بررسی رابطه جمهوری اسلامی ایران و ایالات متحده آمریکا در پرتو فرهنگ راهبردی

محورهای موضوعی : روابط بین الملل

سهیل گودرزی ¹ ( دانشجوی دکتری روابط بین‌الملل. گروه روابط بین الملل. دانشگاه تربیت مدرس. تهران. ایران )
احمد سلطانی نژاد ² ( استادیار روابط بین‌الملل. گروه روابط بین الملل. دانشگاه تربیت مدرس. تهران. ایران )
مصطفی زهرانی ³ ( دانشیار روابط بین‌الملل. گروه روابط بین الملل. دانشکده روابط بین‌الملل وزارت امور خارجه. تهران. ایران )
محسن اسلامی ⁴ ( استادیار روابط بین‌الملل. گروه روابط بین الملل. دانشگاه تربیت مدرس. تهران. ایران )

تاریخ دریافت : 1396/09/18 تاریخ پذیرش : 1396/09/18 تاریخ انتشار : 1396/09/01

کلید واژه: جمهوری اسلامی ایران, خصومت, فرهنگ راهبردی, ایالات متحده آمریکا,

چکیده مقاله :

چکیده تشریح الگوهای حاکم بر رابطه میان جمهوری اسلامی ایران و ایالات متحده آمریکا طی سال‌های پس از پیروزی انقلاب اسلامی و حتی تبیین چرایی بروز وضعیت کنونی میان دو کشور از رهگذر رهیافت‌های متعارف سیاست خارجی و سیاست بین‌الملل به پژوهش‌هایی ناکارآمد و ناکافی می‌انجامد. تشریح واقعیت‌های تاریخی برای تبیین این وضعیت و یا استفاده از تحلیل‌های مبتنی بر نگرش‌های واقع‌گرایانه، اگرچه برای شناخت وضعیت کلی نه جنگ نه صلح کنونی مفید هستند، اما گویای چرایی تداوم وضعیت و فراتر از آن عدم ادامه و تسری همکاری‌های مقطعی نیز نیستند. تحلیل این مناقشه و خصومت دامنه‌دار میان ایران و آمریکا از یک‌سو مستلزم توجه به ساختارهای مادی قدرت و تضاد ژئوپلتیک میان دو کشور بوده و از سوی دیگر لاجرم می‌باید بر بنیان‌های شناختی و غیرمادی کنش هر یک از دو دولت مذکور متمرکز شود. به‌نظر می‌رسد چهارچوب فرهنگ راهبردی به‌عنوان الگویی که در عین توجه به کنش عینی و قابل محاسبه می‌تواند الگویی کارآمد برای مطالعه ابعاد و علل مناقشه میان ایران و آمریکا باشد. بر این اساس مقاله پیش‌ رو با عنایت به وجوه پر رنگ امنیتی مناقشه مذکور بر آن است که از رهگذر مطالعه مقایسه‌ای عناصر و مؤلفه‌های فرهنگ راهبردی دو کشور، تصویری دقیق‌تر از مناقشه ایران و آمریکا به دست دهد.

چکیده انگلیسی:

Abstract: Describing the dominant patterns of Iran-U.S relations after triumph of the Islamic revolution and even explanation of current situation between the two states through conventional foreign policy and international politics will lead to inefficient and inadequate researches. Although describing the historical facts and using realistic analyses to explain current non war- non peace situation are beneficent, but could not elucidate continuity of hostility situation between Iran and the United States. Analysis of this Iran-U.S extensive conflict and hostility requires focusing on material structures of power and geopolitical contrast in one hand and regarding the cognitive and nonmaterial fundamentals of action on the other hand. Without a doubt, current pattern of Iran-U.S relationship Influenced by both mentioned factors; this reciprocal process of impact with material and non-material elements of power and security have described this issue as a unsolved multi-faceted and multi-layered conflict. It seems that strategic culture framework as a pattern that mutually respect to state's objective, measurable and visible act alongside non material and invisible structures of practice can be useful to explain dimensions and causes of Iran-U.S conflict. According to this, the main agenda of this article is to illustrate a more detailed image about Iran-U.S conflict through a comparative Survey on elements and components of two state's strategic culture, with respect to significant security aspects of this conflict.

منابع و مأخذ:

 

منابع:

-     قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران (1395)، انتشارات معاونت حقوقی ریاست جمهوری.

-     میرسندسی، محمد (1391)، جامعه شناسی تاریخی امنیت در ایران، انتشارات پژوهشگاه علوم انسانی ومطالعات فرهنگی.

-     خلیلی، رضا (1393)، «فرهنگ راهبردی؛ بنیان‌های تاریخی، نظری و مفهومی»، پژوهشنامه دفاع مقدس، سال سوم، شماره دهم.

-     عسگری، محمود (1390)، «عوامل تشکیل دهنده و ویژگی‌های فرهنگ راهبردی ج. ا. ایران»، نامه دفاع، شماره سوم.

-     محمودی، محسن و سهیل گودرزی (1391)، «سیاست نرم­افزارگریانه ایالات متحده در خاورمیانه؛ مقایسه جورج بوش و باراک اوباما»، فصلنامه سیاست خارجی، سال بیست و ششم.

-     هانتینگتون، ساموئل (1386)، «ارواح مرده: نخبگان ملیت گریز آمریکا در عصر جهانی شدن»، ترجمه: محسن شریعتی نیا و ام البنین توحیدی، پژوهشنامه حقوق و علوم سیاسی، سال دوم، شماره ششم.

 

-     Behnam, Reza M. (1986). Cultural Foundation of Iran politics. Salt Lake City: Utah University Press.

