-
دسترسی آزاد مقاله
1 - سیمای زنان در رسانه های کشور ترکیه
بهاره نصیری فاطمه بدوی سید مسعود رجبیفرایند تحول وضعیت مشارکت زنان در عرصه های اجتماعی، فرهنگی، سیاسی مقوله ای است که در تمامی جوامع به خصوص جوامعدر حال توسعه بحث روز به شمار می رود. اما آن چه بیش از هر چیز اهمیت دارد نوع و چگونگی این مشارکت است. چگونگی حضورزنان در رسانه های جمعی ترکیه با توجه به ویژگی خاص چکیده کاملفرایند تحول وضعیت مشارکت زنان در عرصه های اجتماعی، فرهنگی، سیاسی مقوله ای است که در تمامی جوامع به خصوص جوامعدر حال توسعه بحث روز به شمار می رود. اما آن چه بیش از هر چیز اهمیت دارد نوع و چگونگی این مشارکت است. چگونگی حضورزنان در رسانه های جمعی ترکیه با توجه به ویژگی خاصی که این دارند از اهمیت زیادی برخوردار است.مقاله حاضر با هدف تبیین و تحلیل وضعیت زنان در رسانه های جمهوری ترکیه تدوین شده است. روش مورد استفاده در این بررسیاز نوع توصیفی تحلیلی بوده و اطلاعات جامعه مورد مطالعه (آمار و ارقام در خصوص وضعیت اقتصادی زنان در کشور ترکیه) بهشیوه اسنادی کتابخانه ای جمع آوری و گرد آوری گردیده است.یکی از اهداف انجام پژوهش حاضر شناسایی موقعیت و شرایط حضور زنان در وسایل ارتباط جمعی جمهوری ترکیه است . بر ایناساس و باتوجه به محدودیت و هم چنین عدم روزآمدی منابع اطلاعاتی موجود پیرامون موضوع مورد بررسی در ایران، پژوهش حاضربه بررسی و تبیین این مسئله پرداخته است. در این مقاله پس از مروری بر مبانی نظری ارتباطات جمعی، به بررسی و تحلیل موقعیت،جایگاه، نحوه بازنمایی، چگونگی ساختار اشتغال زنان، میزان و نوع استفاده زنان از رسانه های جمعی در ترکیه پرداخته شده است .بخش آخر مقاله، به تحلیل نتایج اختصاص دارد پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2 - بروز مدرنیسم در معماری ترکیه و تقابل با جنبشهای ملی معماری
حمید ماجدی جمال الدین سهیلیبروز مدرنیسم و تقابل با ملی گرایی در معماری ترکیه نتیجه جریانات فکری این کشور در عرصه های اجتماعی و سیاسی بوده است،به گونه ای که نفوذ مدرنیسم در ترکیه از اواخر امپراطوری عثمانی با مطرح نمودن برنامه تنظیمات که با هدف نوسازی و روزآمد شدن جنبه های حکومتی بود،آغاز شد. با تغ چکیده کاملبروز مدرنیسم و تقابل با ملی گرایی در معماری ترکیه نتیجه جریانات فکری این کشور در عرصه های اجتماعی و سیاسی بوده است،به گونه ای که نفوذ مدرنیسم در ترکیه از اواخر امپراطوری عثمانی با مطرح نمودن برنامه تنظیمات که با هدف نوسازی و روزآمد شدن جنبه های حکومتی بود،آغاز شد. با تغییر نهادهای حکومتی عثمانی و جایگزینی حکومت جمهوری به رهبری آتاتورک ضمن انجام اصلاحاتی بنیادین در امور سیاسی ،اجتماعی کشور ترکیه ،توجه به اقتدار تاریخی امپراطوری عثمانی مورد توجه قرار داشت. این مقاله در صدد است در ابتدا زمینه های بحران هویت ملی و تقابل با مدرنیسم غربی در شرایط اجتماعی و سیاسی ترکیه را مورد مطالعه قرار داده تا زمینه های نفوذ تفکرات مدرنیسم غرب در امپراطوری عثمانی قابل بررسی شود. سپس جریانهای فکری معماری معاصر ترکیه از 1920تا1950 مورد بررسی قرار میگیرد و چگونگی تقابلات بین بروز مدرنیسم با ظهور جنبشهای ملی معماری در ترکیه نتیجه گیری خواهد شد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
3 - جایگاه استراتژیک کردستان عراق در سیاست خارجی اسرائیل و الزامات سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران
علیرضا موسوی زاده مهدی جاودانی مقدماتحاد طبیعی اسرائیل و کردهای عراق، در واقع تداوم استراتژی امنیت ملی و سیاست خارجی اسرائیل در خاورمیانهبرای خروج از انزوا و گسترش حضور در منطقه است. این مسئله در پرتو تحولات نوین در کردستان عراق وگسترش فعالیت سیاسی، اقتصادی و اجتماعی کردها در این کشور، زمینه مناسبی را بر چکیده کاملاتحاد طبیعی اسرائیل و کردهای عراق، در واقع تداوم استراتژی امنیت ملی و سیاست خارجی اسرائیل در خاورمیانهبرای خروج از انزوا و گسترش حضور در منطقه است. این مسئله در پرتو تحولات نوین در کردستان عراق وگسترش فعالیت سیاسی، اقتصادی و اجتماعی کردها در این کشور، زمینه مناسبی را برای توسعه حضور و نفوذاسرائیل در منطقه کردستان عراق ب هوجود آورده است. بر این اساس، اسرائیل همکار یهای پنهان و گسترد هایرا با کردها آغاز کرده و با حضور مستقیم در منطقه و یا نفوذ در فعالی تهای اقتصادی و اجتماعی کردستان، به دنبال ایجاد متحد استراتژیک جدیدی در خاورمیانه بر مبنای دکترین اتحاد پیرامونی است. این مسئله سبب افزایش حساسیت دول تهای منطقه و ب هویژه چهار کشور ایران، عراق، سوریه و ترکیه نسبت ب هتعاملات اسرائیل و کردهاشده و ب هاخبار و اطلاعات منتشره در مورد حضور و نفوذ اسرائیل در منطقه دامن زده است؛ ب هگون های که در پار هایاز موارد ب هویژه در رسان ههای ترکیه و کشورهای عربی منطقه، ابعاد این روابط بزر گنمایی شده و در حد وسیعیگسترش یافته است. این مقاله تلاش م یکند تا با بررسی پیشینه روابط اسرائیل و کردها و تحولات نوین در روابطآنان، ب هویژه اقدامات اسرائیل برای نفوذ در منطقه کردستان در شرایط کنونی، منافع استراتژیک د وجانبه کردها واسرائیل را تجزیه و تحلیل کرده و سپس با بررسی پیامدهای منطق های و فر امنطق های تعاملات اسرائیل با کردستان،راهبردهایی را در راستای منافع ملی ایران در قبال توسعه روابط اسرائیل و کردها ارائه کند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
4 - رابطه رشد اقتصادی، شدت انرژی و توسعه مالی: یک مقایسه از اقتصادهای ایران و ترکیه
حسین فتحی زاده مسعود نونژاد علی حقیقت عباس امینی فرددر این تحقیق رابطه بین رشد اقتصادی، شدت انرژی و توسعه مالی در اقتصادهای ایران و ترکیه بررسی شده است. به این منظور، از دادههای سری زمانی سالانه دو کشور در دوره 1974 تا 2016 استفاده شد. جهت تحلیل روابط، روشهای خود رگرسیون با وقفه توزیع شده (ARDL) و خودرگرسیون برداری ساخ چکیده کاملدر این تحقیق رابطه بین رشد اقتصادی، شدت انرژی و توسعه مالی در اقتصادهای ایران و ترکیه بررسی شده است. به این منظور، از دادههای سری زمانی سالانه دو کشور در دوره 1974 تا 2016 استفاده شد. جهت تحلیل روابط، روشهای خود رگرسیون با وقفه توزیع شده (ARDL) و خودرگرسیون برداری ساختاری (SVAR) به کار گرفته شد. نتایج رابطه بلندمدت مدل ARDL نشان میدهد که تاثیر شدت انرژی بر رشد اقتصادی هر دو کشور منفی و معنادار است. اثر شاخص توسعه مالی بر رشد اقتصادی ایران مثبت و معنادار است. برعکس، تاثیر این متغیر بر رشد اقتصادی ترکیه منفی و معنادار است. همچنین، براساس نتایج تجزیه واریانس در مدل SVAR رشد شدت انرژی بیشترین سهم را از نوسانات رشد اقتصادی دو کشور داشته است. در کوتاه مدت، سهم رشد شدت انرژی از نوسانات رشد اقتصادی در اقتصاد ایران حدود 3/44 درصد و در ترکیه 9/39 درصد بوده است. در حالی که در بلندمدت بخشی از اثر این متغیر در نوسان رشد اقتصادی هر دو کشور کم شده است. همچنین در بلند مدت 5/8 درصد از نوسانات رشد اقتصادی ایران به رشد توسعه مالی مربوط است، در مقابل سهم توسعه مالی از نوسانات رشد اقتصادی ترکیه بیشتر از 22 درصد است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
5 - نقش دولت در توسعه اقتصادی ترکیه در سه دهه اخیر
عباس مصلی نژاد سمانه اکبری -
دسترسی آزاد مقاله
6 - الزامات نحوه اداره مرزهای سیاسی میان ایران و ترکیه و تاثیر آن بر امنیت ملّی ج.ا.ایران
مسعود مصدق رضا روشنیاین پژوهش با هدف شناسایی و تعیین الزامات نحوه اداره و مدیریت مرزهای سیاسی میان ایران و ترکیه و تاثیر آن بر امنیت ملّی تدوین گردیده است. این تحقیق از لحاظ هدف از نوع کاربردی بوده که و به روش آمیخته (ترکیبی) انجام شده است. ابزار گردآوری اطلاعات شامل: مطالعات کتابخانهای ک چکیده کاملاین پژوهش با هدف شناسایی و تعیین الزامات نحوه اداره و مدیریت مرزهای سیاسی میان ایران و ترکیه و تاثیر آن بر امنیت ملّی تدوین گردیده است. این تحقیق از لحاظ هدف از نوع کاربردی بوده که و به روش آمیخته (ترکیبی) انجام شده است. ابزار گردآوری اطلاعات شامل: مطالعات کتابخانهای که به روش فیشبرداری انجام و همچنین از ابزار مصاحبه نیمهساختار یافته و پرسشنامه جهت آزمون فرضیه پژوهش استفاده شده است. جامعه آماری تحقیق، شامل صاحبنظران و اساتید و دانشجویان دکتری و کارشناسی ارشد دانشگاه فرماندهی و ستاد آجا؛ که به روش نمونهگیری هدفمند به تعداد 46 نفر انتخاب گردیدهاند. روش تجزیه و تحلیل اطلاعات، در بخش کیفی تحقیق با استفاده از روش تحلیل محتوای و در بخش کمّی جهت آزمون فرضیههای پژوهش از آزمون T تحت نرمافزار SPSS استفاده شده است. مهمترین یافته های پژوهش شناسایی و تعیین الزامات نحوه اداره مرز میان ایران و ترکیه شامل: عوامل سیاسی؛ اقتصادیی؛ اجتماعی - فرهنگی و زیست محیطی و همچنین امنیتی - نظامی می باشد. آزمون فرضیه پژوهش دال بر این واقعیت است که الزامات نحوه اداره مرزهای سیاسی میان ایران و ترکیه بر امنیت ملّی کشور تاثیر زیادی دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
7 - هیدروپلیتیک رودخانه مرزی ارس و تاثیر آن بر امنیت استان اردبیل
حمیدرضا پاک نژاد متکی عبدالرضا فرجی رادکمبود آب شیرین در سطح جهان و میزان بارش کم باران در نقاط مختلف جهان و افزایش بی رویه جمعیت و نیاز روز افزون به آب شیرین، مناسبات سیاسی کشورهایی را که دارای حوضه های آبریز مشترک می باشند دچار تنش و بحران نموده است. تا جایی که سازمان های مهم بین المللی نظیر سازمان ملل و ی چکیده کاملکمبود آب شیرین در سطح جهان و میزان بارش کم باران در نقاط مختلف جهان و افزایش بی رویه جمعیت و نیاز روز افزون به آب شیرین، مناسبات سیاسی کشورهایی را که دارای حوضه های آبریز مشترک می باشند دچار تنش و بحران نموده است. تا جایی که سازمان های مهم بین المللی نظیر سازمان ملل و یونسکو، قرن 21 را به عنوان قرن هیدروپلیتیک نامیده اند. ایران با داشتن 195/648/1 کیلو متر مربع وسعت که بیش از یک چهارم آن را بیابانها و مناطق کویری تشکیل می دهد از نظر آب و هوایی جزء مناطق کم باران جهان است. جمعیت ایران نیز از دهه 1335 (اولین سرشماری در ایران) تا دهه 1385 به بیش از 4 برابر افزایش یافته و از رشد شتابانی برخوردار می باشد، که نیاز های آبی ایران را افزایش می دهد.در ایران 24 رود خانه مرزی جریان دارد که مهمترین و طولانی ترین آنها رودخانه مرزی ارس است که بخشعمده ای از آن در استان اردبیل قرار دارد. سرچشمه های رودخانه ارس از کشور ترکیه بوده که پس از عبور از ارمنستان، وارد ایران شده و در امتداد مرزهای ایران و جمهوری آذربایجان، مسافتی طولانی را پیموده و وارد خاک آذربایجان می شود و در نهایت به دریای خزر می ریزد. استان اردبیل به خصوص دشتهای شهرهای اردبیل و مغان به شدت به آب رودخانه مرزی ارس وابسته است. افزایش زیاد جمعیت در این استان و مهاجر پذیر بودن آن در سطح کشور، نیاز روز افزون این استان را به آب بیشتر به خاطر تامین مواد غذایی این منطقه، افزایش داده است. وجود سرچشمه های ارس در ترکیه، نداشتن رژیم حقوقی مناسب در برداشت از حوضه ارس و نیازهای آتی جمعیت استان به مواد غذایی بیشتر و آب شرب، پیش بینی می گردد که امنیت سیاسی این منطقه دچار تنش شده که منشاء این تنش ها، آبهای مرزی و هیدرو پلیتیک منطقه خواهد بود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
8 - بررسی تطبیقی حبسیات ملک الشّعرای بهار و ناظم حکمت
حمیدرضا فرضی الهام علیپوران لشکرشکنحبسیات، اشعاری هستند که تأثّرات و آلام درونی شاعر را در محیط زندان بازگو میکنند و پرده از چهرۀ حاکمان استبداد برمیدارند. ملکالشعرای بهار و ناظم حکمت از شاعران معاصر ایران و ترکیه، در راه مبارزة خود با استبداد، سال‌های سال زندان و تبعید را تجربه کردهاند و هر کدا چکیده کاملحبسیات، اشعاری هستند که تأثّرات و آلام درونی شاعر را در محیط زندان بازگو میکنند و پرده از چهرۀ حاکمان استبداد برمیدارند. ملکالشعرای بهار و ناظم حکمت از شاعران معاصر ایران و ترکیه، در راه مبارزة خود با استبداد، سال‌های سال زندان و تبعید را تجربه کردهاند و هر کدام به نحوی تأثّرات درونی خود را در شعر خویش متبلور ساختهاند. مقالة حاضر با نگاهی اجمالی به نقاط مشترک و مورد اختلاف این شاعران، به مقایسة تعدادی از حبسسرودههای آنان پرداخته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
9 - الگوی همکاریهای منطقه ای بر مبنای دیپلماسی آب (مطالعه موردی ایران، ترکیه و عراق )
سمیرا سامعی محمد اخباری غلامحسن حیدریآب به عنوان یک منبع طبیعی و ارزشمند در سطح جهان است که در بین گروه های انسانی، جوامع و کشورها همواره رقابت آفرین و تنش زا بوده است. عمده اختلاف هایی که بین کشورها بر سر آب پیش می آید در حوضه های آبریز مشترک می باشد و یافتن سازوکاری معقول، بهمنظور بهرهبرداری عادلانه از چکیده کاملآب به عنوان یک منبع طبیعی و ارزشمند در سطح جهان است که در بین گروه های انسانی، جوامع و کشورها همواره رقابت آفرین و تنش زا بوده است. عمده اختلاف هایی که بین کشورها بر سر آب پیش می آید در حوضه های آبریز مشترک می باشد و یافتن سازوکاری معقول، بهمنظور بهرهبرداری عادلانه از این منابع امر دشواری است. با توجه به نقش استراتژیک و حیاتی آب و توزیع نامتوازن آن در مناطق مختلف جهان و نیز مشترک بودن بسیاری از حوضهها و منابع آبی بین کشورها ضرورت استفاده از ظرفیتهای دیپلماسی نیز گریزناپذیر است. ایران نیز همواره بر سر تقسیم آب های مشترک مرزی و رودخانه های فرامرزی با همسایگان خود اختلاف داشته و ضرورت اهمیت دیپلماسی است که باید بیش از پیش مورد توجه قرار گیرد. هدف از این پژوهش، همکاریهای منطقه ای ایران، ترکیه و عراق در خصوص رودخانه های فرامرزی وحوضه های آبریز مشترک می باشد که تاثیر و نقش دیپلماسی آب با توجه به قوانین بین المللی، معاهدات و قراردادها بر این همکاریها و تعاملات می افزاید و از چالش ها، تنش ها و منازعات مرتبط با آب که تاثیر زیادی بر مسائل زیست محیطی، آلودگی آب، مهاجرت، ریزگردها و همچنین مسائل اقتصادی، سیاسی و امنیتی می گذارد جلوگیری می نماید. پژوهش حاضر با استفاده از روش تحلیلی – توصیفی که مبتنی بر روش کتابخانه ای می باشد، مورد استفاده قرار گرفته و همچنین از روش تحلیل آماری spss که مبتنی بر جامعه آماری متخصصانی است که در این مجموعه قرارگرفته اند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
10 - بررسی و تبیین ژئوپلیتیکی اسلام گرایی اعتدالی در سیاست خارجی ترکیه از سال 1995 تا 2011 میلادی با رویکرد سازه انگاری
افشین متقیچکیده با فروپاشی امپراتوری عثمانی و استعمار باز ماندههای این امپراتوری توسط غربیها و بیداری اسلامی که در پاسخ به این تحرکات غربیها بود، جهان اسلام به نوعی اسلام گرایی سیاسی در قرن بیستم روی آورد. اما در این بین ترکیه با حاکمیت رژیم لائیک کمالیزم جلوی این موج را از ور چکیده کاملچکیده با فروپاشی امپراتوری عثمانی و استعمار باز ماندههای این امپراتوری توسط غربیها و بیداری اسلامی که در پاسخ به این تحرکات غربیها بود، جهان اسلام به نوعی اسلام گرایی سیاسی در قرن بیستم روی آورد. اما در این بین ترکیه با حاکمیت رژیم لائیک کمالیزم جلوی این موج را از ورود به ترکیه گرفت. لیکن در دهههای پایانی قرن بیستم این کشور شاهد گرایشات اسلامی در سیاست داخلی و خارجی خود شد. نکته جالب توجه، تفاوت این نوع اسلام گرایی با اسلام گرایی سایر کشورهای اسلامی در جهان اسلام بویژه در حوزه سیاست خارجی ترکیه بود. این تفاوت در گرایش ترکها به اسلام اعتدالی بود. از این رو مقاله حاضر سعی در پاسخگویی به این سوال اساسی دارد که: چه عوامل ژئوپلیتیکی و چگونه سبب اسلام گرایی اعتدالی در سیاست خارجی ترکیه از سال 1995 تا 2011 میلادی شده است؟ لازم به ذکر است که این مقاله از شیوه ای توصیفی- تحلیلی بهره برده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
11 - ارائه الگوی همگرایی منطقهای فیمابین کشورهای ایران، عراق و ترکیه با تأکید بر ساختار ژئوپولیتیکی منطقه
