نقش ایران در امنیت انرژی در منطقه و جهان
محورهای موضوعی : فصلنامه علمی تحقیقات سیاسی و بین المللی
الهه کولایی
1
((Ekolaee@ut.ac.ir) . استاد و عضو هیئت علمی گروه مطالعات منطقه ای دانشگاه تهران)
کلید واژه: ایران, خلیج فارس, آمریکا, خاورمیانه, روسیه, دریای خزر, امنیت انرژی,
چکیده مقاله :
با وجود پیشرفت های گوناگونی که در تأمین نیازهای گوناگون بشر شکل گرفته است، همچنان موضوع تأمین انرژی برای همه ی کشورهای جهان در بالاترین اولویت قرار دارد. برای قدرت های بزرگ جهانی، به ویژه آمریکا، که در پی فروپاشی اتحاد شوروی، تلاش گسترده ای را برای شکل بخشیدن به یک نظم هژمونیک سازمان داده، تأمین امنیت انرژی جایگاه مهمتری را به خود اختصاص داده است. پدیدار شدن قدرت های اقتصادی رو به رشد و شکوفایی ضرورت این نگرش استراتژیک به حوزه های تأمین انرژی در جهان را روشن تر ساخته است. در چنین شرایطی فدراسیون روسیه نیز، که پس از تجزیه ی اتحاد شوروی، به عنوان ابرقدرت انرژی با بهره گیری از منابع عظیم نفت و گاز خود، کوشیده نقش فعالی را در رقابت های منطقه ای و جهانی بازی کند. اینک نفت و گاز ایران، هماننددهه های گذشته، به عنوان عاملی مؤثر در تأمین امنیت انرژی در منطقه و جهان مطرح است. حضور مؤثر آمریکا در خلیج فارس و به ویژه در عراق و نیز افغانستان، اهمیت ایران را در تأمین امنیت انرژی در این منطقه ی استراتژیک جهان، اعتبار بیشتری بخشیده است. در این نوشتار، نویسنده به بررسی تأثیر دگرگونی های سیاسی- امنیتی پس از پایان نظام دو قطبی، بر نقش و تأثیر ایران در تأمین امنیت انرژی می پردازد.
In spite of the numerous progresses which have taken place so far in supplying the needs of man the issue of supplying energy is having the highest priority for the countries of the world. For the big powers with world status like the United States which after the disintegration of the Soviet Union is making tremendous effort to organize a hegemonic order, the security of energy supply is occupying a more important place. The emergence of economic powers that are growing and flourishing stresses the need for strategic view point about the areas where energy resources are located in the world. In these situations the Russian Federation which has succeeded the former Soviet Union with its large oil and gas resources has tried to have an active role in regional and world competitions. Presently Iran's oil and gas resources like previous decades have played as an important factor in security of energy supply. An effective presence of the United States in the Persian Gulf particularly in Iraq and also Afghanistan has added to the importance of Iran in providing the security of the energy supply in strategically important place of the world. In the present article the author examines the impact of political and security change after the end of bipolar system on the role and impact of Iran in providing security of the energy supply.
