-
دسترسی آزاد مقاله
1 - هند، خلیج فارس و ظهور یک ابرمجموعه
آرزو عسکریهند در سال های اخیر کوشیده است خود را به عنوان یک قدرت جهانی معرفی کند و از این رو تلاش¬های گوناگونی را به عمل آورده تا موقعیت خود را تحت این عنوان به دیگر کنشگران بقبولاند. از منظر نظریه مجموعه امنیت منطقه¬ای هر گاه یک قدرت منطقه¬ای قدرت خود را به یک مجموعه امنیتی دیگر چکیده کاملهند در سال های اخیر کوشیده است خود را به عنوان یک قدرت جهانی معرفی کند و از این رو تلاش¬های گوناگونی را به عمل آورده تا موقعیت خود را تحت این عنوان به دیگر کنشگران بقبولاند. از منظر نظریه مجموعه امنیت منطقه¬ای هر گاه یک قدرت منطقه¬ای قدرت خود را به یک مجموعه امنیتی دیگر فرافکنی کند، در واقع تلاش می¬کند تا به عنوان یک قدرت بزرگ عمل کند. هند به عنوان کشوری که در مجموعه امنیتی آسیای جنوبی قرار گرفته نیز به این منظور کوشیده است قدرت خود را به مجموعه امنیتی خلیح فارس فرافکنی کند و از این رو در ارتباط¬گیری با کشورهای این منطقه استراتژی خود را اعمال می¬کند. بر اساس نظریه مجموعه امنیت منطقه¬ای، در این وضعیت و از طریق ادغام دو مجموعه امنیتی یک ابر مجموعه ایجاد می¬شود. سؤال اصلی این پژوهش این بود که حضور هند در خلیج فارس چه تأثیری بر مجموعه امنیت منطقه¬ای خلیج فارس خواهد داشت؟ بر اساس این سؤال، فرضیه تحقیق بیان می¬دارد که حضور هند در خلیج فارس منجر به ایجاد یک ابرمجموعه ناشی از ادغام دو مجموعه امنیتی خلیج فارس و آسیای جنوبی می¬شود. این پژوهش با استفاده از روش تحلیل محتوا اقدام به بررسی اسناد و بیانات مندرج در وزارت خارجه هند نموده و آن¬ها را بر اساس نظریه مجموعه امنیت منطقه¬ای مورد تحلیل قرار داده است. یافته¬های پژوهش نشان دادند حضور هند در مجموعه امنیتی خلیج فارس ناشی از تغییر پارادایم سیاست خارجی هند در دوره مودی بوده و منجر به ایجاد یک ابرمجموعه شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2 - دولتهای رانتیر و روند دموکراسی مطالعه موردی : کشورهای منطقه ژئوپلیتیکی خلیج فارس
حجت مهکویی مریم شعبانی حسن باویریکی از موضوعاتی که برای کشورها به عنوان یک دغدغه اصلی در امر حکومت¬داری مطرح است در قرن حاضر که هزاره سوم نیز نامیده می شود بحث دموکراسی می باشد. امروزه دموکراسی به عنوان یکی از شیوه های حکومت، که قابلیت زیادی در بر آوردن خواسته های اقشار و گروه های ساکن در یک قلمرو سرز چکیده کاملیکی از موضوعاتی که برای کشورها به عنوان یک دغدغه اصلی در امر حکومت¬داری مطرح است در قرن حاضر که هزاره سوم نیز نامیده می شود بحث دموکراسی می باشد. امروزه دموکراسی به عنوان یکی از شیوه های حکومت، که قابلیت زیادی در بر آوردن خواسته های اقشار و گروه های ساکن در یک قلمرو سرزمینی دارد، شناخته شده است. در کشورهای حاشیه خلیج فارس که دارای ذخایر عظیم انرژی نفت و گاز می باشند؛ روند برقراری دموکراسی تحت تأثیر رانت نفت و اقتصاد حاصل از فروش نفت قرار گرفته است. این کشورها عمدتاً به عنوان دولتهای رانتیر از آنها نام برده می شود. این مقاله به روش توصیفی- تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه ای و منابع اینترنتی به بررسی تأثیرات رانت نفت بر روند دموکراسی و برقراری آن در کشورهای حاشیه خلیج فارس پرداخته است. نتایج نشان می دهد که در کشورهای حاشیه خلیج فارس که از فروش نفت و گاز و از ذخایر عظیم این نوع انرژیها سرشار می باشند، پول های حاصل از فروش این منابع، روند و برقراری دموکراسی را با چالش مواجه کرده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
3 - بازرگانی دریایی سیراف در سده های نخستین اسلامی
داوود یحیاییبندر سیراف با هدف گسترش بازرگانی و امنیت خلیج فارس در دورۀ ساسانی پدید آمدو به زودی چون اُبُلّه اهمیت بسیار یافت . پس از اسلام، خصوصا در قرون سوم و چهارمهجری، زمینه ها و عواملی باعث شدند تا سیراف به بندری طراز اول در خلیج فا رسمبدل شود و دوره ای از رونق و شکوفایی را تجر چکیده کاملبندر سیراف با هدف گسترش بازرگانی و امنیت خلیج فارس در دورۀ ساسانی پدید آمدو به زودی چون اُبُلّه اهمیت بسیار یافت . پس از اسلام، خصوصا در قرون سوم و چهارمهجری، زمینه ها و عواملی باعث شدند تا سیراف به بندری طراز اول در خلیج فا رسمبدل شود و دوره ای از رونق و شکوفایی را تجربه کند . از این عوامل ، تنزّل بصره بهسبب آشوب های سیاسی، موقعیت مساعد جغرافیایی سیراف و عمق مناسب سواحل آن،تجارب و تلاش های دریانوردان و تاجران سیرافی و از همه مهم تر عنایت ویژهپادشاهان آل بویه به این بندر و پس کرانه های آن در فارس در خور بررسی است .سیراف در دورۀ شکوفایی خود با بنادر و مناطق گوناگونی در چین، هند و سیلان ؛دریای سرخ و آفریقای شرقی و سواحل جنوبی و شمالی خلیج فارس ارتباط بازرگانیمؤثّر منطقه ای و بین قاره ای داشت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
4 - کنکاوی در منابع تأمین غلام و کنیز در عصر قاجار
غلام حسین زرگری نژاد نرگس علیپورغلامان و کنیزان در عصر قاجار در ایران از نژادها و قومیت های مختلفی چون آفریقایی، قفقازی (ارمنی،گرجی و چرکس)، ترکمن، بلوچ، کرد و حتی فارس بودند. معمولا اسارت در جنگ ها و تهاجمات ناگهانیمنبع اصلی تأمین غلام و کنیز، به ویژه از میان ترکان و اهالی منطقه قفقاز و ماورای آن بود چکیده کاملغلامان و کنیزان در عصر قاجار در ایران از نژادها و قومیت های مختلفی چون آفریقایی، قفقازی (ارمنی،گرجی و چرکس)، ترکمن، بلوچ، کرد و حتی فارس بودند. معمولا اسارت در جنگ ها و تهاجمات ناگهانیمنبع اصلی تأمین غلام و کنیز، به ویژه از میان ترکان و اهالی منطقه قفقاز و ماورای آن بوده است. باسلب حاکمیت ایران بر منطقه قفقاز توسط روس ها، ورود غلامان و کنیزان از آنجا به ایران بسیار کاهشیافت و در مقابل، ورود غلام و کنیز آفریقایی از طریق جنوب ایران افزایش چشمگیر یافت. این جریانبا وجود قراردادهای منع برده فروشی و نظارت جدی کشتی های ضد برده فروشی نیروی دریایی انگلیسدر خلیج فارس، تا اواسط قرن 14 ادامه پیدا کرد. مقاله حاضر پس از مشخص کردن مراکز و منابعاصلی تأمین غلام و کنیز، به بررسی و تشریح چگونگی این جریان در مناطق مزبور پرداخته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
5 - طرح‌های نظامی و راه سازی روسیه تزاری در ایران
محمدعلی کاظم بیکیدر سده‌های اخیر، برقراری و حفظ مناسبات با روسیه، به عنوان قدرتی بزرگ در همسایگی ایران، جایگاهی ویژه در سیاست خارجی ایران داشته است. بررغم طبیعت چندوجهی روابط بین این دو کشور، توسعه‌طلبی، تهدیدات نظامی و مداخلات روسیه همواره یکی از موجبات نگرانی ایران بوده است. مقاله کنو چکیده کاملدر سده‌های اخیر، برقراری و حفظ مناسبات با روسیه، به عنوان قدرتی بزرگ در همسایگی ایران، جایگاهی ویژه در سیاست خارجی ایران داشته است. بررغم طبیعت چندوجهی روابط بین این دو کشور، توسعه‌طلبی، تهدیدات نظامی و مداخلات روسیه همواره یکی از موجبات نگرانی ایران بوده است. مقاله کنونی ترجمه و بررسی سندی سرّی درباره بخشی از طرح‌های نظامی روسیه در ایران است که در 1909م به دست عوامل اطلاعاتی بریتانیا افتاد. بررسی این طرح در بستر طرح های نظامیِ منسوب به روسیه، برای توسعه طلبی در قلمرو ایران و نیز به خطر انداختن منافع بریتانیا در هندوستان، افزون بر نشان دادن برنامه پیشروی روسیه به سوی خلیج فارس در1907، آشکار می سازد که در سرمایه گذاری سنت پترزبورگ در طرح‌های راه سازی در ایران، اهداف نظامی جایگاهی ویژه داشت؛ دیگر آن که با انعقاد توافقنامه 1907 روسیه- بریتانیا، نقشه جنگی مذکور که اساسا علیه منافع بریتانیا بود، در عمل در جنگ جهانی اول برضد ملیون ایران و قدرت های مرکزی به کار گرفته شد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
6 - بررسی هیدروکربن های نفتی کل در رسوبات پیرامونی اکوسیستم های مرجانی جزایر خلیج فارس (قشم، هنگام و لاوان)
مهدی سلطانی صابر قاسمی احسان کامرانیدومین زیستگاه غنی کره زمین پس از جنگل های استوایی به اکوسیستم های مرجانی اختصاص دارد. این زیست بوم در تعادل بخشیدن به میزان کربن و نیتروژن، حفظ خطوط ساحلی در برابر تخریب ناشی از هجوم مداوم امواج، طوفان، سیل، ایجاد محیط‌زیست دریایی، مواد مغذی برای زنجیره غذایی و هچنین چکیده کاملدومین زیستگاه غنی کره زمین پس از جنگل های استوایی به اکوسیستم های مرجانی اختصاص دارد. این زیست بوم در تعادل بخشیدن به میزان کربن و نیتروژن، حفظ خطوط ساحلی در برابر تخریب ناشی از هجوم مداوم امواج، طوفان، سیل، ایجاد محیط‌زیست دریایی، مواد مغذی برای زنجیره غذایی و هچنین تعادل بخشیدن به سیستم ظریف طبیعت بسیار تاثیرگذار است. امروزه استخراج، بهره‌برداری و حمل ونقل نفت، نقش به سزایی را در تخریب سواحل مرجانی خلیج فارس برجای گذاشته است. نمونه های رسوبات دریایی و ساحلی جزایر مرجانی قشم، هنگام و لاوان از عمق حدود 5-0 سانتی‌متری بستر بهطور تصادفی طبق روش MOOPAM جمع آوری و غلظت هیدروکربن های نفتی کل توسط دستگاه UVF بر حسب میکروگرم بر گرم رسوب اندازه گیری شد. نوع بافت رسوبات نشان داد بالاترین درصد ذرات دانه ریز (سیلت+رس) در رسوبات دریایی و ساحلی جزیره لاوان به ترتیب 51/58 و 51/01 درصد است. میانگین غلظت های تشخیص داده شده TPH پایین تر از مقدار زمینه خطر زیست محیطی (4 میکروگرم بر گرم) می باشد. بیشترین غلظت هیدروکربن های نفتی در ایستگاه های دریایی و ساحلی رسوبات جزیره لاوان مشاهده شد که می تواند به دلیل تاسیسات و فعالیت های نفتی و شناورهای صیادی در این جزیره باشد. همچنین ارزیابی خطر زیست محیطی ناشی از آلودگی TPH بر موجودات آبزی با استفاده از شاخص های دستورالعمل های کیفیت رسوب و ضریب آلودگی نشان داد که رسوبات مورد مطالعه فاقد هرگونه اثرات بیولوژیک نامطلوب بر موجودات آبزی هستند. بهره برداری ها، حمل ونقل دریایی، نشت نفت و مشتقات آن یکی از عمده ترین دلایل نابودی و اثرات اکولوژیک منفی بر آبسنگ های مرجانی خلیج فارس می باشد که این چالش ضرورت حفاظت از مناطق ساحلی و محیط زیست دریایی را با رویکرد توسعه پایدار آشکارتر می سازد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
7 - تحلیل ژئوپلیتیکی حاکمیت دریایی ج.ا.ایران در خلیج فارس و تنگه هرمز
فریبرز احمدی دهکاءمرزهای دریایی از مباحث مهم در جغرافیای سیاسی می باشد. هر کشور ساحلی به علت ارتباط مرز دریایی با کشورهای مجاور، جهت اعمال حاکمیت بر قلمرو دریایی و تحدید حدود خود با دیگران تلاش می کند. ایران اولین بار در سال 1313 با تصویب قانون مرزهای دریایی نسبت به اعمال حاکمیت بر قلمرو چکیده کاملمرزهای دریایی از مباحث مهم در جغرافیای سیاسی می باشد. هر کشور ساحلی به علت ارتباط مرز دریایی با کشورهای مجاور، جهت اعمال حاکمیت بر قلمرو دریایی و تحدید حدود خود با دیگران تلاش می کند. ایران اولین بار در سال 1313 با تصویب قانون مرزهای دریایی نسبت به اعمال حاکمیت بر قلمروهای دریایی خود در خلیج فارس اقدام کرد. با وجود کرانه ساحلی زیاد ایران در خلیج فارس، ابعاد حاکمیتی مرزهای دریایی ایران با کشورهای عراق، کویت، امارات متحده عربی تحدید حدود نگردیده است که خود موجب چالش های سیاسی فراروی امنیت ملی ایران با همسایه های عربی خود بوده است. این مقاله به دنبال بررسی ابعاد حاکمیتی و تعیین آن در خلیج فارس و تنگه هرمز است. لذا روش این پژوهش کتابخانه ای و نوع پژوهش نیز از نوع کاربردی بوده است. برای بررسی بایستی کنوانسیون های حقوقی بین الملل را مورد تحلیل محتوا قرار داده و سپس به تحلیل محتوای قوانین داخلی در باب حاکمیت ایران در خلیج فارس پرداخت. سپس به تحلیل و شناخت چالش های حاکمیتی فراروی ج.ا. ایران پرداخته می شود. این مقاله مستخرج از طرح پژوهشی بررسی ابعاد حاکمیتی جمهوری اسلامی ایران در خلیج فارس و تنگه هرمز با حمایت مالی دانشگاه پیام نور می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
8 - ژئوپلیتیک جنگ دوم خلیج فارس (1990-1991 م)
معصومه طاهری موسویبه منظور بررسی جنگ دوم خلیج فارس، در خلال سا ل های 1991-1990 م به عنوان بحرانی بین المللی ضروری است ابتدا بحران و الگوی بحران تبیین و شناسایی شود . بحران ارتباط تنگاتنگی با منازعه و جنگ دارد ولی درصورت بررسی عمیق و همه جانبه تفاوت واژگان فوق آشکار می شود. خلیج فارس به د چکیده کاملبه منظور بررسی جنگ دوم خلیج فارس، در خلال سا ل های 1991-1990 م به عنوان بحرانی بین المللی ضروری است ابتدا بحران و الگوی بحران تبیین و شناسایی شود . بحران ارتباط تنگاتنگی با منازعه و جنگ دارد ولی درصورت بررسی عمیق و همه جانبه تفاوت واژگان فوق آشکار می شود. خلیج فارس به دلیل موقعیت ویژه ژئوپلیتکیهمواره در طول تاریخ با تهدید و مخاطره مواجه بوده است . وجود منابع غنی نفت و گاز و راهیابی آن از طریق تنگههرمز به دریای عمان، عرب و اقیانوس هند باعث شده است ارتباط دریایی شرق مدیترانه و جنوب غرب آسیا باخاور دور و شرق آسیا با سهولت افزو نتری انجام گیرد. به طورکلی برخورداری خلیج فارس از دو موقعیت ممتاز ثابت(جغرافیایی) و متغیر (منابع انرژی ) موجب گشته کشورهای غربی و در رأس آن ها ایالات متحده آمریکا نسبت به تهدید منافع خود در این منطقه حساسیت زیادی داشته باشند . به همین دلیل ادعای عراق مبنی بر مالکیت کویت وحمله نظامی به این سرزمین در سال 1990 م و واکنش سریع و گسترده کشورهای ذینفع در اندک زمانی به بحرانیبین المللی مبدل گردید، در تحقیق حاضر سعی گشته به این سؤال پاسخ داده شود:”آیا بحران خلیج فارس طی جنگ دوم از الگوی جامع بحران تبعیت می نماید؟“ پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
9 - مطالعه آسیب شناسی بیماری لکه سفید در چهارگونه میگو در آبهای خلیج فارس
بنفشه غلامحسین ایرج سهرابی حقدوست محمد افشار نسبباتوجه به اهمیت بیماری ویروسی لکه سفید در ایجادخسارات اقتصادی فراوان به صنعت پرورش میگو و به منظور بررسی حساسیت گونه های بومی میگو ، در حد فاصل خرداد لغایت تیرماه سال 1384 تعداد150 نمونه میگوی گونه سفید (M.affinis) ،خنجری (Parapenaopsis.Stylieferus) و ببری سبز (Penaesus چکیده کاملباتوجه به اهمیت بیماری ویروسی لکه سفید در ایجادخسارات اقتصادی فراوان به صنعت پرورش میگو و به منظور بررسی حساسیت گونه های بومی میگو ، در حد فاصل خرداد لغایت تیرماه سال 1384 تعداد150 نمونه میگوی گونه سفید (M.affinis) ،خنجری (Parapenaopsis.Stylieferus) و ببری سبز (Penaesus.Semisulcatus) از سواحل خلیج فارس (به ویژه آبادان و بوشهر) و 90 نمونه نمونه میگوی گونه سفید هندی (Penaesus.indicus) از 10 مزرعه پرورشی آلوده و مشکوک جمع آوری شد. در 136 نمونه میگو از مجموعه 240 نمونه علائم بالینی مانند وجود لکه های سفید 2-0.5 میلیمتری روی کاراپاس،جداشدن سریع کوتیکول از اپیدرم ، خالی بودن معده وروده بزرگ ،و شکننده شدن هپاتوپانکراس و قرمز شدن اندامهای حرکتی مشاهده گردید. نمونه ها برای مطالعه هیستوپاتولوژی در محلول دیویدسون تثبیت و پس از آماده سازی با استفاده از دستگاه عمل آوری بافت از آنهامقطع آسیب شناسی تهیه شد ومراحل لازم برای رنگ آمیزی H&E /Pheloxin را گذراندند. آثار ضایعات پاتولوژیک ویروس لکه سفید در اسلایدها دربافتهای هدف ویروس ،به صورت جامع مطالعه شد.گنجیدگی درون هسته ای خاص ویروس (Cowdry type A) در همه بافتها به جز سلولهای هپاتوپانکراس دیده شد.آلودگی در هر چهار گونه دیده شد و برای اولین بار آلودگی گونه میگوی سفید در این مطالعه گزارش گردید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
10 - بررسی الگوی اسیدهای چرب غیر اشباع و ترکیب شیمیایی گوشت لابستر خاردار ( Panulirus homarus) صید شده از خلیج فارس
فواد بغلانی مهدی رئیسی لاله رومیانیمقدمه: اسیدهای چرب غیراشباع و از جمله آنها DHA و EPA که مهمترین اسید های چرب غیراشباع با چند پیوند دوگانه هستند نقشمهمی در سلامت انسان دارند. تحقیقات نشان داده اند که اسیدهای چرب امگا 3 EPA و DHA در کاهش کلسترول و فشارخون نقشمهمی دارند. لابستر خاردار مهم ترین گونه شیلات چکیده کاملمقدمه: اسیدهای چرب غیراشباع و از جمله آنها DHA و EPA که مهمترین اسید های چرب غیراشباع با چند پیوند دوگانه هستند نقشمهمی در سلامت انسان دارند. تحقیقات نشان داده اند که اسیدهای چرب امگا 3 EPA و DHA در کاهش کلسترول و فشارخون نقشمهمی دارند. لابستر خاردار مهم ترین گونه شیلاتی در آسیا محسوب می شود.مواد و روشها: برای این بررسی تعداد 20 نمونه لابستر ) Panulirus homarus ( نر و ماده به صورت تصادفی در بهار 1395 از آبادان)استان خوزستان( صید گردید. سپس در آزمایشگاه، اندازه گیری ترکیبات شیمیایی )پروتئین، چربی، رطوبت و خاکستر( و میزان اسید هایچرب غیر اشباع پس از سنجش طول و وزن لابسترها صورت گرفت.یافتهها: بر اساس نتایج، میزان پروتئین و چربی گوشت لابستر به ترتیب حدود 23 % و 4 % بود. ترکیبات شیمیایی شامل پروتئین، چربی،رطوبت و خاکستر در گونه لابستر نر و ماده اختلاف معنی داری نداشت (P>0/05) . فراوانترین اسید چرب غیر اشباع مربوط به اسید اولئیکC18 :1(9) بود که در لابستر نر و ماده به ترتیب 11 / 17 % و 93 / 17 % به دست آمد. بیشترین اسید چرب اشباع، تک غیر اشباع و چند غیر اشباعدر این گونه به ترتیب اسید پالمیتیک C16 : 0 ، اولئیک اسید C18 : 1(9) و دوکوزا هگزا انوئیک اسید C22 : 6 بود.نتیجه گیری: لابستر با داشتن بیش از 23 % پروتئین، تنها حدود 4 % چربی و به عنوان منبعی سرشار از اسید های چرب امگا 3 ، EPA وDHA دارای ارزش غذایی بالا برای مصرف انسان می باشد. لذا مصرف آن در کنار سایر آبزیان توصیه می گردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
11 - بررسی برخی ویژگی های موثر خاک در تفکیک گروه‌های گیاهی نواحی ساحلی (منطقه مورد مطالعه: بندر دیلم، شمال خلیج فارس)
رضا شاکری حمیدرضا ناصری شهرام یوسفی خانقاه جواد پوررضاییزمینه و هدف: هدف از این مطالعه بررسی ارتباط پوشش گیاهی و عوامل خاکی در سواحل بندر دیلم واقع در خلیج فارس بوده است. این منطقه جزو ناحیه رویشی خلیج- عمانی بوده و کمتر مورد توجه قرار گرفته است. روش بررسی: نمونه‌برداری از پوشش با استفاده از 120پلات دو مترمربعی انجام شد و چکیده کاملزمینه و هدف: هدف از این مطالعه بررسی ارتباط پوشش گیاهی و عوامل خاکی در سواحل بندر دیلم واقع در خلیج فارس بوده است. این منطقه جزو ناحیه رویشی خلیج- عمانی بوده و کمتر مورد توجه قرار گرفته است. روش بررسی: نمونه‌برداری از پوشش با استفاده از 120پلات دو مترمربعی انجام شد و نمونه‌برداری تصادفی از خاک نیز با حفر پنج پروفیل در هر تیپ‌گیاهی انجام شد. روش آنالیز تطبیقی متعارف جهت گروه‌بندی و تعیین رابطه پوشش‌گیاهی با برخی عوامل خاکی به کار گرفته شد. یافته ها: شش تیپ‌گیاهی بر اساس گونه غالب شامل تیپ خالص Halocnemum strobilaceum و دو تیپ Halocnemum, strobilaceum - Plantago cylindrica و Halocnemum strobilaceum - Aeluropus lagopoides که متاثر از جریانات جذر و مدی می‌باشند و تیپ های Gymnocarpos decander - Platychaete mucronifolia، Halothamnus iranicus - Astragalus fasciculifolius و Arthrocnemum macrostachyum با فاصله دورتر از خط ساحل می‌باشند. 66 گونه گیاهی متعلق به 22 تیره شناسائی شد و تیره‌های غالب شامل گندمیان، کاسنی، اسفناجیان و پروانه‌آسا بودند که مجموعاً 5/51 از کل فلور را تشکیل می‌دهند. چهار گروه‌گیاهی با روش TWINSPAN بدست آمد. بحث و نتیجه گیری: بر اساس نتایج واریانس بین داده‌های پوشش‌گیاهی برابر 11/6 می باشد که سه محور اولCCA توانسته است 9/34 درصد از واریانس را تبیین می‌کنند. همچنین نتایج نشان داد که مهمترین گردیان‌های موثر شامل نسبت کربنات به بیکربنات، شوری، مقدار گچ و ارتفاع از سطح دریا می باشند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
12 - اثرات پیش بینی شده احتمالی تغییر اقلیم بر اکوسیستم های ساحلی مانگرو خلیج فارس با تاکید بر متغییرهای دما و بارش
هانا اعتمادی حسین دلشبزمینه و هدف : تغییر اقلیم و گرمایش جهانی یکی از گسترده ترین و مهم ترین مخاطرات زیست محیطی است. هدف این مطالعه بررسی روند دمای حداقل، حداکثر و بارندگی در دوره گذشته بوشهر به عنوان استان ساحلی خلیج فارس و پیش بینی آینده اقلیمی آن تا انتهای سال 2100 میلادی و همچنین اثرات ا چکیده کاملزمینه و هدف : تغییر اقلیم و گرمایش جهانی یکی از گسترده ترین و مهم ترین مخاطرات زیست محیطی است. هدف این مطالعه بررسی روند دمای حداقل، حداکثر و بارندگی در دوره گذشته بوشهر به عنوان استان ساحلی خلیج فارس و پیش بینی آینده اقلیمی آن تا انتهای سال 2100 میلادی و همچنین اثرات احتمالی پیش بینی شده بر اکوسیستم های جنگلی مانگرو خلیج فارس می باشد. روش بررسی: در این مطالعه از روش ریزمقیاس رگرسیونی [1]SDSM و از مدل GCM[2] کانادایی CanESM2 در سه سناریو RCP2.6، RCP4.5 و RCP8.5 و مدل HadCM3 در سناریو A2 برای شبیه سازی داده های اقلیمی ایستگاه سینوپتیک بوشهر در دوره های پایه، مشاهداتی و آتی (2100-2010) استفاده شد. همچنین اعتبارسنجی مدل با پنج شاخص آماری و عدم قطعیت مدل با روش بوت استرپ محاسبه شد. یافته ها: میزان افزایش دمای میانگین فصل زمستان و تابستان در طول دوره 47 ساله به ترتیب 8/1 و 7/1 درجه سانتی گراد بوده است. پیش بینی آینده اقلیمی دمای بیشینه و کمینه در مدل CanESM2[3] و HadCM3[4] بیش ترین افزایش را در ماه های سرد سال نشان دادند. همچنین دمای پیش بینی شده مدل CanESM2 در ماه های گرم از دمای کنونی کم تر خواهد بود. شبیه سازی متغییر اقلیمی بارش در مدل HadCM3 افزایش بارش را در فصل تابستان و پاییز و مدل CanESM2 افزایش بارش را برای همه فصول سال نشان دادند. بحث و نتیجه گیری : هر دو مدل زمستان های گرم تری را در دهه های آتی برای استان بوشهر پیش بینی کردند. با پیش بینی طولانی شدن فصل گرم در مدل CanESM2 ممکن است زمان جوانه زنی و گل دهی مانگروها طولانی تر و از سه ماه به شش ماه تغییر یابد. در صورتی که افزایش بارش های پیش بینی شده به صورت ریزش های حدی نباشند می توانند همراه با افزایش دما باعث رشد و توسعه بیش تر مانگروها شوند. [1] - Statistical Down-Scaling Model [2] - General Circulation Model [3] - Canadian Earth System Model [4] - Hadley Center Climate Model پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
13 - شناسایی و پراکنش خارپوستان در سواحل شمالی جزیره کیش
سیمین نجف شاد پریسا نجات خواه معنوی عبدالرحیم وثوقیزمینه و هدف: خارپوستان یکی از قدیمی ترین و مهم ترین گروه های دریایی هستند که نقش مهمی را در اکولوژی دریا به خصوص در مناطق مرجانی ایفا می کنند. در تحقیق حاضر، شناسایی گونه های خارپوستان در منطقه بین جزرومدی و عمق 5 متری سواحل شمالی جزیره کیش در دو فصل زمستان 1392 و تابست چکیده کاملزمینه و هدف: خارپوستان یکی از قدیمی ترین و مهم ترین گروه های دریایی هستند که نقش مهمی را در اکولوژی دریا به خصوص در مناطق مرجانی ایفا می کنند. در تحقیق حاضر، شناسایی گونه های خارپوستان در منطقه بین جزرومدی و عمق 5 متری سواحل شمالی جزیره کیش در دو فصل زمستان 1392 و تابستان 1393 انجام گرفته است. روش بررسی: در سواحل شمالی جزیره کیش تعداد 4 ایستگاه (دیدنی ها،درخت سبز،سیمرغ و کمپ رحیمی) با توجه به ویژگی های منطقه انتخاب و منطقه سیمرغ به عنوان شاهد در نظر گرفته شد. جمع آوری گونه ها به وسیله کوادرات یک در یک متر مربع صورت گرفت؛ سپس شمارش و شناسایی گونه ها انجام پذیرفت. یافته ها: از رده خارپوستان در مجموع 184 نمونه جمع آوری شد که به 4 رده،6 خانواده و 7 گونه Holothuria leucospilota ، Holothuria (selenkothuria)Bacilla ، Diadema setosum ،Echinometra mathaei ،Clypeaster reticulatus ،Linckia multiflora ،Macrophiothrix elongateتعلق داشتند. در تحقیق حاضر، در منطقه بین جزرومدی هیچ نمونه ای از خارپوستان یافت نشد وتنها گونه Echinometra mathaeiدر ایستگاه سیمرغ مشاهده شد. در این تحقیق برای اولین بار گونه های Macrophiothrix elongata, Holothuria (selenkothuria) Bacilla, Holothuria leucospilota,، Clypeaster reticulatusدر عمق 5 متری شمال جزیره کیش دیده شدند. بحث و نتیجه گیری: بر اساس نتایج، تراکم گونه ها در فصل تابستان بیش تر از فصل زمستان بود. گونه Echinometra mathaeiدر عمق 5 متری همه ایستگاه ها بیش ترین حضور را داشته و با ضریب پایداری24.4 در فصل تابستان و18.4 در فصل زمستان جزءگونه های رایج منطقه می باشد.هم چنین در فصل سرد شاخص تنوع افزایش و در فصل گرم کاهش یافت.بررسی شاخص های ضریب پایداری، غنا و تنوع گونه ای در سواحل شمالی جزیره کیش، نشان داد که تنها ایستگاه سیمرغ فاقد استرس بوده و دارای گونه های نادر می باشد و سه ایستگاه دیدنی ها،درخت سبز و کمپ رحیمی تحت استرس محیطی قرار داشته و دارای گونه های رایج اندکی می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
14 - تجمع فلزات سنگین در بافت های سه گونه ماهی در آبهای خلیج فارس و ارتباط آن با برخی مشخصات زیست سنجی
مهرنوش نوروزی محمد مهدی صادقی مصطفی باقری توانی هدیه زندآورزمینه و هدف: هدف از انجام این مطالعه بررسی میزان تجمع فلزات سنگین و سمی سرب، کادمیوم، جیوه و آرسنیک، در بافت های عضله، پوست و آبشش در سه گونه گیش گوژپشت (Alectis indicus)، هامور منقوط قهوه ای (Epinephelus chlorostima) و سرخو مخطط زرد (Lutjanus imniscatus) بود. همچنین تا چکیده کاملزمینه و هدف: هدف از انجام این مطالعه بررسی میزان تجمع فلزات سنگین و سمی سرب، کادمیوم، جیوه و آرسنیک، در بافت های عضله، پوست و آبشش در سه گونه گیش گوژپشت (Alectis indicus)، هامور منقوط قهوه ای (Epinephelus chlorostima) و سرخو مخطط زرد (Lutjanus imniscatus) بود. همچنین تاثیر 4 عامل وزن، طول کل و طول استاندارد بر میزان تجمع این فلزات در بافت عضله این ماهیان بررسی شد. روش بررسی: نمونه گیری از ماهیان سه گونه، در ماه های (مهر و آبان) در سواحل بوشهر در آبهای خلیج فارس انجام شد. پس از زیست سنجی، جهت اندازه گیری غلظت فلزات سنگین (Pb, Cd, Hg, As) بافت های عضله، پوست و آبشش هر یک از ماهیان تفکیک گردید. جهت استخراج فلزات از بافت های مورد نظر از روش هضم با استفاده از مخلوط اسید استفاده شد. تعیین غلظت بوسیله دستگاه جذب اتمی مجهز به سیستم کوره گرافیتی انجام شد. یافته ها: نتایج، حاکی از وجود رابطه خطی منفی معنی دار بین میزان تجمع فلزات Pb, Cd, Hg با طول استاندارد بود. فلز آرسنیک با وزن و طول کل رابطه خطی مثبت معنی دار نشان داد. بیشترین میزان تجمع فلزات در بافت آبشش و کمترین آن در بافت عضله مشاهده شد و این اختلاف معنی دار بود. بیشترین تجمع فلزات سرب و کادمیوم بین سه گونه، در گیش گوژپشت و بیشترین تجمع فلزات جیوه و آرسنیک در سرخو مخطط زرد و کمترین آن در هامور منقوط قهوه ای بود و این اختلاف معنی دار بود. بحثونتیجهگیری: طبق دادهای ثبت شده و مقایسه با استانداردهای سازمان بهداشت جهانی، سازمان کشاورزی و غذایی سازمان ملل و اداره محیط زیست امریکا هر 4 فلز سرب، کادمیوم، جیوه و آرسنیک بالا تر از حد مجاز استاندارد بود و برای سلامتی انسان مضر است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
15 - بررسی ژئوپولیتیک -محیط زیستی ساخت جزایر مصنوعی در خلیج فارس از منظر حقوق بین الملل
سونا قاسمی عباس پورهاشمی علی زارع پروین فرشچی هرمیداس باوندساخت جزایز مصنوعی براساس کنواسیون 1982 دریاها مجاز شناخته شده است وکشورها مجاز می باشند در حوزه حاکمیتی خود مبادرت به ایجاد جزایر مصنوعی نمایند. ساخت جزایر مصنوعی درحوزه خلیج فارس سبب شده تا این موضوع با حساسیت بیشتری از سوی کشورهای منطقه به ویژه ایران دنبال شود. با توج چکیده کاملساخت جزایز مصنوعی براساس کنواسیون 1982 دریاها مجاز شناخته شده است وکشورها مجاز می باشند در حوزه حاکمیتی خود مبادرت به ایجاد جزایر مصنوعی نمایند. ساخت جزایر مصنوعی درحوزه خلیج فارس سبب شده تا این موضوع با حساسیت بیشتری از سوی کشورهای منطقه به ویژه ایران دنبال شود. با توجه به اصل اطلاع رسانی در حقوق بین الملل محیط زیست کشورهای سازنده جزایر مصنوعی باید اطلاعات لازم را در زمینه ساخت و ویژگی های جزایر مصنوعی خود به کشورهای دیگر ارائه دهند.امروز ساخت جزایر مصنوعی در حال گسترش بوده و باعث بروز بحران های زیست محیطی بسیاری از جمله افزایش تیرگی و گل آلود شدن آب و جا به جایی رسوبات کنار ساحل شده است. در این مقاله آثار تخریبی ساخت جزایر مصنوعی در محیط زیست خلیج فارس و تاثیر گسترش فضای سرزمینی و جدید از منظر ژئوپولیک و همچنین ساخت جزایر مصنوعی از منظر حقوق بین الملل دریاها مورد بررسی قرار می گیرد. افزودن براین که با توجه به تعدیل مفهوم حاکمیت در حقوق بین الملل مدرن در زمینه استفاده از محیط زیست و توسعه پایدار، کشورهای سازنده این جزایر و کشورهای ساحلی حق ساخت این جزایررا به صورت محدود خواهند داشت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
16 - بررسی غلظت فلزات سنگین (Cd, Pb و Cu) در رسوبات سطحی سواحل جزر ومدی بندر دیلم - خلیج فارس
جواد سیدی لاله موسوی ده موردی اسحاق خاکیزمینه و هدف: بررسی غلظت فلزات سنگین (Cd, Pb,Cu) در رسوبات سواحل جزرومدی بندر دیلم و ارزیابی خطرات زیست محیطی این آلودگی ها با توجه به موقعیت این بندر و ارتباط مستقیم مردم این بندر با دریا بسیار مهم است.روش بررسی: در این مطالعه از رسوبات سطحی 5 ایستگاه در بندر دیلم در پا چکیده کاملزمینه و هدف: بررسی غلظت فلزات سنگین (Cd, Pb,Cu) در رسوبات سواحل جزرومدی بندر دیلم و ارزیابی خطرات زیست محیطی این آلودگی ها با توجه به موقعیت این بندر و ارتباط مستقیم مردم این بندر با دریا بسیار مهم است.روش بررسی: در این مطالعه از رسوبات سطحی 5 ایستگاه در بندر دیلم در پاییز 1393 نمونه برداری شد. پس از خشک کردن و هضم اسیدی نمونه ها توسط اسید نیتریک و اسید پرکلریک ، میزان غلظت فلزات سنگین توسط دستگاه جذب اتمی (AAS) اندازه گیری شد.یافته ها: نتایج این مطالعه نشان داده که دامنه سطوح فلزات سنگین در رسوبات ایستگاه های مختلف بر اساس میکروگرم بر گرم وزن خشک40/6-1/2 مس، 18/21-4/10 سرب و 8/2-1/1کادمیوم است .در بین ایستگاه های مورد مطالعه ایستگاه پارک ساحلی کمترین آلودگی به فلزات مورد مطالعه را داشته است. ایستگاه بندر امام حسن و بندر لیلتین بیشترین میزان آلودگی به این فلزات را دارا بودند.بحث و نتیجه گیری: مقایسه میزان این فلزات با استانداردهای جهانی نشان داد که غلظت فلز مس و سرب ازغلظت استانداردهای جهانی کمتر است ولی میزان این فلزات بیشتر از استاندارد USEPAبوده است. و میزان کادمیوم از میزان استاندرادهای USEPA، کیفیت رسوب آمریکا(NOAA) و کیفیت رسوب کانادا(ISQGS) بیشتر بوده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
17 - سنجش و اندازه گیری آلودگی های فلزات سنگین در رسوبات ساحلی خلیج فارس
اکبر الصاق محمد برمکیچکیده در سال های اخیر فعالیت های اقتصادی متعددی نظیر پالایش نفت خام، تولیدات آلومینیوم و روی، تعمیر و ساخت کشتی، تخلیه و بارگیری انواع مواد معدنی و شیمیایی و غیره در بندرعباس به عنوان مرکز توسعه جنوب کشور ایران شکل گرفته که این موضوع موجب تشدید بار آلودگی و تخریب اکوس چکیده کاملچکیده در سال های اخیر فعالیت های اقتصادی متعددی نظیر پالایش نفت خام، تولیدات آلومینیوم و روی، تعمیر و ساخت کشتی، تخلیه و بارگیری انواع مواد معدنی و شیمیایی و غیره در بندرعباس به عنوان مرکز توسعه جنوب کشور ایران شکل گرفته که این موضوع موجب تشدید بار آلودگی و تخریب اکوسیستم حساس آب های ساحلی منطقه شده است. لذا شناسایی و اندازه گیری و ردیابی عناصر فلزات سنگین در رسوبات آب های ساحلی با توجه به اثرات زیانباری که بر اکوسیستم های دریایی و از جمله آبزیان و به تبع آن بر انسان اثر می گذارد از اهمیت ویژه ای برخوردار است. بر این مبنا در این تحقیق میزان فلزات سنگین مس، سرب و آهن در رسوبات ساحلی مناطق هدف بندرعباس مورد سنجش قرار گرفت. کلیه مراحل نمونه برداری و هضم رسوب طبق روش استاندارد موپام(MOOPAM) انجام یافت. میزان فلزات سنگین مس، سرب و آهن در رسوبات ساحلی توسط دستگاه طیف سنجی جذب اتمی مورد سنجش قرار گرفت. متوسط غلظت فلزات سنگین مس، سرب و آهن در رسوبات به ترتیب 2/0 ± 2/٬35 1/0 ± 6/149 میکرو گرم بر گرم وزن خشک و 15/7±91/42 گرم بر کیلوگرم وزن خشک رسوب به دست آمد. این مقادیر با متوسط غلظت عناصر فوق در رسوبات جهانی و دیگر مناطق داخلی و خارجی مقایسه و تجزیه و تحلیل شد. بررسی آماری (ANOVA : Single Factor) نشان داد که متوسط غلظت فلزات سنگین مس، سرب و آهن موجود در رسوب گذرگاه ها اختلاف معناداری دارند. دو عنصر سرب و آهن با ضریب هم بستگی 12/0- بیشترین هم بستگی را دارند و بعد از آن عناصر سرب و مس با ضریب هم بستگی1620/0 - قرار دارند. با توجه به ضریب هم بستگی منفی و معنی دار بین این عناصر مشخص می شود که منشاء ایجاد فلزات سنگین مس، سرب و آهن در رسوبات یکسان است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
18 - پهنه بندی،توزیع و منشاء هیدروکربن های نفتی کل (TPH) و آلاینده های فلزی در رسوبات خور ماهشهر، خلیج فارس
علیرضا واعظی عبدالرضا کرباسی علیرضا ولی خانی سامانی مهدی حیدری مجتبی فخرایی علیرضا رحمتیزمینه و هدف:هیدروکربن های نفتی و فلزات سنگین از شایع ترین آلاینده های دریایی به حساب می آیند. آلودگی دریایی ناشی از این مواد به یک مشکل زیست محیطی مهم در سراسر دنیا تبدیل شده است .هدف از انجام این تحقیق پایش زیست محیطی فلزات و هیدروکربن های نفتی در رسوبات خور ماهشهر به چکیده کاملزمینه و هدف:هیدروکربن های نفتی و فلزات سنگین از شایع ترین آلاینده های دریایی به حساب می آیند. آلودگی دریایی ناشی از این مواد به یک مشکل زیست محیطی مهم در سراسر دنیا تبدیل شده است .هدف از انجام این تحقیق پایش زیست محیطی فلزات و هیدروکربن های نفتی در رسوبات خور ماهشهر به منظور ارتقای کیفیت محیط زیست منطقه می باشد. روش بررسی:در همین راستا نمونه برداری از رسوبات ناحیه ساحلی اطراف صنایع پتروشیمی منطقه ویژه اقتصادی ماهشهر در خور موسی واقع در شمال غرب خلیج فارس صورت گرفت.سی و دو نمونه سطحی رسوب به وسیله نمونه گیر پترسون جمع آوری گردید. غلظت کل هیدروکربن های نفتی (TPH) در نمونه های رسوب به وسیله (GC-FID) تعیین شد. همچنین غلظت ومنشا آلاینده های فلزی (Zn, Sr, Ni, Mn, Cu, Cr, Co, Ba, As, Al) در رسوبات به وسیله ICP-AESتعیین گردید. کمّی سازی شدت آلودگی در رسوبات با استفاده از شاخص هایCF ،Cd ،mCd وPLI صورت گرفت و تجزیه و تحلیل های آماری توسط بسته نرم افزاری MVSP در خور انجام پذیرفت نتایج: میانگین غلظت کل هیدروکربن های نفتی در منطقه مورد مطالعه mg/kg 42 بود. بیشینه مقدار TPH در ایستگاه 8 گزارش گردیده است. تفاوت قابل ملاحظه ای بین غلظت آلومینیوم در رسوبات خور ماهشهر و مقدار میانگین آن در پوسته زمین وجود داشت.. نتیجه گیری: نتایج بدست آمده حاکی از آن است که شاخص فاکتور آلودگی (CF)، درجه آلودگی (Cd) ، درجه آلودگی اصلاح شده (mCd)، شاخص بار آلودگی (PLI) برای فلزات در ایستگاه های نمونه برداری بیانگر آلودگی کمی هستند. میانگین غلظت کل هیدروکربن های نفتی در منطقه مورد مطالعه بر مبنای شاخص CF بیانگر آلودگی متوسط تا آلودگی قابل ملاحظه است. نتایج آنالیز خوشه ای بیانگر این بود که Ni و Cr موجود در نمونه های رسوب دارای منشاء نفتی است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
19 - مدل سازی تاثیر تغییر pH در انتقال فلزات سنگین ( نیکل و کادمیوم ) در خلیج فارس ( خورموسی ) ناشی از فعالیت های پتروشیمی بندر امام خمینی
امیرحسین جاوید حسن صمدیارخورهای موسی در شمال غربی خلیج فارس واقع شده و از سمت جنوب به خلیج فارس مرتبط گشته است. برخورداری این منطقه از موقعیت خاص جغرافیایی، منجر به ایجاد مجموعه ای از تاسیسات و صنایع پتروشیمی مانند مجتمع های پتروشیمی رازی و امام خمینی و نیز بنادر حساس و استراتژیکی مانند ماهشهر چکیده کاملخورهای موسی در شمال غربی خلیج فارس واقع شده و از سمت جنوب به خلیج فارس مرتبط گشته است. برخورداری این منطقه از موقعیت خاص جغرافیایی، منجر به ایجاد مجموعه ای از تاسیسات و صنایع پتروشیمی مانند مجتمع های پتروشیمی رازی و امام خمینی و نیز بنادر حساس و استراتژیکی مانند ماهشهر و اسکله های صادرات نفت شرکت نفت ایران و... گردیده است. همچنین وجود جزر و مد بالا در این منطقه دامنه گسترش آلاینده ها را بسیار افزایش داده و باعث شده است که کل منطقه خور موسی تحت تاثیر آلاینده های تخلیه شده به خور قرار گیرد.با توجه به آن که پساب ها و فاضلاب های مجتمع های پتروشیمی مستقر در خورهای موسی به داخل خور موسی وارد می شود، لذا پایش و نیز بررسی عوامل موثر بر پراکنش و نیز نحوه پراکنش و نیز نحوه پراکنش فلزات نیکل و کادمیوم برای مدیریت نحوه دفع و نیز زمان دفع پساب امری ضروری به نظر می رسد. در این راستا، در این پژوهش با استفاده از نرم افزار MIKE 21، به منظور بررسی نحوه پراکنش فلزات نیکل و کادمیوم و اثر تغییرات pH در خور موسی و عواملی که بر پراکنش آن موثرند، پراکنش این فلزات در آب خور موسی در حالات مختلف بررسی شده است. نتایج این مدل نشان داد که با ثابت در نظر گرفتن pH افزایش غلظت فلزات نیکل و کادمیوم روند افزایشی داشته و این روند تا زمانی که غلظت این فلزات به حداکثر خود برسد، ادامه می یابد و مدت زمانی که این روند به طول می انجامد بسیار کوتاه تر از زمانی است که pH متغیر است و این تحقیق اهمیت پدیده جزر و مد در تغییرات pH و تاثیر آن را در فرآیند انتقال فلزات سنگین نشان می دهد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
20 - بررسی میزان تجمع تری بوتیل تین کلراید در ماهی اسکات (Scatophagus argus)
خشایار بدیعی فرخ لقا امینی غلام رضا نبی بیدهندی پروین فرشچی نوشین راستکاری مهرنوش گرایش نژاداستفاده از ترکیب ها آلی قلع یا ارگانوتین ها در رنگ های دریایی (رنگ-های مورد استفاده در سازه ها و شناورهای دریایی) تحت تاثیر محدودیت ها و ممنوعیت های بین المللی قراردارد، اما با وجود قوانین بین المللی، استفاده از این ترکیب ها در ایران به طور غیررسمی ادامه دارد که مصرف گس چکیده کاملاستفاده از ترکیب ها آلی قلع یا ارگانوتین ها در رنگ های دریایی (رنگ-های مورد استفاده در سازه ها و شناورهای دریایی) تحت تاثیر محدودیت ها و ممنوعیت های بین المللی قراردارد، اما با وجود قوانین بین المللی، استفاده از این ترکیب ها در ایران به طور غیررسمی ادامه دارد که مصرف گسترده این مواد و ورود آن به محیط های دریایی، به مرور منجر به آلودگی موجودات آبزی اکوسیستم دریا می شود. به همین دلیل تعیین مقدار این ترکیب ها در محیط دریا از اهمیت بسیاری برخوردار است. در تحقیق حاضر، به منظور تعیین مقدار جذب و آستانه جذب تری بوتیل تین کلراید از طریق غذا، از گونه ای بومی از ماهی های خلیج فارس به نام اسکات (Scatophagus argus) استفاده شد. غذای مورد استفاده برای تغذیه ماهی ها با چهار غلظت (μgml-1 0/0 ، 00264/0، 0264/0، 0528/0) آلوده گردید و در دوره های زمانی 7، 14 و 21 روز نمونه برداری از ماهی های مورد آزمایش با در نظر گرفتن 3 بار تکرار صورت پذیرفت. در نهایت تشخیص تری بوتیل تین کلراید طی 4 مرحله استخراج، پاک سازی، تغلیظ و شناسایی با استفاده از دستگاه کروماتوگراف گازی مجهز به ردیاب گیرنده الکترون (GC-ECD ) انجام گرفت. در طی 21 روز آزمایش های آکواریومی میزان جذب متفاوتی در زمان های مختلف از این ترکیب مشاهده شد. علاوه بر این با استفاده از این دستگاه با حد تشخیص ngg-1 1/0، آستانه جذب برای این ترکیب μgml-1 0264/0تعیین گردید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
21 - چرخابه ها (Eddies) در خلیج فارس
مسعود ترابی آزاد محمدرضا بنازاده ماهانی عباسعلی علی اکبری بیدختیدر این تحقیق با استفاده از اندازه گیری های مستقیم، مشاهدات و جمع آوری اطلاعات،‌ساختار چرخابه ها در سواحل شمالی خلیج فارس مورد مطالعه قرار می گیرد. براساس نتایج حاصل از اندازه گیری پارامترهای فیزیکی و شیمیایی در سواحل شمالی خلیج فارس در طی دو گشت تحقیقاتی قدس و فردو چکیده کاملدر این تحقیق با استفاده از اندازه گیری های مستقیم، مشاهدات و جمع آوری اطلاعات،‌ساختار چرخابه ها در سواحل شمالی خلیج فارس مورد مطالعه قرار می گیرد. براساس نتایج حاصل از اندازه گیری پارامترهای فیزیکی و شیمیایی در سواحل شمالی خلیج فارس در طی دو گشت تحقیقاتی قدس و فردوس و جمع آوری اطلاعات گشت تحقیقاتی مونت میشل به همراه تصاویر ماهواره ای از دمای سطح خلیج فارس، احتمال وقوع چرخابه ها و ویژگی های آنها مشخص گردید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
22 - پیش بینی مدلهای عددی از حرکت لکه نفتی در خلیج فارس
شهلا حبیبی واحد زنجانی مسعود ترابی آزاد علی اکبر بیدختیدر این نوشتار، مدلهای عددی پیش بینی حرکت لکه نفت ناشی از ریزش اتفاقی در خلیج فارس که در داخل و خارج از کشور مطالعه شده است، بررسی می شود. معادلات حاکم بر حرکت لکه نفت، معادلات ناویراستوکس، پیوستگی و معادله انتقال غلظت است و سایر معادلات حاکم بر فرآیندهای موثر بر حرکت و چکیده کاملدر این نوشتار، مدلهای عددی پیش بینی حرکت لکه نفت ناشی از ریزش اتفاقی در خلیج فارس که در داخل و خارج از کشور مطالعه شده است، بررسی می شود. معادلات حاکم بر حرکت لکه نفت، معادلات ناویراستوکس، پیوستگی و معادله انتقال غلظت است و سایر معادلات حاکم بر فرآیندهای موثر بر حرکت و خواص نفت بررسی شده است. نتایج نشان می دهد که پارامترهای اصلی موثر در معادله انتقال، ترم تعادل جرمی (منبع چشمه و چاه) و ضرائب پخش افقی و عمودی بوده و در معادله تبخیر، پارامترهای فشار بخار نفت و ضریب انتقال جرم و در معادله پخش عمودی، پارامترهای ارتفاع موج و خواص نفت (چگالی و ویسکوزیته) دارای اهمیت است. اعداد بدون بعد به کار رفته در معادلات ضریب انتقال تبخیر، و پخش عمودی غلظت به ترتیب عدد اشمیت و عدد ریچارد سون است. با توجه به مطالعات انجام شده، مدل ایده آل سه بعدی جهت پیش بینی حرکت لکه نفت و لکه میعانات گازی در خلیج فارس پیشنهاد می گردد که، نتایج اولیه مدل با توجه به تئوریهای معتبر و سایر مطالعات در توافق بوده است. مقادیر و جهت ذرات نفت و میعانات گازی در ترازهای مختلف طی 55 ساعت بررسی شده است. در مدل سه بعدی، از تقریب بوسینسک و معادلات لیپس استفاده شده است و تقریب هیدروستاتیک بکار نرفته است. جهت بررسی میدان جریان از روش اویلری که در آن سرعت سیال در هر نقطه در سیال در هر زمان تعیین می شود، استفاده شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
23 - نقش تغییر اقلیم بر جریان های خلیج فارس
رفیعه زاهدی مسعود ترابی آزادمنطقه دریایی خلیج فارس حالت ویژه ای دارد که آن را از سایر مناطق دریایی جهان مجزا می نماید. بیشترین تمرکز نفت و گاز جهان در این منطقه واقع است. به طوری که استخراج نفت به 20 میلیون متر مکعب در سال می رسد. در خلیج فارس با فرونشینی خشکی، سطح تراز دریا به همان اندازه که از ت چکیده کاملمنطقه دریایی خلیج فارس حالت ویژه ای دارد که آن را از سایر مناطق دریایی جهان مجزا می نماید. بیشترین تمرکز نفت و گاز جهان در این منطقه واقع است. به طوری که استخراج نفت به 20 میلیون متر مکعب در سال می رسد. در خلیج فارس با فرونشینی خشکی، سطح تراز دریا به همان اندازه که از تغییرات اقلیم انتظار می رود، افزایش می یابد. بنابراین میزان افزایش سطح تراز دریا در این منطقه دو برابر میزان جهانی است. اساسا مطالعه و بررسی اثرات تغییر اقلیم بر ایجاد تاسیسات در مناطق ساحلی، حمل و نقل، ناپایداری و اختلاط در ستون آب و حفاظت از محیط زیست منطقه در مقابل آلودگی ها ضروری است. در این مقاله با استفاده از آمار طویل المدت میزان تبخیر، میزان بارندگی و دمای آب دریا برای ایستگاه های سواحل شمالی خلیج فارس و مقایسه آنها به تفسیر و بحث کامل در خصوص اثرات عامل فیزیکی بر اقلیم خلیج فارس و نقش آنها در تغییرات جریان های این منطقه می پردازیم. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
24 - مطالعه تبخیر در خلیج فارس بر اساس یک مدل برهمکنش هوا – دریا
مسعود ترابی آزاد افشین محسنی آراسته رضوان سلامی ابیانه داریوش منصوریدر این مطالعه با استفاده از مدل بالک ضریب درگ برای خلیج فارس محاسبه و به وسیله آن شار و آهنگ تبخیر در طی دو سال پربارش و خشک در ایستگاه بوشهر دریایی مورد بررسی قرار گرفت و مشخص گردید در طی این دو سال شار تبخیر در ماه های گرم سال بیشتر از ماه های سرد سال می باشد. بیشترین چکیده کاملدر این مطالعه با استفاده از مدل بالک ضریب درگ برای خلیج فارس محاسبه و به وسیله آن شار و آهنگ تبخیر در طی دو سال پربارش و خشک در ایستگاه بوشهر دریایی مورد بررسی قرار گرفت و مشخص گردید در طی این دو سال شار تبخیر در ماه های گرم سال بیشتر از ماه های سرد سال می باشد. بیشترین میزان تبخیر در ماه جولای مشاهده شد. شار وآهنگ تبخیر توسط رابطه تجربی نیز بررسی گردید و به دلیل این که رابطه تجربی نتایج دقیقی را ارایه نداد،این رابطه مورد بررسی قرار گرفت و ضریب آن تصحیح شد و با استفاده از آن شار و آهنگ تبخیر محاسبه و مشخص گردید به وسیله این رابطه نیز مانند مدل بالک شار تبخیر در ماه های گرم سال بیشتر از ماه های سرد سال می باشد. برای بررسی دقیق تر از اطلاعات دریایی (جمع آوری شده طی گشت دریایی) دو ماه از سال (می و دسامبر) به نمایندگی از فصل گرم و سرد سال استفاده شد، که این بررسی نیز نتایج به دست آمده را تصدیق نمود با این تفاوت که در این بررسی اختلاف بین شار تبخیر در ماه گرم و سرد خیلی کم است و این بدلیل دقت بالای اطلاعات دریایی می باشد. با توجه به این مطلب که شار تبخیر رابطه مستقیمی با سرعت باد و دما دارد، در طی این تحقیق مشخص گردید در ماه های گرم سال میزان سرعت باد و دما بالا می باشد ولی در ماه های سرد سال با وجود این که سرعت باد زیاد است اما دما نسبت به فصل گرم پائین تر است و این موضوع دلیل بالاتر بودن شار تبخیر در فصل گرم نسبت به فصل سرد سال می باشد پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
25 - بررسی زمین‌زیست‌محیطی توزیع آلودگی های نفتی در رسوبات ساحلی (مطالعه موردی استان بوشهر)
مجید تاجیک ماشااله خامه چیان امیر حسین چرخابیمطالعه گزارش ها و نقشه‌های موجود نشان میدهد که استان بوشهر به علت همجواری با خلیج‌فارس در معرض آلودگی های نفتی قرار گرفته است. در این منطقه به منظور شناسایی مناطق آلوده از چهارده ترانسکت فرضی استفاده شد که این ترانسکت ها در محدوده جزر و مدی و در راستای عمود بر ساحل انت چکیده کاملمطالعه گزارش ها و نقشه‌های موجود نشان میدهد که استان بوشهر به علت همجواری با خلیج‌فارس در معرض آلودگی های نفتی قرار گرفته است. در این منطقه به منظور شناسایی مناطق آلوده از چهارده ترانسکت فرضی استفاده شد که این ترانسکت ها در محدوده جزر و مدی و در راستای عمود بر ساحل انتخاب شده و بر حسب ارتفاع سواحل و نوع جزر و مد منطقه‌ای، طول ترانسکت ها متفاوت می باشد. آنالیز نمونه های جمعآوری شده با روش HPLC نشان می دهد که میزان آلودگی به هیدروکربن کل (TPH) در منطقه بسیار ناچیز است. به گونه‌ای که برای آلوده ترین نقاط میزان TPH کم تر از ppb400 است. ارزیابی روند توزیع مواد آلاینده در نوار ساحلی نشان می دهد که توزیع آلاینده‌ها در رسوبات ساحلی مناطق مختلف یکسان نمی باشد، به طوری که بیشترین آلودگی در پایین‌ترین حد جزر و کم ترین مقدار در بالاترین حد مد میباشد. همچنین آنالیز نمونه ها نشان میدهد که بالاترین نرخ آلودگی در نمونه‌هایی است که از اعماق بیشتری برداشت شده است. علاوه بر آن در اکثر نمونه‌های برداشت شده از سواحل بوشهر رابطه مستقیمی بین درصد رس و هیدروکربن های آروماتیک وجود دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
26 - مطالعه میدانی جریان های شمال تنگه هرمز