سعید محمدی پور محمد اخباری فرهاد حمزهچکیده منطقه خاورمیانه یک منطقه ژئوپولیتیکی است که می توان وجوه اشتراک مثبت و منفی بسیاری را در بین کشورهای آن مشاهده نمود که موجب فرصت ها و تهدیداتی در این منطقه شده است. چالش های داخلی منطقه و تهدیدات بیرونی سبب شده تا منطقه خاورمیانه به وضعیتی شکننده برسد. اما قوت های چکیده کاملچکیده منطقه خاورمیانه یک منطقه ژئوپولیتیکی است که می توان وجوه اشتراک مثبت و منفی بسیاری را در بین کشورهای آن مشاهده نمود که موجب فرصت ها و تهدیداتی در این منطقه شده است. چالش های داخلی منطقه و تهدیدات بیرونی سبب شده تا منطقه خاورمیانه به وضعیتی شکننده برسد. اما قوت های داخلی و فرصت های بیرونی نیز وجود دارد که زمینه های همگرایی بین این کشورها و توسعه و امنیت در منطقه را فراهم می آورد. کشورهای ایران، ترکیه و عراق نیز به عنوان کشورهایی در منطقه خاورمیانه هستند که در مسیر همگرایی و روابط متقابل دارای ظرفیت ها و چالش هایی هستند که برخی از آن ها ریشه در محیط داخلی و روابط بین این کشورهاست و برخی نیز ریشه در محیط بیرونی منطقه و جهان دارد. برای رسیدن به همگرایی می بایست الگویی براساس این عوامل داخلی و خارجی طراحی گردد که ضمن کاهش چالش ها به توسعه ظرفیت ها پرداخته شود. در این مقاله سعی شده تا با بررسی واقعیت های ژئوپولیتیکی منطقه یک الگوی همگرایی منطقه ای طراحی گردد. در این راستا سوال اصلی مقاله این است که براساس واقعیت های ژئوپولیتیکی منطقه چه نوع الگویی می تواند ضمن تنش زدایی به نوعی همگرایی منطقه ای پایدار بین سه کشور منجر گردد؟ در این پژوهش از روش توصیفی تحلیلی استفاده شده است و برای ارائه مدل راهبردی از روش تحلیل راهبردی سوات SOWT بهره برده شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
12 - تحلیل و ارزیابی راهبرد سیاست خارجی ترکیه در عراق و تاثیر آن بر منافع ملی جمهوری اسلامی ایران از 2010 تا 2023
سامی رسول مکطوف الرکابی محمد ترابی محمدحسن علی محمد بشیر اسماعیلیهدف پژوهش حاضر، بررسی راهبرد سیاست خارجی ترکیه در قبال کشور عراق و تاثیر این سیاستها بر منافع ملی جمهوری اسلامی ایران است. در این راستا، با کاربست نظریه نوواقعگرایی و روش توصیفی -تحلیلی، نشان داده شد که راهبرد سیاست خارجی ترکیه در عراق، مبتنی بر افزایش نفوذ و کسب موقع چکیده کاملهدف پژوهش حاضر، بررسی راهبرد سیاست خارجی ترکیه در قبال کشور عراق و تاثیر این سیاستها بر منافع ملی جمهوری اسلامی ایران است. در این راستا، با کاربست نظریه نوواقعگرایی و روش توصیفی -تحلیلی، نشان داده شد که راهبرد سیاست خارجی ترکیه در عراق، مبتنی بر افزایش نفوذ و کسب موقعیت برتر و حفظ موازنه قدرت با ایران میباشد که از یکسو برای هر دو کشور منافع همسو و از سویی منافع متعارض را دربرمیگیرد. این موضوع در زمان نقاط مثبت و تعامل، ریشه در جغرافیای سه کشور دارد و تابعی از محیط منطقهای، تروریسم و مسئله کردها است و در هنگام رقابت، به دلیل حوزه گسترش نفوذ دو کشور در عراق است. ایران از سیاست حفظ وضع موجود حمایت میکند و در مقابل ترکیه به دنبال تغییر وضع موجود است. ایران خود را همپیمان عراق میداند، اما ترکیه به دنبال هژمونی و رهبری منطقهای است. از سوی دیگر در حوزه اقتصادی نیز ترکیه به دنبال کسب بیشترین سهم تجارت و به دست گرفتن کنترل انتقال انرژی از عراق به اروپا است. درنتیجه میتوان گفت، ترکها عمدتاً از ابزارهای قدرت نرم برای اهداف سخت استفاده میکنند و ایران بیشتر از مؤلفههای قدرت سخت برای اهداف نرم استفاده میکند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
13 - تحلیل مقایسه ای فرایند اصلاحات فرهنگی در افغانستان وترکیه (دوره امان الله و آتاترک)
محمدحسن مهدوینوشتار حاضر به تحلیل و بررسی پدیده مهم اصلاحات فرهنگی در تاریخ معاصر جهان اسلام پرداخته که علی رغم شباهتهای زیاد با سرنوشت کاملا متفاوت مواجه شدند. در بررسی اصلاحات فرهنگی در افغانستان و ترکیه تاحدودی دانسته میشود که شباهتهای زیادی در روند اصلاحات فرهنگی دوکشور وجود چکیده کاملنوشتار حاضر به تحلیل و بررسی پدیده مهم اصلاحات فرهنگی در تاریخ معاصر جهان اسلام پرداخته که علی رغم شباهتهای زیاد با سرنوشت کاملا متفاوت مواجه شدند. در بررسی اصلاحات فرهنگی در افغانستان و ترکیه تاحدودی دانسته میشود که شباهتهای زیادی در روند اصلاحات فرهنگی دوکشور وجود دارد؛ ضرورت یکسان تغییرفرهنگی، هدف واحد و داشتن الگوی واحد از نمونههای تشابهات در اصلاحات فرهنگی زمان امان الله و آتاترک بحساب میآیند. با این وصف اما، این پدیده سر انجام کاملا متفاوتی داشته است؛ آتاترک با هدف مبارزه علیه سنت و پیوستن به مدرنیته غربی به توفیق نسبی در این زمینه نائل آمد، بر خلاف امان الله که در این راه با شکست کامل مواجه شد. نگاه به این مساله با روش توصیف و تحلیل مقایسه ای که در این نوشتار بدان پرداخته شده، نشان دهنده این است که علی رغم شباهتهای ظاهری این پروژه، تفاوتهای مهمی وجود داشت که امان الله خان بیتوجه به آن میخواست پا به پای کمال آتاترک حرکت نماید و به همین دلیل نتوانست توفیقی حاصل نماید. تغییرات فرهنگی جامعه بدون در نظرداشت قضاوتهای ارزشی خوب یا بد بودن، نیازمند متغیرات و زمینههای است که بدون توجه به آن هیچ تحولی ماندگاری صورت نخواهد گرفت. و این می تواند در تحلیل وضعیت حال و آینده افغانستان نیز مؤثر باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
14 - بررسی سیاست خارجی ترکیه و تهدیدات امنیتی آن برای جمهوری اسلامی ایران ( از سال 2002 تا سال 2013 )
نیلوفر حمدی حسین احمدی سعید میرترابیبا به قدرت رسیدن حزب عدالت و توسعه ترکیه تلاش کرد تا با ورود به عرصههای همگرایی با نظام بین المللی، مناسبات امنیتی سیاست خارجی را گسترش دهد. پرسش اصلی این است که چه الگویی بر مناسبات امنیتی سیاست خارجی ترکیه از سال 2002 تا سال 2013حاکم بود و اتخاذ این سیاست چه تهدید چکیده کاملبا به قدرت رسیدن حزب عدالت و توسعه ترکیه تلاش کرد تا با ورود به عرصههای همگرایی با نظام بین المللی، مناسبات امنیتی سیاست خارجی را گسترش دهد. پرسش اصلی این است که چه الگویی بر مناسبات امنیتی سیاست خارجی ترکیه از سال 2002 تا سال 2013حاکم بود و اتخاذ این سیاست چه تهدیدات امنیتی برای ایران در پی داشت؟ براساس مکتب کپنهاگ فرض خواهد شد که سیاست خارجی ترکیه از سال 2002 تا 2013 در حوزه امنیتی تغییر زیادی داشته و از مناسبات امنیتی در بعد نظامی کاسته و سیاست خارجی این کشور حول موضوعات امنیتی مثل مسائل اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و سیاسی استوار گشته است. رابطه ترکیه با امریکا، شرکت در ائتلاف اسرائیل و آذربایجان، اتحاد با کشورهای عرب مخالف ایران، موجب تهدید امنیت ایران در زمینههای سیاسی- نظامی، اقتصادی و اجتماعی شد. هدف پژوهش حاضر واکاوی ابعاد و تأثیرات مختلف امنیتی سیاست خارجی ترکیه است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
15 - بررسی تطبیقی خلأهای قانونی در حوزه سند رسمی در ایران و ترکیه
کامیار شیبت زاده بهشید ارفع نیا ولی رستمیکامیار شیبت زاده[1]- بهشید ارفع نیا[2]*- ولی رستمی[3] تاریخ دریافت: 16/10/1398- تاریخ پذیرش: 3/11/1398 چکیده: پژوهش حاضر در صدد مطالعه تطبیقی موارد، منشأ و آثار خلأهای قانونی در حوزه سند رسمی در ایران و ترکیه است پس از بسط فضای مفهومی موضوع تحقیق، به تبیین خلأهای قا چکیده کاملکامیار شیبت زاده[1]- بهشید ارفع نیا[2]*- ولی رستمی[3] تاریخ دریافت: 16/10/1398- تاریخ پذیرش: 3/11/1398 چکیده: پژوهش حاضر در صدد مطالعه تطبیقی موارد، منشأ و آثار خلأهای قانونی در حوزه سند رسمی در ایران و ترکیه است پس از بسط فضای مفهومی موضوع تحقیق، به تبیین خلأهای قانونی اسناد رسمی میپردازد. مطابق با مستندات موضوعی ارائه شده در این پژوهش، روش تحقیق، توصیفی- تحلیلی و روش گردآوری اطلاعات در این مقاله، کتابخانه ای می باشد. یافته های این مطالعه، حاکی از آن است که، در مقایسه تطبیقی میان دو کشور ایران و ترکیه در حوزه اسناد رسمی در هر دو کشور توجه ویژهای به سند رسمی شده است این موضوع سبب شده تا صلاحیتها و اختیارات سردفتران و ضمانت اجراهایی که برای سند رسمی در قوانین پیشبینی شده است لحاظ گردد علاوه بر آن سند رسمی در هر دو کشور با خلاهای قانونی فراوانی روبه رو می باشد. [1]- دانشجوی دکتری تخصصی، حقوق خصوصی، واحد امارات، دانشگاه آزاد اسلامی، دبی، امارات متحده عربی notary_1023@yahoo.com [2] - دانشیار و عضوهیئت علمی، گروه حقوق، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران: نویسنده مسئول bearfania2121@gmail.com [3] - دانشیار و عضوهیئت علمی، گروه حقوق عمومی، دانشگاه تهران، تهران، ایران vrostami@ut.ac.ir پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
16 - تاثیر متغیر فرد و ساختار بر نگرش ترکیه به روسیه ؛ مطالعه موردی دوره حزب عدالت و توسعه
محبوبه روحیروابط ترکیه با روسیه در طول تاریخ متاثر از عوامل متعددی تحولات بسیاری به خود دیده است. اما از دوره به قدرت رسیدن حزب عدالت و توسعه این روابط تغییرات بزرگی را تجربه کرده است که به هیچ وجه نمی توان آن را ناگهانی و بدون پیش زمینه تصور کرد. در شکل گیری این دوران طلایی رواب چکیده کاملروابط ترکیه با روسیه در طول تاریخ متاثر از عوامل متعددی تحولات بسیاری به خود دیده است. اما از دوره به قدرت رسیدن حزب عدالت و توسعه این روابط تغییرات بزرگی را تجربه کرده است که به هیچ وجه نمی توان آن را ناگهانی و بدون پیش زمینه تصور کرد. در شکل گیری این دوران طلایی روابط دوجانبه، گرایش ترکیه به توسعه دوستانه آن امری غیرقابل انکار است. در میان علل مختلف در سطوح داخلی، منطقه ای و بین المللی، به نظر می رسد دو عامل فرد تصمیم گیرنده و ساختار بیش از همه در هموار کردن تلاش ترکیه برای این نوع روابط نقش داشته است. بنابراین سوال اصلی این مقاله آن است که دو متغیر فرد و ساختار چه تاثیری بر روابط ترکیه با روسیه داشته اند؟ نتایج حاصل از پژوهش با بررسی نمودهای عینی تاثیر این دو متغیر حاکی از آن است که این دو عامل زمینه تغییر نگرش ترکیه به روسیه از قالب حداکثریِ تقابلی و دشمن گونه به قالب حداقلیِ تعاملی و دوستانه را فراهم آورده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
17 - مطالعه تطبیقی منابع رقابت سیاسی ایران و ترکیه در منطقه خاورمیانه
مهدیه حیدری حسین دهشیارجمهوری اسلامی ایران و ترکیه، دو کشور همواره تأثیر گذار در منطقه ژئواستراتژیکی و ژئواکونومیکی خاورمیانه هستند. هر دو کشور با برخورداری از مؤلفه های گوناگون و متعدد قدرت در صدد کسب جایگاه بهتر در این منطقه راهبردی هستند. تلاش برای نفوذ و تأثیر گذاری بر روند تحولات منطقه ا چکیده کاملجمهوری اسلامی ایران و ترکیه، دو کشور همواره تأثیر گذار در منطقه ژئواستراتژیکی و ژئواکونومیکی خاورمیانه هستند. هر دو کشور با برخورداری از مؤلفه های گوناگون و متعدد قدرت در صدد کسب جایگاه بهتر در این منطقه راهبردی هستند. تلاش برای نفوذ و تأثیر گذاری بر روند تحولات منطقه ای پس از فروپاشی شوروی تا بحران های اخیر در کشور سوریه و عراق بیانگر تکاپوی جدی هر دو کشور برای کسب یک جایگاه برتر منطقه ای است. هدف این تحقیق بررسی این منابع رقابت است و پاسخ به این پرسش است که، مهمترین منابع رقابت سیاسی ایران و ترکیه در منطقه خاورمیانه کدامند؟ در پاسخ موقتی گفته می شود که مهمترین منابع مؤثر بر رقابت ایران و ترکیه در منطقه، قدرت های نرم و سخت این دو دولت هستند. یافته های پژوهش با کاربست نظریه واقع گرایی ساختاری به ویژه تقریر واقع گرایی تدافعی نشان می دهد که ایران و ترکیه نه بر اساس منابع قدرت سخت بلکه براساس منابع قدرت نرم خود به رقابت با یکدیگر پرداخته اند. نتایج تحقیق گویای آن است که منابع و دارایی های مادی این دو بازیگر خیلی در رقابت سیاسی آن ها مؤثر نبوده بلکه برداشت ذهنی که این دو بازیگر از نیت های یکدیگر داشته اند و نوع سیاست خارجی منطقه ای و به ویژه نوع تعاملی که با قدرت های بزرگ بین المللی داشته اند، در رقابت آن ها مؤثرتر بوده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
18 - بررسی تطبیقی سیاست خارجی ترکیه وجمهوری اسلامی ایران در قفقاز جنوبی
امیر شیر توماج عبدالرضا بای علی محمد زادهاز مهم ترین تحولات ژئوپلیتیکی در دو دهه آخر قرن بیستم فروپاشی اتحاد شوروی بود که ازپیامدهای آن دگرگونی روابط قدرت و موازنه نیروها در سطوح منطقه ای و فعال شدن قدرت های فرامنطقه ای و منطقه ای جهت حضور و نفوذ در حوزه جنوبی اتحاد شوروی است که پیش از این به علت حضور اتحاد شو چکیده کاملاز مهم ترین تحولات ژئوپلیتیکی در دو دهه آخر قرن بیستم فروپاشی اتحاد شوروی بود که ازپیامدهای آن دگرگونی روابط قدرت و موازنه نیروها در سطوح منطقه ای و فعال شدن قدرت های فرامنطقه ای و منطقه ای جهت حضور و نفوذ در حوزه جنوبی اتحاد شوروی است که پیش از این به علت حضور اتحاد شوروی قادر به ایفای نقش اساسی نبودند. در این بازی بزرگ رقابت اصلی بین ایران و ترکیه دو قدرت منطقه ای هم جوار با آسیای مرکزی و قفقاز است که از نظر موقعیت جغرافیایی، تاریخی و تمدنی دارای سابقه طولانی هستند. سئوال اصلی این مقاله که با بهره گیری از روش تحلیلی – تطبیقی به رشته تحریر درآمده است این می باشد که گفتمان مسلط سیاست خارجی ترکیه و جمهوری اسلامی ایران در قفقاز جنوبی کدام است ؟ نتایج نشان می دهد دو کشور به دلایل رقابت ایدئولوژیکی و تقابل نقش های ژئوپلیتیکی اهداف متعارضی در قفقاز جنوبی دنبال می کنند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
19 - بررسی مضامین عرفانی در داستان «اصلی و کرم» بر مبنای روایتهای ایران و ترکیه
سکینه رسمی عاتکه رسمیاسطوره، بیانی پر رمز و راز است که در تمامی ادوار تاریخ بشری در پیوند با انسان به وجود میآید، میبالد، تغییر و تحوّل مییابد و با تنوّع و گونههای مختلف دیده میشود. اسطورهها با دربرگرفتن مضامین فرازمانی و فرامکانی، انواع مختلف و متنوعی دارند که از آن میان میتوان به ا چکیده کاملاسطوره، بیانی پر رمز و راز است که در تمامی ادوار تاریخ بشری در پیوند با انسان به وجود میآید، میبالد، تغییر و تحوّل مییابد و با تنوّع و گونههای مختلف دیده میشود. اسطورهها با دربرگرفتن مضامین فرازمانی و فرامکانی، انواع مختلف و متنوعی دارند که از آن میان میتوان به اسطورههای تولّد، قهرمان، خلقت، عشق و ازدواج، مرگ، حرص و آز، نیکی و همچنین اسطورههای طبیعت اشاره کرد. اسطورۀ قهرمان یکی از مهمترین اسطورههاست که در بین ملل مختلف و در زمانهای مختلف نمود یافته است. داستان سلوک قهرمانانی که غرور خویش را در هم شکسته و با گذر از عشق مجازی، عشق حقیقی را دریافت کردهاند، از مضمون مایههای مشترک آثار ادبی جهان است که در قالب اسطوره روی می نماید. این امر در روایتهای مختلف داستان اصلی و کرم، نمود برجستهای دارد. قهرمانان داستان همچون ققنوس در آتش میسوزند تا با فنای خویش، بقا را تجربه کنند. این مقاله بر مبنای مکتب امریکایی ادبیات تطبیقی که با نگرش فرامرزی، وجوه مشترک برآمده از روح مشترک بشری را در آثار ادبی مورد بررسی قرار می دهد، مضامین عرفانی در داستان اصلی و کرم را بر اساس روایتهای ایران و ترکیه، تبیین می کند تا ضمن مشخص کردن روابط ادبی ایران و ترکیه، نمود عرفان در داستانهای عاشیقلار را روشن سازد. براساس دستاوردهای این تحقیق، عناصر درویش یاریگر، بوتا، عشق، دختر ترسا، پیر خرد، سفر، سختی راه عشق، گذر از عشق مجازی، فنا و دستیابی به حقیقت اصیل، صرف نظر از تفاوتهای جزئی، مضامین مشترک این روایتهاست که بخشی به خاطر کهن الگوهاست و بخشی از تأثیر و تأثّر ناشی میشود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
20 - مناقشات دریایی یونان و ترکیه در شرق مدیترانه و چارچوب کنوانسیون حقوق دریا (1982)
احسان بخشنده یاسمن یگانهدریای اژه طی حدود یک قرن گذشته شاهد مجموعهای از اختلافات و مناقشات بر سر تعیین حدود مرزی (مناطق دریایی) به ویژه میان ترکیه و یونان بوده است. اکنون سه دهه پس از وقوع اولین مناقشه جدی، دو طرف مذاکرات موسوم به "اکتشافی" را از سر گرفته اند تا به بررسی اولیه اختلافات دریایی چکیده کاملدریای اژه طی حدود یک قرن گذشته شاهد مجموعهای از اختلافات و مناقشات بر سر تعیین حدود مرزی (مناطق دریایی) به ویژه میان ترکیه و یونان بوده است. اکنون سه دهه پس از وقوع اولین مناقشه جدی، دو طرف مذاکرات موسوم به "اکتشافی" را از سر گرفته اند تا به بررسی اولیه اختلافات دریایی خود در اژه بپردازند. یونان که عضو کنوانسیون سازمان ملل درباره حقوق دریا می باشد بر ارجاع دعوی خود با ترکیه به دیوان لاهه تاکید دارد درحالیکه ترکیه مصمم به توافق دوجانبه بر اساس اصل انصاف است. مقاله حاضر با بررسی حقوق بین الملل حاکم بر دریاها و ابعاد حقوقی اختلافات یونان و ترکیه و با درنظرداشت قرار دادگاه لاهه در 1976 و 1978، به دنبال آن است دلیل شکست ابتکارات حدود یک قرن گذشته برای حل این مناقشه را تبیین کند. یافته های پژوهش تحلیلی-توصیفی حاضر نشان می دهد درحالیکه مکانیسم ها و روندهای حل اختلافات دریایی در کنوانسیون حقوق دریا به تفصیل مورد توجه و تاکید قرار گرفته، ترکیه و یونان تنها در صورت رسیدن به یک توافق دوجانبه در خصوص تحدید مناطق دریایی خود می توانند اختلافات فیمابین را حل و فصل کرده و مشترکا از منابع طبیعی شرق مدیترانه بهره برداری کنند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
21 - تبیین رویکردهای حزب عدالت و توسعه ترکیه در قبال کردها: از آشتی ملی تا سیاست سرکوب (2015-2002)
