دامنه و افق مناسبات جمهوری اسلامی ایران و ترکیه (2021-2011)
محورهای موضوعی : علوم سیاسی- روابط بین المللحسین یارمحمدیان 1 , علی امیدی 2 , شهروز ابراهیمی 3
1 - دانشگاه اصفهان
2 - گروه علوم سیاسی دانشگاه اصفهان
3 - دانشگاه اصفهان
کلید واژه: ترکیه, خاورمیانه, سوریه, عراق, واژههای کلیدی: ایران, کودتا, خیزشهای عربی,
چکیده مقاله :
چکیده مقالۀ حاضر، نخست شرحی از فراز و فرودهای روابط میان ایران و ترکیه عرضه میکند و توضیح میدهد که چگونه اندکی فاصلهگیریِ آرامِ ترکیۀ تحت سیادت حزب عدالت و توسعه، از سکولاریسم نظامی کمالیستها، موجب شد که مناسبات دیپلماتیک میان ایران و ترکیه از سال ۲۰۰۲ به بعد گسترش پیدا کند. سپس، توجه خود را به اهمیت خیزشهای عربی در ایجاد شکاف میان ایران و ترکیه معطوف میکند و با استفاده از نظریۀ معمای امنیت و با رویکردی توصیفی – تحلیلی، این پرسش را مطرح میکند که عوامل اثرگذار در فرسایش روابط ایران و ترکیه، ناظر به چه موضوع ها و مسائلی بوده و قلمرو اثرگذاریِ این متغیرها در آیندۀ روابط کجاست؟ از همینرو و در مقام پاسخ، اشاره میشود که از لحاظ جغرافیایی، این دو کشور به واسطۀ ابهام و عدم اطمینان اوضاع شکننده خاورمیانه، خصوصاً عراق و سوریه، همزمان در مسائل سیاسی- امنیتی در مناطق مختلفی؛ از جمله منطقۀ هلال حاصلخیز شامل عراق، سوریه و کردها تأثیرگذار هستند و به لحاظ هویتی نیز با اتصال اصول و ارزشهای خود به مسائل منطقهای؛ بهخصوص هدایت جریانهای ایدئولوژیک و بازیگران غیردولتی، در جهت اثرگذاری بر مناطق استراتژیک در راستای خودیاری به ایفای نقش میپردازند.
Abstract: The present article first describes the ups and down of relations of Iran and Turkey and it explains how Justice and Development Party’s gradual distancing from secular Kamalist military establishment led to expansion of diplomatic relations between Iran and Turkey after 2002. Then the article focuses its attention on Arab uprising which led to a gulf between Iran and Turkey. The article by a descriptive-analytical method and by making use of the puzzle of security theory raises the question that “ what factors and issues leads to erosion of Iran and Turkey relations and how these factors act in coming future?” The hypothesis is that from geographical aspect both are affected by the fragile political situations in the Middle East and in particular in Iraq and Syria and therefore both the countries want to influence political and security developments in Fertile Crescent of Iraq and Syria. From identity point of view each country wants to expand its own values and ideology and direct the social and political groups related to themselves residing in strategic regions and in this way they want to play an active role in the region.