مسعود ترابی آزاد صمد حمزه ئیزمینه و هدف: تنگه هرمز در قسمت شمال‌غربی اقیانوس هند قرار گرفته و محل اتصال خلیج فارس به دریای عمان است. رژیم جزر و مدی نیم روزانه و بادهای فصلی در تنگه هرمز به همراه نیروهای شناوری ناشی از اختلاف چگالی آب های خلیج فارس نسبت به دریای عمان باعث شده است که تبادل آب در تنگ چکیده کاملزمینه و هدف: تنگه هرمز در قسمت شمال‌غربی اقیانوس هند قرار گرفته و محل اتصال خلیج فارس به دریای عمان است. رژیم جزر و مدی نیم روزانه و بادهای فصلی در تنگه هرمز به همراه نیروهای شناوری ناشی از اختلاف چگالی آب های خلیج فارس نسبت به دریای عمان باعث شده است که تبادل آب در تنگه هرمز صورت گیرد .جریان های دریایی نیز عامل اصلی و اساسی انتقال آلودگیهای زیست محیطی دریاها ،حرکت لکه های نفتی و اجسام شناور در تنگه هرمز می‌باشند. هدف از این تحقیق مطالعه میدانی جریان ها در شمال تنگه هرمز به روش اویلری ، بررسی تغییرات فصلی جریان ها و نقش عوامل به وجود آورنده‌ی این جریان ها در تنگه هرمز میباشد. روش تحقیق: در این تحقیق، جریان سنجی به وسیله جریان سنج های مکانیکی با دقت cm/s 1± در سه نقطه شمالی تنگه هرمز در گذر زمانی دی ماه 85 تا اردیبهشت ماه 86 جمعا به مدت 8 روز انجام شد.دراین اندازه گیری ها از دو جریان سنج مکانیکی، فلومتر و GPS استفاده شد . از جریان‌سنج مکانیکی مدل A101 ، ساخت کشور انگلستان استفاده شد. دقت اندازهگیری سرعت این دستگاه cm/s 1 و دقت جهت آن 5 درجه است، این دستگاه هر 5 دقیقه اطلاعات را ثبت می کند. فلومتر مدل Z30 دستگاه بسیار ساده ای است که از یک پره، چند میله و سیم و یک نشانگر جریان تشکیل شده است. این دستگاه میتواند تا عمق 5/3 متر سرعت حرکت آب را اندازهگیری کند. با قرار دادن این دستگاه در جهت حرکت آب میتوان سرعت حرکت آب را به دست آورد. بحث: جزر و مد عامل اساسی در حرکت جریان ای شمالی تنگه هرمز می باشد و سرعت جریان های عمقی 30-40 (cm/s) و سرعت جریان های سطحی cm/s 112به دست آمد. با حذف فرکانس های روزانه و نیمه روزانه سرعت جریان های ناشی از باد و اختلاف چگالی تا عمق متوسط 25 متر بین 5/4 6/7 (cm/s) حاصل شد. درایستگاه های مورد مطالعه اندازه سرعت جریان های باقی مانده در فصل زمستان با سرعت cm/s5 نسبت به فصل بهار با سرعتcm/s8 کمتراست. نتایچ: اثرات جزر و مد در جریان های مکان های جریان سنجی شده در تنگه هرمز مشهود است. با حرکت از مرکز تنگه هرمز به سمت نقاط ساحلی شمال تنگه بر سرعت جریان های جزر و مدی منطقه افزوده میشود. جریان های باقی مانده تحت تاثیر باد و اختلاف چگالی است و از شمال تنگه هرمز به سوی خلیج فارس حرکت می نمایند .سرعت حرکت این جریان ها در فصل زمستان نسبت به بهار کمتر است. نتایج به دست آمده با مدل لردنر و همکاران نیز مطابقت دارد که جریان ناشی از رانش میانگین ماهیانه‌ی باد و گرادیان چگالی را برای سطح و بستر خلیج فارس بررسی و جریان های نزدیک سواحل ایران را برای سطح 05/0 متر بر ثانیه و برای بستر حدود 04/0 ثانیه برآورد کردند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
27 - بررسی تعادل انرژی گرمایی در خلیج فارس
سید محمدرضا رئیس السادات سید حمیدرضا رئیس الساداتکشور ایران از طریق خلیج فارس و دریای عمان و دریای خزر با اقیانوس های آزاد جهان و سایر کشورها ارتباط دارد و بنابر این باید دانش و عملکرد علمی و عملی خود از دریاها را به سرعت افزایش دهد . بحث تعادل انرژی گرمایی و چگونگی توزیع انرژی گرمایی همواره یکی از موارد مطالعه فیزیک چکیده کاملکشور ایران از طریق خلیج فارس و دریای عمان و دریای خزر با اقیانوس های آزاد جهان و سایر کشورها ارتباط دارد و بنابر این باید دانش و عملکرد علمی و عملی خود از دریاها را به سرعت افزایش دهد . بحث تعادل انرژی گرمایی و چگونگی توزیع انرژی گرمایی همواره یکی از موارد مطالعه فیزیکی دریاها و اقیانوس ها می باشد. بررسی تعادل انرژی گرمایی در خلیج فارس از اهمیت زیادی برخوردار است . با دانستن چگونگی توزیع و تبدیل گرما در خلیج فارس پیش بینی های دقیقی از لحاظ هواشناسی، شیلات و تعیین محل زندگی آبزیان می شود و اطلاعات دقیقی در مورد رفتار دریا از لحاظ توزیع گرما و انرژی و موارد بسیار دیگر به دست می آید . به طور کلی جمع تمام شارهای حرارتی وارد شده به اقیانوس و خارج شده از آن باید صفر باشد، در غیر این صورت اقیانوس ها به معنای کل آن یا یخ می زنند و یا داغ خواهند شد. در این مقاله هدف این است که این تعادل گرمایی را در خلیج فارس مورد بررسی قرار دهیم. با توجه به آن که میزان بارندگی و آب های ورودی در خلیج فارس در حدود cm/a90ومیزان تبخیرحدودcm /a 213 می باشد پس میزان تبخیر cm/a25-20 در سال از بارش در خلیج فارس بیشتر است . با توجه به آن که حجم آب های ورودی و خروجی درخلیج فارس برابر106×186/. و106×169/.متر مکعب بر ثانیه است، انتقال خالص گرما به خلیج فارس برابر25وات بر متر مربع برآورد شده است . در این مطالعه کوشش شده است این میزان گرمای اضافه وارد شده به خلیج فارس توسط جمله های شار گرمای سطح توجیه شود. در این بررسی میانگین سالانه تشعشع امواج کوتاه مشاهده شده در سطح خلیج فارس حدودا"برابر 245و شار گرمای سطح 4- وشار گرمای نهان 179 وتشعشع خالص امواج بلند 92وات بر متر مربع محاسبه شده است بنابر این کمبودی برابر 22وات بر متر مربع وجود دارد که با گرمای اضافه وارد شده به خلیج فارس موافقت خوبی دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
28 - بررسی ابعاد حقوقی آلودگی های نفتی در منطقه خلیج فارس و دریای عمان ( از دیدگاه حقوق بین الملل )
پروین فرشچی فرهاد دبیری سارا شجاعیخلیج فارس و دریای عمان به لحاظ وجود منابع عظیم نفت و شرایط خاص زیست محیطی دارای اهمیت خاصی می باشد. حساسیت راهبردی موجود در آن و تنش های سیاسی و نظامی و موضوعات اقتصادی، مسایل مهمی چون آلودگی های محیط زیست دریایی را تحت الشعاع قرار داده و خلیج فارس و دریای عمان را به یک چکیده کاملخلیج فارس و دریای عمان به لحاظ وجود منابع عظیم نفت و شرایط خاص زیست محیطی دارای اهمیت خاصی می باشد. حساسیت راهبردی موجود در آن و تنش های سیاسی و نظامی و موضوعات اقتصادی، مسایل مهمی چون آلودگی های محیط زیست دریایی را تحت الشعاع قرار داده و خلیج فارس و دریای عمان را به یکی از آلوده ترین مناطق دریایی مبدل نموده است. با توجه به اهمیتی که این محیط زیست دریایی دارد، اگر سازوکاری برای کنترل آلودگی وجود نداشته باشد زمینه نابودی آن فراهم خواهد شد. برای تحقق هدف حمایتی، کنوانسیون های بین المللی و منطقه ای برای جلوگیری از آلودگی های دریایی تنظیم و تدوین شده است. در سطح بین المللی "سازمان جهانی دریانوردی" (IMO) مسئول نظارت و پیگیری و به روز در آوردن مفاد کنوانسیون ها و همچنین وظیفه تدوین مقررات جدید را عهده دار می باشد. کنوانسیون های بسیاری در مورد آلودگی های دریایی تصویب شده است ولی تعداد این کنوانسیون ها و مقررات بین المللی در خصوص آلودگی های نفتی اندک است که از جمله آن ها می توان به "کنوانسیــون مارپــول"، " کنوانسیون آمادگی، مقابله و همکاری در برابر آلودگی نفتی"،" کنوانسیون جبران خسارت ناشی از آلودگی نفتی" اشاره کرد. در منطقه خلیج فارس و دریای عمان با همکاری برنامه محیط زیست ملل متحد (UNEP) و کشورهای منطقه، کنوانسیون کویت و پروتکل های آن به منظورحفاظت از محیط زیست دریایی در برابر آلودگی ها تدوین گردیده است. به موجب ماده 16 کنوانسیون تاسیس سازمان منطقه ای حفاظت از محیط زیست دریایی و به استناد ماده 3 پروتکل همکاری منطقه ای، تاسیس مرکز کمک های متقابل در مواقع اضطراری در دریا تصویب شده است. بررسی کنوانسیون ها و مسئولیت های سازمان های مرتبط با آلودگی نفتی حاکی از این است که بسیاری از دولت ها از عضویت در کنوانسیون های بین المللی مرتبط، به دلیل عدم امکان دسترسی به فن آوری ها و تجهیزات مورد نظر کنوانسیون های بین المللی امتناع می ورزند و به همین دلیل کشورهای منطقه خلیج فارس و دریای عمان از لحاظ عضویت در کنوانسیون های مرتبط متفاوت هستند. با وجود این که محدوده دریایی خلیج فارس و دریای عمان به عنوان منطقه ویژه دریایی اعلام گردیده است، ابزارهای قانونی موجود (کنوانسیون کویت و پروتکل های آن) الزامات ویژه ای برای حفظ محیط زیست این منطقه قایل نگردیده است. در این مقاله سعی شده است تا با بررسی قوانین و مقررات و ساختارهای موجود در مورد آلودگی های نفتی در سطح منطقه ای و بین المللی به شناسایی نقاط قوت و ضعف آن ها و نیازهای موجود پرداخته شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
29 - بررسی اثرات افزایش دمای ناشی از تغییر اقلیم جهانی بر میانگین سطح تراز آب(MSL)در سواحل شمالی خلیج فارس(سواحل استان هرمزگان)
اعظم جعفری مسعود ترابی آزاد شهاب سهرابیزمینه و هدف: یکی از پیامدهای احتمالی گرمایش زمین بالا آمدن سطح آب دریاهای آزاد می باشد. دانشمندان افزایش میزان گازهای گلخانه ای (کنترل کننده ی دمای زمین ) را دلیل این گرمایش جهانی دانسته و با اندازه گیری های ماهواره ای به طور متوسط سالیانه 1 تا 2 میلی متر برای افزایش سط چکیده کاملزمینه و هدف: یکی از پیامدهای احتمالی گرمایش زمین بالا آمدن سطح آب دریاهای آزاد می باشد. دانشمندان افزایش میزان گازهای گلخانه ای (کنترل کننده ی دمای زمین ) را دلیل این گرمایش جهانی دانسته و با اندازه گیری های ماهواره ای به طور متوسط سالیانه 1 تا 2 میلی متر برای افزایش سطح تراز آب دریاهای آزاد پیش بینی نموده اند. روش بررسی: این پژوهش با جمع آوری و آنالیز داده های دراز مدت میانگین سالانه دمای هوای جهان (Gtemp) ، میانگین سالانه دمای هوای استان هرمزگانTemp))، میانگین سالانه دمای سطحی آب(SST) و همچنین میانگین سالانه سطح تراز آب دریا(MSL) مربوط به این سواحل، ابتدا معنی داری تغییرات آن ها را در گروه بندی های 5 ساله طی 20 سال اخیر با یک گروه دراز مدت از هر متغیر به عنوان شاهد، از طریق آزمون دانکن مورد مقایسه قرار می دهد، سپس با توجه به معنی دار شدن روند افزایشی میانگین گروه های مربوط به سال های اخیر، مابین سه متغیر اول (Gtemp ،Temp و SST )به عنوان متغیرهای مستقل با متغیر آخر (MSL) به عنوان متغیر وابسته از طریق رگرسیون چند متغیره به استخراج معادله رگرسیون، نحوه و میزان تاثیر هر یک از آنها را در پارامتر MSL می پردازد و از این طریق پیش بینی های لازم را در این خصوص ارایه می کند. یافته ها و نتیجه گیری: نتایج این تحقیق نشان می دهد که روند افزایشی میانگین سالانه مقادیر گروه های آزمایشی منتهی به سال 2008(یعنی سال های اخیر) در هر 4 متغیر ذکر شده تفاوت معنی داری با گروه های قبل از خود (طی 20 ساله اخیر) وهمچنین با گروه شاهد (میانگین دراز مدت هر یک از گروه ها) داشته است. همچنین سه متغیرGtemp ،Temp و SST در معادله رگرسیون چند متغیره برای محاسبه ی MSL به ترتیب دارای ضرایب 54/4 ،713/1 و 798/0 می باشن پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
30 - بررسی شرایط اکولوژیک بسترهای گلی با استفاده از جوامع ماکروبنتوز در منطقه سجافی خلیج فارس
محمد صادق صبا سید محمدباقر نبوی ابراهیم رجب‌زاده قطرمی غلامرضا سبزقبایی سولماز دشتی صغری رستمیزمینه و هدف: پهنه های آبی، قسمت اعظم سطح کره زمین را پوشانده اند و بسترشان نیز زیستگاهی بسیار متنوع را برای آبزیان فراهم می نمایند. از آن جا که جوامع بنتوزی تیپ خاصی از بستر را به عنوان زیستگاه خود انتخاب می کنند، مطالعه رسوبات بستر و موجودات زیست کننده در آن ها می توان چکیده کاملزمینه و هدف: پهنه های آبی، قسمت اعظم سطح کره زمین را پوشانده اند و بسترشان نیز زیستگاهی بسیار متنوع را برای آبزیان فراهم می نمایند. از آن جا که جوامع بنتوزی تیپ خاصی از بستر را به عنوان زیستگاه خود انتخاب می کنند، مطالعه رسوبات بستر و موجودات زیست کننده در آن ها می تواند ما را در ارزیابی های زیست محیطی یاری دهد. این تحقیق به منظور بررسی شرایط اکولوژیک بسترهای گلی با استفاده از جوامع ماکروبنتوز در منطقه سجافی خلیج فارس انجام گردید. روش بررسی: نمونه برداری از منطقه مورد مطالعه در پاییز سال 1388 و با 3 تکرار در هر ایستگاه جهت آنالیز دانه بندی و تعیین درصد مواد آلی رسوبات انجام شد و شناسایی موجودات ماکروبنتوز و سنجش عوامل فیزیکی شیمیایی با استفاده از نمونه بردار گرب و دستگاه Hach-HQ40d صورت گرفت. شاخص های تنوع شانون_ وینر و سیمپسون، یکنواختی کامارگو و غنای مارگالف و منهینک محاسبه و جهت بررسی توزیع داده ها از آزمون ناپارامتریک کولموگروف- اسمیرنف، جهت مقایسه و بررسی روابط بین شاخص های تنوع و تراکم، عوامل فیزیکی شیمیایی و پارامترهای رسوب از آزمون آنالیز واریانس یکطرفه و آزمون همبستگی اسپیرمن و جهت ارزیابی آلودگی محیطی نیز از الگوی ولچ استفاده شد. یافته ها: در مجموع 8 گروه از موجودات کف زی مشتمل بر 81 گونه شناسایی شدند که گروه های غالب ماکروبنتوزی به ترتیب شامل شکم پایان با 03/43%، پرتاران با 31/29% و دو کفه ای ها با 53/20% بودند. بیش ترین مقادیرتنوع شانون در ایستگاه 11 با مقدار 523/4 تعیین شد. هم چنین بیش ترین مقادیر شاخص های تنوع و غالبیت سیمپسون، یکنواختی کامارگو، غنای مارگالف و منهینک به ترتیب 948/0، 158/0، 828/0، 830/5 و830/2 محاسبه شد. بیش ترین و کم ترین میزان فراوانی به ترتیب 4920 و 560 عدد ماکروبنتوز در مترمربع در ایستگاه های 10 و 17 ثبت گردید. بحث و نتیجه گیری: با توجه به نتایج به دست آمده از شاخص های اندازه گیری شده در این مطالعه که همگی مؤید بالا بودن تنوع گونه ای ماکروبنتوزها در بسترهای گلی منطقه سجافی می باشد، می توان به این نتیجه رسید که منطقه مورد مطالعه از پتانسیل بالای زیست محیطی در زمینه حفظ غنای ذخایر بی مهرگان بنتیک برخوردار است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
31 - بررسی توان ضدرادیکالی و ضداکسیدانی دو گونه جلبکی قرمز و قهوه‌ای سواحل خلیج فارس در استان بوشهر در مقایسه با برگ درخت حرا (Avicennia marina)
محسن حیدری عبدالعلی موحدی نیا صبا حسینیزمینه و هدف: برخی متابولیت های ثانویه مشتق شده از گیاهان پتانسیل قوی برای پاکسازی رادیکال های آزاد می باشند. هدف از این مطالعه بررسی و مقایسه خواص ضداکسیدانی و ضد رادیکالی عصاره برگ درخت حرا (Avicennia marina) در مقایسه با عصاره دو گونه ازجلبک های قهوه ایCystoserriaceae چکیده کاملزمینه و هدف: برخی متابولیت های ثانویه مشتق شده از گیاهان پتانسیل قوی برای پاکسازی رادیکال های آزاد می باشند. هدف از این مطالعه بررسی و مقایسه خواص ضداکسیدانی و ضد رادیکالی عصاره برگ درخت حرا (Avicennia marina) در مقایسه با عصاره دو گونه ازجلبک های قهوه ایCystoserriaceae myrica و قرمز Gracilaria corticataسواحل خلیج فارس در استان بوشهر بود. روش بررسی: عصاره گیری به روش خیساندن از دو گونه جلبکی قرمز و قهوه ای و گیاه حرا در سواحل خلیج فارس تهیه گردید. همچنین اثرات ضداکسیدانی عصاره های سه گونه مورد مطالعه با استفاده از آزمون های DPPHوRP مورد بررسی قرار گرفتند. یافتهها: در این مطالعه بالاترین فعالیت ضداکسیدانی با آزمون DPPH را عصاره اتانولی برگ درخت حرا (A. marina) داشت و کم ترین این مقادیر را عصاره متانولی گونه C.myrica از جلبک های قهوه ای داشت. بالاترین فعالیت ضداکسیدانی با آزمون RP مربوط به عصاره متانولی گونه C. myrica بود وکم ترین فعالیت ضداکسیدانی با این آزمون را عصاره اتانولی برگ درخت حرا داشت. بین فعالیت ضداکسیدانی عصاره متانولی گونه C. myrica با آزمون RP با بقیه عصاره های استخراجی در این مطالعه اختلاف معنی داری وجود داشت(sig<0.05). نتیجه‌گیری: به طور کلی بهترین فعالیت ضداکسیدانی با آزمون RP را عصاره متانولی حاصل از جلبک قهوه ای C. myrica و بهترین فعالیت ضداکسیدانی با آزمون DPPH را عصاره اتانولی حاصل از برگ حرا (A. marina) نشان دادند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
32 - اصلاح زیستی آنتراسن در حوزه آبی جزیره سیری خلیج فارسبا رویکرد ایمنی زیستی
مژگان امتیازجو سیما صدیقی مرجان امتیازجوحوزه نفتی سیری واقع در خلیج فارس یکی از مناطق چهارگانه عملیات استخراج ، پالایش و انتقال نفت است .این حوزه به لحاظ انجام عملیات یاد شده در معرض بار آلودگی نفتی و هیدروکربن های آروماتیک چند حلقه ایPAHs می باشد. در این تحقیق میزان PAHs توسط GCMS در 8 ایستگاه انتخابی واقع د چکیده کاملحوزه نفتی سیری واقع در خلیج فارس یکی از مناطق چهارگانه عملیات استخراج ، پالایش و انتقال نفت است .این حوزه به لحاظ انجام عملیات یاد شده در معرض بار آلودگی نفتی و هیدروکربن های آروماتیک چند حلقه ایPAHs می باشد. در این تحقیق میزان PAHs توسط GCMS در 8 ایستگاه انتخابی واقع در دو ترانسکت اندازه گیری شد. با توجه به وجود آنتراسن در بیشتر ایستگاه های تحقیقاتی میکروارگانیسم های تجزیه کننده آنتراسن از رسوبات جداسازی شد. توان تجزیه کنندگی آن ها با استفاده از روش های تعبیه چاهک ، اندازه گیری ذی توده با محیط کشت اختصاصی و همچنین آنالیز نمونه ها با GC انجام گرفت . میکروارگانیسم هایی که توان تجزیه زیستی آنتراسن را داشتند، توسط روش های معمول میکروبیولوژیک شناسایی گردیدند، این میکروارگانیسم ها عبارتند از: Bacillus sp.PGI, Bacillus sp. PGII, Pseudomonas sp PGIII, Staphylococcus sp PGIIII پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
33 - تجمع زیستی عناصر مس، آهن و روی در اسفنج دریایی Haliclona sp. در جزیره‌های قشم و لارک
الهه نوروزی نادر بهرامی فر شمس الضحی ابوالمعالی عباس اسماعیلی ساری علی علیزادهزمینه و هدف: اسفنج ها بی مهرگان چسبیده به بستر سخت دریاها هستند که می توانند سالیان سال در یک جا و مکان ثابتی زندگی کنند و همواره حجم بسیار بالایی از آب دریا را فیلتر نموده و بنابراین قادر به تجمع آلاینده های محیط زیستی از قبیل عناصر در یک دوره زمانی طولانی هستند. روش ب چکیده کاملزمینه و هدف: اسفنج ها بی مهرگان چسبیده به بستر سخت دریاها هستند که می توانند سالیان سال در یک جا و مکان ثابتی زندگی کنند و همواره حجم بسیار بالایی از آب دریا را فیلتر نموده و بنابراین قادر به تجمع آلاینده های محیط زیستی از قبیل عناصر در یک دوره زمانی طولانی هستند. روش بررسی: در این مطالعه از اسفنج دریایی Haliclona sp. موجود در جزیره های قشم و لارک به عنوان شاخص آلودگی عناصر این دو جزیره استفاده شد. بدین منظور 13 نمونه اسفنج Haliclona sp. از جزیره قشم و 15 نمونه اسفنج Haliclona sp. از جزیره لارک به روش SCUBجمع آوری شدند و میزان عناصر روی، مس و آهن در نمونه های توده اسفنج، پس از آماده سازی به وسیله دستگاه جذب اتمی شعله ای اندازه گیری گردید. یافتهها: اختلاف غلظت عناصر روی، مس و آهن در نمونه های اسفنج Haliclona sp. بین جزیره های قشم و لارک مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل از این بررسی نشان داد که متوسط میزان عناصر روی، مس و آهن در اسفنج دریایی Haliclona sp. جزیره قشم به ترتیب 23/115، 18/1698 وmg/kg 91/74 و در اسفنج دریایی Haliclona sp. جزیره لارک به ترتیب 73/74، 74/1354 وmg/kg 36/40 بود و به غیر از آهن، این اختلاف میانگین ها معنی دار بودند (05/0P<). بحث و نتیجه‌گیری: نتایج این بررسی نشان داد که جزیره قشم به علت تمرکز بالای صنعتی غرب شهرستان بندرعباس از نظر توزیع جغرافیایی صنایع در مقایسه با دیگر نقاط استان هرمزگان و نزدیکی قشم به صنایع شهرستان بندرعباس از آلودگی فلزات بیشتری نسبت به جزیره لارک دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
34 - آزمون مدلهای ARIMA و AFRIMA جهت پیش‌بینی فوب نفت و گاز خلیج فارس ( متن این مقاله به زبان انگلیسی می باشد. )
حسن آماده علی امینی ف عفتینفت و گاز یکی از مهمترین منابع انرژی است و تغییرات قیمت آن میتواند تاثیر معنیداری بر تصمیمات اقتصادی داشته باشد. قیمت حامل‌های انرژی نبایستی بیش از 90 درصد قیمت فوب خلیج فارس باشد. در این مقاله برای پیش‌بینی، از داده‌های سری زمانی و از مدلهای ARIMA و AFRIMA استفاده چکیده کاملنفت و گاز یکی از مهمترین منابع انرژی است و تغییرات قیمت آن میتواند تاثیر معنیداری بر تصمیمات اقتصادی داشته باشد. قیمت حامل‌های انرژی نبایستی بیش از 90 درصد قیمت فوب خلیج فارس باشد. در این مقاله برای پیش‌بینی، از داده‌های سری زمانی و از مدلهای ARIMA و AFRIMA استفاده گردیده است. نتایج پژوهش حاضر نشان داده است که مدل AFRIMA از مدل ARIMA، توان پیش‌بینی بهتری دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
35 - بررسی ابعاد حقوقی چالشهای ژئوپولیتیک-محیط زیستی آلودگیهای دریایی خلیج فارس و دریای عمان
سونا قاسمی سیدعباس پورهاشمی علی زارع پروین فرشچی داوود هرمیداس باوندمنابع آلودگی دریای خلیج فارس و دریای عمان گسترده و متنوع است. آلودگی های نفتی، جوی، تردد کشتی ها ، فعالیتهای اکتشافی در بستر دریا، تخلیه پسماندها و دفع زباله های شهری،ایجاد جزایر مصنوعی،ورود پساب شور دستگاه های آب شیرین کن و غیره مهمترین منابع آلودگی شناخته شده این منطق چکیده کاملمنابع آلودگی دریای خلیج فارس و دریای عمان گسترده و متنوع است. آلودگی های نفتی، جوی، تردد کشتی ها ، فعالیتهای اکتشافی در بستر دریا، تخلیه پسماندها و دفع زباله های شهری،ایجاد جزایر مصنوعی،ورود پساب شور دستگاه های آب شیرین کن و غیره مهمترین منابع آلودگی شناخته شده این منطقه به شمار می آید. با این همه، رژیم حقوقی حاکم در نظام عرفی و قراردادی موجود توان مقابله با گستردگی آلودگی های موجود را ندارد. چالش های سیاسی، رقابتهای منطقه ای و خلأهای حقوقی اعم از منطقه ای و جهانی منجر به عدم همکاری موثر برای مقابله با آلودگی دریایی شده است. پژوهش حاضر با روش استقرایی و تحلیلی به واکاوی این موضوع پرداخته است. نتایج پژوهش نشان می دهد که خلأهای موجود اعم از حقوقی و اجرایی، در مبارزه با آلودگی خلیج فارس، رفتار بازیگران سیاسی را تحت تأثیر قرار داده است و ضرورت همکاری بین المللی به منظور جبران خلأهای حقوقی و اجرایی اجتناب ناپذیر است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
36 - مدل سازی مکانی سرعت صوت در خلیج فارس با استفاده از روش های زمین آماری
حسام الدین مهرفر محمد اکبری نسب امیر سیه سرانی امین رئیسیطی گشت تحقیقاتی راپمی 2001 پارامتر فیزیکی سرعت صوت در خلیج فارس اندازه گیری شد. محدوده ایستگاه های انتخابی برای اندازه گیری این پارامترها کل خلیج فارس را شامل می شد. البته این اندازه گیری ها به صورت گسسته از منطقهء مورد مطالعه صورت گرفته- است. در این تحقیق به مدل سازی م چکیده کاملطی گشت تحقیقاتی راپمی 2001 پارامتر فیزیکی سرعت صوت در خلیج فارس اندازه گیری شد. محدوده ایستگاه های انتخابی برای اندازه گیری این پارامترها کل خلیج فارس را شامل می شد. البته این اندازه گیری ها به صورت گسسته از منطقهء مورد مطالعه صورت گرفته- است. در این تحقیق به مدل سازی مکانی پارامتر فیزیکی سرعت صوت در خلیج فارس با کمک تحلیل گر زمین آماری نرم افزار ArcGIS پرداخته شده است، که حاصل کار، ایجاد نقشه های پیوسته ای از پارامتر حاضر در اعماق مختلف با اعتبار سنجی بالا می باشد. این نقشه های هوشمند این قابلیت را دارند که با کلیک کردن نشان گر ماوس، مقدار پارامتر مورد تحلیل هر مختصات مکانی در ناحیه مورد مطالعه را پیش بینی نمایند. همچنین با تحلیل این نقشه ها نتیجه شد که سرعت صوت در اعماق سطحی تر در بخش های مرکزی به دلیل دما و شوری بالاتر، بیشترین مقدار و در قسمت های شرقی و غربی به دلیل مجاورت با آب های کم شور دریای عمان در اطراف تنگه هرمز در بخش شرقی و اروندرود در بخش غربی این خلیج، کم ترین مقدار را دارد. همچنین در آب های عمیق تر به دلیل خروج آب شورتر خلیج فارس به دریای عمان، در اطراف تنگه هرمز و سواحل جنوبی خلیج فارس صوت بیش ترین سرعت را دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
37 - مطالعه ضریب پخشی پیچک‌های میان مقیاس در خلیج فارس
امین رئیسی حسام الدین مهرفر عباسعلی علی اکبر ی بیدختیزمینه و هدف: پیچک‌های میان مقیاس نه تنها به جهت دینامیکی اهمیت دارند، بلکه از نظر اقلیم شناسی، برهمکنش هوا-دریا و محیط زیست نیز از اهمیت ویژهای برخوردارند. از آنجاکه خلیج فارس به دلیل وجود میدان های نفتی در معرض آلودگی های نفتی می باشد، تجزیه و تحلیل نقش عواملی مانند پ چکیده کاملزمینه و هدف: پیچک‌های میان مقیاس نه تنها به جهت دینامیکی اهمیت دارند، بلکه از نظر اقلیم شناسی، برهمکنش هوا-دریا و محیط زیست نیز از اهمیت ویژهای برخوردارند. از آنجاکه خلیج فارس به دلیل وجود میدان های نفتی در معرض آلودگی های نفتی می باشد، تجزیه و تحلیل نقش عواملی مانند پیچک های میان مقیاس در انتشار آلودگی در خلیج فارس بسیار مهم است.روش بررسی: در این تحقیق از داده های ارتفاع سطح دریا مربوط به سری داده های آنالیز شده مرجعAviso (سال های 2010 تا 2014) استفاده شد و پیچک‌های میان مقیاس براساس روشی مبتنی بر ارتفاع سطح دریا مورد شناسایی و ردیابی قرار گرفتند و نقشه‌های مربوطه رسم شد. این روش موثرتر از دیگر روشهای رایج ردیابی پیچک‌ها میباشد.یافته ها: با مطالعه محل شکل گیری پیچک ها، ضریب پخش پیچکی نیز محاسبه گردید و نتایج حاصل از مقادیر محاسبه شده نشان داد که پیچک‌های ایجاد شده در فصل بهار دارای پهنه‌ای بزرگ و سرعت بالا می‌باشند اما پیچک‌های متولد شده در فصل زمستان دارای پهنه‌ای کوچک و سرعتی کم هستند.بحث و نتیجه گیری: پیچک های واقع در شمال و جنوب خلیج فارس به ترتیب به سمت غرب و شرق خلیج فارس حرکت کرده و این مهم منطبق بر نتایج دیگر پژوهش ها است. محدوده بیشترین فعالیت پیچک ها در بخش های ورودی خلیج فارس از سمت تنگه هرمز و متمایل به سواحل ایران و همچنین شمال غربی خلیج فارس می باشد و در فصل های تابستان و زمستان بیشترین تعداد پیچک و فصل های بهار و پاییز کمترین تعداد پیچک حضور دارند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
38 - بررسی وقوع و گسترش کشند قرمز در خلیج فارس و دریای عمان با تحلیل داده های سنجنده MODIS
صمد حمزه ئی محمد صدیق مرتضوی عباسعلی علی اکبری بیدختی ابوالحسن غیبیوقوع پدیده کشند قرمز از نوع Cochlodinium polykrikoides در پاییز و زمستان 1387 در سواحل خلیج فارس و دریای عمان باعث به وجود آمدن شرایطی شد که بسیاری از سازمانهای دریایی و زیست محیطی را غافلگیر کرد. این پدیده با مرگ بیش از سی تن آبزی در سواحل استان هرمزگان باعث کاهش مصرف چکیده کاملوقوع پدیده کشند قرمز از نوع Cochlodinium polykrikoides در پاییز و زمستان 1387 در سواحل خلیج فارس و دریای عمان باعث به وجود آمدن شرایطی شد که بسیاری از سازمانهای دریایی و زیست محیطی را غافلگیر کرد. این پدیده با مرگ بیش از سی تن آبزی در سواحل استان هرمزگان باعث کاهش مصرف آبزیان توسط مردم گردید. در این تحقیق از داده ها و تصاویر سنجنده MODIS که از ماهواره های Aqua و Terra دریافت شد استفاده شده است، که با ساخت الگوریتمهای محلی خلیج فارس و دریای عمان ، تصاویر کلروفیل و دما به دست آمد. الگوریتم محلی با اندازه گیریهای میدانی ، تصاویر حقیقی ماهواره ای و مشاهدات سنجش از دور مطابقت داده شد و ضرایب طیفی این الگوریتم تصحیح گردید که در نهایت نتایج مفیدی از میزان و گسترش شکوفایی مضر جلبکی به دست آمد. نتایج این تحقیق با استفاده از داده های دریافت شده برای دما نشان داد که کاهش دمای آب تا ^c 25 باعث افزایش کشند قرمز شده است. تصاویر ماهواره ای نشان می دهد که در مناطقی که شکوفایی مضر جلبکی (کشند قرمز) رخ داده است کلروفیل و کربن آلی آب افزایش می یابد.در شهرهای صنعتی پر جمعیت حاشیه تنگه هرمز تراکم جلبکی کشند قرمز بیشتر است و جریان اصلی آب ورودی به خلیج فارس در انتقال کشند قرمز به نواحی غربی تر خلیج فارس موثر بوده است. بیشترین تراکم و رشد کشند قرمز توسط ماهواره در شمال تنگه هرمز قابل رویت می باشد که نزدیک به 9 ماه در این منطقه ماندگار بوده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
39 - خصوصیات زیستی لاک پشت منقارعقابی، گونه در خطر انقراض و تخم گذار در سواحل جنوبی ایران
مهران لقمانیچکیده لاک پشت منقار عقابی(imbricata Eretmochelys) در میان سایر لاک پشت های دریایی تنها گونه ای بود که برای اولین بار درسال 1970جزء گونه های در معرض خطر و درسال 1996 جزء گونه های در معرض خطر انقراض، در لیست قرمز سازمان IUCN قرار گرفت. پراکنش این گونه درمنطقه خلیج فارس در چکیده کاملچکیده لاک پشت منقار عقابی(imbricata Eretmochelys) در میان سایر لاک پشت های دریایی تنها گونه ای بود که برای اولین بار درسال 1970جزء گونه های در معرض خطر و درسال 1996 جزء گونه های در معرض خطر انقراض، در لیست قرمز سازمان IUCN قرار گرفت. پراکنش این گونه درمنطقه خلیج فارس در سواحل شمالی و جنوبی آن و سواحل جنوبی سیستان و بلوچستان در دریای مکران می باشد که بیش ترین تعداد در قسمت های شمالی خلیج در منطقه سواحل ایرانی می باشد. این گونه در ایران در جزایر هرمز، شیدور، قشم، ام الکُرم، نخیلو، بنی فارور، لاوان،کیش، تهمادون،لارک و هنگام دیده شده است. در سواحل جنوبی خلیج فارس مهم ترین مناطق تخم گذاری در سواحل امارات متحده عربی، جزایر کوریان ، هارگوس، جما، کاران و در دریای عمان در رأس الحد گزارش شده است. صید و صیادی، آلودگی های ساحلی و دریایی، تخریب زیستگاه، جمع آوری تخم لاک پشت و فشار شکارچی از برخی عوامل اصلی تهدید کننده این گونه به شمار می روند. در این تحقیق به برخی از خصوصیات زیستی این گونه با ارزش اشاره میگردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
40 - تنگه استراتژیک و ژئوپلیتیک هرمز و نقش راهبردی ایران
نصراله فلاح تبارچکیده براساس اعلام اداره ی اطلاعات انرژی آمریکا 32 درصد نفتی که در سال 2009 میلادی از راه دریا به بازار های بین المللی انتقال یافته، از طریق این تنگه بوده است. یعنی روزانه 15 میلیون بشکه نفت از طریق تنگه ی استراتژیک و ژئوپلیتیک هرمز به بازارهای بین المللی صادر شده است. چکیده کاملچکیده براساس اعلام اداره ی اطلاعات انرژی آمریکا 32 درصد نفتی که در سال 2009 میلادی از راه دریا به بازار های بین المللی انتقال یافته، از طریق این تنگه بوده است. یعنی روزانه 15 میلیون بشکه نفت از طریق تنگه ی استراتژیک و ژئوپلیتیک هرمز به بازارهای بین المللی صادر شده است. هدف پژوهش وصول به ارزش حیاتی تنگه ی هرمز برای جهان و نقش راهبردی ایران بر این گذرگاه حساس است. از جمله اینکه پاتریک کلاوسون، اظهار داشته: ... اگر این تنگه برای مدتی طولانی بسته شود، اقتصاد جهانی سقوط خواهد کرد. روش تحقیق، روش توصیفی- تحلیلی و با هدف کاربردی است و به جهت سابقه کهن آن از روش تاریخی نیز بهره گرفته شده است. حضرت امام (ره) در صحیفه می فرمایند: تحول حاصل شده است، دنیا به هم خورده است، انقلاب پیدا شده است در دنیا، و شما سرتان را زیر برف کرده اید و همان حرف های سابق را می زنید: اگر در خلیج فارس چه بشود، تنگ ی هرمز چه باشد، ماچه می کنیم... ، بفرمایید در خلیج ببینید چه خبر است! نتیجه گیری می شود که این بیان خود گویای نقش راهبردی تنگه ی هرمز و معبر عزت و اقتدار ایران در خلیج فارس است و حاوی پیامی کوبنده برای استکبار جهانی است که هیچگاه هوس ورود به این معبر استراتژیک و ژئو پلیتیک را در سر نپرورانند و حضورشان در خلیج فارس و یا تسلط بر تنگه ی هرمز، حضور در گردابی هولناک و مرگ آور است پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
41 - نقش گردشگری در تامین منافع ملی ایران در منطقه ژئوپلیتیک خلیج فارس
حیدر لطفی قاسم تیموری کسرا مهمانپرست نودهی مرضیه راستاد بروجنیچکیده عوامل مختلفی در تامین منافع کشورها به تاثیرگذاری می پردازد. یکی از این عوامل که در ابعاد سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و همچنین گسترش دامنه نفوذ یک کشور در منطقه ای که در آن قرار دارد تاثیرگذار است گردشگری است. به سبب وابستگی بخش گردشگری به ویژگی های‌های جغرافیایی منطق چکیده کاملچکیده عوامل مختلفی در تامین منافع کشورها به تاثیرگذاری می پردازد. یکی از این عوامل که در ابعاد سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و همچنین گسترش دامنه نفوذ یک کشور در منطقه ای که در آن قرار دارد تاثیرگذار است گردشگری است. به سبب وابستگی بخش گردشگری به ویژگی های‌های جغرافیایی منطقه ای که یک کشور در آن قرار دارد وهمچنین نقش آن در افزایش وزن ژئوپلیتیک کشورها رقابت های گسترده و دامنه داری برای کسب منافع از این طریق به وجود می آید. منطقه ژئوپلیتیک خلیج فارس یکی از مناطقی می باشد که در چند دهه اخیر رقابت در عرصه گردشگری را شاهد بوده است به گونه ای که برخی از کشورهای جنوبی خلیج فارس توانسته اند با بهر ه برداری از گردشگری در تامین منافع ملی خویش نسبت به ایران به توفیق بیشتری دست یابند. با وجود اهمیت راهبردی خلیج فارس برای ایران و برخورداری از مزیت های جغرافیایی، تاکنون برنامه ریزی منسجم و کارآمدی از سوی ایران برای بهره جستن از امکاناتی که در اختیار دارد صورت نگرفته است و بیشتر جنبه های امنیتی و نظامی سواحل جنوبی کشور همواره مورد توجه بوده است. پیامد ضعف برنامه ریزی کارآمد محیطی و غلبه رویکردهای نظامی و امنیتی در بهره برداری از سواحل جنوبی ایران در منطقه خلیج فارس از دست رفتن فرصت های اقتصادی، گردشگری و حتی فرهنگی و سیاسی می باشد که در تامین منافع ملی ایران تاثیرگذار است. این امر حالی است که در مقایسه، کشورهای جنوبی خلیج فارس در کنار توجه به مولفه های امنیتی، با کاربرد برنامه های اقتصادی به جذب سرمایه گذاری و گردشگران خارجی پرداخته اند و توانسته اند به یاری بخش گردشگری بخشی از منافع ملی خویش را تأمین کنند. با توجه به نقشی که گردشگری می تواند در تامین منافع ملی و پیگیری اهداف ملی ایران در خلیج فارس دارا می باشد، پژوهش حاضر در پی پاسخگویی به این پرسش است که کشور ایران چگونه می تواند ازگردشگری در منطقه خلیج فارس در راستای منافع ملی خود، استفاده نماید؟ پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
42 - بسترهای تنش در جغرافیای سیاسی دریاها بر اثر بالا آمدن سطح آب دریاها با تاکید بر ژئوپلیتیک عراق در خلیج‌فارس
رضا قاسمی عبدالرضا فرجی راد عزت اله عزتیچکیده در زمانیکه قوانین و مقررات دریایی رفتار محیط طبیعی دریایی را که به طور مداوم در حال دگرگون شدن است را مورد مطالعه قرار می دهد بالا آمدن سطح آب دریاها که یکی از عواقب غم انگیز تغییرات آب وهوایی است و پیامد آن اصلاح پیکربندی ها و عوامل جغرافیایی سواحل، جزایر و دریاه چکیده کاملچکیده در زمانیکه قوانین و مقررات دریایی رفتار محیط طبیعی دریایی را که به طور مداوم در حال دگرگون شدن است را مورد مطالعه قرار می دهد بالا آمدن سطح آب دریاها که یکی از عواقب غم انگیز تغییرات آب وهوایی است و پیامد آن اصلاح پیکربندی ها و عوامل جغرافیایی سواحل، جزایر و دریاهاست که تاثیرش بر رژیم حقوقی دریاها اجتناب ناپذیر است. در ضمن بیشتر عواقب جدی که برای منافع و مصالح کشورها به همراه دارد این است که قوانین و مقررات مصوب و پذیرفته شده را غیره مصوب می کند و پیامد مهم این کار رقابت کشورها برای کسب منافع بیشتر در برابر یکدیگر را بدنبال دارد.ژئوپولتیک علم مطالعه روابط قدرتهاست .هیدروپولیتیک ،طول ساحل و کیفیت دسترسی در خلیج فارس باعث دگرگونی هایی در ژئوپولیتیک و رویکردهای بازیگران منطقه ای شده است .هدف این پژوهش این است که با یک چشم انداز از طبیعت و احتمالا فشارهای تغییرات آب و هوایی بر خطوط ساحلی و جزایر و توجه به قوانین موجود دریایی در جهان که احتمالا به وسیله همان تغییرات تحت تاثیر قرار می گیرند به این سوال پاسخ دهد که کدام یک از بخشهای جهان در نتیجه بالا آمدن سطح آب دریاها با بیشترین چالش های حقوقی دریاها مواجهند،که منطقه خلیج فارس و کشور عراق با توجه به منابع عظیم نفتی و نیاز فراوان به صادرات ان و طول ساحل کمی که عراق در اختیار دارد از مناطق حساس و بحران زای جهان میباشد که هم در گذشته و حال و هم در آینده با توجه به احتمال بالا آمدن سطح اب دریاها و تغییر اندازه و مساحت و نوع این سواحل پتانسیل و قابلیت پیدا کردن بحران و تنش و احتمال درگیری در آینده را خواهد داشت .در آخر هم، بحث را با بیان نظراتی در زمینه اینکه چطور تغییرات آب و هوایی و مناقشات و چالش ها با هم در ارتباطتند به پایان می رسانیم. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
43 - رتبه‌بندی قدرت‌ملی کشورهای حاشیه خلیج فارس به روش TOPSIS
مرتضی فراهانی زهرا پیشگاهی فردچکیده مقایسه و جایگاه قدرت‌ملی کشورها در نظام ژئوپلیتیک جهانی، همواره از دغدغههای دانشمندان جغرافیای سیاسی و ژئوپلیتیک بوده است. به همین علت تلاش‌های متعددی جهت سنجش و مقایسه قدرت کشورها در قالب روشها و مدلهای مختلف صورت گرفته است که همه آنها از منظر یک یا چند متغیر چکیده کاملچکیده مقایسه و جایگاه قدرت‌ملی کشورها در نظام ژئوپلیتیک جهانی، همواره از دغدغههای دانشمندان جغرافیای سیاسی و ژئوپلیتیک بوده است. به همین علت تلاش‌های متعددی جهت سنجش و مقایسه قدرت کشورها در قالب روشها و مدلهای مختلف صورت گرفته است که همه آنها از منظر یک یا چند متغیر یا بعد محدود، کشورهای جهان را رتبه‌بندی و مقایسه کرده‌اند و هیچگاه منعکس کننده جایگاه واقعی قدرت‌ملی کشورها نبوده است. در این پژوهش، سنجش و مقایسه قدرت‌ملی کشورهای حاشیه خلیج فارس با استفاده از روش TOPSIS انجام می‌گیرد. به این منظور روش انتروپی تعدیل شده برای تعیین وزن شاخص‌ها، مورد استفاده قرار می‌گیرند. امکان استفاده از تعداد زیادی متغیر متناسب با شرایط استراتژی موجود، شاخصهای کمی و کیفی و با کارکردهای مثبت و منفی، داده‌ها و اطلاعات روز دنیا در مدل استفاده شده، باعث میگردد تا از اشکالات مدلهای پیش مبرا باشد. نتایج بدست آمده از این پژوهش نشان می‍دهد که این منطقه دارای سه سطح قدرت میباشد. به ترتیب؛ ایران در سطح اول، عربستان در سطح دوم، امارات، عراق، کویت، بحرین، عمان و قطر در سطح سوم قدرت منطقه خلیج فارس قرار دارند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
44 - بررسی و تحلیل ساختار امنیتی خلیج فارس و تنگه هرمز در راستای الگوی امنیتی بازدارندگی با تأکید بر نقش راهبردی منطقه‌ای و بین المللی
غلامرضا عاشوری شیدا مرتضاییچکیده امنیت خلیج فارس و تنگه هرمز یکی از مهمترین متغیرهایی است که راهبردهای منطقه ای و بین المللی مختلفی از سوی ایران و کشورهای عرب منطقه و نیز قدرتهای فرامنطقه‌ای برای آن ارائه گردیده است. راهبرد ایران برای امنیت این دو کانون مشارکت همه کشورهای منطقه برای تأمین امنی چکیده کاملچکیده امنیت خلیج فارس و تنگه هرمز یکی از مهمترین متغیرهایی است که راهبردهای منطقه ای و بین المللی مختلفی از سوی ایران و کشورهای عرب منطقه و نیز قدرتهای فرامنطقه‌ای برای آن ارائه گردیده است. راهبرد ایران برای امنیت این دو کانون مشارکت همه کشورهای منطقه برای تأمین امنیت آنها و بازدارندگی در مقابل تهدیدات قدرتهای فرامنطقه‌ای به سرکردگی امریکا است. هدف اصلی این مقاله بررسی و تحلیل ساختار امنیتی خلیج فارس و تنگه هرمز در راستای الگوی امنیتی بازدارندگی با تأکید بر نقش راهبردی منطقه ای و بین المللی جمهوری اسلامی ایران است. سؤال اصلی مقاله این است که با توجه به نقش راهبردی منطقه ای و بین المللی جمهوری اسلامی ایران الگوی امنیتی مطلوب برای تأمین امنیت خلیج فارس و تنگه هرمز چگونه بایستی باشد که هم امنیت مشارکتی و منطقه‌ای را به همراه داشته باشد و هم این که بازدارندگی امنیتی ایران و کل منطقه را در برابر تهدیدات قدرتهای فرامنطقه ای فراهم کند؟ نتایج این مقاله نشان میدهد که منطقه خلیج فارس و تنگه هرمز هم اهمیت منطقه‌ای دارند و هم این که از نظر امنیتی بسیار شکننده هستند. ایران خواهان امنیت مشارکت جویانه منطقه‌ای و بازدارندگی امنیتی منطقه ای در مقابل تهدیدات امنیتی قدرتهای فرامنطه ای است. با توجه به این مقدمه در این مقاله تلاش خواهد شد با استفاده از منابع کتابخانه‌ای و مقالات علمی و پژوهشی ساختار امنیتی خلیج فارس و تنگه هرمز در راستای الگوی امنیتی بازدارندگی با تأکید بر نقش راهبردی منطقه ای و بین المللی جمهوری اسلامی ایران تحلیل و تبیین گردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
45 - تحلیل جایگاه ایران در حوزه ژئواستراتژیک اقیانوس هند «با تاکید بر ارائه یک مدل راهبردی در سیاست خارجی و برنامه ریزی اقتصادی»
مجید ولی شریعت پناهی سجاد کریمی پاشاکی، علی کاظی پور سعید زینتی مهدی امان اللهچکیده در زمانیکه قوانین و مقررات دریایی رفتار محیط طبیعی دریایی را که به طور مداوم در حال دگرگون شدن است را مورد مطالعه قرار می دهد بالا آمدن سطح آب دریاها که یکی از عواقب غم انگیز تغییرات آب وهوایی است و پیامد آن اصلاح پیکربندی ها و عوامل جغرافیایی سواحل، جزایر و دریاه چکیده کاملچکیده در زمانیکه قوانین و مقررات دریایی رفتار محیط طبیعی دریایی را که به طور مداوم در حال دگرگون شدن است را مورد مطالعه قرار می دهد بالا آمدن سطح آب دریاها که یکی از عواقب غم انگیز تغییرات آب وهوایی است و پیامد آن اصلاح پیکربندی ها و عوامل جغرافیایی سواحل، جزایر و دریاهاست که تاثیرش بر رژیم حقوقی دریاها اجتناب ناپذیر است. در ضمن بیشتر عواقب جدی که برای منافع و مصالح کشورها به همراه دارد این است که قوانین و مقررات مصوب و پذیرفته شده را غیره مصوب می کند و پیامد مهم این کار رقابت کشورها برای کسب منافع بیشتر در برابر یکدیگر را بدنبال دارد.ژئوپولتیک علم مطالعه روابط قدرتهاست .هیدروپولیتیک ،طول ساحل و کیفیت دسترسی در خلیج فارس باعث دگرگونی هایی در ژئوپولیتیک و رویکردهای بازیگران منطقه ای شده است .هدف این پژوهش این است که با یک چشم انداز از طبیعت و احتمالا فشارهای تغییرات آب و هوایی بر خطوط ساحلی و جزایر و توجه به قوانین موجود دریایی در جهان که احتمالا به وسیله همان تغییرات تحت تاثیر قرار می گیرند به این سوال پاسخ دهد که کدام یک از بخشهای جهان در نتیجه بالا آمدن سطح آب دریاها با بیشترین چالش های حقوقی دریاها مواجهند،که منطقه خلیج فارس و کشور عراق با توجه به منابع عظیم نفتی و نیاز فراوان به صادرات ان و طول ساحل کمی که عراق در اختیار دارد از مناطق حساس و بحران زای جهان میباشد که هم در گذشته و حال و هم در آینده با توجه به احتمال بالا آمدن سطح اب دریاها و تغییر اندازه و مساحت و نوع این سواحل پتانسیل و قابلیت پیدا کردن بحران و تنش و احتمال درگیری در آینده را خواهد داشت .در آخر هم، بحث را با بیان نظراتی در زمینه اینکه چطور تغییرات آب و هوایی و مناقشات و چالش ها با هم در ارتباطتند به پایان می رسانیم. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
46 - نقش ایران و امریکا در امنیت خلیج فارس با تأکید بر دوران بعد از انقلاب اسلامی و استراتژی فرامنطقه‌ای ایران
ناصر اقبالی غلامرضا عاشوری عباس نجفی سجاد عالی فرجامچکیده هدف این مقاله بررسی و تحلیل نقش ایران و امریکا در امنیت نظامی، سیاسی و اقتصادی خلیج فارس بعد از انقلاب اسلامی در راستای به رسیدن به راهبردی ملی و بین المللی است. بایستی گفت که ایران و امریکا مهمترین بازیگرانی هستند که در صدد شکل دادن به سازه های امنیتی خود در چکیده کاملچکیده هدف این مقاله بررسی و تحلیل نقش ایران و امریکا در امنیت نظامی، سیاسی و اقتصادی خلیج فارس بعد از انقلاب اسلامی در راستای به رسیدن به راهبردی ملی و بین المللی است. بایستی گفت که ایران و امریکا مهمترین بازیگرانی هستند که در صدد شکل دادن به سازه های امنیتی خود در خاورمیانه هستند. با توجه به این مهم سؤال اصلی این مقاله این است که در دوران بعد از انقلاب اسلامی نقش ایران و امریکا در امنیت خلیج فارس تا چه اندازه بوده است؟ علاوه بر این سؤال اصلی سؤالات فرعی دیگری نیز مطرح میشود از جمله اینکه دلایل اهمیت حیاتی خلیج فارس کدام‌اند و اینکه نگاه ایران و امریکا به امنیت این منطقه چگونه است. نتایج این مقاله نشان میدهد که ایران و امریکا هرکدام سازه ی امنیتی خاص و ویژه خود را برای منطقه دنبال می کنند از طرف دیگر پتانسیل ها و ابزارهای ایران و امریکا و نیز دغدغه های آنها در موضوع امنیت خلیج فارس متفاوت است. با توجه به این مسئله در این مقاله کوشش خواهد شد با استفاده از منابع کتابخانه‌ای و نیز نقشه‌ها و جداول و نمودارها و نیز اسناد منتشر شده نقش ایران و امریکا در امنیت خلیج فارس با تأکید بر دوران بعد از انقلاب اسلامی را تحلیل و تبیین نمائیم. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
47 - تحلیل بحران سوریه با تأکید بر بازیگران و تأثیر آن بر امنیت سازی درخلیج فارس
حجت اله حیدری زهرا پیشگاهی فرد عزت اله عزتیچکیده هندسه جهانی قدرت به حوزه‌های ژئوپولیتیک متعدد تقسیم میگردد که همواره وضعیت سیاسی آنها در حال تغییر است. سابقه نشان داده است، تغییرات در هر حوزه جهانی روی حوزه‌های دیگر جهان به ویژه نقاط هم جوار اثر گذار میباشد. به دنبال بیداری اسلامی در غرب آسیا و شمال آفریقا، چکیده کاملچکیده هندسه جهانی قدرت به حوزه‌های ژئوپولیتیک متعدد تقسیم میگردد که همواره وضعیت سیاسی آنها در حال تغییر است. سابقه نشان داده است، تغییرات در هر حوزه جهانی روی حوزه‌های دیگر جهان به ویژه نقاط هم جوار اثر گذار میباشد. به دنبال بیداری اسلامی در غرب آسیا و شمال آفریقا، کشور سوریه نیز دستخوش حوادث متأثر از تحولات منطقه گردیده است. کشور سوریه که قبل از انقلاب‌های منطقه، جایگاه مهمی به عنوان جبهه مقاومت در غرب آسیا داشته است، با ظهور این بیداری، جایگاه این کشور و کشورهای همراه سوریه از جمله ایران که در محیط جغرافیایی خلیج فارس قرار گرفته است، تقویت گردید. در این پژوهش سعی شده است باروش توصیفی – تحلیلی و با بهره گیری از روش کتابخانه‌ای و اسناد و متون مرتبط، تأثیر بحران سوریه را با تأکید بر بازیگران و با توجه به پیوستگی جغرافیایی و مشترک بودن بازیگران دو منطقه شامات و خلیج فارس، بررسی و تبیین گردد که نتایج حاصله از این پژوهش نشان میدهد، تغییر ساختارها در غرب آسیا و همچنین تحولات سوریه که کانون بحران‌های منطقه‌ای به شمار می‌رود، بر حوزه‌های ژئوپولیتیک خلیج فارس اثر گذاشته است به ویژه نقش بازیگران مخالف و موافق دولت سوریه که بازیگران تأثیر گذار در امنیت خلیج فارس نیز محسوب می‌گردند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
48 - بیولوژی تولیدمثل ماهی مرکب بزرگ (Sepia pharaonis, Ehrenberg, 1831) در آبهای شمالی خلیج فارس
نصیر نیامیمندی علی مبرزی غلام مرادی خسرو آئین جمشیدهدف پژوهش:هدف این تحقیق بررسی وضعیت و شیوه‌های مدیریت صید ماهی مرکب در آبهای شمالی خلیج فارس براساس چرخه تولیدمثل آبزی و صید همزمان آن و ارائه راه‌حلی در راستای مدیریت بهینه جهت حفاظت و استمرار صیادی در منطقه میباشد. مواد و روشها:نمونه‌برداری از گرگور شناورهای صیادی چکیده کاملهدف پژوهش:هدف این تحقیق بررسی وضعیت و شیوه‌های مدیریت صید ماهی مرکب در آبهای شمالی خلیج فارس براساس چرخه تولیدمثل آبزی و صید همزمان آن و ارائه راه‌حلی در راستای مدیریت بهینه جهت حفاظت و استمرار صیادی در منطقه میباشد. مواد و روشها:نمونه‌برداری از گرگور شناورهای صیادی در مناطق تخلیه صید بوشهر و خوزستان انجام گرفت. تعداد 100 تا 150 نمونه به شکل تصادفی از مجموعه صید جدا شد. پس از تفکیک نمونهها براساس جنسیت، وضعیت تولیدمثلی در دو جنس نر و ماده با استفاده از شاخص گنادی و محاسبات آماری مورد مطالعه قرار گرفت. یافتهها:نتایج شاخصهای اندم جنسی نر و ماده (GSI) نشان‌دهنده بیشترین فعالیت باروری در اسفند ماه است و پس از آن روند تولیدمثل در هر دو جنس رو به کاهش بود. بیشترین تعداد تخمک در گروه‌های طولی 21 تا 26 سانتی متری و کمترین تعداد در گروه طولی 15 تا 16 سانتی متری میباشد. نسبت جنسی کل در طول دوره مورد بررسی برابر با 2/1 بوده و نتایج آماری اختلاف معنیداری را نشان می‌دهند (05/0<p). همچنین زمان آزادی صید ماهی مرکب بزرگ در منطقه مورد بررسی همزمان با اوج تخمریزی آبزی میباشد. با توجه به نتایج حاصل از این تحقیق نیاز به تدوین مدیریت جدیدی در بهره‌برداری از این آبزی است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
49 - شورای همکاری خلیج فارس و روند بیداری اسلامی در بحرین
مجید عباسی حسن حسنیبحرین کشوری کوچک اما مهم در معادلات منطقه ای است. این کشور در دوره پس از استقلال از ایران در سال 1971 همواره تلاش داشته تا با توجه به ضعف ژئوپلتیکی و ناتوانی در حفظ امنیت و استقلال به اتحاد با قدرت های منطقه ای و فرامنطقه ای مبادرت کند. لذا زمانیکه تشکیل شورای همکاری خل چکیده کاملبحرین کشوری کوچک اما مهم در معادلات منطقه ای است. این کشور در دوره پس از استقلال از ایران در سال 1971 همواره تلاش داشته تا با توجه به ضعف ژئوپلتیکی و ناتوانی در حفظ امنیت و استقلال به اتحاد با قدرت های منطقه ای و فرامنطقه ای مبادرت کند. لذا زمانیکه تشکیل شورای همکاری خلیج فارس در سال 1981 مطرح شد این کشور با توجه به ضعف های ساختاری در حوزه های مختلف و بویژه مسأله دموکراسی به عضویت آن در آمد. این پژوهش با استفاده از روش توصیفی-تبیینی در پی بررسی علل آغاز بحران داخلی بحرین در سال 2011، چرایی ورود شورای همکاری خلیج فارس به آن و سیاست های متخذه از جانب این شورا برای مدیریت این بحران می باشد. یافته های پژوهش حاکی از آن است که از زمانیکه مردم بحرین در فوریه سال 2011 در اعتراض به مشکلات داخلی مانند تبعیض مذهبی، دیکتاتوری سیاسی، مشکلات اقتصادی و شکاف طبقاتی دست به قیام زده اند و ابتدا خواستار اصلاحات و سپس اسقاط حکومت آل خلیفه شده اند، این شورا تلاش نموده است با سیاست هایی مانند اعزام نیروهای واکنش سریع (سپر جزیره)، تبلیغات رسانه ای بر علیه مخالفین و القای این مطلب که مخالفین حکومت آل خلیفه شیعیان تحت هدایت جمهوری اسلامی ایران هستند، حمایت بی حد و حصر از حکومت آل خلیفه و مطرح شدن طرح هایی مانند الحاق بحرین به عربستان به مدیریت بحران مبادرت و وضع موجود را در میان کشورهای عضو شورا حفظ کنند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
50 - واکاوی زمینههای همگرایی اعراب با رژیم صهیونیستی در برابر ایران براساس نظریه موازنه تهدید استفان والت
