واکاوی دیپلماسی آب ایران در حوضه آبریز دجله – فرات – میانرودان

محورهای موضوعی : منابع آب

محمد صادق صادقیان ¹ , میلاد باری پور ² , مجتبی انصاریان ³ , هومن حاجی کندی ⁴

1 - گروه مهندسی عمران ، دانشکده فنی مهندسی، واحد تهران مرکز،دانشگاه آزاد واحد تهران، ایران
2 - گروه مهندسی عمران گرایش مهندسی و مدیریت منابع آب، دانشکده مهندسی عمران و منابع زمین، واحد تهران مرکز، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
3 - گروه حقوق، دانشکده حقوق، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
4 - گروه مهندسی عمران گرایش مهندسی و مدیریت منابع آب، دانشکده مهندسی عمران و منابع زمین، واحد تهران مرکز، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

تاریخ دریافت : 1400/08/24 تاریخ پذیرش : 1400/09/11 تاریخ انتشار : 1400/09/01

کلید واژه: ایران, فرات, دیپلماسی آب, دجله, اروند رود,

چکیده مقاله :

از منظر جغرافیای سیاسی، آب از سیاست جدا نیست. ﻗﺮاردادﻫﺎی آﺑﻲ ﺑﻴﻦالمللی همچون ﻣﻌﺎﻫﺪات، ﭘﺮوﺗﻜﻞﻫﺎ و ﻣﻮاﻓﻘﺖﻧﺎﻣﻪﻫﺎی دو ﻳﺎ ﭼﻨﺪﺟﺎﻧﺒﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﻛﺎﻫﺶ اﺣﺘﻤﺎل و ﺷﺪت اﺧﺘﻼف و ﻣﻨﺎﻗﺸﻪ ﺑﻴﻦ ﻛﺸﻮرﻫﺎی ذی‌رﺑﻂ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ. 281 حوضه آبریز مشترک بین 151 کشور جهان وجود دارد و بیش از 42 درصد جمعیت زمین در این مناطق زندگی می‌کنند. با توجه به توزیع ناهمگون آب‌های شیرین کره زمین، مدیریت منابع آب به ویژه در حوضه‌های آبریز مشترک یک امر حیاتی برای نیل به بهره‌مندی حداکثری از این عنصر محدود می‌باشد. حوضه آبریز دجله، فرات و اروندرود یکی از مهم‌ترین حوضه‌های آبریز در ایران و غرب آسیا می‌باشد که همواره با چالش‌های مختلفی در زمینه بهره برداری مشترک مواجه بوده است. در این تحقیق سعی شده تا بررسی جنبه‌های مختلف حوضه آبریز مشترک میان‌رودان و اروندرود، به واکاوی دیپلماسی آب در این حوضه پرداخته شود و می‌بایست به این مهم اشاره نمود که با توجه به قراردادها و توافق‌نامه های متعدد در زمینه بهره برداری از آب‌های مذکور، همچنان مشکلات و اختلاف نظرهای متعددی در زمینه استفاده مشترک از این آب‌ها وجود دارد.

چکیده انگلیسی:

From the point of view of political geography, water is not separate from politics. There are 281 shared catchments between 151 countries and more than 42% of the world's population lives in these areas. Due to the heterogeneous distribution of freshwater on Earth, the management of water resources, especially in shared catchments, is critical to achieving maximum utilization of this limited element. Tigris, Euphrates and Arvand River catchments are one of the most important catchments in Iran and West Asia, which has always faced various challenges in the field of joint exploitation. In this research, an attempt has been made to study the various aspects of the joint watershed between Mesopotamia and Arvandrud, to analyze water diplomacy in this basin, and it should be noted that according to various contracts and agreements in the field of exploitation of these waters, There are many problems and disagreements regarding the common use of these waters.