صغری فرحمند علیرضا سمیعیچکیده رویکرد رهبران حزب عدالت و توسعه در قبال اقلیت کرد، پس از پیروزی پارلمانی 2002 نشان از حرکت این کشور به سمت آشتی ملی[1] در سال های آتی داشت. با این حال، در ادامه این حزب عملا نتوانست به تعهدات خود در قبال این اقلیت، جامه عمل بپوشاند. بر این پایه،هدف پژوهشحاضر برر چکیده کاملچکیده رویکرد رهبران حزب عدالت و توسعه در قبال اقلیت کرد، پس از پیروزی پارلمانی 2002 نشان از حرکت این کشور به سمت آشتی ملی[1] در سال های آتی داشت. با این حال، در ادامه این حزب عملا نتوانست به تعهدات خود در قبال این اقلیت، جامه عمل بپوشاند. بر این پایه،هدف پژوهشحاضر بررسی چرایی تغییر و نوسان رویکردهای حزب عدالت و توسعه در قبال کردها بین سال های 2015-2002 است. بدین ترتیب، پژوهش با تکیه برروش کیفیاز نوع تبیین علّی و بهره گیری از منابع کتابخانه ای و منابع اینترنتی، در پی پاسخگویی به اینپرسش اصلیاست که علت فعال شدن مجدد شکاف قومی ترک-کرد پس از یک دهه سیاست آشتی و کاهش حمایت کردها از حزب عدالت و توسعه در انتخابات 2015 چه بوده است؟فرضیهمورد آزمون پژوهش این است که به نظر می رسد ناتوانی دولت ترکیه به رهبری حزب عدالت و توسعه در پیگیری و تامین کامل مطالبات اقلیت کرد پس از مذاکرات آشتی ملی و عدم دستیابی کردها بر مطالبات اصلی شان از یک سو، و گرایش کردها به همبستگی فرامرزی با کردهای سوریه و عراق پس از تحولات اخیر خاورمیانه از سوی دیگر، باعث خصمانه شدن مواضع طرفین و فعال شدن شکاف ترک-کرد در انتخابات اخیر شده است.یافته های پژوهشنشان می دهد که بخشی از سیاستهای حزب عدالت و توسعه در حوزه رتوریک باقی ماند و در عمل کمتر توانست اهداف حزب را تامین نماید؛ از این رو، ناتوانی حزب در پیگیری و تامین مطالبات کردها، باعث فعال شدن شکاف ترک-کرد در انتخابات اخیر شده است. [1]. üzlaşma پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
22 - افول و زوال مدل ترکیه در خاورمیانه
بشیر اسماعیلی محمد زارع زاده محمد فلاحچکیده نظر به موقعیت ترکیه در منطقه خاورمیانه و تأثیرگذاری این کشور در تحولات منطقه، این کشور از زمان روی کار آمدن حزب عدالت و توسعه میکوشد جایگاهی مهمتر از قبل برای خود ترسیم نماید. ترکیه با درنظر داشتن اینکه وارث آخرین امپراتوری اسلامی است، کوشیده است دوران صیانت خو چکیده کاملچکیده نظر به موقعیت ترکیه در منطقه خاورمیانه و تأثیرگذاری این کشور در تحولات منطقه، این کشور از زمان روی کار آمدن حزب عدالت و توسعه میکوشد جایگاهی مهمتر از قبل برای خود ترسیم نماید. ترکیه با درنظر داشتن اینکه وارث آخرین امپراتوری اسلامی است، کوشیده است دوران صیانت خود در جهان اسلام را احیا نماید. در این راستا، در سالهای اخیر الگوی ترکیه را با دو پس سیاسی و اقتصادی به جهان اسلام و بهویژه در خاورمیانه معرفی کرده است. دموکراسی، توسعه اقتصادی، ثبات سیاسی و ایجاد یک نقش مرجعیت سیاسی در اختلافات منطقهای از جمله شاخصهای الگوی ترکیه است که علیرغم کسب توفیق در مراحل ابتدایی، در ادامه با ناکامیهای پیدرپی مواجه شده است. مسائل داخلی که ترکیه با آن دست بهگریبان است، در کنار مسائل منطقهای و بینالمللی در حوزههای سیاسی و اقتصادی باعث شده است مدل مورد نظر ترکیه مانند گذشته جذابیت نداشتهباشد و در عمل با شکست مواجه گردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
23 - دامنه و افق مناسبات جمهوری اسلامی ایران و ترکیه (2021-2011)
حسین یارمحمدیان علی امیدی شهروز ابراهیمیچکیده مقالۀ حاضر، نخست شرحی از فراز و فرودهای روابط میان ایران و ترکیه عرضه میکند و توضیح میدهد که چگونه اندکی فاصلهگیریِ آرامِ ترکیۀ تحت سیادت حزب عدالت و توسعه، از سکولاریسم نظامی کمالیستها، موجب شد که مناسبات دیپلماتیک میان ایران و ترکیه از سال ۲۰۰۲ به بعد گسترش چکیده کاملچکیده مقالۀ حاضر، نخست شرحی از فراز و فرودهای روابط میان ایران و ترکیه عرضه میکند و توضیح میدهد که چگونه اندکی فاصلهگیریِ آرامِ ترکیۀ تحت سیادت حزب عدالت و توسعه، از سکولاریسم نظامی کمالیستها، موجب شد که مناسبات دیپلماتیک میان ایران و ترکیه از سال ۲۰۰۲ به بعد گسترش پیدا کند. سپس، توجه خود را به اهمیت خیزشهای عربی در ایجاد شکاف میان ایران و ترکیه معطوف میکند و با استفاده از نظریۀ معمای امنیت و با رویکردی توصیفی – تحلیلی، این پرسش را مطرح میکند که عوامل اثرگذار در فرسایش روابط ایران و ترکیه، ناظر به چه موضوع ها و مسائلی بوده و قلمرو اثرگذاریِ این متغیرها در آیندۀ روابط کجاست؟ از همینرو و در مقام پاسخ، اشاره میشود که از لحاظ جغرافیایی، این دو کشور به واسطۀ ابهام و عدم اطمینان اوضاع شکننده خاورمیانه، خصوصاً عراق و سوریه، همزمان در مسائل سیاسی- امنیتی در مناطق مختلفی؛ از جمله منطقۀ هلال حاصلخیز شامل عراق، سوریه و کردها تأثیرگذار هستند و به لحاظ هویتی نیز با اتصال اصول و ارزشهای خود به مسائل منطقهای؛ بهخصوص هدایت جریانهای ایدئولوژیک و بازیگران غیردولتی، در جهت اثرگذاری بر مناطق استراتژیک در راستای خودیاری به ایفای نقش میپردازند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
24 - «هوموساکرهای نوین»: بررسی وضعیت فوقالعاده در ترکیه؛ بر اساس نظریه اشمیت و آگامبن
محدثه جزائیچکیده تحولات اخیر در ترکیه پس از وقوع کودتای ژوئیه 2016، به اعلام وضعیت فوقالعاده توسط رئیس جمهور این کشور منجر شده است. وضعیت استثنایی، بر وضعیت نامتعادل میان حقوقِ عمومی و امرِ سیاسی دلالت دارد. اشمیت و آگامبن به عنوان دو نظریهپرداز وضعیت استثنایی، با نگاهی متفاوت چکیده کاملچکیده تحولات اخیر در ترکیه پس از وقوع کودتای ژوئیه 2016، به اعلام وضعیت فوقالعاده توسط رئیس جمهور این کشور منجر شده است. وضعیت استثنایی، بر وضعیت نامتعادل میان حقوقِ عمومی و امرِ سیاسی دلالت دارد. اشمیت و آگامبن به عنوان دو نظریهپرداز وضعیت استثنایی، با نگاهی متفاوت به بررسی این وضعیت در نظام حقوقی پرداختهاند. اشمیت معتقد است وضعیت استثنایی، وضعیت پارادوکسیکال است که در آن حاکم بیرون از نظم حقوقی قرارگرفته، انحصار اخذ واپسین تصمیم را دارد. از طرف دیگر، آگامبن نیز بر این باور است که وضعیت فوقالعاده به خروج تعدادی از شهروندان از دایره نظم حقوقی منجر میشود و به انقیاد بیشتر شهروندان میانجامد. این نوشتار با استفاده از نظریه این دو متفکر میکوشد وضعیت ترکیه پس از کودتا را تبیین کند. بر این اساس، پرسش این نوشتار این است: وضعیت فوقالعاده در قانون اساسی ترکیه چه جایگاهی دارد؟ آیا با استفاده از نظریه اشمیت و آگامبن میتوان کودتا و اقدامات پس از کودتا را در جهت افزایش قدرت دولت تبیین نمود؟ به نظر میرسد کودتا در ترکیه برای نظام سیاسی فعلی این کشور، مستمسکی برای حذف و طرد جریانهای مخالف شدهاست و بیش از هرچیز افزایش قدرت واختیارات ریاست جمهوری را در پیش دارد؛ امری که با سیطره بر حیات سیاسی شهروندان این کشور صورت میپذیرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
25 - مطالعه تطبیقی تأثیر تحولات سوریه و عراق بر سیاست منطقهگرایی جمهوری اسلامی ایران و ترکیه
محمدجواد فتحی الهام رسولی ثانی آبادی میلاد خسروی نژادچکیده امروزه منطقه گرایی یکی از الزامات سیاست خارجی کشورها را شکل می دهد و توجه به مناطق پیرامونی و پتانسیل های خاص هر کشور، دولت ها را به سمت راهبردهای منطقه ای خاصی رهنمود می کند. کشورها تلاش دارند با استفاده از نقش منطقه ای و ظرفیت های موجود، به افزایش قدرت بین المل چکیده کاملچکیده امروزه منطقه گرایی یکی از الزامات سیاست خارجی کشورها را شکل می دهد و توجه به مناطق پیرامونی و پتانسیل های خاص هر کشور، دولت ها را به سمت راهبردهای منطقه ای خاصی رهنمود می کند. کشورها تلاش دارند با استفاده از نقش منطقه ای و ظرفیت های موجود، به افزایش قدرت بین المللی خود بیفزایند. ایران و ترکیه به عنوان دو کشور مهم منطقه ای به لحاظ شرایط خاص آنها در خاورمیانه، همواره به دنبال افزایش نقش منطقه ای خود بوده اند. تحولاتی که از سال 2011 در سوریه و سپس در کشور عراق از سال 2013 آغاز شد، تأثیرات زیادی بر منطقه گرایی دو کشور برجای گذاشته است. براین اساس، سؤال پژوهش حاضر این است که تحولات سوریه و عراق چه تأثیری بر منطقهگرایی ایران و ترکیه داشته است؟ فرضیه نیز بدین گونه است که تحولات منطقه با توجه به فراهم آوردن فرصت ها و چالش های مشترک منطقه ای، نگاه ژئوپلتیک ایران و ترکیه را تقویت کرده است. شایان ذکر است که با استفاده از تز مجموعه های امنیتی منطقه ای مکتب کپنهاک، چالش ها و فرصت هایی در قالب سه مؤلفه وابستگی متقابل امنیتی، الگوهای دوستی و دشمنی و همبستگی های فرهنگی و نژادی ایجاد شده است. براساس یافته های پژوهش، فرصت های سیاسی، ایدئولوژیک و اقتصادی و چالش های امنیتی و اقتصادی، موجب تقویت سیاست منطقه گرایی ایران و ترکیه پس از تحولات منطقه شده است. این پژوهش با استفاده از روش توصیفی ـ تحلیلی انجام شده و گردآوری داده ها نیز کتابخانه ای ـ اسنادی بوده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
26 - تجزیه و تحلیل روابط روسیه و ترکیه بر اساس تئوری لیبرالیسم( 2014-2002 )
محبوبه روحی نوذر شفیعیچکیده روابط روسیه و ترکیه از آغاز قرن 21 و بهویژه پس از بهقدرت رسیدن حزب عدالت و توسعه در ترکیه از سال 2002، با رشد فزایندهای روبهرو بوده است. با توجه به گسترش روابط این دو کشور، این مقاله در پی پاسخ به این سؤال است که آیا گسترش روابط اقتصادی میان روسیه و ترکیه در چکیده کاملچکیده روابط روسیه و ترکیه از آغاز قرن 21 و بهویژه پس از بهقدرت رسیدن حزب عدالت و توسعه در ترکیه از سال 2002، با رشد فزایندهای روبهرو بوده است. با توجه به گسترش روابط این دو کشور، این مقاله در پی پاسخ به این سؤال است که آیا گسترش روابط اقتصادی میان روسیه و ترکیه در فاصله سالهای 2002 تا 2014 به توسعه مناسبات سیاسی دو کشور منجر شده است؟ طرح این سؤال از یک مبنای نظری برخوردار است؛ به این معنی که یکی از مفروضهای اصلی نظریه لیبرالیسم آن است که وابستگی متقابل اقتصادی باعث همکاری سیاسی میگردد. پاسخ این مقاله به سؤال اصلی که در قالب فرضیه مطرح شده و به شیوه توصیفی - تحلیلی بررسی میشود، آن است که طی سالهای 2002 تا 2014 روابط اقتصادی ترکیه و روسیه، رشد چشمگیری داشته و به موازات آن، همکاری سیاسی میان دو کشور نیز توسعه یافته است؛ اما همگرایی سیاسی ترکیه و روسیه، کمتر از همکاری اقتصادی آنها تأثیر پذیرفته؛ بلکه بیشتر متاثر از متغیرهایی غیر از عامل اقتصاد و تجارت بوده است. بررسی این فرضیه ما را به این نتیجه میرساند که در تجزیه و تحلیل مناسبات کشورها نمیتوان از یک رهیافت نظری بهره گرفت؛ بلکه بر اساس دیدگاه اجماع پژوهش باید از رهیافتهای مختلفی در تحلیل روابط کشورها استفاده کرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
27 - نظارت پارلمانی در قانون اساسی ترکیه بعد از رفراندوم2017
سید محمد تقی حسن زاده قره آغاجی علی محمد فلاح زادهچکیدهنظارت پارلمانی در رفراندم سال 2017 ترکیه و بعد از مهیا شدن شرایط برای تغییر قانون اساسی، به طور چشمگیری تضعیف گردید . این اصلاحات یکی از اهداف دیرین حزب عدالت و توسعه بویژه مؤسس آن یعنی رجب طیب اردوغان، بود. حزب اپوزیسیون حرکت ملی نیز با این اصلاحات موافق بود. این چکیده کاملچکیدهنظارت پارلمانی در رفراندم سال 2017 ترکیه و بعد از مهیا شدن شرایط برای تغییر قانون اساسی، به طور چشمگیری تضعیف گردید . این اصلاحات یکی از اهداف دیرین حزب عدالت و توسعه بویژه مؤسس آن یعنی رجب طیب اردوغان، بود. حزب اپوزیسیون حرکت ملی نیز با این اصلاحات موافق بود. این اصلاحات شامل برقراری نظام ریاستی به جای نظام پارلمانی فعلی، الغای مقام نخستوزیری، افزایش کرسیهای پارلمان از ۵۵۰ به ۶۰۰ و اصلاحاتی در هیئت عالی قضات و دادستانها بودند. این تحقیق به روش توصیفی و تحلیلی، به رشته تحریر در آمده و یافته های آن، نشان میدهد که اصولا دایره اختیارات ریاست جمهوری به قدری گسترده شده و قدرت نظارتی نمایندگان مجلس در قانون اساسی، آنقدر تضعیف شده که آنها در شرایط خاص، می توانند؛ عملکرد وزاء، ریس جمهور و حتی قوه قضائیه را مورد تحدید و پرسشگری قرار دهند و شائبه ادغام قوای سه گانه به شدت در این کشور، تقویت شده است. بنابراین می توان ادعا نمود که بعد از رفراندم مزبور، نظارت پارلمانی، به شدت تضعیف شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
28 - رقابتهای اسلام سیاسی و سکولاریسم در دوران جمهوریت ترکیه با تأکید بر دوران زمامداری حزب عدالت و توسعه در سالهای 1990 تا 2016
کامبیز قهرمانی ابراهیم متقی علیرضا گلشنیبیانمسئله: گفتمانهایسیاسی نقش بسزایی درتدوین وشکلگیری رقابتها،تعاملات و نزاعهایسیاسی در کشورهای مختلف برعهده دارند. این تأثیرگذاری بهویژه در کشورهای متکثر و سرشار از گفتمانهای سیاسی و فرهنگی بسیار قابلتوجه است. ترکیه یکی از این کشورهای مهم و تأثیرگذار درمنطقه چکیده کاملبیانمسئله: گفتمانهایسیاسی نقش بسزایی درتدوین وشکلگیری رقابتها،تعاملات و نزاعهایسیاسی در کشورهای مختلف برعهده دارند. این تأثیرگذاری بهویژه در کشورهای متکثر و سرشار از گفتمانهای سیاسی و فرهنگی بسیار قابلتوجه است. ترکیه یکی از این کشورهای مهم و تأثیرگذار درمنطقه خاورمیانه است که در دورهای طولانی شاهد رقابتهای گفتمانی متعددی بوده که همچنان نیز ادامه دارد. در همین راستا بهنظر میرسد بررسی سیر تعامل و تقابلهای گفتمانی در این کشور در قالب همکاری ومنازعه، پژوهشی مفید وضروری بهحساب آید.هدف:پژوهشحاضر درصدد است تا بابهرهگیری از روش گفتمانی لاکلائو و موف بهبررسی نزاعها و همکاریهای گفتمانی در ترکیه از سالهای 1990 تا 2016 بپردازد.نتیجهگیری:بدینترتیبمیتوان گفتمانهای اسلامگرا،سکولارها (کمالیستها و لائیکها) وهمچنین خردهگفتمانهایی نظیر کردها را ازجمله مهمترین گفتمانهای فعال درصحنه سیاسی این کشور بهشمار روند.این بررسی بهویژه از زمانی برای پژوهشحاضر حائزاهمیت است که گفتمان اسلامگرایی در دهه90 نیزتوانست خود را بهطورجدی در صحنهسیاسی ترکیه نشان دهد وحتی در دورهای بهگفتمان هژمونیک تبدیل شود. بهعلاوه قدرتگرفتن حزب عدالت وتوسعه بهعنوان حزبی اعتدالگرا و متمایل به گفتمان اسلامگرایان شکل وماهیت نزاعها وهمکاریهای گفتمانی را در این کشور پیچیدهتر کرده است.روش: دراین پژوهش قصد براین است که باروش توصیفی–تحلیلی و ابزارگردآوری مطالب ازنوع روش کتابخانهای، بهبررسی رقابتهای اسلامسیاسی وسکولاریسم درترکیه پرداخته شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
29 - الگوهای سیاست خارجی ترکیه و ایران در منطقه آمریکای لاتین
رحمت حاجی مینه محمد استادولیآمریکای لاتین به عنوان منطقهای با حساسیت ژئوپلیتکی اخیرا جایگاه خاصی را در سیاست خارجی ترکیه و ایران پیدا کرده است. با عنایت به همسایگی و رقابت این دو کشور در خاورمیانه، حضور آنها در آمریکای لاتین و راهبردشان در قبال این منطقه از اهمیت زیادی برخوردار است. لذا سوال اصلی چکیده کاملآمریکای لاتین به عنوان منطقهای با حساسیت ژئوپلیتکی اخیرا جایگاه خاصی را در سیاست خارجی ترکیه و ایران پیدا کرده است. با عنایت به همسایگی و رقابت این دو کشور در خاورمیانه، حضور آنها در آمریکای لاتین و راهبردشان در قبال این منطقه از اهمیت زیادی برخوردار است. لذا سوال اصلی مقاله این است که الگویهای سیاست خارجی ترکیه و ایران در آمریکای لاتین چیست؟ در این راستا، فرضیه اصلی مقاله هم چنین است که الگوی سیاست خارجی ترکیه در قبال آمریکای لاتین بر مبنای اقتصاد گذاشته شده، در حالی که الگوی ایران هویت محور و بر اساس ارزشهای ضد هژمونیک بوده است. ضمنا یافتههای تحقیق نشان میدهد که به سبب تغییرات سیاسی خصوصا جابجایی احزاب حاکم که منطقه آمریکای لاتین همواره تجربه میکند، الگوی اقتصاد محور نسبت به هویت محور، در حفظ روابط دراز مدت موثرتر خواهد بود. روش تحقیق در این مقاله توصیفی- تحلیلی با رویکرد مقایسه ای است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
30 - رابطه حزب عدالت و توسعه ترکیه با حکومت ا کردستان عراق از سال 2003 تا 2018
بشیر اسماعیلی نیلوفر حمدی اسماعیل شفیعیدولت ترکیه، راهبردهای ویژهای را در سیاست خارجی خود مخصوصاً در خصوص مسئله اقلیم کردستان عراق و کردهای داخل کشور اجرا کرده . ازآنجاییکه ترکیه یکی از بازیگران اصلی در دامن زدن به بحرانهای منطقه میباشد ضروری است سیاستهایی که ترکیه در کشور عراق در پیشگرفته بررسی شود. ب چکیده کاملدولت ترکیه، راهبردهای ویژهای را در سیاست خارجی خود مخصوصاً در خصوص مسئله اقلیم کردستان عراق و کردهای داخل کشور اجرا کرده . ازآنجاییکه ترکیه یکی از بازیگران اصلی در دامن زدن به بحرانهای منطقه میباشد ضروری است سیاستهایی که ترکیه در کشور عراق در پیشگرفته بررسی شود. به دلیل پراکندگی اقوام کرد در ترکیه و کردهای کشورهای همسایه بوده که در گذر زمان شاهد سیاستهای متفاوت از سوی دولت ترکیه در برخورد با کردها بودهایم. هدف اصلی پژوهش بررسی رابطه حزب عدالت و توسعه ترکیه با حکومت اقلیم کردستان عراق میباشد. حزب عدالت و توسعه ترکیه چرخشی در سیاست خارجی خود داشته و در پی سیاست برقراری هژمونی منطقهای به دنبال حل مسائل داخلی و منطقهای است . در این پژوهش از روش توصیفی-تحلیلی استفاده میشود به همین منظور از منابع کتابخانهای، مقالات و پایاننامهها کمک گرفتهشده. سؤال اصلی پژوهش این است که آیا بین حزب عدالت و توسعه ترکیه با حکومت اقلیم کردستان عراق رابطه وجود دارد؟ برای تبیین این پژوهش، چارچوب نظری رئالیسم تهاجمی میباشد. نتایج نشان داد ترکیه بهمنظور تحقق همزمان اهداف و سیاستها کوشیده تا رابطه خود را با حکومت اقلیم کردستان توسعه داده و آن را به سطح رابطه استراتژیک ارتقا دهد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
