فلزات سنگین

دسترسی آزاد مقاله

1 - جذب عناصر سنگین و دیگر عناصر از پساب‌های صنعتی و شهری با استفاده از خاک اره و لینتر پنبه
ملیحه اختری* مهدی عارف خانی

این تحقیق به منظور بررسی تاثیر برخی مواد سلولزی مانند خاک اره و آلفا سلولز (لینتر پنبه) جهت تصفیه پساب های صنعتی و شهری و جذب برخی ترکیبات (نیترات، سدیم و پتاسیم) و فلزات سنگین (کادمیوم، کروم و روی) موجود در این نوع پساب ها انجام پذیرفت. با توجه به مقادیر بسیار اندک کرو چکیده کامل

این تحقیق به منظور بررسی تاثیر برخی مواد سلولزی مانند خاک اره و آلفا سلولز (لینتر پنبه) جهت تصفیه پساب های صنعتی و شهری و جذب برخی ترکیبات (نیترات، سدیم و پتاسیم) و فلزات سنگین (کادمیوم، کروم و روی) موجود در این نوع پساب ها انجام پذیرفت. با توجه به مقادیر بسیار اندک کروم، کادمیوم و نیترات در نمونه پساب های مورد مطالعه از محلول کلراید کروم و کادمیوم با غلظت 20 قسمت در میلیون و محلول نیترات سدیم با غلظت 60 قسمت در میلیون جهت اندازه گیری هر یک استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد در بین جاذب ها، مخلوط خاک اره و آلفا سلولز تاثیر مشابهی در جذب سدیم و روی در مقایسه با خاک اره تنها دارد. جاذب ها بر جذب پتاسیم از پساب ها چندان موثر نبودند، اما تاثیر قابل توجهی در مقدار جذب کروم و کادمیوم داشتند، به طوری که مقدار کروم در نمونه شاهد از 27 میلی گرم در لیتر به مقدار 76/3 میلی گرم در لیتر پس از تحت تاثیر قرار گرفتن با جاذب خاک اره و 48/4 میلی گرم در لیتر در جاذب خاک اره و لینتر رسید. مقدار کادمیوم در نمونه شاهد از 22 میلی گرم در لیتر به مقدار 5/1 میلی گرم در لیتر و ضریب جذب 18/93 درصد پس از تحت تاثیر قرار گرفتن با جاذب مخلوط خاک اره و آلفا سلولز رسید، در حالی که تنها تحت تاثیر خاک اره به 88/0 میلی گرم در لیتر با ضریب جذب 96 درصد رسیده بود. جاذب ها نیز تاثیر چندانی در مقدار جذب نیترات در محلول نیترات سدیم نداشتند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2 - بررسی وضعیت آلودگی درختان صنوبر اطراف کارخانه سرب و روی زنجان با استفاده از دوایر رویش سالیانه (Populous nigra)
توفیق احمدی مریم میاحی ویلما بایرام‌زاده منوچهر زرین‌کفش وحیدرضا صفدری

یکی از جدیدترین راه ها جهت تعیین مقدار و نوع بسیاری از آلاینده های محیطی استفاده از زیست ردیابی طبیعی است. در مناطق معتدله هر ساله یک لایه چوب به درخت اضافه می شود که در آن شرایط رویشگاهی همان سال ضبط شده و گزینه خوبی برای زیست ردیابی در طول زمان هستند. بنابراین در این چکیده کامل

یکی از جدیدترین راه ها جهت تعیین مقدار و نوع بسیاری از آلاینده های محیطی استفاده از زیست ردیابی طبیعی است. در مناطق معتدله هر ساله یک لایه چوب به درخت اضافه می شود که در آن شرایط رویشگاهی همان سال ضبط شده و گزینه خوبی برای زیست ردیابی در طول زمان هستند. بنابراین در این پژوهش سعی شده است از درخت صنوبر که به فراوانی در اطراف کارخانه سرب و روی زنجان کشت می شود به عنوان زیست ردیاب استفاده کرده و روند آلودگی خاک اطراف نشان داده شود. به همین منظور 2 درخت از فواصل 5 و10 کیلومتری کارخانه سرب و روی زنجان تهیه شد و از خاک های مجاور هر درخت نمونه برداری انجام گرفت. در نمونه های چوب دوایر سالیانه سن یابی و از هم جدا گردید و غلظت سرب و روی در هر یک از دوایر سالیانه و نمونه های خاک تعیین شد. نتایج حاصل نشان داد که میزان آلودگی هم در نمونه های خاک و هم در نمونه های چوب در نزدیک کارخانه بالاتر از نمونه دیگر بوده است. میزان سرب و روی در دوایر سالیانه درخت صنوبر در هر دو نمونه از سال 1370 تا 1389 روند افزایشی را نشان داد، ولی این افزایش در درختی که به کارخانه نزدیک تر بود به میزان چشمگیرتری خود را نشان داد. در ضمن آنالیزهای آماری همبستگی معنی داری را بین میزان سرب و روی و سال های مورد مطالعه در سطح 01/0 نشان داد. این یافته نشان می دهد میزان سرب و روی خاک و در نتیجه میزان سرب و روی در گیاه مورد مطالعه هر ساله، افزایش داشته است. در ضمن بحث حرکت آلاینده ها بین دوایر هم با توجه به نتایج آماری (خودهمبستگی) نفی می شود، زیرا مقدار همبستگی در وقفه های مطالعه شده از لحاظ آماری معنی دار نمی باشد. بنابراین می توان نتیجه گرفت که صنوبر را می توان به عنوان زیست ردیاب برای خاک های آلوده به سرب و روی در منطقه مورد مطالعه استفاده کرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

3 - پالایش سبز فلز روی توسط درختچه بیابانی آکاسیا ویکتوریا (.Acacia victoriae Benth)
خدیجه خرمن دار علی مهدوی

در این پژوهش به ‌منظور بررسی اثر جذب فلز روی بر نهال‌های یک‌ساله Acacia victoriae در سه تکرار و به‌ صورت یک‌ طرح کاملا تصادفی با چهار غلظت از محلول سولفات روی (0، 50، 250 و 500 میلی‌گرم بر لیتر) نهال‌ها مورد ارزیابی قرار گرفتند. سپس برخی ‌از صفت‌های مورفولوژی و فیزیولوژ چکیده کامل

در این پژوهش به ‌منظور بررسی اثر جذب فلز روی بر نهال‌های یک‌ساله Acacia victoriae در سه تکرار و به‌ صورت یک‌ طرح کاملا تصادفی با چهار غلظت از محلول سولفات روی (0، 50، 250 و 500 میلی‌گرم بر لیتر) نهال‌ها مورد ارزیابی قرار گرفتند. سپس برخی ‌از صفت‌های مورفولوژی و فیزیولوژی گیاه (ارتفاع گیاه، قطر یقه، تعداد برگ، سطح برگ، وزن ‌‌‌تر و خشک‌ گیاه، ارزش ‌تحمل، میزان مهار رشد و میزان کلروفیل) و همچنین مقدار ‌تجمع فلز روی در اندام‌های‌ ‌مختلف ‌آن برآورد شد. نتایج نشان داد صفت‌های مورد بررسی به ‌طور معنی‌داری تحت تاثیر فلز روی قرار گرفتند و حضور روی در غلظت بالا سبب کاهش جزیی این‌‌ صفت‌ها شد که تاثیر عمده‌ای بر گیاه نداشت و علایم سمیت با فلز روی در این ‌نهال‌ها مشاهده نشد. میزان تجمع روی نیز در ریشه‌ها بیشتر از قسمت‌های هوایی گیاه بود، به ‌طوری ‌که در حدود 80 درصد (50/4794 میلی‌گرم بر کیلوگرم) در ریشه‌ها‌، بیش ‌از 13 درصد (90/797 میلی‌گرم بر کیلوگرم) در ساقه‌ها و در حدود 7 درصد (35/488 میلی‌گرم بر کیلوگرم) در برگ‌های این‌‌‌‌ گونه تجمع یافتند. همچنین فاکتور تجمع زیستی و انتقال آن نیز به ترتیب بزرگ‌تر و ‌کوچک‌تر از یک ارزیابی شد. با توجه به ‌‌اینکه عنصر روی اختلال جدی در رشد نهال‌های A. victoriae به‌ وجود نیاورد و بیشترین تجمع فلز روی در ریشه‌ها صورت گرفت، بنابراین می‌توان از این ‌‌‌درختچه بیابانی جهت کاهش آلودگی در خاک‌های آلوده به ‌فلز روی به ‌روش تثبیت ‌گیاهی بهره برد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

4 - سنجش آلاینده‌های شیمیایی در کفپوش‌های مورد استفاده در اماکن ورزشی شهر شاهرود
سحر رزازان باقر مرسل علی فهیمی نژاد هومن بهمن‌پور

10.30495/ums.2023.22986

مقدمه و هدف پژوهش: امروزه کیفیت محیطی به عنوان یکی از پارامترهای مهم در مدیریت فضاهای ورزشی مطرح است. وجود آلاینده‌های محیطی می‌تواند بر سلامت و راندمان ورزشکاران اثرگذار باشد. هدف تحقیق، سنجش عناصر و ترکیبات سمی موجود در کفپوش‌های گرانولی مورد استفاده در اماکن ورزشی شه چکیده کامل

مقدمه و هدف پژوهش: امروزه کیفیت محیطی به عنوان یکی از پارامترهای مهم در مدیریت فضاهای ورزشی مطرح است. وجود آلاینده‌های محیطی می‌تواند بر سلامت و راندمان ورزشکاران اثرگذار باشد. هدف تحقیق، سنجش عناصر و ترکیبات سمی موجود در کفپوش‌های گرانولی مورد استفاده در اماکن ورزشی شهر شاهرود است.روش پژوهش: این تحقیق از نوع کاربردی و به روش آزمایشگاهی است. عناصر سنگین، منومر، هیدروکربن آزاد و ترکیبات فنولی اندازه‌گیری شدند. برای سنجش آلاینده‌ها از دستگاههای اسپکترومتر نشر اتمی پلاسما(ICP-OES) مدلVista Pro و اسپکتروفتومتر اشعه مرئی و ماورائ‌بنفش مدل 1240 mini استفاده شد. آزمایشات سه مرتبه تکرار شدند. برای تعیین حد مجاز مواجهه، از شاخص متوسط وزنی زمانی (OEL-TWA) استفاده شد.یافته‌ها: ایزوپرن آزاد با ppm 3400 و سپس، دی‌اکتیل فتالات با ppm 3280 بیشترین میزان ترکیبات را شامل شدند. بالاترین میزان عنصر به ترتیب متعلق به فلز سنگین قلع برابر ppm 125000 و مس با ppm 75280 بود. نتایج نشان داد که اختلاف زیادی میان استاندارد و حد مجاز آلاینده‌ها با اعداد حاصل از آزمایشات وجود دارد. 2 آلاینده آرسنیک و کروم با قابلیت سرطان‌زایی تایید شده انسانی در ساختار کفپوش پلی‌اورتان شناسایی شدند. سیلیس نیز به عنوان آلاینده‌های مشکوک به سرطان‌زایی در انسان، شناسایی شد. سرب نیز به عنوان سرطان‌زایی تایید شده برای حیوان با ارتباط ناشناخته بر انسان شناسایی شد و 12 مورد به عنوان غیرقابل طبقه‌بندی به عنوان یک عامل سرطان‌زای انسانی سنجش شدند. نتیجه‌گیری: برخی از عناصر و ترکیبات موجود در ساختار کفپوش‌های ورزشی، دارای رنجی بالاتر از استانداردها و حدود مجاز مواجهه هستند که این امر می‌تواند بر سلامت کاربران تاثیرگذار باشد و از سوی دیگر، امکان آسیب‌رسانی به محیط زیست را دارا است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

5 - ارزیابی توان بیش اندوزی گیاه شاهی برای پالایش گیاهی خاک های آلوده به کادمیم
فرانک محمدی‌پور صفورا اسدی کپورچال

آلودگی خاک با فلزات سنگین یکی از چالش های مهم در ارتباط با حفاظت منابع آب و خاک است. کادمیم یکی از مهم ترین آلاینده های زیست محیطی است که با توجه به تحرک خیلی زیاد در چرخه خاک- گیاه- انسان و اثرات نامطلوبی که بر انسان و حیوان دارد، پالایش آن از خاک های آلوده بسیار ضروری چکیده کامل

آلودگی خاک با فلزات سنگین یکی از چالش های مهم در ارتباط با حفاظت منابع آب و خاک است. کادمیم یکی از مهم ترین آلاینده های زیست محیطی است که با توجه به تحرک خیلی زیاد در چرخه خاک- گیاه- انسان و اثرات نامطلوبی که بر انسان و حیوان دارد، پالایش آن از خاک های آلوده بسیار ضروری است. یکی از راه های آلودگی زدایی خاک گیاه پالایی است که در آن از گیاهان بیش اندوز برای جذب آلاینده ها از خاک های آلوده استفاده می شود. هدف از انجام این پژوهش، بررسی امکان آلودگی زدایی کادمیم از خاک با استفاده از گیاه شاهی بود. بدین منظور، آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 6 تیمار شامل شاهد، 3، 5، 10، 25 و 50 میلی گرم کادمیم در هر کیلوگرم خاک و 4 تکرار در گلخانه اجرا گردید. پس از طی دوره رشد، گیاهان از خاک برداشت و غلظت کادمیم تجمع یافته در اندام های هوایی و ریشه گیاه و همچنین خاک تیمارهای مختلف اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که در تمام تیمارها با افزایش غلظت کادمیم در خاک، مقدار جذب کادمیم در ریشه افزایش می یابد. با افزایش غلظت کادمیم در خاک، غلظت کادمیم در اندام هوایی 3/19 و در ریشه حدود 34 برابر شد. این نتایج نشان دهنده توانایی زیاد ریشه و اندام هوایی شاهی برای جذب کادمیم از خاک های آلوده است. مجموع میانگین مقادیر کادمیم جذب شده در ریشه 18/65 و در اندام هوایی 86/60 میلی گرم بر کیلوگرم بود. همچنین، با افزایش غلظت کادمیم، زمان لازم برای پالایش گیاهی نیز افزایش یافته و کمترین زمان لازم مربوط به پالایش غلظت 3 میلی گرم بر کیلوگرم بود. بنابراین با توجه به اینکه شاهی گیاهی با دوره رشد نسبتاً کوتاه و عملکرد بالا می باشد، می توان از این گیاه به عنوان گیاهی بیش اندوز برای پالایش خاک های آلوده به کادمیم استفاده کرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

6 - گیاه پالایی خاک های آلوده به برخی فلزات سنگین به وسیله چند گیاه بومی منطقه حفاظت شده ارسباران
فاطمه اکبرپور سراسکانرود فرهاد صدری داریوش گل علیزاده

فلزات سنگین از مهم ترین آلاینده های خاک و محیط زیست می باشند. در سال های اخیر محققان زیادی جذب فلزات سنگین توسط جلبک ها، قارچ ها، باکتری ها و گیاهان مورد بررسی قرار دادند. گیاه پالایی یکی از شیوه های مناسب برای پالایش خاک از فلزات سنگین است. بعد از عملیات آماده سازی خاک چکیده کامل

فلزات سنگین از مهم ترین آلاینده های خاک و محیط زیست می باشند. در سال های اخیر محققان زیادی جذب فلزات سنگین توسط جلبک ها، قارچ ها، باکتری ها و گیاهان مورد بررسی قرار دادند. گیاه پالایی یکی از شیوه های مناسب برای پالایش خاک از فلزات سنگین است. بعد از عملیات آماده سازی خاک های آلوده بذرهای گیاهان قدومه کوهی (Arabis arenosa) و گیاه تاج خروس وحشی (Amaranthus retroflexus) و گیاه علف مرغ (Agropyron repens) در گلدان های 10 کیلوگرمی کشت گردید. پس از برداشت و خشک کردن در آون با دمای 85 درجه سانتی گراد به مدت 48 ساعت به ترتیب با روش های اکسیداسیون تر و هضم با اسید نیتریک عصاره گیری و با دستگاه های جذب اتمی و کوره گرافیتی اندازه گیری شد. نتایج به دست آمده نشان می دهد که غلظت سرب و کادمیم در خاک در ریشه بیش از ساقه و برگ بوده و همچنین غلظت سرب در اندام های زیرزمینی و روی در اندام های هوایی بالاتر بوده است. نتایج به دست آمده بالاترین غلظت روی را در اندام هوایی گیاه علف مرغ به میزان mg/Kg 65/262 و بیشترین غلظت سرب را در اندام های زیرزمینی گیاه تاج خروس وحشی به میزانmg/Kg 25/71 از خاک نشان داد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

7 - کاربرد روش‌های آماری چند‌متغیره و شاخص‌های زیست‌محیطی در ارزیابی توزیع فلزات سنگین
هاشم شمس‌الدین وحیدرضا جلالی اعظم جعفری

تکنیک‌های آماری چند‌متغیره مانند تجزیه ضریب همبستگی، تجزیه مولفه های اصلی و تجزیه خوشه ای برای غلظت کل فلزات سنگین در خاک های اطراف مجتمع مس سرچشمه که یکی از بزرگترین معادن مس میوسن جهان می باشد به کار گرفته شد. تعداد 100 نمونه خاک سطحی از خاک‌های اطراف معدن و مجتمع فرآ چکیده کامل

تکنیک‌های آماری چند‌متغیره مانند تجزیه ضریب همبستگی، تجزیه مولفه های اصلی و تجزیه خوشه ای برای غلظت کل فلزات سنگین در خاک های اطراف مجتمع مس سرچشمه که یکی از بزرگترین معادن مس میوسن جهان می باشد به کار گرفته شد. تعداد 100 نمونه خاک سطحی از خاک‌های اطراف معدن و مجتمع فرآوری، برداشت و با استفاده از روش هضم چهار اسید و به کمک دستگاه (ICP-OES) غلظت کل فلزات سنگین اندازه گیری گردید. شاخص های زمین انباشتگی و فاکتور غنی‌شدگی جهت تعیین میزان آلودگی منطقه مورد مطالعه، بکار برده شد. شاخص زمین انباشتگی، خطرناک ترین عنصر را کادمیوم و کم خطرترین عنصر را روی نشان داد. فاکتور آلودگی برای کادمیوم، بیشترین آلودگی و برای کبالت، کمترین آلودگی را در منطقه نشان داد. نتایج تجزیه چندمتغیره نشان داد که همبستگی معنی داری بین سرب، روی، کادمیوم، مس، کبالت، آهن و منگنز وجود دارد. این عناصر رابطه قوی در PCA و CA با هم داشتند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

8 - بررسی مقادیر فلزات سنگین و ریز مغذی های مهم در شیر خشک و غذای کودک متداول در سطح بازار تهران
مهدیه خزایی شیوا دهقان آبکنار نازنین خاکی پور

10.30495/jftn.2022.65970.11192

مقدمه: در حال حاضر شیر خشک یا مواد غذایی کمکی علیرغم اهمیت تغذیه با شیر مادر، در تامین غذای کودکان در جهان نقش قابل توجهی دارند. هدف از این مطالعه اندازه گیری میزان فلزات سنگین و ریز مغذی ها در شیر خشک و غذای کودک می باشد. فلزات سنگین کادمیوم، سرب، آرسنیک بالاترین عوارض چکیده کامل

مقدمه: در حال حاضر شیر خشک یا مواد غذایی کمکی علیرغم اهمیت تغذیه با شیر مادر، در تامین غذای کودکان در جهان نقش قابل توجهی دارند. هدف از این مطالعه اندازه گیری میزان فلزات سنگین و ریز مغذی ها در شیر خشک و غذای کودک می باشد. فلزات سنگین کادمیوم، سرب، آرسنیک بالاترین عوارض را در انسان بویژه در کودکان ایجاد می کنند و Fe، Mg،Ca و Zn از ریزمغذی های مهم هستند که در صورت کمبود در مواد غذایی منجر به اثرات سوئی بر سلامت کودکان می شوند. مواد وروشها: این مطالعه بر روی 8 نمونه غذای کودک از 6 محصول تجاری رایج در بازارانجام شد. نمونه ها توسط اسید نیتریک هضم و سپس مقدار عناصر موجود در آن ها آنالیز و به طور کمی اندازه گیری شد .نمونه برداری به روش سرشماری و اندازه گیری به روش های نشر القایی پلاسما انجام شد. نتایج با روش آمار توصیفی گزارش گردید. نتایج نشان داد که دامنه آرسنیک از 8- 1/2میکروگرم بر گرم بوده و در همه نمونه ها مقدار آن بیش از حد مجاز بوده است. مقدار کادمیوم ناچیز و دامنه سرب از 103/0 - 012/0 میکروگرم بر گرم و در حد مجاز می باشد. دامنه مقدار کلسیم 6409- 3195 میکروگرم بر گرم می باشد و تنها در تیمارهای شماره 3 و4 در حد استاندارد بوده است. دامنه آهن در نمونه ها 115- 19 و منیزیم 949- 385 میکروگرم بر گرم بوده و هر دو عنصر در حد استاندارد می باشد، دامنه روی 26- 0 میکروگرم بر گرم و کمتر از حد ضروری بوده است. نتیجه گیری: با توجه به نتایج این تحقیق مقادیر آرسنیک در نمونه های شیر خشک و غذای کودک بالاتر از حد مجاز تعیین شده است و برخی تیمارهای کلسیم و روی کمتر از حد استاندارد هستند که باید بیشتر مورد توجه قرار گیرند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

9 - بررسی کارایی پوست انار در حذف نیکل و کروم از پساب صنعتی و طراحی آزمایش به روش سطح پاسخ
نسرین هاشمی مسعود هنرور الهه قره خانی

چکیده آلودگی آب با فلزات سنگین سمی در اثر تخلیه فاضلاب صنعتی یک مشکل زیست محیطی در سراسر جهان است. حذف فلزات سنگین از پساب صنعتی موضوعی قابل توجه در زمینه آلودگی آب است که یک معضل جدی در کاهش کیفیت آب می باشد. فلزات متعددی مانند نیکل، کادمیوم، کروم، کبالت، مس، سرب، جی چکیده کامل

چکیده آلودگی آب با فلزات سنگین سمی در اثر تخلیه فاضلاب صنعتی یک مشکل زیست محیطی در سراسر جهان است. حذف فلزات سنگین از پساب صنعتی موضوعی قابل توجه در زمینه آلودگی آب است که یک معضل جدی در کاهش کیفیت آب می باشد. فلزات متعددی مانند نیکل، کادمیوم، کروم، کبالت، مس، سرب، جیوه و روی به میزان قابل توجهی سمی می باشند. هدف از این مطالعه بررسی تاثیر پوست انار به عنوان یک جاذب ارزان قیمت در حذف فلزات نیکل و کروم می باشد. پوست های انار ابتدا با محلول سود 1/0 نرمال اصلاح شد و توانایی جذب بررسی گردید. تاثیر سود بر روی جاذب توسط تکنیک های CHN، FT-IR، و SEM مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که اصلاح جاذب با سود در حذف یون‌های کروم و نیکل از پساب صنعتی موثر بوده است. آزمایشات جذب در غلظت های مختلف جاذب، زمان، دما و pH های مختلف انجام گرفت. تجزیه و تحلیل داده&lrm;ها نشان می&lrm;دهد که شرایط بهینه برای یون نیکل (II) g/L 4.5 از جاذب، 6pH=، دما308.15 K و زمان 60 دقیقه و شرایط بهینه برای یون کروم (VI)، g/L 4 از جاذب، 5.5pH= ، دمای300.65K و زمان 100 دقیقه می باشد. تحقیقات صورت گرفته و نتایج حاصل از آن با توجه به مزایای بالقوه، استفاده از این جاذب به عنوان جاذب زیستی جهت حذف نیکل و کروم در پساب صنعتی را به عنوان چشم اندازی امیدوار کننده و دوستدار محیط زیست پیشنهاد می کند. واژه های کلیدی: آلودگی، فلزات سنگین، پوست انار، فاضلاب، جذب پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

10 - بررسی تاثیر روش های پخت نان های سنتی ایران در میزان فلزات سنگین
مهدیس طورچی مهدی سیدین اردبیلی رضا عزیزی نژاد فرشته نعمت الهی

مقدمه: فلزات سنگین از جمله آلاینده های زیست محیطی هستند که مواجهه انسان با بعضی از آنها از طریق آب و مواد غذایی می تواندمسمومیت های مزمن و بعضا حاد ایجاد نماید. بر این مبنا پروژه حاضر به اندازه گیری و ارزیابی 4 فلز سنگین آهن، مس، سرب و کروم در50 نمونه خمیر و نان سنتی پر چکیده کامل

مقدمه: فلزات سنگین از جمله آلاینده های زیست محیطی هستند که مواجهه انسان با بعضی از آنها از طریق آب و مواد غذایی می تواندمسمومیت های مزمن و بعضا حاد ایجاد نماید. بر این مبنا پروژه حاضر به اندازه گیری و ارزیابی 4 فلز سنگین آهن، مس، سرب و کروم در50 نمونه خمیر و نان سنتی پرداخته و تاثیر نوع فر )فر سنتی و دوار(، دما و زمان پخت، سطح و pH خمیر را در میزان این فلزات موردبررسی قرار داده است.مواد و روش ها: نمونه برداری نان بطور اتفاقی از سطح شهر تهران انجام شد و مقدار فلزات با دستگاه طیف سنجی جذب اتمیاندازه گیری گردید. نتایج حاصل، در مقایسه با دو استاندارد مبنا ]ایران) ISIRI ( و جهانی) WHO/FAO ([ و با بهره گیری از نرم افزار SPSSمورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: نتایج ارزیابی نشان داد مقدار کروم در تمام نمونه ها کمتر از حد قابل تشخیص دستگاه بود. افزایش مقدار فلز سرب پس از پختدر هیچکدام از نمونه ها از نظر آماری اختلاف معن ادار نداشت ) P>0.05 (. افزایش مقادیر آهن در نمونه های پخته شده در فر دوار و سنتی وافزایش مس در نمونه های نان لواش و تافتون پخته شده در فر سنتی از نظر آماری اختلاف معنا دار داشت (P<0.05) .نتیجه گیری: نتایج آنالیز بیانگر این بود که میانگین میزان فلز سرب و آهن )بدلیل غنی سازی آرد در ایران( در نمونه ها کمی بیش تر ازمقادیر مشخص شده توسط /FAO WHO بود. همچنین با تعیین میزان دریافت روزانه قابل تحمل (PTDI) سرب، کروم، آهن و مستوسط مصرف نان این میزان کمتر از مقادیر استاندارد مشخص شده توسط /FAO WHO می باشد. ولی خاصیت تجمعی فلزات سنگین دربدن و اثرات سوء آن مسئله مهمی است که لازم است مورد توجه قرار گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

11 - اندازه‌گیری و ارزیابی فلزات سنگین در کنسروهای ماهی تون تولید شده از منابع مختلف صید در سال 1390
میترا داودی اورنگ عیوض‌زاده محمدرضا سویزی کاظم کریمی

مقدمه: ارزیابی آلودگی&zwnj; مواد غذایی بویژه ماهی&zwnj; تون و فراورده&zwnj;های آن به فلزات سنگین بدلیل پدیده تجمع&zwnj;پذیری و به عنوان شاخصی از میزان آلودگی آبها اهمیت فراوانی دارد. در پژوهش حاضر اندازه&zwnj;گیری و ارزیابی سه فلز سنگین جیوه، کادمیم و سرب در کنسرو ماهی چکیده کامل

مقدمه: ارزیابی آلودگی&zwnj; مواد غذایی بویژه ماهی&zwnj; تون و فراورده&zwnj;های آن به فلزات سنگین بدلیل پدیده تجمع&zwnj;پذیری و به عنوان شاخصی از میزان آلودگی آبها اهمیت فراوانی دارد. در پژوهش حاضر اندازه&zwnj;گیری و ارزیابی سه فلز سنگین جیوه، کادمیم و سرب در کنسرو ماهی تون تولید شده از چهار منبع اصلی تأمین ماهی تون کشور مورد بررسی قرار گرفت. مواد و روش&zwnj;ها: برای این منظور از چهار نقطه جغرافیایی دریای عمان، سواحل کشورهای هند، سیشل و غنا، نمونه&zwnj;هایی از کنسرو ماهی تون تولیدی یکی از کارخانجات معتبر داخل کشور تهیه شد و پس از آماده&zwnj;سازی و هضم نمونه&zwnj;ها، مقدار جیوه با بهره&zwnj;گیری از تکنیک بخار سرد روش طیف&zwnj;سنجی جذب اتمی(AAS) و مقدار دو فلز کادمیوم و سرب با روش پلاسمای جفت شده القایی- طیف&zwnj;سنجی نشر اتمی (ICP-AES) اندازه&zwnj;گیری شد. نتایج حاصل، در مقایسه با سه استاندارد مبنا [ایران (ISIRI)، جهانی (WHO/FAO) و اروپا (EC)] و با استفاده از روش آنالیز واریانس (ANOVA) با بهره&zwnj;گیری از نرم&zwnj;افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته&zwnj;ها: نتایج ارزیابی&zwnj;ها نشان داد در 4 سری نمونه&zwnj;های&zwnj; مورد آزمایش، میانگین جیوه ppm 082/0±2/0 (100% نمونه&zwnj;ها در محدوده&zwnj;ی مجاز استاندارد)، میانگین کادمیوم اندازه&zwnj;گیری شده ppm 375/0±614/0 (75% نمونه&zwnj;ها بالاتر از محدوده&zwnj;ی مجاز استاندارد) و میانگین سرب ppm 132/0±5/0 (50% نمونه&zwnj;ها در محدوده&zwnj;ی مجاز استاندارد) می&zwnj;باشد. نتیجه&zwnj;گیری: صیدهای منطقه&zwnj;ی چا&zwnj;بهار از صیدگاه دریای عمان دارای بیشترین و صیدهای سواحل غنا دارای کمترین مقادیر آلودگی به فلزات سنگین تعیین شدند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

12 - تأثیر فرایند تصفیه بر میزان فلزات سنگین در روغن سویا
لیلا صداقت بروجنی محمد حجت الاسلامی مریم قراچورلو

مقدمه: غلظت فلزات سنگین در روغن های گیاهی یک معیار مهم برای ارزیابی کیفیت روغن شامل تازگی، خواص نگهداری، ذخیره سازی و تأثیر آنها بر تغذیه و سلامت انسان می باشد. با توجه به تأثیر فلزات سنگین کم مقدار بر سرعت اکسیداسیون روغن، شناسایی آنها ضروری می باشد. مواد و روشها: در ا چکیده کامل

مقدمه: غلظت فلزات سنگین در روغن های گیاهی یک معیار مهم برای ارزیابی کیفیت روغن شامل تازگی، خواص نگهداری، ذخیره سازی و تأثیر آنها بر تغذیه و سلامت انسان می باشد. با توجه به تأثیر فلزات سنگین کم مقدار بر سرعت اکسیداسیون روغن، شناسایی آنها ضروری می باشد. مواد و روشها: در این مطالعه غلظت فلزات سنگین شامل سرب، کادمیوم، جیوه، آرسنیک در مراحل مختلف تصفیه روغن سویا بررسی شد. فلزات سنگین در نمونه های روغن با استفاده از دستگاه جذب اتمیک اندازه گیری شدند. یافتهها: نتایج نشان داد که مهمترین فرآیند در حذف آرسنیک از روغن مربوط به مرحله خنثی سازی است که ۶۰ درصد کل آرسنیک خروجی از روغن را شامل می شود. بیشترین حذف جیوه مربوط به مرحله اضافه کردن گیرنده های فلزات و آنتی اکسیدان ها است که احتمالا مربوط به چلاته کردن اسیدسیتریک می باشد. قسمت اعظم سرب در مرحله خنثی سازی به علت ایجاد صابون نامحلول از روغن در مرحله سانتریفوژ کردن خارج شده است. همچنین مرحله خنثی‌سازی تاثیر قابل توجهی در حذف کادمیوم از روغن داشته است. نتیجه گیری: با توجه به یافته های فوق می توان دریافت که مراحل خنثی سازی و اضافه کردن آنتی اکسیدان ها و گیرنده های فلزات دو مرحله مهم در حذف فلزات سنگین از روغن می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

13 - ارزیابی مقدار برخی از عناصر معدنی و فلزات سنگین در کلزا، یونجه و اسفناج پس از آبیاری با درجات مختلف فاضلاب خانگی
حمید مظفری امیر حسین شیرانی راد جهانفر دانشیان

مقدمه: به منظور بررسی تاثیر استفاده از فاضلاب خانگی بر میزان عناصر معدنی از قبیل پتاسیم، فسفر و سدیم و فلزات سنگین کادمیم و سرب در سه گیاه کلزا، یونجه و اسفناج، آزمایشی در سال 1390 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرقدس اجراء گردید. مواد و روش&zwnj;ها: این آ چکیده کامل

مقدمه: به منظور بررسی تاثیر استفاده از فاضلاب خانگی بر میزان عناصر معدنی از قبیل پتاسیم، فسفر و سدیم و فلزات سنگین کادمیم و سرب در سه گیاه کلزا، یونجه و اسفناج، آزمایشی در سال 1390 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرقدس اجراء گردید. مواد و روش&zwnj;ها: این آزمایش به صورت فاکتوریل و در قالب بلوک&zwnj;های کامل تصادفی با سه تکرار اجراء گردید. فاکتورهای آزمایش شامل فاکتور (A) آب آبیاری با درجات مختلف آلودگی در چهار سطح شامل سطح اول فاضلاب خانگی، سطح دوم زه آب اولیه، سطح سوم زه آب ثانویه و سطح چهارم آبیاری با آب معمولی (چاه) به عنوان تیمار شاهد، همچنین فاکتور دوم (B) نوع گیاه که شامل کلزا، یونجه و اسفناج می&zwnj;باشد. یافته&zwnj;ها: نتایج حاصل از آزمایش نشان داد که بین تیمارها در رابطه با تاثیر بر میزان عناصر پتاسیم، فسفر و سدیم در سطح یک درصد اختلاف معنی دار وجود دارد و بیشترین میزان عناصر در هر سه گیاه در آبیاری با فاضلاب خانگی مشاهده گردید که نسبت به تیمار شاهد افزایش نشان داد، همچنین مقادیر این عناصر در سه گیاه مورد آزمایش متفاوت مشاهده گردید. همچنین در بین تیمارها از نظر کادمیم و سرب هیچگونه اختلاف معنی&zwnj;داری با تیمار شاهد مشاهده نگردید. نتیجه&zwnj;گیری: آبیاری با فاضلاب خانگی تصفیه شده باعث افزایش عناصر غذایی در گیاهان مورد آزمایش گردید ضمن اینکه در رابطه با وجود فلزات سنگین سرب و کادمیم اختلاف معنی داری مشاهده نگردید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

14 - بررسی میزان فلزات سنگین، آفلاتوکسین و آلودگی میکروبی در محصول خرمای سایر
روح الله شیرعلی پور مریم البرزی الناز فتحی زاده

مقدمه: مطابق مطالعات تغذیه ای، خرما ارزش غذایی زیادی دارد و از طرف دیگر به دلیل تولید زیاد آن در کشور قابلیت تبدیل به یک محصول صادراتی استراتژیک را دارد. خرما سهم قابل توجهی را در سبد غذایی انسان ها در بسیاری از کشورهای جهان از جمله ایران به خود اختصاص داده است. از این چکیده کامل

مقدمه: مطابق مطالعات تغذیه ای، خرما ارزش غذایی زیادی دارد و از طرف دیگر به دلیل تولید زیاد آن در کشور قابلیت تبدیل به یک محصول صادراتی استراتژیک را دارد. خرما سهم قابل توجهی را در سبد غذایی انسان ها در بسیاری از کشورهای جهان از جمله ایران به خود اختصاص داده است. از این رو، پایش کیفیت و سلامت این محصول طبیعی امری ضروری می باشد. مواد و روش‌ها: در این پژوهش، 15 نمونه از خرمای سایر با علامتهای تجاری مختلف عرضه شده در سطح شهرستان اهواز در پاییز 1391 برای بررسی میزان فلزات سنگین شامل سرب و کادمیم، ریز مغذی ها شامل آهن، مس و روی، سموم قارچی آفلاتوکسین B و G و آلودگی میکروبی شامل مخمر و کپک گردآوری شد. آماده سازی نمونه ها و اندازه گیری های انجام شده بر اساس روش‌های استاندارد انجام شد. یافته ها: مقدار میانگین عناصر سرب، کادمیم، آهن، روی و مس به ترتیب برابر با 062/0، 040/0، 6/4، 5/1 و 5/2 میکروگرم بر گرم به دست آمد. مطابق آزمایش های انجام شده، در هیچکدام از نمونه های گردآوری شده افلاتوکسین تشخیص داده نشد. همچنین، نتایج به دست آمده از آزمایش‌های میکروبی وجود مخمر و کپک را در هیچکدام از نمونه‌ها، بجز یکی از آنها که میزان کپک در آن بالاتر از حد مجاز بود، اثبات ننمود. نتیجه‌گیری: مطابق نتایج به دست آمده، خرمای سایر توزیع شده در اهواز با ضریب اطمینان خوبی سالم و ایمن برای استفاده تشخیص داده شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

15 - ارزیابی ریسک سرطان‌زایی و غیر سرطان‌زایی در مواجهه با فلزات سنگین هوا
سید رضا کریمی نبی اله منصوری لعبت تقوی مظاهر معین الدینی

10.30495/jest.2022.66896.5664

زمینه و هدف: برخی از فلزات سنگین هوا به دلیل ویژگی‌های بزرگنمایی زیستی، پایداری و اثرات مخرب بر روی سلامت انسان اهمیت بسیار زیادی دارند. هدف اصلی از پژوهش حاضر شناسایی و ارزیابی ریسک فلزات سنگینی است که پتانسیل سرطان‌زایی و غیر سرطان‌زایی را برای مردم منطقه 21 به همراه چکیده کامل

زمینه و هدف: برخی از فلزات سنگین هوا به دلیل ویژگی‌های بزرگنمایی زیستی، پایداری و اثرات مخرب بر روی سلامت انسان اهمیت بسیار زیادی دارند. هدف اصلی از پژوهش حاضر شناسایی و ارزیابی ریسک فلزات سنگینی است که پتانسیل سرطان‌زایی و غیر سرطان‌زایی را برای مردم منطقه 21 به همراه دارد. روش بررسی: منطقه 21 تهران به دلیل داشتن کاربری‌های صنعتی و نیمه‌صنعتی به‌عنوان منطقه موردمطالعه انتخاب شد. طبق استاندارد ASTM و EPA با استفاده از پمپ حجم بالا 50 نمونه از هوا به کمک فیلترهای فایبرگلاس از کاربری‌های مختلف منطقه 21 در سال 1400 برداشت شد. تعیین غلظت فلزات سنگین با استفاده از دستگاه ICP-OES صورت گرفت. همچنین با استفاده از روش سیستم اطلاعات یکپارچه ریسک IRIS ارزیابی ریسک سرطان و غیر سرطان محاسبه شد. یافته‌ها: میانگین غلظت فلزات سنگین به ترتیب روند کاهشی شامل Li<Ti<W<Pb<Sr<Mg<Fe<Zn<Cr<Al است که آلومینیوم با 87/58 g/m3 µ بیشترین غلظت و لیتیم با 01/0 g/m3 µ کمترین غلظت را دارد. همچنین نتایج ارزیابی ریسک تنفسی بیانگر آن است که HQ آلومینیوم با 01 E + 13/1 ریسک غیر سرطانی و Cr سرب با 05-E 49/1 ریسک سرطانی دارد. بحث و نتیجه‌گیری: مقایسه میزان سرب با استاندارد ملی آمریکا نشان می‌دهد که غلظت سرب در سطح مناسبی قرار ندارد. یافته‌های این پژوهش می‌تواند در تدوین استراتژی‌های مناسب توسط مدیران شهری و اولویت‌بندی کنترل ریسک فلزات سنگین هوا کمک شایانی کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

16 - ارزیابی آلودگی فلزات سنگین در رخساره‌های شیمیایی سازند گچساران در ناحیه گیلانغرب، باختر کرمانشاه
بهنام سخاوتی مصطفی یوسفی راد محمودرضا مجیدی فرد علی سلگی زهرا ملکی

10.30495/jest.2022.48568.4871

زمینه و هدف: تعیین میزان پراکندگی فلزات سنگین در واحد های سنگی و بررسی آلودگی های ناشی از آن ها، از مباحث ضروری زیست محیطی است که آگاهی و شناخت آن ها، در مدیریت و کنترل آلاینده ها اهمیت فراونی داشته و از اهداف اصلی این پژوهش است. روش بررسی: جهت تعیین غلظت فلزات سنگین ا چکیده کامل

زمینه و هدف: تعیین میزان پراکندگی فلزات سنگین در واحد های سنگی و بررسی آلودگی های ناشی از آن ها، از مباحث ضروری زیست محیطی است که آگاهی و شناخت آن ها، در مدیریت و کنترل آلاینده ها اهمیت فراونی داشته و از اهداف اصلی این پژوهش است. روش بررسی: جهت تعیین غلظت فلزات سنگین از تکنیک XRFوICP-mass بهره گرفته و با استفاده از نرم افزار های آماری و شاخص های آلودگی، به بررسی میزان آلایندگی این فلزات در تاریخ ۲۰ اسفند ماه سال ۹۶ بر روی رخساره های شیمیایی سازند گچساران در نواحی باختری استان کرمانشاه، پرداخته شد. یافته ها: یافته ها حاکی از میزان بالای غلظت کادمیوم در رسوبات سازند گچساران با میانگین غلظت (۳/۳) ppm بود که بالاتر از (3/0)ppm غلظت آن در پوسته می باشد. هر سه شاخص مورد استفاده (شاخص زمین انباشتگی، فاکتور غنی شدگی، ضریب آلودگی و ضریب بار آلودگی) آلودگی کادمیوم در رسوبات مورد مطالعه را نشان دادند اما فلزات مولبیدن، آلومینیوم، کبالت و آهن، آلودگی را در رسوبات نشان ندادند. همچنین مقادیر دو شاخصCF و EF روند مشابهی را در مورد وضعیت عناصر آلاینده، در رسوبات نشان دادند. بحث و نتیجه گیری: وجود مقادیر قابل توجه عنصر کادمیوم درتوالی های سازند گچساران، می تواند تحت تاثیر فرایند انحلال سنگ ها و رسوبات توسط آب های سطحی و زیرزمینی، همچنین فعالیت های بیولوژیکی (کشاورزی و معدن کاری) بیشتر شده و اثرات نامطلوب زیست محیطی بر جای گذارد. لذا پیش بینی و انجام تمهیدات لازم در این خصوص، ضروری به نظر می رسد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

17 - قابلیت جذب فلزات سنگین توسط برخی گونه‌های درختی و درختچه‌ای مورد استفاده در فضای سبز شهرکرد
فاطمه مصطفوی محسن بهمنی رسول زمانی احمد محمودی علی جعفری

10.22034/jest.2020.29748.3834

زمینه و هدف: پایش زیستی یکی از روش های ارزان و ساده برای بررسی کیفیت محیط زیست است. فعالیت های ناشی از ترافیک وسایل نقلیه باعث ورود مقادیر فراوانی از فلزات سنگین به اتمسفر می شود. استفاده از گونه های گیاهی به عنوان شاخص پایش زیستی می تواند در ارزیابی و کاهش آلودگی هوا و چکیده کامل

زمینه و هدف: پایش زیستی یکی از روش های ارزان و ساده برای بررسی کیفیت محیط زیست است. فعالیت های ناشی از ترافیک وسایل نقلیه باعث ورود مقادیر فراوانی از فلزات سنگین به اتمسفر می شود. استفاده از گونه های گیاهی به عنوان شاخص پایش زیستی می تواند در ارزیابی و کاهش آلودگی هوا و فلزات سنگین مؤثر باشد. هدف از این مطالعه بررسی انتخاب بهترین گونه های چوبی جاذب فلزات سنگین سرب، روی و کادمیوم در برگ گونه های درختی و درختچه‌ای سرو خمره ای، نارون، زبان گنجشک و برگ نو در چهار منطقه با سطوح ترافیکی مختلف در سطح شهرستان شهرکرد است.ب-روش بررسی: برای این منظور از درختان واقع در خیابان های با ترافیک بالا (خیابان کاشانی، خیابان سعدی، ترمینال مسافربری) به عنوان مناطق آلوده و دانشگاه شهرکرد به عنوان منطقه شاهد در دو مقطع زمانی متفاوت (اواخر بهار و اواخر تابستان) اقدام به نمونه برداری از برگ های درختان مذکور شد.یافته‌ها: نتایج نشان داد که مقدار تجمع فلزات سنگین در منطقه آلوده (خیابان کاشانی) با اختلاف معنی داری در سطح 99 درصد بیش‌تر از مناطق دیگر می باشد. همچنین بیش‌ترین مقدار انباشت فلز سرب و روی در برگ گونه ی برگ نو با مقادیر 47/ 5 و 68/32 میلی گرم بر کیلوگرم و کادمیوم با مقدار 84/1 میلی گرم بر کیلوگرم در برگ گونه ی سرو خمره‌ای مشاهده گردید.بحث و نتیجه‌گیری: بر اساس نتایج به دست آمده، گونه های برگ نو، سروخمره ای، نارون و زبان گنجشک به عنوان بهترین گونه های چوبی جاذب فلزات سنگین، در فضای سبز شهرکرد معرفی می شوند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

18 - قابلیت گیاه یونجه در پالایش خاک آلوده به نیکل و سرب
صمد ظاهرمند محمود وفاییان محمد حسین بازیار

10.30495/jest.2019.31761.4031

زمینه و هدف: در دهه اخیر مسئله آلودگی خاک به فلزات سنگین ازجمله نیکل و سرب، یکی از مهم‌ترین مشکلات زیست‌محیطی به شمار می‌رود. بر اساس داده‌های آژانس حفاظت محیط‌زیست، نیکل در مقدار زیاد مضر و آلاینده‌ای خطرناک و سرب مهم‌ترین فلز آلاینده محیط می‌باشد. این مطالعه به‌منظور چکیده کامل

زمینه و هدف: در دهه اخیر مسئله آلودگی خاک به فلزات سنگین ازجمله نیکل و سرب، یکی از مهم‌ترین مشکلات زیست‌محیطی به شمار می‌رود. بر اساس داده‌های آژانس حفاظت محیط‌زیست، نیکل در مقدار زیاد مضر و آلاینده‌ای خطرناک و سرب مهم‌ترین فلز آلاینده محیط می‌باشد. این مطالعه به‌منظور بررسی وضعیت آلودگی خاک پالایشگاه گچساران با استفاده از شاخص‌های زیست‌محیطی ضریب آلودگی، شاخص درجه آلودگی و شاخص اصلاح ‌شده درجه آلودگی و بررسی پتانسیل گیاه‌پالایی یونجه که بومی منطقه گچساران است.روش بررسی: از خاک پالایشگاه گچساران در سال 1396 بعنوان مرکز آلودگی، چهار محدوده 500-0 متر، 1000-500 متر، 1500-1000 متر و 2000-1500 متر انتخاب گردید. در هر محدوده 5 نمونه خاک از عمق 0 تا 30 سانتیمتر سطح خاک برداشت گردید. برای اندازه‌گیری فلزات سنگین از دستگاه ICP-OES استفاده شد. از نرم‌افزار SPSS برای تجزیه آماری استفاده شد.یافته‌ها: آنالیز شاخص‌های زیست‌محیطی منطقه موردمطالعه را نسبت به عنصر نیکل با درجه آلودگی قابل‌توجه و نسبت به عنصر سرب با آلودگی بسیار بالا نشان می‌دهد. مقایسه میانگین غلظت نیکل و سرب در نمونه‌های خاک کشت‌شده با گیاه یونجه اختلاف معنی‌داری با میانگین غلظت نیکل و سرب در محدوده موردبررسی دارد.بحث و نتیجه‌گیری: به‌طورکلی گیاه یونجه به‌عنوان گیاه بومی منطقه می‌تواند در شرایط نامناسب آلودگی باعث جذب و استخراج نیکل و سرب از خاک شود. نتایج نهایی این پژوهش نشان می‌دهد که توانایی گیاه یونجه در گیاه‌پالایی عنصر نیکل در خاک آلوده به مواد نفتی بیشتر از عنصر سرب در محدوده پالایشگاه گچساران می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

19 - ارزیابی فرآیند انعقاد و لخته سازی در حذف فلزات سنگین از پساب شیمیایی مجتمع فولاد مبارکه
مسعود طاهریون علیرضا معماری پور

10.22034/jest.2019.7721.1635

زمینه و هدف: پساب حاصل از صنایع فولاد به عنوان یکی از منابع آلاینده فلزات سنگین نقش به سزایی در آلوده‌سازی محیط ایفا می‌نماید. لذا تصفیه بهینه و حذف این آلاینده‌ها جهت حفظ محیط‌زیست و رسیدن به استانداردهای تخلیه بسیار اهمیت دارد. در مجتمع فولاد مبارکه طی فرآیند تولید ور چکیده کامل

زمینه و هدف: پساب حاصل از صنایع فولاد به عنوان یکی از منابع آلاینده فلزات سنگین نقش به سزایی در آلوده‌سازی محیط ایفا می‌نماید. لذا تصفیه بهینه و حذف این آلاینده‌ها جهت حفظ محیط‌زیست و رسیدن به استانداردهای تخلیه بسیار اهمیت دارد. در مجتمع فولاد مبارکه طی فرآیند تولید ورق‌های فولادی گالوانیزه و قلع اندود، پسابی تولید می‌شود که حاوی غلظت‌های بالایی از فلزات آهن و کروم می‌باشد. در این تحقیق به ارزیابی کارآیی فرآیند انعقاد و لخته سازی در حذف این فلزات از پساب تصفیه‌خانه شیمیایی مجتمع فولاد مبارکه پرداخته می‌شود. روش بررسی: جهت طراحی آزمایش‌ها از روش طراحی مرکب مرکزی که متداول‌ترین نوع طراحی در روش رویه پاسخ است، استفاده می‌شود. متغیرهای مورد بررسی در این تحقیق چهار عامل pH، کدورت ورودی، غلظت منعقدکننده و غلظت کمک منعقدکننده می‌باشد که هر یک در پنج سطح مورد مطالعه قرار گرفته است. برای هر یک از فلزات مورد بررسی یک مدل رگرسیونی درصد حذف بر حسب عوامل موثر به دست آمده است. یافته ها: نتایج مرحله مدل‌سازی نشان می‌دهد pH تاثیرگذارترین عامل بر غلظت آهن خروجی و کدورت ورودی تاثیرگذارترین عامل بر درصد حذف کروم بوده است. نتایج مرحله‌ی بهینه‌سازی نشان می‌دهد غلظت بهینه منعقدکننده مورد استفاده (کلرور فریک) 397 میلی‌گرم بر لیتر، غلظت کمک منعقدکننده (پلی الکترولایت) 06/0 میلی‌گرم بر لیتر، pH بهینه 25/10 و کدورت ورودی بهینه 103 NTU می‌باشد بحث و نتیجه گیری: رویه پاسخ روش موثری در طراحی آزمایش‌ها است که با ساخت مدل رگرسیونی مرتبه دوم از فرآیند انعقاد ولخته سازی، امکان پیش بینی شرایط مختلف بهره برداری و تاثیر هم‌زمان عوامل بر پاسخ فراهم می شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

20 - ارتباط جذب فلز سنگین جیوه بامقدار کلرفیل و تولید قند در نهال های گونه درختی چنار
سحر طبیبیان سید آرمین هاشمی

10.22034/jest.2017.26805.3574

زمینه و هدف: از چالش های اساسی در زمینه محیط زیست، افزایش تدریجی غلظت فلزات سنگین در خاک می باشد. در این پژوهش، توانایی گونه چنار برای جذب فلز سنگین جیوه مورد بررسی قرار گرفت. روش بررسی: نهال‌های دو ‌ساله گونه‌چنار از نهالستان تهیه شد، غلظت‌های صفر و صد میلی‌گرم در لیتر چکیده کامل

زمینه و هدف: از چالش های اساسی در زمینه محیط زیست، افزایش تدریجی غلظت فلزات سنگین در خاک می باشد. در این پژوهش، توانایی گونه چنار برای جذب فلز سنگین جیوه مورد بررسی قرار گرفت. روش بررسی: نهال‌های دو ‌ساله گونه‌چنار از نهالستان تهیه شد، غلظت‌های صفر و صد میلی‌گرم در لیتر محلول کلرید جیوه پس از محاسبه به خاک گل دان‌های نهال‌ها اضافه شد و پس از گذشت یک دوره شش ماهه از رشد نهال‌ها اندام هوایی و ریشه جدا شد سپس میزان غلظت فلزجیوه در نمونه‌ها تعیین شدو داده‌ها موردبررسی قرار گرفت. یافته ها : نتایج حاصل از آنالیز داده‌ها نشان داد که بیشترین مقدار انباشت جیوه در اندام هوایی ،95 /64 میلی گرم در کیلوگرم در ریشه 94/117 میلی گرم در کیلوگرم و در خاک33/21 میلی گرم در کیلوگرم تعیین گردید، و مقدار کلروفیل کل و قند به ترتیب مقدار 66/4 میلی گرم بر گرم و 552/0 میلی گرم بر گرم می باشد. بحث و نتیجه گیری: بر اساس نتایج حاصل شده از این پژوهش گونه درختی چنار نسبتاً مناسب جهت پالایش خاک های آلوده به فلز جیوه می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

21 - تجمع فلزات سنگین در بافت های سه گونه ماهی در آبهای خلیج فارس و ارتباط آن با برخی مشخصات زیست سنجی
مهرنوش نوروزی محمد مهدی صادقی مصطفی باقری توانی هدیه زندآور

10.22034/jest.2019.9469.1810

زمینه و هدف: هدف از انجام این مطالعه بررسی میزان تجمع فلزات سنگین و سمی سرب، کادمیوم، جیوه و آرسنیک، در بافت های عضله، پوست و آبشش در سه گونه گیش گوژپشت (Alectis indicus)، هامور منقوط قهوه ای (Epinephelus chlorostima) و سرخو مخطط زرد (Lutjanus imniscatus) بود. همچنین تا چکیده کامل

زمینه و هدف: هدف از انجام این مطالعه بررسی میزان تجمع فلزات سنگین و سمی سرب، کادمیوم، جیوه و آرسنیک، در بافت های عضله، پوست و آبشش در سه گونه گیش گوژپشت (Alectis indicus)، هامور منقوط قهوه ای (Epinephelus chlorostima) و سرخو مخطط زرد (Lutjanus imniscatus) بود. همچنین تاثیر 4 عامل وزن، طول کل و طول استاندارد بر میزان تجمع این فلزات در بافت عضله این ماهیان بررسی شد. روش بررسی: نمونه گیری از ماهیان سه گونه، در ماه های (مهر و آبان) در سواحل بوشهر در آبهای خلیج فارس انجام شد. پس از زیست سنجی، جهت اندازه گیری غلظت فلزات سنگین (Pb, Cd, Hg, As) بافت های عضله، پوست و آبشش هر یک از ماهیان تفکیک گردید. جهت استخراج فلزات از بافت های مورد نظر از روش هضم با استفاده از مخلوط اسید استفاده شد. تعیین غلظت بوسیله دستگاه جذب اتمی مجهز به سیستم کوره گرافیتی انجام شد. یافته ها: نتایج، حاکی از وجود رابطه خطی منفی معنی دار بین میزان تجمع فلزات Pb, Cd, Hg با طول استاندارد بود. فلز آرسنیک با وزن و طول کل رابطه خطی مثبت معنی دار نشان داد. بیشترین میزان تجمع فلزات در بافت آبشش و کمترین آن در بافت عضله مشاهده شد و این اختلاف معنی دار بود. بیشترین تجمع فلزات سرب و کادمیوم بین سه گونه، در گیش گوژپشت و بیشترین تجمع فلزات جیوه و آرسنیک در سرخو مخطط زرد و کمترین آن در هامور منقوط قهوه ای بود و این اختلاف معنی دار بود. بحثونتیجهگیری: طبق دادهای ثبت شده و مقایسه با استانداردهای سازمان بهداشت جهانی، سازمان کشاورزی و غذایی سازمان ملل و اداره محیط زیست امریکا هر 4 فلز سرب، کادمیوم، جیوه و آرسنیک بالا تر از حد مجاز استاندارد بود و برای سلامتی انسان مضر است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

22 - ارزیابی آلودگی به عناصر سمی و سنگین خاک های اطراف نیروگاه حرارتی شازند به روش تحلیل آماری و زمین آماری
فریدون قدیمی محمد قمی الهه محمدی ولی کندی الهه محمدی ولی کندی

10.22034/jest.2019.9068

چکیدهزمینه و هدف:توسعه شگرف علم و فناوری در دنیای امروز موجبات رفاه و آسایش در زندگی امروز را فراهم آورده است. اما همین توسعه یافتگی با ایجاد آلودگی در محیط زیست باعث بروز مشکلات عدیده ای برای انسان و سایر موجودات زنده شده است. فلزات سنگین به دلیل غیر قابل تجزیه بودن و چکیده کامل

چکیدهزمینه و هدف:توسعه شگرف علم و فناوری در دنیای امروز موجبات رفاه و آسایش در زندگی امروز را فراهم آورده است. اما همین توسعه یافتگی با ایجاد آلودگی در محیط زیست باعث بروز مشکلات عدیده ای برای انسان و سایر موجودات زنده شده است. فلزات سنگین به دلیل غیر قابل تجزیه بودن و اثرات فیزیولوژیکی آنها بر موجودات زنده و انسان حتی در غلظت های کم حائز اهمیت شناخته شده اند، که از جمله این عناصر می توان به سرب، روی، مس، کبالت، کروم و کادمیوم اشاره کرد که توسط فعالیت های صنعتی به خاک اضافه می شوند.روش بررسی:در این مطالعه سعی شده با استفاده از روش های دقیق ژئوشیمی زیست محیطی، روش های آماری و نیز زمین آمار، پراکنش فلزات سنگین و سمی در خاک مورد بررسی، تجزیه و تحلیل قرار گیرد. نیروگاه حرارتی شازند با قرارگیری در جوار شهرهای اراک، مهاجران و شازند و نیز قرارگیری صنایع پالایشگاهی و پتروشیمی در جوار آن از اهمیت ویژه ای در ایجاد آلودگی در این مناطق برخوردار است. یافته ها:این بررسی نشان داد از بین عناصرPb، Zn، Cr، Cd، Co و Cu ، خاک های منطقه تنها از نظر Cdآلودگی نشان می دهند. نتیجه گیری:از آنجا که Cd در مازوت ایران (مورد مصرف در نیرو گاه ها)به طور طبیعی بالاست، بخشی از این آلودگی به دود انتقال یافته توسط باد و تجمع آن در خاک منطقه است .ضمن اینکه جهت باد نیز هم جهت با توزیع آلودگی است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

23 - بررسی غلظت فلزات سنگین ( Ni / Pb / Cd ) در اسفناج (Spinacia oleraceae) با تأثیر پذیری از نزولات خشک اتمسفری(مطالعه موردی: بالا دست و پایین دست نیروگاه رامین اهواز)
علی کریمی شوشتری مریم محمدی روزبهانی

10.30495/jest.2022.30289.3877

زمینه و هدف: آلودگی گیاهان به عناصر سنگین به عنوان یکی از مشکلات زیست محیطی فراروی بشر، در چند دهه گذشته مورد توجه محققین زیادی قرار گرفته است. فرآیندهای هوازدگی مواد مادری و خاکسازی و فعالیتهای انسان بر روی کره زمین، شامل کاربرد کودهای شیمیایی، لجن فاضلاب، سوخت های فسی چکیده کامل

زمینه و هدف: آلودگی گیاهان به عناصر سنگین به عنوان یکی از مشکلات زیست محیطی فراروی بشر، در چند دهه گذشته مورد توجه محققین زیادی قرار گرفته است. فرآیندهای هوازدگی مواد مادری و خاکسازی و فعالیتهای انسان بر روی کره زمین، شامل کاربرد کودهای شیمیایی، لجن فاضلاب، سوخت های فسیلی و از طرفی فرو نشست های اتمسفری، باعث شده تا غلظت فلزات سنگین در خاک به طور روز افزون افزایش یابد. هدف از این مطالعه تعیین غلظت کادمیوم، سرب، و نیکل در سبزی اسفناج و خاک برداشت شده از مزارع بالادست و پایین دست نیروگاه رامین می باشد.روش بررسی: 99 نمونه سبزی و خاک در پاییز 94 جمع آوری شد، که پس از هضم شیمیایی ( برای خاک به روش EPA 3050 و برای گیاه به روش جکسون 1980 ) و آماده سازی توسط دستگاه پلاسمای جفت شده القایی طیف سنجی نشر نوری (ICP-OES) فلزات سنگین اندازه گیری شدند؛ سپس نتایج بدست آمده با استفاده از نرم افزارSPSS20 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: نتایج نشان داد غلظت Cd، Pb و Ni در اسفناج و خاک پایین دست نیروگاه به ترتیب 76/17، 89/20 و 68/43 mg/kg ، 09/0، 0/1، 52/2 mg/kg و در اسفناج و خاک بالا دست نیروگاه رامین به ترتیب 81/6، 94/17 و 32/28 mg/kg ، 08/0، 8/0 و 85/1 mg/kg اندازه گیری شده که با توجه به حد استاندارد، غلظت کادمیوم، نیکل و سرب در اسفناج بالاتر و در خاک پایین تر از حد استاندارد بوده است. غلظت هر سه فلز در تمامی نمونه های سبزی بالاتر از حد استاندارد بود. الگوی کلی غلظت فلزات در سبزیجات و خاک منطقه به صورت Ni>Pb>Cd می باشد.بحث و نتیجه گیری: با توجه به مقدار بالای تجمع فلزات سنگین در سبزی اسفناج و تآثیرپذیری از نزولات خشک اتمسفری در منطقه ، تمرکز بر خطر بالقوه در رفع آلودگی فلزات سنگین برای ایمنی مواد غذایی و سلامت انسان در خاک های کشاورزی و سبزیجات بالادست و پایین دست نیروگاه رامین بسیار لازم است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

24 - ارزیابی توان گیاه درمنه دشتی در گیاه پالایی سرب و نیکل در منطقه دفن پسماند محمدآباد قزوین
ساناز خرمی پور رویا مافی غلامی علی جهانی

10.22034/jest.2020.29728.3824

زمینه و هدف: این پژوهش در مرکز دفن زباله محمدآباد قزوین با هدف بررسی تعیین غلظت فلزات سنگین (سرب و نیکل) در گیاه درمنه دشتی ((Artemisia sieberi و خاک منطقه صورت گرفت. روش بررسی: به منظور انجام مطالعه سه پلات استقرار یافت. در هر پلات از گیاه مورد مطالعه با ۱۰ تکرار نمون چکیده کامل

زمینه و هدف: این پژوهش در مرکز دفن زباله محمدآباد قزوین با هدف بررسی تعیین غلظت فلزات سنگین (سرب و نیکل) در گیاه درمنه دشتی ((Artemisia sieberi و خاک منطقه صورت گرفت. روش بررسی: به منظور انجام مطالعه سه پلات استقرار یافت. در هر پلات از گیاه مورد مطالعه با ۱۰ تکرار نمونه برداری انجام گردید. همچنین ۱۰ نمونه از خاک نیز تهیه گردید. به منظور بررسی تفاوت معنی دار غلظت فلزات، داده ها مورد تجزیه واریانس دو طرفه برای گیاه و تجزیه واریانس یک طرفه برای خاک قرار گرفتند. برای مقایسه میانگین ها نیز از آزمون دانکن استفاده گردید. یافته ها: نتایج نشان داد که خاک سه پلات از نظر غلظت فلزات تفاوت معنی داری ندارند. همچنین با انجام آزمون t غیرجفتی این نتیجه حاصل گردید که بین اندام هوایی و ریشه گونه از نظر غلظت سرب تفاوت معنی داری وجود ندارد اما از نظر غلظت نیکل این اختلاف در سطح ۵ درصد معنی دار گردید. میانگین غلظت سرب در اندام های هوایی و ریشه A.sieberi به ترتیب (mgkg-1) 35/2 و (mgkg-1) 19/3 و برای فلز نیکل (mgkg-1) 44/ 2و (mgkg-1) 99/ 2 می باشد. بحث و نتیجه گیری: فاکتورهای تجمع و انتقال نشان داد که گیاه مورد مطالعه با 33/0و10/1=BCF و 81/0و78/0=TF به ترتیب برای فلزات سرب و نیکل، برای پالایش فلز سرب از خاک های آلوده مناسب است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

25 - ارزیابی زیست محیطی آلودگی فلزات سنگین در خاک‌های منطقه شوراب (جنوب کاشمر- خراسان رضوی)
نفیسه ابراهیمی کارگرشیرازی سعید سعادت محمد جوانبخت

10.22034/jest.2020.35224.4236

زمینه و هدف: در منطقه شوراب واقع در جنوب کاشمر نشانه هایی از ذخایر معدنی جیوه، سرب، آهن و مس گزارش شده که می تواند زمینه ساز آلودگی زیست محیطی باشد. هدف این تحقیق بررسی نحوه توزیع فلزات سنگین و ارزیابی فاکتورهای زمین انباشت و آلودگی برای این عناصر در رسوبات رودخانه ای م چکیده کامل

زمینه و هدف: در منطقه شوراب واقع در جنوب کاشمر نشانه هایی از ذخایر معدنی جیوه، سرب، آهن و مس گزارش شده که می تواند زمینه ساز آلودگی زیست محیطی باشد. هدف این تحقیق بررسی نحوه توزیع فلزات سنگین و ارزیابی فاکتورهای زمین انباشت و آلودگی برای این عناصر در رسوبات رودخانه ای منطقه شوراب کاشمر است. روش بررسی: پس از انجام مطالعات کتابخانه ای و پردازش تصاویر ماهواره ای، بررسی های زمین شناسی انجام گرفت و نهایتاً 21 نمونه از رسوبات رودخانه ای منطقه برداشت گردید. پس از تعیین بافت خاک و پارامترهای شوری،pH ،EC ، 14 نمونه برای بررسی غلظت فلزات سنگین توسط دستگاه ICP-OS در آزمایشگاه زرآزما آزمایش شد. نتایج به دست آمده توسط نرم افزارهای GIS , Excel ,SPSS پردازش و مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها: به استثنای عناصر نقره، مس، کادمیوم، کبالت، کروم و نیکل که تا حدی آلودگی نشان می دهند، بقیه عناصر در منطقه به طور جدی نقش آلوده کننده ای ندارند. میزان pH از 5/7 تا 2/8 و میزان EC از 3 تا 5µs/cm و شوری 150 تا 2500 متناسب با هدایت الکتریکی متغیر است. بحث و نتیجه گیری: الگوی پراکندگی عناصر نیکل و کبالت و تا حدودی کروم در رسوبات رودخانه ای منطقه انطباق معینی با یکدیگر نشان می دهند. این امر می تواند با ترکیب سنگ شناسی بالا دست آبراهه ها که عمدتاً سنگ های ولکانیکی آندزیتی هستند، مرتبط باشد. عناصر سرب و روی عمدتاً در آبراهه ها و رسوبات بخش های شمالی و شرقی منطقه و عناصر آرسنیک و آنتیموان نیز در رسوبات شمال و شمال غربی تمرکز بیشتری نشان می دهند. این امر ممکن است مرتبط با کانی سازی های این نواحی باشد که تاکنون مورد توجه قرار نگرفته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

26 - ارزیابی آماری فلزات سنگین و عناصر رادیواکتیو موجود در رسوبات و نمک‌های برجای مانده در بستر خشک شده دریاچه ارومیه
اصغر اصغری مقدم فاطمه نظری محسن مؤذن وارطان سیمونز

10.22034/jest.2021.27336.3639

زمینه و هدف: در سال های اخیر، سطح آب دریاچه ارومیه، به طور فزاینده ای کاهش یافته و حجم عظیمی از رسوبات و نمک در بستر آن برجای مانده است. با توجه به زمین شناسی اطراف دریاچه و نیز پساب ها و فاضلاب هایی که به دریاچه وارد شد ه اند، عناصر مضری وارد آب دریاچه شده است. با پس‌ر چکیده کامل

زمینه و هدف: در سال های اخیر، سطح آب دریاچه ارومیه، به طور فزاینده ای کاهش یافته و حجم عظیمی از رسوبات و نمک در بستر آن برجای مانده است. با توجه به زمین شناسی اطراف دریاچه و نیز پساب ها و فاضلاب هایی که به دریاچه وارد شد ه اند، عناصر مضری وارد آب دریاچه شده است. با پس‌روی دریاچه آلودگی های مجتمع در آب، به رسوبات و نمک های بستر دریاچه منتقل شده است که در صورت تبدیل احتمالی این رسوبات و نمک های حاوی عناصر خطرناک به ریزگرد، مناطق اطراف را تحت تأثیر قرار خواهند داد. در این مطالعه، محتوای فلزات مضر سنگین (As، Cr، Ni، Cu، Pb، Zn، Co، Mn، V، Cd و Hg) و مواد رادیواکتیو (Th و U) در رسوبات و نمک‌های بستر دریاچه ارومیه مورد ارزیابی قرار گرفت. هدف از این پژوهش، شناسایی و مطالعه منشا آلودگی عناصر مضر موجود در رسوبات و نمک های برجای مانده در بستر خشک شده قسمت نیمه شرقی و میان گذر دریاچه ارومیه می باشد. روش بررسی: جهت بررسی، نمونه برداری از رسوبات و نمک های سطحی دریاچه، از قسمت شرقی و میان گذر دریاچه صورت گرفت و نمونه ها مورد ارزیابی ژئوشیمیایی و آنالیز آماری قرار گرفتند. یافته ها: مقایسه نتایج غلظت‌های به‌دست‌آمده با متوسط پوسته‌ای نشان داد که عناصر As، Cu، Ni،Co ، Hg، Cd، Th و U در منطقه بیش تر از متوسط پوسته‌ای هستند. بحث و نتیجه گیری: عناصر مورد مطالعه با ارزیابی های آماری هم چون ضریب همبستگی، تحلیل خوشه‌ای و تحلیل عاملی مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج حاصل از هر سه روش تاییدکننده یکدیگر بود. طبق این نتایج، منشأ عناصر U و Hg، زمین‌شناسی و منشأ سایر عناصر انسانی می‌باشد. منابع اصلی آلودگی انسانی ناشی از پساب‌ها و فاضلاب‌های شهری و صنعتی مناطق اطراف دریاچه می باشند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

27 - بررسی غلظت فلزات سنگین (Cd, Pb و Cu) در رسوبات سطحی سواحل جزر ومدی بندر دیلم - خلیج فارس
جواد سیدی لاله موسوی ده موردی اسحاق خاکی

10.30495/jest.2018.10902.1947

زمینه و هدف: بررسی غلظت فلزات سنگین (Cd, Pb,Cu) در رسوبات سواحل جزرومدی بندر دیلم و ارزیابی خطرات زیست محیطی این آلودگی ها با توجه به موقعیت این بندر و ارتباط مستقیم مردم این بندر با دریا بسیار مهم است.روش بررسی: در این مطالعه از رسوبات سطحی 5 ایستگاه در بندر دیلم در پا چکیده کامل

زمینه و هدف: بررسی غلظت فلزات سنگین (Cd, Pb,Cu) در رسوبات سواحل جزرومدی بندر دیلم و ارزیابی خطرات زیست محیطی این آلودگی ها با توجه به موقعیت این بندر و ارتباط مستقیم مردم این بندر با دریا بسیار مهم است.روش بررسی: در این مطالعه از رسوبات سطحی 5 ایستگاه در بندر دیلم در پاییز 1393 نمونه برداری شد. پس از خشک کردن و هضم اسیدی نمونه ها توسط اسید نیتریک و اسید پرکلریک ، میزان غلظت فلزات سنگین توسط دستگاه جذب اتمی (AAS) اندازه گیری شد.یافته ها: نتایج این مطالعه نشان داده که دامنه سطوح فلزات سنگین در رسوبات ایستگاه های مختلف بر اساس میکروگرم بر گرم وزن خشک40/6-1/2 مس، 18/21-4/10 سرب و 8/2-1/1کادمیوم است .در بین ایستگاه های مورد مطالعه ایستگاه پارک ساحلی کمترین آلودگی به فلزات مورد مطالعه را داشته است. ایستگاه بندر امام حسن و بندر لیلتین بیشترین میزان آلودگی به این فلزات را دارا بودند.بحث و نتیجه گیری: مقایسه میزان این فلزات با استانداردهای جهانی نشان داد که غلظت فلز مس و سرب ازغلظت استانداردهای جهانی کمتر است ولی میزان این فلزات بیشتر از استاندارد USEPAبوده است. و میزان کادمیوم از میزان استاندرادهای USEPA، کیفیت رسوب آمریکا(NOAA) و کیفیت رسوب کانادا(ISQGS) بیشتر بوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

28 - تأثیر آبیاری با فاضلاب تصفیه نشده شهری بر تجمع فلزات سنگین در خاک سطحی و زیرسطحی
عیسی سلگی مهدی شاهوردی نیک مهدی رمضانی

10.22034/jest.2018.22585.3165

زمینه و هدف: به دلیل کمبود آب شیرین برای آبیاری، فاضلاب به عنوان یک مکمل مهم و منبع آب جایگزین در دهه های اخیر در آبیاری زمین های کشاورزی های استفاده شده است. آبیاریمزارع با فاضلاب سبب آلودگی فلزات سنگین در خاک، محصولات کشاورزی و آب های زیرزمینی می شود، در نتیجه تهدیدی چکیده کامل

زمینه و هدف: به دلیل کمبود آب شیرین برای آبیاری، فاضلاب به عنوان یک مکمل مهم و منبع آب جایگزین در دهه های اخیر در آبیاری زمین های کشاورزی های استفاده شده است. آبیاریمزارع با فاضلاب سبب آلودگی فلزات سنگین در خاک، محصولات کشاورزی و آب های زیرزمینی می شود، در نتیجه تهدیدی برای سلامت انسان و امنیت غذایی است. هـدف از انجـام ایـن پژوهش بررسی اثر آبیاری با فاضلاب تصفیه نشده شهری بر تجمع سرب، کادمیوم مس و روی در خاک سطحی و زیرسطحی و ویژگی های خاک سطحی بود. روش بررسی :در تحقیق حاضر به منظور برداشت نمونه های خاک سطحی (0-20 سانتی متر) و زیر سطحی (20-40 سانتی متر) از اراضی کشاورزی جنوب شهر بروجرد، 13 مزرعه آبیاری شده با فاضلاب تصفیه نشده شهری و 7 مزرعه آبیاری شده با آب چاه که بافت خاک مشابهی داشتند انتخاب شدند. نمونه های خاک برای اندازه گیری سرب، کادمیوم، مس ، روی،pH ، EC و مواد آلی خاک طبق روش های استاندارد آنالیز شدند. یافته ها: نتایج بدست آمده نشان داد که میانگین غلظت همه فلزات سنگین در خاک سطحی (بجز مس) و زیرسطحی آبیاری شده با فاضلاب تصفیه نشده شهری در مقایسه با خاک آبیاری شده با آب چاه بیشتر بود. روند تغییرات عمقی فلزات در خاک آبیاری شده به این شکل بود: 1-با فاضلاب شهری: سرب و مس خاک زیرسطحی>خاک سطحی ؛ کادمیوم و روی خاک سطحی>خاک زیرسطحی و 2-با آب چاه: سرب و مس خاک سطحی>خاک زیرسطحی ؛ کادمیوم و روی خاک زیرسطحی > خاک سطحی. بحث و نتیجه گیری: به نظر می رسد بافت سبک خاک سبب انتقال این فلزات به لایه های پایین خاک شده است. به طور کلی، غلظت سرب، مس و روی پایین تر از استاندار FAO/WHO و کادمیوم بالاتر از آن بود. بنابراین، به منظور حصول اطمینان از ایمنی غذایی و استفاده از فاضلاب برای آبیاری، نظارت مستمر و کنترل آلودگی مورد نیاز است. در ضمن چنانچه تصفیه فاضلاب به طور مناسب انجام شود، تجمع فلزات سنگین در خاک و محصولات کشاورزی کمتر اتفاق خواهد افتاد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

29 - مطالعه غلظت برخی از عناصر سنگین در گندم، گوجه‌فرنگی و ذرت و ارزیابی ریسک کمی غیر سرطانزایی: حاشیه رودخانه کشف رود، مشهد
قاسم ذوالفقاری مهری دلسوز آمنه سازگار زهره اخگری سنگ آتش

10.22034/jest.2018.21938.3102

زمینه و هدف: گندم، ذرت، و گوجه فرنگی از مهم ترین محصولات غذایی هستند. این مطالعه اولین اطلاعات کمی از تجمع فلزات سنگین (سرب، کادمیوم و آرسنیک) را در خاک، ریشه، و برگ/دانه گیاهان گندم، ذرت و گوجه‌فرنگی در زمین‌های کشاورزی اطراف رودخانه کشف رود مشهد فراهم می‌کند. روش برر چکیده کامل

زمینه و هدف: گندم، ذرت، و گوجه فرنگی از مهم ترین محصولات غذایی هستند. این مطالعه اولین اطلاعات کمی از تجمع فلزات سنگین (سرب، کادمیوم و آرسنیک) را در خاک، ریشه، و برگ/دانه گیاهان گندم، ذرت و گوجه‌فرنگی در زمین‌های کشاورزی اطراف رودخانه کشف رود مشهد فراهم می‌کند. روش بررسی: غلظت سرب، کادمیوم، و آرسنیک توسط دستگاه جذب اتمی مجهز به کوره گرافیتی مدل GBC GF3000 آنالیز شد. یافته‌ها: آنالیزهای آماری نشان داد که میان تجمع فلز سنگین کادمیوم بین خاک، ریشه و برگ/دانه گیاهان مختلف تفاوت معنی‌داری وجود دارد (01/0>p برای گندم و ذرت و 0004/0=p برای گوجه فرنگی). بین تجمع فلز سنگین سرب بین خاک، ریشه و دانه گندم تفاوت معنی داری وجود نداشت ولی در مورد سایر گیاهان تفاوت معنی دار بود (01/0>p). نتایج نشان داد تفاوت معنی داری بین گروه‌های خاک و ریشه و دانه گندم در مورد آرسنیک وجود ندارد اما این تفاوت در مورد گوجه‌فرنگی معنی دار بود (026/0=p). بحث و نتیجه‌گیری: نتایج این مطالعه با استانداردهای جهانی مقایسه شده است. این پایش چند گونه‌ای در راستای ارزیابی ریسک سلامت مصرف‌کنندگان به روش EPA/WHO صورت گرفته است. غلظت های سرب، کادمیوم، و آرسنیک گونه های گندم، ذرت، و گوجه‌فرنگی زیر محدوده پیشنهادی SMEWW EPA،WHO و EU هستند. نتایج مطالعه حاضر کمک کرد تا داده‌هایی از حوزه اطراف رودخانه کشف‌رود مشهد به عنوان شاخص اثرات طبیعی و انسانی روی اکوسیستم‌های آبی تهیه شود و همچنین نمایه خطرات انسانی مرتبط با مصرف گندم ارزیابی شود. ریسک سلامت ناشی از دریافت آلاینده‌های فلزی از گندم با استفاده از خارج قسمت خطر (THQ) ارزشیابی گردید. در این مطالعه THQ کم تر از یک می‌باشد که نشان می‌دهد هیچ خطر سلامتی بالقوه معنی‌داری مرتبط با مصرف گندم در زمین‌های کشاورزی اطراف رودخانه کشف‌رود مشهد وجود ندارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

30 - بررسی غلظت سرب و کادمیوم در برخی محصولات گلخانه‌ای و تأثیر آن بر سلامت انسان
صالح سنجری ناصر برومند مجتبی مقبلی

10.30495/jest.2018.17345.2603

زمینه و هدف: با توجه به اهمیت استفاده از سبزیجات سالم، کنترل غلظت عناصر سنگین جهت حفظ سلامتی مصرف کننده حائز اهمیت است. لذا این تحقیق با هدف ارزیابی خطرات فلزات سنگین بر سلامت انسان از طریق مصرف محصولات کشاورزی انجام گرفته است. روش بررسی: نمونه ها شامل بادمجان، گوجه فر چکیده کامل

زمینه و هدف: با توجه به اهمیت استفاده از سبزیجات سالم، کنترل غلظت عناصر سنگین جهت حفظ سلامتی مصرف کننده حائز اهمیت است. لذا این تحقیق با هدف ارزیابی خطرات فلزات سنگین بر سلامت انسان از طریق مصرف محصولات کشاورزی انجام گرفته است. روش بررسی: نمونه ها شامل بادمجان، گوجه فرنگی، خیار گلخانه ای و توت فرنگی بودند که به صورت تصادفی از گلخانه های جیرفت جمع آوری شدند و غلظت عناصر سرب و کادمیوم در محصول و میوه این گیاهان اندازه گیری شد و مقدار دریافت روزانه هر عنصر (EDI) برای هر محصول با توجه به مقدار مصرف روزانه هر محصول مشخص گردید.یافته ها: میانگین غلظت سرب و کادمیوم در محصولات نمونه برداری شده با یکدیگر متفاوت بود، بیشترین و کمترین مقدار کادمیوم به ترتیب مربوط به بادمجان و خیار گلخانه ای بود. نتایج نشان داد که مقدار سرب و کادمیوم در محصولات بادمجان، گوجه فرنگی و توت فرنگی بیشتر از محدوده استاندارد ارائه شده براساس توصیه موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران و سازمان جهانی بهداشت و خوار و بار و کشاورزی بوده است.بحث و نتیجه گیری: نتایج این تحقیق نشان داد در اغلب محصولات نمونه برداری شده مقدار فلزات سنگین سرب و کادمیوم بیش از حد مجاز است. با این حال مقدار دریافت روزانه هر عنصر (EDI) نشان داد همه محصولات مورد آزمایش، دارای EDI کمتر از میزان دریافت قابل تحمل روزانه موقتی (PTDI) که از طرف موسسه استاندارد ایران گزارش شده است، می باشند. در مجموع، با توجه به نتایج این مطالعه می توان نتیجه گرفت که مصرف این محصولات هیچ تأثیر منفی بر سلامت مصرف کنندگان ندارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

31 - مطالعه خصوصیات فیزیکی، ژئوشیمیایی و مینرالوژیکی گردوغبار در استان لرستان (مطالعه موردی: حوزه کوهدشت)
حمید علیپور کاظم طالشی

10.30495/jest.2022.62952.5490

زمینه و هدف: پدیده گردوغبار در ردیف بزرگترین مشکلات جدی محیطی در مناطق خشک و نیمه خشک است. بیش از دو سوم ایران در این اقلیم قرار گرفته است. این پدیده می تواند به زیرساخت ها و محصولات کشاورزی آسیب بزند و باعث آسیب های اقتصادی زیادی شود. لذا از آنجایی که منطقه مطالعاتی در چکیده کامل

زمینه و هدف: پدیده گردوغبار در ردیف بزرگترین مشکلات جدی محیطی در مناطق خشک و نیمه خشک است. بیش از دو سوم ایران در این اقلیم قرار گرفته است. این پدیده می تواند به زیرساخت ها و محصولات کشاورزی آسیب بزند و باعث آسیب های اقتصادی زیادی شود. لذا از آنجایی که منطقه مطالعاتی در بخش غربی کشور ایران بوده و در معرض شدید گردوغبار می باشد. و از طرفی، تاکنون مطالعه¬ی جامعی در این زمینه در منطقه صورت نگرفته، لذا این پژوهش یک ضرورت به شمار می رود. اهداف علمی و کاربردی تحقیق در برگیرنده: بررسی تنوع خاک های منطقه و ارتباط آنها با لندفرم های منطقه، بررسی تغییرات توزیع زمانی خصوصیات گردوغبار منطقه، بررسی خصوصیات خاک منطقه مطالعاتی و تالاب هورالعظیم خوزستان، بررسی توان محلی و برون مرزی تولید ذرات و فلزات سنگین گردوغبار و ارائه راهکارها و پیشنهادات جهت مهار این پدیده است. روش بررسی: جهت انجام این مطالعه، حوزه¬ی کوهدشت با مساحت 456 کیلومتر مربع واقع در غرب ایران و جنوب غربی استان لرستان در نظر گرفته شد. 12 تله شیشه ای با ابعاد یک متر مربع جهت به دام انداختن ریزگردها در ارتفاع حدود 5/2 متری از سطح زمین در منطقه نصب شد و نمونه های گردوغبار فصلی طی سال 1394 تهیه گردید. برای منشایابی از خاک سطحی منطقه و تالاب هورالعظیم نمونه برداری انجام گرفت. برای تعیین غلظت فلزات سنگین، مرحله هضم شیمیایی توسط دستگاه مایکروویو مدل ETHOS 1 ساخت کشور ایتالیا انجام شد. سپس برای تعیین غلظت عناصر از دستگاه جذب اتمی (Perkin Elmer Analyst, 3030) با حد تشخیص در حد ppm و ppb و تکنیک شعله و برای غلظت فلز کادمیوم از طریق تکنیک کوره گرافیتی استفاده شد. در این میان گلباد منطقه توسط نرم¬افزار WRPLOT, 7.0.0 ترسیم شد. یافته ها : بیشترین میزان نرخ فرونشست گردوغبار در فصل بهار و کمترین در پاییز است. متوسط نرخ فرونشست سالانه منطقه، 51/11 تن بر کیلومتر مربع در سال است. کلاس بافتی ذرات گردوغبار لوم سیلتی و شاخص انتقال ذرات از مناطق با فواصل متوسط تا زیاد است. متوسط غلظت فلزات سنگین در گردوغبار بیشتر از خاک منطقه است. در مجموع نتایج نشان داد که عناصر کادمیوم و روی دارای فاکتور آلودگی بسیار زیاد، نیکل و سرب دارای آلودگی قابل توجه و عناصر منگنز و مس دارای آلودگی کم می¬باشند. عناصر کادمیوم، روی و نیکل که دارای فاکتور غنی شدگی بیش از 10 هستند، منشاء انسانی دارند ولی عنصر سرب منشاء طبیعی و انسانی باهم و عناصر منگنز و مس منشاء طبیعی در منطقه را دارند. شباهت کانی ها و وجود کانی های تبخیری موجود در ریزگردها این فرضیه را تقویت می کند که بخشی از منشاء ذرات تالابی و برون مرزی می باشد. البته بررسی خصوصیات شیمیایی بیانگر نقش منابع محلی در ایجاد گردوغبار را نشان می دهد. بحث و نتيجه گيری: شارش اصلی گردوغبار در تمام فصول در منطقه مطالعاتی از مناطق فرامرزی است. میزان گردوغبار در فصل بهار بیشترین و در سایر فصول کمتر است که در فصل پاییز کمترین است. کلاس توزیع اندازه ذرات، لومی سیلتی می¬باشد که وجود منابع در فاصله متوسط تا نسبتآ نزدیک به منطقه را نشان داد. میزان نرخ فرونشست در منطقه بیان گر، نوع گردوغبار منطقه ای است. میزان غلظت فلزات سنگین گردوغبار در فصل زمستان زیاد و عنصر روی بیشترین میزان را دارد. میزان شاخص آلودگی تمام عناصر بیان گر گسترش آلودگی در منطقه است. کانی¬شناسی رسی نشان داد که وجود کانی های تبخیری فرضیه منشا تالابی و فرامرزی بودن را تقویت می بخشد. در مجموع این مطالعه نشان داد که بیابان های کشور های همسایه مذکور و منابع گردوغبار استان خوزستان (واقع در جنوب منطقه) از اصلی ترین منابع تولید کننده گردوغبار در منطقه می باشند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

32 - بررسی فصلی غلظت فلز روی موجود در گردو غبار های اتمسفری شهر تهران و بررسی ریسک سلامت
مریم سامانی احمد گلچین حسینعلی علیخانی احمد بایبوردی

10.30495/jest.2020.56573.5212

زمینه و هدف: عوامل متعددی در آلودگی هوا نقش دارند که ذرات معلق یکی از مهم ترین آن هاست. و اثرات سلامت آن به عوامل مختلف از قبیل اندازه، غلظت، ترکیب شیمیایی و سمیت آن ها بستگی دارد. ذرات گرد و غبار به عنوان یکی از مضرترین اجزای محیط زیست شناخته شده اند. تحقیق حاضر با هدف چکیده کامل

زمینه و هدف: عوامل متعددی در آلودگی هوا نقش دارند که ذرات معلق یکی از مهم ترین آن هاست. و اثرات سلامت آن به عوامل مختلف از قبیل اندازه، غلظت، ترکیب شیمیایی و سمیت آن ها بستگی دارد. ذرات گرد و غبار به عنوان یکی از مضرترین اجزای محیط زیست شناخته شده اند. تحقیق حاضر با هدف تعیین غلظت فلز روی در گردوغبارهای اتمسفری و ارزیابی ریسک سلامت آن ، طی زمستان 1397 تا پاییز 1398در مناطق 9، 10، 11 و 12 شهرداری تهران انجام گرفته است..روش بررسی: برای این منظور دو نقطه در غرب و شرق منطقه 9 و یک نقطه در شرق مناطق 11،10 و 12 (نقاط غرب مناطق 10، 11 و 12 هم مرز با شرق منطقه مجاور بود) تعیین و گردوغبارهای اتمسفری به صورت ماهانه در طی یک سال جمع آوری شدند. یک آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار انجام شد. فاکتورهای آزمایش شامل مکان نمونه برداری و زمان(فصول) نمونه برداری بود. غلظت روی بعد از عصاره گیری با اسید کلریدریک و اسید نیتریک غلیظ (با نسبت 3:1) تعیین شد.یافته ها: نتایج نشان داد کمترین غلظت فلز روی در فصل زمستان و در نقطه 9W (تهرانسر) و 23/558 و بیشترین غلظت فلز روی در فصل پاییز و در نقطه 11E (خیابان وحدت اسلامی) 3/1835 میلی گرم بر کیلوگرم بود. غلظت روی و مقدار گردوغبارهای اتمسفری از غرب به شرق و با عبور از زمستان به سمت پاییز افزایش یافت. ارزیابی ریسک سلامت بر پایه روش توسعه یافته آژانس حفاظت محیط زیست EPA ایالات متحده آمریکا صورت گرفت.بحث و نتیجه گیری: نتایج نشان داد بلعیدن گردوغبارهای اتمسفری اصلی ترین راه قرار گرفتن در معرض روی بوده است و بیش از 90 درصد از شاخص خطر بیماری های غیر سرطانی فلز روی، مربوط به HQ[1](معادله خطر) بلع بوده است. در فصل زمستان مقدار HQ و HI[2] (شاخص تجمعی خطر بیماری های غیر سرطانی) برای روی و برای افراد بالغ و کودکان کمتر از حد مجاز بود و خطری سلامت افراد را تهدید نمی کرد.[1]- Hazard Quitient[2]- Hazard Index پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

33 - بررسی ترافیک شهری بر تجمع عناصر سنگین سرب و کادمیوم در گیاه رزماریRosmarinus) officinalis L.) و تاثیر همزیستی قارچ مایکوریزا گونه (Glomus mossea) برآن
زهرا علی نژاد سید علی ابطحی مجتبی جعفری نیا جعفر یثربی

10.30495/jest.2023.60908.5394

زمینه و هدف: امروزه آلودگی به فلزات سنگین به یک مشکل جدی زیست محیطی تبدیل شده است. به منظور حفظ محیط زیست، یکی از روش های رو به گسترش و کم هزینه، پالایش در محیط به کمک گیاه پالایی یعنی بهره گیری از گیاهان برای حذف، کاهش و تثبیت آلاینده هاست. در این راستا استفاده از قارچ چکیده کامل

زمینه و هدف: امروزه آلودگی به فلزات سنگین به یک مشکل جدی زیست محیطی تبدیل شده است. به منظور حفظ محیط زیست، یکی از روش های رو به گسترش و کم هزینه، پالایش در محیط به کمک گیاه پالایی یعنی بهره گیری از گیاهان برای حذف، کاهش و تثبیت آلاینده هاست. در این راستا استفاده از قارچ‌های همزیست با گیاه، می تواند سبب افزایش کارایی گیاه پالایی، کاهش مدت زمان لازم برای زدودن آلودگی و توسعۀ کاربرد آن شود . روش بررسی: به منظور بررسی تاثیر ترافیک بر تجمع سرب و کادمیوم در گیاه دارویی رزماری (Rosmarinus officinalis L.) و همزیستی قارچ گونه ( Glomus mossea) بر آن، آزمایش بصورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک کامل تصادفی با سه تکرار و سه فاکتور انجام گردید. عامل اول شامل همزیستی مایکوریزا (شاهد و تلقیح)، عامل دوم ترافیک (شاهد، 120، 300، 600، 950، 1200، 1800، 2400، 3000 ، 3600 و 4200 اتومبیل در ساعت) و عامل سوم نوع گلدان (شاهد و گلدان‌هایی که سطح خاک جز در محل نشاءها پوشیده شده‌اند) بود که با سه تکرار در سال 1399-1398 و در کلان شهر شیراز انجام شد. در این آزمایش صفات وزن ریشه، کادمیوم خاک، کادمیوم اندام هوایی، کادمیوم ریشه، طول ساقه، طول ریشه اصلی، وزن خشک گیاه، سرب ریشه، اندام هوایی و خاک و فاکتور انتقال کادمیوم و سرب مورد بررسی قرار گرفتند. یافته‌ها: نتایج مقایسه میانگین‌ها نشان داد که تلقیح گیاهان با قارچ مایکوریزا حاکی از بالاتر بودن سرب بافت ریشه نسبت به اندام هوایی و خاک درترافیک 4200 اتومبیل در ساعت نسبت به شاهد بود. همزیستی با قارج مایکوریزا سبب افزایش وزن ریشه و وزن خشک گیاه، طول ساقه، طول ریشه اصلی در مقایسه با شاهد به ترتیب به میزان 93/23، 97/18، 82/0 و 87/30 درصد در ترافیک 4200 اتومیبل در ساعت گردید. همچنین نتایج نشان داد که تیمار گلدان‌های سربسته و تلقیح قارچ مایکوریزا سبب افزایش پارامترهای رشدی و کاهش کادمیوم و سرب شد. بحث و نتیجه‌گیری: کاهش غلظت کادمیوم و سرب در گیاه رزماری تلقیح شده با مایکوریزا نشان می دهد که گیاه رزماری می‌تواند در خاک‌های آلوده به کادمیوم و سرب رشدکند و توانایی پالایش عناصر سنگین بخصوص عنصر سرب با توجه به TF بزرگتر از 1را دارد و در این راستا همزیستی مایکوریزا به این توانایی کمک می کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

34 - بررسی عملکرد فرآیند الکتروکواگولاسیون درحذف فلزات سنگین سرب،کادمیوم و کروم از آب
فرزاد هاشم زاده سید مهدی برقعی

10.30495/jest.2019.45891.4754

زمینه و هدف : استفاده روز افزون از فلزات سنگین در صنایع مختلف باعث افزایش تخلیه آن ها به محیط زیست شده است. الکتروکوآگولاسیون فرآیند پیچیده ای با چندین مکانیسم عملیاتی برای حذف آلاینده ها می باشد که این فرآیند به عنوان روشی مؤثر و مقرون به صرفه جهت حذف فلزات سنگین از آب چکیده کامل

