بررسی تأثیر برخی تیمارها بر ویژگی‌های جوانه‌زنی بذر شبدر ایرانی سه چین (Trifolium resupinatum)

محورهای موضوعی : تکنولوژی بذر

جلال محمودی ¹ ( عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد نور )
زینب لعلی نیت ² ( دانش اموخته مرتعداری.واحد نور )
بهرام ناصری ³ ( مرکز بذر جنگلی خزر )

تاریخ دریافت : 1401/04/06 تاریخ پذیرش : 1401/06/01 تاریخ انتشار : 1401/03/01

کلید واژه: پرایمینگ, جوانه‌زنی, خواب بذر, شبدر ایرانی سه چین,

چکیده مقاله :

جوانه‌زنی و استقرار گیاهچه از مراحل بحرانی و مهم در چرخه زندگی گیاهان است. لذا مطالعه جوانه‌زنی و روش‌های شکستن خواب بذر در گیاهان از اهمیت زیادی برخوردار است. یکی از عملیات اصلاحی روی بهبود کارکرد بذر گیاهان مرتعی پرایمینگ بذر است. پرایمینگ، عملیاتی بر روی بذر است که سبب جذب مقدار کافی آب توسط بذر برای تسریع فرایند جوانه‌زنی می‌باشد گونهTrifolium resupinatum ازجنس شبدر است. در این تحقیق به منظور جوانه‌زنی بذر از تیمارهای 100، 200 و 300 میلی مولار کلرید سدیم در مدت زمان 24، 48 و 72 ساعت، اسید جیبرلیک 125 و 250 ppm طی مدت زمان 12، 24 و 48 ساعت و محلول 01/0 ، 02/0 و 03/0 درصد نیترات پتاسیم طی مدت زمان 12 و 24 ساعت استفاده شد. همچنین آب مقطر به عنوان تیمار شاهد در نظر گرفته شد. پژوهش در قالب طرح آماری تصادفی با 3 تکرار انجام و جهت تجزیه و تحلیل داده‌ها از آنالیز واریانس دو طرفه استفاده گردید. صفاتی از قبیل درصد جوانه زنی، سرعت جوانه‌زنی، شاخص جوانه‌زنی، طول ساقه‌چه، طول ریشه‌چه، تعداد بذر جوانه‌زده، طول گیاهچه و شاخص بنیه بذر مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج تحقیق نشان داد که در جوانه‌زنی بذر گونه شبدر ایرانی سه‌چین تیمارهای شیمیایی از نظر عملکرد روند جوانه‌زنی گونه‌ها نتایج بهتری نسبت به سایر تیمارها داشته و به عنوان مطلوب‌ترین پیش تیمارها توصیه شده و تیمار‌های نیترات پتاسیم و سپس اسید جیبرلیک بیشترین تاثیررا در شکست خواب داشته‌اند.

منابع و مأخذ:

Azarnivand, H., Abasi, M. and Enayati, A. 2010. Evaluation and Determination of the Best Hydro and Osmopriming Treatments for Germination Properties of Tall Wheatgrass (Agropyron elongatum). Journal of Range and Watershed Management, Iranian Journal of Natural Resources, 62(4): 431-444.

Basra, A., Farooq, S.M., Afzal, I. and Hussain, M. 2006. Influence of osmopriming on the germination and early seedling growth of coarse and fine rice. Int. J. Agr. Biol. 8: 19-21.

Bose, B. and Mishra, T. 1992. Response of wheat seed to pre-sowing seed treatment with Mg (NO₃), Journal of Ann, Agric, Res, 13: 132-136.

Copeland, Lawrence O. and McDonald, Miller, B. 2008. Principles of seed science and technology (Translation: Farshid, Akram Ghaderi, Dr. Behnam Kamkar, Dr. Afshin Soltani). JDM press. p 463.

Demir Kaya, M., Okcu, G., Atak, M., Cikili, Y. and Kolsarici, O. 2006. Seed treatments to overcome salt and drought stress during germination in sunflower (Helianthus annus.) Europ journal of Agronomy, 24: 201-205.