اصغر رجبی ده برزوئی محمد بیدگلیهدف پژوهش حاضر واکاوی زمینههای همگرایی اعراب با رژیم صهیونیستی در برابر ایران، براساس نظریه موازنه تهدید استفان والت بود. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده و نتایج نشان داد که، اعراب با تأکید بر تهدیدات امنیتی ایران به توسعه روابط خود با رژیم صهیونیستی به دلایلی ازجمله حما چکیده کاملهدف پژوهش حاضر واکاوی زمینههای همگرایی اعراب با رژیم صهیونیستی در برابر ایران، براساس نظریه موازنه تهدید استفان والت بود. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده و نتایج نشان داد که، اعراب با تأکید بر تهدیدات امنیتی ایران به توسعه روابط خود با رژیم صهیونیستی به دلایلی ازجمله حمایت آمریکا از عادی‌سازی روابط، درگیر بودن اعراب با بحران‌های داخلی، تضعیف ایدئولوژی ضدصهیونیستی ایران، وجود شکاف و جدایی در میان کشورهای عربی و ایجاد تغییر در موازنه قدرت منطقه‌ای در سطح همکاری‌های مختلف نظامی، سیاسی و اقتصادی پرداخته‌اند و الگوی رفتاری موازنه تهدید را بهترین رویکرد در قبال جمهوری اسلامی ایران می‌دانند. به نظر می‌رسد، مسئله عادی‌سازی روابط اعراب و رژیم صهیونیستی همچون دیگر توطئه‌های مثلث غربی- عبری- عربی چند دهه گذشته، با شکست مواجه شده است و این توطئه، موضوع نگران‌کننده‌ای نخواهد بود؛ زیرا دیر یا زود، به رسوایی کشورهای هم‌پیاله با رژیم صهیونیستی و فروپاشی این مناسبات جعلی، منتهی خواهد شد. با عنایت به این مسئله که عادی‌سازی روابط در بهترین حالت از سطح روابط رژیم صهیونیستی با دولتها فراتر نخواهد رفت، پیشنهاد میگردد، جمهوری اسلامی ایران با دیپلماسی فعال سعی نماید، مسئله فلسطین را زنده نگه دارد و همچنین به حکومت‌های عربی متذکر شود که به صدای ملت‌هایشان که مخالف عادی‌سازی روابط با اشغالگران رژیم صهیونیستی هستند، گوش فرادهند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
51 - کاربرد آمار مکانی در پهنه بندی و تحلیل فضایی سرعت صوت در خلیج فارس
مهیار مجیدی نیک حامد دلدارهدف از این تحقیق، یافتن توزیع سرعت صوت تحت تاثیر پارامترهای فیزیکی آب، کاربرد روش های نوین زمین آمار برای پیش‌بینی فضایی در اقیانوس شناسی، پیش بینی میزان پارامترهای فوق برای کل منطقه خلیج فارس و پهنه‌بندی سرعت صوت، بوده است. در این تحقیق، سرعت صوت با استفاده از فرمول چن چکیده کاملهدف از این تحقیق، یافتن توزیع سرعت صوت تحت تاثیر پارامترهای فیزیکی آب، کاربرد روش های نوین زمین آمار برای پیش‌بینی فضایی در اقیانوس شناسی، پیش بینی میزان پارامترهای فوق برای کل منطقه خلیج فارس و پهنه‌بندی سرعت صوت، بوده است. در این تحقیق، سرعت صوت با استفاده از فرمول چن- میلرو و داده های فشار، شوری و دما محاسبه گردید. داده های مورد استفاده با مش بندی منظم و فواصل 25/0 درجه از اطلس اقیانوسی جهانی 2013 استخراج شد. جهت پهنه بندی سرعت صوت در لایه های مختلف خلیج فارس سه روش کریجینگ، کوکریجینگ و عکس فاصلة موزون با یکدیگر مقایسه و در نهایت با بهترین روش به پیش بینی و تهیه نقشه های پهنه بندی سرعت صوت پرداخته شد. نتایج حاکی از کمتر بودن خطاهای برآورد ریشه دوم میانگین مربع خطا و میانگین خطای مطلق در روش کوکریجینگ نسبت به دیگر روش ها است. آزمون همبستگی پیرسون بین سرعت صوت و متغیرهای مستقل اجرا و بیشترین همبستگی مشاهده شده بین دما و سرعت صوت است. به همین جهت پارامتر دما به عنوان متغیر کمکی در روش کوکریجینگ برای پهنه‌بندی سرعت صوت در نظر گرفته شد. نتایج اعتبارسنجی متقابل نشان دهندة پیش بینی بهتر مدل در فصل سرد در مقایسه با فصل گرم منطقه می باشد. نتایج پهنه بندی نشان داده است که با حرکت از سمت تنگة هرمز به سمت شمال غرب خلیج، سرعت صوت در تمامی لایه ها در حدود m/s20 کاهش یافته است. همچنین همواره بیشترین مقادیر سرعت صوت در مناطق کم عمق جنوبی و بعلت افزایش شوری اتفاق افتاده است. در تمامی ایستگاه های بررسی شده سرعت صوت با افزایش عمق به علت کاهش دما، کاهش مییابد و کانال صوتی مشاهده نمی‌شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
52 - مطالعه عملکرد فیزیولوژیک پپتیدهای ضد انجماد جداسازی شده ازحلزون دریایی Peronia peronii
محمد امیر بی تعب جمیله پازوکی سید امید رعنایی سیادتمقدمه وهدف:مطالعه حاضر بر روی حلزون دریاییPeronia peronii، که جزو حلزون های واقعی(Real slugs) و فاقد صدف بوده انجام شده است. هدف از این تحقیق بررسی برخی خصوصیات فیزیولوژیکی این موجود از جمله مقاومت در برابر سرما می باشد. روش کار:نمونه برداری در بهار 1391 از سواحل جنوبی چکیده کاملمقدمه وهدف:مطالعه حاضر بر روی حلزون دریاییPeronia peronii، که جزو حلزون های واقعی(Real slugs) و فاقد صدف بوده انجام شده است. هدف از این تحقیق بررسی برخی خصوصیات فیزیولوژیکی این موجود از جمله مقاومت در برابر سرما می باشد. روش کار:نمونه برداری در بهار 1391 از سواحل جنوبی جزیره قشم انجام و نمونه ها به منظور استخراج پپتیدها با کمترین تغییر از حالت طبیعی به صورت زنده به آزمایشگاه منتقل گردید.پس از جدا کردن امعاء و احشاء، بافت پوست و عضله حیوان در حضور نیتروژن مایع هموژن شد.پس از استخراج عصاره پروتئینی و عبور آن از فیلتر 10 کیلو دالتونی، از کروماتوگرافی مایع-فاز معکوسRP-HPLCبه منظور تخلیص پپتیدها استفاده شد. یافتهها:در بین اجزاء جدا شده، یکی از فرکشنها دارای خصوصیات ضد انجماد بود. نتایج نشان داد این جزء دارای نقطه انجماد 2/41-، ذوب 5/23- و جوش 4/84 درجه سانتی گراد می باشد. این نتایج بانمونه کنترل که سرم آلبومین گاوی بود، اختلاف زیادی داشت. نتیجه گیری:به نظر می رسد حضور این دسته پپتیدها در گونه ای که پراکنش جهانی دارد به افزایش تحمل جانور در فصل زمستان کمک به سزایی می کند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
53 - بررسی هم آوری سلطان ابراهیم در خلیج فارسآب های ساحلی استان بوشهر
مهناز کردگاری تورج ولی نسب شهلا جمیلیزمینه و هدف:ماهی سلطان ابراهیم Nemipterus japonicusاز گونه های مهم تجاری و جزو ده گونه غالب آبهای خلیج فارس میباشد. هدف از این پژوهش بررسی میزان هم آوری این ماهی در خلیج فارس(آب های ساحلی استان بوشهر) است.روش کار:در این پژوهش همآوری مطلق و نسبی با صید 595 نمونه طی یک چکیده کاملزمینه و هدف:ماهی سلطان ابراهیم Nemipterus japonicusاز گونه های مهم تجاری و جزو ده گونه غالب آبهای خلیج فارس میباشد. هدف از این پژوهش بررسی میزان هم آوری این ماهی در خلیج فارس(آب های ساحلی استان بوشهر) است.روش کار:در این پژوهش همآوری مطلق و نسبی با صید 595 نمونه طی یک سال مورد مطالعه قرار گرفت. صید عمده آن توسط ترال کف انجام شد. نمونهها بهطور ماهانه از آبهای ساحلی استان بوشهر، بخش شمالی خلیج فارس، توسط شناورهای صیادی منطقه و گشت‌های تحقیقاتی تهیه و اطلاعات حاصله در نرم افزار Excelمورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها:تخمین همآوری برای 41 عدد ماهی در دامنه طولی(طول چنگالی) بین 114 تا 234 میلیمتر انجام شد. میانگین طول چنگالی189 میلی متر با انحراف معیار 8/27 و میانگین وزن گناد 84/3 گرم با انحراف معیار 29/2 بهدست آمد. حداکثر همآوری مطلق1240910و حداقل 84031 عدد تخمک بهترتیب برای ماهیانی با طول چنگالی210 و 114 میلیمتر تعیین شد. میانگین همآوری مطلق ماهی سلطان ابراهیم 42633472388 و میانگین همآوری نسبی 2933817 عدد تخمک محاسبه گردید. حداکثر و حداقل قطر تخمک اندازهگیری شده به ترتیب 448/0 و 022/0 میلیمتر و میانگین آن 071/0221/0 میلیمتر بود. فراوان ترین قطر تخمکها مربوط به نمونه های فروردین ماه با قطر 296/0 میلی متر و هم چنین حداکثر قطر تخمک نیز مربوط به نمونه های فروردین ماه با قطر 448 /0 میلی متر بود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
54 - بررسی تنوع مورفولوژیک در جمعیت های مختلف ساردین سندی موجود در خلیج فارس و دریای عمان
پرستو رحیمی سهراب رضوانی پرگل قوام مصطفوی شهلا جمیلیزمینه و هدف:ساردین ماهیان از خانواده شگ ماهیان از نظر اکولوژیک جزو ماهیان سطحزی ریز، و اولین مصرف کنندگان در زنجیره ی تولیدات دریایی بوده و در صورت صید بی رویه آن ها کاهش صید تون ماهیان مشاهده میگردد. هدف از این مطالعه بررسی تنوع احتمالی ژنتیکی و ایجاد زیر جمعیت در حوز چکیده کاملزمینه و هدف:ساردین ماهیان از خانواده شگ ماهیان از نظر اکولوژیک جزو ماهیان سطحزی ریز، و اولین مصرف کنندگان در زنجیره ی تولیدات دریایی بوده و در صورت صید بی رویه آن ها کاهش صید تون ماهیان مشاهده میگردد. هدف از این مطالعه بررسی تنوع احتمالی ژنتیکی و ایجاد زیر جمعیت در حوزه پراکنش این گونه در خلیج فارس و دریای عمان است.روش کار:در طی زمستان90 و بهار91 تعداد63 عدد ساردین سندی با روش پرساین دو قایقی از سه منطقه جاسک، قشم و لنگه جمعآوری و بررسی های مورفولوژیک و بیومتریک معمول انجام گردید. داده ها به روش آنالیز واریانس یک طرفه one way ANOVAو آنالیز واریانس چند متغیره MANOVAمورد بررسی آماری قرار گرفتند.یافته ها:بررسی آماری صفات مورد مطالعه وجود یک شیب معنی دار را در سطح 05/0Pدرکلیه صفات از بندر چارک در منطقه لنگه تا بندر جاسک در دریای عمان نشان داد. آزمون post-hocنشان از این داشت که درتمامی صفات جاسک تفاوت معنی داری را با دو منطقه دیگر دارد. بر پایه آزمون مولفه های اصلی مهمترین صفات در ایجاد این تنوع طول کل، طول چنگالی، طول استاندارد، طول پوزه و پهنای بدن می باشند. از سوی دیگرClaster analysis بر پایه صفات مورفولوزیک سه منطقه در ابتدا به دو منطقه اصلی (جاسک، قشم و لنگه) تقسیم و در مرحله بعد دو منطقه قشم و لنگه را نیز از یکدیگر جدا سازی میکند.نتیجه گیری:نتایج حاصل می تواند نشان از این حقیقت باشد کهاین گونه در حوضه گسترده پراکنش خود دارای زیر جمعیت هایی است که می توانند زیر بنای ایجاد زیر گونه در حوزه پراکنش این گونه باشند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
55 - بررسی فیلوژنی مولکولی ماهی شانک کوپر(Argyrops spinifer) در محدوده خلیج فارس و دریای عمان(بندر بوشهر ،بندرعباس، بندرچابهار)
شیرین ولی پور پرگل قوام مصطفوی محمد حسن شاه حسینی فرهاد کی مرامزمینه و هدف: ماهی کوپر(Argyrops spinifer) از خانواده شانک ماهیان(Sparidae) بوده که از نظر تجاری و اکولوژیکی در آب های جنوب ایران بسیار حائز اهمیت است. گونه های این شاخه از نظر ریخت شناختی بسیار به هم نزدیک می باشند و گاهی نام گذاری آن ها دچار خطا می شود. بنابراین، شناسا چکیده کاملزمینه و هدف: ماهی کوپر(Argyrops spinifer) از خانواده شانک ماهیان(Sparidae) بوده که از نظر تجاری و اکولوژیکی در آب های جنوب ایران بسیار حائز اهمیت است. گونه های این شاخه از نظر ریخت شناختی بسیار به هم نزدیک می باشند و گاهی نام گذاری آن ها دچار خطا می شود. بنابراین، شناسایی مولکولی آن ها بسیار مهم می باشد. روش کار: در این مطالعه بررسی رابطه فیلوژنی ماهی کوپر بر اساس ناحیه میتوکندریایی(CO1) و با استفاده از روش توالی یابی DNA انجام گرفت. به منظور این بررسی از بافت نرم باله دمی۹۰ نمونه با استفاده از روش استات آمونیوم، DNA استخراج و کمیت و کیفیت آن به روش های اسپکتروفتومتری و الکتروفورز انجام شد. نمونه هایDNA مطلوب برای واکنش زنجیرهای پلیمراز(PCR) و توالی یابی(Sequencing) مورد بررسی قرار گرفت. پس از تکثیر قطعه ژن و توالی یابی ، برای ترسیم درخت های تبارشناسی از نرم افزارهایBio Edite version 7.0.1 ، BLAST، MEGA 7.0.2 و DnaSP 5.10.01 استفاده گردید. یافته ها: بر اساس درخت فیلوژنی به دست آمده از توالی ها، ماهی شانک(کوپر) در مناطق بندر عباس، بوشهر و بندر چابهار، به دو شاخه اصلی تقسیم شد. تمامی نمونه های شاخه اول با شاخه دوم رابطه خواهری نشان دادند و تمام نمونه های شاخه یک و دو با نمونه‌های KJ012292 وKJ012291 از بانک ژن در منطقه ایتالیا با دقت 82، 67 و 86 درصد رابطه خواهری نشان دادند. نتیجه گیری: نتایج حاصل می تواند اطلاعات سودمندی در برنامه های حفاظتی و مدیریتی جهت حفظ و احیای جمعیت و ذخایراین گونه با ارزش فراهم سازد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
56 - بررسی اثر کاهش سمیت آلودگی نفتی توسط باکتریهای تجزیه‌کننده نفت خام همزیست با شکم‌پا جداسازی شده از خلیج فارس بر روی کیفیت محصولات غذایی دریایی
نسرین انصاری فرخ رخ بخش زمین مهدی حسن شاهیان مجید عسکریخلیج فارس مهمترین محیط دریایی در جهان است. زیرا سالانه حدود 25000 تانکر انتقال نفت در این خلیج فارس انجام می شود و نشت و آلودگی نفت در این منطقه بسیار زیاد است. رابطه بین جانوران دریایی و باکتری های تجزیه کننده به خوبی درک نشده است. هدف از این مطالعه توصیف باکتری های تج چکیده کاملخلیج فارس مهمترین محیط دریایی در جهان است. زیرا سالانه حدود 25000 تانکر انتقال نفت در این خلیج فارس انجام می شود و نشت و آلودگی نفت در این منطقه بسیار زیاد است. رابطه بین جانوران دریایی و باکتری های تجزیه کننده به خوبی درک نشده است. هدف از این مطالعه توصیف باکتری های تجزیه کننده نفت خام همزیست در شکم پایان خلیج فارس است. این جانداران دریایی از جزیره خارک در خلیج فارس جمع آوری شدند. باکتری های تجزیه کننده نفت خام همزیست پس از 4 دوره کشت با استفاده از غنی سازی در محیط ONR7a از جانداران جمع آوری شده جدا شدند. باکتری های جدا شده با روش های بیوشیمیایی و مولکولی شناسایی شدند. تجزیه نفت خام و اسپکتوفتومتری برای هر سویه تعیین شد. اثر کاهش سمیّت فلزات سنگین و مقدار کل هیدروکربن های نفتی بر روی گوشت ماهی و میگو پرورشی توسط باکتری تجزیه کننده بررسی شد. در این مطالعه، 2 سویه تجزیه کننده نفت خام IAUK3585 و IAUK3586 از نمونه شکم پا جداسازی شد. این سویه ها مربوط به جنس و گونهThalassospira profundimaris بودند و سویه IAUK3586 بیشترین میزان تجزیه نفت خام را داشت. نتایج حاصل از اثر کاهش سمیّت فلزات سنگین و مقدار کل هیدروکربن های نفتی ثابت کرد که مقدار کل هیدروکربن های نفتی و فلزات سنگین در حوضچه با باکتری تجزیه کننده در مقایسه با حوضچه بدون باکتری تجزیه کننده و واجد آلودگی نفتی و حوضچه بدون هیچ یک از این شرایط بطور قابل توجهی کاهش داشت. این نتیجه ثابت می کند که باکتری تجزیه کننده همزیست با شکم پا اثر قابل توجهی روی افزایش کیفیت گوشت ماهی و میگو دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
57 - برنامه‌ریزی و سازمان‌دهی سیاسی، امنیتی و اقتصادی فضا در منطقه خلیج فارس در راستای ارائه‌ی یک مدل راهبردی برای مناطق ایران؛ مطالعه‌ی موردی جزیره قشم
بازرگان امیری حیدر لطفی عزت الله عزتی مجید شریعت پناهیبیشک غایت اصلی تمام برنامه‌ریزی‌ها رسیدن به توسعه پایدار، تعادل منطقه‌ای، توزیع مناسب فعالیت‌ها و استفاده حداکثر از قابلیت‌های محیطی در فرایند توسعه مناطق است. هدف اصلی این مقاله عبارت است از برنامه‌ریزی و سازمان‌دهی سیاسی، امنیتی و اقتصادی فضا در منطقه خلیج فارس در را چکیده کاملبیشک غایت اصلی تمام برنامه‌ریزی‌ها رسیدن به توسعه پایدار، تعادل منطقه‌ای، توزیع مناسب فعالیت‌ها و استفاده حداکثر از قابلیت‌های محیطی در فرایند توسعه مناطق است. هدف اصلی این مقاله عبارت است از برنامه‌ریزی و سازمان‌دهی سیاسی، امنیتی و اقتصادی فضا در منطقه خلیج فارس در راستای ارائه‌ی یک مدل راهبردی برای مناطق ایران؛ مطالعه ی موردی جزیره قشم. سؤال اصلی این مقاله این است که برنامه ریزی و سازمان‌دهی سیاسی، امنیتی و اقتصادی فضا در منطقه خلیج فارس بایستی دارای چه ویژگی‌ها و مختصاتی باشد که بتوان از آن به عنوان مدلی برای همه مناطق این منطقه و از جمله جزیره قشم بهره گرفت؟ علاوه بر سؤال اصلی فوق سؤالات فرعی دیگری نیز در این مقاله مطرح شده است از جمله این که سازمان‌دهی فضا دارای چه تاریخچه‌ای است؟ چه نظریاتی در خصوص سازمان‌دهی فضا ارائه گردیده است؟ سازمان‌دهی مناسب فعالیت و انسان در پهنه سرزمین غایت اصلی تمام برنامه‌ریزی‌ها در سطوح مختلف است. اگر چه در سطح خرد مکان‌یابی جهت حداکثر نمودن سود بنگاه و در واقع جانمایی بهتر فعالیت‌ها پیامد فضایی این نوع برنامه‌ریزی است ولی این جانمایی در راستای هدف بالاتر یعنی چیدمان منطقی فعالیت‌ها در پهنه سرزمین ایفای نقش میکند به عبارت دیگر فرایند برنامه‌ریزی صحیح و سلسله مراتبی از سطح آمایش ملی شروع و با تدوین برنامه‌های میان مدت توسعه‌ای و برنامه‌ریزی کلان اقتصادی به سطح برنامه‌ریزی خرد منتهی میشود. تحقیق حاضر کیفی است که در آن سعی شده است با استفاده از منابع کتابخانه‌ای و مقالات پژوهشی و نیز سایر منابع علمی به برنامه‌ریزی و سازمان‌دهی سیاسی، امنیتی و اقتصادی فضا در منطقه خلیج فارس در راستای ارائه‌ی یک مدل راهبردی برای مناطق ایران؛ مطالعه ی موردی جزیره قشم پرداخته شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
58 - سنجش و اندازه گیری آلودگی های فلزات سنگین (Zn,Cr,Ni,Cd) در رسوبات ساحلی خلیج فارس
اکبر الصاقدر سالهای اخیر فعالیت های اقتصادی متعددی نظیر پالایش نفت خام،تولیدات آلومینیوم و روی ،تعمیر و ساخت کشتی،تخلیه و بارگیری انواع مواد معدنی و شیمیایی و غیره در بندر عباس به عنوان مرکز توسعه جنوب کشور ایران شکل گرفته که این موضوع موجب تشدید بار آلودگی و تخریب اکوسیستم حساس چکیده کاملدر سالهای اخیر فعالیت های اقتصادی متعددی نظیر پالایش نفت خام،تولیدات آلومینیوم و روی ،تعمیر و ساخت کشتی،تخلیه و بارگیری انواع مواد معدنی و شیمیایی و غیره در بندر عباس به عنوان مرکز توسعه جنوب کشور ایران شکل گرفته که این موضوع موجب تشدید بار آلودگی و تخریب اکوسیستم حساس آبهای ساحلی منطقه شده است.لذا شناسایی و اندازه گیری و ردیابی عناصر فلزات سنگین در رسوبات آبهای ساحلی با توجه به اثرات زیانباری که بر اکوسیستمهای دریایی و از جمله آبزیان و به تبع آن بر انسان دارد از اهمیت ویژه ای برخوردار است.ب این مبنا در این تحقیق میزان فلزات سنگین روی،کروم،نیکل و کادمیوم در رسوبات ساحلی بندر عباس توسط دستگاه طیف سنجی جذب اتمی مورد سنجش قار گرفت.کلیه مراحل نمونه برداری و هضم رسوب طبق روش استاندارد موپام انجام شد.بدین ترتیب متوسط غلظت فلزات سنگین روی،کروم،نیکل و کادمیوم در رسوبات به ترتیب2/1±0/2 27/9±0/3H90/4±0/3H89/1±0/3 میکرو گرم بر گرم وزن خشک رسوب به دست آمد.این مقتدیر با متوسط غلظت عناصر فوق در رسوبات جهانی و دیگر مناطق داخلی و خارجی مقایسه و تجزیه و تحلیل شد.بررسی آماری(ANOVA : Single Factor) نشان داد که متوسط غلظت فلزات سنگین روی،کروم،نیکل و کادمیوم موجود در رسوب گذرگاه ها اختلاف معنی داری دارند.دو عنصر کادمیوم و روی با ضریب همبستگی 0.7651 بیشترین همبستگی را دارند و بعد از آن به ترتیب عناصر نیکل و روی با ضریب همبستگی 0.7410،کادمیوم و کروم با ضریب همبستگی 0.599،روی و کروم با ضریب همبستگی 0.5603 و نیکل و روی با ضریب همبستگی 0.1704 قرار دارند.با توجه به ضریب همبستگی مثبت و معنی دار بین کادمیوم و روی،کادمیوم و کروم و همچنین روی و کروم مشخص می شود که منشا ایجاد فلزات سنگین کادمیوم،روی و کروم در رسوبات یکسان است.ضریب همبستگی کادمیوم با نیکل معنی دار نیست و هم چنین پایین بودن ضریب همبستگی نیکل و روی نیز،نشان دهنده یکسان نبودن منبع نیکل با دیگر عناصر است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
59 - معرفی روزن بران بستر رسوبی سواحل جزیره کیش تا عمق 30 متری
معصومه سهرابی ملایوسفی سید حمید وزیری مریم صهبا سارا اسکندری سمیه رحیمی فردیکی از مهمترین جزایر خلیج فارس جزیره مرجانی کیش می باشد که حاصل تجمع رسوبات بیوشیمیایی کربنات کلسیم است.جزیره کیش در فاصله 18 کیلومتری از سواحل جنوبی ایران واقع شده و طبق تقسیم بندی اشتوکلین جز منطقه زاگرس چین خورده محسوب می شود.جنس سنگهای تشکیل دهنده جزیره کیش از آهک ه چکیده کاملیکی از مهمترین جزایر خلیج فارس جزیره مرجانی کیش می باشد که حاصل تجمع رسوبات بیوشیمیایی کربنات کلسیم است.جزیره کیش در فاصله 18 کیلومتری از سواحل جنوبی ایران واقع شده و طبق تقسیم بندی اشتوکلین جز منطقه زاگرس چین خورده محسوب می شود.جنس سنگهای تشکیل دهنده جزیره کیش از آهک های خارک با سن پلیوسن پایانی است.در این پژوهش مطالعه و معرفی روزن داران و شرایط زندگی آنها در دو بخش سطحی و رسوبات عمقی مورد نظر بوده است که به طور کلی 33 نمونه در حد گونه و 7 نمونه فقط در حد جنس شناسایی شده و بیشترین فراوانی در رسوبات سطحی مربوط به گونهAmmonia beccarii می باشد.در رسوبات عمقی 7 نمونه مورد شناسایی واقع شده که 5 نمونه در حد گونه و فقط دو نمونه در حد گونه معرفی شده اند .نکته قابل توجه اینکه روزن داران با پوسته آگلوتین در رسوبات عمقی مشاهده نشده اند که خود حاکی از تغییرات بوم شناختی در خلیج فارس می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
60 - پیش بینی آسیب پذیری آلودگی نفتی در خلیج فارس با استفاده از روش های هوش محاسباتی در محیط GIS
مبین افتخاری سید احمد اسلامی نژاد عباسعلی قزل سوفلو ملیکا راستگوخلیجفارس بخش قابل توجهی از ذخایرنفتی جهان را شامل میشود و عموما آلودگی نفتی یکی از اصلی‌ترین آلودگیهای این منطقه به شمار می‌رود. اولین گام جهت کنترل و پیشگیری از آلودگیهای نفتی، تعیین میزان درجه حساسیت مناطق ساحلی به این نوع آلودگی است. پژوهش حاضر به منظور پیش بینی چکیده کاملخلیجفارس بخش قابل توجهی از ذخایرنفتی جهان را شامل میشود و عموما آلودگی نفتی یکی از اصلی‌ترین آلودگیهای این منطقه به شمار می‌رود. اولین گام جهت کنترل و پیشگیری از آلودگیهای نفتی، تعیین میزان درجه حساسیت مناطق ساحلی به این نوع آلودگی است. پژوهش حاضر به منظور پیش بینی آسیب پذیری آلودگی نفتی در خلیج فارس میباشد. لذا در این تحقیق به‌منظور تعیین مناطق پر ریسک آسیب‌پذیر نفتی در محدوده خلیج فارس معیارهای موثر ازجمله لوله‌های انتقال نفت، سکوهای نفتی، مسیر عبور و مرور کشتی ها، بنادر، فلزات سنگین، نوسانات تراز سطح آب، بارندگی، جریانات دریایی، آلودگی هوا و بادهای موسمی مورد استفاده قرار گرفت. نوآوری تحقیق حاضر ارائه یک رویکرد ترکیبی جدید جهت تعیین معیارهای مؤثر آسیب پذیری خلیج فارس میباشد. در این راستا از ترکیب رگرسیون وزن‌دار جغرافیایی (هسته‌های گوسین و مکعبی سه‌گانه) و الگوریتم بهینه‌سازی ازدحام ذرات گسسته استفاده گردید. روش ترکیبی با دو خواص منحصر به فرد داده‌های مکانی یعنی خودهمبستگی مکانی و ناایستایی مکانی سازگار است و برای مسائل رگرسیون مکانی مناسب است. مقادیر R2 و RMSE حاصل از روش GWR با هسته مکعبی سه‌گانه به ترتیب 9971/0 و 2142/0 به دست آمد که نشان‌دهنده سازگاری بالای هسته مکعبی سه‌گانه نسبت به هسته گوسین است. همچنین نتایج بدست آمده نشان میدهد که لوله های انتقال نفت، سکوهای نفتی و مسیر عبور و مرور نفتکش ها بیشترین تاثیر را در آسیب پذیری خلیج فارس دارند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
61 - اوج و افول بندر باستانی سیراف با نگاهی بر یافتههای باستان‌شناسی
هایده خمسه زهرا فلاحی یارولیسیراف شناسنامه تاریخ دریانوردی ایران و معرف بخشی از هویت تاریخی و فرهنگی سرزمین ماست. حیات اقتصادی و اجتماعی این بندر مهم و مشهور در دوران رونق و شکوفایی، بیانگر تمدنی درخشان و پویا است که از دورة ساسانی تا چند قرن بعد از اسلام تداوم داشته است. تحولات صورت گرفته در دستگ چکیده کاملسیراف شناسنامه تاریخ دریانوردی ایران و معرف بخشی از هویت تاریخی و فرهنگی سرزمین ماست. حیات اقتصادی و اجتماعی این بندر مهم و مشهور در دوران رونق و شکوفایی، بیانگر تمدنی درخشان و پویا است که از دورة ساسانی تا چند قرن بعد از اسلام تداوم داشته است. تحولات صورت گرفته در دستگاه خلافت عباسی در قرون سوم و چهارم هجری قمری و تشکیل سلسلة ایرانی آل بویه از دلایل این شکوفایی بوده است. در طول تاریخ جغرافیدانان، مورخان و جهانگردان مسلمان به دفعات از آن سخن گفته‌اند و به توصیف و تعریف آن پرداخته‌اند، و کاوش‌ها و بررسی‌های باستان‌شناسی زیر آب که اخیراً در آن صورت گرفته، به شناخت بیشتر این بندر باستانی کمک نموده است. شواهد تاریخی نشان می‌دهند که بیشترین مبادلات و رفت و آمدهای تجاری و فرهنگی در اقیانوس هند در سده‌های نخست اسلامی به سوی شرق دور و یا غرب این اقیانوس، از طریق خلیج فارس و دریای عمان صورت می‌گرفته است و فعال‌ترین مراکز تجاری آسیا و آفریقا و حتی مدیترانه، مراکز بندری مسلمانان از جمله سیراف بوده‌اند. در این مقاله قصد داریم تا به تحول این بندر و دلایل اوج و افول آن با مدارک باستان‌شناختی بپردازیم. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
62 - بررسی تجمع و آلودگی فلزات سنگین ( جیوه ،سرب ،نیکل و وانادیم ) وابسته به صنایع نفتی و پتروشیمیایی در رسوبات گلی و شنی در خوریات ماهشهر
سمیرا اسماعیلی مهناز سادات صادقی مژگان امتیازجوچکیده آلودگی اکوسیستم های آبی به فلزات سنگین به یکی از مشکلات جهانی در کشورهای توسعه یافته تبدیل شده است. در این مطالعه، به بررسی غلظت فلزات سنگین نیکل، سرب، جیوه و وانادیوم با نمونه برداری از رسوبات با استفاده از دستگاه گرب Vane Veen در اعماق 5، 10 و 15 متری از 4 ایستگ چکیده کاملچکیده آلودگی اکوسیستم های آبی به فلزات سنگین به یکی از مشکلات جهانی در کشورهای توسعه یافته تبدیل شده است. در این مطالعه، به بررسی غلظت فلزات سنگین نیکل، سرب، جیوه و وانادیوم با نمونه برداری از رسوبات با استفاده از دستگاه گرب Vane Veen در اعماق 5، 10 و 15 متری از 4 ایستگاه شامل خور موسی، احمدی، غزاله و غنام در بندر امام خمینی در سال 99 پرداخته شد. براساس نتایج این تحقیق مشخص گردید که میانگین غلظت فلزات در ایستگاه های مختلف بین 79/38 تا 17/64 برای نیکل، 23/2 تا 18/13 برای سرب، 87/0 تا 12/8 برای جیوه و بین 32/39 تا 26/62 میکرو گرم بر گرم برای وانادیوم بدست آمد. نتایج آزمون واریانس یکطرفه(One- Way ANOVA) نشان داد که میانگین غلظت فلزات در ایستگاه های مختلف اختلاف معنی داری داشت (P<0.05). بطوریکه بیشترین غلظت مربوط به نیکل وکمترین مربوط به جیوه بود.نتایج آزمون ANOVA نشان داد که غلظت فلزات در بین ذرات رسوبی مختلف اختلاف معناداری داشت (P<0.05) بیشترین غلظت فلزات در ذرات رس دیده شد. بین غلظت فلزات در اعماق مختلف، اختلاف معنی داری وجود نداشت (P>0.05) . شاخص آلودگی برای بررسی میزان آلودگی فلزات محاسبه و بر اساس این شاخص مشخص گردید که خور موسی و احمدی نسبت به همه فلزات، خور غزاله نسبت به جیوه و نیکل دارای آلودگی، ولی خور غنام فاقد آلودگی می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
63 - شناسایی و پراکنش خارپوستان مناطق بین جزرومدی سواحل صخره ای جزیره قشم (خلیج فارس ، ایران )
نوشین قلی نژاد آریا اشجع اردلان معصومه ملکمقدمه: خارپوستان از فراوانترین بنتوزها هستند که از اهمیت اقتصادی، اکولوژیکی و غذایی متنوعی برخوردار هستند.هدف: مطالعه و بررسی تنوع زیستی و پراکنش مکانی خارپوستان در سواحل صخره ای قشم.مواد و روش ها: هشت ایستگاه (طولا 1، طولا 2، آفتاب، دفاری، تانگو، هوا فضا، بیوتکنولوژی و چکیده کاملمقدمه: خارپوستان از فراوانترین بنتوزها هستند که از اهمیت اقتصادی، اکولوژیکی و غذایی متنوعی برخوردار هستند.هدف: مطالعه و بررسی تنوع زیستی و پراکنش مکانی خارپوستان در سواحل صخره ای قشم.مواد و روش ها: هشت ایستگاه (طولا 1، طولا 2، آفتاب، دفاری، تانگو، هوا فضا، بیوتکنولوژی و جزیره ی ناز) و سه ناحیه ی جزر و مدی (High، Mid و Low) در دو فصل تابستان و زمستان (مرداد و بهمن 1397) انتخاب شد. در هر ایستگاه 1 تا 2 ترانسکت عمود بر ساحل دریا تعیین شد و در طول هر ترانسکت 3 ناحیه ی بالا، میان و پایین جزر و مدی مشخص شد تا کل منطقه مورد مطالعه پوشش داده شود. شمارش گونه های خارپوست با 3 تکرار در هر ایستگاه و ناحیه ی جزر و مدی انجام شد.نتایج: در این مطالعه 12 گونه خارپوست از 9 خانواده شناسایی شد. حداکثر فراوانی خارپوستان در فصل زمستان با میانگین 17 عدد در متر مربع در ناحیه میانی ایستگاه هوا فضا و حداقل فراوانی آن در فصل تابستان با میانگین 1 عدد در متر مربع در ناحیه پایینی ایستگاه جزیره ناز مشاهده گردید. خارپوست Ophiocoma scolopendrin در تمام ایستگاه ها گونه ی غالب (39/21 درصد) بود. گونه های Holothuria scabra (58/11درصد)، Aquilonastra coronata (68/10درصد) و Holothuria leocospilota (35/10درصد) به ترتیب در رتبه های بعدی قرار گرفتند. نتایج آزمون پرم آنوای سه طرفه (3-way permutational, MANOVA) نشان داد ساختار گونه ای جامعه ی خارپوستان در ایستگاه ها و فصول نمونه برداری متفاوت است. نتایج آزمون nMDS نیز وجود اختلاف در ساختار و ترکیب گونه ای جمعیت خارپوستان در میان فصل ها و ایستگاه های مختلف را تایید می کند. شاخص های ارزیابی زیستی تنوع گونه‌ای شانون، غنای گونه ای مارگالف و پراکندگی پیلو در بین ایستگاه های نمونه‎برداری و فصول مختلف مورد مقایسه قرار گرفت. بر اساس نتایج آزمون سیمپر، بیشترین درصد مشارکت در عدم تشابه Bray-Curtis از نظر تراکم گونه ای، بین دو فصل تابستان و زمستان و در ایستگاه های مختلف نمونه برداری مربوط به گونه های Ophiocoma scolopendrina، Astropecten hemprichi، Holothuria. Leocospilota، Holothuria scabra، Astropecten phragmorous و Diadema setosum می باشد.نتیجه گیری: ساختار جمعیت خارپوستان در ایستگاه های مورد مطالعه تحت تاثیر عوامل مختلف از جمله تغییرات فصلی، اثرات توریست و نوع بستر می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
64 - تدوین برنامه استراتژیک برای توسعه گردشگری ساحلی خلیج فارس نمونه موردی: نواحی ساحلی هرمزگان
سعید ملکی اسماعیل رحمانی داود حاتمیامروزه در سطح جهانی، بخش عمده ای از گردشگری طبیعی در گردشگری نواحی ساحلی متمرکز است. گردشگری ساحلی به عنوان یکی از سریع ترین انواع گردشگری در حال رشد به شمار می آید. توسعه گردشگری در شهرها و منطقه ساحلی خلیج فارس می تواند اثرات بلند مدتی را بر اقتصاد محلی، هویت بخشی منط چکیده کاملامروزه در سطح جهانی، بخش عمده ای از گردشگری طبیعی در گردشگری نواحی ساحلی متمرکز است. گردشگری ساحلی به عنوان یکی از سریع ترین انواع گردشگری در حال رشد به شمار می آید. توسعه گردشگری در شهرها و منطقه ساحلی خلیج فارس می تواند اثرات بلند مدتی را بر اقتصاد محلی، هویت بخشی منطقه ساحلی خلیج فارس، زیر ساخت ها، جنبه های فرهنگی _ اجتماعی و تجاری داشته باشد. به عنوان عاملی موثر برای توسعه و بهبود و وضعیت اقتصادی( پایداری درآمد و اشتغال زایی) در نظر گرفته شود. از این رو، پژوهش حاضر به روش توصیفی - تحلیلی ،و بررسی های کتابخانه ای _ اسنادی و پیمایش های میدانی است، و با بکار گیری برنامه ریزی راهبردی، قابلیت ها و پتانسیل ها و محدودیت های گردشگری ساحلی خلیج فارس شناسایی شدند، و جهت برنامه ریزی آتی با استفاده از پرسشنامه که توسط صاحب نظران تکمیل گردیده، با استفاده ازتحلیل swot به ارائه استراتژی و راهبرد جهت توسعه گردشگری در منطقه ساحلی خلیج فارس پرداخته شده است. نتایج بدست آمده بیانگر این است که: . راهبر تدافعی ( WT ) با امتیاز 12.15 بیشترین امتیاز را در بین چهار راهبرد را دارد و در واقع راهبرد مناسب برای توسعه گردشگری در منطقه ساحلی خلیج فارس راهبرد تدافعی می باشد. مهمترین راهبردها عبارت است از :برنامه ریزی جهت بهره گیری از فن آوری اطلاعات، تبلیغات تازه در جهت توسعه بازار های هدف گردشگری می باشند.راهبرد رقابتی/ تهاجمی (SO ) با امتیاز 9.735در برگیرنده فرصت های خارجی و ضعف های درونی می باشد. مهم ترین استراتژی SO عبارت است از : فراهم نمودن امکانات زیر بنایی و رفاهی ، تسهیلات و تمهیدات مطلوب جهت جذب گردشگر داخلی و خارجی. راهبرد تنوع ( ST ) دارای امتیاز 10.366 بر نقاط قوت درونی و تهدیدات خارجی متمرکز است که مهم ترین استراتژی ST عبارت است از: تقویت گردشگری داخلی و بهره مندی از منافع اقتصادی آن در راستای رفاه پایداری اقتصادی شهر و روستا. راهبرد بازنگری ( WO ) با امتیاز 11.521 در برگیرنده استراتژی، تعامل و همفکری بین مسئولان و سازمان های مرتبط با گردشگری در راستای توسعه گردشگری می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
65 - اهمیت اقتصادی و سیاسی خلیج فارس در تاریخ ایران
امیر اکبریخلیج فارس همواره در تاریخ ایران و سرزمین‌های مجاور نقش مهم و حساسی داشته است. توجه تمامی حکومت‌های ایران از عهد باستان تاکنون به منطقه خلیج فارس به عنوان یک نقطه ارتباط و تلاقی فرهنگ و تمدن ایرانی با سرزمین‌های دیگر، بر اهمیت اقتصادی و سیاسی این منطقه افزوده است. ارتباط چکیده کاملخلیج فارس همواره در تاریخ ایران و سرزمین‌های مجاور نقش مهم و حساسی داشته است. توجه تمامی حکومت‌های ایران از عهد باستان تاکنون به منطقه خلیج فارس به عنوان یک نقطه ارتباط و تلاقی فرهنگ و تمدن ایرانی با سرزمین‌های دیگر، بر اهمیت اقتصادی و سیاسی این منطقه افزوده است. ارتباطات ساسانیان با آفریقا، هند و شرق دور از این منطقه صورت میگرفت. مسلمانان یک پایگاه خود را برای فتح ایران، در خلیج فارس قرار دادند. سپس در سده‌های چهارم هجری به بعد، تجارت از این ناحیه عامل انتشار اسلام در شرق دور شد. به دنبال اکتشافات دریایی، خلیج فارس پایگاه مهم پرتغالی‌ها، هلندی‌ها و سپس انگلیسیها گردید. انگلستان خلیج فارس را مهمترین نقطه عملیات نظامی برای حفظ هند می‌دانست. با کشف نفت اهمیت این منطقه برای قدرتهای استعماری چندین برابر گردید. میتوان به جرأت گفت که هیچ آبراهی، چه در گذشته و چه در حال به لحاظ اهمیت و موقعیت، از خلیج فارس مهم‌تر نبوده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
66 - بررسی علل تأسیس نمایندگی سیاسی امپراطوری عثمانی در بوشهر
عباس عاشوری نژادامپراطوری عثمانی پس از دولتهای بزرگ انگلیس و هلند، سوّمین دولت بزرگ جهانی بود که نمایندگی سیاسی خود را در بندر بوشهر با عنوان شهبندری در سال 1871 م/ 1288 ق تأسیس کرد. این امر نشان‌دهندة اهمیّت فوق‌العاده بندر بوشهر و خلیج فارس در مناسبات جهانی و منطقه‌ای در نیمة دوم قر چکیده کاملامپراطوری عثمانی پس از دولتهای بزرگ انگلیس و هلند، سوّمین دولت بزرگ جهانی بود که نمایندگی سیاسی خود را در بندر بوشهر با عنوان شهبندری در سال 1871 م/ 1288 ق تأسیس کرد. این امر نشان‌دهندة اهمیّت فوق‌العاده بندر بوشهر و خلیج فارس در مناسبات جهانی و منطقه‌ای در نیمة دوم قرن نوزدهم و در آستانة قرن بیستم میلادی میباشد. عثمانی‌ها به چند دلیل مهم، نمایندگی سیاسی خود را در بوشهر تأسیس کردند، اوّل اینکه بندر بوشهر در کنار خلیج فارس نقش بسیار مهمّی در سیاست و تجارت بینالمللی و ترانزیت کالا به پس‌کرانه‌های ایران یعنی هندوستان و شبه‌جزیرة عربستان دارد . دوم این که انگلیسیها به عنوان یکی از مهمترین رقبای جهانی عثمانی، نفوذ فوق‌العاده‌ای بر جنوب ایران، بوشهر و خلیج فارس داشتند. بنابراین حضور عثمانی‌ها در این منطقه علی‌القاعده به محدودیت قدرت رقیب دیرینه منجر می‌شد . ثالثاً احساسات ضد انگلیسی مردم جنوب ایران به‌خصوص در بوشهر به قدری فراوان بود که عثمانی‌‌های متّحد آلمان عملاً می‌توانستند از این احساسات در جهت شورش مردم علیه انگلیسیها در آستانة جنگ جهانی اوّل استفاده کنند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
67 - توسعه طلبی امپراتوری روسیه در منطقه خلیج فارس و مواضع امپراتوری عثمانی در مقابل آن
لقمان دهقان نیری عباس عاشوری نژادامپراتوری روسیه از حدود نیمه دوم قرن ۱۹م/۱۳هـ. ق و به خصوص ربع پایانی این قرن کوشید تا با تسلط نسبی بر شاه و دربار ایران، راه ورود و حضور خود را در خلیج فارس هموار نماید و آرزوهای دور و دراز خود را که همانا تسلط بر خلیج فارس بود، تحقق بخشد. در این راستا، امپراتوری مذکور چکیده کاملامپراتوری روسیه از حدود نیمه دوم قرن ۱۹م/۱۳هـ. ق و به خصوص ربع پایانی این قرن کوشید تا با تسلط نسبی بر شاه و دربار ایران، راه ورود و حضور خود را در خلیج فارس هموار نماید و آرزوهای دور و دراز خود را که همانا تسلط بر خلیج فارس بود، تحقق بخشد. در این راستا، امپراتوری مذکور به طور موقت به موفقیت‌های قابل ملاحظه‌ای دست یافت. این اقدامات روس‌ها در شـرایطی رخ میداد که امپـراتوری عثمانی نیـز در همین برهه زمانی برای جبـران ناکامی‌هایش در اروپا و ماندن در جمع قدرتهای بین المللی به شدت میکوشیدند تا قدرت درخشانِ گذشته خویش را در منطقه خلیج فارس احیا نماید. بدین ترتیب توسعه طلبی‌های روسیه و عثمانی لاجرم به رویارویی این دو امپراتوری بزرگ در کرانه‌ها و پس کرانه‌های خلیج فارس منجر گردید که پس از فراز و نشیب‌های فراوان به دلایل سیاست انگلستان در حمایت از عثمانی، افزایش استحکامات عثمانی‌ها در بصره، اتحاد آلمان – عثمانی و در نهایت انعقاد قرارداد ۱۹۰۷م/۱۳۲۵هـ. ق به ناکامی کامل روس‌ها در تحقق اهدافشان در منطقه خلیج فارس انجامید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
68 - خلیج فارس (در متون تاریخی و جغرافیایی قرن چهارم هجری/دهم میلادی)
جواد هرویخلیج فارس در تاریخ ایران یک واقعیت همیشگی است که اوراق و تحولات تاریخ همواره آن را تأییدکرده است. در این خلال، یکی از مهمترین ادوار تاریخ ایران، که موجودیت زبان فارسی و مذهب تشیع را در حال حاضر فراهم نموده است، قرن چهارم هجری/ دهم میلادی، بعد از اسلام میباشد. در این ر چکیده کاملخلیج فارس در تاریخ ایران یک واقعیت همیشگی است که اوراق و تحولات تاریخ همواره آن را تأییدکرده است. در این خلال، یکی از مهمترین ادوار تاریخ ایران، که موجودیت زبان فارسی و مذهب تشیع را در حال حاضر فراهم نموده است، قرن چهارم هجری/ دهم میلادی، بعد از اسلام میباشد. در این روزگار به دلیل حاکمیت دولتهای سامانیان و آل بویه، بسیاری از حوادث تحت الشعاع تحولات این دو قدرت سیاسی و همچنین دستگاه خلافت عباسیان قرارگرفته است. لذا این شائبه به وجود می‌آید که در این وضعیت، توجه به مناطقی چون خلیج فارس در لابلای منابع تاریخی و جغرافیایی به فراموشی نهاده شده است. در پژوهش حاضر تلاش شده است تا با استناد به مهمترین منابع قرن چهارم هجری/ دهم میلادی، حضور پر رنگ و تمام عیار منطقه خلیج فارس و نقش آن در تحولات سیاسی و اقتصادی این عصر مورد بررسی قرار گیرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
69 - بررسی مبادلات تجاری و بازرگانی سیراف با شرق دور
وحید ثانویخلیج فارس و بنادر مهم آن از قدیمی ترین ایام به عنوان یکی از شاهراه های تجری ایران با سرزمین های دیگر بود است. ناوگان های دریایی ایران در خلیج فارس همواره با سرزمین هی دیگر مانند هند و چین و افریقای شرقی تجارت داشتند. از عصر ساسانیان، بندر سیراف به عنوان یکی از مراکز ثقل چکیده کاملخلیج فارس و بنادر مهم آن از قدیمی ترین ایام به عنوان یکی از شاهراه های تجری ایران با سرزمین های دیگر بود است. ناوگان های دریایی ایران در خلیج فارس همواره با سرزمین هی دیگر مانند هند و چین و افریقای شرقی تجارت داشتند. از عصر ساسانیان، بندر سیراف به عنوان یکی از مراکز ثقل تجارت ایران با سرزمین های دور دارای نقش و اهمیت بسیار شد. آمیختگی مردمان سیرافی با دریا و توسعه ناوگان دریایی آنان، این منطقه را به نقطه عطف تجارت دریایی بدل ساخته بود. به گونه ای که در قرون اولیه اسلامی سیراف به عنوان لنگرگاه صادرات و واردات به سرزمین فارس مهم ترین کانون حرکت های بازرگانی در جنوب ایران بود. حیات اقتصادی و اجتماعی این بندر مهم در طی چندین قرن متمادی گویای رونق و شکوفایی تمدنی است که دروازه رونق فارسی به حساب می آمد. بررسی ابعاد تجارت و بازرگانی در این بندر مهم بیانگر رونق صادرات و واردات کالاها به مناطق مختلف از این منطقه است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
70 - راههای تجاری در عهد ایلخانان
ابوالفضل رضویدر پی تمرکز قدرت، امنیت و انسجامی که ایلخانان به وجود آوردند، زمینههایرونق تجاری فراهم شد و اقتصاد شهری در بخشهای مهمی از قلمرو ایشان رو به رشدنهاد. رشد تجاری عهد ایلخانان که با اقتدار مغولها در امپراتوری گسترده آنها ارتباطمستقیم داشت، رونق جادههای تجاری این عصر را در خ چکیده کاملدر پی تمرکز قدرت، امنیت و انسجامی که ایلخانان به وجود آوردند، زمینههایرونق تجاری فراهم شد و اقتصاد شهری در بخشهای مهمی از قلمرو ایشان رو به رشدنهاد. رشد تجاری عهد ایلخانان که با اقتدار مغولها در امپراتوری گسترده آنها ارتباطمستقیم داشت، رونق جادههای تجاری این عصر را در خود داشت. فعالیتهای تجاری اینعصر چه در مسیرهای زمینی و چه دریایی رشد چشمگیری داشت و بخش عمدهفعالیتهای تجاری در دو مسیر جاده ابریشم و جاده ادویه انجام میگرفت. مغولهااهتمام ویژهای به طرق تجاری داشتند و نظر به اهمیتی که برای تجارت قائل بودند دربرقراری امنیت در مسیرهای تجاری میکوشیدند. بیش از یک چهارم درآمد حکومتایلخانی از راه مالیاتهای تجاری به دست میآمد و لذا طبیعی بود که در رونق بیشترمسیرهای تجاری تلاش کند. آن چه که این مقاله به آن میپردازد، بررسی وضعیت بخشیاز راههای تجاری عصر ایلخانان است که زمینههای برقراری مناسبات تجاری با ممالکخارج از قلمرو ایشان را هموار میکردند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
71 - رویارویی امپراتوری‌های انگلیس و عثمانی در منطقه‌ی خلیج فارس (1918-1871م/ 1336-1288ق)
عباس عاشوری نژاد راضیه شجاعیمقاله حاضر به بررسی علل، چگونگی و فرجام رویارویی دولت های انگلیس و عثمانی در خلیج فارس، کرانه ها و پس کرانه های آن در فاصله سال های 1918-1871م/ 1336-1288ق می پردازد. در حدود ربع پایانی قرن نوزدهم میلادی با تغییر در مناسبات و روابط قدرت ها، انگلیس در مقام قدرت برتر جهان، چکیده کاملمقاله حاضر به بررسی علل، چگونگی و فرجام رویارویی دولت های انگلیس و عثمانی در خلیج فارس، کرانه ها و پس کرانه های آن در فاصله سال های 1918-1871م/ 1336-1288ق می پردازد. در حدود ربع پایانی قرن نوزدهم میلادی با تغییر در مناسبات و روابط قدرت ها، انگلیس در مقام قدرت برتر جهان، به منظور حفظ منافع خود در خلیج فارس، با سیاست های سیّال و چند وجهی، در برابر دیگر مدعیان ایستاده بود. اهمِ این منافع عبارت بودند از: استفاده از ذخایر نفتی، به دست گرفتن شاهراه ترانزیت شرق و غرب و حفظ منافع خود در هندوستان. از طرف دیگر، عثمانی که در سراشیبی اضمحلال قرار داشت، برای جبـران ناکامی هایش در اروپا و در تلاش برای باقی ماندن در جمع قدرت های بین المللی می کوشید با تجدیدِ اقتدار درخشانِ گذشته اش در منطقه خلیج فارس، امپراتوری خود را احیا کند. طرح اتحاد جوامع اسلامی، مخالفت با سیاست مبارزه با تجارت برده و دزدی دریاییِ انگلیس، نفوذ در شیخ نشین های بحرین، کویت و قطر، کشورهای متصالح و شبه جزیره عربستان، مهم ترین سیاست های عثمانی در مقابله با انگلیس در خلیج فارس، کرانه ها و پس کرانه های شمالی و جنوبی آن بود. در پایان جنگ جهانی اول انگلیس موفق شد سیاست ها و اقدامات عثمانی را نقش بر آب کند و این امپراتوری وسیع را در همه جا ، از جمله منطقه خلیج فارس، به شدت تضعیف و به نفع خویش، تجزیه نماید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
72 - راهکارهای بیشینه سازی قدرت بازدارندگی جمهوری اسلامی ایران در منطقه خلیج فارس
محمد جواد رشیدی ابومحمد عسگرخانی مریم مرادیقدرت بازدارندگی از مؤلفه های قدرت دفاعی و توان یک کشور محسوب می شود. بر همین اساس و با توجه به ابزارها و راهکارهای متفاوتی که پیش روی کشورهای مختلف قرار دارد، رویه های متفاوتی نیز برای افزایش توان بازدارندگی وجود دارد. هدف پژوهش حاضر بررسی راهکارهای بیشینه سازی قدرت چکیده کاملقدرت بازدارندگی از مؤلفه های قدرت دفاعی و توان یک کشور محسوب می شود. بر همین اساس و با توجه به ابزارها و راهکارهای متفاوتی که پیش روی کشورهای مختلف قرار دارد، رویه های متفاوتی نیز برای افزایش توان بازدارندگی وجود دارد. هدف پژوهش حاضر بررسی راهکارهای بیشینه سازی قدرت بازدارندگی جمهوری اسلامی ایران در منطقه خلیج فارس است. سؤال پژوهش این است: مهم ترین راهکارهای بیشینه سازی قدرت بازدارندگی جمهوری اسلامی ایران در منطقه خلیج فارس کدام هستند؟ پاسخی که می توان به این سؤال ارائه نمود این است که مؤلفه های بازدارندگی جمهوری اسلامی ایران براساس شرایط ژئوپلتیکی و ژئواستراتژیکی ایران، ابعاد فرهنگی و ایدئولوژیکی انقلاب اسلامی، خارج کردن قدرت های فرامنطقه ای از خلیج فارس و همچنین حمایت از گروه های همسو با منافع ایدئولوژیکی می باشند. روش پژوهش حاضر توصیفی- تحلیلی است که با جمع آوری اطلاعات از منابع اسنادی و کتابخانه ای به موضوع پرداخته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
73 - تبیین حقوقی کنترل امنیت تنگه هرمز در حقوق بین الملل
مهدی صالحیامنیت ایران و منطقه به یکدیگر وابسته است و حقوق بین الملل دریاها هم جز در مواقع خاصی در هنگام منازعات مسلحانه و آن هم به طور محدود از طریق بازرسی کشتی ها، این امر را نمی پذیرد. یافته ها نشان می دهد که مساله حاکمیت دولتها بر دریاهای مجاور سرزمین آنها از دیرباز فکر حقوقدا چکیده کاملامنیت ایران و منطقه به یکدیگر وابسته است و حقوق بین الملل دریاها هم جز در مواقع خاصی در هنگام منازعات مسلحانه و آن هم به طور محدود از طریق بازرسی کشتی ها، این امر را نمی پذیرد. یافته ها نشان می دهد که مساله حاکمیت دولتها بر دریاهای مجاور سرزمین آنها از دیرباز فکر حقوقدانان و سیاستمداران را به خود معطوف کرده نظریه ها و دکترین های مختلفی دراین زمینه ارائه شده است.تنگه هرمز از اهمیت خاص امنیتی در سطح بین المللی برخوردار است و این تنگه مهم ترین گلوگاه حمل ونقل جهان است و کشورهای منطقه و جـهان از حـیث صادرات و واردات به آن وابسته اند. مهم ترین دلیل برتری آن نسبت به دیگر تنگه ها قرار داشتن در منطقه ی استراتژیکی خلیج فارس میباشد که به عنوان منطقه ای که بیش ترین ذخایر اثـبات شـده ی انرژی را در خود جای داده است بر اهمیت این تنگه می افزاید. متغیر مستقل در این تحقیق ،تـنگه هـرمز بوده و امنیت ملی کشور نیز متغیر وابسته به آن مـی باشد، هدف ، شناسایی نقش تنگه هرمز در تأمین امنیت جمهوری اسلامی ایران است . روش تحقیق در این مـقاله ، تـوصیفی - تحلیلی بوده و بـا اسـتفاده از اسـناد و منـابع کتابخانه ای و بهره مندی از کتب و مقالات در دسترس تـهیه شـده است .کلید واژگان:تنگه هرمز- امنیت ملی- حقوق بین الملل- خلیج فارس-جمهوری اسلامی ایران پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
74 - تأثیر فعالیتهای هسته ای ایران بر همگرایی امنیتی در بین اعضای شورای همکاری خلیج فارس
احمد دوست محمدی عبدالعظیم غبیشی یاسر مرادی عباس آبادیمنطقه خلیج‌فارس از چند دهه گذشته در کانون مساله امنیت بینالمللی بوده است. عوامل متعددی از قبیل منابع انرژی، رقابتهای منطقه ای و قدرتهای خارجی در همگرایی و واگرایی میان کشورهای حاشیه خلیج فارس موثر بوده است. در حال حاضر مولفه جدیدی به این عوامل اضافه شده است که فضای امن چکیده کاملمنطقه خلیج‌فارس از چند دهه گذشته در کانون مساله امنیت بینالمللی بوده است. عوامل متعددی از قبیل منابع انرژی، رقابتهای منطقه ای و قدرتهای خارجی در همگرایی و واگرایی میان کشورهای حاشیه خلیج فارس موثر بوده است. در حال حاضر مولفه جدیدی به این عوامل اضافه شده است که فضای امنیتی حوزه خلیج فارس را دستخوش تغییرات نموده است. هدف پژوهش حاضر این است که نشان دهد جهان غرب و به ویژه آمریکا چگونه با تسلیحاتی نشان دادنِ فعالیتهای هسته ای صلح آمیز جمهوری اسلامی ایران فضای امنیتی خلیج فارس را وارد فاز جدیدی کرده است و از این طریق سعی دارد منافع خود و اسرائیل را با روی آوردن کشورهای منطقه به همگرایی امنیتی تأمین نماید که شاهد این فرآیند خریدهای کلان تسلیحاتی و تلقی جمهوری اسلامی ایران به عنوان تهدید توسط کشورهای منطقه است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
75 - تکوین جامعه امن؛ به مثابه راهکاری ثبات آفرین در روابط ایران و کشورهای منطقه خلیج فارس
آرمین امینی زهرا محمودیسؤال اصلی که این مقاله درصدد پاسخگویی به آن می‎باشد این است که آیا امکان تکوین جامعه امن در روابط میان ایران و کشورهای حوزه خلیج فارس وجود دارد؟ سوال فرعی در این مقاله آن است که چه نوع جامعه امن (سفت پیوند، سست پیوند) موجب به‌وجود آمدن یک جامعه امن خواهد شد. ماهیت و چکیده کاملسؤال اصلی که این مقاله درصدد پاسخگویی به آن می‎باشد این است که آیا امکان تکوین جامعه امن در روابط میان ایران و کشورهای حوزه خلیج فارس وجود دارد؟ سوال فرعی در این مقاله آن است که چه نوع جامعه امن (سفت پیوند، سست پیوند) موجب به‌وجود آمدن یک جامعه امن خواهد شد. ماهیت و تاثیر سه مرحله توسعه جامعه امن نوظهور، بالنده و بالغ بر ظهور جامعه امن در منطقه چه خواهد بود. فرضیه نوشتار حاضر این است که با عنایت به عناصر بافعل و بالقوه در روابط میان ایران و کشورهای حوزه خلیج فارس مانند شناسایی متقابل دیپلماتیک، ترویج درک مشترک از تهدید علیه امنیت دولت‎ها، برقراری مکانیسم‎های اعتمادسازی و تلاش در جهت ایجاد تمهیداتی مشترک برای حل تعارضات و حذف توسل یا تهدید به زور در روابط متقابل، می‎توان روابط طرفین را در مقوله جامعه امن قرار داد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
76 - مقایسه ژنتیکی جمعیتهای ماهی سوکلای (Rachycentron canadum) خلیج فارس و دریای عمان با استفاده از روش میکروستلایت
