بررسی فون کنه‌های سخت آلوده کننده بز و تغییرات فصلی جمعیت آنها در استان آذربایجان غربی

محورهای موضوعی : آسیب شناسی درمانگاهی دامپزشکی

سهراب رسولی ¹ , محمد صدقیان ² , کمال جعفری ³ , اسماعیل ولیزاده ⁴ , مهران مجرد ⁵

1 - دانشکده دامپزشکی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ارومیه، ارومیه، ایران
2 - گروه دامپزشکی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شبستر، شبستر، ایران
3 - کارشناس علوم آزمایشگاهی دامپزشکی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ارومیه، ارومیه، ایران
4 - کارشناس علوم آزمایشگاهی دامپزشکی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ارومیه، ارومیه، ایران
5 - عضو هیات علمی دانشگاه پیام نور نقده، نقده، ایران

تاریخ دریافت : 1388/08/24 تاریخ پذیرش : 1389/03/08 تاریخ انتشار : 1388/12/01

کلید واژه: ایران, آذربایجان غربی, کنه, بز,

چکیده مقاله :

بررسی حاضر به منظور تعیین گونه های کنه در آذربایجان غربی خصوصاً در سطح بدن بزهای منطقه و میزان توزیع آلودگی بر حسب سن و جنس در قسمت های مختلف بدن بز، میزان تغییرات فصلی آلودگی و میزان شیوع آن در حیوانات مزبور انجام پذیرفت. این بررسی از اول فروردین ماه سال 1385 تا اواخر اسفند ماه سال 1385 انجام گردیده است. در طی این مدت از 21 شهر تابعه استان آذربایجان غربی و در مجموع از تعداد 1800 رأس بز نر و ماده با سنین مختلف، نمونه گیری صورت پذیرفت. داده ها با استفاده از نرم افزارSpss آنالیز گردید. نتایج این مطالعه نشان داد تعداد 52 رأس (88/2%) بز آلوده به کنه بودند. بالاترین میزان آلودگی در بزها مربوط به خرداد ماه و در شهر میاندوآب و کمترین میزان آلودگی مربوط به بهمن ماه و در شهرستان شاهین دژ بوده است. در آنالیز آماری اختلاف معنی داری، بین تعداد کنه های جداسازی شده در ماه های مختلف و فصول سال وجود داشت (05/0p<). از 251 کنه بالغ و نمف شناسایی شده در روی بزان به ترتیب آلودگی مربوط به ریپی سفالوس بورسا ( 96/58%)، هیالوما آناتولیکم آناتولیکم (85/35%)، درماسنتور مارژیناتوس ( 98/3%) و همافیزالیس پونکتاتا ( 19/1%) بود. فراوانی آلودگی به کنه در قسمت های مختلف بدن در بزان به ترتیب روی پستان (35%)، کشاله ران (34%)، سر و گردن ( 18%) و روی بیضه (13%) مشاهده گردید.

چکیده انگلیسی:

In order to determine the tick specie of goats, reared in cities of west-Azarbaijan province, the present investigation was performed from March 2006 (Farvardin 1385) to April 2007 (Esfand 1385). Meanwhile, distribution of ticks according to age and sex on different part of the body and the seasonal variation of tick population and infestation were also studied. Overall 1800 goats of both sexes, from 21 cities and their suburbs in west-Azarbaijan province were examined for tick infestation. The results revealed 52 (2.88%) goats were infested by hard ticks. The highest percentage of infestation was observed in Miandoab area during June 2006 (Khordad1385), while the lowest percentage was in Shahindegh area during February 2006. There was a significant difference (p<0.005) in the tick population of goats during different seasons and months of the year. Out of 251 adult ticks and nymphs, the identified species were as follows: Rhipicephalus bursa (58.96%), Hyaloma anatolicum.anatolicum (35.85%), Dermacentor marginatus (3.98%) and Haemaphysalis puncatta (1.19%). Distribution of ticks over different parts of the body surface was as follows: the breasts (35%), groin (34%), head and neck (18%) and the testis (13%).  

منابع و مأخذ:

1. بهرامی، ع. (1377): بررسی انتشار جغرافیایی کنه‌های ایکسودیده و آرگازیده (کنه‌های سخت و نرم) در استان آذربایجان‌غربی، پایان نامه کارشناسی ارشد حشره شناسی پزشکی، دانشگاه تربیت مدرس.


2. بهگام، ع. و همکاران (1371 ):  بررسی انتشار فصلی و جغرافیایی کنه­های دامی در استان آذربایجان غربی، طرح تحقیقاتی شماره 154، مرکز تحقیقات منابع طبیعی و امور دام استان آذربایجان غربی.


3. حسینی، ع. (1383): بررسی آلودگی­های انگل­های خارجی گوسفند و بز در شهرستان ارومیه، پایان نامه شماره 784 دانشگاه ارومیه، صفحات:   4، 12- 10، 25.


4. رهبری، ص.  (1364): بررسی آلودگی به کنه در دامداری­های روستاهای اطراف ارومیه، طرح تحقیقاتی دانشگاه تهران، صفحات: 25-20.


5. مظلوم، ا. (1350): انواع کنه­های یافته شده در ایران و انتشار جغرافیائی آنها، مجله دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران، جلد 27، صفحه: 31-1.


6. هاشم­زاده فرهنگ، ح. (1384):  تنوع گونه­ای و تغییر فصلی کنه­های سخت گوسفندان شهر تبریز و حومه در سال­های 84-83، طرح تحقیقاتی شماره 59، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز.


7. Hoogstral, H. (1980): Ixodidae from wild sheep and goats in Iran and medical and veterinary implication. Field muscum of natural history., No: 6.


8. Rahbari, S. (1995): Studies of some ecological aspects of ticks, fauna of west azarbaijan, Iran. Applied Animal Resrarchs of India 7, pp: 189-194.


9. Rechav, Y. (1982): Ecological factors affecting the seasonal activity of the borne ear tick Rhipicephalus appendiculatus. Review of Applied. Entomology. (70) abst 2021, pp: 187-197.


10. Soulsby, E.J.L. (1982): Helminth, Arthropoda and Protozoa of domesticate animals, Baillier Tinda, pp: 456-477, 406-428.