ویژگی‌های مختص به فرهنگ در ارزش های ایرانیان: بررسی در سه نموه از سه نسل
محورهای موضوعی : روان درمانگریمحمدتقی دلخموش 1 , مهرناز احمدی‌مبارکه 2
1 - مربی دانشگاه ازاد اسلامی واحد تهران جنوب
2 - استادیار دانشگاه ازاد اسلامی واحد تهران جنوب
کلید واژه:
چکیده مقاله :
این مطالعه ویژگی‌های مختص به فرهنگ ارزشهای ایرانیان را شناسایی و خاستگاههای الگوی ارزشی خاص آن را بر حسب تأثیرهای علّی شرایط اجتماعیـسیاسی تبیین میکند. در سه مطالعة مجزا، سه گروه سنی (17ـ15 سال، 1532 نفر؛ 26ـ18 سال،600 نفر؛ 62ـ24 سال، 821 نفر) با زمینهیاب ارزشی شوارتز (شوارتز، 1992) و نسخة 40 ماده‌ای پرسشنامة تشبیهی ارزش (شوارتز و دیگران، 2001) ارزیابی شدند، و از خلال تحلیلهای جداگانه کوچکترین فضا در باب روابط ساختار ارزشی برای هر نمونه و مقایسة آن با الگوی اصلی (ارزشهای بنیادی انسانی؛ شوارتز، 1992، 1994) تفاوتهای بینِفرهنگی محتمل بازنمایی شد. آن چنان که انتظار میرفت مواردی از انحراف از الگوی نظری مشاهده شد که بیانگر تأثیر ایدئولوژی اسلامی انقلابی در عرصة اجتماعیـسیاسی است: (1) رابطة پویشی ابعاد مرتبة بالاتر تعالی خود و گسترش خود در هر سه نمونه نقض شد، (2) همچون نمونههای اروپای شرقی، در بُعد تعالی خود کانونی از ارزشهای اجتماعیـسیاسی شکل گرفت، (3) ارزش معتدل از مجموعه ارزشهای سنت و مذهب بیرون رانده شد، و (4) در تأثیرهای افتراقی جو سیاسی‌ـ‌‌اجتماعی بر ارزشهای نسلهای جوانتر نسبت به بزرگسالان، نکته شایان توجه اینکه نوجوانان از کنش ارزشهای تعالی‌جویی در دو سطح روابط نزدیک (خیرخواهی) و گسترده (جهان‌شمولی‌نگری) به ادراکی متجانس و پیوسته نائل نمی‌گردند.
the aim of the study was to identify culture-specifics of Iranian values and to explain the origins of Iranian specific value model in terms of causal impacts of socio-political conditions. In three separate studies, three age groups (15-17, n=1532; 18-28, n=600; 24-62, n=821) were assessed using the Schwartz Value Survey (SVS; Schwartz, 1992) and the 40-item version of the Portrait Values Questionnaire (PVQ-40; Schwartz et al. 2001). Through separate Smallest Space Analyses (SSA) regarding value structure relations for all samples and comparing them with the original model (human basic values; Schwartz, 1992, 1994) crosscultural differences were recognized. As it was expected there were some deviancies from theoretical model which represent the impact of Islamic-revolutionary ideology within socio-political arena: (1) the dynamics relations of higher order dimensions of selftranscendence and self-enhancement were in conflict with all three samples, (2) similar to Eastern Europe samples, a location of socio-political values were formed in self-transcendence dimension, (3) moderate value was removed from tradition and religion values, and (4) in examining the differential impacts of socio-political atmosphere on younger generations in relation to adults, it was found that adolescents did not come to a coherent and continuous understandings of self-transcendence values in two levels of close relations (benevolence) and extended relations (universalism).