محمدعلی سالاری علی‌آبادی سهراب رضوانی گیل‌کلائی احمد سواری حسین ذوالقرنین سید‌محمد باقر نبویدر این مطالعه تنوع ژنتیکی جمعیتهای ماهی سوکلا با استفاده از روش میکروستلایت در سواحل شمالی خلیج فارس و دریای عمان شامل مناطق بوشهر, بندر دیر, بندر لنگه, بندر عباس, پزم و بریس چابهار مورد بررسی قرار گرفت. محصولات تکثیر شده با استفاده از 10 جفت پرایمر میکروستلایت، بر روی چکیده کاملدر این مطالعه تنوع ژنتیکی جمعیتهای ماهی سوکلا با استفاده از روش میکروستلایت در سواحل شمالی خلیج فارس و دریای عمان شامل مناطق بوشهر, بندر دیر, بندر لنگه, بندر عباس, پزم و بریس چابهار مورد بررسی قرار گرفت. محصولات تکثیر شده با استفاده از 10 جفت پرایمر میکروستلایت، بر روی ژل پلی‌آکریل آمید 8 درصد الکتروفورز و با نیترات نقره رنگ‌آمیزی شدند. نمایش خوشه ای فاصله ژنتیکی به روش جفت گروهی غیر وزنی از طریق میانگین حسابی با استفاده از نرم‌افزار TFPGA version 1.3 ترسیم گردید. نتایج نشان داد که میانگین تعداد آللی مشاهده شده و موثر بهترتیب 357/12 و 319/8، همچنین میانگین هتروزیگوسیتی مشاهده شده و مورد انتظار بهترتیب 655/0 و 874/0 تعیین شد. بر اساس تست AMOVA حداکثر Fst (063/0) بین نمونه‌های بندر دیر با نمونه‌های پزم که دارای کمترین میزان جریان ژنی (7/3) است مشاهده شد. بیشترین فاصله ژنتیکی (815/0) در نمونه‌های متعلق به مناطق دیر و بریس مشاهده شد. بر اساس نتایج موجود مشخص شد که ماهی سوکلا در مناطق مختلف نمونه برداری در خلیج فارس و دریای عمان حداقل دارای 3 جمعیت مجزاست (1- جمعیت ناحیه بوشهر 2- جمعیت ناحیه هرمزگان 3- جمعیت ناحیه چابهار) و مارکرهای اختصاصی جمعیت بوشهر با استفاده از پرایمرهای Rca 1B-E08A, Rca 1B-F07, Rca 1B-H09 و Rca 1-A04 شناسایی شد بطوریکه با حضور آلل‌های اختصاصی با وزن مولکولی مشخص شناسایی جمعیت ماهی سوکلای منطقه بوشهر از سایر مناطق امکان‌پذیر است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
77 - سنجش پایداری سیستم های حمل و نقل در دسترسی به کاربری های گردشگری منطقه 22 شهرداری تهران، مطالعه موردی: دریاچه شهدای خلیج فارس(دریاچه چیتگر)
آمنه جوری رحیم سرور زهرا پیشگاهی فردپایداری سیستم کلان شهرها حاصل تعامل صحیح خرده سیستم های موجود در آن می باشد. از اینرو شناخت عوامل و مولفه های تاثیرگذار بر پایداری، از ضروریات دستیابی به این مهم می باشد. در مقاله حاضر به دو خرده سیستم شهری و تعامل بین آنها توجه خاص شده است؛ حمل و نقل شهری و گردشگری شهر چکیده کاملپایداری سیستم کلان شهرها حاصل تعامل صحیح خرده سیستم های موجود در آن می باشد. از اینرو شناخت عوامل و مولفه های تاثیرگذار بر پایداری، از ضروریات دستیابی به این مهم می باشد. در مقاله حاضر به دو خرده سیستم شهری و تعامل بین آنها توجه خاص شده است؛ حمل و نقل شهری و گردشگری شهری در بستر کلان شهر تهران، در محدوده منطقه 22 شهرداری و در حوزه نفوذ دریاچه شهدای خلیج فارس(دریاچه چیتگر). بر این اساس پس از بررسی مولفه های موثر بر پایداری، از طریق آزمونهای آماری به تحلیل این مولفه ها، البته در قالب چهار شاخص عمده پرداخته شده است. روش تحقیق از نوع توصیفی ـ تحلیلی بوده که در آن گردآوری داده ها بر پایه پرسشنامه هایی می باشد که در میان کارشناسان و متخصصان حوزه های برنامه ریزی شهری، حمل ونقل و ترافیک و گردشگری، توزیع گردید. جامعه آماری حدود 100 نفر بوده که به روش غیر تصادفی هدفمند انتحاب شده اند و به منظور تحلیل آمارهای گردآوری شده از نرم افزار SPSS22 و از روش های آماری از قبیل آزمون تی تک متغیره و نیز آزمون فریدمن استفاده شده است. نتایج آزمونها نشان می دهد که معیارهای چهارگانه پایداری مورد مطالعه، فاقد پایداری لازم بوده و در میان مولفه های موثر بر پایداری، معیار زیست محیطی دارای بیشترین تاثیر و معیار حمل ونقلی دارای کمترین تاثیر در ارزیابی پایداری سیستم ها حمل و نقل منطقه 22 شهرداری تهران در دسترسی به دریاچه شهدای خلیج فارس می باشند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
78 - آشکارسازی تغییر اقلیم منطقه خلیج فارس با استفاده از داده های خروجی مدلCGCM. A1B
زهرا حجازی زاده محمد سلیقه صمد کمالیجهت آشکارسازی تغییر اقلیم ابتدا عناصر اقلیمی دما، بارش، فشار تراز دریا و نم ویژه خلیج فارس مشخص گردید و به دو بخش سواحل شمالی و سواحل جنوبی تقسیم گردید. برای ایستگاه ها دوره آماری مشخص (2015-1970) انتخاب گردید و سپس از وبگاه شبکه تغییر اقلیم کانادا داده های ایستگاه شامل چکیده کاملجهت آشکارسازی تغییر اقلیم ابتدا عناصر اقلیمی دما، بارش، فشار تراز دریا و نم ویژه خلیج فارس مشخص گردید و به دو بخش سواحل شمالی و سواحل جنوبی تقسیم گردید. برای ایستگاه ها دوره آماری مشخص (2015-1970) انتخاب گردید و سپس از وبگاه شبکه تغییر اقلیم کانادا داده های ایستگاه شامل (بارش، دما ، ارتفاع ژئوپتانسیل و نم ویژه)اخذ گردید و در مرحله بعد همین روند برای دوره آینده (2050-2016) انجام گرفت. با توجه به اینکه کمیت های یاد شده از عوامل تاثیر گذار در تغییرات اقلیم می باشد کمیت های مورد ذکر برای همه ایستگاه ها بر اساس خروجی مدل CGCM در دوره کنونی و آینده، بصورت فصلی و سالانه مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که در فصل زمستان تغییرات دمایی در نواحی جنوبی خلیج فارس تغیییرات چشمگیری داشته بطوریکه پیش بینی می شود در دوره آینده دما تقریباً 3 درجه نسبت به زمان کنونی افزایش یابد. در فصل بهار پیش بینی می شود شرایط دمایی نسبت به دوره کنونی در سواحل جنوبی خلیج فارس، منطقه ابوموسی، بندر لنگه، جزیره کیش و قسمت های غربی جزیره قشم، پهنه دمایی افزایش پیدا کند و بین 28 تا 31 درجه سانتیگراد خواهد رسید. در فصل تابستان سیطره مونسون های تابستانی سبب افزایش دما در پهنه خلیج فارس می گردد بطوریکه کل پهنه، دمایی بین 30 تا 38 درجه سانتیگراد دارد. در این فصل نیز پیش بینی می شود که در دوره آینده روند افزایشی دما شدت بیشتری بخود گیرد. در فصل پاییز نیز پیش بینی می شود پهنه دمایی بالاتر از 28 درجه سانتیگراد افزایش یافته و قسمت اعظم خلیج فارس را دربر گیرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
79 - بررسی و تحلیل توزیع فضایی پدیده شرجی در سواحل شمالی خلیج فارس
زهرا کره بندی محمد سلیقه بهلول علیجانییکی از پدیده های اقلیمی که توجه کمی در سطح ایران و جهان به آن شده، پدیده‌ی شرجی است. این پدیده به‌ویژه در مناطق ساحلی از افزایش توأم عناصری چون دما و رطوبت به همراه سکون جوی و عدم صعود جریان هوا حاصل میشود. رطوبت‌نسبی در ارتباط با دما، عاملی کلیدی در شکل‌گیری احساس شرج چکیده کاملیکی از پدیده های اقلیمی که توجه کمی در سطح ایران و جهان به آن شده، پدیده‌ی شرجی است. این پدیده به‌ویژه در مناطق ساحلی از افزایش توأم عناصری چون دما و رطوبت به همراه سکون جوی و عدم صعود جریان هوا حاصل میشود. رطوبت‌نسبی در ارتباط با دما، عاملی کلیدی در شکل‌گیری احساس شرجی میباشد. هدف از این مطالعه بررسی تغییرات مکانی فراوانی روزهای شرجی در گستره شمال خلیج فارس است. بدین منظور از الگوی خودهمبستگی فضایی طی بازه های زمانی 10 ساله 1965-1975، 1975-1985، 1985-1995، 1995-2005 و 2005 – 2015 استفاده شده و داده های دما و رطوبت113 ایستگاه سینوپتیک از سازمان هواشناسی کشور استخراج گردید. از این رو به کمک این ایستگاه پایگاه داده ای به ابعاد 528×18263 کیلومتر به کمک روش کریجینگ میانیابی شده است و به عنوان پایگاه داده ای نهایی مورد استفاده قرار گرفت. پس از تشکیل پایگاه داده ای به منظور محاسبه روزهای شرجی از نمایه لنکستر-کارستن استفاده شده است و به منظور تحلیل الگوی خودهمبستگی فضایی روزهای شرجی شناسایی شده به کمکنمایه لنکستر-کارستن از دوشاخص فضایی G* و I بهره گرفته شده است. نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که توزیع فضایی شرجی از توزیع خوشه ای تبعیت می کند. در بازه زمانی اول خوشه خود همبستگی فضایی مثبت در جنوب شرق منطقه مورد مطالعه مشاهده شد. بتدریج این خوشه به سمت نواحی شمالی خلیج فارس بویژه سواحل بوشهر جابجا شده است. در عین حال وضعیت رطوبت نسبت به دما، در پهنه های با الگوی خودهمبستگی فضایی مثبت، افزایش محسوس تری را تجربه کرده است.تغییرات مثبت رطوبت، نسبت به دما، تحت تأثیر گرمایش جهانی، به عوامل دینامیکی جو بخصوص تشدید پدیده پرسینگ جوی نسبت داده می شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
80 - تاثیر تغییر اقلیم بر پراکنش رطوبت ویژه در سواحل شمالی خلیج فارس
طیبه دهقانی محمد سلیقه بهلول علیجانیامروزه با افزایش دما و کاهش بارش ناشی از تغییرات اقلیمی، بشر به دنبال راه هایی برای تأمین آب می باشد. یکی از راه های پیش، روی او استفاده از آب جو است.بدین منظور هدف این مقاله بررسی تغییراتی است که در توزیع رطوبت ویژهدر سواحل شمال خلیج فارس متأثر از تغییر اقلیم رخ داده ا چکیده کاملامروزه با افزایش دما و کاهش بارش ناشی از تغییرات اقلیمی، بشر به دنبال راه هایی برای تأمین آب می باشد. یکی از راه های پیش، روی او استفاده از آب جو است.بدین منظور هدف این مقاله بررسی تغییراتی است که در توزیع رطوبت ویژهدر سواحل شمال خلیج فارس متأثر از تغییر اقلیم رخ داده است. داده ها از پایگاه NCEP/NCAR با رزولوشن فضایی 5/2 درجه قوسی طی دوره آماری 1950 تا 2016 استخراج گردید. نتایج بیانگر آن بود که رطوبت ویژه روند افزایش معنی دار سالیانه با شیب 02/0 گرم برای ماه فوریه و 017/0 گرم در سال برای ماه جولای داشته است. میانگین فضایی رطوبت منطقه در هر دو ماه بالاتر رفته است و توزیع فضایی رطوبت ویژه در سطح منطقه به سمت توزیع همگون تر، تمرکز یافتهو تصادفی تر میل کرده است. این رفتار زمانی مکانی رطوبت ویژه در واقع میتواند در پاسخ به افزایش دمای عمومی منطقه رخ داده باشد و میتوان آن را به عنوان نمایه تغییر اقلیم در منطقه مدنظر قرار داد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
81 - مطالعه پیچک‌های میان مقیاس تحت تاثیر جریان‌های ساحلی در خلیج فارس و نقش آن در اقلیم منطقه
امین رئیسی حسام الدین مهرفر عباسعلی علی اکبری بیدختی مسعود ترابی آزاد کامران لاری محمد جعفر ناظم السادات مجتبی عظامنقش پیچک های میان مقیاس و جریان های ساحلی در مطالعات اقیانوسی واقلیمی از اهمیت زیادی برخوردار است. بدین منظور، داده‌های میدان ارتفاع سطح دریا، به مدت 5 سال (2010 تا 2014) از سری داده‌های مرجع آویسو استخراج شدندو پیچک‌های میان مقیاس براساس روشی مبتنی بر ارتفاع سطح دریا و چکیده کاملنقش پیچک های میان مقیاس و جریان های ساحلی در مطالعات اقیانوسی واقلیمی از اهمیت زیادی برخوردار است. بدین منظور، داده‌های میدان ارتفاع سطح دریا، به مدت 5 سال (2010 تا 2014) از سری داده‌های مرجع آویسو استخراج شدندو پیچک‌های میان مقیاس براساس روشی مبتنی بر ارتفاع سطح دریا و به کمک نرم افزار Arc GiSمورد شناسایی و ردیابی قرار گرفتند. همچنین جریان های ساحلی به منظور تأثیرگذاری بر تشکیل پیچک های میان مقیاس با مدل عددی کوهرنس شبیه سازی شدند.نتایج تحقیق، میانگین سالانه 78 پیچک با حداقل طول عمر یک هفته را نشان داد که غالبا چرخندی (59.1%) هستند و اثرخنک‌کنندگی و کاهش دما را در جو منطقه دارند. بیشترین محدوده فعالیت پیچک‌ها در بخشهای ورودی خلیج فارس از سمت تنگه هرمز و شمال‌غربی خلیج فارس است. قوی ترین پیچک ها در تابستان مشاهده شدند که مطابق با نتایج شبیه سازی، بیشترین شدت جریان ها نیز در ماه های جون تا آگوست می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
82 - تحلیل همدیدی سیل ویرانگر تیرماه سال1394 شمال ایران
محمود احمدی فرزانه جعفریبارشهای سیل‌آسا و سهمگین در فصل تابستان به دلیل ناگهانی بودن آن خسارات سنگینی در بخش‌هایتأسیسات زیر بنایی،عمرانی و کشاورزی برای مناطق مختلف کشورمان به بار می‌آورند.در پژوهش حاضر به تحلیل همدیدی و ترمودینامیکی بارش سیل‌آسای 28 تا 31 تیر1394 در نیمه شمالی، مرکزی و غربی ک چکیده کاملبارشهای سیل‌آسا و سهمگین در فصل تابستان به دلیل ناگهانی بودن آن خسارات سنگینی در بخش‌هایتأسیسات زیر بنایی،عمرانی و کشاورزی برای مناطق مختلف کشورمان به بار می‌آورند.در پژوهش حاضر به تحلیل همدیدی و ترمودینامیکی بارش سیل‌آسای 28 تا 31 تیر1394 در نیمه شمالی، مرکزی و غربی کشورمان پرداخته‌شده است. ابتدا با استفاده از داده‌های ایستگاه زمینی بارش ایستگاه‌هایموردمطالعه، بررسی شد و سپس با استفاده از داده‌های جو بالا و ترسیم نقشه‌های مربوط، بارش‌ها مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که گسترش پرفشار دریای سیاه بر روی نیمه شمالی و نفوذ کم‌فشارگرم پاکستان-خلیج فارس از جنوب، ضمن شمالی شدن جریانات، موجب شیو شدید فشاری در تراز دریا شده است. در ترازهای میانی جو کشیده شدن محور فرود از آسیای مرکزی تا جنوب ایران صعود شدید هوا را به همراه داشته است. واکاوی نقشه‌های امگا بر روی ایران حاکی از استقرار میدان بیشینه امگای منفی در شمال ایران میباشد. تحلیلنقشه‌های وزش رطوبتی نیز نشان داد که در ترازهای 1000 و 850 هکتوپاسکال دریای سیاه و خزر منابع تأمین‌کننده رطوبت می‌باشند. اما در تراز 700 و 500 هکتوپاسکال دریای عمان، عرب و شبه‌جزیره هند نقش اصلی انتقال رطوبت را بر روی منطقه موردمطالعه بر عهده داشته‌اند. نکته قابل توجه اینکه رودباد تنها در بالای تراز 300 هکتوپاسکال و در بالاتر از عرض 38 درجه شمالی و خارج از محدوده ی رخداد موج بارشی ابر سنگین روزهای پایانی تیرماه94 قرار داشته است و تأثیر آن به صورت غیرمستقیم بوده که موجب تخلیه هوای گرم و مرطوب درون ناوه و در نتیجه تقویت ناپایداری گردیده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
83 - تحلیل معضل ریزگردها از منظر بحران‌های ژئوپلیتیک منطقه خلیج‌فارس در راستای ارائه یک مدل کاربردی برای مناطق جنوب کشور
مجید ابوالفتحی حیدر لطفیهدف اصلی این رساله عبارت است از تحلیل و بررسی معضل ریزگردها از منظر بحران‌های ژئوپلیتیکی منطقه خلیج فارس: در راستای ارائه یک مدل کاربردی برای مناطق غربی کشور. سؤال اصلی این رساله این است که چگونه میتوان با تحلیل معضل ریزگردها از منظر بحران‌های ژئوپلیتیکی منطقه خلیج فار چکیده کاملهدف اصلی این رساله عبارت است از تحلیل و بررسی معضل ریزگردها از منظر بحران‌های ژئوپلیتیکی منطقه خلیج فارس: در راستای ارائه یک مدل کاربردی برای مناطق غربی کشور. سؤال اصلی این رساله این است که چگونه میتوان با تحلیل معضل ریزگردها از منظر بحران‌های ژئوپلیتیکی منطقه خلیج فارس یک مدل کاربردی برای مناطق غربی کشور ارائه داد؟ علاوه بر این سؤال اصلی سایر سؤالات فرعی این پژوهش عبارت‌اند از اینکه بحران‌های کنونی ژئوپلیتیکی خاورمیانه کدام اند؟ ریزگردها برای مناطق غربی دارای چه اثرات منفی‌ای هستند؟ این رساله با استفاده از مدل سوآت به منظور دسته‌بندی عوامل مهم درونی و بیرونی اثرگذار بر معضل ریزگردها و شناسایی توانایی‌ها، کاستی‌ها، فرصت‌ها و تهدیدات ریزگردها برای مناطق غربی کشور در راستای ارائه ی یک مدل راهبردی برای مناطق ایران انجام شده است و برای سنجش وزن سنجه ها از فرایند تحلیل سلسله مراتبی(AHP) استفاده شده است. جامعه آماری مقاله شامل 50 نفر از دانشجویان کارشناسی ارشد رشته جغرافیای سیاسی دانشگاههای تهران بوده است. نتایج این رساله نشان میدهد که بخش قابل توجهی از معضل ریزگرد ها ریشه خارجی دارد و اینکه ناامنی به وجود آمده در اثر بحران‌های ژئوپلیتیکی منطقه خلیج فارس مقابله با بحران ریزگردها را سخت نموده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
84 - بررسی میزان انطباق دریاچه شهدای خلیج فارس تهران با الگوی مکان بوم شناختی
نیما صیاد حسین ذبیحی زهرا سادات سعیده زرآبادیبا توجه به وخامت شرایط محیط زیستی در سطح جهان و اهمیت یافتن آن در مباحث مکان شهری، هدف این پژوهش ارائه الگویی جهت توسعه مبانی نظری مکان شهری با استفاده از رویکردهای بوم‌شناسی سیمای سرزمین است. داده‌های پژوهش به روش اسنادی، پیمایشی و با پرسشنامه جمع آوری شده است. حجم نمو چکیده کاملبا توجه به وخامت شرایط محیط زیستی در سطح جهان و اهمیت یافتن آن در مباحث مکان شهری، هدف این پژوهش ارائه الگویی جهت توسعه مبانی نظری مکان شهری با استفاده از رویکردهای بوم‌شناسی سیمای سرزمین است. داده‌های پژوهش به روش اسنادی، پیمایشی و با پرسشنامه جمع آوری شده است. حجم نمونه با فرمول کوکران 384 نفر تعیین شده و گزاره‌های پرسشنامه با کمک طیف لیکرت امتیازبندی شده‌اند. میزان همبستگی پرسشنامه با آزمون آلفای کرونباخ عدد 979/0 میباشد. میزان انطباق نمونه موردی با الگو به وسیله فرآیند تحلیل شبکه‌ای بررسی شده و نتایج نشانگر انطباق زیاد آن با الگو است. ادامه روند موجود از میزان این انطباق خواهد کاست، بنابراین راهکارهایی جهت بهبود شرایط ارائه شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
85 - تحلیل و بررسی معادلات نظامی، سیاسی و اقتصادی ایران و امریکا در منطقه خلیج فارس
سجاد عالیفرجا حیدر لطفی مجید ولی شریعت پناهی علی اصغر اسمعیل پور روشنمنطقه خلیج فارس همواره در معرض تلاطم امواج ناشی از راهبردهای سیاسی و اقتصادی و نظامی کشورهای منطقه ای و فرامنطقه ای قرار داشته است. هدف این مقاله تحلیل و بررسی معادلات نظامی، سیاسی و اقتصادی ایران و امریکا در منطقه خلیج فارس است. سؤال اصلی مقاله این است که معادلات نظام چکیده کاملمنطقه خلیج فارس همواره در معرض تلاطم امواج ناشی از راهبردهای سیاسی و اقتصادی و نظامی کشورهای منطقه ای و فرامنطقه ای قرار داشته است. هدف این مقاله تحلیل و بررسی معادلات نظامی، سیاسی و اقتصادی ایران و امریکا در منطقه خلیج فارس است. سؤال اصلی مقاله این است که معادلات نظامی، سیاسی و اقتصادی ایران و امریکا در منطقه خلیج فارس کدامند؟ برای جمعآوری ادبیات نظری و مفهومی پژوهش از روش توصیفی و برای تحلیل داده‌های حاصل از پرسشنامه از روش تحلیل سلسله مراتبی و برای آزمون فرضیات از روش پیمایشی بهره گرفته شده است. برای بررسی پایایی پرسشنامه نیز از یک نمونه اولیه استفاده شد و با به دست آمدن ضریب آلفای کرونباخ 87/0، پایایی پرسشنامه نیز مورد تأیید قرار گرفت. نظرات تعداد ۲۵ نفر از خبرگان حوزه امنیت منطقه ای گردآوری شد و برای تجزیه و تحلیل اطلاعات، وارد نرم‌افزار آماری SPSS گردید. نتایج نشان می دهد که موقعیت جغرافیایی منطقه برای هر دو کشور حساسیت خاصی دارد؛ اما آنچه که برای امریکا در این منطقه حایز اهمیت است تداوم نقش مصرف کنندگی و تضعیف جایگاه فرهنگی و ایدئولوژیک آن است اما برای ایران این موضوع بالعکس می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
86 - استراتژی نفتی آمریکا در خلیج فارس و تاثیر آن بر منافع ملّی ایران در بخش نفت (1990-1979)
دکتر نعمت احمدی نسب معصومه شیرکوندچکیده "نفت" یکی از کالاهای استراتژیک و با ارزش ترین منبع انرژی جهان است که کشورها به منظور دستیابی به منابع نفتی و رسیدن به سطح بالاتری از توسعه، از هیچ کوششی فروگذار نخواهند کرد. بررسی سیر تحولات تاریخی در بازار نفت جهان، گویای این واقعیت است که ایالات م چکیده کاملچکیده "نفت" یکی از کالاهای استراتژیک و با ارزش ترین منبع انرژی جهان است که کشورها به منظور دستیابی به منابع نفتی و رسیدن به سطح بالاتری از توسعه، از هیچ کوششی فروگذار نخواهند کرد. بررسی سیر تحولات تاریخی در بازار نفت جهان، گویای این واقعیت است که ایالات متحدة آمریکا بعنوان بزرگترین مصرف کننده انرژی در جهان، برای تحکیم موقعیت جهانی خود، بیش از پیش به این کالای استراتژیک نیازمند است و همین مساله سبب شده است که این قدرت برای رسیدن به اهداف خود در زمینه تامین امنیت انرژی از هیچ گونه اقدامی فروگذار ننماید. استفاده از زور و یک جانبه گرایی، استمرار روابط با عربستان، استفاده از ابزار تحریم برای مهار جمهوری اسلامی ایران بخشی از اقدامات این قدرت در تحمیل ارادة خود بر عرصة انرژی جهان است. این کشور با اعمال این سیاست ها در منطقة خلیج فارس درصدد است سلطه خویش را در نظام بین الملل تثبیت و آن را بر سایر مناطق دنیا تحمیل نماید. تحمیل ارادة این قدرت با استفاده از ابزار تحریم ها، از یک سو صدمات فراوانی را به اقتصاد ایران و از دیگر سو بر قیمت جهانی نفت وارد کرده است. واژگان کلیدی:آمریکا، خلیج فارس، ایران، نفت، تحریم ها پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
87 - نگاهی بر سیر تاریخی سنت برقع پوشی در حوزه خلیج فارس
بابک باباخانی زینب بهاروند اکرم احمدیچکیده: برقع یک نوع پوشش است که به عنوان وسیله ای تزئینی هم به عنوان حجاب و هم برای جلوگیری از آفتاب سوختگی در برخی نقاط جنوبی ایران و جزایر خلیج فارس به کار برده می شود که استفاده از آن جزو عادات و سنن ایرانی نبوده و طی سالیان بسیار دور از طریق مهاجرین عربی و غربی که چکیده کاملچکیده: برقع یک نوع پوشش است که به عنوان وسیله ای تزئینی هم به عنوان حجاب و هم برای جلوگیری از آفتاب سوختگی در برخی نقاط جنوبی ایران و جزایر خلیج فارس به کار برده می شود که استفاده از آن جزو عادات و سنن ایرانی نبوده و طی سالیان بسیار دور از طریق مهاجرین عربی و غربی که از آن طرف آب های خلیج فارس به ایران آمده اند وارد شده است. ایرانیان برقع را به معنای مطلق، روبند به کار می برند که استفاده از این کلمه در قرن ششم هجری و در آثار ادبی، خصوصاً در اشعار خاقانی، نظامی گنجوی و عطار بوده است که گویا در همان ایام نیز استفاده از برقع در نواحی جنوبی ایران رواج پیدا کرده است، هر چند که مردم هر منطقه ای از جنوب برقع های مخصوص به خود داشته و دارند؛ برخی ساده و برخی تزئینی.قابل ذکر است اصل آن چه که از ابتدا رواج پیدا کرد با هدف جلوگیری از آفتاب سوختگی بوده که بعدها کم کم صورت دینی(حجاب) و سپس تزئینی نیز پیدا کرد و اکنون بیشتر چنین کاربردی از آن می شود، که تسّری آن در بین زنان جنوبی ایران به صورت روزآمدی جزو فرهنگ عمومی بخشی از آنان را شامل می شود. در این مقاله سعی شده است با توجه به اهمیت و جایگاه برقع در پوشش زنان ساکن حاشیه خلیج فارس به سابقه تاریخی استعمال آن در نواحی فوق الذکر و کاربرد تاریخی استفاده از برقع پرداخته شود. روش مورد استفاده در نگارش و تدوین مقاله حاضر کتابخانه ای(توصیفی-تحلیلی)، و تحقیقات میدانی می باشد. نتایج حاصل از مقاله حاضر می تواند در درک چگونگی استفاده از برقع در ادوار تاریخی ایران به عنوان یک پدیدهاجتماعی و نهایتاّ تغییر در کارکرد فعلی آن، مؤثر واقع شود. واژگان کلیدی : برقع، حجاب، زنان، سواحل خلیج فارس، زینت آلات پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
88 - کارکرد خشبات در دریا نوردیِ در خلیج فارس
محمدعلی جودکیچکیده این نوشتار باهدف بررسی کارکرد خشبات در دریانوردی ِخلیج فارس انجام گرفته است .از دیرباز خلیج فارس به عنوان یکی از کانون های مهم تجاری واقتصادی و پهنه ایی آبی سهمی مهم درمناسبات اقتصادی وفرهنگی ایران زمین داشته است. بررسی تمهیدات دریانوردان ایرانی برای بهره گیری چکیده کاملچکیده این نوشتار باهدف بررسی کارکرد خشبات در دریانوردی ِخلیج فارس انجام گرفته است .از دیرباز خلیج فارس به عنوان یکی از کانون های مهم تجاری واقتصادی و پهنه ایی آبی سهمی مهم درمناسبات اقتصادی وفرهنگی ایران زمین داشته است. بررسی تمهیدات دریانوردان ایرانی برای بهره گیری از این دریا و نیر دستاورد تمدنی حاصل از آن از اهمیتی ویژه برخورداراست. مقاله درپی پاسخ گویی به این سوال عمده است که موقیعت جغرافیایی خشبات در کدام نقطه از دریای فارس بوده واین سازه در دریانوریِ خلیج فارس چه کارکردی داشته است؟ یافته ها ی بررسی نشان می دهد سهم خلیج فارس در حیات اقتصادی ایرانیان تنها به دوره ی معاصر و پس از کشف منابع انرژی دراین پهنه ی آبی محدود نشده و این مساله همزاد بازندگی ساحل نشینان این دریا بوده است..خشبات نمادی از دستاوردهای تمدنی دریانوردان ایرانی ومیراث هویت تاریخی کشتی رانی ایرانیان در خلیج فارس است .این سازه ی آبی درنزدیکی آبادان واقع شده و از دوره ی باستان تا قرون پنجم وششم هجری راهنماو هدایتگر ناخدایان وکشتی هابوده است. علاوه بر موقعیت خاص این نقطه پاره ای از ویژگی های خلیج فارس نظیر جزرهای روزانه ونیزوجود دزدان دریایی برضرورت وجود چنین فانوس دریایی برای پاسبانی و هدایت کشتی ها می افزود. واژگان کلیدی: خلیج فارس، خشبات ، دریانوردی، فانوس دریایی، آبادان. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
89 - اثرات یکپارچگی‌منطقه‌ای و جهانی برسرمایه گذاری مستقیم خارجی در کشورهای حوزه خلیج فارس
سید کمیل طیبی بتول رفعت الهام ناقلی بهروز صادقی عمروآبادیدر فرایند جهانی شدن روابط تجاری و سرمایه‌گذاری بین کشورهای توسعه یافته و درحال توسعه در قالب یکپارچگی‌های منطقه‌ای و جهانی گسترش یافته که اثرات متفاوتی در مناطق محتلف جهان حاصل شده است. هدف مقاله حاضر بررسی تاثیر یکپارچگی بر جذب سرمایه گذاری مستقیم خارجی در کشورهای حوزه چکیده کاملدر فرایند جهانی شدن روابط تجاری و سرمایه‌گذاری بین کشورهای توسعه یافته و درحال توسعه در قالب یکپارچگی‌های منطقه‌ای و جهانی گسترش یافته که اثرات متفاوتی در مناطق محتلف جهان حاصل شده است. هدف مقاله حاضر بررسی تاثیر یکپارچگی بر جذب سرمایه گذاری مستقیم خارجی در کشورهای حوزه خلیج فارس بوده که عمدتا نفت خیز هستند. بدین لحاظ یک الگوی اقتصاد سنجی سرمایه‌گذاری خارجی در محیط داده‌های تابلویی تصریح شده است که در برآورد آن از داده‌های اقتصادی این کشورها طی دوره 2008- 2001 استفاده شده است. نتایج تجربی نشان می‌دهند که یکپارچگی‌های منطقه‌ای سبب افزایش جذب سرمایه گذاری مستقیم خارجی در کشورهای حوزه خلیج فارس میشود. همچنین نتایج حاکی از اثرگذاری منفی تفاوت های فرهنگی و زبانی بر جذب سرمایه گذاری مستقیم خارجی در کشورهای حوزه خلیج فارس است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
90 - تعیین مؤلفه‌های اصلی پایداری سیستم‌های حمل و نقل شهری در دسترسی به کاربری گردشگری دریاچه خلیج فارس(چیتگر) تهران
ربابه رجبی امیرآبادگسترش فزاینده محیط‌های شهری و به تبع آن نیازهای فراغتی ساکنان شهرها و نیز بازدیدکنندگان و گردشگران مراجعه کننده به فضاهای شهری، توجه ویژهای را در برنامه‌ریزی و دستیابی به توسعه پایدار گردشگری شهری و زیرساختهای مرتبط آن می‌طلبد. از اینرو شایسته است که بر کارکردها و تأث چکیده کاملگسترش فزاینده محیط‌های شهری و به تبع آن نیازهای فراغتی ساکنان شهرها و نیز بازدیدکنندگان و گردشگران مراجعه کننده به فضاهای شهری، توجه ویژهای را در برنامه‌ریزی و دستیابی به توسعه پایدار گردشگری شهری و زیرساختهای مرتبط آن می‌طلبد. از اینرو شایسته است که بر کارکردها و تأثیرات این حوزه توجه شایان مبذول نموده و برنامه‌ریزی‌های لازم درخصوص ساماندهی متناسب فضاها و زیرساختهای شهری صورت پذیرد. از جمله زیرساختهای اساسی در حوزه گردشگری شهری، حمل و نقل شهری و چگونگی ارتباط این دو عملکرد بایکدیگر میباشد. براین اساس، مقاله حاضر با انتخاب یک کاربری گردشگری شاخص در کلانشهر تهران(دریاچه شهدای خلیج فارس)، سعی در شناسایی عوامل مؤثر در پایداری سیستم‌های حمل و نقل شهری در دسترسی به این سایت گردشگری نموده است. راهبرد پژوهش، کاربردی و شیوه انجام آن توصیفی و تحلیلی است. برای گردآوری اطلاعات از روش کتابخانه‌ای و نیز پرسشنامه استفاده شده و جهت تجزیه و تحلیل داده‌ها از روش تحلیل عاملی اکتشافی با کمک از روش آلفای کرونباخ و آزمونهای کایزر-مایر-اولکین (KMO) و بارتلت در نرم افزار SPSS22 بهره گرفته شده است. در این روش وضعیت پایداری سیستم‌های حمل و نقل موجود با استفاده از چهار مؤلفه اصلی و 24 شاخص منتخب مورد بررسی قرار گرفت و در نتیجه مشاهده گردید که پایداری سیستم‌های حمل و نقل در دسترسی به کاربری گردشگری دریاچه شهدای خلیج فارس به عواملی همچون؛ دسترسی عمومی، هزینه‌های (خسارات) زیست محیطی، هزینه‌های حمل و نقلی و همچنین عامل ترافیکی، ارتباط بسیار نزدیک دارند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
91 - تعیین ارزش غذایی خیار دریایی فراوری شده گونه (Stichopus herrmanni) از جزیره قشم (خلیج فارس)
رویا فلاح شجاعی سهیلا ابراهیمی ملیکا ناظمیخیار دریایی جانور آبزی با ارزشی است که استفاده های سنتی ،پزشکی و تغذیه ای از آنها دارای قدمت بالایی است.این موجودات به عنوان یک محصول تجاری مطرح می باشند. خیار دریایی گونهStichopus herrmanni از نظر خوراکی و دارویی،گونه ارزشمندی محسوب می گردد و پراکنش وسیعی در مناطق گرمس چکیده کاملخیار دریایی جانور آبزی با ارزشی است که استفاده های سنتی ،پزشکی و تغذیه ای از آنها دارای قدمت بالایی است.این موجودات به عنوان یک محصول تجاری مطرح می باشند. خیار دریایی گونهStichopus herrmanni از نظر خوراکی و دارویی،گونه ارزشمندی محسوب می گردد و پراکنش وسیعی در مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری دارد واخیرا" در خلیج فارس نیز گزارش شده است.با توجه به این نکته که خیار دریایی در تمام نقاط دنیا بیشتر بصورت فراوری و خشک شده جهت مصرف خوراکی و صادرات عرضه می گردد، بررسی ارزش تغذیه ای این جانور سودمند در محصول فراوری شده نهایی دارای اهمیت است .در این مطالعه ارزش تغذیه ای محصول فراوری شده گونه Stichopus herrmanni که در سواحل خلیج فارس یافت می شود مورد بررسی قرار گرفته است. در این مطالعه برای بررسی ترکیبات تشکیل دهنده بخش عضلانی خیار دریایی گونه S.herrmanniاز سواحل جزیره قشم ، پس ازجمع آوری نمونه ها و آماده سازی ، میزان پروتئین آن با روش کجلدال ،چربی با روش سوکسله ، خاکستر، کربوهیدرات، رطوبت و تعداد کل میکروارگانیسم های قابل رشد در 30 درجه سلسیوس بر اساس روش های استاندارد در محصول فراوری شده، اندازه گیری شدند. نتایج نشان داد که میزان 9/67% پروتئین ، 09/1% چربی ، 35/7% کربوهیدرات ، 24/17% خاکستر و 8 % رطوبت در صد گرم محصول خشک و فراوری شده گونهS.herrmanni وجود دارد. خیار دریایی گونه Stichopus herrmanni در خلیج فارس دارای ارزش تغذیه ای بالایی از نظر پروتئین بالا و چربی کم می باشد که می توان با پرورش و فراوری این محصول دریایی در جهت صادرات آن به کشورهای مصرف کننده، در زمینه مصرف بهینه و سودآوری اقتصادی اقدام نمود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
92 - تحلیل دولت شکننده عراق و معمای امنیت در خلیج فارس،
حسین معین آبادی بیدگلی منصوره منصوری پریسا شاه محمدیمعمای امنیت به عنوان یکی از دغدغههای اصلی کشورها در صحنه بینالمللی است که با افزایش امنیت یک کشور، سایر کشورها روند ناامنی را سیر خواهند کرد. وظیفه دولتها ارائه کالاهای سیاسی مانند؛ امنیت، امکانات اقتصادی، نظم قانونی و زیرساختارها است. زمانی که دولت این کارویژهها را نتو چکیده کاملمعمای امنیت به عنوان یکی از دغدغههای اصلی کشورها در صحنه بینالمللی است که با افزایش امنیت یک کشور، سایر کشورها روند ناامنی را سیر خواهند کرد. وظیفه دولتها ارائه کالاهای سیاسی مانند؛ امنیت، امکانات اقتصادی، نظم قانونی و زیرساختارها است. زمانی که دولت این کارویژهها را نتواند ارائه کند، یک دولت شکننده محسوب میشود. مفهوم دولتهای شکننده در یک دهه اخیر، ازجمله ویژگیهای برخی کشورهای خاورمیانه شده است. عراق پس از سال 2003، در گروه دولتهای شکننده قرار گرفته و در طول این سالها همواره در سطح نامطلوبی از امنیت ارزیابی شده است. براین اساس، سوال اصلی این است که، دولت شکننده عراق چه تاثیری بر معمای امنیت در خلیج فارس دارد؟ هدف این نوشتار با استفاده از روش توصیفی –تحلیلی، این است که به بررسی معمای امنیت در عراق به عنوان دولتی در منطقه خلیج فارس پس از سال 2003 بپردازد. یافتههای پژوهش نشان میدهد دولت شکننده عراق با برهم زدن نظم عربی منطقه‌ای، زمینه‌سازی افزایش مداخلات نظامی، تاثیرگذاری بر موازنه قوای منطقه‌ای بین ایران و عربستان، زمینه‌سازی گسترش فعالیتهای تروریستی و قاچاق نفت در منطقه، معمای امنیت در خلیج فارس را تشدید نموده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
93 - تبیین روابط ایران و عربستان در چارچوب مفهومی جنگ سرد
نوذر شفیعی فرهاد قنبریچکیده سؤالی که این مقاله در پی پاسخ به آن است، این است که آیا رقابت ایران و عربستان، آنها را به‌سوی جنگ سرد در منطقه خاورمیانه کشانده است؟ فرضیه مقاله آن است که رقابت های منطقه ای عربستان و ایران و کوشش آن دو برای برقراری تعادل و توازن استراتژیک در منطقه، عملا آنها را چکیده کاملچکیده سؤالی که این مقاله در پی پاسخ به آن است، این است که آیا رقابت ایران و عربستان، آنها را به‌سوی جنگ سرد در منطقه خاورمیانه کشانده است؟ فرضیه مقاله آن است که رقابت های منطقه ای عربستان و ایران و کوشش آن دو برای برقراری تعادل و توازن استراتژیک در منطقه، عملا آنها را در قالب رقابتی از نوع جنگ سرد قرار داده است. برای اثبات فرضیه از روش توصیفی – تحلیلی استفاده شده است. یافته نظری مقاله نشان داد که ایران و عربستان عملا در جنگ سرد به سر می‌برند و لذا جنگ سرد می تواند از یک سو بین دو دولت و نه الزاماً در سطح وسیع بین دو بلوک و دو ابرقدرت، و در سطح منطقه‌ای و نه الزاماً در سطح سیستمی نیز اتفاق افتد. یافته عملی مقاله نیز به این پیشنهاد منجر شد که ایران و عربستان نباید باب مذاکره را ببندند؛ زیرا در غیاب دیپلماسی ممکن است مدیریت روابط از کنترل سیاستمداران خارج شود و بهدست نظامیان بیفتد که در این صورت، دو کشور با اوضاع دشوار و پیش بینی نشده ای روبه رو خواهند شد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
94 - تحولات و پویایی‌های بخش جنوبی محیط پیرامونی ج.ا.ایران؛ دلایل و زمینه‌ها
امیرحسین نعمتی علیرضا نائیج جلال ترکاشوندچکیدهخاورمیانه به دلیل موقعیت جغرافیایی، منابع نفتی و مکان‌های مقدس یکی از مهمترین مناطق جهان است. ایران به عنوان یکی از کشورهای مهم در این منطقه در بخش جنوبی محیط پیرامونی خود با مجموعه‌ای از کشورهای عربی همسایه است که از موقعیت ویژه برخوردار می‌باشند. اختلافات قومی، ا چکیده کاملچکیدهخاورمیانه به دلیل موقعیت جغرافیایی، منابع نفتی و مکان‌های مقدس یکی از مهمترین مناطق جهان است. ایران به عنوان یکی از کشورهای مهم در این منطقه در بخش جنوبی محیط پیرامونی خود با مجموعه‌ای از کشورهای عربی همسایه است که از موقعیت ویژه برخوردار می‌باشند. اختلافات قومی، ایدئولوژیکی و سرزمینی، رقابت برای رهبری جهان عرب، جنگ‌های نیابتی، نزدیکی به اسرائیل، ائتلاف‌سازی‌ها و رقابت قدرتهای بزرگ از جمله مهمترین تحولات و پویایی‌ها در این محیط پیرامونی است که ریشه‌یابی علل و زمینههای شکل‌گیری این پویایی‌ها از اهمیت خاص برخوردار است. با توجه به این اهمیت، مقاله حاضر می‌کوشد تا با مفروض گرفتن شکل‌گیری تحولات مورد اشاره، با استفاده از روش قیاسی-فرضیه‌ای و مبتنی بر موازنه منافع رندال شولر در چارچوب نظری رئالیسم نئوکلاسیک ضمن پر کردن شکاف موجود مطالعاتی به این سئوال مهم پاسخ دهد که دلایل و زمینههای شکل گیری تحولات و پویایی‌ها حاضر در بخش جنوبی محیط پیرامونی جمهوری اسلامی ایران چیست؟یافته حاصل از این پژوهش که مبتنی بر اثبات فرضیه متصور میباشد آن است که دولت در کشورهای عربی همزمان متاثر از چندین عامل مهم در سطوح داخلی و ساختاری باعث بروز تحولات و پویایی‌های مهم در بخش جنوبی محیط پیرامونی جمهوری اسلامی ایران شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
95 - بررسی اهمیت انرژی منطقه خلیج فارس در راهبردهای سیاسی و امنیتی ایالات متحده آمریکا
ابوالقاسم طاهری مهدی زارعفروپاشی شوروی و مطرح شدن ایالات متحده در قالب قدرت هژمون، همزمان با تغییر ساختارهای قدرت در نظام بین الملل همراه گردید. با توجه به گسترش موضوعیت و اهمیت اقتصاد در ساختار جدید، دغدغه های امنیتی به جد با دغدغه های اقتصادی گره ناگسستنی پیدا نموده و سیاست نوین ما بعد جنگ سر چکیده کاملفروپاشی شوروی و مطرح شدن ایالات متحده در قالب قدرت هژمون، همزمان با تغییر ساختارهای قدرت در نظام بین الملل همراه گردید. با توجه به گسترش موضوعیت و اهمیت اقتصاد در ساختار جدید، دغدغه های امنیتی به جد با دغدغه های اقتصادی گره ناگسستنی پیدا نموده و سیاست نوین ما بعد جنگ سرد، براساس شاکله ی منسجمی از رابطه ی امنیت و اقتصاد نمود پیدا کرده است. در این شرایط، نقش انرژی در اقتصاد بین الملل، نقشی انکارناپذیر و برجسته تلقی می شود. وابستگی ایالات متحده به مساله ی انرژی، علی رغم گسترش و توسعه ی انرژی های نو و مخصوصاً انرژی خلیج فارس از یک سو و تلاش رقبای نوظهور برای ایجاد پیوندهای استراتژیک با کشورهای منطقه از سوی دیگر، این کشور را به اتخاذ استراتژی ایجاد حلقه ی کنترلی بر منطقه و تسلط بر منابع کمیاب حیاتی رهنمون ساخته است. توجه به رشد فزاینده ی تقاضای انرژی اتحادیه اروپا، چین، هند و ژاپن و تلاش های گسترده ی روسیه برای ایجاد مونوپولی انرژی جهت تاثیر بر سیاست قدرتهای مزبور، احتمال ایجاد فرآیندهای سیاسی اتحاد و ائتلاف خارج از کنترل را برای قدرت هژمونیک آمریکا متصور ساخته است. به موازات این دغدغه ها، فعالیت های بازیگران غیردولتی آشوب طلب و با حمایت برخی از دولت های منطقه، در منطقه ی مزبور، نظام بین المللی کنونی را که نه براساس موازنه ی قدرت، بلکه براساس هژمونی شکل گرفته است، با مخاطرات جدی مواجه نموده است. بدین ترتیب، ماموریت اصلی واشنگتن را می توان حفظ جایگاه خود در بازی رقابت گونه ی جدید و در صورت لزوم حذف اصل رقابت از عرصه ی منطقه ای کارکردی خلیج فارس و تشکیل ساختاری جدید برای نهادینه کردن ارزشهای آمریکایی و مبارزه با عوامل و عناصر نهادینه شده ایجاد کننده ی بی ثباتی امنیتی قلمداد نمود. القای ترس شدید از موضوع تروریسم در کنار مبارزه با این معضل شوم، روشی واقع گرایانه برای نیل به اهداف مذکور محسوب می گردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
96 - تأثیر چالش ژئوپلیتیک بر همبستگی ملی (مطالعه موردی جزایر سه گانه)
مراد کاویانی راد طهمورث حیدری موصلوچکیده بخشی از رفتار سیاسی بازیگران بینالمللی در قالب ایجاد چالش ژئوپلیتیک در مناسبات واحدهای سیاسی نمود مییابد که هدف آن تحمیل اراده یا افزایش هزینه‌های مادی و معنویِ کشور رقیب است. منطقه ژئوپلیتیک خلیج فارس عرصه هماوردی دو سازه هویتی ایرانی-شیعی در برابر سازه هویتی چکیده کاملچکیده بخشی از رفتار سیاسی بازیگران بینالمللی در قالب ایجاد چالش ژئوپلیتیک در مناسبات واحدهای سیاسی نمود مییابد که هدف آن تحمیل اراده یا افزایش هزینه‌های مادی و معنویِ کشور رقیب است. منطقه ژئوپلیتیک خلیج فارس عرصه هماوردی دو سازه هویتی ایرانی-شیعی در برابر سازه هویتی عربی-سنی و کشمکش سرزمینی کشورهای منطقه بوده که در این میان مناسبات ایران و امارات متحده عربی بر سر مالکیت جزایر سه‌گانه، نمود رسانه‌ای و دیپلماتیک پرهیاهویی داشته است. حافظه تاریخی ملت ایران نسبت به یکپارچگی ملی حساسیت بالایی دارد؛ به گونه‌ای که همه جریان‌های سیاسی آن، جدای از جهت‌گیری ایدئولوژیک‌شان بر همبستگی ملی و پیوستگی سرزمینی تأکید جدی دارند. نوشتار حاضر با رویکردی توصیفی- تحلیلی و بهره‌گیری از داده‌های کتابخانه‌ای به‌دنبال پاسخ به این سؤال است که امارات متحده عربی از رهگذرِ برساختن تهدید ایران به دنبال چیست و ادعاهای امارات نسبت به جزایر سه‌گانه چه پیامدی را به دنبال داشته است. نتایچ پژوهش نشان میدهد که کشور امارات متحده عربی از رهگذرِ برساختنِ تهدید ایران از یک سو به دنبال تقویت بنیادهای ضعیف همبستگی ملی در امارات هفتگانه است و می‌خواهد با ایجاد چالش ژئوپلیتیک از طریق بینالمللی کردن کشمکش سرزمینی بر هزینه‌های اصل قابل مذاکره نبودن مالکیت جزایر از سوی ایران بیفزاید. از طرف دیگر، پیامد این ادعاها و چالش ژئوپلیتیکی امارات، سبب همبستگی و وحدت ملی در ایران شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
97 - نقش ایران در امنیت انرژی در منطقه و جهان
الهه کولاییبا وجود پیشرفت های گوناگونی که در تأمین نیازهای گوناگون بشر شکل گرفته است، همچنان موضوع تأمین انرژی برای همه ی کشورهای جهان در بالاترین اولویت قرار دارد. برای قدرت های بزرگ جهانی، به ویژه آمریکا، که در پی فروپاشی اتحاد شوروی، تلاش گسترده ای را برای شکل بخشیدن به یک نظم چکیده کاملبا وجود پیشرفت های گوناگونی که در تأمین نیازهای گوناگون بشر شکل گرفته است، همچنان موضوع تأمین انرژی برای همه ی کشورهای جهان در بالاترین اولویت قرار دارد. برای قدرت های بزرگ جهانی، به ویژه آمریکا، که در پی فروپاشی اتحاد شوروی، تلاش گسترده ای را برای شکل بخشیدن به یک نظم هژمونیک سازمان داده، تأمین امنیت انرژی جایگاه مهمتری را به خود اختصاص داده است. پدیدار شدن قدرت های اقتصادی رو به رشد و شکوفایی ضرورت این نگرش استراتژیک به حوزه های تأمین انرژی در جهان را روشن تر ساخته است. در چنین شرایطی فدراسیون روسیه نیز، که پس از تجزیه ی اتحاد شوروی، به عنوان ابرقدرت انرژی با بهره گیری از منابع عظیم نفت و گاز خود، کوشیده نقش فعالی را در رقابت های منطقه ای و جهانی بازی کند. اینک نفت و گاز ایران، هماننددهه های گذشته، به عنوان عاملی مؤثر در تأمین امنیت انرژی در منطقه و جهان مطرح است. حضور مؤثر آمریکا در خلیج فارس و به ویژه در عراق و نیز افغانستان، اهمیت ایران را در تأمین امنیت انرژی در این منطقه ی استراتژیک جهان، اعتبار بیشتری بخشیده است. در این نوشتار، نویسنده به بررسی تأثیر دگرگونی های سیاسی- امنیتی پس از پایان نظام دو قطبی، بر نقش و تأثیر ایران در تأمین امنیت انرژی می پردازد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
98 - بررسی تطبیقی عملکرد اقتصادی شورای همکاری خلیج فارس «درچارچوب همگرایی منطقه ای»
محمدصادق کوشکی امیرحامد آزادکشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس علی رغم تشکیل نهادی برای همگرایی منطقه ای، با پیاده سازی الگوی نامنطبق با شرایط کشورهای عضو در موضوع اتحادیه ی پولی و اجرای ناقص همین الگوی نامنطبق و همچنین اعمال سیاست های غلط اقتصادی، عملاً ظرفیت های موجود در شش کشور عضو این شورا برا چکیده کاملکشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس علی رغم تشکیل نهادی برای همگرایی منطقه ای، با پیاده سازی الگوی نامنطبق با شرایط کشورهای عضو در موضوع اتحادیه ی پولی و اجرای ناقص همین الگوی نامنطبق و همچنین اعمال سیاست های غلط اقتصادی، عملاً ظرفیت های موجود در شش کشور عضو این شورا برای دست یابی به اهداف تعیین شده اقتصادی در منشور این نهاد را در چارچوب همگرایی منطقه ای بدون استفاده نگاه داشته اند. عدم تشکیل اتحادیه ی پولی واحد، نرخ بیکاری بالا در میان کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس، روبرو بودن پروژه های نفتی، عمرانی و حمل و نقل با کمبود منابع مالی و نرخ مبادله ی پایین تجاری میان کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس مشکلات قابل لمسی هستند که این شورا، به رغم گذشت 30 سال از تاسیس، با آن دست به گریبان است. بنابراین به نظر می رسد آنان باید برای دست یابی به اهداف تعیین شده در منشور این نهاد در قالب همگرایی منطقه ای در بعد اقتصاد، ابتدا الگویی سازگار با شرایط مشترک کشورهای عضو در زمینه های اقتصادی تعریف کنند. ضمن اینکه باز گشت سرمایه ی حاصل از فروش نفت به صنایع داخلی و به خصوص صنایع متصل به مزیت مطلق این کشورها یعنی نفت، در این راستا ضروری به نظر می رسد. این درحالی است که شورای همکاری خلیج فارس با افزایش بهره وری نیروی کار داخلی و تربیت متخصص از میان اتباع کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس و کاهش نیروی کار خارجی طرح های عقیم مانده ای مثل روادید برای تردد اتباع در کشورهای عضو را به یک طرح پویا تبدیل کند پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
99 - جایگاه خلیج فارس در رقابت قدرت های بزرگ
بهادر زارعی علی زینی وند کیمیا محمدیرویکرد ژئواکونومیک از ابتدای قرن بیست و یکم به صورت رویکردی نوین برای تحلیل مسائل راهبردی و بین المللی و رقابت قدرت ها در مناطق استراتژیک به کار برده می شود. این رویکرد از ترکیب سه عامل جغرافیا، قدرت و اقتصاد شکل گرفته و به بررسی روابط جغرافیا، قدرت و اقتصاد و تعامل این چکیده کاملرویکرد ژئواکونومیک از ابتدای قرن بیست و یکم به صورت رویکردی نوین برای تحلیل مسائل راهبردی و بین المللی و رقابت قدرت ها در مناطق استراتژیک به کار برده می شود. این رویکرد از ترکیب سه عامل جغرافیا، قدرت و اقتصاد شکل گرفته و به بررسی روابط جغرافیا، قدرت و اقتصاد و تعامل این سه عنصر در جهت کسب قدرت دولت ها مورد مطالعه قرار می گیرد. در این دوره کشورهای قدرتمند به جای توجه محض به ژئوپولیتیک عمدتاً به ژئواکونومیک روی آورده و سعی می کنند به مناطق حساس جهان به جای توجهات سیاسی- نظامی، نگرشی سیاسی- اقتصادی داشته باشند. در قرن حاضر انرژی بویژه نفت و گاز بعنوان روح ژئواکونومیک در فرآیند توسعه، تعیین امنیت و ایجاد کشمکشهای منطقه ای و بین المللی نقش آفرینی می کند. یکی از مناطق راهبردی و ژئواکونومیک که جولانگاه کشمکش ها و رقابت های ژئوانرژی در قرن بیست و یکم خواهد بود، خلیج فارس است. خلیج فارس به لحاظ نظریه های ژئوپولیتیکی و ژئواستراتژیکی، بین المللی ترین منطقه دنیاست از این رو این منطقه با توجه به نظریه های نوین (ژئواکونومیکی، ژئواستراتژیکی و ژئوانرژی) یکی از مناطق تاثیر گذار و بسیار حساس در معادلات بین المللی و منطقه ای خواهد بود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
100 - اژدهای زرد در آب های گرم: منافع استراتژیک جمهوری خلق چین در خلیج فارس
سعید وثوقی مجتبی قلی پور عاطفه داراب زادهرفتارسیاست خارجی دولت ها در سطح نظام بین الملل، بیش از هر چیز بازتاب فرآیند تعقیب منافع ملی آن هاست، بدان گونه که خود تصور کرده اند. به این ترتیب برای فهم رفتار یک دولت خاص نسبت به یک منطقه خاص، بهترین راه شناسایی منافع بلندمدت و کوتاه مدت آن دولت در منطقه مزبور بر اساس چکیده کاملرفتارسیاست خارجی دولت ها در سطح نظام بین الملل، بیش از هر چیز بازتاب فرآیند تعقیب منافع ملی آن هاست، بدان گونه که خود تصور کرده اند. به این ترتیب برای فهم رفتار یک دولت خاص نسبت به یک منطقه خاص، بهترین راه شناسایی منافع بلندمدت و کوتاه مدت آن دولت در منطقه مزبور بر اساس ظرفیت ها و محدودیت های آن دولت از یک سو و جاذبه ها و دافعه های منطقه از سوی دیگر است. ما در این مقاله بر اساس چنین فهمی از روابط خارجی یک دولت، به بررسی ماهیت منافع جمهوری خلق چین در منطقه خلیج فارس می پردازیم تا به درکی نسبی از رفتار سیاست خارجی این دولت در این منطقه برسیم. مطالعات ما نشان گر سه حوزه ای است که در آن ها منافع چین و کشورهای منطقه خلیج فارس به یکدیگر پیوند می خورند. این سه حوزه عبارتند از: بحث اولویت انرژی، پیوندهای سیاسی-نظامی و در نهایت منافع تجاری- اقتصادی. ما این سه حوزه را به لحاظ هستی شناختی غیر قابل تفکیک و درهم تنیده می دانیم. بنابراین چنین تمایزی صرفاً به لحاظ تحلیلی و به منظور درک روشن تر موضوع صورت گرفته است. پژوهش حاضر به لحاظ روش در زُمره ی تحقیقات کیفی قرار می گیرد. هر چند در استفاده از داده های موجود، از هر دو نوع داده های کمی و کیفی به شیوه ای اسنادی (کتابخانه ای) استفاده شده است. نتیجه گیری مقاله در این راستا است که سیاست خارجی چین در منطقه خلیج فارس بیش از هر چیز یک سیاست خارجی اقتصادمحور بوده و سایر اولویت ها حول این محور سازمان یافته اند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
101 - تاثیربرنامه هسته ای ایران برنظام امنیت منطقه ای خلیج فارس با تاکید برنظریه رئالیسم تهاجمی
مسعود جعفری نژاد فیدافه مدآبادیچکیده پرونده ی هسته ای جمهوری اسلامی ایران در طول 13 سال اخیر به یکی از مهم ترین موارد در معادلات خاورمیانه بدل شده است. در این میان ایالات متحده آمریکا، ایران و کشور های حاشیه ی خلیج فارس بازی گرانی هستند که به طور مستقیم در معرض پیامد های امنیتی پرونده هسته ای هستند. چکیده کاملچکیده پرونده ی هسته ای جمهوری اسلامی ایران در طول 13 سال اخیر به یکی از مهم ترین موارد در معادلات خاورمیانه بدل شده است. در این میان ایالات متحده آمریکا، ایران و کشور های حاشیه ی خلیج فارس بازی گرانی هستند که به طور مستقیم در معرض پیامد های امنیتی پرونده هسته ای هستند. با توجه به موضع چالشی آمریکا و کشورهای عرب حاشیه ی خلیج فارس نسبت به برنامه ی صلح آمیز هسته ای ایران پرسش اساسی این مقاله این است که چرا ایالات متحده می کوشد با تمرکز بر تهدید آمیز جلوه دادن این برنامه به معضل امنیت در میان بازی گران منطقه ی ای دامن می زند؟ فرضیه ی پژوهش حاضر نیز بر این مطلب استوار است که امنیتی کردن پرونده هسته ای ایران به موازات پروژه ی ایران هراسی، ضامن منافع استراتژیک آمریکا در منطقه ی خاورمیانه به ویژه خلیج فارس بوده و برداشت کشور های حوزه ی خلیج فارس از این پرونده تحت تأثیر همین القائات است. در این مقاله چارچوب نظری مورد استفاده، رئالیسم تهاجمی است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
102 - راهبردهای جمهوری اسلامی ایران در قبال امنیت خلیج فارس
محمد علی بصیری لیلا جاویدیمنطقه خلیج فارس همواره به عنوان یکی ازمناطق مهم امنیتی، راهبردی و اقتصادی در نظام بین الملل از جایگاه ویژه ای برخوردار بوده، به گونه ای که در طول قرن های اخیر، پیوسته مورد توجه قدرت های بزرگ جهانی بوده و از تجاوز آنها در امان نمانده است. امروزه با اکتشاف نفت، و با توجه چکیده کاملمنطقه خلیج فارس همواره به عنوان یکی ازمناطق مهم امنیتی، راهبردی و اقتصادی در نظام بین الملل از جایگاه ویژه ای برخوردار بوده، به گونه ای که در طول قرن های اخیر، پیوسته مورد توجه قدرت های بزرگ جهانی بوده و از تجاوز آنها در امان نمانده است. امروزه با اکتشاف نفت، و با توجه به نقش اساسی آن در اقتصاد جهانی، امنیت و ثبات این منطقه دغدغه اصلی کشورهای منطقه و جهان است. به نظر می رسد با توجه به بافت دولت های منطقه ی خلیج فارس و وضعیت سرزمینی و جغرافیای سیاسی آن امنیت منطقه ای مبتنی بر همکاری بین دولت های منطقه، مناسب ترین شیوه برای تامین امنیت خلیج فارس است. البته این مهم نیز حاصل نمی شود، مگر با به کارگیری شیوه های گوناگون اعتماد سازی متقابل بین دولت های منطقه برای رفع سوء تفاهمات که وظیفه سران کشورهای منطقه است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