Esivand, H., Tavakol Afshari, R., Sharif Zadeh, F., Maddah Arefi, H. and Hesamzadeh Hejazi, M. 2008. Improvement of physiological quality of deciduous seeds of Agropyron elongatum Hast using hormone priming for stressed and non stressed conditions. Journal of field Crop Science. 39(1): 65-53.

Farhoudi, R., and Saeedipour, S. 2011. The effect of Nacl seed priming on salt tolerance, antioxidant enzyme activeity, proline and carbohydrate accumulation 0f Muskmelon (Cucumis melo L.) under saline condition. African Journal of Agricultural Research, 6(6):1363-1370.

Ghasemi Pirbalouti, A., Golparvar, A.R., Riyahi Dehkordi, M. and Navid, A. 2007. The effect of different treatments on seeds dormancy and germination of five species of medicinal plants of Chahar Mahal & Bakhteyari province. Pajouhesh & Sazandegi. 74:  185-192.

Ghasemi Golozani, K. and Dalil, B. 2001. Germination and seed vigor tests. JDM press. p 104.

Hajilui, Q. and Bihamta, M.R. 2008. Effect of Salinity on Germination and Seedling Growth of Durum Wheat (Triticum. turgidum L. var. Durum Dest.). National Conference on Seed Science and Technology.

Hasanzadeh, S., Taheri, Gh, and Mehrzad, J. 2012. The effect of priming on germination of sweet corn (Zea mays Cv. Basin) under sodium chloride stress. Journal of Seed Science and Technology. 1: 62-70.

Heydecker, W., Chetram, R.S. and Heydecker, J.G. 1977. Water relations of beetroot seed germination II. Effect of the overy cap and endogenous inhaitors. Ann. Bot, 35(1): 31-34.

Hoseinzadeh, S., Mahmoudi, J. and Naseri, B. 2021. Evaluating the effect of different treatments on dormancy and stimulating the seed germination of Berberis Vulgaris species. Journal of Seed Research. 10(3): 50-58.

Juri, M, H. and Mahdavi, M. 2010. Applied identification of rangeland plants. Ayiizh press. p 192.

Jabarzare, A., Bassiri, M. and Vahabi, M.R. 2011. Effects of light and drought stress on germination of Artemisia sieberi Besser. African Journal of Biotechnology, 10(56), pp.11903-11910.

Jahanbakhshi, P., Abdali, A., Sharafizadeh, M., and Habibikhaniani, B. 2013. Variation in some physiological and morphological characteristics of spring rapeseed cultivars (Brassica napus L.) under different intervals and regimes. Crop Physiology Journal. 16(4): 19-32.

Khorramdel, S., Nezami, A. and Mollafilabi, A. 2014. Evaluation of Germination Characteristics for some Khorasan's Cumin (Cuminum cyminum L.) Seed Landraces under Fall Planting Dates. Research in Crop Ecosystems, 1(1): 55-67.

Masoudi, P.  Gazanchian, A. Jajarmi, V. and Bozorgmehr, A. 2009. Effect of seed priming on germination improvement and seedling vigor in three perennial grass species under saline conditions. Journal of Horticulture science. 10: 57-66.

Mirzadeh Vaghefi, S.S., Jalili, A. and Jamzad, Z. 2013. Effects of Giberlic Acid, Sulfuric Acid and Potassium Nitrate on Seed Germination of Three Native Species of Hawthorn of Iran.Journal of forest and wood production. 66(2): 135-146.

Shafe, M., Behdani, M.A. and Jami al-Ahmadi, M. 2012. Investigation on the effect of osmopriming on germination and sedimentation of seedlings (Hyoscyamus niger L). Journal of Iranian Medicinal and Aromatic Plants Research. 4(28): 656-646

Shahsavand, K., Tavakol Afshar, R. and Chai Chi, M,R. 2009. Effect of osmopriming on germination traits of four species of rangeland under drought stress. Journal of Rangeland. 1. 490-479.

Tavili, A., Saberi, M., Jafari, M., Safari, b. and Sadeghi Sangdehi, A. 2009. Influence of Salinity and Temperature on germination of Trifolium alexanderinum. Journal of Plant Ecophysiology. Azad University of Arsanjan. 10: 29-18.