نقش جمهوری اسلامی ایران در بازدارندگی حضور نظامی آمریکا در خلیج فارس بعد از 11 سپتامبر

محورهای موضوعی : اندیشه سیاسی

علی اصغر غفاری چراتی ¹ , حسن خداوردی ² , گارینه کشیشیان سیرکی ³

1 - گروه علوم سیاسی و روابط بین الملل، واحد تهران جنوب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
2 - گروه علوم سیاسی و روابط بین الملل، واحد تهران جنوب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
3 - گروه علوم سیاسی و روابط بین الملل، واحد تهران جنوب، دانشگاه آزاد اسلامی ، تهران، ایران

تاریخ دریافت : 1400/09/15 تاریخ پذیرش : 1400/10/05 تاریخ انتشار : 1400/09/01

کلید واژه: جمهوری اسلامی ایران, خلیج فارس, بازدارندگی, ایالات متحده آمریکا, موازنه تهدید, حضور نظامی,

چکیده مقاله :

یکی از موضوعاتی که همواره بر امنیت ملی ایران تاثیرگذار بوده است، حضور نظامی مداخله‌جویانه آمریکا در خلیج فارس است. این کشور امروزه بزرگترین تهدید برون‌منطقه‌ای در منطقه خلیج فارس بر علیه امنیت ملی ایران می‌باشد. ایران نیز همواره در جهت حفظ و ارتقای توان بازدارندگی خود در قبال حضور نظامی آمریکا در منطقه خلیج فارس تلاش نموده است. این پژوهش به دنبال پاسخ‌گویی به این پرسش می‌باشد که نقش جمهوری اسلامی ایران در بازدارندگی حضور نظامی آمریکا در منطقه خلیج فارس چه می‌باشد؟ با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی جهت آزمون فرضیه و روش کتابخانه‌ای و فیش‌برداری برای گردآوری داده‌ها و بهره‌برداری از گزاره‌های نظریه موازنه تهدید، این نتیجه حاصل گردید که جمهوری اسلامی ایران ضمن بهره‌برداری بهینه از موقعیت ژئوپلیتیک و ژئواستراتژیک خود در منطقه خلیج فارس، با توسعه قدرت دریایی، هوایی، زمینی و موشکی خود در کنار بهره-برداری از راهبرد جنگ‌های نامتقارن و استفاده از نیروهای نیابتی و همچنین پیگیری دیپلماسی رفاقت با کشورهای منطقه خلیج فارس، به دنبال عملی ساختن استراتژی عدم دسترسی در منطقه خلیج فارس بوده است تا ضمن ایجاد یک موازنه تهدید موثر در برابر تهدیدات حضور نظامی آمریکا، قدرت بازدارندگی خود را در مقابل این کشور به خصوص در عرصه نظامی ارتقا بخشد. اقدامات جمهوری اسلامی ایران باعث تقویت امنیت ملی این کشور و در مقابل چالشی جدی برای حضور موثر نظامی آمریکا در منطقه خلیج فارس گردید.

چکیده انگلیسی:

One of the issues that has always affected Iran's national security is the US military intervention in the Persian Gulf region. Today, this country is the biggest extra-regional threat in the Persian Gulf against Iran's national security. Iran has always strived to maintain and enhance its deterrent capability against the US military presence in the Persian Gulf region. This study seeks to answer the question of what is the role of the Islamic Republic of Iran in deterring the US military presence in the Persian Gulf region? Using descriptive-analytical method to test the hypothesis and library method and taking notes to collect data and use the statements of the theory of threat balance, This result was obtained that the Islamic Republic of Iran while making optimal use of its geopolitical and geostrategic position in The Persian Gulf region, with the development of its naval, air, land and missile power, along with the use of asymmetric warfare strategy and the use of proxy forces, as well as pursuing friendship diplomacy with the countries of the Persian Gulf region, has sought to implement a no-access strategy in the Persian Gulf region to create an effective balance of threat against the threat of US military presence, to increase its deterrent power against this country, especially in the military field. The actions of the Islamic Republic of Iran strengthened the national security of this country and, in turn, posed a serious challenge to the effective US military presence in the Persian Gulf region.