-     Chubin, Shahram. (1994). Iran’s National Security Policy: Capabilities Intentions and Impact. Washington, DC: Carnegie Endowment for International Peace.

-     Eisenstadt, Michael. (2015). The Strategic Culture of the Islamic Republic of Iran: Religion, Expediency, and Soft Power in an Era of Disruptive Change. Create Space Independent Publishing Platform.

-     Gray, Colin S. (1994). Strategy in the Nuclear Age: The United States, 1945-1991, in: Williamson Murray, MacGregor Knox, and Alvin Bernstein, The Making of Strategy: Rulers, States and War. Cambridge: Cambridge University Press.

-     Johnson, Jeannie L. (2008). Strategic Culture: Toward a Standard Methodological Approach. in: Johnson et.al, Strategic Culture and Weapons of Mass Destruction. New York: Palgrave, Macmillan.

-     Jones, David. (1990). Soviet Strategic Culture, in: Carl G. Jacobsen, Strategic Power: USA/USSR. New York: St. Martin’s Press.

-     Kartchner, Kerry. (2006). Presentation to Comparative Strategic Cultures, phase II. Park City, Utah University Press.

-     Leverett, Flynt Lawrence & Hillary Mann Leverett. (2014). Going to Tehran: Why the United States must come to the terms with Islamic Republic of Iran?. New York: Metropolitan Publications.

-     McCrisken. Trevor B. (2003). American Exceptionalism and the Legacy of Vietnam: US Foreign Policy since 1974. New York: Palgrave Macmillan.

-     Mousavian, Seyed Hossein & Shahir Shahidsaless. (2014). Iran and the United States: An Insider’s View on the Failed Past and the Road to Peace. New York: Bloomsbury Pub.

-     Smith, James M. (2008). Strategic Culture and Violent Non State Actors: Weapons of Mass Destruction and Asymmetrical Operations; Concepts and Cases. Colorado: USAF Institute for National Security Studies, USAF Academy. 

-     Sneberg, Cathrine. (2015). The purpose of American strategic Culture. Oslo: University of Oslo Press

-     Snyder. Jack. (1977). The Soviet Strategic Culture: Implications for Nuclear Options. Santa Monica, California: RAND Corporation Press.

-     Strain, Frederick R. (1996). Discerning Iranʼs Nuclear Strategy: An Examination of Motivations, Strategic Culture and Rationality. New York: United States Air Force.

-     Barzegar, Keyhan. (2010). “Iran's Foreign Policy Strategy after Saddam”. The Washington Quarterly, Vol. 33(1).

-     Booth, Ken. (2005). “Strategic Culture: Validity and Validation”. The Oxford Journal on Good Governance, Vol. 2(1).

-     Deneen, Patrick J. (2012). “Cities of Man on a Hill”. American Political Thought, Vol.1 (1).

-      Lantis, Jeffery. (2005). “Strategic Culture: From Clausewitz to Constructivism”. Strategic Insights, Vol. 5(10).

-     Lord, Carnes. (1985). “American Strategic Culture. Comparative Strategy”. Vol. 5(3).

-     Monten, Jonathan. (2005). “The Roots of the Bush Doctrine: Power, Nationalism and Democracy Promotion in U.S. Strategy”. International Security, Vol. 29(4).

-     Hass, Richard N. & Martin Indyk. (2009). “Beyond Iraq: A New Strategy for the Middle East”. Foreign Affairs, Vol. 2(2).

-      Mearsheimer, John J & Walt, Stephen M. (2016). “The Case for Offshore Balancing”. Foreign Affairs, Vol. 95(4).

-     Mearsheimer, John J. (2011). “Imperial by Design”. The National Interest, NO. 111.

-     Reilly, K.P.O. (2013). “A Rogue Doctrine? The role of strategic culture on U.S Foreign policy behavior”. Foreign Affairs, Vol. 9(1).

-     Cain, Anthony.C. (2002). “Iran’s Strategic Culture and Weapons of Mass Destruction: Implications of US Policy (Paper, No. 26”). Alabama: Maxwell Air Force Base,   Air War College, Maxwell

-     Eisenstadt, Michael. (2015). “The Strategic Culture of the Islamic Republic of Iran: Religion, Expediency, and Soft Power in an Era of Disruptive Change”. Virginia: U.S Marine Corps University.

-     Mahnken, Thomas G. (2006). “United States strategic culture”. Nevada: Defense Threat Reduction Agency Press

-     Stanley, Willis. (2006). “The Strategic Culture of the Islamic Republic of Iran”. Prepared for: Defense Threat Reduction Agency, Advanced Systems and Concepts Office. (s.l.), Defense Threat Reduction Agency.

-     Strain, Frederick R. (1996). “Discerning Iran’s Nuclear Strategy: An Examination of Motivations, Strategic Culture and Rationality”. New York: United States Air Force.

-     “Iran’s Economic Outlook”. (2016). accessible at:  www.worldbank.org/en/country/iran/publication.

-     Moore, Russell. A. (1998). “Strategic Culture: How It Affects Strategic Outputs”. available at: http://www.dtic.mil/dtic/tr.

-     Connell, Michael. (2006). “Iran's Military Doctrine”, accessible at: http://iranprimer.usip.org/sites/iranprimer.usip.org/files. 

-     Erikson, Daniel P. (2008). “Requiem for the Monroe Doctrine”. accessible at: www.unc.edu/world/2008Seminars/Erikson.

-     Gray, Colin S. (2006). “Out of the Wilderness: Prime Time for Strategic Culture”. accessible at: http://csis.org/publication.