زمینه و هدف : استفاده روز افزون از فلزات سنگین در صنایع مختلف باعث افزایش تخلیه آن ها به محیط زیست شده است. الکتروکوآگولاسیون فرآیند پیچیده ای با چندین مکانیسم عملیاتی برای حذف آلاینده ها می باشد که این فرآیند به عنوان روشی مؤثر و مقرون به صرفه جهت حذف فلزات سنگین از آب معرفی شده است. مطالعه حاضر با هدف تعیین عملکرد فرآیند الکتروکواگولاسیون درحذف فلزات سنگین سرب،کادمیوم و کروم ازآب انجام گرفته است.روش بررسی : در این پژوهش، متغییرهای مورد مطالعه عبارتند از مدت زمان واکنش، فاصله الکترودها ازیکدیگر، غلظت اولیه فلزات سنگین، جنس الکترودها و ولتاژ ورودی مورد بررسی قرار گرفتند. جهت انجام این تحقیق ازیک پایلوت با حجم 4/5 لیتر از جنس پلکسی گلاس به طول 20، عرض 15، ارتفاع 18 سانتی متر و با الکترودهایی از جنس آهن، آلومینیم و استیل به طول و عرض 15 و ضخامت 2/0 سانتی متر، محدوده ولتاژ 0 تا 48 ولت ویک منبع تغذیه جریان مستقیم (DC) استفاده شد.یافته ها : راندمان حذف در فرآیند الکترو کوآگولاسیون با افزایش ولتاژ و زمان واکنش رابطه مستقیم دارد به طوری که بهترین راندمان حذف در ولتاژ 40 ولت، زمان واکنش 40 دقیقه رخ داده است. با افزایش غلظت اولیه فلزات سنگین از 1 به 50 میلی گرم بر لیتر درصد حذف برای فلزات سرب، کادمیوم و کروم کاهشیافته است. بیشترین درصدهای حذف نیز توسط جفت الکترودهای آهن آلومینیوم که فاصله الکترودها 5 سانتی متر و pH برابر 3، به دست آمده است.بحث و نتیجه گیری : با توجه به کارایی بسیار خوب فرایند الکتروکواگولاسیون در حذف فلزات سنگین کروم، سرب و کادمیوم، امکان سنجی حذف فلزات مورد نظر توسط این فرآیند مناسب ارزیابی شده و به عنوان راهکاری نوین در حذفیون فلزات از پساب های صنعتی می تواند مورد استفاده قرار گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

35 - بررسی غلظت فلزات سنگین (سرب، کروم، روی، نیکل) در خاک محل دفن زباله شهری سرایان با استفاده از شاخص های آلودگی
مهدی کارگر قاسم ذوالفقاری

زمينه و هدف: نحوه تولید زباله های شهری در اکثر مناطق شهری در ایران نگران کننده است. افزایش تراکم جمعیت، صنعتی شدن و میزان زباله های تولید شده، از اهمیت زیادی برخوردار است. ورود فلزات سنگین از طریق زباله های شهری به اکوسیستم های طبیعی، به ویژه خاک ها یکی از مهمترین نگران چکیده کامل

زمينه و هدف: نحوه تولید زباله های شهری در اکثر مناطق شهری در ایران نگران کننده است. افزایش تراکم جمعیت، صنعتی شدن و میزان زباله های تولید شده، از اهمیت زیادی برخوردار است. ورود فلزات سنگین از طریق زباله های شهری به اکوسیستم های طبیعی، به ویژه خاک ها یکی از مهمترین نگرانی های زیست محیطی است. هدف از این تحقیق، تعیین غلظت برخی از فلزات سنگین ( سرب، کروم، روی، نیکل) در خاک محل دفن زباله شهری سرایان می باشد. روش بررسی: بدین منظور 20 نمونه خاک از محل دفن زباله شهری در سال 1396 جمع آوری گردید و در آزمایشگاه با استفاده از دستگاه جذب اتمی Contraa 700 آنالیز شد. سپس داده ها با تکنیک های آماری و نرم افزارهای Excel و IBM SPSS statistics نسخه 25 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. جهت تعیین میزان آلودگی منطقه مورد مطالعه، از شاخص های فاکتور آلودگی (CF) و زمين انباشتگي (Igeo) استفاده گردید. يافته ها: نتایج نشان داد که بیشترین مقدار فاکتور آلودگی مربوط کروم سطحی و کمترین آن مربوط به سرب سطحی است و ميزان شاخص زمين انباشتگي (Igeo) براي فلز کروم بين 1 تا 3 به دست آمد. بحث و نتيجه گيری: با توجه به بررسی های انجام شده فلز کروم در طبقات کمی آلوده و خیلی آلوده و سایر نمونه های جمع آوری شده فلزات در کلاس غیر آلوده تا کمی آلوده قرار گرفته اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

36 - بررسی اثر آبیاری با فاضلاب شهری بر تجمع فلزات سنگین در گندم (مطالعه موردی:مزارع شهر ری)
نرگس روزبه شهرزاد خرم نژادیان سعیدرضا عاصمی زواره کیوان صائب

10.30495/jest.2021.43380.4625

زمینه و هدف: با کاهش منابع آب، استفاده از آبهای بازیابی شده افزایش یافته است که برخی از آنها تصفیه درستی نداشته اند.\ افزایش جمعیت و کاهش منابع آب، سبب افزایش استفاده از آبهای نامتعارفی شده است که در بخشهای مختلف تولید میگردند. پژوهش حاضر در راستای تأثیر آبیاری با فاضلا چکیده کامل

زمینه و هدف: با کاهش منابع آب، استفاده از آبهای بازیابی شده افزایش یافته است که برخی از آنها تصفیه درستی نداشته اند.\ افزایش جمعیت و کاهش منابع آب، سبب افزایش استفاده از آبهای نامتعارفی شده است که در بخشهای مختلف تولید میگردند. پژوهش حاضر در راستای تأثیر آبیاری با فاضلاب‌های شهری بر غلظت دو فلز نیکل و کادمیوم در خاک و اثرات آنها بر ریشه، اندام هوایی، بذر و برخی خصوصیات عملکردی گندم مانند: وزن خشک ریشه، وزن خشک اندام هوایی، وزن هزار دانه، تعداد سنبله و تعداد بذر در سنبله، صورت گرفته است.روش بررسی: نمونه‌برداری از خاک به صورت تصادفی در عمق صفر تا 20 سانتی‌متر و نمونه برداری گندم در زمان برداشت دقیقاً در محل نمونه برداری خاک، در مساحت یک متر مربعی با ابعادm 1×1 ، با 20 نمونه برای هر فلز صورت پذیرفته است.یافته ها: میانگین غلظت کادمیوم و نیکل در بین نمونه‌های خاک، به ترتیب 6 /10 و 43/49 (mg/Kg) بوده که منجر به تجمع آنها در اندام‌های مختلف گندم شده است. افزایش میزان غلظت کادمیوم و نیکل در خاک موجب افزایش تجمع آنها در ریشه، اندام هوایی و دانه گیاه گندم می‌شود. افزایش غلظت کادمیوم و نیکل در خاک موجب کاهش وزن خشک ریشه، اندام هوایی و وزن هزار دانه می‌گردد. در عین حال تأثیری معنی‌داری بر دو صفت، تعداد دانه در سنبله و تعداد سنبله در متر مربع نداشتند.تأثیر غلظت فلز کادمیوم بر میزان تجمع آن در اندام‌های مختلف گندم و خصوصیات رویشی و عملکردی بیشتر از فلز نیکل برآورد گردید.بحث و نتیجه گیری: افزایش یک میلیگرم غلظت کادمیوم در خاک به ترتیب منجر به افزایش6/0، 56/0، 081/0 میلیگرم کادمیوم در ریشه، اندام هوایی و دانه گندم می شود. در مورد نیکل نیز افزایش 1 میلیگرم غلظت در خاک به ترتیب منجر به افزایش 29/0، 29/0، 11/0 میلیگرم نیکل در ریشه، اندام هوایی و دانه گندم می شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

37 - بررسی غلظت فلزات سنگین سرب و کادمیم و غلظت روی درگندم تولیدی کشور ایران
کبرا سادات هاشمی نسب زواره کریم شهبازی کامبیز بازرگان

10.30495/jest.2022.48667.4877

زمینه و هدف: گندم های تولیدی کشور ایران از نظر میزان آلودگی به فلزات سنگین کادمیم و سرب و میزان روی بررسی شدند. روش بررسی: تعداد 419 نمونه گندم از مزارع تهیه گردید. دانه های گندم پس از بوجاری، آسیاب شده و هضم و عصاره گیری انجام شد. غلظت فلزات سنگین در عصاره ها با دستگا چکیده کامل

زمینه و هدف: گندم های تولیدی کشور ایران از نظر میزان آلودگی به فلزات سنگین کادمیم و سرب و میزان روی بررسی شدند. روش بررسی: تعداد 419 نمونه گندم از مزارع تهیه گردید. دانه های گندم پس از بوجاری، آسیاب شده و هضم و عصاره گیری انجام شد. غلظت فلزات سنگین در عصاره ها با دستگاه جذب اتمی اندازه گیری گردید. یافته ها: میزان کادمیم در 59/8 درصد از نمونه های گندم کشور، بالاتر از میزان حد مجاز استاندارد ملی ایران (mg/Kg03/0) بود. میانگین میزان کادمیم درتمام استان های بررسی شده به جز استان گیلان ازحد مجاز استاندارد ملی پایین تر به دست آمد. نتایج نشان دادند که میزان سرب در 72/0 درصد از نمونه های گندم آنالیز شده بالاتر از میزان حد مجاز استاندارد ملی ایران (mg/Kg 15/0) بود. میانگین میزان سرب در همه استان ها از حد مجاز استاندارد ملی پایین تر به دست آمد. بررسی غلظت عنصر مفید روی در نمونه های گندم نشان داد در بخش اعظم نمونه ها (حدود 79%)، غلظت این عنصرکمتر از حد مطلوب (mg/Kg30) می باشد. بحث و نتیجه گیری: توزیع فراوانی غلظت عناصر سرب و کادمیم در مناطق مختلف ایران حاکی از بالاتر بودن غلظت عنصر کادمیم نسبت به حد مجاز در استان گیلان است. به نظر می رسد حد مجاز کادمیم در گندم در استاندارد ملی، به طور غیر مستندی سخت گیرانه است، لذا پیشنهاد می شود حد مجاز کادمیم در دانه گندم در استاندارد ملی ایران مجدداً بازنگری شود. اگر استاندارد جهانی به عنوان شاخص ارزیابی آلودگی گندم های تولیدی کشور در نظر گرفته شود، در رابطه با کادمیم، در هیچکدام از نمونه های تجزیه شده غلظت کادمیم بالاتر از حد مجاز استاندارد جهانی نیست. در ادامه نتایج اندازه گیری عنصر روی در گندم ها، نشانگر کمبود روی در بخش اعظم نمونه های گندم است. لذا با توجه به سهم نان درسبد غذای جامعه ایرانی بایستی موضوع ارتقاء غلظت روی درگندم مورد توجه جدی قرار گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

38 - بررسی محدوده کشندگی نانو ذرات نقره بر ماهی قرمز (Carassius auratus gibelio)
محمد فروهر واجارگاه محمدرضا ایمانپور علی شعبانی سید علی اکبر هدایتی

10.30495/jest.2021.11175

زمینه و هدف: با توجه به گسترش روزافزون استفاده از نانو مواد به خصوص نانو نقره که به دلیل خاصیت آنتی باکتریال در صنایع مختلف استفاده می شود و گریزناپذیر بودن ورود آن به آب های جاری، در این تحقیق به تعیین پاسخ های کشندگی نانو نقره بر روی ماهی قرمز پرداختیم.روش بررسی: برای چکیده کامل

زمینه و هدف: با توجه به گسترش روزافزون استفاده از نانو مواد به خصوص نانو نقره که به دلیل خاصیت آنتی باکتریال در صنایع مختلف استفاده می شود و گریزناپذیر بودن ورود آن به آب های جاری، در این تحقیق به تعیین پاسخ های کشندگی نانو نقره بر روی ماهی قرمز پرداختیم.روش بررسی: برای تعیین سمیت نانو نقره از روش استاندارد O.E.C.D راهنمای شماره 203 استفاده شد. ثبت تلفات به صورت روزانه طی مدت 96 ساعت انجام شده و بعد از ثبت تلفات، اقدام به تعیین سمیت کشنده در 24، 48، 72 و 96 ساعت با استفاده از نرم افزار پروبیت گردید. در نهایت میزان حداکثر غلظت مجاز و درجه سمیت مشخص شد.یافته ها: در طی مدت زمان 24 تا 96 ساعت با افزایش غلظت نانو نقره، مرگ و میر نسبی ماهی ها افزایش پیدا کرد. میزان مرگ و میر در غلظت های 0، 01/0 ، 1/0 ، 5/0 ، 1 ، 5/2 و 5 میلی گرم بر لیتر پس از 24 ساعت به ترتیب: 0،0،0 ،0 ، 4، 11 و 21 و میزان مرگ و میر در غلظت های 0، 01/0 ، 1/0 ، 5/0 ، 1 ، 5/2 و 5 میلی گرم بر لیتر پس از 96 ساعت به ترتیب: 0،0،0 ،10، 21، 21 و 21 به دست آمد. بر اساس این نتایج میزان غلظت کشنده (LC50) نانو نقره بر ماهی قرمز در طی زمان24، 48، 72 و 96 ساعت به ترتیب 31/2 و 48/1 و 995/0 و 53/0 میلی گرم بر لیتر حاصل شد.بحث و نتیجه گیری: به طور کلی نتایج نشان می دهد سمیت نانو نقره در دوران انگشت قدی بسیار بالاست و نباید با گسترش روز افزون این ماده، از اثرات سو آن نیز چشم پوشی کرد. هم چنین لازم است تا هنگام ارزیابی اثرات سمی نانو نقره، نتایج آن با نتایج یون نقره مقایسه شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

39 - بررسی پتانسیل آلودگی رسوبات تالاب انزلی به فلزات سنگین بر اساس فرایند استخراج متوالی چهار‌مرحله‌ای
سمیرا بهروش علیرضا پورخباز محمد ابراهیم پور کاسمانی

10.30495/jest.2020.20774.2981

زمینه و هدف: آلودگی محیط زیست به ویژه در قرن حاضر به سبب رشد جمعیت، توسعه تکنولوژی و کشاورزی رو به افزایش است. یکی از آلاینده‌های مهم زیست‌محیطی فلزات سنگین هستند که به اکوسیستم های آبی راه یافته و سبب آن ها آلودگی می گردند. این عناصر بسیار پایدار بوده و به دلیل قابلیت چکیده کامل

زمینه و هدف: آلودگی محیط زیست به ویژه در قرن حاضر به سبب رشد جمعیت، توسعه تکنولوژی و کشاورزی رو به افزایش است. یکی از آلاینده‌های مهم زیست‌محیطی فلزات سنگین هستند که به اکوسیستم های آبی راه یافته و سبب آن ها آلودگی می گردند. این عناصر بسیار پایدار بوده و به دلیل قابلیت تجمع زیستی و سمیت دارای اهمیت هستند. میزان فلزات سنگین در اکوسیستم‌های آبی با اندازه‌گیری غلظت آن‌ها در آب، رسوبات و بافت های بدن موجودات زنده مشخص می‌گردد. رسوبات بستر، منبع بالقوه آلودگی در محیط‌های آبی بوده و به‌عنوان شاخصی برای آلودگی محیط‌های آبی مطرح می‌باشند که با مطالعه آن می‌توان به سادگی کمیت و کیفیت آلودگی را در محیط تعیین نمود. با توجه به این که اشکال گوناگون فلزات دارای تحرک، دسترسی زیستی و سمیت متفاوت هستند، اندازه‌گیری غلظت کل به‌تنهایی نمی‌تواند اطلاعات کاربردی در مورد آلودگی فراهم سازد؛ از این رو فرایند استخراج متوالی به‌منظور تعیین آلودگی فلزات سنگین توسعه‌یافته است.روش بررسی: در این پژوهش غلظت عناصر کادمیوم، مس، سرب، روی و کروم در رسوبات سطحی تالاب انزلی با روش تفکیک شیمیایی چهار مرحله‌ای مورد بررسی قرار گرفته است. براى تعیین میزان آلودگى رسوبات سطحى نمونه‌ها از 6 ایستگاه در بخش جنوب غربی تالاب انزلی و توسط دستگاه نمونه‌بردار گرب ون وین برداشت گردید. پس از هضم اسیدی رسوبات و ورود عناصر هر بخش به فاز محلول، به منظور تعیین غلظت عناصر موردمطالعه از دستگاه جذب اتمى استفاده شد.یافته‌ها: غلظت متوسط فلزات سنگین در مراحل مختلف تفکیک شیمیایی نشان می‌دهد که میزان عناصر در فازهای مختلف رسوب متفاوت بوده است. بیش ترین و کم ترین غلظت به ترتیب در بخش مقاوم و قابل تبادل مشاهده گردید: مقاوم > اکسیداسیون آلی > سولفیدی > سست. میانگین غلظت فلزات سنگین نیز در رسوبات منطقه محاسبه شد که به ترتیب شامل Zn > Cu > Pb > Cr > Cd به دست آمد.بحث و نتیجه‌گیری: بر اساس داده‌های حاصل، شاخص شدت آلودگی برای عناصر موردبررسی محاسبه گردید. نتایج حاکی از این است که فلز کادمیوم در رسوبات منطقه دارای شدت آلودگی متوسط بوده و آلودگی سایر عناصر مشاهده نگردید. محاسبه فاکتور آلاینده فردی (ICF) برای فلزات نیز نشان می‌دهد که سرب و کروم دسترسی زیستی بالایی داشته و می توانند برای موجودات زنده خطرساز باشند، درحالی که عناصر کادمیوم، مس و روی دارای دسترسی زیستی کمی هستند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

40 - بررسی زیست‌محیطی برخی از عناصر سنگین در توده‌ی نفودی معدن مس سونگون ورزقان، شمال‌غرب ایران
علی شاهی محمد پوستی غلامرضا قدمی محمد فدائیان

10.30495/jest.2023.70361.5777

زمینه و هدف: از مهمترین آلاینده های زیست محیطی، فلزات سنگین هستند که از فعالیت های صنعتی نظیر معدن کاری، تولید سوخت و انرژی، کاربرد علف کشها، پاک کننده ها و تولید ضایعات شهری وارد محیط زیست می شوند. مهم ترین و باارزش ترین زیستگاه طبیعی در منطقه ی مورد مطالعه، ذخیره گاه چکیده کامل

زمینه و هدف: از مهمترین آلاینده های زیست محیطی، فلزات سنگین هستند که از فعالیت های صنعتی نظیر معدن کاری، تولید سوخت و انرژی، کاربرد علف کشها، پاک کننده ها و تولید ضایعات شهری وارد محیط زیست می شوند. مهم ترین و باارزش ترین زیستگاه طبیعی در منطقه ی مورد مطالعه، ذخیره گاه زیست کره ی ارسباران است. هدف از این پژوهش، تعیین غلظت عناصر سنگین در معدن مس سونگون است که پتانسیل آلودگی زیست محیطی را دارند.روش بررسی: نمونه های جمع آوری شده پس از آماده سازی، توسط روش ICP-MS مورد تجزیه قرار گرفتند. سپس داده های ژئوشیمیایی توسط نرم افزارهایی چون SPSS تحلیل آماری شد. محاسبات تک متغیره و چندمتغیره ی زیادی از جمله: هم بستگی خطی، آنالیز خوشه ای و آنالیزهای فاکتوری بر روی پایگاه داده ها انجام شد.یافته ها: بررسی ها نشان می دهد که سنگ های این منطقه از عناصر Te، Mo، Cu، S، As، Sb، Bi، W، Ag، Tl، U، Sn و Pb غنی شده اند. در بین آنها، غنی شدگی Te، Mo، Cu و S خیلی چشم گیر است. سه گروه در نمودار آنالیز خوشه ای قابل تشخیص است: 1- Sc، Ti، V، Cr، Ni، Be، U، Tl، Co و Fe. 2- Bi، W، Ag، Sn، Cu و As. 3- Sb، Zn، Mn، Pb، Mo و Te. بیشترین مقادیر هم بستگی بین عناصر ScTiV، Cr-Ni، Be-U، Co-Fe، Ag-Sn و Sb-Zn مشاهده می شود. عیار استخراجی مس و مولیبدن در مجتمع سونگون، به ترتیب 61/0 و 01/0 درصد می باشد درحالی که متوسط آن ها در سنگ های مورد مطالعه، به ترتیب 73/0 و 0113/0 درصد است که نزدیک به یک دیگر می باشند.بحث و نتیجه گیری: تشکیل کانی های سولفیدی، عاملی برای بالا بودن مقدار عناصر کالکوفیل در سنگ های توده ی نفوذی معدن مس سونگون است. با توجه به این که فعالیت های معدن کاری ممکن است سبب رهاسازی عناصر سنگین و سمّی به چرخه های ژئوشیمیایی شوند، طراحی در امر استخراج مواد معدنی بسیار مهم بوده و باید با حساسیت و ارزیابی صحیح و دقیق زیست محیطی، انجام شود. بنابراین چنانچه سایت معدنی مورد بازسازی قرار نگیرد به زمین های آلوده تبدیل شده و این آلودگی سبب تغییرات فراوان در خواص فیزیکوشیمیایی و pH خاک می‌شوند. مدیریت صحیح، کارآمد و پویای زیست محیطی، به طور مداوم باید در مورد فعالیت های معدن کاری، اعمال شود تا مبادا این فعالیت ها از مسیر توسعه ی پایدار و سالم، منحرف گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

41 - بررسی غلظت و الگوی پراکنش فلزات سرب، روی، کروم و کادمیوم در رسوبات سطحی رودخانه کارون با استفاده از زمین آمار در محیط GIS
میرمهرداد میرسنجری فریبا هدایت زاده حمیدرضا پورخباز

10.30495/jest.2020.31632.3988

زمینه و هدف: در اکوسیستم های آبی فلزات سنگین به علت سمیت و پایداری بالا و نیز آثار فیزیولوژیکی شان بر موجودات زنده، بسیار حایز اهمیت هستند. هدف از این پژوهش مطالعه و بررسی میزان غلظت فلزات سرب، روی، کروم و کادمیوم در رسوبات سطحی رودخانه کارون و الگوی توزیع مکانی آن ها ا چکیده کامل

زمینه و هدف: در اکوسیستم های آبی فلزات سنگین به علت سمیت و پایداری بالا و نیز آثار فیزیولوژیکی شان بر موجودات زنده، بسیار حایز اهمیت هستند. هدف از این پژوهش مطالعه و بررسی میزان غلظت فلزات سرب، روی، کروم و کادمیوم در رسوبات سطحی رودخانه کارون و الگوی توزیع مکانی آن ها است.روش بررسی: برای بررسی میزان و چگونگی توزیع غلظت فلزات سنگین سرب، روی، کروم و کادمیوم در رسوبات رودخانه کارون، در تابستان و زمستان 1394، شش ایستگاه انتخاب و با استفاده از روش سیستماتیک تصادفی، از هر ایستگاه سه نمونه از رسوبات رودخانه برداشت شد. پس از انتقال نمونه ها به آزمایشگاه، خشک کردن و هضم نمونه ها، سنجش فلزات سنگین با استفاده از دستگاه جذب اتمی شعله صورت گرفت. بعد از انجام تجزیه و تحلیل های آزمایشگاهی به منظور درون یابی توزیع غلظت عناصر سنگین از روش معکوس وزنی استفاده شد.یافته ها: نتایج حاصل از اندازه گیری غلظت فلزات نشان داد که فلز روی بیش ترین تجمع و فلز کادمیوم کم ترین تجمع را در رسوبات سطحی رودخانه کارون داراست. میانگین غلظت فلزات سرب، روی، کروم و کادمیوم در فصل تابستان به ترتیب 28/26، 36/72، 48/53 و 85/3 میکروگرم برگرم وزن خشک و در زمستان به ترتیب 47/13، 54/59، 26/30 و 42/0میکروگرم بر گرم وزن خشک اندازه گیری شد.بحث و نتیجه گیری: مقایسه میزان اندازه گیری شده فلزات سنگین مورد مطالعه با راهنمای کیفیت رسوب آمریکا و کانادا نشان داد که تنها غلظت فلز کروم در فصل تابستان از سطح TEL و فلز کادمیوم نیز از سطح PEL و TEL بیش تر بود. غلظت سایر فلزات بسیار کمتر از حدود راهنما به دست آمد. یافته های این تحقیق اطلاعات مناسبی را در مورد توزیع غلظت فلزات سنگین در رسوبات رودخانه کارون ارایه می کند که می تواند به فرایندهای پایش و ارزیابی رسوبات در منطقه مورد مطالعه کمک کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

42 - مطالعه تصفیه پساب شبیه‌سازی شده صنایع آبکاری حاوی فلز سنگین نیکل با فرایند اسمز مستقیم
اسماعیل کوهستانیان محمد نعمت زاده

10.22034/jest.2019.37085.4348

زمینه و هدف: فاضلاب صنایع آبکاری، یکی از پر مخاطره ترین نوع فاضلاب صنعتی است. امروزه فرایند اسمز مستقیم با قابلیت های بالقوه، به کارگیری آن جهت کاربردهای مختلف غشایی مورد توجه بسیاری از محققان قرار گرفته است، لذا در تحقیق حاضر فرایند اسمز مستقیم برای تصفیه پساب شبیه سا چکیده کامل

زمینه و هدف: فاضلاب صنایع آبکاری، یکی از پر مخاطره ترین نوع فاضلاب صنعتی است. امروزه فرایند اسمز مستقیم با قابلیت های بالقوه، به کارگیری آن جهت کاربردهای مختلف غشایی مورد توجه بسیاری از محققان قرار گرفته است، لذا در تحقیق حاضر فرایند اسمز مستقیم برای تصفیه پساب شبیه سازی شده صنایع آبکاری حاوی فلز سنگین نیکل مورد مطالعه قرار گرفته است. علاوه بر این اثرات متغیرهای فرایند نظیر دما، فشار اسمزی و غلظت محلول خوراک بر عملکرد فرایند اسمز مستقیم از نظر شار آب تولیدی و راندمان دفع فلز نیکل ارزیابی شده است.روش بررسی: به منظور تحلیل آماری داده ها، کاهش هزینه های انجام آزمایش و صرفه جویی در زمان از نرم افزار Minitabو روش Taguchi برای طراحی آزمایش و تجزیه و تحلیل داده استفاده شده است.یافته ها: نتایج آزمایش ها نشان داده است که فرایند اسمز مستقیم علاوه بر شار آب تولیدی قابلیت حذف فلز سنگین نیکل تا بیش از 98% در شرایط مختلف عملیاتی را دارا استبحث و نتیجه گیری: افزایش فشار اسمزی و غلظت محلول خوراک به ترتیب سبب افزایش و کاهش شار آب تولیدی و میزان دفع نیکل می شوند، اما با افزایش دما میزان شار آب تولیدی افزایش و میزان دفع نیکل کاهش می یابد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

43 - بررسی وضعیت آلودگی خاک به سرب، نیکل و کادمیوم و پهنه بندی آن با استفاده از زمین آمار در اراضی زراعی جنوب تهران
یوسف رضا باقری فاطمه مسکینی ویشکایی رسول میرخانی

10.30495/jest.2022.18849.2756

زمینه و هدف: افزایش رشد جمعیت جهان و نیاز به تولید بیشتر از، محدودیت منابع آبی و استفاده بی رویه از آنها به ویژه در مناطق خشک و نیمه خشک و همچنین حجم عظیم فاضلاب‌های تولیدی در شهرها و لزوم دفع مناسب آن ها، ضرورت بهره‌گیری از فاضلاب را در بخش کشاورزی و تغذیه سفره‌های آب چکیده کامل

زمینه و هدف: افزایش رشد جمعیت جهان و نیاز به تولید بیشتر از، محدودیت منابع آبی و استفاده بی رویه از آنها به ویژه در مناطق خشک و نیمه خشک و همچنین حجم عظیم فاضلاب‌های تولیدی در شهرها و لزوم دفع مناسب آن ها، ضرورت بهره‌گیری از فاضلاب را در بخش کشاورزی و تغذیه سفره‌های آب زیرزمینی افزایش داده است. کادمیم، سرب و نیکل از جمله آلایندهایی هستند که از منابع گوناگون به آب و خاک، گیاه و نهایتاً به زنجیر ه غذایی انسان و حیوانات راه می یابند. این تحقیق به منظور تعیین میزان آلودگی خاک اراضی زراعی جنوب تهران به عوامل آلاینده و پهنه بندی منطقه با استفاده از روش های زمین آمار صورت گرفت.روش بررسی: در این تحقیق در سال 1393 از حدود 2000 هکتار از اراضی زراعی در محدوده نهر فیروزآباد در جنوب تهران، تعداد 175 نمونه خاک با فواصل 300 متر انتخاب گردید. جهت پهنه بندی منطقه از دو روش کریجینگ و وزن دهی عکس فاصله (IDW) استفاده شد.یافته ها: میانگین غلظت فلزات سنگین اندازه گیری شده در منطقه مورد مطالعه به ترتیب کاهشی نیکل> سرب> کادمیوم به دست آمد. براساس استاندارهای پیشنهادی سازمان حفاظت محیط زیست ایران، 13 و 9 درصد نمونه های خاک به ترتیب آلوده به سرب و نیکل بود.بحث و نتیجه گیری: با توجه به اهمیت تعیین تغییرات نقطه ای آلودگی، روش IDW به عنوان روش مناسب جهت پهنه بندی غلظت سرب و نیکل کل در منطقه مورد مطالعه پیشنهاد می شود. بر این مبنا حدود 161 و 14 هکتار از سطح اراضی زراعی به ترتیب دارای مقادیر سرب و نیکل بیش از حد مجاز بودند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

44 - بررسی و پایش زیست محیطی ذرات آلاینده و اثرات آنها در هوای شهر سنندج
عبدالرضا نوفرستی فرهام امین شرعی

10.30495/jest.2022.56395.5206

زمینه و هدف: بررسی مقدار فلزات سنگین، آنیون ها و کاتیون ها در هوای شهر سنندج می باشد.روش بررسی: ابتدا اندازه گیری ذرات معلق در سطح شهر و سپس جهت تعیین ترکیب ذرات و اندازه گیری فلزات و یون های مورد نظر در ذرات، از دستگاه جذب اتمی استفاده گردید. در مرحله سوم روش آماری انج چکیده کامل

زمینه و هدف: بررسی مقدار فلزات سنگین، آنیون ها و کاتیون ها در هوای شهر سنندج می باشد.روش بررسی: ابتدا اندازه گیری ذرات معلق در سطح شهر و سپس جهت تعیین ترکیب ذرات و اندازه گیری فلزات و یون های مورد نظر در ذرات، از دستگاه جذب اتمی استفاده گردید. در مرحله سوم روش آماری انجام و نتایج اندازه گیری های میدانی در محیط SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. در آخرین مرحله با نظرات کارشناسان، نقاط قوت و ضعف، فرصتها و تهدیدها استراتژیهای مربوطه به منظور بررسی علل آلودگی هوای شهر سنندج و راهکارهای اجرایی تعیین گردید.یافته ها : در این بررسی ، کیفیت هوای شهر سنندج بر اساس ذرات، دارای روز های با هوای سالم 83/20 % ، آلودگی کم 14/69% ، روزهای ناسالم 43/7% ، روزهای بسیار ناسالم معادل 38/1%، روزهای خطرناک 1/1% و روزهای بسیار خطرناک 65/1%بوده که روزهای با هوای خطرناک و بسیار خطرناک، عمدتا در ماههای اول سال مشاهده گردیده است. در بین فلزات، آلومینیم و آهن حجم بسیار بالایی داشته و پس از آنها مس، روی، سرب و آرسنیک قرار دارند. در خصوص یون ها نیز به ترتیب سدیم ، نیترات، کلر و سولفات،آهن، منیزیم و کلسیم قرار دارند.بحث و نتیجه گیری: بر اساس نتایج ، تغییرات فلزات سرب، جیوه، منگنز، روی، آلومینیم و آهن در سطح 5% معنی دار می باشد و یک رابطه خطی معنی داری بین ذرات و مقادیر فلزات فوق وجود دارد. در خصوص یون ها نیز، سدیم، کلسیم، نیترات، سولفات و آهن، در سطح 5% معنی دار بوده اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

45 - اثرات بیوچار (زغال زیستی) و گیاه پالایی بر فلزات سنگین کروم، آرسنیک و سرب در خاک آلوده به پسماند حفاری چاه‌های نفت
سارا شریفی حسینی احمد لندی سعید حجتی نعمت الله جعفرزاده حقیقی فرد

10.22034/jest.2020.32012.4022

زمینه و هدف: خاک و آب بر اثر فعالیت های بشر به سرعت در حال آلوده شدن با عناصر معدنی مانند آرسنیک، کادمیوم، کروم، مس، جیوه، منگنز نیکل، سرب و روی است. این فعالیت ها شامل معدنکاری، سوزاندن پسماندها، عملیات حفاری چاه های نفت، فعالیت های کشاورزی (مانند کاربرد حشره کش ها و ل چکیده کامل

زمینه و هدف: خاک و آب بر اثر فعالیت های بشر به سرعت در حال آلوده شدن با عناصر معدنی مانند آرسنیک، کادمیوم، کروم، مس، جیوه، منگنز نیکل، سرب و روی است. این فعالیت ها شامل معدنکاری، سوزاندن پسماندها، عملیات حفاری چاه های نفت، فعالیت های کشاورزی (مانند کاربرد حشره کش ها و لجن فاضلاب) می باشد. بیوچار از پیرولیز طیف گسترده ای از بقایای آلی تولید می شود. وسعت و محدوده افزایش تثبیت فلزات سنگین به وسیله بیوچار (زغال زیستی) در خاک های مختلف بستگی به مواد مغذی به کار رفته در تولید ماده اولیه بیوچار دارد. گیاه پالایی [1] استفاده از گیاهان، جهت کاهش میزان، تحرک و سمیت آلاینده از خاک، آب زیرزمینی و یا دیگر محیط های آلوده استفاده شده است. مطالعه حاضر با هدف تعیین اثرات بیوچار و گیاه پالایی بر فلزات سنگین کروم، آرسنیک و سرب در خاک آلوده به پسماند حفاری چاه های نفت انجام گرفته است.روش بررسی: در این تحقیق میزان تثبیت فلزات سنگین کروم، آرسنیک و سرب به وسیله بیوچار (زغال زیستی) تهیه شده از ضایعات نیشکر، بررسی شد. همچنین مقدار جذب فلزات سنگین کروم، آرسنیک و سرب توسط گیاهان سورگوم، آتریپلکس و کهورک مطالعه گردید. بیوچار ضایعات نیشکر با خاک آلوده به 50% پسماند حفاری، در 4 سطح تیماری ( 0، 5/0، 1 و 2% وزنی) و سه تکرار مخلوط شد و بعد از 2 ماه انکوباسیون (برای یکنواختی اجزای آلودگی در بافت خاک) در گلدان ها گذاشته و گیاهان سورگوم، آتریپلکس و کهورک در آن کشت شد؛ به طوری که برای هر گیاه یک ردیف 12 تایی از گلدان ها و در کل برای سه گیاه مورد مطالعه 36 گلدان تهیه گردید. تغییرات فلزات سنگین در گلدان ها به وسیله دستگاهICP تعیین شد.یافته ها: میانگین غلظت کروم، آرسنیک و سرب در نمونه خاک اولیه آلوده به 50% پسماند حفاری به ترتیب 56، 4/53 و 582 میلی گرم در کیلوگرم خاک بود. میانگین غلظت کروم، آرسنیک و سرب بعد از اعمال تیمار بیوچار به ترتیب به 30، 5/21 و 224 رسید. میانگین غلظت کروم، آرسنیک و سرب در خاک 10 هفته پس از کشت سورگوم به ترتیب 22، 2/7 و 43، ده هفته بعد از کشت آتروپیلکس به ترتیب 16، 3/15و 141 و ده هفته بعد از کشت کهورک نیز به ترتیب 18 ، 9/19 و 192میلی گرم در کیلوگرم خاک اندازه گیری شد.بحث و نتیجه گیری: تجزیه واریانس تغییرات کروم، آرسنیک و سرب در خاک گویاست که کشت گیاه و کاربرد بیوچار در خاک های آلوده به پسماند حفاری اثر کاهش معنی داری از لحاظ آماری بر غلظت قابل دسترس هر سه فلز سنگین مورد مطالعه در خاک دارد. تیمار گیاه کهورک با غلظت 1% بیوچار برای کروم، گیاه سورگوم با غلظت 2% بیوچار برای آرسنیک و سرب تیمار بهینه در جهت جذب و کاهش فلز آلاینده می باشد5- Phytoremediation پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

46 - توانمندی گزنه (Urtica Dioica L.) در جذب فلزات سنگین (Pb, As, Cd, Ni) از شیرابه محل دفن پسماند تنکابن
خشایار شریفی آپتین راه نورد کیوان صائب فرید غلامرضا فهیمی احمد توانا

10.22034/jest.2021.62010.5451

زمینه و هدف: شیرابه حاصل از دفن زباله حاوی فلزات سنگین آلاینده است که باعث ایجاد اثرات سمی بر روی آب و خاک در نزدیکی محل های دفن زباله می شد. گیاه پالایی یکی از روش های کنترلی است که در آن از گیاهان بومی با قابلیت انباشتگری استفاده می شود. این پژوهش با هدف ارزیابی قدرت چکیده کامل

زمینه و هدف: شیرابه حاصل از دفن زباله حاوی فلزات سنگین آلاینده است که باعث ایجاد اثرات سمی بر روی آب و خاک در نزدیکی محل های دفن زباله می شد. گیاه پالایی یکی از روش های کنترلی است که در آن از گیاهان بومی با قابلیت انباشتگری استفاده می شود. این پژوهش با هدف ارزیابی قدرت انباشتگری فلزات سنگین به توسط گزنه از شیرابه صورت گرفته است. روش بررسی: در پژوهش حاضر پس از جمع آوری بذور گزنه از لندفیل تنکابن، آنها رادر 16 گلدان کشت و پس از مرحله 6 برگی تحت چهار غلظت شیرابه تازه (0، 30، 60 و 100 %) قرار داده شد و بعد از اتمام دوره رویشی، میزان فلزات سنگین (توسط دستگاه طیف سنج جذب اتمی) و فاکتورهای مورفولوژیک مورد اندازه گیری قرار گرفتند. یافته ها: نتایج نشان دادند که با افزایش غلظت شیرابه، مقدار فلزات سنگین در تمامی اندام های گزنه افزایش یافته (Ni>Pb>Cd>Ar) و اندام های هوایی جذب بیشتری داشتند. به موازات آن، فاکتورهای وزن خشک ساقه و برگ، ریشه و شاخص سطح برگ نیز کاهش یافت. محاسبه TF>1 در اندام های گزنه حاکی از توانایی انباشتگر بودن فلزات سنگین در آن در مواجهه با شیرابه بوده است. بحث ونتیجه گیری: زیست‌پالایی با استفاده از گیاهان بومی و انباشتگر جهت حذف فلزات سنگین روشی کم‌هزینه و سازگار با محیط‌زیست می باشد. گزنه گیاهی است بومی که به صورت خودرو در مکان های دفع زباله در شمال کشور می روید و با توجه به توان انباشتگری آن، گونه مناسبی برای پاک سازی خاک از فلزات سنگین محسوب می شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

47 - تاثیر قارچ آربوسکولار میکوریز بر پتانسیل گیاه‌پالایی تاج خروس، رزماری و کلم زینتی در خاک آلوده به سرب
کریم نصیری تیمور بابائی نژاد نوید قنواتی کامران محسنی فر

10.30495/jest.2023.58222.5266

زمینه و هدف: یکی از روش های کاهش آلودگی خاک استفاده ازگیاهان می باشد که به دلیل سادگی، ارزان بودن و سازگاری با محیط زیست نسبت به سایر روش ها موثرتراست. قارچ‌های میکوریزی همزیست با گیاهان از طریق تغییر و تعدیل فرآیندهای فیزیولوژیکی گیاه می‌توانند باعث کاهش بیشتر آلودگی ش چکیده کامل

زمینه و هدف: یکی از روش های کاهش آلودگی خاک استفاده ازگیاهان می باشد که به دلیل سادگی، ارزان بودن و سازگاری با محیط زیست نسبت به سایر روش ها موثرتراست. قارچ‌های میکوریزی همزیست با گیاهان از طریق تغییر و تعدیل فرآیندهای فیزیولوژیکی گیاه می‌توانند باعث کاهش بیشتر آلودگی شوند روش بررسی: به منظور بررسی تاثیر قارچ آربوسکولار میکوریز (گونه گلوموس موسیه) بر پتانسیل گیاه پالایی تاج خروس، رزماری و کلم زینتی در خاک های آلوده به سرب، آزمایشی در قالب طرح کاملا تصادفی و به صورت فاکتوریل با 3 نوع گیاه (تاج خروس، کلم زینتی و رزماری)، 6 سطح سرب (0، 25، 50، 100، 200 و 400 میلی گرم در کیلوگرم خاک) و دو سطح قارچ آربوسکولار میکوریز (تلقیح و عدم تلقیح) و در 3 تکرار در سال 1397 در یکی از گلخانه های آبدانان انجام شد. یافته ها: نتایج نشان داد که با افزایش غلظت سرب خاک، غلظت سرب ریشه و اندام های هوایی گیاهان افزایش می یابد. قارچ آربوسکولار میکوریز غلظت سرب ریشه و اندام های هوایی گیاه رزماری را افزایش داد. همچنین قارچ میکوریز غلظت سرب را در اندام های هوایی کلم زینتی افزایش اما غلظت سرب ریشه را کاهش داد. بیشترین غلظت سرب اندام هوایی از گیاه رزماری و تلقیح شده با قارچ میکوریز و کمترین غلظت سرب اندام هوایی نیز از گیاه تاج خروس و تلقیح نشده با میکوریز مشاهده گردید. بیشترین فاکتور انتقال سرب به میزان8/5 از گیاه کلم زینتی و تلقیح شده با قارچ میکوریز و کمترین فاکتور انتقال سرب نیز از گیاه تاج خروس تلقیح نشده با میکوریز و به میزان 7/ 0 مشاهده گردید. بحث و نتیجه گیری: استفاده از قارچ آربوسکولار میکوریز سبب افزایش غلظت سرب اندام هوایی در کلم زینتی شد که این امر در گیاه پالایی خاکهای آلوده موثر می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

48 - امکان پذیری جذب فلزات سنگین نیکل، مس و کادمیوم با نانوزئولیت
حسین کامران حقیقی مهدی ایران نژاد

10.30495/jest.2023.76082.5933

زمینه و هدف: در این مقاله تهیه نانو ذرات زئولیت با استفاده از آسیای سیاره‌ای در زمان‌های مختلف انجام شد. همچنین از سدیم‌ هگزا متا فسفات به‌ عنوان متفرق کننده در خردایش زئولیت استفاده شد. در ادامه، نانوذرات زئولیت تهیه شده برای حذف فلزات سنگین نیکل، مس و کادمیوم از پساب‌ چکیده کامل

زمینه و هدف: در این مقاله تهیه نانو ذرات زئولیت با استفاده از آسیای سیاره‌ای در زمان‌های مختلف انجام شد. همچنین از سدیم‌ هگزا متا فسفات به‌ عنوان متفرق کننده در خردایش زئولیت استفاده شد. در ادامه، نانوذرات زئولیت تهیه شده برای حذف فلزات سنگین نیکل، مس و کادمیوم از پساب‌های مصنوعی در سیستم ناپیوسته بکار گرفته شد. روش بررسی: در مطالعه حاضر، نخست تغییرات اراضی جنگلی منطقه گرگان در بازه زمانی 20 ساله تعیین و سپس، مدل سازی این تغییرات با استفاده از مدل Geomod اجرا گردید. به این منظور، نقشه های کاربری زمین بازه های مطالعاتی با استفاده از تصاویر ماهواره ای تهیه و آشکارسازی تغییرات با روش مقایسه پس از طبقه‌بندی انجام شد. سپس، مدل Geomod برای مدل سازی تغییرات اراضی جنگلی اجرا گردید. روش بررسی: در این مقاله به کمک آسیای گلوله‌ای و سیاره‌ای اقدام به تولید نانوزئولیت کرده و در ادامه در آزمایش‌های جذب امکان بهبود حذف یون‌ها توسط ماده تولیدی بررسی می‌شود. آزمایش‌های جذب به صورت ناپیوسته در شرایط آزمایشی متغیر مورد مطالعه قرار گرفته و در نهایت اثر سدیم‌ هگزا متا فسفات بر جذب فلزات سنگین نیکل، مس و کادمیوم نشان داده می‌شود. یافته ها: بررسی تاثیر سدیم‌ هگزا ‌متا ‌فسفات بر خردایش و جذب فلزات سنگین توسط نانو‌زئولیت نشان داد که استفاده از سدیم‌ هگزامتا فسفات منجر به کاهش مصرف انرژی در خردایش شده و تاثیر مثبت بر حذف فلزات نیکل و کادمیوم توسط نانو‌زئولیت داشته است. بحث و نتیجه گیری: تاثیر سدیم هگزا متا فسفات سدیم بر روی جذب فلزات نیکل، کادمیوم و مس نشان داد که این ماده تاثیر مثبت بر جذب یون‌های نیکل و کادمیوم بر ذرات نانو‌زئولیت داشته اما هیچ گونه تاثیری بر جذب یون مس نداشته است.نانو‌زئولیت‌ها بدلیل داشتن ذرات با اندازه نانو دارای مساحت سطح خارجی بزرگتر بوده و طول نفوذ کمتری برخوردارند بنابراین ظرفیت جذب آن‌ها بسیار بالا می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

49 - سنجش و اندازه گیری آلودگی های فلزات سنگین در رسوبات ساحلی خلیج فارس
اکبر الصاق محمد برمکی

چکیده در سال های اخیر فعالیت های اقتصادی متعددی نظیر پالایش نفت خام، تولیدات آلومینیوم و روی، تعمیر و ساخت کشتی، تخلیه و بارگیری انواع مواد معدنی و شیمیایی و غیره در بندرعباس به عنوان مرکز توسعه جنوب کشور ایران شکل گرفته که این موضوع موجب تشدید بار آلودگی و تخریب اکوس چکیده کامل

چکیده در سال های اخیر فعالیت های اقتصادی متعددی نظیر پالایش نفت خام، تولیدات آلومینیوم و روی، تعمیر و ساخت کشتی، تخلیه و بارگیری انواع مواد معدنی و شیمیایی و غیره در بندرعباس به عنوان مرکز توسعه جنوب کشور ایران شکل گرفته که این موضوع موجب تشدید بار آلودگی و تخریب اکوسیستم حساس آب های ساحلی منطقه شده است. لذا شناسایی و اندازه گیری و ردیابی عناصر فلزات سنگین در رسوبات آب های ساحلی با توجه به اثرات زیانباری که بر اکوسیستم های دریایی و از جمله آبزیان و به تبع آن بر انسان اثر می گذارد از اهمیت ویژه ای برخوردار است. بر این مبنا در این تحقیق میزان فلزات سنگین مس، سرب و آهن در رسوبات ساحلی مناطق هدف بندرعباس مورد سنجش قرار گرفت. کلیه مراحل نمونه برداری و هضم رسوب طبق روش استاندارد موپام(MOOPAM) انجام یافت. میزان فلزات سنگین مس، سرب و آهن در رسوبات ساحلی توسط دستگاه طیف سنجی جذب اتمی مورد سنجش قرار گرفت. متوسط غلظت فلزات سنگین مس، سرب و آهن در رسوبات به ترتیب 2/0 ± 2/٬35 1/0 ± 6/149 میکرو گرم بر گرم وزن خشک و 15/7±91/42 گرم بر کیلوگرم وزن خشک رسوب به دست آمد. این مقادیر با متوسط غلظت عناصر فوق در رسوبات جهانی و دیگر مناطق داخلی و خارجی مقایسه و تجزیه و تحلیل شد. بررسی آماری (ANOVA : Single Factor) نشان داد که متوسط غلظت فلزات سنگین مس، سرب و آهن موجود در رسوب گذرگاه ها اختلاف معناداری دارند. دو عنصر سرب و آهن با ضریب هم بستگی 12/0- بیشترین هم بستگی را دارند و بعد از آن عناصر سرب و مس با ضریب هم بستگی1620/0 - قرار دارند. با توجه به ضریب هم بستگی منفی و معنی دار بین این عناصر مشخص می شود که منشاء ایجاد فلزات سنگین مس، سرب و آهن در رسوبات یکسان است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

50 - پهنه بندی،توزیع و منشاء هیدروکربن های نفتی کل (TPH) و آلاینده های فلزی در رسوبات خور ماهشهر، خلیج فارس
علیرضا واعظی عبدالرضا کرباسی علیرضا ولی خانی سامانی مهدی حیدری مجتبی فخرایی علیرضا رحمتی

زمینه و هدف:هیدروکربن های نفتی و فلزات سنگین از شایع ترین آلاینده های دریایی به حساب می آیند. آلودگی دریایی ناشی از این مواد به یک مشکل زیست محیطی مهم در سراسر دنیا تبدیل شده است .هدف از انجام این تحقیق پایش زیست محیطی فلزات و هیدروکربن های نفتی در رسوبات خور ماهشهر به چکیده کامل

زمینه و هدف:هیدروکربن های نفتی و فلزات سنگین از شایع ترین آلاینده های دریایی به حساب می آیند. آلودگی دریایی ناشی از این مواد به یک مشکل زیست محیطی مهم در سراسر دنیا تبدیل شده است .هدف از انجام این تحقیق پایش زیست محیطی فلزات و هیدروکربن های نفتی در رسوبات خور ماهشهر به منظور ارتقای کیفیت محیط زیست منطقه می باشد. روش بررسی:در همین راستا نمونه برداری از رسوبات ناحیه ساحلی اطراف صنایع پتروشیمی منطقه ویژه اقتصادی ماهشهر در خور موسی واقع در شمال غرب خلیج فارس صورت گرفت.سی و دو نمونه سطحی رسوب به وسیله نمونه گیر پترسون جمع آوری گردید. غلظت کل هیدروکربن های نفتی (TPH) در نمونه های رسوب به وسیله (GC-FID) تعیین شد. همچنین غلظت ومنشا آلاینده های فلزی (Zn, Sr, Ni, Mn, Cu, Cr, Co, Ba, As, Al) در رسوبات به وسیله ICP-AESتعیین گردید. کمّی سازی شدت آلودگی در رسوبات با استفاده از شاخص هایCF ،Cd ،mCd وPLI صورت گرفت و تجزیه و تحلیل های آماری توسط بسته نرم افزاری MVSP در خور انجام پذیرفت نتایج: میانگین غلظت کل هیدروکربن های نفتی در منطقه مورد مطالعه mg/kg 42 بود. بیشینه مقدار TPH در ایستگاه 8 گزارش گردیده است. تفاوت قابل ملاحظه ای بین غلظت آلومینیوم در رسوبات خور ماهشهر و مقدار میانگین آن در پوسته زمین وجود داشت.. نتیجه گیری: نتایج بدست آمده حاکی از آن است که شاخص فاکتور آلودگی (CF)، درجه آلودگی (Cd) ، درجه آلودگی اصلاح شده (mCd)، شاخص بار آلودگی (PLI) برای فلزات در ایستگاه های نمونه برداری بیانگر آلودگی کمی هستند. میانگین غلظت کل هیدروکربن های نفتی در منطقه مورد مطالعه بر مبنای شاخص CF بیانگر آلودگی متوسط تا آلودگی قابل ملاحظه است. نتایج آنالیز خوشه ای بیانگر این بود که Ni و Cr موجود در نمونه های رسوب دارای منشاء نفتی است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

51 - بررسی عملکرد سیستم غشایی نانوفیلتراسیون در حذف فلزات سنگین نیکل، کروم و کادمیوم از فاضلاب های صنعتی
امیر حسام حسنی سید مهدی برقعی مریم محمدی

با پیشرفت فن آوری و تعدد صنایع مختلف، پساب حاصل از فرایندهای صنعتی تهدیدی جدی برای محیط زیست به شمار می رود. این گونه پساب ها که حاوی فلزات سنگین حاصل از فرایندهای صنعتی گوناگون می باشند، با ورود به محیط زیست اثرات نامطلوبی برارگانیسم های زنجیره غذایی و انسان می گذارند. چکیده کامل

با پیشرفت فن آوری و تعدد صنایع مختلف، پساب حاصل از فرایندهای صنعتی تهدیدی جدی برای محیط زیست به شمار می رود. این گونه پساب ها که حاوی فلزات سنگین حاصل از فرایندهای صنعتی گوناگون می باشند، با ورود به محیط زیست اثرات نامطلوبی برارگانیسم های زنجیره غذایی و انسان می گذارند. در زمینه حذف فلزات سنگین از فاضلاب های صنعتی به روش ترسیب شیمیایی، تبادل یونی و روش های بیولوژیکی تحقیقات زیادی صورت گرفته است ولی کاربرد سیستم های غشایی نظیر نانوفیلتراسیون امروزه به عنوان یک روش مناسب و کارآمد مطرح بوده و تحقیقات بسیاری در این زمینه در حال انجام می باشد. هدف اصلی این پژوهش ارزیابی کارایی سیستم نانوفیلتراسیون در حذف فلزات سنگین نیکل، کروم و کادمیوم از پسابها ی صنعتی و عوامل مؤثر بر عملکرد آن می باشد. در این تحقیق با استفاده از یک پایلوت نانوفیلتراسیون به ظرفیت 40 مترمکعب در روز به سعی شد با افزایش غلظت فلزات سنگین موجود ، (NF90 همراه فیلترهای 1 و 5 میکرونی و یک غشای نیمه تراوای پلی آمید ( 4040 در فاضلاب ساخته شده مصنوعی، تأثیر تغییرات غلظت در روند حذف فلزات سنگین به صورت مجزا و مخلوط چند فلز مورد بررسی قرار گیرد.- پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

52 - مدل سازی تاثیر تغییر pH در انتقال فلزات سنگین ( نیکل و کادمیوم ) در خلیج فارس ( خورموسی ) ناشی از فعالیت های پتروشیمی بندر امام خمینی
امیرحسین جاوید حسن صمدیار

خورهای موسی در شمال غربی خلیج فارس واقع شده و از سمت جنوب به خلیج فارس مرتبط گشته است. برخورداری این منطقه از موقعیت خاص جغرافیایی، منجر به ایجاد مجموعه ای از تاسیسات و صنایع پتروشیمی مانند مجتمع های پتروشیمی رازی و امام خمینی و نیز بنادر حساس و استراتژیکی مانند ماهشهر چکیده کامل

خورهای موسی در شمال غربی خلیج فارس واقع شده و از سمت جنوب به خلیج فارس مرتبط گشته است. برخورداری این منطقه از موقعیت خاص جغرافیایی، منجر به ایجاد مجموعه ای از تاسیسات و صنایع پتروشیمی مانند مجتمع های پتروشیمی رازی و امام خمینی و نیز بنادر حساس و استراتژیکی مانند ماهشهر و اسکله های صادرات نفت شرکت نفت ایران و... گردیده است. همچنین وجود جزر و مد بالا در این منطقه دامنه گسترش آلاینده ها را بسیار افزایش داده و باعث شده است که کل منطقه خور موسی تحت تاثیر آلاینده های تخلیه شده به خور قرار گیرد.با توجه به آن که پساب ها و فاضلاب های مجتمع های پتروشیمی مستقر در خورهای موسی به داخل خور موسی وارد می شود، لذا پایش و نیز بررسی عوامل موثر بر پراکنش و نیز نحوه پراکنش و نیز نحوه پراکنش فلزات نیکل و کادمیوم برای مدیریت نحوه دفع و نیز زمان دفع پساب امری ضروری به نظر می رسد. در این راستا، در این پژوهش با استفاده از نرم افزار MIKE 21، به منظور بررسی نحوه پراکنش فلزات نیکل و کادمیوم و اثر تغییرات pH در خور موسی و عواملی که بر پراکنش آن موثرند، پراکنش این فلزات در آب خور موسی در حالات مختلف بررسی شده است. نتایج این مدل نشان داد که با ثابت در نظر گرفتن pH افزایش غلظت فلزات نیکل و کادمیوم روند افزایشی داشته و این روند تا زمانی که غلظت این فلزات به حداکثر خود برسد، ادامه می یابد و مدت زمانی که این روند به طول می انجامد بسیار کوتاه تر از زمانی است که pH متغیر است و این تحقیق اهمیت پدیده جزر و مد در تغییرات pH و تاثیر آن را در فرآیند انتقال فلزات سنگین نشان می دهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

53 - بررسی غلظت نیکل درخاک و تعدادی از گونه های گیاهی طبیعی اطراف معدن سرب و روی آهنگران در استان همدان
فرخ لقا امینی نورالله میرغفاری بهروز عشقی ملایری

فلزات سنگین از آلاینده های خطرناک زیست محیطی هستند که از طریق ورود به زنجیره غذایی موجب بروز خطرات بهداشتی برای انسان، گیاهان و سایر موجودات زنده می شوند. در خاک های آلوده به فلزات سنگین، استفاده از گیاهانی که توانایی رشد، سازگاری و جذب فلزات را دارند، به عنوان یکی از ر چکیده کامل

فلزات سنگین از آلاینده های خطرناک زیست محیطی هستند که از طریق ورود به زنجیره غذایی موجب بروز خطرات بهداشتی برای انسان، گیاهان و سایر موجودات زنده می شوند. در خاک های آلوده به فلزات سنگین، استفاده از گیاهانی که توانایی رشد، سازگاری و جذب فلزات را دارند، به عنوان یکی از روش های پاک سازی این خاک ها مطرح است. این روش را گیاه پالایشی[1] می نامند. در این تحقیق، غلظت نیکل در خاک و شش گونه گیاهی شاملCentaurea virgata lam. (گل گندم بوته ای)، Euphorbia cheiradenia (فرفیون خوشه ای)، orientalis Scariorbia (گاو چاق کن)، Cardaria droba (ازمک)، Gundelia tourmefotii (کنگر خوراکی)، Euphorbia macroclada (فرفیون شاخه ضخیم) در اطراف معدن سرب و روی آهنگران، واقع در جنوب شرقی استان همدان اندازه گیری گردید. تجزیه آماری داده ها در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی نامتعادل انجام گرفت. نتایج نشان داد که تفاوت غلظت نیکل در ریشه و اندام هوایی گونه های گیاهی در سطح احتمال پنج درصد معنی دار است. بیشترین و کم ترین مقدار جذب نیکل در اندام هوایی به ترتیب درEuphorbia macroclada و . lam Centaurea virgata با مقادیر 23 و 7/6 میلی گرم بر کیلوگرم ماده خشک بود. غلظت نیکل در اندام هوایی گیاهان با pH (331/0- =r )، ظرفیت تبادل کاتیونی (83/0- =r ) و درصد ماده آلی (46/0- =r ) خاک همبستگی معکوس و با شوری (37/0=r )، غلظت کل (2/0=r ) و قابلیت جذب نیکل (7/0=r ) در خاک همبستگی مستقیم نشان می دهد. 4-Phytoremediation پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

54 - اثر لجن فاضلاب بر تجمع سرب و کادمیوم در سبزیجات / مطالعه موردی ریحان
نعمت الله خراسانی مهرداد چراغی

مقدار لای و لجن در سال های اخیر افزایش قابل توجهی پیدا کرده است. این مواد که در نتیجه تصفیه فاضلاب های شهری و صنعتی به وجود می آیند، حاوی مقادیر زیادی مواد آلی و فلزات سنگین هستند. برخی از این مواد، قابل استفاده گیاهان است و می توان از آنها به عنوان کود در مزارع کشاورزی چکیده کامل

مقدار لای و لجن در سال های اخیر افزایش قابل توجهی پیدا کرده است. این مواد که در نتیجه تصفیه فاضلاب های شهری و صنعتی به وجود می آیند، حاوی مقادیر زیادی مواد آلی و فلزات سنگین هستند. برخی از این مواد، قابل استفاده گیاهان است و می توان از آنها به عنوان کود در مزارع کشاورزی استفاده کرد. ولی برخی دیگر از مواد موجود در لجن نه تنها برای گیاهان مفید نیست، بلکه تجمع آنها در اندام های گیاهان و ورود آنها در زنجیره غذایی می تواند سلامتی گیاه خواران و انسان را به مخاطره اندازد.در این تحقیق، تجمع سرب و کادمیوم در گیاه ریحان با 5 تیمار تکرار در هر تیمار در محیط گلخانه مورد بررسی قرار گرفته است. تیمارها عبارتند از شاهد صفر، کود شیمیایی با 250 کیلوگرم در هر هکتار (250Kg/ha) و لجن فاضلاب 50 تن در هکتار (50t/ha) s1، (100t/ha) s2 و (150t/ha) s3. این آزمایش ها براساس اصل کاملا تصادفی انجام گرفته اند. پس از آماده سازی بستر بذر، مراحل کاشت، داشت و برداشت به ترتیب انجام شد و سپس نمونه ها برای تجزیه آماده گردیدند. فلزات مورد نظر به وسیله دستگاه جذب اتمی اندازه گیری و نتایج حاصل با کمک نرم افزار آماری SAS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.از نتایج حاصل چنین بر می آید که مقدار جذب سرب ریشه گیاه مورد آزمایش با مقدار جذب آن در شاهد، اختلاف معنی داری ندارد و در ساقه نیز تنها در تیمار 2 )کود شیمیایی( نسبت به گیاه شاهد دارای اختلاف معنی داری است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

55 - ارزیابی پتانسیل خطر اکولوژیک و منشاء یابی فلزات سنگین سرب، آرسنیک، کادمیوم و روی درآب و رسوبات سطحی رودخانه قشلاق سنندج
فرانک فقیری دلنیا حاجی احمدی جمیل امان اللهی فرشید قربانی

10.22034/jest.2019.14536

چکیده زمینه و هدف: فلزات سنگین به علت سمیت، ماندگاری در شرایط طبیعی، قابلیت ورود و تجمع در زنجیره‌ی غذایی به عنوان آلوده‌کننده‌های جدی تلقی می‌شوند. بنابراین مطالعه پیش‌ رو به منظور ارزیابی پتانسیل خطر اکولوژیک و منشاء‌یابی فلزات سنگین سرب، آرسنیک، کادمیوم و روی درآب و چکیده کامل

چکیده زمینه و هدف: فلزات سنگین به علت سمیت، ماندگاری در شرایط طبیعی، قابلیت ورود و تجمع در زنجیره‌ی غذایی به عنوان آلوده‌کننده‌های جدی تلقی می‌شوند. بنابراین مطالعه پیش‌ رو به منظور ارزیابی پتانسیل خطر اکولوژیک و منشاء‌یابی فلزات سنگین سرب، آرسنیک، کادمیوم و روی درآب و رسوبات سطحی رودخانه قشلاق سنندج انجام گرفت. روش بررسی: به این منظور در این پایش 16 نمونه‌ از آب و رسوبات سطحی رودخانه قشلاق جمع‌آوری شد. سپس نمونه‌ها برای تعیین غلظت عناصر آرسنیک، سرب، کادمیوم و روی با روش طیف سنجی جذب اتمی مورد سنجش قرار‌گرفتند. هم چنین از شاخص پتانسیل خطر اکولوژیک [1](PERI) و شاخص غنی‌شدگی [2](EF) جهت ارزیابی خطر اکولوژیک و از شاخص آلودگی فلزات سنگین [3](HPI) جهت بررسی اثر عناصرسنگین بر سلامت انسان استفاده شد. آنالیز چند متغیره مانند آنالیز هم بستگی و آنالیز مؤلفه‌های اصلی [4](PCA)وشاخص غنی‌شدگی جهت شناسایی پتانسیل منابع انسانی آرسنیک، سرب، کادمیم و روی در رودخانه قشلاق مورد استفاده قرار گرفتند. یافته ها: نتایج نشان داد که میانگین غلظت یک گروه از عناصر شامل Pb، Cd و Zn بیش تر از مقادیر ‌زمینه بودند، درصورتی که میانگین غلظت As به طور قابل ملاحظه‌ای کمتر از مقادیر ‌زمینه بود. عامل غنی‌شدگی فلزات سنگین مورد مطالعه در رودخانه قشلاق به صورت Pb> Zn> Cd> As به دست آمد. از سویی، نتایج به دست آمده از شاخص پتانسیل خطر اکولوژیک (PERI) درجه خطر کم را برای فلزات Pb، As و Zn نشان داد اما فلز Cd برای نقاط نمونه ای تحت تاثیر تردد جاده ای دارای خطر اکولوژیک متوسط بود. بحث و نتیجه گیری: . براساس نتایج حاصل از عامل غنی‌شدگی، آنالیز هم بستگی و آنالیز مؤلفه‌های اصلی می‌توان گفت که میزان غلظت As بیش تر تحت تاثیر ساختار زمین‌شناسی منطقه (لیتوژنیک) بوده است. غلظت Pb و Cd در چهار منطقه نمونه برداری به طور یکسان تحت تاثیر کشاورزی و تردد جاده ای بوده است. هم چنین مشخص شد که غلظت Zn تحت تاثیر فاضلاب‌های مسکونی قرار دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

56 - بررسی آلودگی فلزات سنگین در خاک های سطحی اطراف شهرک صنعتی شماره 2 اهواز
محسن پورنیا میر حسن موسوی زینب جاسمی زرگانی

مقدمه: هدف از این تحقیق بررسی میزان و شدت آلودگی خاک های سطحی اطراف شهرک صنعتی شماره 2 اهواز به فلزات سنگین است. روش کار: 16 نمونه خاک سطحی از عمق 5-0 سانتی متری جمع آوری شده و توسط دستگاه ICP-OES، غلظت فلزات کبالت، کروم، مس، نیکل، سرب و روی آنالیز شد. هم چنین یک نمونه چکیده کامل

مقدمه: هدف از این تحقیق بررسی میزان و شدت آلودگی خاک های سطحی اطراف شهرک صنعتی شماره 2 اهواز به فلزات سنگین است. روش کار: 16 نمونه خاک سطحی از عمق 5-0 سانتی متری جمع آوری شده و توسط دستگاه ICP-OES، غلظت فلزات کبالت، کروم، مس، نیکل، سرب و روی آنالیز شد. هم چنین یک نمونه جهت تعیین کانی شناسی توسط دستگاه X-ray مورد بررسی قرار گرفت. بحث و نتیجه گیری: فراوانی فلزات سنگین اندازه گیری شده در خاک های سطحی به صورت زیر کاهش می یابد: Cr>Ni>Zn>Pb>Cu>Co. کانی های تشخیص داده شده در نمونه مورد آنالیز ترکیبی از کانی های کوارتز، کلسیت و هالیت به عنوان کانی اصلی و دولومیت و آلونیت به عنوان کانی فرعی است. نتایج حاکی از این است که تمرکز فلزات سنگین در خاک های سطحی به علت بافت دانه ریز خاک، مقادیری کانی رسی، pH قلیایی، وجود کربنات کلسیم، پتاسیم و اکسید آلومینیوم در آن است. براساس معیارهای ژئوشیمیایی از قبیل عامل غنی شدگی (EF)، شاخص زمین انباشتگی (Igeo) و شاخص آلودگی (PI)، خاک های محدوده مورد مطالعه نسبت به فلزات کروم، نیکل و سرب در محدوده آلودگی متوسط و نسبت به فلزات کبالت، مس و روی در محدوده غیر آلوده قرار گرفته اند. نتایج محاسبه شده عامل فاکتور غنی شدگی، شاخص زمین انباشتگی و شاخص آلودگی به صورت زیر می باشد: Ni>Pb>Cr>Zn>Cu>Co. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

57 - اندازه گیری فلزات سنگین سرب، نیکل و جیوه در آب و رسوب در خلیج فارس منطقه عملیاتی عسلویه
محمد ربانی اسدالله جعفرآبادی آشتیانی امیر عبدالله مهرداد شریف

آب های منطقه عسلویه در خلیج فارس به دلیل موقعیت استثنایی خود که محل احداث تعداد بسیار زیادی پالایشگاه گاز و کارخانه پتروشیمی است، به طور مستقیم و غیر مستقیم در معرض ورود آلاینده های مختلف آلی و معدنی قرار دارد. با توجه به موقعیت منطقه و به علت تحقیقات محدودی که در منطقه چکیده کامل

آب های منطقه عسلویه در خلیج فارس به دلیل موقعیت استثنایی خود که محل احداث تعداد بسیار زیادی پالایشگاه گاز و کارخانه پتروشیمی است، به طور مستقیم و غیر مستقیم در معرض ورود آلاینده های مختلف آلی و معدنی قرار دارد. با توجه به موقعیت منطقه و به علت تحقیقات محدودی که در منطقه عسلویه صورت گرفته است، مطالعه حاضر بر روی رسوب ها و آب های این منطقه برای اندازه گیری میزان فلزات سنگین سرب، نیکل و جیوه انجام شده است تا بتوان از نتایج آن برای مقایسه غلظت این فلزات در سال های آینده که تعداد زیادتری از پالایشگاه های گاز و کارخانه های پتروشیمی مشغول به کار و فعالیت می شوند استفاده کرد.روش اندازه گیری بر اساس استانداردهای رایج و به وسیله دستگاه جذب اتمی اندازه گیری شده است. نتایج به دست آمده در حال حاضر در مقایسه با برخی نقاط دیگر در خلیج فارس و میانگین عناصر در رسوب های جهانی بیان کننده غلظت کم فلزات سنگین در آب و رسوب های منطقه است. میزان حداقل و حداکثر غلظت فلزات اندازه گیری شده بر حسب ppm به شرح زیر است.Ni در آب 0.23-0.17، در رسوب 27.2-19.9، Pb در آب 0.14-0.13، در رسوب 29.5-20.2، Hg در آب کمتر از 0.0001 در رسوب 0.025-0.02. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

58 - بررسی منشأ و دسترسی بیولوژیکی عناصر سنگین در خاک ارتفاعات شمال غرب تهران
عبدالرضا کرباسی غلامرضا نبی بیدهندی فرامرز معطر زهره برزگری

خاک می تواند آلودگی های زیست محیطی را در خود به ثبت برساند و لذا از طریق آنالیز شیمیایی خاک می توان به آلودگی های منطقه پی برد. در این تحقیق نمونه های خاک اراضی شمال غرب تهران مورد استفاده قرار گرفت، در مجموع 16 نمونه خاک از سطح منطقه جمع آوری شد. با استفاده از روش های چکیده کامل

خاک می تواند آلودگی های زیست محیطی را در خود به ثبت برساند و لذا از طریق آنالیز شیمیایی خاک می توان به آلودگی های منطقه پی برد. در این تحقیق نمونه های خاک اراضی شمال غرب تهران مورد استفاده قرار گرفت، در مجموع 16 نمونه خاک از سطح منطقه جمع آوری شد. با استفاده از روش های آزمایشگاهی میانگین غلظت سرب ppm 173، میانگین غلظت روی ppm101، میانگین غلظت نیکل ppm62 ومیانگین غلظت وانادیوم ppm44 به دست آمد. نتایج نشان می دهد که غلظت فلز سنگین سرب در منطقه بسیار بالاتر از سایر عناصر مورد بررسی می باشد. مقایسه میانگین غلظت سرب در مطالعه حاضر با غلظت آن در پوسته زمین نشان می دهد که غلظت این عنصر در اراضی واحد علوم وتحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی واقع در ارتفاعات شمال غرب تهران، حدود 1200% بیشتر از پوسته زمین است که علت افزایش غلظت سرب به دلیل آلودگی هوا می باشد. در ادامه تحقیق نسبت به شناسایی دسترسی بیولوژیک عناصر اقدام شد. میزان دسترسی بیولوژیک فلزات سنگین مختلف در خاک های مورد مطالعه به ترتیب زیر می باشد: (ppm 0) VNiFe Zn Pb آنالیز خوشه ای برای منشاءیابی عناصر نشان داد که سرب دارای منشاء آلی می باشد و دو عنصر نیکل و وانادیوم تحت ضریب تشابه مثبت و معنی دار به هم متصل شده اند. از آن جایی که وانادیوم به عنوان شاخص آلودگی نفتی شناخته شده ، می توان نتیجه گرفت که نیکل به لحاظ مصرف سوخت در خاک های این اراضی پراکنده شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

59 - ضریب همبستگی عناصر سنگین (Cd, Zn , Pb , Cu) در کبد و کلیه ماهی خاویاری گونه قره برون و رسوبات سواحل جنوبی دریای خزر ناحیه 1
غلامرضا امینی رنجبر محمود بهمنی پروین فرشچی فرشته شریعت

ر این تحقیق ضریب همبستگی بین تجمع 4 فلز سنگین (مس ، کادمیوم ، روی و سرب) در رسوبات سواحل جنوبی دریای خزر در استان گیلان ، ناحیه 1 شیلاتی و کبد و کلیه ماهی خاویاری قره برون مورد بررسی قرار گرفت. در اصل هدف این بود که بررسی شود، آیا تغییر چهار فلز سنگین (مس، کادمیوم، روی چکیده کامل

ر این تحقیق ضریب همبستگی بین تجمع 4 فلز سنگین (مس ، کادمیوم ، روی و سرب) در رسوبات سواحل جنوبی دریای خزر در استان گیلان ، ناحیه 1 شیلاتی و کبد و کلیه ماهی خاویاری قره برون مورد بررسی قرار گرفت. در اصل هدف این بود که بررسی شود، آیا تغییر چهار فلز سنگین (مس، کادمیوم، روی و سرب ) در رسوبات سواحل جنوبی دریای خزر ناحیه 1 به اندازه تغییر همین چهار فلز سنگین در بافت کبد. کلیه ماهی خاویاری قره برون است. بنابراین درطول ساحل استان گیلان از غرب به شرق 5 ایستگاه (آستارا، حویق، شفارود، لیسار و جفرود) انتخاب شد، درهر ایستگاه در فصل صید (پاییز 1380) از 5 نمونه ماهی قره برون به کمک دام گوشگیر ثابت بدون رعایت جنسیت، سن ، اندازه و 2 نمونه رسوب از همان عمقی که ماهی ها صید شدند (20 متر به بالا) به کمک گرب Vanveen نمونه برداری شد. هضم شیمیایی بافت به کمک مخلوط اسید نیتریک، آب دی یونیزه و آب اکسیژنه و عمل رفلاکس و هضم شیمیایی رسوب به کمک مخلوط اسید فلوریدریک ، اسید کلریدریک و عمل shaker انجام شد. هر نمونه سه بار آنالیز و در نهایت به کمک روش اسپکتروسکوپی جذب اتمی با شعله و دستگاه Varianspectr AA-220 میزان چهار فلز سنگین اندازه گیری شد. به منظور صحت کیفیت مواد مصرفی، نمونه شاهد و صحت روش هضم دو نمونه مرجع CRM185R(بافت کبد گاو) و Soil-7 (بافت خاک) نیز با همان روش هضم و آنالیز شدند. درصد بازیافت نیز محاسبه گردید و در نهایت نتایج حاصل از آنالیز 4 فلز سنگین نسبت به نمونه شاهد ، مرجع و درصد بازیافت اصلاح گردید.طی تجزیه و تحلیل آماری، میانگین، آزمون یک طرفه ANOVA، LSD، ضریب همبستگی، رگرسیون خطی به کمک روش پیرسون و آنالیز خوشه ای - درختی محاسبه و در نهایت چنین نتجه گیری شد که میزان 4 فلز سنگین در بافت کبد و کلیه ماهی خاویاری قره برون و رسوبات سواحل جنوبی دریای خزر ناحیه 1 در حد استاندارد جهانی و یا کمتر می باشد (UK-MAFF،NHMRC،ISQG،NOAA،WHO) و بین کلیه - کبد، کلیه - رسوب ، نسبت به فلزات Cd، کبد - رسوب، کلیه - رسوب نسبت به فلز Pb همبستگی وجود دارد به عبارتی تغییر Cd در کلیه ، کلبد و رسوب و تغییر Pb در کبد، رسوب، کلیه به یک اندازه است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

60 - ارایه روابطی جدید برای ضریب زوال جهت مدل‌سازی فلزات سنگین سرب و کادمیوم در سیستم‌های رودخانه‌ای
علی روشنفکر سیدمحمود کاشفی‌پور نعمت‌اله جعفرزاده

انتقال آلودگی و رسوب از مهم ترین مسایل و مشکلات موجود در سیستم&zwnj;های رودخانه&zwnj;ای، خلیج و دریا بوده و باعث تأثیر منفی بر زندگی منطقه می&zwnj;شود. فلزات سنگین یکی از آلاینده های خطرناک برای زندگی بشر است، به همین دلیل مدل سازی این پدیده در رودخانه ها و در نقاط نزدی چکیده کامل

انتقال آلودگی و رسوب از مهم ترین مسایل و مشکلات موجود در سیستم&zwnj;های رودخانه&zwnj;ای، خلیج و دریا بوده و باعث تأثیر منفی بر زندگی منطقه می&zwnj;شود. فلزات سنگین یکی از آلاینده های خطرناک برای زندگی بشر است، به همین دلیل مدل سازی این پدیده در رودخانه ها و در نقاط نزدیک به محل زندگی انسان ها، از اهمیت بالایی برخوردار است. به طور کلی فلزات سنگین در طبیعت به صورت زوال پذیر بوده و میزان غلظت آن ها برحسب pH یا شوری قابل تغییر می باشد. هدف اصلی این تحقیق ارایه روابط جدیدی برای ضریب زوال فلزات سنگین محلول سرب و کادمیوم با توجه به تغییر pH و EC در سیستم های رودخانه ای است. در این مقاله ابتدا اطلاعاتی در مورد معادلات حاکم بر حرکت فلزات سنگین محلول در سیستم های رودخانه ای ارایه گردیده است. سپس مدل FASTER که از آن جهت پیش&zwnj;بینی جریان و غلظت فلزات سنگین در پایین&zwnj;دست استفاده شد معرفی گردیده است. در مدل حاضر از حل معادلة یک&zwnj;بعدی دینامیکی پخش و انتشار به کمک روش عددی جدیدی که ترکیبی از روش ULTIMATE QUICKEST و یک روش ضمنی تفاضل محدود مرکزی (FTCS) می&zwnj;باشد، استفاده شده است. این روش به کمک یک مثال استاندارد تأیید و سپس برای پیش&zwnj;بینی غلظت فلزات سنگین در سیستم رودخانه&zwnj;ای کارون مورد استفاده قرار گرفت. جهت صحت سنجی و واسنجی هیدرودینامیک مدل، ابتدا مدل در بازه ملاثانی-فارسیات رودخانه کارون اجرا و با استفاده از داده&zwnj;های مشاهداتی ایستگاه اهواز کالیبره گردید. در انتها معادلاتی برای ضریب زوال متغیر دو فلز سنگین سرب و کادمیوم ارایه گردید و این معادلات جهت اجرا وارد اصل مدل شد و سپس این مدل برای 5 ضریب زوال مختلف که شامل:1- ضریب زوال برابر با صفر، 2- ضریب زوال ثابت، 3- ضریب زوال متغیر با pH، 4- ضریب زوال متغیر با EC، 5- ضریب زوال متغیر با pH و EC می باشد برای دو فلز سرب و کادمیوم اجرا شد. نتایج حاصل واسنجی و صحت&zwnj;سنجی فلزات سنگین برای هر دو فلز سرب و کادمیوم نشان داد که انتخاب ضریب زوال متغیر، دقت مدل سازی را تا اندازه زیادی بالا می برد. انتخاب ضریب زوال متغیر با pH و EC توانست که دقت مدل را برای مدل سازی سرب و کادمیوم به ترتیب تا 71/91% و 71/97% افرایش دهد. پس می&zwnj;توان از این معادلات و مدل توسعه یافته به عنوان ابزاری مناسب جهت مدیریت زیست محیطی رودخانه استفاده نمود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

61 - بررسی تاثیر میزان فاصله از منبع آلودگی بر غلظت فلزات سنگین در خاک اطراف کارخانه سیمان شهرستان نکا
سمیه دریواسی کیوان صائب مریم ملاشاهی

زمینه و هدف: آلودگی هوا از پیامدهای فعالیت بشر، به ویژه در قرن بیستم است که در این راستا کارخانجات سیمان از جمله آلاینده های مهم به شمار می آیند. مواد آلاینده ناشی از صنایع سیمان شامل انواع ترکیبات کربن دار، فلزات سنگین، اکسیدهای گوگرد و اکسیدهای ازت و غیره می باشد. هدف چکیده کامل

زمینه و هدف: آلودگی هوا از پیامدهای فعالیت بشر، به ویژه در قرن بیستم است که در این راستا کارخانجات سیمان از جمله آلاینده های مهم به شمار می آیند. مواد آلاینده ناشی از صنایع سیمان شامل انواع ترکیبات کربن دار، فلزات سنگین، اکسیدهای گوگرد و اکسیدهای ازت و غیره می باشد. هدف از مطالعه حاضر بررسی غلظت فلزات سنگینی چون Al, As, Cd, Co, Cr, Cu, Fe, Hg, Mn, Ni در خاک و در فواصل متفاوت از حاشیه کارخانه سیمان و نیز بررسی میزان تاثیر کارخانه سیمان نکا بر افزایش ترسیب این عناصر و غلظت آن ها در خاک و مقایسه آن با استانداردهای جهانی می باشد. روش بررسی: در این تحقیق جهت بررسی غلظت فلزات سنگین (Al، As، Cd، Co، Cr، Cu، Fe، Hg، Mn و Ni) موجود در گردوغبارهای منتشر شده از کارخانه سیمان نکا، از نمونه های خاک استفاده شده است. نمونه گیری در مهرماه سال 1391 انجام یافت. برای این کار 4 نقطه نمونه برداری (فواصل 10، 400 و 800 متری از کارخانه و نیز نقطه شاهد) در نظر گرفته شد. در هر نقطه برای اطمینان از کافی بودن نمونه ها اقدام به برداشت 4 نمونه خاک گردید. در مرحله بعد نمونه ها در فضای باز خشک و سپس با استفاده از روش هضم شیمیایی تجزیه و با استفاده از دستگاه ICP غلظت عناصر اندازه گیری شد. یافته ها: نتایج نشان داد که غلظت اکثر عناصر در ایستگاه شماره 1 یعنی فاصله 10 متری از کارخانه بیش ترین میزان را داشته است. هم چنین با فاصله گرفتن از حاشیه کارخانه از غلظت آن ها کاسته شده است. نتیجه گیری: غلظت اکثر فلزات اندازه گیری شده بالاتر از استانداردهای جهانی بوده و این نمایانگر میزان آلایندگی این کارخانه می باشد. در بین عناصر مورد مطالعه عناصر Co, Cr, Cu, Cd, Mn, Ni, Zn بیش ترین تفاوت را با استانداردهای جهانی نشان دادند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

62 - حذف انتخابی فلزات سنگین از محلول کلرور فریک ناشی از فرآیند اسیدشویی ، توسط ترسیب به وسیله نمک های سولفید
امیرحسین جاوید امیرحسام حسنی گیتا گلشنی

امروزه، پساب های صنعتی به صورت یکی از معضلات اساسی بخصوص در کشورهای در حال توسعه درآمده است و شاید بتوان گفت که آلاینده های ناشی از صنایع جزو سمی ترین مواد آلوده کننده محیط زیست می باشند. در پساب های صنعتی ترکیبات مختلفی وجود دارد که مهمترین ترکیبات آلاینده، فلزات سنگین چکیده کامل

امروزه، پساب های صنعتی به صورت یکی از معضلات اساسی بخصوص در کشورهای در حال توسعه درآمده است و شاید بتوان گفت که آلاینده های ناشی از صنایع جزو سمی ترین مواد آلوده کننده محیط زیست می باشند. در پساب های صنعتی ترکیبات مختلفی وجود دارد که مهمترین ترکیبات آلاینده، فلزات سنگین می باشند.فرآیند اسیدشویی به منظور کنترل خوردگی سطح آلیاژهای فولاد به طور بسیار وسیعی در صنعت کاربرد داشته این امر توسط اسید کلریدریک یا کلرورفریک انجام می گیرد. پس از انجام عملیات اسیدشویی مقدار زیادی از آلاینده ها که عمدتا فلزات سنگین ماند Cr (III،VI)، Zn (II)، Pb (II)، Ni (II)، Cd (II) می باشند وارد محلول کلرورفریک می گردند. در این تحقیق روش ترسیب با استفاده از نمک های سولفید برای حذف انتخابی فلزات سنگین بررسی شده و از دو عامل ترسیب شامل سولفید سدیم و سولفید آهن استفاده شد. کاربردهای قبلی از نمک های سدیم و سولفید آهن، در حذف فلزات سنگین نشان می دهد در pH بین 10-5 این نمک ها، در حذف فلزات سنگین موثر می باشند. در صورتی که نتایج در این تحقیق نشان داده که ترسیب فلزات سنگین با استفاده از نمک های سولفید می تواند در pH بین صفر تا یک نیز عملی می باشد. طبق نتایج به دست آمده نمک سولفید بهینه، حذف فلزات سنگین کادمیم، سرب، روی و آهن II با استفاده از سولفید سدیم با نسبت یک مول سولفید سدیم به ازای هر مول فلزات غیرفرو به ترتیب 62.9%، 7.89%، 53.44% و 15.89% می باشد. با توجه به نتایج، درصد بازیابی آهن پایین است و می توان از حد کلرورفیکی تصفیه شده، استفاده مجدد نمود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

63 - اثر پتانسیل اکسیداسیون و احیا درتغییر فاز‌های پیوندی فلزات سنگین در رسوبات بستر تالاب بین المللی انزلی
محسن سعیدی محمد فخاری

زمینه و هدف: فلزات سنگین موجود در رسوبات دارای پیوندهای متفاوتی با اجزای مختلف رسوب هستند. عوامل متعددی باعث تغییر در فازهای پیوندی فلزات موجود در رسوب می گردند که یکی از آن ها تغییر پتانسیل اکسیداسیون و احیا (شرایط رداکس) در رسوبات است. یکی از عواملی که باعث تغییر پتان چکیده کامل

زمینه و هدف: فلزات سنگین موجود در رسوبات دارای پیوندهای متفاوتی با اجزای مختلف رسوب هستند. عوامل متعددی باعث تغییر در فازهای پیوندی فلزات موجود در رسوب می گردند که یکی از آن ها تغییر پتانسیل اکسیداسیون و احیا (شرایط رداکس) در رسوبات است. یکی از عواملی که باعث تغییر پتانسیل رداکس در محیط رسوبات می گردد، تغییر شرایط رسوبات از بی هوازی به هوازیست. روش بررسی: در این تحقیق میزان تاثیر تغییر پارامتر پتانسیل اکسیداسیون و احیا در تغییر فازهای پیوندی فلزات موجود در رسوبات بستر تالاب بین المللی انزلی مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها: برای تغییر شرایط رداکس، نمونه رسوبات به دست آمده از تالاب انزلی، طی مدت یک ماه در معرض هوادهی قرار گرفت و در زمان های 0، 1، 7، 21 و 28 روز میزان Eh و pH اندازه گیری شد. در زمان های یاد شده از رسوبات نمونه برداری گردید و میزان فلزات سنگین Cu، Zn، Ni و Cr در فازهای پیوندی مختلف با استفاده از آزمایشات استخراج متوالی تعیین شد. بحث و نتیجه گیری: با توجه به نتایج به دست آمده، بیش ترین میزان فلز مس در پیوند با مواد آلی و سولفیدی و عمده فلز روی در پیوند با اکسید های آهن و منگنز بود. در حالی که فلزات کرم و نیکل بیش تر در فاز سخت و باقی مانده حضور داشتند. همین طور با ادامه روند هوادهی، 8 تا 23 درصد از فلزات موجود از رسوبات آزاد و وارد فاز محلول شدند. این آزاد سازی عمدتاً از فاز پیوندی با مواد آلی و سولفیدی صورت گرفت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

64 - مطالعه شیمی نگاری درختی (Dendrochemistry) به منظور بررسی اثرات آلودگی هوای تهران بر روی گونه کاج الداریکا (Pinus eldarica)
وحید رضا صفدری داود پارسا پژوه امیر هومن حمصی

تهران به عنوان یکی از آلوده ترین شهرهای جهان شرایط خوبی را فراهم آورد تا اثرات آلودگی حاصل از وسایل نقلیه بر روی رشد شعاعی گونه کاج الداریکا (Pinus eldarica) مورد بررسی قرار گیرد. حلقه های رویشی (Cores) درختان از سه رویشگاه، میدان آزادی با آلودگی هوای زیاد، پارک های چیت چکیده کامل

تهران به عنوان یکی از آلوده ترین شهرهای جهان شرایط خوبی را فراهم آورد تا اثرات آلودگی حاصل از وسایل نقلیه بر روی رشد شعاعی گونه کاج الداریکا (Pinus eldarica) مورد بررسی قرار گیرد. حلقه های رویشی (Cores) درختان از سه رویشگاه، میدان آزادی با آلودگی هوای زیاد، پارک های چیتگر و سرخه حصار عاری از آلودگی (رویشگاه های شاهد) به وسیله مته سال سنج نمونه برداری شدند. غلظت فلزات سنگین سرب (Pb)، منگنز (Mn)، باریوم (Ba)، مس (Cu)، روی (Zn) در حلقه های رویشی به وسیله تکنیک اسپکتروسکوپی اندازه گیری گردید. هیچ تفاوتی بین غلظت این فلزات در فاصله زمانی 5 ساله در حلقه های رویشی درختان یافت نشد ولی، غلظت آنها در رویشگاه آزادی به صورت معنی داری بیشتر از رویشگاه های شاهد بود. مقایسه درختان هم سن کاج سه رویشگاه نشان داد که، رویش شعاعی در درختان کاج آزادی در ده سال اخیر نسبت به رویشگاه های شاهد کاهش یافته است. مقایسه این تحقیق با تحقیقات مشابه، نشانگر این است که، حلقه های رویشی درختان منطقه خشک که دارای خاک قلیایی هستند، نظیر تهران، نمی تواند به خوبی حلقه های رویشی درختان مناطق مرطوب، دارای خاک های اسیدی نمایشگرهای زیست محیطی باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

65 - بررسی تاثیر آبیاری با استفاده از فاضلاب شهری بر تجمع فلزات سنگین در خاک
مسعود طبری آزاده صالحی

به منظور بررسی تاثیر آبیاری با فاضلاب شهری بر تجمع فلزات سنگین (آهن، منگنز، کروم، سرب و کادمیم)، لایه های خاک دو توده دست کاشت کاج تهران ( Pinus eldarica Medw.) 1- آبیاری شده با فاضلاب شهری و 2- آبیاری شده با آب چاه، در حومه شهر تهران، مطالعه شد. در هر توده مورد مطالعه، چکیده کامل

به منظور بررسی تاثیر آبیاری با فاضلاب شهری بر تجمع فلزات سنگین (آهن، منگنز، کروم، سرب و کادمیم)، لایه های خاک دو توده دست کاشت کاج تهران ( Pinus eldarica Medw.) 1- آبیاری شده با فاضلاب شهری و 2- آبیاری شده با آب چاه، در حومه شهر تهران، مطالعه شد. در هر توده مورد مطالعه، پروفیل های خاک حفر و نمونه ها از عمق&zwnj;های 15-0، 30-15 و 60-30 سانتی متری جمع&zwnj;آوری گردید. نمونه های آب (فاضلاب شهری و آب چاه) در طول 6 ماه (از ابتدای تیر تا پایان آذرماه) با 3 تکرار در هر ماه برداشت شد. نتایج نشان داد که فاضلاب شهری به طور معنی داری (01/0>p) مقادیر بیشتری از فلزات سنگین آهن (Fe)، منگنز (Mn)، سرب (Pb) و کروم (Cr) را در مقایسه با آب چاه دارا می باشد. سطح این فلزات در فاضلاب شهری بیش از حد مجاز توصیه شده توسط WHO برای آبیاری اراضی بود. غلظت این فلزات سنگین در خاک آبیاری شده با فاضلاب شهری حدود 5/1 برابر آن ها در خاک آبیاری شده با آب چاه و در هر دو توده در لایه سطحی (عمق 15-0 سانتی متری) بیشتر از لایه های زیرین بود. غلظت فلزات سنگین خاک، به استثنای Pb، زیر حد بحرانی بود. هیچ غلظتی از کادمیم (Cd) در نمونه های آب و خاک مشاهده نشد. بر اساس نتایج تحقیق حاضر، با توجه به بالا بودن سطح فلزات سنگین فاضلاب شهری، استفاده طولانی مدت از آن در امر آبیاری می تواند باعث افزایش بیش از حد مجاز فلزات سنگین در خاک شود. بنابراین مقرراتی باید در زمینه استفاده از فاضلاب شهری به عنوان آب آبیاری به منظور 1- کنترل محتوای فلزات سنگینی که ممکن است به خاک اضافه شوند و 2- کاهش خطر تاثیرات منفی روی سلامت اکوسیستم مورد توجه قرار گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

66 - بررسی کمی و کیفی پسماندهای شیمیایی خطرناک جهت ارایه راهکارهای کمینه سازی در پالایشگاه تهران
فرزانه جعفری گل عبدالرضا کرباسی پروین نصیری

چکیده در این مطالعه پس از شناخت فرآیند تولید، نقاط تولید پسماند، نوع و حجم پسماندهای تولیدی و دوره تخلیه آن ها شناسایی شده است. همچنین طبقه&zwnj;بندی پسماندها و مواد شیمیایی براساس قانون [1]RCRA و کنوانسیون بازل، با اختصاص کدهای مخصوص به هر ماده و نحوه مدیریت ضایعات م چکیده کامل

چکیده در این مطالعه پس از شناخت فرآیند تولید، نقاط تولید پسماند، نوع و حجم پسماندهای تولیدی و دوره تخلیه آن ها شناسایی شده است. همچنین طبقه&zwnj;بندی پسماندها و مواد شیمیایی براساس قانون [1]RCRA و کنوانسیون بازل، با اختصاص کدهای مخصوص به هر ماده و نحوه مدیریت ضایعات مورد بررسی قرار گرفت. به طور کلی متوسط پسماندهای تولیدی در منطقه مورد مطالعه 1750 تـن تخمین زده می شود که این مقدار 4/20 گرم به ازای هر بشکه نفت خام می&zwnj;باشد. همچنین مقدار متوسط مواد زاید خطرناک تولیدی 7/1338 تن در سال برآورد می&zwnj;شود که حدود 5/76% زایدات را شامل می شود. و متوسط مقدار مواد زاید غیر خطرناک نیز 5/23% از سهم کل تولیدی مواد زاید را به خود اختصاص می&zwnj;دهد. براساس طبقه&zwnj;بندی RCRA از کل مواد شناسایی شده در پالایشگاه تهران 9 ماده جزء مواد زاید خطرناک از منابع مشخص یا فهرست K ، 11 ماده جزء مواد زاید خطرناک از منابع نامشخص یا فهرست F ، 25 ماده جزء مواد زاید خطرناک سمی یا فهرست U و 4 ماده نیز جزء مواد زاید خطرناک حاد یا فهرست P قرار گرفته است. به طور کلی 49 ماده از 133 ماده شناسایی شده در لیست RCRA قرار می&zwnj;گیرد. براساس طبقه&zwnj;بندی بازل نیز 14 ماده زاید شناسایی شده کد Y، 6 ماده زاید کد H ، 16 ماده زاید هر دو کد H وY را شامل می&zwnj;شوند. نتایج آزمایش های انجام یافته بر روی نمونه&zwnj;های خاک نشان می&zwnj;دهد که در پسماندهای تولیدی پالایشگاه فلزات سنگین کادمیوم، کبالت، مس، نیکل، سرب، روی بیش از حد استاندارد وجود دارد و بیشترین میانگین فلز سنگین موجود در خاک منطقه سالویج مربوط به فلز روی و کم ترین آن مربوط به فلز کادمیوم می&zwnj;باشد. و به طور کلی میانگین غلظت TPH[2] در خاک منطقه 58/230 میلی&zwnj;گرم در هر گرم خاک می&zwnj;باشد که این امر به وضوح آلودگی خاک منطقه سالویج را به پسماندهای نفتی نشان می&zwnj;دهد. 5- Resource Conservation and Recovery Act 6- Total Petroleum Hydrocarbons پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

