بررسی تطبیقی روند تدوین نخستین قانون اساسی در انقلاب مشروطه ایران و انقلاب کبیر فرانسه
محورهای موضوعی : تاریخ ایران اسلامی
قاسم قریب
1
(
استاد مدعو گروه تاریخ/ دانشکده ادبیات و علوم انسانی/ دانشگاه فردوسی مشهد
)
کلید واژه: بررسی تطبیقی, قانون اساسی, انقلاب مشروطه ایران, انقلاب کبیر فرانسه,
چکیده مقاله :
رژیم‌های استبدادی فرانسه و ایران به ترتیب در انقلاب‌های 1789م و 1906م به حکومت مشروطه سلطنتی تبدیل شدند. انقلابیون در هر دو کشور خواهان تحدید قدرت نامحدود شاه و ایجاد مجلس قانونگذاری بودند. تأسیس پارلمان در ساختار هر دو حکومت ایران و فرانسه، مقدمه‌ای بر تدوین قانون اساسی نظام مشروطه بود که چالش‌های فراوانی به همراه داشت. پژوهش پیش‌رو با هدف بررسی تطبیقی میان روند تدوین نخستین قانون اساسی در جریان دو انقلاب مشروطه ایران و فرانسه انجام شده است. نتیجه این بررسی مقایسه‌ای نشان می‌دهد که در جریان تدوین قانون اساسی در ایران و فرانسه در چهار حوزه تدوین کنندگان قانون اساسی، منبع اصلی تدوین، مخالفان و موافقان آن و در نهایت نوع واکنش مردم، تمایزهای آشکاری وجود داشت که به تفاوت‌های فرهنگی و سیاسی دو جامعه ایران و فرانسه در آن عصر مرتبط بود. پژوهش حاضر از نوع تحقیقات تاریخی است و با شیوه تطبیقی و مبتنی بر داده‌های کتابخانه‌ای به نگارش درآمده است.
The autocratic regimes of France and Iran respectively in 1789 and 1906 changed to the constitutional governments. The revolutionaries in both countries demanded the imposition of unlimited powers of the king and the establishment of parliament. The establishment of a parliament in the structure of both the governments of Iran and France led to constitutional legislation. The present study seeks to make a comparative study of the process of legislation of constitutional constitution during the two Iranian and French revolutions. In each revolution, the process of legislation the constitution is carried out by the constituent assembly. The drafters of the constitution, the sources of adaptation of the laws, the spectrum opposed to the proposed constitution and finally the role played by the revolutionaries and people's actions are four important factors that affect the constitution. In the present article, the four factors mentioned compared in the two constitutional revolutions of Iran and France. The comparison result showed that In France, unlike Iran, the constituent editors represented a distinct social class and in their adopted laws the class interests of the makers were clearly achievable. The main source of the constitution of Iran was the translation of the laws of the western countries but the constituent assembly in France, in addition to the adoption of the laws of other countries, adopted most of its laws based on the needs and conditions of the French community.
_||_
