دعوت ایرانیان به قبول اسلام از نخستین تهاجم مسلمانان تا جنگ قادسیّه
محورهای موضوعی : تاریخ و تمدن اسلامی
آذر آهنچی
1
(
ندارد
)
کلید واژه: فتوحات اسلامی, فتح ایران, روایت های فتوح, دعوت به اسلام, رستم فرخ زاد,
چکیده مقاله :
فراخوان پیروان ادیان دیگر به قبول اسلام که اصطلاحاً دعوت خوانده می شود، در بیشتر موارد با سه پیشنهاد: قبول اسلام، پرداخت جزیه یا جنگ همراه بوده است. پیشنهاد قبول اسلام به ایرانیان نیز به تفصیل در گزارش های متعدد آمده است. محتوای این گزارش ها دارای دو وجه متمایزند: وجه صوری و عینی رویداد ها و دیگر، وجه دینی، معنوی و گرایش ها و بینش های راویان آن ها. گزارش های مختلف و وجود دیدگا ه های متضاد درباره یک رویداد سؤال هایی برانگیخته است. نُت برخی از این گزارش ها را جعلی و مسأله دعوت در منابع را مضامینی داستانی و آن ها را فاقد اصالت و مصداق عینی می شمرد؛ امّا با نقد ابعاد مختلف دینی، اخلاقی، اقتصادی و اجتماعی محتوای گزارش ها و تحلیل مضمون نامه ها و گفتگوهای فرستادگان مسلمانان، به ویژه تحلیل رویارویی اعراب با رستم فرخ زاد، و نیز ملحوظ داشتن حواشی مربوط به جلوس یزدگرد معلوم می گردد که هرچند عرضه دعوت- یعنی نقطه ثقل گزارش های فتوح- در هر رویارویی ممکن نبوده، امّا ادّعای مجعول بودن آن را نیز نمی توان تأیید کرد.
Calling followers of other religions to Islam (dacwa) has mostly beenaccompanied by one of these three alternatives: to accept Islam, to payJizya, or to enter into a war. Proposing to accept Islam upon toIranians is reported by various sources. The content of these reportsare of two distinctive aspects: the formal and objective aspect of theevents, the religious spiritual aspect associated with approaches andinsights of the reporters. Different reports of the same event andcontradictory ideas in these reports raise some questions: Were theMuslims able to invite the Sassanids forces to accept Islam before anywar? What kind of options may have come up regarding the threealternatives? And why the main sources have considered “dacwa” as amain issue? What is the reason for the differences between the reports,and what are the motivations of the contradictory ideas? The presentarticle investigates “dacwa” of Iranians or more precisely of theSassanids to Islam with the purpose of revealing the difficulties ofhistorical reports.
