقیه معیارها در محله امامزاده نسبت به محله رجایی در شرایط مناسبی قرار ندارد. از طرفی بالا بودن درصد طلاق در محله رجایی نشان داد که در حال حاضر رابطه معنا داری بین درصد پایین پایگاه اجتماعی و اقتصادی و درصد بالای طلاق وجود ندارد. Abstract The concept of quality of life is one of the modern approaches to the development and development of the city. In the light of the influence of this concept, a new approach to urban planning has been formed that believes that urban planning, in addition to paying attention to physical goals, must respond to the quality needs of the people of the city Says. This concept was first restricted to health, environmental and mental illness, but over the past two decades it has been expanded to a multi-dimensional concept. And the issues of quality of life from the 1940s entered various fields of study, including geography. During this time, various studies have been done around it. Most researchers in the study of quality of life have divided it into two dimensions. One dimensional (psychological) and the other objective (peripheral) dimension. The present study compares the quality of life with respect to the objective dimension in two Emamzadeh and Rajai Shahr-e-Malayer neighbourhoods. The indicators used in this research include social indicators, housing indices, and economic indicators according to the statistical results of 2016. The results show that, apart from the criterion of divorce rate, the percentage of the 10-year-olds and more are married, the remaining criteria in the neighborhood of Emamzadeh are not in good condition. On the other hand, the high percentage of divorce in Rajaee neighbourhood showed that there is currently no significant relationship between the low percentage of social and economic base and the high percentage of divorce. پرونده مقاله

اهمیت محلات به عنوان کوچکترین جزء نظام شهری در هدایت توسعه پایدار شهری موضوعی انکارناپذیر است. مقاله حاضر در محدوده محلات شهر رشت در راستای پاسخگویی به این سوال که آیا اصول ساختاری محله های مورد مطالعه از نظر سطح کاربری ها در شهر رشت مناسب می باشد و خدمات و رفاه نسبی را فراهم می کند؟ انجام گرفته است. روش تحقیق، به لحاظ هدف کاربردی، به لحاظ ماهیت توصیفی – تحلیلی و روش جمع آوری اطلاعات، روش کتابخانه ای و میدانی می باشد. بدین منظور ابتدا وضعیت کاربری های اراضی و خدمات در محلات بررسی و با ضوابط استاندارد هر کدام مورد مقایسه قرار گرفت و سپس راهبرد بهینه در راستای بهبود وضعیت محلات ارائه گردید. جامعه آماری در این تحقیق ساکنان تعداد 4 محله جدید و 4 محله قدیمی است، این محلات دارای 100263 نفر جمعیت می باشد، که با استفاده از فرمول کوکران تعداد 366 نفر از ساکنان این محلات به عنوان نمونه انتخاب شدند و با توجه به نزدیک بودن تعداد جمعیت محلات جدید(49663 نفر) و محلات قدیمی(50600 نفر)، تعداد 183 پرسشنامه در محلات جدید و 183 پرسشنامه در محلات قدیمی تکمیل گردید. نتایج بررسی ها نشان می دهد میزان سرانه کاربری مورد نیاز در سطح محلات جدید مانند؛ بلوار گیلان، چمران، آزاد و حمیدیان به ترتیب 38/14، 34/3، 01/8 و 27/12 و در سطح محلات قدیمی مانند؛ باقرآباد، دباغیان، یخسازی و پاسکیاب به ترتیب 19/10، 85/26، 7/20 و 47/12 متر مربع می باشد. در مجموع با توجه به نتایج بدست آمده می توان گفت که اصول ساختاری محله های مورد مطالعه از نظر سطح کاربری ها در شهر رشت مناسب نمی باشد و خدمات و رفاه نسبی را فراهم نمی کند. پرونده مقاله