103 - ترتیبات امنیت جمعی: الگویی نو برای ایجاد امنیت در خلیج فارس
محمد رضا اقارب پرستویژگی، ساختار و بهم پیوستگی امنیت در منطقه خلیج فارس، باعث شکل گیری شبکه‌ای از روابط امنیتی میان کشورهای این منطقه شده است. بر این اساس، امنیت این کشورها را نمی‌توان جدا از یکدیگر تصور کرد، به گونه‌ای که هر گونه تغییر و تحول در وضعیت یکی از این کشورها باعث میگردد موقعی چکیده کاملویژگی، ساختار و بهم پیوستگی امنیت در منطقه خلیج فارس، باعث شکل گیری شبکه‌ای از روابط امنیتی میان کشورهای این منطقه شده است. بر این اساس، امنیت این کشورها را نمی‌توان جدا از یکدیگر تصور کرد، به گونه‌ای که هر گونه تغییر و تحول در وضعیت یکی از این کشورها باعث میگردد موقعیت دیگران نیز تحت تاثیر قرار گیرد. این امر به نوبه خود تشکیل یک مجموعه یا زیر مجموعه امنیتی منطقه‌ای را در این منطقه باعث میشود. از سوی دیگر، این منجر به ایجاد وابستگی متقابل امنیتی میان اعضای این مجموعه گردیده است. بدین ترتیب، باید پذیرفت که مقابله با تهدیدات و چالشها در سطح منطقه نیز نخست باید با حضور همه اعضای این مجموعه صورت پذیرد و در مرحله بعد حل این چالشها تنها با یک اقدام جمعی از سوی تمامی اعضای این مجموعه و در قالب مدیریت امنیتی جمعی چند جانبه امکان پذیر خواهد بود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
104 - تنگه استراتژیک و ژئوپلیتیک هرمز و نقش راهبردی ایران
نصراله فلاح تبارچکیده براساس اعلام اداره ی اطلاعات انرژی آمریکا 32 درصد نفتی که در سال 2009 میلادی از راه دریا به بازار های بین المللی انتقال یافته، از طریق این تنگه بوده است. یعنی روزانه 15 میلیون بشکه نفت از طریق تنگه ی استراتژیک و ژئوپلیتیک هرمز به بازارهای بین المللی صادر شده است. چکیده کاملچکیده براساس اعلام اداره ی اطلاعات انرژی آمریکا 32 درصد نفتی که در سال 2009 میلادی از راه دریا به بازار های بین المللی انتقال یافته، از طریق این تنگه بوده است. یعنی روزانه 15 میلیون بشکه نفت از طریق تنگه ی استراتژیک و ژئوپلیتیک هرمز به بازارهای بین المللی صادر شده است. هدف پژوهش وصول به ارزش حیاتی تنگه ی هرمز برای جهان و نقش راهبردی ایران بر این گذرگاه حساس است. از جمله اینکه پاتریک کلاوسون، اظهار داشته: ... اگر این تنگه برای مدتی طولانی بسته شود، اقتصاد جهانی سقوط خواهد کرد. روش تحقیق، روش توصیفی- تحلیلی و با هدف کاربردی است و به جهت سابقه کهن آن از روش تاریخی نیز بهره گرفته شده است. حضرت امام (ره) در صحیفه می فرمایند: تحول حاصل شده است، دنیا به هم خورده است، انقلاب پیدا شده است در دنیا، و شما سرتان را زیر برف کرده اید و همان حرف های سابق را می زنید: اگر در خلیج فارس چه بشود، تنگ ی هرمز چه باشد، ماچه می کنیم... ، بفرمایید در خلیج ببینید چه خبر است! نتیجه گیری می شود که این بیان خود گویای نقش راهبردی تنگه ی هرمز و معبر عزت و اقتدار ایران در خلیج فارس است و حاوی پیامی کوبنده برای استکبار جهانی است که هیچگاه هوس ورود به این معبر استراتژیک و ژئو پلیتیک را در سر نپرورانند و حضورشان در خلیج فارس و یا تسلط بر تنگه ی هرمز، حضور در گردابی هولناک و مرگ آور است پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
105 - نقش گردشگری در تامین منافع ملی ایران در منطقه ژئوپلیتیک خلیج فارس
حیدر لطفی قاسم تیموری کسرا مهمانپرست نودهی مرضیه راستاد بروجنیچکیده عوامل مختلفی در تامین منافع کشورها به تاثیرگذاری می پردازد. یکی از این عوامل که در ابعاد سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و همچنین گسترش دامنه نفوذ یک کشور در منطقه ای که در آن قرار دارد تاثیرگذار است گردشگری است. به سبب وابستگی بخش گردشگری به ویژگی های‌های جغرافیایی منطق چکیده کاملچکیده عوامل مختلفی در تامین منافع کشورها به تاثیرگذاری می پردازد. یکی از این عوامل که در ابعاد سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و همچنین گسترش دامنه نفوذ یک کشور در منطقه ای که در آن قرار دارد تاثیرگذار است گردشگری است. به سبب وابستگی بخش گردشگری به ویژگی های‌های جغرافیایی منطقه ای که یک کشور در آن قرار دارد وهمچنین نقش آن در افزایش وزن ژئوپلیتیک کشورها رقابت های گسترده و دامنه داری برای کسب منافع از این طریق به وجود می آید. منطقه ژئوپلیتیک خلیج فارس یکی از مناطقی می باشد که در چند دهه اخیر رقابت در عرصه گردشگری را شاهد بوده است به گونه ای که برخی از کشورهای جنوبی خلیج فارس توانسته اند با بهر ه برداری از گردشگری در تامین منافع ملی خویش نسبت به ایران به توفیق بیشتری دست یابند. با وجود اهمیت راهبردی خلیج فارس برای ایران و برخورداری از مزیت های جغرافیایی، تاکنون برنامه ریزی منسجم و کارآمدی از سوی ایران برای بهره جستن از امکاناتی که در اختیار دارد صورت نگرفته است و بیشتر جنبه های امنیتی و نظامی سواحل جنوبی کشور همواره مورد توجه بوده است. پیامد ضعف برنامه ریزی کارآمد محیطی و غلبه رویکردهای نظامی و امنیتی در بهره برداری از سواحل جنوبی ایران در منطقه خلیج فارس از دست رفتن فرصت های اقتصادی، گردشگری و حتی فرهنگی و سیاسی می باشد که در تامین منافع ملی ایران تاثیرگذار است. این امر حالی است که در مقایسه، کشورهای جنوبی خلیج فارس در کنار توجه به مولفه های امنیتی، با کاربرد برنامه های اقتصادی به جذب سرمایه گذاری و گردشگران خارجی پرداخته اند و توانسته اند به یاری بخش گردشگری بخشی از منافع ملی خویش را تأمین کنند. با توجه به نقشی که گردشگری می تواند در تامین منافع ملی و پیگیری اهداف ملی ایران در خلیج فارس دارا می باشد، پژوهش حاضر در پی پاسخگویی به این پرسش است که کشور ایران چگونه می تواند ازگردشگری در منطقه خلیج فارس در راستای منافع ملی خود، استفاده نماید؟ پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
106 - بسترهای تنش در جغرافیای سیاسی دریاها بر اثر بالا آمدن سطح آب دریاها با تاکید بر ژئوپلیتیک عراق در خلیج‌فارس
رضا قاسمی عبدالرضا فرجی راد عزت اله عزتیچکیده در زمانیکه قوانین و مقررات دریایی رفتار محیط طبیعی دریایی را که به طور مداوم در حال دگرگون شدن است را مورد مطالعه قرار می دهد بالا آمدن سطح آب دریاها که یکی از عواقب غم انگیز تغییرات آب وهوایی است و پیامد آن اصلاح پیکربندی ها و عوامل جغرافیایی سواحل، جزایر و دریاه چکیده کاملچکیده در زمانیکه قوانین و مقررات دریایی رفتار محیط طبیعی دریایی را که به طور مداوم در حال دگرگون شدن است را مورد مطالعه قرار می دهد بالا آمدن سطح آب دریاها که یکی از عواقب غم انگیز تغییرات آب وهوایی است و پیامد آن اصلاح پیکربندی ها و عوامل جغرافیایی سواحل، جزایر و دریاهاست که تاثیرش بر رژیم حقوقی دریاها اجتناب ناپذیر است. در ضمن بیشتر عواقب جدی که برای منافع و مصالح کشورها به همراه دارد این است که قوانین و مقررات مصوب و پذیرفته شده را غیره مصوب می کند و پیامد مهم این کار رقابت کشورها برای کسب منافع بیشتر در برابر یکدیگر را بدنبال دارد.ژئوپولتیک علم مطالعه روابط قدرتهاست .هیدروپولیتیک ،طول ساحل و کیفیت دسترسی در خلیج فارس باعث دگرگونی هایی در ژئوپولیتیک و رویکردهای بازیگران منطقه ای شده است .هدف این پژوهش این است که با یک چشم انداز از طبیعت و احتمالا فشارهای تغییرات آب و هوایی بر خطوط ساحلی و جزایر و توجه به قوانین موجود دریایی در جهان که احتمالا به وسیله همان تغییرات تحت تاثیر قرار می گیرند به این سوال پاسخ دهد که کدام یک از بخشهای جهان در نتیجه بالا آمدن سطح آب دریاها با بیشترین چالش های حقوقی دریاها مواجهند،که منطقه خلیج فارس و کشور عراق با توجه به منابع عظیم نفتی و نیاز فراوان به صادرات ان و طول ساحل کمی که عراق در اختیار دارد از مناطق حساس و بحران زای جهان میباشد که هم در گذشته و حال و هم در آینده با توجه به احتمال بالا آمدن سطح اب دریاها و تغییر اندازه و مساحت و نوع این سواحل پتانسیل و قابلیت پیدا کردن بحران و تنش و احتمال درگیری در آینده را خواهد داشت .در آخر هم، بحث را با بیان نظراتی در زمینه اینکه چطور تغییرات آب و هوایی و مناقشات و چالش ها با هم در ارتباطتند به پایان می رسانیم. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
107 - رتبه‌بندی قدرت‌ملی کشورهای حاشیه خلیج فارس به روش TOPSIS
مرتضی فراهانی زهرا پیشگاهی فردچکیده مقایسه و جایگاه قدرت‌ملی کشورها در نظام ژئوپلیتیک جهانی، همواره از دغدغههای دانشمندان جغرافیای سیاسی و ژئوپلیتیک بوده است. به همین علت تلاش‌های متعددی جهت سنجش و مقایسه قدرت کشورها در قالب روشها و مدلهای مختلف صورت گرفته است که همه آنها از منظر یک یا چند متغیر چکیده کاملچکیده مقایسه و جایگاه قدرت‌ملی کشورها در نظام ژئوپلیتیک جهانی، همواره از دغدغههای دانشمندان جغرافیای سیاسی و ژئوپلیتیک بوده است. به همین علت تلاش‌های متعددی جهت سنجش و مقایسه قدرت کشورها در قالب روشها و مدلهای مختلف صورت گرفته است که همه آنها از منظر یک یا چند متغیر یا بعد محدود، کشورهای جهان را رتبه‌بندی و مقایسه کرده‌اند و هیچگاه منعکس کننده جایگاه واقعی قدرت‌ملی کشورها نبوده است. در این پژوهش، سنجش و مقایسه قدرت‌ملی کشورهای حاشیه خلیج فارس با استفاده از روش TOPSIS انجام می‌گیرد. به این منظور روش انتروپی تعدیل شده برای تعیین وزن شاخص‌ها، مورد استفاده قرار می‌گیرند. امکان استفاده از تعداد زیادی متغیر متناسب با شرایط استراتژی موجود، شاخصهای کمی و کیفی و با کارکردهای مثبت و منفی، داده‌ها و اطلاعات روز دنیا در مدل استفاده شده، باعث میگردد تا از اشکالات مدلهای پیش مبرا باشد. نتایج بدست آمده از این پژوهش نشان می‍دهد که این منطقه دارای سه سطح قدرت میباشد. به ترتیب؛ ایران در سطح اول، عربستان در سطح دوم، امارات، عراق، کویت، بحرین، عمان و قطر در سطح سوم قدرت منطقه خلیج فارس قرار دارند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
108 - بررسی و تحلیل ساختار امنیتی خلیج فارس و تنگه هرمز در راستای الگوی امنیتی بازدارندگی با تأکید بر نقش راهبردی منطقه‌ای و بین المللی
غلامرضا عاشوری شیدا مرتضاییچکیده امنیت خلیج فارس و تنگه هرمز یکی از مهمترین متغیرهایی است که راهبردهای منطقه ای و بین المللی مختلفی از سوی ایران و کشورهای عرب منطقه و نیز قدرتهای فرامنطقه‌ای برای آن ارائه گردیده است. راهبرد ایران برای امنیت این دو کانون مشارکت همه کشورهای منطقه برای تأمین امنی چکیده کاملچکیده امنیت خلیج فارس و تنگه هرمز یکی از مهمترین متغیرهایی است که راهبردهای منطقه ای و بین المللی مختلفی از سوی ایران و کشورهای عرب منطقه و نیز قدرتهای فرامنطقه‌ای برای آن ارائه گردیده است. راهبرد ایران برای امنیت این دو کانون مشارکت همه کشورهای منطقه برای تأمین امنیت آنها و بازدارندگی در مقابل تهدیدات قدرتهای فرامنطقه‌ای به سرکردگی امریکا است. هدف اصلی این مقاله بررسی و تحلیل ساختار امنیتی خلیج فارس و تنگه هرمز در راستای الگوی امنیتی بازدارندگی با تأکید بر نقش راهبردی منطقه ای و بین المللی جمهوری اسلامی ایران است. سؤال اصلی مقاله این است که با توجه به نقش راهبردی منطقه ای و بین المللی جمهوری اسلامی ایران الگوی امنیتی مطلوب برای تأمین امنیت خلیج فارس و تنگه هرمز چگونه بایستی باشد که هم امنیت مشارکتی و منطقه‌ای را به همراه داشته باشد و هم این که بازدارندگی امنیتی ایران و کل منطقه را در برابر تهدیدات قدرتهای فرامنطقه ای فراهم کند؟ نتایج این مقاله نشان میدهد که منطقه خلیج فارس و تنگه هرمز هم اهمیت منطقه‌ای دارند و هم این که از نظر امنیتی بسیار شکننده هستند. ایران خواهان امنیت مشارکت جویانه منطقه‌ای و بازدارندگی امنیتی منطقه ای در مقابل تهدیدات امنیتی قدرتهای فرامنطه ای است. با توجه به این مقدمه در این مقاله تلاش خواهد شد با استفاده از منابع کتابخانه‌ای و مقالات علمی و پژوهشی ساختار امنیتی خلیج فارس و تنگه هرمز در راستای الگوی امنیتی بازدارندگی با تأکید بر نقش راهبردی منطقه ای و بین المللی جمهوری اسلامی ایران تحلیل و تبیین گردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
109 - تحلیل جایگاه ایران در حوزه ژئواستراتژیک اقیانوس هند «با تاکید بر ارائه یک مدل راهبردی در سیاست خارجی و برنامه ریزی اقتصادی»
مجید ولی شریعت پناهی سجاد کریمی پاشاکی، علی کاظی پور سعید زینتی مهدی امان اللهچکیده در زمانیکه قوانین و مقررات دریایی رفتار محیط طبیعی دریایی را که به طور مداوم در حال دگرگون شدن است را مورد مطالعه قرار می دهد بالا آمدن سطح آب دریاها که یکی از عواقب غم انگیز تغییرات آب وهوایی است و پیامد آن اصلاح پیکربندی ها و عوامل جغرافیایی سواحل، جزایر و دریاه چکیده کاملچکیده در زمانیکه قوانین و مقررات دریایی رفتار محیط طبیعی دریایی را که به طور مداوم در حال دگرگون شدن است را مورد مطالعه قرار می دهد بالا آمدن سطح آب دریاها که یکی از عواقب غم انگیز تغییرات آب وهوایی است و پیامد آن اصلاح پیکربندی ها و عوامل جغرافیایی سواحل، جزایر و دریاهاست که تاثیرش بر رژیم حقوقی دریاها اجتناب ناپذیر است. در ضمن بیشتر عواقب جدی که برای منافع و مصالح کشورها به همراه دارد این است که قوانین و مقررات مصوب و پذیرفته شده را غیره مصوب می کند و پیامد مهم این کار رقابت کشورها برای کسب منافع بیشتر در برابر یکدیگر را بدنبال دارد.ژئوپولتیک علم مطالعه روابط قدرتهاست .هیدروپولیتیک ،طول ساحل و کیفیت دسترسی در خلیج فارس باعث دگرگونی هایی در ژئوپولیتیک و رویکردهای بازیگران منطقه ای شده است .هدف این پژوهش این است که با یک چشم انداز از طبیعت و احتمالا فشارهای تغییرات آب و هوایی بر خطوط ساحلی و جزایر و توجه به قوانین موجود دریایی در جهان که احتمالا به وسیله همان تغییرات تحت تاثیر قرار می گیرند به این سوال پاسخ دهد که کدام یک از بخشهای جهان در نتیجه بالا آمدن سطح آب دریاها با بیشترین چالش های حقوقی دریاها مواجهند،که منطقه خلیج فارس و کشور عراق با توجه به منابع عظیم نفتی و نیاز فراوان به صادرات ان و طول ساحل کمی که عراق در اختیار دارد از مناطق حساس و بحران زای جهان میباشد که هم در گذشته و حال و هم در آینده با توجه به احتمال بالا آمدن سطح اب دریاها و تغییر اندازه و مساحت و نوع این سواحل پتانسیل و قابلیت پیدا کردن بحران و تنش و احتمال درگیری در آینده را خواهد داشت .در آخر هم، بحث را با بیان نظراتی در زمینه اینکه چطور تغییرات آب و هوایی و مناقشات و چالش ها با هم در ارتباطتند به پایان می رسانیم. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
110 - نقش ایران و امریکا در امنیت خلیج فارس با تأکید بر دوران بعد از انقلاب اسلامی و استراتژی فرامنطقه‌ای ایران
ناصر اقبالی غلامرضا عاشوری عباس نجفی سجاد عالی فرجامچکیده هدف این مقاله بررسی و تحلیل نقش ایران و امریکا در امنیت نظامی، سیاسی و اقتصادی خلیج فارس بعد از انقلاب اسلامی در راستای به رسیدن به راهبردی ملی و بین المللی است. بایستی گفت که ایران و امریکا مهمترین بازیگرانی هستند که در صدد شکل دادن به سازه های امنیتی خود در چکیده کاملچکیده هدف این مقاله بررسی و تحلیل نقش ایران و امریکا در امنیت نظامی، سیاسی و اقتصادی خلیج فارس بعد از انقلاب اسلامی در راستای به رسیدن به راهبردی ملی و بین المللی است. بایستی گفت که ایران و امریکا مهمترین بازیگرانی هستند که در صدد شکل دادن به سازه های امنیتی خود در خاورمیانه هستند. با توجه به این مهم سؤال اصلی این مقاله این است که در دوران بعد از انقلاب اسلامی نقش ایران و امریکا در امنیت خلیج فارس تا چه اندازه بوده است؟ علاوه بر این سؤال اصلی سؤالات فرعی دیگری نیز مطرح میشود از جمله اینکه دلایل اهمیت حیاتی خلیج فارس کدام‌اند و اینکه نگاه ایران و امریکا به امنیت این منطقه چگونه است. نتایج این مقاله نشان میدهد که ایران و امریکا هرکدام سازه ی امنیتی خاص و ویژه خود را برای منطقه دنبال می کنند از طرف دیگر پتانسیل ها و ابزارهای ایران و امریکا و نیز دغدغه های آنها در موضوع امنیت خلیج فارس متفاوت است. با توجه به این مسئله در این مقاله کوشش خواهد شد با استفاده از منابع کتابخانه‌ای و نیز نقشه‌ها و جداول و نمودارها و نیز اسناد منتشر شده نقش ایران و امریکا در امنیت خلیج فارس با تأکید بر دوران بعد از انقلاب اسلامی را تحلیل و تبیین نمائیم. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
111 - تحلیل بحران سوریه با تأکید بر بازیگران و تأثیر آن بر امنیت سازی درخلیج فارس
حجت اله حیدری زهرا پیشگاهی فرد عزت اله عزتیچکیده هندسه جهانی قدرت به حوزه‌های ژئوپولیتیک متعدد تقسیم میگردد که همواره وضعیت سیاسی آنها در حال تغییر است. سابقه نشان داده است، تغییرات در هر حوزه جهانی روی حوزه‌های دیگر جهان به ویژه نقاط هم جوار اثر گذار میباشد. به دنبال بیداری اسلامی در غرب آسیا و شمال آفریقا، چکیده کاملچکیده هندسه جهانی قدرت به حوزه‌های ژئوپولیتیک متعدد تقسیم میگردد که همواره وضعیت سیاسی آنها در حال تغییر است. سابقه نشان داده است، تغییرات در هر حوزه جهانی روی حوزه‌های دیگر جهان به ویژه نقاط هم جوار اثر گذار میباشد. به دنبال بیداری اسلامی در غرب آسیا و شمال آفریقا، کشور سوریه نیز دستخوش حوادث متأثر از تحولات منطقه گردیده است. کشور سوریه که قبل از انقلاب‌های منطقه، جایگاه مهمی به عنوان جبهه مقاومت در غرب آسیا داشته است، با ظهور این بیداری، جایگاه این کشور و کشورهای همراه سوریه از جمله ایران که در محیط جغرافیایی خلیج فارس قرار گرفته است، تقویت گردید. در این پژوهش سعی شده است باروش توصیفی – تحلیلی و با بهره گیری از روش کتابخانه‌ای و اسناد و متون مرتبط، تأثیر بحران سوریه را با تأکید بر بازیگران و با توجه به پیوستگی جغرافیایی و مشترک بودن بازیگران دو منطقه شامات و خلیج فارس، بررسی و تبیین گردد که نتایج حاصله از این پژوهش نشان میدهد، تغییر ساختارها در غرب آسیا و همچنین تحولات سوریه که کانون بحران‌های منطقه‌ای به شمار می‌رود، بر حوزه‌های ژئوپولیتیک خلیج فارس اثر گذاشته است به ویژه نقش بازیگران مخالف و موافق دولت سوریه که بازیگران تأثیر گذار در امنیت خلیج فارس نیز محسوب می‌گردند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
112 - مدلسازی تغییرات دما در خلیج فارس با استفاده از مدل عددی POM
سید مجید مسدددما، شوری و چگالی از جمله پارامترهای فیزیکی آب دریا و اغلب درحال تغییر هستند. ترموکلاین، از جمله خصوصیاتی است که به صورت خاصی از تغییرات دما در ستون سیال ایجاد گردیده و می تواند دارای تغییراتی از نظر زمانی و مکانی باشد. مطالعه و بررسی ایجاد و روند تکاملی ترموکلاین که نو چکیده کاملدما، شوری و چگالی از جمله پارامترهای فیزیکی آب دریا و اغلب درحال تغییر هستند. ترموکلاین، از جمله خصوصیاتی است که به صورت خاصی از تغییرات دما در ستون سیال ایجاد گردیده و می تواند دارای تغییراتی از نظر زمانی و مکانی باشد. مطالعه و بررسی ایجاد و روند تکاملی ترموکلاین که نوعا به طور فصلی دارای تغییر است، محقق را به سمت اطلاعات راجع به پدیده های درون سیال سوق می دهد. روش های عددی دارای خطا و تقریب هستند . هرچه اثر نیروهای موجود در منطقه و عوامل مؤثر بر مساله بیشتر شناخته شود، مقادیر پیش بینی به واقعیت نزدیکتر خواهند بود, از این رو خطای کمتری در مطالعه عددی روی خواهد داد. البته برای سنجش میزان درستی نتایج حاصل از مدل عددی در منطقه مورد مطالعه می توان نتایج را برای مدت زمانهای مختلف و با گامهای زمانی مناسب پیش بینی و با مقادیر اندازه گیری مقایسه کرد؛ در این تحقیق با اجرای مدل عددی پرینستو ن در یک دوره شش ماهه از فصل زمستان با کمک دما های اندازه گیری شده در خلیج فارس (مونت میشل 1992) و اعمال شرایط اولیه و مرزی و همچنین اعمال واداشتهای موثر در محیط، مقادیر دما ها در فصل تابستان نتیجه می شوند؛ بنابراین تشکیل و توسعه ترموکلاین پرداخته شده است. در واقع توسعه ترموکلاین از تنگه هرمز به سمت شمالغرب (ورودی اروند به خلیج فارس) با مدلسازی عددی تغییرات دما به عنوان پارامتر غالب مؤثر بر تشکیل و توسعه ترموکلاین مطالعه شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
113 - مدلسازی تغییرات دما در خلیج فارس
سید مجید مسدددما، شوری و چگالی از جمله پارامترهای فیزیکی آب دریا و اغلب درحال تغییر هستند. ترموکلاین، از جمله خصوصیاتی است که به صورت خاصی از تغییرات دما در ستون سیال ایجاد گردیده و میتواند دارای تغییراتی از نظر زمانی و مکانی باشد. مطالعه و بررسی ایجاد و روند تکاملی ترموکلاین که نو چکیده کاملدما، شوری و چگالی از جمله پارامترهای فیزیکی آب دریا و اغلب درحال تغییر هستند. ترموکلاین، از جمله خصوصیاتی است که به صورت خاصی از تغییرات دما در ستون سیال ایجاد گردیده و میتواند دارای تغییراتی از نظر زمانی و مکانی باشد. مطالعه و بررسی ایجاد و روند تکاملی ترموکلاین که نوعا به طور فصلی دارای تغییر است، محقق را به سمت اطلاعات راجع به پدیده‌های درون سیال سوق میدهد. روش های عددی دارای خطا و تقریب هستند و هرچه اثر نیروهای موجود در منطقه و عوامل مؤثر بر مساله بهتر شناخته شود، مقادیر پیش بینی به واقعیت نزدیکتر خواهند بود, از این رو خطای کمتری در مطالعه عددی روی خواهد داد. البته برای سنجش میزان درستی نتایج حاصل از مدل عددی در منطقه مورد مطالعه می توان نتایج را برای مدت زمانهای مختلف و با گامهای زمانی مناسب پیش بینی و با مقادیر اندازه گیری مقایسه کرد؛ در این تحقیق با اجرای مدل عددی پرینستو ن در یک دوره شش ماهه از فصل زمستان با کمک دما های اندازه گیری شده در خلیج فارس اعمال شرایط اولیه و مرزی و همچنین اعمال واداشتهای موثر بر تغییرات شرایط فیزیکی در محیط با بدست آوردن مقادیر دما ها در فصل تابستان به نحوه تشکیل و توسعه ترموکلاین پرداخته شده است. در واقع توسعه ترموکلاین از تنگه هرمز به سمت شمالغرب (ورودی اروند به خلیج فارس) مطالعه شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
114 - اثر دراز مدت نفوذ یون کلراید بر دوام بتن درسواحل خلیج فارس
محمدرضا احسان دوست ابراهیم زارعبه علت استفاده گسترده از سازه های بتنی در شرایط اقلیمی متفاوت، مسئله آسیب دیدگی این نوع سازه ها و در نتیجه تعمیرات و نگهداری آنها، یکی از موضوعات اصلی مورد بحث کارشناسان بتن را تشکیل می دهد. یکی از عوامل خوردگی فولاد در بتن مسلح در محیط خورنده به ویژه در سواحل خلیج فارس چکیده کاملبه علت استفاده گسترده از سازه های بتنی در شرایط اقلیمی متفاوت، مسئله آسیب دیدگی این نوع سازه ها و در نتیجه تعمیرات و نگهداری آنها، یکی از موضوعات اصلی مورد بحث کارشناسان بتن را تشکیل می دهد. یکی از عوامل خوردگی فولاد در بتن مسلح در محیط خورنده به ویژه در سواحل خلیج فارس، یون کلرید می باشد. عوامل زیادی بر میزان نفوذ یون کلر در بتن تاثیر گذار می باشند که همه آنها را می توان در کیفیت بتن خلاصه نمود.از طرفی شرایط رویارویی دریا به علت دارا بودن دما و رطوبت بالا و همچنین میزان زیاد یون و املاح،محیطی خورنده برای سازه های بتن آرمه ایجاد می کند.یکی از اصلی ترین موادی که ازآن در سازه های بتن آرمه ای در شرایط خورنده استفاده می شود پوشش سطحی است.در این پژوهش عملکرد پنج نوع عمل آوری مختلف در محیط دریایی (خلیج فارس)بررسی شد که عبارت اند از:عمل آوری 27روزه با آب، عمل آوری6روزه با آب، عمل آوری3روزه با آب، عمل آوری1روزه با آب، عمل آوری با ماده عمل آور و بدون عمل آوری. بر اساس نتایج به دست آمده بهترین عملکرد از نظر مقاومت در برابر نفوذ یون کلرید بسته به شرایط رویارویی متفاوت است.مشاهدات نشان داداین است که عمل آوری با ماده عمل آور عملکرد مناسبی از نظر مقاومت دارا است پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
115 - تأثیر جغرافیای سیاسی دریایی بر حاکمیت دولت ها (با تأکید بر حاکمیت جمهوری اسلامی ایران)
یوسف زین العابدینهدف از ارائه مقاله حاضر بررسی نقش تحول یافته ی دریاها در جغرافیای سیاسی است. اکنون دریاها نقش مهمی در حاکمیت و سیاست دولت ها ایفا می کنند. از این رو، بحث جدید مرزهای دریایی پس از فروپاشی شوروی سابق و در پی آن تجزیه ی فدراسیون یوگسلاوی آغاز شده است. به طوری که، نمی توان چکیده کاملهدف از ارائه مقاله حاضر بررسی نقش تحول یافته ی دریاها در جغرافیای سیاسی است. اکنون دریاها نقش مهمی در حاکمیت و سیاست دولت ها ایفا می کنند. از این رو، بحث جدید مرزهای دریایی پس از فروپاشی شوروی سابق و در پی آن تجزیه ی فدراسیون یوگسلاوی آغاز شده است. به طوری که، نمی توان در هر منطقه ساحلی، نواحی مرز سیاسی ترسیم کرد؛ از طرفی، موقعیت دریایی به عنوان عامل تأثیرگذار مهمی بر حاکمیت دولت ها محسوب می شود. در این راستا، اکنون، دولت ها بیش از پیش به ترسیم، کنترل و حفاظت مرزهای دریایی توجه دارند و از این طریق ابعاد مختلف حاکمیت خود را (سیاسی، امنیتی، اقتصادی، نظامی، و...) توسعه می دهند. از این لحاظ، جغرافیای سیاسی دریایی حوزه جغرافیای سیاسی دریایی خلیج فارس و دریای عمان نیز، به عنوان عامل تأثیرگذار مهم بر حاکمیت ایران می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
116 - محاسبه سرعت امواج تراکمی و برشی در رسوبات سطحی نواحی شمالی خلیج فارس
افشین محسنی آراسته راحله جلیلیانآگاهی از نحوه انتقال امواج صوتی در رسوبات دریا می تواند در مطالعات مربوط به آکوستیک زیر آبی و مطالعات ژئوفیزیکی خصوصا در مد لسازی انتشار امواج زمین لرز های به محققین شاخه مربوطه و ب هویژه اقیانوس شناسان کمک بسیاری نماید. در این پژوهش، سرعت امواج صوتی برشی و تراکمی در رس چکیده کاملآگاهی از نحوه انتقال امواج صوتی در رسوبات دریا می تواند در مطالعات مربوط به آکوستیک زیر آبی و مطالعات ژئوفیزیکی خصوصا در مد لسازی انتشار امواج زمین لرز های به محققین شاخه مربوطه و ب هویژه اقیانوس شناسان کمک بسیاری نماید. در این پژوهش، سرعت امواج صوتی برشی و تراکمی در رسوبات سطحی نواحی شمالی، محاسبه شد. در این مطالعه با استفاده از داد ههای ب هدست آمده در گشت تحقیقاتی (Regional Organization for the Protection of Marine Environment, ROPME) در زمینه ی پارامترهای فیزیکی آب دریا و پردازش با استفاده از مدل (Geoacoustic)هامیلتون، سرعت امواج برشی و تراکمی در رسوبات سطحی نواحی شمالی خلیج فارس محاسبه شد. رسوبات این نواحی غالباً گلی و ماسه های ریزدانه هستند. نتایج نشان داد که با کاهش دما، سرعت امواج صوتی تراکمی و برشی افزایش یافته و بالعکس. که این مسئله، برخلاف ایجاد تغییرات در آب دریا است. همچنین چگالی آب منفذی رسوبات، با سرعت امواج تراکمی و برشی رابطه مستقیم داشته و در نواحی با چگالی کمینه، سرعت نیز کمیته خواهد بود و بالعکس. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
117 - مطالعه علم‌سنجی بروندادهای علمی پژوهشگران علوم دریایی ایران در سه حوضه آبی دریای خزر، خلیج‌فارس و دریای عمان در پایگاه وب آوساینس طی سالهای 1992 تا 2013
معصومه دالوند مریم کشوری همیرا آگاههدف: این پژوهش به بررسی تولیدهای علمی دریایی ایران در نمایه استنادی علوم پایگاه تامسون رویترز و تعیین ضریب مشارکت پژوهشگران دریایی ایران در سه حوضه ی آبی دریای خزر، خلیج فارس و دریای عمان پرداخته است. روش پژوهش: پژوهش از نوع کاربردی و با استفاده از شاخص های علم سنجی ان چکیده کاملهدف: این پژوهش به بررسی تولیدهای علمی دریایی ایران در نمایه استنادی علوم پایگاه تامسون رویترز و تعیین ضریب مشارکت پژوهشگران دریایی ایران در سه حوضه ی آبی دریای خزر، خلیج فارس و دریای عمان پرداخته است. روش پژوهش: پژوهش از نوع کاربردی و با استفاده از شاخص های علم سنجی انجام شده است. داده ها از طریق نمایه استنادی علوم پایگاه تامسون رویترز در قالب فایل های متن ساده[1] استخراج شد، سپس با استفاده از نرم افزار هیست سایت[2] و برنامه اکسل شمارش و تجزیه و تحلیل داده ها انجام شده است. یافته ها: نتایج بررسی‌ها نشان داد که در بازه زمانی موردنظر (1992تا2013) تعداد 749 مدرک به وسیله پژوهشگران علوم دریایی ایران در پایگاه وب آوساینس نمایه شده است که به تفکیک 323 مدرک در حوضه آبی خزر، 368 مدرک در حوضه خلیج فارس و 58 مدرک متعلق به حوضه دریای عمان است. تولیدهای مدارک 3 و 5 نویسنده ای بیشترین سهم مشارکت را به خود اختصاص داده است. بالاترین ضریب مشارکت (99%) در هر سه حوضه ی آبی در سال 2013 به وقوع پیوسته است. بررسی داده‌ها با استفاده از قاعده برادفورد و قاعده لوتکا بیانگر رد قاعده لوتکا و تأیید قاعده برادفورد در هر سه حوضه می باشد. نتیجه گیری: براساس نتایج پژوهش، رشد تولیدهای علمی دریایی و همچنین ضریب مشارکت نویسندگان در هر سه حوضه ی آبی روند صعودی داشته که این امر بیانگر افزایش تمایل نویسندگان به تولید مدارک مشارکتی در طول این دوره است. [1]. Plaintext [2]. Histcite پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
118 - بررسی رابطه جنسیت با میزان اضطراب کتابخانه‌ای دانشجویان دانشگاههای دولتی شهر بوشهر
سیدحسینی شهره عبدالرسول خسروی رضا بصیریان جهرمیهدف: هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه جنسیت با میزان اضطراب کتابخانه‌ای دانشجویان دانشگاه های دولتی شهر بوشهر است. روش پژوهش: روش این پژوهش توصیفی پیمایشی و از نوع همبستگی میباشد. در مجموع 700 دانشجو از دانشگاه علوم پزشکی بوشهر (وابسته به وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی) و چکیده کاملهدف: هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه جنسیت با میزان اضطراب کتابخانه‌ای دانشجویان دانشگاه های دولتی شهر بوشهر است. روش پژوهش: روش این پژوهش توصیفی پیمایشی و از نوع همبستگی میباشد. در مجموع 700 دانشجو از دانشگاه علوم پزشکی بوشهر (وابسته به وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی) و دانشگاه خلیج فارس (وابسته به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری) به شیوه نمونه‌گیری طبقه‌ای تصادفی انتخاب شدند. داده‌ها با استفاده از پرسشنامه بومی سازی شده اضطراب کتابخانه‌ای بوستیک، جمعآوری شد و با استفاده از نرم‌افزار SPSS و آزمون های آماری تی تک متغیّره، تی مستقل، من ویتنی، آزمون همبستگی پیرسون و آزمون رگرسیون خطی در سطح معناداری (05/0P value>) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافتهها: یافتهها نشان داد دانشجویان این دو دانشگاه از اضطراب کتابخانه‌ای پایین‌تر از سطح متوسط برخوردارند (73/91) و این اضطراب فقط در مؤلّفه "عوامل مکانیکی" بالاتر از سطح متوسط قراردارد. با مقایسه دانشجویان دختر و پسر مشاهده شد که آنها در سطح معناداری 97/0 تفاوتی از نظر اضطراب کتابخانه‌ای ندارند؛ البته از نظر مقایسه مؤلّفه‌ها، دانشجویان دختر و پسر فقط از نظر "عوامل ناشی از تعامل با کتابداران" تفاوت معناداری دارند. نتیجه‌گیری: با بررسی میزان اضطراب کتابخانه‌ای دانشجویان به تفکیک جنسیت، آنها تفاوتی از نظر نمره اضطراب کتابخانه‌ای ندارند. در بین مؤلّفه‌های اضطراب کتابخانه‌ای این تفاوت فقط در مؤلّفه" عوامل ناشی از تعامل با کتابداران" دیده شد که انجام پژوهش‌های بیشتری در این زمینه توصیه میشود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
119 - پراکنش گونه های مختلف صدف محار مروارید ساز(Pinctada spp.) و تخمین فراوانی صدف محار Pinctada radiata (Leach, 1814) در سواحل بوشهر
نصیر نیامیمندیپراکنش ذخائر صدف های محار مروارید ساز (Pinctada spp.) در خط ساحلی بوشهر(موقعیت جغرافیائی ´38 ˚50 و ´27 ˚29 تا ´41 ˚52 و´ 17 ˚27) در خلال یکسال از شهریور ماه 1387 تاتیر 1388 و ارزیابی ذخایر گونه Pinctada radiata در چهار ماه سال (شهریور، اسفند، ارد چکیده کاملپراکنش ذخائر صدف های محار مروارید ساز (Pinctada spp.) در خط ساحلی بوشهر(موقعیت جغرافیائی ´38 ˚50 و ´27 ˚29 تا ´41 ˚52 و´ 17 ˚27) در خلال یکسال از شهریور ماه 1387 تاتیر 1388 و ارزیابی ذخایر گونه Pinctada radiata در چهار ماه سال (شهریور، اسفند، اردیبهشت و تیر) به اجرا گذاشته شد. در این تحقیق مناطق تجمع صدف های محار (زنده و کفه های خالی) در خط ساحلی بوشهر شناسائی گونه های مختلف و زی توده این گونه radiata .P (در سواحل گناوه که صدف به صورت زنده دیده شد) تخمین زده شد. نمونه برداری شهریور ،اسفند،اردیبهشت ،تیراز 4 منطقه و در هنگام جزر کامل دریا انجام گردید. در هر منطقه تعدادی نقاط در خطوط عرضی، به شکلی که کل منطقه را مورد پوشش قرار دهد، انتخاب گردید. نمونه برداری در خطوط عرضی با پرتاب یک یا دو کوادرات (25/. متر مربع) به صورت تصادفی انجام گردید. نمونه ها شناسائی و شمارش شده و برای کارهای آزمایشگاهی بیشتر روی برخی از نمونه ها، تعدادی از هر نمونه در کیسه های پلاستیکی جمع آوری و به آزمایشگاه پژوهشکده میگوی بوشهر منتقل گردید. در این تحقیق پراکنش گونه ها در مناطق مختلف با درصدگیری از کل نمونه بیان گردیده است. وابستگی گونه ای میان مناطق و ایستگاه های نمونه برداری شده، با فرمول سورنسن (Sorensen) محاسبه گردید.. در سواحل مورد بررسی پراکنش صدف های محار در مناطق گلستان، اولی، نایبند و گناوه مشاهده گردید. سواحل گلستان و گناوه بیشترین وابستگی فونی (49 درصد) را نشان دادند، در حالیکه بین سواحل گلستان و نایبند کمترین وابستگی فونی (25 درصد) وجود داشت. در سواحل گناوه صدف محار (P. radiata) به شکل زنده نمونه برداری گردید. میانگین زی توده این گونه در منطقه گناوه حداکثر 5/60 صدف در 100 متر مربع در تیر ماه و حداقل 3 صدف در 100 متر مربع در اسفند ماه تخمین زده شد. میانگین زی توده تخمین زده شده در دوره طول برررسی برای این گونه 7/27 صدف در 100 متر مربع ( 2/24±) بود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
120 - اندازه گیری نیکل در عضله ماهی سوکلا (Rachycentron Canadum) در آب های شمال غربی خلیج فارس
معصومه جهانگیری غلامحسین محمدی محمد ولایت زادهاین تحقیق به منظور سنجش و مقایسه میزان تجمع فلز نیکل در بافت عضله ماهی سوکلا (Rachycentron Canadum) و ارتباط آن با طول کل، وزن کل و سن ماهی در آب های شمال غربی خلیج فارس در سال 1393 انجام شد. 96 نمونه ماهی در 6 گروه طولی تهیه شد. هضم شیمیایی نمونه ها به روش مرطوب و سنجش چکیده کاملاین تحقیق به منظور سنجش و مقایسه میزان تجمع فلز نیکل در بافت عضله ماهی سوکلا (Rachycentron Canadum) و ارتباط آن با طول کل، وزن کل و سن ماهی در آب های شمال غربی خلیج فارس در سال 1393 انجام شد. 96 نمونه ماهی در 6 گروه طولی تهیه شد. هضم شیمیایی نمونه ها به روش مرطوب و سنجش غلظت فلزات سنگین به روش جذب اتمی با دستگاه مدل Perkin Elmer 4100 انجام گردید. اختلاف بین میانگین‌ها با کمک آزمون آماری آنالیز واریانس یکطرفه (ANOVA) و ارتباط معنی دار در سطح اطمینان 95 درصد تعیین شد. میانگین غلظت نیکل در بافت عضله ماهی سوکلا به ترتیب 05/0±148/0 میلی‌گرم بر کیلوگرم وزن خشک بود (05/0>P). بالاترین میزان تجمع فلز نیکل متعلق به گروه طولی بزرگتر از 127 سانتی متر (9/0±238/0 میلی‌گرم بر کیلوگرم) بود. بین عوامل طول کل، وزن کل و سن با تجمع فلز نیکل ارتباط مثبت و مستقیم برقرار بود که در سطح 05/0 دیده شد. غلظت نیکل در بافت عضله ماهی سوکلا از حد آستانه استاندارد سازمان بهداشت جهانی (38/0 میلی گرم در کیلوگرم) پایین تر بود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
121 - تنوع گونه ای و رابطه طولی-وزنی در ماهیان غضروفی خلیج فارس (محدوده استان هرمزگان) و دریای عمان
علی رضا راستگوپژوهش حاضر با هدف بررسی تنوع گونه ای ماهیان غضروفی در آب های ایرانی خلیج فارس (محدوده استان هرمزگان) و دریای عمان انجام گردید و برای گونه های غالب نیز پارامتر های طول- وزن محاسبه شد. بدین منظور، نمونهها به روش های صید ترال صنعتی، تحقیقاتی با کشتی کلاس فردوس و صید ضمنی چکیده کاملپژوهش حاضر با هدف بررسی تنوع گونه ای ماهیان غضروفی در آب های ایرانی خلیج فارس (محدوده استان هرمزگان) و دریای عمان انجام گردید و برای گونه های غالب نیز پارامتر های طول- وزن محاسبه شد. بدین منظور، نمونهها به روش های صید ترال صنعتی، تحقیقاتی با کشتی کلاس فردوس و صید ضمنی ترالر های صید میگو از اردیبهشت 1394 تا مهر ماه 1395 جمع آوری گردید. در مجموع، تعداد 709 نمونه متعلق به 28 گونه از ماهیان غضروفی (19 گونه سفره ماهی از 11 خانواده و 9 گونه کوسه ماهی از 5 خانواده) جمع آوری گردید و مورد مطالعه قرار گرفت. از بین گونههای مختلف سفره ماهیان، هفت گونه شامل Torpedo sinuspersici (107 عدد)، Himantura randalli (99 عدد)، Gymnura poecilura (77 عدد)، Brevitrygon imbricata (79 عدد)، Rhinobatos punctifer (68 عدد)، Pastinachus sephen (46 عدد) و Aetobatus flegellum (17 عدد) و از بین گونههای کوسه ماهیان، پنج گونه شامل Iago omanensis (63 عدد)، Rhizoprionodon acutus (47 عدد)، Carcharhinus macloti (35 عدد)، R. oligolinx (17 عدد) و Chiloscyllium arabicum (18 عدد) در محدوده نمونه برداری غالب بودند که روابط طولی- وزنی آنها بررسی شد. به طور کلی بیشتر گونهها نوع رشد آلومتریک مثبت یا ایزومتریک داشتند. همچنین نتایج نشان داد که طول و عرض صفحه در سفره ماهیان میتواند به عنوان فاکتور مناسب برای بررسی روابط طول- وزن استفاده شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
122 - شناسایی، گسترش و فراوانی زوآنتاریاهای منطقه جزر و مدی جزیره هنگام
حامد دهقانی پریسا نجات خواه معنوی حمید رضایی مارنانیاین بررسی در زمستان 1387 در مناطق جزر و مدی جزیره هنگام انجام و اعضای راسته Zoantharia مورد بررسی و شناسایی قرار گرفته است. جهت انجام این بررسی 5 ترانسکت در 5 ایستگاه موسوم به عرب‌ها (N"3/43 '36 ̊ 26 و E"3/23 '52 ̊055)، خنزی (N"32/07 '38 ̊26 و E"32/08 '54 ̊55)، عباس (N" چکیده کاملاین بررسی در زمستان 1387 در مناطق جزر و مدی جزیره هنگام انجام و اعضای راسته Zoantharia مورد بررسی و شناسایی قرار گرفته است. جهت انجام این بررسی 5 ترانسکت در 5 ایستگاه موسوم به عرب‌ها (N"3/43 '36 ̊ 26 و E"3/23 '52 ̊055)، خنزی (N"32/07 '38 ̊26 و E"32/08 '54 ̊55)، عباس (N"74/14 '39 ̊26 وE "97/43 '54 ̊55)، غیل (N"5/43 '38 ̊26 و E"4/24 '51 ̊055)و اسکله (N"54 '40 ̊26 و E"39 '53 ̊55) در نظر گرفته شد. یکبار نمونه برداری در آغاز زمان جزر انجام شد. هر ترانسکت به طور کامل توسط کوادرات مشبکی با ابعاد 1×1 متر و مربع‌های 10×10 سانتی متر مورد بررسی قرار گرفته اند. نمونه ها بر اساس منابع معتبر مورد شناسایی قرار گرفت و تعداد کلنی و پوشش گونه ها در ایستگاه های مذکور با هم مقایسه شد. بر اساس نتایج بدست آمده 4 گونه متعلق به 2 خانواده از راسته Zoantharia در مناطق جزر و مدی جزیره هنگام شناسایی شد. راسته Zoantharia، از خانواده Zoanthidae دارای بیشترین تراکم و پوشش بود. آنالیز واریانس یک طرفه (ANOVA) نشان داد که فراوانی و درصد پوشش زوآنتاریا در ایستگاه های مختلف دارای اختلاف معنی دار بود (05/0P< ). در بین ایستگاه های مورد بررسی، ایستگاه اسکله از نظر پوشش و فراوانی زوآنتاریا ها نسبت به سایر ایستگاه ها برتری داشت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
123 - تغییرات فصلی رنگیزه های فتوسنتزی و پرولین در گیاه دریاییF. Halodule uninervis از استان هرمزگان در خلیج فارس
نسیم بال افکن مه لقا قربانلی شیلا صفاییان فرناز رفیعیدر این پژوهش تغییرات فصلی برخی فرایند های فیزیولوژیکی در گیاه دریایی Halodule uninervis ازمنطقه بین جزر و مدی منطقه گلشهر بندر عباس در تابستان 1388 تا بهار 1389 در چهار فصل مورد بررسی قرار گرفته است. مقدار رنگیزه های فتوسنتزی (کلروفیلa، کلروفیل b وکاروتنوئیدها ) و مقدار چکیده کاملدر این پژوهش تغییرات فصلی برخی فرایند های فیزیولوژیکی در گیاه دریایی Halodule uninervis ازمنطقه بین جزر و مدی منطقه گلشهر بندر عباس در تابستان 1388 تا بهار 1389 در چهار فصل مورد بررسی قرار گرفته است. مقدار رنگیزه های فتوسنتزی (کلروفیلa، کلروفیل b وکاروتنوئیدها ) و مقدار پرولین در H. uninervis به منظور بررسی فیزیولوژیک، مورد سنجش قرار گرفته است. نتایج به دست آمده نشان داد که کمترین مقدار کلروفیل a در فصل بهار و کمترین میزان کلروفیلb و کاروتنوئیدها در فصل پاییز و زمستان بوده است. کمترین میزان کلروفیل a برابر با 002/0± 19/1 در فصل بهار و در تابستان برابر 004/0± 19/1 میلی گرم در گرم بود. کمترین میزان کلروفیل b برابر با 003/0± 68/0 در پاییز و در زمستان003/0 ±68/0 میلی گرم در گرم بدست آمد. میزان کاروتنوئید در زمستان و پاییز به ترتیب 002/0± 25/1 و 002/0± 26/1 میلی گرم در گرم ارزیابی شد. همچنین سنجش فعالیت پرولین نشان داد که میزان آن در ریشه کمتر از برگ بوده و کمترین میزان فعالیت در ریشه نیز مربوط به فصل های بهار (006/0± 07/0) و تابستان(004/0±08/0 میلی گرم در گرم) می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
124 - سنجش فلزات سرب و کادمیوم در بافت های ماهی شورت نقره ای(Sillago sihama) و یلی خط کمانی (Terapon jarbua) درحوضه جنوبی جزیره قشم
افتخار شیروانی مهدویتحقیق حاضر به منظور سنجش فلزات سرب و کادمیوم در بافت های ماهی شورت نقره ای(Sillago sihama) و یلی خط کمانی (Terapon jarbua) در جزیره قشم انجام گرفته است. نمونه برداری در مهر ماه 1394 از حوضه جنوبی این جزیره انجام گرفت و تعداد 24 عدد ماهی از هر گونه به صورت تصادفی انتخاب چکیده کاملتحقیق حاضر به منظور سنجش فلزات سرب و کادمیوم در بافت های ماهی شورت نقره ای(Sillago sihama) و یلی خط کمانی (Terapon jarbua) در جزیره قشم انجام گرفته است. نمونه برداری در مهر ماه 1394 از حوضه جنوبی این جزیره انجام گرفت و تعداد 24 عدد ماهی از هر گونه به صورت تصادفی انتخاب شد. پس از بیومتری نمونه ها، بافت های عضله، پوست و کبد جدا شدند و به روش هضم تر مورد هضم شیمیایی قرار گرفتند. برای سنجش میزان فلزات سنگین در نمونه ها از دستگاه ICP-0ES مدل Liberty RL استفاده گردید. بر اساس نتایج به دست آمده کمترین میزان فلز سرب در ماهی شورت نقره ای و یلی خط کمانی در بافت عضله ( 57 میکرو گرم در کیلوگرم و64 میکرو گرم در کیلوگرم) و بیشترین مقدار آن در بافت کبد( 1280 میکرو گرم در کیلوگرم و 1763 میکرو گرم در کیلوگرم) بود و نیز کمترین میزان فلز کادمیوم در بافت عضله ( 50> میکرو گرم در کیلوگرم) و بیشترین مقدار آن در بافت کبد( 72 میکرو گرم در کیلوگرم و 74 میکرو گرم در کیلوگرم) بدست آمد. میانگین میزان فلزات سرب و کادمیوم در بافت های هر دو گونه ماهی دارای ترتیب کبد>پوست >عضله است. مقایسه میزان فلزات در بافت های ماهی شورت نقره ای و یلی خط کمانی بیانگر عدم تفاوت معنادار در هر سه بافت است (05/0≥ P). همچنین مقایسه بافت های دو گونه ماهی در مورد جذب فلزات سرب و کادمیوم، دارای عدم تفاوت معنادار در سطح اطمینان 95% می باشد. به منظور بررسی سلامت مصرف ماهیان مورد بررسی، مقایسه میزان فلزات در بافت های هر دو گونه مورد بررسی، با استاندارد WHO (سرب500 میکروگرم در کیلوگرم و کادمیوم 200 میکروگرم در کیلوگرم ) انجام شد که بیانگر عدم تفاوت معنادار میزان فلزات اندازه گیری شده با استاندارد مذکور می باشد (05/0≥ P). بر این اساس و نیز محاسبه حد مجاز مصرف روزانه بر اساس استاندارد EPA در ماهی های مورد بررسی سلامت آن ها از نظر دو فلز سرب و کادمیوم به منظور مصرف، تایید می گردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
125 - تعیین مقادیر ناچیز یون های روی و کادمیم در نمونه های آب دریا به کمک روش های استخراج فازجامد توسط 5-Amino-2-benzotriazol-2-yl-phenol
شیرین مفوز محمد ربانی همایون احمدپناهیدر این تحقیق جذب یون های فلزی روی و کادمیم بوسیله استخراج فاز جامد (SPE) توسط رزین سنتزی ((5-Amino-2-benzotriazol-2-yl-phenol بوسیله دو روش بچ و ستونی مورد مطالعه قرار گرفت. ابتداpH بهینه برای جذب یون ها تعیین گردید. PHبهینه برای جذب یون های Zn2+ و 2+Cdدر محدوده 5/6 بود چکیده کاملدر این تحقیق جذب یون های فلزی روی و کادمیم بوسیله استخراج فاز جامد (SPE) توسط رزین سنتزی ((5-Amino-2-benzotriazol-2-yl-phenol بوسیله دو روش بچ و ستونی مورد مطالعه قرار گرفت. ابتداpH بهینه برای جذب یون ها تعیین گردید. PHبهینه برای جذب یون های Zn2+ و 2+Cdدر محدوده 5/6 بود. در این pH میزان بازیافت بیشتر از 80 درصد بدست آمد. همینطور اثر دما و غلظت های مختلف رزین سنتزی برمیزان جذب، مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که در دمای 25 درجه سانتی گراد و غلظت 100 میلی گرم بر لیتر بهترین جذب رخ می دهد. یعنی با افزایش غلظت میزان جذب یون های مذکور توسط رزین نیز افزایش می یابد، با توجه به اینکه بهترین جذب در دمای اتاق اتفاق می افتد، با کمترین هزینه می توان پایداری رزین را افزایش داد. در روش ستونی سرعت جریان از ستون برای جذب یون های فلزی روی و کادمیم بهینه گردید. در سرعت جریان های پایین تر به علت زمان بالای تماس رزین با محلول درصد بازیافت نیز بیشتر شد و یون های فلزی بر روی جاذب جامد جذب و شویش با اسیدنیتریک 5/0 مولار انجام گرفت. مقدار یون های فلزی بوسیله اسپکتروسکوپی جذب اتمی تعیین گردید. میزان یون های روی و کادمیم در نمونه آب به ترتیب 000915/ 0 میلی گرم بر لیتر و کمتر از میزان حساسیت دستگاهی بود. عمل تغلیظ برای تعیین یون روی به میزان 100 برابر با استفاده از روش استخراج جامد در نمونه آب دریای خلیج فارس انجام شد و میزان 0025/0 ±059/0 میلی گرم بر لیتر بدست آمد. برای کادمیوم عمل تغلیظ 10 برابر انجام شد و میزان 03/0 ±59/0 میلی گرم بر لیتر مشاهده شد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
126 - سنجش مقادیر کبالت، کروم، کادمیوم، نیکل و وانادیوم در صدف دسته چاقویی(Solen rosemaculatus) در سواحل بندرخمیر (خلیج فارس)
لیدا سلیمی آریا اشجع اردلان مهدی سلطانیفلزات سنگین از جمله عناصری هستند که به دلیل خصوصیات جهش زایی و سرطان زایی اثرات بسیار خطرناکی را بر روی موجودات زنده به جا می‌گذارند. در تحقیق حاضر میزان پنج فلز سنگین (V ,Ni ,Cd ,Cr ,Co) در بافت نرم rosemaculatusSolenدر منطقۀ بندرخمیر طی دو فصل تابستان و زمستان 1389 تع چکیده کاملفلزات سنگین از جمله عناصری هستند که به دلیل خصوصیات جهش زایی و سرطان زایی اثرات بسیار خطرناکی را بر روی موجودات زنده به جا می‌گذارند. در تحقیق حاضر میزان پنج فلز سنگین (V ,Ni ,Cd ,Cr ,Co) در بافت نرم rosemaculatusSolenدر منطقۀ بندرخمیر طی دو فصل تابستان و زمستان 1389 تعیین گردید. بندرخمیر یکی از بنادر مهم صیادی در استان هرمزگان میباشد. بدین منظور نمونهها با اندازه 5 تا 7 سانتیمتر از 3 ایستگاه در منطقه جزر و مدی بندرخمیر برداشت شد. دوکفه‌ای‌ها به آزمایشگاه منتقل و پس از بیومتری، بافت نرم دوکفه‌ای‌ها جدا شده و بعد از انجام مراحل آماده سازی و هضم با استفاده از دستگاه جذب اتمی (کوره گرافیتی) میزان فلزات سنگین آنها اندازهگیری شد. نتایج حاصله بیانگر میانگین غلظت کبالت، کروم، کادمیوم و نیکل در فصول تابستان و زمستان به ترتیب کبالت (026/0075/0و 034/0083/0)، کروم (038/0100/0و 042/0142/0)، کادمیوم (017/0026/0و 009/0013/0) و نیکل (287/0984/0و 344/0104/1) میکروگرم بر گرم وزن خشک تعیین شد. غلظت وانادیوم کمتر از حد تشخیص دستگاه بود. نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که مقادیر بدست آمده کمتر از حد مجاز استاندارد جهانی میباشد. آنالیزهای آماری نشان داد که اختلاف معنی دار در بین غلظت کروم بین ایستگاههای مختلفو همچنین در فصول مختلف دیده شد (05/0P <). همچنین اختلاف معنی داربین مقدار کادمیوم میان نمونهها در فصول مختلف وجود دارد (05/0P <). پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
127 - بررسی وضعیت سفیدشدگی مرجان ها در جزیره کیش ،خلیج فارس
آزاده صالح دوست محمد جواد جامی حسین نگارستان رضوان موسوی ندوشن بابا مخیرتشکیلات مرجانی، یکی ازبارورترین زیستگاه های دریایی از لحاظ تولیدانرژی ونرخ تولیدموادآلی محسوب می شوند. سفید شدگی همراه با مرگ مرجان یا عدم مرگ مرجان پاسخی به نوسان شرایط محیطی و استرس می باشد. این مطالعه در آبهای اطراف منطقه آزاد کیش در خلیج فارس صورت گرفت. روش مورد است چکیده کاملتشکیلات مرجانی، یکی ازبارورترین زیستگاه های دریایی از لحاظ تولیدانرژی ونرخ تولیدموادآلی محسوب می شوند. سفید شدگی همراه با مرگ مرجان یا عدم مرگ مرجان پاسخی به نوسان شرایط محیطی و استرس می باشد. این مطالعه در آبهای اطراف منطقه آزاد کیش در خلیج فارس صورت گرفت. روش مورد استفاده در این مطالعه در بهارسال 1388 به جهت بررسی وضعیت مرجانهای زنده و مرده در اطراف جزیره کیش ، از روشTimed swims یاTSاستفاده شده است. مشاهده در 6 منطقه از آب های اطراف جزیره کیش شامل ناحیهPersian Gulf، Big coral، ژوراسیک پارک ، کلبه هور ، کشتی یونانی و شمال جزیره. صورت گرفت. در ناحیه ژوراسیک پارک45 درصد از مرجان ها مانندکلنی بزرگ جنس های Acropora sp و Porites sp بطور کامل سفید شده و از بین رفته بودند. کمترین میزان از نظر سفید شدگی در شمال جزیره و در حدود 10 درصد دیده شد. در ناحیهPersian Gulf نیزکلنی مرجان های مرده متعلق به جنس های Acropora sp. وsp.Porites مشاهده شد.جنسAcropora (مرجان شاخ گوزنی) کاملا" سفید شده و رسوب جلبکی روی این مرجان ها را پوشانده بود. فعالیت های انسانی مثل لنگر انداختن قایق های تفریحی و اسنور کلینگ در نواحی کم عمق ساحلی می توانند اثر مخرب بروی صخره های مرجانی داشته باشند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
