الزامات اجتماعی خلفا در توجّه به ادبا و نفوذ واژگان فارسی (عصر اوّل عبّاسی)
محورهای موضوعی : فصلنامه بهارستان سخن
سعید حمیدی
1
(
دانشجوی دکتری گروه تاریخ و تمدّن ملل اسلامی، واحد خوی، دانشگاه آزاد اسلامی، خوی– ایران.
)
محبوب مهدویان
2
(
گروه تاریخ و تمدّن ملل اسلامی، واحد خوی، دانشگاه آزاد اسلامی، خوی – ایران.
)
کلید واژه: کلید واژهها: الزامات اجتماعی, واژگان فارسی, نمادهای ایرانی, ادیبان,
چکیده مقاله :
چکیده خروج تمدّن اسلامی از مهد عربی و آشنایی با همسایگان، حدود اسلام را مستعدّ اختلاط فرهنگی نمود، تا این که عبّاسیان در میدان رقابت با امویان، آگاهانه به انتخاب سیاست ایرانگرایی همت گماردند و با درک ضرورت نفوذ مفاهیم ایرانی از طریق واژگان فارسی، عصر اوّل عبّاسی را به دفتر ثبت این افتخار مبدل کردند. گرچه در این نوسازی ادبی دبیران و مترجمان نیز مشارکت داشتند، امّا ادیبان به تأسّی از عناصر باستانی و با قلم لطافت و زبان کفایت، حیاتی پویا بدان بخشیدند. پژوهش حاضر بر آن است تا ضمن اشاره به الزامات اجتماعی خلفا در پذیرش واژگان ایران زمین، به ثمربخشی آنها در توجّه ادبا به مفاهیم باستانی و علاقه به انعکاس نمادهای ایرانی بپردازد. دست آورد پژوهش مینمایاند که بکارگیری واژگان فارسی، با هدف جبران خلاء فرهنگی در خلافت و ضرورت ابقاء مضامین تمدّنی انجام گرفته است. مفاهیمی همراستا با سنن غنی و حکمت عامّپسند که قابلیّت انتقال یافتند. همچنین نشانگر است که واژگانی همسو با طبیعت شهرنشینی گزینش شده و با همّت ادبا وبه شوق شعرا، فقدان عناصر بومی در آنان نتوانست خللی به ماندگاریشان در کانون مرزهای عربی وارد نماید.
Abstract The egression of Islamic civilization from the Arabic cradle and its familiarity with the neighbors made the Islamic boundaries ready to mix with other cultures, and the Iran-biased policy and adorned the first period of the Abbasid era with Persian terms. Although in this literary innovation the transcribers and translators had also taken part, the literary men, following the ancient elements, endowed a new life to it by their exquisite writings. The present research is , by alluding to the caliphs' social stipulations in acceptance of the Persian vocabulary, to deal with their utility in paying attention to the ancient concepts and reflection of Iranian symbols. The result of the research indicates that using the Farsi words has been fulfilled by the purpose of retaliation to the cultural vacuum in the caliphate and the necessity of retaining the civilization themes which were transferred along with the rich traditions of the lowest common denominator wisdom. It also indicates the terms which have been selected with the nature of urbanization and with the will of the literary men and the enthusiasm of the poets, the lack of the native element couldn't affect their stability inside the boundaries of the Arabic territory.
فهرست منابع و ماخذ
_||_