گزارش اولین جداسازی و شناسایی باکتری استافیلوکوکوس اپیدرمیدیس به روش مولکولی از ماهیان خاویاری سیبری (Acipenser baerii) پرورشی در استان فارس، ایران

محورهای موضوعی : میکروبیولوژی

رضا سلیقه زاده ¹ , امین غلامحسینی ² , حسن شریفی ³ , محمدرضا خیراندیش ⁴ , وحید دیانت پور ⁵ , سمیرا رشیدی منفرد ⁶ , نرگس ساکی ⁷

1 - گروه دامپزشکی، واحد شوشتر، دانشگاه آزاد اسلامی، شوشتر، ایران
2 - استادیار/ گروه علوم درمانگاهی، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه شیراز
3 - گروه علوم درمانگاهی، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه شیراز
4 - دانش آموخته گروه علوم درمانگاهی، دانشکده دامپزشکی دانشگاه شیراز، شیراز، ایران
5 - دانش آموخته گروه پاتوبیولوژی، دانشکده دامپزشکی دانشگاه شیراز، شیراز، ایران
6 - دانش آموخته گروه علوم درمانگاهی، دانشکده دامپزشکی دانشگاه شیراز، شیراز، ایران
7 - دانش آموخته دکترای عمومی دامپزشکی ،گروه دامپزشکی، واحد شوشتر، دانشگاه آزاد اسلامی، شوشتر، ایران

تاریخ دریافت : 1402/03/31 تاریخ پذیرش : 1402/06/15 تاریخ انتشار : 1403/05/29

کلید واژه: تاس ماهی سیبری, ماهیان خاویاری, ایران, استافیلوکوکوس اپیدرمیدیس, استافیلوکوکوزیس,

چکیده مقاله :

طی تابستان سال 1401، یک عفونت در تاس ماهیان سیبری (Acipenser baerii) پرورشی در سیستم های ریس وی استان فارس ظاهر گردید. 30 قطعه ماهی که دارای علائم بالینی بودند از استخرها جمع آوری شد. نمونه های باکتریایی به روش استاندارد از بافت کلیه ماهیان و در محیط برین هارت آگار کشت شدند. رنگ آمیزی گرم، آزمون های بیولوژیکی و بیوشیمیایی روی باکتری های جداسازی شده از نمونه ها انجام شد؛ علاوه بر این واکنش زنجیره ای پلیمراز (PCR) روی ژن SrDNA16 انجام شد. جداسازی اولیه کلونی های کشت باکتریایی و آزمایشات بیولوژیکی و بیوشیمیایی بر روی باکتری های جداسازی شده نشان داد که ایزوله های جداسازی شده با جنس استافیلوکوک مطابقت دارند. نتایج آزمون PCR روی ژن SrDNA16 با پرایمری های اختصاصی با شماره دسترسی 348063 MKدر بانک ژن یک باند 1500 جفت باز (bp) را ایجاد نمود؛ نتایج آنالیزها نشان داد که توالی ایجاد شده با 100 درصد تشابه متعلق به گونه‌ی استافیلوکوکوس اپیدرمیدیس می باشد. این اولین گزارش از جداسازی گونه‌ی استافیلوکوکوس اورئوس از ماهیان خاویاری سیبری (Acipenser baerii) پرورشی در جنوب غربی ایران است. انجام مطالعات بیشتر روی بیماریزایی این گونه ی باکتریایی و اثرات آن بر ماهیان خاویاری سیبری و سایر گونه های ماهیان خاویاری ضروری است.

متن کامل:



گزارش اولین جداسازی و شناسایی باکتری استافیلوکوکوس اپيدرميديس به روش مولکولی از ماهیان خاویاری سیبری (Acipenser baerii) پرورشی در استان فارس، ایران 

رضا سلیقه زاده1، امین غلامحسینی2، حسن شریفی یزدی3، محمدرضا خیراندیش4، وحید دیانت پور5، نرگس ساکی6، سمیرا رشیدی منفرد4

1- استادیار، گروه دامپزشکی، واحد شوشتر، دانشگاه آزاد اسلامی، شوشتر، ایران

2-دانشیار، گروه علوم درمانگاهی، دانشکده دامپزشکی دانشگاه شیراز، شیراز، ایران

3-استاد، گروه علوم درمانگاهی، دانشکده دامپزشکی دانشگاه شیراز، شیراز، ایران

4-دانش آموخته گروه علوم درمانگاهی، دانشکده دامپزشکی دانشگاه شیراز، شیراز، ایران

5- دانش آموخته گروه پاتوبیولوژی، دانشکده دامپزشکی دانشگاه شیراز، شیراز، ایران

6-دانش آموخته دکترای عمومی دامپزشکی ،گروه دامپزشکی، واحد شوشتر، دانشگاه آزاد اسلامی، شوشتر، ایران

