شکاف توسعه استان های ایران
محورهای موضوعی : دو فصلنامه علمی - تخصصی اقتصاد توسعه و برنامه ریزیجمال فتح الهی 1 , وحید کفیلی 2 , علیرضا تقی زادگان 3
1 - هیئت علمی دانشگاه رازی کرمانشاه
2 - دکتری اقتصاد دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران
3 - کارشناسی ارشد علوم اقتصادی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد بندرعباس، ایران
کلید واژه: تاپسیس, توسعه, تاکسنومی عددی, استانهای ایران,
چکیده مقاله :
یکی از الزامات توسعه پایدار، برخورداری از عدالت منطقه ای در توسعه هست. در بلندمدت، عدم توازن در توسعه مناطق مانعی بر سر راه توسعه پایدار خواهد بود. قدم اول در مسیر رفع نابرابری منطقه ای، شناخت شرایط توسعه مناطق است. در تحقیق حاضر دو مقطع زمانی 1375 و 1390 برای بررسی سطح توسعه استانها انتخابشده است. با توجه به ادبیات تحقیق و دسترسی به داده ها و اطلاعات، شاخصهای مختلف اقتصادی، آموزشی و فرهنگی، مسکن و زیربنایی، جمعیتی و بهداشتی انتخاب و به مقتضای هر شاخص تعدیل لازم انجام شده است. برای تعیین درجه توسعهیافتگی استانها از دو روش تاکسنومی عددی و تاپسیس استفاده شده است. نتایج بهدستآمده نشان می دهد که استانهای مرکزی رتبه های اول توسعه را به خود اختصاص داده اند. باوجود کاهش انحراف معیار و دامنه تغییرات شاخص توسعه استانها، هنوز هم نابرابری منطقه ای در جامعه ایران حاکم است و آزمون الگوی مرکز پیرامون برای هر دو مقطع، برقراری این الگو را مورد تأیید قرار می دهد. به نظر می رسد با توجه به تفاوت در پتانسیل مناطق مختلف، نمی توان از یک برنامه یکسان برای تمامی مناطق بهره برد. بر همین اساس برای ایجاد تعادل ناحیه ای پیشنهاد می شود در قالب برنامه های توسعه ملی، اقدام به برنامه ریزی منطقه ای با محوریت توانایی های منطقه ای شود، به نحویکه توسعه پایدار برای تمامی مناطق حاصل شود.
The need for sustainable development is to have regional justice in development. The imbalance in the regional justice will be an obstacle to sustainable development in long term. Understanding the development of regions is the first step to eliminate the regional disparities. In the present study two periods 1390 and 1375 has been chosen to assess the level of developments of provinces. According to the research literature and access to data and information, various educational and cultural, housing and infrastructural, demographic and sanitary indicators has been selected, due to the each indicator, the necessary adjustments has been made. To determine the degree of the developments of Iran’s provinces, two methods of taxonomy and TOPSIS has been used. The obtained results show that despite the reduction in the standard deviation and range of the provincial development index, there are some regional disparities in Iran yet and center-periphery test pattern is confirmed for both periods. Due to the Potential differences in different regions, applying the same program for all areas is not possible. Accordingly it is recommended that in the context of national development plans, regional plans with a focus on regional capacities must be done So that sustainable development be achieved for all areas.