67 - بررسی اثر بارورسازی کربن فعال با مواد شیمیایی مختلف بر روی جذب فلزات سنگین از محلولهای آبی
رضا انصاری خلخالی رکسانا امیدواری

در این کار تحقیقاتی جذب یون های فلزات سنگین و سمی Pb+2، &zwj;Cd2+ و Hg2+ از آب توسط کربن فعال مورد مطالعه قرار گرفته شده است. کربن فعال مورد استفاده به صورت پودری بود و سیستم جذب به صورت منقطع به کار گرفته شد. آزمایش های اولیه ما نشان داد که کربن فعال پودری برای جذب فلز چکیده کامل

در این کار تحقیقاتی جذب یون های فلزات سنگین و سمی Pb+2، &zwj;Cd2+ و Hg2+ از آب توسط کربن فعال مورد مطالعه قرار گرفته شده است. کربن فعال مورد استفاده به صورت پودری بود و سیستم جذب به صورت منقطع به کار گرفته شد. آزمایش های اولیه ما نشان داد که کربن فعال پودری برای جذب فلزات سنگین از آب، بسیار موثرتر از گرانول عمل می کند. کربن های فعال پودری برای جذب فلزات سنگین از آب، بسیار موثرتر از گرانول عمل می کند. کربن های فعال پودری دارای سطح تماس بیشتر و سرعت انتقال جرم بالاتری از کربن فعال گرانول هستند و برای جذب آلاینده ها از محلول های آبی با وزن مولکولی متوسط تا بزرگ آلی و غیرآلی ترجیح داده می شوند. نتایج به دست آمده در این تحقیق نشان می دهد با افزایش اندازه کاتیون فلزات سنگین میزان جذب آنها توسط کربن فعال افزایش می یابد. یون های فلزات سنگین به صورت یون های ساده در آب تمایل چندانی به جذب توسط کربن فعال از خود نشان نمی دهند، ولی با تماس دادن اولیه کربن فعال با مواد شیمیایی مناسب معدنی و آلی با عنوان فرایند بارورسازی، می توان میزبان جذب این فلزات را به طور موثری افزایش داد. جذب اولیه کربن فعال با ترکیبات حاوی گوگرد مثل دی تیزون یا اتیلن بلو، موجب پیشرفت قابل توجهی در جذب این فلزات سنگین از محلول ها می شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

68 - بررسی تراکم فلزات سنگین و تعیین همبستگی بین آن ها با ویژگی های خاک در توابع شهرستان هشترود، استان آذربایجان شرقی
آزیتا بهبهانی نیا رامین سلماسی

زمینه و هدف: مقادیر بالای فلزات سنگین در آب های سطحی و زیرزمینی روستاهای اطراف شهرستان هشترود، باعث می شود که خاک های پذیرنده این منابع آبی، با فلزات سنگین آلوده گردند. تعیین میزان کل فلزات سنگین در خاک های روستاهای آلوده اطراف شهرستان هشترود و تعیین رابطه احتمالی بین ع چکیده کامل

زمینه و هدف: مقادیر بالای فلزات سنگین در آب های سطحی و زیرزمینی روستاهای اطراف شهرستان هشترود، باعث می شود که خاک های پذیرنده این منابع آبی، با فلزات سنگین آلوده گردند. تعیین میزان کل فلزات سنگین در خاک های روستاهای آلوده اطراف شهرستان هشترود و تعیین رابطه احتمالی بین عناصر و نیز بین ویژگی های خاک و عناصر اهداف این مقاله را در بر می گیرند. روش بررسی: پس از انجام بررسی های صحرایی و نمونه برداری از خاک های منطقه و تجزیه ویژگی های فیزیکی و شیمیایی و نیز فلزات سنگین در آن ها، تجزیه و تحلیل های لازم بر اساس تعیین ضرایب همبستگی بین عناصر و ویژگی های فیزیکی وشیمیایی نمونه های خاک و نیز آنالیزخوشه ای انجام گرفت. یافته ها: مس با کربن آلی و آلومینیوم، کروم، منگنز با درصد رس نمونه های خاک همبستگی مثبت داشته اند. در طبقه‌بندی یافته های بدست آمده این پژوهش با استفاده از آنالیز خوشه ای، 5 شاخه اصلی تشکیل شدند که با یافته های تعیین ضرایب همبستگی همخوانی نشان دادند. بحث و نتیجه گیری: دامنه کم اسیدیته خاک های مورد آزمایش، باعث شد که ارتباط ضعیفی بین میزان فلزات سنگین خاک و اسیدیته بدست آید. جذب ترجیحی مس توسط جزء آلی خاک، علت همبستگی بالای این عنصر با مواد آلی خاک می باشد. همبستگی مثبت بین برخی فلزات و میزان رس و مواد آلی نمونه های خاک دلالت بر این می کنند که مواد آلی و رس خاک ها با تثبیت فلزات، خطر رها شدن آن ها را به محیط زیست کاهش می دهند. پژوهش های دیگری لازم است انجام گیرد تا منشا ناشی از فعالیت های زمین شناختی و انسانی فلزات اندازه گیری شده این طرح را تعیین نماید پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

69 - توانایی سرخس آزولا در حذف فلزات سنگین) (Cr+3-Ni+2-Cu+2
ندا رضایی بنفشه برخوردار

فلزات سنگین از سمی ترین آلایندها در محیط زیست می باشند که به دلیل عدم تجزیه پذیری، اثرات آلایندگی نظیر مسمومیت، بیماری، موتاسیون، ورود به زنجیره غذایی و ..... را به بار می آورند. فلزات سنگین با روش های ترسیب شیمیایی، الکترولیز، کاربرد مواد منعقد کننده، سیستم های تبادل ی چکیده کامل

فلزات سنگین از سمی ترین آلایندها در محیط زیست می باشند که به دلیل عدم تجزیه پذیری، اثرات آلایندگی نظیر مسمومیت، بیماری، موتاسیون، ورود به زنجیره غذایی و ..... را به بار می آورند. فلزات سنگین با روش های ترسیب شیمیایی، الکترولیز، کاربرد مواد منعقد کننده، سیستم های تبادل یونی، روش های غشایی، جذب سطحی، تبخیر و روش های بیولوژیک، حذف شده یا کاهش می یابند . در حال حاضرحذف آلاینده ها به خصوص فلزات سنگین از آب‌ها و پساب‌ها به وسیله جاذب‌های بیولوژیک به علت مزایایی چون ارزان قیمت بودن بیومس از اهمیت ویژه ای برخوردار می باشد .به همین جهت یک نوع سرخس آبزی کوچک به نام آزولا فیلیکولو ییدز Azolla filiculoides) ) برای حذف فلزات سنگین Cr+3 ،Ni+2 وCu+2 درسیستم بسته مورد بررسی قرار گرفت . آزمایشات به روش Batch و با تماس دادن مقدار مشخصی از سرخس خشک آزولا با محلول فلزات سنگین به صورت جداگانه و مخلوط انجام گرفته است. آزمایشات در زمان های ماند ( دقیقه 60 ، 45 ، 30 ، 20 ، 10 ،5 ) ، PH های ( 8 ، 6 ، 4 ، 2 ) و دماهای ( c 040 ، 30 ، 20 ) انجام گرفته است. یافته ها نشان می دهند که با افزایش pH ، در صد حذف توسط آزولا افزایش می یابد و قابل ذکراست که دما تاثیر چندانی برحذف فلزات سنگین توسط ‌آزولا ندارد. نتایج بررسی حاکی از آن است که سرخس آبزی آزولا با در‌صد راندمان بالای 97% در زمان ماند بهینه 20 دقیقه قادر به حذف فلزات سنگین کروم، مس و نیکل به کمتر از حد مجاز تخلیه به محیط زیست می باشد و به خوبی در صنعت قابل استفاده می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

70 - بررسی خصوصیات فیزیکوشیمیایی ذرات معلق بزرگتر از ١٠ میکرومتردر استان کردستان، غرب ایران
رضا بشیری خوزستانی بابک سوری

زمینه و هدف: در سال های اخیر انتشار ریزگرد ها در هوای مناطق غرب، جنوب غرب و مرکزی ایران از روندی رو به رشد برخوردار بوده است. ذرات معلق با اندازه بزرگ ‌تر از ١٠ میکرومتر حضور گسترده تر و پایاتری نسبت به ذرات کوچک ‌تر در مناطق مواجه با پدیده ریزگرد ها دارند و از این‌ رو چکیده کامل

زمینه و هدف: در سال های اخیر انتشار ریزگرد ها در هوای مناطق غرب، جنوب غرب و مرکزی ایران از روندی رو به رشد برخوردار بوده است. ذرات معلق با اندازه بزرگ ‌تر از ١٠ میکرومتر حضور گسترده تر و پایاتری نسبت به ذرات کوچک ‌تر در مناطق مواجه با پدیده ریزگرد ها دارند و از این‌ رو به عنوان یکی از مهمترین شاخص های ارزیابی کیفیت محیط زیست بشمار می‌ روند. این تحقیق با هدف بررسی خصوصیات فیزیکوشیمیایی این ذرات در نیمه غربی کشور انجام پذیرفت. روش بررسی: اندازه گیری میزان بارش ذرات معلق در واحد سطح از فروردین ماه لغایت اسفند ماه 1389 به مدت یک سال به روش سنجش انباشت در محوطه دانشگاه کردستان در شهر سنندج واقع در غرب ایران انجام پذیرفت. همچنین مقادیر محلول فلزات قلیایی و قلیایی خاکی Na، K، Ca و Mg و مقادیر کل فلزات سنگین Fe و Mn با استفاده از روش جذب اتمی و در کنار آن فراوانی و نوع کانی های تشکیل دهنده این ذرات با استفاده از آنالیز تفرق اشعه ایکس (XRD) در نمونه های جمع آوری شده مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها: نتایج نشان داد که فروردین ماه با 71/19 و بهمن ماه با 38/1 گرم در مترمربع در ماه به ترتیب بیش ترین و کم ترین بارش ذرات مذکور در طول یک سال را به خود اختصاص دادند. همچنین میانگین مقادیر محلول Na، K، Ca و Mg باریده توسط این ذرات به ترتیب معادل 45/12، 74/5 ، 85/65 و 13/2 میلی گرم درمتر مربع در ماه و میانگین مقادیر کل Fe و Mn به ترتیب معادل 12/11 و 42/0 میلی گرم در متر مربع در ماه اندازه گیری شدند. مطالعه نمونه ها با استفاده از تفرق اشعه ایکس نیز نشان داد که در این ذرات کانی های کوارتز و کلسیت دارای حضور چشم گیری بودند. بحث و نتیجه گیری: نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که ترکیبات موجود در این ذرات می تواند تاکیدی برمنشا خاک زاد برای این ذرات معلق در غرب ایران باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

71 - پایش زیستی فلزات سنگین با استفاده از گیاه نی (Phragmites australis) در تالاب هشیلان کرمانشاه
ثمر مرتضوی جمال رحمانی عاطفه چمنی

10.22034/jest.2017.11625

زمینه و هدف: از مهم ترین روش های بررسی فلزات سنگین، استفاده از گونه های ماکروفیت بعنوان پایشگر های زیستی می باشد که به عنوان شاخصی مناسب جهت بیان کیفیت محیط زیست مورد استفاده قرار می گیرند. در پژوهش حاضر به منظور بررسی وضعیت آلودگی تالاب هشیلان کرمانشاه و تأثیر گونه غ چکیده کامل

زمینه و هدف: از مهم ترین روش های بررسی فلزات سنگین، استفاده از گونه های ماکروفیت بعنوان پایشگر های زیستی می باشد که به عنوان شاخصی مناسب جهت بیان کیفیت محیط زیست مورد استفاده قرار می گیرند. در پژوهش حاضر به منظور بررسی وضعیت آلودگی تالاب هشیلان کرمانشاه و تأثیر گونه غالب گیاهی Phragmites australis در منطقه ، غلظت فلزات سنگین Cu, P b, Zn در اندام های زیرزمینی و هوایی گیاه نی و رسوبات سطحی تالاب، مورد مطالعه قرار گرفت. مواد و روش‌ها: آماده سازی نمونه ها با ا سید نیتریک، پر کلریک و پراکسید اکسیژن آن جام گرفت و غلظت عناصر مورد مطالعه با دستگاه جذب اتمی اندازه گیری گردید. یافته‌ها : نتایج حاصل نشان داد، غلظت فلزات مس، سرب و روی در رسوبا ت به ترتیب 23/17،47/6 و21/24 میکروگرم بر گرم می باشد. همچنین میانگین غلظت فلز مس در اندام های زیرزمینی و هوایی گیاه نی 738/2و190/2، فلز سرب143/15و02/13و برای فلزروی 11/6 و37/6 میکروگرم بر گرم وزن خشک بدست آمد که بیشترین تجمع فلزات در اندام های زیرزمینی گیاه بود. بالا بودن مقدار شاخص انتقال برای فلز روی بیانگر توانایی بالای انتقال این فلز در گیاه است. بحث و نتیجه گیری: در همین راستا بین غلظت فلزروی در اندام های زیرزمینی واندام های هوایی همبستگی مثبت و معنی داری وجود دارد؛ لذا احتمال می رود اندام زیرزمینی گیاه نی، پایشگری مناسب برای آلودگی ناشی از عنصر روی در رسوبا ت منطقه باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

72 - بررسی غلظت کادمیم ، روی ، مس ، آهن و نیکل در رودخانه خشک شیراز و برخی محصولات کشاورزی مجاور
فرشید کفیل زاده محمد کارگر الهام کدیور

رودخانه خشک که از داخل شهر شیراز عبور نموده و به دریاچه مهارلو منتهی می شود یک رودخانه فصلی بوده و به طور دایم مورد هجوم انواع فاضلاب های خانگی، تجاری، صنعتی و کشاورزی قرار می گیرد. در این تحقیق، به منظور بررسی کیفیت آب رودخانه از نظر آلودگی به فلزات سنگین کادمیم، روی، چکیده کامل

رودخانه خشک که از داخل شهر شیراز عبور نموده و به دریاچه مهارلو منتهی می شود یک رودخانه فصلی بوده و به طور دایم مورد هجوم انواع فاضلاب های خانگی، تجاری، صنعتی و کشاورزی قرار می گیرد. در این تحقیق، به منظور بررسی کیفیت آب رودخانه از نظر آلودگی به فلزات سنگین کادمیم، روی، مس، آهن و نیکل، 6 ایستگاه انتخاب، و در اردیبهشت سال 1384 از آب آنها نمونه برداری شد. همچنین از برخی محصولات کشاورزی اطراف رودخانه نمونه برداری و میزان فلزات سنگین در آنها اندازه گیری شد. اختلاف میانگین غلظت هر فلز سنگین، در نمونه های آب با حداکثر مجاز آن جهت مقاصد آشامیدن، آب های سطحی، آبیاری و حیات آبزیان به وسیله آزمون t-student (در سطح اطمینان 95 درصد) مقایسه شد. نتایج نشان داد که، ایستگاه 1 (پل معالی آباد) فاقد فلزات سنگین فوق بوده و آب آن، جهت هر گونه استفاده ای کاملا مناسب است. آب ایستگاه های 2 (پل نمازی)، 3 (پل پارکینگ)، 4 (پل سلمان) و 5 (پل شریف آباد) به منظور استفاده های آشامیدن، آبیاری و حیات آبزیان مناسب نیستند ولی از نظر آبهای سطحی مناسب است. آب ایستگاه 6 (انتهای خرچول) برای آشامیدن و حیات آبزیان غیرقابل استفاده ولی، از نظر آبهای سطحی و آبیاری مناسب است. در مورد محصولات کشاورزی، برخی از آنها دارای فلزات سنگین بوده ولی فقط میزان مس در کلیه گیاهان و آهن در یک مورد به صورت معنی دار از حداکثر مجاز بیشتر است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

73 - ارزیابی سطح آلودگی فلزات سنگین در خاک کشاورزی منطقه سر پل ذهاب کرمانشاه (مطالعه موردی:آرسنیک،سرب و کادمیوم)
نسرین چوبکار فرید پارسا

10.22034/jest.2019.13702

زمینه و هدف: خاک جزء اصلی بوم سازگان‌ زیستی محسوب می‌شود و برای بقاء حیات در کره زمین ضروری می‌باشد اما توسط فعالیت‌های انسانی، آلوده می شود. امروزه تعیین حد و مرز در رابطه با فعالیت‌های بشر و پیامد آن ضروری گردیده است. این مطالعه در سال1391 با هدف ارزیابی و بررسی غلظت چکیده کامل

زمینه و هدف: خاک جزء اصلی بوم سازگان‌ زیستی محسوب می‌شود و برای بقاء حیات در کره زمین ضروری می‌باشد اما توسط فعالیت‌های انسانی، آلوده می شود. امروزه تعیین حد و مرز در رابطه با فعالیت‌های بشر و پیامد آن ضروری گردیده است. این مطالعه در سال1391 با هدف ارزیابی و بررسی غلظت سه فلز آرسنیک، سرب و کادمیوم در خاک سطحی زمین‌های کشاورزی محدوده دشت ذهاب و تعیین ریسک محیط زیستی انجام گرفت. روش بررسی: برای این منظور نقاط نمونه برداری در محیط GIS مشخص و به GPS وارد شد و نمونه‌های خاک از عمق 0 تا 30 سانتی متری سطح خاک برداشت گردید، سپس با انتقال نمونه‌ها به آزمایش‌گاه جهت آماده سازی اقدامات لازم انجام گرفت. غلظت کل فلزات با دستگاه جذب اتمی( مدل SHIMADZU AA-6300 ) اندازه گیری شد. هم‌چنین پارامترهای فیزیکی و شیمیایی خاک شامل درصد رس، سیلت، شن، ماده آلی، آهک، گچ، درصد سنگ‌ریزه، EC و pH اندازه گیری شد. یافته‌ها: با انجام آزمون هم‌بستگی پیرسون مشخص گردید که فلز آرسنیک با هدایت الکتریکی و مواد الی از نظر آماری ارتباط معنی دار دارند(P<0.05). مقایسه میزان غلظت فلزات با استانداردهای جهانی نشان داد این فلزات در وضعیت مناسب قرار دارند. شاخص آلودگی نشان داد سرب نسبت به دو فلز دیگر از آلودگی بیش‌تری برخوردار می‌باشد. طبقه بندی حاصل از ریسک محیط زیستی نشان داد 22/83 درصد منطقه از ریسک متوسط برخوردار می‌باشد. بحث و نتیجه‌گیری: بالا نبودن غلظت سه فلز آرسنیک، سرب و کادمیوم در دشت ذهاب به دلیل کشاورزی سنتی و خرد مالکیت باشد چرا که به دلیل بضاعت مالی کشاورزان بیش‌تر تکیه بر کودهای حیوانی می باشد و کودهای شیمیایی کم‌تر مورد استفاده قرار می گیرد. این عامل سبب شده میزان فلزات حاصل از فعالیت های کشاورزی در حال حاضر تهدیدی برای محصولات زراعی و زیسک محیط زیستی نباشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

74 - بررسی لخته سازی عناصر سنگین طی اختلاط مصبی در جنوب ایران
آیدا بیاتی عبدالرضا کرباسی

مصب رودخانه از دیدگاه زیست محیطی، حیات و وقوع فرآیندهای ژئوشیمیایی حایز اهمیت است. عناصر فلزی توسط آب رودخانه ها حمل شده و وارد دریا می شوند. در این مسیر، مصب به عنوان گذرگاهی جهت انتقال مواد از رودخانه به دریا ایفای نقش می کند. عناصر شیمیایی محلول در آب رودخانه ها، در چکیده کامل

مصب رودخانه از دیدگاه زیست محیطی، حیات و وقوع فرآیندهای ژئوشیمیایی حایز اهمیت است. عناصر فلزی توسط آب رودخانه ها حمل شده و وارد دریا می شوند. در این مسیر، مصب به عنوان گذرگاهی جهت انتقال مواد از رودخانه به دریا ایفای نقش می کند. عناصر شیمیایی محلول در آب رودخانه ها، در داخل مصب ها تحت تاثیر واکنش هایی از فاز محلول خارج می شوند که این امر مرهون فرآیند لخته سازی است. در تحقیق حاضر، برای نخستین بار لخته سازی عناصرMn، Cu، Ni، Pb، Zn طی اختلاط یک نمونه آب فیلتر شده (µm45 /0) خلیج فارس با یک نمونه آب فیلتر شده رودخانه میناب در 9 شوری متفاوت مورد مطالعه قرار گرفته است. همچنین برا ی نخستین بار در مطالعه فرایند لخته سازی پتانسیل اکسیداسیون و احیا (Eh) اندازه گیری شد و مشخص گردید لخته سازی عناصر سنگین طی اختلاط مصبی تحت کنترل این عامل نمی باشد. الگوی عمومی لخته سازی عناصر مورد مطالعه به صورت زیر است: Cu (3/83% ) > Ni (9/82 %) > Zn (2/75 %) > Mn (4/69 %) > pb (38 %)&zwnj; نرخ لخته سازی از یک عنصر به عنصر دیگر متفاوت است. بیشترین لخته سازی عناصر در شوری های &permil; 3/3 تا &permil; 4/11 اتفاق می افتد. آنالیزهای آماری نشان می دهند که لخته سازی عناصر سنگین (به جز Pb) توسط DOC کنترل می شود. منشا DOC در منطقه مورد مطالعه زمینی است و آب های خلیج فارس نقشی در تامین آن ندارند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

75 - بررسی سرب، روی و نیکل رودخانه های حوزه آب ریز تالاب انزلی (مورد مطالعاتی رودخانه گوهررود)
آریامن قویدل فرامرز معطر

فلزات سنگین از عوامل مهم آلودگی منابع آبی به شمار می رود. ورود فلزات به آب های طبیعی معمولا ازمحل های تخلیه فاضلاب های شهری،کشاورزی و صنعتی صورت می گیرد. با توجه به اهمیت خطرات احتمالی بهداشتی فلزات سنگین و همچنین اهمیت اکوسیستم های آبی به ویژه رودخانه ها ، این تحقیق با چکیده کامل

فلزات سنگین از عوامل مهم آلودگی منابع آبی به شمار می رود. ورود فلزات به آب های طبیعی معمولا ازمحل های تخلیه فاضلاب های شهری،کشاورزی و صنعتی صورت می گیرد. با توجه به اهمیت خطرات احتمالی بهداشتی فلزات سنگین و همچنین اهمیت اکوسیستم های آبی به ویژه رودخانه ها ، این تحقیق با هدف سنجش و اندازه گیری مقدار فلزات سرب،روی و نیکل در رودخانه گوهررود شهرستان رشت انجام گرفته است. برای اندازه گیری و سنجش مقدار این عناصر از پنج ایستگاه در نقاط مختلف رودخانه گوهررود در طی 9 مرحله نمونه برداری انجام گرفت. نمونه ها بعد از انجام مراحل آزمایشگاهی و آماده سازی برای تعیین مقدار عناصر فلزی توسط دستگاه جذب اتمی در آزمایشگاه سازمان حفاظت محیط زیست کشور مورد سنجش قرار گرفت. یافته ها بیانگر آن است که مقدار میانگین عناصر سرب ، روی و نیکل برای کل رودخانه به ترتیب عبارت است از:30 ± 38 ، 119± 156 و 15 ± 31 میکرو گرم بر لیتر و حداکثر مقدار این عناصر عبارت است از: سرب 168 میکرو گرم بر لیتر در ایستگاه 3 ، روی 513 میکرو گرم بر لیتر در ایستگاه 4 و نیکل 60 میکرو گرم بر لیتر در ایستگاه شماره 4 .آزمون آنالیز واریانس نشان می دهد که بین میانگین مقادیر بدست آمده سرب در ایستگاه ها اختلاف معنی دار وجود ندارد (0.284 Siglevel= , 1.307 F= ( ولی بین میانگین مقادیر به دست آمده عناصر روی ، نیکل در ایستگاه ها اختلاف معنی دار وجود دارد 0.0000) Siglevel= , 8.781 F= ( ; 0.0000) Siglevel= , 6.930 F= (. این تحقیق نشان می دهد که در مقایسه بین ایستگاه ها،عناصر اندازه گیری شده در ایستگاه های داخل شهر دارای مقادیر بیشتری بوده است. با توجه به استانداردهای سازمان حفاظت محیط زیست در مورد مقدار مجاز عناصر فلزی برای زندگی آب زیان در آب های سطحی، مقادیر میانگین و حداکثر اندازه گیری شده بالاتر از استانداردهای یاد شده است.از آن جا که این رودخانه یکی از مجاری تغذیه کننده تالاب انزلی می باشد، امکان بروز خطر بهداشتی بزرگ نمایی زیستی عناصر سنگین در بدن ماهیان و در نهایت انسان وجود دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

76 - ارزیابی میزان غلظت فلزات سنگین و میزان آلودگی در رسوبات، منطقه افیولیتی آلمه جوق (شمال شرق ایران)
محجوب حق پرست حبیب الله ترشیزیان رحیم دبیری

10.22034/jest.1970.14653

چکیده زمینه و هدف: فلزات سنگین می توانند با غلظت های پایین در خاک وجود داشته باشند و خاک را آلوده نمایند و با توجه به این که منطقه مورد مطالعه از نظر سنگ شناسی افیولیتی می باشد، می تواند باعث افزایش غلظت فلزات سنگین در منابع آب و خاک منطقه شود. در این مقاله به بررسی غلظ چکیده کامل

چکیده زمینه و هدف: فلزات سنگین می توانند با غلظت های پایین در خاک وجود داشته باشند و خاک را آلوده نمایند و با توجه به این که منطقه مورد مطالعه از نظر سنگ شناسی افیولیتی می باشد، می تواند باعث افزایش غلظت فلزات سنگین در منابع آب و خاک منطقه شود. در این مقاله به بررسی غلظت فلزات سنگین و ارزیابی آلودگی در رسوبات منطقه آلمه جوق (افیولیت فریمان) پرداخته شده است. روش بررسی: به منظور بررسی میزان غلظت فلزات سنگین و نیز وضعیت آلودگی رسوبات درمنطقه مورد مطالعه، تعداد 9 نمونه از رسوبات منطقه از عمق 30- 20 سانتی متری برداشت گردید. نمونه ها به آزمایش گاه زیست محیطی دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد انتقال داده شد و مقادیر پارامترهای pH و EC خاک اندازه گیری گردید.هم چنین مقدار10 گرم از خاک منطقه (مواد عبوری از الک200 مش) به آزمایش گاه ACMEکانادا انتقال داده شد تا به روش پلاسمای القایی اسپکترومتری جرمی (ICP-OES) برای تعیین میزان فلزات سنگین مورد آنالیز قرار گیرند. بحث و نتیجه گیری : بررسی هم بستگی فلزات سنگین توسط ضریب پیرسون، آنالیز خوشه ای و تحلیل مولفه اصلی نشان داد، دو منشاء متفاوت برای توزیع ژئوشیمیایی فلزات سنگین در رسوبات منطقه وجود دارد. مجموعه افیولیتی ،توزیع عناصر کبالت، نیکل و کروم و مجموعه پیروکلاستیک و ولکانیکی، توزیع عناصر آهن، مولیبدن، وانادیوم، مس، آرسنیک و سرب ،پتاسیم و کادمیوم را کنترل کرده اند. pH خاک های منطقه مورد مطالعه بر اساس طبقه بندی انجمن علوم خاک آمریکا، در محدوده نسبتاً قلیایی قرار می گیرند. ارزیابی عامل غنی شدگی نشان داد، نیکل غنی شدگی بی نهایت شدید دارد و عناصر آرسنیک و کروم در منطقه غنی شدگی شدید را نشان می دهند. غنی شدگی فوق نشانه منشاء آنتروپوژنیک می باشد. ضریب آلودگی نیز نشان می دهد، نیکل بالاترین آلودگی را در منطقه دارا است. شاخص زمین انباشتگی نیز نشان از آلوده بودن رسوبات منطقه به نیکل دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

77 - بررسی کارایی گیاه ختمی در جذب فلز سنگین سرب
آسیه کلاه کج مریم محمدی روزبهانی

10.22034/jest.2017.10331

زمینه و هدف: امروزه با توجه به ورود آلودگی ها ی مختلف به خاک ، این موضوع و به خصوص آلودگی خاک به فلزات سنگین اهمیت ویژه ای یافته است. سرب از جمله فلزاتی است که از منابع مختلف به خصوص از طریق سوخت بنزین وارد خاک می گردد. هدف از این تحقیق ارزیابی توان گیاه پالایی گیاه ختم چکیده کامل

زمینه و هدف: امروزه با توجه به ورود آلودگی ها ی مختلف به خاک ، این موضوع و به خصوص آلودگی خاک به فلزات سنگین اهمیت ویژه ای یافته است. سرب از جمله فلزاتی است که از منابع مختلف به خصوص از طریق سوخت بنزین وارد خاک می گردد. هدف از این تحقیق ارزیابی توان گیاه پالایی گیاه ختمی (Althea officinalis) در جذب فلز سنگین سرب می باشد. روش بررسی: در این پژوهش میزان جذب عنصر سرب توسط گیاه ختمی در سال1392 در شهر اهواز، از طریق عملیات طرح با استفاده از نیترات سرب در آبیاری گیاهان، نمونه گیری و عصاره گیری از ریشه و اندام های هوایی، هضم نمونه ها و اندازه گیری توسط دستگاه جذب اتمی بررسی شد. پس از انجام آزمایشات نتایج با استفاده از نرم افزارspss مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت. یافته ها: نتایج حاصل از این پژوهش نشان داده استدر تیمار25 ppm بیشترین جذب در اندام گل با میزان جذب 96/50 میکروگرم بر کیلوگرم بوده است. در تیمار 50 ppm بیشترین جذب در ریشه با میزان 24/63 میکروگرم بر کیلوگرم و در تیمار 100 ppm بیشترین جذب در گل با میزان50/43 میکروگرم برکیلوگرم بوده است. کمترین میزان جذب در تیمار50ppm در اندام برگ با میزان 35/26 میکروگرم بر کیلوگرم می باشد. بحث ونتیجه گیری: نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که گیاه ختمی تقریبا یک گیاه استخراج کننده محسوب می شود. پیشنهاد می گردد در خصوص سایر فلزات سنگین نیز کاربرد این گیاه تعیین گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

78 - آلودگی خاک به‌برخی فلزات سنگین و رابطه این فلزات با ویژگی‌های خاک-های منطقه‌ی سراسکند
رامین سلماسی حمیدرضا پیروان

10.30495/jest.2021.18387

زمینه و هدف: تجزیه نمونه های آب سطحی و قنات های موجود در منطقه سراسکند در استان آذربایجان شرقی، غلظت های چندین برابر بالاتر از میزان مجاز آن برخی فلزهای سنگین را در این نمونه ها نشان داده است. از آن جایی که خاک های کشاورزی منطقه از این منابع آبیاری می شوند، آلودگی این خ چکیده کامل

زمینه و هدف: تجزیه نمونه های آب سطحی و قنات های موجود در منطقه سراسکند در استان آذربایجان شرقی، غلظت های چندین برابر بالاتر از میزان مجاز آن برخی فلزهای سنگین را در این نمونه ها نشان داده است. از آن جایی که خاک های کشاورزی منطقه از این منابع آبیاری می شوند، آلودگی این خاک ها به فلزهای سنگین و ارتباط میزان این آلاینده ها با ویژگی های خاک هدف پژوهش حاضر را تشکیل داد.روش بررسی: بعد از برداشت 21 نمونه خاک منطقه، آزمایش های دانه بندی و EC، CEC، pH، OC و عناصر آلومینیوم، آرسنیک، باریم، بریلیوم، کبالت، کروم، مس، آهن، منگنز، نیکل، سرب، قلع، وانادیم و روی بر روی این نمونه ها انجام گرفت. سپس از نرم افزار SPSS برای تعیین ضرایب همبستگی بین عناصر و ویژگی های نمونه های خاک و انجام آنالیز خوشه ای بهره گیری شد.یافته ها: میانگین غلظت عناصر آلومینیوم، آرسنیک، باریم، بریلیوم، کبالت، کروم، مس، آهن، منگنز، نیکل، سرب، قلع، وانادیم و روی به ترتیب 48/67190، 95/127، 24/487، 80/1،52/20، 05/85، 19/49، 81/40523، 67/726، 00/60، 81/34، 76/5، 38/116 و 52/110 میلی گرم بر لیتر به دست آمد. عناصر باریم، کبالت، آهن، نیکل و آنتیموان همبستگی منفی با هدایت الکتریکی خاک نشان دادند. کبالت، کروم و نیکل همبستگی مثبت و روی همبستگی منفی با ظرفیت تبادل کاتیونی داشتند. آلومینیوم همبستگی مثبت و مس همبستگی منفی با کربن آلی داشت.بحث و نتیجه گیری: غلظت بالای آلومینیوم وجود مقادیر بالای کانی های آلومینوسیلیکاته را در خاک های منطقه نشان دادند. وجود معادن آهن و منگنزدار در اطراف منطقه اجرای طرح، بالابودن میزان این دو عنصر را تایید می نماید. همبستگی پایین و منفی ذرات رس با بیشتر عناصر اندازه گیری شده در این پژوهش، می تواند به ناهمگنی نمونه های خاک مربوط باشد که دارای مقادیر گوناگون رس و فلزات می باشند. برای تفکیک بین خاستگاه زمین شناختی و انسانی فلزهای اندازه گیری شده این طرح، لزوم اجرای پژوهش های دیگر ایجاب می نماید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

79 - بررسی میزان آلودگی خاک به فلزات سنگین نیکل و کادمیوم و ارائه راهکار مدیریتی در مکان دفن کنده های حفاری دشت آزادگان استان خوزستان
محمدسعید صارمپور آزیتا بهبهانی نیا هادی زارعی محمودآبادی

10.22034/jest.2018.13258

زمینه و هدف: بروز آلودگی های زیست محیطی ناشی از پسماندهای نفتی، به عنوان یکی از دغدغه های اصلی صنعت حفاری بوده است. با گسترده شدن حجم فعالیتهای اکتشافی و تولیدی، بروز آلودگی نیز افزونی یافته و همواره این صنعت را با چالش های عظیم زیست محیطی مواجه ساخته است. هدف از اجرای چکیده کامل

زمینه و هدف: بروز آلودگی های زیست محیطی ناشی از پسماندهای نفتی، به عنوان یکی از دغدغه های اصلی صنعت حفاری بوده است. با گسترده شدن حجم فعالیتهای اکتشافی و تولیدی، بروز آلودگی نیز افزونی یافته و همواره این صنعت را با چالش های عظیم زیست محیطی مواجه ساخته است. هدف از اجرای این تحقیق بررسی میزان فلزات سنگین نیکل و کادمیوم در ایستگاههای محل تخلیه کنده های حفاری واقع در منطقه دشت آزادگان در استان خوزستان، و در محدوده تالاب هورالعظیم انجام شده است. روش بررسی: نمونه برداری خاک از 13 مکان متفاوت در محل تخلیه کنده های حفاری واقع در منطقه دشت آزادگان در استان خوزستان به منظور بررسی میزان آلودگی خاک به فلزات سنگین نیکل و کادمیوم برداشت شده است. ایستگاه A-1 به عنوان ایستگاه شاهد در نظر گرفته شده است. مابقی 12 ایستگاه تحت عنوان(B2-M3) بوده که به منظور اندازه گیری میزان فلزات سنگین در عمق های متفاوت ،‌دو نمونه از هر ایستگاه برداشت شده است. در این تحقیق روش Simple Random Cluster Sampling & Stratification Sampling در مساحت 100*100 متر مربعی مورد بررسی قرار گرفت. پس از آماده سازی، نمونه ها یک به یک با دستگاه جذب اتمی مورد سنجش قرار گرفت. یافته ها: نتایج نشان می دهد غلظت کادمیوم در خاک از مقادیر ناچیز تا mg/kg 3.1 متغیر بوده، که پایین تر از میزان استاندارد می باشد. همچنین غلظت نیکل در نمونه ها از mg/kg 0.08تا mg/kg 200 متغیر است. بر اساس نتایج ، غلظت فلزات سنگین پایین تر از محدوده سمیت برای خاک می باشد. همچنین انحراف چشمگیری در مقایسه با استانداردهای EPA، WHO و محدوده پاکسازی اروپا وجود ندارد. در بررسی نیکل خاک سطحی، مشخص گردید که میزان این فلز در این سطح در حد مقادیر قابل اغماض می باشد. غلظت کادمیوم در نمونه های بررسی شده در حد استاندارد و سطوح قابل قبول می باشد. بر اساس نتایج غلظت نیکل تنها در دو مورد در عمق 40 سانتی متری بالاتر از آستانه می باشد. غلظت نیکل تنها در 2 ایستگاه K-11 و H-8 بترتیب برابر با mg/kg 172 و mg/kg 200 می باشد. اگر چه هیچگونه نگرانی حائز اهمیت زیست محیطی در ارتباط با این فلزات سنگین وجود ندارد؛ لیکن Land spreading به عنوان گزینه برتر مدیریت منطقه انتخاب گردید. نتیجه گیری: پس از انجام آزمایشات، اگر چه هیچگونه نگرانی حائز اهمیت زیست محیطی در ارتباط با این فلزات سنگین وجود ندارد؛ لیکن روش Land spreading به عنوان گزینه برتر مدیریت منطقه انتخاب گردید.++++++ پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

80 - ارزیابی فنی اقتصادی و زیست¬محیطی روش های تصفیه فاضلاب صنایع آبکاری به روش AHP
محمدرضا دباغیان سید حسین هاشمی

در این تحقیق یک روش سیستماتیک برای انتخاب بهترین گزینه در تصفیه فاضلاب صنایع آبکاری که حاوی فلزات سنگین می باشد، معرفی شده است. بدین صورت که در این روش پس از استفاده از نظرات کارشناسان،مشاوران و آبکاران به کمک روش تحلیل سلسله مراتبی[1](AHP) بهتربن گزبنه انتخاب شده است. چکیده کامل

در این تحقیق یک روش سیستماتیک برای انتخاب بهترین گزینه در تصفیه فاضلاب صنایع آبکاری که حاوی فلزات سنگین می باشد، معرفی شده است. بدین صورت که در این روش پس از استفاده از نظرات کارشناسان،مشاوران و آبکاران به کمک روش تحلیل سلسله مراتبی[1](AHP) بهتربن گزبنه انتخاب شده است. این تحقیق در محدوده شهر تهران انجام گرفته است که در آن چهار گزینه برای تصفیه فاضلاب حاوی فلزات سنگین (رسوب دهی شیمیایی[2]، تعویض یونی[3]، RO [4]و نانوفیلتراسیون[5]) معرفی شده است که توسط سه پارامتر اصلی: 1-اقتصادی 2-فنی و کاربردی 3-زیست محیطی و اجتماعی، که هر کدام شامل زیر پارامترهایی از قبیل ابعاد زمین مورد نیاز، هزینه ساخت و نصب، تعمیر و نگه داری، دستیابی به استانداردها، سادگی فن آوری، بومی بودن و ... می باشند، با یکدیگر مقایسه شده اند. در این تحقیق ابتدا هر یک از پارامترها و شاخص های مربوط به هر یک از آن ها، توسط گروه خبرگان و به وسیله پرسشنامه وزن دهی می شوند. درمرحله بعد پس از محاسبه وزن هر کدام از پارامترها، فن آوری های تصفیه فاضلاب به صورت دو به دو نسبت به هر پارامتر مقایسه شده و سپس بهترین گزینه انتخاب می شود. نتیجه این مقایسه نشان داد که تصفیه فاضلاب به روش RO مناسب ترین گزینه برای تصفیه فاضلاب صنایع آبکاری است. 5- Chemical Precipitation 6- Ion Exchange 7- Reverse Osmosis 8- Nano Filtration پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

81 - غلظت فلزات سنگین در رسوبات و ماهی شیربت (Barbus grypus)در اروندرود
ندا خیرور علی دادالهی سهراب

تحقیق حاضر در زمستان 85 لغایت بهار86، به منظور تعیین غلظت فلزات سنگین (Cd, Pb, Cu, Ni) در بافت عضله و آبشش ماهی شیربت (Barbus grypus) و رسوبات رودخانه اروند انجام گرفت. نمونه های رسوب از 4 ایستگاه برداشت شد و بافت های عضله و آبشش از 64 ماهی صید شده از منطقه مذکور به دست چکیده کامل

تحقیق حاضر در زمستان 85 لغایت بهار86، به منظور تعیین غلظت فلزات سنگین (Cd, Pb, Cu, Ni) در بافت عضله و آبشش ماهی شیربت (Barbus grypus) و رسوبات رودخانه اروند انجام گرفت. نمونه های رسوب از 4 ایستگاه برداشت شد و بافت های عضله و آبشش از 64 ماهی صید شده از منطقه مذکور به دست آمد. برای هضم ماهی از روش اسید نیتریک و برای رسوبات از اسید نیتریک و اسید کلریدریک استفاده شد و تعیین غلظت به وسیله دستگاه جذب اتمی صورت گرفت. به ترتیب برای فلزات نیکل،&zwnj; سرب،&zwnj; کادمیوم و مس میانگین غلظت فلزات در عضله ماهی 77/0 ، 42/16 ، 83/2 و 68/2 ، آبشش 52/1 ، 03/9 ، 79/2 و 97/6 (میکروگرم برگرم وزن خشک) و رسوبات 09/47 ، 07/47 ، 55/7 و 21/25 (میلی گرم برکیلوگرم وزن خشک) به دست آمد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

82 - مقایسه روش‌های درون‌یابی مکانی جهت پهنه‌بندی غلظت فلزات سنگین در خاک سطحی شهرستان آران و بیدگل
یونس سیفی روح اله میرزایی

10.22034/jest.2017.10341

زمینه و هدف: انتخاب روش درون یابی مناسب فاکتور مهمی در تحلیل سطح است و تحلیلی سخت در تحلیل زمین آماری محســوب می شود چون روش های مختلف درون یابی می تواند منجر به نتایج نهایی مختلف شود. از این رو، هدف این پژوهش، بررسی کارایی روش های مختلف درون یابی در تعیین الگوی مکانی غ چکیده کامل

زمینه و هدف: انتخاب روش درون یابی مناسب فاکتور مهمی در تحلیل سطح است و تحلیلی سخت در تحلیل زمین آماری محســوب می شود چون روش های مختلف درون یابی می تواند منجر به نتایج نهایی مختلف شود. از این رو، هدف این پژوهش، بررسی کارایی روش های مختلف درون یابی در تعیین الگوی مکانی غلظت کادمیوم، روی و مس در خاک سطحی است. روش بررسی: در مجموع 135 نمونه خاک سطحی از شهرستان آران و بیدگل جمع‌آوری شد و غلظت کادمیوم، روی و مس در نمونه‌ها تعیین گردید؛ سپس با استفاده از روش های مختلف درون یابی شامل کریجینگ معمولی، کوکریجینگ، وزن دهی معکوس فاصله، چند جمله ای موضعی و توابع پایه شعاعی، تغییرات مکانی غلظت عناصر در خاک سطحی شهرستان آران و بیدگل ارزیابی شد. ارزیابی متقابل و آماره های MSE، MBE،RMSE ، NSE و PBIAS به منظور صحت سنجی روش ها استفاده شد. یافته ها: طبق نتایج ارزیابی متقابل روش کریجینگ معمولی (مدل کروی) دارای بهترین کارایی برای برآورد غلظت کادمیوم و مس و روش کریجینگ معمولی (مدل نمایی) دارای بهترین کارایی برای برآورد غلظت روی در خاک این منطقه بود. همچنین با افزایش توان وزن دهی در روش چند جمله ای موضعی (LPI)، برای عناصر کادمیوم و مس، صحت درون یابی افزایش و برای عنصر روی، صحت درون یابی کاهش یافت؛ در حالی که با افزایش توان وزن دهی در روش وزن دهی معکوس فاصله [1](IDW)، صحت درون یابی برای عناصر کادمیوم و روی کاهش و برای عنصر مس افزایش یافت. بحث و نتیجه گیری: اگرچه تمام روش های آزموده شده دارای صحت پیش بینی غلظت میانگین فلزات بودند اما با توجه به شاخص های ارزیابی متقابل، روش کریجینگ عملکرد بهتری نسبت به سایر روش ها داشت. 3- Inverse Distance Weighted پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

83 - الگوی پراکنش مکانی برخی فلزات سنگین (Fe، Mn، Ni، Cr، Co، Pb، Zn، Cu و Cd) در اراضی مرکزی استان زنجان
علی افشاری حسین خادمی

زمینه و هدف: فلزات سنگین از مهم ترین عوامل آلوده کننده محیط زیست به ویژه در مناطق با فعالیت های انسانی بالا می باشند. هدف از این مطالعه، تعیین الگوی پراکنش فلزات سنگین (Fe، Mn، Ni، Cr، Co، Pb، Zn، Cu و Cd) بر اساس روش کریجینگ معمولی در خاک های مرکزی استان زنجان است. روش چکیده کامل

زمینه و هدف: فلزات سنگین از مهم ترین عوامل آلوده کننده محیط زیست به ویژه در مناطق با فعالیت های انسانی بالا می باشند. هدف از این مطالعه، تعیین الگوی پراکنش فلزات سنگین (Fe، Mn، Ni، Cr، Co، Pb، Zn، Cu و Cd) بر اساس روش کریجینگ معمولی در خاک های مرکزی استان زنجان است. روش بررسی: در مطالعه حاضر در منطقه ای به وسعت 2000 کیلومتر مربع تعداد 241 نمونه مرکب بر اساس روش شبکه بندی تصادفی (عمق 10-0 سانتی متر) برداشت شد. به منظور بررسی تأثیر مواد مادری بر غلظت فلزات سنگین، از 11 نوع مواد مادری مختلف در منطقه نیز نمونه برداری صورت پذیرفت. غلظت کل فلزات سنگین به کمک اسید نیتریک 5 نرمال عصاره گیری و با دستگاه جذب اتمی قرائت شد. از کریجینگ معمولی برای تهیه نقشه ها استفاده گردید. یافته ها: نتایج نشان داد که مدل کروی بهترین نتیجه را برای توصیف تغییرپذیری مکانی سرب، روی، نیکل، کادمیم، مس، کبالت و آهن و مدل نمایی برای کروم و منگنز داشته است. نقشه های پراکنش مکانی فلزات نشان داد که توزیع عناصر آهن، منگنز، نیکل، کبالت و کروم وابسته به ساختارهای زمین شناسی است. در حالی که غلظت های بالای عناصر سرب، روی، مس و کادمیم بیش تر در مناطق شهری و صنعتی و تا حدی در خاک های کشاورزی دیده می شود. آنالیز نمونه سنگ ها نشان داد که در بین سنگ های آذرین و رسوبی به ترتیب بازالت و شیل بالاترین غلظت طبیعی عناصر مورد مطالعه را در بردارد. بحث و نتیجه گیری: غلظت و توزیع هر یک از فلزات سنگین در خاک های سطحی منطقه مطالعاتی بسیار گسترده است و عوامل مختلفی (عوامل انسانی و طبیعی) در آن شرکت دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

84 - بررسی تغییرات غلظت سرب، روی، مس و کادمیوم در محیط زیست شهری کرمان
محمد علی حمزه محمد میرزائی حسین مظفری

در دست داشتن اطلاعات در خصوص توزیع فلزات سنگین مانند سرب، روی مس و .. در محیط های شهری می تواند ما را در مدیریت توسعه پایدار و ایجاد محیط زیست امن تر برای ساکنان شهرها کمک نماید. در این تحقیق موضوع غلظت فلزات سنگین در خاک، سنگ، رسوب و آب های سطحی و زیرزمینی که می تواند چکیده کامل

در دست داشتن اطلاعات در خصوص توزیع فلزات سنگین مانند سرب، روی مس و .. در محیط های شهری می تواند ما را در مدیریت توسعه پایدار و ایجاد محیط زیست امن تر برای ساکنان شهرها کمک نماید. در این تحقیق موضوع غلظت فلزات سنگین در خاک، سنگ، رسوب و آب های سطحی و زیرزمینی که می تواند در اثر آلودگی های طبیعی و انسانی ایجاد شده باشد، در محدوده شهری کرمان مورد بررسی قرار گرفته است. غلظت فلزات سنگین در نمونه ها توسط دستگاه جذب اتمی شعله ای و تعدادی نیز توسط طیف سنج جرمی پلاسمایی اندازه گیری شد. این غلظت ها با محدوده مجاز داده های زیست محیطی مقایسه گردید. سنگ های منطقه ( به خصوص سنگ آهک) نسبتاً دارای مقادیر کم این فلزت است که مطابق با عیار طبیعی آن هاست. در این تحقیق مشخص گردید که خاک های شهر کرمان دارای ناهنجاری بالای برخی فلزات سنگین به ویژه سرب می باشد که این تجمع فلزات در اثر رشد ترافیک و فعالیت های اقتصادی و صنعتی در این محدوده است. مشخصات مهم چرخه ژئوشیمی و زیست محیطی شهر کرمان شامل محدوده pH نسبتاً زیاد آب باران( حدود8/6)، میزان زیاد سرب و مس در گرد و خاک (سرب بیش از ppm 70 و مس بیش از ppm 80)، تعدادی داده های ناهنجار سرب در آب های جاری و زیرزمینی ( مقدار سرب در آب های سطحی12/0-01/0 و در آب های زیرزمینی ppm 13/0-01/0)، مقدار بسیار زیاد سرب (بیش از ppm 10000) در برخی نمونه های خا ک و رسوب می باشد. آلوده ترین و خطرناکترین اجزای چرخه شامل حوضچه تقسیم آب بعد از پادگان 05ارتش در سرآسیاب (غلظت سرب و روی بیش از ppm 10000) و خاک های نزدیک مغازه های باطری سازی، تعویض روغنی و نقاشی اتومبیل (مقدار سرب بیش از ppm 5000) می باشد. اما در این میان غلظت کادمیوم در محدوده شهر کرمان ناهنجاری چندانی را نشان نمی دهد. دیگر منابع آلاینده ممکن، در ارتباط با آبشویه ها، فاضلاب و محل های تجمع و دفن زباله حاصل از بناهای قدیمی و مراکز صنعتی می باشد. ناهنجاری های غلظت این عناصر در نمونه های مختلف به صورت سرب< مس< روی < کادمیوم می باشد و غلظت اکثر این عناصر بیش از مقدار بیشینه غلظت اعلام شده توسط آژانس حفاظت محیط زیست ایالات متحده است. در نهایت از سیستم GIS جهت ارزیابی کیفیت محیط زیست شهر کرمان استفاده شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

85 - بررسی میزان فلزات سنگین (کادمیوم، کروم، نیکل، سرب، روی) در منابع آب زیرزمینی شهرستان اسلامشهر و تهیه نقشه پراکنش آن در محیط GIS
فاطمه ولی نژاد امیر حسام حسنی مجتبی صیادی

زمینه و هدف: امروزه آلودگی آب های زیرزمینی به فلزات سنگین، در اثر فعالیتهای صنعتی در حال افزایش است. موضوع این پژوهش ارزیابی فلزات سنگین (کادمیوم، کروم، نیکل، سرب، روی)در آبهای زیرمینی و نحوه پراکنش آنها در منطقه ای با تراکم بالای فعالیت صنعتی است.در این مطالعه بر اساس چکیده کامل

زمینه و هدف: امروزه آلودگی آب های زیرزمینی به فلزات سنگین، در اثر فعالیتهای صنعتی در حال افزایش است. موضوع این پژوهش ارزیابی فلزات سنگین (کادمیوم، کروم، نیکل، سرب، روی)در آبهای زیرمینی و نحوه پراکنش آنها در منطقه ای با تراکم بالای فعالیت صنعتی است.در این مطالعه بر اساس غلظت فلزات سنگین نقشه های پراکنش در شهرستان اسلامشهر که در جنوب شرقی تهران قرار گرفته است تهیه و مورد بررسی قرار گرفت. روش بررسی: در حال حاضر آبهای زیرزمینی تنها منبع تامین کننده آب مصرفی در مناطق شهری و روستایی این شهرستان می باشد.به این منظور 92 نمونه از 23 حلقه چاه در حال بهره برداری در چهار فصل برداشت شد.روش اسپکتروفتومتری جذب اتمی شعله ای برای اندازه گیری میزان غلظت فلزات سنگین در نمونه های آب استفاده شد و از نرم افزار ARC GIS برای تهیه نقشه پراکنش استفاده شد. نتیجه گیری: نتایج نشان دادند که غلظت کروم و روی پایین تر از حد مجاز آب آشامیدنی بود در صورتی که غلظت کادمیوم در 7/8 درصد نمونه های زمستان بالاتر از حد مجاز آب آشامیدنی ایران بود، غلظت نیکل در فصل زمستان در 7/8 درصد از نمونه ها بالاتر از حد مجاز آب آشامیدنی بود و غلظت سرب در فصل تابستان در 8/47 درصد از نمونه ها و در فصل زمستان در 35/4 درصد از نمونه ها بالاتر از حد مجاز آب آشامیدنی بود. وجود تراکم بالای صنایع، زمینهای وسیع کشاورزی و استفاده از کودهای شیمیایی و آفت کشهای حاوی فلزات سنگین، وجود مسیرهای اصلی و فرعی پر تردد و ازهمه مهمتر وجود شیب هیدرولیکی از شمال غربی به جنوب شرقی در این منطقه، باعث بالا بودن آلودگی در قسمت جنوبی اسلامشهر شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

86 - بررسی کارایی کربن پوسته سبز بادام در حذف کروم شش ظرفیتی از فاضلاب مصنوعی
نگین ناصح بهنام باریک بین لعبت تقوی علیرضا حریفی

زمینه و هدف: تخلیه پساب صنایع حاوی کروم شش ظرفیتی به داخل محیط می تواند اثرات مضری را برای انواع موجودات زنده به همراه داشته باشد. بنابراین باید با یک روش مؤثر، قبل از تخلیه به محیط از آب های آلوده حذف گردد. هدف از این مطالعه، بررسی حذف کروم شش ظرفیتی از فاضلاب مصنوعی ب چکیده کامل

زمینه و هدف: تخلیه پساب صنایع حاوی کروم شش ظرفیتی به داخل محیط می تواند اثرات مضری را برای انواع موجودات زنده به همراه داشته باشد. بنابراین باید با یک روش مؤثر، قبل از تخلیه به محیط از آب های آلوده حذف گردد. هدف از این مطالعه، بررسی حذف کروم شش ظرفیتی از فاضلاب مصنوعی با استفاده از کربن پوسته سبز بادام می باشد. روش تحقیق: در این مطالعه تجربی، حذف کروم شش ظرفیتی از فاضلاب مصنوعی با استفاده از کربن پوست سبز بادام منطقه بیرجند، مرکز استان خراسان جنوبی، با تغییر در زمان تماس، غلظت، pH، مقدار جاذب و دما و بر اساس مدل جریان ناپیوسته، انجام گردید. در پایان برای سنجش کروم شش ظرفیتی از اسپکتروفتومترUV/Vis Spectrometer T80+در طول موج 540 نانومتر استفاده شد. یافته ها: با توجه به نتایج به دست آمده، حذف کروم شش ظرفیتی وابستگی زیادی به pH محلول دارد. یافته ها نشان داد که با افزایش مقدار جاذب، زمان تماس و دما، درصد حذف افزایش داشت و به دلیل محل های محدود در جاذب، با افزایش غلظت اولیه کروم، راندمان حذف کاهش یافت. نتیجه گیری: کربن حاصل از سوزاندن پوسته سبز بادام به طور موثری حذف کروم شش ظرفیتی را از فاضلاب صنعتی انجام می دهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

87 - رویکردی جهت بررسی تأثیر منابع زمین‌زاد و انسان‌زاد بر غلظت فلزات سنگین، مطالعه موردی: آب‌خوان دشت زنجان
محمود محمد رضاپور طبری مهدی ایل‌بیگی

10.22034/jest.2017.10722

زمینه و هدف: رشد صنایع و افزایش تقاضا جهت تأمین نیازهای آبی و تخلیه غیراصولی پساب به آب‌خوان، معضلات عدیده‌ای را برای دشت‌ها به‌وجود آورده است. از بین این عوامل آلاینده، فلزات سنگین به دلیل کاربرد گسترده در صنعت و جوامع شهری، عامل شایع‌تری محسوب می‌شوند. در این راستا دش چکیده کامل

زمینه و هدف: رشد صنایع و افزایش تقاضا جهت تأمین نیازهای آبی و تخلیه غیراصولی پساب به آب‌خوان، معضلات عدیده‌ای را برای دشت‌ها به‌وجود آورده است. از بین این عوامل آلاینده، فلزات سنگین به دلیل کاربرد گسترده در صنعت و جوامع شهری، عامل شایع‌تری محسوب می‌شوند. در این راستا دشت زنجان با توجه به تمرکز صنایع آلوده‌کننده از این امر مستثنی نبوده و نمونه‌های کیفی برداشت شده حاکی از وجود انواع مختلفی از فلزات سنگین می‌باشد. با هدف بررسی نقش عوامل طبیعی و مصنوعی در ایجاد این آلاینده‌ها، رویکردی بر مبنای مطالعات زمین‌شناسی، هیدروژئوشیمی، روابط بین کاتیون‌ها و آنیون‌ها و وضعیت پراکنش غلظت فلزات سنگین پیشنهاد گردید. روش بررسی: با اعمال ساختار پیشنهادی بر داده‌های کیفی اندازه‌گیری شده در دو دوره تر و خشک، ابتدا هر یک از عوامل مؤثر در بروز آلودگی مورد شناسایی قرار گرفت. سپس با تلفیق عوامل مؤثر در آلودگی، نقش فعالیت‌های انسان‌زاد و منابع زمین‌زاد تعیین گردید. یافته‌ها: نتایج نشان می‌دهد که عمده آلودگی در نیمه شمالی دشت ناشی از منابع زمین‌زاد بوده و به صورت طبیعی در آب‌خوان بروز می‌نماید. در بخش مرکزی آب‌خوان نیز با توجه به تمرکز صنایع و وجود شهر زنجان، فعالیت‌های انسان‌زاد به عنوان منشأ وجود فلزات سنگین مورد شناسایی قرار گرفت. در سایر بخش‌های دشت نیز هر دو عامل انسان‌زاد و زمین‌زاد در ایجاد آلودگی آب‌خوان نقش داشته‌اند. بحث و نتیجه‌گیری: عمده منشأ آلودگی فلزت سنگین کروم، مس، آهن و سرب در آب‌خوان دشت زنجان به صورت طبیعی و زمین‌زاد بوده و وجود عناصری هم‌چون روی، منگنز و کادمیوم عمدتاً مرتبط با فعالیت‌های انسانی و صنایع پراکنده در سطح دشت می‌باشد. با توجه به شناسایی صورت گرفته می‌توان برای آن بخش از دشت که آلودگی متأثر از فعالیت‌های انسان‌زاد می‌باشد، راهکارهای مدیریتی جهت احیاء و کنترل آلاینده‌های ورودی به آب‌خوان ارایه نمود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

88 - تجمع زیستی فلزات سنگین در ماهیچه و کبد گربه کوسه لکه دار (Chiloscyllium punctatum) در خور موسی
اسحاق هاشمی محمدعلی سالاری علی‌آبادی علیرضا صفاهیه کمال غانمی

زمینه و هدف: فلزات سنگین، ساختار های پایداری هستند که بخش عمده ای از آلاینده های وارد شده به آب های ساحلی را تشکیل می دهند. از آنجا که این عناصر قابلیت تجزیه زیستی ندارند، افزایش غلظت آن ها در محیط زیست دریا می تواند زیان هایی برای سلامت موجودات زنده در بر داشته باشند. چکیده کامل

زمینه و هدف: فلزات سنگین، ساختار های پایداری هستند که بخش عمده ای از آلاینده های وارد شده به آب های ساحلی را تشکیل می دهند. از آنجا که این عناصر قابلیت تجزیه زیستی ندارند، افزایش غلظت آن ها در محیط زیست دریا می تواند زیان هایی برای سلامت موجودات زنده در بر داشته باشند. در این مطالعه سطح فلزات سنگین (جیوه، روی، مس، کادمیوم و سرب) در بافت های کبد و ماهیچه گربه کوسه لکه دار در خور موسی سنجش گردید.. روش بررسی: نمونه ها جهت خشک شدن به مدت 48 ساعت در داخل آون با دمای 50 درجه سانتی گراد قرار داده شدند تا به وزن ثابت برسند. حدود یک گرم از هر بافت خشک شده توسط ترازوی دیجیتال با دقت 001/0 گرم توزین شده و به لوله‌های شیشه‌ای انتقال یافت. سپس 10 میلی‌لیتر مخلوط اسید نیتریک 65 و اسید سولفوریک با نسبت 1:2 تهیه‌شده از کارخانه مرک آلمان به آن‌ها افزوده شد. پس از خشک کردن و هضم نمونه ها غلظت جیوه آنها به وسیله دستگاه جذب اتمی با روش بخار سرد اندازه گیری شد. همچنین غلظت بقیه فلزات سنگین با استفاده از دستگاه جذب اتمی سنجش گردید. یافته ها: به طور کلی غلظت کلیه فلزات در کبد بیش از ماهیچه بود. ترتیب غلظت فلزات در بافت های کبد روی> مس> جیوه> سرب> کادمیوم و در بافت ماهیچه روی> جیوه> مس می باشد. در بافت ماهیچه غلظت فلزات کادمیوم و سرب زیر حد تشخیص دستگاه بود. مقایسه غلظت فلزات سنگین در بافت های کبد و ماهیچه نشان داد که بین آن ها اختلاف معنی داری وجود دارد (05/0P˂). بین غلظت فلز جیوه در بافت های کبد و ماهیچه با وزن و طول گربه کوسه همبستگی مستقیم و معنی داری وجود دارد (05/0P˂). همچنین نتایج نشان داد غلظت جیوه در بافت های کبد و ماهیچه دارای همبستگی و معنا داری است (05/0P˂). نتیجه گیری: مقایسه غلظت فلزات در بافت کبد و ماهیچه با استاندارد های مختلف جهانی، حاکی از آن بود که فقط جیوه بالاتر از حد استاندارد می باشد سطح بالای جیوه در بدن این موجودات احتمالا می‌تواند ناشی از وجود منابع جیوه نظیر صنایع پتروشیمی در منطقه باشد. بنابراین با توجه به نتایج یافت شده از تحقیق حاضر پایش مداوم و دقیق تر منطقه با استفاده از سایر آبزیان خوراکی قویا توصیه می‌شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

89 - بررسی آلودگی فلزات سنگین در محصولات گندم (آبی و دیم) در برخی مزارع کشاورزی شهرستان همدان
بهاره لرستانی زینب السادات هزاوه ئی

زمینه و هدف: آلودگی خاک و محصولات کشاورزی به عناصر سنگین، به علت پیشرفت سریع صنایع و استفاده نادرست کودهای شیمیایی و دامی در زمین های کشاورزی باعث نگرانی های زیادی شده است. هدف از این پژوهش تعیین تجمع فلزات سنگین کادمیوم، سرب و روی در خاک و گیاهان گندم آبی و گندم دیم در چکیده کامل

زمینه و هدف: آلودگی خاک و محصولات کشاورزی به عناصر سنگین، به علت پیشرفت سریع صنایع و استفاده نادرست کودهای شیمیایی و دامی در زمین های کشاورزی باعث نگرانی های زیادی شده است. هدف از این پژوهش تعیین تجمع فلزات سنگین کادمیوم، سرب و روی در خاک و گیاهان گندم آبی و گندم دیم در برخی از مزارع شهرستان همدان بوده است. روش بررسی: از خاک های تحت کشت گندم (آبی و دیم) نمونه برداری انجام یافت. نمونه‌های خاک به صورت مرکب از عمق 20-0 سانتی متر تهیه گردید. موقعیت مکانی ایستگاه های نمونه برداری توسط GPS به ثبت رسید. همچنین نمونه‌های مرکب گیاهی از بخش های خوراکی گیاهان یاد شده جمع آوری شد. غلظت قابل جذب عناصر سنگین با استفاده از روش DTPA عصاره گیری شد. آزمایش در غالب طرح مستقل کاملاً تصادفی با سه تکرار انجام گرفت. غلظت فلزات سنگین مورد مطالعه (سرب، روی و کادمیوم) با استفاده از دستگاه ICP varion710 در آزمایشگاه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان قرائت گردید. یافته ها: نتایج نشان داد که میانگین غلظت کادمیوم به ترتیب در خاک گندم آبی و دیم 61/4 ،60/1 میلی گرم بر کیلوگرم و در گیاه گندم آبی و دیم 29/2 ، 86/1 میلی گرم بر کیلوگرم و دارای تفاوت معنی داری در سطح 05/0 با استانداردهای مجاز می باشد همچنین میانگین غلظت سرب در خاک گندم آبی و دیم به ترتیب 60/4، 66/4 میلی گرم بر کیلوگرم می باشد که دارای تفاوت معنی داری با استانداردهای مجاز نیست و در گیاه گندم آبی و دیم 26/12، 84/12 میلی گرم بر کیلوگرم بود که دارای تفاوت معنی داری در سطح 05/0 است. میزان روی به ترتیب در خاک گندم آبی و دیم 12/32، 26/21 میلی گرم بر کیلوگرم و در گیاه گندم آبی و دیم 99/13، 58/11 میلی گرم بر کیلوگرم بود و فاقد تفاوت معنی داری با استانداردهای مجاز است. بحث و نتیجه گیری: نتیجه این بررسی نشان داد با توجه به مقدار شاخص خطر پذیری برای دو عنصر کادمیوم و سرب بیش تر از 1 می باشد، این دو عنصر با پتانسیل بیش تری می توانند به عنوان عامل خطر برای سلامتی انسان در ناحیه مورد مطالعه محسوب شوند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

90 - ارزیابی و رتبه بندی مخاطره فلزات سنگین در رسوبات معدن مس سرچشمه با استفاه از روش های FDAHP و ELECTRE
محمد رضا توکلی محمدی علی رضایی محمد حیاتی حسین حسنی

زمینه و هدف: فلزات سنگین به دلیل پایداری، تجزیه ناپذیری و مشکلات دسترس پذیری زیستی، از آلاینده های مهم و خطرناک محیط زیست به شمار می روند. رسوبات معدن مس سرچشمه ایران، حاوی غلظت های بالایی از این آلاینده ها می باشد. هدف اول این پژوهش، ارزیابی مخاطره زیست محیطی فلزات سنگ چکیده کامل

زمینه و هدف: فلزات سنگین به دلیل پایداری، تجزیه ناپذیری و مشکلات دسترس پذیری زیستی، از آلاینده های مهم و خطرناک محیط زیست به شمار می روند. رسوبات معدن مس سرچشمه ایران، حاوی غلظت های بالایی از این آلاینده ها می باشد. هدف اول این پژوهش، ارزیابی مخاطره زیست محیطی فلزات سنگین این رسوبات با تعیین شاخص ضریب آلودگی، شاخص بار آلودگی، شاخص غنی شدگی و شاخص زمین انباشتگی و هدف دوم، رتبه بندی این فلزات بر اساس میزان بحرانیت با استفاده از روش های تصمیم گیری چند شاخصه است. روش بررسی: در این تحقیق، ابتدا با تعیین شاخص های ارزیابی مخاطره به بررسی میزان آلودگی فلزات سنگین (Co، Cu، Mo، Zn، Cr، Mn، Ni، Pb، Ti و Fe) در رسوبات معدن مس سرچشمه منتهی به سد باطله پرداخته شده است. در ادامه، با جمع آوری نظرات خبرگان در خصوص میزان اهمیت نسبی هر کدام از شاخص های یاد شده و تعیین وزن نهایی شاخص ها با استفاده از فرایند تحلیل سلسله مراتبی دلفی فازی، رتبه بندی و خوشه بندی فلزات سنگین رسوبات در منطقه مورد مطالعه، با استفاده از روش الکتر صورت گرفته است. نتیجه گیری: بر اساس نتایج سنجش شاخص های ارزیابی مخاطره، شدت آلودگی منطقه به فلزات سنگین، به صورتZn> Cu> Fe>Mo> Pb >Mn>Cr می باشد و کلیه فلزات رسوبات به جز مس، روی و آهن تقریبا در محدوده غیرآلوده قرار داشتند. همچنین بر اساس نتایج رتبه بندی، مخاطره های 10 گانه در 7 دسته خوشه بندی شدند، به طوری که مس، آهن و روی به ترتیب بالاترین میزان آلایندگی و بحرانیت مخاطره را در بین فلزات سنگین رسوبات مورد مطالعه داشتند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

91 - سنجش غلظت فلزات سنگین (سرب،کادمیوم و جیوه) درعضله ماهی کفال پوزه باریک و ارزیابی خطرناشی از مصرف آن (مطالعه موردی: آب های سواحل مازندران)
زهرا مهری آسیابر لعبت تقوی تورج ولی نسب رضا پورغلام

زمینه و هدف: این مطالعه به بررسی غلظت سه فلز سرب، کادمیوم و جیوه در بافت عضله ماهی کفال پوزه باریک-Liza saliens در سواحل مرکزی خزر در زمستان 1392 به همراه برآورد خطر ناشی از مصرف عضله این ماهیان برای انسان می پردازد. روش بررسی: فلزات مورد نظر در نمونه های تهیه شده (32 ن چکیده کامل

زمینه و هدف: این مطالعه به بررسی غلظت سه فلز سرب، کادمیوم و جیوه در بافت عضله ماهی کفال پوزه باریک-Liza saliens در سواحل مرکزی خزر در زمستان 1392 به همراه برآورد خطر ناشی از مصرف عضله این ماهیان برای انسان می پردازد. روش بررسی: فلزات مورد نظر در نمونه های تهیه شده (32 نمونه) پس از آماده سازی و انجام فرآیندهای استخراج و هضم، با استفاده از دستگاه جذب اتمی مجهز اندازه گیری گردیدند. یافته ها: نتایج نشان داد میانگین غلظت به همراه انحراف معیار در بافت عضله ماهی کفال پوزه باریک مربوط به فلزات سرب و جیوه به ترتیب 9609/2 ± 72903/5 و 9456/44 ± 01561/79 میلی گرم بر کیلوگرم وزن خشک می باشد. عوامل جذب روزانه (DI) برای عناصر سرب، کادمیوم و جیوه به ترتیب (46/100)،(06/0) و (26/1525) میلی گرم بر شخص در روز و شاخص خطر (HQ)، (1607/0)، (000/1)، (4200/6) به دست آمد. نتیجه گیری: پس از مقایسه با استانداردهای شاخص ملاحظه گردید که مقدار سرب در عضله کفال پوزه باریک سواحل مرکزی خزر بالاتر از حد مجاز استاندارد سازمان بهداشت جهانی(WHO) و سازمان وزارت کشاورزی، شیلات و غذای انگلستان(UKMAFF) می باشد. ولی از نظر استاندارد سازمان غذا و داروی آمریکا(FDA) در حد مجاز و مقدار جیوه از هر سه استاندارد شاخص در این تحقیق بسیار بالاتر بود.در نتیجه میزان مجاز مصرف برای حفظ سلامتی از لحاظ سرب و کادمیوم به ترتیب 591/0 و 889/38 گرم در روز و 179/4 و 223/272 گرم در هفته توصیه می شود، اما میزان مجاز مصرف برای جیوه از لحاظ حفظ سلامتی صفر است و برای مصرف در این خصوص توصیه نمی شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

92 - بررسی فرایند حذف فلزات نیکل و روی از محیط آبی با استفاده از پوست پرتقال
نرجس اکاتی

زمینه و هدف: حذف فلزات سنگین از فاضلاب موضوعی قابل توجه در زمینه آلودگی آب است که یک معضل جدی در کاهش کیفیت آب می باشد. فلزات متعددی مانند کروم، جیوه، سرب، مس، کادمیوم، منگنز و غیره شناخته شده به میزان قابل توجهی سمی می باشد. هدف از این مطالعه بررسی فرایند فلزات سرب و م چکیده کامل

زمینه و هدف: حذف فلزات سنگین از فاضلاب موضوعی قابل توجه در زمینه آلودگی آب است که یک معضل جدی در کاهش کیفیت آب می باشد. فلزات متعددی مانند کروم، جیوه، سرب، مس، کادمیوم، منگنز و غیره شناخته شده به میزان قابل توجهی سمی می باشد. هدف از این مطالعه بررسی فرایند فلزات سرب و مس با استفاده از پوست پرتقال به عنوان یک جاذب ارزان قیمت می باشد. روش بررسی: پوست های پرتقال ابتدا با محلول های NaOH ، HNO3 و آب مقطر دو بار تقطیر به طور جداگانه اصلاح شدند و توانایی جذب هر یک از آنها با یکدیگر مقایسه گردید. آزمایشات جذب در غلظت های مختلف جاذب، یونهای فلزی نیکل و روی و pH های مختلف انجام گرفت. ایزوترم های جذب یون های فلزی بر روی جاذب ها بر اساس آزمون مدل های ایزوترم جذب فروندلیچ و لانگمویر تعیین گردید. یافته ها: بیشترین ظرفیت جذب سطحی یون های فلزی نیکل (mg/g34 = (Ni با جاذب اصلاح شده با محلول بازی وبرای یون های روی ( mg/g 47=Zn ) با جاذب اصلاح شده با محلول اسیدی بدست آمد. آزمایشات نشان داد که pH بهینه 6 بود و با کاهش pH میزان جذب سطحی کاهش می یابد. هرچه مقادیر غلظت اولیه یون فلزی در محلول افزایش داشته است، راندمان جذب کاهش می یابد. نتیجه گیری: نتایج نشان دادکه بهترین مدل ایزوترم جذب، مدل لانگمویر بود. مقایسه پارامترهای مدل های ایزوترم جذب نشان داد که ظرفیت جذب پوست پرتقال اصلاح شده برای فلز روی بیشتر از نیکل می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

93 - تعیین میزان حضور عناصر در فازهای مختلف رسوبی در رودخانه بهشهر و سد عباس‌آباد
فاطمه ضرغامی آیدا بیاتی عبد الرضا کرباسی

10.22034/jest.2017.11302

زمینه و هدف: در این تحقیق رسوبات سد عباس آباد و دو رودخانه منتهی به آن و یک رودخانه فرعی (خارج شده از آن) مورد آنالیز شیمیایی قرار گرفتند تا غلظت فلزات سنگین به همراه آهن و کلسیم و منشأ آن ها تعیین شود و شدت آلودگی رودخانه نیز تعیین شود. تا با تدوین غلظت پیشین (طبیعی) و چکیده کامل

زمینه و هدف: در این تحقیق رسوبات سد عباس آباد و دو رودخانه منتهی به آن و یک رودخانه فرعی (خارج شده از آن) مورد آنالیز شیمیایی قرار گرفتند تا غلظت فلزات سنگین به همراه آهن و کلسیم و منشأ آن ها تعیین شود و شدت آلودگی رودخانه نیز تعیین شود. تا با تدوین غلظت پیشین (طبیعی) و غلظت انسان ساخت عناصر در تحقیقات آتی که توسط اطراف سد افزایش خواهد یافت،مقیاس نسبی در دسترس باشد. روش بررسی: نمونه گیری در 6 ایستگاه در منطقه در شهریور 1392 انجام یافت .در اولین گام غلظت آهن، کلسیم، منگنز، روی، مس،نیکل و کادمیوم تعیین شد.سپس روش تفکیک شیمیایی 5 مرحله ای برای شناخت ارتباط فلزات با مراحل مختلف رسوب مورد استفاده قرار گرفت. یافته‌ها: با توجه به نتایج تفکیک شیمیایی و همچنین محاسبات شدت آلودگی اکثر فلزات مورد مطالعه منشأزمینی دارند،در حالی که بخش قابل توجهی از کادمیوم از منابع انسانی سرچشمه گرفته است. با استفاده از روش آنالیز خوشه ای ارتباط عناصر در پیوندهای مختلف نشان داد که روی ، مس ، نیکل منشأ نفتی و آهن منشأ زمینی وکلسیم منشأ بیوژنیک و کادمیوم ، منگنز منشأ نامشخص دارند.شدت آلودگی توسط شاخص های Ipoll ،Igeo و EF مشخص شده است.دو شاخص Ipoll ،Igeo نشان دهنده غیر آلوده بودن محیط نسبت به همه عناصر به جز کادمیوم با آلودگی کم است که نتایج این دو شاخص سازگار با نتایج تفکیک شیمیایی می باشد.نتایج مطالعه حاضر نشان می دهد که استفاده از EF در تعیین شدت آلودگی برای عناصر محدود می باشد. بحث و نتیجه‌گیری: با توجه به داشتن میزان غلظت کل و مقایسه آن با شاخص ها منطقه فاقد آلودگی است و تنها آلودگی اندک نسبت به کادمیوم را نشان می دهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

94 - ارزیابی تاثیر یک نمونه پساب صنعتی بر آلودگی خاک با فلزات سنگین
آزاده نصرآزادانی مهران هودجی

زمینه و هدف: فعالیت های کشاورزی و به خصوص صنعتی منجر به آزادسازی مقادیر بالایی فلزات سنگین به محیط شده که می تواند به عنوان یک خطر جدی برای سلامتی اکوسیستم و انسان مطرح باشد. آلودگی خاک، آب های زیرزمینی، آب های سطحی و هوا با فلزات سمی و خطرناک یک مشکل جدی و جهانی محسوب چکیده کامل

زمینه و هدف: فعالیت های کشاورزی و به خصوص صنعتی منجر به آزادسازی مقادیر بالایی فلزات سنگین به محیط شده که می تواند به عنوان یک خطر جدی برای سلامتی اکوسیستم و انسان مطرح باشد. آلودگی خاک، آب های زیرزمینی، آب های سطحی و هوا با فلزات سمی و خطرناک یک مشکل جدی و جهانی محسوب می شود. در رابطه با ارزیابی خطر خاک های آلوده با فلزات سنگین، مشکل اساسی، جذب فلزات به وسیله زنجیره غذایی می باشد، بنابراین ارزیابی و کنترل غلظت فلزات سنگین در پساب های صنعتی قبل از تخلیه به محیط های طبیعی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. حضور فلزات سنگین مثل نیکل، کروم، مس، کادمیوم، و سرب که غالباً در فاضلآب های صنعتی مشاهده می شوند، حتی در مقادیر و غلظت های پایین، می تواند برای موجودات زنده و انسان سمی باشد. امروزه در مکان های زیادی خاک ها با فلزات سنگین آلوده شده اند، به گونه ای که یکی از مهم ترین مشکلات در مکان های تخلیه پساب های خطرناک هستند. مواد و روش ها: در این مطالعه به منظور ارزیابی تاثیر یک نمونه پساب صنعتی بر آلودگی خاک با فلزات سنگین، از 4 نقطه به فاصله 50 متر، در 4 عمق 25-0، 50-25، 75-50 و 100-75، در طول زهکش خاکی نمونه برداری صورت گرفت. نمونه های خاک برداشت شده و پس از انتقال به آزمایشگاه، در برابر هوا خشک و به کمک چکش پلاستیکی کوبیده و الک شدند و خصوصیات فیزیکی، شیمیایی و غلظت فلزات سنگین در آن ها اندازه گیری شد. هدایت الکتریکی[1] عصاره اشباع توسط دستگاه هدایت‌سنج در عصاره گل اشباع، بافت به روش هیدرومتر ، درصد آهک خاک به روش تیترومتری و غلظت کل فلزات سنگین به روش هضم با اسید نیتریک تعیین واندازه‌گیری گردید. ظرفیت تبادل کاتیونی[2] خاک نیز به روش استات سدیم اندازه گیری شد. در نهایت آنالیز آماری نتایج این مطالعه با استفاده از نرم افزار SAS انجام گردید. نتایج و بحث: نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که با توجه به استانداردهای ارایه شده برای اراضی کشاورزی و اطراف مناطق صنعتی در مورد غلظت فلزات سنگین و مقایسه نمونه های خاک با استانداردهای جهانی، می توان خاک منطقه را تنها از نظر فلز نیکل آلوده دانست که این مساله ممکن است به آلودگی پایین پساب مورد مطالعه با فلزات سنگین نسبت داده شود. هم چنین نتایج همبستگی بین عمق خاک و غلظت فلزات سنگین نشان داد که بین این دو عامل همبستگی منفی وجود داشته که این موضوع با حرکت کند فلزات سنگین در لایه های خاک به خصوص در خاک های با درصد آهک و pH بالا، قابل توجیه است. 4 - Cation Exchangeable Capacity پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

95 - بررسی اثر نیکل و آهن بر اسیدیته خاک و برخی از پارامترهای رشد گیاه مرتعی Stipa capensis (مطالعه موردی: منطقه نفت خیز گچساران)
کامبیز حسین پور حمید سودائی‌زاده مهدیه تجملیان

10.22034/jest.2017.11348

چکیده زمینه و هدف: انتخاب گونه های مقاوم وبومی که قابلیت تطابق با شرایط محیطی در محل آلوده را دارند، یک عامل کلیدی در موفقیت زیست پالایی گیاهی است. هدف از این تحقیق بررسی اثر غلظت های مختلف نیکل و آهن بر درصد سبز شدن و ارتفاع گیاه مرتعی Stipa capensis در شرایط کنترل شد چکیده کامل

چکیده زمینه و هدف: انتخاب گونه های مقاوم وبومی که قابلیت تطابق با شرایط محیطی در محل آلوده را دارند، یک عامل کلیدی در موفقیت زیست پالایی گیاهی است. هدف از این تحقیق بررسی اثر غلظت های مختلف نیکل و آهن بر درصد سبز شدن و ارتفاع گیاه مرتعی Stipa capensis در شرایط کنترل شده آزمایشگاهی می باشد. روش بررسی: جهت اجرای تحقیق از آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با 3 تکرار استفاده شد. فاکتورهای مورد بررسی شامل نوع ماده آلاینده با دو سطح (آهن و نیکل) و غلظت ماده آلاینده با 4 سطح (ppm 0، 100، 150 و 200) بود. یافته‌ها: نتایج نشان داد که اثر مقادیر مختلف آهن و نیکل بر درصد سبز شدن و ارتفاع گیاه در سطح یک درصد (01/0p<) معنی دار بوده است. به طوری که با افزایش غلظت عنصر از درصد سبزشدنو ارتفاع گیاه کاسته شد. همچنین اثر نوع عنصر بر درصد جوانه زنی در سطح یک درصد و بر ارتفاع گیاه در سطح پنج درصد (05/0p<) معنی دار بود. درصد سبز شدن بذور (25/51%) و ارتفاع بوته (35/11سانتی متر) در گلدان های حاوی عنصر آهن به طور معنی داری بیش تر از حالتی بود که عنصر نیکل به خاک اضافه شده بود. اثر متقابل نوع عنصر و مقدار عنصر اضافه شده نیز تنها بر درصد سبز شدن بذردر سطح پنج درصد معنی دار بود. به طوری که بیش ترین درصد سبز شدن بذر مربوط به شاهد و کم ترین میزان (10 %) مربوط به عنصر نیکل با مقدار ppm 200 بود. بحث و نتیجه‌گیری: به طور کلی نتایج این تحقیق بیانگر اثر منفی عناصر نیکل و آهن بر درصد سبز شدن بذر و ارتفاع گیاه Stipa capensisبود. با این حال سبز شدن گیاه در بالاترین غلظت عناصر، بیانگر تحمل نسبی این گونه گیاهی به مواد آلاینده مورد بررسی در این مطالعه بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

96 - بررسی میزان فلزات سنگین سرب و کادمیوم در برخی پرندگان خوزستان
نرجس اکاتی عباس اسماعیلی ساری فاطمه عین الهی پیر

با توجه به افزایش نگرانی هادرموردآثاردرازمدتفلزاتسنگینبهعنوانآلاینده هایزیستمحیطی،مطالعات نشان داده که پایشزیستیمی تواند روشمطلوبورضایت مندیبرایاندازه گیریمیزانفلزاتسنگینباشد. پر می تواند نقش ذخیره و حذف فلزات سنگین را ایفا نماید. در این پژوهش میزان تجمع فلزات سنگین سرب چکیده کامل

با توجه به افزایش نگرانی هادرموردآثاردرازمدتفلزاتسنگینبهعنوانآلاینده هایزیستمحیطی،مطالعات نشان داده که پایشزیستیمی تواند روشمطلوبورضایت مندیبرایاندازه گیریمیزانفلزاتسنگینباشد. پر می تواند نقش ذخیره و حذف فلزات سنگین را ایفا نماید. در این پژوهش میزان تجمع فلزات سنگین سرب و کادمیوم در پر پرندگان منطقه جنوب غرب ایران با تاکید بر تاثیر نوع زیستگاه (آبی و خشکی) پرندگان مورد مطالعه قرار گرفت. پرهای دم 29 پرنده متعلق به 8 گونه (4 گونه آبزی و 4 گونه خشکی زی) جمع آوری شدند. در این مطالعه فلزات سنگین توسط دستگاه جذب اتمی فیلیپس مدل Pu 940 اندازه گیری شدند. میانگین غلظتPbدر پر پرندگان بر حسب (μg/g)بین 03/1±23/18 (اردک بلوطی) و31/1±33/3 ( زنبورخوار سبز) و هم چنین میانگین کادمیوم بین 06/0±71/1 (اردک سر سبز) و(μg/g)03/0±06/0 ( زنبورخوار سبز) به دست آمد. برای بررسی اثر نوع زیستگاه بر میزان سرب و کادمیوم در پر، پرندگان در دو گروه (پرندگان آبزی و خشکی زی) مورد مطالعه قرار گرفتند. میانگین غلظت سرب در پرندگان آبزی (μg/g) 95/4±94/11 و برای پرندگان خشکی زی (μg/g)03/1±81/6 به دست آمد. میزان سرب در پرندگان آبی به طور معناداری بالاتر از پرندگان خشکی بود. میانگین غلظت کادمیوم در پرندگان آبزی (μg/g)73/0±08/1 و برای پرندگان خشکی زی(μg/g)19/0±25/0 به دست آمد. هر چند میزان کادمیوم در پرندگان آبی بیش تر بود، اما آنالیز های آماری تفاوت معناداری را در میزان کادمیوم در پرندگان آبی و خشکی نشان ندادند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

97 - امکان سنجی حذف فلز مس از فاضلاب ها با استفاده از کمپوست به عنوان جاذب طبیعی
داود کاه فروشان الناز صفری شیرین نورایی نیا

هدف: فرآیند جذب سطحی یکی از روش های مهم جداسازی است که در آن ذرات فاز مایع یا گاز به کمک یک فاز جامد که جاذب نامیده می شود، جدا می شود. انتخاب نوع جاذب از لحاظ فنی، اقتصادی و زیست محیطی در این فرآیند، اهمیت بسیاری دارد.روش بررسی: در این تحقیق از کمپوست به شکل های پودری چکیده کامل

هدف: فرآیند جذب سطحی یکی از روش های مهم جداسازی است که در آن ذرات فاز مایع یا گاز به کمک یک فاز جامد که جاذب نامیده می شود، جدا می شود. انتخاب نوع جاذب از لحاظ فنی، اقتصادی و زیست محیطی در این فرآیند، اهمیت بسیاری دارد.روش بررسی: در این تحقیق از کمپوست به شکل های پودری و گرانولی به عنوان یک جاذب طبیعی و بسیار ارزان جهت حذف فلز سنگین مس از محلول آبی سنتزی استفاده شد و عملکرد آن مورد ارزیابی قرار گرفت. در ابتدا تاثیر پارامترهایی همچون غلظت اولیه فلز مس، میزان جاذب، زمان فرآیند در دبی ثابت بر فرآیند جذب سطحی در سیستم ناپیوسته بررسی شد.یافته ها: بر طبق نتایج برای مقدار ثابت جاذب در غلظت ppm 100 فلز مس، درصد حذف بالای 90 % برای این فلز مشاهده شد و نشان داد جاذب کمپوست دارای عملکرد بسیار خوبی برای حذف فلز مس می باشد. با بررسی ایزوترم های جذب مختلف مشخص شد که فرآیند جذب سطحی حاضر دارای تطابق بسیار خوبی با ایزوترم فروندلیچ می باشد.بحث و نتیجه گیری: بررسی عملکرد سیستم در حالت پیوسته نشان داد که بیشترین بازده حذف مربوط به زمانی هست که 25 % از ستون جذب از کمپوست گرانولی پر شده و مابقی کمپوست پودری می باشند. همچنین مشاهده شد که افزایش زمان فرآیند منجر به افزایش حذف شده و در این سیستم حذف بعد از گذشت 15 دقیقه برای تمامی غلظت ها به حدود 100 % رسید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

98 - کاربرد نهال های گونه درختی افراپلت (Acer velutinum) برای جذب فلز سنگین جیوه از محیط زیست
سید آرمین هاشمی سحر طبیبیان سید یوسف ترابیان صبا خلج

فلزات سنگین، عناصری با وزن اتمی زیاد هستند و مقادیر زیاد این فلزات ممکن است برای موجودات زنده مضر باشد. جیوه یکی از این فلزات است و ممکن است مشکلات مختلفی را برای سلامت انسان ایجاد کند. هدف از اجرای این پژوهش بررسی توان زیست پالایی جیوه توسط گونه افراپلت است. با اجازه چکیده کامل

فلزات سنگین، عناصری با وزن اتمی زیاد هستند و مقادیر زیاد این فلزات ممکن است برای موجودات زنده مضر باشد. جیوه یکی از این فلزات است و ممکن است مشکلات مختلفی را برای سلامت انسان ایجاد کند. هدف از اجرای این پژوهش بررسی توان زیست پالایی جیوه توسط گونه افراپلت است. با اجازه منابع طبیعی نهال های یک ساله گونه افرا از نهالستان تهیه شد و محلول کلریدجیوه با غلظتهای ۲۰ و ۴۰ و ۶۰میلی‌گرم در لیتر تهیه شد سپس محلول به خاک اضافه گردید و نهال های افرا در گلدان قرار گرفته پس از طی دوره زمانی شش ماهه از رشد نهالها، برگ و ساقه و ریشه نهال ها نمونه برداری گردید . نتایج با استفاده از آزمون آنالیز واریانس و آزمون دانکن مورد بررسی قرار گرفت. بیشترین میزان انباشت فلز جیوه در اندام برگ، ساقه و ریشه و به ترتیب ۶۷/۴۵ و۴۰ و ۵۵ میلی گرم بر کیلوگرم می باشد. براساس نتایج حاصل شده از این پژوهش گونه افرا مناسب جهت پالایش خاک های آلوده به فلز جیوه می باشد. نتیجه گیری : براساس نتایج حاصل شده از این پژوهش گونه افرا مناسب جهت پالایش خاکهای آلوده به فلز جیوه می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

99 - بررسی میزان جذب فلز سنگین سرب در گونه درختی چنار در مناطق ترافیکی در شهر رشت
سحر طبیبیان سیروس بیدریغ سید یوسف ترابیان

فلزات سنگین مهم چون سرب ، بخشی از آلاینده هایی هستند که توسط خودرو ها تولید شده و جریان ترافیکی باعث انتشار آنها در محیط شهری می شود. به منظور مطالعه میزان آلودگی درختان حاشیه خیابان ها و تعیین پارامتر ترافیکی مؤثر بر مقدار سرب در برگ درخت چنار شهر رشت برای مطالعۀ موردی چکیده کامل

فلزات سنگین مهم چون سرب ، بخشی از آلاینده هایی هستند که توسط خودرو ها تولید شده و جریان ترافیکی باعث انتشار آنها در محیط شهری می شود. به منظور مطالعه میزان آلودگی درختان حاشیه خیابان ها و تعیین پارامتر ترافیکی مؤثر بر مقدار سرب در برگ درخت چنار شهر رشت برای مطالعۀ موردی انتخاب شده در این شهر از چهار ایستگاه در حاشیۀ خیابان های شهر از نظر پرترافیک و کم ترافیک انتخاب شدند.عوامل ترافیکی شامل سه ایستگاه پرترافیک با توجه به حجم ترافیک در روز و در ماه و یک ایستگاه کم ترافیک انتخاب شدند.روش کار به این صورت بود که 60 پایه از گونه چنار در فواصل 30 متری به طور تصادفی و از کل محدوده تاج درخت برای تعیین میزان جذب فلز سنگین سرب انتخاب شد و از هر نمونه، 10 گرم جهت بررسی میزان سرب جذب شده مورد آزمایش قرار گرفت. نتایج این تحقیق نشان داد که جذب سرب توسط گونۀ درختی چنار در سه ایستگاه پرترافیک و ایستگاه شاهد، ایستگاه خیابان تختی از نظر میزان جذب سرب بیشترین میزان (ppm53/29) را نسبت به سه ایستگاه دیگر داشت. بنابراین گونه چنار، گونۀ مناسبی برای حاشیۀ خیابانها در محدودۀ شهری می تواند باشد. نتایج این تحقیق می تواند در مدیریت حمل و نقل و کنترل ترافیک شهری و معماری و طراحی شهری و کاشت گونۀ چنار مورد استفاده قرار گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

100 - سازوکارهای ناپویاسازی فلزهای سنگین در خاک‌ها
رامین سلماسی

زمینه و هدف: افزایش فعالیت های کشاورزی به رها سازی آلاینده های گوناگون از سامانه های کشاورزی منجر می گردد که به عنوان یکی از عوامل افت کیفیت خاک و آب، مطرح می باشد. از شیوه های پاک سازی گوناگون از جمله کاربرد اصلاح گرهای شیمیایی برای کاهش زیان های مرتبط با این آلاینده ه چکیده کامل

زمینه و هدف: افزایش فعالیت های کشاورزی به رها سازی آلاینده های گوناگون از سامانه های کشاورزی منجر می گردد که به عنوان یکی از عوامل افت کیفیت خاک و آب، مطرح می باشد. از شیوه های پاک سازی گوناگون از جمله کاربرد اصلاح گرهای شیمیایی برای کاهش زیان های مرتبط با این آلاینده ها بهره گیری می شود. در این مقاله پیرامون کاربردی ترین اصلاح گرهای شیمیایی جهت غیرفعال سازی فلزات سنگین، سازوکارهای این غیرفعال سازی ها و جنبه های زیست محیطی کاربرد این اصلاح گرها بحث فشرده ای می شود.مواد و روش ها: اصلاح گرهای شیمیایی که بصورت متداول جهت غیر فعال سازی آلاینده ها کاربرد دارند در رده های فرآورده های آهن، کلسیم و آلومینیوم دار قرار می گیرند. ترکیبات فسفردار و رس های سیلیکاته، سایر فرآورده ها را تشکیل می دهند.نتایج: سازو کارهای غیرفعال سازی آلاینده ها شامل یک یا ترکیبی از موارد زیر می باشد: تشکیل رسوب سطحی، جذب بر روی سطوح کانی، رسوب به صورت نمک و هم رسوبی. بررسی جنبه های زیست محیطی نشان می دهد که وجود مواد ناخواسته مانند فلزات سنگین، فلورید، سولفات، جامدات محلول و مواد پرتوزا در زایدات و باطله های صنعتی می توانند به آب های زیرزمینی آبشویی یابند و یا از طریق روانآب وارد آب های سطحی شوند.بحث و نتیجه گیری: اسیدیته یا قلیائیت که با برخی از این زایدات همراه می باشد، می تواند زیان زیست محیطی جدی را به همراه داشته باشد. اصلاح گرهای شیمیایی عناصری را دارند که با تاثیر بر فعالیت برخی میکروب ها، می توانند بر روی فرآیندهای ژئوشیمیایی حیاتی مانند انحلال و تشکیل کانی، هوادیدگی و معدنی شدن مواد آلی تاثیر گذار باشند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

