ارتباط بین میزان فلزات سنگین و برخی ویژگیهای فیزیکی -شیمیایی خاک در حوزه ی آبخیز قرنقوچای
محورهای موضوعی : فصلنامه زمین شناسی محیط زیست
1 - استادیار پژوهشی مرکز تحقیقات اذربایجان شرقی
کلید واژه: ویژگیهای خاک, فلزات سنگین, حوزه ی آبخیز قرنقوچای, آلودگی آب و خاک,
چکیده مقاله :
در حوزه ی آبخیز قرنقوچای واقع در استان آذربایجان شرقی، شواهد مربوط به آلودگی فلزات سنگین گزارش شده است. آزمایش های اولیه نمونه های آب چشمه های منطقه نیز مقادیر برخی از این فلزات را چندین برابر بالاتر از میزان مجاز آن را نشان داد. هدف پژوهش حاضر بررسی این موضوع است که با توجه به آلودگی آب های منطقه به فلزات سنگین، آیا خاک های منطقه نیز تحت تاثیر این آلودگی هستند یا خیر. در صورتی که پاسخ مثبت است میزان این فلز/فلزات با کدام ویژگی های خاک ارتباط دارند. برای این منظور، پس از انجام بررسی های صحرایی و نمونه برداری از خاک های منطقه و تجزیه ویژگی های فیزیکی و شیمیایی و نیز فلزات سنگین در آن ها، تجزیه و تحلیل های لازم بر اساس تعیین ضرایب همبستگی بین عناصر و ویژگی های فیزیکی وشیمیایی نمونه های خاک و نیز آنالیزخوشه ای انجام گرفت. یافته های این پژوهش نشان دادند که مس با کربن آلی و آلومینیوم، کروم، منگنز با درصد رس نمونه های خاک همبستگی مثبت داشته اند. در طبقه‌بندی یافته های بدست آمده این پژوهش با استفاده از آنالیز خوشه ای، 5 شاخه اصلی تشکیل شدند که با یافته های تعیین ضرایب همبستگی همخوانی نشان دادند. همبستگی مثبت بین برخی فلزات و میزان رس و مواد آلی نمونه های خاک دلالت بر این می کنند که مواد آلی و رس خاک ها با تثبیت فلزات، خطر رها شدن آن ها را به محیط زیست کاهش می دهند. لازم است پژوهش های دیگری انجام گیرد تا منشا ناشی از فعالیت های زمین شناختی و انسانی فلزات اندازه گیری شده این طرح را تعیین نماید.
Heavy Metal contamination in Garangochay watershed was reported. Primary experiments of the stream water samples showed Heavy Metal concentrations were several times higher than standard ones. The purpose of this research is that with attention to Heavy Metal pollution of the water samples, are the soils polluted with these metals. If answer is positive, which soil properties are related to these metals? For this purpose, after field investigations and the soil sampling and analyses of soil physico-chemical properties and heavy metals, correlation coefficients and cluster analyses of data were determined. Results showed that Cu with OC and Al, Cr, and Mn with clay percentages of soil samples had positive correlation. Five main clusters were determined with cluster analysis that was in agreement with correlation coefficients. Positive correlations between clay and OC of the soil samples with some metals indicate that these 2 soil components with metals fixing, reduce their release into environment. Other researches are necessary to determine geology and anthropogenic sources of these metals.
_||_
