ویژگی‌های مختص به فرهنگ در ارزش های ایرانیان: بررسی در سه نموه از سه نسل

الموضوعات :

محمدتقی دلخموش ¹ , مهرناز احمدی‌مبارکه ²

1 - مربی دانشگاه ازاد اسلامی واحد تهران جنوب
2 - استادیار دانشگاه ازاد اسلامی واحد تهران جنوب

تاريخ الإرسال : 15 الثلاثاء , شعبان, 1436 تاريخ التأكيد : 15 الثلاثاء , شعبان, 1436 تاريخ الإصدار : 08 الجمعة , صفر, 1434

الکلمات المفتاحية: ارزش‎های بنیادی انسانی, ویژگی مختص به فرهنگ, ایرانیان, نسل,

ملخص المقالة :

این مطالعه ویژگی‎های مختص به فرهنگ ارزش‎های ایرانیان را شناسایی و خاستگاه‎های الگوی ارزشی خاص آن را بر حسب تأثیرهای علّی شرایط اجتماعی‌ـ‌سیاسی تبیین می‎کند. در سه مطالعة مجزا، سه گروه سنی (17ـ15 سال، 1532 نفر؛ 26ـ18 سال،600 نفر؛ 62ـ24 سال، 821 نفر) با زمینه‎یاب ارزشی شوارتز (شوارتز، 1992) و نسخة 40 ماده‌ای پرسشنامة تشبیهی ارزش (شوارتز و دیگران، 2001) ارزیابی شدند، و از خلال تحلیل‎های جداگانه کوچک‎ترین فضا در باب روابط ساختار ارزشی برای هر نمونه و مقایسة آن با الگوی اصلی (ارزش‎های بنیادی انسانی؛ شوارتز، 1992، 1994) تفاوت‎های بینِ‎فرهنگی محتمل بازنمایی شد. آن چنان که انتظار می‎رفت مواردی از انحراف از الگوی نظری مشاهده شد که بیانگر تأثیر ایدئولوژی اسلامی انقلابی در عرصة اجتماعی‌ـ‌‌سیاسی است: (1) رابطة پویشی ابعاد مرتبة بالاتر تعالی‎ خود و گسترش‎ خود در هر سه نمونه نقض شد، (2) همچون نمونه‎های اروپای شرقی، در بُعد تعالی خود کانونی از ارزش‎های اجتماعی‌ـ‌سیاسی شکل گرفت، (3) ارزش معتدل از مجموعه ارزش‎های سنت و مذهب بیرون رانده شد، و (4) در تأثیرهای افتراقی جو سیاسی‌ـ‌‌اجتماعی بر ارزش‎های نسل‎های جوان‎تر نسبت به بزرگسالان، نکته شایان توجه اینکه نوجوانان از کنش ارزش‎های تعالی‌جویی در دو سطح روابط نزدیک (خیرخواهی) و گسترده (جهان‌شمولی‌نگری) به ادراکی متجانس و پیوسته نائل نمی‌گردند.