128 - تغییرات غلظت کلروفیلa در مرجان Porites compressa در خلیج نای بند
مهدی بلوکی خورانده سید محمد باقر نبویتجمع کلروفیل a به عنوان یکی از رنگدانه های فتوسنتزی زوگزانتلا نشان دهنده سلامتی مرجان میباشد. جهت اندازه گیری غلظت کلروفیل a در مرجان های Porites compressa در خلیج فارس دو منطقه در شمال و جنوب خلیج نای بند انتخاب گردید. نمونه برداری در بهمن سال 1386 و اردیبهشت و مرداد چکیده کاملتجمع کلروفیل a به عنوان یکی از رنگدانه های فتوسنتزی زوگزانتلا نشان دهنده سلامتی مرجان میباشد. جهت اندازه گیری غلظت کلروفیل a در مرجان های Porites compressa در خلیج فارس دو منطقه در شمال و جنوب خلیج نای بند انتخاب گردید. نمونه برداری در بهمن سال 1386 و اردیبهشت و مرداد سال1387 با انجام عملیات غواصی در زیر آب صورت گرفت. بیشترین میزان میانگین کلروفیل a در جنوب خلیج نای بند در فصل سرد g/cm2µ 043/0 ± 828/0 و کمترین میزان آنg/cm2µ 048/0±604/0 در شمال نای بند در فصل گرم برآورد گردیدکه دارای اختلاف معنادار (05/0 P<) با بودند. هدف از این مطالعه، اندازه گیری غلظت کلروفیل a در مرجانهای گونه Porites compressa به منظور بررسی وضعیت سلامت تشکیلات مرجانی خلیج نای بند می باشد که در نهایت مشخص شد مرجان های محدوده‌ی شمال خلیج نای بند که به منابع آلاینده پتروشیمی نزدیکتر هستند علائم بیشتری از تخریب را در مقایسه با مرجان های جنوب خلیج نای بند که در فاصله دورتری از این صنایع قرار دارد، نشان دادند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
129 - جذب زیستی فلز سنگین کروم VI توسط بیوماس خشک جلبک دریایی Padina borgeseni
درینه کوثری شیلا صفائیان حسین غفوریاندر این تحقیق حذف یون های فلز سنگین کروم VI از محلول آبی در شرایط آزمایشگاهی مختلف با استفاده از جلبک قهوه ای Padina borgesenni خشک به عنوان جاذب زیستی مورد بررسی قرار گرفته است. نمونه ها از سواحل جزیره هنگام واقع در خلیج فارس با موقعیت جغرافیایی ۲۶ درجه و ۴۰ دقیقه شمالی چکیده کاملدر این تحقیق حذف یون های فلز سنگین کروم VI از محلول آبی در شرایط آزمایشگاهی مختلف با استفاده از جلبک قهوه ای Padina borgesenni خشک به عنوان جاذب زیستی مورد بررسی قرار گرفته است. نمونه ها از سواحل جزیره هنگام واقع در خلیج فارس با موقعیت جغرافیایی ۲۶ درجه و ۴۰ دقیقه شمالی و ۵۲ درجه و ۳۰ دقیقه شرقی در پاییز 1389 با غواصی scuba) ) جمع آوری و به آزمایشگاه دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال منتقل شد. پارامترهایی از جمله میزان غلظت اولیه 1000، 750، 500، 250و 125 ppm و pH اولیه 2، 4و 7 در مدت زمان 6 ساعت بررسی شدند. میزان باقیمانده جذب توسط دستگاه جذب اتمی 240AA VARIAN انجام شد . بررسی های آماری با روش آنالیز واریانس دوطرفه در نرم افزار SPSS 14 با سه تکرار جهت مقایسه تفاوت ها و درجه معنی داری داده ها مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که، حذف کروم VI به دو عامل میزان غلظت اولیه محلول کروم در بیوماس خشک جلبک قهوه ای دریایی Padina borgesenni و همچنین میزان pH اولیه وابسته می باشد. نتایج بدست آمده نشان داد با افزایش میزان غلظت اولیه، میزان جذب افزایش یافته و میزان pH اولیه نیز عامل بسیار موثری بر فاکتور جذب می باشد. در pH اولیه ۲ و غلظت ۷۵۰ ppm حداکثر جذب کروم VI توسط بیوماس خشک جلبک مزبور صورت گرفت. هرچه میزان pH کمتر باشد جذب بهتر صورت می گیرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
130 - بررسی اثر دما، دوره نوری و شدت نور بر رشد جلبک Gracilaria salicornia (Gracilariales, Rhodophyta) در محیط آزمایشگاهی
فرناز رفیعی پریسا نجات خواه معنوی حوریه کرمانشاهی محمد پرورشجلبک قرمز Gracilaria salicornia از سواحل جزیره قشم در خلیج فارس در شهریور 1389 نمونه برداری شد. به منظور دستیابی به بهترین شرایط رشد جلبک گراسیلاریا، اثر تغییرات دما، دوره نوری و شدت نور در یک دوره 6 هفته ای، در شرایط آزمایشگاهی و در آکواریوم های 40×30×60 سا چکیده کاملجلبک قرمز Gracilaria salicornia از سواحل جزیره قشم در خلیج فارس در شهریور 1389 نمونه برداری شد. به منظور دستیابی به بهترین شرایط رشد جلبک گراسیلاریا، اثر تغییرات دما، دوره نوری و شدت نور در یک دوره 6 هفته ای، در شرایط آزمایشگاهی و در آکواریوم های 40×30×60 سانتی متر (20 لیتر) با روش معلق در 3 تکرار نگهداری شدند.تیمارها در دماهای 20، 25 و 30 درجه سانتی گراد، دوره نوری 12:12(تاریکی: روشنایی)،14:12 (تاریکی: روشنایی)، 16:8 (تاریکی: روشنایی) و شدت نور4700، 3300 و1200 لوکس مورد بررسی قرار گرقتند.جلبک ها در روزهای7، 14، 28، 35 و 42 برداشته شده و طول، عرض و وزن آنها اندازه گیری و رشد نسبی محاسبه شد.نتایج نشان داد که دما، دوره نوری و شدت نور اثر معنی داری (05/0P<) بر روی رشد جلبکG. salicornia داشت و بیشترین رشد نسبی در تیمار دوره نوری 12:12 (تاریکی: روشنایی) با 46/2 درصد مشاهده شد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
131 - کاربرد نانو جاذب جدید92 GJ- اسفنج Demospongiae خلیج فارس جهت جداسازی یون منگنز
حسین غفوریان سعیده جاویدی محمد ربانیدر تحقیق حاضر از اسفنج رده ی Demospongiae گونه Amphimedon viridis برداشت شده از جزیره کیش در خلیج فارس به عنوان جاذب بیولوژیکی با حفره های نانو برای حذف کاتیون منگنز استفاده گردید و تأثیر پارامترهای غلظت، زمان تماس و اندازه ذره جاذب در ظرفیت جذب مورد بررسی قرارگرفت. ظرف چکیده کاملدر تحقیق حاضر از اسفنج رده ی Demospongiae گونه Amphimedon viridis برداشت شده از جزیره کیش در خلیج فارس به عنوان جاذب بیولوژیکی با حفره های نانو برای حذف کاتیون منگنز استفاده گردید و تأثیر پارامترهای غلظت، زمان تماس و اندازه ذره جاذب در ظرفیت جذب مورد بررسی قرارگرفت. ظرفیت جذب یون منگنز در غلظت‌های10،30، 50، 300 میلی گرم بر لیتر بر روی شیکر انجام و ظرفیت‌های جذب به ترتیب 7/0، 3، 6/6، 3/80 میلی‌گرم بر گرم بدست آمد که نشان میداد ظرفیت جذب با افزایش غلظت افزایش مییابد. همچنین ظرفیت جذب یون منگنز در غلظت‌های 10، 30 ،50 میلی گرم بر لیتر در زمان تماس 1 ساعت بدون شیکر به ترتیب 2/1، 2/4، 11 و در3 ساعت به ترتیب 2/0، 6/4 و 5/14 میلی‌گرم بر گرم بود که نشان میداد ظرفیت جذب با افزایش زمان تماس تغییر محسوسی نمی‌یابد. ظرفیت جذب در اندازه ذره جاذب به حالت تکه ای، mesh 70 و mesh120 به ترتیب 3/80، 6/64، 2/74 میلی گرم بر گرم بدست آمد که نشان میداد ظرفیت جذب در حالت تکه ای بیشتر می باشد. نتایج این تحقیق نشان داد که ظرفیت جذب یون منگنز بدست آمده بوسیله اسفنج خلیج فارس 3/80 میلی‌گرم بر گرم است و نسبت به ظرفیت سایر جاذب‌های طبیعی گزارش شده در حال حاضر بالاترین ظرفیت جذب منگنز را نشان می دهد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
132 - بررسی ترکیب های لیپیدی قلم های دریایی Virgularia gustavianaدر خور سورو ,بندر عباس
شیلا صفائیان اکبر اسماعیلی شراره شریفیقلم های دریایی یک گروه خاص ازانتوزوآها ها می باشند. این جانوران بنتیک و چسبیده به بستر می باشند.نمونه های قلم های دریایی با گشت زنی در منطقه بین جذرو مدی خور سورو در خلیج فارس در زمان جذر کامل در فصل پاییز ابان ماه 1388 جمع اوری شد. نمونه ها از لحاظ مورفولوژی و اسپیکول چکیده کاملقلم های دریایی یک گروه خاص ازانتوزوآها ها می باشند. این جانوران بنتیک و چسبیده به بستر می باشند.نمونه های قلم های دریایی با گشت زنی در منطقه بین جذرو مدی خور سورو در خلیج فارس در زمان جذر کامل در فصل پاییز ابان ماه 1388 جمع اوری شد. نمونه ها از لحاظ مورفولوژی و اسپیکول ها مورد بررسی قرار گرفتند. قلم دریایی متعلق به خانوادهVirgularridae وگونه Virgularia gustavianaبود. توده زنده آنها در منطقه 77/ 10گرم بر متر مربع در ابان ماه محاسبه شد. عصاره های کلروفرمی و هگزانی بدست آمده به روش استخراج چربی سرد، توسط دستگاه GC-MS وGC HPTL مورد بررسی قرار گرفت. تعیین پروفایل استرولی این عصارها توسط GC HPTL مورد بررسی قرار گرفت و نتایج نشان داد 96/21درصد از بدن جانور قلم دریا را چربی تشکیل داده است. درصد مواد غیر قابل صابونی 87/3 درصد بود . مقدار کل استرول ها 31/5680 میلی گرم بر کیلوگرم بود و همچنین مقدار کلسترول 38/1910 میلی گرم بر کیلوگرم و معادل 95/57 درصد از کل استرول ها را تشکیل می داد. بررسی پروفایل اسیدهای چرب نشان داد که ترکیباتی مانند متیل-آرشدونات با 17/54 درصد از عصاره هگزانی , هپتادکان با 25/ 44 درصد و بتا-بیس بولان-ss -سیکلوهگزن-1 با 16/ 18 درصد و در عصاره ی کلروفرمی یافت می شوند. این پژوهش نخستین گام جهت شناسایی جنس و گونه قلم دریایی و ترکیبات لیپیدی ان در سواحل ایرانی خلیج فارس محسوب می گردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
133 - فلزات سنگین (سرب،کادمیوم)در بافت کبد و عضله ماهی گیش خال سفیدCarangoides malabaricus در بندر عباس(استان هرمزگان)
مهناز سادات صادقی مژگان امتیازجو مریم مطیعیان نجاربه منظور بررسی و مقایسه میزان تجمع دو فلز سنگین سرب و کادمیوم در ماهی گیش خال سفیدCarangoides malabaricusدر آب های خلیج فارس (محدوده استان هرمزگان) طی فصل سرد ( بهمن ماه 1390 ) و فصل گرم ( مرداد ماه 1391 ) نمونه برداری از ماهی مذکور در حد فاصل بندرتیاب تا شهر بندرعباس د چکیده کاملبه منظور بررسی و مقایسه میزان تجمع دو فلز سنگین سرب و کادمیوم در ماهی گیش خال سفیدCarangoides malabaricusدر آب های خلیج فارس (محدوده استان هرمزگان) طی فصل سرد ( بهمن ماه 1390 ) و فصل گرم ( مرداد ماه 1391 ) نمونه برداری از ماهی مذکور در حد فاصل بندرتیاب تا شهر بندرعباس در استان هرمزگان صورت پذیرفت. بعد از زیست سنجی نمونه ها، بافت های کبد و عضله جداسازی و توسط روش Microwave digestionآماده و سپس توسط دستگاه جذب اتمی کوره ای میزان تجمع فلزات سنگین فوق در بافت ها اندازه گیری گردید. براساس نتایج به دست آمده حداکثر میانگین تجمع فلزات در بافت های کبد و عضله متعلق به سرب به ترتیب با 0235/0± 1470/0 و 0125/0± 0399/0 میکروگرم بر گرم و حداقل آن در بافت های کبد و عضله متعلق به کادمیوم به ترتیب0105/0±0297/0 و0005 /0± 0036/0 میکروگرم بر گرم بود. مقایسه میانگین غلظت سرب و کادمیوم بین بافت های کبد و عضله تفاوت معنی داری را نشان می دهد (05/0P<). میانگین غلظت سرب و کادمیوم در بافت های کبد و عضله بین دو فصل تفاوت معنی داری نداشت (05/0≤P). مقایسه نتایج این تحقیق با استانداردهای جهانیWHO وEPAنشان دهنده پایین تر بودن میزان تجمع این فلزات از حد مجاز جهانی می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
134 - بررسی غلظت سرب در رسوب و شکم پا Euchelus asper در سواحل صخره ای جزیره کیش
ساناز بنی هاشمی مهرناز بنی اعمامآب های خلیج فارس به شدت تحت تاٌثیر تعداد زیادی از آلاینده های نشاٌت گرفته از منابعی نظیر تخلیه مستقیم یا غیر مستقیم آلاینده های زمینی و فاضلاب ها قرار دارد. هر ساله میلیون ها تن فاضلاب صنعتی به درون آب های کم عمق خلیج فارس تخلیه می شود و محیط زیست در بسیاری از نواحی صنع چکیده کاملآب های خلیج فارس به شدت تحت تاٌثیر تعداد زیادی از آلاینده های نشاٌت گرفته از منابعی نظیر تخلیه مستقیم یا غیر مستقیم آلاینده های زمینی و فاضلاب ها قرار دارد. هر ساله میلیون ها تن فاضلاب صنعتی به درون آب های کم عمق خلیج فارس تخلیه می شود و محیط زیست در بسیاری از نواحی صنعتی و شهری بسیاری از کشورها را آلوده می نماید. هدف از تحقیق حاضر، بررسی میزان تجمع فلز سنگین سرب در آب، رسوب، بافت نرم و سخت شکم پا Euchelus asper در چهار ایستگاه تعیین شده در سواحل صخره ای جزیره کیش در دو فصل زمستان و تابستان 1392 می باشد. سرب موجود در نمونه ها پس از آماده سازی و هضم شیمیایی توسط دستگاه جذب اتمی مجهز به کوره گرافیتی مدل 4100مورد سنجش قرار گرفت. میزان تجمع فلز سرب در دو فصل زمستان و تابستان در هر چهار ایستگاه به ترتیب در بافت نرمppb 57/2،ppb 02/2، بافت سخت، ppb 28/2، ppb 1/10 ، رسوب ppb 23/2 ، ppb 1/73 و آب غیر قابل تشخیص بدست آمد. میزان سرب در فصل زمستان به طور معنی داری از فصل تابستان در شکم پا و رسوب بیشتر بود. تجمع سرب در بافت نرم شکم پا به طور معنی داری بیشتر از پوسته و رسوب بود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
135 - تعیین ارزش غذایی و عناصر معدنی در جلبک قرمز Hypnea flagelliformis در سواحل بندر عباس، خلیج فارس
شیلا صفاییان کامبیز لاریجانی مریم طالب زاده شاهرخ شعبانیدر این تحقیق ترکیبات شیمیایی (پروتئین، چربی، کربوهیدرات، فیبر و خاکستر) و عناصر معدنی (Fe، Mg، Ca، K، Na، I، P، Se، Mn، Zn، Cu) در جلبک قرمز Hypnea flagelliformis سواحل بندر عباس در دو فصل زمستان 1389 و بهار1390 در سه تکرار مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که مقدار چکیده کاملدر این تحقیق ترکیبات شیمیایی (پروتئین، چربی، کربوهیدرات، فیبر و خاکستر) و عناصر معدنی (Fe، Mg، Ca، K، Na، I، P، Se، Mn، Zn، Cu) در جلبک قرمز Hypnea flagelliformis سواحل بندر عباس در دو فصل زمستان 1389 و بهار1390 در سه تکرار مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که مقدار انرژی در 100 گرم جلبک قرمز H. flagelliformis در فصل بهار برابر 962/179کیلو کالری و در فصل زمستان برابر872/169کیلو کالری بود. آنالیز ترکیبات شیمیایی گونه مزبور میزان میانگین پروتئین، کربوهیدرات، چربی، فیبر وخاکستر را در فصل زمستان به ترتیب برابر (0283/0366/15)، (12037/0851/25)، (0351/05566/0)، (0045/0976/0) و (040/0873/14) درصد وزن خشک نشان داد. همچنین در فصل بهار میزان میانگین این ترکیبات به ترتیب برابر (0045/0851/17)، (025/03003/26)، (0057/03733/0)، (052/0177/1) و (0416/0263/15) درصد وزن خشک به دست آمد. بیشترین میزان پروتئین، کربوهیدرات و فیبر جلبک،در فصل بهار بدست آمد. آنالیز نمونهها و تعیین عناصر معدنی گونه H.flagelliformis مقادیر عناصر مختلف را در فصل زمستان به شرح زیر نشان داد: Fe (1527/076/290)، Mg (516/26/1286)، Ca (577/06/2618)، K (776/09/1638)، Na (081/23/1854)، I (27495/0338/6)،P (351/03/56)، Se (3605/07/44)، Mn(305/094/4)، Zn (208/016/2) و Cu (0251/016/1) میلی گرم در 100 گرم ماده خشک بود. همچنین میزان میانگین این عناصر در جلبک فصل بهار به ترتیب Fe (891/29/233)،Mg (21028)،Ca(516/23/4356)، K (631/56/1977)، Na (577/066/2898)، I (05715/016/7)، P(3/06/53)، Se (2/07/40)،Mn (02/005/8)،Zn (173/02/5) وCu (0378/043/1) میلی گرم در 100 گرم ماده خشک بود. نتایج آزمون T-test نشان داد اختلاف معنیداری بین میانگین‌های ترکیبات شیمیایی، ماکروالمان‌ها و میکروالمان‌ها در دو فصل زمستان و بهاروجود دارد )01/ 0(P<. میانگین‌های عناصر کلسیم و ید در دو فصل اختلاف معنیداری را نشان نداد )01/0 (P >. با توجه به بالا بودن میزان عناصر ید، سلنیوم، آهن، منیزیم، کلسیم، سدیم، پتاسیم و نتایج به دست آمده از آنالیز ترکیبات شیمیایی، Hypnea flagelliformis شاید بتواند به عنوان یکی از انواع مکمل‌های غذایی، ارائه و معرفی گردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
136 - اندازه گیری و مقایسه فصلی فلزات سنگین Zn، Cu، Pb و Cd در بافت عضله و کبد ماهی کوتر Sphyraena sp. در آب های بندرعباس (1392 – 1391)
سینا آقایی آریا اشجع اردلان نرگس مورکی کاظم درویش بسطامی ندا ملا محی الدیناین مطالعه جهت تعیین میزان فلزات سنگین روی، مس، سرب و کادمیوم در دو بافت عضله و کبد ماهی کوتر Sphyraena sp. متعلق به خانوادهSphyraenidaeدر آب های بندر عباس طی زمستان سال 1391 و بهار، تابستان و پاییز سال 1392 انجام گرفت. جهت انجام این کار در هر فصل 20 نمونه از ماهی مذکور چکیده کاملاین مطالعه جهت تعیین میزان فلزات سنگین روی، مس، سرب و کادمیوم در دو بافت عضله و کبد ماهی کوتر Sphyraena sp. متعلق به خانوادهSphyraenidaeدر آب های بندر عباس طی زمستان سال 1391 و بهار، تابستان و پاییز سال 1392 انجام گرفت. جهت انجام این کار در هر فصل 20 نمونه از ماهی مذکور با طول متوسط 45 سانتی متر صید گردید. ماهیان مورد آزمایش پس از صید منجمد و بسته بندی شده و جهت تعیین میزان تجمع میزان فلزات سنگین در بافت عضله و کبد به آزمایشگاه ارسال شدند. جهت استخراج فلزات از بافت عضله و کبد ماهیان مورد مطالعه از روش استاندارد هضم با اسید (ASTM)استفاده شد و تعیین غلظت بوسیله دستگاه نشر اتمی ICP صورت گرفت. میانگین نتایج حاصل مقادیر 800/0±675/2، 658/0±385/0، 169/0±325/0 و 012/0±087/0 برای بافت عضله و 943/3±850/11، 632/1±957/4، 2406/0±485/0 و 2402/0±480/0 برای بافت کبد بر حسب میکرو گرم در گرم وزن تر به ترتیب برای فلزات روی، مس، سرب و کادمیوم را نشان داد. به کمک آزمون t و استانداردهای جهانی نظیر: سازمان بهداشت جهانی، وزارت کشاورزی، شیلات و غذایی انگلستان مقایسه و پایین تر بودن غلظت تمام فلزات در بافت عضله و کبد به جز میزان کادمیوم در بافت کبد از استانداردهای فوق نتیجه گیری گردید. بنابر نتایج حاصله، دربافت عضله اختلاف معنی داری بین فلزات سرب، روی و مس در طول سال وجود نداشت (05/0P≥)، ولی در کادمیوم اختلاف معنی داری در طول سال مشاهده گردید (05/0P˂). در بافت کبد اختلاف معنی دار بین میزان هیچ یک از فلزات در طول سال مشاهده نشد (05/0P≥). پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
137 - سنجش فلزات نیکل و وانادیم در بافت های ماهی شورت نقره ای (Sillago sihama) و یلی خط کمانی (Terapon jarbua) درحوضه جنوبی جزیره قشم
افتخار شیروانی مهدویتحقیق حاضر به منظور سنجش فلزات نیکل و وانادیم در بافتهای ماهی شورت نقره ای(Sillago sihama) و یلی خط کمانی (Terapon jarbua) در جزیره قشم در مهر ماه 1394 انجام گرفت. تعداد 24 عدد ماهی از هر دو گونه صید شده به صورت تصادفی از حوضه جنوبی جزیره قشم انتخاب گردید. پس از بیومتری چکیده کاملتحقیق حاضر به منظور سنجش فلزات نیکل و وانادیم در بافتهای ماهی شورت نقره ای(Sillago sihama) و یلی خط کمانی (Terapon jarbua) در جزیره قشم در مهر ماه 1394 انجام گرفت. تعداد 24 عدد ماهی از هر دو گونه صید شده به صورت تصادفی از حوضه جنوبی جزیره قشم انتخاب گردید. پس از بیومتری نمونه ها، بافت های عضله، پوست و کبد جدا شده و به روش هضم تر مورد هضم شیمیایی قرار گرفت. برای سنجش میزان فلزات سنگین در نمونه ها از دستگاه ICP-0ES مدل Liberty RL استفاده گردید. بر اساس نتایج به دست آمده کمترین میزان فلز نیکل در ماهی شورت نقره ای و یلی خط کمانی در بافت عضله ( 643 میکرو گرم در کیلوگرم و582 میکروگرم در کیلوگرم) و بیشترین مقدار آن در بافت کبد( 5513 میکروگرم در کیلوگرم و 2674 میکروگرم در کیلوگرم) بوده و نیز کمترین میزان فلز وانادیم در بافت عضله ( 100 میکرو گرم در کیلوگرم) و بیشترین مقدار آن در بافت کبد( 752 میکروگرم در کیلوگرم و 411 میکروگرم در کیلوگرم) می باشد. میانگین میزان فلزات نیکل و وانادیم در بافت های هر دو گونه ماهی دارای ترتیب کبد >پوست >عضله است. مقایسه میزان فلزات در بافت های ماهی شورت نقره ای و یلی خط کمانی بیانگر عدم تفاوت معنادار در هر سه بافت می باشد (05/0≥P). همچنین اگر چه میانگین فلزات مورد بررسی در بافت های عضله و پوست ماهی یلی خط کمانی بیشتر از ماهی شورت می باشد، مقایسه بافت های دو گونه ماهی در مورد جذب فلزات نیکل و وانادیم، دارای عدم تفاوت معنادار در سطح اطمینان 95% می باشد. به منظور بررسی سلامت مصرف ماهیان مورد بررسی، مقایسه میزان فلزات در بافت ها با استاندارد WHO (نیکل380 میکروگرم در کیلوگرم و وانادیم 500میکروگرم در کیلوگرم )انجام شد که بیانگر عدم تفاوت معنادار میزان فلزات اندازه گیری شده با استاندارد مذکور می باشد (05/0≥P). بر این اساس و نیز محاسبه حد مجاز مصرف روزانه بر اساس استاندارد EPA در ماهی های مورد بررسی سلامت آن ها از نظر دو فلز نیکل و وانادیم برای مصرف تایید می گردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
138 - بررسی پرتاران منطقه ی جزر و مدی در دو ساحل گلی - ماسه‌ای بندر عباس
حسین نگارستان عمار صالحی فارسانی حسین عمادیدر این تحقیق کرم های پرتار در یک ساحل گلی - ماسه ای در شهر بندر عباس در دو منطقه مورد بررسی قرار گرفته است. منطقه اول با ورودی فاضلاب شهری و عمود بر ترمینال مسافربری و منطقه دوم عمود بر هتل گوهر شاد بدون ورودی فاضلاب بود. این تحقیق در یک دوره یک ساله از مرداد 1384 لغ چکیده کاملدر این تحقیق کرم های پرتار در یک ساحل گلی - ماسه ای در شهر بندر عباس در دو منطقه مورد بررسی قرار گرفته است. منطقه اول با ورودی فاضلاب شهری و عمود بر ترمینال مسافربری و منطقه دوم عمود بر هتل گوهر شاد بدون ورودی فاضلاب بود. این تحقیق در یک دوره یک ساله از مرداد 1384 لغایت تیر 1385 به طور ماهانه و به وسیله مغزه گیر دستی صورت گرفت. پنچ خانواده و شش گونه پرتار شناسایی شد. خانواده های شناسایی شده عبارت بودند از:Nereididae, Nephtyidae, Spionidae, .Capitellidae, Glyceridae بیشترین تنوع گونه ای مربوط به خانواده Spionidae و بیشترین تراکم مربوط به خانواده Nephtyidae بود. نتایج نشان داد که در دو منطقه، کرم های پرتار از فراوانی نسبتاً کمی برخودار هستند. بخصوص این فراوانی کم در ناحیه بالای جزر و مدی محسوس تر بود. و نیز تفاوت معنی داری از نظر تنوع گونه ای بین نمونه های برداشت شده از دو منطقه وجود نداشت (05/0<p). همچنین مشخص شد، که زیستگاه اصلی پرتاران ناحیه پایین جزر و مدی است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
139 - بررسی تغییرات تراز دریا در اثر پارامترهای هواشناختی با استفاده از مدل های آماری در سواحل شمالی خلیج فارس
مسعود ترابی آزاد مائده هنرمنددر تحقیق حاضر، مطالعه جامعی بر روی تغییرات تراز دریا در ایستگاه های جزر و مدی خلیج فارس که ثبت دراز مدت داده های جزر و مدی بیش از یک سال را داشته اند، انجام شده است. میانگین تراز دریا با استفاده از داده های جزر و مدی محاسبه و اثرات بارومتری، نیروی باد و دما بر روی میانگ چکیده کاملدر تحقیق حاضر، مطالعه جامعی بر روی تغییرات تراز دریا در ایستگاه های جزر و مدی خلیج فارس که ثبت دراز مدت داده های جزر و مدی بیش از یک سال را داشته اند، انجام شده است. میانگین تراز دریا با استفاده از داده های جزر و مدی محاسبه و اثرات بارومتری، نیروی باد و دما بر روی میانگین تراز دریا محاسبه شده است. توسط مدل های آماری، اثرهای مختلف جوی بر روی نوسان های تراز دریا مورد بررسی و مدل های غالب مربوط به نوسانات تراز دریا معرفی و مورد تجزیه و تحلیل فیزیکی قرار گرفته است. سپس میانگین تراز دریا در ایستگاه های بندرعباس و بوشهر در یک دوره 11 ساله (2000 الی 2010) محاسبه شد. میانگین تراز دریا در این ایستگاه ها، روندی افزایشی به ترتیب 5 سانتی متر و 4 سانتی متر در طی دوره مربوطه نشان می دهد. در دوره های اشاره شده نوسان های میانگین تراز دریا حدود 35 سانتی متر در بندر عباس و حدود 50 سانتی متر در بوشهر می باشد. در تحلیل رگرسیون، روش های همزمان واثرات پارامترهای مستقل فشار، دما و تنش باد بر پارامتر وابسته میانگین تراز دریا مورد مطالعه قرار گرفته و مدل های ریاضی استخراج گردید. نتیجه مدل ها با نتیجه داده ها مقایسه شده است. نتایج نشان می دهد که بین میانگین های ماهانه پارامترهای تراز دریا، دما و فشار جو همبستگی بالایی وجود دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
140 - بررسی ترکیب و فراوانی زئوپلانکتون آبهای خلیج‌فارس محدوده خلیج نایبند و جزیره قشم
مریم شاپوریدر این مطالعه بررسی تنوع گروه های زئوپلانکتونی و تعیین تراکم آنها از بهار 1390 لغایت زمستان 1390 در آبهای حد فاصل خلیج نایبند تا جزیره قشم در محدوده‌ای به طول 130 و عرض 30 مایل دریایی در 5 ترانسکت مشتمل بر 15 ایستگاه انجام شد. نمونه‌گیری توسط تور بونگو با چشمه 110 میکر چکیده کاملدر این مطالعه بررسی تنوع گروه های زئوپلانکتونی و تعیین تراکم آنها از بهار 1390 لغایت زمستان 1390 در آبهای حد فاصل خلیج نایبند تا جزیره قشم در محدوده‌ای به طول 130 و عرض 30 مایل دریایی در 5 ترانسکت مشتمل بر 15 ایستگاه انجام شد. نمونه‌گیری توسط تور بونگو با چشمه 110 میکرون به صورت کشش مورب از نزدیک کف تا سطح آب انجام شد. علاوه بر آن فاکتورهای زیست محیطی از قبیل اکسیژن، شوری، دما و pH اندازهگیری شد. طی این تحقیق تراکم سالانه زئوپلانکتون برابر 270±1864عدد در متر مکعب محاسبه گردید. پاروپایان با 44 درصد، پروتوزوآ با 24 درصد و نرمتنان با 17 درصد به ترتیب بالاترین میانگین تراکم سالانه را به خود اختصاص دادند. حداقل تراکم زئوپلانکتونی مربوط به بهار با 3/285 ± 3/861 عدد در متر مکعب بود. فصل زمستان نیز با 1927± 5/3272 عدد در متر مکعب بیشترین تراکم را به خود اختصاص داد. ایستگاه 10 در نزدیکی بندر چیرو در بین ایستگاهها حداکثر تراکم را داشت. بررسی‌های آماری نشان داد که بین ایستگاه و ترانسکت‌های مختلف از لحاظ میانگین تراکم زئوپلانکتون اختلاف معنیداری وجود ندارد ) 05/0 (P >. اما مقایسه میانگین تراکم بین فصول مختلف، تفاوت معنیداری در سطح اطمینان 95درصد را نشان داد ) 05/0.(P > پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
141 - شناسایی و بررسی تنوع پرتاران در سازه‌های زیستگاه مصنوعی منگفت واقع در استان بوشهر، خلیج فارس
عبدالرحیم وثوقی همایون حسین زاده صحافی احد رجبی الهام راداین تحقیق به منظور شناسایی و بررسی تنوع زیستی کرم‌های پرتار در سازه‌های زیستگاه مصنوعی منگفت صورت‌پذیرفت. ابتدا 3 ایستگاه در نظر گرفته شد. نمونه‌برداری‌ها دو بار در فصول بهار و تابستان 1388 و با 3 تکرار توسط عملیات غواصی و با استفاده از کوادرات، از هر ایستگاه صورت گرفت. چکیده کاملاین تحقیق به منظور شناسایی و بررسی تنوع زیستی کرم‌های پرتار در سازه‌های زیستگاه مصنوعی منگفت صورت‌پذیرفت. ابتدا 3 ایستگاه در نظر گرفته شد. نمونه‌برداری‌ها دو بار در فصول بهار و تابستان 1388 و با 3 تکرار توسط عملیات غواصی و با استفاده از کوادرات، از هر ایستگاه صورت گرفت. در مجموع 7 گونه از پرتاران شناسایی گردید. حداکثر فراوانی پرتاران 64/644 عدد در متر مربع در فصل بهار و حداقل آن 204 عدد در متر مربع در فصل تابستان ثبت گردید. نتایج نشان دادند که گونه Nereis sp. با فراوانی 44/277 عدد در متر مربع (69/32 درصد) در فصول و ایستگاههای نمونه‌برداری شده نسبت به سایر گونهها از تراکم بیشتری برخوردار بوده است. نتایج حاصل از آنالیز واریانس یکطرفه مشخص نمود که بین دو فصل از نظر تعداد پرتاران اختلاف معنی‌دار وجود دارد (05/0> P). در بررسی شاخصهای زیستی بالاترین مقدار عددی شاخص تنوع شانون مربوط به ایستگاه (1) در فصل بهار با مقدار 83/1 و کمترین مقدار عددی شاخص تنوع شانون 50/0 مربوط به ایستگاه (1) در فصل تابستان بوده است. در بررسی شاخص‌ها مشخص گردید که فصل بهار دارای تنوع گونه‌ای بیشتری نسبت به فصل تابستان میباشد. با توجه به مقادیر به دست آمده شاخصهای زیستی میتوان به این نتیجه رسید که منطقه در معرض استرس قرار دارد که وجود استرس میتواند بر روی تنوع جمعیتهای بسترزی تاثیرگذار باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
142 - سنجش کادمیوم ، سرب ، جیوه و آهن در بافت عضله ماهی شوریده Otolithes ruber درمناطق شمالی خلیج فارس، بندر عباس
فرانک رزاقی محمدرضا محمدشفیعی مژگان امتیازجودر این مطالعه غلظت فلزات سنگین کادمیوم ،سرب ،جیوه و آهن در بافت عضله18 نمونه ماهی شوریده(Otolithes ruber) ، تهیه شده از صیدگاه بندر عباس در زمستان 88 و تابستان 89 به منظور مقایسه حد مجاز آنها با استاندارد های جهانی اندازه گیری شد.پس از آماده سازی نمونه ها و هضم آنها به چکیده کاملدر این مطالعه غلظت فلزات سنگین کادمیوم ،سرب ،جیوه و آهن در بافت عضله18 نمونه ماهی شوریده(Otolithes ruber) ، تهیه شده از صیدگاه بندر عباس در زمستان 88 و تابستان 89 به منظور مقایسه حد مجاز آنها با استاندارد های جهانی اندازه گیری شد.پس از آماده سازی نمونه ها و هضم آنها به روش (AOAC) غلظت فلزات کادمیوم ،سرب ،جیوه و آهن توسط دستگاه جذب اتمی مدل 220Z اندازه گیری شد . میانگین وزن ماهیان مورد مطالعه بر حسب گرم برابر با 05/520 و به ترتیب میانگین غلظت کادمیوم ، سرب ، جیوه ، آهن در بافت عضله ماهی برابر015/0 ، 02/0 ، 11/0 ، 02/4 میکروگرم بر گرم وزن خشک بود.نتایج حاصل از تحلیل آماری نشان داد همبستگی مثبت بین وزن ماهی و مقدار (کادمیوم ، سرب ، جیوه و آهن ) در بافت عضله (µg/g dw) وجود دارد)05/0 > P ) .همچنین تفاوت معنی داری بین فصول از نظر مقدار فلزات فقط در رابطه با عناصر کادمیوم ، سرب و جیوه مشاهده شد)05/0 > P ) .بر اساس نتایج ، غلظت های یافت شده در نمونه ها و مقادیر مجاز تعیین شده توسط مراجع جهانی ، مقدار عناصر مورد نظر در این ماهی کمتر از میزان استاندارد WHO ،NHMRC ،MAFF و FDA می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
143 - بررسی رژیم غذایی گیش خال سفید Carangoides malabaricus در آب های استان هرمزگان (محدوده خلیج فارس)
مهناز سادات صادقی سورنا ابدالی اکرم معنویبرای بررسی رژیم غذایی گیش خال سفید در آب های شمال خلیج فارس ( محدوده شهر بندرعباس ) از صید تور گوشگیر طی چهار فصل از بهار 1391 تا زمستان 1391 به صورت فصلی صید شد. در کل 188 نمونه به صورت تصادفی از منطقه تخلیه صید تهیه گردید نمونه های ماهیان فریز شده در یونولیت بسته بندی چکیده کاملبرای بررسی رژیم غذایی گیش خال سفید در آب های شمال خلیج فارس ( محدوده شهر بندرعباس ) از صید تور گوشگیر طی چهار فصل از بهار 1391 تا زمستان 1391 به صورت فصلی صید شد. در کل 188 نمونه به صورت تصادفی از منطقه تخلیه صید تهیه گردید نمونه های ماهیان فریز شده در یونولیت بسته بندی شده و با هواپیما به تهران به آزمایشگاه تحقیقاتی دانشکده علوم و فنون دریایی واحد تهران شمال انتقال داده شد کلیه نمونه ها کالبد شکافی شده و وزن معده ، نوع محتویات معده ، وزن محتویات معده و وزن کبد مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل از بررسی محتویات معده نشان داد که ارجحیت غذایی این ماهی در جنس ماده و نر شامل ماهی به ترتیب 85 و 86 درصد و سخت پوستان به عنوان غذای فرعی به ترتیب 15 و 14 درصد می باشد در بین نمونه ها ، پنج زاری ماهیان 53 درصد ، موتو ماهیان 41 درصد ، بزماهیان 3 درصد و گاو ماهیان 3 درصد را در ترکیب غذایی این گونه تشکیل می دادند. در بین سخت پوستان ، خرچنگ پهن 61 درصد و میگو 39 درصد در محتویات معده یافت شد . آنالیز آماری تفاوت معنی داری را بین ارجحیت غذایی جنس نر و ماده نشان نداد(05/0 <P) . میانگین شاخص خالی بودن معده 03/62 درصد بدست آمد. گونه گیش خال سفید گونه ای گوشتخوار است و نتایج تحقیق نشان می دهد که غذای اصلی آن در منطقه مورد بررسی شامل ماهیان و سخت پوستان می باشد. این گونه جزء ماهیان نسبتا کم غذا محسوب می شود و بیشترین درصد معده های خالی در فصول بهار و پاییز بدست آمد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
144 - بررسی و استفاده از اسفنج (رده Demospongiae) به منظور جذب ترکیبات شیمیایی از نمونه های آبی
شقایق دهداری محمد ربانی نوشین سجادیدر تحقیق حاضر به منظور بررسی و کاربرد ویژگی های طبیعی جذب ترکیبات شیمیایی توسط آبزیان، از اسفنج Amphimedon vividas ، رده Demospongiae صید شده از جزیره کیش در خلیج فارس به عنوان جاذب طبیعی استفاده شد و درصد جذب آلاینده های شیمیایی مورد بررسی قرار گرفت. در مطالعه حاضر جدا چکیده کاملدر تحقیق حاضر به منظور بررسی و کاربرد ویژگی های طبیعی جذب ترکیبات شیمیایی توسط آبزیان، از اسفنج Amphimedon vividas ، رده Demospongiae صید شده از جزیره کیش در خلیج فارس به عنوان جاذب طبیعی استفاده شد و درصد جذب آلاینده های شیمیایی مورد بررسی قرار گرفت. در مطالعه حاضر جداسازی و شناسایی ترکیبات طبیعی غیر قطبی و نیمه قطبی در ساختار اسفنج و عصاره حاصل از آن انجام شد. با توجه به ترکیبات به دست آمده مشاهده شد که ساختار اسفنج، بیشتر متشکل از ترکیبات نیمه قطبی و غیرقطبی می باشد. بنابراین حلال های مورد استفاده نظیر کلروفرم، دی کلرومتان و دی اتیل اتر بر اساس قطبیت خود و نیز ترکیب شیمیایی نرمال هگزان، در نظر گرفته شد و میزان جذب مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد، اسفنج در حلال دی اتیل اتر و نرمال هگزان به میزان 8/ 81 درصد جذب داشته است. ترکیب استخراج شده از عصاره این حلال، 7,6,1-تری متیل نفتالن بود و می توان نتیجه گرفت این اسفنج با توجه به ساختار اصلی خود، درصد بالاتری از ترکیبات غیرقطبی را جذب می نماید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
145 - اندازه گیری و مدل سازی فلزات سنگین(Ni, Pb, Cd, Co, Hg ) در رسوبات ساحلی منطقه عسلویه (خلیج نایبند)
ابراهیم قاضی مرتضی کاشفی الاصلاین تحقیق به منظور بررسی میزان تجمع فلزات سنگین و محاسبه میزان آلودگی رسوبات بستر در اثر فعالیت های عظیم صنعتی در منطقه عسلویه انجام شده است. آب های منطقه عسلویه در خلیج فارس به دلیل موقعیت استثنائی خود که محل احداث تعداد زیادی پالایشگاه گاز و کارخانه های پتروشیمی است، چکیده کاملاین تحقیق به منظور بررسی میزان تجمع فلزات سنگین و محاسبه میزان آلودگی رسوبات بستر در اثر فعالیت های عظیم صنعتی در منطقه عسلویه انجام شده است. آب های منطقه عسلویه در خلیج فارس به دلیل موقعیت استثنائی خود که محل احداث تعداد زیادی پالایشگاه گاز و کارخانه های پتروشیمی است، به طور مستقیم و غیر مستقیم در معرض ورود آلاینده های مختلف آلی و معدنی قرار دارد. با توجه به موقعیت منطقه، این مطالعه در شهریور ماه سال 1392 در 10 ایستگاه برای بررسی آلودگی ناشی از فلزات سنگین کبالت، کادمیوم، سرب ، نیکل و جیوه انجام شد. با استفاده از نمونه بردار گراپ مدل اکمن رسوبات برداشته شده و پس از هضم به وسیله دستگاه جذب اتمی کوره ای غلظت فلزها ارزیابی شد. در ادامه داده های بدست آمده با استفاده از منطق فازی مدل سازی شدند. مقایسه نتایج حاصل از مدلسازی با داده های حاصل از اندازه گیری آزمایشگاهی، مبین کارایی مناسب منطق فازی برای پیش بینی مقادیر غلظت فلزات سنگین می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
146 - شناسایی اسفنج‌های منطقه بین جزر و مدی در شمال غربی جزیره هنگام، خلیج فارس
سیّد سهند عیسی پور شیلا صفائیان اکبر اسماعیلی هایده وکیلی ربابه باوندینمونههای اسفنج با گشت زنی در منطقه بین جزر ومدی جزیره هنگام در زمان بیشینه جزر از ایستگاه آب شیرین کن در شمال غربی جزیره به مختصات جغرافیایی N˝55΄40˚26 و E˝17΄52˚55 در مرداد ماه سال 1388 جمعآوری گردید. نمونه‌برداری در یک نوبت و بدون استفاده از تجهیزات خاص انجام گرفت. چکیده کاملنمونههای اسفنج با گشت زنی در منطقه بین جزر ومدی جزیره هنگام در زمان بیشینه جزر از ایستگاه آب شیرین کن در شمال غربی جزیره به مختصات جغرافیایی N˝55΄40˚26 و E˝17΄52˚55 در مرداد ماه سال 1388 جمعآوری گردید. نمونه‌برداری در یک نوبت و بدون استفاده از تجهیزات خاص انجام گرفت. برای شناسایی نمونه‌های اسفنج از روش هضم اسیدی و برش‌گیری ساختار اسکلتی استفاده گردید. همه نمونه‌های اسفنج شناسایی شده، از رده Demospongiae و سه راسته Hadromerida، Haplosclerida، Dictyoceratida و شش خانواده Suberitidae، Clionidae، Callyspongidae، Chalinidae،Niphatidae،Spongiidae بودند. از این ایستگاه در کل شش گونه Callyspongia sp.1، Gelliodes fibrosa، Haliclona sp.،Spongia officinalis ، Cliona dioryssو Pseudosuberites mollis شناسایی شد. این پژوهش از نخستین مطالعات جهت شناسایی اسفنج‌های جزایر ایرانی بر اساس برش‌گیری میکروتومی ساختمان اسکلتیدر ایران میباشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
147 - بررسی و اندازه گیری کل هیدروکربهای نفتی (TPH) در آب و رسوب خلیج فارس در محدوده بهرگان
الناز حاتمی سید محمد تقی ساداتی پور بهاره شهابیتحقیق حاضر برای بررسی پساب تأسیسات نفتی بهرگان در سال 1387 انجام شده است. بهرگان یکی از مناطق نفتی ایران ،در سواحل استان بوشهر و در طول جغرافیایی شرقی ´17 °50 و عرض جغرافیایی شمالی´50 °29 واقع شده است. از منطقه بهرگان روزانه 235,000 بشکه نفت صادر می چکیده کاملتحقیق حاضر برای بررسی پساب تأسیسات نفتی بهرگان در سال 1387 انجام شده است. بهرگان یکی از مناطق نفتی ایران ،در سواحل استان بوشهر و در طول جغرافیایی شرقی ´17 °50 و عرض جغرافیایی شمالی´50 °29 واقع شده است. از منطقه بهرگان روزانه 235,000 بشکه نفت صادر می شود. از این رو نفوذ هیدروکربن های نفتی به آب دریا چه از طریق حمل نقل و چه از طریق فاضلاب سایت بهرگان که مستقیماً به دریا ریخته می شود اجتناب ناپذیر است. برای بررسی اثرات پساب این تأسیسات، میزان کل هیدروکربن های نفتی (TPH)در آب و رسوب محیط اطراف بهرگان اندازه گیری شده است. بدین منظور 13 ایستگاه در پهنه دریایی و ساحلی اطراف اسکله سنگی انتخاب شد. 3 نمونه نیز مستقیماً از آب لوله فاضلاب و جریان کانال آب خروجی از سایت تهیه گردید . بر اساس روش MOOPAM1999 کل هیدروکربن های نفتی از نمونه های آب و رسوب استخراج گردید و در نهایت با استفاده از دستگاه FT-IR مقدار (TPH) در هر نمونه از آب و رسوب اندازه گیری شد. برای تحلیل اطلاعات و مقادیر بدست آمده نیز از نرم افزار SPSS استفاده شد. با بررسی داده ها مشخص شد میزان (TPH) وارد شده به محیط از طریق فاضلاب تأسیسات بیش ازحد مجاز تعیین شده توسط سازمان حفاظت محیط زیست می باشد و همبستگی مثبت و بالا بین میزان TPH در آب و در رسوب ایستگاهها وجود دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
148 - بررسی میزان غلظت فلز سرب در شکمپای گونهTurbo coronatus و محیط زیست آن در سواحل صخره‌ای جزیره کیش
نازنین شیخ ونددر این تحقیق غلظت فلز سنگین سرب در نمونه های آب، رسوب، بافت نرم و سخت شکم پا گونه Turbo coronatus و ماکروجلبک های مورد تغذیه شکم پا در جزیره کیش از چهار ایستگاه انتخابی به نام های کشتی یونانی، بازار عرب، درخت سبز و صدا و سیما در فصل زمستان 1389 و تابستان 1390 مورد بررسی چکیده کاملدر این تحقیق غلظت فلز سنگین سرب در نمونه های آب، رسوب، بافت نرم و سخت شکم پا گونه Turbo coronatus و ماکروجلبک های مورد تغذیه شکم پا در جزیره کیش از چهار ایستگاه انتخابی به نام های کشتی یونانی، بازار عرب، درخت سبز و صدا و سیما در فصل زمستان 1389 و تابستان 1390 مورد بررسی قرار گرفت. نمونهها با دستگاه جذب اتمی کورة گرافیتی Perkin Elmer مدل 4100 (ساخت امریکا)، با سه تکرار و در هر تکرار20 نمونه ارزیابی گردید. برای تحلیل داده ها از نرم افراز SPSS استفاده گردیده است. نتایج حاصله بیانگر آنست که در چهار ایستگاه تجمع فلز سرب در فصل زمستان و در تابستان به ترتیب در بافت نرم 57/2، 02/2 میکرو گرم بر کیلوگرم وزن خشک، بافت سخت 28/2، 10/1 نانو گرم بر گرم وزن خشک، جلبک 51/3، 15/2 میکرو گرم بر کیلوگرم وزن خشک، رسوب 45/2، 73/1 میکرو گرم بر کیلوگرم وزن خشک و در آب 10 > میکرو گرم بر کیلوگرم وزن خشک که این میزان تجمع فلزات نسبت به مقدار WHO کمتر بود و بین میزان فلز در نمونه ها در دو فصل و هم چنین بین ایستگاه ها اختلاف معنی داری وجود نداشت (05/0 P>). پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
149 - شناسایی و فراوانی دوکفه ای های سواحل استان بوشهر (دیلم، بوشهر، دیر، کنگان) در دو فصل بهار و تابستان
محمد ولایت زاده هدی محاب محسن حسینیاین تحقیق در سال 1388 به منظور شناسایی و بررسی تنوع دوکفه ای ها در سواحل استان بوشهر (خلیج فارس) انجام شد. نمونه برداری در چهار ایستگاه بندر دیلم، بندر بوشهر، بندر دیر و بندر کنگان در دو فصل بهار و تابستان با سه تکرار انجام شد. نمونه برداری به وسیله کوادرات با مساحت 625 چکیده کاملاین تحقیق در سال 1388 به منظور شناسایی و بررسی تنوع دوکفه ای ها در سواحل استان بوشهر (خلیج فارس) انجام شد. نمونه برداری در چهار ایستگاه بندر دیلم، بندر بوشهر، بندر دیر و بندر کنگان در دو فصل بهار و تابستان با سه تکرار انجام شد. نمونه برداری به وسیله کوادرات با مساحت 625 سانتی متر مربع صورت گرفت. نمونه ها بر اساس منابع معتبر مورد شناسایی قرار گرفتند. جهت بررسی تنوع و گونه های غالب دوکفه ای ها از دو شاخص شانون و سیمپسون استفاده شد. در کل 7 گونه و 3 جنس از دوکفه ای ها شناسایی شد. تعداد دوکفه ای در فصل بهار 72/64±2973 عدد در سانتی متر مربع و در فصل تابستان 31/51±1584 عدد در سانتی متر مربع در محدوده مورد مطالعه ارزیابی شد. بیشترین فراوانی دوکفه ای ها به ترتیب 28/42±2008، 35±1792، 25/11±521 و 12/7±236 عدد در سانتی متر مربع در ایستگاه های دیر، دیلم، کنگان و بوشهر بود. تعداد دوکفه ای های شناسایی شده بین چهار ایستگاه مورد مطالعه اختلاف معنی داری داشت (05/0P<). بیشترین میزان شاخص شانون مربوط به ایستگاه کنگان در فصل بهار با 917/1H= و کمترین میزان آن 517/0H= در ایستگاه بندر بوشهر در فصل تابستان بود. بیشترین میزان شاخص سیمپسون مربوط به ایستگاه بوشهر در فصل تابستان با 665/0=λ و کمترین میزان آن مربوط به ایستگاه کنگان در فصل تابستان با 201/0=λ بود. در ایستگاه دیلم 3 گونه شناسایی گردید که بالاترین تعداد مربوط به گونه Tellina wallaceaeبا 95/38±1341 عدد در سانتی متر مربع بود. در ایستگاه بوشهر دو گونه شناسایی گردید که فراوانی آنها در فصل تابستان با 96/3±80 عدد در سانتی متر مربع نسبت به فصل بهار با تعداد 89/8±156 عدد در سانتی متر مربع کمتر بود (05/0P<). در این تحقیق فراوانی دوکفه ای ها با افزایش دما در فصل تابستان کاهش یافت. دوکفه ای های مورد مطالعه در فصل بهار نسبت به فصل تابستان فراوانی و تراکم بیشتری داشتند. گونه Tellina wallaceae در چهار ایستگاه مورد مطالعه شناسایی گردید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
150 - شناسایی وتعیین توده زنده ماکروجلبک های منطقه جزرومدی استان بوشهر
پریسا نجات خواه معنوی فرناز رفیعی سمیه شریعت زاده خراسانی شبنم سیفیشناسایی و ارزیابی توده زنده ماکروجلبک‌هادرچهار منطقه پلاژ جفره،منازل سازمانی نفت کش،پارک دانشجو وپارک لیان در منطقه بوشهر در بهمن ماه زمستان 1388 در مناطق بالا، میان و پایین جزر و مدی بررسی شدند. نمونه برداری با کوادرات 5/0 متر مربعی به صورت تصادفی صورت گرفت. در مجموع 1 چکیده کاملشناسایی و ارزیابی توده زنده ماکروجلبک‌هادرچهار منطقه پلاژ جفره،منازل سازمانی نفت کش،پارک دانشجو وپارک لیان در منطقه بوشهر در بهمن ماه زمستان 1388 در مناطق بالا، میان و پایین جزر و مدی بررسی شدند. نمونه برداری با کوادرات 5/0 متر مربعی به صورت تصادفی صورت گرفت. در مجموع 10 نمونه از سه شاخه جلبک‌های سبز، قرمز و قهوه‌ای شناسایی شد.درمیان آنهاشاخه جلبک های قهوه ای با 7/2166 گرم برمترمربع بیشترین وزن تر و شاخه جلبک های سبز با 687گرم برمترمربع کمترین وزن تر را داشتند. از شاخه جلبک‌های سبز Codium sp.، sp. Chaetomorphaو Chaetomorpha gracilis و از شاخه جلبک‌های قرمز سه جنسsp. Hypnea ،sp. Gracillaria ،sp. Laurencia و سه گونه Gracillaria corticata و Laurencia obtasa و Laurencia papillosa شناسایی شدند. جلبک های شناسایی شده از شاخه جلبک‌های قهوه‌ای، شامل sp. Sargassum ،sp. Padina ،sp. Colpomenia ،sp. Cystoseira وsinuosa Colpomenia وfimbriata Cystoseira بود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
151 - بررسی تجزیه زیستی نفت خام توسط آلکانی‌ورراکس دیزلولی: سویه جداسازی شده از رسوبات منطقه ساحلی خلیج فارس
نرگس برومندی محمد مهدی محمودی داریوش مولا عباسعلی رضاییان مسعود بوستانیسابقه و هدف: آلودگیهای نفتی، یکی از مشکلات عمده تهدید کننده محیط زیست به شمار می روند. امروزه روش تجزیه زیستی با استفاده از باکتریهای بومی تجزیه کننده هیدروکربن به دلیل مناسب بودن از لحاظ اقتصادی و زیست محیطی مورد توجه می باشد. آلکانی‌ورراکس به عنوان یک باکتری تجزیه ک چکیده کاملسابقه و هدف: آلودگیهای نفتی، یکی از مشکلات عمده تهدید کننده محیط زیست به شمار می روند. امروزه روش تجزیه زیستی با استفاده از باکتریهای بومی تجزیه کننده هیدروکربن به دلیل مناسب بودن از لحاظ اقتصادی و زیست محیطی مورد توجه می باشد. آلکانی‌ورراکس به عنوان یک باکتری تجزیه کننده هیدروکربن در محیط های دریایی آلوده به نفت خام شناخته شده است. این مطالعه با هدف بررسی توانایی تجزیه زیستی نفت خام توسط آلکانی‌ورراکس دیزلولی، جداسازی شده از رسوبات منطقه ساحلی خلیج فارس انجام شد. مواد و روشها: در این مطالعه بنیادی کاربردی، ابتدا عمل جداسازی و غنی سازی باکتری تجزیه کننده نفت از رسوبات منطقه ساحلی خلیج فارس انجام گرفت. باکتری جداسازی شده، با روش شناسایی مولکولی مبتنی بر توالی 16S rRNA شناسایی گردید. توانایی تجزیه زیستی سویه جداسازی شده، در غلظت های مختلف نفت خام مورد بررسی قرار گرفت. یافتهها: با استفاده از روش شناسایی مولکولی باکتری جداسازی شده به عنوان آلکانی‌ورراکس دیزلولی شناسایی گردید. این باکتری در مدت زمان کمتر از 1 دقیقه به صورت پایدار قادر به متلاشی کردن قطرات نفت بود. نتایج نشان داد که در غلظت 1، 2.5 و 5 درصدی نفت خام، میزان تجزیه زیستی به ترتیب 68.37 ، 67.97 و 13.2 درصد می باشد. نتیجه‌گیری: از آنجایی‌که جنس آلکانی‌ورراکس، یک باکتری بومی محیط های دریایی آلوده به هیدروکربن میباشد و توانایی آن در تجزیه زیستی نفت خام ثابت شده است، استفاده از این باکتری برای رفع آلودگی های نفتی پیشنهاد می گردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
152 - جداسازی و شناسایی مولکولی باکتری های تولید کننده L- آسپاراژیناز از خلیج فارس
فاطمه ایزدپناه قشمی صدیقه جوادپور کیانوش ملک زادهسابقه و هدف: L-آسپاراژیناز یک ماده آنتی نئوبلاستیک می باشد که در شیمی درمانی لوسمی لنفوبلاستیک حاد به کار می رود. این آنزیم در بسیاری از جانوران و میکروارگانیسم ها وجود دارد. با این وجود باکتری ها منبع مناسبی برای استخراج این آنزیم به شمار می روند. این مطالعه با هدف جدا چکیده کاملسابقه و هدف: L-آسپاراژیناز یک ماده آنتی نئوبلاستیک می باشد که در شیمی درمانی لوسمی لنفوبلاستیک حاد به کار می رود. این آنزیم در بسیاری از جانوران و میکروارگانیسم ها وجود دارد. با این وجود باکتری ها منبع مناسبی برای استخراج این آنزیم به شمار می روند. این مطالعه با هدف جداسازی و شناسایی مولکولی باکتری های تولید کننده L-آسپاراژیناز از خلیج فارس انجام شد. مواد و روش ها: در مطالعه تجربی حاضر از نمونه های آب و رسوبات خلیج فارس نمونه گیری به عمل آمد. به منظور غربالگری باکتری های تولید کننده L-آسپاراژیناز از محیط کشت M9 استفاده گردید. پس از تهیه عصاره خام، میزان فعالیت آنزیم با روش رنگ سنجی تعیین شد. 13 سویه که دارای بیشترین فعالیت آنزیمی بودند، انتخاب و با روش PCR و تعیین توالی ژن 16S rRNA شناسایی گردیدند. یافته ها: در مجموع 181 کلنی از نمونه های مورد بررسی جداسازی گردید. از این میان 57 کلنی توانایی تولید آنزیم L-آسپاراژیناز را داشتند. آنالیز توالی ژن 16S rRNA نشان داد که از مجموع 13 باکتری با بیشترین فعالیت آنزیمی، 8 سویه (61/5%) متعلق به جنس باسیلوس، دو سویه (15/4%) سودوموناس و 1 سویه به هر کدام از جنس های زوبللا (7/7%)، اوشنیموناس (7/7%)، و اسنیتوباکتر (7/7%) تعلق داشت. همچنین اسینتوباکتر سویهPG_14 کمترین فعالیت آنزیمی (IU 0/07) و سودوموناس سویهPG_01 بیشترین فعالیت آنزیمی (IU 6/1) را دارا بودند. نتیجه گیری: باکتری های جدا شده از خلیج فارس منبع بالقوه ای از L-آسپاراژیناز می باشند. از فعالیت بالای سودوموناس سویهPG_01 می توان به منظور تولید این آنزیم استفاده نمود. مطالعه حاضر، اولین گزارش تولید L-آسپاراژیناز توسط جنس زوبللا می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
153 - شناسایی و ارزیابی فعالیت ضد دیابتی باکتری های جدا شده از اسفنج های خلیج فارس
