پهنه‌بندی غلظت فلزات سنگین در خاک محدوده اکتشافی کانسار طلای هیرد

محورهای موضوعی : فصلنامه زمین شناسی محیط زیست

شهرام بیک پور ¹ ( استادیار، گروه زمین‌شناسی زیست‌محیطی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران، تهران، ایران )
مهسا اسکندری ² ( دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران، ایران ، )
امید اردبیلی ³ ( مدیریت پایگاه داده‌های علوم زمین ،سازمان زمین شناسی کشور )

تاریخ دریافت : 1399/04/29 تاریخ پذیرش : 1399/04/29 تاریخ انتشار : 1399/03/01

کلید واژه: پهنه بندی, فلزات سنگین, آلودگی خاک, کانسار طلا, هیرد,

چکیده مقاله :

در این پژوهش، منطقه معدنی هیرد در جنوب شهرستان بیرجند ، استان خراسان جنوبی به عنوان مرکز تجمع آلودگی معدنی شناسایی شده و سعی برآن شده است که خاکهای محدوده ی مورد مطالعه را از نظر ژئوشیمیایی و زیست محیطی نقشه ی پهنه بندی آنها ترسیم شود. حداکثر غلظت بخشی برای عنصر آرسنیک و آنتیموان به ترتیب 5550 و 910 ppm می باشد. با توجه به وضعیت زمین شناسی منطقه و توجه به منشأ خاکهای منطقه نشان می دهد که افزایش غلظت آنها بیشتر منشأ طبیعی داشته و به مقدار کمتری توسط فعالیتهای انسانی پدید آمده است. فاکتور غنی شدگی برای عناصر آرسنیک، آنتیموان و کادمیوم به ترتیب 1.89 ، 2.05 و 0.03 می باشد. که نشان دهنده ی آلودگی متوسط دو عنصر آرسنیک و آنتیموان و عدم آلودگی منطقه نسبت به عنصر کادمیوم می باشد. براساس شاخص زمین انباشت ، درجه آلودگی عناصر آرسنیک و آنتیموان 1بوده که بیانگر آلودگی متوسط این دو عنصر در منطقه و برای عنصر کادمیوم کمتر از 1 می باشد. شاخص آلودگی نیز در منطقه برای عناصر آرسنیک و آنتیموان در حد متوسط و برای عنصر کادمیوم عدم آلودگی را نشان می دهد که خاکهای منطقه مورد بررسی از نظر شاخص های آلودگی در زمره خاکهای غیرآلوده تا آلودگی متوسط قرار دارند و بیشترین این آلودگی در خاکهای مجاور معدن می باشد. به طور کلی خاکهای منطقه مورد مطالعه دارای مقادیر بالایی از عناصر مورد نظر (بالاتر از مقدار زمینه طبیعی) می باشند و در صورت عدم کنترل آن در آینده، آلودگی به حد بحرانی خواهد رسید و مشکلات زیادی برای افراد ساکن در منطقه ایجاد خواهد کرد.

چکیده انگلیسی:

The Hired mining area south of Birjand, South Khorasan province has been identified as the center of mineral pollution accumulation and it has been attempted to map the soils of the study area from their geochemical and environmental map. The maximum concentrations of Arsenic and Antimony were 5550 and 910 ppm, respectively. The enrichment factor (EF) for Arsenic, Antimony and Cadmium are 1.89, 2.05 and 0.03, respectively. This indicates the average contamination of the two elements Arsenic and Antimony and the lack of contamination of the area with Cadmium. According to the I-geo index, the degree of contamination of Arsenic and Antimony elements was 1, indicating a moderate contamination of the two elements in the region and less than 1 for Cadmium. Pollution Index (PI) for the Arsenic and Antimony elements in the area was moderate and for the Cadmium element, indicating that the soils of the study area were classified as non-polluted to moderately contaminated and most of this contamination is in the adjacent soils of the mine. In general, the soils of the study area have high levels of trace elements (above the natural background value) and if not controlled in the future, the pollution will reach a critical level and cause many problems for the inhabitants of the area.