*نویسنده مسئول: رضا سلیقه زاده

آدرس: گروه دامپزشکی، واحد شوشتر، دانشگاه آزاد اسلامی، شوشتر، ایران

پست الکترونیکی: [e-mail]

 

 

 

 

 

 

 

چکیده

طی تابستان سال 1401، یک عفونت در تاس ماهیان سیبری (Acipenser baerii) پرورشی در سیستم های ریس وی استان فارس ظاهر گردید. 30 قطعه ماهی که دارای علائم بالینی بودند از استخرها جمع آوری شد. نمونه های باکتریایی به روش استاندارد از بافت کلیه ماهیان و در محیط برین هارت آگار کشت شدند. رنگ آمیزی گرم، آزمون های بیولوژیکی و بیوشیمیایی روی باکتری های جداسازی شده از نمونه ها انجام شد؛ علاوه بر این واکنش زنجیره ای پلیمراز (PCR) روی ژن SrDNA16 انجام شد. جداسازی اولیه کلونی های کشت باکتریایی و آزمایشات بیولوژیکی و بیوشیمیایی بر روی باکتری های جداسازی شده نشان داد که ایزوله های جداسازی شده با جنس استافیلوکوک مطابقت دارند. نتایج آزمون PCR روی ژن SrDNA16 با پرایمری های اختصاصی با شماره دسترسی 348063 MKدر بانک ژن یک باند 1500 جفت باز (bp) را ایجاد نمود؛ نتایج آنالیزها نشان داد که توالی ایجاد شده با 100 درصد تشابه متعلق به گونه­ی استافیلوکوکوس اپيدرميديس می باشد. این اولین گزارش از جداسازی گونه­ی استافیلوکوکوس اورئوس از ماهیان خاویاری سیبری (Acipenser baerii) پرورشی در جنوب غربی ایران است. انجام مطالعات بیشتر روی بیماریزایی این گونه ی باکتریایی و اثرات آن بر ماهیان خاویاری سیبری و سایر گونه های ماهیان خاویاری ضروری است.

کلمات کلیدی: استافیلوکوکوس اپيدرميديس، تاس ماهی سیبری، استافیلوکوکوزیس، ماهیان خاویاری، ایران

 

 

 

 

 

Report of the first isolation and identification of Staphylococcus epidermidis by molecular method from cultured Siberian Sturgeon (Acipenser baerii) in Fars province

Reza Salighehzadeh1, Amin Gholamhosseini2, Hassan Sharifiyazdi3, Mohammadreza Kheirandish4, Vahid Dianatpur5, Narges Saki6, Samira Rashidi Monfared4

1-Assistant Professor, Department of Veterinary, Shoushtar Branch, Islamic Azad University, Shoushtar, Iran

2-Associate professor, Department of Clinical Sciences, School of Veterinary Medicine, Shiraz University, Shiraz, Iran

3-Professor, Department of Clinical Sciences, School of Veterinary Medicine, Shiraz University, Shiraz, Iran

4-PhD Graduated of Department of Clinical Sciences, School of Veterinary Medicine, Shiraz University, Shiraz, Iran

5-PhD Graduated of Department of Pathobiology, School of Veterinary Medicine, Shiraz University, Shiraz, Iran

6-Graduate of Veterinary medicine, Department of Veterinary, Shoushtar Branch, Islamic Azad University, Shoushtar, Iran

*Corresponding author: Reza Salighehzadeh

Address: Department of Veterinary, Shoushtar Branch, Islamic Azad University, Shoushtar, Iran

E. mail: [e-mail]

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Abstract

During the summer of 2022, an infection appeared in siberian sturgeon (Acipenser baerii) reared in raceway system of Fars province. 30 pieces of fish with clinical symptoms were collected from the ponds. Bacterial samples were cultured from kidney tissue of fish using brain heart infusion (BHI) agar according to standard method. Gram staining, biological and biochemical tests were performed on the bacteria isolated from the samples; In addition, polymerase chain reaction (PCR) was performed on SrDNA16 gene. Initial isolation of bacterial culture colonies and biological and biochemical tests on the isolated bacteria showed that the isolates corresponded to the genus Staphylococcus. The results of the PCR test on the SrDNA16 gene with specific primers with accession number MK348063 in the gene bank created a band of 1500 base pairs (bp). The results of the analysis showed that the sequences belonged to Staphylococcus epidermidis with 100.00% similarity. This is the first report of the isolation of Staphylococcus epidermidis species from Siberian sturgeon (Acipenser baerii) farmed in southwest Iran. Further studies are necessary to investigate the pathogenicity of these organisms and their effects on Siberian sturgeon and other strains of sturgeon.

