تحلیل استنادی تطبیقی پروانه های ثبت اختراع مخترعان ایرانی و ترکیه ای در پایگاههای بین المللی ثبت اختراع از سال 1988 تا 2008
محورهای موضوعی : دانش شناسی
1 - استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال
2 - دانشجوی کارشناسی ارشد رشته کتابداری و اطلاع رسانی
کلید واژه: تحلیل استنادی, پروانه ثبت اختراع, مخترعان ایرانی, مخترعان ترکیه ای, منابع پروانه ثبت اختراع,
چکیده مقاله :
هدف: هدف اصلی این پژوهش بررسی تطبیقی و تحلیل استنادی پروانه های ثبت اختراع مخترعان ایرانی و ترکیه ای برای تعیین تاثیر فناورانه اختراع مخترعان ایرانی و ترکیه ای در اداره ثبت اختراع امریکا و اروپا است. روش پژوهش: این پژوهش با استفاده از روش تحلیل استنادی انجام شده است، ابتدا در دو پایگاه بین المللی [1]US patent و[2]EPO پروانه های ثبت اختراع مخترعان ایرانی و ترکیه ای بازیابی و سپس به بررسی پروانه مورد نظر پرداخته شد. یافته های این پژوهش پس از جمع آوری، توسط آمار توصیفی و با استفاده از نرم افزار اکسل مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که مخترعان ایرانی 63 و مخترعان ترکیه ای 619 پروانه ثبت اختراع در اداره ثبت اختراع امریکا و اروپا از سال 1988تا2008 با پسوند IR برای ایران و TR برای ترکیه ثبت کرده اند. که در مجموع 5/69 درصد استناد به منابع پیشین مخترعان ایرانی و4/87 درصد استناد به منابع پیشین مخترعان ترکیه ای به پروانه های ثبت اختراع و 5/30 درصد استناد به منابع پیشین مخترعان ایرانی و 60/12 درصد استناد به منابع پیشین مخترعان ترکیه ای به منابع غیر پروانه ثبت اختراع بوده است. بالاترین میزان استناد دریافتی مخترعان ترکیه ای با 257 استناد در رده موضوعی B ( عملیات اجرایی) و بالاترین میزان استناد دریافتی مخترعان ایرانی با 119 استناد در رده موضوعی E (سازه های ثابت) بوده است. نتیجه گیری: نتایج پژوهش نشان داد که بیشترین پروانه ثبت اختراع با مشارکت مخترعان ایرانی در رده موضوعی C یعنی گروه شیمی و متالوژی با 98/26 درصد و بیشترین اختراع های ثبت شده با مشارکت مخترعان ترکیه ای در رده موضوعی A یعنی کالاهای ضروری با 32/16 درصد است در حالی که پروانه های ثبت اختراع مخترعان ایرانی بیشترین استناد دریافتی را دررده موضوعی E (سازه های ثابت) با 119 استناد وپروانه های ثبت اختراع مخترعان ترکیه ای بیشترین استناد را در رده موضوعی B (عملیات اجرایی) با 257 استناد دریافت کرده اند. [1].The United States Patent and Trademark Office (USPTO): http://www.uspto.gov [2].The European Patent Office( esp@cent): http://ep.espacenet.com
Purpose: The objective of this research is to do a comparative citation analysis of Iranian and Turkish inventor's patents to determine the technological effectiveness of their registered inventions in US Patent and Trademark & European Patent Office. Methodology: Using citation analysis method, firstly, Iranian and Turkish inventor's patents were retrieved from the US Patent and Trademark & European Patent Office, and then these patents were studied. The gathered data were analyzed using descriptive statistics via Excel. Findings: Findings show that Iranian and Turkish inventors registered 63 and 619 patents in US Patent and Trademark & European Patent Office from 1988 to 2008 using IR and TR as a suffix represented Iran and Turkey. 69.5 percent of citations were to backward resources of Iranian inventors and 87.4 percent of citations to backward resources of Turkish inventors were patent resource, 30.50 percent of citations to backward resources of Iranian inventors and 12.60 percent of citations to backward resource of Turkish inventors were Non-Patent Resource (NPR), in general. The total number of Turkish inventors' forward citations was 1429 in the period of doing this research and the highest Forward citation of Turkish inventors were 257 citations in subject class B (operation process). In contrast, the total number of Iranian inventors' forward citation was 376 citations. The highest Forward citation of Iranian inventor's was 119 citations in subject class E (stable structures). Conclusion: The mostcollaboration among Iranian and Turkish inventors' were 26.98 percent in subject class C (Chemistry) and 16.32 percent in subject class A (human necessities), respectively.
