سنجش و اندازه گیری آلودگی های فلزات سنگین در رسوبات ساحلی خلیج فارس

الموضوعات :

اکبر الصاق ¹ , محمد برمکی ²

1 - عضو هیأت علمی گروه شیمی- دانشکده شیمی- دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال*(مسئول مکاتبات).
2 - عضو هیأت علمی گروه شیمی- دانشکده شیمی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال.

تاريخ الإرسال : 23 السبت , شوال, 1431 تاريخ التأكيد : 26 الأحد , صفر, 1432 تاريخ الإصدار : 20 الخميس , ربيع الثاني, 1435

الکلمات المفتاحية: فلزات سنگین, خلیج فارس, بندرعباس, رسوبات ساحلی,

ملخص المقالة :

چکیده در سال های اخیر فعالیت های اقتصادی متعددی نظیر پالایش نفت خام، تولیدات آلومینیوم و روی، تعمیر و ساخت کشتی، تخلیه و بارگیری انواع مواد معدنی و شیمیایی و غیره در بندرعباس به عنوان مرکز توسعه جنوب کشور ایران شکل گرفته که این موضوع موجب تشدید بار آلودگی و تخریب اکوسیستم حساس آب های ساحلی منطقه شده است. لذا شناسایی و اندازه گیری و ردیابی عناصر فلزات سنگین در رسوبات آب های ساحلی با توجه به اثرات زیانباری که بر اکوسیستم های دریایی و از جمله آبزیان و به تبع آن بر انسان اثر می گذارد از اهمیت ویژه ای برخوردار است. بر این مبنا در این تحقیق میزان فلزات سنگین مس، سرب و آهن در رسوبات ساحلی مناطق هدف بندرعباس مورد سنجش قرار گرفت. کلیه مراحل نمونه برداری و هضم رسوب طبق روش استاندارد موپام(MOOPAM) انجام یافت. میزان فلزات سنگین مس، سرب و آهن در رسوبات ساحلی توسط دستگاه طیف سنجی جذب اتمی مورد سنجش قرار گرفت. متوسط غلظت فلزات سنگین مس، سرب و آهن در رسوبات به ترتیب 2/0 ± 2/٬35 1/0 ± 6/149 میکرو گرم بر گرم وزن خشک و 15/7±91/42 گرم بر کیلوگرم وزن خشک رسوب به دست آمد. این مقادیر با متوسط غلظت عناصر فوق در رسوبات جهانی و دیگر مناطق داخلی و خارجی مقایسه و تجزیه و تحلیل شد. بررسی آماری (ANOVA : Single Factor) نشان داد که متوسط غلظت فلزات سنگین مس، سرب و آهن موجود در رسوب گذرگاه ها اختلاف معناداری دارند. دو عنصر سرب و آهن با ضریب هم بستگی 12/0- بیشترین هم بستگی را دارند و بعد از آن عناصر سرب و مس با ضریب هم بستگی1620/0 - قرار دارند. با توجه به ضریب هم بستگی منفی و معنی دار بین این عناصر مشخص می شود که منشاء ایجاد فلزات سنگین مس، سرب و آهن در رسوبات یکسان است.

المصادر:

منابع

1. Elsagh, A., Mollaie, M., Messbah, A., 2009. Cadmium pollution study on the surface in the Bandar Abbas shore line, The 4^th National conference of Geology and Environment, Islamic Azad University, Eslamshahr Branch, p.121.


2. Purse, B.H. 1973., The Persian Gulf, Holocene carbonate sedimentation and diagenesis in a shallow epicontinental sea, Springer-Verlag, New York,  Berlin, pp.1-11.


3. Pourang, N., Nikouyan, A., Dennis, J.H., 2005. Trace element concentrations in fish, surficial sediments and water from northern part of the Persian Gulf. Environmental Monitoring and Assessment, Vol, 109, pp.293- 316.


4. Sadiq, M., 1992. Toxic metal chemistry in marin environments marcel Dkker, Inc, Us, pp.250-303.


5. Massaro, E.J., 1997. Handbook of Human Toxicology, National Health and Environmental Effets Research Laboratory, CRC‍ Press, Boca Raton, New York, pp.38-54, 118-119, 135-136, 150-151, 163-176, 429-433.


6. Berlin, M., 1985. Editors. Handbook of the Toxicology of Metals, V.2, 2^nd ed. London, Elsevier Science Publishers B.V, pp.376-405.


7. Elsagh, A., Rabani, M., 2010. Determination of heavy metals in salt from filtration with water washing method and comparing with standard, 2^nd Iranian Congress for Trace Elements, p.5.


8. Agency for Toxic Substances and Disease Registry. (ATSDR).1999. Toxicological Profile for Mercury, Atlanta, GA: U.S.Deparment of Health and Human Services, Public Health Service.


9. Dixie, F., 1998. Dangers of Lead Linger, U.S, Food and Drug Adminstration, FDA Consumer Megazine January-Febuary, pp.1-8.


10. Derek, W. J,. 1999. Exposure or Absorption and the Crucial Question of Limit for Mercury, J, Can, Dent, Assoc, pp. 46-65.


11. Bryan, B., Timothy, C., 1999. General and Applied Toxicology, Second Edition, Macmillan Publishers.Vol, 3, pp.2052 –2062, 2145-2155.


12. Elsagh, A., Rabani, M., 2010. Determination of heavy metals like Ni, Cr, Mn and Co in salt that getting from infiltration with water washing method and comparing with impure salt, The National Chemistry Conference, Islamic Azad University, Shahreza Branch, p.373.


13. Kirsh, H., 1982. Cadmium emission from coal-fired power plant, In: proceeding of the 3^rd International cadmium conference, Miami, Florida, February, London, pp.64-68.


14. Andriano, D.C., 1986. Trace elements in the terrestrial, Berlin, Heidelbery, New York, Springer-Verlag, p.533.


15. Hutton, M., Wadgtz, A., 1988. Environmental Levels of cadmium and Lead in the vicinity of a major refuse incinerator, Atoms, Environ.


16. Heinrich, K.F.J., 1974. Adv, in A.A.S Analysis, Vol, 17, p.309.


17. Ropme, 1991. Manual of Oceanographic Observations and pollutant Analysis Methods (MOPAM), Kuwait.


18. Soylak, M., Peker, D., 2008. Heavy  metals contents of refined and unrefined table salts from Turkey, Egypt and Greece, Environ Monit Assess,Vol, 143, pp.267-272.


19. Berman, S., 1990. Fourth Round Intercomparison for Trace Ietals in Marine Sediments and Biological Tissues (NOAA/BT⁴), Canada.


20. Leep, N.W., 1998. Effect of heavy metal pollution on plansts, Applical science publication London, Vol, 1.


21. Muller, G., 1979. Schwermetalle in den Sedimenten des Rheins, Veran-derungen seit 1971, Umschau79, pp.778-783.