مقدمه : آسیب پذیری کالبدی، اجتماعی، اقتصادی ، زیرساختی و نهادی در شهرها ضرورت توجه به مدیریت و برنامه ریزی شهری را افزایش داده است. مفهوم تاب آوری جهت شناخت و ارائه راه کار بر اساس این نیاز طی ده های اخیر مطرح گردیده است. واژه تاب آوری در علوم مختلف تعاریف گوناگون دارد. بیشتر صاحبنظران در مطالعات تاب آوری مولفه های کالبدی، اجتماعی ، اقتصادی ، زیرساختی ، محیطی و نهادی مورد سنجش قرار می دهند.هدف پژوهش: شناخت ، پهنه بندی و رتبه بندی شاخص های کالبدی تاب آوری در شهر ملایرروش شناسی تحقیق : این پژوهش از نظر هدف تحقیق کاربردی، از لحاظ ماهیت توصیفی- تحلیلی و روش گردآوری داده ها نیز به صورت اسنادی و میدانی است. روش تحلیل داده ها تبدیل اطلاعات آماری به نقشه با استفاده از قابلیتهای نرم افزار ( GIS) و با استفاده از منطق فازی بوده است. همچنین جهت رتبه بندی شاخص ها از روش نرمال سازی آماری بهره گرفته شده است.قلمرو پژوهش: شهر ملایر بعنوان دومین شهر استان همدان با 170237 نفر جمعیت ، 1422 بلوک مسکونی با مساحت 40/824 هکتار قلمرو تحقیق بوده است.نتیجه گیری: نتایج و تلفیق لایه های مختلف نشان دادکه در شهر ملایر از نظر شاخص های کالبدی از کل جمعیت 36/53 درصد در پهنه با تاب آوری متوسط ،83/27 درصد در پهنه با تاب آوری کم و 81/18 درصد در پهنه با تاب اوری زیاد توزیع شده اند. علاوه بر این با توجه به نمرات استاندارد شده شاخص های نفوذ پذیری ، استحکام واحدهای مسکونی و تراکم خانوار در واحد مسکونی با بالاترین نمره دارای رتبه بالا ، شاخص بستر طبیعی زمین با تاکید بر سیلاب های شهری در تاب آوری متوسط و شاخص های ریزدانگی ، تراکم واحد مسکونی در هکتار و تراکم نفر در هکتار دارای پایین ترین رتبه تاب آوری و در نتیجه تاب آوری کم قرار گرفتند. پرونده مقاله

مقدمه: سیلاب‌ها از جمله مخاطراتی هستند که همیشه احتمال رخ دادن آن‌ها به عنوان یک مخاطره طبیعی برای انسان‌ها وجود داشته است. همچنین با توجه به بالا رفتن وقوع سیلاب مخصوصاً در سطح شهرها و به وجود آمدن خطرات جانی، مالی و محیط زیستی ناشی از افزایش آن، پهنه‌بندی مناطق سیل‌خیز از اهمیت بالایی برخوردار است. پهنه‌بندی سیل یکی از بهترین روش‌ها برای برنامه‌ریزی و شناسایی مناطق تحت تأثیر سیل می‌باشد.هدف پژوهش: هدف اصلی پژوهش حاضر، ضمن شناسایی متغیرهای مؤثر در پهنه‌بندی خطر سیل؛ پهنه‌بندی میزان آسیب‌پذیری شهر ایلام در برابر مخاطره سیل است.روش‌شناسی پژوهش: رویکرد پژوهش حاضر توصیفی – تحلیلی بوده است. در این پژوهش در ابتدا متغیرهای اثرگذار بر پهنه‌بندی آسیب‌پذیری سیل بر اساس مطالعات مختلف شناسایی، سپس با استفاده از روش AHP و نظرات مربوط به 73 کارشناس و متخصص وزن مربوط به هر کدام از متغیرها در محیط Export Choice مشخص شده و در نهایت با استفاده از روش FAHP و در محیط GIS نقشه مربوط به پهنه‌بندی وضعیت آسیب‌پذیری شهر ایلام در برابر مخاطره سیل ترسیم شده است.قلمرو جغرافیایی پژوهش: قلمرو جغرافیایی این پژوهش، شهر ایلام مرکز استان ایلام می‌باشد؛ که از نظر موقعیت جغرافیایی در غرب و جنوب غربی کشور استقرار یافته است.یافته‌ها: در پهنه‌بندی میزان آسیب‌پذیری شهر ایلام در برابر سیل از 11 متغیر مورد بررسی 3 متغیر فاصله از آبراهه با وزن 244/0؛ فاصله از رودخانه با وزن 126/0 و جهت شیب با وزن 102/0 با اهمیت‌ترین متغیرها هستند و نقش کلیدی در پهنه‌بندی میزان آسیب‌پذیری شهر ایلام در برابر سیل ایفا می‌کنند. همچنین محدوده‌ی وسیعی از شهر ایلام (1687 هکتار) دارای پتانسیل بالای آسیب‌پذیری از مخاطره سیل می‌باشد که ناشی از شرایط توپوگرافی و زمین‌شناسی خاص این محدوده می‌باشد.نتایج: بررسی وضعیت پهنه‌بندی میزان آسیب‌پذیری مخاطره سیل‌ در شهر ایلام بیانگر آن است که قسمت‌های شمال غربی، غرب و جنوب غربی و جنوب شهر ایلام در وضعیت آسیب‌پذیری کمتری نسبت به سایر مناطق شهر ایلام قرار دارند. همچنین بیشتر قسمت‌های مرکزی، شرق و شمال شرق ایلام در وضعیت آسیب‌پذیری بالا قرار دارند. در ادامه جهت کاهش میزان آسیب‌پذیری شهر ایلام در برابر سیل پیشنهاد‌هایی ارائه شده است پرونده مقاله