101 - بررسی فلزات سنگین) کروم، مس، آهن و سرب( در آبهای درون شبکه‌ای شهرستان ورامین و ترسیم توزیع مکانی با بهره گیری از نرم افزار ArcGIS
دلارام موسوی خطیبی شهرام بیک پور علیرضا قراگوزلو مهدی رمضانی

زمینه و هدف: آلودگی آب شرب به عنوان یکی از مسائل مهم در زندگی روزمره بشر تبدیل شده است. محدوده مورد مطالعه به وسعت 1580 کیلومتر مربع می باشد. در مطالعه حال حاضر کیفیت آب شرب شهرستان ورامین از نظر آلودگی به فلزات سنگین از جمله سرب و روی، آرسنیک و کادمیوم مورد بررسی قرار چکیده کامل

زمینه و هدف: آلودگی آب شرب به عنوان یکی از مسائل مهم در زندگی روزمره بشر تبدیل شده است. محدوده مورد مطالعه به وسعت 1580 کیلومتر مربع می باشد. در مطالعه حال حاضر کیفیت آب شرب شهرستان ورامین از نظر آلودگی به فلزات سنگین از جمله سرب و روی، آرسنیک و کادمیوم مورد بررسی قرار گرفت. روش بررسی: در این مطالعه 30 نمونه از آب شرب شهر ورامین جمع آوری شده و پس از آماده سازی در آزمایشگاه با استفاده از دستگاه ICP-OES EOP مورد تجزیه و تحلیل قرارگرفت. به منظور تعیین درجه آلودگی و همچنین پراکندگی فلزات سنگین در آب شرب منطقه، نقشه پراکندگی فلزات سنگین با استفاده از نرم افزار Arc GIS تنظیم شده است. برای تعیین درجه آلودگی آب شرب منطقه ای از دو شاخص آلودگی آب ارزیابی فلزات سنگین و آلودگی فلزات سنگین با توجه به غلظت سنجش قرار می دهد و فلزات سنگین در منطقه نسبت به حداکثر غلظت مجاز تعیین شده برای مصارف شرب، کیفیت آب استفاده شده است. یافته ها: در مطالعه انجام شده بر روی آلودگی فلزات سنگین همچون سرب، روی، کادمیوم، مس، آرسنیک، کروم و آهن با استفاده از دو روش ارزیابی شاخص آلودگی نشان می دهد که عناصر سنگین در روش ارزیابی فلزات سنگین کمتر از 10 بوده و در درجه آلودگی کم قرار دارد. نتایج بدست آمده با استفاده از روش آلودگی فلزات سنگین نشان می‌دهد که این عناصر در اغلب ایستگاههای مورد مطالعه در درجه آستانه آلودگی قرار دارند. بحث و نتیجه گیری: پهنه بندی های انجام شده در این منطقه با استفاده از روش درون یابی وزندهی فاصله معکوس در محیط نرم افزار ArcGIS می توان به این نتیجه رسید که بیشترین میزان عناصر سنگین در شمال غرب و غرب این شهر قرار دارد و کمترین آن در شمال شرق این شهر واقع شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

102 - ترکیب پارامترهای مغناطیسی: راهی مؤثر در تشخیص منابع آلودگی خاک (مطالعه موردی: خاک های اطراف شهر زنجان)
علی افشاری حسین خادمی

مطالعه حاضر با هدف ارزیابی آلودگی خاک های اطراف زنجان با استفاده از تکنیک پذیرفتاری مغناطیسی می باشد. برای این منظور از منطقه ای به وسعت 2000 کیلومتر تعداد 241 نمونه به صورت شبکه بندی انتخاب گردید. در نمونه های خاک پذیرفتاری مغناطیسی با استفاده از دستگاه بارتینگتون مدل چکیده کامل

مطالعه حاضر با هدف ارزیابی آلودگی خاک های اطراف زنجان با استفاده از تکنیک پذیرفتاری مغناطیسی می باشد. برای این منظور از منطقه ای به وسعت 2000 کیلومتر تعداد 241 نمونه به صورت شبکه بندی انتخاب گردید. در نمونه های خاک پذیرفتاری مغناطیسی با استفاده از دستگاه بارتینگتون مدل MS2 قرائت گردید. برای تعیین ارتباط بین فلزات سنگین، خصوصیات فیزیکوشیمیایی و پارامترهای مغناطیسی تجزیه به مؤلفه های اصلی (PCA) و آنالیز خوشه ای (CA) صورت پذیرفت. نتایج نشان داد که میانگین پذیرفتاری مغناطیسی (χlf) در کاربری کشت دیم، کشت آبی، باغ، مرتع و شهری به ترتیب 0/314، 4/265، 5/321، 6/455 و 2/519 (10-8m3kg-1) بدست آمد. میانگین پذیرفتاری مغناطیسی وابسته به فرکانس (χfd) در کاربری های اراضی فوق به ترتیب 5/1، 0/2، 8/1، 2/1 و 1/1 درصد مشاهده شد. در تجزیه به مؤلفه های اصلی (PCA) پنج مؤلفه اول شناسایی شده، که مولفه های اول تا پنجم به ترتیب 5/20، 1/18، 2/16، 65/9 و 50/8 درصد از کل واریانس را توجیه می کردند. در آنالیز خوشه ای دو فاکتور شناسایی شد: فاکتور اول شامل پذیرفتاری مغناطیسی، شن، ماده آلی، EC، کادمیم، مس، روی و سرب، فاکتور دوم شامل پذیرفتاری مغناطیسی وابسته به فرکانس، آهک، pH، CEC، سیلت، رس، کروم، نیکل، کبالت و منگنز قرار گرفتند. گروه اول جزء پارامترهایی هستند که بیش تر تحت تأثیر فعالیت های انسانی قرار می گیرند و گروه دوم، بیش تر متأثر از ماده مادری می باشند. نتایج حاصل از توزیع مکانی پذیرفتاری مغناطیسی کاملاً منطبق بر نتایج آماری پذیرفتاری مغناطیسی در کاربری های اراضی مختلف می باشد. بیش ترین مقادیر پذیرفتاری مغناطیسی در نمونه سنگ های آذرینی (بازالت، پورفیریت، گرانیت) مشاهده شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

103 - اصلاح گرهای غیرفعال ساز آلاینده‌ها: سازوکار‌های غیرفعال‌سازی و جنبه های زیست‌محیطی کاربرد آن‌ها
رامین سلماسی

افزایش فعالیت های کشاورزی به رها سازی آلاینده های گوناگون از سامانه های کشاورزی منجر می گردد که به عنوان یکی از عوامل افت کیفیت خاک و آب، مطرح می باشد. از شیوه های پاک سازی گوناگون از جمله کاربرد اصلاح گرهای شیمیایی برای کاهش زیان های مرتبط با این آلاینده ها بهره گیری م چکیده کامل

افزایش فعالیت های کشاورزی به رها سازی آلاینده های گوناگون از سامانه های کشاورزی منجر می گردد که به عنوان یکی از عوامل افت کیفیت خاک و آب، مطرح می باشد. از شیوه های پاک سازی گوناگون از جمله کاربرد اصلاح گرهای شیمیایی برای کاهش زیان های مرتبط با این آلاینده ها بهره گیری می شود. در این مقاله پیرامون کاربردی ترین اصلاح گرهای شیمیایی جهت غیرفعال سازی فلزات سنگین، سازوکارهای این غیرفعال سازی ها و جنبه های زیست محیطی کاربرد این اصلاح گرها بحث فشرده ای می شود. اصلاح گرهای شیمیایی که به صورت متداول جهت غیر فعال سازی آلاینده ها کاربرد دارند در رده های فرآورده های آهن، کلسیم و آلومینیوم دار قرار می گیرند. ترکیبات فسفردار و رس های سیلیکاته، سایر فرآورده ها را تشکیل می دهند. سازو کارهای غیرفعال سازی آلاینده ها شامل یک یا ترکیبی از موارد زیر می باشد: تشکیل رسوب سطحی، جذب بر روی سطوح کانی، رسوب به صورت نمک و هم رسوبی. بررسـی جنبه هــای محیط زیستی نشان می دهد که وجود مواد ناخواسته مانند فلزات سنگین، فلورید، سولفات، جامدات محلول و مواد پرتوزا در زایدات و باطله های صنعتی می توانند به آب های زیرزمینی آبشویی یابند و یا از طریق روانآب وارد آب های سطحی شوند. اسیدیته یا قلیاییت که با برخی از این زایدات همراه می باشد، می تواند زیان زیست محیطی جدی را به همراه داشته باشد. اصلاح گرهای شیمیایی عناصری را دارند که با تاثیر بر فعالیت برخی میکروب ها، می توانند بر روی فرآیندهای ژئوشیمیایی حیاتی مانند انحلال و تشکیل کانی، هوادیدگی و معدنی شدن مواد آلی تاثیر گذار باشند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

104 - گیاه‌پالایی: فناوری پالایش خاک‌های آلوده به فلزات سنگین
آزاده صالحی

فناوری گیاه پالایی یک فرآیند پایدار، ارزان قیمت و دوست دار محیط زیست است که استفاده توام از گیاهان و میکروارگانیزم ها را برای پالایش بسترهای آلوده فراهم می سازد. از میان روش های مختلف گیاه پالایی، سه روش تثبیت، استخراج و تصعید گیاهی برای پالایش خاک های آلوده به فلزات سن چکیده کامل

فناوری گیاه پالایی یک فرآیند پایدار، ارزان قیمت و دوست دار محیط زیست است که استفاده توام از گیاهان و میکروارگانیزم ها را برای پالایش بسترهای آلوده فراهم می سازد. از میان روش های مختلف گیاه پالایی، سه روش تثبیت، استخراج و تصعید گیاهی برای پالایش خاک های آلوده به فلزات سنگین بکار می روند. تولید زی توده بالا، سیستم ریشه ای خوب توسعه یافته و یک سیستم دفاعی قوی، مهم ترین معیارهای کلی گیاهان برای موفقیت در فرآیند گیاه پالایی خاک های آلوده به فلزات سنگین می باشد. نتایج پژوهش های متعدد نشان داده است که در بین گیاهان مختلف، گونه های درختی به ویژه گونه های تندرشد متعلق به خانواده Salicaceae (صنوبرها و بیدها) گزینه های مناسبی برای استفاده در فرآیند گیاه پالایی می باشند. به طوری که این گونه های درختی زی توده زیادی تولید می کنند، نسبت به گونه های زراعی و مرتعی منابع غذایی برای چهارپایان نیستند، سیستم ریشه ای توسعه یافته ای برای جذب فلزات سنگین از خاک دارند و میزان تبخیر و تعرق زیاد در آن ها موجب افزایش جریان آب در درخت و انتقال فلزات به اندام های هوایی می گردد. برای افزایش کارایی فرآیند گیاه پالایی خاک های آلوده به فلزات سنگین، تکنیک های متعددی چون استفاده از گیاهان تراریخته، افزایش زیست فراهمی فلزات سنگین، افزایش رشد و تولید زی توده گیاه و استفاده از میکروارگانیزم ها پیشنهاد شده است. در نهایت از آنجایی که طی فرآیند گیاه پالایی زی توده گیاهی آلوده تولید می شود، مدیریت و دفع مناسب آن ضرورت دارد. در این مطالعه فرآیند گیاه پالایی به عنوان یک فناوری پایدار برای پالایش خاک های آلوده به فلزات سنگین از جنبه های مختلف مورد بحث و بررسی قرار می گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

105 - ریزوباکتری‌های محرک رشد گیاه و نقش آن‌ها در پالایش خاک‌های آلوده به فلزات سنگین
محمدرضا نادری رضوان نادری

استفاده از ریزوباکتری‌های محرک رشد گیاه به‌منظور پالایش زیستی و یا بهبود کارآیی سایر روش‌های زیست‌پالایی خاک‌های آلوده به فلزات سنگین، دستاوردهای شگرفی از قبیل سازگاری با محیط زیست، هزینه اندک در مقایسه با روش‌های فیزیکی و شیمیایی پالایش خاک‌های آلوده به فلز، بهبود حاصل چکیده کامل

استفاده از ریزوباکتری‌های محرک رشد گیاه به‌منظور پالایش زیستی و یا بهبود کارآیی سایر روش‌های زیست‌پالایی خاک‌های آلوده به فلزات سنگین، دستاوردهای شگرفی از قبیل سازگاری با محیط زیست، هزینه اندک در مقایسه با روش‌های فیزیکی و شیمیایی پالایش خاک‌های آلوده به فلز، بهبود حاصل خیزی خاک، افزایش تنوع زیستی و غیره را به دنبال دارد. این ریزوباکتری‌ها به دلیل متحمل بودن نسبت به فلزات سنگین قادر به جذب سطحی یا درونی آلاینده‌های فلزی و همچنین احیای فلزات به فرم‌های با سمیت کم تر می‌باشند و بدین طریق موجب زدایش یا تثبیت آن‌ها می‌شوند. علاوه‌براین، ریزوباکتری‌های محرک رشد گیاه از طریق مکانیسم‌های مختلفی نظیر تثبیت نیتروژن اتمسفر، انحلال فسفات، ترشح سیدروفورهای کلات‌کننده‌ی آهن، تولید هورمون‌های محرک رشد مانند اکسین و جیبرلین و جلوگیری از سنتز بیش از حد اتیلن به‌واسطه‌ی تولید آنزیم ACC- دی‌آمیناز می‌توانند رشد گیاه را در خاک‌های آلوده به فلز بهبود بخشند و بدین ترتیب سبب افزایش کارآیی فرآیند گیاه‌پالایی می‌شوند. بر این اساس، در مطالعه‌ی حاضر مروری کوتاه بر نقش ریزوباکتری‌های محرک رشد گیاه در پالایش خاک‌های آلوده به فلزات سنگین و همچنین تأثیر آن‌ها در بهبود کارآیی گیاه‌پالایی آلاینده‌های فلزی خواهیم داشت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

106 - مروری بر گیاه‌پالایی خاک‌های آلوده به فلزات سنگین
محمدرضا نادری عبدالرزاق دانش‌شهرکی رضوان نادری

سمیت فلزات سنگین و تجمع آن‌ها در زنجیره‌های غذایی یکی از اصلی‌ترین معضلات زیست محیطی و بهداشتی جوامع مدرن است. اگرچه امکان اصلاح خاک‌های آلوده به فلزات سنگین با استفاده از تکنیک‌های شیمیایی، فیزیکی و یا زیستی وجود دارد، اما روش‌های فیزیکی و شیمیایی اصلاح مناطق آلوده به چکیده کامل

سمیت فلزات سنگین و تجمع آن‌ها در زنجیره‌های غذایی یکی از اصلی‌ترین معضلات زیست محیطی و بهداشتی جوامع مدرن است. اگرچه امکان اصلاح خاک‌های آلوده به فلزات سنگین با استفاده از تکنیک‌های شیمیایی، فیزیکی و یا زیستی وجود دارد، اما روش‌های فیزیکی و شیمیایی اصلاح مناطق آلوده به فلزات سنگین هزینه‌بر، وقت‌گیر و تخریب‌کنند‌ه‌ی محیط‌ زیست می‌باشند. از این رو، طی سال‌های اخیر دانشمندان و مهندسین درصدد طراحی و توسعه‌ی تکنیک‌های زیستی‌ برآمدند که بتوانند مکان‌های آلوده به فلزات سنگین را بدون آنکه بر حاصلخیزی و تنوع بیولوژیکی خاک اثرات سوئی داشته باشند پاکسازی و تعدیل نمایند. گیاه‌پالایی از جمله فناوری‌های سبز و دوست‌دار محیط‌زیست است، که از لحاظ اقتصادی مقرون‌به‌صرفه و از لحاظ انرژی کم ‌هزینه می‌باشد. این فناوری دربرگیرنده‌ی استفاده از گیاهان و ریزجانداران وابسته به آن‌ها جهت پاکسازی و یا تثبیت آلاینده‌های سمی نظیر فلزات سنگین است. در مقاله‌ی حاضر مروری کوتاه بر فناوری گیاه‌پالایی و تکنیک‌های مختلف آن خواهیم داشت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

107 - پهنه بندی سرب، کروم، کبالت، مس و نیکل در خاک سطحی شهرستان همدان با استفاده از GISو زمین آمار
پریسا فرزانه علیرضا سفیانیان فرامرز معطر

یکی از مهم ترین آلاینده های خاک، فلزات سنگین می باشند. افزایش سطوح آن با توجه به پایداری آن ها در محیط زیست، منجر به جلب توجه محققان در دهه های اخیر شده است .سه هدف از این مطالعه، تعیین توزیع مکانی سرب، کروم، کبالت، مس و نیکل در خاک سطحی شهرستان همدان می‌باشد. بدین منظ چکیده کامل

یکی از مهم ترین آلاینده های خاک، فلزات سنگین می باشند. افزایش سطوح آن با توجه به پایداری آن ها در محیط زیست، منجر به جلب توجه محققان در دهه های اخیر شده است .سه هدف از این مطالعه، تعیین توزیع مکانی سرب، کروم، کبالت، مس و نیکل در خاک سطحی شهرستان همدان می‌باشد. بدین منظور با استفاده از روش نمونه برداری سیستماتیک ، نمونه های خاک سطحی از عمق (cm 20 0) برداشت گردید و غلظت فلزات سنگین و برخی پارامترهای خاک از جمله pH و درصد شن، سیلت و رس در نمونه های خاک آنالیز شد. برای پهنه بندی غلظت فلزات سنگین از روش‌های زمین آماری استفاده گردید و با کمک آنالیز همبستگی مکانی عناصر مختلف از طریق روش‌های توابع شعاعی پایه، کریجینگ معمولی و روش معکوس وزنی فاصله پهنه‌بندی شدند. دقت روش‌ها با استفاده از خطای قدر مطلق میانگین و خطای بایاس میانگین مقایسه شد و روشی که دارای بالاترین میزان دقت بود برای تهیه نقشه فلزات سنگین خاک مورد استفاده قرار گرفت. نقشه های توزیع کروم، کبالت و سرب با استفاده از توابع پایه شعاعی، مس با استفاده از روش معکوس وزنی فاصله، نیکل با استفاده از کریجینگ معمولی با مدل نمایی تهیه شدند. مطابقت نقشه های به دست آمده در مناطقی با بیشترین میزان غلظت عناصر کروم، کبالت و نیکل با سنگ بستر آذرین و دگرگونی نشان داد زمین شناسی از مهمترین فاکتور مؤثر بر غلظت این عناصر می باشد. بیشترین غلظت سرب در محدوده شهر همدان که از روی هم‌گذاری نقشه کاربری اراضی و توزیع غلظت سرب مشخص شد، سرب در منطقه توسط ساختار زمین شناسی، فعالیت‌های کشاورزی و همچنین آلودگی شهری کنترل می‌شود. در حالی که عنصر مس از سنگ بستر نشات می‌گیرد، اما مصرف بی رویه کودهای شیمیایی در فعالیت‌های کشاورزی نیز می تواند موجب افزایش مقدار این عنصر در خاک گردد پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

108 - بررسی توانایی گیاه نیلوفر آبی سفید (Nymphaea Alba) در کاهش فلزات سنگین (سرب، کادمیوم و منگنز) از محلول های آبی
فرامرز معطر الهه جوادی عبدالرضا کرباسی سید مسعود منوری

افزایش جمعیت، گسترش صنایع، ازدیاد مصرف آب و در نهایت آلودگی رو به رشد آبهای جاری به دلیل عدم کنترل مسیر پساب خروجی از کارخانجات، مناطق شهری و کشاورزی موجب پایین آمدن کیفیت آب ها گشته است. از این میان فلزات سنگین را می توان نام برد که در جریان خودپالایی رودخانه ها کاهش ن چکیده کامل

افزایش جمعیت، گسترش صنایع، ازدیاد مصرف آب و در نهایت آلودگی رو به رشد آبهای جاری به دلیل عدم کنترل مسیر پساب خروجی از کارخانجات، مناطق شهری و کشاورزی موجب پایین آمدن کیفیت آب ها گشته است. از این میان فلزات سنگین را می توان نام برد که در جریان خودپالایی رودخانه ها کاهش نیافته بلکه در رسوبات بستر رودخانه ها و گونه های مختلف آبزیان تجمع می یابند و بالاخره بزرگنمایی زیستی را موجب شده و در زنجیره غذایی وارد می‌گردد.در این تحقیق توانایی گیاه آبزی نیلوفر آبی سفید در جذب و تجمع ترکیبی از فلزات سنگین(جهت هرچه نزدیک تر شدن به محیط طبیعی) مانند کادمیوم، سرب و منگنز، تحت شرایط آزمایشگاهی در 4 غلظت 1، 5/2، 5 و 10 میلی گرم بر لیتر و محیط های pH 5/5، 5/6 و 5/7 مورد بررسی قرار گرفت. بر اساس نتایج به دست آمده از روش آماری ضریب همبستگی و آنالیز خوشه ای میزان تجمع فلز منگنز و کادمیوم در بافت گیاه با افزایش غلظت کاهش می یابد و بیشترین تجمع منگنز در غلظت 1 میلی گرم بر لیتر و pH 5/6 به میزان 455/3 میلی گرم بر گرم بوده است و بیشترین میزان تجمع فلز کادمیوم در بافت گیاه از کم به زیاد در غلظت 5 میلی گرم بر لیتر و pH 5/6 به میزان 55/0 میلی گرم بر گرم بوده است. در خصوص فلز سرب نیز با افزایش غلظت میزان جذب کاهش یافته ولی در غلظت 10 میلی گرم بر لیتر بالاخص در pH 5/5 به شدت افزایش می یابد.مطالعات حاکی از آن است که میزان هر یک از عناصر باقیمانده در محلول های آزمایشگاهی با افزایش غلظت تا بیشینه 10 میلی گرم بر لیتر روند صعودی داشته و با افزایش میزان pH در هریک از غلظت ها روند نزولی داشته است. در کل بیشترین میزان باقیمانده در محلول، مربوط به فلز کادمیوم به میزان 38/3 میلی گرم بر لیتر و کمترین میزان، مربوط به فلز منگنز به میزان 002/0 میلی گرم بر لیتر بوده است. با توجه به نتایج به دست آمده از نیلوفر آبی به دلیل بالا بودن میزان مقاومت نسبت به شرایط محیطی تالاب ها و دریاچه ها و رشد بالا، قابلیت کشت آسان و سازگاری خوب آن با محیط می توان به عنوان فیلتر بیولو&zwj;ژیکی و یک فناوری آلایش زدایی گیاهی جهت حذف فلزات سنگین در پساب صنایع به کار برد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

109 - تغییرات غلظت عناصر غذایی آزولا (Azolla caroliniana) در سطوح مختلف آرسنیک و شوری
لیلا غیرتی آرانی صلاح الدین مرادی جعفر صوفیان

پیشرفت سریع فناوری در دهه های اخیر با وجود مزایای فراوانی که برای بشر داشته، منابع طبیعی و اجزای محیط زیست را در معرض آلاینده های مختلف از جمله فلزات سنگین قرار داده است. به منظور بررسی پتانسیل آزولا، برای جذب آرسنیک و عناصر غذایی از محلول‌آبی با شوری ‌های مختلف یک آزما چکیده کامل

پیشرفت سریع فناوری در دهه های اخیر با وجود مزایای فراوانی که برای بشر داشته، منابع طبیعی و اجزای محیط زیست را در معرض آلاینده های مختلف از جمله فلزات سنگین قرار داده است. به منظور بررسی پتانسیل آزولا، برای جذب آرسنیک و عناصر غذایی از محلول‌آبی با شوری ‌های مختلف یک آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در گل‌خانه به اجرا در آمد. سطوح مختلف آرسنیک عبارت بود از صفر، 5، 10، 20، 40، 80 و 160 میلی گرم در لیتر آرسنیک که از منبع آرسنات سدیم تأمین و به محلول غذایی اپستین اضافه شد. غلظت نمک عبارت بود از صفر، 10، 20، 40 و 80 میلی مولار که از منبع کلرور سدیم به محلول غذایی اپستین اضافه گردید. پس از ساخت محلول های غذایی با شوری و غلظت های مختلف آرسنیک، در آن گیاه آبزی آزولا به مدت سی روز پرورش داده شد. نتایج نشان داد که وجود عنصر سنگین آرسنیک و شوری باعث کاهش رشد و حتی باعث مرگ حتمی گیاه در غلظت های بالا شد. گیاه آزولا غلظت های بالایی از عنصر سنگین آرسنیک را در بافت های خود تجمع داد. نتایج نشان داد که شوری باعث کاهش جذب آرسنیک به وسیله آزولا شد. آرسنیک سبب افزایش غلظت کلسیم، سدیم و منگنز و کاهش غلظت نیتروژن، فسفر، پتاسیم، منیزیم، آهن، روی و مس شد. تیمارهای شوری و تیمارهای اثرات متقابل آرسنیک و شوری سبب افزایش غلظت سدیم و کاهش غلظت نیتروژن، فسفر، پتاسیم، کلسیم، منیزیم، آهن، روی، منگنز و مس شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

110 - سنجش غلظت فلز سنگین سرب در آب و بافت‌های آبشش، کبد و ماهیچه سیاه ماهی (Capoeta capoeta ) رودخانه پلنگ‌رود گیلان
مجتبی عظیمی اسک شهر مریم شاپوری

آلودگی سرب به علت اثرات سمی، از بزرگ ترین مشکلات منابع طبیعی و محیط زیستی است. تحقیق حاضر در زمستان 1391 تا تابستان 1392 به منظور ارزیابی میزان آلودگی فلز سنگین سرب در آب و بافت های (کبد، آبشش و ماهیچه) سیاه ماهی Capoeta capoeta gracilisرودخانه پلنگ رود در منطقه اباتر ش چکیده کامل

آلودگی سرب به علت اثرات سمی، از بزرگ ترین مشکلات منابع طبیعی و محیط زیستی است. تحقیق حاضر در زمستان 1391 تا تابستان 1392 به منظور ارزیابی میزان آلودگی فلز سنگین سرب در آب و بافت های (کبد، آبشش و ماهیچه) سیاه ماهی Capoeta capoeta gracilisرودخانه پلنگ رود در منطقه اباتر شهرستان صومعه سرا در استان گیلان صورت گرفته است. نمونه های آب و ماهی در 3 ایستگاه مشخص جمع آوری شد. برای نمونه برداری از آب رودخانه از دستگاه واتر سمپلر (water sampler) و برای صید ماهیان از تور ماشک استفاده شد. پس از انجام آزمایش بر روی نمونه ها با کمک نرم افزار اکسل مورد بررسی آماری قرار گرفت و برای بررسی همبستگی از آزمون رگرسیون استفاده شد. غلظت سرب در بافت های آبشش، کبد و ماهیچه به ترتیب mg/kg 7/50، mg/kg 2/34 و mg/kg 3/24 است و طبق داده ها غلظت سرب بالاتر از استانداردهای WHO، FAO، USFDA و NHMRC است. نتایج حاصل، بیان گر بالاتر بودن حد مجاز عنصر اندازه گیری شده در نمونه ها در مقایسه با استانداردهای مورد بحث است و منطقه از لحاظ فلز سنگین سرب بسیار آلوده می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

111 - بررسی غلظت فلزات سنگین سرب و کادمیوم در ده گیاه دارویی پر مصرف درشهرستان کرمانشاه
سمیه عبدی کیوان شمس سهیل کبرایی

استفاده از گیاهان دارویی در ارتقای سلامت جامعه انسانی نقش اساسی دارد.با توجه به مصرف روز افزون گیاهان دارویی وبا توجه به این‌که گیاهان مهمترین مسیرانتقال فلزات سنگین به زنجیر غذایی انسان وچرخه‌های زیستی محسوب می‌شوند، این پژوهش با هدف بررسی غلظت فلزات سنگین سرب و کادمیو چکیده کامل

استفاده از گیاهان دارویی در ارتقای سلامت جامعه انسانی نقش اساسی دارد.با توجه به مصرف روز افزون گیاهان دارویی وبا توجه به این‌که گیاهان مهمترین مسیرانتقال فلزات سنگین به زنجیر غذایی انسان وچرخه‌های زیستی محسوب می‌شوند، این پژوهش با هدف بررسی غلظت فلزات سنگین سرب و کادمیوم در ده گیاه دارویی پر مصرف در شهرستان کرمانشاه در سال 1394 انجام شد. بعد از تهیه و آماده سازی سه نمونه از هریک از گیاهان دارویی از بازار شهرکرمانشاه، نسبت به هضم اسیدی نمونه هاوقرائت غلظت تجمع یافته عناصردرآنهاتوسط دستگاه جذب اتمی اقدام شد. داده های بدست آمده توسط نرم افزار آماری SPSSبا استفاده از طرح آزمایشی کاملا تصادفی در سه تکرارتجزیه و تحلیل شدندو مقایسه میانگین ها با آزمون چند دامنه ای دانکن در سطح 5 درصدانجام شد. نتایج نشان داد که کمینه وبیشینه میانگین غلظت کادمیوم در شیرین بیان و چای کوهی به ترتیب ،7/13و7/90میکروگرم بر کیلوگرم و کمینه و بیشینه میانگین غلظت سرب در شویدو بابونه به ترتیب 91/9 و 73/20میکروگرم بر کیلوگرم می باشد. نتایج این پژوهش نشان داد که این گیاهان دارویی آلودگی به سرب وکادمیوم نداشته و میانگین غلظت این عناصر کمتر از رهنمودسازمان بهداشت جهانی می باشد وعواقب مخاطره آمیز بهداشتی برای مصرف کنندگان ندارندولی با توجه به اینکه این گیاهان دارویی مصرف وسیعی در شهرستان کرمانشاه داشته واز مکانهای نامعلومی برداشت و تهیه می شوندواحتمال تجمع زیستی فلزات سنگین در طولانی مدت را به همراه خواهند داشت، پایش مستمرمقادیر تجمع یافته فلزات سنگین در گیاهان دارویی توصیه می شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

112 - ارزیابی تجمع فلزات سنگین در گونههایی از آبزیان (ماهیان کپور، سالمون، قزلآلا، شیر و میگوهای دریایی و تازه)
زهرا خوشدونی فراهانی

هدف: امروزه، فلزات سنگین از مهم‌ترین آلاینده‌های سمّی در محیط زیست آبی هستند و موجودات زنده و بالاخص آبزیان در معرض این آلاینده‌ها قرار دارند. این عناصر در آبزیان به عنوان پتانسیل تجمع زیستی و یک خطر جدی در زنجیره‌های غذایی انسان محسوب می‌شوند. هدف از این تحقیق بررسی غل چکیده کامل

هدف: امروزه، فلزات سنگین از مهم‌ترین آلاینده‌های سمّی در محیط زیست آبی هستند و موجودات زنده و بالاخص آبزیان در معرض این آلاینده‌ها قرار دارند. این عناصر در آبزیان به عنوان پتانسیل تجمع زیستی و یک خطر جدی در زنجیره‌های غذایی انسان محسوب می‌شوند. هدف از این تحقیق بررسی غلظت فلزات سنگین در گونه‌هایی از آبزیان صید شده از دریای خزر و جنوب بوده است. مواد و روش‌‌ها: اندازه‌گیری میزان فلزات سنگین سرب، کادمیوم و مس در شش‌گونه از آبزیان خوراکی براساس روش‌های استاندارد انجام شد. یافته‌‌ها: در مورد فلز جیوه بیشترین مقدار در ماهی شیر و کمترین مقدار در میگوی تازه تعیین شد. بیشترین میزان فلز سرب به ترتیب در میگوی دریایی و کمترین آن در ماهی کپور مشاهده گردید. میزان فلز کادمیوم نیز در مورد تمامی نمونه‌ها زیر حد قابل تشخیص توسط دستگاه بود. نتیجه‌گیری: تفاوت بین غلظت فلزات سنگین در بین گونه‌های مختلف آبزیان می‌تواند ناشی از تفاوت در ویژگی‌های بوم‌شناسی آبزیان باشد. میزان فلزات سنگین در اکثر نمونه‌های مورد بررسی پایین‌تر و یا نزدیک به استانداردهای جهانی است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

113 - بررسی گیاه‌پالایی خاک‌های آلوده به فلزات سنگین توسط میکروارگانیسم‌ها
اله یار کمری آصف اروج‌زاده

هدف: هدف پژوهش حاضر بررسی گیاه‌پالایی خاک‌های آلوده به فلزات سنگین توسط میکروارگانیسم‌ها بود. مواد و روش‌ها: این مطالعه با روش مروری- توصیفی بر روی مطالعات انجام شده در مورد گیاه‌پالایی انجام شده است. یافته‌ها: نتایج این مطالعه نشان داد که تکنیک‌های بسیاری جهت پاکسازی چکیده کامل

هدف: هدف پژوهش حاضر بررسی گیاه‌پالایی خاک‌های آلوده به فلزات سنگین توسط میکروارگانیسم‌ها بود. مواد و روش‌ها: این مطالعه با روش مروری- توصیفی بر روی مطالعات انجام شده در مورد گیاه‌پالایی انجام شده است. یافته‌ها: نتایج این مطالعه نشان داد که تکنیک‌های بسیاری جهت پاکسازی خاک‌های آلوده به فلزات سنگین گسترش یافته‌اند. در میان این تکنیک‎ها، استخراج گیاهی (گیاه‌پالایی) به عنوان یک روش پاکسازی مؤثر و ارزان عرضه شده است که در آن جذب و جمع‌آوری آلاینده‌ها در بافت‌های قابل برداشت گیاهی مد نظر می‏باشد. در این روش با برداشت گیاهان از خاك، آلاینده‌ها از خاك زدوده می‌شوند. در اراضی کشاورزی آلوده به فلزات سنگین، انتخاب گیاهان زراعی متحمل به فلزات، جهت برداشت آلاینده‌ها از خاك می‌تواند یک استراتژی جدید برای مدیریت اراضی باشد. تعدادی از گونه‌های انباشتگر کادمیوم که براساس نتایج حاصل از آزمایشات هیدروپونیک و گلدانی گزارش شده‌اند، گونه‌های با توده زیستی بالا شامل ذرت، آفتابگردان و خردل هندی براى پالایش مناطق آلوده به فلزات سنگین می‌باشند. نتیجه‌گیری: براى پالایش مناطق آلوده به فلزات سنگین و دیگر آلاینده‌ها، روش‌هاى مختلف فیزیکى، شیمیایى و بیولوژیکى پیشنهاد شده است که عمدتاً پرهزینه و غیراقتصادى مى‌باشند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

114 - حذف وتعیین سرب (II) با استفاده از دیسک‌های نانو مغناطیسی اصلاح شده اکتادسیل سیلیکا با دی اکتیل فتالات با روش اسپکتروسکوپی جذب اتمی
علی مقیمی میلاد آبنیکی مهناز قمی

در این مطالعه فرآیندی سریع و آسان به منظور حذف و تعیین کمی از یون های سرب (II) با استفاده از دیسک‌های نانومغناطیسی اکتادسیل سیلیکا که توسط نانوذرات اکسید آهن همراه با دی اکتیل فتالات اصلاح شده و به صورت مغناطیسی درآمده است وبا روش اسپکتروسکوپی جذب اتمی انجام شده است. ای چکیده کامل

در این مطالعه فرآیندی سریع و آسان به منظور حذف و تعیین کمی از یون های سرب (II) با استفاده از دیسک‌های نانومغناطیسی اکتادسیل سیلیکا که توسط نانوذرات اکسید آهن همراه با دی اکتیل فتالات اصلاح شده و به صورت مغناطیسی درآمده است وبا روش اسپکتروسکوپی جذب اتمی انجام شده است. این فرایند با ایجاد یک کمپلکس در سطح دیسک ENVI-18 انجام شده است و برای استخراج گونه‌های جذب شده در سطح دیسک حداقل مقدار حلال های آلی استفاده شده است. شویش دیسک‌ها در این روش قابل توجه و کمی است. در این تحقیق اثرات یون مزاحم، pH، مقدار لیگاند، حلال شویشی مناسب و سرعت جریان نمونه نیز مورد مطالعه قرار گرفت. پس از انجام فاکتورهای بهینه‌سازی به منظور جذب، حجم حلال تا حدود 900 میلی لیتر بدست آمد. بیشترین ظرفیت جذبی برای جاذب مطالعه شده به منظور جذب یون‌های سرب (II) 370 میکروگرم بدست آمده است. حد تشخیص برای این روش با مقداری قابل قبول برای یون‌های سرب (II) بدست آمده است. این روش برای استخراج و بازیابی سرب (II) در نمونه‌های مختلف آبی استفاده شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

115 - تاثیر فرآیند عملیات حرارتی بر روی رشد نانو جاذب هیدروکسی آپاتیت مورد استفاده در حذف فلزات سنگین
ایمان مباشرپور اسماعیل صلاحی محمد پازوکی

توسعه محصولات جدیدی که جاذب موثری بوده، کمترین اثر مضر بر محیط زیست را داشته و ارزان قیمت باشند و برای حذف و کاهش غلظت فلزات سنگین در پساب های صنعتی به کار روند، یکی از مهمترین موضوعات مطرح در علم مواد است. هیدروکسی آپاتیت از توانایی های مشخصی برای جذب عناصر سنگین برخور چکیده کامل

توسعه محصولات جدیدی که جاذب موثری بوده، کمترین اثر مضر بر محیط زیست را داشته و ارزان قیمت باشند و برای حذف و کاهش غلظت فلزات سنگین در پساب های صنعتی به کار روند، یکی از مهمترین موضوعات مطرح در علم مواد است. هیدروکسی آپاتیت از توانایی های مشخصی برای جذب عناصر سنگین برخوردار است و در چند دهه گذشته تحقیقات زیادی بر روی این امر صورت گرفته است. در این پژوهش، پودر نانو بلورک هیدروکسی آپاتیت با استفاده از مواد اولیه نیترات کلسیم و دی آمونیم هیدروژن فسفات توسط فرآیند رسوب از محلول تولید گردید. به منظور بررسی و مطالعه تغییرات ساختاری پودر سنتز شده، از روش های پراش اشعه ایکس (XRD) استفاده گردید. با استفاده از میکروسکوپ الکترونی عبوری (TEM) نیز اندازه بلورک ها و مورفولوژی آنها تخمین زده شد. در ادامه با استفاده از یک مدل سازی ساده ریاضی پدیده رشد نانوبلورک ها با افزایش دما مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان می دهند که با استفاده از این روش نانو بلورک های هیدروکسی آپاتیت دارای ساختار هگزاگونال و پایدار تا دمای oC 1200 با موفقیت سنتز گردیده است و با افزایش دما، اندازه بلورک ها در مقیاس نانو به تدریج افزایش می یابد. همچنین افزایش ثابت سرعت رشد با افزایش زمان مشاهده گردید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

116 - بررسی تجربی افزودن نانوذرات اکسید آهن به جاذب زیست‌توده جلبکی برای حذف کروم از آب
سجاد اقبال‌پور صاحبعلی منافی

در این پژوهش، تاثیر افزودن نانوذرات اکسید آهن (γ-Fe2O3) بر راندمان جاذب زیست‌توده جلبکی برای جذب کروم مورد بررسی قرار گرفته است. به همین منظور در ابتدا زیست‌توده جلبکی خشک و پودر شده، در ادامه از مخلوط زیست‌توده جلبکی با نانوذرات اکسید آهن برای حذف کروم از آب آلود چکیده کامل

در این پژوهش، تاثیر افزودن نانوذرات اکسید آهن (γ-Fe2O3) بر راندمان جاذب زیست‌توده جلبکی برای جذب کروم مورد بررسی قرار گرفته است. به همین منظور در ابتدا زیست‌توده جلبکی خشک و پودر شده، در ادامه از مخلوط زیست‌توده جلبکی با نانوذرات اکسید آهن برای حذف کروم از آب آلوده استفاده شد. آب مورد بررسی در آزمایش‌ها دارای چهار غلظت متفاوت از کروم بود، نتایج اندازه‌گیری غلظت با دستگاه ICP نشان داد که ترکیب جاذب زیست‌توده جلبکی با نانوذرات آهن برای پالایش آب بهترین جاذب است. همچنین بهترین غلظت ppm 10 است از سوی دیگر در تمامی آزمایش‌هایی که نانوذرات اکسید آهن مورد استفاده قرار گرفتند کروم Cr6+به کرومCr3+ تبدیل گردید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

117 - کاربرد آنالیز چند متغیره مکانی در ارزیابی ذرات معلق (مطالعة موردی: بوشهر)
طیبه طباطبایی عبدالرضا کرباسی فرامرز معطر سید مسعود منوری

میانگین ذرات معلق ده ایستگاه در سه دوره گرد و غبار در شهرستان بوشهر، برای تجزیه و تحلیل تغییرات مکانی غلظت فلزات سنگین آرسنیک، کادمیوم، کبالت، آهن، نیکل، سرب و وانادیوم نمونه برداری گردید. تکنیک های زمین آمار، سیستم اطلاعات جغرافیایی و روش کرجینگ گسسته برای تهیه نقشه تو چکیده کامل

میانگین ذرات معلق ده ایستگاه در سه دوره گرد و غبار در شهرستان بوشهر، برای تجزیه و تحلیل تغییرات مکانی غلظت فلزات سنگین آرسنیک، کادمیوم، کبالت، آهن، نیکل، سرب و وانادیوم نمونه برداری گردید. تکنیک های زمین آمار، سیستم اطلاعات جغرافیایی و روش کرجینگ گسسته برای تهیه نقشه توزیع مکانی غلظت هفت فلز، مورد استفاده قرار گرفت. همچنین، از روش های تجزیه مؤلفه های اصلی (PCA) و ماتریس همبستگی (CM) برای پردازش داده ها استفاده شد. نتایج اثر قطعه ای (C0) به آستانه واریوگرام (C0+C) نشان داد که توزیع تغییرات مکانی 7 عنصر در طبقه وابستگی مکانی متوسط (75/0-25/0) قرار دارد. این بدان معنی است که ورود این فلزات به منطقة مورد مطالعه منشأ بیرونی دارد. همچنین، روش کرجینگ گسسته برای کمی کردن توزیع غلظت فلزات استفاده شد. آنالیز مؤلفه اصلی هفت فلز سنگین را در 3 مؤلفه گروه بندی کرد. در مؤلفه اول فلزات آرسنیک، وانادیوم، کبالت، نیکل و سرب، در مؤلفه دوم کادمیوم و در مؤلفه سوم آهن بیشترین همبستگی را داشتند. نتیجه این آنالیز نشان داد که منشاء غلظت این عناصر یک عامل بیرونی است. این نتایج به مدیریت محیط زیست منطقه کمک خواهد کرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

118 - بررسی غلظت عناصر سنگین مس، روی و آرسنیک خاک با استفاده از RS و GIS (مطالعة موردی: حوزه آبخیز کبودرآهنگ، رزن و خونجین- تلخاب در استان همدان)
لقمان خداکرمی علیرضا سفیانیان الهه محمدی توفیق نوراله میرغفاری

هدف از این تحفیق بررسی اثر آلودگی های غیرنقطه ای کشاورزی بر میزان غلظت فلزات سنگین مس، روی و آرسنیک و تهیه نقشه پتانسیل آلودگی خاک به این عناصر با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی، زمین آمار و سنجش از دور است. با استفاده از روش نمونه‌برداری سیستماتیک- تصادفی طبقه بندی چکیده کامل

هدف از این تحفیق بررسی اثر آلودگی های غیرنقطه ای کشاورزی بر میزان غلظت فلزات سنگین مس، روی و آرسنیک و تهیه نقشه پتانسیل آلودگی خاک به این عناصر با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی، زمین آمار و سنجش از دور است. با استفاده از روش نمونه‌برداری سیستماتیک- تصادفی طبقه بندی شده 135 نمونه خاک سطحی (20-0 سانتیمتری) از منطقه ای به وسعت 7262 کیلومتر مربع جمع آوری و غلظت کل عناصر، خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک شامل pH و ماده آلی برای کلیه نمونه ها اندازه‌گیری شد. برای پهنه بندی غلظت فلزات سنگین ابتدا با کمک آنالیز همبستگی مکانی، مناسبترین روش پهنه بندی با استفاده از توابع MAE و MBE انتخاب گردید. سپس نقشه پهنه بندی غلظت فلزات سنگین روی و مس با استفاده از روش کریجینگ معمولی و مدل نمایی و فلز آرسنیک با استفاده از روش کریجینگ معمولی و مدل کروی تهیه شد. همچنین برای بررسی تجزیه و تحلیل نقشه های توزیع غلظت فلزات از نقشه های کاربری اراضی، زمین شناسی و نقشه برآورد غلظت زمینه فلزات سنگین استفاده شد. نقشه کاربری اراضی با استفاده از سری زمانی تصاویر ماهواره ای AWIFS و اعمال طبقه بندی فازی و با کاپای 88/0 و دقت 90% تهیه گردید. تجزیه و تحلیل نقشه پهنه بندی فلزات سنگین نشان داد که عناصر مس و روی منشأ زمین شناسی و کشاورزی دارند و عنصر آرسنیک از مواد مادری منشأ می گیرد ولی فعالیت‌های کشاورزی به دلیل مصرف بیش از حد کودهای شیمیایی می‌تواند باعث افزایش هر چه بیشتر این عناصر در خاک شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

119 - بررسی تغییرات آسیب شناسی بافت آبشش بچه ماهی سفید(Rutilu skutum)در مواجهه با فلزات سنگین آهن و روی
نیکتا مهدی پور سید علی اکبر هدایتی محمد رضا ایمانپور

زمینه وهدف:بررسی اثرات فیزیولوژیک فلزات سنگین بر آبزیان شاخص دریای خزر بسیار حائز اهمیت می باشد. از مهمترین شاخص های فیزیولوژیک بررسی عوارض بافت شناسی بافت های حساس از جمله آبشش می باشد. مطالعه حاضر با هدف بررسی تاْثیر فلزات سنگین آهن و روی بر ساختار بافت آبشش بچه ماهی چکیده کامل

زمینه وهدف:بررسی اثرات فیزیولوژیک فلزات سنگین بر آبزیان شاخص دریای خزر بسیار حائز اهمیت می باشد. از مهمترین شاخص های فیزیولوژیک بررسی عوارض بافت شناسی بافت های حساس از جمله آبشش می باشد. مطالعه حاضر با هدف بررسی تاْثیر فلزات سنگین آهن و روی بر ساختار بافت آبشش بچه ماهی سفید Rutilu skutumصورت گرفت.روش کار:در این راستا تعداد 120 عدد بچه ماهی سفید تهیه و پس از سازگاری ماهیان با شرایط آزمایشگاهی، آزمایش به مدت 30 روز در غلظت های(Fecl2mg l-15/19 وmg l-1 ZnCl29/3) انجام شده و نمونهگیری از بافت آبشش طی3 دوره 7، 15 و 30 روزه صورت پذیرفت. بررسی بافتی به روش بافت شناسی کلاسیک و با رنگ آمیزی هماتوکسیلین- ائوزین صورت گرفت و عوارض بافتی وسیله میکروسکوپ نوری با بزرگنمایی 10 و 40 مورد بررسی قرار گرفتند.یافته ها:نتایج حاکی از این بود که با پیشرفت مدت قرارگیری در معرض فلزات سنگین آسیب های وارده به بافت آبشش از قبیل پرخونی و خون ریزی، شکستگی و اتصال لاملاهای ثانویه و کوتاه شدن لاملاهای ثانویه،گرزی شدن تیغه های آبششی، متورم و پرسلولی شدن لاملاها شدیدتر شد. به طوری که در مدت 30 روز بیشترین جداشدگی در لاملای اولیه و ثانویه دیده شد.نتیجه گیری:میزان آسیب دیدگی بافت آبشش در غلظتهای مختلف فلزات به ترتیب در روی نسبت به آهن به طور معنی داری کمتر و عوارض مشاهده شده در تیمار آهن بیشتر است. بیشترین عوارض مشاهد شده اتصال لاملاهای ثانویه و پرخونی آبشش بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

120 - Statistical comparison of the accumulation of heavy metals in the form of net mass harvested in plant organs
شهرام گودرزی

Considering the role of plants in purifying sludge from heavy metals and also the amount of absorption of heavy metals from sludge by the underground and aerial organs of plants, the removal efficiency of copper, chromium, zinc, cadmium, nickel, and lead metals by natur چکیده کامل

Considering the role of plants in purifying sludge from heavy metals and also the amount of absorption of heavy metals from sludge by the underground and aerial organs of plants, the removal efficiency of copper, chromium, zinc, cadmium, nickel, and lead metals by natural systems contains two Reed and Tifa plant species were calculated. The removal efficiency was calculated based on the differences in the initial mass of heavy metals in the sludge, and the mass removed by the plants as the output mass from the system. The results showed that the difference in the accumulation rate of the net mass of heavy metals in the aerial parts of two plant species, Reed and Tifa, was significant in five of the six metals examined, and insignificant only in the case of nickel. In the case of three metals copper, chromium, and zinc, the difference between the aerial organs of two plant species was significant at the level of one percent, and in the case of cadmium and lead, the difference was significant at the level of five percent. Therefore, according to these differences and considering the difference between the mass removed by the underground organs and an estimate of the total mass removed of the investigated metal by the whole plant, it is possible to remove metals from the two investigated plants for phytoremediation purposes. studied and used in this research پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

121 - Qualitative and Quantitative Parameters to Measure the Output Water of Leachate Treatment Plant Arad Kooh(Kahrizak Tehran) in order to Use it for Agricultural Use and Discharge to Surface Water
مریم زاده هندیجانی سید نادعلی علوی بختیاروند عبدالکاظم نیسی

In this study, the use of backwash, extracted from city waste from Tehran's Kahrizakareawasinvestigated in agricultural applications as well as in eco system applications. The purpose of thisresearch was to definethe quality of qualitative and quantitative parameters to چکیده کامل

In this study, the use of backwash, extracted from city waste from Tehran's Kahrizakareawasinvestigated in agricultural applications as well as in eco system applications. The purpose of thisresearch was to definethe quality of qualitative and quantitative parameters to measure the output ofleachate treatment plant Arad Kooh(Kahrizak Tehran) in order to reuse it for agricultural use anddischarge to surface water. This research is based on a standard method 2005,ASTAM 2009/1102/1101& DIN 2008. In all, the resultsindicated that as far as the following seven parameters are concerned, thewaste backwash at Aradkooh meets theIranian eco system standards (those seven parameters being:PH, EC, zinc, phosphate, nitrate <only for dumping into shallow waters>, total coliform level and theopacity level). In addition, as far the following sixparameters are concerned, the said backwash meetsthe standards of the International Health Organization (these six being PH, zinc, TDS, nitrate and totalcoliform). Finally, as far as the following seven parameters are concerned, Aradkooh's backwashmeets the standards of the International Wheat and Groceries Organization (these parameters being:PH, zinc, dissolved solids, ammonia, nitrate and total coliforms). However,the study showed that thelevels of the heavy metals of cadmium and lead are above the stated standards of the following threeorganizations: the Iranian eco System Organization, the International Health Organization and theInternational Wheat and Groceries Organization. The biochemical and chemical oxygen demandparameters have been restricted for irrigation consumption because of they are assumed as pollution.So this backwash is pollutedand it is not useful for irrigation consumption. If we want to use thisbackwash for irrigation consumption, we have to treat it to reduce that mentioned pollution parametersin accordance to the Iranian eco system standards following International Health Organization andInternational Wheat and Groceries Organization. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

122 - بررسی حذف فلزات سنگین با استفاده از کامپوزیت نانو ذارت رس تثبیت شده بر روی سطح کیتوزان
قدرت اله موسوی ممبینی خوشناز پاینده لاله رومیانی

این تحقیق با هدف بررسی تاثیر کامپوزیت نانو ذارت رس تثبیت شده بر روی سطح کیتوزان در حذف فلزات روی، مس، آهن و آلومینیوم از پساب کارخانه پودر ماهی در سال 1397انجام شد. کیتوزان از پوست ماهی کپور معمولی (Cyprinus carpio) تهیه شد. در دو غلظت 2/0 و 5/0 درصد ماده جاذب و در زمان چکیده کامل

این تحقیق با هدف بررسی تاثیر کامپوزیت نانو ذارت رس تثبیت شده بر روی سطح کیتوزان در حذف فلزات روی، مس، آهن و آلومینیوم از پساب کارخانه پودر ماهی در سال 1397انجام شد. کیتوزان از پوست ماهی کپور معمولی (Cyprinus carpio) تهیه شد. در دو غلظت 2/0 و 5/0 درصد ماده جاذب و در زمان‌های تماس 60 و 120 دقیقه، فلزات روی و آلومینیوم در مقایسه با فلزات مس و آهن بالاترین میزان جذب را داشتند و در زمان‌ تماس 180 دقیقه فلز آهن بالاترین درصد جذب را داشت(05/0>P). در غلظت‌های 8/0 و 1 درصد ماده جاذب در هر سه زمان، فلز روی بالاترین درصد حذف و آلومینیوم کمترین درصد حذف (05/0>P) و دو فلز آهن و مس بدون اختلاف معنی‌دار با یکدیگر در رتبه دوم قرار گرفتند(05/0<P). در غلظت ماده جاذب 1 درصد و زمان 180 دقیقه، به عنوان بهترین غلظت و زمان، درصد جذب فلزات روی، مس، آهن و آلومینیوم به ترتیب 66/93، 33/90، 33/90 و 66/87 درصد بود که نشان داد نانوکامپوزیت کیتوزان ـ رس به خوبی قادر به حذف این فلزات از پساب کارخانه تولید پودر ماهی بود. نتایج مطالعه حاضر نشان داد که میزان جذب فلز توسط نانوکامپوزیت کیتوزان خاک رس با غلظت جاذب و زمان تماس مرتبط است و می توان از نانوکامپوزیت کیتوزان ـ خاک رس برای حذف و کاهش سطح آلودگی فلزات سنگین در پساب پودر ماهی و سایر کارخانه های مواد غذایی استفاده کرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

123 - بررسی حذف فلزات سنگین با استفاده از کامپوزیت نانو ذارت رس تثبیت شده بر روی سطح کیتوزان
سید قدرت الله موسوی ممبینی خوشناز پاینده لاله رومیانی

این تحقیق با هدف بررسی تاثیر کامپوزیت نانو ذارت رس تثبیت شده بر روی سطح کیتوزان در حذف فلزات روی، مس، آهن و آلومینیوم از پساب کارخانه پودر ماهی در سال 1397انجام شد. کیتوزان از پوست ماهی کپور معمولی (Cyprinus carpio) تهیه شد. میزان جذب فلزات روی، مس، آهن و آلومینیوم توسط چکیده کامل

این تحقیق با هدف بررسی تاثیر کامپوزیت نانو ذارت رس تثبیت شده بر روی سطح کیتوزان در حذف فلزات روی، مس، آهن و آلومینیوم از پساب کارخانه پودر ماهی در سال 1397انجام شد. کیتوزان از پوست ماهی کپور معمولی (Cyprinus carpio) تهیه شد. میزان جذب فلزات روی، مس، آهن و آلومینیوم توسط نانوکامپوزیت کیتوزان ـ رس در پنج غلظت 0، 0.2، 0.5، 0.8 و 1 درصد وزنی و در زمان های تماس 60، 120 و 180 دقیقه مورد بررسی قرار گرفت. در دو غلظت 0.2 و 0.5 درصد ماده جاذب و در زمان های تماس 60 و 120 دقیقه، فلزات روی و آلومینیوم در مقایسه با فلزات مس و آهن بالاترین میزان جذب را داشتند و در زمان تماس 180 دقیقه فلز آهن بالاترین درصد جذب را داشت(0.05>P). در غلظت های 0.8 و 1 درصد ماده جاذب در هر سه زمان، فلز روی بالاترین درصد حذف و آلومینیوم کمترین درصد حذف (0.05>P) و دو فلز آهن و مس بدون اختلاف معنی دار با یکدیگر در رتبه دوم قرار گرفتند(0.05<P). نتایج مطالعه حاضر نشان داد که میزان جذب فلز توسط نانوکامپوزیت کیتوزان خاک رس با غلظت جاذب و زمان تماس مرتبط است و می توان از نانوکامپوزیت کیتوزان ـ خاک رس برای حذف و کاهش سطح آلودگی فلزات سنگین در پساب پودر ماهی و سایر کارخانه های مواد غذایی استفاده کرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

124 - بررسی کیفی آب های سطحی و زیرزمینی روستاهای اطراف معدن مس درآلو از نظر آنیون ها و وجود عناصر سنگین
فرشته حسن زاده محمود شمس الدینی

منطقه مورد مطالعه شامل دو حوضه می‌شود که حوضه اول در بر گیرنده کانسار معدنی مس درآلو است و عملیات معدن‌کاری در مراحل اولیه انجام می‌باشد و حوضه دوم در شمال معدن قرار گرفته است. دو حوضه توسط ارتفاعات کوه سرتشتک از یکدیگر جدا شده اند. نمونه برداری در 30 نقطه انجام شد و با چکیده کامل

منطقه مورد مطالعه شامل دو حوضه می‌شود که حوضه اول در بر گیرنده کانسار معدنی مس درآلو است و عملیات معدن‌کاری در مراحل اولیه انجام می‌باشد و حوضه دوم در شمال معدن قرار گرفته است. دو حوضه توسط ارتفاعات کوه سرتشتک از یکدیگر جدا شده اند. نمونه برداری در 30 نقطه انجام شد و با استفاده از روش ICP-MS در آزمایشگاه زرآزما ماهان و کرمان مولکول آنالیز گردیدند. غلظت آنیون‌ها، کاتیون‌ها و همچنین تعدادی از عناصر سنگین (As ,Ba ,Cd ,Cu ,Fe ,Sn ,U ,Zn ,V ,B) در آب زیرزمینی که تامین کننده آب آشامیدنی روستا‌های حوضه (2) نیز بود اندازه گیری شد و مقادیر آن ها با استاندارد جهانی سازمان بهداشت جهانی (WHO) و آژانس حفاظت محیط زیست آمریکا (U.S EPA) مقایسه گردید. غلظت کلیه عناصر سنگین بسیار ناچیز و در حد مجاز مشخص شد به جز کادمیوم و اورانیوم که اندکی از خود غنی شدگی نشان دادند. مقدار غلظت متوسط کادمیوم و اورانیوم در حوضه (1) به ترتیب 99/6 و 1/9 میکرو گرم بر لیتر و در حوضه (2) به ترتیب 38/10 و 91/22 میکروگرم بر لیتر اندازه گیری شد. این دو عنصر از نظر شدت غنی شدگی جزء گروه غنی شدگی جزئی تقسیم بندی شدند. بنابراین نتیجه می شود که در آب‌های زیرزمینی دو حوضه آلودگی وجود ندارد و در حال حاضر وجود کانسار معدنی و عملیات معدن‌کاری تاثیری بر کیفیت آب های زیرزمینی منطقه نداشته و آب آشامیدنی روستاهای مجاور که از آب‌های زیرزمینی منطقه تامین می‌شوند، از کیفیت مطلوبی برخوردار است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

125 - ارزیابی زیست‌محیطی فلزات سنگین در رسوبات ساحلی بندر امام و دیلم، شمال خلیج‌ فارس، ایران
قدرت الله رستمی پایدار هومن مرادپور

ارزیابی غلظت فلزات سنگین جهت پایش آلودگی خاک، حفظ کیفیت محیط زیست و سلامت انسان ضروری است. این مقاله با هدف ارزیابی غلظت فلزات سنگین در رسوبات ساحلی بندر امام و دیلم انجام گرفته است. جمع‌آوری داده‌های این مطالعه طی سال 1394 در 20 ایستگاه نمونه‌برداری و تعداد 42 نمونه بر چکیده کامل

ارزیابی غلظت فلزات سنگین جهت پایش آلودگی خاک، حفظ کیفیت محیط زیست و سلامت انسان ضروری است. این مقاله با هدف ارزیابی غلظت فلزات سنگین در رسوبات ساحلی بندر امام و دیلم انجام گرفته است. جمع‌آوری داده‌های این مطالعه طی سال 1394 در 20 ایستگاه نمونه‌برداری و تعداد 42 نمونه برداشت‌شده از رسوبات ساحلی انجام شد و فلزات سنگین با روش ICP-MS و جذب اتمی مورد تجزیه قرار گرفت. سپس متغیرهای آماری و شاخص‌های مهم زیست‌محیطی از قبیل شاخص زمین‌انباشت(Igeo)، ضریب غنی‌شدگی(EF)، فاکتور آلودگی(Cf)، درجه آلودگی(Cd)، شاخص بار آلودگی‌( ) و شاخص ریسک اکولوژیکی( ) و روش های درون یابی از وزن‌دهی معکوس فاصله (IDW) و روش تایع شعاعی پایه(RBF) با پنج زیر شاخه آن، روش چند جمله ای محلی(LP) و همگانی(GP) برای بررسی بهترین توزیع در منطقه محاسبه گردید. بر مبنای نتایج تجزیه شیمیایی مقدار میانگین این فلزات سنگین برای کروم، جیوه، آرسنیک، سرب و کادمیوم بترتیب 27/54، 07/0، 49/5، 13/10 و 25/0mg/kgبه‌دست آمده است. در ادامه غلظت فلزات سنگین به تفکیک منطقه با مطالعات مشابه در جهان تطبیق داده شد. با توجه به اینکه منطقه مورد مطالعه دارای صنایع تولیدی سنگین و موقعیت بندرگاهی هستند، آلودگی‌های فلزات سنگین حاکی از عملکرد غالب فعالیت‌های انسان‌زاد(آنتروپوژنیک) در منطقه می‌باشد و بندر امام در مقایسه با خط ساحلی دیلم از ریسک آلودگی بالاتری برخوردار است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

126 - اندازه گیر ی پتانسیل کیفی آب رودخانه جاجرود در محدوده شهرستان پردیس
علیرضا نیکنام بجندی فرحناز کریم زاده معصومه سهرابی ملا یوسفی

رودخانه جاجرود واقع در شهرستان پردیس در شرق تهران قرار دارد. هدف از اجرای این تحقیق تعیین میزان آلودگی آب این رودخانه است که به این منظورتعداد 15 نمونه از آب در اوایل تیرماه 1397 برداشت گردید . سپس نمونه های آب برای تعیین غلظت عناصر Fe ، Cr ، Cd ، Zn ، Pb ، Cu ، Co، Hg، چکیده کامل

رودخانه جاجرود واقع در شهرستان پردیس در شرق تهران قرار دارد. هدف از اجرای این تحقیق تعیین میزان آلودگی آب این رودخانه است که به این منظورتعداد 15 نمونه از آب در اوایل تیرماه 1397 برداشت گردید . سپس نمونه های آب برای تعیین غلظت عناصر Fe ، Cr ، Cd ، Zn ، Pb ، Cu ، Co، Hg، As وMn مورد آنالیز قرار گرفتند. مقادیر کاتیون و آنیون ، TDS ، pH ، EC ، COD ، BOD ، شوری ، DO ، NTU ، کلیفرم گوارشی و کلیفرم کل در نمونه های آب اندازه گیری گردید. علت این اندازه گیریها تعیین کیفیت آب رودخانه از لحاظ متغیرهای فیزیک و شیمیایی آن می باشد. میانگین pH در نمونه های آب سطحی 703/7 است که نشان دهندهء ماهیت قلیایی نمونه های آب است. بالا بودن هدایت الکتریکی آب رودخانه جاجرود ناشی از فعالیتهای کشاورزی ، باغداری و مناطق مسکونی می باشد. بالا بودن TDS نشان می دهد نیترات موجود در آب بسیار بالاست . روند کاهشی میانگین غلظت کاتیونهای اصلی نمونه های آب رودخانه جاجرود به صورت منیزیم ، پتاسیم ، سدیم، کلسیم، و ترتیب غلظت آنیونها در نمونه های آب سطحی به صورت کلر ، سولفات، فسفات ، نیترات ، بی کربنات است. نتیجه توزیع یونها در نمودار پایپر حاکی از آن است که تیپ آب آنیونها از نوع سولفاته و در رخساره کلراید قرار دارد و تیپ آب در کاتیونها از نوع سدیم- پتاسیم و در رخساره منیزیک قرار دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

127 - ارزیابی توزیع زیست محیطی فلزات سنگین در رسوبات رودخانه دوهزار با استفاده از شیوه های آماری چند متغیره و شاخص های زیست محیطی
محمد رضا انصاری سحر سرتیپی یاراحمدی حنانه السادات نصر

رسوبات رودخانه دو هزار تنکابن حاوی مقادیر فلزات سنگین بالایی بوده و به این منظور، رسوبات این رودخانه، برای تعیـین غلظت فلزات سنگین و شدت آلودگی، تحت آنالیز شیمیایی واقع شدند. در واقع، هدف این پژوهش، ارزیابی میزان آلودگی فلـزات سـنگین As ،Pb ،Ni ،Mn ،Cr ،Zn ،Mo ،Cu ،Co، چکیده کامل

رسوبات رودخانه دو هزار تنکابن حاوی مقادیر فلزات سنگین بالایی بوده و به این منظور، رسوبات این رودخانه، برای تعیـین غلظت فلزات سنگین و شدت آلودگی، تحت آنالیز شیمیایی واقع شدند. در واقع، هدف این پژوهش، ارزیابی میزان آلودگی فلـزات سـنگین As ،Pb ،Ni ،Mn ،Cr ،Zn ،Mo ،Cu ،Co، Feدر رسوبات رودخانه ایی بوده اسـت. در ایـن پـژوهش، شاخصهای آلودگی نظیر ضریب آلودگی، شاخص بار آلودگی، فاکتور غنی شدگی و شاخص زمین انباشتگی استفاده شد، و لذا با توجه به میانگین غلظت عناصر سنگین در کلیه ایستگاه ها بیشترین مقدار میانگین عناصر متعلق به عنصر آهن بوده و کمترین میانگین غلظت عناصر متعلق به عنصر مولیبدن می باشد ، بنابراین میانگین تغییرات غلظت عناصر بشرح زیر می باشد Fe> Mn> Zn> Cr> Ni> Pb> Cu> Co> As> Mo غلظت فلزات سـنگین در نمونه های قابل بررسی ارزیابی شد. با توجه به محاسبه شاخص زمین انباشتگی برای فلزات سنگین با توجه به جدول کلاسه بندی فاکتور EF بیشترین تعداد ایستگاهها با 84.88 درصد در طبقه دوم به معنی آلودگی متوسط قرار گرفته اند و مابقی ایستگاهها با 12.79درصد در طبقه اول به معنی فاکتور آلودگی پائین و 2.33 درصد در طبقه سوم آلودگی قابل توجه قرار گرفته اند.در این پژوهش از مطالعات آماری ضـریب همبـستگی و آنـالیز خوشه ای و آنالیز فاکتور جهت یافتن منشأ فلزات سنگین موجود در رسوبات، الگوی پراکنش عناصر و ارزشیابی زیست محیطی وضعیت موجـود در منطقـه مـورد مطالعـه کمک گرفته شد. نتایج به دست آمده از مطالعات ژئوشیمیایی، آماری به کارگیری صحیح آمار چند متغیره و محاسبه شاخص های آلودگی، فاکتور غنی شدگی، شاخص زمین انباشتگی، ضریب آلودگی و شاخص بار آلودگی برای نمونـه هـای رسـوب، تأییدکننـده غلظتهای بالای این فلزات است. نتایج به دست آمده از آنالیز فاکتوری و آنالیز خوشه ای میزان بار فلز سـنگین بـر نمونـه هـای رسوبات منطقه مورد مطالعه با نتایج حاصل از محاسبه ضریب آلودگی برای ایستگاه های نمونه برداری مطابقت کامل دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

128 - ارزیابی آلودگی فلزات سنگین در آب و رسوب زهکش قره باغ(جنوب شرق شیراز)
الهام بی کینه فرید مر بهنام کشاورزی وحیده شیخی

در این پژوهش،زهکش قره باغ در جنوب شرقی شهر شیراز مطالعه شده است.اهمیت این زهکش به دلیل تخلیه پساب شهرک صنعتی بزرگ شیراز ،آب برگشتی کشاورزی،و فاضلای شهری روستاهای بالا دست و در نهایت ورود آن به دریاچه مهارلو است.بنابراین،بررسی غلظت فلزات سنگین و ویژگیهای فیزیکوشیمیایی آب چکیده کامل

در این پژوهش،زهکش قره باغ در جنوب شرقی شهر شیراز مطالعه شده است.اهمیت این زهکش به دلیل تخلیه پساب شهرک صنعتی بزرگ شیراز ،آب برگشتی کشاورزی،و فاضلای شهری روستاهای بالا دست و در نهایت ورود آن به دریاچه مهارلو است.بنابراین،بررسی غلظت فلزات سنگین و ویژگیهای فیزیکوشیمیایی آب و رسوب این زهکش ضروری به نظر می رسد.نتایج حاصل،روند کاهشی فراوانی فلزات سنگین در نمونه های آب را به صورت Zn>Ni>Cu>Pb>Mo>As>Co>Cd و در نمونه های رسوب را به صورت CO>Pb>Mo>As>Cd>Cr>Ni>Zn>Cu> نشان داد.به منظور برآورد شدت آلودگی ،از شاخصهای زمین شیمیایی ضریب غنی شدگی،شاخص زمین انباشت،ضریب آلودگی و درجه آلودگی استفاده شد.بر اساس این شاخص ها،رسوبات زهکش قره باغ نسبت به عناصر مولیبدن،روی،نیکل،کروم و در بعضی از ایستگاه ها نسبت به عنصر سرب آلودگی متوسط تا شدید دارند.از ضریب همبستگی و تحلیل مولفه اصلی برای یافتن ارتباط بین عناصر و نیز تعیین منشا عناصر(زمین زاد یا انسان زاد )استفاده شد.نتایج حاصل از تحلیل مولفه اصلی نمونه های رسوب نشان میدهد که عنصر نیکل بیشتر منبع زمین زاد و از ترکیب زمین شیمیایی سنگ بستر ناشی میشود،در حالی که سایر عناصر(به استثنا کروم) دارای منشا انسان زاد هستند.عنصر کروم در منطقه مورد مطالعه دارای هر دو منشا زمین زاد و انسان زاد است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

129 - بررسی اثرات زیست محیطی فلزات سنگین منطقه سیاه جنگل – سرکهنو
غزل حاج نجفی محمد رضا جعفری محمود الماسیان مهدی هوشیار

در مسائل زیستمحیطی بررسی فلزات سنگین از اهمیت خاصی برخوردار است. برای توسعه پایدار صنایع معدنی کشور لازم استتا جنبههای زیست محیطی آن مورد شناسایی قرار گیرد. هدف از این مقاله بررسی و منشاء طلا و عناصر همراه درمنطقه سیاهجنگلاستان سیستان و بلوچستان بر عناصر آلودهکننده محیط چکیده کامل

در مسائل زیستمحیطی بررسی فلزات سنگین از اهمیت خاصی برخوردار است. برای توسعه پایدار صنایع معدنی کشور لازم استتا جنبههای زیست محیطی آن مورد شناسایی قرار گیرد. هدف از این مقاله بررسی و منشاء طلا و عناصر همراه درمنطقه سیاهجنگلاستان سیستان و بلوچستان بر عناصر آلودهکننده محیطزیست است. محدوده مورد مطالعه در نزدیکی روستای سرکهنو واقع در شمالآتشفشان تفتان در جنوب شرق ایران و در 120کیلومتری جنوب شرق شهر زاهدان قرار دارد. از نظر زمینشناسی، منطقه اکتشافی سیاهجنگل-سرکهنو در ناحیه فلیشی شرق ایران و در مجاورت یکی از مراکز فعال تکتونوماگمایی ایران واقع شده است این ناحیه شاملمجموعه رسوبات فلیشی و سنگهای افیولیتی با سن کرتاسه بالایی و پالئوسن است که در بین بلوک لوت و افغان (هلمند) واقع شدهاست.. به منظور ارزیابی آلودگی فلزات سنگین، در این منطقه به صورت سیستماتیک نمونهبرداری صورت پذیرفت. نمونهها پس از آمادهسازی مورد تجزیه قرار گرفتند. نتایج بدست آمده با استاندارد سازمان بهداشت جهانی مقایسه شدند و مشخص گردید که عناصر کادمیوم،سرب، نیکل و آرسنیک در این ناحیه دارای آلودگی بوده و خوشبختانه عنصر جیوه آلودگی زیادی را ایجاد نمیکند. بر اساس نقشههایپهنهبندی آلودگی عناصر آرسنیک، سرب، نیکل، جیوه و کادمیوم در منطقه و مناطق آلوده و در معرض آلودگی شناسایی شدند.این نقشههانشان دادند که عناصر یاد شده سبب آلودگی منطقه شدهاند پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

130 - ارزیابی و ارائه راهکار جهت کاهش فلزات سنگین آب زیرزمینی دشت گرمسار
مسلم سلطانیان حسین حسن پور درویشی سید حبیب موسوی جهرمی محمد نصری

ایران از جمله کشورهای کم آب جهان می باشد مدیرت منابع آب موجود از مهم ترین مسائل مهندسی آب می باشد. بخشی از آب موجود در سطح و زیر زمین با فلزات سنگین ادغام شده و از کیفیت آنها کاسته می شود. در این مقاله به بررسی کیفیت منابع آب دشت گرمسار پرداخته می شود. داده های مورد نیا چکیده کامل

ایران از جمله کشورهای کم آب جهان می باشد مدیرت منابع آب موجود از مهم ترین مسائل مهندسی آب می باشد. بخشی از آب موجود در سطح و زیر زمین با فلزات سنگین ادغام شده و از کیفیت آنها کاسته می شود. در این مقاله به بررسی کیفیت منابع آب دشت گرمسار پرداخته می شود. داده های مورد نیاز به صورت میدانی از چاه ها و خاک منطقه دریافت گردیده است و جهت مدلسازی از نرم افزار GMS استفاده شده است. در ادامه جهت بهبود شرایط موجود راهکاری ارائه شده است و نتیجه آن با وضع موجود مقایسه گردیده است. نتایج نشان داد که سناریو 2 بیشترین تاثیر را بر روی کاهش مقادیر فلزات سنگین داشته است و از طرفی سناریو شماره 4 دارای کمترین تاثیر بر روی مقادیر بوده است.در صورت بکارگیری راهکار از میزان فلزات سنگین در آب دشت گرمسار کاسته می شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

131 - اندازه گیری و پایش فلزات سنگین در رودخانه دره مراد بیک همدان
شهرام صادقی محمد حسین ساقی محمد تقی صمدی زین العابدین یحیی پور

آلودگی های ناشی از یون های فلزات سنگین موجود در منابع آبی ناشی از تخلیه صنایع در محیط های آبی از خطرناکترین تهدید کننده های سلامت انسان و محیط زیست می باشند.انسان و جانوران با مصرف سبزیجات ،و مواد غذایی آبیاری شده با ذآبهای آلوده به فلزات دچار آسیبهای جبران ناپذیری می ک چکیده کامل

آلودگی های ناشی از یون های فلزات سنگین موجود در منابع آبی ناشی از تخلیه صنایع در محیط های آبی از خطرناکترین تهدید کننده های سلامت انسان و محیط زیست می باشند.انسان و جانوران با مصرف سبزیجات ،و مواد غذایی آبیاری شده با ذآبهای آلوده به فلزات دچار آسیبهای جبران ناپذیری می کردند.آگاهی و شناخت کیفیت آب های سطحی و رودخانه ها امری لازم و ضروری به نظر می رسد.نمونه ها در 4 ماه مختلف از 6 ایستگاه تعیین شده در طول رودخانه برداشت شده و به آزمایشگاه منتقل گردید.نمونه های برداشت شده با استفاده از روش استاندارد و به کمک دستگاه جذب اتمی مورد آنالیز قرار گرفته و میزان غلظت فلزات سنگین سرب،روی،مس،کادمیوم و نیکل و آهن مشخص گردید.نتایج نشان داد که در ماه فروردین بیشترین مقدار میانگین مربوط به سرب (0.54mg/l)و کمترین مقدار میانگین مربوط به کادمیوم(0.001mg/l) بوده است.در ماه اردیبهشت بیشترین مقدار میانگین مربوط به سرب(1.15mg/l) و کمترین مقدار میانگین مربوط به آهن(0.013mg/l بوده است.در خرداد ماه بیشترین مقدار میانگین مربوط به سرب (0.56mg/l) و کمترین مقدار میانگین مربوط به آهن(0mg/l) بوده است.در ماه تیر بیشترین مقدار میانگین مربوط به کادمیوم(0.018mg/l) و کمترین مقدار میانگین مربوط به آهن (0mg/l) بوده است.بنابراین آب رودخانه در برخی از ایستگاه ها آلوده به فلزات سنگین بوده و از استانداردهای موجود بالاتر می باشد با پایش عوامل فیزیکی ،شیمیایی و میکروبی در ایستگاه های مورد نظر ،اثرات زیست محیطی آلودگی در قسمتهای مختلف رودخانه مشهود می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

132 - بررسی غلظت فلزات سنگین در رسوبات ساحلی بندرعباس
مهسا استانی علی ماشین چیان مرادی پرگل قوام مصطفوی

به علت افزایش شهرنشینی و توسعه جوامع صنعتی، آلودگى در محیط زیست افزایش یافته که فلزات سنگین یکی از آلودگی ها می باشد. رسوبات در یک محیط ساحلی به عنوان یک شاخص و یک مخزن اصلی فلزات سنگین محسوب می شوند. با هدف بررسی میزان آلودگی محیط و موجودات منطقه نمونه های رسوبات سطحی چکیده کامل

به علت افزایش شهرنشینی و توسعه جوامع صنعتی، آلودگى در محیط زیست افزایش یافته که فلزات سنگین یکی از آلودگی ها می باشد. رسوبات در یک محیط ساحلی به عنوان یک شاخص و یک مخزن اصلی فلزات سنگین محسوب می شوند. با هدف بررسی میزان آلودگی محیط و موجودات منطقه نمونه های رسوبات سطحی از پنج ترانسکت )گلشهر جنوبی، خواجه عطا، اسکله پشت شهر ، سهراه جهانبار و سورو( در سواحل بندر عباس )شمال شرقی خلیج فارس( در دو فصل گرم و سرد جمع آوری شدند و غلظت فلزات سنگین در آنها اندازه گیری شد. غلظت فلزات سنگین در نمونه ها توسط ICP-MS ارزیابی گردید. آنالیز آماری داده ها با نرمافزار 18.0 SPSS انجام گردید. بالاترین میزان فلز در رسوبات در فصل سرد و فصل گرم در تمامی ترانسکتها متعلق به آهن 1055.53) ± - 9375.25533.00 ± 7862.3( ، آلومینیوم 1012.99) ± - 6277.2 479.94 ± (5041 و منگنز 85.26) ± - 738.52 0.94 ± 489.12( گزارش شد. کیفیت رسوبات توسط شاخص آلودگی (CF) تعیین شد. در این مطالعه مقایسه این غلظ ها با استانداردهای جهانی ) (USEPA ,1996; ROPME, 2003 انجام گرفت، که میانگین غلظت کادمیوم (Cd) ، آرسنیک (As) ، جیوه (Hg) ، روی (Zn) ، مس (Cu) و سرب (Pb) از استانداردهای جهانی بیشتر بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

133 - سنجش و اندازه گیری آلودگی های فلزات سنگین (Zn,Cr,Ni,Cd) در رسوبات ساحلی خلیج فارس
اکبر الصاق

در سالهای اخیر فعالیت های اقتصادی متعددی نظیر پالایش نفت خام،تولیدات آلومینیوم و روی ،تعمیر و ساخت کشتی،تخلیه و بارگیری انواع مواد معدنی و شیمیایی و غیره در بندر عباس به عنوان مرکز توسعه جنوب کشور ایران شکل گرفته که این موضوع موجب تشدید بار آلودگی و تخریب اکوسیستم حساس چکیده کامل

در سالهای اخیر فعالیت های اقتصادی متعددی نظیر پالایش نفت خام،تولیدات آلومینیوم و روی ،تعمیر و ساخت کشتی،تخلیه و بارگیری انواع مواد معدنی و شیمیایی و غیره در بندر عباس به عنوان مرکز توسعه جنوب کشور ایران شکل گرفته که این موضوع موجب تشدید بار آلودگی و تخریب اکوسیستم حساس آبهای ساحلی منطقه شده است.لذا شناسایی و اندازه گیری و ردیابی عناصر فلزات سنگین در رسوبات آبهای ساحلی با توجه به اثرات زیانباری که بر اکوسیستمهای دریایی و از جمله آبزیان و به تبع آن بر انسان دارد از اهمیت ویژه ای برخوردار است.ب این مبنا در این تحقیق میزان فلزات سنگین روی،کروم،نیکل و کادمیوم در رسوبات ساحلی بندر عباس توسط دستگاه طیف سنجی جذب اتمی مورد سنجش قار گرفت.کلیه مراحل نمونه برداری و هضم رسوب طبق روش استاندارد موپام انجام شد.بدین ترتیب متوسط غلظت فلزات سنگین روی،کروم،نیکل و کادمیوم در رسوبات به ترتیب2/1±0/2 27/9±0/3H90/4±0/3H89/1±0/3 میکرو گرم بر گرم وزن خشک رسوب به دست آمد.این مقتدیر با متوسط غلظت عناصر فوق در رسوبات جهانی و دیگر مناطق داخلی و خارجی مقایسه و تجزیه و تحلیل شد.بررسی آماری(ANOVA : Single Factor) نشان داد که متوسط غلظت فلزات سنگین روی،کروم،نیکل و کادمیوم موجود در رسوب گذرگاه ها اختلاف معنی داری دارند.دو عنصر کادمیوم و روی با ضریب همبستگی 0.7651 بیشترین همبستگی را دارند و بعد از آن به ترتیب عناصر نیکل و روی با ضریب همبستگی 0.7410،کادمیوم و کروم با ضریب همبستگی 0.599،روی و کروم با ضریب همبستگی 0.5603 و نیکل و روی با ضریب همبستگی 0.1704 قرار دارند.با توجه به ضریب همبستگی مثبت و معنی دار بین کادمیوم و روی،کادمیوم و کروم و همچنین روی و کروم مشخص می شود که منشا ایجاد فلزات سنگین کادمیوم،روی و کروم در رسوبات یکسان است.ضریب همبستگی کادمیوم با نیکل معنی دار نیست و هم چنین پایین بودن ضریب همبستگی نیکل و روی نیز،نشان دهنده یکسان نبودن منبع نیکل با دیگر عناصر است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

134 - ارزیابی آلودگی فلزات سنگین در خاک کشاورزی جنوب بردسکن ‏(استان خراسان رضوی )‏
محمد ابراهیم فاضل ولی پور

همگام با رشد صنعت وفناوری،ورود آلاینده های زیست محیطی ودرصدرآن فلزات سنگین به خاک، موجب افزایش نگرانی جامعه بشری در رابطه با امنیت غذایی شده است. این مطالعه با هدف بررسی غلظت فلزات سنگین درخاک های سطحی زمین های کشاورزی جنوب بردسکن واقع دراستان خراسان رضوی انجام شده است. چکیده کامل

همگام با رشد صنعت وفناوری،ورود آلاینده های زیست محیطی ودرصدرآن فلزات سنگین به خاک، موجب افزایش نگرانی جامعه بشری در رابطه با امنیت غذایی شده است. این مطالعه با هدف بررسی غلظت فلزات سنگین درخاک های سطحی زمین های کشاورزی جنوب بردسکن واقع دراستان خراسان رضوی انجام شده است. برای این منظورنمونه های خاک ازعمق 10 تا30 سانتی متری سطح خاک برداشت گردید. با فت خاک غالب گراول ماسه ای وPH خاک 7.3 ونیمه قلیایی است.میانگین غلظت کل کادمیوم،مس،منگنز ومولیپدن به ترتیب0.66 و215،2167و6.67(برحسبppm) اندازه گیری شدند.بیشترین مقدارشاخص زمین انباشتگی ،فاکتورغنی شدگی وشاخص آلودگی به ترتیب مربوط به مس(0.6)،مولیپدن(6.26) ومولیپدن(4.44) است.شاخص جامع آلودگی که ازمیانگین شاخص آلودگی کلیه فلزات محاسبه شد برابربا 2.36 است ودرکلاس آلودگی متوسط قرار گرفت. بالا بودن غلظت فلزات سنگین مس،مولیپدن،منگنز وکادمیوم درجنوب بردسکن می تواند تهدیدی برای کشاورزی دراین منطقه باشد.وجود رخساره های سنگی مختلف همرا ه باساختارهای زمین شناسی مانند گسل ها وفعالیت های انسانی مانند معدن کاری، کشاورزی وصنعتی می تواند زمینه های لازم را برای آلودگی خاک به فلزات سنگین فراهم نماید وموجب افزایش غلظت فلزات سنگین درخاک های کشاورزی منطقه شده باشد . نظارت مستمر برغلظت آلاینده ها درخاک ومحصولات کشاورزی برای حفظ منابع تولید ودست یابی به امنیت غذایی ضروری است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

135 - بررسی عوامل موثر بر آزادسازی کادمیوم از پسماندهای الکترونیکی در محیط‌های خاکی
هومن بهمن پور

پسماندهای الکترونیکی و الکتریکی انواعی از پسماندهای ویژه می‌باشند که قطعات اصلی آن‌ها شامل خازن، ترانزیستور، آی.‌سی، مدارات الکترونیکی، قطعات کاتدی و آندی بوده و دارای خاصیت سمیت، بیماری‌زایی و پایایی در محیط پیرامون و حتی در پیکره جانداران، خورندگی تاسیسات و تجهیزات و چکیده کامل

پسماندهای الکترونیکی و الکتریکی انواعی از پسماندهای ویژه می‌باشند که قطعات اصلی آن‌ها شامل خازن، ترانزیستور، آی.‌سی، مدارات الکترونیکی، قطعات کاتدی و آندی بوده و دارای خاصیت سمیت، بیماری‌زایی و پایایی در محیط پیرامون و حتی در پیکره جانداران، خورندگی تاسیسات و تجهیزات و مشابه آن می‌باشند. بر این اساس، هدف از این تحقیق بررسی و شناسایی عوامل موثر در آزادسازی این فلزات و اختصاصاً عنصر کادمیوم در محیط پیرامون می‌باشد. جهت بررسی این موضوع تاثیر عوامل مختلف مانند دما، pH، ترکیبات هامیک و زمان بر روی آزادسازی عنصر کادمیوم از اینگونه پسماندها به محیط‌های خاکی مورد مطالعه قرار گرفته است. بدین منظور قطعات انتخابی آنالیز گردیده و مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج بیانگر آن بوده است که در محیط خاکی،‌ میزان نفوذ کادمیوم در pH بسیار اسیدی و بسیار قلیایی میزان آزادسازی افزایش می‌یابد. همچنین؛ در محیط خاکی، افزایش دما سبب افزایش میزان نفوذ عنصر کادمیوم در محیط می‌گردد و رابطه مستقیم بین افزایش دما و افزایش میزان نفوذ عنصر کادمیوم در هر سه محدوده اسیدی، خنثی و بازی وجود دارد. افزایش دما باعث افزایش تحرک مولکول‌ها شده و در نتیجه میزان آزادسازی عنصر بالا می‌رود. هر چه محیط اسیدی‌تر شود، آنیون اسید راحت‌تر با عناصر موجود تشکیل کمپلکس داده و میزان آزادسازی عنصر افزایش می‌یابد و اثر متغیر زمان تماس نیز متناسب با تغییرات pH متغیر می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

136 - بررسی آلایندگی فلزات سنگین در پایین‌دست محل دفن پسماند جامد شهر یزد
سارا گیلوری علیرضا مظلومی بجستانی سید ابوالفضل کشفی حمیدرضا رحیم دل

در دنیای رو به رشد امروز که رشدانفجارگونهجمعیت رشد بی رویه پسماند و آلودگی های خاص آن را به همراه دارد، ذهن کارشناسان محیط‌زیست با این مسئله که تا چه حد این مواد می تواند محیط‌زیست، آب،خاکو هوا را درمعرضخطرقراردهد، درگیر شده است. دفع غیربهداشتی پسماند جامد بر موجودات مت چکیده کامل

در دنیای رو به رشد امروز که رشدانفجارگونهجمعیت رشد بی رویه پسماند و آلودگی های خاص آن را به همراه دارد، ذهن کارشناسان محیط‌زیست با این مسئله که تا چه حد این مواد می تواند محیط‌زیست، آب،خاکو هوا را درمعرضخطرقراردهد، درگیر شده است. دفع غیربهداشتی پسماند جامد بر موجودات متفاوت در غلظت ها و شدت های متفاوت آلودگی، اثرات متفاوتی ایجاد خواهد نمود. هدف از تحقیق حاضر، ارزیابی زیست محیطی محل دفن پسماند جامد شهر یزد است که برای این منظور نمونه برداری زیست محیطی از عناصر محیطی مکان دفن فعلی و بررسی میزان و ترکیب پسماند جامد شهری، صورت گرفت. نتایج آنالیز چاه آب اندک بالاتر بودن غلظت برخی عناصر تحت بررسی را در پایین‌دست نزدیک محل دفن، نسبت به حد استاندارد سازمان بهداشت جهانی (2008) جهت آشامیدن را نشان داد. نتایج آنالیز خاک نیز اندک بالاتر بودن غلظت برخی عناصر را در و پایین‌دست نزدیک محل دفن (در جهت شیب لایه‌ها)، نسبت به حد استاندارد کانادا (2004) جهت کشاورزی را نشان داد. آنالیز چاه آب‌وخاک در نمونه شاهد و نمونه پایین‌دست (دورتر از محل دفن) غلظت عناصر را نزدیک به هم و در حد نرمال نشان داد. در ارتباط با آنالیز شیرابه، متغیرها با استاندارد آبیاری و کشاورزی سازمان کنترل آلودگی کیفیت آب (2011) هم خوانی ندارد. درنهایت می توان گفت، نتایج آنالیزها تأثیرات گسترده و بحرانی دفن بر محیط‌زیست خصوصاً محیط زیست شهری را نشان نداد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

137 - جدا سازی و شناسایی باکتری های مقاوم به کروم به منظور پاکسازی فاضلاب های آلوده
مریم قانع

آلودگی محیط زیست با فلزات سنگین همگام با پیشرفت صنعت رو به افزایش است. حذف فلزات سنگین با استفاده از روش هایشیمیایی بسیار پر هزینه بوده و نیاز به فناوری پیشرفته ای دارد. راه ارزان تر، پاکسازی زیستی ) (bioremediationبا استفاده ازمیکرو ارگانیسم های مقاوم به فلزات می باشد. چکیده کامل

آلودگی محیط زیست با فلزات سنگین همگام با پیشرفت صنعت رو به افزایش است. حذف فلزات سنگین با استفاده از روش هایشیمیایی بسیار پر هزینه بوده و نیاز به فناوری پیشرفته ای دارد. راه ارزان تر، پاکسازی زیستی ) (bioremediationبا استفاده ازمیکرو ارگانیسم های مقاوم به فلزات می باشد. در این تحقیق 5باکتری مقاوم به کروم از فاضلاب کارخانه جات آب کاری فلزاتواقع در شهرستان اسلامشهر جداسازی شدند. باکتری های جدا شده بر روی محیط کشت (NA) nutrient agarبا غلظت1mMکروم ) (Cr VIبه خوبی رشد می کردند. شناسایی باکتری های فوق از روی صفات ریخت شناسی، بیوشیمیایی فیزیولوژیو در نهایت مطالعات مولکولی از طریق تعیین توالی ژن 16S rRNAصورت گرفت. مطالعات نشان داد که باکتری های فوقمتعلق به جنس های Acinetobacter ، Comamonasو Acidovoraxمی باشند. حداقل غلظت مهاری ) (MICکروم برایباکتری های جدا شده تعیین شد. مطالعات نشان داد که همه باکتری های فوق به غلظت های بالای کروم مقاوم بوده و حداقلغلظت مهاری کروم در سویه های مختلف 4-6 mMبود. نتایج حاصل پیشنهاد می کند سویه های جدا شده به دلیل مقاومت بالا بهکروم، دارای پتانسیل بالایی برای پاکسازی فاضلاب های آلوده به کروم می باشند پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

138 - بررسی آلودگی زمین شیمیایی فلزات سنگین در نهشته های تراورتن و خاک،محور قروه-تکاب ،شمال غرب ایران
ریحانه روشنک فرید مر بهنام کشاورزی

چرخه زیست زمین شیمیایی عناصر با سنگ آغاز می گردد،بنابراین زمین شناسی و زمین شیمی سنگ و فرسایش خاک بیشترین نقش را در توزیع و تمرکز عناصر بالقوه سمناک در هر بوم سامانه ایفا می کند.در این پژوهش نمونه های سنگ و خاک مناطق روه،بیجار و تکاب در استانهای کردستان و آذربایجان غربی چکیده کامل

چرخه زیست زمین شیمیایی عناصر با سنگ آغاز می گردد،بنابراین زمین شناسی و زمین شیمی سنگ و فرسایش خاک بیشترین نقش را در توزیع و تمرکز عناصر بالقوه سمناک در هر بوم سامانه ایفا می کند.در این پژوهش نمونه های سنگ و خاک مناطق روه،بیجار و تکاب در استانهای کردستان و آذربایجان غربی با استفاده از روش آنالیز دستگاهی ICP-MS تجزیه زمین شیمیایی شد.در بررسی زمین شیمیایی غلظتهای بالایی از فلزات سنگین CO,Se,Cd,Ni,As در نمونه های خاک و تراورتن یافت شد که در این میان آرسنیک غلظت بسیار بالایی (ppm10000بیش از) را نشان داد.چگونگی حضور فلزات سنگین در تراورتن های منطقه نیز با استفاده از تجربه XRD بررسی شد و با تلفیق نتایج کانی شناختی و زمین شیمیایی،یکی از علل غلظت بالای آرسنیک در این نهشته ها،حضور کانیهای آرسنیک دار می باشد.برخی شاخصهای زیست محیطی شامل ضریب غنی شدگی(EF)،ضریب آلودگی(Cf),بار آلودگی جمعی(pli),و خطر بوم شناختی بالقوه(ri) برای نمونه ها محاسبه شد و اکثر نمونه ها در رده آلودگی بسیار شدید جای گرفتند.میانگین غلظت آرسنیک در نمونه های سنگ و خاک منطقه،به ترتیب 1089/1423(mg/kg) می باشد.عامل اصلی وجود چنین غلظت های بالایی از فلزات سنگین و به ویژه آرسنیک،در محیط های زمین شیمیایی این منطقه را می توان،وجود تعداد زیادی چشمه های تراورتن ساز باقیمانده از مراحل پسین فعالیتهای آتشفشانی،دانست. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

139 - بررسی و شناسایی منابع و متغیرهای آلاینده آب رودخانه کرج در محدوده اسلامشهر
مریم خدابخشی فرح ناز کریم زاده بهنوش خوش منش افشار ضیاء ظریفی

این مقاله با هدف مطالعه برخی از آلودگی های ناشی از عناصر سنگین در آب رودخانه کرج ) که مهمترین رودخانه در اسلامشهر است ( از قبیل اکسیژن محلول ، EC،TDS،PH ، شوری و همچنین تعیین غلظت عناصر سنگین نمونه های آب از قبیل As،Cu،Pb،Zn،Cd،Cr،Ni که مورد آنالیز قرار گرفتند تدوین گرد چکیده کامل

