ارزیابی تاثیرآب پاشی در کنترل ارگانیک جمعیت کنه گردآلود خرما (Oligonychus afrasiaticus (McGregor) (Acari: Tetranychidae در نخلستان های جنوبی ایران
محورهای موضوعی : حشره شناسی و سایر بندپایانمسعود اربابی 1 , مجید عسگری 2 , محمد تقی فصیحی 3 , نادر گل محمدزاده خیابان 4 , محمد رضا دامغانی 5 , مسعود لطیفیان 6 , محمد بابائی 7
1 - موسسه تحقیقات گیاه پزشکی کشور، تهران
2 - مرکز تحقیقات کشاورزی استان هرمزگان
3 - مرکز تحقیقات کشاورزی استان بوشهر
4 - مرکز تحقیقات کشاورزی استان سیستان و بلوچستان
5 - مرکز تحقیقات کشاورزی استان کرمان
6 - مرکز تحقیقات کشاورزی استان خوزستان
7 - موسسه تحقیقات علوم دامی کشور، کرج
کلید واژه: Iran, ایران, varieties, date palm, کنترل, کنه گردآلود, ارقام خرما, آب پاشی, نخلستان های جنوب, Oligonychus afrasiaticus, Water spray. Control, Southern parts,
چکیده مقاله :
کنه گردآلود مهمترین آفت نخلستان های خرمای ایران و جهان می باشد. تغذیه و شدت خسارت این کنه از حبه خرما باعث نابودی کامل میوه در ارقام صادراتی خرما مانند مضافتی، برهی و کبکاب می شود. از دهه 1340 از سموم کنه کش آلی مانند تترادیفون (تدیوم) برای کنترل خسارت این کنه در جنوب کشور استفاده و مبارزه شیمیایی در سطح گسترده ای افزایش یافته است. تاثیر آب پاشی علیه این کنه روی ارقام خرمای مردار سنگ، کبکاب، برهی، مضافتی و هلیله به ترتیب درنخلستان های استان های هرمزگان، بوشهر، خوزستان، کرمان و سیستان و بلوچستان طی سال های 1380 و 1381 مطالعه شد. طرح آماری بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار و هر تکرار شامل یک نفر نخل خرما انتخاب شد. زمان آبپاشی با مشاهده اولین علایم تنیده شدن تار روی حبه خرما و به مقدار 8 الی 10 لیتر روی هر نخل توسط سم پاش صد لیتری یا پشت تراکتوری تا نیمه روز انجام شد. فاصله زمانی بین مشاهده اولین و آخرین آلودگی نخل ها به کنه در بین مناطق بیش از سه ماه به طول انجامید. برای تعیین درصد تلفات تاثیر آب پاشی بر جمعیت مراحل فعال کنه نمونه برداری تصادفی از تعداد 20 حبه خرما از خوشچه های هر تکرار به ترتیب یک روز قبل و 3، 7، 14 و 25 روز بعد از تیمار انجام و جمعیت زنده توسط استریومیکروسکوپ شمارش شد. مقایسه میانگین جمعیت دو ساله، تراکم بیشتری از جمعیت کنه را در سال دوم بررسی نشان داد. بیشترین و کمترین میانگین جمعیت کنه در سال نخست روی ارقام کبکاب و برهی به ترتیب به تعداد 9/14 و 08/2 کنه در بوشهر و خوزستان و بیشترین جمعیت در سال دوم با میانگین 75/42 کنه روی رقم هلیله در سیستان و بلوچستان به ثبت رسید. نتایج تجزیه آماری تاثیر آب پاشی در نوبت های نمونه برداری در سطح پنج درصد معنی دار و بالاترین تاثیر در نوبت هفت روز و پایدارترین کنترل به مدت 25 روز در منطقه کرمان به ثبت رسید. تجزیه مرکب جمعیت کنه در سال نخست بیش از90 درصد تلفات در استان های هرمزگان و خوزستان و در سال دوم این مقدار تلفات در استان کرمان ملاحظه گردید. استفاده از آب پاشی در زمانی که میانگین جمعیت کمتر از 3 کنه فعال روی یک حبه خرما مشاهده شود و با تکرار حداقل سه نوبت آب پاشی در فواصل زمانی 7 الی 10 روز در ساعات قبل از نیم روز کنترل مناسبی برای تولید خرمای ارگانیک و جلوگیری از آلودگی های زیست محیطی، افزایش مقاومت کنه گردآلود خرما به سموم می تواند ایجاد نماید.
Oligonychus afrasiaticus (McGregor)is an important date palm pest orchard in Iran and other date growing in the world. Direct mite incidence along feeding on date fruit caused 100% losses on commercial date varieties. Chemical date palm spider mite (DPSM) control initiated in 1960 in southwestern part of Iran through Tetradifen application and today extended in large date orchards in the country. Water spray application on DPSM under taken through block randomized designed with four replications during period of 2000-2001 on date varieties i.e. Mordarsangh, Kabkab, Berhi, Mazafati, Halileh in Hormozghan, Bushehr, Khuzestan, Kerman and Sistan and Baluchestan provinces of Iran respectively. Amount of 8 to 10 little water spray with help of concern instrument during late morning hours. The mobile mite mortality% was evaluated through Henderson–Tilton method by collecting 20 date fruits which two date clusters selected randomly from each replication and counted with help of stereo-microscope. Mite sampling followed at interval of one day before, 3, 7, 14 and 25 days after treatments. Light copious webbing around date clusters observed in late April in Kuzestan province and this type of injuries recorded after three months interval (July) on date palm's of Sistan and Baluchestan provinces in south eastern part of country. Mean date palm infested by DPSM was found higher in year of 2001 in comparison of the first year study. Max & min mean of mites' densities on a date fruit recorded 14.9 and 2.08 mites on Kabkab and Berhi var. in Bushehr and Kuzestan respectively while Halileh var. in Sistan and Baluchestan province possess higher number of mite during two years of investigation. Mean of mite mortality% statistically observed significant at level of 5% during sampling period with maximum control of mite at seven days interval whereas longer effects of water spray recorded up to 25 days in Kerman province. Two years mite mortalities% analysis result over 90% mite control in date orchards of Khuzestan, Hormozgan and Kerman provinces during first and second year respectively. Max water spray effect can expected when mean of mite on a date fruit was recorded below three mites with three consequent spray at 7 to 10 days interval which make possible organic date production in Iran with regard further mite resistance and hazardous of pesticides to the environment.
