سنجش و اندازه گیری آلودگی های فلزات سنگین در رسوبات ساحلی خلیج فارس
محورهای موضوعی : مدیریت محیط زیست
1 - عضو هیأت علمی گروه شیمی- دانشکده شیمی- دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال*(مسئول مکاتبات).
2 - عضو هیأت علمی گروه شیمی- دانشکده شیمی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال.
کلید واژه: فلزات سنگین, خلیج فارس, بندرعباس, رسوبات ساحلی,
چکیده مقاله :
چکیده در سال های اخیر فعالیت های اقتصادی متعددی نظیر پالایش نفت خام، تولیدات آلومینیوم و روی، تعمیر و ساخت کشتی، تخلیه و بارگیری انواع مواد معدنی و شیمیایی و غیره در بندرعباس به عنوان مرکز توسعه جنوب کشور ایران شکل گرفته که این موضوع موجب تشدید بار آلودگی و تخریب اکوسیستم حساس آب های ساحلی منطقه شده است. لذا شناسایی و اندازه گیری و ردیابی عناصر فلزات سنگین در رسوبات آب های ساحلی با توجه به اثرات زیانباری که بر اکوسیستم های دریایی و از جمله آبزیان و به تبع آن بر انسان اثر می گذارد از اهمیت ویژه ای برخوردار است. بر این مبنا در این تحقیق میزان فلزات سنگین مس، سرب و آهن در رسوبات ساحلی مناطق هدف بندرعباس مورد سنجش قرار گرفت. کلیه مراحل نمونه برداری و هضم رسوب طبق روش استاندارد موپام(MOOPAM) انجام یافت. میزان فلزات سنگین مس، سرب و آهن در رسوبات ساحلی توسط دستگاه طیف سنجی جذب اتمی مورد سنجش قرار گرفت. متوسط غلظت فلزات سنگین مس، سرب و آهن در رسوبات به ترتیب 2/0 ± 2/٬35 1/0 ± 6/149 میکرو گرم بر گرم وزن خشک و 15/7±91/42 گرم بر کیلوگرم وزن خشک رسوب به دست آمد. این مقادیر با متوسط غلظت عناصر فوق در رسوبات جهانی و دیگر مناطق داخلی و خارجی مقایسه و تجزیه و تحلیل شد. بررسی آماری (ANOVA : Single Factor) نشان داد که متوسط غلظت فلزات سنگین مس، سرب و آهن موجود در رسوب گذرگاه ها اختلاف معناداری دارند. دو عنصر سرب و آهن با ضریب هم بستگی 12/0- بیشترین هم بستگی را دارند و بعد از آن عناصر سرب و مس با ضریب هم بستگی1620/0 - قرار دارند. با توجه به ضریب هم بستگی منفی و معنی دار بین این عناصر مشخص می شود که منشاء ایجاد فلزات سنگین مس، سرب و آهن در رسوبات یکسان است.
Background and Objective : In recent years, many industries activities such as refining crude oil,aluminum and zinc production, ship repair and construction, loading and unloading minerals andchemicals, as a development center in Bandar Abbas of southern Iran, has exacerbated the pollutionand destruction of sensitive ecosystems of coastal region water. Therefore, determination of traceelements, making the harmful effects on marine ecosystems including aquatic and consequent effects,puts man’s life in sediments of coastal waters and which is important. Based on this researchmeasurement of the amount of heavy metals Ni, Zn, Cu and Pb in coastal sediments is the target ofBandar Abbas area.Materials and Methods: All stages of sample digestion and sedimentation according to standardmethods (MOOPAM) were performed. The amount of heavy metals Ni, Zn, Cu and Pb in coastalsediments by atomic absorption spectroscopy (AAS) was measured.Results : On this basis, the average concentration of heavy metals copper, zinc, nickel and lead insediments, respectively 35.2 ± 0.2, 89.1 ± 0.3, 27.9 ± 0.3 and 149.6 ± 0.1 (μg g-1) dry weight sediment,has been calculated. These values mean concentrations of elements in the sediments are above theglobal and domestic and foreign regions standard.Conclusion: Statistical analysis (ANOVA: Single Factor) showed that concentrations of heavy metalscopper, zinc, nickel and lead in sediment are significant differences between the crossings. Twoelements lead and nickel with a coefficient of correlation 0.8368 have the highest range thenrespectively the elements lead and zinc with a coefficient of correlation 0.5270, nickel and copper witha coefficient of correlation 0.1722, nickel and zinc with a coefficient depends on 0.1704 and copperand zinc with correlation coefficient of 0.0890 are placed at the next step. The correlation coefficientbetween positive and significant lead and nickel, lead and zinc, nickel and copper, nickel and zincfinally determined that the source of pollution in the sediments of these elements is the same.Coefficient of negative correlation between different elements showed that the resource of thesediment for these heavy metals is the same.
منابع