 

Key words: Staphylococcus epidermidis, Acipenser baerii, Staphylococcosis, Sturgeon, Iran

 

 

 

 

 

 

 

مقدمه

تاس ماهیان از جمله ماهیان غضروفی-استخوانی بسیار قدیمی بوده که تحت عنوان فسیل زنده نیز نامیده            می شوند (25). امروزه به دلایل مختلفی همچون صید بی رویه، آلودگی، کاهش زیستگاه و احداث سدها، جمعیت این ماهیان در حال کاهش می باشد (25). ماهیان خانواده Acipenseridae دارای ارزش اقتصادی بسیاری بوده که از آن جمله می توان به تولید خاویار گران قیمت اشاره نمود. به همین دلیل از نقطه نظر آبزی پروری، پرورش جمعیت تمام ماده این ماهیان بسیار سودآورتر از جمعیت مخلوط می باشد (25). در این میان یکی از گونه های این خانواده، تاس ماهی سیبری (Acipenser baerii) بوده که گونه بومی رودخانه های بزرگ سیبری و دریاچه های اروپا و به عنوان گونه پرورشی مطرح در اروپاست که از آن برای تولید گوشت و استحصال خاویار استفاده می شود (25). علیرغم وارداتی بودن این ماهی، می توان به مزیت هایی همچون سازگاری راحت با شرایط پرورشی، مقاوم بودن به تغییرات محیطی، سرعت رشد بالا، سن بلوغ کم و خاویاردهی سریع اشاره نمود و یکی از گونه هایی است که در آیندهای نزدیک مناطق معتدله توسعه خواهد یافت (20). با توجه به موفقیت های بدست آمده به منظور سازگاری و پرورش این ماهی در آب شیرین و رسیدن به توجیه اقتصادی عرضه ماهی خاویاری گوشتی به بازارهای داخلی و خارجی کشور موجبات توجه بخش خصوصی به پرورش این گونه ارزشمند فراهم شده است (20). از سوی دیگر، پرورش این گونه با ارزش در آب های شیرین به صورت متراکم، عدم کنترل دقیق عوامل فیزیکی و شیمیایی آب و غذای مصرفی و نیز عدم استقرار امنیت زیستی از منظر بهداشتی، زمینه بروز استرس و بیماری در ماهیان بوجود آمده است (11).

باکتری های گرم مثبت عامل برخی از عوامل عفونی ماهیان هستند که برخی از آنها مانند گونه های استافیلوکوکوس اپيدرميديس، اورئوس، وارنری و هومینیس توسط محققان مختلفی در ماهی (2-3، 5، 8، 10، 14، 17-18) گزارش شده اند. استافیلوکوکوزیس توسط گونه های استافیلوکوکوس ایجاد می شود. باکتری استافیلوکوکوس جزو پاتوژن‌های فرصت‌طلب بوده و عامل اصلی انواع زیادی از بیماری‌ها در انسان و حیوانات هستند (21، 23). سه گونه ی استافیلوکوکوس اپيدرميديس، استافیلوکوکوس اورئوس و استافیلوکوکوس وارنری به عنوان عامل ایجاد استافیلوکوکوزیس در ماهیان شناخته شده اند. بیماری چشمی با گونه ی استافیلوکوکوس اورئوس مرتبط بود و کشنده بودن این بیماری برای کپور نقره ای در مزرعه ای در هند تایید شد (10) که در نتیجه ی این بیماری قرنیه کدر شده و نور از آن عبور نمی کند و به دنبال آن بافت های چشم تحلیل رفته و اعصاب مغز و چشم نیز تغییر می یابد؛ ماهی های مبتلا بی حال و راکد شده و رنگ آن ها تیره تر از دیگر ماهیان بود؛ با این وجود به نظر می رسد که اندام های حیاتی تحت تاثیر عفونت قرار نگرفته اند. احتمالا آب حوضچه پرورشی مخزن بیماری باشد. بیماریی هایی که در زیر به آن ها اشاره شده است شیوع اپی زوتیک جدی در مزارع پرورش ماهی داشته اند که در اینجا به جدیدترین موارد اشاره شده است که عبارتند از: ماهی سیم سرطلایی در ترکیه (18)، سیم دریایی و باس دریایی در مزارع مختلف یونان (24)، ماهی سوف دریایی، کپورعلفخوار و تیلاپیا در تایوان (18)، ماهی قرمز و دم زرد در ژاپن (10).