این مقاله با هدف مطالعه برخی از آلودگی های ناشی از عناصر سنگین در آب رودخانه کرج ) که مهمترین رودخانه در اسلامشهر است ( از قبیل اکسیژن محلول ، EC،TDS،PH ، شوری و همچنین تعیین غلظت عناصر سنگین نمونه های آب از قبیل As،Cu،Pb،Zn،Cd،Cr،Ni که مورد آنالیز قرار گرفتند تدوین گردیده است. جهت انجام آزمایشات و تعیین متغیرها ، مراحل نمونه برداری در اسفند ماه در5 ایستگاه در طول مسیر رودخانه انجام گرفت چون سایر ایستگاهها فاقد آب بودند .تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار spss و آزمون ضریب همبستگی پیرسون انجام گرفت . میانگین PH در نمونه های آب سطحی 55/7 است که نشان دهنده ی ماهیت قلیایی نمونه های آب است. بالا بودن هدایت الکتریکی آب رودخانه کرج ناشی از فعالیتهای کشاورزی و صنعتی می باشد. بالا بودن TDS با فراوانی نیترات آب مرتبط است. روند کاهشی میانگین غلظت کاتیونهای اصلی نمونه های آب رودخانه کرج به صورت منیزیم > کلسیم > سدیم>پتاسیم، و ترتیب غلظت آنیونها در نمونه های آب سطحی به صورت سولفات > کلر است. در نمودار پایپر ، تیپ آب آنیونها از نوع سولفاته و در رخساره کربنات و بی کربنات و تیپ آب در کاتیونها از نوع سدیم – پتاسیم و در رخساره منیزیک و کلسیک قرار دارد. براساس نتایج بدست آمده از ضرایب همبستگی بین عناصر فلزی نیکل با کروم ، مس با روی همچنین کروم با روی می توان وجود منشأ مشترک خاکزاد و زمین زاد )فعالیتهای انسانی( را برای تأمین آنها در آب رودخانه احتمال دارد. ضمن این که همبستگی های مثبتی نیز ما بین آنیون های سولفات و برخی عناصر فلزی و نیز یون کلر مشاهده می شود که می تواند حمل شدگی عناصر در فاز سولفیدی را بیان کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

140 - نقش آلودگی فلزات سنگین (سرب،کادمیوم،مس،روی ،نیکل و کروم) بر تراکم و پراکنش روزنه داران کفزی در رسوبات ساحل جنوبی دریای خزر(حدفاصل عباس آباد تا رامسر)
مونا اقبالی ستاره پیروز منش بابک مقدسی معصومه سهرابی ملا یوسفی پرگل قوام مصطفوی

به منظور شناسایی و تعیین ارتباط روزنه داران کفزی ساحل جنوبی دریای خزر(حدفاصل عباس آباد تا رامسر) با عوامل محیطی و فلزات سنگین (سرب،کادیوم،مس،روی،نیکل،کروم) تاثیر این فلزات بر تنوع و تراکم روزنه داران کفزی در این منطقه بررسی شد.نمونه برداری در فصل بهار(خرداد1391) از 5 تر چکیده کامل

به منظور شناسایی و تعیین ارتباط روزنه داران کفزی ساحل جنوبی دریای خزر(حدفاصل عباس آباد تا رامسر) با عوامل محیطی و فلزات سنگین (سرب،کادیوم،مس،روی،نیکل،کروم) تاثیر این فلزات بر تنوع و تراکم روزنه داران کفزی در این منطقه بررسی شد.نمونه برداری در فصل بهار(خرداد1391) از 5 ترانسکت و در 4 عمق(5،10،15،20) انجام شد.غلظت فلزات سنگین درصد مواد آلی کل (T.O.M) و قطر ذرات رسوبی با استفاده از روشهای آزمایشگاهی و میزان فاکتورهای محیطی آب مجاور بستر از جمله شوری،دما،هدایت الکتریکی(EC),اکسیژن محلول و اسیدیته (PH)در حین نمونه برداری اندازه گیری شد.میانگین غلظت فلز سرب 48.08،کادیوم3.30،مس20.86،روی64.76،نیکل36.50 و کروم 36.92 قسمت در میلیون(ppm),میانگین درصد مواد آلی کل 3.59 درصد میانگین قطر ذارت رسوبی0.21 میلیمتر تعیین شد.همچنین میانگین شوری 13 قسمت در هزار (ppt),دمای آب مجاور بستر 26.09 درجه سانتیگراد،هدایت الکتریکی 18.62 میکروژیمنس بر سانتی متر اکسیژن محلول 9.98 میلیگرم بر لیتر و اسیدیته(PH) 8.34 بود.در منطقه مورد بررسی،4 گونه روزنه داران کفزی متعلق به 3 جنس از 3 خانواده از یک راسته جداسازی و شناسایی شد.گونهAmmonia beccarii با داشتن بیشترین فراوانی و بیشترین تراکم به عنوان گ.نه غالب شناسایی شد.بافت رسوبس بستر ترکیب ناهمگنی از رس،سیلت،شن و ماسه بود.بیشترین درصد رسوبات منطقه مورد مطالعه را ماسه ریز و بسیار ریز ،رس و سیلت تشکیل داده است.نتایج بررسی ها حاکی از همبستگی مثبت میان تراکم روزنه داران کفزی و فاکتورهای محیطی(درجه حرارت،غلظت اکسیژن محلول،عمق،هدایت الکتریکی،درصد مواد آلی)در منطقه مورد مطالعه بود که این امر بیانگر افزایش تراکم این روزنه داران با افزایش فاکتورهای محیطی است.علاوه بر آن اختلاف معنی دار و همبستگی بین فاکتورهای محیطی و فلزات سنگین و تنوع روزنه داران کفزی مشاهده نشد.برای هیچ یک از فلزات مورد مطالعه اختلاف معنی داری در عمق های مختلف مشاهده نشد و مقادیر فلزات سنگین در محدوده مجاز قرار دارند.همچنین مشاهده روزنه داران کفزی دارای ناهنجاری ریختی در ساختار پوسته در این منطقه نشانگر وجود آلودگی نسبی بستر سواحل جنوبی دریای خزر در منطقه عباس آباد تا رامسر می باشد پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

141 - ارزیابی ژئوشیمیایی و زیست محیطی فلزات سنگین در خاک منطقه رباط سفید (جنوب مشهد)
محمد ابراهیم فاضل ولی پور بنفشه فاضل ولی پور رحیم دبیری

محدوده رباط سفید واقع در مسیر جاده مشهد به تربت حیدریه توسط رخنمون های افیولیتی به شدت سرپنتینیتی شده احاطه شده است که می توانند به عنوان منشا زمین زاد آلودگی منابع خاک منطقه به فلزات سنگین در نظر گرفته شود. با توجه به اهمیت موضوع در مقاله حاضر به بررسی و ارزیابی فلزات چکیده کامل

محدوده رباط سفید واقع در مسیر جاده مشهد به تربت حیدریه توسط رخنمون های افیولیتی به شدت سرپنتینیتی شده احاطه شده است که می توانند به عنوان منشا زمین زاد آلودگی منابع خاک منطقه به فلزات سنگین در نظر گرفته شود. با توجه به اهمیت موضوع در مقاله حاضر به بررسی و ارزیابی فلزات سنگین در منابع خاک منطقه رباط سفید پرداخته شده است. به همین دلیل غلظت فلزات سنگین در 11 نمونه خاک بررسی و تفسیر شده است. برای این هدف از روش های آماری چند متغیره و شاخص زمین انباشت، ضریب غنی شدگی و فاکتور آلودگی و فاکتور آلودگی اصلاح شده استفاده گردیده است. با استفاده از روش های آماری چند متغیره (ضریب پیرسون، تحلیل مولفه های اصلی و آنالیز خوشه ای) همبستگی بین عناصر مورد ارزیابی قرار گرفت. بر اساس ارزیابی های صورت گرفته سنگ های افیولیتی (سرپنتینیت، گابرو، دونیت و هارزبورژیت) به عنوان منشا لیتوژنیک عناصر منطقه در نظر گرفته شده است. بر اساس اندازه گیری شاخص زمین انباشت برای خاک، نیکل دارای بالاترین میزان آلودگی در منطقه است. محاسبه فاکتور آلودگی نشان می دهد که نیکل و کروم دارای آلودگی بسیار زیاد، و کبالت دارای آلودگی زیاد در منطقه می باشد. همچنین با اندازه گیری فاکتور غنی شدگی، نیکل غنی شدگی شدید در منطقه نشان می دهد ولی منشا ورود این فلزات سنگین ساختارهای زمین شناسی منطقه و هوازدگی سنگ های افیولیتی است و منشا لیتوژنیک دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

142 - مروری بر کاربرد صنعتی ریز جلبک ها و سیانوباکتری ها در حذف فلزات سنگین و سنتز نانوذرات
بهاره نوروزی

انتشار بی رویه فلزات حاصل از منابع مختلف صنعتی، کشاورزی و انسانی، منجر به آلودگی محیط زیست به فلزات سنگین شده است. فلزات سنگین برای انسانها و حیوانات بسیار سمی هستند. در ان میان ریز جلبکها و سیانوباکتری ها با پتانسیل رشد در شرایط افراطی از جمله مکان های آلوده به فلزات س چکیده کامل

انتشار بی رویه فلزات حاصل از منابع مختلف صنعتی، کشاورزی و انسانی، منجر به آلودگی محیط زیست به فلزات سنگین شده است. فلزات سنگین برای انسانها و حیوانات بسیار سمی هستند. در ان میان ریز جلبکها و سیانوباکتری ها با پتانسیل رشد در شرایط افراطی از جمله مکان های آلوده به فلزات سنگین، استراتژی های دفاعی کارآمدی را برای مبارزه با اثرات سمی ناشی از یون های فلزات سنگین دارند. به این ترتیب که می توانند غلظت بالایی از فلزات سنگین را در اندامک های سلولی خود تجمع دهند. کارایی بالقوه در جذب، انباشت و مقاومت فلزی در ریز جلبکها موجب شده که به عنوان میکروارگانیسم های کارامد در بیوسنتز نانوذرات فلزی و اکسید فلزی، نیز شناخته شوند. در این مقاله مروری هدف این است که استراتژی های مختلف حذف فلزات سنگین و همچنین مکانیسمهای سنتز نانوذرات توسط ریز جلبکها مورد بررسی قرار گیرد. بدیهی است که مطالعه کاربرد وسیع ریز جلبکها در صنعت زیست پالایی، می تواند نقش مهمی در حفظ منابع زیست محیطی ما در آینده داشته باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

143 - بررسی آلودگی فلزات سنگین رسوبات رودخانه با استفاده از شاخص های زمین انباشتگی ، ضریب آلودگی و تحلیل مؤلفه اصلی (مطالعه موردی : جاجرود محدوده شهرستان پردیس)
علیرضا نیکنام بجندی فرحناز کریم زاده معصومه سهرابی ملایوسفی

مهمترین رودخانه شهرستان پردیس در شرق تهران جاجرود است. در این تحقیق تعداد 16 نمونه از رسوبات کف این رودخانه که در اوایل تیرماه 1397 برداشت گردید ، مطالعه شده است. نمونه های مزبوربرای تعیین غلظت فلزات سنگین Fe ، Cr ، Cd ، Zn ، Pb ، Cu ، Co، Hg، As وMn به روش ICP مورد آنا چکیده کامل

مهمترین رودخانه شهرستان پردیس در شرق تهران جاجرود است. در این تحقیق تعداد 16 نمونه از رسوبات کف این رودخانه که در اوایل تیرماه 1397 برداشت گردید ، مطالعه شده است. نمونه های مزبوربرای تعیین غلظت فلزات سنگین Fe ، Cr ، Cd ، Zn ، Pb ، Cu ، Co، Hg، As وMn به روش ICP مورد آنالیز قرار گرفتند. رسوبات رودخانه جاجرود به عناصر روی، سرب، و در برخی ایستگاهها به ، مس ، منگنز و کادمیوم آلوده شده اند. منبع احتمالی عناصر مس، سرب تخلیه نخاله های راهسازی و نخاله های ساختمانی و فعالیتهای انسانی اعم از باغداری ، مسکونی و صنایع در اطراف رودخانه جاجرود است. افزایش غلظت منگنز در ایستگاه سنجریان ، نشاندهندهء فعالیتهای دامداری ، زمین کشاورزی و مناطق مسکونی در نزدیکی بستر رودخانه است. نتیجه گیری مؤلفه اصلی با نتایج حاصل از آنالیز خوشه ای نیز همخوانی دارد و براساس آنالیز های آماری انجام گرفته می توان گفت که آهن و کبالت و کروم و روی منبع یکسانی دارند (زمین زاد). این مطلب در مورد کادمیوم و آرسنیک وجود منبع مشترک (انسان زاد) و در مورد سرب نیز یک منبع (انسان زاد) مجزا را بیان می دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

144 - پهنه‌بندی غلظت فلزات سنگین در خاک محدوده اکتشافی کانسار طلای هیرد
شهرام بیک پور مهسا اسکندری امید اردبیلی

در این پژوهش، منطقه معدنی هیرد در جنوب شهرستان بیرجند ، استان خراسان جنوبی به عنوان مرکز تجمع آلودگی معدنی شناسایی شده و سعی برآن شده است که خاکهای محدوده ی مورد مطالعه را از نظر ژئوشیمیایی و زیست محیطی نقشه ی پهنه بندی آنها ترسیم شود. حداکثر غلظت بخشی برای عنصر آرسنیک چکیده کامل

در این پژوهش، منطقه معدنی هیرد در جنوب شهرستان بیرجند ، استان خراسان جنوبی به عنوان مرکز تجمع آلودگی معدنی شناسایی شده و سعی برآن شده است که خاکهای محدوده ی مورد مطالعه را از نظر ژئوشیمیایی و زیست محیطی نقشه ی پهنه بندی آنها ترسیم شود. حداکثر غلظت بخشی برای عنصر آرسنیک و آنتیموان به ترتیب 5550 و 910 ppm می باشد. با توجه به وضعیت زمین شناسی منطقه و توجه به منشأ خاکهای منطقه نشان می دهد که افزایش غلظت آنها بیشتر منشأ طبیعی داشته و به مقدار کمتری توسط فعالیتهای انسانی پدید آمده است. فاکتور غنی شدگی برای عناصر آرسنیک، آنتیموان و کادمیوم به ترتیب 1.89 ، 2.05 و 0.03 می باشد. که نشان دهنده ی آلودگی متوسط دو عنصر آرسنیک و آنتیموان و عدم آلودگی منطقه نسبت به عنصر کادمیوم می باشد. براساس شاخص زمین انباشت ، درجه آلودگی عناصر آرسنیک و آنتیموان 1بوده که بیانگر آلودگی متوسط این دو عنصر در منطقه و برای عنصر کادمیوم کمتر از 1 می باشد. شاخص آلودگی نیز در منطقه برای عناصر آرسنیک و آنتیموان در حد متوسط و برای عنصر کادمیوم عدم آلودگی را نشان می دهد که خاکهای منطقه مورد بررسی از نظر شاخص های آلودگی در زمره خاکهای غیرآلوده تا آلودگی متوسط قرار دارند و بیشترین این آلودگی در خاکهای مجاور معدن می باشد. به طور کلی خاکهای منطقه مورد مطالعه دارای مقادیر بالایی از عناصر مورد نظر (بالاتر از مقدار زمینه طبیعی) می باشند و در صورت عدم کنترل آن در آینده، آلودگی به حد بحرانی خواهد رسید و مشکلات زیادی برای افراد ساکن در منطقه ایجاد خواهد کرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

145 - ارزیابی آلودگی فلزات سنگین در خاک کشاورزی جنوب بردسکن (استان خراسان رضوی)
محمد ابراهیم فاضل ولی پور

همگام با رشد صنعت وفناوری،ورود آلاینده‌های زیست محیطی و درصدر آن فلزات سنگین به خاک، موجب افزایش نگرانی جامعه بشری در رابطه با امنیت غذایی شده است. این مطالعه با هدف بررسی غلظت فلزات سنگین در خاک‌های سطحی زمین‌های کشاورزی جنوب بردسکن واقع در استان خراسان رضوی انجام شده چکیده کامل

همگام با رشد صنعت وفناوری،ورود آلاینده‌های زیست محیطی و درصدر آن فلزات سنگین به خاک، موجب افزایش نگرانی جامعه بشری در رابطه با امنیت غذایی شده است. این مطالعه با هدف بررسی غلظت فلزات سنگین در خاک‌های سطحی زمین‌های کشاورزی جنوب بردسکن واقع در استان خراسان رضوی انجام شده است. برای این منظور نمونه‌های خاک از عمق 10 تا 30 سانتی‌متری سطح خاک برداشت گردید. بافت خاک غالب گراول ماسه‌ای وPH خاک 7.3 و نیمه قلیایی است. میانگین غلظت کل کادمیوم، مس، منگنز و مولیپدن به ترتیب 0.66 و 215، 2167 و6.67 (برحسب ppm) اندازه‌گیری شدند. بیشترین مقدار شاخص زمین انباشتگی، فاکتور غنی‌شدگی و شاخص آلودگی به ترتیب مربوط به مس(0.6)، مولیپدن (6.26) و مولیپدن (4.44) است. شاخص جامع آلودگی که از میانگین شاخص آلودگی کلیه فلزات محاسبه شد برابر با 2.36 است و در کلاس آلودگی متوسط قرار گرفت. بالا بودن غلظت فلزات سنگین مس، مولیپدن، منگنز و کادمیوم در جنوب بردسکن می‌تواند تهدیدی برای کشاورزی در این منطقه باشد. وجود رخساره‌های سنگی مختلف همراه با ساختارهای زمین‌شناسی مانند گسل‌ها و فعالیت‌های انسانی مانند معدن کاری، کشاورزی و صنعتی می‌تواند زمینه‌های لازم را برای آلودگی خاک به فلزات سنگین فراهم نماید و موجب افزایش غلظت فلزات سنگین در خاک‌های کشاورزی منطقه شده باشد. نظارت مستمر بر غلظت آلاینده‌ها در خاک و محصولات کشاورزی برای حفظ منابع تولید و دست‌یابی به امنیت غذایی ضروری است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

146 - مدل سازی ژئوشیمیایی در بررسی آلودگی زیست محیطی عناصر سنگین با تاکید بر Cu-Pb با استفاده از دور سنجی در جنوب کاشان
مهران فرهمندیان علی قاسمی سهراب افشاری مهدی شبانکاره

منطقه جنوب کاشان از دیدگاه زمین ساختاری بخشی از زون ارومیه-دختر محسوب می شود.سنگهای آتشفشانی ائوسن در این ناحیه تحت تاثیر سیالات تاخیری ناشی از توده های گرانودیوریتی الیگومیوسن قرار گرفته و باعث دگرسانیهای آرژیلیک،سریسیتیک،پروپیایتیک،کالک سیلیکاته و سیایسی شدن در سنگهای چکیده کامل

منطقه جنوب کاشان از دیدگاه زمین ساختاری بخشی از زون ارومیه-دختر محسوب می شود.سنگهای آتشفشانی ائوسن در این ناحیه تحت تاثیر سیالات تاخیری ناشی از توده های گرانودیوریتی الیگومیوسن قرار گرفته و باعث دگرسانیهای آرژیلیک،سریسیتیک،پروپیایتیک،کالک سیلیکاته و سیایسی شدن در سنگهای ائوسن گردیده است.بر اساس نتایج تجزیه خوشه ای بر روی نمونه ها،عناصر مورد بررسی را به دو گروه Cu-Co-Cd و Pb-Zn-As می توان تفکیک نمود.توزیع فلزات گروه اول انطباق نسبتا خوبی با زون دگرسانی آرژیلیک و گروه دوم با سنگهای اسکارنی دارد.کمینه و بیشینه غلظت عناصر As,Zn,Cd,Pb,Cu و Co در نمونه ها به ترتیب بین(459-1.5)(623-1)(<2.97)(413-14)(21-0.5)(17-1.5) میلی گرم بر کیلو گرم میباشد.بنابر استانداردهای موجود ،غلظت CUو Pb بیش از حد طبیعی است.محاسبات هاله مرکب ضربی ،مبین همبستگی بالای آلودگی مس و سرب با دگرسانی آرژیلیک و به مقدار کمتر دگرسانی کالک سیلیکاته است.تخمین به روش کریجینگ نشان دهنده بالاترین توزیع غلظت CUو Pb به صورت لکه هایی در قسمت جنوبی منطقه بر روی سنگ بستر آذرین می باشد.بنابر داده های موجود در این پژوهش،منشا آلودگی cuو pb توده گرانودیوریتی بوده و دگر سانی گرمابی سیالات برخاسته از این توده سبب افزایش غلظت عناصر فوق شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

147 - ارزیابی آلودگی فلزات سنگین در رسوبات سطحی رودخانه گاماسیاب نهاوند
مریم صالح محسن رضایی عطا شاکری اشکان جهانداری

در این مطالعه به ارزیابی آلودگی فلزات سنگین رودخانه گاماسیابواقع در استان همدان پرداخته شد. رودخانه گاماسیاب مهم‌ترین رودخانه شهرستان نهاوند می‌باشد که در مجاور آن فعالیت‌های گسترده‌ای مانند کشاورزی یا پرورش ماهی صورت می‌گیرد بنابراین ارزیابی فلزات سنگین در رسوبات این ر چکیده کامل

در این مطالعه به ارزیابی آلودگی فلزات سنگین رودخانه گاماسیابواقع در استان همدان پرداخته شد. رودخانه گاماسیاب مهم‌ترین رودخانه شهرستان نهاوند می‌باشد که در مجاور آن فعالیت‌های گسترده‌ای مانند کشاورزی یا پرورش ماهی صورت می‌گیرد بنابراین ارزیابی فلزات سنگین در رسوبات این رودخانه امری اجتناب ناپذیر می‌باشد. نتایج حاصل، روند کاهشی غلظت فلزات سنگین در این رودخانه را به‌صورت Cr> Zn> Ni> As> Pb> Co> Mo> Cd نشان داد. به‌منظور ارزیابی آلودگی این فلزات از شاخص‌های ضریب غنی‌شدگی، شاخص آلودگی، دستورالعمل‌های کیفیت رسوب کانادا (SQGs)، واحد سمناکی و پتانسیل خطرات بوم‌شناختی فلزات سنگین استفاده شد. بر اساس شاخص‌ غنی شدگی عناصر آرسنیک و کادمیم دارای منشا انسان زاد و عناصر کروم و نیکل دارای منشا زمین زاد می باشند، همچنین نیز سرب در بعضی از ایستگاه‌ها آلودگی زیادی را ایجاد کرده است. نمونه‌های شماره 1 و 3 و به میزان کمتر شماره 2، 6، 5 و 8 بیشترین خصوصیت سمناکی را از خود بروز دادند. از ضریب همبستگی برای ارتباطات بین عناصر و شناسایی منشأ آن‌ها استفاده شد. نتایج ضریب همبستگی نشان داد که عناصر مس، روی، سرب ناشی از فعالیت‌های شهری، آرسنیک و کادمیم در اثر فعالیت‌های کشاورزی و عناصری نظیر نیکل، وانادیم دارای منشأ زمین زاد می‌باشند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

148 - کانسار زایی در جنوب غرب تهران(جنوب منطقه بوئین زهرا)و بررسی آلودگی زیست محیطی آن
سعیده سنماری سید ناصر موسوی

پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

149 - حذف روی و کادمیوم از خاک آلوده با استفاده از گیاه یونجه
عبدالرضا کرباسی پگاه خرازیان

برخی از گیاهان تحت عنوان گیاهان فوق تجمع دهنده، دارای قابلیت جذب، تحمل و حذف مقادیر بالایی از فلزات سنگینخاک می باشند. استفاده از این گیاهان به عنوان یک تکنولوژی مناسب و تجاری بوده که با استفاده از آن، می توان نسبت بهپاکسازی خاک های آلوده به فلزات سنگین اقدام نمود. دربی چکیده کامل

برخی از گیاهان تحت عنوان گیاهان فوق تجمع دهنده، دارای قابلیت جذب، تحمل و حذف مقادیر بالایی از فلزات سنگینخاک می باشند. استفاده از این گیاهان به عنوان یک تکنولوژی مناسب و تجاری بوده که با استفاده از آن، می توان نسبت بهپاکسازی خاک های آلوده به فلزات سنگین اقدام نمود. دربین گیاهان علوفه ای، خانواده لگومینوز وازاین خانواده، یونجه بهجهت دارا بودن ریشه های عمیق، بومی ایران بودن و دوره رشد کوتاه مدت آن در آب و هوای سرد و گرم موجود درسایر نقاط کشور، ازاهمیت ویژه ای برخوردار می باشد که این مساله امکان حذف مقدار بیشتری از آلودگی را از سطحخاک آلوده فراهم می سازد. در این تحقیق میزان جذب غلظت های متفاوت فلزات سنگین روی و کادمیوم درخاک، توسطگیاه یونجه به همراه غلظت قابل دسترس بیولوژیک آن تعیین و با pHخاک مقایسه می گردد. مطالعه بر روی چهار نمونهخاک صورت گرفت که بطور مصنوعی به عناصر روی و کادمیوم در غلظت های 200 ،100و 400 ppmکادمیوم و ،5001000و 2000ppmروی آلوده گردیده وگیاه یونجه در گلدان غیر آلوده )شاهد آزمایش( و گلدان های حاوی خاک آلودهبه عناصر فوق کشت گردید . پس از انجام فعالیت های مورد نیاز شامل داشت صحیح و برداشت، آنالیز شیمیایی خاکبرای تعیین پارامترهای موثر در جذب نظیر pHانجام گردید. پارامترهای اندازه گیری شده با استفاده از روش آماری آنالیزخوشه ای و نرم افزار MVSPمورد بررسی قرار گرفت. اندازه گیری غلظت کل فلزات سنگین در خاک، گیاه و در بخشدسترسی بیولوژیک ومیزان بارمواد آلی درخاک وگیاه نشان می دهد که یونجه دارای پتانسیل خوبی جهت جذب هردوعنصر مورد مطالعه می باشد. میزان جذب این عناصر نسبت به هم روند مشابهی داشته و در اثر کاهش pHروندصعودی دارند. به نحوی که درنمونه خاک شماره 4که دارای بیشترین مقدار آلودگی است، با کاهش pHتا 6/72میزانغلظت روی و کادمیوم درخاک و نیز میزان جذب آن در یونجه بطور قابل ملاحظه ای تا 1161/75 mg/kgکادمیومدرگیاه و 58/2 mg/kgدر خاک و نیز 3933/54 mg/kgروی درگیاه و 2703/2 mg/kgدر خاک افزایش دارد. لذایونجه را می توان به عنوان یک گیاه مناسب جهت حذف روی و کادمیوم از خاک آلوده پیشنهاد داد. خواص عمده شیماییخاک از جمله ،pHظرفیت تبادل کاتیونی و مواد آلی در جذب و یا دفع فلزات سنگین خاک موثرند، همچنین نتایج نشانمی دهد که در اثر افزایش میزان مواد آلی در خاک مقدار pHخاک کاهش می یابد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

150 - بررسی نقش بنتونیت،ایلیت،هماتیت،زئولیت و کلسیت بر کاهش جذب فلزات سنگین در زمینهای آبیاری شده با پساب های آلوده در شهرستان تبریز
رامین سلماسی منصوره مهدوی علیرضا استاد رحیمی

تثبیت فلزات سنگین در محل با استفاده از اطلاح گرهای معدنی،روشی است که جهت پاک سازی خاک های آلوده بسیار مورد توجه قرار گرفته است.بر این اساس در پژوهش حاضر ،هدف این است که کارایی 5 نوع اصلاحگر معدنی،جهت تثبیت فلزات سنگین موجود در خاکهای کشاورزی اطراف شهرستان تبریز -که با پ چکیده کامل

تثبیت فلزات سنگین در محل با استفاده از اطلاح گرهای معدنی،روشی است که جهت پاک سازی خاک های آلوده بسیار مورد توجه قرار گرفته است.بر این اساس در پژوهش حاضر ،هدف این است که کارایی 5 نوع اصلاحگر معدنی،جهت تثبیت فلزات سنگین موجود در خاکهای کشاورزی اطراف شهرستان تبریز -که با پسابهای آلوده آبیاری می شوند-تعیین شود و اصلاح گر یا اصلاح گرهای بهینه جهت این مورد پیشنهاد گردد.به نیم گرم از 5 اصلاحگر کلیست،ایلیت،هماتیت،رئولیت و بنتونیت و 10 نمونه خاک گرفته شده از خاکهای کشاورزی اطراف شهرستان تبریز محلولهای حاوی عناصر کادمیوم،سرب،نیکل،مس و روی اضافه گردید. بعد از شرک کردن،،غلظت این 5 عنصر با استفاده از دستگاه جذب اتمی اندازه گیری شد.و پس از انجام محاسبات درصد جذب فلزات تعیین گردید و در نهایت اصلاح گرهای بهینه در این رابطه مشخص کردیدند.تفاوت آشکاری بین مواد اصلاح گر از لحاظ میزان جذب 5 عنصر وجود داشت.به طوری که بیشترین میزان جذب عنصر کادمیوم،نیکل و روی مربوط به کلسیت،بیشترین میزان جذب عناصر سرب و مس مربوط به هماتیت،و برای هر 5 عنصر کمترین میزان جذب مربوط به ایلیت بوده است.کلسیت،زئولیت،بنتونیت و هماتیت ظرفیت جذب بالاتر معنی داری در سطح 5 درصد برای عناصر کادمیوم،نیکل و روی نسبت به تمام خاکهای مورد آزمایش داشتند.در مورد سرب،بالاترین میزان جذب توسط اصلاح گرهای کلسیت و هماتیت(بدون تفاوت معنی دار با همدیگر)انجام گرفت.کلسیت ،هماتیت و زئولیت بالاترین میزان جذب مس را داشتند در حالی که بیشترین میزان جذب این عنصر با اختلاف معنی دار با دو ماده اصلاحی دیگر،توسط هماتیت انجام گرفت.دو اصلاح گر کلسیت و هماتیت مشترک بین 5 اصلاح گر بودند که در صورت اضافه شدن به 10 نوع خاک مورد آزمایش در این پژوهش،توانستند در سطح 5 درصد اختلاف معنی دار،باعث افزایش معنی دار ظرفیت جذب 5 آلاینده کادمیوم،مس،روی،نیکل و سرب شوند و بدین وسیله کاهش جذب و انباشت عناصر یاد شده در گیاهان زیرکشت مناطق کشاورزی اطراف شهرستان تبریز را موجب گردید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

151 - بررسی مقادیرعناصرآلوده کننده رسوب رودخانه کرج در محدوده اسلامشهر (جنوب تهران)و اثرات سوءآن بر محیط زیست پیرامون
فرح ناز کریم زاده مریم خدابخشی بهنوش خوش منش افشار ضیاء ظریفی

اسلامشهر در جنوب شهر تهران قرار دارد که از شمال به تهران ، از شرق به شهرستان ری ، از جنوب به رباط کریم و از غرب به شهرستان شهریار محدود می گردد . مهم ترین رودخانه ی آن رودخانه کرج نام دارد. در این تحقیق نمونه های رسوب برای تعیین غلظت عناصر Ni ، Cr ، Cd ، Zn ، Pb ،Cu ، A چکیده کامل

اسلامشهر در جنوب شهر تهران قرار دارد که از شمال به تهران ، از شرق به شهرستان ری ، از جنوب به رباط کریم و از غرب به شهرستان شهریار محدود می گردد . مهم ترین رودخانه ی آن رودخانه کرج نام دارد. در این تحقیق نمونه های رسوب برای تعیین غلظت عناصر Ni ، Cr ، Cd ، Zn ، Pb ،Cu ، As وFeمورد آنالیز قرار گرفت. رسوبات رودخانه کرج به عناصر روی، مس، و در بعضی ایستگاهها ، سرب ، آرسنیک آلوده شده اند. نتیجه گیری تحلیل مؤلفه اصلی با نتایج حاصل از آنالیز خوشه ای نیز سازگار است و براساس آنالیز های آماری انجام گرفته می توان گفت که آهن و نیکل و کروم و روی منبع یکسانی دارند (زمین زاد). این مطلب در مورد مس و آرسنیک وجود منبع مشترک (انسان زاد) و در مورد کادمیوم نیز یک منبع (انسان زاد) مجزا را بیان می دارد. نتایج نشان می دهد که غنی شدگی برای تمام عناصر در همه ایستگاهها وجود ندارد. طبق نتایج بدست آمده از شاخص زمین انباشت آلودگی مقادیر روی، مس و نیکل در بعضی ایستگاهها در حد غیر آلوده و در بعضی ایستگاه های دیگر در حد غیرآلوده تا آلودگی متوسط می باشد. آلودگی مقادیر کادمیوم و سرب و آرسنیک در حد متوسط تا آلودگی متوسط تا قوی می باشد . مقدار کروم نیز در حد غیر آلوده و در بعضی ایستگاهها در حد آلودگی متوسط تا قوی و در ایستگاه 13 در حد آلودگی قوی می باشد. مقادیر درجه آلودگی نیز نشان می دهد کادمیوم دارای درجه آلودگی بسیار بالا، عنصر کروم و نیکل دارای درجه آلودگی متوسط، عناصر مس، آرسنیک، سرب، روی دارای درجه آلودگی قابل توجه هستند.ضریب آلودگی در تمام ایستگاهها پایین تا متوسط است. منبع احتمالی عناصر روی و مس، تخلیه زباله ها و نخاله های ساختمانی و فاضلاب هایخانگی به درون رودخانه کرج است. افزایش غلظت آرسنیک در ایستگاه سالور و جاده ساوه ، نشاندهنده ی نقش آفت کش های کشاورزی و افزایش غلظت سرب نتیجه رفت وآمد وسایل نقلیه است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

152 - ارتباط بین میزان فلزات سنگین و برخی ویژگیهای فیزیکی -شیمیایی خاک در حوزه ی آبخیز قرنقوچای
رامین سلماسی

در حوزه ی آبخیز قرنقوچای واقع در استان آذربایجان شرقی، شواهد مربوط به آلودگی فلزات سنگین گزارش شده است. آزمایش های اولیه نمونه های آب چشمه های منطقه نیز مقادیر برخی از این فلزات را چندین برابر بالاتر از میزان مجاز آن را نشان داد. هدف پژوهش حاضر بررسی این موضوع است که با چکیده کامل

در حوزه ی آبخیز قرنقوچای واقع در استان آذربایجان شرقی، شواهد مربوط به آلودگی فلزات سنگین گزارش شده است. آزمایش های اولیه نمونه های آب چشمه های منطقه نیز مقادیر برخی از این فلزات را چندین برابر بالاتر از میزان مجاز آن را نشان داد. هدف پژوهش حاضر بررسی این موضوع است که با توجه به آلودگی آب های منطقه به فلزات سنگین، آیا خاک های منطقه نیز تحت تاثیر این آلودگی هستند یا خیر. در صورتی که پاسخ مثبت است میزان این فلز/فلزات با کدام ویژگی های خاک ارتباط دارند. برای این منظور، پس از انجام بررسی های صحرایی و نمونه برداری از خاک های منطقه و تجزیه ویژگی های فیزیکی و شیمیایی و نیز فلزات سنگین در آن ها، تجزیه و تحلیل های لازم بر اساس تعیین ضرایب همبستگی بین عناصر و ویژگی های فیزیکی وشیمیایی نمونه های خاک و نیز آنالیزخوشه ای انجام گرفت. یافته های این پژوهش نشان دادند که مس با کربن آلی و آلومینیوم، کروم، منگنز با درصد رس نمونه های خاک همبستگی مثبت داشته اند. در طبقه‌بندی یافته های بدست آمده این پژوهش با استفاده از آنالیز خوشه ای، 5 شاخه اصلی تشکیل شدند که با یافته های تعیین ضرایب همبستگی همخوانی نشان دادند. همبستگی مثبت بین برخی فلزات و میزان رس و مواد آلی نمونه های خاک دلالت بر این می کنند که مواد آلی و رس خاک ها با تثبیت فلزات، خطر رها شدن آن ها را به محیط زیست کاهش می دهند. لازم است پژوهش های دیگری انجام گیرد تا منشا ناشی از فعالیت های زمین شناختی و انسانی فلزات اندازه گیری شده این طرح را تعیین نماید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

153 - افزایش ضریب غنی شدگی آرسنیک ،روی و مس در رسوبات بستر زاینده رود اصفهان
جواد طباطبایی

رودخانه زاینده رود با طول 420 کیلومتر و امتداد تقریبا شرقی-غربی از مهمترین رودخانه های ایران محسوب می شود که در استان اصفهان و چهار محال بختیاری جریان دارد.به دلیل اهمیت این رودخانه از نظر کاربردهای متعدد آن و همین طور قرار گرفتن رودخانه در مسیر تخلیه پساب کارخانجات مخت چکیده کامل

رودخانه زاینده رود با طول 420 کیلومتر و امتداد تقریبا شرقی-غربی از مهمترین رودخانه های ایران محسوب می شود که در استان اصفهان و چهار محال بختیاری جریان دارد.به دلیل اهمیت این رودخانه از نظر کاربردهای متعدد آن و همین طور قرار گرفتن رودخانه در مسیر تخلیه پساب کارخانجات مختلف،بررسی این رودخانه از نظر آلودگی به تعدادی از عناصر سنگین و آگاهی از میزان تجمع و تاثیرات عناصر سنگین در رسوبات رودخانه اهمیت حیاتی دارد.به همین منظور در فاصله اصفهان تا باغ بهادران که بیشترین تجمع صنایع موجود است،تعداد 12 نمونه به روش استاندارد از رسوبات سطحی رودخانه در آذرماه 1388 برداشته شد و پس از آماده سازی تحت تاثیر آنالیز ICP-MS قرار گرفتند.نتایج نشان داد که تغییرات غلظت فلزات سنگین در رسوبات رودخانه زاینده رود بسیار متغیر بوده و بیشترین مقادیر مربوط به نمونه هایی است که بعد از ورود زهکش ذوب آهن،باغ بهادران،زرین شهر و پل فلاورجان برداشته شده بودند.برای مطالعه شدت تاثیر عوامل و فرایندهای انسانی و تفکیک آن از عوامل طبیعی و زمین شناسی ایستگاه پل زمان خان به عنوان ایستگاه شاهد انتخاب و ضریب غنی شدگی فلزات سنگین نسبت به این ایستگاه محاسبه شدند.نتایج نشان داد که رسوبات برداشت شده از رودخانه نسبت به عناصری مانند ... Cu, Ni, Cr, Mn, Fe, Zn, As ضرایب غنی شدگی بالایی دارند.همچنین جهت تعیین میان آلودگی محیط،ضریب زمین انباشتگی به روش مولر در ایستگاه های نمونه برداری تعیین و مشخص شد که با نزدیک شدن به محدوده شهر اصفهان میزان آلودگی نسبت به این عناصر افزایش می یابد و ایستگاه پل غدیر در محدوده شدیدا آلوده قرار می گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

154 - بررسی میزان عناصر غیر ضروری در سبزیجات برگی زمینهای زراعی آلوده به فلزات سنگین در حومه شهر قدس
بهزاد ثانی

آلودگی خاک و محصولات کشاورزی پرمصرف از جمله سبزیجات برگی توسط فلزات سنگین بدلیل مدیریت ناصحیح در نظامهای زراعی در دنیا موجبات نگرانی در جوامع بشری را فراهم کرده است.در این تحقیق نمونه برداری از 10 مزرعه برای مطالعات فلزات سنگین (Pb,Ni,Hg,Cd) موجود در سبزیجات برگی شامل،ک چکیده کامل

آلودگی خاک و محصولات کشاورزی پرمصرف از جمله سبزیجات برگی توسط فلزات سنگین بدلیل مدیریت ناصحیح در نظامهای زراعی در دنیا موجبات نگرانی در جوامع بشری را فراهم کرده است.در این تحقیق نمونه برداری از 10 مزرعه برای مطالعات فلزات سنگین (Pb,Ni,Hg,Cd) موجود در سبزیجات برگی شامل،کاهو (Lactuca sativa),اسفناج(Spinacia oleracea)وجعفری(Petroselinum crispum) انجام گرفته است .به منظور انجام نمونه برداری از سبزیجات برگی،در پایان فصل رشد از هر مرزعه به طور تصادفی 5 نمونه از ابتدا،انتها و وسط هر کرت برداشت شده و سپس میزان آلودگی هر مزرعه به فلزات سنگین مورد بررسی قرار گرفته است.نتایج حاصله از این آزمایش نشان داد که اثر تیمار فلزات سنگین تاثیر معنی داری بر سبزیجات برگی داشت.مقایسه میانگینها نشان داد که بیشترین مقدار سرب (0.17mg/kg),جیوه(0.02mg/kg) و کادمیوم(0.12mg/kg) در اسفناج و بیشترین مقدار نیکل (0.10mg/kg) در گیاه کاهو به دست امد.همچنین کمترین مقدار سرب (0.11mg/kg) و کادمیومmg/kg)و کادمیوم(0.08mg/kg) در کاهو ،نیکل (0.08mg/kg) در جعفری و در نهایت فلز سنگین جیوه با (0.02mg/kg)کمترین مقدار را در سبزیجات کاهو و جعفری داشت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

155 - ارزیابی کیفی و تعیین پتانسیل آلایندگی چشمه های آبگرم سرعین
سمیه ندایی گیلارلو ناصر حافظی مقدس ابراهیم فتائی

شهر سرعین از شهرهای استان اردبیل میباشد که 9چشمه آبگرم دارد. آب ایـن چشـمههـا بعـد از اسـتفاده شـدن در مجتمـعهـایآب درمانی در رودخانه کنزق ریخته میشود که ساکنان بومی از آب این رودخانه برای مصارف کشاورزی و دامی استفاده مـیکننـد.به همین دلیل بررسی منشاء و تیپ آب چشمهها و چکیده کامل

شهر سرعین از شهرهای استان اردبیل میباشد که 9چشمه آبگرم دارد. آب ایـن چشـمههـا بعـد از اسـتفاده شـدن در مجتمـعهـایآب درمانی در رودخانه کنزق ریخته میشود که ساکنان بومی از آب این رودخانه برای مصارف کشاورزی و دامی استفاده مـیکننـد.به همین دلیل بررسی منشاء و تیپ آب چشمهها و غلظت فلزات سنگین موجود در آن ضـروری مـیباشـد. جهـت بررسـی تیـپ ومنشاء، از آب چشمهها و پساب مجتمعهای آب درمانی نمونهبرداری صـورت گرفـت و بعضـی از ویژگـیهـای فیزیکـی، شـیمیاییغلظت کاتیونها، آنیونهای اصلی و فلزات سنگین اندازهگیری و نتایج بدست آمده نشان میدهد که مقدار گازهای سولفید هیـدروژنو دیاکسیدکربن در چشمه های آبگرم به ترتیب حداکثر 16و 44 /8میلیگرم بر لیتر میباشد. بر اسـاس نمـودار پـایپر چشـمههـایآبگرم سرعین در ردهبندی شیمیایی دارای تیـپ آب بیکربنـاتکلرسـدیم مـیباشـد و همچنـین بـر اسـاس نمـودار مثلثـی آنیـونهـاچشمههای آبگرم سرعین در محدوده آبهای حاشیهای غنی در کربنات قرار گرفتهاند. بر اساس نمودار فیکلـین همـه چشـمههـا درمحدوده تقریباً خنثی قرار دارند. حداکثر مقدار شوینده اندازهگیری شده در محلهای نمونهبرداری در ایستگاه ، /5 23 1میلـیگـرم بـرلیتر و حداکثر 1590 ،BODمیلیگرم بر لیتر در ایستگاه 2میباشد پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

156 - ارزیابی ریسک بهداشتی فلزات سرب و کادمیوم در ماهی سرخو (Bloch, 1790 Lutjanus erythropterus ) در بندر امام حسن
سعید احمدی محمد ابراهیم زاده عبدالرحیم پذیرا سید عبدالمجید موسوی

چکیدهآلوده شدن آب و خا ک به فلزات سنگین ناشی از فعالیت های صنعتی، از مهمترین خطراتی است که اکوسیستمهای طبیعی و انسان را تهدید میکند. این فلزات به دلیل عدم تجزیه پذیری و خاصیت تجمع زیستی در بافت های زنده در زنجیره ی غذایی به حرکت درآمده و با ورود به بدن مصرف کنندگان موجب چکیده کامل

چکیدهآلوده شدن آب و خا ک به فلزات سنگین ناشی از فعالیت های صنعتی، از مهمترین خطراتی است که اکوسیستمهای طبیعی و انسان را تهدید میکند. این فلزات به دلیل عدم تجزیه پذیری و خاصیت تجمع زیستی در بافت های زنده در زنجیره ی غذایی به حرکت درآمده و با ورود به بدن مصرف کنندگان موجب بروز بیماریهای مختلفی می گردد، از این رو هدف از این پژوهش بررسی و ارزیابی ریسک بهداشتی فلزات نسرب و کادمیوم در آب و ماهی سرخو در بندر امام حسن می باشد. در این پژوهش به طور تصادفی تعداد 60 نمونه ماهی سرخو معمولی از بندر امام حسن بوشهر به وسیله تور صید شده و به عنوان نمونه انتخاب گردید. یافته های تحقیق نشان می دهد میانگین غلظت فلزات سرب و کادمیوم در بافت عضله ماهی سرخو معمولی به ترتیب 021/0 ± 903/0 و 045/0± 348/0 میلی گرم در کیلوگرم می باشد. مقایسه ی نتایج این بررسی با استاندارد های سازمان بهداشت جهانی مشخص نمود که میانگین غلظت فلزات سرب و نیکل در بافت عضله ی هر ماهی از حد مجاز سازمان بهداشت جهانی بیشتر است که می تواند برای سلامت انسان خطرناک باشد. در مقایسه بین طول و وزن با میزان تجمع سری و کادمیوم در بافتهای مختلف مشخص گردید که میزان این فلزات در پوست و عضله دارای همبستگی معنی داری با وزن و طول بود اما میزان سرب و کادمیوم در عضله همبستگی معنی داری با وزن و طول مشاهده نگردید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

157 - مطالعه آلودگی زیست‌محیطی بر اساس میزان سرب موجود در استخوان‌های باستانی، مطالعه موردی: گوهرتپه مازندران
پرستو مسجدی خاک مصطفی خزایی کوهپر فرهنگ خادمی ندوشن مهدی سبزعلی علیرضا گودرزی

سرب از جمله فلزات سنگین است که به‌طور طبیعی و به مقدار نادر (کمتر از ا% وزن بدن را تشکیل می‌دهد)، در خاک، آب، گیاه و حیوان و در همه مواد زیست‌شناسی (بیولوژیکی) وجود دارد. این فلز سنگین معمولاً از طریق غذاخوردن، استنشاق یا از طریق تماس پوستی جذب بدن می‌شود. سرب همچنین به چکیده کامل

سرب از جمله فلزات سنگین است که به‌طور طبیعی و به مقدار نادر (کمتر از ا% وزن بدن را تشکیل می‌دهد)، در خاک، آب، گیاه و حیوان و در همه مواد زیست‌شناسی (بیولوژیکی) وجود دارد. این فلز سنگین معمولاً از طریق غذاخوردن، استنشاق یا از طریق تماس پوستی جذب بدن می‌شود. سرب همچنین به‌طور طبیعی در پوسته زمین در کنار سنگ معدن سولفید روی و مس یافت می‌شود. منابع دیگر تولید سرب شامل لعاب سفالگری، باتری‌های سربی، رنگ‌های سربی، بنزین، لحیم‌کاری با سرب در لوله‌های آب و نیز دودی است که از اتومبیل‌ها خارج می‌شود. سرب موجود در خاک و اتمسفر می‌تواند موجب آلوده‌شدن آب شده و به‌طور مکرر وارد زنجیره غذایی موجودات آبزی گردد. در این پژوهش نمونه‌های دندانی از ۹ انسان عصر برنز محوطه گوهر تپه در شمال ایران را جهت تعیین سطح سرب در دندان‌های باستانی این محوطه با استفاده از دستگاه طیف‌بینی جذب اتمی آنالیز نمودیم. هدف از این مطالعه تعیین سطح سرب و آلودگی زیست‌محیطی در محوطه گوهر تپه است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

158 - میزان ذرات معلق حاوی فلزات سنگین در هوای منطقه 21 تهران، پاییز 1400
سید رضا کریمی

10.30495/zisti.2023.1978238.1152

مقدمه: ذرات معلق حاوی فلزات سنگین آلاینده‌ای است که در مناطق صنعتی مجاور مناطق مسکونی حضور داشته و اثرات منفی روی سلامتی ساکنین دارد.هدف: هدف اصلی این پژوهش نمونه‌برداری و تعیین غلظت ذرات معلق و فلزات سنگین هوا در فصل پاییز سال 1400 در هوای منطقه 21 تهران است.مواد و روش چکیده کامل

مقدمه: ذرات معلق حاوی فلزات سنگین آلاینده‌ای است که در مناطق صنعتی مجاور مناطق مسکونی حضور داشته و اثرات منفی روی سلامتی ساکنین دارد.هدف: هدف اصلی این پژوهش نمونه‌برداری و تعیین غلظت ذرات معلق و فلزات سنگین هوا در فصل پاییز سال 1400 در هوای منطقه 21 تهران است.مواد و روش ها: روش نمونه‌برداری طبق استاندارد ASTM و EPA است که توسط پمپ حجم بالا 20 نمونه فعال از کاربری‌های مسکونی، نیمه مسکونی، صنعتی، نیمه‌صنعتی و پارک در فصل پاییز برداشت‌شده اند.نتایج: یافته‌ها نشان می‌دهند میانگین غلظت TSP در ایستگاه‌های منطقه 21 در فصل سرد به‌صورت روند افزایشی در 5S (71/99= )، 2S (124= )، 1S (21/144= )، 3S (10/173= ) و 4S (37/220= ) بوده است. میانگین غلظت HM10 در منطقه 21 به ترتیب روند افزایشی Al>Cr>Zn>Fe>Mg>Pb>Sr>W>Ti>Li است. یافته‌ها بیانگر آن است که در بین همه عناصر بیشترین غلظت را آلومینیوم با 65/89 µg/m3 در کاربری صنعتی، 72/78 µg/m3 در کاربری نیمه صنعتی، 98/68 µg/m3 در کاربری نیمه مسکونی، 76/55 µg/m3 در کاربری مسکونی، 65/41 µg/m3 در کاربری بوستان دارد. همچنین عنصر لیتیم کمترین غلظت را در همه ایستگاه ها دارد.نتیجه گیری: تعیین غلظت ذرات معلق و فلزات سنگین به مسئولان برنامه‌ریزی شهری در اولویت‌بندی و کنترل آلاینده‌های شاخص هوا کمک شایانی می‌کند پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

159 - بررسی تجمع و آلودگی فلزات سنگین ( جیوه ،سرب ،نیکل و وانادیم ) وابسته به صنایع نفتی و پتروشیمیایی در رسوبات گلی و شنی در خوریات ماهشهر
سمیرا اسماعیلی مهناز سادات صادقی مژگان امتیازجو

چکیده آلودگی اکوسیستم های آبی به فلزات سنگین به یکی از مشکلات جهانی در کشورهای توسعه یافته تبدیل شده است. در این مطالعه، به بررسی غلظت فلزات سنگین نیکل، سرب، جیوه و وانادیوم با نمونه برداری از رسوبات با استفاده از دستگاه گرب Vane Veen در اعماق 5، 10 و 15 متری از 4 ایستگ چکیده کامل

چکیده آلودگی اکوسیستم های آبی به فلزات سنگین به یکی از مشکلات جهانی در کشورهای توسعه یافته تبدیل شده است. در این مطالعه، به بررسی غلظت فلزات سنگین نیکل، سرب، جیوه و وانادیوم با نمونه برداری از رسوبات با استفاده از دستگاه گرب Vane Veen در اعماق 5، 10 و 15 متری از 4 ایستگاه شامل خور موسی، احمدی، غزاله و غنام در بندر امام خمینی در سال 99 پرداخته شد. براساس نتایج این تحقیق مشخص گردید که میانگین غلظت فلزات در ایستگاه های مختلف بین 79/38 تا 17/64 برای نیکل، 23/2 تا 18/13 برای سرب، 87/0 تا 12/8 برای جیوه و بین 32/39 تا 26/62 میکرو گرم بر گرم برای وانادیوم بدست آمد. نتایج آزمون واریانس یکطرفه(One- Way ANOVA) نشان داد که میانگین غلظت فلزات در ایستگاه های مختلف اختلاف معنی داری داشت (P<0.05). بطوریکه بیشترین غلظت مربوط به نیکل وکمترین مربوط به جیوه بود.نتایج آزمون ANOVA نشان داد که غلظت فلزات در بین ذرات رسوبی مختلف اختلاف معناداری داشت (P<0.05) بیشترین غلظت فلزات در ذرات رس دیده شد. بین غلظت فلزات در اعماق مختلف، اختلاف معنی داری وجود نداشت (P>0.05) . شاخص آلودگی برای بررسی میزان آلودگی فلزات محاسبه و بر اساس این شاخص مشخص گردید که خور موسی و احمدی نسبت به همه فلزات، خور غزاله نسبت به جیوه و نیکل دارای آلودگی، ولی خور غنام فاقد آلودگی می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

160 - اندازه گیری میزان فلزات سنگین در خرماهای عرضه شده در بازار محلی شهر اهواز
نازنین کیخایی دهدزی کیوان شمس

خرما ( Phoenix dactylifera L.) سهم قابل توجهی از سبد غذایی مصرف کنندگان را در بسیاری از کشورها و از جمله ایران به خود اختصاص داده است و یکی از باارزش ترین مواد غذایی است که بخش اعظم آن را قند تشکیل می دهد. آب، سلولز، پکتین، خاکستر و عناصر معدنی از دیگر ترکیبات تشکیل دهن چکیده کامل

خرما ( Phoenix dactylifera L.) سهم قابل توجهی از سبد غذایی مصرف کنندگان را در بسیاری از کشورها و از جمله ایران به خود اختصاص داده است و یکی از باارزش ترین مواد غذایی است که بخش اعظم آن را قند تشکیل می دهد. آب، سلولز، پکتین، خاکستر و عناصر معدنی از دیگر ترکیبات تشکیل دهنده خرما هستند. به دلیل اینکه خرما یکی از منابع مهم تأمین املاح معدنی در یک رژیم غذایی متعادل می باشد، امکان وجود آلاینده های سمی در آن، باعث به وجود آمدن امراض زیادی در انسان می شود. از این رو پایش کیفیت و سلامت این محصول طبیعی امری ضروری می باشد. به همین منظور در سال 1395 پژوهشی جهت بررسی میزان فلزات سنگین" سرب، کادمیوم، مس و روی" بر روی ده نوع خرما عرضه شده در بازار محلی شهر اهواز و در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار انجام شد. آزمایش های مربوط به ارزیابی میزان عناصر، با استفاده از دستگاه جذب اتمی کوره برای تشخیص کادمیم و سرب و جذب اتمی شعله برای تشخیص مس و روی انجام شد. داده های بدست آمده توسط نرم افزار آماری MSTATA-C تجزیه و تحلیل شدند و مقایسه میانگین ها با آزمون چند دامنه ای دانکن در سطح احتمال 5درصد انجام شد. نتایج این پژوهش نشان داد که میانگین غلظت های تجمع یافته عناصر کادمیوم، سرب، مس و روی در کل نمونه های خرما به ترتیب برابر با713/0± 96/1، 74/2±53/3، 072/0 ± 136/0، 324/0± 443/4 ، میکرو گرم برگرم بود. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که بین نمونه های مورد بررسی از نظر فلزات سنگین "سرب، کادمیوم، روی و مس" در سطح یک درصد اختلاف معنی دار وجود داشت و نتایج مقایسه میانگین نشان داد که خرمای دیری دارای بیشترین مقدار سرب (8 میکرو گرم برگرم) و کادمیوم (33/6 میکرو گرم برگرم) ، خرمای زاهدی دارای بیشترین مقدار مس (31/0میکرو گرم برگرم) و خرمای گنطار نیز دارای بیشترین مقدار روی (29/1میکرو گرم بر گرم) بوده ولی بطور کلی این مقادیر کمتر از استاندارد ملی بوده و در نتیجه بیانگر ایمن بودن خرماهای موردمطالعه، جهت مصرف می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

161 - حذف یون‌های فلزات سنگین از آب‌های آلوده با استفاده از جاذب‌های بر پایه هیدروژل
محراب فلاحی سامبران طناز سلطان الذاکرین سرخابی

رشد صنعت امروز نیازهای ما را برآورده می‌کند و باعث بهبود توسعه اقتصادی می‌شود. با این حال، آلاینده‌‌های صنایع باعث آلودگی منابع آبی می‌شوند که خطر بزرگی برای سلامت موجودات زنده محسوب می‌شود. بنابراین محققان همواره در تلاش بوده‌اند تا روشی کارآمد و موثر تری برای حذف یون‌ چکیده کامل

رشد صنعت امروز نیازهای ما را برآورده می‌کند و باعث بهبود توسعه اقتصادی می‌شود. با این حال، آلاینده‌‌های صنایع باعث آلودگی منابع آبی می‌شوند که خطر بزرگی برای سلامت موجودات زنده محسوب می‌شود. بنابراین محققان همواره در تلاش بوده‌اند تا روشی کارآمد و موثر تری برای حذف یون‌های سمی فلزات سنگین از منابع آبی توسعه دهند. روش جذب سطحی، نتایج امیدوار کننده‌ای را برای حذف یون‌های فلزات سنگین از خود نشان می‌دهد. به کار گیری این روش در مقیاس بزرگ نیز آسانتر است. بنابراین می‌تواند در کاربردهای عملی به کار گرفته شود. جاذب‌های متعددی توسعه و گزارش شده‌اند. اما در میان آن‌ها هیدروژل‌ها به دلیل قابلیت استفاده مجدد و سهولت تهیه و مصرف، توجهات زیادی را امروزه به خود جلب کرده است. هیدروژل‌ها شبکه‌های ماکرومولکولی هستند که در آب متورم می‌شوند ولی در آب حل نمی‌شوند. قابلیت تورم و جذب آب هیدروژل‌ها عمدتا از گروه‌های عاملی آبدوستی مانند -NH2 ، -OH ، -COOH، -CONH2 ، - CONH و -SO3H ناشی می‌شوند که به زنجیر اصلی پلیمری متصل هستند. در حالی که مقاومت آنها در برابر حل شدن ناشی از پیوندهای عرضی بین زنجیرهای شبکه ناشی می‌شود. بنابراین، در این مقاله روش‌های مختلف تهیه جاذب‌های هیدروژلی توضیح داده شده و به طور خلاصه پیشرفت‌های اخیر در استفاده از جاذب‌های هیدروژل برای حذف یون‌های فلزات سنگین آورده شده است. علاوه ‌براین، مکانیسم مربوط به حذف یون‌های فلزات سنگین نیز بررسی و جدیدترین مطالعات در مورد روش جذب سحطی برای تصفیه آب‌های آلوده به یون‌های فلزات سنگین ارائه شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

162 - بهینه سازی نانو ذره مونت موریلونیت در حذف قلع از پساب
مریم مقدس سپیده کمال زاده سیمین عربی

در این تحقیق کارایی نانوذره مونت موریلونیت به منظور حذف فلز قلع از پساب مورد بررسی قرار گرفت. نانو رس خام در شرایط 5/5=pH، دمای محیط، مقدار 12/0 گرم در 100 میلی‌لیتر محلول ppm100 ، 90 دقیقه زمان تماس برای قلع ، غلظت قلع را به ppm5/88 کاهش داد. پس از شست‌و‌شوی نانو رس به چکیده کامل

در این تحقیق کارایی نانوذره مونت موریلونیت به منظور حذف فلز قلع از پساب مورد بررسی قرار گرفت. نانو رس خام در شرایط 5/5=pH، دمای محیط، مقدار 12/0 گرم در 100 میلی‌لیتر محلول ppm100 ، 90 دقیقه زمان تماس برای قلع ، غلظت قلع را به ppm5/88 کاهش داد. پس از شست‌و‌شوی نانو رس به وسیله‌ی اسید سولفوریک 1/0 مولار و انجام آزمایش جذب در شرایط فوق، غلظت قلع به ppm65 کاهش یافت و ظرفیت جذب قلع توسط نانو رس خام و شسته شده به ترتیب 6/9 و 7/29 میلی‌گرم بر گرم حاصل شد که با مطالعات قبلی نیز مطابقت دارد. در pH غلظت فلز قلع توسط نانو رس اصلاح شده با HQ از ppm100 به ppm4/59 و توسط نانو رس اصلاح شده با SDS به ppm63/56 کاهش یافته و ظرفیت جذب به ترتیب برابر با 83/33 و 14/36 میلی‌گرم بر گرم حاصل شد. مشاهده می‌شود نانو رس اصلاح شده با SDS برای فلز قلع نتایج بهتری را به همراه داشته است. سپس مطالعات مربوط به ایزوترم، سینتیک و ترمودینامیک جذب انجام شد. در مطالعات ایزوترم با ثابت نگه داشتن مقدار جاذب(12/0گرم)، زمان تماس، دما، 5/5=pH و حجم 100 میلی‌لیتر، مقادیر غلظت‌های اولیه یون فلزی 50، 100 و ppm200 بررسی شد.بررسی‌های ترمودینامیکی نشان می‌دهد با ثابت نگه داشتن پارامترهایی مانند غلظت اولیه، pH، زمان تماس، مقدار جاذب و حجم محلول در حالت‌های بهینه در دماهای 298، 313 و 333 کلوین، افزایش دما باعث افزایش ظرفیت جذب می‌شود که بیان‌گر گرماگیر بودن واکنش است پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

163 - اثرات فلزات سنگین بر سلامتی کودکان
احمد اصل هاشمی فاطمه یعقوبی رودپشتی غلامحسین صفری

کودکان به دلیل ویژگی‌های فیزیولوژیکی و رفتاری منحصر به فرد، نسبت به بزرگسالان بیشتر در معرض آلاینده‌های محیطی از قبیل فلزات سنگین قرار می‌گیرند. کودکان به قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی حساس‌تر هستند؛ زیرا اندام‌های آنها هنوز در حال رشد بوده و تکامل نیافته است و عملکرد چکیده کامل

کودکان به دلیل ویژگی‌های فیزیولوژیکی و رفتاری منحصر به فرد، نسبت به بزرگسالان بیشتر در معرض آلاینده‌های محیطی از قبیل فلزات سنگین قرار می‌گیرند. کودکان به قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی حساس‌تر هستند؛ زیرا اندام‌های آنها هنوز در حال رشد بوده و تکامل نیافته است و عملکرد سم زدایی و سیستم ایمنی آنها نسبت به بزرگسالان ضعیف‌تر است. هدف مقاله حاضر بررسی اثرات فلزات سنگین بر سلامتی کودکان است. یافته های این مطالعه نشان داد که ورود فلزات سنگین به بدن از طریق استنشاق هوای آلوده، جذب پوستی، مصرف مواد غذایی آلوده و نوشیدن آب آلوده صورت می‌گیرد. قرار گرفتن کودکان در معرض فلزات سنگین اثرات نامطلوبی بر سلامت آنها دارد. ورود فلزات سنگین به بدن کودکان نه تنها بر رشد جسمی کودکان بلکه بر سیستم عصبی، کلیه ها و استخوان‌های آنها نیز تأثیر می‌گذارند. مواجهه با فلزات سنگین در دوران بارداری و کودکی منجر به اثرات نامطلوبی بر رشد مغز شده و خطر ابتلا به اختلالات رشدی- عصبی و اصطلاحاً اوتیسم در کودکان را افزایش می‌دهد. بسیاری از این فلزات منجر به عقب ماندگی ذهنی و اختلالات عصبی شناختی در کودکان از قبیل اختلال حافظه و ضریب هوشی پایین می‌شوند. به دلیل اثرات نامطلوب فلزات سنگین بر سلامتی کودکان، باید تلاش کرد تا از آلودگی یا انتشار آن‌ها به محیط زیست از طریق قوانین و مقررات سختگیرانه جلوگیری شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

164 - مروری بر تکنیک های مختلف تصفیه پساب فلزات سنگین
محراب فلاحی سامبران سمانه خدادادی

امروزه آلودگی فلزات سنگین به یکی از جدی‌ترین مشکلات زیست محیطی تبدیل شده است. با توسعه سریع صنایعی مانند تاسیسات آبکاری فلزات، عملیات معدنی، صنایع کود، دباغ‌سازی، باتری‌سازی، صنایع کاغذسازی و آفت‌کش‌ها و غیره، پساب فلزات سنگین به‌طور مستقیم یا غیرمستقیم به‌ویژه در کشوره چکیده کامل

امروزه آلودگی فلزات سنگین به یکی از جدی‌ترین مشکلات زیست محیطی تبدیل شده است. با توسعه سریع صنایعی مانند تاسیسات آبکاری فلزات، عملیات معدنی، صنایع کود، دباغ‌سازی، باتری‌سازی، صنایع کاغذسازی و آفت‌کش‌ها و غیره، پساب فلزات سنگین به‌طور مستقیم یا غیرمستقیم به‌ویژه در کشورهای در حال توسعه به‌طور فزاینده‌ای در محیط‌زیست تخلیه می‌شود. بسیاری از فلزات سنگین سمی یا سرطان زا هستند. این فلزات سنگین سمی باید از پساب حذف شوند تا از مردم و محیط زیست محافظت شود. تصفیه فلزات سنگین به دلیل مقاومت و ماندگاری آنها در محیط از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. فلزات سنگین سمی مورد توجه ویژه در تصفیه پساب صنعتی عبارتند از: روی، مس، نیکل، جیوه، کادمیوم، سرب و کروم. در سال‌های اخیر روش‌های مختلفی برای حذف فلزات سنگین از پساب به طور گسترده مورد مطالعه قرار گرفته است. این مقاله به بررسی روش‌های فعلی که برای تصفیه پساب فلزات سنگین استفاده شده‌اند، می‌پردازد و این تکنیک‌ها را ارزیابی می‌کند. این فناوری‌ها عبارت‌اند از: رسوب دهی شیمیایی، تبادل یونی، جذب سطحی، فیلتراسیون غشایی، انعقاد - لخته‌سازی، شناورسازی و روش‌های الکتروشیمیایی. از مقالات بررسی شده مشهود است که تبادل یون، جذب سطحی و فیلتراسیون غشایی مورد توجه بیشتری برای تصفیه پساب فلزات سنگین هستند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

165 - اثر فلزات سنگین مس و سرب بر برخی صفات رشدی، میزان پرولین و پراکسیداسیون لیپیدی در دو رقم ماش
مهدی کشته گر اکبر صفی پور افشار فاطمه سعید نعمت پور

در زمین های زراعی، آلودگی فلزات سنگین به خاطر استفاده از پساب‌های صنعتی آلوده و کاربرد بی رویه ی کودهای فسفاته به یک مشکل اساسی تبدیل شده است. دوام بلند مدت زیست‌شناختی و باقی ماندن در خاک، سبب انبـاشته شـدن این فلزات در زنجیـره غذایی و در نتیجه سبب تأثیـرات منفی بال چکیده کامل

در زمین های زراعی، آلودگی فلزات سنگین به خاطر استفاده از پساب‌های صنعتی آلوده و کاربرد بی رویه ی کودهای فسفاته به یک مشکل اساسی تبدیل شده است. دوام بلند مدت زیست‌شناختی و باقی ماندن در خاک، سبب انبـاشته شـدن این فلزات در زنجیـره غذایی و در نتیجه سبب تأثیـرات منفی بالقـوه برای سلامت انسان می گردد. به منظور بررسی تاثیر فلزهای مس و سرب در خاک آلوده بر صفات ریخت‌شناختی، میزان پرولین و پراکسیداسیون لیپیدی دو رقم ماش، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی انجام شد. فلز مس در غلظت های صفر، 150، 300 و 400 میلی گرم در کیلوگرم خاک خشک و سرب در غلظت صفر، 200، 400 و 600 میلی گرم در کیلوگرم خاک استفاده شد. پس از رشد گیاهان به مدت چهار هفته در خاک آلوده، ارتفاع بخش هوایی، طول ریشه، وزن تر و وزن خشک اندام هوایی و ریشه، میزان پرولین و میزان پراکسیداسیون لیپیدی در برگ سنجیده شد. نتایج حاصل از پژوهش حاضر، حاکی از تاثیر منفی و سمی فلزات سنگین مس و سرب بر گیاه ماش است، به طورکلی با افزایش غلظت مس و سرب در محیط رشد، صفات ریخت‌شناختی تغییر یافته است. رقم سیستان تاثیر پذیری بیشتری از فلزات سنگین داشته و نسبت به رقم گوهر صفات ریخت‌شناختی آن تغییرات منفی بیش‌تری را نمایان ساخت. فلزات مس و سرب بر میزان پرولین و پراکسیداسیون لیپیدی در گیاه ماش تاثیر زیادی داشت. ضمن این که میزان پرولین و همچنین پراکسیداسیون لیپیدی تحت تنش فلزات مس و سرب در رقم سیستان افزایش بیشتری نشان داد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

166 - ارزیابی چرخه حیات تولید گندم آبی تحت اثر مقادیر و تقسیط نیتروژن در منطقه بوشهر
مرتضی سیاوشی سلمان دستان

10.30495/jcep.2019.669717

ارزیابی چرخه حیات یک روش مناسب برای بررسی اثرات محیط‌زیستی یک محصول در کل چرخه تولید آن است. در این پژوهش اثر مقادیر و تقسیط نیتروژن در چرخه حیات تولید گندم آبی در استان بوشهر طی سال زراعی 97-1396 مورد ارزیابی قرار گرفت. این پژوهش به صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح پای چکیده کامل

ارزیابی چرخه حیات یک روش مناسب برای بررسی اثرات محیط‌زیستی یک محصول در کل چرخه تولید آن است. در این پژوهش اثر مقادیر و تقسیط نیتروژن در چرخه حیات تولید گندم آبی در استان بوشهر طی سال زراعی 97-1396 مورد ارزیابی قرار گرفت. این پژوهش به صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار اجرا شد. کود نیتروژن در چهار سطح 70، 140، 210 و 280 کیلوگرم در هکتار از منبع اوره به‌عنوان عامل اصلی و تقسیط مصرف آن در مراحل کاشت، شروع پنجه‌دهی، شروع ساقه‌دهی و آبستنی به‌عنوان عامل فرعی در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد که با افزایش مصرف نیتروژن، شاخص‌های رده‌ اثر تقاضای انرژی تجمعی، تقاضای اکسرژی تجمعی، اسیدی شدن، یوتریفیکاسیون و بدبویی هوا کاهش یافتند. میانگین ردپای بوم‌شناختی برابر 87/1125 متر مربع در سال بوده که بالاترین اثر متعلق به انتشار CO2 بود. میانگین پتانسیل گرمایش جهانی طی دوره 20 و 500 ساله برابر 401 و 384 کیلوگرم معادل CO2 بود. با افزایش مصرف نیتروژن، تمامی آلاینده‌های انتشار یافته به آب و هوا کاهش یافتند. با مقایسه گروهی بین مقادیر نیتروژن در سطوح تقسیط می‌توان بیان کرد علت اصلی تغییرات میزان آلاینده‌ها، بالاتر بودن مقدار خروجی (عملکرد) در مقابل ورودی‌ها بود. در واقع، تقسیط نیتروژن در چهار مرحله تعیین کننده رشدی، منجر به حداکثر استفاده گیاه شده که نتیجه آن نیز افزایش عملکرد و کاهش انتشار آلاینده‌ها در واحد سطح بود. همچنین، کاهش انتشار آلاینده‌ها با افزایش مقدار نیتروزن می‌تواند به‌دلیل افزایش عملکرد باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

167 - توانایی حذف فلزات سنگین توسط سویه‌های‎ سیانوباکتری‎ جدا شده از آب‎های شور استان گلستان
بهاره نوروزی

چکیدهسیانوباکتری&lrm;ها در هر محیط اکولوژیک از آب شور گرفته تا محیط&lrm;های خشک آلوده به فلز یافت می&lrm;شوند. بیشتر سویه&lrm;های این باکتری ها قادر به تولید مواد پلیمری خارج سلولی از جنس پلی ساکاریدهای طبیعی هستند که بار منفی مواد پلیمری خارج سلولی (EPS) سیانوباکتری ها چکیده کامل

چکیدهسیانوباکتری&lrm;ها در هر محیط اکولوژیک از آب شور گرفته تا محیط&lrm;های خشک آلوده به فلز یافت می&lrm;شوند. بیشتر سویه&lrm;های این باکتری ها قادر به تولید مواد پلیمری خارج سلولی از جنس پلی ساکاریدهای طبیعی هستند که بار منفی مواد پلیمری خارج سلولی (EPS) سیانوباکتری ها برای جداسازی کاتیون&lrm;های فلزی که با غلظت کم در محیط اطراف سلول هستند، کاربرد زیادی دارد. هدف از این مطالعه، مقایسه توانایی بیست و پنج سویه سیانوباکتری&lrm; در حذف فلزات سنگین بود. تعداد 25 سویه&lrm; سیانوباکتری&lrm; جدا شده از آب&lrm;های شور استان گلستان، پس از کشت و خالص سازی، با غلظت&lrm; 10 میلی&lrm;گرم بر لیتر نیکل، مس و کروم کشت گردیدند. بعد از 24 ساعت، میزان حذف فلزات از محلول با تفاوت در غلظت فلز در قبل و بعد از تماس با کشت سیانوباکتری اندازه&lrm;گیری شد. تجزیه و تحلیل نتایج با استفاده از نرم‌افزار SPSS و مقایسه میانگین ها با آزمون توکی انجام گردید. نتایج حاصل از آنالیزهای آماری نشان داد که هر 25 سویه سیانوباکتری مقاوم به شوری به راحتی قابلیت حذف فلزات سنگین را داشتند و این نشان از توانایی نشات گرفته از محیط زندگی آنها است. با این حال، سویهN3 (وزن خشک 513 میلی گرم) که متعلق به راسته Nostocales از سیانوباکتری&lrm;های هتروسیست&lrm;دار است، با اختلاف معناداری، بیشترین قابلیت را در حذف فلزات نیکل، کرم و مس در مقایسه با دیگر سویه&lrm;ها داشت. سویه های&lrm; سیانوباکتری&lrm; جدا شده از آب&lrm;های شور استان گلستان توانایی حذف معنی‌دار فلزات سنگین را نشان دادند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

168 - ارزیابی خطر سلامت میگوهای صید شده از سواحل شمالی دریای عمان به برخی عناصر سنگین سمی
امین غلامحسینی نیما شیری سیاوش سلطانیان محسن علی

آلودگی به عناصر سنگین یک مشکل جدی در بعد جهانی است و با توجه به افزایش سرانه مصرف غذاهای دریایی در ایران، اطمینان از سلامت این خوراک اهمیت زیادی برای مصرف کنندگان خواهد داشت. از این رو پژوهش حاضر، با هدف تعیین غلظت برخی فلزات سنگین سمی در گوشت میگوهای صید شده از سواحل ش چکیده کامل

آلودگی به عناصر سنگین یک مشکل جدی در بعد جهانی است و با توجه به افزایش سرانه مصرف غذاهای دریایی در ایران، اطمینان از سلامت این خوراک اهمیت زیادی برای مصرف کنندگان خواهد داشت. از این رو پژوهش حاضر، با هدف تعیین غلظت برخی فلزات سنگین سمی در گوشت میگوهای صید شده از سواحل شمالی دریای عمان و ارزیابی خطر سلامت آن‌ها برای مصرف کنندگان صورت گرفت. بدین منظور، نمونه های میگو به تعداد 40 نمونه از هر ایستگاه (هرمز، جاسک و چابهار) در دو زمان تهیه شده و به آزمایشگاه منتقل شدند. آماده‌سازی بخش های خوراکی آن‌ها از طریق هضم مرطوب و سنجش فلزات سنگین (کروم، سرب، روی، کادمیوم و نیکل) از طریق طیف بینی نشر اتمی (AES) صورت گرفت. نتایج نشان داد که تفاوت آماری معنی داری بین غلظت کادمیوم در گوشت میگوهای صید شده از بندر جاسک (08/0 میکروگرم بر گرم) با میگوهای صید شده از تنگه هرمز (022/0 میکروگرم بر گرم) و خلیج چابهار (021/0 میکروگرم بر گرم) قابل مشاهده است (P<0.05). هم‌چنین میگوی سفید هندی به‌طور معنی داری دارای باقی‌مانده کادمیوم بیشتر (448/0 میکروگرم بر گرم) نسبت به میگوهای سرتیز، خنجری و موزی بوده اند (P<0.05). با توجه به این‌که کلیه فلزات سنگین مورد سنجش در تحقیق حاضر در محدوده مجاز رهنمودهای جهانی (WHO و FAO) قرار گرفته اند و هم‌چنین شاخص THQ کل برای گروه های سنی کودکان (258/0) و بزرگسالان (147/0) کم‌تر از 1 بوده است، با مصرف مداوم و حتی روزانه میگوهای صید شده از این منطقه خطری متوجه مصرف کنندگان نخواهد بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

169 - ارزیابی ریسک غیرسرطانزایی فلزات سرب، روی و کادمیوم مصرف کپور ماهی تالاب چغاخور
ثمر مرتضوی عاطفه چمنی مهسا تکش مهسا پاکزاد

عوارض جبران‌ناپذیر فلزات سنگین بر بدن انسان سبب افزایش حساسیت و اهمیت کنترل مقدار آن‌ها در مواد غذایی شده است. در این راستا سنجش فلزات و ارزیابی ریسک سلامتی آن‌ها در کپور ماهی تالاب چغاخور دارای اهمیت بسزایی است. هدف این مطالعه، تعیین غلظت فلزات سنگین سنگین سرب، روی و ک چکیده کامل

عوارض جبران‌ناپذیر فلزات سنگین بر بدن انسان سبب افزایش حساسیت و اهمیت کنترل مقدار آن‌ها در مواد غذایی شده است. در این راستا سنجش فلزات و ارزیابی ریسک سلامتی آن‌ها در کپور ماهی تالاب چغاخور دارای اهمیت بسزایی است. هدف این مطالعه، تعیین غلظت فلزات سنگین سنگین سرب، روی و کادمیوم در بخش خوراکی ماهی کپور در تالاب چغاخور بود. برای این منظور 45 نمونه کپور ماهی پس از هضم، با دستگاه جذب اتمی مورد ارزیابی قرارگرفتند. نتایج نشان داد مقادیر فاکتور وضعیت کپور ماهی تالاب چغاخور در حدود استاندارد معرفی شده برای ماهیان آب‌های آزاد قرار ندارد و میزان جذب روزانه و هفتگی فلزات با اختلاف چشم‌گیری به‌ترتیب از مقادیر PTDI و PTWI کم‌تر می‌باشد. هم‌چنین همبستگی منفی و معنی‌داری (01/0 P<) بین غلظت فلز سرب و کادمیوم و نیز همبستگی مثبت و معنی‌داری بین طول و فاکتور وضعیت ماهی (01/0 P<) وجود دارد. نتایج ارزیابی ریسک غیرسرطان‌زایی بیشترین مقادیر THQ را برای فلز روی و کم‌ترین مقادیر را برای فلز کادمیوم نشان داد که این روند در شکل‌گیری TTHQ نیز برقرار بود و TTHQ هیچ‌یک از فلزات بالاتر از یک نبود. هم‌چنین میزان مجاز مصرف برای کودکان و بزرگسالان روند کاهشی فلزات کادمیوم، سرب و روی را نشان داد. مقایسه میانگین غلظت فلزات سنگین در این مطالعه با استانداردهای ارائه شده و دیگر مطالعات در اکثر موارد حاکی از کم‌تر بودن مقادیر این مطالعه و اطمینان بالا از عدم ایجاد ریسک سرطانزایی نسبت به مصرف کپور ماهی تالاب چغاخور بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

170 - تعیین مقادیر برخی عناصر معدنی و فلزات سنگین، نیترات و نیتریت گیاه سالیکورنیا گونه اوروپایا برداشت ‌شده از اطراف دریاچه ارومیه در سال 1397
شهین زمردی هما بهمدی فروغ شواخی صغری معدنی

10.30495/jfh.2020.1865190.1212

اخیراً سالیکورنیا به‌عنوان یک سبزی تازه معرفی‌شده است که در خاک‌های شور رشد می‌کند. در این پژوهش، مقادیر خاکستر، مواد معدنی، باقیمانده فلزات سنگین و آنیون‌های نیترات و نیتریت در قسمت‌های مختلف (ریشه، اندام‌های هوایی و بذر) سالیکورنیا گونه اوروپایاارزیابی گردید. نتایج نش چکیده کامل

اخیراً سالیکورنیا به‌عنوان یک سبزی تازه معرفی‌شده است که در خاک‌های شور رشد می‌کند. در این پژوهش، مقادیر خاکستر، مواد معدنی، باقیمانده فلزات سنگین و آنیون‌های نیترات و نیتریت در قسمت‌های مختلف (ریشه، اندام‌های هوایی و بذر) سالیکورنیا گونه اوروپایاارزیابی گردید. نتایج نشان داد که مقادیر خاکستر و سدیم در اندام‌های هوایی بیشتر و در ریشه کمترین مقدار بود (p <0.05)؛ اما مقادیر پتاسیم، مس و کلسیم در بین اندام‌های مختلف و مقدار منگنز در بین اندام هوایی و بذر و مقدار کروم بین ریشه و بذر معنی‌دار نبود. در حالی‌که مقادیر روی و منیزیم در بذر و مقدار آهن ریشه بالاتر و مقادیر روی، منگنز و منیزیم در ریشه به‌طور معنی‌داری کمتر از سایر اندام‌ها مورد بررسی بود (p <0.05). ریشه سالیکورنیا دارای کمترین مقدار آرسنیک و کبالت و بیشترین مقدار سرب بود (p <0.05). بذر گیاه دارای کمترین مقدار سرب، کادمیوم، جیوه و نیکل بود. اندام‌های هوایی این گیاه نیز دارای کمترین مقدار کروم و بیشترین مقدار کادمیوم، جیوه، نیکل و کبالت بودند. مقدار جیوه در قسمت‌های مختلف گیاه سالیکورنیا پایین‌تر از حد استاندارد قرار داشت. مقدار سرب در ریشه و مقدار کادمیوم در اندام هوایی و مقادیر کروم، آرسنیک و نیکل در همه اندام‌های مورد آزمایش از حد مجاز بالاتر است. کمترین و بیشترین مقدار نیتریت به ترتیب در اندام‌های هوایی و بذر مشاهده گردید (p <0.05). مقدار نیترات در تمام اندام‌های مورد مطالعه در حد استاندارد قرار داشت. با توجه به نتایج این مطالعه می‌توان از قسمت‌های هوایی سالیکورنیا به‌عنوان منبع کلسیم، آهن، روی و منیزیم استفاده کرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

171 - آلودگی فلزات سنگین و ارزیابی سلامتی برخی برنج‌های وارداتی و کشت شده پایین‌دست رودخانه کارون (مطالعه موردی: شهرستان شادگان)
آتنا اسکندری مریم محمدی روزبهانی خوشناز پاینده

10.30495/jfh.2019.669312

فلزات سنگین از جمله مهم‌ترین آلاینده ها هستند که از راه های مختلف به خاک نفوذ کرده و از آن طریق به محصولات کشاورزی راه پیدا می‌کنند. این پژوهش با هدف تعیین غلظت فلزات سنگین در برنج کشت شده پایین دست رودخانه کارون واقع در شهرستان شادگان و ارزیابی ریسک مصرف آن‌ها با برنج چکیده کامل

فلزات سنگین از جمله مهم‌ترین آلاینده ها هستند که از راه های مختلف به خاک نفوذ کرده و از آن طریق به محصولات کشاورزی راه پیدا می‌کنند. این پژوهش با هدف تعیین غلظت فلزات سنگین در برنج کشت شده پایین دست رودخانه کارون واقع در شهرستان شادگان و ارزیابی ریسک مصرف آن‌ها با برنج های وارداتی هندی انجام شد. بدین منظور 4 مزرعه در روستای ام الغزلان (حدفاصل اهواز ـ دارخوین) در نظر گرفته شد. نمونه های خاک و برنج محلی در آذرماه 1396 از دو نقطه موجود در هر مزرعه با 3 تکرار جمع آوری شدند و در مجموع جامعه آماری تعداد 24 نمونه برنج کشت شده و 24 نمونه خاک را در برگرفت. دو نوع برنج وارداتی هندی نیز با 3 تکرار مورد آزمایش قرار گرفتند. میانگین غلظت فلزات سنگین سرب، نیکل، آرسنیک و کادمیوم در برنج های مزارع پایین‌دست رودخانه کارون به‌ترتیب 40/60، 05/28، 43/23 و 26/14 میلی گرم بر کیلوگرم و در برنج های وارداتی به‌ترتیب با مقدار 77/57، 24/23، 79/15 و 76/9 میلی گرم بر کیلوگرم وزن خشک به‌دست آمد. مقادیر جذب روزانه فلزات سرب، کادمیوم، نیکل و آرسنیک در چهار مزرعه آزمایش شده، بالاتر از برنج وارداتی بود. بالاترین شاخص جذب روزانه در برنج وارداتی مربوط به فلز سرب (70/90) و کمترین میزان این شاخص با (33/15) به فلز کادمیوم اختصاص داشت. مقادیر جذب روزانه فلزات نیکل و آرسنیک در رتبه های دوم و سوم قرار داشتند. در برنج مزارع مورد بررسی کمترین میزان جذب روزانه مربوط به فلز کادمیوم و در مزرعه شماره 1 (16/17) و بالاترین میزان این شاخص مربوط به فلز سرب و در مزرعه شماره 4 (31/98) اختصاص داشت. در مجموع مخاطره مصرف برنج های محلی نسبت به برنج های وارداتی هندی بیشتر برآورد شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

172 - تعیین غلظت سرب بافت سینه و کبد مرغ در تعدادی از مزارع پرورش طیور گوشتی استان‌های قم و سمنان
سجاد فاریابی زهرا غفوری هادی حق بین رضا بدیعی محسن قربیانی

10.30495/jfh.2019.669360

آلودگی منابع پروتئینی حیوانی به فلزات سنگین یک تهدید بزرگ برای انسان بوده و چنانچه حیوانات به‌مدت طولانی در معرض این فلزات قرار گیرند، متحمل اثرات زیان باری خواهند شد. پرندگان به آلاینده های محیط‌زیست حساس تر از سایر مهره داران هستند. مطالعه با هدف تعیین غلظت سرب در باف چکیده کامل

آلودگی منابع پروتئینی حیوانی به فلزات سنگین یک تهدید بزرگ برای انسان بوده و چنانچه حیوانات به‌مدت طولانی در معرض این فلزات قرار گیرند، متحمل اثرات زیان باری خواهند شد. پرندگان به آلاینده های محیط‌زیست حساس تر از سایر مهره داران هستند. مطالعه با هدف تعیین غلظت سرب در بافت سینه و کبد مرغ در بعضی از مزارع پرورش طیور استان های قم و سمنان صورت گرفت. مجموعاً 50 نمونه از مزارع پرورش طیور در حال تولید به‌صورت تصادفی انتخاب گردید و پس از انجام هضم اسیدی، میزان غلظت سرب آن ها توسط دستگاه جذب اتمی با کوره اندازه گیری شد. بر اساس آنالیز آماری تفاوت معنی داری بین شهر‌ها دیده نمی شود. مقایسه میان حد مجاز استاندارد بین المللی سرب در بافت مرغ (1/0 میلی گرم بر کیلوگرم) با مجموع نمونه های عضله کبد (08/0± 40/0 میلی گرم بر کیلوگرم) و عضله سینه (07/0± 28/0 میلی گرم بر کیلوگرم) به‌دست‌آمده در مطالعه حاضر، تفاوت معنی داری را نشان می دهد (05/0>P). آلودگی سرب بافت های خوراکی مرغ یک خطر بالقوه برای سلامت را نشان می دهند، به ویژه برای کودکان، افراد با سنین حساس و بانوان باردار که ممکن است بارها مصرف کرده و میزان سرب بالاتر از توصیه شده در روز را وارد بدن کنند. نتایج مطالعه حاضر بسیار بالاتر از مقدار تخمینی جذب شده هر عنصر توصیه شده برای گوشت مرغ می باشد، لذا آلودگی سرب بافت های خوراکی مرغ یک خطر بالقوه برای سلامت را نشان می دهند، به‌همین دلیل نظارت بر غلظت این عنصر و توجه بیشتر به آن از الزامات بهداشت می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

173 - اثر افزودن لاکتوباسیلوس فرمنتوم و لاکتالوز در جیره غذایی بر پروفایل چربی و باقی‌مانده فلزات سنگین در ماهی قزل‌آلای رنگین‌کمان (Oncorhynchus mykiss)
شیدا مدرسه حمیدرضا قیصری سعید حسین زاده

10.30495/jfh.2020.671509

اخیراً تمایل به استفاده از غذاهای دریایی در رژیم غذایی رو به افزایش است. آلودگی محیط با فلزات سنگین و ورود آن‌ها به غذا نیز سلامت انسان را به خطر می‌اندازد. هدف از این مطالعه بررسی اثر باکتری لاکتوباسیلوس فرمنتوم ریز پوشانی شده و لیوفیلیزه شده به‌عنوان پروبیوتیک و لاکتا چکیده کامل

اخیراً تمایل به استفاده از غذاهای دریایی در رژیم غذایی رو به افزایش است. آلودگی محیط با فلزات سنگین و ورود آن‌ها به غذا نیز سلامت انسان را به خطر می‌اندازد. هدف از این مطالعه بررسی اثر باکتری لاکتوباسیلوس فرمنتوم ریز پوشانی شده و لیوفیلیزه شده به‌عنوان پروبیوتیک و لاکتالوز برجذب فلزات سنگین و پروفایل اسیدهای چرب ماهی قزل‌آلای رنگین‌کمان می‌باشد. به این منظور ماهی‌های خریداری‌شده به‌صورت تصادفی به 6 گروه 30 تایی تقسیم شدند. گروه‌ها به ترتیب دریافت‌کننده جیره پایه (کنترل)، جیره پایه همراه لاکتالوز، جیره پایه همراه لاکتوباسیلوس فرمنتوم لیوفیلیزه و لاکتالوز، جیره پایه همراه لاکتوباسیلوس فرمنتوم ریز پوشانی شده و لاکتالوز، جیره پایه همراه لاکتوباسیلوس فرمنتوم لیوفیلیزه شده، جیره پایه همراه لاکتوباسیلوس فرمنتوم ریز پوشانی شده بودند. ماهی‌ها 3 بار در روز به‌مدت 56 روز غذادهی شدند و در انتهای دوره پرورش نمونه‌های عضله و کبد هر گروه جمع‌آوری گردید. نتایج این تحقیق نشان داد که ترکیب لاکتوباسیلوس فرمنتوم ریز پوشانی شده و لاکتالوز به‌صورت سین‌بیوتیک، اسیدهای چرب امگا 6 در عضله را با اختلاف معنی‌داری نسبت به گروه کنترل افزایش داد. درترکیبات فیله هم در این گروه، رطوبت نسبت به گروه کنترل کاهش یافت (p < 0.05). این مکمل همچنین به‌طور معنی‌داری باعث کاهش باقیمانده سرب و کادمیوم در عضله و سرب، کادمیوم و روی در کبد ماهی قزل‌آلای رنگین‌کمان شد (p < 0.05). یافته‌های مطالعه حاضر نشان داد که استفاده از لاکتوباسیلوس فرمنتوم ریز پوشانی شده همراه لاکتالوز در جیره باعث بهبود کیفیت ماهی می‌شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

174 - برآورد پتانسیل خطر و جذب روزانه فلزات سنگین در برخی ارقام انگور تولیدی در شهر ملایر
عیسی سلگی مرضیه برچلویی

10.30495/jfh.2020.671044

در این پژوهش جذب روزانه و خطر مصرف میوه انگور ازنظر آلودگی به فلزات سنگین در ملایر اندازه گیری شد. برای نمونه برداری ارقام انگور پنج روستا انتخاب و غلظت سرب، مس، نیکل، منگنز و روی با دستگاه جذب اتمی شعله و کوره گرافیتی اندازه گیری شد. برای ارزیابی سطح آلودگی یک فلز از ش چکیده کامل

در این پژوهش جذب روزانه و خطر مصرف میوه انگور ازنظر آلودگی به فلزات سنگین در ملایر اندازه گیری شد. برای نمونه برداری ارقام انگور پنج روستا انتخاب و غلظت سرب، مس، نیکل، منگنز و روی با دستگاه جذب اتمی شعله و کوره گرافیتی اندازه گیری شد. برای ارزیابی سطح آلودگی یک فلز از شاخص تک عاملی (SFI) و برای ارزیابی آلودگی تجمعی فلزات سنگین از شاخص تجمعی (IPI) استفاده شد. میزان غلظت مس، منگنز، روی، نیکل و سرب در نمونه های کشمشی به‌ترتیب 28/0±05/1، 3/0±30/1، 11/0±60/0، 07/0±26/0 و 007/0±03/0، در نمونه های عسکری به‌ترتیب 35/0±86/1، 21/0±23/1، 15/0±63/0، 08/0±27/0 و 033/0±04/0 و در نمونه های فخری به‌ترتیب 52/0±93/0، 39/0±18/1، 11/0±65/0، 10/0±26/0 و 0034/0±03/0 میلی گرم بر کیلوگرم وزن مرطوب تعیین شد. که این مقادیر پایین تر از حد مجاز FAO/WHO بودند. در میان ارقام موردمطالعه، رقم عسکری حاوی بالاترین غلظت فلزات سنگین نسبت به دو رقم دیگر بود و رقم فخری پایین ترین غلظت ها را نشان داد. به‌طورکلی مقادیر کمی از سرب در هر سه رقم انگور مشاهده شد. در مقایسه با دو رقم دیگر آلودگی تجمعی فلزات سنگین در رقم عسکری بالاتر بود، اگرچه آلودگی تجمعی فلزات سنگین در سه رقم انگور در سطح ایمن بودند. بالاترین میزان مصرف روزانه (DIR) مربوط به رقم عسکری بود. مقادیر پتانسیل خطر(THQ) برای تمام فلزات کوچک‌تر از یک به‌دست آمد. شاخص تجمعی فلزات سنگین در سه رقم انگور پایین بود و آلودگی فلزات سنگین در سطح ایمنی 7/0 IPI ≤ بود. محاسبه میزان مصرف روزانه (DIR) و مقادیر پتانسیل خطر(THQ) نشان داد که مصرف ارقام انگور موردمطالعه هیچ خطری برای سلامتی ندارند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

175 - تأثیر روش پخت و زمان خیساندن بر غلظت فلزات سنگین (سرب، کادمیوم، نیکل و کروم) در برنج
آذر عباسی سید مصطفی صادقی ماندانا طایفه

10.30495/jfh.2021.1914926.1295

برنج یکی از پرمصرف‌ترین غلات در جهان است. به‌همین دلیل بررسی میزان آلودگی آن به آلاینده‌های غذایی از جمله فلزات سنگین باید مورد توجه قرار گیرد. هدف از انجام این مطالعه در مرحله اول، تعیین میزان آلودگی به فلزات سنگین در نمونه‌های برنج رقم هاشمی برداشت‌شده به‌صورت تصادفی چکیده کامل