31 - تغییر رویکرد در سیاست خارجی ترکیه: از اتحادیه اروپا به خاورمیانه
ابراهیم معراجیترکیه از جمله کشورهای درحال توسعه و نوظهور است که از جهات اقتصادی و سیاسی در بین کشورهای منطقه و پیرامون موفق ظاهر گشته است. موقعیت جغرافیایی این کشور در همجواری با اروپا و خاورمیانه موجب گشته نسبت به هردو منطقه تاثیرگذاری و تاثیرپذیری متقابل داشته باشد.مسیر رشدو توسعه چکیده کاملترکیه از جمله کشورهای درحال توسعه و نوظهور است که از جهات اقتصادی و سیاسی در بین کشورهای منطقه و پیرامون موفق ظاهر گشته است. موقعیت جغرافیایی این کشور در همجواری با اروپا و خاورمیانه موجب گشته نسبت به هردو منطقه تاثیرگذاری و تاثیرپذیری متقابل داشته باشد.مسیر رشدو توسعه ترکیه به گونهای بود که این کشور در پی دستیابی به استانداردهای سیاسی، اقتصادی، رفتاری و ارزشی اروپایی بود و طی سالیان گذشته همواره متقاضی پیوستن به اتحادیه اروپا بوده است. این درحالی است که امروزه شاهد آن هستیم که ترکیه مسیر دیگری را برگزیده است و با اعتنا و توجه کمتر به استانداردهای اروپایی،سعی دارد خودرا یک کنشگر فعال درخاورمیانه و شمال آفریقا بنمایاند. مقاله حاضر به دنبال چیستی این تغییر رویکرد ترکیه در فاصله سالهای 2000 تا 2020 است و این فرضیه رابا روش توصیفی-تحلیلی به آزمون میگذارد که سیاست رهبران ترکیه بر این اساس است که باتوجه به وجود قدرتهای بزرگ و تاثیرگذار در اتحادیه اروپا، ترکیه در بهترین شکل میتوانست یک بازیگر درجه دوم در اروپا باشد،اما این قابلیتهای ترکیه در خاورمیانه میتواند این کشور را به مهمترین بازیگر عمده و تاثیرگذار در سطح اول منطقه بشناساند ولذا در یک انتخاب استراتژیک ترکیه مسیر دوم رابرگزیده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
32 - تهاجمی شدن سیاست خارجی ترکیه در قبال سوریه در فاصله سالهای ( 2015 تا 2020 )
سیامک کاکایی سید جلال دهقانی فیروزآبادی سید اسدالله اطهریتحولات سوریه پس از 2011 موجب اتخاذ مواضع و سیاست های متعارض از سوی بازیگران منطقه ای و بین المللی درقبال ناآرامی های این کشور شد. ترکیه درهمسایگی سوریه اقدام به سازماندهی و حمایت از مخالفان سوری کرد که نهایتا به مداخله نظامی انجامید . چنین اقدامی نه تنها برپیچیدگی بحران چکیده کاملتحولات سوریه پس از 2011 موجب اتخاذ مواضع و سیاست های متعارض از سوی بازیگران منطقه ای و بین المللی درقبال ناآرامی های این کشور شد. ترکیه درهمسایگی سوریه اقدام به سازماندهی و حمایت از مخالفان سوری کرد که نهایتا به مداخله نظامی انجامید . چنین اقدامی نه تنها برپیچیدگی بحران سوریه افزود ، بلکه نتایج داخلی و منطقه ای آن تهاجمی شدن سیاست خارجی ترکیه را درپی داشت. این پژوهش به دنبال بررسی و پاسخ به این سوال است که عوامل موثر در تهاجمی شدن سیاست خارجی ترکیه درقبال سوریه در فاصله سالهای 2015 تا 2020 کدام است؟ درپاسخ به این پرسش فرضیه های متعددی مطرح می شود. اینکه سیاست ترکیه در این دوره تحت تاثیر افزایش فعالیت گروههای شورشی و جنگهای نیابتی درداخل سوریه و به موازات آن تحرکات سیاسی و نظامی کردها درمناطق شمالی این کشور قرار گرفت. هم زمان آنکارا در صدد افزایش قدرت منطقه ای برآمد که مجموعه این تحولات موجب درگیرانه تر شدن سیاست خارجی ترکیه شده است. روش تحقیق مقاله تحلیلی-تبیینی با استفاده جمع آوری داده ها ازکتاب و اسناد است. درراستای تبین و تحلیل مبنایی موضوع تحقیق از نظریه رئالیسم تهاجمی جان مرشایمر بهره گرفته می شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
33 - تبیین تأثیر نئوعثمانیگرایی بر تغییر ماهیت روابط ترکیه وعربستان از همکاری به منازعه دربحران سوریه (2019-2011)
محسن یوسفی رحمت حاجی مینه محمد رضا دهشیریروابط ترکیه وعربستان باروی کار آمدن حزب عدالت و توسعه درسال 2002، و اتخاذ سیاست خارجی جدیدموسوم به نئو عثمانی گرایی، همواره بین رقابت و همکاری درنوسان بوده. از ابتدای روی کارآمدن این حزب و اتخاذ سیاست خارجی جدید توسط آنکارا، و آغاز بحران در سوریه، ماهیت روابط دوکشور همک چکیده کاملروابط ترکیه وعربستان باروی کار آمدن حزب عدالت و توسعه درسال 2002، و اتخاذ سیاست خارجی جدیدموسوم به نئو عثمانی گرایی، همواره بین رقابت و همکاری درنوسان بوده. از ابتدای روی کارآمدن این حزب و اتخاذ سیاست خارجی جدید توسط آنکارا، و آغاز بحران در سوریه، ماهیت روابط دوکشور همکاری جویانه بود، اما با ادامه و تشدید وگسترش بحران، ترکیه حضور نظامی مستقیم درسوریه را ترجیح داد که درنتیجه، روابط دوکشور به رقابت ومنازعه تغییریافت و زمینه ساز رویارویی با ریاض گردید.حضورنظامی ترکیه خود بسیاری ازمعادلات منطقه و محاسبات کشورها رادچاردگرگونیکرد وعربستان نیز به دنبال کاهش نفوذ ایران درمنطقه و سوریه برآمد. در این مقاله با روش تحلیلی-توصیفی به دنبال تبیین و پاسخ به این پرسش هستیم که نوعثمانی گرایی با توجه به تحولاتی که در سیاست خارجی جدید ترکیه و در روابط با کشورهای دیگر وبه طورخاص عربستان سعودی به وجود آورده است چگونه موجب تغییر ماهیت روابط دو کشور دربحران سوریه ازقالب همکاری به رقابت ومنازعه گردیده است. درپاسخ به این پرسش، از این فرضیه بهره خواهیم گرفت که نئوعثمانی گرایی دربحران سوریه با ایجاد تضاد منافع و اهداف، موجب تغییرماهیت روابط ریاض و آنکارا از قالب همکاری به منازعهگردید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
34 - تحلیل کنشهای رفتاری حزب جمهوریخواه خلق ترکیه در قبال جمهوری اسلامی ایران
عبدالمطلب عبدالله رامین ولی زاده میدانی سینا فکریتشکیل جمهوری ترکیه بعد از فروپاشی امپراتوری عثمانی و پیدایش احزاب سیاسی علیرغم فضای تکحزبی در سالهال نخست جمهوری ترکیه فضایی از رقابت دموکراتیک را بین احزاب این کشور به وجود آورد. حزب جمهوریخواه خلق که نخستین حزب سیاسی ترکیه محسوب میشود، در حال حاضر بزرگترین اپوزی چکیده کاملتشکیل جمهوری ترکیه بعد از فروپاشی امپراتوری عثمانی و پیدایش احزاب سیاسی علیرغم فضای تکحزبی در سالهال نخست جمهوری ترکیه فضایی از رقابت دموکراتیک را بین احزاب این کشور به وجود آورد. حزب جمهوریخواه خلق که نخستین حزب سیاسی ترکیه محسوب میشود، در حال حاضر بزرگترین اپوزیسیون حزب حاکم است. هدف مقاله حاضر تبیین مواضع حزب جمهوریخواه خلق در قبال جمهوری اسلامی ایران است. بر این اساس پرسش اصلی این پژوهش عبارت است از اینکه انگارههای هویتی حزب جمهوریخواه خلق چه نقشی در مواضع این حزب در قبال جمهوری اسلامی ایران دارد؟ نگارنده در فرضیه مقاله بر این باور است که رویکردهای هویتی حزب جمهوری خواه خلق بر مواضع این حزب تاثیرگذار است. این مقاله با روش توصیفی - تحلیلی و با بهرهگیری از اسناد کتابخانهای نقش انگارههای هویتی را در مواضع حزب جمهوریخواه خلق مورد بررسی قرار می-دهد. این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی محسوب میشود. یافتههای مقاله نشان میدهد کنشهای رفتاری حزب جمهوریخواه خلق در قبال جمهوری اسلامی ایران مبتنی بر اتخاذ سیاستهای همکاریجویانه است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
35 - بررسی وتحلیل عوامل واگرایی در روابط سیاسی جمهوری اسلامی ایران وترکیه - سال 2011 تا 2020 م
خطیب شایانفر بهرام منتظرییکی از کشورهای همسایه ایران که از نظر ژئوپلیتیکی دارای امتیازهای فراوانی بوده و شاید بتوان آن را از معدود کشورهای دارای تأثیرات منطقه ای پیرامونی ایران یاد کرد کشور ترکیه می باشد. لذا پژوهش حاضر به دنبال پاسخ به این سوال است که عوامل واگرایی در روابط سیاسی جمهوری اسلامی چکیده کاملیکی از کشورهای همسایه ایران که از نظر ژئوپلیتیکی دارای امتیازهای فراوانی بوده و شاید بتوان آن را از معدود کشورهای دارای تأثیرات منطقه ای پیرامونی ایران یاد کرد کشور ترکیه می باشد. لذا پژوهش حاضر به دنبال پاسخ به این سوال است که عوامل واگرایی در روابط سیاسی جمهوری اسلامی ایران وترکیه کدامند؟بررسی عوامل واگرایی درروابط سیاسی جمهوری اسلامی ایران وترکیه براساس سه دسته عوامل ژئوپولیتیک، عوامل ژئواکونومیک و عوامل ژئوکالچر به عنوان اهداف این پژوهش محسوب می شوند.این پژوهش که از نوع کاربردی – توسعه ای بوده و به روش توصیفی- تحلیلی و پیمایشی است. نتیجه حاصل از این واکاوی و تجزیه و تحلیل نشان می دهد در هر سه مولفه ژئوپلیتیک، ژئوکالچر و ژئواکونومیک به ترتیب اولویت ذکر شده باعث ایجاد واگرایی شده و در مجموع 15 عامل مورد تأیید قرار گرفت. در ادامه و در پاسخ به سوالات فرعی مهمترین عوامل ژئوپلیتیکی، مسأله کردها در سوریه و حضور نظامی ترکیه به بهانه مبارزه با آنها در سوریه و مهمترین عوامل ژئوکالچری، پرچمداری نظام اسلامی در منطقه توسط ایران و مهمترین عوامل ژئو اکونومیکی، رقابت دو کشور جهت نفوذ در بازارهای منطقه قفقاز و آسیای مرکزی مشخص گردید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
36 - فابیانی بودن مدرنیزاسیون مقایسه اقدامات اصلاحی آتاتورک و رضا شاه (1941-1921 م)
شهلا نجفی مجید بزرگمهریمصطفی کمال آتاتورک و رضا شاه تقریبا همزمان برنامه مدرنیزاسیون را در ترکیه و ایران آغاز کردند. با وجود شباهتهای تاریخی در زمینه اقدامات اصلاحی هر دو شخصیت، فرایند مذکور، نتایج متفاوتی را در دو کشور به همراه داشت؛ مصطفی کمال به نسبت رضا شاه با توفیق بیشتر و بسیجِ مخالفا چکیده کاملمصطفی کمال آتاتورک و رضا شاه تقریبا همزمان برنامه مدرنیزاسیون را در ترکیه و ایران آغاز کردند. با وجود شباهتهای تاریخی در زمینه اقدامات اصلاحی هر دو شخصیت، فرایند مذکور، نتایج متفاوتی را در دو کشور به همراه داشت؛ مصطفی کمال به نسبت رضا شاه با توفیق بیشتر و بسیجِ مخالفانِ فراگیر کمتری مواجه شد. پژوهش حاضر به دنبال پاسخگویی به این پرسش است که در مقایسه با پروژه همزمان مدرنیزاسیون رضا شاه و آتاتورک، چرا مصطفی کمال به توفیق بیشتری در نهادینه کردن اصلاحات نائل شد؟ به عنوان فرضیه و بر اساس یافتههای پژوهش، آتاتورک با اتخاذ رویکرد فابیانی (شاخه به شاخه و تدریجی، و روش ضربتی در درون استراتژی فابیانی) در بافتار و پیشزمینه تاریخی جامعه ترکیه توانست به اجرایی کردن برنامههای خویش بپردازد. در مقابل، رضا پهلوی بدون در نظر گرفتن وضعیت تاریخی و اجتماعی جامعه وقت ایران، با طرح همزمان و رادیکال برنامهها، نتوانست قدرتی زیرساختی در جامعه برای پشتیبانی از سیاستهای خویش فراهم کند. در مقاله حاضر ابتدا به صورت موجز با پرداختن به زمینه تاریخی اصلاحات در دو کشور و سپس با استفاده از روش کیفی و ترکیبی تحلیلی – تاریخی- تطبیقی به پرسش پژوهش پاسخ خواهیم داد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
37 - ارزیابی موانع همگرایی روابط ایران و ترکیه در دوره حزب عدالت و توسعه
رضا همدانچیپس از پایان حضور نظامیان در عرصة سیاستورزی ترکیه، حزب عدالت و توسعة ترکیه این فرصت را به دست آورده با جلب اعتماد عمومی نزدیک به دو دهة ارکان قدرت در ترکیه را در اختیار گیرد. تاریخ روابط ایران و ترکیه بهعنوان دو همسایة مؤثر در خاورمیانه نشان میدهد که روابط دو کشور همو چکیده کاملپس از پایان حضور نظامیان در عرصة سیاستورزی ترکیه، حزب عدالت و توسعة ترکیه این فرصت را به دست آورده با جلب اعتماد عمومی نزدیک به دو دهة ارکان قدرت در ترکیه را در اختیار گیرد. تاریخ روابط ایران و ترکیه بهعنوان دو همسایة مؤثر در خاورمیانه نشان میدهد که روابط دو کشور همواره دارای فرازوفرودهایی بوده و هست. لذا این پرسش مطرح است که، موانع اصلی همگرایی در روابط ایران و ترکیه در دوره حزب عدالت و توسعه چیست؟ این پژوهش با روش توصیفی-تحلیلی می کوشد به سؤال مذکور اینطور پاسخ دهد که روابط ترکیه با اسرائیل، تفاوت نگرش ایران و ترکیه به بحران سوریه و رقابت منطقهای دو کشور در خاورمیانه برای رهبری از موانع همگرایی دو کشور است. برای تبیین این پژوهش چارچوب نظری عملگرایی با تبعیت از نوواقعگرایی در سیاست خارجی ترکیه مدنظر گرفتهشده است. عملگرایی حزب عدالت و توسعه در سیاست خارجی نقش تعیینکنندهای در راهبردهای ترکیه و دستیابی به هدفهای مدنظر داشته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
38 - سیاستهای اقتصادی ترکیه در جمهوریهای آسیای مرکزی
مهناز گودرزیپس از فروپاشی اتحاد شوروی و ایجاد خلا قدرت در جمهوریهای نواستقلالیافته آسیای مرکزی این منطقه مورد توجه قدرتهای منطقهای و فرامنطقهای قرار گرفت که در این میان نقش ترکیه به دلیل پیوندهای تاریخی و فرهنگی با این منطقه دارای اهمیت خاصی است. در این پژوهش تلاش شده است ضمن چکیده کاملپس از فروپاشی اتحاد شوروی و ایجاد خلا قدرت در جمهوریهای نواستقلالیافته آسیای مرکزی این منطقه مورد توجه قدرتهای منطقهای و فرامنطقهای قرار گرفت که در این میان نقش ترکیه به دلیل پیوندهای تاریخی و فرهنگی با این منطقه دارای اهمیت خاصی است. در این پژوهش تلاش شده است ضمن نگاهی اجمالی به وضعیت اقتصادی ترکیه و جمهوریهای آسیای مرکزی، فعالیتهای اقتصادی ترکیه در این جمهوریها مورد بررسی قرار گیرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
39 - عوامل همگرا و واگرا در روابط ایران و ترکیه پس از به قدرت رسیدن حزب اسلام گرای عدالت و توسعه در ترکیه
جلال درخشه مجید دیوسالارمقالهی حاضر، روابط ایران و ترکیه را از زمان روی کار آمدن حزب اسلامگرای عدالت و توسعه در ترکیه از سال 2002 میلادی تا سال 2009 ، مورد بررسی قرار میدهد. به همین دلیل سعی شده است تا با تأکید بر متغیرهایی از قبیل تلاش دوکشور ایران و ترکیه برای تبدیل شدن به قدرت منطقهای، نگرش چکیده کاملمقالهی حاضر، روابط ایران و ترکیه را از زمان روی کار آمدن حزب اسلامگرای عدالت و توسعه در ترکیه از سال 2002 میلادی تا سال 2009 ، مورد بررسی قرار میدهد. به همین دلیل سعی شده است تا با تأکید بر متغیرهایی از قبیل تلاش دوکشور ایران و ترکیه برای تبدیل شدن به قدرت منطقهای، نگرش دو کشور به مسائل خاورمیانه، مسألهی هستهای ایران، مسألهی کردها در روابط دو کشور، عوامل مؤثر در بسط و فصل روابط و تأثیر روابط ترکیه با آمریکا و اسرائیل و تحول در روابط ترکیه با این کشورها و تأثیر این متغیرها بر روابط ایران و ترکیه، همکاری های اقتصادی که بخش اعظم روابط دو کشور در این حوزه متجلی است را مورد کنکاش قرار گیرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
40 - روند اصلاح قانون اساسی در ترکیه و تاثیر آن بر پیوستن این کشور به اتحادیه اروپا
مسعود غفاری نورالدین اکبریترکیه در چند دهه ی اخیر تلاش های فراوانی را برای حضور در میان کشورهای اروپایی انجام داده است. درخواست رسمی ترکیه برای پیوستن به جامعه ی اروپا در24 آوریل 1987 ارایه شد. روند مذاکرات برای الحاق از 13 اکتبر 2005 با امضای سندی 35 فصلی آغاز شد؛ روندی که به یک دوره ی 10 ساله چکیده کاملترکیه در چند دهه ی اخیر تلاش های فراوانی را برای حضور در میان کشورهای اروپایی انجام داده است. درخواست رسمی ترکیه برای پیوستن به جامعه ی اروپا در24 آوریل 1987 ارایه شد. روند مذاکرات برای الحاق از 13 اکتبر 2005 با امضای سندی 35 فصلی آغاز شد؛ روندی که به یک دوره ی 10 ساله از مذاکرات مشروط شده و در آن اتحادیه اروپا شروط، معیارها و استانداردهایی را برای پیوستن این کشور تعیین نموده است. دولت ترکیه در راستای درخواست های اتحادیه اروپا، اصلاحات گسترده ای را در ابعاد سیاسی، اقتصادی، فرهنگی، قضایی و اعطای برخی امتیازات به اقلیت های قومی و مذهبی در دستور کار خود قرار داده است. این مقاله با بررسی نقش و تاثیراین اصلاحات، درچارچوب روش توصیفی- تحلیلی، با استناد به داده های اسنادی و با بهره گیری از نظریه ی هم گرایی مدعی است که با توجه به رویکرد ایدئولوژیک اروپا در خصوص پیوستن ترکیه به اتحادیه اروپا، این اصلاحات تاثیر چندانی بر موقعیت ترکیه برای پیوستن به اتحادیه اروپا ندارد و به نظر می رسد که اساساً غرب به علل تمدنی و فرهنگی تمایل جدی برای پذیرش ترکیه به اتحادیه اروپا را نخواهد داشت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
41 - سیاست خارجی ترکیه و تحولات سوریه و تاثیر آن بر امنیت سیاسی جمهوری اسلامی ایران