یافته های حاصل از مطالعات اکولوژیکی به فرضیه ی این مطالعه اعتبار می بخشد زیرا اینگونه مطالعات اکولوژیکی وجود گونه ی S.epidermis در محیط های آبی را تایید می نمایند (18). ماهی ممکن است در تمام طول سال باکتری استافیلوکوک را بدون بروز علائم بیماری همراه داشته باشد و عموما بیماری به دنبال افزایش سریع و غیر منتظره­ی دمای آب و یا وجود سایر عوامل استرس زا اتفاق می افتد. این پدیده معمولا در فصل بهار اتفاق افتاده و در تمام طول تابستان منجر به ایجاد مشکلاتی می گردد (18، 24). مطالعه ی فرایر و روهووک (18) نیز تایید کرد که باکتری استافیلوکوک منجر به ایجاد بیماری می گردد؛ همچنین این بیماری زمانی رخ می دهد که ماهی در معرض برخی عوامل استرس زای محیطی قرار می گیرند. عفونت های استافیلوکوک در ماهی علائم مشترکی دارند که عبارتند از اگزوفتالمی، ایجاد زخم در ناحیه ی دمی و احتقان (10). همچنین عفونت های ناشی از استافیلوکوک منجر به اختلالات سیستمیک می شود که کل بدن را تحت تاثیر قرار داده که به صورت سپتی سمی نمایان می گردد (24). مطالعات صورت گرفته در مورد عوامل بیماریزای ماهیان خاویاری در ایران، بیشتر محدود به فلور باکتریایی آن ها بوده است و گزارش های محدودی از بروز تلفات و بیماری در این ماهیان گزارش شده است (6). بابا علیان امیری و همکاران (1398) باکتری استافیلوکوکوس اورئوس را از ماهیان خاویاری گونه ی سیبری پرورشی در ایران گزارش کردند و علائم بیحالی، کاهش اشتها، عدم تحرک و شنای وارونه، خونریزی و پرخونی در اندامهای داخلی، خونریزی پتشی و پرخونی در کبد، طحال و آبشش ها را مشاهده کردند (6). با توجه به اهمیت گونه ی تاس ماهی سیبری و به دلیل کاهش شدید ذخایر طبیعی این ماهی، شناخت علل تلفات این ماهیان به منظور اجرای راهکار مناسب جهت مقابله با عوامل احتمالی بروز تلفات ضروری به نظر می رسد لذا مطالعه ی حاضر با هدف بررسی تلفات تاس ماهیان سیبری پرورشی در یک سیستم پرورشی استان فارس، انجام شد. 

مواد و روش ها 

نمونه برداری: در تیر ماه سال 1401 به دنبال بروز تلفات در ماهیان خاویاری گونه ی سیبری در یک سیستم پرورشی ماهیان خاویاری واقع در استان فارس، پس از بازدید از مزرعه و اخذ فاکتورهای فیزیکی و شیمیایی آب،  تعداد 30 نمونه ماهی زنده (با میانگین وزنی 15.18±235 گرم) با علائم بالینی از قبیل بی حالی، بی اشتهایی، عدم تحرک و شنای وارونه (شکل 1) به طور تصادفی انتخاب شده و به بخش آبزیان دانشکده دامپزشکی دانشگاه شیراز منتقل شدند. مشاهدات بالینی و مشاهدات حاصل از کالبدشکافی برای هر نمونه به صورت جداگانه ثبت شد. فاکتورهای فیزیکی و شیمیایی آب شامل اکسیژن محلول و pH به صورت روزانه اندازه گیری گردید.  این شاخص ها با استفاده از روش های استاندارد اندازه گیری شدند. میزان اکسیژن محلول به روش وینکلر اندازه گیری شد. میزان اسیدیته ی آب، به کمک pH متر پرتابل با الکترود حساس (مدل 320-WTW ساخت کشور آمریکا) اندازه گیری شد. سطح نیتریت، نیترات و آمونیاک نیز به وسیله ی دستگاه دیجیتال HACH (ساخت کشور آمریکا) به صورت هفتگی اندازه گیری شد (16, 4). 

نمونه برداری بافتی و کشت میکروبی: نمونه‌های کلیه استحصال شده از ماهی‌ها به‌صورت رگه‌ای در محیط کشت عصاره ی قلب و مغز آگار (BHIA) کشت داده شده و به مدت 48 ساعت در دمای 25 درجه سانتی‌گراد انکوبه شدند. پرگنه های رشد یافته خالص سازی شده و رنگ آمیزی گردید و به منظور شناسایی باکتری ها در حد جنس از آزمایش های باکتری شناسی رایج توصیه شده استفاده شد (15). آزمایشات بیوشیمیایی صورت گرفته در جدول 2 نشان داده شد.

