کالبدشناسی مذاکره هسته ای ایران و آمریکا تا حصول برجام و تصویب قطعنامه ۲۲۳۱
الموضوعات :
1 - دانشیار روابط بین الملل دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی
الکلمات المفتاحية: آمریکا, ایران, مذاکرات هسته ای, برجام, شورای امنیت,
ملخص المقالة :
چکیده توافق هسته ای ایران وکشورهای ۱+۵ در وین در 23 تیرماه 94 به عنوان یک روز تاریخی در تاریخ روابط بین الملل محسوب می شود. موفقیت مذاکرات هسته ای میان تهران و کشورهای ۱+۵ نمونه ای از اهمیت و پافشاری نسبت به سیاست و دیپلماسی بین المللی به شمار می رود و اساس ثبات در منطقه خواهد بود و می توان این توافق را یک پیروزی برای دیپلماسی توصیف کرد. پس از دوسال مذاکره، توافقی بلندمدت بین ایران و کشورهای۱+۵ در خصوص فعالیت های هسته ای ایران و لغو تحریم های ایران حاصل شد. شورای امنیت سازمان ملل در ۲۰ ژوییه 2015 (29 تیر 1394) با تصویب قطعنامه ۲۲۳۱ برنامه جامع اقدام مشترک (برجام( را مورد تأیید قرار داد. قطعنامه شورای امنیت اجازه انتقال تجهیزات مرتبط هسته‌ای خاص از ایران، تغییر دو آبشار در تاسیسات فردو و به روزرسانی راکتور اراک را می‌دهد. این قطعنامه علاوه بر این اجازه انتقالات و فعالیت‌های لازم برای اجرای تعهدات مرتبط هسته‌ای خاص تعیین شده در برجام را بلامانع می‌داند. شورای اتحادیه اروپا هم با انتشار بیانیه‌ای اولین اقدامات حقوقی که به صورت رویه‌هایی مکتوب برای آغاز اجرای برنامه جامع اقدام مشترک درآمده را تصویب نمود. دیدگاه ها درباره مواد توافق هسته ای مختلف است، غرب آن را توافقی خوب و عادلانه توصیف کرده و ایران معتقد است این توافق در پاسخ به خواسته ملت صورت گرفته است اما اسرائیل این توافق را به رسمیت نشناخته است. به طوری که بنیامین نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل این توافق را یک اشتباه تاریخی دانسته است. کشورهای حاشیه خلیج فارس نیز ابراز نگرانی کرده اند که این توافق نوعی پوشش بین المللی برای فعالیت های هسته ای ایران است. واکنش ها به این توافق مختلف است و در شرایطی که بسیاری از کشورهای جهان از آن استقبال کرده اند اسرائیل به شدت با آن مخالفت و عربستان نسبت به آن ابراز تردید کرده است. اسرائیل در راس کشورهای متضرر از این توافق است، مسئولان اسرائیلی معتقد هستند که ایران با این توافق جایزه بزرگی به دست آورده است جایزه ای که حجم آن صدها میلیارد دلار است و ایران با چنین جایزه ای می تواند به هژمونی خود در منطقه و جهان ادامه دهد و این یک اشتباه تاریخی است. این مقاله به بررسی و تحلیل محتوایمذاکرات هسته ای ایران و آمریکا تا حصول برجام وقطعنامه 2231 شورای امنیت می پردازد.
منابع:
پرکویچ، جورج(1384)، پرونده هسته ای ایران(2)، ترجمه افسانه احدی، تهران، موسسه ابرار معاصر.
غریب آبادی،کاظم(1387)، واقعیت های اساسی در برنامه هسته ای ایران، تهران، انتشارات وزارت امور خارجه.
ابوالحسن شیرازی، حبیب اله(پاییز 1389)، "آمریکا و پرونده هسته ای ایران"، مجله دانشنامه، شماره 78.
بولتنالکترونیکیپایشاخباروتحولاتسیاسیایالاتمتحدهآمریکا (مرداد و شهریور 1394)، شمارگان 58 و 59.
بهشتی پور، حسن(29/4/94)، "بررسی و تحلیل محتوایقطعنامه 2231 شورای امنیت:گشایش‌ها و محدودیت‌ها"، وبگاه شخصی بهشتی پور.
حسینی، مهدی(1384)، "آمریکا و برنامه هسته ای ایران"، ماهنامه اطلاعات سیاسی-اقتصادی، شماره 220.
خوش اندام، بهزاد(1386)، " واکنش ایران به رژیم بین المللی و منع اشاعه سلاح های کشتار جمعی"، پژوهشنامه خلع سلاح، سال اول، شماره دوم.
"توافق هسته‌ای ایران یک پیروزی دیپلماتیک بود/ چرایی نگرانی اعراب" ، خبرگزاری صد خبر، مرداد 1394.
طالقانی، حسین(22/5/94)، "دنیا حق هسته ای ایران را به رسمیت شناخت"، روزنامه ایران.
مهاجرنیا، محسن(شهریور1383)، "ایران و دیپلماسی هسته ای"، پگاه حوزه، شماره 142.
فرجی راد، عبدالرضا (17/1/93)، "توافق ژنو و پیامدهای آن"، پایگاه خبری- تحلیلی امید هسته ای ایرانیان.
قامت، جعفر(پاییز 1387)، "ایران هسته ای و پیامدهای منطقه ای آن"، فصلنامه علوم سیاسی و روابط بین الملل، سال اول، شماره چهارم.
قنبری جهرمی، محمدجعفر(22/5/94)، "ارزیابی توافق هسته‌ای با معیارهای حقوق بین الملل"، روزنامه ایران.
پایگاهاینترنتیوزارتامورخارجه، 15/5/94
خبرگزاری ایرنا، 12/5/94
خبرگزاری رجانیوز، 22/7/94
خبرگزاری فارس، 24/4/94
خبرگزاری میزان، 22/5/94
روزنامه اطلاعات، 18/5/94
سخنرانی مقام معظم رهبری، 28/11/1391
سخنرانی مقام معظم رهبری، 1/1/1392
سخنرانی مقام معظم رهبری، 30/4/1392
سخنرانی مقام معظم رهبری، 12/8/1392
سخنرانی مقام معظم رهبری، 26/6/1392
سخنرانی مقام معظم رهبری، 12/8/1392
سخنرانی مقام معظم رهبری، 12/8/1392
سخنرانی مقام معظم رهبری، 29/8/1392
سخنرانی مقام معظم رهبری، 12/8/1392
سخنرانی مقام معظم رهبری، 19/10/1392
سخنرانی مقام معظم رهبری، 20/1/1393
سخنرانی مقام معظم رهبری، 22/5/1393
سخنرانی مقام معظم رهبری، 20/1/1394
سخنرانی مقام معظم رهبری، 2/4/1394
سخنرانی مقام معظم رهبری، 20/4/1394
سخنرانی مقام معظم رهبری، 27/4/1394
سخنرانی مقام معظم رهبری، 20/1/1394
http://www.hks.harvard.edu/news-events/news/testimonies/nicholas-burns-testifies-july-29-2015
https://www.whitehouse.gov/the-press-office/2015/09/03/press-call-ben-rhodes-deputy-national-security -advisor-strategic
http://www.nytimes.com/2015/04/06/opinion/thomas-friedman-the-obama-doctrine-and-iran-interview.html
http://uk.reuters.com/article/2015/08/31/
http://www.reuters.com/article/2015/07/24/
