بررسی تطبیقی اندیشه‌های مقاومت در شعر یحیی السماوی و محمدرضا شفیعی کدکنی
محورهای موضوعی : شعر
معصومه باغبانی
1
(دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه پیام نور)
لیلا جمشیدی
2
(استادیار دانشگاه پیام نور)
کلید واژه:
چکیده مقاله :
یحیی سماوی، به عنوان یکی از شاعران برجسته معاصر عراق، و محمدرضا شفیعی کدکنی، از شاعران معاصر ایران، می کوشند تا با سلاح قلم، زبان هنر و بهره گیری از شگردهای گوناگون ادبی، در افشای ماهیت استعمار و نیروهای اشغالگر، نفش بارزی داشته باشند. پژوهش حاضر گذشته از تبیین جایگاه ادبی این دو شاعر، می کوشد، با رویکردی تطبیقی بر اساس مکتب آمریکایی، به صورت تفصیلی و استقرایی اشتراکات و افتراقات شاعران مورد نظر را در مفاهیم مقاومت مورد مطالعه قرار داده و عوامل ظهور اندیشه های پایداری و مقاومت در شعر سماوی و شفیعی بررسی نماید. نتایج حاصل از این پژوهش حاکی از آن است که رد پای استعمار آمریکا در هر دو کشور پیامدهای ناگواری به دنبال داشته است. بنابراین دو شاعر، با تکیه بر ارزش های والای قرآن و اسلام و به پشتوانه فرهنگ غنی و تاریخ شکوهمند سرزمینشان، ضمن بهره گیری از اساطیر ملی- مذهبی به صورت نمادین و گاه آشکار، سهم بسزایی در بیداری ملت خویش داشته و با ایجاد همبستگی در میان آن ها، گام های استواری در مسیر پایداری برداشته اند.
Yahya Samawi, as one of the prominent contemporary poets of Iraq, and Mohammad Reza Shafiei Kadkani, one of the contemporary poets of Iran, try to have an evident role by the weapon of pen, language of art and using various literary techniques in exposing the nature of colonialism and the occupying forces. The present study, in addition to explaining the literary position of these two poets, tries to study in detail and inductively the commonalities and differences of the poets in the concepts of resistance with a comparative approach based on the American school and investigate the emergence of ideas of stability and resistance in Samavi and Shafi'i poetry. The results of this study indicate that the traces of American colonialism in both countries have had bad consequences. Therefore, the two poets, relying on the high values of the Qur'an and Islam and with the support of the rich culture and glorious history of their land, while using national-religious myths symbolically and sometimes openly, have had a significant contribution to the awakening of their nation and by creating the solidarity between them has taken firm steps towards stability.
قرآن کریم.
اسکندری، احمد و دیگران. 1951م، المنتخب فی الادب العربی، قاهره: مکتبة اسلامیة.
آشوری، داریوش. 1385ش، فرهنگ سیاسی، تهران: نشر مروارید.
درویش، محمود. 2004م، الأعمال الشعریة، قاهره: الهیئة العامة المصریة للکتاب.
رحیمی، رضا. 1378ش، در کوچه باغهای شعر شفیعی، سفرنامه باران، به کوشش حبیبالله عباسی، تهران: روزگار.
سماوی، یحیی. 2006م، قلیلک... لا کثیرهنّ، الطبعة الاولی، استرالیا.
سماوی، یحیی. 2006م، نقوض علی جذع النخلة، الطبعة الاولی، دمشق: دار التکوین.
سماوی، یحیی. 2008م، مسبحة من خزر الکلمات، الطبعة الاولی، دمشق: دار التکوین.
سماوی، یحیی. 2009م، شاهدة قبر من رخام الکلمات، الطبعة الاولی، دمشق: دار التکوین.
شفیعی کدکنی، محمدرضا. 1350ش، در کوچه باغهای نیشابور، تهران: سخن.
شفیعی کدکنی، محمدرضا. 1376ش، آیینهای برای صداها، تهران: سخن.
شفیعی کدکنی، محمدرضا. 1376ش، هزاره دوم آهوی کوهی، تهران: سخن.
شفیعی کدکنی، محمدرضا. 1383ش، آواز باد و باران، تهران: چشمه.
شکری، غالی. 1366ش، ادب المقاومة، ترجمه: محمد حسین روحانی، تهران: نشر نو.
شمیسا، سیروس. 1376ش، سیر غزل در شعر فارسی از آغاز تا امروز، تهران: فردوس.
صمّود، حماد. 1995م، الشعر العربی المعاصر فی تونس، هیئة المنجم، معجم البابطین، بیروت: نشر عبد العزیز مسعود البابطین.
فاخوری، الحنا. 1385ش، الجامع فی تاریخ الادب العربی، چاپ سوم، منشورات ذوی القربی.
کمرهای، علیرضا. 1379ش، ادب مقاومت در افق آینده، کتاب ماه ادبیات و فلسفه، تهران: شماره 36.
کنفانی، غسان. 1967م، الأدب الفلسطینی المقاوم، القاهره: دار الکتاب العربی.
لنگرودی، شمس. 1377ش، تاریخ تحلیلی شعر نو، ج چهار، چاپ سوم، تهران: مرکز.
نجم، السید. بیتا، المقاومة والادب، هیئة قصور الثقافة.