برنج یکی از پرمصرف‌ترین غلات در جهان است. به‌همین دلیل بررسی میزان آلودگی آن به آلاینده‌های غذایی از جمله فلزات سنگین باید مورد توجه قرار گیرد. هدف از انجام این مطالعه در مرحله اول، تعیین میزان آلودگی به فلزات سنگین در نمونه‌های برنج رقم هاشمی برداشت‌شده به‌صورت تصادفی از سه منطقه ماسال، شاندرمن و صومعه‌سرا در غرب استان گیلان بود. در مرحله دوم تأثیر شرایط عمل‌آوری بر برنج استحصالی از منطقه آلوده، شامل دو عامل مدت‌زمان خیساندن برنج قبل از پخت و نحوه پخت (کته و آبکش) بر تغییرات فلزات سنگین (سرب، کادمیوم، کروم و نیکل) در برنج مصرفی مورد ارزیابی قرار گرفت. پس از اعمال مراحل آماده‌سازی و هضم، با به‌کارگیری دستگاه طیف‌سنجی جرمی پلاسمایی القایی (ICP-MS) غلظت فلزات سنگین اندازه‌گیری گردید. نتایج نشان داد که غلظت‌های کروم و نیکل در برنج برداشت ‌شده از منطقه شاندرمن به‌ترتیب با1/2 و ppm 35/1، اختلاف معنی‌داری را با دو منطقه دیگر و مقدار استاندارد داشت. طبق نتایج، شستشو و خیساندن برنج به نحو چشمگیری در کاهش محتوای فلزات سنگین مؤثر بود. همچنین پخت برنج به روش آبکش در مقایسه با روش کته در کاهش غلظت فلزات سنگین کارآمدتر عمل نمود. با توجه به تفاوت تأثیر تیمارهای خیساندن و روش‌های پخت مختلف در کاهش غلظت فلزات، به‌کارگیری پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

176 - تعیین کیفیت بهداشتی خرچنگ دراز آب شیرین (Astacus leptodactylus) هفت برم استان فارس از نظر عناصر سنگین انباشته ‌شده در محصول
نیما شیری امین غلامحسینی رضا سلیقه زاده احمد رهبر نگین درخشش

10.30495/jfh.2021.1919472.1304

با توجه به وجود ظرفیت های اقتصادی پرورش گسترده خرچنگ دراز آب شیرین (Astacus leptodactylus) در دریاچه های هفت برم استان فارس و با در نظر گرفتن زنجیره ارزش و بازاریابی جهانی، مقتضی است تا پایشی بر کیفیت بهداشتی این محصول صادراتی از نظر انباشتگی عناصر سنگین صورت چکیده کامل

با توجه به وجود ظرفیت های اقتصادی پرورش گسترده خرچنگ دراز آب شیرین (Astacus leptodactylus) در دریاچه های هفت برم استان فارس و با در نظر گرفتن زنجیره ارزش و بازاریابی جهانی، مقتضی است تا پایشی بر کیفیت بهداشتی این محصول صادراتی از نظر انباشتگی عناصر سنگین صورت گیرد. بدین منظور، نمونه های خرچنگ به تعداد مجموعاً 45 نمونه از سه برم (آبگیر) دائمی صید شد و به آزمایشگاه منتقل گردید. آماده‌سازی عضله دمی آن‌ها به‌عنوان بافت خوراکی، از طریق هضم مرطوب و سنجش فلزات سنگین (کادمیوم، مس، نیکل، سرب و روی) از طریق طیف بینی جذب اتمی (AAS) صورت گرفت. یافته های تحقیق نشانگر این بودند که فلزات کادمیوم (003/0 ± 004/0) و روی (747/0 ± 61/2 میکروگرم بر گرم وزن خشک) به‌ترتیب دارای کمترین و بیشترین غلظت در عضله دمی خرچنگ دراز هفت برم بودند. با توجه به این‌که غلظت تمامی عناصر سنگین مورد سنجش در محدوده های مجاز استانداردهای بهداشتی (WHO و FAO) قرار داشتند و همچنین بر اساس ارزیابی خطر بهداشتی (شاخص دریافت روزانه)، خرچنگ های هفت برم فارس از نظر باقیمانده این عناصر از سلامت قابل‌قبولی برخوردار هستند و مصرف روزانه و مداوم این محصولات آبزی توسط مصرف‌کنندگان کاملاً ایمن محسوب می‌شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

177 - بررسی ترکیبات آروماتیک حلقوی و فلزات سنگین در میگوهای سفید (Metapenaeus affinis) عرضه‌شده شهر تهران
سحر عاطفی صدرینی عبدالله جمشیدی حسن جلال

10.30495/jfh.2020.1891310.1259

فلزات سنگین به‌راحتی می‌توانند باعث آلودگی زیست‌محیطی آبزیان به‌خصوص میگوها شوند. با توجه به ارزش غذایی بالای میگو و همچنین اهمیت بررسی سلامت این ماده غذایی، این تحقیق باهدف تعیین میزان برخی فلزات سنگین (روی، سرب، ارسنیک، کادمیوم، نیکل، مس، کروم، جیوه، منگنز و تیتانیوم) چکیده کامل

فلزات سنگین به‌راحتی می‌توانند باعث آلودگی زیست‌محیطی آبزیان به‌خصوص میگوها شوند. با توجه به ارزش غذایی بالای میگو و همچنین اهمیت بررسی سلامت این ماده غذایی، این تحقیق باهدف تعیین میزان برخی فلزات سنگین (روی، سرب، ارسنیک، کادمیوم، نیکل، مس، کروم، جیوه، منگنز و تیتانیوم) و ترکیبات آروماتیک حلقوی در این ماده غذایی، در زمستان سال 1397 در شهر تهران انجام شد. 120 عدد نمونه میگوی بسته‌بندی‌شده از 10 بسته هم‌وزن و دارای تاریخ تولید و با سایز مشابه که توسط 5 شرکت مختلف بسته‌بندی‌شده بودند، به‌صورت تصادفی نمونه گیری شد. جهت اندازه‌گیری فلزات سنگین از دستگاه جذب اتمی و از کروماتوگرافی گازی-جرمی برای تعیین هیدروکربن‌های حلقوی آروماتیک استفاده شد. تمامی فلزات سنگین، غلظتی کمتر از استاندارد مشخص‌شده توسط سازمان جهانی بهداشت داشتند. بیشترین میانگین غلظت فلزات سنگین به ترتیب مربوط به روی (ppb 4/6193)، مس (ppb 1597) و آرسنیک (ppb496) و کمترین میانگین غلظت نیز مربوط به عنصر کادمیوم (ppb8/4) بود. ترکیبات نفتالین (ppb 2/1)، آسنفتیلن (ppb14/0)، کرایسن (ppb6/7) و آسنافتن (ppb32/5) در نمونه های میگوی جمع‌آوری‌شده وجود داشتند که مقادیر آن‌ها به‌جز آسنفتیلن از حد استاندارد تعیین‌شده (ppb 7/0) بالا‌تر بود. نمونه‌های دریایی و پرورشی ازنظر غلظت فلزات سنگین و میزان هیدروکربن‌های آروماتیک اختلاف معنی‌داری نداشتند. به‌طورکلی مصرف میگوهای فوق ازنظر وجود فلزات سنگین برای انسان خطری ندارد؛ اما با توجه به امکان انتقال هیدروکربن‌های آروماتیک از طریق زنجیره غذایی به انسان، آلودگی به این ترکیبات می‌تواند به‌عنوان یک هشدار برای مصرف زیاد میگو تلقی شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

178 - بررسی پروفایل اسیدهای چرب و عناصر سنگین (مس، کروم و کبالت) در روغن‌های حیوانی استان ایلام
سهیلا غلامی گیلانی علیرضا طاهری غلامرضا غلامی گیلانی مهتاب شاهماری

10.30495/jfh.2020.1879716.1234

میزان فلزات سنگین، اندیس های فیزیکی - شیمیایی و پروفایل اسیدهای چرب مخصوصاً اسیدهای چرب ترانس در روغن ها، فاکتورهای بسیار مهمی برای تعیین کیفیت آن ها می‌باشد. در این تحقیق، روغن‌های حیوانی 19 منطقه مختلف استان ایلام مورد بررسی قرار گرفت و پس از هضم و استخراج به‌روش هضم چکیده کامل

میزان فلزات سنگین، اندیس های فیزیکی - شیمیایی و پروفایل اسیدهای چرب مخصوصاً اسیدهای چرب ترانس در روغن ها، فاکتورهای بسیار مهمی برای تعیین کیفیت آن ها می‌باشد. در این تحقیق، روغن‌های حیوانی 19 منطقه مختلف استان ایلام مورد بررسی قرار گرفت و پس از هضم و استخراج به‌روش هضم اسیدی با کمک امواج ریز موج، میزان فلزات سنگین آن‌ها، توسط یک روش بهبودیافته اسپکتروسکوپی جذب اتمی شعله اندازه‌گیری شده است. پروفایل اسیدهای چرب پس از استخراج و مشتق‌سازی با روش کروماتوگرافی گازی آنالیز گردید. به‌منظور سهولت در نتیجه‌گیری داده‌های حاصل، نمونه‌گیری‌های مناطق مختلف استان به سه قسمت شهرستان‌های شمالی، جنوبی و مرکزی تقسیم ‌شده‌اند. مطابق نتایج به‌دست‌آمده میزان مس، کبالت و کروم به‌ترتیب در دامنه 47/4-04/0، 33/2-02/0 و mg/Kg 54/3 -02/0 گزارش شد که پایین‌تر از سطح بیشینه مجاز برای فلزات می‌باشد. در روش اصلاح‌شده گاز کروماتوگرافی، امکان جداسازی هم‌زمان 27 اسید چرب حاصل‌ شد و جداسازی قابل قبولی برای اسید اولئیک و لینولئیک به‌منظور محاسبه ایزومرهای سیس و ترانس به‌دست آمد. طبق نتایج به‌دست‌آمده از پروفایل اسیدهای چرب در مناطق شمالی، مرکزی و جنوبی استان ایلام، در تمامی مناطق میزان اسیدهای چرب اشباع نسبت به اسیدهای چرب غیراشباع و سایر اسیدهای چرب دارای مقادیر بالاتری می‌باشند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

179 - ارزیابی خطر فلزات سنگین ناشی از مصرف گنجشک خانگی توسط بومیان دزفول
عیسی سلگی زهرا باهنر

10.30495/jfh.2021.1930907.1313

قرار گرفتن در معرض فلزات سنگین از طریق مصرف پرندگان ممکن است منجر به خطر سلامتی برای افراد به ویژه در مناطقی که فعالیت-های کشاورزی و صنعتی و‌جود دارد، شود. از این رو پژوهش‌حاضر با هدف بررسی غلظت عناصر آهن، روی، مس، منگنز و سرب در بافت عضله گنجشک‌ خانگی و ارزیابی خطر مصر چکیده کامل

قرار گرفتن در معرض فلزات سنگین از طریق مصرف پرندگان ممکن است منجر به خطر سلامتی برای افراد به ویژه در مناطقی که فعالیت-های کشاورزی و صنعتی و‌جود دارد، شود. از این رو پژوهش‌حاضر با هدف بررسی غلظت عناصر آهن، روی، مس، منگنز و سرب در بافت عضله گنجشک‌ خانگی و ارزیابی خطر مصرف آن در مناطق شهری و روستایی شهرستان دزفول پرداخته است. برای انجام این پژوهش تعداد 60 قطعه گنجشک‌خانگی از مناطق شهری و 10 قطعه گنجشک از مناطق روستایی شهر دزفول جمع‌آوری شد. در نهایت میزان فلزات آهن، روی، مس، منگنز و سرب با استفاده از دستگاه جذب اتمی و به‌روش هضم اسیدی تعیین شد. میزان‌های جذب روزانه و هفتگی فلزات آهن، مس، روی، منگنز و سرب در اثر مصرف گنجشک خانگی کمتر از میزان استاندارد توصیه شده توسط کمیته مشترک سازمان بهداشت‌جهانی و فائو بود. میزان THQ (Target Hazard Quotients) تک تک فلزات در این مطالعه کم‌تر از یک به‌دست آمد که نشان‌دهنده عدم وجود هرگونه خطر غذایی در اثر مصرف گونه‌ مورد بررسی با نرخ کنونی می‌باشد. در ‌مناطق‌روستایی میزان THQ فلزات آهن، مس، روی، منگنز و سرب به ترتیب برابر0154/0‌، 0004/0، 003/0، 0001/000065،0/0 و در مناطق شهری میزان THQ فلزات آهن، مس، روی، منگنز و سرب به ترتیب برابر 01/0، 00069/0 ، 004/0 ، 0003/0، 000046/0 به دست آمد. با توجه به نتایج بدست آمده‌، به نظر می‌رسد مصرف گنجشک‌‌‌خانگی در حال حاضر خطرات بهداشتی برای سلامت مصرف کنندگان آن ندارد.TRANSLATE with xEnglishArabicHebrewPolishBulgarianHindiPortugueseCatalanHmong DawRomanianChinese SimplifiedHungarianRussianChinese TraditionalIndonesianSlovakCzechItalianSlovenianDanishJapaneseSpanishDutchKlingonSwedishEnglishKoreanThaiEstonianLatvianTurkishFinnishLithuanianUkrainianFrenchMalayUrduGermanMalteseVietnameseGreekNorwegianWelshHaitian CreolePersian// TRANSLATE with COPY THE URL BELOW BackEMBED THE SNIPPET BELOW IN YOUR SITE Enable collaborative features and customize widget: Bing Webmaster PortalBack//TRANSLATE with xEnglishArabicHebrewPolishBulgarianHindiPortugueseCatalanHmong DawRomanianChinese SimplifiedHungarianRussianChinese TraditionalIndonesianSlovakCzechItalianSlovenianDanishJapaneseSpanishDutchKlingonSwedishEnglishKoreanThaiEstonianLatvianTurkishFinnishLithuanianUkrainianFrenchMalayUrduGermanMalteseVietnameseGreekNorwegianWelshHaitian CreolePersian// TRANSLATE with COPY THE URL BELOW BackEMBED THE SNIPPET BELOW IN YOUR SITE Enable collaborative features and customize widget: Bing Webmaster PortalBack//TRANSLATE with xEnglishArabicHebrewPolishBulgarianHindiPortugueseCatalanHmong DawRomanianChinese SimplifiedHungarianRussianChinese TraditionalIndonesianSlovakCzechItalianSlovenianDanishJapaneseSpanishDutchKlingonSwedishEnglishKoreanThaiEstonianLatvianTurkishFinnishLithuanianUkrainianFrenchMalayUrduGermanMalteseVietnameseGreekNorwegianWelshHaitian CreolePersian// TRANSLATE with COPY THE URL BELOW BackEMBED THE SNIPPET BELOW IN YOUR SITE Enable collaborative features and customize widget: Bing Webmaster PortalBack//TRANSLATE with xEnglishArabicHebrewPolishBulgarianHindiPortugueseCatalanHmong DawRomanianChinese SimplifiedHungarianRussianChinese TraditionalIndonesianSlovakCzechItalianSlovenianDanishJapaneseSpanishDutchKlingonSwedishEnglishKoreanThaiEstonianLatvianTurkishFinnishLithuanianUkrainianFrenchMalayUrduGermanMalteseVietnameseGreekNorwegianWelshHaitian CreolePersian// TRANSLATE with COPY THE URL BELOW BackEMBED THE SNIPPET BELOW IN YOUR SITE Enable collaborative features and customize widget: Bing Webmaster PortalBack//TRANSLATE with xEnglishArabicHebrewPolishBulgarianHindiPortugueseCatalanHmong DawRomanianChinese SimplifiedHungarianRussianChinese TraditionalIndonesianSlovakCzechItalianSlovenianDanishJapaneseSpanishDutchKlingonSwedishEnglishKoreanThaiEstonianLatvianTurkishFinnishLithuanianUkrainianFrenchMalayUrduGermanMalteseVietnameseGreekNorwegianWelshHaitian CreolePersian// TRANSLATE with COPY THE URL BELOW BackEMBED THE SNIPPET BELOW IN YOUR SITE Enable collaborative features and customize widget: Bing Webmaster PortalBack//TRANSLATE with xEnglishArabicHebrewPolishBulgarianHindiPortugueseCatalanHmong DawRomanianChinese SimplifiedHungarianRussianChinese TraditionalIndonesianSlovakCzechItalianSlovenianDanishJapaneseSpanishDutchKlingonSwedishEnglishKoreanThaiEstonianLatvianTurkishFinnishLithuanianUkrainianFrenchMalayUrduGermanMalteseVietnameseGreekNorwegianWelshHaitian CreolePersian// TRANSLATE with COPY THE URL BELOW BackEMBED THE SNIPPET BELOW IN YOUR SITE Enable collaborative features and customize widget: Bing Webmaster PortalBack//TRANSLATE with xEnglishArabicHebrewPolishBulgarianHindiPortugueseCatalanHmong DawRomanianChinese SimplifiedHungarianRussianChinese TraditionalIndonesianSlovakCzechItalianSlovenianDanishJapaneseSpanishDutchKlingonSwedishEnglishKoreanThaiEstonianLatvianTurkishFinnishLithuanianUkrainianFrenchMalayUrduGermanMalteseVietnameseGreekNorwegianWelshHaitian CreolePersian// TRANSLATE with COPY THE URL BELOW BackEMBED THE SNIPPET BELOW IN YOUR SITE Enable collaborative features and customize widget: Bing Webmaster PortalBack// پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

180 - تأثیر استفاده از پوست پرتقال (Citrus Sinensis) به‌عنوان جاذب زیستی بر خواص کیفی و مقدار فلزات سنگین روغن کنجد حاصل از پرس سرد
عیسی فتح الهی راحله هاشمی نژاد سمیه طالبی

10.30495/jfh.2022.1968124.1378

امروزه به دلیل معایب روش های متداول حذف فلزات سنگین، استفاده از ضایعات کشاورزی و محصولات فرعی حاصل از فرآوری مواد غذایی به عنوان جاذب زیستی مورد توجه قرار گرفته است. در این مطالعه تأثیر غلظت و زمان هم زدن پوست پرتقال بر ویژگی های کیفی و مقدار فلزات سنگین (سرب، آهن، مس، چکیده کامل

امروزه به دلیل معایب روش های متداول حذف فلزات سنگین، استفاده از ضایعات کشاورزی و محصولات فرعی حاصل از فرآوری مواد غذایی به عنوان جاذب زیستی مورد توجه قرار گرفته است. در این مطالعه تأثیر غلظت و زمان هم زدن پوست پرتقال بر ویژگی های کیفی و مقدار فلزات سنگین (سرب، آهن، مس، کادمیوم و آرسنیک) در روغن کنجد حاصل از پرس سرد بررسی شد. نتایج نشان داد که غلظت پوست پرتقال و مدت زمان هم زدن تأثیر معنی دار بر ویژگی های کیفی و مقدار فلزات سنگین داشت (05/0>p). نسبت به نمونه شاهد مقادیر دی ان و تری ان کونژوگه، اندیس پراکسید، درصد اسیدهای چرب آزاد و کلروفیل برای نمونه حاوی 6 گرم بر لیتر پوست پرتقال به ترتیب 10/68، 66/50، 61/49، 15/44 و 76/65 درصد کاهش یافت ولی مقدار کاروتنوئید و پلی فنول کل به ترتیب 03/8 و 30/37 درصد افزایش پیدا کرد. همچنین دی ان و تری ان کونژوگه، اندیس پراکسید، درصد اسیدهای چرب آزاد و کاروتنوئید تا 30 دقیقه و کلروفیل تا 45 دقیقه هم زدن کاهش و فنول کل تا 45 دقیقه هم زدن افزایش یافت. نسبت به نمونه شاهد مقدار سرب، آهن، مس، آرسنیک و کادمیوم به ترتیب 31/24، 49/43، 16/47، 49/36 و 53/21 درصد در نمونه روغن حاوی 6 گرم بر لیتر پوست پرتقال کاهش یافت. مقدار سرب، آهن، مس، آرسنیک و کادمیوم نسبت به نمونه شاهد به ترتیب 87/35، 65/50، 12/56، 81/47 و 50/21 درصد با افزایش زمان هم زدن تا 60 دقیقه کاهش یافت. نتایج نشان داد که پوست پرتقال به عنوان جاذب زیستی می تواند باعث بهبود کیفی، کاهش فلزات سنگین روغن و ایجاد ارزش افزوده گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

181 - مطالعه میزان آلودگی‌ قارچ دکمه‌ای (Agaricus bisporus) با فلزات سنگین و برخی پاتوژن‌ها در شهر اصفهان
مریم سادات امامی امیر شاکریان ابراهیم رحیمی

10.30495/jfh.2023.1990530.1409

یکی از محصولاتی که در شرایط فعلی قادر به تامین پروتئین، ویتامین و اسیدهای آمینه ضروری برای انسان می باشد، قارچ خوراکی دکمه ای (Agaricus bisporus) است. با وجود تمامی خواص، این ماده غذایی به دلیل ارتباط مستقیم با خاک می تواند عامل بسیاری از آلودگی های باکتریایی و فلزات سن چکیده کامل

یکی از محصولاتی که در شرایط فعلی قادر به تامین پروتئین، ویتامین و اسیدهای آمینه ضروری برای انسان می باشد، قارچ خوراکی دکمه ای (Agaricus bisporus) است. با وجود تمامی خواص، این ماده غذایی به دلیل ارتباط مستقیم با خاک می تواند عامل بسیاری از آلودگی های باکتریایی و فلزات سنگین باشد. لذا هدف از این مطالعه بررسی میزان فلزات سنگین (سرب، کادمیوم و آرسنیک) و کیفیت میکروبی قارچ های دکمه ای عرضه شده در شهرستان اصفهان به کمپیلوباکتر، اشریشیا کلی، سالمونلا و استافیلوکوکوس اورئوس بود. در این مطالعه تعداد 100 نمونه قارچ خوراکی دکمه ای به صورت تصادفی از مراکز عرضه این محصول در شهرستان اصفهان در پائیز 1401 نمونه برداری و آزمایشات میکروبی و شیمیایی روی نمونه ها انجام شد. طبق نتایج به دست آمده، از 100 نمونه قارج، 24 نمونه (24 درصد) به کمپیلوباکتر، 17 نمونه (17 درصد) به اشریشیا کلی، 40 نمونه (40 درصد) به سالمونلا و 56 نمونه (56 درصد) به استافیلوکوکوس اورئوس آلوده بودند. همچنین مطابق نتایج به دست آمده، میزان آلودگی به فلزات سنگین سرب (35/0±85/2)، کادمیوم (62/0±05/30) و آرسنیک (31/0±8/812) فراتر از حد مجاز استاندارد کدکس بود؛ درنتیجه شیوع بالای باکتری های بیماری زا در قارچ، لازم است در تهیه قارچ خوراکی دکمه ای نهایت دقت را داشت و از خام خواری قارچ امتناع شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

182 - ارتباط تجمع زیستی جیوه، کادمیوم و آرسنیک با ترکیبات شیمیایی پروتئین، چربی و خاکستر عضله ماهی کفال طلایی (Liza auratus) تالاب انزلی
شیما جنت مکان مهران جواهری بابلی ابوالفضل عسکری ساری محمد ولایت زاده

هدف این تحقیق تعیین میزان پروتئین، چربی، خاکستر و فلزات آرسنیک، جیوه و کادمیوم در عضله ماهی کفال طلایی (Liza auratus) تالاب انزلی بود. تعداد 18 نمونه ماهی کفال طلایی به کمک تور گوشگیر صید شدند. هضم شیمیایی نمونه‌ها به روش مرطوب و سنجش فلزات به روش جذب اتمی صورت پذیرفت. چکیده کامل

هدف این تحقیق تعیین میزان پروتئین، چربی، خاکستر و فلزات آرسنیک، جیوه و کادمیوم در عضله ماهی کفال طلایی (Liza auratus) تالاب انزلی بود. تعداد 18 نمونه ماهی کفال طلایی به کمک تور گوشگیر صید شدند. هضم شیمیایی نمونه‌ها به روش مرطوب و سنجش فلزات به روش جذب اتمی صورت پذیرفت. میانگین میزان جیوه، آرسنیک و کادمیوم در عضله ماهی کفال طلایی به ترتیب 56/7±20/57، 27/13±29/97 و 39/31±80/200 میکروگرم در کیلوگرم وزن تر بود. همچنین میزان پروتئین، چربی، خاکستر در عضله این ماهی به ترتیب 42/0±69/17، 08/0±74/0 و 12/0± 37/1 درصد محاسبه شد. بین غلظت جیوه، آرسنیک و کادمیوم در عضله ماهی کفال طلایی ارتباط مثبت و معنی‌داری وجود دارد (05/0 p<). بالاترین ضریب همبستگی در عضله ماهی کفال طلایی بین فلزات جیوه و آرسنیک مشاهده گردید (05/0 p<، 982/0= R). نتایج نشان دهنده ارتباط مثبت و معنی داری بین غلظت جیوه، آرسنیک و کادمیوم با میزان ترکیبات شیمیایی در عضله ماهی کفال طلایی وجود داشت (05/0 p<). پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

183 - ارزیابی غلظت مس و کادمیوم در گوجه‌فرنگی‌های گلخانه‌ای تولیدی استان همدان در سال 91
مهرداد چراغی مژگان سهرابی کامران شایسته

تجمع بیش از حد فلزات سنگین در خاک‌های کشاورزی نه‌تنها منجر به آلودگی محیط زیست می شود بلکه منجر به افزایش جذب فلزات سنگین توسط گیاهان شده که در نتیجه آن کیفیت و ایمنی غذایی تحت تاثیر قرار می‌گیرد. کادمیوم و مس آلاینده های اصلی در خاک های گلخانه ای هستند که هم از طریق ت چکیده کامل

تجمع بیش از حد فلزات سنگین در خاک‌های کشاورزی نه‌تنها منجر به آلودگی محیط زیست می شود بلکه منجر به افزایش جذب فلزات سنگین توسط گیاهان شده که در نتیجه آن کیفیت و ایمنی غذایی تحت تاثیر قرار می‌گیرد. کادمیوم و مس آلاینده های اصلی در خاک های گلخانه ای هستند که هم از طریق تکنیک های کشاورزی و هم از طریق مواد شیمیایی به محصولات کشاورزی راه پیدا می‌کنند. این پژوهش با هدف تعیین میزان آلودگی محصول گوجه فرنگی گلخانه های استان همدان به فلزات سنگین مس و کادمیوم صورت گرفته است. در مجموع 72 نمونه از 18 گلخانه (4 نمونه از هر گلخانه) واقع در 6 شهر استان نمونه‌گیری شد. پس از انجام آماده‌سازی نمونه‌ها، غلظت عناصر مذکور با استفاده از دستگاه نشر اتمی اندازه‌گیری گردید. نتایج تحقیق نشان داد، غلظت کادمیوم و مس در نمونه های گوجه فرنگی به ترتیب در دامنه 25/5- 08/0 و 25/9-01/0 میلی گرم برگیلوگرم بود. تجزیه و تحلیل های آماری همبستگی معنی‌داری بین غلظت عناصر کادمیوم و مس در محصول گوجه‌فرنگی نشان داد. مقایسه نتایج بدست آمده با مقادیر مجاز نشان‌دهنده آلوده بودن بیش از حد مجاز برخی از محصول گوجه فرنگی در گلخانه های مورد مطالعه بود. طوری‌که غلظت کادمیوم در تمامی نمونه‌ها برای سلامتی مصرف‌کنندگان مخاطره‌آمیز ارزیابی گردید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

184 - ارزیابی غلظت سرب، روی ، مس، نیکل و کروم در سبزیجات رشد یافته در اطراف شهر زنجان
علی افشاری حسین خادمی

این پژوهش با هدف ارزیابی پتانسیل خطر فلزات سنگین بر سلامت انسان از مصرف سبزیجات انجام گرفت. برای این منظور از سبزیجات رشدیافته در اطراف شهر و مراکز صنعتی زنجان به‌صورت تصادفی نمونه برداری صورت پذیرفت. نمونه های گیاهی با روش اسید کلریدریک 2 مولار هضم و غلظت عناصر (Pb، Zn چکیده کامل

این پژوهش با هدف ارزیابی پتانسیل خطر فلزات سنگین بر سلامت انسان از مصرف سبزیجات انجام گرفت. برای این منظور از سبزیجات رشدیافته در اطراف شهر و مراکز صنعتی زنجان به‌صورت تصادفی نمونه برداری صورت پذیرفت. نمونه های گیاهی با روش اسید کلریدریک 2 مولار هضم و غلظت عناصر (Pb، Zn، Cu، Ni و Cr) توسط دستگاه جذب اتمی قرائت گردید. به‌صورت کلی میانگین فلزات سنگین در تمام سبزیجات (32=N) برای روی، سرب، مس، نیکل و کروم به‌ترتیب 8/97، 9/31، 3/19، 4/4 و 3/2 میلی گرم بر کیلوگرم تعیین شد. بالاترین مقدار شاخص آلودگی فلز در ریحان و پایین ترین آن در شاهی مشاهده شد (به‌ترتیب 46/16 و 88/4) مقدار جذب روزانه برای روی، مس و کروم در تمام گروه سنی پایین تر از مقدار جذب قابل تحمل روزانه عناصر است. این مقدار در کودکان، بزرگسالان و سالخوردگان برای نیکل به‌ترتیب 0/2، 6/1 و 3/1 درصد و برای سرب به‌ترتیب 1/28، 0/22 و 0/19 درصد بیشتر از مقدار PTDI به‌دست آمد. مقدار پتانسیل خطرپذیری در تمام گروه سنی به‌صورت Pb>Cu>Zn>Ni>Cr محاسبه شد. مقدار پتانسیل خطرپذیری برای کروم، نیکل و روی کمتر از یک و برای مس کمی بیشتر از یک و در سرب بسیار بالاتر از یک بود. مقدار شاخص خطرپذیری برای گروه سنی کودکان، بزرگسالان و سالخوردگان به‌ترتیب 33/31، 58/24 و 14/21 به‌دست آمد، که بیشترین سهم آن مربوط به سرب می باشد (7/89%) پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

185 - تجمع فلزات سنگین جیوه، کادمیوم، قلع، نیکل، روی و آهن در نمونه‌های کنسرو ماهی تون در استان خوزستان
محمد ولایت زاده ابوالفضل عسکری ساری

به دلیل سمیت فلزات سنگین برای انسان، پژوهش‌های متعددی در مورد این فلزات و به‌ویژه تجمع آن‌ها در فرآورده‌های شیلاتی نظیر کنسرو انجام یافته است. این پژوهش با هدف تعیین غلظت فلزات سنگین آهن، جیوه، کادمیوم، روی، قلع و نیکل در کنسرو ماهی تون در استان خوزستان انجام شد. تعداد چکیده کامل

به دلیل سمیت فلزات سنگین برای انسان، پژوهش‌های متعددی در مورد این فلزات و به‌ویژه تجمع آن‌ها در فرآورده‌های شیلاتی نظیر کنسرو انجام یافته است. این پژوهش با هدف تعیین غلظت فلزات سنگین آهن، جیوه، کادمیوم، روی، قلع و نیکل در کنسرو ماهی تون در استان خوزستان انجام شد. تعداد 54 نمونه کنسرو به صورت تصادفی از سه نشان تجاری از سطح شهر اهواز تهیه شدند.هضم نمونه‌ها به روش خشک و سنجش فلزات سنگین به روش اسپکترومتری جذب اتمی با دستگاه پرکین المر 4100 صورت پذیرفت. در این تحقیق میزان فلزات سنگین بین سه نمونه کنسرو اختلاف معنی‌داری نداشت (05/0<p). میانگین میزان جیوه، کادمیوم، نیکل، قلع، روی و آهن در نمونه کنسرو C به ترتیب 007/0±048/0، 053/0±297/0، 031/0±171/0، 012/0±062/0، 82/0±36/5، 04/0±63/7 میلی‌گرم بر کیلوگرم بود. بالاترین میزان کادمیوم، نیکل و آهن در نمونه های کنسرو ماهی هوور C مشاهده گردید.میزان نیکل، قلع، جیوه و روی پایین تر از آستانه استانداردهای سازمان بهداشت جهانی (WHO)، سازمان خواروبار و کشاورزی (FAO) و سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) بود. اما میزان کادمیوم از حد مجاز استانداردهای سازمان بهداشت جهانی، بهداشت ملی و تحقیقات پزشکی استرالیا (NHMRC) و وزارت کشاورزی، شیلات و غذای انگلستان (UKMAFF) بالاتر بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

186 - مطالعه میزان سرب و کادمیوم و عوامل مرتبط با آن در شیرهای خام تولیدی در مناطق مختلف استان همدان
علی‌اصغر وحیدی‌نیا ایرج صالحی هادی بیگی‌نژاد جلال پورتقی زهرا نظری محمدرضا مرادی

با توجه به عوارض خطرناک وجود فلزات سنگین در رژیم غذایی انسان میزان سرب و کادمیوم موجود در شیر خام مناطق مختلف استان همدان در تابستان سال1390 ارزیابی شد. با در نظر گرفتن مطالعات اکولوژیکی تعداد 48 نمونه از شیرهای خام تولیدی مناطق مختلف استان همدان نمونه‌برداری و میزان عن چکیده کامل

با توجه به عوارض خطرناک وجود فلزات سنگین در رژیم غذایی انسان میزان سرب و کادمیوم موجود در شیر خام مناطق مختلف استان همدان در تابستان سال1390 ارزیابی شد. با در نظر گرفتن مطالعات اکولوژیکی تعداد 48 نمونه از شیرهای خام تولیدی مناطق مختلف استان همدان نمونه‌برداری و میزان عناصر مذکور با روش افزایش استاندارد و تزریق به دستگاه جذب سنجی اتمی اندازه‌گیری شد. طبق نتایج مطالعه، میانگین سرب و کادمیوم به ترتیب 84/4 وµg/kg21/3 تعیین گردید که از این نظر از حد مجاز تعیین شده توسط WHO وFAOکمتر بود. نتایج نشان داد غلظت عناصر مورد مطالعه در بین مناطق مختلف مورد بررسی اختلاف آماری معنی‌داری داشت (001/0>p). همچنین مقادیر سرب و کادمیوم نمونه‌ها با تعداد خودرو، تعداد کارخانجات صنعتی و جمعیت ساکن در هر منطقه ارتباط آماری معنی‌داری نشان نداد. مقایسه غلظت عناصر سنگین با نقشه معادن کانی فلزی استان نشان داد نقاط با محتوای بالای آلاینده‌ها در اطراف نقاط با تراکم بالای معادن قرار دارند. به نظر می‌رسد این عناصر از طریق آب و علوفه وارد بدن دام‌ها در این مناطق شده است. بنابراین ضرورت انجام مطالعات تکمیلی توصیه می‌گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

187 - بررسی غلظت آرسنیک در ماهی‌های شوریده (Otolithes ruber) و کفشک (Psettodes erumei) عرضه شده در بازار اصفهان به روش اسپکترومتری جذب اتمی
ابراهیم رحیمی امیر شاکریان مهدی رئیسی الهه کاظمی خیرآبادی اسماء بهزاد نیا

آلودگی ماهی و فرآورده های دریایی به فلزات سنگین به علت خطرات بالقوه که برای مصرف کنندگان ماهیان آلوده به همراه دارد توجه زیادی را به خود جلب کرده است. این مطالعه با هدف تعیین میزان غلظت آرسنیک در دو نمونه ماهی شامل شوریده و کفشک عرضه شده در شهر اصفهان انجام شد. در این م چکیده کامل

آلودگی ماهی و فرآورده های دریایی به فلزات سنگین به علت خطرات بالقوه که برای مصرف کنندگان ماهیان آلوده به همراه دارد توجه زیادی را به خود جلب کرده است. این مطالعه با هدف تعیین میزان غلظت آرسنیک در دو نمونه ماهی شامل شوریده و کفشک عرضه شده در شهر اصفهان انجام شد. در این مطالعه غلظت آرسنیک در دو گونه متفاوت ماهی توزیع شده در شهرستان اصفهان به روش اسپکترومتری جذب اتمی کوره مجهز به سیستم هیدرید طی اردیبهشت تا دیماه 1389 اندازه گیری شد. در مجموع 42 نمونه ماهی شامل 28 نمونه ماهی شوریده و 14 نمونه کفشک ماهی مورد آزمایش قرار گرفت. میزان غلظت آرسنیک در نمونه های ماهی مطالعه شده در محدوده مابین11 تا 98 میکروگرم در کیلوگرم بوده است و میزان آن در گوشت ماهی شوریده 11 تا 56 و در کفشک ماهی 32 تا 98 میکروگرم در کیلوگرم بدست آمد.غلظت آرسنیک نمونه ها پایین تر از حد مجاز قابل قبول سازمان بهداشت جهانی بود.نتایج این مطالعه بیانگر آن است که غلظت آرسنیک نمونه های مورد مطالعه بالاتر از حد قابل دریافت نیست. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

188 - بررسی و مقایسه غلظت فلزات سنگین (نیکل، سرب، کادمیوم و روی) در عضله ماهیان شوریده، حلوا سیاه، شیر و کوتر در منطقه چابهار در فصل تابستان
الهام شهری نعمت اله خراسانی غلامرضا نوری فردوس کرد مصطفی پور محمد ولایت زاده

فلزات سنگین از آلاینده هایی هستند که در اکوسیستم های آبی مشکلات بسیاری را برای آبزیان و درنهایت برای انسان ایجاد می کنند. این پژوهش در سال 1392 به‌منظور تعیین میزان فلزات سنگین نیکل، سرب، کادمیوم و روی در عضله ماهیان شوریده، حلوا سیاه، شیر و کوتر منطقه چابهار انجام شد. چکیده کامل

فلزات سنگین از آلاینده هایی هستند که در اکوسیستم های آبی مشکلات بسیاری را برای آبزیان و درنهایت برای انسان ایجاد می کنند. این پژوهش در سال 1392 به‌منظور تعیین میزان فلزات سنگین نیکل، سرب، کادمیوم و روی در عضله ماهیان شوریده، حلوا سیاه، شیر و کوتر منطقه چابهار انجام شد. 96 نمونه ماهی از صیدگاه بندر چابهار از دو منطقه ساحلی و دریایی تهیه شد. جهت استخراج فلزات از بافت های موردمطالعه، از روش هضم مرطوب استفاده شد و تعیین غلظت فلزات سنگین به‌وسیله دستگاه جذب اتمیYounglin AAS8020 صورت پذیرفت. میزان کادمیوم در ماهی حلوا سیاه (0450/0 میلی گرم در کیلوگرم) نسبت به گونه های دیگر بالاتر بود. همچنین پایین ترین میزان این عنصر در ماهی شوریده و شیر (0150/0 میلی گرم در کیلوگرم) به دست آمد. میزان سرب در ماهی کوتر (0125/0 میلی گرم در کیلوگرم) نسبت به گونه های دیگر پایین تر بود. میزان نیکل در ماهی کوتر (1800/4 میلی گرم در کیلوگرم) نسبت به گونه های دیگر بالاتر به دست آمد. پایین ترین میزان این عنصر در ماهی شیر (0150/0 میلی گرم در کیلوگرم) بود. میزان روی در ماهی کوتر (5450/0 میلی گرم در کیلوگرم) نسبت به گونه های دیگر بالاتر بود. پایین ترین میزان این عنصر در ماهی شیر (0150/0 میلی گرم در کیلوگرم) مشاهده شد. میزان فلز کادمیوم، سرب و روی در مقایسه با آستانه استانداردهای جهانی سازمان غذا و کشاورزی، سازمان بهداشت جهانی، وزارت کشاورزی شیلات انگلستان و انجمن ملی بهداشت و سلامت استرالیا و سازمان غذا و داروی امریکا پایین تر بود. غلظت نیکل در عضله ماهی کوتر در مقایسه با استانداردهای جهانی بیشتر به دست آمد.با توجه به نتایج به‌دست‌آمده، میزان فلزات سنگین موجود در عضله ماهیان موردمطالعه هیچ گونه خطری برای مصرف انسان در برندارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

189 - بررسی عناصر روی، سرب، کادمیوم و مس در شیر خام تولیدی گاوداری‌های صنعتی خرم‌آباد
سهیل سبحان اردکانی محسن تیزهوش

فلزات سنگین از مهم‌ترین آلاینده‌های شیمیایی موادغذایی محسوب می‌شوند. شیر و فرآورده‌های آن به دلیل ارزش غذایی بالا و مصرف در تمامی سنین در بسیاری از نقاط جهان بخش مهمی از رژیم غذایی انسان را تشکیل می دهد. لذا این پژوهش با هدف بررسی غلظت روی، سرب، کادمیوم و مس در شیر خام چکیده کامل

فلزات سنگین از مهم‌ترین آلاینده‌های شیمیایی موادغذایی محسوب می‌شوند. شیر و فرآورده‌های آن به دلیل ارزش غذایی بالا و مصرف در تمامی سنین در بسیاری از نقاط جهان بخش مهمی از رژیم غذایی انسان را تشکیل می دهد. لذا این پژوهش با هدف بررسی غلظت روی، سرب، کادمیوم و مس در شیر خام تولیدی گاوداری های مستقر در شهرک صنعتی دام لرستان در سال 1393 انجام یافت.پس از انتخاب 8 واحد دامداری و تهیه 24 نمونه‌ شیر خام، در آزمایشگاه نسبت به هضم اسیدی نمونه‌ها مطابق روش استاندارد اقدام شد. سپس غلظت عناصر در نمونه‌ها با استفاده از دستگاه نشر اتمی خوانده شد. برای پردازش آماری نتایج نیز از نرم افزار SPSS استفاده گردید. نتایج نشان داد که میانگین غلظت عناصر برای روی، سرب، کادمیوم و مس به‌ترتیب 674±3072، 2790±2720، 5/18±104 و 149±142 میکرو گرم در کیلوگرم بود. به‌علاوه میانگین غلظت تجمع یافته عناصر مورد بررسی در نمونه‌های شیر بسیار بیش تر از رهنمود WHOبرآورد شد. با توجه به نتایج که بیانگر تجاوز میانگین غلظت تجمع یافته فلزات سنگین روی، سرب، کادمیوم و مس در نمونه های شیر از حد مجاز بود، به منظور رسیدن به سلامت و ایمنی غذایی مصرف کنندگان، در نظر گرفتن تمهیداتی از جمله نظارت بر علوفه مصرفی، آب آشامیدنی، خصوصیات اراضی پیرامون دامداری ها و محل کشت علوفه و کنترل آلاینده های منتشر شده از مراکز صنعتی مجاور شهرک صنعتی دام لرستان توصیه می شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

190 - ارزیابی میزان غلظت سرب و روی در خیار گلخانه‌های استان همدان در سال 91
زهرا بیگ محمدی کامران شایسته مهرداد چراغی

آلودگی فلزات سنگین خاک‌های کشاورزی یک مشکل زیست محیطی عمده است که می‌تواند، تولید گیاهی، امنیت غذایی و سلامت انسان را تحت تأثیر قرار دهد. فلزات سنگین در نتیجه فعالیت‌ها و دستکاری ‌های انسان در محیط زیست وارد می‌شوند. فلزات سنگین در قسمت‌های خوراکی سبزیجات برگی و همچنین چکیده کامل

آلودگی فلزات سنگین خاک‌های کشاورزی یک مشکل زیست محیطی عمده است که می‌تواند، تولید گیاهی، امنیت غذایی و سلامت انسان را تحت تأثیر قرار دهد. فلزات سنگین در نتیجه فعالیت‌ها و دستکاری ‌های انسان در محیط زیست وارد می‌شوند. فلزات سنگین در قسمت‌های خوراکی سبزیجات برگی و همچنین در میوه و دانه گیاهان تجمع پیدا می‌کنند. لذا این پژوهش با هدف تعیین غلظت عناصر سنگین سرب و روی در محصول خیار گلخانه ای برخی از شهرستان های استان همدان انجام شد. غلظت عناصر مذکور با استفاده از دستگاه نشر اتمی تعیین گردید. نتایج تحقیق نشان داد، میانگین غلظت عناصر سرب و روی در نمونه‌های خیار به ترتیب 33/0 و 14/3 میلی‌گرم بر کیلوگرم می‌باشد. همچنین نتایج مربوط به تجزیه و تحلیل‌های آماری نشان‌دهنده وجود همبستگی منفی بین غلظت عناصر اندازه گیری شده می باشد. بر پایه نتایج بدست آمده از این پژوهش غلظت عنصر روی در گلخانه‌های‌ همدان و غلظت عنصر سرب در گلخانه های تویسرکان، فامنین و ملایر بالاتر از حدود مجاز توصیه شده تشخیص داده شد. به علاوه، مقادیر دریافت روزانه عناصر سرب و روی از طریق مصرف سبزیجات برای سه رده سنی کودکان، افراد بالغ و بزرگسالان محاسبه گردید. به طور کلی دریافت روزانه عناصر مورد مطالعه پایین تر از حدود مجاز توصیه شده می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

191 - بررسی غلظت فلزات سنگین در محصول زراعی توت فرنگی (مطالعه موردی: اراضی کشاورزی شهرستان سنندج)
مهرداد چراغی ندا آریایی نژاد بهاره لرستانی

آلاینده‌ها از جمله عوامل مختل ‌کننده‌ زیست‌بوم‌ها به شمار‌ می آیند و از این میان فلزات سنگین به دلیل مشکلات سمیت، پایداری و تجمع‌ زیستی در محیط زیست حتی در غلظت‌های کم نیز حائز اهمیت شناخته شده‌اند. استان کردستان با تولید سالانه 30 هزار تن توت‌فرنگی، 88 درصد کل محصول ای چکیده کامل

آلاینده‌ها از جمله عوامل مختل ‌کننده‌ زیست‌بوم‌ها به شمار‌ می آیند و از این میان فلزات سنگین به دلیل مشکلات سمیت، پایداری و تجمع‌ زیستی در محیط زیست حتی در غلظت‌های کم نیز حائز اهمیت شناخته شده‌اند. استان کردستان با تولید سالانه 30 هزار تن توت‌فرنگی، 88 درصد کل محصول ایران را تولید می‌کند. در این مطالعه از خاک (عمق صفر تا 30 سانتی‌متری)، برگ و محصول توت‌فرنگی هر پنج مزرعه موجود در جاده سنندج به کامیاران تعداد 25 نمونه بطور تصادفی جمع آوری شد. سپس نمونه‌‌ها به آزمایشگاه منتقل و عملیات هضم اسیدی و قرائت فلزات سنگین کادمیوم، آرسنیک، سرب، روی و مس با استفاده از دستگاه نشر اتمی، صورت گرفت. طبق نتایج مطالعه، غلظت کادمیوم، روی و مس در محصول توت‌فرنگی مزارع نمونه‌برداری شده (01/0، 03/6 و 67/13 میلی‌گرم در کیلوگرم) پایین‌تر و غلظت فلزات سنگین آرسنیک و سرب در محصول توت‌فرنگی مزارع نمونه‌برداری شده (88/36 و 57/3 میلی‌گرم در کیلوگرم) بالاتر از حد استاندارد FAO/WHO بود (با حدود اطمینان 95 درصد). احتمالاً علت اصلی آلودگی فلزات سنگین استفاده نابجا از کودهای شیمیایی و سموم دفع آفات نباتی در مزارع مورد بررسی باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

192 - بررسی مقایسه‌ای میزان فلزات سنگین وانادیوم و نیکل در عضلات میگوی سفید هندی (Fenneropenaeusindicus) نر و ماده موجود در بازار شیراز در سال 1390
آمنه کارگر امید طبیعی مهرداد چراغی بهاره لرستانی

تحقیق حاضر به منظور تعیین غلظت فلزات سنگین وانادیوم (V) و نیکل (Ni) در عضلات جنس نر و ماده میگوی سفید هندی (Fenneropenaeusindicus) خوراکی در شهرستان شیراز صورت پذیرفت. بدین منظور در پاییز 1390 با مراجعه به بازار عمده عرضه آبزیان تعداد 120 نمونه میگو به صورت تصادفی از س چکیده کامل

تحقیق حاضر به منظور تعیین غلظت فلزات سنگین وانادیوم (V) و نیکل (Ni) در عضلات جنس نر و ماده میگوی سفید هندی (Fenneropenaeusindicus) خوراکی در شهرستان شیراز صورت پذیرفت. بدین منظور در پاییز 1390 با مراجعه به بازار عمده عرضه آبزیان تعداد 120 نمونه میگو به صورت تصادفی از سطح شهر شیراز تهیه شد. آماده‌سازی و آنالیز نمونه ها مطابق با استاندارد توصیه شده صورت پذیرفت و میزان فلزات سنگین با دستگاه جذب اتمی مدل Varian V10-ES تعیین و با مقادیر توصیه شده استاندارهای جهانی مورد مقایسه قرارگرفت. در این تحقیق میانگین غلظت وانادیوم در عضله جنس نر و ماده به ترتیب 64/0± 06/1 و 54/0± 76/0 میلی گرم بر کیلوگرم و میانگین غلظت نیکل در عضله جنس نر و ماده به ترتیب 173/1± 1/8 و 79/0± 1/9 میلی گرم بر کیلوگرم اندازه گیری گردید. از سویی دیگر مقایسه نتایج حاصل از آنالیز داده ها نشان داد که تفاوت معنی‌داری در بین تجمع فلز سنگین نیکل در بافت عضله دو جنس نر و ماده میگوی سفید هندی وجود دارد (05/0p<). همچنین میانگین غلظت فلزات اندازه گیری شده در بافت عضله بالاتر از مقادیر توصیه شده استاندارد WHOو FAO تشخیص داده شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

193 - بررسی میزان فلزات سنگین در عضله و روغن ماهی سفید، کیلکای معمولی و کفال پوزه باریک
سارا صالحی بوربان مریم قراچورلو فریبا زمانی

آلودگی محیط های آبی به فلزات سنگین و پتانسیل تجمع زیستی این آلاینده‌ها به‌عنوان یک خطر جدی از مدت ها پیش مورد توجه بوده است. این آلاینده ها در بدن آبزیان تجمع می یابند و سپس از طریق زنجیره غذایی به بدن انسان منتقل می شوند. هدف از این مطالعه تعیین فلزات سنگین کادمیوم، سر چکیده کامل

آلودگی محیط های آبی به فلزات سنگین و پتانسیل تجمع زیستی این آلاینده‌ها به‌عنوان یک خطر جدی از مدت ها پیش مورد توجه بوده است. این آلاینده ها در بدن آبزیان تجمع می یابند و سپس از طریق زنجیره غذایی به بدن انسان منتقل می شوند. هدف از این مطالعه تعیین فلزات سنگین کادمیوم، سرب، آرسنیک و جیوه و فلزات آهن و مس در عضله و روغن ماهی سفید، کفال و کیلکا بود. برای این منظور سه نمونه ماهی سفید، کفال پوزه باریک و کیلکای معمولی از منطقه محمود آباد صید شد. قسمتی از عضله توسط فریز درایر خشک و قسمتی دیگر به‌منظور استخراج روغن استفاده شد. سپس با استفاده از دستگاه اسپکترومتری جذب اتمی و Mercury Analyzer میزان فلزات سنگین در عضله و روغن ماهی تعیین شد. نتایج بدست آمده در مورد عضله نشان داد که بیشترین میزان جیوه (018/0±347/0)، کادمیوم (001/0±08/0)، مس (059/0±2156/1) و آهن (231/0±643/2) در ماهی سفید و بیشترین میزان سرب (015/0±3593/0) و آرسنیک (001/0±0892/0) در ماهی کفال تجمع یافته است. همچنین نتایج نشان داد در بین فلزات مورد مطالعه در روغن ماهی، بیشترین میزان مربوط به سرب و جیوه است. به‌طور کلی میزان فلزات وارد شده به روغن بسیار کمتر از عضله است. در مجموع می توان گفت میزان فلزات سنگین در نمونه های مورد بررسی پایین تر و یا نزدیک به استانداردهای جهانی است. بنابراین مصرف آن ها برای مصرف کننده مشکلی ایجاد نمی کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

194 - بررسی میزان غلظت عناصر سنگین در کمپوست، خاک پوششی و قارچ‌های خوراکی دکمه‌ای گلخانه‌های استان کردستان
مهرداد چراغی بهاره لرستانی ندا مردوخ روحانی

آلودگی به فلزات سنگین یکی از مشکلات مهم زیست محیطی و یکی از نگرانی‌های مهم بهداشت مواد غذایی است. این تحقیق با هدف تعیین غلظت عناصر سنگین آرسنیک، کادمیوم، سرب، روی و مس در محصول قارچ خوراکی تولید شده در گلخانه های استان کردستان صورت گرفته است. برای این منظور از کمپوست، چکیده کامل

آلودگی به فلزات سنگین یکی از مشکلات مهم زیست محیطی و یکی از نگرانی‌های مهم بهداشت مواد غذایی است. این تحقیق با هدف تعیین غلظت عناصر سنگین آرسنیک، کادمیوم، سرب، روی و مس در محصول قارچ خوراکی تولید شده در گلخانه های استان کردستان صورت گرفته است. برای این منظور از کمپوست، خاک و محصول قارچ خوراکی چهار گلخانه در استان کردستان با پنج تکرار برای هر یک نمونه برداری به عمل آمد. در کل در این بررسی تعداد 60 نمونه مورد ارزیابی قرار گرفت. نمونه ها با استفاده از روش هضم اسیدی، هضم شدند. سپس غلظت عناصر توسط دستگاه نشر اتمی قرائت گردید. میانگین غلظت آرسنیک در قارچ های خوراکی 742/89 میلی‌گرم در کیلوگرم، کادمیوم 32/0 میلی‌گرم در کیلوگرم، مس 868/48 میلی‌گرم در کیلوگرم، سرب 152/3 میلی‌گرم در کیلوگرم و روی 072/24 میلی‌گرم در کیلوگرم به دست آمد. یافته های پژوهش نشان داد که میانگین غلظت آرسنیک، سرب و مس در کلیه نمونه های قارچ خوراکی بالاتر از حد استاندارد WHO ( عنصر آرسنک 5/0 میلی گرم در کیلوگرم، سرب 2 میلی گرم در کیلوگرم و مس 40 میلی گرم در کیلوگرم در مواد غذایی) بوده است. این در حالی است که کلیه نمونه های قارچ از لحاظ عناصر روی و کادمیوم کاملا سالم بودند. همچنین غلظت کلیه عناصر در خاک و کمپوست به جز آرسنیک پایین تر از حد استاندارد EPA تشخیص داده شد. نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که مصرف زیاد کودهای شیمیایی در گلخانه های استان کردستان باعث افزایش غلظت این عناصر شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

195 - بررسی غلظت‌های روی، سرب، کادمیوم و مس در گندم و نان مصرفی در شهر همدان
سامان کیان‌پور سهیل سبحان اردکانی

با گسترش آلاینده ‌‌های محیطی و به ‌‌تبع آن ورود آن‌‌ها به زنجیر غذایی، بررسی در مورد انواع آلودگی و بهداشت مواد غذایی حائز اهمیت است. لذا، این پژوهش با هدف بررسی محتوی عناصر روی، سرب، کادمیوم و مس در محصول گندم و نان مصرفی شهر همدان در سال 1393 انجام یافت. بدین منظور 4 چکیده کامل

با گسترش آلاینده ‌‌های محیطی و به ‌‌تبع آن ورود آن‌‌ها به زنجیر غذایی، بررسی در مورد انواع آلودگی و بهداشت مواد غذایی حائز اهمیت است. لذا، این پژوهش با هدف بررسی محتوی عناصر روی، سرب، کادمیوم و مس در محصول گندم و نان مصرفی شهر همدان در سال 1393 انجام یافت. بدین منظور 4 مزرعه کشت گندم و 4 نانوایی پخت انواع نان لواش، بربری، سنگک و فرانسوی انتخاب و نمونه‌‌ برداری از آن‌ ‌ها مطابق روش استاندارد انجام شد. پس از انجام مراحل آماده‌‌سازی نمونه‌‌‌ها به‌روش هضم اسیدی، غلظت عناصر در آن‌ها توسط دستگاه نشر اتمی (ICP) در 3 تکرار خوانده شد. نتایج نشان داد که میانگین غلظت عناصر روی، سرب، کادمیوم و مس در نمونه‌های نان بر حسب میلی‌‌گرم در کیلوگرم برابر با 48/2 ± 47/5، 04/0 ± 06/0، 36/0 ± 92/0 و 14/0 ± 57/1 و در نمونه‌ ‌های گندم بر حسب میلی‌‌گرم در کیلوگرم برابر با 34/1 ± 93/4، 16/0 ± 17/0، 55/0 ± 92/0 و 31/0 ± 02/1 بود. از طرفی نتایج بیان‌‌ گر آن بود که میانگین غلظت عناصر روی، سرب و مس کم‌ ‌تر و میانگین غلظت عنصر کادمیوم بیش‌‌ تر از حد مجاز WHO است. از این‌‌‌رو، آلودگی محصول گندم و نان مصرفی شهر همدان به‌‌دلایلی همچون استفاده طولانی‌‌مدت و بی‌‌ رویه از نهاده‌ ‌های کشاورزی به‌ ‌ویژه کودهای فسفاته و فاضلاب شهری برای آبیاری، استقرار مزارع در مجاوت صنایع و جاده‌های مواصلاتی می‌‌ تواند تبعات بهداشتی غیرقابل جبرانی برای مصرف‌‌ کنندگان به‌دنبال داشته باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

196 - اندازه‌گیری میزان عناصر سمی موجود در مکمل‌های غذای نوزاد عرضه شده در ایران (مقاله کوتاه)
محمدامین مهرنیا آیگین باشتی فخرالدین صالحی

غذای نوزاد به‌دلیل شبیه‌سازی آن با شیر مادر به عنوان یک جایگزین نسبی یا کامل برای شیر مادر برای نوزادان 6 تا 12 ماه مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این پژوهش پنج نمونه مکمل غذای نوزاد شامل سه مکمل غذایی از شرکت غنچه (برنجین با شیر، گندمین با شیر، و حریره بادام) و دو مکمل چکیده کامل

غذای نوزاد به‌دلیل شبیه‌سازی آن با شیر مادر به عنوان یک جایگزین نسبی یا کامل برای شیر مادر برای نوزادان 6 تا 12 ماه مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این پژوهش پنج نمونه مکمل غذای نوزاد شامل سه مکمل غذایی از شرکت غنچه (برنجین با شیر، گندمین با شیر، و حریره بادام) و دو مکمل غذایی از شرکت نستله (گندم و شیر، و موز و گندم با شیر) که در ایران مصرف زیادی دارند، تهیه شد. نمونه‌ها توسط اسید نیتریک هضم و سپس مقدار عناصر سمی شامل کادمیم، سرب، منگنز، مولیبدن و نیکل موجود در آن‌ها آنالیز و به‌طور کمی اندازه‌گیری شد. همچنین شاخص تخمین روزانه جذب (EDI) برای تمامی نمونه‌ها محاسبه و با شاخص جذب روزانه قابل تحمل (TDI) مقایسه گردید. کمترین و بیش‌ترین مقدار کادمیم به ترتیب متعلق به مکمل غذای کودک برنجین با شیر (3/40 میکروگرم بر کیلوگرم) و مکمل غذای کودک گندمین با شیر (0/58 میکروگرم بر کیلوگرم) شرکت غنچه بود. مقدار عناصر کادمیم، سرب، منگنز، مولیبدن و نیکل موجود در مکمل‌ها به ترتیب در محدوده ppb 0/58-3/40؛ ppb 85/31؛ ppm 9/4-3/2؛ ppb 8/518-9/417 و ppb 0/6415-1/4479 بدست آمد. در مجموع مقدار عناصر سمی موجود در مکمل‌های غذای نوزاد عرضه شده در ایران کمتر از مقدار مجاز گزارش اعلام شده به‌دست آمد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

197 - ارزیابی تاثیر صنایع آلاینده بر میزان فلزات سنگین در خاکهای اطراف آن (مطالعه موردی: کارخانه سیمان ایلام)
بتول نوروزی نورالدین رستمی محسن توکلی محمود رستمی نیا

امروزه آلودگی محیط زیست با فلزات سنگین به مسئله ای جهانی تبدیل شده است. فلزات سنگین می توانند از طریق منابع انسانی و طبیعی وارد محیط زیست شوند. خاک می تواند آلودگی های زیست محیطی را در خود نگه دارد و از طریق آنالیز شیمیایی خاک می توان به این آلودگی ها پی برد. هدف از این چکیده کامل

امروزه آلودگی محیط زیست با فلزات سنگین به مسئله ای جهانی تبدیل شده است. فلزات سنگین می توانند از طریق منابع انسانی و طبیعی وارد محیط زیست شوند. خاک می تواند آلودگی های زیست محیطی را در خود نگه دارد و از طریق آنالیز شیمیایی خاک می توان به این آلودگی ها پی برد. هدف از این تحقیق میدانی، بررسی میزان آلودگی خاکهای اطراف کارخانه سیمان ایلام به فلزات سنگین و سمی می باشد. در این راستا تعداد 20 نمونه خاک در جهات مختلف برداشت و غلظت عناصر روی، کبالت، منگنز، مولیبدن، کادمیوم، مس، سرب، کروم و نیکل در نمونه های خاک با استفاده از دستگاه جذب اتم اندازه گیری شد. به منظور درک بهتر چگونگی پراکنش فلزات مورد مطالعه از روش های زمین انباشت، فاکتور آلودگی، درجه آلودگی اصلاح شده و شاخص بار آلودگی استفاده شد. نتایج نشان داد که هرچند منطقه مورد مطالعه نسبت به همه فلزات سنگین غیر آلوده بوده است اما ضریب همبستگی عناصر در جهات مختلف نشان می دهد که بیشترین ضریب همبستگی برای عناصر به طرف شمال غرب منطقه و همسو با باد غالب منطقه می باشد. بنابراین جهت وزش باد در پراکنش عناصر مؤثر بوده و در اکثر نقاط با دور شدن از کارخانه غلظت عناصر کاهش یافته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

198 - اثرات پیش تیمار بذر شوید با سالیسیلیک‌اسید در شرایط تنش فلزات سرب و کادمیم
سمیه سلطانزاده حسن ملکی لجایر بهروز اسماعیل پور اسماعیل چمنی موسی ترابی گیگلو یونش پوربیرامی هیر

هدف از این پژوهش بررسی تأثیر سالیسیلیک‌اسید در رفع تنش فلزات سرب و کادمیم در گیاهچه‌های گیاه شوید بود. دو آزمایش مجزا در قالب طرح کاملاً تصادفی در چهار تکرار اجرا شد. بذور با غلظت‌های صفر، 5/0، 1 و 2 میلی مولار سالیسیلیک‌اسید پیش تیمار شده، سپس در شرایط آلودگی با غلظت‌ه چکیده کامل

هدف از این پژوهش بررسی تأثیر سالیسیلیک‌اسید در رفع تنش فلزات سرب و کادمیم در گیاهچه‌های گیاه شوید بود. دو آزمایش مجزا در قالب طرح کاملاً تصادفی در چهار تکرار اجرا شد. بذور با غلظت‌های صفر، 5/0، 1 و 2 میلی مولار سالیسیلیک‌اسید پیش تیمار شده، سپس در شرایط آلودگی با غلظت‌های صفر، 2، 4، 6 و 8 میلی‌گرم در لیتر فلز سرب و غلظت‌های صفر، 10، 20، 30 و 40 میلی‌گرم در لیتر فلز کادمیم کشت شدند. نتایج نشان داد بیشترین درصد جوانه‌زنی (5/75 درصد)، بیشترین مقدار سرعت جوانه‌زنی (1/44)، بیشترین وزن خشک گیاه (55 میلی‌گرم)، بیشترین میزان شاخص وزنی (5/3303)، بیشترین میزان پرولین (2/21میکروگرم برگرم وزن تازه) و فعالیت آنزیم‌های پراکسیداز و کاتالاز در نمونه-های پیش‌تیمار شده با بیشترین غلظت سالیسیلیک‌اسید (2 میلی مولار) حاصل شدند. همچنین با افزایش میزان تنش و پیش-تیمار با سالیسیلیک‌اسید، محتوی پرولین و فعالیت آنزیم‌های پراکسیداز و کاتالاز افزایش یافتند. نتایج این پژوهش نشان داد که پیش‌تیمار سالیسیلیک‌اسید ممکن است با بهبود سیستم آنتی‌اکسیدانی در گیاهان تحت تنش فلزات سنگین باعث افزایش تحمل گیاه نسبت به سمیت این فلزات شده است. به نظر می‌رسد پیش تیمار بذور قیل از کشت با موادی مانند سالیسیلیک-اسید می‌تواند در بهبود جوانه‌زنی و رشد اولیه گیاهچه موثر باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

199 - تأثیر سالیسیلیک اسید بر خصوصیات جوانهزنی و رشد گیاهچه ارقام تحت تنش مس (Triticum aestivum) مختلف گندم
محبوبه بصیری محسن موسوی نیک آسیه سیاهمرگویی مریم زارع

تحقیقات نشان داده است که سالیسیلیک اسید به‌عنوان یک تنظیم‌کننده رشد گیاهی سبب ایجاد مقاومت در گیاهان نسبت به تنش‌های محیطی می‌شود. به‌منظور بررسی اثر سالیسیلیک اسید بر جوانه‌زنی و رشد گیاهچه پنج رقم گندم متداول در منطقه سیستان تحت تنش فلز سنگین مس، آزمایشی به صورت فاکتو چکیده کامل

تحقیقات نشان داده است که سالیسیلیک اسید به‌عنوان یک تنظیم‌کننده رشد گیاهی سبب ایجاد مقاومت در گیاهان نسبت به تنش‌های محیطی می‌شود. به‌منظور بررسی اثر سالیسیلیک اسید بر جوانه‌زنی و رشد گیاهچه پنج رقم گندم متداول در منطقه سیستان تحت تنش فلز سنگین مس، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در پژوهشکده‌ زیست فناوری دانشگاه زابل در سال 1393 انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل سالیسیلیک اسید در دو سطح (صفر و 01/0 میکرومولار)، فلز سنگین مس در پنج سطح (صفر، 1، 2، 3 و 4 میلی‌مولار) و پنج رقم گندم (کلک افغانی، هامون، هیرمند، سیستان و بولانی) بود. نتایج نشان داد که درصد و سرعت جوانه‌زنی در شرایط پیش‌تیمار با سالیسیلیک اسید نسبت به شاهد افزایش یافت. درصد جوانه‌زنی ارقام مختلف نیز با افزایش غلظت مس، کاهش معنی‌داری یافت. مدل لجستیک سه پارامتره، رابطه بین سطوح مختلف مس و درصد جوانه‌زنی ارقام گندم را به‌خوبی توجیه نمود. با افزایش غلظت مس، روند جوانه‌زنی در کلیه ارقام کاهش پیدا کرد، اما رقم سیستان نسبت به ارقام دیگر، غلظت‌های مختلف مس را بهتر تحمل کرد. به‌طوری که این رقم، در غلظت 71/32 میلی‌مولار مس با کاهش 50 درصدی جوانه‌زنی مواجه شد در حالی‌که در رقم بولانی، غلظت 92/3 میلی‌مولار مس، باعث کاهش 50 درصدی جوانه‌زنی گردید. نتایج حاصل از این تحقیق بیانگر این بود که اعمال غلظت‌های مختلف فلز سنگین مس باعث کاهش معنی‌دار مؤلفه‌های رشد در ارقام گندم مورد بررسی شد، همچنین اثر پیش‌تیمار با سالیسیلیک اسید در سطوح بالای مس نقش تعدیل‌کننده‌ای در رشد داشت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

200 - بررسی تاثیر کروم بر آسیب‌پذیری زیستی منطقه ترانزیتی تبریز - صوفیان
رامین سلامت دوست نوبر ابولفضل قربانی

در میان آلاینده های محیطی، فلزات سنگین به دلیل غیرقابل تجزیه بودن و اثرات فیزیولوژیکی که بر موجودات زنده در غلظت های کم دارند، از اهمیت خاصی برخوردارند. این عناصر به دلیل تحرک کم به مرور در خاک انباشته می شوند. انباشت این عناصر در خاک در نهایت باعث ورود آنها به چرخه غذا چکیده کامل

در میان آلاینده های محیطی، فلزات سنگین به دلیل غیرقابل تجزیه بودن و اثرات فیزیولوژیکی که بر موجودات زنده در غلظت های کم دارند، از اهمیت خاصی برخوردارند. این عناصر به دلیل تحرک کم به مرور در خاک انباشته می شوند. انباشت این عناصر در خاک در نهایت باعث ورود آنها به چرخه غذایی و تهدید سلامت انسان و سایر موجودات می شود. این مطالعه با هدف تعیین مقدار فلزسنگینکرومدر ترکیب گیاه خارشتر به عنوان تامین کننده بخشی از علوفه نشخوارکنندگان کوچک و بستر خاک در مسیر ترانزیتی تبریز–صوفیان به صورت مطالعه کاربردی– توسعه‌ایی در قالب طرح کاملا تصادفی با روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه بندی شده از پلیس راه تبریز – صوفیان تا ورودی شهر صوفیان انجام شد.نمونه‌های خاک و گیاه درچهارقسمتمسیر با فواصل حاشیه جاده، 15، 30، 60 و 120 متر از کنار جادهتهیه شد.برای تعیینمقدارفلز سنگین کروم از روش جذب اتمی استفاده شد. نتایج نشان داد که بیشتر ین مقدار تجمع کروم در خاک منطقه کیلو متر 30 جاده تبریز – صوفیان و نزدیک کارخانه سیمان صوفیان با 51/29 میلی گرم بر کیلو گرم در حاشیه سمت چپ جاده و بیشترین تجمع با 54/3 میلی گرم بر کیلو گرم در گیاه خارشتر میباشد. باافزایش فاصله از کارخانه سیمان صوفیان غلظت کروم در خاک و گیاه روند کاهشی پیدا کرده است. نتایج نشان داد کهتجمع کرومدرمسیر مورد مطالعه در خاک و گیاه خارشتر در حاشیه جاده‌ها نسبتا زیاد بوده و معمولا با افزایش فاصله از کنار جاده از غلظت فلزات کاسته شده است. با توجه به سمت وزش بادهای محلی تجمع فلزات سنگین در سمت چپ جادهبیش‌تراست، هم چنین در کیلومتر 30 جاده تبریز–صوفیان تجمع فلز کروم زیاد می‌یاشد. نتایج حاکی از این است که با توجه به آلودگی حاشیه جاده‌ها در این مسیر علاوه بر تاثیر بر افراد موجود در محل بر حیوانات چرا کننده از مسیر و به تبع آن ورود محصولات دامی به زنجیره غذایی انسان می‌تواند اثرات نامطلوبی بر سلامت انسان داشته باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

201 - اثر پرایمینگ بذر گیاه خرفه (Portulaca oleracea L.) با سالیسیلات در شرایط آلودگی کروم و سرب
الهام جعفریان مهراب یادگاری رامین ایرانی پور

به منظور بررسی اثر پرایمینگ بذر خرفه بر میزان پالایش عناصر سنگین کروم و سرب و صفات رشدی خرفه، آزمایشی در دو مرحله آزمایشگاه و مزرعه در سال 1396 انجام شد. طرح آزمایشی در قالب طرح کاملاً تصادفی به صورت فاکتوریل 3 عامل با 3 تکرار به صورت گلدانی انجام شد. تیمارها شامل بذور چکیده کامل

به منظور بررسی اثر پرایمینگ بذر خرفه بر میزان پالایش عناصر سنگین کروم و سرب و صفات رشدی خرفه، آزمایشی در دو مرحله آزمایشگاه و مزرعه در سال 1396 انجام شد. طرح آزمایشی در قالب طرح کاملاً تصادفی به صورت فاکتوریل 3 عامل با 3 تکرار به صورت گلدانی انجام شد. تیمارها شامل بذور پرایم (با غلظت 1 میلی مول اسیدسالیسیلیک) و غیرپرایم، سطوح مختلف کروم (0، 25، 75 و 100 میلی‌گرم در کیلوگرم) و سرب (0، 50، 150و 300 میلی‌گرم در کیلوگرم) بودند. نتایج نشان داد سطوح مختلف کروم و سرب تأثیر معنی‌داری بر خصوصیات مورفوفیزیولوژیکی داشت. با افزایش غلظت فلزات، مقدار صفات وزن تر و خشک اندام‌های زمینی و هوایی و درصد عصاره ساختار هوایی، به‌طور معنی‌داری نسبت به شاهد کاهش یافت. بیشترین مقادیر صفات وزن تر و خشک اندام‌های زمینی و هوایی و درصد عصاره ساختار هوایی، مربوط به گیاهان پرایم شده بدون آلودگی فلزات سنگین و پایین‌ترین میزان در گیاهان غیرپرایم با بالاترین سطوح آلودگی کروم (100میلی گرم بر کیلوگرم) و سرب (300 میلی‌گرم بر کیلوگرم) بدست آمد. با توجه به نتایج بدست آمده، پرایمینگ بذر خرفه، تأثیر افزاینده در پالایش عناصر کروم و سرب از خاک داشت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

202 - حذف فلز سنگین سرب از پساب صنعتی با استفاده از سه گونه میکروجلبک Scenedesmus acutus ، Scenedesmus incrassatulus وScenedesmus opliquus
مهدی علایی احمد محمدی حمید مشهدی فهیمه محمودنیا

10.30495/iper.2022.1950005.1764

آلودگی محیط زیست با فلزات سنگین یکی از جدی ترین مشکلات زیست محیطی است. روش های مختلفی برای حذف فلزات سنگین وجود دارد که به انرژی زیادی نیاز داشته و پر هزینه هستند. بنابراین استفاده از جاذب هایی نظیر جلبک ها مورد توجه قرار گرفته است. در این پژوهش کارآیی سه گونه میکروجلبک چکیده کامل

آلودگی محیط زیست با فلزات سنگین یکی از جدی ترین مشکلات زیست محیطی است. روش های مختلفی برای حذف فلزات سنگین وجود دارد که به انرژی زیادی نیاز داشته و پر هزینه هستند. بنابراین استفاده از جاذب هایی نظیر جلبک ها مورد توجه قرار گرفته است. در این پژوهش کارآیی سه گونه میکروجلبک های Scenedesmus acutus ، Scenedesmus incrassatulus وScenedesmus opliquus در جذب فلز سنگین سرب بررسی شد. بدین منظور پارامتر pH (3 تا 7)، تراکم جلبک (25/0 تا 2 گرم)، غلظت آلاینده (۲۰ تا 200 میلیگرم در لیتر)، زمان (30 تا 150 دقیقه) و دما (15 تا 35 درجه سانتیگراد) مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که میزان جذب فلزات سنگین توسط این سه گونه تفاوت معنی داری نداشت. اما میزان pH ، تراکم جلبک، غلظت آلاینده، زمان و دما تاثیر معناداری بر کارآیی جلبکها در حذف مواد آلاینده از محیط داشت. به نحوی که بیشترین میزان جذب سرب توسط میکروجلبک‌ها در pH برابر با ۶، دمای ۲۵ درجه سانتیگراد،‌ میزان جاذب برابر با 5/0 گرم، مدت زمان تماس ۱۲۰ دقیقه و تراکم ۱۵۰ میلی گرم در لیتر سرب رخ داد. جذب سرب بر تولید لیپید و بیودیزل توسط میکروجلبک ها تاثیری نداشت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

203 - بررسی اثر فلز سنگین سرب در حضور بهبود دهنده کلسیم بر رنگیزه‌های فتوسنتزی و فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدان در جلبک سبز انترومورفا (Enteromorpha sp.)
بلقیس بیوک سعید سلطانی آمنه سادات هاشمی

10.30495/iper.2022.688799

سرب به عنوان یکی از گسترده ترین عناصر سنگین و سمی در محیط زیست، اختلال جدی در سلامت انسان ایجاد می‌کند. در این میان جلبک‌ها در محیط های آبی با جذب زیستی فلزات سنگین در رسوبات، می‌توانند نقش کلیدی در زمینه کاهش آلودگی آب‌ها ایجاد کنند. در این پژوهش اثرات جذب و انباشت زیس چکیده کامل

سرب به عنوان یکی از گسترده ترین عناصر سنگین و سمی در محیط زیست، اختلال جدی در سلامت انسان ایجاد می‌کند. در این میان جلبک‌ها در محیط های آبی با جذب زیستی فلزات سنگین در رسوبات، می‌توانند نقش کلیدی در زمینه کاهش آلودگی آب‌ها ایجاد کنند. در این پژوهش اثرات جذب و انباشت زیستی فلز سرب توسط جلبک سبز انترومورفا Enteromorpha sp. برعملکردو فیزیولوژی جلبک، مورد بررسی قرار گرفت. جهت انجام این پژوهش، اثر غلظت های متفاوت یون سرب (در سه تیمار 50، 100، 150 میکرومولار به شکل نیترات سرب) و همچنین 5/0 میلی مولار بهبود دهنده کلرید کلسیمبه همراه شاهد (بدون بهبود دهنده)در دو دوره 3 و 8 روزهبا چهار تکرار در قالب طرح کاملا تصادفی برای صفات میزان رنگیزه‌های فتوسنتزی، پراکسیداسیون لیپیدی غشا و آنزیم های آنتی اکسیدان درجلبک سبز انترومورفا جمعآوری شده از سواحل دریای خزر مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج حاصل نشان داد با افزایش غلظت فلز سرب میزان کلروفیل a و b، کلروفیل کل و کاروتنوئیدها و همچنین فعالیت آنزیم پلی فنل اکسیداز کاهش یافت و با گذشت زمان اثرات تنش، بیشتر شد. در سنجش پراکسیداسیون لیپیدی با افزایش غلظت سرب و همچنین افزایش طول دوره تیماردهی، مقدار مالون دآلدئید بطور معنی داری افزایش یافت. در موارد ذکر شده استفاده ازکلرید کلسیم باعث شد تاثیر تنش کمتر شده و میزان رنگیزه های فتوسنتزی کمتر کاهش یابد و همچنین از پراکسیداسیون لیپیدی غشا کاسته شود. مطالعه بررسی فعالیت آنزیم‌های آنتی اکسیدان نشان داد که فعالیت آنزیم های کاتالاز، آسکوربات پراکسیداز و پراکسیداز در دوره های 3 و 8 روزه فاقد بهبود دهنده، بیشتر از فعالیت این آنزیم در همین دوره‌ها و همراه بهبود دهنده بود. بطور کلی این مطالعه نشان داد که یون‌های سرب در شرایط محیط آبی باعث تنش اکسیداتیو و تغیییرات بیوشیمیایی در جلبک سبز اینترومورفا می شود. همچنین حضور بهبود دهنده کلرید کلسیم اثرات تنش را کاهش داد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

204 - اثر همزمان جیبرلیک اسید وکلرورکادمیوم برروی برخی از پارامترهای فیزیولوژیکی گیاه یونجه (Medicago sativa L.)
فرزانه نجفی زینب تقی زاده

10.30495/iper.2022.690252

آلودگی خاک ها به فلزات سنگین می تواند باعث مشکلات عمده زیست محیطی گردد. کادمیوم به عنوان یکی از فلزات سنگین در گیاهان تنش اکسیداتیو ایجاد می کند و برای کاهش اثرات زیان آور تنش فلزات سنگین می توان از ترکیبات مختلفی استفاده کرد. در این تحقیق اثر غلظت های مختلف کادمیوم کلر چکیده کامل

آلودگی خاک ها به فلزات سنگین می تواند باعث مشکلات عمده زیست محیطی گردد. کادمیوم به عنوان یکی از فلزات سنگین در گیاهان تنش اکسیداتیو ایجاد می کند و برای کاهش اثرات زیان آور تنش فلزات سنگین می توان از ترکیبات مختلفی استفاده کرد. در این تحقیق اثر غلظت های مختلف کادمیوم کلرید( 0 ، 25 و 50 میکرومولار) و هورمون جیبرلیک اسید(صفر ، 5 و 10 میکرومولار) بر روی برخی پارامترهای فیزیولوژیکی گیاه یونجه مورد بررسی قرار گرفت. پس از کاشت بذر گیاه یونجه در گلدان جاوی ماسه مرطوب شده با آب مقطر و ضد عفونی شده انتقال داده شد و با محلول هوگلند کامل آبیاری گردید. سپس گیاهان 22 روزه تحت تیمارهای مختلف کلرورکادمیوم و هورمون جیبرلین قرار گرفتند. پس از تیماردهی(هرسه روز یک بار) گیاهان به منظور انجام برخی آنالیزهای فیزیولوژیکی برداشت شدند. نتایج نشان داد که با افزایش غلظت کلرورکادمیوم در محلول غذایی هوگلند پارامترهای رشد، محتوای رنگیزه‌ها ، میزان پروتئین کل و فعالیت آنزیم گایاکول پراکسیداز کاهش و مقدار پرولین، فعالیت آنزیم های کاتالاز و سوپراکسید دیسموتاز افزایش پیدا کردند. در حالیکه در گیاهان تحت تیمار همزمان جیبرلیک اسید و کلرورکادمیوم در مقایسه با گیاهان تحت تیمار کلرورکادمیوم پارامترهای رشد، محتوای رنگیزه ها، میزان پروتئین کل افزایش نشان داد اما فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدان و مقدار پرولین کاهش یافت. کادمیوم موجب تخریب پروتئین ها، فسفولیپیدها و تغییر ماده ژنتیک سلول ها می شود که نتیجه آن اثرات مخربی است که به گیاه وارد می شود. این یافته ها نشان دهنده اثر بهبود دهنده ی جیبرلین وافزایش مقاومت گیاه به تنش کادمیوم می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

205 - بررسی اثرات برهمکنش سلنیوم و مولیبدن بر محتوی رنگیزه‌های فتوسنتزی برگ گوجه فرنگی (Lycopersicom esculentum Mill.)
زینب گوشه‌گیر رمضانعلی خاوری‌نژاد سارا سعادتمند

سلنیوم عنصری است که برای گیاهان ضروری شناخته نشده است، با این حال، گیاهان سلنیوم را جذب می‌کنند. مولیبدن فلزی سنگین است که در مقادیر بسیار ناچیز مورد نیاز گیاهان است. مولیبدن در مقادیر بالا می‌تواند برای گیاهان و دیگر موجودات زنده سمیت ایجاد کند. در این تحقیق اثرات برهم چکیده کامل

سلنیوم عنصری است که برای گیاهان ضروری شناخته نشده است، با این حال، گیاهان سلنیوم را جذب می‌کنند. مولیبدن فلزی سنگین است که در مقادیر بسیار ناچیز مورد نیاز گیاهان است. مولیبدن در مقادیر بالا می‌تواند برای گیاهان و دیگر موجودات زنده سمیت ایجاد کند. در این تحقیق اثرات برهم‌کنش سلنیوم و مولیبدن بر میزان رنگیزه‌های فتوسنتزی گیاه گوجه فرنگی رقم ارلی اوربانا 111 (Lycopersicom esculentum Mill. cv. Early Urbana111) مورد بررسی قرار گرفت. محتوی کلروفیل a، b، بتاکاروتن و گزانتوفیل موجود در برگ با استفاده از دستگاه اسپکتروفتومتر اندازه‌گیری شد. همچنین وزن خشک گیاه اندازه‌گیری شده است. سلنیوم بر وزن خشک بخش هوایی اثر معنی‌داری نداشته و تنها وزن خشک ریشه را بطور معنی‌داری کاهش داد. همچنین سلنیوم موجب افزایش محتوی رنگیزه‌های فتوسنتزی گردید. مولیبدن در غلظت‌های بکار رفته موجب کاهش معنی‌دار وزن خشک کل گیاه شده و محتوی رنگیزه‌های فتوسنتزی برگ را نیز به میزان قابل توجهی کاهش داد. بنابراین مولیبدن در گیاه ایجاد سمیت کرده است. سلنیوم در غلظت‌های 1 و 2 پی.پی.ام تا حدودی اثرات سمی مولیبدن را تعدیل کرد. در این تحقیق نشان داده شده است که سلنیوم می‌تواند اثرات بهبود دهنده بر تنش ناشی از سمیت مولیبدن به عنوان یک فلز سنگین بگذارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

206 - مطالعه موردی معدن مس میدوک با تکیه بر تراکم عناصر سنگین در خاک و گیاهان منطقه
مریم زینلی نژاد مژگان فرزامی سپهر

آلودگی خاک توسط فلزات سنگین ناشی از معدن کاری در دنیا و به خصوص در ایران به یک نگرانی جدی تبدیل شده است. پالایش خاک‌های آلوده توسط گیاهان یک روش به صرفه و مناسب محیط زیست است. این مطالعه به منظور بررسی میزان جذب عناصر (مس، آهن، روی، سرب) در قسمت‌های مختلف گیاهان مستقر د چکیده کامل

آلودگی خاک توسط فلزات سنگین ناشی از معدن کاری در دنیا و به خصوص در ایران به یک نگرانی جدی تبدیل شده است. پالایش خاک‌های آلوده توسط گیاهان یک روش به صرفه و مناسب محیط زیست است. این مطالعه به منظور بررسی میزان جذب عناصر (مس، آهن، روی، سرب) در قسمت‌های مختلف گیاهان مستقر در منطقه معدن مس میدوک شهربابک استان کرمان صورت گرفت. نمونه برداری و نحوة انجام آزمایش میزان فلزات سنگین با توجه به روش هضم خشک در کوره انجام شد. گیاهان مورد مطالعه شامل پوشش غالب منطقه متشکل از 11 گونه گیاهی شامل درمنه صخره‌ایArtemisia herba-alba var. Asso ، آویشن شیرازی (Zataria multiflora Boiss.) کنگر (Gundelia tournefortii L.)، بادام وحشی (Amygdalus horrid Spach) شیرین بیان (Glycyrrhiza glabra L.)، کاکوتی (Ziziphora persica Bunge) درمنه دشتی (Artemisia sieberi Besser subsp)، زوفا (Hyssopus angustifolius L. var angustifolius)، علف شور (Salsola kali)، خارشتر (Alhagi maurorum) و گون (Astragalus spp) بود. آنالیز عناصر نمونه‌ها توسط دستگاه جذب اتمی انجام شد. بر اساس نتایج بدست آمده آهن بیشترین عنصر تجمع یافته در نمونه‌ها و عنصر سرب از کمترین میزان برخوردار بود. بیشترین عناصر جذب شده شامل عنصر روی در گیاه کنگر، سرب در گیاه علف شور، آهن در گیاه کاکوتی، مس در گیاه درمنه دشتی و بیشترین تجمع در بخش هوایی گیاهان بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

207 - اثرات آلودگی سرب در پارامترهای رشد، محتوای پروتئینی، قندها و ساختار تشریحی گیاه یونجه (Medicago sativa L.)
سارا سعادتمند حمید فهیمی علیرضا علاالدینی

در این تحقیق اثرات ناشی از 4 غلظت مختلف نیترات سرب (mM 2 ـ 1 ـ 5/0 ـ 25/0) بر پارامترهای رشد گیاه یونجه معمولی (.Medicago sativa L) مورد مطالعه قرار گرفته است. طول دوره تیمار 20 روز بوده و در پایان دوره تیمار، پارامترهایی مثل طول ریشه و ساقه، وزن تر و خشک ریشه و اندام‌ه چکیده کامل

در این تحقیق اثرات ناشی از 4 غلظت مختلف نیترات سرب (mM 2 ـ 1 ـ 5/0 ـ 25/0) بر پارامترهای رشد گیاه یونجه معمولی (.Medicago sativa L) مورد مطالعه قرار گرفته است. طول دوره تیمار 20 روز بوده و در پایان دوره تیمار، پارامترهایی مثل طول ریشه و ساقه، وزن تر و خشک ریشه و اندام‌های هوایی و سطح پهنک اندازه‌گیری شده و میزان جذب سرب، تغییرات قندهای محلول و نامحلول، تغییرات پروتئین کل و الکتروفورز SDS – PAGE در ریشه‌ها و بخش‌های هوایی بررسی گردید و برش‌های میکروسکوپی نیز مورد مطالعه قرار گرفت. بررسی هایی آماری بوسیله نرم افزار SPSS و جدول آنالیز واریانس ANOVA و آزمون دانکن انجام شده است. آزمایشات نشان داد که طول ریشه و ساقه، وزن تر و خشک ریشه و اندام‌های هوایی و سطح پهنک برگ با افزایش غلظت سرب، کاهش پیدا می‌کند و تنش سرب موجب افزایش چوب و فیبر در گیاه می‌گردد. همچنین میزان تجمع سرب در اندام‌های گیاه با افزایش غلظت سرب در تیمارها افزایش پیدا می‌کند. از طرفی با افزایش غلظت سرب میزان قندهای محلول در ریشه‌ها و بخش‌های هوایی کاسته شده ولی میزان پروتئین‌ها افزایش می‌یابد. قندهای نامحلول در اندام‌های هوایی زیاد شده ولی در ریشه‌ها کاهش می‌یابد. بررسی پروفیل پروتئین‌ها در ژل الکتروفورز نیز حاکی از اختلاف باندهای پروتئینی بین گیاهان تیمار شده و شاهد است. این تحقیقات ثابت می‌کند که گیاهMedicago sativa یک گیاه مقاوم به مسمومیت سرب است و می‌تواند سرب را به مقدار نسبتاً زیاد در بافت‌های زمینی و هوایی خود انباشته کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

208 - نقش درختچه ریش بز (Ephedra procera Fisch & Mey.) در جذب فلزات سنگین معدن منگنز رباط کریم
فرهنگ مراقبی علی سلطانی جاوید مژگان فرزامی سپهر

این تحقیق به منظور بررسی اثرات فلزات سنگین (منگنز، سرب و مس) بر مورفولوژی گیاه و میزان جذب عناصر در قسمت‌های مختلف گیاه ریش بز مستقر در معدن منگنز رباط کریم استان تهران، صورت گرفت. نمونه‌‌برداری و نحوة انجام آزمایش میزان فلزات سنگین با توجه به روش پیشنهادی کتاب استاندار چکیده کامل

این تحقیق به منظور بررسی اثرات فلزات سنگین (منگنز، سرب و مس) بر مورفولوژی گیاه و میزان جذب عناصر در قسمت‌های مختلف گیاه ریش بز مستقر در معدن منگنز رباط کریم استان تهران، صورت گرفت. نمونه‌‌برداری و نحوة انجام آزمایش میزان فلزات سنگین با توجه به روش پیشنهادی کتاب استاندارد متد انجام شد. نتایج بررسی‌های ظاهری پایه‌های گیاهی مستقر شده در معدن منگنز رباط کریم نشان داد که فلزات سنگین اثرات منفی بر روی مورفولوژی گیاهان آن منطقه داشتند. پایه‌های ریش بز روییده شده در معدن نسبت به پایه‌های روییده شده در خارج محل معدن، از نظر فاصله میان گره، طول ساقه و طول ریشه، اختلاف معنی‌داری را نشان دادند. به‌طوری‌که گیاهان داخل معدن از نظر طول ساقه و فاصله میان گره، بزرگتر و از نظر طول ریشه، کوچکتر از پایه‌های خارج معدن بودند. آنالیز فلزات سنگین در این گیاه نشان داد که تحت غلظت بالای منگنز این عنصر در ریشه و ساقه گیاه تجمع نیافت و بدین ترتیب نتوانست اثر منفی بر گیاه اعمال کند. اما فلز سرب به‌طور قابل ملاحظه‌ای در سیستم ریشه‌ای و ساقه ریش بز تجمع یافت. همچنین فلز مس نیز در سیستم ریشه‌ای ریش بز بیشتر از بخش‌های هوایی و ساقه آن تجمع یافت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

209 - بررسی تغییرات برخی صفات رشدی، فیزیولوژیکی و تجمع فلزات سنگین در گیاه دارویی Crocus sativus L.تحت شرایط کشت در اقلیم مختلف
حبیب الله فرخی احمد اصغرزاده ملیحه کاظمی صمدی

10.30495/ejmp.2022.1940120.1651

زعفران به عنوان با ارزش ترین محصول کشاورزی و دارویی جهان ، جایگاه ویژه ای در بین محصولات صنعتی و صادراتی ایران، دارد. مطالعه حاضر با هدف بررسی تغییرات صفات کمی، کیفی، فیزیولوژیکی و تجمع فلزات سنگین در نمونه های کشت شده زعفران در سه استان مهم تولید این گیاه دارویی، خراسا چکیده کامل

زعفران به عنوان با ارزش ترین محصول کشاورزی و دارویی جهان ، جایگاه ویژه ای در بین محصولات صنعتی و صادراتی ایران، دارد. مطالعه حاضر با هدف بررسی تغییرات صفات کمی، کیفی، فیزیولوژیکی و تجمع فلزات سنگین در نمونه های کشت شده زعفران در سه استان مهم تولید این گیاه دارویی، خراسان های شمالی (شهرستان شیروان)، رضوی (شهرستان تربت‌حیدریه) و جنوبی (شهرستان قائن) به‌صورت طرح آزمایشی بلوک کامل تصادفی در سه تکرار در سال زراعی 99-1398 انجام شد. در این پژوهش صفات کمی (عملکرد گل و کلاله)، کیفی (محتوای سافرانال، پیکروکروسین و کروسین به روش آبی استخراج و اندازه‌گیری با اسپکتوفتومتری)، صفات فیزیولوژیک (آنتوسیانین، فلاونوئید، فنل کل، و فعالیت آنتی اکسیدانی به روش الکلی استخراج و اندازه گیری با اسپکتوفتومتری) و میزان تجمع فلزات سلنیوم، سرب و نیکل (استخراج به روش اسیدی و اندازه گیری با جذب اتمی) بررسی شد. همچنین تاثیر پارامترهای اقلیمی بر عملکرد کمی و کیفی آن بررسی شد. نتایج نشان داد که نمونه‌های کشت شده در سه استان خراسان های شمالی، رضوی و جنوبی از نظر صفات کمی، کیفی، فیزیولوژیکی و تجمع فلزات تفاوت معنی داری دارند. استان خراسان شمالی و رضوی با بالاترین عملکرد گل و کلاله و همچنین محتوای سافرانال و کروسین، بیشترین کمیت و کیفیت را داشتند. همچنین بیشترین محتوای آنتوسیانین، فلاونوئید، فنل کل، فعالیت آنتی‌اکسیدانی و سرب در نمونه های استان خراسان شمالی مشاهده شد. دو پارامتر اقلیمی محتوای رطوبت نسبی و میانگین بارش سالیانه همبستگی بالایی با عملکرد کمی و کیفی داشتند و از عوامل محیطی تأثیرگذار بر کمیت و کیفیت زعفران محسوب می گردد. به‌طور کلی، استان خراسان شمالی و رضوی از نظر عملکرد کمی و کیفی زعفران از مزیت قابل توجهی در مقایسه با استان خراسان جنوبی برخوردار بودند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

210 - اثرات پیش تیمار بذر شوید با سالیسیلیک‌اسید در شرایط تنش فلزات سرب و کادمیم
سمیه سلطانزاده حسن ملکی لجایر بهروز اسماعیل پور اسماعیل چمنی موسی ترابی گیگلو یونش پوربیرامی هیر

هدف از این پژوهش بررسی تأثیر سالیسیلیک‌اسید در رفع تنش فلزات سرب و کادمیم در گیاهچه‌های گیاه شوید بود. دو آزمایش مجزا در قالب طرح کاملاً تصادفی در چهار تکرار اجرا شد. بذور با غلظت‌های صفر، 5/0، 1 و 2 میلی مولار سالیسیلیک‌اسید پیش تیمار شده، سپس در شرایط آلودگی با غلظت‌ه چکیده کامل