یکی از موضوعاتی که بیشتر شهرهای جهان با آن دست‌به‌گریبان‌اند حوادث طبیعی است که بطور ناگهانی روی می‌دهند و موجب وارد آمدن خسارت به انسان و محیط می‌شوند.این مخاطرات بدلیل غیرمترقبه بودن،خسارت مالی و جانی بسیاری برجای می‌گذارند و در جوامع شهری بدلیل تمرکز بیشتر جمعیت،دارای شدت و قدرت آسیب‌رسانی بیشتری هستند. فزونی بلاها و خسارات مالی و جانی آن‌ها،پژوهش‌هایی با موضوع تاب‌آوری را در مطالعات شهری الزام‌آور ساخته است.در پژوهش حاضر تاب‌آوری شهر کرمانشاه در برابر بلایای طبیعی موردبررسی قرارگرفته است.این پژوهش از منظر هدف جز تحقیقات شناختی است.داده‌ها با استفاده از ابزار پرسشنامه و بازدیدهای میدانی گردآوری‌شده.نمونه تحقیق 15نفر افراد خبره در ساختار مدیریت شهری هستند.برای بررسی فرضیه‌های تحقیق و تعامل بین متغیرها به‌صورت چندگانه از روش مدل‌سازی معادلات ساختاری استفاده‌شده است.یافته‌های تحقیق حاکی از آن است که بین ابعاد چهارگانه تاب‌آوری(کالبدی،اقتصادی،اجتماعی و نهادی)در میزان تاب‌آوری کرمانشاه در برابر حوادث طبیعی رابطه وجود دارد.وضعیت نامطلوب بافت محلات و دسترسی نامناسب به امکانات و خدمات امدادرسان ازجمله ویژگی‌های این شهر است که تاب‌آوری آن را تحت تأثیر قرار داده.نتایج تحقیق بیانگر آن است که شهر کرمانشاه در برابر مخاطرات طبیعی از تاب‌آوری پایینی برخوردار است و نیازمند توجّه به ابعاد مختلف به‌خصوص بعد کالبدی-محیطی شهر است.شهر کرمانشاه یکی از شهرهایی است که با توجه به شرایط اقلیمی و جغرافیایی نیازمند تاب‌آوری بالای شهری است تا در مقابل سوانح طبیعی به‌ویژه زلزله و سیل مقاومت مطلوبی داشته باشد.توجه به تاب‌آوری شهری در شهر کرمانشاه خطرات جانی و مالی را تا حد زیادی کاهش می‌دهد و مدیریت بحران را تقویت می‌نماید.

پرونده مقاله

رشد سریع شهرنشینی، برنامه ریزی متمرکز و عدم مشارکت مردم در تصمیم گیری ها، موجب بروز مشکلات متعدد در اداره شهرها شده است که این مشکلات را نمی توان با مدیریت سنتی برطرف نمود و تنها با به کارگیری روش های نوین مدیریتی می توان بر این مشکلات فائق آمد. شهر اراک، دارای مشکلاتی مختلفی نظیر حاشیه نشینی، آلودگی هوا، ترافیک، گرانی مسکن است که استفاده از الگوی حکمروایی خوب می تواند یکی از راهکارهای مناسب برای برون رفت از این مشکلات باشد. هدف از انجام این پژوهش، تعیین علل عدم تحقق حکمروایی خوب شهری در شهر اراک از طریق کارکردهای متأثر از عملکرد مدیریت شهری و میزان مشارکت نهادها و شهروندان در امور شهر می باشد. پژوهش انجام شده از لحاظ هدف کاربردی و به لحاظ روش اجرا کمی و از نوع توصیفی- تحلیلی می باشد. اطلاعات به دو شیوه اسنادی و پرسشنامه محقق ساخته با طیف لیکرت 5 گزینه ای جمع آوری شده است. روش نمونه گیری تحقیق خوشه ای است که 384 نفر از شهروندان با استفاده از فرمول کوکران انتخاب شده اند. نتایج تحقیق نشان می دهد که در شاخص های حکمروایی خوب پس از انجام آزمون T– test، میزان،sig به دست آمده برابر با 05/0بوده که حاکی از عدم تحقق حکمرانی خوب شهری در شهر اراک می باشد. نتایج بدست آمده از تحلیل اطلاعات در نرم افزار لیزرل نشان می دهد فرضیه‌ ها در سطح خطای 05/0 معنادار است در نتیجه فرضیه های تحقیق‌ پذیرفته و تایید می‌شود. بنا بر این می توان گفت که شهر اراک در جایگاه مناسبی از شاخص های حکمروایی مطلوب شهری قرار ندارد. پرونده مقاله