کالبدشناسی مذاکره هسته ای ایران و آمریکا تا حصول برجام و تصویب قطعنامه‌ ۲۲۳۱

محورهای موضوعی : روابط بین الملل

حیبب اله ابوالحسن شیرازی ¹

1 - دانشیار روابط بین الملل دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی

تاریخ دریافت : 1394/07/15 تاریخ پذیرش : 1394/07/15 تاریخ انتشار : 1394/07/01

کلید واژه: آمریکا, ایران, مذاکرات هسته ای, برجام, شورای امنیت,

چکیده مقاله :

چکیده توافق هسته ای ایران وکشورهای ۱+۵ در وین در 23 تیرماه 94 به عنوان یک روز تاریخی در تاریخ روابط بین الملل محسوب می شود. موفقیت مذاکرات هسته ای میان تهران و کشورهای ۱+۵ نمونه ای از اهمیت و پافشاری نسبت به سیاست و دیپلماسی بین المللی به شمار می رود و اساس ثبات در منطقه خواهد بود و می توان این توافق را یک پیروزی برای دیپلماسی توصیف کرد. پس از دوسال مذاکره، توافقی بلندمدت بین ایران و کشورهای۱+۵ در خصوص فعالیت های هسته ای ایران و لغو تحریم های ایران حاصل شد. شورای امنیت سازمان ملل در ۲۰ ژوییه 2015 (29 تیر 1394) با تصویب قطعنامه‌ ۲۲۳۱ برنامه جامع اقدام مشترک (برجام( را مورد تأیید قرار داد. قطعنامه شورای امنیت اجازه انتقال تجهیزات مرتبط هسته‌ای خاص از ایران، تغییر دو آبشار در تاسیسات فردو و به روزرسانی راکتور اراک را می‌دهد. این قطعنامه علاوه‌ بر این اجازه انتقالات و فعالیت‌های لازم برای اجرای تعهدات مرتبط هسته‌ای خاص تعیین شده در برجام را بلامانع می‌داند. شورای اتحادیه اروپا هم با انتشار بیانیه‌ای اولین اقدامات حقوقی که به صورت رویه‌هایی مکتوب برای آغاز اجرای برنامه جامع اقدام مشترک درآمده را تصویب نمود. دیدگاه ها درباره مواد توافق هسته ای مختلف است، غرب آن را توافقی خوب و عادلانه توصیف کرده و ایران معتقد است این توافق در پاسخ به خواسته ملت صورت گرفته است اما اسرائیل این توافق را به رسمیت نشناخته است. به طوری که بنیامین نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل این توافق را یک اشتباه تاریخی دانسته است. کشورهای حاشیه خلیج فارس نیز ابراز نگرانی کرده اند که این توافق نوعی پوشش بین المللی برای فعالیت های هسته ای ایران است. واکنش ها به این توافق مختلف است و در شرایطی که بسیاری از کشورهای جهان از آن استقبال کرده اند اسرائیل به شدت با آن مخالفت و عربستان نسبت به آن ابراز تردید کرده است. اسرائیل در راس کشورهای متضرر از این توافق است، مسئولان اسرائیلی معتقد هستند که ایران با این توافق جایزه بزرگی به دست آورده است جایزه ای که حجم آن صدها میلیارد دلار است و ایران با چنین جایزه ای می تواند به هژمونی خود در منطقه و جهان ادامه دهد و این یک اشتباه تاریخی است. این مقاله به بررسی و تحلیل محتوایمذاکرات هسته ای ایران و آمریکا تا حصول برجام وقطعنامه 2231 شورای امنیت می پردازد.

چکیده انگلیسی:

Abstract Nuclear deal between Iran and the P5 + 1 in Vienna on 23 June 94 is as a historic day in the history of international relations. The success of nuclear talks between Tehran and the P5 + 1 is example of the importance and stressing on politics and international diplomacy and will be the base of stability in the region and can be described this agreement as a victory for diplomacy. After two years of negotiations, long-term agreement between Iran and the P5 + 1 on Iran's nuclear activities and of sanctions was obtained. On 20 July 2015, the UN Security Council adopted Resolution 2231 with a comprehensive program of joint action (Barjam). Security Council resolution allowing the transfer of certain nuclear-related equipment to Iran, change two waterfalls at Fordow and updates to Arak’s reactor. The resolution also authorized transfers of nuclear related activities for the implementation of specific obligations in the Barjam knows permitted. European Council also issued a statement which approved first legal action in the form of written procedures to begin implementation of a comprehensive program of action adopted accordingly. Views on the nuclear deal are different, West described it good and fair deal while Iran believes that this agreement has been made in response to the demands of the nation but the agreement has not recognized by Israel. So that Israeli Prime Minister Benjamin Netanyahu has described the agreement as a historic mistake. Persian Gulf countries also have expressed concern that this agreement is an international cover for nuclear activities of Iran. Reactions to this agreement are different and at a time when many countries have welcomed, Israel strongly opposed this and Saudi Arabia have expressed doubts about it. Israel is at the head of the victim of this agreement, Israeli officials believe Iran has achieved great prizes with the agreement that the award of hundreds of billions of dollars and Iran with such an award can continue their hegemony in the region and the world and this is a historic mistake. This paper investigates and analyzes the content of nuclear talks between Iran and America until the Security Council's 2231 resolution.