علی فاطمی نسب امین چگینیسوریه از مهمترین کشورهای همسایه ترکیه به شمار می آید .و دو کشور از موقعیت ژئواستراتژیکی بسیار مهمی در منطقه برخوردارند . با وجودی که طی دهه گذشته در چارچوب سیاست منطقه ای حزب عدالت و توسعه فصل جدیدی از روابط ، در ابعاد مختلف، میان دو کشور سوریه و ترکیه ایجاد گردید ، اما چکیده کاملسوریه از مهمترین کشورهای همسایه ترکیه به شمار می آید .و دو کشور از موقعیت ژئواستراتژیکی بسیار مهمی در منطقه برخوردارند . با وجودی که طی دهه گذشته در چارچوب سیاست منطقه ای حزب عدالت و توسعه فصل جدیدی از روابط ، در ابعاد مختلف، میان دو کشور سوریه و ترکیه ایجاد گردید ، اما طی ماه های گذشته روابط دو کشور در سایه روند تحولات داخلی سوریه قرار گرفته است . از همان آغاز شروع اعتراضات مخالفان حکومت بشار اسد، دولت ترکیه سعی داشته تا به نوعی نقش میانجی گرانه را ایفا کند. با ادامه روند اعتراضات در سوریه ،سیاست میانجی گرانه دولت ترکیه به سمت فشار دیپلماتیک بر دولت بشار اسد به منظور انجام اصلاحات دموکراتیک و توجه به خواسته های معترضان گرایش پیدا کرده و نوعی لحن آمرانه یافته است . ترکیه و سوریه تا به حال در روابط دو جانبه خود دچار مشکلاتی بوده اند که در این میان سه اختلاف اصلی بیشتر به چشم می خورد . نخستین اختلاف ترکیه و سوریه در مورد استان هاتای است که در تصرف ترکیه است و دومین اختلاف بر سر نحوه تقسیم و بهره برداری از آب های مشترک میان ترکیه و سوریه و سومین و مهمترین اختلاف ترکیه مربوط به مساله کردها می باشد. با تحولات اخیر در منطقه خاورمیانه و سیاست خارجی ترکیه مبنی بر چند جانبه گرایی و چند بعدی بودن ،روابط ترکیه از تعامل به سمت تعارض پیش رفته است به گونه ای که این امر در نا امن کردن سوریه نقش بسزایی داشته و به تبع آن بر امنیت سیاسی ایران نیز تاثیر منفی گذاشته است. این مقاله با روش توصیفی – تحلیلی انجام گرفته و به دنبال بررسی جایگاه ترکیه در تحولات سوریه و تاثیر آن بر امنیت سیاسی کشور ایران است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
42 - ابعاد و دستاوردهای دیپلماسی اقتصادی ترکیه در سالهای 2003 تا 2013
جلال میرزائی مهدی عباس زاده فتح آبادی صیاد صدری علی بابالوچکیده به قدرت رسیدن سیاست مداران توسعهگرا موجب تغییر شاخصهای توسعهی سیاسی و اقتصادی ترکیه در ده سال اخیر شده است. بررسی روند تحولات این کشور نشان میدهد که دولت اسلام گرا با رهبری حزب عدالت و توسعه در این کشور توانسته است برخی موانع توسعه و رشد اقتصادی را از پیش چکیده کاملچکیده به قدرت رسیدن سیاست مداران توسعهگرا موجب تغییر شاخصهای توسعهی سیاسی و اقتصادی ترکیه در ده سال اخیر شده است. بررسی روند تحولات این کشور نشان میدهد که دولت اسلام گرا با رهبری حزب عدالت و توسعه در این کشور توانسته است برخی موانع توسعه و رشد اقتصادی را از پیش رو بردارد و در یک دورهی گذار حرکت خود را به سمت توسعه یافتگی ادامه دهد. عامل مهم در این زمینه برنامهریزی برای رشد تولید داخلی بر اساس صادرات به خارج از کشور بوده است. در این زمینه دولت به عنوان عامل بازاریاب برای صنایع تولیدی عمل کرده است و بر طبق هدف خود توانسته است دیپلماسی اقتصادی فعالی را در سطح جهان و منطقه به پیش ببرد. ابعاد دیپلماسی اقتصادی ترکیه بر پایه حل مشکلات با همسایگان، بهره گیری از نخبگان اقتصادی، ارایه راهنمایی به شرکت های خصوصی و حضور فعّال و موثر در سازمانهای اقتصادی بینالمللی قرار دارد. یافتههای این پژوهش نشان میدهند که دیپلماسی اقتصادی در این دوره باعث بهبود قابل ملاحظه ی شاخصهای خرد و کلان توسعه اقتصادی در این کشور شده و اکنون این کشور را در رتبه ی شانزدهم اقتصاد دنیا قرار داده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
43 - الگوی همکاریهای منطقه ای بر مبنای دیپلماسی آب (مطالعه موردی ایران، ترکیه و عراق )
سمیرا سامعی محمد اخباری غلامحسن حیدریآب به عنوان یک منبع طبیعی و ارزشمند در سطح جهان است که در بین گروه های انسانی، جوامع و کشورها همواره رقابت آفرین و تنش زا بوده است. عمده اختلاف هایی که بین کشورها بر سر آب پیش می آید در حوضه های آبریز مشترک می باشد و یافتن سازوکاری معقول، بهمنظور بهرهبرداری عادلانه از چکیده کاملآب به عنوان یک منبع طبیعی و ارزشمند در سطح جهان است که در بین گروه های انسانی، جوامع و کشورها همواره رقابت آفرین و تنش زا بوده است. عمده اختلاف هایی که بین کشورها بر سر آب پیش می آید در حوضه های آبریز مشترک می باشد و یافتن سازوکاری معقول، بهمنظور بهرهبرداری عادلانه از این منابع امر دشواری است. با توجه به نقش استراتژیک و حیاتی آب و توزیع نامتوازن آن در مناطق مختلف جهان و نیز مشترک بودن بسیاری از حوضهها و منابع آبی بین کشورها ضرورت استفاده از ظرفیتهای دیپلماسی نیز گریزناپذیر است. ایران نیز همواره بر سر تقسیم آب های مشترک مرزی و رودخانه های فرامرزی با همسایگان خود اختلاف داشته و ضرورت اهمیت دیپلماسی است که باید بیش از پیش مورد توجه قرار گیرد. هدف از این پژوهش، همکاریهای منطقه ای ایران، ترکیه و عراق در خصوص رودخانه های فرامرزی وحوضه های آبریز مشترک می باشد که تاثیر و نقش دیپلماسی آب با توجه به قوانین بین المللی، معاهدات و قراردادها بر این همکاریها و تعاملات می افزاید و از چالش ها، تنش ها و منازعات مرتبط با آب که تاثیر زیادی بر مسائل زیست محیطی، آلودگی آب، مهاجرت، ریزگردها و همچنین مسائل اقتصادی، سیاسی و امنیتی می گذارد جلوگیری می نماید. پژوهش حاضر با استفاده از روش تحلیلی – توصیفی که مبتنی بر روش کتابخانه ای می باشد، مورد استفاده قرار گرفته و همچنین از روش تحلیل آماری spss که مبتنی بر جامعه آماری متخصصانی است که در این مجموعه قرارگرفته اند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
44 - بررسی و تبیین ژئوپلیتیکی اسلام گرایی اعتدالی در سیاست خارجی ترکیه از سال 1995 تا 2011 میلادی با رویکرد سازه انگاری
افشین متقیچکیده با فروپاشی امپراتوری عثمانی و استعمار باز ماندههای این امپراتوری توسط غربیها و بیداری اسلامی که در پاسخ به این تحرکات غربیها بود، جهان اسلام به نوعی اسلام گرایی سیاسی در قرن بیستم روی آورد. اما در این بین ترکیه با حاکمیت رژیم لائیک کمالیزم جلوی این موج را از ور چکیده کاملچکیده با فروپاشی امپراتوری عثمانی و استعمار باز ماندههای این امپراتوری توسط غربیها و بیداری اسلامی که در پاسخ به این تحرکات غربیها بود، جهان اسلام به نوعی اسلام گرایی سیاسی در قرن بیستم روی آورد. اما در این بین ترکیه با حاکمیت رژیم لائیک کمالیزم جلوی این موج را از ورود به ترکیه گرفت. لیکن در دهههای پایانی قرن بیستم این کشور شاهد گرایشات اسلامی در سیاست داخلی و خارجی خود شد. نکته جالب توجه، تفاوت این نوع اسلام گرایی با اسلام گرایی سایر کشورهای اسلامی در جهان اسلام بویژه در حوزه سیاست خارجی ترکیه بود. این تفاوت در گرایش ترکها به اسلام اعتدالی بود. از این رو مقاله حاضر سعی در پاسخگویی به این سوال اساسی دارد که: چه عوامل ژئوپلیتیکی و چگونه سبب اسلام گرایی اعتدالی در سیاست خارجی ترکیه از سال 1995 تا 2011 میلادی شده است؟ لازم به ذکر است که این مقاله از شیوه ای توصیفی- تحلیلی بهره برده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
45 - ارائه الگوی همگرایی منطقهای فیمابین کشورهای ایران، عراق و ترکیه با تأکید بر ساختار ژئوپولیتیکی منطقه
سعید محمدی پور محمد اخباری فرهاد حمزهچکیده منطقه خاورمیانه یک منطقه ژئوپولیتیکی است که می توان وجوه اشتراک مثبت و منفی بسیاری را در بین کشورهای آن مشاهده نمود که موجب فرصت ها و تهدیداتی در این منطقه شده است. چالش های داخلی منطقه و تهدیدات بیرونی سبب شده تا منطقه خاورمیانه به وضعیتی شکننده برسد. اما قوت های چکیده کاملچکیده منطقه خاورمیانه یک منطقه ژئوپولیتیکی است که می توان وجوه اشتراک مثبت و منفی بسیاری را در بین کشورهای آن مشاهده نمود که موجب فرصت ها و تهدیداتی در این منطقه شده است. چالش های داخلی منطقه و تهدیدات بیرونی سبب شده تا منطقه خاورمیانه به وضعیتی شکننده برسد. اما قوت های داخلی و فرصت های بیرونی نیز وجود دارد که زمینه های همگرایی بین این کشورها و توسعه و امنیت در منطقه را فراهم می آورد. کشورهای ایران، ترکیه و عراق نیز به عنوان کشورهایی در منطقه خاورمیانه هستند که در مسیر همگرایی و روابط متقابل دارای ظرفیت ها و چالش هایی هستند که برخی از آن ها ریشه در محیط داخلی و روابط بین این کشورهاست و برخی نیز ریشه در محیط بیرونی منطقه و جهان دارد. برای رسیدن به همگرایی می بایست الگویی براساس این عوامل داخلی و خارجی طراحی گردد که ضمن کاهش چالش ها به توسعه ظرفیت ها پرداخته شود. در این مقاله سعی شده تا با بررسی واقعیت های ژئوپولیتیکی منطقه یک الگوی همگرایی منطقه ای طراحی گردد. در این راستا سوال اصلی مقاله این است که براساس واقعیت های ژئوپولیتیکی منطقه چه نوع الگویی می تواند ضمن تنش زدایی به نوعی همگرایی منطقه ای پایدار بین سه کشور منجر گردد؟ در این پژوهش از روش توصیفی تحلیلی استفاده شده است و برای ارائه مدل راهبردی از روش تحلیل راهبردی سوات SOWT بهره برده شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
46 - تحلیل استنادی تطبیقی پروانه های ثبت اختراع مخترعان ایرانی و ترکیه ای در پایگاههای بین المللی ثبت اختراع از سال 1988 تا 2008
موسی مجیدی مژده دهقانیهدف: هدف اصلی این پژوهش بررسی تطبیقی و تحلیل استنادی پروانه های ثبت اختراع مخترعان ایرانی و ترکیه ای برای تعیین تاثیر فناورانه اختراع مخترعان ایرانی و ترکیه ای در اداره ثبت اختراع امریکا و اروپا است. روش پژوهش: این پژوهش با استفاده از روش تحلیل استنادی انجام شده است، ا چکیده کاملهدف: هدف اصلی این پژوهش بررسی تطبیقی و تحلیل استنادی پروانه های ثبت اختراع مخترعان ایرانی و ترکیه ای برای تعیین تاثیر فناورانه اختراع مخترعان ایرانی و ترکیه ای در اداره ثبت اختراع امریکا و اروپا است. روش پژوهش: این پژوهش با استفاده از روش تحلیل استنادی انجام شده است، ابتدا در دو پایگاه بین المللی [1]US patent و[2]EPO پروانه های ثبت اختراع مخترعان ایرانی و ترکیه ای بازیابی و سپس به بررسی پروانه مورد نظر پرداخته شد. یافته های این پژوهش پس از جمع آوری، توسط آمار توصیفی و با استفاده از نرم افزار اکسل مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که مخترعان ایرانی 63 و مخترعان ترکیه ای 619 پروانه ثبت اختراع در اداره ثبت اختراع امریکا و اروپا از سال 1988تا2008 با پسوند IR برای ایران و TR برای ترکیه ثبت کرده اند. که در مجموع 5/69 درصد استناد به منابع پیشین مخترعان ایرانی و4/87 درصد استناد به منابع پیشین مخترعان ترکیه ای به پروانه های ثبت اختراع و 5/30 درصد استناد به منابع پیشین مخترعان ایرانی و 60/12 درصد استناد به منابع پیشین مخترعان ترکیه ای به منابع غیر پروانه ثبت اختراع بوده است. بالاترین میزان استناد دریافتی مخترعان ترکیه ای با 257 استناد در رده موضوعی B ( عملیات اجرایی) و بالاترین میزان استناد دریافتی مخترعان ایرانی با 119 استناد در رده موضوعی E (سازه های ثابت) بوده است. نتیجه گیری: نتایج پژوهش نشان داد که بیشترین پروانه ثبت اختراع با مشارکت مخترعان ایرانی در رده موضوعی C یعنی گروه شیمی و متالوژی با 98/26 درصد و بیشترین اختراع های ثبت شده با مشارکت مخترعان ترکیه ای در رده موضوعی A یعنی کالاهای ضروری با 32/16 درصد است در حالی که پروانه های ثبت اختراع مخترعان ایرانی بیشترین استناد دریافتی را دررده موضوعی E (سازه های ثابت) با 119 استناد وپروانه های ثبت اختراع مخترعان ترکیه ای بیشترین استناد را در رده موضوعی B (عملیات اجرایی) با 257 استناد دریافت کرده اند. [1].The United States Patent and Trademark Office (USPTO): http://www.uspto.gov [2].The European Patent Office( esp@cent): http://ep.espacenet.com پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
47 - تحلیل مقایسهای کیفیت تولیدات علمی و ثبت اختراعات کشور ایران و ترکیه بر اساس اطلاعات پایگاههای استنادی اسکوپوس و ثبت اختراعات آمریکا
بهجت طاهری دولت آبادی عبدالرضا نوروزی چاکلیهدف: هدف از این مطالعه تحلیل مقایسهای کیفیت مقالات علمی و ثبت اختراعات دو کشور ایران و ترکیه با استفاده از پایگاه ثبت اختراعات آمریکا و پایگاه استنادی اسکوپوس و بررسی وضعیت علم و فناوری این دو کشور در سطح بینالمللی است. روش پژوهش: پژوهش حاضر از نوع پژوهشهای علم چکیده کاملهدف: هدف از این مطالعه تحلیل مقایسهای کیفیت مقالات علمی و ثبت اختراعات دو کشور ایران و ترکیه با استفاده از پایگاه ثبت اختراعات آمریکا و پایگاه استنادی اسکوپوس و بررسی وضعیت علم و فناوری این دو کشور در سطح بینالمللی است. روش پژوهش: پژوهش حاضر از نوع پژوهشهای علمسنجی است. جامعه آماری این تحقیق کلیه اختراعات ثبت شده و مقالات علمی مربوط به کشورهای ایران و ترکیه در پایگاه ثبت اختراعات آمریکا و پایگاه استنادی اسکوپوس است. دادههای این پژوهش با استفاده از آمار توصیفی (فراوانی و درصد) و استنباطی (همبستگی پیرسون) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافتهها: کشور ایران در پایگاه اسکوپوس و ثبت اختراعات آمریکا به ترتیب 151159 مقاله و 143 ثبتاختراع؛ و کشور ترکیه 258719 مقاله و 584 ثبتاختراع منتشر کرده است. پس از بررسی همسانی موضوعات، نتایج نشان میدهد که همسانی موضوعی در بین مقالات کشور ایران و ترکیه بسیار کم دیده میشود. در حالی که همسانی موضوعی بین ثبت اختراعات در کشور ایران و ترکیه وجود دارد. نتیجهگیری: پژوهش حاضر نشان داد که تولیدات علمی و ثبت اختراعات کشور ترکیه نسبت به کشور ایران به لحاظ کیفیت برتری دارد و در بیشتر موارد کشور ترکیه در شاخصهای مورد بررسی شرایط بهتری را داراست. اما با این حال، برای بهبود کمیت و مهمتر از آن کیفیت تولیدات علمی، میتوان همکاریهای خود را با دیگر کشورها افزایش داده و با تشکیل جبهههای پژوهش با کشورهای پیشرو در حوزههای موضوعی مختلف وضعیت تولیدات علمی و در نهایت ثبت اختراعات را به عنوان یک شاخص فناوری افزایش داد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
48 - تولیدات علمی نمایهسازی شدۀ ایران و کشورهای اسلامی منطقۀ خاورمیانه در WOS (2003- 2007)
عبدالرضا نوروزی چاکلی محمد حسن زادهاین پژوهش با استفاده از روش تحقیق کتابخانهای و با بهرهگیری از روش تجزیه و تحلیل تطبیقی، از ابعادی گوناگون، به ارزیابی و مقایسۀ تولیدات علمی نمایهسازی شدۀ ایران، ترکیه، مصر، پاکستان و عربستان در پایگاه WOS، در طیّ دورۀ پنج سالۀ 2003 تا 2007 میپردازد. مقایسۀ تولیدات ع چکیده کاملاین پژوهش با استفاده از روش تحقیق کتابخانهای و با بهرهگیری از روش تجزیه و تحلیل تطبیقی، از ابعادی گوناگون، به ارزیابی و مقایسۀ تولیدات علمی نمایهسازی شدۀ ایران، ترکیه، مصر، پاکستان و عربستان در پایگاه WOS، در طیّ دورۀ پنج سالۀ 2003 تا 2007 میپردازد. مقایسۀ تولیدات علمی هر یک از این کشورها از نظر تنوّع زبانی، تنوّع مدارک، گروههای موضوعی، وابستگی سازمانی و تعداد و میزان رشد، مهمترین هدفهای این مقاله محسوب میشود. علاوه بر این، ارزیابی مطلوبیّت عملکرد تولیدات علمی هر یک از این کشورها با استفاده از شاخص ترکیبیِ میانگین تولید ناخالص داخلی به قیمت پایه نسبت به هر تولید علمی نمایهسازی شده، بخش دیگری از مباحث این مقاله را تشکیل میدهد. نتایج نشان داد که گرچه از نظر تعداد تولیدات علمی نمایهسازی شده در پایگاه WOS، ایران پس از ترکیه و قبل از مصر قرار گرفته است، امّا با توجّه به شاخصِ ترکیبی یاد شده، از نظر مطلوبیّت عملکرد در زمینۀ تولیدات علمی نمایهسازی شده در آن پایگاه، ایران پس از دو کشور ترکیه و مصر قرار میگیرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
49 - 160 مؤلفه در ارزیابی تطبیقی کاربردپذیری وب سایتهای کتابخانههای ملی کشورهای جمهوری اسلامی ایران، عراق و ترکیه
صدیقه محمد اسماعیل سمیه کاظمی کوهبنانیهدف: هدف اصلی از انجام این پژوهش، ارزیابی تطبیقی وب سایتهای کتابخانههای ملی کشورهای جمهوری اسلامی ایران، عراق و ترکیه از نقطه نظر رعایت معیارهای مطرح در کاربردپذیری وب سایتها است. روش پژوهش: روش شناسی پژوهش حاضر پیمایشی از نوع ارزیابانه است و در آن با استفاده ازسیاه چکیده کاملهدف: هدف اصلی از انجام این پژوهش، ارزیابی تطبیقی وب سایتهای کتابخانههای ملی کشورهای جمهوری اسلامی ایران، عراق و ترکیه از نقطه نظر رعایت معیارهای مطرح در کاربردپذیری وب سایتها است. روش پژوهش: روش شناسی پژوهش حاضر پیمایشی از نوع ارزیابانه است و در آن با استفاده ازسیاهه وارسی، مشتمل بر 11 معیار و 160 مؤلفه وب سایتهای کتابخانههای ملی جامعه مورد نظر مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفت. یافتهها: با توجه به امتیاز وب سایت شاخص فرضی (که در آن کلیه معیارها و مؤلفه ها 100% رعایت گردیده است)، که 663 امتیاز را به خود اختصاص داده است، وب سایت کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران با 594 امتیاز (5/88 درصد) دارا بودن مؤلفه ها در رده اول، ترکیه با 485 امتیاز (5/70درصد) در رده دوم و عراق با 330 امتیاز (2/46 درصد) در رده سوم قرار گرفتهاند. نتیجهگیری: بر اساس یافتههای حاصل از پژوهش پیشنهاداتی به دستاندرکاران و طراحان وب سایت کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران به تفکیک ابعاد مطرح شده ارائه میشود، تا با رعایت آن کاربردپذیری در سیاهه وب سایت کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران به لحاظ حفظ موقعیت استراتژیک منطقه ای، به طور صددرصد تامین شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