استخراج DNA، واکنش زنجیره ای پلیمراز (PCR)، تعیین توالی و آنالیز فیلوژنیک: DNA  باکتری هایی که با استفاده از آزمایشات بیوشیمیایی با جنس استافیلوکوک مطابقت داشتند ، استخراج گردید؛ به منظور استخراج DNA  ژنومی جدایه های باکتری از روش جوشاندن استفاده شد (1). به منظور تشخیص قطعی جدایه ها از تکثیر ژن SrDNA16 از پرایمرهای اختصاصی fD1 (AGAGTTTGATCCTGGCTCAG)و rP2 (ACGGCTACCTTGTTACGACTT) استفاده شد که محصول نهایی به طول 1500 جفت باز تولید می کنند (1). هر مخلوط واکنش PCR(مجموع 50 میکرولیتر) شامل 4 میکرولیتر از DNA نمونه (40 نانوگرم)، دو میکرولیتر از هر پرایمر (pmol20)، 25 میکرولیتر از مخلوط 2× Master Mix PCR mixture (Ampliqon, Denmark) و 17 میکرولیتر آب مقطر بود. برنامه ی حرارتی دستگاه ترموسایکلر (MJ mini, BioRad، آمریکا)  به شرح زیر بود: واسرشت سازی اولیه­ی دو رشته­ی DNA در دمای  95 درجه سانتی گراد به مدت 5 دقیقه و به دنبال آن 37 سیکل حرارتی شامل واسرشت سازی در دمای 94 درجه سانتی گراد به مدت 1 دقیقه، مرحله اتصال پرایمر به DNA الگو در دمای 59 درجه سانتی گراد به مدت 1 دقیقه، طویل شدن رشته­ی الگو در دمای 72 درجه سانتی گراد به مدت 60 ثانیه و مرحله ی گسترش نهایی در دمای 72 درجه سانتی گراد به مدت 5 دقیقه. در پایان  5 میکرولیتر از محصول PCR با استفاده از ژل آگارز 1%  در ولتاژ 100 ولت به مدت 60 دقیقه الکتروفورز گردید و باندهای حاصله پس از رنگ آمیزی با ) RedSafe Intron Biotechnology، کره جنوبی) توسط دستگاه در مقایسه با  یک نردبان با وزن مولکولی 100 جفت باز (K-Plus DNA Ladder، هند) قرائت گردید. تعیین توالی محصولات PCR از S rDNA16  برای هر ده جدایه به صورت مستقیم انجام شد. برای تعیین توالی محصولات PCR از یک آنالایزر 3730 DNA استفاده شد (Applied Biosystems, Foster City, CA, USA). توالی‌های قابل دسترس قبلی در NCBI (مرکز ملی اطلاعات بیوتکنولوژی)، که از طریق BLAST در دسترس قرار گرفته بودند، برای مقایسه عمیق‌تر توالی‌های پیوسته مورد استفاده قرار گرفتند. تجزیه و تحلیل تراز چند دنباله ای با استفاده از برنامه MEGA 6 از طریق الگوریتم های FASTA انجام شد.

نتایج

مشاهدات بالینی

 از نظر بالینی ماهیان مبتلا دارای علائمی از جمله: بی اشتهایی، شنای غیر طبیعی، زخم و خونریزی پتشی در سطخ بدن و یا قاعده­ی باله ها بودند؛ همچنین در کالبدگشایی این ماهیان خونریزی احشایی، مایع آسیتی در حفره ی شکمی و کیسه ی شنا مشاهده گردید (شکل 1).

 

شکل 1: علائم بالینی تاس ماهیان سیبری بیمار

کیفیت آب

بر اساس نتایج حاصله، متغیرهای فیزیکی و شیمیایی آب مزارع پرورشی همگی در محدوده ی استاندارد بوده و تاثیری بر شیوع بیماری نداشت (جدول 1).

