بررسی تجمع و آلودگی فلزات سنگین ( جیوه ،سرب ،نیکل و وانادیم ) وابسته به صنایع نفتی و پتروشیمیایی در رسوبات گلی و شنی در خوریات ماهشهر

محورهای موضوعی : زیست شناسی دریا

سمیرا اسماعیلی ¹ (کارشناس ارشد بیولوژی دریا، دانشکده علوم و فنون دریایی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران شمال)
مهناز سادات صادقی ² (عضو هیات علمی دپارتمان دانشکده علوم وفنون دریایی ، دانشگاه آزاد اسلامی تهران شمال ، تهران ، ایران.)
مژگان امتیازجو ³ (دانشیار گروه بیولوژی دریا، دانشکده علوم و فنون دریایی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران شمال)

تاریخ دریافت : 1401/01/21 تاریخ پذیرش : 1401/03/22 تاریخ انتشار : 1400/12/01

کلید واژه: خلیج فارس, فلزات سنگین, پارامترهای محیطی, کربن آلی, خور, ذرات رسوبی,

چکیده مقاله :

چکیده آلودگی اکوسیستم های آبی به فلزات سنگین به یکی از مشکلات جهانی در کشورهای توسعه یافته تبدیل شده است. در این مطالعه، به بررسی غلظت فلزات سنگین نیکل، سرب، جیوه و وانادیوم با نمونه برداری از رسوبات با استفاده از دستگاه گرب Vane Veen در اعماق 5، 10 و 15 متری از 4 ایستگاه شامل خور موسی، احمدی، غزاله و غنام در بندر امام خمینی در سال 99 پرداخته شد. براساس نتایج این تحقیق مشخص گردید که میانگین غلظت فلزات در ایستگاه های مختلف بین 79/38 تا 17/64 برای نیکل، 23/2 تا 18/13 برای سرب، 87/0 تا 12/8 برای جیوه و بین 32/39 تا 26/62 میکرو گرم بر گرم برای وانادیوم بدست آمد. نتایج آزمون واریانس یکطرفه(One- Way ANOVA) نشان داد که میانگین غلظت فلزات در ایستگاه های مختلف اختلاف معنی داری داشت (P<0.05). بطوریکه بیشترین غلظت مربوط به نیکل وکمترین مربوط به جیوه بود.نتایج آزمون ANOVA نشان داد که غلظت فلزات در بین ذرات رسوبی مختلف اختلاف معناداری داشت (P<0.05) بیشترین غلظت فلزات در ذرات رس دیده شد. بین غلظت فلزات در اعماق مختلف، اختلاف معنی داری وجود نداشت (P>0.05) . شاخص آلودگی برای بررسی میزان آلودگی فلزات محاسبه و بر اساس این شاخص مشخص گردید که خور موسی و احمدی نسبت به همه فلزات، خور غزاله نسبت به جیوه و نیکل دارای آلودگی، ولی خور غنام فاقد آلودگی می باشد.

چکیده انگلیسی:

Pollution of aquatic ecosystems with heavy metals is one of the global problems in developed countries. In this study, we investigated the concentrations of heavy metals nickel, lead, mercury and vanadium by sampling sediments using Vane Veen Grab at depths of 5, 10 and 15 meters from 4 stations including estuary Musa, Ahmadi, Ghazaleh and Ghanam in the port. Imam Khomeini was paid in 1396. Based on the results of this study, it was found that the average concentration of metals in different stations 38.79 to 64.17 for nickel, 2.23 to 13.18 for lead, 0.87 to 8.12 for mercury and 39.32 to 62.26 μg / g was obtained for vanadium. The results of one-way analysis of variance (ANOVA) showed that the concentration of metals in different stations was significantly different (P <0.05), the highest concentration was related to nickel and the lowest was related to mercury.. The results of ANOVA test showed that the concentration of metals was significantly different in sediment particles (P <0.05). The highest concentration of metals was observed in clay particles. There was no significant difference between metal concentrations at different depths (P> 0.05). Igeo was calculated to evaluate the level of metal pollution and based on this index, it was determined that Musa and Ahmadi estuaries are contaminated with respect to all metals, Ghazaleh estuary with respect to mercury and nickel, but Ghanam estuary is not contaminated.