50 - عوامل تعیین کننده زمینه های منابع انسانی (پژوهشی تجربی در صنایع تولیدی ترکیه)
بهرام علی شیری حمیده عبداللهیزمینه های منابع انسانی،مفهومی نسبتا جدید در کشور ترکیه است.مستندات این مقاله،نتیجه مطالعه تجربی درباره عوامل تعیین کننده زمینه های منابع انسانی در 217 شرکت در صنایع تولیدی ترکیه با هدف ارائه نظریه ای جدید است که با ارزیابی عوامل تعیین کننده در زمینه فعالیت های منابع انس چکیده کاملزمینه های منابع انسانی،مفهومی نسبتا جدید در کشور ترکیه است.مستندات این مقاله،نتیجه مطالعه تجربی درباره عوامل تعیین کننده زمینه های منابع انسانی در 217 شرکت در صنایع تولیدی ترکیه با هدف ارائه نظریه ای جدید است که با ارزیابی عوامل تعیین کننده در زمینه فعالیت های منابع انسانی از قبیل گزینش و استخدام،آموزش و توسعه،دسنمزد و سود،ارزیابی عملکرد،ارتقای شغلی و تجربه ارتباطات صنعتی در محیط داخلی و خارجی به دست آمده است.در این تحقیق،ابتدا بر فعالیتهای منابع انسانی کارخانه ها تمرکز می شود و آنگاه با استفاده از یک رویکرد تجربی مشابه،در این باره بحث می شود که نظارت بر عوامل تعیین کننده فعالیتهای منابع انسانی مجاز است.این رویکرد،در پژوهش حاضر،در روند تشخیص به هم پیوستگی میان فعالیتهای منابع انسانی سایر سازمانها و عوامل محیطی تسهیل ایجاد کرده،همچنین این امکان را فراهم اخته است تا با شناخت ارتباط بین شش فعالیت عمده منابع انسانی،عوامل تعیین کننده درونی و بیرونی و متغیرهای کنترلی مشخص است پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
51 - الگوهای رفتاری سیاست خارجی روسیه در خاورمیانه پس از خیزشهای عربی
سیدحسن میرفخرائیبا آغاز موج تحولات خاورمیانه در نتیجه خیزشهای مردمی از سال 2011، شاهد یک تکامل رفتاری در سیاست خارجی روسیه بودهایم. رفتاری که شاید بتوان آن را در قالب رئالیسم تهاجمی ارزیابی کرد. در این راستا روسیه در ابتدا رفتاری منفعلانه در قبال تحولات لیبی و تونس از خود نشان داد و چکیده کاملبا آغاز موج تحولات خاورمیانه در نتیجه خیزشهای مردمی از سال 2011، شاهد یک تکامل رفتاری در سیاست خارجی روسیه بودهایم. رفتاری که شاید بتوان آن را در قالب رئالیسم تهاجمی ارزیابی کرد. در این راستا روسیه در ابتدا رفتاری منفعلانه در قبال تحولات لیبی و تونس از خود نشان داد و تجربه این رفتار، منجر به شکلگیری رویکرد سهگانه نرم، سخت و هوشمند آنها در سوریه شد. رویکردی که مذاکرات سیاسی و مداخله نظامی را در کنار یکدیگر مد نظر قرار داد. در همین حال مسکو یک مهارت خاص در همکاری با بازیگران منطقهای با منافع متعارض، از جمله ایران، ترکیه و عربستان سعودی از خود نشان داد. مهارتی که در قالب یک رویکرد موازنهگرانه قابل مشاهده بود. همه این موارد در یک سیر تکاملی منجر به شکلگیری الگوی رفتاری روسیه در خاورمیانه گردید که یک نتیجه آن را در قالب میانجیگری در بحران سیاسی قطر شاهد بودیم. طبیعتا خلاء حضور ایالات متحده و یا افول نقشآفرینی آن در خاورمیانه یک عامل کلیدی در این زمینه بود. از این منظر، مقاله حاضر با بهرهگیری از روش توصیفی- تحلیلی به بررسی الگوی رفتاری روسیه در خاورمیانه پس از انقلابهای عربی میپردازد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
52 - روابط ترکیه و اسرائیل در دو دهه اخیر(2019-2000) همگرایی یا واگرایی
مجید بزرگمهری< p>موضوع روابط ترکیه و اسرائیل از جمله مباحث مهم مطالعات منطقه ای، خاورمیانه و جهان اسلام محسوب می شود. جمهوری ترکیه اولین کشوردر میان کشورهای اسلامی خاورمیانه بود که در سال 1949م رژیم صهیونیستی را با نام اسرائیل به عنوان یک دولت به رسمیت شناخت و روابط دیپلماتیک چکیده کامل< p>موضوع روابط ترکیه و اسرائیل از جمله مباحث مهم مطالعات منطقه ای، خاورمیانه و جهان اسلام محسوب می شود. جمهوری ترکیه اولین کشوردر میان کشورهای اسلامی خاورمیانه بود که در سال 1949م رژیم صهیونیستی را با نام اسرائیل به عنوان یک دولت به رسمیت شناخت و روابط دیپلماتیک با آن برقرار نمود. روابط دو کشور، دارای ماهیت راهبردی بر اساس نیازهای امنیتی دو طرف است. به رغم بروز تغییرات سیاسی در ترکیه و روی کار آمدن حزب عدالت و توسعه که یک حزب با ماهیت و سیاست اسلامی است این روابط همچنان ادامه یافته است. دولتمردان اسرائیل از هر حزب ، از جمله حزب راستگرای افراطی لیکود به رهبری بنجامین نتانیاهو،نیز مستمرا سیاست حفظ روابط با ترکیه را تعقیب کرده اند. قرارداد همکاری نظامی امنیتی دو کشور از سال 1996 تا کنون فعال است و ملغی نشده است. سوال محوری ما ازچیستی عوامل همگرایی و واگرایی روابط ترکیه و اسرائیل در دو دهه اخیر (2000-2019) می باشد. در این تحقیق با تکیه بر نظریه مجموعه امنیتی منطقه ای، چهارچوب روابط ترکیه و اسرائیل تحلیل شده است وروش تحقیق ، توصیفی تحلیلی و تکیه بر اسناد و گزارش های متخصصان موضوع بوده است. نتیجه نهایی تحقیق عبارت از اینست که در شرایط فعلی ترکیه و اسرائیل سیاست اتحاد و همکاری خود را ادامه می دهند هرچند که این اتحاد از انسجام کافی برخوردار نیست و هر دو طرف از اهرم فشار برای اجبار به همسویی طرف مقابل در شرایط خاص استفاده می کند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
53 - تاثیرات بحران سوریه بر ملاحظات راهبردی ترکیه در قبال روسیه
طاهر حیدرزاده رحمت حاجی مینه نوذر شفیعیبا توجه به حساسیت تحولات در سوریه و اعمال نیات دیگر کشورها در این بحبوحه از جمله روسیه و ترکیه، میتواند علاوه بر زمینههای تهدید و فرصت در روابط با یکدیگر بر ملاحظات راهبردی دو کشور نیز تاثیرگذار باشد. روسیه و ترکیه همواره دارای منافع مشترکی در حوزه ژئواکونومی و منافع چکیده کاملبا توجه به حساسیت تحولات در سوریه و اعمال نیات دیگر کشورها در این بحبوحه از جمله روسیه و ترکیه، میتواند علاوه بر زمینههای تهدید و فرصت در روابط با یکدیگر بر ملاحظات راهبردی دو کشور نیز تاثیرگذار باشد. روسیه و ترکیه همواره دارای منافع مشترکی در حوزه ژئواکونومی و منافع متضادی در حوزه ژئوپلیتیکی بودهاند که این امر باعث شکل گیری منافع مشترک و متضاد در مناسبات دو کشور شده است. روسیه و ترکیه در بحران سوریه تا جایی پیش رفتند که احتمال وقوع رویارویی مستقیم میان دو کشور وجود داشت، اما دو کشور با در نظر گرفتن ملاحظات راهبردی از وقوع درگیری احتمالی جلوگیری کردند. هدف این پژوهش تاثیر بحران سوریه بر ملاحظات راهبردی ترکیه در قبال روسیه میباشد. این پژوهش با طرح این سوال که بحران سوریه چه تاثیری بر ملاحظات راهبردی ترکیه در قبال روسیه گذاشته است؟ با روش توصیفی-تحلیلی به ارزیابی این فرضیه میپردازد که: بحران سوریه با آشکار ساختن آسیب پذیری ترکیه در قبال واکنش روسیه باعث شیفت ملاحظات راهبردی آنکارا از رئالیسم تهاجمی به رئالیسم مشروط در روابط خود با مسکو مبنی بر جایگزینی همکاری به جای تقابل شد. یافتههای تحقیق حکایت از اثبات این موضوع دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
54 - فعالیتهای هستهای ترکیه: از امکان تا امتناع حرکت بهسوی ابعاد نظامی
صالح رضایی پیش رباط میرفردین قریشیفعالیتهای هستهای ترکیه در دهههای اخیر و از جمله انعقاد قرارداد 2010 با روسیه و قرارداد 2013 با ژاپن برای ساخت و راهاندازی 9600 مگاوات نیروگاه هستهای، بحث از ماهیت صلح آمیز و یا معطوف بودن این فعالیتها به حصول توانمندی تولید تسلیحات اتمی را به یکی از موضوعات امنیتی چکیده کاملفعالیتهای هستهای ترکیه در دهههای اخیر و از جمله انعقاد قرارداد 2010 با روسیه و قرارداد 2013 با ژاپن برای ساخت و راهاندازی 9600 مگاوات نیروگاه هستهای، بحث از ماهیت صلح آمیز و یا معطوف بودن این فعالیتها به حصول توانمندی تولید تسلیحات اتمی را به یکی از موضوعات امنیتی مهم در عرصه روابط بینالملل تبدیل نموده است. اینکه ترکیه تا چه حدی امکان دستیابی به توانمندی تولید سلاح هستهای را دارد، پرسشی است که مقاله حاضر به دست آوردن پاسخ آن را با تکیه بر تکنیک پژوهش تاریخی و با استناد به اسناد و منابع معتبر در دستورکار قرار داده است. یافته های پژوهش حاکی از آن است که با توجه به وجود دیدگاههای متعارض در داخل ترکیه، ظرفیت تکنولوژیک محدود این کشور در عرصه فناوری هستهای، عدم همکاری شرکای بینالمللی، مخالفت قدرتهای بزرگ جهان و نهایتا موانع حاصل از رژیم حقوقی و بینالمللی موجودامکان و احتمال دستیابی ترکیه به توانمندی تولید سلاح هستهای در آینده قابل پیشبینی چندان محتمل به نظر نمیرسد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
55 - مطالعه تطبیقی دیپلماسی فرهنگی ایران و ترکیه در عراق (2003 تا 2020)
پریسا پورعلی محمدرضا دهشیری محمدرضا قائدی حسن خداوردیهدف پژوهش حاضر بررسی تطبیقی دیپلماسی فرهنگی دو کشور ایران و ترکیه در عراق بعد از فروپاشی حکومت صدام حسین است. پرسش اصلی پژوهش این است که شاخصههای تأثیرگذاری دیپلماسی فرهنگی کشورهای ایران و ترکیه در عراق در سالهای 2003 تا 2020 مبتنی بر چه رویکردی بوده است؟ فرضیه این اس چکیده کاملهدف پژوهش حاضر بررسی تطبیقی دیپلماسی فرهنگی دو کشور ایران و ترکیه در عراق بعد از فروپاشی حکومت صدام حسین است. پرسش اصلی پژوهش این است که شاخصههای تأثیرگذاری دیپلماسی فرهنگی کشورهای ایران و ترکیه در عراق در سالهای 2003 تا 2020 مبتنی بر چه رویکردی بوده است؟ فرضیه این است که دیپلماسی فرهنگی ایران در عراق پس از 2003 با رویکرد شیعیگری، محور مقاومت و ایران شهری در مقابل دیپلماسی فرهنگی ترکیه با رویکرد ناسیونالیسم ترکی و نوعثمانیگری مطرح شده است. بر این مبنا هر کدام از این دولتها سعی دارند با رویکرد قدرت نرم و دیپلماسی فرهنگی به اعمال نفوذ در عراق بپردازند. در این مسیر ایران و ترکیه از شرایط، فرصتها، تهدیدها و ابزارهای متفاوتی برای پیشبرد دیپلماسی فرهنگی خود برخوردار میباشند. یافتههای پژوهش حاکی از آن است که ایران به لحاظ شرایط، فرصتها و ابزارها در موقعیت مناسبتری نسبت به ترکیه قرار گرفته است، ولی تمرکز بر شیعیگری و مبحث مقاومت در عراق، باعث توجه اندک به سایر شاخصههای دیپلماسی فرهنگی شده است. در مقابل ترکیه با رویکردی منفعتمحور و فرصتطلبانه توانسته است با برنامهریزی دقیق از ابزارهایی مانند زبان و ادبیات کردی، دیپلماسی رسانهای، توسعه گردشگری، مباحث علمی و آموزشی و غیره نهایت استفاده را ببرد و نفوذ بیشتری در عراق به دست آورد. تجزیه و تحلیل دادهها با روش توصیفی-تحلیلی صورت گرفته و گردآوری مطالب نیز به شیوه کتابخانهای انجام یافته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
56 - .نقش شخصیتی اردوغان در توسعه سیاسی ترکیه
جواد بخشی الموتی سید اسدالله اطهری کیهان برزگر نفیسه السادات قادریتوسعه سیاسی در ترکیه قرن 21 با شکلگیری حزب عدالت و توسعه در سال 2002 و نخستوزیری اردوغان در سال 2003 پیوند خورده است. از دریچه روانشناسی سیاسی اردوغان به این نتیجه می رسیم که وی در ابتدا تمایل به بسترسازی برای توسعه سیاسی داشته است که در ادامه با اتفاقات سالهای پس از چکیده کاملتوسعه سیاسی در ترکیه قرن 21 با شکلگیری حزب عدالت و توسعه در سال 2002 و نخستوزیری اردوغان در سال 2003 پیوند خورده است. از دریچه روانشناسی سیاسی اردوغان به این نتیجه می رسیم که وی در ابتدا تمایل به بسترسازی برای توسعه سیاسی داشته است که در ادامه با اتفاقات سالهای پس از 2011 و بویژه 2016 این مسیر کند شده اما متوقف نشده است. تا پیش از آن؛ جمهوری ترکیه شاهد افتوخیزهایی در جهت انطباق ساختار اجتماعی با نهاد قدرت بود اما اردوغان توانست این خلأ را پوشش دهد و با تشکیل دولت مقتدر و هماهنگ، بر سیاست و جامعهی ترکیه اثرگذار باشد و مسیر نوسازی و توسعه این کشور را هموار کند. ویژگیهای شخصیتی و روانشناختی اردوغان در سبک رهبری وی نقش مستقیم داشته است که از منظر پارادایمهای روانشناسی سیاسی قابلبررسی است. اردوغان بر خلاف برخی انتقادها نه تنها در ترکیه انسداد سیاسی ایجاد نکرده، بلکه جریانات مختلف را مجبور به کنش سیاسی برای مقابله با خود کرده است. در این مقاله از نظریهی دموکراسی حمایتشده ادوارد شیلز استفادهشده است که با مقولهی روانشناسی سیاسی اردوغان همپوشانی دارد. بنابراین؛ نقش دولت در فرآیند توسعهی سیاسی ترکیه در عصر عدالت و توسعه با توجه به روانشناسی سیاسی اردوغان موردبررسی و تحلیل قرار خواهد گرفت. این پژوهش از روشی توصیفی ـ تحلیلی پیروی میکند. با بهرهگیری از این روش به دنبال این هستیم که شاخصهای توسعه سیاسی از نظر شیلز را در گفتمان آک پارتی و رفتار سیاسی اردوغان تجزیهوتحلیل کنیم. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
57 - علت کاوی کودتای نافرجام2016 ارتش ترکیه علیه حزب عدالت و توسعه
محمد علی بصیری سیدعلی مجیدی نژاد عبدالرضا عالیشاهیارتش ترکیه در سال های 1960، 1971، 1980، 1997.م به خاطر حقی که کمال آتاترک برای محافظت از جمهوری ترکیه و حفاظت از ارزش های کمالیستی به موجب قانون اساسی به ارتش واگذار کرده، دست به کودتا زده است، ولی با به قدرت رسیدن حزب عدالت و توسعه در سال 2003.م و توسعه همه جانبه ترکیه چکیده کاملارتش ترکیه در سال های 1960، 1971، 1980، 1997.م به خاطر حقی که کمال آتاترک برای محافظت از جمهوری ترکیه و حفاظت از ارزش های کمالیستی به موجب قانون اساسی به ارتش واگذار کرده، دست به کودتا زده است، ولی با به قدرت رسیدن حزب عدالت و توسعه در سال 2003.م و توسعه همه جانبه ترکیه، این کشور، گذار واقعی به دمکراسی و مردم سالاری را در پیش گرفته بود و حزب عدالت و توسعه از طریق راه های قانونی و اصلاح قانون اساسی تصویب شده در زمان کودتاهای نظامی، راه های منتهی به کودتا را در این کشور بسته بود، ولی ارتش برای بار پنجم در 15جولای 2016 دست به کودتای نظامی علیه جزب عدالت و توسعه زده و این سوال را ایجاد کرده که با وجود توسعه همه جانبه ترکیه از زمان به قدرت رسیدن حزب عدالت و توسعه و در پیش گرفتن راه گذار به دموکراسی و محدود کردن نقش ارتش در سیاست، چه عواملی باعث شده تا این نهاد نظامی دوباره اقدام به کودتا کند؟ در پاسخ به سوال فوق این فرضیه مورد آزمون قرار گرفت که علت شکل گیری چنین کودتایی، محروم کردن ارتش از توانایی های ارزشی معطوف به قدرت خود و محروم کردن جنبش فتح الله گولن از فعالیت های خود در داخل ترکیه و عدول از ارزش های کمالیستی توسط حزب عدالت و توسعه بوده است. روش پژوهش این مقاله نیز مبتنی بر روش تحلیلی - توصیفی و استفاده از منابع مکتوب و مجازی می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
58 - چشمانداز روابط ارتش ترکیه و حزب عدالت و توسعه
رضا جلالیچکیده ترکیه امروزی وارث امپراطوری عثمانی است که در برههای از تاریخ به عنوان امپراطوری بزرگ اسلامی در سطح جهان مطرح بود. وجود نیروهای سیاسی متعارض در سیاست ترکیه، این کشور را به پدیدهای متمایز از همسایگانش تبدیل کرده است. ارتشیان که خود را دنبالرو آتاترک میدانند، خوا چکیده کاملچکیده ترکیه امروزی وارث امپراطوری عثمانی است که در برههای از تاریخ به عنوان امپراطوری بزرگ اسلامی در سطح جهان مطرح بود. وجود نیروهای سیاسی متعارض در سیاست ترکیه، این کشور را به پدیدهای متمایز از همسایگانش تبدیل کرده است. ارتشیان که خود را دنبالرو آتاترک میدانند، خواستار عدم دخالت اسلام در مسائل سیاسی هستند؛ این در حالی است که ترکیه کشوری است که اسلام در آن ریشههای عمیقی دارد. انتخابات پارلمانی 2002 سرآغاز حیات جدید سیاسی کشور ترکیه به شمار میرود؛ نگاهی به تحولات جاری در ترکیه نشان میدهد که این کشور با معضلاتی در زمینه دین و نقش آن در سیاست مواجه است. از طرفی قانون اساسی برلائیسم در این کشور تاکید دارد و از طرف دیگر فعالیت اسلامگرایان مخالف با این نظر است؛ اما واقعیتهای ترکیه امروز نشان میدهد که رابطه بین اسلامگرایان و ارتشیان وارد مرحله جدیدی شده و امکان اینکه آن دو به جای تقابل به همزیستی بپردازند وجود دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
59 - تحلیل سازه انگارانه سیاست خارجی نوین ترکیه و رقابت با جمهوری اسلامی ایران