جدول 1: نتایج اندازه گیری فاکتورهای فیزیکوشیمیایی آب در واحد پرورش آب شیرین ماهیان خاویاری گونه ی سیبری

شاخص	نتایج
دما (درجه سانتی گراد)	17
اکسیژن محلول (میلی­گرم /لیتر)	2/7
سولفید هیدروژن (میلی­گرم /لیتر)	0
pH	9/7
آهن کل (میلی­گرم /لیتر)	3/0
آمونیاک	4/0
نیتریت (میلی­گرم /لیتر)	005/0
نیترات (میلی­گرم /لیتر)	3/1

 

آزمایشات میکروب شناسی و بیوشیمیایی

پس از بررسی محیط های کشت، پرگنه های صاف و مدور به رنگ سفید مشاهده شد که تحت آزمایش های میکروب شناسی و بیوشیمیایی قرار گرفتند (جدول 2).

جدول 2: نتایج مطالعات باکتری شناسی جدایه های گرم مثبت حاصله از ماهیان بیمار تاس ماهی سیبری 

شاخص		نتایج برای جدایه های حاصله
رنگ کلونی		سفید
شکل		کروی
رنگ آمیزی گرم		+
تحرک		-
اکسیداز		-
کاتالاز		+
اندول		-
متیل رد		+
واکنش وگس-پروکسور		+
O/F		F
کاهش نیترات		+
تولید H2S		-
آرژنین دهیدرولاز		-
اورنیتین دکربوکسیلاز		-
اوره		+
تولید اسید از گلوکز		(+)
مانیتول		-
اینوزیتول		-
سوربیتول		-
ساکارز		+
سوربیتول		-
همولیز		بتا
سیمون سیترات		-

 

نتایج و اکنش زنجیره ای پلیمراز و توالی یابی

پس از انجام واکنش  PCR ژن S rDNA16 روی جدایه ها، تمامی جدایه ها با قطعه ی مورد انتظار 1500 جفت باز (bp)، با باکتری استافیلوکوکوس اپيدرميديس مطابقت داشتند  (شکل 2). توالی ژن S rDNA16 این سویه ها شباهت 100 درصدی با توالی های ثبت شده برای  گونه ی استافیلوکوکوس اپيدرميديس در بانک ژن را نشان داد. نتیجه­ی توالی یابی ژن S rDNA16 حاصله در جدایه های حاصل از این مطالعه به عنوان سویه ی ایرانی با شماره دسترسی 348063 MK در بانک ژن ثبت گردید.

 

شکل 2: الکتروفورز محصول PCR بر روی ژل آگارز 1.5 درصد. (1) نردبان ژنی 100 جفت باز، (2-6) جدایه­های استافیلوکوکوس، (7) کنترل منفی

بحث

استافيلوكوكوس اپيدرميديس مهم ترين عضو گروه استافيلوكوک های كوآگولاز منفي و عامل ٧٥ % از عفونت های اين گروه مي باشد. اين ميکروارگانيسم بخشي از ميكرو فلور طبيعي پوست انسان بوده و در مخاط بيني و بخش فوقاني مجاری تنفسي مستقر مي باشد (22). استافيلوكوكوس اپيدرميديس تا مدت ها به خاطر طبيعت همه جايي و بيماريزايي نسبتاَ ضعيف به عنوان ساپروفيت معرفي مي شد و در افرادی که سیستم ایمنی آنها ضعیف یا سرکوب شده بود قادر به ایجاد عفونت بود (13-12، 19). عامل بیمــاری زایی مهـــم در اســتافیلوکوکوس اپیدرمیدیس به واسطه تشکیل بیوفیلم توسط یک ادهسین بین سلولی پلی ساکاریدی می باشد (7، 9). 

اولین گزارش مرتبط با وقوع بیماری استافیلوکوکوزیس در سال 1986 در یکی از مزارع پرورش ماهی کپور نقره ای کشور هند با عوارض چشمی مشاهده شد و عامل تلفات به باکتری استافيلوكوكوس اورئوس نسبت داده شد (10). در سال های 1388 و 1391 گونه های استافيلوكوكوس اپیدرمیدیس، استافيلوكوكوس کوهنی، استافيلوكوكوس وارنری و استافيلوكوكوس کروموجنز را محققان ایرانی از ماهیان قزل آلای رنگین کمان پرورشی مازندارن جدا کردند (6). بابا علیان امیری و همکاران (1398) باکتری استافیلوکوکوس اورئوس را از ماهیان خاویاری گونه ی سیبری پرورشی در ایران گزارش کردند (6).

علائم بالینی بیماری استافیلوکوکوزیس با توجه به گونه ماهی متفاوت است، اما شنای عمودی، تیره شدن رنگ بدن، اگزوفتالمی یک طرفه یا دو طرفه، کدورت قرنیه چشم، خونریزی پتشی روی سرپوش آبششی و قاعده باله ها، پیدایش زخم های سطحی، آسیت هموراژیک، ضایعات چشمی و آبششی از جمله متداول ترین علائم بالینی در بسیاری از گونه ها می باشد (15)، که با علائم بالینی مشاهده شده در این مطالعه همخوانی دارد.