عاطفه انصاری زاده فرشید کفیل زاده سعید تمدنی جهرمی محمد کارگر محسن گذریسابقه و هدف : غربالگری باکتریهای مرتبط با اسفنج ها گامی مهم در اکتشاف داروهای جدید می باشد. هدف از پژوهش حاضر جداسازی و شناسایی باکتریهای مرتبط با اسفنج‌های پیرامون جزیره هرمز و یافتن باکتریهای مولد متابولیت‌های بازدارنده فعالیت آنزیم‌های آلفا گلوکوزیداز و آلفا آمیلاز ب چکیده کاملسابقه و هدف : غربالگری باکتریهای مرتبط با اسفنج ها گامی مهم در اکتشاف داروهای جدید می باشد. هدف از پژوهش حاضر جداسازی و شناسایی باکتریهای مرتبط با اسفنج‌های پیرامون جزیره هرمز و یافتن باکتریهای مولد متابولیت‌های بازدارنده فعالیت آنزیم‌های آلفا گلوکوزیداز و آلفا آمیلاز بود. مواد و روشها: در این مطالعه 25 نمونه از اسفنج‌های Haliclonaو Niphatea از 6 ایستگاه جمع آوری شدند. شناسایی بر اساس ویژگیهای فنوتیپی انجام شد. باکتریها در محیط نوترینت براث کشت و متابولیت‌های ثانویه آنها بوسیله اتیل استات استخراج شد. میزان بازدارندگی متابولیت‌ها در مقابل آلفا‌آميلاز و آلفا‌گلوکوزیداز بر اساس روشهای رنگ‌سنجي ارزیابی شد. سمیت متابولیت‌ها علیه رده سلولی نرمال اندوتلیلال بند ناف بررسی شد. باکتریهای مولد با رویکرد تاکسونومی پلی‌فازی شناسایی شدند. یافته ها: در کل 105 باکتری جداسازی گردید. باکتریهای ویبریو و باسیلوس با 81/32 و 19/17 درصد در Haliclona sp.. و 51/19 و 15/34 درصد در .Niphatea sp فراوانی غالب را تشکیل دادند. متابولیت‌های استخراج شده از 3 جدایه با مقادیر IC50 متغیر ازg/ml µ 0/248 تا 8/366 فعالیت آنزیم آمیلاز را ممانعت کردند. همچنین 4 جدایه مولد متابولیت‌های بازدارنده علیه آنزیم آلفا‌گلوکوزیداز در مقادیر IC50 ازg/ml µ 4/159تا 9/670 بودند. بر اساس نتایج شناسایی پلی‌فازی جدایه‌های توانمند شامل Bacillus pumilus HH 165، Pseudomonas lurida HH 124، Streptomyces sp. HN 235، Bacillus tequilensis HN 231 بودند. نتیجه گیری: در این مطالعه 3 سویه باکتری مولد ترکیبات بازدارنده شامل آنزیم‌های آلفاآمبلاز و آلفا گلوکوزیداز و فاقد سمیت سلولی شناسایی گردید. باکتریهای مذکور می توانند کاندیدای مناسبی در مطالعات بیماری دیابت باشند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
154 - حضور کلاد D زوگزانتله در مرجان های نرم و سخت غالب اطراف جزیره لارک، خلیج فارس
محمد حسن شاه حسینی پر گل قوام مصطفوی غلامحسین وثوقی ساناز آزادبادیسابقه و هدف: مرجانهای سخت و نرم خلیج فارس دارای جلبک تک سلولی هم‌زیستی به نام زوگزانتله می‌باشند که نقش مهمی در تأمین مواد آلی مورد نیاز مرجان‌ها ایفا می‌نماید. آبسنگ‌های مرجانی این ناحیه از خلیج به دلیل قرار گرفتن در عرض‌های جغرافیایی نیمه گرمسیری و وجود دامنه وسیع تغ چکیده کاملسابقه و هدف: مرجانهای سخت و نرم خلیج فارس دارای جلبک تک سلولی هم‌زیستی به نام زوگزانتله می‌باشند که نقش مهمی در تأمین مواد آلی مورد نیاز مرجان‌ها ایفا می‌نماید. آبسنگ‌های مرجانی این ناحیه از خلیج به دلیل قرار گرفتن در عرض‌های جغرافیایی نیمه گرمسیری و وجود دامنه وسیع تغییرات دمای آب و شوری بالا همواره تحت تأثیرتنش های محیطی می‌باشند. این تنش ها میتواند منجر به تغییر زوگزانتله‌های همزیست با آنها گردد. این مطالعه با هدف شناسایی کلادهای Symbiodinium به روش مولکولی و نیز بررسی حضور کلاد D زوگزانتله در مرجانهای نرم و سخت جزیرۀ لارک در خلیج فارس انجام شده است. مواد و روشها: 3 گونه از مرجانهای نرم شمال و شمال شرق جزیره لارک و 5 گونه مرجان سخت در شمال جزیره جمع آوری گردید. پس از استخراج DNA، زیرواحد بزرگ ریبوزومی S28 با استفاده از واکنش زنجیرهای پلیمراز (PCR) تکثیر شد. سپس توالی زیرواحد بزرگ ریبوزومی S28 با استفاده از آنالیز فیلوژنی، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافتهها: به دنبال تکثیر قطعه‌ای از ژن زیرواحد بزرگ ریبوزومی S28، توالی bp780 به دست آمد. پس از توالی‌یابی قطعه ژنی تکثیر یافته و مقایسه آن با ترادف‌های ژنی موجود در بانک ژنی مشخص گردید که کلادهای همزیست با مرجان های نرم اطراف جزیره لارک، از نوع کلاد D می‌باشند. نتیجه گیری: غالب بودن کلاد D به علت درجه حرارت بالای خلیج فارس و نیز شرایط ناپایدار تنگۀ هرمز در مرجانهای نرم و سخت جزیرۀ لارک کاملاً طبیعی میباشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
155 - جداسازی، شناسایی و تعیین ویژگی دو گونه شیوانلای تولید کننده بیوسورفکتانت از خلیج فارس
مرضیه عادلی مهدی حسن شاهیان اشرف کریمی نیکسابقه و هدف: بیوسورفکتانت ها مواد فعال سطحی تولید شده توسط برخی از میکروارگانیسم ها می باشند. این مولکول ها از دو بخش آب دوست و آب گریز تشکیل شده اند و از این رو قادر به افزایش تجزیه زیستی مواد آلی نامحلول می باشند. مطالعه حاضر با هدف جداسازی، شناسایی و تعیین ویژگی دو گ چکیده کاملسابقه و هدف: بیوسورفکتانت ها مواد فعال سطحی تولید شده توسط برخی از میکروارگانیسم ها می باشند. این مولکول ها از دو بخش آب دوست و آب گریز تشکیل شده اند و از این رو قادر به افزایش تجزیه زیستی مواد آلی نامحلول می باشند. مطالعه حاضر با هدف جداسازی، شناسایی و تعیین ویژگی دو گونه شیوانلای تولید کننده بیوسورفکتانت از خلیج فارس انجام گردید. مواد و روش ها: با نمونه گیری از شن های ساحلی و آب آلوده به ترکیبات نفتی خلیج فارس، 25 سویه مولد بیوسورفکتانت جداسازی گردید. با استفاده از روش های غنی سازی در محیط بوشنل هاس با گازوئیل جداسازی باکتری های تولید کننده بیوسورفکتانت انجام گرفت. سپس سویه های برتر با استفاده از روش های کمی و کیفی غربالگری مانند همولیز در محیط بلاد آگار، روش گسترش نفت، تست انهدام قطره، فعالیت امولسیونه کنندگی(آمیزندگی) و سنجش آب گریزی سلولی تولید کننده انتخاب شدند. تعیین هویت سویه های احتمالی با استفاده از آزمون های بیوشیمیایی انجام شد. سپس با استفاده از پرایمرهای یونیورسال و روش 16S rRNA و تعیین توالی، سویه های برتر تولید کننده بیوسورفکتانت شناسایی گردیدند. یافته ها: در مجموع 7 سویه باکتریایی تولید کننده بیوسورفکتانت جداسازی گردید. از این بین 2 سویه به نام های N4 و E14 به عنوان سویه های برتر شناخته شدند. پس از شناسایی مولکولی تعلق سویه ها به شیوانلا آلگا و شیوانلایوپنی تایید گردید. نتیجه گیری: نتایج این پژوهش نشان داد که سویه های جداسازی شده سطح آب گریزی، توانایی تولید ترکیبات فعال کننده سطحی و ویژگی تجزیه ترکیبات هیدروکربنی را در حد مناسبی دارند. بنابراین ارزیابی پتانسیل کاربردی این سویه ها به منظور زیست درمانی و حذف پساب ناشی از صنایع نفت پیشنهاد می گردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
156 - جایگاه خلیج فارس در ادوار مختلف تکامل امنیت انرژی چین
مجید عباسی(اشلقی) محمد زارعباید اذعان کردکه امروزه، قدرت مانند هواپیمایی است که می تواند در هر سرزمینی فرود آید به شرطی که امکانات و بستر سازی مناسبی برای فرود آماده و مهیا شده باشد. چین با فهم این مسئله و بستر سازی مناسب از دهه های پیش، فرود هواپیمای قدرت در سرزمین خود را پیش بینی کرده و آنچه ام چکیده کاملباید اذعان کردکه امروزه، قدرت مانند هواپیمایی است که می تواند در هر سرزمینی فرود آید به شرطی که امکانات و بستر سازی مناسبی برای فرود آماده و مهیا شده باشد. چین با فهم این مسئله و بستر سازی مناسب از دهه های پیش، فرود هواپیمای قدرت در سرزمین خود را پیش بینی کرده و آنچه امروزه در ادبیات روابط بین الملل تحت عنوان انتقال قدرت از اتلانتیک به آسیا پاسیفک مطرح شده است را می توان شاهدی بر این مدعا دانست . اما باید توجه داشت مسئله ای اساسی که باید هواپیمای قدرت چین را به جلو ببرد، مسئله انرژی و چگونگی تامین ثبات و امنیت این حوزه است. چراکه بروز هرگونه نوسانی در این حوزه، علاوه بر اینکه باعث سر باز کردن شکاف های متراکم موجود در جامعه داخلی چین می شود و رابطه نظام اجتماعی و سیاسی را از تعادل خارج میکند، در همان حال می تواند فراز و فرودهایی را برای قدرت چین و جایگاه کنونی این کشور به عنوان یک قدرت بزرگ فراهم آورد و نظم بین المللی مستقر را نیز متاثر سازد. این مقاله تلاش دارد تا جایگاه خلیج فارس و انرژی آن را در ادوار مختلف تکامل نگاه چین به امنیت انرژی مورد بحث و بررسی قرار دهد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
157 - چالشهای حقوقی فراروی ایران و آمریکا بر سر پرونده ایرباس
سید داوود آقائیدر روز 3 ژوئیه 1988 برابر با 12 تیر ماه 1367 ناو وینسنس آمریکا مستقر در خلیج فارس در پاسخ به گزارش یکی دیگر از ناوهای آمریکایی حاضر در منطقه مبنی بر حمله به یک کشتی تجاری پاکستانی، خود را به حوالی جزایر ایرانی قشم و هنگام رساند. در پی این اقدام، بنابر ادّعای مقامات ایر چکیده کاملدر روز 3 ژوئیه 1988 برابر با 12 تیر ماه 1367 ناو وینسنس آمریکا مستقر در خلیج فارس در پاسخ به گزارش یکی دیگر از ناوهای آمریکایی حاضر در منطقه مبنی بر حمله به یک کشتی تجاری پاکستانی، خود را به حوالی جزایر ایرانی قشم و هنگام رساند. در پی این اقدام، بنابر ادّعای مقامات ایرانی، چند قایق جنگی ایرانی مبادرت به شلیک به سوی وینسنس نمودند که این عمل با واکنش متقابل رزمناو آمریکایی روبرو گردید. که در اثنای این درگیریِ، ناو مذکور با شلیک دو فروند موشک هواپیمای مسافربری شرکت ایران ایر به شماره پرواز 655 با 290 نفر مسافر و خدمه که از فرودگاه بندر عباس به مقصد دبی در پرواز بود را سرنگون ساخت. هواپیمای ایران ایر در حالی مورد اصابت قرار گرفت که هنوز بر فضای آبهای سرزمینی ایران قرار داشت. بلافاصله پس از وقوع این حادثه، دولت ایران موضوع را در شورای سازمان هواپیمایی کشوری بینالمللی (ایکائو) مطرح نمود که صرفا به محکومیت قضیه بسنده کرد و آمریکا را مقصر نشناخت. لذا در این بررسی هدف ایران محقق نشد. دولت ایالات متحده پس از وقوع سانحه ضمن خودداری از پرداخت غرامت به ایران ایر یا قبول مسئولیّت، اعلام آمادگی کرد تا به بازماندگان این حادثه به طور مستقیم غرامت پرداخت نماید. دولت ایران ضمن ردّ این پیشنهاد، در تاریخ 17 مه 1989 دادخواستی را تقدیم دیوان کرد و متعاقب آن لایحه‌ی خود را نیز در تاریخ 24 ژوئیه‌ی 1990 تسلیم آن مرجع نمود. ایران در دادخواست خود اهداف زیر را دنبال می نمود : • تجدیدنظر خواهی در مورد تصمیم ایکائو مورخ 17 مارس 1989 مبنی بر عدم نقض کنوانسیون شیکاگو توسط دولت ایالات متحده؛ • تصمیم‌گیری در مورد نقض کنوانسیون منع و جلوگیری از اعمال غیرقانونی علیه امنیّت هواپیمایی کشوری (کنوانسیون مونترال) از سوی دولت ایالات متحده به دلیل سرنگون ساختن هواپیمای ایران ایر؛ • تعیین میزان غرامت قابل پرداخت از سوی دولت ایالات متحده به شرط احراز نقض مندرج در قسمت قبلی. هدف این مقاله بازخوانی پروندۀ سقوط ایرباس ایران توسط ناو وینسنس آمریکا ، چگونگی حادثه و ادعاهای حقوقی ایران و نهایتاً چگونگی و چرایی مختومه شدن این پرونده در دیوان بین المللی دادگستری قبل از رسیدگی در آن دیوان می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
158 - تأثیر همکاری ناتو و شورای همکاری خلیج فارس بر امنیت جمهوری اسلامی ایران
اردشیر سنایی احسان طاهری مهرچکیده مقاله حاضر با هدف بررسی همکاری سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) و شورای همکاری خلیج فارس و تأثیر آن بر امنیت جمهوری اسلامی ایران نگاشته شده است. در شرایط کنونی، فعالیتهای ناتو در منطقه با منافع ملی ایران سازگاری ندارد و نگاه رایج در ایران به سیاست‌های ناتو به ع چکیده کاملچکیده مقاله حاضر با هدف بررسی همکاری سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) و شورای همکاری خلیج فارس و تأثیر آن بر امنیت جمهوری اسلامی ایران نگاشته شده است. در شرایط کنونی، فعالیتهای ناتو در منطقه با منافع ملی ایران سازگاری ندارد و نگاه رایج در ایران به سیاست‌های ناتو به عنوان سازمانی که تحت نفوذ کامل آمریکا قرار دارد رویکردی تقابلی است. حضور نظامی کلیه اعضای درجه اول ناتو در خلیج فارس و دریای عمان و وجود پیمان‌های دفاعی متعدد آنها با همسایگان جنوبی ایران و با کشورهای مستقل مشترک‌المنافع در شمال ایران به ویژه روابط رو به گسترش ناتو با جمهوری آذربایجان، نمونه‌هایی از حضور نظامی آشکار و پنهان ناتو و اعضای درجه یک آن در امتداد مرزهای ایران میباشد. این امر می تواند به عنوان تهدیدی علیه امنیت جمهوری اسلامی ایران تلقی شود. حضور در پیمان‌های دفاعی و امنیتی منطقه را می توان به عنوان یکی از راهبردهای اصلی جمهوری اسلامی ایران در مواجهه با تهدیدات نوظهور و خنثی نمودن سیاست‌هایی که باعث به انزوا کشاندن و نادیده گرفتن ایران در مناسبات مختلف منطقه ارزیابی میشود، تلقی نمود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
159 - مسابقه تسلیحاتی و مدیریت دفاع منطقه ای در میان کشورهای حوزه خلیج فارس(2010-1990)
هادی صادقی اول فرهاد قاسمی بهاره پورجم پورجماز دیرباز مجهز شدن به سلاح، از جمله کنش های راهبردی واحدهای سیستم بین الملل بوده که برای مدیریت و ﺗﺄمین امنیت خود بکارگرفته اند، البته این شکل از کنش منجر به بروز مسابقه های تسلیحاتی شده است.؛ این رقابت های تسلیحاتی در طی سال های اخیر با عینیت بیشتری در حوزه خلیج فارس، چکیده کاملاز دیرباز مجهز شدن به سلاح، از جمله کنش های راهبردی واحدهای سیستم بین الملل بوده که برای مدیریت و ﺗﺄمین امنیت خود بکارگرفته اند، البته این شکل از کنش منجر به بروز مسابقه های تسلیحاتی شده است.؛ این رقابت های تسلیحاتی در طی سال های اخیر با عینیت بیشتری در حوزه خلیج فارس، به خصوص کشورهای عرب این منطقه دیده شده است. به واقع صرف نظر از رقابت های راهبردی و ایدئولوژیک کشورهای عرب منطقه به ویژه در مقابل ایران، دولت های غربی و ایالات متحده، هم به صورت مستقیم، هم غیرمستقیم به دلیل مسائلی نظیر امنیت انرژی، بر معمای امنیت و ایجاد یا تشدید مسابقه های تسلیحاتی در این منطقه افزوده اند. نظر بر همین ﻣﺴﺄله، شناخت ماهیت و ابعاد مختلف رقابت های تسلیحاتی حوزه خلیج فارس در گستره ﺗﺄمین امنیت منطقه ای اهمیت بسیار زیادی دارد. ما در این مقاله درصدد هستیم با توجه به این ﻣﺴﺄله، الگو و مدل حاکم بر منازعات و رقابت های تسلیحاتی منطقه را در بازه زمانی 2010-1990 در منطقه خلیج فارس به بحث بگذاریم. بدیهی است که اهمیت این بازه زمانی از آن روست که تحولات اساسی شکل دهنده مسابقه های تسلیحاتی در سطح جهانی و منطقه ای ﻣﺘﺄثر از مسائلی نظیر تبعات فروپاشی شوروی، ظهور جریانات افراطی(نظیر القاعده و طالبان)، حملات 11 سپتامبر 2001، اشغال عراق در سال 2003 و نظایر آنها کم و بیش سیاست بین الملل و به ویژه منطقه خاورمیانه را ﻣﺘﺄثر ساخت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
160 - بررسی چالش های سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران و انگلستان در خلیج فارس
عباسعلی رهبر سید جواد صحیح النسبچکیده با وقوع انقلاب اسلامی ایران در سال 1357، فصل جدیدی از مناسبات سیاست خارجی کشور به وجود آمد که از جمله می توان به تغییر جهت سیاست خارجی متمایل به غرب ایران در رژیم گذشته به سیاست متأثر از شعار نه شرقی، نه غربی اشاره کرد. منطقه خلیج فارس یکی از مهمترین مناطق جهان چکیده کاملچکیده با وقوع انقلاب اسلامی ایران در سال 1357، فصل جدیدی از مناسبات سیاست خارجی کشور به وجود آمد که از جمله می توان به تغییر جهت سیاست خارجی متمایل به غرب ایران در رژیم گذشته به سیاست متأثر از شعار نه شرقی، نه غربی اشاره کرد. منطقه خلیج فارس یکی از مهمترین مناطق جهان است که همواره مورد توجه قدرت های بزرگ بوده و کشور ایران به دلایل متعدد از جمله سابقه دیرین تمدنی و فرهنگی و برخوردار بودن از طولانی ترین ساحل در منطقه و در اختیار داشتن تنگه استراتژیک هرمز و وجود منابع سرشار نفت و گاز و غیره مهمترین کشور این منطقه است. کشور انگلستان هم به عنوان یکی از قدرت های بزرگ که سابقه طولانی حضور در منطقه خلیج فارس را دارد در این حوزه مهم اثر گذار است و به دنبال جریان یازده سپتامبر و وقایع بعد از آن در منطقه، این کشور می خواهد در مناسبات منطقه ای و جهانی از این طریق نقش فعالی داشته باشد. از طرفی نیاز قدرت های بزرگ از جمله انگلستان و کلاً جهان پیشرفته صنعتی به منابع نفت و انرژی موجود در خلیج فارس باعث می شود که همواره به دنبال حضور در این منطقه برای کنترل آن و تأمین امنیت ترانزیت این منابع به سمت غرب باشند. اما حضور این کشورها در منطقه ایجاب می کند که چالش های موجود در این منطقه را نسبت به سیاست خارجی کشور در دو دهه اخیر شناسایی و بررسی کنیم. همچنین در این راستا برای فهم بهتر سیاست خارجی انگلستان در این منطقه لازم است چالش های سیاست خارجی این کشور، به عنوان یک قدرت بانفوذ و بزرگ جهانی مورد بررسی قرار گیرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
161 - بررسی برخی پارامترهای یونی و هورمونی سرم خون لاک پشت عقابی imbricata Eretmochelys خارج از فصل تخم گذاری در جزیره قشم ( خلیج فارس)
مریم احسان پور محمد رضا احمدی امیر هوشنگ بحری مجید افخمیدراین مطالعه برخی پارامترهای یونی سرم خون (سدیم، پتاسیم، کلر، آهن، کلسیم و فسفر) و پارامتر های هورمونی (استرادیول، پروژسترون، FSH و LH) لاک پشت عقابی در خارج از فصل تخم گذاری(پاییز) پرداخته شده است. براساس نتایج بدست آمده ارتباط معنی داری بین اغلب فاکتورهای یونی و هورمو چکیده کاملدراین مطالعه برخی پارامترهای یونی سرم خون (سدیم، پتاسیم، کلر، آهن، کلسیم و فسفر) و پارامتر های هورمونی (استرادیول، پروژسترون، FSH و LH) لاک پشت عقابی در خارج از فصل تخم گذاری(پاییز) پرداخته شده است. براساس نتایج بدست آمده ارتباط معنی داری بین اغلب فاکتورهای یونی و هورمونی با پارامترهای زیست سنجی( وزن، طول و عرض کاراپاس) وجود داشت(01/0>P). دامنه پارامتر های یونی شامل سدیم، پتاسیم و کلر به ترتیب: 150-110، 6/4-2/2،115-85 میلی مول بر لیتر و آهن، کلسیم و فسفر به ترتیب: 2/33-3/5 میکرو گرم بر دسی لیتر، 3/11-8/5 و 15-4/4 میلی گرم بر دسی لیتر اندازه گیری گردید. پارامتر های هورمونی استرادیول، پروژسترون، FSH و LH نیز به ترتیب: 17-9 پیکو گرم بر میلی لیتر، 65/0-21/0 نانو گرم بر میلی لیتر، 7-8/0 میکرو واحد برلیتر و 2/2-7/0 نانو مول بر لیتر گزارش گردید. داده های این مطالعه می توانند به عنوان مقادیر مرجع و راهنما جهت ارزیابی وضعیت سلامت، پتانسیل رشد و تولید مثل جمعیت های لاک پشت های دریایی در فصل تخم گذاری و خارج از فصل تخم گذاری ارایه گردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
162 - بررسی برخی پارامتر های یونی و بیوشیمیایی پلاسمای خون مولدین ماهی صبیتی Sparidentex hasta در فصل تخم ریزی در استان هرمزگان
مجید افخمی محمد رضا احمدی علیرضا سالارزادهدر این مطالعه پارامترهای یونی (Na+، K+، Ca +2،Fe+2و Cl-) و فاکتورهای متابولیک (آلکالین فسفاتاز، آلبومین، پروتئین کل و گلوبولین) در سرم خون و ارتباط بین آنها در 30 عدد ماهی صبیتی (Sparidentex hasta) صید شده در سواحل استان هرمزگان(خلیج فارس) بررسی گردید. بر اساس نتایج بدس چکیده کاملدر این مطالعه پارامترهای یونی (Na+، K+، Ca +2،Fe+2و Cl-) و فاکتورهای متابولیک (آلکالین فسفاتاز، آلبومین، پروتئین کل و گلوبولین) در سرم خون و ارتباط بین آنها در 30 عدد ماهی صبیتی (Sparidentex hasta) صید شده در سواحل استان هرمزگان(خلیج فارس) بررسی گردید. بر اساس نتایج بدست آمده مشاهده گردید که میزان های یون های سدیم، کلر، کلسیم و پتاسیمدارای بیشترین تا کمترین مقدار در پلاسمای خون ماهی صبیتی بود. میزان کل پروتئین بیشتر از گلوبولین و کمی بیشتر از میزان آلبومین بود. ارتباط معنی دار معکوسی بین K+و میزان Na+به K+وجود داشت(P<0.01). کلسیم ارتباط معنی دار مثبتی با سدیم و پتاسیم داشت(P<0.01). در این مطالعه اطلاعات پایه در خصوص پارامتر های بیوشیمیایی خون این گونه در شرایط خلیج فارس گزارش شده است. بنابراین این داده ها می توانند در هشدار اولیه و شناسایی بروز بیماری ها و بررسی وضعیت سلامت جمعیت این گونه در سایر مطالعات آتی مفید و قابل استفاده باشند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
163 - بررسی فاکتورهای متابولیک و یونی سرم خون در ماهی گاریزLiza klunzingeri در سواحل بندر عباس
رضا خوشنود آیدا خزاعلی مریم احسانپور مجید افخمی ماریا محمدی زادهدر این مطالعه پارامترهای یونی (Na+، K+، Mg+2و Ca+2) و فاکتورهای متابولیک (کلسترول، پروتئین کل و گلوکز) در سرم خون و ارتباط بین آنها در 28 عدد ماهی گاریز(Liza klunzingeri) صید شده در سواحل استان هرمزگان(خلیج فارس) بررسی گردید. نتایج نشان می دهد که میزان های Na+، K+، Mg+2 چکیده کاملدر این مطالعه پارامترهای یونی (Na+، K+، Mg+2و Ca+2) و فاکتورهای متابولیک (کلسترول، پروتئین کل و گلوکز) در سرم خون و ارتباط بین آنها در 28 عدد ماهی گاریز(Liza klunzingeri) صید شده در سواحل استان هرمزگان(خلیج فارس) بررسی گردید. نتایج نشان می دهد که میزان های Na+، K+، Mg+2و Ca+2 دارای بیشترین تا کمترین مقدار در سرم خون ماهی گاریز بوده اند. میزان غلظت کلسترول بیشتر از گلوکز و کمی بیشتر از پروتئین کل بوده است. Na+دارای ارتباط معنی دار مثبتی با منیزیم بوده (01/0P<) اگر چه دارای ارتباط معکوس با گلوکز (01/0P<) و pH (01/0P<) می باشد. Mg+2 دارای ارتباط معنی دار مثبت با میزان نسبت Na+به K+و نسبت Ca+2به K+(05/0P<) است، اگرچه دارای ارتباط معکوس با pH (01/0P<) و گلوکز (05/0P<) می باشد. ارتباط بین Na+به K+و Ca+2به K+مثبت بوده (01/0P<) و غلظت Ca+2دارای ارتباط معنی دار مثبت با کل پروتئین بود(05/0P<). توجه به ارتباطات بین یون ها و فاکتورهای متابولیک در چرخه تولید مثلی، تنظیم اسید آلکالینی، رشد و تنظیم اسمزی در ماهی گاریز و نتایج حاصل از این مطالعه می تواند در بررسی وضعیت سلامت، تشخیص عوامل بیماری زا و مدیریت صید این گونه در سواحل خلیج فارس مورد استفاده قرار گیرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
164 - تعیین طول بلوغ، هم آوری، نسبت جنسی و فصل تخم ریزی ماهی شوریده (Otolithes ruber) در آب های استان هرمزگان
عیسی کمالی حجت الله فروغی فرد رضا دهقانیدر این مطالعه تولید مثل ماهی شوریده(Otolithes ruber) مورد بررسی قرار گرفت . بیشترین جمعیت آن در خلیج فارس و دریای عمان در اعماق کمتر از 50 متر دیده می شود و این گونه از ماهیان تجاری ممتاز منطقه است. نمونه برداری از شهریور 1386 تا آذرماه 1387 به طور ماهانه انجام گرفت. در چکیده کاملدر این مطالعه تولید مثل ماهی شوریده(Otolithes ruber) مورد بررسی قرار گرفت . بیشترین جمعیت آن در خلیج فارس و دریای عمان در اعماق کمتر از 50 متر دیده می شود و این گونه از ماهیان تجاری ممتاز منطقه است. نمونه برداری از شهریور 1386 تا آذرماه 1387 به طور ماهانه انجام گرفت. در طی 15 ماه بررسی ، جمعاً 540 عدد ماهی شوریده مورد مطالعه قرار گرفت. رابطه طول و وزن برای شوریده 1268/3 L 0064/0 = W برآورد گردید. طول بلوغ (Lm50) برای ماهی شوریده 7/33 سانتیمتر به دست آمد. مطالعات نشان داد که با توجه به رابطه طول و وزن ماهی مذکور از رشد ایزومتریک برخوردار است. نسبت جنسی ماده به نر برای شوریده 76/1 به 1 بود. بیشترین میزان همآوری مطلق و نسبی برای ماهی شوریده به ترتیب 1128401 و 7/943 تخمک به دست آمد. بیشترین قطر تخمک برای شوریده 350 میکرون مشاهده شد. زمان تخمریزی (فصل تخمریزی) برای شوریده اردیبهشت و خرداد تعیین گردید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
165 - استقرار زیستگاه های مصنوعی (Artificial reefs)با تاکید بر پراکنش جوامع ایکتیوپلانکتونی درآب های استان هرمزگان(حوزه خلیج فارس)
سیامک بهزادی بهنام دقوقی فرشته سراجی علی سالارپوری محمد درویشی غلامعلی اکبرزاده محمد صدیق مرتضویدر این مطالعه آب های حوزه مرکزی و غرب استان هرمزگان در خلیج فارس(حدفاصل بین جنوب جزیره قشم تا جزیره هندورابی)، جهت مطالعه جوامع ایکتیوپلانکتونی مورد بررسی واقع شد. بدین منظور10 ترانسکت با فواصل طولی 10 مایل در نظر گرفته شد و هر ترانسکت به 3 ایستگاه شامل خطوط ساحلی تا عم چکیده کاملدر این مطالعه آب های حوزه مرکزی و غرب استان هرمزگان در خلیج فارس(حدفاصل بین جنوب جزیره قشم تا جزیره هندورابی)، جهت مطالعه جوامع ایکتیوپلانکتونی مورد بررسی واقع شد. بدین منظور10 ترانسکت با فواصل طولی 10 مایل در نظر گرفته شد و هر ترانسکت به 3 ایستگاه شامل خطوط ساحلی تا عمق 10، 10 تا 20 و20 تا 30 متر تقسیم و نمونه برداری ازایستگاه های دو(20- 10متر) هر ترانسکت به صورت فصلی از فروردین لغایت اسفند ماه سال 86 صورت پذیرفت. جهت نمونه برداری، از ابزارتور دوقلو بونگو با اندازه چشمه 500 میکرون استفاده شد. در طی این بررسی ایکتیوپلانکتون های متعلق به هفت خانواده شانک ماهیان، گاوماهیان، شوریده ماهیان، شگ ماهیان، کفشک ماهیان، کفال ماهیان و Bregmacerotidae شناسایی شد. نتایج حاصل از آزمون آنالیز واریانس یک طرفه تست توکی در سطح 95 درصد نشان داد فراوانی ایکتیوپلانکتون ها در دو حوزه غرب استان( حوزه بندر لنگه تا بندر حسینه و حوزه جزیره کیش) با حوزه مرکزی( حوزه جزیره قشم) دارای اختلاف معنی داری بوده (05/0P<)، اما بین دو حوزه بندر لنگه تا بندر حسینه و حوزه جزیره کیش در غرب استان تفاوت معنی داری مشاهده نشد(05/0p>). نتایج حاصل از همین آزمون، نشان دهنده اختلاف معنی داری بین فراوانی ایکتیوپلانکتون های مشاهده شده دربرخی فصول و ترانسکت ها نسبت به یکدیگر می باشد(05/0p<). هر چند که حضور این جوامع در منطقه مورد بررسی دارای نوساناتی بوده، آب های ساحلی استان درمناطق مورد بررسی، جهت استقرار زیستگاه های مصنوعی به منظور تجمع لارو ماهیان مناسب نتیجه گیری شد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
166 - بررسی تجمع فلزات سنگین در دو گونه از نرمتنان سواحل شمالی خلیج فارس
زهرا خوشنود رضا خوشنود آیدا خزاعلی مجید افخمیمطالعه حاضر به منظور بررسی میزان تجمع فلزات سنگین در اویسترهای ( cucullataSaccostreaوPinctada radiata) از سواحل شمالی خلیج فارس صورت گرفته است. نمونه ها به صورت فصلی در طول سال 1389 از بخش های مختلف سواحل شمالی خلیج فارس(بندرعباس، بندرلنگه، قشم) جهت اندازه گیری غلظت فلز چکیده کاملمطالعه حاضر به منظور بررسی میزان تجمع فلزات سنگین در اویسترهای ( cucullataSaccostreaوPinctada radiata) از سواحل شمالی خلیج فارس صورت گرفته است. نمونه ها به صورت فصلی در طول سال 1389 از بخش های مختلف سواحل شمالی خلیج فارس(بندرعباس، بندرلنگه، قشم) جهت اندازه گیری غلظت فلزات سنگین جمع آوری شدند. غلظت جیوه بوسیله دستگاه Mercury Analyzer اندازه گیری گردید، و سایر فلزات (کادمیوم، سرب، کروم، مس، روی، نیکل و وانادیوم) توسط اسپکترومتری جذب اتمی Varian Model- Liberty series II)) مورد اندازه گیری قرار گرفتند. میانگین غلظت کادمیوم ppm 2/7، سرب ppm 6/9، جیوه ppm 6/0، مس ppm 8/26، کروم ppm 8/8، روی ppm 29/2، وانادیوم ppm 8/20 و نیکل ppm 8/32 در بافت نرم اویستر Saccostrea cucullata اندازه گیری شد و دربافت نرم اویستر Pinctada radiata، بطور میانگین غلظت فلزات سنگین کادمیوم ppm 2/2، سرب ppm1/4، جیوه ppm3/0، مس ppm1/11، کروم ppm6/9، روی ppm1/103، وانادیوم ppm 8/18 و نیکل ppm4/22بدست آمد. بیشترین میزان آلودگی فلزات سنگین بطور میانگین در بافت اویستر از نمونه های ایستگاه بندرعباس اندازه گیری گردید. رابطه بین غلظت فلزات و فصل نیز برای گونه ها روند مشابهی داشت و بیشترین میزان تجمع فلزات سنگین در فصول بهار-تابستان مشاهده شد. آنالیزهای آماری نشان می دهد که گونه های مختلف تجمع زیستی مختلفی از فلزات را نشان می دهند که این اختلاف علاوه بر گونه، به منطقه نمونه برداری و به فصل نیز بستگی دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
167 - تجمع زیستی فلزات سنگینNi و Cd در بافت اسکلتی مرجان خانواده Poritidae و رسوبات پیرامونی آن در جنوب جزیره قشم– خلیج فارس
زهرا درویش نیا علیرضا ریاحی بختیاری احسان کامرانی میر مسعود سجادیتحقیق حاضر به منظور بررسی غلظت فلزات نیکل و کادمیوم در بافت اسکلتی مرجان خانواده Poritidae و رسوبات پیرامون آنها در ایستگاه های پارک زیتون، جزایر ناز و منطقه شیب دراز جنوب جزیره قشم انجام شد. آنالیز فلزات در نمونه های مرجانی و رسوبات هضم شده با استفاده از دستگاه جذب اتم چکیده کاملتحقیق حاضر به منظور بررسی غلظت فلزات نیکل و کادمیوم در بافت اسکلتی مرجان خانواده Poritidae و رسوبات پیرامون آنها در ایستگاه های پارک زیتون، جزایر ناز و منطقه شیب دراز جنوب جزیره قشم انجام شد. آنالیز فلزات در نمونه های مرجانی و رسوبات هضم شده با استفاده از دستگاه جذب اتمی کوره ای گرافیتیSHIMADZU, AA 670 جهت سنجش کادمیوم و دستگاه جذب اتمی شعله SHIMADZU, AA 670 جهت سنجش نیکل انجام گرفت. غلظت عنصر نیکل در بافت اسکلتی مرجان خانواده Poritidae در ایستگاه شیب دراز 95/29 در جزایر ناز 94/27 و پارک زیتون 16/26 و در رسوبات پیرامونی مرجان، غلظت عنصر نیکل در ایستگاه پارک زیتون 91/27 در ایستگاه جزایر ناز 70/25 و ایستگاه منطقه شیب دراز 50/25 میکرو گرم بر گرم وزن محاسبه شد. نتایج حاصل نشان داد که از لحاظ غلظت عنصر نیکل دربافت اسکلتی مرجان خانواده Poritidae بین ایستگاه های پارک زیتون، جزایر ناز و منطقه شیب دراز اختلاف معنی دار آماری وجود داشت (001/0p<). ولی از نظر غلظت عنصر کادمیوم اختلاف معنی دار مشاهده نشد(99/0P=). از لحاظ غلظت عناصر نیکل و کادمیوم در رسوبات پیرامونی مرجان اختلاف معنی دار وجود داشت (به ترتیب 05/0p < و 001/0p <). پایش آلودگی توسط فلزات سنگین در دراز مدت در مدیریت مناطق ساحلی بسیار حائز اهمیت می باشد؛ لذا با توجه به اهمیت بسزای اکوسیستم مرجانی جنوب جزیره قشم و نتایج حاصل شده از این تحقیق مرجان ها می توانند به عنوان موجودات پایشگر زیستی توصیه شوند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
168 - بررسی استقرار زیستگاه های مصنوعی (Artificial reefs)درآب های استان هرمزگان (حوضه خلیج فارس) با تاکید بر فاکتورهای آبشناسی
سیامک بهزادی محمود ابراهیمی محمد درویشی علی سالارپوری محمدصدیق مرتضویبه منظور مطالعه فاکتورهای فیزیکی و شیمیایی آب جهت انتخاب بهترین محل برای نصب زیستگاه های مصنوعی در آب های حوضه مرکزی، بندر لنگه و غرب استان هرمزگان، منطقه حد فاصل بین جنوب جزیره قشم تا جزیره هندورابی به ده ترانسکت(Transect) ده مایلی، و هر یک ازآنها به 3 زیرترانسکت(Sub t چکیده کاملبه منظور مطالعه فاکتورهای فیزیکی و شیمیایی آب جهت انتخاب بهترین محل برای نصب زیستگاه های مصنوعی در آب های حوضه مرکزی، بندر لنگه و غرب استان هرمزگان، منطقه حد فاصل بین جنوب جزیره قشم تا جزیره هندورابی به ده ترانسکت(Transect) ده مایلی، و هر یک ازآنها به 3 زیرترانسکت(Sub transect)(خطوط ساحلی تا عمق 10متر، 20-10 مترو20تا 30 متر) عرضی تقسیم شد. در این مطالعه از دو شناور تحقیقاتی متعلق به پژوهشکده اکولوژی خلیج فارس و دریای عمان و ایستگاه تحقیقات نرم تنان خلیج فارس استفاده گردید. نمونه برداری ها توسط دستگاه CTD، به صورت فصلی بوده و روش نمونه برداری تصادفی ساده جهت این تحقیق برگزیده شد. نتایج حاصل ازآزمون آنالیز واریانس یک طرفه تست توکی درسطح اعتماد 95 درصددرخصوص مقایسه میانگین دمای آب، شوری، اکسیژن اشباع، اکسیژن محلول، کلروفیلa وکدورت در چهار فصل نشان دهنده اختلاف معنی داری در ترانسکت های مورد بررسی می باشد (05/0P<). اما نتایج حاصل ازهمین آزمون برای فاکتورهای بررسی شده فوق الذکر نشان دهنده اختلاف معنی داری برای آنها درلایه های عمقی(ایستگاه های یک، دو و سه در هرترانسکت) مورد بررسی نبوده(05/0p>). به علاوه نتایج حاصل ازهمین آزمون در همین سطح آماری مورد بررسی نشان دهنده اختلاف معنی داری برای برخی از این فاکتورها درسه حوضه جنوب جزیره قشم، حوضه شهرستان بندرلنگه وحوضه بندرحسینه تا جزیره هندورابی می باشد(05/0p<). از بین اختلافات مشاهده شده درحوضه جنوب جزیره قشم می توان به اختلاف بین کدورت در ترانسکت بندر مسن با سه ترانسکت دیگر این حوضه اختلاف معنی داری مشاهده شده(05/0P<)، اما سایر شاخص های مورد بررسی در این حوضه احتلافی با یکدیگر نداشتند(05/0p>). براساس فاکتورهای مورد بررسی اولویت ترانسکت های اسکله بهمن، جزیره هنگام، بندر صلخ و جزیره هندورابی خوب و این شاخص برای سایر ترانسکت ها جهت استقرار زیستگاه های مصنوعی متوسط به دست آمد. . پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
169 - شناسایی گونه های خیار های دریایی در اطراف جزیره لارک (خلیج فارس)
آیدا خزاعلی مجید افخمی کاظم درویش بسطامی مازیار یحیوی مانی مهینبه منظور شناسایی گونه های متعلق به رده خیارهای دریایی، در زیستگاه ها و مناطق مختلف جزیره لارک از تیر ماه 1390 تا آبان ماه 1390 بررسی های میدانی انجام شد. در مجموع با انجام عملیات غواصی SCUBA و از مکان هایی که امکان دسترسی به آنها فراهم بود، نمونه برداری و هر ترانسکت مور چکیده کاملبه منظور شناسایی گونه های متعلق به رده خیارهای دریایی، در زیستگاه ها و مناطق مختلف جزیره لارک از تیر ماه 1390 تا آبان ماه 1390 بررسی های میدانی انجام شد. در مجموع با انجام عملیات غواصی SCUBA و از مکان هایی که امکان دسترسی به آنها فراهم بود، نمونه برداری و هر ترانسکت مورد پیمایش و بررسی کامل قرار گرفت و تمام نمونه های بارز برای هر گونه جمع آوری شدند. پس از انتقال نمونه ها به آزمایشگاه، شناسایی از طریق استخراج اسپیکول ها و با کمک کلیدهای شناسایی معتبر انجام شد، که در مجموع پنج گونه خیار دریایی (سه گونه متعلق به جنس Holothuria و دو گونه دیگر متعلق به جنس Stichopus)از مناطق زیر جزر و مدی اطراف جزیره لارک شناسایی گردید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
170 - پویایی جمعیت و زیست شناسی تولید مثل گل خورک یال دار (Boleophthalmus dussumieri, Valenciennes, 1837) درخوریات استان هرمزگان، خلیج فارس
علی سالارپوری محمد رضا طاهری زاده سیامک بهزادی محمد درویشیگل خورک یال دار (Boleophthalmus dussumieri, Valenciennes, 1837) از ماهیان شاخص در مناطق گلی جزر و مدی می باشد. نمونه برداری از 1461 ماهی با استفاده از دست صورت گرفت، ویژگی های تولید مثلی و جمعیتی این ماهی بصورت ماهانه از مهر1387 تا شهریور1388 به مدت 12 ماه مورد مطالعه ق چکیده کاملگل خورک یال دار (Boleophthalmus dussumieri, Valenciennes, 1837) از ماهیان شاخص در مناطق گلی جزر و مدی می باشد. نمونه برداری از 1461 ماهی با استفاده از دست صورت گرفت، ویژگی های تولید مثلی و جمعیتی این ماهی بصورت ماهانه از مهر1387 تا شهریور1388 به مدت 12 ماه مورد مطالعه قرارگرفت. میانگین طول این ماهی 6/3±7/14، حداقل و حداکثر طول کل به ترتیب 8/4 و 5/23 سانتی متر ثبت شدند. پارامترهای رشد ∞L وK برای این گونه به ترتیب5/24 سانتی متر و47/0(در سال) تخمین زده شدند. to این ماهی برابر با 37/0- و بیشینه سن آن 6 سال محاسبه شد. معادله رشد وان برتالانفی آن ((37/0-)- t)47/0-)exp-1)5/24= L(t)بدست آمد. در مجموع پنج گروه همزاد طولی با میانگین 63/6، 64/9، 6/14، 57/18و 72/20 سانتی متر در طی یک سال تشخیص داده شد، به علاوه بیشینه بازگشت شیلاتی این ماهی درخرداد ماه و به میزان 3/21 درصد بود. مرگ و میر طبیعی (M) گل خورک یال دار 15/1 (در سال) تعیین گردید. اوج رسیدگی جنسی برای گل خورک یال دار در فرودین ماه بدست آمد. نسبت جنسی ماده : نر به صورت 54/1:0 محاسبه شد و آزمون مربع کای اختلاف معنی داری را نشان داد (05/0>P). مقدار LM50 بر اساس طول کل، 5/13 سانتی متر بدست آمد. میانگین هم آوری مطلق، 1031±3952و همآوری نسبی36±146عدد تخم برآورد گردید. رابطه طول کل- وزن کل برای گل خورک یال دار به صورت 3963/2 L027/0W= به دست آمد، آزمون t بیانگر رشد ایزومتریک این ماهی می باشد. نتایج بیانگر آنست که جمعیت این ماهی در شرایط مطلوبی قرار دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
171 - تخمین سطح غذایی درگونه‌های مختلف آبزیان با تأکید بر TrophLab (خلیج فارس و دریای عمان)
علی رضا راستگو تورج ولی نسب میثم طاولیمطالعات اکولوژیک روی گونههای مختلف آبزیان از لحاظ مدیریت منابع و بررسی اثرات ماهیگیری بر اکوسیستم بسیار با اهمیت میباشد. هدف از این مطالعه بررسی سطح غذایی چند گونه از آبزیان خلیج فارس و دریای عمان با استفاده از نرم افزار TrophLab میباشد. بدین منظور از پایان نامه‌ها چکیده کاملمطالعات اکولوژیک روی گونههای مختلف آبزیان از لحاظ مدیریت منابع و بررسی اثرات ماهیگیری بر اکوسیستم بسیار با اهمیت میباشد. هدف از این مطالعه بررسی سطح غذایی چند گونه از آبزیان خلیج فارس و دریای عمان با استفاده از نرم افزار TrophLab میباشد. بدین منظور از پایان نامه‌ها و مقالات ارایه شده در این حیطه استفاده گردید. از مطالعاتی که دسترسی به اطلاعات آن (درصد وزنی اقلام غذایی خورده شده، دامنه طولی و تعداد معده های مورد بررسی) امکان پذیر بود، جهت محاسبه سطح غذایی هر گونه استفاده گردید. داده‌های رژیم غذایی 25 گونه آبزی در 28 سطح تغذیه ای ارزیابی شد که دامنه سطح غذایی از 28/2 تا 50/4 متغیر بود. برای ماهیانی که چندین مطالعه از رژیم غذایی آنها وجود داشت، چندین سطح تغذیه ای بدست آمد که میتواند به دلیل اختلاف در اندازه آنها باشد. بیشترین مقدار سطح غذایی در این مطالعه برای ماهی زرده، کوتر مواج، هوور و گیدر بترتیب 50/4، 50/4، 49/4 و 45/4 بدست آمد. همچنین یک مدل رگرسیون معمولی مرتبط با سطح تغذیه ای و طول بدن آبزی بدست آمد. نتایج آماری نشان داد که سطح تغذیه ای با طول آبزی ارتباط دارد و با افزایش طول بدن، سطح غذایی نیز افزایش می یابد که به این واقعیت اشاره دارد که میزان موفقیت نسبی ماهیان بزرگتر برای شکار کردن افزایش مییابد. سطح غذایی و مدل رگرسیون میتواند در تنظیم شاخصهای تروفیک و مدل‌هایی از اکوسیستمهای دریایی کمک کند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
172 - پارامترهای اندازه و شکل سنگ گوش ماهی موتو معمولیEncrasicholina punctifer Fowler ,1938 در خلیج فارس و دریای عمان
نورالهدی عطایی دریایی احسان کامرانی علیرضا سالار زاده علی سالار پوریسنگ گوش یکی از مهم ترین ابزارهای مطالعه جمعیت آبزیان به حساب می آید و در این میان آنالیز شکل آن مهمترین کاربرد را در تفکیک ذخایر آبزیان دارد. ماهی موتو معمولی (Encrasicholina punctifer) یکی از گونه های مهم سطحزی ریز است، که در سواحل استان هرمزگان از شرق (جاسک) تا غرب ( چکیده کاملسنگ گوش یکی از مهم ترین ابزارهای مطالعه جمعیت آبزیان به حساب می آید و در این میان آنالیز شکل آن مهمترین کاربرد را در تفکیک ذخایر آبزیان دارد. ماهی موتو معمولی (Encrasicholina punctifer) یکی از گونه های مهم سطحزی ریز است، که در سواحل استان هرمزگان از شرق (جاسک) تا غرب (گرزه) صید می شود. تعداد 360 عدد نمونه ماهی موتو معمولی، از سه صیدگاه مهم این ماهی در منطقه (قشم، گرزه و جاسک)، از دی ماه 89 تا آذرماه 1390 جمع آوری شدند. سپس نمونه ها مورد زیست سنجی قرار گرفته و پس از تفکیک جنسیت ، توزین و ثبت آنها در فرم های مخصوص، سنگ گوش آنها استخراج شد.به علت عدم تفاوت معنا دار بین پارامتر های زیست سنجی شده نمونه ها از سنگ گوش ساجیتای سمت چپ در مراحل بعدی تحقیق استفاده شد. سپس با استفاده از نرم افزارMotic Image plus 2 ، پارامتر های مختلف سنگ گوش ها آنالیز و با استفاده از معادلات ریاضی شاخص های مختلف شکل سنگ گوش نیز محاسبه گردیدند، که تفاوت معنی دار بین شاخص های شکل سنگ گوش در مناطق مختلف مشاهده نشد( 05/0P>). از طریق آزمون چند متغیره ANOSIM میزان تشابه بین شاخص های شکل سنگ گوش موتو معمولی در سه صیدگاه ، مورد بررسی قرار گرفت. نتایج میزان تشابه 099/0 R= و سطح معنی دار 1/0 درصد را نشان داد که بیانگر شباهت بالای شاخص های مورد بررسی در مناطق مورد مطالعه بود. در پایان نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل داده ها نشان داد که جمعیتهای ماهی موتو معمولی در سه صیدگاه جاسک، قشم و بندرگرزه، اختلاف معنی داری با هم ندارند و احتمالا می توانند متعلق به ذخیره واحد باشند ( 05/0 P>). پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
173 - تعیین میزان اسیدهای چرب اشباع و غیر اشباع در شش گونه میگوی پرورشی و دریایی خلیج فارس
سیده زهرا فلاح شمسی شعبانعلی نظامی حسین خارا شهروز برادران نویری علیرضا علیپور نرگس علیجانپور کاوه امیریاین تحقیق جهت تعیین میزان اسیدهای چرب اشباع و غیر اشباع در بافت 6 گونه میگوی دریایی و پرورشی شامل گونه های میگوی موزی(Fenneropenaeus merguiensis)، ببری سبز(Penaeus semisulcatus)، سفید هندی(Fenneropenaeus indicus)، سرتیز(Metapenaeus affinis)، خنجری(Parapenaeopsis stylife چکیده کاملاین تحقیق جهت تعیین میزان اسیدهای چرب اشباع و غیر اشباع در بافت 6 گونه میگوی دریایی و پرورشی شامل گونه های میگوی موزی(Fenneropenaeus merguiensis)، ببری سبز(Penaeus semisulcatus)، سفید هندی(Fenneropenaeus indicus)، سرتیز(Metapenaeus affinis)، خنجری(Parapenaeopsis stylifera)و سفید غربی (Litopenaeus vannamei)،انجام شد. استخراج روغن از بافت گوشت میگوها به روش Bligh and Dyer, 1959 و با استفاده از دستگاه کروماتوگرافی گازی (GC) مدل HP-6820 صورت پذیرفت. مهمترین اسیدهای چرب امگا-3 شناخته شده در شش گونه میگو، شامل اسیدهای چرب EPA (C20:5n-3)، DHA (C22:6n-3) و ETE (C20:3n-3) بودند. فراوانترین اسیدهای چرب اشباع(SFA) اسید پالمیتیک (C16:0)، و فراوانترین اسیدهای چرب تک غیر اشباع، فرم سیس اسید اولئیک (C18:1n9) بود. همچنین نتایج حاکی از میزان بالای اسیدهای چرب امگا-3 نسبت به امگا-6 در نمونه ها بود. بیشترین میزان نسبت PUFA/ SFA در گونه میگوی سرتیز و برابر با mg/g04/1 و کمترین میزان این نسبت در گونه ببری سبز برابر با mg/g86/0مشاهده گردید. فراوانترین مقدار اسیدهای چرب در گونه میگوی سفید غربی پرورشی موجود بود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
174 - بررسی تغذیه طبیعی سنگسر معمولی(Pomadasys kaakan) در آب های استان هرمزگان
عیسی کمالی حجت الله فروغی فرد رضا دهقانی علی سالارپوریدر این تحقیق ماهی سنگسر معمولی (Pomadasys kaakan) از شهریور 1381 تا آذرماه 1382 مورد بررسی قرار گرفتند. در طی 15 ماه بررسی، جمعاً 477 ماهی سنگسر معمولی جمع آوری شد. و تغذیه آن مورد بررسی قرار گرفت. شاخص خالی بودن معده (CV) در کل نمونهها محاسبه گشت و مقدار 69/75 بدست آم چکیده کاملدر این تحقیق ماهی سنگسر معمولی (Pomadasys kaakan) از شهریور 1381 تا آذرماه 1382 مورد بررسی قرار گرفتند. در طی 15 ماه بررسی، جمعاً 477 ماهی سنگسر معمولی جمع آوری شد. و تغذیه آن مورد بررسی قرار گرفت. شاخص خالی بودن معده (CV) در کل نمونهها محاسبه گشت و مقدار 69/75 بدست آمد. همچنین ترجیح غذایی (FP) برای هر نوع غذا محاسبه گشت که به ترتیب برای خرچنگ، میگو، سایر سخت پوستان، ماهی، خیار دریایی، ماهی مرکب و هشت پا برابر 8/39 ، 07/7 ، 4/27 ، 58/18 ،4/4 ،77/1 و 88/0 بود. نتایج نشان داد که سنگسر معمولی از ماهیان کم خور بودند. و غذای مصرفی اصلی سنگسر معمولی را سخت پوستان بخصوص خرچنگ و غذای جانشینی آن را میگو و ماهی تشکیل می‌دادند. غذای تصادفی این ماهی شامل ماهی مرکب، خیار دریایی و هشت‌پا بود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
175 - تعیین رژیم غذایی ماهی گوازیم دم رشته ای (Nemipterus japonicus) درآب های خلیج فارس، منطقه جزیره تنب تا هنگام
علی سالارپوری محمد درویشی سیامک بهزادی محمد مومنیماهی گوازیم دم رشته ای (Nemipterus japonicus) یکی ازگونه های مهم تجاری ماهیان در آب های خلیج فارس می باشد. از صید شناور های تجاری از مهر1384 تا مرداد 1385 اقدام به نمونه برداری گردید. نتایج نشان داد که ستاره دریایی شکننده با 31 درصد بیشترین میزان را در رژیم غذایی این ما چکیده کاملماهی گوازیم دم رشته ای (Nemipterus japonicus) یکی ازگونه های مهم تجاری ماهیان در آب های خلیج فارس می باشد. از صید شناور های تجاری از مهر1384 تا مرداد 1385 اقدام به نمونه برداری گردید. نتایج نشان داد که ستاره دریایی شکننده با 31 درصد بیشترین میزان را در رژیم غذایی این ماهی داشته، در حالی که خرچنگ ریز (19درصد)، ماهی هضم شده(19درصد) و بادام شکلان (15درصد) رتبه های بعدی را بخود اختصاص داده اند. در طبقه طولی کمتر از 14 سانتی متر ستاره دریایی شکننده (50 درصد)، در طبقه طولی 15-20 سانتی متر خرچنگ ریز (6/24درصد) ، در طبقه طولی 21-26 سانتی متر ماهی هضم شده (5/18 درصد) و در طبقه طولی بیشتر از 26 سانتی متر ستاره دریایی شکننده (50 درصد) محتویات معده را به خود اختصاص داده اند. شاخص خالی بودن معده این ماهی برابر با 53 درصد محاسبه شد،که این ماهی را در زمره ماهیان با تغذیه متوسط قرار می دهد. ترجیح غذایی این ماهی برای ستاره دریایی (45درصد)، برای خرچنگ ریز(37درصد)، برای بادام شکلان(33درصد)، برای عقربک ماهی(28درصد) و برای میگو و موتو ماهی کمتر از 10 درصد بدست آمد. بررسی فصلی ترکیب غذایی این ماهی نشان داد که در فصل پاییز 1384، خرچنگ ریز(5/38 درصد)، و ستاره دریایی شکننده در تابستان 1385 ( 3/45 درصد) و زمستان 1384 (6/44 درصد)، بیشترین سهم را محتویات معده این ماهی داشته اند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
176 - اندازه گیری و مقایسه میزان فلزات سنگین جیوه، سرب و کادمیوم در عضله و پوسته میگوی سفید هندی (Fenneropenaeus indicus) خلیج فارس (بحرکان)، استان خوزستان
سید محمد رضا رضوی حبیب وهاب زاده عباسعلی زمینی ابوالفضل عسکری ساری محمد ولایت زادهتحقیق حاضر در سال 1390 به منظور تعیین غلظت فلزات سنگین سرب، جیوه و کادمیوم در عضله و پوسته میگوی سفید هندی دریایی انجام گرفت. 3 کیلوگرم نمونه میگوی دریایی با میانگین وزن 78/0±18/13 گرم تهیه شد. جهت سنجش فلزات سنگین از روش هضم مرطوب و تعیین غلظت فلزات سنگین به روش چکیده کاملتحقیق حاضر در سال 1390 به منظور تعیین غلظت فلزات سنگین سرب، جیوه و کادمیوم در عضله و پوسته میگوی سفید هندی دریایی انجام گرفت. 3 کیلوگرم نمونه میگوی دریایی با میانگین وزن 78/0±18/13 گرم تهیه شد. جهت سنجش فلزات سنگین از روش هضم مرطوب و تعیین غلظت فلزات سنگین به روش جذب اتمی به کمک دستگاه Perkin Elmer 4100 آزمایشگاه کیمیا پژوه البرز (شهرکرد) انجام شد. میزان فلزات سنگین در عضله میگو پایین تر از پوسته بود. میزان فلزات سنگین در عضله و پوسته میگوی سفید هندی بصورت سرب < کادمیوم < جیوه اندازه گیری شده است. در این تحقیق غلظت جیوه، کادمیوم و سرب در عضله و پوسته کیتینی میگوی سفید هندی اختلاف معنی داری داشت (05/0P<). میانگین میزان جیوه در عضله و پوسته به ترتیب 002/0±034/0 و 003/0±045/0 میلی گرم بر کیلوگرم و میانگین میزان کادمیوم در عضله و پوسته به ترتیب 005/0±101/0 و 007/0±120/0 میلی گرم بر کیلوگرم اندازه گیری گردید. همچنین میانگین میزان سرب در عضله و پوسته به ترتیب 005/0±133/0 و 004/0±164/0 میلی گرم بر کیلوگرم اندازه گیری شد. میزان کادمیوم در عضله در مقایسه با آستانه استاندارد سازمان بهداشت جهانی بالاتر بود. میزان جیوه و سرب در مقایسه با آستانه استانداردهای جهانی سازمان بهداشت جهانی و سازمان غذا و داروی آمریکا بالاتر و از آستانه مجاز استانداردهای وزارت کشاورزی ـ شیلات انگلستان و انجمن ملی بهداشت و سلامت استرالیا پایین تر بود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
177 - بررسی رژیم غذایی سفره ماهی Himantura walga در سواحل خلیج فارس، استان هرمزگان
الهام سراج عبدالرحیم وثوقی تورج ولی نسبدر این مطالعه رژیم غذایی سفره ماهی پودوخار (Himantura walga) در سواحل خلیج فارس، استان هرمزگان از طریق آنالیز محتویات معده مورد بررسی قرار گرفت. دو گروه غذای اصلی و دو گروه غذای فرعی در محتویات معده شناسایی شد. رژیم غذایی غالب این گونه سخت پوستان بود. شاخص ارجحیت غذایی چکیده کاملدر این مطالعه رژیم غذایی سفره ماهی پودوخار (Himantura walga) در سواحل خلیج فارس، استان هرمزگان از طریق آنالیز محتویات معده مورد بررسی قرار گرفت. دو گروه غذای اصلی و دو گروه غذای فرعی در محتویات معده شناسایی شد. رژیم غذایی غالب این گونه سخت پوستان بود. شاخص ارجحیت غذایی نشان داد که میگوها و خرچنگ ها به ترتیب به میزان 35/79درصد و 09/51 درصد مهمترین غذاهای مصرفی بودند. توتیای دریایی (39/17 درصد) و زئوبنتوزهای ریز (84/7 درصد) اقلام غذایی فرعی بودند. آنالیز محتویات معده این سفره ماهی آشکار کرد که ترکیبات غذایی در تمام فصول مورد بررسی یکسان است. با توجه به شاخص طول نسبی روده و محتویات معده، این ماهی گوشتخوار محسوب می شود. بررسی تغییرات فصلی شاخص پری معده نشان داد که میزان تغذیه در طول سال متغیر و بیشینه شاخص پری معده در فصل بهار بود. شاخص خالی بودن معده نشان داد که این گونه جزو گروه ماهیان پرخور می باشد. با افزایش عرض دیسک ماهی شدت تغذیه افزایش یافت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
178 - رژیم غذایی خیار دریایی گونه شنی(Holothuria scabra) در سواحل شمالی جزیره قشم، خلیج فارس