محمد منصور عظیم زاده اردبیلی حسین مسعود نیا سید جواد امام جمعه زادهچکیده با به قدرت رسیدن اسلام گرایان ترکیه در سال 2002 و پیروزی حزب عدالت و توسعه، الگویی از سیاست گذاری خارجی توسط رهبران سیاسی این کشور تحت عنوان نوعثمانی گری شکل گرفت. مؤلفه های حاکم بر این سیاست گذاری به صفر رساندن مشکلات با همسایگان از یک سو، و تلاش برای ارائه چهر چکیده کاملچکیده با به قدرت رسیدن اسلام گرایان ترکیه در سال 2002 و پیروزی حزب عدالت و توسعه، الگویی از سیاست گذاری خارجی توسط رهبران سیاسی این کشور تحت عنوان نوعثمانی گری شکل گرفت. مؤلفه های حاکم بر این سیاست گذاری به صفر رساندن مشکلات با همسایگان از یک سو، و تلاش برای ارائه چهره ای جدید از ترکیه مسلمان به عنوان الگوی دموکراسی، آزادی و حقوق بشر در خاورمیانه و دیگر مناطق پیرامونی این کشور بود. هدف نوعثمانی گری ترکیه احیای نفوذ فرهنگی، سیاسی، اقتصادی و حتی نظامی این کشور در مناطقی بود که در گذشته تاریخی نه چندان دور جزو امپراطوری عثمانی محسوب می شدند. اتخاذ و پیگیری این سیاست موجب شد تا حوزه نفوذ این کشور در خاورمیانه مخصوصاً در جریان انقلاب های عربی 2010 افزایش یابد و به حوزه ها و منافع راهبردی و سنتی ایران در خاورمیانه برخورد کند که مسائل اساسی در روابط دو کشور بوجود آورد. بررسی چرایی و چگونگی این برخورد منافع که بیشتر ﻣﺘﺄثر از سیاست خارجی نوعثمانی گری ترکیه نتیجه می شود، هدف تحقیق حاضر است. یافته های تحقیق در چارچوب نظریه سازه انگاری که به روش توصیفی - تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه ای و اسنادی بدست آمده، گویای آن است که هویت و هنجارهای سیاست گذاران دولت اسلام گرای ترکیه با سیاست گذاران ایرانی در تضاد است؛ لذا مشاهده می شود که نوعثمانی گری ترکیه موجب برخورد منافع دو کشور در منطقه خاورمیانه را ایجاد کرده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
60 - گسترش تنش و گذار از موازنه گرایی راهبردی ترکیه در خاورمیانه
ابراهیم متقی فاطمه نکولعلآزاد امیر رمضانیچکیده سیاست خارجی ترکیه در سالهای 2014 تا 2016 در فرایند عثمانگرایی جدید قرار گرفت؛ یعنی حوزههای جداشده از امپراتوری عثمانی در سال 1919 و براساس معاهده سِوْر بخشی از حوزه خارج نزدیک ترکیه خواهد بود. براساس چنین نگرشی، رهبران سیاسی جدید ترکیه گرایش به مذهبگرایی را با چکیده کاملچکیده سیاست خارجی ترکیه در سالهای 2014 تا 2016 در فرایند عثمانگرایی جدید قرار گرفت؛ یعنی حوزههای جداشده از امپراتوری عثمانی در سال 1919 و براساس معاهده سِوْر بخشی از حوزه خارج نزدیک ترکیه خواهد بود. براساس چنین نگرشی، رهبران سیاسی جدید ترکیه گرایش به مذهبگرایی را با الگوهای کنش راهبردی جدید در مقابله با ایران پیوند دادند. در این فرایند، داود اوغلو و اردوغان از فضای موازنهگرایی راهبردی خارج شدند و برای تأثیرگذاری در حوزه خارج نزدیک، به جهان عرب گرایش پیدا کردند. گذار از موازنه گرایی را می توان انعکاس ظهور سازوکارهای مربوط به نوعثمان گرایی دانست. نوعثمان گرایی با واقعیت های مربوط به خلافت و گروه های خلافت گرا پیوند پیدا کرده است. اگرچه داود اوغلو نظریه عمق راهبردی، موقعیت ترکیه در صحنه بینالمللی را ارائه کرد؛ اما چنین رویکردی، نتوانست در سیاست امنیتی ترکیه زمینه های مربوط به موازنه گرایی منطقه ای را ایجاد کند. پیوندهای راهبردی ترکیه و عربستان روند موازنه گرایی را تحت تأثیر قرار داده است. در این مقاله نشان داده می شود که راهبرد موازنهگرایی برای به حداقلرساندن تضادهای ترکیه با محیط پیرامونی بهویژه خاورمیانه عربی و شرق مدیترانه کارکرد خود را از دست داده است. سؤال اصلی مقاله این است که: چرا موازنه گرایی راهبردی در سیاست خارجی حزب عدالت و توسعه دگرگون شده است؟ فرضیه مقاله بر این موضوع تأکید دارد که: بحران های منطقه ای و شکل گیری تضادهای امنیتی جدید در خاورمیانه زمینه حمایت از خلافت گرایی منطقه ای در سیاست خارجی ترکیه را اجتناب ناپذیر ساخته است؛ در حالی که موازنهگرایی راهبردی ترکیه معطوف به گسترش الگوی تعامل همکاری ـ رقابت براساس ضرورتهای سیاست بینالملل و نیازهای راهبردی ترکیه در پیمانهای منطقهای و جهانی است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
61 - علت کاوی گرایش ترکیه به برنامه هسته ای (2016- 1955)
فرشته میرحسینی محمدصادق کوشکیچکیده اگرچه در حال حاضر در منطقه آسیای جنوب غربی، ج.ا.ایران تنها کشور دارای نیروگاه هسته ای است اما در سالهای آتی، کشوری بی رقیب در صنعت هسته ای باقی نخواهد ماند. بررسی روند تحولات و آمارها نشان میدهد سایر کشورهای منطقه به سرعت در حال کار برای ساخت نیروگاه هستهای هستند چکیده کاملچکیده اگرچه در حال حاضر در منطقه آسیای جنوب غربی، ج.ا.ایران تنها کشور دارای نیروگاه هسته ای است اما در سالهای آتی، کشوری بی رقیب در صنعت هسته ای باقی نخواهد ماند. بررسی روند تحولات و آمارها نشان میدهد سایر کشورهای منطقه به سرعت در حال کار برای ساخت نیروگاه هستهای هستند و تلاش میکنند تا سهم انرژی هستهای را در سبد انرژی و تولید برق خود افزایش دهند. در منطقه آسیای جنوب غربی، ترکیه، مصر، امارات متحده عربی و عربستان کشورهایی هستند که در این مسیر بیش از دیگران برنامه ریزی نموده و برای تحقق آن تلاش می کنند. این مقاله به بررسی تاریخچه، اهداف و وضعیت کنونی برنامه انرژی هسته ای کشور جمهوری ترکیه می پردازد. ترکیه از جمله کشورهایی است که بسیاری از ظرفیتهای اولیه و انگیزه های تاریخی برای حرکت به سمت انرژی هسته ای در آن مشاهده می شود. اما به ویژه از زمان روی کار آمدن حزب عدالت و توسعه در سال 2002 و موفقیت های برنامه هسته ای ایران توجه بیشتری به ساخت نیروگاه هسته ای در ترکیه صورت گرفته است. سؤال اصلی مقاله حاضر این است که چرا دولت ترکیه برنامه انرژی هسته ای را بیش از شش دهه دنبال کرده است؟. به نظر می رسد نگرانی های مربوط به وابستگی به واردات انرژی و تلاش برای کسب امنیت انرژی از مهمترین علل تلاش ترکیه برای دستیابی به توانمندی قانونمند هسته ای به شمار می آید. بررسی و تجزیه و تحلیل داده ها نشان می دهد ترکیه در آینده نزدیک، اولین نیروگاه هسته ای خود را به بهره برداری خواهد رساند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
62 - سکولاریسم از منظر اندیشمندان ترک، آمریکایی و فرانسوی: با تأکید بر حزب عدالت و توسعه ترکیه
مهدی لکزی مسعود غفاریچکیده ترکیهازآغازتأسیستوسطمصطفیکمالآتاترک،یکیازپایه هاواصولاساسی نظامحکومتیخودرابرمبنای سکولاریسمقرارداده است. یکی از عوامل کلیدی سکولاریسم در ترکیه مدرن با میراث عثمانی، نظارت نهادینه حکومت بر دین است. با تأسیس جمهوری در سال 1923 دولت منافع خود را در چهارچوب سکولاریزا چکیده کاملچکیده ترکیهازآغازتأسیستوسطمصطفیکمالآتاترک،یکیازپایه هاواصولاساسی نظامحکومتیخودرابرمبنای سکولاریسمقرارداده است. یکی از عوامل کلیدی سکولاریسم در ترکیه مدرن با میراث عثمانی، نظارت نهادینه حکومت بر دین است. با تأسیس جمهوری در سال 1923 دولت منافع خود را در چهارچوب سکولاریزاسیون و بنای ملتی برخاسته از گروه های متنوع قومی و دینی تعریف کرد. پیروزی حزب عدالت و توسعه ترکیه در انتخابات نوامبر 2002 به عنوان حزبی با ریشه های اسلامی،پرسشهای مهمی را درباره آینده سکولاریسم و نیز اسلام گرایی در این کشور به میان آورد. ویژگی های اصلی سکولاریسم ترکیه با گونه فرانسوی یا آمریکایی آن متفاوت است و قرائتی که از این مفهوم در ترکیه می شود، متفاوت از جداسازی دین و حکومت، مهار دین و حذف آن از سپهر عمومی را دنبال می کند. در این مقاله،تلاشخواهیمکردبابهره گیریازرویکرد جریان شناسی فکری به اینپرسشپاسخدهیم که سمت گیری عدالت و توسعه به عنوان یک حزب با ریشه های اسلامی در مواجهه با سکولاریسم چگونه بوده است؟ یافتههای مقالهحاکیازآناستکهحزب عدالت و توسعه با پذیرش سکولاریسم به عنوان یک روش حکومت داری، ضمن کاستن از حساسیت نیروهای طرفدار ایدئولوژی کمالیسم (و به طور خاص حامیان قرائت حداکثری از سکولاریسم) در پی جدایی دین از ساختار حکومتی است تا بدین وسیله آزادیهای دینی را تضمین کنند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
63 - جایگاه سیاستگذاریهای اقتصادی در ثبات سیاسی ترکیه پس از 2002
محمدرضا صارمی اردشیر سناییچکیده حفظ یک رژیم از براندازی داخلی به طریق انقلاب یا شورش همیشه از مهمترین موضوعات نظامهای سیاسی بوده و ثبات سیاسی نیز وسوسه فکری کسانی است که به تداوم حیات نظام سیاسی علاقهمنداند. عوامل متعددی در ایجاد ثبات و یا تغییر سیاسی در حکومتها نقش دارند؛ از عوامل مهم در این چکیده کاملچکیده حفظ یک رژیم از براندازی داخلی به طریق انقلاب یا شورش همیشه از مهمترین موضوعات نظامهای سیاسی بوده و ثبات سیاسی نیز وسوسه فکری کسانی است که به تداوم حیات نظام سیاسی علاقهمنداند. عوامل متعددی در ایجاد ثبات و یا تغییر سیاسی در حکومتها نقش دارند؛ از عوامل مهم در این زمینه سیاستگذاریهای اقتصادی نادرست و نبود امنیت اقتصادی ،نابرابری، شکاف ساختاری، تورم و... زمینه ایجاد بیثباتی سیاسی را در جامعه فراهم میکند. از سال ۲۰۰۲ به بعد با روی کار آمدن حزب عدالت و توسعه، دولت ترکیه توانسته است با برنامهریزی مناسب در سیاستگذاری کلان اقتصادی بر مشکلات اقتصادی فائق آید. اما این ﺳﺆال مطرح است که نقش سیاستگذاریهای اقتصادی در ایجاد ثبات سیاسی در ترکیه چه بوده است؟ فرضیهای که میتواند مطرح شود این است که سیاستگذاریهای اقتصادی باعث ایجاد ثبات سیاسی در این کشور شده است؛ بر این اساس دولت در سطح کلان با بهرهگیری از گسترش بخش خصوصی و افزایش رقابت، کاهش تقاضای داخلی و توسعه صادرات، ایجاد ساز و کار و تشویق برای جذب سرمایه خارجی، افزایش بهرهوری و استفاده از تکنولوژی توانسته برنامه توسعه و رشد اقتصادی را تداوم بخشد. در بخش سیاستگذاری پولى نیز توانسته نرخ تورم را به زیر ۵ درصد کاهش دهد. در بخش ارزی نیز با تغییر از نظام ارزی ثابت به نظام ارزی شناور توانسته به احیای ارزش پول داخلی کمک کند. که این امر باعث رضایت مندی شهروندان و ایجاد ثبات سیاسی در این کشور شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
64 - سیاست های توسعه منطقه ای ترکیه در فرایند انطباق با اتحادیه اروپا
رضا رسولی اسماعیل بایبوردی مالک دلیررویکردهای برنامه ریزی منطقه ای شامل فعالیت هایی می شود که هدفشان حذف تفاوتهای اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی در بین مناطق مختلف است. در مناطق مختلف کشور ترکیه تفاوت های میزان توسعه از لحاظ جمعیت، سطح درآمد و فعالیتهای اقتصادی و اجتماعی به چشم می خورد. جهت از بین بردن این تف چکیده کاملرویکردهای برنامه ریزی منطقه ای شامل فعالیت هایی می شود که هدفشان حذف تفاوتهای اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی در بین مناطق مختلف است. در مناطق مختلف کشور ترکیه تفاوت های میزان توسعه از لحاظ جمعیت، سطح درآمد و فعالیتهای اقتصادی و اجتماعی به چشم می خورد. جهت از بین بردن این تفاوتها از سیاستهای برنامه ریزی منطقه ای و همچنین برنامه توسعه استفاده می گردد. اهداف اصلی این برنامه حذف نابرابریهای منطقه ای، حل مشکلات اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی مناطق و دستیابی به بهره برداری کارآمد از منابع موجود و همچنین کنترل تحرکات جمعیتی می باشد. در اتحادیه اروپا با وجود آنکه تمامی کشورهای عضو، سیاستهای منطقه ای ملی خودشان را اعمال می کنند درعین حال جهت پشتیبانی از تحولات اقتصادی، اجتماعی و حذف ناپایداری های منطقه ای، از یک سیاست منطقه ای واحد و مشترک پیروی می کنند. جهت تحقق این سیاستها، اتحادیه اروپا از مزایای ناشی از برخی سرمایه گذاریهای خاص همچون کمک های مالی و اعتبارات ساختاری بهره مند می شود. ترکیه در این دوران مسئولیت اجرای سیاستهای منطقه ای را به عهده دارد. اسناد مشارکت دوره فوق و گزارشهای پیشرفت کار و همچنین برنامه ملی و طرح مقدماتی توسعه ملی که توسط ترکیه تهیه می شود از اهمیت ویژهای در برجسته سازی اولویت های اتحادیه اروپا و مسئولیت های ترکیه برخوردار است. لذا این مقاله به بررسی سیاست های توسعه منطقه ای ترکیه در فرایند انطباق با اتحادیه اروپا میپردازد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
65 - ایران و ترکیه در مجموعه امنیتی آسیای مرکزی
الهه کولایی پیمان کاویانی فرچکیده در بیست و پنج سال گذشته ثبات در محیط امنیتی آسیای مرکزی، همواره با پیچیدگیها و چالشهای فزایندهای روبهرو بوده است. گرایشهای ملیگرایانه با شدت و ضعف در جمهوریهای آسیای مرکزی تجربه شدهاند. در کنار این گرایشها، پیدایش چالشهای داخلی، دشواریهای دوران استقلال چکیده کاملچکیده در بیست و پنج سال گذشته ثبات در محیط امنیتی آسیای مرکزی، همواره با پیچیدگیها و چالشهای فزایندهای روبهرو بوده است. گرایشهای ملیگرایانه با شدت و ضعف در جمهوریهای آسیای مرکزی تجربه شدهاند. در کنار این گرایشها، پیدایش چالشهای داخلی، دشواریهای دوران استقلال، ضعف در دولتسازی و ملتسازی، سرریز مسایل پیرامونی، خلا ژئوپلیتیکی و سرانجام ورود قدرتهای خارجی بهویژه پس از یازده سپتامبر، محیط امنیتی را در آسیای مرکزی با پیچیدگیهای فزایندهای روبهرو کرده است. در چنین بستری از همکاریها و رقابتها، مداخلهی بازیگران خارج از منطقه از مولفههای تاثیرگذار در محیط امنیتی این منطقه است که میتوانند نقشی مثبت یا منفی در ثبات منطقه داشته باشند. با توجه به این مساله، نوشتار پس از تحلیل مجموعه امنیتی آسیای مرکزی در چارچوب موازین و مولفههای مکتب کپنهاگ، در پی پاسخ به این سوال است که چه فرصتهایی برای نقشآفرینی ایران و ترکیه در مجموعه امنیتی آسیای مرکزی وجود دارد؟. برای پاسخ به این سوال محیط امنیتی آسیای مرکزی و نگرانیهای کشورها با استفاده از الگوی تحلیلی مجموعه امنیتی بررسی شده و سپس با واکاوی علایق نظامی-امنیتی، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی ایران و ترکیه، نتایج پژوهش در قالب فرصتهای نقشآفرینی دو کشور در این محیط امنیتی استخراج و ارائه خواهد شد. پیشنهادهایی نیز با هدف بهرهگیری ایران از فرصتها در این منطقه ارائه شده است. روش پژوهش توصیفی-تحلیلی است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
66 - بررسی مقایسهای کنش سیاست خارجی ایران و ترکیه در قبال بحران سوریه بر اساس نظریه سازهانگاری
محمد محمودی کیا عباس فرهادیچکیده بحران سوریه یکی از خسارتبارترین و پیچیدهترین مسائل حاد بینالمللی طی دهه اخیر بوده است. بحرانی که به دلیل طولانی شدن زمان، تعدد بازیگران مؤثر در آن و نیز تضاد منافع بسیار به آوردگاه رقابتهای قدرتهای منطقهای و جهانی تبدیل شده است. دراینبین، ایران و ترکیه به چکیده کاملچکیده بحران سوریه یکی از خسارتبارترین و پیچیدهترین مسائل حاد بینالمللی طی دهه اخیر بوده است. بحرانی که به دلیل طولانی شدن زمان، تعدد بازیگران مؤثر در آن و نیز تضاد منافع بسیار به آوردگاه رقابتهای قدرتهای منطقهای و جهانی تبدیل شده است. دراینبین، ایران و ترکیه بهعنوان دو بازیگر قدرتمند منطقهای از تأثیرگذاری بالایی بر روند تحولات میدانی و سیاسی بحران مذکور برخوردار هستند. ایران به دنبال تضمین حیات محور مقاومت در منطقه، افزایش اعتبار و نفوذ خود در منطقه و جهان اسلام و نیز ارتقای منزلت خود در سطح بینالمللی است؛ درحالیکه ترکیه به دلیل وجود برخی نگرانیهای ژئوپلیتیک، سیاست عمق استراتژیک و ارتقای خود بهعنوان رهبری جهان اسلام را در چارچوب احیای شکوه امپراتوری عثمانی دنبال میکند. لذا با توجه به نقشآفرینی مؤلفههای هنجاری در تعیین رفتار سیاست خارجی بازیگران، این تحقیق در پی بررسی مقایسهای کنش سیاست خارجی ایران و ترکیه در قبال بحران سوریه با بهرهگیری از نظریه سازهانگاری است. فرضیه تحقیق بدین صورت بیان میشود که به علت برساختگی متفاوت هویت و منافع این دو بازیگر، شاهد بروز الگوهای کنش متفاوتی در این رابطه هستیم. بر این اساس، بهواسطه وجود تهدیدات امنیتی مشترک، شاهد جلوههای از همکاری و به دلیل مسائل هویت پایه، شاهد جلوههایی از تقابلگرایی و رقابت هستیم. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
67 - چارچوبی تحلیلی برای بررسی روابط ترکیه و اسرائیل پس از به قدرت رسیدن حزب عدالت و توسعه (2010ـ 2002)