نتایج حاصل از این مطالعه نشان می دهد که ماهیان خاویاری سیبری با بیماری استافیلوکوکوزیس درگیر بودند، زیرا عامل مذکور از بافت کلیه ماهیان بیمار با علائم بالینی جداسازی گردید و با روش های کشت باکتریایی، آزمایش های بیوشیمیایی و مولکولی مورد تشخیص قرار گرفت. در مطالعات قبلی صورت گرفته، وجود بیماری های گوناگون از قبیل استرپتوکوکوزیس، یرسینیوزیس، آئروموناس و سودموناس در گونه های مختلف ماهیان خاویاری گزارش شده است (6)، ولی مورد جدا شده اخیر به عنوان یک مورد نادر ولی قابل توجه دست اندرکاران صنعت آبزی پروری کشور می باشد که رعایت نکات بهداشتی، امنیت زیستی، پیشگیری از شرایط استرس زا، نمونه گیری های دوره ای از مزارع و تشخیص بموقع بیماری های درگیر را گوشزد می نماید. مواردی از قبیل عدم انجام آزمایش های میکروبی آب و غذای مصرفی در مزارع، بی توجهی کارگران به اصول بهداشتی شخصی و فردی، استفاده از ظروف مشترک غذادهی، عدم استفاده از ضدعفونی کننده موثر در ورودی سالن ها و ماشین های حمل ماهی، تردد نابجای افراد متفرقه و حیوانات از جمله عوامل ورود عوامل بیماری زا  می باشند (6). با توجه به اینک 10-25 درصد افراد، حامل باکتری های استافیلوکوکوس در مجاری فوقانی تنفسی خود می باشند، به منظور حفظ و کنترل آلودگی های میکروبی، کاهش عفونت ها و کاهش مشکلات بهداشتی کلیه پرسنل ملزم به رعایت موارد بهداشتی و امنیت زیستی گردند (6).

نتیجه گیری

 به عنوان نتیجه گیری نهایی شایان ذکر است که یافته های مطالعه ی حاضر از این جهت حائز اهمیت است که این  اولین گزارش باکتری استافیلوکوکوس اپیدرمیدیس جدا شده از ماهیان خاویاری سیبری پرورشی در جنوب غرب ایران تا سال 1401 می باشد.

منابع

1)       Abdelsalam, M., Elgendy, M.Y., Elfadadny, M.R., Ali, S.S., Sherif, A.H., Abolghait, S.K. (2023). A review of molecular diagnoses of bacterial fish diseases. Aquaculture International, 31:417-434.

2)       Abrahim, A., Sergelidis, D., Kirkoudis, I., Anagnostou, V., Kaitsa-Tsiopoulou, E., Kazila, P., Papa, A. (2010). Isolation and antimicrobial resistance of Staphylococcus spp. in freshwater fish and Greek marketplaces. Journal of Aquatic Food Product Technology, 19:93-102.

3)       Ali, H.H. (2014). Isolation and identification of Staphylococcus bacteria from fish of fresh water and its antibiotics sensitivity in Mosul city. Basrah Journal of Veterinary Research, 1:33-42.

4)       Assefa, A., Abunna, F. (2018). Maintenance of fish health in aquaculture: review of epidemiological approaches for prevention and control of infectious disease of fish. Veterinary medicine international. Veterinary Medicine International, 2018:5432497.

5)       Atyah, M.A.S., Zamri-Saad, M., Siti-Zahrah, A. (2010). First report of methicillin-resistant Staphylococcus aureus from cage-cultured tilapia (Oreochromis niloticus). Veterinary microbiology, 144:502-504.

6)       Babaalian Amiri, B., Adel, M., Zorriehzahra, J., Ghajari, A., Shohre, P., Rasoolizadeh, H., Zabihi, L. (2019). The first isolation and identification of Staphylococcus aureus from Siberian sturgeon (Acipenser baeri) cultured in Iran. Iranian Scientific Fisheries Journal, 28:121-131. (In Persian)

7)       Brown, M.M., Horswill, A.R. (2020). Staphylococcus epidermidis—Skin friend or foe?. PLoS pathogens, 16:p.e1009026.

8)       Bujjamma, P., Padmavathi, P. (2015). Prevalence of Staphylococcus aureus in fish samples of local domestic fish market. International Journal of Current Microbiology and Applied Sciences, 4:427-433.