فاطمه رضوانی فلورا محمدی زادهمطالعه رژیم غذایی خیار دریایی گونه شنی Holothuria scabra از دی ماه سال 1391 آغاز و تا آبان ماه سال 1392 به مدت 11 ماه ادامه یافت. نمونه های مورد بررسی از سواحل شمالی جزیره قشم به صورت ماهیانه از طریق غواصی و یا از طریق جزر ومد جمع آوری و پس از بیومتری در کنار ساحل، جهت چکیده کاملمطالعه رژیم غذایی خیار دریایی گونه شنی Holothuria scabra از دی ماه سال 1391 آغاز و تا آبان ماه سال 1392 به مدت 11 ماه ادامه یافت. نمونه های مورد بررسی از سواحل شمالی جزیره قشم به صورت ماهیانه از طریق غواصی و یا از طریق جزر ومد جمع آوری و پس از بیومتری در کنار ساحل، جهت مطالعات تغذیه ای به آزمایشگاه تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی واحد بندرعباس منتقل گردیدند. جمعا 151 عدد خیار دریایی گونه شنی جمع آوری که تعداد 60 عدد ماده و 50 عدد نر و41عدد فاقد غده جنسی بودند، مورد بررسی قرار گرفتند. میزان طول نسبی روده(RLG) گونه شنی خیار دریایی برابر 837/0±91/1 بوده که نشان از همه چیز خوار بودن آبزی مورد نظر دارد. شاخص خالی بودن معده(CV) برابر 21/17 عدد بدست آمد که حاکی از پر خور بودن آبزی می باشد. بیشترین FI مربوط به ماه مهر با مقدار 100 درصد و کمترین مربوط به ماه خرداد با مقدار 23/69 درصد و نیز بیشترین CV مربوط به ماه خرداد با مقدار 76/30 و کمترین مربوط به ماه مهر با مقدار صفر می باشد. همچنین درصد فراوانی غذا به ترتیب برای گل ولای 95/16، سنگریزه های شنی سیاه31/16، پوسته صدف ها27/13، دوکفه ایها47/8 درصد، که به عنوان غذای اصلی و جلبک سبز51/7، بقایای گیاهی و جانوری77/5، سنگریزه های شنی رنگی31/5، انواع گیاهان 79/4، جلبک قرمز83/3، پوسته سخت پوستان03/3، حشرات 87/2 درصد، به عنوان غذای فرعی وهمچنین کرم ها23/2، ماهیان91/1، رسوبات91/1، پوسته خرچنگ ها27/1، بنتوزها24/1، رسوبات آلی11/1، خرده های چوب و فلز63/0، اسکوئید31/0، فلس15/0 درصد به عنوان غذای تصادفی شناسایی شدند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
179 - بررسی ترکیب گونه ای و فراوانی ماهیان درگرگورهای سنتی آبهای استان بوشهرخلیج فارس
محمد جواد شعبانی مازیار یحیوی کامبوزیا خورشیدیان غلام مرادی حسین شادکامیدر این بررسی که طی یک دوره 5 ماهه از اسفند 1385 لغایت تیرماه 1386 انجام شد، مقدار 435 کیلو گرم ( 1188 عدد ) آبزی مربوط به 25 گونه از 11 خانواده طی10 بارسرکشی و بازدید از گرگورها صید و زیست سنجی شدند. از نظر تعداد بیشترین فراوانی با 0/54 % در اردیبهشت و کمترین با 2/7 % د چکیده کاملدر این بررسی که طی یک دوره 5 ماهه از اسفند 1385 لغایت تیرماه 1386 انجام شد، مقدار 435 کیلو گرم ( 1188 عدد ) آبزی مربوط به 25 گونه از 11 خانواده طی10 بارسرکشی و بازدید از گرگورها صید و زیست سنجی شدند. از نظر تعداد بیشترین فراوانی با 0/54 % در اردیبهشت و کمترین با 2/7 % در اسفند بدست آمد. فراوانی گیش پهن با 1/38% نسبت به سایرین بیشترین و سهم سایر گونه ها به ترتیب کوپر با 9/21% ، سنگسر معمولی 5/11% ، شانک زرد باله 7/7% ، هامورمعمولی 1/6% ، گیش بال افشان 7/3% ، گوازیم دم رشته ای 0/3% و سرخو چمن با 1/2% ، بیشترین تعداد را به خود اختصاص داده بودند؛ که از نظر تعداد 0/94% متعلق به این 8 گونه می باشد. از نظر وزنی نیز سنگسر معمولی با 3/24% بیشترین نسبت به سایرین و سایر گونه ها به ترتیب هامورمعمولی 8/16% ، گیش پهن 2/16% ، کوپر 5/13% ، گیش بال افشان 7/8% ، شانک زردباله 4/7% ، سرخو چمن 8/3% ، صُبیتی 8/1% ، گوازیم دم رشته ای 6/1% و میش ماهی منقوط 3/1% را تشکیل داده بودند؛ که از نظر وزن 5/95% به این 10 گونه تعلق داشته است . براساس نتایج ، متوسط صید یک گرگور در ماه ( CPUE ) در دوره نمونه برداری 8/1 کیلوگرم -گرگور در ماه محاسبه گردید، درحالی که بشترین CPUE در نیمه اردیبهشت با 8/3 و کمترین در اسفند با 8/0 کیلو گرم بر گرگور در ماه بدست آمد . پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
180 - شناسایی و بررسی تنوع گونه های خیار های دریایی در اطراف جزیره هندورابی (خلیج فارس)
فریده عامری علیرضا سالار زاده مازیار یحیویاین مطالعه به منظور شناسایی گونه های خیار دریایی در سال 1390 در دو فصل گرم (تیرماه) و سرد (بهمن ماه) با انجام عملیات غواصی SCUBA در اطراف جزیره هندورابی صورت گرفت. پس از انتقال نمونه ها به آزمایشگاه، شناسایی از طریق استخراج اسپیکول ها و با کمک کلیدهای شناسایی معتبر انجا چکیده کاملاین مطالعه به منظور شناسایی گونه های خیار دریایی در سال 1390 در دو فصل گرم (تیرماه) و سرد (بهمن ماه) با انجام عملیات غواصی SCUBA در اطراف جزیره هندورابی صورت گرفت. پس از انتقال نمونه ها به آزمایشگاه، شناسایی از طریق استخراج اسپیکول ها و با کمک کلیدهای شناسایی معتبر انجام شد، که در مجموع دو خانواده Holothuriidae و Stichopodidae ، دو جنس Holothuria و Stichopus و 4 گونه Holothuria hilla ،Holothuria leucospilota ،Holothuria impatiens و Stichopus hermanni شناسایی شدند. نتایج این تحقیق نشان داد که بالاترین تراکم مربوط به گونه H. Leucospilota بود. شاخص تنوع شانون 75/0 و شاخص تنوع زیستی نیز 54/0 محاسبه گردید. تمام گونه های مورد بررسی در این مطالعه دارای تراکم کمی بوده و لذا این موضوع باعث کاهش شاخص تنوع شده است. تنها گونه خیار دریایی H. leucospilota تراکم و فراوانی بالاتری را در منطقه مورد بررسی داشته است و لذا به نظر می رسد این گونه به عنوان گونه غالب در این جزیره باشد و به دنبال آن گونه S. herrmani دارای تراکم بالاتری بوده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
181 - مقایسه روش های مختلف حمل و نقل پس از صید بر روی شاخصهای فساد باکتریایی در گونههای ماهیان شوریده، هوور مسقطی و شیر
حمیدرضا قیصری سید محسن بصریهدف از این بررسی مقایسه شاخصهای فساد میکروبی در بعضی از این روشها از قبیل خونگیری و تخلیه‌ی احشاء به تنهایی و به صورت توأم در طی حمل در کنار یخ و بدون آن و یافتن بهترین روش در ماهیان مورد مطالعه بود. در این مطالعه تعداد 72 عدد ماهی از 3 گونه‌ی مختلف شوریده، هوور مسقطی چکیده کاملهدف از این بررسی مقایسه شاخصهای فساد میکروبی در بعضی از این روشها از قبیل خونگیری و تخلیه‌ی احشاء به تنهایی و به صورت توأم در طی حمل در کنار یخ و بدون آن و یافتن بهترین روش در ماهیان مورد مطالعه بود. در این مطالعه تعداد 72 عدد ماهی از 3 گونه‌ی مختلف شوریده، هوور مسقطی و شیر و از هر گونه 24 ماهی به طور تصادفی انتخاب گردید و ماهیان هر گونه به 8 گروه تقسیم شدند. به این شکل که 3 عدد خونگیری، 3 عدد تخلیه‌ی امعاء و احشاء، 3 عدد خونگیری و تخلیه‌ی امعاء و احشاء و 3 عدد دیگر دست‌نخورده در کنار یخ حمل و نقل گردیدند. همین تعداد که شامل 12 ماهی بود با همین عملیات در دمای محیط حمل و نقل شدند. سپس آزمونهای شمارش کلی باکتریها و شمارش کلیفرم‌ها بر روی 8 گروه و در سه تکرار انجام شد. نتایج حاصل از این بررسی نشان داد که در گونههای ماهیان مورد مطالعه، تخلیه‌ی امعاء و احشاء و خونگیری به تنهایی در پاره ای از موارد بدون تأثیر بارز اما استفاده توأم از آنها در هر دو روش حمل کنار یخ و دمای محیط در پائین آوردن تعداد کلی باکتریها و کلیفرم‌ها نقش مؤثری دارد. لذا بهترین روش دستکاری پس از صید در گونههای مذکور جهت کسب کیفیت نهایی مطلوب‌تر و افزایش زمان نگهداری مجموعه‌ی تخلیه‌ی احشاء، خونگیری و حمل در کنار یخ میباشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
182 - شناسایی و پراکنش صدف های خوراکی و تزئینی در خط ساحلی استان بوشهر، خلیج فارس
نصیر نیامیمندی اردشیر یاراحمدی عبدالحسن تنگستانی -
دسترسی آزاد مقاله
183 - تعیین طول بلوغ ، هم آوری ، نسبت جنسی و فصل تخم ریزی ماهی گیش چشم درشت (Selar crumenophthalmus Bloch, 1793 ) در خلیج فارس (استان هرمزگان)
عیسی کمالی حجت الله فروغی فرد رضا دهقانیدر این مطالعه تولید مثل گونه گیش چشم درشت (Selar crumenophthalmus ) مورد بررسی قرار گرفت. نمونه برداری از شهریور 1390 تا مردادماه 1391 بطور ماهانه انجام گرفت. در طی 12 ماه بررسی ، جمعاً 340 عدد ماهی گیش چشم درشت مورد مطالعه قرار گرفت. رابطه طول و وزن برای گیش چشم درشت 8 چکیده کاملدر این مطالعه تولید مثل گونه گیش چشم درشت (Selar crumenophthalmus ) مورد بررسی قرار گرفت. نمونه برداری از شهریور 1390 تا مردادماه 1391 بطور ماهانه انجام گرفت. در طی 12 ماه بررسی ، جمعاً 340 عدد ماهی گیش چشم درشت مورد مطالعه قرار گرفت. رابطه طول و وزن برای گیش چشم درشت 8352/2 L 032/0 = W برآورد گردید. طول بلوغ (Lm50) برای ماهی گیش چشم درشت 19 سانتیمتر بدست آمد. مطالعات نشان داد که با توجه به رابطه طول و وزن ماهی مذکور از رشد ایزومتریک برخوردار است. نسبت جنسی ماده به نر برای گیش چشم درشت 05/1 به 1 بود. بیشترین میزان همآوری مطلق و نسبی برای ماهی گیش چشم درشت به ترتیب 102841 و 02/581 تخمک در شهریور بدست آمد. زمان تخمریزی (فصل تخمریزی) برای گیش چشم درشت اسفند تا تیر تعیین گردید. بهتر است برای صید این گونه در فصل تخمریزی ممانعت هایی صورت گیرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
184 - رابطه بین طول و وزن و تعیین ضریب چاقی ) K( ماهی گیش پوزه دراز( Carangoides chrysophrys) در آ بهای استان هرمزگان
عیسی کمالی رضا دهقانی سید عباس حسینیماهی گیش پوزه دراز با نام علمی) Carangoides chrysophorys ( از گون ههای مهم و تجاری خلیج فارس محسوبم یشود. رابطه طول و وزن ماهی گیش پوزه دراز در آب های استان هرمزگان از اسفند ماه 1392 تا اسفند ماه 1393 با نمونه برداریماهانه 40 - 30 عدد ماهی بررسی شد. تعداد 376 عدد ماهی ا چکیده کاملماهی گیش پوزه دراز با نام علمی) Carangoides chrysophorys ( از گون ههای مهم و تجاری خلیج فارس محسوبم یشود. رابطه طول و وزن ماهی گیش پوزه دراز در آب های استان هرمزگان از اسفند ماه 1392 تا اسفند ماه 1393 با نمونه برداریماهانه 40 - 30 عدد ماهی بررسی شد. تعداد 376 عدد ماهی از این گونه بیومتری شدند. میانگین طول کل و وزن کل به ترتیب 07 / 10± 43/99 سانتیمتر و 07 / 714 ± 15 / 1087 گرم بود. حداقل و حداکثر طول ماهی درطی ما ههای مختلف بین 5/ 25 تا 80 سانتیمتراندازه گیری شد. حداقل و حداکثر وزن ماهی در طی ما ههای مختلف بین 198 تا 4350 گرم اندازه گیری شد. آنالیزهای طول و وزننشان داد که همبستگی بالایی بین طول و وزن در این گونه وجود دارد. رابطه طول- وزن برای این گونه در جنس نر، جنس ماده وتر یکب دو جنس به ترتیب 9116 / W=0/0181 L 2/8707 ،W=0/0156 L 2 و 9011 / W=0/0162 L 2 بدست آمد. بررسی فراوانی طولینشان داد بیشترین فراوانی طولی ماهی گیش پوزه دراز در کلاس طولی 47 تا 51 سانتیمتر م یباشد. آزمون T-test نشان داد که عددb بدست آمده به عدد 3 نزدیک است و این گونه از رشد ایزومتریک برخوردار می باشد. میزان شاخص وضعیت برای ماهی گیشپوزه دراز در آب های خلیج فارس در استان هرمزگان 12 / 1 محاسبه شد. براساس این محاسبه، میزان شاخص وضعیت از ماهفروردین تا خرداد روند افزایشی داشته و سپس تا مهرماه کاهش داشته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
185 - مقایسه تغییرات بازهای فرار نیتروژنی (TVB-N) در ماهی شوریده (Otolithes ruber) و ماهی کوپر (Argyrops spinifer) نگهداری شده در یخ (4 درجه سانتیگراد)
ابوالفضل عسگری ساری محمد ولایت زاده رضا شوریدهاین تحقیق به منظور بررسی روند تغییرات بازهای نیتروژنی فرار در ماهی شوریده (Otolithes ruber) و ماهی کوپر (Argyrops spinifer) نگهداری شده در یخ (4 درجه سانتیگراد) انجام شد. میزان تغییرات بازهای نیتروژنی فرار بعد از صید، در روز 2، 4، 6، 9، 11، 13، 16 و 18 روز بعد از نگهدار چکیده کاملاین تحقیق به منظور بررسی روند تغییرات بازهای نیتروژنی فرار در ماهی شوریده (Otolithes ruber) و ماهی کوپر (Argyrops spinifer) نگهداری شده در یخ (4 درجه سانتیگراد) انجام شد. میزان تغییرات بازهای نیتروژنی فرار بعد از صید، در روز 2، 4، 6، 9، 11، 13، 16 و 18 روز بعد از نگهداری در یخ به روش کلدال اندازه گیری شد. نتایج این تحقیق نشان داد میانگین میزان بازهای نیتروژنی فرار برای ماهی شوریده 07/7±31/25 میلی گرم در 100 گرم و برای ماهی کوپر 53/5±88/20 میلی گرم در 100 گرم بود. میزان بازهای نیتروژنی فرار برای ماهی شوریده در روز 9 و برای ماهی کوپر در روز 13، 2/25 میلی گرم در 100 گرم محاسبه شد. میزان بازهای نیتروژنی فرار در 19 روز مورد مطالعه برای ماهیان شوریده و کوپر اختلاف معنی داری داشت (05/0>P). میانگین میزان بازهای نیتروژنی فرار در ماهی شوریده در 19 روز نگهداری در یخ نسبت به ماهی کوپر بالاتر بود (05/0>P)، اما با این حال نمی توان به طور قطعی اظهار داشت که این گونه فساد پذیرتر می باشد. بنابراین در کنار بازهای نیتروژنی فرار بایستی شاخص های دیگری چون تری متیل آمین و فرمالدیید نیز سنجش گردد. مدت زمان ماندگاری ماهی شوریده و کوپر در زیر یخ به ترتیب 9 و 13 روز بود، زیرا بعد از این زمان کیفیت ظاهری و حسی این دو گونه پایین آمد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
186 - اندازه گیری و مقایسه کیفیت ترکیب شیمیایی بافت عضله سه گونه ماهی شوریده (Otolithes ruber)، قباد (Scomberomorus guttatus) و شیر (Scomberomorus commerson) خلیج فارس در فصل زمستان
محمد ولایت زاده ابوالفضل عسکری ساریاین تحقیق در سال 1389 به منظور تعیین میزان پروتئین، چربی، کربوهیدرات، فیبر، خاکستر، رطوبت و در ماهی شوریده (Otolithes ruber)، قباد (Scomberomorus guttatus) و شیر (Scomberomorus commerson) خلیج فارس انجام شد. 9 نمونه ماهی از هرگونه در دی ماه از بازار ماهی اهواز تهیه شدند چکیده کاملاین تحقیق در سال 1389 به منظور تعیین میزان پروتئین، چربی، کربوهیدرات، فیبر، خاکستر، رطوبت و در ماهی شوریده (Otolithes ruber)، قباد (Scomberomorus guttatus) و شیر (Scomberomorus commerson) خلیج فارس انجام شد. 9 نمونه ماهی از هرگونه در دی ماه از بازار ماهی اهواز تهیه شدند. طول کل ماهی شوریده، قباد و شیر به ترتیب 50/0±17/35، 57/0±33/49 و 5/4±38/53 سانتیمتر بود. تجزیه و تحلیل داده ها به کمک نرم افزار SPSS17 و آزمون t انجام شد که وجود یا عدم وجود اختلاف معنی دار در سطح 95 درصد (05/0=P) تعیین گردید. بالاترین میزان چربی و خاکستر به ترتیب 1/0±4/3 و 01/0±63/1 درصد در عضله ماهی شیر و بالاترین میزان پروتئین و رطوبت 2/0±9/19 و 1/0±2/78 درصد به ترتیب در عضله ماهی قباد و شوریده بود. درمورد میزان فیبر و کربوهیدرات در همه نمونه های مورد مطالعه صفر بود. در این تحقیق بین میزان چربی و خاکستر عضله سه گونه ماهی شیر، شوریده و قباد اختلاف معنی داری مشاهده شد (05/0>P)، اما میزان پروتئین و رطوبت اختلاف معنی داری نداشت (05/0<P). پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
187 - ریختشناسی اتولیت ساجیتا در چهارگونه از ماهیان مناطق مرجانی آبهای خلیج فارس و دریای عمان
نرگس جوادزاده حدیده معبودی محمد تقی آژیرتحقیق حاضر جهت مقایسه ریخت شناسی اتولیت ساجیتا در گونههای سرخوی چشم درشت (Lutjanus lutjanus)، سرخوی مالاباری (Lutjanus malabaricus)، سرخوی خونی (Lutjanus erythropterus) وفرشته ماهی عربیPomacanthus asfur در مناطق مرجانی خلیج فارس و دریای عمان انجام پذیرفت. تعداد 6 عدد چکیده کاملتحقیق حاضر جهت مقایسه ریخت شناسی اتولیت ساجیتا در گونههای سرخوی چشم درشت (Lutjanus lutjanus)، سرخوی مالاباری (Lutjanus malabaricus)، سرخوی خونی (Lutjanus erythropterus) وفرشته ماهی عربیPomacanthus asfur در مناطق مرجانی خلیج فارس و دریای عمان انجام پذیرفت. تعداد 6 عدد سرخوی چشم درشت، 8 عدد سرخوی مالاباری، 5 عدد سرخوی خونی و5 عدد فرشته ماهی عربی به روش غواصی صید و مورد مطالعه قرار گرفت. نمونه برداری طی یکدوره یکساله از فروردین ماه 1393 تا فروردین ماه 1394به طول انجامید.خصوصیات زیستسنجی نمونهها شامل طول کل، طول چنگالی، وزن ماهی، همچنین شکل اتولیت و پارامترهای زیستسنجی اتولیت ساجیتا از جمله طول، پهنا، وزن، محیط و مساحت اتولیت مورد بررسی قرار گرفت. در بیشتر پارامترهای مورد بررسی، ارتباط معنیداری ملاحظه گردید، بیشترین میزان همبستگی بینطول چنگالی ماهی و طول اتولیت در گونه سرخوی مالاباریبود. مساحت و محیط اتولیت حاکی از آن بود که این دو پارامتر در گونههای سرخوی مالاباریو فرشته ماهی عربی اختلاف معنیداری داشته (05/0p) ولی در گونه های سرخوی چشم درشت و سرخوی خونی اختلاف معنی دار نبود (05/0p>). پارامتر وزن اتولیت در گونه های سرخوی چشم درشت و سرخوی مالاباریو همینطور گونههای سرخوی خونی وفرشته ماهی عربی اختلاف معنیداری نداشت (05/0p>) ولی بین این دو گونه با گونه های سرخوی چشم درشت و سرخوی مالاباری اختلاف معنی دار دیده شد (05/0p)، دو پارامتر طول اتولیت و پهنای اتولیت در تمام گونهها اختلاف معنی دار نشان داد (05/0p)، بنابراین میتوان گفت در گونه های مورد مطالعه، دو پارامتر طول اتولیت و پهنای اتولیت به عنوان شاخصهای تعیین گونه به کمک اتولیت می باشند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
188 - دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، گروه شیلات، ساری، ایران
الهه علی عسگری حامد دهقانی محمود قیم اشرفیآبسنگ های مرجانی بزرگترین تنوع گونه ای را در بین اکوسیستم های دریایی دارا می باشند. مرجان های آبسنگ ساز دارای پولیپ هایی هستند که در حفره های فنجانی شکل کوچک بسر می برند که اغلب به عنوان یک ابزار تاکسونومیک برای تشخیص گونه های مرجان ها به کار می روند. این بررسی در بهار چکیده کاملآبسنگ های مرجانی بزرگترین تنوع گونه ای را در بین اکوسیستم های دریایی دارا می باشند. مرجان های آبسنگ ساز دارای پولیپ هایی هستند که در حفره های فنجانی شکل کوچک بسر می برند که اغلب به عنوان یک ابزار تاکسونومیک برای تشخیص گونه های مرجان ها به کار می روند. این بررسی در بهار 1391 به منظور تعیین گونه های مرجان های سخت اطراف جزیره هنگام صورت گرفت. با روش Manta towدر اطراف جزیره حدود گسترش مشخص شده و سپس جهت نمونه برداری از غواصی استفاده گردید. از نمونه ها در زیر آب عکسبرداری شده و تکه هایی از آنها توسط قلم و چکش به منظور شناسایی، نمونه برداری گردیدند. نمونه ها به آزمایشگاه منتقل شده و در سفید کننده 10% به مدت 10 تا 60 دقیقه غوطه ور گردیدند تا زمانی که کرالیت آنها قابل رؤیت شود. توسط استریومیکروسکوپ از کرالیت آنها عکسبرداری شد و با استفاده از کلید شناسایی Veron(2000) شناسایی گونه ای انجام گردید. نتایج نشان داد مرجان های زنده اکثراً در عمق 3 الی 6 متر مشاهده و 8 خانواده، 21 جنس و 33 گونه از آنها شناسایی گردیدند که در این میان، خانواده Faviidaeبیشترین تنوع را به خود اختصاص داده است. وضعیت سلامت مرجان ها خوب بوده و تنوع ماهی ها در مناطق مرجانی نسبت به جزایر اطراف بالا میباشد ولی به علت صید ماهیان زینتی تراکم زیادی ندارند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
189 - رژیم غذایی و فصول تخم ریزی ماهی گمگام (Terapon puta) در آب های ساحلی بوشهر
نصیر نیامیمندی مهرداد حسینی شبانکاره فرخ انصاریدر این مطالعه که طی سال 1393 صورت گرفت، تغذیه، فصول تخم ریزی و تولیدمثل ماهی گمگام (Terapon puta Cuvier and Valencieness 1892) در آب های ساحلی بوشهر (خلیج فارس) مورد بررسی قرار گرفت. نمونهها توسط تور انتظاری و قلاب جمع آوری گردید. در این تحقیق داده های طولی، مراحل با چکیده کاملدر این مطالعه که طی سال 1393 صورت گرفت، تغذیه، فصول تخم ریزی و تولیدمثل ماهی گمگام (Terapon puta Cuvier and Valencieness 1892) در آب های ساحلی بوشهر (خلیج فارس) مورد بررسی قرار گرفت. نمونهها توسط تور انتظاری و قلاب جمع آوری گردید. در این تحقیق داده های طولی، مراحل باروری (در جنس ماده) و رفتارهای غذاخوری در گونه مورد بررسی جمع آوری و تجزیه و تحلیل گردید. نتایج بیانگر اجتماع نمونه های بالغ این گونه در فصل تابستان در سواحل بوشهر بود. زمان تخمریزی در منطقه مورد بررسی از اواخر تابستان تا پائیز می باشد. نتایج تغذیه ماهی نشان دهنده اولویت غذایی این گونه به ترتیب بر روی میگو، بنتوزها، ماهی و کرم ها بود. همچنین این نتایج نشان میداد که ماهی گمگام در طول شبانه روز شکار می کند و از گونه های پر خور محسوب می شود. نتایج این پژوهش نشان میدهد که ذخائر ماهی گمگام دارای وضعیت طبیعی بوده و تحت فشار نمی باشد. با توجه به نتایج غذاخوری، این ماهی می تواند برای ذخائر میگو مشکل ساز باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
190 - بررسی روابط فیلوژنی گونه گیش دم زرد (Atule mate) در مناطق شمالی خلیج فارس و دریای عمان با استفاده از ژن سیتوکروم اکسیداز I
مهزاد شکوری پرگل قوام مصطفوی محمد پورکاظمی سید محمد رضا فاطمیآنالیز ژنتیکی جمعیتهای مختلف ماهیان جهت حفظ تنوع زیستی و افزایش اطلاعات در مورد بقای گونه ها و یافتن عوامل تهدید کننده و یا کمک کننده در حفظ جمعیت‌ها مهم و ضروری می باشد. لذا هدف از این مطالعه تعیین روابط فیلوژنتیکی و خویشاوندی گونه گیش دم زرد (Atule mate) (Cuvier, 183 چکیده کاملآنالیز ژنتیکی جمعیتهای مختلف ماهیان جهت حفظ تنوع زیستی و افزایش اطلاعات در مورد بقای گونه ها و یافتن عوامل تهدید کننده و یا کمک کننده در حفظ جمعیت‌ها مهم و ضروری می باشد. لذا هدف از این مطالعه تعیین روابط فیلوژنتیکی و خویشاوندی گونه گیش دم زرد (Atule mate) (Cuvier, 1833) در مناطق شمالی خلیج فارس و دریای عمان به وسیله توالی یابی ژن سیتوکروم اکسیداز I (COI) میتوکندریایی می باشد. 90 قطعه ماهی گیش دم زرد، از مناطق صیادی بندر بوشهر، بندر عباس و بندر چابهار، جمع آوری گردید و جهت انجام مطالعات مولکولی،DNA ژنومی به روش استات آمونیم استخراج شده و کمیت و کیفیتDNA بوسیله روش اسپکتروفوتومتری و الکتروفورز ژل اگارز 1 درصد تعیین شد. واکنش زنجیره ای پلیمراز (PCR) با استفاده از یک جفت پرایمر ژن سیتوکروم اکسیداز I انجام گردید. پس از الکتروفورز محصول PCR روی ژل آگارز 5/1درصد، قطعه bp650 ناحیه کنترل میتوکندریایی تعیین توالی شد. جهت بررسی روابط فیلوژنی با استفاده از نرم افزار CLUSTAL W، توالی‌های ژن COI میتوکندریایی هم ردیف و پس از مقایسه آنها با توالی‌های منتخب بانک ژن، ترسیم درخت فیلوژنی با روشهای متفاوت (Maximum Likelihood، Maximum Parsimony و (Bayesian در مقابل برون گونه (Esox Lucius) انجام شد. نتایج نشان داد که تمامی نمونه های بندر عباس و بندر بوشهر و 3 نمونه از بندر چابهار همگی در یک شاخه قرار گرفته و مابقی نمونه های بندر چابهار با دارا بودن فاصله ژنتیکی قدری بیشتر، بر روی شاخه مجزایی قرار داشته و با بوت استراپ بالا رابطه خواهری با هم نشان دادند و این دو شاخه با فاصله تکاملی زیاد از برون گونه قرار گرفتند. می توان نتیجه گرفت که توالی یابی ژن سیتوکروم اکسیدازI روشی مناسب و قابل اعتماد در بررسی روابط فیلوژنتیکی گونه گیش دم زرد بوده و اطلاعات مفیدی جهت مدیریت و حفاظت این گونه با ارزش فراهم می نماید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
191 - پتانسیل خطر غذایی فلزات سنگین در ماهیان سواحل شمالی خلیج فارس و دریای عمان: مرور سیستماتیک و متاآنالیز
محمد حسین سینکاکرمی نوشین گشمردیخلیج ¬فارس و دریای¬ عمان محل زیست گونه¬های مختلفی از آبزیان به¬ویژه ماهیان می¬باشند. فلزات سنگین به¬عنوان مهمترین آلاینده¬های این اکوسیستم¬های آبی محسوب می¬شوند که می¬توانند عوامل مهم تهدیدکننده سلامت مصرف¬کنندگان باشند. هدف این پژوهش، مرور نظام¬مند مطالعاتی است¬ که به چکیده کاملخلیج ¬فارس و دریای¬ عمان محل زیست گونه¬های مختلفی از آبزیان به¬ویژه ماهیان می¬باشند. فلزات سنگین به¬عنوان مهمترین آلاینده¬های این اکوسیستم¬های آبی محسوب می¬شوند که می¬توانند عوامل مهم تهدیدکننده سلامت مصرف¬کنندگان باشند. هدف این پژوهش، مرور نظام¬مند مطالعاتی است¬ که به تعیین غلظت فلزات سنگین در بافت عضله برخی از ماهیان این آب¬ها از تاریخ 1384 تا 1397 پرداخته¬اند. این پژوهش متاآنالیز روی بافت عضله 1182 قطعه از ماهیان حلواسفید، شوریده، زمین¬کن، سرخو، سنگسر، شبه¬شوریده، شیر، قباد و هامور صید شده از خلیج ¬فارس و دریای¬ عمان به¬منظور بررسی میزان این فلزات انجام گرفت. میزان مجازمصرف، خطر مصرف غذایی و مقایسه با استانداردها بررسی شد. میزان شاخص¬هایTHQ و HI در همه¬ی گونه¬های ماهیان مورد مطالعه برای بالغین کم¬تر از یک، اما برای کودکان فقط در ماهی شیر در شاخص HI بالاتر از یک بهدست آمد. میزان فلزات جیوه، روی و سرب در تمامی ماهی¬ها، کادمیوم در سرخو و سنگسر و نیکل در سنگسر، قباد و هامور از تمامی استانداردها پایین¬تر بود. میزان جذب روزانه و هفتگی برای تمامی فلزات مورد مطالعه در اثر مصرف ماهیان مورد بررسی پایین¬تر از میزان مجاز کمیته JECFA به¬دست آمد. همچنین کم¬ترین میزان وعده¬های مجاز مصرف از نظر فلزات مورد مطالعه مربوط ¬به ماهی¬های شیر؛ فلز جیوه، شبه¬شوریده؛ فلز سرب و زمین¬کن؛ سایر فلزات بود. به¬نظر مي¬رسد مصرف زیاد ماهی زمین¬کن از نظر فلزات مورد بررسی احتمالا میتواند با خطراتی به¬ویژه برای کودکان به¬همراه باشد. از این¬رو حفاظت از محیط زیست که در ایجاد مشکلات بهداشت تغذیه تاثیرگذار است، یک ضرورت تلقی می¬گردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
192 - بررسی تغییرات فصلی آنزیم گلوتاتیون اس ترانسفراز و فلزات سنگین سرب، کادمیوم و نیکل در صدف دوکفهای مرواریدسازPinctada radiata
الهه علی عسگری علی ماشینچیان مرادی فریبرز احتشامی شهلا جمیلی محمد ربانیابزارهای گوناگونی جهت پایش میزان غلظت آلاینده‌ها بر اکوسیستمهای آبی وجود دارد. این مطالعات امروزه بر مبنای پایش زیستی و بیومارکر‌ها میباشد. هدف از این تحقیق اندازه گیری میزان غلظت آنزیم گلوتاتیون اس ترانسفراز (GST) به عنوان بیومارکرهای آلاینده فلزات سنگین در صدف دوکفه چکیده کاملابزارهای گوناگونی جهت پایش میزان غلظت آلاینده‌ها بر اکوسیستمهای آبی وجود دارد. این مطالعات امروزه بر مبنای پایش زیستی و بیومارکر‌ها میباشد. هدف از این تحقیق اندازه گیری میزان غلظت آنزیم گلوتاتیون اس ترانسفراز (GST) به عنوان بیومارکرهای آلاینده فلزات سنگین در صدف دوکفهای مروارید ساز محار (Pinctada radiata) در اکوسیستمهای آبی بوده است. فلزات سنگین سرب، کادمیوم و نیکل در بافت نرم و رسوبات ایستگاههای مورد مطالعه در طی چهار فصل اندازهگیری گردید. نمونهها به صورت فصلی در ایستگاههای لاوان، هندورابی و نخیلو (در شمال خلیج فارس) از بهار سال 1392 تا زمستان همان سال به روش غواصی در دو سایز کوچک (4-1 سانتی متری) و سایز بزرگ (6-4 سانتی متری) جمع آوری گردیدند و صدف آنها از بافت نرمشان جدا و به آزمایشگاه جهت آنالیز میزان فلزات سنگین و آنزیم‌های مورد مطالعه منتقل گردیدند. از روش استاندارد Moopam برای اندازهگیری میزان غلظت فلزات سنگین و برای آنالیز میزان غلظت آنزیم گلوتاتیون اس ترانسفراز در نمونه‌های بافت صدف دوکفهای از روش و همکاران (1974) استفاده گردید. میزان غظت آنالیز فلزات سنگین نیکل، کادمیوم و سرب در رسوبات در هر سه ایستگاه 12/0 ± 6/1، 04/0 ± 69/0 و 30/0 ± 16/4 قسمت در میلیون میباشد و میزان غظت آنالیز فلزات سنگین نیکل، کادمیوم و سرب در بافت نرم صدف محار در هر سه ایستگاه به ترتیب 12/0 ± 58/0، 04/0 ± 86/1 و 30/0 ± 94/1 قسمت در میلیون میباشد. نتایج نشان داد که غلظت فلز سرب در رسوبات ایستگاه دارای اختلاف معنادار میباشد و مقایسه نتایج با استاندارهای مرتبط و تحقیقات مشابه حاکی از آن است که غلظت آلاینده‌های فلزات سنگین در تمامی موارد بطور قابل ملاحظه‌ای کمتر از تمام استاندارها و مقادیر راهنما میباشد. تغییرات آنزیم گلوتاتیون اس ترانسفراز در هر دو پارامتر ایستگاه و فصل اختلاف معناداری را نشان داد. با افزایش دما در فصل گرم میزان آنزیم‌های آنتی اکسیدان افزایش یافته که ممکن است بخاطر فراوانی غذا در محیط باشد. در تحقیق حاضر نیز میزان گلوتاتیون اس ترانسفراز به طور معنی داری در فصل گرم از فصل سرد بیشتر بود. با توجه به میزان کم آلاینده‌های فلزات سنگین در مناطق مورد مطالعه، و عدم مشاهده ارتباط قوی بین میزان آلاینده فلزات سنگین و میزان آنزیم مورد مطالعه در بافت صدف محار ، لذا میتوان این طور برداشت کرد که موجود در وضعیت سالمی به سر می‌برد و میزان آنزیم‌ها در حد طبیعی میباشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
193 - جاده ابریشم دریایی و نقش آن در گفت‌وگوی فرهنگی ـ تمدنی ساکنان خلیج‌فارس
محمد مهدی مظاهری اعظم ملاییخلیجفارس بهسبب وجود منابع سرشار نفت و گاز، در سطح بینالمللی و منطقه‌ای مهم و راهبردی به‌شمار می‌آید و میتواند قدرت و موقعیت استراتژیکی کشورهای ساحلی را ارتقا ببخشد. با این حال، وجود برخی تفاوت‌ها در هویت و جهت‌گیری‌های سیاسی ایران با سایر کشورها، سبب رویکرد ستیزه‌جو چکیده کاملخلیجفارس بهسبب وجود منابع سرشار نفت و گاز، در سطح بینالمللی و منطقه‌ای مهم و راهبردی به‌شمار می‌آید و میتواند قدرت و موقعیت استراتژیکی کشورهای ساحلی را ارتقا ببخشد. با این حال، وجود برخی تفاوت‌ها در هویت و جهت‌گیری‌های سیاسی ایران با سایر کشورها، سبب رویکرد ستیزه‌جویانه و تقابلی آنها در عرصه منطقه‌ای گردیده است. بنابراین پژوهش حاضر به‌دنبال بررسی راهکارهای افزایش همکاری و همگرایی کشورهای خلیج‌فارس بوده و در صدد است تأثیرات احیای راه ابریشم دریایی بر نزدیکی و همکاری‌های فرهنگی ـ تمدنی کشورهای خلیج‌فارس را بررسی کند. یافتههای پژوهش که بر اساس تئوریهای همگرایی و سازه‌انگاری صورت گرفته، حاکی از آن است که احیای راه‌ابریشم دریایی در ابتدا میتواند سبب افزایش مناسبات اقتصادی، ارتباطی و توریستی کشورهای منطقه شود و پس از آن با تغییر تصاویر بین‌الاذهانی ملت‌ها و دولتهای منطقه از یکدیگر، سطح همکاری و مناسبات آنها را به مسائل سیاسی و فرهنگی نیز ارتقا میدهد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
194 - فرصت ها و چالش های دیپلماسی فرهنگی ج.ا.ا در پنج کشور عربی خلیج فارس
حسن بشیر سیدمحمدحسین میرفخرائیانقلاب اسلامی ایران به مثابۀ انقلابی فرهنگی، تقدم روابط فرهنگی بر دیگر انواع روابط بین الملل را بر نظام ج.ا.ایران فرض می کند. ازسوی دیگر، برقراری روابط حسنه با کشورهای اسلامی و همسایه، از دیگر اولویت ها و ضرورت های دستگاه دیپلماسی کشور محسوب می شود. به این ترتیب دیپلماس چکیده کاملانقلاب اسلامی ایران به مثابۀ انقلابی فرهنگی، تقدم روابط فرهنگی بر دیگر انواع روابط بین الملل را بر نظام ج.ا.ایران فرض می کند. ازسوی دیگر، برقراری روابط حسنه با کشورهای اسلامی و همسایه، از دیگر اولویت ها و ضرورت های دستگاه دیپلماسی کشور محسوب می شود. به این ترتیب دیپلماسی فرهنگی به مثابۀ برجسته ترین کنش ج.ا.ایران در سیاست خارجی، در ارتباط با کشورهای همسایه، اهمیتی فزون تر می یابد. در تحقیق حاضر، دیپلماسی فرهنگی ج.ا.ایران در کشورهای عربی خلیج فارس مورد بررسی قرار گرفته است تا از این رهگذر، فرصت ها و چالش های آن شناسایی شود. جای می گیرد که برخی از آن ها بالفعل و بالقوه فرصت های احصاشده در دو دستۀ کلی به این قرار است: وجود مؤلفه های مشترک فرهنگی اجتماعی میان کشورهای عربی خلیج فارس، و میان این کشورها و ج.ا.ایران، ارتباطات پرسابقه و پردوام مردمی میان ایران و منطقه و ظرفیتسمن های ایرانی و خلیجی برای کمک به بهبود ارتباطات. چالش های احصاشده نیز به سه دستۀ کلی شاخص ترین چالش ها دراین باره عبارت است از: . کنشی و گرایشی ، بینشی : تقسیم می شود کاستی های شناختی (شناخت ناکافی، قدیمی و...) دربارة فرهنگ، سیاست فرهنگی و مختصات منطقۀ خلیج فارس و نیز کم توجهی به بایسته های عملکرد فرهنگی مطلوب و تکرار روندها و فرایندهای نادرست. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
195 - بررسی تکثیر و پرورش میگو در ایران با تأکید بر حاشیه خلیج فارس و دریای عمان
مهران مسلمی امید باونداین مطالب پیش زمینه ای کوتاه در مورد مباحث تکثیر در خلیج فارس و دریای عمان می باشد. در آب های خلیج فارس و دریای عمان 18 گونه میگو شناسایی شده است. مهمترین گونه اقتصادی از نظر صید و صیادی، میگوی ببری سبز (Penaeus semisulcatus) می باشد که در بیشتر زیستگاه های خلیج فارس و چکیده کاملاین مطالب پیش زمینه ای کوتاه در مورد مباحث تکثیر در خلیج فارس و دریای عمان می باشد. در آب های خلیج فارس و دریای عمان 18 گونه میگو شناسایی شده است. مهمترین گونه اقتصادی از نظر صید و صیادی، میگوی ببری سبز (Penaeus semisulcatus) می باشد که در بیشتر زیستگاه های خلیج فارس و دریای عمان یافت می شود، اما بیشترین پراکنش و صید آن در آبهای استان بوشهر می باشد. میگوی موزی(Penaeus (indicus که از نظر تجاری در رده دوم قرار دارد و بیشتر در آبهای استان هرمزگان صید می گردد. سایر گونه ها مثل میگوی سفید هندی (Penaeus indicus) و میگوی ببری سیاه (Penaeus monodon) علی رغم داشتن جثه درشت، به دلیل فراوانی اندک و محدودیت زیستگاه، مورد بهره برداری اقتصادی قرار نمی گیرند. تحقیقات مقدماتی تکثیر و پرورش میگو در ایران از سال 1363 شمسی (1984 میلادی) توسط مؤسسه تحقیقات شیلات ایران در پژوهشکده میگوی کشور مستقر در بوشهر انجام گردید. دستاوردهای این فعالیت های تحقیقاتی منجر به معرفی سه گونه مهم و تجاری میگوی ببری سبز، سفید هندی و وانامی به صنعت آبزی پروری کشور گردید. هکتار در شرق استان مازندران و سواحل استان گلستان شناسایی شده است. احداث 36 واحد مرکز تکثیر،6 واحد کارخانه تولید خوراک میگو و 30 واحد کارخانه عمل آوری بخشی از زیر ساخت های مورد نیاز صنعت تکثیر و پرورش میگو است که در این سال ها بوجود آمده است. میزان تولید میگوی پرورشی در کشور از 54 تن در سال 1373 به 250.5 تن در سال 1386رسیده است. حداکثر میزان تولید میگوی پرورشی در کشور در اوج فعالیت صنعت پرورش میگو در سال 1383 به 8930 تن رسیده که استان بوشهر با 5600 تن (63%)کل کشور در این امر پیشرو بوده است. توجه به تنوع گونه ای میگو با دید منطقه ای، تکثیر و پرورش گونه های با توان تولید بالا و مقاوم در برابر شرایط متنوع اکولوژیکی، مقاوم در برابر بیماری، سریع الرشد و افزایش تولید در واحد سطح از راهکارهای دستیابی به اهداف کیفی و کمی شیلات ایران در برنامه های توسعه ی کشور است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
196 - استقرار سپر دفاع موشکی در منطقه خلیج فارس و تاثیر آن بر امنیت منطقه (2001 -2017)
حسن خداوردی علی اصغر غفاری چراتیکشیده شدن تدریجی طرح سپر دفاع موشکی ایالات متحده از اروپا به منطقه خلیج فارس، در طول یک دهه گذشته و استقرار اجزای راداری و پدافندی این طرح، در جای جای منطقه خلیج فارس چه در پهنه خشکی و چه در پهنه شناوری آن، آثار و پیامدهای متنابهی را نیز برای نـظام های منطقه ای و بـین ا چکیده کاملکشیده شدن تدریجی طرح سپر دفاع موشکی ایالات متحده از اروپا به منطقه خلیج فارس، در طول یک دهه گذشته و استقرار اجزای راداری و پدافندی این طرح، در جای جای منطقه خلیج فارس چه در پهنه خشکی و چه در پهنه شناوری آن، آثار و پیامدهای متنابهی را نیز برای نـظام های منطقه ای و بـین المللی به همراه داشته و امنیت شکننده منطقه خلیج فارس را بیش از پیش متاثر از خود نموده است. مورادی از قبیل شروع مسابقه تسلیحاتی، برهم خوردن موازنه قدرت، تیرگی روابط و بی‌ثباتی منطقه‌ای و از همه مهم تر اتحاد سه جانبه اعراب، اسرائیل و آمریکا را می توان از پیامدهای امنیتی استقرار این طرح در منطقه خلیج فارس دانست. بر این اساس، هدف پژوهش حاضر این است تا با روش توصیفی- تحلیلی و گردآوری داده‌ها با روش کتابخانه‌ای، پس از بررسی دلائل شکل گیری سپر دفاع موشکی، گسترش آن به منطقه خلیج فارس و تاثیر آن بر امنیت این منطقه نیز مورد تحلیل و واکاوی دقیق قرار دهد. اجرای این طرح در منطقه خلیج فارس آثار و پیامدهای متنابهی را برای نـظام بـین الملل و در راس آن منطقه خاورمیانه و خلیج فارس به همراه خواهد داشت و بر امنیت این منطقه تاثیر گذار خواهد بود و در مقابل حساسیت بسیاری از کشورهای منطقه از جمله ایران را نـسبت بـه سرشت و سرنوشت نهایی این طرح بر می انگیزد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
197 - نقش جمهوری اسلامی ایران در بازدارندگی حضور نظامی آمریکا در خلیج فارس بعد از 11 سپتامبر
علی اصغر غفاری چراتی حسن خداوردی گارینه کشیشیان سیرکییکی از موضوعاتی که همواره بر امنیت ملی ایران تاثیرگذار بوده است، حضور نظامی مداخله‌جویانه آمریکا در خلیج فارس است. این کشور امروزه بزرگترین تهدید برون‌منطقه‌ای در منطقه خلیج فارس بر علیه امنیت ملی ایران میباشد. ایران نیز همواره در جهت حفظ و ارتقای توان بازدارندگی خود د چکیده کاملیکی از موضوعاتی که همواره بر امنیت ملی ایران تاثیرگذار بوده است، حضور نظامی مداخله‌جویانه آمریکا در خلیج فارس است. این کشور امروزه بزرگترین تهدید برون‌منطقه‌ای در منطقه خلیج فارس بر علیه امنیت ملی ایران میباشد. ایران نیز همواره در جهت حفظ و ارتقای توان بازدارندگی خود در قبال حضور نظامی آمریکا در منطقه خلیج فارس تلاش نموده است. این پژوهش به دنبال پاسخگویی به این پرسش میباشد که نقش جمهوری اسلامی ایران در بازدارندگی حضور نظامی آمریکا در منطقه خلیج فارس چه میباشد؟ با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی جهت آزمون فرضیه و روش کتابخانه‌ای و فیش‌برداری برای گردآوری داده‌ها و بهره‌برداری از گزاره‌های نظریه موازنه تهدید، این نتیجه حاصل گردید که جمهوری اسلامی ایران ضمن بهره‌برداری بهینه از موقعیت ژئوپلیتیک و ژئواستراتژیک خود در منطقه خلیج فارس، با توسعه قدرت دریایی، هوایی، زمینی و موشکی خود در کنار بهره-برداری از راهبرد جنگ‌های نامتقارن و استفاده از نیروهای نیابتی و همچنین پیگیری دیپلماسی رفاقت با کشورهای منطقه خلیج فارس، به دنبال عملی ساختن استراتژی عدم دسترسی در منطقه خلیج فارس بوده است تا ضمن ایجاد یک موازنه تهدید موثر در برابر تهدیدات حضور نظامی آمریکا، قدرت بازدارندگی خود را در مقابل این کشور به خصوص در عرصه نظامی ارتقا بخشد. اقدامات جمهوری اسلامی ایران باعث تقویت امنیت ملی این کشور و در مقابل چالشی جدی برای حضور موثر نظامی آمریکا در منطقه خلیج فارس گردید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
198 - رقابت منطقه‌ای ایران و عربستان سعودی و تأثیر آن بر امنیت خلیج فارس بر اساس رئالیسم تهاجمی
نادر مولائیاناین مقاله براساس شرایط امنیتی خلیج فارس و ارائه راهکارهایی جهت ثبات و امنیت دراین منطقه حساس بین المللی تهیه و تنظیم شده است. امنیت پایدار دراین منطقه ژئو استراتژیک، ژئو کالچرال و ژئو پلتیک از جهان به دلیل مسیر عبور انرژی و تخمین بیش از 90% از انرژیهای فسیلی (درسال 2030 چکیده کاملاین مقاله براساس شرایط امنیتی خلیج فارس و ارائه راهکارهایی جهت ثبات و امنیت دراین منطقه حساس بین المللی تهیه و تنظیم شده است. امنیت پایدار دراین منطقه ژئو استراتژیک، ژئو کالچرال و ژئو پلتیک از جهان به دلیل مسیر عبور انرژی و تخمین بیش از 90% از انرژیهای فسیلی (درسال 2030) از اهمیت بالایی برخوردار است. جغرافیای خلیج فارس که با تنگه هرمز از دریای عمان جدا میشوند، تشکیل میشود از کشورهای: ایران، عراق، عربستان سعودی، کویت، بحرین، امارات متحده عربی، عمان و قطر که از لحاظ اقتصادی و تولید انرژی های فسیلی برای جهان مهم و حیاتی است. خروج بریتانیا از این منطقه و جایگزین شدن ایالات متحده درسال 1970 م، این منطقه از خاورمیانه را دچار فراز و فرودهای بسیاری کرده است. آمریکا در اینسال از دو کشور ایران و عربستان به عنوان دو ستون امنیت منطقه ای برای کم کردن تنش بین دو کشور و سدی در برابر کمونیسم در طرحی به نام دکترین نیکسون – کسینجر (امنیت دو ستونی) استفاداه کرد پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
199 - واکاوی علل ثبات سیاسی و سیاست خارجی فعال قطر در تحولات خاورمیانه عربی و شمال آفریقا
احسان یاری حسین غضنفریسلسله انقلاب‌ها و اعتراضات در کشورهای عرب خاورمیانه و شمال آفریقا که از سال 2010 آغاز شد به عنوان پدیده‌ای فراگیر با وسعت عملکرد بالا اکثر کشورهای عربی منطقه‌ی خاورمیانه و شمال آفریقا را در‌نوردید و کشورها بطور مستقیم و یا غیرمستقیم از تبعات منفی این بحران متضرر شدند. ا چکیده کاملسلسله انقلاب‌ها و اعتراضات در کشورهای عرب خاورمیانه و شمال آفریقا که از سال 2010 آغاز شد به عنوان پدیده‌ای فراگیر با وسعت عملکرد بالا اکثر کشورهای عربی منطقه‌ی خاورمیانه و شمال آفریقا را در‌نوردید و کشورها بطور مستقیم و یا غیرمستقیم از تبعات منفی این بحران متضرر شدند. اما در این بین کشور قطر نه تنها درگیر این گونه اعتراضات نشد، بلکه با تثبیت ثبات سیاسی در داخل توانست اهداف مورد نظر خود را پیگیری نموده و به نقش‌آفرینی رو به گسترش خود در منطقه ادامه دهد. در این پژوهش نویسندگان درصدند دریابند که با توجه به شباهت‌های ساختاری نظام سیاسی در کشورهای منطقه علی‌الخصوص شیخ‌نشین‌های خلیج فارس، چگونه در شرایطی که کشورهای دیگر درگیر مقابله با بحران سیاسی ناشی از بهار عربی بودند و یا برای جلوگیری از ورود تبعات آن به درون مرزهای خود تلاش میکردند، قطر با اتخاذ رویه‌ای گوناگون و با کمترین تنش در داخل به پیگیری اهداف سیاست خارجی خود پرداخت؟ نویسندگان با استفاده از رویکردی تحلیلی-جامعه‌شناختی و بهره‌گیری تلفیقی از نظریات جامعه‌شناسی سیاسی و اقتصاد سیاسی به این نتیجه دست یافتند که پیگیری عوامل بلندمدت و کوتاه‌مدت مشروعیت‌زا در کنار سازوکار اقتصاد رانتی و اقدامات عاجل دولت قطر در برهه زمانی وقوع تحولات بهار عربی، در ثبات سیاسی قطر نقش اساسی ایفا کرده‌اند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
200 - گاز شیل و امنیت انرژی کشورهای منطقه خلیج فارس
ابوالقاسم طاهری علیرضا رستم آقاییورود کشوری مانند آمریکا به دنیای تولید گاز از طریق گاز شیل که پیش از این، خود بزرگترین واردکننده LNG در جهان به شمار می‌رفت، یکی از بزرگترین چالش های سایرکشورهای صادرکننده گاز خواهد بود. در همین حال، افزایش تولید داخلی گاز در آمریکا، قیمت‌های گاز در قاره اروپا و آسیا چکیده کاملورود کشوری مانند آمریکا به دنیای تولید گاز از طریق گاز شیل که پیش از این، خود بزرگترین واردکننده LNG در جهان به شمار می‌رفت، یکی از بزرگترین چالش های سایرکشورهای صادرکننده گاز خواهد بود. در همین حال، افزایش تولید داخلی گاز در آمریکا، قیمت‌های گاز در قاره اروپا و آسیا را به کمترین حد رسانده است؛ لذا تحلیلگران بازار اعتقاد دارند که آمریکا تا پایان دهه جاری از یک واردکننده عمده تبدیل به یک صادرکننده بزرگ گاز خواهد شد. در طی سالهای آینده استقلال انرژی آمریکا ژئوپلتیک جهانی را تغییر خواهد داد که خلیج فارس حساس‌ترین ناحیه به این تغییر است. این منطقه از اوایل دهه های جنگ سرد یک منطقه حیاتی و بسیار مهم در سیاست خارجی آمریکا به شمار می رفته است. منابع عظیم نفت و گاز موجود در این ناحیه همواره یکی از دلایل اصلی علاقه آمریکا در این منطقه بوده است. هم اکنون حدود یک سوم نفت جهان را تامین میکند و همین امر آن را در کانون توجهات بینالمللی قرار داده است. در این تحقیق ابعاد انقلاب گاز شیل در آمریکا و اثرات آن بر بازارهای جهانی انرژی مورد بررسی قرار خواهد گرفت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
201 - تاثیر مناسبات فزاینده سیاسی- اقتصادی هند و کشورهای شورای همکاری خلیج فارس بر توسعه اقتصادی این کشورها
طاهره ابراهیمی‌فر سیدامیرسعید هدایتیحضور هند در منطقه خلیج فارس ورابطه آن با با کشورهای عرب حاشیه خلیج فارس در طول سالها به یک رابطه پویا توسعه یافته است. با این که که روابط هند با این منطقه به سده‌های پیش باز میگردد، اما در سالهای اخیر، هند روابط خود را با کشورهای شورای همکاری خلیج فارس به سرعت گسترش چکیده کاملحضور هند در منطقه خلیج فارس ورابطه آن با با کشورهای عرب حاشیه خلیج فارس در طول سالها به یک رابطه پویا توسعه یافته است. با این که که روابط هند با این منطقه به سده‌های پیش باز میگردد، اما در سالهای اخیر، هند روابط خود را با کشورهای شورای همکاری خلیج فارس به سرعت گسترش داده است. با ظهور هند به عنوان یک قدرت بزرگ اقتصادی در سالهای اخیر و همچنین رشد اقتصادی منطقه خلیج فارس به طور همزمان، روند اقتصادی وابستگی متقابل را تقویت میکند. هر چند که حضور اقتصادی هند در منطقه از داد و ستد کالا بین بازرگانان به توسعه صنعت نفت خلیج فارس توسط سرمایه انسانی هند تغییر یافته است، حضور سیاسی هند کم و بیش کم اثر باقی مانده است. با این وجود، در فضای متغیر ژئوپلتیکی بعد از جنگ سرد و در چشم انداز امنیتی گسترده از افغانستان تا خلیج فارس، هند به عنوان ژئوپلتیکی بزرگ برای کشورهای خلیج فارس به صورت راهبردی اهمیت یافته است. در بررسی روابط کنونی هند و شورای همکاری خلیج فارس، این سوال مطرح می شود که گسترش روابط سیاسی و اقتصادی بین هند و کشورهای شورای همکاری خلیج فارس چه تآثیری بر توسعه این کشورها دارد؟ در بررسی ها این نتیجه حاصل شد که وابستگی متقابل این کشورها به یکدیگر و نیز مجاورت خلیج فارس و اقیانوس هند سبب تسریع و توسعه روابط بین آنها و در نهایت به توسعه اقتصادی هند و کشورهای شورای همکاری خلیج فارس منجر شده است. هدف از این مقاله بررسی حضور اقتصادی و سیاسی هند در منطقه خلیج فارس و بررسی رشد و توسعه سیاسی-اقتصادی آنها می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
202 - نقش قوانین اساسی و قوه مقننه کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس بر همگرایی میان آنها
فاطمه هاشمی سهیل سهیلی نجف آبادیمنطقه خلیج فارس از گذشته، از مهمترین مناطق راهبردی جهان بوده است. در این منطقه، سنت‌ها و ارزشهای اسلامی و عربی، بخشی مهمی از هویت مردمان عرب و دولتهای آنها را تشکیل میدهد. این منطقه، همچنین به علت وجود منابع انرژی فسیلی دارای اهمیت بسیار است. با وجود درآمدهای حاصل ا چکیده کاملمنطقه خلیج فارس از گذشته، از مهمترین مناطق راهبردی جهان بوده است. در این منطقه، سنت‌ها و ارزشهای اسلامی و عربی، بخشی مهمی از هویت مردمان عرب و دولتهای آنها را تشکیل میدهد. این منطقه، همچنین به علت وجود منابع انرژی فسیلی دارای اهمیت بسیار است. با وجود درآمدهای حاصل از فروش نفت و گاز، ساختارهای اقتصادی مدرن، در میان کشورهای عرب جنوب خلیج فارس شکل گرفته است، اما ساختارهای سیاسی آن، به شکل پادشاهی خاندان‌های موروثی، سنتی و محافظه‌کار باقی مانده است که با نهادهای دمکراتیک ناسازگار است و این امر در قانون اساسی و حتی قوه مقننه این کشورها نمایان شده است. از سوی دیگر بیشتر کشورهای نامبرده، به دلایل ضعف ساختارهای سیاسی و قدرت، دارای احساس ناامنی از سوی عوامل داخلی و خارجی هستند و از اینرو تلاش کرده‌اند در سازمانی به نام شورای همکاری خلیج فارس، وارد همگرایی شوند و یک جامعه امن پدید آورند. از آنجا که همگرایی بر اساس چارچوب‌های قانونی کشورها پدید می‌آید، حال پرسش اینجاست که نقش قوانین اساسی و قوه مقننه این کشورها در همگرایی میان آنها چیست؟ این مقاله در تلاش برای پاسخ به این پرسش، از روش توصیفی- تحلیلی بهره می‌برد و نتایج آن نشان میدهد که با توجه به این تجربه تاریخی که همگرایی نیازمند تعمیق دموکراسی است، همگرایی میان این کشورها به دلیل ناتوانی قوانین اساسی و قوای مقننه آنها از گسترش نهادهای دموکراتیک، متوقف شده است و به این لحاظ، شورای همکاری خلیج فارس، یک جامعه امن سست پیوند است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
203 - محیط رسوبی، کیفیت مخزنی و زیست چینهنگاری سازند داریان در یکی از میادین جنوب شرقی خلیج فارس
مینا سادات هاشمی داود جهانی سید محسن آل علی علی کدخدایی بیتا اربابچکیده در مطالعه نهشت ههای سازند داریان )شعیبا( در یکی از میادین جنوب شرقی خلیج فارس، محیط رسوبی و زیست چینهنگاری این نهشتهها بر روی مغز ههای اخذ شده از این سازند مورد بررسی قرار گرفت. در مطالعات محیط رسوبی هفت ریزرخساره کربناته و یک ریزرخساره ترکیبی کربناته- آواری شن چکیده کاملچکیده در مطالعه نهشت ههای سازند داریان )شعیبا( در یکی از میادین جنوب شرقی خلیج فارس، محیط رسوبی و زیست چینهنگاری این نهشتهها بر روی مغز ههای اخذ شده از این سازند مورد بررسی قرار گرفت. در مطالعات محیط رسوبی هفت ریزرخساره کربناته و یک ریزرخساره ترکیبی کربناته- آواری شناسایی گردید که نمایانگر نهشته شدن سازند داریان در چهار کمربند رخسارهای رمپ داخلی، رمپ میانی، رمپ خارجی و حوضه ژر ف میباشد. همچنین تغیبرات یکنواخت رخسارهای، نبود رودیستهای تشکیلدهنده ریفهای بزرگ و جایگزینی جلبک لیتوکودیوم با آنها، نشانگر محیط رمپ کربناته هموکلینال است. همچنین مطالعه میکروسکوپی ریزرخساره نمدر مطالعات زیست چینهنگاری برمبنای روزنداران و جلبک های آهکی نیز، پنج بایوزون شامل بایوزون های تجمعی یا اسمبلیج زون، رنج زون، و فراوانی یا آکمی زون مورد شناسایی قرار گرفت که پنج بایوزون معرفی شده نمایانگر سن آپتین برای این سازند میباشد. با تلفیق مطالعات زمینشناسی ، نتایج بدست آمده از آنالیز معمولی مغزهها و ارزیابی نمودارهای پتروفیزیکی، کیفیت مخزنی این سازند نیز مورد مطالعه قرار گرفت که بیانگر کیفیت مخزنی خوب در بخشهایی از این نهشتهها و به خصوص افقهای حاوی جلبک لیتوکودیوم بود که بر مبنای آن سازند داریان در زمره سازندهای مخزنی مهم در شرق خلیج فارس میباشد. پرونده مقاله
سکوی نشر دانش
سند یا سکوی نشر دانش ،سامانه ای جهت مدیریت حوزه علمی و پژوهشی نشریات دانشگاه آزاد می باشد
پیوندهای سایت
مراکز مرتبط
پشتیبانی
صفحات رسمی
حقوق این وب‌سایت متعلق به سامانه مدیریت نشریات دانشگاه آزاد اسلامی است.
حق نشر © 1403-1400