منابع و مأخذ:

منابع:

پرکویچ، جورج(1384)، پرونده هسته ای ایران(2)، ترجمه افسانه احدی، تهران، موسسه ابرار معاصر.

غریب آبادی،کاظم(1387)، واقعیت های اساسی در برنامه هسته ای ایران، تهران، انتشارات وزارت امور خارجه.

ابوالحسن شیرازی، حبیب اله(پاییز 1389)، "آمریکا و پرونده هسته ای ایران"، مجله دانشنامه، شماره 78.

بولتنالکترونیکیپایشاخباروتحولاتسیاسیایالاتمتحدهآمریکا (مرداد و شهریور 1394)، شمارگان 58 و 59.

بهشتی پور، حسن(29/4/94)، "بررسی و تحلیل محتوایقطعنامه 2231 شورای امنیت:گشایش‌ها و محدودیت‌ها"، وبگاه شخصی بهشتی پور.

حسینی، مهدی(1384)، "آمریکا و برنامه هسته ای ایران"، ماهنامه اطلاعات سیاسی-اقتصادی، شماره 220.

خوش اندام، بهزاد(1386)، " واکنش ایران به رژیم بین المللی و منع اشاعه سلاح های کشتار جمعی"، پژوهشنامه خلع سلاح، سال اول، شماره دوم.

"توافق هسته‌ای ایران یک پیروزی دیپلماتیک بود/ چرایی نگرانی اعراب" ، خبرگزاری صد خبر، مرداد 1394.

طالقانی، حسین(22/5/94)، "دنیا حق هسته ای ایران را به رسمیت شناخت"، روزنامه ایران.

مهاجرنیا، محسن(شهریور1383)، "ایران و دیپلماسی هسته ای"، پگاه حوزه، شماره 142.

فرجی راد، عبدالرضا (17/1/93)، "توافق ژنو و پیامدهای آن"، پایگاه خبری- تحلیلی امید هسته ای ایرانیان.

قامت، جعفر(پاییز 1387)، "ایران هسته ای و پیامدهای منطقه ای آن"، فصلنامه علوم سیاسی و روابط بین الملل، سال اول، شماره چهارم.

قنبری جهرمی، محمدجعفر(22/5/94)، "ارزیابی توافق هسته‌ای با معیارهای حقوق بین الملل"، روزنامه ایران.

پایگاهاینترنتیوزارتامورخارجه، 15/5/94

خبرگزاری ایرنا، 12/5/94

خبرگزاری رجانیوز، 22/7/94

خبرگزاری فارس، 24/4/94

خبرگزاری میزان، 22/5/94

روزنامه اطلاعات، 18/5/94

سخنرانی مقام معظم رهبری، 28/11/1391

سخنرانی مقام معظم رهبری، 1/1/1392

سخنرانی مقام معظم رهبری، 30/4/1392

سخنرانی مقام معظم رهبری، 12/8/1392

سخنرانی مقام معظم رهبری، 26/6/1392

سخنرانی مقام معظم رهبری، 12/8/1392

سخنرانی مقام معظم رهبری، 12/8/1392

سخنرانی مقام معظم رهبری، 29/8/1392

سخنرانی مقام معظم رهبری، 12/8/1392

سخنرانی مقام معظم رهبری، 19/10/1392

سخنرانی مقام معظم رهبری، 20/1/1393

سخنرانی مقام معظم رهبری، 22/5/1393

سخنرانی مقام معظم رهبری، 20/1/1394

سخنرانی مقام معظم رهبری، 2/4/1394

سخنرانی مقام معظم رهبری، 20/4/1394

سخنرانی مقام معظم رهبری، 27/4/1394

سخنرانی مقام معظم رهبری، 20/1/1394

http://www.hks.harvard.edu/news-events/news/testimonies/nicholas-burns-testifies-july-29-2015

https://www.whitehouse.gov/the-press-office/2015/09/03/press-call-ben-rhodes-deputy-national-security -advisor-strategic

http://www.nytimes.com/2015/04/06/opinion/thomas-friedman-the-obama-doctrine-and-iran-interview.html

http://uk.reuters.com/article/2015/08/31/

http://www.reuters.com/article/2015/07/24/