9)       Eftekhar, F., Mirmohamadi, Z. (2009). Evaluation of biofilm production by Staphylococcus epidermidis isolates from nosocomial infections and skin of healthy volunteers. International Journal of Medicine and Medical Sciences, 1:438-441.

10)       Gil, P., Vivas, J., Gallardo, C.S., Rodriguez, L.A. (2000). First isolation of Staphylococcus warneri, from diseased rainbow trout, Oncorhynchus mykiss (Walbaum), in Northwest Spain. Journal of Fish Diseases, 23:295-298.

11)       Gholizadeh Zare Tavana, B., Banaee, M., Yousefi Jourdehi, A., Nematdoost Haghi, B., Seyed Hassani, M.H. (2018). Effects of selenium (Sel-Plex) supplement on blood biochemical parameters of juvenile Siberian sturgeon (Acipenser baerii). Iranian Journal of Fisheries Sciences, 17:300-312.

12)       Goudarzi, M., Mehrabi, M., Mirzaee, M. (2018). Investigating the Prevalence of IS256 Insertion Sequence and Biofilm Formation in Staphylococcus Epidermidis Isolated from Healthy Human Skin. Scientific Journal of Ilam University of Medical Sciences, 26:85-93. (In Persian)

13)       Halverson, S., Malani, P., Newton, D.W., Habicht. A., Younger, G. (2013). Impact of hourly emergency department patient volume on blood culture contamination and diagnostic yield. Journal of Clinical Microbiology, 51:1721-1726.

14)       Huang, S.L., Chen, W.C., Shei, M.C., Liao, I.C., Chen, S.N. (1999), Studies on epizootiology and pathogenecity of Staphylococcus epidermidis in tilapia (Oreochromis spp.) cultured in Taiwan. Zoological Studies, 38:178-188.

15)       Jansson, E., Haenen, O., Nonnemann, B., Madsen, L., Van Gelderen, E., Aspán, A., Dalsgaard, I. (2020). MALDI-TOF MS: A diagnostic tool for identification of bacterial fish pathogens. Bulletin of the European Association of Fish Pathologists, 40:240-248.

16)       Lkr, A., Singh, M. R., Puro, N. (2020). Assessment of water quality status of Doyang river, Nagaland, India, using water quality index. Applied water science, 10:1-13.

17)       Korun, J., Yilmaz, M., Gökoğlu, M., Çelik, Y. (2019). Isolation of Staphylococcus hominis from cultured gilthead sea bream (Sparus aurata L.) in Antalya Bay, Turkey. Journal of Agricultural Sciences, 25:123-128.

18)       Kubilay, A., Ulukoy, G. (2004), First isolation of Staphylococcus epidermidis from cultured gilthead sea bream (Sparus aurata) in Turkey. Bulletin of the European Association of Fish Pathologists, 24:137-143.

19)       Mathur, T., Singhal, S., Khan, S., Upadhyay, D.J., Rattan, A. (2006). Detection of biofilm formation among the clinical isolates of staphylococci: an evaluation of three different screening methods. Indian Journal of Medical Microbiology, 24:25-26.

20)       Mirzakhani, M.K., Abedian Kenari, A., Motamedzadegan, A., Banavreh, A. (2020). Apparent digestibility coefficients of crude protein, amino acids, crude lipid, dry matter and gross energy of ten feedstuffs for yearling Siberian sturgeon (Acipenser baerii, Brandt 1869). Iranian Journal of Fisheries Sciences, 19:1500-1516.

21)       Mlynarczyk-Bonikowska, B., Kowalewski, C., Krolak-Ulinska, A., Marusza, W. (2022). Molecular mechanisms of drug resistance in Staphylococcus aureus. International journal of molecular sciences, 23:8088.

22)       Najar Peerayeh, S.h., Jazayeri, M., Behmanesh, M. (2016). Prevalence of virulence related determinants in clinical isolates of Staphylococcus epidermidis. Jundishapur Journal of Microbiology, 9:e30593.

23)       Pridgeon, J.W., Klesius, P.H. (2011). Molecular identification and virulence of three Aeromonas hydrophila isolates cultured from infected channel catfish during a disease outbreak in west Alabama (USA) in 2009. Diseases of Aquatic Organisms, 94:249-253.

24)       Varvarigos, P. (2001), Gram-positive coccobacteria (Micrococcaceae, streptococcaceae) causing systemic disease in intensively farmed fish. Vetcare Veterinary Services to Aquaculture and Distribution of Fish Health Products.

25)       Williot, P., Nonnotte, G., Chebanov, M. (2018). The Siberian Sturgeon (Acipenser baerii, Brandt, 1869) Volume 2-Farming. Springer International Publishing.

8

 

---