هدف از این پژوهش بررسی تأثیر سالیسیلیک‌اسید در رفع تنش فلزات سرب و کادمیم در گیاهچه‌های گیاه شوید بود. دو آزمایش مجزا در قالب طرح کاملاً تصادفی در چهار تکرار اجرا شد. بذور با غلظت‌های صفر، 5/0، 1 و 2 میلی مولار سالیسیلیک‌اسید پیش تیمار شده، سپس در شرایط آلودگی با غلظت‌های صفر، 2، 4، 6 و 8 میلی‌گرم در لیتر فلز سرب و غلظت‌های صفر، 10، 20، 30 و 40 میلی‌گرم در لیتر فلز کادمیم کشت شدند. نتایج نشان داد بیشترین درصد جوانه‌زنی (5/75 درصد)، بیشترین مقدار سرعت جوانه‌زنی (1/44)، بیشترین وزن خشک گیاه (55 میلی‌گرم)، بیشترین میزان شاخص وزنی (5/3303)، بیشترین میزان پرولین (2/21میکروگرم برگرم وزن تازه) و فعالیت آنزیم‌های پراکسیداز و کاتالاز در نمونه-های پیش‌تیمار شده با بیشترین غلظت سالیسیلیک‌اسید (2 میلی مولار) حاصل شدند. همچنین با افزایش میزان تنش و پیش-تیمار با سالیسیلیک‌اسید، محتوی پرولین و فعالیت آنزیم‌های پراکسیداز و کاتالاز افزایش یافتند. نتایج این پژوهش نشان داد که پیش‌تیمار سالیسیلیک‌اسید ممکن است با بهبود سیستم آنتی‌اکسیدانی در گیاهان تحت تنش فلزات سنگین باعث افزایش تحمل گیاه نسبت به سمیت این فلزات شده است. به نظر می‌رسد پیش تیمار بذور قیل از کشت با موادی مانند سالیسیلیک-اسید می‌تواند در بهبود جوانه‌زنی و رشد اولیه گیاهچه موثر باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

211 - تأثیر سالیسیلیک اسید بر خصوصیات جوانهزنی و رشد گیاهچه ارقام تحت تنش مس (Triticum aestivum) مختلف گندم
محبوبه بصیری محسن موسوی نیک آسیه سیاهمرگویی مریم زارع

تحقیقات نشان داده است که سالیسیلیک اسید به‌عنوان یک تنظیم‌کننده رشد گیاهی سبب ایجاد مقاومت در گیاهان نسبت به تنش‌های محیطی می‌شود. به‌منظور بررسی اثر سالیسیلیک اسید بر جوانه‌زنی و رشد گیاهچه پنج رقم گندم متداول در منطقه سیستان تحت تنش فلز سنگین مس، آزمایشی به صورت فاکتو چکیده کامل

تحقیقات نشان داده است که سالیسیلیک اسید به‌عنوان یک تنظیم‌کننده رشد گیاهی سبب ایجاد مقاومت در گیاهان نسبت به تنش‌های محیطی می‌شود. به‌منظور بررسی اثر سالیسیلیک اسید بر جوانه‌زنی و رشد گیاهچه پنج رقم گندم متداول در منطقه سیستان تحت تنش فلز سنگین مس، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در پژوهشکده‌ زیست فناوری دانشگاه زابل در سال 1393 انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل سالیسیلیک اسید در دو سطح (صفر و 01/0 میکرومولار)، فلز سنگین مس در پنج سطح (صفر، 1، 2، 3 و 4 میلی‌مولار) و پنج رقم گندم (کلک افغانی، هامون، هیرمند، سیستان و بولانی) بود. نتایج نشان داد که درصد و سرعت جوانه‌زنی در شرایط پیش‌تیمار با سالیسیلیک اسید نسبت به شاهد افزایش یافت. درصد جوانه‌زنی ارقام مختلف نیز با افزایش غلظت مس، کاهش معنی‌داری یافت. مدل لجستیک سه پارامتره، رابطه بین سطوح مختلف مس و درصد جوانه‌زنی ارقام گندم را به‌خوبی توجیه نمود. با افزایش غلظت مس، روند جوانه‌زنی در کلیه ارقام کاهش پیدا کرد، اما رقم سیستان نسبت به ارقام دیگر، غلظت‌های مختلف مس را بهتر تحمل کرد. به‌طوری که این رقم، در غلظت 71/32 میلی‌مولار مس با کاهش 50 درصدی جوانه‌زنی مواجه شد در حالی‌که در رقم بولانی، غلظت 92/3 میلی‌مولار مس، باعث کاهش 50 درصدی جوانه‌زنی گردید. نتایج حاصل از این تحقیق بیانگر این بود که اعمال غلظت‌های مختلف فلز سنگین مس باعث کاهش معنی‌دار مؤلفه‌های رشد در ارقام گندم مورد بررسی شد، همچنین اثر پیش‌تیمار با سالیسیلیک اسید در سطوح بالای مس نقش تعدیل‌کننده‌ای در رشد داشت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

212 - تعیین میزان آلاینده های سرب، کادمیوم و آرسنیک در چیپس‌های سیب زمینی موجود در بازار تبریز سال 1395
سمیرا ابراهیم پوراحمدی میرهادی خیاط نوری لیلا روفه‌گری نژاد

10.30495/jfst.2019.544971

آلودگی فلزات سنگین یکی از مشکلات مهم زیست محیطی و یکی از نگرانی‌های بهداشت مواد غذایی به شمار می‌آید. آلودگی سیب زمینی و فرآورده های آن به برخی از فلزات بخصوص سرب، کادمیوم و آرسنیک موجب بروز اثرات سمی و تاثیر سوء بر سلامت انسان می‌گردد. بنابراین هدف از این بررسی تعیین م چکیده کامل

آلودگی فلزات سنگین یکی از مشکلات مهم زیست محیطی و یکی از نگرانی‌های بهداشت مواد غذایی به شمار می‌آید. آلودگی سیب زمینی و فرآورده های آن به برخی از فلزات بخصوص سرب، کادمیوم و آرسنیک موجب بروز اثرات سمی و تاثیر سوء بر سلامت انسان می‌گردد. بنابراین هدف از این بررسی تعیین میزان آلاینده‌های فلزی از جمله سرب، آرسنیک و کادمیوم در چیپس‌های سیب‌زمینی می‌باشد. برای این منظور در مطالعه توصیفی- مقطعی حاضر از 5 محصول اصلی چیپس‌های تولید و عرضه شده در بازار شهر تبریز انتخاب گردیده و برای این منظور از محصول هر کارخانه 3 نمونه در 3 تکرار به صورت کاملا تصادفی از قسمت‌های مختلف شهر تبریز خریداری شد و در ادامه غلظت فلزات سنگین سرب، کادمیوم و آرسنیک با دستگاه جذب اتمی شعله‌ای اندازه گیری شد. نتایج حاصل از آنالیز آماری نشان داد که میانگین مقدار سرب mg/kg 016/0±168/0 (کمینه mg/kg 15/0 و بیشینه mg/kg 193/0)، میانگین مقدار کادمیوم mg/kg 019/0±13/0 (کمینه mg/kg 093/0 و بیشینه mg/kg 17/0) و میانگین مقدار آرسنیک بصورت غیر قابل تشخیص می‌باشد. همچنین تفاوت معنی‌داری در غلظت‌های میانگین سرب، کادمیوم و آرسنیک در نمونه‌های مختلف وجود نداشت. غلظت تمامی فلزات فوق در نمونه‌ها کمتر از استانداردهای بین المللی و ملی بود. لذا مصرف این ماده غذایی خطری برای مصرف کننده ندارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

213 - بررسی غلظت فلزات سنگین سرب، نیکل، آرسنیک و کادمیوم در خاک، سبزیجات جعفری و شوید پایین دست رودخانه کارون
میثم قنواتی مریم محمدی روزبهانی خوشناز پاینده

10.30495/jfst.2021.680658

این مطالعه با هدف بررسی میزان فلزات سنگین سرب، نیکل، آرسنیک و کادمیوم در سبزیجات خوراکی جعفری و شوید و خاک در اراضی پایین دست رودخانه کارون در استان خوزستان در سال 1397 انجام شد. نمونه برداری طی مدت 2 ماه در فاصله فروردین تا اردیبهشت بود که 48 نمونه گیاه و خاک از آن مزا چکیده کامل

این مطالعه با هدف بررسی میزان فلزات سنگین سرب، نیکل، آرسنیک و کادمیوم در سبزیجات خوراکی جعفری و شوید و خاک در اراضی پایین دست رودخانه کارون در استان خوزستان در سال 1397 انجام شد. نمونه برداری طی مدت 2 ماه در فاصله فروردین تا اردیبهشت بود که 48 نمونه گیاه و خاک از آن مزارع جمع آوری شد و هضم بافت گیاهی با استفاده از روش جکسون و هضم بافت خاک نیز با استفاده از روشEPA3050 انجام شد. سرب به ترتیب با 50/32±77/628 و 45/57±40/748 میلی گرم بر کیلوگرم در خاک زیر کشت گیاه شوید و جعفری بالاترین غلظت را داشت. در گیاهان، نیز سرب با 67/85±68/667 و 70/53±80/678 میلی‌گرم بر کیلوگرم در دو گیاه شوید و جعفری بالاترین غلظت را داشت. کادمیوم، نیکل و آرسنیک در خاک و گیاه رتبه‌های بعدی قرار داشتند. غلظت دو فلز کادمیوم و سرب در خاک زیر کشت گیاه شوید بالاتر از خاک زیر کشت گیاه جعفری بودند. مقایسه غلظت فلزات سنگین با استاندارد جهانی نشان داد، فقط نیکل خاک در محدوده استاندارد سازمان بهداشت جهانی قرار داشت و سایر فلزات از استاندارد تعیین شده فراتر بودند. در مورد گیاهان شوید و جعفری، مقادیر نیکل، سرب، آرسنیک و کادمیوم در محدوده مجاز قرار نداشتند. مقایسه میان غلظت فلزات سنگین بین خاک و گیاه، نشان می‌دهد که غلظت فلزات بین خاک و گیاه شوید و جعفری اختلاف معنی‌داری نداشتند. با توجه به نتایج این بررسی مصرف شوید و جعفری، سبب تجمع مقادیر بالایی از فلزات در بدن انسان می‌شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

214 - ارزیابی ریسک سلامت فلزات سنگین کادمیوم، سرب و نیکل در برخی ارقام برنج محلی در استان خوزستان
سید مهران موسوی مورد غفاری خوشناز پاینده محی الدین گوشه

10.30495/jfst.2021.684128

با توجه به اهمیت مصرف برنج به عنوان بخش مهمی از تغذیه در شهرهای استان خوزستان، این تحقیق با هدف ارزیابی ریسک سلامت فلزات سنگین کادمیوم، سرب و نیکل در ارقام برج محلی در استان خوزستان انجام شد. در شهریور ماه سال 1397، به 3 مزرعه شهرستان های شوشتر، شاوور و باغملک مراجعه کر چکیده کامل

با توجه به اهمیت مصرف برنج به عنوان بخش مهمی از تغذیه در شهرهای استان خوزستان، این تحقیق با هدف ارزیابی ریسک سلامت فلزات سنگین کادمیوم، سرب و نیکل در ارقام برج محلی در استان خوزستان انجام شد. در شهریور ماه سال 1397، به 3 مزرعه شهرستان های شوشتر، شاوور و باغملک مراجعه کرده و از هر مزرعه در سه نقطه 25 خوشه با 3 تکرار نمونه برداری انجام شد. عناصر به کمک دستگاه ICP-OES مدل Varian 710-ES ساخت کشور آمریکا اندازه‌گیری شدند. میزان کادمیوم، سرب و نیکل در برخی نمونه های برنج کشت شده در استان خوزستان در مقایسه با حد مجاز استاندارد ملی ایران (به ترتیب 06/0، 15/0 و 10 میلی گرم در کیلوگرم) بالاتر مشاهده شد. مقادیر سهم خطر فلزات کادمیوم، سرب و نیکل برنج باغملک، شاوور، شوشتر و برنج بالاتر از 1 به دست آمد که نتایج نشان دهنده این است که مصرف ارقام برنج کشت شده در استان خوزستان پتانسیل سرطان زایی برای انسان را دارند. ریسک سرطان زایی فلزات سنگین کادمیوم، سرب و نیکل در نمونه های برنج کشت شده در استان خوزستان بالاتر از 4-10 به دست آمد. مقادیر ریسک سرطان زایی در این تحقیق نشان داد که مصرف برنج های کشت شده در استان خوزستان پتانسیل بالای بیماری زایی در انسان را دارند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

215 - Plantain Ash Enhances Dietary Mineral Elements Absorption in Pullets
آی.سی. اوکلی سی.ام. نوگو آی.اف. اُتوک آ.آ. اُمد آی.پی. اوگبوو اِن.اُ. آلادی وی.ام.اُ. اُکرُ ام.ان. اُپارا سی. اِزما ام.سی. یوچگبو بی.یو. اِکنیم جی.آ. آنیانو ان.جی. اُکیودو آ.بی.آی. یوددیبی اف.ان. مادوبویک

Generally, only a fraction of the mineral ingested by an animal is effectively absorbed, while most are bound to other components such as fibre and then excreted. In this study, faecal mineral composition differentials were used as indicators of mineral uptake by pullet چکیده کامل

Generally, only a fraction of the mineral ingested by an animal is effectively absorbed, while most are bound to other components such as fibre and then excreted. In this study, faecal mineral composition differentials were used as indicators of mineral uptake by pullets supplemented varying levels of plantain ash in their daily rations for nine weeks. Plantain stalk and root base samples were collected, sun dried and ashed to produce plantain stalk ash (PSA) and root base ash (PRA), respectively. Ninety six (96) day old Isa Brown pullets were reared to 15 weeks of age and thereafter divided into 2 major groups of 48 birds each. Each group was divided into 4 subgroups of 12 birds each and each subgroup divided into three replicates giving four birds per replicate in a completely randomized design. The PSA and PRA were fed to the pullets as mineral supplements to commercial grower from the 15th to 18th week (4 wk) and layer mashes from the 19th to 24th week (6 wk) at the rate 0, 1, 2 and 3 g per kg body weight so that one group received PSA and the other PRA. In each case, the zero supplementation served as control. At the 9th week of feeding, faecal samples were collected from the groups, dried in the sun and analyzed for their mineral compositions by atomic absorption spectrophotometry. Among the macro minerals, both PSA and PRA supplementation resulted in reductions in the faecal concentrations of K and Mg, with increasing supplementation level, resulting in further reduction of faecal content of these minerals. Mg showed highly significant (P<0.05, P<0.01) regression effects for PSA and PRA, respectively. Reductions in faecal Ni and Fe concentrations were high (47.62 and 79.19%) across 1 g/kg body weight (BW) PSA and PRA supplementations, while it was 83.33% for Mn at the same 1 g/kg BW PRA supplementation. Ni (PSA) and Cr (PSA and PRA) values were significant (P<0.10) for regression effects, implying that the faecal values of these minerals could be predicted from any given quantity of plantain ash using the regression equations. PRA supplementations resulted in increasing faecal content of the two heavy metals, that is, lead and cadmium, indicating selective poor intestinal absorption of these. Plantain ash could serve as potential sources of absorbable mineral supplements and also could improve mineral uptake from commercial diets offered to pullets. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

216 - Metal-Induced Oxidative Stress and Cellular Signaling Alteration in Animals
س. لوساکو آ. پریلو

Contamination by heavy metals has attracted increasing attention considering the ability of these elements in producing serious consequence to ecosystem, and especially on animals health. Due to their widespread use in human activities such as industry, agriculture and چکیده کامل

Contamination by heavy metals has attracted increasing attention considering the ability of these elements in producing serious consequence to ecosystem, and especially on animals health. Due to their widespread use in human activities such as industry, agriculture and even as medicine (e.g. arsenic, selenium and platinum), numerous health risks may be associated with exposure to these substances. All heavy metals, in spite some of them are essential micronutrients, have their toxic effects because of their bioaccumulation on living organisms, and so generally exhibit chronic toxicity via metabolic interference and mutagenesis. They are also classified as carcinogens (known or probable) according to the U.S. Environmental Protection Agency, and the International Agency for Research on Cancer (IARC). In the present paper, the lead, cadmium and chromium disease processes (induced toxicity) were summarized with particular emphasis on the generation and the role of reactive oxygen species (ROS), the unifying factor in determining toxicity for all these metals. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

217 - بررسی تأثیر سموم کشاورزی و فلزات سنگین بر کیفیت آب شرب چاه های شهر ساری
نسرین محصل اخلاقی افسانه مرادی علی ترابیان رضا حاجی سید محمد شیرازی مجتبی صیادی

این مطالعه با هدف تحلیل آلودگی چاه‌های ساری ناشی از فلزات سنگین و تعیین منشأ آن به انجام رسید. در این تحقیق، پس از انجام مطالعات مرتبط و پایه‌ای، بازدید میدانی، مصاحبه با کارشناسان و ساکنان منطقه موردنظر و نمونه‌برداری و انجام آزمایشات، نسبت به شناسایی آلودگی‌های فلزات چکیده کامل

این مطالعه با هدف تحلیل آلودگی چاه‌های ساری ناشی از فلزات سنگین و تعیین منشأ آن به انجام رسید. در این تحقیق، پس از انجام مطالعات مرتبط و پایه‌ای، بازدید میدانی، مصاحبه با کارشناسان و ساکنان منطقه موردنظر و نمونه‌برداری و انجام آزمایشات، نسبت به شناسایی آلودگی‌های فلزات سنگین مس، روی، سرب، کادمیوم، کروم و جیوه در ایستگاه‌های منتخب که دارای اثر در محیط‌زیست هستند پرداخته شد و از نرم افزار ARC GIS برای تهیه نقشه پراکنش استفاده گردید.با توجه به نمونه‌برداری‌های فلزات سنگین در فصول مختلف و ایستگاه‌های مختلف به‌منظور تأیید حضور فلزات سنگین در کانی‌ها و مقایسه این فلزات با استانداردهای آب شرب و بررسی و مکان‌یابی عوامل طبیعی و عوامل انسان‌ساخت ورود این‌گونه فلزات به آب چاه‌های ساری مشخص گردید منشأ ورود این فلزات به آب رودخانه نیز عوامل انسان‌ساخت، به‌ویژه استفاده از سموم آفت‌کش در فصول پر بارش و عامل طبیعی به‌ویژه ساختار زمین‌شناختی منطقه موردمطالعه می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

218 - Assessment Some of Heavy Metals in Black Locust (Robinia pseudoascacia) in the Yazd Highway Green Belt
Motahareh Esfandiary Hamid Sodaiezadeh Mohammad Ali Hakimzadeh

The aim of this study was to assess the performance of Robinia pseudoacacia (black locust tree) to accumulation some of heavy metals and compared with the concentration of these metals in falling dust Yazd highway green belt. In order to an experiment was conducted as f چکیده کامل

The aim of this study was to assess the performance of Robinia pseudoacacia (black locust tree) to accumulation some of heavy metals and compared with the concentration of these metals in falling dust Yazd highway green belt. In order to an experiment was conducted as factorial based on completely randomized design with four replications. The results showed that the concentration of, iron, manganese, zinc, lead and cadmium metals in falling dust were the highest to the lowest, respectively. The distance from the highway in the concentration of heavy metals in leaves and bark of the black locust tree showed significant results (P<0.01). Also, the effect of heavy metals in the leaves of this tree was higher than that of bark. Concentrations of manganese, cobalt, nickel and cadmium metals increased with increasing distance from the highway due to multi-directional winds and the presence of other contaminants. The Pearson correlation analysis between heavy metals found in the falling dust and Robinia pseudoacacia showed that the input and controlling factors of these metals in the black locust tree are probably the same as the dust. The results showed that the leavesof Robinia pseudoacacia with the amount of metal accumulation index of 4438 mg/kg has more ability to simultaneously absorb different metals. As a result, since this green belt surrounds Yazd urban area, it is hoped that a significant amount of heavy metals will be absorbed by these trees. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

219 - Investigation of Heavy Metal Contamination in the Ornamental Plants of Green Spaces in the City of Yazd
Motahareh Esfandiari Mohammad ali Hakimzadeh Ardakani Hamid Sodaiezadeh

Due to rapid industrialization and urbanization, environmental pollution has become a significant concern in developing countries; therefore, the main objective of the current study is to determine some of the heavy metal (HM) concentrations in the leaves of dusty mille چکیده کامل

Due to rapid industrialization and urbanization, environmental pollution has become a significant concern in developing countries; therefore, the main objective of the current study is to determine some of the heavy metal (HM) concentrations in the leaves of dusty miller (Cineraria maritima) and purstane (Mesembryanthemum cordifolium) in different general bus terminal along with the green spaces in the Yazd city. The total concentrations of cadmium (Cd), cobalt (Co), copper (Cu), nickel (Ni), lead (Pb), zinc (Zn), iron (Fe), and manganese (Mn) in the plant samples were measured using atomic absorption spectrophotometry after digestion with acid. All statistical analysis have been conducted, using SPSS 20.0 statistical package. The results showed that the concentration of some HM in the Ghadir passenger terminal and Quran Gate terminal at ornamental plants was higher than the other bus stand. Interaction effects of location and ornamental plants were significant for Mn, Co, Pb, Zn, and Cu metals (P˂ 0.01). According to factor analysis, four factors had the highest variances (Mn, Co, Pb, and Zn). The Pearson correlation analysis between heavy metals found in the ornamental plants showed a lively and, significant correlation between the percentages of Pb with Co and Zn with Mn (P˂ 0.01), with correlation coefficients of 0.88 and 0.62). According to the results, these plants are one of the most resistant ornamental species. Therefore, in dry and semi-arid areas such as Yazd, it is suitable for beautifying green spaces, parks, and urban boulevards and the creating healthier air. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

220 - ارزیابی آلودگی فلزات سنگین خاک های سطحی شهرک صنعتی شماره ۲ اهواز- جنوب غرب ایران
قدرت الله رستمی پایدار جعفر رهنماراد احد نظرپور

هدف از این مطالعه بررسی وضعیت آلودگی خاک به فلزات سنگین مس، سرب، روی، منگنز، آرسنیک و باریم در خاک های سطحی شهرک صنعتی شماره ۲ اهواز می باشد. شهرک صنعتی شماره ۲ اهواز دارای واحدهای صنعتی متفاوتی از قبیل شیمیایی، الکتریکی، نساجی، رنگ سازی و دیگر صنایع می باشد. در این پژو چکیده کامل

هدف از این مطالعه بررسی وضعیت آلودگی خاک به فلزات سنگین مس، سرب، روی، منگنز، آرسنیک و باریم در خاک های سطحی شهرک صنعتی شماره ۲ اهواز می باشد. شهرک صنعتی شماره ۲ اهواز دارای واحدهای صنعتی متفاوتی از قبیل شیمیایی، الکتریکی، نساجی، رنگ سازی و دیگر صنایع می باشد. در این پژوهش تعداد ۳۶ نمونه خاک از عمق ۵-۲۰ سانتی متری پس از خارج کردن آلودگی های سطحی برداشت شدند. غلطت فلزات سنگین با استفاده از روش پلاسمای جفتیده القایی(ICP-OES) تعیین شدند. نتایج نشان دادند که غلظت همه عناصر در منطقه مورد مطالعه بیشتر از مقدار زمینه است. مقادیر غلطت عناصر برای مس (۵/۹ تا ۸۹۱ با مقدار میانگین، ۳۹/۸۶ mg/kg)، سرب (۲۵ تا ۷۶۹۰ با مقدار میانگین، ۲۲۰ mg/kg)، روی (۵۹/۳۶ تا ۹۸۶۰ با مقدار میانگین، ۵۹۰ mg/kg)، منگنز (۲۵۰ تا ۷۹۵۰ با مقدار میانگین، ۱۷۴۰mg/kg)، آرسنیک (/۵/۱ تا ۵/۶۲ با مقدار میانگین، ۵۳/۹ mg/kg)، کرم (۱۵ تا ۱۲۳۰ با مقدار میانگین، ۱۲۳ mg/kg)، باریم (۶۵۰ تا ۹۵۰۰ با مقدار میانگین، ۴۸۹۰ mg/kg) می باشد. ارزیابی آلودگی خاک های منطقه بر اساس شاخص زمین انباشتگی، فاکتور غنی شدگی، فاکتور آلودگی،و درجه آلودگی صورت گرفت. ضریب جامع آلودگی نشان دهنده این است که نمونه های موجود نسبت به میانگین پوسته فوقانی سطح آلودگی بالاتری از فلزات سنگین دارند. نتایج آزمون همبستگی، تحلیل خوشه ایو فاکتوری نشان دهنده این است که فلزات سنگین دارای منشاء مشترک بوده و از فعالیت های صنعتی نشات گرفته اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

221 - پایش عناصر سنگین کادمیوم، نیکل و وانادیوم در گیاهان آبزی نی (Phragmites australis) و لویی (Typha latifolia) در تالاب هورالعظیم استان خوزستان
نازنین فیروزشاهیان خوشناز پاینده سیما سبزعلیپور

در اکوسیستم‌های آبی، گیاهان آبزی شاخص‌های زیستی مناسبی برای پایش فلزات سنگین می‌باشند، زیرا در آب ساکن هستند و می‌توانند سطوح آلودگی را تعیین کنند. این تحقیق در سال 1397 با هدف بررسی فلزات سنگین کادمیوم، نیکل و وانادیوم در گیاهان آبزی نی (Phragmites australis) و لویی (T چکیده کامل

در اکوسیستم‌های آبی، گیاهان آبزی شاخص‌های زیستی مناسبی برای پایش فلزات سنگین می‌باشند، زیرا در آب ساکن هستند و می‌توانند سطوح آلودگی را تعیین کنند. این تحقیق در سال 1397 با هدف بررسی فلزات سنگین کادمیوم، نیکل و وانادیوم در گیاهان آبزی نی (Phragmites australis) و لویی (Typha latifolia) تالاب هورالعظیم انجام شد. نمونه برداری از 3 ایستگاه تالاب با 9 تکرار انجام شد. جهت سنجش عناصر سنگین از روش طیف‌سنجی پلاسمای جفت ‌شده القایی (ICP) استفاده گردید. بالاترین میزان کادمیوم در ریشه گیاه نی 020/0±486/1 میلی گرم در کیلوگرم بود و پایین ترین میزان این فلز در ساقه گیاه لویی 001/0±036/0 میلی گرم در کیلوگرم به دست آمد (05/0P<). بالاترین میزان فلز نیکل در ریشه گیاه لویی 045/0±770/4 میلی گرم در کیلوگرم بود و پایین ترین میزان فلز نیکل در ساقه گیاه نی 072/0±843/0 میلی گرم در کیلوگرم بود (05/0P<). بالاترین میزان فلز وانادیوم در ریشه گیاه لویی 128/0±553/16 میلی گرم در کیلوگرم بود و پایین ترین میزان این فلز در ساقه گیاه نی 015/0±136/3 میلی گرم در کیلوگرم به دست آمد (05/0P<). غلظت کادمیوم، نیکل و وانادیوم در ریشه گیاهان آبزی نی و لویی بالاتر از برگ و ساقه بود (05/0P<). کادمیوم در ریشه، ساقه و برگ گیاه نی بالاتر از گیاه لویی بود، اما میزان نیکل و وانادیوم در ریشه، ساقه و برگ گیاه لویی بالاتر از گیاه نی مشاهده شد (05/0P<). پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

222 - ارزیابی خطر فلزات سنگین جیوه، کادمیوم، سرب و آرسنیک در دو گونه ماهی شیربت (Tor grypus) و سیاه ماهی (Capoeta capoeta) در رودخانه حله بوشهر
لاله رومیانی محمد ولایت زاده

امروزه آلاینده های زیست محیطی فلزات سنگین توجه محققان بسیاری را به خود جلب کرده است و به عنوان یکی از عوامل مهم تهدیدکننده انسان در بسیاری از مناطق محسوب می شوند. این تحقیق در سال 1393 به منظور تعیین و مقایسه میزان فلزات سنگین جیوه، سرب، کادمیوم و آرسنیک در دو گونه سیاه چکیده کامل

امروزه آلاینده های زیست محیطی فلزات سنگین توجه محققان بسیاری را به خود جلب کرده است و به عنوان یکی از عوامل مهم تهدیدکننده انسان در بسیاری از مناطق محسوب می شوند. این تحقیق در سال 1393 به منظور تعیین و مقایسه میزان فلزات سنگین جیوه، سرب، کادمیوم و آرسنیک در دو گونه سیاه ماهی (Capoeta capoeta) و ماهی شیربت (Tor grypus) در رودخانه حله استان بوشهر انجام شد.60 قطعه ماهی به صورت تصادفی از روخانه حله صید شدند. میزان فلزات سنگین در عضله ماهیان پس از عملیات هضم شیمیایی، توسط دستگاه جذب اتمی پرکین المر مدل 4100 تعیین شد. دامنه غلظت فلزات سنگین جیوه، سرب،کادمیوم و آرسنیک در دو گونه ماهی به ترتیب 0755/0-0604/0، 255/0-213/0، 134/0-108/0 و 142/0-109/0 میلی گرم در کیلوگرم بود. میزان سرب در عضله دو گونه ماهی شیربت و سیاه ماهی نسبت به سایر فلزات سنگین بالاتر بود. همچنین پایین ترین میزان فلز مربوط به عنصر جیوه بود. میزان فلزات سنگین کادمیوم، سرب، آرسنیک و جیوه در عضله ماهی شیربت نسبت به عضله سیاه ماهی بالاتر بود. میزان فلزات سنگین در عضله این دو گونه ماهی در مقایسه با استانداردها نظیر سازمان بهداشت جهانی، سازمان غذا و داروی آمریکا، وزارت کشاورزی ـ شیلات انگلستان و انجمن ملی بهداشت و سلامت استرالیا پایین تر بود. به طور کلی ماهی شیربت و سیاه ماهی رودخانه حله استان بوشهر جهت مصرف انسانی مشکل خاصی ایجاد نمی کند، اما برای کودکان خطرناک می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

223 - تاثیر دراز مدت غلظت های مختلف نیترات روی بر ساختار تشریحی گیاه Capsicum annuum L. var California Wonder
هلال نعمت فرح زادی صدیقه اربابیان احمد مجد گلناز تجدد

روی (Zn) از جمله عناصر ضروری در گیاهان است که، در تقسیم سلولی، سنتز اکسین، اسیدهای نوکلئیک‌، پروتئین‌ها و نیز در متابولیسم، فتوسنتز و ساختارکوفاکتورهای بسیاری از آنزیم‌ها نقش اساسی دارد. اما در غلظت های بالا برای آن‌ها سمی می‌باشد. در این پژوهش اثر غلظت‌های مختلف روی (Z چکیده کامل

روی (Zn) از جمله عناصر ضروری در گیاهان است که، در تقسیم سلولی، سنتز اکسین، اسیدهای نوکلئیک‌، پروتئین‌ها و نیز در متابولیسم، فتوسنتز و ساختارکوفاکتورهای بسیاری از آنزیم‌ها نقش اساسی دارد. اما در غلظت های بالا برای آن‌ها سمی می‌باشد. در این پژوهش اثر غلظت‌های مختلف روی (Zn) بر ساختار تشریحی و برخی پارامترهای رشد گیاه فلفل دلمه‌ای (Capsicum annum L.) مورد مطالعه قرار گرفت، گیاهان از ابتدا تا انتهای دوره رویش تحت تیمارهای مختلف (0 (شاهد)، 5/2، 5، 5/7 ، 10و 15 میلی مول) نیترات روی در گلخانه با شرایط کنترل شده، کشت داده شد و آزمایش‌های لازم انجام شد. بر اساس نتایج به دست آمده با افزایش غلظت روی، کاهش طول ساقه و دمبرگ، سطح و تعداد برگ (پارامترهای رشد) در سطح 05/0≥P کاهش معنی داری داشت. فلز روی درغلظت های بالا اثر منفی بر رشد گیاه داشت. افزایش بافت آوندی در ساقه، دمبرگ و کاهش بافت آوندی در ریشه مشاهده شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

224 - سنتز و شناسایی ترکیب جدید 2-نیتروژن، 6-نیتروژن دی( تیازول-2-ایل)پیریدین-2و6-دی کربوکسیلامید و کاربرد آن در حذف Cd2+ و Zn2+ از پساب‌های صنعتی
کیومرث زرگوش محمدرسول سهرابی امیر عبدالملکی کوروش فیروز

ترکیب جدید (N2,N6-di(thiazol-2-yl)pyridine-2,6-dicarboxamide(DPD 2-نیتروژن، 6-نیتروژن دی (تیازول-2-ایل) پیریدین-2 و 6-دی کربوکسیلامید با استفاده از واکنش بین 2-آمینوتی ازول و پیریدین دی‌کربوکسیلیک اسید سنتز شد. ساختار DPD با تجزیه عنصری، طیف‌سنجی فروسرخ (FT-IR) و رزونان چکیده کامل

ترکیب جدید (N2,N6-di(thiazol-2-yl)pyridine-2,6-dicarboxamide(DPD 2-نیتروژن، 6-نیتروژن دی (تیازول-2-ایل) پیریدین-2 و 6-دی کربوکسیلامید با استفاده از واکنش بین 2-آمینوتی ازول و پیریدین دی‌کربوکسیلیک اسید سنتز شد. ساختار DPD با تجزیه عنصری، طیف‌سنجی فروسرخ (FT-IR) و رزونانس مغناطیسی هسته (1HNMR) بررسی و تأیید شد. قابلیت حذف یون‌های فلزات سنگین (Cd2+ و Zn2+) از محلول، با DPD مورد مطالعه قرار گرفت. هم‌چنین اثر عوامل مؤثر مانند pH، زمان تماس، غلظت یون فلزی، دما و الکترولیت زمینه بر ویژگی جذبی جاذب DPD مورد بررسی قرار گرفت. حداکثر ظرفیت جذب برای Cd2+ و Zn2+ با جاذب DPD به ترتیب 21/128 و 09/90 میلی‌گرم بر گرم به دست آمد. مطالعه ایزوترم‌های جذبی برای جذب Cd2+ و Zn2+ نشان داد که فرایند جذب با مدل لانگمویر همخوانی بیشتری نسبت به مدل فروندلیچ دارد. زمان لازم برای حذف کمی یون‌های Cd2+ و Zn2+ از محلول آبی به ترتیب 30 و 45 دقیقه بود. ویژگی‌های مطلوب DPD نظیر ظرفیت جذب بالا، پایداری، قابلیت استفاده مجدد و سادگی روش سنتز آن، DPD را به یک جاذب ارزشمند برای حذف Cd2+ و Zn2+ از پساب‌های صنعتی تبدیل کرده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

225 - جذب یون‌های منگنز (II) از آب آشامیدنی با استفاده از مخلوط جاذب‌های طبیعی
الهه تجری نرگس صمدانی لنگرودی مهناز خلفی

در پژوهش حاضر، جذب سطحی یون‌های منگنز (II) به‌عنوان آلاینده زیست‌محیطی از محلول‌های آبی مطالعه شده است. برای انجام آزمایش‌های جذب سطحی از مخلوط دو جاذب طبیعی سبوس گندم و پوست هسته ازگیل ژاپنی استفاده شده است. بهترین نسبت اختلاط برای جذب سطحی، نسبت وزنی 30 به 70 سبوس گند چکیده کامل

در پژوهش حاضر، جذب سطحی یون‌های منگنز (II) به‌عنوان آلاینده زیست‌محیطی از محلول‌های آبی مطالعه شده است. برای انجام آزمایش‌های جذب سطحی از مخلوط دو جاذب طبیعی سبوس گندم و پوست هسته ازگیل ژاپنی استفاده شده است. بهترین نسبت اختلاط برای جذب سطحی، نسبت وزنی 30 به 70 سبوس گندم به پوست هسته ازگیل ژاپنی تعیین شده است. در این پژوهش عامل‌های مؤثر بر جذب سطحی شامل مقدار جاذب، pH، زمان تماس و دما بررسی شده است. مقادیر بهینه عامل‌ها به ترتیب 1 گرم، 6/5، 180 دقیقه و 293/15 کلوین به‌دست آمدند. جذب منگنز از مدل تمکین با ضریب همبستگی 1 پیروی می‌کند. عامل‌های ترمودینامیکی شامل تغییرات انرژی آزاد گیبس (°ΔG)، تغییرات آنتالپی (°ΔH) و تغییرات آنتروپی استاندارد (°ΔS) محاسبه شده‌اند. برای شناسایی گروه‌های عاملی موجود بر سطح جاذب، طیف FT-IR نمونه‌ها مورد بررسی گرفته است. ریخت‌شناسی سطح جاذب با استفاده از میکروسکوپ الکترونی روبشی بررسی شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

226 - حذف یون سرب از آب با استفاده از نانوکامپوزیت نانورس/ کیتوسان/نانولوله کربنی چند دیواره
سجاد صداقت

در این مقاله نانوکامپوزیت نانورس/ کیتوسان/ نانولوله کربنی چند دیواره به روشی ساده و از طریق اختلاط در حلال و نفوذ بین لایه‌ای تهیه شده و در فرایندی ناپیوسته و جهت حذف سرب از آب مورد بررسی قرار گرفته است. نتیجه‌ها حاکی از درصد جذب و ظرفیت جذب مناسب نانوکامپوزیت تهیه شده چکیده کامل

در این مقاله نانوکامپوزیت نانورس/ کیتوسان/ نانولوله کربنی چند دیواره به روشی ساده و از طریق اختلاط در حلال و نفوذ بین لایه‌ای تهیه شده و در فرایندی ناپیوسته و جهت حذف سرب از آب مورد بررسی قرار گرفته است. نتیجه‌ها حاکی از درصد جذب و ظرفیت جذب مناسب نانوکامپوزیت تهیه شده نسبت به نانورس خالص است که این نتیجه نشان دهنده اثر هم افزایی اجزا به کار رفته در تهیه نانوجاذب است. نتیجه‌های به دست آمده از ازمون‌های جذب نشان داد که غلظت یون‌های باقی مانده فلزی با استفاده از نانوکامپوزیت کاهش قابل ملاحظه‌ای داشته و در مدت زمان کمتر از 180 دقیقه،pH برابر با 7 و در دمای محیط، 98 درصد از یون‌های سرب با استفاده از نانو‌کامپوزیت نسبت به نانورس خالص حذف شده است. برای بررسی ریخت شناسی این نانوکامپوزیت از میکروسکوپ الکترونی روبشی (SEM) استفاده شده است، این بررسی نشان داد که حفرات در بین لایه‌های نانورس مشخش شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

227 - بررسی پارامترهای فیزیکو شیمیایی و عناصر سنگین در آب رودخانه جاجرود در ناحیه پارچین
افتخار شیروانی مهدوی هدی پاسدار

تحقیق حاضر به منظور اندازه‌گیری پارامترهای فیزیکو شیمیایی و فلزات سنگین سرب، کادمیم، کروم و نیکل در آب رودخانه جاجرود در ناحیه پارچین انجام گرفت. همچنین امکان همبستگی بین پارامترهای اندازه‌گیری شده با یکدیگر ونیز با فاصله ایستگاه‌ها بررسی شد. کمیت‌های اندازه‌گیری شده با چکیده کامل

تحقیق حاضر به منظور اندازه‌گیری پارامترهای فیزیکو شیمیایی و فلزات سنگین سرب، کادمیم، کروم و نیکل در آب رودخانه جاجرود در ناحیه پارچین انجام گرفت. همچنین امکان همبستگی بین پارامترهای اندازه‌گیری شده با یکدیگر ونیز با فاصله ایستگاه‌ها بررسی شد. کمیت‌های اندازه‌گیری شده با استاندارد آب آشامیدنی و آب‌پرورش قزل‌آلای رنگین‌کمان (Oncorhynchus mykiss) از جهت شرب و آبزی پروری نیز مورد بررسی قرار گرفت. نمونه‌برداری در بهمن ماه سال 1387 از 8 ایستگاه در مسافتی حدود 4 کیلومتر انجام شد و ایستگاه‌ها بر اساس روش نمونه‌برداری تصادفی و با در نظر گرفتن امکان دسترسی به محل‌های نمونه‌برداری انتخاب شدند. در نقاط مذکور نمونه‌های آب بر اساس روش‌های استاندارد تهیه و پارامترهای pH, EC, DO و دمای آب توسط دستگاه‌های پرتابل در محیط اندازه‌گیری و سنجش سایر پارامترها در آزمایشگاه انجام گرفت. به منظور اندازه‌گیری فلزات سنگین از دستگاه جذب اتمی شعله ای استفاده گردید. نتایج بیانگر آن می‌باشد که موثرترین پارامترهای آب شامل دما، میزان کدورت، اکسیژن محلول، هدایت الکتریکی و pH بوده و میزان یون فسفات و کل مواد محلول (TDS) از این نظر در مرحله بعد قرار دارند. همچنین نمک کلسیم کلراید مهمترین نقش را در افزایش هدایت الکتریکی در آب منطقه مورد مطالعه داشته و نیز با حرکت به سمت ایستگاه‌های پایین‌تر رودخانه میزان هدایت الکتریکی افزایش و میزان یون نیترات کاهش می‌یابد. مقایسه پارامترهای فیزیکو شیمیایی آب منطقه مورد مطالعه با استاندارد آب آشامیدنی در ایران و آب پرورش قزل‌آلای رنگین‌کمان انجام شد و بر اساس آن میزان کدورت با حد مجاز استاندارد آب آشامیدنی در ایران تفاوت معنی دار)01/0 (P< و میزان کدورت، هدایت الکتریکی، یون کلراید و یون نیترات با استاندارد آب پرورش قزل‌آلای رنگین کمان تفاوت معنی‌دار )01/0 (P< را نشان داد که بر اساس این نتایج کاهش پارامترهای مذکور در آب از جهت شرب و آبزی پروری لازم می‌نماید. بررسی آب منطقه مورد مطالعه از نظر فلزات سنگین سرب، کادمیم، کروم و نیکل، میزان این فلزات را در آب بسیار کم مشخص نمود که ازاین جهت به منظور شرب و پرورش قزل‌آلای رنگین مناسب می‌باشد پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

228 - سنجش مقدار آلودگی فلزات سنگین(آهن، روی، سرب و نیکل)در آب‌های سطحی، خاک و سبزی کشت شده شهرستان پیشوا
حسن کبیری فرد الهام شیخی نژاد مریم معصومی

در تحقیق حاضر مقدار تراکم عناصر سنگین (آهن، روی، سرب و نیکل) در آب های سطحی، خاک و اندام های مختلف اسفناج، تربچه، شاهی و نعناع در دو فصل بهار و تابستان 1390 در منطقه ی پیشوا (ورامین) اندازه گیری و تعیین شد. سپس میزان انتقال فلزات سنگین به ریشه، ساقه، برگ و در نهایت مقدا چکیده کامل

در تحقیق حاضر مقدار تراکم عناصر سنگین (آهن، روی، سرب و نیکل) در آب های سطحی، خاک و اندام های مختلف اسفناج، تربچه، شاهی و نعناع در دو فصل بهار و تابستان 1390 در منطقه ی پیشوا (ورامین) اندازه گیری و تعیین شد. سپس میزان انتقال فلزات سنگین به ریشه، ساقه، برگ و در نهایت مقدار جذب آن توسط انسان از طریق مصرف، محاسبه گردید. نمونه برداری از انواع سبزی در پنج نقطه مختلف مزرعه انجام گردید. بعد از هضم نمونه ها، به منظور تعیین مقدار آهن، روی، سرب و نیکل، به وسیله دستگاه اسپکتروفتومتر جذب اتمی شعله ای به ترتیب از طول موج های 3/248، 9/213، 0/217 و 0/232 نانومتر استفاده گردید. توزیع چهار فلز مورد بررسی در نمونه های سبزی، آب و خاک برای هر دو فصل با (05/0P>) نرمال و مقادیر میانگین فلزات در فاصله اطمینان 95 درصد به ترتیب 55/37±34/448، 53/15±68/56، 79/2±50/11 و 21/6±20/134 میلی گرم بر کیلوگرم می‌باشد. با توجه به حد مجاز عناصر فوق بر اساس استانداردهای بین المللی، نتایج حاصل نشان دهنده ی مجاز بودن آن ها در نمونه های آب و خاک مزرعه در هر دو فصل بوده و برای نمونه های سبزی مقدار فلزات آهن، سرب و نیکل در تمام نمونه ها در هر دو فصل بیش از حد مجاز و مقدار روی به غیر از گیاه شاهی، ریشه نعناع و برگ اسفناج در فصل تابستان، در حد مجاز می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

229 - اندازه گیری نیکل در عضله ماهی سوکلا (Rachycentron Canadum) در آب های شمال غربی خلیج فارس
معصومه جهانگیری غلامحسین محمدی محمد ولایت زاده

این تحقیق به منظور سنجش و مقایسه میزان تجمع فلز نیکل در بافت عضله ماهی سوکلا (Rachycentron Canadum) و ارتباط آن با طول کل، وزن کل و سن ماهی در آب های شمال غربی خلیج فارس در سال 1393 انجام شد. 96 نمونه ماهی در 6 گروه طولی تهیه شد. هضم شیمیایی نمونه ها به روش مرطوب و سنجش چکیده کامل

این تحقیق به منظور سنجش و مقایسه میزان تجمع فلز نیکل در بافت عضله ماهی سوکلا (Rachycentron Canadum) و ارتباط آن با طول کل، وزن کل و سن ماهی در آب های شمال غربی خلیج فارس در سال 1393 انجام شد. 96 نمونه ماهی در 6 گروه طولی تهیه شد. هضم شیمیایی نمونه ها به روش مرطوب و سنجش غلظت فلزات سنگین به روش جذب اتمی با دستگاه مدل Perkin Elmer 4100 انجام گردید. اختلاف بین میانگین‌ها با کمک آزمون آماری آنالیز واریانس یکطرفه (ANOVA) و ارتباط معنی دار در سطح اطمینان 95 درصد تعیین شد. میانگین غلظت نیکل در بافت عضله ماهی سوکلا به ترتیب 05/0±148/0 میلی‌گرم بر کیلوگرم وزن خشک بود (05/0>P). بالاترین میزان تجمع فلز نیکل متعلق به گروه طولی بزرگتر از 127 سانتی متر (9/0±238/0 میلی‌گرم بر کیلوگرم) بود. بین عوامل طول کل، وزن کل و سن با تجمع فلز نیکل ارتباط مثبت و مستقیم برقرار بود که در سطح 05/0 دیده شد. غلظت نیکل در بافت عضله ماهی سوکلا از حد آستانه استاندارد سازمان بهداشت جهانی (38/0 میلی گرم در کیلوگرم) پایین تر بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

230 - تاثیر فصول گرم و سرد بر تجمع نیکل، کادمیوم و سرب در عضله ماهی شانک زرد باله (Acanthopagrus latus) و زمین کن دم نواری (Platycephalus indicus) دریای عمان (چابهار)
الهام شهری محمد ولایت زاده

تحقیق حاضر در سال 1392 به منظور تعیین غلظت فلزات سنگین نیکل، سرب و کادمیوم در عضله ماهی شانک زرد باله (Acanthopagrus latus) و زمین کن دم نواری (Platycephalus indicus) دریای عمان (خلیج چابهار)در فصول بهار، تابستان و پاییزانجام شد. در این تحقیق 48 نمونه ماهی از دریای عمان چکیده کامل

تحقیق حاضر در سال 1392 به منظور تعیین غلظت فلزات سنگین نیکل، سرب و کادمیوم در عضله ماهی شانک زرد باله (Acanthopagrus latus) و زمین کن دم نواری (Platycephalus indicus) دریای عمان (خلیج چابهار)در فصول بهار، تابستان و پاییزانجام شد. در این تحقیق 48 نمونه ماهی از دریای عمان (خلیج چابهار) از دو منطقه ساحلی و دریایی صید شد. برای استخراج فلزات از بافت های مورد مطالعه، از روش هضم مرطوب استفاده شد و تعیین غلظت فلزات سنگین به وسیله دستگاه جذب اتمیYounglin AAS8020صورت پذیرفت. بالاترین میزان کادمیوم، سرب و نیکل در عضله ماهی زمین کن دم نواری به ترتیب 02/0±052/0،02/0±047/0 و 96/0±768/1میلی گرم در کیلوگرم بود. پایین ترین میزان کادمیوم، سرب و نیکل در عضله ماهی شانک زرد باله 01/0±019/0،01/0±010/0و 02/0±466/0میلی گرم در کیلوگرم به دست آمد. میانگین میزان کادمیوم، سرب و نیکل در دو گونه ماهی در منطقه ساحلی بالاتر از نواحی دریایی بود. میانگین میزان فلزات سنگین مورد مطالعه در عضله دو گونه ماهی شانک زرد باله و زمین کن دم نواری صید شده در فصل تابستان بالاتر از فصول بهار و پاییز به دست آمد. میزان فلز نیکل در عضله دو گونه ماهی مورد مطالعه نسبت به فلزات کادمیوم و سرب در عضله بالاتر بود. مقادیر فلزات کادمیوم و سرب در عضله ماهی زمین کن دم نواری در مناطق ساحلی و دریایی در سه فصل بهار، تابستان و پاییز بالاتر از ماهی شانک زرد باله به دست آمد، اما میزان نیکل در عضله ماهی شانک زرد باله بالاتر از ماهی زمین کن دم نواری بود. میزان فلزات کادمیوم و سرب در مقایسه با آستانه استانداردهای جهانی سازمان غذا و کشاورزی (FAO)، سازمان بهداشت جهانی (WHO)، وزارت کشاورزی ـ شیلات انگلستان (UKMAFF) و انجمن ملی بهداشت و سلامت استرالیا (NHMRC) و سازمان غذا و داروی امریکا (FDA) پایین تر بود، اما مقادیر نیکل بالاتر به دست آمد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

231 - سنجش فلزات سنگین (سرب، کادمیوم)در کبد و عضله ماهی سنگسر معمولی Pomadasys kaakan در بندر عباس(استان هرمزگان)
مهناز سادات صادقی مژگان امتیازجو رضوان دقیقی روحی

تحقیق حاضر در دو فصل گرم و سرد سال 1390 و 1391 برای تعیین غلظت دو فلز سرب و کادمیوم در بافت عضله و کبد ماهی سنگسر معمولی( Pomadasys kaakan)صید شده از محدوده بندر عباس انجام شد. نمونه ها بیومتری و بافت کبد و عضله جداسازی و توسط روشMicrowave digestion آماده و سپس توسط دست چکیده کامل

تحقیق حاضر در دو فصل گرم و سرد سال 1390 و 1391 برای تعیین غلظت دو فلز سرب و کادمیوم در بافت عضله و کبد ماهی سنگسر معمولی( Pomadasys kaakan)صید شده از محدوده بندر عباس انجام شد. نمونه ها بیومتری و بافت کبد و عضله جداسازی و توسط روشMicrowave digestion آماده و سپس توسط دستگاه جذب اتمی شعله ای Varian با مدل GTA100 میزان تجمع فلزات سنگین در بافت ها اندازگیری گردید. بر اساس نتایج به دست آمده در دو فصل، میانگین غلظت سرب و کادمیوم در کبد به ترتیب با 0234/0±1334/0 و 0077/0±0255/0 میکروگرم بر گرم و در عضله 0106/0±0439/0 و0007/0±0041/0 میکروگرم بر گرم وزن خشک به دست آمد. میانگین غلظت سرب و کادمیوم در بافت های کبد و عضله تفاوت معنی داری داشت (05/0P<). میانگین غلظت فلزات در بافت های کبد و عضله بین دو فصل تفاوت معنی داری را نشان نداد (05/0≤P). ازمقایسه نتایج با حد مجاز سازمان های WHO وEPA پایین بودن غلظت این فلزات نتیجه گیری شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

232 - بررسی میزان فلزات سنگین روی، سرب، کروم و مس در بافت نرم شکم پای Thais mutabilis در منطقه جزر و مدی بندرعباس
عبدالرحیم وثوقی لیدا سلیمی محمود ابراهیمی ریحانه صفائی

برای تعیین میزان فلزات سنگین روی، سرب، کروم و مس در بافت نرم شکم پای Thais mutabilis ناحیه ی جزر و مدی در 3 ترانسکت در سواحل گلشهر جنوبی، پشت شهر و سورو در بندرعباس، در زمستان 1389 نمونه برداری انجام گرفت. هر ترانسکت دارای 3 ایستگاه بالا، میان و پایین بین جزر و مدی بود. چکیده کامل

برای تعیین میزان فلزات سنگین روی، سرب، کروم و مس در بافت نرم شکم پای Thais mutabilis ناحیه ی جزر و مدی در 3 ترانسکت در سواحل گلشهر جنوبی، پشت شهر و سورو در بندرعباس، در زمستان 1389 نمونه برداری انجام گرفت. هر ترانسکت دارای 3 ایستگاه بالا، میان و پایین بین جزر و مدی بود. نمونه برداری با انداختن کوآدرات به ابعاد 5/0×5/0 مترمربع در هر ترانسکت به صورت تصادفی، صورت گرفت. در هر ترانسکت 9 بار نمونه برداری صورت گرفت. نمونه ها برای تعیین میزان فلزات سنگین روی، سرب، کروم و مس مورد سنجش قرار گرفتند. نتایج نشان داد، بیشترین غلظت فلزات سنگین مربوط به فلز روی با میانگین (9/438±18/577 میلی گرم بر گرم) و کمترین غلظت مربوط به فلز سرب با میانگین(6/0 ±17/0 میلی گرم بر گرم) بود. به طور کلی بیشترین غلظت فلزات روی (9/438±18/577)، سرب (8/0±67/0) و کروم (8/0±23/1) در بافت نرم شکم پا در ترانسکت گلشهر جنوبی و بیشترین غلظت فلز مس (6/134±77/88) در نمونه های ترانسکت پشت شهر به دست آمد. نتایج آنالیز آماری نشان داد که غلظت فلز کروم در بافت نرم شکم پا در ترانسکت گلشهر با سورو اختلاف معنی داری دارد (05/0 P≤). ولی اختلاف معنی داری میان غلظت فلزات سرب، مس و روی در نمونه های بافت نرم شکم پا، در ترانسکت ها، وجود نداشت (05/0≤P). غلظت فلزات سنگین سرب و کروم از حد مجاز (WHO) برای موجود آبزی پایین تر بوده و نشان دهنده ی کم بودن آلاینده های ورودی حاوی این فلزات به محیط است. غلظت فلزات سنگین روی و مس از حد مجاز (WHO) در هر 3 ترانسکت بالاتر بود. نتایج حاصل از بررسی انباشت زیستی فلزات سنگین (روی، سرب، کروم و مس) در بافت نرم گونه Thais mutabilis، به ترتیب ZnCuCr Pb بدست آمد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

233 - تعیین غلظت جیوه، سرب، کادمیوم و آرسنیک در عضله و کبد ماهی مید (Liza klunzingeri) بندر هندیجان
محمد ولایت زاده الهام شهری

تحقیق حاضر به منظور تعیین غلظت فلزات جیوه، سرب، کادمیوم و آرسنیک در اندام های عضله و کبد ماهی مید استان خوزستان انجام گرفته است. در این تحقیق 18 نمونه ماهی مید از بندر هندیجان در فصل زمستان تهیه شد. تعیین غلظت فلزات به روش جذب اتمی با دستگاه Perkin Elmer 4100 صورت پذیرف چکیده کامل

تحقیق حاضر به منظور تعیین غلظت فلزات جیوه، سرب، کادمیوم و آرسنیک در اندام های عضله و کبد ماهی مید استان خوزستان انجام گرفته است. در این تحقیق 18 نمونه ماهی مید از بندر هندیجان در فصل زمستان تهیه شد. تعیین غلظت فلزات به روش جذب اتمی با دستگاه Perkin Elmer 4100 صورت پذیرفت. میانگین طول کل و وزن ماهی مید به ترتیب 95/0±77/18 سانتی متر و 68/3±27/78 گرم بود. میانگین میزان جیوه، کادمیوم، سرب و آرسنیک در عضله ماهی مید به ترتیب 009/0±033/0، 017/0±171/0، 009/0±265/0، 008/0±092/0 میلی گرم در کیلوگرم وزن خشک بود. همچنین میزان این فلزات در کبد ماهی مید به ترتیب 009/0±052/0، 011/0±224/0، 017/0±323/0، 008/0±160/0 میلی گرم در کیلوگرم وزن خشک محاسبه شد. میزان فلزات جیوه، کادمیوم، سرب و آرسنیک در کبد ماهی مید بالاتر از عضله بود. در این تحقیق بین غلظت فلزات جیوه، کادمیوم، سرب و آرسنیک با طول و وزن ماهی مید در بافت عضله ارتباط معنی داری وجود نداشت (05/0P≥). میزان تجمع جیوه، سرب و آرسنیک در عضله ماهی مید پایین تر از حد آستانه استانداردهای جهانی سازمان بهداشت جهانی (WHO)، سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) و انجمن بهداشت ملی و تحقیقات پزشکی استرالیا (NHMRC) بود، اما غلظت کادمیوم از استاندارد انجمن بهداشت ملی و تحقیقات پزشکی استرالیا (NHMRC) بالاتر بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

234 - بررسی تجمع زیستی جیوه، کادمیوم و آرسنیک و برخی ترکیبات شیمیایی عضله ماهی کفشک زبان گاوی (Cynoglossus arel) بندر هندیجان
شیما جنت مکان ابوالفضل عسکری ساری مهران جواهری بابلی محمد ولایت زاده

این تحقیق در سال 1390 به منظور تعیین میزان پروتئین، چربی، خاکستر و فلزات آرسنیک، جیوه و کادمیوم در عضله ماهی کفشک زبان گاوی (Cynoglossus arel) در بندر هندیجان انجام شد. تعداد 10 نمونه ماهی کفشک زبان گاوی از سواحل بندر هندیجان به کمک تور ترال صید شد. میانگین میزان جیوه، چکیده کامل

این تحقیق در سال 1390 به منظور تعیین میزان پروتئین، چربی، خاکستر و فلزات آرسنیک، جیوه و کادمیوم در عضله ماهی کفشک زبان گاوی (Cynoglossus arel) در بندر هندیجان انجام شد. تعداد 10 نمونه ماهی کفشک زبان گاوی از سواحل بندر هندیجان به کمک تور ترال صید شد. میانگین میزان جیوه، آرسنیک و کادمیوم در عضله ماهی کفشک زبان گاوی به ترتیب 27/7±60/41، 50/7±20/73 و 40/21±02/189 میکروگرم در کیلوگرم وزن تر بود. همچنین میزان پروتئین، چربی و خاکستر در عضله این ماهی به ترتیب 54/0±58/16، 14/0±04/1 و 13/0±57/1 درصد تعیین شد. نتایج نشان دهنده ارتباط مثبت و معنی داری بین غلظت جیوه، آرسنیک و کادمیوم در عضله ماهی کفشک زبان گاوی بود (05/0P<). بالاترین ضریب همبستگی (05/0 , P<964/0r=) در عضله ماهی کفشک زبان گاوی بین فلزات کادمیوم و آرسنیک مشاهده گردید. در این تحقیق ارتباط مثبت و معنی داری بین غلظت جیوه، آرسنیک و کادمیوم با میزان ترکیبات شیمیایی در عضله ماهی کفشک زبان گاوی وجود داشت (05/0P<). بالاترین ضریب همبستگی (05/0 , P<972/0r=) در عضله ماهی کفشک زبان گاوی بین آرسنیک و پروتئین مشاهده گردید. همچنین پایین ترین ضریب همبستگی (05/0 , P<880/0r=) در عضله ماهی کفشک زبان گاوی بین جیوه و پروتئین مشاهده گردید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

235 - سنجش مقادیر کبالت، کروم، کادمیوم، نیکل و وانادیوم در صدف دسته چاقویی(Solen rosemaculatus) در سواحل بندرخمیر (خلیج فارس)
لیدا سلیمی آریا اشجع اردلان مهدی سلطانی

فلزات سنگین از جمله عناصری هستند که به دلیل خصوصیات جهش زایی و سرطان زایی اثرات بسیار خطرناکی را بر روی موجودات زنده به جا می‌گذارند. در تحقیق حاضر میزان پنج فلز سنگین (V ,Ni ,Cd ,Cr ,Co) در بافت نرم rosemaculatusSolenدر منطقۀ بندرخمیر طی دو فصل تابستان و زمستان 1389 تع چکیده کامل

فلزات سنگین از جمله عناصری هستند که به دلیل خصوصیات جهش زایی و سرطان زایی اثرات بسیار خطرناکی را بر روی موجودات زنده به جا می‌گذارند. در تحقیق حاضر میزان پنج فلز سنگین (V ,Ni ,Cd ,Cr ,Co) در بافت نرم rosemaculatusSolenدر منطقۀ بندرخمیر طی دو فصل تابستان و زمستان 1389 تعیین گردید. بندرخمیر یکی از بنادر مهم صیادی در استان هرمزگان می‌باشد. بدین منظور نمونه‌ها با اندازه 5 تا 7 سانتی‌متر از 3 ایستگاه در منطقه جزر و مدی بندرخمیر برداشت شد. دوکفه‌ای‌ها به آزمایشگاه منتقل و پس از بیومتری، بافت نرم دوکفه‌ای‌ها جدا شده و بعد از انجام مراحل آماده سازی و هضم با استفاده از دستگاه جذب اتمی (کوره گرافیتی) میزان فلزات سنگین آن‌ها اندازه‌گیری شد. نتایج حاصله بیانگر میانگین غلظت‌ کبالت، کروم، کادمیوم و نیکل در فصول تابستان و زمستان به ترتیب کبالت (026/0075/0و 034/0083/0)، کروم (038/0100/0و 042/0142/0)، کادمیوم (017/0026/0و 009/0013/0) و نیکل (287/0984/0و 344/0104/1) میکروگرم بر گرم وزن خشک تعیین شد. غلظت وانادیوم کمتر از حد تشخیص دستگاه بود. نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که مقادیر بدست آمده کمتر از حد مجاز استاندارد جهانی می‌باشد. آنالیزهای آماری نشان داد که اختلاف معنی دار در بین غلظت کروم بین ایستگاه‌های مختلفو همچنین در فصول مختلف دیده شد (05/0P <). همچنین اختلاف معنی داربین مقدار کادمیوم میان نمونه‌ها در فصول مختلف وجود دارد (05/0P <). پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

236 - ارزیابی مقایسه‌ای فلزات سنگین سرب و نیکل در میگو Litopaeneus vanammei در مجاورت نفت خام و دو نوع پراکنده ساز
علیرضا شمسی زاده مژگان امتیازجو مهناز سادات صادقی محمد ربانی

هدف از پژ&zwj;وهش حاضر، ارزیابی میزان فلزات سنگین (نیکل و سرب)تجمع یافته در میگو Litopenaeus vannamei در مجاورت نفت خام و دو نوع پراکنده ساز ایرانی و خارجی به نام‌های، نفت روب و رادیوگرین OSD بود. برای این منظور، یک گروه شاهد و 5 تیمار با ترکیبات و غلظت های مختلف و هر ک چکیده کامل

هدف از پژ&zwj;وهش حاضر، ارزیابی میزان فلزات سنگین (نیکل و سرب)تجمع یافته در میگو Litopenaeus vannamei در مجاورت نفت خام و دو نوع پراکنده ساز ایرانی و خارجی به نام‌های، نفت روب و رادیوگرین OSD بود. برای این منظور، یک گروه شاهد و 5 تیمار با ترکیبات و غلظت های مختلف و هر کدام با سه تکرار در نظر گرفته شد. نمونه های میگو 48 ساعت در معرض نفت خام به تنهایی و ترکیبی از نفت خام و پراکنده سازها قرار گرفته و سپس میزان فلزهای سنگین تجمع یافته در آنها با دستگاه جذب اتمی سنجیده شد. نتایج نشان داد که بیشترین میانگین غلظت فلز سنگین نیکل در میگو، در تیمارهای ترکیب نفت خام با پراکنده ساز ایرانی نفت روب برابر با ppm484/4 است. بیشترین میانگین غلظت فلز سنگین سرب تجمع یافته در میگوی L. vannameiکه در معرض نفت خام با پراکنده ساز خارجی Radiogreen OSD قرار گرفته بود، برابر ppm 443/2 بدست آمد. در نهایت مشخص گردید با افزایش غلظت نفت خام و پراکنده سازها، غلظت فلزات سنگین جذب شده توسط میگوها در مجاورت نفت خام و ترکیب نفت خام با پراکنده سازها، افزایش داشته است. همچنین نیکل در غلظت بیشتری در مقایسه با سرب در میگوهای در معرض نفت خام و پراکنده سازها و ترکیب نفت با پراکنده سازها تجمع یافته بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

237 - بررسی و تعیین مخاطرات بهداشتی فلز سنگین کروم در فاضلاب نهر فیروز آباد تهران به روش تجزیه و تحلیل حالات شکست و اثرات آن بر محیط زیست ( EFMEA)
سید علی جوزی حسن کبیری‌فرد سمیه شکوری اکبر احمدی‌ مجد

این مطالعه با هدف بررسی میزان فلز سنگین کروم درنهر فیروز آباد تهران به انجام رسید. بدین منظور با تعین 5 ایستگاه اندازه گیری در مسیر نهر در موعد های زمانی بهار ،تابستان و پاییز سال 1386 کار نمونه برداری از آب به انجام رسید. آنالیز نمونه ها با استعانت ازروش Atomic Absorpt چکیده کامل

این مطالعه با هدف بررسی میزان فلز سنگین کروم درنهر فیروز آباد تهران به انجام رسید. بدین منظور با تعین 5 ایستگاه اندازه گیری در مسیر نهر در موعد های زمانی بهار ،تابستان و پاییز سال 1386 کار نمونه برداری از آب به انجام رسید. آنالیز نمونه ها با استعانت ازروش Atomic Absorption صورت گرفت . نتایج این مطالعه نشان می دهد که میزان فلز کروم سنجیده شده در ایستگاه های سوم ، چهارم و پنجم به ترتیب با مقادیرمیانگین503 /0 ، 29/ 1و62/2 میلی گرم بر لیتر بالاترازحد مجاز کروم تعیین شده از سوی سازمان حفاظت محیط زیست (0.5mg/l ) در آب های جاری می باشد. به منظور برآورد میزان مخاطرات زیست محیطی کروم بر محیط زیست منطقه تحت تاثیر از روش تجزیه و تحلیل حالات شکست و اثرات آن بر محیط زیست استفاده شد. بدین منظور، نخست بر مبنای هر ایستگاه یک جدول طراحی شد، که درآن غلظت کروم در هر ایستگاه از نظر شدت مخاطرات و پیامد های احتمالی در بازه امتیازات بین1 تا50 نمره دهی گردید. در ادامه، از حاصلضرب شدت مخاطره در پیامد احتمالی، نمره اولویت ریسک یا RPN ( Risk Priority Number ) برای هر ایستگاه محاسبه گردید. در ایستگاههایی که میزان فلز سنگین کروم بالاتر از مقدار استاندارد قرار دارد اقداماتی به منظور کاهش RPN پیشنهاد گردید. در این مطالعه میزان مخاطرات زیست محیطی این فلز در پنج ایستگاه براساس نمره اولویت ریسک(RPN) به ترتیب به صورت ذیل برآورد گردید: RPNایستگاه اول =2 < RPNایستگاه دوم =10< RPNایستگاه سوم =30 < RPNایستگاه چهارم =200 < RPNایستگاه پنجم =450 که به دلیل آبیاری اراضی کشاورزی بخصوص مزارع سبزی کاری و صیفی کاری در جنوب تهران توسط آب این نهر،غلظت بیش ازحد کروم سبب افزایش مقدار قابل توجه جذب فلز سنگین فوق الذکردر گیا هان شده وپیامد آن ورود هر چه بیشتر این فلز به زنجیره غذایی و عوارض سوء آن بر انسان خواهد بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

238 - اندازه گیری و مقایسه فصلی فلزات سنگین Zn، Cu، Pb و Cd در بافت عضله و کبد ماهی کوتر Sphyraena sp. در آب های بندرعباس (1392 – 1391)
سینا آقایی آریا اشجع اردلان نرگس مورکی کاظم درویش بسطامی ندا ملا محی الدین

این مطالعه جهت تعیین میزان فلزات سنگین روی، مس، سرب و کادمیوم در دو بافت عضله و کبد ماهی کوتر Sphyraena sp. متعلق به خانوادهSphyraenidaeدر آب های بندر عباس طی زمستان سال 1391 و بهار، تابستان و پاییز سال 1392 انجام گرفت. جهت انجام این کار در هر فصل 20 نمونه از ماهی مذکور چکیده کامل

این مطالعه جهت تعیین میزان فلزات سنگین روی، مس، سرب و کادمیوم در دو بافت عضله و کبد ماهی کوتر Sphyraena sp. متعلق به خانوادهSphyraenidaeدر آب های بندر عباس طی زمستان سال 1391 و بهار، تابستان و پاییز سال 1392 انجام گرفت. جهت انجام این کار در هر فصل 20 نمونه از ماهی مذکور با طول متوسط 45 سانتی متر صید گردید. ماهیان مورد آزمایش پس از صید منجمد و بسته بندی شده و جهت تعیین میزان تجمع میزان فلزات سنگین در بافت عضله و کبد به آزمایشگاه ارسال شدند. جهت استخراج فلزات از بافت عضله و کبد ماهیان مورد مطالعه از روش استاندارد هضم با اسید (ASTM)استفاده شد و تعیین غلظت بوسیله دستگاه نشر اتمی ICP صورت گرفت. میانگین نتایج حاصل مقادیر 800/0±675/2، 658/0±385/0، 169/0±325/0 و 012/0±087/0 برای بافت عضله و 943/3±850/11، 632/1±957/4، 2406/0±485/0 و 2402/0±480/0 برای بافت کبد بر حسب میکرو گرم در گرم وزن تر به ترتیب برای فلزات روی، مس، سرب و کادمیوم را نشان داد. به کمک آزمون t و استانداردهای جهانی نظیر: سازمان بهداشت جهانی، وزارت کشاورزی، شیلات و غذایی انگلستان مقایسه و پایین تر بودن غلظت تمام فلزات در بافت عضله و کبد به جز میزان کادمیوم در بافت کبد از استانداردهای فوق نتیجه گیری گردید. بنابر نتایج حاصله، دربافت عضله اختلاف معنی داری بین فلزات سرب، روی و مس در طول سال وجود نداشت (05/0P≥)، ولی در کادمیوم اختلاف معنی داری در طول سال مشاهده گردید (05/0P˂). در بافت کبد اختلاف معنی دار بین میزان هیچ یک از فلزات در طول سال مشاهده نشد (05/0P≥). پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

239 - بررسی میزان جیوه، سرب، روی و مس در بافت عضله و کبد ماهی سوف حاجی طرخان (Perca fluviatilis) در دو ناحیهء آبکنار و شیجان از تالاب انزلی در فصل بهار
آریا اشجع اردلان محمود رضا سهرابی سید مهدی میرحیدری هومن عبدالله بیگی

تالاب انزلی یکی از بوم سازگان های مهم آبی ایران است که در جنوب غربی دریای خزر قرار دارد. این تالاب زیستگاه ماهیان و آبزیان با ارزشی است که نقش بسیار مهمی را در چرخه زیستی این تالاب دارند. این مطالعه بر روی ماهی سوف حاجی طرخان (Perca fluviatilis) در بهار سال 1387 در آبک چکیده کامل

تالاب انزلی یکی از بوم سازگان های مهم آبی ایران است که در جنوب غربی دریای خزر قرار دارد. این تالاب زیستگاه ماهیان و آبزیان با ارزشی است که نقش بسیار مهمی را در چرخه زیستی این تالاب دارند. این مطالعه بر روی ماهی سوف حاجی طرخان (Perca fluviatilis) در بهار سال 1387 در آبکنار ( بخش غربی تالاب انزلی) و شیجان ( بخش شرقی تالاب انزلی) صورت گرفته است. هدف از این تحقیق، بررسی میزان فلزات سنگین (مس، سرب، روی و جیوه) در بافت عضله و کبد این ماهی بود. از میان ماهیان صید شده در فصل بهار، تعداد 9 عدد ماهی سوف حاجی طرخان(1تا +2 ساله) انتخاب شده و مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج حاصله نشان دادند که در بافت عضله و کبد نمونه های آبکنار، میانگین میزان مس به ترتیب برابر 74/1و 43/10 میکروگرم بر گرم وزن تر، سرب برابر 68/0 و 82/1 میکروگرم بر گرم وزن تر و میزان روی برابر 84/6 و 27/25 میکروگرم بر گرم وزن تر و میزان فلز جیوه 013/0 و 024/0 میکروگرم بر گرم وزن تر بود. همچنین در بافت عضله و کبد نمونه های منطقه شیجان، میزان مس به ترتیب برابر 23/1 و 72/8 میکروگرم بر گرم وزن تر، سرب برابر 43/0 و 24/1 میکروگرم بر گرم وزن تر و میزان روی برابر 32/5 و 36/21 میکروگرم بر گرم وزن تر و میزان فلز جیوه 024/0 و 031/0 میکروگرم بر گرم وزن تر بدست آمد. مقایسه نتایج حاصله با تی- تست نشان داد که میزان فلزات سنگین(جیوه، سرب، روی و مس) بین بافت عضله و کبد نمونه های هر دو منطقه دارای اختلاف معنی داری بود(05/0P<). پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

240 - تعیین فلزات سنگین آرسنیک، سلنیم، وانادیم ، مولیبدن، جیوه، نیکل، کادمیوم ، سرب و آهن در بافت عضله اردک ماهی) ( Esox lucius تالاب انزلی
لیدا سلیمی علی مهدی نیا پریسا حسنی شفیق

تالاب انزلی جز تالاب های حفاظت شده بین المللی و از جمله تالاب های ارزشمند جنوب غربی دریای خزر است که به دلیل شرایط خاص اکولوژیک، اقتصادی، اجتماعی و تنوع گونه های مختلف گیاهان و جانوران آبزی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. با توجه به ورود پساب ها و آلاینده های مختلف از جم چکیده کامل

تالاب انزلی جز تالاب های حفاظت شده بین المللی و از جمله تالاب های ارزشمند جنوب غربی دریای خزر است که به دلیل شرایط خاص اکولوژیک، اقتصادی، اجتماعی و تنوع گونه های مختلف گیاهان و جانوران آبزی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. با توجه به ورود پساب ها و آلاینده های مختلف از جمله فلزات سنگین به این تالاب و وجود گونه های خوراکی در این منطقه، در این تحقیق میزان برخی فلزات سنگین (As،Se،Mo،V،Hg،Ni،Cd،Pb،Fe) عضله اردک ماهی Esox lucius تالاب انزلی مورد بررسی قرار گرفت. نمونه برداری از سه ایستگاه آبکنار، سیاه درویشان و کومه آقاجانی در اوایل شهریور ماه (فصل خشک) و دومین مرحله نمونه برداری در آبان ماه (فصل بارندگی) سال 1389 صورت پذیرفت. درهرفصل9 نمونه ماهی صید شده و به آزمایشگاه انتقال داده شد.به منظور هضم و سنجش فلزات سنگین از فریز درایر استفاده شده و سپس توسط دستگاه جذب اتمی کوره گرافیتی ( (Spectrometer Atomic Absorption میزان فلزات سنگین قرائت شد. بیشترین مقدار غلظت جیوه، نیکل، سلنیم، روی، آلومینیم و آهن در فصل تابستان و مس در فصل زمستان مشاهده شد. بیشترین مقدار جیوه، نیکل ، روی و آلومینیوم در ایستگاه آب کنار، بیشترین مقدار سلنیم در ایستگاه سیاه درویشان، بیشترین مقدار مس و آهن در ایستگاه کومه آقاجانی مشاهده شد ولی مقادیر فلزات مولیبدن، کادمیوم ، وانادیوم و سرب در هر سه ایستگاه تفاوتی نداشت. آنالیزهای آماری این تحقیق با استفاده از نرم افزارSPSS مدل17 انجام گرفت. آزمون همبستگی پیرسون، همبستگی مثبت قوی معنی داری را میان دما و میزان فلز آهن نشان داد )05/0< ,P 83/0= (rتنها اختلاف معنادار در فلز آهن در فصل تابستان و زمستان مشاهده شد) 05/0< ,p16= ,df 016/0 = (P. تنها تفاوت معنادار در مقدار غلظت فلزات سنگین بین ایستگاه های مختلف در مقدار جیوه بین ایستگاه های آب کنار و کومه آقاجانی مشاهده شد(5/0= (P و در مقدار سایر غلظت فلزات در ایستگاه های مختلف تفاوت معنا داری مشاهده نشد)05/0 <P) . در این مطالعه میزان کادمیوم و نیکل در نمونه عضله ماهیان مورد مطالعه بالا بوده و می بایست آن را به عنوان یک هشدار جدی در نظر گرفت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

241 - بررسی میزان تجمع فلزات سنگین ( نیکل، جیوه و کادمیوم) در بافت عضله و پوست ماهی صبور Tanoalosa ilisha در استان خوزستان
سحر جلیلی سپیده رحیمی

در این مطالعه به بررسی میزان تجمع فلزات سنگین ( نیکل، جیوه وکادمیوم) در بافت عضله و پوست ماهی صبورTanoalosa ilishaدر استان خوزستان(رودخانه کارون، رودخانه اروند رود، بحرکان) پرداخته شده است. بدین منظور اقدام به نمونه گیری از ماهیان صبور با استفاده از تور صیادی گوشگیر گرد چکیده کامل

در این مطالعه به بررسی میزان تجمع فلزات سنگین ( نیکل، جیوه وکادمیوم) در بافت عضله و پوست ماهی صبورTanoalosa ilishaدر استان خوزستان(رودخانه کارون، رودخانه اروند رود، بحرکان) پرداخته شده است. بدین منظور اقدام به نمونه گیری از ماهیان صبور با استفاده از تور صیادی گوشگیر گردید. پس از صید ماهیان بصورت کاملاً تصادفی و درون یخ به سرعت به آزمایشگاه منتقل شدند. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد، بیشترین میزان غلظت عناصر سنگین مورد ارزیابی در این تحقیق در ایستگاه بحرکان و کمترین میزان غلظت فلزات در ایستگاه اروندرود می باشد. بطور کلی غلظت فلز نیکل موجود در عضله ماهی صبور در ایستگاه کارون b115/0±162/1و اروندرود c095/0±908/0 بالاتر از حد مجاز FDA است. اما فلز نیکل موجود در پوست ماهی صبور در هر سه ایستگاه بحرکان، کارون و اروند به ترتیب a219/0±901/1. b221/0±558/1وb155/0±222/1 می باشد که بالاتر از حد مجاز است. در رابطه با فلز کادمیوم نیز مقادیر موجود در بافت عضله در ایستگاه بحرکان و کارون به ترتیب a082/0±547/0 b050/0±421/0 بالاتر از حد مجاز WHO و پایین تر از حد مجازFDA است، اما مقادیر موجود در ایستگاه اروند رودc013/0±285/0 پایین تر از حد مجاز WHO و FDA بود. اما میزان کادمیوم موجود در پوست ماهیان صبور هر سه ایستگاه به ترتیبa106/0±648/0 و b077/0±494/0 و c009/0±340/0 بالاتر از حد استاندارد WHO و پایین تر از حد استانداردFDA بود. میزان تجمع فلز جیوه در بافت پوست و عضله ماهی صبور در هر سه ایستگاه پایین تر از حد مجاز FDA وFAO بدست آمد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

242 - سنجش کادمیوم ، سرب ، جیوه و آهن در بافت عضله ماهی شوریده Otolithes ruber درمناطق شمالی خلیج فارس، بندر عباس
فرانک رزاقی محمدرضا محمدشفیعی مژگان امتیازجو

در این مطالعه غلظت فلزات سنگین کادمیوم ،سرب ،جیوه و آهن در بافت عضله18 نمونه ماهی شوریده(Otolithes ruber) ، تهیه شده از صیدگاه بندر عباس در زمستان 88 و تابستان 89 به منظور مقایسه حد مجاز آنها با استاندارد های جهانی اندازه گیری شد.پس از آماده سازی نمونه ها و هضم آنها به چکیده کامل

در این مطالعه غلظت فلزات سنگین کادمیوم ،سرب ،جیوه و آهن در بافت عضله18 نمونه ماهی شوریده(Otolithes ruber) ، تهیه شده از صیدگاه بندر عباس در زمستان 88 و تابستان 89 به منظور مقایسه حد مجاز آنها با استاندارد های جهانی اندازه گیری شد.پس از آماده سازی نمونه ها و هضم آنها به روش (AOAC) غلظت فلزات کادمیوم ،سرب ،جیوه و آهن توسط دستگاه جذب اتمی مدل 220Z اندازه گیری شد . میانگین وزن ماهیان مورد مطالعه بر حسب گرم برابر با 05/520 و به ترتیب میانگین غلظت کادمیوم ، سرب ، جیوه ، آهن در بافت عضله ماهی برابر015/0 ، 02/0 ، 11/0 ، 02/4 میکروگرم بر گرم وزن خشک بود.نتایج حاصل از تحلیل آماری نشان داد همبستگی مثبت بین وزن ماهی و مقدار (کادمیوم ، سرب ، جیوه و آهن ) در بافت عضله (µg/g dw) وجود دارد)05/0 > P ) .همچنین تفاوت معنی داری بین فصول از نظر مقدار فلزات فقط در رابطه با عناصر کادمیوم ، سرب و جیوه مشاهده شد)05/0 > P ) .بر اساس نتایج ، غلظت های یافت شده در نمونه ها و مقادیر مجاز تعیین شده توسط مراجع جهانی ، مقدار عناصر مورد نظر در این ماهی کمتر از میزان استاندارد WHO ،NHMRC ،MAFF و FDA می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

243 - بررسی مقاومت آنتی بیوتیکی ومقاومت به فلزات سنگین درباکتری های جدا شده از روده ماهی کپور وحشی تالاب انزلی
شیلا صفائیان هدایت حسینی اکبر اسماعیلی زهرا مقدم هایده وکیلی امینی

به منظور تعیین مقاومت آنتی بیوتیکی و مقاومت به فلزات سنگین درباکتری های جداشده از روده ماهی کپور وحشی تالاب انزلی، نمونه برداری در دو فصل زمستان 87 و بهار 88 انجام گرفت و حساسیت تمام باکتری ها نسبت به 6 آنتی بیوتیک : آمپی سیلین، استرپتومایسین ، تتراسایکلین ، کلرامفنیکل، چکیده کامل

به منظور تعیین مقاومت آنتی بیوتیکی و مقاومت به فلزات سنگین درباکتری های جداشده از روده ماهی کپور وحشی تالاب انزلی، نمونه برداری در دو فصل زمستان 87 و بهار 88 انجام گرفت و حساسیت تمام باکتری ها نسبت به 6 آنتی بیوتیک : آمپی سیلین، استرپتومایسین ، تتراسایکلین ، کلرامفنیکل، جنتامایسین وآمیکاسین سنجیده شد. نتایج نشان دادکه باکتری_ های جدا شده نسبت به آنتی بیوتیک های: آمپی سیلین(92/92درصد)، استرپتومایسین(14/45درصد) ،تتراسایکلین(73/45درصد ) مقاومت بالایی داشتند در حالی که مقاومت آنها نسبت به کلرامفنیکل (82/12درصد ) نسبتاً پایین بود و نتایج به دست آمده عدم مقاومت باکتری های جدا شده از روده ماهی کپور وحشی را نسبت به آنتی بیوتیک های: جنتامایسین(0درصد )و آمیکاسین(0درصد ) نشان داد. همچنین باکتری های جدا شده از روده ماهی کپور وحشی تالاب انزلی نسبت به آنتی بیوتیک های مورد آزمون درصد بالایی از الگوی چند مقاومتی را نشان دادند. باکتری های جدا شده از نظر مقاومت به3 نوع فلز سنگین : مس و کادمیوم و جیوه نیز مورد ارزیابی قرار گرفتند . بر اساس نتایج بدست آمده باکتری های جدا شده از روده نسبت به فلزات سنگین با غلظت های مختلف (100 و 200 میکروگرم در میلی لیتر ) مقاومت نشان دادند. به طوری که الگوی مقاومتی به صورت +2> Hg+2 Cd< +2 Cu بدست آمد. با بررسی همبستگی میان مقاومت به فلزات سنگین و مقاومت به آنتی بیوتیک ها در باکتری های جدا شده از روده ماهی کپور وحشی توسط آزمون پیرسون، ارتباط خطی میان درصد باکتری های مقاوم به فلزات سنگین و درصد باکتری های مقاوم به آنتی بیوتیک های مورد آزمون به دست آمد. این نشان دهنده این است که افزایش آلاینده های فلزی توانسته است سبب افزایش باکتری های مقاوم به آنتی بیوتیک ها و فلزات سنگین در تالاب انزلی گردد. این بررسی که برای اولین بار در تالاب انزلی صورت گرفت می تواند نشانگر احتمال انتقال باکتری های مقاوم به آنتی بیوتیک به انسان ها از طریق مصرف ماهی باشد که این مسئله امری مهم در سلامت عمومی جامعه محسوب می شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

244 - اندازه‌گیری و مقایسه فلزات سنگین (Zn، Mn، Cu، Fe) در ماهی بیاه (Liza abu) رودخانه های کارون و بهمنشیر استان خوزستان
ابوالفضل عسکری ساری مژگان خدادادی محمد کاظمیان محمد ولایت زاده محبوبه بهشتی

تحقیق حاضر در زمستان 1388، به منظور تعیین غلظت فلزات سنگین منگنز، مس، روی و آهن در بافت های عضله، کبد و آبشش ماهی بیاه (Liza abu) رودخانه های کارون و بهمنشیر استان خوزستان انجام گرفت. جهت استخراج فلزات از بافت های مورد مطالعه از روش هضم شیمیایی مرطوب و تعیین غلظت فلزات چکیده کامل

تحقیق حاضر در زمستان 1388، به منظور تعیین غلظت فلزات سنگین منگنز، مس، روی و آهن در بافت های عضله، کبد و آبشش ماهی بیاه (Liza abu) رودخانه های کارون و بهمنشیر استان خوزستان انجام گرفت. جهت استخراج فلزات از بافت های مورد مطالعه از روش هضم شیمیایی مرطوب و تعیین غلظت فلزات سنگین به وسیله دستگاه جذب اتمی صورت پذیرفت. بالاترین غلظت منگنز، مس، روی و آهن 013/0±706/0، 020/0±428/0، 40/0±74/11، 08/0±04/14 میلی گرم در کیلوگرم و پایین ترین غلظت منگنز، مس، روی و آهن 012/0±646/0، 033/0±289/0، 26/0±74/9، و 34/0±81/11 میلی گرم در کیلوگرم به دست آمد. میزان غلظت فلزات روی و منگنز در کبد، آبشش و عضله در نمونه ماهی بیاه رودخانه کارون اختلاف معنی داری با نمونه های ماهی بهمنشیر نداشت )05/0.(P≥ میزان مس در کبد و عضله در نمونه های هر دو رودخانه دارای اختلاف معنی دار بود )05/0 .(P<اما میزان مس در کبد و عضله با آبشش اختلاف معنی داری با نمونه های ماهی بهمنشیر نداشت )05/0 .(P≥ میزان آهن در آبشش و کبد نمونه های هر دو رودخانه اختلاف معنی داری نداشت )05/0.(P≥ اما در عضله اختلاف معنی داری داشت )05/0(P<. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

245 - فلزات سنگین (نیکل و وانادیوم) در عضله و کبد ماهی گیش خال سفید (malabaricus (Carangoiedes در دو فصل تابستان و زمستان در بندر عباس، خلیج فارس
ماریس قندچی مهناز سادات صادقی مژگان امتیازجو نوشین سجادی

تحقیق حاضر در دو فصل گرم و سرد سال1390 و1391 برای تعیین غلظت دو فلز V و Ni در بافت عضله و کبد ماهی گیش خال سفید((Carangoiedes malabaricusصید شده از محدوده بندر عباس انجام شد. نمونه ها بیومتری و توزین شده و بافت عضله و کبد جدا گردید. سپس غلظت نیکل و وانادیوم به وسیله دست چکیده کامل

تحقیق حاضر در دو فصل گرم و سرد سال1390 و1391 برای تعیین غلظت دو فلز V و Ni در بافت عضله و کبد ماهی گیش خال سفید((Carangoiedes malabaricusصید شده از محدوده بندر عباس انجام شد. نمونه ها بیومتری و توزین شده و بافت عضله و کبد جدا گردید. سپس غلظت نیکل و وانادیوم به وسیله دستگاه جذب اتمی کوره اندازه گیری شد. بر اساس نتایج به دست آمده در کل سال میانگین غلظت های نیکل و وانادیوم در کبد 027/0±265/0 و 0075/0±0566/0 ،و در عضله 0387/0±2011/0 و0170/0± 0898/0 میکروگرم بر گرم وزن خشک به دست آمد. همچنین به تفکیک در فصل زمستان میانگین غلظت نیکل و وانادیوم در کبد 0422/0±2552/0 و 0116/0±0712/0، و در عضله 0710/0±2791/0 و 0273/0±1435/0 و در تایستان به ترتیب در کبد 0356/0±2748/0 و 0084/0±0419/0، و در عضله 0169/0±1232/0 و 0070/0±0361/0 میکروگرم بر گرم وزن خشک به دست آمد. میانگین غلظت نیکل در بافت های کبد و عضله ماهی گیش خال سفید تفاوت معنی داری داشت (05/0>p) در حالیکه میانگین غلظت وانادیوم در دو بافت کبد و عضله تفاوت معنی داری را نشان نداد(05/0<p). از مقایسه نتایج با حد مجاز سازمان های WHO و EPA پائین بودن غلظت این فلزات نتیجه گیری شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

246 - بررسی شاخص های محیط زیستی پساب خروجی صنایع فولاد مبارکه اصفهان
بهرام صدری لنبانی رکسانا موگویی مرتضی کاشفی الاصل

شهر اصفهان به علت آلودگی زیاد زیست‌محیطی، محدودیت منابع آب شیرین و وجود دو مجتمع بزرگ ذوب‌آهن و صنایع فولاد مبارکه، از نظر مدیریت تصفیه پساب بسیار مورد توجه می‌باشد. در پژوهش حاضر، طی یک مطالعه توصیفی تحلیلی، 12 نمونه از پساب خروجی صنایع فولاد مبارکه در 12 ماه سال 1392 چکیده کامل

شهر اصفهان به علت آلودگی زیاد زیست‌محیطی، محدودیت منابع آب شیرین و وجود دو مجتمع بزرگ ذوب‌آهن و صنایع فولاد مبارکه، از نظر مدیریت تصفیه پساب بسیار مورد توجه می‌باشد. در پژوهش حاضر، طی یک مطالعه توصیفی تحلیلی، 12 نمونه از پساب خروجی صنایع فولاد مبارکه در 12 ماه سال 1392 مورد بررسی قرارگرفتهو سطح آلاینده‌ها ارزیابی شده است. نتایج با سطح مجاز آلاینده‌ها که از استانداردهای ضوابط زیست‌محیطی تدوین شده توسط معاونت برنامه‌ریزی و راهبردی رئیس‌جمهور برگرفته شده است، مقایسه گردید. برابر نتایج از 12 نمونه بررسی شده، سطح pH (در دو مورد)، BOD (در دو مورد)، سطح آهن (در 3 مورد)، سطح منگنز(در 4 مورد)، فسفات(در 4 مورد)، نیترات(در3 مورد) و ذرات معلق جامد (در 2 مورد) بالاتر از حد مجاز بود. در حالی که BOD5 و دما در نمونه بررسی‌شده مربوط به تمامی ماه‌ها در حد مجاز بود. با توجه به اینکه تعداد قابل‌توجهی از نمونه‌های بررسی‌شده بیش ‌از حد مجاز بودند، استفاده از پساب خروجی برای مصارف کشاورزی با شرایط فعلی مجاز نمی باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

247 - بررسی انباشت برخی از فلزات سنگین و ارزیابی ریسک سلامت در بافت عضله دو گونه از ماهیان تجاری سفید (Rutilus frisii kutum) و کفال پوزه باریک (Liza saliens) دریای خزر
رضا پورغلام حسن نصرالله زاده ساروی مریم رضایی سید ابراهیم واردی

این تحقیق درسال 1387 انجام گردید. 40 نمونه ماهی سفید از تعاونی پره فرح آباد ساری و 22 نمونه کفال پوزه باریک از حوزه جنوب شرقی دریای خزر جمع آوری گردید. آماده سازی نمونه های ماهی با روش استاندارد انجام شد. نمونه ها با دستگاه جذب اتمی (مدل Thermo, M5) آنالیزگردید. نتایج ن چکیده کامل

این تحقیق درسال 1387 انجام گردید. 40 نمونه ماهی سفید از تعاونی پره فرح آباد ساری و 22 نمونه کفال پوزه باریک از حوزه جنوب شرقی دریای خزر جمع آوری گردید. آماده سازی نمونه های ماهی با روش استاندارد انجام شد. نمونه ها با دستگاه جذب اتمی (مدل Thermo, M5) آنالیزگردید. نتایج نشان داد که فلز روی با مقدار3/196±3/415 میکروگرم بر گرم وزن خشک بالاترین مقدار را در عضله ماهی کفال دارا بود. علاوه برآن فلز مس با مقدار 85/10 ± 042/11 ، نیکل41/0 ± 84/0 ، سرب 63/2 ± 67/2، کادمیم63/0±07/1 و جیوه30/1± 16/0 میکروگرم بر گرم وزن خشک نیز درماهی کفال سنجش شدند. در ماهی سفید مقدار روی باید میزان مقدار40/0± 46/0 ، مس 0132/0 ± 007/0 و جیوه26/1 ± 75/0 میکروگرم بر گرم وزن خشک سنجش شدند. غلظت این فلزات در عضله دو گونه ماهی سفید و کفال کمتر از حد استاندارد های مختلف دنیا برآورد شد. بررسی آزمون همبستگی جیوه و روی نشان داد که برهمکنشی این دو فلز در بافت عضله ماهی سفید منفی و معنی دار (28/0-=r ) است. این همبستگی نشان می‌دهد که با افزایش غلظت فلز ضروری روی از سمیت فلز غیر ضروری جیوه کاسته می‌شود. نتایج این مطالعه بر اساس محاسبه برآورد سیبل خطر (THQ) نشان داد که نسبت دوز تعیین شده آلاینده به سطح دوز مرجع برای تمام فلزات در افراد بزرگسال و خردسال کمتر از واحد(THQ<1) بوده است.به این ترتیب، مصرف ماهیان سفید و کفال پوزه باریک با حداکثر سرانه 6 کیلوگرم در سال احتمالاخطرآشکاری برای سلامت افراد بزرگسال و خردسال بوجود نمی آورد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

248 - تعیین فلزات سنگین(Al- Ni- Pb- Hg- Cr) در ماهی سیاه کولی دریای خزر در سواحل انزلی
محبوبه ستوده اصل رضوان موسوی ندوشن لیدا سلیمی

تعداد 10 عدد ماهی سیاه کولی با استفاده از تور پره توسط صیادان محلی در آذر ماه سال 1392 در سواحل انزلی (دهانه تالاب انزلی )صید شد. نمونه ها پس از انتقال به آزمایشگاه، تعیین جنسیت و بیومتری شدند . از این تعداد 6 عدد ماده و 4 عدد نر بودند. میانگین طول ماده ها برابر 01/1 &p چکیده کامل