حری، عباس (1376). " اهمیت و ضرورت به کار گیری منابع خارجی در تحقیقات کشور " . فصلنامه کتاب. دوره هشتم، شماره4.
خالقی، نرگس (1386). " شاخص های ارزیابی علم و فناوری". فصلنامه کتاب، دوره هیجدهم، شماره سوم. ص 104.
زلفی گل، محمد علی، کیانی بختیاری، ابوافضل (1386). "مصادیق تولید علم: شاخص های انتخاب و انتخاب شاخص ها". قابل دسترس:
http://www.korsi.ir/default.aspx?page=NewsItemShow&app=News&PageNumber=&docParId=12291&docId=
علایی آرانی، محمد (1388). "مطالعه رابطه میان
پروانههای ثبت اختراع و تولیدات علمی مخترعان ایرانی" کارشناسی ارشد دانشکده علوم تربیتی دانشگاه تهران.
کوشا، کیوان.(1385)." پروانه های ثبت اختراع". دایره المعارف کتابداری و اطلاع رسانی. تهران: کتابخانه و مرکز اسناد جمهوری اسلامی ایران.
موسوی، میر فضل الله(1384)." احراز جایگاه نخست علمی در منطقه"، رهیافت، شماره 35،ص.45-59.
موئد، هنک (1387). تحلیل استنادی در ارزیای پژوهش. ترجمه عباس میرزایی، حیدر مختاری،ویراستار جواد قاضی میر سعید.- تهران: چاپار.ص. 30
مهدیانی، علیرضاو دیگران(1382؟). "تحلیلی بر وضعیت دو شاخص: تعداد مقالات علمی(ISI ) و تعداد اختراعات ثبت شده شده در جهان و جایگاه ایران در آن (1981-2001)". مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور، گروه علم سنجی.
نوروزی چاکلی، عبدالرضا، حسن زاده، محمد، نور محمدی، حمزه علی.(1387). تحلیلی بر اشاعه دانش ایران در جهان (1993 تا 2007). تهران: مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور.
هیأت نظارت و ارزیابی فرهنگی و علمی.(1385). بررسی وضعیت ثبت اختراع و انتشار مقاله های علمی در جمهوری اسلامی ایران .تهران: هیئت نظارت و ارزیابی فرهنگی و علمی.
Alcacer, J., Gittelman, M., Sampat, B.(2009)." Applicant and Eaxaminer Citations in U.S.Patent: An Overview and Analysis", Research Policy, 38(2), 415-427.
LO, Szu-Chia(2007). "Patent Analysis of genetic engineering research in japan, korea and Taiwan", Scientometrics, 70(1), 183-200.
Meyer, M.S. (2001)" Patent Citation Analysis in a novel field of Technology: An Exploration of nano-science and nano-technology", Scientometrics, 51(1):163-183.
Moin, Mostafa, Mahmoudi, Maryam, Rezaei, Nima(2005)." Scientific output of Iran at the threshold of the 21st century", Scientometrics, 62(2), 239-248.
Osareh, F., Wilson, C.S.(2002)." Collaboration in Iranian Scientific Publications", Libri , 52, 88-89.