اردشیر سناییچکیده ترکیه نخستین کشور مسلمان خاورمیانه است که در سال 1949 اسرائیل را به رسمیت شناخت و روابط دیپلماتیک با آن کشور برقرار کرد. از روابط ترکیه و اسرائیل، همواره به عنوان یک رابطه استراتژیک نام برده می شود. روابط این دو کشور، یک رابطه عمیق است که با وجود تغییرات سیاسی در چکیده کاملچکیده ترکیه نخستین کشور مسلمان خاورمیانه است که در سال 1949 اسرائیل را به رسمیت شناخت و روابط دیپلماتیک با آن کشور برقرار کرد. از روابط ترکیه و اسرائیل، همواره به عنوان یک رابطه استراتژیک نام برده می شود. روابط این دو کشور، یک رابطه عمیق است که با وجود تغییرات سیاسی در ترکیه و روی کار آمدن حزب عدالت و توسعه همچنان ادامه یافت. حزب عدالت و توسعه ترکیه که از بقایای حزب منحل شدة فضیلت، تشکیل شد و در انتخابات پارلمانی 2002 ترکیه، به قدرت رسید در واقع نسل تازه ای از اسلامگرایان به رهبری رجب طیب اردوغان هستند که هم روابط نزدیک تری با اسرائیل برقرار ساخته و هم حضور ترکیه در اتحادیه اروپا را متحمل تر ساختند. با آنکه رئیس جمهور و نخست وزیر ترکیه شخصیت های اسلام گرا بودند مناسبات دوستانه آن کشور با اسرائیل به طور فزاینده ای مستحکم تر شده و همکاری های بین دو کشور گسترش یافت. در واقع تسخیر پست ریاست جمهوری و پیروزی مجدد در انتخابات پارلمانی توسط اسلام گرایان حزب عدالت و توسعه، به معنای تحولی اساسی در سیاست خارجی ترکیه نبود. اسلام گرایان درصدد بودند روابط خود را با غرب به خوبی حفظ نمایند و در عین حال روابط خود با جهان اسلام و مجموعه شرق را نیز گسترش دهند. در این میان روابط ترکیه و اسرائیل نیز در قالب سیاست خارجی و استراتژی کلان ترکیه برای ایفای نقش فعال و مؤثر منطقه ای و فرامنطقه ای نگریسته شده و در چارچوب منافع ملی ترکیه گسترش یافت. این مقاله در پی پاسخ به این سؤال است که روابط ترکیه و اسرائیل پس از به قدرت رسیدن حزب عدالت و توسعه را چگونه و از چه منظر تحلیلی ـ تئوریکی می توان تبیین نمود؟ پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
68 - سیاست خارجی ایران و ترکیه در آسیای مرکزی (امکان سنجی روابط راهبردی دو کشور بر مبنای مدلی تطبیقی)
صادق زیباکلام مهناز گودرزیدر زمان حیات اتحاد شوروی حضور قدرتهای بزرگ در آسیای مرکزی به علت تسلط کمونیست ها بر بخش وسیعی از این منطقه و عدم تمایل قدرتهای بزرگ (به ویژه آمریکا) برای درگیری با ابرقدرت شرق و به رسمیت شناختن حوزه نفوذ قدرتها از سوی یکدیگر، کمرنگ و این حوزه (به جز مناطق تحت حاکمیت چکیده کاملدر زمان حیات اتحاد شوروی حضور قدرتهای بزرگ در آسیای مرکزی به علت تسلط کمونیست ها بر بخش وسیعی از این منطقه و عدم تمایل قدرتهای بزرگ (به ویژه آمریکا) برای درگیری با ابرقدرت شرق و به رسمیت شناختن حوزه نفوذ قدرتها از سوی یکدیگر، کمرنگ و این حوزه (به جز مناطق تحت حاکمیت ایران) تحت نفوذ انحصاری اتحاد شوروی قرار داشت. از این رو ثبات نسبی در منطقه برقرار بود. اما بعد از فروپاشی اتحاد شوروی، اهمیت ژئوپلیتیک، ژئواستراتژیک و ژئوکالچر منطقه آسیای مرکزی موجبات پویاییهایی در منطقه مزبور شد به گونهای که نه تنها محل رقابت قدرتهای منطقهای شد بلکه رقابت قدرتهای خارجی در سطح منطقه ای و دودستگی آنها را جهت حمایت قدرتهای کوچک تر منطقه به دنبال داشت. در این میان کشور های ایران و ترکیه تحت تاثیر موقعیت خاص این منطقه سیاستهایی را در منطقه در پیش گرفتند که در سیاست خارجی آنها نمود پیدا کرد. این مقاله در صدد است ضمن بررسی متغیرهای تاثیرگذار بر سیاست خارجی این کشورها نسبت به منطقه، کارکردهای دوگانه این متغیرها در جهت همگرایی و واگرایی این دو کشور را مورد ارزیابی قرار دهد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
69 - سیاست خارجی ترکیه در قبال بیداری اسلامی در جهان عرب
سید محمد طباطبائی اکرم فضلی خانیتحولات دولتهای عربی که از سال 2010 در تونس آغاز شد و دومینووار به کشورهای دیگر از جمله مصر و لیبی رسید، باعث واکنش دولتهای مختلف شد که یکی از آنها ترکیه است. ترکیه در دوران حزب عدالت و توسعه حضور خود را در جهان عرب و خاورمیانه پررنگ کرده است و بیداری اسلامی نیز فرصتی چکیده کاملتحولات دولتهای عربی که از سال 2010 در تونس آغاز شد و دومینووار به کشورهای دیگر از جمله مصر و لیبی رسید، باعث واکنش دولتهای مختلف شد که یکی از آنها ترکیه است. ترکیه در دوران حزب عدالت و توسعه حضور خود را در جهان عرب و خاورمیانه پررنگ کرده است و بیداری اسلامی نیز فرصتی در اختیار سیاست گزاران این دولت قرار داد تا با حضور فعال در جریان این تحولات، اهداف خود را جدی تر از قبل در منطقه پیگیری کنند. در این مقاله سعی بر این است تا به واکاوی تأثیر تغییر نگاه سیاست گزاران ترکیه در دوران حزب عدالت و توسعه بر سیاست خارجی فعال این کشور در قبال بیداری اسلامی در جهان عرب پرداخته شود، بدون اینکه بخواهیم درستی یا نادرستی،موفقیت یا عدم موفقیت سیاست خارجی ترکیه را مورد ارزیابی قرار دهیم. همچنین، چگونگی حضور این کشور در قالب رفتارهای میانجی گری، حمایت، همراهی با ناتو و سفر مقامات ترکیه ای به کشورهای عربی بررسی می شود. چرایی حضور دولت ترکیه در قالبتلاش برای گسترش مدل اسلام ترکیه ای در منطقه، تبدیل شدن به پل واسطی میان خاورمیانه اسلامی با اروپا،حمایت از منافع آمریکا در جهان عرب، تبدیل شدن به الگوی هویتی منطقه ای و تلاش برای رهبری در اصلاحات منطقه و رقابت هویتی با ایران مورد مطالعه قرار گرفته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
70 - تحول جایگاه سیاسی-اجتماعی علویان ترکیه در دوره حاکمیت حزب عدالت وتوسعه
اصغر پرتوی علی فهیمی مقدمعلویان ترکیه که طبق برخی از برآوردها حدود 25 میلیون نفر از حمعییت آن آن کشور را تشکیل می دهند نقش مهم وتأثیرگذاری درآن کشور داشته اند.در دوره ی امپراتوری عثمانی ،نظام شیعی صفوی ایرانی و تعلق خاطر علویان ترکیه به شاهان صفوی این گروه مذهبی مورد آزار و اذیت قرار می گرفتند چکیده کاملعلویان ترکیه که طبق برخی از برآوردها حدود 25 میلیون نفر از حمعییت آن آن کشور را تشکیل می دهند نقش مهم وتأثیرگذاری درآن کشور داشته اند.در دوره ی امپراتوری عثمانی ،نظام شیعی صفوی ایرانی و تعلق خاطر علویان ترکیه به شاهان صفوی این گروه مذهبی مورد آزار و اذیت قرار می گرفتند پس از فروپاشی دولت عثمانی و شکل گیری نظام سیاسی لائیک در ترکیه هرچند از فشارهای وارده بر علویان کاسته شد لکن نفوذ سیاسی آنان آنچنان مورد توجه نبود. در دوره های اخیر که احزاب اسلام گرا در ترکیه شکل گرفته موفقیت هایی به دست آورده اند جایگاه و شأَن اجتماعی علویان نیز دچار تغییراتی شده است.بویژه پس از حاکمیت حزب عدالت و اهداف خاص سیاسی که این حزب دنبال می کند سبب شده است وضعیت سیاسی ، شأَن اجتماعی و فرهنگی علویان دچار تحولات جدیدی شود.در این نوشتار تحول جایگاه سیاسی، اجتماعی علویان ترکیه در طول تاریخ آن کشور بررسی شده است ،مشخصاّ تغییرات صورت پذیرفته در دوره حاکمیت حزب عدالت و توسعه مورد مطالعه قرار گرفته است.از مجموع بررسی های به عمل آمده مشخص شده است که پس از حاکمیت حزب عدالت و توسعه در ترکیه جایگاه سیاسی ،اجتماعی و مذهبی علویان ارتقا یافته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
71 - بررسی وضعیت قدرت منطقهای ایران و ترکیه در چارچوب سند چشمانداز(2003 تا 2015)
محمدرضا موثق محمد ستوده آرانیاز ابلاغ سند چشم انداز 20 ساله ایران و ترکیه، بیش از نیمی از زمان اجرا سپری شده است. بر اساس اهداف سند، جمهوری اسلامی ایران باید در سال 1404 به قدرت اول منطقه از لحاظ اقتصادی، اجتماعی، علمی، فناوری و سیاسی برسد؛ همچنین ترکیه نیز باید اول منطقه و جزء 10 کشور برتر اقتصادی چکیده کاملاز ابلاغ سند چشم انداز 20 ساله ایران و ترکیه، بیش از نیمی از زمان اجرا سپری شده است. بر اساس اهداف سند، جمهوری اسلامی ایران باید در سال 1404 به قدرت اول منطقه از لحاظ اقتصادی، اجتماعی، علمی، فناوری و سیاسی برسد؛ همچنین ترکیه نیز باید اول منطقه و جزء 10 کشور برتر اقتصادی دنیا بشود. اما بررسی مؤلفههای مؤثر در حوزههای اجتماعی، فناورانه، اقتصادی فرهنگ محیطی و سیاسی، در چارچوب الگوی تحلیل روند و روشSteep از مشتقات مدل Steep(v) که بر مبنای روش کتابخانهای – اسنادی و تجزیه و تحلیل اطلاعات از نوع تطبیقی صورت گرفته نشان میدهد ایران از اهداف پیشبینی شده در کسب قدرت منطقهای فاصله دارد و با روند فعلی امکان رسیدن به جایگاه اول در منطقه امری بسیار دشوار و دور از دسترس میباشد و در مقابل کشور رقیب ایران یعنی ترکیه با توجه به چشمانداز 2023، موفقیتهای چشمگیری را در کسب قدرت منطقهای به دست آورده و پیشبینی میشود در پایان اجرای سند چشمانداز به بیشتر اهداف پیشبینی شده، دست خواهد یافت. از این رو ایران برای جبران عقبماندگی و رسیدن به جایگاه اول باید در مدیریت بخشهای مختلف تجدیدنظر و تلاش چند برابری را در حوزههای مختلف به کار گیرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
72 - تغییرمبانی هویتی سیاست خارجی ترکیه درخاورمیانه و تاثیرات منطقه ای آن
علی نیکوکار مهناز گودرزیبا روی کار آمدن حزب عدالت و توسعه جهتگیری سیاستخارجی ترکیه دستخوش تغییرات جدی گردید و رویکرد این کشور در خاورمیانه از همکاری به سمت تعارض گرایش پیدا کرد. تغییرات بوجود آمده در بافت سیاسی و اجتماعی ترکیه و تاکید این کشور بر لایه های هویتی، تنشهای ایدئولوژیکی جدیدی را چکیده کاملبا روی کار آمدن حزب عدالت و توسعه جهتگیری سیاستخارجی ترکیه دستخوش تغییرات جدی گردید و رویکرد این کشور در خاورمیانه از همکاری به سمت تعارض گرایش پیدا کرد. تغییرات بوجود آمده در بافت سیاسی و اجتماعی ترکیه و تاکید این کشور بر لایه های هویتی، تنشهای ایدئولوژیکی جدیدی را بوجود آورد که بررسی تغییر مبانی هویتی سیاست خارجی ترکیه درخاورمیانه و تاثیرات منطقه ای آن را ضروری مینماید.بنابراین پژوهش حاضر در پی پاسخ به این سوال بود که تغییر مبانی هویتی ترکیه چه تاثیرات منطقه ای در خاورمیانه داشته است؟یافته ای پژوهش نشان داد که که بهره گیری حزب عدالت و توسعه از مبانی هویتی در خاورمیانه این کشور را تا حدودی درگیر بازیهای ایدئولوژیکی می-کند که وجه اشتراک چندانی با آنها ندارد و از طرفی هم با قرائتی که از اسلامگرایی دارد وارد حوزه رقابتی ایران و عربستانی میشود که هر کدام نماینده بخشی از هویت آن (شیعی و سنی) هستند و از طرفی هم در قبال آن، منافع متضاد و مشترکی دارند، لذا حضور ترکیه در خاورمیانه منجر به پیچیدهتر شدن معادلات منطقهای و تضاد رویکردها شده و رقابتهای ایدئولوژیکی را تشدید میکند. این مقاله بر اساس تئوری سازهانگاری مورد واکاوی قرارگرفته که روش تحقیق توصیفی - تحلیلی است و جمع آوری مطالب نیز بصورت کتابخانهای میباشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
73 - بررسی تطبیقی سیاست خارجی ایران و ترکیه در قبال بحران سوریه از سال 2010 تا 2015
ابومحمد عسگرخانی عبدالسلام تقیسوریه برای سالها نقش دروازه ورود ایران به جهان عرب و اتصال استراتژیک ایران به منطقه مدیترانه و خاور نزدیک را بر عهده داشته است. از این رو تضعیف سوریه و سرنگونی اسد باعث تضعیف محور مقاومت و کاهش نفوذ منطقهای ایران و مهار آن می شود. جمهوری اسالمی ایران از آغاز شکل گیری چکیده کاملسوریه برای سالها نقش دروازه ورود ایران به جهان عرب و اتصال استراتژیک ایران به منطقه مدیترانه و خاور نزدیک را بر عهده داشته است. از این رو تضعیف سوریه و سرنگونی اسد باعث تضعیف محور مقاومت و کاهش نفوذ منطقهای ایران و مهار آن می شود. جمهوری اسالمی ایران از آغاز شکل گیری بحران در سوریه همواره از حمایت از نظام سیاسی سوریه را به عنوان یکی از اولویت های مهم در سیاست خارجی پی گیری نموده است. ترکیه هم یکی از اصلیترین بازیگران منطقهای در بحران سوریه است که به رغم رویکرد محتاطانه اولیه و البته کوتاه مدت خود، با حمایت از گروههای مخالف و انتقال کمکهای مالی و تسلیحاتی به مخالفان بر رویکرد تغییر رژیم در سوریه پای فشرده است. عملکرد ترکیه در قبال سوریه نشان می دهد که سیاست تنش صفر با همسایگان راه به جایی نخواهدنبرد و ترکیه با اتخاذ موضعی تهاجمی در قبال سوریه، به دنبال منافع خود و توسعه عمق استراتژیکش در سوریه احتمالی پسااسد است و اختلاف عمده در سیاست خارجی میان دو کشور در خصوص سوریه، تفاوت در نوع نگاه به این موضوع است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
74 - توسعه و انرژی: انطباق ترکیه با قواعد و سیاستهای انرژی اتحادیه اروپا
حسین مفیدی احمدیاین مقاله در پی بررسی انطباق ترکیه با قواعد و سیاستهای انرژی اتحادیه اروپا است . اتحادیه اروپا از طریق ایجاد ساختارهای هنجاری و نظارتی، انطباق کشورهای عضو و همچنین کشورهایکاندیدای عضویت را با قواعد و سیاستهای خویش ترغیب و تقویت میکند. در این میان با توجه به موقعیت حس چکیده کاملاین مقاله در پی بررسی انطباق ترکیه با قواعد و سیاستهای انرژی اتحادیه اروپا است . اتحادیه اروپا از طریق ایجاد ساختارهای هنجاری و نظارتی، انطباق کشورهای عضو و همچنین کشورهایکاندیدای عضویت را با قواعد و سیاستهای خویش ترغیب و تقویت میکند. در این میان با توجه به موقعیت حساس اتحادیه اروپا در بخش انر‍ژی، انطباق کشورهای کاندیدای عضویت با سیاستهای انرژی اتحادیه اروپا از مهمترین الزامات الحاق این کشورها به اتحادیه اروپا است. به نظر می رسد ترکیه نیز در فرایند الحاق خود به اتحادیه اروپا، در خصوص انطباق با قواعد و سیاستهای انرژی این اتحادیه در بخشهای امنیت عرضه؛ بازار داخلی؛ بهره وری انرژی؛ شبکههای فراملی و منابع انرژی تجدیدپذیر پیشرفتهای قابل ملاحظهای داشته است. برای آزمون این فرضیه، نگارنده با بهره گیری از ادبیات انطباق تلاش می کند انطباق ترکیه را با قواعد و سیاستهای انرژی اتحادیه اروپا را از منظر گزارش پیشرفت سالیانه اتحادیه اروپا و تمرکز بر بخشهای مختلف انرژی این کشور مورد ارزیابی قرار دهد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
75 - بررسی پیامدهای اقتصادی-فرهنگی روابط ترکیه و اسرائیل بر منطقه خاورمیانه
فاطمه قیمی بشنو سیدمحسن میرحسینیترکیه و اسرائیل با هدف ایجاد ثبات و رشد اقتصادی، کاهش تنشهای سیاسی اقدام به برقراری روابط اقتصادی و فرهنگی نمودند. این پژوهش در صدد پاسخگویی به این سوال است که، پیامدهای اقتصادی-فرهنگی روابط ترکیه و اسرائیل بر منطقه خاورمیانه از سال 1990 تا 2017 چیست؟ یافتههای این پژو چکیده کاملترکیه و اسرائیل با هدف ایجاد ثبات و رشد اقتصادی، کاهش تنشهای سیاسی اقدام به برقراری روابط اقتصادی و فرهنگی نمودند. این پژوهش در صدد پاسخگویی به این سوال است که، پیامدهای اقتصادی-فرهنگی روابط ترکیه و اسرائیل بر منطقه خاورمیانه از سال 1990 تا 2017 چیست؟ یافتههای این پژوهش نشان میدهد که، اسرائیل با هدف توسعه و گسترش رشد اقتصادی در برابر کشورهای عربی، ایجاد هژمونی اقتصادی و تلاش برای صادرات گاز به اروپا، منزوی ساختن ایران در منطقه، اقدام به گسترش روابط با ترکیه نمود. از سویی دیگر، اسرائیل تلاش نمود تا از طریق رابطه با ترکیه شوک ناشی از تغییرات فرهنگی را در منطقه خاورمیانه کاهش دهد. هویت سازی جدید، پذیرش هولوکاست از سوی ترکیه و عربستان سعودی، توسعه گردشگری، شکلگیری هویت مشترک، نهاد سازی سبب کاهش هزینه های عادی سازی روابط دولتهای عربی و اسرائیل شد. این پژوهش به روش توصیفی-تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانهای جمع آوری شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
76 - واکاوی مقایسه ای تاثیر فرهنگ سیاسی بر حقوق شهروندی در ایران و ترکیه
وحید مسکوکیان سید اسمعیل حسینی گلی نادر هوشمندیاردر جوامع بشری حقوق شهروندی همواره مورد توجه بوده و بی توجهی به آن موجب افزایش بسیاری از ناهنجاری های فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی شده و حقوق شهروندی را به مخاطره انداخته است. شرایط و عوامل مختلفی بر میزان تحقق حقوق شهروندی در جامعه تاثیر گذاشته که از جمله می توان به چکیده کاملدر جوامع بشری حقوق شهروندی همواره مورد توجه بوده و بی توجهی به آن موجب افزایش بسیاری از ناهنجاری های فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی شده و حقوق شهروندی را به مخاطره انداخته است. شرایط و عوامل مختلفی بر میزان تحقق حقوق شهروندی در جامعه تاثیر گذاشته که از جمله می توان به فرهنگ سیاسی اشاره کرد. سوال اصلی این مقاله آن است که وجوه عمده تشابه و تمایز حقوق شهروندی در دو کشور ایران و ترکیه کدامند؟ پژوهش برای پاسخ به این پرسش فرضیه را می توان چنین مطرح نمود که وجوه عمده تشابه تاثیر فرهنگ سیاسی در حقوق شهروندی دو کشور ایران و ترکیه عبارتند از اعطای حق رای به زنان، مشارکت سیاسی زنان و اختصاص جایگاههای مهم سیاسی و مدیریتی به آنها؛ رایگان بودن آموزش و پرورش، دسترسی آسان به وکیل می باشد. درحالی که وجوه عمده تمایز تاثیر فرهنگ سیاسی در حقوق شهروندی دو کشور ایران و ترکیه عبارتند از وجود تعارضات اساسی در قوانین اساسی دوکشور بویژه درخصوص واژ ه هایی همچون ملت، اقوام و ملیت ها، نظام های سیاسی متفاوت و ساختار حکومتی مبتنی بر ایدئولوژی غیرسکولاریستی و سکولاریستی؛ دو فرهنگ سیاسی مختلف با توجه به ارزش های دینی و سنتی،ضعف جامعه مدنی و مشارکت سیاسی احزاب؛ مشارکت اجتماعی اقوام، تساوی حقوق درمیان گروههای قومی، مجازات اعدام، مشارکت زنان مذهبی در نظام های آموزشی. این مقاله با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی نقش و جایگاه فرهنگ سیاسی درتحقق حقوق شهروندی دردو کشور ایران و ترکیه را مورد بررسی قرار میدهد . پرونده مقاله