تعداد 10 عدد ماهی سیاه کولی با استفاده از تور پره توسط صیادان محلی در آذر ماه سال 1392 در سواحل انزلی (دهانه تالاب انزلی )صید شد. نمونه ها پس از انتقال به آزمایشگاه، تعیین جنسیت و بیومتری شدند . از این تعداد 6 عدد ماده و 4 عدد نر بودند. میانگین طول ماده ها برابر 01/1 ±21/19 و نرها برابر 264/0± 65/18سانتی متر بود. میانگین وزن ماده ها برابر 160/8 ± 8/68 و در نرها برابر 201/2 ± 9/62 گرم بدست آمد . پس از هضم شیمیایی، با استفاده از دستگاه ICP میزان چهار فلز Al, Ni, Cr, Pb در عضله ماهیان سنجیده شد. سنجش Hg در عضلات با استفاده از دستگاه جذب اتمی به روش بخارات سرد اتمیCold vapour صورت گرفت. کلیه آزمایش ها دارای 3 تکرار بود. نتایج نشان داد که میزان فلزها در هر دو جنس نر و ماده ماهی ها از Al> Ni>Pb>Hg> Cr تبعیت می نماید. اختلاف معنی داری بین جذب این فلزات در دو جنس نر و ماده مشاهده نگردید)05/0P≥). با مقایسه غلظت فلزات سنگین مورد مطالعه با استانداردهای جهانی(WHO, FAO, SAW, FEPA) مشخص شد که میزان جیوه در نرها برابر05/0± 22 /0 و در ماده ها برابر06/0 ± 20/0میلی گرم در کیلوگرم(WHO=0/1-0/5)، کروم در هر دو جنس کمتر از 01/0 میلی گرم در کیلوگرم(WHO=0/15) ، سرب در نرها برابر 44/0±85/0 و در ماده ها برابر 36/0 ± 58/ 0میلی گرم در کیلوگرم(WHO= O/5-1/5) و در هر سه فلز کمتر از حد مجاز استاندارد جهانی بود. غلظت آلومینیوم در نرها برابر 51/0± 95/1 و در ماده ها برابر59/0 ±23/1میلی گرم در کیلوگرم(SAW=0/03) و نیکل در نرها برابر00/2 ±60/1 و در ماده ها برابر18/0 ±766/0میلی گرم در کیلوگرمو بیشتر از حد مجاز استانداردهای جهانی (WHO=0/5-0/6) تعیین شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

249 - اندازه گیری و مدل سازی فلزات سنگین(Ni, Pb, Cd, Co, Hg ) در رسوبات ساحلی منطقه عسلویه (خلیج نایبند)
ابراهیم قاضی مرتضی کاشفی الاصل

این تحقیق به منظور بررسی میزان تجمع فلزات سنگین و محاسبه میزان آلودگی رسوبات بستر در اثر فعالیت های عظیم صنعتی در منطقه عسلویه انجام شده است. آب های منطقه عسلویه در خلیج فارس به دلیل موقعیت استثنائی خود که محل احداث تعداد زیادی پالایشگاه گاز و کارخانه های پتروشیمی است، چکیده کامل

این تحقیق به منظور بررسی میزان تجمع فلزات سنگین و محاسبه میزان آلودگی رسوبات بستر در اثر فعالیت های عظیم صنعتی در منطقه عسلویه انجام شده است. آب های منطقه عسلویه در خلیج فارس به دلیل موقعیت استثنائی خود که محل احداث تعداد زیادی پالایشگاه گاز و کارخانه های پتروشیمی است، به طور مستقیم و غیر مستقیم در معرض ورود آلاینده های مختلف آلی و معدنی قرار دارد. با توجه به موقعیت منطقه، این مطالعه در شهریور ماه سال 1392 در 10 ایستگاه برای بررسی آلودگی ناشی از فلزات سنگین کبالت، کادمیوم، سرب ، نیکل و جیوه انجام شد. با استفاده از نمونه بردار گراپ مدل اکمن رسوبات برداشته شده و پس از هضم به وسیله دستگاه جذب اتمی کوره ای غلظت فلزها ارزیابی شد. در ادامه داده های بدست آمده با استفاده از منطق فازی مدل سازی شدند. مقایسه نتایج حاصل از مدلسازی با داده های حاصل از اندازه گیری آزمایشگاهی، مبین کارایی مناسب منطق فازی برای پیش بینی مقادیر غلظت فلزات سنگین می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

250 - بررسی غلظت برخی از فلزات سنگین (Hg, Pb, Zn و Cd) در بافت عضله میگوی سفید هندی (Penaeus indicus) پرورشی منطقه گمیشان، کلاهی و میگوی دریای خزر (Palaemon elegans)
محمود سقلی لیندا یادگاریان سیدعباس حسینی نورمحمد مخدومی

غلظت فلزات سنگین سرب، روی، جیوه و کادمیوم در میگوی بومی خزر (Palaemon elegans) و میگوی سفید هندی (Penaeus indicus) پرورشی منطقه گمیشان و کلاهی اندازه‌گیری گردید. نتایج حاصل از بررسی‌ها نشان داد که بین 4 عنصر مذکور روی بیشترین و جیوه کمترین مقادیر را دارا می‌باشد. در مور چکیده کامل

غلظت فلزات سنگین سرب، روی، جیوه و کادمیوم در میگوی بومی خزر (Palaemon elegans) و میگوی سفید هندی (Penaeus indicus) پرورشی منطقه گمیشان و کلاهی اندازه‌گیری گردید. نتایج حاصل از بررسی‌ها نشان داد که بین 4 عنصر مذکور روی بیشترین و جیوه کمترین مقادیر را دارا می‌باشد. در مورد عناصر فوق در میگوهای پرورشی مقدار روی از بقیه عناصر بیشتر بود و مقدار سایر عناصر در میگوی دریای خزر بیشتر بود. عناصر روی، سرب، جیوه و کادمیوم در Palaemon elegans به ترتیب برابر 8/39، 19/7، 04/0 و 78/2 میلی‌گرم در کیلوگرم اندازه‌گیری گردید. میزان عناصر روی، سرب، جیوه و کادمیوم در میگوهای پرورشی گونه Penaeus indicus گمیشان در استخرهای 1 و 2 و نیز استخر مرکز آموزش به ترتیب (70/67، 010/0، 010/0، 010/0) میلی‌گرم در کیلوگرم و (00/63، 014/0، 010/0 و 011/0) میلی‌گرم در کیلوگرم و (00/64، 011/0، 013/0 و 014/0) میلی‌گرم در کیلوگرم و میگوهای پرورشی Penaeus indicus کلاهی استان هرمزگان به ترتیب (500/70، 01/0 و 012/0) میلی‌گرم در کیلوگرم اندازه‌گیری شد. با توجه به استانداردهای WHO، مقدار فلزات سنگین به دست آمده در این بررسی در حد مجاز می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

251 - بررسی میزان فلزات سنگین آهن، روی و مس در عضله برخی ماهیان بومی تالاب هورالعظیم، استان خوزستان
محمد ولایت زاده

تحقیق حاضر در سال 1391 با هدف تعیین فلزات سنگین آهن، روی و مس در عضله هشت گونه ماهی بومی شامل شیربت (Barbus grypus)، بنی (Barbus sharpeyi)، گتان (Barbus xanthopterus)، برزم (Barbus pectoralis)، حمری (Carasobarbus luteus)، بیاه (Liza abu)، انزه (Barbus esocinus) و شلج (A چکیده کامل

تحقیق حاضر در سال 1391 با هدف تعیین فلزات سنگین آهن، روی و مس در عضله هشت گونه ماهی بومی شامل شیربت (Barbus grypus)، بنی (Barbus sharpeyi)، گتان (Barbus xanthopterus)، برزم (Barbus pectoralis)، حمری (Carasobarbus luteus)، بیاه (Liza abu)، انزه (Barbus esocinus) و شلج (Aspius vorax) انجام شد. 72 نمونه ماهی از تالاب هورالعظیم استان خوزستان تهیه شد. جهت استخراج فلزات از بافت های مورد مطالعه، از روش هضم تر استفاده شد و تعیین غلظت فلزات سنگین به وسیله دستگاه جذب اتمی Perkin Elmer 4100صورت پذیرفت. تجزیه و تحلیل داده ها با نرم افزار SPSS.17 و به کمک آنالیز واریانس یکطرفه (ANOVA) انجام شد که وجود یا عدم وجود اختلاف معنی دار در سطح معنی داری 5 درصد تعیین گردید. میانگین میزان آهن، روی و مس در عضله ماهیان به ترتیب 26/0±39/11، 38/0±94/12 و 04/0±62/0 میلی گرم در کیلوگرم وزن تر به دست آمد. نتایج نشان داد که میزان آهن در عضله ماهیان مختلف مورد مطالعه اختلاف معنی داری نداشت (05/0≤P). میزان عنصر روی در عضله ماهی شیربت نسبت به سایر ماهیان اختلاف معنی داری داشت (05/0>P). میزان مس در عضله ماهیان مورد مطالعه اختلاف معنی داری داشت (05/0>P). میانگین میزان روی و مس در عضله ماهیان پایین تر از آستانه مجاز استاندارد سازمان بهداشت جهانی (WHO) بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

252 - سنجش میزان تجمع فلزات سنگین در ماهیان سفید (Rutilus frisii kutum) وکپور(Cyprinus carpio) دریای خزر
اکبر الصاق

امروزه در صنایع غذایی , آبزیان دریایی سهم عمده ای از تولید پروتئین را دارا می باشند. بنابراین اطمینان از سلامت و بهداشت پروتئین تولید شده از اهمیت زیادی برخوردار است. فلزات سنگین با توجه به خواص فیزیکی, شیمیایی و زیستی که می توانند منبع مهم آلودگی برای آبزیان دریایی باش چکیده کامل

امروزه در صنایع غذایی , آبزیان دریایی سهم عمده ای از تولید پروتئین را دارا می باشند. بنابراین اطمینان از سلامت و بهداشت پروتئین تولید شده از اهمیت زیادی برخوردار است. فلزات سنگین با توجه به خواص فیزیکی, شیمیایی و زیستی که می توانند منبع مهم آلودگی برای آبزیان دریایی باشند. معضل آلودگی منابع آبی به فلزات سنگین ,ضروری بودن سنجش این فلزات در آب و جانداران دریایی(به عنوان یک ماده ی غذایی) به خصوص ماهیان مورد مصرف انسان, که در چرخه ی غذایی به اکوسیستم انسانی می رسد را اثبات می کند. در این تحقیق غلظت گروهی از فلزات سنگین در گوشت دو گونه ماهی پر مصرف سفید(Rutilus frisii kutum)و کپور (Cyprinus carpio) در سفره ی غذایی مردم ایران, در حوضه سواحل جنوبی دریای خزر با روش دستگاهی طیف سنجی جذب اتمی شعله ای(A.A.S) مورد سنجش قرار گرفت. میانگین غلظت فلزات سنگین روی٬ کادمیوم٬ آهن و مس در بافت خوراکی ماهی سفید به ترتیب 015/1 400/32, 157/0 205/1, 200/0 716/90 و 215/0 455/9 میکرو گرم بر گرم ((µg g-1 وزن خشک نمونه و میانگین غلظت فلزات سنگین روی٬ کادمیوم٬ آهن و مس در بافت خوراکی ماهی کپور نیز به ترتیب 282/0 204/30, 179/0 353/1, 267/0 887/85 و 178/0 144/9 میکروگرم بر گرم((µg g-1 وزن خشک نمونه اندازه گیری شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

253 - حذف فلزات سنگین نیکل، کروم و کادمیوم از خاک آلوده به نفت خام با استفاده از بیوسورفکتنت رامنولیپید
نیره خلقی حسین امانی شکوفه ملک محمودی علیرضا امیری

سابقه و هدف: نفت خام حاوی مقادیر بالایی از فلزات سنگین است که در صورت ریزش در خاک موجب آلودگی خاک می‌شوند. هدف از این مطالعه، بررسی عملکرد بیوسورفکتنت رامنولیپید در حذف فلزات سنگین نیکل ، کروم و کادمیوم از خاک آلوده به نفت خام است.مواد و روش‌ها: در این تحقیق مقطعی-توصیف چکیده کامل

سابقه و هدف: نفت خام حاوی مقادیر بالایی از فلزات سنگین است که در صورت ریزش در خاک موجب آلودگی خاک می‌شوند. هدف از این مطالعه، بررسی عملکرد بیوسورفکتنت رامنولیپید در حذف فلزات سنگین نیکل ، کروم و کادمیوم از خاک آلوده به نفت خام است.مواد و روش‌ها: در این تحقیق مقطعی-توصیفی ابتدا بیوسورفکتنت رامنولیپید از باکتری سودوموناس آئروجینوسا تولید و سپس با آزمون‌های TLC و FTIR اثبات شد. در مرحله بعدی ابتدا خاک ماسه‌ای با ابعاد 2 میلی‌متر با نفت خام (32.83=API و ویسکوزیتی cp 6.21) درون یک بشر آلوده شد. خاک آلوده به نفت خام درون فالکون‌های حاوی محلول شستشو شامل بیوسورفکتنت رامنولیپید (نسبت 1:10) به مدت 24 ساعت در شرایط مختلف دمایی، غلظت و pH شستشو داده شد. محلول حاوی فلزات سنگین برای رهایش فلزات به شکل یون، هضم اسیدی گردید. میزان حذف فلزات سنگین توسط بیوسورفکتنت رامنولیپید با استفاده از دستگاه جذب اتمی اندازه گیری شد. یافته‌ها: میزان حذف فلزات سنگین از خاک آلوده در شرایط بهینه C° 25، غلظت g/l 0.8 و میزان 11 pH برای نیکل، کروم و کادمیوم به ترتیب برابر با43.05 %، 34.73% و 52.81% به دست آمد.نتیجه گیری: شستشوی خاک به وسیله بیوسورفکتنت تولید شده در این تحقیق منجر به حذف فلزات سنگین بدون آثار مخرب سورفکتنت‌های شیمیایی می‌شود و خطرات محیط زیستی را کاهش می‌دهد. بر اساس نتایج این تحقیق می‌توان استفاده از بیوسورفکتنت ‌ها را برای حذف فلزات سنگین حاصل از نفت خام به صنایع پیشنهاد نمود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

254 - حذف فلزات سنگین توسط سویه حل کننده فسفات انتروباکتر زیانگ فانجنسیس جداسازی شده از رایزوسفر
فاطمه سادات قریشی زهرا اعتمادی فر

سابقه و هدف: فعالیت های صنعتی در جهان موجب رهاسازی فلزات سنگین آلاینده شده است. این مطالعه با هدف ارزیابی حذف فلزات سنگین توسط باکتری حل کننده فسفات و نیز تاثیر عوامل خارج سلولی شامل فسفاتاز بر حذف فلز انجام شده است. مواد و روش ها: در این مطالعه تجربی، باکتری حل کننده چکیده کامل

سابقه و هدف: فعالیت های صنعتی در جهان موجب رهاسازی فلزات سنگین آلاینده شده است. این مطالعه با هدف ارزیابی حذف فلزات سنگین توسط باکتری حل کننده فسفات و نیز تاثیر عوامل خارج سلولی شامل فسفاتاز بر حذف فلز انجام شده است. مواد و روش ها: در این مطالعه تجربی، باکتری حل کننده فسفات از رایزوسفر گل تاج خروس توسط محیط پیکووسکایا جداسازی گردید و به کمک روش مولکولی شناسایی شد. فسفاتاز به روش رنگ سنجی،MIC50 وMBC نیکل، کادمیوم، کروم و سرب به وسیله روش میکروپلیت تعیین شدند. حذف فلزات به وسیله سلول ها یا روماند کشت با روش جذب اتمی اندازه گیری گردید. تغییرات سطح سلول های در معرض فلز نیز با روش FTIR بررسی شد. یافته ها: در این مطالعه سویه مولد اسید فسفاتاز به عنوان انتروباکتر زیانگ فانجنسیس شناخته شد. بیشترین MIC50 (3 میلی مولار) و MBC (100 میلی مولار) مربوط به نیکل و بیشترین درصد حذف مربوط به سرب (75.89 درصد) گزارش گردید. هر دو فلز نیکل و سرب به وسیله سلول ها و مواد ترشحی از محیط زدوده شدند. نتایج FTIR، طول موج cm-1 915.058 مربوط به Ni3(PO4)2 در سطح سلول های تیمار شده با 3 میلی مولار نیکل را نشان داد. نتیجه گیری: با توجه به توانایی بالای سویه جداسازی شده در حذف نیکل و سرب توسط عوامل سطحی و ترشحی، می توان از آن به منظور تصفیه زیستی استفاده نمود.با این که آنزیم فسفاتاز جدا شده از انتروباکتر تاثیر قابل توجهی در حذف سرب نداشت، اما توانایی حذف نیکل را داشت. بنابراین می توان با خالص سازی آنزیم، حذف فلزات را بهینه سازی نمود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

255 - جداسازی باکتری‏ اسیدووراکس مقاوم به فلزات سنگین از خاک های کشاورزی و بهینه سازی جذب فلزی
مریم قانع

سابقه و هدف: پاکسازی زیستی کارآمدترین روش برای حذف فلزات از خاک های آلوده است. این مطالعه با هدف جداسازی باکتری های مقاوم به فلزات سنگین و تعیین شرایط مناسب برای حذف فلزات انجام شد. مواد و روش ها: در این مطالعه مقطعی، نمونه گیری از خاک های کشاورزی مناطق مختلف شهرست چکیده کامل

سابقه و هدف: پاکسازی زیستی کارآمدترین روش برای حذف فلزات از خاک های آلوده است. این مطالعه با هدف جداسازی باکتری های مقاوم به فلزات سنگین و تعیین شرایط مناسب برای حذف فلزات انجام شد. مواد و روش ها: در این مطالعه مقطعی، نمونه گیری از خاک های کشاورزی مناطق مختلف شهرستان اسلامشهر صورت گرفت. غربالگری سویه های مقاوم با کشت باکتری ها بر روی محیط کشت محتوی غلظت 1 میلی مولار هر یک از فلزات کادمیوم، روی و مس انجام گرفت. حداقل غلظت ممانعت کننده رشد با روش رقیق سازی در آگار و میزان حذف فلزات با استفاده از دستگاه جذب اتمی بررسی شد. متغیرهای مختلف برای حذف فلز مانند اسیدیته، غلظت اولیه فلز و زمان تماس بررسی گردید. شناسایی سویه ها بر مبنای توالی ژن 16SrRNA انجام گرفت. یافته ها: از مجموع 100 باکتری جدا شده از ناحیه مورد پژوهش، جدایه BRH3 به هر 3 فلز مقاوم بود. حداقل غلظت ممانعت کننده رشد مس، کادمیوم و روی برای جدایه به ترتیب 3، 2 و 3 میلی مولار و میزان حذف فلزات به ترتیب 32.5، 48 و 56.8 درصد بود. بیشینه جذب روی و کادمیوم در اسیدیته 6، زمان تماس 4 ساعت و غلظت اولیه فلز به میزان 150 میلی گرم در لیتر به ترتیب 69 و 59 درصد و برای مس در همان شرایط به جز اسیدیته بهینه 5، به میزان 48 درصد به دست آمد. جدایه به عنوان اسیدووراکس سویه HM_AH 13 با شماره دسترسی JN676128 در بانک جهانی ژن ثبت گردید. نتیجه گیری: نتایج نشان داد که باکتری های مقاوم به فلزات سنگین در خاک های کشاورزی وجود دارد و سویه جداسازی شده در این مطالعه می تواند کاندید مناسبی برای حذف فلزات سنگین از محیط های آلوده باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

256 - جداسازی و شناسایی باکتری های نمک دوست و تحمل کننده نمک مقاوم به فلزات سنگین از کویر لوت
نازنین طاوسی عباس اخوان سپهی محمد علی آموزگار وحید کیارستمی

10.30495/jmw.2023.1968233.2039

سابقه و هدف: آلودگی فلزات سنگین در سراسر جهان رو به افزایش است. پاکسازی این فلزات با روش های مرسوم میکروبیولوژی در محیط های شور مؤثر نبوده و بنابراین استفاده از باکتری های نمک دوست و تحمل کننده نمک برای پاکسازی این محیط ها مورد نیاز است. هدف از این مطالعه جداسازی و چکیده کامل

سابقه و هدف: آلودگی فلزات سنگین در سراسر جهان رو به افزایش است. پاکسازی این فلزات با روش های مرسوم میکروبیولوژی در محیط های شور مؤثر نبوده و بنابراین استفاده از باکتری های نمک دوست و تحمل کننده نمک برای پاکسازی این محیط ها مورد نیاز است. هدف از این مطالعه جداسازی و شناسایی باکتری های نمک دوست و تحمل کننده نمک مقاوم به فلزات سنگین از کویر لوت بود.مواد و روش ها: پس از نمونه برداری، باکتری های نمک دوست و تحمل کننده نمک با استفاده از محیط کشت Moderate Halophilic جداسازی شدند. مشخصات مورفولوژیک و بیوشیمیایی بررسی و مقاومت سویه ها به فلزات سنگین با استفاده از روش رقت آگار برای تعیین کم ترین غلظتی از فلز سنگین که از رشد جلوگیری می نماید(MIC) سنجیده شد. سپس شانزده سویه به صورت تصادفی انتخاب و با تعیین ترادف ژن 16S rRNA شناسایی شدند.یافته ها: سلنیت و آرسنات کمترین و جیوه بیشترین سمیت را بر روی ۷۴ جدایه داشتند. حداکثر مقاومت به کادمیم، مس و کروم تقریبا یکسان بود، اما حساسیت به روی بسیار بیش تر بود. مقاومت شایان توجهی نسبت به سرب، سلنیت و آرسنات در برخی سویه ها گزارش شد. مطالعات فیلوژنتیک مشخص نمود که اکثر سویه ها از خانواده باسیلاسه و جنس باسیلوس بودند.نتیجه گیری: با توجه به مقاومت قابل ملاحظه برخی از سویه های نمک دوست به فلزات سنگین میتوان در مطالعات آتی از آن ها در بررسی عوامل مقاومت و یا پاکسازی محیط های شور آلوده استفاده نمود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

257 - اثر سطوح متفاوت نیتروپروساید سدیم و آرسنیک بر عملکرد میوه و برخی ویژگی‌های بیوشیمایی خیار تلخ (Momordica charantia L.)
پرویز یداللهی محمد رضا اصغری پور سجاد شیخ پور بهنام جباری حامد قاسمی

به منظور بررسی اثرات سطوح مختلف نیتروپروساید سدیم (SNP) و آرسنیک بر ویژگی‌های بیوشیمیایی خیار تلخ (Momordica charantia L.) آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 3 تکرار در سال 1391 در گلخانه دانشگاه زابل اجرا گردید. تیمارهای آزمایش سه سطح محلول پا چکیده کامل

به منظور بررسی اثرات سطوح مختلف نیتروپروساید سدیم (SNP) و آرسنیک بر ویژگی‌های بیوشیمیایی خیار تلخ (Momordica charantia L.) آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 3 تکرار در سال 1391 در گلخانه دانشگاه زابل اجرا گردید. تیمارهای آزمایش سه سطح محلول پاشی SNP شامل مقادیر صفر، 50 و 100 میکرو مولار به عنوان عامل اول و چهار سطح آرسنیک شامل صفر، 30، 60 و 90 میلی گرم در کیلوگرم خاک به عنوان عامل دوم لحاظ گردید. کاربرد مقادیر مختلف آرسنیک سبب کاهش معنی دار رنگدانه‌های فتوسنتزی، فلورسانس، محتوای آب نسبی برگ و عملکرد میوه گردید. همچنین سمیت آرسنیک در بالاترین سطح منجر به کاهش 57/47 و25/31 درصدی به ترتیب در غلظت عناصر P و K در میوه گردید. درصد پروتئین میوه در اثر سمیت آرسنیک افزایش یافت و در بیشترین مقدار آرسنیک با 68/34 درصد افزایش به حداکثر خود رسید. تیمار SNP نیز بر تمامی صفات مورد بررسی به غیر از فسفر میوه اثر معنی داری داشت و این تاثیر در محلول پاشی با 100 میکرومولار SNP به حداکثر مقدار خود رسید. اثر متقابل آرسنیک و SNP تنها بر عملکرد میوه و فلورسانس معنی دار بود. در شرایط سمیت آرسنیک، محلول پاشی با 100 میکرومولار SNP موجب افزایش 12/54 درصدی در عملکرد میوه و کاهش 66/41 درصدی در فلورسانس نسبت به عدم محلول پاشی گردید. نتایج این مطالعه نشان داد می‌توان اعمال سدیم نیتروپروساید به صورت محلول پاشی را در صورت انجام آزمایش‌های تکمیلی جهت کاهش اثرات سوء تنش فلز سنگین آرسنیک توصیه کرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

258 - تعیین میزان غلظت فلزات (Cd، Pb، Hg) در ماهی بیاه (Liza abu) رودخانه دز (استان خوزستان)
حامد استواری هومن شجیعی حاجی قلی کمی محبوبه بهشتی ابوالفضل عسکری ساری محمد ولایت زاده

این مطالعه به منظور بررسی و مقایسه غلظت فلزات سنگین کادمیوم، سرب و جیوه در بافت های عضله، کبد و آبشش ماهی بیاه رودخانه دز استان خوزستان در سال 1388 انجام شد. نمونه برداری در فصل زمستان توسط صیادان محلی به وسیله تورهای سنتی (گوشگیر رودخانه ای) صورت پذیرفت. پس از بیومتری چکیده کامل

این مطالعه به منظور بررسی و مقایسه غلظت فلزات سنگین کادمیوم، سرب و جیوه در بافت های عضله، کبد و آبشش ماهی بیاه رودخانه دز استان خوزستان در سال 1388 انجام شد. نمونه برداری در فصل زمستان توسط صیادان محلی به وسیله تورهای سنتی (گوشگیر رودخانه ای) صورت پذیرفت. پس از بیومتری 27 نمونۀ صید شده، بافت های عضله، کبد و آبشش جداسازی شدند. آماده سازی و آنالیز نمونه ها طبق روش استاندارد Moopam صورت گرفت. اندازه گیری غلظت فلزات سنگین اندام های مورد مطالعه به روش هضم خشک و با دستگاه جذب اتمی Perkin Elmer 4100 در آزمایشگاه کیمیا پژوه البرز شهرکرد انجام شد. نتایج حاصل از میانگین زیست سنجی ماهی بیاه رودخانه دز بر اساس طول کل، طول استاندارد و وزن ماهی به ترتیب 82/0±16/21، 91/0±94/17 و 03/21±77/119 بود.نتایج این تحقیق نشان داد که میانگین غلظت فلزات سنگین در بافت عضله حداقل (001/0±023/0) و در بافت آبشش (038/0±959/0) حداکثر می باشد. بالاترین غلظت کادمیوم، جیوه و سرب به ترتیب 024/0±367/0، 000/0±025/0 و 038/0±959/0 میلی گرم در کیلوگرم و پایین ترین غلظت کادمیوم، جیوه و سرب 031/0±348/0، 001/0±023/0 و 33/0±907/0 میلی گرم در کیلوگرم به دست آمد. میزان جیوه، کادمیوم و سرب در عضله، آبشش و کبد اختلاف معنی داری نداشت(05/0<P). مقایسه نتایج بدست آمده از اندازه گیری فلزات سنگین با استانداردهای جهانی (WHO)، (FDA)، (MAFF)، (NFA) و (NHMRC) نشان داد که میزان کادمیوم در گونه مورد مطالعه بیشتر از حد مجاز استانداردهای بین المللی و سرب تنها بیشتر از استاندارد سازمان بهداشت جهانی می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

259 - بررسی تجمع فلزات سنگین در دو گونه از نرمتنان سواحل شمالی خلیج فارس
زهرا خوشنود رضا خوشنود آیدا خزاعلی مجید افخمی

مطالعه حاضر به منظور بررسی میزان تجمع فلزات سنگین در اویسترهای ( cucullataSaccostreaوPinctada radiata) از سواحل شمالی خلیج فارس صورت گرفته است. نمونه ها به صورت فصلی در طول سال 1389 از بخش های مختلف سواحل شمالی خلیج فارس(بندرعباس، بندرلنگه، قشم) جهت اندازه گیری غلظت فلز چکیده کامل

مطالعه حاضر به منظور بررسی میزان تجمع فلزات سنگین در اویسترهای ( cucullataSaccostreaوPinctada radiata) از سواحل شمالی خلیج فارس صورت گرفته است. نمونه ها به صورت فصلی در طول سال 1389 از بخش های مختلف سواحل شمالی خلیج فارس(بندرعباس، بندرلنگه، قشم) جهت اندازه گیری غلظت فلزات سنگین جمع آوری شدند. غلظت جیوه بوسیله دستگاه Mercury Analyzer اندازه گیری گردید، و سایر فلزات (کادمیوم، سرب، کروم، مس، روی، نیکل و وانادیوم) توسط اسپکترومتری جذب اتمی Varian Model- Liberty series II)) مورد اندازه گیری قرار گرفتند. میانگین غلظت کادمیوم ppm 2/7، سرب ppm 6/9، جیوه ppm 6/0، مس ppm 8/26، کروم ppm 8/8، روی ppm 29/2، وانادیوم ppm 8/20 و نیکل ppm 8/32 در بافت نرم اویستر Saccostrea cucullata اندازه گیری شد و دربافت نرم اویستر Pinctada radiata، بطور میانگین غلظت فلزات سنگین کادمیوم ppm 2/2، سرب ppm1/4، جیوه ppm3/0، مس ppm1/11، کروم ppm6/9، روی ppm1/103، وانادیوم ppm 8/18 و نیکل ppm4/22بدست آمد. بیشترین میزان آلودگی فلزات سنگین بطور میانگین در بافت اویستر از نمونه های ایستگاه بندرعباس اندازه گیری گردید. رابطه بین غلظت فلزات و فصل نیز برای گونه ها روند مشابهی داشت و بیشترین میزان تجمع فلزات سنگین در فصول بهار-تابستان مشاهده شد. آنالیزهای آماری نشان می دهد که گونه های مختلف تجمع زیستی مختلفی از فلزات را نشان می دهند که این اختلاف علاوه بر گونه، به منطقه نمونه برداری و به فصل نیز بستگی دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

260 - تجمع زیستی فلزات سنگینNi و Cd در بافت اسکلتی مرجان خانواده Poritidae و رسوبات پیرامونی آن در جنوب جزیره قشم– خلیج فارس
زهرا درویش نیا علیرضا ریاحی بختیاری احسان کامرانی میر مسعود سجادی

تحقیق حاضر به منظور بررسی غلظت فلزات نیکل و کادمیوم در بافت اسکلتی مرجان خانواده Poritidae و رسوبات پیرامون آنها در ایستگاه های پارک زیتون، جزایر ناز و منطقه شیب دراز جنوب جزیره قشم انجام شد. آنالیز فلزات در نمونه های مرجانی و رسوبات هضم شده با استفاده از دستگاه جذب اتم چکیده کامل

تحقیق حاضر به منظور بررسی غلظت فلزات نیکل و کادمیوم در بافت اسکلتی مرجان خانواده Poritidae و رسوبات پیرامون آنها در ایستگاه های پارک زیتون، جزایر ناز و منطقه شیب دراز جنوب جزیره قشم انجام شد. آنالیز فلزات در نمونه های مرجانی و رسوبات هضم شده با استفاده از دستگاه جذب اتمی کوره ای گرافیتیSHIMADZU, AA 670 جهت سنجش کادمیوم و دستگاه جذب اتمی شعله SHIMADZU, AA 670 جهت سنجش نیکل انجام گرفت. غلظت عنصر نیکل در بافت اسکلتی مرجان خانواده Poritidae در ایستگاه شیب دراز 95/29 در جزایر ناز 94/27 و پارک زیتون 16/26 و در رسوبات پیرامونی مرجان، غلظت عنصر نیکل در ایستگاه پارک زیتون 91/27 در ایستگاه جزایر ناز 70/25 و ایستگاه منطقه شیب دراز 50/25 میکرو گرم بر گرم وزن محاسبه شد. نتایج حاصل نشان داد که از لحاظ غلظت عنصر نیکل دربافت اسکلتی مرجان خانواده Poritidae بین ایستگاه های پارک زیتون، جزایر ناز و منطقه شیب دراز اختلاف معنی دار آماری وجود داشت (001/0p<). ولی از نظر غلظت عنصر کادمیوم اختلاف معنی دار مشاهده نشد(99/0P=). از لحاظ غلظت عناصر نیکل و کادمیوم در رسوبات پیرامونی مرجان اختلاف معنی دار وجود داشت (به ترتیب 05/0p < و 001/0p <). پایش آلودگی توسط فلزات سنگین در دراز مدت در مدیریت مناطق ساحلی بسیار حائز اهمیت می باشد؛ لذا با توجه به اهمیت بسزای اکوسیستم مرجانی جنوب جزیره قشم و نتایج حاصل شده از این تحقیق مرجان ها می توانند به عنوان موجودات پایشگر زیستی توصیه شوند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

261 - بررسی اندازه‌گیری غلظت فلزات سنگین کادمیوم، سرب و روی در صدف‌های دوکفه‌ای Saccostrea cucullata و Solen brevis مناطق بین جزرومدی بندرلنگه و بوشهر
بهنام حیدری چهارلنگ علیرضا ریاحی بختیاری وحید یاوری سارا سلحشور

در این پژوهش به بررسی غلظت فلزات کادمیوم، روی و سرب با نمونه برداری از رسوبات سطحی، صدف صخره ای خوراکی (Saccostreacucullata) و صدف ملالیس (Solen brevis) از 6 ایستگاه در سواحل بندرلنگه و بوشهر به ترتیب در پاییز 1389 و بهار 1390 پرداخته شده است. نتایج حاصله بیانگر آنست چکیده کامل

در این پژوهش به بررسی غلظت فلزات کادمیوم، روی و سرب با نمونه برداری از رسوبات سطحی، صدف صخره ای خوراکی (Saccostreacucullata) و صدف ملالیس (Solen brevis) از 6 ایستگاه در سواحل بندرلنگه و بوشهر به ترتیب در پاییز 1389 و بهار 1390 پرداخته شده است. نتایج حاصله بیانگر آنست که میانگین تجمع فلزات سنگین در رسوبات سطحی منطقه بندرلنگه الگویی به صورت Pb>Zn>Cd نشان داد، در حالی که میانگین غلظت فلزات سنگین در رسوبات سطحی بوشهر گویای Zn>Pb>Cd بود. نتایج همچنین نشان داد که میان مقدار تجمع فلزات سنگین روی و سرب به ترتیب در بافت نرم و پوسته هر دوگونه دوکفه ای با غلظت آنها در رسوبات همبستگی معنی داری وجود دارد. نکته قابل توجه این است که فلز کادمیوم الگوی مشابهی را در دو گونه دوکفه ای نشان نداد، بطوری که در صدف (Saccostreacucullata) همبستگی مثبت و معنی داری میان غلظت فلز کادمیوم در بافت نرم و رسوبات سطحی مشاهده گردید، درحالی که در صدف (Solen brevis) همبستگی مثبت و معنی داری میان غلظت فلز کادمیوم در پوسته صدف و رسوبات سطحی ثبت گردید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

262 - مقایسه تجمع فلز سنگین کادمیم در بافت عضله و کبد سیاه ماهی Capoeta capoeta در رودخانه تجن استان مازندران
غلام رضا بناگر حسین رحمانی سمانه گل محمدی داریوش مقدس

تحقیق حاضر، به منظور اندازه گیری و مقایسه فلز سنگین کادمیم در بافت کبد و عضله گونه سیاه ماهی(Capoeta capoeta) در بهار 1389 در رودخانه تجن استان مازندران انجام شد. نمونه های ماهی به کمک دستگاه الکتروشوکر از 4 ایستگاه مختلف صید شد. جهت استخراج فلز از بافت کبد و عضله ماهیا چکیده کامل

تحقیق حاضر، به منظور اندازه گیری و مقایسه فلز سنگین کادمیم در بافت کبد و عضله گونه سیاه ماهی(Capoeta capoeta) در بهار 1389 در رودخانه تجن استان مازندران انجام شد. نمونه های ماهی به کمک دستگاه الکتروشوکر از 4 ایستگاه مختلف صید شد. جهت استخراج فلز از بافت کبد و عضله ماهیان از روش هضم شیمیایی با استفاده از دستگاه ماکروویو و دستگاه جذب اتمی استفاده شد بررسی واریانس ها بر اساس تست لون در مورد بافت عضله سیاه ماهی نشان داد که فلز کادمیم دارای واریانس های یکنواخت می باشد (ANOVA ,p>0.05) بررسی واریانس ها بر اساس تست لون در مورد بافت کبد سیاه ماهی نشان داد که فلز کادمیم دارای واریانس های غیر یکنواخت می باشد (ANOVA ,p≤0.05). بررسی نتایج بدست آمده توسط جذب اتمی عناصر نشان داد که تجمع فلز سنگین در گونه مورد بررسی در بافت کبد بیشتر از بافت عضله است (ANOVA ,p≤0.05). مقایسه نتایج بدست آمده با استاندارد جهانی نظیر سازمان بهداشت جهانی، نشان داد که غلظت عنصر کادمیم در بافت کبد و عنصر کادمیم در عضله گونه ماهی مورد بررسی بالاتر از حد استاندارد می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

263 - بررسی و تعیین میزان غلظت فلزات سنگین(سرب، مس، نیکل و کادمیوم)در بافت ماهی هوور(Thunnus tonggol) صید شده در آ بهای ساحلی جزیره قشم
محسن دهقانی مانا فرزین

آلودگی محیط زیست دریایی به واسطه اثرات سمی فلزات سنگین می تواند سبب بروز مشکلاتی گردد. از طرفی امکان بزرگنماییزیستی و راهیابی این فلزات از طریق زنجیره غذایی، سلامت آبزیان و انسان را تهدید می نماید. در این تحقیق غلظت چهار فلز سرب،مس، نیکل و کادمیوم موجود در بافت عضله ماه چکیده کامل

آلودگی محیط زیست دریایی به واسطه اثرات سمی فلزات سنگین می تواند سبب بروز مشکلاتی گردد. از طرفی امکان بزرگنماییزیستی و راهیابی این فلزات از طریق زنجیره غذایی، سلامت آبزیان و انسان را تهدید می نماید. در این تحقیق غلظت چهار فلز سرب،مس، نیکل و کادمیوم موجود در بافت عضله ماهی هوور صید شده در سواحل جزیره قشم اندازه گیری شد. نمونه ها بر اساس روشهضم استاندارد آماده سازی شدند و اندازه گیری میزان تجمع فلزات سنگین با کمک دستگاه جذب اتمی صورت گرفت. نتایجحاصل نشان داد بیشترین مقدار فلزات سنگین مربوط به عنصر مس با غلظت 05 / 3 میلی گرم در کیلوگرم وزن خشک و کمترینمقدار مربوط به عنصر نیکل با میانگین غلظت 45 / 0 میلی گرم در کیلوگرم وزن خشک م یباشد. میانگین انحراف معیار غلظت سرب،نیکل، کادمیوم و مس و به ترتیب 31 / 0± 01 / 1، 34 / 0± 15 / 1، 29 / 0± 63 / 0 و 08 / 1± 16 / 2 میلی گرم در کیلوگرم وزن خشک می باشد.علیرغم اینکه غلظت برخی از فلزات سنگین اندازه گیری شده در مقایسه با استانداردهای بهداشتی کمتر است، در عین حال آلودگیروز افزون خلیج فارس می تواند تهدیدی برای آبزیان محسوب شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

264 - اندازه گیری غلظت فلزات سنگین نیکل، سرب و مس در صدف دو کفه ای Crassostrea gigasدر بندر شهید رجایی
محسن دهقانی بهزاد فرجی

فلزات سنگین جزوآلاینده های پایدارند وآلودگی محیط زیست دریائی یکی از مخاطرات جدی این گروه از آلاینده ها محسوب می شود. در این تحقیق میزان غلظت فلزات سنگین سرب، نیکل و مس در بافت نرم صدف(Crassostrea gigas) در بندر شهید رجایی با هدف بررسی میزان آلودگی منطقه به خصوص در صدف(C چکیده کامل

فلزات سنگین جزوآلاینده های پایدارند وآلودگی محیط زیست دریائی یکی از مخاطرات جدی این گروه از آلاینده ها محسوب می شود. در این تحقیق میزان غلظت فلزات سنگین سرب، نیکل و مس در بافت نرم صدف(Crassostrea gigas) در بندر شهید رجایی با هدف بررسی میزان آلودگی منطقه به خصوص در صدف(Crassostrea gigas)اندازه گیری گردید. بدین منظور در تابستان سال 1392 نمونه گیری در 5 ایستگاه در بندر شهید رجایی و از هر ایستگاه 20 صدف از روی پایه های سیمانی و فلزی و در مجموع 60 صدف جمع آوری شد. پس از جدا نمودن بافت نرم، نمونه های هر ایستگاه بر اساس روش های استاندارد خشک، توزین و هضم شیمیایی شد و غلظت فلزات به کمک دستگاه جذب اتمی تعیین گردید. میانگین غلظت فلزات مس، نیکل و سرب به ترتیب 556، 97/2، 04/2 میکروگرم بر گرم وزن خشک بدست آمد. مقایسه نتایج بدست آمده با مطالعات مشابه و استانداردهای جهانی نشان می دهد فعالیت های گوناگون در این بندرگاه احتمال آلودگی را افزایش می دهد و بالا بودن غلظت این سه فلز در مقایسه با نتایج دیگر و استانداردها می تواند به همین دلیل باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

265 - اندازه گیری و مقایسه میزان فلزات سنگین جیوه، سرب و کادمیوم در عضله و پوسته میگوی سفید هندی (Fenneropenaeus indicus) خلیج فارس (بحرکان)، استان خوزستان
سید محمد رضا رضوی حبیب وهاب زاده عباسعلی زمینی ابوالفضل عسکری ساری محمد ولایت زاده

تحقیق حاضر در سال 1390 به منظور تعیین غلظت فلزات سنگین سرب، جیوه و کادمیوم در عضله و پوسته میگوی سفید هندی دریایی انجام گرفت. 3 کیلوگرم نمونه میگوی دریایی با میانگین وزن 78/0±18/13 گرم تهیه شد. جهت سنجش فلزات سنگین از روش هضم مرطوب و تعیین غلظت فلزات سنگین به روش چکیده کامل

تحقیق حاضر در سال 1390 به منظور تعیین غلظت فلزات سنگین سرب، جیوه و کادمیوم در عضله و پوسته میگوی سفید هندی دریایی انجام گرفت. 3 کیلوگرم نمونه میگوی دریایی با میانگین وزن 78/0±18/13 گرم تهیه شد. جهت سنجش فلزات سنگین از روش هضم مرطوب و تعیین غلظت فلزات سنگین به روش جذب اتمی به کمک دستگاه Perkin Elmer 4100 آزمایشگاه کیمیا پژوه البرز (شهرکرد) انجام شد. میزان فلزات سنگین در عضله میگو پایین تر از پوسته بود. میزان فلزات سنگین در عضله و پوسته میگوی سفید هندی بصورت سرب < کادمیوم < جیوه اندازه گیری شده است. در این تحقیق غلظت جیوه، کادمیوم و سرب در عضله و پوسته کیتینی میگوی سفید هندی اختلاف معنی داری داشت (05/0P<). میانگین میزان جیوه در عضله و پوسته به ترتیب 002/0±034/0 و 003/0±045/0 میلی گرم بر کیلوگرم و میانگین میزان کادمیوم در عضله و پوسته به ترتیب 005/0±101/0 و 007/0±120/0 میلی گرم بر کیلوگرم اندازه گیری گردید. همچنین میانگین میزان سرب در عضله و پوسته به ترتیب 005/0±133/0 و 004/0±164/0 میلی گرم بر کیلوگرم اندازه گیری شد. میزان کادمیوم در عضله در مقایسه با آستانه استاندارد سازمان بهداشت جهانی بالاتر بود. میزان جیوه و سرب در مقایسه با آستانه استانداردهای جهانی سازمان بهداشت جهانی و سازمان غذا و داروی آمریکا بالاتر و از آستانه مجاز استانداردهای وزارت کشاورزی ـ شیلات انگلستان و انجمن ملی بهداشت و سلامت استرالیا پایین تر بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

266 - بررسی میزان تجمع فلزات سنگین سرب و کادمیوم در بافت نرم توتیای Echinometra mathaei سواحل صخره‌ای جزیره قشم
الهه علی عسگری

تحقیق حاضر به منظور اندازه گیری میزان تجمع فلزات سنگین سرب و کادمیوم در بافت نرم توتیا غالب سواحل صخره‌ای جزیره قشم در زمستان 1389 انجام گردید. توتیای غالب جزیره قشمEchinometra mathaei گزارش گردید. اهداف مورد نظر مقایسه میزان غلظت این فلزات در بافت نرم توتیا و مقایسه آن چکیده کامل

تحقیق حاضر به منظور اندازه گیری میزان تجمع فلزات سنگین سرب و کادمیوم در بافت نرم توتیا غالب سواحل صخره‌ای جزیره قشم در زمستان 1389 انجام گردید. توتیای غالب جزیره قشمEchinometra mathaei گزارش گردید. اهداف مورد نظر مقایسه میزان غلظت این فلزات در بافت نرم توتیا و مقایسه آن با میزان غلظت فلزات سرب و کادمیوم در جلبک مورد تغذیه توتیا بوده است. سنجش میزان فلزات سنگین به روش جذب اتمی به کمک دستگاه Perkin Elmer 4100 صورت گرفت. این مطالعه نشان داد که میانگین غلظت سرب و کادمیوم در بافت نرم به ترتیب 5/4±4/21 و 7/1±6/8 میلی‌گرم بر گرم در نمونه وزن خشک بود. نتایج حاصله نشان دهنده آن بود که در ایستگاه‌های مورد مطالعه اختلاف معنی‌داری بین میزان آلاینده‌های مورد نظر در بافت نرم نبوده‌است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

267 - بررسی فلزات سنگین (آرسنیک، سرب، کادمیوم، کروم و نیکل) در عضله کفال پوزه باریک (Liza saliens) و ارزیابی خطر بهداشتی ناشی از مصرف آن برای انسان
نازنین کلانی برهان ریاضی عبدالرضا کرباسی فرامرز معطر

از نظر بهداشتی ماهیان شاخص های زیستی مناسبی جهت سنجش میزان آلودگی فلزات سنگین در منابع آبی هستند. در مطالعه حاضر فلزات ارسنیک، کادمیوم، کروم، سرب و نیکل به علت خاصیت سمیتشان در بافت عضله ماهی کفال پوزه باریک به سبب نقش مهم در تغذیه انسان و لزوم اطمینان از سلامت آن مورد چکیده کامل

از نظر بهداشتی ماهیان شاخص های زیستی مناسبی جهت سنجش میزان آلودگی فلزات سنگین در منابع آبی هستند. در مطالعه حاضر فلزات ارسنیک، کادمیوم، کروم، سرب و نیکل به علت خاصیت سمیتشان در بافت عضله ماهی کفال پوزه باریک به سبب نقش مهم در تغذیه انسان و لزوم اطمینان از سلامت آن مورد بررسی قرار گرفت. 6 عدد نمونه بوسیله تور صیادی طی نیمسال گرم سال از تالاب گمیشان جمع آوری شدند. در آزمایشگاه پس از هضم با اسید نیتریک غلیظ، کلیه فلزات با دو دستگاه جذب اتمی کوره گرافیکی و پلاسمای جفتی انتقالی اندازه گیری شدند. مقادیر میانگین و انحراف معیار فلزات ارسنیک، کادمیوم، کروم، سرب و نیکل به ترتیب 459/2 ± 243/12 ، 038/3 ± 087/8 ، 806/1 ± 935/12 ، 39/735 ± 15580 و 08/0 ± 529/4 (میکروگرم بر کیلوگرم وزن خشک) بدست آمد. همبستگی بین طول، وزن و سن ماهی با فلزات تجمع یافته بوسیله نرم افزارMVSP از طریق ترسیم دندوگرام آنالیز خوشه ای بررسی شد که حاکی از وجود همبستگی مثبت و معنی دار(6/0+ و84/0+=r) بین آنها بود. تنها در مورد دو فلز سرب و نیکل این همبستگی منفی(72/0- r=) بدست آمد. غلظت کلیه فلزات بجز سرب در نمونه ها پایینتر از استانداردهای بین المللی بود. ارزیابی ریسک بهداشتی ناشی از مصرف این ماهی با محاسبه شاخص خطر انجام شد که مقادیر بدست آمده برای فلزات سرب و کادمیوم (1<HI[1]) بیانگر احتمال اثرات ناسازگار بر روی سلامتی است. از نظر بهداشتی، بالا بودن میزان جذب روزانه نسبت به مقدار مجاز مرجع، پتانسیل خطر احتمالی را در اثر مصرف یک وعده از این ماهی معادل 190 گرم، با درنظر گرفتن نرخ جذب و نرخ دسترسی زیستی 100% ، برای یک مصرف کننده بالغ نشان می دهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

268 - مطالعات جذب و سینتیک حذف فلزات سنگین توسط زئولیت فعال‌شده با دی‌اکسید منگنز
مهدی ایران نژاد مهرداد سلیمان پور حسین کامران حقیقی

زئولیت را به می‌توان عنوان یکی از مواد معدنی طبیعی در جذب فلزات سنگین استفاده کرد. فعال‌سازی این جاذب‌ طبیعی با مواد شیمیایی مختلف موجب افزایش ظرفیت جذب آن‌ می‌‌شود. در این تحقیق، برای فعال‌سازی زئولیت از روش پوشش‌دهی با دی اکسید منگنز استفاده شد. به منظور حذف فلزات سنگ چکیده کامل

زئولیت را به می‌توان عنوان یکی از مواد معدنی طبیعی در جذب فلزات سنگین استفاده کرد. فعال‌سازی این جاذب‌ طبیعی با مواد شیمیایی مختلف موجب افزایش ظرفیت جذب آن‌ می‌‌شود. در این تحقیق، برای فعال‌سازی زئولیت از روش پوشش‌دهی با دی اکسید منگنز استفاده شد. به منظور حذف فلزات سنگین، نمونه زئولیت اصلاح شده و چندین ترکیب از پساب مصنوعی مورد آزمایش قرار گرفت. پساب مورد آزمایش حاوی یون‌های فلزات سنگین با غلظت های مختلف از جمله Cu2+ ، Cd2+، Zn2+، Co2+، Pb2+ و Ni2+ بود. در این تحقیق، معادلات ایزوترم‌های جذب لانگمور، فروندلیچ، تمکین وBET و همچنین سینتیک جذب به منظور توسعه یک مدل که نمایانگر رفتار جذب باشد، مورد بررسی قرار گرفت. طبق نتایج، ایزوترم BET رویه قابل قبول‌تری نسبت به دیگر ایزوترم‌ها ارائه می‌کند اما در مورد پیش‌بینی مقادیر جذب شده (qe) توصیف ضعیف‌تری نسبت به ایزوترم لانگمور دارد. طبق پارامتر حداکثر جذب لانگمور، حداکثر ظرفیت‌های جذب بدست آمده به وسیله زئولیت اصلاحی تحت شرایط بهینه به صورت ) mg/g 51/10Ni2+(، mg/g) 87/14 Co2+(، mg/g) 97/8Zn2+(،) mg/g 59/10Cu2+(، mg/g) 69/13Cd2+( و mg/g) 65/40Pb2+( بدست آمد. همچنین، نتایج مطالعات سینتیکی نشان داد که مدل سینتیکی شبه درجه دوم ضریب همبستگی دقیق‌تری نسبت به نوع شبه درجه اول دارد. بنابراین مدل سینتیکی شبه درجه دوم به عنوان یک مدل برای تشریح سینتیک جذب در نظر گرفته شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

269 - بررسی و مقایسه تجمع آرسنیک، سرب و روی در عضله میگوی وانامی (Litopenaeus vannamei) و میگوی سفید هندی (Fenneropenaeus indicus) پرورشی ایران
محمد ولایت زاده ابوالفضل عسکری سای

تحقیق حاضر به منظور تعیین غلظت فلزات سنگین سرب، روی و آرسنیک در عضله دو گونه میگویوانامی (Litopenaeus vannamei) و میگوی هندی (Fenneropenaeus indicus)در سال 1389 انجام گرفت. در این تحقیق 3 کیلوگرم نمونه میگوی وانامی از مجتمع پرورش میگوی چوئبده (آبادان) و 3 کیلوگرم میگوی چکیده کامل

تحقیق حاضر به منظور تعیین غلظت فلزات سنگین سرب، روی و آرسنیک در عضله دو گونه میگویوانامی (Litopenaeus vannamei) و میگوی هندی (Fenneropenaeus indicus)در سال 1389 انجام گرفت. در این تحقیق 3 کیلوگرم نمونه میگوی وانامی از مجتمع پرورش میگوی چوئبده (آبادان) و 3 کیلوگرم میگوی سفید هندی از بندر کلاهی استان هرمزگان تهیه شد. سنجش فلزات در عضله نمونه ها، از روش هضم مرطوب و تعیین غلظت فلزات سنگین به روش جذب اتمی به کمک دستگاهPerkin Elmer 4100صورت پذیرفت. تجزیه و تحلیل داده ها به کمک نرم افزار SPSS 17و آنالیز واریانس یکطرفه (ANOVA) انجام شد. بالاترین غلظت فلزات سنگین مربوط به روی در عضله میگوی هندی به میزان 4/0± 16/15 میلی گرم بر کیلوگرم وزن تر بود. همچنین پایین ترین غلظت فلزات سنگین مربوط به آرسنیک در عضله میگوی وانامی به میزان 004/0± 087/0 میلی گرم بر کیلوگرم وزن تر بود. غلظت سرب و روی در عضله میگوی وانامی و میگوی سفید هندی اختلاف معنی داری داشت (05/0P )، اما در میزان آرسنیک اختلاف معنی داری مشاهده نشد (05/0 P) در این تحقیق میزان سرب، روی و آرسنیک در مقایسه با آستانه مجاز استانداردهای جهانی پایین تر بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

270 - بررسی تجمع فلزات سنگین سرب و کادمیوم در بافت‌های آبشش، پوست و عضله Chalcalburnus Chalcoides (تالاب انزلی و شیرود)
محمد بوستان منش مهناز سادات صادقی مژگان امتیازجو

10.22034/ascij.2022.1938006.1289

تحقیق حاضر، به منظور تعیین غلظت فلزات سنگین سرب و کادمیوم در بافت‌های آبشش، پوست و عضله ماهی شاه کولی صید شده از آبهای حوضه جنوبی دریای خزر (تالاب انزلی و شیرود) در استان مازندران وگیلان صورت گرفت. بافت نمونه ها پس از انجام زیست سنجی، تفکیک شدند. برای استخراج فلزات از ب چکیده کامل

تحقیق حاضر، به منظور تعیین غلظت فلزات سنگین سرب و کادمیوم در بافت‌های آبشش، پوست و عضله ماهی شاه کولی صید شده از آبهای حوضه جنوبی دریای خزر (تالاب انزلی و شیرود) در استان مازندران وگیلان صورت گرفت. بافت نمونه ها پس از انجام زیست سنجی، تفکیک شدند. برای استخراج فلزات از بافت ها از روش هضم شیمیایی توسط اسید نیتریک استفاده گردید و غلظت فلزات توسط دستگاه جذب اتمی کوره تعیین گردید. میانگین غلظت فلزات (بر حسب ppm وزن خشک) با استاندارد های جهانی نظیر استاندارد جهانیWHO،FAO و Stoskopfدر مطالعه مقایسه شد. بر اساس نتایج به دست آمده، در منطقه شیرود از استان مازندران حداکثر میانگین تجمع فلزات در بافت‌های آبشش، پوست و عضله متعلق به سرب 52069/2 ± 5836/9، 08995/1 ± 9343/5 و 45947/1 ± 0264/6 میکروگرم بر گرم و حداقل میانگین تجمع فلزات در بافت‌های آبشش، پوست و عضله متعلق به کادمیوم 04763/0 ± 0936/0، 04236/0 ± 0957/0 و 02227/0 ± 0393/0 میکروگرم بر گرم می باشد. در منطقه تالاب انزلی از استان گیلان حداکثر میانگین تجمع فلزات در بافت‌های آبشش، پوست و عضله متعلق به سرب 68153/3 ± 8380/20، 04173/2 ± 6880/7 و 68273/0 ± 5653/3 میکروگرم بر گرم و حداقل میانگین تجمع فلزات در بافت‌های آبشش، پوست و عضله متعلق به کادمیوم 22663/0 ± 6040/0، 03897/0 ± 1167/0 و 00893/0 ± 0233/0 میکروگرم بر گرم می باشد. غلظت سرب حاضر در هر دو منطقه در مقایسه با استاندارد های جهانی WHO، Netherlands،EOS و EPA بالاتر از حد مجاز به دست آمد، به جز عضله در استان گیلان که براساس استانداردEPA پایین تر از حد مجاز است غلظت کادمیوم براساس استاندارد ها در تمامی بافت ها به جز آبشش پایین تر است. همچنین میانگین غلظت فلزات سرب و کادمیوم بین بافت‌های عضله، پوست وآبشش در استان گیلان تفاوت معنی داری نشان داد (05/0 > p). غلظت فلزات سرب وکادمیوم در بافت‌های فوق در استان مازندران تفاوت معنی داری نشان نداد (05/0 > p). پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

271 - مطالعه ماهیان بومی بنی و شیربت در مزارع پرورش ماهیان گرمابی استان خوزستان از نظر آلودگی به فلزات سنگین و ارزیابی خطر برای مصرف کنندگان
محمد حمزه پور رضا سلیقه زاده بهنام پدرام مرجان مسافر

10.22034/ascij.2023.1996999.1542

فلزات سنگین به دلیل برخورداری از ماهیتی تخریب ناپذیر، زمینه ساز تهدیدی جدی برای سلامت آبزیان و همچنین انسان ها در صورت تجمع یافتن سطح غلظت بالایی از آنها در بافت موجودات آبزی هستند. به همین منظور مطالعه حاضر با هدف بررسی ماهیان بومی بنی و شیربت در مزارع پرورش ماهیان گر چکیده کامل

فلزات سنگین به دلیل برخورداری از ماهیتی تخریب ناپذیر، زمینه ساز تهدیدی جدی برای سلامت آبزیان و همچنین انسان ها در صورت تجمع یافتن سطح غلظت بالایی از آنها در بافت موجودات آبزی هستند. به همین منظور مطالعه حاضر با هدف بررسی ماهیان بومی بنی و شیربت در مزارع پرورش ماهیان گرمابی استان خوزستان از نظر آلودگی به فلزات سنگین و ارزیابی خطر برای مصرف کنندگان انجام پذیرفت. در مطالعه کنونی، سنجش غلظت سیزده عنصر (آرسنیک، کادمیوم، کبالت، کروم، مس، آهن، جیوه، منگنز، مولیبدن، نیکل، سرب، قلع و روی) در بافت عضله ماهیان بنی (Mesopotamichthys sharpeyi) و شیربت (Barbus grypus) صورت گرفت. نتایج مطالعه حاضر نشان داد که اختلاف معنی‌داری بین غلظت فلزات اندازه گیری شده در ماهیان بنی و شیربت وجود نداشت (05/0p >). یافته¬های تحقیق نشانگر این بودند که فلزات آهن و آرسنیک به ترتیب دارای بیشترین و کمترین غلظت در بافت عضله ماهیان بنی و شیربت بودند. مقایسه مقادیر فلزات سنگین اندازه گیری شده با استانداردهای بهداشتی بین المللی نشان داد که غلظت تمامی عناصر به جز سرب به طور معنی‌داری کمتر از حد مجاز بودند (05/0p >). غلظت سرب به طور معنی‌دارییشتر از حد مجاز بود (05/0p >). ارزیابی خطر بهداشتی نشان داد که مصرف روزانه و مداوم این محصولات توسط مصرف کنندگان به جز کادمیوم و سرب کاملا ایمن بوده و مخاطره ای از این نظر برای آنها وجود ندارد. میانگین غلظت تمام فلزات اندازه گیری شده به جز سرب از استانداردهای جهانی کمتر بودند. برآورد دریافت روزانه در همه فلزات به جز کادمیوم و سرب نشان داد که مصرف ماهیان شیربت و بنی در حال حاضر خطری را برای سلامتی انسان ایجاد نمی‌کنند، با این وجود برای پیشگیری از رخداد آلودگی احتمالی در آینده از نظر مديريتي بايد توجه بیشتری به اين آلاينده¬ها و منابع احتمالي آنها شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

272 - پتانسیل خطر غذایی فلزات سنگین در ماهیان سواحل شمالی خلیج فارس و دریای عمان: مرور سیستماتیک و متاآنالیز
محمد حسین سینکاکرمی نوشین گشمردی

10.22034/ascij.2024.2003497.1571

خلیج ¬فارس و دریای¬ عمان محل زیست گونه¬های مختلفی از آبزیان به¬ویژه ماهیان می¬باشند. فلزات سنگین به¬عنوان مهمترین آلاینده¬های این اکوسیستم¬های آبی محسوب می¬شوند که می¬توانند عوامل مهم تهدیدکننده سلامت مصرف¬کنندگان باشند. هدف این پژوهش، مرور نظام¬مند مطالعاتی است¬ که به چکیده کامل

خلیج ¬فارس و دریای¬ عمان محل زیست گونه¬های مختلفی از آبزیان به¬ویژه ماهیان می¬باشند. فلزات سنگین به¬عنوان مهمترین آلاینده¬های این اکوسیستم¬های آبی محسوب می¬شوند که می¬توانند عوامل مهم تهدیدکننده سلامت مصرف¬کنندگان باشند. هدف این پژوهش، مرور نظام¬مند مطالعاتی است¬ که به تعیین غلظت فلزات سنگین در بافت عضله برخی از ماهیان این آب¬ها از تاریخ 1384 تا 1397 پرداخته¬اند. این پژوهش متاآنالیز روی بافت عضله 1182 قطعه از ماهیان حلواسفید، شوریده، زمین¬کن، سرخو، سنگسر، شبه¬شوریده، شیر، قباد و هامور صید شده از خلیج ¬فارس و دریای¬ عمان به¬منظور بررسی میزان این فلزات انجام گرفت. میزان مجازمصرف، خطر مصرف غذایی و مقایسه با استانداردها بررسی شد. میزان شاخص¬هایTHQ و HI در همه¬ی گونه¬های ماهیان مورد مطالعه برای بالغین کم¬تر از یک، اما برای کودکان فقط در ماهی شیر در شاخص HI بالاتر از یک به‌دست آمد. میزان فلزات جیوه، روی و سرب در تمامی ماهی¬ها، کادمیوم در سرخو و سنگسر و نیکل در سنگسر، قباد و هامور از تمامی استانداردها پایین¬تر بود. میزان جذب روزانه و هفتگی برای تمامی فلزات مورد مطالعه در اثر مصرف ماهیان مورد بررسی پایین¬تر از میزان مجاز کمیته JECFA به¬دست آمد. همچنین کم¬ترین میزان وعده¬های مجاز مصرف از نظر فلزات مورد مطالعه مربوط ¬به ماهی¬های شیر؛ فلز جیوه، شبه¬شوریده؛ فلز سرب و زمین¬کن؛ سایر فلزات بود. به¬نظر مي¬رسد مصرف زیاد ماهی زمین¬کن از نظر فلزات مورد بررسی احتمالا می‌تواند با خطراتی به¬ویژه برای کودکان به¬همراه باشد. از این¬رو حفاظت از محیط زیست که در ایجاد مشکلات بهداشت تغذیه تاثیرگذار است، یک ضرورت تلقی می¬گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

273 - ارزیابی امکان بروز اثرات غیرسرطانی کادمیوم، نیکل، سرب، کروم و روی ناشی از مصرف ماهی شیربت (Barbus grypus) در شهرستان ماهشهر
مهدی سالمی زهرا سیاحی

با افزایش توسعه، تکنولوژی و تولید متنوع مواد شیمیایی مورد نیاز در صنعت، کشاورزی در دهه های اخیر به صورت فزاینده ای گسترش یافته است به طوری که با افزایش جمعیت، فعالیت های صنعتی و کشاورزی ورود آلاینده ها به محیط زیست افزایش یافته است. این تحقیق در سال 1395 با هدف ارزیابی چکیده کامل

با افزایش توسعه، تکنولوژی و تولید متنوع مواد شیمیایی مورد نیاز در صنعت، کشاورزی در دهه های اخیر به صورت فزاینده ای گسترش یافته است به طوری که با افزایش جمعیت، فعالیت های صنعتی و کشاورزی ورود آلاینده ها به محیط زیست افزایش یافته است. این تحقیق در سال 1395 با هدف ارزیابی امکان بروز اثرات غیرسرطانی فلزات سنگین ناشی از مصرف ماهی شیربت مردم شهر ماهشهر در فصل تابستان انجام شد. در این پژوهش نمونه های ماهی مورد نیاز از صید روزانه صیادان بندر ماهشهر در سال 1395 تهیه شدند. نمونه گیری به صورت تصادفی از بین ماهیان صید شده و آماده عرصه به بازار صورت گرفت که 26 نمونه استفاده شد. بعد از زیست سنجی، بافت عضله نمونه ها جداسازی و هضم شیمیایی نمونه انجام شد و با استفاده از دستگاه جذب اتمی (Ultima2c) میزان غلظت فلزات کادمیوم، نیکل، سرب، کروم و روی عضله اندازه گیری گردید و براساس جمع آوری اطلاعات از طریق پرسشنامه نسبت خطر فلزات سنگین تعیین شد. نتایج این مطالعه نشان داد که میانگین غلظت کادمیوم و نیکل، سرب، کروم و روی در عضله ماهی شیربت به ترتیب 848/2، 933/1، 23.3، 045/0 و 93/23 میلی گرم وزن خشک بود که این میزان فلز کادمیوم، نیکل، سرب بالاتر از حد استاندارد تعیین شده توسط سازمان های معتبر جهانی مانند WHO،FAO ، MAFF و FDA هستند. بر اساس نتایج حاصل از این مطالعه، نسبت خطر (HQ) کادمیوم بالاتر از 1 (10/1)، نیکل پایین تر از 1(82/0)، سرب بالاتر از1(99/9)، کروم پایین تر از 1 (019/0) و روی بالاتر ازیک (25/10) بود که براین اساس مصرف ماهی شیربت این منطقه خطر حادی برای مصرف کنندگان از نظر میزان فلزات سنگین در پی خواهد داشت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

274 - تجمع زیستی فلزات سنگین (کادمیوم، کروم، نیکل، روی و سرب) در عضله ماهی کپور معمولی (Cyprinus Carpio)
مهدی سالمی اعظم السادات حسینی الهاشمی

فلزات سنگین از منابع طبیعی و محصولات انسان ساخت وارد محیط زیست می شوند و میزان ورود این فلزات به محیط زیست قابل ملاحظه است. سیستم های آبی به طور طبیعی دریافت کننده ی نهایی این فلزات هستند. هدف این مطالعه تجمع زیستی فلزات سنگین (کادمیوم، کروم، نیکل، روی و سرب) در عضله ما چکیده کامل

فلزات سنگین از منابع طبیعی و محصولات انسان ساخت وارد محیط زیست می شوند و میزان ورود این فلزات به محیط زیست قابل ملاحظه است. سیستم های آبی به طور طبیعی دریافت کننده ی نهایی این فلزات هستند. هدف این مطالعه تجمع زیستی فلزات سنگین (کادمیوم، کروم، نیکل، روی و سرب) در عضله ماهی کپور معمولی (Cyprinus Carpio) سواحل دز به اجرا درآمد. درپژوهش حاضر با اندازه گیری غلظت فلزات سنگین با روش اسپکتروفتومتر جذب اتمی، در نمونه های عضله ماهی کپور معمولی خطرناشی از مصرف این ماهی برای انسان در شهر دزفول ارزیابی شد. بدین منظور،200 عدد ماهی کپور معمولی در اوزان بازاری از بازارچه کشاورز در شهر دزفول، به طور تصادفی انتخاب ومورد تجزیه قرارگرفتند. نتایج نشان داد که میانگین غلظت (کادمیوم، کروم، نیکل، روی و سرب به ترتیب (08/2، 02/0، 41/1، 95/39، 5/34 میلی گرم برکیلوگرم وزن خشک) است که این میزان فلز کادمیوم، نیکل،سرب بالاتر از حد استاندارد اعلام شده از سوی FAO، MAFF، FDA و WHO است اما فلز کروم و روی پایین تر از حد استاندارد سازمان های بین المللی است و شاخص ریسک (HQ) در فلزات کادمیوم و سرب بالاتراز یک بوده و بقیه فلزات پایین ترازیک بوده که براین اساس مصرف ماهی کپور معمولی این منطقه خطر جدی برای مصرف کنندگان از نظر میزان فلزات سنگین در پی خواهد داشت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

275 - بررسی تغییرات فصلی آنزیم‌ گلوتاتیون اس ترانسفراز و فلزات سنگین سرب، کادمیوم و نیکل در صدف دوکفه‌ای مرواریدسازPinctada radiata
الهه علی عسگری علی ماشینچیان مرادی فریبرز احتشامی شهلا جمیلی محمد ربانی

ابزارهای گوناگونی جهت پایش میزان غلظت آلاینده‌ها بر اکوسیستم‌های آبی وجود دارد. این مطالعات امروزه بر مبنای پایش زیستی و بیومارکر‌ها می‌باشد. هدف از این تحقیق اندازه گیری میزان غلظت آنزیم گلوتاتیون اس ترانسفراز (GST) به عنوان بیومارکرهای آلاینده فلزات سنگین در صدف دوکفه چکیده کامل

ابزارهای گوناگونی جهت پایش میزان غلظت آلاینده‌ها بر اکوسیستم‌های آبی وجود دارد. این مطالعات امروزه بر مبنای پایش زیستی و بیومارکر‌ها می‌باشد. هدف از این تحقیق اندازه گیری میزان غلظت آنزیم گلوتاتیون اس ترانسفراز (GST) به عنوان بیومارکرهای آلاینده فلزات سنگین در صدف دوکفه‌ای مروارید ساز محار (Pinctada radiata) در اکوسیستم‌های آبی بوده است. فلزات سنگین سرب، کادمیوم و نیکل در بافت نرم و رسوبات ایستگاه‌های مورد مطالعه در طی چهار فصل اندازه‌گیری گردید. نمونه‌ها به صورت فصلی در ایستگاه‌های لاوان، هندورابی و نخیلو (در شمال خلیج فارس) از بهار سال 1392 تا زمستان همان سال به روش غواصی در دو سایز کوچک (4-1 سانتی متری) و سایز بزرگ (6-4 سانتی متری) جمع آوری گردیدند و صدف آنها از بافت نرمشان جدا و به آزمایشگاه جهت آنالیز میزان فلزات سنگین و آنزیم‌های مورد مطالعه منتقل گردیدند. از روش استاندارد Moopam برای اندازه‌گیری میزان غلظت فلزات سنگین و برای آنالیز میزان غلظت آنزیم گلوتاتیون اس ترانسفراز در نمونه‌های بافت صدف دو‌کفه‌ای از روش و همکاران (1974) استفاده گردید. میزان غظت آنالیز فلزات سنگین نیکل، کادمیوم و سرب در رسوبات در هر سه ایستگاه 12/0 ± 6/1، 04/0 ± 69/0 و 30/0 ± 16/4 قسمت در میلیون می‌باشد و میزان غظت آنالیز فلزات سنگین نیکل، کادمیوم و سرب در بافت نرم صدف محار در هر سه ایستگاه به ترتیب 12/0 ± 58/0، 04/0 ± 86/1 و 30/0 ± 94/1 قسمت در میلیون می‌باشد. نتایج نشان داد که غلظت فلز سرب در رسوبات ایستگاه دارای اختلاف معنادار می‌باشد و مقایسه نتایج با استاندارهای مرتبط و تحقیقات مشابه حاکی از آن است که غلظت آلاینده‌های فلزات سنگین در تمامی موارد بطور قابل ملاحظه‌ای کمتر از تمام استاندارها و مقادیر راهنما می‌باشد. تغییرات آنزیم گلوتاتیون اس ترانسفراز در هر دو پارامتر ایستگاه و فصل اختلاف معناداری را نشان داد. با افزایش دما در فصل گرم میزان آنزیم‌های آنتی اکسیدان افزایش یافته که ممکن است بخاطر فراوانی غذا در محیط باشد. در تحقیق حاضر نیز میزان گلوتاتیون اس ترانسفراز به طور معنی داری در فصل گرم از فصل سرد بیشتر بود. با توجه به میزان کم آلاینده‌های فلزات سنگین در مناطق مورد مطالعه، و عدم مشاهده ارتباط قوی بین میزان آلاینده فلزات سنگین و میزان آنزیم‌ مورد مطالعه در بافت صدف محار ، لذا می‌توان این طور برداشت کرد که موجود در وضعیت سالمی به سر می‌برد و میزان آنزیم‌ها در حد طبیعی می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

276 - بررسـی اثر شـوری بر گیـاه پالایـی خاک‌های آلـوده به کادمیـوم توسط گیـاه آفتابگـردان (Helianthus annuus L.)
احمد بوربور حسین بیگی محمدرضا ممیزی مجید آقامحسنی فشمی

به منظور بررسی اثر شوری بر گیاه پالایی خاک آلوده به کادمیوم توسط گیاه آفتابگردان، آزمایشی در گلخانه آموزشی- پژوهشی دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد ورامین در سال 1392 اجرا شد. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی انجام شد. تیمار های آزمایش شامل: آلو چکیده کامل

به منظور بررسی اثر شوری بر گیاه پالایی خاک آلوده به کادمیوم توسط گیاه آفتابگردان، آزمایشی در گلخانه آموزشی- پژوهشی دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد ورامین در سال 1392 اجرا شد. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی انجام شد. تیمار های آزمایش شامل: آلودگی خاک با کادمیوم در چهار سطح: صفر، 30، 60 و 90 میلی گرم کادمیوم در کیلو گرم خاک و تیمار شوری از منبع کلرید سدیم در چهار سطح: صفر، دو، چهار و شش دسی زیمنس بر متر بودند. نتایج نشان داد بیش ترین میزان کادمیوم برگ و ساقه در تیمار (90 میلی گرم کادمیوم در کیلو گرم خاک و شش دسی زیمنس بر متر) با میانگین 33/6 میلی گرم در کیلو گرم ماده خشک و کم ترین مربوط به تیمار (90 میلی گرم کادمیوم در کیلو گرم خاک و شاهد) با 13/13 میلی گرم در کیلو گرم و بیش ترین ضریب جذب کادمیوم در شوری (شش دسی زیمنس بر متر+ 30 میلی گرم کادمیوم در کیلو گرم خاک) با 199/0 و کم ترین مربوط به تیمار (شاهد+ 90 میلی گرم کادمیوم در کیلو گرم خاک 095/0)، بیش ترین و کم ترین درصد پروتئین در تیمار شاهد و تیمار 90 میلی گرم کادمیوم در کیلو گرم خاک به ترتیب با میانگین 32 و 23 درصد به دست آمد. بیش ترین درصـد پروتئین در تیمار شش (دسـی زیمنس بر متـر) با میانگیـن 38 درصـد حاصـل شـد. کم ترین درصد پروتئین نیز مربوط به تیمار شاهد (شوری صفر) بود. بیش ترین و کم ترین میزان کلروفیل a از تیمار شاهد و شوری شش دسی زیمنس بر متر با میانگین 096/1 و 767/0 میلی گرم بر گرم وزن تر برگ حاصل شد. بیش ترین و کم ترین محتوی پرولین در تیمار 90 میلی گرم کادمیوم در کیلو گرم خاک و شاهد به ترتیب با میانگین 621 و 523 میکرو مول در وزن تر برگ به دست آمد. بیش ترین و کم ترین محتوی نسبی آب در تیمار شاهد و تیمار 90 میلی گرم کادمیوم در کیلوگرم خاک به ترتیب با میانگین 76 و 60 درصد مشاهده شد. بیش ترین محتوی نسبی آب در تیمار شاهد (شوری صفر) با میانگین 74 درصد و کم ترین آن نیز مربوط به تیمار شش دسی زیمنس بر متر بود. نتایج نشان داد که شوری و کادمیوم بر محتوی نسبی آب، محتوی پرولین، محتوی کادمیوم برگ و ساقه، ضریب جذب کادمیوم، درصد پروتئین، محتوی کلروفیل aتأثیر معنی داری داشتند اما تأثیر شوری بر درصد روغن معنی دار نبود. اثر متقابل کادمیوم و شوری نیز بر محتوی کادمیوم برگ و ساقه، ضریب جذب کادمیوم، محتوی کلروفیل a معنی دار بود. شوری سبب افزایش فراهمی و جذب کادمیوم توسط گیاه شد به طوری که با افزایش شوری محتوی کادمیوم گیاه نیز افزایش یافت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

277 - بررسی غلظت فلزات سنگین در برگ گونه‌های گیاهی اطراف کارخانه سیمان (مطالعه موردی کارخانه سیمان پیوند گلستان)
کیوان صائب سلیمان قربانزاده سعید کاردار ربابه خادمی

با پیـشرفت روز افـزون صنـایع و کارخانه ‌ها، انسـان و دیگر موجـودات زنده در معرض مخاطـرات بیش تر قرار می گیرند. یکی از عوامل مهم ایجاد کننده آلودگی ها، فرآیند تولید سیمان در کارخانه ها است. این مطالعه با هدف تعیین میزان جذب آلاینده های حاصل از گرد و غبار کارخانه سیمان تو چکیده کامل

با پیـشرفت روز افـزون صنـایع و کارخانه ‌ها، انسـان و دیگر موجـودات زنده در معرض مخاطـرات بیش تر قرار می گیرند. یکی از عوامل مهم ایجاد کننده آلودگی ها، فرآیند تولید سیمان در کارخانه ها است. این مطالعه با هدف تعیین میزان جذب آلاینده های حاصل از گرد و غبار کارخانه سیمان توسط نمونه های برگ گونه های گیاهی غالب اطراف کارخانه پیوند سیمان گلستان صورت گرفت. برای این منظور هفت ایستگاه در فواصل مختلف مشخص و پس از بررسی منطقه و شناسایی گونه های غالب منطقه اقدام به تهیه 24 نمونه با سه تکرار شد. برگ ها از ارتفاع یک تا دو متـری از سطـح زمین از قسمت بیرونی تاج پوشش و آن هایی که رو به کارخـانه، جمـع آوری شدند پس از آماده سازی نمونه ها ازICP برای تعیین میزان فلزات و از نرم افزار Spss با سطح معناداری پنج درصد برای تجزیه و تحلیل داده ها استفاده شد. میانگین غلظت نقره، آرسنیک، کادمیوم، کبالت، کروم، سزیم، بیسموت و باریم با یکدیگر در درخت بلوط و گیاهان سیاه تلو و نی از لحاظ آماری معنی دار نشد، به عبارت دیگر میزان جذب فلزات در درخت بلوط و گیاهان سیاه تلو و نی یکسان است. میزان کادمیوم گیاه سیاه تلو بیش تر از درخت بلوط است، به عبارت دیگر سیاه تلو کادمیوم را از سایرین بهتر جذب ( µg.gr-188 /20) می کند. غلظت فلزات سمی در برگ های گیاهان منطقه مورد مطالعه نشان از ورود فلزات سنگین از هوا و جذب سطحی برگ ها دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

278 - بررسی محلول‌پاشی سدیم نیتروپروساید بر صفات زراعی و فیزیولوژیک گلرنگ (.Carthamus tinctorius L) در خاک‌های آلوده به آرسنیک
میثم اویسی منصور فرجی پورنگ کسرایی

این تحقیق با هدف بررسی اثر سطوح مختلف سدیم نیتروپروساید بر رشد و خصوصیات کمی و کیفی گلرنگ پاییزه در خاک آلوده به آرسنیک، آزمایش به صورت گلدانی در گلخانه ی تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد ورامین- پیشوا به صورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملاً‌ تصادفی در سه چکیده کامل

این تحقیق با هدف بررسی اثر سطوح مختلف سدیم نیتروپروساید بر رشد و خصوصیات کمی و کیفی گلرنگ پاییزه در خاک آلوده به آرسنیک، آزمایش به صورت گلدانی در گلخانه ی تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد ورامین- پیشوا به صورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملاً‌ تصادفی در سه تکرار در سال 96-1395 انجام شد. تیمار های آزمایش شامل عامل اول محلول پاشی سدیم نیتروپروساید در سه سطح: (صفر، 50 و 100 میکرو مولار) و عامل دوم آلوده کردن خاک با آرسنیک در چهار سطح (صفر، 30، 60 و 90 میلی گرم آرسنیک در کیلوگرم خاک) بودند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد آرسنیک و سدیم نیتروپروساید تأثیر معنی داری بر عملکرد دانه، وزن هزار دانه، آنزیم کاتالاز، محتوای مالون دی آلدئید، محتوای پرولین و آرسنیک دانه گلرنگ داشتند. بیش ترین عملکرد دانه در تیمار های سدیم نیتروپروساید در کاربرد 100 میکرومولار (با میانگین 01/1 گرم در بوته) حاصل شد و کمترین آن نیز مربوط به تیمار شاهد (عدم کاربرد) با میانگین 83/0 گرم در بوته بود. با افزایش غلظت آرسنیک، عملکرد و اجزای عملکرد کاهش یافت و از طرفی گیاه محتوای پرولین خود را برای مقابله با تنش افزایش داد. کاربرد سدیم نیتروپروساید ﺑﺎﻋﺚ ﺗﺨﻔﯿﻒ ﻣﯿﺰان ﺗﻨﺶ در ﮔﯿﺎﻫﺎن ﺗﺤﺖ ﺳﻤﯿﺖ آرﺳﻨﯿﮏ ﮔﺮدﯾﺪ. با افزایش سطح آرسنیک، محتوای آرسنیک دانه نیز افزایش یافت و کاربرد سدیم نیتروپروساید سبب کاهش معنی دار محتوای آرسنیک دانه گردید. به طور کلی کاربرد سدیم نیتروپروساید به ﻋﻨﻮان ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻛﻨﻨﺪه در سوخت و ساز رادﻳﻜﺎل ﻫﺎی آزاد اﻛﺴﻴﮋن سبب کاهش اثرات تنش اکسیداتیو ناشی از آلودگی خاک به آرسنیک شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

279 - بررسی گیاه پالایی کروم، نیکل و روی توسط گونه مهاجم گل عقربی از خاکهای اطراف مجتمع صنعتی آلومینیوم اراک
سمیرا قیاسی

در طول قرون گذشته و فعالیتهای صنعتی بشر که شامل کشاورزی، نظامی و دفع زبالههای صنعتی بودهاست، سبب شده مناطق وسیعی از کشورها، بهویژه توسعه یافته با غلظتهای بسیار بالایی از فلزات سنگین وآلایندهها مواجه شوند که این امر علاوه بر تأثیرات منفی بر روی اکوسیستمها و دیگر مناطق طب چکیده کامل

در طول قرون گذشته و فعالیتهای صنعتی بشر که شامل کشاورزی، نظامی و دفع زبالههای صنعتی بودهاست، سبب شده مناطق وسیعی از کشورها، بهویژه توسعه یافته با غلظتهای بسیار بالایی از فلزات سنگین وآلایندهها مواجه شوند که این امر علاوه بر تأثیرات منفی بر روی اکوسیستمها و دیگر مناطق طبیعی،مخاطرات بسیار زیادی را برای سلامت بشری به دلیل آلودگی غذایی از طریق استفاده از محصولاتکشاورزی و آب آشامیدنی به بار آورد. هدف از این تحقیق بررسی گیاه پالایی با استفاده از تکنیکهای محلیو پتانسیلهای آنها به عنوان یک تکنیک اصلاحی است که از قابلیتهای ذاتی گیاهان زنده برای حذف وپاکسازی ترکیبات آلاینده از محیط زیست استفاده میشود. این پژوهش در قالب طرح بلوکهای کاملتصادفی با 3تکرار در سال ،1390برای ارزیابی میزان کاریایی و دامنه بکارگیری روش استخراج گیاهی،توسط گیاه مهاجم گل عقربی ). ،(Chrozophora tinctoria Lبرای پالایش خاکهای اطراف مجتمع ایرالکوانجام پذیرفت. در این شرایط ابتدا عناصر روی، نیکل و کروم درخاک اندازه گیری شد، سپس در تیمارهایشاهد، 5 ،2/5و 10برابر غلظت میانگین عناصر در خاکهای نمونه، میزان جذب و ذخیره در اندامهایمختلف گیاه بررسی گردید. نتایج تحقیق نشان داد، بیشترین میزان جذب مربوط به عنصر روی با %61/63و کروم با %67/33به ترتیب در برگ و ساقه برآورد شد. با توجه به نتایج تحقیق میتوان اظهار داشت کهگونه عقربی در حذف عناصر Znو Crدرخاکهای اطراف مجتمع نقش موثری داشته است پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

280 - ارزیابی ردپای محیط‌زیستی تولید ارقام برنج ایرانی تحت اثر مدیریت مصرف NPK
حسن جعفری حسین عجم نوروزی محمدرضا داداشی افشین سلطانی سلمان دستان

این پژوهش با هدف ارزیابی ردپای محیط‌زیستی تولید ارقام برنج ایرانی تحت اثر مدیریت مصرف NPK ، در مزرعه‌ای واقع در استان مازندران ، شهرستان ساری طی سال های 1396 و 1397 اجرا گردید . آزمایش به صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار انجام شد چکیده کامل

این پژوهش با هدف ارزیابی ردپای محیط‌زیستی تولید ارقام برنج ایرانی تحت اثر مدیریت مصرف NPK ، در مزرعه‌ای واقع در استان مازندران ، شهرستان ساری طی سال های 1396 و 1397 اجرا گردید . آزمایش به صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار انجام شد . پنج شیوه‌ی مدیریت مصرف مقادیر مختلف کودهای شیمیایی شامل : مصرف 250 کیلوگرم کود شیمیایی نیتروژن + 150 کیلوگرم فسفر + 150 کیلوگرم پتاسیم در هکتار (N250P150K150) ؛ مصرف توأم 200 کیلوگرم کود شیمیایی نیتروژن + 100 کیلوگرم فسفر + 100 کیلوگرم پتاسیم در هکتار (N200P100K100) ؛ مصرف توأم 150 کیلوگرم کود شیمیایی نیتروژن + 75 کیلوگرم فسفر + 75 کیلوگرم پتاسیم در هکتار (N150P75K75) ؛ مصرف توأم 100 کیلوگرم کود شیمیایی نیتروژن + 50 کیلوگرم فسفر + 50 کیلوگرم پتاسیم در هکتار (N100P50K50) و تیمار شاهد یا عدم مصرف کود (N0P0K0) به‌عنوان عامل اصلی و ارقام محلی برنج (سنگ طارم و طارم هاشمی) به‌عنوان عامل فرعی بودند . نتایج نشان داد میانگین مقدار تقاضای انرژی تجمعی و تقاضای اکسرژی تجمعی به‌ترتیب برابر 11549/78 و 13443/08 مگاژول بود که با افزایش مصرف NPK هر دو شاخص رده ‌اثر ، روند کاهشی را نشان داد . ردپای بوم‌شناختی برابر 1190/80 متر مربع در سال بوده که انتشار دی‌اکسید کربن بالاترین اثر را بر ردپای بوم‌شناختی نشان داد . میانگین شاخص رده اثر ، تخلیه منابع غیر زنده برابر 12/44 کیلوگرم معادل انتیموان (Sb) ، اسیدی شدن (3/15 کیلوگرم معادل SO2) ، یوتریفیکاسیون (2/33 کیلوگرم معادل PO4) ، بدبویی هوا (7295733 مترمکعب هوا) ، مسمومیت رسوبات آب‌های شیرین (75/79 کیلوگرم معادل 1,4-DB) ، مسمومیت رسوبات دریایی (116/11 کیلوگرم معادل 1,4-DB) بود که تمامی این شاخص‌ها با افزایش مصرف نیتروژن کاهش یافتند . میانگین پتانسیل گرمایش جهانی طی دوره 20 و 500 ساله به‌ترتیب برابر 399/20 و 382/97 کیلوگرم معادل CO2 بود . دو شاخص رده‌اثر مسمومیت انسان و مسمومیت خشکی طی سه دوره 20 ، 100 و 500 سال با افزایش زمان از 20 به 500 سال معادل 0/42 و 14/70 درصد افزایش نشان دادند . تمامی آلاینده‌های انتشار یافته به و هوا آب با افزایش مقدار NPK روند کاهشی را نشان دادند . انتشار نیترات به خاک ، فلزات به خاک و تقاضای اکسیژن شیمیایی با افزایش مقدار NPK کاهش یافتند . با مقایسه گروهی بین مقادیر مختلف مقدار NPK می‌توان بیان کرد علت اصلی تغییرات میزان آلاینده‌ها ، بالاتر بودن مقدار خروجی (عملکرد) در مقابل ورودی‌ها بود . بنابراین ، کاهش انتشار آلاینده‌ها با افزایش مقدار نیتروژن می‌تواند به‌دلیل افزایش عملکرد باشد . با توجه به یافته‌های این تحقیق ، کاربرد تیمار N150P75K75 گزینه مناسب‌تری جهت بهبود تولید ارقام برنج همراه با کاهش میزان مصرف کودهای شیمیایی و متعاقب آن کاهش هزینه‌های کودی و خسارت‌های محیط زیستی است . پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

281 - سنجش برخی فلزات سنگین در گوشت مرغ عرضه شده در استان اصفهان
مجید غلامی آهنگران آسیه احمدی

امروزه یکی از نگرانی‌های مصرف کنندگان منابع پروتئینی حیوانی، وجود فلزات سنگین در این منابع است. تجمع این عناصر در گوشت و مصرف آن توسط انسان می تواند اختلالات حاد و مزمن را در عملکرد ارگان های حیاتی ایجاد کند. به منظور ردیابی فلزات سنگین کادمیوم، روی و نقره در گوشت و محص چکیده کامل

امروزه یکی از نگرانی‌های مصرف کنندگان منابع پروتئینی حیوانی، وجود فلزات سنگین در این منابع است. تجمع این عناصر در گوشت و مصرف آن توسط انسان می تواند اختلالات حاد و مزمن را در عملکرد ارگان های حیاتی ایجاد کند. به منظور ردیابی فلزات سنگین کادمیوم، روی و نقره در گوشت و محصولات جانبی ماکیان، 100 نمونه گوشت سینه و ران مرغ آماده طبخ و 100 نمونه قلب و کبد مرغ از مراکز مختلف فروش از استان اصفهان جمع آوری شد. عناصر کادمیوم، روی و نقره در نمونه های بافتی پس از هضم بافتی و عبور از کاغذ صافی، با دستگاه اسپکتروفتومتری جذب اتمی سنجش شد. نتایج نشان داد میانگین (±انحراف معیار) غلظت کادمیوم در نمونه های گوشت ران، گوشت سینه، کبد و قلب به ترتیب 71/0±055/0، 63/0±048/0، 091/0±074/0 و 034/0±012/0 میلی گرم در کیلوگرم می باشد. میانگین (±انحراف معیار) غلظت روی در نمونه های گوشت ران، گوشت سینه، کبد و قلب به ترتیب 10/9±18/17، 075/7±45/15، 87/7±36/22 و 38/7±55/19 میلی گرم در کیلوگرم می باشد. میزان کادمیوم و روی در همه نمونه های مورد آزمایش کمتر از حد مجاز بین المللی است. میانگین (±انحراف معیار) غلظت نقره در نمونه های گوشت ران، گوشت سینه، کبد و قلب به ترتیب 0094/0±0080/0، 0063/0±0048/0، 014/0±012/0 و 0060/0±0036/0 میلی گرم در کیلو گرم می باشد که در اکثر نمونه ها میزان نقره در نمونه های بافتی ردیابی نشد. در مطالعه اخیر ذخیره عناصر در گوشت و فرآورده های مرغ کمتر از حد مجاز است اما پایش مکرر برای کنترل فلزات سنگین ضروری است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

282 - بررسی تجمع فلزات سنگین در عضله ماهی کفشک تیزدندان ) آبهای جنوب ایرانPsettodes erumei(
سهیل علی نژاد بابک شعیبی عمرانی محمد شکرزاده سید سهیل قائم مقامی مهران یاسمی عاطفه امینی فرد

فلزات سنگین میتوانند در اندامها و بافتهای مختلف مانند کبد، کلیه، آبششها و عضلات آبزیان تجمع یابند. نظر به اینکه بافت عضله ماهی نقش مهمی درتغذیه انسان دارد اطمینان از سلامت آن حائز اهمیت است. فلزات، مواد غیرقابل تجزیه و از آلایندههای اصلی محیط بحساب آمده و اثرات منفی آنه چکیده کامل

فلزات سنگین میتوانند در اندامها و بافتهای مختلف مانند کبد، کلیه، آبششها و عضلات آبزیان تجمع یابند. نظر به اینکه بافت عضله ماهی نقش مهمی درتغذیه انسان دارد اطمینان از سلامت آن حائز اهمیت است. فلزات، مواد غیرقابل تجزیه و از آلایندههای اصلی محیط بحساب آمده و اثرات منفی آنها بصورتسمیت سلولی، جهش زایی و سرطانزایی در حیوانات بروز میکند. خطرات ناشی از مسمومیت با فلزات سنگین در آبها و گونههای مختلف آبزی متفاوتمیباشد. سمیت فلزات مزبور در آبهای شیرین و سبک نسبت به آبهای شور و سنگین بیشتر میباشد.در این تحقیق، تعداد 44نمونه ماهی کفشک تیزدندان ( )Psettodes erumeiبطور تصادفی از شهرستان بوشهر جمع آوری شد. سپس 100گرم از عضلهسینهای نمونهها جدا شد و برای سنجش با دستگاه جذب اتمی آماده گردیدند. نتایج بدست آمده از مقادیر چهار فلز سنگین سرب، کادمیوم، روی و کرومدر بافت عضله نمونه ماهی کفشک تیزدندان برحسب میکروگرم بر کیلوگرم ( )ppbثبت گردید. دراین بررسی در بافت عضله، بیشترین مقدار مربوط به فلزروی (حدود )138/5و کمترین مقدار متعلق به فلز کروم (حدود 30میکروگرم بر کیلوگرم) میباشد. نتایج حاصله نشان میدهد که در ماهی کفشک تیز دندانمورد مطالعه، حداکثر (حداقل) مقادیر فلزات سنگین روی برابر با ( 0/208حداقل ،)0/034سرب برابر با ( 0/124حداقل ،)0/037کادمیوم برابر با 0/090(حداقل ،)0/019کروم برابر با ( 0/054حداقل )0/013میلی گرم بر کیلوگرم عضله ماهی بوده است که در تمامی نمونهها، این مقادیر در محدوده مجازسازمان بهداشت جهانی قرار داشتند پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

283 - مروری کوتاه بر جذب فلزات سنگین با استفاده از نانوذرات اکسید فلزی پرکاربرد اکسید روی، دی اکسید تیتانیوم و اکسید آهن
امیرحسین حقیقی شیدا اسمعیل زاده

فرآيند سريع صنعتي شدن و افزايش استفاده زياد از فلزات سنگين مانند جیوه، کادمیم، سرب، مس، نقره و آرسنیک در دو دهه گذشته به طور اجتناب ناپذيري منجر به افزايش اين فلزات در محيط هاي آبي شده است. ورود اين گونه تركيبات از طريق فاضلاب هاي صنعتي، شهري و كشاورزي و غیره شرايطي را چکیده کامل

فرآيند سريع صنعتي شدن و افزايش استفاده زياد از فلزات سنگين مانند جیوه، کادمیم، سرب، مس، نقره و آرسنیک در دو دهه گذشته به طور اجتناب ناپذيري منجر به افزايش اين فلزات در محيط هاي آبي شده است. ورود اين گونه تركيبات از طريق فاضلاب هاي صنعتي، شهري و كشاورزي و غیره شرايطي را به وجود آورده كه همواره تهديدي براي سلامتي انسان‌ها به شمار مي‌رود. بنابراين حذف اين آلاينده‌ها از ديدگاه بهداشت عمومي و كنترل آلودگي محيط زيست بسيار ضروري است. لذا در این مقاله به صورت خلاصه به بررسی و کاربرد تعدادی از اکسیدهای نانوفلزی که در جداسازی این مواد خطرناک استفاده می‌شوند و همچنین فاکتورهای موثر بر فرآیند حذف آنها، پرداخته شده است. پرونده مقاله

فهرست مقالات فلزات سنگین

سکوی نشر دانش

پیوندهای سایت

مراکز مرتبط

پشتیبانی

صفحات رسمی