مقالات
آل بویه لنگرودی، عبد العلی. 1389ش، «جلوههای پایداری در شعر ابو القاسم الشابی»، نشریه ادبیات پایداری، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهید باهنر کرمان، سال دوم، شماره سوم.
آیینه وند، صادق. 1370ش، «ادبیات مقاومت»، مجله کیهان فرهنگی، شماره79.
باقی نژاد، عباس. 1395ش، «جلوههای اعتراض و مقاومت در شعر شفیعی کدکنی»، ادبیات دفاع مقدس، دوره1، شماره 1، صص 38-19.
بهمنی مطلق، حجتالله. 1396ش، «آبشخورهای فرهنگی و دینی شعر شفیعی کدکنی»، فصلنامه تخصصی سبکشناسی نظم و نثر فارسی(بهار ادب)، سال دهم، شماره دوم، صص 38-19.
رمضانی، ربابه و احمد خوانساری. 1394ش، «بررسی تطبیقی رویکرد اجتماعی در اشعار شفیعی کدکنی و صلاح عبدالصبور»، هشتمین همایش پژوهشهای زبان و ادبیات فارسی،صص 1052-1033.
صحرایی، قاسم و شهاب گلشنی. 1388ش، «شور رهایی در اشعار پیش از انقلاب شفیعی کدکنی»، پژوهشنامه ادب غنایی(دانشگاه سیستان و بلوچستان)، سال هفتم، شماره دوازدهم، صص 104-73.
_||_
The Holy Quran.
Eskandari, Ahmad and others. 1951, Selected in Arabic Literature, Cairo: Islamic Library.
Assyrian, Darius. 2006, Political Culture, Tehran: Morvarid Publishing.
Darwish, Mahmoud 2004, Poetry Works, Cairo: Al-Heyat Al-Ameh Al-Mesriya Lelketab
Rahimi, Reza 1999, In the Garden Alleies of Shafi'i Poetry, Barn Travelogue, by Habibaullah Abbasi, Tehran: Roozgar.
Samawi, Yahya. 2006, Ghalilak... La Kathirahan, First Edition, Australia.
Samawi, Yahya. 2006, Naghuz Ala Jaza Al-Nakhlat, first edition, Damascus, Dar Al-Takvin.
Samawi, Yahya. 2008, Masbahat Men Khazar Al-Kalemat, First Edition, Damascus: Dar al-Takwin. Samawi, Yahya. 2009, Shahedat Ghabr Men Rakham al-Kalemat, first edition, Damascus: Dar al-Takwin.
Shafiee Kadkani, Mohammad Reza. 1971, in the garden alley of Neishabour, Tehran: Sokhan.
Shafiee Kadkani, Mohammad Reza. 1997, A Mirror for Sounds, Tehran: Sokhan.
Shafiee Kadkani, Mohammad Reza. 1997, The second millennium of mountain deer, Tehran: Sokhan. Shafiee Kadkani, Mohammad Reza. 2004, The Song of Wind and Rain, Tehran: Cheshmeh.
Shukri, Ghali. 1987, Resistance Literature, translated by Mohammad Hossein Rouhani, Tehran: No Publishing.
Shamisa, Sirus. 1997, The Course of Ghazal in Persian Poetry from the Beginning to Today, Tehran: Ferdows.
Samood, Hamad. 1995, Contemporary Arabic Poetry in Tunisia, Astronomical Board, Al-Babatin Dictionary, Beirut: Published by Abdul Aziz Massoud Al-Babatin.
Fakhuri, Al-Hana, 2006AH, Al-Jame Fi Tarikh Al-Adab Al-Arabi, third edition, Publications of Zuy Al-Ghorba.
Kamrei, Alireza. 2000, Resistance Literature on the Future Horizon, Book of the Month of Literature and Philosophy, Tehran: No. 36.
Kanfani, Ghassan 1967, Resistant Palestinian Literature, Cairo: Dar al-Ketab al-Arabi.
Langroudi, Shams. 1998, Analytical History of New Poetry, Volume Four, Third Edition, Tehran: Markaz.
Najm, Al-Seyed. No date, resistance and literature, Heyat Ghosur Al-Saghafat
Articles
Al-Buyeh Langroudi, Abdul Ali. 2010, "Manifestations of Sustainability in the Poetry of Abu Al-Qasim Al-Shabi", Journal of Sustainability Literature, Faculty of Literature and Humanities, Shahid Bahonar University of Kerman, second year, third issue.
Ayinehvand, Sadegh. 1991, "Resistance Literature", Keyhan Farhangi Magazine, No. 79.
Baghi Nejad, Abbas. 2016, "Manifestations of Protest and Resistance in Shafi'i Kadkani Poetry", Holy Defense Literature, Volume 1, Number 1, pp. 19-19.
Bahmani Motlag, Hojatullah. 2017, "Cultural and religious fountains of Shafiee Kadkani's poetry", Quarterly Journal of Stylistics of Persian Poetry (Spring of Literature), Year 10, Number 2, pp. 19-19-38.
Ramezani, Robabeh and Ahmad Khansari. 2015, "Comparative study of social approach in the poems of Shafi'i Kadkani and Salah Abdolsabour", 8th Conference on Persian Language and Literature Research, pp. 1052-1033.
Sahraei, Qasem and Shahab Golshani. 2009, "The Passion of Liberation in the Poems before the Revolution of Shafi'i Kadkani", Research Journal of Lyrical Literature (Sistan and Baluchestan University), Year 7, Number 12, pp. 104-73.
